Jump to ratings and reviews
Rate this book

Egzekutor

Rate this book
Stefan Dąmbski, tytułowy egzekutor, trafił do oddziału AK w 1942 jako 17-latek. Przydzielono mu zadanie likwidacji Niemców i konfidentów. Po zajęciu Rzeszowszczyzny przez Sowietów Dąmbski kontynuował działalność konspiracyjną - wykonywał wyroki na przedstawicielach nowej władzy, a także brał udział w akcjach przeciwko Ukraińcom.
Opisując te wydarzenia, autor pokazuje zarazem, w jaki sposób - będąc nastolatkiem - nauczył się zabijać i jak to się stało, że polubił to zajęcie. Egzekutor jest więc nie tylko opowieścią z życia partyzanta, ale przede wszystkim studium spustoszenia, jakie w człowieku sieje wojna - nawet, jeśli walczy on po "słusznej" stronie, w obronie ojczyzny. Swoje wspomnienia Dąmbski spisywał pod koniec życia, zdobywając się na niezwykle szczere i przejmujące wyznanie.

120 pages, Paperback

First published October 28, 2010

Loading interface...
Loading interface...

About the author

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
31 (18%)
4 stars
63 (37%)
3 stars
50 (29%)
2 stars
18 (10%)
1 star
5 (2%)
Displaying 1 - 16 of 16 reviews
Profile Image for mommy_and_books.
992 reviews18 followers
July 15, 2021
„EGZEKUTOR”

Stefan Dąmbski Fundacja Ośrodka Karta

Cała książka powstała na podstawie pamiętnika Stefana Dąmbskiego. Był żołnierzem AK. Mając 16 lat został egzekutorem. Wykonywał wyroki na polskich kolaborantach. Mordował również Niemców, Ukraińców oraz ludzi na wysokich stanowiskach.
Książka przedstawia drastyczne sceny, dlatego nie polecam jej osobą małoletnim.
Dzięki temu pamiętnikowi możemy przekonać się, że nie wszyscy członkowie AK postępowali zgodnie z prawem. Często mordowali ludzi bez otrzymania rozkazu. Przeraziła mnie jedna historia. Przypadkowo spotkana młoda i niewinna Ukrainka – została przed śmiercią zgwałcona i zamordowana. Do czegoś takiego nie powinno dojść. To moim zdaniem hańba. Taki żołnierz nie powinien należeć do AK.
Winni powinni zostać ukarani, a niewinni ocaleni. Jednak na wojnie i po wojnie to nie miało znaczenia.
Zakończenie rzutuje na całości książki. Nie będę wam opisywała, jak się kończy.
Egzekucje wykonywane przez autora były straszne. Nie dziwię się, że po latach nie mógł sobie z tym poradzić i po napisaniu pamiętnika popełnił samobójstwo. Ta książka to jakby jego spowiedź. Tylko czy fakty umieszczone w „Egzekutorze” faktycznie miały miejsce?
Książkę bardzo szybko się czyta, ponieważ nie jest długa. Trochę się na niej zawiodłam. Wiadomo w tamtych czasach nie było lekko. Sąsiad zdradzał sąsiada. Jeden donosił na drugiego. A tacy egzekutorzy jak Stefan Dąmbski wykonywali wyroki śmierci na zdrajcach.
Wydarzenia opisane w „Egzekutorze” są tragiczne.
Jeżeli lubicie tematy związane z drugą wojną światową i wydarzeniami następującymi po niej to zapraszam do przeczytania „Egzekutora”.
Książka bardzo dobrze buduje napięcie. Szkoda, że jej autor popełnił samobójstwo. Jednak mordowanie winnych zdrajców również nie jest przyjemne i na zawsze pozostawia ślady w psychice. Zwróćcie uwagę, że egzekutorami przeważnie byli młodzi ludzie.
Profile Image for L.L..
823 reviews17 followers
February 10, 2023
Hmm... zacznijmy od tego, że książka jest bardzo krótka, ale to może i dobrze, bo o ile początek ciekawi bardzo, tak pod koniec odpływałem już myślami... Przede wszystkim jednak mam pewien niesmak (nie, nie "pewien", mam spory niesmak) po końcówce - no bo czytamy relację Stefana Dąbskiego żeby się pod koniec książki, w komentarzach do niej, dowiedzieć, że prawdopodobnie większość treści nie jest prawdą, bo się z faktami nie zgadza. Nie, to nie jest spojler, uważam że każdy powinien taką informację otrzymywać na początku, a nie na końcu książki. Skąd te rozbieżności? Nie wiadomo. Jak było naprawdę? Też nie wiadomo do końca. Przyjmijmy jednak, że relacja autora jest chociaż częściowo prawdziwa... Może z resztą rzeczywiście najważniejsze jest pokazanie realiów tamtych czasów i wydarzeń... Ktoś skomentował: "Doskonałe źródło do nauczania w szkole o wyklętych" - ...tak, z tym się zgadzam... :D
Ja przede wszystkim mam trochę problem z takimi samosądami... Pomijając już fakt jak przez pomyłkę zdarzało się im zabić zupełnie niewinnych (w tym także dzieci), to nawet jeśli chodzi o tych czasami "winnych"... no nie wiem... jakoś nie wyobrażam sobie że można zabić człowieka za to, że chciał przeżyć (nawet jeśli w tym celu sam zachowywał się delikatnie mówiąc nie w porządku)... No cóż, mogę tylko cieszyć się, że się urodziłem w innych czasach.

Dwa cytaty sobie zaznaczyłem:
"W tym czasie nie dbałem o swoje życie, tak jak nie dbałem o życie innych ludzi. Nie mając pokończonych szkół, w życiu cywilnym byłem zerem, a tu w AK nosiłem za pasem wielką spluwę i odgrywałem ważniaka."

- godna podziwu samokrytyka. I tu:

"Przez lata po zakończeniu wojny próbowałem analizować siebie samego i w końcu uznałem, że doszedłem do tego zwierzęcego stadium głównie przez moje wychowanie w młodych latach - w atmosferze do przesady patriotycznej. Każdy z nas rodzi się jak ten prosty kamień, który można uciosać według własnego upodobania. Każdy z nas, bez względu na narodowość, jest taki sam. Gdy się dziecku wpaja od kolebki, jak ważna jest Ojczyzna i że trzeba za nią walczyć z nieprzyjacielem aż do śmierci lub zwycięstwa, to to dziecko, gdy dorośnie, będzie walczyć na rozkaz i strzelać do każdego, kto ma inne poglądy lub jest innej narodowości."


(przeczytana/przesłuchana: 9.02.2022)
3/5 [6/10]
Profile Image for Paweł Cisło.
53 reviews9 followers
October 21, 2023
I was initially drawn to this book because Stefan Dąbski and I hail from the same region. Written by Stefan himself, this autobiography takes us on a harrowing journey through his experiences as an executor for the Polish Home Army during the war.

The story reveals how Stefan's upbringing in a highly patriotic society shaped his worldview and actions. Disinterested in academics, he was naturally inclined towards the army. It was there that he put his unique skill (honed from shooting deer) to a darker use. One of his first actions was alarmingly personal: the execution of a friend in a nearby forest. This sets the stage for a grim tale where Stefan also details his role in the executions of not only men but also women.

However, the book isn't without its critics. Toward the end, several voices emerge to question the accuracy of Stefan's accounts. He takes credit for a number of actions, while inconsistencies in names and dates raise questions. This adds an intriguing layer of complexity, inviting readers to ponder whether Stefan is deliberately altering facts.

The book serves as a chilling historical record and a grim reminder of the bloody past that has shaped Poland. It paints a bleak yet invaluable portrait of the harsh realities of war, showcasing the complex moral landscape that people navigate in times of conflict.
Profile Image for Skirmantė Rugsėjis.
Author 5 books90 followers
February 15, 2018
Tai labai plonytė knyga , vos virš šimto puslapių , tad neužtruks perskaityti .
Istorija autentiška ir sukelianti dvejopus jausmus . Viena vertus puiku , kad autorius išdrįso parašyti apie tai kas išties vyko AK , kita vertus jis gan lengvai nusimeta savo žiaurumą , viską suverčia auklėjimui , tarsi suaugęs žmogus jau negalėtų pergalvoti savo veiksmų ir pasikeisti .
Iš esmės tai knyga apie tai kaip jis šaltakraujiškai ir nesigailėdamas žudė žmones ( aišku gavęs įsakymą , o žmonės tuo metu laikyti valstybės priešais ) , bet joje kažkaip mažai jausmų , nors stengtasi perteikti išgyvenimus , bet jie nepasiekė mano širdies . Man viskas liko kaip kone pavienių faktų ir įvykių kratinys , pripildytas informacijos apie ginklus , jų kalibrus ir autoriaus kone pasididžiavimą savo šaltai veikiančiais nervais ( kuo vistik galima suabejoti nes aprašytos ir kelios nesėkmės ) .
Manau , kad Sutkaus knyga 'Snaiperis' ar Karysevo romanai apie samdomą žudiką yra žymiai įdomesnės knygos , bet ši knyga sukėlė skandalą atskleisdama tai kas buvo bandyta nuslėpti , o tokias knygas visada reikia tik sveikinti.
848 reviews4 followers
October 15, 2020
Bardzo zainteresowałą mnie ta pozycja. Znalazłem ją w serwisie storytel i przesłuchałem rzutem na taśme w ciągu jednej soboty. Jest to pamiętnik napisany przed śmiercią, wiele lat po wojnie przez człowieka który jako nastoletni chłopak, w zasadzie jeszcze jako dziecko wstąpił do AK i przez lata okupacji oraz również już po wojnie, po wyzwoleniu przez sowietów i aliantów nadal był aktywnym żołnierzem AK specjalizującym się w egezkucjach.
Sam autor popełnił samobójstwo i zmarł w dość tragicznych okolicznościach. Pamiętnik napisany przez niego świadczy iż do końca życia zmagał się z koszmarami przeszłości.
Pierwsza egzekucja którą wykonał była na jego własnym przyjacielu. Im bardziej wkręcał się w działalność AK tym więcej egzekucji wykonywał. Jego ofiarami był również kobiety oraz Ukraincy. Do końca chyba jednak nie był dumny ze swoich czynów. Ciekawostką książki jest opublikowana przez wydawcę polemika napisana przez historyków próbujących obalić jego relacje, wnioski.
Myślę, że ów pamiętnik rzuca światło na pewne aspekty wojny nie do końca dobrze i dokładnie rozpracowane historycznie. Bardzo ciekawa pozycja.
Profile Image for Beata.
123 reviews22 followers
November 3, 2019
Wstrząsająca, bo beznamiętna. Przez to kontrowersyjna, budząca odruchowy protest. Burząca wygodny czarno-biały stereotyp. Dlatego ważna. Tym bardziej, że dotyczy przeżyć nastolatka. Nawet jeśli autor inaczej zapamiętał szczegóły (jednakowoż Krzyża Walecznych darmo nie dają). Najważniejszy i w sumie najokropniejszy dla mnie jest sposób, w jaki wojna zapisała się w jego pamięci. Figurki na planszy. Nie mam prawa oceniać, brak mi punktów odniesienia. I obym nigdy ich nie miała.
Profile Image for mitya.
9 reviews1 follower
May 3, 2020
"Przez lata po zakończeniu wojny próbowałem analizować siebie samego i w końcu uznałem, że doszedłem do tego zwierzęcego stadium głównie przez moje wychowanie w młodych latach - w atmosferze do przesady patriotycznej. (...) Gdy się dziecku wpaja od kolebki, jak ważna jest Ojczyzna i że trzeba za nią walczyć z nieprzyjacielem aż do śmierci lub zwycięstwa, to to dziecko gdy dorośnie, będzie walczyć na rozkaz i strzelać do każdego, kto ma inne poglądy lub jest innej narodowości."
Profile Image for Dominik Banach.
21 reviews
March 11, 2016
Książka jest napisana w formie pamiętnika tytułowego bohatera. Stefan Dąmbski w dramatycznych czasach II WŚ był nastolatkiem, który dzięki swojej "zimnej krwi" i emocjonalnym opanowaniu dostał się do struktur likwidacyjnych AK.
Całość napisana prostym językiem, czyta się niebywale szybko. Najważniejszym aspektem książki jest obdarcie żołnierzy z rycerskości, która pojawia się w innych pozycjach podejmujących tą tematykę. Nie widzę w tym nic obrazoburczego, wydaje mi się że wpływ wojny na psychikę i empatię młodych żołnierzy, był bardzo podobno nie zależnie od tego po której stronie się znajdowali.
Mimo zarzutów o konfabulacje i naginanie rzeczywistości przez Dąmbskiego, nie sądzę aby daty czy nazwiska znajdujące się w opisywanych wydarzeniach były tutaj najistotniejsze. Całość skupia się na absurdzie działań wojennych, zredukowania wartości życia ludzkiego, potwierdza że osoby z prawidłowym kompasem moralnym były skazane na porażkę w wirze najtrudniejszych działań wojennych.
Warto zapoznać się z tą pozycją, osoby które nie miały rozległych kontaktów z tematyką wojenną mogą być naprawdę wstrząśnięte po lekturze tej książki.
Profile Image for Tomasz.
144 reviews7 followers
February 7, 2014
Krótkie (ledwie 100 stron), ale soczysty i dobrze napisane wspomnienia egzekutora AK z okręgu rzeszowskiego. Choć wspomnienia są dyskusyjne (m.in. kwestionuje je środowisko weteranów Armii Krajowej), to trudno odmówić im siły. Mało tutaj typowego bohaterstwa "chłopców z lasu". Wojna jest brudna i giną w niej niewinni. Wspomnienia zabarwione są spora dozą ironii i cynizmu, choć sądzę, że to raczej cynizm maskujący traumę, rozpacz faceta, którego ów "czas pogardy" zniszczył. Ta książka to spowiedź a nie próba gloryfikowania swojej osoby.
Profile Image for Jan.
81 reviews9 followers
January 3, 2011
Ciekawa, choć bardzo krótka (przeczytałem w jakieś 4 godziny). Miejscami przerażająca, choć to nie powinno być zaskoczeniem. Nic nowego, ale warto przeczytać.

Niezależnie od tego, ile w historii słowami Dąmbskiego jest prawdy, ile kłamstwa, a ile zwykłych pomyłek z winy czasu.
Profile Image for Agnieszka.
1 review
June 30, 2013
Extraordinary because it seems honest. The author doesn't try to make himself a hero. He just wants the next generation to learn from mistake of a current one. Worth reading.
Profile Image for Ta.
366 reviews18 followers
October 20, 2015
Bardzo ciekawe, ale wydaje się być mocno naciągane. Potwierdzają to zresztą listy osób znających temat, umieszczone na końcu wydania.
Displaying 1 - 16 of 16 reviews

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.