7 ცნობილი მხატვარი, რომელსაც ხატვა არასდროს უსწავლია
ადამიანები უხსოვარი დროიდან ხატავდნენ ტექნიკისა და განათლების გარეშე, თუმცა სიტყვათშეთანხმება "თვითნასწავლი მხატვარი" შედარებით ახალია. იმისთვის, რომ ტრადიციული ხერხების ნაცვლად რაიმე ახალი შექმნა, საჭიროა, ჯერ ტრადიციული ხერხები არსებობდეს, რაშიც უპირველესად აკადემიები და სამხატვრო სკოლები იგულისხმება.
ამ დაწესებულებების ისტორია 1635 წელს საფრანგეთში იწყება. სწორედ ამ დროიდან გახდა მხატვრობა ინსტიტუციონალიზებული, თუმცა ყოველთვის არსებობდნენ მხატვრები, რომლებიც ფორმალური განათლების გარეშე ქმნიდნენ შედევრებს.
1. ანრი რუსო
ფრანგი მხატვარი ანრი რუსო, რომელიც საკუთარი შემოქმედების გამო ხშირად დაცინვის ობიექტიც გამხდარა, მოგვიანებით თვითნასწავლ გენიოსადაც კი აღიარეს. მიუხედავად იმისა, რომ რუსოს საფრანგეთი არასდროს დაუტოვებია, მისი ინსპირაციის მთავარი წყარო ჯუნგლები იყო. რუსოს ნახატებით განსაკუთრებულად პაბლო პიკასო იყო გატაცებული.
2. ვინსენტ ვან გოგი
ფოტო: National Gallery of Victoria
ყველა დროის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი მხატვარი ვან გოგი თითქმის ბოლომდე თვითნასწავლი იყო. თავისებური ხასიათის გამო, მას კლასში ჯდომა არასდროს ხიბლავდა და განათლებასაც სახლში იღებდა. მან სულ რაღაც ორი წელი ისწავლა სკოლა-ინტერნატში და 16 წლის ასაკში მუშაობა დაიწყო.
1880 წელს ვან გოგი ცოტა ხნით სწავლობდა ბრიუსელის სამხატვრო აკადემიაში, სანამ ამასაც არ მიანება თავი.
ვან გოგი გატაცებით სწავლობდა იაპონურ ხელოვნებასა და მისივე თანამედროვე კოლეგების ნამუშევრებს, მაგრამ მისი ხელწერა სრულიად უნიკალურია.
3. ფრიდა კალო
ფოტო: Philadelphia Museum of Art
ფოტო: Charles A. Hartman Fine Art
ფრიდა კალოს ნიჭი თავდაპირველად მამამისმა შენიშნა და გადაწყვიტა, შვილისთვის ფოტოგრაფია ესწავლებინა. მანვე დაიქირავა საკუთარი მეგობარი, ილუსტრატორი, რომელიც გოგონას პირველი მხატვრული ნაბიჯების გადადგმაში უნდა დახმარებოდა. მოწაფეს ყველაფერი მოსალოდნელზე მარტივად გამოსდიოდა, თუმცა მხატვრობაზე მეტად, მედიცინა აინტერესებდა. ფრიდას ოცნებებზე უარის თქმა მოუწია, როცა 18 წლის ასაკში საშინელ ავარიაში მოყვა, რომელმაც მთელი მისი ცხოვრება შეცვალა.
ფრიდას სტილი მრავალი სხვადასხვა ელემენტის შერწყმითაა მიღებული (მექსიკური ნამუშევრები, კათოლიკური მხატვრობა, მოდა), თუმცა ანატომიით მისი გატაცება არსად გამქრალა და ეს ნახატებშიც კარგად ჩანს.
4. ბილ ტრეილორი
ფოტო: Horace Perry
ბილ ტრეილორის ნიჭი სამყარომ 1939 წელს აღმოაჩინა, როცა ის 85 წლის იყო და მხოლოდ 10 წელიღა ჰქონდა დარჩენილი. ის 1854 წელს მონობაში დაიბადა და ალაბამას ერთ-ერთ პლანტაციაში ცხოვრობდა.
მიუხედავად იმისა, რომ სამოქალაქო ომის შემდეგ ბილმა თავისუფლება მოიპოვა, ის წლების განმავლობაში აგრძელებდა ჩვეულ საქმიანობას და 1935 წელს სხვა ფერმაში მხოლოდ იმიტომ გადაინაცვლა, რომ მისი "თეთრი ნაცნობები" დაიხოცნენ, შვილები კი აქეთ-იქით დაიფანტნენ.
ტრეილორმა თავი ქუჩაში ამოყო და 1930-იან წლებში დამკრძალავი ბიუროს ტერიტორიაზე ეძინა. იმისთვის, რომ ცოტაოდენი ფული ეშოვა, მან იმ მასალებით დაიწყო ხატვა, რაზეც ხელი მიუწვდებოდა. 1938 წელს მის ნამუშევრებს ახალგაზრდა მხატვარი ჩარლზ შენონი წააწყდა. სწორედ მან უყიდა ბილს საღებავები და მოუწოდა, მეტი ეხატა. ამის შემდეგ კი ტრეილორი ნახატს ნახატზე ქმნიდა. ბილ ტრეილორი პირველი იყო, ვინც ხელოვნებაში აფროამერიკელი მხატვრებისთვის სივრცე გააჩინა და ამის გამო დღემდე არ კარგავს აქტუალურობას.
5. ბებია მოზესი
ანა მერი რობერტსონი, იგივე ბებია მოზესი 78 წლის იყო, როცა მისი ხელოვნების შესახებ ყველამ შეიტყო. ჩვეულებრივი დიასახლისი მთელი ცხოვრების განმავლობაში იყო გატაცებული ხელსაქმით, თუმცა ფუნჯებით ხატვაზე ართრიტის გამო გადაერთო.
1939 წელს ნაივურ სტილში შესრულებული ნამუშევრები "თანამედროვე უცნობი ამერიკელი მხატვრების" გამოფენაზე მოხვდა, ერთი წლის შემდეგ კი მას ინდივიდუალური გამოფენა მოუწყვეს.
ბებია მოზესმა 1500-ზე მეტი ნამუშევარი დაგვიტოვა და თითოეული მათგანი იდილიურ ცხოვრებას გადმოგვცემს.
6. ჰენრი დარჯერი
ჰენრი დარჯერიც ამერიკელი მხატვარია, რომელსაც ხატვა არასდროს უსწავლია, თუმცა ამას ხელი სულაც არ შეუშლია მისთვის, რომ საკუთარი წიგნებისათვის შთამბეჭდავი ილუსტრაციები შეექმნა. ის სიცოცხლის ბოლომდე ჩიკაგოს საავადმყოფოს დამლაგებელი იყო.
7. ტორნტონ დიალი
ტორნტონ დიალი 1928 წელს, მონობით გაღარიბებულ ოჯახში დაიბადა. მას 13 წლამდე სკოლაში არ უვლია და ძალიან რცხვენოდა, რომ მეორე კლასში დასვეს. დიალი ხშირად აცდენდა სკოლას, რომ ემუშავა და ზრდასრულ ასაკშიც გულმოდგინედ შრომობდა მანქანების მწარმოებელ ქარხანაში. 1981 წელს მან გადაწყვიტა, ჰობის სახით ეხატა ხოლმე.
დიალის ნახევრადაბსტრაქტული ნახატები სიღარიბეზე, რასიზმზე და სექსიზმზე მოგვითხრობს. ხატვა მისთვის საკუთარ თავში ძალის აღმოსაჩენ ინსტრუმენტად იქცა.
"ჩემი შემოქმედება არის მტკიცებულება იმისა, რომ მე თავისუფალი ვარ", - თქვა ამერიკელმა მხატვარმა ერთ-ერთ ინტერვიუში.
-
გადახედვაპარლამენტმა რუსული კანონი მეორე მოსმენით მიიღო პარლამენტმა რუსული კანონი მეორე მოსმენით მიიღო
-
გადახედვარა არის წიწაკის სპრეი და როგორ მოვიქცეთ, თუ შეგვასხამენ რა არის წიწაკის სპრეი და როგორ მოვიქცეთ, თუ შეგვასხამენ
-
გადახედვა9 აპრილის ქუჩაზე დიდი რაოდენობის სპეცრაზმი და საპოლიციო ძალებია მობილიზებული 9 აპრილის ქუჩაზე დიდი რაოდენობის სპეცრაზმი და საპოლიციო ძალებია მობილიზებული
-
გადახედვაროგორ დავიცვათ ციფრული მონაცემები საპროტესტო აქციაზე — 5 რჩევა როგორ დავიცვათ ციფრული მონაცემები საპროტესტო აქციაზე — 5 რჩევა
-
გადახედვაშსს: "მოვუწოდებთ პარლამენტთან შეკრებილებს, არ დაუშვან საავტომობილო გზების პარალიზება და ძალადობრივი მოწოდებები" შსს: "მოვუწოდებთ პარლამენტთან შეკრებილებს, არ დაუშვან საავტომობილო გზების პარალიზება და ძალადობრივი მოწოდებები"
-
გადახედვაროგორ დავეხმაროთ მიუსაფარ ცხოველებს აქციაზე წიწაკის სპრეის და გაზის გაშვებისას როგორ დავეხმაროთ მიუსაფარ ცხოველებს აქციაზე წიწაკის სპრეის და გაზის გაშვებისას
-
გადახედვაროგორ დავიცვათ თავი ცრემლსადენი გაზისგან — რეკომენდაციები როგორ დავიცვათ თავი ცრემლსადენი გაზისგან — რეკომენდაციები
-
გადახედვაომბუდსმენის პირველადი შეფასება 30 აპრილის აქციაზე განვითარებული მოვლენების შესახებ ომბუდსმენის პირველადი შეფასება 30 აპრილის აქციაზე განვითარებული მოვლენების შესახებ
-
გადახედვაკობახიძის ბრიფინგი დამოუკიდებელი მედიის, არასამთავრობოებისა და ოპოზიციის დისკრედიტაციის მიზნით კობახიძის ბრიფინგი დამოუკიდებელი მედიის, არასამთავრობოებისა და ოპოზიციის დისკრედიტაციის მიზნით
-
გადახედვაპარლამენტის ეზოში სპეცრაზმისა და საპოლიციო ძალების მობილიზებაა, შენობის ირგვლივ კი მოქალაქეები აქციისთვის ემზადებიან პარლამენტის ეზოში სპეცრაზმისა და საპოლიციო ძალების მობილიზებაა, შენობის ირგვლივ კი მოქალაქეები აქციისთვის ემზადებიან
-
გადახედვაშოთა არველაძე: გაიწვიეთ უკან ეს კანონი, მოუხადეთ ბოდიში დაზარალებულებს და მიეცით ქვეყანას ნორმალურად ცხოვრების შესაძლებლობა შოთა არველაძე: გაიწვიეთ უკან ეს კანონი, მოუხადეთ ბოდიში დაზარალებულებს და მიეცით ქვეყანას ნორმალურად ცხოვრების შესაძლებლობა
-
გადახედვამრცხვენია და დარწმუნებული ვარ არა მხოლოდ მე, რომ შენს გვერდით ვითამაშე 10 წელი — ალადაშვილის მიმართვა კალაძეს მრცხვენია და დარწმუნებული ვარ არა მხოლოდ მე, რომ შენს გვერდით ვითამაშე 10 წელი — ალადაშვილის მიმართვა კალაძეს
-
გადახედვათუ დაგაკავეს, ეს რჩევები აუცილებლად გაითვალისწინეთ — ედუარდ მარიკაშვილი თუ დაგაკავეს, ეს რჩევები აუცილებლად გაითვალისწინეთ — ედუარდ მარიკაშვილი
-
გადახედვაEPP: დროა, სანქციები დაუწესდეს ივანიშვილს და ყველას, ვინც მას ეხმარება საქართველოს დემოკრატიის ნგრევაში EPP: დროა, სანქციები დაუწესდეს ივანიშვილს და ყველას, ვინც მას ეხმარება საქართველოს დემოკრატიის ნგრევაში
-
-
გადახედვახაბეიშვილი: ხარებას დაჯგუფება მცემდა. იძახდნენ, მოკალით და მერე თქვით, თავი დაარტყაო ხაბეიშვილი: ხარებას დაჯგუფება მცემდა. იძახდნენ, მოკალით და მერე თქვით, თავი დაარტყაო
-
გადახედვაგიორგი გიგაშვილი: TV Imedi — ძალიან მრცხვენია ამ არხთან ჩემი წარსულის არსებობა გიორგი გიგაშვილი: TV Imedi — ძალიან მრცხვენია ამ არხთან ჩემი წარსულის არსებობა
-
გადახედვასაგარეო უწყების თანამშრომელი, გიორგი წიქარიშვილი: კანონპროექტი საფრთხეს უქმნის ქვეყნის ევროკავშირში ინტეგრაციას, ეწინააღმდეგება კონსტიტუციას საგარეო უწყების თანამშრომელი, გიორგი წიქარიშვილი: კანონპროექტი საფრთხეს უქმნის ქვეყნის ევროკავშირში ინტეგრაციას, ეწინააღმდეგება კონსტიტუციას
-
გადახედვამედიაომბუდსმენი: სპეცრაზმელების სამიზნედ კიდევ 10 ჟურნალისტი და ოპერატორი იქცა მედიაომბუდსმენი: სპეცრაზმელების სამიზნედ კიდევ 10 ჟურნალისტი და ოპერატორი იქცა
-
გადახედვამოქმედი დიპლომატი, ალექსანდრე გოგოლაძე: ვგმობ კანონპროექტს, ვუერთდები პროტესტს რუსთაველზე! მოქმედი დიპლომატი, ალექსანდრე გოგოლაძე: ვგმობ კანონპროექტს, ვუერთდები პროტესტს რუსთაველზე!
-
გადახედვამშვიდობიანი აქციის დასახელება შენიღბვაა იმ სიბინძურის, რაც გარე ძალებს აქვთ გააზრებული ამ რადიკალების გამოყენებით — კალაძე პროტესტზე მშვიდობიანი აქციის დასახელება შენიღბვაა იმ სიბინძურის, რაც გარე ძალებს აქვთ გააზრებული ამ რადიკალების გამოყენებით — კალაძე პროტესტზე
კომენტარები