Kopadze Luka Siaxle

Moriondის კონნფერენციაზე ATLAS-ისა და CMS-ის
თანამშრომლებმა წარმოაგდინეს დაკვირვება უიშვიათეს

მოვლენაზე: 4 top კვარკის ერთდროული წარმოქმნა. Მათ ეს
მოვლენა მიიღეს დიდი ადრონული კოლაიდერის run 2 ის
მონაცემების შესწავლით..
Top კვარკი არის

ყველაძე მძიმე ნაწილაკი
სტანდარტულ მოდელში,
რაც იმას ნიშნავს რომ
მას აქვს ყველაზე
ძლიერი კავშირი ჰიგსის
ბოზონთან. Რაც მათ
აქცევს იდეალურ საშუალებად რომ შევისწავლოთ ფიზიკა სტანდარტული მოდელის
გარეთ.
Top კვარკის მიღების სხვადასხვა მეთოდი არსებობს. Უმეტესად ისინი დაიმწირება

კვარკ-ანტიკვარკის წყვილებში ხანდახან კი დამოუკიდებლად. Სტანდარტული მოდელის
თანახმად 4 ტოპ კვარკი, რომელიც შედგება ორი წყვილი ტოპ კვარკ-ანტიკვარკისაგან,
შეიძლება დაიბადოს ერთდროულად.
Ოთხი top კვარკის დაბადების “სიხშირე” დაახლოებით 70 000 ჯერ პატარაა ვიდრე top
კვარკ-ანტიკვარკის წყვილი, რაც ამ მოვლენის დამზერას ძალიან რთულს ხდის. Ამ
ფენომენის არსებობის მტკიცებულება აქამდე აღმოჩენილი იყო ATLAS ის ექსპერიმენტზე
2020 და 2021 წლებში და CMS ზე 2022ში, მაგრამ აქამდე არ ყოფილა შესწავლილი.
Იშვიათის გარდა 4 ტოპ კვარკ-ანტიკვარკის აღმოჩენა ასევე ძალიან რთულია.

Ფიზიკოსები როდესაც ცდილობენ მიაგნონ ამათუიმ მოვლენას, ისინი ეძებენ მის
”ხელწერას”: დაშლისას შედეგად საბოლოოდ მიღებული ნაწილაკების თვისებებს. Ეს
იძლევა ინფორმაციას იმ მცირე დროის ხანგრძლივობის მოვლენებზე რომლებსაც ისინი
იკვლევენ. Ყოველი ტოპ კვარკი იშლება W ბოზონად და bottom კვარკად.
W ბოზონი შეიძლება დაიშალოს დამუხტულ ლეპტონად და ნეიტრინოდ ან კვარკ-

ანტიკვარკის წყვილად. Რაც იმას ნიშნავს რომ 4 top კვარკის მოვლენის “ხელწერა”
ძალიან მრავალფეროვანი შეიძლება იყოს. Შედეგად შეიძლება მივიღოთ 0 დან 4
დამუხტულ ლეპტონამდე და 12 ჯეტამდე. Რაც ამ მოვლენის გამოკვლევას ართულებს.
Ასეთი მოვლენის შესასწავლად როგორც ATLAS, ასევე CMS იყენებდნენ ახალ

მეთოდებს მანქანური სწავლების რათა შეექმნათ ალგორითმი რომლის საშუალებითაც
სწორად შეარჩევდნენ კანდიდატ მოვლენას 4 top კვარკის დაბადების. Ალგორითმი
იყენებს 4 top კვარკის ხელწერას რამოდენიმე ელექტრონით, მიუონით და (bottom quark)
jet ებით რათა განასხვაოს ეს 4 top კვარკიანი მოვლენა სხვა მოვლენებისგან
სტანდარტულ მოდელში რომელიც უფრო დიდი სიხშირით ხდება ექსპერიმენტზე . Ორივე
ექსპერიმენტი ეძებდა ისეთ შემთხვევას როდესაც დაშლის შედეგად მიიღება ორი ან მეტი
ლეპტონი.
Პირველი პირდაპირი დაკვირვება 4 top კვარკის დაბადებაზე არის ახალი ნაბიჯი ამ

მეტად მომხიბვლელი ნაწილაკის შესეწავლაში. Ორივე ექსპერიმენტი გეგმავს ამ
მოვლენაზე დაკვირვების გაგრძელებას LHC run 3 ზე

Kopadze Luka Siaxle

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kopadze Luka Siaxle

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Moriondის კონნფერენციაზე ATLAS-ისა და CMS-ის

თანამშრომლებმა წარმოაგდინეს დაკვირვება უიშვიათეს

Top კვარკი არის

Top კვარკის მიღების სხვადასხვა მეთოდი არსებობს. Უმეტესად ისინი დაიმწირება

Იშვიათის გარდა 4 ტოპ კვარკ-ანტიკვარკის აღმოჩენა ასევე ძალიან რთულია.

W ბოზონი შეიძლება დაიშალოს დამუხტულ ლეპტონად და ნეიტრინოდ ან კვარკ-

Ასეთი მოვლენის შესასწავლად როგორც ATLAS, ასევე CMS იყენებდნენ ახალ

Პირველი პირდაპირი დაკვირვება 4 top კვარკის დაბადებაზე არის ახალი ნაბიჯი ამ

You might also like