სამცხე-ჯავახეთის მხარე – მხარე სამხრეთ საქართველოში, მოიცავს ისტორიულ–გეოგრაფიული პროვინციების სამცხის, ჯავახეთის და თორის ტერიტორიებს.მისი ადმინისტრაციული ცენტრია-ახალციხე.
ვარძია
ვარძია, კლდეში ნაკვეთი სამონასტრო ანსამბლი, XII – XIII საუკუნეების ქართული მხატვრული კულტურის ძეგლი. მდებარეობს ისტორიულ ჯავახეთში, ასპინძის რაიონში (ასპინძინდან 30 კმ). მდ. მტკვრის მარცხენა ნაპირზე.ამ ქალაქის შექმნის ისტორია უკავშირდება ქართველ დიდებულ მეფეს თამარს.