Professional Documents
Culture Documents
qarTuli ena
III klasi
moswavlis wigni
meore nawili
saqarTvelos macne
3
andazeTi
aqlemi da nemsi daZmobildnen. gaudgnen gzas.
bevri iares Tu cota, miadgnen erT sofels, romelsac an-
dazeTi erqva.
gamocxaddnen mamasaxlisTan. mamasaxlisi erTi ujiaTi da Tavne-
ba kaci iyo. man aqlems axeda, nemss daxeda. TvalSi arc erTi
mouvida da arc meore. calybad hkiTxa:
_ aq ram mogiyvanaTo?
_ samosaxlo adgili gvinda, unda mogvizomoo.
_ mereda, maincdamainc am sofels rom moadeqiT, andazebi Tu
iciTo? _ hkiTxa mamasaxlisma.
_ andazebis meti ra viciTo, _ uTxra nemsma, _ erT sofelSi
xalxi ar iyo da viri airCies mamasaxlisado.
_ saxedari taxtze dasves, Tavi xelmwife egonao, _ dasZina
aqlemma.
gabrazda mamasaxlisi, qva aagdo da Tavi SeuSvira:
_ samosaxlos ver eRirsebiTo.
_ rac mogiva daviTao, yvela Seni TaviTao! _ gaafrTxila
nemsma da mamasaxliss yunwidan gaxeda.
_ Cven Seni wkipurti gvwyins da Sen Cvens wixls nu iwyeno,
_ dasZina aqlemma da Cliqze daixeda.
mamasaxlisma TavSi xeli Semoirtya _ autkivar Tavs rad vit-
kieb, amaT andazebSi vin ajobebs. ise ar damemarTos, garedan
mosulma mamalma Sinauri rom gaagdoo.
adga da miuzoma samosaxlo adgili.
is dRe iyo da is dRe, aqlemi da nemsi andazeTSi dasaxldnen
da erTmaneTs gverdidan aRar moSorebian.
Tu ar gjeraT, es andazebi waikiTxeT:
nemsis qurdi da aqlemis qurdi orive
erTiao;
nemsis damkargavs arc aqlemis dakargva
daenanao;
aqlems nemss daadeben _ dawveba, aiReben
_ adgebao;
aqlems gauWirda da nemsis yunwSi gaZvrao.
paata mamforia
4
sityvis skivri
ujiaTi _ jiuti, Tavneba.
TavkerZa _ vinc mxolod Tavis Tavze zrunavs.
Tv a l S i ar mo u vi d a _ ar moewona.
cal ybad _ ugulod, gulgrilad.
qva aagdo da Ta vi S e u S vir a _ gajiutda, sastikad iuara.
a u t ki var T avs rad vi tk ie b _ ra Zala madgas.
daimaxsovre!
andaz a
5
imuSaveT jgufebad
SeadgineT jgufebi. dawereT moTxroba, romlisTvisac
gamoiyenebT andazas: `medRexvalie kacsao Tovli moadga
karsao~.
rogor daiwyebT moTxrobas, rogor gaagrZelebT, ra
moxdeba, rogor damTavrdeba ambavi? moifiqreT moTxro-
bis saTauri.
SearCieT moTxroba, romelic yvelaze metad mogewonaT.
6
sanTlis guTans gavakeTeb
sanTlis guTans gavakeTeb,
Sig Sevabam uRel devsa,
zRvaSi yanas SemovRobav,
zRvaSi vxnav da zRvaSi vTesav,
morevSi xorbals gavlewav,
yinulze ki davfqvav qersa;
fqvils obobas qselSi gavcri,
varclad davdgam kaklis qerqsa,
coms movzel da qvaze gavfen,
gamovacxob mzeze kversa;
natvris puriT gamovaZRob
stumarsa da maspinZelsa.
sityvis skivri
uRel i de vi _ erT uRelSi Sebmuli ori devi.
varcl i _ xis mogrZo da Rrma WurWeli comis mosazelad.
natvr is pu ri _ ararsebuli puri.
saSinao davaleba:
daakvirdi TiToeuli winadadebis azrs, gadaaadgile sasveni niS-
nebi ise, rom tyuili simarTled iqces da gadawere rveulSi:
gemi micuravda napirze. xalxi ireoda.
radgan mTeli dRe wvimda saxlSi, vijeqi da wigns vkiTxulobdi.
bavSvebi cigiT srialebdnen aivnidan. mowyenili gogo iyureboda.
7
ukuTxo da ukunWulo qveyana
8
_ albaT ar icodiT, vardis mowyveta rom akrZalulia, ara?
_ hkiTxa man jovaninos.
_ marTali giTxraT, magaze arc mifiqria. Zalian vwuxvar, _
upasuxa biWma.
_ Tu egrea, maS mxolod naxevar jarimas gadaixdiT, _ uTxra
yaraulma da Tan saxe gaebadra. yaraulma wignaki moimarjva,
qviTris gamoweras Seudga. da jovaninom Tvalebs ar daujera _
is yarauli qviTars wauT leli fanqriT werda, sruliad wver
wauTleli fanqriT!
_ ehe! _ Tavisda uneburad SesZaxa jovaninom. _ bodiSi, xmals
xom ar maCvenebT?
_ didi siamovnebiT, _ uTxra yaraulma.
isic Tu xmali iyo, maS marTla xmali raRaa! arc fxa hqonda,
arc _ wveti!
_ mainc ra qveyanaa amisTana? _ hkiTxa jovaninom.
_ ukuTxo da ukunWulo qveyanas eZaxian, _ upasuxa yaraulma,
Tanac iseTi mowiwebiT warmoTqva yoveli sityva, TiTqos suli
unda STaberos am sityvebs da gaacocxloso.
_ maS, aba, lursmans ranairad xmarobT?
_ arc ranairad. CvenSi ukve didi xania lursmani weboTi
SevcvaleT. axla ki nu momeridebiT da orjer gamawaniT sila.
jovaninom imxela piri daaRo, galavnian cixe-koSks gaday-
lapavda.
_ rasa brZanebT, _ waibutbuta jovaninom. _ oficialu
ri piris Seuracxyofas, isic samsaxurebrivi movaleobis Ses-
rulebis dros, aravin mapatiebs. ZaliT ratom Cavigdo cixeSi
Tavi! Tanac, silis gawvnaze Tu midga saqme, me ufro mekuTvnis,
rom gamawnaT.
_ ara, aq wesad gvaqvs SemoRebuli, _ Tavazianad auxsna ya
raulma. _ mTeli jarima oTxi silaa, naxevari _ ori.
_ yaraulic jarimdeba?
_ yaraulic.
_ ara, eg ra samarTalia! ra wesia!
_ namdvilad, usamarTlobaa, _ daeTanxma yarauli. _ Cve nebs
imdenad sZulT es wes-Cveuleba, imdenad uWirT da umZimT udan-
aSaulo adamianisaTvis saxeSi xelis Semortyma, rom sul imis
9
fiqrSi arian, kanoni araferSi ar davarRvioTo. ai, axla or-
jer rom gamkravT silas, sxva dros ufro metad ifrTxi lebT.
_ ar minda da arc gagkravT! TiTsac ar dagakarebT! mofere-
biT ki mogeferebiT...
_ ra vqna, mag pirobiT Cvens qveyanaSi ver dagtovebT, ar Se
miZlia, _ Cailaparaka yaraulma.
meti ra gza hqonda, jovaninomac datova is ukuTxo da ukun
Wulo qveyana. Tumca dRemde isev imis ocnebaSia, netavi, kidev
iq damabruna, sadme erTi kvercxiviT koxta saxli amaSenebina da
cota xans mainc macxovra mTels dedamiwis zurgze im marTlac
yvelaze zrdilobian xalxSio.
jani rodari
sityvis skivri
kun W ul i _ kuTxe oTaxSi, SenobaSi.
aTi Tv al i g amoi b a _ yuradRebiT daaTvaliera.
saxaliso
10
gmiri qvasanayi
sasaubro
samzareulos romeli nivTebia am leqsSi dasa
xelebuli?
samzareulos kidev romeli nivTebi iciT?
sityvis skivri
saxaliso
11
nacarqeqia
qarTuli xalxuri zRapari
iyo da ara iyo ra, iyo erTi nacarqe qia; mTeli dRe kerias-
Tan ijda da nacars qeqav da. Zmebi eCxubebodnen: _ kaco, adeqi,
mi
deq-modeqi, imuSave da ojaxSi rame Semoitaneo. rom veraferi
gaawyves, adgnen da Sini
dan gaagdes. nacarqeqiam Zmebs erTi guda
nacari, sadgisi da Wyinti yveli sTxova. misces Zmebma yvelaferi
da nacarqeqia tiriliT daadga gzas.
cota iara Tu bevri iara, miadga erT mdinares, veRar gabeda
wyalSi gasvla da dajda napirze. saRamomde iq icada. saRamos
dainaxa, rom erTi uzarmazari devi moadga wyals gaRmiT da
dauwyo xvrepa.
_ hei, Sen mand romeli xar? aq modi, mxarze Semisvi da gaRma
gamiyvane, fexis dasveleba mezarebao! _ didgulad gasZaxa devs
nacarqeqiam. devma gamoxeda da gakvirvebiT hkiTxa:
_ vina xar da ra sulieri, rom magas mibedavo?
_ me Sen giCvenebdi, vinca var, rom ar mebralebode, Se briy
vo, Sena! icode, samjer gapatieb Secdomas da mere ki cocxali
veRar gadamirCebio, _ upasuxa nacarqeqiam, _ Sen Cemi ambavi ar
gagigonia? me vermicana mqvian!.. ver gamimetebia, Torem, dedami-
was rom xeli movavlo da zecas Sevtyorcno, qveyana daiqceva.
ginda, axlave giCveno Cemi Zala? aba, Sen mand aiRe erTi qva, me
aq davwvdebi meores, movuWiroT xeli da, vinc wvens gamoadens,
kacic is iqneba da wver-ulvaSic imas esxmiso!
aiRo devma qva, mouWira xeli da dafSvna.
daixara Zirs nacarqeqia, viTom qvas viRebo, amoiRo kalTidan
yveli, mouWira xeli da sul wurwur-wurwuriT gaadina wveni.
gaukvirda devs, es vin yofilao.
_ aba, axla riyeze gaviqceT da, vinc ufro met bdRvirs
aadens Cven orSi, biWic is iqnebao, _ kidev uTxra nacarqeqiam.
gaZunZulda devi gaRmiT riyeze da sul lawaluwi daawyebina
sip qvebs.
gakunkulda nacarqeqia, uCxvlita da uCxvlita gudas sadgisi,
moibna nacari da iseTi mtveri adga, TvaliT ara ixedebo
ga da ra.
SeSinda devi, daRuna Tavi, morCilad eaxla nacarqeqias da
Seisva mxarze.
12
Suamde rom Sevidnen wyalSi, devma uTxra:
_ batono vermicanav, rogorRac memCatebio!
_ memCatebio?! hm, Sen rom Cemi simZimis ambavi icode, magas
aRar wamoroSavdi. axla uCinari bawriT caze rom ar viyo
mibmuli da iq ar miWerdnen, qvesknelSi Cagitandi. aba, vnaxoT,
erTi cotaTi SemiSvan xelio! _ Tqva nacarqeqiam, amoiRo ubi-
dan sadgisi da daaWira kiserze.
Zane, rom isev agwio-
_ vaime!.. vaime!.. nu!.. nu, Seni Wirime! ubr
no, _ Seexvewa devi da nacarqeqiamac amoaZro kisridan sadgisi.
darwmunda devi, rom nacarqeqia marTla saSineli sulieri
iyo da miiwvia Tavis saxlSi. didi pativi sca da vaxSmis mza-
debas Seudga: mozila puri, Caakra kecSi, miuficxa cecxls da
qias moridebiT uTxra: _ me tyeSi mivdivar, vaxSmisaTvis
nacarqe
wavinadireb, Tu ar gewyineba, yuri ugde purs, ar daiwvaso!
purs rom cali gverdi Seebrawa, nacarqeqiam kecis mobrune-
ba moindoma, dauwyo sakeciT Cxukuri; wamoiqca keci, daeca
qias da qveS moimwyvdia.
nacarqe
devi rom dabrunda, nacarqeqia kecqveS sulze migdebuli naxa.
_ ra dagmarTniao? _ hkiTxa.
_ ra unda dammarTnoda? muceli amtkivda da zed cxeli keci
davide. axla ki gadamiara, aRara miWirs ra. modi, es keci ama-
caleo!
13
devma daujera da ausrula brZaneba.
vaxSmad rom dasxdnen, devma uceb cxviri daacemina da stumari
sxvenze Seagdo. nacarqeqiam koWs dauwyo bRauWi.
_ mand ras Svrebio? _ hkiTxa devma.
_ rogor Tu ras vSvrebi? visTan gabede Sen cxviris dace-
mineba? am Cxirs aviReb, dagkrav da suls gagacxebinebo!
devma ifiqra: es ra mousvenari da avgula vinme yofila! me
Zlivs gavudevi es uSvelebeli koWi, es ki Cxirs eZaxis. erTxelac
iqneba, Secdomas ar SemarCens da cocxali veRar gadavurCebio!
dahkra fexi, gavarda karSi da cxra mTas iqiT gadaikarga.
devis saxl-kari da avladideba ki nacarqeqias darCa.
wavida nacarqeqia, moiyvana Zmebi da bednierad cxovrobdnen.
Wiri _ iqa, lxini _aqa;
qato _ iqa, fqvili _ aqa.
sityvis skivri
ker i a _ glexis darbazis SuaSi cec xlis dasa
n
Tebi adgili.
sa d gi s i _ liTonis wvetiani Cxiri xis tariT, tyavis an
sxva masalis gasaxvretad.
bdRvi r s aad e n s _ mtvers, koriantels daayenebs.
ga ku n k u l d a _ Cqari siaruliT wavida.
kec i _ brtyeli qva an gamomwvari Tixa, cec xlze mWadis,
puris, xaWapuris gamosacxobad.
ko Wi _ oTaxis mopir dapire ke
dlebze gade
buli gaTlili
Zeli, Weris ficrebis dasakravad.
sa k ec e _ rkinis iaraRi cxeli kecis gadmosaRebad.
su lze mi gd e bu l i _ Zalagamoclili.
14
1 daasaxele, romeli andaza Seefereba am zRapars:
sasaubro
gaixseneT, romeli zRaprebi gaqvT wakiTxuli an mosmenili.
yvelaze metad romeli zRapari mogwonT?
ratom mogwonT es zRapari?
15
daimaxsovre!
s ityvis damar c vla
iseTi sityva an bgerebis jgufi, romelSic erTi xmovania,
danarCeni ki _ Tanxmovnebi, erTi marcvalia. calke xmovanic
erTi marcvalia.
aviRoT samsityviani winadadeba:
ra ezo maqvs!
pirvel sityvaSi ori bgeraa, magram erTi marcvalia, meo-
reSi _ sami bgera, magram _ ori marcvali, mesameSi xuTi
bgeraa, magram marcvali erTia.
amgvarad: sityvaSi imdeni marcvalia, ramdenic xmo vania.
sityva, romlis yovel Tanxmovans xmovani mosdevs, advili
dasamarcvlia: de-da, de-du-li, de-da-mi-wa, de-da-qa-la-qi...
rogor moviqceT, roca ramdenime Tanxmovani iyris Tavs?
isini unda gavunawiloT wina da momdevno xmovnebs: erTi
xmovani darCeba pirvel xmovanTan, danarCeni _ meores-
Tan
Tan. magaliTad: ar-xi, er-Txel, uf-cqvnis...
saSinao davaleba:
dawere epizodis Sinaarsi: cxeli kecis ambavi.
16
nacarqeqia
si t yvi s k va l d a k v a l
nacris qeqva zRaparSive usaqmurobas niSnavs da nacarqeqiac
ase darCa xalxSi _ is uqnaraa, magram moxerxebulobis, eSma-
kobis wyalobiT aRwevs warmatebas.
daakvirdi:
vinc beltebs ylapavs _ beltiylapiaa.
vinc Txebs iparavs _ Txapariaa.
vinc nacars qeqavs _ nacarqeqiaa.
sasaubro
yuradRebiT waikiTxeT leqsi `nacarqeqia~. imsjeleT, ra
saerTo aqvs mas zRapar `nacarqeqiasTan.~
nacarqeqias ra Tvisebas dascinis es leqsi?
ra yofila nacarqeqiaoba?
17
mgeli da kravi
(igav-araki)
18
_ arc Zma myavs, Cemo xelmwifev,
tyuilad rad mdebT bralsao?
_ Seni moyvare xom iyo?
gadaxda unda valsao!
momwyinda Seni bRavili,
xma Caikminde Cqarao,
Seni Cakvrexa rom mnebavs,
mizezad isic kmarao!
uTxra da zurgze moigdo,
tyeSi waiRo sawyali.
did kacTan patara kacsa
rodis gasvlia marTali?
akaki wereTeli
daimaxsovre!
ig av-ar aki
igav-araki iseTi nawarmoebia, romelSic umetesad cxovele-
bi, frinvelebi an usulo sagnebi moqmedeben; maTi saqcieli
ki adamians miewereba.
am igav-arakSic asea. misi moqmedi pirebi arian kravi da
mgeli, magram daakvirdiT, ra iTqva igav-arakis bolos: `did
kacTan patara kacsa rodis gasvlia marTali~.
19
daimaxsovre!
mimar T va
waikiTxe winadadebebi da daakvirdi, rogor mimarTavs mge-
li kravs da piriqiT:
SemouZaxa: Se briyvo!
ra brZanebaa, batono, ras merCiT me sawyalsao?
`Se briyvo!~ `batono,~ _ mimarTvaa.
mimarTaven ara mxolod adamians, aramed sxva cocxal ar-
sebebsa da usulo sagnebsac.
magaliTad:
vazo, SviliviT nazardo, movkvdebi me Sens ZirSia.
xaro, xari vin dagarqva?!
gadi-gamodi, guTano!
mimarTva sxva sityvebisagan mZimeebiT gamoiyofa, winada
debis bolos ki mimarTvas Zaxilis niSani daesmis.
magaliTad:
giorgi, eg ra mogsvlia?
gamarjoba, Cemo Tbilisqalaqo!
saSinao davaleba:
dasvi sasveni niSnebi mimarTvasTan da gadawere winadadebebi:
20
crupentelebi
21
_ wuxel deda da mama stumrad wa vidnen, me dasTan damtoves.
sofos daeZina. me ganjinidan muraba gamoviRe da kargad geaxe
liT. mere mZinare sofos murabis wveni tuCebze movusvi. _ vin
SeWama muraba? _ mkiTxa dedam. _ sofom, _ vupasuxe me. Sexeda
da tuCebi marTlac murabiT ara aqvs moTxupnuli! icocxle,
auwves am dilas loyebi! me ki gadavrCi, dedam murabac ki maWama!
_ ese igi, Seni gulisaTvis sxvas moxvda, ara? _ hkiTxa giom.
_ ho, mere ra?
_ ra da, ici, Sen vin yofilxar?
_ vin?
_ vin da matyuara! Sen Cveni megobari ar yofilxar!
_ Tqven ra, ara xarT matyuarebi?
_ ara, Cven mxolod crupentelebi varT, radgan Cveni tyuili
aravis vnebs!
nikoloz nosovis mixedviT
sasaubro
vis davarqvaT matyuara, vis _ crupentela?
ratom imsaxurebs mamuka gakicxvas?
saxaliso
22
daimaxsovre!
s ityvis g adatana
weris dros zogjer aucilebeli xdeba, rom sityva erTi xa-
zidan meoreze gadavitanoT. rogor gavyoT sityva gadasatanad?
amisaTvis sityva im wesiT unda davmarcvloT, romelic ukve
viswavleT.
SeiZleba gadavitanoT rogorc erTi, ise ramdenime marcvali,
oRond erTi pirobiT:
xmovani damoukidebladac marcvalia, magram gadatanis dros
misi arc calke datoveba SeiZleba da arc calke gadatana.
aseve cxadia, rom TanxmovanTa jgufs xmovnis gareSe verc
wina xazze davtovebT da verc gadavitanT.
guSin dRes
xval
SarSan wels
gaisad
adre axla
male
iyo aris
iqneba
davxate vxatav
davxatav
saSinao davaleba:
Secvale sityva wu x e l sityviT x v a l da gadaiyvane mocemuli
epizodi momaval droSi.
wuxel deda da mama stumrad wavidnen, me dasTan damtoves. sofos
daeZina. me ganjinidan muraba gamoviRe da kargad geaxeliT. mere mZi-
nare sofos murabis wveni tuCebze movusvi.
23
lionebergeli emilis Tavgadasavali
24
qera jiut qoCorze mogdebuli kepiT, da ida, wiTeli kabiTa da
wel ze TeTri SarfiT, iseTi sanaxavebi iyvnen, rom dedas pirs
Rimili gadasdioda.
is iyo, mamas alami unda aRemarTa, rom boslidan alfredma
moirbina yviriliT:
_ Zroxa xbos igebs! Zroxa xbos igebs!
emilis mama, ra Tqma unda, maSinve boslisaken gaqanda, emili
da ida ki flagStokTan darCnen. idam maRla aixeda da flag-
Stokis wverze wamocmul oqrosfer burTs dauwyo cqera.
_ ra maRlaa! iqidan albaT mTeli lionebergi Cans.
_ eg axlave SegviZlia SevamowmoT, _ Tqva emilma, aiRo kauWi,
romliTac alams amagreben da idas TeTr qamars gamosdo, xolo
TviTon orive xeliT CaeWida almis asawev Toks, moqaCa da mo-
qaCa Toki, magram almis nacvlad zeviT ida asrialda.
da, ai, axla ida haerSi namdvili alamiviT frialebda.
_ mTeli lionebergi Cans, _ kiskisiT gaiZaxoda ida, _ vai,
emil, stumrebi modian!
marTlac, moawydnen saxls stumrebi. yvelaze win medidurad
moabijebda qalbatoni petreli. igi siamovnebiT icqireboda
aqeT-iqiT. Tumca qalbatoni petreli beci iyo, magram mainc xe-
davda, flagStokze alami rom frialebda. qalbatoni petreli
moulodnelobisagan adgilze gaqvavda.
25
am dros emilis mama gamovida boslidan.
_ anton! ras niSnavs es? ratom Cveni Sveduri alami ar
aRmarTeT? ra unda aq `danielas~? _ dahkivla qalbatonma pet
relma.
emili iqve idga da warmodgenac ar hqonda, Tu `daniela~ er-
qva daniis, danielebiT dasaxlebuli qveynis, TeTr-wiTel dro-
Sas. samagierod, mSvenivrad icoda, flagStokis wverze TeTr-
wiTlad rac frialebda.
_ xa-xa-xa! _ gulianad gaecina emils. _ eg alami ki ara, Cemi
da idaa!
flagStokis wverze moqanave daiko idac icinoda.
_ me var, me! _ CamosZaxa qveviT myofT, _ mTel lionebergs
vxedav aqedan.
emilis mamas ki ar gascinebia, maSinve Zirs dauSva ida. emi
li xedavda, ida rom kmayofili iyo, magram, gagigonia, amisT-
vis madloba vin uTxra?! piriqiT, mamam uxeSad staca xeli da
iqaurobas gaaSora.
_ TviTon undoda li-one-ber-gis da-na-xva! _ slukunebda
gulamoskvnili. im wuTSi mama Zalian usamarTlo adamianad mi-
aCnda. aba, ra icoda, misTvis xom aravis uTqvams, daikosaTvis
lionebergis Cveneba ar SeiZlebao.
mamam emili fardulisaken waaTria. emili manam tiroda, sanam
mama kars gaiketavda. martod darCenilma ki xelad daimSvida
guli. marTali Tu gindaT, fardulSi jdoma sulac ar iyo
mosawyeni. iq blomad eyara xis patar-patara napobebi da fic
rebi, risganac aTasi ramis gamoTla SeiZleboda. yovelTvis,
roca emils morigi celqobisaTvis fardulSi amwyvdevdnen,
xis Sesaferisi naWrisagan raime sasacilo figuras Tlida. ase
daugrovda ormocdaToTxmeti cali da, rogorc etyoboda,
kidev bevri miemateboda.
astrid lindgreni
26
sityvis skivri
l ione b e rg i _ sofeli SvedeTSi.
fl ag S t ok i _ droSis aRsamarTavi wvrili da grZeli Zeli.
beci _ visac mxedveloba aklia, cudad mxedveli.
sasaubro
isaubreT, Tqven Tu gaqvT skolaSi flagStoki. rodis
aRmarTavT xolme droSas? saxlSi Tu gaqvT Tqveni qveynis
droSa? rodis gamokidebT xolme mas? Tu iciT, romel dRe
saswaulebze an RonisZiebebze aRmarTaven xolme droSas?
27
melakuda
gadamixsna melakudam
tyuilebiT savse guda.
_ simarTlea, rasac vtyui, _
icinis da Tvalebs Wutavs, _
_ gexvewebi, melakudav,
gevedrebi, melakudav,
cota xani dagvitove,
ar waiRo Seni guda.
daviT werediani
sityvis skivri
bl i s k i n el i _ sofel bliskinis mkvidri.
gaexira _ gaiWeda.
wi al - wi al _ wial-wialiT, win da ukan usaqmod
siaruliT, wowialiT.
a b d au bd a k ac i _ dabneuli kaci.
C i t i s wyal i _ patara wyali.
28
1. rogoria melakuda?
2. marTalia Tu tyuili melakudas naTqvami: `simarTlea,
rasac vtyui~.
3. ramdeni paraskevia kviraSi?
4. rogor adamianze ityvian, kviraSi Svidi paras
ke
vi aqvso?
sasaubro
rasac melakuda gviambobs, saxaliso tyuilia Tu cudi
saqcieli? gaixseneT TqvenTvis sayvareli erT-erTi zRapari da
aRniSneT, riT aris igi saintereso.
daimaxsovre!
s a p irispir o sityveb i
Tqven ukve icnobT msgavs sityvebs (avi _ boroti, maRali
_ aylayuda). zogierT sityvas sapirispiro Sinaarsis sityvac
moeZebneba. magaliTad: boroti _ keTili; maRali _ dabali.
aseT sityvebs SeiZleba sapirispiro sityvebi davarqvaT.
1 moZebne leqsSi:
29
mefe da mxatvari
sasaubro
gaixseneT da isaubreT, rogori nawarmoebia igav-araki.
amjerad ra Wkuis saswavlebeli azri gamoixata igavSi? vin
ufro Zlieri aRmoCnda, xelmwife Tu gonieri mxatvari?
30
ufliswulis aRmzrdeli
sasaxleSi patara vaxtang bagrationi darboda, erT wuTs ar
isvenebda. dReniadag saTamaSo xmali ertya welze, mSvild-isari
xelT epyra da tolebTan erTad xan vis esxmoda Tavs, xan _ vis.
zRaprul ufliswuls hgavda patara vaxtangi. muqi wablis-
feri kululebi beWebze scemda. cisfer TvalebSi Winkebi daux-
todnen. gadiebi baRsa da sasaxleSi gulgaxeTqilni dasdevdnen,
emudarebodnen, xidan Camosuliyo da sauzme mierTva. karis
moZRvari aRSfoTebas ver faravda _ yrma ufliswuli saRvTo
sjuls ar ismenda, Wamis winac xSirad locva aviwydeboda.
erTaderTi maswavlebeli, visi ridic vaxtangs hqonda, sul
xan-saba orbeliani iyo. igi jadosaviT moqmedebda bavSvze. es
uzarma zari Savwvera kaci keTil Tvalebs mowkuravda, Tavze
xels gadausvamda pataras, mxrebze Seisvamda da Tavisi oTaxi-
saken mieSureboda. icoda vaxtangma _ sulxan-sabas cota dro
hqonda, sul raRacas werda an mefesTan mieCqareboda. ar
jiutobda, sixaruliT mihyveboda maswavlebels. Zalian mos-
wonda misi igav-arakebi. bevri ukve zepiradac icoda. igavebiT
guls rom ijerebda, mere namdvili mecadineoba iwyeboda.
guram xaraiZis mixedviT
sityvis skivri
Tv a l ebS i Wi n k e bi d au x -
t o dn e n _ Tvalebi eSma
kurad ucimcimebda.
ka ri s m o Z Rvari _ samefo
ojaxis moZ Rvari, mRvdeli.
31
yayaCosa siwiTliTa
32
1. weliwadis romeli droa aRwerili leqsSi?
2. ras Seadara poetma TeTri nislebi?
3. romeli xalxuri leqsis nawyveti aqvs gamoyenebuli poets?
sityvis skivri
lel i an i _ leliT (maRali
balaxiT) dafaruli wylispi- gamocana:
ra adgili.
gu li S eu je re bi a _ guli .............. mqvia saxelad,
ujerebia (CurCuliT). mec yvavili var velisa,
ko rd i _ balaxiani patara mSvenis wiTeli samosi,
mindori. koxtad daWera yelisa.
t ev r i _ xSiri tye.
i rev s _ ierTebs.
daimaxsovre!
c itata
avtorebi TavianT nawerebSi xSirad imowmeben sxva
avtorebis gamonaTqvamebs. Tu amgvari gamonaTqvami
zustad aris moyvanili, mas brWyalebSi aTavseben.
brWyalebSi Casmul aseT nawyvets c ita ta hqvia.
33
es sainteresoa
y v a v il i l a m az ic aa da sasar g ebloc
yvavilebi bunebis mSvenebaa. maT xataven mxatvrebi, qvaSi
kveTen moqandakeebi. mSvenieri naqargebidan, qsovilebidan da
xaliCebidan yvavilebi imzirebian.
nair-nair kerZebs, namcxvrebs gamxmari yvavilebiT azave-
ben. maTgan zogjer murabebsac xarSaven.
Zvelad yvavilebs sxva gamoyenebac hqonda. maTi wvenisagan
amzadebdnen melans, saRebavebs.
yvavilebs sunamoebisa da surnelovani nivTierebebis da
samzadebladac iyeneben.
sasaubro
aRwereT yayaCo: rogori yvavili aqvs? rogori _ fur-
clebi da guli? rogori _ foTlebi? rogori _ Rero?
surnelovania Tu ara?
CamoTvaleT, romel yvavilebs icnobT.
rogor viyenebT yvavilebs?
saxaliso
saSinao davaleba:
34
gabutuli megobrebi
35
meore dRes yvelam dainaxa, rom maT Soris Savma katam gair-
bina.
arada, manamde TiTiT saCvenebeli megobrebi iyvnen.
amboben: rac ufro metad giyvars adamiani, miT ufro metad
gewyinebao misgan.
neta marTla ase unda iyos Tu ara?
avTandil arabiZe
sasaubro
imsjeleT, ra gaxda megobrebis gabutvis mizezi; rogor fiq
robT, vin aris damnaSave; Tqveni azriT, rogor moiqca fiqria;
kamaTisas rogor iqceva vaCe; SeiZleboda Tu ara Cxubis Tavi-
dan acileba; rogor unda moqceuliyvnen megobrebi, rom saqme
gabutvamde ar misuliyo.
daimaxsovre,
rog or iwereba!
sam-oTx dReSi
Tvalwin
dasWirda
axalTaxali
amoscvivda
mcnobixar
daurekavs
bolos da bolos
36
dai maxs o vr e g am o n aT qvam ebi :
ubrad arian _ ar elaparakebian (erTmaneTs).
cxel gulze _ gabrazebis, ganrisxebis dros.
mkvaxed miaxala _ uxeSad uTxra.
qveyana daqceula, ca gaSavebula _ viTom didi ubedureba
momxdara.
Savma katam gairbina _ gaebutnen, daemdurnen erTmaneTs.
TiTiT saCvenebeli _ kargi, samagaliTo.
si t yvi s k va l d a k v a l
avi naTqvami avis mTqmels ufro vnebs...
imuSaveT jgufebad
erTma jgufma Camoweros, rogor unda moqceuliyo vaCe,
meorem _ rogor unda moqceuliyo fiqria.
imsjeleT yvelam erTad da dafaze CamowereT, rogor unda
mogvardes msgavsi dapirispireba.
saSinao davaleba:
37
gogra
1. vin aris gogra?
sityvis skivri
d id i d R e m isc e s _ adRegrZe los.
c a r ie li g og r a a _ Zalian Wkviania.
k otita _ mokle da msxvili.
tik W or a _ patara ti ki (tyavis
WurWeli).
38
es sainteresoa
metsax eli
saSinao davaleba:
dawere: Cemi megobris portreti.
aRwere Seni megobris garegnoba.
39
gogram namgali Cumad aiRo da samkalSi wavida. Seudga
muSaobas. namgali pirvel gamosmaze TiTze moido. TiTidan
sisxli gadmosdinda. namgali da xeleuri erTad Caucvivda dab-
la. muxlebi moekveTa da Camojda. etireba, magram ara tiris,
icis, rom sircxvilia vaJkacisaTvis tirili.
Tavs deda waadga, Soridanve Seetyo Svilis gasaWiri.
_ momikvda Tavi, xeli rogor gauWria am sulelsa! _ ambobda
gogras deda, Tan wyluls uxvevda, _ TavTavi krife, Svilo,
genacvale, egec saqmea. arc xels gaiWri da arc _ arafers.
gogra Seudga TavTavis krefas.
dadga zamTari.
gogras papam ciga gamarTa da SeSas ezideba. gogramac ciga
moindoma. unda ausruldes gogras survili. ojaxis yvela wevr-
ma mona wileoba miiRo misi cigis keTebaSi.
gogra Sors ver midis SeSaze, radgan Sesciva. iqve axlo-
maxlo, tyis pirebSi, krefs CinCxvarebs da awyobs Tavis ormtka
vela cigaze.
gamoswia Sinisken. modis, moezideba gogra SeSas da Tan
iZaxis:
otfru, kameCo Rvinao,
gaswi yvelaze winao!
moaqvs SeSa gogras da derefanSi Weramde awyobs. xels ve-
ravin axlebs gogras SeSas mis uneburad.
vaJa-fSavela
40
sityvis skivri
mka _ puris aReba namgliT.
mo mkel i _ vinc mkis.
C a mo u k an k u re bi a _ Camoukon
wialebia, Camoukidebia.
x el eu r i _ erTi muWa momkili yana.
C i n C x v a ri _ xmeli totebi.
sasaubro
Tqven Tu exma re
biT ufrosebs? ri si keTeba
SegiZliaT? risi keTeba gsiamovnebT?
daimaxsovre!
aqvs Tu hyavs? moaqvs Tu mohyavs?
yvela sulieri sagnis mimarT iTqmis hyavs, mohyavs, xolo
usulo sagnebis mimarT _ aqvs, moaqvs. magaliTad, ZaRli
hyavs, cxvari mohyavs, magram saxli aqvs, Toki moaqvs.
daimaxsovreT: transportis Sesaxeb iTqmis hyavs. magali-
Tad: manqana hyavs, manqana mohyavs.
saSinao davaleba:
dawere epizodis Sinaarsi: SeSaze.
41
samSoblo
mtkvaria, alazania,
alaverdia, gelaTi,
Cemi baRCa da zvaria,
wisqvili sarekelaTi.
oqromkeduliT naqargi
es Wala, is mTa qoCora,
CuxCuxa wyaros rakraki,
Cemi brola da boCola.
SoTaa, vaJa, akaki,
sulxan-saba da ilia,
dedasamSoblo ra kargi
da ra saocrad tkbilia!..
levan kobalaZe
alaverdi
sityvis skivri
sa re k e l a _ wisqvilis patara nawili, romelic mbrunav do
labze devs da rakaruki gaaqvs;
o q r o mk ed i _ oqronarevi abreSumis Zafi;
q o C o ra mT a _ igulisxmeba amwvanebuli mTa.
42
daimaxsovre!
C v e ne b i T i nac valsax eleb i
daakvirdi, romeli nacvalsaxeli romel pirTan siaxloves
gamoxatavs:
CemTan _ es Wala es wigni _ Cemia
SenTan _ eg Wala eg wigni _ Senia
masTan _ is Wala is wigni _ misia
es, eg, is CvenebiTi nacvalsaxelebia.
savarjiSoebi _ testi I.
saSinao davaleba:
gadawere teqsti. Casvi gamotovebuli CvenebiTi nacvalsaxelebi.
elenes xelSi lamazi sabavSvo wigni eWira.
_ . . . wigni Senia? _ hkiTxa ninom mas.
_ diax, . . . wigni Cemia, _ upasuxa elenem.
_ . . . wigni adre ar minaxavs, _ Tqva ninom.
_ . . . wigni mamam guSin miyida, _ uTxra elenem.
_ sad aris . . . maRazia, sadac . . . wigni iyideba?
_ . . . maRazia qalaqis centrSia.
43
gaTavisufleba
sityvis skivri
ma Ta r a _ wylis patara WurWeli samgzavrod.
xlteboda.
v er m e S vebo d a _ ver mis
ku n el i _ patara tanis xe.
mwyer C i t a _ patara Citi.
44
1. vin mogviTxrobs am ambavs?
2. ra naxa mweralma bilikze?
3. ra ganizraxa da rogor mo iq
ca igi?
4. ra ambavs Seeswro wyarodan dabrunebuli mwerali?
5. ram gadaafiqrebina mwerals bavSvebTan kus wayvana?
es sainteresoa
ku
ku qvewarmavlebis rigs miekuTvneba. kus zogi saxeoba mxolod
xmeleTze binadrobs, zogi ki wyalSic cxovrobs. xmeleTis ku
nela gadaadgildeba, wylis kus ki curva uadvildeba.
kus sxeuls faravs mtkice, rqismagvari nivTierebis safari
_ rqovani javSani, romelsac kus bakans uwodeben. es jav
Sani zurgsac faravs da mucelsac. roca safrTxis moaxloebas
igrZnobs, ku Tavsa da fexebsac bakanSi Semalavs da mtrisaT-
vis miuwvdomeli xdeba. xmeleTis ku ZiriTadad mcenareulobiT
ikvebeba.
ku kvercxis debiT mravldeba. igi didxans cocxlobs, zogi
kus asaki oras wels aRwevs. saqarTveloSi patara tanis ku
gvxvde
ba. yvelaze didi kus saxeoba wynari okeanis erT kun-
Zulze aRmoCnda. is ramdenime aseul kilograms iwonis.
imuSaveT wyvilebad
saSinao davaleba:
dawere, rogor daexmara erTi ku meores.
45
rogor gauCnda spilos xorTumi
46
_ me vfiqrob, sadilad dRes patara spilukas Cavaxramuneb, _
gamoscra kbilebSi niangma.
spiluka, cota ar iyos, SeSinda da yvirili morTo:
_ gamiSvii, gamiSvii, mtkivaaa!
spilukas yvirilze Wreli piToni Camosrialda limpopos na-
pirisaken da ganacxada:
_ Cemo patara megobaro! Tuki axlave ar daixsni Tavs Seni
axali nacnobisgan, oramde daTvlasac ver moaswreb, ise uceb
CagiTrevs wyalSi!
maSin spiluka ukana fexebze Cacucqda da rac Zala da Rone
hqonda gamoqaCa Tavisi sabralo cxviri. niangic afarTxalda
wyalSi da Tavisken gaqaCa spilukas cxviri. cxviri gaiwela da
gaiwela. iqiT niangi eqaCeboda da aqeT _ spiluka, patara spi-
los cxviri ufro metad da metad ugrZeldeboda da saSinlad
stkioda.
_ meti aRar SemiZliaaa! _ yviroda spiluka. piTons Seecoda
patara spilo, fexebze Semoexvia da Zlierad gamoqaCa, gamoqaCa,
gamoqaCa da niangmac piri uSva spilukas.
spiluka karga lazaTianad daenarcxa miwaze. wamodga Tu ara,
47
jer madloba gadauxada Wrel piTons, mere ki Tavis sacodav
gawelil cxvirs mixeda. bananis gril foTlebSi Seaxvia da civ
wyalSi Cayo.
_ ras sCadi? _ gaocda Wreli piToni?
_ egeba wyalSi cota Sedges da dapataravdes, _ miugo spi-
lukam.
_ magis imedi nu geqneba! _ uTxra Wrelma piTonma.
spiluka sami dRe-Rame ijda ase, wyalSi cxvirCayofili da
elo da, rodis dacxreba Cemi cxvirio, magram cxviri ar apir-
ebda damoklebas, radgan ukve namdvil xorTumad gadaqceuliyo,
iseT xorTumad, rogoric dResac amSvenebs spiloebs.
mesame dRes, saRamo xans, erTi buzi daajda zurgze spilukas
da mwared ukbina. spilukam ise, rom arc ufiqria, ra gaekeTe-
bina, moiqnia Tavisi xorTumi da buzs suli gaafrTxobina.
_ ai, xorTumis upiratesoba cxvirTan SedarebiT, _ Tqva pi-
Tonma, _ nuTu ar mogSivda? rame mainc SeWame!
spilukamac ise, rom arc ufiqria, ra gaekeTebina, gaiSvira
Tavisi xorTumi, moglija blomad balaxi da pirdapir pirisaken
gaaqana.
_ ai, xorTumis meore upiratesobac cxvirTan SedarebiT! _
kvlav wamoiZaxa Wrelma piTonma, _ modi, axla cota gagrildi,
ara gcxela, am Takara mzeze rom damjdarxar?
_ rogor ara, mcxela! _ miugo spilukam da ise, rom arc
ufiqria, uneburad amoxapa xorTumiT blomad wyali da kin kri
xoze daisxa.
_ esec mesame upiratesoba, _ miaZaxa piTonma.
_ gmadlobT, _ uTxra spilom piTons, _ axla ki Sin dabru
nebis droa.
spiluka xorTumis qneva-qneviT miuyveboda gzas da yovel
fexis nabijze rwmundeboda xorTumis upiratesobaSi patara
cxvirTan SedarebiT.
radiard kiplingi
sasaubro
imsjeleT, rogori iyo spiluka. rogor fiqrobT, es ambavi
gamonagonia Tu sinamdvile?
48
1. moTxrobis mixedviT, rogori yofila adre spilo?
2. riT abezrebda Tavs patara spilo cxovelebs?
3. rogori iyo spiluka?
4. ratom wavida spiluka limpopos sanapiroze?
5. rogor moiqca niangi?
6. vin uSvela spilukas?
7. ra daemarTa patara spilos?
8. riT cdilobda spiluka mdgomareobis gamosworebas?
9. ra upiratesoba hqonia xorTums patara cxvirTan Se-
darebiT?
butia spilo
49
_ ar miyvars butia cxovelebi, _ dinjad daisisina jadoqarma
sarsalam, _ icode, ramdenjerac cxvirs CamouSveb, imdeni mtka-
veliT dagigrZeldeba!
butia spilom amaze yuric ar gaapartyuna, gza ise ganagrZo.
midis TavisTvis, mibuzRunebs. javrobs, aravisTan TamaSi ar
surs.
_ hei, spilov, forToxali xom ar ginda? _ xeze kudiT
Camokonwialebulma maimunma mwife nayofi gadmougdo. albaT
siamovnebiTac Sesanslavda, magram gabutuli iyo da buzRuns
umata:
_ uWkuo maimunia, mTeli dRe totebze yirasa Wimavs, Tavisi
toli vgonivar!
iara, iara da Jirafs gadaeyara. grZeli kiseri aeRera, norC
foTlebs miswvdenoda da gemrielad axramunebda. ra Tqma unda,
im ylortebze arc spilo ityoda uars, magram ase maRla ver
miswvdeboda da aman ufro gaajavra.
rac dro gadioda, ufro iboRmeboda. Cirgvebsac gaebu-
ta, fexebSi medebiano; dabla Camoweul totsac, TavSi gangeb
Camartyao; msuye balaxsac, maSin Semxvda, roca sirbilisagan
aqoSinebuls Wama ar SemiZliao...
iara, iara yvelasa da yvelaferze gabrazebulma spilom da
bolos isev wyaros miadga, Caixeda Sig da pirkata eca, cxvi
50
ris adgilas xorTumi Camozrdoda. spilos danaxvaze wyarosac
Caecina da Cairakraka: butia bavSvebs cxviri swrafad ugrZel-
debaTo!
amis Semdeg spilo umizezod aravis ebuteboda, magram grZe-
li xorTumi mainc SerCa.
jemal qiria
imuSaveT jgufebad
SeadareT es ori moTxroba erTmaneTs. isaubreT moTxro-
bebis mTavari ambis Sesaxeb. imsjeleT personaJebis Tvise
bebze. CamowereT Tqveni mosazrebebi da waukiTxeT klase-
lebs. mTeli klasis monawileobiT SeavseT dafaze daxazuli
saerTo da gansxvavebuli niSnebis cxrili.
saSinao davaleba:
or-ori winadadebiT daaxasiaTe am moTxrobebSi daxatuli spi
loebi.
51
jadosnuri fanqari
52
Ronda vaxuSti. Tvalcremliani daacqerda Tavis
jadosnur fanqars.
_ eh, vaxuSti, vaxuSti, ra mxatvari gafuWdi?!
_ morTo Zaxili galiidan mezoblis Wrelma Tu-
TiyuSma.
daviT javaxiSvilis mixedviT
sasaubro
Tqven rogor moiqceodiT
vaxuStis adgilas? rogor
unda gaixsenos vaxuStim
xatva? Tqven Tu giyvarT
xatva? ras xatavT xolme?
saxaliso
aRwere suraTi.
ra ferebi gamoiyena
mxatvarma?
53
saklebi cxriani
ijda erTi mowafe da magaliTebi gamoh
yavda.
_ cameti gavyoT samze, _ CurCulebda
Sublze TiTmidebuli, _ iqneba oTxi da
erTic naSTi dagvrCeba... samjer oTxi _
Tormeti, iqac erTi, sworia, cameti gamo-
dis. axla saklebia cxra. cxras gamovak-
loT...
_ kidev ra ginda?! _ ayvirda cxriani.
_ rao? _ gaukvirda mowafes.
_ rac gaigone. ra ginda Cemgan? raRa me
damadgi Tvali? gamosaklebi ra mWirs?
_ maS, magaliTi ar gamoviyvano?
_ me gamanebe Tavi da rac ginda, is qeni! ricxvebis meti ra
aris, akle da umate, ramdenic ginda!
_ magaliTSi Tu miweria, me ra vqna...
cxriani ise gacxarda, rom lamis Tavdayira dadga, lamis eq
vsianad iqca!
_ cota daukvirdi, roca sityvas ambob. advilad xelwamosak
ravi ar gegono! cxraTvala mze kargia, cxra kari, cxra mTa, cxra
wyaro mogwons. Sen ki mainc gaiZaxi, cxras unda gamovakloo.
uyure amas erTi! gamoklebaze Tu midga saqme, saklebi Tavi ga-
bia!..
gulgadabrunebul mowafes ferfuri ecvala da gacecxle-
buli cxrianis nebas dahyva, gamokleba veRar Sehbeda.
na.
meore dRes maswavlebelma amouxsneli magaliTis gamo Searcxvi
_ sul Seni bralia, _ ebuzRuneboda amouxsneli magaliTi
TavSercxvenil mowafes, _ vinc ras getyvis, suyvelas laparaks
Tu ahyevi, kargi daxli dagidgeba, Senma mzem!
jani rodaris mixedviT
sasaubro
ra aris am moTxrobaSi sasacilo? ra aris Wkuis saswavlebeli?
54
si t y vi s k va l d a k v a l
ratom hqvia ase?
ipove gansxvaveba gamravlebisa da gamoklebis terminebs Soris:
gamravleba gamokleba
samravli saklebi
mamravli maklebi
namravli sxvaoba
Tu daakvirdebi, bolo adgilas unda yofiliyo `naklebi~,
magram radganac am sityvas ukve hqonda sxva mniSvneloba, Seir-
Ca gansxvavebuli sityva _ `sxvaoba~.
daimaxsovre!
ricxvebi da ricxviTi saxelebi
arsebobs ori saxis cifrebi: arabuli (1, 2, 3, 4...) da
romauli (I, II, III, IV...). pirveli raodenobis gamomxatvel
ricxvebs aRniSnavs da daesmis kiTxva _ ramdeni? meore _
rigiTobis gamomxatvelia da pasuxobs kiTxvaze _ meramdene?
rodesac cifrebi sityvebiT gadmoicema, maT ricxviTi sa
xe
li hqvia. ricxviTi saxelebia:
1 _ erTi, 2 _ ori, 3 _ sami, 4 _ oTxi, 5 _ xuTi
6 _ eqvsi, 7 _ Svidi, 8 _ rva, 9 _ cxra, 10 _ aTi
saSinao davaleba:
Seadgine eqvsi winadadeba. gamoiyene sami raodenobiTi da sami ri
go
biTi ricxviTi saxeli.
55
zarmaci
sityvis skivri
C e r o _ Crdili.
sa m w y e m sur Si _ saqonlis samwyemsad.
sasaubro
romeli saqmis keTeba gexalisebaT da romlis _
gezarebaT? rogor unda moverioT sizarmaces?
saxaliso
56
onavrebi
57
erTxelac ezoSi sirenis xma gaisma. wamic da sadarbazos
saswrafo daxmarebis manqana miadga. manqanidan TeTr xalaTiani
eqimi da sanitrebi gadmovidnen da swrafad miaSures lifts.
_ namdvilad devdarianebTan midian, _ Tqva givim, _ avad-
myofi magaT hyavT.
eqimebs Camosvla SeagviandaT; roca gamoCndnen, isev givi mi-
varda:
_ rogor aris deida nino?
_ axla ara uSavs, magram ase rogor SeiZleba?! liftSi nom-
rebi ar ikiTxeba. avadmyofis binas Zlivs mivageniT. ubedureba
rom momxdariyo?! _ ukmayofilod Tqva eqimma.
saswrafo daxmarebis manqana wavida.
_ sul Cveni bralia! _ burdRuniT Tqva levanma.
_ movifiqre, rac unda gavakeToT; damelodeT da male mo
val! _ uTxra givim megobrebs.
levani da koka skamze Camosxdnen.
givi male dabrunda. xelSi saRebaviani qila da patara funji
eWira.
megobrebi liftSi Sevidnen da erT asvla-CamosvlaSi yvela
Rilaks gverdiT sakuTari nomeri miuweres.
axla ukve am keTili saqmis gamkeTeblebs eZebdnen mobinadree-
bi, mag
ram biWebs esec aravisTvis gaumxeliaT, winandel onav-
robas migvixvdebiano. rac mTavaria, raRac tvirTi moexsnaT
zurgidan.
qeTevan kakabaZe
58
1 dausvi kiTxvebi xazgasmul sityvebs:
sasaubro
imsjeleT, vin iyo liftis Rilakebis dawvis moTave.
vin igrZno pirvelad sindisis qenjna?
samive aris Tu ara am saqmeSi damnaSave?
Sen rogor moiqcevi, Tu megobari cudi saqmis Cadenas
daapirebs?
imuSaveT jgufebad
SeadgineT jgufebi da CamowereT, ra aris kargi da ra aris
cudi saqcieli. SeuTanxmdiT erTmaneTs da erT furcelze
CamowereT, rogor unda iqceodes moswavle. gaakariT klasSi
da SeecadeT daicvaT is, razedac yvelani SeTanxmdebiT.
saSinao davaleba:
gaixsene teqsti, daasrule Semdegi winadadebebi:
biWebs cal-calke kidev ara uSavT, magram . . .
moxuci qali liftSi Sevida, magram . . .
biWebi erTmaneTs Tvals ver usworebdnen, magram . . .
axla ukve am keTili saqmis gamkeTeblebs eZebdnen mobinadreebi,
magram . . .
59
gazafxuli
sityvis skivri
ko ko bi vard i _ axlad gaSlili vardi.
eS x i T _ silamaziT, mSvenebiT.
f i a n d azi _ noxi, viwro xaliCa.
moZebne leqsSi:
rogoria ia? rogoria vardi? rogoria balaxi? rogoria wyaro?
60
daxate gazafxuli. ra ferebs gamoiyeneb da ratom?
saSinao davaleba:
aRwere gazafxuli. gamoiyene sityvebi: nazi, xaverdiviT, mxiaruli,
mziani, Sxapuna.
61
wiflisCita
62
sityvis skivri
wi pri a _ patara Citi.
Si mel i _ amonayari, norCi xe.
a mo C en i l i yo _ amosuliyo. a m oiC ine s _ amovidnen.
Ra b u a _ yelfumfula Citi.
Ca du n a, bu er a, gu gu l i sk a b a _ mcenareebi.
saSinao davaleba:
dawere epizodis Sinaarsi: wiflisCitas sizmari.
63
patara mogonebebi didi mwerlis Sesaxeb
vaJa akakis iubileze
sityvis skivri
v eq i l i _ damcveli advokati.
delegac i a _ arCeul warmomadgenelTa jgufi.
Ta v zar i d ae c a _ aq: Zalian Sewuxda.
64
vaJa-fSavelas Svilis naambobi
gazafxulamde, vidre Carglis Walebi da
tyeebi foTliT Seimoseboda da velebs
mravalgvari yvavili moefineboda, yvelaze
adre erTi aryis xe amwvandeboda mTel
xeobaSi. es aryi dResac dgas axunis xevis
Tavze, Cargluras gaRma da iqidan pirda-
pir Cvens saxls gadmoscqeris.
am aryis gaSlas yovel gazafxulze mama-
Cemi Zalian Sexaroda, _ eg aris gazafxu-
lis maxarobelio, da yvelas afrTxi lebda,
aravis moeWra es aryis xe.
yvavilebidan mamas yvelaze metad ia
uyvarda. mokrefda ram denime Rers da yno-
savda xolme. es rom vicodi, mec gavidodi
maxlobel tyeSi, movkrefdi iebs, Sevkravdi
konad da mivarTmevdi, roca igi fanjaras-
Tan ijda da gatacebiT werda.
weris dros vaJas sarkmeli xSirad Ria hqonda. mec garedan
gadavawodebdi xolme iis konas. mama sixaruliT CamomarTmevda,
maSinve wylian WiqaSi Caawyobda iebs da iqve axlos, magidaze
an sarkmelze dadgamda.
me umal movcildebodi xolme fanjaras, rom mamas weraSi
xeli ar SeSloda.
vaxtang razikaSvili
65
lodebi ambavs hyvebian
mTidan movida ambavi:
_ `tyes cecxli wahkidebia,
dardisgan wyaro damSrala,
simRera daviwyebia.
erTi patara kurcxali
Raris pirs dahkidebia,
beRuras ylupad Seusvams,
narCitas aRar rgebia~.
gulgaxeTqili lodebi
wiflis naTqvami dResac am ambavs hyvebian.
cira qitiaSvili
SarSan aq Citi budobda,
wiwkanav, xom ar ginaxavs?
Tofis gasrolam damifrTxo,
guli gauskda kinaRam.
tots SerCa misi bumbuli,
dResac saTuTad vinaxav.
cira qitiaSvili
sityvis skivri
k ur c x a li _ cremli, aq: wveTi.
w iw k a na , na r C ita _ patara Citebi.
sasaubro
ra aqvs saerTo am leqsebs. ra saerTo azria maTSi gadmocemuli?
saSinao davaleba:
dawere, raze dardoben lodebi da xeebi.
66
Sromis safasuri
(Zveli igavis mixedviT)
sityvis skivri
ma n e u l i _ tirifis msgavsi grZeltoteba buCqi, romelsac
kala Tebisa da sxva nivTe
bis dasawnavad iyeneben.
C a la _ Waobis maRali balaxi, romlisganac qudebs wnaven.
saSinao davaleba:
CamowereT: ra keTdeba maneulisa da Calisagan, bambisagan, rkinisa-
gan, xisagan?
67
puri da uqnara
mSromelma daxna,
daTesa,
dafarcxa,
morwya,
gamomka;
galewa,
gaaniava,
Relis wisqvilSi gamofqva;
gacra,
mozila,
Caacxo...
rodesac kargad gamocxva,
erTi uqnara daacxra
da gemrielad gamoZRa;
amden naSroms da naRvawze
madlobac ki ar wamoscda.
giorgi wereTeli
sasaubro
imsjeleT, ratom unda gavufrTxildeT purs. ra SeiZleba
gamovkveboT Zveli puris natexebiTa da namcecebiT?
68
puris angelozi
I. puris angelozis piroba
mkaTaTve miilia. glexebma yanebi momkes, Znebad Sekres da
kaloze mizides. patara sandro dilaadrian wavida nawveralSi
darCenili TavTavebis asakrefad. biWma mTeli dRe muxlCauxre-
lad iSroma; saRamos Tavis namuSakars rom gadaxeda, ecotava
da inatra, netav es TavTavebi oqrod aqciao!
es Tqva da erTi marcvali miwaze gab zrialda, gaixsna da iqi-
dan cqriala gogo gamoxta. man biWs mimarTa:
me puris angelozi var,
nanatri agixdebao,
Surs nu gaivleb, sikeTe
qmen da win dagixvdebao.
amis Tqma iyo da gogona uecrad gaqra, cam uyo piri Tu miwam,
sandrom ver gaigo.
wamovida gaocebuli biWi Sin. soflis bolos rom miatana,
dainaxa, rom mezoblis patara gogo cxvrebs Sinisaken miere
keboda; magram cxvrebi ar ugonebdnen, xan erTi CamorCeboda,
xan _ meore.
_ axia magaze, _ gaifiqra sandrom, _ aqamde sad iyo, ratom
daigviana, vin icis, magisi deda javriT aRar ariso. TviTon
sandros ki erTi suli hqonda, rom Sin droze misuliyo da
enaxa, im dRes agrovili TavTavebi marTla gadaiqceoda oqrod,
Tu ara.
mivida sandro Sin, miitana savse tomara, gaxsna da isev is
Cve
ulebrivi TavTavebi ar SerCa xelSi!
_ eh, momatyua puris angelozmao! _
gaifiqra guldawyvetilma da daRlil-
daqanculi dasaZineblad dawva.
sityvis skivri
mka Ta T ve _ ivlisi.
Z n a _ yanis kona.
n a mu Sak ari _ muSaobis Sedegi.
c a m u y o p i ri Tu mi wam _
gaqra, daikarga.
mi a t a n a _ miaRwia.
69
1. ra inatra daRlilma sandrom?
2. vin gamoecxada sandros?
3. ra uTxra sandros puris angelozma?
saSinao davaleba:
dawere, Seni azriT, ratom ar ausrulda sandros natvra.
sityvis skivri
pir T a m d e _ bolomde.
g a ub z r ia la q v a _ qva
esrola.
70
1. ra usayvedura sandrom pu ris angelozs?
2. ra ambavi gaaxsena puris angelozma biWs?
saSinao davaleba:
dawere, ratom darCa sandro meore dResac xelmocaruli.
saSinao davaleba:
dawere, ratom veRar ixila sandrom puris angelozi.
71
IV. sikeTis safasuri
sasaubro
romeli moqmedi piri saubrobs leqsad?
imsjeleT, ratom aris misi metyveleba gansxvavebuli.
ras gvaswavlis puris angelozi am leqsebiT?
72
daimaxsovre!
s a Ta uri da q vesaT aur ebi
didi nawarmoebi, moTxroba Tu zRapari, SeiZleba Tavebad
iyos dayofili da, erTiani saTauris garda, am Tavebsac
hqondes saTaurebi.
calkeuli Tavebis, monakveTebis saTaurebs q v e sa T a ur e b s
uwodeben. daakvirdiT da daasaxeleT, rogori cifrebiTaa
danomrili qvesaTaurebi.
saSinao davaleba:
dawere bolo Tavis mokle Sinaarsi.
73
patara mogoneba didi mwerlis Sesaxeb
gazafxulis erTi dRe
erTxel quCaSi Sio mRvimels Sevxvdi _ modis, mogog-
manebs patara nabijebiT, saxeze lmobiereba dasTamaSebs,
TvalebSi Suqi Casdgomia.
_ oh! ra kargia, rom Segxvdi! _ xelebgamowvdili Se-
momegeba poeti, _ ici, am diliT rogori gaxa rebuli
var! dRes pirvelad davinaxe erdoze Semomjdari mer-
cxali da iman rom daiWikWika, guli iseTi sixaruliT
amevso, rom mTeli qveyana Cemad momeCvena.
uceb skolidan gamosuli bavSvebis talRa wamogvawyda.
_ ariqa, biWebo, Zia Sio! _ daiZaxes maT da poets ir-
gvliv Semoexvivnen. erTma biWma qudi moixada, Tamamad mi-
uaxlovda da xeli gauwoda.
_ gamarjoba, Zia Sio!
Sio WiakokonasaviT aenTo, bavSvs xeli CamoarTva da Subl
ze akoca. aman sxvebic gaaTamama, gogoebi gaZvrnen-gamoZvrnen da
Sios Semoexvivnen. erTma maTganma ayvavebuli nuSis rto miarTva.
_ Zia Sio, Tqveni leqsebi viswavleT: `gazafxuli~, `enZela~,
`mercxali~! _ sxapasxupiT miayara erTma gogonam.
_ Cven ki `puris angelozi~ gaviTamaSeT! _ sityva CamoarTva
meorem.
Siom RimiliT gamiyara mklavSi xeli da nela daviZariT.
bav
Svebma karga manZilze gamogvaciles. roca celqebi gamogvem
Svidobnen da wavid-wamovidnen, Sio gaCerda da miTxra:
_ mwerlis buneba aseTia, Tu cota rame guls sagrZnoblad
uCagravs, samagierod, aseTi yuradReba siamovnebiT avsebs. me
axla iseT gunebaze davdeqi, rom ca qudad ar mimaCnia da de
damiwa _ qalamnad.
nino nakaSiZe
74
locva avTandilisa
RmerTo, RmerTo mowyaleo, arvin mivis Sengan kide,
Sengan viTxov Sewevnasa, ra zomsaca gzasa vvlide:
mterTa Zleva, zRvaTa Relva, RamiT mavne gamaride!
TuRa davrCe, gmsaxurebde, Senda msxverplsa Sevswirvide.
SoTa rusTaveli
sityvis skivri
a r v in m ov is _ aravin myavs.
S e ng a n k id e _ Sen garda.
S e w e v na _ daxmareba.
r a z om sa c a g z a sa v v lid e _ win
rogori gzac ar unda medos.
m te r i _ eSmaki.
m a v ne _ boroti.
d a v r C e _ gadavrCe, cocxali davrCe.
daimaxsovre!
r iT ma
am leqsis TiToeuli striqonis bolos erTi da igive
bgerebi meordeba.
leqsis striqonebis bolos sityvebis aseT Sewyobas
ri T ma hq vi a.
75
rogor daarsda Tbilisi
76
sityvis skivri
Zlevamo s i l i _ uZle veli, gamarjvebuli.
dafu Z n eba _ Seqmna, daarseba.
a te x i l i _ xSirad, uxvad gazrdili.
ga C ve u l i _ gawvrTnili.
c ix e- q al aq i _ galav
niT SemosazRvruli qalaqis nawili.
daimaxsovre!
ra od e nob iTi d a r ig obiT i r ic x viT i sax eleb i
legenda Tbilisis daarsebis Sesaxeb ase iwyeba:
`TxuTmeti saukunis winaT, mexuTe saukuneSi...~
ra gansxvavebaa ricxviT saxelebs xuTsa da mexuTes Soris?
SevadaroT:
sityva x u T i raodenobas gamoxatavs da raodenobiTi ricxviTi
saxelia; sityva mex u Te _ rigiTobas da amitom rigobiTi ric
xviTi saxelia.
saSinao davaleba:
dawere epizodis Sinaarsi _ vaxtang gorgaslis nadiroba.
77
aragvs zemoT, aragvs qvemoT...
sityvis skivri
ken ke S a _ mTis balaxi.
u ka dri s a _ yviTeliyvavili, isxams mog
rZo nayofs, romelic
odnavi Sexebisas ixsneba da marcvlebi aqeT-iqiT ibneva.
n a t ifi _ faqizi, nazi.
a ra g vi _ mdinare aRmosavleT saqar Tvelos mTianeTSi.
78
meseri
* * *
swored am dros ezodan xtunva-xtunviTa da RiRiniT gamo
vida zangis biWi jimi, xelSi carieli vedro eWira, etyoboda,
deida polis wylis mosatanad gaegzavna.
_ ei, jim! _ dauZaxa tomma, _ ginda, wya
lze me waval, Sen ki
ma
namde es meseri cota Ti gaaTeTre!
_ ara, tom, qalbatonisa meSinia. tyavs gamaZrobs, Sav dRes
damay
ris, _ jimma Tavi gaaqnia.
_ modi, jim, marmarilos burTulas mogcem, Tanac, Tu ginda,
natken cers gaCveneb fexze!
jimic xom adamiani iyo da am cdunebas veRar gauZlo, vedro
Zirs dadga, toms marmarilos burTula gamoarTva da Tan cno-
bismoyvared dahyurebda, rogor ixsnida biWi saxvevs ceridan.
swored am dros ezoSi deida poli gamoCnda. jimi vedros
daswvda da Wisken mousva, tomma ki muyaiTad ganagrZo mesris
gaTeTreba.
79
* * *
am dros vaSlis kbeCiT Camoiara ben rojersma.
tomma biWs zedac ar Sexeda, radgan uecrad TavSi genialur
ma azrma gauelva.
_ gamuSaveben, Zmao? _ damcinavad hkiTxa benma.
_ ras eZaxi muSaobas?! _ gaikvirva tomma.
_ ras da magas. ar miTxra axla, msiamovnebso!
_ ratom ar unda msiamovnebdes, me Sen getyvi da yoveldRe
gvixdeba mesris gaTeTreba...
benma vaSlis Wama Sewyvita.
tomi msubuqad usvamda jagriss, zogjer ukan daixevda, Tavs
gadaxrida da mesers ise Sescqeroda, TiTqos sakuTari mxat
vrobiT tkbebao.
_ ei, tom, _ uTxra benma, _ momeci, mec wavusvam cotas.
tomma Tavi gaiqnia:
lia...
_ ara, ben, es saqme yvelas ki ar SeuZ
_ ra ginda, gamomcade! samagierod, vaSls gakbeCineb.
_ ra vici, ben, meSinia, meseri ar gaTxipno, _ Seyoymanda
tomi.
_ SemaRebine da am vaSls sul mogcem!
tomma jagrisi viTom uxalisod miawoda, gulSi ki sixarulisa
gan aRar icoda, ra eqna.
80
waikiTxeT mesame monakveTi. imuSaveT wyvilebad. erTma dawe-
ros, rogor iqceoda tomi, meorem _ rogor moiqca ben rojersi.
Semdeg gacvaleT nawerebi, waikiTxeT, SeavseT an SeasworeT.
* * *
sanam ben rojersi Sromobda da cxare mzeze oflSi iwure-
boda, tomi xis CrdilSi ijda, vaSls Wamda da axal msxverpls
ugebda maxes.
tomis masxrad asagdebad biWebi blomad modiodnen, magram
mesris gasaTeTreblad bevrni rCebodnen. vidre beni daiRlebo-
da, tomma danarCeni biWebi rigSi Caayena, Tan yvelas safasurs
arTmevda: bili fiSers sulmTlad axali frani dascincla,
joni milers _ mkvdari Tagvi da bawari, mis kudze misabmelad
da saqanaveblad.
Tuki tomi diliT Rarib-Rataki da aras mqone iyo, axla,
naSuad Revs, uamravi ram daugrovda: marmarilos Tormeti ken-
Wi, gatexili sastveni, lurji boTlis namtvrevi _ gasaWvretad,
carieli koWi, gatexili gasaRebi, carcis naWeri, SuSis sacobi,
kalis jariskaci, wyvili Tavkombala, eqvsi cali satkacunebeli,
spilenZis saxeluri, ZaRlis yelsabami, danis tari da sarkmlis
Zveli CarCo. Tanac, rac mTavaria, meseric SeiReba, sami piri
kiri waesva!
_ cxovreba arc ise uazro yofilao! _ gaifiqra tom soi-
erma, romelmac im dRes erTi didi kanoni aRmoaCina: muSaoba
aris movaleoba, garToba ki is, raSic safasurs ixdian.
mark tveni
sityvis skivri
mese ri _ xis Robe.
mu y ai Tad _ gulmodgined, bejiTad.
geni al u ri azr i _ brwyinvale, Seudarebeli azri.
81
1. ratom moeCvena toms sicocxle uazrobad?
2. ra SesTavaza tomma jims?
3. riT undoda toms jimis cduneba?
4. ratom gaiqca jimi da ratom gamuyaiTda tomi?
5. riT miipyro tomma benis yuradReba da ratom iuara Ta-
vidan misi daxmareba?
6. rogor SeTeTrda meseri?
7. ra xeiri naxa da ra gasamrjelo miiRo tomma biWebisagan?
8. ra didi kanoni aRmoaCina tomma?
ganmarte gamonaTqvamebi:
Tvali Seavlo; Sav dRes damayris; masxrad agdeba;
cdunebas veRar gauZlo; zedac ar Sexeda; azrma gauelva;
oflSi iwureboda.
saSinao davaleba:
Seadgine moTxrobis gegma da Cawere rveulSi.
82
sixarulis cremlebi
marti kabas ikeravs,
gazafxulis piria.
vazebs dasdis cremlebi _
sixaruliT tirian.
mze rom,
mze rom pirs ibans
Tavis oqros xelebiT,
gana marTla pirs ibans _
scviva lxenis cremlebi.
Sors rom xedavT nawvimar
verxvians Tu Telians,
vin Tqva nawvimaria _
sixarulis cremlia!
gana es cvar-namia
mTis,
mindvris da
velebis? _
gaiRviZa mTa-barma
sixarulis cremlebiT.
sulxan abdalaZe
si t yvi s k va l d a k v a l
vazebs dasdiT cremlebi _ gazafxulze vazs gasxlaven anu
totebs daaWrian, saidanac vazis wveni iwyebs wveTvas. amaze
ityvian, _ vazis cremliao.
mze pirs ibans _ ase amboben maSin, roca JuJuna wvimis
dros mzec gamoixedavs, pirs gamoaCens.
83
brZeni azrs icvlis
sasaubro
isaubreT, ra iswavla adamianma, ra dabrkolebebi gada-
laxa man. eTanxmebiT Tu ara brZenis saboloo daskvnas?
saSinao davaleba:
84
daasaxele, ra ufro adre gamoigona adamianma:
Tu
manqana etli
Tu
Tu
85
mTvare _
Cveni Tanamgzavri
1
okeaneSi Cakarguli erTi kunZulis mcxovreblebi
dRemde hyvebian aseT ambavs:
erTma dedaberma mTvare ipova, doqSi Seinaxa da
Tavi moukra. amas onavarma biWebma mohkres Tvali.
roca dedaberi Sin ar iyo, biWebma doqs Tavi
moxades. iqidan mTvarem amoanaTa. biWebs SeeSindaT
d daubaneli xelebiT Seecadnen mTvaris ukanve Cab
runebas, magram ukve gvian iyo. gaTavisuflebuli
mTvare caSi afrinda.
im dRidan anaTebs mTvare caze. masze Savi laqebi
rom moCans, im mousvenari biWebis WuWyiani xelebis
anabeWdia.
saxaliso
86
2
mTvare _ dedamiwis bunebrivi Tanamgzavri. igi
re TviTon ki ar
dedamiwis garSemo brunavs. mTva
anaTebs, aramed igi ganaTebulia mzis SuqiT.
mTvareze aRmoCenilia vulkanuri warmoSo-
bis mTebi, meteorebis xSiri dajaxebis Sedegad
warmoqmnili kraterebi. mTvaris uswormasworo
zedapiri dedamiwidan Sav laqebad moCans.
mTvare dedamiwisaken mudam erTi mxariT aris
ris fotogadaReba da Ses-
Seqceuli. misi meore, uxilavi mxa
wavla moxerxda dedamiwidan gagzavnili kosmosuri aparatebis
meSveobiT. aTas cxraas samocdacxra wels amerikis SeerTebu-
li Statebis kosmosuri xomaldi `apolon-11~ daeSva mTvaris
zedapirze. adamianma pirvelad dadga fexi mTvareze. es iyo
astronavti nil armstrongi.
sityvis skivri
met eo re bi _ ciuri sxeulebi, romlebic plane
tebs ejaxebian xolme.
kra t eri _ wriuli formis CaRrmveba niadagSi.
a st ro n a vt i _ kosmonavti.
3
_ adgilobrivi droiT 10 saaTsa da 15 wuTze planeta mar-
sisaken starts aiRebs samarSruto kosmosuri xo maldi `mTva
re_marsi~. mgzavrebs vTxovT, daikavon Tavi a
n
Ti adgilebi, _
wripina xmiT gamoacxada robotma.
skafandriani mgzavrebi sastarto moednisaken daiZrnen. xomal-
dis kibesTan rigi dadga. skafandrianma biWma dedas caze lamazi
burTi daanaxa.
_ dedi, caze ra moCans?
_ eg planeta dedamiwaa, _ uTxra skafandrianma dedam da biW
Tan erTad xomaldis kibes auyva.
_ dedamiwaze minda, _ Tqva patara mgzavrma...
87
sasaubro
ra aqvs saerTo am sam teqsts?
SeurCieT TiToeul teqsts saTauri.
88
3 daakvirdi am wignebis ydebs.
axla kidev erTxel gadaikiTxe Sen mier Seswavlili sami
teqsti. romel wignSi SeiZleba iyos dabeWdili doqSi Senax-
uli mTvaris ambavi, romelSi _ zusti cnobebi mTvaris
Sesaxeb da romelSi _ mTvaridan marsisaken mimavali skafan-
driani deda-Svilis saubari?
saSinao davaleba:
mocemuli gegmis mixediT dawere Tema: mTvare _ dedamiwis Tana
mgzavri.
gegma
ras fiqrobdnen mTvareze Zvelad;
ra cnobebs gvawvdian mecnierebi mTvaris Sesaxeb;
vin dadga pirvelad fexi mTvareze;
raze ocnebobs adamiani.
89
Cemi sofeli
sityvis skivri
qv i t k i ri _ qviTa da kiriT aSenebuli nageboba.
mi wu r i _ baniani, miwiT daxuruli saxli.
qv a t a l ax a _ qviT aSenebuli da talaxiT Selesili saxli.
ba ki _ saqonlis dau xuravi sadgomi.
fSani _ mdinaris patara Senakadi.
90
1. ra hqvia iakob gogebaSvilis mSobliur sofels?
2. ra dgas soflis SuagulSi?
3. ra akravs irgvliv varians, ra mohyavT varianelebs?
4. ratom iZleva varianis miwa Cinebul mosavals?
5. ratom uyvars mwerals ase gamorCeviT sofeli variani?
sasaubro
isaubreT, ratom giyvarT Tqveni qalaqi an sofeli.
saSinao davaleba:
bolo abzaci Secvale ise, TiTqos Sen gviyvebode iakob gogeba
Svilis Sesaxeb, anu pirveli piridan mesame pirSi gadaiyvane Txroba.
daakvirdi magaliTs da gaagrZele wera:
pataraa da Raribi variani, magram iakob gogebaSvils es sofeli
Zlier uyvars ...
91
patara mogoneba didi mwerlis Sesaxeb
iakobis mosakiTxad
erTxel iakob gogebaSvili avad gaxda. misi namowafari da
megobari, cnobili mwerali niko lomouri mivida mis sanaxavad.
moikiTxa, nugeSi sca, male morCena usurva da gamoTxovebisas
xelze emTxvia. iakobma iTakila aseTi pativiscema da uTxra:
_ Se kai kaco, mRvdeli xom ara var, xelze rom memTxvio?!
_ Sercxves is mRvdeli, Senze metad Rirsi iyos xelze mTx-
veviso, _ upasuxa Turme misma usazRvrod pativismcemelma da
moTayvane niko lomourma.
iakobs metad auCuya guli niko lomouris aseTma yuradRebam
da Tvalebze cremli moeria.
Tedo saxokia
saSinao davaleba:
92
akvani
sityvis skivri
ru sTavi _ sadac, gadmocemiT, rusTaveli daibada.
t a n Zi a _ sofeli qvemo qarTlSi, bolnisis siaxloves.
sa f a s i T _ sasyidliT, safasurad.
C a rgal i _ sofeli fSavis aragvis xeobaSi.
ya zb egi _ igive daba stefanwminda.
sa dr o S o _ samflobelo.
`pi r i mzi s s ad ro S o ~ _ igulisxmeba, rom Tbilisi
mziani qalaqia.
93
1 leqsSi CamoTvlilia qarTvel mweralTa dabadebis adgilebi:
daimaxsovre!
s a d d a rog or g amoviyenoT tir e
Tqven ukve miaCvieT Tvali amgvar rTul sityvebs: mTa-
bari, ezo-kari, da-Zma... patara xazi sityvebs Soris de-
fisia da is yvelaze patara sityvis _ d a kavSiris _
adgils ikavebs (SeadareT: mTa-bari _ mTa da bari).
amisagan gansxvavebiT, tire ori defisisxela xazia da
is winadadebaSi gamotovebuli sityvis adgils ikavebs.
daakvirdiT magaliTs:
Svili wavida skolaSi, xolo mama _ samsaxurSi.
aSkaraa, rom winadadebis meore nawilSi gamotovebu-
lia zmna `wavida~ da amis maCvenebelia tire.
saSinao davaleba:
upasuxe kiTxvebs da Cawere rveulSi:
Sen sad daibade?
ratom giyvars Seni qalaqi Tu sofeli?
94
Zvirfasi saxelebi
95
bavSvebo!
Tqveni saxelmZRvanelos bolo gverdisaTvis movi
ZieT
bili qarTveli mwerlebis xelmowerebi:
cno
(ilia WavWavaZe)
(akaki)
(rafiel erisTavi)
96