You are on page 1of 899

იოსებ იმედაშვილი

1801-1952
e-l
II
tomi

erovnuli
erovnuli biblioTekis
biblioTekis
gamomcemloba
gamomcemloba
Tbilisi
Tbilisi
2021
2021
UDC (უდკ) 316 (479.22) (092)
ი-471

ტექსტს რედაქცია გაუკეთა, ხელნაწერი და მისი ვარიანტები შეადარა და


ბიბლიოგრაფიები შეავსო ქეთევან გზირიშვილმა

სარედაქციო კოლეგია:

ქეთევან გზირიშვილი
ლევან თაქთაქიშვილი
კობა იმედაშვილი
თინა ლაღიძე

გარეკანი გიორგი წერეთლის

ISBN 978-9941-9606-1-1 (ყველა ტომისთვის)


ISBN 978-9941-9606-9-7 (II ტომისთვის)
© საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა
© კობა იმედაშვილი
ამ ჩემს მცირედ ნაშრომს გიძღვნი შენ, ჩემო სამშობლო ქვეყანავ, ახალგაზრდა სა-
ქართველოვ, მკვდრეთით აღმდგარო, ძველისაგან წარმოშობილო, საერთაშორისო
იდეალებით აღგზნებულო, თვითარსებულო, თავისუფალო და კაცობრიობის საერთო
ოჯახის თანასწორო ძმავ!.. შენ, სამშობლოვ ჩემო, რომელიც განბანილ იქნები შურისა
და ღვარძლისაგან, იმ საქართველოს, რომლის მთლიანობას აღარ დაგიმხობს წოდებ-
რივი განსხვავება, სქესებრივი უთანასწორობა, კაციჭამიობა, მონობა!.. და მე მწამს, რომ
აღზდგები სამშობლოვ, რადგან ამის უფლება ისტორიულად დამკვიდრებული და ბუნებ-
რივად მოკუთვნილი გაქვს... შენი ენა, ჩემო სამშობლოვ, ერთადერთია ენათა შორის,
ყოველმხრივ მარტივი, ნაზი, მდიდარი, მეტყველი, ყოველ ცნება-ბგერის გამომხატველი...
შენ, ახალგაზრდა საქართველოვ, უნდა იცოდე შენი წარსული – წინაპრის ვინაობა, გა-
ითვალისწინო აწმყო, რომ მომავალი ბრწყინვალე გექნეს, კაცობრიობის საერთო ოჯა-
ხში თანასწორუფლებიან წევრად შეხვიდე და მის სადიდებლად შენი სულიერი ნიჭნიც
გაფურჩქნო... ესაა შენი დანიშნულება!.. ჩემო ტკბილო სამშობლოვ, შენ სასამსახურად
შემომდგარი არაერთგზის მგვემეს, რომ შენდამი ლტოლვა ჩემს გულში ჩაეკლათ, მაგრამ
ტყუილად: შენი სევდიანი სახე უფრო მკვიდრად ჩამეხატა გულში და ეს მცირედი ძღვენი
შეგიმზადე... მიიღე ჩემის წამებული სულისა და გულის ეს კნინი ნარუქი შენს სამსხვერ-
პლოზე საზორვად, შენთა შვილთა, ჩემთა ძმათა, საკეთილდღეოდ...
მაშ, ჩემო საყვარელო სამშობლოვ, იცან თავი შენი, წარსულის მოგონებით აღფრ-
თოვანდი, მომავლის რწმენით განიმსჭვალე, აწმყოს ფხიზლად შეხედე და შენც ერთი
სასარგებლო წევრთაგანი შეიქენი თანამედროვე ერთა, თორემ დრო-ჟამი უწყალოა: უნა-
ყოფო ხეს მოაკვდენს, დასწვამს და ნაცრად აქცევს... თუ გააზატება-დაწინაურებას ისურვებ
– წინ ვერარა გადაგეღობება!
მომავალი იმისია, ვინც ღრმა რწმენით მიისწრაფის მისკენ!..

იოსებ იმედაშვილი

25 ნოემბერი, 1913 წელი

5
e
ebanoiZe, biqtor [viqtor] _ xal­xuri 3. laSqroba TeTnuldze: stalinis portreti da
sityvierebis Semkrebi. Sekriba: legenda da­ l. berias portreti mwvervalze // komunisti. -
viT aRmaSenebelze, andazebi, gamocanebi da 1937. - 27 agvisto. - #195. - gv. 4;
sxv. 4. skolebis saswavlo nivTebiT uzrunvelyofa
safrTxeSia // komunisti. - 1937. - 23 agvisto. -
gamoqveynebulia: #192. - gv. 3;
1. andazebi: [sof. aWaraSi (Sorapnis mazra) Sekre- 5. yvavilebis qveyana // komunisti. - 1937. - 6 agvis-
bili da Cawerili viq. ebanoiZis mier] // akakis to. - #179. - gv. 4;
krebuli. - 1897. - #1. - gany. II. - gv. 31-32; 6. yinulmWreli `ioseb stalini~: [narkvevi] // ko-
2. araki: (sof. aWaraSi gagonili da Cawerili viq. munisti. - 1937. - 15 ivnisi. - #135. - gv. 3;
ebanoiZisagan) // akakis krebuli. - 1897. - #1. - 7. axali planeta `rusTaveli~ // sabWoTa aWara. -
gany. III. - gv. 29-31; 1938. - 11 maisi. - #106. - gv. 4;
3. gamocanebi: sof. aWaraSi (Sorapnis mazra) ga- 8. beTaniis dasasvenebeli saxli: [misi muSaobis
gonili da Cawerili viq. ebanoiZisagan // akakis miRwevebi da nakli] // komunisti. - 1938. - 15
krebuli. - 1897. - #1. - gany. III. - gv. 3; ivlisi. - #160. - gv. 4;
4. legenda daviT aRmaSenebelze: (naambobi s. sa- 9. gmiruli da saamayo istoriis dokumentebi //
qaris mcxovreb sino g-Zisagan da Cawerili viq. komunisti. - 1938. - 20 ivnisi. - #141. - gv. 3;
ebanoiZisagan) // akakis krebuli. - 1897. - #1. - 10. erTi dRe leninis muzeumSi // komunisti. - 1938.
gany. III. - gv. 28-29; - 30 ivnisi. - #149. - gv. 3;
5. ampartavani wabli: [araki Cawerili b. ebanoiZis 11. viborgis mxare [oqtombris didi socialis-
mier] // mogzauri. - 1901. - #8-9. - gv. 903; turi revoluciis momzadebisa da Catarebis
6. nakvesi: (ak. wereTelze. dabal xalxSi gagoni- periodSi] // komunisti. - 1938. - 27 oqtomberi.
li da Cawerili b. ebanoiZis mier) // mogzauri. - #247. - gv. 3;
- 1901. - #8-9. - gv. 903. 12. puSkinis gardacvalebis 101 wlisTavi: [lenin-
gradi] // komunisti. - 1938. - 5 Tebervali. - #29.
wyaro: ar aris miTiTebuli. - gv. 4;
13. puSkinis namyof adgilebSi: [carskoe selo,
egaZe, oTar – mwerali, xelovnebaTmcod­ Cornaia reCka, saxli moikis sanapiroze] // ko-
ne, scenaristi. v. WabukianTan erTad, i. gede­
munisti. - 1938. - 22 Tebervali. - #43. - gv. 4;
vaniSvilis piesa `sinaTlis~ mixedviT, Seqmna
14. rusuli beWdviTi gazeTis 235 weli // komunis-
baleti (musika gr. kilaZis), romelic 1947
ti. - 1938. - 1 Tebervali. - #25. - gv. 3;
wlis martSi didi warmatebiT daidga Tbili­
15. sakadrisi pasuxi iaponel samuraebs // komunis-
sis operisa da baletis TeatrSi. mis `mTavar
ti. - 1938. - 8 agvisto. - #180. - gv. 2;
Rirsebas Seadgens mdidari, fantastiuri sa­
16. qarTuli musikis saRamoebi leningradSi // ko-
naxaobis SeTavseba Rrma ideur SinaarsTan.
munisti. - 1938. - 18 ianvari. - #15. - gv. 4;
piesa exeba tradiciuli Temis – bunebis ke­
17. wiTelquda: [Tbilisis mozard mayurebelTa
Tili da boroti Zalebis brZolas da maT sa­
qarTul saxelmwifo TeatrSi. recenzia] // ko-
bediswero gavlenas adamianebze... baletis Zi­
munisti. - 1938. - 5 ivnisi. - #127. - gv. 4;
riTadi ideaa keTili Zalis gamarjveba borot
18. axali masalebi v. i. leninis muzeumis lenin-
Zalaze~ (`komunisti~, 1947, #70).
gradis filialSi // komunisti. - 1939. - 23 noem-
beri. - #269. - gv. 2;
gamoqveynebulia:
19. kronStadti: [narkvevi] // komunisti. - 1939. - 24
1. alpiniada TeTnuldze: alpiniada damTavrda:
ivlisi. - #165. - gv. 2;
TeTnuldi dapyrobilia // komunisti. - 1937. -
20. leninis qalaqi emzadeba `ssr kavSiris samxe-
28 agvisto. - #196. - gv. 4;
dro-sazRvao flotis dRisaTvis~ [24 ivlisi-
2. alpiniada TeTnuldze: pirveli jgufi mwver-
valze // komunisti. - 1937. - 16 agvisto. - #186. saTvis] // komunisti. - 1939. - 15 ivlisi. - #160.
- gv. 4; - gv. 1;

6
21. sankt-peterburgi-petrogradi-leningradi. wyaro:
[saxalxo meurneoba da mSromelTa mdgomareo- 1. donaZe, lado. `sinaTle~: premiera z. faliaS­
ba winaT da axla]: leningradis 15 wlisTavi // vilis saxelobis operisa da baletis TeatrSi:
komunisti. - 1939. - 26 ianvari. - #20. - gv. 4; [recenzia] // komunisti. - 1947. - 4 aprili. - #70.
22. sergo orjonikiZis xsovnisadmi miZRvnili
gamofenebi [leningradSi, gardacvalebidan egnataSvili, vasil iakobis Ze (1888,
2 wlisTavisaTvis] // komunisti. - 1939. - 14 Te- 27/XII – ) – mwerali, Jurnalisti, pedagogi da
bervali. - #36. - gv. 2. - igive: gazeTSi sabWoTa sazogado-saxelmwifo moRvawe, – ssr kavSiris
oseTi, 1939. - 3 Tebervali. - #32. - gv. 3; umaRlesi sabWos deputati da misi prezidiu­
23. gmiri mfrinavis [v. naneiSvilis] sabrZolo gza mis mdivani, ordenosani, – daibada q. gorSi,
// komunisti. - 1940. - 6 maisi. - #103; saxelganTqmuli moWidavis ojaxSi. swavlob­
24. kirovis oTaxi smolnSi // komunisti. - 1940. - 1 da Tbilisis me-3 gimnaziaSi, romlis me-6 kla­
dekemberi. - #279; sidan daiTxoves revolucioner moswavleeb­
25. leningradidan – viborgamde // komunisti. - Tan erTad. umaRlesi ganaTleba miiRo jer
1940. - 16 ivnisi. - #137; kievis, Semdeg xarkovisa da Tbilisis univer­
26. rogor ewyoboda `g. sedovis eqspedicia~: sitetebSi.
[mokle mimoxilva] // komunisti. - 1940. - 4 Te- kievis universitetSi revoluciur po­
bervali. - #28; litwreebs xelmZRvanelobda. 1913 wels, sa­
27. `sulikom~ ra hqna!: [ilia xmalaZis gmiroba Te- qarTveloSi dabrunebuli, metexis cixeSi
TrfinelebTan brZolaSi] // komunisti. - 1940.
Casves, saidanac 4 Tvis Semdeg xarkovs gadaa­
- 21 ivnisi. - #141;
saxles. xarkovis universitetis iuridiul
28. qarTveli quCa: [moTxroba] // komunisti. - 1943.
fakultetze swavlis dros, muSaobda Tujis
- 12 dekemberi. - #256;
Camomsxmel qarxanaSiac da aralegalur revo­
29. qarTuli qoreografiis warmateba // litera-
luciur muSaobas eweoda.
tura da xelovneba. - 1945. - 14 seqtemberi. -
mwerlobas mowafeobis droidanve misde­
#30;
vda. studentobis dros gamoaqveyna `vaCe-br­
30. bolSevikuri partiis aprilis konferenciis
Zeni~ (samxatvro da samecniero krebul `cxo­
30 wlisTavi // komunisti. - 1947. - 7 maisi. - #92;
vreba da mecnierebaSi~. quTaisi, 1914), `gior­
31. leninisa da stalinis didi Tanamegobroba //
gi mebariSvili~, `Cveneba~, `qandaki~, `bednie­
komunisti. - 1947. - 6 ivnisi. - #112;
reba~ (`qarTli~) da sxv. sabWoTa wyobilebis
32. i. b. stalinis TxzulebaTa meore tomi // bol-
damyarebis pirvel xanebSi Targmnida da sa­
Seviki. - 1948. - #8. - gv. 9-21;
redaqcio muSaobas awarmoebda. literatu­
33. lenini da Teatri // literatura da xelovneba.
rul redaqtorad iyo partgamomcemlobaSi,
- 1949. - 22 ianvari. - #3;
`koleqtivizaciis~ redaqciasa da `saxelgam­
34. `mefe liri~: rusTavelis Teatris dadgma: [re-
Si~. 1927-1930 wlebSi komunistis~ redaqciaSi
cenzia] // komunisti. - 1949. - 13 marti. - #50;
mTargmnelad muSaobda, 1935 wlis ivlisidan
35. leninuri `iskra~ axali tipis partiis Seqmni-
saTvis brZolaSi // bolSeviki. - 1950. - #12. - gv.
– komunistis~ pasuxismgebeli redaqtoris
35-45;
moadgiled. misi publicisturi da kritiku­
36. z. faliaSvilis `abesalom da eTeri~ soxumis li xasiaTis werilebi gazeTebSi ibeWdeboda
scenaze // sabWoTa afxazeTi. - soxumi, 1951. - 1 bolo xanebamde.
ivlisi; pedagogiur asparezze moRvaweobda 1917
37. saqarTvelos siamaye // sabWoTa afxazeTi. - wlidan (goris umaRles dawyebiT saswavle­
soxumi, 1951. - 30 ivnisi. belSi, xolo Semdeg, 1922 wlidan: Tbilisiს
Sromis skolebsa da teqnikumebSi, Telavis te­
mis Sesaxeb: qnikumSi, iqve – aTwledis gamgis moadgiled).
1. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWo. prezidiumi. TbilisSi leqciebs kiTxulobda sxvadasxva
amxanag o. n. egaZis saqarTvelos ssr saxalxo kursze, maT Soris, 1935-1936 wlebSi – reda­
komisarTa sabWosTan arsebuli xelovnebis qtorTa kursebze. 1937 wlidan sakavSiro kp
saqmeTa sammarTvelos ufrosad daniSvnis Se­ (b) wevri, dajildovda Sromis wiTeli dro­
saxeb: brZanebuleba // komunisti. - 1944. - 12 Sis ordeniTa da medlebiT `kavkasiis dacvi­
marti. - #52; Заря Востока. - 1944. - 12 марта. - saTvis~ da `1941-1945 ww. did samamulo omSi
#52; mamacuri SromisaTvis~. iyo saqarTvelos ssr
2. janeliZe, d. brwyinvale gamarjveba: baleti umaRlesi sabWos deputati. 1948 wlis 11 ian­
`gorda~: [recenzia] // komunisti. - 1950. - 28 ian­ vars arCeul iqna Tbilisis saqalaqo sabWos
vari. - #21. deputatad.

7
v. egnataSvili motrfialeTagani iyo 11. deputatis sityva: [saqarTvelos sabWoTa so-
qarTuli nacionaluri sportis da fizikuri cialisturi respublikis umaRlesi sabWos
kulturisa da moiTxova: `ganvaxorcieloT pirveli sesiaze] // komunisti. - 1938. - 11 ivli-
lozungi: `SeviswavloT qarTuli nacio­ si. - #157. - gv. 2; sabWoTa afxazeTi. – 1938. - 16
naluri sporti~, saWiroa, sportis amJamad ivlisi. - #162. - gv. 3; sabWoTa aWara. – 1938. - 13
gavrcelebuli saxeebis ganviTarebasTan er­ ivlisi. - #159. - gv. 2-3;
Tad, movnaxoT da SeviswavloT saqarTvelos 12. moralur-politikuri erTianobis axali de-
sxvadasxva kuTxeSi SenarCunebuli da Zvel monstraciisaTvis [mSromelTa deputatebis
mwerlobasa Tu folklorSi daculi sportis adgilobrivi sabWoebis arCevnebSi]: saq. ssr
saxeebi, romlebic mTel saqarTveloSi yofi­ umaRlesi sabWos prezidiumis mdivnis werili
lan gavrcelebulni. es saSualebas mogvcems // komunisti. - 1939. - 11 dekemberi. - #284. - gv.
ufro srulyofilad gavxadoT da ufro na­ 2; bolSeviki. - 1939. - #11. - gv. 43-47;
yofierad davayenoT sporti socialisturi 13. saqarTvelos ssr konstituciis (ZiriTadi
qveynis axalgazrdobis samsaxurSi~. kanonis) 77, 86 da 87 muxlebis cvlilebisa da
misi xelmonawerebia: v. eg-Svili, v. e., damatebisa da saqarTvelos ssr mSromelTa
liaxvispireli. deputatebis saolqo samxreT oseTis avtono-
miuri olqisa, saraiono, saqalaqo, sasoflo da
misi redaqciiT gamovida: sadabo sabWoebis arCevnebis debulebis Sesaxeb
1. iadigar daudi: medicina Zvel saqarTveloSi, deputat v. i. egnataSvilis moxseneba: [saqar-
XVI saukune / lado kotetiSvilis [winasity­ Tvelos ssr 1-li mowvevis umaRlesi sabWos me-
vaobiT da gamokvleviT]; [v. egnataSvilis red.]; 2 sesia. sesiis 1939 wlis 23 ivlisis sxdoma // ko-
saq. ssr janmrTelobis saxalxo komisariati, munisti. - 1939. - 28 ivlisi. - #171. - gv. 3-4; Заря
sanit. higienis in-ti, jandacvis organizaciu­ Востока. - 1939. - 28 июля. - #171. - с. 2; Советская
li gany-ba. - Tb.: saqbiomedgami, 1938 (teqnika Абхазия. - 1939. - 2 августа. - #175. - с. 2;
da Sromas st.). - XXX, 741, [2] gv.; 14. sesiis 1939 wlis 23 ivlisis sxdoma: saqarTve-
2. qarTuli periodika, 1819-1945 / bibliogr. Se­ los ssr umaRlesi sabWos prezidiumis im br-
dgenili g.i. baqraZis mier; v.i. egnataSvilis ZanebulebaTa damtkicebis Sesaxeb, romlebic
red.; [mxatv. l. grigolia]; saq. ssr sax. wignis miRebulia pirvel da meore sesiebis Suape-
palata. - Tb.: wignis palatis gamoc., 1946 [1947] riodis manZilze: saqarTvelos ssr umaRlesi
(saq. ssr poligr. da gamomc. saqm. samm. st. #3). sabWos prezidiumis mdivnis v. i. egnataSvilis
- XV, [7], 272 gv. moxseneba [saqarTvelos ssr 1-li mowvevis
umaRlesi sabWos me-2 sesiaze] // komunisti. -
gamoqveynebulia: 1939. - 29 ivlisi. - #172. - gv. 2; Заря Востока. -
1. gmiri bati: [ambavi] // nakaduli. - 1908. - #21. - 1939. - 28 июля. - #171. - с.3; Советская Абхазия.
gv. 16-17; - 1939. - 2 августа. - #175. - с. 3; sabWoTa oseTi.
2. icnobT nikos?: (ambavi). [moTxroba] // niSaduri. - 1939. - 3 agvisto. - #168. - gv. 3-4;
- 1908. - #43. - gv. 5-6; 15. diadi stalinuri konstitucia: [miRebuli sa-
3. samSoblos mtrebs: [leqsi] // pirveli nabiji. - bWoebis sruliad-sakavSiro sagangebo VIII yri-
1909. - #1. - gv. 7; lobaze amx. i. b. stalinis xelmZRvanelobiT] //
4. Cveneba: [etiudi] // pirveli nabiji. - 1909. - #2. komunisti. - 1940. - 5 dekemberi. - #282;
- gv. 7-8; 16. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos prezidiu-
5. qandaki: [moTxroba] // Cveni nabiji. - 1910. - #1. mis mdivnis amx. v. i. egnataSvilis moxseneba,
- gv. 2-4; saqarTvelos ssr konstituciis ZiriTadi ka-
6. vaCe-brZeni: [moTxroba] // cxovreba da mecnie- nonis zogierTi muxlis cvlilebisa da dama-
reba. - quTaisi, 1914. - #1. - gv. 111-115; tebisa da saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos
7. gvelis mWameli: sazogadoeba, ojaxi, pirovne- prezidiumis im brZanebulebaTa damtkicebis
ba // komunisti. - 1935. - 8 oqtomberi. - #234. - Sesaxeb, romlebic miRebulia II da III sesiebis
gv. 3; SuaperiodSi: saq. ssr pirveli mowvevis umaR-
8. nadirTmomSenebeli sajiSe ferma // komunisti. lesi sabWos me-3 sesia // komunisti. - 1940. - 11
- 1936. - agvisto. - #181. - gv. 3; ivnisi. - #133;
9. daviTaSvilis xsovnis ukvdavsayofad: [wina- 17. saqarTvelos ssr konstituciis zogierTi mu-
dadebebi poet ioseb daviTaSvilis gardacva- xlis cvlileba-damatebisa da saqarTvelos
lebidan 50 wlisTavis aRniSvnasTan dakavSire- ssr umaRlesi sabWos prezidiumis im brZane-
biT] // komunisti. - 1937. - 1 aprili. - #74. - gv. 3; bulebaTa damtkicebis Sesaxeb, romlebic mi-
10. Catexili xidi: [~oTaraanT qvrivis~ mimoxilva] Rebulia me-3 da me-5 sesiebis SuaperiodSi: [sa-
// komunisti. - 1937. - 29 maisi. - #121. - gv. 3; qarTvelos ssr umaRlesi sabWos prezidiumis

8
mdivnis, deputat v. i. egnataSvilis moxseneba 29. saq. ssr umaRlesi sabWos prezidiumis brZane-
saqarTvelos 1-li mowvevis umaRlesi sabWos V bulebaTa damtkicebis Sesaxeb: saq. ssr umaR-
sesiaze] // komunisti. - 1941. - 12 aprili. - #86; lesi sabWos prezidiumis mdivnis deputat
Заря Востока. - 1941. - 12 апреля. - #86; v. egnataSvilis moxseneba: saq. ssr umaRlesi
18. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos prezidiu- sabWos pirveli sesia // komunisti. - 1951. - 21
mis im brZanebulebaTa damtkiceba, romlebic aprili; Заря Востока. - 1951. - 21 апреля;
miRebulia saq. ssr umaRlesi sabWos prezi- 30. socialisturi demokratiis zeimi: saqarTve-
diumis mier me-5 da me-6 sesiebs Soris. saq. ssr los ssr umaRlesi sabWos arCevnebisa da sa-
umaRlesi sabWos prezidiumis mdivnis depu- bWoTa saqarTvelos 30 wlisTavis Sesaxeb: sa-
tat v. i. egnataSvilis moxseneba: [saq. ssr umaR- qarTvelos ssr umaRlesi sabWos prezidiumis
lesi sabWos VI sesiaze] // komunisti. - 1942. - 4 mdivnis [werili] // sabWoTa afxazeTi. - soxumi,
ianvari. - #3; Заря Востока. - 1942. - 4 января. 1951. - 11 Tebervali;
- #3; 31. Расцвет Советской Грузии: Статья секр. Пре­
19. nikoloz Sengelaia // komunisti. - 1943. - 8 ian- зидиума Верховного Совета Груз. ССР //
vari. - #6; Заря Востока. - 1943. - 8 января. - #6; Советская Абхазия. - Сухуми, 1951. - 11 фев­раля;
20. saqarTvelos ssr umaRlesi sasamarTlos we- 32. sabWoTa saqarTvelos 31 weli // komunisti. -
vrebisa da saxalxo msajulebis arCevisaTvis: 1952. - 24 Tebervali; agreTve: sabWoTa oseTi.
saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos prezidiu- - staliniri, 1952. - 24 Tebervali.
mis mdivnis deputat v. i. egnataSvilis moxse-
neba // komunisti. - 1944. - 18 marti. - #57; mis Sesaxeb:
21. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos prezidiu- 1. ssr kavSiris uzenaes sabWoSi arCeul deputa-
mis mdivnis deputat v. i. egnataSvilis moxse- tTa sia: erovnebaTa sabWoSi arCeuli deputa-
neba saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos prezi- tebi // komunisti. - 1937. - 16 dekemberi. - #287.
diumis brZanebulebaTa damtkicebisaTvis: - gv. 3-4;
[saq. ssr pirveli mowvevis umaRlesi sabWos VIII 2. vasil egnataSvili: [ssrk umaRlesi sabWos de­
sesia] // komunisti. - 1945. - 3 agvisto. - #152; putatis biografia] // literaturuli saqar­
22. saqarTvelos ssr konstituciis teqstSi Tvelo. - 1938. - 10 ivnisi. - #14. - gv. 2;
cvlilebaTa da damatebaTa Setanis Sesaxeb // 3. Teatrali. `gzagayrilebi~: [amx. v. egnataSvi­
komunisti. - 1947. - 25 ivlisi. - #148; lis piesis piesis gamo] // muSa. - 1938. - 4 aprili.
23. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos prezidiu- - #77. - gv. 3;
mis brZanebulebaTa damtkicebis Sesaxeb: sa- 4. saqarTvelos sabWoTa socialisturi respu-
qarTvelos ssr umaRlesi sabWos meore sesia // blikis umaRlesi sabWos pirveli sesia. 1938:
komunisti. - 1947. - 25 ivlisi. - #148; [9, 10 da 11 ivlisis sxdomebi]: sityviT gamo-
24. didi revolucioner-demokrati da moazrovne suli deputatebi // komunisti. - 1938. - 11, 12,
// komunisti. - 1948. - 6 ivnisi. - #112. - gv. 3; mna- 14 ivlisi. - #157-159. - gv. 2-3; axalgazrda
Tobi. - 1948. - #6. - gv. 134-152; komunisti. - 1938. - 12 ivlisi. - #158. - gv. 2;
25. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos prezidiu- muSa. - 1938. - 10-11 ivlisi. - #157-158. - gv. 1,
mis brZanebulebaTa damtkicebis Sesaxeb: sa- 2; sabWoTa aWara. - 1938. - 10-12 ivlisi. - #156-
qarTvelos ssr umaRlesi sabWos prezidiumis 158. - gv. 1-2; sabWoTa afxazeTi. - 1938. - 11-12
mdivnis deputat v. i. egnataSvilis moxseneba: ivlisi. - #157-158. - gv. 1-2; literaturuli
saq. ssr umaRlesi sabWos meoTxe sesia // komu- saqarTvelo. - 1938. - 12 ivlisi. - #17. - gv. 2;
nisti. - 1949. - 23 aprili. - #80; 5. saqarTvelos ssr centraluri aRmasrulebe-
26. didi erovnuli dResaswauli // mecniereba da li komitetis mdivnis movaleobis aRmsrule-
teqnika. - 1950. - #2. - gv. 7-8; blad amxanagi v. i. egnataSvilis damtkicebis
27. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos prezidiu- Sesaxeb: dadgenileba // komunisti. - 1938. - 29
mis brZanebulebaTa damtkicebisa da saqar- maisi. - #115. - gv. 1; axalgazrda komunisti. -
Tvelos ssr konstituciis zogierTi muxlis 1938. - 22 maisi. - #115. - gv. 1;
cvlilebisa da damatebis Sesaxeb: saq. ssr 6. kamaTi amxanag v. egnataSvilis moxsenebis gamo
umaRlesi sabWos prezidiumis mdivnis depu- deputat m. k. delbas, i. n. Samungias, s. i. bua-
tat v. i. egnataSvilis moxseneba: saq. ssr umaR- Zis, d. a. daviTaZis sityva: saqarTvelos ssr
lesi sabWos me-5 sesia // komunisti. - 1950. - 15 1-li mowvevis umaRlesi sabWos me-2 sesia. se-
ivlisi. - #152; siis 1939 wlis 23 ivlisis sxdoma // komunisti.
28. saq. ssr umaRlesi sasamarTlos Tavmjdoma- - 1939. - 28 ivlisi. - #171. - gv. 4;
ris, wevrTa da saxalxo msajulTa arCevis Se- 7. nemsaZe, gr. stumrad 35-e saSualo skolaSi [sa-
saxeb: deputat v. i. egnataSvilis moxseneba // qarTvelos ssr umaRlesi sabWos prezidiumis
komunisti. - 1950. - 15 ivlisi. - #152; mdivani, sakavSiro kp (b) XVIII yrilobis dele-

9
gati amxanagi v. egnataSvili] // sabWoTa maswa- ianvari. - #6; 27 ianvari. - #12; 9 Tebervali.
vlebeli. - 1939. - 21 aprili. - #35. - gv. 4; - #18;
8. saqarTvelos ssr 1-li mowvevis umaRlesi sa- 2. komunisti. - 1937. - 21 noemberi. - #265; 1947. -
bWos me-2 sesia: 23 ivlisis sxdoma [deputat 13 dekemberi. - #247;
g. T. sturuas da deputat v. i. egnataSvilis 3. vasil egnataSvili: [ssrk umaRlesi sabWos de­
moxseneba]: [sityvebi kamaTSi gamosul deputa- putatis biografia] // literaturuli saqar­
tebis S. q. SaraSiZis, k. m. TargamaZis, d. g. kir- Tvelo. - 1938. - 10 ivnisi. - #14. - gv. 2;
valiZis, m. k. delbas da sxvebis] // komunisti. 4. Teatrali. `gzagayrilebi~: [amx. v. egnataSvi­
- 1939. - 28 ivlisi. - #171. - gv. 3-4; lis piesis gamo] // muSa. - 1938. - 4 aprili. - #77.
9. amxanag filipe maxaraZis dakrZalva [14 dekem- - gv. 3;
bers]: [amxanagebis: i. TavaZis, g. sturuas, s. 5. muSa. - 1938. - 23 maisi. - #116;
saakianis, v. egnataSvilis, e. takiZis da i. mo- 6. toniZe, a. gzayrilebi: [v. egnatiSvilis axali
saSvilis sityvebi] // komunisti. - 1941. - 16 de- piesa] // komunisti. - 1938. - 4 aprili. - #77. - gv.
kemberi. - #297; 4.
10. sabWoTa saxelmwifos gamoCenili mSenebeli:
[amx. f. e. maxaraZe] // komunisti. - 1941. - 14 de- egnataSvili, iakob giorgis Ze
kemberi. - #296; (daaxl. 1858 – 1930, 1/I) – moWidave, – qarTl­
11. kasraZe, d. `patara soso~ - v. egnataSvili // mna- Si ganTqmuli falavani, romlis Zma da biZebi,
Tobi. - 1944. - #12. - gv. 116-117. - sablitgami, agreTve, cnobili moWidaveebi iyvnen.
[recenzia]; Widaobda, umTavresad, axalgazrdobis
12. egnataSvili, v. i. saqarTvelos ssr umaRlesi fizikurad gawvrTnis mizniT, uangarod, yo­
sabWos prezidiumis mdivnis deputat v. i. egna- velgvari safasuris aRebis gareSe. misi say­
taSvilis moxseneba saqarTvelos ssr umaRle-
vareli xerxi iyo mogverdi, – Tuki mowinaaRm­
si sabWos prezidiumis brZanebulebaTa damt-
deges mogverdze moigdebda, gaulaxavi veRar
kicebisaTvis: [saq. ssr pirveli mowvevis umaR-
gadaurCeboda, – amitom xalxSi Tqmulebad
Semovida: `gaSoros egnataSvilis mogverdio~.
lesi sabWos VIII sesia] // komunisti. - 1945. - 3
misi Svilia vaso egnataSvili.
agvisto. - #152; Заря Востока. - 1945. - 4 август.
- #154;
wyaro:
13. goris raionis sof. zemoxidisTavis kolmeur-
1. Грузинская борьба // Спорт и охота в Закавказье.
neobis wevrTa krebam saqarTvelos ssr umaR-
- 1924. - #3-4.
lesi sabWos deputatobis kandidatad daa-
saxela vasil egnataSvili // komunisti. - 1947.
egnataSvili, simon iagoris Ze (17..
- 8 ianvari. - #6;
– 18..) – mTargmneli, rusTa da qarTvelTa sa­
14. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos deputato-
mwignobro urTierTobis moRvawe. 1791 wels
bis kandidatebi: [z. n. kecxoveli, v. i. egnataS-
besikis meTaurobiT imereTis samefosgan ru­
vili, m. v. qanTaria da sxva] // komunisti. - 1947.
seTSi wargzavnil delegacias axlda, rogorc
- 1 Tebervali. - #25; Заря Востока. - 1947. - 31
mTavari Tarjimani. qarTulidan rusulad ga­
января. - #24;
daTargmna sagmiro romani `baram-gulandamia­
15. Предвыборное общее собрание коллектива
ni~, romelic 1773 wels peterburgSi daibeWda.
табачной фабрики N 2 выдвинуло кан­дидатами в
депутаты Тбилисского горо­дского Совета депутатов
calke gamocemulia:
трудящихся В. Я. Эгнаташвили, А. Н. Папава // Заря 1. Похождение новомодной красавицы прин­це­
Востока. - 1947. - 12 декабря. - #244; ссы Гуланданы и храбраго принца Барама. /
16. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis Сочиненное Диларгетом секретарем тиф­лисским;
kandidatebi: [kandidatTa mokle biografiu- А переведено с грузинскаго языка Московскаго
li cnobebi] // komunisti. - 1950. - 21-27, 28 Te- университета информатором Семеном
bervali. - #39-45; Заря Востока. - 1950. - 21-26 Игнатьевым. - Санктпетербург: [Тип. Мор. кадет.
февраля. - #38-43; корпуса], [1773]. - 144 с. 
17. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
kandidatTa registracia // komunisti. - 1950. - wyaro:
21-23 Tebervali. - #39-41; Заря Востока. - 1951. 1. Сопиков, В.С. Опыт российской библиографии /
- 25 января. В.С. Сопиков; Ред., примеч., доп. и указатель В.Н.
Рогожина. - Ч. 4: [О-С]. - Санкт-Петербург: Изд. и
wyaro: тип. А.С. Суворин, 1905. - стр. 116;
1. axalgazrda komunisti. - 1937. - 22 noemberi. - 2. kekeliZe, korneli. qarTuli literaturis
#267; 1940. - 18 seqtemberi. - #217; 1946. - 12 istoria: Zveli mwerloba. - me-2 Sevs. da Sesw.

10
gamocema. - t. 2. - Tb.: stalinis sax. sx. un-tis furceli. - 1897. - 11 dekemberi. - #397. - gv. 4;
gam-ba, 1941. - gv. 366. 12. Teatri da sasamarTlo CineTSi // cnobis fur-
celi. - 1897. - 24 ivnisi. - #235. - gv. 4;
edili [edilaSvili], zaqaria [Sa­ 13. latariebi italiaSi. sasargeblo cnoba // cno-
qro] (1877 – ) – mwerali, eTnograf-istori­ bis furceli. - 1897. - 9 ivlisi. - #249. - gv. 4;
kosi da mTargmneli, – qarTlidan. daibada 14. naTargmni wignebis Sesaxeb // cnobis furceli.
sof. breTs, goris yof. maz., Raribi mRvd­ - 1897. - 11 ivlisi. - #251. - gv. 3; 1898. - 2 ivli-
lis ojaxSi. dawyebiTi swavla miiRo gorSi, si. - #572. - gv. 3;
saSualo – Tbilisis sasuliero seminariaSi, 15. sazafxulo sapedagogio kursebi tfilisSi //
umaRlesi – q. derptis (estoneTi) sabeiTlo cnobis furceli. - 1897. - 13 agvisto. - #282.
institutSi (daamTavra 1901 w.). msaxurobda - gv. 2; 14 agvisto. - #283. - gv. 2;
yofil ganjis guberniaSi, somxeTSi – naxiCe­ 16. sof. balTa: (Tergis olqi). soflis gulSema-
vanis, baiazeTisa da eCmiaZinis mazrebSi Sem­ tkivari // cnobis furceli. - 1897. - 2 maisi. -
deg, didxans – saingiloSi, bolos – gorSi. #185. - gv. 2-3;
mwerlobas Seudga seminariaSi swavlis 17. sof. kaxi: (saingilo). RvTis risxva mamasaxli-
drosve: gaz. `iveriaSi~ aTavsebda korespon­ si // cnobis furceli. - 1897. - 8 oqtomberi. -
denciebsa da naTargmn moTxrobebs (mopasanis, #334. - gv. 2-3;
Cexovisa da sxv.), Semdeg – yvela qarTul, Tbi­ 18. sof. stefanwmida – xevi: [Zveli istoriuli
lisur Jurnal-gazeTSi, agreTve, Tbilisis naSTis Sesaxeb] // iveria. - 1897. - #68. - gv. 2;
rusulenovan gamocemebSi; iyo `cnobis fur­ 19. sof. Sindisi: (goris mazra). skolis daarsebis
clis~ mudmivi TanamSromeli. dawera isto­ gamo // cnobis furceli. - 1897. - 25 aprili. -
riuli monografiebi, wvrili moTxrobebi da #178. - gv. 2;
ambebi ingiloTa cxovrebidan, istoriul-eT­ 20. q. kavkavi: aqauri axali ambebi // cnobis fur-
nografiuli werilebi da sxv. celi. - 1897. - 22 ivnisi. - #233. - gv. 3; 5 ivlisi.
umTavresad, werda fsevdonimebiT: z-edi­ - #245. - gv. 3;
li, S. froneli, qurmuxeli, kavkaveli. 21. Soba dRe inglisSi // cnobis furceli. - 1897. -
25 dekemberi. - #411. - gv. 3-4;
calke gamocemulia: 22. cxovreba da vaWroba italiaSi // cnobis fur-
1. edili, z. saingilo: [istoriul-eTnografiu­ celi. - 1897. - 2 maisi. - #185. - gv. 2; 6 maisi.
li narkvevi] / red. g. qiqoZe. - Tb.: sabWoTa mwe­ #189. - gv. 2-4; 8 maisi. - #191. - gv. 2-3; 22 maisi.
rali-s gam-ba da st., 1947. - 181 gv. - #205. - gv. 2-4; 24 maisi. - #206. - gv. 2-3; 8 ivli-
si. - #248. - gv. 2-4;
gamoqveynebulia: 23. zneobrioba da maTi Cacma-daxurva // cnobis
1. tfilisis mazra // iveria. - 1890. - 28 ianvari. - furceli. - 1898. - 5 ianvari. - #418. - gv. 2;
# 22. - gv. 2-3; 30 ianvari. - # 23. - gv. 2; 24. iurievi: (dorpati). qarTvel mowafeTa sayura-
2. sof. tezeri: (zemo qarTli), 30 seqtemberi // dRebod // cnobis furceli. - 1898. - 17 seqtem-
iveria. - 1894. - 5 oqtomberi. - #210. - gv. 1-2; beri. - #631. - gv. 2-3;
3. ramdenime sityva b-n maTurelis SeniSvnis gamo 25. pirvelyofili ojaxi // cnobis furceli. -
ingiloebzed // iveria. – 1895. – #72; 1898. – 1 maisi. - #522. - gv. 3; 3 maisi. - #524. - gv.
4. sof. avlevi: (goris mazra) // iveria. - 1895. - 20 3; 5 maisi. - #525. - gv. 3;
ivlisi. - #153. - gv. 2-3; 26. savaldebuli swavla germaniaSi // cnobis fur-
5. sof. knolevi: (goris mazra) // iveria. - 1895. - 25 celi. - 1898. - 24 ianvari. - #436. - gv. 3;
ivlisi. - #156. - gv. 2; 27. `saidumlo saxalxo sasamarTlo germaniaSi~ //
6. sof. yazbegi: (xevi) // iveria. - 1895. - 19 agvisto. cnobis furceli. - 1898. - 22 ianvari. - #434. -
- #177. - gv. 2; gv. 3;
7. sof. breTi: (qarTli) // iveria. - 1896. - 11 ianva- 28. saxalxo sityvierebis Sekrebis gamo // cnobis
ri. - #7. - gv. 2; furceli. - 1898. - 16 ianvari. - #428. - gv. 3;
8. axali Targmanebi // cnobis furceli. - 1897. - 5 29. ucxoTa Soris... // iveria. – 1898 - 9 maisi. - #97.
ivlisi. - #245. - gv. 2-3; - gv. 2-3; 6 ivnisi. - #118. - gv. 1-2; 4 ivlisi. -
9. gaTxoveba da colis SerTva gazeTiT germania- #141. - gv. 2-3;
Si // cnobis furceli. - 1897. - 25 dekemberi. - 30. fronis xeoba: skolis daarsebis gamo // cnobis
#411. - gv. 4; furceli. - 1898. - 14 ianvari. - #426. - gv. 3;
10. duSeTi: aqauri umweoba, usufTaoba da sxv. // 31. qorwineba amerikaSi // cnobis furceli. - 1898.
cnobis furceli. - 1897. - 13 agvisto. - #282. - 2 aprili. - #498. - gv. 3-4;
- gv. 3-4; 32. werili iurevidan // iveria. - 1898. - 6 seqtemberi.
11. duSel `klubelebis~ saqcielis gamo // cnobis - #192. - gv. 3; 1899. - 31 ianvari. - #23. - gv. 2-3;

11
33. werili fronis xeobidan // iveria. - 1898. - 20 59. Tamar dedofali da Saxabazi // Teatri da cxo-
ivnisi. - #130. - gv. 3; 29 ivlisi. - #116. - gv. 2-3; vreba. - 1910. - #15. - gv. 7-8;
34. werili duSeTidan // iveria. - 1899. - 13 ivlisi. 60. ingiloTa yofa-cxovreba: (eTnografiuli we­
- #147. - gv. 3; rilebi) // eri. - 1910. - #4. - gv. 13-15; #5. - gv.
35. werili kavkavidan // iveria. - 1899. - 30 aprili. - 11-13; #7. - gv. 9-12; #16. - gv. 4-5; #17. - gv. 13-
#89. - gv. 2-3; 16; #20. - gv. 16;
36. giorgi pavles Ze quTaTelaZe // iveria. - 1900. - 61. ingilouri tipebi: saingiloSi mcxovrebi le-
16 maisi. - #104. - gv. 2; kebi (z. edilis koleqciidan). [foto] // droe-
37. saingilos buneba // droeba. - 1902. - #34-35; ba: suraTebiani damateba. - 1910. - 4 aprili. -
38. iurevel studentTa cxovrebidan // cnobis #14. - gv. 1;
furceli. - 1903. - 22 ivlisi. - #2214. - gv. 2-3; 62. ingilouri tipebi: qalebi sof. kakidan (z. edi-
39. politikuri damnaSaveni katorgaSi g. kenanisa lis koleqciidan). [foto] // droeba: suraTe-
// isari. - 1907. - 6 Tebervali. - #26. - gv. 2; biani damateba. - 1910. - 4 aprili. - #14. - gv. 2;
40. s. kaki (saingilo) // isari. - 1907. - 17 ivlisi. - 63. ingilouri tipebi (qarTvelebi): kacebi sof.
#154. - gv. 2; 18 agvisto. - #180. - gv. 3; alaTemuridan (z. edilis koleqciidan) [fo-
41. qvrivebi: [iumoristuli ambavi] // niSaduri. - to] // droeba: suraTebiani damateba. - 1910. - 4
1907. - #15. - gv. 7-8; aprili. - #14. - gv. 1;
42. 1844 wels gauqmebuli kakis samTavro: mcire 64. mkvdris damarxva saingiloSi // ganaTleba. -
mimoxilva // droeba. - 1908. - 28 noemberi. - #9. 1910. - #10. - gv. 468-472;
- gv. 1; 30 noemberi. - #11. - gv. 3-4; 65. saingilos SeerTeba ruseTTan // saqarTvelos
43. albanelTa kvali saingiloSi // droeba. - 1908. moambe. – 1910. – #1;
- 10 dekemberi. - #19. - gv. 2-3; 66. alazani: (ingilouri legenda) // ganaTleba. -
44. gadagvarebis niSnebi saingiloSi // amirani. - 1911. - #3. - gv. 176-178;
1908. - 3 ivlisi. - #98. - gv. 3; #99. – gv. 3-4; 67. arqeologiuri naSTebi saingiloSi // saxalxo
45. ingiloTa xasiaTi da Cveulebani // amirani. gazeTi. – 1911. – #205, 245;
- 1908. - 8 agvisto. - #128. - gv. 4; 9 agvisto. - 68. biZia ToroRas naambobi: [ambavi] // ganaTleba. -
#129. - gv. 4; 1911. - #8. - gv. 475-480;
46. qalebis simcire saingiloSi // amirani. – 1908. - 69. brinjis Tesvazed: (ambavi) // ganaTleba. - 1911.
#59, 61; - #5. - gv. 277-280;
47. qeSqeli da briati da saingilos gadagvareba 70. gandegili: ingilouri legenda // cxovreba da
(werili saingilodan) // isari. - 1908. - 2 Teber- xelovneba. - 1911. - #8. - gv. 3-5;
vali. - #27. - gv. 3; 71. zaqarias Tala: (ingilouri legenda) // ganaT­
48. yurani gvikrZalavs qarTul laparaks // amira­ leba. - 1911. - #1. - gv. 32-33;
ni. – 1908. - #5; 72. sxva da sxva Cveulebani saingiloSi: (eTnogra­
49. Sina mrewveloba saingiloSi // amirani. - 1908. - fiuli werili) // ganaTleba. - 1911. - #2. - gv.
16 ivlisi. - #109. - gv. 3-4; 86-88;
50. kavkasiis kedeli // amirani. – 1909. – #71; 73. furTxi moRalates: (ingilouri legenda) // ga­
51. mariam ukanaskneli dedofali saqarTvelosi // naTleba. - 1911. - #4. - gv. 220-223;
droeba. – 1909. – #28; 74. avi Tvali // Teatri da cxovreba. - 1915. - #35. -
52. saingilo da qarTuli skola // droeba. - 1909. - gv. 11-12; #36. - gv. 11-13; #37. - gv. 11-12;
4 ianvari. - #3. - gv. 3; 75. Suris Zieba: [moTxroba] // ganaTleba. - 1915. -
53. saingilos buneba: (dasasruli) // droeba. - #8-9. - gv. 586-596;
1909. - 17 Tebervali. - #36. - gv. 4; dasawyisi ix. 76. saingilo // mnaTobi. - 1941. - #12. - gv. 129-152;
#34; 77. saingilo: [buneba da adgilmdebareoba] // mna­
54. saingilos SeerTeba ruseTTan // saqarTvelos Tobi. - 1941. - #5. - gv. 78-96;
moambe. - 1909. - #2. - gv. 9-14; 78. saingilo: [istoriuli warsuli] // mnaTobi. -
55. sxvil fexa saqonlis gaberva: [mkurnaloba] // 1941. - #6-7. - gv. 196-211;
mosavali. - 1909. - #4. - gv. 16; 79. saingilo: [soflebi] // mnaTobi. - 1941. - #11. -
56. axali weliwadi saingiloSi // saqarTvelos gv. 148-169;
moambe. - 1910. - #10. - gv. 7-8; 80. saingilo: [xalxis yofa-cxovreba] // mnaTobi. -
57. deda-kacis mdgomareoba saingiloSi: (eTno- 1941. - #10. - gv. 127-147. - dasaw. ix. #8;
grafiuli werili) // ganaTleba. - 1910. - #8. - 81. me-11 saukunis droindeli warwera qvaze: [ba-
gv. 363-366; grat kuropalatis dros 1050 w. aSenebuli
58. Tavebis cixe // Teatri da cxovreba. - 1910. - eklesiis qva aSurianis mamulSi] // komunizmi-
#22. - gv. 9-11; saken. - kaspi, 1943. - ivnisi. - #25;

12
82. sergi makalaTia - `erekle meoris gmiroba da 10. potapenko, i. kravi: saSobao moTxroba // cno-
Tavdadeba~: [Tbilisi. 1942 w. gamocema goris bis furceli: suraTebiani damateba. - 1906. - 8
mxareTmcodneobis sazogadoebisa] // mnaTobi. ianvari. - #370. - gv. 2-4; 12 ianvari. - #371. - gv.
- 1944. - #6. - gv. 152-154; 1-2
83. yuradReba saingilos istoriul Zeglebs // li- 11. stepniak-kravCinski. pirveli saidumlo stamba
teratura da xelovneba. – 1948. – #31; // isari. - 1907. - 13 seqtemberi. - #200. - gv. 3-4.
84. jeirani: [moTxroba] / nax. v. torotaZisa // di-
la. - 1949. - #5. - gv. 15-16; zemoTxsenebulTa garda:
85. xoxobi: [moTxroba] / nax. a. banZelaZisa // pione- a) monografiebi:
ri. - 1949. - #8. - gv. 29-30; 1. erekle mefe da grafi totlebeni;
86. zRarbi: [bunebis kari] // dila. - 1950. - #1. - ga- 2. Teimuraz I-is mogzauroba ruseTSi;
rekanis me-3 gv.;
3. ivane mangleli episkoposi;
87. bulbuli: [bunebis kari] // dila. - 1952. - #4. -
4. petre didi da vaxtang mefe;
garekanis me-3 gv.
5. pirveli damokidebuleba ruseTTan;
6. ukanaskneli dReni imereTis samefosi.
Targmna:
1. mariam dedoflis Txovna imperator aleqsan­
b) istoriul-eTnografiuli werilebi:
dre I-sadmi Tbilisidan voroneJSi gadasaxle­
1. batonymobis niSani saingiloSi;
bis dros // iveria. – 1895. – #109. – gv. 1-3;
2. kavkasiis kvali;
2. muraviovi, [a. n.]. tfilisi: (muraviovis mog­
3. qarTvelebis kvali daRestanSi.
zaurobidgan „saqarTvelo da somxeTi`) // ive­
ria. - 1895. – 8 ianvari. - #5. - gv. 1-3;
3. grigoroviCi, d. dantvreuli dedofala: (amba- mis Sesaxeb:
vi grigoroviCisa) // jejili. - 1898. - #10. - gv. 1. axali Targmani qarTul enazed // cnobis fur-
44-51; celi. - 1897. - 26 Tebervali. - #126. - gv. 3;
4. liperti. velurebis cxovreba lipertis 2. jinWvelaSvili, S. z. edeli. saingilo // lite-
Txzulebidam „История семьи~ // cnobis fur­ ratura da xelovneba. - 1948. - #16.
celi. - 1898. - 5 marti. - #472. - gv. 3;
5. mopasani, gi-de. zeTisxilis Wala // iveria. – wyaro:
1899. - 19 ianvari. - #12. - gv. 1-2; 22 ianvari. - 1. avtobiografia;
#15. - gv. 1-3; 2. zemoTxsenebuli Sromebi.
6. Cexovi, an. uSemwevno: (ambavi) // cnobis fur-
celi (suraTebiani damateba). - 1904. - 29 oq- evangula (18.. – ) – meTare-momRerali,
tomberi. - #2654. - gv. 2; me-19 saukunis 60-70-ian wlebSi TbilisSi gamo­
7. doroSeviCi, v. m. – a) konkursi: [scena] // cnobis Cenili da saxelganTqmuli: arcerTi mejlisi,
furceli: suraTebiani damateba. - 1905. - 16 lxini, qorwili da sxv. umisod ar gaimarTe­
ivnisi. - #325. - gv. 2-4; b) moses suraTi: legen- boda. mReroda qarTvel gamoCenil mgosanTa
da tolmudidan // cnobis furceli: suraTe- leqsebs, xalxSi xels uwyobda maRal poetur
biani damateba. - 1905. - 17 marti. - #299. - gv. 3; nawarmoebTa gavrcelebas da amiT xalxis aR­
g) patara moxeleebi // cnobis furceli: sura- zrdas. sxvaTa Soris, g. i. skandarovma (igive
Tebiani damateba. - 1905. - 8 seqtemberi. - #346. skandar-nova) misi rCeviT da waxalisebiT Sea­
- gv. 1-4; 11 seqtemberi. - #347. - gv. 1-2; d) pir- dgina `salxino sazandari anu droebis Semaq­
veli kocna // cnobis furceli: suraTebiani cevari sxvadasxva simRerebis kreba, ZvelTa
damateba. - 1905. - 17 ivlisi. - #331. - gv. 3-4; e)
da axalTa mwerlebisa~ (Tb., 1870). g. i. skanda­
rogor ayrolda gogirdiT eSmaki: aRmosavlu-
rovma leqsebis Sekreba rom daiwyo, evangu­
ri legenda doroSeviCisa // cnobis furceli:
lam uTxra: `Zalian kargs izam, Tu Tavs dau­
suraTebiani damateba. - 1905. - 19 maisi. - #317.
deb da daabeWdvineb, Torem droebiT daikar­
- gv. 3-4; v) maswavlebeli // ganaTleba. - 1909. -
gebao~. am waqezebis wyalobiT g. skandarovma
#1. - gv. 50-61;
XVIII-XIX ss. mweralTa didZali leqsebi Sekri­
8. kenani, [jorj]. – a) petre-pavles cixe // mego­
ba da gamoaqveyna, romlebic manamde zepirad
bari. - 1906. - 18 oqtomberi. - #20. - gv. 2-3; 19
vrceldeboda, bevri maTgani Secvlili saxiT,
oqtomberi. - #21. - gv. 1-3; b) politikuri dam-
naSaveni cimbirSi // megobari. - 1906. - 15 noembe-
romelTa `gasworebaSi da, agreTve, yoveli
ri. - #43. - gv. 2-3; 16 noemberi. - #44. - gv. 2-3;
simReris hangSi da xmebSi~ evangulam didi
9. kropotkini, n. – a) warsulidan... // megobari. - daxmareba aRmouCina, risTvisac g. skandarovi
1906. - 21 noemberi. - #48. - gv. 2-3; 19 dekemberi. Sendobas uTvlis (`salxino sazandari~, 1911,
- #70. - gv. 2-3; gv. VI).

13
evangulas sasimRero leqsebis davTari i. 1898) `iveriaSi~ TanamSromlobda, imave xanSi
griSaSvilTan inaxeba. scenaze, `hamletSi~, kasios roli Seasrula.
roca `kvals~ n. Jordania Caudga saTaveSi, i.
mis Sesaxeb: evdoSvili misi mudmivi TanamSromeli da re­
1. warsuli droidan: gamoCenili momRerali sa­ daqciis mdivani Seiqna, Semdeg (1900-1903) _
Tara da meWianure evangula tfilisSi: (sura­ `kvalis~ TiTqmis erTaderTi xelmZRvaneli.
Ti) // cnobis furceli (suraTebiani damateba). fsevdonimebia: rigoleto evdoSvili
- 1903. - 16 Tebervali. - #93. - gv. 2. (didi evdos saxsovrad), i. x-Svili da sxv. i.
evdoSvilis `leqsebi da poemebi~ pirvelad
wyaro: 1896 wels, i. imedaSvilma da s. WeliZem gamos­
1. salxino sazandari anu uqm-droebis Semaq­ ces. leqsebis, sabavSvo moTxrobebisa da fe­
cevari simRerebis kreba: ZvelTa da axalTa letonebis garda, dawera piesa `Wreli sufra~
mwerlebisa / Sedgenili da SeTxzuli [giorgi (`kvali~, 1903, #26, 27). Targmna: `axali Zala~
skandarnovis]agan. - gamocema mexuTe, Sevsebu­ (daidga quTaisis scenaze 1906-1907 wlebis se­
li da Sesworebuli. (avtoris suraTiT). - [tf.], zonSi), `Sromis lukma~, erTmoqmedebiani vo­
[1911]. - gv. V-VI; devili `did rols vTamaSob~ (v. abaSiZis mier
2. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- Sedgenili `dramebi da komediebi~, tf., 1911)
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis da sxv.; Targmna anu gadmoakeTa beranJes, nad­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; sonis, haines, Selis, hiugos da sxvaTa zogier­
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. Ti leqsi.
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ i. evdoSvilis lirikis mTavari hangia
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ `ukuRmarT drosTan brZola da brZola~, be­
binati), 1941. - gv. 121. - rigiTi #384. dkrulTa yofa-cxovrebis aRwera, gayvlefil
mSromelTa gulisxmas Cagdeba, CagrulTa,
evdoSvili [xositaSvili] irodion devnilTa da wamebulTa brZolisaken mowode­
isakis Ze (1873, 7/19/V – 1916, 2/15/V) – mgosa­ ba:
ni-revolucioneri, revoluciis momRerali, `win, win medgrad SevebrZoloT
mebrZoli lirikosi, beletristi, feleto­ CarxukuRmarT am Cvens drosa,
nisti da Jurnalisti, demokratiul-revolu­ da Cvens razms win wavumZRvaroT
ciuri mwerlobis fuZemdebeli, demokratiu­ simarTlis da Zmobis droSa~.
li revoluciuri poeziis SemqmnelTagani, umRerda revoluciis qariSxals, Zveli
muSaTa da glexTa revoluciur suliskveTe­ wes-wyobilebis damsxvrevas, usamarTlobis
baTa momRerali – qiziyidan (daibada sof. bo­ mospobas – Tavisuflebisa da samSoblos po­
dbisxevs, siRnaRis yof. mazraSi, sasuliero litikuri Tavisuflebis dasamyareblad.
dabali wodebis piris ojaxSi), Tbilisis sasu­ 1905 wlis revoluciamde, gansakuTrebiT,
liero seminariis III klasidan gamoricxuli muSa xalxis socialur sakiTxebs utrialebda,
nebadaurTveli wignebis kiTxvis gamo. saerTo revoluciur miswrafebas SemReroda,
1895 wels Tavisufal samxedro samsaxu­ TiTqos erovnuli sakiTxi misTvis ar arsebob­
ris skolaSi Sevida, sadac proporSCikoba da, xolo roca darwmunda, rom Cvens mamulSi
daimsaxura. 1897 wels baqos `nobelis kanto­ `sisxli qarTvelisaa, miwa ki sxvisa~, Cvens `ga­
raSi~ msaxurobda, 1899 wels _ sof. maCxaanis reSemo sxvebi laRoben, marTaven lxenas, Tavi­
depoSi, 1904-1905 wlebSi, ruseT-iaponiis si eris bednierebas sZRvnian siyvaruls da aR­
omis dros, _ samxedro samsaxurSi, 1908 wels mafrenas~, Cven ki Cvenive qveynis gerad varT
_ Tbilisis saadgilmamulo bankSi; 1909 wels, miCneulio, – mamuliSvilur-erovnul hangze
politikuri saqmis gamo, 10 TviT metexis daiwyo mRera.
cixeSi ijda, aqedan vologdis guberniaSi, q. pirveli revoluciis damarcxebisa da
sოლვიჩეგოდსკს gadaasaxles, avadmyofobis piradad mravali siduxWiris miuxedavad, uke­
gamo – astraxans, q. Corni iarSi, saidanac 1913 Tesi momavlisadmi Rrma rwmeniT iyo gamsWva­
wels dabrunda dasneulebuli. gardaicvala luli.
Wleqisagan 1916 wlis maisis 15 (Zv. st.), daikr­ `rac gind Rame iyos bneli,
Zala didubis panTeonSi. ca RrublebiT moiWedos,
mwerloba seminariaSive daiwyo (`kvali~, arsad Candes varskvlavebi
1893, #23, leqsi `gube~). TanamSromlobda mTvarem gza ver gaikvlios,
sxvadasxva Jurnal-gazeTSi (`iveria~, `kva­ mainc veliT ganTiadsa,
li~, `cnobis furceli~, `Sroma~, `nakaduli~ ar Sedrkeba Cveni guli,
da sxv.). werda leqsebs, moTxrobebs, fele­ ukve adga qariSxali
tonebs, piesebs da sxv. erTxans (daax., 1897- ganTiadis mociquli~

14
xolo gadasaxlebaSi myofi, ukve ukurne­ ciskaris saxalxo gamocema #6, 1913 (a. kerese­
beli seniT dasneulebuli i. evdoSvili, mamu­ liZis st.). - 32 gv.;
liSviluri grZnobiT aRtyinebuli, mSobel 10. saymawvilo moTxrobebi aTi suraTiT da avto­
ers momavlisaken mouwodebda: ris mokle biografiiT. - Tb.: qSwkg sazogadoe­
`gazafxulisken, gazafxulisken, bis WiaTuris ganyofilebis gamocema #2, 1914
aRsdeq, iswrafe, samSoblov Cemo~. (`sorapani~-s st.). - 34 gv.: portr.;
umetesad adamianTa bedukuRmarTi mdgo­ 11. krebuli: [Txzulebani] / ir. evdoSvili; [wina­
mareobiT iyo gulmokluli: sityv. avt.: n. kurdRelaSvili]. - tf., 1916 (st.
`viT gamaxaros mejlisma, `Sroma~). - VIII, 452, IV gv.: portr.;
odes guls hgmiravs metyvelTa kvnesa~. 12. moTxrobebi: mcire wlovanTaTvis / ir. evdoS­
misi leqsebis didi umetesoba 1900-iani vili. - tf.: qSwkg saz-bis gamocema, #121, 1916
wlebidan muSa xalxSi revoluciur miswrafe­ (st. `qarTli~). - 155 gv.;
bas aRvivebda. 1905 wels ganmaTavisuflebel 13. saymawvilo moTxrobebi. - Tb.: qSwkg saz-bis ga­
moZraobaSi TiTonac aqtiurad Caeba, rogorc mocema #119, 1916 (a. kereseliZis st.). - 68 gv.;
agitatori da revoluciuri leqsebis dekla­ 14. ori oboli. - [tf.]: norCi saqarTvelo-s gam-ba,
matori (revoluciuri suliT aRtyinebulma, [1920]. - 20 gv.;
samxedro mundirgadacmulma, naZaladevis 15. guliTadi megobroba / [gan. sax. kom. soc. aR-
did mitingze `pagonebi~ aiZro da muSa xalxs zrd. mTavarmarT. saliter. samxat. seqciis
revoluciisaken mouwoda; aseve revoluciu­ redaqciiT]. - tf.: saxelgami, 1927 (smus. poli-
ri mizniT, is. alxanaSvilTan erTad, Tbilis­ graftr. 1-li st.). - 152 gv.: sur.;
Si, rkinigzis sadgurTan, Tavisi literatu­ 16. rCeuli leqsebi. - [tf.]: Sroma, 1929 (zaria vos-
ruli fsevdonimiT (evdoSvili), Rvinis sar­ toka-s). - 118 gv.; agreTve: [tf.]: saxelgami, 1929
dafi gaaRo, sadac TiTqmis yovel saRamos (poligraftr. 1-li st.). - 36, [1] gv.;
mravlad Sekrebil rkinigzis muSebs Soris, 17. Txzulebani. - t. 1 / Salva radianis redaqci-
viTomda Tamada, sadRegrZeloebis Tqmisas, iT. - tf.: federacia, 1935 (saxelgamis me-3 st.).
revoluciur agitacias eweoda), samxedro - 314, [1] gv.; t. 2: leqsebi, poemebi / Salva ra-
samsaxuris dros Tofebi da yumbarebi gamoh­ dianis red. da winasityv.; mxatv. b. gordeziani.
qonda revolucionerebisaTvis da sxv. - tf.: federacia, 1936. - 302 gv.; t. 3: moTxrobe-
bi. - tf.: federacia da st., 1937. - 358 gv.;
calke gamocemulia:
18. mwyemsi gagna: [moTxroba ufrosi asakisaTvis]. -
1. leqsebi da poemebi / i. evdoSvili. - tf.: gamoc.
Tb.: sablitgami, 1940. - 8 gv.: 2 CarT. furc. il.;
i. imedaSvilisa da s. WeliZisa #1, 1896 (st. m.
19. rCeuli leqsebi da poemebi / Salva radianis
SaraZisa da amx.). - 89, II gv.;
Sesavali weriliT da redaqciiT. - Tb.: saxel­
2. leqsebi da poemebi: avt. suraTiT. - gamocema
gami, 1948 (saq. ssr poligr. da gam-bis saqm. sam­
me-2, Sevsebuli. - tf.: gamocema g. w-s da amx.,
marTv. beWdviTi sityvis kombinati). - 510 gv.;
1901 (wignis gamomcemel qarTvelTa amx. st.). -
20. sabavSvo moTxrobebi. - Tb.: sablitgami, 1949
162, IVgv.: [1] CarT. furc. portr.;
(saq. ssr poligraf. da gamomc. saqm. sammarTv.
3. ori oboli. - tf.: gamocema i. garsevaniSvilisa
1-li st.). - 108 gv.;
#4, 1904 (ar. quTaTelaZis st.). - 32 gv.;
21. sabavSvo moTxrobebi. - [Tb.]: sablitgami, 1952
4. ori poema / ilia WavWavaZe, irodion evdoSvi-
(saqpoligrafgamomc. 1-li st.). - 151 gv.: 11 f.
li. - baTumi: gamocema sp. WeliZisa #9, 1904
portr. da il.
(stamba i. b. minkinisa). - 29 gv.;
5. leqsebi da poemebi / i. evdoSvili. - mesamed
Sevsebuli gamocema avtoris suraTiT. - Tb.:
gamoqveynebulia:
1. „ai kvlav sevda ewvia gulsa...“: [leqsi] // iveria.
aslan kalandaZis gamocema, 1905 (gr. n. diasa­
miZis st.). - 298, V gv.: portr.; - 1895. - 22 ivnisi. - # 130. - gv. 1;
6. cixe; micvalebulTa aCrdilebs; gvelebis yo- 2. amonakvnesi „bedo tialav...“: [leqsi] // iveria. -
re / sami moTxroba i. evdoSvilisa. - Tf.: `no- 1895. - 11 marti. - # 54. - gv. 1;
qarTa amxanagobis~ gamocema #1, 1905 (e. i. xe- 3. „ginaxavas Sena dangreuli wmida taZari...“:
laZis st.). - kani, 16 gv.: portr.; [leqsi] // iveria. - 1895. - 2 ivlisi. - # 138. - gv. 1;
7. muSa da muza / poema i. evdoSvilisa. - tf., 1906 4. dedis moTqma: [leqsi] // iveria. - 1895. - 21
(m. e. xelaZis st.). - 15 gv.: il.; marti. - # 62. - gv. 1;
8. qalTeTri da sirinozi. - tf.: ganaTleb-is re­ 5. elene: [leqsi] // iveria. - 1895. - 24 seqtemberi. -
daqciis gamocema, 1912 (losaberiZis st.). - 32 # 205. - gv. 1-3;
gv.; 6. „viyav martoka, naRvliani dafiqrebuli...“:
9. daTo / ir. evdoSvilisa. didebis maZiebelni; [leqsi] // iveria. - 1895. - 21 oqtomberi. - # 227.
Targmani al. SanSiaSvilisa. - [Tb.]: amxanagoba - gv. 1;

15
7. „vnaxe vardi jinWrebSi amosuli...“: [leqsi] // 33. amonakvnesi: [leqsi] // kvali. - 1896. - # 23. - gv.
iveria. - 1895. - 27 maisi. - # 108. - gv. 1; 399;
8. vuZRvni krwanisis gmirT: [leqsi] // iveria. - 34. gavCumde?..: [leqsi] // kvali. - 1896. - # 28. - gv.
1895. - 10 seqtemberi. - # 194. - gv. 1; 492;
9. „im dros, rodesac Cveni mgosanni...“: [leqsi] // 35. gvirgvini: [leqsi] (vuZRvni cocxlebs) // kvali.
iveria. - 1895. - 24 oqtomberi. - # 229. - gv. 4; - 1896. - # 19. - gv. 322-323;
10. „lamazma qalma RimiliT...“: [leqsi] // iveria. - 36. gmiri: [leqsi] // kvali. - 1896. - # 18. - gv. 310;
1895. - 24 agvisto. - # 181. - gv. 1; 37. Tan ar amoaqvs oxvras tanjva...: [leqsi] // kvali.
11. [leqsi] // iveria. - 1895. - 21 aprili. - # 83. - gv. - 1896. - # 46. - gv. 823;
2-3; 38. imedi: [leqsi] // kvali. - 1896. - # 16. - gv. 270;
12. matantala: [leqsi] // iveria. - 1895. - 31 maisi. - 39. leki ismail: (siuJeti aRebulia) [leqsi] //
# 111. - gv. 2; iveria. - 1896. - 30 ianvari. - # 23. - gv. 1;
13. „mdidars walkotSi yvavilT Soris vardic 40. „me davibade Zvels wnulis qoxSi...“: [leqsi] //
Svenoda...“: (vuZRvni a...as) [leqsi] // iveria. - iveria. - 1896. - 15 marti. - # 60. - gv. 2;
1895. - 25 ivnisi. - # 133. - gv. 1; 41. „ox, megobaro, momeci xeli...“: [leqsi] // iveria.
14. megobrebs: [leqsi] // iveria. - 1895. - 21 maisi. - # - 1896. - 2 marti. - # 49. - gv. 1;
105. - gv. 3; 42. ox, megobaro, Jams mZimesa...“: [leqsi] // kvali. -
15. mTvare: [leqsi] // iveria. - 1895. - 7 ivnisi. - # 1896. - # 20. - gv. 342;
117. - gv. 2; 43. JuJuna wvimam mwvane mindori“...: [leqsi] //
16. mibaZva nadsonisa: [leqsi] // iveria. - 1895. - 24 kvali. - 1896. - # 29. - gv. 514;
marti. - # 65. - gv. 1; 44. sasuneli enoqi // iveria. - 1896. - 5 ianvari. - #
17. mixa dalaqi // iveria. - 1895. - 14 aprili. - # 77. 3. - gv. 1-2;
45. sisxli aiRo: [leqsi] // iveria. - 1896. - 19
- gv. 1-3;
ianvari. - # 14. - gv. 1;
18. musikas: [leqsi] // iveria. - 1895. - 2 agvisto. - #
46. talRebi: [leqsi] // kvali. - 1896. - # 40. - gv. 712-
163. - gv. 1;
714;
19. mSvlis nukri: [leqsi] // iveria. - 1895. - 12
47. „Sroma... oflis Rvra...“: (vuZRvni lizas)
aprili. - # 75. - gv. 1;
[leqsi] // iveria. - 1896. - 17 Tebervali. - # 37. -
20. ori oboli: (ambavi) // moambe. - 1895. - # 6, gany.
gv. 1;
I. - gv. 23-39;
48. gankicxuli: [leqsi] // kvali. - 1897. - # 21. - gv.
21. poeti: [leqsi] // iveria. - 1895. - 7 oqtomberi. -
410;
# 215. - gv. 1;
49. mdinarev, Cemi samSoblo mTebis...: [leqsi] //
22. „ros tolTa xSoris...“: [leqsi] // iveria. - 1895. -
kvali. - 1897. - # 33. - gv. 609;
18 ivlisi. - # 151. - gv. 1;
50. muSis sizmari: [leqsi] // kvali. - 1897. - # 14. -
23. samSoblos cazed: (vuZRvni gardacvalebuls
gv. 279-280;
megobars erm. gafrindaSvils) // iveria. - 1895. -
51. nana: [leqsi] // kvali. - 1897. - # 44. - gv. 791-792;
29 marti. - # 68. - gv. 1;
52. ori simi: [leqsi] // kvali. - 1897. - # 18. - gv. 350-
24. sisxli aiRo: [leqsi] // iveria. - 1895. - 22 ivlisi.
351;
- # 155. - gv. 2;
53. Sedeqi, talRav...: [leqsi] // kvali. - 1897. - # 10.
25. „sul ar mivstiri gazafxulsa...“: [leqsi] //
- gv. 210;
iveria. - 1895. - 13 oqtomberi. - # 220. - gv. 1;
54. Cems oTaxs: [leqsi] // kvali. - 1897. - # 36. - gv.
26. ukanaskneli dRe sikvdiliT dasjilisa:
659;
[leqsi] // iveria. - 1895. - 1 oqtomberi. - # 210. -
55. Cveni drois samSoblos mogvT: [leqsi] // kvali.
gv. 2-3; - 1897. - # 15. - gv. 306;
27. qariSxali: „grialebs qari, grialebs...“ [leqsi] 56. biZia luka: [leqsi] // kvali. - 1898. - # 22. - gv.
// iveria. - 1895. - 14 marti. - # 56. - gv. 2; 375-376;
28. qriste aRsdga!: [leqsi] // iveria. - 1895. - 2 57. gedis simRera: [leqsi] // kvali. - 1898. - # 43. -
aprili. - # 70. - gv. 1; gv. 711;
29. yornis bralia: [leqsi] // iveria. - 1895. - 5 maisi. 58. mWedeli petre: [leqsi] // kvali. - 1898. - # 9. -
- # 95. - gv. 1; gv. 158;
30. Cems xanjals: [leqsi] // iveria. - 1895. - 16 marti. 59. saRamo iyo, Cveulebriv gavyevi quCas“...:
- # 58. - gv. 1; [leqsi] // kvali. - 1898. - # 24. - gv. 410;
31. Cveneba: [leqsi] // iveria. - 1895. - 9 aprili. - # 60. siyvaruli: pasuxaT megobars [leqsi] // kvali. -
73. - gv. 1; 1898. - # 20. - gv. 346-347;
32. „xan, viT arwivi...“: [leqsi] // iveria. - 1895. - 16 61. turfav, miekar Cemsa mkerdsa...: [leqsi] // kvali.
maisi. - # 101. - gv. 4; - 1898. - # 42. - gv. 700;

16
62. quCaze: [leqsi] // kvali. - 1898. - # 2. - gv. 31; 89. saaxalwlo naperwklebi: [iumoristuli
63. Cu, glovis zari moarRvevs haers...: [leqsi] // werili] // kvali. - 1901. - # 1. - gv. 2-4;
kvali. - 1898. - # 36. - gv. 599; 90. salami ninoebs // iveria. - 1901. - 14 ianvari. - #
64. Zmobilo, kari gaaRe...: [leqsi] // kvali. - 1898. - 11. - gv. 1-3;
# 17. - gv. 297; 91. samSoblos caze: [iumoristuli werili] //
65. gvianRa aris: [leqsi] // kvali. - 1899. - # 11. - gv. kvali. - 1901. - # 31. - gv. 717-719; # 34. - gv. 765-
175; 766; # 35. - gv. 778-779; # 45. - gv. 938-939; #
66. daRlil daqanculT...: [leqsi] // kvali. - 1899. - 47. - gv. 974-975; # 49. - gv. 1005-1007; # 50. - gv.
# 34. - gv. 593; 1023-1024; # 52. - gv. 1065-1066; 1902. - # 2. - gv.
67. nu amomacli maxvils gulidan...“: [leqsi] // 36-37; # 4. - gv. 72-73; # 6. - gv. 104-105; # 8. - gv.
kvali. - 1899. - # 50. - gv. 852; 136-138; # 9. - gv. 153; # 11. - gv. 186; # 12. - gv.
68. nu cdebi: [leqsi] // kvali. - 1899. - # 15. - gv. 239; 200-201; # 15. - gv. 247; # 17. - gv. 280-282; # 22.
69. ox, risTvis iyo igi Rame“...: [leqsi] // kvali. - - gv. 359-361; # 23. - gv. 375; # 24. - gv. 390-391;
1899. - # 9. - gv. 143; # 28. - gv. 458-459; # 34. - gv. 552-553; # 35. - gv.
70. „maxsovs me Rame“...: [leqsi] // cnobis furceli. - 567-568; # 36. - gv. 580-581; # 52. - gv. 839-842;
1900. - 20 dekemberi. - # 1333. - gv. 1; 1903. - # 16. - gv. 252-253; # 17. - gv. 267-269; #
71. midis migogavs SiSvel fexebiT...: [leqsi] // 18. - gv. 287; # 19. - gv. 300-301; # 20. - gv. 316-317;
kvali. - 1900. - # 32. - gv. 510; # 21. - gv. 333-335; # 22. - gv. 348-351;
72. mteri ambobs: [leqsi] // kvali. - 1900. - # 28. - gv. 92. saRamo: [leqsi] // kvali. - 1901. - # 27. - gv. 651;
443; 93. yaCaRi: [moTxroba] // kvali. - 1901. - # 42. - gv.
73. patara yaramaniani // kvali. - 1900. - # 20. - gv. 888-889; # 43. - gv. 906-907; # 44. - gv. 921-922;
322-323; # 33. - gv. 527-529; 1901. - # 28. - gv. 667- # 46. - gv. 951-954;
94. Cu, SekrTa quCa...: [leqsi] // kvali. - 1901. - # 16.
668; # 32. - gv. 732-733; 1902. - # 7. - gv. 121-122;
- gv. 259;
74. saRamo qalaqSi: [leqsi] // kvali. - 1900. - # 26. -
95. ca varskvlavebs mouWedavs...: [leqsi] // kvali. -
gv. 415-416;
1901. - # 50. - gv. 1019;
75. simRera asoTamwyobisa: [leqsi] // kvali. - 1900.
96. asiko cagarels: [leqsi] // kvali. - 1902. - # 33. -
- # 16. - gv. 254-255;
gv. 542;
76. „turfav, maxvils nu amacli“...: [leqsi] // cnobis
97. axalwlis Rames (simRera): [leqsi] // kvali. -
furceli. - 1900. - 25 dekemberi. - # 1338. - gv. 1;
1902. - # 2. - gv. 30;
77. ukanaskneli cremlebi: [leqsi] // cnobis
98. brZen ebraelis axal saflavze... (manuelidan):
furceli. - 1900. - 5 dekemberi. - # 1318. - gv. 1;
[leqsi] // kvali. - 1902. - # 47. - gv. 754;
78. Semodgoma: [leqsi] // moambe. - 1900. - # 10, gany.
99. gazafxuli: „turfa niavi“...[leqsi] // kvali. -
I. - gv. 43-44; kvali. - 1901. - # 49. - gv. 999-1000;
1902. - # 12. - gv. 196;
79. Cems Zvel serTuks: [leqsi] (mibaZva beranJesi) //
100. ganTiadi (suraTi): [leqsi] // kvali. - 1902. - #
kvali. - 1900. - # 34. - gv. 542-543;
23. - gv. 370;
80. Cvens bogdixanebs: [leqsi] // kvali. - 1900. - #
101. geTsamanis ucxo walkots...: [leqsi] // kvali. -
17. - gv. 267;
1902. - # 16. - gv. 255;
81. gazafxuli: [leqsi] // kvali. - 1901. - # 13. - gv.
102. erTi batknis naambobi (saaRdgomo etiudi):
212-213;
[leqsi] // kvali. - 1902. - # 16. - gv. 256-258;
82. g. wereTels (saxsovrad): [leqsi] // kvali. - 1901.
103. zamTarSi: [leqsi] // kvali. - 1902. - # 51. - gv. 819;
- # 4. - gv. 54;
104. [leqsi] // kvali. - 1902. - # 41. - gv. 659-660;
83. eklis gvirgviniT mWmunvare Sublze...: [leqsi]
105. maxsovs mRerodi da Sav TvalebiT...: [leqsi] //
// kvali. - 1901. - # 14. - gv. 218; kvali. - 1902. - # 42. - gv. 670;
84. vuZRvni #-s: [leqsi] // kvali. - 1901. - # 2. - gv. 106. saaxalwlo „vizitebi“: [iumoristuli werili]
33; // kvali. - 1902. - # 1. - gv. 4-6;
85. is ki ar mxiblavs, rom Sens Sav Tvalebs...: 107. samSobloSi: [leqsi] // kvali. - 1902. - # 21. - gv.
[leqsi] // cnobis furceli. - 1901. - 1 ianvari. - 340;
# 1343. - gv. 5; 108. fiqrebi: [leqsi] // kvali. - 1902. - # 28. - gv. 452;
86. nabRertela: [iumoristuli moTxroba] // 109. Cems mercxals: [leqsi] // kvali. - 1902. - # 34. -
kvali. - 1901. - # 2. - gv. 33-34; gv. 546;
87. panwkebi: [iumoristuli werili] // kvali. - 1901. 110. Congurs: [leqsi] // kvali. - 1902. - # 43. - gv. 695-
- # 2. - gv. 198-199; # 3. - gv. 46; # 4. - gv. 65-66; 696;
# 6. - gv. 96; # 10. - gv. 167-168; 111. akvanTan: [leqsi] // kvali. - 1903. - # 1. - gv. 8-9;
88. rafiel erisTavs: [leqsi] // kvali. - 1901. - # 9. 112. gazafxuli: [leqsi] // kvali. - 1903. - # 19. - gv.
- gv. 138; 300;

17
113. dangreuli kerpi: (warsulidan) [moTxroba] // 136. sastumroSi: [leqsi] // cnobis furceli:
kvali. - 1903. - # 1. - gv. 6-8; suraTebiani damateba. - 1904. - 5 dekemberi. - #
114. dilis niavi ganTiads...: [leqsi] // cnobis 276. - gv. 1;
furceli: suraTebiani damateba. - 1903. - 18 137. tye gminavs!: [leqsi] // cnobis furceli:
seqtemberi. - # 152. - gv. 1; suraTebiani damateba. - 1904. - 2 maisi. - # 215.
115. vuZRvni dedebs: [leqsi] // cnobis furceli: - gv. 1;
suraTebiani damateba. - 1903. - 18 seqtemberi. 138. werili megobrebTan: [leqsi] // cnobis
- # 152. - gv. 1; furceli: suraTebiani damateba. - 1904. - 11
116. Tovlis qveS: (suraTi) // saqarTvelos noemberi. - # 269. - gv. 1;
kalendari. - 1903. - gv. 348-352; 139. amirani: [leqsi] // cnobis furceli:
117. marjvena fexi: [moTxroba] // saqarTvelos suraTebiani damateba. - 1905. - # 295. - gv.
kalendari. - 1903. - gv. 392-398; 1. - leqsSi daSvebuli Secdomebis gasworeba
118. me qarTveli var: [leqsi] // saqarTvelos gazeTSi: cnobis furceli. - 1905. - # 2767. - gv.
kalendari. - 1903. - gv. 390-392; 3;
119. muxa: [leqsi] // saqarTvelos kalendari. - 1903. 140. antiqriste // iveria. - 1905. - 5 aprili. - # 45. -
- gv. 378-380; gv. 2;
120. sadReiso vizitebi: [iumoristuli werili] // 141. bodiSi Znelia; gulwrfeloba saeWvo; quCa
kvali. - 1903. - # 1. - gv. 2-5; gancxadebebSi: feletoni // iveria. - 1905. - 6
121. fiqrebi: (etiudi) // kvali. - 1903. - # 18. - gv. 283; oqtomberi. - # 181. - gv. 3;
122. Ramea mSvidi. mediduri mTvare dascuravs...: 142. gavasvenoT Cemi biZa: [leqsi] // iveria. - 1905. -
[leqsi] // kvali. - 1903. - # 16. - gv. 252; 28 ivlisi. - # 129. - gv. 2;
123. Wreli sufra: (farsi-komedia) // kvali. - 1903. - 143. gazafxuli: [leqsi] // nakaduli. - 1905. - # 5. -
# 26. - gv. 411-413; # 27. - gv. 426-430;
gv. 223;
124. gazafxulma Semogvcina...: [leqsi] // cnobis
144. gvelebis yore // iveria. - 1905. - 24 aprili. - #
furceli: suraTebiani damateba. - 1904. - 28
59. - gv. 2;
marti. - # 205. - gv. 1;
145. dangreuli kerpi // iveria. - 1905. - 8 noemberi. -
125. de, Tvalebma isaubron...: [leqsi] // cnobis
# 200. - gv. 2;
furceli: suraTebiani damateba. - 1904. - 2
146. diax iquxebs: [leqsi CarTulia moTxrobaSi
maisi. - # 215. - gv. 1;
„ukanaskneli zvirTi“] // iveria. - 1905. - 29
126. visia es saflavi?: [eskizi] // cnobis furceli:
oqtomberi. - # 192. - gv. 3;
suraTebiani damateba. - 1904. - 28 marti. - #
147. vai, Cvens Tavs: [leqsi] // cnobis furceli:
205. - gv. 4;
suraTebiani damateba. - 1905. - 3 ivlisi. - #
127. kavkasiis mTas, nisliT mimoculs...: [leqsi]
327. - gv. 1;
// cnobis furceli: suraTebiani damateba. -
148. vaWrobam iklo! // iveria. - 1905. - 10 aprisi. - #
1904. - 11 marti. - # 200. - gv. 1;
50. - gv. 2;
128. loTi: [leqsi] // cnobis furceli: suraTebiani
149. zRvaze: [CarTulia leqsi: „talRa talRaze
damateba. - 1904. - 15 aprili. - # 210. - gv. 1;
midis, migoravs“...] // iveria. - 1905. - 28 ivlisi. -
129. lukas kakarda: [moTxroba] // cnobis furceli:
# 129. - gv. 2;
suraTebiani damateba. - 1904. - 27 maisi. - # 222.
150. Tavisufali pressa // iveria. - 1905. - 18 agvisto.
- gv. 1-2;
- # 145. - gv. 2-3;
130. mxolod naRveli samudamoa!: [leqsi] // cnobis
151. Tavisufleba!: [leqsi] // mogzauri. - 1905. - #
furceli: suraTebiani damateba. - 1904. - 10
40. - gv. 828;
ivnisi. - # 226. - gv. 1;
131. ninoSvilis xsovnisadmi // cnobis furceli. - 152. ierusalaim!: [leqsi] // iveria. - 1905. - 17 aprili.
1904. - 27 aprili. - # 2479. - gv. 3-4; - # 55. - gv. 2;
132. #-s: [leqsi] // cnobis furceli: suraTebiani 153. maS saiT?: [CarTulia leqsi: „momRerali xar?
damateba. - 1904. - 22 aprili. - # 212. - gv. 1; tkbil hangebs Sensas“...] // iveria. - 1905. - 7
amirani. - 1908. - 13 ivlisi. - # 107. - gv. 3; ivlisi. - # 111. - gv. 2;
133. pasuxi keTilis msurvels: [leqsi] // cnobis 154. megobrebs: [leqsi] // cnobis furceli. - 1905. - 1
furceli: suraTebiani damateba. - 1904. - 23 ianvari. - # 2715. - gv. 2;
maisi. - # 221. - gv. 1; 155. mercxlis simRera: [leqsi] // mogzauri. - 1905. -
134. pirveli sxivi: [leqsi] // cnobis furceli: # 4. - gv. 39-40;
suraTebiani damateba. - 1904. - 25 dekemberi. - 156. mecxvare aleqsi: [moTxroba] // nakaduli. - 1905.
# 281. - gv. 1; - # 11. - gv. 292-294;
135. roca vards sZinavs: [leqsi] // cnobis furceli. 157. mTibavi: [leqsi] // nakaduli. - 1905. - # 14. - gv.
- 1904. - 3 ivnisi. - # 224. - gv. 1; 369-371;

18
158. mindorSi: [leqsi] // nakaduli. - 1905. - # 18. - gv. 181. qarTlis yaramaniani: [CarTulia leqsebi:
509-511; „simRera falavnebisa“ da „simRera kneinebisa“]
159. molodinSi: [leqsi] // iveria. - 1905. - 28 aprili. // iveria. - 1905. - 4 agvisto. - # 135. - gv. 2-3;
- # 62. - gv. 2; 182. qristianebs: [leqsi] // cnobis furceli:
160. momRerali xar? tkbil hangebs Sensas...: [leqsi suraTebiani damateba. - 1905. - 17 aprili. - #
CarTulia moTxrobaSi „maS saiT?“] // iveria. - 308. - gv. 1;
1905. - 7 ivlisi. - # 111. - gv. 2; 183. SemokrebiT, Zmebo!: [leqsi eZRvneba
161. muza da muSa: [leqsi] // iveria. - 1905. - 6 agvisto. biurokratias] // cnobis furceli: suraTebiani
- # 137. - gv. 2-3; damateba. - 1905. - 20 noemberi. - # 363. - gv. 1-2;
162. nikoloz baraTaSvils: [leqsi] // iveria. - 1905. 184. SeSlilis werilebidan // iveria. - 1905. - 30
- 9 oqtomberi. - # 184. - gv. 3; marti. - # 40. - gv. 2;
163. oCopintre // iveria. - 1905. - 22 maisi. - # 82. - gv. 185. Cems mters: [leqsi] // iveria. - 1905. - 5 maisi. - #
2-3; 68. - gv. 2;
164. papa da daTiko: [leqsi] // nakaduli. - 1905. - # 186. Congurs: [leqsi] // iveria. - 1905. - 6 dekemberi.
22. - gv. 613-615; - # 220. - gv. 3;
165. saaRdgomo survili: [leqsi CarTulia 187. cixeSi: [leqsi] // cnobis furceli: suraTebiani
iumoristul feletonSi „Tari“] // iveria. - damateba. - 1905. - 13 marti. - # 298. - gv. 1;
1905. - 17 aprili. - # 55. - gv. 2; iveria. - 1905. - 17 aprili. - # 55. - gv. 2-3;
166. samarcxvino asoebiT; buliganebs; 188. Zma biWebi: (suraTi namdvilidan) // iveria. -
proletarebo yvela qveynisa, SeerTdiT!: 1905. - 9 oqtomberi. - # 184. - gv. 4;
sadReiso: [etiudi] // iveria. - 1905. - 13 189. amxanagebs-amxanagebi: [leqsi] // Cveni cxovreba.
noemberi. - # 205. - gv. 3-4; - 1906. - 26 agvisto. - # 6. - gv. 2;
167. sami werili // iveria. - 1905. - 15 maisi. - # 76. - 190. amxanags: [leqsi] // miwa. - 1906. - # 16. - gv. 4;
gv. 2-3; 191. arc-ki scxveniaT! // Sroma. - 1906. - 2 aprili. - #
168. samSoblosadmi (vuZRvni g. erisTavs): [leqsi] // 1. - gv. 1;
saqarTvelos kalendari. - 1905. - gv. 440-442; 192. aRdgoma: [leqsi] // Sroma. - 1906. - 2 aprili. - #
169. saflavidan: [leqsi eZRvneba l-s] // cnobis 1. - gv. 1;
furceli: suraTebiani damateba. - 1905. - 16 193. axali nana: [leqsi] // Sroma: suraTebiani
ianvari. - # 286. - gv. 1; 31 marti. - # 303. - gv. 1; damateba. - 1906. - 2 aprili. - # 1. - gv. 1;
170. sizmari kolejs ki registratorisa // iveria. - 194. bebia da Saliko: [leqsi] // nakaduli. - 1906. - #
1905. - 1 maisi. - # 65. - gv. 2-3; 19. - gv. 3-5;
171. simRera kneinebisa: [leqsi CarTulia 195. biurokratias: [leqsi] // Sroma: suraTebiani
moTxrobaSi „qarTulis yaramaniani“] // iveria. - damateba. - 1906. - 29 ivnisi. - # 24. - gv. 1;
1905. - 4 agvisto. - # 135. - gv. 2-3; 196. biZias: [leqsi] // cnobis furceli: suraTebiani
172. simRera falavnebisa: [leqsi CarTulia damateba. - 1906. - 12 marti. - # 387. - gv. 1;
moTxrobaSi „qarTlis yaramaniani“] // iveria. - 197. gakaJda guli: [leqsi] // megobari. - 1906. - 17
1905. - 4 agvisto. - # 135. - gv. 2-3; dekemberi. - # 69. - gv. 2;
173. „sisxli da cremli, kvnesa, vaeba“: [leqsi] // 198. glexi: [leqsi] // glexi. - 1906. - # 1. - gv. 3;
grigali. - 1906. - 16 seqtemberi. - # 6. - gv. 3; 199. glexis fiqrebi: [leqsi] // miwa. - 1906. - # 5. - gv.
174. suraTi: [leqsi] // iveria. - 1905. - 6 aprili. - # 3; # 6. - gv. 20-21;
46. - gv. 2; 200. dekabristebis himni: [leqsi imRereba „смело
175. sxivi: [leqsi] // nakaduli. - 1905. - # 6. - gv. 279- друзья“-s xmaze] // lampari. - 1906. - 20 maisi. - #
280; 25. - gv. 2;
176. sxivi... sinaTle!... // iveria. - 1905. - 17 ivlisi. - 201. meurme: [leqsi] // miwa. - 1906. - # 12. - gv. 3;
# 120. - gv. 2-3; 202. mogoneba; talRa: [leqsebi] // talRa. - 1906. - 26
177. „talRa talRaze midis, migoravs“: [leqsi noemberi. - # 33. - gv. 2-3;
CarTulia moTxrobaSi „zRvaze“] // iveria. - 203. molaRuris tirili: [leqsi] // nakaduli. - 1906.
1905. - 28 ivlisi. - # 129. - gv. 2; - # 10. - gv. 3-7;
178. talRebze sadReiso: [etiudi] // iveria. - 1905. - 204. mouwvevel stumars: (makdonel karageozis
10 dekemberi. - # 223. - gv. 3; 11 dekemberi. - # simRerebidan): [leqsi] // cnobis furceli:
224. - gv. 3; suraTebiani damateba. - 1906. - 19 marti. - #
179. ukanaskneli zvirTi: [TbilisSi 22 oqt. sisxlis 389. - gv. 1;
Rvris gamo; Tavdeba leqsiT: „diax, iquxebs!“] // 205. mojamagire: [leqsi] // miwa. - 1906. - # 11. - gv.
iveria. - 1905. - 29 oqtomberi. - # 192. - gv. 3; 3-4;
180. ucxoeTidan: (d. okonorisa) [leqsi] // 206. msajulebs: [leqsi] // lampari. - 1906. - 19
saqarTvelos kalendari. - 1905. - gv. 442-446; aprili. - # 1. - gv. 2;

19
207. neroni: [leqsi] // axali droeba. - 1906. - # 5. - 239. mgosans ilia WavWavaZes: [leqsi] // nakaduli. -
gv. 5; 1907. - # 9;
208. „nu momagoneb, turfav, warsulsa“: [leqsi] // 240. mgosnis avazakebs: [leqsi] eZRvneba ilia
Sroma: suraTebiani damateba. - 1906. - # 2. - gv. WavWavaZes // isari. - 1907. - 2 seqtemberi. - #
1; 192. - gv. 1-2;
209. Jirondisti: [leqsi] // Sroma: suraTebiani 241. mezvre: [moTxroba] // jejili. - 1907. - # 10. - gv.
damateba. - 1906. - 30 aprili. - # 8. - gv. 1; 11-22;
210. sakvirao // iveria. - 1906. - # 1. - gv. 14-15; 242. messia: [leqsi] // isari. - 1907. - 25 dekemberi. - #
211. „salami, Cemo samSoblo kuTxev“: [leqsi] // 285. - gv. 2;
talRa. - 1906. - 11 noemberi. - # 22. - gv. 2; 243. mecnierebis taZari: [poema] // masxara. - 1907. - #
212. sofelSi: [leqsi] // glexi. - 1906. - # 6. - gv. 3-4; 4. - gv. 1-2;
213. urmuli: [leqsi] // miwa. - 1906. - # 3. - gv. 3; 244. mtrebs da megobrebs // isari. - 1907. - 14
214. fiqrebi: [leqsi] // glexi. - 1906. - # 2. - gv. 3-4; seqtemberi. - # 201. - gv. 3;
215. Rame: [leqsi] // iveria. - 1906. - # 1. - gv. 3; 245. muSis simRera: [leqsi] // miwa. - 1907. - # 3. - gv. 3;
216. Congurze: [leqsi] // glexi. - 1906. - # 3. - gv. 3; 246. naZiralebs // isari. - 1907. - 2 seqtemberi. - #
217. „Zmebo, gvidgas Cven mteri“: [leqsi] // talRa. - 192. - gv. 2-3;
1906. - 18 agvisto. - # 16. - gv. 2; 247. patara feletoni // miwa. - 1907. - # 13. - gv. 7-8;
218. werili redaqcias // Sroma. - 1906. - 13 ivnisi. - 248. pirveli maisi: [leqsi] // miwa. - 1907. - # 17. - gv.
# 56. - gv. 4; 1-2;
219. werili redaqciis mimarT // megobari. - 1906. - 3 249. saaRdgomo ZRveni // isari. - 1907. - 22 aprili. -
noemberi. - # 33. - gv. 4; 6 dekemberi. - # 60. - gv. # 88. - gv. 3;
4; 250. saCuqari: [leqsi] // mnaTobi. - 1907. - 1 ianvari. -
220. werili qalaqidam: [moTxroba] // miwa. - 1906. - #
# 1. - gv. 2;
5. - gv. 5-7;
251. simRera mTibavisa: [leqsi] // miwa. - 1907. - # 14.
221. avtonomia: [iumoristuli leqsi gaz.“wyaroze“]
- gv. 3-4;
// niSaduri. - 1907. - # 16. - gv. 9;
252. sityvebi ilia WavWavaZis cxedarze // isari. -
222. axali weli: [moTxroba] // miwa. - 1907. - # 1. - gv.
1907. - 12 seqtemberi. - # 199. - gv. 3;
11-13;
253. fiala: [leqsi] // miwa. - 1907. - # 5. - gv. 3;
223. b. redaqtoro! gTxovT am werils... // isari. -
254. yaramaniani: kari XXII [politikuri iumori] //
1907. - 7 seqtemberi. - # 196. - gv. 4;
mnaTobi. - 1907. - 3 ianvari. - # 2. - gv. 2;
224. bogano: [leqsi] // miwa. - 1907. - # 2. - gv. 3-4;
255. Semovikal!: (mogoneba) // jejili. - 1907. - # 11.
225. brZolis simRera: [leqsi] // miwa. - 1907. - # 17. -
- gv. 11-13;
gv. 2-3;
256. Sors Cvengan!: [leqsi] // isari. - 1907. - 19
226. gazafxuli: [leqsi] // miwa. - 1907. - # 11. - gv. 3;
agvisto. - # 181. - gv. 2;
227. gazafxuli - lurji mwvane...: [feletoni] // cis
257. Cveni baRi: [moTxroba] // nakaduli. - 1907. - #
nami. - 1907. - 13 dekemberi. - # 6. - gv. 2;
4. - gv. 7-8;
228. gazafxuli: [moTxroba] // nakaduli. - 1907. - #
258. culi ZirTa Tana xeTasa sZevs // isari. - 1907. -
3. - gv. 14-15;
25 dekemberi. - # 285. - gv. 1;
229. glexi: [leqsi] // miwa. - 1907. - # 16. - gv. 8;
259. warsuli // isari. - 1907. - 28 oqtomberi. - # 237.
230. glexuri: [leqsi batonymobis gauqmebaze] //
- gv. 2;
miwa. - 1907. - # 8. - gv. 8;
260. 19 Tebervali: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - # 28.
231. gmirebis simRera: [leqsi] // miwa. - 1907. - # 4. -
- gv. 4;
gv. 3;
232. vano da Tamro: [leqsi] // nakaduli. - 1907. - # 261. agitacia arCevnebSi: [leqsi] // saxalxo
21. - gv. 3-4; kalendari. - 1908. - gv. 209-214;
233. zamTari: [leqsi] // nakaduli. - 1907. - # 23. - gv. 262. adamiani // amirani. - 1908. - 15 agvisto. - # 134.
3; - gv. 3;
234. Tovlaoba // nakaduli. - 1907. - # 2. - gv. 3-6; 263. anderZi: [leqsi] // saxalxo kalendari. - 1908. -
235. ierusalims gaqvs gangaSi // isari. - 1907. - 22 gv. 202-203;
aprili. - # 88. - gv. 2; 264. an-i da „speranZa“: (tatoviCis mibaZva) //
236. ilias saflavze: [leqsi] // niSaduri. - 1907. - # niSaduri. - 1908. - # 42. - gv. 10-11;
3. - gv. 2; 265. buxarTan: [leqsi] // miwa. - 1908. - # 2. - gv. 4;
237. kakanaTi: [moTxroba] // nakaduli. - 1907. - # 3. - 266. gadasaxlebulni // amirani. - 1908. - 3 ivlisi. -
gv. 19-20; # 98. - gv. 3;
238. kritika da bibliografia // niSaduris 267. gazafxuli: [leqsi] // nakaduli. - 1908. - # 9. -
krebuli. - 1907. - # 1. - gv. 74-79; gv. 3;

20
268. gazafxuli: [miniatura] // nakaduli. - 1908. - # 295. mwyemsi gagna: [moTxroba] // nakaduli. - 1908. -
5. - gv. 5-6; # 19. - gv. 4-7;
269. gakaJda guli! gamwarda suli!: [leqsi] // 296. mxolod Sen giZRvni // amirani. - 1908. - 29
niSaduri. - 1908. - # 23. - gv. 7; agvisto. - # 145. - gv. 3
270. ganTiadze: [leqsi] // saxalxo kalendari. - 1908. 297. omis Semdgom: safrangeTis warsulidam. [leqsi]
- gv. 178-179; // ganaTleba. - 1908. - # 7-8. - gv. 102-103;
271. gaswi, iare eklianis gziT!: [leqsi] // niSaduri. - 298. pasuxaT b-n basrs: [leqsi] // niSaduri. - 1908. -
1908. - # 25. - gv. 4; # 29. - gv. 14-15. - Tavisive riTmiT. ixile „eS.
272. gvelebs: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - # maTraxi“ # 12;
40. - gv. 4; amirani. - 1908. - 9 ivlisi. - # 103. - gv. 299. patara talRebi did zvirTebSi // Cveni kvali. -
2; 1908. - # 3. - gv. 41-42;
273. gTxovT... // isari. - 1908. - 26 ianvari. - # 21. - gv. 300. provincia: axalsenaki. „eSmako mefurguneebs...
4; [iumoristuli leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908.
274. gozinayi: [leqsi] // nakaduli. - 1908. - # 1. - gv. - # 33. - gv. 12;
10; 301. ras galobs SaSvi?: [moTxroba] // nakaduli. -
275. golgoTa: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - # 27. - gv. 1908. - # 11. - gv. 5-8;
1; 302. salami: [leqsi miZRvnili akaki wereTlisadmi]
276. guladi biWebi marwyvze: [moTxroba] // // nakaduli. - 1908. - # 22. - gv. 3;
nakaduli. - 1908. - # 14. - gv. 5-8; 303. samSoblo: (vuZRvni i. WavWavaZes). [leqsi] //
277. dahkra sayvirma // isari. - 1908. - 13 ianvari. - # niSaduri. - 1908. - # 29. - gv. 1;
11. - gv. 2; 304. simRera: [leqsi] // saxalxo kalendari. - 1908. -
278. vuZRvni saTar-xans // amirani. - 1908. - 28 gv. 204-206;
seqtemberi. - # 169. - gv. 2; 305. sofelSi: [leqsi] // nakaduli. - 1908. - # 9. - gv.
279. zamTari: [miniatura] // nakaduli. - 1908. - # 5. - 3;
gv. 11-12; 306. suraTi: [leqsi] // droebis kalendari. - 1908. -
280. zafxuli: gaTenda da gaanaTa... [leqsi] // gv. 125-127;
nakaduli. - 1908. - # 7. - gv. 30; 307. sufraze: (suraTi soflis cxovrebidam).
281. zafxuli: TivaSi celi trialebs... [leqsi] // [moTxroba] // miwa. - 1908. - # 1. - gv. 6-9;
nakaduli. - 1908. - # 15. - gv. 3; 308. sCans, gazafxulis piria!: [leqsi] // nakaduli. -
282. zafxuli: [miniatura] // nakaduli. - 1908. - # 5. 1908. - # 5. - gv. 3;
- gv. 7-8; 309. qarTul sityva-kazmul mwerlobis gamo //
283. zRvenia: [moTxroba] // nakaduli. - 1908. - # 24. - amirani. - 1908. - 2 agvisto. - # 124. - gv. 2-3;
gv. 5-9; 310. qiziyi da qiziyelebi // niSaduri. - 1908. - # 53.
284. Tav-wiTela: [moTxroba] // nakaduli. - 1908. - # - gv. 15-16; # 57. - gv. 15-16;
7. - gv. 13-18; 311. qiziyuri Sairi: [iumoristuli leqsi] //
285. ilia WavWavaZes // amirani. - 1908. - 31 agvisto. - niSaduri. - 1908. - # 34. - gv. 7-8;
# 146. - gv. 3; 312. quCaSi: (vuZRvni g. l-s). [literaturuli
286. isev golgoTa: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - # eskizi] // niSaduri. - 1908. - # 50. - gv. 4-5;
39. - gv. 1-2; 313. Ramis wyvdiadSi // amirani. - 1908. - 6 ivlisi. - #
287. kreba sityva-kazmul mwerlobis sazogadoebisa 101. - gv. 2;
// amirani. - 1908. - 28 seqtemberi. - # 169. - gv. 3; 314. yurcqvita da nabia: [moTxroba] // nakaduli. -
288. kurdRlaoba: [moTxroba] // nakaduli. - 1908. - 1908. - # 2. - gv. 5-7;
# 3. - gv. 4-7; 315. Semodgoma: [leqsi] // nakaduli. - 1908. - # 19. -
289. legenda „eSmakis“ cxovrebidam: [iumoristuli gv. 3;
leqsi] // niSaduri. - 1908. - # 24. - gv. 15-16; 316. Semodgoma: [miniatura] // nakaduli. - 1908. - #
290. mesame „dumis“ agitacionaluri xasiaTis 5. - gv. 9-10;
gavlena // niSaduri. - 1908. - # 25. - gv. 8; 317. Cems cilismwamebels // isari. - 1908. - 27 ianvari.
291. mesame kviraa... // isari. - 1908. - 16 Tebervali. - - # 22. - gv. 2;
# 38. - gv. 4; 318. Cveni niSa: [moTxroba] // nakaduli. - 1908. - # 7.
292. mestviruli // isari. - 1908. - 1 ianvari. - # 1. - - gv. 6-8;
gv. 2-3; 319. Cveulebrivad: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - #
293. moRlils // isari. - 1908. - 10 Tebervali. - # 33. 41. - gv. 13;
- gv. 2; 320. calTvala mezvre: [leqsi] // nakaduli. - 1908. -
294. mSobeli Sobils: (samSoblos mimarTva # 20. - gv. 3-7;
karlosadmi). [CxeiZisadmi]. [leqsi] // niSaduri. 321. cru beladebs: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - #
- 1908. - # 35. - gv. 5; 36. - gv. 4;

21
322. Zia akaki: [biografiuli cnobebi] // nakaduli. - 349. Rrubeli: [leqsi] // faskunji. - 1909. - # 10. - gv.
1908. - # 22. - gv. 4-6; 1;
323. werili megobarTan: [leqsi] // saxalxo 350. Salvas dila: [leqsi] // nakaduli. - 1909. - # 11.
kalendari. - 1908. - gv. 193-194; - gv. 3-4;
324. heri, heri: [leqsi] // nakaduli. - 1908. - # 3. - gv. 351. WaobSi: [moTxroba] // faskunji. - 1909. - # 3. -
3; gv. 3-4;
325. amas-imas, imas-amas // iveria. - 1909. - 12 ianvari. 352. Wkviani basara: [moTxroba] // nakaduli. - 1909. -
- # 2. - gv. 2-3; 19 ianvari. - # 3. - gv. 4; # 9. - gv. 5-9;
326. axali weli // iveria. - 1909. - 26 ianvari. - # 4. - 353. alilo: [leqsi] // nakaduli. - 1910. - # 24. - gv.
gv. 2; 3-4;
327. bebias Tavgadasavali: [moTxroba] // nakaduli. - 354. beRura da nacara: [moTxroba] // nakaduli. -
1909. - # 12. - gv. 5-9; 1910. - # 3. - gv. 5-9;
328. beRuras Civili: [leqsi] // nakaduli. - 1909. - # 355. gazafxulia!: [leqsi] // droeba: suraTebiani
23. - gv. 3; damateba. - 1910. - 21 marti. - # 12. - gv. 1;
329. bulbuli: [leqsi] // nakaduli. - 1909. - # 5. - gv. 356. gamSvidobeba gadasaxlebulisa: [leqsi] //
3-4; saxalxo gazeTi. - 1910. - 19 maisi. - # 11. - gv. 2;
330. gazafxulis piri: [leqsi] // nakaduli. - 1909. - 357. gmiri: [leqsi] // nakaduli. - 1910. - # 17. - gv. 3-5;
# 8. - gv. 3-4; 358. dRes megobrebi mewvivnen... // xalxi. - 1910. - 22
331. gamosalmeba: [leqsi] // axali guSagi. - 1909. - # Tebervali. - # 8. - gv. 2;
1. - gv. 4; 359. es mesame Carfuzana: [leqsi] // ganaTleba. - 1910.
332. gogiav!... biWo gogiav! // diplipito. - 1909. - # - # 5. - gv. 227-228;
2. - gv. 6-7; 360. mercxlis gamomSvidobeba: [leqsi] // nakaduli.
- 1910. - # 15. - gv. 3;
333. daujdomeli // iveria. - 1909. - 5 ianvari. - # 1. -
361. monac mReris: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
gv. 2-3;
1910. - # 20. - gv. 2;
334. iakos aRdgoma: [moTxroba] // nakaduli. - 1909. -
362. Cemi pasuxi “Tagunas“ // saxalxo gazeTi. - 1910. -
# 7. - gv. 5-8;
# 133. - gv. 2-3;
335. ia: [moTxroba] // nakaduli. - 1909. - # 6. - gv. 12-
363. Cveni fumflia: [moTxroba] // nakaduli. - 1910. -
15;
# 24. - gv. 17-21;
336. kruxis Civili: [leqsi] // nakaduli. - 1909. - #
364. axali xalaTi: [moTxroba] // nakaduli. - 1911. -
15. - gv. 3-5;
# 7. - gv. 5-7;
337. lerwami: [leqsi] // axali guSagi. - 1909. - # 2. -
365. biWo gogia: [moTxroba] // nakaduli. - 1911. - #
gv. 1;
10. - gv. 5-12; # 11. - gv. 14-18;
338. madam hoho: [moTxroba] // nakaduli. - 1909. - #
366. genacvalos papa...: [moTxroba] // nakaduli. -
21. - gv. 5-8; # 22. - gv. 4-6;
1911. - # 14. - gv. 5-10;
339. mezvris RiRini: [leqsi] // nakaduli. - 1909. - #
367. guliTadi megobroba: [moTxroba] // nakaduli. -
19. - gv. 3-4;
1911. - # 4. - gv. 10-17;
340. mTibavis simRera: [leqsi] // nakaduli. - 1909. -
368. imedi: [leqsi] // ganaTleba. - 1911. - # 10. - gv.
# 6. - gv. 18-19;
623;
341. mindorze: [leqsi] // nakaduli. - 1909. - # 13. -
369. ismine, ero israilisa!: [leqsi] // ganaTleba. -
gv. 3;
1911. - # 8. - gv. 474-475;
342. mSvidobiT!: [moTxroba] // nakaduli. - 1911. - #
370. kaloze, batono maswavlebelo!...: uZRvni
8. - gv. 6-12;
luarsab bocvaZes // nakaduli. - 1911. - # 7. - gv.
343. mwerali da mkiTxveli: [gabaaseba leqsad] // 5-7;
faskunji. - 1909. - # 11. - gv. 2-5. - Secdomis 371. miSvele ciskar!: [moTxroba] // nakaduli. - 1911.
gasworeba ix.: # 12. - gv. 16; - # 9. - gv. 6-13;
344. oni (raWa) // momavali. - 1909. - 1 oqtomberi. - # 372. saCuqari: [leqsi] // nakaduli. - 1911. - # 22. - gv.
29. - gv. 4; 3-4;
345. rad miyvars alazani: [miniatura] // nakaduli. - 373. ubeduri „qorbuda“: [moTxroba] // nakaduli. -
1909. - # 11. - gv. 8-9; 1911. - # 2. - gv. 4-9;
346. rTveli: [moTxroba] // nakaduli. - 1909. - # 10. - 374. CamoTvale!: [leqsi] // nakaduli. - 1911. - # 13. -
gv. 9-14; gv. 22-23;
347. rogor miyvarda: [leqsi] // faskunji. - 1909. - # 375. Caxmaxos winda: [moTxroba] // nakaduli. - 1911. -
6. - gv. 1-2; # 21. - gv. 8-13;
348. qriste aRsdga!: [leqsi] // nakaduli. - 1909. - # 376. CurCxelebis Cxubi: [leqsi] // nakaduli. - 1911. -
6. - gv. 3; # 2. - gv. 3-4;

22
377. cixeSi: [leqsi] // ganaTleba. - 1911. - # 9. - gv. 404. umcrosi: (vuZRvni Tamar karbelaSvils)
537-538; [moTxroba] // nakaduli. - 1913. - # 5. - gv. 5-11;
378. werili bebias CurCxelebTan da CurCxelebis 405. Sobis xe: (uZRvni iliko nakaSiZes) [moTxroba] //
pasuxi qalbaton Tamrikelas: (uZRvni Cems nakaduli. - 1913. - # 2. - gv. 5-11;
Tamrikelas) // nakaduli. - 1911. - # 1. - gv. 5-10; 406. gazafxuli: [leqsi] // saxalxo kalendari. -
379. wuTebi gaZevebaSi: [leqsi] // ganaTleba. - 1911. - 1914. - gv. 175-176;
# 10. - gv. 610-611; 407. pirveli yvavili: [moTxroba] // nakaduli. -
380. ali: (namdvili SemTxveva) // nakaduli. - 1912. - 1914. - # 4. - gv. 5-8;
# 11. - gv. 4-9; 408. samSoblos Zvirfas Svils arCil jorjaZes:
381. aCrdili: [leqsi] // ganaTleba. - 1912. - # 7. - gv. [leqsi] // saxalxo kalendari. - 1914. - gv. 172-
552-553; 173;
382. bebias melia: [moTxroba] // nakaduli. - 1912. - # 409. d. lanCxuTSi... // Teatri da cxovreba. - 1915. -
23. - gv. 8-12; # 24. - gv. 5-8; # 29. - gv. 15;
383. beRuras cremlebi: [leqsi] // nakaduli. - 1912. - 410. megobrebs: ir. evdoSvilis daubeWdavi leqsi.
# 19. - gv. 3-5; (sxva leqsSi dabeWdilia mxolod amis pirveli
384. gogis doli: [moTxroba] // nakaduli. - 1912. - # prwkari). (tr. inasariZisagan gadmocemuli) //
12. - gv. 5-10; Teatri da cxovreba. - 1916. - # 30. - gv. 9;
385. marikos mercxali: [moTxroba] // nakaduli. - 411. natvra: [leqsi] // nakaduli. - 1916. - # 5. - gv.
1912. - # 9. - gv. 6-9; 9-11;
386. mercxali: [leqsi] // nakaduli. - 1912. - # 17. - 412. Cveni cxovrebis istoriis masalebi: irodion
gv. 3; evdoSvilis werili trofime inasariZisadmi //
387. mtirala giSera: [leqsi] // nakaduli. - 1912. - # Teatri da cxovreba. - 1917. - # 29. - gv. 9-11;
413. mixa-dalaqi: [ambavi] // nakaduli. - 1918. - # 3-4.
18. - gv. 3-4;
- gv. 5-12;
388. muria, mela da bebia: [leqsi] // nakaduli. - 1912.
414. an Cven an mteri: [leqsi] // droSa. - 1924. - # 10.
- # 7. - gv. 3-6; # 8. - gv. 12-17;
- gv. 25;
389. nadiroba: (uZRvni s. meliqiSvils) [moTxroba] //
415. cimbiridan gamoqceuli; simRera tusaRisa:
nakaduli. - 1912. - # 10. - gv. 5-11;
[leqsebi] // droSa. - 1924. - # 12. - gv. 2;
390. rogor gaCnda qveyanaze Waobi: [legenda] //
416. zRvas: [leqsi] // sazRvarze. - 1925. - # 2. - gv. 84;
ganaTleba. - 1912. - # 4. - gv. 281-286;
417. simRera tusaRisa: [leqsi] // sazRvarze. - 1925. -
391. sakvleveli: [moTxroba] // nakaduli. - 1912. - #
# 3-4. - gv. 147;
12. - gv. 9-17;
418. gmiris saflavze: lado kecxovels: [leqsi] //
392. sawyali biWiko: [moTxroba] // nakaduli. - 1912. -
komunisti. - 1938. - 30 agvisto. - # 199. - gv. 2;
# 21. - gv. 6-11;
sabWoTa aWara. - 1938. - 1 seqtemberi. - # 200. -
393. ui, jarav, jarao!: [moTxroba] // nakaduli. -
gv. 2;
1912. - # 16. - gv. 5-10; # 17. - gv. 4-9;
419. megobrebs: [leqsi] // kolmeurne. - siRnaRi,
394. ucxo mdinaris napirze...: [leqsi] // grdemli. -
1946. - 15 maisi. - # 27;
1912. - wigni II. - gv. 255-258;
420. mindorze: [leqsi] // oqtombreli. - 1946. - # 6. -
395. qalTeTeri da sirinozi: [poema] // ganaTleba. -
gv. 8;
1912. - # 1. - gv. 31-41;
421. simRera: [leqsi] // industriuli quTaisi. -
396. qajis bawari: [moTxroba] // nakaduli. - 1912. - #
quTaisi, 1946. - 15 maisi. - # 96;
9. - gv. 5-15;
422. datrialda baRSi Toxi...: [leqsi] // dila. - 1950.
397. yvavilebis baasi: [leqsi] // ganaTleba. - 1912. -
- # 3. - gv. 9;
# 5. - gv. 385; 423. dRes megobrebi mewvivnen...: [leqsi] //
398. Cveni vardi: [moTxroba] // nakaduli. - 1912. - # literatura da xelovneba. - 1951. - 20 maisi.
5. - gv. 5-12;
399. gazafxuli: (uZRvni Tamar lomours) Targmna:
[moTxroba] // nakaduli. - 1913. - # 4. - gv. 4-12; 1. gudi, tomasi. simRera mkervali qalisa: [leqsi]
400. Tinas batkani: [moTxroba] // nakaduli. - 1913. - // kvali. - 1901. - #15. - gv. 243;
# 7. - gv. 5-9; 2. nekrasovi, n. i. dobroliubovis xsovnas: [leq-
401. iordane giorgis Ze ramiSvili // Cveni wyaro. - si] // kvali. - 1901. - #48. - gv. 986; axalgazrda
baqo, 1913. - # 7-17. - gv. 11; komunisti. - 1936. - Tebervali. - #30. - gv. 2;
402. movitane: [moTxroba] // nakaduli. - 1913. - # 4. - 3. kope, fransua. madiari: [leqsi] // kvali. - 1903. -
gv. 5-15; #20. - gv. 314;
403. pirveli jamagiri: [moTxroba] // nakaduli. - 4. lermontovi, m. i. ialqani: [leqsi] // saqarTve-
1913. - # 4. - gv. 4-11; los kalendari. - 1903. - gv. 406-408;

23
5. beranJe. - a) safrangeTis momavali: [leqsi] // 25. duxWiri ari, Zmav, Cveni...: (rusulidan) [leqsi]
cnobis furceli: suraTebiani damateba. - 1904. // saxalxo kalendari. - 1908. - gv. 179-181;
- 20 maisi. - #220. - gv. 1; b) axalgazrdebs // ive- 26. po, edgar. siCume: [novela] // faskunji. - 1909. -
ria. - 1905. - 14 agvisto. - #143. - gv. 2; g) `bara- #4. - gv. 4-5;
bani~ // cnobis furceli: suraTebiani damateba. 27. tarnovski, n. viri da bulbuli: parodia
- 1905. - 3 marti. - #295. - gv. 1; d) deputatis an- (vuZRvni mwerlobis Tavisuflebas). [leqsi] //
gariSi // cnobis furceli: suraTebiani damate- niSaduri. - 1908. - #35. - gv. 4;
ba. - 1905. - 5 maisi. - #313. - gv. 1; 28. nekrasovi. bavSvebis tirili: [leqsi] // nakadu-
6. Selli, persi biSi. – a) ozimandia: [leqsi] // cno- li. - 1913. - #4. - gv. 42-43.
bis furceli: suraTebiani damateba. - 1904. - 4
ivlisi. - #233. - gv. 1; b) simRera ingliselebs mis Sesaxeb:
// iveria. - 1905. - 3 aprili. - #44. - gv. 2; g) in- 1. Tav. raf. erisTavs: [leqsi] durglebisagan
glisi 1819 wels: [leqsi] // saxalxo kalendari. (waikiTxa i. evdoSvilma diliT) // iveria. - 1895.
- 1908. - gv. 195; - 27 oqtomberi. - # 232. - gv. 1;
7. dilidan-dilamde // iveria. - 1905. - 21 ivlisi. - 2. Teatris moyvaruli. Teatris matiane // iveria.
#123. - gv. 2; - 1895. - 29 oqtomberi. - # 234. - gv. 4;
8. internacionali // iveria. - 1905. - 11 dekemberi. 3. mwerloba da mwignobroba // cnobis furceli.
- #2245. - gv. 3; lampari. – 1906. - 1 maisi. - #11. - 1896. - 22 oqtomberi. - # 3. - gv. 3; 24 oqtombe-
- gv. 2; ri. - # 5. - gv. 3;
9. mejlisi baltazarisa: (rusulidan) // cnobis 4. abaSiZe, kita. – a) cxovreba da xelovneba. Cveni
furceli: suraTebiani damateba. - 1905. - 7 axalgazrdoba // moambe. - 1897. - # 7, gany. II. -
aprili. - #305. - gv. 1; gv. 25-51; # 10, II gany. - gv. 54-96; b) komentarie-
bi // droeba. - 1909. - 23 ianvari. - # 17. - gv. 3;
10. micvalebulTa aCrdilebs: (rusulidan) // ive-
5. melaZe, dimitri. sad. sabunCa: qarTuli saq-
ria. - 1905. - 6 ivlisi. - #110. - gv. 2-3;
vel-moqmedo warmodgena // cnobis furceli.
11. axali cixe: [poema] // glexi. - 1906. - #7. - gv. 7;
- 1898. - 27 seqtemberi. - # 640. - gv. 3; 4 oqtom-
12. garibaldis simRera: [leqsi] // miwa. - 1906. - #1.
beri. - # 645. - gv. 3;
- gv. 5-6;
6. Cveni axali mwerlebi: 1) an. erisTavisa; 2) Sio
13. makedonel stoian karageozis simRerebidan:
mRvimeli; 3) Sio aragvispireli 4) gandegili;
`ox, risTvis morbis brbo~... // Sroma: suraTe-
5) gr. abaSiZe; 6) Tedo razikaSvili; 7) i. evdoS-
biani damateba. - 1906. - 7 maisi. - #10. - gv. 1;
vili; 8) a. dekanoziSvili; 9) dutu megreli //
14. mwerlobis avazakebs: (rusulidan) // Sroma: su-
kvali. - 1899. - # 2. - gv. 24-25;
raTebiani damateba. - 1906. - 23 aprili. - #6. -
7. saxalxo warmodgena // cnobis furceli. - 1900.
gv. 1;
- 24 oqtomberi. - # 1277. - gv. 3;
15. pirveli maisi // lampari. - 1906. - 1 maisi. - #11.
8. axali ambavi // cnobis furceli. - 1901. - 26 mai-
- gv. 2;
si. - # 1475. - gv. 1;
16. simRera: (polonuridan) // Sroma: suraTebiani
9. qarTuli Teatri: (recenzia) // cnobis fur-
damateba. - 1906. - 16 aprili. - #4. - gv. 1;
celi. - 1901. - 26 oqtomberi. - # 1623. - gv. 3-4;
17. `tyveobaSi wamebuli~... // Sroma: suraTebiani
10. 20 aprili... // cnobis furceli. - 1902. - 23 apri-
damateba. - 1906. - #13. - gv. 1;
li. - # 1787. - gv. 2;
18. Seri, iohan. simRera erTgul amxanagze // Sro-
11. bziki. “samSoblos cazed” xetials (“kvali” #
ma: suraTebiani damateba. - 1906. - 13 aprili. -
34) // iveria. - 1902. - 20 agvisto. - # 176. - gv. 3-4;
#3. - gv. 1;
12. r-li, i. qvemo-maCxaani // cnobis furceli. -
19. `Zmebo~ droSa, gaiSala~... // Sroma: suraTebiani 1902. - 2 agvisto. - # 1885. - gv. 3;
damateba. - 1906. - #16. - gv. 1; 13. SabaTs, 19 ianvars... // cnobis furceli. - 1902. -
20. hiugo, viqtor. ganTiadis win // Sroma: suraTe- 22 ianvari. - # 1704. - gv. 2;
biani damateba. - 1906. - 4 maisi. - #9. - gv. 1; 14. depeSa ganjidan // cnobis furceli: yoveldRiu-
21. anderseni. deda da Svili: [leqsi] // miwa. - 1907. ri gazeTi. - 1904. - 16 dekemberi. - # 2700. - gv. 3;
- #6. - gv. 5; 15. jarSi sxvaTa Soris... // cnobis furceli. -
22. de lil, ruJie. marselieza: [leqsi] // niSaduri. 1904. - 31 oqtomberi. - # 2656. - gv. 2;
- 1907. - #3. - gv. 4-5; 16. asaTiani, isidore. – a) werili redaqciis mi-
23. Tavisuflebis medroSev,...: (rusulidan Ta- marT: [pasuxi ir. evdoSvils] // megobari. - 1906.
visufali Targmani) [leqsi] // isari. - 1907. - 8 - 12 noemberi. - # 41. - gv. 4; b) werili redaq-
seqtemberi. - #197. - gv. 1; ciis mimarT: [acxadebs, rom i. evdoSvils fuli
24. simRera siZulvilisa: [leqsi] // niSaduri. - ver gaugzavna misamarTis ucodinarobis gamo]
1907. - #1. - gv. 14-15; // megobari. - 1906. - 21 dekemberi. - # 72. - gv. 4;

24
17. axali ambavi // eSmakis maTraxi. - 1907. - # 6. - gv. 34. kum fexi gamoyo... // eSmakis maTraxi. - 1908. - #
2; 21. - gv. 2;
18. axali amplua // niSaduri. - 1907. - # 11. - gv. 10; 35. mwerlebi mwerlobis dacemis Sesaxeb // mze. -
19. gvTxoven, davbeWdoT... // isari. - 1907. - 21 Te- 1908. - 6 oqtomberi. - # 1. - gv. 3-4;
bervali. - # 39. - gv. 2; 36. mWedliSvili, i. imRere!: (vuZRvni i. evdoSvi-
20. [gogolaZe, kapiton] (kenti). – a) niSadurelTa ls). [leqsi] // niSaduri. - 1908. - # 28. - gv. 9;
kreba: [iumoristuli leqsi] // eSmakis maTraxi. 37. reviSvili, eqvTime. Ria werili “vagzlis dara-
- 1907. - # 11. - gv. 5-6; b) dagvianebuli molo- js” // mercxali. - 1908. - 8 aprili. - # 4. - gv. 4;
cva // eSmakis maTraxi. - 1908. - # 15. - gv. 4-5; g) 38. salariZe, giorgi (g. a-cixeli). amas winad, yaz-
saaRdgomo mestviruli: [iumoristuli leqsi] begis qalTa skolis... // niSaduri. - 1908. - # 42.
// eSmakis maTraxi. - 1908. - # 26. - gv. 9-10; - gv. 12;
21. dvali, evgeni (wmida giorgi). simRera i. evdoS- 39. sarwmuno wyaroebidan gavigeT... // eSmakis ma-
vilis: [leqsi] // wminda giorgis Sub-maTraxi. - Traxi. - 1908. - # 30. - gv. 2;
1907. - # 1. - gv. 13; 40. senkeviCi, g. samsjavro: (egvipturi Tqmuleba)
22. Tbilisis “uprava”: (mReris draxti-gubas xmaze // niSaduri. - 1908. - # 26. - gv. 7-9;
dairiT xelSi). [iumoristuli leqsi] // niSadu- 41. qarTul sityva-kazmul mwerlobis sazogadoe-
ri. - 1907. - # 4. - gv. 15; bis wevrTa damfuZnebeli kreba // ekali. - 1908.
23. ka-ko. gunias simRera // eSmakis maTraxi. - 1907. - - 30 seqtemberi. - # 25. - gv. 3;
# 9. - gv. 5; 42. SanSiaSvili, sandro. – a) saaxalwlo xotba-mi­
24. kalandaZe, nestor (eSmaki). – a) Tavebi // eSmakis locva: [leqsebi] // niSaduri. - 1908. - # 20.
maTraxi. - 1907. - # 8. - gv. 5; b) kvalad “sper- - gv. 10-12; b) saaxalwlo milocvebi // erToba.
makudini” // eSmakis maTraxi. - 1907. - # 13. - gv. - 1909. - # 2. - gv. 9-10; g) erTic // saqarTvelo.
3; g) mgosani: [iumoristuli leqsi irodion ev- - 1916. - # 98; d) kamaTi TofCiSvilebis saxlSi:
doSvilze] // eSmakis maTraxi. - 1907. - # 1. - gv. [mogoneba ir. evdoSvilze] // literatura da
4; d) pasuxi: rigoletos. [iumoristuli leqsi] xelovneba. - 1946. - 18 maisi. - # 21;
// eSmakis maTraxi. - 1907. - # 8. - gv. 5-6; e) pole- 43. axali ambebi: axali Targmanebi // faskunji. -
mika “ukanaskneli angariSi” // Surduli. - 1907. 1909. - # 4. - gv. 16;
- # 2; v) sxva hpove “Cangi” saamo... // eSmakis ma- 44. axali ambebi: gofmanstalis “zobeidas qorwi-
Traxi. - 1908. - # 40. - gv. 4; z) kalendari 1909 neba” // faskunji. - 1909. - # 7. - gv. 16;
wlisaTvis: ianvari // jojoxeTi. - 1909. - gamoc. 45. prizebi // maTraxi da salamuri. - 1909. - # 15. -
6. - gv. 2-3; T) maTraxis kudi // maTraxi da sala- gv. 12;
muri. - 1909. - # 18. - gv. 11; i) qvel-moqmedeba // 46. tfilisi: sityva-kazmuli mwerloba // droeba.
maTraxi da salamuri. - 1909. - # 7. - gv. 2; - 1909. - 11 ianvari. - # 8. - gv. 3;
25. pressa: vin mokla ilia WavWavaZe? // Surduli. - 47. abzinda (beglar aRaiani). Cvens miwaze: (kviri-
1907. - # 1. - gv. 9-10; dan kviramde) // xalxi. - 1910. - 1 Tebervali. - #
26. sazareli ambavi ilia WavWavaZis mkvlelobi- 5. - gv. 3;
sa... // Cveni gza. - 1907. - 5 seqtemberi. - # 2. - gv. 48. kurdRelaSvili, n. evdoSvilis gadasaxleba //
1; xalxi. - 1910. - 15 Tebervali. - # 7. - gv. 4;
27. sizmris axsna // Surduli. - 1907. - # 1. - gv. 8-9; 49. poeti evdoSvili, (xositaSvili) romelic 5
28. fircxalava, z. ilia WavWavaZis saRamos gamo // Tvea... // axali sxivi. - 1910. - 10 Tebervali. - #
isari. - 1907. - 1 noemberi. - # 240. - gv. 3; 6. - gv. 3-4;
29. fircxalava, samson (torola). eSmakma sTqva...: 50. SaraSiZe, Salva gigas Ze (Taguna). - a) Zveli
[iumoristuli leqsi irodion evdoSvilze] // rveuli // saqme. - 1910. - 22 seqtemberi. - # 17.
eSmakis maTraxi. - 1907. - # 6. - gv. 5; - gv. 3. - [pasuxi ix.: evdoSvili, ir. Cemi pasuxi
30. qiqoZe, Salva. – a) fiziologiuri gamokvleva: ”Tagunas” // saxalxo gazeTi. - 1910. - # 133. -
[karikatura] // eSmakis maTraxi. - 1907. - # 8. gv. 2-3]; b) Tavmomwone xelwamkraoba: (pasuxi i.
- gv. 5; b) karikatura: megobruli SarJi: iro- evdoSvils) // saqme. - 1910. - 26 oqtomberi. - #
dion evdoSvili liriT xelSi // eSmakis maTra- 26. - gv. 2-4. – [ir. evdoSvilis literaturuli
xi. - 1908. - # 40. - gv. 4; qurdobis Sesaxeb. – i. i.];
31. Smerlingi, oskar. samyaros poeti: [karikatu- 51. baironiSvili, s. tyve: eskizi vuZRvni ir. ev-
ra irodion evdoSvilze] // eSmakis maTraxi. - doSvils [moTxroba] // ganaTleba. - 1912. - # 4.
1907. - # 1. - gv. 4; - gv. 304-306;
32. Cirikovi, e. ZaRlis moedani // isari. - 1907. - 10 52. varTagava, ip. – a) i. evdoSvilis poezia: mwuxa-
noemberi. - # 248. - gv. 2-4; re da naRvlian hangze simRera // ganaTleba. -
33. i. evdoSvilis moTxroba // mze. - 1908. - 13 oq- 1913. - # 2. - gv. 81-98; b) ir. evdoSvilis poezia,
tomberi. - # 2. - gv. 4; mwuxare da naRvlian hangze simRera: (ir. ev-

25
doSvili. leqsebi da poemebi. tf. 1905 w.) / kri- 72. i. evdoSvilis dakargvis gamo // Teatri da cxo-
tikuli etiudi ip. varTagavasi. - Tb., 1913 (s. m. vreba. - 1916. - # 21. - gv. 16;
losaberiZis st.). - 20 gv.; 73. i. evdoSvilis dakrZalvamac... // Teatri da
53. kasraZe, d. – a) qarTul kulturis moyvarul- cxovreba. - 1916. - # 20. - gv. 16;
Ta sazogadoeba: (aleqsandre xaxanaSvilis 74. i. evdoSvilis... // Teatri da cxovreba. - 1916. -
saxelisa) // klde. - 1913. - # 7. - gv. 5-8; b) iro- # 21. - gv. 16;
dion evdoSvili da misi poezia // nakaduli. 75. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb). – a) wa-
- 1916. - # 5. - gv. 12-21; g) Savi furceli // sa- mebulTa wamebuli: irodion evdoSvili // Tea-
qarTvelo. - 1916. - # 98; d) irodion evdoSvi­ tri da cxovreba. - 1916. - # 19. - gv. 2-5; b) (miS-
li // literatura da xelovneba. - 1946. - # 20. eli). ir. evdoSvilis xsovnas: [leqsi] // Teatri
- gv. 2-3; e) saxeebi da STabeWdilebani: irodion da cxovreba. - 1916. - # 19. - garekanis pirveli
gverdi;
evdoSvilis Semoqmedeba // literatura da xe­
76. -li. irodion evdoSvili: [nekrologi] // eSma-
lovneba. - 1946. - 18 maisi. - # 21;
kis maTraxi. - 1916. - # 19. - gv. 2;
54. mgosani ir. evdoSvili, romelic am Jamad avad-
77. malaqiaSvili, e. irodion evdoSvilis xsovnas
myofobis gamo q. soxumSi imyofeba // susxi. -
// Teatri da cxovreba. - 1916. - # 24. - gv. 5-7; #
1913. - # 1. - gv. 5;
25. - gv. 11-13; # 26. - gv. 5-8;
55. qiqoZe, platon (leonardo). irodion evdoSvi-
78. mgosani ir. evdoSvili... // Teatri da cxovreba.
li // nakaduli. - 1913. - # 15. - gv. 15-16;
- 1916. - # 19. - gv. 16;
56. Savi qvis mrewvelTa sabWom... // Sinauri saqmee-
79. Jurnali “Teatri da cxovreba” mwuxarebiT
bi. - 1913. - # 6. - gv. 14;
auwyebs sazogadoebas... // Teatri da cxovreba.
57. irodion evdoSvili: [portreti] // Teatri da
- 1916. - # 19. - garekanis meore gverdi;
cxovreba. - 1914. - # 5. - gv. 12; 80. Sengelaia, l. a. mgosani da moqalaqe: Taname-
58. maTraxosani. i. evdoSvilis simRera winad da drove Cvens poeziaSi // sxivi. - 1916. - gv. 120-
dRes...: [iumoristuli leqsi] // maTraxi. - 1914. 144;
- # 22. - gv. 8; 81. xomleli [fancxava, r.]. ir. evdoSvili // cxo-
59. mgosani i. evdoSvili... // Teatri da cxovreba. - vreba. - 1916. - # 9;
1914. - # 4. - gv. 16; 82. gurjianci, iv. an. auStrianis moxseneba axali
60. mgosani i. evdoSvilis sasargeblod... // Teatri qarTveli mwerlebis Sesaxeb // komunisti. -
da cxovreba. - 1914. - # 8. - gv. 16; 1923. - 5 aprili. - # 76. - gv. 4;
61. ax-eli, g. uzrunveli qarTvelis cxovrebidan: 83. radiani, Salva. – a) irodion evdoSvilis
(kviridan-kviramde) // klde. - 1915. - # 14. - gv. poezia // mnaTobi. - 1934. - # 1-2. - gv. 174-194;
10-11; b) irodion evdoSvili: gardacvalebidan 25
62. morieli. patar-patara ambebi // eSmakis maTra- wlisTavis gamo // literaturuli saqarTve­
xi. - 1915. - # 29. - gv. 9-10; lo. - 1941. - 6 ivnisi. - # 23; g) irodion evdoS-
63. nakaSiZe, ilia. wels, 27 ivliss... // nakaduli. - vili: [qarTveli poetis gardacvalebidan 30
1915. - # 15. - gv. 6-8; wlis Sesrulebis gamo] // komunisti. - 1946. - 15
64. 8 maisi: gawyvetili simi // Teatri da cxovreba. maisi. - # 97;
- 1916. - # 19. - gv. 1; 84. xositaSvili, g. rad iviwyebT irodion evdoS-
65. akobaSvili, vefxo (vefxo-fSaveli). ir. evdoS- vils! // literaturuli gazeTi. - 1934. - # 25;
vils: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1916. - # 85. klasikuri memkvidreobis aTvisebisaTvis: [aka-
19. - garekanis pirveli gverdi; kis, vaJas, ir. evdoSvilis da W. lomTaTiZis Se-
66. gafrindaSvili, a. gaswyda simi: (ir. evdoSvi- saxeb] // literaturuli aWara. - baTumi, 1935.
- # 2. - gv. 6;
lis xsovnas). [leqsi] // ganaTleba. - 1916. - #
86. irodion evdoSvili. “leqsebi. poemebi”: bi-
5-6. - gv. 386-387;
bliografia // komunisturi ganaTleba. - 1936.
67. gomarTeli, iv. – a) irodioni // Teatri da
- oqtomberi. - # 42. - gv. 4;
cxovreba. - 1916. - # 19. - gv. 1-2; b) werilebi
87. Cxetia, S. istoriuli sabuTebi irodion ev-
xelovnebaze // cisartyela. - 1920. - # 4. - gv.
doSvilis Sesaxeb / (saqarTvelos ssr saxel-
71-85;
mwifo muzeumi). - Tb.: teqnika da Sroma, 1939
68. TamroSvili, v. irodion evdoSvili: patara
[ydaze: 1940]. - 180 gv.: portr. da ilustr.;
mkiTxvelo!.. // nakaduli. - 1916. - # 9. - gv. 3-6;
88. irodion evdoSvili: gardacvalebidan 24
69. i. evdoSvili: (irodion xositaSvili) [nekro-
wlisTavi // mgznebare kolxideli. - 1940. - 18
logi] // skola da ojaxi. - 1916. - # 2. - gv. 11-12;
maisi. - # 64;
70. i. evdoSvili // nakaduli. - 1916. - # 5. - gv. 3-8; 89. burnaZe, s. irodion evdoSvili: gardacvale-
71. i. evdoSvili: [portreti] // Teatri da cxovre- bidan 25 wlis Sesrulebis gamo // sabWoTa ose-
ba. - 1916. - # 45. - gv. 1; Ti. - 1941. - 4 maisi. - # 103;

26
90. gozaliSvili, Salva. poeti irodion evdoS- 103. dolaberiZe, o. irodion evdoSvili // axal­
vili: gardacvalebidan 25 wlisTavis gamo // gazrda komunisti. - 1946. - # 59;
brZola TambaqosaTvis. - lagodexi, 1941. - 15 104. Tabagari, m. irodion evdoSvili: gardacvale-
maisi. - # 38; bidan 30 wlisTavis Sesrulebis gamo // WiaTu-
91. irodion evdoSvili: gardacvalebidan 25 ris maRaroeli. - WiaTura, 1946. - 17 maisi. - #
wlisTavis gamo // industriuli quTaisi. - 57;
1941. - 15 maisi. - # 112; 105. irodion evdoSvili: gardacvalebidan 30 wlis
92. uTruTaSvili, m. irodion evdoSvili: garda- Sesrulebis gamo // brZola TambaqosaTvis. -
cvalebidan 25 wlisTavis Sesrulebis gamo // lagodexi, 1946. - 18 maisi. - # 21;
kolmeurne. - siRnaRi, 1941. - 1 maisi. - # 52; 106. irodion evdoSvilis saiubileo saqalaqo sa-
93. asaTiani, l. – a) narkvevi meoce saukunis qar- Ramo: [gardacvalebidan 30 wlisTavis gamo] //
Tuli literaturis istoriidan: [i. evdoSvi- industriuli quTaisi. - quTaisi, 1946. - 15 mai-
li, W. lomTaZe, n. nakaSiZe, g. tabiZe, s. SanSiaS- si. - # 96;
vili, al. abaSeli, l. qiaCeli, n. lorTqifaniZe, 107. lobjaniZe, v. irodion evdoSvili: gardacva-
S. dadiani. simbolizmi] // mnaTobi. - 1942. - # 10. lebidan 30 wlisTavi // sabWoTa oseTi. - stali-
- gv. 131-147; b) naperwkali medgari mexisa: [iro- niri, 1946. - 15 maisi. - # 93;
dion evdoSvilis gardacvalebis 30 wlisTavis 108. maisaSvili, S. irodion evdoSvili: [gardacva-
gamo] // literatura da xelovneba. - 1946. - 18 lebidan 30 wlisTavis gamo. 1916-1946] // axali
maisi. - # 21; g) Иродион Евдошвили: [К 30-летию wyaltubo. - wyaltubo, 1946. - 16 maisi. - # 2;
со дня смерти великого грузинского поэта] // Заря 109. mwerlis samSobloSi: [ir. evdoSvilis garda-
Востока. - 1946. - 16 мая. - # 97; cvalebidan 30 wlisTavis gamo] // literatura
94. 30 wlisTavi ir. evdoSvilis gardacvalebidan da xelovneba. - 1946. - 25 maisi. - # 22;
110. pavliaSvili, i. saxli, sadac daibada poeti:
// literatura da xelovneba. - 1946. - 18 maisi. -
[ir. evdoSvilis gardacvalebidan 30 wlisTa-
# 21;
vis gamo] // kolmeurne. - siRnaRi, 1946. - 15 mai-
95. alaviZe, m. ir. evdoSvilis monawileoba il. Wa-
si. - # 27;
vWavaZis dakrZalvaSi // industriuli quTaisi.
111. saluqvaZe, v. irodion evdoSvili: gardacva-
- quTaisi, 1946. - 15 maisi. - # 96;
lebidan 30 wlisTavis Sesrulebis gamo // leni-
96. asvanua, m. irodion evdoSvili: gardacvale-
nis droSa. - maxaraZe, 1946. - 16 maisi. - # 24;
bidan 30 wlisTavis gamo // sabWoTa afxazeTi.
112. qarTvel studentTa werili peterburgidan
- soxumi, 1946. - 15 maisi. - # 95;
ir. evdoSvilisadmi 1911 w. // literatura da
97. astvacaturovi, er. ir. evdoSvilis proza //
xelovneba. - 1946. - 18 maisi. - # 21;
literatura da xelovneba. - 1946. - 18 maisi. -
113. Wilaia, s. irodion evdoSvilis rCeuli leqse­
# 21;
bisa da poemebis gamocemis gamo // komunisti. -
98. babilina (xositaSvili, barbare). – a) mogone-
1948. - # 71;
bani ir. evdoSvilis Sesaxeb: [gardacvalebi-
114. burTikaSvili, al. – a) “irodion evdoSvili”: [e.
dan 30 wlisTavis gamo] // kolmeurne. - siRnaRi,
qareliSvili. irodion evdoSvili]: [cxovreba
1946. - 15 maisi. - # 27; b) mogoneba Zmaze: [iro­
da moRvaweoba]: [recenzia] // komunisti. - 1951.
dion evdoSvilis Sesaxeb] // literatura da
- 5 ivlisi; b) scenis ostatebi: (portretebi) /
xelovneba. - 1946. - 18 maisi. - # 21; g) irodion
saq. Teatraluri saz-ba. - Tb.: xelovneba, 1951.
evdoSvili: [mogonebani] // mnaTobi. - 1946. - #
- gv. 160;
5-6. - gv. 272-287;
115. imerliSvili, m. sasargeblo wigni: [recenzia] //
99. gaCeCilaZe, simon. irodion evdoSvili (1916-
saxalxo ganaTleba. - 1951. - 24 oqtomberi. - #
1946): [qarTveli poetis gardacvalebidan 30 43;
wlisTavis gamo] // saxalxo ganaTleba. - 1946. - 116. irodion evdoSvilis cxovrebisa da Semoqme-
23 maisi. - # 22; debisadmi miZRvnili gamofena: [soRnaRi] // li-
100. griSaSvili, i. i. evdoSvilisadmi: [n. gogola- teratura da xelovneba. - 1951. - 20 maisi;
Zis (sevdia) mier miZRvnili gamouqveynebeli 117. qareliSvili, eremo. irodion evdoSvili:
leqsi] // literatura da xelovneba. - 1946. - 18 [cxovreba da moRvaweoba]. - Tb.: sablitgami,
maisi. - # 21; 1951 (l.p. berias sax. poligrafkombinati ko­
101. guguSvili, v. irodion evdoSvili: gardacva- munisti). - 176 gv.: 1 furc. portr.;
lebis 30 wlisTavis gamo // industriuli qu- 118. Гозалишвили, В. И. И. Эвдошвили: 35 лет со дня
Taisi. - quTaisi, 1946. - 15 maisi. - # 96; смерти // Молодой сталинец. - 1951. - 15 мая;
102. dadiani, S. irodion evdoSvili: [mogoneba] // 119. Татишвили, Вл. На заре грузинской
literatura da xelovneba. - 1946. - 18 maisi. - революционной поэзии // Заря Востока. - 1951. -
# 21; 15 сентября. - # 218;

27
120. Тевзадзе, Д. Иродион Евдошвили: К 35 летию со vs, peterburgs, ნიჟნი novgorods, Jitomirs,
дня смерти // Заря Востока. - 1951. - 15 мая. - # irkutskamde, agreTve – baqoSi; moskovSi –
112. sami sezoni, TbilisSi – eqvsi (aqedan sami – n.
fignerTan da anton eixenvaldTan erTad, sa­
wyaro: mi – iv. faliaSvilTan). 1913 wels meTaurob­
1. gomarTeli, iv. // qarTuli sityvakazmuli li­ da saopero dasis mogzaurobas kavkasiasa da,
teratura. - 1898. - #6. - gv. 91-92; #7. - gv. 116; kerZod, saqarTveloSi. 1913-1918 wlebSi xel­
2. Дело по архиву #296. - Т. II. - Тифлисское mZRvanelobda Tbilisis saxelmwifo operas.
жандармское управление, 1901. - Стр. 472; misi xelmZRvanelobis dros pirvelad daidga
3. Хаханов, А. Очерки по истории грузинской qarTuli originaluri operebi: d. arayiSvi­
словесности: Вып. 1-4. - Москва: Унив. тип., 1895 lis `Tqmuleba SoTa rusTavelze~, z. faliaS­
(обл.1907)-1906 (обл.1907) Очерки по истории vilis `abesalom da eTeri~, v. doliZis `qeTo
грузинской словесности. - Вып. 4: Литература XIX da kote~. 1919 wels mTavrobam saopero dasis
в.. - М., 1906 (обл.1907). - [4], 572, II с.; direqtorad daniSna, 1921 wlis 26 Tebervals
4. gafrindaSvili, a. gaswyda simi: (ir. evdoSvi­ Teatris muSa-mosamsaxureTa saerTo krebam
lis xsovnas). [leqsi] // ganaTleba. - 1916. - #5- operis Teatris xelmZRvanelad airCia, xo­
6. - gv. 386-387; lo ganaTlebis komisariatma operis pasuxis­
5. i. evdoSvilis dakrZalvamac... // Teatri da mgebel winamZRolad daamtkica. 1922 wlis 1
cxovreba. - 1916. - #20. - gv. 16; aprils dasma saopero msaxiobTa koleqtivis
6. Cveni cxovrebis istoriis masalebi: ir. evdoS­
moTaved daasaxela. 1923 wlis zamTris sezon­
vilis werilebi trofime inasariZesTan // Tea­
Si Tbilisis saopero dasis ufrosi iyo, za­
tri da cxovreba. - 1917. - #23. - gv. 14-15; #29.
fxulSi – Teatris gamge, 1924 wels – operisa
- gv. 9-11;
da baletis Teatris gamge.
7. xaxanaSvili, al. qarTulis sityvierebis isto­
1900 wlidan moskovis rusuli saTeatro
ria: (mecxramete saukune) / aleqsandre xaxanaS­
sazogadoebis wevrad iricxeboda, 1917 wli­
vili; d. kariWaSvilis redaqtorobiT. - me-2 ga­
dan – Tbilisis scenis muSakTa da moRvaweTa
moc.. - tf.: q.S. wera-kiTxvis gamavrc. saz. gam-ma
profesiuli kavSiris wevrad, 1921 wlidan
#139, 1917 (varlam al. ruxaZis st.). - 331, IVgv.;
– saqarTvelos xelovnebis muSakTa (rabisi)
8. xuroZe, varlam. qarTuli literaturis Tema­
kavSiris wevrad. adgenda saopero dasebs da
tiurad ganxilva me-XIX saukunidan Tebervlis
warmodgenebs uZRveboda. pirveli saopero
revoliuciamde: [damxm. wigni Sromis skolis
warmodgena misi xelmZRvanelobiT Semdgarma
meore safexurisaTvis]. - tf.: politkato­
dasma 1913 wels, soxumis axlad agebul Tea­
rRelTa maRaziis gamocema, 1927 (poligraf­
trSi, vano sarajiSvilis monawileobiT gamar­
tr. me-2 st.). - gv. 54;
Ta.
9. revoluciis matiane. - 1930. - #1. - gv. 138-139;
1925 wlis 8 Tebervals Tbilisis saxel­
10. gvaraZe, n. Teatraluri memuarebi. - [Tb.]:
mwifo akademiuri operis TeatrSi gadaxdil
saxelgami, 1949 (l. p. berias sax. poligrafkom­
binati komunisti). - 276 gv.
iqna misi saartisto da saTeatro moRvaweobis
25 wlisTavis aRsaniSnavi iubile.
evlaxiSvili, sergo ivanes Ze (1872, gardaicvala 1946 wlis 25 noembers. dai­
14/IX – 1946, 25/XI) – momRerali, operis msaxio­ krZala 27 noembers, - gaasvenes xelovnebis mu­
bi (baritoni) da saTeatro moRvawe, – respu­ SakTa saxlidan (maxaraZis q. #8).
blikis damsaxurebuli artisti, Tbiliseli
(deda – saSualo ganaTlebiT, mama – iuristi, mis Sesaxeb:
`vefxistyaosnis~ erT-erTi pirveli mTargm­ 1. ~Cveni axalgazrda momRerali sergei evlaxiS-
neli rusul enaze). swavlobda Tbilisis I va­ vili~... // cnobis furceli. - 1896. - 24 oqtombe-
JTa gimnaziaSi. musikaluri ganaTleba miiRo ri. - #5. - gv. 1;
moskovis konservatoriaSi, swavlobda itali­ 2. axalgazrda momRerali evlaxiSvili // cnobis
is qalaq milanSi. icoda rusuli da italiuri furceli. - 1897. - 3 marti. - #131. - gv. 2;
enebi. 3. axalgazrda momRerali b-ni evlaxiSvili //
1897 wels gamodioda italiis provin­ cnobis furceli. - 1898. - 1 maisi. - #522. - gv. 2;
ciuli qalaqebis scenebze (mReroda fausts, 4. koncerti // cnobis furceli. - 1903. - 24 dekem-
trubadurs, ernans da sxv.). saartisto ka­ beri. - #2362. - gv. 4;
riera daiwyo 1899 wlidan q. permSi (mReroda 5. n. rusuli opera: [~aida~ da `evgeni onegini~-s
baritonis yvela sapasuxismgeblo partias). dadgma. oneginis partiis Semsrulebeli s. i.
gamodioda yazans, astraxans, odesas, xarko­ evlaxovi (evlaxiSvili), diriJori iv. faliaS-

28
vili] // cnobis furceli. - 1905. - 20 seqtembe- Semdegac maswavlebloba daiwyo. sasuliero
ri. - #2912. - gv. 3; da saero mTavrobisagan devnilma, gaz. `iveri­
6. warmodgena da koncerti w. k. sazogadoebis is~ redaqcias miaSura.
sasargeblod // isari. - 1907. - 14 dekemberi. - samwerlo asparezze gamovida s. mgalo­
#276. - gv. 2; bliSvilisa da T. Jordanias xelmZRvanelo­
7. maWavariani, levan. qarTuli opera // Teatri biT. 1894 wels dabeWda pirveli moTxro­
da musika. - quTaisi, 1919. - #1. - gv. 50-52; ba `iliko bedenaZe~ (`iveria~, 1894, #194),
8. s. i. evlaxiSvili: saxelmwifo Teatris antre- ris Semdegac ilia WavWavaZem mudmiv Ta­
preniori. [foto] // Teatri da cxovreba. - 1919. namSromlad miiwvia. werda TomaanT kobas fse­
- #3. - gv. 1; vdonimiT, amave dros, Tbilisis rkinigzis de­
9. saxelmwifo Teatri: s. evlaxiSvili [karikatu- poSi msaxurobda. iqve dawera samRvdeloebis
ra] // eSmakis maTraxi. - 1920. - #28. - gv. 16. sawinaaRmdego araki `ras icini?~ (gamocema s.
WeliZis da i. imedaSvilisa, 1896 w.). dabeWd­
wyaro: vis Semdeg, sasuliero uwyebis moTxovniT,
1. ~Cveni axalgazrda momRerali sergei evlaxiS­ wignaki aikrZala. 1897 wels `iveriaSi~ dabeW­
vili~... // cnobis furceli. - 1896. - 24 oqtombe­ da moTxroba `mowafeTa cxovrebidan~ – se­
ri. - #5. - gv. 1; minarielTa duxWiri cxovrebis amsaxveli,
2. К 20-летию сценического служения С. И. Евлахова romlis gamoc mefis mTavrobam gazeTi 7 TviT
// Возрождение. - 1917. - 25 октября. - #187; daxura, xolo avtori ia ekalaZe 3 wliT ga­
3. А-е. С. И. Евлахов: [К 25-летию артистической daasaxla baqos guberniis q. lenqorans (1897-
деятельности] // Заря Востока. - 1925. - 10 1900), rogorc antisaxelmwifo mimarTulebis
февраля. - #800; mwerali (За антигосударственное направление в
4. Анте. Гос. опера // Заря Востока. - 1925. - 10 своей литературной деятельности). im xanad, is iyo
февраля. - #800; erTi pirveli politikuri gadasaxlebulTa­
5. melomani. s. evlaxiSvilis iubile // xelovneba. gani. gadasaxlebaSi myofma mwerlobaze xeli
- 1925. - 31 ianvari. - #5; mainc ar aiRo da ia ekalaZis fsevdonimiT dai­
6. saiubileo mowodeba // Teatri da cxovreba. - wyo wera.
1925. - #4; 1900 wels, samSobloSi dabrunebisTanave,
7. Заря Востока. - 1946. - 26 ноября. - #236; isev rkinigzaSi daiwyo samsaxuri, sadac 1907
8. kaSmaZe, S. vano sarajiSvili: monografia. - Tb.: wlamde darCa. TanamSromlobda `moambeSi~,
saxelgami, 1947 (saq. ssr poligraf. da gam-bis `kvalsa~ da `cnobis furcelSi~, 1905 wels –
saqmeTa sammarTv. beWvdiTi sityvis kombina­ f. gogiCaiSvilis mier ganaxlebul `iveriaSi~.
ti). - gv.: 35, 108, 109, 127, 147, 270. pirvel revoluciamde (1905 w.), mxatvruli si­
tyviT erTi pirvelTagani aRvivebda revolu­
ekalaZe, ia [cincaZe, iakob Tomas Ze] ciur aRmafrenas. pirvelma SemoiRo TeTri
(1872, 26/III – 1933, 11/X) – mwerali, revolucio­ (uriTmo) leqsebis wera.
neri, beletristi, publicisti, Jurnalis­ 1907-1911 wlebSi daamTavra yazanis saim­
ti, pedagogi, dramaturgi da sazogado moR­ peratoro universitetis iuridiuli fakul­
vawe, – mamiT guruli (sofel bukiscixidan, teti da, erTxans, veqilobda kidec. 1912 wli­
sagarejos monasterSi naswavli, mRvdeli), dan gorSi erovnul-demokratiul gaz. `qarT­
dediT – qarTleli (cxinvaleli, Sinauri ga­ ls~ xelmZRvanelobda (13 Tve). 1913 wlis
naTlebiT), – daibada Crdilo-oseTis sofel enkenisTvidan quTaisSi gamosul gazeT `ime­
cimisSi, naris xeobaze, mTavardiakvnis ojax­ reTSi~ monawileobda. 1914 wels, quTaisSive,
Si, 1872 wlis martis 26 (Zv. st.). swavlobda so­ Tavisi redaqtorobiT gamosca erovnul-de­
fel javis osur skolaSi, 1881 wlidan – goris mokratiuli gazeTi `samSoblo~.
sasuliero saswavlebelSi, sadac maswavle­ werda moTxrobebs, leqsebs proziT,
belma sofrom mgalobliSvilma masze didi piesebs, kritikul-publicistur werilebs,
aRmzrdelobiTi gavlena moaxdina da, misive Targmnida, adgenda saxelmZRvaneloebs da
waxalisebiT, xelTnawer Jur. `SromaSi~ mo­ sxv. misi fsevdonimebia: ia ekalaZe, TomaanT
nawileobda. 1887 wels Tbilisis sasuliero koba, ia e-Ze, i. c., i. - cani, i. marjaniZe, marja­
seminariaSi miiRes saxelmwifo xarjze, sadac niZe, koba-ia. icoda rusuli da osuri enebi.
T. Jordanias STagonebiT mwerlobas mokida nivTierad exmarebodnen: samRvdeloeba, qSwkg
xeli. seminarielTa ajanyebis meTaurobisa­ sazogadoeba, saTavadaznauro banki da redaq­
Tvis (1893 w.), 1894 wels, sxvebTan erTad, ga­ ciebi.
moricxes VI klasidan `mglis bileTiT~, e. i. sazogadoebriv-kulturul da revolu­
swavlis gagrZelebis ufleba mouspes, ris ciur asparezze gamovida gasuli saukunis

29
90-iani wlebis Semdeg. mefis mTavrobisagan sityvebia... mxolod fuliT afaseben kacs...
sastikad idevneboda, amasTan, nivTieradac qveyana orpirobisa da TvalTmaqcobisa...~ sa­
Zlier gaWirvebaSi iyo Tavis meuRle babos­ zogadoebrivi usamarTlobiT daCagrulTa
Tan (erTi pirveli TmaSekreWilTagani. axali piriT SesZaxis qveyanas: `me Tu adamiani var,
tipis ganviTarebuli qali) erTad. im drois adamianuradac unda vicxovrovo~; `risTvis
dabali wodebis mowinave Taobis (anbaniT: i. momeci guli, goneba da aRmafrena, Tu ki no­
imedaSvili, i. faniaSvili, k. CerqeziSvili, s. Rebis (gabatonebulTa) saTamaSo Seviqnebo­
WeliZe da sxv.) TanamoRvaweobiT, aqtiurad dio~. i. ekalaZes mzec ki ar moswons, Tu is
monawileobda kulturul-revoluciur sa­ yvelas Tanasworad ar gaaTbobs, ar moswons
xalxo moZraobaSi, muSaTa TviTganviTarebis veeba xe, Crdilovani, Tund mefisa iyos, Tu is
wreebis SeqmnaSi; maT Soris, saubrebiT, sa­ `wvrimalobas~ daCagravs: `ra gadidgulebs,
xalxo kiTxvebiT, samkiTxveloebis mowyobiT, mzes aRar uSveb, TiTqo marto SenTvis mna­
Tavis binaze xSirad literaturul-politi­ Tobdes da am mcenareT-ki sicocxle aRar un­
kur saubar-kamaTebis gamarTviT, 1895-1897 dodesT~... magram amave dros icis, rom cxo­
wlebSi wera-kiTxvis gamavrcelebel sazoga­ vrebis saTaveSi moqceuli, Zala-uflebiT
doebaSi muSaobiT da sxv. gamedidurebuli dabla mdgomT samarTlia­
maswavleblobda sxvadasxva saSualo nad ar moepyroba, Tu TviT dabla mdgomi ar
saswavlebelSi (aswavlida qarTul enas): 1912- moiTxovs Tvisi sicocxlis uflebas, amitom
1914 wlebSi – goris gimnaziaSi, 1914 wels mimarTavs wvrimalas: `ra dagemarTaT Tqven­
– quTaisis gimnaziaSi (samarTlis mecniere­ Ra mainc, wvrilo buCqebo, raT sisinebT egre
baT aswavlida), 1919-1920 wlebSi Coxatauris mwared, gulCaTxrobilad. ox, sacodavno, sa­
gimnaziis direqtorad iyo, 1923-1925 wlebSi codavno, Tqven rom mze naxoT, egre briyvni,
raWaSi – onis gimnaziis maswavleblad, bolo egre sustni aRar iqnebiTo~ da yvelas gulSi
xanebSi – sofel xaSmis skolaSi, lagodexSi da aRviZebs am mzis naxvis survils.
sxv. i. ekalaZis mrwamsi iyo yvelas Tanaswori
sabWoTa xelisuflebis dros daeniSna bedniereba, samSoblo qveynis nivTierad wel­
personaluri pensia, iyo sruliad saqarTve­ Si gamarTva-gaZliereba, uflebrivi ganmtki­
los sabWoTa mwerlebis kavSiris wevri. ceba, qarTveli xalxis ufleba-mosileba.
gardaicvala gulis sidambliT, leninis misi zogierTi moTxroba gadaTargmnilia
quCaze, SoTa rusTavelis ZeglTan waqceuli, rusul da somxur enebze.
1933 wlis oqtombris 11-s. dakrZales veris
axal sasaflaoze. calke gamocemulia:
umTavresad, cnobilia, rogorc mebrZo­ 1. Tevdore-mRvdeli! / (istoriuli ambavi) To­
li mwerali, sazogadoebriv ukuRmarTobaTa maanT kobasi. - tf., 1895 (m. SaraZis da amxanago­
mkveTri mamxilebeli, araradqmnili pirovne­ bis st.). - 56 gv.;
bis aRdgenis mociquli, qarTul mwerlobaSi 2. ras icini?: (araki). - Tb.: gamocema amx. s. Weli­
proletar-inteligenciis pirveli amsaxve­ Zisa da i. imedaSvilis, #3, 1896 (gr. Carkvianis
li, umetesad, lirikosi, vidre beletristi, st.). - 20 gv.;
qarTuli enis ostati. yoveli misi naweri 3. Txzulebani / ia ekalaZisa (TomaanT kobasi). -
samSoblo qveynisa da beCav-bedkrul xalxi­ tf.: gamocema `torolasi~, 1903 [kanze: 1904]
sadmi Rrma siyvaruliTaa gaJRenTili, sazo­ (ar. quTaTelaZis st.). - II, 428 gv.: [1] CarT.
gadoebriv usamarTlobisa da Zalmomreobis furc. portr.;
winaaRmdeg brZolis gamomwvevi (igi Tavis 4. sxvaTa Soris / ia ekalaZisa // daupatiJebeli /
moTxrobebSi gvisuraTebs qarTveli uqo­ moris meterlinkisa; [Targmani m. adamaSvili­
neli inteligenciis uferuloba-uqnarobas, sa]. sxvaTa Soris / ia ekalaZisa. xalxis warmo­
gamousadegrobas, uniaTobas, gadagvarebas, madgenloba da saarCevno ufleba / gorgasli­
cxovrebiT galaRebulTa usamarTlo parpaS­ Zisa. - tf., 1905. - gv. 27-112. - (iveriis biblio­
sa da maT masazrdoebelTa – mSromeli beCavi Teka; premia #2);
xalxis uilajobas, adamianis pirovnebis ara­ 5. akakis saiubileo krebuli, 1908. - tf.: saiubi­
rad qmnas, `patara umniSvnelo adamiani~, ro­ leo komitetis gamoc., 1908 (m. d. kiknaZis st.).
melTa `xvedria sdumden, rogorc samare, da - 63 gv.;
imuSavon, rogorc pirutyvebma... sxva yvela­ 6. mTvarian Rames // `alioni~-s krebuli: moTxro­
feri ki akrZaluli aqvT da sicocxliT savse bebi, eskizebi, ambebi / Sekreb. v. gadilias mier.
bunebasac ki maTTan saerTo ara aqvs-ra~. igi - Tf.: amxanag. `alioni~-s gamocema, #5, 1911
xedavs, rom cxovrebaSi `wrfeli guli da Ta­ (mswraflmbeWdavi Tbilisis metexis cixisa). -
vganwiruli siyvaruli moyvasisadmi calieri 358 gv.;

30
7. Tvalebi, mxolod Tvalebi: [ambavi] // `sxivi~: 12. imedis mogzauroba: (fantazia) // kvali. - 1900. -
literaturul-mxatvruli krebuli. - quTai­ #1. - gv. 13-17;
si: gazeT `Sromis~ TanamSromelTa gamocema, 13. axalwlis Rames: (fantazia) // kvali. - 1901. -
1916 (qSwkg saz-bis st.). – 176 gv.; #2. - gv. 7-11;
8. moTxrobebi / ia ekalaZe. - wigni 1: [mwerlis 14. gvianRaa!: (eskizi `werilis naglejis~ gamo) [ia
mokle biografiiT]. - quTaisi: mTavriSvilis ekalaZis SeniSvniT] // kvali. - 1902. - #34. - gv.
da amx. wignis maRaziis gamocema, 1917 (st. `Zmo­ 546-548;
ba~). - 111 gv.; 15. mTvarian Rames...: (eskizi) // kvali. - 1902. - #51.
9. samarTlis mecniereba: [mokle saxelmZRva­ - gv. 819-822;
nelo gimnaziebis, realuri da komerciuli 16. samaxsovro Rame: (moTxroba) // kvali. - 1902. -
saswavleblebisaTvis. – quTaisi, 1918. - 95 gv.; #52. - gv. 835-839;
10. Teoria sityvierebisa. - wigni 1: sazogado nawi­ 17. Saqros aRsareba: (ambavi) // kvali. – 1902. - #19.
li. - quTaisi: `ganaTlebis~ amxanagobis gamo­ - gv. 308-310; #21. - gv. 340-342; #22. - gv. 353-
cema, 1919 (sagbernio st.). - 60 gv.; 355. - avtoris vinaobis Sesaxeb, ix. werili re-
11. #21+ (nomeri ocdaerTi jvriT): drama 5 mo­ daqciis mimarT `kvali~. - 1902. - #23. - gv. 380;
qmedebad / [mxatv.: a. cimakuriZe]. - tf.: gamoc. 18. werilebi: [moTxroba] // kvali. - 1902. - #37. - gv.
germane marSaniasi, 1927 (poligrafskolis 593-597;
st.). - 63 gv.; 19. werili redaqciis mimarT: [moTxroba `Saqros
12. iliko bedenaZe. - tf.: saxelgami, 1928 [kanze: aRsareba~-s beWdvis Sewyveta] // kvali. - 1902. -
1929] (poligraftr. 1-li st.). - 37 gv.; #23. - gv. 380;
13. orni: Rirseuli pasuxi: saagitacio piesa 3 mo- 20. amonakvnesi: (leqsi-prozaT) // kvali. - 1903. -
qmedebad / avt.: ia ekalaZe da r. qorqia; Targma- #7. - gv. 115;
ni: k. jafariZisa. - tf., 1929 (poligraftr. me-3 21. meocnebe: (leqsiseburi) // cnobis furceli
st.). - 48 gv.; (suraTebiani damateba). - 1903. - 12 oqtomberi.
14. rCeuli nawerebi. - Tb.: saxelgami, 1934 (part- - #158. - gv. 1;
gamomc. st.). - 316 gv.; 22. mixvda: (ambavi) // cnobis furceli. - 1903. - 1
15. krebuli. - Tb.: sabWoTa mwerali-s gam-ba da st., ianvari. - #2029. - gv. 4;
1949. - 296 gv. 23. sikos saxloba...: (eskizebi saaRdgomod) // cno-
bis furceli. - 1903. - 6 aprili. - #2116. - gv.
gamoqveynebulia: 3-4;
1. isari // imedi. - 1881. - #9. - gv. 34-41; 24. fantazia: (leqsi prozaT) // kvali. - 1903. - #1.
2. sof. vaya: (goris mazra) // droeba. - 1881. - 15 - gv. 5-6;
oqtomberi. - #215. - gv. 2; 1883. - 26 maisi. - #98. 25. Горько, горько: (ambavi) // cnobis furceli (su-
- gv. 2; raTebiani damateba). - 1903. - 23 Tebervali. -
3. mTao maRalo: (leqsi prozaT) vuZRvni X-s... // #95. - gv. 1-4. - 2 marti. - #97. - gv. 1-3;
kvali. - 1896. - #35. - gv. 630-631; 26. deda, deda!: (eskizi) // saqarTvelos kalenda-
4. gakvriT (gza-da-gza): Tfilisidan baqomde // ri. - 1904. - gv. 511-520;
kvali. - 1897. - #17. - gv. 334-336; #21. - gv. 416- 27. erTxel jojoxeTSi: (saaxalwlo fantazia)
417; #23. - gv. 449-451; #24. - gv. 471-474; #28. - // cnobis furceli (suraTebiani damateba). -
gv. 537-539; #30. - gv. 570-571; #33. - gv. 612-616; 1904. - 1 ianvari. - #180. - gv. 5-8;
5. daudegari: werili megobarTan. (daviwyebuli 28. sxvaTa Soris...: moTxroba, aleqsi kakalaS-
kacis dRiuridan) [moTxroba] // moambe. - 1897. - vilis naambobi // kvali. - 1904. - #3. - gv. 9-12;
#10, gany. I. - gv. 1-30; #4. - gv. 6-9; #5. - gv. 9-13; iveriis biblioTeka.
6. krebazed: (eskizi) // iveria. - 1897. - 9 oqtombe- - 1905. - #2. - gv. 27-112;
ri. - #209. - gv. 1-3. - 14 oqtomberi. - #213. - gv. 29. usaxelo: (eskizi) // kvali. - 1904. - #1. - gv. 4-5;
2-3; saqarTvelos kalendari. - 1904. - gv. 527-532;
7. modi me waval im muSasTan...: (leqsi prozaT) // 30. amxanagebi // iveria. - 1905. - 12 ivnisi. - #98. - gv.
kvali. - 1897. - #10. - gv. 207-208; 2-3;
8. nenesas: (suraTi) // iveria. - 1898. - 13 marti. - 31. autaneli mdgomareoba: (erTi kacis dRiuris
#55. - gv. 1-2; meTormete furceli) // iveria. - 1905. - 28 ag-
9. suraTebi Cveni cxovrebidan: [moTxroba] (nawy- visto. - #154. - gv. 3-4;
vetebi) // kvali. - 1899. - #21. - gv. 342-344; 32. b-ni aleqsandre do: (erTi kacis dRiuris mesa-
10. tyeSic!: leqsi prozaT. (vuZRvni Cem `mego- me furceli) // iveria. - 1905. - 31 maisi. - #88.
brebs~) // kvali. - 1899. - #10. - gv. 162-164; - gv. 2-3;
11. SeCvenebuli: (eskizi) // iveria. - 1899. - 18 apri- 33. biZias naambobi: (eskizi) // iveria. - 1905. - 5 ian-
li. - #83. - gv. 1-3; vari. - #93. - gv. 2;

31
34. `bunebis batoni~: (erTi kacis dRiuris meore 56. werilebi: sadReiso // iveria. - 1905. - 14 seqtem-
furceli) // iveria. - 1905. - 22 maisi. - #82. - gv. beri. - #164. - gv. 3; 22 seqtemberi. - #170. - gv.
2-3; 4;
35. gaumarjos Tavisuflebas!: (Cemis dRiuridan) 57. werili ZmasTan: arsebul mdgomareobaze // ive-
// iveria. - 1905. - 29 oqtomberi. - #192. - gv. 3-4; ria. - 1905. - 31 oqtomberi. - #194. - gv. 3;
36. dResac...: (erTi kacis dRiuris meTerTmete 58. jaSuSis fiqrebi: sadReiso // iveria. - 1905. - 24
furceli) // iveria. - 1905. - 25 agvisto. - #151. aprili. - #59. - gv. 3;
- gv. 3; 59. brZola simarTlisaTvis: (vuZRvni nika min-
37. erTis kacis dRiuris erTi furceli // iveria. diaSvilis xsovnas). [moTxroba] // miwa. - 1906. -
- 1905. - 19 maisi. - #79. - gv. 2; #10. - gv. 4-12; #11. - gv. 5-12; #12. - gv. 4-12;
38. kampania (ambavi): sadReiso // iveria. - 1905. - 19 #13. - gv. 4-12; #14. - gv. 5-12; #15. - gv. 4-12;
ivnisi. - #104. - gv. 3-4; #16. - gv. 4-11; 1907. - #1. - gv. 4-9; #2. - gv. 5-12;
39. magram...: (erTi kacis dRiuris meSvide fur- 60. erTis dRiuridan: movtyuvdiT!; maS saidan
celi) // iveria. - 1905. - 6 agvisto. - #137. - gv. 3; gaCndnen amdeni xulignebi?; imereTis aoxre-
40. martooden laparaki...: (erTi kacis dRiuris ba; cixe Signidan tydeba; mainca gvwams // axali
meToTxmete furceli) // iveria. - 1905. - 11 seq- droeba. - 1906. - 7 marti. - #3. - gv. 2-4;
temberi. - #162. - gv. 3-4; 61. erT mSvenier zafxulis dRes: (eskizi) // axali
41. me da is...: (erTi kacis dRiuris mecxre fur- droeba. - 1906. - 11 marti. - #7. - gv. 2-3;
celi) // iveria. - 1905. - 14 agvisto. - #143. - gv. 62. qarTuli warmodgena: (`Wreli sufra~ - kome-
3-4; dia - farsi i. evdoSvilisa warmodgenili 31
42. me ki ar vicodi: (erTi kacis dRiuris merve maiss) // Sroma. - 1906. - 4 ivnisi. - #49. - gv. 3;
furceli) // iveria. - 1905. - 11 agvisto. - #140. 63. werili redaqciis mimarT: [mis sasargeblod
- gv. 3; gamarTuli warmodgenis angariSi] // megobari.
43. morjulebuli: (erTi kacis dRiuridan): sa- - 1906. - 19 dekemberi. - #70. - gv. 3;
dReiso // iveria. - 1905. - 8 maisi. - #71. - gv. 3; 64. amonakvnesi: 31 agvistos // isari. - 1907. - 4 seq-
44. moCvenebani: (erTi kacis dRiuris meeqvse fur- temberi. - #193. - gv. 2;
celi): sadReiso // iveria. - 1905. - 24 ivlisi. - 65. batono redaqtoro! neba miboZeT... // isari. -
#126. - gv. 4; 1907. - 22 agvisto. - #183. - gv. 4;
45. nawyvetebi: (erTi kacis dRiuris mecamete 66. gamomcemelTa sayuradRebod... // isari. - 1907.
furceli) // iveria. - 1905. - 3 seqtemberi. - - 14 ivnisi. - #127. - gv. 4;
#156. - gv. 3; 67. erTi paltos ambavi: [moTxroba] // niSaduri. -
46. nenes yanaSi...: (eskizi) // iveria. - 1905. - 13 mar- 1907. - #3. - gv. 5-7;
ti. - #25. - gv. 2; 68. im Sav-bnel dRis sworze...: [moTxroba] // isari.
47. ras eZebda da ra hpova: (suraTi) // iveria. - - 1907. - 24 ivnisi. - #136. - gv. 2-4;
1905. - 3 ivlisi. - #108. - gv. 3; 69. madloba RmerTs! // isari. - 1907. - 22 aprili. -
48. saTareSod... (dRiuridan): sadReiso // iveria. - #88. - gv. 2-3;
1905. - 1 maisi. - #65. - gv. 3; 70. mariam salariZisa // isari. - 1907. - 6 seqtembe-
49. tanjuli... ubeduri...: (erTi kacis dRiuris ri. - #195. - gv. 3;
meoTxe furceli): sadReiso // iveria. - 1905. - 71. maZiebelni: [moTxroba] // miwa. - 1907. - #16. - gv.
10 ivlisi. - #114. - gv. 3; 6-11; #18. - gv. 6-11; #19. - gv. 6-14;
50. uguloni... mSiSarani...: (erTi kacis dRiuris 72. gaumarjos Tavisuflebas!: (Cemis dRiuridan)
mexuTe furceli) // iveria. - 1905. - 21 ivlisi. // droebis kalendari. - 1908. - gv. 140-142;
- #123. - gv. 3; 73. kum fexi gamoyo... // eSmakis maTraxi. - 1908. -
51. fantazia: etiudi // iveria. - 1905. - 17 aprili. - #21. - gv. 2;
#55. - gv. 1; 74. mariam salariZe: [pedagogi. moRvaweoba. fo-
52. quCaSi...: (eskizi) // iveria. - 1905. - 28 aprili. - tosuraTi] // niSaduri. - 1908. - #60. - gv. 9-10;
#62. - gv. 2; 75. mcire SeniSvna (Cvenebur es-dekTa sayuradRe-
53. Svili muSa boqulaZisa: [leqsi] // iveria. - 1905. bod) // isari. - 1908. - 21 Tebervali. - #42. - gv.
- 4 seqtemberi. - #157. - gv. 2; 3;
54. cota ram samRvdeloebaze: (mogoneba): [egzar- 76. mware da tkbili fiqrebi // miwa. - 1908. - #1. -
xosi vladimeri Tfilisis sasuliero semina- gv. 9-12;
riaSi] // iveria. - 1905. - 2 noemberi. - #195. - gv. 77. pasuxad b-n kosta kulaSels // isari. - 1908. - 28
2; Tebervali. - #47. - gv. 3;
55. cxovrebis gareSe: (erTi kacis dRiuris meaTe 78. provinciis viTareba: cxinvalidan mowerili
furceli) // iveria. - 1905. - 23 agvisto. - #149. ambebi // amirani. - 1908. - 20 agvisto. - #137. -
- gv. 2-3; gv. 3; 21 agvisto. - #138. - gv. 3-4;

32
79. Ria werili gazeT `azris~ mepreses // isari. - yisi] // kooperacia. - 1918. - #1. - gv. 5-11; #2-3.
1908. - 28 Tebervali. - #47. - gv. 2-3; - gv. 24-31; #4. - gv. 41-48. - sqolioSi: samuel
80. Cveni sityvakazmuli mwerlobis gamo // amirani. smailsis wignidan: `TviTganviTareba~.
- 1908. - 24 ivlisi. - #115. - gv. 3;
81. Cems muzas: (leqsiseburi) // eri. - 1909. - #2. - xelnawerad darCa:
gv. 10; 1. ilia didebuliZe: [drama 4 moq.];
82. amaod-kvnesani: (tusaRis monologebi). mar- 2. rwmenisaTvis: [2 sur.];
tooba // Teatri da cxovreba. - 1910. - #27. - gv. 3. cxovrebis talRebSi: [romani 3 naw.].
3-4;
83. erTxel...: (eskizi). (vuZRvni nar-kans) // eri. - mis Sesaxeb:
1910. - #21. - gv. 6-9; 1. gemi. Sikriki // imedi. - 1881. - # 10-11-12. - gv.
84. natos // Teatri da cxovreba. - 1910. - #33. - gv. 49-66;
2; 2. ekalaZe, ia. /TomaanT koba/. Tevdore mRvdeli.
85. Svili muSa boqulaZisa: (leqsiseburi) // Tea- saxalxo wigni # 5 (istoriuli ambavi). tf.
tri da cxovreba. - 1910. - #31. - gv. 8; 1895 w.: [recenzia] // moambe. - 1895. - # 8, gany.
86. ras amboben verxvebi...: (ambavi) // grdemli. - II. - gv. 108-114;
1912. - wigni I, gany. 1. - gv. 319-330; 3. in-fari (ilia feraZe). bibliografia // iveria.
87. brZolis velaT: ZRvnaT vano epitaSvilis (es- - 1895. - 17 maisi. - # 102. - gv. 1-3;
kizi leqsaT) // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #2. 4. gomarTeli, iv. Cveni sityva kazmuli litera-
- gv. 2-4; tura 1899 wels // kvali. - 1900. - # 5. - gv. 77-79;
88. Tvalebi, mxolod Tvalebi!: ambavi // sxivi. - # 7. - gv. 110-111; # 9. - gv. 146-148;
1916. - gv. 59-78; 5. zangi (grigol rcxilaZe). – a) sityva-kazmuli
89. Svili muSa boqulaZisa: (axali varianti) [leq- mwerloba 1902 w. // cnobis furceli. - 1903. - 5
si] // axali ciskari. - quTaisi, 1916. - #1. - gv. 2; ianvari. - # 2032. - gv. 2-3; 9 ianvari. - # 2035. -
90. Sios: (dResaswaulis gamo). [leqsi] // nakaduli. gv. 2-3; b) b-n i. ekalaZis Txzulebani // cnobis
- 1916. - #3. - gv. 3-5; furceli. - 1904. - 21 agvisto. - # 2589. - gv. 2-3;
91. Zia Sios: (ZRvnaT nana da pegasagan). [leqsi] // 6. n-SiZe, i. (nakaSiZe). Cveni mwerloba: sikos
jejili. - 1916. - #2. - gv. 124-125; saxloba. saaRdgomo eskizi ia ekalaZisa // cno-
92. Tedo razikaSvili: [nekrologi fotosura- bis furceli. - 1903. - 6 seqtemberi. - # 2257. -
TiT] // jejili. - 1922. - #1-3. - gv. 39-40; lomi- gv. 2-3; cnobis furceli. - 1903. - # 2116;
si. - 1922. - #6-7. - gv. 25-26; 7. ia ekalaZe (iakob cincaZe): [portreti] // saqar-
93. matiane: [qarTuli kulturis qronika] // galak- Tvelos kalendari. - 1904. - gv. 501;
tion tabiZis Jurnali. - 1922. - #3. - gv. 13-14; 8. kalami (samson fircxalava). Cveneburi inteli-
94. sasamarTloSi: [moTxroba] // lomisi. - 1922. - gencia // cnobis furceli. - 1904. - 11 ivlisi. - #
#3. - gv. 7-12; 2550. - gv. 2-3; 18 ivlisi. - # 2557. - gv. 2-3; 25 ivli-
95. cxovrebis talRebSi: daubeWdavi romanidan: si. - # 2564. - gv. 2-3; 1 agvisto. - # 2571. - gv. 2-3;
[nawyvetebi] // lomisi. - 1922. - #6-7. - gv. 14-18; 9. ia ekalaZe: [warmodgenis gamarTva moswavleTa
96. ZRvnad galaktion tabiZes: [misalmeba] // galak- ajanyebaSi monawileobisaTvis seminariidan
tion tabiZis Jurnali. - 1925. - #1. - gv. 5. daTxovnili iakob cincaZis dasaxmareblad;
misi miReba yazanis universitetSi] // megobari.
Targmna: - 1906. - 3 dekemberi. - # 58. - gv. 3;
1. ibseni, henrix. moCvenebani: drama sam moqmede- 10. kviras, 17 dekembers: [i. cincaZis sasargeblod
bad henrix ibsenisa (Targmani ia ekalaZisa) // kosorotovis dramis “gazafxulis niav-Rva-
moambe. - 1904. - #7, gany. I. - gv. 1-37; #8. - gany. ris” dadgma Tbilisis saxazino TeatrSi n. Cxei-
I. - gv. 17-66; Zis monawileobiT; reJisori v. gunia] // megoba-
2. renani, ernest. cxovreba iesosi: avtoris su- ri. - 1906. - 15 dekemberi. - # 67. - gv. 1;
raTiT / Targmani [da winasityvaoba] ia ekalaZi- 11. oyroSiZe, domenti (TomaSvili d.). Soba me-
sa. – tf.: iv. svaniSvilis da v. gadilias gamo- siisa: (gadmokeTebuli): [leqsi eZRvneba ia
cema, 1906 (eleqtrombeWdavi amx. `Sroma~). - IV, ekalaZes] // megobari. - 1906. - 29 oqtomberi. - #
7-203, II, III gv.: sur; 29. - gv. 2;
3. Snicleri, artur. ferxuli. aTi dialogi / 12. g. S. surami // isari. - 1907. - 22 agvisto. - # 183.
Targmani [da winasityvaoba] ia ekalaZe-cinca- - gv. 3;
Zisa. - tf.: s. z. berZniSvilis gamocema, 1907 13. navi. batono redaqtoro!... // wyaro. - 1907. - 17
(st. amx. sorapani). - V, 153 gv. noemberi. - # 18. - gv. 4;
4. smailsi, samuel. TviTganviTareba sazogadoe- 14. saliteraturo dila // isari. - 1907. - 21 ivnisi.
brivi da piradi: mTargmneli: ia ekalaZe. [dasaw- - # 133. - gv. 2;

33
15. sizmris axsna // Surduli. - 1907. - # 1. - gv. 8-9; 36. baironiSvili, s. mihqrian dReni: vuZRvni ia
16. abaSiZe, kita. Cveni sityva-kazmuli mwerlobis ekalaZes // Sinauri saqmeebi. - 1912. - # 43. - gv.
gamo // amirani. - 1908. - 26 ivlisi. - # 116. - gv. 14;
2-3; # 118. - gv. 2-3; 37. xomleli. kritikuli SeniSvnebi: (“grdemli”,
17. an. partiuli brZola CvenSi. 1. brZolis gamw- saliteraturo krebuli. wigni I) // Sinauri saq-
vaveba // dasawyisi. - 1908. - 30 marti. - # 23. - gv. meebi. - 1912. - # 44. - gv. 8-10;
1-2; 38. f. m. meore mxaresac movusminoT! // Cveni wyaro.
18. axmaurda “amiranelTa” banaki... // mercxali. - - baqo, 1913. - # 5-15. - gv. 7-9; # 6-16, gv. 5-7;
1908. - 4 aprili. - # 1. - gv. 2; 39. arimaTieli, ioseb (imedaSvili, ioseb). – a) be-
19. griSaSvili, ioseb (gri-gri). muxambazi: dkrulT momRerali: ia ekalaZe - TomaanT koba
(vuZRvni ia ekalaZes). [iakob cincaZes. iumo- // Teatri da cxovreba. - 1914. - # 6. - gv. 7-8; b)
ristuli leqsi] // niSaduri. - 1908. - # 35. - gv. erTi Cumi muSakTagani: arCil xvedeliani (mci-
8; re mogoneba) // Teatri da cxovreba. - 1917. - #
20. ernest renani da misi wigni “cxovreba iesosi”: 31. - gv. 5-6; g) sulis mesaidumle // Teatri da
(mokle cxovrebis aRwera ernest renanisa) // cxovreba. - 1919. - # 10. - gv. 4;
mwyemsi. - 1908. - # 11. - gv. 5-8; 40. axali ambebi: samwuxaro ambavs gvatyobineben
21. ia ekalaZe: [cincaZe iakob. biografia] // niSadu- quTaisidan... // maTraxi. - 1914. - # 14. - gv. 3;
ri. - 1908. - # 35. - gv. 9-10; 41. ia ekalaZe - TomaanT koba. misi 20 wlis samwer-
22. kalandaZe, nestor (eSmaki). – a) gmiri // eSmakis lo moRvaweobis gamo: [portreti] // Teatri
maTraxi. - 1908. - # 22. - gv. 1; b) msajulebi: (mi- da cxovreba. - 1914. - # 6. - garekanis pirveli
baZva). [iumoristuli leqsi] // eSmakis maTra- gverdi;
xi. - 1908. - # 23. - gv. 1-2; g) puriSkeviCi da ia 42. akakiseburi(?!) // eSmakis maTraxi. - 1915. - # 9. -
ekalaZe, “niSadur” - “isari” da “russkoe znamia” gv. 14;
// eSmakis maTraxi. - 1908. - # 23. - gv. 14; d) dia- 43. gamourkveveli sqesi // axali maTraxi. - 1915. -
logi: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1915. - # 8. # 5. - gv. 10;
- gv. 2-3; 44. ia ekalaZis (i. T. cincaZis)... // Teatri da cxo-
23. mkiTxveli. ori “kritikosi” // xomli. - 1908. - 2 vreba. - 1915. - # 7. - gv. 16;
agvisto. - # 18. - gv. 1-2; 45. presa // klde. - 1915. - # 14. - gv. 11-12;
24. muSa asalo. s.-federalisturi ideuri brZo- 46. q.g.a. ia ekalaZe (oci wlis saliteraturo moR-
la // dasawyisi. - 1908. - 29 marti. - # 22. - gv. 1-2; vaweobis gamo): [suraTi] // ganTiadi. - quTaisi,
25. mwerlebi mwerlobis dacemis Sesaxeb // mze. - 1915. - # 6. - gv. 2;
1908. - 6 oqtomberi. - # 1. - gv. 3-4; 47. cnobili beletristi i. cincaZe-ia ekalaZe... //
26. neli. mcire SeniSvna (xeobelis da ia ekalaZis Teatri da cxovreba. - 1915. - # 28. - gv. 15;
gamo) // isari. - 1908. - 27 Tebervali. - # 46. - gv. 48. xomleli. ia ekalaZe // ganTiadi. - quTaisi,
2; 1915. - # 6. - gv. 2-4;
27. oqtombris 13, 1908 w. // mze. - 1908. - 13 oqtombe- 49. belaZe. intervius magvari // eSmakis maTraxi. -
ri. - # 2. - gv. 1; 1916. - # 14. - gv. 6-7;
28. ramdenime dRis winad... // isari. - 1908. - 26 Te- 50. ir. evdoSvili ia ekalaZesTan da Sio mRvimel-
bervali. - # 45. - gv. 3; Tan: [suraTi] // nakaduli. - 1916. - # 5. - gv. 7;
29. s-o. cota ram sityva-kazmul literaturaze // 51. ir. evdoSvili wera-kiTxvis sazoga. muzeum-
xomli. - 1908. - 8 agvisto. - # 22. - gv. 3; Si...: [suraTi] // nakaduli. - 1916. - # 5. - gv. 15;
30. qarTuli Teatris saqmeebi // mze. - 1908. - 6 oq- 52. mwerali ia ekalaZe... // Teatri da cxovreba. -
tomberi. - # 1. - gv. 4; 1916. - # 26. - gv. 16;
31. Smerlingi, oskar (О. И. Шлинг). ia ekalaZe so- 53. nargizi. bibliografia // axali ciskari. - qu-
flidan gamorbis: [karikatura] // eSmakis ma- Taisi, 1916. - # 1. - gv. 12-13;
Traxi. - 1908. - # 22. - gv. 1; 54. qarTvel mweralTa pirveli kreba... // Teatri
32. kini, edmond. Zm. zubalaSvilTa saxalxo saxli da cxovreba. - 1916. - # 52. - gv. 14;
// Teatri da cxovreba. - 1910. - # 35. - gv. 12-13; 55. Sio. quTaisSi // skola da ojaxi. - 1916. - # 1. -
33. gvelis wiwila. samagaliTo qarTveli // eSmakis gv. 11-12;
maxe. - 1911. - # 7. - gv. 7; 56. juReli, giga (svir-iskandeli, -seraZe, lera).
34. varTagava, ip. – a) literaturuli SeniSvnebi // oriode sityva Tanamedrove qarTul mwerlo-
cxovreba da xelovneba. - 1911. - # 8. - gv. 9-12; baze: (dausrulebuli werili) // sxivi. - 1916. -
b) [ia ekalaZis Semoqmedeba] // saxalxo gazeTi. - gv. 167;
1912. - # 728, 730-731, 733-734, 739-740, 744; 57. am dReebSi stambidan gamovida Cveni niWieri
35. zubalaSvilis saxli // xalxi. - 1911. - 8 Teber- beletristis... // Tavisufleba. - 1917. - # 3. -
vali. - # 1. - gv. 4; 13 Tebervali. - # 6. - gv. 3; gv. 28;

34
58. dafnisi da qloia. bulvaristebs. qal. sani- istoria: (uZvelesi droidgan me-XVIII sauk. ga­
trebs. sax. un. gamgeobas. gucas. ia ekalaZes. sulamde). - tf.: qarTvelTa Soris wera-kiTx­
gr. laRiZes: [iumoristuli leqsebi] // eSmakis vis sazogadoebis gamocema # 65, 1904 (Tavar­
maTraxi. - 1917. - # 1. - gv. 11-12; TqilaZis st.). - kani, 593, XIX, 1 gv.;
59. ia ekalaZe. moTxrobebi, wigni pirveli. mTa- 2. griSaSvili, ioseb (gri-gri). muxambazi: (vuZRvni
vriSvilisa da amx. wig. maR. gamocema. fasi aTi ia ekalaZes). [iakob cincaZes. iumoristuli leq­
Sauri: [recenzia] // ganaTleba. - 1917. - # 4-5. si] // niSaduri. - 1908. - # 35. - gv. 8;
- gv. 303; 3. Сборник стихотворений грузинских поэтов / В
60. ia ekalaZe: saxalxo saxlSi warmodgenil pie- русском переводе княгини С.В. Амираджиби. -
sis “nomeri ocda erTi jvriT”-is avtori [por- Москва: тип. В.М. Саблина, 1909. - XI, 180 с.;
treti] // Teatri da cxovreba. - 1918. - # 4. - gv. 4. ekalaZe, ia. moTxrobebi / ia ekalaZe. - wigni 1:
8; [mwerlis mokle biografiiT]. - quTaisi: mTa­
61. w-Ze, i. quTaisis Teatri: qarTuli drama oc- vriSvilis da amx. wignis maRaziis gamocema,
daerTi nomeri jvriT. drama 4 moqmedebaT ia 1917 (st. “Zmoba”). - 111 gv.;
ekalaZisa, 14, 16 da 17 dekamberi, 1917 w. // mebr- 5. xuroZe, v. // revoluciis matiane. - 1930. - # 1. -
ZolTa xma. - 1918. - # 14. - gv. 12-13; gv.: 139, 145;
62. WinWari. ia ekalaZis werilis gamo // axali sity- 6. bzvaneli, lado. ia ekalaZis xsovnas // sabWoTa
va. - 1918. - # 4. - gv. 3-5; mwerali. - 1933. - # 11;
63. ia ekalaZes... // Teatri da cxovreba. - 1919. - # 7. g. m. ia ekalaZe // komunisturi ganaTleba. -
10. - gv. 16; 1933. - # 64;
64. barrikadi: nimuSi gakretinebisa // elami arle- 8. ia ekalaZis gardacvaleba // komunisti. - 1933. -
kini: almanaxi. - baTumi, 1920. - # 1. - gv. 11-12; 12 oqtomberi. - # 236. - gv. 4.
65. ia ekalaZe: [foto] // Teatri da cxovreba. -
1920. - # 14. - gv. 9; elbaqiZe, luka maqsimes Ze (1865 – ) _
66. xelovneba: [informacia siaxleebis Sesaxeb xe- revolucioneri, partiul-sazogado muSaki,
lovnebaSi] // komunisti. - 1922. - 4 aprili. - # social-demokratiuli partiis wevri, sof.
75. - gv. 3; wesidan (raWis mazra). samazro orklasiani
67. bairami g. lanCxuTi: [recenzia speqtaklze “no- saswavleblis damTavrebis Semdeg, tfilisis
meri ocdaerTi jvriT”] // komunisti. - 1923. - 6 rkinigzis muSad Sevida da TviTganviTarebas
ianvari. - # 4. - gv. 4; daewafa. 1898 wlidan r.s.d.m. partiaSi muSaob­
68. saxalxo Teatris dramaturgni: meore xana: da, rogorc organizatori da muSaTa Soris
[portretebi] // Teatri da cxovreba. - 1923. - # warmodgenebis mmarTveli, wera-kiTxvis uco­
1. - gv. 89; dinarobis mospobis mizniT wreebis momwyobi
69. saqarTvelos xelovanTa gancxadeba: [menSevi- da sxv. 1905 wels, somex-TaTarTa Setakebis
kuri avantiuris dagmobisa da sabWoTa xeli- dros, razmis wevri iyo, Semdeg TviTmpyro­
suflebasTan aqtiuri TanamSromlobis Se- belobis winaaRmdeg mebrZol razmSi Seiara­
saxeb] // komunisti. - 1924. - 23 seqtemberi. - # Rebuli ibrZoda. 1905 wlis dekembris 18-s
217. - gv. 2; naZaladevSi, muSaTa SeiaraRebul razmSi mo­
70. begiaSvili, T. qarTuli sityvakazmuli mwer- nawileobda, rogorc razmis ufrosi. kazakeb­
lobis anTologia: ia ekalaZis redaqtorobiT: ma awames da dasWres kidec mklavSi. miuxeda­
[recenzia] // komunisti. - 1928. - 14 marti. - # vad sastiki devnisa, yovel demonstraciaSi
60. - gv. 6; mxurvale monawileobas iRebda. 1907 wels,
71. ia ekalaZis gardacvaleba // komunisti. - 1933. - politikur-revoluciuri moRvaweobisTvis,
12 oqtomberi. - # 236. - gv. 4; viatskis guberniaSi, malmiჟis mazraSi gadaa­
72. ekalaZe ia: [gardacvalebidan 15 wlisTavis ga- saxles, saidanac 1908 wels gamoipara. 1909
mo] // saxalxo ganaTleba. - 1948. - # 42. - gv. 4. wels, sxvebTan erTad, metexis cixes daeca
amxanagTa gasaTavisufleblad, ris Semdegac
wyaro: tfilisidan baToms wavida, sadac beriZis gva­
1. Хаханашвили, А. С. – a) Очерки по истории riT cxovrobda. aqedan xelaxla gadaasaxles
грузинской словесности: Вып. 1-4. - Москва: yirims, saidanac dabrunda.
Унив. тип., 1895 (обл. 1907)-1906 (обл. 1907).
- 4т.; 26 см.. - Перед загл. авт.: А.С. Хаханов, во wyaro:
2-4 тт.: Александр С. Хаханов. - Во 2-4 тт. изд.: 1. suxiSvili, vaso. 1905 wlis 18 dekemberi naZa­
О-во истории и древностей рос. при Моск. ун-те. ladevSi // revoluciis matiane. - 1905. - #3. -
- Библиогр. в примеч.; b) qarTuli sityvierebis gv. 69-74.

35
eliava, mariam ivane nakaSiZis asu­ gaborotebuli oficroba n. eliavas mosakla­
li (1870 – 1908, 29/I) – sazogado moRvawe, – vad daeZebda, xolo mTavrobam Seipyro, ro­
Zvelebur ojaxSi Sinaurulad gazrdili, rac gorc pasuxismgebeli redaqtori, gaasamarT­
icoda – TavisiT. samSoblo qveynis, mSromeli la (129-e muxlis ZaliT) da erTi wliT cixeSi
xalxisa da davrdomilTa uangaro moyvaru­ Casva (1907).
li, baTumis saqvelmoqmedo sazogadoebis n. eliava 1906 wels pirveli saxelmwi­
Tavmjdomaris amxanagi, saqalebo gimnaziis fo saTaTbiros amomrCevlad iyo. 1907 wels
samzrunvelo sabWos wevri, sajaro biblioTe­ arCeul iqna qalaq Tbilisis xmosnad. aq xel­
kis gamgeobis, qarTuli saswavleblis komite­ mZRvanelobda demokratiul jgufs da qala­
tisa da sxv. wevri, - yvelgan sruliad ufasod qis saqmeebze didi gavlenac hqonda. sabWoSi
momuSave. misi gamosvlebiT ukmayofilo mTavrobam
sabWos miswera – xmosnobidan gadaayeneTo,
wyaro: ramac sabWos mowinave nawilis gulistkivili
1. gunia, valerian. qarTveli moRvaweni: mariam gamoiwvia – mdabio wresTan cocxali kavSiri
eliava: [nekrologi] // niSaduri. - 1908. - #29. gvindao, magram mainc mTavrobis moTxovnas
- gv. 9-10. daemorCilnen da n. eliava xmosnobidan gadaa­
yenes.
eliava, nikoloz [niko] zurabis Ze 1910 wels n. eliava faqtobrivad reda­
(1874 – 1937, 13/VII) – Jurnalisti da sazoga­ qtorobda Jur. `mogzaurs~, Semdeg _ Jur.
do-politikuri moRvawe, – daibada quTaisis `axal gzas~. aq muSaobdnen: gr. lorTqifani­
mazris sof. RanirSi, imereTSi. daasrula qu­ Ze, g. axmetelaSvili da sxv. am wlis 5 aprils
Taisis gimnazia da moskovis universitetis daatusaRes. xuT Tves metexis cixeSi jdomis
iuridiuli fakulteti pirveli xarisxis di­ Semdeg, ხუთი wliT rostovs gadaasaxles da,
plomiT (1899 w., Tumca studentTa gaficvis amave dros, gaz. `axal gzaSi~ moTavsebuli we­
gamo, roca memarcxene studentoba gamocdis rilis gamo, weliwadnaxevari cixec miusajes,
Casabareblad ar gamocxadda, n. eliavam di­ amasTan, veqilobis uflebac ahyares (rac mxo­
plomi 1902 wels miiRo). umaRlesi ganaTle­ lod 1917 wels daubrunda). donis rostovSi
bis miRebisTanave, Tbilisis olqis veqilTa xelaxla Seipyres politikur organizaciaSi
wreSi Caewera da, umetesad, politikur damna­ muSaobisaTvis da, 8 Tves cixeSi jdomis Sem­
SaveTa saqmeebs awarmoebda: politikur pro­ deg, narimis mxares gadasaxleba miusajes, ma­
cesebs, muSaTa samoqalaqo saqmeebs; saxel­ gram avadmyofobis gamo astraxanis mazraSi
mwifo damnaSaveT aZlevda rCeva-darigebas, gagzavnes. aq yofnisas faqtiurad redaqto­
iyo iurist-konsultanti profesionaluri robda rusul gazeTs `Астраханский телеграф~.
kavSirebisa, – legaluri warmomadgeneli 1914 wels astraxanidan TbilisSi daabrunes,
ukve partiad Seqmnili aralegaluri so­ sadac policiis zedamxedvelobis qveS cxo­
cial-demokratiisa. pirvelad baTumis muSe­ vrobda.
bis politikur procesSi miiRo monawileoba 1917 wlis dasawyisSi pirveli koopera­
(1902-1903). politikur asparezze gamovida tivis yrilobis Tavmjdomared airCies, re­
studentobis drosve quTaisSi, daselTa jgu­ voluciis Semdeg – kavkasiis veqilTa pirveli
fSi (romlis wevrebic iyvnen: mixa cxakaia, p. sabWosa da muSaTa sabWos wevrad. muSaTa sa­
geleiSvili, al. wulukiZe, maSo vardosaniZe, bWom daniSna Tbilisis sasursaTo saqmeTa ko­
diomide TofuriZe, liza WiWinaZe, sam. kilaZe misrad, xolo glexTa yrilobis mier arCeul
da sxv.). aq muSaobisaTvis ramdenime TviT daa­ iqna glexTa centris wevrad, sruliad ruse­
tusaRes. Tis qalaqTa kavSiris mTavari komitetis we­
samwerlo asparezze 1901 wels gamovi­ vrad da sxv., arCeul iqna Tbilisis guberniis
da. pirveli werili dastamba `kvalSi~ da misi sasursaTo komitetis Tavmjdomared, saqar­
uaxlobelesi TanamSromeli Seiqmna, male – Tvelos erovnuli sabWos wevrad, osmalTa
redaqtoris (n. Jordania) moadgile. am dros, moaxloebuli safrTxis gamo – Tbilisis dac­
`kvalis~ garSemo, n. Jordanias meTaurobiT, vis sabWos wevrad, romelsac gansakuTrebuli
daselTagan social-demokratiuli jgufi ya­ uflebebi hqonda miniWebuli. sazogadoebriv
libdeboda. erTi damaarsebel-TanamSromel­ asparezze gamosvlis dRidan aqtiurad mo­
Tagani iyo Jur. `mogzaurisa~ (1905), redaqto­ nawileobda kulturisa da saganmanaTleblo
ri rus. gaz. `Кавказский рабочий листок~-isa, ro­ sxvadasxva dawesebulebaSi: iyo xelmZRvaneli
melic mtkice revoluciur azrebs qadagebda: da Tavmjdomare saxalxo TeatrTan arsebuli
xalxs mefis mTavrobis winaaRmdeg SeiaraRe­ wris, saxalxo universitetis, wevri dramatu­
buli ajanyebisaken mouwodebda, ris gamoc, li sazogadoebis gamgeobis, qarTvelTa Soris

36
wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis 5. gaz. `Нов. обозр.~-s sweren baTumidan... // iveria.
gamgeobis, saqarTvelos qalaqTa kavSiris Ta­ - 1903. - 12 marti. - #58. - gv. 2;
vmjdomare, saqarTvelos damfuZnebeli kre­ 6. gomarTeli, i. Cveni uTanxmoeba: (soflad miwis
bis wevri da sxv. muSebis dajgufeba): [n. eliavas winaaRmdeg,
romlis werili daibeWda 1905 wlis `mogzaur-
gamoqveynebulia: Si~, N26] // iveria. - 1905. - 24 ivlisi. - #126. - gv.
1. bibliografia: recenzia wignze: 1-2;
Хелтуплишвили, Мих. Вступление Грузии в состав 7. `kviras, 20 marts~...: [ruseTis veqilTa krebaze
Росийской империи. Кутаис. 1901 г. // kvali. - warsagzavn deputatebad s. k. Cemisovis, t. n.
1901. - #52. - gv. 1062-1063; ioanesianis, niko eliavas da sxvaTa amorCeva] //
2. puris gaZvireba // wyaro. - 1907. - 9 noemberi. - iveria. - 1905. - 22 marti. - #34. - gv. 3;
#11. - gv. 2; 8. `nafic veqilis TanaSemwis...~: [nik. eliavas
3. qalaqis sabWoSi (SeniSvna) // ali. - 1908. - 7 noem- damtkiceba gaz. `kavkazski raboCi listokis~
beri. - #5. - gv. 1-2; redaqtorad] // iveria. - 1905. - 30 noemberi. -
4. axali wre da Zveli seqcia // momavali. - 1909. - #215. - gv. 2;
25 oqtomberi. - #49. - gv. 3-4; #50. - gv. 3-4; 9. `tfilisSi arsdeba~...: [n.z. eliavas redaqto-
5. b-no redaqtoro! // momavali. - 1909. - 19 noembe- robiT gaz. `kavkazski raboCi listokis~ gamo-
ri. - #70. - gv. 4; cema] // iveria. - 1905. - 18 noemberi. - #209. - gv.
6. kidev b. megobris pasuxaT // momavali. - 1909. - 1 3;
10. axali ambavi: [baqoSi axali gazeTi `kavkazskoe
noemberi. - #55. - gv. 3-4; #56. - gv. 3-4;
slovo~. gaz. `raboCi listokis~ redaqtoris n.
7. mec momismineT!: (werili redaqciis mimarT) //
z. eliavas saqme sasamarTloSi] // cnobis fur-
Cveni gazeTi. - 1910. - 3 aprili. - #3. - gv. 3-4;
celi. - 1906. - 5 ianvari. - #2973. - gv. 2;
#4. - gv. 3-4;
11. axali ambavi: [gaz. `kavkazski raboCi listokis~
8. mTavar komitetis Tavmjdomaris n. eliavas
redaqtorebis n.i. TamamSevisa da n.z. eliavas
moxseneba // kavkasiis qalaqi. - 1919. - #5-6. - gv.
saqmis ganxilva. ganaCeni] // cnobis furceli. -
20-24;
1906. - 2 Tebervali. - #2994. - gv. 3;
9. zogi ram Cemi STabeWdilebidan: [miRwevebi sa-
12. axali ambavi: [gaz. `kavkazski raboCi listokis~
bWoTa saqarTvelos aRmSeneblobaSi] // axal-
redaqtoris n.z. eliavas saqme sasamarTloSi] //
gzeli #1: komunistis damateba. - 1927. - 25
cnobis furceli. - 1906. - 5 ianvari. - #2973. -
ianvari. - #18. - gv. 3;
gv. 2;
10. sityva: warmoTqmuli plexanovis saxelobis
13. axali ambavi: [patimrobidan ganTavisufle-
klubSi yofil menSevikTa saqalaqo TaTbirze
bulni: ivane iudini, giorgi sturua, samson
// axalgzeli #61: komunistis damateba. - 1927.
fircxalava, vladimer lorTqifaniZe, nik.
- 1 marti. - #47. - gv. 3;
eliava da sxv.] // cnobis furceli. - 1906. - 7
11. ukanaskneli mohikani: niko nikolaZis gardac-
marti. - #3020. - gv. 1;
valebasTan dakavSirebiT // komunisti. - 1928. -
14. axali ambebi: [gaz. `kavkazski raboCi listokis~
5 aprili. - #79. - gv. 9;
redaqtorebma i. TamamSevma da nik. eliavam,
12. 1929-30 wlis sakontrolo cifrebi // komunis-
romelTac dapatimreba miusajes, saqme senat-
ti. - 1929. - 20 seqtemberi. - #217. - gv. 4; 21 seq- Si gaasaCivres] // ganTiadi. - 1906. - 5 marti. -
temberi. - #218. - gv. 3; #1. - gv. 2;
13. Cemi mogonebani: [amx. saSa wulukiZis Sesaxeb, 15. `kavkazski raboCi listokis~ redaqtoris nik.
dabadebidan 60 wlis Sesrulebis gamo] // muSa. eliavas saqme~...: [samosamarTlo palatam gaar-
- 1936. - agvisto. - #186. - gv. 3. Cia, daajarima misi Tavmdebi] // sxivi. - 1906. - 5
ianvari. - #13. - gv. 2;
mis Sesaxeb: 16. `kavkazski raboCi listokis~ saqme: [am gazeTis
1. axali ambavi // iveria. - 1897. - 28 Tebervali. - TanamSromlebis n. i. TamamSevis da n. z. elia-
#36. - gv. 1; vas politikuri saqmianobisaTvis samarTalSi
2. kavkasiis stipendiantebi // cnobis furceli. - micema] // cnobis furceli. - 1906. - 18 ianvari.
1897. - 17 ianvari. - #87. - gv. 1; - #2981. - gv. 3;
3. dgebuaZe, profile. Tqvengan imed-gacruebu- 17. `kavkazski raboCi listokis~ saqme: [redaqto-
li mkiTxveli: werili kvalis xelmZRvanelis ris nik. TamamSevisa da nik. eliavas gasamarT-
mimarT. mowyaleo xelmwifeo! // iveria. - 1899. leba mTavrobis sawinaaRmdego statiebis ga-
- 18 Tebervali. - #37. - gv. 1-3; moqveynebisaTvis] // cnobis furceli. - 1906.
4. sadauria? // iveria. - 1902. - 14 Tebervali. - - 11 ianvari. - #2976. - gv. 3; 12 ianvari. - #2977.
#37. - gv. 3; - gv. 2;

37
18. `rogorc SevityveT~...: [gaz. `kavkazski ra- #87. - gv. 2-3; #92. - gv. 3; #93. - gv. 3-4; #94. -
boCi listokis~ redaqtor-gamomcemlis n. i. gv. 3-4;
TamamSevisa da redaqtoris n. z. eliavas gasa- 41. qalaqebis saguber. saqmeTa sakrebulos... // mo-
marTleba gazeTSi muSaTa deputatebis mani- mavali. - 1909. - 13 dekemberi. - #90. - gv. 2;
festis dabeWdvis gamo] // lampari. - 1906. - 7 42. qalaqis miwebiT sargeblobis Sesaxeb... // Cveni
maisi. - #6. - gv. 2; saqme. - 1909. - 9 aprili. - #29. - gv. 4;
19. 9 am Tves daiwyo... // Cveni gza. - 1907. - 12 oqtom- 43. qalaqis sabWo... // momavali. - 1909. - 10 oqtom-
beri. - #31. - gv. 2; beri. - #36. - gv. 3; oqtomberi. - #51. - gv. 2; 11
20. avlabris saidumlo stambis saqme // Cveni sity- noemberi. - #63. - gv. 2; 25 dekemberi. - #100. -
va. - 1907. - 26 ivlisi. - #7. - gv. 1; gv. 3; 30 dekemberi. - #102. - gv. 3; Cveni azri.
21. am ramdenime dRis wineT... // cisartyela. - 1907. - 1909. - #7. - gv. 3; 10 ivnisi. - #34. - gv. 3-4;
- 16 dekemberi. - #1. - gv. 2; 44. q.S.w.k. gamavrcelebeli sazogadoebis wliuri
22. gasamarTleba // wyaro. - 1907. - 13 noemberi. - sazogado kreba // momavali. - 1909. - 8 dekembe-
#14. - gv. 2; ri. - #85. - gv. 4;
23. -d. 23 aprils gaaTavisufles... // laxvari. - 45. xmosan n. eliavas saqme // momavali. - 1909. - 25
1907. - 26 aprili. - #14. - gv. 2; oqtomberi. - #49. - gv. 2; 27 noemberi. - #76. -
24. dapatimrebulni // isari. - 1907. - 16 dekemberi. gv. 3;
- #278. - gv. 2; 46. `zakavkazie~-s #31 da me-32 #-Si moTavsebu-
25. nafici veqili nikoloz zurabis-Ze eliava... // lia... // axali sxivi. - 1910. - 11 Tebervali. - #7.
Cveni gza. - 1907. - 25 seqtemberi. - #17. - gv. 1; - gv. 1-2;
#18. - gv. 1; #19. - gv. 1; 47. ika. ar yofila `nedorozumenie~ // Cveni gaze-
26. politikuri saqme // isari. - 1907. - 12 seqtembe- Ti. - 1910. - 6 aprili. - #5. - gv. 3; #6. - gv. 2-3;
ri. - #199. - gv. 2-3; 48. nacionalur muzeumis amSenebeli komisia //
27. Cxreka da dapatimreba // wyaro. - 1907. - 5 dekem- droeba. - 1910. - 12 ianvari. - #8. - gv. 3;
beri. - #32. - gv. 3; 49. n. Jordanias werili // momavali. - 1910. - 19 ian-
28. Cxreka // isari. - 1907. - 5 dekemberi. - #268. - gv. vari. - #116. - gv. 2;
2; 50. paraskevs moxda... // saxalxo gazeTi. - 1910. - 9
29. cixidan ganTavisufleba // cis nami. - 1907. - 16 maisi. - #3. - gv. 3;
dekemberi. - #9. - gv. 3; 51. `presis sindikati~: qalaqis sabWos sxdoma //
30. xmosnebis arCeva // isari. - 1907. - 13 ivnisi. - axali sxivi. - 1910. - 4 Tebervali. - #1. - gv. 3;
#126. - gv. 1; 52. SekiTxva // xalxi. - 1910. - 1 Tebervali. - #5. -
31. 21 ivliss n. eliavas TavmjdomareobiT moxda... gv. 2;
// xomli. - 1908. - 24 ivlisi. - #10. - gv. 1; 53. SekiTxvis gamo // xalxi. - 1910. - 1 Tebervali. -
32. 23 ivliss Tfilisis samosamarTlo palatis #5. - gv. 2;
sagangebo sakrebulom... // xomli. - 1908. - 29 54. qarT. kult. kavSirSi... // Teatri da cxovreba. -
ivlisi. - #14. – gv. 2; 1916. - #3. - gv. 16;
33. axvlediani, solomon (megobari). Zveli seqcia 55. amier-kavk. qalaqTa kavSiri // eSmakis maTraxi. -
da axali wre // momavali. - 1909. - 28 oqtomberi. 1917. - #50. - gv. 8;
- #51. - gv. 3-4; 56. axali barometri: [karikatura] // eSmakis ma-
34. gub. saqalaqo saqmeTa sakrebulos 16 dekem- Traxi. - 1917. - #9. - gv. 8-9;
bris... // momavali. - 1909. - 19 dekemberi. - #95. 57. s. d. moRvaweni saqarTveloSi,... // pirveli nabi-
- gv. 3; ji. - 1917. - #16. - gv. 254;
35. igive. mosalodneli bolo // momavali. - 1909. - 58. SimSiloba kaxeTSi // sasoflo gazeTi. - 1917. -
21 noemberi. - #72. - gv. 2-3; #7-8. - gv. 14
36. politikuri saqme // momavali. - 1909. - 3 seqtem- 59. demokratiuli organizaciebis yriloba // ka-
beri. - #7. - gv. 2; vkasiis qalaqi. - 1918. - #15-16. - gv. 13-15;
37. JurnalistTa kreba // Cveni saqme. - 1909. - 17 Te- 60. niko z. eliava: damsaxurebuli politikuri
bervali. - #11. - gv. 4; moRvawe... [foto] // Teatri da cxovreba. - 1919.
38. sabWos sxdoma // momavali. - 1909. - 25 oqtombe- - #6. - gv. 9;
ri. - #49. - gv. 3; 8 noemberi. - #61. - gv. 3; 61. saxalxo gvardielTa pirveli yriloba // muSa-
39. toroSeliZe, s. b. b. megobaris da ikas werile- Ta cxovreba. - 1919. - #9. - gv. 10;
bis gamo // momavali. - 1909. - 7 noemberi. - #60. 62. mTavrobaSi: Sinagan saqmeTa... // Cveni qalaqi. -
- gv. 3; 1920. - #6. - gv. 25-26;
40. urataZe, giorgi (galiorka). `wera-kiTxvis 63. saqarTvelos parlamentis Semadgenloba: dam-
sazogadoebis~ wliuri kreba. STabeWdileba fuZnebeli krebis wevrebi // saxalxo kalenda-
// momavali. - 1909. - 9 dekemberi. - #86. - gv. 3; ri. - 1920. - gv. 107-112;

38
64. saxalxo gvardiis meore yriloba: [iumoriT] // garnizonisadmi: brZaneba #12, marti, 1921
eSmakis maTraxi. - 1920. - #48. - gv. 10-11; weli: [iaraRis registraciis da feTqebadi
65. qalaqTa TviTmarTveloba: qalaqTa kavSiri // saSualebebis Cabarebis vadis damTavrebasa da
eroba. - 1920. - #11-12. - gv. 94-95. Cxrekis dawyebis Sesaxeb 3 dRis vadaSi] // komu-
nisti. - 1921. - 11 marti. - #9. - gv. 3;
wyaro: 4. brZaneba qalaq Tbilisis da misi raionis gar-
1. avtobiografia; nizonisadmi: Tebervlis 25-1 1921 wels: [qalaq
2. Дело по архиву #26/6. - 1901. - Стр. 472; Tbilisis garnizonis ufrosad amxanag velika-
3. n. eliava: [foto] // Teatri da cxovreba. - 1920. novis daniSvnis Sesaxeb] // komunisti. - 1921. - 3
- #19. - gv. 9. marti. - #2. - gv. 4;
5. gansakuTrebuli daniSnulebis nawilebisadmi:
eliava, Salva zurabis Ze (1885 – 1937) brZaneba #5 / saqarTvelos samxedro sabWo //
– profesiuli revolucioneri da Jurnalis­ komunisti. - 1921. - 2 noemberi. - #201. - gv. 2;
ti, Zveli bolSeviki, partiis politikuri 6. gancxadeba saqarTvelos revolucionuri
moRvawe, koWl-komitetad wodebuli, 1903 komitetisa im ucxo vaWrebisa da firmebis Se-
wlidan xonis pirveli social-demokratiu­ saxeb, romelnic moisurveben saqarTvelosTan
li ujredis sulisCamdgmeli, – daibada sof. savaWro-samrewvelo damokidebulebis aRd-
Ranirs, imereTSi. iyo nikoloz eliavas Zma. genas: [funqciebis sagareo vaWrobis saxalxo
1904 wlidan partiaSi Sevida. sarevolucio komisariatisaTvis gadacemis Sesaxeb] / saqar-
muSaobas awarmoebda saqarTvelosa da ru­ Tvelos ssr revolucionuri komiteti // ko-
seTSi (peterburgSi, studentTa moZraoba­ munisti. - 1921. - 15 aprili. - #36. - gv. 3;
Si). revoluciuri muSaobisaTvis araerTgzis 7. dekreti #2: [saqarTvelos demokratiuli res-
Seipyres. 1912-1914 wlebSi TanamSromlobda publikis armiisa da saxalxo gvardiis demobi-
gaz. `pravdaSi~, 1914 wlidan – `treugolni­ lizaciis Sesaxeb] / saqarTvelos socialistu-
kis~ qarxnis saavadmyofo salaroSi. 1914 wlis ri sabWoTa respublikis revolucionuri komi-
Semodgomaze gadasaxlebul iqna vologdas.
teti // komunisti. - 1921. - 2 marti. - #1. - gv. 1;
Tebervlis revoluciis Semdeg vologdis
8. mTavrobis moqmedebani da gankargulebani: [sa-
sabWos Tavmjdomared iyo, oqtombris re­
qarTvelos gzebze samxedro wesebis SemoRe-
voluciis Semdeg – vologdis guberniis aR­
bisa da gzaTa sammarTvelos mosamsaxureebis,
maskomis Tavmjdomared, 1918 wlis bolodan
xelosnebis da muSebis mobilizaciis Sesaxeb] /
– saxvaWrobis kolegiis wevrad. 1919 wlidan
saqarTvelos revolucionuri komiteti // ko-
msaxurobda wiTel jarSi, 1-li da me-9 laSqre­
munisti. - 1921. - 17 marti. - #13. - gv. 3;
bis revoluciur-samxedro sabWos wevri iyo,
9. wiTeli laSqris sardlad al. andronikaSvi-
1921 wlidan – saqarTvelosa da amierkavkasi­
lis daniSvnis Sesaxeb: brZaneba N74 / saqarTve-
is sazRvao-samxedro komisari, 1923 wlidan
los revolucionuri komiteti // komunisti.
– saqarTvelos saxkomsabWos Tavmjdomare,
- 1921. - 27 ivlisi. - #119. - gv. 2;
Semdeg (1931 wlamde) – a/k deputatebis saxkom­
10. amier-kavkasiis komorganizaciebis pirveli
sabWos Tavmjdomare, 1931 wlidan – rsss
yriloba: [werilebi] // komunisti. - 1922. - 21
saxkomsabWos rwmunebuli xorcis damzadebis
Tebervali. - #41. - gv. 1; 22 Tebervali. - #42. -
dargSi, Semdeg – rsss sagareo vaWrobis komis­
gv. 1-2; 23 Tebervali. - #43. - gv. 1-2;
ris moadgile. sakavSiro kompartiis (b) ck-s
11. aRar gvyavs erTi ZvirfasTagani: [kamos Se-
wevrobis kandidati da rsss ck-s wevri.
saxeb] // komunisti. - 1922. - 18 ivlisi. - #162.
gamoqveynebulia: - gv. 2;
1. amxanag Salva eliavas sityva xelovnebis mu- 12. samagiero gadauxades: [baqos komunarebze] //
Sakebisadmi: [momxseneblis poziciis Sesaxeb komunisti. - 1922. - 20 seqtemberi. - #215. - gv.
saxelmwifo TeatrSi gamarTul Sexvedraze 1;
saxelmwifo gadatrialebis Semdgom xelovne- 13. saqarTvelos wiTeli laSqari: [moxseneba sa-
bis muSakTa dacvis Sesaxeb sabWoTa mTavrobis qarTvelos sabWoTa pirvel yrilobaze] // ko-
mier] // komunisti. - 1921. - 5 marti. - #4. - gv. 1; munisti. - 1922. - 24 marti. - #66. - gv. 3; 25 mar-
2. brZaneba #4: [yofili saxalxo armiisa da gvar- ti. - #67. - gv. 2;
diis samedicino personalis mimarT gamocxad- 14. yarsis xelSekruleba: sruliad saqarTvelos
nen samxedro sazRvao komisariatSi aRricx- centraluri aRmasrulebeli komitetis sa-
vaze asayvanad. gamocxadeba savaldebuloa] // gangebo sesia: [kamaTi xxelSekrulebaze xel-
komunisti. - 1921. - 6 marti. - #5. - gv. 1; mowerasTan dakavSirebiT] // komunisti. - 1922.
3. brZaneba qalaq Tbilisis da misi raionebis - 24 maisi. - #116. - gv. 2;

39
15. Zlevamosili Zala: [kavkasiis calke armiis]: 33. sabWoTa saqarTvelos xuTi wlisTavisaTvis:
revoluciuri samxedro sabWos wevrTan sau- [moxseneba Tbilisis partiuli aqtivis kreba-
bridan // komunisti. - 1922. - 26 agvisto. - #195. ze] // komunisti. - 1926. - 21 Tebervali. - #42.
- gv. 2; - gv. 3-4;
16. nacionaluri momentebi sabWoTa da partiul 34. sakavSiro centraluri aRmasrulebeli komi-
aRmSeneblobaSi: amxanag eliavas moxseneba tetis meore sesia: amierkavkasiis da saqarTve-
amier-kavkasiis komunisturi organizaciebis los warmomadgenelTa sityvebi // komunisti.
meore yrilobaze // komunisti. - 1923. - 31 mar- - 1926. - 18 aprili. - #87. - gv. 1-2;
ti. - #72. - gv. 1-2; 35. saxalxo meurneobis ganviTarebis xuTwliani
17. eliavas sityva: sakavSiro cakis sesiaze: kama- gegmis Sesaxeb: moxseneba amier-kavkasiis ko-
Ti CiCerinis moxsenebis garSemo // komunisti. munisturi partiis mexuTe yrilobaze // komu-
nisti. - 1927. - 27 noemberi. - #269. - gv. 2-3;
- 1924. - 9 seqtemberi. - #205. - gv. 1;
36. 144 axali wiTeli meTauri: sazeimo sxdoma wi-
18. mTam Sva Tagvi: [amx. eliava saqarTvelos ambe-
Teli armiis saxlSi: [misasalmebeli sityvebi]
bis Sesaxeb] // komunisti. - 1924. - 9 seqtemberi.
// komunisti. - 1929. - 5 seqtemberi. - #204. - gv.
- #205. - gv. 1-2;
2;
19. dRes miwas miabareben daRupul amxanagebs:
37. inJiner-teqnikosTa roli socialistur mSe-
[a.T. miasnikovis, g.a. aTarbegovis, s.g. mogile-
neblobaSi: amx. Salva eliavas moxseneba inJi-
vskis, Spilisa da saRaraZis Sesaxeb]: [werilebi]
ner-teqnikosTa saqalaqo krebaze // komunisti.
// komunisti. - 1925. - 25 marti. - #67. - gv. 1-3;
- 1930. - 6 agvisto. - #182. - gv. 2.
20. erTi weli uleninod da muSebi da glexebi: [we-
rili] // komunisti. - 1925. - 21 ianvari. - #17.
mis Sesaxeb:
- gv. 2; 1. quTaisis axali ambavi // cnobis furceli. -
21. Tbilisis sabWos sazeimo sxdoma oqtombris 1903. - 12 ivnisi. - #2178. - gv. 2;
revoluciis 8 wlis aRsaniSnavad: [moxseneba] // 2. ganTavisufleba: [metexis cixidan 25 kacis gan-
komunisti. - 1925. - 7 noemberi. - #257. - gv. 4; Tavisufleba, maT Soris - vl. darCiaSvilis,
22. proletaruli revolucia saqarTveloSi da f. maxaraZis, S. eliavas, k. jafariZis, mix. Co-
amier-kavkasiis erebi // komunisti. - 1925. - 25 driSvili meuRliT da sxv.] // cnobis furceli.
Tebervali. - #46. - gv. 1; - 1906. - 5 Tebervali. - #2996. - gv. 2;
23. salami!: [sabWoTa kavSiris centraluri aRmas- 3. `elvas~ redaqciaSi daWerilTagan gamouS-
rulebeli komitetis mesame sesiisadmi] // ko- ves~...: [f. maxaraZe, v. axmetelaSvilis, g. qi-
munisti. - 1925. - 1 marti. - #49. - gv. 1; qoZe, S. eliava; agreTve gazeTi `naSa mislis~
24. saqarTvelos mTavrobis moqmedeba: moxseneba redaqtoris m. cxakaias da tigranovis gaTavi-
// komunisti. - 1925. - 7 aprili. - #78. - gv. 1-2; sufleba] // lampari. - 1906. - 28 maisi. - #31. - gv.
25. saqarTvelos mrewvelobaze: [moxseneba saqar- 3;
Tvelos kompartiis meoTxe yrilobaze] // ko- 4. Cxreka: [Tbilisis quCebSi mgzavrTa Cxreka.
munisti. - 1925. - 13 dekemberi. - #287. - gv. 3-5; gaz. `elvas~ redaqciaSi didi Cxrekis Semdeg,
26. somxeTis gasabWoebis xuTi wlisTavze: [weri- vl. axmetelaSvilis, f. maxaraZis, S. eliavas, T.
lebi] // komunisti. - 1925. - 29 noemberi. - gv. 1; kikvaZis da sxvebis dapatimreba] // Sroma. - tfi-
27. WiaTuris Savi qvis koncesia: [saubari] // komu- lisi, 1906. - 16 aprili. - #11. - gv. 3;
nisti. - 1925. - 14 ivnisi. - #134. - gv. 1-2; 5. Cxreka // Cangi. - 1909. - 23 ivlisi. - #17. - gv. 3;
28. WiaTuris Savi qvis koncensiis garSemo // komu- 6. afxazeTSi. 9 aprili: [baTumSi gamarTuli TaT-
nisti. - 1925. - 26 ivnisi. - #144. - gv. 2; biris Sesaxeb saqarTvelos da afxazeTis re-
vkomebis wevrebis monawileobiT] // komunisti.
29. amxanagebisa da megobrebis xsovnas: [miasniko-
- 1921. - 15 aprili. - #36. - gv. 2;
vis, mogilevskis da aTarbegovis Sesaxeb] // ko-
7. sabWoTa saqarTveloSi: operatiuli cnoba:
munisti. - 1926. - 21 marti. - #63. - gv. 3;
revoluciis msxverplTa dakrZalva TbilisSi:
30. amxanagis da beladis xsovnas: [f. ZerJinskis
[xaSurisa da suramis dakaveba sabWoTa jarebis
gardacvalebis gamo] // komunisti. - 1926. - 21
mier. S. eliava, s. Todria, v. baxtaZe da sxvebi]
ivlisi. - #165. - gv. 2;
// komunisti. - 1921. - 8 marti. - #6. - gv. 2;
31. amxanag timoTes xsovnas: s. spendariani // komu-
8. saqarTvelos respublikis sovnarkomis Semad-
nisti. - 1926. – 26 seqtemberi. - #219. - gv. 2;
genloba // komunisti. - 1921. - 15 marti. - #11.
32. madloba mesangreTa me-19 batalions: brZaneba
- gv. 3;
saqarTvelos ssr saxalxo komisarTa sabWosi
9. qarTvel xelovanTa sasaxle: [paolo iaSvilis
1926 wlis agvistos, 26 #3: [svaneTis gzis aR- informaciis Sesaxeb 3 marts Semdgar xelovan-
dgenis saqmeSi mamacobisaTvis] // komunisti. - Ta krebaze, saqarTvelos revkomis srul Tanx-
1926. - 28 agvisto. - #195. - gv. 3; mobasTan dakavSirebiT akaki xoStarias yofi-

40
li sasaxlis mweralTa kavSirisTvis gadacemis bis Zlier moyvaruli. orivem zepirad icoda
Taobaze xelovanTa sasaxlis dasaarseblad] // `vefxistyaosani~, mamam – TiTqmis mTeli Rv­
komunisti. - 1921. - 6 marti. - #5. - gv. 1; Tismsaxurebis literaturac, deda saucxoo
10. Похороны жертв революции // Правда Грузии. - momTxrob-wamkiTxveli iyo (hqondaT Zveli
1921. - 6 марта. - #5. - С. 3-4; qarTuli mwerlobis xelnawerebi da im drois
11. amxanag kamos dakrZalva: [a. oqruaSvils, f. ma- Jurnalebic), rasac patara ivane yuradRebiT
xaraZis, s. orjonikiZis, b. mdivnis, n. kiknaZis, usmenda. gimnaziaSi qarTul enaze laparaks
s. qavTaraZis, S. eliavas da sxvaTa gamosaTxo- ukrZalavdnen, pansionSi – kiTxvasac. quTai­
vari sityvebi] // komunisti. - 1922. - 20 ivlisi. sis gimnaziis dasrulebis (1884) Semdeg, daam­
- #164. - gv. 1-2; Tavra sabunebismetyvelo fakulteti odesis
12. amxanag kamos xsovnas: [S. eliavas sityva. didi universitetSi (1889), samkurnalo – moskovis
mTavris quCas kamos saxelis mikuTvneba] // ko- universitetSi (1893). 1894 wels mazris eqi­
munisti. - 1922. - 19 ivlisi. - #163. - gv. 2; mis wodeba miiRo da, rogorc kavkasiis sti­
13. boboxiZe, a. mogonebani saqarTvelos wiTel pendianti, tfilisis mixeilis saavadmyofos
armiis pirveli nawilebis Sedgenis Sesaxeb // umcros ordinatorad dainiSna. 1895 wlidan
komunisti. - 1923. - 23 Tebervali. - #42. - gv. 1; prozeqtoris movaleobasac asrulebda, ama­
14. WiaTuris Savi qvis koncesiis Sesaxeb: [werile- ve wlidan – tfilisis maswavlebel qalTa
bi] // komunisti. - 1923. - 23 seqtemberi. - #218. sazogadoebaSi fiziologiis leqtorad iyo.
- gv. 2-3; 1896 wels gamwesda zaqaTalis olqis soflis
15. saqarTvelos saxalxo komisarTa sabWos Semad-
qsenonis gamged, 1897 wels – baqos saqalaqo
genloba: [sia Tanamdebobebis mixedviT] // komu-
eqimad, 1901-1904 wlebSi aqve, – qalTa samea­
nisti. - 1924. - 6 ianvari. - #5. - gv. 2;
no skolis higienisa da bavSvTa avadmyofobis
16. amx. f. maxaraZe da S. eliava axalqalaqis mazra-
leqtorad, 1914 wels – tfilisis qalaqis eqi­
Si: [soflebSi ganaTlebis mdgomareobis gasac-
mad, 1919 wels _ saqarTvelos samkurnalo gan­
nobad] // komunisti. - 1925. - 18 agvisto. - #187.
yofilebaSi gamgis TanaSemwed. 1921 wlidan
- gv. 3;
1929 wlis agvistomde muSaobda saqarTvelos
17. saqarTvelos mrewvelobis mdgomareoba da
ssr janmrTelobis saxalxo komisariatSi da
perspeqtivebi: [Tezisebi] // komunisti. - 1925. -
saqarTvelos profkavSiris politganyofi­
3 dekemberi. - #278. - gv. 4;
lebaSi leqtorad, 1922-1923 wlebSi – saqar­
18. S. b. Savi zRvis rkinigzis gaxsna: [axali sena-
Tvelos centralur partskolaSi higienis
kidan xeTamde da amxanag mixa cxakaias, filipe
leqtorad. 1926 wels arCeul iqna tfilisis
maxaraZis, S. eliavas da sxvaTa sityvebi] // ko-
saxelmwifo universitetis leqtorad, ama­
munisti. - 1925. - 10 noemberi. - #258. - gv. 3;
ve wlidan – saqarTvelos ssr ganaTlebis sa­
19. sabWoTa kavSiris saerTaSoriso mdgomareoba:
xalxo komisariatis politganaTlebis mTa­
S. eliavas moxseneba Tbilisis sabWos gafar-
varmmarTvelobis wevrad, 1928 wlidan – sa­
Toebul plenumze // komunisti. - 1929. - 13 se-
qtemberi. - #211. - gv. 2;
qarTvelos ck-sTan arsebul glexTa saxlis
20. sabWoTa samxreT oseTis aTi wlisTavi: [werile-
sabWosa da prezidiumis wevrad.
bi] // komunisti. - 1930. - 8 ivnisi. - #132. - gv. 7; sazogadoebriv da politikur asparezze
21. amxanag S. n. eliavas saqarTvelos ssr finansTa muSaobas studentobis drosve Seudga. 1887
saxalxo komisris moadgilis Tanamdebobidan wels axlo monawileobas iRebda ruseTis
moxsnis Sesaxeb: dadgenileba // komunisti. - `narodnovolcebis~ wreSi, xolo 1892 wlis
1936. - ianvari. - #17. - gv. 1. ivlisSi _ studentTa organizaciis warmo­
madgenelTa (`saqarTvelos gaTavisuflebis
wyaro: liga~) yrilobaze quTaisSi. 1903 wlidan po­
1. Малая советская энциклопедия. / Ред совет: Д. licias faruli meTvalyureobis qveS hyavda
Л. Вейс, М. Б. Вольфсон, А. И. Догадов... [и др.]; politikuri saqmis gamo. 1895-1896 da 1921-
Глав. редактор Н.Л. Мещеряков. - М.: «Советская 1926 wlebSi `qarTvelTa Soris wera-kiTxvis
энциклопедия»: Огиз РСФСР, 1931 (16-я тип. УПП gamavrcelebeli sazogadoebis~ gamgeobis
Огиз). - Стр. 240. wevri iyo, 1906-1908 wlebSi – baqos eqimTa
sazogadoebis vice-prezidentad, 1916-1917
eliaSvili, ivane spiridonis Ze wlebSi – qarTvel eqimTa da bunebismetyvel­
(1864, 18/IV – 1932, 12/I) – eqimi, bunebismetyve­ Ta sazogadoebis Tavmjdomaris amxanagad,
li, – mwerali, leqtori da sazogado moRvawe, 1916-1920 wlebSi – tfilisis qarTuli saq­
– imereTidan (daibada q. quTaisSi). qarTuli velmoqmedo sazogadoebis mTavari gamgeo­
wera-kiTxva aswavla mamidam – ana qvarianisam. bis wevrad; agreTve, rogorc mudmivi wevri,
mama xelmokle hyavda, magram swavla-ganaTle­ monawileobda saqarTvelos saistorio da

41
saeTnografio sazogadoebaSi, saqarTvelos 5. waRebiani kata. - baqo: baqos somexTa kul­
da kavkasiis sameurneo sazogadoebaSi da sxv. turul kavSiris gamocema, [w. a.] (тип. Г. И.
mSobliur mwerlobas universitetSi Демурова). - 6 gv.: il.
Seswavlis dros daewafa da, drogamoSvebiT,
gazeTebSi korespondenciebs aTavsebda fsev­ misi redaqtorobiT daibeWda:
donimebiT: i. e., i-li, iv-li, ivaneli da sxv. 1. akermani, a. i. wiTel meomars fizkulturis
1890 wlidan daiwyo samecniero Sinaarsis codnisaTvis / Sedgenili eqimi a. i. akermanis
(sabunebismetyvelo dargidan) moTxrobebis mier; ivane eliaSvilis red.. – tf.: janmrTelo­
wera, rac akakim Zlier mouwona. misive rCe­ bis saxalxo komisariatis sanitaruli ganaT­
viT, daiwyo beWdva `jejilsa~ da `nakadulSi~. lebis qve/gany. gamocema #17, 1925 (s.s.m.u.s.
agreTve, ix. misi werilebi gazeTebSi: `marc­ poligraftrestis me-4 st.). - 30 gv.;
vali~ (1910, #1), `kolxida~ (1911, #108; 1912, 2. gureviCi, g. wiTel meomars higienis codni­
1/I), `ganTiadi~ (1915, #3), Jur. `cxovreba~ saTvis / Sedgenili eqim gureviCis mier; ivane
(1916, #9), `miwis muSa~ (1922, 12/III), `saunje~, eliaSvilis redaqtorobiT. - tf.: janmrTe­
`janmrTelobisaken~, `axalgazrda lenineli~ lobis saxalxo komisariatis sanitaruli ga­
da sxv. qarTul Jurnal-gazeTebSi aTavsebda naTlebis qvegany. gamocema #18, 1925 (s.m.u.s.
saeqimo-samkurnalo Sinaarsis, xalxur, mda­ poligraftrestis me-4 st.). - 15 gv.;
bio eniT daweril samecniero werilebs. 3. jafariZe, kote. malaria da masTan brZola /
gamosacemad momzadebuli hqonda il. sp. s. virsalaZis winasityv.; ivane eliaSvilis
meCnikovis SesaniSnavi Txzuleba `optimizmis red.; saq. trop. sneulebaTa in-ti. - tf.: saq.
etiudebi~. amgvarad, samecniero sarbiel­ jansaxkomis san. epid. ganyofilebis gamocema,
ze muSaobda 1894 wlidan – SeuCerebliv. i. 1925 (s.m.u.s. poligraftrestis me-4 stamba). -
eliaSvilis moTxrobebis krebuli `samSoblo 74 gv.: sur.
bunebis sarke~ ganixiles: akakim (`Temi~, 1911,
#41), iakob gogebaSvilma (`saxalxo gazeTi~, gamoqveynebulia:
1911, #416), eqimma v. wereTelma (`kolxida~, 1. daba zestafoni, 15-s ivliss // iveria. - 1887. -
1911, #87), eqimma eqv. vaSakiZem (`saxalxo 18 ivlisi. - #147. - gv. 2-3
gazeTi~, 1911, #281), xomlelma (`Sinauri saq­ 2. leCxumi, 6 oqtomberi // iveria. - 1889. - 15 oq-
meebi~, 1911, #25), literaturuli SeniSvnebi tomberi. - #219. - gv. 3-4;
(`kolxida~, 1911, #173, 174, 218; 1913, #25- 3. xunagi, yelWirveba (diphtheria) // kvali. - 1894. -
27), iv. gomarTelma (`Teatri da cxovreba~, #51. - gv. 8-10;
1924, #3). `adamianis buneba~ ganixiles gaz. 4. sityva, Tqmuli eqimis iv. eliaSvilis mier eqi-
`muSaSi~, 1923 wlis 19 agvistos. mis golbekis dasaflavebazed // iveria. - 1895.
gamosca saxalxo-samecniero wignakebi: - 16 ivlisi. - #150. - gv. 2;
`saymawvilo~, `surenati~, `xumara~ – samive 5. b-no redaqtoro! // iveria. - 1896. - 21 ianvari. -
1925 wels. #16. - gv. 4;
dakrZalulia veris sasaflaoze. 6. Cveni cxovreba // kvali. – 1896. – #51;
7. rec.: bibliografia // cnobis furceli. - 1903.
calke gamocemulia: - 24 marti. - #2106. - gv. 2;
1. samSoblo bunebis sarke / suraTebiani saymawvi­ 8. profesori vasil petriaSvili // amirani. -
lo moTxrobebi ivane eliaSvilisa. - Tb.: avto­ 1908. - 10 agvisto. - #130. - gv. 2-3;
ris gamocema, 1911 (est. kereseliZis st.). - 140 9. arCilis sizmari: [moTxroba] // nakaduli. -
gv.; agreTve: qarTuli beWdviTi amxanagobis 1909. - #15. - gv. 6-8;
gamocema #12 da misive st., 1920. - 128 gv.; 10. beRuras Tavgadasavali: [ambavi] // jejili. -
2. deda-bunebis ZiriTadi kanonebi. - Tb.: qarTu­ 1909. - #6. - gv. 9-16;
li beWdviTi amxanagobis gamocema #4, da misi­ 11. bulbulis amonakvnesi: vuZRvni saqarTvelos
ve st., 1920. - 20 gv.; didebas - mgosans akakis. [moTxroba] // nakadu-
3. Wleqi da mzis Suqi. - tf.: janmrTelobis sa­ li. - 1909. - #5. - gv. 16-24;
xalxo komisariatis sanitaruli ganaTlebis 12. bu: [moTxroba] // nakaduli. - 1909. - #4. - gv. 20-
qvegany. gamocema #9, 1925 (s.s.m.u.s. poli­ 26;
graftrestis me-4 stamba). – 22 gv.; 13. gugulis ambavi // jejili. - 1909. - #9. - gv. 17-
4. dedaTa da bavSvTa dacvis sakiTxisTvis: (ToTo 21;
bavSvis movla da sazrdooba). - tfilisi: jan­ 14. kurdRlis naambobi: [moTxroba] // nakaduli. -
mrTelobis saxalxo komisariatis sanitaru­ 1909. - #2. - gv. 32-36;
li ganaTlebis qveganyof. gamocema #15, 1925 15. nakadulis CuxCuxi: [revoluciuri moTxroba]
(s.s.m.u.s. poligraftrestis me-4 stamba). - 13 gv.; // saxalxo gazeTi. – 1909. – #203;

42
16. sazogado moRvawe.: (ambavi) [narkvevi] // foni. - 44. samSoblos TavisuflebisaTvis mudam... // Tea-
1909. - 6 dekemberi. - #14. - gv. 7; tri da cxovreba. - 1920. - #19. - gv. 3;
17. RaJos gulis nadebi: [moTxroba] // nakaduli. - 45. SaSvis salamuri: [literaturuli Canaxati] //
1909. - #10. - gv. 20-24; jejili. - 1920. - #4. - gv. 41-45;
18. yvavis saCivari: [moTxroba] // nakaduli. - 1909. - 46. Wia-fandura anu xarabuza // jejili. - 1920. -
#3. - gv. 23; #8-9. - gv. 33-35;
19. gvriti: (biZia nikos naambobi) // nakaduli. - 47. buzi // komunisti. - 1921. - 10 agvisto. - #131. -
1910. - #18. - gv. 4-7; gv. 2;
20. danaRvlianebuli Ramura: [moTxroba] // naka- 48. xelovani feiqari-oboba: [moTxroba] // nakadu-
duli. - 1910. - #11. - gv. 10-15; li. – 1921. - #4. - gv. 20-24;
21. maCvis saCivari: [moTxroba] // nakaduli. - 1910. - 49. TriTinas naambobi // nakaduli. - 1923. - #1. - gv.
#20. - gv. 17-20; 22-27;
22. mwyemsi: (biZia nikos naambobi) // nakaduli. - 50. ivane eliaSvili // nakaduli. - 1923. - #6-7. - gv.
1910. - #21. - gv. 19-21; 14-17;
23. sikvdiliT dasjili: (moTxroba) // eri. - 1910. - 51. meliToneebSi: [muSaTa klubSi lope de vegas
#23. - gv. 6-8; #24. - gv. 9-11; `cxvris wyaros~ dadgmis Sesaxeb] // komunisti.
24. Sepyroba // Cveni gazeTi. - 1910. - 4 aprili. - #4. - 1923. - 10 agvisto. - #182. - gv. 4;
- gv. 3; 52. muSaTa centraluri klubi // komunisti. - 1923.
25. Wia maia // jejili. - 1910. - #3. - gv. 135-137; - 24 ianvari. - #16. - gv. 4;
26. Txunela: (mudu). [moTxroba] // nakaduli. - 53. muSaTa centralur klubSi // komunisti. - 1923.
1911. - #10. - gv. 17-21; - 17 ivnisi. - #137. - gv. 4; 6 ivlisi. - #153. - gv.
27. molaRuri: [moTxroba] // nakaduli. - 1911. - 3;
#18. - gv. 20-22; 54. giorgi wereTeli: [mogoneba] // droSa. - 1925. -
28. ofofi: [moTxroba] // nakaduli. - 1911. - #2. - #26. - gv. 14-15;
gv. 19-23; 55. muclis Rrus qirurgia: [bibliografia] // ko-
29. Cxikvi: (jafara). [moTxroba] // nakaduli. - 1911. munisti. - 1925. - 28 maisi. - #120. - gv. 4.
- #16. - gv. 15-17;
30. ZRarbi: (tyis buZgi). [moTxroba] // nakaduli. - rusul enaze gamoqveynebul naSromTagan
1911. - #19. - gv. 19-22; aRsaniSnavia:
31. mercxlis WikWiki: [moTxroba] // nakaduli. - 1. adamianis nayofis simaxinjeTa Sesaxeb // baqos
1912. - #14. - gv. 5-17; eqimTa Jurnali. - [w. a.];
32. Svlis naambobi: [moTxroba] // nakaduli. - 1912. - 2. partaxtiani tifi // tfilisis mixeilis saavad­
#1. - gv. 18-22; myofos mkurnalTa Sroma. - 1894;
33. Cveni didyura megobari: (viri). [moTxroba] // 3. zaqaTalis olqis mediko-topografiuli
nakaduli. - 1912. - #18. - gv. 17-22; aRwera // baqos eqimTa Jurnali. - 1900;
34. arCvi: [moTxroba] // nakaduli. - 1913. - #3. - gv. 4. qolera baqoSi // ruski vraC. - 1904. - #49;
8-12; 5. sikvdil-sicocxlis sakiTxisaTvis biofizi­
35. brolias mogonebani: (butikas xsovnas) [mo- kuri TvalsazrisiT // jansaxkomis moambe. -
Txroba] // nakaduli. - 1913. - #4. - gv. 19-24; 1922. - #1;
36. gul-gautexeli WinWraqa: [literaturuli Ca- 6. zogadi da socialuri higienis amocanebi da
naxati] // nakaduli. - 1914. - #6. - gv. 16-20; evgenikis problema // jansaxkomis moambe. -
37. jixvi // nakaduli. - 1914. - #12. - gv. 54-59; 1923. - #2-4;
38. saubari: nawyveti (leqsi prozaT) // ganTiadi. - 7. malaria da koRo anofelesi // axali sofeli. -
quTaisi, 1915. - #3. - gv. 5-6; 1925. - #1.
39. iremi: (vuZRvni pativcemul Tanamemamules
- stefane svimonis Zes eliaZes) // nakaduli. - Targmna:
1916. - #2. - gv. 45-48; 1. uaildi, oskar. Svili varskvlavisa: (zRapari) //
40. siyrmis sizmari: nawyveti // nakaduli. - 1918. - nakaduli. - 1909. - #6. - gv. 20-32; #7. - gv. 19-26;
#1. - gv. 13-15; 2. vagneri. aryis xe: (naTargmni vagneridan). [mo­
41. deda-bunebis ZiriTadi kanonebi: vuZRvni Txroba] // nakaduli. - 1916. - #7. - gv. 47-56;
qarTveli eris winamZRols noe nikolozis 3. ukvdavebis xe: legenda; i. eliaSvili [mTargm­
Ze Jordanias // Teatri da cxovreba. - 1920. - neli] // galaktion tabiZis Jurnali. - 1922. - #4.
#24. - gv. 11-13; #25. - gv. 11-13; #26. - gv. 6-7; - gv. 10-18. - [am moTxrobis dasawyisi daibeWda
42. meskias naambobi: [moTxroba] // nakaduli. - 1920. gaz. `droebis~ damatebaSi, 1909 wels, #249,
- #10. - gv. 13-18; romlis gagrZeleba eqsarxosma akrZala, ro­
43. mkbenari // jejili. - 1920. - #3. - gv. 31-36; gorc antireligiuri nawarmoebis. - i. i.];

43
4. meCnikovi, ilia. adamianis buneba: Etude sur la wyaro:
nature humaine / Targmani ivane eliaSvilisa. - 1. Curriculum vitae;
tf.: saxelmwifo gamomcemloba, 1923 (p/gany. 2. imedaSvili ioseb. qarTvel moRvaweTa leqsi­
me-3 st.). - 300 gv.; konis masala;
5. bronneri, v. m. veneriuli avadmyofobani / 3. diplomebi: #1330, #4556, #1861;
Targmani rusuliT da redaqcia ivane eliaS­ 4. saqarTvelos revoluciuri muzeumis cnoba
vilisa. – tf.: gamocema amier-kavkasiis wiTel­ #811, 1929 w.;
droSovan armiis samxedro sasanitaro mmar­ 5. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
Tvelobisa, 1925 (poligraftrestis me-2 st.). gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
- 19, [1] gv. palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g. i. kiknaZe;
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
mis Sesaxeb: jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
1. axali ambavi // iveria. - 1894. - 17 Tebervali. - tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
#37. - gv. 2; binati), 1941. - L, II, 560 gv,: il.
2. meliqiSvili, aleqsandra. `guliTads madlo-
bas vucxadeb eqims i.s. eliaSvils~... // iveria. elioziSvili, ivane – Jurnalist-ga­
- 1894. - 30 noemberi. - #253. - gv. 4; momcemeli. roca n. avaliSvils olqis mzrun­
3. `SarSan moskovis universitetSi samkurnalo velma `mnaTobis~ gamocemis nebarTva ar misca,
fakultetzed swavla daamTavra // iveria. - 70-iani wlebis liberalma mRvdelma soloman­
1894. - 12 Tebervali. - #33. - gv. 1; ma (ivanes mamam Tu Zmam – i. i.) olqis mzrunve­
4. samedicino furcelis gamocema da... // kvali. - lis megobrobiT isargebla da gamocemis neba
1895. - #51. - gv. 2; ivanes saxelze aiRo. neba iTxoves 1867 wlis
5. eqimTa sazogadoebaSi // iveria. - 1896. - 6 ianva- dasawyiss. mieca 1868 wlis gasuls.
ri. - #4. - gv. 2; i. elioziSvilma n. avaliSvils, `mnaTo­
6. maminovi, a. mowyaleo xelmwifev batono reda- bis~ redaqtors, stambis mosawyobad 80 man. ga­
qtoro! // iveria. - 1896. - 13 ianvari. - #9. - gv. dasca, amas garda, JurnalSi `Sinaur mimoxil­
3-4;
vebs~ (bibliografias da sxv.) aTavsebda. misi
7. eliaSvili, ivane. samSoblo bunebis sarke. sa-
gamomcemlobiT `mnaTobi~ mTeli arsebobis
xanaSi gamodioda (1869-1872).
ymawvilo moTxrobebi. Tb. 1911: [recenzia] //
ganaTleba. - 1911. - #7. - gv. 340;
gamoqveynebulia:
8. xomleli. samSoblo bunebis sarke - saymawvilo
1. ramdenime sityva `kacia-adamianis~ gamocemaze
moTxrobebi ivane eliaSvilisa. fasi eqvsi Sau-
// mnaTobi. - 1869. - noemberi-dekemberi. - gv. 1-5;
ri, ydiT 40 k. `nakadulis~ gamocema: [recenzia]
2. sabibliografio furceli: i. gogebaSvili.
// Sinauri saqmeebi. - 1911. - #25. - gv. 13;
qarTuli anbani da pirveli sakiTxavi wigni //
9. angariSi saqarTvelos saistorio da saeTno-
mnaTobi. - 1869. - aprili. - gv. 67-99;
grafio sazogadoebis moqmedebisa 1913 wels //
3. sabibliografio furceli // mnaTobi. - 1869. -
klde. - 1914. - #23. - gv. 7-8;
noemberi-dekemberi. - gv.: 8, 57;
10. akakim gvianderZa... // Teatri da cxovreba. -
4. sxvadasxva ambavi. maRali wodebis gvami // mna­
1915. - #5. - gv. 16;
Tobi. - 1869. - maisi-ivnisi;
11. akakis damkrZalavma amer-imereTis komiteteb-
5. samaTematiko gamocanebi: (gagonili ebraeleb­
ma... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #7. - gv. 16;
Si, warmodgenili i. elioziSvilisagan) // jeji­
12. akakis samoqalaqo panaSvidi // Teatri da cxo-
li. - 1893. - #2. - gv. 62;
vreba. - 1915. - #11. - gv. 14;
6. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1893. - 14
13. eq. iv. eliaSvili... // Teatri da cxovreba. -
ianvari. - #9. - gv. 3-4; #26. - gv. 4;
1915. - #24. - gv. 16;
7. cxinvali, 1 agvisto // iveria. - 1894. - 13 agvis­
14. mgosans Tavis nebis aRmasruleblad... // Tea- to. - #173. - gv. 2;
tri da cxovreba. - 1915. - #5. - gv. 16; 8. cxinvali, 14 ivlisi // iveria. - 1894. - 21 ivlisi.
15. imedaSvili, ioseb (usavano). akakis xsovnis sa- - #155. - gv. 3.
Ramo // Teatri da cxovreba. - 1916. - #5. - gv. 15;
16. mwerali - eqimi i. s. eliaSvili... // simarTlis wyaro:
gza. - 1917. - #1. - gv. 4; 1. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
17. 26 ianvars tfilisis eqimTa sazogadoebisa... // tikuri bibliografia / saq. ssr sax. sajaro
eqimi. - 1919. - #1-2. - gv. 32; bib-ka; g. abzianiZis red. da winasityv.; biblio­
18. iv. eliaSvilis Txzuleba... // Teatri da cxo- gr. redaqcia da saZieblebi T. maWavarianis. -
vreba. - 1920. - #1. - gv. 15. Tb., 1940. - nakv. 1: 1852-1877. - gv. 246.

44
elioziSvili [eliozovi], ioseb ( 4. sofeli xaSmi // ciskari. - 1871. - #6. - gv. 432-466;
– 1879) – msaxiobi, dramaturgi da mwerali, 5. samwuxaro anbavi // ciskari. - 1873. - #9. - gv.
– me-19 saukunis 50-60-iani wlebSi qarTuli 104-111;
Teatris niWieri scenismoyvare, pirvelad g. 6. ai dedakaci!: [moTxroba] // ciskari. - 1874. - #4.
erisTavis (1850), Semdeg iv. kereseliZis (1855) - gv. 34-48.
dasis monawile. misi 2 moqmedebiani komedia
`Cemi qmari sxvas irTavs?~ (`ciskari~, 1869, mis Sesaxeb:
#4, 5) warmoadgines TbilisSi, 1852 wels. mas­ 1. Telavi // iveria. - 1887. - 13 dekemberi. - #262. -
ve ekuTvnis moTxrobebi: `saydris axlo Taris gv. 2.
dakvra-simRera~ (`ciskari~, 1869, #2), `kukiis
Zveli da axali mdgomareoba~ (`ciskari~, 1871, wyaro:
#5), `ai, dedakaci!~ (`ciskari~, 1874, #4) da 1. Кавказ. - 1854. - #277;
sxv.; agreTve, werilebi: `sofeli xaSmi~ (`cis­ 2. mokle biografiebi: estate mWedliZe; mixeil
kari~, 1871, #6), `samwuxaro anbavi~ (`ciskari~, asaTiani; giorgi romanis Ze erisTavi; elene
1873, #9). lorTqifaniZisa; anna musxelovisa; olga de­
scenaze zogjer maRaldaZis fsevdoni­ kanozovisa; ioseb eliozovi... // saqarTvelos
miT gamodioda. kalendari. - Tb., 1893. - gv. 428;
3. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul
calke gamocemulia: gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­
1. eTeriani: moTxroba abesalom da eTerisa. bisa da masalebis maCvenebeli. enaTmecniereba,
(col-qmarT trfobis suraTi) / Sedgenili io­ eTnografia, geografia, arqeologia, isto­
seb elioziSvilisagan. - Tb., 1869 (`mnaTobis~ ria, xalxuri sityviereba da Zveli mwerloba
redaqciis st.). - 34, [1] gv.; / [winasityv. avt.: i. yifSiZe]. - Петроград, 1916
2. eTeriani: moTxroba abesalom da eTerisa (Тип. Императорской Академiи Наукъ). - gv. 46;
(col-qmruli trfobis suraTi) / Sedgenili i. 4. zandukeli, mixeil. axali qarTuli litera­
eliozovisa. - Tb.: gamoc. ivane kalatozovisa­ tura: umaRl. pedagog. saswavleblisaTvis /
gan, 1879 (a.a. mixelsonis st.). - 40 gv.; sssr ganaTl. saxalxo komisariati. - me-2 Sesw.
3. eTeriani: moTxroba abesalom da eTerisa. gamoc.. - t. 2. - baTomi: saxelgami. samecn.-ped.
col-qmarT trfobis suraTi / Sedgenili i. seqtori, 1938 (poligrafkombinati). - gv. 33;
eliozovis mier. - mesame gamocema. - Tb.: gamo­ 5. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
cemuli mixeil zariZisagan, 1899 (e. i. xelaZis tikuri bibliografia / saq. ssr sax. sajaro
st.). - kani, 42 gv.; bib-ka; g. abzianiZis red. da winasityv.; biblio­
4. eTeriani: moTxroba abesalom da eTerisa / Se­ gr. redaqcia da saZieblebi T. maWavarianis. -
dgenili i. eliozovis. - me-4 gamocema. - Tb.: m. Tb., 1940 - nakv. 1: 1852-1877. - gv. 246.
a. zariZis gamocema #27, 1903 (Zm. TavarTqi­
laZeebis st.). - 40 gv.; elioziSvili, nikoloz aleqsan­
5. eTeriani: moTxroba abesalom da eTerisa col- dres Ze (1884, 15/XI _ ) _ saopero msaxiobi, ma­
qmarT trfobis suraTi / Sedgenili i. eliozo­ salskis fsevdonimiT cnobili. daibada sof.
visa. - me-5 gamoc.. - Tb.: mixeil andros-Ze zari­ wilkans, duSeTis maz., miwis muSis ojaxSi. swa­
Zis gamoc. #36, 1904 (quTaTelaZis st.). - 46 gv.; vlobda tfilisis saTavadaznauro gimnaziasa
6. eTeriani: moTxroba abesalom da eTerisa, col- da moskovis konservatoriaSi (daasrula 1913
qmriT trfobis suraTi / Sedgenili i. eliozo­ wels). 1913 wlidan mReroda: moskovSi, ziminis
visa. - Tb., 1911 (kereseliZis st.). - 40 gv.; operaSi (1913-1914), kievis saxelmwifo opera­
7. eTeriani: moTxroba abesalom da eTerisa. Si (1913-1920), tfilisis saxelmwifo operaSi
col-qmarT trfobis suraTi / Sedgenili i. (1920-1924), 1925 wlidan – qarTul saopero
eliozovisa. - Tb.: i. arnautovis gamocema, studiaSi. iyo rabisis wevri.
1914 (st. `sorapani~). - 40 gv.: il.
wyaro: ar aris miTiTebuli.
gamoqveynebulia:
1. saydris axlo Taris dakvra-simRera: [moTxro­ elisabedaSvili, giorgi ivanes
ba] // ciskari. - 1869. - #2. - gv. 43-63; #3. - gv. Ze (1881, 22/V – ) – revolucioneri, – agita­
67-82; tor-propgandisti, organizatori, saqar­
2. Cemi qmari sxvas irTavs?: komedia 2 moqm. // cis­ Tvelos umaRlesi sabWos deputati, – daiba­
kari. - 1869. - #4. - gv. 3-49; #5. - gv. 16-46; da goris mazris sof. kavTisxevSi, mRvdlis
3. kukiis Zveli da axali mdgomareoba: [moTxro­ ojaxSi, 1881 wlis 22 maiss. daamTavra goris
ba] // ciskari. - 1871. - #5. - gv. 358-417; sasuliero saswavlebeli. 1899 wlidan swa­

45
vlobda Tbilisis sasuliero seminariaSi, sa­ Tbilisis social-demokratiuli organiza­
dac i. stalinis (juRaSvilis) xelmZRvanelo­ ciis veris raionSi muSaobda; 1907 wels, i.
biT Seqmna seminarielTa wre, romelmac male stalinis davalebiT, baqoSi – balaxanis muSa­
Tbilisis skolebSi gaidga fexi. Sedegad, g. Ta Soris awarmoebda partiul-revoluciur
elisabedaSvilis TavmjdomareobiT, mowafe­ muSaobas. 1908 wels goris raionSi muSaobda.
Ta social-demokratiuli komiteti Camoya­ 1911 wels, partorganizaciis winadadebiT,
libda. am organizaciaSi aqtiur monawileo­ safrangeTs gadaixvewa. samSobloSi 1917 wlis
bas iRebdnen: g. parkaZe, arCil (rostom) do­ seqtemberSi dabrunda. erTxans xaSuris ko­
liZe da sxvebi. g. elisabedaSvils, mowafeTa misrad iyo, 1918 wels, menSevikuri xelisu­
mxriv, mixa da zaqaria CodriSvilebis meSveo­ flebis dros bolSevikuri muSaobisaTvis or­
biT, kavSiri hqonda rsdmp Tbilisis komitet­ gzis dapatimrebuli, azerbaijans ganidevna.
Tan. 1901 wels, XI klasis mowafeTa sagaficvo 1920 wels aRstafis raionuli partorgani­
komitetis mier arCeuli g. elisabedaSvili zaciis xelmZRvanelad iyo, 1920 wlis gasu­
daasmines, ris gamoc seminariaSi swavlas Ta­ lidan – azerbaijanis Sromis komisris moad­
vi gaaneba da, aralegalurad, Tbilisis so­ giled, 1921 wels – saqarTvelos revkomis
cial-demokratiul organizaciaSi sruliad wevrad, muS-glexinis inspeqtorad, bolos –
profesionalur revoluciur muSaobas Seu­ socuzrunvelyofis komisrad; imav dros iyo
dga, rogorc agitatori, propagandisti da saqarTvelos umaRlesi sabWos deputatad,
organizatori. Jurnal `remedasis~ redaqtorad da sxv. misi
muSaTa moZraobis istorias 1897 wels partiuli saxeli iyo `qriste~.
gaacno i. stalinma, romlis xelmZRvanelobiT
muSaobda rkinigzelTa, mkeravTa, asoTamw­ gamoqveynebulia:
yobTa da sxv. dargis muSaTa Soris. 1902 wels, 1. veris podraioni // axali cxovreba. - 1906. - 20
baTumis muSaTa gamosvlebis gamo dapatimre­ ivnisi. - #1. - gv. 4; 27 ivnisi. - #6. - gv. 3; 4 ivli-
bulma i. stalinma g. elisabedaSvils cixidan si. - #11. - gv. 3;
werili gamougzavna, romelic Jandarmerias 2. oganezovis SeSis sawyobi: [bagrata madaTovis
Cauvarda xelSi. am werilis gamo, g. elisabe­ waqezebiT muSaTa Soris usiamovnebis Camogde-
daSvili daapatimres. ba] // axali cxovreba. - 1906. - 5 ivlisi. - #12.
cixidan gaTavisuflebis Semdeg, i. sta­ - gv. 4;
linis saidumlo davalebiT, g. elisabedaS­ 3. kamos xsovnas: [gardacvalebidan ori wlisTa-
vili TviT i. stalinis daarsebul baTumis vze] // komunisti. - 1924. - 16 ivlisi. - #159. -
aralegalur stambaSi muSaobda. amave wlis gv. 3. - teqstis bolos: kamos Zveli amxanagi g.
miwuruls, sxva revolucioner muSakebTan elisabedaSvili - `qriste~;
erTad, pirvelma Seadgina goris mazris so­ 4. partiuli cxovreba: [werilebi] // komunisti. -
cial-demokratiuli organizacia. 1903 wli­ 1924. - 26 ivnisi. - #168. - gv. 2;
dan revoluciur muSaobas awarmoebda Tbi­ 5. ra vikiTxoT: [literaturis sarekomendacio
lisis rkinigzis, adelxanovis safexsacmelo sia partiuli skolebis msmenelTaTvis] // ko-
fabrikisa da sxva dargis muSakebSi. 1904 wels munisti. - 1924. - 24 ivnisi. - #141. - gv. 2;
meored Seipyres pasuxismgebel partiul mu­ 6. sofels Seswavla sWirdeba: Sefebis sayura-
SakebTan erTad da metexis cixeSi Casves. aqe­ dRebod // komunisti. - 1924. - 25 ivnisi. - #143.
dan mSobliur sofelSi gadaasaxles polici­ - gv. 2;
is zedamxedvelobis qveS, saidanac daukiTxa­ 7. soflis Sefebis muSaobis Sesaxeb // komunisti.
vad gaiqca belagors (xaragauli), sadac 1905 - 1924. - 19 ivlisi. - #162. - gv. 2;
wels partiul muSaobas awarmoebda: Seqmna 8. rodis daiwyeba tirifonis velis morwyva // ko-
wiTelrazmelTa aseuli, romelmac misi xel­ munisti. - 1930. - 28 Tebervali. - #48. - gv. 3;
mZRvanelobiT ganaiaraRa yof. didi mTavris 9. rogor yalibdeboda beladi: mogonebani amxa-
mcvelTa razmi borjomis tyeSi da iaraRis nag stalinis muSaobaze pirveli revoluciis
CamosarTmevad Seamzada kazakTa aseulze Ta­ periodSi: [werilebi] // komunisti. - 1935. - 24
vdasxma. zemo imereTis ajanyebis (1905 wlis noemberi. - #272. - gv. 2-3;
dekemberi) dros, samuel buaCiZesTan erTad, 10. rogor Camoyalibda didi beladi: mogonebani
revoluciuri Stabis wevrad iyo yvirilaSi. amxnag stalinis muSaobaze pirveli revolu-
g. elisabedaSvilma piradad ganaiaraRa ciis periodSi: [werilebi] // komunisti. - 1935.
belagorSi myofi tenginis polkis me-2 ro­ - 12 dekemberi. - #287. - gv. 2;
ta, imereTis dasasjelad gagzavnili alixa­ 11. Старший большевик: Воспоминания о рево­лю­
nov-avarskis razmi sagrZnoblad daaziana wi­ ционной деятельности тов. С. Орджоникидзе // Заря
faSi da sxv. 1906 wels, reaqciis dawyebidan, Востока. - 1936. – 28 октября. - #252. - С. 2;

46
12. saqarTvelos sabWoTa socialisturi respu- 26. vera lomjaria: [Zveli revolucioneris gar-
blikis umaRlesi sabWos pirveli sesia. 1938: dacvalebis gamo] // komunisti. - 1947. - 29 apri-
sainformacio cnoba 11 ivlisis sxdomis Se- li. - #87;
saxeb: [saqarTvelos sabWoTa socialisturi 27. Речь депутата Г. И. Елисабедашвили при
respublikis saxalxo komisarTa sabWos Se- открытии сессии: Первая сессия Верховного
madgenloba] // komunisti. - 1938. - 12 ivlisi. - Совета Грузинской ССР // Заря Востока. - 1947. -
#158. - gv. 1; muSa. - 1938. - 13 ivlisi. - #159. 25 марта. - #2;
- gv. 1; 28. leninizmis propagandis mZlavri kera: [v. i.
13. XVII Тбилисская городская партийная конфе­рен­ leninis muzeumis Tbilisis filiali] // axal-
ция: Отчет ревизионной комиссии // Заря Востока. gazrda komunisti. - 1949. - 21 ianvari. - #9;
- 1938. - 4 июня. - #126. - С. 1; 29. v. i. leninis muzeumis Tbilisis filiali // mec-
14. Soreul warsulidan // remedasi. - 1939. - #11- niereba da teqnika. - 1950. - #4. - gv. 23-24.
12. - gv. 7-8;
15. 35 wlis winaT // remedasi. - 1940. - #12. - gv. 6-9; mis Sesaxeb:
16. amx. saSa wulukiZis gardacvalebidan 35 wlis- 1. yaWieSvili, i. _ a) q. xaSuri // pirveli nabiji. -
Tavis aRsaniSnavad // remedasi. - 1940. - #6. - gv. 1918. - #15. - gv. 234-235; b) xcisis sazogadoe-
5-6; ba: (werili zemo qarTlidan) // pirveli nabiji.
17. mogoneba warsulidan // remedasi. - 1940. - #4. - - 1918. - #11. - gv. 175;
gv. 5-6; 2. brZaneba #2: [25 Tebervlis dadgenilebis Ta-
18. `sisxliani kvira~: [35 wlisTavis gamo] // reme- naxmad saqarTvelos sagangebo-sagamoZiebo ko-
dasi. - 1940. - #1. - gv. 5; misiis daarsebisa da komisiis Tavmjdomared
19. deputat g. i. elisabedaSvilis sityva: [saqar- giorgi elisabedaSvilis daniSvnis Sesaxeb] //
komunisti. - 1921. - 2 marti. - #1. - gv. 1;
Tvelos ssr umaRlesi sabWos me-5 sesiaze sa-
3. saqarTvelos ssr socialuri uzrunvelyofis
qarTvelos socuzrunvelyofis komisariatis
saxalxo komisrad amxanag g. i. elisabedaSvi-
muSaobis Sesaxeb] // komunisti. - 1941. - 11 apri-
lis daniSvnis Sesaxeb: dadgenileba / saqarTve-
li. - #85;
los centraluri aRmasrulebeli komiteti.
20. klara cetkinis xsovnas // remedasi. - 1941. - #5.
prezidiumi // komunisti. - 1937. - 26 marti. -
- gv. 1-2;
#69. - gv. 1;
21. samamulo omis invalidebs-mSobliuri mzrun-
4. kaspis raionis sof. axalqalaqis TeZamis kol-
veloba // komunisti. - 1943. - 16 oqtomberi. -
meurneobis saerTo krebam saqarTvelos ssr
#207;
umaRlesi sabWos deputatobis kandidatad
22. kamaTi saqarTvelos ssr 1945 wlis saxelmwi-
daasaxela giorgi ivanes-Ze elisabedaSvili //
fo biujetis Sesaxeb gakeTebuli moxsenebis
komunisti. - 1947. - 3 ianvari. - #2;
gamo: [saqarTvelos ssr ganaTlebis saxalxo
5. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos deputa-
komisris amx. v. d. kupraZis sityva, deputat g.
tobis kandidatebi: [amx.: g. elisabedaSvili, g.
i. elisabedaSvils sityva (yazbegis olqi, yaz-
robaqiZe, e. meWurWliSvili, r. avetisovi, s. sa-
begis raioni), deputat d. a. daviTaZis sityva
yvareliZe, a. gigoSvili, k. beriSvili, a. gior-
(xulos olqi, aWaris assr), saqarTvelos ssr
gaze, v. WankotaZe, d. romelaSvili, k. bziava, g.
janmrTelobis dacvis saxalxo komisris amx. a.
fofxaZe, e. abulaZe, v. Jitnikovi, s. Sonia, r.
T. xeliZis sityva] // komunisti. - 1945. - 1 agvis-
SiSniaSvili]: [biografiebi] // komunisti. - 1947.
to. - #151;
- 15 ianvari. - #12;
23. Прения по докладу о Государственном бюджете
6. CubiniZe, S. Zveli bolSeviki Tavis amomrCe-
грузинской ССР на 1945 год и исполнении vlebTan: [g. elisabedaSvili]: komunistebisa
Государственного бюджета за 1943 и 1944 da upartioebis stalinuri blokis kandida-
годы: [Речи депутатов Г. И. Елисабедашвили, tebi // komunisti. - 1951. - 14 Tebervali;
Д. А. Давитадзе, Народного Комиссара 7. Регистрация кандидатов в депутаты Верховного
Здравоохранения Грузинской ССР тов. А. Т. Совета Грузинской ССР // Заря Востока. - 1951. - 2
Хелидзе, В. Н. Харазия]: VIII сессия Верховного февраля. - #27.
Совета ГССР 1-го созыва // Заря Востока. - 1945. -
3 августа. - #153; wyaro:
24. babe boWoriZe: [nekrologi] // komunisti. - 1. avtobiografia;
1946. - 16 ivnisi. - #120; 2. baTumis demonstracia 1902 wels / sak. kp(b) c.
25. deputat g. i. elisabedaSvilis sityva: saq. ssr k-Tan arsebuli marqs-engels-leninis insti­
umaRlesi sabWos pirveli sesia // komunisti. - tutis Tbilisis filiali. - Tb.: saxelgami, po­
1947. - 25 marti. - #62; litliteraturis seqtori, 1939. - gv. 101-108.

47
elisabedaSvili, qeTevan giorgis Si, sadac 1894-1895 wlebSi mowafeTa TviT­
asuli – mwerali. dawera moTxroba `yrmoba~ ganviTarebis wris erTi aqtiuri wevrTagani
soso juRaSvilis (stalinis) yrmobidan. ga­ Seiqna da revoluciur-socialistur lite­
mosca `sabWoTa mweralma~ 1947 wels. raturas daewafa. swavlis damTavrebis Sem­
deg, 1896-1897 wlebSi, tfilisis rkinigzis
calke gamocemulia: mTavar saxelosnoSi gadavida praqtikantad.
1. yrmoba: [moTxroba]. - Tb.: sabWoTa mwerlis gam- muSaTa marqsistul organizaciebs dauaxlo­
ba da st., 1947. - 143, [3] gv.; vda da partiul-revoluciur Tavgamodebul
2. dolis puri: [sabavSvo moTxroba]. - Tb.: sa- muSaobas Seudga. 1898 wlidan rsdmp wevria,
blitgami, 1952 (saqpoligrafgamomc. 1-li st.). 1898 wlis miwuruls baqos rkinigzis depoSi
– 32 gv.: il. orTqmavlis memanqanis TanaSemwed gadaiyva­
nes. baqoSi am dros araviTari partiuli mu­
gamoqveynebulia: Saoba ar warmoebda. a. enuqiZem, ruseTidan
1. nene daikarga: [moTxroba umcrosi asakisaTvis] // gadmosaxlebul marqsist-revolucioner­
oqtombreli. - 1939. - seqtemberi. - #9. - gv. 11-13; Ta da tfilisel amxanagTa daxmarebiT, 1899
2. pepela: [moTxroba] // oqtombreli. - 1939. - wlis dasawyisSi moawyo qarxana-fabrikisa da
aprili. - #4. - gv. 8-9; navTis sarewaoebis muSaTa wreebi. l. kecxo­
3. zamTarSi: [moTxroba] // oqtombreli. - 1940. - velTan erTad, safuZveli Cauyara baqos so­
#2. - gv. 11-12; cial-demokratiul organizacias da kavSiri
4. yrmoba: [moTxroba] // mnaTobi. - 1945. - #7-8. - gaaba tfilisis komitetTan. am organizaciis
gv. 57-85; #9. - gv. 14-40; daarsebisTanave misi komitetis wevri iyo.
5. iqneba ise, rogorc unda iyos...: (nawyveti mo- muSaobda wreebSi, saagitaciod gamodioda
Txrobidan `yrmoba~) // pioneri. - 1947. - #5. -
mitingebze. l. kecxovelis winadadebiT, mas­
gv. 17-18;
Tan erTad, 1901 wels moawyo saidumlo stam­
6. kalooba: nawyveti qeTevan elisabedaSvilis
ba (romlisTvisac, pirvelxanad, tfilisidan
wignidan `yrmoba~ // norCi lenineli. - 1947. - 29
TviTon Caitana 3 f. aso, sakuTari naxazebiT
ivnisi. - #26-27;
sxvadasxva qarxanaSi moamzadebina sabeWdi
7. mlaSiani: [moTxroba] // dila. - 1948. - #8. - gv.
manqanis nawilebi, rac l. kecxovelisa da sxva
11-12;
gziT mogrovil TanxiT gamoisyida. masve mo­
8. pirs ibans: [moTxroba] // dila. - 1948. - #5. - gv.
axmara Tavisi sapremiod miRebuli fuli da,
12-14;
asoTamwyob vaso wulaZis daxmarebiT, am sai­
9. dolis puri: [moTxroba] // dila. - 1950. - #7. -
dumlo stambaSi pirvelad dabeWda prokla­
gv. 10-11;
macia qarTul da rusul enebze. 1902 wlis
10. TurqmeneTis sofelSi: [moTxroba] // dila. -
martis 15, misi amxanagebi (baqos social-de­
1951. - #1. - gv. 11-12;
mokratiuli komitetis wevrebi) mTavrobam
11. mamaSviloba: [moTxroba] // mnaTobi. - 1951. - #8.
Seipyro, rasac a. enuqiZe saidumlo stambaSi
- gv. 60-69;
muSaobis wyalobiT gadarCa).
12. maiko: [moTxroba] // literatura da xelovneba.
a. enuqiZis TaosnobiT gaimarTa pirveli
- 1952. - 11 ivlisi.
pirvelmaisoba baqoSi kviras, 22 aprils, ro­
mis Sesaxeb: melmac didi STabeWdileba moaxdina rogorc
1. kldiaSvili, s. wigni didi beladis siyrmis
mTavrobasa da burJuaziaze, iseve _ muSa
wlebze: [q. elisabedaSvilis wignis - `yrmoba~ xalxze. am mizeziT Sepyrobil iqna 86 kaci, ra­
gamocemis gamo] // literatura da xelovneba. - mac kidev ufro gaaZliera baqos social-de­
1947. - 13 aprili. - #15; mokratiuli organizaciis revoluciuri
2. samxaraZe, g. `yrmoba~ // industriuli quTaisi. gavlena. imave dRes, 22 aprils, saRamos, sxva
- 1947. - 23 maisi. - #96. amxanagebTan erTad, a. enuqiZec Seipyres quCa­
Si. sami kviris Semdeg, maisobis gamo Sepyrobi­
wyaro: ar aris miTiTebuli. li yvela amxanagi gaaTavisufles. amis Semdeg
a. enuqiZe kidev ufro medgrad Seudga muSao­
enuqiZe, abel sofromis Ze (1877, bas muSaTa Soris.
7/19/V – 1937) – revolucioneri, – propagan­ imave wlis 2 seqtembers, l. kecxovelTan
dist-agitatori, organizatori, saidumlo erTad, a. enuqiZec Seipyres (stambis manqanis
stambis Semqmneli da aralegaluri litera­ mofareba ki moaswro) da jer baqos bailovis
turis mbeWdav-gamavrcelebeli, – raWidan, – cixeSi Casves, Semdeg _ tfilisis metexis cixe­
daibada sof. wkadiss, glexTagani. swavlobda Si. cixidan gaTavisuflebis Semdeg, male aR­
tfilisis rkinigzis teqnikur saswavlebel­ mosavleT cimbirs gadasaxleba gadauwyvites,

48
rac a. enuqiZem winaswar Seityo, miimala da volucionerebas Zlier Seuwyo xeli). am stam­
baqos saidumlo stambaSi daiwyo muSaoba. am baSi sxvadasxva juris literatura daibeWda
dros monawileoba miiRo aralegaluri stam­ 548 f., TiTqmis yvela – Zlier msubuq, Txel pa­
bis meored mowyobaSi. 1904 wlis 1 maiss, tr. pirosis qaRaldze, ricxobrivad milionze me­
enuqiZis TaosnobiT naqiraveb-nayid adgilas, ti. es stamba amuSavda 1903 wlis noembris 1-s,
a. enuqiZem sakuTari teqnikuri gamocdile­ xolo 1906 wels aq ibeWdeboda, umTavresad,
biT aago sabeWdi manqanis fuZe yovelgvari qarTuli da somxuri literatura rsdmp ka­
Sesaferi mowyobilobiT. Zveli binidan, amxa­ vkasiis kavSirisaTvis. Semdeg es ganyofileba
nagebTan erTad, stambis yoveli xelsawyo ga­ gadaeca tfilisis organizacias, sadac 1906
zida darRveuli kedlis gziT da sxv. stambaSi wlamde iarseba.
muSaobdnen ostati asoTamwyobni da TviTon baqos aralegalurma stambam didi sam­
igi iyo am stambis suli da guli: koreqtori, saxuri gauwia ara mxolod baqos, tfilissa
mbeWdavi, Carxis damtrialebeli, manqanis mw­ da baTums, aramed saerTod amierkavkasiisa
mendavi, rogorc Savi muSa, nabeWdi furcle­ da mTeli ruseTis partiul organizaciebsa
bis mtkecavi, literaturis gamgzavni orga­ da miT leninizmis safuZvelTa gavrcelebas
nizaciaTa Soris Tavisive naxazebis mixedviT mebrZol proletariatSi. aq yovelgvari Se­
momzadebul ormagi yuTebiT (yuTi yuTSi kveTa sruldeboda social-demokratiuli
ideboda, romelSiac gudrons asxamdnen da partiis centraluri komitetis dadgenile­
Sesaferi warweriT gzavnidnen daniSnulebi­ biT. partiis ganxeTqilebis Semdeg – sruliad
samebr, rogorc gudrons (erTgvari siTxe). bolSevikuri fraqciis gamgeblobaSi gada­
misive movaleoba iyo RamRamobiT, Zilis dro­ vida. a. enuqiZes baTumidan kavSiri hqonda
sac, fxizlad yofna da safrTxis (magaliTad, gabmuli sazRvargareTuli `iskras~ jgufis
policiis Tavdasxmis dros) Tavidan acileba, meTaur vl. leninTan, romlisganac iRebda
risTvisac igi saidumlo CasasvlelTan axlos direqtivebs da aralegalur literaturas
iwva. literaturis gagzavn-gamogzavnis saqme (safrangeTis sazogadoebis `pakes~ saSuale­
ise hqonda mowyobili, rom am literaturis biT) da avrcelebda.
wamReb-momtanebmac ar icodnen, ra mihqon­ 1906 wels, a. enuqiZe ck-s davalebiT qu­
daT, an ra mohqondaT. Taisis guberniis sasoflo organizacieb­
stambaSi Casasvlelic didi saidumloe­ Si muSaobda, xolo sruliad kavkasiis so­
biT iyo gamarTuli, Sig momuSaveni revolve­ cial-demokratiuli partiis yrilobis Sem­
rebiT iyvnen SeiaraRebulni, aralegalurad deg – baqos organizaciaSi. revoluciuri mu­
cxovrobdnen da arcerTs ufleba ar hqonda, SaobisaTvis 4 welsa da 3 Tves cixeSi ijda, 5
dRisiT am binidan gasuliyo. muSaobis gaTa­ weli gadasaxlebuli iyo. 1917 wels partiul
vebisa da Sesvenebis Semdeg, a. enuqiZe amxanag muSaobas awarmoebda petrogradSi (lenin­
asoTamwyobT mouTxrobda socializmis is­ gradSi). Tebervlis revoluciis Semdeg sakav­
torias, varskvlavT-mricxvelebis Sesaxeb, Siro ck-is samxedro ganyofilebas ganagebda.
samecniero sagnebs, cdilobda maT gaTviTc­ 1918-1922 wlebSi ruseTis ck-is mdivani iyo,
nobierebas, didi mzrunvelobiT xelmZRvane­ 1922 wlidan – sakavSiro ck-is mdivani da cen­
lobda maT da uadvilebda aq cxovrebis simZi­ traluri sakontrolo komisiis prezidiumis
mes. revoluciis istoriaSi es stamba aRiare­ wevri. 1935 wlis martis 5 amierkavkasiis ck-is
bulia umagaliTo aralegalur stambad. aq sesiam ck-is Tavmjdomared airCia, magram am
ibeWdeboda auarebeli social-demokratiu­ Tanamdebobaze aRar umsaxuria.
li revoluciuri literatura: sazRvarga­ drogamoSvebiT werda partiul-sarevo­
reTuli `iskra~, romlis matricebi sazRvar­ lucio mogonebebs da sabWoTa socialisturi
gareTidan modioda sagangebod, stereotips aRmSeneblobis Sesaxeb.
TviT a. enuqiZe asaxavda Taviseburad, – es
xerxi beWdvisa im dros araTu aralegalur calke gamocemulia:
stambaSi, legalurSic Znelad iyo cnobili 1. Конституция С.С.С.Р. и образование съездов
da aq dabeWdili gamocemebi ucxoeTSi dabeW­ советов: В схемах / Г. В. Кулаков. - М.: Гос. изд.,
dilisagan ar gansxvavdeboda. 1924. - 60, [1] с.; 2-е изд.. - М.: Гос. изд., 1924. - 60,
Jurnali ibeWdeboda TiToeuli nomeri [1] с.; 3-е изд.. - М.: Гос. изд., [1925]. - 68 с.; 4-е изд.,
10 aTasze meti, wignakebi – 5-10 aTasi, zogi – испр.. - М.; Л.: Гос. изд., 1925. - 72 с.;
15 aTasi, gazeTi da furclebi – auarebeli. 2. Материалы для докладов о первой годовщине
aqve daibeWda l. kecxovelis mier gadamu­ конституции СССР / (Тезисы т.т. Енукидзе и
Savebuli `oTxi Zmis zRapari~, Jur. `brZola~ Бройдо); Моск. ком. РКП(б). - М.: Рабочая Москва,
(romelmac qarTveli mSromeli xalxis gare­ [1924]. - 16 с.;

49
3. socialisturi sabWoTa respublikebis kavSi­ 15. Примерный конспект по докладам на местах об
ris sabWoTa mesame yrilobis Sedegebi. – tf., итогах 2-й сессии ЦИК Союза ССР 5-го созыва:
1925 (poligraftrestis me-2 stamba). – 29 gv.: (Сост. по просьбе членов ЦИК Союза ССР,
avtoris suraTiT; работающих местах) / А.С. Енукидзе. - Москва:
4. Правительство СССР отчитывается перед ЦИК Союза ССР, 1929. - 19 с.;
рабочими и крестьянами Сибири / Докл. секр. 16. ZiriTadi debulebani soflis sabWoebis mow-
Центр. испол. ком. СССР тов. Енукидзе на Первом yobis Sesaxeb sabWoTa kavSirSi / a. enuqiZe, aki-
Всесиб. съезде Советов. - Новониколаевск: Тип. movi, p. zaicevi. - Tb., 1930 ([poligraftr. me-5
«Сов. Сибирь», [1925]. - 19 с.; st.]). – 29 gv.;
5. Итоги 3-го С’езда Советов Союза СССР / А. С. 17. ...Большевистские нелегальные типографии
Енукидзе. - М.-Кремль: ЦИК СССР, 1925 (тип. и / А. Енукидзе. - Москва; Ленинград: Молодая
словолит. Красно-Пресненская им. Богуславского гвардия, 1930 (7-я тип. «Искра революции»
(3-я «Мосполиграф»)). - 43+[1] стр.; Л.: Изд-во Мосполиграфа). - 108 с., [2] с. объявл., 1 л. бланка
«Прибой», 1925 (тип. Госуд. им. т. Зиновьева). анкеты;
- 31 стр.; Воронеж: АПО Губкома, 1925 (тип. газ. 18. Инструкция ЦИК Союза ССР о выборах в советы:
«Воронежской Коммуны»). - 15 стр.; Кологрив, С прил. статьи Т.А. Енукидзе О подготовке к
1925 (тип. Уисполкома). - 37 стр.; Сасово: Сасовск. выборам в советы. - Москва; Ленинград: Гос. изд-
Уком Р.К.П. (б), [1925]. - 21+[1] стр.; во, 1930 (Москва: 6-я тип. Транспечати). - 32 с.;
6. Наши подпольные типографии на Кавказе / 19. ...Ликвидация округов и задачи районов /
А.Енукидзе. - [Москва]: «Новая Москва», 1925. - Енукидзе. - Москва: Госиздат РСФСР Московский
108 с.; рабочий, 1930 (14-я тип. «Мосполиграф»). - 38, [2]
7. Доклад секретаря Центрального исполни­тель­ с.;
ного комитета СССР тов. Енукидзе на Первом 20. О подготовке к выборам в советы: С прил.
всесибирском съезде советов. - Новониколаевск: инструкции о выборах в советы / А. Енукидзе.
Тип. «Сов. Сибирь», [1926]. - 19 с.; - Москва; Ленинград: Гос. изд-во, 1930
8. Итоги 2-й сессии ЦИК СССР 3-го созыва / («Мосполиграф», 16-я тип.). - 32 с.;
А.С.Енукидзе. - М.; Л.: Гос. изд., 1926. - 40 с.; 21. Основные положения об организации сельских
9. Правительство СССР отчитывается перед советов в Союзе ССР: Текст положений с
рабочими и крестьянами Сибири: Доклад разъяснительными статьями А. С. Енукидзе и А.
секретаря ЦИК СССР тов.  Енукидзе  на Первом С. Киселева. - Москва: Власть советов, 1930. - 19
Всесиб. съезде Советов. - Новониколаевск: [б. и.], с.;
[1926]. - 19 с.; 22. Сельсоветы лицом к колхозному движению: Прил.
10. Состав Центрального Исполнительного Комитета Основные положения об организации сельсоветов
Союза Советских Социалистических Республик 1, в СССР: Постановление ЦИК СССР / А. Енукидзе.
2 и 3 созывов. - Москва-Кремль: Центр. Исполн. - 2-е изд.. - Москва; Ленинград: Гос. изд-во, 1930
Ком-т СССР, 1926 (тип. АХО ВЦИК). - 25 с. + [14] (Москва: тип. «Красный пролетарий»). - 28, [2] с.,
вкл. л. табл. и диагр.: с табл. и диагр.; [2] с. объявл.;
11. ...Беседа со смешанной иностранной рабочей 23. Сплошная коллективизация и задачи советов:
делегацией 6 ноября 1927 г. / А. Енукидзе. - Речи на Всесоюзн. совещании по вопросам сов.
Москва: ЦИК Союза ССР, 1927 (тип. Хоз. отд. строительства / М.И. Калинин и А. С. Енукидзе. -
ВЦИК). - 36 с.; Москва; Ленинград: Гос. изд-во, 1930 (Москва: тип.
12. ...Итоги IV съезда советов СССР / А. С. Енукидзе. «Красный пролетарий»). - 48 с.; 16 см; 2-е изд.. -
- Москва; Ленинград: Гос. изд-во, 1927 (Москва: Москва; Ленинград: Гос. изд-во, 1930 (Москва: 1-я
тип. «Красный пролетарий»). - 37, [1] с.; Образцовая тип.). - 32 с.;
13. Женщина в советах / А. Енукидзе; При участии 24. Справочник члена горсовета / Под ред. и с пред.
т. Левичева и Е. Мостовой. - Москва; Ленинград: А. Енукидзе. - Москва; Ленинград: Гос. изд-во,
Гос. изд-во, 1928 (Москва: тип. «Красный 1930 (Ленинград: тип. Печатный двор). - 223 с.;
пролетарий»). - 118 с., [2] с. объявл.: диагр.; 25. mzadeba sabWoebis arCevnebisaTvis. - tf.:
14. К перевыборам советов в 1928 г.: Сборник статей и saxelgami, 1931 (1-li st.). – 20 gv.; 18 sm.;
материалов / Г.И. Петровский, А.С. Енукидзе, А.С. 26. Итоги 3-сессии ЦИК союза ССР 5 созыва [Текст]
Киселев, А.С. Калыгина, В. Курников, И. Боговой, / А. С. Енукидзе. - Москва: [б. и.], 1931. - 38 с.;  
А. Ангаров; Центр. избирательная комиссия при 27. Итоги 6 съезда советов Союза ССР / А. Енукидзе.
Президиуме ЦИК Союза ССР. - Москва: изд-во - [Москва]: ЦИК Союза ССР, 1931 (тип. ВЦИК). - 40
журн. «Власть советов» при Президиуме ВЦИК, с.;
1928 (7-я тип. «Искра революции» Мосполиграфа). 28. Большевистские нелегальные типографии:
- 131 с., [1] с. объявл.; [Воспоминания. 1897-1906 г. г.] / А. Енукидзе.

50
- [Москва]: Огиз: Мол. гвардия, 1932 (Тип. им. 5. ...Основные положения о районных съездах
Воровского). - 64 с.; советов и районных исполнительных комитетах /
29. aralegaluri bolSevikuri stambebi / abel Вступ. статья А. Енукидзе. - Москва; Ленинград: Гос.
enuqiZe. – tf.: saxelgamis ga-ma, 1933 (1-li st.). изд-во, 1930 («Мосполиграф» 14-я тип.). - 30, [2] с.;
- 70 gv.; 6. Развернем подготовку выборов в Советы [Текст]:
30. ...Десятилетие Союза советских социалистических Статья т. А. Енукидзе: «О подготовке к выборам в
республик / А. Енукидзе. - Москва: Партиздат, 1933 Советы» с приложением инструкции Зак ЦИКа о
(ф-ка книги «Красный пролетарий»). - Обл., 24 с.; выборах в Советы / Агитмассотдел Заккрайкома
31. mogonebani leninze / s. orjonikiZe, a. enuqiZe, ВКП(б). - [Тифлис]: Заккнига, 1930. - 31 с.;
m. toroSeliZe. - [tf.]: partgam-bis ga-ma da st., 7. Состав органов власти в Союзе ССР... [Текст]:
1934. – 34 gv.; [Серия карточек-диаграмм] / Составлено Стат.
32. XVII съезд ВКП(б) и задачи перестройки работы частью Секретариата Президиума ЦИК СССР.
советов / А.С. Енукидзе. - [Сыктывкар]: Б. и., [1934] С пред.  А. С.  Енукидзе; Центр. избират. комис.
(тип. Коми Гиз’а). - 19 с.; Президиума ЦИК СССР. - Москва; Ленинград:
33. О выборах в советы 1934-1935 гг.: (Сборник Огиз-Изогиз, 1930. - 37 с., 15 отд. л. ил. в обертке;
офиц. материалов) / С прил. статьи А. Енукидзе. 8. Состав органов власти в Союзе ССР [Текст]
- Москва; Самара: Ср.-Волж. краев. изд-во, 1934 / Составлено Стат. частью Секретариата
(Самара: тип. им. Мяги). - Обл., 56 с.; Президиума ЦИК СССР; С пред.  А.С.  Енукидзе;
34. Illegale druckereien Hrsg. von dei Gesellschaft alter Центр. избират. комис. Президиума ЦИК СССР. -
Bolschewiki [Текст] / A. Jenukidse. - Moskau; Lenin- Москва: Власть советов, 1932. - [4] с., 12 отд. л. ил.
grad: Verlagsgenossenschaft auslandischer Arbeiter в обертке;
in der UdSSR, 1934. - 67 с.; 18 см. - (Aus der Werks- 9. Сулькевич, С. И. ...Национально-территориальное
строение Союза ССР. Декабрь 1922 X декабрь
tatt der Revolution; № 11);
1932 / Составил С. Сулькевич; Вступ. статья А.
35. Доклад по конституционным вопросам на VII
С. Енукидзе. - Москва: Власть советов, 1933 (тип.
съезде советов СССР 5 февраля 1935 г. [Текст]
ВЦИК). - Обл., 58 с., 1 вкл. л. крас. схем.;
/ А. С. Енукидзе. - [Москва]: Партиздат, 1935 (ф-ка
10. XVII съезд ВКП(б) и задачи перестройки работы
книги «Кр. пролетарий»). - Обл., 28, [3] с.: портр.;
советов [Текст] /  А. С.  Енукидзе. - [Сыктывкар]:
36. ...Об изменениях в советской Конституции / В. М.
тип. Коми Гиза, [1934]. - 19 с.;
Молотов, А. С. Енукидзе; VII съезд советов Союза
11. К перевыборам советов [Текст]: М. И. Калинин. К
ССР. - Москва; Куйбышев: Куйбышевск. краев.
перевыборам советов. В. М. Молотов. Навстречу
изд-во, 1935. - 87 с.
перевыборам советов. А. С.  Енукидзе. О
перевыборах в советы... [и др. материалы]. -
misi winasityvaobiTa da werilebiT gamoi-
[Москва]: Сов. законодательство, 1934. - 71 с.;
ca:
12. О выборах в советы 1934-1935 гг. [Текст]: (Сборник
1. Задачи печати / Речи и воспоминания Г. Зиновьева,
офиц. материалов): С прил. статьи А. Енукидзе. -
Я. Яковлева, А. Енукидзе ... [и др.]; Вступ. ст. Х. Н.
Москва; Самара: Ср.-Волж. краев. изд-во, 1934
Кантора. - [М.]: Моск. рабочий, 1924. - 95 с.;
(Самара: тип. им. Мяги). - Обл., 56 с.;
2. Плодовинсоюз: Деятельность. Задачи. Планы.
13. Выборы в советы 1934 года в Союзе ССР [Текст]:
Нужды: Сб. материалов / Всерос. союз
Табл.-диагр. / Предисл.  А. С.  Енукидзе; Центр.
плодоовощной и виноградо-винодельческ. с.-х.
избирательная комиссия ЦИК СССР. - Москва;
кооперации «Плодовинсоюз»; С предисл. пред.
Ленинград: Изогиз, 1935 (М.: «Образцовая» тип.).
Сов. Плодовинсоюза А.С. Енукидзе; Под общ.
- Папка, 4 с., 12 отд. л. крас. диагр., граф., схем.;
ред. пред. Правл. Плодовинсоюза Г.Н. Лебедева. 14. ...Выборы в советы в Союзе ССР 1934-1935 г. /
- Вып. 1 / В сост. сб. приняли участие проф.: П.Г. Вступ. статья - пред. Центризбиркома ЦИК СССР
Шитт, В.И. Эдельштейн, А.В. Чаянов [и др.]. - М.: А.С. Енукидзе; Центр. испол. ком. СССР. Центр.
Кооп. изд-во, 1925. - 129 с., 8 л. ил., табл.; избирательная комис. ЦИК СССР. - Москва:
3. Атлас Союза Советских Социалистических Власть советов, 1935 (тип. ВЦИК). - Обл., 88 с.
Республик. - Москва: ЦИК СССР, 1928 (тип.
«Гознак»). - [6], II, 108 c., [37] вкл. л. красоч. карт.; misi redaqciiT gamoica:
4. Проект основных положений об организации 1. IV съезд советов Cоюза ССР [Текст]: сборник
сельских советов в Союза ССР / Со статьей статей и материалов / под ред.  А.  Енукидзе  и
А.С. Енукидзе; ЦИК Союза ССР. - Москва: изд-во С. Крылова. - Москва; Ленинград: Московский
«Власть советов» при Президиуме ВЦИК, 1929 (7- рабочий; 1927. - 176 с.; 15 см. - (Библиотека
я тип. «Искра революции» Мосполиграфа). - 29 с., журнала Спутник агитатора / Орган агитпропов
[2] с. объявл.; ЦК и МК ВКП(б));

51
2. К перевыборам советов: Сборник статей и mZRvanelobaSi // komunisti. - 1934. - 22 noembe-
материалов / Под ред. А. Енукидзе [и др.]; Центр. ri. - #269. - gv. 2;
избирательная комис. при Президиуме ЦИК 14. sakavSiro kompartiis (b) me-17 yriloba da sa-
СССР. - Москва; Ленинград: Гос. изд-во, 1927. - 80 bWoebis muSaobis gardaqmnis amocanebi // komu-
с.; nisti. - 1934. - 16 maisi. - #112. - gv. 2; 17 maisi.
3. Выборы в советы и наши задачи: Сборник - #113. - gv. 2;
статей и материалов к избирательной кампании 15. amier-kavkasiis partiul organizaciebis is-
1928-29 г. / Под общ. ред.  А. С.  Енукидзе; toriis sakiTxisaTvis // komunisti. - 1935. - 24
Центр. избирательная комиссия ЦИК Союза ianvari. - #21. - gv. 2.
ССР и Всерос. центр. избирательная комиссия;
М. Калинин, Л. Каганович,  А.  Енукидзе,  А. wyaro:
Криницкий,  А. Киселев, Ян Полуян,  А. Досов,  А. 1. e. cabaZis mogonebani;
Артюхина, А. Поздняков. - Москва: Изд-во «Власть 2. enuqiZe, ab. – a) rsdmp aralegaluri stambebis
советов» при Президиуме ВЦИК, 1928 (7-я тип. kavkasiaSi mowyobisa da muSaobis istoria 1900
«Искра революции» Мосполиграфа). - 160 с., [1] с. wlidan 1906 wlamde // revoluciis matiane. -
«Содержание» на обл.; 1923. - #4. - gv. 90-122; #5. - gv. 53-85; b) Наши
4. Родневич, Б.Н. От колониального вырождения подпольные типографии на Кавказе / А.Енукидзе.
к социалистическому расцвету: О Казакстане / - [Москва]: `Новая Москва~, 1925. - 108 с.;
Б. Родневич; Под ред. А.С. Енукидзе. - Москва: 3. sturua, v. avtobiografia // revoluciis ma­
Власть Советов, 1931 (тип. «Искра революции»). - tiane. - 1923. - #4. - gv. 210-211;
127 с.: ил. 4. saqarTvelos kompartiis Zveli gvardia [gar­
dacvlil da cocxal revoliucioner bol­
gamoqveynebulia: Sevikebis (1890-1905 w.w.) suraT-biografiebi:
1. rsdmp aralegaluri stambebis kavkasiaSi mow- albomad Sekruli] / winasityvaobis avt.: sev.
yobisa da muSaobis istoria 1900 wlidan 1906 TalaqvaZe. - tf.: [saqarTvelos kompartiis ce­
wlamde // revoluciis matiane. - 1923. - #4. - gv. kas partiis gamocema], 1925 (saq. kp c.k. st.). - gv.
90-122; #5. - gv. 53-85; 33;
2. didmpyrobeluri ruseTisagan sabWoTa kav- 5. Политический словарь: Крат. науч.-попул.
Sirisaken // komunisti. - 1924. - 7 noemberi. - толкование слов / Под ред. Б.М. Эльцина. - 3-е
#256. - gv. 1; изд., доп.. - Л.: Прибой, 1925. - с. 154;
3. dRes miwas miabareben daRupul amxanagebs: [a. 6. Заря Востока. - 1926. - 8 октября. - #1296;
T. miasnikovis, g. a. aTarbegovis, s. g. mogile- 7. xundaZe, sim. socializmis istoriisaTvis sa­
vskis, Spilisa da saRaraZis Sesaxeb]: [werilebi] qarTveloSi. - t. 2: narodnikuli da marqsis­
// komunisti. - 1925. - 25 marti. - #67. - gv. 1-3; tuli socializmi saqarTveloSi. - tf.: saxel­
4. sabWoTa kavSiris konstituciis meore wlis- gami, 1927 (poligrafskolis st.). - gv. 258;
Tavi // komunisti. - 1925. - 5 ivlisi. - #152. - gv. 8. Настольный энциклопедический словарь-
1; справочник / Сост. при участии: П. И. Стучка,
5. sabWoTa kavSiris arsebobis 5 weli // komunis- И. Бороздина, Е. Браудо... [и др.]. - 2-е изд.,
ti. - 1927. - 31 dekemberi. - #298. - gv. 1; (стереотипное) доп.. - Москва: Прометей, 1927. -
6. 26 daxocili bolSevikis xsovnas // komunisti. с. 131;
- 1928. - 20 seqtemberi. - #219. - gv. 3; 9. giorgaZe, gr. – a) sazogadoebrivi urTierTo­
7. sabWoTa gadarCevis Sesaxeb // komunisti. - 1928. ba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardnidan
- 1 Tebervali. - #26. - gv. 1; pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol
8. sakavSiro centraluri aRmasrulebeli komi- giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafsko­
tetis sesiis Sedegebi // komunisti. - 1928. - 25 lis st.). - gv.: 522, 565; b) TviTmpyrobeloba da
aprili. - #95. - gv. 1; revoliucia / grigol giorgaZe. - w. 1: sabuTe­
9. sabWoTa arCevnebis kampaniis amocanebi // komu- bi revolucionur moZraobis istoriisaTvis
nisti. - 1930. - 12 dekemberi. - #291. - gv. 2; saqarTveloSi, 1870-1902. xalxosnebis xana.
10. beladi da adamiani: aralegaluri stamba baqo- daselebis-marqsistebis muSaobis dasawyisi
Si // komunisti. - 1931. - 5 maisi. - #101. - gv. 1; da ganviTareba 1902 wlamde. - 1929 [kanze: 1930]
11. sabWoTa kavSiris 10 wlisTavi // komunisti. - (poligrafsk. st.). - TviTmpyrobeloba da re­
1931. - 1 ianvari. - #1. - gv. 5; volucia. - tf., 1930. - gv. 267-269;
12. aqtiurad vemzadoT sabWoebis arCevnebisaTvis 10. Комнатный календарь. - 1930. - с. 725;
// komunisti. - 1934. - 12 oqtomberi. - #237. - gv. 11. komunisti. - 1934. - 17 dekemberi. - #290;
2; 12. koleqtivizacia. - 1935. - 6 marti. - #54;
13. meti operatiuloba sabWoebis arCevnebis xel- 13. komunisti. - 1935. - 6 marti. - #56.

52
enuqiZe, trifon Teimurazis Ze [igi­ mis aralegalur muSaobaze eWvi aravis auRia.
ve giorgi mixeilis Ze leJava da vladi­ stambisa Tu sxva saqmis Sesaxeb gareSe sazoga­
mer korZaia, partsaxeliT `Savi simoni~] doebasTan kavSiri tr. enuqiZes hqonda dava­
(1877 [sxva cnobiT, 1879] – 1937) – revolu­ lebuli. am binis misamarTi mxolod l. b. kra­
cioneri, – propagandist-organizatori, ara­ sinma icoda. 1905 wels baqos stamba daixura.
legaluri stambebis da gamomcemlobis mo­ partiuli ganxeTqilebisa da bolSeviku­
mwyobi, xelobiT zeinkali, raWidan – daibada ri muSaobis gaCaRebis Semdeg, 1905 wels, so­
sof. wkadiss, soflis meurne glexis ojaxSi. cial-demokratiuli (b) ck-s davalebiT, tr.
swavlobda soflis skolaSi. 13-14 wlisa enuqiZe Cavida moskovSi, rogorc kavkasiuri
TbilisSi, kerZo ojaxSi, xelze mosamsaxured saqonliT movaWre. butirkis cixis gverdiT,
msaxurobda, ori wlis Semdeg ruqsis qarxana­ lesnoi quCaze daiqirava maRazia. Camoitana
Si daiwyo xelobis Seswavla. 1899 wlamde Tbi­ TuSuri yveli, brinji, qiSmiSi Tu sxva saqo­
lisis sxvadasxva meqanikur qarxanaSi muSaob­ neli da vaWroba daiwyo. amave dros, maRaziis
da. amave wlis miwuruls, social-demokra­ iatakqveS, sardafSi amoaTxrevina Wa. am WaSi
tebis mier revoluciur moZraobaSi Caeba zevidan erT arSinze gaaWrevina ori arSini
baqoSi, sabunCis raionSi, qarxana `votanSi~ gvirabi, romelSiac erTi kaci gaeteoda, aqe­
da sxv., Seqmna aralegaluri wreebi, 1902 wels dan – Casavali, xolo qveviT sigrZe-simaR­
ekaterinoslavs gadavida brianskis qarxanaSi le-ganiT erTi saJeni sardafi, sadac dadg­
zeinklad (riTac baqoSi Sepyrobas gadarCa) muli iyo sabeWdi manqana. adgilis simciris
da revoluciur muSaobas awarmoebda. lado gamo, or-ori kaci muSaobda moriged, dRe-Ram
kecxovelisa da abel enuqiZis Sepyrobis Sem­ sanTlis Suqze. stambam muSaoba daiwyo 1905
deg, 1903 wels, baqoelma social-demokratma wlis Sua zafxulSi. Sesavali xvreli mWi­
amxanagebma tr. enuqiZe ekaterinoslavidan ga­ drod ixureboda, haeri arsaidan Sedioda,
moiwvies da stambis aRdgena miandes. misi Ta­ ris gamoc aq momuSaveni Zlier swuxdebodnen,
namSromlebi iyvnen is asoTamwyobni, romel­ magram TviTmpyrobelobis damxobis ideiT
nic manamde baqos farul stambaSi muSaobdnen. gatacebulni yovelgvar gaWirvebas simtki­
tr. enuqiZem stamba zemo zapiris quCaze ga­ ciT itandnen. stambaSi umTavresad ibeWdebo­
marTa, sadac 1903-1905 wlebSi muSaobda; cxo­ da rsdmp (b) ck-s Jurnali `Рабочий~ (pirveli
vrobda giorgi mixeilis Ze leJavas gvariT, nomeri agvistoSi gamovida), proklamaciebi,
rogorc sazogadoeba `elekriCeskaia silas~ partiis programebi da sxv.
mosamsaxure. 1903 wels, muSaTa revmoZraobis moskovis stambis mowyobis Semdeg, tr.
gaRrmavebis Semdeg, stambis gafarToebis miz­ enuqiZe peterburgs gaigzavna yumbarebis war­
niT, baqos patara legaluri stambis `aroras~ moebisa da Semzadebis Sesaswavlad. 1906 wels
patronis firmis saxelze laipcigidan axa­ Seipyres vladimer korZaias (Кортзая) saxeliT
li saxis mswraflmbeWdavi manqana gamoiwera. da, 9 Tvis tyveobis Semdeg, imave gvariT, ar­
roca manqana Camovida, stambis patronma, gva­ xangelskis guberniaSi gadaasaxles, saidanac
rad ovanesiancma, sixarbiT aRar daaneba: `Tu male samSobloSi gamoiqca, sakuTari paspor­
ginda, Cemi Zveli manqana waiReT, axals ki ver ti aiRo da isev peterburgs dabrunda. aqedan
mogcemo~. `kargi, movifiqrebo~, – miugo tr. fineTs gaigzavna, sadac 1907 wels, q. viborgs,
enuqiZem da, imave Rames, vano sturuas da sxva aralegaluri gazeTis, `proletaris~, gamo­
erTgul amxanagTa daxmarebiT, sawyobi gate­ cema daiwyo. 1909-1912 wlebSi baqoSi muSaob­
xa da iq daculi sazRvargareTidan miRebuli da, Seipyres da sami wliT kavkasiidan gadaa­
stambis mowyobiloba, sam did yuTSi Calagebu­ saxles.
li, gadaitana Tavis mier daqiravebul binaze revoluciis Semdeg, 1919 wels moskovSi
(pirveli paralelis quCa, 11), sadac viTom miendo sakavSiro centraluri aRmasrulebe­
Tavis dedasTan da dasTan erTad cxovrobda. li komitetis (ВЦИК-is) stambis mmarTveloba.
saidumlo stamba mowyobili iyo saucxood. imave wels dainiSna petrogradis saevakuacio
hqonda: morgvebis Camosasxmeli, sastereo­ komisiis wevrad. komisiis ndobis Tanaxmad,
tipo dazga, SemkinZavi da saWreli manqanebi. xelmZRvanelobda saxelmwifo qaRaldebis
stambaSi rva kaci muSaobda. saSiSroebis Ta­ momzadebis eqspedicias, Semdeg – fulisa da
vidan asacileblad, tr. enuqiZis TaosnobiT, sagerbo niSnebis damzadebis sammarTvelos
s.d.(b) organizaciis c.k. komitetis dadgeni­ mmarTveloba miendo.
lebiT, baqoSi Sesyidul iqna saxli da Tavla,
sadac miwisqveS, abel enuqiZis gegmiT, iseTi wyaro:
stamba moawyo da irgvliv mezoblebSi Tavisi 1. avtobiografia;
yofa-qceviT iseTi STabeWdileba Seqmna, rom 2. jaSi, uSangi. mogonebani;

53
3. enuqiZe, ab. rsdmp aralegaluri stambebis ka­ `Tqveni Svili, kapitani valerian dimi­
vkasiaSi mowyobisa da muSaobis istoria 1900- tris Ze epitaSvili, Cveni nawilis saukeTeso
1906 ww. // revoluciuri matiane. - 1923. - #4. oficeri iyo. Cven yvelas gviyvarda igi da
- gv. 90-122; #5. - gv. 53-85; did pativs vcemdiT mamacobis, patiosnebisa
4. sturua, v. avtobiografia // revoluciuri ma­ da samSoblosadmi erTguli samsaxurisaTvis.
tiane. - 1923. - #4. - gv. 210; mTeli ivlisis ganmavlobaSi cxare brZoleb­
5. droSa. - 1925. - #1-2. - gv. 21-24; Si iyo. Tqveni Svili CvenTan erTad asruleb­
6. Енукидзе, А. Наши подпольные типографии на da sardlobis davalebas, uzrunvelyofda
Кавказе / А. Енукидзе. - [Москва]: `Новая Москва~, Cveni wiTeli armiis winsvlas oriolisaken.
1925. - Стр.: 55-61, 69-77, 97-98; igi mamacobis saukeTeso magaliTs gvaZlevda
7. Типография в Колодце // Молодой Ленинец. - yvelas. am brZolaSi daeca igi gmirTa sikvdi­
1929. - #23. liT. Cven yvelani Surs viZiebT wiTeli armiis
saukeTeso oficrisaTvis~.
epitaSvili, valerian dimitris Ze
(1901, 27/I – 1943, 7/VIII) – musikosi, inJineri, gamoqveynebulia:
mecnieri da samxedro moRvawe, – samamulo 1. Киро-асфальтовая мастика для водоизоляции
omis monawile, – ordenosani, – daibada q. Tbi­ плоских кревель // Бюлл. ЗИС-а #2;
lisSi. daamTavra Tbilisis qarTuli gimnazia, 2. Проект стандарта на штукатуренную гажу для
saxelmwifo konservatoriis fortepianos гажелитовых плит // Бюлл. ЗИС-а #1;
klasi. erTi wlis Semdeg – Tbilisis indus­ 3. Типовые конструкции перегородок из гажелитовых
triuli instituti. плит // Сборник ЗИС;
samecniero muSaobas Seudga 1931 wels,
4. Ситовая древесина – новый теплоизоляционный
nagebobaTa da hidroenergetikis Tbilisis sa­
материал // Тифлисский рабочий. - 1932. - 12 декабря;
mecniero-kvleviT institutSi. male saTaveSi
5. axali saamSeneblo masalebi saqarTveloSi //
Caudga sacdeli mSeneblobis jgufs, gamoaq­
teqnika da Sroma. - 1935. - #10-11. - gv. 28-33;
veyna samecniero Sromebi saqarTveloSi saaR­
6. TeZamis tufi da misi gamoyeneba mSeneblobaSi
mSeneblo masalaTa mrewvelobis ganviTare­
// teqnika da Sroma. - 1935. - #8. - gv. 21-23;
bisaTvis, didi muSaoba gaswia TeZamis tufisa
7. Технологичекие свойства тедзамских серых
da spingnolitis Seswavla-gamoyenebisaTvis,
туфов и их использование в различных отраслях
risTvisac saqarTvelos ssr saxkomsabWom
промышленности // Тедзамский туф: [Сборник
daajildova, xolo ssrk mZime mrewvelobis
статей] / Инж. Г. Лоладзе, инж. В. Эпиташвили,
sakvalifikacio komisiam, 1938 wels, ufrosi
экон. Г. Гвелесиани ... и др.. - Тб.: Техника да
mecnieri muSakis wodeba mianiWa. amave dros, v.
шрома, 1936. - Стр. 11-37;
epitaSvili muSaobda Tbilisis industriuli
8. Богатейшие возможности: [Работа лаборатории
institutisa da saqarTvelos samxedro aka­
строительных материалов ТНИСГЭИ за 20 лет
demiis docentad, mudmiv saaRmSeneblo gamo­
советской власти в Грузии] //  За передовую
fenis leqtorad, cnobili iyo didi momavlis
технику. - 1941. - 25 февраля.
mqone musikos-pianistad da sxv.
samamulo omis dawyebisas, 1941 wels, sam­
saxurSi gaiwvies frunzes saxelobis umaR­ mis Sesaxeb:
les samxedro-sainJinro akademiaSi, romlis 1. samamulo omis saxelovani meomarni: [ordeno-
damTavrebisTanave gaigzavna frontze, sa­ sanni maiori a. l. kokilaSvili, maiori p. p. ako-
dac Tavi isaxela Tavisi nawilis samagaliTo fovi, kapitani v. d. epitaSvili da leitenanti
meTaurobiT: daiWra oriolze ieriSis mi­ n. a. kitovani]: [werilebi] // komunisti. - 1944. -
tanisas, 1943 wlis agvistos 5, gardaicvala 12 marti. - #51.
agvistos 7, daikrZala sof. lomovicSi. mama­
cobisa da gmirobisaTvis, sikvdilis Semdeg wyaro:
dajildoebul iqna samamulo omis I xarisxis 1. Тедзамский пепел // Тифлисский рабочий. - 1936.
ordeniT. - 26 апреля;
brZolis velze yvelgan, yovelTvis saSiS, 2. Советская Абхазия. - 1941. - 5 апреля. - #80; 5
sapasuxismgeblo ubnebze monawileobda, ro­ апреля. - #81;
gorc saqmis mcodne-specialisti, uSiSari 3. iloSvili, n. ordenosani kapitani v. d. epitaS­
meomari da Tavis TanamebrZol-xelqveiT nawi­ vili // komunisti. - 1944. - #52;
ls gmirobis magaliTs uCvenebda. misi mSoble­ 4. Отважный сын Грузинского народа Валериан
bisadmi miweril werilSi ufrosi leitenanti Дмитриевич Эпиташвили // Заря Востока. - 1944. -
s. grabko wers: 16 января. - #12;

54
5. Итоги работ конференции по вопросам широкого 1917 wlis revoluciis Semdeg wevri iyo
использования в строительстве местных qarTvel mxedarTa kavSiris mTavari komite­
стройматериалов и рациональных конструкций: tisa (ris gamoc `poet-mxedarsac~ uwodebd­
Хроника НИТО строителей Грузии / ВНИТО nen), romlis mizans Seadgenda qarTuli jaris
строителей, Науч. инж.-техн. о-во строителей Seqmna da saqarTvelos damoukideblobis aRd­
Грузии. - Тб., 1945 (Тип. «Заря Востока»). - Стр. 22; gena. erTi damaarsebelTagania imave kavSiris
6. Конференция по вопросам широкого ис­ mier Seqmnili sazogadoeba `amiranisa~ (igive
пользования в строительстве местных строй­ `Sevardeni~, bolos _ `spartaki~), agreTve,
материалов и рациональных конструкций 10-14 qarTvel mweralTa kavSirisa. muSaobda tfi­
февраля 1945 г. - Тб., 1945. - Стр. 40. lisis mazris revkomis dramatul dasSi. 1921
wlis maisidan qarTul wiTeli jaris (pirve­
erTawmindeli, sezman [sezman ale­ li legioni) dramatuli da literaturuli
qsis Ze batkuaSvili] (1888, 25/XI – ) – dra­ wreebis xelmZRvaneli iyo, amave dros, Semoi­
maturgi, mgosani, beletristi, Jurnalisti, Ro kedlis gazeTebi da xelnaweri Jurnalebi.
revolucioneri da saTeatro moRvawe, – aqedan gadavida pirvel sakavSiro aseulSi
qarTlidan (daibada sof. erTawmindas, Rari­ imave Tanamdebobaze, razec pirvel legionSi
bi glexis ojaxSi dokumentiT 1888 wlis 25 muSaobda. wiTel jarSi sul 7 weli dahyo. de­
noembers, namdvilad – 1890 wels). skolaSi ar mobilizaciis Semdeg samuSaod gagzavnes gaz.
uvlia, wera-kiTxva TavisiT Seiswavla abre­ `axal sofelSi~.
bis saSualebiT da (wignebis kiTxviT Tu cxo­ samwerlo asparezze gamovida iv. rosto­
vrebis dakvirvebiT) TviTganviTarda. hqonda maSvilis gaz. `sinaTleSi~ (1910, leqsi `zR­
mravali xeloba (meqvabe, meCeqme, durgali, va~). amis Semdeg TanamSromlobda TiTqmis
zeinkali, xelze msaxuri maRaziaSi, stambaSi, yvela Jurnal-gazeTSi, – werda leqsebs, pie­
sakonditroSi, mtvirTavi, mezRvauric ki da sebs, moTxrobebs, iumoristul feletonebsa
sxv.). bevri tanjva-gaWirveba gamoiara, moiara da sxv. misi leqsebi originaluri formisaa,
ucxo qveynebis mravali kuTxe. Taviseburi, moTxrobebi da piesebi ufro sx­
revoluciur muSaobaSi Caeba 1904 wels, vadasxva qveynisa da xalxis cxovrebidan aqvs
social-demokratiul partiaSi, umTavresad, dawerili, revoluciuri suliT gaJRenTili.
samxedro nawilSi. TiTqmis yvela revolu­ pirvelma SemoiRo piesa-miniaturebi, radio­
ciur gamosvlaSi monawileobda, sparseTSiac piesebi (700-mde piesa), romlebic gaTamaSebu­
ki – saTarxanis razmSi (1908-1909) partiul lia, dabeWdili ki _ ara; agreTve, 1925 wlis 1
moZraobaSi aqtiurad muSaobda, ris gamo ivnisidan – rev-agit-satira `lurji xalaTi~,
ramdenjerme Seipyres, policiis zedamxed­ `wiTeli lenti~ (sabWoTa da savaWro muSakTa
velobis qveS imyofeboda, araerTxel gaeqca kavSirTan), romelic sami wlis ganmavlobaSi
tyveobas. idgmeboda Tbilisis muSaTa klubebSi, rus­
rodesac partiuli organizacia ganad­ Tavelis Teatrsa da saqarTvelos daba-so­
gurebuli iyo, proklamaciebi TbilisSi aRar fel-qalaqebSi. misi mibaZviT daarsda qarTu­
ibeWdeboda da quTaisidan modioda, sezma­ li satiris dasebi.
niRa iyo am dros iq sando da is avrcelebda. rogorc Jurnalisti, monawileobda gaz.
amave dros, TanamSromlobda gaz. `qarTlSi~ `jariskacsa~ da Jur. `jari da erSi~ Tanare­
(ia ekalaZis redaqtorobiT). aqedanac gaqra, daqtorad, gaz. `wiTelarmielis~ daarsebaSi
policiam daWera rom moundoma da bolos da mis mdivan-TanamSromlad, samxedro-saga­
msoflio omSi aRmoCnda sanitrad, sadac momcemlo kolegiaSi, gaz. `qarTlSi~, `axal
daiWra. jer aRmosavleT prusiaSi iyo, Sem­ sofelSi~ da sxv. erT-erTi aqtiuri Ta­
deg – galiciaSi (aq dawera cnobili piesa `si­ namSromeli iyo iumoristuli Jurnalebisa
kvdiliT dasja~ – opera `cisanas~ libreto), (`eSmakis maTraxi~, `Solti~). revoluciamde
sparseTSi, osmaleTSi, da bolos, TbilisSi – TanamSromlobda quTaisis gazeTebSic (`mer­
navTluRis daWrilTa ganmanawilebel punqt­ cxali~, `samSoblo~ da sxv.). misi xelmonaweri,
Si sanitradve. aqve, muSaTa klubSi marTavda agreTve, iyo er-li.
warmodgenebs; jars swamlavda revolucio­ rogorc scenismoyvare, muSaTa klubebs,
neruli ideebiT. omis dasasruls, 1918 wels, jaris nawilebsa da soflebSi warmodgenebs
mesame raikomis erT-erTma pasuxismgebelma xelmZRvanelobda. misi piesebi xSirad idg­
amxanagma gagzavna samtrediis raionSi, sadac meboda saxalxo universitetSi. piesebisa
Sedga bolSevikuri dramatuli dasi `demosi~ da moTxrobebis nawili gadaTargmnilia ru­
(d. kobaxiZis da r. kalaZis TaosnobiT). dasSi sul (`sikvdiliT dasja~), somxur (sabavSvo
missave piesebs dgamdnen da mogzaurobdnen. piesebi), berZnul da osur (`sikvdili Crdi­

55
loeTSi~, `daWrili orbi~), Turqul (sabavS­ 10. wiTeli droSis legenda: (kino-lenta). - Tbi­
vo piesebi) da sxva enebze. s. erTawmindelis li qalaqi [tfilisi]: me-2 qarT. terit. [msr.]
Semoqmedeba ganixiles: Salva dadianma (wigni diviz. politganis gamocema, 1925 (samxedro
`poeti-arwivi~), iv. gomarTelma, g. WumbaZem da komisariatis stamba). - 67 gv.;
sxvebma. 11. legenda zahesze. himni: poema. - [tf.], 1926 (sa­
qarTvelos wiTeli jvris st.). - 16 gv.;
calke gamocemulia: 12. lurji xalaTi: (cocxali gazeTebis reper­
1. [dramebi]. - w. 1: sikvdili CrdiloeTSi: drama­ tuari) / [avtoris winasityvaobiT]. - [tf.]: Sro­
tuli etiudi erT moqmedebad (gadasaxlebul­ ma, 1926 (kav. wiT.-droS. jaris stambis ganyo­
Ta cxovrebidan). - Tb.: t. korZaias gamocema fileba). - 94, [1] gv.;
#1, 1912 (ar. kereseliZis st.). - 16 gv.: portr.; 13. nata: [Tanamedrove soflis suraTebi]. - tf.:
w. 2: warsulis nangrevebze: drama 3 moqmede­ saq. Tavdacva-aviaqimis saz-ba, 1928 (poli­
bad da 4 suraTad. - Tb.: k.a. yifianis gamocema, graftr. me-6 st.). - 32 gv.;
[1914] (a. kereseliZis st.). - 40 gv.; w. 3: `lurji 14. patara gmirebi: saymawvilo moTxrobebi. -
xalaTi~: dramatiuli eskizi erT moqmedebad. [tf.]: saxelgami, 1928 (poligraftr. me-6 st.).
- Tb.: k. baqraZis da k. yifianis gamocema, 1915 - 159, [1] gv.: sur.;
(ar.m. kereseliZis st.). - 32 gv.; w. 4: `daWrili 15. rev-agit-satira: (samxatvro wreebis reper­
orbi~: erT moqmedebiani drama (axali varian­ tuari). - tf.: saxelgami, 1928. - 80 gv.;
ti). - Tb.: g.a. saganeliZis gamocema, 1916 (st. 16. soflis gariJraJze: piesa 3 suraTad. - tf.:
nadeJda). - 30 gv.; w. 5: zaira: (pawia istoriuli tfilisis politgani, 1928 (poligrafskolis
romani). - Tb.: gamocema i.v. iaSvilisa, 1917 (st. st.). - 24 gv.;
`sorapani~). - 56 gv.: portr.; w. 6: oboli samare: 17. cekva bebuTiT: piesa 3 moqmedebaT. soflis
(epizodi). - Tb.: gamocema v. s. yifianis, 1917 (v. TeatrebisaTvis / politganaTlebis mTavar­
a. ruxaZis st.). - 48 gv.: portr.. - uTavf.. - kanze marTveloba; [SeniSvnebis avt.: S.d.]. - tf.:
l. gudiaSvilis naxati; w. 7: sikvdiliT dasja: saxelgami, 1928 (poligraftr. me-6 st.). - 68 gv.;
3 moqmedebiani epizodi. - Tb.: gamocema e. d. ta­ 18. ajanyebuli suli: rev-drama 3 moqm. apo­
labaZisa, 1918 (stamba cxovreba). - 29 gv.; w. 8:
TeoziT. - [tf.]: saxelgami, 1929 (k.w.d.l. st.
Rame #33-Si. xumroba lazareTSi. 1. moq.. - ga­
gany-ba). - 42 gv.;
mocema v. yifianisa, 1918 (st. `sorapani~). - 16
19. kooperatiul piesaTa krebuli. - tf.: cekavSi­
gv.; w. 10: jaSuSi: dramatiuli novela 1 moqme­
ris ga-ma da st., 1929. – 58 gv.;
debad. - [Tb.], [w.a.]. - 16 gv.: portr.;
20. parad-alle!: (leqsebi). - tf., 1929 (poligraf­
2. sxvis loginSi [1 moqm.]. - 1918;
tr. me-5 st.). - 40 gv.;
3. vai, damarcxebuls! - 1919;
21. patara piesebi: muSaTa klubebisa da soflis
4. poeti-arwivi. Samilis locva: [poemebi] / s. er­
scenisaTvis. - Tb.: saxelgami, 1929 (p/t me-2 st.).
Tawmindeli. - [tf.]: S. abaSiZis gamocema, 1920.
- 82 gv.;
- 64 gv.;
22. piesebi muSaTa klubebisa da soflis scenisa­
5. sadarajoze: drama-epizodi 3 moqm.; aron,
Tvis. - [tf.]: saxelgami, 1929 (poligraftr. me-2
Senc?!: bibliuri sur. 1 moq.. - Tf.: an. JRentis
st.). - 84 gv.;
gamocema, 1920 (a. kalandaZis st. `cxovreba~). -
23. sabavSvo piesebi. - tf.: saxelgami, 1930 (poli-
uTavfurclo, 64 gv.;
graftr. me-6 st.). - 92 gv.;
6. wiTeli lenti: (moTxrobebi) 1910-17 w.w. / s.
24. cisana anu sikvdiliT dasja: sam-moqmedebiani
erTawmindeli. mose xoneli da misi amiran-da­
drama. - tf., 1930 (sagaz. gam-baTa koleqtivi-s
rejaniani / werili m. janaSvilisa. - tf.: axal­
st.). - 26 gv.;
gazrda soc.-federalistis gamocema, 1920
25. 1 maisi. - tf.: saxelgami, 1931 (koleqtivi-s st.).
(`saxalxo saqmis~ st.). - 64 gv.;
7. eSafoti. ajanyeba. xelTaTmani: [leqsebi]. - - 12 gv.: sur.;
tf., 1924 (samxedro komisariatis st.). - 95, [1] 26. patara komunarebi: [saymawvilo moTxrobebi].
gv.: sur.; - tf.: saxelgamis ga-ma, 1931 (saxelgamis 1-li
8. movdivarT, mogvixarian anu axali jari: st.). - 96 gv.: sur.;
agit-piesa sam suraTad / er-li [erTawmindeli 27. dazga: agit-piesa 1 moq.. - [tf.]: saq. dramkomi,
sezman]. - tf.: me-2 qarT. terit. msr. diviz. po­ 1932 (p/sk. st.). - 16 gv.;
litganis gamocema, 1925 (samxedro komisaria­ 28. iyav mzad!: [sabavSvo piesebi]. - tf.: saxelgamis
tis stamba). - 32 gv.; ga-ma, 1932 (1-li st.). - 152 gv.;
9. remedas: agit-piesa 1 moqmedebaT / er-li [er­ 29. `CaCula~: [moTxroba] / winasityv. avt.: al. salaka.
Tawmindeli sezman]. - tfilisi: remedas-is - [tf.]: saxelgamis ga-ma, 1932 (1-li st.). - 88 gv.;
saqarTvelos cekas gamocema #4, 1925 (zaria 30. koopvirTxa: rev-agit-satira 1 moqm.. - [tf.]: sa-
vostokas stamba). - 16 gv.; qdramkomi-s ga-ma, [1933] (p/sk. st.). - 16 gv.;

56
31. liona: (piesa 4 moq. 5 suraTad). - tf.: saz-ba ba- 16. daraji: (epizodi) [moTxroba] // Teatri da cxo-
vSTa megobaris ga-ma, 1933 (cekavSiris st.). - 48 vreba. - 1915. - #52. - gv. 2-4;
gv.; 17. karavSi: (nawyveti) [moTxroba] // Teatri da
32. Zias naambobi: [leqsi]. - tf.: bavSvTa megobari-s cxovreba. - 1915. - #39. - gv. 3-4;
ga-ma, 1933 (p/sk. st.). - 15 gv.; 18. mware sicili: (ZRvnad g. quCiSvils) [leqsi] //
33. gvelebis qaravnebi: moTxrobebi. - Tb.: gamom- Teatri da cxovreba. - 1915. - #14. - gv. 13;
cemloba federacia, 1934. - 213, [1] gv.; 19. suraTze: (uZRvni st. p-Zes). [leqsi] // maTraxi. -
34. zRvis orbebi: drama 3 moqmedebaT. - tf.: saxel- 1915. - #3. - gv. 10;
gami, 1934 (komunisti-s st.). - 70 gv.; 20. tanjva: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1915. -
35. indiana: [moTxrobebi saS. asakisaTvis] / mxatv.: #20. - gv. 7;
d. gvelesiani; p/mg. red.: ak. rexviaSvili. - tf.: 21. SeSlili: (etiudi) ZRvnad eq. hasan lorTqifa-
saxelgamis sab da axalgazrd. seqtori, 1935 niZes // Teatri da cxovreba. -1915. - #29. - gv. 4;
(gaz. komunisti-s ga-bis st.). - 66 gv.: il.; 22. vai Tqven: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1916.
36. moTxrobebi. - tf.: ga-ba federacia, 1935 (ga-ba - #15. - gv. 6;
komunisti-s st.). - 216 gv.; 23. mze-yvavili: (nobaTi gurias) [leqsi] // Teatri
37. renada: piesa sam moqmedebaT. espanelTa cxo- da cxovreba. - 1916. - #40. - gv. 6;
vrebidan. - Tb.: saq. remedasis c. k-is gamom- 24. muSa-mgosani: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
cemloba, 1936 (saq. k.p.(b)c.k. gamomcemlobis 1916. - #10. - gv. 9;
komunistis st.). - 52 gv.; 25. mZinare arwivi: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
38. foladis orbi: (piesa erT moqmedebad) / sssr 1916. - #44. - gv. 10;
gansaxkomi, kulturis saxlebisa da sakolmeu- 26. saqarTvelo: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
rneo klubebis sammarTvelo. - Tb.: saxelgami, 1916. - #35. - gv. 13;
1938 (poligrafkombinati). - 20 gv.
27. serbielT axali marSi: [leqsi] // Teatri da
cxovreba. - 1916. - #51. - gv. 5;
gamoqveynebulia: 28. sofelSi: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1916.
1. saSineli ambavi: mestviruli. [iumoristuli
- #49. - gv. 13;
leqsi] // maTraxi. - 1908. - #2. - gv. 6;
29. ubeduri dedebi: (suraTi) [moTxroba] // Tea-
2. qarTli: sof. erTawminda // Cveni xma. - 1909. - 22
tri da cxovreba. - 1916. - #41. - gv. 10-11;
ianvari. - #17. - gv. 4;
30. Rame stambolSi: (Zveli rveulidan). [leqsi] //
3. beRura Citi: (leqsi prozad) // Cveni xumara: sa-
Teatri da cxovreba. - 1916. - #20. - gv. 5;
tiruli mxatvruli almanaxi. - 1913. - #2. - gv.
31. CrdiloeTSi: (n. baraTaSvilis xsovnas) [leqsi]
6;
// Teatri da cxovreba. - 1916. - #47. - gv. 16;
4. mamlis simRera: [leqsi] // susxi. - 1913. - #1. -
32. daWrili momRerali: (eskizi) // Teatri da cxo-
gv. 4;
vreba. - 1917. - #27. - gv. 10-11;
5. abasTumani: (suraTi). [leqsi] // laxti. - 1914. -
33. erTa wminda: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
#8. - gv. 4;
1917. - #40. - gv. 8;
6. ar damiviwyo: (romansi) // laxti. - 1914. - #6. -
34. TeTri raindi: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
gv. 4;
1917. - #37. - gv. 8;
7. aron Seenc?!: bibliuri suraTi erT moqmede-
35. landi: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1917. -
bad // Teatri da cxovreba. - 1914. - #5. - gv. 12-
#3. - gv. 9;
14; #6. - gv. 12-13;
36. lega qalaqi: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
8. gazafxuli: [leqsi] // laxti. - 1914. - #7. - gv.
1917. - #44. - gv. 13;
2-3;
9. ganTiadisas: (miniatura) // Teatri da cxovre- 37. mayvala: (qarTvel qals) [leqsi] // Teatri da
ba. - 1914. - #23. - gv. 2; cxovreba. - 1917. - #25. - gv. 1;
10. ganqrnen wuTni...: (Tanamedrove suraTi). [pro- 38. msaxiobi: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1917.
za] // Teatri da cxovreba. - 1914. - #35. - gv. 9; - #21. - gv. 2;
11. ori burji: (Tanamedrove suraTebi) [moTxro- 39. pawia qnari: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
ba] // susxi. - 1914. - #8. - gv. 2-3; 1917. - #7. - gv. 2;
12. ori etli: (saaxalwlo) // susxi. - 1914. - #5. - gv. 40. samni Zmani: simboliuri suraTi-apoTeozi.
2; idea s. erTawmindelisa [piesa] // Teatri da
13. saaRdgomo: (akrostixi). [leqsi] // laxti. - 1914. cxovreba. - 1917. - #32. - gv. 7;
- #5. - gv. 2; 41. cxovrebis talRebSi: (nawyveti) [moTxroba] //
14. tyeSi: [eskizi] // laxti. - 1914. - #9. - gv. 2-3; Teatri da cxovreba. - 1917. - #34. - gv. 5-6;
15. Seupovari gedi: [leqsi] // laxti. - 1914. - #4. - 42. wiTeli droSa: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
gv. 4; 1917. - #11. - gv. 8;

57
43. axali legenda: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 68. oqtombris yvavilevi // jejili. - 1923. - #9-10.
1918. - #15. - gv. 5; - 10-11 gv.;
44. damWknari ia: (...s) [leqsi] // Teatri da cxovre- 69. samni Zmani: revolucionur-simboluri sura-
ba. - 1918. - #7. - gv. 8; Tebi: apoTeozi sam karad: [piesa] // momavali. -
45. laura: (T. J-s albomSi) [leqsi] // Teatri da 1923. - #4. - gv. 65;
cxovreba. - 1918. - #4. - gv. 7; 70. sapirvelmaisio sursaTi // jejili. - 1923. - #3-
46. sarCobelaze: (Zveli rveulidan) [leqsi] // Tea- 5. - gv. 10-11;
tri da cxovreba. - 1918. - #11. - gv. 8; 71. Semodgoma qalaqSi // jejili. - 1923. - #11-12. -
47. saflavis qvaze: [leqsi] // Teatri da cxovreba. gv. 12-13;
- 1918. - #14. - gv. 11; 72. SeSlilis monologi: [moTxroba] // grdemli. -
48. Cemi lurja: (Zveli rveulidan). [leqsi] // jari 1923. - #5. - gv. 11-12;
da eri. - 1918. - #1. - gv. 6; 73. wiTel yazarmasTan: [leqsi] // CiraRdani. - 1923.
49. TeTri giorgi: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - - #14. - gv. 2-3;
1919. - #3. - gv. 8; 74. vardia: (dramatuli poema) // Cveni gza. - 1924. -
50. marto var velze, - vibrZvi kvlav...: [leqsi] // #8-9. - gv. 20-21;
Teatri da cxovreba. - 1919. - #8. - gv. 4; 75. lena: [leqsi] // droSa. - 1924. - #14. - gv. 15;
51. sadRegrZelo: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 76. marSi saqarTvelos laSqars: [leqsi] // wiTeli
1919. - #5. - gv. 10; guSagi. - 1924. - #2. - gv. 45;
52. wiTeli arwivi: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 77. mayvala // nakaduli: saymawvilo Jurnali mci-
1919. - #6. - gv. 7; rewlovanTaTvis. - 1924. - #10-11. - gv. 4-5;
53. 26 maisi 26: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 78. meSvide oqtomberze: [leqsi] // xelovnebis
1920. - #19. - gv. 14; droSa. - 1924. - #5. - gv. 6;
54. jariskaci. sazRvarze: [ori leqsi] // Teatri da
79. nakaduli // nakaduli: saymawvilo Jurnali
cxovreba. - 1920. - #21. - gv. 8;
mcirewlovanTaTvis. - 1924. - #2-3. - gv. 39;
55. iis foTlebze // jejili. - 1922. - #1-3. – 43 gv.;
80. ori komuna: [piesa] 1 moqmedebad // wiTeli sxi-
56. iqidanve: dedas: [leqsi] // galaktion tabiZis
vi. - 1924. - #2-3. - gv. 6-11;
Jurnali: yovelkvireuli samxatvro-salite-
81. oqtombris dReebSi: meSvide himni: [leqsi] // wi-
raturo krebuli. - 1922. - #4. - gv. 2;
Teli sxivi. - 1924. - #9-10. - gv. 13;
57. marabda: [nawyveti poemidan] // galaktion tabi-
82. pirveli maisi: [leqsi] // CiraRdani. - 1924. - #9-
Zis Jurnali: yovelkvireuli samxatvro-sali-
10. - gv. 1-2;
teraturo krebuli. - 1922. - #3. - gv. 3;
83. sofelSi: [leqsi] // wiTeli sxivi. - 1924. - #1. -
58. saqarTvelos Sveneba: [leqsi] // Sevardeni. -
gv. 8;
1922. - #1. - gv. 41;
84. Zvirfasi mama-lenini // nakaduli: saymawvilo
59. ajanyebuli demoni: (riTmebi): leqsi // momava-
Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1924. - #1. - gv.
li. - 1923. - #8. - gv. 43;
6;
60. giliotina; gvelis sayuriT; momavali: [leqse-
85. wiTelarmielis werili dedasTan: [leqsi] // Ci-
bi] // momavali. - 1923. - #3. - gv. 33-34;
raRdani. - 1924. - #14. - gv. 12;
61. 26 komunari // jejili. - 1923. - #9-10. - 3-4 gv.;
86. wiTeli oqtomberi: masiuri suraTebi sam ka-
62. bavSvTa simRera // jejili. - 1923. - #11-12. - 3-4
rad [piesa] // wiTeli sxivi. - 1924. - #9-10. - gv.
gv.;
4-7;
63. zamTris suraTi // nakaduli: saymawvilo Jur-
87. wiTeli yazarma: (suraTi erT moqmedebad) // Ci-
nali mcirewlovanTaTvis. - 1923. - #11-12. - gv.
raRdani. - 1924. - #23. - gv. 2;
43;
64. karl libknextis aCrdili; sulis mama; pawia 88. amza da zoza: iezidebis cxovrebidan // lianda-
revoliucioneri; revoliucioneri; gaponis gi. - 1925. - noemberi. - #2. - gv. 41-62;
avantiura; komunis koSki; iyav sadarajoze // 89. Tamaris qoSi: (naxul-naambi. legendebi da si-
piesaTa krebuli: axalg. komkavSiris da muSa- namdvile) // monadire. - 1925. - #7-8. - gv. 7-145;
Ta axalgazrdobis klubebisaTvis. - tf.: saq. 90. nisliani RvinobisTve: (pirveli dReebis mogo-
axal. komun. kavS. cekas gamocema #6, 1923. - nebani): [leqsi] // liandagi. - 1925. - oqtomberi.
132 gv.. - (axalgazrdaTa biblioTeka); - #1. - gv. 8-9;
65. komkavSiris aRdgoma: [piesa] // momavali. - 1923. 91. oqtombris pirveli dReebi: [leqsi] // CiraRda-
- #3. - gv. 671; ni. - 1925. - #17-18. - gv. 6;
66. lev trocki: [leqsi] // momavali. - 1923. - #4. - 92. pirveli maisi: [leqsi] // xelovneba. - 1925. -
gv. 8; #17-18. - gv. 17;
67. oqtombris revoluciis dReebi // jejili. - 93. sikvdili komunarisa: [leqsi] // xelovneba. -
1923. - #9-10. - 12-15 gv.; 1925. - #14. - gv. 10-12;

58
94. sikvdili komunarisa: suraTi parizis komunis 118. ucnobi gmiris saflavze: [leqsi] // avangardi. -
drois: [piesa] // xelovneba. - 1925. - #11. - gv. 10; cxakaia, 1942. - 14 Tebervali. - #7;
95. yoCaRi leo: [ambavi] // Cveni gza. - 1925. - #2-3. - 119. sicocxlis Zaxilze: [leqsi] // stalinuri
gv. 20-22; lokomotivi. - 1943. - 13 marti. - #31.
96. wiTeli droSis legenda: (kino-lenta) // droSa.
- 1925. - #29. - gv. 1-19; mis Sesaxeb:
97. wiTeli razmis epizodi 1905 wlis: [Canaxati] 1. axali piesebi dasweres... // Teatri da cxovre-
// sazRvarze. - 1925. - N2. - gv. 88-89; #3-4. - gv. ba. - 1914. - #40. - gv. 16;
155-157; 2. mefis moadgilis sammarTvelom... // Teatri da
98. jaSuSi qali: (suraTi parizis komunis droi- cxovreba. - 1915. - #36. - gv. 16;
dan) // Cveni gza. - 1925. - #14-15. - gv. 10-12; 3. recenzenti. sof. SromaSi (siRnaRis mazra)... //
99. bavSvi komunarebi // nakaduli: saymawvilo Jur- Teatri da cxovreba. - 1915. - #40. - gv. 15;
nali mcirewlovanTaTvis. - 1927. - #3. - gv. 5-7; 4. calke wignad gamovida... // Teatri da cxovre-
100. yoCaRi titiko // nakaduli: saymawvilo Jurna- ba. - 1915. - #47. - gv. 16;
li mcirewlovanTaTvis. - 1927. - #5. - gv. 20-21; 5. `daWrili orbi~ erTmoqmedebiani... // Teatri
101. meaTase: [leqsi]: gazeT `koleqtivizacias~ // sa- da cxovreba. - 1916. - #32. - gv. 16;
literaturo gazeTi. - 1934. - #32; 6. erT-moqmedebiani drama `daWrili orbi~... //
102. mwerali unda gaxdes epoqis sindisi: mweralTa Teatri da cxovreba. - 1916. - #29. - gv. 15;
yrilobis win // komunisti. - 1934. - 14 agvisto. 7. lanCxuTSi... // Teatri da cxovreba. - 1916. -
- #187. - gv. 3; #12. - gv. 16;
103. ra vqna, var Seni tyveo...: [nawyveti poemidan 8. avdalaZe, v. Teatri da cxovreba // pirveli na-
`socialistur mindvrebze~] // koleqtiviza- biji. - 1917. - N38. - gv. 606-607;
cia. - 1934. - #153; 9. amirani: (simbiliuri cocxali suraTi-apo-
104. mezRvauri: [leqsi] // sabWoTa maswavlebeli. - Teozi saqarTveloze) idea s. erTawmindelisa
1939. - 24 ivlisi. - #65. - gv. 3; [piesa] // Teatri da cxovreba. - 1917. - #29. - gv.
105. nobaTi: Salva dadians: [leqsi] // sabWoTa maswa- 5;
vlebeli. - 1939. - 30 ianvari. - #10. - gv. 2; 10. axali piesa sammoqmedebiani... // Teatri da cxo-
106. axla komunis avswioT droSa: [leqsi] // avangar- vreba. - 1917. - #42. - gv. 15;
di. - cxakaia, 1940. - 7 noemberi. - #78; 11. erTawmindelma daswera... // Teatri da cxovre-
107. iakob varianelis suraTze: [leqsi, miZRvnili ba. - 1917. - #30. - gv. 12;
iakob gogebaSvilis 100 wlisTavisadmi] // sa- 12. ilia. qalaqi xaSuri // pirveli nabiji. - 1917. -
bWoTa maswavlebeli. - 1940. - 27 oqtomberi. - #29. - gv. 461-462;
#94; 13. s. erTawmindeli gvTxovs... // Teatri da cxo-
108. axali komunis aswieT farda!: [himni. leqsi] // vreba. - 1917. - #42. - gv. 15;
remedasi. - 1941. - #1. - garekanis me-2 gv.; 14. axalgazrda mwerali s. erTawmindeli: [por-
109. dahka, win-iar!: [leqsi] // avangardi. - cxakaia, treti] // Teatri da cxovreba. - 1918. - #15. - gv.
1941. - 2 seqtemberi. - #66; 5;
110. lenaze: [moTxroba] // remedasi. - 1941. - #4. - gv. 15. s. erTawmindelis `oboli samare~... // Teatri
10-11; da cxovreba. - 1918. - #6. - gv. 16;
111. oci wlisa xar: [sabWoTa saqarTvelosadmi le- 16. Teatri da cxovrebis saRamo... // Teatri da
qsi] // sabWoTa maswavlebeli. - 1941. - 25 Teber- cxovreba. - 1919. - #8. - gv. 16;
vali. - #16; 17. gomarTeli, iv. saliteraturo SeniSvnebi: 1.
112. samSoblosaTvis, stalinisaTvis!: [leqsi] // sa- CinCxali, 2. erTawmindeli, 3. raud gogoxia //
bWoTa maswavlebeli. - 1941. - 25 ivnisi. - #50; cisartyela. - 1920. - #6. - gv. 71-75;
113. sityva sapirvelamiso zeimze: [leqsi] // avan- 18. ioseb imedaSvili da misi maxlobeli TanamSro-
gardi. - cxakaia, 1941. - 1 maisi. - #35; melni: [eqvsi foto] // Teatri da cxovreba. -
114. Zmad naficebi ucnob maRlobze: [leqsi] // komu- 1920. - #13. - gv. 13;
nisti: saagitacio furceli. - 1941. - 21 agvis- 19. s. erTawmindeli: samwerlo moRvaweobis 10 w.
to. - #14; Sesrulebis gamo... [SarJi] // Teatri da cxovre-
115. gmir vaJkacebze mRerian: [leqsi] // komunizmis ba. - 1920. - #9. - gv. 9;
gziT. - mcxeTa, 1942. - 29 dekemberi. - #56; 20. qarTveli mwerlebi: sezman erTawmindeli: [Ca-
116. mzis siyvarulSi iwvian: [leqsi] // komunizmis naxati] / [Jurnalis informacia] // Teatri da
gziT. - mcxeTa, 1942. - 26 noemberi. - #52; cxovreba. - 1924. - #20. - gv. 13;
117. mtris Sesamusravad mihqrian: [leqsi] // komu- 21. sabavSvo mwerlebisa da mozard mayurebelTa
nisti: saagitacio furceli. - 1942. - 6 oqtom- Teatris muSakTa Sexvedra // komunisti. - 1937.
beri. - #43; - 20 ianvari. - #15. - gv. 4;

59
22. sezman erTawmindeli: [poeti da mwerali]: [ne- los sazRvarTa Sina~. 1832 wlis SeTqmulebaSi
krologi] // literatura da xelovneba. - 1944. monawileobisaTvis, dekembris 10 avlabris ya­
- 2 ivlisi. - #23; zarmaSi daapatimres, xolo 1834 wels polo­
23. Tbileli, q. filarmoniis axalgazrda solis- neTs gadaasaxles vilnos mesame qveiTTa divi­
tebi: [m. TiroSvili, n. yavriSvili, m. erTaw- ziis komandirTan. aq dauaxlovda polonelTa
mindeli da a. jafariZe] // literatura da xe- mowinave ojaxebs, Seiswavla polonuri ena da,
lovneba. - 1950. - 11 ivnisi. - #24. erTxans, vilnos universitetSi leqciebsac
ismenda. aqve werda leqsebs. gaicno dasavleT
wyaro: evropis mwerloba, gansakuTrebiT, Seiyvara
1. avtobiografia; polonelTa poeti adam mickeviCi.
2. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- samSobloSi dabrunda 1838 wels. am dros
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis axlad isaxeboda qarTuli mwerlobis moyva­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; rulTa wre, romlis wevrTa nawerebi xelnawe­
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. rebad vrceldeboda. g. erisTavma mtkiced ga­
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ dawyvita samwerlo-sazogadoebriv asparezze
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ moRvaweoba. misi miswrafebis ganxorcielebas
binati), 1941. - gv. 473. xeli Seuwyo mefis moadgile m. s. voroncov­
mac, romelmac saqarTveloSi CamosvlisTa­
erisTavi, giorgi daviTis Ze [`glu­ nave (1844) daaarsa rusuli gazeTi `Кавказ~,
xariCi~] (1813 [sxva cnobiT, 1814] – 1864, meore wels (1845) ki – rusuli Teatri. g. eris­
9/22/IX) – dramaturgi-komediografi, qarTvel Tavi am dros komediebs werda. m. voroncovma
Silerad wodebuli, poeti, Jurnalisti, samo­ Seityo Tu ara g. erisTavis mwerloba, 1849
qalaqo mwerlobis SemomRebi, qarTuli rea­ wlis miwuruls moixmo igi da, scenismoyvare­
listuri Teatrisa da saTeatro mwerlobis Ta daxmarebiT, Tavisive pirveli komediis da­
mamamTavari, yofacxovrebis komediis damba­ dgma daavala (marTalia, qarTul Teatrs da­
debeli (literaturaSi realizmis damwyebi) sabami Soreul warsulSi aqvs, me-18 saukunis
da sazogado moRvawe, – pirveli dramaturgi, miwuruls – 1791 wels, erekle II-is dros, war­
pirveli reJisori, pirveli msaxiobi-komiko­ modgenebic imarTeboda, magram Tanamedrove,
si, mravalniWieri da mravali niWis gamRvi­ me-18 saukunis qarTul Teatrs saZirkveli g.
Zebeli, – batonymobis gadagdebis pioneri, erisTavma Cauyara). m. voroncovma g. erisTavs
1832 wlis SeTqmulebis erTi mesveurTagani, wliurad orasi Tumani dauniSna, samasi Tuma­
– Suagul qarTlidan (daibada sof. xidisTavs, ni dasisTvis misca da sagangebo mindobilo­
warCinebuli Tavadis ojaxSi. mama – qarTlis biT moxeled daniSna. m. voroncovis davale­
mebatone, qsnis erisTavianTa ojaxis ufro­ bisamebr, g. erisTavma, warCinebuli ojaxidan
si wiloba, deda – mdivnis, ivane qobulaSvi­ gamosul scenismoyvareTa monawileobiTa da
lis asuli mariami, qarTuli enisa da mwigno­ sakuTari reJisorobiT, 1850 wlis ianvris 2,
brobis zedmiwevniT mcodne). g. erisTavi 10 orSabaTs, gamarTa pirveli warmodgena (Tbi­
wlamde ojaxSi izrdeboda, samSoblo enisa lisis gimnaziis darbazSi qalaqis RaribTa­
da mwignobrobis siyvaruli dedam Caunerga. Tvis). dadga Tavisive pirveli komedia `gayra~
1821-1824 wlebSi Tbilisis keTilSobilTa – pirveli qarTuli sayofacxovrebo komedia,
saswavlebelSi swavlobda, 1825 wels mosko­ romelSiac TviT Seasrula mikirtum gaspa­
vs wavida biZasTan – varlam mitropolitTan, riCis roli. warmodgena sazogadoebas Zlier
romelmac kerZo pansionSi miabara. 6 Tvis moewona. misi zogierTi gamoTqma andazebad
Semdeg (1826) saqarTveloSi dabrunda. 1827 iqca, sasaubrod xalxSi gavida, piesa saxalxo
wlidan Tbilisis samxedro gubernatorTan gaxda.
msaxurobda. iyo kavkasiis pirveli mefisnac­ imave wlis maisis 3, g. erisTavma gamar­
vlis, baron rozenis, amalaSi; 1829-1831 wleb­ Ta meore warmodgena (dadga Tavisive piesa
Si aqtiurad monawileobda rusTa mefobisa­ `dava~). am warmodgenebis Sesaxeb gaz. `Кавказ~
gan saqarTvelos ganmaTavisuflebel `farul (1851, #1) werda: `am komediis (`gayra~) Ses­
sazogadoebaSi~. 1832 wels mTielebTan brZo­ rulebas Tbilisis TeatrSi gansakuTrebu­
laSi warCinebisaTvis proporSCikoba miiRo, li mniSvneloba aqvs. TamaSobdnen qarTveli
imave wels s. dodaSvilis gaz. `tfilisis uwye­ msaxiobebi, TamaSobdnen qarTul enaze, Tama­
banSi~ (#2, 3, 4) xelmouweravad dabeWda poema Sobdnen qarTvelis mier daweril piesas... qar­
`osuri moTxroba~ (igive `zare da yanimaT~) Tveli artistis mier Tav. erisTavis komedi­
– dasawyisi da `mowodeba iverTa mamulis dac­ is warmodgena unda axarebdes yovels, visac
visaTvis drosa sparsTa Semosevisas saqarTve­ ki axarebs moraluri amaRleba kacobriobis

60
yofaSi... zedmetia komediis ganxilva... misma teraturo krebulis, `ares~, gamocema, magram
warmatebam daamtkica, rom erisaTvis komedia ver SeZles. samagierod, TbilisSi, qarTveli
droze gaCnda~. axalgazrdebis wrem g. erisTavis redaqto­
g. erisTavma `qarTul scenaze kritiku­ robiT gamosca Tviuri `qarTuli sityviere­
li realizmi daafuZna pirveli dramatuli biTi Jurnali ciskari~ (1852 wlis ianvridan),
nawarmoebiT, komedia-poema `SeSliliT~ (dai­ romelsac m. voroncovi siamiT Seegeba, pir­
wera 1838 w.), romliTac gailaSqra Tavadaz­ veladve xeli moawera da g. erisTavs stambac
naurul naklovanebaTa winaaRmdeg. es dawera aCuqa. `ciskari~ g. erisTavis redaqtor-ga­
al. griboedovis `vai Wkuisagan~-is gavleniT. momcemlobiT or wels (1852-1853) gamodioda.
vrceldeboda xelnawerad. pirvelad `keTi­ sul daibeWda 24 wigni. Teatrs ganagebda 1850-
lSobil~ wodebis pirebma Sekres dramatuli 1854 wlebSi, 1855 wels voroncovi kavkasiidan
wre da 1850 wlis 2 ianvars Tbilisis gimnaziis gadaiyvanes. misma moadgilem (raki SeniSna,
saaqto darbazSi dadges `gayra~. kargad Caia­ rom qarTuli Teatri qarTvelTa gamofxi­
ra. gaimeora 1850 wlis ianvarSi. 1850 wlis 3 zlebas emsaxureboda) qarTul dass subsidia
maiss dadga komedia `dava~. warmatebiT Caiara. mouspo, ris gamoc, warmodgenebi Sewyda.
orive am warmodgenam naTelhyo, rom SeiZle­ 1855 wels g. erisTavi Tavis mamulSi – xi­
ba qarTuli Teatris Seqmna. orive komediaSi disTavs gadasaxlda. 1862 wlis ivnisis 13-dan
gamaTraxebulia TavadaznaurTa CamorCeni­ evropaSi imogzaura wlis dasasrulamde. 1863
loba, naCvenebia axali tipebi. orive komedia wels ilia WavWavaZis `saqarTvelos moambeSi~
qarTuli realisturi dramaturgiis klasi­ TanamSromlobda (#2, komedia-poema `SeSli­
kur nimuSebad aris aRiarebuli~ (buxnikaSvi­ li~; #12, `ubeduri Wkuisagan~ da sxv.). baton­
li, g. `qarTuli Teatris asi wlis manZilze~, ymobis gadavardnamde g. erisTavma adreve,
Tb., 1950, gv. 3). TavisiT, gaaTavisufla Tavisi ymebi, ris ga­
`Rvawli g. erisTavisa is iyo, rom Sehqmna moc saxlikacebi da mezobeli Tavadebi wye­
qarTuli Teatri da saTeatro mwerlobis ma­ vla-krulviT ixseniebdnen, xolo xalxma ki
mamTavrad mogvevlina. amiT marto siyvaru­ guls Caixuta.
lis da trfialis morevSi moaruli guli Cveni 1863-1864 wlebSi cxovrobda gorSi. gar­
da marto gantolvil fiqrebSi warsuli Cveni daicvala iqve, 1864 wlis seqtembris 9 (axali
goneba Cvens cxovrebaSi daamkvidra-miaxeda: stiliT 22-Si). daikrZala sof. qvemo ikorTis
misi `gayra~ amis magaliTia (WavWavaZe, i. Txzu­ eklesiis ezoSi.
lebani, t. II, Tb., 1941, gv. 89). xandaxan `giorgi erisTavi I-is~ saxeliT
amieridan qarTul Teatrs saZirkveli ixsenieboda. colad hyavda alixanovis asuli
Caeyara, misi direqtoroba da saTanado dasis – elisabedi, romlisaganac SeeZina vaJi davi­
Sedgena g. erisTavs miendo. g. erisTavma gorSi Ti.
Sekriba Sesaferisi axalgazrdoba – umTavre­ g. erisTavis samwerlo memkvidreoba ga­
sad, Rarib aznaurTa, vaWrebis SvilTa, wvril niyofeba sam nawilad: liriul poeziad, pro­
moxeleTa da glexTagan – da Seqmna dasi (graf zad da dramad. leqsebis umetesi nawili Wmun­
vl. sologubis sityviT: `noes Semdeg ar­ va-mwuxarebiT aris aRsavse, gamosaxavs `upa­
naxuli magaliTi~), romelsac, m. voroncovis suxo siyvaruls~, qalis ugulobas, dakargul
gankargulebiT, wliurad oTxasi Tumani sub­ bednierebas, sazogado ukmayofilebasa da
sidia daeniSna. g. erisTavma didi unari gamoi­ sxv. sul leqsi TargmanebiTurT aqvs 64, poema
Cina: gamozarda msaxiobebi, gamoaCina niWieri – 2. Targmna mickeviCis, hiugos, petrarkas, be­
dramaturgebi da sxv. rodesac mefis memkvi­ ranJes, puSkinis, lermontovis zogierTi leq­
dre (Semdeg aleqsandre II-is saxeliT cnobili si. aRsaniSnavia misi `Cemi mogzauroba evropa­
imperatori) saqarTveloSi Camovida (1850), Si 1862 wlis 13 ivnisidan~ da kerZo werilebi.
m. voroncovma g. erisTavi mas warudgina, ro­ g. erisTavi cnobilia, umTavresad, ro­
gorc `qarTvelebis molieri~. gorc dramaturgi-komediografi, `qarTuli
Teatris TaosnobasTan erTad, g. eris­ komediis adamiani~. misi komediebis dedaazri
Tavma ganizraxa pirveli qarTuli salite­ Cveni eris naklovanebaTa dasuraTebaa: amao
raturo Jurnalis gamocema, romlis msgavsi morwmuneoba, daudevneloba, uqmad dros ta­
manamde ar arsebula. 1832 wels qarTveli Se­ reba, SeZlebulze gadametebulis flangva, va­
Tqmulebis dasja-gandevnis gamo qarTvelebi lis siyvaruli, baqioba, sizarmace, Zmis ganki­
ise iyvnen daSinebulni, rom Jurnal-gazeTis cxva da sxv. saucxood aqvs gamoxatuli Tavisi
gamocemaze karga xans aRaravin fiqrobda. drois Tavadaznaurobis daqveiTeba, glexTa
1850-ian wlebSi peterburgSi mcxovrebma qar­ beCavi mdgomareoba, xelisufalTa gaiZvero­
Tvelma studentebma gaifiqres Tviuri sali­ ba, ruseTumeebis (e. i. ruseTSi zerele naswa­

61
vlTa) qarafSutoba, somexTa CarC-vaWroba, miuZRvis Cvens winaSe: Jurnali Sehqmna... Sehqm­
burJuaziuli klasis Canasaxi, Tergdaleul­ na qarTuli Teatri da saTeatro mwerlobis
Ta saxe, – qarTveli inteligenciis mamamTa­ mamamTavrad mogvevlina, riTac gantolvil
vari, – gamkilavi ferebiT asaxa batonymobis fiqrebSi wasuli Cveni goneba Cvens Sinacxo­
mavne mxareebi. sxvaTa Soris, gviCvena, rom ba­ vrebas daakvirva~, kidev `imiTia SesaniSnavi,
toni da mouravi ymebs iklebdnen: `visac bato­ rom Cvens poezias Caumata is pirwvetiani eka­
ni aiklebs, naxevari imisiao~ (e. i. mouravisa). li, romelsac `satiras~ eZaxian~. al. xaxanaS­
sastikad dascinoda batonebs – sxvisi SromiT vilis sityviT: `CvenSi iSviaTia sxva meore
mcxovreb muqTaxorebs. g. erisTavis yoveli adamiani, romlis moRvaweoba yofiliyos ase
piesa zneobis komediaa, misi dacinva dafuZne­ nayofieri, aseTi farTo da Rrma Tavisi Se­
bulia sxvadasxva xasiaTisa da naklis urTier­ degebiT~. ali arseniSvilis daxasiaTebiT: `
TTan Sedarebaze, romelsac miznad dausaxavs g. erisTavi imiT aris SesaniSnavi, rom igi Ta­
mankierebis aRmofxvra, zneobiTi gasworeba, – vis tendencias, Tavis simarTles da mTavar
g. erisTavi mayurebels eubneboda: `...me davwe­ sazrunavs ar iZleva publicisturi da meqa­
re imazeda, vinc zneobiT aris mrudi... Cvenc nikuri damatebebis wesiT, aramed nawarmoe­
vecadneT da ganvdevnoT, roca aris CvenSi cu­ bis yvela komponentebis gamoyenebiT aRwevs
di~ (`gayra~). mkafiod aRniSna Zveli da axali molieris didi rCevis ganxorcielebas Tavis
cxovrebis gayra, – Zvelis dasamareba, axlis komediebSi: `araviTari simarTle, romelic
aRorZineba, safuZveli daudo Tanamedrove moklebulia komizms da araviTari komizmi,
komedias. romelic moklebulia simarTles~... misTvis
dawera 30-mde poema: `SeSlili~, `gayra~, ucxoa Sovinizmi; `dro aris dainaxoT, rom
`dava~, `Zunwi~, `uCin-maCinis qudi~, `Tilismis Cven varT erTi xalxi, ar unda iyos CvenSi erT­
xani~, `warsuli droebis suraTebi~, `yvaryva­ maneTSi siZulvilio~... sicocxliT avsiloba,
re aTabagi~, `ubeduri Wkuisagan~ (a. griboe­ optimizmi, momxiblavi poeturi forma, co­
dovis naTargmni, nawyveti), `vefxis tyaosani~ cxali ena – ai, ras vafasebT g. erisTavis memk­
vidreobaSi~. S. radianis sityviT: ` g. erisTavi
– sascenod gadmokeTebuli; amaT garda, zogi
iyo namdvili novatori axali gzis gamkafavi
cnobiT, dawerili hqonia da zogi ramdenjer­
qarTuls literaturasa da dramaturgiaSi...
mec dadgmuli: `StatgareSe qalaqis komisa­
erTaderTi TvalsaCino ostati realisturi
ri~, `karapeta WurSi~, `mojadoebuli xani~,
komediisa~.
`svimon didsulovani~, `bebias TuTiyuSi~,
qarTulma Teatrma g. erisTavsa da qarTu­
`raT minda Seni dideba, SimSiliT kuWi midne­
li Teatris daarsebis mosagoneblad ianvris 2
ba~, `papa da SviliSvilebi~, `eWviani qmari~ da
sadResaswaulod dasdo da yovel wels sazei­
`sadguris zedamxedveli~.
mo warmodgeniT aRniSnavs xolme. sabWoTa
g. erisTavis dramaturgiulma moRvaweo­
wyobilebis dros, saqarTvelos ssr umaRlesi
bam didi gavlena moaxdina da mTeli skola Se­
sabWos prezidiumis brZanebulebiT, 1942 wlis
qmna. misi gavleniT daiwyes wera: z. antonovma,
15 noembers goris saxelmwifo dramatuli
b. jorjaZem, iv. kereseliZem, a. cagarelma da
Teatrs miekuTvna g. erisTavis saxeli. amave
sxvebma.
Teatris win daidga g. erisTavis Zegli (moqan­
g. erisTavma Seqmna, umTavresad, sayofa­
dake k. merabiSvilis naxelovnebi).
cxovrebo, zne-Cveulebis mxatvrulad amsax­
veli, mayurebelSi cremlnarevi sicilis ga­ calke gamocemulia:
momwvevi komedia. g. erisTavis komediebi 1850 1. gayra / komedia, qmnili Tavadis giorgi da­
wlidan, gansakuTrebiT, 80-iani wlebidan, xSi­ viTis-Zis erisTovisagan da warmodgenili
rad idgmeboda scenaze; TiTqmis erTaderTni, orjer Tfilisis Rimnaziis zalaSi ama wlisa
isini asazrdoebdnen qarTul scenas da sa­ ianvris TTueiSi; winasityvaoba: p. i. [platon
xalxo Teatris repertuarSi Sevidnen. ioseliani]. - Tf., 1850 (kavkasiis namest. kanc.
g. erisTavis moRvaweobasa da Semoqmede­ st.). - 61 gv.;
bas mravali werili aqvs miZRvnili. p. iose­ 2. Tilismis xani: komedia 3-s moqmedebaSi / Txzu­
lianis azriT: `saxelman misma qarTvelTaTvis leba T. gior. erisTovisa. - [Tf.], 1852 (g. eris­
iseTive miiRo Rirseba, romlisaTvisac ekvir­ Tovis st.). - 71 gv.;
vebian berZenTa da romaelTa komikTa aristo­ 3. uCinmaCinis qudi: komedia erTs moqmedebad /
fanes, kratons, plasetsa, terencioss, menan­ Txzuleba T. giorgi erisTavisa. - [Tf.], 1852 (g.
drsa da sxvaTa~. man `dabade ena qarTuli axa­ erisTavis st.). - 50 gv.;
lis gvarisa mwerlobisaTvis~. ilia WavWavaZis 4. tirili qarTvelTa misis imperatorebiTis
sityviT, g. erisTavs `ori didi samsaxuri didebulebisa nikoloz pavles Zis gardacva-

62
lebazed / Tx. T.g. erisTavisa. - [Tb.], 1855 (тип. avt.: akaki wereTeli da i. meunargia]. - me-2 ga­
князя Эристова). - [4] gv.; moc.. - Tf., 1884 (i. g. meliqiSvilis st.). - [587]
5. qarTvel xalxT simRera kniaz bariatinskis gv.;
tfilisSi SemobrZanebaze, 3 noembers, 1856 4. meunargia, i. - a) T. giorgi daviTis Ze erisTavi
welsa / Tqmuli Ta. giorgi erisTavisa. - [Tb., (1811-1864) // T. giorgi daviTis Zis erisTavis
1856] (тип. И. Кереселидзе). - [4] gv.; Txzuleba. (suraTiT) / [winasityv. avt.: akaki
6. Txzulebani / Tavad giorgi daviTis Zis eris­ wereTeli da i. meunargia]. - me-2 gamoc.. - Tf.,
Tavisa. - naw. 1. - tf.: al. estates-Ze erisTavis 1884 (i. g. meliqiSvilis st.). - [587] gv.; b) T-d
gamoc., 1867 (meliqiSvilis da kamp. st.). - [4], g. d. erisTavis Txzulebis ganxilva // rCeuli
206 gv. [1]: sur.; naw. 2. - tf.: al. estates-Ze Txzulebani: rCeuli leqsebi da dramatiuli
erisTavis gamoc., 1867 (meliqiSvilis da kamp. nawarmoebni. masala avtoris nawerebis Sesaswa­
st.). - 283, XVI gv.; vlad. - Tbilisi: d. kilosaniZis gamocema, 1910
7. dava anu toCka da zapetaia: komedia xuT moqme­ (s. m. losaberiZis st.). - II, 200 gv.; g) qarTveli
debad / T. giorgi erisTavisa. - Tf., 1871 (dube­ mwerlebi. II / solomon caiSvilis red., winasi­
liris (g. wereTlis da amx.) st.). - 96 gv.; tyv. da SeniSvnebiT. - Tb.: sablitgami, 1944 (saq.
8. T. giorgi daviTis Zis erisTavis Txzuleba. adgil. mrewv. sax. komisariatis st.). - 208 gv.;
(suraTiT) / [winasityv. avt.: akaki wereTeli da 5. umikaSvili, p. antonovisa da erisTavis ur­
i. meunargia]. - me-2 gamoc.. - Tf., 1884 (i. g. meli­ TierTobis Sesaxeb // kvali. - 1893. - #9. - gv. 2-6;
qiSvilis st.). - [587] gv.: calk. pag. portr.; 6. xaxanaSvili, a. - a) T. d. g. erisTavis komedie­
9. gayra: komedia 4 moqmedebad / g. erisTavisa. - bis ganxilva // rCeuli Txzulebani: rCeuli
Tb.: amx. `sorapani~-s gamocema, 1909. - 48 gv.; leqsebi da dramatiuli nawarmoebni. masala
10. rCeuli Txzulebani: rCeuli leqsebi da dra­ avtoris nawerebis Sesaswavlad. - Tb.: d. kilo­
matiuli nawarmoebni. masala avtoris nawere­ saniZis gamocema, 1910 (s.m. losaberiZis st.).
bis Sesaswavlad. - Tb.: d. kilosaniZis gamocema, - II, 200 gv.; b) qarTuli sityvierebis istoria:
1910 (s.m. losaberiZis st.). - II, 200 gv.; (mecxramete saukune) / d. kariWaSvilis redaq­
11. Zunwi / komedia g. erisTavisa. - quTaisi: quT. torobiT [da misive winaTqmiT]. - gamocema me-2.
qar. gimn. mow. gamocema #12, 1912 (st. `Zmoba~). - tf.: qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrce­
- uTavfurc., 64 gv.; lebeli sazogadoebis gamocema #105, 1913 (m.
12. davaa anu toCka da zapetaia: komedia 5 moqme­ losaberiZis st.). - 332, IVgv.;
debad. avtoris suraTiT da cxovrebis mokle 7. pirvel qarTul piesaze // Temi. - 1912. - #58;
mimoxilviT / T-di giorgi d. erisTavi. - quTai­ 8. feraZe, ilia. giorgi erisTavi da qarTuli
si: gamoc. gr. nucubiZis #21, 1915 (st. `Zmo­ Teatri: ist.-lit. monografia i. i. feraZisa. -
ba~). - 115 gv.; quTaisi: T. mTavriSvilis amx. gamoc., 1919 (n.
13. Zunwi: komedia 2-s moqmedebaSi / Txzuleba T. feraZis da amx. st.). - 78 gv.;
gior. erisTavisa. - [Tb.], [1852-1855 (g. erisTa­ 9. kapaneli, a. qarTuli literaturis socialu­
vis st.). - 64 gv.; ri genezisi, kapitalizmi da glexi qarTul li­
14. gayra: komedia. - [tf.]: saxelgami, 1928 (poli­ teraturaSi: SoTa rusTaveli, giorgi erisTa­
graftr. 1-li st.). - 48 gv.; vi, lavrenti ardaziani, daniel WonqaZe, gior­
15. dava. [anu toCka da zapetaia]: komedia. - tf.: gi wereTeli, egnate ninoSvili. - tf., 1928 (za­
saxelgami, 1928 (poligraftr. 1-li st.). - 82 ria vostokas st.). - 171 gv.;
gv.; 10. arseniSvili, ali. giorgi erisTavi // komunis­
16. Txzulebani / Salva radianis da i. balaxaSvi­ ti. - 1934. - #201;
lis red.; p/mg. red.: r. gvetaZe; winasityv.: Sal­ 11. kriba, o. qarTveli molieri // sabWoTa xe­
va radiani. - tf.: federacia, 1936. - XVII, 422 gv.; lovneba. - 1934. - #10;
17. Zunwi: komedia 1 moqmedebad. - Tb.: saq. Tea­ 12. jiblaZe, g. g. erisTavi // stalineli. - 1934. -
traluri sazog. gam-ba xelovneba, 1947. - 26 gv.; #216;
18. piesebi / Salva radianis red. da Sesavali we­ 13. janeliZe, dimitri. - a) qarTuli Teatris is­
riliT; SeniSvnebi - S. r.. - Tb.: saxelgami, 1950 toriisaTvis: komedianti dvanaZe // sabWoTa
(beWdviTi sityvis kombinati). - 395 gv. xelovneba. - 1934. - #13/30; b) g. erisTavis Tea­
tris socialuri buneba // xelovneba. - 1935. -
mis Sesaxeb: #1. - gv. 26-35; g) vefxis-tyaosnis dramatur­
1. kereseliZe, iv. nekrologi // ciskari. - 1864. - gia: [poemis mixedviT ganxorcielebuli Tea­
#9. - gv. 1-3; traluri warodgenebis istoria] // komunisti.
2. bibliografia // droeba. - 1867. - #13; - 1937. - 12 agvisto. - gv. 3; d) g. erisTavi // lite­
3. akaki. T. g. d. erisTavi: // T. giorgi daviTis Zis raturuli saqarTvelo. - 1939. - #34/116; e) g.
erisTavis Txzuleba. (suraTiT) / [winasityv. erisTavis realisturi Teatri: [daarsebidan

63
90 wlisTavi] // komunisti. - 1940. - 14 ianvari. 7. Русский архив. - 1886. - Т. I. - Стр. 445; 1899. - Т.
- #11; v) didi qarTveli msaxiobi da reJisori I. - Стр. 177;
g. erisTavi: [Semoqmedebis ganxilva] // lite­ 8. saqarTvelos kalendari. - Tb., 1888. - gv. 201;
raturuli saqarTvelo. - 1940. - 5 Tebervali. Tb., 1892. - gv.: 344; Tb., 1903. - gv. 477;
- #5; 9. Кобяков, Д. А. Театр в Тифлисе с 1845-1856 год. -
14. radiani, Salva. giorgi erisTavi // Txzuleba­ Тифлис: тип. Канцелярии главно­начальствующего
ni / Salva radianis da i. balaxaSvilis red.; p/ гражд. частью на Кавказе, 1888. - с. 128;
mg. red.: r. gvetaZe; winasityv.: Salva radiani. 10. gunia, valerian. qarTuli Teatri (1879-1889).
- tf.: federacia, 1936. - gv. IX-LXVIII; - Tb., 1889 (gr. Carkvianis st.). - gv.: 11-14, 26, 65-
15. baramiZe, gr. g. erisTavis Seswavla VI klasSi: 67, 94;
(maswavlebelTa daxmarebisaTvis) / dawy. da 11. Туманов, Г. М. Словарь кавказских деятелей. -
saSualo skolis samecn.-sakvlevo instituti. Тифлис: тип. М. Вартанянца, 1890. - 85 с.;
- Tb., 1939. - 28 gv., 2 daunom. gv.; 12. wereTeli, g. ormocdasami weli qarTulis
16. buxnikaSvili, g. - a) giorgi erisTavi // axal­ Teatrisa // kvali. - 1893. - #2;
gazrda komunisti. - 1939. - #217; b) giorgi 13. xaxanaSvili, a. axali qarTuli literaturis
erisTavi [qarTuli dramaturgiis fuZemde­ moZraoba 1821 w. // kvali. - 1894. - #2. - gv. 6-7;
beli]: [Semoqmedebis kritikuli ganxilva] // 14. WiWinaZe, z. - a) istoria qarTulis gazeTebis
literaturuli saqarTvelo. - 1939. - 20 noem­ da Jurnalebisa / z. WiWinaZisa. - Tb., 1902 (t. m.
beri. - #34. - gv. 2; g) Театр Георгия Эристави: rotiniancis st.). - 64 gv.; b) qarTuli samudamo
[Страницы история грузинского театра]: [К Teatris daarsebis istoriis masalebi // Tea­
90-летю со дня первого спектакля театра Георгия tri da cxovreba. - 1920. - #17. - gv. 7; #22. - gv.
Эристави] //  Заря Востока. - 1940. - 14 января. - 7;
#11; d) giorgi erisTavis Teatri: [90 weli 15. wereTeli, akaki. gaxseneba Teatris Sesaxeb //
pirveli qarTuli warmodgenis dadgmidan, Teatri da cxovreba. - 1910. - #35. - gv. 3-4;
Tbilisi] // literaturuli saqarTvelo. - 1941. 16. Русский биографический словарь: Т. 1- / Издан
- 12 ianvari. - #2; e) Театр Георгия Эристави: под наблюдением председателя Императорского
К 95-летию со дня основания //  Заря Востока. - Русского ист. о-ва А. А. Половцова. - [Т. 24]:
1945. - 14 января. - #10; Щапов-Юшневский. - Санкт-Петербург: [Имп. Рус.
17. g. erisTavi. Txzulebani: S. radianis redaqci­ ист. о-во], 1912. - Стр. 277;
iT // Cveni Taoba. - 1939. - #1. - gv. 63-64; 17. giorgaZe, gr. feodaluri urTierToba saqar­
18. caiSvili, solomon. giorgi erisTavi [gardac­ TveloSi / gr. t. giorgaZe. - tf.: saxelmwifo
valebis 75 wlis Sesrulebis gamo] // komunisti. gamomcemloba, 1926 (saqarTvelos komunistu­
- 1939. - 22 seqtemberi. - #218. - gv. 4; ri partiis c. k. stamba). - gv. 185-186;
19. Кешелава, Платон. Художник-реалист: К 75-летию 18. xuroZe, v. - a) qarTuli literaturis Tematiu­
со дня смерти грузинского писателя Георгия rad ganxilva me-XIX saukunidan Tebervlis re­
Эристави // Заря Востока. - 1939. - 22 сентября. - voliuciamde: [damxm. wigni Sromis skolis meo­
С.3; re safexurisaTvis]. - tf.: politkatorRelTa
20. gersamia, ser. giorgi erisTavis Teatri // sa­ maRaziis gamocema, 1927 (poligraftr. me-2
bWoTa xelovneba. - 1940. - #1; st.). - gv.: 30-31, 60-63, 65, 84-85; b) revoluciis
21. Зандукели, Мих. Г. Д. Эристави (1811-1864) // matiane. - 1930. - #1. - gv. 138;
Очерки по истории грузинской литературы ХIХ 19. kapaneli, a. qarTuli literaturis socialu­
века / М. Зандукели. - Тб.: Изд-во и тип. ТГУ, 1941. ri genezisi, kapitalizmi da glexi qarTul li­
- Стр. 46-57; teraturaSi: SoTa rusTaveli, giorgi erisTa­
22. ucnobi mogoneba g. erisTavze // literatura vi, lavrenti ardaziani, daniel WonqaZe, gior­
da xelovneba. - 1948. - #48. - gv. 2. gi wereTeli, egnate ninoSvili. - tf., 1928 (za­
ria vostokas st.). - gv. 87-97;
wyaro: 20. yifiani, dimitri. memuarebi / simon xundaZis
1. gozaliSvili, g. xelnaweri cnoba; redaqciiT, SeniSvnebiT da winasityvaobiT. -
2. Кавказ. - 1851. - #1; 1854. - #277; 1874. - #111; tf., 1930 (poligraftr. me-2 st.). - gv.: 134, 137-
3. Записки Алексея Петровича Ермолаева. - М., 147, 171;
1865, 1866 гг. - Приложения; 21. toroSeliZe, m. qarTuli literatura: [moxse­
4. Иллюстрированная газета. - СПБ., 1869. - #15; neba mweralTa sakavSiro yrilobaze 20 agvis­
5. beriZe, a. T. giorgi erisTavi: [portreti] // tos] // komunisti. - 1934. - 28 agvisto. - #199.
Teatri. - 1886. - #6. - C. f.; - gv. 2-4;
6. giorgi erisTavis suraTzed: [biografia] // 22. gozaliSvili, g. 1832 wlis SeTqmuleba. - t. 1
Teatri. - 1886. - #6. - gv. 55-56; / [red. l. cixisTavi]. - sax. un-tis gam-ba, 1935

64
(`zaria vostokas~ da a. f. miasnikovis sax. w.d. erisTavi, giorgi revazis Ze (1811 – )
st.). - 528 gv.; – erovnuli moRvawe, – SeTqmulTagani, – qarT­
23. mansvetaSvili, iakob. mogonebani; naxuli da lidan. 1821-1825 wlebSi Tbilisis keTilSo­
gagonili / iakob mansvetaSvili; levan asa­ bilTa saswavlebelSi swavlobda, dedam peter­
Tianis redaqciiT, winasityv. da SeniSvnebiT. burgs waiyvana, sadac jer godeniusis pansion­
- [tf.]: federacia, 1936 (cekavSiris st.). - gv. Si Seiyvanes, mere lorencs miabares, bolos
222-224; – gvardiis saiunkero saswavlebelSi. icoda
24. cagareli, avqsenti. komediebi / i. griSaSvilis germanuli da franguli enebi. saqarTveloSi
redaqciiT, winaTqmiT, SeniSvnebiT da leqsi­ dabrunda 1832 wlis ivlisSi, iyo SeTqmulebis
koniT. - [tf.]: federacia-s ga-ma da st., 1936. - meTauri. Tavis biZaSvilTan, elizbar erisTav­
gv.: VIII, 355, 450; Tan, erTad Seadgina saqarTvelos mmarTvelo­
25. zandukeli, mixeil. axali qarTuli litera­ bis gegma. SeTqmulebis gacemis Semdeg, rusis
tura: umaRl. pedagog. saswavleblisaTvis / mefis mTavrobam arxangelsks gadaasaxla.
sssr ganaTl. saxalxo komisariati. - t. 2. - me-2
Sesw. gamoc.. - baTomi: saxelgami. samecn.-ped. wyaro:
seqtori, 1938 (poligrafkombinati). - gv.: 32- 1. misive xelnaweri cnoba;
35, 39, 45-47, 60-63, 101; 2. gozaliSvili, g. 1832 wlis SeTqmuleba. - t. 1
26. maxaTaZe, er. g. erisTavis saflavi // komunisti. / [red. l. cixisTavi]. - sax. un-tis gam-ba, 1935
- 1938. - 17 oqtomberi. - #239. - gv. 4; (`zaria vostokas~ da a.f. miasnikovis sax. w. d.
27. mgalobliSvili, sofrom. mogonebani / levan st.). - 528 gv.
asaTianis winasityvaobiT, redaqciiT da Se­
niSvnebiT. - Tb.: federacias gam-ba da st., 1938. erisTavi, giorgi romanozis Ze
- gv. 40-41; (1812, 12/II – 1891, XI) – samxedro-sazogado
28. Церетели, Акакий. Пережитое / Акакий Церетели; moRvawe da qvelmoqmedi, saTavadaznauro
Пер. с груз. Елены Гогоберидзе; Предисл. Л. skolis erT-erTi damaarsebeli, xalxis ke­
Асатиани. - Москва: Госиздат «Художественная TildReobisaTvis mzrunveli, 1832 wlis SeT­
литература», 1940. - Стр. 192; qmulebis monawileTagani, – qarTlidan (sof.
29. guguSvili, paata. qarTuli Jurnalistika: oZisis yof. mebatone). zogadi ganaTleba mii­
sazogadoebrivi azris istoriisaTvis. - t. 1. - Ro Tbilisis keTilSobilTa saswavlebelSi,
Tb.: saxelgami, 1941. - gv.: 79, 82, 84, 86, 105, 113- samxedro – peterburgis samxedro skolasa da
141, 144, 180, 191, 235-236, 257, 285, 304, 306, 308, samsaxurSi, romelic 12 wlisam daiwyo, Tanda­
325, 401; TanobiT umaRles xarisxs miaRwia da mravali
30. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- jildo daimsaxura.
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis 1832 wlis SeTqmulebaSi monawileobi­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g. i. kiknaZe; saTvis Tavisive CiniT arxangel-gorodis
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. modarajeTa jaris erT-erT batalionSi ga­
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ daiyvanes. axalgazrdam (38 wlisam) miiRo ge­
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ nerloba. monawileobda sxvadasxva omSi. 1840
binati), 1941. - gv.: 473, 484; wels mTielTa liniis kazakTa sardlad iyo,
31. goris saxelmwifo dramatuli TeatrisTvis 1849 wels – centraluri liniis ufrosad,
dramaturgisa da reJisoris giorgi erisTavis 1852 wels – kavkasiis liniis kazakTa jaris
saxelis mikuTvnebis Sesaxeb: [brZanebuleba. 15 atamanad, 1858 wels – quTaisis general-gu­
noemberi] // komunisti. - 1947. - 23 noemberi. - bernatorad da mxaris jarebis sardlad, 1861
#233; wels – mefisnacvalTan kavkasiis laSqris mTa­
32. zugdidis saxelmwifo istoriul-eTnogra­ varsardlad, Semdeg – kavkasiis olqis jarTa
fiuli muzeumis Sromebi: [samecniero Jurna­ ufrosTan da sxv. yubanis olqSi atamanad yo­
li] / saqarTvelos ssr ministrTa sabWosTan fnis dros as versze arxi gaaTxrevina, mdina­
arsebuli kulturul-saganmanaTleblo dawe­ re dalaSqra da yumis Soris wyali gaiyvana,
sebulebebis saqmeTa komiteti; redaqtori: a. mravali mwiri-unayofo adgili sarwyavad
afaqiZe. - Tb.: zugdidis muzeumis gam-ba, 1947. gadaaqcia, gaanayofiera da miT miwis meur­
- I. - gv.: 159, 170, 395; ne-mSromel xalxs didi sikeTe aRmouCina.
33. ucnobi mogoneba giorgi erisTavze // litera­ swavla-ganaTlebasa da nivTierad Camor­
tura da xelovneba. - 1948. - #48. - gv. 2; Cenil samSoblos aRorZinebis mizniT, g. eris­
34. gvaraZe, n. Teatraluri memuarebi. - [Tb.]: Tavma, pirvelma ganizraxa Tbilisis saTava­
saxelgami, 1949 (l. p. berias sax. poligrafkom­ daznauro saswavleblis daarseba, romelic
binati komunisti). - gv.: 3, 15, 131, 202, 246, 271. kon. qr. mamacaSvilTan erTad aRasrula ki­

65
dec. d. z. baqraZes urCia vaxuStis istoria ga­ da pirveli profesiuli dramatuli dasis
moecio, risTvisac didi Tanxa gadasca. misive reJisori, Svili zemoTxsenebulis g. d. eris­
safasiT gamoica d. baqraZis `istoria saqar­ Tavisa, tyupiscali, – daibada sof. xidisTavs,
Tvelosi~, tf., 1889 da, bolos, Tavisi oZisis Sua qarTlSi, goris yof. mazraSi. bavSvobi­
mamapapeuli mamuli, romelic araTu gaflan­ danve mwignobar-moTeatreTa wreSi aRizar­
ga, gazarda kidec, Tavis erTaderT Svils da. qarTuli anbani Seaswavla g. dvanaZem. swa­
uanderZa: es Cveni mamapapeuli mamuli sazoga­ vlobda goris pansionSi, 1860 wels – odesaSi,
doebas gadaeci im pirobiT, rom aq sameurneo kneris pansionSi. 1864 wels, me-6 klasidan, ma­
saswavlebeli dafuZndes an ferma gaimarTos, mis gardacvalebis gamo samSobloSi dabrun­
raTa Cvenma Tanamemamuleebma iswavlon meur­ da. 1867 wels odesis riSelies gimnaziaSi si­
neoba, mamulis movla, Seignon mamulis yadri mwifis gamocdebi Caabara da novorosiis uni­
da Seiyvarono. es anderZi misma Svilma zaqa­ versitetSi Sevida iuridiul fakultetze,
riam Seasrula da mamuli Tavadaznaurobas aqedan – sabunebismetyveloze, 2 wlis Semdeg
gadasca sameurneo skolis gasamarTavad. – peterburgis samedicino akademiaSi. meore
g. erisTavi cnobili iyo, rogorc qsnis kursidan, avadmyofobis gamo, samkurnalod
xeobis `keTili suli, xeobis mama, qvriv-oxerTa evropas gaemgzavra, gaicno TiTqmis mTeli
da obolT Semnaxveli, Cveni keTilis msurveli, dasavleTi evropa, codna gaiRrmava da yo­
sulis Camdgmeli... man gadaakeTa qsnis xeobaze velmxriv momzadebuli samSobloSi dabrunda
sof. monasterSi RvTismSoblis eklesia, misi samoRvaweod. erTxans, rotSildis qarxnis
mecadineobiTa da meTaurobiT sof. axalgorSi direqtori iyo baTumSi. misi akrZaluli piesa
daarsda saxalxo saswavlebeli. misi wyalobiT, `samSoblo~ ganaxlda babo avaliSvilis meca­
TiTqmis mTlad s. oZisis glexobam usasyidlod dineobiT.
SeiZina nadelebi, saxl-karis adgilebi... misi mwerloba daiwyo leqsebiT odesis uni­
mowyalebiT aRizarda ramdenime axalgazrda. versitetSi, umTavresad, Targmnida (lermon­
tovs, nekrasovs, hiugos da sxv.). pirvelad
mis Sesaxeb: gamoaqveyna leqsi `exlandeli Wiri~ (`droe­
1. ama noembers tfilisSi... // iveria. - 1891. - 8 ba~, 1868). 1871 wels daiwyo feletonebis wera
noemberi. - #238. - gv. 1; saTauriT `STamomavlobiTi poetis dRiuri­
2. kavaleriis generlis Tav. giorgi romanozis dan~. 1872 wels, `krebulSi~ (#10-12) moaTav­
Zis erisTavis... // iveria. - 1891. - 6 noemberi. - sa mamuliSviluri grZnobiT gaJRenTili mo­
#236. - gv. 1. Txroba `wylebze~.
1872-1874 wlebSi Sekriba qarTuli simRe­
wyaro: rebi da safortepianod gamosca, romelSiac,
1. saqarTvelos kalendari. - Tb., 1890. - gv. 464; sxvaTa Soris, Setanilia `bundovan guls~
Tb., 1893. - gv. 428; (romliTac rusma kompozitorma anton ru­
2. Кавказ. - 1891. - Ноябрь; binSteinma Tavis opera `demonSi~ Setanili
3. Новое время. - 1891. - #5644; simRerisaTvis, `Ходим мы~, isargebla), `Ramis
4. Новости. - 1891. - 13 ноября; melodia~ da sxv. es iyo qarTuli simRerebis
5. T. giorgi romanozis Ze erisTavi // kvali. - Sekreba-gamocemis pirveli cda, romelic Cve­
1893. - #20. - gv. 1-3; ni musikis aRorZinebisaTvis mniSvnelovani
6. wvrili ambebi // kvali. - 1893. - #23. - gv. 10-12; Seiqmna.
7. Русский биографический словарь: Т. 1- / Издан 1873 wels, k. a. bebuTovTan erTad, Tbi­
под наблюдением председателя Императорского lisSi daaarsa pirveli kerZo literaturu­
Русского ист. о-ва А. А. Половцова. - [Т. 24]: Щапов li da politikuri rusuli gazeTi `Кавказский
- Юшневский. - Санкт-Петербург: [Имп. Рус. ист. Вестник~, romlis axlo TanamSromeli iyo Ta­
о-во], 1912. - Стр. 277-278; vidanve, xolo 1879 wels – redaqtori. 1880-
8. yifiani, dimitri. memuarebi / simon xundaZis ian wlebSi ruseTis mowinave Jurn. `Голос~-s
redaqciiT, SeniSvnebiT da winasityvaobiT. - korespondenciebs ugzavnida. umaxlobeles
tf., 1930 (poligraftr. me-2 st.). - gv. 134. monawileobas iRebda Tbilisis iumoristuli
JurnalSi `Фаланга~, 1882-1884 wlebSi redaq­
erisTavi, daviT giorgis Ze (1847, 28/ torobda rusul oficialur gazeT `Кавказ~-s.
VIII – 1890, 11/X) – dramaturgi, poeti, fele­ Semoikriba cnobili publicistebi (il. xo­
tonisti, Jurnalisti da sazogado moRvawe, neli, v. miqelaZe, g. wereTeli, st. WrelaSvi­
– fxiani kalmosani, SesaniSnavi deklamatori, li, il. Wyonia, i. meunargia, d. kezeli da sxv.),
cnobili liberali, samudamo scenis Seqmnis gazeTi sruliad gadaaxalisa, suli Caudga
meTaurTagani, misi pirveli komitetis wevri da sayovelTaod sayuradRebo Seqmna. werda

66
maxvilgonivrul, mravalSinaarsian feleto­ biT, rom mayurebeli pirveli sityvidanve
nebs, Sezavebuls leqsebiT, oxunjobiT, saRi bolomde daZabuli usmens. am piesis moqmed
sicilis gamomwvevi ambebiT TbiliselTa cxo­ pirTa Sesaferi ganmasaxierebelnic didi
vrebidan; imave xanebSi, rogorc redaqtori muyaiTobiT da dakvirvebiT SearCia. mTavar
da Tavmjdomaris (i. WavWavaZis) moadgile, rolebs asrulebdnen: levan ximSiaSvils –
monawileobda vaxtang VI-is Semdeg `vefxist­ vl. aleqsi-mesxiSvili, svimon lioniZes – k.
yaosnis~ teqstis damdgen pirvel komisiaSi yifiani, qeTevans – babo avaliSvili da sxv.
(1880-1884), `iveriaSi~ aTavsebda feletonebs tanisamosi cnobili mxatvris, gr. gagari­
saTauriT `ucxoTa Soris~ da sxv. nis, eskizebis Tanaxmad Sekeres, dekoracie­
monawileobda TiTqmis yvela sazogade­ bi – italiel mxatvar-dekorators Jiusedis
briv saqmeSi, gansakuTrebiT, saqvelmoqmedo daaxatvines, dadga TviT avtoris, xelovne­
Teatralur-kulturul saRamoebSi, rogorc baTa kargad mcodne m. p. bebuTaSvilis Ta­
msaxiobi, reJisori da Seudarebeli mkiTxveli nareJisorobiT. pirvelad daidga 1882 wlis
leqsebisa, umetesad, rusul enaze. xandisxan, ianvris 22 sativoze, mtkvris piras, e. w. Tai­
rusul scenazedac monawileobda. sxvaTa So­ rovis TeatrSi. daeswro mTeli Segnebuli
ris, a. griboedovis piesaSi `vai Wkuisagan~ qarTveloba, didZali xalxi, somxebi, ruse­
Cackis roli Seasrula, gamarTa a. griboedo­ bic iyvnen, ucxonic. warmodgenam araCveu­
vis iubile (da, 1879 wels, misi komediac axali lebrivi STabeWdileba moaxdina. me-3 moqme­
variantebiT gamosca). debis dros, rodesac saqarTvelos droSa
Teatri da mwerloba bavSvobidanve uy­ aafriales, damswre sazogadoeba fexze wa­
varda. xelmZRvanelobda scenismoyvareTa modga da mTel darbazSi qviTini gaisma. `iT­
repeticiebs. 1878-1879 wlebSi mxurvale mo­ qva sityva, romelic moxvda yvela qarTvelis
nawileoba miiRo qarTuli samudamo scenis guls, aatoka da aaTamaSa qarTvelebis ZarR­
Seqmnis mesveurTa (d. yifiani, ilia WavWavaZe, vi~, gaaRviva qarTvelis mileuli mamuliSvi­
g. TumaniSvili, n. avaliSvili da sxv.) wreSi, luri grZnoba, erTis azriT gamsWvala, mware
romlis mecadineobiTac, 1879 wlis seqtem­ warsuli gaduSala, awmyoze daafiqra da mo­
bris 5, daarsda qarTuli samudamo scena da mavlisken gaaxeda. `iveriis~ (ilia WavWavaZe)
Seiqmna dramatuli komiteti. d. erisTavi air­ sityviT, `samSoblos~ pirveli warmodgenis
Cies am komitetis wevrad da pirveli qarTuli dRe (1882 wlis 22 ianvari) `erTi ram Tari­
mudmivi profesiuli dramatuli dasis reJi­ Ri aris ara marto Cveni Teatris istoriisa,
sorad. d. erisTavma SearCia uniWieresi sasce­ aramed Cveni sazogadoebis aRorZinebisac~.
no muSakni (v. abaSiZe, m. safarova-abaSiZe, n. ga­ i. meunargias sityviT: `es pirveli warmodge­
bunia-cagarlisa, k. yifiani). misi dabejiTebi­ na ki ar iyo `samSoblosi~, aramed es iyo pir­
Ti rCeviT Sevidnen scenaze lado mesxiSvili, veli warmodgena qarTul enaze: me pirvelad
a. cagareli da sxvani. am saRamos Jruantelma damiara da vigrZeni
d. erisTavi qarTuli Teatris namdvili WeSmariti kmayofileba qarTuli xelovnebi­
lala Seiqna: Targmnida piesebs, werda, ake­ sa~.
Tebda, msaxiobT Tavisi piesebidan rolebs sazogadoebam Teatrs miarTva dafnis
uwerda, heqtografiT ubeWdavda, dekora­ gvirgvini atlasis afiSiT, m. bebuTaSvils
ciebs amzadebda, msaxiobT wrTvnida – ga­ – dafnis Cangi iseTive afiSiT. warmodgenis
moTqma-kilos usworebda, rolis xasiaTs damTavrebisas orive xelSiatacebuli miiy­
uxsnida, – scenis yovel wvrilmans did yu­ vanes etlamde, xolo xalxma nabij-nabij, ta­
radRebas aqcevda, mtkiced moiTxovda: `yve­ SiT da SeZaxilis cecxliT miacila isini d.
laze pirvelad qarTvelma aqtiorma qarTu­ erisTavis binamde. speqtakli warmoadgines
li ena unda icodeso~, sazogadoebas Teatr­ quTaisSi, foTSi, baTumSi. quTaisis scenaze,
Si iwvevda, fxizlad adevnebda Tval-yurs warmodgenis me-3 moqmedebis dros, roca svi­
da cdilobda, rom Teatri qarTveli xalxis mon lioniZem (k. yifiani) saqarTvelos dro­
namdvil aRmzrdel dawesebulebad gadaq­ SiT muxli moiyara da ilia WavWavaZis leqsi
ceuliyo. am mizniT, frangulidan erT kvi­ `RmerTo maRalo, es qveyana Seni xvedria...~
raSi gadmoakeTa v. sardus piesa `samSoblo~ daiwyo, sazogadoeba fexze wamodga.
(`La Patrie~) ise ostaturad, Sah-abasis mier `samSoblos~ pirveli warmodgenidan qar­
saqarTvelos akleba da samSoblos damou­ Tul scenas mieca Tavisi daniSnuleba-azri
kideblobisaTvis qarTvelTa brZola iseTi da piesa qarTuli Teatris repertuars aRar
sisworiT Sehkona, rom mayurebel-mkiTxvels moSorebia. man qarTuli scena erovnul idea­
yovelive saqarTvelos gulidan amogleji­ Ta samqadageblo dawesebulebad gardaqmna. am
li hgonia. ise gamarTa, iseTi umet-naklebo­ piesiT d. erisTavma pirvelma gviCvena, isto­

67
riuli piesebi rogor unda iwerebodes da miT colad hyavda zaqaria sarajiSvilis asu­
daamkvidra mamuliSviluri grZnobis gamRvi­ li mariami, SeeZina asuli elisabedi, romel­
Zebeli drama. mac Teatrisadmi Rrma siyvarulis aRsaniSna­
saTeatro sanaxaobaTa mowinaaRmdege vad, mamis nawerebi `qarTul dramatul sazo­
asketma aleqsandre episkoposma, rodesac gadoebas~ Seswira.
Tavisi Zmiswulisagan (SemdegSi leonide ka­
Talikosi) SemTxveviT moismina `samSoblos~ calke gamocemulia:
wakiTxva, warmoTqva: `RvTisagan nakurTxi yo­ 1. Tav. daviT erisTavis dramatiuli nawerebi /
fila is saxli, romelSic amisTana didebuli [winasityv. avt.: i. meunargia]i. - Tb.: qarTul
nawarmoebiT ifaqizeben mayurebel-msmenel­ dramatiul sazogadoebis gamocema, 1910 [kan­
Ta gulsa da gonebasao~. amasTan Zmiswulebs ze: 1907]. - III, 467 gv.
fuli misca, usaTuod naxeT `samSoblos~ war­
modgena da TeatrSi iareTo. Targmna:
samagierod, qarTveli xalxis mtrebi am 1. suraTi: (rusuliT) [leqsi. Targmani]; mTargmn.
warmodgenam Zalze aaCoCqola da scenaze ga­ daviT erisTavi // droeba. - 1867. - 9 ivnisi. -
motanili droSa saqarTvelosi Savrazmel­ #23. - gv. 1;
ma rusebma moskovis monarqistul gazeTSi 2. tenisoni, alfred. bednieri kaci: [leqsi,
`Московские ведомости~ (m. n. katkovis redaqto­ Targmani] // droeba. - 1869. - 13 Tebervali. - #7.
robiT) gaasasaciloes: `qarTvelebs TavianTi - gv. 3;
droSebi Teatris scenaze ki nu gamoaqvT qar­ 3. pirveli moqmedeba opera-bufisa mSvenieri
Tveli eris gasamxneveblad, godfruas cirks elene / sityvebi hanri meihlakisa da liudovik
mihyidon pantomimebis dasamSveneblado~ da halevisa; muzika J. ofenbaxisa; qarTulad gad­
mTavrobas usayvedures – aseTi piesis warmo­ moRebuli T. daviT erisTavis mier. - Tb.: gr.
dgenis nebas raT aZlevTo. amis sakadrisi pa­ Carkvianis gamoc., 1878 (eqvTime xelaZis st.).
suxi gasces Saqro maRalaSvilma moskovis gaz. - 70 gv.;
`Голос~-Si (1882, #70) ilia WavWavaZem (`droe­
4. mSvenieri elene: pirveli moqmedeba opera bu-
ba~, 1882, #40, nawerebis sruli krebuli, t.
fisa, sityvebi hanri meihlakisa da liulovik
IX, tf., 1928, gv. 3-10; Txzulebani, t. II, Tb.,
halevisa, muzika J. ofenbaxisa // almanaxi. -
1941, gv. 145-148), ruseTis cnobilma publi­
1879. - #2. - gv. 65-134;
cistma T. k. mixailovskim (TxzulebaTa tomi,
5. samSoblo: drama 5 moqmedebad da 7 suraTad /
gv.: 605, 606) da sxv. m. katkovma, Tavisi damqa­
franciculidan gadmokeTebuli T. d. g. eris­
SebiT, xma Cakminda, magram mTavrobam `samSo­
Tavisagan. - Тифлис, 1882 (Тип. Меликова). - 123
blo~ mainc akrZala da d. erisTavi, `Кавказ~-is
gv.
redaqtorobis vadis gasvlis Semdeg, gazeTs
CamoaSora.
gamoqveynebulia:
d. erisTavi iyo damoukidebeli, mtkice
1. samSoblo: [drama 5 moq., 6 sur.] / frangulidan
nebisyofis, sakuTari rwmenis, Seudrekeli,
gadmokeTebuli // iveria. - 1881. - #10. - gv. 3-96;
samSoblo qveynis moyvaruli mamuliSvili,
2. ucxoTa Soris // iveria. - 1886. - 5 ianvari. - #3.
imave dros sxva erTa pativismcemeli. (i. meu­
- gv. 1-2; 18 ianvari. - #13. - gv. 1-2; 25 ianvari.
nargias daxasiaTebiT) `sityvis kaci, bejiTi,
- #19. - gv. 1-3; 9 Tebervali. - #32. - gv. 1-2; 15
muyaiTi, is yvelas Tavis droze akeTebda...
Tebervali. - #37. - gv. 1-2; 1 marti. - #47. - gv.
sityva `damaviwyda~ misTvis ar arsebobda. iyo
moZravi, mudam axlis mZebneli~. k. mesxma gana­ 1-3; 8 marti. - #53. - gv. 1-2; 15 marti. - #59. - gv.
cxada: `ar maxsovs imaze metad Teatrisa da xe­ 1-2; 22 marti. - #65. - gv. 1-2; 29 marti. - #70.
lovnebis moyvaruli kaci... imis udrood gar­ - gv. 1-2; 5 aprili. - #76. - gv. 1-2; 19 aprili. -
dacvalebiT Cveni Teatri bevriT daqveiTda~. #84. - gv. 1-2; 26 aprili. - #90. - gv. 1-3; 3 maisi.
gardaicvala xangrZlivi avadmyofobis - #96. - gv. 1-2; 11 maisi. - #101. - gv. 1-2; 17 maisi.
Semdeg, TbilisSi, 1890 wlis 11 ivliss. daikr­ - #105. - gv. 1-2; 24 maisi. - #110. - gv. 1-2;
Zala kaloubnis eklesiis ezoSi (rusTavelis
kinos ukana mxare). gasabWoebis Semdeg – 1930- mis Sesaxeb:
ian wlebSi gadasvenebul iqna mTawmindis pan­ 1. Wyonia, ilia (i-a i-Ze). quTaisi // iveria. - 1878. -
TeonSi; gadaitanes Zeglic. marmarilos Ze­ #25. - gv. 3-4;
gl-biusts akakis Semdegi leqsi aweria: 2. mayurebelTagani. `geo, minas da komp.~ // droe­
`ZRvnad da sakurTxad, samaradisod, ba. - 1878. - 24 ivnisi. - #124. - gv. 2;
saimqveynio da saamsoflo, 3. Cven SevityeT, rom... // droeba. - 1878. - 5 oqtom-
Rirsma eris Zem, TviT erisTavma beri. - #201. - gv. 2; 15 noemberi. - #233. - gv.
samSoblosaTvis dadga `samSoblo~. 1-2;

68
4. qarTuli warmodgena arxeologebisaTvis // 27. Teatri: `sazogado saqme~, komedia 4 moqm. d.
droeba. - 1881. - 23 seqtemberi. - #198. - gv. 1-2; erisTavisa [recenzia] // kvali. - 1893. - #5. - gv.
5. dRiuri // droeba. - 1882. - 20 ianvari. - #13. - gv. 6-7;
2-3; 22 ianvari. - #15. - gv. 1-2; 29 ivnisi. - #134. 28. Senex (aleqsandre nikitini). qarTuli Teatri
- gv. 1-2; 12 oqtomberi. - #212. - gv. 2; [recenzia speqtaklze `sazogado saqme~] // ive­
6. Teatri: [recenzia wignze. sardu, v. `samSo­ ria. - 1893. - 30 ianvari. - #22. - gv. 2-3;
blo~] // iveria. - 1882. - #1. - gv. 115-120; 29. Teatris matiane [recenzia speqtaklze `samSo­
7. Jurnal `gusls~ // droeba. - 1882. - 23 Teberva­ blo~] // iveria. - 1895. - 26 seqtemberi. - #206.
li. - #39. - gv. 1; - gv. 3-4; 25 noemberi. - #255. - gv. 4;
8. x. g. drama `samSoblo~ // droeba. - 1882. - 30 ian­ 30. k. a. (kita abaSiZe). recenzia // iveria. - 1897. - 1
vari. - #22. - gv. 2-3; noemberi. - #226. - gv. 4;
9. baqcila TeaTrika. Cveni Teatris Sesaxeb // 31. qarTuli warmodgena // cnobis furceli. -
droeba. - 1884. - 13 agvisto. - #176. - gv. 2-3; 1897. - 11 noemberi. - #368. - gv. 3; 30 dekemberi.
10. T-di daviT erisTavi gvTxovs... // droeba. - - #414. - gv. 3-4;
1884. - 22 dekemberi. - #276. - gv. 3; 32. megaxlavar (mixeil nasiZe). qarTuli Teatri //
11. ~droebiTi siyvaruli~, kom. 2 moqm., gadmok.: cnobis furceli. - 1898. - 2 dekemberi. - #693. -
[recenzia] // Teatri. - 1885. - #9; 1886. - #41, gv. 2-3;
42; 33. melomani. `samSoblo~, 5 moqm. drama, gadmoke­
12. k-li i. qarTuli dramatuli dasis mier warmo­ Tebuli d. erisTavis mier [recenzia] // kvali.
dgenili sadavo mflobeloba: [kom. 3 moq.]: re­ - 1901. - #41. - gv. 878;
cenzia // Teatri. - 1885. - #15. - gv. 148-149; 34. iaf-fasiani warmodgena: `meoreT gaymawvile­
13. warsuli wlis monaRvawevi, Tbilisi ianvris ba~, drama 4 moqm. gadm. d. erisTavis mier; `due­
li~, vod. 1 moqm. gadm. n. galustovis mier... //
1-s // droeba. - 1885. - 1 ianvari. - #1. - gv. 1-2;
kvali. - 1902. - #45. - gv. 732;
14. gunia, valerian. qarTuli Teatri [recenzia
35. axali ambavi: [qarT. dramat. sazogadoebisa­
speqtaklebze: `parizeli biWi~, `sadavo mflo­
Tvis a. sumbaTaSvilis mier piesa `Ralatis~ Cu­
beloba~] // iveria. - 1886. - 5 Tebervali. - #28.
qeba. amave sazogadoebisaTvis, daviT erisTa­
- gv. 1-2;
vis nawerebis gadacema misi memkvidreebis mier]
15. davidaraba, kom. 3 m., gadm. frang. // Teatri. -
// iveria. - 1905. - 20 Tebervali. - #4. - gv. 3;
1886. - #47;
36. ~Cvenis mwerlis~...: [daviT erisTavis memkvi­
16. jajanaSvili (kavTeli, i.) qarTuli Teatri:
dreebis mier qarTuli dramatuli sazogadoe­
[recenzia] // Teatri. - 1886. - #6. - gv. 53-55;
bisaTvis yvela misi nawarmoebis usasyidlod
17. ra aris benefisi: intermedia-divertismenti //
gadacema] // iveria. - 1905. - 20 Tebervali. - #4.
Teatri. - 1887. - #11;
- gv. 3;
18. axali ambavi // iveria. - 1890. - 15 seqtemberi. -
37. aravin. qarTuli Teatri // Teatri da cxovre­
#197. - gv. 1-2; 1893. - 2 Tebervali. - #24. - gv. 2;
ba. - 1910. - #39. - gv. 13-15;
19. gorSi mcxovrebeli Teimuraz zaqarias Ze kapa-
38. T. daviT erisTavis gardacvalebidan 20 weli­
naZe...: [gancxadeba] // iveria. - 1890. - 3 noemberi.
wadi sruldeba wels... // Teatri da cxovreba.
- #234. - gv. 1;
- 1910. - #37. - gv. 14;
20. daviT giorgis Ze erisTavis... // iveria. - 1890. -
39. imedaSvili, ioseb. riT gavimarjvebT? // Tea­
13 oqtomberi. - #218. - gv. 1;
tri da cxovreba. - 1910. - #38. - gv. 1;
21. erisTavi, m. z. batono redaqtoro!... // iveria. -
40. meunargia, i. Tav. daviT giorgis Ze erisTavi
1890. - 19 oqtomberi. - #222. - gv. 2;
// Tav. daviT erisTavis dramatiuli nawerebi
22. T. d. g. erisTavis panaSvidi // iveria. - 1890. - 12 / [winasityv. avt.: i. meunargia]. – Tb.: qarTul
oqtomberi. - #217. - gv. 1; dramatiul sazogadoebis gamocema, 1910 [kan­
23. saCxere // iveria. - 1890. - 1 noemberi. - #232. - ze: 1907]. - III, 467 gv.;
gv. 1; 41. tar-tar. `samSoblo~ dav. erisTavisa // saqme. -
24. Tav. daviT grigolis Ze erisTavi: (quTaisidam 1910. - 28 seqtemberi. - #22. - gv. 4; #23. - gv. 4;
mowerili) // iveria. - 1891. - 14 marti. - #56. - gv. 42. qarTuli dramatiuli sazogadoebis... // axali
2; azri. - 1910. - 10 oqtomberi. - #8. - gv. 1;
25. WiWinaZe, z. daviT erisTavi: [cxovreba da moR­ 43. wereTeli, akaki. gaxseneba Teatris Sesaxeb //
vaweoba]. - Tb., 1892 (qarTul wignebis gamomce­ Teatri da cxovreba. - 1910. - #37. - gv. 3-4;
melT amx. st.). - 40 gv.; 44. Туманов, Г. М. Характеристики и воспоминания
26. gardaxvewili (giorgi SarvaSiZe). qarTuli / Г. М. Туманов. - 2-е изд., доп. - Кн. 1. - Тифлис:
Teatri [recenzia speqtaklze `samSoblo~] // Изд. `Тифлисский журнал~, 1913 (Тип. М. И.
iveria. - 1893. - 20 oqtomberi. - #225. - gv. 2; Мартиросянца). - 262 с.;

69
45. buxnikaSvili, g. - a) daviT erisTavi // sabWoTa 9. axali ambavi // iveria. - 1890. - 12 oqtomberi. -
xelovneba. - 1940. - #10. - gv. 53-59; b) Давид #217. - gv. 2; 16 oqtomberi. - #220. - gv. 2;
Эристави: [К 50-летию со дня смерти] // Заря 10. dasaflaveba T. daviT giorgis Zis erisTavisa //
Востока. - 1940. - 24 октября. - #248; iveria. - 1890. - 16 oqtomberi. - #220. - gv. 1-2;
46. gersamia, sergo. daviT erisTavi: [gardacva­ 11. vaxtang orbelianis xsovnis... [axali ambebi] //
lebidan 50 wlisTavis gamo] // literaturuli mwyemsi. - 1890. - #19. - gv. 15-16;
saqarTvelo. - 1940. - 30 oqtomberi. - #30; 12. Туманов, Г. М. Словарь кавказских деятелей. -
47. tatiSvili, niko. daviT erisTavis piesa `samSo- Тифлис: тип. М. Вартанянца, 1890. - 85 с.;
blo~: [kritikuli ganxilva] // mnaTobi. - 1940. 13. saqarTvelos kalendari. - Tb., 1892. - gv.: 279,
- #10. - gv. 121-132; 344; 1903. - gv. 479;
48. caiSvili, s. – a) daviT erisTavi: gardacvale­ 14. soso. Cveni sazogadoebrivi cxovrebidan: da­
bidan 50 wlisTavis gamo // komunisti. - 1940. viT erisTavi, rogorc reJisori: (mcire mogo­
- 24 oqtomberi. - #248; b) daviT erisTavi: da­ neba) // xelovneba. - 1910. - #1. - gv. 5;
badebidan 100 wlisTavis gamo // komunisti. - 15. daviT erisTavi: m. bebuTaSvili. [foto] // Tea­
1947. - 10 seqtemberi. - #181; tri da cxovreba. - 1919. - #6. - gv. 3;
49. Давид Эристави: [К 50-летию со дня смерти]: 1847- 16. WiWinaZe, zaqaria (z. W.). vin ra azris iyo saqar­
1890 // Батумский рабочий. - Батуми, 1940. - 24 Tvelos ganTavisuflebis Sesaxeb // Teatri da
октября. - #248; cxovreba. - 1919. - #7. - gv. 13;
50. maWavariani, g. daviT giorgis Ze erisTavi: [da- 17. daviT erisTavi: `samSoblos~ gadmomkeTebe­
badebidan 100 wlisTavis gamo] // sabWoTa ose- li... [foto] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #2.
Ti. - cxinvali, 1947. - 9 seqtemberi. - #178; - gv. 11;
51. SaraSeniZe, e. samSoblos avtori: daviT eris­ 18. qarTuli musika: mokle istoriuli mimoxilva
Tavis gardacvalebidan 60 wlisTavis gamo // / m. ipolitov-ivanovis winasityvaobiT. - qu­
literatura da xelovneba. - 1950. - 5 noemberi. Taisi: gam-ba mecniereba saqarTveloSi, 1925
- #45. (adgilobrivi meurneobis st.). - gv.: 9, 41, 53;
19. toroSeliZe, m. qarTuli literatura: [moxse­
wyaro: neba mweralTa sakavSiro yrilobaze 20 agvis­
1. Teatri // iveria. - 1882. - #1. - gv. 115-120; tos] // komunisti. - 1934. - 28 agvisto. - #199.
2. WavWavaZe, ilia. - a) katkovis pasuxad // droeba. - gv. 2-4;
- 1882. - 24 Tebervali. - #40. - gv. 1-2; b) WavWa­ 20. mansvetaSvili, iakob. mogonebani; naxuli da
vaZe, ilia. Sinauri mimoxilva // iveria. - 1883. gagonili / iakob mansvetaSvili; levan asa­
- maisi; g) T. daviT giorgis Ze erisTavi: (nekro­ Tianis redaqciiT, winasityv. da SeniSvnebiT.
logi) // iveria. - 1890. - 14 oqtomberi. - #219. - [tf.]: federacia, 1936 (cekavSiris st.). - gv.
- gv. 2; d) nawerebis sruli krebuli: 9 tomad / 222-224;
Sedarebuli pirvel wyaroebTan da Sevs. axali 21. cagareli, a. komediebi / i. griSaSvilis reda­
teqstebiT pavle ingoroyvas da al. abaSelis qciiT, winaTqmiT, SeniSvnebiT da leqsikoniT.
redaqciiT. - t. 6: saqarTvelos matiane. Seda­ - [tf.]: federacia-s ga-ma da st., 1936. - gv.: XV,
rebuli pirvel-wyaroebTan da Sevsebuli axa­ 406, 450, 451, 459;
li teqstebiT. - tf.: qarTuli wigni, 1927 (po­ 22. gersamia, ser. daviT erisTavis `samSoblos~
ligraftr. 1-li st.). - gv. 354; pirveli warmodgena // sabWoTa xelovneba. -
3. WrelaSvili, stefane. - a) damtvreuli ocneba­ 1938. - #5;
ni // imedi. - 1882. - #3. - gv. 60-80; b) qarTuli 23. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
Teatri // imedi. - 1882. - #1. - gv. 61-72; g) Zvir­ tikuri bibliografia / saq. ssr sax. sajaro
fasi mxare Cveni warsuli cxovrebisa // imedi. bib-ka; g. abzianiZis red. da winasityv.; biblio­
- 1882. - #7-8. - gv. 22-48; gr. redaqcia da saZieblebi T. maWavarianis. -
4. leisti, artur. - a) miviwyebuli literatura nakv. 1: 1852-1877. - Tb., 1940. - gv. 125; nakv. 2:
// iveria. - 1883. - #1. - gv. 155-162; b) Magazin für 1877-1892. - Tb., 1941. - gv. 389;
Literatur des in- und auslandes. - 1883. - ianvari; 24. Аракишвили, Д. И. Краткий исторический обзор
5. abaSiZe, v. pasuxad T. d. g. erisTavs // droeba. - грузинской музыки / Д.И. Аракишвили. - Тбилиси:
1884. - 28 dekemberi. - #279. - gv. 3; Госиздат Грузии Муз.-лит. сект., 1940. - Стр. 41, 43;
6. ToiZe, aleqsandre. Cven publicistebs // Tea­ 25. Церетели, Акакий. Пережитое / Акакий Церетели;
tri. - 1885. - #13. - gv. 123-124; Пер. с груз. Елены Гогоберидзе; Предисл. Л.
7. kezeli, d. saaxalwlo eqspromtebi // saqarTve­ Асатиани. - Москва: Госиздат «Художественная
los kalendari. - 1889. - gany. XI. - gv. 434-443; литература», 1940. - Стр. 197;
8. gunia, valerian. qarTuli Teatri (1879-1889). - 26. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
Tb., 1889 (gr. Carkvianis st.). - gv.: 15, 28, 87-89; gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis

70
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g. i. kiknaZe; `Словарь  исторический  о  святых, прославленных
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. в российской церкви, и о некоторых подвижниках
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ благочестия, местночтимых~, romelsac mecniere­
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ baTa akademiam demidovis premia mianiWa.
binati), 1941. - gv.: 373, 484;
27. Библиография русской периодики Грузии / Гос. calke gamocemulia:
кн. палата ГССР. - Ч. 1: 1828-1920 / [Сост. Г.В. 1. Словарь  исторический  о  святых  угодника
Зерцалов; Отв. ред. Тарханов]. - Тб.: Кн. палата, х православной российской церкви. - Санкт-
1941. - Стр. 4; Петербург: тип. II Отд-ния Собств. е. и. в.
28. leoniZe, g. griboedovi da saqarTvelo // li­ канцелярии, 1835. - [2], VI, 303 с.;
teratura da xelovneba. - 1945. - #8; 2. Словарь исторический о святых, прослав­
29. zugdidis saxelmwifo istoriul-eTnografiu­ ленных в российской церкви, и о некоторых
li muzeumis Sromebi: [samecniero Jurnali] / подвижниках благочестия, местно чтимых
saq. ssr ministrTa sabWosTan arsebuli kultu­ /  Эристов,  Дмитрий  Алексеевич; Цензор,
rul-saganmanaTleblo dawesebulebebis saqme­ Семинарии ректор, архимандрит Макарий. -
Ta komiteti; redaqtori: a. afaqiZe. - Tb.: zug­ Санкт-Петербург: тип. II Отд-ния Собств. е. и. в.
didis muzeumis gam-ba, 1947. - I. - gv.: 131, 138, 173, канцелярии, 1836. - [2],VIII, 16, 303 с.;
177, 195, 199, 201-205, 230, 275, 276, 277, 282, 300; 3. Словарь исторический о святых, прос­
30. SvangiraZe, nino. v. gunias ucnobi dRiuri // лавленных в российской церкви, и о некоторых
literatura da xelovneba. - 1947. - #41; подвижниках благочестия, местно чтимых
31. gvaraZe, n. Teatraluri memuarebi. - [Tb.]: /  Эристов,  Дмитрий  Алексеевич; Цензор,
saxelgami, 1949 (l. p. berias sax. poligrafkom­ Семинарии ректор, архимандрит Макарий. - Изд.2,
binati komunisti). - gv.: 3, 21, 131, 141, 147, 208, исправленное и дополненное. - Санкт-Петербург:
210, 246. тип. II Отд-ния Собств. е. и. в. канцелярии, 1862. -
[2], XII, 260,[4], 14 с.; 
erisTavi, dimitri aleqsis Ze (1797 4. Словарь исторический о святых, прос­лавленных
– 1858) – mezRvauri, kanonmetyveli da leqsi­ в российской церкви, и о некоторых подвижниках
kografi, – SviliSvili 1724 wels, vaxtang VI благочестия, местночтимых. - 2-е изд., испр. и
da baqar batoniSvilTan erTad, ruseTSi gada­ доп. - Санкт-Петербург: тип. II Отд-ния Собств. е.
saxlebul oTar giorgis Zis erisTavisa. daam­ и. в. канцелярии, 1868. - XII, 260 с. 
Tavra samefo liceumi. erTxans, monawileob­
da mefis II ganyofilebis sammarTvelos Sro­ wyaro:
mebis SedgenaSi, romelic krebda kanonebs, 1. Сперанский, Михаил Михайлович. Обозрение  и
sigel-gujrebs da axal debulebebs adgenda, сторических  сведений  о своде законов: Сост. из
Semdeg ki flotSi msaxurobda general-ofi­ актов, хранящихся во 2 Отд-нии Собств. е. и. в.
crad. канцелярии. - Санкт-Петербург: тип. 2-го Отд-ния
bejiTi TanamSromeli iyo. adolf ale­ Собств. е. и. в. канцелярии, 1833. - 200, VII с.;
qsandres Zis pliuSaris (1806-1865) mier, 2. Энциклопедический лексикон: В 17 томах. - Санкт-
1835 wlidan rusul enaze gamocemul `enci­ Петербург: в тип. А. Плюшара, 1835-1841;
klopediuri leqsikonis~ istoriul nawilSi 3. Морской сборник. - 1854. - #9. - Стр. 49; #10. -
moaTavsa ruseTis istoriul pirTa mravali Стр. 137; #11. - Стр. 313;
biografia, malorosiisa da kavkasiis Sesaxeb 4. Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона.
werilebi, zogierT wmindanTa da sxvaTa cxo­ - Т. 41. - СПб.: Типографія Акц. Общ. Брокгаузъ-
vreba-moRvaweobis aRwera, agreTve, monas­ Ефронъ, 1904. - Стр. 28;
trebis, savaneebisa da sxv. Sesaxeb istoriu­ 5. Русский биографический словарь (в 25 томах). - Т. 24:
li cnobebi. 1852 wlidan monawileobda l. i. Щапов-Юшневский / Изд. Императорским Русским
zedleris (1796-1852) mier dawyebul samxe­ Историческим Общес­твом. - Санкт-Петербург: тип.
dro-enciklopediuri leqsikonis SedgenaSi. Главного Упр. Уделов, 1912. - Стр. 278.
orive leqsikonSi d. erisTavis werilebi mo­
Tavsebulia Кн. Д. Э-s xelmoweriT. amave ini­ erisTavi, dimitri [titiko] kons­
cialebiT aTavsebda Jurnal-gazeTebSi, umTa­ tantines Ze (1859, 9/II – 1924, 5/XII) – mwerali,
vresad, istoriuli xasiaTis werilebs. 1854 eqimi da sazogado moRvawe, – guriidan (dai­
wels, ufro vrceli Sroma dabeWda `Морской bada q. ozurgeTs). saSualo ganaTleba miiRo
сборник~-Si, saTauriT: «История русских призов, quTaisis gimnaziaSi, umaRlesi – moskovisa
или исторический обзор призов, сделанных русским da kievis universitetebSi (saeqimo fakul­
флотом». 1842 wels damoukideblad gamosca teti, 1886 w.). msaxurobda Tbilisis mixeilis

71
saavadmyofoSi, guriaSi – soflis qsenonSi 2. ubeduri qmari: (etiudi) // iveria. - 1887. - 24
(6 weliwads), bolos – q. ozurgeTis samazro noemberi. - #245. - gv. 1-2;
eqimad. eqimobasTan erTad, 1916-1917 wlebSi, 3. ra axlo iyo bedniereba!: (ambavi) // iveria. -
q. ozurgeTis mouravobas asrulebda. revo­ 1891. - 27 ivnisi. - #134. – gv. 1-2;
luciis dros arCeul iqna aRmaskomis Tavm­ 4. damWknari yvavili: (vuZRvni iveriis turfa
jdomared, Semdeg – q. ozurgeTis demokra­ asulT) [moTxroba] // iveria. - 1892. - 20 marti.
tiuli sabWos wevr-Tavmjdomared, bolos - #61. - gv. 1-3;
– ozurgeTis samazro erobis xmosnad. 5. soflis maswavlebeli: sizmari [proza] // ive­
mwerloba daiwyo 1878 wels (gaz. `droe­ ria. - 1893. - 20 aprili. - #80. - gv. 1-3; 21 apri­
baSi~, pirveli leqsiT `zamTris dilis mow­ li. - #81. - gv. 1-2;
mendil caze mze amobrwyinda~). originalur 6. qorwili // iveria. - 1893. - 24 agvisto. - #181. -
leqsebs garda, `droebasa~ da `iveriaSi~ aTav­ gv. 1-3;
sebda Targmanebs (m. lermontovis `mwiri~, mi­ 7. RvTis naperwkali: (vuZRvni or-ans) [moTxro­
sive poema `ganZevebuli~ da sxv.). 1887 wlidan ba] // iveria. - 1893. - 3 ivlisi. - #139. - gv. 1-3; 6
`iveriaSi~ beWdavda moTxrobebs, Semdeg sxva ivlisi. - #141. - gv. 3;
Jurnal-gazeTebSi – werilebs guriis cxovre­ 8. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1893. - 5
bidan. maisi. - #93. - gv. 3; 1894. - 28 seqtemberi. - #205.
dawera piesebi:~brZola~ (1905 wlis gan­ - gv. 3-4;
maTavisuflebeli moZraobidan), `daRupuli 9. quTaisi // iveria. - 1894. - 14 maisi. - #100. - gv. 2;
imedi~ (es orive gadaeca qarTvel msaxiob­ 10. xolera da imis Tavidan asacdeni darigebani.
Ta kavSirs), `bedis brWyalebSi~, `samSoblos axali senaki, 1893, f. 10 k.: recenzia // moambe. -
samsxverploze~ (TurqTa Semosevidan). 1894. - #1. - gany. II. - gv. 164-170;
d. erisTavi Tavis nawerebSi exeba Cveni 11. b-no redaqtoro! // iveria. - 1895. - 6 ivlisi. -
xalxis yofa-cxovrebas, sazogadoebriv usa­ #141. - gv. 4;
marTlobas. misi samwerlo da sazogadoebri­ 12. `mivmarTavT...~ // iveria. - 1895. - 27 ianvari. -
vi moRvaweobis mizani iyo xalxis samsaxuri, #20. - gv. 4;
glexTa gaTviTcnobiereba, saerTo bedniere­ 13. oriode sityva soflis mkurnalebzed da
bis, keTildReobisa da Zmoba-erTobis damya­ mkurnalobazed // iveria. - 1895. - 15 Teberva-
reba. nawerebSi aqa-iqa Tavisi dakvirvebebic li. - #33. - gv. 1-3;
aqvs gamoTqmuli: `siymawvile momavlisken 14. pasuxis magier `darajs~ // iveria. - 1895. - 2
ar imzireba~, `dro saukeTeso eqimia gulis ivnisi. - #113. - gv. 2-3;
wylulebis gansakurnavad~ da sxv. 15. ra axlo iyo bedniereba!: (ambavi) // iveria.
d. erisTavi `praqtikulad da Teoriulad - 1895. - 27 ivnisi. - #134. - gv. 1-3; 28 ivnisi. -
didi momzadebuli, mSvenieri dakvirvebuli #135. - gv. 1-2;
Sinagan sneulebaTa mcodne da dostaqroba­ 16. Ria werili b-n g.e. wereTels // iveria. - 1895. -
Siac marjve xelisa, Tavis movaleobas ekide­ 25 ivlisi. - #156. - gv. 3;
boda idealurad da yovel saSualebas xma­ 17. babua oseymas nugeSi // iveria. – 1901. – #1;
robda tanjvaSi myofi adamiani exsna~. 18. ozurgeTi // isari. - 1907. - 8 seqtemberi. - #197.
- gv. 3;
calke gamocemulia: 19. Sav-bneli Zalebi // amirani. - 1908. - 20 ivlisi. -
1. naqvTebi. - quTaisi: Zm. WeliZeTa gamocema, #113;
1891 (n. gamrekelovis st.). - 245 gv.; 20. mcire SeniSvna: (werili redaqciisadmi) // saso-
2. xolera da misi Tavidgan asacdeni darigebani flo gazeTi. - 1914. - #8. - gv. 16.
dim. erisTavisa. - axal-senaki: v. TavarTqila­
Zis wignis maRaziis gamocema #26 da misive st., mis Sesaxeb:
1893. - 33 gv.; 1. guria // iveria. - 1888. - 4 maisi. - #92. - gv. 2;
3. visi bralia?: (moTxroba). - ozurgeTi: wignis 2. WrelaSvili, st. (sano). qarTuli mwerloba: [re­
maRaziis `Sroma~-s gamocema #1 da misive st., cenzia] // iveria. - 1891. - 3 maisi. - #93. - gv. 1-3;
1911. – 157 gv.; 3. guls unda. ozurgeTi // iveria. - 1893. - 8 ivnisi.
4. nawyveti dausrulebel romanisa: (moTxroba) / - #118. - gv. 2-3;
dim. erisTavi. - ozurgeTi: wignis maRazia `Sro­ 4. T-di nestor aleqsandres Ze TavdgiriZe. sikv-
ma~-s gamocema #2 da misive st., 1912. - 67 gv. dili da dasaflaveba misi // iveria. - 1893. - 26
maisi. - #107. - gv. 2-3;
gamoqveynebulia: 5. kalami (samson fircxalava). gakvriT: (gza da
1. msxverpli siyvarulisa: (etiudi) // iveria. - gza da sxvaTa Soris) // iveria. - 1893. - 26 ivnisi.
1887. - 1 dekemberi. - #251. - gv. 1-2; - #134. - gv. 2-3;

72
6. guria // iveria. - 1894. - 2 ivlisi. - #139. - gv. 2; wyaro:
7. kievis qarTveli studentebi: werili redaqci- 1. misive xelnaweri cnoba;
is mimarT // iveria. - 1894. - 25 ianvari. - #18. 2. saqarTvelos arqivi / centrarqivi, samecn.
- gv. 3; dawes. mTavarmarTveloba. - w. 2. - tf.: cen­
8. kita (kita abaSiZe). `moambis~ moralistebi: S. trarqivi, 1927 (tfil. s.s.m.u.s. poligraf­
aragvispirelis `da da Zma~ II; anast. erisTavi­ trestis 1-li st.). - gv. 110;
sa-~lazarem gadaaWarba~ V; d. erisTavis `visi 3. gozaliSvili, giorgi. 1832 wlis SeTqmuleba.
bralia~ VI da VII // iveria. - 1894. - 11 seqtembe­ - t. I / [red. l. cixisTavi]. - sax. un-tis gam-ba,
ri. - #193. - gv. 1-3; 1935 (`zaria vostokas~ da a.f. miasnikovis sax.
9. lali (giorgi lasxiSvili). tfilisi, 28 Teber- w. d. st.). - 528 gv.;
vali // iveria. - 1895. - 28 Tebervali. - #44. - gv. 4. WavWavaZe, al. Txzulebani / i. griSaSvilis
1-2; red., winaTqmiT, SeniSv. da leqsikoniT. - Tb.:
10. maRraZe, korneli. fici mwams,-bolo makvir- federacia, 1940. - gv. XLI.
vebs: (vuZRvni b-n dim. erisTavs) // iveria. - 1895.
- 23 Tebervali. - #40. - gv. 1-2; erisTavi, elizbar SanSes Ze [`pa­
11. mkiTxveli, al. Jurnalis `kvalis~ N21... // ive- vloviCi~] (1809 [zogi cnobiT, 1810] – 1872,
ria. - 1895. - 6 ivnisi. - #116. - gv. 4; 12/I) – erovnuli moRvawe, – saqarTvelos gan­
12. Sesawevari // iveria. - 1895. - 8 ivlisi. - #143. - gv. 4; TavisuflebisaTvis SeTqmulebis meTauri,
13. damswre. ozurgeTis qalaqis arCevnebi // cno- erT-erTi xelmZRvaneli da mrewvelobis pio­
bis furceli. - 1901. - 11 dekemberi. - #1667. - neri, – mineseis pirveli qarxnis momwyobi,
gv. 3; - qarTleli. 1825-1829 wlebSi swavlobda pe­
14. gogitiZe, germane. werili redaqciis mimarT // terburgis saartilerio saswavlebelSi.
droeba. - 1908. - 12 dekemberi. - #21. - gv. 4; saqarTveloSi dabrunda 1830 wlis mart­
15. guria. q. ozurgeTi // savaWro gza. - 1908. - 13 Si. imave wels SeTqmulebis organizacia
noemberi. - #22. - gv. 3; daaarsa da SeTqmulebas misi gamoaSkaravebis
16. TalakvaZe, e. (Tani). provincia: Coxatauris sa- ukanasknel wuTamde xelmZRvanelobda. Ta­
boqaulo // wyaro. - baqo, 1913. - #3. - gv. 13;
vis biZaSvil giorgi revazis Ze erisTavTan
17. kunWulia, g. eqimi dimitri konstantines Ze
erTad Seadgina saqarTvelos mmarTvelobis
gegma, daiwyo saqarTvelos ruseTisagan gan­
erisTavi // Teatri da cxovreba. - 1925. - #3. -
Tavisuflebis azrTa qadageba, kavSiri hqonda
gv. 13;
safrangeTis revolucionerebTan. misi Tana­
18. griSaSvili, i. dimitri erisTavi: [1862-1924
moazre amxanagebi iyvnen: aleqsandre da gri­
mwerali da sazogado moRvawe] // literatura
gol orbelianebi, giorgi erisTavi, dimitri
da xelovneba. - 1945. - 30 seqtemberi. - #32;
yifiani da sxvebi (sul 30 kacamde). maT glexe­
19. evsiSvili, v. qarTuli kulturis didi moama-
bi unda SeeiaraRebinaT da samoqmedod gamoe­
ge: d. erisTavis gardacvalebis 55 wlisTavis
yvanaT. SeTqmulTa Stabi moTavsebuli iyo
gamo // industriuli quTaisi. - quTaisi, 1945.
qaSveTis pirdapir (arCil jorjaZisa da vla­
- 24 oqtomberi. - #211.
dimer kecxovelis quCebis kuTxeSi, falavan­
diSvilis saxlSi). SeTqmulebis gacemis (1832
wyaro:
w.) Semdeg, roca SeTqmulni Soreul qveyneb­
1. avtobiografia.
Si gadaasaxles, elizbar erisTavs, rogorc
mZime damnaSaves, pativi ahyares (artileriis
erisTavi, dimitri SanSes Ze (1810 –
poruCiki iyo) da patimrobis Semdeg, fineTis
18..) – erovnuli moRvawe, – 1832 wlis SeTqmu­ korpusSi ubralo jariskacad gagzavnes, q.
lebis erTi TvalsaCino monawileTagani, Zma helsingfirs, saidanac samSobloSi dabruneba
elizbar erisTavisa, – qarTleli. swavlobda samudamod akrZaluli hqonda. 12 wlis Semdeg
peterburgis saartilerio saswavlebelSi. sa­ saqarTveloSi dabrunda, Cin-ordenebi daim­
qarTveloSi dabrunda 1832 wlis aprilis 12 saxura da polkovnikis CiniT goris mazris
da amave wlis SeTqmulebaSi aqtiuri monawi­ ufrosad msaxurobda (1858-1870), ra drosac
leoba miiRo. ruseTis mefis 1801 wlis 12 se­ batonymoba gadavarda. Tumca didi memamule
qtembris manifests SeniSvnebi daawera, sadac iyo, batonymobis mospobas da glexTa gaTa­
ruseTis mTavrobis mtaceblur xasiaTs kicxa­ visuflebas miesalma da yoveli RonisZiebiT
vda. Seadgina ruseTis mefobis sawinaaRmdego xels uwyobda mis umtkivneulod Catarebas.
`amboxebis pirveli Ramis gankarguleba~. Se­ erTxans momrigebel-Suamavladac msaxu­
Tqmulebis gacemis Semdeg, gadaasaxles Sida robda, sof. ZnavisSi moawyo saxerxi qarxa­
ruseTSi, saidanac 15 wlis ganmavlobaSi ar na, pirvelma SemoiRo evropuli jiSis xilis
SeeZlo saqarTveloSi dabruneba. gaSeneba mynobiT, risTvisac safrangeTi­

73
dan gamoiwvia mebaRe, namyeni gaakeTebina da meurneobis gasaumjobeseblad. mizani misi
xalxSi gaavrcela – mag ubralos magier, ar iyo glexTa gaWirvebuli mdgomareobis Semsu­
girCevniaT, saukeTeso xili igemoTo. namyens buqeba. mamis anderZis Tanaxmad, sof. oZisis
arigebda ufasod; agreTve, avrcelebda Jur. mamuli – 1000 desetinamde, orsarTuliani
`ciskars~. sof. RvarebSi, goridan 12 versis saxli Tavisi mowyobilobiT, venaxi 30 dRiu­
manZilze, gamarTa minis pirveli qarxana, ro­ ri, xilis baRi – 10 dRiuri, 100 dRiurze meti
melmac 5 wels iarseba. am qarxnis nawarmoebi sarwyavi mindori, tye da saZovari, 3000 mane­
minis erTi finjani misma asulma elisabedma Tamde wliuri SemosavliT Tavadaznaurobas
Tbilisis saqalaqo (municipalur) muzeums Seswira sameurneo saswavleblis dasaarse­
gadasca; aqvea daculi misi suraTi. blad, raTa soflad kulturuli saqmianoba
elizbar erisTavi gardaicvala q. gors. danergiliyo. mefis xelisuflebam danapiri
gonebiT ganviTarebuli kaci iyo, qarTu­ ar ganaxorciela.
lis kargi mcodne da sazogado moRvaweobiT
cnobili. mis ojaxSi aRizarda oblad darCe­ mis Sesaxeb:
nili mariam ivanes asuli demuria. misi qalTa­ 1. ramdenime sityva oZisis gasesxebiTs amxanago-
gania nino qobulaSvilisa. aseve, misi Svilebi bazed // guTnis-deda. - 1873. - #2. - gv. 4-5;
arian: ufrosi – mariam zlatinskisa, umcrosi 2. nebaZe, i. s. werili redaqciis mimarT // iveria. -
– elisabed erisTavi, vaJebi – ivane da zaqaria. 1890. - 23 noemberi. - #249. - gv. 3;
3. T. zaqaria giorgis Ze erisTavi // kvali. - 1893.
wyaro: - #21. - gv. 7-8;
1. redaqciisgan // ciskari. - 1860. - #5. - gv. 53; 4. Tbilisis sakredito sazogadoebis... // kvali. -
2. Акимов, Н. 12-го текущаго января месяца... // 1893. - #16. - gv. 7;
Кавказ. - 1872. - #11. - c. 2; 5. ~kviras, 2 maiss, tfilisis guberniis Tavad-az-
3. Русский биографический словарь (в 25 томах). - naurTa krebis~... // iveria. - 1893. - 5 maisi. -
Т.  24: Щапов-Юшневский / Изд. Императорским #93. - gv. 1;
Русским Историческим Обществом. - Санкт- 6. mevele (daviT miqelaZe). Zvirfasi Sesawiravi //
Петербург: тип. Главного Упр. Уделов, 1912. - 365 с.; iveria. - 1893. - 22 aprili. - #82. - gv. 1;
4. mgalobliSvili, s. - a) qarTvel mweral-moR­ 7. ~mTavrobis neba-darTviT~... // iveria. - 1893. -
vaweTa werilebi // Teatri da cxovreba. - 1916. 28 aprili. - #87. - gv. 1;
- #2. - gv. 3; b) mogonebani / levan asaTianis wi­ 8. RambaSiZe, d. Tavadi giorgi erisTavi da misi Ze
nasityvaobiT, redaqciiT da SeniSvnebiT. - Tb.: zaqaria // mwyemsi. - 1893. - #11. - gv. 1-2;
federacias gam-ba da st., 1938. - gv. 161; 9. axali ambavi // iveria. - 1894. - 8 dekemberi. -
5. giorgaZe, gr. feodaluri urTierToba saqar­ #259. - gv. 1;
TveloSi / gr. t. giorgaZe. - tf.: saxelmwifo 10. kaikaciSvili, gulo-aRa. `me gaxlavarT qar-
gamomcemloba, 1926 (saq. kom. partiis c.k. stam­ Tveli mahmadiani~... // iveria. - 1895. - 1 noembe-
ba). - gv. 174; ri. - #236. - gv. 4;
6. Заря Востока. - 1927. - 8 марта. - #1421; 11. xaxanaSvili, a. oZisis saskolo mamuli // iveria.
7. yifiani, d. memuarebi. memuarebi / simon xunda­ - 1895. - 29 ivlisi. - #160. - gv. 2;
Zis redaqciiT, SeniSvnebiT da winasityvaobiT. 12. sameurneo skolis proeqti // iveria. - 1896. - 14
- tf., 1930 (poligraftr. me-2 st.). - gv.: 135, aprili. - #81. - gv. 3;
137, 147; 13. Zmuiseli. werili qsnis xeobidan // iveria. -
8. gozaliSvili, g. 1832 wlis SeTqmuleba. - t. 1 1898. - 10 Tebervali. - #30. - gv. 2-3;
/ [red. l. cixisTavi]. - sax. un-tis gam-ba, 1935 14. Zveli xumara. – a) vis unda daudgaT Zegli? //
(`zaria vostokas~ da a.f. miasnikovis sax. w.d. niSaduri. - 1907. - #9. - gv. 7-8; b) diax, Zegli
st.). - 528 gv.; meo! // niSaduri. - 1907. - #13. - gv. 6; g) niSadu-
9. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­ ris uebroba // niSaduri. - 1907. - #16. - gv. 2;
tikuri bibliografia / saq. ssr sax. sajaro 15. qarTul saqvelmoqmedo sazogadoebis angari-
bib-ka; g. abzianiZis red. da winasityv.; biblio­ Sidan // mosavali. - 1912. - #6. - gv. 10-15.
gr. redaqcia da saZieblebi T. maWavarianis. -
nakv. 1: 1852-1877. - Tb., 1940. - gv. 162. wyaro:
1. Tbilisis sakredito sazogadoebis... // kvali. -
erisTavi, zaqaria giorgis Ze (18.. – ) – 1893. - #16. - gv. 7;
qvelmoqmedi, – sazogado moRvawe da koopera­ 2. T. zaqaria giorgis Ze erisTavi // kvali. - 1893.
tivis damaarsebeli, – Svili g. r. erisTavisa. - #21. - gv. 7-8;
qarTlis sofel oZisSi (duSeTis m.) 1873 3. vbeWdavT yuradRebis Rirss cnobebs... [T. a. n.
wels gaxsna pirveli sasoflo banki, saidanac erisTavi z. g. erisTavis Sesaxeb] // kvali. - 1893.
glexs SeeZlo fulis sesxad gatana sakuTari - #23. - gv. 11-12;

74
4. kooperaciis ganviTarebis gzebi: sakiTxavi jvris mier gaxsnil sabavSvo baRSi. iq or wels
wigni kooperaciidan / [simon wereTeli, S. go­ imuSava. 1919 wlis dekemberSi Tbilisis ga­
gebaSvili da roman bebiaSvili; winasityv. avt.: naTlebis ganyofilebam gaxsna axali sabavSvo
S. gogebaSvili]. - tf.: cekavSiris gam-ma da st., baRi, romlis gamgedac T. erisTavi daniSnes.
1927. - gv. 204-208. 1922 wlis oqtomberSi gadmoiyvanes pir­
veli sabavSvo baRis (SemdegSi 77-e) gamged.
erisTavi, Tamar nikolozis asuli 1921 wlis ivlisSi misi iniciativiT gaixsna
(1892 – ) – sazogado moRvawe, – daibada 1892 skolamdeli 3-Tviani mosamzadebeli kursebi,
wels sof. axalgorSi, saSualo saswavlebeli romlis gamgec Tavad iyo. kursebi moewyo ki­
daamTavra TbilisSi. mamis gavleniT, rome­ keTSi, sadac T. erisTavma saagarakod gaiyvana
lic sul sxvadasxva sazogado saqmiT iyo gar­ 25 bavSvi. es iyo bavSvebis saagarakod gayva­
Tuli, masac surda iseTi profesiis arCeva, nis pirveli magaliTi. kursebze T. erisTavi
rom qarTuli sazogadoebisaTvis sargeblo­ kiTxulobda leqciebs da atarebda praqti­
ba moetana. gadawyvita, agronomi yofiliyo, kul muSaobas. kursebis damTavrebis Semdeg
ecxovra sofelSi, sadac moawyobda skolebs T. erisTavi SeTavsebiT daniSnes Tbilisis
axalgazrdebisaTvis, umetesad, qalebisa­ sabavSvo baRebis instruqtorad. am Tanamde­
Tvis, rom maT Tavisi meurneoba moewyoT da bobaze 1926 wlis dekembramde darCa. Caibara
gaeumjobesebinaT. 4 sabavSvo baRi. aq muSaobis periodSi gaxsna
leningradSi mSoblebma ar gauSves, ami­ 20 sabavSvo baRi. amisTvis iSova saukeTeso Se­
tom wavida sazRvargareT, magram mompelie­ nobebi, moamaraga inventariT, romlis zomebi
Si Sewyvites qalebis miReba da is frebelis axlad daamuSaves. Camoayaliba meTodbiuro,
kursebze Sevida. saerTod, bavSvebis aRzr­ Caatara pirveli konferencia (1923), xolo
dis sakiTxi bavSvobidanve awuxebda. pirvel 1925 wels gamarTa pirveli saerTo konferen­
wels, sanam ded-mama sofelSi cxovrobdnen, cia sabavSvo baRebisa da 4-wliani skolebisa­
swavlobda pansionSi, e. w. wminda ninos saswa­ Tvis.
vlebelSi. sofelSi cxovrebas SeCveuls Za­ 1925 wlis noemberSi, me-4 sabavSvo baRis
lian gauZnelda pansionSi yofna. RamiT, sanam binaSi gaxsna pirveli meTodkabineti skolam­
daiZinebda, sul ocnebobda, rom mdidari yo­ delTaTvis, meToduri sakiTxebis irgvliv
filiyo da skola daearsebina. misi axali sko­ Seagrova masalebi da Tavisi iniciativiT ga­
la usaTuod qalaqgareT, tyesTan, did baRSi mosca pirveli skolamdeli krebuli `sabavS­
unda mowyobiliyo, didi oTaxebiT, merxebi vo baRi~. aqtiuri monawileoba miiRo skolam­
ar unda yofiliyo da suraTebisa da Tval­ deli mosamzadebeli kursebis organizaciaSi,
saCino masalebis CvenebiT maswavlebels un­ axali kadrebis momzadebaSi. kiTxulobda
da aexsna bavSvebisaTvis gakveTili. bunebas leqciebs, 1922-1924, 1926 da 1927 wlebSi mu­
Seiswavlidnen tyeSi da baRSi. ase ocnebobda Saobda meTodbiuroSi, aqtiurad monawileob­
bavSvobaSi, rodesac gaecno maria monteso­ da yvela pedagogiuri da meToduri sakiTxis
ris sistemas, romelic winaaRmdegi iyo sko­ damuSavebaSi, programebisa da saxelmZRvane­
lis wesebisa, uZravi merxebisa da bavSvebis loebis SedgenaSi. muSaobda, rogorc raio­
pasiurobisa. ise moewona axali pedagogiu­ nuli meTodisti da sazogadoebrivi instru­
ri sakiTxebi, rom gadawyvita baRSi muSaoba. qtori. atarebda konferenciebs TbilisSi,
1914 wels Camovida TbilisSi, sadac iyo mxo­ baTumSi, soxumSi, quTaissa da foTSi. monawi­
lod erTi qarTuli sabavSvo baRi, mowyobi­ leobda sabWoebis yovel arCevnebSi, rogorc
li yofil qarTul TavadaznaurTa gimnazia­ komisiis wevri.
Si, or did oTaxSi. gamged iyo anastasia gede­ dajildoebuli iyo ganaTlebis saminis­
vaniSvili, gaxsnili iyo qalTa sazogadoebis tros mier niSniT `saxalxo ganaTlebis war­
mier. Cinebuli~ da raionis mier medliT `1941-1945
an. gedevaniSvilma T. erisTavi baRSi samu­ ww. samamulo omSi mamacuri SromisaTvis~.
Saod miiwvia. iq muSaobda maswavleblad m. meZ­
mariaSvilic. sabavSvo baRSi muSaoba garkveu­ calke gamocemulia:
li sistemiT ar mimdinareobda. T. erisTavma 1. sabavSo baRi / Sedgenili... T. erisTavis, n. una-
daiwyo montesoris sistemiT muSaoba, moamza­ fqoSvilis, t. maCablis mier; dasuraTebuli
debina zogierTi didaqtikuri masala da da­ m. miqelaZe-bagrationis da m. xuciSvilisagan.
nerga maTi sistematuri gamoyeneba. 1917 wels - tfilisi: saxelmwifo gamomcemloba, 1925
T. erisTavi samuSaod gadavida axalcixe-axal­ ([s.m.u.s. poligraf. gany. me-2 stamba]). - 24gv.:
qalaqidan ltolvili bavSvebisaTvis wiTeli sur.;

75
2. ai rogor vmuSaobT / [Sedgenilia T. erisTa- erisTavi, ivane [oqro] daviTis Ze –
vis da T. TumaniSvilis mier]; mxatv.: meri mi- dramaturgi, – dramaturg g. erisTavis (`glu­
qelaZe-bagrationisa. - tfilisi: saxelmwifo xariCis~) Zma. gadmoakeTa molieris piesa `Za­
gamomcemloba, 1926 (s.m.u.s. polig. tr. liTo- lad eqimi~ (romelSiac avqsenti cagareli
grafia). - [14 gv.]. - [represirebuli gamocema]; pirvelad gamovida, Seasrula glexis roli).
3. sabavSvo baRi: [sabavSvo baRebSi saxmareblad]: Tavis piesis sagnad aRebuli aqvs mebatonisa
wigni meore / T. erisTavi, s. maCabeli, n. unaf- da glexis cxovreba.
qoSvili; suraTebi inna staroselskisa (zara-
fiSvili). - [tf.]: saxelgami, 1926 (s.s.m.u.s. po- wyaro:
ligr. tr. liT.). - 20 gv.: sur.; 1. Cveni saxiobis istoria // kvali. - 1893. - #12. -
4. qarTuli anbani: albomi: [didaqtikur-Semecne- gv. 13;
biTi masala umcrosi asakis bavSvTaTvis / Sem- 2. cagareli, a. komediebi / i. griSaSvilis reda­
dg.: T. erisTavi, T. TumaniSvili]. - tfilisi, qciiT, winaTqmiT, SeniSvnebiT da leqsikoniT.
1929. - 67 gv.: il.; - [tf.]: federacia-s ga-ma da st., 1936. - gv.: 358,
5. sabavSvo baRi: mesame wigni / T[amar] erisTavi da 458.
n[atalia] unafqoSvili; suraTebi qeTo maRa-
laSvilis. - [tf.]: saxelgami, 1929 (poligraf- erisTavi, konstantine [kowia] davi­
tr. liT.). - 20 gv.: fer. sur.; Tis Ze (1859, 16/IV – ) – mwerali da sazogado
6. [didaqtikur masalaTa krebuli]: 3 nawilad: sa- moRvawe, – guriidan. daibada sof. birknalSi,
bavSvo baRis da skolis 0 jgufisaTvis. – naw. Zveli TavadiSvilis ojaxSi, aRdgoma Rames
1: sityva. - 1931 (saxelgamis 1-li st.). - [2], [121] (dideda – bebia misi iyo nino dadianisa, gior­
gv.: sur. in recto; naw. 2. - saxelgamis ga-ma, 1931 gi XIII-is asuli). Zveleburi adaTiT, rogorc
(1-li st.). - [2], 78 gv. in recto; meore vaJi, gaabares mezoblis, SeZlebuli
7. Tvla-angariSi: [didaqtikur masalaTa krebu- aznauris – b. beriZis ojaxSi; imave adaTiT
li]. - w. 1: (forma). - tf.: saxelgamis ga-ma, 1931 berad iqna Sewiruli. wera-kiTxva xucurisa
(saxelgamis 1-li st.). - [3], 38 gv.; w. 2: (ricxvi). da mxedrulisa daawyebina wm. ioane naTlis­
- tf.: saxelgamis ga-ma, 1931 (saxelgamis 1-li
mcemlis udabnos winamZRvarma – Toma berma,
st.). - [2], IVgv. in recto: 30 fur. sur.; w. 3: (anga-
varjiSoba – gamzrdelma b. beriZem. radgan
swavlis unari gamoiCina, berobas aacdines da
riSi). - tf.: saxelgamis ga-ma, 1931 (saxelgamis
12 wlisa quTaisSi miabares cnobili frangis,
1-li st.). - [2], VII gv. in recto: 51 fur.;
turesis, pansionSi. 1873 wels peterburgSi
8. WaniSvili, parmen, TumaniSvili, TinaTin, eris-
amzadebda (paJTa korpusis me-4 klasisaTvis)
Tavi, Tamar. buneba da Sroma: 0 jgufis samuSao
studenti g. zdanoviCi, xolo radgan peter­
wigni. didaqtikuri masala. - tf.: saxelgamis
burgis mZime hava ver aitana, siZes, d. maCa­
ga-ma, 1932 (me-2 st.). – 121 gv.;
bels, gahyva avstriaSi, sadac dahyo weliwad­
9. WaniSvili, parmen, TumaniSvili, TinaTin, eris-
naxevari. 1877 wels samSobloSi dabrunda. am
Tavi, Tamar. buneba da Sroma: saxelmZRv. nol
dros gamocxadda ruseT-osmaleTis omi. k.
jgufisaTvis / mxatvrebi: s. nadareiSvili, s.
erisTavi moxalised Sevida quTaisis cxeno­
kecxoveli. - naw. 1: sasaubro suraTebi. - tf.:
san razmSi. omis Semdeg baTumis olqSi darCa
saxelgami, sasw.-pedagog. seqtoris ga-ma, 1933
samxedro samsaxurSi (ebara qarTvel musli­
(p/sk. st.). - 32 gv.; naw. 2: anbani. – tf.: saxelga-
manTa aseuli). 1895 wels arCeul iqna guriis
mi-sasw.-pedagogiuri seqtoris ga-ma, 1932 (me-2
TavadaznaurTa marSlad. Zveli mTavrobis
st.). - 56 gv.; naw. 3. - tf.: saxelgamis ga-ma, 1933
dros dajildoebuli iyo giorgis jvriT da
(me-2 st.). - 72 gv.;
sxva jildoebiT. miuxedavad amisa, revolu­
10. gamovicnoT: [umcrosi asakisaTvis]. - Tbilisi:
cionerebs mfarvelobda da yoveli RonisZie­
sablitgami, 1940. - 12 gv.;
biT exmareboda (xSirad masTan afarebdnen
11. zRaprebi da moTxrobebi [umcrosi da ufrosi Tavs mTavrobidan devnili revolucionere­
asakisaTvis]. - Tb.: saxelgami, 1941. - 160 gv.; bi, maT nivTierad exmareboda, politikuri
12. imerliSvili, T., erisTavi, T. dResaswaulebi, xasiaTis cnobebs awvdida da sxv.). amitomac
garTobebi da maTi organizacia sabavSvo baR- gubernatori politikurad keTilsaimedod
Si: (skolamdeli aRzrdis muSakTa dasaxmare- ar Tvlida da misi sapatio mosamarTled dam­
blad). - Tb.: saxelgami, 1950 (l. p. berias sax. tkicebis winaaRmdegi iyo. k. erisTavi marS­
poligrafkombinati komunisti). - 130 gv.. lobda 1917 wlamde. marSlobis dros monawi­
leobda yvela sazogadoebriv-kulturul
wyaro: saqmianobaSi. misi xelSewyobiTa da mzrunve­
1. T. n. erisTavis avtobiografia. lobiT gaiRo skolebi, wignsacav-samkiTxve­

76
loebi, saavadmyofo da sxv. quTaisSi daarsda politikuri damnaSave, dauviwyari Toma Cu­
`qarTuli dramatuli sazogadoeba~, romlis biniZe, k. erisTavma xelixel gayrili gaacila
gamgeobis (1907-1909) Tavmjdomared TviTon quTaisidan rionis sadguramde da tfilisSi
iyo da saTeatro saqmis ganviTarebas niv­ gaamgzavra... Tu ra didi riski iyo es misTvis
Tierad exmareboda; misive safasiT daibeW­ im dros, amaze laparakic metia~];
da sazogadoebis wesdeba da sxv. gasabWoebis 6. Заря Востока. - 1926. - 30 июня;
dros, roca yvela Tavadaznaurs mamulebi Ca­ 7. griSaSvili, ioseb. Zveli tfilisis litera­
moerTva, k. erisTavs sabWoTa xelisuflebam turuli bohema. - [tf.]: saxelgami, 1927 (a.-k. w.-
CamorTmeuli mamulis sasyideli misca (2000 dr. j. st. gany-ba). - 256, [3] gv.: sur.;
man.) revoluciuri (bolSevikuri) partiis 8. cincaZe, kote. rogor vibrZodiT proleta­
winaSe damsaxurebisaTvis. riatis diqtaturisaTvis: (Cemi mogonebani
yrmobisas k. erisTavi mxatvrobas misde­ 1903-1920 wlamde) / kote cincaZe; winasityv.
vda, xanSi Sesulma kinoSi miiRo monawileoba, avt.: raJden kalaZe. - tf., 1927 (saq. wiT. jvris
rogorc kinomsaxiobma (suraTi `janyi guria­ st.). - gv. 59. - [`Tavadma kowia erisTavma Caicva
Si~ – batoniSvili). polkovnikis forma da rionamdis vogzalze
mwerloba daiwyo 1878 wels. nawerebSi gamoacila Toma CubiniZe da sxvebi, agreTve,
siyvarulisa da mSromelTa momReralia. sxva­ gvatyobinebda yovelgvar miTqma-moTqmas am
Ta Soris, misia xalxSi gavrcelebuli leqsi niadagze mTavrobidan~];
`erTxel vixile baRSi yvavili~. k. erisTavs 9. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
guls uklavs `ZmaTa Zmis undobloba, moyva­ gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
ris mtroba, mtris moyvroba~ da mSromel gle­ palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g. i. kiknaZe;
xobas uxsnis: `mzis sxivisgan garujulo, Sen bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
gekuTvnis mTa da velio~. misi piesebi daidga jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
tfilisis, quTaisis da baTumis scenebze. tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
gamoqveynebulia: `valsi~ (dram. etiudi binati), 1941. - gv. 473.
1 moq.), `kesaria batoniSvili~ (drama 4 moq.),
`lazistanis ukanaskneli mTavari~ (kinosce­ erisTavi, konstantine [kowia] davi­
nari; saxkinmrewvis mier 300 maneTiT dajil­ Tis Ze (1889, 21/I – ) – dastaqari, – profeso­
doebuli 1926 wlis 30 ivniss), `oxunjobani ri, medicinis mecnierebaTa doqtori, mecnie­
– Sav-naRvlianT mkurnali~, `yan-almaR~ (avto­ rebis damsaxurebuli moRvawe, saqarTvelos
biografia). umaRlesi sabWos deputati, ordenosani –
daibada vanis raionis sof. kirovos (yof. sa­
calke gamocemulia: lominaos), miwis mSromel-meurneTa ojaxSi.
1. leqsni / Tqmulni T. kowia d. erisTavis mier. - daamTavra soflis skola, quTaisis qarTuli
tf., 1887 (eq. xelaZis st.). - 40 gv.; gimnazia (1908) da derptis universitetis
2. brma: dramatuli fantazia sam suraTaT / gad­ samkurnalo dargi (1909-1914). 6 Tves muSaob­
mokeTebuli Tav. k. erisTavis mier. - quTaisi, da topografiuli anatomiisa da operatiuli
1905 (i. kilaZisa da i. xelaZis st.). - kani, 32 gv.; qirurgiis kaTedraze (prof. n. n. burdenkos­
3. yan almaR (sisxlis aReba). - tf., 1930 (poli­ Tan), ori weli – fakultetis qirurgiul kli­
graftr. st.). - 56 gv. nikaSi, prof. verner cege-fon-mantefelis
xelmZRvanelobiT. msoflio imperialisturi
wyaro: omis dros (1914-1918), moskovis iveriis me-2
1. avtobiografia; lazareTSi ufros eqimad muSaobda. demobi­
2. afiSebi da recenziebi; lizaciis Semdeg, 1918 wels, Tbilisis rkini­
3. cota ram warsulidan // muSa. - 1923. - #63; gzis saavadmyofos qirurgiuli ganyofile­
4. saxkomsabWos dadgenileba 1925 wlis 11 seq­ bis ordinatori iyo. 1921 wels propedevtu­
tembrisa; li qirurgiis klinikis ufros asistentad
5. bibineiSvili, baron. - a) meoTxedi saukunis man­ airCies. 1926 wels daicva disertacia Temaze:
Zilze: (mogonebani revoliucionur warsuli­ `swrafi sikvdilis meqanizmi cximovani em­
dan). - tf.: saxelgami, 1926 (s.s.m.u.s. poligraf­ boliis dros~ (tf., 1926), risTvisac mieniWa
trestis 1-li st.). - gv. 75; b) saidumlo gvirabi. medicinis mecnierebaTa doqtoris xarisxi.
- tf.: saxelgami, 1930 (saxelgamis st.). - gv. 12. 1929 wels dainiSna qirurgiuli kaTedris gam­
- [`yvelaze met daxmarebas gviwevda ozurge­ ge-profesorad, 1936 wels – Tbilisis rkini­
Tis mazris TavadaznaurTa winamZRoli kowia gzis saavadmyofos direqtorad, 1941 wels –
erisTavi. am saqmeSi misi gambedaoba pirdapir Tbilisis saxelmwifo samedicino institutis
rainduli iyo. gaqceulTa Soris yvelaze didi direqtorad. warmatebiT Seasrula ramdenime

77
avadmyofis mimarT saWmlis gamtarebeli mi­ Sromebi:
lis mZime operacia. 1. Значение идеи в истории: [Роль личности в
sazogadoebriv da profkavSirul mu­ истории];
SaobaSi studentobis drosve Caeba, rogorc 2. Ureter-dura anastomozi tvinis wyalmankis dros
sxvadasxva sazogadoebrivi da politikuri [Операция Heile];
xelmZRvaneli organos arCeviTi monawile. 3. Zveli medicinis istoriidan. - 1911;
iyo qirurgiuli seqciis prezidiumis wevri 4. Лечение газовой гангрены вакциной. - 1916;
da saqarTvelos eqimTa sazogadoebis Tavm­ 5. Cysticerlus Fenui tenuscolis Hominis // sax. janmr­
jdomare, medsanSromis gamgeobis prezidiu­ Telobis komisariatis moambe. - 1924. - ivnisi.
mis wevri, a/k ck-is me-6 da me-7 mowvevis wevri. - #6. - gv. 52-58;
1938 wels airCies saqarTvelos ssr umaRlesi 6. propedevtuli qirurgiis klinikis samweli­
sabWos deputatad. samecniero da sazoga­ wadnaxevris angariSi. - moxsenda Tbilisis uni­
doebriv asparezze daucxromeli moRvaweo­ versitetis dastaqarTa konferencias 1925 w.;
bisaTvis dajildoebuli iyo sapatio rkini­ 7. ruseTis dastaqarTa me-18 yrilobis angariSi.
gzelis niSniT, msubuqi avtomanqaniT da Sro­ - [moxseneba Tbilisis un-tis dastaqarTa kon­
mis wiTeli droSis ordeniT. ferenciaze, 1926 w.];
cnobili iyo, rogorc Camoyalibebuli 8. cximovani embolia // Tanamedrove medicina.
mecnieri, didi saeqimo da pedagogiuri sta­ - 1926. - #1-2. - gv. 53-58; - [moxseneba qarTvel
Jis mqone – kargi maswavlebeli da klinikis eqimTa me-2 kongresze];
xelmZRvaneli, sakuTari skolis Semqmneli, 9. faranguaduri simsivneebis Sesaxeb // Taname­
romlis mowafeebmac 150 Sromaze meti daa­ drove medicina. - 1927;
muSaves. TviTon qarTul da rusul enebze 10. Cirqovani plevritis mkurnalobis Sesaxeb //
Tanamedrove medicina. - 1927. - #10-12. - gv.
gamoqveynebuli aqvs 30 samecniero Sromaze
529-536. - [moxseneba rkinigzis saavadmyofos
meti, romelTagan bevri dastaqrobaSi axal
eqimTa konferenciaze; arsebobs calke amona­
azrs iZleva, mecnierulad da praqtikulad
beWdi);
metad mniSvnelovans. k. erisTavi Tavis sa­
11. Tanamedrove Sexedulebani WrilobaTa kurne­
mecniero SromebSi exeba: gulis Wrilobas
bis Sesaxeb. - 1928;
da mis mkurnalobas, Cirqovani plevrite­
12. malariiT daavadebuli elenTis travmis Sem­
bis mkurnalobas, plastikuri da aRdgeniTi
Txveva // tropikuli medicinis moambe. - 1928.
qirurgiis sakiTxebs, sisxlis gadasxmas da
- #1. - gv. 66-67;
sxv.
13. menj-barZayis Tandayolili amovardniloba
da misi mkurnaloba // Tanamedrove medicina. -
calke gamocemulia:
1928. - #5-12. - gv. 71-84; 1932. - #28-29. - gv. 38-
1. swrafi sikvdilis meqanizmi cximovani emboli­
46;
is dros: eqsperimentaluri gamokvleva. kli­
14. menj-barZayis saxsris Tandayolili amovard­
nikuri damatebiT / tfilisis universitetis
nilobis mkurnalobis Sesaxeb // Tanamedrove
propedevt. qirurg. klinikidan gamge prof. n.
medicina. - 1928. - #5-12;
kaxiani, zogadi paTolog.-anatomiuri insti­
15. muclis Rrus organoebis eventraciis kazuis­
tutis gamge prof. v. JRenti. - tfilisi: „Tana­
tikisaTvis // jansaxkomis moambe. - 1928. - ianva­
medrove medicina`-s gamocema, 1926 (s.s.m.u.s.
ri. - gv. 73-76. - [moxseneba Tbilisis rkinigzis
poligraftrestis 1-li stamba). - VII, 169 gv.;
saavadmyofos eqimTa konferenciaze];
2. Cirqovani plevritebis mkurnalobis Sesaxeb. - 16. naoperaciebi nawiburis sarkomis ramdenime
tf., 1927 (poligraftr. 1-li st.). - 526-536 gv.; SemTxveva. - 1928;
3. gulis Wriloba da misi mkurnaloba: (eksperi­ 17. RviZlis abscesis atipiuri SemTxvevebi // tro­
mentaluri da klinikuri dakvirveba): [moxsen­ pikuli medicinis moambe. - 1928. - #2;
da qarTvel eqimTa da bunebismetyvelTa sazo­ 18. RviZlis abscesis kazuistikisaTvis // tropi­
gadoebas] / privat-doc. k.d. erisTavi. - [tfi­ kuli medicinis moambe. - 1928;
lisi], [1929] (poligraftr. 1-li st.). - gv. 102- 19. xelis da saoperacio aris Rrma antiseptikuri
111; damuSavebis Sesaxeb. - 1928;
4. prof. n. kaxiani, 1883-1928 w.: [biografia]. - [tf., 20. Graviditas infranuralis-is SemTxveva // Tanamedro­
1929 (poligraftr. 1-li st.]). - 153-155gv. ve medicina. - 1928. - #1-2. - gv. 96-99. - [moxse­
neba rkinigzis saavadmyofos eqimTa konferen­
misi redaqtorobiT gamoica: ciaze];
1. CaCava, m. damwvroba / m. CaCava; [red. k. erisTa­ 21. Лечение черепно-мозговых повреждений // jan­
vi]. - Tb.: saqmedgami, 1950 (saqmedgamis 1-li saxkomis moambe. - 1928. - #2-3-4. - gv. 93-102. -
st.). - 24 gv. [moxseneba a/k eqimTa sazogadoebisTvis];

78
22. Ошибки и осложнении при переливании крови // Semdeg ojaxma ganicada ngreva, rogorc mate­
jansaxkomis moambe. - 1928. - #2-3-4. - gv. 129- rialuri, iseve tradiciuli. qalebi misTxo­
132; Труды II Закавказского съезда хирургов. - vdnen araTavadebs, araqarTvelebs, vaJebma
1935. - Стр. 134-139; Tavi daanebes darCenil mamuls da wavidnen
23. gulis Wriloba da misi mkurnaloba: [eqsperi­ samsaxurSi, rom SeenaxaT ojaxi, vinaidan da­
mentuli da klinikuri dakvirveba] // Taname­ giravebuli mamulebi da oqrouli vaWrebis
drove medicina. - 1929. - #2. - [moxseneba qar­ xelSi iyo.
Tvel eqimTa da bunebismetyvelTa sazogadoe­ kola erisTavi (ase icnobda mas qarTuli
bisTvis; aris calke amonabeWdi); sazogadoeba) 8 wlamde cxovrobda sofelSi,
24. Tavis tvinis wyalmankis operatiuli meTode­ Semdeg, swavlisaTvis, gadavidnen TbilisSi.
bis SedarebiTi Sefaseba // Tanamedrove medi­ 1874 wlidan swavlobda Tbilisis realur
cina. - 1929. - #4. - gv. 279-289; saswavlebelSi, imave xanidan xSirad daia­
25. prof. n. kaxiani 1883-1928 [biografia] // Taname­ reboda Tavisi naTesavis, g. m. TumaniSvilis
drove medicina. - 1929. - #3. - gv. 153-155; ojaxSi. k. erisTavis biZas, giorgi TumaniSvi­
26. RviZlis eqinokokis ori iSviaTi SemTxveva // ls, Zalian moswonda bavSvis deklamacia da 8
tropikuli medicinis moambe. - 1929. - #1. - gv. wlis kola gamoiyvana scenaze. pirvelad ga­
31-32; movida gogonas rolSi, piesaSi `eWviT avadm­
27. Редкий случай фарингеальной опухоли // jan­ yofi~, riTac damswreTa aRtaceba gamoiwvia
saxkomis moambe. - 1929. - #1-2. - rus. gany. - gv. da saCuqari daimsaxura. xSirad eswreboda
48-51; d. g. erisTavis xelmZRvanelobiT mowyobil
28. xelovnuri saylapavi milis gakeTebis SemTxve­ repeticiebs gaz. `Kавказ~-is redaqciaSi, as­
va. - 1930; rulebda patar-patara rolebs; aq d. g. eris­
29. Krükenberg-is xelis 3 SemTxveva. - 1932; Tavi leqsebis kiTxvas aswavlida. amis Semdeg,
30. К пластике желчного протока. - 1932; ocdaoTx wlamde, scenas aRar moSorebia. sce­
31. Показания и противопоказания к переливанию nis siyvaruli mas bolomde SerCa da, sadac
крови. Консервирование крови / l. m. frid­ ki msaxurobda, yvelgan cdilobda aeSenebina
manTan da g. m. odiSvilTan erTad // Труды II Teatri, moewyo speqtaklebi da literaturu­
Закавказского съезда хирургов. - 1935. - Стр. 134- li saRamoebi.
139; SemdegSi, 15 weliwadi iyo TbilisSi, dra­
32. Современные методы лечения инфициро­ванных matuli sazogadoebis Tavmjdomaris moadgi­
ран // Труды II Закавказского съезда хирургов. - le.
1935. - Стр. 139-143; 1882-1883 wlebSi mozrdil rolebs asru­
33. qirurgiuli saqmis dayeneba saqarTveloSi // lebda. Tavi isaxela, rogorc saukeTeso de­
sabWoTa medicina. - 1937. - #10. - gv. 67-69; klamatorma (ris gamoc, ilia WavWavaZem saku­
34. О консервировании крови: [Коллективная работа] Tari Txzuleba aCuqa zed warweriT: `sxvisa
// Новый хирургический архив. - 1937. sityva Sengan Tqmuli, keTdeba da ufro Sve­
nis~). ar yofila iseTi saqvelmoqmedo saRamo
wyaro: (romelsac im xanad didi kulturul-nivTieri
1. avtobiografia; mniSvneloba hqonda), romlebSic n. erisTavs
2. medinstitutis Sromebi; monawileoba ar mieRos, rogorc leqsebis mki­
3. muSa. - 1938. - 15 maisi. - #109; Txvels, riTac aRtacebaSi mohyavda msmenel­
4. Tbilisis saxelmwifo samedicino instituti­ ni; igi qarTveli mgosnebis nawarmoebTa xalx­
sadmi. 20 ivnisi, 1941 w., brZaneba #123; Si gavrcelebas, xalxis gaTviTcnobierebas,
5. komunisti. - 1941. - 11 aprili. - #85; erovnul-mamuliSvilur grZnobis gaRviZebas
6. Проф. М. Чачава. Выдающийся советский хирург da maRalmxatvruli gemovnebis ganviTarebas
// Заря Востока. - 1948. - 22 июня. - #124. Zlier xels uwyobda.
1885 wels, al. nebieriZem, romelic
erisTavi, nikoloz [kola] daviTis xalxisaTvis iaffasian warmodgenebs marTa­
Ze (1865, 12/III – 1933, 19/VII) – deklamatori, vda, n. erisTavi dasSi miiwvia. male TviT n.
Teatraluri da sazogado moRvawe, scenaze erisTavma Tumanovis quCaze, gorobcovebis
n. tyviavelis saxeliT cnobili, – daibada saxlSi daiqirava didi darbazi, moawyo sce­
sofel axalgors, duSeTis mazraSi, qsnis xeo­ na da aqtiuri monawileoba miiRo `moyvareTa
baSi. mamamisi SeZlebuli memamule iyo, deda dasis~ SedgenaSi. am dasma gamarTa iaffasiani
– bebuTaanT qali. mis mamas, daviT erisTavs, warmodgenebi. dasSi Caewernen gimnaziis mowa­
`did daviTs~ eZaxdnen simdidris, mZlavri, feebi – qalebi: Tamar kezeli, saSa javaxiSvi­
mtkice da mZime xasiaTis gamo. misi sikvdilis li, maxvilaZe (sxva cnobiT maxaraZe), varSa­

79
kiZisa da sxv. vaJebidan: n.. erisTavi, daviT vinaidan igi ilias hgavda, grimi TiTqmis ar
awyureli, k. furcelaZe, axalgazrda muSa gaukeTes. mere recenziaSi werdnen: `ilia, ko­
g. gelikuraSvili, v. gunia, levan Saverdovi. la erisTavis grimSi iyoo!~
mxatvrebi iyvnen firalovi da qalanTarovi, didi STabeWdileba moaxdina masze qar­
scenis mowyoba-momzadeba ikisra javaxiSvil­ Tuli Teatris dawvam da, sxvebTan erTad,
ma. xandisxan iwvevdnen artistebs – m. safa­ cdilobda mis aRdgenas.
rov-abaSiZisas da v. abaSiZes. or kviraSi er­ 1896 wels, n. erisTavi qiziySi boqaulad
Txel warmodgenebs marTavda Zlier dakle­ daniSnes. iq yofnis dros, xeli Seuwyo koope­
bul fasebSi xarjebis dasafaravad, rasac racias, e. w. `depos~, romelic d. maCxanelis
xalxi etaneboda. ramdenime Tvis Semdeg adgi­ iniciativiT iyo gaxsnili. mouWira xeli ker­
lobrivi boqauli daeca wres, scenis moyvare­ Zo vaWrobas, romelic depos mospobas cdi­
ni daCxrika da warmodgenebis marTvac akrZa­ lobda.
la. n. erisTavi Sevida sandro nebieriZis mier xalxis xarjze (komlze 50 kap.) moawyo da
axlad Sedgenil dasSi, sadac darCa ori weli. gaxsna 2 saavadmyofo da moiwvia eqimebi: erTi
sof. qvemo maCxaanSi (qiziyi), sadac 1896 wels, – qvemo maCxaanSi, meore – anagaSi. am saqmes di­
samsaxuris gamo gadaiyvanes, skolis gverdiT dad gamoexmaura da daexmara guberniis eqimi
aaSena mozrdili saTeatro darbazi da pirve­ tite qiqoZe. pirveli eqimi iyo sandro diasa­
li warmodgena gamarTa n. gabunias da v. aba­ miZe.
SiZis monawileobiT. warmodgenebs marTavda, saavadmyofos mowyobis Semdeg Seudga
agreTve, siRnaRsa da bakurcixeSi, romleb­ Teatris mowyobas. maCxaanSi, skolis gverdiT
Siac TviTonac monawileobda. aaSenes (esec xalxis xarjze) primitiuli Tea­
erTxel, iuJin-sumbaTaSvilma sTxova tri. sakmaod mozrdil SenobaSi moewyo pir­
kolas mamas, daviT erisTavs, Svili moskovSi veli speqtakli, romelSic iRebdnen monawi­
masTan gaeSva da arwmunebda, rom misgan gamo­ leobas n. gabunia, v. abaSiZe, v. gunia da sxv.
va saucxoo msaxiobio, magram daviTi ar da­ qiziyidan n. erisTavi gadavida sof. axalgor­
Tanxmda; `Cemi Svili jambazad gamosayvani ar Si samuSaod. iqac aaSena saavadmyofo da sko­
ariso~. erTxel, n. erisTavma sof. axalgorSi la, romelic axlac arsebobs. undoda moewyo
moawyo Tavisi ufrosi Svilis naTloba. naT­ `depoc~, rogorc qiziySi, magram adgilobri­
liad ilia WavWavaZe iyo dapatiJebuli. saRa­ vma vaWrebma SeuSales xeli da saqme CafuSes.
mos mTeli saxli CiraRdnebiT iyo ganaTebu­ 1902-1903 wlebSi n. erisTavi airCies saTava­
li. did CuqurTmian CarCoSi gakeTebuli iyo daznauro bankSi damfaseblad, sadac darCa
warwera: 1912 wlamde.
`icocxle didxans Cveno ilia, am drois ganmavlobaSi exmareboda qar­
SeniT aqvs qarTvels didi gulia!~ Tul Teatrs, marTavda mis sasargeblo sa­
vaxSamze iliam waikiTxa Tavisi leqsi, ko­ Ramoebs, leqciebs, warmodgenebs, TviTonac
lam pasuxad sxva leqsiT upasuxa. ilias Zalian iRebda aqtiur monawileobas, ukve ara ro­
moewona kolas deklamacia, akoca da uTxra: gorc artisti, aramed, rogorc deklamatori.
`sxvisi sityva, Sengan Tqmuli, 1906 wels airCies Tbilisis saadgilmamu­
keTdeba da ufro Svenis!~ lo bankis damfaseblad, 1907 wels – qarTuli
amis Semdeg ilia xSirad iwvevda kolas. dramatuli sazogadoebis gamgeobis wevrad,
uyvarda masTan baasi da banqos TamaSic. romelsac 1919 wlamde asrulebda, rogorc
roca n. erisTavma miiRo depeSa ilias Tavmjdomaris moadgile, xolo ukanasknel 2
mkvlelobis Sesaxeb, mis sasowarkveTilebas wels – Tavmjdomare. misi Tavmjdomareobis
sazRvari ar hqonda. imave dRes wavida Tbilis­ dros, mowveul iqna sruliad saqarTvelos
Si, iqidan saguramoSi, miiRo mxurvale monawi­ scenis moRvaweTa pirveli yriloba, daarsda
leoba dakrZalvaSi. mamadaviTze warmoTqva pirveli qarTuli sasceno studia g. a. jabada­
sityva, romelic ilias leqsebiT iyo Semko­ ris xelmZRvanelobiT, romelmac gamoavlina
bili. imdenad gaitaca xalxi misma sityvebma da aRzarda v. anjafariZe, a. vasaZe da sxvani.
da deklamaciam, rom erT wuTs daiviwyes, sad xSirad iwvevdnen, rogorc deklamators
arian da mxurvale taSi daukres, romelic – baTums, quTaissa da foTSi gamarTul saq­
imwamsve Sewyvites. velmoqmedo saRamoebSi monawileobis misaRe­
xSirad marTavda n. erisTavi ilias sa­ bad. baTumsa da foTSi ilia WavWavaZis xsovnis
Ramoebs TbilisSi, baTumSi, quTaisSi, sadac saRamoSi ilias grimiT, missave leqsebs ki­
TviTon kiTxulobda ilias leqsebsa da poe­ Txulobda e. abaSiZes, s. mgalobliSvilsa da
mebs, romlebic man zepirad icoda. erT li­ sxvebTan erTad, mogzaurobda miyruebul so­
teraturul saRamoze ilias rolSi gamovida. flebSi, zogan iseT adgilas, sadac litera­

80
turuli saRamo TvaliT ar enaxaT (mag., sof. erisTavi, rafiel daviTis Ze (1824,
saqaSeTSi, sadac beRelSi dadga piesa). 1/14/IV – 1901, 19/II (4/III)) – poeti, dramaturgi,
1920 wels samsaxurSi moewyo axalgorSi, leqsikografi, eTnografi, mTargmneli, Jur­
bankSi. aq axalgazrdebisagan Seadgina scenis nalisti, folkloristi da sazogado moRvawe,
moyvareTa wre, aswavlida, awyobda repeti­ – Tavad-glex poetad da glexur-xalxur mwer­
ciebs, dgamda warmodgenebs, romelTac Tvi­ lad cnobili, TergdaleulTa da xalxosanTa
Ton xelmZRvanelobda. saTeatro darbazic warmomadgenelTagani, dedaenis medgari dam­
aago kopwia sceniT, romlis farda Tbilisi­ cveli, glexkacobis aRdgena-dawinaurebis
dan miwveulma mxatvarma qavTaraZem daxata. mRaRadebeli da saxalxo moleqseTa skolis
axalgorSi moindoma elsadguris mowyo­ Semqmneli, `ciskrisa~ da sxv. TanamSromeli, –
ba. moiwvia Tbilisidan inJinrebi, Seadgines daibada sof. qistaurs (zogiT – qvemo Walas).
gegma, romelic warudgina samxreT oseTis mama – puradobiT da stumarTmoyvareobiT
mTavrobas. gegma mowonebuli iyo, magram ganTqmuli TavadiSvili iyo, deda – nino av­
ganxorcielda mxolod misi gardacvalebis Tandil amilaxvris asuli. patara rafos
Semdeg. gamdeli qarTul zRaprebs uambobda, deda
gardaicvala 1933 wlis ivlisis 18 an 19, asmenda `vefxistyaosans~, umReroda nanas,
dakrZales 21 ivliss TbilisSi, veris axal mouTxrobda `qarTlis cxovrebidan~ Zvel
sasaflaoze. qarTvelTa gmirobas, xalxi acnobda Tavis
omebs, xatobebs, zne-Cveulebasa da sxv. 7 wli­
mis Sesaxeb: sas dedam daawyebina qarTuli wera-kiTxva. 10
1. sofeli xovle... // iveria. - 1887. - 2 dekemberi. - wlisa mamam Telavis samazro saswavlebelSi
#252. - gv. 1-2; miabara, Semdeg – SuamTis monasterSi (didad
2. a-eli. gori, ivnisis 14 // iveria. - 1893. - 23 ian-
ganswavlul ber-monazon filadelfos kik­
vari. - #16. - gv. 2;
naZesTan) samecniero sagnebis samSoblo enaze
3. gori // iveria. - 1893. - 6 ianvari. - #3. - gv. 2;
gasacnobad. filadelfos kiknaZem gramati­
4. `orSabaTs, 20 dekembers~... // iveria. - 1893. - 22
kasTan, ritorikasTan, saeklesio galobasTan
dekemberi. - #277. - gv. 2;
erTad, aswavla leqsTa Txzva.
5. d. cxinvali // iveria. - 1894. - 15 oqtomberi. -
aqedan gorSi gadaiyvana mamam da erT russ
#219. - gv. 1-2;
miabara rusulis Sesaswavlad, radgan maSin
6. `oTxSabaTs, 19 ianvars, qarTulma dramatiul-
mxolod rusulis mcodnes aniWebdnen upira­
ma dasma b-n d. m. awyurelis sabenefisod~... //
tesobas; ori wlis Semdeg TbilisSi – arzano­
droeba. - 1894. - 21 ianvari. - #15. - gv. 1;
vis pansionSi, valteris pansionsa da keTil­
7. ilia WavWavaZis saRamo quTaisSi // savaWro gza.
SobilTa saswavlebelSi swavlobda. bolos,
– 1908. – 26 oqtomberi. - #17;
1845 wels, iricpuxovis pansionSi daasrula
8. SabaTs, 24 oqtombers, 1909 w. gaimarTeba sa-
kursi da erTxans veqilobda.
jaro leqcia qarTulad... // saxalxo gazeTi. -
50 welze meti imsaxura saxelmwifo sam­
1909. - 22 oqtomberi. - #7. - gv. 1;
saxurSi (TuS-fSav-xevsureTis olqis sam­
9. elo. naxuli da gagonili: v. gunia da poli-
marTveloSi, zugdidis olqis ufrosad, qu­
cielebi kulisebSi // madlobis dRe. 1882-1917
Taisis samxedro gubernatoris sagangebo
(XXXV). - 1917. - [#1]. – gv. 24.
mindobilobaTa moxeled, samegrelos mmar­
wyaro: Tvelobis sabWos wevrad, momrigebel-mosa­
1. iveria. - 1889. - 26 Tebervali. - #43;
marTled, qarTuli enis cenzorad da sxv.).
2. cnobis furceli. - 1896. - 8 dekemberi. - #50; erTxans (1857), zugdidis olqis ufrosi iyo.
3. madlobis dRe: saiubileo dasuraTebuli al­ megobrobda artur laistTan.
manaxi v. gunias pativsacemad da 35 wlis moR­ amdenive xani dahyo samwerlo da sazoga­
vaweobis aRsaniSnavad / s. mgalobliSvilis doebriv asparezze. erTxans sakuTari mamu­
redaqtorobiT. - [Tbilisi]: gamocemuli m. ga­ lis Rvinis sardafi hqonda TbilisSi, siko
CeCilaZis mier, [1917] (`sorapani~-s st.). - gv. 17; gZeliSvilTan, magram dazaralda, Tavi miane­
4. zugdidis saxelmwifo istoriul-eTnogra­ ba da isev samwerlo da samoRvaweo gzas gahy­
fiuli muzeumis Sromebi: [samecniero Jurna­ va. samwerlo da sazogadoebrivi moRvaweobi­
li] / saqarTvelos ssr ministrTa sabWosTan saTvis qarTvel mweralTagan pirvels gadau­
arsebuli kulturul-saganmanaTleblo dawe­ xades 50 wlis iubile (1895 wlis 22 oqtom­
sebulebebis saqmeTa komiteti; redaqtori: a. bers), romlis msgavsi manamde ar naxuliyo
afaqiZe. - Tb.: zugdidis muzeumis gam-ba, 1947. da romelmac gamoiwvia qarTvelTa erovnuli
- I. - gv.: 217, 280. amoZraveba.

81
yoveli qarTuli saqmianobis warmatebis r. erisTavis redaqciiT gamovida
mosurne da gulSematkivari iyo, aseve iqceo­ sulxan-saba orbelianis qarTuli leqsikoni
da cenzorad yofnisas. al. jabadars uTxra: (1884). monawileoba miiRo g. sundukianis `xa­
`me ar vici, cenzorad rodemde viqnebi. Tu Tabalas~ TargmnaSi, Seadgina rusul-qarTu­
saeWvo rame gaqvT dasabeWdi cenzuris mxriv, li leqsikoni, qarTuli anbani, xels uwyobda
saCqarod warmomidgineT cenzuraSi, sanam iqa Jurnal `ciskris~ gavrcelebas da sxv.
varo~ (Tumca me n. baraTaSvilis `bedi qarT­ meuRled hyavda T-d daviT erisTavis
lisas~ nebarTvis asaRebad winaswar rom piri asuli, romlisganac SeeZina 5 asuli. misi da
vukiTxe, miTxra: warmomidgineo, xolo roca iyo barbare jorjaZisa. gardaicvala Telav­
warvudgine – akrZala). Si, 1901 wlis Tebervlis 19 (ax. stiliT – mar­
mwerloba daiwyo 1845 wels – pirvelad tis 4). daikrZala sof. qistaurs, wm. giorgis
gamoqveynda Jur. `ciskris~ 1852 wlis me-7 eklesiis galavanSi – mama-papaTa sagvareulo
nomerSi. werda lirikul, erotiul, xalxis sasaflaoze. 1938 wels neSti misi gadmoasve­
yofa-cxovrebis amsaxvel leqsebs, poemebs, nes Telavis momaval panTeonSi – erekle II-is
piesebs, igav-arakebs, moTxrobebs; Targmnida, yof. sasaxlis galavanSi.
adgenda leqsikonebs, hkrebda xalxur zepir­ r. erisTavis piesebi xSirad idgmeboda. ax­
sityvierebas da sxv. agreTve, mxurvale mo­ metis raionis sof. qistauris kolmeurneebma
nawileobas iRebda sazogadoebriv saqmianoba­ r. erisTavs Zegli daudges. qandakeba g. bila­
Si – 60-ian wlebSi quTaisSi Seadgina scenismo­ niSvilisa sazeimod 1946 wels gaixsna (`lite­
yvareTa wre da warmodgenebi daiwyo. am dasma ratura da xelovneba~, 1946, #41). 1950 wels
ganaaxla TbilisSi i. kereseliZis gakotrebis missave sofelSi dafuZnda muzeumi.
gamo SeCerebuli warmodgenebi (aq Seudga sce­
naze moRvaweobas efrosine kldiaSvilisa). calke gamocemulia:
iyo 1879 wels, TbilisSi Semdgari qarTuli 1. glexuri simRerebi, leqsebi da andazebi / Sekre­
dramatuli sazogadoebis pirveli gamgeobis bili r. erisTavisa da il. WavWavaZisagan; gamo­
wevri. cemuli i. meliqiSvilis da e. xelaZisagan. - w. 1.
r. erisTavis samwerlo moRvaweobis um­ – Tf., 1873 (meliqiSvilis da amx. st.). - 32 gv.;
Tavresi mizani iyo qarTveli eris gaTviTc­ 2. qarTuli saxalxo poezia: glexuri simRerebi,
nobiereba, glexkacobis gamosarCleba, Zveli mestviruli leqsebi da mdabiuri an­
samSoblo enis siyvaruli, mSobeli qveynis dazebi. - [Tb., 1873]. - 6-30 gv.;
aRorZineba-winsvla. r. erisTavi Tavs das­ 3. Semoklebuli laTinuri, rusuli da qarTu­
trialebs `qvriv-oblebs, beCavs~, vinc `wvi­ li mcenareTa leqsikoni / Sedgenili T. r.d.
Ta da dagviT, vaebiT gamozrdilia~, mexres, erisTavisagan (dajildovebul-ars kavkasi­
guTnis dedas, glexis masazrdoebel miwas is sameurneo sazogadoebisagan didis xelTa
da guTneuls, glexTa im nawils, romelsac vercxlis medaliT). - Тифлис, 1873 (Тип. главн.
zurgze ahkidebia `miwis patroni, moxele, управл. наместника Кавказскаго). - 82, II gv.;
mRvdeli da eri~, `hxnavs, hTesavs, mainc ver 4. igav-arakni, gamokrebulni `sibrZne-sicruid­
gamoiZRo kuWia~, da miwas natrobs, rom ar­ gan~ / galeqsilni T. raf. erisTavis mier. - tfi­
vin Seecilos. r. erisTavma samSoblo `sulis lisi: g.r. Carkvianis gamoc., 1878 (enfinjian­
mefad~ aRiara da mozard Taobas meTerTme­ cis st.). - 15 gv.;
te mcnebad Seuqmna `samSoblo xevsurisa~, 5. nino / moTxroba Tav. rafiel erisTavisa. - Tb.,
romliTac CaamRera: `samSoblo, dedis ZuZui 1878 (eq. xelaZis st.). - kani, 87 gv.;
ar gaicvleba sxvazeda~, radgan `rogorc 6. qarTuli gamocanebi / Sekrebili T. raf. eris­
ufali, samSobloc erTia qveyanazeda~... mere Tavis mier. - Tf., 1879 (stefane meliqiSvilis
rogoria es samSoblo da sadaa? – `qveynad sa­ st.). - 19, [3] gv.;
moTxe... walkotad gadaWimula, – ...ori zRvis 7. aspinZis omi (mefis iraklis meoris da os­
Sua mdebareobs – qarTvelTa miwa-wyalia~, mal-lekTSoris 1770 w.) / Txzuleba T. rafiel
xolo am qveynis mkvidrni ki `viS ra xalxia, erisTavisa. - tf., 1880 (stefane meliqiSvilis
ra turfa, ra gulovani moyvasi!~. amasTanave, st.). - kani, 22 gv.;
misi sametyvelo saSualebac Segvayvara – `mi­ 8. parikmaxerisas: xumroba-vodevili, erT moq­
yvars samSoblo me tkbili enao~. medebaSi / Txzuleba Tav. rafiel erisTavisa.
Sekriba: qarTuli saxalxo poezia – - Tb.: saamxanago qarT. wignis maR. gamoc., 1880
glexuri simRerebi, Zveli mestviruli leqse­ (gr. Carkvianis st.). - 29 gv.;
bi da mdabiuri andazebi (`krebuli~, 1873, #7, 9. Rrammatika: mokle sqema pirvelisa nawili­
10; `Teatri~, 1886, #27-30, 33; 1888, #21, 23, sa Rrammatikisa, romelica aCueinebs yrmaTa
24 da sxv.). magaliTsa ganyofilebisa maTisasa mokled,

82
romliTaca uadvilesad SesaZlo ars gulis 22. jer swavla, mere gavla / [mxatv.: S. beritaSvi­
xmis yofa da advilad daenergvisT gulTa Si­ li]. - Tb.: sablitgami, 1943. - 8gv.: il.;
na / rafiel erisTavi. - Тифлис, 1880 (Тип. С.Г. 23. [leqsTa krebuli] / rafiel erisTavi; winasi­
Меликова). - [1] gaSlili sqema; tyv. avt. S. radiani. - Tb.: sabWoTa mwerali-s
10. Txzulebani T. r. d. erisTavisa. - naw. 1: leqse­ gam-ba da st., 1949. - VIII, 256 gv.
bi: (avtoris suraTiT) / [winasityvaoba: gamom­
cemelni]. - Tb.: ar. kalandaZis da al. dreviCis gamoqveynebulia:
gamoc., 1882 (gr. Carkvianis st.). - 156, IVgv.; naw. 1. qaCua: [vodevili 2 moqmedebad];
2: leqsebi. - Tb.: `qarTvelTa Soris wera-kiTx­ 2. darigeba s-e-a-s-d-s: [leqsi] // ciskari. - 1852. -
vis [gamavrcelebeli] sazogadoebis~ gamoc. #7. - gv. 1-3;
#12, 1890 (k. i. mesxievis da s. a. poletaevis 3. yuavils: [leqsi] // ciskari. - 1852. - #7. - gv. 3;
st.). - 110, III gv.; 4. Tvalebi: [leqsi] // ciskari. - 1857. - #2. - gv. 6;
11. mokle qarTul-rusul-laTinuri leqsikoni 5. nino: [moTxroba] // ciskari. - 1857. - #5. - gv. 11-
= Краткiй грузино-русско-латинскiй словарь, изь 38; #6. - gv. 19-52;
трехь естественныхь царствь природы: mcenare­ 6. risTvis miyvarxar?: [leqsi] // ciskari. - 1858. -
Ta, cxovelTa da liTonTa samefoebeebidgan #3. - gv. 181-182;
/ Sedgenili T. raf. erisTovisagan. - Тифлис, 7. k. daria e. gardacvalebazed: (misis dobilisa-
1884 (Тип. Канцелярiи главноначальствующаго gan) [leqsi] // ciskari. - 1860. - #12. - gv. 529-530;
гражд. частiю на Кавказе). - VII, 167 gv.; 8. maxarobeli: (pepela) [leqsi] // ciskari. - 1860. -
12. Tamariani: istoriuli poema / galeqsili T. r. #10. - gv. 260;
erisTavisa. - Tb., [1887] (gr. Carkvianis st.). - 9. orjer dabrmavebulni: (e.e.m-s) [leqsi] // ciska-
153, II gv.; ri. - 1860. - #11. - gv. 438;
13. qristefore kolumbi / Sedg. T. r. erisTavisa­ 10. TxuTmeti wlis qals: I `TxuTmeti wlis qali
gan. - Tb., 1887 (gr. Carkvianis st.). - kani, 32 gv.; ki xar~ (mibaZva rusulisa): [leqsi] // ciskari. -
11sm.; 1861. - #6. - gv. 123;
14. Txzulebani / T. r. erisTavisa. - tf.: qarTvel­ 11. TxuTmeti wlis qali: II `TxuTmeti wlis qali
Ta amxanagobis gamocema, #24, 1893 (wignis ga­ aris~ (mibaZva rusulisa) [leqsi] // ciskari. -
momcemel qarTvelTa amxanagobis st.). - [t.] 1: 1861. - #6. - gv. 134;
[leqsebi] avtoris suraTiT. - 384, XIII gv.; 12. iav-nana, vardo-nana, iav-naninao: [leqsi] // cis-
15. igav-arakni: [gadmokeTebuli] / T-d rafiel kari. - 1861. - #3. - gv. 420-421;
erisTavis mier. - Tf.: qarTvelTa amxanagobis 13. mowyaleo xelmwifev, ufalo redaqtoro! //
gamocema, #35, 1896 (wignis gamomcemel qar­ ciskari. - 1861. - #5. - gv. 1-2;
TvelTa amxanagobis st.). - 104, VI gv.; 14. naambobi moxucisa: (poema) // ciskari. - 1861. -
16. borozdini, k., erisTavi, r., murie. batonymoba #1. - gv. 1-9; #5. - gv. 3-10;
samegreloSi (masalebi) / Targmani da winasi­ 15. natvra: `Tu Sesruldeba `.. (mibaZva sparsuli-
tyv. T. saxokiasi. - tf.: gamomc. ermolaoz wu­ sa) [leqsi] // ciskari. - 1861. - #6. - gv. 136;
laia, 1927 (poligraf. tr. me-3 st.). - VIII, 128 gv.; 16. natvra: `mesisxdoba, Suri, mtroba `.. (mibaZva
17. rCeuli leqsebi. - tf.: Sroma, 1927 (zaria vos­ sparsulisa) [leqsi] // ciskari. - 1861. - #6. - gv.
tokas stamba). - 84, [4] gv.; 135-136;
18. rCeuli leqsebi. - [tf.]: saxelgami, 1928 (poli­ 17. sinanuli: (mibaZva sparsulisa) [leqsi] // ciska-
graftr. 1-li st.). - 74, [2] gv.; ri. - 1861. - #6. - gv. 135;
19. rCeuli leqsebi / Salva radianis redaqciiT da 18. siyvaruli: [leqsi] // ciskari. - 1861. - #8. - gv.
Sesavali weriliT. - tf.: federacia, 1932 (saq. 328. - agreTve: Conguri gv. 103-105;
saxkomsabWos st.). – 184 gv.: avt. sur.; 19. yadis jori: (am droebis araki) [leqsi] // ciska-
20. Txzulebani / rafiel erisTavi; Salva radia­ ri. - 1861. - #2. - gv. 320-324; Conguri. - 1864. -
nis red., winasityv. da SeniSvnebiT. - t. 1: le­ gv. 69-73;
qsebi. - tfilisi: saxelgami, 1935 (1-li st.). - X 20. Savi zRva: [leqsi] // ciskari. - 1861. - #10. - gv.
VII, 392, [2] gv.; t. 2: poemebi. - tf.: saxelgami, 217-219;
1936 (saxelgamis me-3 st.). - XIII, 210 gv.; t. 3: 21. mTxovara-glaxaki: [leqsi] // ciskari. - 1862. -
moTxrobebi da scenebi. - tf.: saxelgami, 1937 #9. - gv. 7-10;
(poligrafkombinati). - 256 gv.; t. 4: dramatu­ 22. wres gardasuli wreSi Semosuls: [leqsi] // cis-
li nawerebi. - tf.: saxelgami, 1938 (`zaria vos­ kari. - 1862. - #11. - gv. 207-208;
toka~-s st.). - gaSlili Tavf., 494, [2] gv.; 23. Литературный вечер: [moTxroba] // ciskari. -
21. rCeuli leqsebi da igav-arakebi / winasityv. 1862. - #11. - gv. 233-276;
avt.: Salva radiani. - Tb.: sablitgami, 1940. - 24. wres gardasuli wreSi Semosuls: [leqsi] // Con-
167gv.; guri. - 1864. - gv. 89-91;

83
25. brunavi stolebi: komedia-vodev. 1 moqm. // cis­ 51. soflis meWoreebi: [scena] // iveria. - 1878. - #6.
kari. - 1868. - #11. - gv. 1-84; - gv. 14-15;
26. kurTxeva: [leqsi] // ciskari. - 1868. - #8. - gv. 1; 52. ufalo redaqtoro!..: [iumori] // droeba. - 1878.
27. qrTamis winaaRmdegi: [leqsi] // ciskari. - 1868. - - 16 ivlisi. - #142. - gv. 1-2;
#9. - gv. 4-6; 53. zarxoSi: (scenisaTvis) // iveria. - 1879. - #3. -
28. Raribi: [leqsi] // ciskari. - 1868. - #8. - gv. 2; gv. 68-69;
29. Rvino: [leqsi] // ciskari. - 1868. - #7. - gv. 33-34; 54. advokatebi: sam moqmedebiani komedia. Txzu­
30. yanwi: [leqsi] // ciskari. - 1868. - #7. - gv. 35-36; leba rafiel erisTavisa // iveria. - 1880. - #4.
31. buzebi: [igav-araki] // droeba. - 1869. - 4 dekembe- - gv. 53-121;
ri. - #49. - gv. 4; 55. aspinZis omi: (mefis irakli meoris da os­
32. varskvlavs: [leqsi] // droeba. - 1869. - 12 dekem- mal-lekT-Soris 1770 welSi). [leqsi] // iveria.
beri. - #50. - gv. 4; - 1880. - #2. - gv. 3-22;
33. uf. redaqtoro! // ciskari. - 1869. - #2. - gv. 64; 56. batono redaqtoro!.. // droeba. - 1880. - 29 ivni-
34. ferxulis xmazed: [leqsi] // mnaTobi. - 1869. - si. - #137. - gv. 2;
noemberi. - dekemberi. - gv. 114-116; 57. bibliografia // droeba. - 1880. - 5 noemberi. -
35. gamocana: `vin awama mama Tvisi~: [leqsi] // ciska- #234. - gv. 3;
ri. - 1870. - #1. - gv. 41; 58. biZiasTan gamoxmaureba: operetka-vodevili
36. deda-kacma Tu gaiwia, cxra uReli xaris umZla­ erTs moqmedebaSi. azri rusulidgan rafiel
vresia..: kom. 2 moqm. SeTxz. T. raf. erisTavisa­ erisTavis-mier // iveria. - 1880. - #1. - gv. 155-
gan // mnaTobi. - 1870. - #4. - gv. 1-44; 192;
37. ramdenime suraTi Cveni xalxis cxovrebidgan 59. ev. mW-Zes: (pasuxad) // droeba. - 1880. - 1 ivli-
// droeba. - 1870. - 21 maisi. - #20. - gv. 1-3; 10 si. - #138. - gv. 2-3; 3 ivlisi. - #140. - gv. 3-4; 4
ivlisi. - #27. - gv. 1; 7 agvisto. - #31. - gv. 1-2; ivlisi. - #141. - gv. 3-4;
30 oqtomberi. - #43. - gv. 1-2; 1871. - 15 ianvari. 60. vaxuStis karta anu ruka: [yazanis universite-
- #2. - gv. 1-2; 22 ianvari. - #3. - gv. 1-2; tidan Camotanili] // droeba. - 1880. - 19 oqtom-
38. wyali: [leqsi] // ciskari. - 1870. - #1. - gv. 38-41; beri. - #221. - gv. 2;
39. suraTebi Cveni xalxis cxovrebidam: [scena] // 61. ~vefxistyaosnis~ redaqcia: tfilisi, 14 noem-
krebuli. - 1872. - #7. - gv. 8-38; bers // droeba. - 1880. - 15 noemberi. - #241. - gv.
40. laTinur-rusul-qarTuli botanikuri leqsi­ 1-2;
koni, T. rafiel erisTavisagan Semdgari: [re­ 62. or-gvari grZnobis da or-nairi Sexedulebis
cenzia] // guTnis-deda. - 1873. - #17. - gv. 7-8; patroni // droeba. - 1880. - 30 oqtomberi. -
41. mikibul-mokibuli // droeba. - 1873. - 17 agvis- #229. - gv. 3;
to. - #32. - gv. 1-2; 63. raodenaT marTalia, rom qarTuls enas siRa-
42. suraTi Cveni xalxis cxovrebidam: (scena) // ribe Seswams? // droeba. - 1880. - 8 oqtomberi.
droeba. - 1873. - 21 ianvari. - #3. - gv. 1-2; - #212. - gv. 1-2;
43. ori scena xalxis cxovrebidam // droebis 64. saCino ZelqvaZis naambobi: (scenebi Cveni
kalendari. – 1875. - lit. naw. - gv. 33-36; xalxis cxovrebidgan) // droeba. - 1880. - 14 mar-
44. cnobani osmalos saqarTveloze // droeba. - ti. - #57. - gv. 1-2;
1875. - 16 ivnisi. - #80. - gv. 1-2; 18 ivlisi. - #81. 65. Svili gamistudentda: (scena) // droeba. - 1880.
- gv. 1-2; - 24 Tebervali. - #43. - gv. 2;
45. axalgazrda glexis naambobi: (scenisaTvis) // 66. aRdgoma // wyaro. - 1881. - #2. - gv. 41;
iveria. - 1877. - #7. - gv. 12; 1878. - #6. - gv. 15- 67. bzoba // wyaro. - 1881. - #2. - gv. 4-5;
16; 68. gazafxuli: [leqsi] // iveria. - 1881. - #8. - gv. 89;
46. glexis naambobi: (scenisaTvis) // iveria. - 1877. 69. gazafxuli // wyaro. - 1881. - #2. - gv. 93;
- #9. - gv. 14; #12. - gv. 12-13; 70. daTvi da cxvrebi: [igav-araki] // iveria. - 1881. -
47. ramdenime suraTi Cvenis xalxis cxovrebidgan: #7. - gv. 87-89;
(ivliane yrontis naambobi 1840 welSi) // droe- 71. deda-ena: [leqsi] // iveria. - 1881. - #4. - gv. 129-
ba. - 1877. - 21 ianvari. - #8. - gv. 1; 21 ianvari. 130;
- #9. - gv. 1; 72. viziti: (scena) // droeba. - 1881. - 6 seqtemberi.
48. bazris scenebi: [iumori] // droeba. - 1878. - 23 - #186. - gv. 1;
Tebervali. - #40. - gv. 2; 24 Tebervali. - #41. - 73. zamTari: (ymawvilis mogoneba) [leqsi] // wyaro.
gv. 2; 6 aprili. - #70. - gv. 2; - 1881. - #1. - gv. 27-28;
49. Tagvebisa da katebis omi: (mibaZva ZvelTa mwer- 74. zafxuli: [leqsi] // wyaro. - 1881. - #3-4. - gv. 72-
lebTa) // iveria. - 1878. - #10. - gv. 9-10; 73;
50. nacvlad nekroloRisa // droeba. - 1878. - 26 ag- 75. mercxali: [leqsi] // wyaro. - 1881. - #3-4. - gv.
visto. - #173. - gv. 1-3; 41-42;

84
76. neta ras tiri, dedilo?: [leqsi] // iveria. - 103. aRzevans wasvla: [leqsi] // iveria. - 1883. - #7-8.
1881. - #12. - gv. 127; - gv. 137-138;
77. puris mosavali: [leqsi] // iveria. - 1881. - #7. - 104. batono redaqtoro! // droeba. - 1883. - 25 noem-
gv. 90; beri. - #237. - gv. 1-2; 13 dekemberi. - #251. - gv.
78. puris mosavali: [leqsi] // wyaro. - 1881. - #3-4. 3;
- gv. 62; 105. beruas Cafiqreba: [leqsi] // iveria. - 1883. - #4.
79. samSoblo xevsurisa: [leqsi redaqtoris Se- - gv. 69;
niSvniT] // droeba. - 1881. - 18 seqtemberi. - 106. beruas Civili: [leqsi] // iveria. - 1883. - #10. -
#194. - gv. 1; gv. 66;
80. samSoblo xevsurisa: [leqsi] // iveria. - 1881. - 107. gazafxulda: [leqsi] // iveria. - 1883. - #3. - gv.
#9. - gv. 43-44; 52;
81. suraTebi Cveni xalxis cxovrebidam: I. cirkSi. 108. kaxeTSi gaxldiT // droeba. - 1883. - 26 ivnisi. -
II. xaTabala. III. marilis yana. IV. Savi qvebi. V. #122. - gv. 1-3;
saZebari // droeba. - 1881. - 31 ivlisi. - #159. - 109. kiTxva-pasuxi: [leqsi] // droeba. - 1883. - 11 de-
gv. 1-2; kemberi. - #250. - gv. 1;
82. qristefore kolumbi: [biografia] // wyaro. - 110. mipatiJeba saswavlebelSi: [leqsi] (hazri ru-
1881. - #3-4. - gv. 91-120; sulidan) // nobaTi. - 1883. - #1. - gv. 1;
83. RmerTo maSore!: [leqsi] // droeba. - 1881. - 10 111. oboli: [leqsi] // iveria. - 1883. - #7-8. - gv. 69;
seqtemberi. - #188. - gv. 1; 112. saTibi: (azri maikovidan). [leqsi] // iveria. -
84. cieba: [leqsi] // droeba. - 1881. - 4 agvisto. - 1883. - #4. - gv. 40;
#162. - gv. 1; 113. sesias fiqrebi: [leqsi] // iveria. - 1883. - #5-6. -
85. glova: [leqsi] // Sroma. - quTaisi, 1882. - 11 ag- gv. 50;
visto. - #31. - gv. 1; 114. tetias moTqma: [leqsi] // iveria. - 1883. - #7-8. -
86. guTani: [leqsi] // iveria. - 1882. - #9. - gv. 125; gv. 96;
87. dakodili: [leqsi] // iveria. - 1882. - #6. - gv. 115. qarTuli saeklesio galoba da simRerebi no-
103; tebiT // droeba. - 1883. - 24 noemberi. - #236.
88. dedabris moTqma: [leqsi] // iveria. - 1882. - #7- - gv. 1-2;
8. - gv. 177; 116. Ramis mexre: [leqsi] // iveria. - 1883. - #5-6. - gv.
89. Tandilas dardi: [leqsi] // iveria. - 1882. - #6. - 126;
gv. 150; 117. SimSili: (azri rusulidgan) [leqsi] // iveria. -
90. Tinias mamiTadi: [leqsi] // iveria. - 1882. - #4-5. 1883. - #9. - gv. 22;
- gv. 155-156; 118. b. redaqtoro!.. // droeba. - 1884. - 12 seqtembe-
91. moumkali yana: (azri rusulidgan). [leqsi] // ri. - #197. - gv. 3;
iveria. - 1882. - #7-8. - gv. 167; 119. deda da Svilebi: [leqsi] // nobaTi. - 1884. - #2.
92. n. baraTaSvilis xuTi napovni leqsi // droeba. - - gv. 115;
1882. - 13 ivnisi. - #121. - gv. 1; 120. mekvle: [leqsi] // droeba. - 1884. - 1 ianvari. -
93. raze miwyrebi yeeno?: [leqsi] // iveria. - 1882. - #1. - gv. 1;
#1. - gv. 56; 121. mokiTxva: (SeTvlili Svilisagan dedasTan,
94. samziTvo: (baton-ymobis droidgan). [leqsi] // erevnidgan, mefis Teimuraz dros). [leqsi] //
iveria. - 1882. - #12. - gv. 115-116; iveria. - 1884. - #2. - gv. 151-152;
95. suraTi soflis cxovrebidam: [leqsi] // iveria. 122. moxuci xizani ymawvils memamules: [leqsi] //
- 1882. - #4-5. - gv. 157-158; droeba. - 1884. - 3 ivnisi. - #118. - gv. 1;
96. qali-ayvana: (legenda) [leqsi] // iveria. - 1882. - 123. pasuxad (ucnob recenzents) `gan-War-xan-Zi-
#3. - gv. 67-68; ls~ // droeba. - 1884. - 23 seqtemberi. - #206. -
97. qoroRli saxel-gan Tqmuli modis da moimRe- gv. 3;
ris.: (xalxuri legenda) [leqsi] // iveria. - 1882. 124. ras Semomcqeri Zmobilo?: [leqsi] // iveria. -
- #1. - gv. 34; 1884. - #11-12. - gv. 103-104;
98. RmerTi didia, Raribo!: [leqsi] // droeba. - 125. sabruas saxl-karoba da SeZleba: [leqsi] //
1882. - 4 seqtemberi. - #185. - gv. 1; droeba. - 1884. - 25 marti. - #67. - gv. 1;
99. RmerTo gviSvele: [leqsi] // droeba. - 1882. - 17 126. sneuli ojaxi: [leqsi] // iveria. - 1884. - #3. - gv.
ianvari. - #11. - gv. 1; 94;
100. CanCqari: [leqsi] // iveria. - 1882. - #7-8. - gv. 128; 127. Citi: [leqsi] // nobaTi. - 1884. - #3. - gv. 161;
101. wisqvili: (azri rusulidgan) [leqsi] // iveria. - 128. yana (azri rusulidam): [leqsi] // moambe. - 1884.
1882. - #9. - gv. 98; - 26 ivlisi. - #1. - gv. 1;
102. alebi: (demetre kurdRelis naambobi). [leqsi] 129. ~xma RvTisa da xma erisa~: (nadirSahis droisa)
// iveria. - 1883. - #12. - gv. 110-111; [leqsi] // iveria. - 1884. - #5-6. - gv. 89-90;

85
130. jer Sroma, mere xtoma: (hazri rusulidgan ne- 157. Ramis mexris simRera: [leqsi] // iveria. - 1886. -
mecuriT) [leqsi] // nobaTi. - 1884. - #1. - gv. 65- 12 ianvari. - #8. - gv. 1;
66; 158. Sedgenili zmebi dakveTil sityvebzed: [leqsi]
131. buzi: [leqsi] // iveria. - 1885. - #2. - gv. 125; // Teatri. - 1886. - #32. - gv. 372;
132. gogos Wirime..: (meurmis simRera) [leqsi] // 159. xinClas galaSqreba qistebze: [leqsi] // iveria.
droeba. - 1885. - 9 ivlisi. - #145. - gv. 1; - 1886. - 30 marti. - #71. - gv. 1;
133. gogos Wirime: (meurmis simRera). [leqsi] // ive- 160. zma // Teatri. - 1887. - #6-7. - gv. 19-23;
ria. - 1885. - #4-5. - gv. 163; 161. majlajuna (Tevdores naambobi): [leqsi] // ive-
134. mixrwnili: [leqsi] // iveria. - 1885. - #1. - gv. ria. - 1887. - 8 Tebervali. - #29. - gv. 1;
134; 162. milocva axal wlisa (`iveriis~ redaqtors):
135. azri srulis rusul-qarTulis leqsikonis Se­ [leqsi] // iveria. - 1887. - 4 ianvari. - #2. - gv. 1-2;
dgenaze // iveria. - 1886. - 5 ivlisi. - #144; 163. morigi jaris simRera (ferxulis xmaze): [leq-
136. baCanas pasuxad: [leqsi] // iveria. - 1886. - 1 seq- si] // iveria. - 1887. - 1 dekemberi. - #251. - gv. 1;
temberi. - #211. - gv. 1; 164. ucnauri meWianure: [leqsi] // iveria. - 1887. - 26
137. ~guruli ewvia megrels..~: nakvesi // iveria. - aprili. - #82. - gv. 1;
1886. - 4 ivlisi. - #143. - gv. 2; 165. azri srulis rusul-qarTulis leqsikonis
138. ~d.g.-s `Cesti~ gaukeTa saldaTma..~: nakvesi // Sedgenis Taobaze // iveria. - 1888. - 10 ivlisi. -
iveria. - 1886. - 19 ivlisi. - #156. - gv. 3; #144. - gv. 2-3;
139. ~daTa gurieli midioda Tbiliss..~: nakvesi // 166. Tedua: [leqsi] // iveria. - 1888. - 19 ivnisi. -
iveria. - 1886. - 6 ivlisi. - #145. - gv. 3; #127. - gv. 1;
140. demetres Civili: [leqsi] // iveria. - 1886. - 21 167. Tvalis gadavleba `saukeTeso codnaze~: [re­
ianvari. - #15. - gv. 1; cenzia] // meurne. - 1888. - #13. - gv. 6-8;
141. `erTi guruli gadmovida qarTlSi..~: nakvesi // 168. maisi: [leqsi] // iveria. - 1888. - 7 ivnisi - #118. -
iveria. - 1886. - 26 ivnisi. - #136. - gv. 2; gv. 1;
142. ~erTma gurulma hkiTxa imerels..~: nakvesi // 169. mowodeba: [leqsi] // saqarTvelos kalendari. -
iveria. - 1886. - 8 Tebervali. - #31. - gv. 3; 1888. - gv. 226;
143. ~erTma momrigebelma mosamarTlem..~: nakvesi // 170. neta im dRes, Sen rom baRSi melodi..: [leqsi] //
iveria. - 1886. - 15 Tebervali. - #37. - gv. 2; Teatri. - 1888. - #16. - gv. 5-6;
144. ~erTma moxelem i.v-ma uTxra..~: nakvesi // iveria. 171. ras azuzuneb mag fandurs?..: [leqsi] // iveria. -
- 1886. - 9 ivlisi. - #147. - gv. 2; 1888. - 31 ianvari. - #23. - gv. 1;
145. ~erTs guruls duxWiri coli hyavda..~: nakvesi 172. sami suraTi (1768 welSi): [leqsi] // iveria. -
// iveria. - 1886. - 22 ivnisi. - #133. - gv. 2; 1888. - 26 ivnisi. - #133. - gv. 1;
146. vin ras inatrebda CvenSi axals weliwadis dRes 173. samni arian, tolni arian: (azri rusulidgan)
// iveria. - 1886. - 4 ianvari. - #2. - gv. 1; [leqsi] // saqarTvelos kalendari. - 1888. - gv.
147. imer-qarTveli modioda tfiliss..~: nakvesi // 224;
iveria. - 1886. - 1 Tebervali. - #25. - gv. 2; 174. wigni mowerili jaridgan almasaanT berosagan
148. kavkasia: [leqsi] // iveria. - 1886. - 21 maisi. - Tavis daniSnuls Tamro gogosTan: [leqsi] //
#108. - gv. 1; iveria. - 1888. - 11 maisi. - #96. - gv. 1;
149. kaci is aris: [leqsi] // iveria. - 1886. - 5 marti. - 175. brilianti: traRi-komedia 2 moqm. Txz. T. r.
#50. - gv. 1; erisTavisa // Teatri. - 1889. - #8. - gv. 12-16;
150. mevenaxis simRera: [leqsi] // iveria. - 1886. - 8 #9. - gv. 13-16; #10. - gv. 13-16; #13. - gv. 13-16;
ianvari. - #4. - gv. 1; #15. - gv. 14-15;
151. mecxvare TrialeTzeda: [leqsi] // iveria. - 1886. 176. Svidni varT: (azri rusulidgan) [leqsi] // je-
- 9 marti. - #54. - gv. 1; jili. - 1890. - #1. - gv. 34-35;
152. `mTavris memkvidre d. d. jiqeTis omSi brZan- 177. akrostixi: warmodgenili m. lelaSvilisagan //
deboda..~: nakvesi // iveria. - 1886. - 11 ivlisi. jejili. - 1895. - #1. - gv. 61;
- #149. - gv. 2; 178. ~batono redaqtoro!~ // iveria. - 1895. - 29 ian-
153. rZal-dedamTilis Cxubi (gogias naambobi): [le- vari. - #22. - gv. 3-4;
qsi] // iveria. - 1886. - 6 aprili. - #77. - gv. 1; 179. madloba: (waikiTxa k. mesxma vaxSamzed) [leqsi]
154. scenebi Cvenis xalxis cxovrebidan // Teatri. - // iveria. - 1895. - 25 oqtomberi. - #230. - gv. 1;
1886. - #29. - gv. 321-322; 180. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1895. - 24
155. `urias qofaki ZaRli gamoudga..~: nakvesi // ive- oqtomberi. - #229. - gv. 1;
ria. - 1886. - 11 Tebervali. - #33. - gv. 3; 181. q-no redaqtoro! // kvali. - 1896. - #33. - gv. 588-
156. qarTulis dramatiulis sazogadoebis wevrTa 590;
gamoecxadebaT..: [gancxadeba] // iveria. - 1886. - 182. akrostixi: warmodgenili m. lelaSvilisagan //
12 ianvari. - #8. - gv. 1; jejili. - 1901. - #3. - gv. 62;

86
183. kneina anna zurabis asuls mayaSvilisas, Taris 6. evropielis azri Cvens literaturazed // ive-
dakvrazed: [leqsi] // eri. - 1910. - #8. - gv. 6. - ria. - 1883. - #1. - gv. 155-162;
teqstis bolos: T. raf. erisTavi. sof. iyal- 7. qarTuli Teatri: qarTuli dramatiuli saz-
To, 1886 welsa; bis dasisagan warmodgenili iqneba pirvelad
184. mTxovneli msajulisadmi: [leqsi] nawyveti // `sadili marSlisas~, kom. 1 moqm. r. erisTavisa
sabWoTa afxazeTi. - 1939. - 17 aprili. - #88. - (gadmok. iv. turgenevis piesidam)... // Teatri. -
gv. 3; 1887. - #2. - gv. 32;
185. zamTari: [leqsi] // dila. - 1949. - #1. - gv. 11; 8. dodaSvili, k. – a) Tavadi rafiel daviTis Ze
186. samSoblo xevsurisa: [leqsi] // gamarjveba. - ax- erisTavi: (misi biografia da saliteraturo
meta, 1950. - 2 dekemberi. - #52-53. moRvaweoba) // kvali. - 1895. - #45. - gv. 5-10; b)
mcire SeniSvnis gamo // kvali. - 1895. - #47. - gv.
Targmna anu gadmoakeTa: 9-10;
1. sadili marSlisas: [komedia 1 moq.]; 9. Tavadi rafiel daviTis Ze erisTavi: [portre-
2. mickeviCi, adam. saubari: [leqsi] // ciskari. - ti] // moambe. - 1895. - #10, gany. I, C. f.;
1868. - #9. - gv. 2-3; 10. kakulia, p. rafiel erisTavis ormoc-da-aTi
3. jer daixocnen, mere iqorwiles: vod. 2 moq. // wlis saliteraturo asparezze moRvaweobis
ciskari. - 1868. - #10. - gv. 4-66; iubileze: [leqsi] // kvali. - 1895. - #45. - gv. 10-
4. Огарев, Н. Она никогда его не любила: [leqsi] 11;
(ogarovidgan) // ciskari. - 1868. - #7. - gv. 37-38; 11. naWyebia, a. rafiel erisTavs: [leqsi] (ormoc-
5. iWviani: vod. 1 moq. // ciskari. - 1870. - #8. - gv. daaTi wlis iubileze) // kvali. - 1895. - #45. -
401-422; gv. 10;
6. puSkini, a. s. – a) Zunwi gmiri: [poema] Txz. a. puS- 12. sayuradRebo ambebi // kvali. - 1895. - #46. - gv.
kinisa (1830 w.) // krebuli. - 1872. - #10-11-12. 11;
- gv. 5-39; b) romansi: [leqsi] // almanaxi. – 1879. 13. yifSiZe, gr. T-di rafiel erisTavi da misi sa­
- #2. - gv. 138-141; g) mebaduri da oqros Tevzi: literaturo moRvaweoba // moambe. – 1895. –
(sagani puSkinisagan) / galeqsili T. r. erisTa- #10, gany. II. - gv. 80-98;
visagan. – tf., 1886 (gr. Carkvianis st.). - kani, 14. Sinauri mimoxilva: areuloba ebraelTa wi­
24 gv.; d) mebaduri da oqros Tevzi: (zRapari naaRmdeg // moambe. - 1895. - #11, gany. II. - gv. 126-
leqsad) (rusulidan) [Targmani] raf. erisTa- 135;
visa // jejili. - 1899. - #5. - gv. 19-30; 15. wereTeli (akaki). – a) sayuradReboT: [rafiel
7. krilovi, [ivane]. – a) igav-arakni krilovisa / erisTavis iubiles gamo] // kvali. - 1895. - #22.
gadmoTargmnilni da gadakeTebulni rusuli- - gv. 3.. - igive: J. `mwyemsi~. - 1895. - #10. - gv. 4;
dgan qarTulad da galeqsilni Tav. rafiel b) umorCilesaT vTxovT... // kvali. - 1895. - #40.
erisTavisagan. - Tb.i: i. vaCnaZis da g. Cark- - gv. 1;
vianis gamoc., 1878 (a. a. mixelsonis st.). - Ta- 16. wigni, rafiel erisTavTan miwerili quTaisis
vfurc. 65, II gv.; b) igav-arakni krilovisagan saTavad-aznauro skolis moswavleTagan: [mi-
da sibrZne-sicruidgan / galeqsili T. rafiel locva iubiles gamo] // kvali. - 1895. - #45. - gv.
erisTavisagan. - Tb.: wera-kiTxvis saz. gamoc. 4-5;
#3, 1881 (gr. Carkvianis st.). - II, 97, 4 gv.; 17. xundaZe (silovan) rafiel erisTavis saiu-
8. tiutCevi, T. i. gazafxulis quxili: [leqsi] // bileoT: (quTaisis saTavad-aznauro Skolis
iveria. - 1883. - #3. - gv. 85; moswavleTa mimarT) [leqsi] // kvali. - 1895. -
9. romansi: [leqsi] // iveria. - 1899. - 26 maisi. - #45. - gv. 5;
#109. - gv. 2-3. 18. merkvilaZe, i. rafiel erisTavis iubile ir-
kutskSi // kvali. - 1896. - #6. - gv. 83-84;
mis Sesaxeb: 19. Jordania, noe. mesamoce wlebis moRvaweni da
1. axali wignebi // iveria. - 1881. - #2. - gv. 145-146; dRevandeli cxovreba (t. r. erisTavis iubi­
2. gogebaSvili, i. axali wignebi // iveria. - 1881. - les gamo) // kvali. - 1896. - #9. - gv. 150-151;
#12. - gv. 153-165; #10. - gv. 166-168; #11. - gv. 183-185; #12. - gv.
3. TumaniSvili, giorgi (g. T.-m.). Teatri: [recen- 202-204; #13. - gv. 215-217; #14. - gv. 230-232;
zia] // iveria. - 1881. - #2. - gv. 132-140; #15. - gv. 256-257; #16. - gv. 270-274; #17. - gv.
4. samSoblo! drama 5 moqmedebad da 6 suraTi 286-289; #18. - gv. 301-304;
francuzulidgan gadmokeTebuli d. g. eris- 20. saeqimo furclis gamocema... // kvali. - 1896. -
Tavisagan: [imave saxelwodebis sardus piesi- #3. - gv. 35;
dan] // iveria. - 1881. - #10. - gv. 3-96; 21. saqvel-moqmedo saqme // kvali. - 1896. - #8. - gv.
5. Teatri // iveria. - 1882. - #1. - gv. 115-120; 136;

87
22. Sinauri mimoxilva: kmara! meTvalyures sve-be­ 41. Tav. rafiel erisTavis dakrZalvis gamo // cno-
di, ras veZebT warsulSi. krwanisis ambavi. T. bis furceli. - 1901. - 23 Tebervali. - #1390.
raf. erisTavis iubilei. cxraTaviani devi. sa­ - gv. 1;
Tavad-aznauro skolis saqme. `iveriis~ naCvene­ 42. Tavad rafiel erisTavis ojaxi... // cnobis
bi gza // moambe. - 1896. - #1, gany. II. - gv. 101-114; furceli. - 1901. - 10 marti. - #1405. - gv. 1;
23. nucubiZe, ivane (goCa-jixaiSeli). mgosans: 43. Tav. rafiel erisTavis panaSvidi // cnobis
(vuZRvni raf. erisTavs) [leqsi] // kvali. - 1897. furceli. - 1901. - 22 Tebervali. - #1389. - gv.
- #52. - gv. 919; 1;
24. saero dResaswauli T. raf. erisTavis iubiles 44. Tav. rafiel erisTavis saxsovrad gamarTu-
gamo. (1895 w. 22 RvinobisTves). – tf.: eqvTime li iqneba saliteraturo saRamo; `biZiasTan
ivanes-Ze xelaZis gamocema da st., 1899. – 143 gaxumreba~, kom. or moqm. r. erisTavisa; Tav.
gv.; akaki wereTlis sityva rafielze... // kvali. -
25. raf. erisTavis avadmyofoba,... // kvali. - 1900. - 1901. - #11. - gv. 184;
#50. - gv. 791; 45. ioseliani, giorgi (wy-beli). baqo // cnobis
26. abaSiZe, kita. T. rafiel erisTavi - cxovreba furceli. - 1901. - 21 marti. - #1416. - gv. 4;
da xelovneba // cnobis furceli. - 1901. - 25 Te­ 46. kviras, 11 martisaTvis... // cnobis furceli. -
bervali. - #1392. - gv. 1-3; 1901. - 9 marti. - #1404. - gv. 2;
27. axali ambavi // cnobis furceli. - 1901. - 20 Te- 47. kikaliSvili, nestor. s. basileTi, 23 Teberva-
bervali. - #1387. - gv. 2; 25 Tebervali. - #1392. li // cnobis furceli. - 1901. - 28 Tebervali.
- gv. 3; 6 marti. - #1401. - gv. 3; 10 marti. - #1405. - #1395. - gv. 4;
- gv. 3-4; 48. kobaxiZe, aleqsandre. 24 marts... // cnobis
28. axalcixidan gvweren... // cnobis furceli. - furceli. - 1901. - 11 aprili. - #1432. - gv. 4;
1901. - 20 aprili. - #1441. - gv. 3;
49. oTxmezuri, niko. batono redaqtoro!... // cno-
29. barisaxodan gvweren... // cnobis furceli. -
bis furceli. - 1901. - 15 marti. - #1410. - gv. 4;
1901. - 16 marti. - #1411. - gv. 3;
50. panaSvidebi Tav. raf. erisTavis sulis mosaxse-
30. beTaneli, bagrat. axalcixe // kvali. - 1901. -
neblad tfilisSi da provinciaSi // cnobis
#35. - gv. 776;
furceli. - 1901. - 26 Tebervali. - #1393. - gv.
31. beriZe, v. b-no redaqtoro!... // cnobis fur-
1. - 27 Tebervali. - #1394. - gv. 1; 28 Tebervali.
celi. - 1901. - 28 marti. - #1422. - gv. 4;
- #1395. - gv. 1; 1 marti. - #1396. - gv. 1;
32. gomarTeli, iv. Tavadi rafiel erisTavi, ro-
51. panoptikum // cnobis furceli. - 1901. - 22 mar-
gorc saero poeti // kvali. - 1901. - #9. - gv.
ti. - #1417. - gv. 1-3; 8 aprili. - #1427. - gv. 1-2;
138-140. - gagrZ.: #20. - gv. 526-528; #21. - gv.
52. r. erisTavisa da ilia xonelis mosaxseniebeli
556-558; #23. - gv. 590-592; #29. - gv. 684-686.
panaSvidi,... // kvali. - 1901. - #30. - gv. 691-692;
- meoce nomridan saTaurad `qarTuli saero
53. raf. erisTavis gardacvalebis gamo samZimari
poezia, r. erisTavi~;
Jenevidan,... // kvali. - 1901. - #12;
33. guSin mogvivida Semdegi depeSebi... // cnobis
54. rafiel erisTavis dasaflavebis gamo // cnobis
furceli. - 1901. - 23 Tebervali. - #1390. - gv.
furceli. - 1901. - 25 Tebervali. - #1392. - gv.
3;
2;
34. guSin Cven mogvivida... // cnobis furceli. -
55. raf. erisTavis mosaxseniebeli panaSvidebi da
1901. - 3 marti. - #1398. - gv. 3;
samZimris depeSebi,... // kvali. - 1901. - #10. - gv.
35. dimitraSvili (ivane paataSvili). rafiel eris-
156-157;
Tavis gvamis dakrZalva: (werili Telavidan) //
56. rafiel erisTavis saxelobis fondis Sesaxeb //
cnobis furceli. - 1901. - 4 marti. - #1399. - gv.
3-4; 5 marti. - #1400. - gv. 1; cnobis furceli. - 1901. - 14 marti. - #1409. -
36. vaniko. duSeTi // cnobis furceli. - 1901. - 10 gv. 1;
marti. - #1403. - gv. 4; 57. samgloviaro gancxadebebi raf. erisTavis
37. zarafiSvili, qeTevan. sityva Tqmuli rafiel gardacvalebis gamo // kvali. - 1901. - #8. - gv.
erisTavis dasaflavebis dRes // cnobis fur- 137; cnobis furceli. - 1901. - 24 Tebervali. -
celi. - 1901. - 7 marti. - #1402. - gv. 3; gv. 1; 25 Tebervali. - gv. 1;
38. Tav. rafiel erisTavi: [nekrologi] // kvali. - 58. samSabaTs, 27 Tebervals... // cnobis furceli. -
1901. - #9. - gv. 137-138; 1901. - 1 marti. - #1396. - gv. 2;
39. Tav. rafiel erisTavi: (nekrologi suraTiT) 59. samZimris depeSebi Tbilisis gazeTebs r. eris-
// cnobis furceli. - 1901. - 21 Tebervali. - Tavis gardacvalebis gamo,... // kvali. - 1901. -
#1388. - gv. 1. - Secdomis gasw. ix. #1391, gv. 3; #11;
40. Tav. rafiel erisTavis dakrZalva: (werili Te- 60. saRamos depeSebi // cnobis furceli. - 1901. - 1
lavidan) // kvali. - 1901. - #11. - gv. 173-174; marti. - #1396. - gv. 4;

88
61. sof. qaquTidan (ozurgeTis mazra) gvweren... // 83. Зандукели, Мих. Очерки по истории грузинской
cnobis furceli. - 1901. - 13 marti. - #1408. - литературы ХIХ века. – Тб.: Изд-во и тип. ТГУ,
gv. 2; 1941. – Стр. 113-118;
62. sof. Suafxodan... // cnobis furceli. - 1901. - 84. К 40-летию со дня смерти // Молодой сталинец. -
28 marti. - #1422. - gv. 3; 1941. - 5 марта. - #29;
63. fari. sof. farcxma: guria // iveria. - 1901. - 12 85. dolaberiZe, o. rafiel erisTavi: 45 wlisTa­
maisi. - #102. - gv. 2; vi qarTveli poetis gardacvalebidan // axal­
64. fatmasureli. s. kardanaxi, 4 marts // iveria. - gazrda komunisti. - 1946. - 5 marti. - #28;
1901. - 23 marti. - #66. - gv. 3; 86. rafiel erisTavis samSoblo sofelSi: [cnoba
65. q. Telavi // cnobis furceli. - 1901. - 27 ivnisi. raf. erisTavis Zeglis agebis Sesaxeb sof. ax­
- #1507. - gv. 4; metaSi] // literatura da xelovneba. - 1946. - 20
66. qarTul Jurnal-gazeTebis redaqciebi auwye- oqtomberi;
ben... // cnobis furceli. - 1901. - 21 Tebervali. 87. Wilaia, s. rafiel erisTavi // komunisti. - 1951.
- #1388. - gv. 1; - 4 marti. - #53.
67. wereTeli (akaki). mcire SeniSvna // kvali. - 1901.
- #11. - gv. 174-175; wyaro:
68. xositaSvili, irodion (evdoSvili, i.). rafiel 1. anania. tfilisis guberniis saxalxo saswavle­
erisTavs: [leqsi] // kvali. - 1901. - #9. - gv. 138; blis maswavlebelTa kreba q. tfilisSi // ive­
69. xoxiaSvili, m. b. redaqtoro!... // cnobis fur- ria. - 1878. - #38. - gv. 1-2;
celi. - 1901. - 18 ivnisi. - #1498. - gv. 2; 2. laisti, artur. - a) miviwyebuli literatu­
70. javaxiSvili, i. TianeTidan... // cnobis fur- ra // iveria. - 1883. - #1. - gv. 155-162; agreTve:
celi. - 1901. - 24 Tebervali. - #1391. - gv. 2; droeba. - 1883. - 9 Tebervali. - #28. - gv. 1-3;
71. erTi SemwirvelTagani. b. redaqtoro!... // cno- igive: germ. Jur. Magazin für Literatur des un- und
bis furceli. - 1902. - 13 ianvari. - #1696. - gv. Auslandes. - 1883. - 20 ianvari; b) qarTuli li­
4; teratura: werili artur leistisa (Literatura
72. mari broses mosaxseniebeli panaSvidi,... // kva- Gruzinska Art. Leista. Ateneum. Marzee, 1884) // ive­
li. - 1902. - #9. - gv. 144-145; ria. - 1884. - #5-6. - gv. 91-126;
73. mix. qaTamaZisagan miviReT... // cnobis fur- 3. gunia, v. qarTuli Teatri (1879-1889). - Tbili­
celi. - 1902. - 12 Tebervali. - #1724. - gv. 3; si, 1889 (gr. Carkvianis st.). - gv.: 28, 73-74, 89;
74. rafiel erisTavis panaSvidis gamo // cnobis 4. saqarTvelos kalendari. - Tb., 1893. - gv. 455-
furceli. - 1902. - 17 Tebervali. - #1729. - gv. 456; Tb., 1903. - gv. 476;
1; 5. in-fari (ilia feraZe). erisTavi r. Txzuleba­
75. qistauri // cnobis furceli. - 1902. - 20 Teber- ni... // iveria. - 1895. - 29 aprili. - #90. - gv. 1-3;
vali. - #1732. - gv. 2; 30 aprili. - #91. - gv. 1-3;
76. quTaisis axali ambebi // cnobis furceli. - 6. A-пов, A. M. Кн. Р. Д. Эристов // Кавказ. - 1895. -
1902. - 26 ianvari. - #1708. - gv. 3; #279;
77. -Svili (paataSvili, ivane). sof. qistauri: 7. Хонели, Ил. // Кавказ. - 1895. - #286;
kaxeTi // cnobis furceli. - 1903. - 2 ivlisi. - 8. saxokia, T. - a) T. r. erisTavi da misi 50-is wlis
#2197. - gv. 4; iubile // saqarTvelos kalendari. - Tb., 1896. -
78. Гарели, Гр. [jafariZe, gr.] Памяти Р. Эристова gv. 91-94; b) rafiel erisTavi: [nawyveti mogone­
1901-1911 // Закавказье. - 1911. - 16 марта; bidan mwerlis gardacvalebidan 45 wlisTavis
79. varTagava, ip. Tav. r. erisTavis Semoqmedeba: Sesrulebis gamo] // literatura da xelovneba.
(Txzulebani T. r. erisTavisa. Tbilisi 1893 - 1946. - 28 marti. - #14;
w.). kritikuli etiudi. [garCeva] // ganaTleba. - 9. axali ambavi // iveria. - 1901. - 22 Tebervali. -
1913. - #8. - gv. 561-572; #9. – gv. 641-658; #41. - gv. 2; 25 Tebervali. - #44. - gv. 1; 27 Te­
80. xundaZe, silovan. qarTuli literaturis bervali. - #45. - gv. 1-2; 2 marti. - #48. - gv. 1; 3
saxelmZRvaneloebi. – naw. 4: rafiel erisTavi. marti. - #49. - gv. 1-2; 4 marti. - #50. - gv. 1; 11
- quTaisi: ganaTleb-is amxanagobis gamocema, marti. - #56. - gv. 1; 13 marti. - #57. - gv. 1;
1918 (qSwkg saz-bis quTaisis gany-bis st.). - 64 10. gomarTeli, iv. qarTuli saero poezia // kvali.
gv.; - 1901. - #20, 21, 23;
81. Jordania, noe. Txzulebani. – t. 2: evropaSi. 11. guSin mogvivida Semdegi depeSebi... // cnobis
– tf.: qarT. beWdv. amx. gamoc. #2, 1920 (st. furceli. - 1901. - 23 Tebervali. - #1390. - gv.
`qarT. beWvd. amx.~). – 230, [2] gv.; 3;
82. rCeuli leqsebi da igav-arakebi: [recenzia] // 12. vaJa-fSavela. T. rafiel erisTavis gardacva­
literaturuli saqarTvelo. - 1941. - 5 ianva- lebazed // iveria. - 1901. - 27 Tebervali. - #45.
ri. - #1; - gv. 1;

89
13. T. rafiel daviTis Ze erisTavi: [nekrologi] // 27. jabadari, al. mogonebani // mnaTobi. - 1934. -
iveria. - 1901. – 21 Tebervali. - #40. – gv. 1-2; #1-2. - gv. 273;
14. nekrologi // kvali. - 1901. - #9, 11; 28. cagareli, a. komediebi / i. griSaSvilis redaq­
15. samgloviaro depeSebi: [rafiel erisTavi] // ciiT, winaTqmiT, SeniSvnebiT da leqsikoniT. -
iveria. - 1901. - 27 Tebervali. - #45. - gv. 1; [tf.]: federacia-s ga-ma da st., 1936. - gv. XVI;
16. Semowiruloba rafiel erisTavis saxelzed 29. r. erisTavis neStis gadmosveneba TelavSi //
fondis dasaarseblad // iveria. - 1901. - 8 mar­ literaturuli saqarTvelo. - 1938. - #28;
ti. - #53. - gv. 1; 30. rafiel erisTavi [gasuli saukunis ormocian
17. javaxiSvili, i. TianeTidan... // cnobis fur­ wlebis SesaniSnavi mwerali]: dabadebidan 115
celi. - 1901. - 24 Tebervali. - #1391. - gv. 2; wlisTavis gamo // sabWoTa maswavlebeli. - 1939.
18. jorjaZe, ar. T. r. erisTavis gardacvaleba. mi­ - 27 aprili. - #37. - gv. 4;
si mokle biografia // moambe. - 1901. - #2; 31. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
19. Сборник стихотворений грузинских поэтов / В tikuri bibliografia / saq. ssr sax. sajaro
русском переводе княгини С. В. Амираджиби. bib-ka; g. abzianiZis red. da winasityv.; biblio­
- Москва: тип. В. М. Саблина, 1909. - XI, 180 с.: gr. redaqcia da saZieblebi T. maWavarianis. -
портр.; nakv. 1: 1852-1877. - Tb., 1940. - gv. 247; nakv. 2:
20. gogebaSvili, i. igav-arakni, galeqsilni T. 1877-1892. - Tb., 1941. - gv. 389;
raf. erisTavisagan // rCeuli pedagogiuri da 32. guguSvili, paata. qarTuli Jurnalistika: sa­
publicisturi nawerebi. - t. I. - Tb., 1910 (s. lo­ zogadoebrivi azris istoriisaTvis. - t. I. - Tb.:
saberiZis st.). - gv. 88-95; saxelgami, 1941. - gv.: 145, 148, 156, 167, 210, 330;
21. wereTeli, akaki. - a) gaxseneba Teatris Sesaxeb 33. m. d. r. erisTavi. rCeuli leqsebi da igav-arake­
// Teatri da cxovreba. - 1910. - #35. - gv. 4; b) bi // literaturuli saqarTvelo. - 1941. - 5 ian­
Пережитое / Акакий Церетели; Пер. с груз. Елены vari. - #1;
Гогоберидзе; Предисл. Л. Асатиани. - Москва: 34. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
Госиздат `Художественная литература», 1940. - gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
Стр. 198; palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g. i. kiknaZe;
22. qarTul dramatiul sazogadoebis pirveli bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
gamgeoba: [gamgeobis wevrTa portretebi] // jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
Teatri da cxovreba. - 1914. - #14. - gv. 8; tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
23. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul binati), 1941. - gv.: 473, 484, 492;
gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­ 35. zugdidis saxelmwifo istoriul-eTnogra­
bisa da masalebis maCvenebeli. enaTmecniereba, fiuli muzeumis Sromebi: [samecniero Jur­
eTnografia, geografia, arqeologia, istoria, nali] / saqarTvelos ssr ministrTa sabWos­
xalxuri sityviereba da Zveli mwerloba / [wi­ Tan arsebuli kulturul-saganmanaTleblo
nasityv. avt.: i. yifSiZe]. - Петроград, 1916 (Тип. dawesebulebebis saqmeTa komiteti; redaqto­
Императорской Академiи Наукъ). - gv.: 2, 8, 80; ri: a. afaqiZe. - Tb.: zugdidis muzeumis gam-ba,
24. xuroZe, varlam. qarTuli literaturis Tema­ 1947. - I. - gv.: 29, 64, 65, 68, 91, 92, 93, 98, 103,
tiurad ganxilva me-XIX saukunidan Tebervlis 225.
revoliuciamde: [damxm. wigni Sromis skolis
meore safexurisaTvis]. - tf.: politkato­ erisTavi, revaz Salvas Ze (18.. – ) –
rRelTa maRaziis gamocema, 1927 (poligraf­ mwerali, mTargmneli da sazogado moRvawe, –
tr. me-2 st.). - gv.: 31, 102, 104-106; qarTleli, Jur. `ciskris~ TanamSromeli. wer­
25. zandukeli, m. - a) Tergdaleulni da xalxosne­ da leqsebs. sxvaTa Soris, Targmna i. kozlo­
bi qarTuls literaturaSi: (istoriul-lite­ vis `SeSlili~, rac ilia WavWavaZem sastikad
raturuli gamokvlevis cda). - tf.: tf. un-tis gaakritika (`ciskari~, 1861, #4). amaze pasuxi
ga-ma, 1928 (poligraftr. me-3 st.). - gv.: 104, 113- gasca r. erisTavma (iqve, #5), magram simarTle
115, 150, 226, 235, 251; b) axali qarTuli lite­ ilia WavWavaZis mxareze iyo.
ratura: umaRl. pedagog. saswavleblisaTvis / anton I kaTalikosis gramatikisa da Teo­
sssr ganaTl. saxalxo komisariati. - t. 2. - me-2 retikis upiratesobis maRiarebeli r. erisTa­
Sesw. gamoc. - Tb.: saxelgami. samecn.-ped. seqto­ vi winaparT esarCleboda da aqebda: `Tu Cvens
ri, 1938 (poligrafkombinati). - gv. 365-382; istorias CavaTvalierebT, davrwmundebiT,
26. toroSeliZe, m. qarTuli literatura: [moxse­ rom arc erTs dros uqmad ar yofilan Cvenni
neba mweralTa sakavSiro yrilobaze 20 agvis­ winaparni, Zilis drosac ki marTla mosvene­
tos] // komunisti. - 1934. - 28 agvisto. - #199. biT ar sZinebiaTo~. nivTierad exmareboda
- gv. 2-4; Jur. `ciskris~ gamocemas.

90
r. erisTavis nawerebi gabneulia `cis­ 3. wereTeli, akaki. gaxseneba: [barbare jorjaZi­
karSi~ (1858, #6, 7, 10; 1860, #10; 1864, #2 da sa] // kvali. - 1893. - #14. - gv. 1-4;
sxv.). misi xelmonawerebia: r. er., S. e., T.r.S.e. 4. TuTaevi, a. mcire SeniSvna: (n. avaliSvilis
goris mazris ufrosad yofnis dros aaSe­ `Cveni Teatris matianedan~-is gamo) // Teatri
na goris sazafxulo rotonda. da cxovreba. - 1910. - #10. - gv. 14-15;
5. zandukeli, m. - a) Tergdaleulni da xalxos­
gamoqveynebulia: nebi qarTuls literaturaSi: (istoriul-li­
1. pasuxi Tavadi ilia WavWavaZis kritikisa // cis­ teraturuli gamokvlevis cda). - tf.: tf.
kari. - 1861. - #5. - gv. 81-89; un-tis ga-ma, 1928 (poligraftr. me-3 st.).. -
2. mis brwyinvalebas grigol dimitris Zes Tavad gv.: 71, 77-79; b) axali qarTuli literatura:
orbelians: [leqsi] // ciskari. - 1864. - #2. - gv. umaRl. pedagog. saswavleblisaTvis / sssr ga­
93-94; naTl. saxalxo komisariati. - t. 2. - me-2 Sesw.
3. `raT dagvaRone, ra gviyav~... // cnobis fur- gamoc. - Tb.: saxelgami. samecn.-ped. seqtori,
celi. - 1898. - 15 oqtomberi. - #654. - gv. 4; 1938 (poligrafkombinati). - gv.: 23, 182;
4. setyva: [leqsi] // nakaduli. - 1920. - #5. - gv. 2; 6. mgalobliSvili, s. mogonebani / levan asaTia­
5. wal-muxa: (vuZRvni TelavSi daarsebul axal nis winasityvaobiT, redaqciiT da SeniSvnebiT.
wris, `axalgazrda qarTveli~-s, wevrs – nino - Tb.: federacias gam-ba da st., 1938. - gv. 53;
daviT rusiSvilis asuls [leqsi] // nakaduli. - 7. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
1920. - #4. - gv. 19-20. tikuri bibliografia / saq. ssr sax. sajaro
bib-ka; g. abzianiZis red. da winasityv.; biblio­
Targmna: gr. redaqcia da saZieblebi T. maWavarianis. -
1. kolcovi, a. v. ukanaskneli brZola: [leqsi] // nakv. 1: 1852-1877. - Tb., 1940. - gv. 247.
ciskari. - 1858. - #10. - gv. 67-68;
2. Jukovski, v. a. foToli: [leqsi] // ciskari. - erisTavisa, nino daviTis asuli
1858. - #10. - gv. 68-69; (1840 – 1905, X) – qargulobis ostati da mwe­
3. kozlovi, i. i. SeSlili: [poema] // ciskari. - 1860. ral-mTargmneli, n. d. diasamiZis da, meuRle
- #10. - gv. 141-169. luarsab erisTavisa. 1879 wels gors Casul
pirvel qarTul saTeatro dramatul dass
mis Sesaxeb: gulxalvaTad Sexvda, didi mzrunveloba aR­
1. mgzavri. atenis xeoba (goris mazra) // isari. - mouCina, qarTuli Teatris ganviTarebas xels
1907. - 15 ivlisi. - #153. - gv. 3; uwyobda. Targmna JorJ sandis `lelia~ (`ive­
2. skola doesSi // amirani. - 1908. - 13 seqtemberi. ria~, 1884, # 4-8) da sxva mweralTa nawarmoe­
- #156. - gv. 3. bebi. kritikuli werili uZRvna gr. rCeulovis
`anuka batoniSvils~ (`ciskari~, 1861, # 1); cno­
wyaro: bili iyo qarTuli qargulobis did ostatad.
1. baraTovi, giorgi [ardaziani, l.]. werili re­
daqtorTan: [ilia WavWavaZis kritikis gamo gamoqveynebulia:
kozlovis `SeSlilis~ erisTavis Targmanze] // 1. kritika anuka batoniSvilis moTxrobazed //
ciskari. - 1861. - #5; ciskari. - 1861. - # 1. - gv. 161-164.
2. WavWavaZe, ilia. - a) oriode sityva Tavad re­
vaz Salvas Zis erisTavis kazlovidgan `SeSli­ Targmna:
li~-s Targmanzeda // ciskari. - 1861. - #4. - gv. 1. JorJ-sandi. lelia: [romani] // iveria. - 1884. - #
557-594. - sqolioSi avtoris SeniSvna Zveli 4. - gv. 3-55; # 5-6. - gv. 3-48; # 7-8. - gv. 3-53;
asoebis xmarebidan amoRebis Sesaxeb; b) pasuxi: 2. mere, fani. gazafxuli: [moTxroba fani meresi.
uZRvni T. al. vaxtangis Zes j. orbelians da im Targmani] // droeba. - 1885. - 16 Tebervali. - #
pirTa, vinc yuradReba aRirses am statias // 36. - gv. 1-3; 19 Tebervali. - # 38. - gv. 1-2; 20
ciskari. - 1861. - #6. - gv. 181-251; g) nawerebis Tebervali. - # 39. - gv. 1-3;
sruli krebuli. - t. 4: werilebi literatu­ 3. merieti, f. deda: [moTxroba. Targmani] // droe-
raze da xelovnebaze / winasityv. avt.: [p. ingo­ ba. - 1885. - 22 agvisto. - # 180. - gv. 1-2; 23 ag-
royva da al. abaSeli]. - tf.: [qarTuli wigni], visto. - # 181. - gv. 1-3; 24 agvisto. - # 182. - gv.
1927 (poligraftr. 1-li st.). - gv.: 3-26, 29-61; 1-2; 25 agvisto. - # 183. - gv. 1-3; 27 agvisto. - #
d) Txzulebani. - t. 2: werilebi literaturaze 184. - gv. 1-3;
da xelovnebaze. presa. eri da istoria. weri­ 4. riSari, Jul. Zveli mufta: [moTxroba. Targma-
lebi saxalxo ganaTlebis sakiTxebze / pavle ni] // droeba. - 1885. - 11 ivlisi. - # 147. - gv. 1-2;
ingoroyvas red.; [mxatv.: b. gordeziani]. - Tb., 12 ivlisi. - # 148, gv. 1-2; 13 ivlisi. - # 149. -
1941. - gv.: 5-18, 19-36; gv. 1-2; 16 ivlisi. - # 151. - gv. 1-2;

91
5. vodovozovi, e. n. ra maswavla tbam zamTarSi da kice nebisyofis qalis xasiaTisa da sxv. didi
zafxulSi: ambavi e. n. vodovozovisa // jejili. xelovnebiT, mxatvruli ostatobiT aRmweri.
- 1893. - # 2. - gv. 36-42. mwerlobis garda, TavgamodebiT, Sromis dau­
zogavad muSaobda glexTa Soris – kulturul
wyaro: sarbielze: aswavlida, ukiTxavda Jurnal-gaze­
1. mgalobliSvili, sof. mogonebani: [avtobio­ Tebs, wignebsa da yovelmxriv exmareboda.
grafiuli mogonebebi] // eri. - 1910. - # 23. - gv. 1898 wels, ilia WavWavaZis gazeTi `iveria~
2-6; romanis _ `molipul gzaze~ _ Sesaxeb werda:
2. cagareli, avqsenti. komediebi / i. griSaSvilis `aseTi didi moTxroba Tu romani, Tu ar vc­
redaqciiT, winaTqmiT, SeniSvnebiT da leqsi­ debiT, qarTul enaze pirveli magaliTia, isic
koniT. - [tf.]: federacia-s ga-ma da st., 1936. - originaluri, qarTveli avtorisa, qarTvelis
gv. 366-367, 463. cxovrebidan amoRebuli. `molipul gzaze~
ikiTxeba didi interesiT. raki daiwyebT kiTx­
erisTavi-xoStaria, anastasia gior­ vas, ar ZalgiZT ar CaxvideT bolomdis, gulis
gis asuli (1868, 3/16/V – 1951, 1/V) – romanis­ kankaliT eliT, ra bolo eqneba am Tqveni gmi­
ti, – damsaxurebuli mwerali da sazogado ris ambavs, riT dabolovdeba am Tqveni gmiris
moRvawe, – personaluri pensioneri, – daibada Tavgadasavali... warsul wels Cvenma litera­
q. gorSi (mama – qarTlis TavadiSvilTagani, turam friad TvalsaCino nawarmoebi SeiZina~.
ruseTumed cnobili, deda – elisabed zaal cnobili iyo, rogorc `qarTuli mwerlo­
bagration-daviTaSvilis asuli, – orive so­ bisa da xalxis niWieri msaxuri, gamoCenili
flis meurneobis mimdevari sof. mejvrisxev­ mwerali, humanisti da patrioti qali~.
Si). akvnidanve aRsazrdelad aiyvanes sofel 1924 wlis 9 marts gadauxades samwerlo
fcaSi dedis mSoblebma – dideda ekaterinem moRvaweobis 35 wlis iubile. mianiWes dam­
da papam – zaal bagration-daviTaSvilma, Zve­ saxurebuli mwerlis wodeba, dauniSnes per­
li qarTuli mwerlobisa da istoriis kargad sonaluri pensia da Tbilisis erT-erT quCas
mcodnem, romelTac bavSvze didi aRmzrde­ (sadac igi cxovrobda) misi saxeli uwodes.
lobiTi gavlena iqonies. 1886 wels daamTavra a. erisTavi-xoStariam, qarTvel mweral
goris saqalebo oTxklasiani progimnazia (aq qalTagan pirvelma, ganaviTara qarTul li­
qarTuls aswavlidnen cnobili mixeil qaixos­ teraturaSi franguli romanis yaida. Tavis
ros Ze yifiani da niko lomouri), ris Semdeg romanebsa da moTxrobebSi daasuraTxata
isev sof. fcas (zemo qarTls) dabrunda, sa­ qarTvelTa yofa-cxovreba: Tavadaznauro­
dac 1897 wlamde darCa. am xnis ganmavlobaSi bis daqveiTeba da ganaxlebisken miswrafeba,
aswavlida adgilobrivi Raribi glexis bavS­ misi nairferoba (`molipul gzaze~), glex­
vebs, TviTganviTarebiT ivsebda codnas, imave Ta umweo mdgomareoba, miwis muSa-mSromel­
dros, werda. am xanSi dawera yvela Tavisi sa­ Ta da mebatoneTa urTierToba (`kamisia~),
bavSvo moTxroba (`patara nucas saTxovari~, ojaxis sakiTxi (`batonebma ar daiwunes~, `ke­
`nebieri~, `uebari mkurnali~, `caco~, `lukma ra~), sasuliero wodebis dacema-daqveiTeba
purisaTvis~, `meti Rone ar aris~, `sikvdilis (`eklesiis garSemo~), Seqmna qarTveli qalis
aCrdili~ da sxv.). 1897 wels SeeuRla dutu Zlieri xateba, didi siZlieriT daaxasiaTa
megrels, ris gamoc, erTxans, cxovrobda ol­ qalis dedobrivi grZnoba, romelsac manamde
Tiss, naxiCevans, erevansa da yazaxSi, sadac mi­ arc erTi qarTveli mwerali qali ar Sexebia
si meuRle msaxurobda. ase niWierad. adamianTa saerTo bednierebis
samwerlo asparezze gamovida 1885 wels, dasamyareblad aucilebel pirobad miaCnia
Jurnal `nobaTშi~, rusulidan gadmoRebuli qonebriv-wodebriv uTanasworobis mospo­
moTxrobiT `beso~ (#3, 4, 5, gv. 120-131). 1887 ba da saerTo siyvarulis ganmtkiceba. misi
wels `iveriaSi~ moaTavsa moTxroba `dauviw­ Rrma rwmeniT, siyvarulma mdidar-Raribi ar
yari saRamo~. sabavSvo moTxrobebs beWdavda icis, siyvaruli Tavisufali grZnobaa da win
`jejilsa~ da `nakadulSi~. mwerlobaSi mfar­ veraferi gadaeRobeba. glexTa cxovrebidan
vel-wamqezeblad moevlina akaki wereTeli, daweril moTxrobebSi gviCvenebs glexTa
romlis xelSewyobiTac gamoaqveyna moTxro­ qonebriv danawilebas; erTi mxriv, SeZlebu­
bebi. li, mdidari glexi, romelic Tavisive moZme
a. erisTavi-xoStaria realisturi mimar­ Rarib glexs Tavis Sesadarisad ara Tvlis,
Tulebis mweralia, usamarTlo wyobilebiT xolo meores mxriv, Raribi, romelsac dauza­
SeviwroebulTa, glexTa da TavadaznaurTa reli Sroma savaldebulod miuCnevia da Sro­
urTierTobis, daRupvis ufskruls mimdgari maSi hpovebs. niWierad daasuraTa, TandaTan
mowinave wodebis yofa-cxovrebis, axali mt­ rogor irRveva glexis karCaketili cxovre­

92
ba, werda axalgazrda qal-vaJTa colqmrobis – Тб.: «Заря Востока», 1937 (Краснознаменная
Sesaxeb, rogor imarjvebs Tavisufali siyva­ тип.). - 243, [3] с.;
rulis grZnoba, romelic erTaderTi safuZ­ 6. ori moTxroba. - [Tb.]: saxelgami, [1938] (zaria
velia colqmrobis bednierebis Sesaqmnelad. vostokas st.). - 270, [2] gv.;
maRali wodebidan gamosuli a. erisTa­ 7. molipul gzaze: romani / winasityv. avt.: s.
vi-xoStaria mudam dabali wodebis – glexobis Wilaia. - Tb.: saxelgami, 1947 (saq. poligr. da
sve-bedisa mwuxarebis moziare-gamomxatveli, gam-bis saqm. sammarTv. beWvdiTi sityvis kombi-
nivTierad gaWirvebulTa da uflebrivad da­ nati). - XX, 337 gv.: 1 CarT. furc. portr.;
CagrulTa megobari iyo. 8. bedis triali: romani. - Tb.: saxelgami, 1948
mwerlobis garda, sazogadoebriv-praqti­ (beWdviTi sityvis kombinati). - 351 gv.;
kul saqmianobaSiac aqtiurad monawileobda. 9. Txzulebani / [winasityv. avt.: S. afxaiZe]. - t. 1:
gorSi daafuZna qarTvel qalTa sazogadoeba molipul gzaze. - Tb.: saxelgami, 1952 (saqpo-
`mandilosani~, romlis mizani iyo gaWirvebul ligrafgamomc. 1-li st.), 1952. - XXIII, 400 gv.
qalTa zneobriv-nivTieri daxmareba, risTvi­
sac unda moewyo: a) skolebi, sabavSvo baRe­ gamoqveynebulia:
bi, kursebi, wignTsacavebi, samkiTxveloebi, 1. beso: (osuri legenda) [rusulidan Targmnili
wignebi gamoeca da sxv.; b) gaemarTa leqciebi, anastasia erisTavis mier] // nobaTi. - 1885. - #3-
referatebi da sazogado kiTxvebi; g) gaeca 4-5. - gv. 120-131;
fuliT Semweoba; d) gaexsna saxelosnoebi; e) 2. dauviwyari saRamo: [moTxroba] // iveria. - 1891.
- 24 agvisto. - #180. - gv. 1-3;
daefuZnebina artelebi, saurTierTo damxma­
3. batonebma ar daiwunes: [moTxroba] // kvali. -
re salaroebi, TavSesafrebi, saavadmyofoebi
1893. - #18. - gv. 13-16; #19. - gv. 13-16; #21. - gv.
da sxv. (§ 1, 2). erTi wlis ganmavlobaSi moawyo
13-16; #23. - gv. 15-16; #24. - gv. 14-16;
ufaso saanbano skola, sakvirao skola, sasa­
4. patara nucas saTxovari: [moTxroba] // jejili.
dilo, TavSesafari, kooperativi da saCaie.
- 1893. - #3. - gv. 6-13;
a. erisTavi-xoStarias azriT, qarTvel
5. lazarem gadaaWarba: [moTxroba] // moambe. -
qalTa SekavSireba, gaTviTcnobiereba, gamo­
1894. - #5, gany. I. - gv. 1-52;
gviyvans duxWiri mdgomareobidan da yvela
6. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1894. - 25
dainaxavs, rom qarTveli qali ar momkvdara.
noemberi. - #250. - gv. 4;
misi piradi biblioTeka (wignebis fondi),
7. meti Rone ar aris!...: etiudi (vuZRvni kn. anna
saweri magida Tavisi mowyobilobiT, wignebis
bagration-daviTaSvils) // kvali. - 1896. - #8. -
Taro, skami da sxva nivTebi bavSvTa respubli­
gv. 130-131; #9. - gv. 152-154; #10. - gv. 168-170;
kur sajaro biblioTekas gadaeca.
8. molipul gzaze: [moTxroba] // moambe. - 1896. -
cnobili iyo, rogorc muyaiTi, meojaxe
#12, gany. I. - gv. 100-131; 1897. - #1, gany. I. - gv.
da Segnebuli qarTveli deda.
51-88; #2, gany. I. - gv. 76-109; #3, gany. I. - gv.
gardaicvala 1951 wlis 1 maiss. daikrZa­
1-36; #4, gany. I. - gv. 1-42; #5, gany. I. - gv. 1-37;
la 6 maiss, vakis panTeonSi, meuRlis (dutu #6, gany. I. - gv. 1-43; #7, gany. I. - gv. 1-42; #8,
megrelis) gverdiT. gany. I. - gv. 1-44; #9, gany. I. - gv. 1-72;
9. patara nebiera: (suraTi bavSvebis cxovrebi-
calke gamocemulia: dan) // jejili. - 1900. - #12. - gv. 19-33;
1. molipul gzaze: moTxroba anastasia erisTa­ 10. kera: [moTxroba] // moambe. - 1901. - #1, gany. I. -
visa. - tf., 1897 (wignis gamavrcelebeli qar­ gv. 1-42; #2, gany. I. - gv. 1-44;
TvelTa amxanagobis st.). - 412 gv.; 11. felamuSi: (moTxroba) // nakaduli. - 1906. -
2. [Txzulebani]: [2 tomad] / anastasia eris­ #11. - gv. 6-17;
Tav-xoStariasi. - t. 1: molipul gzaze: romani. 12. dedebi: [moTxroba] // Cveni kvali. - 1908. - #9. -
- gori, 1913 (amx. `qarTli~-s st.). - 467 gv.; t. 2: gv. 139-141; #10. - gv. 154-157; #11. - gv. 169-171;
bedis triali: romani 3 nawilad. - gori, 1913 #12. - gv. 186-189;
(amx. `qarTli~-s st.). – 296 gv.; 13. mama maTe: (nawyveti moTxrobidan `eklesiis
3. ~kamisia~: (suraTebi soflis cxovrebidan) / garSemo~) // niSaduri. - 1908. - #29. - gv. 12-14;
anastasia erisTav-xoStariasi. - gori, 1913 (st. 14. sinaTlisken // akakis saiubileo krebuli, 1908.
`qarTli~). – 46 gv.; - tf.: saiubileo komitetis gamoc., 1908 (m. d.
4. miwa: moTxrobebi / [winasityvaobis avt.: s. aba­ kiknaZis st.). – 63 gv.;
Seli]. - tf.: sssr saxelmwifo gamomcemloba, 15. Seubralebeli: [moTxroba] // nakaduli. - 1908. -
1924 (s.m.u.s. poligr. gany. 1-li st.). - 317, [1] #5. - gv. 13-21;
gv.: portr.; 16. darispan TaraSvili: [moTxroba] // faskunji. -
5. Игра судьбы: [Роман] / А. Г. Эристави-Хоштария; 1909. - #3. - gv. 4-10; #4. - gv. 9-12; #5. - gv. 3-11;
[Пер. с груз. А. Канчели; С предисл. Б. Жгенти. #6. - gv. 7-9;

93
17. lukma purisaTvis: [moTxroba] // nakaduli. - visa. tf. 1897. [recenzia] // kvali. - 1898. - #10.
1909. - #12. - gv. 9-13; - gv. 179;
18. cico: (moTxroba) // nakaduli. - 1910. - #11. - gv. 4. xaxanaSvili, aleqsandre. qarTuli sityviere­
4-26; #12. - gv. 15-32; bis istoria: (uZvelesi droidgan me-XVIII sauk.
19. Tavnacaras bralia // `alioni~-s krebuli: mo­ gasulamde). - tfilisi: qarTvelTa Soris we­
Txrobebi, eskizebi, ambebi / Sekreb. v. gadilias ra-kiTxvis sazogadoebis gamocema #65, 1904
mier. - Tfilisi: amxanag. `alioni~-s gamocema, (TavarTqilaZis st.). - kani, 593, XIX, 1 gv.;
#5, 1911 (mswraflmbeWdavi Tbilisis metexis 5. akakis iubilei // savaWro gza. - 1908. - 20 noembe-
cixisa). - 358 gv.; ri. - #24. - gv. 2;
20. vasil barnovi: (ocdaaTi wlis iubileis gamo) // 6. dadiani, Salva. `usaRsroba~ da qarTveli
jejili. - 1919. - #10-11. - gv. 40-42; mwerlebi: werili redaqcias // amirani. - 1908.
21. gazafxulze // nakaduli. - 1922. - #3-4. - gv. 3-6; - 18 ivlisi. - #111. - gv. 3;
22. eklesiis garSemo – mama iosebi // qarTli. - 7. tfilisi, 30 ivlisi // amirani. - 1908. - 30 ivli-
1922. - 18 marti. - #1; si. - #121. - gv. 1-2;
23. miwa // miwis muSa. - 1922; 8. tfilisi: `faskunji~ // droeba. - 1909. - 18 ian-
24. nawyveti daubeWdavi romanidan // samxatvro sa- vari. - #13. - gv. 4;
literaturo almanaxi. - 1925. - #1. - gv. 30-34; 9. wignis gamomcemeli amxanagoba `alioni~...: [sa-
25. sali: [romani] // mnaTobi. - 1927. - #1. - gv. 87- reklamo gancxadeba] // axali gza. - 1910. - 20
110; #2. - gv. 133-156; #3. - gv. 104-129; #4. - gv. ivnisi. - #1. - gv. 1;
62-85; #5-6. - gv. 94-114; #7. - gv. 85-99; 10. ~oqros verZis~ qronika: Jurnal-gazeTebis
26. goris STabeWdilebani: [narkvevi] // komunisti. kantoram `imereTma~... // oqros verZi. - quTai-
- 1937. - 14 aprili. - #85. - gv. 4; si, 1913. - #4. - gv. 64;
27. mogonebani warsulidan: [ilia WavWavaZe saTa- 11. an. erisTav-xoStarias romani... // Teatri da
vadaznauro bankis moRvawe] // literaturis cxovreba. - 1915. - #9. - gv. 16;
matiane. - 1940. - #1-2. - gv. 146-148; 12. vax. garrikis piesa `molipul gzaze~... // Tea-
28. dauviwyari Sexvedrebi akakisTan: (mogoneba) tri da cxovreba. - 1915. - #37. - gv. 15-16;
// literaturis matiane. - 1942. - #3-4. - gv. 61- 13. v. garrikis piesa `molipul gzaze~... // Teatri
132; da cxovreba. - 1916. - #12. - gv. 16;
29. patara mkurnali: [moTxroba] // pioneri. - 1946. 14. anastasia erisTavi-xoStaria swers... // simarT-
- #7. - gv. 5-8. lis gza. - 1917. - #1. - gv. 4;
15. arimaTieli, ioseb. mwerlebi // Teatri da cxo-
`molipul gzaze~ piesad gadaakeTa vax- vreba. - 1919. - #9. - gv. 9;
tang garrikma: 16. ~molipul gzaze~ romani... // Teatri da cxo-
1. molipul gzaze: drama 5 moq. da 9 sur. epi­ vreba. - 1920. - #11. - gv. 15;
logiT v. garrikisa, gadmokeTebuli anas­ 17. adonisi // lomisi. - 1922. - #16;
tasia erisTav-xoStarias romanidan. [pie­ 18. anastasia erisTav-xoStarias iubile: [infor-
sa] // Teatri da cxovreba. – 1916. – #15. macia] // komunisti. - 1922. - 23 seqtemberi. -
- gv. 7-10; gagrZeleba ix. amave J.: #16. - gv. #218. - gv. 3;
7-10; #17. - gv. 7-10; #20. - gv. 7-10; #21. 19. afxaiZe, S. // baxtrioni. – 1923;
- gv. 7-10; #22. - gv. 7-10; #23. - gv. 7-10; 20. garriki, v. // tribuna. – 1923;
#24. - gv. 7-10; #25. - gv. 7-10; #26. - gv. 21. a. erisTavi-xoStarias iubiles gamo: werilebi
7-10; #27. – gv. 7-10; #29. - gv. 7-10. - teqs­ // komunisti. - 1924. - 9 marti. - #57. - gv. 3;
tis bolos: Secdomis gasworeba J. `T.c.~ 22. anastasia erisTavi-xoStarias iubile // droSa.
#24-Si, #26-Si da #27-Si). - 1924. - #10. - gv. 30;
23. anastasia erisTavi-xoStarias iubilesaTvis:
mis Sesaxeb: mowodeba saqarTvelos mweralTa kavSirisa da
1. me gaxlavar [nasiZe, m.]. cxovreba da mwerloba: saiubileo komitetisa // komunisti. - 1924. - 11
[recenzia wignze: `molipul gzaze~] // iveria. - marti. - #54. - gv. 5;
1898 - 27 Tebervali. - #43. – gv. 1-3; agreTve: 24. gulisaSvili, ieremia. iubile: an. erisTa-
#84, 85, 127, 129, 132, 162, 163; vi-xoStaria: [rubrika] sadReiso // Teatri da
2. wereTeli, akaki. ubralo saubari: erisTa- cxovreba. - 1924. - #7. - gv. 1. - gadmobeWdilia
vi-xoStaria, anastasia. `molipul gzaze~. ro- saq. mweralTa kavSiris gamocemidan `kavkasio-
mani. [recenzia] // akakis krebuli. - 1898. - #12, ni~, mowinave;
gany. I. - gv. 39-47; 25. imedaSvili, ioseb. mwerali qali anastasia
3. WaRara. bibliografia: erisTavi, anastasia. erisTavi-xoStaria // Teatri da cxovreba. -
`molipul gzaze~, moTxroba anastasia erisTa- 1924. - #7. - gv. 10;

94
26. iubile anastasia erisTav-xoStariasi: [mowo- wyaro:
deba sruliad saqarTvelos mweralTa kavSiri- 1. avtobiografia;
sa da anastasia erisTav-xoStarias saiubileo 2. wesdeba qarTvel qalTa sazogadoebisa `mandi­
komitetisa] // Teatri da cxovreba. - 1924. - #7. losani~. - 1913 wlis 5 aprils damtkicebuli;
- garekanis me-2 gv.; 3. arimaTieli [imedaSvili], ioseb. saxelovno
27. kenti. qarTveli qalis dResaswauli: anasta- nakvTebi // Teatri da cxovreba. - 1919. - #9. -
sia erisTavi-xoStaria // Teatri da cxovreba. gv. 9;
- 1924. - #8. - gv. 7; 4. kenti. qarTveli qalis dResaswauli: anasta­
28. leli (levan metreveli). anastasia eris- sia erisTavi-xoStaria // Teatri da cxovreba.
Tav-xoStarias iubile // komunisti. - 1924. - 11 - 1924. - #8. - gv. 7;
marti. - #58. - gv. 5; 5. mamacaSvili, elene. adresi a. erisTav-xoSta­
29. mamacaSvili, elene. adresi a. erisTav-xoSta- rias XII teqnikumis mowafeTagan // Teatri da
rias XII teqnikumis mowafeTagan // Teatri da cxovreba. - 1924. - #8. - gv. 7;
cxovreba. - 1924. - #8. - gv. 7; 6. mowodeba sruliad saqarTvelos mweralTa ka­
30. mwerali qalis an. erisTav-xoStarias iubile: vSirisagan anastasia erisTav-xoStarias saiu­
[informacia] // komunisti. - 1924. - 12 ianvari. - bileo komitetisa. - 1924. - 9 marti;
#10. - gv. 3; 7. xuroZe, varlam. qarTuli literaturis Tema­
31. q-i m. anastasia erisTav-xoStaria // wiTeli sxi- tiurad ganxilva me-XIX saukunidan Tebervlis
vi. - 1924. - #2-3. - gv. 21-22; revoliuciamde: [damxm. wigni Sromis skolis
32. radiani, S. anastasia erisTav-xoStaria: sa­ meore safexurisaTvis]. - tf.: politkato­
mwerlo moRvaweobis 50 wlis Sesrulebis gamo rRelTa maRaziis gamocema, 1927 (poligraf­
// literaturuli saqarTvelo. - 1939. - 10 ivni­ tr. me-2 st.). - gv.: 97, 99;
si. - #17. - gv. 2; 8. gomarTeli, iv. // erTdrouli gazeTi `daexma­
33. Wyonia, al. anastasia erisTav-xoStaria: [ra­ re invalids~. - 1930. - #2;
dioprogramebi]. - 1941. - 25 maisi. - #17; 9. muSa. - 1938. - 7 ianvari. - #5;
34. mariamiZe, l. // axalgazrda komunisti. - 1946. - 10. JRenti, b. qarTuli sabWoTa proza // litera­
2 ivlisi. - #79; tura da xelovneba. - 1947. - 7 noemberi. - #42-
35. JRenti, besarion. // saxalxo ganaTleba. - 1946. 43.
- 4 ivlisi. - #29;
36. Wilaia, s. anastasia erisTav-xoStaria: litera­ erqomaiSvili, aleqsandre mixeilis
turuli moRvaweobis 60 wlisTavis Sesrule­ Ze (1887 – ) – kooperator-ekonomisti da revo­
bis gamo // literatura da xelovneba. - 1946. - 28 lucioneri, profesori, – guriidan (daibada
ivnisi. - #27; komunisti. - 30 ivnisi. - #130; ozurgeTis mazris sof. wiTelmTas), – umaR­
37. Жгенти, Б. А. Г. Эристави-Хоштария: К 60-летию lesi ganaTlebiT, – eqsternad Caabara umaR­
литературной деятельности // Заря Востока. - lesi saswavleblis ekonomiuri fakultetis
1946. - 30 июня. - #130; sagnebi. ori wliT mivlinebuli iyo sazRvar­
38. К 60-летию литературной деятельности А. Г. gareT samecniero mizniT da berlinis univer­
Эристави-Хоштария // Заря Востока. - 1946. - 28 sitetSi muSaobda. germaniidan dabrunebis
июня. - #128; Semdeg waradgina disertacia: `mogebis pro­
39. anastasia erisTav-xoStaria - mwerali-humanis- blema kooperaciaSi~.
ti // literatura da xelovneba. - 1951. - 8 maisi. revoluciur moZraobaSi Caeba 1905 wels,
- #18; rogorc rsdmp internacionalistebis jgu­
40. anastasia erisTav-xoStaria: [nekrologi] // ko­ fis wevri. 1907 wels ganjis cixeSi Casves da 4
munisti. - 1951. - #105. - 6 maisi; wlis katorRa miusajes samudamo gadasaxle­
41. anastasia erisTav-xoStarias dakrZalva // li­ biT cimbirSi. revoluciis Semdeg, 1917 wels,
teratura da xelovneba. - 1951. - 8 maisi. - #18; krasnoiarskis social-demokratiuli parti­
42. saqarTvelos ssr sabWoTa mweralTa kavSiris is bolSevikebis komitetis wevrad muSaobda;
wevris, gamoCenili qarTveli mwerlis anasta­ maisSi, menSevikuri mTavrobis dros, – Tbili­
sia erisTav-xoStarias xsovnis ukvdavyofis sis bolSevikur organizaciaSi. 1921 wlidan
Sesaxeb: saq. ssr ministrTa sabWoSi // komunis­ sabWoTa saqarTvelos respublikis sasursa­
ti. - 1951. - #105. - 6 maisi; To komisari iyo, 1923 wels – cekavSiris Ta­
43. Об увековечении памяти члена союза совет­ vmjdomare, 1921 wels – amierkavkasiis safi­
ских писателей Грузии, выдающейся грузин­ской nanso komisariatis kolegiis wevri, 1925 wels
писательницы Анастасии Георгиевны Эристави- – amierkavkasiis sagareo da saSinao vaWrobis
Хоштария: В совете Министров Груз. СССР // komisari; amave wlidan leqciebs kiTxulobda
Заря Востока. - 1951. - 6 мая. - #105. saqarTvelos universitetSi, _ kooperaciis

95
Teoriisa da istoriidan. 1926 wels Tbili­ 2. axali ekonomiuri politika da sasursaTo sa-
sis saxelmwifo universitetis ekonomiuri xalxo komisariatis amocanebi // komunisti. -
fakultetis dekani iyo, bolos – pedagogiu­ 1921. - 8 dekemberi. - #231. - gv. 2;
ri institutis direqtoris Tanamdebobis aR­ 3. erTi Tu ori kooperacia: [saqarTveloSi] // ko-
msrulebeli. saxelmwifo universitetis eko­ munisti. - 1921. - 28 agvisto. - #146. - gv. 1;
nomiuri fakultetis dadgenilebiT, daikava 4. kidev sasursaTo gadasaxadis Sesaxeb: gadasa-
docentis, xolo 1932 wels, sakvalifikacio xadis cxovrebaSi gatarebis praqtikuli gegma
komisiis daskvniT, – profesoris Tanamdebo­ // uwyebebi saqarTvelos komunisturi partiis
ba. (b) centraluri komitetisa. - 1921. - #5. - gv.
14-15;
calke gamocemulia: 5. kompartiis morigi amocanebi // uwyebebi saqar-
1. sasursaTo gadasaxadi saqarTveloSi. - tf.: Tvelos komunisturi partiis (b) centraluri
saxelmw. gam-ba, 1921 (centr. komitetis st.). - komitetisa. - 1921. - #2. - gv. 2-5;kooperacia da
55 gv.; sasursaTo organoebi // komunisti. - 1921. - 2-3
2. kooperacia saqarTveloSi. - tf.: saqarTvelos seqtemberi. - #150-152. - gv. 1;
soc. fed. sabWoTa respublikis centraluri 6. mTliani muSaTa kooperativi TbilisSi // komu-
kooperatiul kavSiri. cekavSiri, 1923. - 290, nisti. - 1921. - 15 ivlisi. - #109. - gv. 1-2;
[1] gv.; 7. provokatorebis sayuradRebod: [provokacie-
3. mTliani sasoflo-sameurneo gadasaxadi da bi abreSumis parkis monopoliis gamo] // komu-
nisti. - 1921. - 9 ivlisi. - #104. - gv. 2;
misi praqtikulad ganxorcieleba. - tf.: saq.
8. ramodenime sityva sasursaTo gadasaxadis po-
soc. fed. sabWoTa respubl. sax. sasurs. kom.
litikur da ekonomikur winamZRvrebis Sesaxeb
gam., 1923 (stamba saq. centr. koop. kavS.). - 72
// saxelmwifo sasursaTo komisariatis biule-
gv.;
teni. - 1921. - #1-2. - gv. 4-5;
4. Единый сельскохозяйственный налог / А.М.
9. raSia saqme: [gamoxmaureba baxtaZis werilze] //
Еркомайшвили. - Тифлис: Наркомфин ЗСФСР
komunisti. - 1921. - 22 dekemberi. - #217. - gv. 2;
Фин.-экон. бюро, 1923 (1-я тип. Полиграфотд.
10. rodis mivaRwevT naturaluri gadasaxadebis
ВСНХ Грузии). - 93 с.;
Sedegebs // komunisti. - 1921. - 9 oqtomberi. -
5. Кооперация в Грузии / А.М. Еркомайшвили. -
#181. - gv. 1;
Тифлис: Цекавшири, 1923. - 233 с.;
11. sasursaTo gadasaxadis Sesaxeb // uwyebebi
6. kooperacia da saxelmwifoebrivi vaWroba. -
saqarTvelos komunisturi partiis (b) cen-
tf.: cekavSiri, 1924. - 40 gv.;
traluri komitetisa. - 1921. - #2. - gv. 8-10;
7. Кооперация и государственная торговля / А. М.
12. saqarTvelos sasursaTo mdgomareoba // komu-
Еркомайшвили. - Тифлис: Центр. кооп. союз Сов.
nisti. - 1921. - 9-10 ivlisi. - #104-105. - gv. 2-3;
Соц. Респ. Грузии (Цекавшири), 1924. - 32 с.;
13. SeTanxmebuli gamosvla bazarze: [sabazro fa-
8. TviTnebiTi gadasaxadebi. - tf.: a.k.s.f.s.r. fin­
sebis mowesrigebisaTvis] // komunisti. - 1921. -
saxkomis gamocema, 1925 (samxedro komisaria­
28 oqtomberi. - #197. - gv. 1;
tis st.). - 28 gv.;
14. amier-kavkasiisa kooperaciis gaerTianeba //
9. kooperaciis Teoria da istoria: [VIII nawilad]. komunisti. - 1922. - 24 ianvari. - #18. - gv. 1;
- tf.: cekavSiri, 1925. - 383 gv.; 15. axalcixisa da axalqalaqis mazraSi: [werilebi]
10. Как получить крестьянину дешевый с.-х. кредит / // komunisti. - 1922. - 27 agvisto. - #196. - gv. 2;
А. Еркомайшвили. - Тифлис: Наркомфин ЗСФСР, 16. gavaerTianoT amier-kavkasiis kooperacia //
1925 (Тип. Воен. комиссариата). - 31 с.; komunisti. - 1922. - 17 marti. - #61. - gv. 2;
11. Незаконные или самочинные налоги / А. 17. ekonomiuri urTierToba moskovTan: [saubari
Еркомайшвили. - Тифлис: Наркомфин ЗСФСР, sursaTis saxalxo komisarTan] // komunisti. -
1925 (Тип. Воен. Комиссариата). - 29 с.; 1922. - 4 ivnisi. - #125. - gv. 3;
12. Развитие кооперативной мысли / А. 18. komunizmi Tu kapitalizmi: [axali ekonomi-
Еркомайшвили. - Тифлис: Заккнига, 1925. - 243 с.; kuri politikis gagebisaTvis] // komunisti. -
13. mogebis problema kooperaciaSi. - tf.: tfili­ 1922. - 21 ianvari. - #16. - gv. 1;
sis un-ti, 1930 (cekavSiris st.). - 153 gv.; 19. kooperacia axali ekonomiuri politikis pi-
14. kolmeurneoba, misi organizacia da praqtika. robebSi // komunizmis droSa. - 1922. - #1. - gv.
- tf.: cekavSiris ga-ma, 1931 (cekavSiris st.). - 34-36;
136 gv. 20. kooperaciis principebi // komunizmis droSa. -
1922. - #1. - gv. 34-39;
gamoqveynebulia: 21. maS rogor movawyoT saxelmwifoebrivi vaWro-
1. finansiuri mdgomareoba Cveni kooperativebi- ba?: [sadiskusio] // komunisti. - 1922. - 6 oqtom-
sa // kavSiri. - 1920. - #23-24. - gv. 3-4.; beri. - N229. - gv. 1;

96
22. meabreSumeoba da parkis operacia saqarTve- 41. kooperacia da politikuri partiebi // komu-
loSi // komunisti. - 1922. - 18 oqtomberi. - nisti. - 1923. - 19-21 ianvari. - #14-15. - gv. 2-3;
#239. - gv. 3. - 1922. - 19 oqtomberi. - #240. - gv. 42. kooperaciis nivTieri RonisZiebani // komunis-
2-3; ti. - 1923. - 28 oqtomberi. - #249. - gv. 2; 2 noem-
23. mTliani naturaluri gadasaxadi // komunisti. beri. - #253. - gv. 2-3;
- 1922. - 13 ivnisi. - #131. - gv. 4; 43. matylis Sekrebisa da realizaciis Sesaxeb
24. momxmarebeli kooperacia saqarTveloSi da amier-kavkasiis masStabiT // komunisti. - 1923.
Cveni amocanebi // komunisti. - 1922. - 26 noembe- - 25 marti. - #67. - gv. 2;
ri. - #272. - gv. 1; 44. menSevikebi da kooperacia // komunisti. - 1923.
25. proletariati da glexoba // komunisti. - 1922. - 27 ianvari. - #19. - gv. 2. - 1923. - 28 ianvari. -
- 7 noemberi. - #256. - gv. 3; #20. - gv. 2;
26. ra jdeba sasursaTo gadasaxadis akrefa: [sa- 45. mTliani sasoflo-sameurneo gadasaxadi // ko-
qarTvelos masStabiT] // komunisti. - 1922. - 22 munisti. - 1923. - 4 maisi. - #99. - gv. 1;
agvisto. - #191. - gv. 1; 46. mTliani sasoflo-sameurneo gadasaxadis kam-
27. sasursaTo gadasaxadi // komunisti. - 1922. - 3 paniis Sedegebis gamo // komunisti. - 1923. - 29
ianvari. - #2. - gv. 1; dekemberi. - #299. - gv. 1;
28. sasursaTo gadasaxadi da sabWoTa xelisufle- 47. miwis reformis mniSvneloba Cveni soflisa-
bis mtrebi // komunisti. - 1922. - 11 agvisto. - Tvis // komunisti. - 1923. - 4 marti. - #50. - gv. 1;
#183. - gv. 1; 48. praqtikuli nabijebi: [mTliani sasoflo-sa-
29. sasursaTo gadasaxadis Sedegebi saqarTvelo- meurneo gadasaxadis ganxorcielebis saqmeSi]
Si 1921 da 1922 wlebSi // komunisti. - 1923. - 23 // komunisti. - 1923. - 24 maisi. - #116. - gv. 1;
marti. - #65. - gv. 2-3; 49. sagadasaxado politika da perspeqtivebi
amier-kavkasiaSi // komunisti. - 1923. - 27-28
30. sasursaTo politika: [moxseneba saqarTvelos
ivnisi. - #145-146. - gv. 1;
komunisturi partiis pirvel yrilobaze] // ko-
50. savaliuto vakxanalia: [sadiskusio Tema] // ko-
munisti. - 1922. - 5 Tebervali. - #28. - gv. 1-2;
munisti. - 1923. - 12 maisi. - #106. - gv. 1;
31. saxalxo sasursaTo komisariati da emisia // ko-
51. sasoflo-sameurneo gadasaxadis akrefa // ko-
munisti. - 1922. - 3 marti. - #49. - gv. 2;
munisti. - 1923. - 12 oqtomberi. - #234. - gv. 1;
32. saxalxo sasursaTo komisariati da koopera-
52. sasoflo-sameurneo gadasaxadis Sesaxeb // ko-
cia // komunisti. - 1922. - 19 Tebervali. - #40.
munisti. - 1923. - 19-20 ivnisi. - #138-139. - gv.
- gv. 2;
1-2-3;
33. saxelmwifo vaWrobis organizacia // komunis-
53. sasoflo-sameurneo kooperacia // komunisti. -
ti. - 1922. - 7 seqtemberi. - #204. - gv. 2. - 1922.
1923. - 16 marti. - #59. - gv. 2;
- 8 seqtemberi. - #205. - gv. 2;
54. sasursaTo gadasaxadis Sesaxeb // komunisti. -
34. ubadruki kooperatorebi: [gazeT `komunis-
1923. - 6 aprili. - #77. - gv. 1;
tis~ 1922 wlis #149 moTavsebul s. ComaxiZis
55. gadaudebeli amocana: [kooperatiul muSakTa
sapasuxo werilis gamo] // komunisti. - 1922. - 4
momzadebis Sesaxeb] // komunisti. - 1924. - 12 oq-
ivlisi. - #149. - gv. 3-4;
tomberi. - #234. - gv. 1;
35. ubadruki `kooperatorebi~: [Tbilisis koo-
56. dabrkolebani Cvens kooperatiul muSaobaSi //
perativebis kavSiris rwmunebulTa krebaze] //
komunisti. - 1924. - 7 ivnisi. - #129. - gv. 1;
komunisti. - 1922. - 23 ivnisi. - #140. - gv. 3;
57. diskusia cekavSiris da warmokavSiris ur-
36. werili redaqciis mimarT: [gazeT `zaria vos-
TierTdamokidebulebis garSemo: [werilebi] //
tokas~ N153 mowinave werilis sapasuxod, ro- komunisti. - 1924. - 4 marti. - #52. - gv. 3;
melic Seexeboda sasursaTo komisariats] // 58. kanonis darRveva ar SeiZleba: [sergo orjoni-
komunisti. - 1922. - 20 dekemberi. - #292. - gv. 3; kiZis werilze amxanag TaTeiSvilis gamokama-
37. amier-kavkasiis puris produqtis miznebi da Tebis Sesaxeb] // komunisti. - 1924. - 9 Teberva-
amocanebi // komunisti. - 1923. - 15 aprili. - li. - #33. - gv. 1;
#84. - gv. 2; 59. kvireuli mimoxilva: kooperaciis Sesaxeb // ko-
38. amx. bibineiSvilis ganmartebas xelaxla gan- munisti. - 1924. - 29 maisi. - #121;
marteba sWirdeba: [werili `sagadasaxado po- 60. kooperacia da glexkomebi: [saqarTvelos so-
litika da perspeqtivebi amier-kavkasiaSi~] // cialuri uzrunvelyofis saxalxo komisaria-
komunisti. - 1923. - 26 ivlisi. - #170. - gv. 1; tis da cekavSiris gamgeobis Tavmjdomaris mi-
39. angariSis Sedgena da gamocema saWiro iyo: marTva] // komunisti. - 1924. - 11 ivlisi. - #156.
[recenzia] // komunisti. - 1923. - 21 noemberi. - - gv. 1;
#268. - gv. 1; 61. kooperacia da saxelmwifo vaWroba: rezolu-
40. kooperacia da `makrateli~ // komunisti. - 1923. cia: [amx. erqomaiSvilis moxsenebis gamo] // ko-
- 28 dekemberi. - #298. - gv. 1; munisti. - 1924. - 30 aprili. - #98;

97
62. kooperacia da saxelmwifoebrivi vaWroba: bisaTvis // komunisti. - 1925. - 14-16 ianvari. -
[werilebi] // komunisti. - 1924. - 23-26 aprili. #11-13. - gv. 1-2;
- #92-95. - gv. 1; 81. finansuri sazogadoebis daarseba da misi mi-
63. kooperacia da saxelmwifoebrivi SeRavaTe- zani // komunisti. - 1925. - 22 oqtomberi. - #243.
bi kooperaciisaTvis // komunisti. - 1924. - 29 - gv. 1;
aprili. - #97; 82. cekavSiris rwmunebulTa yriloba // komunis-
64. kooperaciis garSemo // komunisti. - 1924. - 18 ti. - 1925. - 4 marti. - #51. - gv. 1;
aprili. - #88. - gv. 1. - 1924. - 19 aprili. - #89. 83. cekavSiris rwmunebulTa yrilobis Sedegebi //
- gv. 1; komunisti. - 1925. - 22 marti. - #65. - gv. 1;
65. kooperaciis sakiTxebi: instruqtorTa yri- 84. kooperacia da mrewveloba // komunisti. - 1926.
lobis Sedegebi // komunisti. - 1924. - 11 ivnisi. - 9 seqtemberi. - #205. - gv. 1;
- #132. - gv. 1; 85. sasoflo-sameurneo kooperaciis sakiTxebi //
66. ori kooperaciuli centri saqarTveloSi // komunisti. - 1926. - 14 marti. - #58. - gv. 1; 26
komunisti. - 1924. - 4 marti. - #52; marti. - #67; 28 marti. - #69;
67. pasuxi oponentebs: [ori kooperatiuli cen- 86. cekavSiris aTi wlisTavi // komunisti. - 1926. -
tris arsebobis garSemo] // komunisti. - 1924. - 25 dekemberi. - #296. - gv. 3;
11 marti. - #58. - gv. 3-4; 87. dauviwyari p. gobroniZe: [partiis muSaki] // ko-
68. saerTaSoriso kooperaciuli kongresi gentSi munisti. - 1927. - 13 ivlisi. - #157. - gv. 3;
// komunisti. - 1924. - 28 oqtomberi. - #247. - gv. 88. profesori zombarti karl marqsis winaaRm-
2. - 1924. - 30 oqtomberi. - #249. - gv. 3; deg // komunisti. - 1929. - 10 Tebervali. - #33.
69. saqarTvelos kooperacia da saerTaSoriso - gv. 3;
kooperatiuli aliansi // komunisti. - 1924. - 5 89. kondratievSCina saqarTveloSi: sastiki brZo-
ivlisi. - #151. - gv. 1; la kondratievSCinis damxmare memarjvene - me-
70. qarTveli menSevikebi da evropis sinamdvile // marcxene oportunizmis winaaRmdeg: moxseneba
komunisti. - 1924. – 16 oqtomberi. - #237. - gv. 1; safinanso kooperatiul institutis sajaro
71. 1925-26 wlis sasoflo-sameurneo gadasaxadis krebaze // komunisti. - 1930. - 10 dekemberi. -
Sesaxeb // komunisti. - 1925. - 21 ivnisi. - #140. - #289. - gv. 2;
gv. 2; 90. kooperatiuli mSenebloba // komunisti. - 1931.
72. arCevnebi kooperatiul organizaciebSi // ko- - 25 Tebervali. - #47. - gv. 8;
munisti. - 1925. - 17 oqtomberi. - #239. - gv. 1; 91. Cemi Secdomebi: [misi wignis `kolmeurneoba,
73. kooperatiuli krediti sasoflo meurneoba- misi organizacia da praqtika~] // komunisti. -
Si: [diskusiis wesiT] // komunisti. - 1925. - 16 1931. - #155;
ianvari. - #13. - gv. 1; 92. marqsizm-leninizmi omis Sesaxeb // bolSeviki. -
74. kooperacia Tu spekulacia: [damaxinjebebi 1933. - #3-4;
Tbilisis fostalkoopis xelmZRvanelebis mu- 93. msoflio krizisi da socializmi Tanamedrove
SaobaSi] // komunisti. - 1925. - 18 oqtomberi. - etapze // mnaTobi. - 1933. - #8-9.
#240. - gv. 1;
75. kooperaciis saerTaSoriso gaerTianeba da mis Sesaxeb:
Cveni amocanebi = kooperaciis saerTaSoriso 1. Советское строительство: [Статьи] // Правда
dRe: [werilebi] // komunisti. - 1925. - 4 ivlisi. - Грузии. - 1921. - 5 марта. - #4. - С. 3;
#151. - gv. 2; 2. bibineiSvili, b. mokle ganmarteba amx. erqo-
76. sagadasaxo politika da kooperacia: [kamaTis maiSvilis werilis gamo: [gamoxmaureba] // komu-
wesiT] // komunisti. - 1925. - 20 oqtomberi. - nisti. - 1923. - 6 ivlisi. - #153. - gv. 1. – [recen-
#241. - gv. 1; zia a. erqomaiSvilis werilze «sagadasaxado
77. sasoflo-sameurneo gadasaxadis garSemo: [ga- politika da perspeqtivebi amier-kavkasiaSi».
dasaxadis sworad gatarebis Sesaxeb soflad] «komunisti» #146];
// komunisti. - 1925. - 1 Tebervali. - #26. - gv. 3. buaCiZe, i. (i. b.). a. m. erqomaiSvili: bibliogra-
1. - 5 Tebervali. - #29. - gv. 1. - 7 Tebervali. - fia // komunisti. - 1923. - 10 noemberi. - #259.
#31. - gv. 1. - 8 Tebervali. - #32. - gv. 1; - gv. 4;
78. sasoflo-sameurneo krediti // komunisti. - 4. meTvalyure. wyalSi gadayrili fulebi: nimu-
1925. - 4 agvisto. - #176. - gv. 1. - 7-9 agvisto. Si Cveni `momWirneobisa~: [recenzia] // komunis-
- N179-181. - gv. 1-4; ti. - 1923. - 11 noemberi. - #260. - gv. 1;
79. saSemosavlo gadasaxadebis kanonis Secvlis 5. Cveni mudmivi TanamSromlebi: [m. cxakaia, m.
sakiTxi // komunisti. - 1925. - 3 noemberi. - oraxelaSvili, f. maxaraZe, a. erqomaiSvili -
#253. - gv. 1; portretebi] // komunisti. - 1924. - 27 ivnisi. -
80. soflis kooperatiuli aparatis gajansaRe- #145. - gv. 2;

98
6. m-li g. leninuri TeoriisaTvis sakolmeurneo hasan beguri, patara sayvareli), monadireebis
mSeneblobis sakiTxebSi: bibliografia // komu- simRera – Svai baSvi da sxva mravali.
nisti. - 1931. - 21 maisi. - #15. - gv. 4. 1924 wels, saqarTvelos ganaTlebis sa­
xalxo komisariatis mowveviT (kompozito­
wyaro: rebis – d. arayiSvilis, m. balanCivaZis, z. fa­
1. avtobiografia; liaSvilisa da k. focxveraSvilis xelmZRva­
2. zemoTxsenebuli Sromebi. nelobiT), am gundis 25-mde simRera gadaiRes
gramofonze, xolo 10 simRera notebze Caiwe­
erqomaiSvili, artem gigos Ze (1888, ra (Zveli Svidkaca, elesa da sxv.). 1926 wels,
7/X – ) – xalxuri momReral-lotbari, – da­ baTums ruseTidan Camosulma kompozitorma,
savleT saqarTvelos muSa-glex momReralTa lev. qorqaSvilis TaosnobiT, gadaiRo misi
eTnografiuli gundis xelmZRvaneli, – guri­ 12-mde simRera. 1930 wels, kir. paWkorias da
idan. daibada sof. askanaSi, miwis muSa-glexis m. jiRauris gundebTan erTad, Tavisi gundiT
ojaxSi. soflis skolis damTavrebis Semdeg koncertebi gamarTa: leningradsa da mosko­
sasoflo meurneobaSi daiwyo muSaoba. simRe­ vSi – ianvarSi da xarkovSi – TebervalSi. le­
ra TavisiT Seiswavla mamisgan. imdenad cno­ ningradis 19-ma profesorma da docentma es
bili Seiqmna, rom 1911-1917 wlebSi, senakis koncertebi qebiT moixsenia (`Изумительное
mazris soflebSi, sxvadasxva gundis maswavle­ мастерство гурийцев, эпическая мощь Имеретии,
blad miiwvies; umTavresad, miwis muSebs aswa­ лирическая плавность Кахетинцев~). aseve, didi
vlida gurul da megrul simRerebs unotod, qebiT aRniSna v. muzalevskim am gundis mier
zepirad, smenis mixedviT. guruli simRerebis Sesruleba, romelSiac
1917 wels guriaSi Camoayaliba gundi ma­ `Каждый певец исполняет самостоятельную партию.
mis, Zmebis – ananias da ladikos, giorgi babi­ Образуется мастерски разработанный вокальный
loZis, ZmaTa – ilarion da dimitri pataraie­ ансамбль~. a. erqomaiSvili, agreTve, xelmZRva­
bis da sxvaTa monawileobiT, sul 11 kacisa­ nelobda aWaris xalxuri simRerisa da cekvis
gan; am gundiT mTeli dasavleT saqarTvelo ansambls, romlis koncertebs xalxi gulTbi­
Semoiara da yvelgan aRtaceba gamoiwvia. lad xvdeboda.
1923 wels baTumis mtvirTav muSaTa gund­ a. eqromaiSvilma, gundis xelmZRvanelo­
ma miiwvia lotbarad. gundi Sesdgeboda 20 ka­ bis garda, Seqmna 70 simRera, dawera 50-ze meti
cisagan, romelic, umTavresad, xalxur simRe­ leqsi.
rebs swavlobda da asrulebda, xmarobda,
agreTve, dolsa da Congurs, gamowyobilebi wyaro:
iyvnen Caqvurad. gundma baTumis saxelmwifo 1. rioniZe, g. dauviwyari dReebi: momReralTa
TeatrSi gamarTa koncerti. gundebis Sejibris Sesaxeb quTaisSi // komunis­
1924 wels, meliton kuxianiZesTan erTad ti. - 1927. - 21 maisi. - #113. - gv. 3;
moiara mTeli saqarTvelo da a/k zogierTi 2. meRvineTuxucesi, k. saqarTvelos respublika.
qalaqi, sadac gamarTa xalxuri simRerisa da saqarTvelos momReral gundebis olimpiada //
cekvis koncertebi. misma gundma 1927 wlis komunisti. - 1929. - #148. - gv. 6;
15-17 maiss quTaisSi, saxalxo momReralTa 3. saqarTvelos respublika. momRerali gunde­
pirvel SejibrSi, maro TarxniSvilTan erTad, bis olimpiada // komunisti. - 1929. - 2 ivlisi.
pirveli jildo miiRo, xolo 1929 wels, q. Tbi­ - #149. - gv. 4;
lisSi mowveul sruliad saqarTvelos olim­ 4. sruliad saqarTvelos momReral gundebis
piadaSi xelmZRvanelobda baTumis saxelmwi­ olimpiada // droSa. - 1929. - #12;
fo gunds da xalxuri simRerebis saukeTesod 5. Аракишвили, Д. И. Краткий исторический обзор
SesrulebisaTvis, 31 gunds Soris, damouki­ грузинской музыки / Д. И. Аракишвили. - Тбилиси:
debliv miiRo pirvelive jildo (am gundSi, Госиздат Грузии Муз.-лит. сект., 1940. - Стр. 65;
sxvaTa Soris, monawileobda ori moxuci: mama­ 6. komunisti. - 1941. - 11 maisi. - #109;
misi gigo (80 wlis) da biZa – giorgi babiloZe 7. berZeniSvili, gr. momRerali ojaxi // litera­
(86 wlis), agreTve, Svilebi: damiane (12 wlis), tura da xelovneba. - 1949. - #42.
Sura (10 wlis) da Zmebi – anania da ladiko).
gundi asrulebda 200-mde xalxur (umTavre­ erqomaiSvili, gigo ivanes Ze _ xalxu­
sad, gurul) simReras, maTSi 25-mde – revolu­ ri momRerali, Svili guriaSi siyrmidanve
ciurs. mis repertuarSi iyo: yanuri (yanaSi mu­ askanel bulbulad wodebul, asaTianis ymis,
Saobisas samReri), muSuri elesa (tvirTis sa­ ivane erqomaiSvilisa. ukve davaJkacebulma,
zidavi simRera), mgzavruli – ori piri, mayru­ giorgi babiloZesa da giorgi iobaSvilTan
li simRerebi, saRiRino simRerebi (salxino, erTad, momReralTa sameuli (trio) Seqmna,

99
romelmac mTel guriaSi gaiTqva saxeli. saamo mefis generali alixanov-avarieli gaZlie­
xma hqonda, simRera uyvarda, swavlobda, sxva­ rebuli razmiT sdevnida n. erqomaiSvils da
sac aswavlida, Tu vismes simReraSi siyalbes ramdenjerme ojaxi auwioka. soflebs dauwyo
SeniSnavda, vidre ar Seaswavlida, ar moeSve­ awiokeba, qalebs gaupatiureba, risTvisac n.
boda xolme. revoluciur moZraobas Tanau­ erqomaiSvili TviT gamocxadda (1906 wlis 17
grZnobda, 1904 wlis miwuruls Tavis Svils marts) damsjeli razmis ufros krilovTan,
marselioza Seaswavla da, 1905 wels, Tavis romelic uqmad Sexvda, xolo boqaulma, di­
Svilebsa da megobrebTan erTad, revolu­ mitri melaZem, mokvla daupira, magram n. er­
ciur gamosvlebSi simReriT gamovida. monawi­ qomaiSvili kazakebiT SemozRuduli alyidan
leobda reaqciis Savbnel ZalebTan Setake­ gaiqca. igi Seipyres (1906), quTaisis cixeSi
baSi. xalxis mier arCeviT, gogieT-makvaneTis Casves da gaasamarTles `guriis respublikis~
asisTavadac iyo. misi Svilebi arian cnobili gamo. masTan erTad gasamarTlebulebi iyvnen:
xalxuri momRerlebi _ artem, anania da ladi­ benia CxikviSvili, g. mamulaiSvili, raJden xo­
ko. sul 10 Svili hyavda: 5 qali, 5 vaJi. suyve­ meriki, sirma totoCava, mose tuRuSi, parmen
la simReris niWiT dajildoebuli. ToTibaZe, imedaiSvili, ser. surgulaZe, simon
Rlonti da lomjaria. gasamarTleba daiwyo
wyaro: Tbilisis saolqo samosamarTlo palataSi,
1. berZeniSvili, gr. momReralTa ojaxi // lite­ sadac braldebulni cixidan gaZlierebuli
ratura da xelovneba. - 1949. - #42. mcvelebis TanxlebiT dahyavdaT etliT, dau­
qmebuli quCiT. gasamarTlebis dros bral­
erqomaiSvili, nestor ivanes Ze debulebma sasamarTloSi aurzauri atexes,
(1862, 1/IX – ) – revolucioneri, – `guriis res­ – TviT n. erqomaiSvilma palatis Tavmjdoma­
publikis~ erTi wiTelrazmelTagani, – nasaki­ res, ionins, baSluRi (yabalaxi) esrola TavSi,
ralis Setakebis erTi aqtiuri monawileTaga­ ris gamoc saqme odesaSi gadaitanes gasarCe­
ni, politkatorReli, – upartio, pensioneri, vad. gaasamarTles 1908 wels. palatam bral­
– guriidan (daibada sof. wiTelmTas, Semoq­ debulTagan ori gaaTavisufla, eqvss miusaja
medis Temis meurne-glexis ojaxSi), Sinauri samudamo cimbiri, benia CxikviSvils _ 4 weli
swavliT. 1903 wlidan revoluciur muSaobas katorRa, xolo n. erqomaiSvils ki _ 6 weli ka­
awarmoebda rsdmp guriis organizaciaSi, ro­ torRa. 1913 wlamde ijda Tbilisis, odesis da
gorc guriis komitetis wevri, Semoqmedis vologdis cixeebSi, xolo 1914-1917 wlebSi _
raionis samxedro warmomadgeneli – wiTeli cimbirSi, eniseiskis guberniis sofel taree­
razmis meTaurTagani. glexTa Soris avrce­ voSi iyo gadasaxlebuli.
lebda aralegalur literaturas. 1905-1906 revoluciis Semdeg samSobloSi dabrun­
wlebSi, baTumis sdp organizaciis mxriT, me­ da da, rogorc politkatorRelTa sazoga­
brZol razmelTa Soris agitacias eweoda. doebis wevri (#1661), iRebda pensias.
umTavresad, dakisrebuli hqonda iaraRis mo­
poveba, romelsac, davalebisamebr, revolu­ mis Sesaxeb:
ciur organizaciebs urigebda. 1. ~guriis respublika~ // savaWro gza. - 1908. - 16
n. erqomaiSvilma, sxvaTa Soris: 1. ori oqtomberi. - #14. - gv. 2-3;
amxanagis (porfile CxaiZis da anton kvaSalis) 2. k. a. guriis respublikis saqme: sakuTar kores-
TanamonawileobiT iaraRi ahyara ozurge­ pondentisagan // imedi. - 1908. - 17 oqtomberi.
Tis samazro policiis sammarTvelos (30-de - #5. - gv. 1-2.
straJniks); 2. baTumSi erTi amxanagis Tanxle­
biT 7 `gorodovoi~ ganaiaraRa; 3. 1905 wlis wyaro:
oqtomberSi monawileoba miiRo nasakiral­ 1. avtobiografiuli cnobebi;
ze (guriaSi) kazakebTan SetakebaSi da sxv. 2. politkatorRelTa sazogadoebis wevrobis
(am dros baTumSi qarTvel mahmadianTagan bileTi #1661;
revoluciur moZraobaSi monawileobdnen 3. revoluciis muzeumi;
abaSiZeni – memed, ziabeგ da sxv., romlebTa­ 4. Участники русского революционного движения эпохи
nac n. eqromaiSvili Tavs ifaravda da iaraRs борьбы с царизмом: Биографический указатель
inaxavda). gen. alixanov-avarieli ozurgeTSi членов Всесоюзного Общества политических
rom Semovida xalxis dasasjelad, n. erqo­ каторжан и ссыльно-поселенцев / Всесоюзное о-во
maiSvilma 300-mde glexi Semoiyvana urmebiT, политических каторжан и сс.-поселенцев. - Москва:
viTomda gzis gasakeTeblad, aq moulodne­ изд-во Всесоюзного о-ва политич. каторжан и
lad wiTeli droSebi aafrialebina da revo­ ссыльно-поселенцев, 1927 (27-я тип. «Красная
luciuri simRerebiT demonstracia gamarTa. печать» при изд-ве Ком. акад.). - Стр. 89;

100
5. Политическая каторга и ссылка: Биогр. справочник mwerlobaSi monawileobda 1923 wlidan
членов О-ва политкаторжан и ссыльно-поселенцев (leqsebs aTavsebda Jur. `grdemlSi~). agre­
/ Всесоюз. о-во полит. каторжан и ссыльно- Tve, muSaobda literaturuli da Teatralu­
поселенцев. - Москва: Изд-во Всесоюз. о-ва ri kritikis dargSi.
политкаторжан и ссыльно-поселенцев, 1929 (тип. l. esakia araerTxel dajildovda fula­
лит. им. Воровского). – Стр. 179. di jildoTi (1932 wels – 3000 maneTiT, 1934
6. JRenti, Tengiz. 1905 weli guriaSi / p/mg. red. wels – sapatio sigeliT, 1935 wels – sapatio
e. bedia. - [tf.]: saq. k.p.(b)c.k. partgamomcemlo­ niSniT (ГУК) da sxv.). iyo xelovnebis muSakTa
bis ga-ma da me-II st., 1936. – gv.: 87, 118; kavSiris centraluri komitetis wevri, aq­
tiurad monawileobda sazogadoebriv muSao­
esakia, leonardo [leo] dimitris Ze baSi, daundoblad ibrZoda xalxis mterTa ga­
(1899 – ) – kinoreJisori, – pirveli xmovani mosamJRavneblad.
filmis damdgmeli, – xelovnebis damsaxure­ 1938 wlis 26 maisidan daniSnuli iqna
buli moRvawe, – samegrelodan (daibada sof. saqarTvelos saxkomsabWosTan arsebul xe­
naesakous, senakis maz., gaRatakebuli aznau­ lovnebis saqmeTa sammarTvelos ufrosis
ris ojaxSi. mamamisi Waladidis metyeve iyo, moadgiled. misi azriT, `xelovnebaSi yvelaze
1905 wels – wiTeli partizani, ojaxidan ga­ mTavaria zomierebis miRweva~.
suli). dedam aRzarda mosarecxeoba-xelsaq­
miT naSovariT da foTis skolaSi miabara. 10 calke gamocemulia:
wlis l. esakia sakuTari SromiT irCenda Tavs 1. axali mxatvroba da niko firosmaniSvili. -
da Tan swavlobda (dReSi 25 kapikad muSaobda tf.: saxelgami, 1927 (poligraftr. 1-li st.).
mWedelTan). 1916 wels daamTavra foTis eqvs­ - 119, [4] gv.: sur.;
klasiani saswavlebeli. msaxurobda mefis ja­ 2. `memarcxeneobis~ memarcxeneoba: (bibliogra­
ris sxvadasxva nawilSi, 1917 wlis revoluciis fia) = Левизна `Левизны~: (Библиография) / leo
Semdeg – saqarTvelos axlad Semdgar me-3 qar­ esakia. – tf., 1927 (poligraftr. 1-li st.). - 36 gv.
Tul msrolelTa aTaseulSi, foTs. denikinis
winaaRmdeg brZolebSi soWis frontze mo­ gamoqveynebulia:
nawileobda. erT-erTi brZolis dros tyved 1. revoluciuri axali mwerloba [ram]: deklara-
Cavarda. tyveTa gacvlis Semdeg msaxurobda cia // komunisti. - 1926. - 26 marti. - #67. - gv. 3;
II aTaseulis fexosan jarSi, axalqalaqs. 1920 2. werili redaqciis mimarT: [suraTis `Saqiri~
wels saartilerio kursebze swavlobda, imave Sesaxeb] // komunisti. - 1932. - 12 noemberi. -
dros, TviTganviTarebas daewafa da prof. S. #262. - gv. 4;
nucubiZis zogadi ganaTlebis saRamos kur­ 3. kinos mwvave sakiTxebis Taobaze // literatu-
sebi daamTavra (1922). 1923 wlidan antireli­ ruli gazeTi. - 1934. - #27;
giur agitacia-propagandas awarmoebda. 4. kinosuraT `Capaevis~ ganxilva marqsizm-le-
1927 wlis ivnisidan l. esakia saqarTve­ ninizmis institutSi: [xelovnebis moRvaweTa
los saxkinmrewvis samxatvro sabWos mdivnad sityviT gamosvlebi] // komunisti. - 1934. - 24
da literaturuli ganyofilebis gamged mu­ dekemberi. - #296. - gv. 3;
Saobda. imave wlis ivnisidan kinoreJisor 5. xalxuri Semoqmedebis saunje: [saqarTvelos
kuleSovis jgufSi daiwyo muSaoba reJiso­ sabWoTa socialistur respublikaSi] // komu­
ris TanaSemwed. 1928 wels dawera sasoflo nisti. - 1938. - 24 seqtemberi. - #220. - gv. 3;
meurneobis koleqtivizaciidan scenari da 6. aleqsandre gvelesianis xsovnas: [xelovnebis
TviTve dadga mxatvruli kinosuraTi `xolt­ damsaxurebuli moRvawe]: [nekrologi] // komu-
ze~, rasac gamarjveba xvda. 1930 wels dadga nisti. - 1943. - 9 ivnisi. - #124; Заря Востока. -
`amerikanka~, _ revoluciis 25 wlis Sesrule­ 1943. - 10 июня. - #124;
bis saiubileo filmi iatakqveSa bolSevikuri 7. niko firosmaniSvili // literatura da xe-
stambis cxovrebidan. am filmmac gaimarjva, lovneba. - 1944. - 26 maisi. - #18 (28);
miiRo meore kategoria. 1932 wels dadga pir­ 8. radiomauwyebloba axali amocanebis winaSe //
veli xmovani mxatvruli filmi `rote fane~ radio. - 1946. - 7 maisi;
(`Saqiri~), esec soflis koleqtivizaciis am­ 9. Cveni amocanebi: saq. ssr ministrTa sabWosTan
saxveli. 1936 wels dadga xmovani filmi `fr­ arsebuli radiokomitetis Tavmjdomaris we-
Tosani mRebari~ _ Cveni aviaciis cxovrebidan. rili // komunisti. - 1946. - 7 maisi. - #91;
1940 wels gadaiRo filmi mesazRvreTa cxo­ 10. radiomauwyebloba axali amocanebis winaSe //
vrebidan _ `qaliSvili gaRmidan~. dawera sce­ komunisti. - 1947. - 7 maisi. - #92;
nari `brma inJineri~, sabavSvo operis libre­ 11. gavaumjobesoT radiomauwyeblobis muSaoba //
to `uZlieresi~ (mus. al. bukiasi) da sxv. agitatoris bloknoti. - 1949. - #8. - gv. 19-40;

101
12. komunizmis ideebis propagandis mZlavri lebiT Tbiliss apirebda wasvlas. imerlebis
saSualeba: [`radios dRe~]: saq. ssr ministrTa abuCad aRebiT gagulisebuli n. esebua 1885
sabWosTan arseb. radiofikaciisa da radio- wlis aprilis 14 eWidava kula gldanels da
mauwyeblobis kom-tis Tavmjdomaris werili // 15 wuTSi dasca, riTac baTumis da masTan mTe­
komunisti. - 1949. - 7 maisi. - #90; li imereTis aRtaceba gamoiwvia da aRTqmuli
13. laparakobs Tbilisi! // mecniereba da teqnika. - jildoc (500 man.) miiRo. radgan gldanelma
1949. - #5. - gv. 13-15. Tavisi pirveli marcxi SemTxvevas miawera,
n. esebua Tbiliss gamoiwvia. n. esebuam kula
mis Sesaxeb: gldaneli TbilisSi, sxvadasxva dros, 4-jer
1. bo. literaturuli weli: disputi xelovne- waaqcia da saxeli gaiTqva. rogorc qarTuli
bis sasaxleSi // komunisti. - 1927. - 30 ianvari. xerxiT moWidavem, saWidaod movlo a/k-sa da
- #23. - gv. 5; ruseTis qalaqebi da yvelgan gaimarjva. n.
2. gordeziani, b. leo esakia: `axali mxatvroba~ // esebuam rostovSi waaqcia ori cnobili moWi­
komunisti. - 1927. - 16 dekemberi. - #285. - gv. 4; dave – Zmebi azonebi (7 wuTSi, jildo miiRo
3. v. xoltze: [kino-feletoni xuT nawilad] // ko- 500 man.), moskovSi – poloneli saxelganTq­
munisti. - 1929. - 4 ianvari. - #2. - gv. 4; muli falavani petlezinski [vl. pitliasins­
4. gogoZe, k. vefxis-tyaosani kinoSi: [rusTave- ki. red.] (woniT 9 fuTi, dasca 8 wuTSi, miiRo
lis Sesaxeb gadaRebuli filmebisa da poemis jildo 1000 man.), peterburgSi monawileoba
ekranizaciis istoriidan] // komunisti. - 1937. miiRo msoflio moWidaveTa CempionatSi. eWi­
- 22 dekemberi. - #292. - gv. 4; dava msoflio falavans emil foss (woniT 10
5. zizRi qarTveli xalxis moRalateebs: [samSo- fuTi, dasca 17 wuTSi, jildod miiRo 3000 ma­
blos moRalateebis, trockistuli jgufis neTi da oqros saaTi). aqedan gaiwvies parizis
mimarT gamotanili ganaCenis gamo] // komunis- msoflio gamofenaze, sadac Camosuli iyvnen
ti. - 1937. - 12 ivlisi. - #158. - gv. 1; sxvadasxva qveynis gamoCenili falavnebi, sa­
6. m. g. frTosani mRebari: [mxatvruli filmi saa- masamde. yvela eseni n. esebuam qarTul Widao­
viacio klubebis muSaobasTan dakavSirebiT] // baSi gamoiTxova. amaTgan mxolod aTs eWidava
komunisti. - 1937. - 8 ianvari. - #6. - gv. 4; da aTive waaqcia 1 saaTsa da 20 wuTSi, risTvi­
7. rusTavelis biografiuli romani: [l. esakias sac daimsaxura msoflio moWidavis saxeli,
scenari, scenaris Tanaavtori pavle ingoro- jildod miiRo 10000 franki da oqros Jeto­
yva]: [saxelmwifo kinos mrewvelobis momavali ni. odesaSi waaqcia (11 wuTSi) bulgareli fa­
dasadgmeli kino suraTi] // literaturuli sa- lavani nikola petre [nikola petrovi. red.]
qarTvelo. - 1938. - 30 ianvari. - #3. - gv. 4. (woniT 9 fuTi, miiRo 500 man.). stambolSi,
wyaro: sulTnis cirkSi myofi 18 moWidave gamoiwvia,
1. avtobiografia; romelTagan mxolod saberZneTis falavani –
2. duduCava, S. saqarTvelos mxatvruli kultu­ devgmiri panaisi kutaliane [panais kutalia­
ra 10 wlis Tavze // mnaTobi. - 1931. - #1-2. - gv. nosi. red.] (woniT 12 fuTi, 80 fuTi simZimis
241; amwevi) eWidava, romelic 20 wuTis ficxeli
3. mdivani, g. // sabWoTa xelovneba. - 1934. - #13; Sexla-Setakebis Semdeg kisruliT dasca.
4. xinTibiZe, a. ukanaskneli maskaradi // litera­ amiT aRtacebulma sulTnis Svilma n. esebuas
turuli gazeTi. - 1934. - #25; saCuqrad 50 oqros lira uboZa, agreTve,
5. axali sabavSvo opera // literatura da xe­ jildod 3000 maneTi da sapatio lenti mis­
lovneba. - 1948. - #1. ca. amis Semdeg, n. esebuas arcerTi msoflio
moWidave ar gadaurCa wauqceveli. msoflio
esebua, nestor ivanes Ze (1863 – 1931, falavanTagan galaxa: klimenti buli, podub­
7/VIII) – saqarTvelos sworupovari erovnu­ ni, giorgi lurixi [georg lurixi. red.] da
li falavani, msoflios uZleveli moWidave, sxv. misi sayvareli fandi iyo Suafexi, – Cai­
revoluciis moRvawe da qvelmoqmedi, – same­ muxlebda, daCoqili cal fexs gamohkravda.
grelodan (daibada Zvel senaks, glexis ojax­ n. esebua 40 wlis ganmavlobaSi ase uZleve­
Si). soflis saministro skolis damTavrebis lad falavnobda da xalxs gmiruli aRtace­
Semdeg baTums, rotSildis navTis qarxanaSi biT aRagznebda. erT-erTi Widaobis dros,
muSaobda Sav muSad. Widaobas bavSvobidanve sparseTis cnobilma falavanma, devgmirma,
misdevda. 1885 wels baTums ewvia a/k saxel­ xerxiT rom vera moaxerxa, ZaliT n. esebuas
ganTqmuli moWidave kula gldaneli, romel­ mklavi mostexa.
mac dasavleT saqarTvelodan gamowveuli 12 saWidao asparezs garda, n. esebua poli­
falavani galaxa, imerloba abuCad aiRo da tikur da sazogadoebriv-saqvelmoqmedo sa­
gamarjvebuli Tavisi mxlebeli TavadiSvi­ qmeebSiac monawileobda. 1905 wlis ianvris

102
9 samegrelos soflebidan gamosul didZal n. esebuas garegnobac Taviseburi hqonda:
xalxs, rogorc raionis warmomadgeneli, win simaRle 2 arS. da 14 goji, beWebis sigane – 18
gauZRva wiTeli droSiT, sof. SxefSi mitin­ goji, weli wvrili, xelebi da TiTebi – veeba,
gze Sesakrebad. wiTelrazmelebis sasarge­ didi yurebi, marcxena mklavi dazianebuli
blod xalxSi fuls krebda. 1909-1910 wleb­ (axalgazrdobaSi, kulas damarcxebis Semdeg
Si WiaTuraSi Tavisi Widaobis Semosavlidan gamoaTvres da gaciebiT dauzianda), Ronieri
gansazRvrul nawils aralegalur politi­ da swrafi. bevrs ise sjeroda, sikvdili ver
kur moRvaweT unawilebda. Zveli senakis sa­ miekarebao. gardaicvala ubeduri SemTxveviT
Tavadaznauro skolis sasargeblod, iqve, (etli gadaubrunda) 1931 wlis 7 agvistos.
saqalebo skolis moswavleTaTvis, Zveli se­ daikrZala sof. sortas.
nakis Svildwledis Sromis skolis dasamTa­ n. esebua safalavno asparezze maSin ga­
vreblad, sxvadasxva dros, 1404 man. Seswira, movida, roca ruseTis sastiki reaqciiT Cve­
ruseTis damSeulTa sasargeblod 151000 man. ni sazogadoebriv-erovnuli TviTSemecneba
gadasca da, saerTod, sazogadoebriv-kul­ miyuCebuli iyo, xalxis masiuri amoZraveba -
turul saqmianobas exmareboda. mimkvdari. n. esebuam Tavisi falavnobiT xeli
mRvdlis gakreWisa da politikur ga­ Seuwyo xalxur-sazogadoebriv miswrafebaTa
mosvlebSi monawileobisaTvis pasuxisge­ amoZravebas, miyuCebuli erovnuli grZnobis
baSi iyo micemuli da cixeSi ijda. n. ese­ gamofxizlebas, xalxis masiuri TviTSemoq­
buas mier gakreWili mRvdeli iyo gvarad medebis, Tavmoyvareobisa da sakuTari Rir­
jinoriZe. es mRvdeli n. esebuam gakriWa sebis SegrZnebis ganmtkicebasa da fizikuri
sof. sortis eklesiis ezoSi, mTeli xalxis aRzrdis saqmes. n. esebuas falavnobas mrava­
TandaswrebiT. amis gamo xalxi or partiad li werili da leqsi mieZRvna qarTul da sxva
gaiyo: erTi nestors emxroboda didian-pa­ enebze.
tarianad, meore – mRvdel jinoriZes da
erTmaneTs ketebiT da WigoebiT daerivnen. gamoqveynebulia:
am dros moxda erTi ambavic: mRvdlis co­
1. gldanelis pasuxad // iveria. - 1887. - 7 ivnisi. -
li – fofodia nestor esebuas meuRle ke­
#113. - gv. 2-3;
sarias TmebSi swvda. am mRvdlis gakreWisa
2. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1888. - 8
da sxva politikuri saqmis gamo, rogorc
noemberi. - #235. - gv. 3;
zemore movixsenie, n. esebua axali senakisa
3. `me sul axalgazrda viyavi...~ // iveria. - 1889. - 5
da quTaisis cixeebSi ijda daaxloebiT 1906
oqtomberi. - #210. - gv. 3;
wels, magram mgoni gasamarTlebuli ar iyo,
4. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1889. - 8
radgan daexmarnen da cixidan gamoaSvebines,
noemberi. - #238. - gv. 4;
rogorc sayovelTaod cnobili erovnuli
5. werili redaqciis mimarT: [gancxadeba, rom me-
falavan-moWidave. amisaTvis mas did pativs
brZoli partiis sawinaaRmdego moqmedeba mas
scemdnen.
ar Caudenia] // win. - 1906. - 10 dekemberi. - #3.
n. esebuas xelmZRvanelobiT gamoiwvrT­
- gv. 4.
nen cnobili moWidave-falavnebi: kosta mai­
suraZe, i. ceraZe, al. rusiSvili, g. jibgiri, g.
mis Sesaxeb:
odiSvili, sandro kandelaki, m. maCabeli, kol.
1. kviridan kviramde: [kula gldanelisa da...] //
qvariani, v. mWedluri, g. kacia; agreTve, misi
Teatri. - 1886. - #36. - gv. 423-424;
Svilebi – Salva, arsen da vladimer esebuebi.
2. xoStaria, aleqsandre. leqsi falavan nestor
n. esebuas 40 wlis manZilze falavnobi­
saTvis saqarTvelos sxvadasxva qalaqSi gau­ esebuaze da sxva leqsebi / Tqmuli aleqsandre
marTes iubile; 1923 wlis 14 Tebervals q. xoStariasi. - Tfilisi, 1886 (l. kramarenkos
soxumSi (daeWida msoflio falavans norkins, st.). – 16 gv.;
waaqcia 3 wuTSi, jildo miiRo 300 m.), q. Tbi­ 3. axali ambavi // iveria. - 1887. - 7 oqtomberi. -
lisSi, saxelmwifo cirkSi, 1924 wlis 8 ivniss, #207. - gv. 1; 1889. - 4 oqtomberi. - #209. - gv. 2;
qarTvel xelovanTa TaosnobiT (daeWida yo­ 1891. - 28 seqtemberi. - #206. - gv. 1-2;
fil `Sav niRabs~ – msoflio falavans ilia 4. abasTumani // iveria. - 1888. - 31 ivlisi. - #160.
muromecs, dasca 1 wuTsa da 16 wamSi, jildo - gv. 3;
miiRo 500 m.), baTumSi – 1924 wlis 15 ivliss, 5. am Tvis Svids daniSnuli iyo Widaoba... // ive-
akademiur TeatrSi (eWidava msoflio falavan ria. - 1888. - 9 agvisto. - #166. - gv. 2;
kostan-demares, woniT 9 fuTi. dasca 5 wuTSi, 6. axali ambebi // Teatri. - 1888. - #30. - gv. 1-2;
jildo miiRo 500 man. da oqro-vercxlis sas­ 7. daibeWda da isyideba... // meurne. - 1888. - #34. -
misebi). gv. 8; #35. – gv. 8;

103
8. ~dRes, 30-s oqtombers...~ // iveria. - 1888. - 30 28. Widaoba: gldaneli da esebua // wereTeli, aka­
oqtomberi. - #228. - gv. 3; ki. – rCeuli nawerebi / s. gorgaZis da s. abaSe­
9. oneli mestvire [wereTeli, akaki]. kula glda­ lis redaqciiT. - t. 2 / winasityv. avt. s. gor­
neli da nestor esebua: mestviruli leqsebi / gaZe. - tf.: s.s.s.r. saxelmwifo gamomcemloba,
Tqmuli oneli mestviresi. – Tb., 1888 (gr. Car­ 1926 (ssmus poligraftr. 1-li stamba). - gv.
kvianis st.). – 16 gv.; 173-177.
10. ~samegrelos baRSi~ Widaoba iyo gamarTuli //
iveria. - 1889. - 21 oqtomberi. - #223. - gv. 2; wyaro:
11. ~guSin-win, 31 marts...~ // iveria. - 1891. - 2 apri- 1. avtobiografia;
li. - #71. - gv. 1-2; 2. patara SeniSvna Zveli senakidam // droeba. -
12. daba xobi (zugdidis mazra) // iveria. - 1891. - 4 1885. - 20 agvisto. - #178. - gv. 2-3;
seqtemberi. - #187. - gv. 2; 3. am dReebSi Cvens gazeTSi iyo dabeWdili pa­
13. Widaoba cnobil kavkasiel uZlevel megrel tara SeniSvna gldanelisa da esebuas Widao­
moWidaves nestoresebuas da cirkis cnobil bis Taobaze... // iveria. - 1886. - 5 seqtemberi.
moWidavis pavlovisa... // cnobis furceli. - - #191. - gv. 1-2;
1904. - 13 marti. - #2437. - gv. 1; 4. Zveli moWidave. gldaneli da esebua // iveria. -
14. mestviruli leqsebi esebuaze da kulla glda- 1888. - 12 agvisto. - #169. - gv. 2-3;
nelze. – Tb., 1906 (st. `nadeJda~). - kani, 13gv.; 5. komunisti. - 1924. - 12 agvisto. - #181;
15. ~Zvel senakidan gvatyobineben~...: [cnobili fa- 6. moWidave esebuas iubile // komunisti. - 1924. -
lavanis, nestor esebuas dapatimrebis Sesaxeb] 10 ivnisi. - #131. - gv. 4;
// grigali. – tf., 1906. - 22 seqtemberi. - #11. 7. nestor esebua // Teatri da cxovreba. - 1924. -
- gv. 3; #12. - gv. 9;
16. d. zestafonSi // isari. - 1907. - 22 ivlisi. - 8. Грузинская борьба // Спорт и охота в Закавказье.
#159. - gv. 1; - 1924. - #3-4;
17. d. WiaTuraSi Widaoba // isari. - 1907. - 10 ivnisi. 9. imedaSvili, ioseb // fizkultureli. - 1938. - #1;
- #125. - gv. 1; 10. xundaZe, arkadi. kula gldaneli // fizkultu­
18. Widaoba d. zestafonSi // isari. - 1907. - 16 seq- reli. - 1938. - #1;
temberi. - #202. - gv. 1; 11. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
19. xaxaia. samegrelos organizaciis mier... // lax- gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
vari. - 1907. - 17 aprili. - #10. - gv. 4; palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g. i. kiknaZe;
20. damswre. kviras, 5 oqtombers... // savaWro gza. - bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
1908. - 9 oqtomberi. - #12. - gv. 3; jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
21. eqvs agvistos aq nestor esebuam... // xomli. - tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
1908. - 13 agvisto. - #26. - gv. 4; binati), 1941. - gv. 484.
22. Widaoba // savaWro gza. - 1908. - 5 oqtomberi. -
#11. - gv. 1; esvanjia, lavrenti [vano] vasilis Ze
23. Widaoba q. TfilisSi, mix. prosp. #116... // eka- (1882, 9/IX (sxva cnobiT, 3/IX) – ) – revolu­
li. - 1908. - 30 seqtemberi. - #25. - gv. 1; cioneri, propagandist-agitatori, organiza­
24. leqsi falavan nestor esebuaze da kula grda­ tori, wiTeli razmis momwyobi da samegrelo­
nelis Widaoba. – tf.: aleqsandre SaxbaraTo­ Si 1905 wlis ajanyebis erTi xelmZRvanelTa­
vis gamocemuli #54, 1909 (t.m. rotiniancis gani, – samegrelodan (daibada sof. muxurCas,
st.). - uTavfurclo, 16gv.; senakis mazris, banZis Temis Raribi glexis
25. Widaoba d. axalsenakSi... // Cangi. - 1909. – 26 – basil esvanjias ojaxSi). daamTavra sof. ve­
ivnisi. - #5. - gv. 1; didkaris sasoflo-saministro pirveldawye­
26. leqsi falavan nestor esebuaze da kula gl­ biTi samganyofilebiani saswavlebeli da sof.
danelis Widaoba: esebua naqebi, gardaxteba sefieTis qarTuli samrevlo skola.
mSveliviTa moWidaves visac naxavs SeubRvera­ 1902-1903 wlebSi muSaTa revoluciur
vs mgeliviTa. – tf.: aleqsandre SaxbaraTovis moZraobaSi Caeba. daiwyo aralegaluri gamo­
gamocemuli #62, 1911 (t. m. rotiniancis st.). cemebis kiTxva. misi monawileobiT daarsda
- 16gv.. – [zed minabeWdiT: `esebua naqebi gar­ foTis jgufi rsdmp-isa, Semdeg _ komitetad
daxteba mSveliviTa, moWidaves, visac naxavs, gadakeTebuli. 1904 wels samegreloSi ara­
SeubRviravs mgeliviTa~]; legaluri organizacia moawyo. 1905 wels
27. leqsi falavan nestor esebuaze da kula gl­ aqtiurad monawileobda zugdidis revo­
danelis Widaoba. - quTaisi: al. SaxbaraTovis luciur moZraobaSi, – revoluciur muSao­
gamoc. #154, 1915 (bagrat s. kurcxalias st.). bas awarmoebda daba xofsa da redutkales
– 16 gv.; saboqauloSi, propaganda-agitaciis garda,

104
revoluciuri organizaciisaTvis fulsac euli, sandro [aleqsandre qiSvar­
agrovebda. 1905 wlis mart-aprilSi daars­ dis Ze quriZe] (1890, 23/X – ) – mgosani, re­
da samegrelos aralegaluri s.d.p. centri volucioneri da Jurnalisti, – saqarTve­
baTomis komitetis xelmZRvanelobiT, ro­ los proletar mweralTa asociaciis erTi
melsac meTaurobda lozanas universitetis damaarsebelTagani, – guriidan (daibada sof.
niWieri studenti simon Zvelaia. v. esvanjia zomleTs, umiwawylo glexis ojaxSi). mamami­
am koleqtivis wevri gaxda. 1905 wlis 2 de­ si, Waladidis tyis muSa, adre gardaicvala,
kembers, vladimer dolbaiasTan erTad, xel­ romlis Semdeg s. euli didi gaWirvebiT izr­
mZRvanelobda razms (bagrat lolua, domen­ deboda. 1908 wels foTs Cavida saSualo cod­
ti asaTiani, art. Cemia, andria gogia, mixeil nis misaRebad, magram aq cxovreba ver SeZlo
cxadaia, nestor dolibaZe da and. arCilia), da baqos gaemgzavra, sadac muSaobda gazeTis
romelmac foTis policia ganaiaraRa da gamyidvelad, balaxanis eleqtrosadguris
sawyobidan iaraRi gaitaca mefis mTavrobis Sav muSad, rkinigzaze, wyalsadenis molared
sawinaaRmdegod brZolisaTvis. misi saqme da sxv.
gamosaZieblad gadaeca quTaisis JandarmTa revoluciur moZraobaSi Caeba 1910 wels,
sammarTvelos. gamoZiebis Semdeg, imave wlis risTvisac mefis mTavrobam baqoSi, bailovis
12 maiss, quTaisis cixidan gaiqca. `zugdidis cixeSi Casva. 1920 wels, menSevikuri xelisu­
respublikis~ saqmis gamo, 1907 wels cixeSi flebis dros, bolSevikuri muSaobisaTvis
ijda. 1908 wlis enkenisTvis 12-16, palatam quTaisis cixeSi daatusaRes, quTaisidan ba­
quTaisis cixidan gaqcevisaTvis miusaja 3,5 Tumis sapyrobileSi gadaiyvanes, saidanac
weli da cimbirs gadaasaxla. cixidan gamo­ sabWoTa xelisuflebis damyarebisas gaTa­
vida 1912 wlis 16 marts. gaTavisuflebis visuflda. saqarTvelos gasabWoebis Semdeg
Semdeg q. soxums wavida, seva kuxaleiSvi­ iyo: xelovnebis muSakTa kavSiris (rabisi) Ta­
lis saSualebiT aralegalur organizacias vmjdomared, mTavari saxelovno komitetisa
gaecno da aqac aqtiur monawileobas iRebda da saqarTvelos proletkultis wevrad, mTa­
aralegalur saqmianobaSi. saxalxo univer­ vlitad, saqarTvelos saxelmwifo sajaro bi­
sitetSi dauaxlovda eleonora maxvilaZes blioTekis direqtorad, saqarTvelos sabWo­
_ ekonomiuri mecnierebidan da aleqsandre Ta mwerlebis kavSiris Tavmjdomaris pirvel
Ciqavas _ profesionalur moZraobidan. 1916 moadgiled da sxv.
wlis bolos, amberki uruSaZis da vasaZis samwerlo asparezze gamovida 1909 wels.
saSualebiT, soxumSi dabanakebul jarTan revoluciis wina drois misi leqsebi gaJRen­
gaaba kavSiri. 1917 wels, TviTmpyrobelobis Tilia revoluciuri romantikiT (`mzis asu­
damxobis Semdeg, sxvebTan erTad moawyo re­ li~ da sxv.), revoluciis Semdeg – prole­
voluciuri aRmasrulebeli komiteti, wevri tariatis klasobrivi brZolis ganyenebuli
iyo saolqo social-demokratiuli partiu­ SemRerebiT, mogvianebiT – ufro garkveuli
li komitetisa, aRmaskomisa da saolqo mi­ Temebis (kolmeurneobis damkvrelobis, so­
waTmoqmedebis gamgeobisa. 1918 wels airCa flis klasobrivi Sexla-Semoxlis, mSromeli
gumisTis kooperaciuli kavSiris gamgeobis xalxis gmiruli brZolisa da sxv.) asaxviT. mi­
Tavmjdomared, agreTve, xelmZRvanelobda si Semoqmedebis ZiriTadi hangebia warmoeba,
afxazeTis meTambaqoeTa samazro komitets. qarxana-fabrika, industria da sxv. revolu­
ciiT aRfrTovanebuli, Tavis Tanamoazree­
gamoqveynebulia: biT xedavs, rom `cxovrebaSi win gaqaneba Sobs
1. esvanjia, lavrenti. gTxovT Tqveni pativcemu- axal ideebs da azrebs, axali azrebi ki axal
li... // laxvari. - 1907. - 13 maisi. - #27. - gv. 4. [...] sityvebs, es ukanaskneli ki axal stils
da formebs~ da mwerlobaSi am debulebaTa
mis Sesaxeb: Tanaxmad Seudga muSaobas. aRsaniSnavia misi
1. paritetuli kontrrevoluciis gasamarTleba: `foladis poeti~ – poema, romelic kreitan­
paritetuli kontrrevoluciis muSaoba: ban- ma rusulad gadaTargmna (1938). gadaTargm­
dituri organizaciebis mowyoba: braldebule- nilia misi meore nawilic – `epoqis avtori~,
bi // komunisti. - 1925. - 10 ivlisi. - #156. - gv. 3. poema `taras SevCenko~, piesa `bedniereba~
da sxv.; agreTve, zogierTi leqsi (`Сборник
wyaro: закавказских поэтов~, Тфл., 1931).
1. avtobiografia; rogorc Jurnalisti, s. euli menSeviku­
2. JRenti, T. revolucionuri moZraoba samegre­ ri mTavrobis dros bolSevikuri gazeTis,
loSi 1905 w.. - tf.: saxelgami, 1929 (p/tr. me-2 `komunistis~, oficialur redaqtorad muSa­
st.). - gv.: 54, 58-84. obs. sabWoTa wyobilebis damyarebis Semdeg,

105
proletaruli mwerlebis asociaciis Jurnal 18. leqsebi, poemebi / mxatv.: l. zaaliSvili. - Tb.: fe­
`quras~ redaqtorobda, erT-erTi redaqtori deracias gamomcemloba da st., 1936. - 193 gv.;
iyo gaz. `qarxnis hangebisa~, `5 maisis~, `orio­ 19. gmiri: (balada) / mxatvari-m. TariSvili. - Tb.:
nis~, Semdeg – iumoristuli Jurnalis, `nian­ saqarTvelos alkk centraluri komiteti, sa-
gis~, redaqtori. bavSvo da axalgazrdobis litgamomcemloba,
saqarTvelos mweralTa kavSiris Taosno­ 1938 (saqbiomedgamis st.). - 16 gv.: sur.;
biT, 1934 wels gadaxdil iqna misi samwerlo 20. leqsebi, poemebi. - w. 2. - Tb.: federacias gam-ba
moRvaweobis 25 wlis, xolo 1940 wels – 30 da st., 1938. - [3], 127 gv.;
wlis iubileebi. 21. qveyana, sadac iSva beladi. - Tb.: sablitgami,
1939 wels Tbilisis saqalaqo sabWos de­ 1939. - 140 gv.;
putatad airCies. 22. epoqis avtori: [i. b. stalinisadmi]. - w. 1: epo-
pea. – Tb.: federacia, 1941. - 58 gv.;
calke gamocemulia: 23. poemebi. - Tb.: saxelgami, maxtvruli lit. seq­
1. revoliuciis sayviri. - tf.: saxelmw. gam-ba, tori, 1941. - 84 gv.;
1921. - 38 gv.; 24. rCeuli: [leqsebi da poemebi]: erTtomeuli. -
2. qarxnis triumfi: leqsebi. - w. 2. – tf., 1923 (ss­ Tb.: federacia, 1941. - 204 gv.;
mus poligr. gany. me-4 st.). - 62, [2] gv.; 25. arasdros!: leqsebi. satira. - Tb.: federacia,
3. xelovneba da revolucia: Teatri / Semdg.: s. 1942. - 64 gv.;
quriZe. - tf., 1923 (samxedro komisariatis 26. patara moTxrobebi. - Tb.: federacia, 1942. - 96
st.). - 68, [1] gv.; gv.;
4. aTi weli (poema): leqsebi oqtomberze. - tf.: 27. Cveni quCis dResaswaulze: axali leqsebi. - Tb.,
saxelgami, 1927 (poligraftr. 1-li st.). - 31, 1943. - 32 gv.;
[1] gv.; 28. arwivis budidan: [poema]. - Tb.: `sabW. mwerlis~
5. axalgazrda saqarTvelo: [leqsebi]. - tf.: ga­ gam-ba da st., 1945. - 64 gv.;
moc. saq. proletarul mweralTa asociaciisa, 29. Txzulebani: poezia / winasityv. avt.: l. kalan­
1927 (zaria vostokas stamba). - 50, [1] gv.; daZe. - Tb.: saxelgami, 1947 (saq. ssr poligr. da
6. leqsebi [da poemebi / winasityv. avt.: S. dudu­
gam-bis saqm. sammarTv. beWdviTi sityvis kombi­
Cava]. – tf.: saxelgami, 1927 (s.s.m.u.s. poligr.
nati). - XXIV, 312 gv.;
1-li stamba). - 116, III gv.: sur.;
30. sicocxle sixarulia: (axali leqsebis wigni). -
7. leqsebi: Sromis da brZolis hangebi. - tf.:
Tb.: sabW. mwerali-s gam-ba da st., 1951. - 80 gv.
Sroma, 1927 (poligrafskolis st.). - 72, [2] gv.;
8. barikadebze: (leqsebi) / mxatvari: o. buravle­
gamoqveynebulia:
va. - tf.: remedasis sssr cekas gam-ba, 1929 (po­
1. guria: [alixanovis dabruneba ozurgeTSi da
ligraftr. 1-li st.). - 32 gv.;
qalaqis daTvaliereba] // cnobis furceli. -
9. komuna saqarTvelo: [leqsebi] / sandro euli. -
1905. - 19 marti. - #2775. - gv. 2-3;
[Tf.]: Sroma, 1929 (zaria vostokas st.). - 59 gv.;
2. kaxeTi // isari. - 1907. - 10 aprili. - #79. - gv. 3;
10. lenin: [leqsebi da poemebi]. - tf.: saq. prolet.
2 ivnisi. - #118. - gv. 3;
mweralTa asociacia, 1929 (poligraftr. me-2
3. bomonSi: [leqsi] // axali komunisti. - 1920. - 26
st.). - 22 gv.;
seqtemberi. - #52. - gv. 3;
11. leqsebi. - [tf.]: saxelgami, 1929 (poligraftr.
4. durgali: m. CodriSvils: [leqsi] // saqarTve-
1-li st.). - 23 gv.;
los komunisti. - 1920. - 13 ivlisi. - #21. - gv. 3;
12. axalgazrdoba: [leqsebi da moTxrobebi]. - tf.:
5. zari: mesame internacionalTa me-2 kongresze:
saxelgami, 1930 (poligraftr. me-3 st.). - 51, [1]
[leqsi] // komunisti. - 1920. - 17 ivlisi. - #25. -
gv.;
gv. 2;
13. rCeuli leqsebi da poemebi / [winasityv. avt.
malaqia toroSeliZe, v. luarsamiZe]. – tf.: 6. mebrZolis saflavs: arCil doliZis xsovnas:
saxelgami, 1930 (1-li st.). - XII, 245, [3] gv.: sur.; [leqsi] // komunisti. - 1920. - 3 dekemberi. -
14. poemebi. - tf.: federacia, 1933 (cekavSiri-s #110. - gv. 2;
st.). - 163 gv.: sur.; 7. mWedlis simRera: [leqsi] // komunisti. - 1920. - 7
15. leqsebi leninze. - [tf.]: saxelgamis ga-ma, 1934 ivlisi. - #17. - gv. 3;
(1-li st.). - 31 gv.: port.; 8. nakaduli da mdelo: [leqsi] // axali komunisti.
16. satira: feletonebi da scenebi / winasityv. - 1920. - 12 seqtemberi. - #32. - gv. 3;
avt.: s. Todria; mxatv.: i. qoqiaSvili da doni. 9. risxva: [leqsi] // axali komunisti. - 1920. - 11
- [tf.]: Jurn. niangi-s ga-ma, [1934] (komunisti-s agvisto. - #14. - gv. 3;
st.). - 122 gv.; 10. samSoblos moRalate: [leqsi] // axali komunis-
17. foladis poeti: [poema]. - [tf.]: saxelgamis ga- ti. - 1920. - 8 agvisto. - #12. - gv. 4;
ma, 1934 (1-li st.). - 58 gv.; 11. wiTeli bresti: [leqsi] // axali komunisti. -

106
1920. - 10 agvisto. - #13. - gv. 3; 37. muSa sandro mindiaSvils: [leqsi] // komunisti.
12. winaTgrZnoba: [leqsi] // axali komunisti. - - 1922. - 23 ivnisi. - #141. - gv. 2;
1920. - 14 oqtomberi. - #67. - gv. 3; 38. ocda eqvsi: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 20 seq-
13. cxovreba: [leqsi] // axali komunisti. - 1920. - 25 temberi. - #215. - gv. 2;
ivlisi. - #1. - gv. 3; 39. sapirvelmaiso himni: [leqsi] // komunisti. -
14. gmiris saflavze: amxanag lukiane TabukaSvi- 1922. - 1 maisi. - #95. - gv. 3;
lis xsovnas: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 19 40. saqarTvelos sabWoTa yrilobas: [leqsi] // ko-
aprili. - #39. - gv. 2; munisti. - 1922. - 25 Tebervali. - #45. - gv. 3;
15. damwvar koncertze: brmaTa skolaSi: [leqsi] // 41. sikvdilis TveSi: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 5
komunisti. - 1921. - 18 dekemberi. - #240. - gv. 3; marti. - #51. - gv. 3;
16. dRes ase vmReriT: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 42. qarxnebis koncerti: [leqsi] // komunisti. -
20 maisi. - #70. - gv. 3; 1922. - 20 ianvari. - #137. - gv. 3;
17. vano mardaleiSvilis xsovnas: [leqsi] // komu- 43. SimSili: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 2 marti. -
nisti. - 1921. - 13 aprili. - #34. - gv. 3; #48. - gv. 3;
18. mebrZolis saflavze: iliko mgelaZis xsovnas: 44. Sromis samefoSi: ZRvnad duSeTis glexkaco-
[leqsi] // komunisti. - 1921. - 11 seqtemberi. - bas. niklnis arxis gaxsnis gamo: [leqsi] // komu-
#158. - gv. 2; nisti. - 1922. - 23 aprili. - #89. - gv. 3;
19. mesame internacionals: [leqsi] // komunisti. - 45. wiTel arwivebs: saqarTvelos komunisturi
1921. - 19 ivnisi. - #88. - gv. 2; partiis pirvel yrilobas: [leqsi] // komunisti.
20. mowodeba: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 28 agvis- - 1922. - 24 ianvari. - #18. - gv. 2;
to. - #146. - gv. 2; 46. akop akopians: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 2 de-
21. muSis simRera: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 1 kemberi. - #278. - gv. 1;
maisi. - #49. - gv. 2; 47. duSeTelebs: duSeTis ajanyebis xuTi wlis-
22. poezia poeziis gareSe: [i. mWedliSvilisa da i. Tavze: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 17 ivnisi. -
griSaSvilis leqsebis, g. tabiZisa da i. griSaS- #137. - gv. 2;
vilis saRamoebis gamarTvis gamo] // komunisti. 48. iSviaTi gamocema: [revolucionuri simRere-
- 1921. - 15 ivnisi. - #84. - gv. 3; bis krebulebis gamocemis Sesaxeb] // komunis-
23. sadRegrZelo: 26 maisi: [leqsi] // komunisti. - ti. - 1923. - 6 ivlisi. - #153. - gv. 3;
1921. - 26 maisi. - #69. - gv. 3; 49. mis aCrdils: egnates brwyinvale xsovnas: [leq-
24. suraTze: mixa cxakaias: [leqsi] // komunisti. - si] // komunisti. - 1923. - 10 ivnisi. - #131. - gv. 1;
1921. - 21 seqtemberi. - #166. - gv. 2; 50. muSa mgosans: muSa-mwerlis g. xeCuaSvilis 25
25. qarTvel mSromel qalebs: [leqsi] // komunisti. wlis iubiles gamo: [leqsi] // komunisti. - 1923.
- 1921. - 20 maisi. - #64. - gv. 2; - 30 dekemberi. - #300. - gv. 3;
26. Cveni koSki: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 13 de- 51. rva marti: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 8 marti.
kemberi. - #235. - gv. 3; - #53. - gv. 1;
27. wiTel moskovSi: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 52. qarxnis sulebi: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 25
20 noemberi. - #216. - gv. 2; marti. - #67. - gv. 3;
28. wiTel saqarTvelos: [leqsi] // komunisti. - 53. cecxlis qaria: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 22
1921. - 25 maisi. - #19. - gv. 3; Tebervali. - #41. - gv. 3;
29. 1922 wels: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 1 ianva- 54. 9 ianvari: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 22 ianva-
ri. - #1. - gv. 3; ri. - #18. - gv. 3;
30. aRTqmul qveynisaken: suraTi erT moqmedebad: 55. arazindo: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 13 agvis-
[leqsi] // komunisti. - 1922. - 24 seqtemberi. - to. - #182. - gv. 3;
#219. - gv. 3; 56. glova leninze: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 24
31. brZolis mgosani: Zveli rveulidan: [leqsi] // ianvari. - #19. - gv. 3;
komunisti. - 1922. - 4 ivnisi. - #125. - gv. 3; 57. glovis dRe: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 27 ian-
32. dilis qorwilSi: [leqsi] // komunisti. - 1922. - vari. - #22. - gv. 5;
11 ivlisi. - #156. - gv. 3; 58. prolemafis gancxadeba da amx. raJden kalaZe:
33. kamos saflavze: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 18 kamaTi proletaruli mwerlobis garSemo:
ivlisi. - #162. - gv. 3; [gamoxmaureba gaz. komunistis #8 gamoqvey-
34. lazares saflavze: [leqsi] // komunisti. - 1922. nebul prolemafelTa werilze] // komunisti.
- 17 seqtemberi. - #213. - gv. 2; - 1925. - 8 Tebervali. - #32. - gv. 2;
35. literaturuli fronti saqarTveloSi // ko- 59. zahesi: [leqsi] // komunisti. - 1927. - 1 ivlisi. -
munisti. - 1922. - 18 Tebervali. - #39. - gv. 2; #147. - gv. 6;
36. mizani: ZRvnad s.T.-ias: [leqsi] // komunisti. - 60. zeimi: [sapirvelmaiso leqsi] // komunisti. -
1922. - 25 maisi. - #117. - gv. 3; 1927. - 1 maisi. - #97. - gv. 3;

107
61. lenin: [leqsi] // komunisti. - 1927. - 22 ianvari. - blioTekis Sesaxeb] // komunisti. - 1934. - 12
#17. - gv. 2; noemberi. - #262. - gv. 3;
62. sapirvelmaiso zeimi: [leqsi] // komunisti. - 88. pasuxi: [leqsi] // saliteraturo gazeTi. - 1934.
1927. - 1 maisi. - #97. - gv. 3; - #10;
63. saqarTvelos sabWoTa meoTxe yrilobas: [leq- 89. pataki partias: [leqsi] // komunisti. - 1934. - 27
si] // komunisti. - 1927. - 27 marti. - #68. - gv. 1; misi. - #121. - gv. 3;
64. suli Cveni qariSxaldeba: [leqsi] // komunisti. 90. foladis kaci: [poema] // komunisti. - 1934. - 4
- 1927. - 19 ivnisi. - #138. - gv. 4; Tebervali. - #30. - gv. 3;
65. 8 marti: [leqsi] // komunisti. - 1928. - 8 marti. - 91. Saqris qarxanaSi: [leqsi] // komunisti. - 1934. -
#56. - gv. 4; 12 dekemberi. - #285. - gv. 3;
66. abhes: [leqsi] // komunisti. - 1928. - 11 marti. - 92. dedis naxva: [leqsi] // komunisti. - 1935. - 28 oq-
#59. - gv. 3; tomberi. - #257. - gv. 2;
67. interviu: [leqsi] // komunisti. - 1928. - 29 Te- 93. varskvlavi da arwivi: [leqsi] // komunisti. -
bervali. - #49. - gv. 3; 1935. - 14 dekemberi. - #288. - gv. 3;
68. megobris cxedarTan: [leqsi] // komunisti. - 94. samTa moedani: [leqsi] // komunisti. - 1935. - 12
1928. - 29 ianvari. - #24; ianvari. - #11. - gv. 2;
69. proletarul poetebs: [leqsi] // komunisti. - 95. sityva saqarTvelos sabWoTa me-7 yrilobaze //
1928. - 17 ianvari. - #13. - gv. 3; komunisti. - 1935. - 20 ianvari. - #18. - gv. 4;
70. Caferflili guliT: amxanag Teofiles [Ci- 96. vladimer maiakovski: [leqsi] // komunisti. -
Cuas] xsovnas: [leqsi] // komunisti. - 1928. - 15 1936. - maisi. - #105. - gv. 3;
aprili. - #88. - gv. 4; 97. kavkasiuri laSqruli: [leqsi] // komunisti. -
71. Cveni qveyana: [leqsi] // komunisti. - 1928. - 30 1936. - ivlisi. - #175. - gv. 3;
maisi. - #123. - gv. 4; 98. maqsim gorkis xsovnas: [leqsi] // literaturu-
72. aRSfoTeba: [leqsi] // komunisti. - 1929. - 11 mai- li saqarTvelo. - 1936. - ivlisi. - #10. - gv. 2;
si. - #105. - gv. 3; 99. mefan dure: poemidan // literaturuli saqar-
73. komuna saqarTvelo: [leqsi] // komunisti. - 1929. Tvelo. - 1936. - seqtemberi. - #210. - gv. 2;
- 24 Tebervali. - #45. - gv. 3; 100. mowodeba: [leqsi] // komunisti. - 1936. - oqtom-
74. oqtombris lozungi: [leqsi] // komunisti. - beri. - #232. - gv. 3;
1929. - 7 noemberi. - #258-259. - gv. 3; 101. ori leqsi // komunisti. - 1936. - marti. - #62. -
75. sabWoTa frTebiT: [leqsi] // komunisti. - 1929. - gv. 3;
31 ivlisi. - #173. - gv. 3; 102. simRera bednierebaze: [leqsi] // literaturu-
76. samuSao oTaxSi. leninis xsovnas: [leqsi] // ko- li saqarTvelo. - 1936. - dekemberi. - #20. - gv.
munisti. - 1929. - 22 ianvari. - #17. - gv. 2; 4;
77. Cemi moxseneba yrilobaze: [leqsi] // komunisti. 103. udidesi stimuli Cveni poeziis gaxalxurebi-
- 1929. - 11 aprili. - #81. - gv. 2; saTvis: sandro eulis sityvidan // literatu-
78. gaSlili TviTkritikiT: saqarTvelos prole- ruli saqarTvelo. - 1936. - aprili. - #5. - gv. 4;
tarul mweralTa asociaciis gamgeobis me-5 104. Sexvedra: nawyveti poemidan // komunisti. -
plenumisaTvis // komunisti. - 1930. - 16 oqtom- 1936. - oqtomberi. - #252. - gv. 3;
beri. - #242. - gv. 3; 105. mefis Sarvali: patara feletoni // komunisti.
79. egnates saflavze: [leqsi] // komunisti. - 1930. - - 1937. - 1 ianvari. - #1. - gv. 3;
8 Tebervali. - #32. - gv. 3; 106. rogorc Sen, brZoliT viwodiT: sergos
80. muSa-brigadeli: [leqsi] // komunisti. - 1930. - 2 xsovnas: [leqsi] // komunisti. - 1937. - 18 marti.
Tebervali. - #27. - gv. 2; - #63. - gv. 3;
81. leninis gziT: [leqsi] // komunisti. - 1931. - 22 107. Waladidi: [leqsi] // komunisti. - 1937. - #254. -
ianvari. - #19. - gv. 3; gv. 3;
82. kolmeurne qali: [leqsi] // komunisti. - 1933. - 6 108. axalgazrdobav, medgrad win, maRla!: [leqsi] //
dekemberi. - #260. - gv. 2; komunisti. - 1938. - 30 oqtomberi. - #250. - gv. 3;
83. metexi: [leqsi] // komunisti. - 1933. - 18 noembe- 109. bedniereba: sandro eulis axali piesa // komunis-
ri. - #265. - gv. 2; ti. - 1938. - 30 ianvari. - #24. - gv. 4;
84. bolSevikebi saqarTveloSi: [leqsi] // komunis- 110. diadi Tema: [prologi poemidan] // literatu-
ti. - 1934. - 11 ianvari. - #10. - gv. 1; ruli saqarTvelo. - 1938. - 22 Tebervali. - #5.
85. bolSevikuri partia: [poema. Tavi meoTxe] // sali- - gv. 3;
teraturo gazeTi. - 1934. - #1. - gv. 3; 111. leninis olqi: [leqsi saqarTvelos ssr umaR-
86. darazmeT xmebi!: [leqsi] // literaturuli lesi sabWos arCevnebisadmi] // komunisti. -
gazeTi. - 1934. - #31; 1938. - 6 ivnisi. - #128. - gv. 3;
87. kulturis giganti: [saqarTvelos sajaro bi- 112. leqss mravali swers; didi, patara: [leqsebi] //

108
literaturuli saqarTvelo. - 1938. - 26 apri- 131. fici: [leqsi] // literaturuli saqarTvelo. -
li. - #10. - gv. 3; 1941. - 5 dekemberi. - #49;
113. stalinis mTaze: [leqsi] // komunisti. - 1938. - 24 132. Москва: [Стихи] // Заря Востока. - 1941. - 28
ivlisi. - #168. - gv. 1; октября. - #255;
114. sul win da maRla: [simRera leqsi] // komunisti. 133. amiranis anderZi: [erTi Tavi moTxrobidan] //
- 1938. - 8 Tebervali. - #31. - gv. 3; literaturuli saqarTvelo. - 1942. - 11 agvis-
115. amxanag s. euli sityva saqarTvelos komunis- to. - #32;
turi partiis: [1939 wlis 26 - 28 Tebervals] // 134. gmiri megobari: [leqsi] // literaturuli sa-
literaturuli saqarTvelo. - 1939. - 5 marti. qarTvelo. - 1942. - 23 Tebervali. - #8;
- #8. - gv. 2; 135. kavkasieli sami Zma: [leqsi] // komunisti. - 1942.
116. mezRvaurebs: [leqsi] // komunisti. - 1939. - 24 - 26 agvisto. - #202;
ivlisi. - #168. - gv. 3; 136. sisxliani Wa: [moTxroba] // literaturuli sa-
117. mweralTa Soris partiul-politikuri muSao- qarTvelo. - 1942. - 26 ivnisi. - #26;
bis gaZlierebisaTvis [mweralTa kavSirTan 137. ukvdaveba: [leqsi]: leninis xsovnas // litera-
arsebuli pirveladi partiuli organizaciis turuli saqarTvelo. - 1942. - 25 ianvari. - #4;
muSaobis naklovanebani] // literaturuli sa- 138. dascxeT, dahkariT!: [leqsi] // literaturuli
qarTvelo. - 1939. - 20 aprili. - #13. - gv. 3; saqarTvelo. - 1943. - 23 Tebervali. - #5;
118. taras SevCenko: poetis siyrme: [poema] // komu- 139. erTi muWa miwis Zala: leqsebis ciklidan
nisti. - 1939. - 26 maisi. - #118. - gv. 3; litera- `daWrili sofeli~ // literaturuli saqar-
turuli saqarTvelo. - 1939. - 20 ivnisi. - #18. Tvelo. - 1943. - 23 ivnisi. - #15;
- gv. 3; 30 ivnisi. - #19. - gv. 3; 140. simRera gamarjvebisa: [leqsi] // literaturu-
119. mezRvaurebs: [leqsi] // sabWoTa oseTi. - 1940. - li saqarTvelo. - 1943. - 30 ianvari. - #8;
27 ivlisi. - #172; 141. simRera stalinis qalaqze: [leqsi] // komunis-
120. moxuci deda: [leqsi] // literaturuli saqar- ti. - 1943. - 12 Tebervali. - #35;
Tvelo. - 1940. - 5 Tebervali. - #5; 142. kavkasionze: [nawyveti poemidan] // komunisti. -
121. suliko akakis saflavze: [leqsi] // literatu- 1944. - 11 ivnisi. - #118;
ruli saqarTvelo. - 1940. - 20 maisi. - #15; bol- 143. gazafxulidan gazafxulamde: [lirikuli leq-
Sevikuri kolmeurneobisaTvis. – qeda, 1940. sebis ciklidan] // literatura da xelovneba.
- 15 ivnisi. - #27; - 1945. - 1 ianvari. - #1;
122. Sexvedra gmir sedovelebTan: [leqsi] // komu- 144. poeti da mWedeli: [leqsi] // literatura da xe-
nisti. - 1940. - 30 ianvari. - #24; lovneba. - 1950. - 9 ivlisi. - #28;
123. arasdros!: [leqsi] // komunisti. - 1941. - 24 145. Wabukis fiqri da ocneba: [leqsi] // literatu-
ivlisi. - #173; ra da xelovneba. - 1950. - 9 ivlisi. - #28.
124. gamarjvebas mogvilocavs: [leqsi] // litera-
turuli saqarTvelo. - 1941. - 19 dekemberi. - Targmna:
#51; 1. akopiani, akop. – a) ganTiadisas: [leqsi] // ko-
125. gmir qalaqs: [leqsi] // literaturuli saqar- munisti. - 1920. - 25 agvisto. - #18. - gv. 3; b) v.
Tvelo. - 1941. - 17 oqtomberi. - #42; i. lenins: [leqsi] / akop akopiani; sandro euli
126. deda moskovo!: [leqsi] // komunisti. - 1941. - 15 [somxuridan mTargmneli] // axali komunisti. -
agvisto. - #192; 1920. - 14 noemberi. - #94. - gv. 3;
127. ivan franko: [leqsi] // literaturuli saqar- 2. godini, i. mebrZolTa xma: [leqsi] // axali komu-
Tvelo. - 1941. - 30 maisi. - #22; nisti. - 1920. - 2 oqtomberi. - #57. - gv. 3;
128. laSqruli: [leqsi] // komunizmis droSiT. - 3. onovi, i. komunarebis simReridan: [leqsi] // sa-
walenjixa, 1941. - 9 ianvari. - #2; qarTvelos komunisti. - 1920. - 11 ivnisi. - #8.
129. mixeil lermontovs: [leqsi] // literaturuli - gv. 4;
saqarTvelo. - 1941. - 13 ivnisi. - #24; 4. demian bedni. salami v. i. lenins: [leqsi] // komu-
130. poeti partizani: [leqsi]: denis davidovs // li- nisti. - 1921. - 31 marti. - #24. - gv. 3;
teraturuli saqarTvelo. - 1941. - 15 agvisto. 5. potie, eJen. dRes ver gvaSinebs Cven cixe...: [leq-
- #33; si] // komunisti. - 1921. - 26 ivnisi. - #93. - gv. 3;

109
6. verharni. momavlis mWedeli: ZRvnad saqar- li poeziis saTaveebTan // saliteraturo gaze-
Tvelos proletkults: [leqsi] // komunisti. - Ti. - 1934. - specnomeri;
1922. - 28 aprili. - #93. - gv. 3; 11. gergiSvili, s. bolSevik poets: [leqsi]: amxa-
7. aRTqmul qveynisken: fantastiuri piesa 1 moqm. nag sandro eulis iubiles gamo // komunisti.
/ euli sandro; marati: istoriuli drama 1 mo- - 1934. - 27 maisi. - #121. - gv. 3;
qm. / anton amneuli; Targmani sandro eulisa. 12. doliZe, a. sandro eulis 25 wlis literatu-
- tf.: politganaT. mT. kom-tis gamocema, 1923 ruli moRvaweobis iubiles gamo // komunisti.
(st. poligrafskolisa). - 24 gv.; - 1934. - 27 maisi. - #121. - gv. 3;
8. tretiakovi, s. gesmis, moskovo!?: piesa 4 mo- 13. luarsamiZe, v. sandro euli // komunisturi ga-
qmedebaT / Targmani s. eulisa. - tf.: wiTeli naTleba. - 1934. - #14; muSa. - 1934. - #105; sa-
mnaTobi, 1924 (poligrafskolis st.). – 24 gv.. literaturo gazeTi. - 1934. - #9;
- (politganaTlebis samxatvro biblioTeka. 14. melaZe, k. revoluciis guSagi poeti: [sandro
revoliucionuri repertuari #5); euli] // saliteraturo gazeTi. - 1934. - spec-
9. varskvlavebi: [leqsi] // muSa. - 1935. - #138. - gv. nomeri;
2; 15. mivesalmebiT amxanag sandro euls // komunis-
10. niavar, r. Turqi qali: [Tavisufali Targmani] // ti. - 1934. - 27 maisi. - #121. - gv. 3.;
muSa. - 1935. - #140. - gv. 2; 16. mweralTa kavSirSi: kavSiris aparatis reor-
11. isaakiani, avetik. im saRamos mTvares surda: ganizacia. mweralTa kavSiris axali wesdeba.
[leqsi] // literaturuli saqarTvelo. - 1941. amxanag sandro eulis 25 wlis iubile // komu-
- 14 Tebervali. - #7. nisti. - 1934. - 9 aprili. - #83. - gv. 4;
17. poet sandro eulis iubile // komunisti. - 1934.
mis Sesaxeb: - 28 maisi. - #122. - gv. 4;
1. sanoini. sandro euls da iona vakels gamosa- 18. JRenti, b. sandro eulis poezia // saliteratu-
Txovari baraTi nikoloz miwiSvilisagan: [le- ro gazeTi. - 1934. - specnomeri;
qsi] // komunisti. - 1921. - 1 ivnisi. - #73; 19. radiani, S. sandro eulis Semoqmedeba // komu-
2. saqarTvelos proletarul mweralTa asocia- nisti. - 1934. - 27 maisi. - #121. - gv. 3; muSa. –
cia: [xelovanTa sasaxleSi gamarTuli pro- 1934. - #120;
letmweralTa sxdomis Sesaxeb]: Teatri da 20. sandro euli: [biografiuli cnobebi] // komu-
xelovneba // komunisti. - 1921. - 20 dekemberi. nisti. - 1934. - 27 maisi. - #121. - gv. 3;
- #241. - gv. 4; 21. sandro eulis iubile: [25 wlis literaturu-
3. Cveni mogzauroba provinciaSi: [proletarul li moRvaweobis gamo] // komunisti. - 1934. - 14
mweralTa da msaxiobTa erTi jgufis mier sa- aprili. - #87. - gv. 4;
Ramoebis gamarTva saqarTvelos sxvadasxva 22. sandro eulis saiubileo saRamoebi [dasavleT
qalaqebSi] // komunisti. - 1922. - 13 seqtemberi. saqarTvelos] raionebSi // komunisti. - 1934. -
- #209. - gv. 3; 23 ivnisi. - #144. - gv. 4;
4. duduCava, S. misticizmi qarTul poeziaSi: 23. siraZe, g. proletaruli poeziisaTvis mebrZo-
[simbolizmis da proletaruli mwerlobis pa- li: [sandro euli] // komunisti. - 1934. - 27 maisi.
raleluri mimoxilva] // komunisti. - 1923. - 22 - #121. - gv. 3;
aprili. - #90. - gv. 2; 24. CxikvaZe, p. saxelovani brZolis 25 weli: [san-
5. xelovneba: [informacia RonisZiebebis Sesaxeb] dro eulis iubiles gamo] // saliteraturo
// komunisti. - 1923. - 18 Tebervali. - #38. - gv. gazeTi. - 1934. - specnomeri;
3-4; 25. xidisTaveli, s. amxanagi sandro [euli] // komu-
6. damswre (kakabaZe, meTode). Tbilisis prole- nisti. - 1934. - 27 maisi. - #121. - gv. 3;
tarul mweralTa kreba: [proletarul mwe- 26. axali wignebi: [gamomcemloba `federaciis,~
ralTa asociaciis daarsebis Sesaxeb] // komu- saqarTvelos saxelmwifo muzeumis, saxelmwi-
nisti. - 1925. - 22 ivlisi. - #166. - gv. 3; fo samedicino institutis mier gamocemuli
7. m. a. s. euli - `komuna saqarTvelo~: bibliogra- wignebis Sesaxeb] // komunisti. - 1937. - 27 Teber-
fia // komunisti. - 1929. - 9 aprili. - #79. - gv. 6; vali. - gv. 4;
8. m-li g. sandro euli. rCeuli leqsebi da poeme- 27. marjani. saqarTvelos proletarul mweral-
bi: [recenzia] // komunisti. - 1931. - 6 Teberva- Ta kavSiris literaturuli orSabaTi: [san-
li. - #31. - gv. 4; dro eulis moxseneba - proletaruli poeziis
9. saqarTvelos Tanamedrove sabWoTa mwerlo- fronti] // komunisti. - 1937. - 31 oqtomberi. -
ba: [sandro eulis sityva sabWoTa mwerlobis #251. - gv. 4;
sakavSiro orgkomitetis plenumze] // salite- 28. sabavSvo mwerlebisa da mozard mayurebelTa
raturo gazeTi. - 1932. - 24 dekemberi; Teatris muSakTa Sexvedra // komunisti. - 1937.
10. astvacaturovi, er. sandro euli proletaru- - 20 ianvari. - #15. - gv. 4;

110
29. astvacaturovi, e. SemoqmedebiTi winsvlis 36. jinWvelaSvili, S. sandro euli. qveyana, sadac
gziT: [sandro eulis wignis `leqsebis da poe- iSva beladi: [recenzia] // industriuli quTai-
mebis~ gamo] // literaturuli saqarTvelo. - si. - 1940. - 20 ivnisi. - #140;
1938. - 12 ivlisi. - #17. - gv. 3; 37. SamaTava, d. sandro euli - `Cveni quCis dRe-
30. bedniereba: sandro eulis axali piesa // komu- saswaulze~: [recenzia] // literatura da xe-
nisti. - 1938. - 30 ianvari. - #24. - gv. 4; lovneba. - 1944. - 16 ivnisi. - #21.
31. bolqvaZe, i. saxelovani gza: [sandro eulis sa-
mwerlo moRvaweobis 30 wlisTavisaTvis] // sabWo- wyaro:
Ta maswavlebeli. - 1940. - 15 Tebervali. - #16; 1. proletaruli mgosani: [suraTi] // Teatri da
32. poeti - bolSeviki: [sandro eulis samwerlo cxovreba. - 1924. - #11. - gv. 7;
moRvaweobis 30 wlisTavisaTvis] // norCi leni- 2. radiani, S. qarTuli mwerlobis 10 weli // mna­
neli. - 1940. - 16 Tebervali. - #13; Tobi. - 1931. - #3. - gv. 189-193;
33. JRenti, b. sandro eulis poezia: [poeturi 3. Малая советская энциклопедия: [в 10 т.] / гл.
moRvaweobis 30 wlisTavisaTvis] // literatu- ред. Н. Л. Мещеряков. - Москва: АО «Советская
ruli saqarTvelo. - 1940. - 5 Tebervali. - #5; энциклопедия», 1932;
34. sandro euli: [samwerlo moRvaweobis 30 wlis- 4. buaCiZe, benito. Tanamedrove qarTuli mwer­
TavisaTvis] // literaturuli saqarTvelo. - lobis gzebi. - tf.: saxelgami, 1934 (saxelgamis
1940. - 5 Tebervali. - #5; 1-li st.). - 429 gv.;
35. futkaraZe, S. Sromisa da brZolis poeti: [san- 5. nariZe, g. poeti-deputati sandro euli // mna­
dro eulis saliteraturo moRvaweobis 30 Tobi. - 1939. - #295;
wlisTavisaTvis] // axalgazrda komunisti. - 6. mebuke, g. poeti mikrofonTan // radioprogra­
1940. - 11 Tebervali. - #34; mebi. - 1941. - 25 maisi. - #17.

111

vadaWkoria, alistro avTandilis raionis safinanso ganyofilebis gamged. safi­
Ze (1886, 8/II – ) – revolucioneri, muSa-pu­ nanso gegmebis vadaze adre SesrulebisaTvis
blicisti, Jurnalisti da partiul-profe­ dajildoebulia mravaljer. 1934 wels miiRo
sionaluri moRvawe, – guriidan (daibada sof. sakavSiro jildo. 1939 wlidan muSaoba daiw­
WanWaTs, ozurgeTis maz., Raribi glexis ojax­ yo sablitgamSi (saqarTvelos ssr gansaxkomis
Si). swavlobda akeTis orklasian skolaSi. 14 sabavSvo da axalgazrdobis litgamomcemlo­
wlisas mSoblebi daexoca. 1900 wels zugdids, ba) sawarmoo ganyofilebis gamgis da teqreda­
tr. ToxaZis stambaSi Sevida, xolo 1901 wli­ qtoris Tanamdebobaze, 1942 wlamde.
dan TbilisSi gadmovida da, m. SaraZis stam­ 1942-1943 wlebSi muSaobda saqarTvelos
baSi asoTamwyobad muSaobasTan erTad, revo­ Sampanuri Rvinoebis kombinatSi damzadebis
luciur saqmianobaSic monawileobda; amave inspeqtoris Tanamdebobaze. 1943 wlidan –
dros, TviT viTardeboda wignebis kiTxviT. amave kombinatis saCxeris Sampanuri Rvinoe­
1901 wels social-demokratiul partiaSi Se­ bis qarxanaTa mmarTvelobis direqtoris
vida. muSaTa yofa-cxovrebaze werilebis wera Tanamdebobaze, 1946 wlidan – samedicino ga­
1904 wlidan social-demokratiul gazeTebSi momcemlobis stambaSi direqtoris Tanamde­
daiwyo. 1905 wlis dekemberSi, mTawmindaSi po­ bobaze. a. vadaWkoria ekuTvnis stambis muSe­
liciam gaCxrika amxanagebTan erTad. am dros bis im proletarul wres, romelsac stalini
policiam mokla xuciSvili, xolo saxli ce­ 1899-1900 wlebSi TbilisSi xelmZRvanelobda
cxls misca. amis Semdeg aralegalurad cxo­ (ix. l. p. berias Sroma `a/k bolSevikuri orga­
vrobda. politikur niadagze daapatimres nizaciebis istoriis sakiTxisaTvis~, gv. 19).
samjer. revoluciur moZraobaSi monawileo­ a. vadaWkoria 1900-1924 wlamde so­
bisaTvis, 1906 wels, 126-e muxlis ZaliT miu­ cial-demokratiul partias ekuTvnoda. ro­
sajes cimbirSi samudamo gadasaxleba yvela desac 1924 wlis agvistos miwuruls, rogorc
ufleba-Rirsebis CamorTmeviT. gadasaxlebi­ am ajanyebis monawilem, sakuTari TvaliT naxa
dan gamoiqca 1907 wels da sami wlis ganmavlo­ ajanyebis saSineli Sedegebi, glexis naamagaris
baSi cxovrobda aralegalurad. 1909 wels, ganadgureba, kvnesa-tirili, masiuri ltolva
mefis Jandarmebma daapatimres TbilisSi da tyeebisaken, banditizmis gaZliereba, qroni­
3 wlis katorRa miusajes. oTxi weli metexis kuli SimSili, saxlSi dabrunebulTa sindisis
cixeSi ijda sakatorRo wesiT. qenjna da am niadagze masiuri TviTmkvleloba.
1917 wels, revoluciis Semdeg, airCies man Tavisi `praqtika, codna da gamocdileba~
mbeWdavTa kavSiris prezidiumis wevrad, kompartias SesTavaza da yofil menSevik mu­
gamgeobis Tavmjdomaris moadgiled da so­ SaTa im sainiciativo jgufs (axalgazrdebis)
cial-demokratiuli fraqciis Tavmjdoma­ SeuerTda, romlebmac datoves menSevikebis
red. 1926 wels miiwvies gaz. `muSis~ redaq­ partia, dadgnen sabWoTa platformaze, Seqm­
ciaSi ganyofilebis gamged. 1922 wels daiwyo nes sakuTari organo `axali gza~ da gabeduli
muSaoba TbilsabWoSi safinanso-sagadasaxado brZola gamoucxades menSevikebs. 1925-1928
xaziT. wlebSi, a. vadaWkoria kp (b) ck-Tan arsebul yo­
1930-1931 wlebSi daamTavra moskovis ti­ fil menSevikTa Jurnal `axali gzis~ saredaq­
pis a/k centraluri umaRlesi safinanso kur­ cio kolegiis wevri, gamocemis xelmZRvaneli
sebi da isev safinanso xaziT ganagrZo muSao­ da aqtiuri TanamSromeli iyo, TanamSromlob­
ba gadasaxadTa inspeqtoris Tanamdebobaze. da sxvadasxva gazeTebSic. misi fsevdonimebia:
q. Tbilisis raionebad dayofisTanave (1931) WanWaTeli, -ia, meTvalyure, erTi vinme, a. vad-
dainiSna Tbilisis orjonikiZis sax. raionuli ia, a.-ia, Zveli. xSirad xelmouweravadac ibeW­
sabWos safinanso ganyofilebis gamged, 1934 deboda.
wels – imave Tanamdebobaze Tbilisis leninis a. vadaWkoria werda: `nuravis ggoniaT,
raionis raisabWoSi. 1937 wels mivlinebul iq­ rom vafurTxebT warsuls. viyaviT, varT da
na samuSaod samtrestis Telavis ganyofile­ sikvdilamde davrCebiT socialistebi mTe­
bis direqtoris Tanamdebobaze, iqidan – imave li Cveni revolucionuri siamayiT, gvaqvs

112
erovnuli Tavmoyvareoba da gvjera, rom 3. imedaSvili, ioseb. qarTvel moRvaweTa leqsi­
ganxorcieldeba oqtombris lozungi: `da­ konis masalebidan.
Cagrul erTa ganTavisufleba srul gamoyo­
famde~ – Tu es xalxis interesebs Seefereba~ vadaWkoria, solomon ivanes Ze (
(`axali gza~, 1927, #2, gv. 4). – 1926, 14/III) _ revolucioneri, organiza­
tor-propagandisti da aralegaluri litera­
gamoqveynebulia: turis gamavrcelebeli. cxraasian wlebSi gr.
1. werili tiumenidan (cimbiri) // win. - 1907. - 18 diasamiZis stambaSi muSaobda, romlis muSaTa
Tebervali. - #5; Soris avrcelebda al. iaSvilisgan miRebul
2. gvakmareT wameba // komunisti. - 1924. - #243; mTavrobis sawinaaRmdego proklamaciebs, mo­
3. sisxliani avantiura // muSa. - 1924. - seqtembe­ nawileobda saidumlo sarevolucio wreebSi
ri. – #45; da Tavadac awyobda wreebs. ekuTvnoda r.s.d.m.
4. Rirseuli pasuxi // muSa. - 1924. - #584; partias.
5. amx. il. giorgaZis xsovnas // axali gza. - 1925. -
#4; gamoqveynebulia:
6. daSvebul gaugebrobis gamo // axali gza. - 1. werili redaqciis mimarT: [~beWdviTi sityvis
[1927]. - #33; muSakTa urierTdamxmare sazogadoebis~ Se-
7. emigraciis `saqmianoba~ // axali gza. - 1927. - saxeb] // iveria. - 1905. - 25 marti. - #37. - gv. 4.
#2; - xels awers: `asoTamwyobi sol. vadaWkoria~;
8. erTi mtkivneuli sakiTxis gamo // axali gza. - 2. amas winaT, rogorc gazeT `wyaros~... // wyaro. -
[1927]. - #10; 1907. - 8 dekemberi. - #35. - gv. 4.
9. visTan erTad da vis winaaRmdeg // axali gza. -
[1927]. - #29; wyaro:
10. kidev dawesebulebaTa gaerovnebis Sesaxeb // 1. По Арх. ор. #635, т. 3, л. 628, Аз/3.
axali gza. - [1927]. - #25;
11. oqtombris gziT // axali gza. – [1927]. - #42; vakeli [megreliZe], iona lukas Ze
12. ras vfiqrobdiT // axali gza. - [1927]. - #7; (1900, 15/XI – ) – mgosani da dramaturgi, prole­
13. soflis aRorZineba // axali gza. - [1927]. - #15; tar mweralTa TvalsaCino warmomadgenelTaga­
14. qarTveli emigraciis axali avantiuris gamo // ni, – guriidan (daibada sof. vakes, glexis ojax­
axali gza. - [1927]. - #24; Si, deda – nino iobaSvilis asuli). swavlobda
15. qarTveli socialisturi inteligencia da mu­ miqel-gabrielis orklasian skolaSi, Semdeg –
Sebi // axali gza. - [1927]. - #11; foTis pirveldawyebiT umaRles saswavlebel­
16. Ria werili emigrant isidore qarselaZes pa­ Si. 1920 wels TbilisSi, S. nucubiZis kursebze
rizSi // axali gza. - [1927]. - #5; Caabara saSualo ganaTlebis skolis gamocda.
17. Cais kultura CvenSi // axali gza. - [1927]. - #17; umTavresad, TviTganviTarebuli iyo.
18. adgilobriv enebze Targmanisa da saqmis war­ mwerloba daiwyo 1919 wels (leqsi `sa­
moebis mdgomareoba a/k rkinigzebze // axali xalxo gvardias~. `Teatri da cxovreba~,
gza. - [1928]. - #36; #14, gv. 7). TanamSromlobda Jurnal-gaze­
19. erTi dadgenilebis gamo: [a/k nac. komisiis sa­ TebSi, rogorc proletarul poetTa pirve­
yuradRebod] // axali gza. - [1928]. - #61; li Taobis warmomadgeneli. misi leqsebisa da
20. morigi provokaciis gamo // axali gza. - [1928]. - poemebis mTavari Sinaarsi, pirvelxanad, iyo
#68; qarxana-fabrika, muSaTa yofa-cxovreba, fi­
21. ra unda vakeToT soflad ardadegebze // axali qri da gancdani, umTavresad, proletaruli
gza. - [1928]. - #69; qalaqi. Semdeg xanebSi, TiTqos gulgatexi­
22. saerTaSoriso TariRi // axali gza. - [1928]. - li, mwuxare elferiT Seimosa da moTqvamda:
#67; `aRar vici wuTi lxinisa, suls mirevs sevda
23. socialisturi aRmSeneblobisaTvis // axali da gulSiac trialebs dana... imRere rame. da
gza. - [1928]. - #63; damimSvide gulis iara, rom erTxel mainc
24. qarTveli glexoba da sasoflo-sameurneo ga­ daviviwyo Savi dReebi, dabadebidan Tan rom
dasaxadi // axali gza. - [1928]. - #64; mdevs da ar gaiara.~ ukanasknelad, erovnul
25. Rirseul pasuxs miiReben // axali gza. - 1928. - hangze amRerda. gansakuTrebiT, dramatur­
#62. giaSi Tavi isaxela.
saukeTeso piesisaTvis `giorgi saakaZe~
wyaro: Jiurim mianiWa wamaxalisebeli jildo. piesis
1. avtobiografia; nawili daibeWda gazeT `literaturul saqar­
2. Jurnali `axali gza~; TveloSi~ (1941, #4).

113
dawera piesebi: 13. pirveli maisi: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 1
1. aprakune WimWimeli: (komedia 4 moq.). - [daidga maisi. - #49. - gv. 3;
1933 w.]; 14. saTxovari muzisadmi: [leqsi] // komunisti. -
2. didi mouravi: (ist. tragedia 4 moq.). - [daidga 1921. - 31 maisi. - #72. - gv. 3;
a. griboedovis sax. TeatrSi]; 15. samWedloSi: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 20
3. nasakirali: (piesa 5 moq.). - [guriis 1905 wlis aprili. - #40. - gv. 3;
moZraobidan]; 16. saqarTvelos wiTel laSqars: [leqsi] // komu-
4. Samili: (tragedia 4 moq.). - [gamoqveynda `mnaT­ nisti. - 1921. - 22 maisi. - #66. - gv. 3;
obSi~, 1940 w.]; 17. sayviris xmaze: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 29
5. Suri: [sifxizlisa da mavneblobasTan brZolis dekemberi. - #249. - gv. 2;
amsaxveli erTi Zlieri sasceno nawarmoebTa­ 18. sixarulis talRebSi: [leqsi] // komunisti. -
gani. daidga 1938 w.]. 1921. - 23 aprili. - #43. - gv. 3;
19. Cemi survili: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 25
calke gamocemulia: dekemberi. - #246. - gv. 2;
1. Saravandedi: [leqsebi da poemebi]. - w. 1. - tf., 20. Cven mWedlebi varT...: [leqsi] // komunisti. -
1923 (samxedro stamba). - 139 gv.; 1921. - 12 oqtomberi. - #183. - gv. 2;
2. evropa: [poema]. - tf., 1924. - 56 gv.; 21. Zmuri xeli: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 4 oq-
3. mewisqvile: poema. - tf.: zakkniga, 1926. - 62 gv.; tomberi. - #176. - gv. 2;
4. xangizi; [dramatuli poema]. - tf., 1926; 22. wiTel axalgazrdobas: [leqsi] // komunisti. -
5. leqsebi. - w. 2. - tf.: saxelgami, 1929. - 189 gv.; 1921. - 20 noemberi. - #216. - gv. 1;
6. ori poema. - tf.: qarTuli wigni, 1931. - 52 gv.; 23. wiTeli oqtomberi.saqarTvelo: [leqsebi] // ko-
tf.: saxelgami, 1934. - 101 gv.; munisti. - 1921. - 7 noemberi. - #205. - gv. 2;
7. leqsebi. - tf.: federacia, 1933. - 240 gv.; tf.: 24. ho, mec mesmis...: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 10
saxelgami, 1940. - 104 gv.; Tb: sabWoTa mwerlis ivlisi. - #105. - gv. 2;
gam-ba da st., 1950. - 84 gv; 25. ho, cota kidev...: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 3
8. Siraqiani: poema. - tf.: federacia, 1934. - 37 gv.; ivlisi. - #99. - gv. 3;
9. giorgi saakaZe: tragedia 4 moqmedebad. - Tb.: 26. gavlebuli rkalebi: [leqsi] // komunisti. -
sabWoTa mwerlis gam-ba da st., 1947. - 91 gv. 1922. - 3 ivnisi. - #124. - gv. 3;
27. gamosaTxovari-Rames: [leqsi] // komunisti. -
gamoqveynebulia: 1922. - 25 ivnisi. - #142. - gv. 3;
1. saxalxo gvardias: [leqsi] // Teatri da cxovre­ 28. duSeTis mazris revolucionur glexkacobas:
ba. - 1919. - #14. - gv. 7; menSevikuri mTavrobis winaaRmdeg misi ajanye-
2. brZolis talRebSi: [leqsi] // komunisti. - 1920. bis oTxi wlisTavis gamo: [leqsi] // komunisti.
- 4 seqtemberi. - #35. - gv. 4; - 1922. - 13 ivnisi. - #131. - gv. 1; 1923. - 17 ivnisi.
3. tusaRi: [leqsi] // komunisti. - 1920. - 12 seqtem- - #137. - gv. 1;
beri. - #32. - gv. 3; 29. zRva boboqrobs: [leqsi] // komunisti. - 1922. -
4. amxanag iliko mgelaZis xsovnas // komunisti. - 15 oqtomberi. - #12. - gv. 3;
1921. - 9 seqtemberi. - #156. - gv. 2; 30. megobrebo, gveZaxian: [leqsi] // komunisti. -
5. asoTamwyobis simRera: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 22 Tebervali. - #42. - gv. 3;
1921. - 17 ivlisi. - #111. - gv. 2; 31. mtkice suli: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 19
6. vin meweva?!: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 26 ianvari. - #15. - gv. 3;
ivnisi. - #93. - gv. 3; 32. ocnebis kabadoni: [leqsi] // komunisti. - 1922. -
7. zamTari idga da are-mares...: [leqsi] // komunis- 22 ivlisi. - #148. - gv. 3;
ti. - 1921. - 11 maisi. - #56. - gv. 3; 33. suls aRar axsovs: [leqsi] // komunisti. - 1922. -
8. komunizmi: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 30 oq- 9 maisi. - #103. - gv. 3;
tomberi. - #199. - gv. 2; 34. Sewyda sicocxle: nino megreliSvilis xsovnas:
9. maSvralT simagre: pirvel sabWos: [leqsi] // ko- [leqsi] // komunisti. - 1922. - 1 ivnisi. - #122. -
munisti. - 1921. - 21 dekemberi. - #242. - gv. 2; gv. 3;
10. mezarev!: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 9 dekem- 35. Sromis okeaneSi: [leqsi] // komunisti. - 1922. -
beri. - #232. - gv. 2; 16 marti. - #60. - gv. 3;
11. momavlis vardebs: bavSvTa kvireulis gamo: 36. SuadRe qarxanaSi: [leqsi] // komunisti. - 1922. -
[leqsi] // komunisti. - 1921. - 15 oqtomberi. - 17 ivnisi. - #135. - gv. 3; qura. - 1922. - #2. - gv.
#186. - gv. 1; 6-7;
12. odes garemo...: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 16 37. Cveni maisi: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 1 maisi.
oqtomberi. - #187. - gv. 2; - #95. - gv. 3;

114
38. Cveni mogzauroba provinciaSi: [proletarul 62. giorgi saakaZe: tragedia oTx moqmedebad,
mweralTa da msaxiobTa erTi jgufis mier sa- nawyveti mesame moqmedebis meore suraTidan //
Ramoebis gamarTva saqarTvelos sxvadasxva literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 24 ianva-
qalaqebSi] / sandro euli, iona vakeli, iakinTe ri. - #4;
lisaSvili // komunisti. - 1922. - 13 seqtemberi. 63. Samili: (tragedia oTx moqmedebad) // mnaTobi. -
- #209. - gv. 3; 1940. - #8-9. - gv. 65-89;
39. cecxli daundobeli: [leqsi] // komunisti. - 64. giorgi saakaZe: traRedia oTx moqmedebad:
1922. - 17 maisi. - #110. - gv. 3; [nawyveti mesame moqmedebidan meore suraTi] //
40. cecxlis rkalSi: [leqsi] // qura. - 1922. - #1. - literaturuli saqarTvelo. - 1941. - 24 ianva­
gv. 2-3; ri. - #4. - gv. 3-4;
41. akinZuli rgolebi: sapirvelmaiso: [leqsi] // 65. elviseburi Seteva: [patara feletoni] // laxva-
komunisti. - 1923. - 1 maisi. - #97. - gv. 2; ri. - 1941. - 21 seqtemberi. - #2;
42. dilis zeimi: [poema] // komunisti. - 1923. - 20 mai- 66. didi mouravi: tragedia // mnaTobi. - 1942. - #6.
si. - #113. - gv. 21; - gv. 60-91. - [1-li da me-2 moqmedeba]; #7-8. - gv.
43. msoflio elis...: sabediswero dueli: [leqsi] // 157-181. - pirveli nawilis dasasruli;
komunisti. - 1923. - 11 Tebervali. - #32. - gv. 3; 67. mag dakvraSi genacvale: [leqsi] // literatu-
44. oboli samare: [leqsi] // CiraRdani. - 1923. - #2. ruli saqarTvelo. - 1943. - 23 Tebervali. - #5;
- gv. 8-9; 68. megobruli Sroma: [maxaraZis raionis sof.
45. qalaqis simZime: [poemidan] // komunisti. - 1923. - Sromis kolmeurneTa da uralis kolmeurneTa
28 ivnisi. - #146. - gv. 3; 1923. - 1 ivlisi. - #149. Sejibrebis Sesaxeb] // komunisti. - 1943. - 25 mai-
- gv. 3; si. - #113;
46. qarxnis kedlebSi: [leqsi] // grdemli. - 1923. - 69. nanina: [leqsi] // samSoblo: mxatvrul nawar-
#2. - gv. 21;
moebTa krebuli. - 1946. - gv. 132-133;
47. 25 oqtomberi: [leqsi] // CiraRdani. - 1924. -
70. simRera stalinze: [leqsi] // stalins: leqsTa
#19-20. - gv. 7; xelovnebis droSa. - 1924. - #5.
krebuli. - 1946. - gv. 44;
- gv. 4-6;
71. gulis simRera: [leqsi] // literatura da xe-
48. vano sarajiSvili: [leqsi] // komunisti. - 1924. -
lovneba. - 1948. - #27. - gv. 1;
16 noemberi. - #161. - gv. 2; droSa. - 1924. - #21-
72. Tamar mefe: [drama 5 moqmedebad] // mnaTobi. -
22. - gv. 21;
1948. - #5. - gv. 53-113;
49. n. zomleTeli. leqsebis pirveli wigni: [biblio-
73. mercxali: [leqsi] // dila. - 1948. - #5. - gv. 14;
grafia] // CiraRdani. - 1924. - #19-20. - gv. 14;
74. mesxuri laSqruli: [leqsi] // mnaTobi. - 1948. -
50. oda lenins: [leqsi] // droSa. - 1924. - #8. - gv.
#2. - gv. 95;
2-3;
75. cacxvi: [leqsi] // pioneri. - 1948. - #6. - gv. 17;
51. parizis komuna: [leqsi] // CiraRdani. - 1924. -
76. `literaturuli almanaxi~: wigni mesame: [re-
#7. - gv. 10;
cenzia] // sabWoTa afxazeTi. - soxumi, 1951. - 11
52. poemidan `evropa~ - ase stiroda bankiris co-
oqtomberi;
li: [nawyveti poemidan] // CiraRdani. - 1924. -
77. mowinave qarTuli Teatri: [soxumis saxelmwi-
#19-20. - gv. 11;
fo TeatrSi axali sezonis dawyebis win] // sa-
53. uolt uitmani da misi Semoqmedeba: [werili] //
bWoTa afxazeTi. - soxumi, 1951. - 15 seqtemberi;
CiraRdani. - 1924. - #8. - gv. 4;
78. rvali: [piesa 4 moqmedebad, 8 suraTad] // lite-
54. akaki: [leqsi] // sazRvarze. - 1925. - #2. - gv. 78-
raturuli almanaxi. - soxumi, 1951. - #5. - gv.
79;
21-74.
55. balada sofels: [leqsi] // mnaTobi. - 1925. - #2.
- gv. 7-9;
56. saqarTvelo: [leqsi] // axali kavkasioni. - 1925. Targmna:
- #1. - gv. 111-112; 1. goeTe, i. v. ...zviad mTebis irgvliv...: [leqsi] //
57. tfilisi: [leqsi] // mnaTobi. - 1925. - #11-12; literatura da xelovneba. - 1949. - 28 agvisto.
58. yaraCoReli: [leqsi] // xelovneba. - 1925. - #22. - #34;
- gv. 12-13; 2. puSkini, a.nu mReri CemTan, Cemo lamazo: [leq-
59. Sromis gmirebi: [leqsi] // epoqa. - 1925. - #1. - gv. si] // literatura da xelovneba. - 1949. - 5 ivni-
10-11; si. - #22.
60. zahesi: [leqsi] // komunisti. - 1927. - 29 maisi. -
#120. - gv. 3; mis Sesaxeb:
61. SoTa rusTavels: [leqsi] // komunisti. - 1937. 1. sanoini. sandro euls da iona vakels gamosa-
- 29 dekemberi. - #298. - gv. 2; sabWoTa aWara. - Txovari baraTi nikoloz miwiSvilisagan: [le-
1938. - 1 ianvari. - #1. - gv. 3; qsi] // komunisti. - 1921. - 1 ivnisi. - #73;

115
2. saqarTvelos proletarul mweralTa asocia- bis muSakTa saxlSi 7 da 14 aprils] // komunis-
cia: [xelovanTa sasaxleSi gamarTuli pro- ti. - 1941. - 24 aprili. - #96;
letmweralTa sxdomis Sesaxeb]: Teatri da 19. natroSvili, g. didi mouravi: [piesa]: [recen­
xelovneba // komunisti. - 1921. - 20 dekemberi. zia] // komunisti. - 1941. - 22 marti. - #68;
- #241. - gv. 4; 20. janeliZe, dimitri. i. vakelis `didi mouravi~
3. duduCava, S. misticizmi qarTul poeziaSi: griboedovis TeatrSi // literaturuli sa­
[simbolizmis da proletaruli mwerlobis pa- qarTvelo. - 1941. - #11;
raleluri mimoxilva] // komunisti. - 1923. - 22 21. Габуния, Г. Великий моурави: [Пьеса] // Заря
aprili. - #90. - gv. 2; Востока. - 1941. - 11 марта. - #58;
4. vawaZe, eq. amx.iona vakelis sapasuxod: [futu- 22. Шах-Азизов, К. «Великий моурави» в театре имени
ristad misi moxseniebis gamo] // komunisti. - Грибоедова: [К постановке пьесы И. Вакели] //
1923. - 5 dekemberi. - #280. - gv. 3; Заря Востока. - 1941. - 25 февраля. - #47;
5. saqarTvelos proletarul mweralTa lite- 23. Ciqovani, s. moxseneba // literatura da xe­
raturuli orSabaTi: [iona vakelis moxsene- lovneba. - 1948. - #19.
bis Sesaxeb - xelovneba da sazogadoebrivi
cxovreba] // komunisti. - 1923. - 24 oqtomberi. wyaro:
- #245. - gv. 3; 1. avtobiografia;
6. gomarTeli, ivane. – a) proletaruli poezia // 2. radiani, S. qarTuli mwerlobis 10 w. // mnaTobi.
Teatri da cxovreba. - 1924. - #7; b) kritikuli - 1931. - #3. - gv.: 189, 195-196;
SeniSvnebi: iona vakeli: axali poema `evropa~ // 3. Малая советская энциклопедия [Текст] / Глав.
Teatri da cxovreba. - 1925. - #8. - gv. 1-2; ред. Н. Л. Мещеряков. - 2-е изд. - Т. 2. – Москва:
7. guruli. mnaTobi #3, 1924 w.: yovelTviuri Советская энциклопедия, 1934. - Стр. 219l;
4. dadiani, Salva. qarTuli sabWoTa dramatur­
samxatvro-saliteraturo da samecniero Jur­
gia // komunisti. - 1937. - 5 noemberi. - #254;
nali // komunisti. - 1924. - 24 ivlisi. - #166. -
5. natroSvili, g. bednierebis simRerebi // li­
gv. 3-4;
teraturuli saqarTvelo. - 1938. - 20 ianvari.
8. baxturiZe, p. `aprakune WimWimeli~ quTaisis
- #2. - gv. 4;
TeatrSi // sabWoTa xelovneba. - 1933. - 12 ivni­
1. komunisti. - 1941. - 6 marti. - #55;
si. - #7;
2. Шах-Азизов, К. `Великий моурави~ в театре имени
9. marjaniSvilis saxelobis TeatrSi: [axali da-
Грибоедова: [К постановке пьесы И. Вакели] //
dgmebisaTvis mzadeba] // komunisti. - 1934. - 10
Заря Востока. - 1941. - 25 февраля. - #47;
marti. - #58. - gv. 4;
3. soxumis dramatuli Teatri erT sezonSi //
10. `Samili~ marjaniSvilis TeatrSi: [werilebi] //
axalgazrda komunisti. - 1951. - #119.
komunisti. - 1935. - 30 dekemberi. - #302. - gv. 4;
11. m. i. iona vakeli. Samili: [recenzia marjaniS-
vaniliSi, muxamed (1909 – ) – dramatur­
vilis saxelobis Teatris speqtaklze] // axal-
gi, Jurnalisti da sazogado moRvawe, – lazis­
gazrda komunisti. - 1936. - ianvari. - #6. - gv. 3;
tanidan. daibada sof. sarfs, Raribi glexis
12. benaSvili, d. `Suri~ marjaniSvilis sax. Teatr­
ojaxSi. anbanis Seswavlis Semdeg, 1932 wels,
Si // literaturuli saqarTvelo. – 1938;
warCinebiT daamTavra aWaris muSfaki, ro­
13. TavyeliSvili, m. `Suri~: [i. vakelis piesa
gorc pirvelma saukeTeso msmenelma lazma da
afxazeTis saxelmwifo TeatrSi. recenzia]
sistematurad bejiTad mecadineobda TviT­
// sabWoTa afxazeTi. - 1938. - 9 oqtomberi. -
ganviTarebisaTvis. xelmZRvanelobda sof.
#232. - gv. 4;
gonios komkavSiris organizaciis komitets,
14. Teatrali. Suri // muSa. - 1938. - 10 ianvari. - #8; airCa sasoflo-sazogado mosamarTled, aWa­
15. iona vakelis axali piesa `giorgi saakaZe~: [kri- ris alkk komitetis plenumis wevrad, gonios
tikuli ganxilva] // literaturuli saqarTve- sofsabWos prezidiumis wevrad, romlis dro­
lo. - 1939. - 20 seqtemberi. - #20. - gv. 4; sac lazebSi masobriv-aRmzrdelobiT muSao­
16. baiaZe, v. `Samili~ goris saxelmwifo TeatrSi: bas awarmoebda, bavSvebs wera-kiTxvas aswavli­
[i. vakelis piesa]: [recenzia] // stalineli. - go- da da sxv. 1937 wels arCeul iqna aWaris ganaT­
ri, 1940. - 2 ivnisi. - #74; lebis saxalxo komisris moadgiled.
17. cincaZe, p. iona vakeli. leqsebi: [recenzia] // m. vaniliSis xelmZRvanelobiT, soxum­
literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 20 oq- Si lazur enaze gamodioda kp (b) afxazeTis
tomberi. - #29; saolqo komitetisa da afxazeTis ck-s or­
18. `giorgi saakaZe~ sam TeatrSi: [disputi u. Cxei- gano `mWiTa murecxi~ (`wiTeli varskvlavi~).
Zis, s. SanSiaSvilisa da i. vakelis piesebis - lazur enaze dawera piesebi: `aRebi cud siz­
`giorgi saakaZis~ garSemo Tbilisis xelovne- mrebs xedaven~, `mamedis loToba~ da sxv. misi

116
moTxrobebidan Tbilisis saxelmwifo univer­ ba `suraTi fSavlebis cxovrebidan~ (1881,
sitetma gamosca `zeqie~. moTxrobebSi asura­ #184), xolo Jurnal `imedSi~ (1881, #3-4, 5
Tebs lazebis dabeCavebul-damonebul cxo­ da 6) – leqsebi: `droeba~, `meomari~, `winaswar­
vrebas winaT, Semdeg – gaTavisuflebasa da metyveli~ da `yarsis bolos~. 1886 wels, `ive­
axlandel kulturul aRorZinebas. riaSi~ (#60) dabeWda leqsi `simRera~ (`es
gazafxulic movida~), xolo #89-Si – poema
wyaro: `moxucis naTqvami~, romelmac gadawyvita misi
1. furcxvaniZe, S. muxamed vaniliSi // komu­ momavali. ilia WavWavaZem, roca es poema mois­
nisti. - 1937. - 26 Tebervali. - #46. mina, kalami Zirs dado da warmoTqva: `dReis
iqiT ilia leqss veRar daswers, didi poeti
vaJa-fSavela [luka pavles Ze razi­ movida!..~ (`ara, Cven, Zvelebma, axla kalami un­
kaSvili] (1861, 14/VII – 1915, 27/VII) – poeti, da Zirs davsdvaT, gza vaJas davuTmoTo~). am
beletristi da eTnografi, `mTis arwivad~ wo­ droidan vaJa `iveriis~ mudmivi TanamSromeli
debuli, didi optimisti da humanisti, yoveli Seiqmna, redaqciisagan Tviuri jamagiri dae­
siyvarulis mqadagebeli, erekle mefis dros niSna. aq moaTavsa mravali leqsi, poema, sayu­
vaJkacobiTa da WkuiT ganTqmuli imedas STa­ radRebo eTnografiuli werilebi fSavelTa
momavali, – fSavidan (daibada sof. Cargals, da xevsurTa cxovrebidan, kritikuli da pu­
duSeTis r., niWieri moleqsisa da mwignobro­ blicisturi werilebi da sxv. TanamSromlob­
bis moyvaruli soflis mRvdlis ojaxSi, sai­ da Jur. `moambeSi~, `cnobis furcelSi~, saba­
danac gamovidnen vaJas cnobili Zmani – niko vSvo Jurnal `jejilSi~, `nakadulSi~ da sxv.
(baCana) da Tedo razikaSvilebi). swavlobda cxovreba hqonda Taviseburi, Taviseburi­
Telavis sasuliero saswavlebelSi, Tbilisis ve mwerloba, mrwamsi da miswrafeba: ramdena­
aleqsandres sax. samaswavleblo institutis dac poetur nawerebSi icavda xalxur-fSaur
orklasian samoqalaqo saswavlebelsa (1877 kilo-gamoTqmebs, imdenad _ beletristul da
wlidan) da goris saostato seminariaSi (1879- publicistur nawerebSi – wminda literatu­
1882), sadac mowafeTa saidumlo wris erT-er­ rul qarTuls. sakuTari pirovnuli vinaoba
Ti xelmZRvaneli iyo da kavSiri hqonda goris leqsiT gvamcno:
xalxosanTa wresTan. jer kidev bavSvobidan, `arc-ra tanT mcvia, arc fexTa,
vaJa gatacebiT kiTxulobda `vefxistyao­ davdivar dediSobila,
sans~, sagmiro Sinaarsis moTxrobebs, Zlier mec imaT jogidama var,
uyvarda xalxuri leqsebi da hkrebda kidec, vinc siRaribiT cnobila~.
xolo goris xalxosanTa wreSi ecnoboda sa­
qarTvelos warsulsa da awmyo mdgomareo­ miuxedavad amisa, zenaars SesTxovda:
bas. sxvaTa Soris, m. yifianis STagonebiT, `guls nu gamitex tanjvaSi,
ramdenime referatic waikiTxa saqarTvelos mamyofe Seudrkelada;
warsulidan. TviTganviTarebis mizniT, be­ vfxizlobde, mudam mzad viyo
vrs kiTxulobda (filologiur, istoriul, daCagrulebis mcvelada.
sityvakazmul da sxv. nawarmoebebs). semina­ balaxi viyo saTibi,
riaSi kursis dasrulebisTanave tolaTso­ ara mwadian celoba,
fels dainiSna maswavleblad, wlisTavze pe­ cxvradve mamyofe iseva,
terburgis universitetSi Sevida Tavisufal oRond amSordes mgeloba~.
msmenelad (1883-1884), magram siRaribis gamo mTeli Tavisi sicocxle saqmiT, weriT da
Camoecala da isev samSobloSi dabrunda, ker­ sityviT, am rwmeniT, mSobeli eris gamofxizle­
Zo maswavlebloba daiwyo, mere `qarTvelTa bis, dawinaurebisa da amaRlebis saqmes emsaxu­
Soris wera-kiTxvis gamavrcelebel sazoga­ ra, Tavisi mwerlobiT xalxis fiqr-miswrafeba­
doebis~ ToneTis (borCalos maz.) skolaSi ga­ sa da rwmenis uniWieresi gamomTqmelis saxeli
mwesda maswavleblad. male aqac Tavi gaaneba, daimsaxura. mTaSi, glexebs Soris mcxovrebi
sofelSi gadasaxlda col-SviliT, soflis vaJa mudam mowinave moazrovne iyo, mwerlobis
meurneobas Seudga da mwerlobas ufro beji­ garda, praqtikuladac moRvaweobda glexebSi,
Tad mohkida xeli. rogorc agitator-propagandisti da revolu­
mwerloba daiwyo mowafeobisas: 14-15 ciasac (1905) aRtacebiT Seegeba, radgan amaSi
wlis Wabuks ukve sakuTari leqsebis rveuli xedavda TviTmpyrobelobis damxobis, samSo­
hqonda, romlis gacnobis Semdeg anton fur­ blos gaTavisuflebisa da usamarTlobis mos­
celaZem waaxalisa. vaJa-fSavelam `werili xe­ pobis gzas.
vsureTidam~ 1879 wels, gaz. `droebaSi~ gamoa­ madlierma samSoblom, `qarTuli sity­
qveyna (#11); `droebaSive~ daibeWda moTxro­ vakazmuli mwerlobis sazogadoebis~ xelmZR­

117
vanelobiT, 1915 wlis maisis 23, Tbilisis sa­ yinvale momavals mainc Rrma rwmeniT SemRe­
xazino saopero TeatrSi, didZali xalxis Tan­ roda:
daswrebiT gaumarTa samwerlo moRvaweobis `kidevac vnaxav gazafxuls,
35 wlis Sesrulebis saRamo, romlis drosac, yelmoRerebuls iasa...
`qarTuli sityvakazmuli mwerlobis sazoga­ amwvanebulsa mTa-barsa,
doebis~ saxeliT, gr. rcxilaZem vaJas dafnis damwyazruls, yvaviliansa...
gvirgvini miarTva warweriT: `qarTvel poezi­ kidevac vnaxav, ca sWeqdes,
is arwivs~. Tovlis wil wvima cviodes...
1915 wlis ivnisis 14, avadmyofobis gamo, aRarvin itanjebodes
wm. ninos sax. lazareTSi (aw Tbilisis saxel­ da aRarcvisa Siodes;
mwifo universiteti) moaTavses, sadac gar­ simarTlis gamarjvebasa
daicvala plevritiT, ivlisis 27. daikrZala mTaze arwivi hyiodes;
agvistos 2 didubis panTeonSi. dakrZalvamde, mec mas bans veubnebode,
qaSveTis eklesiaSi wirvis dros, ekaterine guli aRara mtkiodes!~
gabaSvilma vaJa-fSavelas kubo dafnis gvir­ vaJa-fSavelas Semoqmedebis Tandayoli­
gviniT Seamko, romelsac gakeTebuli hqonda li Tvisebaa simbolizmi: adamiansa da bune­
gatexili kalami da warwera: `vaJa-fSavelas bas urTierTs ukavSirebs da mxolod maT Se­
qarTveli erisagan~. oci wlis Semdeg, 1935 TanxmebiT cxovrebaSi xedavs mSvenierebisa
wlis oqtombris 16, vaJas neSti mTawmindis da sikeTis ganxorcielebis gzas. vaJas war­
panTeonSi gadaasvenes. modgeniT: `buneba adamians gansazRvrulis
vaJas Semoqmedeba bunebis gaRmerTebaa, pirobebiT ukavSirdeba da zneobriv valad
mSobeli eris Tavisuflebis sagalobeli, ma­ udebs cxovrebis garkveul wesrigs: adamian­
Ralsulobis xotba, sazogadoebriv wylulTa ma bunebiT imdenad unda isargeblos, ramde­
nestari, utyvTa ametyveleba, miwis SvilTa nadac es bunebas ar avnebs... adamiani movalea
amaRlebisken momwodebeli: `ZaRlurad sico­ zneobriv cnebas erTgulad misdios, raime
cxles sikvdili mijobs cdaSiao~. mas marad sargeblobisTvis araviTaris mosazrebiT ar
guliT dahqonda `ocneba tanjulis qveyni­ daarRvios~. igi Seamkobs mTas, laR bunebis
sa~, samSoblo miwa-wylis dasacvelad `bevrad SvilT, pirutyv-mcenareTa grZnobas gamosTq­
sjobs viyvneT cdazeda~. gmirobas moiTxov­ vams, utyvT ametyvelebs, bunebas acxovelebs.
da qalebisganac: `ukacurT kacoba hmarTeb­ mozrdilTa da samozardo moTxrobebSi xata­
To~. sakuTari samSoblos motrfiale sxvas vs bunebas yoveli saxiT, mTis xalxis zne-Cveu­
ar edaveboda: `samSoblos arvis wavarTmevT, lebas, xasiaTis simtkices, mamapapuri rwmeniT
Cvens nurvin Segvecileba~ da zenaars SehRa­ gamsWvaluls, magram droTa viTarebisa gamo
Radebda: `RmerTo, samSoblo micocxle, mZi­ dabeCavebuls da idumal guliswyromas imaT
naric amas vduduneb~, magram vaJa, ramdenadac winaaRmdeg, vinc xalxsa Cagravs da mtrobs,
erovnul-xalxuri, Rrma nacionaluri mgosa­ vinc fexqveS Telavs eris uflebas, arafrad
ni iyo, imdenad _ saerTaSoriso, internacio­ agdebs xalxis zne-Cveulebas, agreTve, bune­
naluri: TiTqmis yvela nawerSi qveyanasa da bis yovel saxeobas – mcenareulobidan dawye­
mSobel ers CasCiCinebda: `gaaRos mZime gone­ buli frinvel-mxecebamde da sxv.
bis karebi, Sehyuros xalxma zecasa, erTurT­ misi Txzulebani savsea ara mxolod umaR­
Si hqondeT piria da amoagdon ZiriTa, saca lesi poeziiT, aramed, masTanave, _ azrTa
ekali sCxiria~. hgmobda eris gamyidvel da siRrmiT, Tavisuflebis mSvenierebiT.
uRirs SvilT: `dedas mandili mohxade, cols rogorc Semoqmedic, vaJa-fSavela Tavi­
gauyide kabebi, RviZl-Svilebs simSiliT hxo­ seburi iyo: igi gansakuTrebul pirobebsa da
cav, gared gahzide tablebi~. vaJas rwmeniT, garemoSi qmnida Tavis nawarmoebebs. vidre
samSoblosTvis Tavganwirvac iseTi sapatio leqss qaRaldze gadaiRebda, fandurs aaJRe­
da wminda saqmea, rom misTvis omSi daWril rebda (umetesad Rrma siCumeSi, roca ojaxSi
gmirs gvelic ki krZalviT epyroba da Wri­ yvela miiZinebda). jer kidev dauweravs masze
lobas eniT ulokavs, rom gankurnos. Seexo aayolebda, gaimeorebda, Caswerda, Semdeg uk­
Temisa da pirovnebis urTierTobas, mtkice ve Cawerils daaRiRinebda, axals miumatebda.
nebisyofis mebrZoli didebis SaravandediT leqsis namdvili mWedeli vaJa-fSavela, vidre
Semosa, magram Temisagan gandgomils ki ar Sesafer sityvas ar mouZebnida striqons, ar
iwynarebs: `sazogadoebisgan gancalkevebuli moeSveboda. garegnulad ubralo, sada, dar­
pirovneba iRupeba~. Tavad gaWirvebuli, Ra­ baiseli vaJa, sulierad mefuri diadobiT
ribad cxovrebisa, samSoblos siduxWirisa da guliguls Camwvdomi iyo, amayi _ ara mxolod
TviTmpyrobelobis parpaSis miuxedavad, brw­ kerZo cxovrebaSi, sakuTari samgosno Rirse­

118
bis SegnebaSic. Tavisi leqsis Zala da Rirseba fevs da mSromeli Tavisufalia~ (erTdRiuri
yovelT umetesad swamda. erT-erT nadimze, gaz. `daexmareT invalids~, 1930, #2); g. qi­
TbilisSi, romelsac msaxiobi da mopoeto so­ qoZis daxasiaTebiT, vaJa `araviTar skolas
so ivaniZe Tamadobda, vaJac daeswro. erT ba­ ar ekuTvnoda... gautkep neli gziT dadioda
novans, roca misi sadRegrZelo dalies, vaJam da ucnaur mxatvrul enas xmarobda, rogoric
kafiad leqsi uTxra. es leqsi damswreT aRta­ jer aravis uxmaria qarTuls literaturaSi...
cebiT moismines, xolo banovanma sTxova, al­ arafers ar afasebda ise Zvirad, rogorc pi­
bomSi Camiwereo. vaJamac Cauwera. amave dros, rovnebis mTlianobas da xasiaTis simtkices...
soso ivaniZemac banovans sadRegrZeloSi ka­ fantaziis siZliere da naTelmxedveloba
fia moaxsena, mere es kafia (eqspromti) daswe­ vaJa-fSavelas niWis damaxasiaTebels Tvise­
ra da banovans gauwoda: „saca vaJas leqsia, es bas warmoadgenda... misi nawarmoebi mdidaria
leqsic iq CasdeTo~. es Tqma vaJas ise ewyina, Seudarebeli mxatvruli saxeebiT, magram
rom wamoxta, quds xeli dastaca da karebisken isini, TiTqmis gamouklebliv, an brZolas
gaqanda. monadimeni Sewuxdnen, bevri sTxoves Seexebian, an kidev rainduls Tavganwirvas...
darCena, sawyenad nu miiRebTo. „vidre uzr­ arc erTs qarTvels mgosans ar SeuTanabrebia
dels Tvis uzrdelobas pirSive ar CasCriT, aq peizaJi da personaJi harmoniulad, rogorc
ra damarCenso~, - warmosTqva vaJam da gaswia. es vaJa-fSavelam hqmna. arc erTs qarTvels
vinmes Tu gulidan amoiRebda, ise amorecxav­ mgosans ar ugrZvnia ase Zlier mTebis sidia­
da, rom sikvdilamde ver Seurigdeboda xol­ de, rogorc es vaJa-fSavelam igrZno... CvenSi
me. cnobilia, rom akakis xsovnis saRamosac ki, vaJa-fSavelamde ar arsebobda mTis poezia da
1915 wlis 8 marts, ar daeswro, rac mTel sazo­ am mgosanma axali asparezi daupyro esTetiur
gadoebas TvalSi eca. Semoqmedebas... arc erTi qarTveli mgosani
1905 wlis revoluciis dros ajanyebul ar mdgara xalxis SemoqmedebasTan ase axlos,
mTielT meTaurobda. fSav-xevsurTa daxmare­ arc erTi ar SeuRlebia mis suls ase mWidro­
biT SeiaraRebul ajanyebas apirebda, dawera da~ (vaJa-fSavela. Txzulebani, t. I, Tb., 1928,
`fSav-xevsurTa deklaracia~ da sxvadasxva gv. X-XIII).
soflis saerTo yrilobebze waikiTxa. moi­ vaJa-fSavelas ekuTvnis 400-mde leqsi, 38
Txovda miwa-tyis mamapapurad dauflebas, poema, asze meti moTxroba, piesebi da mravali
samediatoro samarTals, samxedro begaris kritikuli, eTnografiuli da publicisturi
magier droebiTi miliciis SemoRebas, samR­ werili.
vdeloebis dramis mospobas, sakuTrebisa da vaJas fsevdonimebia: l. r., l. raz-vi, l.
sindisis xelSeuxeblobas, samSoblo enaze r-z., mgela xinkalWamiaSvili, mwiria, Julaka
swavlebasa da sxv. gogoWuri, fSavela vefxvaiZe, l. r-z-k-li,
vaJas samwerlo Semoqmedebas mravali we­ vaJ-kaci, v-a f-la, iqauri, l. kaTakmeveli, ve­
rili aqvs miZRvnili. kritikos il. nakaSiZis lafSa da sxv..
azriT, `vaJa Cven ZvelTa Zlierebis poetia,
Zvel fSavelTa mamapapeuli gmiroba da mZla­ calke gamocemulia:
vri gulis Tvisebani gagvicxovela Tvalwin. 1. moTxrobani. - tf.: qarTvelTa Soris wera-ki­
Tavisi gmiruli Cangis JReriT gulSi Zvele­ Txvis gamavrcelebeli saz-bis gamoc., 1889
bur-Cveneburi vaJkacobis grZnoba gagviRvi­ (тип. Е. Месхи). - 118 gv.;
Za~ („vaJa-fSavelas poezia~ // `kvali~, 1896). 2. Salvas nanaxi xati: ambavi; moxucis naTqvami /
il. feraZis sityviT, `vaJa fSavelas nawerTa poema vaJa-fSavelasi. - tf., 1896 (g.k. Carkvia­
kiTxvis Jams mkiTxveli trialebs qarTul mi­ nis st.). - 36 gv.;
wa-wyalze, qarTul haers sunTqavs, qarTul 3. baxtrioni: poema. – a) avtoris suraTiT, bio­
suraTebs hxedavs, qarTul bunebas sWvrets, grafiiT da naxatebiT. wigni pirveli. - Tb.:
qarTuls msjelobas da saubars moismens, ris gamocema amx. imedaSvilisa da s. WeliZisa #4,
meoxebiTac mis suls SeeZinebis qarTuli gan­ 1897 (m. SaraZisa da amx. st.). - XVI, 72 gv.: il.;
yofileba da misi Wkua qarTulad msjelobs, b) gamocema me-2. - tf.: avtoris gamocema, 1911
hazrovnobs da saubrobs~ („Teatri da cxovre­ (e. kereseliZis st.). - XVI, 95 gv.; g) gamocema me-
ba~, 1915, #40, gv. 6). zaqaria WiWinaZis azriT, 3. - tf.: wkg saz-bis gamocema #233, 1920 (st.
`vaJa-fSavelas poeziis igavi saqarTvelos `sorapani~). - 80 gv.: il.; d) tf.: saxelgami, 1929
ganTavisuflebis gareSemo trialebs...~ („Tea­ (poligraftr. 1-li st.). - 72 gv.. - (saskolo
tri da cxovreba~, 1919, #7); iv. gomarTelis biblioTeka). - danarTi: vaJas leqsikoni, Sed­
azriT, `vaJa amxedrebuli iyo wodebrivi da genili prof. a. SaniZis mier, gv. 57-72; e) red.:
burJuaziuli wyobilebis winaaRmdeg. misi S. radiani. - tf.: saxelgami, 1935 (saxelgamis
idealia iseTi wyobileba, sadac Sroma hsu­ 1-li st.). - 70 gv.; v) Tb.: sablitgami, 1940. - 72

119
gv.. - (saskolo biblioTeka). - danarTi: leqsi­ bWoTa stamba poligraf. ganyof.). - XXIV, 287
koni, gv. 59-72; z) mxatvari s. maisaSvili]. - Tb.: gv.. - yda Sarlemanisa; t. 2: leqsebi / winasityv.
sablitgami, 1946 (saxelgamis beWdviTi sityvis avt.: geronti qiqoZe, tician tabiZe; SeniSvne­
kombinati). - 49 gv.: sur.[2] gv.; bi da bibliografia al. abaSelis; [leqsikonis
4. amodis, naTdeba! da sxva moTxrobebi / va­ Semdg. a. SaniZe]. - tf.: saxelgami, 1928 (poli­
Ja-fSavelasi. - tf.: q. S. w.-k. gamavrc. saz. ga­ graftr. 1-li st.). - XXVII, 335 gv.; t. 3: poeme­
mocema, #32, 1898 (`cnobis furclis~ st.). - 79 bi. – tf.: saxelgami, [1930] (1-li st.). - 458, [4]
gv.; gv.. - danarTi: variantebi. SeniSvnebi. biblio­
5. axundi: (Zveli ambavi) / poema vaJa-fSavelasi. - grafia-al. abaSeli, gv. 343-402. - vaJas leqsi­
tf., 1898 (`cnobis furclis~ st. (v. guniasi)). koni~-a. SaniZe, gv. 403-445; t. 4: poemebi. - tf.:
- 16 gv.; saxelgamis ga-ma, [1932] (1-li st.). - 476, [III] gv..
6. Txzulebani vaJa-fSavelasi. - tf.: q. S. wera-ki­ - danarTi: a) `variantebi. SeniSvnebi. biblio­
Txvis gamavrc. sazogadoebis gamocema, #38, grafia-al. abaSeli (375-446 gv.); b)~vaJas leq­
1899 (wignis gamomcemel qarTvelTa amxanago­ sikoni~ (Sedgenilia a. SaniZis mier). - ydiania
bis st.). - 498, III gv.; da garekanSia. - ydaze vaJas silueti. - gareka­
7. naxevari wiwila / poema vaJa-fSavelasi. mkv­ ni: О. Буравлева.; t. 5: moTxrobebi da piesebi /
drebi Cumad arian / moTxroba a. Sniclerisa. p/mg. red.: b. CxeiZe. – tf.: saxelgamis ga-ma da
`momxiblavi zRapari~ / piesa i. potapenkosi. - 1-li st, [1936]. - 550 gv.. - danarTi: `damateba~
tf., 1905. - 202 gv.; (iveriis biblioTeka; premia `SeniSvnebi da bibliografia~ (505-549 gv.).; t.
#6); 6: moTxrobebi. – tf.: saxelgami, 1939 (poli­
8. cremlebi: [leqsebi] / vaJa-fSavela. - tf.: `so­ grafkombinati). - 560 gv.. - danarTi: SeniSvnebi
rapanis~ gam-ba da st., 1909. - 223 gv.. - (qarTve­ da bibliografia - al. abaSeli ( gv. 543-555);
li da ucxoeli mwerlebi; w. 1); 16. Svlis nukris naambobi da sxva moTxrobebi. -
9. sami saymawvilo ambavi: rva suraTiT da avto­ tf.: Sroma, 1926 (vano bolqvaZis saxelobis
ris mokle biografiiT. - tf.: q.S.w.-k.g.s. WiaTu­ poligrafskolis st.). - 43 gv.;
ris gany-bis gamocema #1, 1911 (b. kilaZis st.). 17. eTeri: [poema]. – a) [tf.]: saxelgami, 1929 (poli-
- 64 gv.; graftr. 1-li st.). - 64 gv.. - (saskolo biblio-
10. aluda-qeTelauri. – a) poema. - gori: i. kerese­ Teka). - danarTi: vaJas leqsikoni, prof. a. Sani-
liZis gamocema #12, 1916 (st. `qarTli~). - 32 Zis mier Sedgenili, gv. 55-64; b) Tb.: sablitga-
gv.; b) (xevsurebis cxovrebidan). - [tf.]: saxel­ mi, 1940. - 62 gv.;
gami, 1929 (poligraftr. 1-li st.). - 31 gv.. - 18. sisxlis Zieba: poema / [ambavi CerqezTa cxovre-
(saskolo biblioTeka). - danarTi: vaJas leqsi­ bidan; leqsikonis Semdgeneli: akaki SaniZe]. -
koni-Sedgenili prof. a. SaniZis mier; tf.: saxelgami, 1930 (saxelgamis 1-li st.). - 48
11. gogoTur da afSina: [poema]. – a) (xevsurebis gv.;
cxovrebidan). - gori: i. kereseliZis gamocema 19. stumar-maspinZeli: poema / [leqsikonis Sem-
#14, 1916 (d. i. maWavarianis st.). - 24 gv.; b) (Zve­ dgeneli: akaki SaniZe]. - tf.: saxelgami, 1930
li ambavi). - [tf.]: saxelgami, 1929 (poligraf­ (saxelgamis 1-li st.). - 46 gv.;
tr. 1-li st.). - 23 gv.. - (saskolo biblioTeka). 20. xis beWi: poema / [leqsikonis Semdgeneli: a. Sa-
- danarTi: vaJas leqsikoni-Sedgenili prof. a. niZe]. - tf.: saxelgami, 1930 (saxelgamis 1-li
SaniZis mier; g) red.: S. radiani; `vaJas leqsiko­ st.). - 31 gv.;
ni~ Sedgenilia a. SaniZis mier. - tf.: saxelgami, 21. mandili. - tf.: saxelgamis ga-ma, 1932 (1-li st.).
1935 (saxelgamis 1-li st.). - 22 gv.. - (masiuri - 29 gv.;
biblioTeka); 22. naxevar-wiwila: [xalxuri zRapari] / winasityv.
12. gvelis mWameli: poema. – a) tf.: wera-kiTxvis avt.: ali arseniSvili. - tf.: saxelgamis ga-ma,
gamavrc. saz.-is gamocema #232, 1920 (qalaq­ 1932 (1-li st.). - 35 gv.;
Ta kavSiris st.). - 42 gv.; b) winasityv. avt.: ali 23. Rila da kvirisa / winasityv. avt.: ali arseniS-
arseniSvili. - tf.: saxelgamis ga-ma, 1932 (1-li vili. - tf.: saxelgamis ga-ma, 1932 (1-li st.). - 15
st.). - 49 gv.; gv.;
13. saymawvilo moTxrobebi. - tf.: w.-k.g.s. gamoce­ 24. ZaRlika ximikauri: [poema] / winasityv. avt.: ali
ma #191, 1920 (saxelmwifo st.). - 52 gv.: sur.; arseniSvili. - tf.: saxelgamis ga-ma, 1932 (1-li
14. lomis mejlisi: araki mozrdilTaTvis. poe- st.). - 21 gv.;
tis mokle biografiiT da suraTebiT. - tf.: 25. Змееед [Текст]: [Поэма] / Важа Пшавела; Пер. с
wkg saz-bis gamoc. #241, 1921 (sax. st.). - 27 gv.: груз. Бориса Пастернака. - [Тифлис]: Закгиз, 1934.
sur.; - VII, 68 с., 1 л. портр.;
15. [Txzulebani] / s. abaSelis red.. - t. 1: leqse­ 26. sabavSvo moTxrobebi: [saS. asakisaTvis] / s. ior­
bi. - tf.: s.s.s.r. saxelmw. gam-ba, 1922 (me-4 sa­ daniSvilis redaqciiT; mxatvari s. maisaSvili.

120
- Tb: saxelgami, sabavSvo da axalgazrdobis se­ 39. Поэмы [Текст] / Важа Пшавела; Ред. В. Гольцева
qtori, 1935 [kanze: 1936] (saxelgamis 1-li st.). и С. Чиковани; [Вступ. статья: В. Гольцев. «Важа
- 216 gv.: il.; [tf.]: saxelgami. sabavS. da axal. Пшавела и его поэмы», с. 7-16]; [Ил.: заслуж.
seqtoris ga-ma da me-3 st., 1935 [kanze: 1936]. - деятель искусств Груз. ССР Т. Абакелиа]. -
48 gv.: sur.; [Москва]: Гослитиздат, 1947 (Ленинград: тип. им.
27. Детские рассказы [Текст]. – Тб.: Дет-юнсектор Гос. Ивана Федорова). - 143 с., 8 л. ил.: ил.;
изд. Грузии, 1935. - 216 с. с илл.; 40. mokveTili: drama xuT moqmedebad. (fSave-
28. Поэмы [Текст]: Пер. с грузин. / Важа Пшавела; lebis cxovrebidan) / [bolosityvaobis avt.:
Ред. Виктора Гольцева, Тициана Табидзе. - S. afxaiZe]. - Tb.: saq. Teatr. saz-bis gam-ba xe-
[Москва]: Гослитиздат, 1935. - 114, [3] с., 6 вкл. л. lovneba, 1948 (sabWoTa mweralis st.). - 56 gv.;
ил.: заставки, концовки; 41. rCeuli moTxrobebi. - Tb.: sablitgami, 1948
29. rCeuli nawerebi / geronti qiqoZis redaqciiT (saq. ssr poligr. da gamomc. saqm. sammarTv. st.
da winasityvaobiT; teqsti dadgenilia al. aba­ 1-li). - 229 gv.;
Selis mier; mxatv.-Salva beritaSvili; red.-ra­ 42. rogor gaCdnen buebi qveyanaze?. – a) [moTxro-
Jden gvetaZe. - tf.: federacia, 1936 (komunis­ ba umcros asakisaTvis]. - Tb.: sablitgami, 1949
ti-s st.). - XXII, 431 gv.: il.; (тип. Заря Востока). - 12 gv.: il.; b) sabavSvo mo-
30. eTnografiuli werilebi / red. da winasityv. Txroba / [red.: g. qiqoZe; mxat.: s. maisaSvili].
avt.: geronti qiqoZe / ssrk mecn. akademia-saq. - Tb.: sablitgami, 1950 (saq poligrafgamomc.
filiali. - Tb.: ssrk mecn. akad. saq. filialis 1-li st.). - 16 gv.: il.;
gamomcemloba, 1937 (federacias st.). - 193, 2 43. CxikvTa qorwili: [moTxroba] / mxatvari s. ga-
gv.; baSvili. - Tb.: sablitgami, 1949 (saq. ssr kvebis
31. rCeuli leqsebi da poemebi. - Tbilisi: saqar­ mrewvelobis saministros liTogr.). - 10 gv.:
Tvelos alkk centraluri komiteti, sabavSvo il.;
da axalgazrdobis litgamomcemloba, 1938 44. Svlis nukris naambobi: [moTxroba / mxatv. i.
(cekavSiris stamba). - 150 gv.; gabaSvili]. - Tb.: sablitgami, 1950 (l. p. berias
32. Избранные произведения [Текст]: Пер. с груз. – sax. poligrafkombinati komunisti). - 12 gv.:
Тб.: Заря Востока, 1939. - 356 с.; il.;
33. Чудесный дар. [Жизнь лосося] [Текст]: Рассказы / 45. sabavSvo moTxrobebi. - Tb.: sablitgami, 1951
Пер. с груз. Л. Натрошвили. – Тб.: Заря Востока, (saqpoligrafsammarTv. me-3 st.). - 200 gv.: il.;
1941. - 70 с.; 46. Поэмы [Текст] / Пер. с груз. Н. Заболоцкий; Под
34. Бахтриони [Текст]: Поэма / Важа Пшавела; ред. П. Ингороква; [Ил.: Е. Ахвледиани]. – Тб.:
Пер. с груз. В. Державина. – Тб.: Заря Востока, Заря Востока, 1951. - VII, 200 с., 13 л. ил.: ил.
1943. - 80 с.; 14 см. - (Библиотечка грузинской
художественной литературы; Вып. 14); gamoqveynebulia:
35. Дзаглика Химикаури [Текст]: Поэма / Важа 1. fSavis xevidam, 1 marts // droeba. - 1879. - 9 mar-
Пшавела; Пер. с груз. Б. Серебрякова. – Тб.: ti. - #52. - gv. 2;
Заря Востока, 1943. - 20 с.; 14 см. - (Библиотечка 2. werili xevsureTidam // droeba. - 1879. - 16 ian-
грузинской художественной литературы; Вып. 13); vari. - #11. - gv. 3;
36. Рассказ старика [Текст]: поэма / пер. с груз. Б. 3. werili xevsureTidan: sof. xaxmati // droeba. -
Серебрякова. – Тб.: Заря Востока, 1943. - 20 с.; 1879. - 10 agvisto. - #165. - gv. 2-3;
14 см. - (Библиотечка грузинской художественной 4. sof. xaxmati // droeba. - 1880. - 2 Tebervali. -
литературы; Вып. 12); #184. - gv. 2-3;
37. Копала [Текст]: [Старинное сказание в стихах] / 5. droeba: [leqsi] // imedi. - 1881. - #5. - gv. 29;
Важа Пшавела; Пер. с груз. Б. Серебрякова. – Тб.: 6. meomari: [leqsi] // imedi. - 1881. - #3-4 gany. I. -
изд. и тип. изд-ва «Заря Востока», 1945. - 16 с.; gv. 35-36;
38. [Txzulebani]. - t. 1: leqsebi / al. abaSelis da 7. suraTi fSavelis cxovrebidam: [moTxroba] //
akaki SaniZis redaqciiT; winasityv. avt.: ge­ droeba - 1881. - 4 seqtemberi. - #184. - gv. 1-3;
ronti qiqoZe. - Tb.: saxelgami, 1946 (saq. ssr. 8. yarsis bolos: [leqsi] // imedi. - 1881. -#6. - gv.
poligraf. da gamomc. saqmeTa sammarTv. beWd­ 63-67;
viTi sityvis kombinati). - XXXII, 396, [2] gv.: 9. winaswarmetyveli: [leqsi] // imedi. - 1881. - #5.
portr. da avtogr.. - danarTi: SeniSvnebi, dama­ - gv. 53-54;
tebani, variantebi, gv. 325-54. - leqsikoni, gv. 10. xma mTidam: (suraTi) // droeba. - 1881. - 28 apri-
357-90; t. 2: leqsebi / a. abaSelisa da a. SaniZis li. - #86. - gv. 1-3;
redaqciiT. - Tb.: saxelgami, 1950 (b.s. komb-ti). 11. rodis iqneba: [leqsi] // imedi. - 1882. - #1. – gv.
- 472 gv.; 60;

121
12. Wreli ambebi: (werili erwo-TianeTidan) // 39. simRera. `xevze midian nislebi..~: [leqsi] // ive-
droeba. - 1882. - 13 oqtomberi. - #213. - gv. 1-2; ria. - 1886. - 5 aprili. - #76. - gv. 1;
14 oqtomberi. - #214. - gv. 1-2; 40. `somexi mivida fSavelTan..~: nakvesi // iveria. -
13. jer ar momkvdara morwmune guli!: [leqsi] // 1886. - 28 agvisto. - #186. - gv. 2;
imedi. - 1883. - #3. - gv. 28-30; 41. sof. TianeTi, 24 TibaTves // iveria. - 1886. - 6
14. TianeTi, aprilis 12-s // droeba. - 1885. - 25 ivlisi. - #145. - gv. 3;
aprili. - #87. - gv. 1-3; 42. suraTebi: (soflis cxovrebidam) // iveria. -
15. xma mTidam: (provincialuri feltoni) // droe- 1886. - 23 noemberi. - #254. - gv. 1-2;
ba. - 1885. - 8 agvisto. - #169. - gv. 1-3; 43. `fSavelebma xSirad erTmaneTTan leqsiT Sai-
16. aragvs: [leqsi] // iveria. - 1886. - 6 ivlisi. - roba ician..~: nakvesi // iveria. - 1886. - 22 oq-
#145. - gv. 1; tomberi. - #228. - gv. 2;
17. afxuSooba: (fSavelebis cxovrebidam) // ive- 44. fSavelis simRera: [leqsi] // iveria. - 1886. - 23
ria. - 1886. - 2 ivlisi. - #141. - gv. 1-3; 3 ivlisi. marti. - #66. - gv. 1;
- #142. - gv. 1-2; 45. fSavis xevidam, 19 agvistos // iveria. - 1886. - 7
18. batono redaqtoro! // iveria. - 1886. - 23 marti. seqtemberi. - #193. - gv. 2-3;
- #66. - gv. 3-4; 46. fSavlebi: (maTi sxvadasxva Cveuleba, cru­
19. giglia: [poema] // iveria. - 1886. - 4 seqtemberi. - morwmunoeba da xatebi) // iveria. - 1886. - 12 Te­
#190. - gv. 1-2; 5 seqtemberi. - #191. - gv. 1-2; bervali. - #34. - gv. 1-3; 13 Tebervali. - #35.
20. goCi: (legenda) // iveria. - 1886. - 16 noemberi. - - gv. 1-2; 14 Tebervali. - #36. - gv. 1-3; 18 Teber­
#249. - gv. 1-2; vali. - #39. - gv. 1-2;
21. damSeuli: [leqsi] // iveria. - 1886. - 16 seqtembe- 47. fSavlebis cxovrebidam // iveria. - 1886. - 15 mai­
ri. - #249. - gv. 1; si. - #104. - gv. 1;
22. varskvlavi: (saSobaod) [leqsi] // iveria. - 1886. 48. fSavlis siyvaruli: [leqsi] // iveria. - 1886. - 7
- 25 dekemberi. - #280. - gv. 1; seqtemberi. - #193. - gv. 1;
23. ia: [moTxroba] // iveria. - 1886. - 9 noemberi. - 49. fSauri leqsebi: (Sekrebili vaJa-fSavelasa-
#243. - gv. 1; gan) // iveria. - 1886. - 28 oqtomberi. - #232. - gv.
24. macne: [leqsi] // iveria. - 1886. - 14 seqtemberi. - 1;
#198. - gv. 1; 50. qalas: [leqsi] // iveria. - 1886. - 3 dekemberi. -
25. mestviris Civili: [leqsi] // iveria. - 1886. - 13 #262. - gv. 1;
ivlisi. - #151. - gv. 1; 51. qeifi: [leqsi] // iveria. - 1886. - 6 agvisto. -
26. mTieli ubedureba: [moTxroba] // iveria. - 1886. #170. - gv. 1;
- 25 maisi. - #111. - gv. 3; 52. STabeWdilebani: (fSavlebis cxovrebidam) [mo-
27. monadire: [leqsi] // iveria. - 1886. - 25 dekembe- Txroba] // iveria. - 1886. - 21 agvisto. - #181.
ri. - #280. - gv. 2; - gv. 1-2; 22 agvisto. - #182. - gv. 1-2;
28. moxucis naTqvami: [poema] // iveria. - 1886. - 25 53. xevsurebi: sazogado SeniSvnebi // iveria. - 1886.
aprili. - #89. - gv. 1-3; - 16 seqtemberi. - #199. - gv. 1-2; 17 seqtemberi.
29. mwyemsis muqara: [leqsi] // iveria. - 1886. - 1 apri- - #200. - gv. 2-3;
li. - #72. - gv. 1; 54. `xevsuri SiSia yurZnobas kaxeTSi iyo samu-
30. mwyemsi qali: [leqsi] // iveria. - 1886. - 28 Teber- Saod..~: nakvesi // iveria. - 1886. - 2 seqtemberi.
vali. - #46. - gv. 1; - #188. - gv. 2;
31. papiCemis anderZi: [leqsi] // iveria. - 1886. - 30 55. arwivi: [leqsi] // iveria. - 1887. - 2 aprili. - #69.
noemberi. - #260. - gv. 1; - gv. 1;
32. simRera. `gazafxuls ia amodis..~: [leqsi] // ive- 56. gogoTuri da afSina: (Zveli ambavi) [poema] //
ria. - 1886. - 2 Tebervali. - #26. - gv. 1; iveria. - 1887. - 2 seqtemberi. - #181. - gv. 1-3;
33. simRera. `es gazafxulic movida..~: [leqsi] // 57. kurdReli: (patara moTxroba) // iveria. - 1887.
iveria. - 1886. - 16 marti. - #60. - gv. 1; - 22 Tebervali. - #39. - gv. 2-3;
34. simRera. `veras damakleb varamo..~: [leqsi] // 58. mTaT Zili: [leqsi] // iveria. - 1887. - 15 marti. -
iveria. - 1886. - 21 dekemberi. - #277. - gv. 1; #55. - gv. 1;
35. simRera. `isev Sen, isev qalao..~: [leqsi] // ive- 59. mwyemsis simRera. `isev fSavis xevs venacva-
ria. - 1886. - 16 Tebervali. - #38. - gv. 1; le..~: [leqsi] // iveria. - 1887. - 31 ianvari. - #23.
36. simRera. `me ro tirili mewados..~: [leqsi] // - gv. 1;
iveria. - 1886. - 12 agvisto. - #174. - gv. 1; 60. samefos simRera. `qalo, gnaxe fexSiSvela..~:
37. simRera. `mTao Se Saupovaro..~: [leqsi] // ive- [leqsi] // iveria. - 1887. - 8 marti. - #49. - gv. 1;
ria. - 1886. - 21 oqtomberi. - #227. - gv. 1; 61. aluda qeTelauri (xevsurebis cxovrebidam):
38. simRera. `roca iqneba movkvdebi..~: [leqsi] // [poema] // iveria. - 1888. - 13 dekemberi. - #262. -
iveria. - 1886. - 25 maisi. - #111. - gv. 1; gv. 1-2; 14 dekemberi. #263. - gv. 2-3;

122
62. bneleTi: (Zveli ambavi) [leqsi] // iveria. - 1888. 88. daTvi: (ambavi) // iveria. - 1889. - 26 oqtomberi. -
- 17 seqtemberi. - #194. - gv. 1; #227. - gv. 1-3; 28 oqtomberi. - #229. - gv. 1-3;
63. gazafxuli: [leqsi] // iveria. - 1888. - 21 aprili. 89. `kavkazs~, `novoe obozrenies~, n. nikolaZes,
- #86. - gv. 1; xonels, daviT soslans, r. erisTavs, andRu-
64. gigi: [leqsi] // iveria. - 1888. - 4 dekemberi. - laZes, gunias, ant. furcelaZes, vaJa-fSave-
#256. - gv. 1; las, moCxubariZes, p. umikaSvilis // iveria. -
65. glexis simRera: [leqsi] // iveria. - 1888. - 8 seq- 1889. - 1 ianvari. - #1. - gv. 2;
temberi. - #235. - gv. 1; 90. klde mtirali: [moTxroba] // iveria. - 1889. - 9
66. darejani: (fSavlebis cxovrebidam) [moTxro- noemberi. - #239. - gv. 1;
ba] // iveria. - 1888. - 18 seqtemberi. - #195. - gv. 91. kopala da iaxsari - devebis mebrZolni: [dar-
1-3; 20 seqtemberi. - #196. - gv. 1-2; Tuli aqvs xalxuri leqsi iaxsarze] // iveria.
67. laSaroba // iveria. - 1888. - 19 agvisto. - #174. - 1889. - 24 Tebervali. - #41. - gv. 1-2;
- gv. 1-3; 92. kopala: (Zveli ambavi) [poema] // iveria. - 1889. -
68. mTis wyaro: [moTxroba] // iveria. - 1888. - 5 26 Tebervali. - #43. - gv. 1-2;
noemberi. - #233. - gv. 2-3; 93. mTa da bari: [leqsi] // iveria. - 1889. - 2 aprili. -
69. mTiulis simRera. `mzeo ra cotas xans gxeda- #71. - gv. 1;
vT..~: [leqsi] // iveria. - 1888. - 21 oqtomberi. - 94. mudara: [leqsi] // iveria. - 1889. - 18 ivnisi. -
#220. - gv. 1; #126. - gv. 1;
70. mogoneba: (saSobao moTxroba) // iveria. - 1888. - 95. mwyemsis simRera: [leqsi] // iveria. - 1889. - 30
25 dekemberi. - #273. - gv. 1-3; ivlisi. - #160. - gv. 1;
71. mcire SeniSvna: (pasuxad b-n p. mirianaSvils) // 96. natvra. `klde unda iyo, sali klde..~: [leqsi] //
iveria. - 1888. - 14 seqtemberi. - #192. - gv. 2-3; iveria. - 1889. - 5 noemberi. - #236. - gv. 2;
72. mwyemsis anderZi: [leqsi] // iveria. - 1888. - 6 97. patara mwyemsis fiqrebi: (fSavlebis cxovrebi-
aprili. - #73. - gv. 1; dam) [moTxroba] // iveria. - 1889. - 29 agvisto. -
73. omis win jaris simRera: [leqsi] // iveria. - 1888. #187. - gv. 1-2;
- 24 noemberi. - #247. - gv. 2; 98. saaRdgomod: [moTxroba] // iveria. - 1889. - 9
74. simRera. `mrwams, marad miwamebia..~: [leqsi] // aprili. - #75. - gv. 2-3;
iveria. - 1888. - 16 Tebervali. - #35. - gv. 1; 99. scena mTaSi: (xevsurebis cxovrebidam) // ive-
75. simRera. `netavi Sena, Savnislo..~: [leqsi] // ive- ria. - 1889. - 13 ianvari. - #9. - gv. 1-2;
ria. - 1888. - 21 ianvari. - #14. - gv. 1; 100. scenebi // iveria. - 1889. - 28 ivnisi. - #134. - gv.
76. simRera. `sada xar, Cemo arwivo..~: [leqsi] // ive- 1-3; 29 ivnisi. - #135. - gv. 3;
ria. - 1888. - 18 Tebervali. - #37. - gv. 1; 101. scenebi fSavlebis cxovrebidan // iveria. -
77. simRera. `ufroc dabneldi Rameo..~: [leqsi] // 1889. - 3 maisi. - #92. - gv. 1-2; 4 maisi. - #93. - gv.
iveria. - 1888. - 7 Tebervali. - #28. - gv. 1; 1-3;
78. sula da kurdRela: Zveli ambavi [poema] // ive- 102. tredebi: [moTxroba] // iveria. - 1889. - 25 ivli-
ria. - 1888. - 10 noemberi. - #237. - gv. 1-2; si. - #256. - gv. 1-2; 27 ivlisi. - #157. - gv. 1-3;
79. fSavlebis amaod-morwmunoebani // iveria. - 103. fSaveli dedakacis mdgomareoba da ideali
1888. - 25 oqtomberi. - #223. - gv. 1-2; fSauris poeziis gamoxatulebiT // iveria. -
80. fSavlebis Zveli samarTali da saojaxo wesebi 1889. - 23 seqtemberi. - #201. - gv. 1-4;
// iveria. - 1888. - 18 noemberi. - #243. - gv. 1-3; 104. Raribis simRera: [leqsi] // iveria. - 1889. - 11
81. qalebs: [leqsi] // iveria. - 1888. - 20 marti. - marti. - #53. - gv. 1;
#60. - gv. 1; 105. Svlis nukris naambobi: (patara moTxroba) //
82. wadili: [leqsi] // iveria. - 1888. - 13 agvisto. - iveria. - 1889. - 5 ianvari. - #3. - gv. 1-3;
#170. - gv. 1; 106. Cveni sofeli: (suraTi) // iveria. - 1889. - 1 mar-
83. avtobiografia `uriadnikisa~: (Zvelis-Zveli ti. - #45. - gv. 3;
ambavi biWiela uriadnikis dRiuridgan) // ive- 107. werili megobarTan: Zmao eqvTime! // iveria. -
ria. - 1889. - 13 dekemberi. - #265. - gv. 1-2; 1889. - 22 ivlisi. - #154. - gv. 1-3; 29 noemberi.
84. bagrat zaxariCis sikvdili: [moTxroba] // ive- - #254. - gv. 1-3.; 1890. - 8 marti. - #50. - gv. 1-3; 7
ria. - 1889. - 6 maisi. - #95. - gv. 1-2; aprili. - #71. - gv. 1; 24 aprili. - #85. - gv. 1-3;
85. galaSqreba laSaris jvris droSiT: [leqsi] // 1 ivnisi. - #113. - gv. 1-3; 7 ivnisi. - #118. - gv.
iveria. - 1889. - 28 ivnisi. - #134. - gv. 1; 1-3; 12 ivlisi. - #147. - gv. 1-3; 13 dekemberi. -
86. gmiris ideali fSaur poeziis gamoxatulobiT #265. - gv. 1-3; 1891. - 11 agvisto. - #170. - gv.
// iveria. - 1889. - 6 aprili. - #74. - gv. 1-2; 2-3. - [erTvis leqsi: `veravin ityvis imasa, rom
87. guTnis dedis Civili: [leqsi] // iveria. - 1889. - xmliTa qveynobs qveyana~]; 1892. - 27 noemberi. -
10 ivnisi. - #119. - gv. 1; #251. - gv. 1-2; 1893. - 7 ivlisi. - #142. - gv. 1-2.;

123
108. wisqvili: (zRapari) // iveria. - 1889. - 21 seqtem- 133. gazafxuli. `bunebam gamoiRviZa..~: [leqsi] //
beri. - #199. - gv. 1-3; iveria. - 1891. - 23 marti. - #64. - gv. 1;
109. xalarjoba da rigebi // iveria. - 1889. - 22 ivni- 134. guTnis dedis simRera: [leqsi] // iveria. - 1891. -
si. - #129. - gv. 1-2; 13 ivnisi. - #122. - gv. 2;
110. xevsuruli qorwili // iveria. - 1889. - 20 apri­ 135. pasuxi. `mTao maRalo..~: [leqsi] // iveria. - 1891.
li. - #81. - gv. 1-2; - 7 marti. - #50. - gv. 1;
111. xmeli wifeli: [moTxroba] // iveria. - 1889. - 9 136. saaxalwlod: [leqsebi] // iveria. - 1891. - 1 ianva-
aprili. - #75. - gv. 2-3; ri. - #1. - gv. 2;
112. daba TianeTi, 11 enkenisTves // iveria. - 1890. - 137. saaxalwlo fiqrebi // iveria. - 1891. - 1 ianvari.
20 seqtemberi. - #200. - gv. 2-3; - #1. - gv. 2-3;
113. dausrulebeli kvnesa: [leqsi] // iveria. - 1890. - 138. sadidmarxvod // iveria. - 1891. - 22 marti. - #63.
1 seqtemberi. - #232. - gv. 1; - gv. 1-3;
114. daWrili vefxvi: (ambavi) [leqsi] // iveria. - 1890. 139. sazafxulod: [prozaSi CarTulia leqsebi] //
- 30 dekemberi. - #277. - gv. 2-3; iveria. - 1891. - 6 ivnisi. - #118. - gv. 1-2;
115. eTeri: [poema] // iveria. - 1890. - 8 seqtemberi. 140. siyvaruli: [leqsi] // iveria. - 1891. - 6 marti. -
- #192. - gv. 1-3; 12 seqtemberi. - #194. - gv. 1; #49. - gv. 1;
13 seqtemberi. - #195. - gv. 1; 14 seqtemberi. - 141. soflis suraTebi: [narkvevi] // iveria. - 1891. -
#196. - gv. 1-3; 15 seqtemberi. - #197. - gv. 1-3; 31 ivlisi. - #161. - gv. 1-3; 1 agvisto. - #162.
116. erTguli megobari: [moTxroba] // iveria. - 1890. - gv. 1-3;
- 21 ianvari. - #16. - gv. 1-2; 142. fiqrebi // iveria. - 1891. - 30 maisi. - #113. - gv.
117. `vefxistyaosnis~ Sesaxeb: (oriode sityva pa­ 1-2;
suxad b-n a. xaxanaSvilis) // iveria. - 1890. - 21 143. fiqriani // iveria. - 1891. - 24 marti. - #65. - gv.
Tebervali. - #39. - gv. 1-2; 1-3;
118. imedi sazikauli: [leqsi] // iveria. - 1890. - 3 144. xevsureTi, 1 Tebervals // iveria. - 1891. - 19 Te-
ivnisi. - #115. - gv. 1; bervali. - #39. - gv. 2;
119. lurjas: [leqsi] // iveria. - 1890. - 8 dekemberi. - 145. baxtrioni: [poema] // iveria. - 1892. - 7 Teberva-
#261. - gv. 2; li. - #29. - gv. 1-3; 8 Tebervali. #30, gv. 1-2;
120. mgosans: [leqsi] // iveria. - 1890. - 12 oqtomberi. 11 Tebervali. #32, gv. 1-2; 13 Tebervali. #34,
- #217. - gv. 1; gv. 1-2; 14 Tebervali. #35, gv. 1; 18 Tebervali.
121. mogoneba: [leqsi] // iveria. - 1890. - 5 ivnisi. - #36, gv. 1-2;
#116. - gv. 1; 146. guls: [leqsi] // iveria. - 1892. - 26 seqtemberi. -
122. saSobao moTxroba: (fSavlebis cxovrebidam) // #204. - gv. 1;
iveria. - 1890. - 23 dekemberi. - #274. - gv. 2-3; 147. elegia. `rogorRac vxedav sizmrebsa..~: [leqsi]
25 dekemberi. - #275. - gv. 1-3; 29 dekemberi. - // iveria. - 1892. - 13 noemberi. - #241. - gv. 1;
#276. - gv. 1-3; 148. erTi kvira xevsureTSi // iveria. - 1892. - 2 ag-
123. simRera. `mTas viyav, mwvervalze videg..~: [leq- visto. - #163. - gv. 1-3;
si] // iveria. - 1890. - 13 oqtomberi. - #218. - gv. 149. ilo: (Zveli ambavi) [leqsad] // iveria. - 1892. - 4
1; ianvari. - #2. - gv. 2-3;
124. simRera. `ra ginda bedma mimtyunos..~: [leqsi] // 150. mTa da mTvare: [leqsi] // iveria. - 1892. - 18 ianva-
iveria. - 1890. - 12 dekemberi. - #264. - gv. 1; ri. - #12. - gv. 2;
125. Rame mTaSi: [leqsi] // iveria. - 1890. - 29 agvisto. 151. molodini: [leqsi] // iveria. - 1892. - 13 seqtem-
- #185. - gv. 1; beri. - #194. - gv. 1;
126. Salvas nanaxi xati: [moTxroba] // iveria. - 1890. 152. risxva jvarisa: (naTlisRebis ubedurebis ga-
- 9 ivnisi. - #120. - gv. 1-2; mo) [leqsi] // iveria. - 1892. - 12 ianvari. - #8. -
127. Cems ZaRls: [leqsi] // iveria. - 1890. - 16 marti. - gv. 1;
#57. - gv. 1; 153. soflis suraTebi. `Tu mkiTxvelsac axsovs,
128. Civili xmlisa: [leqsi] // iveria. - 1890. - 11 mar- soflisa cotaodeni vali gamyva..~ // iveria. -
ti. - #53. - gv. 1; 1892. - 19 aprili. - #81. - gv. 1-2;
129. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1890. - 20 154. soflis suraTebi // iveria. - 1892. - 21 maisi.
Tebervali. - #38. - gv. 3; - #104. - gv. 1-2. – [darTuli aqvs leqsi: `uso-
130. werili fSavis xevidgan // iveria. - 1890. - 3 ivni- flod RmerTma nu momces..~];
si. - #115. - gv. 2-3; 155. soflis suraTebi. `ra iyo Zvels drogSi sofe-
131. xaTabala // iveria. - 1890. - 4 noemberi. - #235. - li..~ // iveria. - 1892. - 3 maisi. - #93. - gv. 2;
gv. 1; 156. soflis suraTebi. `ra sfiqrobs sofeli Zvels
132. xma provinciidgan, 5 seqtembers // iveria. - kacebze..~ // iveria. - 1892. - 14 maisi. - #100. - gv.
1890. - 9 oqtomberi. - #214. - gv. 2-3; 1;

124
157. fiqrebi (xoleris gamo): [moTxroba] // iveria. - 183. simRera. `aRarc-ras mercxals vuyureb..~: [le-
1892. - 1 oqtomberi. - #207. - gv. 1-2; qsi] // iveria. - 1895. - 12 ivlisi. - #146. - gv. 1;
158. fSavel loTis simRera: [leqsi] // iveria. - 1892. 184. simRera. `vnaxe samoTxe am qveynad..~: [leqsi] //
- 2 Tebervali. - #25. - gv. 1; iveria. - 1895. - 26 Tebervali. - #206. - gv. 1;
159. quCi: [moTxroba] // iveria. - 1892. - 8 seqtemberi. 185. simRera. `modi moxSirdi, WaRarav..~: [leqsi] //
- #190. - gv. 1-2; iveria. - 1895. - 29 Tebervali. - #208. - gv. 1;
160. xoleram miSvela: (beruas naambobi) [moTxroba] 186. simRera. `rogor saSinlad bneloda..~: [leqsi]
// iveria. - 1892. - 1 dekemberi. - #254. - gv. 1-3; 2 // iveria. - 1895. - 5 agvisto. - #166. - gv. 1;
dekemberi. - #255. - gv. 1-3; 187. simRera. `soflisa wesi asea..~: [leqsi] // iveria.
161. aleqsandre yazbegs: [leqsi] // iveria. - 1893. - 11 - 1895. - 15 agvisto. - #174. - gv. 1;
dekemberi. - #268. - gv. 1; 188. simRera. `caze iare mTvareo..~: [leqsi] // ive-
162. a. m. yazibegis gastumrebis gamo: [leqsi] // ive- ria. - 1895. - 19 ivlisi. - #152. - gv. 1;
ria. - 1893. - 21 dekemberi. - #276. - gv. 1; 189. jamruli: [leqsi] // iveria. - 1895. - 15 ivlisi. -
163. beberi lomi: [leqsi] // iveria. - 1893. - 9 ianvari. #149. - gv. 1;
- #5. - gv. 1; 190. saaxalwlo: [leqsi] // iveria. - 1896. - 13 ianvari.
164. gazviadebuli sakiTxavi // iveria. - 1893. - 16 - #9. - gv. 1;
noemberi. - #247. - gv. 2; 191. simRera. (vuZRvni axalgazrda mgosnebs) // ive-
165. `erTi ram minda saTqmelad..~: [leqsi] // iveria. ria. - 1896. - 26 Tebervali. - #44. - gv. 1;
- 1893. - 2 marti. - #44. - gv. 1; 192. Zveli da axali fSavelebis poezia // moambe. -
166. TeTro giorgi, Svili ra miyav?: (balada) // ive- 1896. - #6. - gany. II. - gv. 109-128;
ria. - 1893. - 12 ianvari. - #7. - gv. 1-2; 193. Pro domo Sua // iveria. - 1896. - 24 Tebervali. -
167. moCveneba // iveria. - 1893. - 19 dekemberi. - #43. - gv. 2;
#275. - gv. 1-2;
194. simRera. `samSoblos mcvelno sada xarT~.. //
168. nikoloz baraTaSvilis neSts: [leqsi] // iveria.
iveria. - 1897. - 16 marti. - #50. - gv. 1;
- 1893. - 9 ivnisi. - #119. - gv. 1;
195. saxsovrad: [leqsi] // iveria. - 1898. - 22 Teberva-
169. provinciis rame-rume: (werili duSeTidam) //
li. - #39. - gv. 2;
iveria. - 1893. - 26 seqtemberi. - #206. - gv. 2-3;
196. simRera. `aTasjer moxved, iavo~.. // iveria. -
170. saaxalwloebi: [Sairebi] // iveria. - 1893. - 1 ian-
1899. - 12 seqtemberi. - #196. - gv. 1;
vari. - #1. - gv. 1-2;
197. simRera. `kidev xma mesma cidama~.. // iveria. -
171. saaxalwlo sizmari // iveria. - 1893. - 1 ianvari.
1899. - 27 ivnisi. - #135. - gv. 1;
- #1. - gv. 2-3;
198. simRera. `mTas vucqer yelmoRerebuls~.. // ive-
172. simRera. `ras SemomRmui, mdinarev, ..~: [leqsi] //
ria. - 1899. - 17 oqtomberi. - #224. - gv. 2;
iveria. - 1893. - 16 ivnisi. - #125. - gv. 1;
199. simRera. `samSoblos mcvelno sada xarT~.. //
173. soflis suraTebi // iveria. - 1893. - 13 ivnisi. -
iveria. - 1899. - 1 agvisto. - #163. - gv. 1;
#123. - gv. 1-3. - 15 ivnisi. - #124. - gv. 1; 18 noem-
200. simRera. `SaSvo, masve hmRer~.. // iveria. - 1899. -
beri. - #249. - gv. 1-3;
25 ivlisi. - #157. - gv. 1;
174. stumar-maspinZeli: [poema] // iveria. - 1893. - 11
201. brZeni viri, Zvelis Zveli ambavi: [leqsi] // ive-
ivlisi. - #146. - gv. 1-3; 15 ivlisi. - #149. - gv.
ria. - 1900. - 1 seqtemberi. - #190. - gv. 2-3;
1-3; 18 ivlisi. - #152. - gv. 1-2;
202. danabarebi: (leqsi erekle meoreze) // iveria. -
175. uZluri viri: (Zvelis-Zveli ambavi) // iveria. -
1900. - 21 maisi. - #108. - gv. 1;
1893. - 13 aprili. - #74. - gv. 1-2; 14 aprili. -
203. mgosnis simRera: [leqsi] // iveria. - 1900. - 11
#75. - gv. 1-3; 15 aprili. - #76. - gv. 1-3;
ivnisi. - #124. - gv. 1;
176. Cemi vedreba: [leqsi] // iveria. - 1893. - 26 Teber-
vali. - #206. - gv. 2; 204. moxvediT mSvidobiTa!: (mcire eTnogafiuli
177. xma samaridam: [leqsi] // iveria. - 1893. - 9 dekem- SeniSvna) // iveria. - 1900. - 13 agvisto. - #176.
beri. - #266. - gv. 2; - gv. 2;
178. saaxalwlod: [leqsi] // iveria. - 1894. - 6 ianvari. 205. nangrevTa Soris: (monadiris naambobi) // ive-
- #4. - gv. 1-2; ria. - 1900. - 2 ivlisi. - #141. - gv. 1-2;
179. 1795 w. saxsovrad // iveria. - 1895. - 16 Teberva- 206. saaxalwlod: [leqsi] // iveria. - 1900. - #1. - gv.
li. - #198. - gv. 1; 2.;
180. `gulSi matulobs varami..~: [leqsi] // iveria. - 207. simRera. `viTomda vTibdi bejiTad~.. // iveria.
1895. - 9 agvisto. - #169. - gv. 1; - 1900. - 4 aprili. - #74. - gv. 1;
181. mTani maRalni // iveria. - 1895. - 8 agvisto. - 208. simRera. `is ki ar aris biWoba~ // iveria. - 1900. -
#168. - gv. 2; 4 ivnisi. - #118. - gv. 1;
182. pasuxad `CxokeTels~ // iveria. - 1895. - 6 ivlisi. 209. simRera. `mravalma xmali agela~.. // cnobis
- #141. - gv. 2; furceli. - 1900. - 25 dekemberi. - #1338. - gv. 1;

125
210. cota ram fSav-xevsureTis viTarebis Sesaxeb // 232. simRera. ias uTxariT turfasa..: [leqsi] // cno-
iveria. - 1900. - 26 ianvari. - #19. - gv. 3; bis furceli (suraTebiani damateba). - 1903. -
211. ena: (mcire SeniSvna) // iveria. - 1901. - 28 Teber­ 20 aprili. - #111. - gv. 1;
vali. - #46. - gv. 3; 233. simRera. me misi araferi mwams..: [leqsi] // cno-
212. Tianuri feletoni // iveria. - 1901. - 4 dekem- bis furceli (suraTebiani damateba). - 1903. -
beri. - #263. - gv. 1-3. – [feletonSi CarTulia 12 ivnisi. - #126. - gv. 3;
ori xalxuri leqsi]; 1902. - 5 aprili. - #74. - 234. simRera. memRereba da vmReri: [leqsi] // cnobis
gv. 2; furceli (suraTebiani damateba). - 1903. - 22
213. ludxanaSi: [eskizi] // cnobis furceli. - 1901. - maisi. - #120. - gv. 1;
1 ianvari. - #1343. - gv. 3-4; 235. simRera. ocnebav, Cangi..: [leqsi] // cnobis fur-
214. fiqrebi // iveria. - 1901. - 20 maisi. - #108. - gv. celi (suraTebiani damateba). - 1903. - 2 noembe-
1-3; ri. - #164. - gv. 3;
215. yoveldRiuri fiqrebi // iveria. - 1901. - 4 mar- 236. simRera. sicocxlem Sxami masmia..: [leqsi] //
ti. - #50. - gv. 1-2; cnobis furceli. - 1903. - 28 oqtomberi. -
216. eulis simRera: [leqsi] // cnobis furceli. - #2306. - gv. 2;
1902. - 25 dekemberi. - #2024. - gv. 2; 237. simRera. Savi damawva Rrubeli..: [leqsi] // cno-
217. Tamaris cxvari fSavSi // cnobis furceli. - bis furceli (suraTebiani damateba). - 1903. -
1902. - 21 noemberi. - #1991. - gv. 2-3; 13 ivlisi. - #135. - gv. 1;
218. mgeli: [moTxroba] // cnobis furceli (suraTe- 238. suli oblisa: (Zvelis-Zveli ambavi) [leqsad] //
biani damateba). - 1902. - 13 oqtomberi. - #62. cnobis furceli. - 1903. - 17 ivnisi. - #2183. -
- gv. 1-2; gv. 1-3. - 21 ivnisi. - #2187. - gv. 1-2;
219. pasuxi aryisa: (vuZRvni T. razikaSvilis) [leq- 239. qebaTa-qeba. droeba gamoicvala..: [leqsi] //
si] // cnobis furceli (suraTebiani damateba). cnobis furceli (suraTebiani damateba). -
- 1902. - 20 oqtomberi. - #63. - gv. 1; 1903. - 25 maisi. - #121. - gv. 1-2;
220. fiqrebi // iveria. - 1902. - 4 ianvari. - #3. - gv. 240. Semodgoma mTaSi: [leqsi] // cnobis furceli. -
2-3; 6 ianvari. - #4. - gv. 2-3; 1903. - 28 oqtomberi. - #2306. - gv. 2-3;
221. cota ram glexTa yofa-cxovrebaze fSavSi 241. Wirisufali: (suraTi) [leqsi] // cnobis fur-
// cnobis furceli. - 1902. - 13 dekemberi. - celi (suraTebiani damateba). - 1903. - 27 apri-
#2012. - gv. 2-3; li. - #113. - gv. 1;
222. laSaris jvaris dReoba anu laSaroba // cnobis 242. amer-imeri: [leqsi] // cnobis furceli (suraTe-
furceli. - 1903. - 30 maisi. - #2165. - gv. 1-3; biani damateba). - 1904. - 6 ianvari. - #2372. - gv.
223. ocneba: [proza] // cnobis furceli. - 1903. - 26 2;
noemberi. - #2334. - gv. 2-3; 243. axali weli fSavSi: [leqsi] // cnobis furceli
224. papas msoflio fiqrebi: [proza] // cnobis fur- (suraTebiani damateba). - 1904. - 1 ianvari. -
celi. - 1903. - 14 noemberi. - #2323. - gv. 2-3; #180. - gv. 1-4;
225. pirvel gazafxulis suraTebi barad: [leqsi] 244. bayayis simRera: [leqsi] // cnobis furceli (su-
// cnobis furceli (suraTebiani damateba). - raTebiani damateba). - 1904. - 28 ianvari. - #274.
1903. - 10 aprili. - #108. - gv. 1-2; - gv. 1;
226. simRera. awi, nislo, gamSordi..: [leqsi] // cno- 245. mxedarTa Zveli simRera: [leqsi] // cnobis fur-
bis furceli. - 1903. - 6 aprili. - #2116. - gv. celi (suraTebiani damateba). - 1904. - 28 noem-
4; beri. - #274. - gv. 1;
227. simRera. baRi vixile guSina..: [leqsi] // cnobis 246. raindis Civili: [leqsi] // cnobis furceli (su-
furceli. - 1903. - 8 maisi. - #2145. - gv. 1; raTebiani damateba). - 1904. - 4 ianvari. - #181.
228. simRera. damsetyve, cao..: [leqsi] // cnobis - gv. 1;
furceli (suraTebiani damateba). - 1903. - 27 247. simRera. gulo, ar gastyde..: [leqsi] // cnobis
marti. - #104. - gv. 1; furceli. - 1904. - 28 marti. - #2451. - gv. 2;
229. simRera. vicani, RmerTo, samyaro..: [leqsi] // 248. simRera. mtrisamc gulia aseTi..: [leqsi] // cno-
cnobis furceli (suraTebiani damateba). - bis furceli (suraTebiani damateba). - 1904. -
1903. - 8 ivnisi. - #125. - gv. 1; 28 marti. - #205. - gv. 2-3;
230. simRera. zRvaSi Sevcurdi..: [leqsi] // cnobis 249. simRera. yuri digiCnda..: [leqsi] // cnobis fur-
furceli (suraTebiani damateba). - 1903. - 31 celi (suraTebiani damateba). - 1904. - 19 Teber-
agvisto. - #147. - gv. 1; vali. - #254. - gv. 1;
231. simRera. Tunda amodi mzeo..: [leqsi] // cnobis 250. simRera. Congurs simebi damwyda..: [leqsi] //
furceli (suraTebiani damateba). - 1903. - 27 cnobis furceli (suraTebiani damateba). -
aprili. - #113. - gv. 1; 1904. - 22 agvisto. - #247. - gv. 1;

126
251. simRera. cxovrebam ar Semibrala..: [leqsi] // 275. did-marxva: [qaragmebiT exeba sazogadoebriv
cnobis furceli (suraTebiani damateba). - cxovrebas] // cnobis furceli. - 1906. - 8 marti.
1904. - 8 Tebervali. - #191. - gv. 1; - #3021. - gv. 2; 23 marti. - #3034. - gv. 3;
252. Siraqis ambebi // cnobis furceli. - 1904. - 30 276. iremi // megobari. - 1906. - 2 dekemberi. - #57. -
noemberi. - #2685. - gv. 3; gv. 2-3;
253. bayayTa ajanyeba: (Zveli ambavi) // iveria. - 1905. 277. kidevac vnaxav gazafxuls: simRera // Sroma: su-
- 26 oqtomberi. - #190. - gv. 2; raTebiani damateba. - 1906. - 2 aprili. - #1. - gv.
254. berikauli: [leqsi] // iveria. - 1905. - 19 maisi. - 1;
#79. - gv. 2; 278. fSav-xevsureTis av-kargi // cnobis furceli. -
255. biurokratiis Civili: sadReiso // iveria. - 1906. - 25 Tebervali. - #3012. - gv. 3-4;
1905. - 10 agvisto. - #139. - gv. 3; 279. qebaTa-qeba: [leqsi] // megobari. - 1906. - 25 de-
256. gazafxulis suraTebi: [leqsi] // iveria. - 1905. - kemberi. - #75. - gv. 2;
12 ivnisi. - #98. - gv. 2; 280. werili redaqciis mimarT // megobari. - 1906. -
257. erwo: (TianeTis mazra): [policiisa da kazake- 23 dekemberi. - #74. - gv. 4;
bis gulqvaoba] // iveria. - 1905. - 12 aprili. - 281. gazeT `sayviri~ da Tianuri arCevnebi // isari. -
#51. - gv. 4; 1907. - 14 Tebervali. - #33. - gv. 3-4;
258. vin aris marTali? - sadReiso // iveria. - 1905. - 282. ver mohkles! // isari. - 1907. - 6 Tebervali. -
3 marti. - #15. - gv. 3; #195. - gv. 1-2;
259. kodala // iveria. - 1905. - 12 oqtomberi. - #186. 283. ilia WavWavaZis saxsovrad: [leqsi] // isari. -
- gv. 2; 1907. - 8 Tebervali. - #197. - gv. 1;
260. kosmopolitizmi da patriotizmi // iveria. - 284. saSobao simRera: [leqsi] // isari. - 1907. - 25 de-
1905. - 4 Tebervali. - #172. - gv. 2; kemberi. - #285. - gv. 1-2;
261. maTria wuTisofelma: simRera // iveria. - 1905. 285. simRera // isari. - 1907. - 29 aprili. - #92. - gv. 2;
- 20 marti. - #32. - gv. 2; 286. simRera: [leqsi] // isari. - 1907. - 23 dekemberi. -
262. sizmari oblisa // iveria. - 1905. - 25 agvisto. - #284. - gv. 2;
#151. - gv. 2; 287. sityvebi i. WavWavaZis cxedarze // isari. - 1907.
263. sityva: (Zveli Tqmuleba) // iveria. - 1905. - 23 - 11 Tebervali. - #198. - gv. 2-3;
Tebervali. - #7. - gv. 2; 288. dedis sizmari // isari. - 1908. - 13 ianvari. -
264. sof. Suafxo: (fSaveTi): [mosaxleobis yriloba #11. - gv. 2;
da maTi moTxovnebi] / fSav-imereli // cnobis 289. dedis tirili // isari. - 1908. - 27 ianvari. - #22.
furceli. - 1905. - 1 maisi. - #2809. - gv. 2-3; - gv. 2;
265. fiqri, sul fiqri.. // iveria. - 1905. - 1 marti. - 290. saaxalwlo simRera // isari. - 1908. - 1 ianvari. -
#13. - gv. 2; #1. - gv. 1;
266. fSav-xevsureTi: [revoluciuri moZraoba] // 291. simRera: [leqsi] // amirani. - 1908. - 3 Tebervali.
cnobis furceli. - 1905. - 3 aprili. - #2788. - - #148. - gv. 2; isari. - 1908. - 23 Tebervali. -
gv. 2; #44. - gv. 2; mze. - 1908. - 6 oqtomberi. - #1. - gv.
267. yorani // iveria. - 1905. - 14 oqtomberi. - #188. 3;
- gv. 2-3; 292. fSav-xevsureTi // isari. - 1908. - 26 Tebervali.
268. Sav-bneli ambebi: [`politikur~ damnaSaveTa - #45. - gv. 3;
Sepyroba da egzekucia qarTlSi] // iveria. - 293. werili redaqciis mimarT // droeba. - 1908. - 11
1905. - 11 oqtomberi. - #185. - gv. 1; dekemberi. - #20. - gv. 4;
269. Sin brundebian RvTis madliT: simRera // cno- 294. rus-imerels // iveria. - 1909. - 8 oqtomberi. -
bis furceli: suraTebiani damateba. - 1905. - 6 #40. - gv. 2;
Tebervali. - #288. - gv. 1; 295. Svebis da bedis gers.. // iveria. - 1909. - 12 oq-
270. Zalam sTqva: Cemi kanoni: [leqsi CarTulia we- tomberi. - #41. - gv. 4;
rilSi `vin aris marTali?~] // iveria. - 1905. - 3 296. mgosans // xalxi. - 1910. - 18 ianvari. - #3. - gv. 2.
marti. - #15. - gv. 3;
271. ho, Tu ara? // iveria. - 1905. - 18 Tebervali. - Targmna:
#167. - gv. 4; 1. bulbulsac moewyineba: [leqsi] (Targmnili
272. `adgilo kurum-kurumo~: simRera // cnobis polSuridan) // Teatri. - 1886. - #24. - gv. 243;
furceli. - 1906. - 18 maisi. - #12. - gv. 1; 2. heine, h. `saRamos Jamma are dafara..~: (heine-
273. adre nu hkargavT imedsa..: [leqsi CarTulia dam) [leqsi. Targmani] vaJa-fSavelasi // iveria.
feletonSi `did-marxva~] // cnobis furceli. - - 1893. - 10 marti. - #50. - gv. 1;
1906. - 23 marti. - #3034. - gv. 3; 3. lermontovi, m. i. qaji: [poema] (lermontovi­
274. damunjebulsa eniTa: simRera // megobari. - sa) [Targmani vaJa-fSavelasi] // saqarTvelos
1906. - 3 dekemberi. - #58. - gv. 2; kalendari. - 1896. - gv. 13-47;

127
4. po, edgar alan. yorani: (poema) / [mTargm.] va- 2. mansvetaSvili (aleqsandriZe, i.). bibliogra­
Ja-fSavela // megobari. - 1906. - 17 dekemberi. - fiuli SeniSvna // iveria. - 1886. - 5 Tebervali.
#69. - gv. 2-3. - #28. - gv. 1-3; 6 Tebervali. - #29. - gv. 1-3;
3. narkvevi (Jurnal-gazeTebidam) // iveria. - 1886.
gadaTargmnes: - 12 marti. - #56. - gv. 4; 19 marti. - #62. - gv. 2-3;
1. Лебедева, В. // Вестник иностранной литературы. 25 marti. - #67. - gv. 3;
- 1899. - #3; 4. mirianaSvili, p. b-ni vaJa-fSavela da b-ni urb-
2. Leist, Arthur. Georgische Dichter. – Drezden-Leipzig: neli // iveria. - 1888. - 20 seqtemberi. - #219. -
E. Pierson’s Verlag, 1900. – 411 p.; gv. 3;
3. Надирадзе, Н. // Сборник посвященный А. Н. 5. xizaniSvili (urbneli, n.). kidev laSarobazed
Веселовскому. – М., 1914; // iveria. - 1888. - 21 agvisto. - #176. - gv. 1-2.
- ix. `iveria~ #174, werili b-n vaJa-fSavelas-
4. Важа-Пшавела. Гоготур и Апшина: [Поэма] / Пер.
Tan;
с грузин. О. Мандельштама // Восток. – Москва-
6. `iveriis~ mekvle. `kavkazs~, `novoe obozre-
Петербург, 1923. – Кн. 3. – Стр. 3-13;
nies~, n. nikolaZes, xonels, daviT soslans,
5. Памяти Александра Казбеги: [1893 г. Стихи] /
r. erisTavs, andRulaZes, gunias, ant. furce-
Перев. с грузинск. С. Спаски //  Заря Востока. -
laZes, vaJa-fSavelas, moCxubariZes, p. umikaS-
1938. - 28 января. - #22. - стр. 3;
vils // iveria. - 1889. - 1 ianvari. - #1. - gv. 2;
6. Гиги: [Стихи] / Перевод В. Державина // Антология
7. lagodexi // iveria. - 1890. - 10 aprili. - #73. -
грузинской патриотической поэзии. - 1945. - стр.
gv. 1;
66-68;
8. mari, n. werili `vefxistyaosnis~ gamo // Tea-
7. Голос из могилы: [Стихи] / Перевод С. Спасского
tri. - 1890. - 18 marti. - #12. - gv. 1-2;
// Антология грузинской патриотической поэзии. - 9. xuskivaZe, Teofile. sabibliografio SeniSvna:
1945. - стр. 77-78; (saymawvilo Jurnali `jejili~ #1) // iveria. -
8. Ираклий перед боем: [Стихи] / Перевод 1890. - 31 ianvari. - #24. - gv. 1-2; 1 Tebervali.
Б. Серебрякова //  Антология грузинской - #25. - gv. 1-2;
патриотической поэзии. - 1945. - стр. 71-73; 10. leonidi, mRvdel-monazoni. paraskevas [va-
9. Письмо солдата пшава: [Стихи] / Перевод С. Ja-fSavelas] werilis gamo // iveria. - 1891. - 24
Спасского // Антология грузинской патриотической Tebervali. - #44. - gv. 2-3;
поэзии. - 1945. - стр. 78-80; 11. axali ambavi: [vaJa-fSavelas monawileoba di-
10. Слово: [Стихи] / Перевод Р. Ивнева // Антология vertismentSi] // iveria. - 1892. - 17 ianvari. -
грузинской патриотической поэзии. - 1945. - стр. #11. - gv. 1;
70-71; 12. daviTaSvili, Sio. megobari vipove! // iveria. -
11. Смерть героя: [Стихи] / Перевод В. Державина 1892. - 19 aprili. - #81. - gv. 4;
// Антология грузинской пат­риотической поэзии. - 13. narkvevi: (Jurnal-gazeTebidan) // iveria. -
1945. - стр. 73-76; 1892. - 5 seqtemberi. - #188. - gv. 3; 20 seqtembe-
12. Старинная песня воинов: [Стихи] / Перевод ri. - #199. - gv. 3;
В. Серебрякова //  Антология грузинской 14. gul-gatexili. mcire SeniSvna: [`meveles~ weri-
патриотической поэзии. - 1945. - стр. 68-70; li `iveria~-Si vaJa-fSavelas Sesaxeb] // kvali. -
13. Александру Казбеги: [Стих] // Заря Востока. - 1948. 1893. - #42. - gv. 6-7;
- 2 октября. - #197. - стр. 2; 15. vaJa-fSavela (razikaSvili, luka): [biografia,
14. Арагве: [Стихи] // Поэты Грузии. Избр. переводы Б. portreti] // saqarTvelos kalendari. - 1894. -
Серебрякова. Тб.. - 1948. - стр. 82-84; gv. 456;
16. mevele (daviT miqelaZe). uneburi ganmarteba //
15. Девушке-пастушке  //  Поэты Грузии. Избр.
iveria. - 1894. - 1 oqtomberi. - #208. - gv. 2-3;
переводы Б. Серебрякова. Тб.. - 1948. - стр. 78-79;
17. erekle mefe dasuraTebuli Cveni poetebis
16. 3 месед  //  Поэты Грузии. Избр. переводы Б.
mier // iveria. - 1895. - 12 Tebervali. - #195. -
Серебрякова. Тб.. - 1948. - стр. 89-138;
gv. 3-4. - 13 Tebervali. - #196. - gv. 2-3. - 14 Te-
17. Ночь в горах // Поэты Грузии. Избр. переводы Б.
bervali. - #197. - gv. 3;
Серебрякова. Тб.. - 1948. - стр. 85-88;
18. xaxanaSvili, al. mTani da Rrubelni: (legenda)
18. Георгию Леонидзе: [Стихи] // Советская Абхазия. -
// iveria. - 1895. - 2 noemberi. - #237. - gv. 2;
Сухуми, 1951. - 23 декабря.
19. vaJa-fSavela: [portreti] // saqarTvelos
kalendari. - 1896, ukan. gany.. - gv. 49; 1897. – al-
mis Sesaxeb: bomis gv. 19; 1904. – gv. 485;
1. baxtaZe (xoneli, il.). saxeldaxelo: (ybad-asa- 20. kita (kita abaSiZe). saliteraturo mimoxil-
Rebi wyal-wasaRebi ambebi) // iveria. - 1886. - 20 va 1895-is wlisa // iveria. - 1896. - 18 ianvari. -
marti. - #63. - gv. 2-3; #13. - gv. 1-4;

128
21. nakaSiZe, i. vaJa-fSavelas poezia: (kritikuli 38. `orleaneli qali~, poema Silerisa: [Targmna
cda) // kvali. - 1896. - #44. - gv. 783-787; #45. - vaJa-fSavelam q.S.w.k.g. sazogadoebis davale-
gv. 808-811; #47. - gv. 841-844; #49. - gv. 865-868; biT, romelmac ufulobis gamo ver dabeWda;
#51. - gv. 910-913; #52. - gv. 932-934; `ciskris~ redaqcia Seudgeba mis dabeWdvas];
22. narkvevi: (Jurnal-gazeTebidam) // iveria. - mTargmneli vaJa-fSavela // cnobis furceli. -
1896. - 19 ianvari. - #14. - gv. 3; 1906. - 22 marti. - #3033. - gv. 3;
23. Semowirulebani // cnobis furceli. - 1897. - 30 39. depeSebi: sakuTari korespondenti. TianeTi //
aprili. - #183. - gv. 2; sayviri. - 1907. - 18 ianvari. - #3. - gv. 3;
24. anaSvili. s. Cargali (TianeTis mazra): tyis da- 40. `amx. sorapanisa~..: [gancxadeba] // droeba. -
Cemeba // cnobis furceli. - 1898. - 23 agvisto. 1909. - 10 ianvari. - #7. - gv. 4;
- #613. - gv. 3; 41. [gr. robaqiZis leqcia vaJa-fSavelaze] // droe-
25. axali ambebi mwerlobaSi // cnobis furceli. - ba. - 1909. - 26 Tebervali. - #44. - gv. 3; 11 marti.
1898. - 24 maisi. - #541. - gv. 3; - #55. - gv. 3-4; 17 marti. - #60. - gv. 3; 21 marti. -
26. iqauri. sof. maRaroskari: (fSaveTi). skolis #64. - gv. 3; iveria. - 1909. - 16 marti. - #11. - gv.
daarsebis saqme // cnobis furceli. - 1898. - 8 3; Cveni azri. - 1909. - #8. - gv. 3;
oqtomberi. - #648. - gv. 3; 42. daibeWda da ramdenime dReSi gamova.. // iveria.
27. mefe erekle dasuraTebuli Cvenis poetebisa - 1909. - 23 Tebervali. - #8. - gv. 3;
da sxvaTa mier // iveria. - 1898. - 11 ianvari. - #7. 43. vaJa-fSavelas literaturul asparezze.. // mo-
- gv. 2-4; mavali. - 1909. - 4 dekemberi. - #82. - gv. 3;
28. gomarTeli, iv. kritikuli SeniSvnebi: va­ 44. [ilia nakaSiZis leqcia vaJa-fSavelaze] // droe-
Ja-fSavela. amodis naTdeba da sxva: [moTxro­ ba. - 1909. - 6 Tebervali. - #28. - gv. 3; 8 Teberva-
bebi] [recenzia] // kvali. - 1899. - #28. - gv. 454- li. - #29. - gv. 3; Cveni saqme. - 1909. - 7 Tebervali.
- #3. - gv. 4; 1909. - 10 Tebervali. - #5. - gv. 3;
456;
45. lioneli. `maZiebelni~.: (gakvriT) // Cveni saqme.
29. patara-maTureli. ramdenime sityva zogierTi
- 1909. - 8 aprili. - #28. - gv. 2-3;
soflis mamasaxlisis da maTi moqmedebis Se-
46. m-li, vl. grigol robaqiZis leqciebis gamo:
saxeb // iveria. - 1899. - 24 dekemberi. - #278. - gv.
`rogorc quxs, ise ar wvims~ // Cveni azri. - 1909.
3-4;
- 26 maisi. - #21. - gv. 4;
30. gomelauri, ivane (g-ri). bibliografia: va­
47. poet vaJa-fSavelam.. // momavali. - 1909. - 18 de-
Ja-fSavela (razikaSvili, luka). Txzulebani
kemberi. - #94. - gv. 3;
vaJa-fSavelasi. tf. 1900. q.S.w.k.g. sazogadoe­
48. `sorapani~-s amx. gamocema - qarTveli da
bis gamocema [recenzia] // kvali. - 1900. - #11.
ucxoeli mwerlebi..: [gancxadeba] // droeba. -
- gv. 179-180;
1909. - 21 Tebervali. - #40. - gv. 1;
31. abaSiZe, kita. recenzia // cnobis furceli. -
49. tfilisi: vaJa-fSavelas `cremlebi~ // droeba.
1901. - 12 maisi. - #1462. - gv. 1-3;
- 1909. - 27 Tebervali. - #45. - gv. 3;
32. diasamiZe, al. mcire SeniSvna: mcdari cnobebi
50. literaturuli saRamo // Cveni gazeTi. - 1910. -
`TianeTur feletonSi~, romelic dabeWdili
8 maisi. - #30. - gv. 3;
iyo 4 dekemberi. Julaka gogoWuris xelmowe-
51. saliteraturo saRamo // saqme. - 1910. - 16 noem-
riT (fsevdonimia vaJa-fSavelasi) // iveria. -
beri. - #44. - gv. 3;
1901. - 30 dekemberi. - #283. - gv. 3. - SecdomiT
52. Cveni mgosnebi vaJa-fSavela da a. yazbegi: [fo-
dabeWdilia: e. diasamiZe;
to] // droeba: suraTebiani damateba. - 1910. - 24
33. zangi [rcxilaZe, gr.]. – a) vaJa-fSavelas liri­
ianvari. - #4. - gv. 2;
kis axali hangebi // iveria. - 1901. - #31, 32; b) 53. winwkali. patara saubari // axali sxivi. - 1910. -
sityvakazmuli mwerloba 1901 w. // cnobis fur- 7 Tebervali. - #4. - gv. 2;
celi. - 1902. - 3 ianvari. - #1687. - gv. 2-3; 54. varTagava, ip. – a) literaturuli SeniSvne-
34. mgzavri (sofrom mgalobliSvili). sakvirao bi // cxovreba da xelovneba. - 1911. - #8. - gv.
dRiuri // cnobis furceli. - 1902. - 13 ianvari. 9-12; #11. - gv. 6-9; b) simRera mTis Svilis - va­
- #1696. - gv. 1-3; Ja-fSavelasi: (`Txzulebani~, Tfilisi 1899
35. razikaSvili, T. aryi: (vuZRvni vaJa-fSavelas) w., `cremlebi~, Tfil. 1909 w.). buneba vaJas
[leqsi] // cnobis furceli (suraTebiani dama- poeziaSi // ganaTleba. - 1913. - #10. - gv. 721-
teba). - 1902. - 21 aprili. - #37. - gv. 1; 729; 1914. - #1. - gv. 4-22; #2. - gv. 81-98; #3. - gv.
36. Samanauri, niko. `icocxle, Cveno imedo~..: [le- 161-186; #4. - gv. 241-254;
qsi eZRvneba vaJa-fSavelas] // iveria. - 1905. - 6 55. kasraZe, d. nukris sikvdili: ballada. (ZRvnad
Tebervali. - #17. - gv. 2; vaJa-fSavelas) // klde. - 1913. - #18. - gv. 7-8;
37. Siraqis velSi mTavroba Sida ruseTidan gad- 56. maWavariani, k. samecniero mimoxilva sxva da
mosulebs asaxlebs // cnobis furceli. - 1905. sxva gvar cxovelebis cxovrebidan // ganaTle-
- 16 ianvari. - #2727. - gv. 2; ba. - 1913. - #4. - gv. 313-317;

129
57. gomarTeli, iv. Cveni poetebi // nakaduli. - - 1915. - #20. - gv. 5-6; #21. - gv. 5-8; #22. - gv.
1914. - #3. - gv. 49-57; 5-7; #23. - gv. 5-7; #24. - gv. 5-6; b) gogTur da
58. vaJa-fSavela da d. kldiaSvili, kvicariZis afSina: poema vaJa fSvelasi (kritikuli eski­
wignis maRaziaSi, q. quTaisSi: [suraTi] // laxti. zi) // Teatri da cxovreba. - 1915. - #36. - gv. 4-5;
- 1914. - #17. - gv. 4; #37. – gv. 3-5; #38. - gv. 5-7; #39. - gv. 6-8; #40.
59. mgosani vaJa-fSavela... // Teatri da cxovreba. - - gv. 5-6;
1914. - #2. - gv. 16; 78. 24 ianvari: sagulisxmo gaxseneba // Teatri da
60. mRvimeli, Sio. pasuxi bedisa: (vuZRvni va- cxovreba. - 1916. - #4. - gv. 1-2;
Ja-fSavelas). [leqsi] // jejili. - 1914. - #2. - 79. aragviani, l. vaJa-mTis fiqri: (eskizi) // Tea-
gv. 67-68; tri da cxovreba. - 1916. - #31. - gv. 3-4;
61. 2 agvisto: gardaicvala didi mgosani va­ 80. vaJa fSavela: gardacvalebidan wlis Tvis Ses-
Ja-fSavela [nekrologi] // Teatri da cxovreba. rulebis gamo. [suraTi] // Teatri da cxovreba.
- 1915. - #31. - gv. 1; - 1916. - #31. - gv. 1;
62. boWoriSvili, mixeil. samgloviaro: [nekro­ 81. vaJa fSavela wm. ninos lazareTSi: (gardacva-
logi] // Teatri da cxovreba. - 1915. - #32. - gv. lebidan wlis Tavis Sesrulebis gamo). [sura-
5; Ti] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #31. - gv. 2;
63. vaJa-fSavela: (luka pavles Ze razikaSvili) 82. vaJa-fSavelas saRamo... // Teatri da cxovreba.
(1861-1915) [portreti] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #1. - gv. 15; #2. - gv. 15;
- 1915. - #31. - garekanis pirveli gverdi; 83. naTaZe, al. vaJa-fSavela siymawvileSi: (amxana-
64. vaJa-fSavela: [foto] // Teatri da cxovreba. - gis mogoneba) axlaxan gardacvalebul maswa-
1915. - #32. - gv. 3; vleblis al. naTaZisa // Teatri da cxovreba.
65. vaJa-fSavela qarTvelma erma... // Teatri da - 1916. - #31. - gv. 7-8; #35. – gv. 5-6; #36. - gv.
cxovreba. - 1915. - #32. - gv. 16; 11-12;
66. vaJa-fSavelas dasakrZalavad... // Teatri da 84. z. W. vin ra azris iyo saqarTvelos ganTavisu-
cxovreba. - 1915. - #31. - gv. 16; flebis Sesaxeb // Teatri da cxovreba. - 1919. -
67. vaSakiZe, besarion (pelaSvili, b.). moTqma: va­ #7. - gv. 13;
Ja-fSavelas xsovnas [leqsi] // Teatri da cxo­ 85. vaJa: (1961-1915) [foto] // Teatri da cxovreba.
vreba. - 1915. - #32. - gv. 3; - 1920. - #19. - gv. 3;
68. imedaSvili, ioseb. – a) bunebis mesaidumle: 86. vaJa-fSavela: mamuliSvili mgosani... [foto] //
vaJa-fSavela (luka pavles Ze razikaSvili) Teatri da cxovreba. - 1920. - #2. - gv. 12;
(1861-1915) // Teatri da cxovreba. - 1915. - #31. 87. mosaSvili, i. – a) saliteraturo siluetebi:
- gv. 2-5. - teqsts darTuli aqvs fotoebi da (qarTuli poeziis ferebi) // Teatri da cxo-
mxatvar sidamon-erisTavis naxati `vaJa-fSave­ vreba. - 1920. - #1. - gv. 5-6; b) vaJa monadire:
la kuboSi~; b) mSobelo Cemi!: [nekrologi] // [leqsi] // literaturuli gazeTi. - 1935. - #4;
Teatri da cxovreba. - 1915. - #31. - gv. 1-2; 88. fircxalava, sam. Cemi studentobis droidan //
69. lobjaniZe, mix. vaJa-fSavela: (mogoneba) // Tea­ qarTveli studenti. - 1920. - #1. - gv. 15-16;
tri da cxovreba. - 1915. - #32. - gv. 3-4; 89. axali mwerlobis kavSiris esTetikuri saRa-
70. mgosani vaJa-fSavela... // Teatri da cxovreba. - moebis sezonis gaxsna: saRamo gaimarTeba va-
1915. - #31. - gv. 16; Ja-fSavelas saxeliT // komunisti. - 1922. - 3
71. moqandake... // Teatri da cxovreba. - 1915. - noemberi. - #253. - gv. 4;
#31. - gv. 16; 90. xelovneba: [informacia siaxleebis Sesaxeb
72. Jvania, ev. avadmyofi mgosani vaJa-fSavela wm. xelovnebaSi] // komunisti. - 1922. - 4 aprili. -
ninos qarTvelTa lazareTSi da misi momvle­ #75. - gv. 3; 9 noemberi. - #257. - gv. 3; 1923. - 10
lni mowyalebis dani: [foto] // Teatri da cxo­ noemberi. - #259. - gv. 3-4;
vreba. - 1915. - #28. - gv. 9; 91. abulaZe, i. vaJa-fSavela: [recenzia] // komunis-
73. roiniSvili, v. Cvens dauviwyar mgosans: [leqsi] ti. - 1923. - 14-15 agvisto. - #185-186. - gv. 3;
// Teatri da cxovreba. - 1915. - #32. - gv. 5; 92. literaturuli qronika // droSa. - 1923. - #1. -
74. sad. aliaTi. `Zalze dagvamwuxra...~ // Teatri gv. 31;
da cxovreba. - 1915. - #32. - gv. 16; 93. kavkasiZe, k. vaJa-fSavela: [mogoneba] // droSa. -
75. taruaSvili, sofron (glaxaSvili, s.). bunebis 1924. - #11. - gv. 8-10;
glova: vaJas gardacvlaze [Canaxati] // Teatri 94. Wareli, i. vaJas: [leqsi] // droSa. - 1924. - #12. -
da cxovreba. - 1915. - #32. - gv. 4; gv. 12;
76. qnari. vaJa-fSavelas xsovnas: [leqsi] // Teatri 95. kapaneli, konstantine. qarTuli suli esTe­
da cxovreba. - 1915. - #31; tiur saxeebSi / konstantine kapaneli. - w. 1:
77. feraZe, il. – a) baxtrioni: poema vaJa fSavela­ qarTuli literatura: Tematiuri analizi
si (kritikuli eskizi) // Teatri da cxovreba. sociologiuri TvalTaxedviT. - tf.: [noe Zi­

130
ZiSvili] (poligrafskolis st.). 1926. - 254, II 117. vaJa-fSavela: biografiuli cnobebi: xelis-
gv. - [represirebuli gamocema]; mowera: i. d-li // axalgazrda komunisti. - 1935.
96. vaJa-fSavelas `CxikvTa qorwili~ esperan- - #240. - gv. 2;
toze: [berlinSi `Esperanto Praktioko~ g. baqra- 118. vaJa-fSavelas gardacvalebis 20 wlisTavi //
Zis Targmani] // komunisti. - 1927. - 4 marti. - komunisti. - 1935. - 6 agvisto. - #182. - gv. 4; 3
#50. - gv. 4; oqtomberi. - #230. - gv. 4;
97. literatori. s. danelia: vaJa-fSavela da qar- 119. vaJa-fSavelas dekada xaragoulSi // komunis-
Tveli eri: bibliografia // komunisti. - 1927. ti. - 1935. - 6 noemberi. - #259. - gv. 4;
- 30 marti. - #70. - gv. 4; 120. vaJa-fSavelas saRamo: [vagonebis SemkeTebel
98. r. g. vaJa-fSavela. tomi I. leqsebi: meore ga- qarxanaSi] // komunisti. - 1935. - 30 oqtomberi.
mocema: bibliografia // komunisti. - 1928. - 5 - #253. - gv. 4;
agvisto. - #180. - gv. 6; 121. vaJa-fSavelas saRamo: [zestafonSi] // komunis-
99. asaTiani, l. egnate ninoSvilis Semoqmedeba // ti. - 1935. - 28 oqtomberi. - #251. - gv. 4;
komunisti. - 1934. - 12 maisi. - #109. - gv. 2; 122. vaJa-fSavelas saRamo: [xelovanTa saxlSi] // ko-
100. 20 weli vaJa-fSavelas gardacvalebidan // ko- munisti. - 1935. - 27 oqtomberi. - #250. - gv. 4;
munisti. - 1935. - 27 seqtemberi. - #225. - gv. 4; 123. vaJa-fSavelas Zmis sandro razikaSvilis mogo-
muSa. - 1935. - #123. - gv. 3; neba // komunisturi ganaTleba. - 1935. - #27. -
101. abaSeli, a. vaJa-fSavelas proza // literatu- gv. 3;
ruli gazeTi. - 1935. - #4; 124. vaJa-fSavelas xsovnis aRsaniSnavad: [mitingi
102. abulaZe, s. vaJa-fSavelas: [leqsi] // komunistu- mTawmindaze] // komunisti. - 1935. - 18 oqtombe-
ri ganaTleba. - 1935. - #77. - gv. 3; ri. - #243. - gv. 3;
103. arseniSvili, a. vaJa-fSavelas Semoqmedeba // 125. vaJa-fSavelas xsovnis dReebi tfilisSi:
axalgazrda komunisti. - 1935. - #240. - gv. 2-3; xelismowera: s. m-Ze // komunisturi ganaTleba.
104. axali masalebi vaJa-fSavelaze: [axlad aRmo- - 1935. - #27. - gv. 3;
Cenili masalebis gamofena yazbegis mxareTm- 126. zandukeli, m. – a) vaJa-fSavela da Tergdaleu­
codneobis muzeumis vaJas kabinetSi] // komu- li mwerlebi // komunisturi kadrebi. - 1935.
nisti. - 1935. - 21 maisi. - #117. - gv. 4; - #18; b) vaJa-fSavela ori qveynis mijnaze //
105. baJani, m. vaJa-fSavelas neStTan: [leqsi] // ko- Tbilisis saxelmwifo universitetis Sromebi.
munisti. - 1935. - 2 noemberi. - #255. - gv. 3; - 1940. - t. 11. - gv. 113-131;
106. burjanaZe, q. vaJas: [leqsi] // komunisti. - 1935. 127. zomleTeli, n. vaJas: [leqsi] // komunisti. -
- 23 oqtomberi. - #247. - gv. 3; 1935. - 16 oqtomberi. - #241. - gv. 3;
107. gamsaxurdia, k. vaJa-fSavela // muSa. - 1935. - 128. kandelaki, k. vaJas pasuxi: [fSauri kilos Se-
#245. - gv. 2; saxeb] // sabWoTa aWaristani. - 1935. - #241. - gv.
108. gafrindaSvili, v. vaJa da firosmani: [leqsi] // 3;
komunisti. - 1935. - 18 oqtomberi. - N25 Teber- 129. kandelaki, n. vaJa-fSavela: 1861-1915-1935:
vali. - gv. 3; [biografiuli cnobebi] // sabWoTa aWaristani.
109. gokieli, g. janaoz-eqimi da `gvelis mWameli~: - 1935. - #238. - gv. 3;
[xalxuri legenda da vaJa-fSavelas poema] // 130. klasikuri memkvidreobis aTvisebisaTvis: [aka-
komunisti. - 1935. - 4 noemberi. - #257. - gv. 3; kis, vaJas, ir. evdoSvilis da W. lomTaTiZis Se-
110. gomiaSvili, al. arwivi: [ZRvnad] vaJa-fSavelas: saxeb] // literaturuli aWara. - baTumi, 1935.
[leqsi] // komunisti. - 1935. - 18 oqtomberi. - - #2. - gv. 6;
#243. - gv. 3; 131. leoniZe, g. vaJa-fSavelas neSts: [leqsi] // ko-
111. gorgaZe, vaso. vaJas xsovnas: [leqsi] // komunis- munisti. - 1935. - 21 oqtomberi. - #245. - gv. 3;
ti. - 1935. - 3 oqtomberi. - #230. - gv. 3; 132. JRenti, b. – a) vaJa-fSavelas Semoqmedeba //
112. egnataSvili, v. gvelis mWameli.: sazogadoeba, muSa. - 1935. - #241. - gv. 2; b) Важа-Пшавела //
ojaxi, pirovneba // komunisti. - 1935. - 8 oqtom- Вечерный Тбилиси. – 1938. – № 182; g) vaJa-fSave­
beri. - #234. - gv. 3; la da Tanamedrove poezia // literaturuli
113. vaJas biografia // muSa. - 1935. - #241. - gv. 2; saqarTvelo. – 1940. – 20 agvisto. – #23; d)
114. vaJas dReebi TbilisSi // komunisti. - 1935. - 20 Важа-Пшавела: К 25-летию со дня смерти // Заря
oqtomberi. - #244. - gv. 4; Востока. - 1940. - 9 августа. - #183; e) vaJkacobisa
115. vaJas dReebi skolebSi: [gardacvalebidan 20 da gmirobis poezia: vaJa-fSavelas dabadebis
wlisTavis gamo] // komunisti. - 1935. - 21 oqtom- 80 wlisTavi // literaturuli saqarTvelo.
beri. - #245. - gv. 4; - 1941. - 8 agvisto. - #32; v) Певец мужества и
116. vaJa-fSavela: 1905 wels wiTelrazmel niko отваги: [К 30-летию со дня смерти Важа-Фшавела]
tliaSaZis mogoneba // komunisturi ganaTleba. // Заря Востока. - 1945. - 9 августа. - #157; z)
- 1935. - #27. - gv. 3; Важа-Пшавела – в театре им. Марджанишвили:

131
[По поводу постановки `Отверженный~] // Заря da masalebi. - Tb.: saxelgami, 1937 (teqnika da
Востока. - 1945. - 9 декабря. - #243; T) isev `mok­ Sromas st.). - [VIII], 489 gv.;
veTilis~ Sesaxeb: pasuxad vaso goZiaSvils // 150. Материалы к биографии Важа-Пшавела // Заря
literatura da xelovneba. - 1946. - 12 aprili. Востока. - 1936. - Октябрь. - #249. - С.4;
- #16; i) qarTuli poeziis ukvdavi goliaTi: 151. sulava, a. vaJa-fSavela - `eTnografiuli weri­
[vaJa-fSavela] // literatura da xelovneba. - lebi~: [recenzia] // komunisti. - 1937. - 8 seqtem­
1950. - 13 agvisto. - #33; beri. - #205. - gv. 4;
133. samsoniZe, p. vaJa-fSavela: [leqsi] // komunisti. 152. asaTiani, l. fSavuri balada: vaJa-fSavelas:
- 1935. - 15 noemberi. - #264. - gv. 3; [leqsi] // axalgazrda komunisti. - 1939. - 12 ian-
134. sixaruliZe, i. vaJa-fSavelas skola // komunis- vari. - #10. - gv. 3;
turi ganaTleba. - 1935. - #27. - gv. 2; 153. vaJa-fSavela: [saxelganTqmuli qarTveli poe-
135. uruSaZe, vaJa-fSavelas panTeisturi poeziisa­ tis Semoqmedebis Sesaxeb] // axalgazrda komu-
Tvis // sabWoTa xelovneba. – 1935. – #4; nisti. - 1939. - 27 ivlisi. - #170. - gv. 3. - teqs-
136. qiqoZe, g. vaJa-fSavela: [gardacvalebidan 20 tis bolos: xels awers: g. l.;
wlisTavis gamo] // komunisti. - 1935. - 18 oqtom- 154. vaJa-fSavelas nawerebis meeqvse tomi [gamoica
beri. - #243. - gv. 3; al. abaSelis redaqciiT] // literaturuli sa-
137. ZiZiguri, l. ori Sexvedra vaJasTan // komunis- qarTvelo. - 1939. - 26 Tebervali. - #7. - gv. 4;
turi ganaTleba. - 1935. - #27. - gv. 2; 155. kaWarava, S. vaJa-fSavela [udidesi qarTveli
138. xundaZe, a. vaJa-fSavelas sikvdili da dasa- klasikosi]: [gardacvalebidan 24 wlis Sesru-
flaveba // komunisturi ganaTleba. - 1935. - lebis gamo] // sabWoTa oseTi. - 1939. - 23 ivlisi.
#27. - gv. 2; - #164. - gv. 3;
139. jafariZe, v. (jafari l.). CargalSi: [stumrad 156. Надирадзе, П. Важа-Пшавела. 1812-1915:
vaJa-fSavelas saxlSi] // komunisti. - 1935. - 1 [Творчество грузинского классика-писателя.
noemberi. - #254. - gv. 3; подготовка к юбилею] // Заря Востока. - 1939. - 9
140. Абашели, Ал. Важа-Пшавела и его поэмы // августа. - #181. - С. 2;
Важа-Пшавела. Поэмы = poemebi: Пер. с груз. / 157. abzianiZe, n. didi poeti: [vaJa-fSaveli] // norCi
Важа-Пшавела; Ред. Виктора Гольцева и Тициан lenineli. - 1940. - 11 agvisto. - #60;
Табидзе. - [Москва]: Гослитиздат, 1935 (17 ф-ка 158. akofovi, a. vaJas yvavilebi: [leqsi vaJa-fSave-
нац. кн. треста «Полиграфкнига»). - 114, [3] с]; lasadmi] // stalineli. - gori, 1940. - 26 ivlisi.
141. gergiSvili, s. vaJa-fSavelas ucnobi werili // - #100;
komunisturi ganaTleba. - 1936. - maisi. - #22. - 159. asaniZe, p. vaJa-fSavela: [gardacvalebidan 25
gv. 3; wlisTavi] // oqtombris gziT. - saCxere, 1940. -
142. vaJa-fSavela. rCeuli nawerebis erTtomeuli: 11 agvisto. - #37;
geronti qiqoZis redaqciiT: bibliografia // 160. axlobelTa mogonebani [vaJa-fSavelas Se-
komunisturi ganaTleba. - 1936. - oqtomberi. - saxeb]: [Tamar da pavle razikaSvilebis werile-
#46. - gv. 4. - xelmowera: e. a.; bi] // axalgazrda komunisti. - 1940. - 9 agvisto.
143. vaJa-fSavela. sabavSvo moTxrobebi: biblio- - #183;
grafia // komunisturi ganaTleba. - 1936. - oq- 161. balaxaZe, s. vaJas: [leqsi] // bolSevikuri kol-
tomberi. - #43. - gv. 4. - xelmowera: g. a.; meurneoba. - axalqalaqi, 1940. - 9 agvisto. -
144. TomaSvili, d. vaJas: [leqsi] // literaturuli #41;
saqarTvelo. - 1936. - aprili. - #5. - gv. 5; 162. baiaSvili, i. vaJas: [kolmeurnis leqsi] // sta-
145. mefis moxele vaJa-fSavelas Sesaxeb: arqividan linuri gziT. - duSeTi, 1940. - 18 agvisto. -
// muSa. - 1936. - aprili. - #86. - gv. 3. - xelmowe- #38;
ra: g. m.; 163. baiaZe, v. mxatvruli davaJkacebis gziT: Salva
146. muzeumi: vaJa-fSavelas saxlSi: [sofel Car- amisulaSvilis `leqsebi~: [recenzia] // stali-
galSi] // komunisti. - 1936. - aprili. - #97. - gv. neli. - gori, 1940. - 9 agvisto. - #106;
3; 164. beJaniSvili, i. gmiroba vaJa-fSavelas Semoqme-
147. raWveliSvili, q. vaJa-fSavela: tomi mexuTe: debaSi // koleqtiuri mesaqonleoba. - TianeTi,
moTxrobebi da piesebi: [recenzia] // komunisti. 1940. - 11 agvisto. - #31;
- 1936. - ivnisi. - #150. - gv. 3; 165. berulava, x. vaJa-fSavelas samSobloSi: [leq-
148. salariZe, sv. fragmenti vaJa-fSavelas cxo- si] // stalinuri gziT. - gali, 1940. - 15 agvisto.
vrebidan // komunisti. - 1936. - Tebervali. - - N54;
#25. - gv. 3; 166. bzvaneli, l. ramdenime striqoni vaJas warsu-
149. yubaneiSvili, sol. – a) fSavela peterburgSi // lidan: [mogoneba] // sabWoTa maswavlebeli. -
literaturuli saqarTvelo. - 1936. - dekembe- 1940. - 11 agvisto. - #72;
ri. - #21. - gv. 5; b) vaJa-fSavela: dokumentebi 167. bulalauri, n. Cveni fSavic ayvavebula: [kol-

132
meurnis leqsi vaJa-fSavelasadmi] // stalinu- 185. kaSmaZe, S. – a) vaJa-fSavela: gardacvalebidan
ri gziT. - duSeTi, 1940. - 11 agvisto. - #37; 25 wlisTavis gamo // industriuli quTaisi.
168. burnaZe, s. mgosnis sikvdili: [leqsi vaJa-fSave- - 1940. - 3 agvisto. - #178; b) Важа Пшавела: К
lasadmi] // sabWoTa maswavlebeli. - 1940. - 11 25-летию со дня смерти // Молодой сталинец.
agvisto. - #72; - 1940. - 10 августа. - #110; g) vaJa-fSavela da
169. gabriWiZe, d. gmirebi vaJas SemoqmedebaSi // Wia- qarTuli musika // literatura da xelovneba.
Turis maRaroeli. - 1940. - 9 agvisto. - #139; - 1946. - 15 seqtemberi;
170. gvencaZe, a. vaJa-fSavela: [25 weli gardacva- 186. kaxaSvili, a. stumar-maspinZeli: [leqsi va-
lebidan] // kolmeurnis xma. - Telavi, 1940. - 11 Ja-fSavelasadmi] // leninuri gziT. - yvareli,
agvisto. - #56; 1940. - 25 agvisto. - #39;
171. gozaliSvili, e. vaJa-fSavelas muzeumi Car- 187. kikiani, i. vaJa-fSavela: gardacvalebidan 25
galSi // literaturuli saqarTvelo. - 1940. - wlis Sesrulebis gamo // stalinis droSiT. -
10 oqtomberi. - #28; Cxorowyu, 1940. - 11 agvisto. - #27;
172. gozaliSvili, S. n. – a) vaJa-fSavela: [garda- 188. koxoZe, S. vaJa-fSavela: [gardacvalebidan
cvalebidan 25 wlisTavi] // stalinuri gziT. 25 wlisTavis gamo] // industriuli quTaisi. -
- duSeTi, 1940. - 11 agvisto. - #37; b) xelnawe- 1940. - 10 agvisto. - #184;
ri Jurneli `riJraJi~: [vaJa-fSavelas Sesaxeb] 189. kusraSvili, g. vaJa-fSavela: gardacvalebidan
// axalgazrda komunisti. - 1940. - 9 agvisto. - 25 wlisTavis gamo // stalineli. - gori, 1940. -
#183; 26 ivlisi. - #100;
173. gurjiZe, g. mitingi vaJas sofelSi [miZRvnili 190. kuWuxiZe, l. vaJas xsovnas: [leqsi] // sabWoTa
vaJa-fSavelas gardacvalebidan 25 wlisTavi- maswavlebeli. - 1940. - 11 agvisto. - #72;
sadmi. 11 agvisto, sof. Cargali] // komunisti. 191. liqokeli, g. vaJa-fSavelas: [leqsi] // komunis-
- 1940. - 13 agvisto. - #186; ti. - 1940. - 9 agvisto. - #183;
174. durujeli, i. vaJas: [leqsi] // leninuri gziT. - 192. lorTqifaniZe, v. vaJauri: vaJas naTel xsovnas:
yvareli, 1940. - 25 agvisto. - #39; [leqsi] // komunisti. - 1940. - 9 agvisto. - #183;
175. vaJas gardacvalebidan 25 wlisTavisaTvis // 193. maxaraZe, ap. vaJa-fSavela. - Tb.: stalinis saxe­
leninis droSa. - maxaraZe, 1940. - 31 ivlisi. - lobis sax. un-tis gam-ba, 1940. – 112 gv.;
#56; 194. mgosnis cxovrebis furclebi: [vaJa-fSavelas
176. vaJas oxunjoba: s. yubaneiSvilis wignidan `va- Sesaxeb] // axalgazrda komunisti. - 1940. - 9 ag-
Ja-fSavela~ // kolmeurne. - siRnaRi, 1940. - 11 visto. - #183;
agvisto. - #105; 195. megreli, a. vaJa-fSavelas: [leqsi] // WiaTuris
177. vaJa-fSavela: [25 weli gardacvalebidan] // ko- maRaroeli. - 1940. - 9 agvisto. - #139;
leqtiuri mesaqonleoba. - TianeTi, 1940. - 11 196. miler-budnickaia, r. vaJa-fSavela da evro-
agvisto. - #31; puli xalxuri eposi: erTi Tavi kritikuli
178. vaJa-fSavela: gardacvalebidan 25 wlisTavis narkvevidan `vaJa-fSavela~ // literaturuli
aRsaniSnavad // lenineli. - zestafoni, 1940. - saqarTvelo. - 1940. - 10 agvisto. - #22;
11 agvisto. - #49; 197. mitingi vaJas sofelSi: [miZRvnili gardacvale-
179. vaJa-fSavelas xsovnis aRsaniSnavi saRamo mos- bis 25 wlisTavisadmi] // stalinuri gziT. - duSe-
kovSi // literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 6 Ti, 1940. - 18 agvisto. - #38. - xels awers: a. Z.;
noemberi. - #31; 198. mosaSvili, i. – a) vaJa monadire: [leqsi] // sta-
180. vaSakiZe-ciciSvili, n. – a) vaJa-fSavelas sico- linuri gziT. - duSeTi, 1940. - 11 agvisto.
cxlis ukanaskneli dRebi: [mogoneba] // komu- - #37; b) vaJas sofeli // komunisti. - 1940. - 9
nisti. - 1940. - 9 agvisto. - #183; b) Последние agvisto. - #183;
дни Важа Пшавела: Из воспоминания // Молодой 199. naTelaZe, d. s. yubaneiSvili. `vaJa-fSavelas
сталинец. - 1940. - 20 августа. - #115; cxovrebisa da Semoqmedebis matiane~: [recen-
181. TvalaSvili, k. vaJa-fSavela: gardacvalebi- zia] // literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 20
dan 25 wlisTavis Sesrulebis gamo // sabWoTa dekemberi. - #35;
oseTi. - 1940. - 27 ivlisi. - #172; 200. natroSvili, g. vaJas poezia: [gardacvalebi-
182. imedaSvili, i. vaJas avadmyofoba da gardacva- dan 25 wlisTavis gamo] // axalgazrda komunis-
leba // komunisti. - 1940. - 9 agvisto. - #183; ti. - 1940. - 9 agvisto. - #183;
183. kapanaZe, S. vaJa-fSavela: gardacvalebidan 25 201. poeziis mTad qceuli didi vaJa-fSavela: gar-
wlisTavis gamo // sabWoTa oseTi. - 1940. - 9 ag- dacvalebidan 25 wlisTavis gamo // leninis
visto. - #183; droSa. - maxaraZe, 1940. - 9 agvisto. - #59;
184. kapaneli, k. qarTuli literatura da va- 202. JReria, v. vaJa-fSavela: [gardacvalebidan 25
Ja-fSavela // literaturuli saqarTvelo. - wlisTavis gamo] // kolmeurnis mnaTobi. - vani,
1940. - 10 agvisto. - #22; 1940. - 11 agvisto. - #38;

133
203. razikaSvili, v. – a) vaJa-fSavelas muzeumSi: 220. caiSvili, s. daWrili arwivi: [vaJa-fSavelas
[sofeli Cargali. gardacvalebidan 25 wlis- cxovrebisa da moRvaweobis Sesaxeb] // sabWoTa
Tavis gamo] // stalinuri gziT. - duSeTi, 1940. maswavlebeli. - 1940. - 11 agvisto. - #72;
- 4 agvisto. - #36; b) vaJas: [leqsi] // komunisti. 221. wiwilaSvili, g. mogoneba vaJaze // stalinuri
- 1940. - 13 agvisto. - #186; gziT. - duSeTi, 1940. - 11 agvisto. - #37;
204. razikaSvili, T. mogonebani vaJaze // komunis- 222. WiboSvili, i. vaJa-fSavela: [gardacvalebidan
ti. - 1940. - 9 agvisto. - #183; 25 wlisTavis gamo] // leninuri gziT. - yvareli,
205. razikaSvili, i. vaJa Tavdabali kaci iyo: [mo- 1940. - 25 agvisto. - #39;
goneba] // stalinuri gziT. - duSeTi, 1940. - 11 223. WiboSvili, s. vaJao Seni saxeli: [kolmeurnis
agvisto. - #37; leqsi] // leninuri gziT. - yvareli, 1940. - 25
206. razikaSvili, p. n. vaJao, Seni xseneba...: [leqsi] // agvisto. - #39;
komunisti. - 1940. - 8 agvisto. - #182; 224. WinWarauli, m. vaJa-fSavelas: [moswavlis leq-
207. ratiani, m. vaJa-fSavela (luka razikaSvili): si] // stalinuri gziT. - duSeTi, 1940. - 11 agvis-
[gardacvalebidan 25 wlisTavis gamo] // axali to. - #37;
svaneTi. - mestia, 1940. - 28 agvisto. - #20; 225. xideSeli, k. qarTuli poezis genia: [vaJa-fSave-
208. robaqiZe, J. vaJa-fSavela: [gardacvalebidan las gardacvalebidan 25 wlisTavis gamo] // so-
25 wlisTavis gamo] // koleqtiuri Seteva. - cialisturi mSenebloba. - oni, 1940. - 11 agvis-
maiakovski, 1940. - 11 agvisto. - #34; to. - #37;
209. saxokia, a. vaJa-fSavela: [gardacvalebidan 25 226. xuciSvili, n. vaJa kaxeTSi: [leqsi] // kolmeur-
wlisTavis gamo] // WiaTuris maRaroeli. - 1940. ne. - siRnaRi, 1940. - 11 agvisto. - #105;
- 9 agvisto. - #139; 227. xuciSvili, s. vaJas erTi poemis teqstisaTvis:
210. solomoniZe, S. mTis didi momRerali: [va- [`daCagruli mestvire~, dawerili 1880-81
Ja-fSavelas cxovreba da moRvaweoba] // kol- wlebSi] // literaturuli saqarTvelo. - 1940.
meurne. - siRnaRi, 1940. - 11 agvisto. - #105; - 10 agvisto. - #22;
211. stumrad vaJas sofelSi: [gardacvalebidan 25 228. xucurauli, n. mudam gvaxsovxar vaJao: [leqsi]
wlisTavis gamo] // literaturuli saqarTve- // stalinuri gziT. - duSeTi, 1940. - 11 agvisto.
lo. - 1940. - 20 agvisto. - #23. - xels awers: v. w.; - #37;
212. qarTuli poeziis mSveneba: [vaJa-fSavelas Se- 229. Важа-Пшавела: К 25-летию со дня смерти //
saxeb]: [werilebi] // norCi lenineli. - 1940. - 11 Советская Абхазия. - Сухуми, 1940. - 9 августа. -
agvisto. - #60; #183;
213. qoiava, a. vaJa-fSavela: [leqsi] // mgznebare 230. К 25-летию со дня смерти Важа-Пшавела:
kolxideli. - foTi, 1940. - 29 agvisto. - #159; [Подготовка на родине поэта в с. Чаргали,
214. quSxeveli, a. vaJas: [leqsi] // komunisti. - 1940. Душетского района] // Заря Востока. - 1940. - 27
- 9 agvisto. - #183; июля. - #172;
215. quCukaSvili, q. vaJa: [leqsi] // literaturuli 231. Памяти Важа Пшавела: Митинг в сел. Чаргали: [К
saqarTvelo. - 1940. - 10 agvisto. - #22; 25-летию со дня смерти] // Заря Востока. - 1940. -
216. yoCiaSvili, a. vaJa-fSavela: [leqsi] // kolmeur- 13 августа. - #186;
ne. - siRnaRi, 1940. - 11 agvisto. - #105; 232. gvencaZe, a. Zlieri speqtakli: [vaJa-fSavelas
217. SanSiaSvili, s. mogonebani did poetze // lite- «mokveTili» s. orjonikiZis saxelobis Tela-
raturis matiane. - 1940. - #1-2. - gv. 259-266; vis saxelmwifo TeatrSi]: [recenzia speqtakl-
218. SerazadiSvili, i. vaJas: [leqsi] // socialistu- ze] // kolmeurnis xma. - Telavi, 1941. - 22 maisi.
ri mSenebloba. - oni, 1940. - 11 agvisto. - #37; - #41;
219. Ciqovani, s. – a) akaki wereTeli da vaJa-fSave- 233. donaZe, a. vaJas: [leqsi vaJa-fSavelasadmi] //
las poetika: werili pirveli // literatu- leninis droSa. - maxaraZe, 1941. - 21 maisi. -
ruli saqarTvelo. - 1940. - 20 ivlisi. - #21. #50;
- gv. 3-4; b) vaJa-fSavelas poemebi // komunisti. 234. sixaruliZe, q. vaJa-fSavelas ucnobi werili:
- 1940. - 9 agvisto. - #183; g) vaJa-fSavelas poe- fSavuri leqsebi, Sekrebili d. xizaniSvilis
tika // literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 10 mier: [vaJa-fSavelas sarecenzio werili dacu-
agvisto. - #22; d) amx. simon Ciqovanis moxsene­ li saqarTvelos saxelmwifo muzeumis paleo-
ba: [saq. sabWoTa mweralTa kavSiris gamgeobis grafiuli ganyofilebis fondSi] // literatu-
plenumze] // literatura da xelovneba. – 1947. ruli saqarTvelo. - 1941. - 11 aprili. - #15;
– 28 seqtemberi. – #36; e) qarTuli sabWoTa 235. caiSvili, s. vaJa-fSavelas cxovrebisa da Se-
mwerlebis axlandeli viTareba da Cveni amo­ moqmedebis matiane: [recenzia] // komunisti. -
canebi: [moxseneba saq. sabWoTa mweralTa kav­ 1941. - 7 ianvari. - #5;
Siris gamgeobis plenumze] // literatura da 236. Зандукели, Мих. Важа-Пшавела (1861-1915) //
xelovneba. - 1948. - #19, 20, 21; Очерки по истории грузинской литературы ХIХ

134
века / М. Зандукели. - Тбилиси: Изд-во и тип. ТГУ, 252. vaJa-fSavela 1915-1945 // komunisti. - 1945. - 8
1941. - стр. 235-256;  agvisto. - #156;
237. abramiZe, p. vaJa-fSavelas patriotizmi: [kri- 253. vaJa-fSavela: [gardacvalebidan 30 wlisTavis
tikuli ganxilva] // WiaTuris maRaroeli. - Wia- Sesrulebis gamo] // sakolmeurneo gza. - TeTri
Tura, 1942. - 22 seqtemberi. - #107; wyaro, 1945. - 9 agvisto. - #32. - xelmowera: a.
238. tapiZe, p. vaJa-fSavela: [gardacvalebis 27 C.;
wlisTavis gamo] // socialisturi Seteva. - sam- 254. vaJa-fSavela: [gardacvalebidan 30 wlisTavis
tredia, 1942. - 19 ivlisi. - #37; Sesrulebis gamo] // stalinuri gziT. - duSeTi,
239. wowonava, i. vaJa-fSavela: dabadebidan 82 weli 1945. - 10 agvisto. - #31-32;
// mgznebare kolxideli. - foTi, 1943. - 16 ivli- 255. vaJa-fSavelas gardacvalebis 30 wlisTavi: [sa-
si. - #145; Ramo TbilisSi; duSeTSi; mitingi CargalSi] //
240. sixaruliZe, qsenia. – a) vaJas poema `eTeri~ da literatura da xelovneba. - 1945. - 17 agvisto.
xalxuri `eTeriani~ // literaturuli Zieba- - #27;
ni. - 1943. - t. 1. - gv. 221-239; b) vaJa-fSavela da 256. vaJa-fSavelas xsovnisadmi miZRvnili saRamo:
qarTuli folkloristika // literaturuli [9 agvistos rusTavelis sax. TeatrSi] // komu-
Ziebani. - 1947. - t. 3. - gv. 189-202; g) literatu­ nisti. - 1945. - 8 agvisto. - #156;
rul nawarmoebTa folkloruli variantebi // 257. ilia vaJas Sesaxeb: i. mansvetaSvilis `mogone-
literaturuli Ziebani. - 1949. - t. 5. - gv. 349- bani~ 1936 w. gamoc. 107 gv. // stalinuri gziT.
362; - duSeTi, 1945. - 10 agvisto. - #31-32;
241. benaSvili, dimitri. vaJa-fSavela // literatu­ 258. ilias da akakis Rirseuli Tanamedrove: [va-
ra da xelovneba. – 1944. – 29 seqtemberi. – #33; Ja-fSavelas gardacvalebidan 30 wlis Sesru-
27 oqtomberi. – #36; 1945. – 19 ianvari. – #3; lebis gamo] // axali svaneTi. - mestia, 1945. - 9
15 ivlisi; 9 agvisto. – #26; 17 agvisto. – #27;
agvisto. - #30;
29 dekemberi. – #43;
259. kvasxaZe, S. vaJa-fSavela da mxatvari anton go-
242. nacvliSvili, p. didi qarTveli poeti va-
giaSvili // literatura da xelovneba. - 1945. -
Ja-fSavela: gardacvalebidan 29 wlisTavis
9 agvisto. - #26;
gamo // mgznebare kolxideli. - foTi, 1944. - 9
260. kldiaSvili, s. vaJkacuri sulis poeti: [va-
agvisto. - #157;
Ja-fSavela] // literatura da xelovneba. -
243. agiaSvili, n. vaJa-fSavela: [gardacvalebidan
1945. - 9 agvisto. - #26;
30 wlisTavis gamo. mogonebani] // axalgazrda
261. meZvelia, k. vaJa-fSavela: gardacvalebidan 30
komunisti. – 1945. – 9 agvisto. – #82;
wlisTavis gamo // industriuli quTaisi. - qu-
244. asaTiani, n. vaJa-fSavela: [gardacvalebidan 30
Taisi, 1945. - 10 agvisto. - #158;
wlisTavis Sesrulebis gamo] // stalinuri si-
262. mrevliSvili, m. CargalSi: [vaJa-fSavelas gar-
tyva. - sagarejo, 1945. - 16 agvisto. - #30;
dacvalebidan 30 wlisTavis gamo] // literatu-
245. baramiZe, gr. vaJa-fSavela Cvens skolaSi: [mo-
ra da xelovneba. - 1945. - 17 agvisto. - #27;
goneba] // sabWoTa maswavlebeli. - 1945. - 10 ag-
263. natroSvilia, g. – a) vaJa-fSavela: [gardacva-
visto. - #3;
lebidan 30 wlisTavis Sesrulebis gamo] // sa-
246. bzvaneli, l. Sexvedrebi: [mogonebani va-
bWoTa maswavlebeli. - 1945. - 10 agvisto. - #3;
Ja-fSavelaze] // komunisti. - 1945. - 8 agvisto.
b) literaturuli uvicoba `mecnierebis~ sa-
- #156;
moselSi: [g. kiknaZis sadoqtoro disertacia
247. gomelauri, i. mciredi mogoneba: [vaJa-fSave-
vaJa-fSavelas Semoqmedeba] // komunisti. - 1945.
laze] // literatura da xelovneba. - 1945. - 9
- 7 ivlisi. - #133;
agvisto. - #26;
248. gruzinski, S. didi qarTveli poeti vaJa-fSave- 264. nacvliSvili, pim. didi qarTveli poeti: 30
la: [gardacvalebidan 30 wlisTavis gamo] // si- weli vaJa-fSavelas gardacvalebidan // mgz-
marTle. - quTaisi, 1945. - 9 agvisto. - #33; nebare kolxideli. - foTi, 1945. - 10 agvisto.
249. guruli, q. vaJa-fSavela: gardacvalebidan 30 - #156;
wlisTavis Sesrulebis gamo // WiaTuris maRa- 265. razikaSvili, s. vaJas ukanaskneli Camosvla
roeli. - WiaTura, 1945. - 11 agvisto. - #96; TbilisSi: vaJas Zmis mogonebidan // stalinuri
250. dadiani, S. ganumeorebeli mwerali: [va- gziT. - duSeTi, 1945. - 10 agvisto. - #31-32;
Ja-fSavela] // literatura da xelovneba. - 266. rurua, i. didi momavlis momRerali: [vaJa
1945. - 9 agvisto. - #26; fSavelas gardacvalebidan 30 wlisTavis gamo]
251. didi qarTveli poeti: [vaJa-fSavelas garda- // sabWoTa aWara. - baTumi, 1945. - 9 agvisto. -
cvalebidan 30 wlisTavis Sesrulebis gamo] // #154;
literatura da xelovneba. - 1945. - 9 agvisto. 267. saxokia, T. vaJa: [mogoneba] // sabWoTa maswavle-
- #26; beli. - 1945. - 10 agvisto. - #3;

135
268. farqosaZe, iv. vaJa-fSavela 1915-1945 // oqtom- ratura da xelovneba. - 1946. - 12 aprili. - #16;
bris gziT. - saCxere, 1945. - 3 agvisto. - #30; g) vaJa-fSavelas filosofiuri msoflmxedve-
269. faSaliSvili, s. – a) rogor vicnobT mas - va- loba // literatura da xelovneba. - 1946. - 5
Ja-fSavelas: nawyveti mogonebidan // komunis- maisi. - #19;
ti. - 1945. - 8 agvisto. - #156; b) Sexvedrebi va- 285. faSaliSvili, r. vaJa-fSavela: [mogoneba] // li-
Ja-fSavelasTan // literatura da xelovneba. teratura da xelovneba. - 1946. - 27 ivlisi;
- 1945. - 9 agvisto. - #26; 286. TomaZe, a. vaJas samSoblo sofelSi: [CargalSi]
270. qiqoZe, g. – a) didi patrioti poeti: [va- // komunisti. - 1947. - 26 noemberi. - #235;
Ja-fSavelas gardacvalebidan 30 wlisTavis 287. Saria, p. mokle ganmarteba gaz. komunistis
Sesrulebis gamo] // komunisti. - 1945. - 8 ag- redaqtoris b. nanitaSvilis SeniSvnebis gamo:
visto. - #156; b) vaJa-fSavelas Semoqmedeba // a. quTelias wignis `vaJa fSavelas msoflmxed-
literatura da xelovneba. - 1945. - 9 agvisto. velobis~ Sesaxeb // komunisti. - 1947. - 31 maisi.
- #26; 17 agvisto. _ #27; - #108;
271. RviniaSvili, an. vaJa-fSavela- sabavSvo mwera- 288. Гогиава, К. На родине Важа - Пшавела // Заря
li // sabWoTa maswavlebeli. - 1945. - 16 agvisto. Востока. - 1947. - 16 сентября. - #184;
- #4; 289. Лундберг, Е. Школьные годы Важа Пшавела:
272. yubaneiSvili, s. vaJa-fSavelas cda Saniavskis Фрагменты из выходящей в свет книги «Важа
universitetSi Sesasvlelad // literatura da Пшавела»: Жизненный путь поэта // Молодой
xelovneba. - 1945. - 9 agvisto. - #26; сталинец. - 1947. - 10 июня. - #82;
273. Sengelaia, d. mTebis simRera: [vaJa-fSavelas 290. alaviZe, m. masalebi vaJa-fSavelas enis Tavi­
poeziis garCeva] // literatura da xelovneba. seburebaTaTvis: [wakiTxuli iyo moxseneba
- 1945. - 5 oqtomberi. - #41; pedinstitutis VII samecn. sesiaze 1945 w. 15
274. Ciqovani, e. mogoneba vaJaze // sabWoTa aWara. -
maiss] // quTaisis saxelmwifo pedagogiuri ins­
baTumi, 1945. - 9 agvisto. - #154;
titutis Sromebi. - Tbilisi, 1948. - t. 8. - gv.
275. ZiZiguri, n. Sexvedrebi vaJasTan: [mogonebani]
9-37;
// sabWoTa maswavlebeli. - 1945. - 10 agvisto. -
291. gordeziani, b. qarTveli mxatvris gamarjveba:
#3;
[T. abakelias mier Sesrulebuli vaJa-fSave-
276. ZiZiguri, S. vaJa-fSavelas `xis beWis~ fabuli­
las portreti] // literatura da xelovneba.
saTvis // literatura da xelovneba. - 1945. - 27
- 1948. - #23. - gv. 2;
maisi. - #18;
292. lolaSvili, i. vaJa-fSavelas `fSav-xevsurTa
277. WeiSvili, a. mxatvruli saxis dinamika va­
deklaracia~ // literatura da xelovneba. -
Ja-fSavelas poemebSi // mnaTobi. - 1945. - #2-3.
1948. - #49;
- gv. 108-133;
293. wulukiZe, ana. nekrasovi da qarTuli litera­
278. Бражба, Х. Важа - Фшавела: К 30-летию со дня
tura // literatura da xelovneba. - 1948. - #1;
смерти // Советская Абхазия. - Сухуми, 1945. - 9
294. razikaSvili, e. klasikosebis gamoyeneba saba­
август. - #156;
vSvo baRis muSaobaSi // saxalxo ganaTleba. -
279. Важа - Фшавела: К 30-летию со дня смерти //
1949. - 11 agvisto. - #33;
Батумский рабочий. - Батуми, 1945. - 10 август. -
295. TomaZe, a. didi patrioti mgosani: vaJa-fSave-
#155;
las gardacvalebis 35 wlisTavi // stalinuri
280. Жгенти, Б. Певец мужества и отваги: [К 30-летию
gziT. - duSeTi, 1950. - 8 agvisto. - #65;
со дня смерти Важа-Фшавела] // Заря Востока. -
296. kanatieli, n. vaJas samSobloSi: [CargalSi] //
1945. - 9 август. - #157;
stalinuri gziT. - duSeTi, 1950. - 8 agvisto. -
281. Рижинашвили, С. 30-летие со дня смерти Важа
- Фшавела: [Литературный вечер в Душети и #65;
митинг в Чаргали] // Заря Востока. - 1945. - 14 297. maRlaferiZe, s. didi qarTveli mgosani: 35
август. - #161; weli vaJa-fSavelas gardacvalebidan // indus-
282. abaSeli, al. vaJas gamouqveynebeli leqsis triuli quTaisi. - 1950. - 9 agvisto. - #154;
gamo: [`mofrinda ucxo frinvelis~ Sesaxeb] // 298. gigineiSvili, i. axali qarTuli saliteratu-
literatura da xelovneba. - 1946. - 14 ivnisi. - ro ena da vaJa fSavela: filologiur mecnie-
#25; rebaTa kandidatis [werili] // saxalxo ganaT-
283. literaturuli azrovnebis ideurobisa da leba. - 1951. - 11 aprili.
sicxadisaTvis // literatura da xelovneba. –
1946. – #42; wyaro:
284. quTelia, al. – a) vaJa-fSavelas eTikuri da li- 1. vaJa-fSavela (razikaSvili, luka): [biografia,
teraturuli Sexedulebani // mnaTobi. - 1946. portreti] // saqarTvelos kalendari. - Tb.,
- #11. - gv. 100-127; b) mindias tragedia // lite­ 1894. - gv. 456;

136
2. Хаханов, А. С. Очерки по истории грузинской 18. qnari. vaJa-fSavelas xsovnas: [leqsi] // Teatri
словесности: Вып. 4. - Москва: Унив. тип., 1895 da cxovreba. - 1915. - #31;
(обл. 1907)-1906;  19. xomleli. vaJa-fSavela // ganTiadi. - 1915. -
3. vaJa-fSavela (luka razikaSvili). Pro domo Sua #13;
// iveria. - 1896. - 24 Tebervali. - #43. - gv. 2; 20. janaSvili, m. vaJa-fSaveloba // Teatri da cxo­
1. istoriuli qarTveli moRvaweebi // eSmakis ma­ vreba. - 1915. - #34. - gv. 5-7;
Traxi. - 1909. - #10; 21. vaJa-fSavelas kerZo daubeWdavi werili z. Wi­
2. 2 agvisto: gardaicvala didi mgosani va­ WinaZis mimarT // Teatri da cxovreba. - 1916. -
Ja-fSavela [nekrologi] // Teatri da cxovreba. #20. - gv. 7-8;
- 1915. - #31. - gv. 1; 22. naTaZe, al. vaJa-fSavela siymawvileSi: (amxana­
3. boWoriSvili, mixeil. samgloviaro: [nekro­ gis mogoneba). axlaxan gardacvalebul maswa­
logi] // Teatri da cxovreba. - 1915. - #32. - gv. vleblis al. naTaZisa // Teatri da cxovreba.
5; - 1916. - #31. - gv. 7-8; #35. - gv. 5-6; #36. - gv.
4. vaJa-fSavela: (luka pavles Ze razikaSvili) 11-12;
(1861-1915) [portreti] // Teatri da cxovreba. 23. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul
- 1915. - #31. - garekanis pirveli gverdi; gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­
5. vaJa-fSavela: [foto] // Teatri da cxovreba. - bisa da masalebis maCvenebeli. - petrogradi,
1915. - #32. - gv. 3; 1916. - gv.: 3, 12, 80, 95, 100;
6. vaJa-fSavela qarTvelma erma... // Teatri da 24. xaxanaSvili, al. qarTulis sityvierebis isto­
cxovreba. - 1915. - #32. - gv. 16; ria: (mecxramete saukune) / d. kariWaSvilis re­
7. vaJa-fSavelas dasakrZalavad... // Teatri da daqtorobiT [da winasityvaobiT]. - me-2 gamoc..
cxovreba. - 1915. - #31. - gv. 16; - tf.: qSwkg saz-is gamocema #139, 1917. - 331, IV
8. vaSakiZe, besarion (pelaSvili, b.). moTqma: va­ gv.;
Ja-fSavelas xsovnas [leqsi] // Teatri da cxo­ 25. vaJa-fSavela: mamuliSvili mgosani... [foto] //
vreba. - 1915. - #32. - gv. 3; Teatri da cxovreba. - 1920. - #2. - gv. 12;
9. imedaSvili, ioseb. - a) bunebis mesaidumle: 26. pavliaSvili, daviT. vaJa-fSavela: [mogoneba] //
vaJa-fSavela (luka pavles Ze razikaSvili) baxtrioni. - 1922. - #9;
(1861-1915) // Teatri da cxovreba. - 1915. - #31. 27. xuroZe, varlam. qarTuli literaturis Tema­
- gv. 2-5. - teqsts darTuli aqvs fotoebi da tiurad ganxilva me-XIX saukunidan Tebervlis
mxatvar sidamon-erisTavis naxati `vaJa-fSave­ revoliuciamde: [damxm. wigni Sromis skolis
la kuboSi~; b) mSobelo Cemi!: [nekrologi] // meore safexurisaTvis]. - tf.: politkato­
Teatri da cxovreba. - 1915. - #31. - gv. 1-2; g) rRelTa maRaziis gamocema, 1927 (poligraf­
24 ianvari: sagulisxmo gaxseneba // Teatri da tr. me-2 st.). - gv.: 54, 102;
cxovreba. - 1916. - #4. - gv. 1-2; d) vaJas avadmyo­ 28. Литературная энциклопедия: В 11 т. - Т. II. - М.:
foba da gardacvaleba // komunisti. - 1940. - 9 издательство Коммунистической академии,
agvisto. - #183; Советская энциклопедия, Художественная
10. lobjaniZe, mix. vaJa-fSavela: (mogoneba) // Tea­ литература, 1929. - стр. 71-72;
tri da cxovreba. - 1915. - #32. - gv. 3-4; 29. toroSeliZe, mariam. qarTuli literatura:
11. mgosani vaJa-fSavela... // Teatri da cxovreba. - [moxseneba mweralTa sakavSiro yrilobaze 20
1915. - #31. - gv. 16; agvistos] // komunisti. - 1934. - 27 agvisto. -
12. moqandake... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #198. - gv. 2-3; 28 agvisto. - #199. - gv. 2-4;
#31. - gv. 16; 30. Малая советская энциклопедия / Под ред. Н. Л.
13. Jvania, ev. avadmyofi mgosani vaJa-fSavela wm. Мещерякова и Н. Н. Овсянникова. - 2-е изд. - Т.
ninos qarTvelTa lazareTSi da misi momvle­ II. - М., 1934. - Стр. 216;
lni mowyalebis dani: [foto] // Teatri da cxo­ 31. Wilaia, s. vaJa-fSavela da Tergdaleulebi //
vreba. - 1915. - #28. - gv. 9; sabWoTa xelovneba. - 1935. - #6;
14. roiniSvili, v. Cvens dauviwyar mgosans: [leqsi] 32. mansvetaSvili, i. mogonebani. naxuli da gago­
// Teatri da cxovreba. - 1915. - #32. - gv. 5; nili / levan asaTianis redaqciiT, winasityv.
15. sad. aliaTi. `Zalze dagvamwuxra...~ // Teatri da SeniSvnebiT - tf.: federacia, 1936. - gv.: 1-3,
da cxovreba. - 1915. - #32. - gv. 16; 109, 213, 266;
16. taruaSvili, sofron (glaxaSvili, s.). bunebis 33. zandukeli, mixeil. axali qarTuli litera­
glova: vaJas gardacvlaze [Canaxati] // Teatri tura: umaRl. pedagog. saswavleblisaTvis /
da cxovreba. - 1915. - #32. - gv. 4; sssr ganaTl. saxalxo komisariati. - t. 2. - me-2
17. ukvdav vaJas - qarTvel studentebisagan. - Tb.: Sesw. gamoc.. - baTomi: saxelgami. samecn.-ped.
qarTvel studentebis gamocema #3, 1915 (st. seqtori, 1938 (poligrafkombinati). - gv.: 51,
`cxovreba~). - 16 gv.; 96;

137
34. mgalobliSvili, sofrom. mogonebani / levan varazaSvili, ivane sofromis Ze (1879
asaTianis winasityvaobiT, redaqciiT da Se­ – ) – saqarTvelos demokratiuli respubli­
niSvnebiT. - Tb.: federacia, 1938. - gv. 262; kis erovnuli sabWos gadamdgari wevri, warma­
35. Жгенти, Б. - a) Важа-Пшавела // Вечерный tebuli mrewveli, rkinigzis inJiner-mSenebe­
Тбилиси. - 1938. - #182; b) Важа-Пшавела: К li, polkovniki, ZmasTan, isidoresTan erTad,
25-летию со дня смерти // Заря Востока. - 1940. - 9 `WiaTuris Savi qvis mrewvelTa sazogadoebis~
августа. - #183; erT-erTi damaarsebeli da warmatebuli xel­
36. Надирадзе, П. Важа-Пшавела. 1812-1915: mZRvaneli, samSoblos warmoeba-mrewvelobis
[Творчество грузинского классика-писателя. gamWriaxi mesveuri, qvelmoqmedi, kulturu­
подготовка к юбилею] // Заря Востока. - 1939. - 9 li saqmianobis Semwe da mfarveli, yvelgan
августа. - #181. - С. 2; da yovelTvis saqarTvelos interesebis dam­
37. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- cveli. man aaSena rkinigzis xazebi ruseTSi,
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis TurqeTSi, iranSi, saqarTveloSi; daaarsa
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; uaxlesi teqnikiT gawyobili stamba TbilisSi,
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. sadac ibeWdeboda qarTuli Jurnal-gazeTebi
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ da saxelmZRvaneloebi, baqoSi daaarsa bambis
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ qarxana, aaSena Saqris qarxana da daafuZna
binati), 1941. - gv.: 473, 484; amxanagoba `Saqari~, manve ixsna Tbilisis ope­
38. Гогиава, К. На родине Важа-Пшавела // Заря risa da baletis Senoba gasxvisebas.
Востока. - 1947. - 16 сентября. - #184; i. varazaSvili daibada 1879 wels, raWis
39. Wilaia, s. al. yazbegi, rogorc bunebis mxatva­ mazris sofel muxlSi, Tbilisis xabazTa us­
ri // literatura da xelovneba. - 1948. - #39. tabaSis, sofrom varazaSvilis ojaxSi. mama­
- gv. 2; misi 16 wlisa iyo, TbilisSi saSovarze rom
40. Правда. - 1948. - 20 марта. - #80; Camovida da qalaqSi saukeTeso xabazis saxeli
41. buxnikaSvili, g. qarTuli Teatri asi wlis man­ daigdo. Tavis Svilebs am wminda SemosavliT
Zilze. - Tb.: saxelgami, 1950. - gv.: 80, 102. saukeTeso ganaTleba miaRebina TbilisSi, ru­
seTsa da ucxoeTSi da did patriotebad aR­
varazaSvili, giorgi sofromis Ze – zarda.
didi mrewvelebis – ivane, isidore da vasil i. varazaSvilma warCinebiT daamTavra
varazaSvilebis – umcrosi Zma. Tbilisis sarkinigzo saswavlebeli da swavla
umaRlesi ganaTleba miiRo berlinis sam­ gaagrZela peterburgis sagzao-sainJinro ins­
To akademiaSi, Sarlotenburgis samTo insti­ titutSi, romelic rkinigzis mSenebeli inJin­
tutsa da vestfaliaSi. ZmebTan da germanel ris diplomiT daasrula.
mecnierTan, rihard mekelainTan, erTad, ger­ man, rogorc rkinigzis saukeTeso inJi­
maniaSi daaarsa `rusTavelis sazogadoeba~ ner-mSenebelma, Tavis ZmasTan, isidoresTan
da gamomcemloba `Naher osten~ (`axlo aRmo­ erTad, didi wvlili Seitana ruseTis impe­
savleTi~). did monawileobas Rebulobda Zme­ riis, saqarTvelos, TurqeTisa da sparseTis
bisa da r. mekelainis mier pirveli msoflio samxedro da samoqalaqo rkinigzebis mSene­
omis dros germaniaSi CarCenil qarTvelTa­ blobaSi, iqneboda es kompania `simensis~ mier
Tvis germanuli enis TviTmaswavleblisa da aSenebuli borjom-bakurianis Tu julfa-ba­
germanul-qarTuli leqsikonis Sedgenasa da qos, yarsi-sariyamiSis da Teiran-saridan-ben­
gamocemaSi. orive berlinSi gamoica, 1931 der Sahis xazebi. Semdeg, iranis mTavrobis
wels. igi did finansur daxmarebas uwevda TxovniT, igi saTaveSi Caudga iranidan indoe­
germaniaSi saswavleblad Casul qarTvelebs. Tamde rkinigzis xazis mSeneblobas. aq igi
g. varazaSvilma didi wvlili Seitana iranis Sahis miwveviTa da moskoveli qarTve­
WiaTuris Savi qvisa da tyibulis qvanaxSiris li komisris, abel enuqiZis, rekomendaciiT
mrewvelobis ganviTarebasa da produqciis Cavida da kargi da patiosani SromisTvis didi
ucxoeTSi gatanaSi. igi saqarTveloSi 1924 madlobac daimsaxura Sahisgan.
wels dabrunda. misi proeqtiT ganxorcielda pirveli msoflio omis dros, 1914-1918
Tbilisis nataxtris sasmeli wyliT uzrun­ wlebSi, julfa-baqosa da erzerum-sariyamiSis
velyofa. erTxans, leqciebs kiTxulobda sa­ rkinigzebis mSeneblobaze, masTan xuTi aTasi
qarTvelos politeqnikur institutSi, ris qarTveli muSaobda, romelnic samxedro bega­
Semdegac gadavida soxumSi, qalaqis mTavar ras frontze brZolis nacvlad ase ixdidnen.
inJinrad. aq, qarTvelebis wreSi daibada WiaTuris Savi
qvis damuSavebisa da ucxo qveynebSi gatanis
wyaro: ar aris miTiTebuli. idea. dasawyisisTvis Zmebma Camoayalibes `Zme­

138
bi varazaSvilebis marganecis damamuSavebeli 1921 wels saqarTvelos mTavroba evropa­
firma~. ivanem da isidorem Seadgines wesdeba, Si gaixizna. amave wels axalma xelisuflebam
wvrili ucxoeli mwarmoeblebisagan gamoisyi­ WiaTuris Savi qvis mrewvelobis asociacia
des arsebuli sawarmoebi, daamyares kavSirebi `Cemo~ (ЧЕМО) amerikul `harimanis~ koncesias
ucxo qveynebTan da maTTan urTierTobisTvis gadasca, misi konsultanti i. varazaSvili
sapatio Tavmjdomared niko nikolaZe moiw­ gaxldaT.
vies. Semdeg Tavmjdomared jer ivane varazaS­ 1921 wels, `Cemo~ Zmebs, isidoresa da iva­
vili iyo, xolo 1923 wlidan – isidore vara­ nes, germaniaSi agzavnis. iq, SarlotenburgSi,
zaSvili. samTo institutSi maTi mesame Zma, giorgi, swa­
am warmatebebTan iyo isic, rom i. varazaS­ vlobs da swored isini daaarseben germaniaSi
vili arCeul iqna erovnuli sabWos wevrad, `rusTavelis sazogadoebas~ da gamomcemlo­
sadac igi didi TavgamodebiT muSaobda sa­ bas `Naher Osten~ (`axlo aRmosavleTi~). am
finanso komisiaSi. paralelurad amisa, misi droisaTvis germaniaSi pirveli msoflio omis
TaosnobiT Camoyalibda qarTvel teqnikosTa droidan bevri qarTveli tyve iyo CarCenili.
samrewvelo kavSiri, Saqris samrewvelo amxa­ etyoba, amanac ganapiroba germaneli leqsiko­
nagoba `Saqari~, romlis Tavmjdomarec iyo. grafisTvis, rihard mekelainisTvis, germanu­
manve, sxvebTan erTad, daafuZna saqarTvelos li enis TviTmaswavleblis Sedgenis dakveTa.
centrobanki da, rogorc ambobdnen, gzaTa wignis mizani iyo germaniSi myofi qarTvelebi
ministri unda gamxdariyo, magram swored am daeinteresebinaT germanuli eniTa da kultu­
dros gavrcelda Wori, romlis Taobazec par­ riT. es TviTmaswavlebeli 1931 wels, berlin­
lamentis wevrma, ioseb abakeliam, sasamarT­ Si, i. varazaSvilis xarjiT gamoica. manamde, i.
los Cvenebad misca: `Cvenma warmomadgenelma varazaSvilma gadaarCina Tbilisis saxelmwi­
mTavrobaSi – lorTqifaniZem, fraqciis sxdo­ fo Teatris (dRevandeli operisa da baletis
maze gvacnoba, rom ministr Juruls mTavroba­ Teatri) Senoba gasxvisebas, rodesac operis
Si ganucxadebia: varazaSvils xazinidan fuli antreprenior levickis trupis Sedgena da
ukanonod miuRia, saWiroa misi dapatimreba, misi dafinanseba SesTavaza, im pirobiT ki, rom
magram amaSi xels miSlis deputatis Seuvalo­ momdevno sezonidan speqtaklebi qarTulad
bao. am moxsenebis Semdeg fraqciam gadaswyvi­ waremarTa da, am mizniT, qarTveli msaxiobebi
ta, saqme gamoerkvia. am mizniT amogvarCia ori da mTargmnelebi Semoekriba.
piri, Cven unda wavsuliyaviT varazaSvilis am droisaTvis, 1925 wlidan, i. varazaSvi­
binaze da gvekiTxa, raSi mdgomareobda saqme. ls daarsebuli hqonda sapaio amxanagoba `qar­
wavediT mis binaze. varazaSvili avad dagvixv­ Tuli wigni~, romelmac daiwyo miCumaTebuli
da, iwva. Cven vuTxariT, parlamentSi Tqven Se­ qarTveli klasikosi mwerlebis TxzulebaTa
saxeb didi aRSfoTebaa, marTalia, Tu ara, rac beWdva da xalxSi gavrceleba. erTi maTgani
SevityeT da saqmis viTareba gavacaniT. man ilia WavWavaZis sruli TxzulebaTa cxrato­
RimiliT gvipasuxa, tyuiliao da amas dagimt­ meuli gaxldaT, romelic Semdeg ufro gani­
kicebTo. Semdeg daswera gancxadeba, `me par­ vrco. ilia maSin faqtiurad akrZaluli iyo
lamentis wevrobas Tavs vanebebo~ da damava­ da proletkultelebi am gamocemaTa gamo
la, es gancxadeba parlamentisTvis gadameca. mkveTrad daupirispirdnen `qarTul wigns~
meore dRes, rogorc prezidiumis wevrma, gan­ (`qarTuli wignis~ Tavmjdomare niko niko­
vacxade, varazaSvili Tavs anebebs parlamen­ laZe iyo, direqtor-gamwesrigebeli – ivane
tis wevrobas. amiT saSualeba mieca, rogorc varazaSvili). `qarTuli wigni~ sabWoTa mwer­
ministrs, ise mTavrobas, mis winaaRmdeg saqme lebis federacias gadaeca da daiwyo `mweral­
daewyoT, radganac is parlamentis wevri aRar Ta wmenda~. i. varazaSvili isev didi saqmeebis
iyo. SemdegSi gavigeT, rom mas fuli ar miuRia gareSe darCa. swored am dros movida iranidan
da amis Sesaxeb fraqciaSi sul sxva msjeloba Sahis mowveva, romelsac rkinigzis kargi mSe­
viqonieT. Cven rom gvcodnoda, rom mas fuli nebeli sWirdeboda. isic gaemgzavra irans, sa­
ar hqonda miRebuli, rasakvirvelia, masTan ar dac saxelmwifoebrivad metad mniSvnelovani
wavidodiT da sxvanair zomebs miviRebdiT. man xazebi aaSena. iqidan igi saqarTveloSi aRar
Tavi gaaneba parlamentis wevrobas da saqme dabrunebula.
sasamarTlos gadaeca.~
i. varazaSvilis saqmis Zieba 1918 wlidan wyaro:
daiwyo da 1920 wlis noemberSi dasrulda. na­ 1. arqivi;
ficma msajulebma igi sruliad gaamarTles, 2. ivane varazaSvilis sasamarTlo procesis ste­
magram i. varazaSvili erovnul sabWoSi aRar nografiuli Canaweri. qarTuli literaturis
dabrunebula. muzeumi;

139
3. Sevsebuli erovnuli sabWo: socialist-revo­ guli, rusuli, sparsuli enebi, rac maT xels
lucionerebi – varazaSvili, i. // saqarTvelo. uwyobda, ucxoeTSi didi erovnuli proeqte­
- 1918. - 1 ivnisi. - #106; bi ganexorcielebinaT, iqneboda es germaniaSi
4. imedaSvili, i. varazaSvilebis evropaSi gam­ `rusTavelis sazogadoebis~ da gamomcemloba
gzavreba. 1920 w., qarTuli literaturis `axlo aRmosavleTis~ Camoyalibeba Tu qar­
muzeumi, xelnaweri; TvelTaTvis `germanuli enis TviTmaswavle­
5. `Чемо~ – debuleba da angariSi, 1925 w., qarTu­ blis~ gamocema.
li literaturis muzeumi. saqarTveloSi dabrunebis Semdeg, isido­
rem da ivanem daaarses sapaio gamomcemloba
varazaSvili, isidore sofromis Ze `qarTuli wigni~ da daiwyes qarTuli klasi­
(1882, 4/XI – 1936) – Tbilisis xabazTa ustaba­ kuri mwerlobis nimuSebis, maT Soris, i. Wa­
Sis Svili – daibada 1882 wels, raWis sofel vWavaZis TxzulebaTa sruli cxratomeulis
muxlSi. igi 1889 wels Camoiyvanes TbilisSi gamocema. am yvelafris garda, isidore vara­
da miabares pirveldawyebiT saswavlebelSi, zaSvili aqtiurad monawileobda partiul,
mamadaviTze. es saswavlebeli man 1892 wels Jurnalistur Tu Teatralur asparezze. man
gaasrula, ris Semdegac iyo Segirdad tanisa­ Teatraluri moRvaweoba 1903 wels daiwyo
mosis mkeravTan. 1894-1897 wlebSi swavlobda valerian gunias xelmZRvanelobiT. maSin misi
samoqalaqo orklasian saswavlebelSi, 1897- fsevdonimi iyo `rkoneli~. Semdeg, 1906 wlis
1898 wlebSi – manueliancis sabuRaltro kur­ ivlisSi, manve daaarsa WiaTuris dramatuli
sebze, 1898-1901 wlebSi – Tbilisis rkinigzis sazogadoeba, romlis arsebobis dros iyo mi­
sateqniko saswavlebelSi, ris Semdegac mu­ si gamgeobis wevri da xangamoSvebiT – Tavmj­
Saoba daiwyo Tavis ZmasTan, ivanesTan erTad, domare. swored maSin moaxerxa man WiaTuris
1901-1910 wlebSi, borjom-bakurianis viwro­ TeatrisTvis axali Senobis ageba.
liandagiani rkinigzis mSeneblobaze, romel­ garda amisa, i. varazaSvili aqtiurad Ta­
sac germanuli firma `simensi~ awarmoebda. namSromlobda Jurnal-gazeTebTan: `Sroma~,
Semdeg, mTeli cxovrebis manZilze, Zmebs er­ `kolxida~, `megobari~ (quTaisi), `saxalxo
Tad mouwevT sxvadasxva erovnuli proeqtis gazeTi~, `Teatri da cxovreba~, `axali naka­
ganxorcieleba da bevri kargi saqmis keTeba. di~, `maSvralTa xma~, `saqarTvelos saxalxo
1917 wels, i. varazaSvilma, Tavis Zmas­ meurneoba~, `Народное хозяйство Грузии~ da sxv.
Tan _ ivanesTan da sxva qarTvelebTan erTad, misi fsevdonimebia: rkoneli, maniJaSvili, do­
daaarsa `Zmebi varazaSvilebis marganecis reli, giSera.
damamuSavebeli firma~ mas Semdeg, rodesac i. varazaSvili axalgazrdobidanve aq­
daasrules marganecis wvrili sawarmoebis tiurad monawileobda sxvadasxva partiis
ucxoelTagan gamosyidva. es firma `Savi qvis muSaobaSi. 1904 wels Sevida socialistur-re­
mrewvelTa sabWod~ gardaiqmna, romlis wevri voluciuri partiis WiaTuris organizaciaSi,
1917 wlidan isidorec iyo da Seadgina `sa­ romelic uSualod misi monawileobiT daar­
bWos~ wesdebac, xolo 1918 wels, ivanesTan da sda. 1905 wlidan xelmZRvanelobda WiaTuris
sxvebTan erTad, Camoayaliba `WiaTuris Savi organizacias da mis mebrZol razmebs (iliko
qvis mrewvelTa sazogadoeba~. isidore 1923 abaSiZesTan erTad). 1906 wlis 13 ianvars igi
wlamde jer gamgeobis wevria, Semdeg – Tavm­ WiaTuraSi daatusaRa alixanovis damsjelma
jdomare. bolos, es yvelaferi kidev ganvi­ razmma da, Sirinkinis gankargulebiT, cimbir­
Tardeba da isidore da ivane varazaSvilebi Si gadasaxleba miusajes, magram gubernator
Camoayalibeben didi masStabis `WiaTuris Sa­ oseckis SeuamdgomlobiT, imave wlis 13 maiss,
vi qvis saeqsporto sazogadoebas~ (Чиатурское gaaTavisufles saxelmwifo samsaxurSi Ses­
экспортно-марганцевое общество - Чемо). Zmebis vlis akrZalviT.
unariani xelmZRvanelobiT, am organizaciam 1907-1908 wlebSi aralegaluri muSaobis
ucxoeTis rva qveyanasTan daamyara saqmiani gamo, i. varazaSvili iZulebuli gaxda, gadax­
urTierToba. saqme kargad midioda, sufTa Se­ vewiliyo baqosa da julfaSi. 1909 wlis 13
mosavlis 4-5% Zmebs ekuTvnoda, rac maT didi noembers, Jandarmebma WiaTuraSi daapatimres
qvelmoqmedebis gawevis saSualebas aZlevda. da gadasces samxedro sasamarTlos. mas bra­
isini afinansebdnen sxvadasxva kulturul lad edeboda socialist-revoluciuri par­
proeqtebs, maTve daafinanses ucxoeTSi kons­ tiis komitetisa da misi mebrZoli razmis me­
tantine gamsaxurdias, daviT kakabaZisa da va­ Tauroba. 1910 wlis zafxuls moxda am saqmis
no sarajiSvilis ganswavla. likvidacia da igi dabrunda WiaTuraSi, sadac
Zmebma – isidorem, ivanem, vasilma da gior­ Sevida mrewvelTa sabWoSi sahaero gzebis gam­
gim – SesaniSnavad icodnen germanuli, fran­ ged.

140
i. varazaSvili 1906-1910 wlebSi erzeru­ 6. WiaTura: kviras, 16 ianvars... // salamuri. -
mis rkinigzis mSeneblobaze samuSaoTa mwar­ 1911. - #4. - gv. 13-14;
moeblad muSaobda. rogorc kargi specia­ 7. axali ambebi: WiaTuraSi xma gavrcelda... // ga-
listi, ZmasTan – ivanesTan erTad, muSaobda lilaveba. - quTaisi, 1913. - #1. - gv. 5-6;
sariyamiSis gzaze (1912-1914). 1914 wlis Semo­ 8. isidore sofromis Ze varazaSvili: WiaTuris
dgomaze gaiwvies sparseTSi, samxedro gzebis dram. saz. gamgeobis da g. zdanoviCis saxelo-
mSeneblobaze, kerZod, Tavrizis gzaze. igi, bis saxalxo saxlis saaRmSeneblo komitetis
agreTve, muSaobda iransa da TurqeTs Soris Tavmjdomare [foto] // Teatri da cxovreba. -
damakavSirebel baqo-julfas gzaze. swored 1920. - #27. - gv. 5.
aq, Zmebma, ivane da isidore varazaSvilebma,
sxvebTan erTad daiwyes fiqri da qmedeba sa­ wyaro:
qarTvelos ekonomikaSi Savi qvis mrewvelobi­ 1. isidore varazaSvilis suraTi tramvais bi­
sa da WiaTuris did rolze. leTze (qarTuli literaturis muzeumi);
rac Seexeba partiul samuSaos, – 1917 2. daviT kldiaSvilis adresi misi moRvaweobis
wels, isidore varazaSvili daSorda socia­ 30 welTan dakavSirebiT;
listur-revoluciur partias erovnuli 3. WiaTuris samecniero da saliteraturo sazo­
sakiTxis gamo da iqve daaarsa sariyamiSis fe­ gadoebis mimarTva isidore varazaSvilisadmi
deraciuli organizacia da samxedro kavSiri, misi am sazogadoebis sapatio Tavmjdomared
romelTa Tavmjdomarec iyo frontis daS­ arCevis Sesaxeb (1922 w.);
lamde. 4. isidore varazaSvili – qarTveli udebis damx­
1919 wlis ianvarSi partiaSi ganxeTqileba mare sazogadoebis wevri (1923 w.);
moxda da mas gamoeyo memarcxene frTa – sindi­ 5. qarTvel mxatvarTa sazogadoebis mimarTva
kalistebi i. varazaSvilisa da al. wereTlis isidore varazaSvilisadmi. mas irCeven am sa­
meTaurobiT. am organizacias hqonda sakuTa­ zogadoebis sapatio wevrad (1924 w.).
ri organo `axali nakadi~. i. varazaSvili iyo
sindikalistTa kavSiris mTavari komitetis varazi, vasil sofromis Ze (1888, 16/
Tavmjdomare. am komitets hqonda sakuTari VIII – ) – biologi, – medicinis mecnierebaTa
organoc – `maSvralTa xma~. doqtori, – profesori da sazogado moRvawe,
i. varazaSvili sicocxlis bolomde eweo­ – daibada q. Tbiliss. saSualo ganaTleba mii­
da aqtiur sazogadoebriv muSaobas. man 1930- Ro TbilisSi (1911), umaRlesi – xarkovis uni­
ian wlebSi daaarsa `qarTuli sazogadoebrivi versitetis samedicino fakultetze (1915)
klubi~, Seadgina misi wesdeba da xelmZRvane­ da imave wels eqimad gaigzavna moqmed jarSi.
lobda mis saqmianobas. 1917-1918 wlebSi xarkovis universitetSi
i. varazaSvili gardaicvala 1936 wels. Caabara saxelmwifo gamocdebi. studentobis
dros (1912-1916) muSaobda prof. krimberg­
gamoqveynebulia: Tan, fiziologiuri qimiis laboratoriaSi
1. qarTuli scenis moRvaweTa yrilobis sayura- (1915 wels misgan daevala muSaoba sadiserta­
dRebod // Teatri da cxovreba. - 1914. - #11. - cio Sromaze: `spermini da misi fiziologiuri
gv. 5-6; mniSvneloba~, magram omianobam SeuSala xeli).
2. kidev erTi mizezi // Teatri da cxovreba. - 1918 wlidan Tbilisis I saavadmyofoSi
1915. - #12. - gv. 13-14; prozeqtoris TanaSemwed muSaobda. 1921 wels
3. Cveni Teatri da msaxiobis tragedia // Teatri Tbilisis saxelmwifo universitetis same­
da cxovreba. - 1915. - #8. - gv. 3-5; #9. - gv. 12- dicino fakultetma prof. Sirokogorovis
13. ufros asistentad airCia; 1922 wels, amave Ta­
namdebobaze prof. voroninTan gadaiyvanes.
mis Sesaxeb: 1923-1924 wlebSi Caabara sadoqtoro gamoc­
1. d., g. WiaTura // isari. - 1907. - 24 maisi. - #111. - debi. 1925 wels daicva disertacia (`mRvrie
gv. 3; SeSupeba RviZlis marag cilis moZRvrebasTan
2. t. WiaTura // isari. - 1907. - 28 marti. - #68. - gv. 3; dakavSirebiT~), risTvisac mieniWa medicinis
3. cxovrebis ukmayofilo. WiaTura // Cveni azri. mecnierebaTa doqtoris xarisxi. 1926 wels
- 1909. - 27 maisi. - #22. - gv. 4; airCa privat-docentad. 1928-1929 wlebSi,
4. v. m-i. WiaTura: 31 ianvars adgilobriv Teatr- moskovsa da leningradSi samecniero mizniT
Si... // axali sxivi. - 1910. - 10 Tebervali. - #6. miavlines. 1930 wels airCies saxelmwifo uni­
- gv. 4; versitetis profesorad, 1931 wels Tbilisis
5. WiaTura // axali gza. - 1910. - 4 ivlisi. - #12. - samedicino institutis fiziologiuri qimi­
gv. 4; is kaTedris gamged dainiSna, 1933 wels – zoo­

141
vetinstitutis paTologiuri fiziologiis 3. Алкали-Гемометр (Из био-химического отделения
kaTedris gamged, xolo 1942 wlidan – tropi­ института троп. заб. Грузии) // saqarTvelos jan­
kul sneulebaTa institutis biologiuri qi­ dacvis saxalxo komisariatis moambe. - 1924. -
miis ganyofilebis gamged. iyo konsultantad # 12. - gv. 42-46;
sxvadasxva institutSi (sisxlis gadasxmis, 4. Пигмент бурой атрофии // saqarTvelos janda­
fizkulturis, funqcionaluri nervulis, mi­ cvis saxalxo komisariatis moambe. - 1924. - #
krobiologiisa da baqteriofagis). 6. - gv. 53-57;
sazogadoebriv saqmianobaSi 1921 wli­ 5. mRvrie SeSupeba RviZlis marag cilis moZR­
dan arCevnobiT Caeba: Tbilisis saxelmwifo vrebasTan dakavSirebiT: (disertacia) / tfil.
universitetis adgilkomis Tavmjdomaris saxelmw. un-tis zogadi paTologiis labora­
moadgiled, 1922 wels – saqarTvelos eqimTa toria. - tf., 1925. - 208 gv.; 22sm.. - bibliogr.:
sazogadoebis Tavmjdomaris moadgiled, 1929 gv. 196-207;
wels – samedicino institutis adgilkomis 6. malariis gavrcelebis pirobebi saqarTvelo­
Tavmjdomared, 1932 wels – samedicino insti­ Si // tropikul sneulebaTa institutis moam­
tutis urTierTdamxmare salaros gamgeobis be. - 1926. - # 2;
wevrad, 1938 wels – amave gamgeobis Tavmjdo­ 7. mikroskopi: [monografia]. - Tb.: tropikul
mared, 1939 wels – raionuli wiTeli jvris sneulebaTa institutis gamoc., 1926;
komitetis wevrad da sxv. 8. Das Knochennark bei Malaria tropica // Archiv für
aqvs 60-ze meti samecniero Sroma evro­ Schiffs-und Tropen-hygyene. - 1927. - Bd. 31;
9. Das Malariapigment und seine chemische Natur // Ar-
pul, rusul da qarTul enebze. misi xelmZR­
chiv für Schiffs-und Tropen-hygyene. - 1927. - Bd. 31;
vanelobiT gamoSvebulia 85-mde saJurnalo
10. Das Zentralnervensystem bei Malaria tropica // Archiv
Sroma, 21 disertacia (amaTgan 6 sadoqtoro,
für Schiffs-und Tropen-hygyene. - 1927. - Bd. 31;
danarCeni – sakandidato). drogamoSvebiT,
11. Йодометрический метод количественного
samecniero-popularul werilebs aTavsebda
определения хинина в моче // Русский журнал
gaz. `maSvralTa xmaSi~ – fiziologiis dargi­
тропической медицины. - 1927;
dan.
12. О водных факторах // Труды II-го Закавказского
съезда маляриологов. - 1927;
calke gamocemulia:
13. malariuli pigmentis gavlena cxovelis or­
1. mikroskopi da mikroskopiuli texnika: nawili
ganizmze // Tanamedrove medicina. - 1928. - eq.
I. mikroskopi. saxelmZRvanelo eqimTaTvis da
CigogiZesTan erTad;
studentebisaTvis / winasityv.: v. varazi. - tf:
14. Über die Entstehung der Malariapygment // Archiv für
s.j.s.k. tropikul sneulebaTa institutis ga­
Schiffs-und Tropen-hygyene. - 1928. - Bd. 32;
mocema, 1926 (amier-kavkasiis rkinis gzis stam­
15. qinaqinis moqmedebis Sesaxeb malariis parazi­
ba-litografia). - 134, [2] gv.;
tebze // tropikuli medicinis moambe. - 1929. -
2. О водных факторах анофелизма в связи с
t. II. - # 8;
биологией личинок anopheles’а / В. Варази ; Ин-т
16. Über die Trübe Schwellung // Frankfurter Zeitschrift
троп. заболеваний в Тифлисе, Биохим. отд.. -
für Pathologie. - 1929. - Bd. 37;
Тифлис: Изд. и тип. Госиздата Грузии, 1931. - 61
17. Über das Reserweeiweiß der Leber // Zeitschrift für
с.; 25 см.. - На обл. 1932. - Библиогр.: с. 58-60 (114 die gesamte experiment. Med. - 1929. - Bd. 66. - #
назв.); 3-4;
3. Биофизический и биохимический анализ 18. О малярийной лихорадке // Русский журнал
эпилептического приступа / В. С. Варази; тропической медицины. - 1929. - Т. 7. - # 8;
[С предисл. проф. А. Гоциридзе]; Тбил. ин-т 19. melaninis Sesaxeb // Tanamedrove medicina. -
функциональных нервных заболеваний. - 1930. - # 2. - [eq. abesaZesTan TanaavtorobiT];
Тбилиси: Грузмедгиз, 1944 (Тип. «Заря Востока»). 20. Zur Biologie der Malariaparaziten // Archiv für Schi-
- 57 с. ; 26 см.. - Библиогр.: «Лит-ра» с. 55-57 (105 ffs-und Tropen-hygyene. - 1932. - Bd. 36. - # 8;
назв.). - 1000 экз. 21. naxSirwylebis brunvis qimiuri regulacia
cxovelis organizmSi // samedicino institu­
gamoqveynebuli Sromebi: tis biologiuri qimiis kaTedris Sromebis
1. Pathologische veränderungen der Muskeln bei Cho- krebuli. - 1933;
lera Asvatica // Deutsche Medizinische Wochens- 22. hemoglobinis daJangvis sakiTxisaTvis // same­
chrift. - 1922. - # 41; dicino institutis biologiuri qimiis kaTe­
2. axali meTodi sisxlis formiani elementebis dris Sromebis krebuli. - 1933;
SeRebvisa // saqarTvelos jandacvis saxalxo 23. Über das Problem der Chininwirk // Archiv für Schi-
komisariatis moambe. - 1923. - # 1-3. - gv. 41-49; ffs-und Tropen-hygyene. - 1934. - Bd. 38. - # 6;

142
24. kapilarebis mdgomareoba pelagris dros // sa­ 39. vitamini С adgilobrivi jiSis vaSlebSi // de­
bWoTa tropikuli medicina. - 1935. - # 1; daTa da bavSvTa jandacvis samecniero-kvle­
25. Zur Biologie der Anopheleslarven // Archiv für Schi- viTi institutis SromaTa krebuli. - Tbilisi,
ffs-und Tropen-hygyene. - 1935. - Bd. 31; 1940. - t. II. - [nemsaZesTan TanaavtorobiT];
26. epilefsiiT daavadebulTa kapilarebis da 40. RviZlis gavlena organizmis ganviTarebaze
vegetatiuri centrebis mdgomareoba epilef­ (zazunebze) // dedaTa da bavSvTa jandacvis
siis dros // fsiqonevrologiuri institutis samecniero-kvleviTi institutis SromaTa
SromaTa krebuli. - 1936. - t. I.; krebuli. - Tbilisi, 1940. - t. II. - [nemsaZesTan
27. tvinis kapilarebis funqciis sakiTxisaTvis TanaavtorobiT];
// fsiqonevrologiuri institutis SromaTa 41. sakvercxeebis funqciis gavlena sisxlis ka-
krebuli. - 1936. - t. I; rotinoidebisa da qolesterinis raodenobiT
28. fosforisa da gogirdis raodenobis urTier­ urTierTobaze / v. varazi, i. failoZe // saqar-
Toba Sizofreniis dros // fsiqonevrologiu­ Tvelos saxelmwifo samedicino instituti. -
ri institutis SromaTa krebuli. - 1936. - t. I. Tbilisi, 1942. - gv. 38-42;
- quTaTelaZesTan erTad; 42. paTologiur fiziologiis mniSvneloba fsi-
29. qinaqinis da dariSxanis gavlena alkoholur qiur da nervul daavadebaTa SeswavlaSi // fun-
amboxze // sabWoTa tropikuli medicina. - 1936. qcionalur-nervul daavadebaTa institutisa
- # 3; da poliklinikis Sromebi. - Tbilisi, 1945. - t.
30. sakvercxeebis gavlena retikulocitebze // de­ 2. - gv. 263-267;
daTa da bavSvTa jandacvis samecniero-kvle­ 43. sisxlis k-is da c-is maCvenebeli epilefsiis
viTi institutis SromaTa krebuli. - Tbilisi, dros / v. varazi, l. quTaTelaZe // funqcio-
1938. - t. I. - [RlontTan TanaavtorobiT]; nalur-nervul daavadebaTa institutisa da
31. simindis mniSvneloba norCi da mozardi orga­ poliklinikis Sromebi. - Tbilisi, 1945. - t. 2.
nizmis kvebisaTvis // dedaTa da bavSvTa janda­ - gv. 284-285. - reziume rusul enaze;
cvis samecniero-kvleviTi institutis Sroma­ 44. sisxlis Saqris narCeni azotis, lipoidebisa
Ta krebuli. - Tbilisi, 1938. - t. I. - [nemsaZesTan da saerTo qolesterinis maCveneblebi epile-
TanaavtorobiT]; fsiis dros / v. varazi, l. quTaTelaZe // fun-
32. sqesisa da asakis gavlena kreatinuli sxeule­ qcionalur-nervul daavadebaTa institutisa
bis brunvaze // dedaTa da bavSvTa jandacvis da poliklinikis Sromebi. - Tbilisi, 1945. - t.
samecniero-kvleviTi institutis SromaTa 2. - gv. 280-283. - reziume rusul enaze;
krebuli. - Tbilisi, 1938. - t. I. - [nemsaZesTan 45. sisxlZarRvTa sistemis da organos masis ur-
TanaavtorobiT]; TierTobis sakiTxisaTvis // funqcionalur-ner-
33. qarTuli lobios gavlena norCi da mozardi vul daavadebaTa institutisa da poliklinikis
organizmis kvebis dros // dedaTa da bavSvTa Sromebi. - Tbilisi, 1945. - t. 2. - gv. 268;
jandacvis samecniero-kvleviTi institutis 46. tvinis anoqsiis gavlena sisxlis qimiur Semad-
SromaTa krebuli. - Tbilisi, 1938. - t. I. - [nem­ genlobaze // funqcionalur-nervul daavade-
saZesTan TanaavtorobiT]; baTa institutisa da poliklinikis Sromebi.
34. RviZliT kvebis gavlena mozard organizmze // - Tbilisi, 1945. - t. 2. - gv. 273;
dedaTa da bavSvTa jandacvis samecniero-kvle- 47. hirudinizebis gavlena epilefsiiT Sepyro-
viTi institutis SromaTa krebuli. - Tbilisi, bilTa sisxlis zogierTi eleqtrolitis ma-
1939. - t. 2. - gv. 3-10. - rezume rusul enaze; Cveneblebze / v. varazi, o. sulava, a. vaCnaZe //
35. Über die einigen Eigenschaften des Malariaparasiten funqcionalur-nervul daavadebaTa institu-
// Archiv für Schiffs-und Tropen-hygyene. - 1939. - Bd. tisa da poliklinikis Sromebi. - Tbilisi, 1945.
34; - t. 2. - gv. 298-303. - reziume rusul enaze;
36. Анализ явлений при мышечной работе // Сборник 48. hirudinizebis gavlena sisxlis glutaTionis,
трудов Научно-исследовательского института katalazisa da proteazis maCveneblebze, epi-
физической культуры ГССР, т. 1. - 1939. - стр.61- lefsiis dros / v. varazi, a. vaCnaZe, o. sulava //
86; funqcionalur-nervul daavadebaTa institu-
37. Креатин-креатининовый показатель при tisa da poliklinikis Sromebi. - Tbilisi, 1945.
мышечной работе / В. Варази, А. Абуладзе // - t. 2. - gv. 286-291. - reziume rusul enaze;
Сборник трудов Научно-исследовательсого 49. qinaqinisa da dariSxanis urTierTi gavlena
института физической культуры ГССР, Т. 1. - 1939. ratikulo-endoTerialur sistemaze // mala-
- cтр.43-60; riisa da samedicino parazitologiis samec-
38. О креатининовом показателе при мышечной niero-kvleviTi institutis Sromebis krebu-
работе // Труды Института физкультуры. - Т. I. - li. - Tbilisi, 1946. - t. 1. - gv. 99-103. - reziume
1939. - [a. abulaZesTan TanaavtorobiT]; rusul enaze;

143
50. malariis parazitis biologiuri Tavisebure- parazitologiis samecniero-kvleviTi insti-
bani // malariisa da samedicino parazitolo- tutis biuleteni. - Tbilisi, 1949. - # 2. - gv.
giis samecniero-kvleviTi institutis Srome- 62. - referati;
bis krebuli. - Tbilisi, 1947. - t. 2. - gv. 10-16. 60. R. Coxon and willian Hayes dakvirvebebi Sulfa-
- reziume rusul enaze; diazin-is moqmedebis Sesaxeb malariis mkurna-
51. saReW aparatis meqanika // Tbilisis saxelmwi- lobis dros // malariisa da samedicino parazi-
fo stomatologiuri institutis Sromebi. - tologiis samecniero-kvleviTi institutis
Tbilisi, 1948. - t. 1. - gv. 3-21; biuleteni. - Tbilisi, 1949. - # 4. - gv. 91. - re-
52. sulfidinis gavlena azotur nivTierebaTa ferati;
cvlaze: [Tbilisis saxelmwifo samedicino 61. Regiuald D. Manweyll-sisxlis parazitebis swra-
institutis biolog. qimiis kaTedris labora- fi SeRebva: [Journ Labratory and Clinical med., v.
toriidan] / v. varazi, i. failoZe // Tbilisis sa- # 12, 1945) // malariisa da samedicino parazi-
medicino institutis Sromebi. - Tbilisi, 1948. tologiis samecniero-kvleviTi institutis
- t. 5. - gv. 47-50. - reziume rusul enaze; biuleteni. - Tbilisi, 1949. - # 2. - gv. 63-64. -
53. g. guglioli - axali Sexeduleba moskitebis referati;
kontrolis Sesaxeb saxlis ddt-Ti mosxure- 62. parenteraluri kvebis sakiTxisaTvis // Tbi-
bis rezidualur efeqtis dros: [Amer. journ. lisis samedicino institutis Sromebi. - Tbi-
Trop. med., v. 28, # 1, 1948] // malariisa da same- lisi, 1950. - t. 7. - gv. 19-25. - reziume rusul
dicino parazitologiis samecniero-kvlevi- enaze;
Ti institutis biuleteni. - Tbilisi, 1949. - # 63. axali konstruqciis mikrobiureti-stalag-
2. - gv. 62-63. - referati; mometri // malariisa da samedicino parazi-
54. maimunebis imunizireba malariis winaaRmdeg tologiis samecniero-kvleviTi institutis
daxocil parazitebis saSualebiT damxmare biuleteni. - Tbilisi, 1951. - # 1. - gv. 51-54. -
nivTierebebTan erTad: [Jules Freund, K. Joffer- reziume rusul enaze.
son Thomason, Harriet E. Sommer, Annbel W. Wal-
ter and Teresa M. Pisani. Amer. Journ. trop. med., gamosaqveyneblad gadacemuli Sromebi
V. 28, # 1, 1948] // malariisa da samedicino da statiebi:
parazitologiis samecniero-kvleviTi insti- 1. akridinis gavlena sisxlis zogierT ferment­
tutis biuleteni. - Tbilisi, 1949. - # 3. - gv. ze;
55. - referati; 2. akridinis gavlena sisxlis qolesterinze;
55. J. kluberg-veltmanis reaqcia malariis dros 3. akridinis gavlena sisxlis Saqarze da danaST
// malariisa da samedicino parazitologiis azotze. – [nawili Sesrulebulia nanavasTan
samecniero-kvleviTi institutis biuleteni. erTad];
- Tbilisi, 1949. - # 4. - gv. 91. - referati; 4. akrixinis gavlena sisxlis danaST azotze;
56. Clay d. Huff. malariis parazitis ganviTarebis 5. akrixinis gavlena sisxlis kalciumze. – [nawi­
eqzoeriT-rocituli cikli: [Amer. Journal Trop. li Sesrulebulia i. failoZesTan erTad];
med., 28, 1948, # 4, p. 527] // malariisa da same- 6. akrixinis gavlena sisxlis katalazaze;
dicino parazitologiis samecniero-kvlevi- 7. akrixinis gavlena sisxlis qolesterinze;
Ti institutis biuleteni. - Tbilisi, 1949. - # 8. akrixinis gavlena sisxlis Saqarze;
2. - gv. 61-62. - referati; 9. iodis SeTviseba da gavlena Tireoektomiul
57. John F. Speck and E. A. Evans-malariis parazi- cxovelebze;
tis biologiuri qimia, III. qinaqinisa da ate- 10. Emmerich. Wiener-isßferadi reaqcia;
brinis gavlena glikolizze. (John Biol. chem. v. 11. H-ionebis koncentraciis gavlena sisxlis
159, # 1, 1945, P. 83) // malariisa da samedicino formiani elementebis suraTze;
parazitologiis samecniero-kvleviTi insti- 12. PH-is gavlena sisxlis kreatin-kreatininze;
tutis biuleteni. - Tbilisi, 1949. - # 3. - gv. 13. Proteus X-19 da misi mniSvneloba serologiuri
55-56. - referati; diagnozisaTvis partaxtiani tifis dros;
58. John F. Speck and F. A. Evans-malariis parazi- 14. Ruptura spontanea ventriculi;
tis bioqimia (ujrn of Biol. chem. 159, # 1, 1945, 15. Физический и биохимический анализ эпилепсии:
71) // malariisa da samedicino parazitologi- [Монография].
is samecniero-kvleviTi institutis biulete-
ni. - Tbilisi, 1949. - # 3. - gv. 56. - referati; moxsenebebi:
59. Marin D. Vong and E. Eyles-qlorokrinis, qi- 1. Diabetes mellitus. - [sanimuSo leqcia fakulte­
nakrinis, qinaqinis da totaqinis moqmedeba PI. tis sabWoSi, 1927 w.];
malarie-s mkurnalobis dros: [Amer. Journ Trop 2. zugdidis raionis anofelizmis wylis faqto­
med. v. 28, # 1, 1948] // malariisa da samedicino rebi. - [1929 w.];

144
3. Водные факторы анофелизма кобулетского vardosaniZe, mariam [maSo] otias
района. - [moxseneba sawyalosno meurneobis sa­ asuli (1864 – 1943, 19/I) – pedagogi, – saxalxo
bWoSi, 1931 w.]; maswavlebeli da sazogado moRvawe, pirveli
4. kurort wyaltubos wylis faqtorebi anofe­ `mesame daseli~ qali, – imereTidan. daibada
lizmisa. - [1932 w.]; sof. qvitirs, uRaribesi mewaRis ojaxSi. swa­
5. Влияние плазмокина на алкогольное брожение. - vlis dawyebisTanave iseTi niWi gamoavlina,
[1935 w.]; rom daasrula im dros glexebisaTvis miuwv­
6. К биологии малярийного паразита. - [malario­ domeli saqalebo gimnazia (quTaisSi). me-3 kla­
logebis me-3 yriloba, 1935 w.]; sidanve gaiCina mowafeebi da Tavisi SromiT
7. Некоторые особенности водных факторов aRebuli fuliT Rarib ded-mamas exmareboda.
анофелизма. - [malariologebis me-3 yriloba, swavlis damTavrebisTanave, erT wels kerZo
1935 w.]. maswavleblobas eweoda, 1883 wels miiwvies
quTaisis petre-pavles sax. axaldaarsebuli
wyaro: ar aris miTiTebuli. samrevlo skolis maswavleblad, 1884 wels
– imereTis axlad gaxsnil qalTa saeparqio
vardiaSvili, giorgi barTlomes 6-klasian saswavlebelSi, 1904 wels – qalaqis
Ze (1897, 16/IX – 1947, 8/XII) – xalxuri simRe­ dawyebiTi skolebis gamged, ori wlis Semdeg
rebis damcveli, pirvelma gaaerTiana fandu­ – saeparqio saswavleblis gamged, romlis
rebi ansamblSi. saxkinmrewvis kinostudiam drosac saswavlebeli 8-klasianad gadakeTda,
misi TaosnobiT Cawera xalxuri simRerebi, 1914 wels – quTaisis gimnaziis gamged, 1922
xalxuri simRerebis gamyalbebelTa winaaRm­ wlidan – quTaisis erT-erTi mravalricxova­
deg gailaSqra, fandurze dakvris wesebi axsna ni Sromis skolis gamged.
da `qarTuli xalxuri simRerebis dasacavad~ revoluciur-sazogadoebriv muSaoba­
werili dabeWda (`literatura da xelovneba~, Si Caeba `mesame dasis~ CasaxvisTanave (1894),
1946, #46). romlis jgufis – marqsistuli aralegaluri
g. vardiaSvili moiTxovs: `Cven ufro meti wris – muSaoba mis binaze daiwyo. misive Taos­
mzrunveloba gamoviCinoT Cveni SesaniSnavi, nobiT Sedga quTaisis marqsisti qalebis pir­
Cveni didebuli da keTilSobiluri qarTu­ veli aralegaluri wre. 1895-1897 wlebSi mis
li xalxuri simReris dasacavad, is xom Cveni binaze xSirad imarTeboda revolucionerTa
xalxis uZvirfasesi saganZuria. is xom fasdau­ (sam. kilaZe, aleqsandre (saSa) wulukiZe, d.
debeli saunjea im margalitebisa, romlebic TofuriZe, i. kakabaZe da sxv.) faruli krebe­
qarTvelma xalxma Seuryevlad Seinaxa sauku­ bi, sadac kiTxulobdnen marqsistul lite­
neebis ganmavlobaSi... sastikad unda iqnas aR­ raturasa da referatebs. yovelgvar sakul­
mofxvrili simReris dros xmovani bgerebis turo-sazogadoebriv saqmianobaSi mxurvale
araswori gamoTqma, unda aekrZalos gundis monawileobas iRebda, rogorc Taosani anu
xelmZRvanelebs uswormasworo, uzomo xelis mowinave muSaki: 1891 wels, vera jafariZesa da
qneva scenaze, Torem Tu am saqmeSi uyuradRe­ mariam ioselianTan erTad, quTaisSi daaarsa
boba gamoviCineT, ramdenime wlis Semdeg, Sei­ pirveli sakvirao skola (ganagebda 1914 wlam­
Zleba iseTi mdgomareoba Seiqmnes, rom qar­ de), romelmac didi samsaxuri gauwia quTai­
Tuli xalxuri simRera veRar vicnoT~. sis mdabio mSromeli xalxis gonebriv-zneo­
gardaicvala 1947 wlis 8 an 9 dekembers, briv amaRlebasa da politikur gaTviTcno­
daikrZala 11 dekembers. bierebas, wevrad iyo quTaisis `wera-kiTxvis
gamavrcelebeli sazogadoebis~ gamgeobisa
mis Sesaxeb: (15 weli), amave dros, bavSvTa damxmare sazo­
1. gegeWkori, l. eTnografiuli gundebi da gadoebis (12 weli); aqtiurad muSaobda quTai­
saxelmwifo kapela: [saqarTvelos eTnogra- sis saxalxo universitetis, quTaisis drama­
fiuli gundebis SemoqmedebiTi muSaobis Se- tuli sazogadoebisa da sxva wreebSi.
saxeb] // komunisti. - 1937. - 12 agvisto. - #183. 1927 wlis 11 ivniss, quTaisis mazris ga­
- gv. 4; naTlebis muSakTa kavSiris TaosnobiT, gadax­
2. Saduri, r. giorgi vardiaSvili: [nekrologi] // dili iqna misi 45 wlis moRvaweobis iubile.
literatura da xelovneba. - 1947. - 28 dekembe- gardaicvala 1943 wlis ianvris 19 (Tu 18),
ri. - #49. TbilisSi, daikrZala 21-s.

wyaro: gamoqveynebulia:
1. komunisti. - 1947. - 9 dekemberi. - #244; 14 de­ 1. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1893. - 17
kemberi. - #248. Tebervali. - #34. - gv. 4;

145
2. isev quTaisis sakvirao skolis gamo // cnobis `yelze exveva gvelebi iWvis~, masSi `reks SiSis
furceli. - 1897. - 18 Tebervali. - #119. - gv. 3; Jruantelis zari~, `irgvliv samare da sibne­
3. q-no redaqtoro! // kvali. - 1898. - #10. - gv. 180. lea~, sasos ukveTs `yofna ufero da Semxu­
Tveli... qveyana codviT Semoqarguli~. aseT
wyaro: yofaSi fiqrobs: `var moCveneba sizmareuli,
1. geleiSvili, p. axlo warsulidan: maSo vardo­ ar maqvs simSvide, ara maqvs bina~ da eZebs: `sad
saniZis saxalxo ganaTlebis asparezze moR­ aris ca myudroebis, iqnebi marad garemoculi
vaweobis 45 wlis iubiles gamo // komunisti. - udabnoebiT, udabnoebiT~. `qveynad mxolod
1927. - 3 ivnisi. - #124. - gv. 3; Tavis mkvlelebis da cremlTa tbebis gZeli
2. 45 weli mSromelTa samsaxurSi: quTaisi // ko­ fonia~, mainc ar tydeba, erTaderT sayrdenad
munisti. - 1927. - 9 ivnisi. - #129. - gv. 3; sakuTari suli miaCnia. martooba da sulie­
3. JRenti, Tengiz. revolucionuri moZraoba sa­ ri wameba ar akrTobs, radgan `tanjva aspe­
megreloSi 1905 w. - tf.: saxelgami, 1929. - gv. takebs adamianis suls~, amitom mimarTavs mas:
10; `amaRldi sulo, – ca SeierTebs wminda RaRa­
4. komunisti. - 1943. - 20 ianvari. - #16. diss da TrTolas marads, xma ubedurTa esmo­
des RmerTebs gankiTxvis risxvad da wyevlis
vardoSvili [nikolaiSvili], xari­ zarad~. kritikis daskvniT, `saTxovari suli­
ton ivanes Ze (1895, 24/IX – ) – poeti-liri­ sadmi originaluri xazia qarTul poeziaSi.
kosi da mTargmneli, sulis simtkicis mgosani, aq x. vardoSvili sruliad damoukidebeli,
– guriidan. daibada sof. uCxobs. Semoqmedis sakuTari saxiT sdgas Tanamedrove poeziaSi~
pirveldawyebiTi saswavleblis dasrulebis (vadim norakiZe. `axali gza~, 1925, #23).
Semdeg, ded-mamam q. foTs gagzavnes noqrad x. vardoSvilis xelmonaweria: mgzavri.
erT-erT savaWroSi, saidanac, ramdenime dRis
Semdeg, wavida autaneli pirobebis gamo, gaze­ calke gamocemulia:
Tis damtarebloba daiwyo da TviTgacnobie­ 1. leqsebi 1918-23. - tf.: gam. al. arabiZisa, 1924
rebas Seudga. masze didi gavlena moaxdina (s.m.u.s. poligr. gany. me-3 st.). – 154 gv.;
marqsistulma ideam da im socialur-demokra­ 2. leqsebi. - Tb.: sabWoTa mwerali, 1943. – 52 gv.;
tiulma wrem, romelSic trialebda, am wris 3. leqsebi. - Tb.: saxelgami, 1947 (saq. ssr poli­
wevri Seiqmna da 1913 wlidan marqsistul gaz. gr. da gamomc. saqm. sammarTv. 1-li st.). - 76, [2]
`ganTiadSi~ korespondenciebis weras Seudga. gv.
amave dros, sagimnaziod emzadeboda, magram
1915 wels iZulebiT Tfiliss gadaasaxles, Targmna:
sadac marqsistul gaz. `azrSi~ koreqtorad 1. haine, h. - a) qali; ANNO 1829; raindi olafi:
moewyo. amave wlidan leqsebsac beWdavda. [leqsebi] // komunisti. - 1937. - 30 ivlisi. -
1918 wels Tbilisis saxelmwifo universitet­ #173. - gv. 3; b) lirikuli leqsebi: psixe; Caid-
Si Tavisufal msmenelad Sevida. haroldi; gazafxuli // literaturuli saqar-
pirveli xanis leqsebSi xatavda mSrome­ Tvelo. - 1938. - 20 marti. - #7. - gv. 3;
li xalxis gulis tkivilebs, SemReroda mis 2. nekrasovi, n. rkinigza: [leqsi] // komunisti. -
ukeTes momavals. ruseTis didi revoluci­ 1938. - 8 ianvari. - #3. - gv. 3;
is (1917) Semdeg naRvlian hangze amRerda da 3. Sileri, f. – a) Tasi: balada // literaturuli
simbolizmis gzas gahyva, mere – germanuli­ saqarTvelo. - 1939. - 20 ianvari. - #3. - gv. 3; b)
dan fr. Sileris leqsebis Targmnas (umTa­ kasandra: [leqsi] // literaturuli saqarTve-
vresad, filosofiuri leqsebi da sxv.) Seu­ lo. - 1939. - 20 ivnisi. - #18. - gv. 3; g) cereras
dga. lirikuli leqsebis garda, dawera poema Civili: [leqsi] // axalgazrda komunisti. - 1939.
mSromelTa cxovrebidan `tyis asuli~ (poemis - 21 ivnisi. - #140. - gv. 3; d) idealebi: [leqsi]
idea aris Semdegi: adamiani, romelic cxovre­ // literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 24 mar-
bas gaeqceva - daiRupeba. gaz. `alioni~, 1917 ti. - #9; e) Zliereba: [leqsi] // literaturuli
w.), agreTve, zRaprebi da legendebi leqsad saqarTvelo. - 1940. - 3 ivnisi. - #16;
(`maTraxi~, `jejili~, `nakaduli~). kritikis 4. leqsebi: dasavleT evropis literatura. fri­
daxasiaTebiT, x. vardoSvili `Tanamedrove drix Sileri 1759-1805 / Targmnili germanuli­
poeziis sulis tkivilebis erTi niWieri war­ dan xariton vardoSvilisa; winasityv. giorgi
momadgenelTagania... mTavari motivi x. var­ nadiraZis. - Tb.: federacia, 1940. - XVI, 207 gv.:
doSvilis poeziisa aris: aqtualuri ajanyeba 1 C. f. portr.; 17sm.. - SeniSvnebi da sityvebis
bedis, miwis saSinelebis, rutinis mieT-moeTis axsna, gv. 187-203;
winaaRmdeg~. x. vardoSivili wuTisofelSi Ta­ 5. goeTe, volfgang. – a) meTevze; minion; satr-
vs sruliad ganmartoebulad grZnobs, oblad, fos siaxlove: [leqsebi] // literaturuli sa-

146
qarTvelo. - 1941. - 23 maisi. - #21; b) samaiso 11. SoTa rusTavels: [leqsi] // komunisti. - 1937. -
simRera: [leqsi] // literatura da xelovneba. 29 dekemberi. - #298. - gv. 2;
- 1952. - 28 marti; 12. akakis: [leqsi a. wereTlisadmi] // komunisti. -
6. simRera rolandze: franguli eposi / mTargmn.: 1940. - 18 ivnisi. - #135;
raJden gvetaZe, xariton vardoSvili, aleqsan­ 13. sabWoTa gmiri: [leqsi] // literaturuli sa-
dre abaSeli; redaqcia, winasityvaoba da Se­ qarTvelo. - 1941. - 15 agvisto. - #33;
niSvnebi solomon iordaniSvilisa. - Tb., 1942 14. sagazafxulo: [leqsi] // literaturuli saqar-
(federacia). – 198 gv.: portr.; Tvelo. - 1941. - 9 maisi. - #19;
7. simRera rolandze / Targmnili r. gvetaZis, al. 15. gmiris sikvdili: [leqsi] // komunisti. - 1942. - 5
abaSelis da x. vardoSvilis mier; winasityv. noemberi. - #263;
avt.: s. iordanaSvili. - Tb.: saxelgami, 1948 (sa- 16. megobrebi: [balada] // literaturuli saqar-
bWoTa mweralis st.). - III, 160 gv.; 20sm.. - danar- Tvelo. - 1942. - 6 ivnisi. - #23;
Ti: `istoriul-literaturuli komentari~-s. 17. stalingrads: [leqsi] // komunisti. - 1943. - 6
i. gv. 139-158. - bibliografia: gv. 158-9; Tebervali. - #30;
8. kavkazagi, i. mxedris simRera: [leqsi] / osuri- 18. uZleveli qveyana: [leqsi] // komunisti. - 1943. -
dan Targmna o. vardoSvilma // sabWoTa aWara. 3 oqtomberi. - #207;
- baTumi, 1951. - 12 dekemberi; 19. Semodgoma sofelSi: [leqsi] // komunisti. -
9. margievi, k. simga: [leqsi] // sabWoTa aWara. - ba- 1943. - 23 noemberi. - #242;
Tumi, 1951. - 12 dekemberi; 20. wiTelarmieli: [leqsi] // literaturuli sa-
10. tixonovi, n. – a) rusTavi: [leqsi] // sabWoTa aWa- qarTvelo. - 1943. - 23 Tebervali. - #5;
ra. - baTumi, 1951. - 19 seqtemberi; b) simRera 21. Самоотверженность: [Стихотворение] / Перевел
Zmobaze: [leqsi] // bolSeviki. - gagra, 1952. - 22 с грузинского Б. Серебряков // Заря Востока:
ivnisi. агитлистовка. - 1943. - 1 июня. - #14;
22. axalgoris sayure: [leqsi] // stalinuri gziT. -
gamoqveynebulia: duSeTi, 1944. - 7 ivlisi. - #28;
1. gakvriT: simdidre inglissa da safrangeTSi // 23. ori soneti: [patara kaxi; Suqia] // literatura
cnobis furceli. - 1905. - 12 ianvari. - #2724. - da xelovneba. - 1944. - 14 ianvari. - #3;
gv. 2-3; 24. baraTaSvils: [leqsi] // sabWoTa aWara. - baTumi,
2. erwo: [tolaTsofelSi glexTa krebis darbe- 1945. - 21 oqtomberi. - #35;
va kazakebis mier; uiaraRo xalxis daxocva] // 25. mSobliur miwas marad dahyureb: [n. baraTaS-
cnobis furceli. - 1905. - 12 aprili. - #2795. vilisadmi miZRvnili leqsi] // literatura da
- gv. 2; xelovneba. - 1945. - 21 oqtomberi. - #35;
3. ivris xeoba: [glexTa moZraoba; egzekucia sof. 26. sabWoTa kavSiris gmirs CanCibaZes: [leqsi] //
xaSmSi] // cnobis furceli. - 1905. - 13 ivlisi. - literatura da xelovneba. - 1945. - 5 dekembe-
#2860. - gv. 2; ri. - #41;
4. lanCxuTi: [Tavdasxma baTumis policmeiste- 27. deda-qalaqi: [leqsi] // literatura da xe-
ris TanaSemweze; xalxis darbeva jaris mier lovneba. - 1947. - 9 Tebervali. - #6;
xaSurSi] // iveria. - 1905. - 16 noemberi. - #207. 28. dReebi zRvaze: [ixare gulo; is Savi dReni]: le-
- gv. 4; qsebi // sabWoTa aWara. - baTumi, 1949. - 9 ianva-
5. senaki: [mousavlianoba; xalxis gaWirvebuli ri. - #6;
mdgomareoba] // megobari. - 1906. - 24 noemberi. - 29. stalinisadmi: [leqsi] // sabWoTa aWara. - baTu-
#50. - gv. 3; mi, 1949. - 21 dekemberi. - #250;
6. sof. anaga: (siRnaRis mazra): [ori ymawvilis 30. baTumi: [leqsi] // literatura da xelovneba. -
mier glexTa darbeva-awiokeba] // lampari. - 1950. - 11 ivnisi. - #24;
1906. - 25 maisi. - #28. - gv. 3; 31. bejiTi gogona: [leqsi] // literatura da xe-
7. s[ofeli] axalqalaqi: (goris mazra): [glexebsa lovneba. - 1950. - 11 ivnisi. - #24;
da memamuleTa Soris uTanxmoebis momrigebe- 32. es guruli axalgazrda ...: [leqsi] // sabWoTa
li komisiis muSaoba; social-demokratebis afxazeTi. - soxumi, 1950. - 5 oqtomberi. - #198;
moqmedeba, damsjeli razmis mosvla] // megoba- 33. sofeli: [leqsi] // literatura da xelovneba. -
ri. - 1906. - 16 dekemberi. - #68. - gv. 3-4; 1950. - 11 ivnisi. - #24;
8. himni zRvisadmi: [leqsi] // literaturuli 34. Здраствуй Новый год!: [Стихи] // Батумский
gazeTi. - 1935. - #5; рабочий. - Батуми, 1950. - 1 января. - #1;
9. tfilisi: [leqsi] // komunisti. - 1936. - ivlisi. - 35. patara Sirli: [leqsi] // literatura da xe-
#171. - gv. 3; lovneba. - 1951. - 16 dekemberi;
10. a.s. puSkins: [leqsi] // komunisti. - 1937. - 17 Te- 36. mRerian Cais buCqebi: [leqsi] // sabWoTa aWara. -
bervali. - #39. - gv. 3; baTumi, 1952. - 9 seqtemberi.

147
mis Sesaxeb: ri orwliani kursebis saswavlo nawilis gam­
1. gomarTeli, iv. gasuli wlis sityvakazmuli ged (1927-1928), saqarTvelos ck-is saorgani­
mwerloba // cisartyela. - 1921. - #14. - gv. 59- zacio ganyofilebis sainformacio seqtoris
95; gamged (1930), finsaxkomis kolegiis mdivnad
2. baxtaZe, v. proletarul revoluciis gabedu- (1932) da sxv.
li boikoti gazeT `qarTul sityvaSi~ da Jur- rogorc Jurnalisti, muSaobda: 1909
nal kavkasionSi: [gamocemebis antirusuli da wlidan – Jur. `saqarTvelos moambesa~ da 1910
antisabWoTa mimarTulebis gamo] // komunisti. wels – `erSi~, kritikisa da bibliografiis
- 1924. - 1, 3 ivnisi. - #124-125. - gv. 2; redaqtorad, 1930 wels – gaz. `axalgazrda
3. Sengelaia, demna. xariton vardoSvili: [eski­ komunistis~ stilist-redaqtorad, 1931-
zi] // Teatri da cxovreba. - 1924. - #15. - gv. 1932 wlebSi – Jur. `religiis winaaRmdeg~ p/m
9-10; mdivnad da mebrZol uRmerToTa sabWos gamo­
4. norakiZe, vadim. xariton vardoSvilis poezia cemaTa redaqtorad.
// axali gza. – 1925. – #23; sazogadoebriv saqmianobaSic Cabmuli
5. Sxefeli. xariton vardoSvilis leqsebi 1918- iyo amave xnidan (wevri `qarTvelTa Soris we­
1923., tf., 1924 // Teatri da cxovreba. – 1925. ra-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis~
– #6. – gv. 6-7; gamgeobisa, qarTuli sityvakazmuli sazoga­
6. Sileris leqsebi qarTul enaze // komunisti. - doebis gamgeobisa, qarTuli kulturis moyva­
1940. - 30 oqtomberi. - #30. - xels awers: k. b.; rulTa sazogadoebisa, aRmosavleT saqarTve­
7. radiani, Salva. leqsebi megobrobasa da gmiro- los saSualo saswavleblis maswavlebelTa
baze: [`sabWoTa mwerlis~ mier x. vardoSvilis kavSiris gamgeobis Tavmjdomare da sxv.).
leqsebis krebulis gamocemis Sesaxeb]: [recen- samwerlo asparezze gamovida seminaria­
zia] // literaturuli saqarTvelo. - 1943. - 10 Si swavlis drosve (pirveli werili `same­
ivnisi. - #14; grelos viTareba~ ipo xeTelis fsevdonimiT
8. kalandaZe, l. xariton vardoSvilis leqsebi // gamoaqveyna 1893 wels, `kvalis~ ivlisisa da
literatura da xelovneba. - 1948. - #10. agvistos nomrebSi, saqarTvelos mTlianobis
damrRvevTa winaaRmdeg), ris gamoc seminariis
wyaro: mTavrobam, kuTvnilebisamebr, rogorc swa­
1. avtobiografia; vliT pirveli mowafe, akademiaSi saxelmwifo
2. axalgazrda komunisti. - 1940. - 18 seqtemberi. xarjiT aRar gagzavna. am droidan ganuwyvet­
- #217; 1942. - #269; liv TanamSromlobda qarTul Jurnal-gaze­
3. literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 20 ivli­ TebSi, umTavresad, werda samwerlo, istori­
si. - #20. isa da religiuri sakiTxebis Sesaxeb. q. simfe­
ropolSi samsaxuris dros TanamSromlobda
varTagava, ipolite petres Ze (1872, adgilobriv rusul gaz. `saltirsa~ da `epar­
30/I – ) – pedagogi, publicisti, kritikosi, qialur uwyebaSi~ `nezdeSnis~ fsevdonimiT.
Jurnalisti da sazogado moRvawe, – samegre­ werda publicistur, kritikul, sapolemiko
lodan. daibada sof. xeTas, yof. zugdidis da mecnierul werilebs, Seadgina saxelmZRva­
maz., Raribi medaviTnis ojaxSi. 5 wlis asakSi neloebi.
daoblebuli, biZebma aRzardes. daamTavra waikiTxa leqciebi Temebze: al. SanSiaS­
soflis skola, senakis sasuliero saswavle­ vilis Semoqmedeba, eg. ninoSvili, qarTveli
beli (1888), Tbilisis sasuliero seminaria qali qarTul literaturaSi, qristianobis
(seminarielTa amboxebis (1892) mizeziT, 1895 warmoSoba (radioSi) da sxv.
wels 1893 wlis magier) da yazanis sasuliero misi fsevdonimebia: ipo xeTeli, va, var.-i,
akademia (1899). Нездешний, f-i var, m. SalueTeli, urTa, p. i., i.
msaxurobda q. simferopolSi – seminari­ v-a, i. v.
is inspeqtoris TanaSemwed, amave dros: samo­
qalaqo istoriisa da laTinuri enis maswavle­ calke gamocemulia:
blad (1899-1907), Tbilisis sasuliero semi­ 1. Свято-отеческое учение о духовно-нравственном
nariaSi rusuli sityvierebis maswavleblad образовании и воспитании детей. – Симферополь,
(1907-1919), me-14 teqnikumSi imave sagnis maswa­ 1904;
vleblad (1919-1921), WiaTuris humanitaruli 2. Истинный пастырь: (Святоотеческий идеал
teqnikumSi qarTuli da rusuli enebis maswa­ христианскаго пастыря) / И. П.  Вартагава. -
vleblad (1921-1924), WiaTuris cxrawledis Симферополь: Таврическая Губ. тип., 1906. - 121 с.; 
gamged (1924-1926), xeTis cxrawledis gamged 3. Грузинская духовная переводная и оригинальная
(1926-1927), finsaxkomis ekonomiur-finansu­ литература с VI-XVIII век: (Крат. ист. очерк) / И.

148
П.  Вартагава. - Симферополь: тип. бр. Я. и М. 9. profesor isaevis referati sociolog kid­
Нутис, [1907]. - [2], 65 с.; dis evoluciur Teoriazed // iveria. - 1897. - 22
4. ir. evdoSvilis poezia, mwuxare da naRvlian ianvari. - #5. - gv. 1-3;
hangze simRera: (ir. evdoSvili. leqsebi da 10. q. yazani: yazani Zvelad. saswavleblebi yazan-
poemebi. tf. 1905 w.) / kritikuli etiudi ip. Si. yazanis universiteti. akademia yazanSi. si-
varTagavasi. - Tb., 1913 (s. m. losaberiZis st.). - iafe cxovrebisa. qarTveli studentebi. mad-
20 gv.; loba redaqciebs. wignTsacavis Sesaxeb // cno-
5. Sio mRvimeli da bavSvTa samyaro / ip. varTa­ bis furceli. - 1897. - 29 oqtomberi. - #355.
gava. - quTaisi: mTavriSvilis da amx. wig. maR. - gv. 2-3;
gamocema, 1917 (i. xelaZis st.). - 135, [2] gv.; 17 11. vin aris marTali?: [moTxroba] // moambe. - 1898.
sm.. - (qarTvel moswavleTa biblioTeka; #5); - #3, gany. I. - gv. 155-188;
6. vaJa-fSavela: kritikuli mimoxilva / ip. varTa­
12. ra azri aqvs adamianis cxovrebas? // iveria. -
gava. - tf.: wera-kiTxvis gamavrcelebeli saz-
1898. - 27 oqtomberi. - #229. - gv. 1-2; 28 oqtom­
bis gamocema #240, 1921. - 144 gv.;
beri. - #230. - gv. 1-2;
7. sityvierebis Teoria: saxelmZRvanelo. - tf.:
13. samarTliani Civili // iveria. - 1898. - 27 agvis-
s.m.u. sabWos poligraf. gany-bis gamocema,
to. - #184. - gv. 1-3;
1922. - 185 gv.;
14. Zala siyvarulisa // iveria. - 1898. - 18 ianvari. -
8. mixeil javaxiSvilis Semoqmedeba: (kritikuli
#12. - gv. 2-3;
ganxilva). - tf.: [qarT. kult. moyvarulTa saz-
15. b-n. n. Jordaniasi da `misTa ZmaTa realuri ma-
ba], 1928 (poligrafsk. st.). - 48 gv.
muliSviloba~ // iveria. - 1899. - 21 noemberi. -
#252. - gv. 2-3; 24 noemberi. - #253. - gv. 1-2; 25
Targmna:
1. kovaliovi, f. religiuri dResaswaulebis noemberi. - #254. - gv. 2-3;
kalendari / Targmani ip. varTagavasi. - tf.: 16. utilitaristebi da imaTi moZRvreba // iveria.
saxelgamis ga-ma, 1932 (1-li st.). - 132 gv.; - 1899. - 10 seqtemberi. - #194. - gv. 1-3; 14 seq­
2. rumiancevi, n. aRdgoma, misi warmoSoba da temberi. - #197. - gv. 1-3; 16 seqtemberi. - #198.
mniSvneloba / Targmani mesame, Sesworebuli - gv. 1-3;
gamocemidan ip. varTagavasi. - tf.: saxelgamis 17. yazani (ruseTi). qarTuli wirva akademiaSi //
ga-ma, 1932 (1-li st.). – 150 gv.; cnobis furceli. - 1899. - 28 ianvari. - #736. -
3. smirnovi, n. islami da misi klasobrivi roli / gv. 2-3; #737. - gv. 2-3;
Targmani i. varTagavasi. - [tf.]: saxelgamis ga- 18. TviTmkvleloba // iveria. - 1900. - 17 seqtembe-
ma, 1932 (1-li st.). - 64 gv.; ri. - #202. - gv. 2-3;
4. ursinoviCi, s. qristianobis warmoSoba / Targ­ 19. kvalisa da misi TanamSromlebis politikuri
mani ip[olite] varTagavasi. - tf.: saxelgamis mSvenierebani // iveria. - 1900. - 28 maisi. - #113.
ga-ma, 1932 (1-li st.). - 80 gv. - gv. 1-3; 31 maisi. - #114. - gv. 1-3;
20. ra gavlena aqvs fizikur mizezebs adamianis
gamoqveynebulia: cxovrebazed? // iveria. - 1900. - 1 Tebervali. -
1. daba zugdidi, 21 maisi // iveria. - 1894. - 31 mai- #24. - gv. 1-3;
si. - #114. - gv. 2; 21. ori umTavresi centri qarTvelTa ganaTlebi­
2. zugdidi: (samegrelo), 6 ivnisi // iveria. - 1894. sa: I. iveriis monasteri // mwyemsi. - 1901. - #17-
- 17 ivnisi. - #127. - gv. 2-3; 18. - gv. 4-7; #19. - gv. 1-5;
3. zugdidi: (samegrelo), 22 ivlisi // iveria. - 22. Tavisuflebis damcvelni: [administraciis
1894. - 29 ivlisi. - #145. - gv. 2; uvargisoba] // iveria. - 1905. - 30 oqtomberi. -
4. samegrelos viTareba // kvali. - 1895. - #5. - gv.
#193. - gv. 2;
13-14; #16. - gv. 5-7;
23. krebebis Tavisufleba // iveria. - 1905. - 26 oq-
5. gakotrda Tu ara mecniereba?: (p. d. boboriki-
tomberi. - #190. - gv. 1;
nis leqciis gamo) // cnobis furceli. - 1897. -
24. momavlis molodinSi // iveria. - 1905. - 6 oqtom­
11 ivnisi. - #222. - gv. 2-4;
beri. - #181. - gv. 1-2;
6. eris ganmanaTlebelni da imaTi mdgomareoba //
25. mosalodnelia damSvideba?: [kudmokvecili
iveria. - 1897. - 26 Tebervali. - #34. - gv. 1-2; 27
reformebi da ganmaTavisuflebeli moZraoba]
Tebervali. - #35. - gv. 1-2;
// iveria. - 1905. - 17 noemberi. - #208. - gv. 2;
7. TviTmkvleloba da mis gamomwvevi mizezebi //
26. omis dasruleba; ras fiqrob?; yorani; Senc
iveria. - 1897. - 3 dekemberi. - #250. - gv. 2-3; 4
„Sinauri mteri~ xar; iyav daRvremili!; moma-
dekemberi. - #251. - gv. 1-3;
8. oqros mTebi da birJis mefeni // iveria. - 1897. vlis winamorbedi; xalxs Tavisi azri ar uTq-
- 27 maisi. - #101. - gv. 1-2; 28 maisi. - #102. - gv. vams; adamianis Tavisufleba: dRiuri // iveria.
2-3; - 1905. - 24 agvisto. - #150. - gv. 2;

149
27. presis Tavisufleba?: [17 oqtombris manifes- 45. axali qarTlis Svilebi: `mamaci~ (daxasiaTeba)
tis dapirebaTa Seusrulebloba] // iveria. - // ganaTleba. - 1912. - #2. - gv. 143-146;
1905. - 8 dekemberi. - #221. - gv. 1; 46. axali qarTlis Svilebi: `Wkviani~ (daxasiaTeba)
28. ras movelodeT?: [17 oqtombris manifesti // ganaTleba. - 1912. - #1. - gv. 8-12;
da kazakebis maTraxi guriis mosaxleobis da- 47. nimuSebi Cveni daavadmyofebisa: qarTveli qa­
samSvideblad] // iveria. - 1905. - 29 oqtomberi. li uwin da axla. Cveni inteligencia, Tavad-az­
- #192. - gv. 1; nauroba da mSromeli xalxi // ganaTleba. - 1912.
29. sikvdiliT dasja // iveria. - 1905. - 14 oqtombe- - #5. - gv. 360-370. - wamZRvarebuli aqvs leqsis
ri. - #188. - gv. 1; ori striqoni; #6. - gv. 401-419;
30. wera-kiTxvis sazogadoeba da Cveni samarcxvi- 48. poeti - moqalaqe: gr. abaSiZis poezia. kritiku­
no gulgriloba // isari. - 1907. - 1 dekemberi. li etiudi // grdemli. - 1912. - wigni I, gany. 2.
- #265. - gv. 4; - gv. 63-124;
31. mokle mimoxilva qarTul mwerlobisa uZveles 49. Cveni beletristebi: moTxrobebi dutu megre­
droidgan // saqarTvelos moambe. - 1909. - #1. - lisa // saxalxo gazeTi. - 1912. - 29-31 marti, 3-4
gv. 4-6; #2. - gv. 8-9; #4. - gv. 9-11; #7. - gv. 13-16; aprili, 6 aprili. - #560-562, 564-565, 567;
#8. - gv. 13-14; #9. - gv. 13-16; 1910. - #12. - gv. 50. Tav. r. erisTavis Semoqmedeba: (Txzulebani
8-11; #13. - gv. 13-16; T. r. erisTavisa. Tbilisi 1893 w.). kritikuli
32. dramatiuli poezia // cxovreba da xelovneba. - etiudi. [garCeva] // ganaTleba. - 1913. - #8. - gv.
1910. - #3. - gv. 12-15; 561-572; #9. - gv. 641-658;
33. mokle mimoxilva qarTul mwerlobisa uZveles 51. i. evdoSvilis poezia: mwuxare da naRvlian han-
droidgan. damoukidebeli an oqros xana: SoTa gze simRera // ganaTleba. - 1913. - #2. - gv. 81-98;
rusTaveli. sxva-da-sxva azri `vef. tyaosnis~ 52. simRera mTis Svilis - vaJa-fSavelasi: (`Txzu­
lebani~, Tfilisi 1899 w., `cremlebi~, Tfil.
siuJetis Sesaxeb // eri. - 1910. - #1. - gv. 12-15;
1909 w.). buneba vaJas poeziaSi // ganaTleba. -
#2. - gv. 13-15; #3. - gv. 14-16; #13. - gv. 13-16;
1913. - #10. - gv. 721-729; 1914. - #1. - gv. 4-22;
#14. - gv. 14-16; #15. - gv. 15-16; #17. - gv. 12-13;
#2. - gv. 81-98; #3. - gv. 161-186; #4. - gv. 241-
34. nagrZnob-danakvirvebi: Cveni `inteligenti~
254;
mSobleb-naTesavebSi // ganaTleba. - 1910. - #10.
53. Cveni `moRvaweni~: (daxasiaTeba) // klde. - 1913.
- gv. 447-449;
- #39. - gv. 3-4; #41. - gv. 3-4;
35. proza da poezia // cxovreba da xelovneba. -
54. cnobebi q.S. wera-kiTxvis gamavrceleb. saz-bis
1910. - #1. - gv. 9-11;
moqmedebisa: moxseneba q.S. w.-k. gamavrcelebel
36. samSoblos gacnoba // ganaTleba. - 1910. - #5. -
saz-bis gamgeobas Telavis skolis Sesaxeb // ga-
gv. 201-205;
naTleba (damateba). - 1913. - #6. - gv. 94-95;
37. SoTa rusTaveli: mokle mimoxilva qarTul
55. Cveni erovnuli repertuaris siRaribe // Tea-
mwerlobisa uZveles droidgan // moambe. - 1910.
tri da cxovreba. - 1914. - #5. - gv. 2-3;
- #[1]. - gv. 14-16;
56. kritika: i. griSaSvili // ganTiadi. - quTaisi,
38. Zveli saqarTvelo. saqarTvelos saistorio
1915. - #8. - gv. 23-32;
da saeTnografio sazogadoebis krebuli. t.
57. qarTul istoriis oqros xanis mwerloba: (gak­
I. e. TayaiSvilis redaqtorobiT, Tfil. 1909:
vriTi mimoxilva) // Teatri da cxovreba. - 1916.
[recenzia] // ganaTleba. - 1910. - #2. - gv. 101-
- #18. - gv. 7-10;
103. - kritika da bibliografia;
58. sofeli da soflelebi: [sofrom mgalobliSvi­
39. axali qarTlis Svilebi: flidi. (daxasiaTeba) //
lis moTxrobebi] // saqarTvelo. - 1917;
ganaTleba. - 1911. - #10. - gv. 577-583;
59. vasil barnovi. mimqrali Saravandedi // saqar­
40. did Tovlianoba dasavleT saqarTveloSi da Tvelo. - 1918. - #49;
Cveni gulgriloba-umoqmedoba // ganaTleba. - 60. winaparni da mamamTavarni qarTveli futuris­
1911. - #3. - gv. 170-173; tebisa // saqarTvelo. - 1918. - #41, 42;
41. literaturuli SeniSvnebi // ganaTleba. - 1911. 61. avadmyofuri Semoqmedeba: (fsiqo-patologiu­
- #6. - gv. 316-327; cxovreba da xelovneba. - ri narkvevi) // ganaTleba. - 1919. - #2. - gv. 85-
1911. - #8. - gv. 9-12; #9. - gv. 11-13; #10. - gv. 102;
4-7; #11. - gv. 6-9; 62. ioseb ocxeli // saqarTvelo. - 1919. - #72;
42. ra gvaklia? // kolxida. – 1911. – #35, 45, 46, 63. klasis aRmzrdelTa instituti saSualo sko-
106; laSi: (ganaTlebis saministros ukanaskneli
43. sakiTxi stipendiebis daniSvnisa // ganaTleba. - cirkuliaris gamo) // ganaTleba. - 1919. - #1. -
1911. - #2. - gv. 104-106; gv. 11-29;
44. Sinauri mimoxilva // ganaTleba. - 1911. - #1. - 64. vasil barnovi: [Semoqmedeba] // galaktion tabi-
gv. 34-37; Zis Jurnali. - 1925. - #1. - gv. 7-10.

150
65. rogor iSobodnen RmerTebi // religiis wi­ mis Sesaxeb:
naaRmdeg. - 1930. - #8. - gv. 2-5; 1. g-o. kviridan-kviramde // kvali. - 1899. - #48. -
66. aRdgomis dResaswaulis warmoSoba da misi we­ gv. 818-821;
sebi // religiis winaaRmdeg. - 1931. - #5-6. - gv. 2. g[orga]Ze, s. Ria werili b. `var~-isadmi: (yazani­
3; dan) // kvali. - 1899. - #14. - gv. 231-232;
67. aRmosavleTis religiebis istoria // religiis 3. gogolaZe, k. gakvriT // kvali. - 1899. - #49. - gv.
winaaRmdeg. - 1931. - #2-3. - gv. 6; 831-834;
68. axal uRmerTo yofa-cxovrebisaTvis // religi­ 4. narkani. wera-kiTxvis sazogadoebis wliuri
is winaaRmdeg. - 1931. - #21-24. - gv. 8-10; krebis gamo // cis nami. - 1907. - 7 dekemberi. -
69. daviT kldiaSvili // religiis winaaRmdeg. - #2. - gv. 1-2;
1931. - #9. - gv. 5-7; 5. SalibaSvili, giorgi (mousvenariZe g.). pro-
70. eklesia da revolucia // religiis winaaRmdeg. gimnaziis gaxsna d. suramSi // niSaduri. - 1908.
- 1931. - #5-6. - gv. 20-24; - #52. - gv. 12-13;
71. kulakuri kontrrevolucia da religia: (`kon­ 6. comaia, samson (s. c.). recenzia i. p. varTaga­
dratievSCina~) // religiis winaaRmdeg. - 1931. - vas wignze `Грузинская духовная, переводная
#7-8. - gv. 13; и оригинальная литература съ VI-XVIII в.~
72. m. gorki: (64 wlisTavi) // religiis winaaRmdeg. Симферополь, 1907 // ganaTleba. - 1908. - #5-6. -
- 1931. - #7-8. - gv. 3; gv. 170-173;
73. mebrZoli vatikani // religiis winaaRmdeg. - 7. varlam imereli. RrmaT pativcemulo batono
1931. - #7-8. - gv. 8-9; redaqtoro!... // ganaTleba. - 1911. - #2. - gv.
74. m. u. k. centralur sabWos prezidiumis sxdo- 119-120;
maze // religiis winaaRmdeg. - 1931. - #21-23 da 8. xomleli. kritikuli SeniSvnebi: (`grdemli~,
24. - gv. 26-27; saliteratulo krebuli. wigni I.) // Sinauri sa-
75. ras warmoadgens religia Tanamedrove kapi­ qmeebi. - 1913. - #4. - gv. 12-14; #6. - gv. 11-13;
talistur qveynebSi // religiis winaaRmdeg. - 9. kalandaZe, nestor (eSmaki). – a) saSobao misa-
1931 - #7-8. - gv. 15-17; loci // eSmakis maTraxi. - 1915. - #32. - gv. 1-5; b)
76. religiuri dResaswaulebis socialuri mavne­ unugeSo mdgomareoba // eSmakis maTraxi. - 1916.
bloba // religiis winaaRmdeg. - 1931. - #7-8. - - #2. - gv. 5-6;
gv. 27-29; 10. qarTul kulturis moyvarulTa sazogadoe-
77. saerTaSoriso mdgomareoba da uRmerToTa bis... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #12. - gv.
amocanebi // religiis winaaRmdeg. - 1931. - #21- 16. - wvrili ambebi;
23 da 24. - gv. 4-5; 11. w-ri. saliteraturo dila... // Teatri da cxo-
78. socialistur miwaTmoqmedebis forpostebi: vreba. - 1915. - #19. - gv. 14;
[samanqano-satraqtoro sadgurebis Sesaxeb] // 12. wvrili ambebi: `mTis Svilis vaJa-fSavelas
religiis winaaRmdeg. - 1931. - #5-6. - gv. 5-6; simRerebi~ kritikuli ganxilva... // Teatri da
79. srul. saq. m. u. k. meoTxe gafarToebuli cxovreba. - 1915. - #38. - gv. 15-16;
plenumi // religiis winaaRmdeg. - 1931. - #17- 13. xval, orSabaTs, saRamos... // klde. - 1915. - #15.
18 da 19-20. - gv. 44-47; - gv. 13-14;
80. RmerTi da eSmaki // religiis winaaRmdeg. - 1931. 14. g-Ze. qarT. kult. moyv. saz-is sajaro krebaze...
- #10. - gv. 15-16; // Teatri da cxovreba. - 1916. - #5. - gv. 16;
81. xelovneba - antireligiuri kampaniis samsaxu­ 15. ip. varTagava giorgobisTvis 6... // Teatri da
risaTvis // religiis winaaRmdeg. - 1931. - #21- cxovreba. - 1916. - #44. - gv. 15. - wvrili ambebi;
23 da 24. - gv. 19-20; 16. ip. varTagavam... // Teatri da cxovreba. - 1916. -
82. aRdgomis dResaswaulis klasobrivi roli // #46. - gv. 16; #52. - gv. 16;
mebrZoli uRmerTo. - 1932. - #4; 17. ip. varTagava qarT. kult. moyv. saz-is Taosno-
83. eklesia da msoflio krizisi // mebrZoli uR­ biT... // Teatri da cxovreba. - 1916. - #3. - gv.
merTo. - 1932. - #1. - gv. 14-15; 16;
84. religiis brZola mecnierebis winaaRmdeg // me­ 18. r-e. qarT. kult. saz-is TaosnobiT, g. Jorda-
brZoli uRmerTo. - [1932]; nias TavmjdomareobiT... // Teatri da cxovre-
85. rogori aris samyaro da rogor warmoiSva de­ ba. - 1916. - #4. - gv. 16;
da-miwa? // mebrZoli uRmerTo. - #3. - gv. 3-6; 19. sityva-kazmul saz-is kreba... // Teatri da cxo-
86. saaRdgomo yofa-cxovrebis mavnebloba // mebr­ vreba. - 1916. - #10. - gv. 16;
Zoli uRmerTo. - [1932]; 20. qarT. kult. sazogad. kavSiris... // Teatri da
87. xucobis da kulakobis saaRdgomo laSqroba cxovreba. - 1916. - #16. - gv. 15;
socializmis winaaRmdeg // mebrZoli uRmer­ 21. sruliad saqarTvelos saeklesio krebaze //
To. - [1932]. sveticxoveli. - 1917. - #3. - gv. 12;

151
22. amonaweri saqarTvelos sakaTalikozo sabWos 10. didi stalinis wminda akvano: [leqsi] // sabWoTa
Jurnalidgan, 18 ianvari, #33 // sveticxoveli. aWara. - baTumi, 1949. - 25 Tebervali. - #39;
- 1918. - #5. - gv. 2. - teqstis bolos xelmowera: 11. miZRvna puSkinisadmi: [leqsi] // sabWoTa aWara. -
kancelariis gamgis magieri al. nikitini; baTumi, 1949. - 5 ivnisi. - #110;
23. axali wignebi gamovida... // Teatri da cxovre- 12. Cemi saxeli: [leqsi] // sabWoTa aWara. - baTumi,
ba. - 1918. - #4. - gv. 16; 1949. - 27 maisi. - #103;
24. `Teatri da cxovreba~-s aTi wlis Sesrulebis 13. koreeli mebaRe: [leqsi] // literaturuli aWa-
gamo: ip. varTagava [foto] // Teatri da cxovre- ra: mxatvrul nawarmoebTa krebuli. - baTumi,
ba. - 1920. - #23. - gv. 8; 1950. - #13. - gv. 84-86;
25. s. w. ip. varTagava. mixeil javaxiSvilis Semoq- 14. CuqurTmiani qva: [leqsi] // literaturuli aWa-
medeba: kritikuli ganxilva: bibliografia // ra: mxatvrul nawarmoebTa krebuli. - baTumi,
1950. - #13. - gv. 83-84;
komunisti. - 1928. - 27 maisi. - #121. - gv. 5.
15. gulisxmierad movekidoT mSromelTa weri-
lebs: sabWoTa mSenebloba // sabWoTa aWara. -
wyaro:
baTumi, 1951. - 7 aprili;
1. avtobiografia da bibliografia;
16. mSobliuri sofeli: [leqsi] // literaturuli
2. comaia, samson (s. c.). recenzia i. p. varTaga­
aWara: mxatvrul nawarmoebTa krebuli. - baTu-
vas wignze `Грузинская духовная, переводная
mi, 1952. - #14. - gv. 21.
и оригинальная литература съ VI-XVIII в.~
Симферополь, 1907 // ganaTleba. - 1908. - #5-6. -
mis Sesaxeb:
gv. 170-173;
1. yurua, i. avamaRloT Zireuli presis muSaobis
3. ip. varTagavam... // Teatri da cxovreba. - 1915. -
xarisxi // sabWoTa aWara. - baTumi, 1949. - 5 mai-
#52. - gv. 16; si. - #88;
4. ip. varTagava giorgobisTvis 6... // Teatri da 2. kelenjeriZe, a. leqsebis ori krebuli: [recen-
cxovreba. - 1916. - #44. - gv. 15. - wvrili ambebi. ziebi] // literatura da xelovneba. - 1950. - 3
seqtemberi. - #36;
varSaniZe, mamud omeris Ze (1914 – ) – 3. kolxi, i. mebrZoli maRalmxatvruli liriki-
mgosani, – aWaridan. samamulo omSi iyo 4 weli. saTvis: leqsebi: [recenzia] // sabWoTa aWara. -
baTumi, 1950. - 3 seqtemberi. - #177.
calke gamocemulia:
1. mebrZolis simRerebi: leqsebi. - baTumi: aWa- wyaro:
ris saxelgami, 1946 (gaz. kolmeurnis gzis st.). 1. loria, p. sabWoTa aWaris literatura // lite­
- 29, [2] gv. ratura da xelovneba. - 1946. - 28 marti. - #14.

gamoqveynebulia: varZieli, ioseb mixeilis Ze (1897, 25/


1. gazafxuli: [leqsi] // sabWoTa aWara. - 1938. - 18 IX – ) – statistikosi, – javaxeTidan. daibada
marti. - #63. - gv. 3; sof. xizabavras, axalqalaqis yof. maz., so­
2. SoTas: [leqsi] // sabWoTa aWara. - 1938. - 1 ianva- flis maswavleblis ojaxSi. swavlobda xizaba­
ri. - #1. - gv. 3; vris soflis skolaSi, quTaisis realur saswa­
3. dedis baRCa; pirveli Tovli; `sami Zma~; saoq- vlebelSi, moskovis komerciul institutSi
tombro; saxli limonebSi: [leqsebi] // litera- da statistikis kursebze (1924). 1916-1917
turuli aWara. - baTumi, 1940. - #4. - gv. 54-57; wlebSi monawileobda studentTa politga­
4. dedis baRCas: [leqsi] // axalgazrda komunisti. mosvlebSi, amave dros – moskovis qarTul sa­
- 1940. - 1 marti. - #50;
Tvistomosa da polkis komitetSi, xolo 1919-
5. baTumi; koWli: [leqsebi] // literaturuli aWa-
1920 wlebSi – axalcixis erobaSi, 1821 wlidan
– profkavSirSi. 1922-1924 wlebSi Tbilisis
ra. - baTumi, 1941. - #5. - gv. 35-37;
aRmaskomis sasoflo-sameurneo statistikis
6. baTumi: [leqsi] // komunisti. - 1941. - 16 marti. -
seqciis gamged muSaobda.
#63;
TanamSromlobda gamocemebSi: `erTo­
7. baraTi kolmeurneebs: [leqsi] // kolmeurnis
ba~ (1918-1919), `komunisti~ (1922-1923), `Заря
gza. - baTumi, 1949. - 12 dekemberi. - #48;
Востока~ (1923), `aRmaskomis moambe~ (1923-1924)
8. guTnisdeda; didi stalinis wminda akvano!; mo-
da sxv.
di naxe!; pirveli yvavili; Rvinos wuravs Seni
1920 wels sagangebod gamoikvlia abas­
qali: [leqsebi] // literaturuli aWara. - 1949.
Tumnis kurorti da saTanado monografia
- #12. - gv. 11-14; dawera. 1924 wels `tfilisis mazris so­
9. guTnis deda: [leqsi] // sabWoTa aWara. - baTumi, cial-ekonomiuri cxovrebis Seswavla da ma­
1949. - 20 aprili. - #77; Tematikuri statistika~ Seadgina.

152
gamoqveynebulia: 18. kidev revolucionuri kanonierebis Sesaxeb //
1. amier-kavkasiis sabWoTa: [mesame] yrilobisa- komunisti. - 1925. - 10 ivnisi. - #130. - gv. 1;
Tvis: [konstituciis axali teqstis damtki- 19. proletaruli iusticiis me-8 wlisTavze // ko-
cebis Sesaxeb] // komunisti. - 1921. - 2 aprili. munisti. - 1925. - 10 noemberi. - #258. - gv. 3;
- #83. - gv. 1; 20. revolucionuri kanonierebis gansamtkice-
2. sasoflo meurneobis mdgomareoba Tbilisis blad: [saubari iusticiis saxalxo komisarTan] //
mazraSi // komunisti. - 1922. - 30 ivlisi. - gv. 3; komunisti. - 1925. - 20 oqtomberi. - #241. - gv. 3;
3. milicia da sasamarTlo // komunisti. - 1923. - 19 21. sabWoTa iusticiis saqarTveloSi sabWoTa
aprili. - #87. - gv. 1; xelisuflebis arsebobis 4 wlisTavze // komu-
4. mokle mimoxilva soflis meurneobisa: Tbili- nisti. - 1925. - 25 Tebervali. - #46. - gv. 4;
sis mazraSi // moambe / soc.-dem. muSaTa partiis 22. Cveni amocanebi da iusticiis organoebis mu-
(menSevikebis) sruliad sakavSiro yrilobis Saoba soflad // komunisti. - 1925. - 4 ivnisi. -
momwvevi sainiciativo biuros yovelkv. orga- #126. - gv. 1;
no. - 1923. - #1-4. - gv. 23-26; 23. werili redaqcias // komunisti. - 1925. - 3 ianva-
5. revoluciis 6 weli da proletaruli iusti- ri. - #2. - gv. 4;
cia // komunisti. - 1923. - 7 noemberi. - #257. - 24. konstituciis axali proeqti: centraluri
gv. 5; aRmasrulebeli komitetis mesame sesiisaTvis
6. sabWoTa iusticiis gadaudebeli saqmeebi amo- // komunisti. - 1926. - 6 ivnisi. - #127. - gv. 1;
canebi // komunisti. - 1923. - 14 aprili. - #83. 25. revolucionuri kanoniereba da misi gatareba
- gv. 1; // komunisti. - 1926. - 16 maisi. - #109. - gv. 1; 18
7. sabWoTa samarTlis saqme: [moambis daarsebis maisi. - #110. - gv. 1;
Sesaxeb] // komunisti. - 1923. - 1 aprili. - #73. - 26. saxalxo sasamarTlo oqtombris mecxre wlis-
gv. 3; Tavze // komunisti. - 1926. - 9 noemberi. - #256.
8. sasamarTlos reforma: centraluri aRmasru- - gv. 3;
lebeli komitetis meoTxe sesiis gamo // komu- 27. Cveni saxelmwifo da sameurneo dawesebule-
nisti. - 1923. - 20 ivnisi. - #139. - gv. 1; bebis naklovanebani // komunisti. - 1926. - 7 Te-
9. ablakatebis winaaRmdeg saWiroa sastiki brZo- bervali. - #30. - gv. 1;
la: [sasamarTloSi damcvelTa kolegiebis or- 28. brZola sameurneo borotmoqmedebasTan da
ganizaciebis Sesaxeb] // komunisti. - 1924. - 13 iusticiis organoebi // komunisti. - 1927. - 22
agvisto. - #182. - gv. 1; aprili. - #90. - gv. 3;
10. brZola borotmoqmedebasTan Cvens dawese- 29. didi oqtombris medgari daraji: [sagangebo
bulebebSi; sabWoTa zogierTi muSakis dapa- komisiis gaerTianebuli saxelmwifo politi-
timrebis gamo: saubari iusticiis saxalxo kur sammarTvelos 10 wlisTavisaTvis]: weri-
komisarTan // komunisti. - 1924. - 25 noemberi. lebi // komunisti. - 1927. - 8 dekemberi. - #287.
- #269. - gv. 3; - gv. 3;
11. madloba Tbilisis aRmaskoms: [moskovSi sta- 30. kanoni samediatoro sasamarTlos Sesaxeb // ko-
tistikur kursebze mivlinebisaTvis] // komu- munisti. - 1927. - 24 marti. - #65. - gv. 1;
nisti. - 1924. - 10 maisi. - #105. - gv. 6; 31. prokuratura da saxalxo sasamarTlo soflis
12. proletaruli iusticiis oqtombris meSvide mojamagireTa interesebis sadarajoze // ko-
wlisTavze // komunisti. - 1924. - 7 noemberi. - munisti. - 1927. - 11 Tebervali. - #32. - gv. 2;
#256. - gv. 4; 32. sabWoTa saqarTvelos axali konstitucia //
13. sabWoTa iusticia saqarTvelos gasabWoebis komunisti. - 1927. - 29 aprili. - #95. - gv. 1;
sami wlisTavze // komunisti. - 1924. - 24 Teber- 33. sasamarTlos reorganizaciis sakiTxi CvenSi //
vali. - #46. - gv. 4; komunisti. - 1927. - 1 ivnisi. - #12. - gv. 2;
14. sabWoTa ufleba da damcvelTa kolegia: 34. qali da oqtombris revolucia // komunisti. -
[moxseneba damcvelTa kolegiis wevrTa kreba- 1927. - 6 noemberi. - #253. - gv. 10;
ze] // komunisti. - 1924. - 6 dekemberi. - #279. - 35. amierkavkasiis iusticiis muSakTa TaTbiris
gv. 3; Sedegebi // komunisti. - 1928. - 6 ianvari. - #5.
15. saqarTvelos iusticiis muSakTa yrilobisa- - gv. 1;
Tvis // komunisti. - 1924. - 26 agvisto. - #193. 36. axali saqorwino saojaxo da sameurveo kanoni:
- gv. 1; [centraluri aRmasrulebeli komitetis mesa-
16. saxalxo msajulTa arCevnebisaTvis // komunis- me sesiis SedegebisaTvis] // komunisti. - 1928. -
ti. - 1924. - 20 noemberi. - #265. - gv. 1; 2 Tebervali. - #27. - gv. 1;
17. iusticiis muSakTa TaTbiris Sedegebi: [amier- 37. damcvelTa kolegiis reorganizaciisaTvis:
kavkasiaSi] // komunisti. - 1925. - 3 aprili. - [Tezisebi] // komunisti. - 1928. - 28 ivnisi. -
#75. - gv. 1; #148. - gv. 2;

153
38. oqtomberi // komunisti. - 1928. - 7 noemberi. - nazia (1909-1919) da g. a. jabadaris dramatuli
#259. - gv. 3; studia (1918-1919). erTxans quTaisis TeatrSi
39. saangariSo saarCevno kampaniis amocanebi da muSaobda dekoratorad, xolo mxatvar fo­
muSglexkorTa roli // komunisti. - 1928. - 28 gelTan – mxatvrad.
noemberi. - #275. - gv. 4; scenaze pirvelad gamovida al. imedaSvi­
40. sabWoTa arCevnebi da profkavSirebi // komu- lis mier quTaisis scenaze dadgmul `oidipos
nisti. - 1928. - 13 dekemberi. - #288. - gv. 2; mefeSi~, usityvo (meCiraRdnis) rolSi, meore­
41. sabWoTa arCevnebisaTvis // komunisti. - 1928. - dac usityvod – `sulelSi~, xolo pirveli si­
23 oqtomberi. - #246. - gv. 2; tyvieri roli Seasrula 1917 wels, quTaisis
42. sabWoebis gadarCeva da Cveni amocanebi // komu- TeatrSi (S. dadianis `guSindelni~, boqaulis
nisti. - 1928. - 7 oqtomberi. - #233. - gv. 1; roli), m. qorelis reJisorobiT. erTi sezoni
43. sasamarTlos daaxloveba masebTan: [adgilo- gamodioda baTumis TeatrSic. Semdeg Tbili­
briv sabWoebTan sasamarTlo seqciebis daar- sis saTeatro studiaSi swavlobda mixeil ge­
sebis saWiroebis Sesaxeb] // komunisti. - 1928. lovanTan, veriko anjafariZesTan, mix. Wiau­
- 10 ianvari. - #7. - gv. 1; relTan, Salva RambaSiZesa da sxvebTan erTad.
44. saxalxo sasamarTlos amocanebi: [saxalxo amasTan, swavlobda Tbilisis saxelmwifo uni­
msajulTa gadarCevis kampaniasTan dakavSire- versitetis istoriul fakultetze. studiis
biT] // komunisti. - 1928. - 1 Tebervali. - #26. damTavrebis Semdeg, scenaze gamovida akaki
- gv. 2; faRavas xelmZRvanelobiT Semdgar drama­
45. iwyeba sabWoebis saangariSo kampania // komunis- tul dasSi.
ti. - 1929. - 1 ianvari. - #1. - gv. 2; ekuTvnoda korporacia `durujs~. 1924
46. mexuTe yriloba da misi amocanebi // komunisti. da 1926 wlebSi, dasTan erTad, gastrolebiT
- 1929. - 7 aprili. - #78. - gv. 3; Semoiara saqarTvelo, xolo 1936 wels – mos­
47. unda moxdes iusticiis saxalxo komisariatis kovi da sxv. ar swamda amplua (`Cemi amplua
reorganizacia // komunisti. - 1930. - 8 ianvari. arc vici da arc mesmiso~) da yvela xasiaTis
- #6. - gv. 3; rols – dramatul-tragikulsa da komikurs
48. dakvriTi tempebiT aRmovfxvraT samarcxvino – erTgvari maRalxarisxovnebiT asrulebda.
garRvevebi xe-tyis damzadebis saqmeSi // komu- saerTo yuradReba daimsaxura Semdegi
nisti. - 1932. - 11 aprili. - #65. - gv. 3; rolebis SesrulebiT: mengo (lope de vegas
49. bolo mouRoT CamorCenas marganecis tres- `cxvris wyaro~, k. marjaniSvilis reJisoro­
tis muSaobaSi: amier-kavkasiis saxkomsabWos- biT), krispini (`interesTa TamaSi~), murTazi
Tan arsebuli Sesrulebis komisiis masalebis (`lamara~), klavdiusi (Seqspiris `hamleti~),
mixedviT] // komunisti. - 1933. - 5 ivnisi. - #128. abesalom salamTaZe (d. kldiaSvilis `iri­
- gv. 3; nes bedniereba~), kombala (`amerikeli Zia~),
50. 1935 wels saxelmwifosaTvis matylis saval- iago (Seqspiris `otelo~), axma (`anzor~), Sa­
debulo Cabarebis Sesaxeb: [dadgenileba] // ko- diman baraTaSvili (`giorgi saakaZe~), lenini
munisti. - 1935. - 9 marti. - #58. - gv. 1. (`naperwklidan~), vasil kikviZe (v. daraselis
piesa `kikviZe~, romlis SesrulebisTvis mie­
mis Sesaxeb: niWa pirvelad stalinuri premiis laureatis
1. sabWoTa saarCevno komisiebis TavjdomareTa wodeba), sv. lioniZe (`samSoblo~), erekle me­
TaTbiri: [kamaTi i. varZielis moxsenebis gar- fe (`krwanisis gmirebi~), daTia (`erTi Ramis
Semo] // komunisti. - 1929. - 3 Tebervali. - #27. komedia~), levan Caduneli (i. mosaSvilis `sa­
- gv. 2. dguris ufrosi~), Cafari qilordua (S. da­
dianis `guSindelni~), Smaga (al. ostrovskis
wyaro: `udanaSaulo damnaSaveni~), kruticki (al. os­
1. avtobiografia (m. kinwuraSvilis masalebi­ trovskis `zogjer berZenic Secdeba~), franc
dan). moori (Sileris `yaCaRebi~), vasil Suiski (v.
soloviovis `didi xelmwife~. am rolisTvis
vasaZe, akaki aleqsis Ze (1899, 25/VII – mieniWa stalinuri premiis lauretis wodeba),
) – msaxiobi, reJisori, - rusTavelis Teatris panteleevi (`gamarjvebulni~), profesori
mTavari reJisori, memuaristi-mTargmneli, zandukeli (i. maCablis `misi varskvlavi~), vo­
pedagogi da sazogado moRvawe, – saq. ssr roncovi (vs. viSnevskis `dauviwyari 1919~) da
umaRlesi sabWos deputati, ssrk saxalxo ar­ sxv.
tisti, – stalinuri premiis orgzis laurea­ sareJisoro muSaobas Seudga, rogorc Ta­
ti, – ordenosani. daibada q. quTaisSi, mkera­ nareJisori (speqtaklebi: `anzori~, `TeTnul­
vis ojaxSi. daamTavra quTaisis qarTuli gim­ di~, `samni~), damoukideblad dadga `Slegi~,

154
s. SanSiaSvilis `arsena~, `batalioni midis da­ niWieri samsaxiobo da sazogadoebrivi
savleTisaken~, `oleko dundiCi~, `samSoblo~ nayofieri muSaobisaTvis, 1936 wels dajil­
d. erisTavisa, `dava~, operaSi – `samSoblo~ i. doebul iqna Sromis wiTeli droSis ordeniT,
tuskiasi, v. soloviovis `didi xelmwife~, v. amasTan, mieniWa ssrk saxalxo artistis wode­
daraselis `kikviZe~, a. korneiCukis `bogdan ba.
xmelnicki~, i. mosaSvilis `CaZiruli qvebi~, a. 1946 wels, `did xelmwifeSi~ vasil Suis­
ostrovskis `udanaSaulo damnaSaveni~, S. da­ kis rolis saucxood SesrulebisaTvis (1945),
dianis `naperwklidan~ da sxv. ak. xoravasa da g. daviTaSvilTan erTad, mie­
1925 wels daekisra Teatris samxatvro niWa stalinuri premiis laureatis wodeba
nawilis xelmZRvaneloba da reJisorTa kole­ (100.000 man.). 1948 wlis 30 dekembers, sakuTa­
giis Tavmjdomareoba. misi saukeTeso dadgme­ ri montaJiT (6 moqmedeba samad gadaakeTa) da­
bia: S. dadianis `naperwklidan~, `ukanaskneli dga Seqspiris `mefe liri~, zrunavda sezonis
raindi~, `oleko dundiCi~ da sxv. rigianad warmarTvisaTvis.
kinoSi Seasrula grigola (`mamis mkvle­ 1951 wels, ilo mosaSvilis piesa `CaZiru­
li~), gardubxan (`Zina-ZaZu~), platoni (`sama­ li qvebSi~ monawileobisaTvis (1950) mieniWa
niSvilis dedinacvali~), edvini (`qali bazro­ stalinuri premia (meored).
bidan~), Sah-abasi (`giorgi saakaZe~) da sxv. iyo wevri saqarTvelos Teatraluri sa­
samamulo omis dros mravaljer miiRo zogadoebis prezidiumisa, rusTavelis Tea­
monawileoba hospitlebisa da wiTeli armiis tris partbiurosi. 1938 wels airCa saqarTve­
nawilebisaTvis mowyobil koncertebSi, agre­ los ssr umaRlesi sabWos deputatad.
Tve, xelmZRvanelobda samxatvro brigadebs.
mwerlobaSic Seitana Tavisi wvlili: gamoqveynebulia:
Targmna mopasanis `fransuazi~, kritikuli 1. rusTavelis Teatris gmiruli gza: [werilebi
werilebi Teatrze, dawera drama `kerpidan da misalmebebi Teatris 10 wlisTavis iubiles
RmerTamde~, `xuTi weli~ – memuarebi da ma­ gamo] // komunisti. - 1934. - 14 ivnisi. - #135. - gv.
salebi Cvens Teatrze da sxv. a. vasaZis azriT, 3;
`scenaze udidesi mniSvneloba aqvs msaxiobis 2. `platon kreCeti~ rusTavelis TeatrSi: [weri-
Semoqmedebas, xolo msaxiobisaTvis saWiroa lebi] // komunisti. - 1935. - 9 dekemberi. - #284.
Sroma, Sroma da Sroma, sxva gziT gamarjveba - gv. 4;
araa, cxovrebasTan mWidro kavSirSi yofna, 3. rusTavelis Teatris gardaqmnis gzaze: [we-
romelic yvelaze udidesi maswavlebelia Se­ rilebi] // komunisti. - 1935. - 24 seqtemberi. -
moqmedebisaTvis. jer moqalaqeobaa da Semdeg #223. - gv. 3;
yvelaferi misaRebia, – moqalaqeobis gareSe 4. rusTavelis saxelobis Teatri axal etapze //
warmoudgenelia didi Semoqmedebac-ki~. sabWoTa xelovneba. – 1935. – #4;
a. vasaZis sasceno moRvaweobas mravali 5. daviT kldiaSvili rusTavelis sax. TeatrSi
qebiTi werili aqvs miZRvnili. // rusTavelis Teatri. - 1936. - 25 Tebervali. -
socialisturi realizmis meTodiT da­ gv. 1;
dga S. dadianis `naperwklidan~ (1937 wlis 11 6. rusTavelis saxelobis Teatris Semoqmedebi-
dekemberi), romliTac `Seqmna monumentaluri Ti stili // muSa. - 1936. - seqtemberi. - #202. -
speqtakli~. recenzentis (S. afxaiZe) azriT, gv. 2;
`a. vasaZes didi mxatvruli gemovnebiT aqvs 7. Новая победа театра имени Руставели: [Статьи:
gakeTebuli yoveli detali, yoveli scena. С. Шаншиашвили, Ак. Васадзе, Ак. Хорава] // Заря
reJisoris didi ostatoba sCans speqtaklis Востока. - 1936. - Май. - #120. - С.3;
mTlianobaSi, koleqtivis erTi ideis garSemo 8. Творческий стиль театра им. Руставели // Правда.
darazmvaSi da, rac mTavaria, piesis mTavari – 1936. – #247 (6853);
azris – stalinis xelmZRvaneli rolis gaSu­ 9. Театр им. Франко в Тбилиси // Заря Востока. -
qebaSi... speqtakli mTeli epoqaa rusTavelis 1936. - Июнь. - #131. - С.3;
Teatris SemoqmedebiTi muSaobis ganviTare­ 10. gmiruli speqtaklisaken: espaneTis xalxis
baSi~ (`komunisti~, 1937, #289). `ukanaskneli gmirTa saxeebi rusTavelis ordenosani Tea-
raindis~ dadgmiT (1941) a. vasaZem mogvca tris scenaze: [sabWoTa kavSiris saxalxo ar-
iseTi speqtakli, romelic jansaRi sicilis tistis werili] // komunisti. - 1937. - 17 marti.
wyaroa. yvela moqmed pirTa sceniuri niRbebi - #62. - gv. 3;
mxatvruli simarTliTa da mkveTrad moxazu­ 11. Tbilisis orjonikiZis raionis winasaarCevno
li dasamaxsovrebeli saxeebia~ (b. abulaZe, TaTbiri: [deputatobis kandidatebis mxarda-
`komunisti~, 1941, #74). gansakuTrebiT, xels saWeri TaTbiri rusTavelis Teatris darbaz-
uwyobda axali Zalebis scenaze win wamowevas. Si]: [sxdoma gaxsna Teatris samxatvro xelmZR-

155
vanelma akaki vasaZem]; akaki vasaZe // komunisti. 24. uZvirfasesi ganZi bolSevizmis matianeSi: [amx.
- 1937. - 24 noemberi. - #268. - gv. 2; l. p. berias moxsenebis `amier-kavkasiis bolSevi-
12. megobrisa da amxanagis xsovnas: [akaki Wyonias kuri organizaciebis istoriis sakiTxisaTvis~ 5
gardacvalebasTan dakavSirebiT] // komunisti. wlisTavi]: [S. dadianis, a. vasaZis da sxv. werile-
- 1937. - 30 maisi. - #122. - gv. 3; bi] // komunisti. - 1940. - 21 ivlisi. - #167;
13. rogor vmuSaobdiT: [rusTavelis Teatris 25. waruSleli STabeWdilebebi [miRebuli ukra-
samxatvro xelmZRvanelis werili Semoqmede- inaSi]: [saqarTvelos mSromelTa delegaciis
biTi procesis Sesaxeb speqtaklze muSaobisas] wevris - rusTavelis Teatris direqtoris we-
// komunisti. - 1937. - 18 dekemberi. - #280. - gv. rili] // komunisti. - 1940. - 4 dekemberi. - #281;
3; 26. Георгий Саакадзе в театре им. Руставели: [Пьеса
14. rusTavelis Teatri Caeba winasaoqtombro С. Шаншиашвили. Высказывания А. А. Васадзе, А.
SejibrebaSi: [Teatris valdebulebebi oqtom- А. Хорава, И. Гамрекели и др. работников театра
bris revoluciis 20 wlisTavis Sesaxvedrad] / о своей работе над пьесой. Тбилиси] // Заря
g. gugunava, akaki vasaZe // komunisti. - 1937. - 14 Востока. - 1940. - 11 сентября. - #211;
oqtomberi; 27. Неизгладимое впечатление: [Участник делегации
15. salami TanamoZmes!: [rusTavelis Teatris mi- трудящихся Грузии о пребывании на Украине] //
salmeba operisaTvis zaqaria faliaSvilis Заря Востока. - 1940. - 4 декабря. - #281;
saxelis miniWebasa da komunisturi partiis 28. Театр имени Руставели перед новым
centraluri komitetis dadgenilebis gamo театралным сезоном: Беседа с художественным
operis Teatris muSaobis gaumjobesebasTan руководителем и директором театра им.
dakavSirebiT] // komunisti. - 1937. - 26 Teberva- Руставели народным артистом СССР А. Васадзе
li. - #46. - gv. 3; // Заря Востока. - 1940. - 28 августа. - #199;
16. a. n. ostrovskis piesa [`udanaSaulo damnaSave- 29. deputat a. a. vasaZis sityva: [saqarTvelos ssr
ni~] rusTavelis TeatrSi: [recenzia speqtakl- umaRlesi sabWos me-5 sesiaze saqarTvelos
ze] // komunisti. - 1938. - 26 seqtemberi. - #221. saTeatro xelovnebis Sesaxeb] // komunisti. -
- gv. 4; 1941. - 15 aprili. - #88; Заря Востока. - 1941. - 15
17. rusTavelis Teatri momaval [1938-39 w.] sezon- апреля. - #88;
Si // komunisti. - 1938. - 16 seqtemberi. - #213. 30. sesiis sxdomis darbazidan: [10 aprilis dili-
- gv. 4; sa da saRamos sxdomebi]: [kamaTi saqarTvelos
18. rusTavelis da SevCenkos Teatrebis gastro- ssr 1941 wlis saxelmwifo biujetis Sesaxeb
lebi [ukrainasa da saqarTveloSi]: [a. vasaZis, gakeTebuli moxsenebis garSemo] / l. ruxaZe, a.
g. daviTaSvilis, dimitri mJavias da sxv. weri- vasaZe, a. donaZe // komunisti. - 1941. - 11 apri-
lebi] // komunisti. - 1939. - 6 ivnisi. - #128. - gv. li. - #85;
2; 31. ukanaskneli raindi: [piesa]: [recenzia] // komu-
19. rusTavelis Teatri [sabWoTa ukrainaSi] sa- nisti. - 1941. - 18 marti. - #64;
gastrolod gamgzavrebis win: [a. vasaZis, k. da- 32. Речь депутатата А. А. Васадзе: [на 5-й
viTaSvilis, d. TavaZis, d. mJavias da i. gamre- сессии Верховного Совета Грузинской ССР о
kelis werilebi] // axalgazrda komunisti. - театральном искусстве Грузии] // Заря Востока. -
1939. - 6 ivnisi. - #128. - gv. 3; 1941. - 15 апреля. - #88;
20. Театр имени Руставели в новом сезоне [Тбилиси] 33. gmiris gansaxierebis sakiTxi Tanamedrove sce-
// Заря Востока. - 1939. - 16 сентября. - #213. - С.2; naze // literatura da xelovneba. - 1943. - 19
21. axali SemoqmedebiTi energiiT: [rusTavelis noemberi. - #5;
saxelobis leninis ordenosani saxelmwifo 34. rogor vmuSaobdi erekle meoris rolze // ko-
Teatris 1940-41 wlis sezonis gaxsnis gamo]: munisti: safronto furceli. - 1943. - 30 dekem-
[Tbilisi] // komunisti. - 1940. - 10 seqtemberi. beri. - #3;
- #210; 35. gmiris gansaxierebis sakiTxi Tanamedrove sce-
22. giorgi saakaZe - rusTavelis sax. leninis or- naze: werili meore // literatura da xelovne-
denosan TeatrSi: [s. SanSiaSvilis piesa]: a. xo- ba. - 1944. - 1 ianvari. - #1;
ravas, a. vasaZis, i gamrekelis da sxv. werilebi] 36. Salva dadiani da rusTavelis Teatri // lite-
// komunisti. - 1940. - 12 seqtemberi. - #212; ratura da xelovneba. - 1944. - 23 ivnisi. - #22;
23. saqarTvelos ssr xelovnebis muSakebi - sabWo- 37. Tanamedrove Teatris reJisori // literatu-
Ta cirkis muSakebs, ssr kavSiris xelovnebisa ra da xelovneba. - 1945. - 7 oqtomberi. - #33;
da literaturis yvela muSaks: [mowodeba sa- 38. rusTavelis saxelobis Teatri // literatura
bWoTa sacirko xelovnebaSi aqtiuri Semoqme- da xelovneba. - 1947. - 4 oqtomberi. - #37;
debiTi monawileobis miRebis Sesaxeb] // komu- 39. Cemi SemoqmedebiTi gza: [werili] // mnaTobi. -
nisti. - 1940. - 25 Tebervali. - #46; 1947. - #1-2. - gv. 238-265;

156
40. Новая постановка театра им. Руставели: Пьеса qias, pl. koriSelis mier `komunistis~ redaq-
Ило Мосашвили `Начальник станции~ // Молодой ciaSi atexili skandalis Sesaxeb] // komunisti.
сталинец. - 1947. - 15 апреля. - #45; - 1924. - 1 Tebervali. - #26. - gv. 3;
41. reJisura saqarTveloSi didi oqtombris re- 6. msaxiobTa delegacia `komunistis~ redaqcia-
voluciis 30 wlis manZilze // qarTuli sabWo- Si: [k. marjaniSvilis TaosnobiT, redaqciaze
Ta Teatri oqtombris revoluciis XXX wlis- msaxiobTa jgufis `Tavdasxmis~ gamo] // komu-
Tavze. - 1948. - gv. 21-30; nisti. - 1924. - 3 Tebervali. - #28. - gv. 3;
42. wlevandeli sezoni rusTavelis sax. TeatrSi // 7. xelovneba: [qronika] // komunisti. - 1924. - 21
literatura da xelovneba. - 1948. - #36. – gv. 1; Tebervali. - #43. - gv. 4;
43. `mefe liri~ rusTavelis saxelobis TeatrSi // 8. xulignuri gamosvla: [msaxiobebis `ieriSis~
literatura da xelovneba. - 1949. - 9 ianvari. - Sesaxeb mmarTveli partiis da sabWoTa mTa-
#1; vrobis oficialuri gazeTis `komunistis~
44. mcire Teatri saqarTveloSi // literatura da redaqciaze] // komunisti. - 1924. - 1 Tebervali.
xelovneba. - 1949. - 23 oqtomberi. - #42; - #26. - gv. 3;
45. v. i. leninisa da i. b. stalinis saxeebi qarTul 9. ixsneba rusTavelis Teatris sezoni: [werile-
TeatrSi // komunisti. - 1950. - 29 oqtomberi. - bi] // komunisti. - 1935. - 26 oqtomberi. - #249.
#243; 30 oqtomberi; - gv. 4;
46. Teatri da dramaturgi // literatura da xe- 10. Высокую награду театры Грузии оправдают: [Ответ
lovneba. - 1950. - 29 oqtomberi. - #44; на награждение артистов А. А. Васадзе и А. А.
47. За дальнейшее улучшение работы авто­ Хорава] // Заря Востока. - 1936. - март. - #74. - С.1;
транспорта // Заря Востока. - 1951. - 12 июня; 11. `alkazari~ meore SemadgenlobiT: [giorgi
48. Что мы покажем зрителю: [В театре имени mdivnis piesa `alkazari,~ d. aleqsiZis dadg-
Руставели] // Молодой сталинец. - 1951. - 15 miT, mTavar rolebSi: ak. vasaZe, g. saRaraZe, n.
ноября. lafaCi, T. doliZe] // komunisti. - 1937. - 26 Te-
bervali. - #46. - gv. 4;
mis Sesaxeb: 12. afxaiZe, S. aRmafrTovanebeli speqtakli: [S.
1. dadiani, S., afxaiZe, S. mTavar saxelovno ko- dadianis `naperwklidan~ rusTavelis Teatr-
mitetidan gankarguleba akademiuri centris Si] // komunisti. - 1937. - 18 dekemberi. - #89. -
sanaxaobiTi nawilisa: [Tbilisis saxelmwifo gv. 3;
akademiur TeatrSi Caricxul msaxiobTa da 13. buaCiZe, S. – a) `alkazari~ rusTavelis Teatr-
reJisorTa sia] // komunisti. - 1921. - 29 ivlisi. Si: espaneTis xalxis gmirTa saxeebi rusTave-
- #121. - gv. 2; lis ordenosani Teatris scenaze // komunisti.
2. r. g. – a) rusTavelis Teatri: [recenzia speq- - 1937. - 17 marti. - #62. - gv. 3; b) Teatraluri
taklze `Tamar cbieri~]: speqtaklis reJisori sezonis Sedegebi: [mimoxilva] // komunisti. -
ak. faRava // komunisti. - 1922. - 4 noemberi. - 1937. - 5 ivlisi. - #152. - gv. 3;
#254. - gv. 3-4; b) rusTavelis Teatri: [SiukaS- 14. gelovani, m. ubednieresi wuTebi: [speqtaklSi
vilis piesa `simaxinje~]: recenzia speqtaklze `naperwklidan~ monawileobis gamo] // komunis-
// komunisti. - 1922. - 11 noemberi. - #259. - gv. 3; ti. - 1937. - 18 dekemberi. - #289. - gv. 3;
g) rusTavelis Teatri: [recenzia speqtaklze 15. gugunava, g. alkazari: espaneTis xalxis gmirTa
`cxvris wyaro~]: reJisori kote marjaniSvili saxeebi rusTavelis ordenosani Teatris sce-
// komunisti. - 1922. - 28 noemberi. - #273. - gv. 3; naze: [rusTavelis Teatris direqtoris weri-
3. c. wuwunavas, akaki vasaZis, S. RambaSiZis da s. li] // komunisti. - 1937. - 17 marti. - #62. - gv. 3;
JorJolianis saRamo: [nino nakaSiZis piesa `vin 16. demetraZe, d. `otelo~ rusTavelis TeatrSi:
aris damnaSeve~ rusTavelis Teatris scenaze [recenzia speqtaklze] // komunisti. - 1937. - 6
axalgazrda msaxiobebis monawileobiT]: [qro- oqtomberi. - #229. - gv. 4;
nika] // komunisti. - 1922. - 31 maisi. - #121. - gv. 17. ilia WavWavaZis dabadebidan 100 wlisTavisa-
3; Tvis: [saiubileo komitetis axali Semadgen-
4. qarTuli dramis axali dasi: 1923-1924 wlis lobis damtkicebasa da dasaxuli RonisZiebe-
sezoni: ganaTlebis komisariatma daamtkica bis Sesaxeb] // komunisti. - 1937. - 9 maisi. - #104.
rusTavelis akademiuri dramis dasi Semdegi - gv. 3;
SemadgenlobiT: [2 reJisoris, 14 msaxiobi qa- 18. ilia WavWavaZis dabadebis 100 wlisTavi: sazei-
lis da 15 mamakacis sia] // komunisti. - 1923. - 15 mo sxdoma operisa da baletis TeatrSi: [sxdo-
ivnisi. - #135. - gv. 3; mis mimoxilva] // komunisti. - 1937. - 30 maisi. -
5. mTvrali msaxiobebis Tavdasxma `komunistis~ #122. - gv. 1;
redaqciaze: [rusTavelis Teatris reJisorisa 19. naperwklidan: [oqtombris revoluciis 20
da msaxiobebis a. axmetelis, a. vasaZis, v. ji- wlisTavisadmi miZRvnili Salva dadianis saiu-

157
bileo piesis - `naperwklidan~ - dadgmis Se- 31. Juruli, v. `bogdan xmelnicki~ [rusTavelis
saxeb rusTavelis da marjaniSvilis Teatreb- saxelobis leninis ordenosan TeatrSi]: [re-
Si] // komunisti. - 1937. - 5 noemberi. - #254. - gv. cenzia speqtaklze] // axalgazrda komunisti.
4; - 1940. - 14 marti. - #60;
20. `otelo~ rusTavelis TeatrSi: [mzadeba pre- 32. xelovnebis muSakebo, CaebiT bavSvTa Semoqme-
mierisaTvis] // komunisti. - 1937. - 4 ianvari. - debiTi olimpiadisaTvis mzadebaSi!: [mowode-
#3. - gv. 4; bas xels aweren xelovnebis muSakebi: a. vasaZe,
21. rusTavelis Teatri emzadeba iubilesaTvis: a. xorava, m. Wiaureli, i. nikolaZe, e. soxaZe, a.
[warmodgenili iqneba ilias `glexTa ganTavi- TayaiSvili, n. gvetaZe // axalgazrda komunis-
suflebis scenebi~ wamyvani msaxiobebi monawi- ti. - 1940. - 26 aprili. - #96;
leobiT] // komunisti. - 1937. - 17 maisi. - #111. 33. ruxaZe, l. sesiis sxdomis darbazidan: [10
- gv. 4; aprilis dilisa da saRamos sxdomebi]: [kamaTi
22. saqarTvelos sabWoTa socialisturi respu- saqarTvelos ssr 1941 wlis saxelmwifo biu-
blikis konstituciis saboloo teqstis dasa- jetis Sesaxeb gakeTebuli moxsenebis garSemo]
dgenad gamoyofili saredaqcio komisiis Sema- / l. ruxaZe, a. vasaZe, a. donaZe // komunisti. -
dgenloba: [sia] // komunisti. - 1937. - 14 Teber- 1941. - 11 aprili. - #85;
vali. - #37. - gv. 1; 34. xuWua, p. `samSoblo~: [recenzia] // komunisti. -
23. qarTuli literaturisadmi miZRvnili ukra- 1941. - 12 Tebervali. - #35;
inuli Jurnali // komunisti. - 1937. - 9 ianvari. 35. afxaiZe, S. scenis didi ostati: [stalinuri
- #7. - gv. 4; premiis laureati] // literaturuli saqar-
24. SoTa rusTavelis saiubileo komitetSi: [saiu- Tvelo. - 1942. - 26 aprili. - #17;
bileo reorganizebuli komitetis damtkice- 36. guguSvili, g. akaki vasaZe kikviZis rolSi // in-
bis Sesaxeb] // komunisti. - 1937. - 12 agvisto. dustriuli quTaisi. - quTaisi, 1943. - 21 ivli-
- #184. - gv. 1; si. - #150;
25. xelovnebis dekada wiTeli armiisaTvis: [gas- 37. samxaraZe, g. akaki vasaZe-svimon lioniZe: [pie-
vliTi speqtaklebi da xelovnebis muSakTa sa `samSoblo~-Si monawileobis miRebis Se-
SemoqmedebiTi anagariSebi wiTeli armiis saxeb, dadgmuli q. quTaisis l. mesxiSvilis
nawilebSi] // komunisti. - 1937. - 16 Tebervali. - saxelobis TeatrSi]: [recenzia] // industriu-
#38. - gv. 4; li quTaisi. - quTaisi, 1943. - 9 ivlisi. - #180;
26. xorava, a. Cemi pedro: espaneTis xalxis gmir- 38. janeliZe, d. akaki vasaZe erekle meoris rolSi
Ta saxeebi rusTavelis ordenosani Teatris // komunisti. - 1943. - 24 oqtomberi. - #222;
scenaze: [sabWoTa kavSiris saxalxo artistis 39. kamaTi saqarTvelos ssr 1944 wlis saxelmwi-
werili] // komunisti. - 1937. - 17 marti. - #62; fo biujetis Sesaxeb gakeTebuli moxsenebis
27. qorqia, r. akaki vasaZe: [saqarTvelos ssr umaR- gamo [deputatebis s. i. sanakoevis, b. s. bukias,
lesi sabWos deputatobis kandidati]: [avto- a. a. vasaZis, g. d. CaCibaias, v. m. maziaSvilis, a.
biografia] // literaturuli saqarTvelo. - T. beliSis da v. n. xarazias sityvebi] // komunis-
1938. - 28 maisi. - #13. - gv. 2; ti. - 1944. - 19 marti. - #58;
28. Общегородское собрание интеллигенции 40. v. soloviovis `didi xelmwife~ rusTavelis
Тбилиси [посвященное обсуждению исто­рических sax. TeatrSi: [saubari akaki vasaZesTan] // lite-
решений XVIII съезда ВКП (б)]: Речи Товарищей: ratura da xelovneba. - 1945. - 5 ianvari;
Ш. Дадиани, И. Джавахишвили, Е. Гварамадзе, 41. Tbilisis me-6 samkervalo fabrikis koleqtiv-
К. Завриева, А. Машашвили, Л. Гудиашвили, ma saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos deputa-
А. Курдиани, И. Ментеташвили, А. Васадзе, К. tobis kandidatad daasaxela akaki aleqsis-Ze
Гамсахурдия, М. Чиаурели, А. Абаряна // Заря vasaZe // komunisti. - 1947. - 3 ianvari. - #2;
Востока. - 1939. - 21 апреля. - #91. - С.2; 42. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos deputato-
29. Работники искусств Грузии о гастролях театра bis kandidatebi: [amx.: m. CubiniZe, v. kupraZe,
имени Шевченко: [Высказывания А. Васадзе, А. v. kvaWantiraZe, S. WanuyvaZe, k. erisTavi, m.
Хорава, Ш. Гамбашидзе и др.] // Заря Востока. - plieva, a. vasaZe, v. sofromaZe, o. CigitaSvi-
1939. - 11 июня. - #132. - С.3; li, v. togoniZe, i. nikolaZe, n. kikaCeiSvili]:
30. Творческая встреча т. т. А. Хорава, А. Васадзе [biografiebi] // komunisti. - 1947. - 24 ianvari.
и Д. Мжавия с рабкорами [по поводу пьесы Н. - #18;
Погодина `Человек с ружьем~ в постановке 43. Semdgomi SemoqmedebiTi warmatebebisaTvis:
народного артиста СССР депутата Верховного [saubari akaki vasaZesTan] // literatura da xe-
Совета СССР - товарища А. Хорава, в театре lovneba. - 1947. - 5 ivlisi. - #26;
имени Руставели ордена Ленина] // Заря Востока. 44. janeliZe, d. – a) `sadguris ufrosi~ rusTave-
- 1939. - 1 марта. - #49. - С.4; lis Teatris axali speqtakli: [recenzia] / d.

158
janeliZe // komunisti. - 1947. - 25 maisi. - #104; - 1942. - 12 noemberi. - #268; b) scenis ostati:
b) scenis ostati: [akaki vasaZe, sssr umaRlesi [akaki vasaZe, sssr umaRlesi sabWos deputato­
sabWos deputatobis kandidati] // literatu- bis kandidati] // literatura da xelovneba. -
ra da xelovneba. - 1947. - 18 ianvari. - #3; 1947. - 18 ianvari. - #3;
45. В Москву - на гастроли // Заря Востока. - 1947. 10. vasaZe, a. - a) Cemi SemoqmedebiTi muSaoba // komu­
- 1 июня. - #108. - Беседа с худо­жественным nisti. - 1943. - 29 ianvari. - #23; b) wlevandeli
руководителем театра им. Рус­тавели народным sezoni rusTavelis sax. TeatrSi // literatu­
артистом СССР А. Васадзе; ra da xelovneba. - 1948. - #36. - gv. 1; g) `mefe
46. Предвыборное совещание представителей liri~ rusTavelis saxelobis TeatrSi // lite­
трудящихся Кировского избирательного округа ratura da xelovneba. - 1949. - 9 ianvari. - #1;
единодушно наметило кандидатами в депутаты 11. JRenti, b. Teatraluri sezonis Sedegebisa­
Верховного Совета Грузинской ССР И. В. Сталина, Tvis // literatura da xelovneba. - 1944. - 30
Л. П. Берия, А. А. Васадзе // Заря Востока. - 1947. - ivlisi. - #26;
8 января. - #6; 12. komunisti. - 1946. - #130;
47. Рабочие, инженерно - технические работ­ники 13. stalinuri premiis laureati // saxalxo ganaT­
и служащие Тбилисской швейной фабрики #6 leba. - 1947. - #5;
выдвинули кандидатом в депутаты Верховного 14. Варданидзе, Г. Блестящий мастер советского
Совета Грузинской ССР народного артиста СССР, театра // Заря Востока. - 1947. - #29;
лауреата Сталинской премии Акакия Алексеевича 15. gvaraZe, n. Teatraluri memuarebi. - Tb.: saxel­
Васадзе // Заря Востока. - 1947. - 3 января. - #2; gami, 1949. - gv.: 71, 261, 263, 267, 274, 275;
48. kalandaZe, karlo. sabWoTa Teatris gamoCe­ 16. buxnikaSvili, g. qarTuli Teatri asi wlis man­
nili moRvawe: [ak. vasaZe] // literatura da xe­ Zilze. - Tb.: saxelgami, 1950. - gv.: 71, 79, 80, 87,
lovneba. - 1951. - 28 ianvari. - #4; 84-85, 87, 89, 90-92, 101, 104, 107, 108;
49. Коллектив литейно-механического завода 17. gogoZe, karlo. narkvevebi qarTuli kinemato­
выдвинул кандидатом в депутаты Верховного grafiis istoriidan. - Tb.: xelovneba, 1950. -
Совета Грузинской ССР А.А Васадзе: Коммунисты gv.: 38, 62, 80, 213.
и беспартийные совместно выдвигают
кандидатами Верховного Совета Грузинской ССР vasaZe, epifane iosebis Ze (1899, 18/I
верных советских патриотов // Заря Востока. - – ) – daibada sof. askanaSi (maxaraZis raioni,
1951. - 13 января. guria), glexis ojaxSi. ganaTleba miiRo Tbi­
lisis saostato institutSi, Tbilisis saxel­
wyaro: mwifo universitetsa da Tbilisis saxelmwi­
1. imedaSvili, S. qarTuli scenis albomis masala fo universitetis aspiranturaSi, romlis
[anketa]; sruli kursi 1934 wels daamTavra biologiis
2. buaCiZe, Salva. qarTveli msaxiobebi profi­ specialobaSi.
lebSi // Teatri da cxovreba. - 1924. - #3; 1919 wlidan ganuwyvetliv eweva peda­
3. lomiZe, g. SeniSvnebi rusTavelis Teatris Se­ gogiur muSaobas _ jer saSualo skolaSi da
moqmedebiTi meTodebis Sesaxeb // proletaru­ Semdeg _ umaRles saswavleblebSi: Tbilisis
li xelovnebisaTvis. - 1932. - #3-4. - gv. 26; stalinis saxelobis saxelmwifo universi­
4. Амаглобели, Серго. Праздник советского tetSi, l. p. berias saxelobis sasoflo-sameu­
искусства // Правда. - 1936. - #247; rneo institutSi, a. s. puSkinis sax. samaswa­
5. Народные артисты Союза ССР // Правда. - 1936. - vleblo institutSi, Telavis i. gogebaSvilis
#247; 1951. - #232; sax. samaswavleblo institutSi, zugdidis a.
6. afxaiZe, S. - a) aRmafrTovanebeli speqtakli: [S. wereTlis sax. samaswavleblo institutsa da
dadianis `naperwklidan~ rusTavelis Teatr­ baTumis S. rusTavelis sax. samaswavleblo
Si] // komunisti. - 1937. - 18 dekemberi. - #289. institutSi. rogorc mecnier-muSaki, eweva sa­
- gv. 3; b) `didi xelmwife~: rusTavelis saxelo­ mecniero-kvleviT muSaobas saqarTvelos ssr
bis Teatris axali speqtakli // literatura pedagogikur mecnierebaTa institutSi. umaR­
da xelovneba. - 1946. - 9 ianvari. - #2; les skolebSi kiTxulobda da kiTxulobs le­
7. qorqia, r. akaki vasaZe: [saqarTvelos ssr umaR­ qciebs Semdeg disciplinebSi: zogadi biolo­
lesi sabWos deputatobis kandidati]: [avto­ gia, biologiis istoria, darvinizmis kursi.
biografia] // literaturuli saqarTvelo. - garda amisa, sistematurad kiTxulobs
1938. - 28 maisi. - #13. - gv. 2; sajaro leqciebs muSaTa auditoriebsa da wi­
8. abulaZe, S. // komunisti. - 1941. - #74; Teli armiis nawilebSi. stalinis saxelobis
9. janeliZe, d. - a) oleko dundiCi: rusTavelis Tbilisis saxelmwifo universitetis 1938-
Teatris axali dadgma: [recenzia] // komunisti. 1939 akademiuri wlis angariSSi (1940, gv. 131)

159
misi muSaoba Sefasebulia ase: `Доцент Васадзе 5. udidesi mecnieris da moazrovnis xsovnas:
прочел 6 лекций по дарвинизму – `Происхождение [Carlz darvini] // komunisti. - 1932. - 18 apri-
человека~. Отзывы о прочитанных лекциях – li. - #91. - gv. 3;
отличные. Комначсостав и бойцы с исключительным 6. marqsizm-leninizmi rogorc mebrZoli aTeiz­
интерессом прослушали лекции тов. Васадзе~. mi // bolSeviki. - 1938;
dasabeWdad momzadebuli hqonda `darvi­ 7. didi rusi mecnieris xsovnas // komunisturi
nizmis safuZvlebi~, `darvinizmis meTodika~ aRzrdisaTvis. - 1940. - #3-4. - gv. 20-33;
da `k. a. timiriazevi, rogorc mebrZoli dar­ 8. timiriazevis xsovnas // mebrZoli aTeisti. -
vinisti~ (rusul enaze). 1940. - #4. - gv. 32-34;
misi redaqtorobiT gamocemulia ramde­ 9. faSisturi rasuli `Teoriis~ antimecnieru­
nime saxelmZRvanelo. loba da misi reaqciuli arsi // bolSeviki. -
1941. - #9. - gv. 40-6;
calke gamocemulia: 10. didi rusi mecnieri da patrioti // bolSeviki.
1. darvinizmis safuZvlebis Sesavali da evolu­ - 1943. - #6. - gv. 17-20;
ciuri ideebis istoria darvinamde / dawyebiTi 11. darvinizmisaTvis mebrZoli rusi mecnierebi:
da saSualo skolis samec.-sakvlevo institu­ (werili meoTxe) ix. `sabW. masw.~ #4-5-6 // komu-
ti. - Tb., 1939. - 16 gv. 2 gv. daunom.; nisti. - 1945. - 6 seqtemberi. - #7;
2. brZola darvinizmisaTvis: maswavlebelTa da­ 12. darvinizmis safuZvlebi sabWoTa skolaSi:
saxmareblad / dawy. da saS. skolis sax. samec­ [darviniz. safuZvl. swavlebis sakiTxisaTvis]
niero-sakvlevo instituti. - Tb., 1940. – 42 gv.; // sabWoTa maswavlebeli. - 1945. - 24 agvisto. -
3. miCurinis, lisenkos da cicinis miRwevebis #5; 31 agvisto. - #6;
saaRmzrdelo-saganmanaTleblo mniSvneloba 13. sicocxlis warmoSoba dedamiwaze // agitato­
/ saqarTvelos ssr gansaxkomis dawy. da saS. ris bloknoti. - 1946. - #16. - gv. 12-19;
skolis samecniero-sakvlevo instituti. - Tb., 14. adamianis warmoSoba // agitatoris bloknoti. -
1943. - 52 gv.; 1947. - #5. - gv. 18-26;
4. adamianis warmoSoba / saq. ssr min. sabW. arseb. 15. formalizmis elementebi biologiis swavle-
kult.-saganm. dawes. saqmeTa kom-ti, leqc. baSi da misi daZlevis gzebi // pedagogikis mec-
propagandis gany-ba. - Tb.: saq. saxelmw. wignis nierebaTa samecniero-kvleviTi institutis
palatis gam-ba, 1947 (samed. in-tis st.). - 24 gv.: Sromebi. - 1950. - t. 6. - gv. 105-136;
il. da sqem.; 16. `mdgomareoba biologiur mecnierebaSi~: [le-
5. darvinizmis safuZvlebis swavlebis meTodika / ninis saxelobis sasoflo-sameurneo mecnie-
saqarTvelos ssr pedagogiur mecn. in-ti. - Tb.: rebaTa akademiis 1948 wlis 7 agvistos sesiis
in-tis gam-ba, 1948 (l.p. berias sax. poligra- stenografiuli angariSi]: [recenzia] // sa-
fkombinati komunisti). - 80 gv.: portr. da il.; xalxo ganaTleba. - 1951. - 31 ianvari.
6. sicocxlis warmoSoba da ganviTareba dedami-
waze / e. vasaZe. - Tb.: saxelgami, 1948 (l.p. be- mis Sesaxeb:
rias sax. poligrafkombinati komunisti). - 22 1. bilaniSvili, a. e. vasaZe - `brZola darviniz-
gv.; misaTvis~: [recenzia] // sabWoTa maswavlebeli.
7. darvinizmi da miCurinis moZRvreba / e. vasaZe. - 1941. - 29 marti. - N25;
- Tb.: saxelgami, 1950 (beWdviTi sityvis kombi- 2. uCaneiSvili, d. biologiis maswavleblisaTvis
nati). - 48 gv.; 21 sm.. - (mecnierul-popularuli saWiro wigni: [recenzia] // saxalxo ganaTleba. -
biblioTeka); 1949. - 10 marti. - N11-12;
8. klimenti arkadis-Ze timiriazevi / e. vasaZe. - 3. ficxelauri, b. miCurinis moZRvrebis kargi
Tb.: saxelgami, 1950 (beWdviTi sityvis kombina- popularizacia: [e. vasaZe. darvinizmi da miCu-
ti). - 47 gv. rinis moZRvreba]: [recenzia] // saxalxo ganaT-
leba. - 1951. - 14 marti.
gamoqveynebulia:
1. darvinizmi da marqsizmi // momavali. - 1923. - wyaro: ar aris miTiTebuli.
#12. - gv. 38-39;
2. Tanamedrove biologiis kardinaluri pro­ vaSakiZe, elisabed [liza] daviTis
blema // momavali. - 1924. - #9-10. - gv. 100-106; asuli (1876 – ) – damsaxurebuli msaxiobi, –
3. ilia ilias-Ze meCnikovi: gardacvalebidan 10 1887 wlidan avlabarSi, kerZo saxlebSi, sergo
wlis Sesrulebis gamo // komunisti. - 1926. - 15 wereTelTan erTad marTavda warmodgenebs.
ivlisi. - #160. - gv. 2; 1890 wlidan sagarejos scenis moyvareTa wre­
4. Carlz darvini // komunisti. - 1927. - 19 aprili. Si monawileobda, cxraasiani wlebidan Tbili­
- #87. - gv. 3; sis profesiul TeatrSi, avlabris [muraSavis],

160
naZaladevis, saxalxo saxlisa da sxva muSaTa tramvais parkSi. 1905 wels baTumis gamos­
scenebze muSaobda sruliad ufasod. Seusru­ vlebSi monawileobda, 1906 wels – soflad.
lebia: qeTevani (d. erisTavis `samSoblo~), de­ 1906 wlis bolos droebiT Casves sapatimro­
dofali (lado aRniaSvilis `yaramani~) da sxv. Si, saidanac samtredias gaiqca. 1907 wels
Tavis dros niWier msaxiobad Tvlidnen. tfilisSi ganagrZo politikur-revolu­
ciuri moRvaweoba, 1908-1909 wlebSi ebrZo­
gamoqveynebulia: da likvidatorul mimdinareobas, 1910 wlis
1. vaSakiZe, liza. werili red. mimarT... // Teatri TebervalSi Seipyres, unaxes partiuli anga­
da cxovreba. - 1920. - #1. - gv. 15. riSebi, miwer-mowera da sxv., risTvisac 102-e
muxliT miusajes 4 wlis katorRa da mosko­
mis Sesaxeb: vis sakatorRo cixeSi – butirkaSi moaTavses.
1. jabauri, g. qarTuli saxalxo Teatris isto­ aqedan, 1913 wels, cimbirs (irkutskis guber­
ria: [dasawyisi] // Teatri da cxovreba. - 1914. niis sof. makarovoSi) gagzavnes, sadac 1915
- #16. – gv. 15; wels, Ceremxovis maRaroebSi muSaobis dros,
2. ga-li. sagarejoSi mariamobisTves... // Teatri r.s.d.m.p (b) organizacia Seqmna da maRaros
da cxovreba. - 1919. - #10. - gv. 15; komitetis wevri iyo. 1917 wlis Tebervlis
3. eqimi Stokmani. ganapirani: (Cemi STabeWdile- revoluciis Semdeg saqarTveloSi dabrun­
bani). sof. sagarejo. Telavi // Teatri da cxo- da da kvlav ganagrZo muSaoba bolSevikuri
vreba. - 1919. - #9. - gv. 14-15; xaziT. dapatimrebuli iyo ramdenimejer.
4. va-sa. sof. sagarejoSi... // Teatri da cxovreba. cixidan gamovida baTumSi sabWoTa jarebis
- 1920. - #12. - gv. 14. Semosvlisas, 1921 wels. asrulebda sxvadasx­
va partiul movaleobas.
wyaro: 1928 wels dainiSna sssr socuzrunvel­
1. im-i, i. (ioseb imedaSvili). Teatris matiane // cno­ yofis komisrad, iyo skp(b) da saqarTvelos ca­
bis furceli. - 1897. - 15 maisi. - #198. - gv. 2; kis wevri, saqarTvelos politkatorRelTa
2. s. sagarejo // iveria. - 1897. - 20 agvisto. - sazogadoebis Tavmjdomare. v. vaSakiZis par­
#170. - gv. 2; tiul-politikuri moRvaweobis Sesaxeb cnobe­
3. afiSa: qarTuli Teatri. kviras 10 maiss, 1898 w. bi saqarTvelos sarevolucio muzeumSi inaxeba.
`yaramani~;
4. s-Ze, d. qarTuli warmodgena // cnobis fur­ gamoqveynebulia:
celi. - 1899. - 18 maisi. - #820. - gv. 3; 1. vaSakiZe, v. bolSevizmis istoriisaTvis: weri-
5. mataraZe, v. Teatri da xelovneba // iveria. - lebi da masalebi / saq. centr. arqivi da saq.
1902. - #248; Zvel. bolSevikTa sazogadoeba. – naw. I: tfili-
6. jabauri, g. qarTuli saxalxo Teatris isto­ sis organizacia reaqciis epoqaSi. 1907-1910
ria: [dasawyisi] // Teatri da cxovreba. - 1914. w.w.. - tf.: saxelgami, 1933 (cekavSiris st.). - 282
- #16. - gv. 15; gv.
7. garejeli [melaSvili], daviT. mowerili ambebi
- sagarejos Teatri // tribuna. - 1922. - #303; mis Sesaxeb:
8. mTvaraZe, s. sagarejos Teatris arsebobis is­ 1. T-li s. stumrad artileristebTan: [m. cxakaias
toria // 50 weliwadi sagarejos Teatris 1876- da v. vaSakiZis Sexvedra wiTelarmielebTan va-
1926. - tf., 1926 (komunisti). - gv.: 17, 24, 26, 29; zianSi] // komunisti. - 1929. - 9 ivlisi. - #155.
9. moagarake. lurjxalaTianebi sagarejoSi // ko­ - gv. 4.
munisti. - 1926. - #214;
10. garsiaSvili, g. sagarejo. gare kaxeTi. daviwye­ wyaro:
buli msaxiobi // komunisti. - 1927. - #264. - gv. 3. 1. saqarTvelos kompartiis Zveli gvardia
[gardacvlil da cocxal revoliucioner
vaSakiZe, valerian aTanases Ze [igi­ bolSevikebis (1890-1905 w.w.) suraT-biogra­
ve `lazi~] (1882 – ) _ revolucioneri, pro­ fiebi: albomad Sekruli] / winasityvaobis
pagandist-agitatori da organizatori, avt.: sev. TalaqvaZe. - tf.: [saq. kompartiis
Sinauri ganaTlebiT, imereTidan. daibada cekas partiis gamocema], 1925 (saq. kp c.k.
sof. did jixaiSs, quTaisis maz., glexTagani. st.). - gv. 161;
muSaobda rkinigzaze zeinklad. marqsistul 2. Политическая  каторга  и  ссылка: биограф. справ.
wreebs dauaxlovda 1903 wels – Tavidanve членов О-ва политкаторжан и ссыльно-поселенцев
r.s.d.m.p. muSaobaSi Caeba, umravlesobis ga­ / Всесоюз. О-во полит. каторжан  и  ссыльно-
vlenas ahyva da bolSeviki Seiqna. rkinigzis поселенцев. - М.: Изд-во Всесоюз. О-ва
saxelosnodan daTxovnis Semdeg, muSaobda политкаторжан и ссыльно-поселенцев, 1929. - с. 82.

161
vaCnaZe, daviT vladimeris Ze (1884, erovnul-demokratiuli partiis daar­
4/VIII – ) – publicisti, Jurnalisti, koope­ sebis dRidan misi mTavari komitetis wevrad
ratori, politikuri da sazogado moRvawe, da Tavmjdomaris amxanagad airCa. roca ger­
– kaxeTidan. daibada q. Tbiliss. daamTavra maniaSi, mixeil wereTlis da giorgi maCablis
Tbilisis kadetTa korpusi da peterburgis meTaurobiT, `saqarTvelos ganTavisuflebis
pavles saxelobis samxedro-sainJinro saswa­ komiteti~ daarsda, d. vaCnaZe, rogorc wevri
vlebeli. 1904 wels podporuCikis xarisxiT am komitetisa, misi miznebis gansaxorcie­
gaamweses samxedro samsaxurSi q. varSavas, leblad Tavdauzogavad ibrZoda. iyo saqar­
sadac Caewera `poloneTis ganTavisuflebis Tvelos erovnul da interpartiul sabWoTa
jgufis~ wevrad. 1905 wels, samSobloSi, oq­ wevri, gansakuTrebiT, samxedro seqciaSi mu­
tombris manifestis Semdeg, daaarsa `kavkasi­ Saobda. Tavmjdomareobda samxedro seqcias­
is oficerTa sarevolucio kavSiri~, romlis Tan arsebul jaris gamomkveb ganyofilebas.
mizanic iyo konstituciis SemoRebisa da 1918 wlis maisis 20, erovnuli sabWos aRmas­
ruseTSi mcxovreb mcire erTa politikuri rulebeli komitetis davalebiT, darazma da
avtonomiisaTvis brZola. meore saTaTbiros saqarTvelos sazRvrebis dasacavad wargzavna
garekvis (1907) Semdeg, monawileoba miiRo germaneli tyveebi da, erTi Tvis ganmavloba­
sapiorTa batalionis ajanyebaSi, ris gamoc Si, germaniis samxedro misiaSi saqarTvelos
mTavrobam 1907 wels gunibis (daRestanSi) mTavrobis rwmunebulis Tanamdebobas asru­
cixeSi Casva, saidanac gamosuli, erTi weli lebda.
policiis zedamxedvelobis qveS imyofeboda.
kooperatiuli muSaoba gaaCaRa reaqci­ calke gamocemulia:
is xanaSi (1908-1912): soflad moawyo wvrili 1. Грузия между Севером и Югом с древнейших
sakredito bankebi (oZiss, liloSi), pirveli времен до наших дней [Текст]: [Доклад,
merZeveTa amxanagoba (did liloSi), monawi­ прочитаный на заседании «Cecle des études
leobda kooperaciul kursebze, qarTul caucasiennes» в Париже в зале Musée social
sasoflo-sameurneo sazogadoebis sakoo­ 25 янв. 1936 г.] / Давид (Дата) Вачнадзе. - Париж:
peracio ganyofilebaSi (Tavmjdomared da [б.и.], 1936. - 46, [1] с.
mis warmomadgenlad peterburgSi sruliad
ruseTis kooperatorTa krebaze), muSaobda wyaro:
Tbilisis saadgilmamulo komisiaSi: awyob­ 1. avtobiografia;
da glexTa amxanagobebs miwis Sesasyidad 2. saadgilmamulo komisiis mdivnis werili, da­
(raTa TavadaznaurTa miwa-wyali qarTvel TariRebuli 1917 wlis 24 ianvriT.
glexebs gadascemoda) da amgvarad ebrZoda
rusis mTavrobis sakolonizacio politi­ vaCnaZe, ivane [axo] revazis Ze (18.. – )
kas, romlis (rusis mTavrobis) mizanic iyo – dramaturgi.
qarTvelTa miwebis gadacema rusTa Camo­ Teatris muSakTa mecenati iyo, msaxiobTa
sasaxleblad. al. yifSiZis gardacvalebis pativismcemeli pur-mariliT, ris gamoc ga­
Semdeg dainiSna am (saadgilmamulo) komisiis mouTqves:
xelmZRvanelad. `yabluflavi gagvikeTe, dramaturgo,
TanamoazreebTan erTad, 1912 wels daaar­ Cveno axo,
sa erovnul-demokratiuli mimarTulebis Tu ginda, rom Cvens scenaze Seni drama
kvireuli Jurnali `klde~, romelSiac mudmiv dainaxo!~
TanamSromlobda. 1915 wlis 24 maiss Jurna­ rusulidan akeTebda piesebs. yovel­
lis jgufisa da sazRvargareTidan Camosul mxriv exmareboda siRnaRis Teatrs. dawera:
Tanamoazre qarTvel emigrantTa gadawyveti­ `col-qmari~ (drama 4 moq., 1913 w.), `megobari~
lebis Tanaxmad, gamoica yoveldRiuri gaz. (piesa).
`saqarTvelo~, momavali erovnul-demokra­
tiuli partiis organo, sadac werilebs aTa­ calke gamocemulia:
vsebda d. kaxelis fsevdonimiT, umTavresad 1. kaci var da qudi mxuravs: komedia 3 moqmede­
ekonomiuri sakiTxebis Sesaxeb. agreTve, Ta­ baT / ivane vaCnaZisa. - Tb.: ioseb imedaSvilis
namSromlobda rusul presaSi. gamocema #22, 1902 (`gutenbergi~-s st.). - 44
1914 wels, roca aWaras omis ali moedo gv.;
da ganadgurebas upirebda, goris komisris, 2. I. kaci var da qudi mxuravs: komedia sam moq­
giorgi maCabelis, daxmarebiT Seagrova xalxi, medebad da oTx suraTad; II. colqmari: drama
Seadgina druJina da masTan moxalise ofi­ oTx moqmedebad. - me-2 Sesw. da Sevs. gamoc.. -
crad wavida aWarelTa saSvelad. tf., 1913 (a.m. kereselZis st.). - 127 gv.

162
gamoqveynebulia: 2. dauviwyari dRe // mnaTobi. - 1939. - #12. - gv.
1. muSis simRera: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 138-147;
1920. - #24. - gv. 11; 3. Sexvedrebi v. maiakovskisTan: [mogonebani] //
2. qarTuli himni: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 30 ivli-
1920. - #17. - gv. 3. si. - #21;
4. stalinuri premiis pirveli laureatebi // mna-
wyaro: Tobi. - 1941. - #3. - gv. 3-6;
1. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- 5. vano sarajiSvili: [kino] ekranze // literatu-
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis ra da xelovneba. - 1944. - 1 dekemberi. - #40;
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; 6. mogonebebi koteze // kote marjaniSvili: saiu-
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. bileo krebuli. - 1948. - gv. 187-194;
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ 7. sami Tve dasavleT evropaSi // mnaTobi. - 1948. -
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ #6. - gv. 114-133;
binati), 1941. - gv. 473; 8. bednierebaa emsaxuro samSoblos // komunisti.
2. gvaraZe, niko. Teatraluri memuarebi. - Tb.: - 1949. - 21 dekemberi. - #251.
saxelgami, 1949. - gv. 216-218.
mis Sesaxeb:
vaCnaZe, natalia [nata] giorgis asu­ 1. nata vaCnaZe. - tf.: saqarTvelos kino, 1926 (za­
li (1904, 1/VI – ) – kinomsaxiobi, – sabWoTa ka­ ria vostoka-s st.). - 32 gv.: sur.;
2. xinTibiZe, d. ukanaskneli maskaradi: [molapa-
vSiris damsaxurebuli, umaRlesi kategoriis
rake filmi] // literaturuli gazeTi. - 1934.
pirveli jgufis saxelganTqmuli msaxiobi,
- #25;
saqarTvelos respublikis saxalxo artisti,
3. msaxiobTa saxelosno saxkinmrewvSi // sabWoTa
laureati, orgzis ordenosani, – Tbiliseli.
xelovneba. – 1935. – #2;
1922 wels daamTavra saSualo skola. 1923
4. ~arsenas~ didi warmateba leningradSi: [saqar-
wlidan saqarTvelos saxkinmrewvSi asru­
Tvelos saxkinmrewvis axali filmis Cvenebis
lebda pirvel rolebs (pirvelad Seasrula
Sesaxeb] // komunisti. - 1937. - 10 ivlisi. - gv. 4;
`naTela~). 1928-1930 wlebSi moskovs gaiwvies
5. i.k. sasaxelo Sromisa da gmirobis suraTebi //
`meJrabpomrusSi~, 1930-1931 wlebSi – ukra­
komunisti. - 1937. - 5 ianvari. - #4. - gv. 4;
infilmSi, 1932 wlidan – isev saqarTvelos
6. nato vaCnaZe [respublikis damsaxurebuli ar-
saxkinmrewvSi. gadaRebulia ocamde suraTSi
tisti]: [mokle biografiuli cnobebi] // norCi
(`mamis mkvleli~, `yaCaRi arsena~, `sami sico­
lenineli. - 1940. - 16 Tebervali. - #27;
cxle~, `vin aris damnaSave?~, `tariel mkla­
7. Важнейшее из искусств: [Высказывания работ­
vaZis mkvlelobis saqme~, `giuli~, `amoki~,
ников киностудии Тбилиси: Н. Шенгелая, Г.
`ukanaskneli jvarosnebi~, `ukanaskneli mas­
Цагарели, Н. Вачнадзе и др.]: К 20-летию сов­
karadi~, `oqros veli~, `arsena~, `kolmeurnis
етской кинематографии // Заря Востока. - 1940. - 15
qorwili~, `cocxali leSi~, `rkinis brigada~, февраля. - #37;
`samSoblo~ da sxv.). maTgan 3 xmovania. 8. stalinuri premiis pirveli laureatebi // mna-
1946 wels gamovida dramatul TeatrSic Tobi. - 1941. - #3. - gv. 3-6;
(`daviT aRmaSenebelSi~ Seasrula gvarandux­ 9. saerTaSoriso kinofestivali veneciaSi: nato
tis roli). vaCnaZis moxseneba xelovnebis muSakTa saxlSi
kinematografiaSi miRweuli gamarjvebe­ // literatura da xelovneba. - 1947. - 28 dekem-
bisaTvis dajildoebulia `sapatio niSnisa~ beri. - #49;
da `Sromis wiTeli droSis~ ordenebiT. 1941 10. abralava, d. nato vaCnaZes: vuZRvni moRvaweo-
wels, n. SengelaiasTan erTad, miiRo stalinis bis 25 wlis iubilesTan dakavSirebiT // komu-
saxelobis meore premia (50 000 man.). nizmis droSiT. - walenjixa, 1949. - 3 seqtembe-
ri. - #63;
calke gamocemulia: 11. gogoZe, karlo. – a) nato vaCnaZe: mokle Se-
1. vaCnaZe, nato. mogonebani da Sexvedrebi / saq. moqmedebiTi biografia / saq. Teatraluri
Teatraluri saz-ba. - Tb.: xelovneba, 1950 (saq. saz-ba. - Tb.: xelovneba-s gam-ba, 1949 (saq. ssr
ssr poligr. mrewv. gamomc. da wigniT vaWrobis poligraf. da gamomc. saqm. sammarTv. me-2 st.).
saqm. sammarTv. me-2 st.). - 188 gv.: portr. da il. – 46 gv.: il. da portr.; b) nato vaCnaZe: misi Se-
moqmedebiTi saRamos gamo // literatura da
gamoqveynebulia: xelovneba. - 1949. - 17 aprili. - #15; g) kinom-
1. farTo gza msaxiobis Semoqmedebas: [Tavis mu- saxiobis mogonebani: [n. vaCnaZe. mogonebani da
Saobis Sesaxeb] // sabWoTa xelovneba. - 1935. - Sexvedrebi]: [recenzia] // literatura da xe-
#2. - gv. 2; lovneba. - 1951. - 4 ianvari;

163
12. daviTaZe, o. Cveni ekranis mSveneba: [n. vaCnaZe] // энциклопедический словарь / iv. rostomaSvilis
axalgazrda komunisti. - 1949. - 14 aprili. - #48; redaqciiT. - Tb. (e. xelaZis st.), 1899. - wigni III:
13. kldiaSvili, s. xalxis sayvareli msaxiobi: [n. [В - Вятка]. - gv. 450.
vaCnaZe. 25 wlis moRvaweobis gamo // pioneri. -
1949. - #5. - gv. 12; vawaZe, evgeni _ marqsistuli wris yvi­
14. misabiSvili, v. nato vaCnaZe: 25 wlis Semoqme- rilis pirveli aralegaluri krebis monawi­
debiTi moRvaweobis saiubileo saRamos gamo // le, sadac programis Sedgenis Sesaxeb kama­
sabWoTa afxazeTi. - soxumi, 1949. - 19 ivlisi. Tis Semdeg, sakuTari programa warmoadgina
- #140; – aTiode muxlisgan Semdgari, utopiuri so­
15. nato vaCnaZis saiubileo saRamo soxumSi // sa- cializmis mTavari debulebani: ajanyeba, re­
bWoTa afxazeTi. - soxumi, 1949. - 21 ivlisi. - voluciuri mTavroba, socializmis damyare­
#142; ba. programaSi ar iyo naxsenebi arc erovneba,
16. pipinaSvili, k. qarTuli kinomatografiis sia- arc demokratia. krebam e. vawaZis programa
maye: [n. vaCnaZe] // komunisti. - 1949. - 10 aprili. miiRo, romlis ukmayofilo darCa n. Jordania
- #70; da meore krebisTvis sakuTari programa wara­
17. saluqvaZe, g. sabWoTa kinoxelovnebis siamaye: dgina.
nato vaCnaZis SemoqmedebiTi saRamos gamo ba-
TumSi // sabWoTa aWara. - baTumi, 1949. - 28 ag- mis Sesaxeb:
visto. - #170; 1. quTaisi: social-demokratiulma partiam... //
18. jangulaSvili, T. ori leqsi: [nato vaCnaZe da isari. - 1907. - 23 seqtemberi. - #208. - gv. 2.
dabadebis dRes naTqvami] // stalinuri sityva.
- sagarejo, 1949. - 2 ivlisi. - #53; wyaro:
19. Жгенти, Б. Нато Вачнадзе: 25 лет славной
1. brZolis xma. - parizi, 1933. - 16 Tebervali. -
творческой деятельности // Заря Востока. - 1949.
#30.
- 10 апрель. - #69;
20. qavTaraZe, m. nato vaCnaZe - «mogonebani da Sex-
vaxvaxiSvili, Tamar (1894, 4/I – ) – kom­
vedrebi: [«xelovneba»-1950 w. 1950] // mnaTobi.
pozitori, xelovnebis damsaxurebuli moR­
- 1950. - #11. - gv. 138-140;
vawe. dawera piesa `samSoblos~ musika.
21. mWedliZe, i. wigni qarTuli xelovnebis warsu-
lisa da awmyos Sesaxeb: [recenzia] // sabWoTa
gamoqveynebulia:
afxazeTi. - soxumi, 1951. - 23 agvisto.
1. Cveni cvla: [quTaisis Teatris axalgazrda ka-
drebis Sesaxeb] // `quTaisis Teatri~ erTdrou-
wyaro:
li saiubileo gamocema. - 1940. - 1 ivlisi.
1. saxkinmrewvis kadrebis masalebi;
2. Знатные люди Тбилиси. Артистка-орденоносец Н.
mis Sesaxeb:
Г. Вачнадзе // Вечерный Тбилиси. - 1926. - #113;
1. Tamar vaxvaxiSvilma daswera... // Teatri da
3. koleqtivizacia. - 1935. - #13;
cxovreba. - 1920. - #1. - gv. 15;
4. sabWoTa kinematografiis muSakebis dajil­
2. xelovneba // komunisti. - 1922. - 3 maisi. - #96. -
doebis Sesaxeb: [m. Wiaurelis da sxvaTa le­
gv. 4; 20 seqtemberi. - #215. - gv. 3-4;
ninis ordeniT dajildoebis Sesaxeb] // komu­
3. S. dezertirka: [recenzia] // komunisti. - 1926. -
nisti. - 1935. - 14 ianvari. - #13. - gv. 1; Заря
2 noemberi. - #250. - gv. 4;
Востока. - 1935. - 14 ianvari;
5. Заря Востока. - 1941. - 13 марта. - #60; 1946. - 30 4. a.v. `SiSi~ kote marjaniSvilis xelmZRvanelo-
марта. - #66; biT arsebul TeatrSi: [speqtaklis Sesaxeb] //
6. JRenti, b. `daviT aRmaSenebeli~ marjaniSvi­ komunisti. - 1932. - 12 ivnisi. - #136. - gv. 4;
lis saxelobis TeatrSi: [recenzia] // litera­ 5. mayurebeli. `munjebi alaparakdnen~: [k. mar-
tura da xelovneba. - 1946. - 15 marti. - #12. janiSvilis TeatrSi] // komunisti. - 1932. - 18
aprili. - #91. - gv. 4;
vaCnaZe, svimon ( – 1812, II) – erovnuli 6. janeliZe, d. – a) `kolmeurnis qorwineba~ qu-
moRvawe, samSoblos mcveli, erekle II-is Ta­ Taisis saxelmwifo TeatrSi: [recenzia] // ko-
namebrZoli, lekebis RvTis risxvis damcemad munisti. - 1939. - 3 Tebervali. - #27. - gv. 4; b)
cnobili. Rrmad moxucebuli rusebma mokles `otelo~ quTaisis saxelmwifo Teatris sce-
yaraRajis omSi, 1812 wlis TebervalSi. naze: [recenzia] // komunisti. - 1939. - 16 Teber-
vali. - #38. - gv. 4;
wyaro: 7. bora, g. komedia `grafis qvrivi~ [quTaisis
1. salaro codnisa: rusul-qarTuli enci­ TeatrSi]: avtori - sergo kldiaSvili, dadgma
klopediuri leqsikoni = Русско-грузинский - resp. dams. artistis dodo anTaZisa, mxatva-

164
ri - v. comaia, musika - T. vaxvaxiSvilis: [recen- vedrebiseli, daria [darejan kons­
zia] // industriuli quTaisi. - 1940. - 28 maisi. tantines asuli maliaSvili-kaligi­
- #121; nisa] (1874, 6/X – 1925, 30/V) – mwerali, maswa­
8. koxoZe, S. `komble~ [quTaisis saxelmwifo vlebeli, mTargmneli da sazogado moRvawe,
TeatrSi]: piesa g. naxucriSvilis, dadgma s. – qarTlidan. daibada sof. vedrebiss, goris
oyreSiZis, mxatvroba v. comaiasi, musika T. maz., Rarib ojaxSi. mamiT adre daoblebuli,
vaxvaxiSvilisa: [recenzia speqtaklze] // in- gimnaziis mesame klasidanve mowafeebs amza­
dustriuli quTaisi. - 1940. - 20 aprili. - #91; debda da maTgan anaRebi Sromis fasiT dedas
9. Лалиашвили, В. Самшобло: в Кутаисском театре exmareboda. gimnaziis damTavrebisTanave
им. Л. Месхишвили: [Рецензия] // Заря Востока. - maswavleblobas Seudga, imave droidan, gaz.
1942. - #164. `Новое обозрение~-Si beWdavda patar-patara
werilebsa da narkvevebs. qarTvel mweralTa­
wyaro: gan d. vedrebiselma pirvelma dawera rusul
1. В Кутаисском театре им. Месхишвили // Заря enaze pirveli moTxroba qarTuli soflis,
Востока. - 1942. - 30 мая. - #126. qarTveli gaZvaltyavebuli glexis yofa-cxo­
vrebidan – `xiznebi~ (`Хизани~, Jur. `Русское
vaxtang batoniSvili (17.. – 1830) – богатство~, 1898) da misi autaneli mdgomareoba
mwignobari, – samkurnalo wignTa gadmomRebi, ruseTis sazogadoebas daanaxva, ramac sayo­
Svili giorgi XIII-sa, ruseTSi naswavli da ba­ velTao yuradReba miipyro. am droidan, d. ve­
grationis saxeliT cnobili. werda leqseb­ drebiseli TanamSromlobda ruseTis did ga­
sac. 1812 wels, sxva qarTvel batoniSvilebTan mocemebSi (`Русская мысль~, `Русские ведомости~,
erTad, Tavisi surviliT, ruseT-safrangeTis `Жизнь и социализм~, `Сын отечества~, `Наш край~
omSi monawileobda, sadac daiWra kidec. gar­ da sxv.), qarTul gazeTebsa da saymawvilo Jur­
daicvala 1830 wels. nalebSi (`jejili~, `nakaduli~). umTavresad,
Targmna: `karabadini frinvelTa~, `feier­ xalxis gaWirvebuli mdgomareobisa da swa­
verki anu cecxlis mfrqveveli SuSxuna~, `cxe­ vla-ganaTlebis Sesaxeb werda. aRsaniSnavia
nis eqimoba~ (sparsulidan). misi `stiris sofeli~ (`droeba~, 1909, #35).
originaluri moTxrobebis garda, d. vedre­
mis Sesaxeb: biselma rusulad gadaTargmna eg. ninoSvilis
1. papava, akaki (qeiburi). 1801 wlis Semdgom gar- ramdenime moTxroba, maT Soris, `paliastomis
daxvewil batoniSvilTa poezia // mamuli = Ma- tba~, S. aragvispirelis `Cemo Svindav~ da sxv.
muli-La Patria: krebuli mSobliuri istoriisa, misi xelmonawerebia: Ведребисели, d. malieva,
mwerlobisa da kulturisa. - buenos-airesi, Д. Малиева.
1951. - marti. - #1, mamuli-s es pirveli rveu- calke gamocemulia d. vedrebiselis mo­
li mieZRvna saqarTvelos samefos mospobis TxrobaTa krebuli `Нетронутый уголок~ (peter­
150 wlisTavs. - gv. 14-17; burgi, 1903 w., n. gorbunovis winasityvaobiT).
2. papava, Tamar. didi saxeebi patara CarCoebSi: misi Semoqmedeba TanagrZnobiT aRniSnes ru­
darejan dedofali // mamuli = Mamuli-La Patria: seTis cnobilma kritikosebma: n. mixailovs­
krebuli mSobliuri istoriisa, mwerlobisa kim, a. skabiCevskim, qarTvel-yaribma da sxv.
da kulturisa. - buenos-airesi, 1951. - marti. yaribis sityviT, d. vedrebiseli `mTeli
- #1, mamuli-s es pirveli rveuli mieZRvna meoTxedi saukune swerda qarTveli mSro­
saqarTvelos samefos mospobis 150 wlisTavs. meli xalxis cxovrebidan, mTeli meoTxedi
- gv. 21-29; maisi. - #2. - gv. 43-52. - (werili pir- saukune, rac Zali da Rone hqonda, icavda am
veli da meore). xalxis interesebs, Wirsa da lxinSi gverdSi
edga mas Sav-bneli TviTmpyrobelobis dros.
wyaro: d. vedrebiselis moTxrobebSi pirvelad dai­
1. kariWaSvili, daviT. katalogi qarTvelTa naxa ruseTis sazogadoebam qarTveli glexis
Soris wera-kiTxvis gamavrcelebelis sazoga­ Wir-varami. d. vedrebiselma pirvelma axada
doebis wignT-sacavisa / Sedgenili d. kariWaS­ farda am ubeduri glexebis (`xiznebi~) cxo­
vilis mier. – tf.: qarTvelTa Soris wera-kiTx­ vrebas... ramac xeli Seuwyo 1899 wels `xiz­
vis gamavrcelebeli sazogadoebis gamocema, nebis kanonis~ Sedgenas~ (`komunisti~, 1926,
#67, 1905 (a. quTaTelaZis st.). - XXIV, 366 gv.; #7).
2. WiWinaZe, zaqaria. ruseTis mamuliSvilebis d. vedrebiseli gardaicvala mcxeTas,
omi 1812 w., petre bagrationi da selim faSa xangrZlivi avadmyofobis Semdeg, TiTqmis
ximSiaSvili / z. WiWinaZisa. - Tb., 1912 (st. `so­ yvelasagan miviwyebuli. daikrZala mcxeTis
rapani~). - gv.: 7, 24. dedaTa monastris ezoSi.

165
calke gamocemulia: li-maliaSvili-kalginisa: 1874-1925: [mwerlis
1. «Нетронутый уголок»: Груз. рассказы. Т. Semoqmedebis ganxilva] // komunisti. - 1926. - 10
1- / Д.  Ведребисели  (Д.К. Малиева). - Санкт- ianvari. - #7. - gv. 2.
Петербург: М.Д. Орехов, 1903. - VIII, 191 с.; 
2. Нетронутый уголок [Текст]: разсказы из грузинской wyaro:
жизни / Д. Ведребисели. - Тифлис: тип. «Печатное 1. geleiSvili, petre (yaribi). daria vedrebise­
дело» В. Киладзе, 1912. - 191 с.. li-maliaSvili-kalginisa: 1874-1925: [mwerlis
Semoqmedebis ganxilva] // komunisti. - 1926. - 10
gamoqveynebulia: ianvari. - #7. - gv. 2.
1. gaumaZRari: [moTxroba] // nakaduli. - 1908. -
#5. - gv. 31-35; velijanaSvili, vasil stefanis Ze
2. TovlSi: saSobao moTxroba // droeba. - 1908. - (1899 – ) – mxatvar-dekoratori, – daibada as­
25 dekemberi. - #32. - gv. 3-4; pinZis raionis sof. xizabavraSi, daamTavra
3. stiris sofeli // droeba. - 1909. - 15 Teberva- Tbilisis saxelmwifo samxatvro akademia
li. - #35. - gv. 2; (1931). 1931-1933 wlebSi saTeatro mxatvrad
4. mgzavri: (saSobao ambavi) // nakaduli. - 1911. - muSaobda TelavSi, 1933-1935 wlebSi – sax­
#12. - gv. 10-17; kinmrewvSi, 1936-1937 wlebSi – azerbaijanis
5. ocda-oTxi: [moTxroba] // nakaduli. - 1911. - TeatrSi, 1937-1938 wlebSi – xaSurSi, 1938-
#10. - gv. 4-12; 1939 wlebSi – tyibulSi; 1945 wlidan – goris
6. koxtas dRiuri: (uZRvni Cem patara Zmiswuls saxelmwifo TeatrSi mxatvar-damdgmelad.
giorgis). [moTxroba] // nakaduli. - 1912. - #1.
- gv. 5-11; #2. - gv. 6-10; #3. - gv. 4-7. - darTuli mis Sesaxeb:
aqvs rotteris suraTebi; 1. SoTa rusTavelis biusti: [vaso velijanaSvi-
7. saaRdgomo saCuqari: [moTxroba] // nakaduli. - lis namuSevaris fotoreprodeqcia] // komu-
1912. - #10. - gv. 4-10. - darTuli aqvs rotteri- nisti. - 1935. - 30 ivnisi. - #151. - gv. 4.
sa da Smerlingis karikaturebi;
8. saburTalos quCa, #40: (saaRdgomo ambavi) // wyaro:
jejili. - 1912. - #3. - gv. 132-138; 1. saqarTvelos saxelmwifo saTeatro muzeumi.
9. wiTeli: (ambavi) // ganaTleba. - 1912. - #9. - gv.
689-693; venaZe, grigol [grigol iosebis Ze
10. moulodneli saCuqari: [moTxroba] // nakadu- inaSvili] (1896, 25/I – ) – saopero msaxiobi
li. - 1913. - #24. - gv. 5-12; – lirikuli baritoni da sazogado moRvawe,
11. sixaruli: (saSobao moTxroba) // nakaduli. - – sapatio niSnis ordenosani, – daibada q.
1914. - #12. - gv. 4-10; Tbiliss, rkinigzis sayudis muSa-durglis
12. sofios Zroxa: (vuZRvni Sio mRvimels) [mo- ojaxSi, deda – diasaxlisi. aRizarda nivTie­
Txroba] // nakaduli. - 1915. - #11-12. - gv. 5-15; rad gaWirvebul mdgomareobaSi. daamTavra
13. melikos kalaTi: [moTxroba] // nakaduli. - 1916. Tbilisis rkinigzis saswavlebeli (1906),
- #7. - gv. 4-9; saeqsterno 6 klasi (1915), prof. riadnovis
14. werili: [moTxroba] // nakaduli. - 1916. - #1. - studia da Tbilisis konservatoria (1919-
gv. 6-16; 1924).
15. Saqris kvnitebi: (moTxroba) // nakaduli. - 1917. Zmis, sandro inaSvilis, rCeviT, 1914 wels,
- #12. - gv. 6-11; saxalxo saxlTan arsebul gundSi Sevida.
16. cugris dRiuri: [moTxroba] // nakaduli. - 1917. 1919 wels Tbilisis operis scenaze gamovida
- #17-20. - gv. 6-11; al. wuwunavas xelmZRvanelobiT (silvio, op.
17. vaxtangis musika // nakaduli. - 1919. - #8-12. - `jambazebi~). 1928 wels leningradSi iyo xmis
gv. 30-33. dasamuSaveblad.
g. venaZis rolebia: onegini (`evgeni onegi­
mis Sesaxeb: ni~), figaro (`sevilieli dalaqi~), kiazo (`dai­
1. faliaSvili, z. werili redaqciis mimarT: [d. si~), murmani (`abesalom da eTeri~), zaqros
vedrebiselis mier mcdari cnobebis gamoq- mama (`kako yaCaRi~), levan (`qeTo da kote~),
veyneba, Tbilisis saTavadaznauro gimnaziaSi arabi (`Tqmuleba SoTa rusTavelze~), revazi
musikis swavlebaze gaRebuli xarjis Sesaxeb] // (`leila~), goCa (`darejan cbieri~), inkubus
iveria. - 1905. - 30 seqtemberi. - #177. - gv. 4; (`latavra~), oTar-begi (`Ralati~), Jermoni
2. wera-kiTxvis sazogadoebis wignis maRaziaSi... (`traviata~), di-luna (`trubaduri~), tonio
// isari. - 1907. - 1 aprili. - #72. - gv. 1; da silvio (`jambazebi~), valentini (`fausti~),
3. geleiSvili, petre (yaribi). daria vedrebise­ never (`hugenotebi~) da sxv.

166
g. venaZis sasceno xelovnebas mravali re­ (aq warmodgenilia baxusis cxovrebis cikli),
cenzia aqvs miZRvnili. nakisr rolTa umetes­ saqarTvelos muzeumis zoologiuri ganyo­
obas didi ostatobiT asrulebs. `g. venaZe wa­ fileba da sxv. mis mier daxatuli erT-erTi
ruSlel STabeWdilebas stovebs msmenelebSi plakati mxcovan mxatvars, gigo gabaSvils,
Tavisi dinji, maRal-kulturuli, musikalu­ ise moewona, rom i. vefxvaZes xeli Seuwyo da
ri da gamomsaxveli SesrulebiT~ (`komunis­ Tbilisis samxatvro akademia daamTavrebina
ti~, 1940, #248, opera `kako yaCaRi~, zaqros (1924-1927).
mama). i. vefxvaZem mxatvroba daiwyo sayofacxo­
igi momxre iyo realisturi xelovnebis, vrebo suraTebis, portretebisa da plakate­
romelic gamoxatavs Cvens socialistur epo­ bis xatviT, Semdeg istoriul-revoluciuri
qas. misi azriT, sasceno Semoqmedebis mTavari suraTebis Seqmnas Seudga.
RerZia msaxiobi, xolo reJisori – aucilebe­ `qarTul sabWoTa samxatvro xelovnebaSi
li organizatori. daimkvidra istoriul-revoluciuri Janris
samsaxiobo xelovnebasTan erTad, g. SesaniSnavi realisti ostatis saxeli~. 1921
venaZe mudam sazogadoebriv saqmianobaSi wels Sevida kp (b). gamofenebSi monawileobda
iyo Cabmuli: Seucvleli Tavmjdomare iyo 1924 wlidan.
adgilkomis saSefo komisiis, agreTve, 4 mis yalams ekuTvnis: `Tamar mefis por­
wlis ganmavlobaSi – Tbilisis sabWos de­ treti~, `v. mesxiSvili – pamfleti~ (mesafla­
putati. veebTan dialogi), [romelic siRaribis gamo
xelovnebis dargSi nayofieri muSaobisa­ valSi auweres da sajaro vaWrobiT gauyides],
Tvis sakavSiro mTavrobisagan dajildovebu­ `mziTevis gadatana Zvel TbilisSi~, `Tbili­
li iyo sapatio niSnis ordeniT, xolo sazoga­ sis depos muSebis revoluciuri gamosvla
doebrivi muyaiTi SromisTvis – saqarTvelos amxanag stalinis xelmZRvanelobiT~, `amxanag
xelovnebis muSakTa kavSirisgan – friadosnis stalinis gamosvla liberalebis winaaRmdeg
niSniT. 1905 w.~, `amx. a. wulukiZis dasaflaveba~, `amx.
l. p. berias moxseneba Tbilisis partaqtivze
mis Sesaxeb: 1935 w.~, `sapirvelmaiso demonstracia 1901
1. qarTuli saopero studia: grigori venaZe (sa- w.~ da sxva mravali gafantulia muzeumebSi –
liriko baritoni) [foto] // Teatri da cxovre- imelSi, revoluciis saxelmwifo galereaSi
ba. - 1920. - #6. - gv. 8. da sxv.
1939 wels mieniWa xelovnebis damsaxu­
wyaro: rebuli moRvawis wodeba. dajildoebulia
1. avtobiografia (`qarTuli scenis albomis~ II Sromis wiTeli droSis ordeniT. 1948 wlis 13
wignis masalebidan); marts saqarTvelos mxatvarTa klubSi gaimar­
2. g. venaZe: [foto] // Teatri da cxovreba. - 1924. - Ta i. vefxvaZis dabadebidan 60 wlisTavis da
#13. - garekani; samxatvro moRvaweobis 25 wlis Sesrulebis
3. xuWua, p. opera `kako yaCaRi~ [kompozitor a. iubile. am dRisaTvis gamovida misi suraTebis
andriaSvilisa]: Tbilisis z. faliaSvilis saxe­ katalogi, mxatvris mokle biografiiTurT,
lobis operisa da baletis leninis ordenosa­ k. WankvetaZis mier Sedgenili. gaimarTa misi
ni Teatris axali dadgma: [recenzia] // komunis­ naxatebis gamofena (gamoifina 53 naxati), m.
ti. - 1940. - 24 oqtomberi. - #248. kvasxvaZis moxsenebiT: `i. a. vefxvaZis cxovre­
ba da Semoqmedeba~.
vefxvaZe, ivane aleqsis Ze (1888, 25/I
– ) – mxatvari, – portretisti, Janristi da mis Sesaxeb:
plakatisti, axal qarTul saxviT xelovnebaSi 1. lomTaZe, d. Tvalwarmtac peizaJebSi: saqar-
istoriul-revoluciuri Janris ferweris da­ Tvelos mxatvrebis axal nawarmoebTa gamofe-
mamkvidrebeli, – xelovnebis damsaxurebuli nis gamo // komunisti. - 1937. - 6 ianvari. - #5.
moRvawe, ordenosani, – daibada q. TbilisSi, - gv. 2;
Raribi xelosnis ojaxSi. swavlobda mTawmin­ 2. kvasxvaZe, S. – a) didi istoriuli Temis mxatva-
dis (papitaSvilis) pirveldawyebiT skolaSi. ri: [60 weli vefxvaZis dabadebidan] // komunis-
xatviT gatacebulma, Tbilisis TviTnaswavl ti. - 1948. - 14 marti. - #53. - gv. 3; b) ivane vefx­
mxatvrebTan (g. zaziaSvilTan, k. grigorian­ vaZe: [dabadebidan 60 wlis Sesrulebis gamo] //
Tan da sxv.) erTad, daiwyo damoukidebeli literatura da xelovneba. - 1948. - #8;
samxatvro muSaoba. 1905-1906 wlebSi moxata 3. Урушадзе, И. Глубоко идейное произведение: [И.
`gurkoviCis bina~ (nekrasovis quCaze), `Silo­ Вепхвадзе - «Народная стройка»] // Заря Востока.
vis bina~ (maxaraZis quCaze), `ganjis sastumro~ - 1951. - 6 февраля.

167
wyaro: eqimTa III, IV, V da VI yrilobebis mdivnad. saqar­
1. sabWoTa saqarTvelos mxatvrebi: ferwera, qan­ Tvelos saeqimo sazogadoebis qirurgiulma
dakeba, grafika, dekoratiuli mxatvroba / win­ seqciam da jansaxkomma delegatad miavlines
asityv. avt.: leo esakia; Semdgen.: g. gabunia, n. sruliad sakavSiro dastaqarTa XXII, XXIII da
gudiaSvili, S. kvasxvaZe, ar. jinWaraZe; saqar­ XXIV yrilobebsa da amierkavkasiis dastaqar­
Tvelos sabWoTa mxatvrebis kavSiri; sakavS. Ta II yrilobaze. sruliad sakavSiro uzenaesi
samxatvro fondis saqarTv. gany-ba. - Tb., 1941. sabWos arCevnebis dros, arCeuli iyo stali­
- gv. 33-34. nis raionis saubno saarCevno komisiis wevrad,
xolo saqarTvelos umaRlesi sabWos arCevne­
vefxvaZe, konstantine farnaozis bis dros – saubno saarCevno komisiis Tavmj­
Ze (1898, 25/III – ) – dastaqari, – profesori, domaris moadgiled.
medicinis mecnierebaTa doqtori, eqimTa
kvalifikaciis amaRlebis qirurgiuli kaTe­ calke gamocemulia:
dris gamge, mecnieri mkvlevari da sazogado 1. zogadi qirurgia: mokle saxelmZRvanelo
moRvawe, – imereTidan. daibada sof. zvareSi, studentebisaTvis / prof. gr. muxaZis redaq­
orjonikiZis r. 1917 wels warCinebiT daamTa­ torobiT da winasityvaobiT. - tf.: saxelgamis
vra quTaisis gimnazia da, imave wels, moskovis sasw. pedag. seqtoris ga-ma, 1933 (1-li st.). -
universitetis saeqimo fakultetze Sevida. [X], 226 gv.: sur.; [me-2 Sesw. da Sevs. ga-ma]. - Tb.:
1919 wels Tbilisis saxelmwifo universi­ saqbiomedgami. saq. kp(b)ck gam-ba, 1937 (zaria
tetSi gadmovida imave fakultetze, rac war­ vostokas st). - XI, 296 gv.: il.; 24sm. - danarTi:
CinebiTve daamTavra 1924 wels. 1925 wlidan saganTa saZiebeli (gv. 283-296). - bibliogra­
muSaobda hospitalur-qirurgiul klinikaSi fia: literatura yoveli Tavis bolos; gamo­
ordinatorad, 1930 wels – iqve, asistentad, cema me-3, Sesw. da Sevsebuli. - Tb.: saqmedgami,
1934-1937 wlebSi – ufrosi asistentis mova­ 1940. - VIII, 314 gv.: il.; 23sm.. - danarTi: saganTa
leobis aRmsruleblad; 1934 wels samedicino saZiebeli gv. 303-14. - bibliogr. yoveli Tavis
institutma miavlina leningradis onkolo­ bolos; me-4 Sesw. da Sevs. gamoc.. - Tb.: saqmed­
giur institutSi erTi wliT, sadac mecniere­ gami, 1942 (zaria vostokas st.). - 283 gv.: sur.;
bis damsaxurebuli moRvawis, prof. n. petro­ me-5 Sesw. da Sevs. gamoc. / gr. muxaZis red.. - Tb.:
vis, xelmZRvanelobiT daamuSava sadoqtoro saqmedgami, 1946 (zaria vostokas st.). - VIII, 384
sadisertacio naSromi. 1936 wlis noemberSi gv.: il.; 27sm. - avt. saZiebeli, gv. 381-84. - Tav­
daicva sakandidato disertacia: `sarZeve furclis me-2 gv. saTauri rus. en.. - bibliogr.:
jirkvlis kibo da misi mkurnaloba~, risTvi­ lit-ra teqstSi;
sac mieniWa medicinis mecnierebaTa kandida­ 2. lulovani Zvlebis osteogenuri sarkomebi. -
tis xarisxi. 1937 wlis aprilSi, sanimuSo le­ tf.: saxmedgami, 1936. - 132 gv.; 23sm.. - zesaT.:
qciis wakiTxvis Semdeg, mieniWa hospitaluri leningradis sax. onkol. in-ti. - par. Tavfurc.
qirurgiuli klinikis docentoba, imave wlis rus. da ing. en.. - bibl. gv. 124-132;
maisSi daicva sadoqtoro disertacia `lu­ 3. sqema qirurgiul avadmyofTa klinikuri Seswa­
lovani Zvlebis osteogenuri sarkomebi~, ris­ vlisaTvis. - Tb.: saqmedgamis gamomcemloba da
Tvisac mieniWa medicinis mecnierebaTa doq­ stamba, 1939. - 64 gv.; 22sm. - danarTi: damateba
toris xarisxi. - avadmyofobis istoria; individualuri bara­
1929 wlis zafxulSi xelmZRvanelobda Ti CiyvianebisaTvis (gv. 59-64);
jansaxkomis samecniero eqspedicias tyibu­ 4. ra aris kibo da rogor vebrZoloT mas. - Tb.:
lis, WiaTurisa da rionhesis muSaTa travma­ saqmedgami, 1945 (saqmedgamis st.). - 20 gv.;
tizmis Sesaswavlad. 1929-1930 wlebSi jan­ 5. kibo da masTan brZola. - Tb.: saqmedgami, 1948
saxkomma daniSna Jur. `sabWoTa medicinis~ (saqmedgamis st.). - 16 gv.; 20sm.. - (sanitaruli
redaqciis mdivnad. ganaTlebis biblioTeka; #8);
saeqimo-samecniero muSaobasTan erTad, 6. kibo: Tanamedrove moZRvreba kibos warmoSo-
mxurvale monawileobas iRebda sazogadoe­ bis, naadrevi diagnostikisa da mkurnalobis
briv saqmianobaSi: 1927-1930 wlebSi arCeuli Sesaxeb / ssrk jandacvis saministro. eqimTa
iyo qirurgiuli klinikebis konferenciis daxelovnebis in-ti. - Tb.: saqmedgami, 1948 (saq.
mdivnad, 1934 wels – samedicino institutis ssr poligr. da gamomc. saqm. sammarTv. st. #1).
mecnier-muSakTa seqciis adgilobrivi biu­ - 104 gv.; 19sm.. - bibliografia: `ZiriTadi li-
ros wevrad, 1936 wels – saqarTvelos saeqi­ teraturuli wyaroebi~, gv. 99-102;
mo sazogadoebis biuros wevrad, 1937-1938 7. avTvisebiani simsivneebi: mokle saxelmZRvane-
wlebSi – saqarTvelos saeqimo sazogadoebis lo eqimTa da studentebisaTvis. - Tb.: saqmed-
qirurgiuli seqciis p/m mdivnad, saqarTvelos gami, 1952 (saqmedgamis st.). - 238 gv.: il.;

168
8. zogadi qirurgia: eqimTa da studentTaTvis. medicina. - 1940. - #12. - gv. 28-42. - rezume ru­
- me-6 gadamuS. ga-ma. - Tb.: saqmedgami, 1952 (saq- sul enaze;
medgamis st.). - 414 gv.: il.; 24sm. - danarTi: sag- 18. qirurgiuli daavadebani // saojaxo samkurna-
nobrivi saZiebeli, gv. 395-408; lo cnobari. - 1950. - gv. 411-439;
9. masalebi qarTuli samedicino literaturis 19. siaxleni avTvisebian simsivneTa mkurnaloba-
bibliografiisaTvis / k. vefxvaZe. - [Tb., w.a.]. - Si: [~radium-zarbazaniT~ mkurnalobis Sesaxeb]
24 gv.; 23sm.. - calke amonabeWdi: `Tanamedrove // komunisti. - 1951. - 25 noemberi.
medicina~, Sromebi, 1924-1934 w.
wyaro:
gamoqveynebulia: 1. avtobiografia;
1. Sard-buStis Tiaqrebisa da TiaqarTkveTis 2. zemoTxsenebuli naSromebi.
dros Sard-buStis dazianebis sakiTxisaTvis //
Tanamedrove medicina. - 1928. - #5-12; veSapeli [veSapiZe], grigol giorgis
2. kuWis wylulis klinika da Terapia // komunis- Ze (1892 – 1926, 10/VI) – publicisti, Jurna­
ti. - 1929. - 27 ianvari. - #21. - gv. 5; listi da politikuri moRvawe, – nacionalis­
3. samrewvelo travmatizmi da brZola masTan // turi partiis yofili beladi. daibada sof.
komunisti. - 1929. - 15 agvisto. - #186. - gv. 3; sairxes, Sorapnis maz., Raribi glexis ojaxSi,
4. saqarTvelos eqimTa me-5 kongresi baTumSi: 1892 wels (zogi cnobiT – SecdomiT, 1891).
kolitebis etiologia, klinika da Terapia // daamTavra quTaisis gimnazia vercxlis med­
komunisti. - 1929. - 27 ianvari. - #21. - gv. 5; 29 liT (1910), moskovis saxelmwifo universi­
ianvari. - #22. - gv. 3; 30 ianvari. - #23. - gv. 3; 1 tetis istoriul-filologiuri fakulteti
Tebervali. - #25. - gv. 3; (kavkasiis saxazino stipendiiT) da, 1916 wels,
5. travmatizmi WiaTurisa da tyibulis samTa­ iuridiul fakultetze Sevida. studentTa
madno mrewvelobaSi // sabWoTa medicina. - 1930. moZraobaSi monawileobisaTvis universite­
- #5; tidan erTi wliT daTxovnili iyo.
6. gulis Wrilobis operaciuli mkurnalobis samwerlo asparezze gamovida gimnaziaSi
sakiTxisaTvis // Tanamedrove medicina. - 1934. swavlis drosve. TanamSromlobda qarTul da
- #1-2; rusul Jurnal-gazeTebSi. studentobisas –
7. saqarTvelos eqimTa me-6 samecniero kongresi moskovis gazeTebSi (`Русские ведомости~ da sxv.).
// komunisti. - 1934. - 4 ivnisi. - #128. - gv. 3; amave dros, muSaobda qarTvel studentTa sa­
8. saqarTvelos eqimTa me-6 yriloba // komunisti. TvistomoSi gamgeobis wevrad, moskovis qar­
- 1934. - 8-10 ivnisi. - #131-133. - gv. 3; Tveli koloniis sakulturo-samecniero sa­
9. leningradis saqalaqo da saolqo konferen­ zogadoebis gamocemebis saqmeTa mmarTvelad
cia mwvave apendicitis Sesaxeb // sabWoTa medi­ da sxv. 1916 wlidan umaxlobeles monawileo­
cina. - 1935. - #2; bas iRebda gaz. `saqarTveloSi~. revoluciis
10. masalebi qarTuli samedicino literaturis dawyebisTanave samSobloSi dabrunda. 1917
bibliografiisaTvis // Tanamedrove medicina. wlis aprilidan 1918 wlamde gaz. `saqarTve­
- 1935. - #1, 2 [damateba]; los~ redaqtorobda. misive redaqtorobiT ga­
11. brZola kibos winaaRmdeg // komunisti. - 1936. - modioda gaz. `klde~, Semdeg – `nacionalisti~.
marti. - #62. - gv. 3; politikur sarbielze aqtiuri muSaoba
12. sarZeve jirkvlis kibo da misi mkurnaloba // daiwyo revoluciis dawyebisas. erovnul-de­
sabWoTa medicina. - 1937. - #2; mokratiuli partiis damfuZnebelma konfe­
13. К вопросу о костеобразовании в остеогенных renciam partiis mTavar komitetSi airCia,
саркомах трубчатых костей // Вопросы онкологии. imave dros, partiis siiT, Tbilisis saqala­
- 1937. - #2; qo sabWos xmosani gaxda, airCies amierkavka­
14. kibo da mis winaaRmdeg brZolis organizacia // siis seimis wevrad, saqarTvelos interpar­
sabWoTa medicina. - 1938. - #11; tiuli sabWos Sedgenisas – sabWos wevrad,
15. onkologiuri saavadmyofo TbilisSi [da misi mis aRmasrulebel komitetSi, saqarTvelos
mniSvneloba] // komunisti. - 1939. - 21 maisi. - erovnul yrilobaze (noemberi, 1917) yrilo­
#114. - gv. 4; bis prezidiumSi, pirveli sesiis erovnul
16. prof. g. m. muxaZe: (saeqimo, samecniero-peda- sabWoSi – aRmasrulebeli komitetis wevrad
gogiuri da sazogadoebrivi moRvaweobis 30 da sabWos Tavmjdomaris amxanagad (saqarTve­
wlis Sesrulebis Sesaxeb] // sabWoTa medicina. los mTavrobis Sedgenamde). 1918 wlis Te­
- 1939. - aprili-maisi. - #4-5. - gv. 92-94; bervalSi monawileobda trapizonis sazavo
17. kuWisa da Tormetgoja nawlavis qronikuli delegaciaSi, rogorc amierkavkasiis seimis
wylulis qirurgiuli mkurnaloba // sabWoTa sazavo delegaciis erovnuli samdivnos we­

169
vri. konferenciis mowvevis Semdeg, rogorc da niWieri mokamaTe, enagesliani, brZola­
erovnuli sabWos warmomadgeneli, ramdenime Si ulmobeli, politikuri mrwamsis ZiebaSi
xani osmaleTSi darCa enver faSasTan mosala­ – daudgromeli. pirvel xanad, social-de­
parakeblad. erovnuli sabWos parlamentad mokrati iyo, Semdeg – social-federalis­
gamocxadebis Semdeg, iyo erovnul-demokra­ ti, erovnuli demokrati, damoukidebeli
tiuli fraqciis Tavmjdomaris amxanagad; erovnul-demokrati, nacionalisti; erTxa­
1918 wlis enkenisTvidan, erovnul-demokra­ nad, TiTqmis 10 weli, - ruseTis Seurigebeli
tiuli partiis gayofis Semdeg – damoukide­ mteri, bolos – sabWoTa (ruseTis) orientaci­
beli erovnul-demokratiuli fraqciis Tavm­ is damcveli.
jdomared. saqarTvelos gasabWoebis Semdeg moklul iqna avTandil merabaSvilis
sazRvargareT gadaixvewa, moiara italia, mier, parizSi, 1926 wlis ivnisis 10, politi­
safrangeTi, inglisi da germania, Seiswavla kur niadagze. 1928 wlis maisis 6, misi neSti sa­
franguli, inglisuri da germanuli enebi, qarTveloSi Camoasvenes da didubis panTeon­
ris wyalobiTac, uSualod gaecno ucxoeTis Si dakrZales.
saxelmwifoebriv yofa-cxovrebas da politi­ gr. veSapelis nawerTa didi umetesoba
kur moRvaweTa azrovneba-saqmianobas. Jurnal-gazeTebSia gabneuli.
1921-1924 wlebSi, saqarTvelos gadax­
vewil mTavrobasTan (n. JordaniasTan) SeTanx­ calke gamocemulia:
mebiT, sabWoTa xelisuflebis winaaRmdeg mu­ 1. Турецкая Грузия: Лазистан, Трапезунд и Чорох.
Saobda. 1924 wels, saqarTveloSi bolSevikebis край: С 10 рис. и 1 карт. / Г. Вешапели. - Москва:
sawinaaRmdego ajanyebis damarcxebis Semdeg, скл. изд.: «О-во грузин», 1916. - 52 с., 1 л. карт.:
saqarTvelos gadaxvewil mTavrobasTan kav­ ил.; 26. - (Труды Грузинского общества науки,
Siri gawyvita, komunistebs miemxro da amave искусства и литературы; Вып. 2);
wlis noemberSi gamosca kvireuli gaz. `axali 2. Единство Грузии и русский протекторат: Рус.-груз.
saqarTvelo~, romelic amxelda damoukidebe­ трактат 1783 г. и соз. договор Карталино-Кахетии,
li saqarTvelos mTavrobis (menSevikTa) Sec­
Имеретии, Мингрелии и Гурии / Г.  Вешапели. -
domebs da gaxiznul qarTvelebs mouwodebda
Москва: скл. изд. «О-во грузин в Москве», 1917.
komunistur xelisuflebasTan SeTanxmebisken
- 34 с.; 23. - (Труды Грузинского общества науки,
samSoblos sakeTildReod samuSaod. mas swam­
искусства и литературы; Вып. 4);
da, rom `menSevikur respublikas veRaravin
3. nacional-demokratiuli partia. - Tf., 1918. –
aRadgens~. arc Zveli `ruseTis nacionaluri
16 gv.;
miznebis~ swamda. mas sjeroda, `rom sabWoTa
4. saqarTvelo da ruseTi: ruseTisa da saqarTve­
kavSiris idea da forma aris idea evropa-azia­
los traqtati 1783 wlisa da qarTl-kaxeTisa,
Si axali msoflio `SeerTebuli Statebis~ Se­
imereTisa, guriisa da samegrelos sakavSiro
qmnisa... am axali evropa-aziis kontinentalur
xelSekruloba 1790 wlisa: saqarTvelos isto­
blokSi adre Tu gvian sxva erebs da saxelmwi­
riuli ruqiT / grigol veSapeli. - Tb., 1918. - 52
foebsac vixilavT, rogorc yofili ruseTis
gv.: ruka; 23sm.. - damatebani: gv. 25-51;
imperiidan, ise mis gared, rogorc slavianurs,
5. sityvebi naTqvami parlamentSi [erovnul sa­
ise ara slavianurs. da swored aseT `SeerTe­
bWoSi] / grigol veSapeli. - Tf., 1919 (qarTvel­
bul StatebSi~ Tanaswori federatoba ukeTes
Ta amxanagobis st.). - 31 gv.;
garantiaT migvaCnia Cveni damoukideblobis
6. programa saqarTvelos nacionaluri (erovnu-
perspektivebisaTvis, vidre xalxTa ligis man­
li) partiisa / [winasityv. grigol veSapeli].
datebi da rezoluciebi. amitom gvinda Cven
gadaviyvanoT axal relsebze qarTuli inte­ - Tf.: gamocema mTavari komitetisa, 1920. - 15
ligenciis azrovnebisa da energiis matarebe­ gv.;
li. droa, emigraciam intervenciis zRaprebs 7. axali saqarTvelo: werilebis krebuli. 1924-
erTxel da samudamoT Tavi daanebos da xeli 1926 / [winasityvaobis avt.: g. forumovi]. - tf.:
mokidos arsebuli saqarTvelos ekonomiur, saxelgami, 1928 (poligraftr. 1-li st.). - XX,
kulturul da politikur gamagrebas arse­ [2], 306 gv..
buli sabWoTa mTavrobis da misi partiis xel­
mZRvanelobiT~ (berlinSi gamocemuli gazeTi gamoqveynebulia:
`axali saqarTvelo~, 1925, 12 ianvari, #2). igi 1. arCil jorjaZis filosofiuri Sexedulebani
qarTvel emigrantebs saqarTveloSi dabrune­ // cxovreba da mecniereba. - quTaisi, 1914. - #1.
bisken mouwodebda. - gv. 37-64. - sqolioSi: moxseneba, wakiTxuli 21
cnobili iyo, rogorc momzadebuli, din­ marts 1914 w. moskovSi universitetTan arse­
ji, gonieri, saqmiani, Wkuamaxvili, oratori bul `i. WavWavaZis kulturul wre~-Si;

170
2. bibliografia: А. Н. Джаваховъ. Антропогия 11. Atom. barikadebis iqiTa mxareze // axali kvali.
Грузии. Т. II. Грузины Имеретии, Гурии и Рачи. - 1921. - #2. - gv. 4-6;
Москва 1914: [recenzia] // cxovreba da mecnie- 12. axali sio qarTul emigraciaSi: baton veSape-
reba. - quTaisi, 1914. - #1. - gv. 4-5; lis gancxadebis gamo: [mowinave statia] // ko-
3. ajanyebis Semdeg // komunisti. - 1924. - 30 noem- munisti. - 1924. - 21 oqtomberi. - #241. - gv. 1;
beri. - #274. - gv. 2-5. - gadmobeWdilia gazeT 13. n. `axali saqarTvelo~: [gazeT `axali saqarTve-
`axali saqarTvelos~ #1-dan; los~ gamosvla parizSi da am gazeTSi dabeWdi-
4. gr. veSapelis gancxadeba: [saqarTvelos emi- li gr. veSapelis werilis kritika] // komunis-
graciul menSevikur mTavrobasTan kavSiris ti. - 1924. - 30 noemberi. - #274. - gv. 1;
gawyvetis Sesaxeb] // komunisti. - 1924. - 21 oq- 14. paritetuli kontr-revoluciis muSaoba: [an-
tomberi. - #241. - gv. 2; tisabWoTa partiebis gaerTianebis Sesaxeb sa-
5. `axali saqarTvelo~: [parizSi gamomavali qar- bWoTa xelisuflebis winaaRmdeg]: [antisabWo-
Tuli gazeTis (#3) qronikebi] // komunisti. - Ta centris Seqmnis da saqmianobis Sesaxeb] //
1925. - 11 marti. - #57. - gv. 4; komunisti. - 1925. - 7 ivlisi. - #153. - gv. 2;
6. `axali saqarTvelo~: [parizSi gamomavali qar- 15. giorgi veSapelis mokvlis garSemo: [werilebi
Tuli gazeTis (#4) qronikebi] // komunisti. - gazeT `axali saqarTvelodan~] // komunisti. -
1925. - 28 aprili. - #95. - gv. 2; 1926. - 24 ivlisi. - #167. - gv. 2;
7. paritetuli procesis Semdeg: [werili gadmo- 16. kaxiani, m. qarTuli emigraciis daSla // komu-
beWdilia gazeTidan `axali saqarTvelo~] // ko- nisti. - 1926. - 13 ivlisi. - #158. - gv. 2; 1926. - 15
munisti. - 1925. - 20 seqtemberi. - #216. - gv. 4; ivlisi. - #160. - gv. 2; 1926. - 17 ivlisi. - #162.
8. pasuxad `brZolas~, noe ramiSvils : [grigol - gv. 2;
veSapelis pasuxi `brZolis~ me-4 nomerSi mo- 17. ra xdeba qarTul emigraciaSi // komunisti. -
Tavsebul werilze mis saqmianobasTan dakavSi- 1926. - 16 ivnisi. - #135. - gv. 1; 18 ivnisi. - #137.
rebiT] // axali komunisti. - 1925. - 28 noemberi. - gv. 2; 29 ivnisi. - #146. - gv. 2;
- #274. - gv. 2; 18. rogor mohkles grigol veSapeli: [werilebi] //
9. Jordanias politika // komunisti. - 1925. - 16 komunisti. - 1926. - 23 ivnisi. - #141. - gv. 2;
dekemberi. - #289. - gv. 2; 19. qarTul emigraciis banakidan // komunisti. -
10. sabWoTa saqarTvelo grigol veSapelis nawar- 1926. - 13 ivnisi. - #133. - gv. 2;
moebebidan // komunisti. - 1926. - 25 ivnisi. - 20. veSapelis mokvlis gasamarTleba: [parizi] //
#143. - gv. 3. komunisti. - 1927. - 10 ivlisi. - #135. - gv. 2;
21. grigol veSapelis neStis dakrZalva // komu-
mis Sesaxeb: nisti. - 1928. - 8 maisi. - #104. - gv. 5;
1. Русская Иллюстрация #6 // Teatri da cxovre- 22. grigol veSapelis neStis Camosveneba: [baTum-
ba. - 1915. - #18. - gv. 16; Si] // komunisti. - 1928. - 29 aprili. - #99. - gv. 5;
2. kalandaZe, nestor (eSmaki). patara feletoni // 23. grigol veSapelis neStis Camosveneba: [pari-
eSmakis maTraxi. - 1916. - #11. - gv. 6-7; zidan baTumSi, samSabaTs 1 maiss] // komunisti.
3. mTliani saqarTvelo erovnuli sabWos prezi- - 1928. - 4 maisi. - #101. - gv. 3;
diumi: grigol veSapeli Tavmjdomaris amxana- 24. ruxaZe, a. veragulad mokluli // komunisti. -
gi - nacional-demokrati [foto] // Teatri da 1928. - 6 maisi. - #103. - gv. 4;
cxovreba. - 1917. - #45. - gv. 8; 25. firumovi, s. nacionaluri romantizmidan sa-
4. grigol veSapeli: publicisti, gazeTis reda- bWoTa xelisuflebisaken: [grigol veSapelis
qtori. [foto] // Teatri da cxovreba. - 1919. - xsovnas] // komunisti. - 1928. - 6 maisi. - #103.
#5. - gv. 3; - gv. 4;
5. saqarTvelos parlamentis Semadgenloba // sa- 26. Wani. grigol veSapeli: [nekrologi] // komunis-
xalxo kalendari. - 1919. - gv. 107-109. ti. - 1928. - 6 maisi. - #103. - gv. 4.
6. baTomis gadmocema: (saq. dep. saag.) // mxedari. -
1920. - #6. - gv. 1; wyaro:
7. grigol veSapeli - eqvTime TayaiSvili: [SarJi] 1. Отчеты  Общества  грузин  в  Москве  1907-1916.
// Teatri da cxovreba. - 1920. - #9. - gv. 8; - Москва, 1916. - Стр. 10;
8. grigol veSapeli: [SarJi] // Teatri da cxovre- 2. droSa. - 1924. - #23. - gv. 91;
ba. - 1920. - #5. - gv. 16; 3. muSa. - 1924. - 21 oqtomberi. - #576; 23 oqtom­
9. saqarTvelos xalxo! // eroba. - 1920. - #13-14. - beri. - #578; 9 dekemberi. - #616;
gv. 8-12; 4. qarTul emigraciis banakidan // komunisti. -
10. Rirseuli pasuxi: [karikatura veSapelze] // eS- 1926. - 13 ivnisi. - #133. - gv. 2;
makis maTraxi. - 1920. - #43. - gv. 16; 5. gr. veSapelis xsovnas // axali gza. - 1928. - #68.

171
vigorbini, nikoloz [kola] _ revolu­ (1936), v. doliZis `qeTo da kote~ (1948 w. - Tbi­
cioneri, rkinigzeli muSa, 1906 wlis revo­ lisi, 1950 w. - moskovi), S. azmaifaraSvilis
luciis erTi aqtiuri monawileTagani, naZa­ `xevisberi goCa~ (1951); qarTuli baletebi: a.
ladevis mcxovrebi. revoluciis erTgulive balanCivaZis `mTebis guli~ (1936 - Tbilisi,
monawile muSaki iyo meuRle misi – marTa. 1905 1938 - leningradi); agreTve: donicetis `don
wels, k. vigorbinis saxlSi imarTeboda arale­ paskuale~ (1932), verdis `otelo~ (1934), Cai­
galuri partiuli sxdomebi da warmoebda ga­ kovskis `gedebis tba~ (1934), adanis `Jizeli~
cxovelebuli revoluciuri muSaoba. (1948), kreinis `laurensia~ (1948), minkusis
reaqciis dros, mis saxlSi is. ramiSvilis­ `don kixoti~ (1943), Sopenis `Sopeniana~ (1942),
Tvis mefis nacvlis mier micemuli 500 Tofis hertelis `amao sifrTxile~ (1945) da sxv.
nawili [inaxeboda] [...] da 1905 wlis miwუruls 1941 wels, leningradis saopero Teatris
[...] saidumlod miRebuli kazakuri Tofebis scenaze, gaaforma verdis operis `falsta­
ramdenime yuTi, nabdebSi Sexveuli. meuRle fis~ dadgma.
misi, marTa, iyo revolucionerTa mebrZoli
Stabis iaraRis sawyobis gamge. Tofebisagan mis Sesaxeb:
vaznebs mebrZolT igi urigebda. 1905 wlis 1. buaCiZe, S. `evgeni onegini~ saxelmwifo operis
dekembris 9, roca kazakebma naZaladevs alya TeatrSi // komunisti. - 1933. - 20 dekemberi. -
Semoartyes da 9 razmeli mokles veragulad, #291. - gv. 4;
k. vigorbinma, Tavis meuRlesTan erTad, di­ 2. CavleiSvili, al. mozard mayurebelTa Tea-
laadrian SeniSna, rom mis saxlsac kazakebisa tri: [speqtakli `6 milioni avtori~] // komunis-
da jariskacebis alya hqonda Semortymuli. ti. - 1933. - 10 dekemberi. - #283. - gv. 4;
imave wuTs saxlSi Sebrundnen, Svilebi miixma­ 3. RviniaSvili, a. zRapari mozard mayurebelTa
res da mTeli iaraRi miwaSi Cafles, nagavi mia­ Teatris scenaze: andersenis zRaprebis monta-
yares da amgvarad damales. mcire xnis Semdeg, Ji: [recenzia] // komunisturi ganaTleba. - 1935.
kazakebma oTaxebis gaCxrekac daiwyes, magram - #14. - gv. 4;
uSedegod. veRaraferi ipovnes, radgan Cxreka 4. `amao sifTxile~: dadgma el. dmitraSis, mxa-
male Sewyvites. meore dRes, marTam yvela To­ tvari s. virsalaZe, diriJori v. faliaSvili,
fi, nabadSi gaxveuli, st. farqosaZisa da zaq. musika gertelis: [recenzia] // komunisti. -
CodriSvilis xeliT, sxva binaze gadaazidvi­ 1945. - 7 ivlisi. - #133;
na, xolo asafeTqebeli manqana ezoSi, miwaSi 5. kaSmaZe, S. `gedis tba~ Tbilisis operisa da ba-
Camarxa. ramdenime xnis Semdeg kvlav aaforia­ letis Teatris axali speqtakli: [musika p. Cai-
qes k. vigorbinis kar-midamo da ezo. aq ipoves kovskisa, dadgma vaxtang Wabukianis, mxatvari
vaznebi, proklamaciebi, komitetis beWdebi s. virsalaZe. recenzia] // komunisti. - 1945. - 2
da xiStebi, ris gamoc k. vigorbini Seipyres da marti. - #43;
cimbirs gadaasaxles, magram iqidan gamoipara 6. kukulaZe, k. Teatralur - dekoraciuli xe-
da isev revoluciuri muSaoba ganagrZo. lovnebis ostatebi: [s. virsalaZe da s. qobu-
laZe] // literatura da xelovneba. - 1947. - 31
gamoqveynebulia: ivnisi. - #21.
1. Пережитое: Рассказ старого рабочего [о
революционном движении тифлисских рабочих в wyaro:
1898-1905 гг.] // Заря Востока. - 1940. - 3 декабря. 1. komunisti. - 1931. - 8 aprili. - #8;
- #280. 2. Городинский, В. // Правда. - 1941. - 2 апреля. - #91.

wyaro: ar aris miTiTebuli. virsalaZe, spiridon simonis Ze


(1868, 9/III – 1930, 30/III) – mecnieri-eqimi, mala­
virsalaZe, soliko [simon] bagratis riologi, pedagogi, profesori, medicinis
Ze (1909, 13/I – ) – mxatvar-dekoratori. daiba­ mecnierebaTa doqtori, Jurnalisti, damsaxu­
da TbilisSi. swavlobda m. ToiZis studiaSi. rebuli samecniero da sazogado moRvawe, –
1927 wels Sevida Tbilisis samxatvro akade­ Tbilisis saxelmwifo universitetis damaar­
miaSi, sadac swavlobda i. Sarlemanis xelmZR­ sebelTagani, tropikuli institutis Semqm­
vanelobiT; swavlobda moskovis sakavSiro neli, saqarTvelos samalario sadgurebis
samxatvro-teqnikur institutSi (1928-1931), fuZemdebeli, periodul samecniero gamoce­
leningradis samxatvro akademiaSi (1930); iyo maTa, samecniero dawesebulebaTa da mravali
Tbilisisa da leningradis operisa da bale­ sazogadoebrivi organizaciis xelmZRvaneli,
tis Teatrebis mTavari mxatvari. gaaforma – imereTidan. daibada sof. naxSirReleSi, qu­
qarTuli operebi: gr. kilaZis `baxtrioni~ Taisis olqis Raribi glexis ojaxSi. 8 wlisa

172
arc ki iyo, quTaisis sasuliero saswavlebel­ da [pirvel nomerSi daibeWda misi ori Sroma:
Si rom miabares; 1882 wels – Tbilisis sasu­ `saqarTvelos tropikul sneulebaTa insti­
liero seminariaSi, saidanac gamoricxes re­ tutis daniSnuleba da mizani~ da `malarias­
qtor Cudeckis mkvlelobis dros mowafeTa Tan brZolis sakiTxi saqarTveloSi~]. misive
organizaciebSi aqtiuri monawileobisaTvis. TaosnobiT moewyo `malariisa da sxva tropi­
daamTavra kievis sasuliero seminaria (1886- kul sneulebaTa profilaqtikisa da Terapiis
1889) da tomskis universitetis samkurnalo dargSi eqimTa gadasamzadebeli kursebi~; gr.
fakulteti (1897), ris Semdegac 8 Tve q. ka­ kuWaiZis TqmiT, aRzarda `mravali eqimi-Te­
sumkentSi (daRestani) imsaxura olqis eqi­ rapevti da specialisti malariisa da tropi­
mad, didZali masala daagrova da TbilisSi kuli medicinis dargSi. ukanasknel xanebSi,
ramdenime leqcia waikiTxa daRestnis xalxTa s. virsalaZe muSaobda mTel saqarTveloSi
cxovrebidan. 1898 wels, peterburgSi, sado­ tropikuli institutis da tropikuli sadgu­
qtoro gamocdebi brwyinvaled Caabara, amave rebis reorganizaciis Casatareblad da maT
dros, gamoCenil eqimTa xelmZRvanelobiT, mosamzadeblad pelagris epidemiasTan brZo­
muSaobda botkinis gadamdeb sneulebaTa da lisTvis. s. virsalaZis aqtiuri monawileobiT
obuxovis saavadmyofoSi. 1903 wels dainiSna Sedga malariasTan da sxva tropikul sneule­
mixeilis saavadmyofos gamgis TanaSemwed da bebTan brZolis xuTwliani gegma. misi gamoc­
amave saavadmyofos Terapevtuli ganyofile­ dilebiT xSirad sargeblobda yvela uwyeba
bis ufrosad. 1910 wels samxedro-samedicino da organizacia, romelsac raime damokidebu­
akademiaSi daicva disertacia: `periferiuli leba hqonda malariasTan da sxva tropikul
arteriebis naadrevi gamkvriveba da misi kav­ sneulebaTa sakiTxebTan. igi iyo jansaxkomis
Siri e. w. aortul hipoplaziasTan~, risTvi­ samecniero sabWos wevri, saxalxo komisarTa
sac mieniWa medicinis doqtoris xarisxi. 1912 sabWosTan arsebuli stiqiur ubedurebasTan
wels gaigzavna sazRvargareT malariasTan brZolis mTavari komitetis wevri, amierkavka­
brZolis meTodebis Sesaswavlad. hamburgSi siis centraluri samalario komitetis Tavm­
(germania) daamTavra tropikuli medicinis jdomaris moadgile, pelagrasTan mebrZoli
kursebi, moiara romi, parizi, londoni da samecniero komisiis Tavmjdomare, saqarTve­
berlini, sadac gaicno malariasTan brZolis los jansaxkomis tropikuli institutis
saqme. 1918 wels dainiSna mixeilis saavadm­ direqtori da misi klinikuri ganyofilebis
yofos direqtorad. 1924 wels sabWoTa mTa­ gamge (es ukanaskneli dawesebuleba misive me­
vrobam gagzavna germanias samecniero mizniT cadineobiT axlad aSenebul SenobaSia gada­
(ukanasknelad germaniaSi iyo 1927 wels). 1930 tanili).
wels, rogorc didi mcodne, miiwvies malario­ s. virsalaZe cnobili iyo, `rogorc di­
logTa saerTaSoriso kongresze dasaswrebad di erudiciis adamiani, niWieri mecnieri da
alJirSi, magram gardaicvala uecrad, gulis iSviaTi praqtikosi, didi klinicisti da
sidambliT. daikrZala didubis panTeonSi. xo­ moazrovne, Zvirfasi maswavlebeli da xelmZR­
lo manamde iyo Tbilisis saxelmwifo univer­ vaneli, axali Taobis bejiTi aRmzrdeli~.
sitetis hospitaluri Terapevtuli klinikis j.s.k. tropikul sneulebaTa instituti
kaTedris gamge, centraluri klinikuri ins­ atarebs misive saxels: `prof. s. s. virsalaZis
titutis konsultanti, tropikuli institu­ saxelobis j.s.k. tropikul sneulebaTa insti­
tis direqtori. sikvdilamde dauRalavad mu­ tuti~.
Saobda medicinisa da sazogadoebriv dargSi. aqvs 50-mde Sroma medicinidan qarTul,
s. virsalaZem didi amagi dasdo qarTuli rusul da ucxour JurnalebSi. zogierTi
universitetis daarsebas. gansakuTrebul misi naSromi moyvanilia germaniis klasikur
yuradRebas aqcevda malariasTan brZolis saxelmZRvaneloebSi. gansakuTrebiT, Sesa­
sakiTxebs: 1912 wlidan iyo malariasTan me­ niSnavia misi `RviZlisa da subdiafragmuli
brZoli kavkasiis komitetis mdivani da, ima­ abscesebis diagnostika~ (1922, 1927); `malari­
ve droidan, fiqrobda TbilisSi samalario is mkurnaloba qinaqinis venaSi SeSxapunebiT~
institutis mowyobas, rac mxolod sabWoTa (1925); `malariis epidemiologiis sakiTxi
xelisuflebis dros SeZlo. miwveuli iyo `di­ alaznis velze~ (1927); `amebiazis klinika~ da
di samedicino enciklopediis~ TanamSromlad sxv.
(balneologiis, kurortologiis, Sinagan
sneulebaTa da sxv. ganyofilebebis Tanareda­ calke gamocemulia:
qtorad). misi aqtiuri monawileobiT daarsda 1. О задачах «Общества больничных врачей в г. С.-
Jurnali `tropikul sneulebaTa institutis Петербурге» в связи с неотложными больничными
moambe~, romlis p/m redaqtoradac iTvlebo­ нуждами в столице: Докл., чит. в первом очеред.

173
собр. О-ва 30 янв. 1901 г. / С.С.  Вирсаладзе. - больничными нуждами в столице: [Доклад,
[Санкт-Петербург]: тип. Стасюлевича, ценз. 1901. читанный в первом очередном собрании
- 26 с.; 21. Общества 30 января 1901 г.] // Больничная газета
2. Имеют ли глисты этиологическое значение при Боткина. - 1901. - Отд. отт.;
appendicit’е?: Сообщ. в общ. науч. собр. врачей 3. Имеют-ли глисты этиологическое значение при
Обухов. больницы в февр. 1902 г. / Из Муж. Обухов. L’appendicite // Больничная газета Боткина. - 1902.
больницы С.С.  Вирсаладзе. - [Санкт-Петербург]: - Отд. отт.;
тип. Стасюлевича, ценз. 1902. - 7 с.; 20. 4. Лечение столбняка впрыскиваниями эмульсий из
3. Как организовать земскую медицину на Кавказе д-ра вещества здоровых животных // Русский Врач. -
С.С. Вирсаладзе. - Тифлис: Тип. Т.М. Ротинианца, 1903. - #31. - Отд. отт.;
1906. - 9 с. - Отд. отт. из Протокола Императорс. Кавк. 5. sityva warmoTqmuli sp. virsalaZisagan // mw-
Мед. Общ-ва #7, 1906 г., стр. 132; yemsi. - 1904. - #13. - gv. 8-10;
4. К вопросу о переполнении гражданских больниц 6. К вопросу о преждевременной плотности
в Тбилисе / Д-ра С.С. Вирсаладзе. - Тифлис: Тип. периферических артерий и об ея отношении к
Т.М. Ротинианца, 1906. - 8 с.; так называемой аортальной гипоплазии: [Дисс. на
5. Доклад Комиссии, избранной группой степень доктора медицины; СПб., 1910];
Императорского Кавказского медицинского 7. Краткий отчет о деятельности первого Съезда
общества по вопросу об издании медицинского врачей гражданского ведомства на Кавказе, сост.
журнала при обществе, составленное д-ром  / с 15-го по 23-е декабря 1911 г. в гор. Тифлисе:
С.С. Вирсаладзе. - Тифлис: Тип. Т.М. Ротинианца, [Доложил в заключ. заседании Съезда 23-го
1908. - 22 с. - Отд. отт. из «Тр. Имп. Кавк. мед. декабря 1911 г.];
о-ва»; 8. oqmi: morigi kreba eqimTa da bunebismetyvel-
6. К вопросу о преждевременной плотности Ta sazogadoebisa 19 TibaTves 1918 w. // eqimi.
периферических артерий и об ее отношении к - 1919. - #1-2. - gv. 28-31;
так называемой аортальной гипоплазии: Клин. и 9. Jurnalis mizani: sp. virsalaZisa // eqimi. - 1919.
пат.-анатом. исслед.: Дис. на степ. д-ра мед. С.С. - #1-2. - gv. 1-2;
Вирсаладзе / Из Фак. терапев. клиники проф. М.М. 10. saxalxo janmrTelobis kanonproeqtTa Sesava-
Волкова при С.-Петерб. жен. мед. ин-те и из Лаб. li: s. s. virsalaZe // eqimi. - 1919. - #1-2. - gv.
патол. анатомии проф. А.И. Моисеева при Воен.- 25-28;
мед. акад. - Санкт-Петербург: тип. И.В. Леонтьева, 11. Zur diagnose der leber und subdiaphragmal Abszes-
1910. - [4], 185 с., 3 л. ил. - (Серия докторских se von // Bulletin de l’Université de Tiflis. - 1922. - T. 2;
диссертаций, допущенных к защите в Военно- 12. malariis problemis Tanamedrove mdgomareo­
медицинской академии в 1909-1910 учебном году; ba: [moxsenda 1923 w. sruliad saqarTvelos
#6). eqimTa pirvel kongresze] // jansaxkomis tro­
7. Краткий обзор годовой деятельности научных pikul sneulebaTa institutis moambe. - #2;
собрании врачей Тифлисской Михайловской 13. saqarTvelos tropikuli institutis daniS­
больницы (23 сентября 1911 г. – 1 июня 1912 г.). - nuleba da mizani // jansaxkomis tropikul
Тфл.: Тип. Ротинианца, 1912; sneulebaTa institutis moambe. - 1924. - #1. -
8. Обзор годовой деятельности научных собраний [amonabeWdi];
врачей Тифлисской Михайловской больницы. 14. filtvis tuberkulozis klinikuri klasifi­
(8 апр. 1910 г. - 21 мая 1911 г.): [Речь на годовом kaciisaTvis. - moxsenebulia sruliad saqar­
собр.] / Д-р мед. С.С. Вирсаладзе. - Тифлис: тип. Tvelos eqimTa II kongresis sazeimo sxdomaze
«Труд» Ф. Мачковской, 1912. - 12 с.; 26.   18/V 1924 w. // Tanamedrove medicina. - 1924. -
9. kuWis wylulis klinika. - [tf., 1929 (poli- #4;
graftr. 1-li st.]). - 22 gv.; 26 sm.. - uTavf.. - 15. La malaria en Géorgie et le probleme de la lutte anti-
calke amonabeWdi: saq. eqimTa mexuTe samecn. paludéenne // Revue Internationale de la Croix-Rouge
kongresis Sromebi, w. II. et Bulletin international des Sociétés de la Croix-Rou-
ge - Genève, 1924. - Juin. - #66. - pp. 401-412;
gamoqveynebulia: 16. amebiazi da misi Terapiis sakiTxi: [moxsenebu­
1. К вопросу о народной медицине вообще и lia sruliad saqarTvelos eqimTa III kongresze
в частности о трепанации черепа у горцев 1925 w.] // jansaxkomis tropikul sneulebaTa
Дагестана: [Доклад читаний в Антропологическом institutis moambe. - [1925]. - #2. - amonabeWdi;
обществе при Императорской Внешно- 17. zogierTi axali qemo- da farmakoTerapevtu­
медицинской Академии 20 апреля 1898 г.]; li miRwevani germaniaSi sazogadod da gan­
2. О задачах `Общества больничных врачей в sakuTrebiT tropikul medicinaSi: [moxsenda
г. С.-Петербурге~ в связи с неотложенными qarTvel eqimTa da bunebismetyvelTa sazo­

174
gadoebis morig krebaze 1925 w.] // jansaxkomis 4. samkurnalo sazogadoeba: [krebaze eqimebis -
tropikul sneulebaTa institutis moambe. - spiridon virsalaZisa da varTanovis moxsene-
[1925]. - #2. - amonabeWdi; bebi] // megobari. - 1906. - 20 oqtomberi. - #22.
18. malariis mkurnaloba qinaqinis venaSi SeSxapu­ - gv. 2;
nebiT: klinikuri dasabuTeba, meTodika da in­ 5. tfilisi, 10 noemberi: [eqim sp. virsalaZis wina-
dikacia // jansaxkomis tropikul sneulebaTa dadeba meti yuradReba mieqces xalxuri medi-
institutis moambe. - 1925. - #2. - amonabeWdi; cinis Seswavlas] // megobari. - 1906. - 10 noembe-
19. Zur Indikation der intravenösen Chinininjektion bei ri. - #39. - gv. 1;
Malaria // Zeitschrift für Klinische Medizin. - Berlin. - 6. quTaisis ambebi: [Ram-RamobiT quCaSi siarulis
1925. - Band 101. - Heft 3; safrTxe. axladgawveul jariskacTa uweso mo-
20. Zur Diagnose der Leber- und Subdiaphragmalabs- qmedeba. winaswari molaparakeba Tbilisidan
zonne (Neue Beobachtungen) // Abhandlungen aus Camosul eqim sp. virsalaZesTan saxelmwifo
dem Gebiete der Auslandskunde (Hamburgische sabWos wevrTa asarCevad] // cnobis furceli. -
Univertität). - 1927. - Bd. 26. - Sonderabdruck; 1906. - 9 marti. - #3022. - gv. 3;
21. aleqsandre mamulaiSvilis xsovnas: [nekrolo- 7. `quTaisis mazris~...: [peterburgidan sp. vir-
gi] // komunisti. - 1928. - 13 noemberi. - #262. - salaZis, iv. javaxiSvilis, z. avaliSvilis da a.
gv. 5; cagarelis depeSa avtonomistebs, SekiTxviT:
22. brZola malariasTan // komunisti. - 1928. - 13 SeiZleba Tu ara saxelmwifo saTaTbiros se-
ivlisi. - #161. - gv. 3; siaze qarTvel avtonomist-deputatTa Camos-
23. malariisa da sxva tropikuli senebis winaaRm­ vlamde poloneTis avtonomist-deputatma
deg brZolis problema saqarTveloSi // tro­ lednickim daicvas saqarTvelos avtonomiis
pikuli medicinis moambe. - 1928. - t. I. - #1; sakiTxi] // lampari. - 1906. - 6 maisi. - #15. - gv.
24. malariisa da sxva tropikuli senebis winaaRm-
1;
deg brZolis sakiTxi // komunisti. - 1928. - 16
8. SeuZlebel moswavleTa damxmarebeli kreba:
noemberi. - #265. - gv. 4-5;
[saorganizacio proeqtis ganxilva. krebaze i.
25. plazmoqini da misi mniSvneloba malariis
gogebaSvilis, v. rcxilaZis, sp. virsalaZisa da
mkurnalobaSi // tropikuli medicinis moambe.
sxvaTa gamosvla] // Sroma. - 1906. - 13 ivnisi. -
- 1928. - t. I. - #2;
#56. - gv. 3;
26. kuWis wylulis klinika // saqarTvelos eqimTa
9. meTvalyure. v. gunias avadmyofoba // Teatri
mexuTe samecniero kongresis Sromebi. - 1929. -
da cxovreba. - 1916. - #39. - gv. 8;
wig. II;
10. axali saSualeba malariis winaaRmdeg: profe-
27. mxurvale salami eqim konstantine tarie-
sor s. virsalaZisa da eqim s. kandelakis moxse-
lis-Ze lorTqifaniZes: 35 wlis iubilis gamo
neba: plazmonini da misi mniSvneloba malariis
// komunisti. - 1929. - 17 aprili. - #86. - gv. 3;
mkurnalobaSi // komunisti. - 1927. - 17 noembe-
28. tropikuli medicinis mniSvneloba, misi mo­
ri. - #266. - gv. 3;
culoba da amocanebi // tropikuli medicinis
11. kuWaiZe, g. profesori spiridon simonis Ze
moambe. - 1929. - t. II. - #1;
virsalaZe: [gardacvalebis gamo] // komunisti.
29. Zur Epidemiologie der Malaria im Alasanbezirk (Si-
- 1930. - 1 aprili. - #73. - gv. 3;
guscher Kreis, Ost-Georgien) nach den Ergebnissen
12. profesor virsalaZis dakrZalva // komunisti.
der Wissenschaftlichen Expedition vom Jahe 1927
- 1930. - 3 aprili. - #75. - gv. 4.
// Archiv für Schiffs- und Tropenhzgiene. - Leipzig,
1930. - Band 34. - Seite 18-28. - Sonderabdruck. -
Verlag von Johann Ambrosius Banth.
wyaro:
1. amxanagi. profesori virsalaZe: [nekrologi] //
mis Sesaxeb: komunisti. - 1930. - 2 aprili. - #74. - gv. 3;
1. wels peterburgis samxedro-samkurnalo aka- 2. biografiuli cnobebi // komunisti. - 1930. - 1
demiaSi... // iveria. - 1898. - 3 oqtomberi. - #211. aprili. - #73;
- gv. 2; 3. dauviwyari maswavlebeli // komunisti. – 1930.
2. Tav. akaki wereTlis avadmyofoba // cnobis – 2 aprili. – #74;
furceli. - 1904. - 13 noemberi. - #2669. - gv. 2; 4. kuWaiZe, g. profesori spiridon simonis Ze
3. `10 ivniss~...: [qarTvel moswavleTa damxmare virsalaZe: [gardacvalebis gamo] // komunisti.
sazogadoebis sxdomaze gimnaziis reorgani- - 1930. - 1 aprili. - #73. - gv. 3;
zaciis ganxilva. sp. virsalaZe, sergo gorgaZe, 5. maruaSvili, g. profesori s. s. virsalaZe: gar­
i. gogebaSvili da sxvani saswavlo sagnebidan dacvalebidan 15 wlis Sesrulebis gamo // ko­
saRmrTo-sjulis amoRebis Sesaxeb] // lampari. munisti. - 1945. - 30 marti. - #63; Заря Востока.
- 1906. - 13 ivnisi. - #40. - gv. 2; - 1945. - 30 марта.

175
volski, grigol iosebis Ze [gr. umwi­ iyos erTmaneTSi Sesisxlxorcebuli, rogorc
fariZe] (1860, 24/I – 1909, 5/X) – poeti, pu­ suli da sxeuli, TiTqos SesaZlebeli saqme
blicisti, kritikosi da sazogado moRvawe, iyos azris simdidre da sidiade, roca sityva
– poloneli mamisa da qarTveli (guruli) de­ uSnoa da Rataki~-o (`kvali~, 1893, #11).
dis Svili. ojaxuri swavla-aRzrdis Semdeg garda amisa, werda leqsebsac. misia: `Sen
daamTavra quTaisis klasikuri gimnazia da getrfi marad!!!~ (romansi. daibeWda krebul
moskovis universitetis medikuri da filo­ „cdaSi~, III, quTaisi, 1891); `ra memarTeba ne­
logiuri dargebi. universitetis damTavre­ tavi?~ (`moambe~, I, 1894); XX („moambe~, II, 1894);
bisTanave, mTavrobis samsaxuri uaryo da sa­ XXX leqsi („moambe~, II, 1898); `rodesac movkv­
mwerlo-sazogadoebriv samsaxurs gabedulad de~ da sxv. gr. volskis leqsebi metad warmta­
Seudga. xelobiT eqimma xalxis siyvaruli cia, keTilxmovani, musikaluri da nazi grZno­
daimsaxura, rogorc mweralma da sazogado biT gasuldgmulebuli. misi satrfialo saga­
moRvawem – sayovelTao pativiscema. gardaic­ ni mZleTamZlea, Rrma rwmenis jadod gadaq­
vala TbilisSi, 1909 wlis 5 oqtombers, baTu­ ceuli, mfarvel angelozad miCneuli, sevdis
mis qalaqis gamgeobam waasvena da 9 oqtombers ukumyreli. sagmiro saqmeTa Cadenis mizezad,
baTumis eklesiis galavanSi dakrZala. mtris laxvris winaSe Seudreklobis Zalis
samwerlo asparezze gamovida studento­ momcemad `satrfos saxe~, `Tqma~ dausaxavs da
bis dros, gaz. `SromaSi~, 1881-1883 wlebSi, sa­ `sikvdilis Jamsac eqneba natvrad, rom satr­
dac socialistur azrebs qadagebda. mas eku­ fos cremli ciur saCuqrad mis obol saflavs
Tvnis azri: `ekonomiuri warmateba da keTil­ daeces cvarad~. siyvaruli misi imdenad uze­
dReoba iwvevs Sesafers warmatebas politi­ naesia da wminda, rom sikvdili arafrad miaC­
kurs mxrisas da es ukanasknelic Tavis rigzed nia, `oRond mis satrfo xarobdes da ca sxivs
win swevs da Svelis pirvelis daubrkolebels fendes mziani~. gr. volskis leqsTa umeteso­
arsebobas~ (`Sroma~, 1882, #46). ba sasimRerodaa gadakeTebuli, zogi – rusu­
gr. volski Rrmad darwmunebuli iyo, rom lad gadaTargmnili.
rusulidan gadmoaqarTula an. Cexovis
evropis samrewvelo kapitali da mecniereba
erTmoqmedebiani komedia-xumroba `daTvi~
Caudgams Cvens qveyanas suls, aRmoaCens mis
(`iveria~, 1889, #84, 87).
simdidresa da ganZs, radgan civilizaciis
gr. volski sazogadoebriv-praqtikul
saswaulmoqmed faqtorad isini miaCnda. `Sro­
saqmianobaSi Caeba cxraasian wlebSi. 1901
maSi~ dabeWda didad sayuradRebo werili
wels airCies q. baTumis saqalaqo gamgeobis
erovnuli sakiTxis Sesaxeb, xolo misi daxur­
wevrad, Semdeg – mouravis moadgiled da mou­
vis Semdeg TanamSromlobda gamocemebTan:
ravad. aq didi samsaxuri gauwia qarTvelobas,
`droeba~, `iveria~, `Новое обозрение~, `kvali~,
romlebic baTumSi idevnebodnen Savrazmeli
`moambe~ da sxv. esarCleboda adgilobrivi
rusebisagan. gr. volskim Tavisi uangaro da
TviTmarTvelobis gafarToebas, ufaso swa­
pirnaTeli moRvaweobiT sxvadasxva sjulis
vla-ganaTlebas, erobisa da nafic msajulTa
xalxi moariga qarTvelebis unarian da patio­
sasamarTlos SemoRebas, mrewvelobis gan­
san SromasTan, xeli Seuwyo qarTvelebis kul­
viTarebasa da sxv. yovel sakiTxs arkvevda
turul dawinaurebas, baTumisa da misi mida­
farTo saerovno da sazogadoebrivi saWiroe­ moebis zrda-warmatebas, saZirkveli Cauyara
bisaTvis, miuTiTebda Cvens saerTo naklze, qristiani da muslimani qarTvelebis urTier­
moiTxovda, - saWiroa, Cveni vinaoba SevignoT, Tobis ganmtkicebas.
es ki warsulis SeswavliT SegviZliao. `Tavi­
si istoriis ucodinari eri hgavs im ugvano gamoqveynebulia:
kacs, romelsac ar gaegeba Tavis dabadebis 1. mgzavris SeniSvnebi // droeba. - 1878. - 6 oqtom-
ambavi da ar icis sadauria... uistoriod, Cve­ beri. - #202. - gv. 1-2;
nis kulturis Seuswavlelad, gana SegviZlia, 2. elegia: [leqsi] // droeba. - 1879. - 4 ianvari. -
rom evropis winaSe xma amoviRoT da vaxsenoT #2. - gv. 1;
Cveni saxeli?~, Cveni warsulis Seswavlisa da 3. megobars: [leqsi] // droeba. - 1879. - 23 Teberva-
mecnieruli momzadebis magier, `calier leq­ li. - #40. - gv. 3-4;
sad varT qceuli, isic leqsebis umetes wilSi 4. motyuebuls: [leqsi] // droeba. - 1879. - 18 Te-
azri ususuria, grZnoba civi da naZaladevi, bervali. - #37. - gv. 1;
riTma sacodavi, ena da leqsTwyoba usacoda­ 5. vai sawyals da bnel mxares...: [leqsi] // droeba.
vesi~-o. amasTan, usayvedurebda Cvens sazoga­ - 1880. - 25 marti. - #66. - gv. 1;
doebaSi gavrcelebul azrs: `viTomc forma, 6. zRvis gadaRmidan saubari qarTvel patrio-
Sno da ena nawerSi arafers SuaSia... azri ki tebsa da slavianofilebze // droeba. - 1880. -
gamoTqvas kacma. TiTqos azri da ena ise ar 28 marti. - #68. - gv. 1-2;

176
7. skola da loRika: (uZRvni b. semionovs) // droe- 16 ianvari. - #10. - gv. 1-2; 18 ianvari. - #12. - gv.
ba. - 1880. - 5 noemberi. - #234. - gv. 1-2; 2-3;
8. me iq Sevzrdilvar im turfa mxares...: [leqsi] // 31. werili baTumidam: (1 Tebervali) // iveria. -
iveria. - 1881. - #7. - gv. 46-47; 1892. - 4 Tebervali. - #26. - gv. 3;
9. ra vuyoT? // droeba. - 1881. - 24 marti. - #63. - 32. wesebi imisi, Tu xoleriT avad gamxdarT pir-
gv. 1; velSive rogori daxmareba unda aRmouCinos //
10. Cemo muzav-CargulT faro...: [leqsi] // Sroma. - iveria. - 1892. - 1 agvisto. - #162. - gv. 3;
quTaisi, 1881. - 28 oqtomberi. - #9. - gv. 1; 33. `gTxovT dagvibeWdoT~... // iveria. - 1893. - 21
11. ToTxmeti Savi daRi! // Sroma. - 1882. - 2 ivnisi. - ivlisi. - #154. - gv. 3-4;
#21. - gv. 3; 34. `naxatebiani~ qarTulia Tu ara? // iveria. -
12. sizmari: [leqsi] // Sroma. - quTaisi, 1882. - 20 1893. - 11 aprili. - #73. - gv. 3;
ianvari. - #3. - gv. 1; 35. ra ambavia...?: (vuZRvni `iverias~ da `kvals~) //
13. sicrue raRa `Sromis~ sakadrisia! // droeba. - iveria. - 1893. - 13 aprili. - #74. - gv. 3;
1882. - 21 oqtomberi. - #219. - gv. 3-4; 36. recenzia wignze: kariWaSvili, daviT. Tamar me-
14. `Sromis~ pasuxad // droeba. - 1882. - 4 noemberi. fe (1184-1213) // kvali. - 1893. - #11. - gv. 20;
- #230. - gv. 3; 37. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1893. - 25
15. `dReidam qarTuli ena~... // droeba. - 1883. - 24 ivlisi. - #157. - gv. 3-4;
seqtemberi. - #189. - gv. 2; 38. ra memarTeba, netavi?...: [leqsi] // moambe. - 1894.
16. kvnesiT zuzuniT dahqrola qarma...: [leqsi] // - #1, gany. I. - gv. 52;
Sroma. - quTaisi, 1883. - 26 ianvari. - #4. - gv. 1; 39. ros saukunod davdumde...: [leqsi] // moambe. -
17. qalebis saeqimo kursebi // Sroma. - 1883. - 5 ian- 1894. - #2, gany. I. - gv. 125;
vari. - #1. - gv. 1-2; 40. geniosebis sqesobrivi gadagvareba // iveria. -
18. moskovi, maisis 17 // droeba. - 1885. - 30 maisi. - 1895. - 24 ivnisi. - #132. - gv. 1-2;
#112. - gv. 3; 41. `radgan zogs~... // iveria. - 1895. - 14 aprili. -
19. bibliografia: [recenzia] // iveria. - 1887. - 23 #77. - gv. 4;
oqtomberi. - #220. - gv. 2-3; 42. kvlav ahyvavda mTa da veli, kvlav gamefda ga-
20. werili quTaisidam // iveria. - 1887. - 4 dekembe- zafxuli...: [leqsi] // moambe. - 1898. - #2, gany.
ri. - #254. - gv. 2-3; 13 dekemberi. - #262. - gv. I. - gv. 115-116;
2-3; 22 dekemberi. - #269. - gv. 2-3; 43. g. wereTlis gvamis dasaflavebis dros war-
21. Tornikes dardi: (studentis Zveli davTri- moTqmuli sityva // iveria. - 1900. - 27 ianvari.
dam) [moTxroba] // iveria. - 1888. - 5 ivlisi. - - #20. - gv. 2;
#139. - gv. 1-2; 44. Sen getrfi marad!: [romansi] // patara Cangi.
22. tfilisi, 30 ivlisi // iveria. - 1888. - 31 ivlisi. SeSlilis werilebi gogolisa. scenebi, leq-
- #160. - gv. 1-2; sebi da kupletebi. – Tb.: `guTani~-s gamocema
23. tfilisi, 5 agvisto // iveria. - 1888. - 6 agvisto. #1, 1902 (stamba ar. quTaTelaZisa). - 63 gv.;
- #165. - gv. 1; me-2 gamocema. - Tf.: al. Sax-baraTovis gamo-
24. foTis ambebi: maisoba. iarmuka da burTis Tama- cema #10, 1903 (Zm. TavarTqilaZeebis st.). - 63
Si. avdarma warwymida lxini. alegri da foTis gv.; [me-3 gamocema]. - Tb.: m. a. zariZis gamocema
kaparWina. foTis general-komandiri da misi #62, 1907 (st. `gutenbergi~). - 63 gv.; me-3 [me-
anderZi. baTumi da foTi. porti Sav zRvaze. 4] gamocema. - Tb.: al. SaxbaraTovis gamocema
vaWrobisa da naosnobis sazogadoeba da rkinis #47, 1908 (T. rotiniancis st.). - 64 gv.
gza // iveria. - 1888. - 13 maisi. - #98. - gv. 1-2;
25. cofis acra pasterisebuli meTodiT // iveria. Targmna:
- 1888. - 15 aprili. - #81. - gv. 1-3; 1. anderseni. lokokina da vardis buCqi: (zRapa-
26. batono redaqtoro! // iveria. - 1889. - 28 oqtom- ri. Targmani) // nobaTi. - 1884. - #10-11-12. - gv.
beri. - #229. - gv. 3 439-442;
27. daTvi: erT-moqmedebiani komedia-xumroba 2. daTvi: erT-moqmedebiani komedia-xumroba
(gadmoqarTulebuli gr. volskis mier) // ive- (gadmoqarTulebuli gr. volskis mier) // ive­
ria. - 1889. - 23 aprili. - #84. - gv. 1-3; 27 apri- ria. - 1889. - 23 aprili. - #84. - gv. 1-3; 27 apri­
li. - #87. - gv. 1-3; li. - #87. - gv. 1-3;
28. Sen getrfi marad, Sen getrfi marad!: romansi // 3. biernson, biernsterne. erTis waCxubebis amba-
cda. - quTaisi, 1891. - #3. - gv. 219; vi: (biernsterne-biernsonis naweri) [Targmani]
29. vai, am moswrebas!: (werili baTumidan) // iveria. gr. volskis // iveria. - 1895. - 19 marti. - #61.
- 1892. - 20 marti. - #61. - gv. 1-2; - gv. 1-3;
30. lilie, moric. suli da sxeuli: (moric lilies 4. `RmerTma SegaberosT!~: erT moqmedebiani
naweri) [Targmani] gr. volskis // iveria. - 1892. - komedia-xumroba (gadmoqarTulebuli) gr.

177
volskis [komedia] // iveria. - 1895. - 24 maisi. - 19. axali ambavi // cnobis furceli. - 1901. - 12
#106. - gv. 1-3. - 25 maisi. - #107. - gv. 1-3; ivlisi. - #1521. - gv. 3;
5. SCedrini (m. e. saltikov-SCedrini). fuWi lapa- 20. baTumis incidentis gamo // cnobis furceli. -
raki: (SCedrinis zRapari) gr. volskis // iveria. 1901. - 7 ivlisi. - #1516. - gv. 1-2;
- 1895. - 20 ivlisi. - #153. - gv. 103; 21. pressa // cnobis furceli. - 1901. - 15 oqtombe-
6. tveni, mark. kandidatobis siame da sixaruli // ri. - #1611. - gv. 1;
iveria. - 1899. - 2 maisi. - #91. - gv. 1-3. 22. baTumi, 17 Tebervali // cnobis furceli. -
1902. - 28 Tebervali. - #1738. - gv. 2;
mis Sesaxeb: 23. baTumis saqmeebi: (ukanaskneli arCevnebi) //
1. mesxi, sergei (sololakeli). maslaaTi // droe- cnobis furceli. - 1903. - 10 aprili. - #2118.
ba. - 1879. - 18 Tebervali. - #37. - gv. 1-3; - gv. 3-4;
2. redaqciisagan // Sroma. - quTaisi, 1882. - 13 oq­ 24. depeSa: [baTumSi: inJiner aleqsanderis mkvle-
tomberi. - #40. - gv. 3; loba, gr. volskis arCeva qalaqis gamgeobis
3. naneiSvili, al. Tbilisi, 27 seqtembers // droe- wevrad; CoxataurSi boqaulis da policielis
ba. - 1883. - 28 seqtemberi. - #191. - gv. 1-2; mokvla] // cnobis furceli. - 1905. - 1 Teberva-
4. baTumi // iveria. - 1890. - 19 ivnisi. - #128. - gv. 2; li. - #2730. - gv. 2;
5. dadiani, n. arCiluri Svid-Tavi: (saamdrovo 25. megreliZe, iason (-on -liZe). baTumi: [qalaqis
amocanebi) // iveria. - 1891. - 20 agvisto. - #176. sabWos morigi kreba. qalaqis TviTmmarTvelo-
- gv. 2; bis komisiaSi muSebis monawileobis sakiTxi.
6. depeSa // iveria. - 1891. - 4 ianvari. - #2. - gv. 3; grigol volskis TxovniT gamgeobis wevris
7. warmodgenili iqneba pirvelad axali piesa arCevnebis gadadeba] // iveria. - 1905. - 13 maisi.
`borkili~, dr. 4 moqm. al. sumbaTaSvilisa, - #74. - gv. 4;
Targm. a. axnazarovisa. II. `daTvi~, vod. erT
26. XX. baTomis ambebi: [general malamas da reSe-
moqm. gadmok. gr. volskis mier...: [gancxadeba]
tinis Camosvla; adgilobriv cixe-simagreebis
// iveria. - 1891. - 14 seqtemberi. - #196. - gv. 1;
daTvaliereba da gadakeTebis sakiTxi; qalaqis
8. qarTuli Teatri. paraskevs, 17 aprils, artis-
Tavi iv. andronikaSvili da gamgeobis wevri gr.
ti-momRerali k.s. iverieli gamarTavs qar-
volski; axali arCevnebis molodini] // patara
Tuls enaze saopero da dramatuls saRamos
gazeTi. - 1906. - 23 marti. - #22. - gv. 1;
I. `stradella~, II. `demoni~, III. `daTvi~, kom. 1
27. gr. volski // isari. - 1907. - 8 seqtemberi. -
moq. g. volskisa...: [gancxadeba] // iveria. - 1892.
#197. - gv. 4;
- 16 aprili. - #78. - gv. 1;
28. grigol volski: [suraTi] // niSaduri. - 1907. -
9. gardaxvewili (giorgi SarvaSiZe). qarTuli
#1. - gv. 1. - qarTveli mwerlebi da moRvaweebi;
Teatri // iveria. - 1893. - 6 noemberi. - #239. -
29. grigol volski: (umwifariZe) // niSaduri. -
gv. 2;
1907. - #1. - gv. 4-5;
10. menave (grigol abaSiZe). q. quTaisi // iveria. -
30. kalandaZe, nestor (istorikosi). - a) qarTve-
1893. - 25 dekemberi. - #280. - gv. 3;
li moRvaweebi: [grigol volskis biografia]
11. nasiZe, mixeil (paata). saxeldaxelo: (ybad-asa-
// eSmakis maTraxi. - 1907. - #5. - gv. 4-5. - dar-
Rebi-wyal-wasaRebi ambavi) // iveria. - 1893. - 18
Tuli aqvs oskar Smerlingis karikatura; b)
aprili. - #79. - gv. 2-3;
eSmakis milocva: gr. volski: [leqsi] // jo-
12. oTxSabaTs, 3 noembers... k. yifianis monawileo-
joxeTi: iumoristuli almanaxi. - 1909. - ga-
biT I-~cimbireli~, kom. 4 moq. av. cagarlisa:
moc. 5. - gv. 7;
II-~daTvi~, vod. 1 moq. gadmok. gr. volskisa... //
31. rozi. gamocanebi: [iumoristuli leqsi gri-
iveria. - 1893. - 2 noemberi. - #235. - gv. 1;
13. adresebi // iveria. - 1895. - 24 oqtomberi. - gol volskize] // eSmakis maTraxi. - 1907. - #10.
#229. - gv. 2-3; 26 oqtomberi. - #231. - gv. 2-3; - gv. 4. - darTulia o. Smerlingis karikatura;
14. bolqvaZe, mal. gulic dacxreba (vuZRvni gr. 32. q. gimnaziis axali maswavleblebi // Cveni sity-
volski): [leqsi] // saqarTvelos kalendari. - va. - 1907. - 24 ivlisi. - #5. - gv. 2;
1895. - gv. 411; 33. Smerlingi, oskar. grigol volskis karikatu-
15. baTomi: gimnaziis kurTxeva // cnobis fur- ra // eSmakis maTraxi. - 1907. - #10. - gv. 4;
celi. - 1897. - 19 seqtemberi. - #316. - gv. 2-3; 34. 5 oqtombers xanmokle avaTmyofobis Semdeg
16. kviridan-kviramde // kvali. - 1899. - #20. - gv. gardaicvala... // foni. - 1909. - 11 oqtomberi. -
318-319; #6. - gv. 2;
17. mediatoreTa ganCineba // kvali. - 1900. - #26. - 35. baTumidan iwerebian... // saxalxo gazeTi. - 1909.
gv. 419-420; - 18 oqtomberi. - #6. - gv. 3-4;
18. sityvebi warmoTqmuli giorgi wereTlis sa- 36. gansvenebuli g. volski... // saxalxo gazeTi. -
flavze // kvali. - 1900. - #4. - gv. 55-60; 1909. - 15 oqtomberi. - #5. - gv. 2;

178
37. gersamia, kl. grigol volski // pirveli tal- 60. panaSvidi // Cveni gazeTi. - 1910. - 23 aprili. -
Ra: almanaxi. - 1909. - #1. - gv. 8; #17. - gv. 2;
38. gr. volskis gamosveneba // momavali. - 1909. - 9 61. `Teatri da cxovrebis~ qarTvel mahmadianTa
oqtomberi. - #35. - gv. 3; nomerSi... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #28. -
39. gr. volskis dakrZalva baTumSi: [foto] // gv. 15;
droeba: suraTebiani damateba. - 1909. - 21 noem- 62. petrogradSi ibeWdeba... // Teatri da cxovre-
beri. - #260. - damat.N46. - gv. 2; ba. - 1915. - #28. - gv. 15.
40. gr. volski-umwifariZe: [nekrologi] // foni. -
1909. - 11 oqtomberi. - #6. - gv. 3; wyaro:
41. grigol volski // varskvlavi. - 1909. - 17 oq- 1. redaqciisagan // Sroma. - quTaisi, 1882. - 13 oq­
tomberi. - #17. - gv. 2; momavali. - 1909. - 6 oq- tomberi. - #40. - gv. 3;
tomberi. - #32. - gv. 3; 2. volski, grigol (gr. umwifariZe). recenzia
42. grigol volski: [nekrologi portretiT] // ma- wignze: kariWaSvili, daviT. Tamar mefe (1184-
Traxi da salamuri. - 1909. - #18. - gv. 9; qarTve- 1213) // kvali. - 1893. - #11. - gv. 20;
li eri. - 1909. - #1. - gv. 1-2; 3. grigol volski: (umwifariZe) // niSaduri. -
43. grigol volski: [foto] // droeba: suraTebiani 1907. - #1. - gv. 4-5;
damateba. - 1909. - 11 oqtomberi. - #225. - da­ 4. grigol volski: [foto] // droeba: suraTebiani
mat. 40. - gv. 1; damateba. - 1909. - 11 oqtomberi. - #225. - da­
44. gr. i. volskis mosveneba rionis sadgurze // mat. 40. - gv. 1;
foni. - 1909. - 11 oqtomberi. - #6. - gv. 3; 5. eSmakis maTraxi. – 1909. – #5;
45. guSin, 9 oqtombers, naSuadRevis oTx saaTze... 6. Закавказье. - 1909. - 9 oqtomberi. - #197;
// saxalxo gazeTi. - 1909. - 11 oqtomberi. - #4. - 7. `Teatri da cxovrebis~ qarTvel mahmadianTa
nomerSi... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #28. -
gv. 3;
gv. 15;
46. `droebis~ redaqcias mouvida... // saxalxo
8. giorgaZe, gr. sazogadoebrivi urTierToba sa­
gazeTi. - 1909. - 11 oqtomberi. - #4. - gv. 3;
qarTveloSi baton-ymobis gadavardnidan pir­
47. episkoposi leonidi. sityva, Tqmuli 11 oqtom-
vel revoluciamde 1864-1905 / grigol gior­
bers q. baTumSi grigol volskis dasaflaveba-
gaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafskolis
ze // Sinauri saqmeebi. - 1909. - #28. - gv. 1-3;
st.). - gv. 415;
48. v. d. grigol volski: (nekrologi) // qarTveli
9. xomleli. mogonebani // lomisi. - 1929. - #7.
eri. - 1909. - #1. - gv. 12-13;
49. Turdospireli, d. grigol volskis xsovnas //
voroncovi, viqtor eqvTimes Ze (18..
momavali. - 1909. - 8 oqtomberi. - #34. - gv. 3;
– 1950) – Cais bioqimiisa da teqnologiis mk­
50. irodion qakaciZe. grigol volskis saflavze:
vlevari, soflis meurneobis mecnierebaTa
[leqsi] // pirveli nabiji. - 1909. - #2. - gv. 8;
doqtori, saqarTvelos ssr mecnierebis dam­
51. maWavariani, a. grigol volskis: [leqsi] // sa-
saxurebuli moRvawe, profesori, Caisa da
xalxo gazeTi. - 1909. - 15 oqtomberi. - #5. - gv.
subtropikul kulturaTa sruliad sakavSi­
3;
ro samecniero sakvlevi institutis Caqvis
52. mowafe. g. volskis xsovnas: [leqsi] // Sinauri
filialis direqtoris moadgile samecniero
saqmeebi. - 1909. - #29. - gv. 9-10;
nawilSi.
53. nekrologi grigol iosebis Ze volskisa: [gan-
1916 wels, ozurgeTis yofili sacdeli
cxadeba] // saxalxo gazeTi. - 1909. - 8 oqtombe-
sadguris muSakad yofnisas, Cais buCqis zam­
ri. - #3. - gv. 1;
Tris nasxlavi masalis gamoyenebiT, uzrun­
54. panaSvidi.: 8 oqtombers, naSuadRevis 2 saaT- velyo kofeinis miReba. mravali wlis gan­
ze... // foni. - 1909. - 11 oqtomberi. - #6. - gv. 3; mavlobaSi, aqtiuri konsultanti iyo Cais
55. `fonis~ redaqcia auwyebs sazogadoebas... // kulturis aTvisebis saqmeSi, xelmZRvanelob­
foni. - 1909. - 11 oqtomberi. - #6. - gv. 1; da Cais qimiisa da teqnologiis kaTedras (sa­
56. yifSiZe, grigol. grigol volski: (nekrolo- qarTvelos sasoflo-sameurneo institutSi),
gi) // saxalxo gazeTi. - 1909. - 8 oqtomberi. - aRzarda mravali muSaki bioqimiisa da teqno­
#3. - gv. 1-2; logiis dargSi, gansakuTrebiT, Cais, vardis,
57. xaxanaSvili, a. grigol volskis xsovnas // fo- tungos, subtropikuli xurmis, feixoas da
ni. - 1909. - 25 oqtomberi. - #8. - gv. 3; sxv. kulturaTa. ukanasknelad, kvleviT mu­
58. xuTSabaTs, 8 oqtombers... // saxalxo gazeTi. - Saobas awarmoebda tungos nayofisa da misi
1909. - 11 oqtomberi. - #4. - gv. 3; zeTis xarisxis amaRlebaze.
59. baTumi // Cveni gazeTi. - 1910. - 1 aprili. - #1. - aqvs mravali mecnieruli Sroma, maT So­
gv. 2; ris, didi naSromi „Cais bioqimia~.

179
calke gamocemulia: kulturaTa sruliad sakavSiro institutis
1. Дубильные экзоты влажных субтропиков: biuleteni. - 1939. - #2. - gv. 29-32;
(Австралийские акации). - Батум: Аджарпром, 2. Cais aromatizacia // Cais mrewvelobisa da sub-
1928. - 41 с., 7 л. ил., табл.; 25 см. - (ССРГ-АССРА. tropikul kulturaTa sruliad-sakavSiro
Нар. ком. земледелия. Батумский ботанический samecniero-kvleviTi institutis biuleteni.
сад. Вып. 2. Отд. химии и технологии субтроп. - 1939. - #2. - gv. 3-8;
растений); Ленинград: [б. и.], 1929. - 42 с.; 3. tungos nedleulis miRebis meTodi nayofis
2. Особенности химического состава грузинского чая mSrali gulis erTiani standartis gamos-
и опытная работа над улучшением его качества / В. vlis safuZvelze // Cais mrewvelobisa da sub-
Е. Воронцов. - Ленинград: [б. и.], 1928. - [24] с.; tropikuli kulturebis samecniero-kvlevi-
3. Культура герани в Батумском районе: С 6 Ti institutis Sromebi. - 1941. - #1. - gv. 14-
рис. / Воронцов В., Куцишвили [?] Г. - Москва: 17;
Госуд. сел.-хоз. из-во «Новая деревня», 1929 4. xurma, misi jiSebi da nayofebis gadamuSaveba
(«Мосполиграф», 18 тип. им. М. И. Рогова). - 25, // Cais mrewvelobisa da subtropikul kultu-
[2] с., [1] с. объявл.: ил.; 17х13 см. - (Агробюро raTa sruliad sakavSiro samecniero-sagamok-
Всесоюзного маслобойно-жирового синдиката. vlevo institutis biuletini. - 1945. - #1-2.
Душистые растения); - gv. 65-77;
4. Культура и переработка розовой герани в СССР 5. tungos nedleulis defeqturobis gavlena
[Текст] / В. Е. Воронцов. - Ленинград: Всес. акад. zeTis gamosavalsa da Rirsebaze // Cais mrewve-
с.-х. наук им. В. И. Ленина. Ленингр. филиал, 1936 lobis da suptropikul kulturaTa sruliad
(Л.: тип. им. Ив. Федорова). - Обл., 123, [3] с., 2 sakavSiro institutis biuletini. - 1946. - #3-
с. объявл.: ил.; 26х17 см. - (Приложение к Трудам 4. - gv. 17-30;
по прикладной ботанике, генетике и селекции/ 6. temperaturuli reJimis gavlena tungo-for-
Всес. акад. с.-х. наук им. В. И. Ленина. Ин-т dis nayofTa da Teslis Sobisas tungos zeTis
растениеводства; 77). gamosavlianobasa da xarisxze // Caisa da sub-
5. Ароматизация чая [Текст] / проф. В. Е. Воронцов. - tropikul kulturaTa sruliad sakavSiro
Тбилиси: ВНИИЧиСК, 1939. - 2 тит. л., 128 с.: ил.; 26 см. samecniero-kvleviTi institutis biuleteni.
- (Труды / Всес. н.-и. ин-т чайной пром-сти и субтроп. - 1948. - #4. - gv. 159-171;
культур. Серия технологии и биохимии; Вып. 13). 7. feixoa da misi nayofebi: [qimiuri Sedgenilo-
6. Биохимия чая [Текст]: Утв. ГУУЗ’ом НКПП СССР ba da gadamuSaveba] / v. voroncovi; l. areSki-
в качестве учеб. пособия / проф. В. Е. Воронцов. na // Caisa da subtropikul kulturaTa sru-
- Москва: Пищепромиздат, 1946 (тип. «Кр. liad-sakavSiro samecniero-kvleviTi insti-
пролетарий»). - 279 с.: ил.; 23 см. tutis biuleteni. - 1950. - #3. - gv. 82-88.
7. Cais bioqimia / g. abesaZis Targmani; ssrk soflis
meurneobis samin., Caisa da subtropikul kult. mis Sesaxeb:
sak. samecn.-kvl. in-ti. - Tb.: saq. sas.-sam. in-tis 1. kamarinski, a. Cais aromatizacia: [recenzia] //
gam-ba da st., 1948. - 303 gv.: il.; 25sm.. - saTau­ sabWoTa afxazeTi. - soxumi, 1941. - 20 ivnisi. -
ris win: prof. v. e. voroncovi. - bibliografia: #143.
lit-ra, gv. 292-300 da SeniSvnebSi.
wyaro:
gamoqveynebulia: 1. v. e. voroncovi: nekrologi // komunisti. -
1. aromatizirebuli Cais gamocda momxmareblis 1950. - 20 ianvari. - #15. - gv. 4. - teqstis bolos
mier // Cais mrewvelobisa da subtropikul xels aweren v. m. baqraZe da sxv.

180

zaaliSvili, mixeil yaramanis Ze 1917 wlis revoluciis Semdeg, Tumca meuR­
(1865, 1/V – 1920, 10/IX) – agronomi, pedagogi da le (warmoSobiT rusi maria nikolozis asu­
sazogado moRvawe, – qarTlidan. daibada go­ li zaaliSvilisa, eqimi, - muSaobda Tbilisis
ris mazris sof. igoeTs. bavSvoba sofelSi ga­ bavSvTa poliklinikaSi) ruseTs gaecala da
atara, Semdeg TbilisSi deidasTan gadavida. Svilebic Tan waiyvana, mainc samSobloSi ir­
aTi wlis mixeili kadetTa korpusSi miabara Cia darCena: Tu aqamde ruseTis mTavrobas
mamam. saSualo ganaTleba baqoSi daasrula. vemsaxurebodi, miT umetes, movale var sam­
daamTavra Tbilisis saostato instituti Soblos da Cems saqarTvelos – mis mTavrobas
pirveli xarisxiT (1887), novo-aleqsandriis vemsaxuro-vo.
sasoflo-sameurneo da metyeveobis insti­ m. zaaliSvilis Svilebi arian: nino, irina
tuti agronomis wodebiT (1891) da moskovis da aleqsandre.
petrovsko-razumovskis akademia pirveli xa­ m. zaaliSvili gardaicvala TbilisSi,
risxiTve (1897). 1920 wlis 10 seqtembers, daikrZala 12 seqtem­
maswavleblobda 25 weliwadi: Tbilisis bers, didubis panTeonSi.
saqalaqo saswavlebelSi, winamZRvrianTkaris
sameurneo skolis gamged, xonis samaswavle­ calke gamocemulia:
blo seminariaSi, Semdeg – stavropolSi, sa­ 1. sazogado zootexnia anu saqonlis movla-mo­
dac ramdenime weli gaatara, 1898 wlidan mu­ Seneba / Txzuleba m. zaaliSvilisa. - Tb.: gaz.,
Saobda erevnis samaswavleblo seminariasa da `meurnes~ redaqciis gamocema, 1890 (gr. Cark­
erevnis guberniis soflebis skolebSi, 1902 vianis st.). - 82 gv.;
wels gadaiyvanes goris samaswavleblo semi­ 2. sazogado miwaT-moqmedeba / Txzuleba m. zaa­
nariaSi. samuSaodan Tavisufal dros uTmob­ liSvilisa. - Tb.: `meurnis~ redaqciis gamoce­
da qarTul enaze saxelmZRvaneloebis Sedge­ ma, 1891 (gr. Carkvianis st.). - 68 gv.;
nas. Rrmad swamda, rom dadgeboda dro, roca 3. mefutkreoba: moSeneba da movla futkrisa /
qarTveli xalxi mSobliur enaze iswavlida Sedgenili m. zaaliSvilisa. - tf.: [изданiе имп.
da ambobda: `minda viyo xidi, romlis meSveo­ Кавказск. общества сельскаго хозяйства], 1897 (m.
biTac qarTveli xalxi codnis mwvervalze SaraZis da amxanagobis st.). - 74 gv.: sur.;
avao~. 1907 wels, gorSi daaarsa vaJTa gimna­ 4. mokle saxelmZRvanelo bunebismetyvelebisa
zia, sadac erTi weli inspeqtorad muSaobda, / Sedgenili goris vaJebis gimnaziis direqto­
xolo Semdeg direqtorad iyo 1918 wlamde. ris m. zaaliSvilis mier. - naw. 1: araorganiuli
1918 wels saqarTvelos respublikis mTavro­ buneba. haeri, wyali da dedamiwa. – quTaisi: T.
bam gadmoiyvana gamge-direqtorad Tbilisis mTavriSvilisa da amxanagobis wignis maRaziis
meoTxe gimnaziaSi, romlis awewili saqmeebic gamocema, 1917 (q.S. w.-k. gamavrc. saz-is quT.
moawesriga da saswavleblis saqme samagali­ gany. st.). - 124, II gv.: sur.; me-2 gamoc.. - naw. 1:
Tod daayena. araorganiuli buneba: haeri, wyali da dedami­
mwerlobaSi drogamoSvebiT monawileob­ wa. – quTaisi: T. mTavriSvilisa da amxanagobis
da. werda samecniero werilebs specialur sa­ wignis maRaziis gamocema, 1917 (q.S. w.-k. gama­
kiTxebze: sabibliografio SeniSvna i. winamZR­ vrc. saz-is quT. gany. st.). - 124, III gv.: sur.; naw.
vriSvilis `vazis moSenebis~ Sesaxeb (`iveria~, 2: botanika. - quTaisi: T. mTavriSvilis da amx.
1899, #148, 149); qarTuli terminebis Sesaxeb wignis maRaziis gamocema, 1918 (i. m. xelaZis
(`cnobis furceli~, 1898, #483) da sxv. agre­ st.). - 198, X gv.; naw. 4: zoologia (swavla cxo­
Tve, Seadgina sabunebismetyvelo saxelmZRva­ velebze). - quTaisi: T. mTavriSvilis da amx.
neloebi. wignis maRaziis gamocema, 1918 (i. m. xelaZis
cnobili iyo, rogorc kargi maswavlebe­ st.). - 162, II, III gv.;
li, niWieri aRmzrdeli, saswavleblis sauke­ 5. bunebis-metyvelebis mokle saxelmZRvanelo:
Teso xelmZRvaneli, samecniero komisiebSi adamianis anatomia da fiziologia / Sedgenili
muyaiTi momuSave, sazogado moRvawe, Segne­ goris vaJebis gimnaziis direqtoris m. y. zaa­
buli mamuliSvili, Cumi da uangaro muSaki. liSvilis mier. - quTaisi: T. a. mTavriSvilis da

181
amx. wignis maRaziis gamocema, 1918 (i. m. xela­ 8. purovani mcenareni // meurne. - 1891. - #4. - gv.
Zis st.). - 62, II gv.; 3-7; #5. - gv. 2-7; #6. - gv. 3-8;
6. adamianis anatomia da fiziologia: mokle 9. saiTac miixedav, yvelgan uCivian // meurne. -
saxelmZRv. bunebismetyvelebisa / Sedg. Tbil. 1891. - #7. - gv. 1-2;
vaJTa me-4 gimnaziis direqtoris m. y. zaaliS­ 10. masala qarTuli botanikisaTvis // meurne. -
vilis mier. - me-2 Sevs. da Sesw. gamoc.. - quTai­ 1892. - #17-20. - gv. 10-16;
si: T.a. mTavriSvilis amx. gamoc., 1919 (n. fe­ 11. sabibliografio SeniSvna: [recenzia] // meurne.
raZis da amx. st.). - 100 gv.: il., 1 CarT. furc. - 1892. - #17-20. - gv. 22-23; anotacia: rosko. (qi­
sqemiT; mia). profesori rosko. Targmani v. i. rcxila­
7. ariTmetikis saxelmZRvanelo: kursi pirveli, Zis (Tbilisi, stamba i. a. mansvetovi, 1892 w.
meore da mesame klasisa umaRlesdawyebiTi da 12. kaxeTis dRevandel Wir-varamisa gamo // meurne.
saSualo saswavlebelTaTvis / Sedgenili Tfi­ - 1896. - #17. - gv. 6-7;
lisis vaJTa meoTxe gimnaziis direqtoris m. y. 13. recenzia wignze: Кипиани, К. Д. Русско-грузинский
zaaliSvilis mier. - quTaisi: m. mTavriSvilis словарь по астрономии, зоологии, минералогии и
amxanagobis gamocema, 1919 (n. feraZis da amxa­ разных терминов и технических слов // meurne. -
nagobis st.). - 167 gv.; 1896. - #37. - gv. 3-4;
8. pirvel-dawyebiTi geografia: samSoblosi da 14. qarTuli terminebis Sesaxeb // meurne. - 1896. -
sxva qveynebis mokle aRweriTi kursi mosamza­ #27. - gv. 4;
debeli da pirveli klasisa, umaRles-dawyebi­ 15. Sesaxeb abreSumis Wiis kvebisa // meurne. - 1896.
Ti da saSualo saswavlebelTaTvis / Sedgenili - #27. - gv. 4;
Tfilisis vaJTa meoTxe gimnaziis direqtoris 16. werili redaqciis mimarT // meurne. - 1896. -
m. zaaliSvilis mier. - quTaisi: T. a. mTavriSvi­ #27. - gv. 6;
lis gamocema, 1919 (i. m. xelaZis st.). - III, 147, II 17. b. redaqtoro! // meurne. - 1897. - #14-15-16. - gv. 4-5;
gv.: [1] CarT. furc. ruka; 18. Cveni meurneebis sayuradRebod // meurne. -
9. mokle saxelmZRvanelo bunebismetyvelebisa: 1897. - #14-15-16. - gv. 2-3;
organovani buneba / Sedgenili tfilisis vaJTa 19. cxenis wlovanebis Setyobis Sesaxeb // meurne. -
meoTxe gimnaziis direqtoris m. zaaliSvilis 1897. - #2. - gv. 7-8;
mier. - meore gadaTvalierebuli gamocema. - 20. werili redaqciisadmi // meurne. - 1897. - #3. -
quTaisi: T. mTavriSvilis da amxanagobis gamo­ gv. 7;
cema, 1920 (n. feraZis da amxanagobis st.). - 132 21. botanikis terminebis gamo qarTulad // cnobis
gv. furceli. - 1898. - 7 noemberi. - #673. - gv. 3;
22. sad unda miiRos soflis maswavlebelma sameu-
gamoqveynebulia: rneo swavla? // cnobis furceli. - 1898. - 20 Te-
1. nexvi, rogorc sasuqi // meurne. - 1889. - #47. - bervali. - #460. - gv. 2;
gv. 2-4; #48. - gv. 1-3; 23. qarTuli terminebis Sesaxeb // cnobis fur-
2. sabibliografio SeniSvna: [recenzia: winamZR- celi. - 1898. - 17 marti. - #484. - gv. 3;
vriSvili il. vazis moSeneba. tfilisi. 1889 w.] 24. bibliografiuli SeniSvna: [masse. `lukma pu-
// iveria. - 1889. - 15 ivlisi. - #148. - gv. 2-3; 16 ris ambavi. aRwera kacisa da cxovelebisa~.
ivlisi. - #149. - gv. 3; Targm. nik. avaliSvilisa. gamoc. z. WiWinaZisa]
3. zootexnikis sagani // meurne. - 1890. - #14. - gv. // iveria. - 1900. - 28 ivlisi. - #162. - gv. 3-4;
3-6; #15. - gv. 1-5; #16. - gv. 6-7; #17. - gv. 6-8; 25. amerikulad xis dargva // mosavali. - 1909. - #8.
#18. - gv. 5-7; #19. - gv. 4-8; #20. - gv. 4-7; #21. - gv. 16;
- gv. 5-8; #22. - gv. 6-8; #24. - gv. 8. - meCvidmete 26. Tesli // mosavali. - 1909. - #9. - gv. 5-6;
nomridan saTaurad: `sazogado zootexnika~; 27. miwis SemuSaveba: [istoriuli mimoxilva] // mo-
4. miwaT-moqmedeba. saxelmZRvanelo Sedgenili savali. - 1909. - #7. - gv. 5-8.
mix. zaaliSvilisagan. winasityvaobis magier //
meurne. - 1890. - #26-27. - gv. 1-6; #28-29-30. - gv. masve ekuTvnis:
4-9; #31-32-33. - gv. 1-5; #34-35-36. - gv. 8-11; 1. bostneul mcenareTa movla-moyvana (xelnawe­
5. mciredi SeniSvna // meurne. - 1890. - #21. - gv. ri);
4-5; 2. Выкормка шелкового червя скорцонерой (moxse­
6. sabibliografio SeniSvna: [recenzia: `pirvel neba, waikiTxa 1896 wels, petrovsko-razumo­
dawyebiTi qarTuli gramatika, Sedgenili ar. vskis institutSi).
quTaTelaZis mier. gam. meore. tf. 1889] // ive-
ria. - 1890. - 16 ivnisi. - #126. - gv. 1-2; mis Sesaxeb:
7. miwaT-moqmedeba: saxelmZRvanelo (dasasru- 1. wera-kiTxvis sazogadoebis maRaziaSi isyide-
li) // meurne. - 1891. - #2. - gv. 2-5; ba... // meurne. - 1892. - #1-4. - gv. 32;

182
2. am samiode wlis winaT... // isari. - 1907. - #101. - 2. К новым высотам строительной техники: [К
gv. 4. - werili redaqciis mimarT; 20-летию Советской Грузии] // За передовую
3. s. m-ni. SantaJistebis Tavgasuloba // isari. - технику. - 1941. - 25 февраля;
1907. - 1 seqtemberi. - #191. - gv. 2; 3. drekad sistemebis Tavisufal rxevaTa umaR-
4. goris q. TviTmarTvelobis kreba // naperwkali. lesi rigis sixSireebis gansazRvra // saqarTve-
- 1908. - 27 maisi. - #1. - gv. 3; los ssr mecnierebaTa akademiis moambe. - 1944.
5. ratti. araorganuli buneba, haeri, wuali da - t. 5. - gv. 771-775. - (#8);
dedamiwa. Sedgenili m. zaaliSvilisagan, naw. 4. Tavisuflebis xarisxis usasruloricxviani
pirveli, gamoc. T. mTavriSvilisa da amxanago- Zelebis Tavisufali rxeva // saqarTvelos ssr
bis wignis maRaziisa, q. quTaisi 1917 w. f. 2 m.: mecnierebaTa akademiis moambe. - 1948. - t. 9. -
[recenzia] // ganaTleba. - 1918. - #1. - gv. 66-69; gv. 571-578. - (#9-10);
6. lari. bibliografia // Teatri da cxovreba. - 5. samSeneblo saqmis instituti // samSeneblo sa-
1920. - #6. - gv. 14-15; qmis institutis Sromebi. - 1948. - t. 1. - gv. 1-8;
7. miviReT T. mTavriSvilis... // Teatri da cxo- 6. seismomdgradobis Sesaxeb sabWoTa mecniere-
vreba. - 1920. - #5. - gv. 14. bis ganviTareba // mecniereba da teqnika. - 1949.
- #12. - gv. 28-29;
wyaro: 7. ra aris betoni?: [saubari teqnikaze] // pioneri.
1. misi Zmis, nikoloz zaaliSvilis, xelnaweri; - 1950. - #10. - gv. 26-27;
2. berZeniSvili, m. // saxalxo saqme. - 1920. - 12 seq­ 8. mSenebloba miwisZvris moqmedebis raionebSi //
temberi. - #926; mecniereba da teqnika. - 1951. - #8. - gv. 4-7;
3. Д. Д. // Грузия. - 1920. - 12 сентября. - #116. 9. Вклад ученых Грузии: [О задачах строительной
секции комитета содействиа великим стройкам
zavrievi, kiriak samsonis Ze (1891 – ) при Акад. наук Груз. ССР // Заря Востока. - 1951.
– inJineri, – teqnikur mecnierebaTa doqtori, - 7 марта. - #55;
akademikosi, profesori, Sromis gmiri, – sazo­ 10. Ученые Грузии - великим стройкам // Молодой
gado moRvawe, – ordenosani da `sapatio rkini­ сталинец. - 1951. - 5 апреляю - #80;
gzelis niSnosani~, – daibada TbilisSi. daamTa­ 11. Ученые Грузии - стройкам коммунизма // Заря
vra petrogradis rkinigzis inJinerTa institu­ Востока. - 1951. - 22 мая. - #118.
ti (1914). praqtikuli muSaoba daiwyo 1912 wels
– studentobis dros, peterburgis sasaxlis xi­ mis Sesaxeb:
dis mSeneblobis ufros TanaSemwed. amave wels 1. salami mecnier-sazogadoebriv muSaks: [prof.
gamoaqveyna pirveli samecniero Sroma. k. s. zavrievis oci wlis samecniero moRvaweo-
institutis damTavrebis Semdeg, iqve ba] // komunisti. - 1932. - 5 ivlisi. - #155. - gv. 4;
maswavleblobda. 1928 wlidan iyo nagebobaTa 2. komunistTa da upartioTa stalinuri blo­
Tbilisis samecniero-sakvlevi institutis kis kandidatebis [registrirebuli Tbilisis
mecnier-xelmZRvaneli, 1932 wlidan – trans­ saqalaqo sabWos deputatobaze amxanagebi: [n.
portis inJinerTa Tbilisis institutis di­ z. umikovi, k. s. zavrievi da sxv.]: [biografiu­
reqtoris moadgile, 1933 wlidan profesori, li cnobebi] // komunisti. - 1939. - 29 noemberi.
1935 wlidan – teqnikur mecnierebaTa doqto­ - #274. - gv. 3;
ri, 1939 wlidan – Tbilisis sabWos deputati 3. saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis namd­
da Tbilisis sabWos aRmaskomis wevri. 1941 vil wevrTa pirveli Semadgenloba: [mokle
wlidan akademikosia. biografiuli cnobebi] // komunisti. - 1941. -
rogorc mecnier-pedagogma, nayofieri 24 Tebervali. - #46; Заря Востока. - 1941. - 23
muSaoba Caatara; mis mowafeTagan bevri ukve февраля. - #45;
profesori da teqnikur mecnierebaTa doqto­ 4. teqnikuri mecnierebis mowinave // teqnika. -
ria. gamoqveynebuli aqvs 50 samecniero naSro­ 1941. - #2. - gv. 45-53;
mi. misi proeqtiT aigo 40 msxvili nageboba. 5. Curaiani, a. sahaero dabobvis gamocdilebis
1935 wels mTavrobam daajildova `sa­ Seswavla: antiseismuri mSeneblobis biuros
patio niSnis~ ordeniT, 1938 wels miiRo `sa­ muSaoba akademikos k. zavrievis xelmZRvane-
patio rkinigzelis~ niSani. miniWebuli aqvs lobiT // komunisti. - 1941. - 28 oqtomberi. -
`Sromis gmiris~ wodebac. #255;
6. Tbilisis fexsacmlis mesame fabrikis koleq-
gamoqveynebulia: tivma saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos depu-
1. a. s. babovi: [politeqnikuri saswavleblis tatobis kandidatebad daasaxela a. a. andree-
profesori]: nekrologi // komunisti. - 1937. - vi, k. s. zavrievi: q. Tbilisis metexis #19 saar-
10 maisi. - #105. - gv. 4; Cevno olqi // komunisti. - 1951. - 12 ianvari;

183
wyaro: (saqarTvelos mweralTa muzeumi), prof. ivane
1. komunistTa da upartioTa stalinuri blo­ javaxiSvili, gabriel episkoposi (saqarTve­
kis kandidatebis [registrirebuli Tbilisis los saeTnografio muzeumi), rafiel eris­
saqalaqo sabWos deputatobaze amxanagebi: [n. Tavi (saqarTvelos saeTnografio muzeumi),
z. umikovi, k. s. zavrievi da sxv.]: [biografiu­ konstantine dadeSqeliani (quTaisis saeTno­
li cnobebi] // komunisti. - 1939. - 29 noemberi. grafio muzeumi), dimitri yifiani (quTaisis
- #274. - gv. 3; mxareTmcodneobis muzeumi), anton furce­
2. saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis namd­ laZe, aleqsandre episkoposi Sio mRvimis mo­
vil wevrTa pirveli Semadgenloba: [mokle bio­ nasterSi, ioseb stalini, v. aleqsi-mesxiSvili
grafiuli cnobebi] // komunisti. - 1941. - 24 Te­ (quTaisis TeatrSi), ioseb imedaSvili (metexis
bervali. - #46. muzeumSi) da sxva mravali.
rogorc Janrists, sayofacxovrebo ti­
zaziaSvili [zazievi], grigol [gigo] piuri suraTebis amsaxvels, aqvs Semdegi naxa­
ivanes Ze (1868, 3/XI – ) – muSa-mxatvari, – Jan­ tebi: `moqalaqe doqiT~, `sasaflaos moijara­
risti, portretisti da pirveli qarTveli dre isak xaxaSvili~, `davriSi~, `cxinvaleli
karikaturisti, – sazogado moRvawe, – TviT­ ebraeli~, `dalaqi petre~ (SeiZina amerikel­
naswavli, – uRaribesi wridan. daibada q. Tbi­ ma), `Tavadi gancxromaSi~ (nebierad mjdomi
liss, SuabazarSi, mRebavis ojaxSi. wera-kiTx­ mebatone papanaqeba sicxeSi yanaSi momuSave
vis swavla daiwyo gareTubnis – iarmukis qar­ glexebs gadahyurebs), `iuxana maTxovari~,
Tvel-somexTa kerZo skolaSi, sadac mxolod `Rvinis gamyidveli~, `aWareli~, `xarazi~ da
anbani Seiswavla da, siRaribis gamo, swavla sxv.
veRar ganagrZo (mamas swavlisaTvis 1 mana­ misi jgufuri naxatebia: `Tamar mefis da­
Tis gadaxda gauWirda). skolidan gamosuli, bruneba omidan – nuqardinze gamarjvebis Sem­
mamis mibaZviT, abrebis weras Seudga, raSiac deg~ (eskizi), `pirvelmaisoba mlaSe tbaze~,
didi niWi gamoiCina. 1884 wels mama gardaecva­ `saguSagoze~ da sxv.
la, ris Semdeg mTeli ojaxis (6 suli) Senaxva saeklesio mxatvrobis dargSi Seusrule­
martos daawva kiserze. amitom Tavis xelo­ bia: Tbilisis mTavarangelozis, quTaisis pe­
baze muyaiTad muSaobda, TavisiTve Seiswa­ tre-pavles, sof. Crdilis, sof. farcxnaris,
vla mxatvroba da am saqmeSi ise daxelovnda, sof. sargvebis, xaragoulis, Terjolis, va­
rom erTxans mxatvarTa hamqris eqspertadac nis, lexaindrao-nojixevis, noRis, uSafaTis,
iyo, sakuTari atelie gaaRo da mravali mowa­ bedias, qorTas, iwis, sxieris eklesia-monas­
fe-mxatvari gamozarda. trebi qarTl-kaxeTs, imereTs, guria-samegre­
rogorc abrebis mwerali, did yuradRe­ los, raWa-leCxums, samurzayanos da sxv.
bas aqcevda qarTuli asos Taviseburebas da rogorc karikaturisti (xandisxan, ivaneS­
lazaTs. gr. zaziaSvilis mier dawerili yo­ vilis fsevdonimiT), amaTraxebda sazogadoe­
veli abra qarTuli ieriT iyo gasuldgmule­ briv da saxelmwifo mavne movlenebs. misi kari­
buli. am mxriv, aRsaniSnavia misi: a) gramofo­ katurebi moTavsebulia `kvalSi~, `xumaraSi~
nebis abra (rusTavelis gamzirze – sxvadasxva (1907, #1), `SuamavalSi~ (1907, #7, 8; 1909, #5),
eris warmomadgenelni gramofons usmenen, saiubileo suraTebian almanaxSi (1908, #1),
yvela Taviseburi gamometyvelebiT. daiwva `ekalSi~ (1909, #1-2, 4-7), `masxaraSi~, `bzikSi~,
muxranianT saxlis xanZris dros), b) kaxeli `laxtSi~ da sxv. misi karikaturebidan aRsaniS­
vazebSi qarTuli sakravebiT (gareTubans – navia: `benia da beStria~, `dalaqebi~, `terteras
iarmukaSi sasadilo (`iveriaze~), g) yurZnis oinebi~, `xulignebis gamarjveba~, `rusTa kuri­
krefa (iqve, kote ZiZiSvilis sasadiloze. am is amrCevlebs policia ifaravs gareSe gavleni­
abraze warmodgenili iyo rTveli Tavisi yo­ sagan~, `eSmaks amaTraxebs beStia~, `xazeinebis
velgvari saxiT), d) m. laRiZis qarxnis marka kreba qarTul gimnaziaSi~, `akakis mgzavroba
– qarTveli qali, e) quTaisis fexsacmelebis metexisken~ da sxv.
koleqtivi `komuna~, romelic fexsacmelebis saqarTveloSi sabWoTa wyobilebis damya­
gamomxatveli asoebiT aris naweri, v) quTaisis rebis Semdeg, mose ToiZesTan erTad, saagita­
sabuhRaltro kursebi – saangariSos marc­ cio matareblis ronodebs amkobda revolu­
vlebisagan Semdgari asoebiT; v) Jur. `ekalis~ ciuri Sinaarsis, iumoristuli da satiruli
saTauri eklebiT da sxv. suraTebiT. scenazedac drogamoSvebiT monawi­
rogorc portretisti, cnobilia Semde­ leobda da imdenad niWierad, rom mis TamaSs
gi cxovlad naxati suraTebiT: ilia WavWavaZe profesiul mxaxiobT misabaZad usaxavdnen.
(qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcele­ gr. zaziaSvili revoluciur-sazogadoe­
beli sazogadoebis muzeumi), zaqaria WiWinaZe briv moZraobaSic aqtiur monawileobas iReb­

184
da. cxraasian wlebSi Tavis samxatvro atelie­ 1902 wels baTumel revolucionerebTan er­
Si propaganda-agitacias eweoda TviTmpyrobe­ Tad~, riTac yuradReba miipyro da sapatio
lobis winaaRmdeg, ris gamoc Jandarmeriisa­ sigeliT dajildovda.
gan SemCneuli quTaiss gadixvewa, sadac kidev
ufro gaaZliera mefis mTavrobis winaaRmdeg gamoqveynebuli karikaturebi:
muSaoba. monawileobda aralegalur krebeb­ 1. martyofis quCaze mcxovrebTa ara sasurveli
Si da TviTve hkrebda wres, devnil revolu­ mdgomareoba // cnobis furceli. - 1897. - 10
cionerT nivTierad exmareboda, sruliad ivnisi. - #221. - gv. 2;
usasyidlod (anu zogjer mxolod masalis 2. gaxurebuli moZraobaa...: [karikatura] // masxa-
Rirebulebis aRebiT) xatavda revoluciur ra. - 1907. - #1. - gv. 4-5;
droSebs (magaliTad, muSa JorJolianis dakr­ 3. dalaqebi: [karikatura glexis mdgomareobaze]
Zalvis dros; saSa wulukiZis gasvenebisas // Suamavali. - 1907. - #8. - gv. 1;
daxata wiTeli droSa, romelzedac gamoxata 4. didyuraanT yroyinas...: [karikatura] // xumara.
saSa wulukiZe; agreTve, werda revoluciur - 1907. - #1. - gv. 1. - darTuli aqvs iumoristu-
plakatebs, aqtiurad monawileobda 1905 wels li leqsi;
quTaisis quCebSi aRmarTul barikadebze da 5. Tavadi...: [karikatura glexze] // Suamavali. -
sxv.). 1907. - #7. - gv. 1;
rogorc sazogado moRvawes, muzeumTa 6. Tavisufleba: [karikatura] // xumara. - 1907. -
gamdidrebisa da qarTuli saxviTi xelovnebis #1. - gv. 8;
win wawevaSi sapatio adgili uWiravs: xelovne­ 7. TiTqo cxra vedro...: [karikatura] // Suamavali.
bis muzeumma misi miTiTebiT SeiZina Tvalsa­ - 1907. - #8. - gv. 8;
Cino suraTebi, samxatvro galeream misi dax­ 8. kadetebi damarcxdnen...: [karikatura] // ekali.
marebiT aRmoaCina Zveli qarTuli, sparsuli - 1907. - #1. - gv. 16;
da niko firosmanaSvilis suraTebi; aseve, 9. karikatura federalistebsa da social-de-
mweralTa muzeumi, saTeatro muzeumi da sxv. mokratebze // masxara. - 1907. - #2. - gv. 4;
misi naSrom-namuSevriT Seivso. gr. zaziaSvil­ 10. mesame dumas xulignebi miagoreben daR-
ma saqarTvelos gansaxkomis mier ganzraxul marT-daRmarT: [karikatura] // ekali. - 1907. -
saagitacio suraTebis xatvaSi gansakuTrebu­ #5. - gv. 9;
li aqtivoba gamoiCina, quTaisis mSenebelTa 11. rusTa kuriis amrCevlebs policia ifaravs ga-
klubs usasyidlod gadasca Tavis mier daxa­ reSe gavlenisagan: [karikatura] // ekali. - 1907.
tuli leninis suraTi, quTaisis mxareTmcod­ - #3. - gv. 5;
neobis muzeums TiTqmis usasyidlod dauxata 12. qalbatoni: mofsik...: [karikatura] // masxara. -
d. yifianisa da k. dadeSqelianis portretebi 1907. - #1. - gv. 8;
da sxv. 13. xulignebis gamarjveba: [karikatura] // ekali. -
manve Seadgina `qarTuli asoebis albomi~ 1907. - #3. - gv. 1;
– CarTuli da sxvadasxva yaidis anbaniT. 14. dapatimrebuli akaki wereTeli `damcvelTa~
prof. m. i. ToiZis mowmobiT, gr. zaziaSvi­ razmis TanxlebiT miemarTeba metexisaken: ka-
li 1890 wlidan cnobilia, rogorc mxatvari, rikatura // akaki. - 1908. - #1. - gv. 8;
didi Sromismoyvare da dRemde (1942) samxa­ 15. quTaisis `SkolaSi~: [karikatura] // maTraxi. -
tvro funji xelidan ar gaugdia. 1915. - #10. - gv. 8;
gr. zaziaSvilis suraTebi SeZenili aq­ 16. saqua yasabis reCi meyasbeTa yrilobaze: [kari-
vs saqarTvelos yvela ZiriTad muzeums. gr. katura] // xaTabala. - 1920. - #3. - gv. 1-2. - na-
zaziaSvilis mier zeTis saRebavebiT naxa­ xats darTuli aqvs teqsti xelmoweriT xa-mi.
ti sxvadasxva tipebi inaxeba saqarTvelos
muzeumis xelovnebisa da istoriis ganyofi­ misi karikaturebiT gaformebulia Semde-
lebaSi. monawileoba miuRia mxatvarTa gamo­ gi statiebi:
fenebSi. 1. alqaji. benia da beStia // masxara. - 1907. - #1. -
saqarTvelos mxatvarTa klubSi 1941 gv. 5-6;
wlis 16 marts gaimarTa gr. zaziaSvilis Semo­ 2. anasini. benia da beStia: [iumoristuli dialo-
qmedebiTi saRamo, sadac gamofenili iyo misi gi] // ekali. - 1907. - #5. - gv. 4;
namuSevrebi. iyo wevri sruliad saqarTvelos 3. axalgazrdebs vamzadeb...: [iumoristuli leq-
xelovanTa kavSirisa da Jurnaluri pernsio­ si] // ekali. - 1907. - #4. - gv. 16;
neri, sapatio sigeliT dajildoebuli. misi 4. baia. qvasqveSistis Tavgadasavali: [iumori fu-
Svilia muSa-mxatvari SoTa zaziaSvili, ro­ lis Sovnaze] // ekali. - 1907. - #2. - gv. 8-10;
melmac 1938 wels, moskovSi gamarTul gamo­ 5. belasini. kviridan-kviramde // ekali. - 1907. -
fenaSi miiRo monawileoba suraTiT `stalini #4. - gv. 7-10. - provincia;

185
6. dvali, evgeni (wmida giorgi). eSmako versad wa- 5. kalandaZe, i. Ria werili b. b. zaqaria WiWinaZes,
mixval...: [iumoristuli leqsi karikaturiT] // ioseb garsevanaSvils... // wyaro. - 1907. - 27
wminda giorgis Sub-maTraxi. - 1907. - #1. - gv. noemberi. - #25. - gv. 1;
1-2; 6. b. r. umorCilesaT gTxovT moaTavsoT... // eka-
7. doliZe, andria (anasini). benia da beStia // eka- li. - 1908. - 1 oqtomberi. - #26. - gv. 4;
li. - 1907. - #1. - gv. 13-14; 7. sevasti. patara pasuxi // Cveni saqme. - 1909. - 17
8. ekalis aRsareba // ekali. - 1907. - #1. - gv. 2-3; aprili. - #36. - gv. 4;
9. eSmakis mteri. beruka da mamuka // wminda gior- 8. mxatvari g. zaziaSvili... // aur-zauri. - 1913. -
gis Sub-maTraxi. - 1907. - #1. - gv. 8-9; marti. - #1. - gv. 8;
10. kalandaZe, nestor (eSmaki). SiSveli buxari: 9. mxatvari gigo zaziaSvili... // Teatri da cxo-
[iumoristuli moTxroba mosaxleobis darbe- vreba. - 1915. - #19. - gv. 16;
vaze] // ekali. - 1907. - #1. - gv. 6-8; #2. - gv. 4-5; 10. dvali, ev. rusTavelis axali suraTi da dro-
11. kikvaZe, Tedo (xlaforTi; deliyandi). – a) be- Sis gakeTebis mokle istoria // rusTaveli. -
nia da beStia // ekali. - 1907. - #2. - gv. 4-6; #6. 1918. - #2. - gv. 15;
- gv. 5-6; b) burJua da proletari: [iumoristu- 11. gudiaSvili, n. mxatvari gigo zaziaSvili: [misi
li dialogi] // ekali. - 1907. - #4. - gv. 4-5; Semoqmedeba] // komunisti. - 1941. - 11 marti. -
12. proletari. burJua da proletari // ekali. - #58;
1907. - #7. - gv. 5-6; 12. pavliaSvili, i. moxuci mxatvari: [gigo zaziaS-
13. trapaiZe, T. dezertiri: (ambavi) // ekali. - 1907. vili] // literatura da xelovneba. - 1945. - 14
- #2. - gv. 10-12; #3. - gv. 14-15; dekemberi. - #42.
14. fxaWi. – a) did marxvaa...glovis zari...: [iumo-
ristuli leqsi] // masxara. - 1907. - #1. - gv. 1; wyaro:
1. avtobiografia;
b) xumara: yovelkvireuli karikaturebiani
2. cnobarebi: a) saqarTvelos erovnuli samxa­
gazeTi: [erTkupletiani leqsi] // xumara. - 1907.
tvro galereis. - 1922. - 23 ivlisi. - #105; b)
- #1. - gv. 1;
xelovnebis moz. `metexis~. - 1939. - 23 dekem­
15. Sens suraTs vucqer muxlmodrekili... // ekali.
beri. - #606; g) quTaisis mxareTmcodneobis
- 1907. - #1. - gv. 8;
muzeumis. - 1933. - 20 seqtemberi. - #171; d)
16. Cinovniki. naufrosalis godeba: [iumoristu-
quTaisis raikomis. - 1940. - 21 ianvari. - #191;
li leqsi] // ekali. - 1907. - #2. - gv. 16;
e) mweralTa muzeumis. - 1932. - 30 noemberi; v)
17. wereTeli, akaki (akaki). beStia da benia // masxa-
saqarTvelos muzeumis xelovnebisa da isto­
ra. - 1907. - #1. - gv. 2;
riis ganyofilebis. - 1932. - 13 ivlisi; z) revo­
18. xandamaSvili, daviT (mimino). terteras oine-
lucionerTa - gr. firiaSvilis, d. gagloevis,
bi: (namdvili ambavi axlo warsulidan). [iumo-
sim. jojiSvilis, sandro merabiSvilis, k. maWa­
ristuli leqsi] // ekali. - 1907. - #2. - gv. 2-3;
raZis da sxv.
19. cuRluti. – a) ambavi axalSenis `aSenebisa~:
3. axali kavkasioni. - 1925;
[iumoristuli leqsi] // maTraxi da salamuri.
4. alxaziSvili, S. saqarTvelos saxviTi xelovne­
- 1909. - #2. - gv. 1; b) axalSenis amSenebelni:
ba dRevandel etapze // mnaTobi. - 1934. - #5-6.
[iumoristuli leqsi] // maTraxi da salamuri. -
- gv. 235;
1909. - #1. - gv. 1;
5. Искусство. - М.-Л., 1938. - #1;
20. belzebeli. Svili hklavs mamas!: [leqsi] // axali
6. g. i. zaziaSvilis SemoqmedebiTi saRamo, 1941,
WinWari. - 1913. - #1. - gv. 1;
16 marti. - saqarTvelos mxatvarTa fondis ga­
21. ali. maTraxi: (ZRvnaT zog samtrediel
mocema;
vaWrebs). [iumoristuli leqsi] // maTraxi. - 7. Заря Востока. - 1941. - 15 марта. - #62.
1915. - #9. - gv. 4-5.
zaicevi, filipe adamis Ze (1877 – )
mis Sesaxeb: – biologi, biologiis mecnierebaTa doqto­
1. `qarTvelTa Soris am saukuneSi erTob davar- ri, akademikosi da sazogado moRvawe, – ssrk
da CuqurTmis da kankelis xeloba~... // iveria. mecnierebaTa akademiis saqarTvelos filia­
- 1893. - 27 oqtomberi. - #230. - gv. 2; lis biologiis seqtoris mecnier-xelmZRva­
2. gigauri, daviT. werili redaqciis mimarT // neli, cnobili zoologiis dargSi. 40 welze
iveria. - 1894. - 4 noemberi. - #234. - gv. 2; meti samecniero-kvleviTi muSaobis manZil­
3. aki. sayvarelo samSoblov! // eSmakis maTraxi. - ze asamde mecnieruli naSromi gamoaqveyna.
1907. - #7. - gv. 5; sxvadasxva dros iyo dekani, proreqtori da
4. axali ambavi // eSmakis maTraxi. - 1907. - #6. - gv. reqtori Tbilisis politeqnikuri institu­
2; tisa. orjer monawileoba miiRo entomolo­

186
gTa saerTaSoriso kongresze briuselsa da musxeliSvili, i. s. beritaSvili, f. a. zaice­
amerikis SeerTebul StatebSi, aRzarda mTe­ vi da sxvebi]: [mokle biografiuli cnobebi] //
li rigi mecnier-muSakTa, orgzis Tbilisis komunisti. - 1941. - 24 Tebervali. - #46; Заря
sabWos wevrad iyo arCeuli. Востока. - 1941. - 23 февраля. - #45.

calke gamocemulia: zalikaniani [zalikanovi, zalika­


1. ra aris Cori da brZola masTan / popularuli naSvili], giorgi vasilis Ze (1837 – 1915,
dalageba agronom e. kleinisa; Targmani rusu- 14/I) – mgalobel-momRerali, saeklesio wign­
lidan T. zurmuxtaSvilisa. - tf.: amier-kavka- Ta cnobili mkiTxveli, maswavlebeli, gamom­
siis sabambo komitetis gamocema, 1925 (zaria cemeli, – qarTuli sasuliero mwignobrobis
vostokas st.). - 15 gv.; sur.; 24sm. - ([amier-kavka- mcodne, qaSveTis medaviTne da mgalobeli.
siis sabambo komiteti. mebambis biblioTeka]); 1860 wlidan qaSveTis eklesiis galavanSi sa­
2. rogor unda vebrZoloT bambis tils / prof. f. xalxo ufaso samrevlo skola hqonda. krebda
a. zaicevi / popularulad moTxrobili agro- Zvel xelnawerT, romelTagan bevri istoriu­
nom e. kleinisa; Targmani T. zurmuxtaSvilisa. li sabuTi `qarTvelTa Soris wera-kiTxvis
- tf.: amier-kavkasiis sabambo komitetis gamo- gamavrcelebel sazogadoebas~ Seswira. simRe­
cema, 1925 (zaria vostokas st.). - 14 gv.: sur.; ra-galobaSi pirveli xmis kargi aRmsrulebe­
24sm. - ([amier-kavkasiis komiteti. mebambis bi- li, iSviaT mgaloblad iyo miCneuli. kompozi­
blioTeka]). torma d. arayiSvilma misi wyalobiT Cawera
ioane oqropiris liturgia da sxva sagalo­
gamoqveynebulia: blebi. qarTuli mwignobrobis aRorZinebis
1. mavne mwerebis da maTgan daavadebul mcenaris moyvaruli iyo. gamosca daviT guramiSvilis
nimuSebis Sekreba // mosavali. - 1913. - #5-6. - `daviTiani~ (tf., 1881).
gv. 6-8;
2. kavkasiis sisxlismwuwnavi koRoebis mimoxilva misi winasityvaobiT gamocemulia:
(Diptera, Culicidae) // zoologiis seqtoris Sro- 1. [ter-aleqsandriani]. moqalaqe dabaR RaRoasi
mebi / ssrk mecnierebaTa akademiis saqarTve- saubari terterebze (Rudelebze) / naTargmni
los filiali. - 1934. - t. 1. - gv. 1-31. - parale- somxuridan g. winamZRvrovis mier; [winasityv.
luri teqsti rusul enaze; avt.: giorgi zalikanovi]. - tf.: g. zalikanovis
3. Oryopini Cangl (Coloptera) qveojaxis kavkasiu- gamoc., 1879 [kanze: 1880] (eq. xelaZis st.). - 63
ri saxeebis mimoxilva // zoologiis seqtoris gv.; 16sm.. - (wigni pirveli).
Sromebi / ssrk mecnierebaTa akademiis saqar-
Tvelos filiali. - 1934. - t. 1. - gv. 33-45. - pa- gamoqveynebulia:
raleluri teqsti rusul enaze; 1. Zveli ekklesia // cnobis furceli. - 1898. - 14
4. Hispini da Cassidini-s (Coloptera Chrysomelidae) ivnisi. - #558. - gv. 1.
qveojaxis warmomadgenelTa gavrceleba ka-
vkasiaSi // zoologiis seqtoris Sromebi / ssrk mis Sesaxeb:
mecnierebaTa akademiis saqarTvelos filia- 1. b. giorgi vasilis-Ze zalikanianisagan... //
li. - 1937. - t. 2. - gv. 1-16. - paraleluri teqsti droeba. - 1884. - 19 agvisto. - #180. - gv. 1;
rusul enaze; 2. wera-kiTxvis sazogadoebis wignT-sacavs am
5. xilis buzebis (Diptera, Tripetidae) axali saxeo- dReebSi... // droeba. - 1884. - 18 agvisto. - #179.
bani amierkavkasiaSi // saqarTvelos ssr mecnie- - gv. 1;
rebaTa akademiis moambe. - 1945. - t. 6. - gv. 377- 3. giorgi zalikaniani... // Teatri da cxovreba. -
382. - (#5). - paraleluri teqsti rusul enaze; 1915. - #3. - garekanis pirveli gverdi;
6. axali matli gvaridan Coelambus Thoms (Co- 4. kavsaZe, m. qarTuli musika (simRera-galoba):
leoptera, Dytiscidae) // saqarTvelos ssr mecnie- misi axlandeli mdgomareoba da ganviTareba //
rebaTa akademiis moambe. - 1947. - t. 8. - gv. 163- Teatri da cxovreba. - 1916. - #13. - gv. 15-16;
167. - (#3); #14. - gv. 9; #16. - gv. 12; #20. - gv. 14-15; #21. -
7. axali larva gvaridan Deronectes Sharp (Coleop- gv. 14-15; #25. - gv. 14-15; #26. - gv. 9-11.
tera, Dytiscidae) // saqarTvelos ssr mecniereba-
Ta akademiis moambe. - 1948. - t. 9. - gv. 75-78. - wyaro:
(#1). 1. guramiSvili, d. daviTiani / Tqmuli gura­
mis-Svilis daviTisagan; petre umikaSvilis re­
wyaro: daqtorobiT da [winasityvaobiT]. - tf.: gamoc.
1. saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis giorgi zalikalianisagan, 1881 (e. xelaZis st.).
namdvil wevrTa pirveli Semadgenloba: [n. i. - XXVI, 316, [4] gv.;

187
2. Аракишвили, Д. И. Муз.-этнографический очерк о beli kursebisa. 1923 wlidan Tbilisis saxel­
грузинской музыке. - М., 1906. - Стр. 92; mwifo universitetSi axali qarTuli lite­
3. giorgi zalikaniani... // Teatri da cxovreba. - raturis istoriaSi emzadeboda. 1925 wels
1915. - #3. - garekanis pirveli gverdi; Caabara sadoqtoro gamocdebi, ris Semdeg
4. nekrologi // saxalxo furceli. - 1915. - 18 ian­ miendo damoukidebeli kursis (axali qarTu­
vari. - #188; li literaturis istoriis) kiTxva. parale­
5. kavsaZe, m. qarTuli musika (simRera-galoba): lurad, 1924-1928 wlebSi, miiwvies Tbilisis
misi axlandeli mdgomareoba da ganviTareba // pedagogiur institutSi qarTuli litera­
Teatri da cxovreba. - 1916. - #25. - gv. 14-15. turis leqtorad. 1927 wels miendo axali
kursis – qarTuli literaturis meTodikis
zandukeli, mixeil zurabis Ze (1889, – kiTxva. 1929 wels mieniWa docentoba, xolo
14/X – ) – mecnier-pedagogi, literaturaTm­ 1932 wlidan miendo aspirantebis momzade­
codne, profesori, – filologiis mecniere­ ba axali qarTuli literaturis istoriaSi.
baTa doqtori da sazogado moRvawe, – mTie­ 1933 wlidan daniSnes axali qarTuli lite­
li. daibada sof. araniss, yof. duSeTis mazra. raturis istoriis kaTedris gamged, 1934
daamTavra qarTuli gimnazia (1909) da mosko­ wels miiRo profesoris wodeba, 1936 wlis
vis universitetis istoriul-filologiuri aprilis 17 ki daicva disertacia `xalxosa­
fakulteti (rusuli enisa da literaturis ni mwerlebi qarTul literaturaSi~, riTac
ganyofileba, 1913 w.) pirveli xarisxis di­ moipova filologiis mecnierebaTa doqto­
plomiT, sakandidato Sromis friadze Ses­ ris xarisxi. 1933-1938 wlebSi muSaobda rus­
rulebiT, akademikos m. speranskis xelmZR­ Tavelis kvleviT institutSi axali qarTu­
vanelobiT. samsaxurebriv asparezze: 1913 li literaturis seqtoris xelmZRvanelad.
wels dainiSna rusuli enisa da literaturis 1934-1936 wlebSi quTaisis pedinstitutSi
maswavleblad yarsis realur saswavlebel­ kiTxulobda leqciebs axali qarTuli li­
Si, 1914 wels amave saswavlebels TbilisSi teraturis istoriasa da qarTuli litera­
gadmohyva da, mis garda, qarTul gimnazia­ turis meTodikaSi, 1935 wlidan, SeTavsebiT,
Sic aswavlida rusul enas, literaturas da Tbilisis samaswavleblo institutSi – axa­
fsiqologias. 1917 wels miiwvies Tbilisis li qarTuli literaturis istoriis kurss;
vaJTa pirvel gimnaziaSi rusuli enis da li­ 1935-1937 wlebSi, aqve, enisa da literatu­
teraturis maswavleblad, amave wels – igive ris fakultetis dekanis Tanamdebobas asru­
sagnebis leqtorad Tbilisis imave samaswa­ lebda. 1939 wlidan, SeTavsebiT, Tbilisis
vleblo institutSi, 1918 wels – Tbilisis stalinis sax. universitetSi filologiis
vaJTa pirvel gimnaziis inspeqtorad, 1921 fakultetis dekani iyo, 1938 wlidan – saxel­
wels – tfilisis pirvel sacdel-saCvenebeli mwifo universitetSi saxelmwifo gamocde­
Sromis skolis gamged, sadac qarTul enasa bis komisiis Tavmjdomared.
da literaturas aswavlida 1929 wlamde (es mecnierul-pedagogiur muSaobasTan er­
saswavlebeli respublikuri masStabiT em­ Tad sazogadoebriv Sromasac eweoda:
saxureboda maswavleblobas axali skolis 1. gasabWoebis dRidan, gansaxkoms sistematurad
principebisa da meTodebis gamonaxvisa da exmareboda saprogramo komisiebSi wevrad,
gatarebis saqmeSi. 1921-1922 wlebSi, para­ ufro xSirad – Tavmjdomared;
lelurad muSaobda gansaxkomSi (saSualo da 2. gansaxkomis davalebiT, araerTxel gamoik­
umaRlesi skolebis mTavari gamgis Tanamde­ vlia saswavleblebi Tbilissa da provinciaSi;
bobaze), sadac skolebis gardaqmnis reforma 3. 1924-1929 wlebSi sistematurad xelmZRvane­
gaatara. 1921-1925 wlebSi saxelmwifo-samec­ lobda saeqsterno gamocdebis komisias;
niero sabWos p/m mdivani iyo, sadac wydebo­ 4. xSirad kiTxulobda moxsenebas literaturi­
da qarTuli terminologiis originaluri sa da meTodikis sakiTxebze maswavlebelTa
saxelmZRvaneloebis Sedgena-garCevisa da konferenciebsa da meTodur kabinetebSi: Tbi­
sxva sakiTxebi. skolebis gardaqmnis mizniT, liss, baTums, Telavsa da sxv.;
1921-1935 wlebSi saqarTvelos gansaxkomma 5. gansaxkomis, universitetis adgilkomisa da
miiwvia maswavlebelTa gadasamzadebel kur­ mweralTa kavSiris davalebiT, qarTuli li­
sebze leqtorad qarTuli literaturis is­ teraturis sakiTxebze moxsenebebs akeTebda
toriis, Sromis skolebis ZiriTadi principe­ Tbilisis muSaTa klubebSi, wiTel armiasa da
bisa da axalgazrdobis esTetiuri aRzrdi­ provinciaSic;
sadmi miZRvnili leqciebis wasakiTxad. 1928 6. mecnier-muSakTa seqciis davalebiT, 1928 wels
wels leqtori da xelmZRvaneli iyo skolis gamoikvlia a/k universitetis, medinstituti­
asakamde aRzrdis xelmZRvanelTa mosamzade­ sa da arqiteqturuli institutis saswavlo

188
da samecniero mdgomareoba, 1938 wels – Tbi­ 9. xalxosani-mwerlebi qarTul literaturaSi
lisis samaswavleblo institutis, xolo 1939 / sssr gan. sax. komisariati. - tf.: teqnika da
wels – soxumis pedinstitutis mdgomareoba. Sroma, 1936. - 424 gv.;
1938 wels ck-am da gansaxkomma daniSna goris 10. axali qarTuli literatura. - me-3 Sesw. ga­
samaswavleblo institutis gamomkvlevi komi­ moc.. - [t.] 1. – Tb.: stalinis saxelobis sax. un-
siis wevrad; tis dausw. pedseqtoris gam-ba, 1940. - 252 gv.;
7. qarTuli literaturisa da qarTuli meTodi­ 11. vaJa-fSavela ori qveynis mijnaze. - Tb.: stali-
kis saxelmZRvaneloebis gaumjobesebis miz­ nis sax. Tsu-s g-ba dast., 1940. - 133-160 gv.;
niT, sistematurad evaleboda maTi recenzi­ 12. Очерки по истории грузинской литературы ХIХ
reba da redaqtireba; века / М. Зандукели. - Тбилиси: Изд-во и тип. ТГУ,
8. 1936 wlidan gamudmebiT iyo studentTa samec­ 1941. - 316 с.
niero wris xelmZRvaneli.
misi redaqciiT, winasityvaobiTa da ko-
calke gamocemulia: mentarebiT gamoica:
1. esTetiuri aRzrda: mTlian Sromis skolaSi. - 1. WonqaZe, daniel. suramis cixe / mix. zandukelis
tf., 1922 (poligrafkursebis stamba). – 82 gv., winasityv. da red.. - tf.: federacia, 1932 (p/
uTavf.; tr. 1-li st.). - 291 gv.: 2 CarT. f. avtoris por­
2. al. yazbegis (a. moCxubariZis) originaloba tretiT;
da dim. yazbegi: kritikuli gamokvleva. – tf, 2. WonqaZe, daniel. suramis cixe: [moTxroba] / mix.
1924 (s.s.m.u.s. poligr. gany. me-3 stamba). - 162, zandukelis redaqciiT. - gamocema XVI. - tf.:
[1] gv.; federacia, 1932 (1-li st.). - 87 gv.;
3. aleqsandre Tu dimitri yazbegi?: kritikuli 3. orbeliani, grigol (1804-1883). leqsebi / mix.
zandukelis redaqciiT, SeniSvnebiT da kriti­
gamokvleva (Cemi mowinaaRmdegeebis sapasu­
kuli weriliT. - me-5 gamoc.. - tf.: saxelgami,
xod). - tfilisi, 1925 (s.m.u.s. poligr. gany. me-3
1935 (1-li st.). - XXVIII, 164 gv.: portr.
stamba). - 181, [1] gv.; 25 sm.. - damateba: a) nik. ni­
kolaZis werili avtorisadmi. - b) d. y. [dimitri
gamoqveynebulia:
yazbegis]: `mavne sulebi~. - [represirebuli ga­
1. axali skolis ZiriTadi principebi // ganaTle­
mocema];
ba. - 1920. - #3. - gv. 3-9; #4. - gv. 3-10;
4. Tergdaleulni da xalxosnebi qarTuls lite­
2. pirveli sacdel-saCvenebeli Sromis skolis
raturaSi: (istoriul-literaturuli gamok­
moqmedebis angariSi // axali skolisaken. - 1923.
vlevis cda). - tf.: tf. un-tis ga-ma, 1928 (poli­
- #3;
graftr. me-3 st.). - 318, [1] gv.;
3. gr. orbelianis gamouqveynebeli leqsebi // mna­
5. axali qarTuli literatura. - t. 1. - tf.: ped.
Tobi. - 1926. - #7;
in-ti, 1932 (p/t. 1-li st.). - 14, 284 (1) gv.; [t.] 2. –
4. gr. orbelianis Semoqmedeba da moRvaweoba //
tf.: dauswr. ped. in-tis ga-ma, 1933 [kanze: 1934]
mnaTobi. - 1926. - #8-9;
(`zaria vostoka~-s st.). - 488 gv.; t. 3. naw. 1. -
5. romantizmi qarTul literaturaSi // mnaTobi.
tf.: teqnika da Sroma-s ga-ma da st., 1936. - 422
- 1927. - #1;
gv.;
6. maqsim gorki da saqarTvelo // qarTuli mwer­
6. axali qarTuli literaturis istoria: (pro­
loba. - 1928. - #5;
grama da meToduri miTiTebani) / sssr. ganaT­
7. n. lomouris gamouqveynebeli moTxroba `erTo­
lebis saxalxo komisariati. dauswrebeli
ba~ // literaturuli memkvidreoba. - 1934. - #1;
pedinstituti. - tf., 1934 (tf. qimpom. arseb.
8. simon xundaZe, rogorc klasikosebis redaq­
liTogr.). – 30 gv.; tori // literaturuli memkvidreoba. - 1934.
7. qarTuli literaturis meTodika: saxelmZRv. - #1;
umaRl. saswavleblebisaTvis. - tf.: saxelgami, 9. vaJa-fSavela da Tergdaleuli mwerlebi // ko­
1934 (1-li st.). – 224 gv.; agreTve: Tb.: saxelga­ munisturi kadrebi. - 1935. - #18;
mi, sasw.-pedagogiuri seqtori, 1939. - 256 gv.; 10. niko lomouris Semoqmedebis sociologia //
8. axali qarTuli literatura: umaRl. pedagog. mnaTobi. - 1935. - #5;
saswavleblisaTvis / sssr ganaTl. saxalxo ko­ 11. weriTi varjiSobisaTvis // kulturis mSene­
misariati. - me-2 Sesw. gamoc.. - t. 1. - baTomi: bloba. - 1935. - #10;
aWaristanis saxelgamis ga-ma st.-liT., 1935. 12. ilia WavWavaZis moRvaweoba da Semoqmedeba //
- 289 gv.; t. 2. - baTomi: saxelgami. samecn.-ped. komunisturi aRzrdisaTvis. - 1937. - #5;
seqtori, 1938 (poligrafkombinati). - 448 gv.; 13. qarTuli literaturis saxelmZRvaneloebis
t. 3. – baTomi: stalinis saxelobis saxuntis Sedgenis ZiriTadi safuZvlebi // komunisturi
gam-ba, 1939. - 388 gv.; aRzrdisaTvis. - 1937. - #6-7;

189
14. axali qarTuli literaturis istoriis pe- mkurnalobisa – ruseTSi, – profesori, dam­
riodizaciis problema // Tbilisis saxelmwi- saxurebuli eqimi, – aragvis xeobeli (sof.
fo universitetis Sromebi. - 1938. - t. 7. - gv. 59; aranisidan, duSeTis mazra). mamamisi, g. demu­
15. ilia WavWavaZe, rogorc kritikosi // WavWavaZe, rovTan erTad, saliTografio xelovnebis
i. pedagogiuri Txzulebani / red. da winasityv. erT-erTi SemomRebTagani iyo saqarTvelosa
avt.: g. TavziSvili; pedagog. samecn.-kvlev. in- da amierkavkasiaSi. m. zandukelma baqos gimna­
ti. - Tb.: saxelgami, 1938 (poligrafkombinati); ziaSi swavlis Semdeg moskovis universitetis
16. ilia WavWavaZis zogierTi nawarmoebis axali samedicino fakulteti daamTavra warCinebiT
avtografi // WavWavaZe, i. pedagogiuri Txzu­ (1909). amave wlidan moskovis hospitalur-Te­
lebani / red. da winasityv. avt.: g. TavziSvili; rapevtul klinikaSi daiwyo muSaoba eqster­
pedagog. samecn.-kvlev. in-ti. - Tb.: saxelgami, nad, mesame wels sadoqtoranto gamocdebi
1938 (poligrafkombinati); Caabara da saeqimo-samecniero muSaobas Seud­
17. akaki wereTeli rogorc publicisti. `akaki ga asistentad, ordinatorad da sxv.
wereTeli~ // Tbilisis saxelmwifo universi- politikur-revoluciur muSaobaSi ba­
tetis saiubileo krebuli. - 1940. - gv. 62-86; qos gimnaziaSi Caeba: 1900 wels rusis Sovi­
18. akaki wereTlis lirika: [kritikuli ganxilva]. nist, Cinovnik maswavlebelTa winaaRmdeg qi­
`akaki wereTeli~ // Tbilisis saxelmwifo uni- miuri obstruqcia moawyo, demonstraciebsa
versitetis saibileo krebuli. - 1940. - gv. 3-46; da politikur gamosvlebSi aqtiurad monawi­
19. vaJa-fSavela ori qveynis mijnaze // Tbilisis leobda, Semdeg duSeTis inteligencias Soris
saxelmwifo universitetis Sromebi. - 1940. - t. wreebs adgenda, aralegalur literaturas
11. - gv. 113-131; avrcelebda, 1901 wels, sof. aranisSi, glex­
20. iakob gogebaSvili: saiubileo krebuli / g. ki­ Ta mitingebze TviTmyrobelobis winaaRmdeg
knaZis, g. TavziSvilis da d. yifSiZis redaqci­ aSkara agitacias eweoda (ris gamoc Tbili­
iT. - Tb.: stalinis saxelobis sax. un-tis gam-ba, sis sagubernio Jandarmeriam gaCxrika, magram
1940. - XII, 428 gv.: 1 C. f/ portr.; glexTa mfarvelobis wyalobiT dapatimrebas
21. petre umikaSvilis oTxi werili ekaterine ga­ gadarCa).
baSvilisadmi // Tbilisis saxelmwifo samaswa­ 1903 wlidan sofelSi, Tavis saxlSi, pro­
vleblo institutis Sromebi: saiubileo. - pagandist-agitatorebs ifaravda da exmare­
1941. - t. 1. - gv. 57-74; boda revolucionerebs nivTierad, organi­
22. b. belinski-Teatraluri recenzenti // Tbili- zaciulad da sxv. 1904-1905 wlebSi xarkovSi
sis saxelmwifo universitetis Sromebi. - 1949. monawileobda ebraelTa ubnis xulignebisa­
- t. 37. - gv. 177-192; gan damcvel razmebSi, 1905 wels – duSeTis
23. belinski rogorc publicisti da misi kva- mazris soflebSi aTisTav-asisTavebis ar­
li il. WavWavaZis SemoqmedebaSi // Tbilisis CevnebSi; amave dros, mowinave glexobas amza­
saxelmwifo universitetis Sromebi. - 1952. - t. debda propagandist-agitatorTa winamZRo­
47. - gv. 119-149; lobisa da saorganizacio muSaobisaTvis.
24. parizis komunis gamoZaxili qarTul mwerlo- kulturul-saganmanaTleblo asparezze
baSi // Tbilisis saxelmwifo pedagogiuri ins- moRvaweoba studentobis droidan daiwyo:
titutis Sromebi. - 1952. - t. 9. - gv. 219-240. 1906-1907 wlebSi yovelnairi saSualebiT
scada samSoblo sofelSi skolisa da saeqimo
bibliografia: wertis, xolo mezobel sofelSi (JinvalSi)
1. m. b. grigol orbeliani. leqsebi: [saxelgami. glexTaTvis kooperativis daarseba, magram
1935 weli]: [recenzia] / m. b. // axalgazrda komu­ rusi mTavrobis moxeleebma da soflis bo­
nisti. - 1936. - marti. - #71. - gv. 4. bolebma xeli SeuSales (mxolod 1912-1913
wlebSi gaxsna Tavis saxlSi skola, romelic
wyaro: axlac arsebobs da romelSiac glexTa ramde­
1. avtobiografia; nime Taoba aRizarda). 1930 wels es saxli Ta­
2. zemoTxsenebuli naSromebi; vis mowyobilobiTa da baRiT duSeTis mazris
3. kadrebis aRricxvis piradi furceli. aRmaskoms muSa-mosamsaxureTaTvis dasasve­
nebeli saxlisa da skolis mosawyobad gadas­
zandukeli, mixeil [qaixosro] oTa­ ca. 1907-1914 wlebSi sistematurad awyobda
ris Ze (1881, 18/III – ) – sazogado moRvawe, eqi­ eqspediciebs da arkvevda fSav-xevsurebis,
mi-fizioTerapevti, balneologi da kuror­ TuSebis, aWarlebis, lazebisa da qistebis
tologi, – talaxiT da fizikuri meTodebiT yofa-cxovrebas. eTnografiuli da antropo­
mkurnalobis erT-erTi mTavari SemomReb­ logiuri mizniT moiara duSeTis, TianeTisa
Tagani saqarTveloSi da rentgenis sxivebiT da kavkavis mazrebi da didZali saeTnogra­

190
fio masala Sekriba. TiTqmis 6 wels muSaobda werilobiTi dasabuTebuli protesti ganu­
am dargSi, piradad gadaiRo mravali saucxoo cxada: `yaCaRoba qarTvelebma ki ara, rusis
suraTi bunebisa da xalxisa, romlebic pe­ Cinovnikebma Caidines, – qarTvelTa mier me-6
trogradis mTavar eTnografiul (yof. aleq­ saukuneSi agebuli sakaTedro taZari miiTvi­
sandre III-is) muzeums gadasca da xeli Seuwyo ses, me-7 saukunidan arsebuli saqarTvelos
xalxuri simRera-hangebis Sekrebas. eklesiis avtokefaloba me-19 saukunis da­
sazogadoebriv muSaobas Seudga studen­ sawyiss mospes, romlis uflebac msoflio
tobis pirveli kursidan, rogorc studentTa saeklesio yrilobis gareSe ara hqondaT. re­
mamasaxlisi da xazinadari. saeqimo fakulte­ voluciamde saqarTvelos eklesia Tavis Tavs
tis damTavrebisTanave, Tavisi iniciativiT qvrivad sTvlida, xolo revoluciam Selaxu­
daaarsa moskovis eqimTa urTierTdamxmare li uflebani aRudginao~ (am protestis gamo,
sazogadoeba, Semdeg – umuSevari eqimebis Se­ m. zandukels ruseTis sami ministri eaxla da
mwe biuro (romlis cxovel saqmianobas didi bodiSi moixada platon eqsarxosis Seusabamo
Sroma moaxmara). gatacebiT muSaobda `mosko­ gancxadebisaTvis).
vis qarTvelTa sazogadoebaSi~, rogorc misi m. zandukeli yovel zafxuls, s. aranisSi
aqtiuri wevri da Tavmjdomaris moadgile: cxovrebis dros, mTel aragvis xeobas usas­
yovelmxriv exmareboda qarTvel uRaribes yidlod exmareboda rCeva-darigebiT, eqimo­
studentobas stipendiebis gamonaxviT, TavSe­ biT, wamlebiT da sxv. msoflio omis dros,
safris, wignsacavis Tu klubis mowyobiT (sa­ rogorc `wiTeli jvris~ rwmunebuli, mTeli
dac m. zandukelis TaosnobiT, 1915 wels Se­ wlis ganmavlobaSi TavgamodebiT uZRveboda
moRebul iqna e. w. `qarTuli Cai~, romelzedac dasavleT-samxreT frontze omSi daWril­
yovel SabaTobiT ikribeboda moskovis qar­ Ta mzrunvelobis saqmes. TviTmpyrobelobis
Tveloba, gansakuTrebiT, studentoba kul­ damxobis dros (1917), moskovis pirvel sabWos
turul-sazogadoebrivi mizniT: imarTeboda wevrad iqna arCeuli, xolo gadatrialebis
saRamo-saubrebi saqarTvelos literaturis, Semdeg, qarTuli sazogadoebis yvela wevrs
istoriisa da xelovnebidan. magaliTad, gai­ mouwoda, saqarTveloSi dabrunebuliyvnen
marTa rusTavelis, akakisa da sxv. saRamoe­ samuSaod, TviTon pirveli wamovida da 1917
bi), aqtiur monawileobas iRebda `qarTuli wlis gasulidan saqarTveloSi ganagrZo moR­
saRamoebis~ gamarTvaSi, romlis Semosavali vaweoba.
xmardeboda qarTvel Rarib studentobas; saqarTvelos damoukideblobis gamocxa­
qarTvel jariskacebs sagangebo lazareTi debisTanave, roca m. zandukeli jer kidev
gauxsna (l. k. zubalaSvilis TanxiT), romlis ruseTis wiTeli jvris sazogadoebis sagan­
gamgenic (1915-1917) TviT m. zandukeli da m. gebo rwmunebulad iyo saqarTveloSi, misi
asaTiani iyvnen. am lazareTSi eqimebi da sx­ karnaxiT, mecadineobiTa da mis mier Sedgeni­
va TanamSromlebi sruliad usasyidlod mu­ li wesdebiT, daarsda `saqarTvelos wiTeli
Saobdnen, yovelgvari RonisZiebiT cdilobd­ jvris sazogadoeba~ (1918 wlis 16 ivliss),
nen daWril-dakodilTa sulier Tu nivTier romlis mizani iyo omis dros daWrilebis
moTxovnilebaTa dakmayofilebas. Seqmna qar­ Semweoba, TviT mtrisac-ki, xolo mSvidobia­
TvelTa da sxva eris warmomadgenelTa sabWo, nobis xans – omis Sedegad SimSiliT, xanZriT,
qarTvelebis vinaobisa da saqarTvelos rus­ moaruli seniT, wyaldidobiT Tu sxva ube­
TaTvis gasacnobad. Jurnal `russkaia ilus­ durebiT dazaralebuli xalxis daxmareba
traciaSi~ (1915 w., #6) moaTavsa Tavisi gada­ (amgvarad, saqarTvelo SeuerTda Jenevis
Rebuli eTnografiuli suraTebi, sxvadasxva konvencias 1864 wlis 22 agvistos saxelmwi­
avtorebis werilebi saqarTvelos istoriisa foTa Soris dadebuls da 1906 wlis 6 ivliss
da mwerlobis Sesaxeb da qarTvel mgosanTa Sevsebuls) da misi Tavmjdomaris moadgiled
leqsebi. saqarTvelos saeklesio moRvawe­ iyo (1918-1920). saqarTvelos respublikis
Ta mier avtokefaliis gamocxadebis Semdeg saeqimo sasanitaro ufrosad yofnis dros
(rasac im xanad didi erovnul-revoluciuri (1918-1919) zrunavda epidemiasTan brZolis
mniSvneloba hqonda), roca qarTvelma mRv­ gaumjobesebisTvis da saavadmyofoTa gasaxs­
delmTavarma saeklesio saxli daiufla da nelad, sasanitaro-saeqimo mTeli qoneba erT
am saqciels yofilma eqsarxosma, platonma, adgilas daagrova mizanSewonilad mosaxmare­
sruliad ruseTis saeklesio krebaze yaCaRo­ blad da sxv.
ba uwoda, m. zandukelma, rogorc moskovis 1919-1920 wlebSi, Tbilisis rkinigzis
qarTvel erovnul SekavSirebaTa aRmasrule­ saavadmyofos ufros eqimad yofnis dros,
beli komitetis Tavmjdomarem, Tavisi amxana­ saavadmyofo imdenad moawesriga, rom muSaTa
gebiT sruliad ruseTis saeklesio yrilobas saerTo madloba daimsaxura. misi Taosno­

191
biT da aqtiuri monawileobiT moewyo da aR­ di, sazogadoebriv miswrafebiT gatacebuli
dga sanatorium-kurortebi: borjomSi, yof. ara Tu samSobloSi, aramed ruseTSiac (sxva­
mixeilis sasaxleSi (1920), abasTumanSi (1921), Ta Soris, Tanakursel eqimTa 20 wlisTavis
waRverSi, cemSi, bakurianSi, axtalaSi; agre­ iubileze ruseTSi, 1929 wels, pirvel rigSi
Tve, TbilisSi – talaxiTa da gogirdis wyliT aRniSnes m. zandukeli, rogorc sazogado-sa­
samkurnalo (yof. erekles abanoSi, fizikuri mecniero asparezze muyaiTi momuSave; mosko­
meTodebiT mkurnalobis instituti) da sxv. vSi, sazogadoebriv muSaobiT gatacebul m.
1920 wlis 20 Tebervals, goris miwisZ­ zandukels uwodes `sanTeli, romelic orive
vris dros, miwisZvrisagan dazaralebulTa wveridan iwvis~, xolo TbilisSi, rkinigzelma
damxmare komitetis sagangebo rwmunebulad muSebma – `oqros saunje~).
dainiSna. daniSvnisTanave, qalaqis sxvadasx­ m. zandukelis azriT, saqarTvelo Tavisi
va ubanSi saswrafod gaxsna ramdenime sakvebi samkurnalo wyaroebiT erTi umdidresi qveya­
werti, Seadgina eqim-ferSalTa sanitariuli naTagania, mTlianad nairferovani kurorti,
razmebi da goris mazris dangreul sofleb­ romliTac evropis yovel saxelmwifosac Seu­
Si dagzavna dazaralebulTa dasaxmareblad, Zlia iamayos... saqarTveloSi jerjerobiT sa­
aRadgina darRveuli wesrigi, moawyo kvebis, yovelTaod cnobilia 500 (adgilobriv mcxo­
mkurnalobisa da saaRmSeneblo saqme da, saer­ vrebTa cnobiT ki gacilebiT meti) cxeli,
Tod, xelmZRvanelobda gorisa da misi mazris Tbili da civi samkurnalo wyaro, magaliTad:
damxmare komitetis yvela organos (20 or­ gogirdis, naxSirmJavas, naxSirmJava rkinis,
ganizacia), romelTa gonivruli gaZRolisa tute-naxSirmJavasi, kirovani, mwarmarilo­
da dazaralebulTa mimarT maRali humanu­ vani, safaRaraTo da sxv., romlebic sxeulis
ri zrunvis gamoCenisaTvis sazogadoebam da mravalgvar gansakurnav saSualebas warmoad­
qarTlis organizaciebma sajaro madloba ga­ genen. amitomac: 1. saTanado mowyobis (sanita­
dauxades misi naRvawis aRniSvniT. 1920 wlis riul-higienur, mimosvlis da sxv.) Semdeg, Cve­
aprilis 2 nadimi gaumarTes (`saqarTvelo~, ni kurortebi Tamamad Seecilebian evropis,
1920, 7 aprili, #74). kerZod, Sveicariis pirvelxarisxovan kuror­
saqarTveloSi sabWoTa xelisuflebis tebs; 2. Cvens kurortebs SeuZliaT daakmayo­
damyarebidan (1921), m. zandukeli specialur filon ara marto Cveni qveynis moTxovnileba­
kurortebis momwyob komisiis Tavmjdomared ni, aramed kavkasiis respublikebisa da ucxo
iyo (dangreuli da CamorCenili kurortebis saxelmwifoebisac-ki.
aRdgena-miwyobisaTvis 4 wlis ganmavlobaSi fizioTerapevtuli daxmarebis gaumjo­
didi da Zneli muSaoba awarmoa). misi Tavmj­ besebisa da fiziosawolebis naklebobis Sem­
domareobiTa da xelmZRvanelobiT (sxvebTan cirebis mizniT, m. zandukelis iniciativiT,
erTad), saqarTvelos mediko-sanitariul­ fizikuri meTodebiT mkurnalobis institut­
ma ganyofilebam daamuSava janmrTelobis Tan 1935 wels gaxsnil iqna stacionar-sanato­
dacvisa da mkurnalobis axali saSualeba­ riumi 35 sawoliT. m. zandukelis wamowyebiT,
ni, Seadgina balneologiuri sadgurebis da fizio-balneo mkurnalobis meTodebis far­
ftiziatriul dawesebulebaTa daarseba-gan­ To masebSi Canergvis mizniT, klinikuri masa­
viTarebis proeqtebi. eqspertad iyo miwveu­ lis Seswavlisa da damuSavebis Sedegad, ga­
li saqarTvelos sagegmo komisiaSi saqarTve­ mocemul iqna SromaTa ori krebuli, romle­
los kurortebis xuTwliani gegmis Sedgenis, bic warmoadgens koleqtiuri Sromis ideis
agreTve, azerbaijanis, erevnis, gagrisa da gamarjvebas fizioTerapiaSi. m. zandukelis
quTaisis fizioTerapevtuli institutebis mier, wlebis ganmavlobaSi, Seswavlili da
daarsebis sakiTxis garCevis dros. axlo mo­ damuSavebulia sakiTxi: Tbilisi da misi mida­
nawileobas iRebda Jurnalebis - `Национальная moebi, rogorc samkurnalo-balneo-klimatu­
проблема~ (1915 wlidan) da `Фтизиатрия~ (1926 ri faqtorebi, ris Sedegadac, TandaTanobiT
wlidan) - redaqciebSi, agreTve, aqtiurad mo­ gamoyenebulia pirvelyofil mdgomareobaSi
nawileobda `Труды Грузинского общества науки, myofi mTeli rigi samkurnalo simdidreni;
искусства и литературы~-is gamomcemlobaSi, ro­ Tbilisisa da misi raionis fizio-balneo-kli­
melmac, sxvaTa Soris, dabeWda: n. v. romanovs­ maturi faqtorebis Seswavlis Sedegad, 1922
kaias `saqarTvelos mefe Tamar da misi dro~ wels, m. zandukelma wamoWra didi mniSvnelo­
(moskovi, 1915). bis sakiTxi da, amave wels, gaakeTa moxseneba
m. zandukeli cnobilia, rogorc uniWie­ saTanado organoebSi Tbilisis balneolo­
resi organizatori, muyaiTi administrato­ giuri kurortis daarsebis Sesaxeb. mis mier
ri, saqmis mecnieruli mcodne, moyvasisadmi damuSavebulia mSeneblobis proeqti, romlis
Tavganwiruli, jadosnuri energiiT moqme­ saboloo varianti, misive moxsenebis Sedegad,

192
miRebulia 1930 wels, rasac 1933 wels mohyva 5. teqnika sameano Terapiisa (rusul enaze). – 1914;
ssrk ck-is dadgenileba. kurortis mSeneblo­ 6. mediko-sanitariuli dargis mowyoba saqar­
ba ganxorcielebulia nawilobriv – dasrule­ Tvelos respublikaSi. – 1918;
bulia mxolod misi saabazano Senoba. 7. abasTumnis aRdgena da saqarTvelos kurorte­
m. zandukeli 1935 wels, saqarTvelos bis ganviTareba. – 1920;
eqimTa daxelovnebis institutis xaziT, fi­ 8. saqarTvelos kurortebis mowyobisa da mdgo­
zikuri meTodebiT mkurnalobis institutis mareobis Sesaxeb. – 1921;
bazaze Camoyalibebuli fizioTerapevtuli 9. Tbilisis gogirdis wylebis balneologiuri
kaTedris xelmZRvanelad dainiSna. man aRzar­ sadguris mowyoba: [proeqti Tbilisis aRmas­
da saqarTveloSi momuSave ramdenime aTeuli komSi]. – 1922;
fizioTerapevti eqimi da eqTani. 1941 wels, 10. saqarTvelos kurortebi: istoria da perspeq­
samamulo omis dawyebisTanave, m. zandukelis tivebi. – 1922;
iniciativiTa da institutis TanamSromel­ 11. bunebrivi ZalebiT mkurnaloba da kurorte­
Ta surviliT, fizikuri meTodebiT mkurna­ bis ganviTareba. – 1923;
lobis instituti misi stacionariT gadake­ 12. Tbilisis gogirdis wylebisa da axtalis ta­
Tebul iqna specialur fizioTerapevtul laxis balneologiuri mniSvneloba. – 1925;
hospitlad 100 sawoliT. xsenebuli hospita­ 13. winaswari monacemni axtalis talaxiT mkurna­
li, m. zandukelis gansakuTrebuli energiu­ lobis irgvliv. – 1925;
li muSaobis Sedegad, iTvleboda sakavSiro 14. saqarTveloSi fizioTerapevtuli institu­
masStabiT erT-erT saukeTeso hospitlad, tis mowyoba. – 1926;
rac aRniSna sakavSiro hospitalurma sabWom 15. kurorti gagra da misi perspeqtivebi. – 1927;
Tavis dadgenilebaSi. m. zandukelisve wina­ 16. fizikuri meTodebiT mkurnaloba mazraSi da
dadebiT, momzadebul da gadamzadebul iqna misi ganviTareba. – 1929;
fizioTerapevti eqimebisa da eqTnebis kadre­ 17. istoria, perspeqtivebi da masalebi Tbilisis
bi, hospitlebTan arsebuli fizioTerapiuli balneologiuri sadguris organizaciis Se­
ganyofilebebi mowyobil iqna m. zandukelis saxeb. – 1930;
piradi xelmZRvanelobiT da maTi muSaoba mim­ 18. saqarTvelos kurortebi: istoria da masalebi
dinareobda misi zedamxedvelobiT da uSua­ 1917 wlidan 1923 wlamde. – 1932;
lo xelmZRvanelobiT. fizio-aparaturis 19. Tbilisis midamoebi: kojori, wyneTi, daviTis
aRricxvis, angariSgebisa da zedamxedvelo­ mTa, oqroyana, krwanisi da beTania, rogorc
bis mizniT, m. zandukelis iniciativiT daars­ klimato-profilaqtikuri raionebi. – 1933;
da saqarTvelos fiziocentri, romelic omis 20. lizatebze saerTod da sxvadasxva avtorebis
pirobebSi awarmoebda did muSaobas. fizio­ lizatebze. – 1934;
centris xelmZRvanelad prof. zandukeli 21. speranskis nervuli trofika. – 1934;
iTvleboda. 22. Tbilisis balneologiuri kurorti, misi
soflis glexebma airCies aranisis Temsa­ mniSvneloba da perspeqtivebi. – 1935;
bWos, xolo duSeTis samazro sabWom – Tavis 23. Tbilisis midamoebis klimato-profilaqtiku­
wevrad. iyo sruliad ruseTis fizioTerapev­ ri sadgurebi. – 1935;
tuli asociaciis prezidiumis wevri. sxvadasx­ 24. fizioTerapia mwvave da qvemwvave klinikebSi. –
va dros iyo: jansaxkomis samecniero sabWos, 1935;
kurortologiis institutis samecniero sa­ 25. fizikuri meTodebiT mkurnalobis insti­
bWos, saqarTvelos mTavari sammarTvelos sa­ tutis samecniero-praqtikuli moqmedebis
mecniero sabWos, jansaxkomis meTodbiuros, ganxilva 10 wlis ganmavlobaSi. – 1937.
hospitaluri sabWos prezidiumis wevri, 1941
wels miiRo damsaxurebuli eqimis wodeba. gamoqveynebulia:
1. m. zandukelis gadaRebuli eTnografiuli su­
Sromebi da moxsenebebi: raTebi: [foto] // Русская иллюстрация. – 1915.
1. gafantuli sklerozi da misi mkurnalobis Ta­ – 15 marti. - #6. – gv. 5-8.
namedrove meTodi; 2. Рентгенодиагностика и рентгенотерапия // Заря
2. dozireba; Востока. - 1936. - Июль. - #168. - С.2;
3. Tanamedrove Sexeduleba epiTelialuri nawi­ 3. Физиотерапия: [О применении физиотерапии в
lakebis rolze da mniSvnelobaze organizmSi Грузии] // Заря Востока. - 1936. - 21 мая. - #116. - С.3;
da maTi hiper- da hipofunqcia; 4. Tbilisis balnologiuri kurorti // sabWoTa
4. Cvenebani da ukuCvenebani fizikuri meTode­ medicina. - 1939. - marti. - #3. - gv. 30-35;
biT mkurnalobisaTvis ama Tu im daavadebaTa 5. Проф. Физиотерапевтическое лечение // Заря
dros; Востока. - 1947. - 30 августа. - #172.

193
mis Sesaxeb: 22. fizioTerapevtTa asociaciis prezidiumis
1. eqimi m. o. zandukeli: moskovis qarTvelTa sa- mowerilobani. - 1929;
zogadoebis... [portreti] // Teatri da cxovre- 23. sakavSiro ck-is dadgenileba Tbilisis ku­
ba. - 1918. - #13. - gv. 8; rortze. - 1932. - 17 oqtomberi.
2. imqar. saqarTvelos wiTeli jvris sazogadoe-
ba // respublikis jari. - 1919. - #12. - gv. 14; zandukeli [z-el-zandukovi], sila
3. 1919 wlis oqtombris TveSi Sesdga WleqTan me- nikolozis Ze (1756 – 1820, 20/III) – pirveli
brZol... // Wleqi da masTan brZola. - 1920. - #1. qarTveli msaxiobi da reJisori rusul sce­
- gv. 1-2; naze. rusul-qarTuli Teatrebis urTierTo­
4. Jvania, l. m. o. zandukeli (1881-1950): nekro- bis fuZemdebeli, rusuli scenis didi msaxio­
logi // Tbilisis samedicino institutis Sro- bi da qarTveli artisti ruseTSi, sandunovis
mebi. - 1950. - t. 7. - gv. 32-33. da sandukelis gvariT cnobili, vaxtang VI-
Tan erTad, 1724 wels ruseTs gadaxvewili mo­
wyaro: se zandukelis SviliSvili. pirvelad scenaze
1. moskovis qarTvelTa sazogadoebis angariSe­ gamovida petre didis droindeli moskovis
bi. - 1907; TeatrSi, 1776 wels. Tavisi niWiT male iseTi
2. Sromebis sia [umaRlesi ganaTlebis mowmoba yuradReba miipyro, rom 1785 wels peter­
1909. - #24952. iqve moxsenebuli mowmobebi: burgis sasaxlis TeatrSi gadaiyvanes, sadac
1909. - #422; 1912. - #104; 1918. - #187821603; intrigebi mouwyes, ris gamo, 1794 wels, isev
1921. - #7897 da sxv.]; moskovis Teatrs daubrunda reJisorad. mos­
3. Отчет о деятельности М: Пет. Кр. О-ва kovis gamoCenil msaxiobTa Soris pirveli ad­
взаимопомощи 1911 г. - М., 1912; gili eWira `TamaSiT, simReriTa da varjiSiT~
4. vaCnaZe, d. kerZo werili, daTariRebuli 1917 da mayurebels ajadoebda gatacebuli Tama­
wlis 24 ianvriT; SiT. Seudareblad asrulebda moeSmako, gaiZ­
5. diasamiZe, gr. saqarTvelos wiTeli jvari // vera msaxurTa da xelqveiTTa rolebs. erekle
saqarTvelos respublika. - 1918. - 31 ivlisi. - II-is mier ruseTSi gagzavnili axalgazrdoba
#6; misi meoxebiT da gavleniT gaecno rusul Tea­
6. Teatri da cxovreba. - 1918. - #13; trs, zogi ram saTeatro xerxi misgan SeiTvisa
7. saqarTvelos respublikis mTavrobis Tavmj­ da samSobloSi gadmonerga. asrulebda komi­
domaris moxsenebiTi werili. - 1918. - #28; kur rolebs, gamodioda operebSi, SesaniSnavi
8. saqarTvelos respublikis saqmeTa mmarTve­ iyo dramaSi. moxdenili hqonda garegnoba, xma,
lis moxsenebiTi werili. - 1918. - #8154; moqnili sxeuli, gamWriaxi goneba, kargad ike­
9. wiTeli jvris momaragebis komitetis sagangebo Tebda grims.
rwmunebulis moxsenebiTi werili. - 1918. - #22; saTeatro moRvaweobas Tavi gaaneba 1810
10. wiTeli jvris sagangebo rwmunebulis moxsene­ wels da moskovSi abanoebi aago. gardaicva­
biTi werili. - 1918. - #154; la 1820 wlis martis 20. misi meuRle (Seir­
11. kupraSvili, l. rkinigzelis werilebi // Tavi­ To 1791 w.) poloneli aznauris, simon ura­
sufali gza. - 1919. - 29 seqtemberi. - #36; novis, asuli elisabedi (1772-1832), rusuli
12. aoxrebul mxareSi // saxalxo saqme. - 1920. - 10 operis ganTqmuli msaxiobi _ meco-soprano
marti. - #774; iyo, `simReraTa tkbilad mxmobeli~, xolo
13. d. p. eqim m. zandukelis gacileba // saqarTve­ Zma – nikoloz nikolozis Ze (1768-1832) –
lo. - 1920. - 7 aprili. - #74; moskovis universitetis profesori, Svili
14. erToba. - 1920. - 10 aprili. - #81; – viqtor silis Ze (1814-1855) – nadvorni so­
15. pavliaSvili, d. gorSi // saqarTvelo. - 1920. - #57; vetniki.
16. rogor davexmaroT gorelebs da `mTavar sag. s. zandukelis vinaoba da moRvaweoba
kom.~ // erToba. - 1920. - 9 marti. - #55; aRwerili aqvT: ioane bagrationis [batoniS­
17. Заря Востока. - 1926. - 2 ноября. - #1317; vilis] amalis monawiles, gabriel ratiSvils
18. Институт физических методов лечения // Рабочая (saqarTvelos muzeumi, #2910), tr. ruxaZes
правда. - 1926. - 2 сентября. - #250; (`literaturuli saqarTvelo~, 1940, #35) da
19. Физико-терапевтический институт. - 1927. - 3 sxv.
марта. - #1417;
20. Zvel muSa-mSromelTa janmrTelobis sadara­ mis Sesaxeb:
joze // muSa. - 1928. - #1536; 1. gersamia, s. pirveli qarTveli msaxiobi rusul
21. m. zandukelis TanakurselTa 20 wlisTavis scenaze: sila zandukelis gardacvalebidan
saiubileo angariSi moskovSi 1929 wlis 27 oq­ 125 wlisTavis gamo // literatura da xelovne­
tomberi; ba. - 1945. - 22 marti. - #10.

194
wyaro: gamoqveynebulia:
1. Брокгауз-Ефрон. Малый энциклопедический 1. xma qiziyidam [fsevd.] // droeba. - 1885. - 26
словарь. - Т. II. - СПб., 1909. - Стр. 1346; ivlisi. - #159. - gv. 1-2;
2. ruxaZe, t. meTvramete saukunis pirveli qar­ 2. Telavi // iveria. - 1886. - 28 maisi. - #113. - gv.
Tveli aqtiori da reJisori [sila zandukeli]: 3; 1892. - 11 noemberi. - #239. - gv. 2-3; 1893. -
[mokle biografiuli cnobebi] // literaturu­ 13 ianvari. - #8. - gv. 2; 17 ianvari. - #11. - gv.
li saqarTvelo. - 1940. - 20 dekemberi. - #35. 2-3; 11 Tebervali. - #29. - gv. 3; 19 Tebervali.
- #36. - gv. 3; 25 Tebervali. - #41. - gv. 2; 16 mar-
zarafiSvili, ilia abramis Ze [igi­ ti. - #55. - gv. 3; 25 marti. - #63. - gv. 2; 30 apri-
ve nadikvreli] (18.. – 1909, 27/II) – peda­ li. - #89. - gv. 3; 9 maisi. - #96. - gv. 3; 1 ivnisi.
gogi, mwerali-korespondenti da sazogado - #112. - gv. 3; 2 ivnisi. - #113. - gv. 2-3; 9 ivnisi.
moRvawe, – provinciis moWirnaxule, qiziyi­ - #119. - gv. 2-3; 8 seqtemberi. - #192. - gv. 2-3;
dan, Tbilisis sasuliero seminariaSi naswa­ 1894. - 7 aprili. - #75. - gv. 2-3; 1895. - 18 Teber-
vli. maswavleblobda TelavSi (sasuliero vali. - #36. - gv. 3; 18 aprili. - #80. - gv. 2; 19
saswavlebelSi aswavlida qarTul enas, wm. aprili. - #81. - gv. 2; 18 maisi. - #103. - gv. 3; 24
ninos saswavlebelSi – ariTmetikas). ro­ ivnisi. - #132. - gv. 2; 21 seqtemberi. - #202. -
gorc maswavlebeli, qalTa skolebisgan gv. 4; 1 oqtomberi. - #210. - gv. 4; 4 oqtomberi.
moiTxovda iseTi codnis gavrcelebas, rom - #212. - gv. 2-3; 1896. - 18 ianvari. - #13. - gv.
qals SesZleboda `namdvili diasaxliso­ 2-3; 1 Tebervali. - #25. - gv. 2; 19 aprili. - #85.
ba, dedoba, aRzrda da swavleba ymawvile­ - gv. 2; 1898. - 19 dekemberi. - #272. - gv. 2; 1902. -
bisa~ (`iveria~, 1886, #113) da sxv. gasuli 22 ianvari. - #17. - gv. 3; 1903. - 10 ivnisi. - #123.
saukunis 80-iani wlebidan TanamSromlobda - gv. 3; 27 ivnisi. - #138. - gv. 2-3; cnobis fur-
celi (suraTebiani damateba). - 1901. - 20 maisi.
`iveriaSi~, Semdeg `cnobis furcelSi~ da
- #119. - gv. 1-2; 1904. - 5 maisi. - #2487. - gv. 4;
sxv. werda adgilobrivi da mTeli kaxeTis
11 ivnisi. - #2521. - gv. 3; 21 ivnisi. - #2531. - gv.
sazogadoebrivi Wir-varamis Sesaxeb. Tavi­
3-4; 25 ivnisi. - #2535. - gv. 4; 31 oqtomberi. -
si werilebiT, erTi mxriv, Tu saxelmwifo­
#2656. - gv. 3; 8 dekemberi. - #2693. - gv. 4;
sagan yuradRebas moiTxovda, meurneobis,
3. kaxeTis safiloqsero dasi: (werili Telavid-
swavla-ganaTlebis, mimosvlisa da saerTod,
gan) // iveria. - 1892. - 27 oqtomberi. - #226. - gv. 3;
kulturuli dawinaurebisadmi, meore mxriv,
4. werili Telavidgan `iveriis~ meTauris gamo
mkvidrTa Soris aRviZebda sazogadoebrivi
(#240) // iveria. - 1892. - 2 dekemberi. - #255. -
muSaobisadmi miswrafebas ukeTesi ideale­
gv. 2;
bis gamosaxviT. monawileobda TiTqmis yvela
5. werili Telavidgan: seni Cvenis daudevrobisa.
kulturul-sazogadoebriv saqmeSi. sakuTa­
vin mosTvlis sasamarTlos darbazi. sawyobi
ri saxli TelavSi Seswira qarTvelTa Soris
vazis sawamebel iaraR-masalisa. Telavis sa-
wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis
zogado depo da Semnaxvel-gamsesxebeli amxa-
Telavis ganyofilebas, romlis Semosavli­
nagoba // iveria. - 1892. - 29 oqtomberi. - #228.
Tac sameurneo saswavlebelSi unda aRzrdi­
- gv. 2-3;
liyo uRaribesi mowafe. 1905 wlis revolu­
6. werili kaxeTidam: kreba Tavad-aznaurTa.
ciur moZraobaSi monawileobisaTvis, mefis
daarseba amxanagobisa Rvinis vaWrobis sawar-
mTavrobam, 1906 wels, cimbirs gadasaxleba moeblad SeerTebulis RoniT... arCevani komi-
gadauwyvita da, sagangebo SuamdgomlobiT siis wevrTa. sityva i.z-sa // iveria. - 1892. - 19
Tavrizs (sparseTi) gadaasaxles. lado aR­ noemberi. - #245. - gv. 2-3;
niaSvilis Semdeg, i. zarafiSvilma pirvelma 7. werili kaxeTidgan: wrevandeli da SarSandeli
moiara da moinaxula Sah-abasis dros gada­ Rvinis mosavali. Rirseba wrevandeli Rvinisa.
saxlebuli qarTveloba da maT Sesaxeb 1906- mizezi amisi. kaxur Rvinis gadasxvafereba.
1907 wlebSi `cnobis furcelSi~ mravali we­ Rvinis fasi. ra jdeba venaxis SemuSaveba. Rvi-
rili gamoaqveyna. nis savaWro amxanagobis komisiisagan moxdeni-
i. zarafiSvilis xelmonawerebia: nadik­ li kreba. wrevandeli Rvinis siuxve da kaxele-
vreli, nadikvareli, in-zen, i., i.z. da sxv. bi // iveria. - 1892. - 24 noemberi. - #248. - gv. 2-3;
8. kaxeTis mevenaxeTa kreba RviniT vaWrobis amxa-
calke gamocemulia: nagobis Sedgenazed // iveria. - 1893. - 16 ivnisi.
1. Tav. ilia grigolis-Ze WavWavaZe: (werili - #125. - gv. 2-3. - 17 ivnisi. - #126. - gv. 3;
mdabio xalxisaTvis). - Тифлис: `cnobis fur­ 9. saTavadaznauro bankis saerTo krebis sayura-
celis~ gamocema. #2, 1898 (`cnobis furclis~ dRebod: (werili kaxeTidam) // iveria. - 1893. -
st. (v. guniasi)). - 24 gv. 22 aprili. - #82. - gv. 3;

195
10. werili kaxeTidam. ageba eklesiisa yvarelSi 25. kaxeTis dRevandeli Wirvarami da erTi saSua-
n. WavWavaZis mier. misi Semkuloba. kurTxeva lebaTagani // meurne. - 1896. - #11. - gv. 2-3;
eklesiisa. glexoba da Tavadaznauroba. simSi- 26. kuxidan werilis gamo (`kvali~ #29) // kvali. -
li kaxeT-qiziySi. sityva Tqmuli yovlad samR- 1896. - #31. - gv. 549-551;
vdelo besarion alaverdelis mier // iveria. 27. ori saqme da misi saRsari // iveria. - 1896. - 20
- 1893. - 18 aprili. - #79. - gv. 3; aprili. - #86. - gv. 2-3;
11. werili kaxeTidan // iveria. - 1893. - 8 maisi. - 28. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1896. - 18
#95. - gv. 3; 22 maisi. - #104. - gv. 2-3; 13 ivnisi. ianvari. - #13. - gv. 4;
- #123. - gv. 3-4; 18 ivnisi. - #127. - gv. 2-3; 20 29. 14 ianvari zemo kaxeTSi // cnobis furceli. -
ivnisi. - #129. - gv. 2-3; 1897. - 8 ivnisi. - #111. 1897. - 19 ianvari. - #89. - gv. 2;
- gv. 3; 24 ivnisi. - #124. - gv. 3; 30 seqtemberi. - 30. aznaur vasil baxutaSvilis mokvlis saqme //
#202. - gv. 2-3; 11 oqtomberi. - #211. - gv. 2-3; 28 iveria. - 1897. - 30 aprili. - #82. - gv. 4;
dekemberi. - #269. - gv. 2-3; 1898. - 2 dekemberi. 31. `amiT sayovelTaod vacxadeb~...: (gancxadeba
- #257. - gv. 2-3; 1898. - 21 maisi. - #105. - gv. 3; kaxuri RviniT vaWrobis Taobaze) // cnobis
1899. - 7 aprili. - #75. - gv. 3; 15 aprili. - #86. furceli. - 1897. - 24 oqtomberi. - #350. - gv. 4;
- gv. 2; 16 maisi. - #101. - gv. 4; 15 ivnisi. - #124. - 32. visTvis an risTvis keTdeba kaxeTis rkinigza?
gv. 2-3; 25 seqtemberi. - #206. - gv. 2-3; 1900. - 30 // iveria. - 1897. - 24 ivlisi. - #149. - gv. 3;
ianvari. - #23. - gv. 3; 4 Tebervali. - #26. - gv. 2; 33. T-d ilia WavWavaZis iubileis gamo // cnobis
1902. - 10 marti. - #53. - gv. 2-3; furceli. - 1897. - 9 Tebervali. - #110. - gv. 1-2;
12. `wignebis gamomcemel qarTvelTa amxanagobis~ 34. Telavi. Tav. nikoloz zurabis Zis WavWavaZis
mimarT: (xma provinciidam) // iveria. - 1893. - 23 cxedris mosveneba TelavSi // cnobis fur-
maisi. - #105. - gv. 2-3; celi. - 1897. - 19 marti. - #147. - gv. 2-3;
13. provincielebis saCivari da saTxovari: (xma 35. Telavi: Telavis cxovrebis sarbielze axali
soflelisa) // iveria. - 1894. - 10 Tebervali. - kvali // cnobis furceli. - 1897. - 25 maisi. -
#31. - gv. 1-3; #32. - gv. 1-2; 11 marti. - #53. - gv. #207. - gv. 3;
1-3; 3 aprili. - #72. - gv. 2-3; 36. Telavi: savaWro amxanagobebi // cnobis fur-
14. gardacvaleba da dakrZalva kneina barbare da- celi. - 1897. - 29 maisi. - #211. - gv. 3-4; 10 ivni-
viT erisTavis asulisa da T-dis z. jorjaZis si. - #221. - gv. 3-4; 26 ivnisi. - #237. - gv. 3;
meuRlisa // iveria. - 1895. - 18 aprili. - #80. - 37. Telavi: samrevlo saekklesio skolebis daar-
gv. 2; sebis gamo // cnobis furceli. - 1897. - 2 maisi.
15. Teatris matiane // iveria. - 1895. - 8 marti. - - #185. - gv. 2;
#52. - gv. 3; 22 aprili. - #84. - gv. 3-4; 20 seq- 38. Telavi: sarCo-sabadebeli da qalaqis gamgeo-
temberi. - #201. - gv. 4; ba // cnobis furceli. - 1897. - 9 oqtomberi. -
16. Telavis mazris Tavad-aznaurTa sagangebo kre- #335. - gv. 4;
ba // iveria. - 1895. - 4 noemberi. - #239. - gv. 3; 39. Telavi: saqvelmoqmedo mejliSi da memejliSe-
17. `iveriis~ 84 nomerSi dastambul SeniSvnis gamo ni // cnobis furceli. - 1897. - 20 maisi. - #203.
// iveria. - 1895. - 2 maisi. - #92. - gv. 2-3; - gv. 3;
18. kaxeTi da Telavi 14-s ianvars // iveria. - 1895. - 40. Telavi: usindisobis sindisierebasTan Se-
25 ianvari. - #18. - gv. 2; jaxeba // cnobis furceli. - 1897. - 18 aprili.
19. kaxuri simRera-galobani da direqtori tfi- - #172. - gv. 3;
lisis musikaluri saswavleblisa b-ni niko- 41. Telavi. Cveneburi axalgazrda swavluli
loz simonis Ze klenovski // iveria. - 1895. - 28 // cnobis furceli. - 1897. - 24 oqtomberi. -
ivnisi. - #135. - gv. 2-3; #350. - gv. 2-3;
20. kn. barbare jorjaZis gardacvalebis gamo: 23 42. Telavi // cnobis furceli. - 1897. - 6 ivnisi. -
aprils // iveria. - 1895. - 29 aprili. - #90. - gv. 2-3; #217. - gv. 2-3;
21. samRvdeloebis dRevandeli mdgomareobis ga- 43. Telavis TviT-mmarTvelobis kreba // cnobis
mo // iveria. - 1895. - 1 Tebervali. - #24. - gv. 3-4; furceli. - 1897. - 4 aprili. - #162. - gv. 3. - 8
#35. - gv. 1-2; aprili. - #165. - gv. 4. - 10 aprili. - #167. - gv.
22. Ria werili b-ns anton furcelaZes // iveria. 3-4. - 17 aprili. - #171. - gv. 3-4;
- 1895. - 25 noemberi. - #255. - gv. 2. - teqstis 44. Telavis TviT-marTveloba da mwvanilis kone-
bolos xelmowera: Tqveni umorCilesi mona i.; bi // cnobis furceli. - 1897. - 14 maisi. - #197.
23. CarC-bacacobac industriaa? // iveria. - 1895. - - gv. 3-4;
20 dekemberi. - #275. - gv. 1-3; 45. Telavis qalaqis TviT mmarTveloba // cnobis
24. xma provinciidgan Sesaxeb samis wesdebis furceli. - 1897. - 13 marti. - #141. - gv. 4; 14
proeqtisa: (ix. `iveria~ #52, 68, 77 da 79) // ive- marti. - #142. - gv. 3-4; 15 marti. - #143. - gv.
ria. - 1895. - 21 aprili. - #83. - gv. 3; 3-4;

196
46. kaxeTis rkinis gza da misi cru-Wirisufalni // 61. Telavi: (kaxeTi). kiTxvebi da SeniSvnebi // cno-
cnobis furceli. - 1897. - 26 agvisto. - #294. - bis furceli. - 1898. - 9 ianvari. - #421. - gv. 3;
gv. 2-3; 62. Telavi: qarTuli warmodgena // cnobis fur-
47. kuxis pirveli da quTaisis meore saabreSumos celi. - 1898. - 28 ivnisi. - #570. - gv. 3;
amxanagobaTa gamo // cnobis furceli. - 1897. - 9 63. Telavis Tavad-aznaurTa kreba: damxmarebel
marti. - #137. - gv. 3; kasebis gamo, bankis damfuZnebel wevrTa fu-
48. sazafxulo pedagogiuri kursebi // iveria. lisa gamo. Rvinis warmoeba da vaWroba. erobis
- 1897. - 11 ivlisi. - #139. - gv. 2; 12 ivlisi. - Sesaxeb // cnobis furceli. - 1898. - 21 aprili.
#140. - gv. 2-3; 13 ivlisi. - #141. - gv. 2; - #512. - gv. 3-4. - 22 aprili. - #513. - gv. 3-4;
49. sapedagogio kursebi tfilisSi // iveria. - 1897. 64. Telavis TviT-mmarTveloba // iveria. - 1898. -
- 8 ivlisi. - #136. - gv. 2-3; 18 ianvari. - #12. - gv. 4;
50. sawyobebi Tu `Suamavlis~ maRazia da sayas- 65. Telavis sasuliero saswavleblis olqis samR-
bo?: (`iveriis~ 172-e nomerSi moTavsebuli fe- vdeloebis krebis sayuradRebod // iveria.
letonis gamo) // iveria. - 1897. - 8 oqtomberi. - 1898. - 26 ivnisi. - #135. - gv. 2. - 27 ivnisi. -
- #208. - gv. 4; 9 oqtomberi. - #209. - gv. 2; 10 #136. - gv. 2-3;
oqtomberi. - #210. - gv. 3-4; 66. maRal yovlad usamRvdeloesobis, saqarTve-
51. simarTles moklebuli ambis gamo // cnobis los eqzarxosis flabianes mogzauroba kaxeT-
furceli. - 1897. - 25 ivlisi. - #264. - gv. 3; Si // iveria. - 1898. - 16 seqtemberi. - #198. - gv.
52. s. yvareli (kaxeTi). Tav. n. z. WavWavaZis dasa- 2; #200. - gv. 3-4; #201. - gv. 3; #205. - gv. 2-3;
flaveba // cnobis furceli. - 1897. - 23 marti. #206. - gv. 3;
- #151. - gv. 2-3; 67. mesame kreba kaxeTis mirabisa da sxva saolqo
53. qarTuli warmodgena // cnobis furceli. - moxeleebis asarCevad: (werili Telavidan) //
iveria. - 1898. - 17 aprili. - #81. - gv. 2-3;
1897. - 2 Tebervali. - #103. - gv. 3;
68. misis brwyinvalebis kavkasiis mTavar-marTe-
54. werili Telavidan // iveria. - 1897. - 10 ivnisi.
blis general-adiutantis Tav. g.s. golicinis
- #112. - gv. 2-3; 1 oqtomberi. - #203. - gv. 3;
da misis meuRlis kn. mariam Teodores asulis
19 oqtomberi. - #217. - gv. 2-3; 21 oqtomberi.
mogzauroba kaxeTSi // iveria. - 1898. - 30 oq-
- #218. - gv. 3; 1898. - 16 ianvari. - #10. - gv. 3;
tomberi. - #232. - gv. 2; 1 noemberi. - #234. - gv.
23 ianvari. - #16. - gv. 2-3; 28 Tebervali. - #44.
2-3;
- gv. 2; 1 aprili. - #70. - gv. 3; 5 maisi. - #94. -
69. mcire ram cvlileba Telavis TviTmmarTvelo-
gv. 2; 9 ivnisi. - #120. - gv. 2-3; 30 seqtemberi.
bis wevrTa Soris: (werili Telavidan) // iveria.
- #209. - gv. 3; 18 noemberi. - #247. - gv. 3; 20
- 1898. - 4 seqtemberi. - #190. - gv. 2-3;
noemberi. - #249. - gv. 3-4; 18 dekemberi. - #271.
70. oriode sityva qarTuli saeklesio galobis
- gv. 2-3; - 19 dekemberi. - #172. - gv. 2-3; 20 de-
Sesaxeb // iveria. - 1898. - 7 oqtomberi. - #214.
kemberi. - #273. - gv. 2-3; 1899. - 4 ivnisi. - #116.
- gv. 3. - 8 oqtomberi. - #215. - gv. 2-3;
- gv. 2; 21 ivlisi. - #154. - gv. 1; 10 dekemberi.
71. pasuxi ucnauris pasuxisa // iveria. - 1898. - 15
- #266. - gv. 2; 1900. - 23 ianvari. - #17. - gv. 2;
aprili. - #79. - gv. 1-3;
29 Tebervali. - #42. - gv. 2; cnobis furceli.
72. saxalxo warmodgena sofel nafareulSi // ive-
- 1901. - 19 agvisto. - #1557. - gv. 4; 1902. - 10
ria. - 1898. - 29 aprili. - #89. - gv. 2;
ivnisi. - #1833. - gv. 2; 15 ivlisi. - #1867. - gv.
73. sof. awyuris saeklesio-samrevlo skola // ive-
1-2; 30 ivlisi. - #1882. - gv. 3; 1903. - 2 Teberva-
ria. - 1898. - 19 ivnisi. - #129. - gv. 3;
li. - #2058. - gv. 5;
74. qarTuli warmodgena TelavSi // iveria. - 1898. -
55. b-n ivanoviCis mier gamogonebuli sibrZnis sa-
25 agvisto. - #182. - gv. 3-4;
zom-sawyaos gamocda: (Нов. обозр. #4794) // ive- 75. Ria werili: [SekiTxva qarTvel mwignobarTa
ria. - 1898. - 9 ianvari. - #5. - gv. 1-3; mimarT xucuri da mxedruli SriftiT saekle-
56. Tav. a. a. arRuTinskis werilis gamo // iveria. - sio wignebis gamocemis Sesaxeb] // iveria. - 1898.
1898. - 30 aprili. - #90. - gv. 2-3; - 8 noemberi. - #240. - gv. 4;
57. Tav. ilia grigolis Zis WavWavaZis iubileis ga- 76. yvela sikvdilis SvilisaTvis sayuradRebo am-
mo // cnobis furceli. - 1898. - 5 aprili. - #500. bavi // iveria. - 1898. - 17 ivlisi. - #152. - gv. 2-3;
- gv. 2-3; 77. werili Telavidan, 22 Tebervali // iveria. -
58. Telavi: avazakoba // cnobis furceli. - 1898. - 1898. - 4 marti. - #47. - gv. 3;
29 maisi. - #544. - gv. 2; 78. werili Telavidan, maisis 14-sa // iveria. - 1898.
59. Telavi: aqti samoqalaqo saswavlebelSi // cno- - 19 maisi. - #103. - gv. 3;
bis furceli. - 1898. - 26 ivnisi. - #568. - gv. 2-3; 79. werili kaxeTidan. sofel kisisxevis ameriku-
60. Telavi: (kaxeTi). i. ciskariSvilis // cnobis li vazis sanerge // iveria. - 1898. - 6 maisi. - #95.
furceli. - 1898. - 31 marti. - #496. - gv. 2; - gv. 3;

197
80. werili kaxeTidan. soflur ukuRmarTobis wi- 100. werili Telavidan: cxenebis moparva. qurdoba
naaRmdeg soflurive RonisZiebani // iveria. - // cnobis furceli. - 1902. - 5 seqtemberi. - 1916.
1898. - 22 maisi. - #106. - gv. 1-3; - gv. 3;
81. wliuri kreba kaxeTis mevenaxeTa sazogadoebi- 101. werili kaxeTidan: qurdebi // cnobis furceli.
sa // iveria. - 1898. - 9 dekemberi. - #263. - gv. 3-4; - 1902. - 14 seqtemberi. - #1224. - gv. 3;
82. daviwyebuli cameti kiTxva xucuri anbanis Se- 102. werili kaxeTidan // cnobis furceli. - 1902. -
saxeb // iveria. - 1899. - 29 ivnisi. - #136. - gv. 4; 24 aprili. - #1788. - gv. 3;
83. kaxeTis mevenaxeTa kreba // iveria. - 1899. - 18 103. Telavis mazris Tavad-aznaurTa kreba // ive-
dekemberi. - #273. - gv. 3; ria. - 1903. - 25 Tebervali. - #44. - gv. 2-3. - 2
84. kaxeTis mevenaxeTa pirveli kreba // iveria. - marti. - #49. - gv. 3; 4 marti. - #50. - gv. 2;
1899. - 1 dekemberi. - #259. - gv. 3; 104. sof. axal-gavazi: (kaxeTi) // cnobis furceli. -
85. kaxeTis mevenaxeTa sazogadoebis awindeli md- 1903. - 30 seqtemberi. - #2279. - gv. 3-4;
gomareoba // iveria. - 1899. - 11 ivlisi. - #146. 105. werili Telavidan: mejlisi (yvavilebis) //
- gv. 1-4; cnobis furceli. - 1903. - 20 aprili. - #2127.
86. mcire SeniSvna `mwyemsSi~ moTavsebuli weri- - gv. 3;
lis Sesaxeb // iveria. - 1899. - 19 marti. - #60. 106. werili Telavidan: wm. ninos dResaswauli //
- gv. 3-4; cnobis furceli. - 1903. - 22 ianvari. - #2047.
87. ubeduri SemTxveva // iveria. - 1899. - 17 seqtem- - gv. 3-4;
beri. - #199. - gv. 2; 107. eroba CvenSi da rusuli ena: (werili redaqci-
88. werili kaxeTidan: (iobis eSmaki da sof. Sil- is mimarT) // cnobis furceli. - 1904. - 10 dekem-
dis orklasiani samrevlo saostato saswavle- beri. - #2695. - gv. 3;
beli) // iveria. - 1899. - 22 ivlisi. - #155. - gv. 108. kaxeTi: kaxeTis avazakebTan omi da misi sami
2-3; wlis Sedegi. vanTelebisa da akurelebis sa-
89. werili kaxeTidan. pedagogis umecari medaviT- dao mamulebi da am davis gadauwyvetlobis ga-
ne da misi skola // iveria. - 1899. - 16 ianvari. mo maT Soris omi da misi Sedegi // iveria. - 1904.
- #10. - gv. 2-3; - 26 Tebervali. - #50. - gv. 2-3;
90. wliuri kreba kaxeTis memamuleTa sazogadoe- 109. sof. awyuri: (kaxeTi) // cnobis furceli. - 1904.
bis-~kaxeTi~ q. TelavSi, 26 noemberi // iveria. - - 5 ivlisi. - #2544. - gv. 1;
1899. - 11 dekemberi. - #267. - gv. 3; 110. Ria werili baton luarsab loluas // iveria. -
91. vladimer aleqsi-mesxiSvilis saqme: (werili 1904. - 28 oqtomberi. - #246. - gv. 2-3;
Telavidan) // cnobis furceli. - 1901. - 13 seq- 111. werili Telavidan: ninooba dedaTa saswavle-
temberi. - #1581. - gv. 3-4; belSi // cnobis furceli. - 1904. - 20 ianvari.
92. Telavis mazris Tavad-aznaurTa kerZo kreba 5 - #2384. - gv. 4;
dekebers // iveria. - 1901. - 12 dekemberi. - #269. 112. werili kaxeTidan: ra mohyva axal weliwads? //
- gv. 3; cnobis furceli. - 1904. - 21 ianvari. - #2385. -
93. kaxeTi // cnobis furceli. - 1901. - 15 aprili. gv. 3-4;
- #1436. - gv. 4; 22 aprili. - #1443. - gv. 4; 21 113. Telavi: [baqos ambebis gamoZaxili] // cnobis
dekemberi. - #1677. - gv. 4; 1904. - 28 aprili. - furceli. - 1905. - 23 Tebervali. - #2752. - gv.
#2480. - gv. 3; 18 oqtomberi. - #2643. - gv. 1; 3;
iveria. - 1904. - 1 oqtomberi. - #226. - gv. 2-3; 114. Telavi: [iaffasiani saqvelmoqmedo warmod-
94. kidev enis Sesaxeb: b-ni m. gobeCias werilis `li- genebis gammarTveli amxanagobis daarseba] //
teraturuli umoZraobis~ gamo // cnobis fur- cnobis furceli. - 1905. - 21 agvisto. - #2892.
celi. - 1901. - 7 ivnisi. - #1487. - gv. 3-4. - Sekve- - gv. 3;
cilia cenzuris mier - T. m. [Tamar maWavariani]; 115. Telavi: [klubSi banqos TamaSis akrZalva; ia-
95. tfilisis sabaRosno skolis gadatanis gamo: ffasiani saqvelmoqmedo warmodgenebis gam-
(werili kaxeTidan) // cnobis furceli. - 1901. marTveli amxanagobis daarseba] // cnobis fur-
- 21 ivnisi. - #1501. - gv. 4; celi. - 1905. - 21 agvisto. - #2892. - gv. 3;
96. Tviuri kaxeTisa // cnobis furceli. - 1902. - 7 116. Telavi: (moswavleTa gaficva) // cnobis fur-
dekemberi. - #2006. - gv. 2-3; celi. - 1905. - 25 marti. - #2781. - gv. 4;
97. kaxeTis rkinis gza // iveria. - 1902. - 31 oqtom- 117. Telavi: [m. s. ajimamudovis sabenefisod qar-
beri. - #232. - gv. 3; Tulad `axlandeli siyvaruli~-sa da rusu-
98. sof. kisisxevi: (Telavis mazra) // cnobis fur- lad a. Cexovis `daTvi~-s warmodgena]: Teatri
celi. - 1902. - 10 ivlisi. - #1862. - gv. 3-4; // cnobis furceli. - 1905. - 26 Tebervali. -
99. werili Telavidan. sazogadoebis sayvarel we- #2755. - gv. 3;
vrTan gamoTxoveba // cnobis furceli. - 1902. 118. Telavi: [xalxis brZola qurdebis winaaRmdeg;
- 29 seqtemberi. - #1939. - gv. 3-4; cilismwameblebis moqmedeba soflad] // cnobis

198
furceli. - 1905. - 22 aprili. - #2801. - gv. 4; 133. uriaTubneli glexni da kerZo memamuleTa
119. Telavis mazris Tavad-aznaurTa sagangebo tye: [glexis mier unebarTvod tyis gakafva]
kreba: [sameurneo Tanxidan nargebi Tanxis mox- // cnobis furceli. - 1905. - 23 Tebervali. -
marebis sakiTxi] // iveria. - 1905. - 21 seqtembe- #2752. - gv. 3;
ri. - #169. - gv. 4; 134. Telavi: [mwuxareba ilia xirselis mkvlelobis
120. Telavis mazris memamuleTa kerZo kreba 27 gamo; panaSvidis gadaxda] // cnobis furceli. -
marti: [Tavad-aznaurTa sagangebo krebaze 1906. - 22 ianvari. - #2985. - gv. 3;
gasagzavni adresis proeqtis ganxilva; kama- 135. Telavis sasuliero saswavleblis reorgani-
Ti glexTa moZraobis gamomwvevi mizezebis zaciis Sesaxeb // cnobis furceli. - 1906. - 18
Sesaxeb] // cnobis furceli. - 1905. - 30 marti. marti. - #3030. - gv. 3-4;
- #2784. - gv. 2-3; 136. kaxeTi: [saufliswulo mamulebis muSaTa gafi-
121. kaxeTi, 9 ivnisi: [zarali niaRvrebisagan] // ive- cvis Sedegebi; Telavel gamyidvelTa gaficva]
ria. - 1905. - 14 ivnisi. - #99. - gv. 4; // Sroma. - 1906. - 13 ivnisi. - #56. - gv. 3;
122. kaxeTi: [avazakebis Tavdasxma diliJnebze Te- 137. mowodeba: (werili redaqciis mimarT): [ganma-
lavsa da yvarels Soris] // cnobis furceli. - Tavisuflebeli moZraobis dros dazarale-
1905. - 6 dekemberi. - #2964. - gv. 4; bulTa daxmarebis saWiroeba; am mizniT, Tela-
123. kaxeTi: [bneli Zalebis mier lekebis waqezeba vSi gamarTuli warmodgenis angariSi] // Sroma.
qarTvelebis winaaRmdeg] // cnobis furceli. - - 1906. - 6 ivnisi. - #50. - gv. 1;
1905. - 2 ivnisi. - #2834. - gv. 2; 138. uluxanlu-julfis rkinis gza: gzis mniSvne-
124. kaxeTi: [glexTa moZraoba; sof. eniselSi loba; mimosvlis pirobebi; somxebis monasteri
glexTa kreba; memamule jorjaZeebisaTvis `kizil-vanqi~: [q. naxiCevani da iqauri somxuri
moTxovnebis wardgena; axali memamuleebis - sasaflaos siZvele `noRi-tapan~; bunebis siRa-
Steinisa da voznesenskis muSebis gaficva] // take] // megobari. - 1906. - 21 dekemberi. - #72.
cnobis furceli. - 1905. - 2 aprili. - #2787. - - gv. 3;
gv. 2; 139. werili sparseTidan: [julf-Tavrizis gzatke-
125. kaxeTi: [moTxovnebi miwebis ganawilebis Se- cili] // megobari. - 1906. - 29 dekemberi. - #76.
saxeb] // cnobis furceli. - 1905. - 26 aprili. - - gv. 2.
#2804. - gv. 2-3;
126. kaxeTi: skolebi; Cveneburi fosta; momrigebe- mis Sesaxeb:
li Suamavlebi ras akeTeben? // ivnisi. - 1905. - 1. rostomaSvili, i. pasuxi mowaRmarTe dass Te-
22 Tebervali. - #6. - gv. 4; lavSi // droeba. - 1885. - 9 ivnisi. - #121. - gv.
127. kaxeTis meRvineobis saqme // cnobis furceli. - 2-4. - ix. `droeba~ #108-109; 11 ivnisi. - #122.
1905. - 18 agvisto. - #2889. - gv. 3; - gv. 2-4; 12 ivnisi. - #123. - gv. 2-4;
128. mitingi TelavSi: [TbilisSi somex-TaTarTa Se- 2. furcelaZe, anton. maxvili Tu industria?:
takebis dagmoba] // cnobis furceli. - 1905. - 7 pasuxi b-ni i-s Ria werilze // iveria. - 1895. - 3
dekemberi. - #2965. - gv. 3; dekemberi. - #262. - gv. 1-3; #263, gv. 1-3;
129. nafareuli: (kaxeTi): [ramodenime soflis 3. mTavrobis gankargulebani // cnobis fur-
glexTa sazogado krebis dadgenilebiT sko- celi. - 1900. - 17 maisi. - #1127. - gv. 1; 22 maisi.
lis daxurva; moTxovnebis wardgena mazris - #1130. - gv. 1;
ufrosisadmi; sof. arTanis mcxovreblebisad- 4. Telavi: (samarxi salaros damfuZnebelTa kre-
mi erekle II-is gadacemuli sigelis wakiTxva ba i. zarafiSvilis TavmjdomareobiT) // cno-
glexebis mier] // cnobis furceli. - 1905. - 6 bis furceli. - 1904. - 13 Tebervali. - #2408.
aprili. - #2790. - gv. 2; - gv. 4;
130. nafareuli (kaxeTi): [saerTo krebaze glexebis 5. lolua, luarsab. b-n nadikvrels: Ria werilis
mier wakiTxuli, sof. arTanis mcxovreblebi- pasuxad (`iveria~ #246) // iveria. - 1904. - 26
sadmi mefe erekle meoris gacemuli sigeli] // noemberi. - #271. - gv. 2;
cnobis furceli. - 1905. - 6 aprili. - #2790. - 6. `guTnis deda~. Telavi: [mazris ufrosis brZa-
gv. 2; nebiT aq Catarebuli mkacri Cxrekis Sedegad
131. provincielis unugeSoba: saTavad-aznauro ilia zarafiSvilis, siko badriZis da sxvaTa
skolis krebaze naxulisa da gagonilis ga- dapatimreba da wvalebiT metexis cixeSi maTi
mo // cnobis furceli. - 1905. - 1 oqtomberi. - gadayvana] // grigali. - 1906. - 19 seqtemberi. -
#2922. - gv. 2; #8. - gv. 3-4;
132. sof. zemo xodaSeni: (kaxeTi): [glexebis gamos- 7. wyeuli. q. Telavi: [samxedro wesebi kaxeTSi;
vla yrilobaze, moTxovnebis SemuSaveba da Cxreka da dapatimrebebi; dapatimrebulTa So-
gagzavna] // cnobis furceli. - 1905. - 5 aprili. ris arian: arC. jorjaZe, ir. rostomaSvili da
- #2789. - gv. 2-3; moxucebuli ilia zarafiSvili; patimar mar-

199
qarovis gardacvaleba] // megobari. - 1906. - 30 tuli sazogadoebis stipendiiT, moskovsa da
seqtemberi. - #5. - gv. 2-3; peterburgs gaigzavna ruseTis sataxto qala­
8. ilia zarafiSvili // isari. - 1907. - 17 ivlisi. - qebis Teatrebis gasacnobad. 1916 wels baqos
#154. - gv. 1; dramwres xelmZRvanelobda. Tbilisis qarx­
9. e-li. ilia abramis Ze zarafiSvili: (nekrolo- nis dramatuli sazogadoebis dasSi 12 wels
gi) // droeba. - 1909. - 3 marti. - #48. - gv. 3. - dahyo. 1918 wels jabadaris studiaSi mecadi­
mowerili ambebi; neobda. 1921-1923 wlebSi Tbilisis saxelmwi­
10. ilia zarafiSvili: [foto] // droeba: (suraTe- fo Teatrebis komisrad iyo, 1923-1925 wleb­
biani damateba). - 1909. - 12 aprili. - #79. - da- Si – quTaisis dasis gamged, 1925-1927 wlebSi
mat.N15. - gv. 3. - ix. `droeba~ #48. – foTSi da sxv. yoveli sezonis dasrulebis
Semdeg mogzaurobda provinciaSi – xons, xa­
wyaro: Sursa da saqarTvelos TiTqmis yvela daba-so­
1. qarTvelebi sparseTSi da saqarTveloSi mosu­ felSi, rogorc msaxiobi, reJisori, antre­
li sparseli qarTvelebi / z. WiWinaZisa. - me-3 preniori. aristokratTa rolebis saucxood
damat. gamoc.. - Tb.: avtoris gamocema, 1907 aRmsrulebeli iyo.
(`Zmobis~ st.). - 80 gv.; misi mTavari rolebia (lado mesxiSvilis
2. e-li. ilia abramis Ze zarafiSvili: (nekrolo­ Semdeg erTi saukeTeso SemsrulebelTagani):
gi) // droeba. - 1909. - 3 marti. - #48. - gv. 3. - hamleti, kini, uriel akosta, raskolnikovi,
mowerili ambebi; arman diuvali, markusi, petroniusi, soflis
3. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- ferSali, yomo, memkvidre princi, franc moo­
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis ri, Sah-abasi, iuri tadarcevi (`cxovrebis ga­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; reSe~), tibo (`uriis sisxli~), murovi (`udana­
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. Saulod dasjilni~), henrix navarici, kreCins­
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ ki (`kreCinskis qorwineba~), saba (`simaxinje~),
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ edgari (`mefe liri~) da mravali sxva. monawi­
binati), 1941. - gv. 230. leobda kinoSic (mefe `suramis cixeSi~).
i. zardaliSvilis sasceno xelovnebas
zardaliSvili, iuza [ioseb] fran­ presa TiTqmis mudam qebiT ixseniebda: `zar­
cis Ze (1883, 23/XI – 1943, 20/V) – msaxiobi daliSvili niWieri da mSromeli msaxiobia...
– saarSiyo, saxasiaTo da gmirTa msaxveli, erTxelac ar umtyunia Tavis mowodebis­
reJisori, mTargmneli da memuaristi, – res­ Tvis... man bevri momenti raskolnikovis su­
publikis saxalxo artisti, – imereTidan. dai­ lieri mdgomareobisa samagaliTod gadmog­
bada q. quTaiss, maswavleblis ojaxSi. deda vca... etyoboda, Sroma da jafa dauxarjavs~
diasaxlisi iyo. mamiT adre daoblebuli, si­ (`Teatri da cxovreba~, 1910, #8); `i. zarda­
RaribeSi aRizarda. 1890 wlidan quTaisis ka­ liSvili Tumca ar gacilebia quTaisis ruti­
TolikeTa skolaSi swavlobda, romlis mesame nas, mainc Tavisi bunebrivi niWis wyalobiT
klasidan daiTxoves usaxsrobis gamo. iyo me­ da warmatebiT dRes Cveni xelovnebisaTvis
funTuSed, kaTolikeTa eklesiis Ramis dara­ didi ZalaTagania... i. zardaliSvilis mxa­
jad, baTumSi – rotSildis qarxnis Sav muSad tvruli gemovneba mudam winsvlisa da axlis
da mezRvaurad. am xanebSi lado mesxiSvilma, Ziebis eqstazSia... asrulebs mTavar rols
sruliad SemTxveviT (radgan scenaze mezR­ scenis gardaqmnisa da ganaxlebis sferoSi~
vauri sWirdeboda), gamoiyvana `edmond kinis~ (`Teatri da cxovreba~, 1921, #18, gv. 11); `i.
mezRvauris usityvo rolSi. amis Semdeg, la­ zardali Sah-abasis rolSi maRali ostato­
do mesxiSvilis ojaxTan daaxloebuli, quTai­ biT gadmogvcems saqarTvelos dauZinebeli
sis scenaze gamodioda patara rolebSi (Suf­ mtris xasiaTs – mis veragobas, miundoblo­
terle `yaCaRebSi~ da sxv.). 1899-1900 wlebis basa da cxovrebas. mSvenivrad aqvs mocemuli
sezonSi, lado mesxiSvilis avadmyofobis ga­ msaxiobs Sahis portreti~.
mo, i. zardaliSvilma v. gunias `da-ZmaSi~ Seas­ 1941 wlis aprilis 30, quTaisis TeatrSi
rula gaiozis roli, romelic mesxiSvils ise `mefe liris~ warmodgenis dros, `zardaliS­
moewona, rom momzadeba dauwyo. i. zardaliS­ vilma Sehqmna edgaris amaRelvebeli saxe.
vili bejiTad Seudga mecadineobas, sakuTari gansakuTrebuli yuradReba miiqcia mesame mo­
bunebrivi niWi ganaviTara dauRalavi SromiT, qmedebaSi, ise cxovelmyofelobiT da simarT­
daZabuli Zal-Ronisa da utexi nebisyofis ga­ liT TamaSobda, rom zogjer gvaviwydeboda
moCeniT. 8 weli ganuwyvetliv quTaisis sce­ kidec, rom edgari gangeb isulelebs Tavs da
naze muSaobda. 1909-1910 wlebSi Tbilisis namdvilad ki srul Wkuazea~ (`komunisti~,
scenaze miiwvies. 1911 wels, qarTuli drama­ 1941, #108).

200
i. zardaliSvilis azriT, `Cveni Teatri 12. akaki da Teatri // akaki. - quTaisi, 1940. - 18
realisturi gziT unda midiodes, klasikose­ ivnisi;
bi aucilebelia Cveni temperamentisa da gone­ 13. istoriis furclebi: [quTaisis Teatris 60
bisaTvis... scenaze udidesi mniSvneloba aqvs wlisTavisaTvis] // axalgazrda komunisti. -
msaxiobis Semoqmedebas, danarCeni ki – damxma­ 1940. - 30 ivnisi. - #149;
reni unda iyvneno~. 14. kote mesxi: [quTaisis Teatris 60 wlisTavisa-
1925 wlis ianvris 25-s, quTaisis samazro Tvis] // industriuli quTaisi. - 1940. - 23 ivni-
aRmaskomis TaosnobiT, i. zardaliSvils ga­ si. - #143;
dauxades sasceno moRvaweobis 25 wlis Sesru­ 15. quTaisis Teatri // sabWoTa xelovneba. - 1940. -
lebis iubile. #2-3. - gv. 69-72;
i. zardaliSvili dekretiT dainiSna dra­ 16. quTaisis Teatris warsulidan: 60 wlisTavisa-
matuli da operis Teatrebis komisrad. sas­ Tvis // industriuli quTaisi. - 1940. - 3 marti.
ceno moRvaweobisTvis, 1932 wels – saqarTve­ - #51;
los ssr damsaxurebuli artistis, xolo 1940 17. brwyinvale tradiciebis Teatri: [quTaisis
wels saxalxo artistis wodeba mieniWa. lado mesxiSvilis saxelobis Teatris gastro-
`i. zardaliSvili xelovnebis taZars em­ lebi TbilisSi]: [werilebi] // axalgazrda komu-
saxureba TavgamodebiT, maRalis SegnebiT, nisti. - 1941. - 19 ivnisi. - #142.
uzomo siyvaruliT... araraisagan Rirseul
qurumad Seiqmna da miT sxvaTac gadmosZaxa: mis Sesaxeb:
indome, iSrome, giyvardes xelovneba, saqmiT 1. quTaisi // iveria. - 1902. - 31 oqtomberi. - #232.
emsaxure da amaRldebio~ (`Teatri da cxovre­ - gv. 2;
ba~, 1925, #3, ioseb arimaTieli). 2. stumari. quTaisi // cnobis furceli. - 1903. -
Targmna: „kargad Sekerili fraki~ (blau­ 21 ivnisi. - #2187. - gv. 3;
mis komedia), `beri~ (Strausis drama), a. Cexo­ 3. gubeli, lado (vladimer moseSvili). WiaTu-
vis „xosias Rele~, sinelnikovis „aRebuli ra // cnobis furceli. - 1904. - 1 Tebervali. -
cixe~ da sxv. #2396. - gv. 4;
4. don-valiani (daviT avaliani). quTaisi: (re-
gamoqveynebulia: cenzia) // cnobis furceli. - 1904. - 10 ianvari.
1. Sen ver gaigeb... ver mixvdebi!: [leqsi] // 606:
- #2375. - gv. 4; 5 Tebervali. - #2400. - gv. 5; 17
saliteraturo da saoxunjo almanaxi. - 1910.
aprili. - #2469. - gv. 4;
- #1. - gv. 4-5;
5. vaSakiZe (pelaSvili b.). foTi: [`kai grakxis~
2. Cemi STabeWdilebani: (daba surami) // Teatri da
dadgma quTaisidan Camosul msaxiobTa mier; d.
cxovreba. - 1910. - #30. - gv. 14;
Carkvianis, i. zardaliSvilisa da sxv. TamaSi] //
3. amdrouli qarTuli: (ori konduqtoris sauba-
iveria. - 1905. - 6 seqtemberi. - #158. - gv. 4;
ri veris daRmarTze) // Teatri da cxovreba. -
6. JorJoliani, sergo (pelagiaSvili s.). quTai-
1914. - #29. - gv. 15;
si: [montinis dramis `kai grakxis~ dadgma vl.
4. Sen ver gaigeb, ver mixvdebi!...: (melo-deklama-
mesxiSvilis, v. gamyreliZis, i. zardaliSvili-
ciisTvis) // Teatri da cxovreba. - 1914. - #8.
sa da sxvaTa monawileobiT. Targm. iv. maWava-
- gv. 14;
riani] // iveria. - 1905. - 14 ianvari. - #10. - gv. 3;
5. Cemi natvra: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
7. `kviras, 9 ivliss~...: [q. WiaTuraSi i. zardaliS-
1914. - #27. - gv. 12;
vilis iniciativiT piesa `simdidris msxver-
6. werili redaqciis mimarT: [Teatris #4 biu-
plnis~ warmodgena; urbnelis kargi TamaSi] //
letenSi ganTavsebuli abaSiZis werilis `dad-
Sikriki. - quTaisi, 1906. - 12 ivlisi. - #3. - gv. 2;
vaZe~-s gamo] // komunisti. - 1921. - 19 oqtombe-
8. pepilo. werili redaqciis mimarT: [quTaiseli
ri. - #189. - gv. 2;
7. akaki wereTeli TeatrSi // sabWoTa xelovneba. msaxiobis iuza zardaliSvilis mier partiis
– 1935. – #5; saxeliT werilis avtoris motyueba] // Sikriki.
8. reaqciis wlebSi: [mogoneba qarTuli Teatris - quTaisi, 1906. - 14 ivlisi. - #15. - gv. 4;
Sesaxeb] // sabWoTa xelovneba. - 1935. - #2. - gv. 7; 9. qarTuli warmodgena funikulorze. vinc war-
9. msaxiobis mogonebidan // komunisti. - 1936. - Te- modgenis bileTs iyidis, imas ufasoT aiyvanen
bervali. - #40. - gv. 4; da Camoiyvanen funikuloriT... // Cveni cxovre-
10. `tiviT mogzauroba~: [vaso abaSiZis naambobi, ba. - 1906. - 22 agvisto. - #2. - gv. 1;
qarTuli Teatris istoriisaTvis] // sabWoTa 10. didebulo iubilaro! // savaWro gza. - 1908. - 28
xelovneba. - 1939. - #10. - gv. 25; dekemberi. - #29. - gv. 2;
11. quTaisis saxelmwifo Teatri: [Teatris miRwe- 11. i. zardaliSvili: qar. scenis msaxiobi. [foto]
vebis Sesaxeb] // komunisti. - 1939. - 29 ivlisi. // droeba. - 1909. - 21 noemberi. - #260. - damat.
- #172. - gv. 4; N46. - gv. 3;

201
12. [jafariZe, aleqsandre] (jafar-faSa). quTaisi: 32. iuza zardaliSvili sxva da sxva rolSi: hamle-
(b-ni i. zardaliSvilis benefisi) // droeba. - ti, yobo. [portretebi] // Teatri da cxovreba.
1909. - 10 ianvari. - #7. - gv. 3; - 1914. - #41. - gv. 9;
13. axali piesa `amirani~ // xalxi. - 1910. - 1 marti. - 33. nino da maro. naperwklebi: i. zardaliSvils
#9. - gv. 3; (msaxiobs). [leqsi] // laxti. - 1914. - #4. - gv. 6;
14. benefisi iuza zardaliSvilisa: qarTuli Tea- 34. ozurgeTis Teatri akurTxes 1 ivniss... // Tea-
tri... // sinaTle. - 1910. - 30 dekemberi. - #1. - tri da cxovreba. - 1914. - #15. - gv. 16;
gv. 1; 35. ozurgeTis Teatrs gaxsnian... // Teatri da
15. dRes 30 dek. qarTuli dramatuli dasis mier... cxovreba. - 1914. - #12. - gv. 16;
// sinaTle. - 1910. - 30 dekemberi. - #1. - gv. 1; 36. Jurnali `Teatri da cxovreba~... // Teatri da
16. dRes iwyeba qarTuli Teatris sezoni dav. cxovreba. - 1914. - #8. - gv. 16;
erisTavis istoriuli piesiT `samSoblo~ // 37. sezoni qarTuli Teatrisa... // Teatri da cxo-
Teatri da cxovreba. - 1910. - #38. - gv. 14; vreba. - 1914. - #29. - gv. 15;
17. i. f. zardaliSvili // Teatri da cxovreba. - 38. suramis qalTa wrem ganizraxa... // Teatri da
1910. - #6. - gv. 11; cxovreba. - 1914. - #40. - gv. 16;
18. kviras, 17 oqtombers qarTuli dramatuli sa- 39. qarTvel msaxiobTa amxanagobis dasi provin-
zogadoebis dasis mier... // axali azri. - 1910. - ciaSi // Teatri da cxovreba. - 1914. - #9. - gv. 9;
16 oqtomberi. - #12. - gv. 1; 40. qarTul dram. saz. dasSi... // Teatri da cxovre-
19. mobenefiseni // xalxi. - 1910. - 15 Tebervali. - ba. - 1914. - #25. - gv. 15;
#7. - gv. 3; 41. qarTuli dram. saz. dasi: sezoni 1914-15 w.
20. qarTul dramatiul mudmiv dasSi jer-jero- [portretebi] // Teatri da cxovreba. - 1914. -
biT iricxebian... // Teatri da cxovreba. - 1910. #29. - gv. 9;
- #32. - gv. 11; 42. w-i. – a) qarTuli dram. dasis... // Teatri da
21. qarTuli Teatri... // saqme. - 1910. - 25 seqtembe- cxovreba. - 1914. - #33. - gv. 15; #36. - gv. 14;
ri. - #20. - gv. 1; 26 seqtemberi. - #21. - gv. 1; 28 #37. - gv. 15-16; b) qarTuli warmodgena...: [re-
seqtemberi. - #22. - gv. 1; 29 seqtemberi. - #23. cenzia speqtaklze `Ralati~] // Teatri da cxo-
- gv. 1; 30 seqtemberi. - #24. - gv. 1; 27 oqtombe- vreba. - 1914. - #34. - gv. 13;
ri. - #27. - gv. 1; 28 oqtomberi. - #28. - gv. 1; 5 43. winamZRvar-i. – a) qarT. dram. dasis amxanagobis
noemberi. - #35. - gv. 1; 6 noemberi. - #36. - gv. 1; warmodgena... // Teatri da cxovreba. - 1914. -
7 noemberi. - #37. - gv. 1; axali azri. - 1910. - 1 #38. - gv. 12-13; b) vaso abaSiZis sabenefisod...
oqtomberi. - #1. - gv. 1; xalxi. - 1910. - 8 marti. // Teatri da cxovreba. - 1914. - #39. - gv. 13; g)
- #10. - gv. 4; qarT. msax. amxanagobam... // Teatri da cxovre-
22. k. mesxis saiubileo... // xalxi. - 1911. - 25 Teber- ba. - 1915. - #1. - gv. 16; #4. - gv. 15; #21. - gv. 14;
vali. - #15. - gv. 1; #22. - gv. 15; d) qarTul dram. saz-is studiam...
23. q. gori // xalxi. - 1911. - 25 Tebervali. - #15. - gv. 1; // Teatri da cxovreba. - 1918. - #16. - gv. 14-15;
24. baxtaZe, ilia. vl. al. - mesxiSvilis iubileis 44. winamZRvriSvili, ilia (winamZRvar-i). qarT.
gamo: (werili quTaisidan) // wyaro. - baqo, 1913. msax. amxanagobis dasis mier... // Teatri da cxo-
- #7. - gv. 5; vreba. - 1914. - #40. - gv. 13-14;
25. axalgazrda msaxiobTa amxanagoba: [suraTi] // 45. xarfuxis klubma... // Teatri da cxovreba. -
Teatri da cxovreba. - 1914. - #6. - gv. 9; 1914. - #35. - gv. 15;
26. -eri. avlabris saxalxo TeatrSi... // Teatri da 46. axal klubis mamasaxlisTa sabWom... // Teatri
cxovreba. - 1914. - #38. - gv. 15-16; da cxovreba. - 1915. - #23. - gv. 16;
27. Telavsa da siRnaRSi... // Teatri da cxovreba. - 47. baqos dram. wrem... // Teatri da cxovreba. -
1914. - #16. - gv. 16; 1915. - #49. - gv. 15;
28. i. zardaliSvili, m. viqtoreli, i. griSaSvili: 48. gulia. – a) valerian gunias dasma orSabaTs `sa-
warmodgenebis gasamarTavad kaxeTs gamgza- xalxo saxlSi~... // Teatri da cxovreba. - 1915.
vrebis gamo. [portretebi] // Teatri da cxo- - #15. - gv. 16; b) qarTvel msax. amxanagobam m.
vreba. - 1914. - #16. - gv. 5; qorelis reJisorobiT... // Teatri da cxovre-
29. iuza zardaliSvili edgaris (`mefe liri~) ba. - 1915. - #16. - gv. 15;
rolSi: [portreti] // Teatri da cxovreba. - 49. gulisaba. baqos dram. wrem... // Teatri da cxo-
1914. - #43. - gv. 8; vreba. - 1915. - #52. - gv. 15; 1916. - #1. - gv. 15;
30. iuza zardaliSvili: [portreti] // Teatri da #4. - gv. 16; #7. - gv. 14-15;
cxovreba. - 1914. - #9. - gv. 9; 50. guruli, niko. – a) akakis `patara kaxi~ xaSuris
31. iuza zardaliSvili raskolnikovis rolSi scenaze // Teatri da cxovreba. - 1915. - #11. -
(`danaSauli da sasjeli~). [suraTi] // Teatri gv. 15-16; b) d. xaSurSi... // Teatri da cxovreba.
da cxovreba. - 1914. - #42. - gv. 8; - 1915. - #27. - gv. 15-16; g) d. xaSurSi kviras... //

202
Teatri da cxovreba. - 1915. - #9. - gv. 16; d) i. 73. baqos dram. wrem... // Teatri da cxovreba. -
zardaliSvilisa da a. SoTaZis gastrolebi... // 1916. - #16. - gv. 15;
Teatri da cxovreba. - 1915. - #8. - gv. 15; e) d. 74. baqos TeatrSi kviras... // Teatri da cxovreba.
xaSuri // Teatri da cxovreba. - 1916. - #35. - gv. - 1916. - #8. - gv. 16;
15; 75. benefisebi... // Teatri da cxovreba. - 1916. - #7.
51. d. xaSurSi, kviras... // Teatri da cxovreba. - - gv. 16;
1915. - #9. - gv. 16; 76. garriki, v. `Ralati~ al. sumbaTaSvilisa // Tea-
52. d. xaSurSi sazafxulo sezoni... // Teatri da tri da cxovreba. - 1916. - #19. - gv. 13-14;
cxovreba. - 1915. - #23. - gv. 16; 77. gaWirvebis talkvesni // Teatri da cxovreba. -
53. diogeni. Teatri da xelovneba // klde. - 1915. - 1916. - #8. - gv. 1-2;
#17. - gv. 7-8; 78. -eli. quTaisis `qarTuli dramis~... // Teatri
54. dReidan daba xaSurSi... // Teatri da cxovreba. da cxovreba. - 1916. - #2. - gv. 16;
- 1915. - #7. - gv. 15; 79. v-o. saxalxo saxlSi... // Teatri da cxovreba. -
55. e-ka. d. xaSurSi... // Teatri da cxovreba. - 1915. 1916. - #23. - gv. 15;
- #33. - gv. 15; 80. Tbilisis dr. dasi: [msaxiobTa portretebi] //
56. imedaSvili, ioseb. – a) borjomSi... // Teatri Teatri da cxovreba. - 1916. - #42. - gv. 9;
da cxovreba. - 1915. - # 33. - gv. 15; b) saxalxo 81. i. zardaliSvilis benefisi... // Teatri da cxo-
saxlSi... // Teatri da cxovreba. - 1915. - # 21. - vreba. - 1916. - #9. - gv. 16;
gv. 13-14; g) qarT. msax. amxanagobam... // Teatri 82. kakali. d. suramSi samSabaTs... // Teatri da
da cxovreba. - 1915. - # 20. - gv. 15-16; # 24. - gv. cxovreba. - 1916. - #33. - gv. 15-16;
13; 83. leoniZe, giorgi (gogla). ugvirgvino mefeni,
57. kenWi. qarTvel msaxiobTa amxanagobam... // Tea- sandro SanSiaSvilisa // Teatri da cxovreba. -
1916. - #24. - gv. 11-13;
tri da cxovreba. - 1915. - #15. - gv. 16;
84. msaxiobs i. zardaliSvils... // Teatri da cxo-
58. m-e. kote mesxis warmodgena // Teatri da cxo-
vreba. - 1916. - #22. - gv. 16;
vreba. - 1915. - #21. - gv. 14;
85. saagarako warmodgenebs gamarTavs... // Teatri
59. msaxiobi i. zardaliSvili: edmond kinis rol-
da cxovreba. - 1916. - #27. - gv. 16;
Si // Teatri da cxovreba. - 1915. - #4. - gv. 8;
86. samxedro samsaxurSi iwveven... // Teatri da
60. Jur. `Teatri da cxovreba~ mTelis wliT... //
cxovreba. - 1916. - #29. - gv. 15;
Teatri da cxovreba. - 1915. - #3. - gv. 16;
87. san-qan. baqos dram. wrem kviras... // Teatri da
61. su-li. quTaisis qarT. msaxiobTa amxanagoba-
cxovreba. - 1916. - #10. - gv. 15;
Si... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #9. - gv. 16;
88. saxalxo saxli: oTxSabaTs, 1 ivniss 1916 w... //
62. usavano. saxalxo saxli... // Teatri da cxovre-
eSmakis maTraxi. - 1916. - #21. - gv. 15; #22. - gv.
ba. - 1915. - #37. - gv. 14-15;
15;
63. qarTvel msaxiobTa amxanagobam... // Teatri da
89. saxalxo saxlSi... // Teatri da cxovreba. - 1916.
cxovreba. - 1915. - #11. - gv. 14-15; #19. - gv. 14;
- #49. - gv. 15;
64. quTaisis dram. dasi: 1915-1916 sezoni [dasis
90. suramSi samSabaTs... // Teatri da cxovreba. -
msaxiobTa portretebi] // Teatri da cxovreba.
1916. - #31. - gv. 16;
- 1915. - #39. - gv. 9;
91. qarT. dramat. dasma... // Teatri da cxovreba. -
65. quTaisis TeatrSi... // Teatri da cxovreba. -
1916. - #17. - gv. 15;
1915. - #23. - gv. 15;
92. qarT. dramat. sazogadoebam... // Teatri da
66. quTaisis msaxiobTa amxanagobas ganuzraxavs...
cxovreba. - 1916. - #39. - gv. 15;
// Teatri da cxovreba. - 1915. - #7. - gv. 15;
93. qarTvel msaxiobT TbilisSi... // Teatri da
67. quTaisis qarT. msaxiobTa amxanagobam... // Tea- cxovreba. - 1916. - #36. - gv. 14;
tri da cxovreba. - 1915. - #12. - gv. 16; 94. Cemi STabeWdileba: (qarT. dram. saz. kreba) //
68. wvrili ambebi:quTaisis dasSi... // Teatri da Teatri da cxovreba. - 1916. - #52. - gv. 13-14;
cxovreba. - 1915. - #38. - gv. 16; 95. xerxeuliZe, mixeil (miSo). saxalxo saxlSi,
69. xaSuris qarTuli dramatiuli wris gamgeoba orSabaTs... // Teatri da cxovreba. - 1916. - #51.
da scenis moyvareni: [jgufuri suraTi] // Tea- - gv. 14;
tri da cxovreba. - 1915. - #29. - gv. 9; 96. hamleti (i. zardaliSvili): u. Seqspiris gar-
70. xaSuris qarT. dram. wris scena... // Teatri da dacvalebidan 300 w. Sesrulebis gamo. [suraTi]
cxovreba. - 1915. - #22. - gv. 16; // Teatri da cxovreba. - 1916. - #17;
71. jorjaZe, ioseb. werili redaqciis mimarT // 97. axali klubi kviras 8 ianvars... // Teatri da
Teatri da cxovreba. - 1915. - #14. - gv. 16; cxovreba. - 1917. - #2. - gv. 15;
72. axali piesis... // Teatri da cxovreba. - 1916. - 98. axali klubi warmodgena... // Teatri da cxovre-
#20. - gv. 16; ba. - 1917. - #5. - gv. 16;

203
99. gareSe. `axal klubSi~ ianvris... // Teatri da 120. burTikaSvili, al. scenis ostatebi: (portre­
cxovreba. - 1917. - #5. - gv. 14; tebi) / saq. Teatraluri saz-ba. - Tb.: xelovne­
100. gudiaSvili, l. i. zardaliSvili kolas rolSi ba, 1951. - gv.: 95-101, 184.
`gadaWrili muxa~ nax. l. gudiaSvilisa: [kari-
katura] // Teatri da cxovreba. - 1917. - #40. - wyaro:
gv. 9; 1. avtobiografia [`qarTuli scenis albomis~ ma­
101. Tbilisis sagazafxulo dasis... // Teatri da sala];
cxovreba. - 1917. - #8. - gv. 15; 2. lorTqifaniZe, d., WumburiZe, T. da sxv. saiubi­
102. qarTul klubSi xuTSabaTs... // Teatri da cxo- leo mowodeba: iuza zardaliSvili XXV (1900-
vreba. - 1917. - #37. - gv. 13; 1925);
103. qarTuli drama sezoni 1917 w.: [qarTuli dasis 3. i. f. zardaliSvili // Teatri da cxovreba. -
msaxiobTa portretebi] // Teatri da cxovreba. 1910. - #6. - gv. 11;
- 1917. - #39. - gv. 9; 4. baqos TeatrSi kviras... // Teatri da cxovreba.
104. qarTulma dramatiulma dasma... // Teatri da - 1916. - #8. - gv. 16;
cxovreba. - 1917. - #39. - gv. 15; 5. gaWirvebis talkvesni // Teatri da cxovreba. -
105. wereTeli, sv. 1917 wlis meore naxevris sa- 1916. - #8. - gv. 1-2;
Teatro sezoni: qarTuli Teatri // Teatri da 6. Teatri da cxovreba. - 1924. - #17 (kanze);
cxovreba. - 1918. - #1. - gv. 12-13; 7. jafar-faSa. i. zardaliSvili // Teatri da cxo­
106. qarTveli msaxiobi // Teatri da cxovreba. - vreba. - 1924. - #18;
1919. - #3. - gv. 3; 8. arimaTieli [imedaSvili], ioseb. ori dRe­
107. axvlediani, eli. i. zardaliSvili: [naxati] // saswauli // Teatri da cxovreba. - 1925. - #3;
Teatri da cxovreba. - 1920. - #25. - gv. 1; 9. janeliZe, d. `mefe liri~ quTaisis l. mesxiSvi­
108. i. zardaliSvili Tbilisis... // Teatri da cxo- lis saxelobis TeatrSi: [recenzia speqtakl­
vreba. - 1920. - #20. - gv. 16; ze] // komunisti. - 1941. - 10 maisi. - #108;
109. iuza zardaliSvili: naxazi piesa ` `simaxin- 10. gvaraZe, niko. Teatraluri memuarebi. - Tb.:
je,~-dan. - sasceno moRvaweobis 20 wlis Ses- saxelgami, 1949. - gv.: 38, 39, 45, 46, 52, 59, 103,
rulebis gamo [SarJi] // Teatri da cxovreba. 104, 122, 124, 135, 136, 141, 142, 231, 247.
- 1920. - #3. - gv. 16;
110. iuza zardaliSvili: hamletis rolSi-sasceno zautaSvili, ivane giorgis Ze (1889,
moRvaweobis 20 w. Sesrulebis gamo [foto] // 1/I _ ) _ revolucioneri, teroristi, propa­
Teatri da cxovreba. - 1920. - #3. - gv. 8; gandist-agitatori, organizatori, poli­
111. msaxiobi iuza zardaliSvili: sasceno moR- tkatorReli, kaxeTidan. daibada sof. yvare­
vaweobis 20 wlis Sesrulebis gamo [foto] // ls, uRaribesi glexis ojaxSi. soflis sko­
Teatri da cxovreba. - 1920. - #3. - gv. 15; laSi ori wlis swavlis Semdeg, mamam adgilo­
112. xelovneba // komunisti. - 1923. - 24 ivnisi. - brivi skolis zedamxedvelTan mojamagired
#143. - gv. 3-4; 1924. - 16 ivlisi. - #159. - gv. 5; Caayena, aqedan xaSurSi gagzavna meduqnesTan
113. iuza zardaliSvilis iubile // komunisti. - mosamsaxured; amave dros, TviTganviTare­
1925. - 21 ianvari. - #17. - gv. 7; bas Seudga da, 1902 wlidan, adgilobrivi
114. gurjiZe, j. maiakovskebis ojaxi quTaisSi: depos muSebis politikur demonstraciebSi
[caca andriaZis, g. qorqaSvilis da iuza zar- monawileobda, rogorc erTi aqtiuri mebr­
daliSvilis mogonebebi] // koleqtiuri Sete- ZolTagani. agreTve, mxurvale monawileoba
va. - baRdaTi, 1940. - 14 aprili. - #17-18; miiRo xaSuris muSebis sagaficvo moZraobasa
115. iuza zardaliSvili: [nekrologi] // komunisti. da mTavrobis winaaRmdeg aSkara gamosvlaSi.
- 1943. - 22 maisi. - #111; industriuli quTaisi. 1905 wels, Tavis sofelSi eweoda propagan­
- quTaisi, 1943. - 22 maisi. - #147; da-agitaciebs, adgenda meamboxeTa wreebs, ia­
116. iuza zardaliSvili - Cveni uaxloesi megobari: raRiT ebrZoda mefis mTavrobis moxeleebsa
[nekrologi] // industriuli quTaisi. - quTai- da sxv. 1908 wlis Tebervlis 18-s Seipyres da
si, 1943. - 23 maisi. - #148; samxedro sasamarTloSi gaasamarTles (jaSu­
117. iuza zardaliSvilis dakrZalva: [23 maiss] // ko- Sebze TavdasxmisaTvis), risTvisac ocis wlis
munisti. - 1943. - 25 maisi. - #113; katorRa gadauwyvites, rogorc mcirewlo­
118. Памяти Ю. Зардалишвили: [Некролог] // Заря vans. ijda metexis da nikolaevis sakatorRo
Востока. - 1943. - 22 мая. - #111; cixeebSi, sadac didi sasjeli gadaitana. ga­
119. Скончался народный артист Грузинской ССР Юза Tavisuflda revoluciis Semdeg.
Зардалишвили [20мая] // Заря Востока. - 1943. - 21
мая. - #110; wyaro: ar aris miTiTebuli.

204
zaqaraia, efrem farnaozis Ze (1889, giuli seqciis Tavmjdomaris moadgiled, iyo
25/VIII – 1946, 19/XII) – dastaqari, profeso­ amierkavkasiis qirurgTa yrilobis da fizio­
ri, – medicinis mecnierebaTa doqtori, mec­ logTa sakavSiro yrilobis orgbiuroTa we­
nierebis damsaxurebuli moRvawe, – samegre­ vrad (1937 w.), 1935 wels, fiziologTa saer­
lodan. daibada sof. banZaSi, yof. senakis TaSoriso XV kongresze moxsenebiT gamovida.
mazraSi. daamTavra quTaisis gimnazia (1908) moamzada axalgazrda specialistebi.
da novorosiiskis universitetis samkurna­ misi xelmZRvanelobiT Sesrulebulia
lo fakulteti (1914), romlis qirurgiul ramdenime sayuradRebo samecniero Sroma,
klinikaSi datoves ordinatorad. msoflio sakuTriv gamoqveynebuli aqvs 35-mde specia­
imperialisturi omis dros, 252-e polkSi luri naSromi qarTul, rusul da germanul
msaxurobda eqimad. 1915 wels, novo-giorgie­ enebze. mieniWa mecnierebis damsaxurebuli
vskis cixis damxobisas, germanelebma tyved moRvawis sapatio wodeba. dajildoebuli iyo
waiyvanes, saidanac ruseTSi mxolod 1917 `wiTeli varskvlavis~ ordeniT da medlebiT
wels dabrunda tyve-eqimTa gacvlisas. demo­ `kavkasiis dacvisaTvis~ da `1941-1945 wlebis
bilizaciis Semdeg, 1919 wels novorosiiskis did samamulo omSi mamacuri SromisaTvis~.
universitetis samkurnalo fakultetis qi­
rurgiul klinikaSi muSaobda. saqarTveloSi gamoqveynebulia:
erTi wlis kerZo praqtikis Semdeg, 1921-1930 1. profesor n. kaxianis xsovnas // komunisti. -
wlebSi Tbilisis universitetis propedev­ 1929. - 17 Tebervali. - N39. - gv. 5;
tuli qirurgiis klinikaSi iyo asistentad, 2. ramodenime SeniSvna kolinjis kibos simsivnis
1930 wels samecniero mivlinebiT gaigzavna arsebobis dros rezeqciis Sesaxeb // Tbilisis
leningrads, sadac neiroqirurgiis institu­ samedicino institutis Sromebi. - 1941. - t. 1. -
tis eqsperimentul ganyofilebasa da prof. gv. 318-325. - rezume rusul enaze.
fedorovis klinikaSi muSaobda. saqarTve­
loSi – Tbilisis universitetis samkurnalo Sromebi:
fakultetis qirurgiuli klinikis asisten­ 1. Zur Frage des Legmandären Afecktides der Ner-
tad iyo (1933 wlamde); imave dros, 1932 wli­ vensystems. - [w. a.];
dan – Tbilisis wiTeli jvris saavadmyofos 2. К материалам экстирпации гортани. - 1923;
qirurgiuli ganyofilebis gamged. 1933 wels, 3. О местной, инфильтрационной анестезии. - 1924;
konkursis Sedegad arCeul iqna Tbilisis me­ 4. Иннервация кровеносных сосудов. - 1925;
dinstitutis zogadi qirurgiis kaTedris 5. spondilitebis mkurnalobis sakiTxisaTvis //
gamge-docentad. 1935 wels miiRo pediatriu­ Tanamedrove medicina. - 1926. - #11-12. - amona­
li fakultetis fakultatiuri qirurgiis beWdi;
kaTedra, Semdeg – pediatriuli fakultetis 6. Несколько мыслей по поводу хирургического
fakultatiuri qirurgiisa da san-higienis лечения спондилитов. - 1926;
fakultetis direqtoroba. 1935 wels Caaba­ 7. О хирургическом значении анкилостомоза. - 1927;
ra sadoqtoro gamocdebi, 1937 wels daicva 8. К вопросу артропластики. - 1929;
disertacia da miiRo medicinis mecnierebaTa 9. Лечение столбняка. - 1930;
doqtoris xarisxi, masTan _ profesoroba, 10. К проблеме симпатической иннервации ске­
imave wels – san-higienuri fakultetis deka­ летной мускулатуры в связи с операциями при
noba. 1939 wels dainiSna Tbilisis ginekolo­ спастических явлениях. - 1932;
giuri saavadmyofos direqtorad, 1934-1938 11. К трофической функции симпатической нервной
wlebSi SeTavsebiT muSaobda beritaSvilis системы. - 1933;
sax. fiziologiis institutSi swavlul spe­ 12. Значение анатомической особенности тол­
cialistad da sxv. стого кишечника в развитии некоторых форм
cnobilia xangrZlivi pedagogiuri ga­ непроходимостей. - 1934;
mocdilebiT, rogorc kargi, dakvirvebuli 13. Основа оперативного вмешательства при
pedagogi da araCveulebrivi leqtori, kva­ гипертониях. - 1934;
lificirebuli samkurnalo muSaobis mwar­ 14. Сегментарное поражения мозга и их пос­ледствия.
moebeli, ganaTlebuli da didi mcodne spe­ - 1934;
cialisti-dastaqari, Tavis gamgeobaSi myof 15. Вегетативная нервная система и попереч­
klientebSi samkurnalo, samecniero da peda­ нополосатая мускулатура. - 1935;
gogiuri warmatebiTi muSaobisTvis saTanado 16. Некоторые вопросы трофики на фоне ново­
pirobebis Semqmneli, aqtiuri sazogado moR­ каиновой блокады. - 1935;
vawe, – xSirad irCeoda saqarTvelos eqimTa 17. И. П. Павлов и его значение в физиологии же­
sazogadoebis prezidiumSi, erTxans – qirur­ лудочно-кишечного тракта. - 1936;

205
18. К технике удаления инородных тел. - 1936; („kolmeurnis qorwineba~, 1945), gigauri („misi
19. Некоторые вопросы о трофической иннер­ва­ции. - varskvlavi~, 1952), bagrationi („bagrationi~,
1936; 1944), baxa („mokveTili~, 1945), mefe daviTi
20. К патогенезу трофических язв. - 1937; („daviT aRmaSenebeli~, 1946), besik gabaSvili
21. О процессах всасывания, движения жидкости („mefe erekle~, 1942) da sxva.
и некоторых химических тел по стволу нерва. - 1934 wlidan monawileobda kinematogra­
1937; fSic. SesaniSnavad ganasaxiera p. bagrationi
22. О роли периферических нервов в развитии film `kutuzovSi~. aseve: TorRvai („ukanask­
экспериментальных трофических язв. - 1937; neli jvarosnebi~, 1934), Sadiman baraTaSvili
23. Роль нервной системы в расстройстве местной („giorgi saakaZe`).
трофики. - 1937; 1946 wels mieniWa saqarTvelos saxalxo
24. Этапное лечение повреждения позвонков и artistis wodeba, amave wels miiRo I xarisxis
спинного мозга. - 1937; stalinuri premia filmSi „giorgi saakaZe~ Ta­
25. К проблеме язвенной болезни. - 1938; maSisTvis, xolo 1952 wels – II xarisxis stali­
26. Состояние сосудистых рефлексов при ране­ниях nuri premia ilo mosaSvilis speqtaklSi „misi
периферических нервов. - 1938; varskvlavi~ gigauris rolis SesrulebisTvis.
27. К лечению эхинококка легкого. - 1939;
28. Несколько мыслей об аппендицитах и mis Sesaxeb:
аппендиктомиях. - 1939; 1. gordeziani, b. Telavis Teatris gastrolebi:
29. Роль пластинок..... в илеоцекальном болевом [speqtakli `sasamarTlo~] // komunisti. - 1934.
синдроме. - 1939. - 4 ivlisi. - #153. - gv. 4;
2. buxaiZe, i. `eskadris daRupva~: [quTaisis Tea-
wyaro: tris speqtakli] // komunisti. - 1935. - 26 marti.
1. avtobiografia; - #72. - gv. 4;
2. nekrologi // komunisti. - 1946. - 19 dekemberi. - 3. qareliSvili, gr. ruseTis sakiTxi // litera­
#252; Заря Востока. - 1946. - 21 декабря. - #253. tura da xelovneba. - 1947. - #16.

zaqariaZe, buxuti (1913, 14/VI – ) – wyaro:


msaxiobi. daibada azerbaijanSi. 1931 wlidan 1. axalgazrda komunisti. - 1946. - 17 Tebervali.
xonis TeatrSi muSaobda, 1933-1934 wlebSi - #21;
– quTaisis lado mesxiSvilis TeatrSi, 1935- 2. britanski soiuzniki. - 1946. - #1;
1937 wlebSi – WiaTuris, 1937-1941 wlebSi – 3. JRenti, b. – a) `daviT aRmaSenebeli~ marjaniS­
baTumis, 1941-1945 wlebSi – Tbilisis SoTa vilis saxelobis TeatrSi: [recenzia] // lite­
rusTavelis saxelobis, 1945-1948 wlebSi – ratura da xelovneba. - 1946. - 15 marti. - #12;
kote marjaniSvilis saxelobis, 1948 wlidan b) `Давид Строитель~: [Новая постановка театра
– soxumis samson Wanbas saxelobis TeatrebSi им. Марджанишвили. Рецензия] // Заря Востока. -
iyo. Seasrula oleko dundiCis roli (`oleko 1946. - 30 марта. - #66.
dundiCi~). cnobilia kargi aqtioruli Tvise­
bebiT, dakvirvebuli TamaSiT. zdanoviCi, giorgi feliqsis Ze
[igive g. maiaSvili] (1855 – 1917, 31/VII)
wyaro: – publicisti da sazogado moRvawe, revo­
1. janeliZe, d. oleko dundiCi: rusTavelis Tea­ lucioner-xalxosani, sruliad ruseTis so­
tris axali dadgma: [recenzia] // komunisti. - cial-revoluciuri organizaciis erT-er­
1942. - 12 noemberi - #268. Ti sulisCamdgmeli da saqarTvelos socia­
list-federalistTa sarevolucio partiis
zaqariaZe, sergo aleqsandres Ze beladTagani, `50-Ta procesis~ monawile – po­
(1909, 18/VI – ) – msaxiobi, – saqarTvelos respu­ litkatorReli, `did katorRelad~ wodebu­
blikis saxalxo artisti. daibada baqoSi. 1926 li, WiaTuris Savi qvis mrewvelobis amRor­
wels muSaoba daiwyo rusTavelis saxelobis Zinebeli, – imereTidan. daibada quTaiss. mama
TeatrSi, 1928 wlidan iyo kote marjaniSvilis – poloneli, deda – qarTveli, maia miqelaZis
mier quTaisSi daarsebuli Teatris (Semdeg asuli, romlis pativsacemadac g. zdanoviCma
marjaniSvilis saxelobis Teatri) msaxiobi. fsevdonimad maiaSvili dairqva. swavlobda
1946 wels Seasrula daviT III mefis roli peterburgis politeqnikur institutSi, ma­
`daviT aRmaSenebelSi~, k. marjaniSvilis Tea­ gram kursi ar dausrulebia da 70-iani wlebis
trSi. agreTve, misi rolebia: revolucione­ ruseTis mowinave axalgazrdobis saukeTeso
ri domenri („naperwklidan~, 1937), jibilo idealebiT gatacebulma, m. bakuninis da xal­

206
xosanTa gavleniT aRzrdilma, marqsis moZR­ warmomidgenia, rogor SeiZleba ar imuSao
vrebas naziarebma socialistma, miznad dai­ xalxisaTvis... rogor SeiZleba geSinodes im
saxa mSromeli xalxis ganTavisuflebisTvis Sedegebisa, romelic mohyveba Sens patiosan
brZola. sxva qarTvelebTan erTad, moskovis miswrafebas... me mwams xalxis gamarjveba da
jgufSi iv. jabadaris wreSi muSaobda. 1874 socialuri revoluciis Zlevamosileba~;
wels, ciurixis student qalebTan, iv. jaba­ `mecnierebam ar icis erovnuloba, civili­
darTan, al. ciciSvilTan, m. CikoiZesTan da zacia da sakacobrio ideebi saerTaSorisoni
gamyreliZesTan erTad, saZirkveli Cauyara arian... socializmi iseTive moxucia, rogorc
revoluciur wres, romelmac xeli mohkida TviT samyaro~. aseTi saerTaSoriso azrTa
muSebis SekavSirebas sarevolucio organi­ mqadagebeli, SemdegSi qarTveli erovnuli
zaciebis mosawyobad. am wres hqonda Tanxa, moRvawe Seiqmna.
akrZaluli wignebi, hyavda gamgeoba, romlis katorRis misjis Semdeg, purisa da wylis
movaleoba iyo fulis Sovna, pasportebis mom­ mets arafers aZlevdnen, ar SeeZlo gareT ga­
zadeba, saWiro wignebis mopoveba da sxv. mosvla, nacnobT naxva, miwer-mowera. sasjeli
g. zdanoviCi am wris erTi aqtiuri, dau­ moixada novobelgradis centralur sakato­
cxromeli, uSiSari mesveurTagani iyo. 1875 rRo cixeSi. 1881 wlis manifestiT sasjeli me­
wlis dasawyiss, sruliad ruseTis socialis­ samediT Seumcirda, 1882 wels gadaigzavna ka­
tur-revoluciuri organizaciis davalebiT ras, 1883 wels – irkutskis guberniaSi, Semdeg
Seudga sazRvargareTidan farul gamocemaTa – tomskSi; 1888 wels, dedis mecadineobiT,
Semozidvis mowesrigebas. 1875 wlis 9 ivliss CamorTmeuli uflebani daubrunda. cimbirSi
TanamebrZolT swerda: `gigzavniT revolve­ TviTganviTarebiT, samSoblos naxvisa da misi
rebs da patronebs... hxoceT, esroleT, imu­ samsaxuris surviliT iyo gatacebuli. aqedan
SaveT, ajanydiTo~. am wris wevrTa dapatimre­ saqarTvelos Sesaxeb werda londonSi gamoma­
bis dros (1875, oqtomberi) mTavrobam g. zda­ val (p. lavrovis) Jurnal `vperiodSi~, xolo
noviCic Seipyro. Cxrekis dros upoves `sru­ 1882 wels Jurnal `iveriaSi~ gamogzavna `we­
liad ruseTis socialistur-revoluciuri rili Cven sazogado moRvaweTa mimarT~ (`ive­
organizaciis~ wesdeba da sxva werilebi, ro­ ria~, 1882, VII-VIII, IX). samSobloSi dabrunebis­
melTa mixedviTac mTavrobam bevri sxvac Ca­ Tanave (1889) SuaTana TaobaSi daiwyo muSaoba.
ria saqmeSi da Seqmna e. w. `50-Ta procesi~. 1877 samwerlo asparezze, umTavresad, yuradReba
wlis 21 Tebervlidan 14 martamde senatis sa­ miaqcia ekonomiuri kiTxvebis axsna-ganmarte­
gangebo ganyofilebam am procesis monawileni bas.
sxvadasxva vadiT dasaja. g. zdanoviCs miusaja garda amisa, rusul gazeT `novoe obozre­
6 weli da 8 Tvis katorRa (risTvisac mas `didi nieSi~ aTavsebda werilebs Savi qvis mrewvelo­
katorReli~ ewoda, xolo yvela gasamarTle­ bis, rkinigzis mimarTulebis, quTaisis avkar­
bulT _ `ruseTis ganTavisuflebis pionere­ gianobisa da sxva sakiTxebis Sesaxeb, aqvs kri­
bi~). g. zdanoviCma sasamarTloSi warmoTqva tikuli nawerebic.
SesaniSnavi sityva, raic ar daasrulebines 1898 wels daarsda `WiaTuris Savi qvis
(dabeWdilia londonis rusulenovan Jur­ mrewvelTa yrilobis sabWo~, romlis Tavmj­
nal `vperiodis~ V tomSi, 1877 wels da bazi­ domared arCeuli iqna g. zdanoviCi, romelmac
levskis krebulSi. ix. agreTve: А. Тун. История 200 namdvili mrewveli 20 srul amxanagobad
революционного движения в России. – Изд. `Земля SearCia, berlinis mangan-sindikats saamxanago
и воля~, стр. 131, 195-197; Изд. `Донская речь~, стр. piroba daudo, misgan sawarmoo Tanxa moipo­
185-187). g. zdanoviCma am sityvaSi, sxvaTa So­ va, CarC-msyidvelT Tavi daaRwia da msoflio
ris, Tqva: `ar minda Sebraleba... igi Seuracxm­ bazars daukavSirda. 1902 wels Seadgina `Wia­
yofelia... rogorc dasavleTSi, ise ruseTSi, Turis Savi qvis mrewvelTa saaqcio sazoga­
arsebobs erTis mxriv upiratesobiT aRWurvi­ doeba~, romlis gamgeobis warmomadgenlad
li patara jgufi, meore mxriv ki umravlesoba iqna arCeuli. iyo am sazogadoebis ucvleli
satanjvelad ganwiruli... yoveldRe izrde­ Tavmjdomare. am sazogadoebaSi saqmianobis
ba Zala saxalxo partiisa da rac dro midis, dros didi brZola gadaitana mowinaaRmde­
ufro Rrmavdeba da saSiSi xdeba is ufskruli, geebTan. g. zdanoviCis xelmZRvanelobiT, Sa­
romelic hyofs usaqmo umciresobas mSier da vi qvis mrewvelobam Cveni qveynis qonebriv da
darbeul umravlesobisagan... Tanamedrove gonebriv winsvlas didi amagi dasdo: daaarsa
moZraoba social-revoluciuria... man Semoi­ mravali stipendia da bevri niWieri axalgazr­
kriba mTeli axalgazrdoba, mec wavel iqiT... da gamozarda, gaamSveniera WiaTura: gaiyvana
SeZlebisamebr vmuSaobdi xalxis ganTavisu­ gzebi, gaxsna saavadmyofoebi da sxv. cnobili
flebisaTvis, vidre damapatimrebdnen... ver iyo, rogorc WeSmariti nacionalisti, magram,

207
imave dros, WeSmariti internacionalisti, interesebs da moTxovnilebaT, viswavloT da
xalxosanTa erTi saukeTeso warmomadgenel­ ganvviTardeT xalxTan erTad, masTan erTadve
Tagani, ruseTis revoluciuri moZraobis mes­ SevimuSaoT sazogadoebrivi ideebi, romelic
veurTagani, `burji qarTuli revoluciuri mxolod xalxis mier miiReben uaRres Zalas da
inteligenciisa 80-ian wlebs aqeT, ubadlo SeiZleben yovelgvar brZolis da devnis ata­
oratori, moswrebuli mokamaTe...~. sxvaTa nas~; amasTan, xalxs mouwodebda koleqtiuri
Soris, erTxel, quTaisis TeatrSi Savi qvis meurneobisaken (raTa misi ganxorcielebiT
Sesaxeb Semdgar krebaze, opoziciam sastiki socializmis Senebas Sesdgomodnen), xolo
brZola dauwyo da roca g. zdanoviCma maTi mwerlobas – gaxalxurebisaken: `literatura
debulebani gaabaTila, opoziciam tribunaze unda Seiqmnes upirveles yovlisa saxalxo li­
mdgom g. zdanoviCs qvevidan yvirili dauw­ teraturad, ukeTu gvsurs, rom mas hqondes
yo: `Zirs, Zirs, Zirso~. g. zdanoviCma dinjad, gavlena, Zliereba, fasi da mniSvneloba Cve­
orazrovnad gadmosZaxa: `ukacravad bato­ ni qveynis saqmeebis da sagnebis gadawyvetis
nebo, Zirs Tqven brZandebiT da me ki zeviT dros... mxolod eg maSin moxdeba, roca lite­
gaxlavarTo~, da es iseTi ironiiT warmoTq­ ratura erTaderT namdvil gzas da WeSmarit
va, rom mTelma darbazma ovaciebi gaumarTa, mimarTulebas daadgeba, roca igi miiRebs
mowinaaRmdegeebmac ki `vaSa, vaSa!~ daiZaxes da pativdebaSi xalxis survils, daicavs mis in­
Savi qvis saTaveSi isev g. zdanoviCi datoves. teresebs, xSirad da umTavresad wamoayenebs
g. zdanoviCive iyo socialist-federa­ saasparezod xalxis gulis momgeb sagnebs,
listTa quTaisis partiuli komitetis Ta­ ekonomikur da sazogadoebriv saqmeebs~. didi
vmjdomare da revolucionerTa muSaobis yuradReba miaqcia qalTa sakiTxsac da Cvens
damxmare (sxvaTa Soris, xeli Seuwyo quTaisis qalebs mouwodebda – politikur Semoqmede­
cixis xvrelis gamyvanT). 1905 wlis ganmaTa­ baSi Careuliyvnen da Tavisi monawileobiT
visuflebel moZraobaSi monawileobisTvis gaecxovelebinaT erovnuli da socialuri
quTaisSi daapatimres. misi meTaurobiT, brZola. 90-ian wlebSi SeniSna, rom `Cven cxo­
`qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcele­
vrebaSi... xdeba Zirian-fesvianad ngreva Zve­
beli sazogadoebis~ quTaisis ganyofilebam
lisa da movlineba axlisa, icvleba safuZveli
germaniidan SeiZina saucxoo axali stamba,
eris cxovrebisa da ibadeba sruliad axali
mTel amierkavkasiaSi samagaliTo, romelmac
sazogadoebrivi wes-wyobileba~, risTvisac
gamomcemlobis saqme daawinaura da Semdeg
inteligencias mouwoda: `es dRevandeli sais­
stambebis nacionalizaciasa da am dargis ko­
torio viTareba da cxovrebis axali wyobile­
munalur meurneobas safuZvlad daedo. g.
ba qveyanas gaacani~-o.
zdanoviCis azriT, `arc erT wres xalxis bela­
g. zdanoviCi gardaicvala quTaiss. daikr­
dTa, romelsac ki surs Seiqnes WeSmariti ga­
Zala arqielis goraze, saerovno pativisce­
momxatveli da warmomadgeneli Tavis qveynis
miT.
interesebisa, ar eqneba momavali, Tu rom igi
g. zdanoviCis moRvaweobas mravali weri­
ganzrax am gaugebrobiT uqcevs gzas ekonomi­
li aqvs miZRvnili. a. jorjaZis daxasiaTebiT,
kis sagnebis axsnas da gadawyvetas... WeSmariti
g. zdanoviCi `gaxda darajad sazogadoebri­
mebrZolni xalxis sikeTisaTvis, patriotni,
vis da qarTuli kulturis interesebisa, da
Zalumi moyvareni Tavisi samSoblosi, Tavi­
sive sakuTari xeliT uTxrian ormos Tavis xan mwerlobaSi, ufro ki praqtikul moR­
Zvirfas qveyanas ukeTu iviwyeben xalxis eko­ vaweobis yovel dros yovelTvis iCenda Rrma
nomiur interesebs... mxolod saukeTeso eko­ codnas da dakvirvebas Cveni qveynis rogorc
nomiuris wes-wyobilebis damyareba erovnul warsulis, ise awmyo mdgomareobisa~. v. Cer­
damoukideblobiTurT, namdvilad gaaTavisu­ qeziSvilis gadmocemiT, g. zdanoviCi `iyo
flebs xalxs da miscems mas WeSmarits Tavisu­ erTi saukeTeso wevri da organizatori na­
flebas~. misi azriT, ekonomikuri safuZvlis rodnikebisa... axlo damokidebuleba hqonda
gardaqmnas mohyveba misi zednaSenis – poli­ Jenevis Jur. `rabotnikis~ redaqciasTan. aq
tikur, iuridiul da ideologiur movlenebis icnobdnen, rogorc wiTel adamians, yvelaze
gardaqmna. upirates mniSvnelobas aZlevda ukeTes narodnik-revolucioners~. vax. ko­
xalxis TviTmoqmedebas: `arc erT sazogado tetiSvili: `g. zdanoviCi a. jorjaZesTan da
moZraobas ar eqneba araviTari mniSvneloba, giorgi lasxiSvilTan erTad, Caudga saTaveSi
Tu rom xalxi ase Tu ise monawileobas ar mi­ socialist-federalistur partias da sikv­
iRebs. xalxi aZlevs moZraobas did Zalas da dilamde TavgamodebiT eWira is qarTuli so­
mniSvnelobas: SevawyoT da SevuTanxmoT Cve­ cialisturi droSa, romelsac ewera: eri da
ni nawerebis xasiaTi da mimarTuleba xalxis kacobrioba... ruseTSi pirvel namdvil mebr­

208
ZolTa rigSi moeqca, saqarTveloSiac pirvel 3. xizaniSvili, n. (urbneli). SarSandeli `klasi-
qarTul socialistur partiis mesveurad ga­ kuri sisulele~ da sxva raRaceebi wlevandel
movida... rogorc marTla saqmis kacs da did `SromaSi~ // imedi. - 1883. - #2. - gv. 35-46;
pirovnebas, dogma ar gaaCnda, igi am dogmis 4. jabadari, ivane (garejeli, ninia). fiqri da
mixedviT ki ara hqmnida faqtebs, aramed faq­ SeniSvna gareTyofilisa I // iveria. - 1888. - 28
tTa mixedviT hqmnida msoflmxedvelobas... maisi. - #111. - gv. 1-3;
rus narodnikad Camosuli saqarTveloSi ma­ 5. [fancxava, romanoz] (xomleli). Jurnal-gaze-
le iqca qarTvel mSromel xalxis gulis mes­ Tebis mimoxilva // Teatri. - 1889. - #34-35-36.
aidumled da Tavisi xalxosnuri ideologia - gv. 9-15;
SeuduRa qarTvelTa erovnul zraxvas~. 6. narkvevi: (Jurnal-gazeTebidam) // iveria. -
g. zdanoviCis fsevdonimebia: g. maiaSvili, 1893. - 4 noemberi. - #237. - gv. 3;
Г. М.-швили. 7. scena // iveria. - 1893. - 5 seqtemberi. - #190. -
gv. 3-4;
gamoqveynebulia: 8. quTaisis bankis saqme // iveria. - 1893. - 11 dekem-
1. werili Cven sazogadoebriv moRvaweTa mimarT beri. - #268. - gv. 3;
// iveria. - 1882. - #7-8. - gv. 129-166; #9. - gv. 99- 9. quTaisis saqme // iveria. - 1893. - 19 noemberi. -
124; #250. - gv. 1-2;
2. Zveli da axali Taoba da maT gamo laparaki 10. TavdgiriZe, niko (n-ko). `umorCilesad gTxo-
CvenSi // iveria. - 1889. - 20 oqtomberi. - #222. vT...~ // iveria. - 1894. - 24 Tebervali. - #43. - gv.
- gv. 1-3; 21 oqtomberi. - #223. - gv. 1-2; 25 oq­ 4;
tomberi. - #226. - gv. 1-2; 27 oqtomberi. - #228. 11. abaSiZe, kita. recenzia // iveria. - 1897. - 17 mai-
- gv. 1-2; 2 noemberi. - #233. - gv. 1-3; 8 noemberi. si. - #94. - gv. 1-2; 20 maisi. - #96; gv. 1-3;
- #238. - gv. 1-3; 12. vaSakiZe, a. gvyavs Tu ara Cven sazogadoeba?:
3. Милитаризм и капитализм // Новое обозрение. – (b. g. maiaSvilis werilis gamo) // kvali. - 1897.
1889. – #2050, 2052, 2055; - #21. - gv. 402-405; #22. - gv. 426-428;
4. mokle mimoxilva warmoeba-aReb-micemisa Cven­ 13. Jordania, n. (n.J.). SeniSvna // kvali. - 1899. -
Si Zvelad da axla // saqarTvelos kalendari. #11. - gv. 175-176;
- 1890. - gv. 363-371; 14. yifiani, levan. patara dRiuri // cnobis fur-
5. ra aris elevatori? // iveria. - 1891. - 15 dekembe- celi. - 1902. - 5 oqtomberi. - #1944. - gv. 2-3;
ri. - #267. - gv. 3; 17 dekemberi. - #268. - gv. 3; 20 15. abaSiZe, kita. WiaTuris `saqmeebis~ gamo - weri-
dekemberi. - #271. - gv. 2-3; 21 dekemberi. - #272. li redaqciis mimarT // iveria. - 1903. - 14 maisi.
- gv. 2-3; 24 dekemberi. - #274. - gv. 3; 29 dekemberi. - #103. - gv. 3-4;
- #276. - gv. 3; 31 dekemberi. - #277. - gv. 3; 16. pressa // cnobis furceli. - 1903. - 13 marti. -
6. Cveni dedakacebi da maTi dro // iveria. - 1891. - #2095. - gv. 3; 2 ivlisi. - #2197. - gv. 3;
5 maisi. - #95. - gv. 1-3; 8 maisi. - #96. - gv. 2-3; 11 17. uleveli. TviTneboba Cvens sazogado saqmeeb-
maisi. - #98. - gv. 1-2; 12 maisi. - #99. - gv. 1-3; 26 Si // iveria. - 1903. - 17 aprili. - #83. - gv. 2;
maisi. - #110. - gv. 1-3; 12 ivnisi. - #121. - gv. 1-3; 18. umikaSvili, petre. Savi qvis mrewvelTa kre-
19 ivnisi. - #127. - gv. 2-3; 20 ivnisi. - #128. - gv. baze // cnobis furceli. - 1903. - 11 ianvari. -
2-3; 22 ivnisi. - #130. - gv. 2-3; 5 ivlisi. - #140. #2037. - gv. 1;
- gv. 1-3; 7 ivlisi. - #142. - gv. 1-2; 19. quTaisi // cnobis furceli. - 1903. - 1 Teberva-
7. quTaisis saTavad-aznauro banki da misi moqme­ li. - #2057. - gv. 2;
deba // moambe. - 1896. - #12, gany. II. - gv. 96-116; 20. quTaisis axali ambebi: [WiaTuridan jaris gay-
1897. - #1, gany. II. - gv. 111-144; #2, gany. II. - gv. vanis moTxovna Savi qvis mrewvelTa sabWos
78-100; #4, gany. II. - gv. 60-106; mier; sabWos saqmeebis mosagvareblad g. zdane-
8. provincia: s. bomboTi: [iumorisutli leqsi] // viCis gamgzavreba peterburgSi] // cnobis fur-
maTraxi. - 1914. - #5. - gv. 6-7. celi. - 1905. - 13 marti. - #2769. - gv. 4;
21. Savi qvis mrewvelTa kreba: [sarevizio komisiis
mis Sesaxeb: moxsenebis ganxilva] // cnobis furceli. - 1905.
1. volski, g. (umwifariZe, g.). ra ufro saWiroa? - 12 oqtomberi. - #2930. - gv. 3. - 13 oqtomberi.
// Sroma. - 1882. - 24 noemberi. - #46. - gv. 1-2; 15 - #2931. - gv. 3;
dekemberi. - #49. - gv. 1; 22. quTaisis ambebi: [Savi qvis mrewvelTa sabWos
2. mWedliZe, estate (bosleveli). – a) iqneba Cvens Tavmjdomaris, g. zdaneviCis Suamdgomloba,
mkiTxvelebs axsovdeT... // droeba. - 1883. - 2 Te- rom Savi qvis gadamtvirTav muSebs mieces Ra-
bervali. - #5. - gv. 1-2; b) `Sromis~ feletoni, 2 miT muSaobis ufleba. sameurneo saswavle-
Tebervals // Sroma. - 1883. - 2 Tebervali. - #5. blis mdgomareoba] // Sroma. - 1906. - 14 aprili.
- gv. 1-2; - #9. - gv. 3;

209
23. Tanaxmad Savi qvis mrewvelTa sabWos gadawyve- 11. giorgaZe, grigol. – a) sazogadoebrivi ur­
tilebisa... // isari. - 1907. - 1 aprili. - #72. - gv. TierToba saqarTveloSi baton-ymobis gada­
3; vardnidan pirvel revoluciamde 1864-1905
24. f. WiaTura // isari. - 1907. - 18 marti. - #60. - gv. / grigol giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (po­
3-4; ligrafskolis st.). - gv.: 111-112, 135, 148,
25. Savi qvis mrewvelTa mecxre kreba // isari. - 315, 436-438, 425, 491; b) TviTmpyrobeloba da
1907. - 27 maisi. - #114. - gv. 3; #115. - 29 maisi; revoliucia / grigol giorgaZe. - w. 1: sabuTe­
#118. – 2 ivnisi. - gv. 2; bi revolucionur moZraobis istoriisaTvis
26. balaZe. rame rume // savaWro gza. - 1908. - 12 seq- saqarTveloSi, 1870-1902. xalxosnebis xana. -
temberi. - #1. - gv. 4; daselebis-marqsistebis muSaobis dasawyisi da
27. gaz. `novosti zakavkazie~-s... // savaWro gza. - ganviTareba 1902 wlamde. - tf.: saxelgami, 1929
1908. - 20 noemberi. - #24. - gv. 2; [kanze: 1930] (poligrafsk. st.). - gv. 39;
28. Sorapnis Savi qvis mrewvelTa... // saqme. - 1910. - 12. zandukeli, mixeil. Tergdaleulni da xalxos­
27 seqtemberi. - #27. - gv. 2; nebi qarTuls literaturaSi: (istoriul-li­
29. qarTuli presa // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - teraturuli gamokvlevis cda). - tf.: tf. un-
#16. - gv. 23; tis ga-ma, 1928. - gv.: 2, 181, 217, 250;
30. giorgi feliqsis Ze zdanoviCi (g. maiaSvili): 13. mogonebani is. kvicariZis da v. masxuliasi //
cnobili mwerali da sazogado moRvawe... [por- Литературная энциклопедия. - 1930. - Т. III. - Стр. 56.
treti] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #34. - gv. 1;
31. totiko. pressa: (dasel muSaTa sayuradRebod) zedgeniZe, iakob svimonis Ze (1859,
// eSmakis maTraxi. - 1916. - #9. - gv. 4-5; 23/X – ) – pedagogi da sazogado moRvawe, –
32. q. kievi. qarTveli studentoba sixaruliT ege- mesxeTidan. daibada sof. vales, axalcixis
beba: [publicist giorgi zdaneviCis gankurne- yof. mazra, STamomavlobiT glexis _ soflis
ba. cnoba] // Cveni megobari. - 1917. - 4 ianvari. Raribi mRvdlis ojaxSi. mamas imdenad mcire
- #247. - gv. 2. jamagiri hqonda, rom colis, rva wvrilSvili­
sa da orbavSviani qvrivi dis Sesanaxad, iZule­
wyaro: buli iyo, miwis muSa-glexiviT tye-mindorSi
1. wereTeli, m. - a) g. zdanoviCis erTi naklTagani emuSava da Svilebic sasoflo-sameurneo mu­
// kvali. - 1901. - #22; b) kidev g. zdanoviCis Se­ SaobaSi Caeba.
saxeb // kvali. - 1901. - #27; i. zedgeniZes qarTuli wera-kiTxva mamam
2. Тун, Альфонс. - a) История революционного Seaswavla da rva wlisa axalcixis samazro
движения в России: Пер. с нем. / А. Тун; Под ред. и saswavlebelSi miabara, sadac swavla rusul
с примеч. Л. Э. Шишко. - [Санкт-Петербург]: Земля enaze warmoebda, ris gamoc i. zedginiZes
и воля, [1906?]. - Стр. 131, 195-197; b) История ре Zlier uWirda. miuxedavad amisa, bejiTi meu­
волюционного движения в России / Тун. - Ростов rneobiT am saswavleblis dasrulebis (1874)
на Дону: «Донская речь» Н. Парамонова, [1906?] Semdeg Tbilisis or-klasiani pedagogiuri
(Санкт-Петербург). - Стр. 125, 185-187.   instituti daamTavra (1879) da, imave dRidan,
3. Джабадари. И. С. Процесс 50-ти // Былое. - 1907. - miwveul iqna Tbilisis axlad gaxsnil saTava­
#7 (20). - Стр.: 1, 3; #8 (21). - Стр.: 190; #9 (22). daznauro skolaSi (Semdeg qarTul gimnaziad
- Стр.: 173, 183, 195; wodebuli).
4. veSapeli, v., tabiZe, t. // saqarTvelo. - 1917. - 9 1880 wels, samoswavlo mTavrobam q. SuSas
agvisto. - #174; gadiyvana samoqalaqo skolis maswavleblad,
5. imedaSvili, ioseb. Zveli raindi: giorgi feli­ 20 wlis Semdeg (1899) – ganjas, jer samoqala­
qsis Ze zdanoviCi (maiaSvili) // Teatri da cxo­ qo, Semdeg saxelosno saswavlebelSi, 1905
vreba. - 1917. - #32. - gv. 2; wlidan TbilisSi gadmovida – avlabris vaJ­
6. saxalxo saqme. - 1917. - 2 agvisto. - #15-23; Ta progimnaziis mosamzadebel klasSi; 1917
7. xomleli // Tavisufleba. - 1917. - #8; wels, skolebis gaerovnulebis gamo – Tbili­
8. davidovi, S. mogonebani // revoluciis matiane. sis vaJTa pirvel gimnaziaSi, sadac 1929 wlam­
- 1923. - #3. - gv. 204; de msaxurobda.
9. mgalobliSvili, s. soc.-rev. moZraoba saqar­ Zveli samaswavleblo uwyeba misi peda­
TveloSi 1870-1880 ww. // revoluciis matiane. gogiuri muSakobis madlieri iyo, reviziac
- 1924. - #4-5. - gv.: 289, 295, 314; mudam qebiT ixseniebda, magram mefis mTavro­
10. xundaZe, simon. socializmis istoriisaTvis ba mainc arakeTilsaimedod Tvlida, rogorc
saqarTveloSi. - t. 2: narodnikuli da marqsis­ sazogado ideebiT gatacebuls da didxans
tuli socializmi saqarTveloSi. - tf.: saxel­ saqarTvelos ganapira – ucxo mxareSi amsaxu­
gami, 1927. - gv.: 48-58, 62; rebda.

210
i. zedgeniZe sazogadoebriv saqmeSiac xatva-xazvis nimuSebiT da sxv., mravlad dasu-
mxurvale monawileobs iRebda: 1881 wels, raTebuli / Sedgenili iakob zedgeniZis mier;
SuSaSi gaxsna sajaro wignTsacav-samkiTxve­ ganaTl. saministros mier neba darTulia sko-
lo (rac mTavrobam adgilobriv politikur lebSi saxmareblad, rogorc saxelmZRvanelo. -
moZraobas daukavSira da miketa, xolo i. zed­ Tb.: wignis gam-ba al. arabiZisa da amxanagobisa,
geniZes daemuqra); ganjaSi Caeba adgilobrivi 1919 (saxelmwifo st.). - 120 gv.: [1] CarT. furc.;
qarTuli wris muSaobaSi, TbilisSi monawi­ me-2 gamoc.. - Tb.: gamocema # 16 qarTuli beWv-
leobda qarTul saqvelmoqmedo sazogadoeba diTi amxanagobisa, 1920. - 120 gv.: il.;
`ganaTlebis~ gamgeobaSi, romlis Taosnobi­ 8. anbanis swavleba ”axali anbaniT”: (mokle meTo-
Tac daarsda saqarTvelosa da mTel amierka­ duri darigeba). - Tb.: wignis gamomcemloba al.
vkasiaSi pirveli qalTa saostato seminaria. arabiZis da amx., 1920 (st. “sorapani”). - 61 gv.;
am seminariam gaerovnebul qarTul skolas 9. Методическая хрестоматия по русскому языку / Я.
daaxvedra 25-mde momzadebuli maswavlebeli Зедгинидзе, В. Джапаридзе. - Ч. 1: Курс 5-го года
qali. трудовой школы. - Тифлис: Гос. изд-во, С.С.Р.Г.,
1923. - 92, IV с.: ил.;
calke gamocemulia: 10. pirveli megobari: anbanis Semdeg sakiTxavi
1. Привычки и навыки: Реф., чит. 19 дек. 1899 г. wigni. - w. 1-12. - tf.: sax. gam-ba, 1925 (s.m.u.s. po-
на годич. акте Елисаветпол. гор. уч-ща В.М. ligraftrestis me-4 stamba). – 8 gv.;
Джапаридзе. - [Тифлис, 1900]. - 18 с.; 23. - В конце 11. rogor vaswavloT sasaubro suraTebis albo-
текста авт.: учитель Елисаветпол. гор. уч-ща miT?: meToduri SeniSvnebi maswavlebelTa-
В.М. Джапаридзе. - Без тит. л. и обл.. - Прил. к Tvis. - tf., 1925. - 16 gv.;
Циркуляру [# 5 (373)] по Упр. Кавк. учеб. округом 12. sasaubro suraTebis albomi bavSvTaTvis / Se-
за 1900 г., # 6; dgenili i. zedginiZis mier; dasuraTebuli v.
2. Методическая хрестоматия по русскому языку sidamon - erisTavis mier; [samecniero sabWos
с первыми уроками грамматики: Для приготов. pedagogiuri seqciis mier mowonebulia saba-
кл. сред. учеб. заведений / Сост. В. Джапаридзе, vSvo baRebisaTvis da Sromis skolis pirveli
Я. Зедгинидзе. - Ч. 1. - Тифлис: тип. «Прогресс» jgufisaTvis]. - naw. I. - tf., 1925 (s.s.m.u.s. po-
И.Я. Шапсона, 1910. - XVI, 360с.; 2-е изд., испр. ligraftrestis me-4 stamba). - 16 suraTi cal-
согласно указаниям Учен. ком. МНП. Ч. 1-2. - calke furcelze (in recto). - gamarTulia
Тифлис: тип. Канцелярии наместника е. и. в. на calke konvertSi; naw. II. - tf., 1925 (s.s.m.u.s.
Кавказе, 1911-1914. - 2 т.; Ч. 1. - 1914. - XV, 341 с.: poligraftrestis me-4 stamba). - 15 suraTi
ил.; Ч. 2. - 1914 (тип. Груз. изд. т-ва). - VI, 450, VI, IV cal-calke (in recto). - gamarTulia calke
с.: ил.; konvertSi;
3. Методическая хрестоматия по русскому языку: 13. qarTuli weris meTodika. - tf.: saxelgamis
Подготов. курс / В. Джапаридзе и Я. Зедгинидзе. - sasw. pedag. seqtori, 1934 (partgam-bis st.). -
5-е изд., пополн. Ч. 1. - Тифлис: тип. Груз. изд. т-ва, 80 gv.; 23sm.. - damateba I, II. (66-79gv.).
1914. - X, 342, XV с.; 6-е изд. Перепеч. без изм. с
5-го изд.. - Ч. 1. - Тифлис: тип. Груз. изд. т-ва, 1916. gamoqveynebulia:
- 344, XV с.; 7-е изд., перепеч. без изм. с 6-го изд.. 1. Производство ковров и паласов в гор.
- Ч. 1. - Кутаис: тип. Кут. отд. О-ва рас. гр. среди Шуше: [Исследование по местной кустарной
грузин, 1917. - 343, XV с.; промышленности] // Сб. материалов по опис.
4. dedaTa qarTuli saostato seminaria. - tf.: ga- мест. и племен Кавказа. - 1890, 1891. - Вып. ХI.
naTleb-is sazogadoebis gamocema, 1915 (ar. m. 2. anbanis swavleba mTeli saxmo elementis meTo­
kereseliZis st.). - 44 gv.; diT // maswavleblis Tanamgzavri meToduri
5. pedagogiur kiTxvebis garSemo: (pasuxad Cvens werilebis krebuli: samecn. sabWos pedag. se­
kritikosebs) / v. jafariZe, i. zedginiZe. - tf., qciis mier nebadarTulia oTxwledis maswav.,
1915 (wignis gamomcemel qarTvelTa amx. st.). - pedag. ganxris cxrawled. da pedag. texniku­
163 gv.; mebisaTvis / s.s.s.r. gan. sax. kom. soc. aRzrdis
6. Методическая хрестоматия по русскому языку: mTavarmarTveloba. - tf.: saxelgami, 1927 (po­
Подготов. курс: (Преимущественно для шк. с ligraftr. 1-li st.). - 271, 1 gv.
инородч. составом учащихся). - 3-е изд., перепеч.
без изм. со 2-го изд.. - Ч. 2. - Тифлис: тип. Кут. отд. mis Sesaxeb:
О-ва рас. гр. среди грузин, -1916. - [2], 450, VI, IV с.: 1. gelaZe, sofio. ilia WavWavaZis fondi // amira-
ил., портр.; ni. - 1908. - 10 agvisto. - #130. - gv. 4;
7. axali qarTuli anbani: enis savarjiSo suraTe- 2. kaneli, m. i. zedginiZe. pirveli megobari // saq.
biT, leqsebiT, patara moTxrobebiT, weris da ganaTlebis muSaki. - 1925. - #1. - gv. 46;

211
3. iakob zedgeniZe: [damsaxurebuli maswavle- beWdileba moaxdina. m. ziCis rCeviT da STa­
blis gardacvalebis Sesaxeb]: [nekrologi] // gonebiT, bula vikarim, g. wiklaurTan erTad,
komunisti. - 1943. - 4 agvisto. - #164. ungrulad Targmna `vefxistyaosani~ `Tariel~-is
saxelwodebiT da gamosca kidec m. ziCisave
wyaro: naxatebiT. a. gawerelias azriT, m. ziCi – rus­
1. avtobiografia; Tavelis dorea (1833-1883 ww., safrangeTis
2. wvrili ambebi // Teatri da cxovreba. - 1920. - gamoCenili mxatvari, `dabadebis~, `don-kixo­
#3; tis~, `dakarguli samoTxisa~ da sxv. damsura­
3. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- Tebeli). m. ziCis aseTi uangaro, usasyidlo
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis da sasaxelo SromisaTvis mxolod `usazRvro
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; madloba~ uZRvnes.
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. 1895 wels m. ziCis samxatvro moRvaweobis
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ 50 wlisTavis aRsaniSnavi iubile gadauxades.
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ am iubileze moixsenies mis mier dasuraTebu­
binati), 1941. - gv. 473. li TiTqmis yvela wignakic-ki, xolo `vefxis­
tyaosani~ – ara, Tumca m. ziCis naxatebiT g.
ziCi, mixeil aleqsandres Ze (1829 qarTveliSvilis mier gamocemul `vefxist­
– 1905) – mxatvari, – akvarelisti (1838 wli­ yaosans~ gamofenebze yovelTvis pirveli ad­
dan) da samefo karis fermweri (1880 wlidan), gili eWira (es iyo mefis ruseTis mier mcire
– akademikosi, ungreli. misi suraTebis umra­ erebisa da maT Soris, qarTvelTadmi gulci­
vlesoba sasaxleebsa da umaRles pirTa al­ vobis Sedegi).
bomebSia. mravali suraTi daxata kavkasiis, m. ziCis samxatvro niWs safrangeTis gamo­
gansakuTrebiT, saqarTvelos cxovrebidan Cenili poeti, romanisti da kritikosi Teofi­
(`Tamari da demoni~, `Tamaris sikvdili~, `wm. le gotiec (1811-1872) didad afasebda (Théo-
nino~ da sxv.), sruliad usasyidlod, sau­ phile Gautier. Voyage en Russie, Vol.1, Paris, 1867, XIV,
cxood daasuraTa SoTa rusTavelis `vefxis­ p. 274-314).
tyaosani~ (g. qarTveliSvilis gamocema, tf.,
1888). vidre xatvas Seudgeboda, ramdenime misi ilustraciebiT gaformda:
Tve dahyo saqarTveloSi `vefxistyaosnis~ 1. rusTaveli, SoTa. vefxis tyaosani / SoTa rus-
Sesaswavlad. radgan qarTuli ena ar icoda, Tavelisa; [ilustraciebis avt.: m. ziCi]. – tf.:
`vefxistyaosani~ misTvis sagangebod fran­ gamocemuli g. d. qarTveliSvilis mier, 1888 (i.
gulad gadaTargmna iona meunargiam. wignis martirosiancis st.). - yda, Tavfurc., [1], 359
gacnoba-Seswavlisa da sanature masalebis gv.: il.;
– gmirTa bunebrivi SerCevisaTvis saqarTve­ 2. wminda ninos ilustraciebi. - Tb., 1904 (k.
los sxvadasxva kuTxidan Sesaferi tipebis mesxiSvilis fotoliTografia). – 2 gv.;
gamowvevis, samoselisa Tu sxvaTa Semzadebis 3. rusTaveli, S[oTa]. vefxis-tyaosani / i. abula-
Semdeg, 1881 wels didi siyvaruliT Seudga Zis redaqtorobiT [da winasityvaobiT; mxatv.
xatvas da `vefxistyaosani~ iseTi naxatebiT m. ziCi]. - 22-e gamocema. – Tf.: wignobrobis qve-
Seamko, rom `didxans ar ginda Tvali moaSo­ yana-s gamoc., 1914 (nadeJda-s st.). - LXVII, 266
ro~ (`iveria~, 1888, #54). am suraTebis wyalo­ gv.: il.;
biT, `vefxistyaosani~ wignis bazris umSvenie­ 4. vefxis tyaosani: [poema] / SoTa rusTaveli;
res ganZad Seiqna (sazRvargareTis gamofene­ [red. s. iordaniSvili; sared. kol.: i. abulaZe
bze es wigni igzavneboda. roca saqarTveloSi [da sxv.]; leqsikonis Semdg. iustine abulaZe;
ruseTis imperatori aleqsandre III Camovida, il. mixai ziCi]. - Tb.: saxelgami, 1937 (poligra-
es gamocema miarTves). es suraTebi `vefxist­ fkombinati). – 405 gv. + 25 CarT. f. il.;
yaosnis~ yovel gamocemaSi meordeboda. ru­ 5. rusTaveli, SoTa. vefxistyaosani: poema leq-
seTis gamomcemloba `akademiam~ balmontis sad / SoTa rusTaveli; qarT. Targmna muxtar
mier naTargmni `vefxistyaosnis~ gamocema Savloxovma; [red. sanayoTi s. n., kuduxTi i. i.,
amave suraTebiT Seamko da Semdegi drois mxa­ gagloiTi f. z., sanayoTi p. a.; il. m. ziCi]. - sta-
tvrebis mier `vefxistyaosnisTvis~ Seqmnil liniri: samxreT oseTis saxelgami, 1943. - 368
naxatebs Soris sapatio adgili uWiravs (m. gv. + [26] CarT. f. il.
ziCis naxatebi fotocinkografiaze venaSi an­
germa gadaiRo). gamoqveynebulia:
garda amisa, m. ziCim qarTul TeatrSi 1. [naxes ucxo moyme vinme...]: [suraTi] // nakaduli:
1885 wels pirvelad dadga `vefxistyaosnis~ saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1907. -
cocxali suraTebi, ramac waruSleli STa­ #3. - gv. 69;

212
2. darialis xeobaSi: [ilustracia] // niSaduri. - 17. WiWinaZe, zaqaria (z. W.). `vefxis tyaosnis~ Zve-
1908. - #24. - gv. 9; li dednis aRmdgeni komisiis daarseba da `ve-
3. darialis xeobaSi: [naxatis foto] // erToba. - fxis tyaosnis~ saukeTeso dednis aRdgena 1885
1909. - #2. - gv. 8; wlebs // rusTaveli. - 1918. - #2. - gv. 6-8;
4. nestan darejani: (es suraTi arsad ar yofila 18. fircxalava, sam. Cemi studentobis droidan //
dabeWdili) // faskunji. - 1909. - #1. - gv. 1; qarTveli studenti. - 1920. - #1. - gv. 15-16;
5. darialis xeobaSi: [naxati] // cxovreba da xe- 19. janeliZe, dimitri. vefxis-tyaosnis drama-
lovneba. - 1911. - #10. - gv. 10; turgia: [poemis mixedviT ganxorcielebuli
6. ninooba: wm. nino - mociqulTa swori (naxati Teatraluri warmodgenebis istoria] // komu-
ziCisa) // Teatri da cxovreba. - 1917. - #3. - gv. nisti. - 1937. - 12 agvisto. - gv. 3;
1. - naxats darTuli aqvs leqsi; 20. caiSvili, sol. sami megobari: [vefxistyaosnis
meunargias, qarTveliSvilis da ziCis mdidru-
mis Sesaxeb: li gamocemis 50 weli] // muSa. - 1938. - 5 Teber-
1. axali ambebi // droeba. - 1881. - 21 oqtomberi. - vali. - #29. - gv. 3.
#220. - gv. 1-2;
2. dRiuri // droeba. - 1882. - 19 ianvari. - #12. - gv. wyaro:
2; 5 Tebervali. - #26. - gv. 2-3; 18 Tebervali. - 1. umikaSvili, petre (p.). qarTuli Teatri: zam­
#35. - gv. 1-2; 19 Tebervali. - #36. - gv. 1-2; Tris sezoni. sazogadoebis yuradRebis miq­
3. cocxali suraTebi `vefxistyaosnidan~ // ceva. antreprizi. yayani, misi usafuZvloba da
droeba. - 1882. - 23 Tebervali. - #39. - gv. 1-2; usargebloba, ganxilva kerZoobiTi. moTaveo­
4. winamZRvriSvili, ilia. - a) Teatris safuZveli ba da marTva scenisa. aqtiorebi da aqtrisebi.
// droeba. - 1882. - 12 Tebervali. - #30. - gv. 2; b) repertuari. publika. dramatiuli sazoga­
ganxorcielebulni gmirni S. rusTavelis `ve- doebis momavali sazrunveli saqme // iveria. -
fxis tyaosnisa~ // droeba. - 1882. - 9 Tebervali. 1885. - #1. - gv. 122-133;
- #27. - gv. 1-2; 2. axali ambavi // iveria. - 1888. - 13 marti. - #54. - gv. 1;
5. sasiamovno ambavi // droeba. - 1885. - 6 aprili. - 3. Tbilisis sasuliero seminariis... // mwyemsi. -
#72. - gv. 1; 1888. - #2. - gv. 8-9;
6. `suraTebian `vefxis-tyaosnis~ Sesaxeb~... // 4. rusTaveli, SoTa. vefxis tyaosani / SoTa rus­
droeba. - 1885. - 28 marti. - #64. - gv. 2; Tavelisa; [ilustraciebis avt.: m. ziCi]. - tf.:
7. Sinauri qronika // droeba. - 1885. - 10 ianvari. - gamocemuli g. d. qarTveliSvilis mier, 1888 (i.
#7. - gv. 1; 3 seqtemberi. - #188. - gv. 2; martirosiancis st.). - yda, Tavfurc., [1], 359
8. Cvens sazogadoebas ukve Setyobili aqvs... // gv.: il.;
droeba. - 1885. - 12 aprili. - #76. - gv. 1; 5. Туманов, Г. М. Словарь кавказских деятелей. -
9. axali ambavi // iveria. - 1886. - 4 aprili. - #75. - Тифлис: тип. М. Вартанянца, 1890. - 85 с.;
gv. 2; 1887. - 13 ianvari. - #8. - gv. 1-2; 22 marti. 6. Малый энциклопедический словарь. - 2-е изд.,
- #61. - gv. 2; 23 aprili. - #79. - gv. 2; 12 seqtem- вновь перераб. и значит. доп. Т. 1-2. - Т. 1. Вып.
beri. - #189. - gv. 2-3; 1889. - 26 ianvari. - #19. - 1-[2]. - Санкт-Петербург: Брокгауз и Ефрон, 1907. -
gv. 1-3; 14 marti. - #55. - gv. 1-2; 1898. - 9 aprili. Стр. 1773;
- #74. - gv. 1-2; 7. baqraZe, g. Tariel: `vefxvistyaosnis~ ungruli
10. kviras, 30 marts Camova tfilisSi... // iveria. - Targmanis istoriisaTvis // literaturuli
1886. - 29 marti. - #70. - gv. 2; gazeTi. - 1934. - #29;
11. Tbilisis sasuliero seminariis... // mwyemsi. - 8. janeliZe, d. `vefxistyaosnis~ mxatvroba: [sa­
1888. - #2. - gv. 8-9; kiTxis irgvliv kamaTis wesiT] // komunisti. -
12. furcelaZe, besarion (meTvalyure). maTni 1934. - 10 dekemberi. - #284. - gv. 3;
udidebulesobani kaxeTSi. sof. iyalTo 5 9. gawerelia, ak. // literaturuli saqarTvelo. -
oqtombers // iveria. - 1888. - 20 oqtomberi. - 1937. - #32;
#219. - gv. 2-3; 10. xundaZe, ar. mxatvari ziCi da `vefxistyaosani~
13. emil levisis werilebi kavkasiaSi mogzauro- // komunisti. - 1937. - 14 dekemberi. - #285. - gv.
bis Sesaxeb,... // kvali. - 1895. - #11. - gv. 4-5; 4;
14. gamoCenili mxatvari ziCi // cnobis furceli. - 11. caiSvili, sol. ramdenime detali didi saqmi­
1897. - 12 oqtomberi. - #338. - gv. 2; dan // muSa. - 1938. - #8;
15. 2 oqtombers 75 weliwadi Seusrulda cnobil 12. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
mxatvar ziCis...: ruseTis qronika // cnobis tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
furceli. - 1902. - 8 oqtomberi. - #1947. - gv. 3; winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
16. jibis `vefxistyaosanis~ gamocema... // Teatri da T. maWavarianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941.
cxovreba. - 1917. - #7. - gv. 14. - wvrili ambebi; - gv. 391.

213
zomleTeli, n. [noe almasxanis Ze qu­ n. zomleTelis poezia mSromel glexka­
riZe] (1880, 5/I – 1938, 12/VI) – mgosani, – prole­ cobas da muSa xalxs umReris, maT miswrafe­
tarul mweralTa pirveli Taobis TvalsaCino bebs xatavs, amxnevebs, revoluciuri suliT
warmomadgeneli, maswavlebeli, Jurnalisti, akaJebs.
partmuSaki da sazogado moRvawe, – gurii­
dan. daibada sof. xomleTs, mxvnel-mTesvelis calke gamoceulia:
ojaxSi. daamTavra farcxmis erTklasiani, ba­ 1. leqsebi. 1917-1923. - tf.: avtoris gam. #1, 1924
sileTis orklasiani skolebi da xonis saosta­ (poligrafskolis st.). - 186, [4] gv.;
to seminaria. erTxans msaxurobda dasavleT 2. pirveli maisis dResaswauli: (sapirvelmaiso
saqarTveloSi umdidres – guriis saxalxo bi­ krebuli / Sedgenili n. quriZis mier). - tf.:
blioTekaSi, romelic daaarses: is. ramiSvil­ zakkniga, 1925 (zaria vostokas st.). - 67, [1] gv.;
ma, ars. wiTliZem da g. bokeriam. n. zomleTel­ 3. sicil-tirili: igav-arakebi da politikuri
ma am biblioTekaSi Seiswavla qarTuli ena da Tu sazogadoebrivi xasiaTis satira / onisime
literatura, ramac didi gavlena iqonia mis [n. zomleTeli; winasityv. avt.: s. Todria]. -
Semdeg ganviTarebasa da moRvaweobaze. tf.: zakkniga [amkavwigni], 1925 (zaria vostokas
maswavleblobda skolebSi: askanas (1900- stamba). - IV, 207 gv.;
1903), acanas (1906-1907), farcxmas (1907), 4. SamSovi: (poema). ZRvnad amx. m. kaxians. - tf.: ga­
caiSs (1908-1912), soxums (1912-1918); iyo mocema avtorisa, 1925 (zaria vostokas st.). -
soxumis saostato seminariis qarTuli eni­ 46 gv.: sur. - [represirebuli gamocema];
sa da maTematikis maswavlebeli (1918-1921), 5. leqsebi. - tf.: saxelgami, 1926 (poligraf­
amave dros, seminariis sameurneo nawilis trestis me-2 st.). - [1], 129, [3] gv.: portreti;
gamge-Tavmjdomare; 1924-1925 wlebSi iyo ssr 6. ori poema / noe zomleTeli da alio maSaSvili
politganaTlebis ganyofilebis gamge da sxv. [mircxulava]. - tf.: mercxali-s gamocema #1,
partiul-sazogadoebriv saqmianoba­ 1926 (poligraftrestis me-2 st.). - 31 gv.;
Si cxraasiani wlebidan monawileobda. 1907 7. ~umuSevaris dRiuri~-dan. - tf.: Sroma, 1927
wels guriis maswavlebelTa krebam Tavmjdo­
(kavk. w.-d. jaris Stabis st. gany-ba). - 55 gv.;
mared airCia, saidanac delegatad gaigzavna
8. amxanagebisTvis Tavis ganwirva: sabavSvo mo-
Tbilisis maswavlebelTa kavSiris gamaerTia­
Txrobebi. - tf.: saxelgami, 1928 (poligraftr.
nebel krebaze. 1921 wels arCeul iqna afxaze­
1-li st.). - 53, [1] gv.: sur.;
Tis ssr Sromis komisrad, imave wlis maisidan
9. aRsdga sinaTle: (poema). - tf.: politganaTle-
– guriis kp komitetis saagitacio-sapropa­
bis mTavarmarTveloba, 1928 (poligraftr. me-
gando saqmis meTaurad, komitetis wevrad,
5 st.). - 18 gv.;
Semdeg – mazraSi ganaTlebis ganyofilebis
10. mrude gza: (suraTi soflis cxovrebidan). -
gamged, 1922-1923 wlebSi – baTumis sabWos we­
tf.: axali sofeli, 1928 (poligraftr. me-5
vrad, 1925 wels – saqarTvelos proletarul
st.). - 30 [2] gv.;
mweralTa asociaciis p/m mdivnad da sxv.
11. kamo: poema [da sxva poemebi]. - [tf.]: saxelgami,
mwerloba daiwyo leqsebiT, 13 wlisam.
1929 (poligrafskolis st.). - 146 gv.;
pirveli leqsi warmoTqva 1899 wels, a. p. da­
12. lenini qoxSi: sabavSvo leqsebi. - tf.: saxelga-
badebidan 100 wlis Sesrulebis Tavze gamar­
mi, 1929 (poligraftr. me-3 st.). - 38 gv.;
Tul zeimze da amave SemTxvevis gamo gamoce­
13. moTxrobebi / noe zomleTeli da sezman erTaw-
mul krebulSi daibeWda. TanamSromlobda
mindeli. - [tf., 1929 (poligraftr. me-5 st.]).
`kvalsa~ da mis momdevno soc.-demokratiul
- 15 gv. - (`axali sofelis~ biblioTeka). - Tav-
gazeTebSi. werda leqsebs, iumoristul am­
bebs, korespondenciebsa da poemebs. misi furcelze saTauri: moTxrobebi. #2;
fsevdonimebia: onisime, nar-qani, mezobeli, 14. xanZari tyeSi: poema mojamagireTa cxovrebi-
alixani, enuqa, SoTaZe, hazira, niangi, Wogvri­ dan. - [tf.]: Sroma, 1929. - 25 gv.;
ti, cic, Анович. 15. samaiso: [leqsebi]. - tf.: saxelgami, 1930 (poli-
Jurnalistikis dargSi: 1920-1921 wlebSi graftr. 1-li st.). - 8 gv.;
soxumSi xelmZRvanelobda `simarTlis xmas~, 16. ugulo Rameebi: [romani]. - tf.: saxelgami, 1930
1921 wels redaqtorobda afxazeTis ofi­ (me-2 st.). - 163, [1] gv.;
cialur organos, 1922-1923 wlebSi – aWaris 17. nasakirali: (ori poema). - tf.: qarTuli wigni,
oficiozs `proletarul brZolas~, 1923- 1931 (p/tr. 1-li st.). - 85, [1] gv.;
1924 wlebSi – `niangs~. adgenda saxelmZRvane­ 18. leqsebi da poemebi: 1925-1931. - tf.: saxelga-
loebs. mis ga-ma, [1932] (1-li st.). - 184 gv.;
gardaicvala TbilisSi. daikrZala 1938 19. leqsebi da poemebi / red.: b. CxeiZe. - tf.: saxel-
wlis 15 ivniss, kukiis sasaflaoze. gami, 1935 (saxelgamis me-2 st.). - 230 gv.

214
gamoqveynebulia: 28. eqspropriacia: [leqsi] // eSmakis maTraxi. -
1. al. wulukiZis xsovnas: [leqsi] // lampari. - 1908. - #40. - gv. 6-7;
1906. - 25 ivnisi. - #50. - gv. 2; 29. ver maxarebs aRdgoma: [iumoristuli leqsi
2. amoZaxili: [leqsi] // lampari. - 1906. - 28 ivnisi. reaqciaze] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #26. - gv.
- #52. - gv. 2; 12;
3. `aRsdeg, aRsdeg~: [leqsi] // lampari. - 1906. - 27 30. vuZRvni `farosnebs~ // eSmakis maTraxi. - 1908. -
maisi. - #30. - gv. 2; #20. - gv. 5-6;
4. `kvlav mopirquSda cis kabadoni~: [leqsi] // 31. zamTari: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. -
grigali. - 1906. - 21 seqtemberi. - #10. - gv. 2; #16. - gv. 14;
5. `mrisxane qarma~: [leqsi] // lampari. - 1906. - 14 32. zRva aqoCrili mZafrad gahkivis...: [leqsi] // eS-
maisi. - #20. - gv. 2; makis maTraxi. - 1908. - #35. - gv. 2;
6. `mtverSi da sisxlSi mosvrili~: [leqsi] // lam- 33. ias: (vuZRvni iasamans). [leqsi miZRvnili mixeil
pari. - 1906. - 3 maisi. - #12. - gv. 2; kinwuraSvilisadmi] // eSmakis maTraxi. - 1908. -
7. glexis Civili: [leqsi] // miwa. - 1907. - #1. - gv. #35. - gv. 13;
3-4; 34. imedi // ali. - 1908. - 14 noemberi. - #11. - gv. 2;
8. daxocilTa xsovnas: [leqsi] // Surduli. - 1907. 35. isev!..: [leqsi] // maTraxi. - 1908. - #4. - gv. 2;
- #3. - gv. 2; 36. isini: [leqsi] // maTraxi. - 1908. - #6. - gv. 5;
9. droebis kaci: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1907. 37. kidev simReras daviwyeb...: (baTumisaTvis). [iu-
- #3. - gv. 2; moristuli leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. -
10. mibaZva: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1907. - #5. - #25. - gv. 5-6;
gv. 8; 38. mamakaci: (mibaZva gvazavasi. niSaduri #42).
11. provincieli korespondentis Civili: [leqsi] // [iumoristuli leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908.
eSmakis maTraxi. - 1907. - #9. - gv. 4; - #32. - gv. 5;
12. sagulisxmiero: [iumoristuli leqsi federa- 39. mapatie: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #33.
listze] // eSmakis maTraxi. - 1907. - #8. - gv. 2; - gv. 2-3;
13. ciskars: [leqsi] // ciskari. - 1907. - #3. - gv. 4; 40. megobars: (vuZRvni gurul maswavlebelT). [le-
14. amonakvnesi: [leqsi reaqciaze] // eSmakis maTra- qsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #21. - gv. 2;
xi. - 1908. - #19. - gv. 2; 41. me da Sen: [iumoristuli leqsi reaqciaze] // eS-
15. arca vmReri, arca vtiri...: [leqsi] // eSmakis ma- makis maTraxi. - 1908. - #20. - gv. 12;
Traxi. - 1908. - #37. - gv. 3; 42. mercxlis simRera: [leqsi] // eSmakis maTraxi. -
16. axmaurdi, Cemo Cango!: [leqsi] // eSmakis maTra- 1908. - #25. - gv. 2;
xi. - 1908. - #28. - gv. 2-3; 43. mTas: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #27. -
17. beds: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #36. - gv. 7;
gv. 8; 44. mTvares: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #42.
18. besikas Cafiqreba: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - - gv. 3;
1908. - #22. - gv. 2-3; 45. midamo Cafiqrebula...: [leqsi] // ekali. - 1908. -
19. gazafxuli: maxsovs iyo gazafxuli...[leqsi] // 8 oqtomberi. - #31. - gv. 2;
eSmakis maTraxi. - 1908. - #31. - gv. 2-3; 46. mimarTva: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. -
20. glexis mdgomareoba: [leqsi] // eSmakis maTraxi. #30. - gv. 2-3;
- 1908. - #36. - gv. 2-3; 47. mogoneba...: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. -
21. glexs: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #32. - #21. - gv. 12;
gv. 2-3; 48. mZuls sicocxle martooden...: [leqsi] // ma-
22. gmiri: (vuZRvni Subnels). [arsen wiTliZes]. Traxi. - 1908. - #4. - gv. 13;
[leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #41. - gv. 8; 49. mwvave cremlebi: (vuZRvni eSmaks). [iumoristu-
23. gmirs: (mibaZva. vuZRvni gurul glex-kacobas). li leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #27. - gv. 2;
[leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #29. - gv. 6; 50. mWedeli: [leqsi] // maTraxi. - 1908. - #5. - gv. 7;
24. damSeuli.: (suraTi soflis cxovrebidan): [le- 51. nakaduli: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. -
qsi] // ekali. - 1908. - 1 oqtomberi. - #26. - gv. 2; #43. - gv. 2-3;
25. daukar Cemo qamanCav!...: [iumoristuli leqsi 52. nana: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #20. - gv.
reaqciaze] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #16. - gv. 4-5;
8-9; 53. nawyveti: `Cu! Toxariki, cxenis fexis xma...: (su-
26. dedis simRera: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. raTi axlo warsulidan). [iumoristuli leqsi]
- #23. - gv. 8-9; // eSmakis maTraxi. - 1908. - #17. - gv. 2;
27. dila: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #38. - 54. niavi sisinebs, sisinebs... // imedi. - 1908. - 19 oq-
gv. 3; tomberi. - #7. - gv. 2;

215
55. niavs: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #39. - 82. Zmoba, erToba da leqsi: [leqsi] // eSmakis ma-
gv. 7; Traxi. - 1908. - #33. - gv. 8;
56. nu micqer, satrfov!...: [leqsi] // maTraxi. - 1908. 83. xotba maTraxisa: [iumoristuli leqsi] // eSma-
- #2. - gv. 12-13; kis maTraxi. - 1908. - #37. - gv. 10;
57. ori gza: [leqsi] // maTraxi. - 1908. - #1. - gv. 3; 84. hau, ras Camciebixar...: [leqsi] // xomli. - 1908. -
58. ori xma: [leqsi] // ekali. - 1908. - 9 oqtomberi. - 15 agvisto. - #28. - gv. 4;
#32. - gv. 2; eSmakis maTraxi. - 1908. - #32. - gv. 85. aRdgomis dila: [leqsi] // eSmakis salamuri. -
14; 1909. - #2. - gv. 3;
59. patara feletoni: mzev, gaminaTe!...: (leqsi 86. aCrdili: (leqsi prozaT).[leqsi] // Cveni saqme. -
prozaT) // maTraxi. - 1908. - #5. - gv. 14; 1909. - 8 Tebervali. - #4. - gv. 4;
60. patiosani, wminda SromiT, dRisagan dRiTa...: 87. bedma talaxis gunda mesrola...: [leqsi] // ma-
[leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #41. - gv. 6; Traxi da salamuri. - 1909. - 24. - gv. 3;
61. pirveli maisi: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. 88. buzebi: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1909. -
- #29. - gv. 2; #6. - gv. 13;
62. ra ginda mdevnos mware xvedrma...: [leqsi revo- 89. gziro daexsen!: [leqsi] // Cangi. - 1909. - 20 agvis-
lucionerze] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #24. to. - #39. - gv. 2;
- gv. 2; 90. glexi gazafxulze: [leqsi] // maTraxi da sala-
63. ros TavCaqindruls...: [leqsi] // eSmakis maTra- muri. - 1909. - #1. - gv. 2;
xi. - 1908. - #34. - gv. 7; 91. glexis dakrZalvaze // Cangi. - 1909. - 16 ivlisi.
64. sagulisxmoT: (vuZRvni k. m-s) // eSmakis maTraxi. - #11. - gv. 3;
- 1908. - #16. - gv. 5; 92. gogias fiqrebi: (saaxalwlo), [leqsi] // Cveni
65. sadReiso suraTebi: [iumoristuli leqsi rea- xma. - 1909. - 1 ianvari. - #1. - gv. 2;
qciaze] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #17. - gv. 7-8; 93. golgoTaze ki...: [leqsi] // foni. - 1909. - 8 noem-
66. samare: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #39. - beri. - #10. - gv. 4;
gv. 2; 94. gulnatkeni mura: [leqsi] // jejili. - 1909. -
67. samSoblos moRalate: [leqsi] // eSmakis maTra- #10. - gv. 8-9;
xi. - 1908. - #41. - gv. 2-3; 95. daartyi lomi! dahkar CaquCi...: [leqsi] // maTra-
68. satrfos: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - xi da salamuri. - 1909. - #21. - gv. 5;
#21. - gv. 9; 96. demoni xarxarebs: [leqsi] // ialqani. - 1909. -
69. simRera: [iumoristuli leqsi] // eSmakis maTra- #7. - gv. 7-8;
xi. - 1908. - #19. - gv. 8-9; 97. de, cam wyromiT daiquxos...: [leqsi] // momavali.
70. simRera: (mibaZva akakisa). [leqsi] // eSmakis ma- - 1909. - 8 noemberi. - #61. - gv. 2;
Traxi. - 1908. - #23. - gv. 3-4; 98. dila iyo // varskvlavi. - 1909. - 18 ivlisi. -
71. sofleli patara qali: [leqsi] // eSmakis maTra- #12. - gv. 2;
xi. - 1908. - #34. - gv. 2-3; 99. vardni ar sCanan!: [leqsi] // maTraxi da salamu-
72. tye kvnesda!: [leqsi] // xomli. - 1908. - 29 ivlisi. ri. - 1909. - #18. - gv. 3;
- #14. - gv. 2; 100. zamTris RameSi: [leqsi] // Cveni xma. - 1909. - 11
73. qveynis marilni // eSmakis maTraxi. - 1908. - #31. ianvari. - #8. - gv. 2;
- gv. 7; 101. zaqaras imedi: [leqsi] // maTraxi da salamuri. -
74. qriste aRsdga!: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1909. - #2. - gv. 2;
1908. - #26. - gv. 3; 102. zRaparic da sinamdvilec: [leqsi prozad] // eS-
75. Ramis bind-bundi daawva ares...: [leqsi] // Cveni makis salamuri. - 1909. - #1. - gv. 2-3;
kvali. - 1908. - #5. - gv. 76; 103. zRvaze: [leqsi] // Cangi. - 1909. - 23 ivlisi. - #17.
76. Ramis wyvdiadi swuravda ares...: [leqsi] // eSma- - gv. 3;
kis maTraxi. - 1908. - #42. - gv. 3; 104. zRvas: [leqsi] // momavali. - 1909. - 20 dekemberi.
77. Cems satrfos: (leqsi prozaT) // eSmakis maTra- - #96. - gv. 3;
xi. - 1908. - #30. - gv. 7; 105. `Tu vinmem naxo, Raribul sacmliT...~: [leqsi] //
78. Cu! mrisxaneTa uberavs qari...: [leqsi reaq- Cveni azri. - 1909. - 5 ivnisi. - #30. - gv. 2;
ciaze] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #14. - gv. 3; 106. Tumca mowyenaa...,uimedoba...: [leqsi] // axali
79. cas Rrubeli Camostiris...: [leqsi] // maTraxi. - droeba. - 1909. - 26 aprili. - #6. - gv. 2;
1908. - #3. - gv. 2; 107. igavi: [leqsi prozaT] // eSmakis salamuri. -
80. cxovrebis diad trapezze...: spars-osmaleTis 1909. - #1. - gv. 3;
ganmanTavisuflebeli moZraobis gamo. [leqsi] 108. imedi davasamare!...: [leqsi] // axali droeba. -
// maTraxi. - 1908. - #3. - gv. 5; 1909. - 21 aprili. - #1. - gv. 3;
81. cxovrebis matli: [iumoristuli leqsi] // eSma- 109. is mova...: [leqsi] // momavali. - 1909. - 1 noembe-
kis maTraxi. - 1908. - #29. - gv. 3; ri. - #55. - gv. 2;

216
110. itire dedav, iglove, mamav...: [leqsi] // tarta- 137. samSoblos: [leqsi] // ialqani. - 1909. - gv. 6-7;
rozi: iumoristuli almanaxi. - 1909. - #10. - 138. saocari saxlis bedi: (fsiqologiuri zRapa-
gv. 2; ri). [leqsi prozaT] // maTraxi da salamuri. -
111. laRo ocnebav, frTa gaiswore!...: [leqsi] // fo- 1909. - #17. - gv. 8-9;
ni. - 1909. - 13 seqtemberi. - #2. - gv. 2; 139. satrfos: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1909.
112. legenda: [leqsi prozaT] // eSmakis salamuri. - - #3. - gv. 4;
1909. - #1. - gv. 3; 140. saSemodgomo: [leqsi] // maTraxi da salamuri. -
113. maTxovrebi: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1909. - #26. - gv. 3;
1909. - #4. - gv. 6; 141. sizmari: [leqsi] // foni. - 1909. - 29 noemberi. -
114. mgloviare dedas: (vuZRvni qamitos). [leqsi] // #13. - gv. 6;
eSmakis salamuri. - 1909. - #1. - gv. 10; 142. sikos ocneba // Cangi. - 1909. - 24 ivnisi. - #3. -
115. mgosnis simRera: (vuZRvni msmenelebs). [leqsi] gv. 2;
// maTraxi da salamuri. - 1909. - #20. - gv. 12-13; 143. simRera mezRvaurisa: [leqsi] // maTraxi da sa-
116. megobars // varskvlavi. - 1909. - 30 seqtemberi. lamuri. - 1909. - #26. - gv. 7-8;
- #16. - gv. 3; maTraxi da salamuri. - 1909. - #2. 144. simRera qvis mfenelisa: [leqsi] // Cveni azri. -
- gv. 4-5; #19. - gv. 4; 1909. - #6. - gv. 4;
117. megobrebs: [leqsi] // akaki. - 1908. - #2. - gv. 2; 145. sirTa samefoSi: (lirikuli akkordebi). [Cana-
118. me kvlav marto var...: [leqsi] // Cveni xma. - 1909. xati] // maTraxi da salamuri. - 1909. - #1. - gv.
- 3 ianvari. - #2. - gv. 3; 4-6;
119. me mas veZebdi...mas ki, vixile...: [leqsi] // maTra- 146. sofeli: [leqsi] // Cveni azri. – 1909. - 22 maisi. -
xi da salamuri. - 1909. - #23. - gv. 2; #18. - gv. 3;
120. mze da miwa: (leqsi prozaT) // salamuri. - 1909. 147. sofels ekiTxao...: [iumoristuli leqsi] // ma-
- #2. - gv. 4-5;
Traxi da salamuri. - 1909. - #16. - gv. 4-5;
121. mTis nakaduli.: [leqsi] // Cveni saqme. - 1909. - 12
148. s. juRelis xsovnas: [leqsi] // Cangi. - 1909. - 13
aprili. - #32. - gv. 4;
agvisto. - #34. - gv. 2;
122. mixaki: saaRdgomo ambavi // eSmakis salamuri. -
149. talRebs: [leqsi] // Cveni salamuri: iumoristu-
1909. - #2. - gv. 4-5;
li almanaxi. - 1909. - #1. - gv. 7;
123. mihqris merani: [leqsi] // Cangi. - 1909. - 22 ivli-
150. tartaroz: [leqsi] // tartarozi: iumoristu-
si. - #16. - gv. 2;
li almanaxi. - 1909. - #9. - gv. 3;
124. mraval tanjulo qveyanav...: [leqsi] // maTraxi
151. udanaSauloT dasjilni: [moTxroba] // jejili.
da salamuri. - 1909. - #27. - gv. 9;
- 1909. - #12. - gv. 22-24;
125. muxas // Cangi. - 1909. - 27 ivnisi. - #6. - gv. 2;
152. uiaraRo avazaki: (namdvili SemTxveva). [proza]
126. mxeci daglejda!...: (eskizi) // maTraxi da sala-
// maTraxi da salamuri. - 1909. - #9. - gv. 7-8;
muri. - 1909. - #15. - gv. 12-13;
#10. - gv. 6-7
127. mxcovan mgosans akakis!: [leqsi a.wereTlis 50
153. umuSevrobis droSi: [leqsi] // Cveni saqme. -
wlis iubiles gamo] // akaki. - 1908. - #1. - gv. 2-3;
1909. - 8 aprili. - #28. - gv. 2;
128. n. gabunia-cagarlis 30 wlis iubiles gamo: [le-
154. uqveSevrdomilesi moxseneba // tartarozi: iu-
qsi] // maTraxi da salamuri. - 1909. - #25. - gv.
moristuli almanaxi. - 1909. - #10. - gv. 7;
1-2;
155. fiqri: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1909. -
129. niavi da nakaduli: [leqsi] // maTraxi da salamu-
#2. - gv. 2;
ri. - 1909. - #20. - gv. 3-4;
156. Rrubeli ZaZi cis gumbaT qveS...: [leqsi] // eSma-
130. ori vaJkaci: leqsi // momavali. - 1909. - 4 oqtom-
kis salamuri. - 1909. - #1. - gv. 15-16;
beri. - #31. - gv. 3;
131. ori veqili: (scena provincialur restoranSi) 157. ymawvilobis mogonebidan: (akakis iubiles ga-
// maTraxi da salamuri. - 1909. - #18. - gv. 10; mo). [leqsi] // akaki. - 1908. - #1. - gv. 5;
132. ocneba da sinamdvile: [leqsi] // maTraxi da sa- 158. Seuracxyofili: (suraTi soflis cxovrebi-
lamuri. - 1909. - #5. - gv. 9-10; dan). [poema] // maTraxi da salamuri. - 1909. - #5.
133. oh, is Tvalebi...: [leqsi] // maTraxi da salamu- - gv. 4-6; #6. - gv. 4-5;
ri. - 1909. - #22. - gv. 4-5; 159. Suris Zieba: (suraTi soflis cxovrebidan).
134. petria gulsvavaZe: [poema] // maTraxi da sala- [leqsi] // sxivi. - 1909. - #2. - gv. 3-4;
muri. - 1909. - #11. - gv. 9-11; #12. - gv. 4-6; #13. 160. Cangze: [leqsi prozaT] // eSmakis salamuri. -
- gv. 3-5; 1909. - #1. - gv. 3-4;
135. ra gind iglovos cam dadamiwa...: [leqsi] // sala- 161. Cango ciuro!: [leqsi] // Cveni saqme. - 1909. - 17
muri. - 1909. - #1. - gv. 6; Tebervali. - #11. - gv. 3;
136. saaxalwlo sevdis kilo: [leqsi] // Cveni xma. - 162. Cangs simebi ver avuwyve...: [leqsi] // sxivi. - 1909.
1909. - 10 ianvari. - #7. - gv. 2; - #1. - gv. 3-4;

217
163. Cemi simRera // varskvlavi. - 1909. - 13 seqtembe- 191. navi: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1910. -
ri. - #14. - gv. 2; #2. - gv. 3;
164. Crdilni, saSiSni: [leqsi prozaT] // maTraxi da 192. nakadis Civili: [leqsi] // sxivi. - 1910. - #5. - gv.
salamuri. - 1909. - #3. - gv. 6; 6-7;
165. Cu! xmebi, xmebi...: [leqsi] // salamuri. - 1909. - 193. nana: [leqsi] // foni. - 1910. - 31 ianvari. - #5. -
#1. - gv. 9; gv. 4;
166. ciskars: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1909. - ga- 194. nawyvetebi: [leqsi] // maTraxi da salamuri. -
moc. 8. - gv. 2; 1910. - #17. - gv. 3;
167. Zmuri rCeva: [leqsi] // foni. - 1909. - 18 oqtombe- 195. patara Toma: [leqsi] // jejili. - 1910. - #11. -
ri. - #7. - gv. 3; gv. 553-554;
168. wiTeli mela: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 196. ra kargi iyo, ra nazi ia!...: [leqsi] // maTraxi da
1909. - #7. - gv. 3-4; #8. - gv. 5-7; salamuri. - 1910. - #17. - gv. 9;
169. amonakvnesi: [leqsi] // sxivi. - 1910. - #4. - gv. 11; 197. satrfosadmi: [leqsi] // saqme. - 1910. - 11 seqtem-
170. ar dauTmo!..: (suraTi). [leqsi] // maTraxi da sa- beri. - #9. - gv. 2;
lamuri. - 1910. - #4. - gv. 9-11; 198. saCuqari: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1910.
171. aRsdeq imedo!...: [leqsi] // sxivi. - 1910. - #7. - gv. - #19. - gv. 5;
5-6; 199. saZebraT: [leqsi] // Cveni gazeTi. - 1910. - 7 apri-
172. beberi mgeli: (leqsi prozaT) // sxivi. - 1910. - li. - #6. - gv. 2;
#13. - gv. 12-13; 200. sityva: [leqsi] // sxivi. - 1910. - #8. - gv. 12-13;
173. gazafxulis wvima: [leqsi] // axali gza. - 1910. - 201. striqonebi: [leqsi] // sxivi. - 1910. - #12. - gv.
20 ivnisi. - #1. - gv. 3; 6-7;
174. demoni xarxarebs...: [leqsi] // saxalxo kalenda- 202. tyes, Cafiqrebuls!..: [leqsi] // maTraxi da sa-
ri. - 1910. - gv. 224-225; lamuri. - 1910. - #6. - gv. 7-8;
175. zamTaria: [leqsi] // foni. - 1910. - 24 ianvari. - 203. fandurs: [leqsi] // axali gza. - 1910. - 11 ivlisi.
#4. - gv. 9; - #18. - gv. 2;
176. zamTari: [leqsi] // jejili. - 1910. - #1. - gv. 14; 204. fiqrebs: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1910.
177. Tma xuWuWo, mSveniero patarav...: [leqsi] // ma- - #32. - gv. 3;
Traxi da salamuri. - 1910. - #26. - gv. 5; 205. Rimili: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1910. -
178. Tu rom caze Rrubelia: [leqsi] // momavali. - #22. - gv. 3;
1910. - 14 ianvari. - #113. - gv. 2; 206. yvavilebs: [leqsi] // maTraxi da salamuri. -
179. is ki...: [leqsi] // mogzauri. - 1910. - 18 aprili. 1910. - #19. - gv. 11;
- #1. - gv. 13-14; Cveni gazeTi. - 1910. - 5 ivnisi. - 207. Sen nazi xar, viT pepela...: [leqsi] // maTraxi da
#53. - gv. 2; salamuri. - 1910. - #14. - gv. 5;
180. kalams: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1910. - 208. SoSia: [leqsi] // jejili. - 1910. - #6. - gv. 291;
#31. - gv. 5; 209. Cemo patarav!: [leqsi] // sxivi. - 1910. - #9. - gv. 1;
181. maTxovreb: (saaxalwlo).[leqsi] // maTraxi da 210. Cemo sulis dgmav!..: [leqsi] // maTraxi da sala-
salamuri. - 1910. - #3. - gv. 2-3; muri. - 1910. - #8. - gv. 5;
182. mebaRes: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1910. - 211. cxovrebis diad trapezze...: [leqsi] // axali
#12. - gv. 6; gza. - 1910. - 7 ivlisi. - #14. - gv. 3;
183. megobars: (uZRvni b. gelas) [leqsi] // sxivi. - 212. warmarTs: [leqsi] // maTraxi da salamuri. -
1910. - #6. - gv. 4; 1910. - #22. - gv. 11;
184. megobris saflavze: (dauviwyar mirian surgu- 213. amonakvnesi: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - #4. -
laZis xsovnas). [leqsi] // maTraxi da salamuri. gv. 11-12;
- 1910. - #15. - gv. 9; 214. ar momkvdara!..: (mibaZva) [leqsi] // eSmakis maxe. -
185. meurmis amonakvnesi: [leqsi] // foni. - 1910. - 21 1911. - #4. - gv. 3;
Tebervali. - #8. - gv. 4; 215. baraTi satrfosTan: [leqsi] // salamuri. - 1911.
186. mTis gadaRmisken: (fantazia suraTebaT). [poe- - #15. - gv. 9;
ma] // maTraxi da salamuri. - 1910. - #23. - gv. 7-9; 216. beds: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - #10. - gv. 12;
#24. - gv. 5-7; #25. - gv. 9-11; 217. gazafxuli mosula!..: [leqsi] // salamuri. -
187. milocva: (saaRdgomo). [leqsi] // maTraxi da sa- 1911. - #14. - gv. 9;
lamuri. - 1910. - #16. - gv. 2; 218. davmarxeT...lodi davadeT...: [leqsi] // salamu-
188. mogoneba: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1910. ri. - 1911. - #10. - gv. 1;
- #10. - gv. 6-7; 219. dakargul satrfos: [leqsi] // eSmakis maxe. -
189. moiTminevi...: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1911. - #2. - gv. 2;
1910. - #33. - gv. 6; 220. dedakaci: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #7. - gv.
190. molodini: [leqsi] // sxivi. - 1910. - #10. - gv. 5; 7;

218
221. varskvlavs: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #3. - 251. qoxis win: (sazafxulo suraTi) [leqsi] // wyaro.
gv. 2; - baqo, 1913. - #3. - gv. 9;
222. iis simRera: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #13. - 252. Svebis simRera: [leqsi] // Cveni wyaro. - baqo,
gv. 1; 1913. - #2-12. - gv. 7;
223. kamaTi: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #18. - gv. 5; 253. wyarosTan: (vuZRvni Jurn. `wyaro~-s) [leqsi] //
224. mdinaris simRera: [leqsi] // jejili. - 1911. - wyaro. - baqo, 1913. - #2. - gv. 4;
#2. - gv. 89-90; 254. saWiroa Tu ara qarTul enaze leqsiuri gak-
225. megobrisadmi: (leqsi prozaT) // salamuri. - veTilebi samegrelos skolebSi? // skola da
1911. - M6. - gv. 7-8; ojaxi. - 1916. - #6. - gv. 8-10;
226. milocvebi: (samtrediisaTvis) [leqsi] // eSmakis 255. (Cems biZaSvils-elenes): [moTxroba]; [maxatva-
maxe. - 1911. - #1. - gv. 10-11; ri roteri] // nakaduli. - 1917. - #13-14. - gv.
227. moveli!: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #12. - gv. 11-18;
8-9; 256. amx. niko janaSias xsovnas: [leqsi] // ganaTleba.
228. mWedlis simRera: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - - 1918. - #1. - gv. 61;
#11. - gv. 3-4; 257. baToms: [leqsi] // axali komunisti. - 1920. - 28
229. naZvisa Zirad...: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - ivlisi. - #2. - gv. 3;
#3. - gv. 3; 258. bari da qnari: [leqsi] // saqarTvelos komunis-
230. ocneba: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #16. - gv. 1; ti. - 1920. - 9 ivlisi. - #19. - gv. 3;
231. ocnebas: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - #2. - gv. 259. dauviwyar vaxtangs: (saxsovrad) [leqsi] // naka-
14; duli. - 1920. - #5. - gv. 53-54;
232. raT miyvars?!: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #11. 260. dila: [leqsi] // axali komunisti. - 1920. - 22 ag-
- gv. 8; visto. - #24. - gv. 3;
233. ra mogilocoT?!: [leqsi] // salamuri. - 1911. -
261. is: [leqsi] // axali komunisti. - 1920. - 5 seqtem-
#12. - gv. 2;
beri. - #36. - gv. 3;
234. saaRdgomo kvercxi: [leqsi] // eSmakis maxe. -
262. nakaduli: [leqsi] // saqarTvelos komunisti. -
1911. - #15. - gv. 7;
1920. - 26 ivnisi. - #8. - gv. 3;
235. salamurs: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #2. - gv.
263. sazeimo: [leqsi] // saqarTvelos komunisti. -
9;
1920. - 11 ivlisi. - #20. - gv. 3;
236. satrfos: [leqsi] // salamuri. - 1911. - M6. - gv. 1;
264. simRera margalitis maZiebelTa: [leqsi] // ko-
237. sevdis simRera: [leqsi] // salamuri. - 1911. -
munisti. - 1920. - 5 agvisto. - #9. - gv. 3;
#17. - gv. 9;
265. sindisi: [leqsi] // saqarTvelos komunisti. -
238. simRera: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #14. - gv.
1920. - 24 ivnisi. - #6. - gv. 3;
4;
266. suraTebi: [leqsi] // saqarTvelos komunisti. -
239. Sen mainc: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #4. - gv. 6;
1920. - 15 ivlisi. - #23. - gv. 3;
240. Sexvedris wuTni: [leqsi] // salamuri. - 1911. -
267. Sen!: [leqsi] // axali komunisti. - 1920. - 17 noem-
#8. - gv. 7-8;
beri. - #96. - gv. 3;
241. Cangurs: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - #13. -
268. Sinauri cxovelebi Rori da ZaRli: [leqsi] //
gv. 4;
komunisti. - 1920. - 28 ivlisi. - #2. - gv. 3;
242. Cemi Cangi: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #20. - gv.
269. ciskris zaria...: [leqsi] // komunisti. - 1920. - 13
7;
noemberi. - #93. - gv. 3;
243. wveva: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #9. - gv. 8;
270. 1921 wlis 7 noemberi: [leqsi] // komunisti. -
244. nakaduli: (vuZRvni Jurnal `nakaduls~). [leq-
1921. - 7 noemberi. - #205. - gv. 3;
si] // nakaduli. - 1912. - #13. - gv. 3-4;
245. ganTiadia!..: [leqsi] // wyaro. - baqo, 1913. - #6. - 271. a-ba!..(igavi): [leqsi] // komunisti. - 1921. - 28 de-
gv. 8; kemberi. - #248. - gv. 3;
246. vl. al. - mesxiSvils: (misi 30 wlis iubiles ga- 272. aRtaceba: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 24 maisi.
mo). [leqsi] // Cveni wyaro. - baqo, 1913. - #1-11. - #67. - gv. 3;
- gv. 10; 273. buneba-giJi: ukanaskneli wyaldidobis gamo
247. TeTri kubo: (dekadenturi. vuZRvni o-s da f-s) guriaSi: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 3 oqtom-
[leqsi] // wyaro. - baqo, 1913. - #8. - gv. 9; beri. - #226. - gv. 3;
248. melas ganzraxva: [leqsi] // jejili. - 1913. - #3. 274. bunebis kabadonze: [leqsi] // komunisti. - 1921.
- gv. 145-146; - 2 ivnisi. - #74. - gv. 3;
249. mTaSi: (suraTi) [leqsi] // wyaro. - baqo, 1913. - 275. gazeTi `cigani~: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 30
#3. - gv. 10; dekemberi. - #250. - gv. 3;
250. patruqi: [leqsi] // wyaro. - baqo, 1913. - #7. - gv. 276. griSaSvils: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 15
7-8; ivnisi. - #84. - gv. 3;

219
277. meored mosvla (futuristis mibaZva): [leqsi] // 303. Sromis frontze // komunisti. - 1922. - 14 apri-
komunisti. - 1921. - 14 agvisto. - #35. - gv. 2; li. - #83. - gv. 4;
278. mSvidoba qoxebs: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 304. Cemi deklaracia: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 1
14 agvisto. - #135. - gv. 2; Tebervali. - #24. - gv. 2;
279. recenzia (gr. robaqiZis 4 dekembers warmoTq- 305. Cems quras: [leksi] // qura. - 1922. - #1. - gv. 3;
mul sityvis gamo): [leqsi] // komunisti. - 1921. 306. ZRvnad me-2 internacionals: [leqsi] // komunis-
- 7 dekemberi. - #230. - gv. 3; ti. - 1922. - 29 seqtemberi. - #223. - gv. 3;
280. salami brmaTa skolas: [leqsi] // komunisti. - 307. wiTel moskovs: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 29
1921. - 21 dekemberi. - #242. - gv. 3; ivnisi. - #145. - gv. 3;
281. salami Tbiliss!: ZRvnad Tbilisis sabWos: [le- 308. baWia: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 11 marti. -
qsi] // komunisti. - 1921. - 27 dekemberi. - #247. #56. - gv. 3;
- gv. 2; 309. brazi da `Sroma~!?: ZRvnad an-rias: [leqsi] // ko-
282. simRera spekuliantisa: [leqsi] // komunisti. - munisti. - 1923. - 1 aprili. - #73. - gv. 3;
1921. - 25 dekemberi. - #246. - gv. 3; 310. bremeniada: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 3 apri-
283. simRera futuristisa: [leqsi] // komunisti. - li. - #74. - gv. 2;
1921. - 23 dekemberi. - #244. - gv. 3; 311. gazeTi `glupikoni~ #8 (`wvireuli~organo).
284. simRera Semoqmedebisa: [leqsi] // komunisti. - mTvaris Tayvanismcemloba (sapoetiko laybo-
1921. - 10 dekemberi. - #233. - gv. 3; ba): [patara feletoni] // komunisti. - 1923. - 31
285. sofleli patara qali: [leqsi] // yumbara. - 1921. marti. - #72. - gv. 3;
- #1. - gv. 3; 312. gancdaTa texilSi: [leqsi] // CiraRdani. - 1923. -
286. Cveni simRera: [leqsi] // komunisti. - 1921. - 16 #8. - gv. 7;
dekemberi. - #238. - gv. 3; 313. gancda: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 21 maisi. -
287. azri da Sroma: ZRvnad andrias: [leqsi] // komu-
#114. - gv. 3;
nisti. - 1922. - 9 marti. - #54. - gv. 3;
314. gza zeimisaken: [leqsi] // droSa. - 1923. - #1. -
288. aJiotaJi: [feletoni leqsad] // komunisti. -
gv. 13;
1922. - 22 dekemberi. - #294. - gv. 3;
315. eZeben gamosavals: [leqsi] // komunisti. - 1923. -
289. `gaumarjos komunarebs!...: baqoSi daRupul
4 aprili. - #75. - gv. 3;
komunarebis xsovnas~: [leqsi] // komunisti. -
316. ver amCnevs!..: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 11
1922. - 20 seqtemberi. - #215. - gv. 2;
aprili. - #80. - gv. 3;
290. dila Sromis ubanSi: [leqsi] // qura. - 1922. - #2.
317. isev ise...: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 12 apri-
- gv. 6;
li. - #81. - gv. 3;
291. dRiuri: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 5 seqtem-
318. isev!.. - riT aixsneba?!: [leqsebi] // komunisti. -
beri. - #202. - gv. 3;
1923. - 6 aprili. - #77. - gv. 3;
292. erTgul megobrebs (sajavaxuro xumroba): [le-
319. komunisturi partiis brZolis 25 wlisTavze:
qsi] // komunisti. - 1922. - 5 ianvari. - #4. - gv. 3;
ZRvnad: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 14 marti. -
293. Taiguli: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 6 maisi. -
#57. - gv. 4;
#100. - gv. 3;
320. lalis Srapneli #1 (saaRdgomo iumoristuli
294. intimiur ZRvnad qarTuli poeziis `qurums~:
organo): [leqsi] // komunisti. - 1923. - 7 aprili.
[leqsi] // komunisti. - 1922. - 4 Tebervali. -
- #78. - gv. 3;
#27. - gv. 2;
321. meore napirisaken!...(megobruli SarJi): [leqsi]
295. mefe liri: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 26 seq-
// komunisti. - 1923. - 8 aprili. - #79. - gv. 2;
temberi. - #220. - gv. 31;
322. mze rirvel maiss // jejili. - 1923. - #3-5. – 8
296. samWedloSi: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 19 Te-
bervali. - #40. - gv. 3; gv;
297. sapirvelmaiso. Cveni maisi: [leqsebi] // komunis- 323. mWedeli: [leqsi] // CiraRdani. - 1923. - #12-13. -
ti. - 1922. - 3 maisi. - #96. - gv. 3; gv. 4;
298. saqarTvelo: mozaikuri suraTi: [leqsi] // ko- 324. pasuxi salamze: amxanag dombals moskovSi Ca-
munisti. - 1922. - 17 Tebervali. - #38. - gv. 3; mosul 23 polonel komunistis meTaurs: [leq-
299. saqarTvelos sabWoTa pirvel yrilobas: [leq- si] // komunisti. - 1923. - 31 marti. - #72. - gv. 4;
si] // komunisti. - 1922. - 1 marti. - #47. - gv. 3; 325. sulTa Tana... aRsrulebulTa marTalTana...
300. saZebraT: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 15 Te- (`gansvenebis wesidan~): [leqsi] // komunisti. -
bervali. - #36. - gv. 3; 1923. - 1 aprili. - #73. - gv. 31;
301. qaqan-qaqani: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 2 326. feiqrebi: [leqsi] // grdemli. - 1923. - #4. - gv.
noemberi. - #252. - gv. 4; 29;
302. yru sasaxleSi: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 24 327. qalaqis dila: [leqsi] // droSa. - 1923. - #2. - gv.
maisi. - #116. - gv. 3; 7;

220
328. Zmuri lukma: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 5 mai- 353. cxeli wva da civi almasi: [leqsi] // CiraRdani. -
si. - #100. - gv. 5; 1924. - #11. - gv. 9;
329. wesisaTvis bunebisa: [leqsi] // komunisti. - 354. wiTeli presis dRes: [leqsi] // komunisti. -
1923. - 15 aprili. - #84. - gv. 3; 1924. - 5 maisi. - #100. - gv. 1;
330. amxanag `fokas~: noe Jordanias yofil amxana- 355. jer `esa~ da axlac `isa~: [leqsi] // komunisti. -
gebisagan pasuxze pasuxad: [feletoni] // komu- 1924. - 10 ivlisi. - #155. - gv. 3;
nisti. - 1924. - 11 maisi. - #106. - gv. 5; 356. ar aris ndoba anu `vanderveldoba~: [leqsi] //
331. dRes: [leqsi] // wiTeli sxivi. - 1924. - #9-10. - komunisti. - 1925. - 22 aprili. - #90. - gv. 3;
gv. 13; 357. araki anu igavi,asaxva sinamdvilisa!..: [leqsi] //
332. erTaderTi da aucilebeli: [leqsi] // komunis- komunisti. - 1925. - 23 ivnisi. - #141. - gv. 3;
ti. - 1924. - 13 ivnisi. - #134. - gv. 3; 358. aspiriniada anu `zakmostorm~-WirveuliZe:
333. Tagvma Txara Txarao: [leqsi] // komunisti. - [leqsi] // komunisti. - 1925. - 13 dekemberi. -
1924. - 22 ivnisi. - #141. - gv. 3; #287. - gv. 6;
334. krilovis xvadi: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 10 359. beberi mercxali: [leqsi] // komunisti. - 1925. -
ivnisi. - #131. - gv. 3; 29 marti. - #71. - gv. 6;
335. leninburgi poloneTSi: [leqsi] // komunisti. - 360. bnedo mrudaZe: poema-suraTi warsuli cxo-
1924. - 19 ivnisi. - #138. - gv. 3; vrebidan // komunisti. - 1925. - 18 oqtomberi. -
336. `lubinuSka~: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 8 mai- #240. - gv. 4. - 1925. - 20 oqtomberi. - #241. - gv.
si. - #103. - gv. 3; 4. - 1925. - 22 oqtomberi. - #243. - gv. 4;
337. maisis gzaze: [leqsi] // CiraRdani. - 1924. - #9- 361. gamoRma gamodavebuli: [leqsi] // komunisti. -
10. - gv. 6; 1925. - 2 aprili. - #74. - gv. 4;
338. marSi: [leqsi] // mnaTobi. - 1924. - #6. - gv. 15-16; 362. guls gasuli `Ciora~: [leqsi] // komunisti. -
339. mgeli da `focxveri~: [leqsi] // komunisti. - 1925. - 18 agvisto. - #187. - gv. 3;
1924. - 4 ivnisi. - #126. - gv. 3; 363. `deil meili~anu qarTulad saqme daleuli:
340. nakadi: [ZRvnad avWalis hidro-eleqtronul [leqsi] // komunisti. - 1925. - 26 aprili. - #94.
sadguris arxze momuSaveebs. leqsi] // CiraRda- - gv. 4;
ni. - 1924. - #17. - gv. 3-5; 364. dRes: erTiani frontis ideis gamo: [leqsi] //
341. ori mura (igaviseburi): [leqsi] // komunisti. - komunisti. - 1925. - 1 maisi. - #98. - gv. 3;
1924. - 26 ivnisi. - #144. - gv. 3; 365. erevans: [leqsi] // komunisti. - 1925. - 12 noembe-
342. paviani: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 15 maisi. - ri. - #260. - gv. 4;
#109. - gv. 3; 366. Tbilisi-~bolSeviki~: ZRvnad saqarTvelos ko-
343. parizis komunis bedi: [leqsi] // CiraRdani. - munisturi partiis IV yrilobas: [leqsi] // ko-
1924. - #7. - gv. 6; munisti. - 1925. - 5 dekemberi. - #280. - gv. 4;
344. poets baCanas: [eqspromtad mis saRamoze 1924 367. Tanamelrove CanCurebs: [leqsi] // komunisti. -
wlis 18 ivliss) // CiraRdani. - 1924. - #19-20. - 1925. - 3 ivnisi. - #125. - gv. 4;
gv. 11; 368. kopernikis simtkice da xafangis simkacre: [le-
345. saocari `aTaseuli~: ZRvnad dRevandel gazeT qsi] // komunisti. - 1925. - 4 agvisto. - #176. - gv.
`komunists~: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 27 5;
ivnisi. - #145. - gv. 2; 369. leninis dakrZalvis dRe: [leqsi] // xelovneba. -
346. sasaciloa, rom ar iyos es samwuxaro: [leqsi] // 1925. - #4. - gv. 13-14;
komunisti. - 1924. - 15 ivnisi. - #136. - gv. 5; 370. me da qari: [leqsi] // xelovneba. - 1925. - #8. - gv.
347. fexsacmlis mwmendavis simRera: [leqsi] // Ci- 13-14; #9. - gv. 8-9; #10. - gv. 12-13;
raRdani. - 1924. - #15-16. - gv. 3; 371. mindi mindiaSvils!...: [leqsi] // komunisti. -
348. qurdi ministri: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 28 1925. - 14 ivnisi. - #134. - gv. 4;
maisi. - #120. - gv. 3; 372. mWadis `imperializmi~: [patara feletoni] // ko-
349. RmerTTa paradi: sapirvelmaiso: ZRvnad Cvens munisti. - 1925. - 22 seqtemberi. - #217. - gv. 4;
muSaTa kavSirebs: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 1 373. nasakirali: 1905 wlis epopeidan: [poema] // komu-
maisi. - #99. - gv. 1; nisti. - 1925. - 12 ivlisi. - #158. - gv. 3; 19 ivli-
350. Salva qarumiZe: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 1 si. - #164. - gv. 3; 29 ivlisi. - #171. - gv. 3-4;
ivnisi. - #123. - gv. 3; 374. ndobis sakiTxi anu xmebis statistika: [leqsi] //
351. `Sromis qveyana~ da sxvisi naSromis mimTvise- komunisti. - 1925. - 19 aprili. - #89. - gv. 4;
belni: [werili redaqcias] // komunisti. - 1924. 375. pasuxi dedas: [leqsi] // CiraRdani. - 1925. - #19-
- 5 dekemberi. - #278. - gv. 4; 20. - gv. 1-3;
352. SfoTva musolinisa anu `ZaRli wevs da kudi 376. premier-~skamo da riko (igavi `gveli da glexis
Rrinavs~: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 18 maisi. uaidaze~)~: [leqsi] // komunisti. - 1925. - 28
- #112. - gv. 3; noemberi. - #274. - gv. 3;

221
377. proletarul mweralTa kavSiris garSemo: 400. vaso abaSiZis xsovnas: [leqsi] // komunisti. -
[axalgazrda mweralTa erTi jgufis gancxa- 1926. - 13 oqtomberi. - #233. - gv. 3;
deba prolemafis Seqmnis gamo] // komunisti. - 401. Tavisufal qals: 8 martis gamo: [leqsi] // komu-
1925. - 10 ianvari. - #8. - gv. 4; nisti. - 1926. - 7 marti. - #53. - gv. 3;
378. `savle gaxda pavleT.~menSevikuri moZaxi- 402. inglisis ambebis gamo: [leqsi] // komunisti. -
li:Wkua ver viswavleT: [leqsi] // komunisti. - 1926. - 8 maisi. - #102. - gv. 3;
1925. - 8 seqtemberi. - #205. - gv. 4; 403. inglisis ambebis gamo = muSa-deputat sakla-
379. sapatio pioneri: [leqsi] // komunisti. - 1925. - te-alas Sepyrobis gamo: [leqsi] // komunisti.
16 maisi. - #110. - gv. 3; - 1926. - 8 maisi. - #102. - gv. 3;
380. saqmis daleva anu wera safrangeTis `premiere- 404. kompartias; gziT komunarTa: [leqsebi] // komu-
bze~: [leqsi] // komunisti. - 1925. - 29 noemberi. nisti. - 1926. - 18 marti. - #61. - gv. 1;
- #275. - gv. 6; 405. kompartias: [leqsi] // komunisti. - 1926. - 18
381. sssr, anu erTiani fronti: [leqsi] // komunisti. marti. - #61. - gv. 1;
- 1925. - 13 seqtemberi. - #210. - gv. 4; 406. lenin: [leqsi] // komunisti. - 1926. - 21 ianvari. -
382. uReltexilidan: [leqsi] // liandagi. - 1925. - #16. - gv. 2;
oqtomberi. - #1. - gv. 3; 407. memaRaroelebi: ZRvnad inglisel memaRa-
383. firali buRa: suraTi Cveni soflis warsuli- roelebs: [leqsi] // komunisti. - 1926. - 30 maisi.
dan: [nawyvetebi poemidan `suli amboxi~] // ko- - #121. - gv. 2;
munisti. - 1925. - 24 maisi. - #117. - gv. 2; 31 maisi. 408. mibaZva fSavel glexs: [leqsi] // komunisti. -
- #123. - gv. 4; 1926. - 13 noemberi. - #260. - gv. 3;
384. frangebi da rifebi anu mgeli da kravi: [leqsi] 409. oqtomberi: [leqsi] // komunisti. - 1926. - 7 noem-
// komunisti. - 1925. - 29 maisi. - #121. - gv. 3; beri. - #255. - gv. 1;
385. SamSovi: ZRvnad amxanag m. kaxians: [leqsi] // ko- 410. pasuxad fSavel glexs: mibaZva Toma baiaSvili-
munisti. - 1925. - 4 oqtomberi. - #228. - gv. 3; 8 sa: [leqsi] // komunisti. - 1926. - 13 noemberi. -
oqtomberi. - #231. - gv. 4; #260. - gv. 3;
386. Semodgoma sofelSi: [leqsi] // liandagi. - 1925. 411. Svebis zeimi: samaiso: [leqsi] // komunisti. -
- noemberi. - #2. - gv. 3-4; 1926. - 1 maisi. - #98. - gv. 1;
387. Cemi ganzraxvac: [leqsi] // komunisti. - 1925. - 18 412. Sromis sityva: beWdviT sityvisa da poeziis
aprili. - #88. - gv. 5; erTian dRes: [leqsi] // komunisti. - 1926. - 5 mai-
388. Cemi glova (kerzonis gardacvalebis gamo): si. - #99. - gv. 3;
[leqsi] // komunisti. - 1925. - 22 marti. - #64. - 413. warsuli da awindeli: saqarTvelos proleta-
gv. 4; rul mweralTa konferenciis gamo // komunis-
389. Cems leqsebs: [leqsi] // droSa. - 1925. - #25. - gv. ti. - 1926. - 6 maisi. - #100. - gv. 3;
8; 414. xanZari tyeSi: [poema] // komunisti. - 1926. - 19
390. Cems sofels: [leqsi] // CiraRdani. - 1925. - #17- dekemberi. - #291. - gv. 3;
18. - gv. 7; 415. amier-kavkasiis sabWoTa me-4 yrilobas: [leqsi]
391. `centri~: [leqsi] // komunisti. - 1925. - 12 maisi. // komunisti. - 1927. - 9 aprili. - #79. - gv. 2;
- #106. - gv. 3; 416. amxanag lado qavTaraZis da cxoiZis xsovnas:
392. wiTeli presa: [leqsi] // komunisti. - 1925. - 5 [leqsi] // komunisti. - 1927. - 4 maisi. - #98. - gv.
maisi. - #100. - gv. 3; 2;
393. wmendav, dideba Senda!: [leqsi] // komunisti. - 417. amxanag lado qavTaraZis xsovnas: [leqsi] // ko-
1925. - 22 oqtomberi. - #244. - gv. 3; munisti. - 1927. - 4 maisi. - #98. - gv. 2;
394. xuTni!: [leqsi] // komunisti. - 1925. - 26 marti. - 418. Tavdadebulni: [nawyveti poemidan `oqtombri-
#68. - gv. 3; saTvis ajanyebulni~] // komunisti. - 1927. - 7
395. jer ZaRli, Semdeg ingliselebi, iaponlebi da noemberi. - #259. - gv. 3;
sxvebi: [leqsi] // komunisti. - 1925. - 24 ivnisi. - 419. komunis Zaxili: [leqsi] // komunisti. - 1927. - 18
#142. - gv. 3; marti. - #61. - gv. 3;
396. haerogziT CineTisken?..: [leqsi] // komunisti. - 420. petre meliqiSvili: [leqsi] // komunisti. - 1927.
1925. - 6 dekemberi. - #281. - gv. 6; - 27 marti. - #68. - gv. 2;
397. alaznis veli: [leqsi] // komunisti. - 1926. - 21 421. fiqrebi Tebervlis revoluciaze: [leqsi] // ko-
noemberi. - #267. - gv. 5; munisti. - 1927. - 12 marti. - #57. - gv. 4;
398. aRiares: [leqsi] // komunisti. - 1926. - 24 ianva- 422. 26-s: [leqsi] // komunisti. - 1928. - 20 seqtembe-
ri. - #10. - gv. 3; ri. - #219. - gv. 4;
399. daraba da `pariteti~ sxva ar vici amis meti: 423. abhess: misi amuSavebis gamo: [leqsi] // komunis-
[leqsi] // komunisti. - 1926. - 26 ivlisi. - #170. ti. - 1928. - 19 aprili. - #99. - gv. 4;
- gv. 4; 424. amxanag Teofile CiCuas xsovnas: [leqsi] // ko-

222
munisti. - 1928. - 15 aprili. - #88. - gv. 4; 450. samaiso: [leqsi] // komunisti. - 1929. - 1 maisi. -
425. amxanag s. gegeWkoris xsovnas: [leqsi] // komu- #98. - gv. 3;
nisti. - 1928. - 10 ivnisi. - #133. - gv. 3; 451. samWedloSi: [leqsi] // komunisti. - 1929. - 11 ag-
426. aRsdga sinaTle!; saaRdgomo - ZRvnad sabWoTa visto. - #183. - gv. 4;
sasoflo meurneobaTa koleqtivebs CvenSi: 452. saqarTvelos komkavSireli: [leqsi] // komunis-
[poema] // komunisti. - 1928. - 8 aprili. - #82. - ti. - 1929. - 25 agvisto. - #195. - gv. 4;
gv. 5; 453. foladis beladi: ZRvnad amxanag stalins: [le-
427. gza axal saqarTvelos: [leqsi] // komunisti. - qsi] // komunisti. - 1929. - 21 dekemberi. - #294.
1928. - 25 Tebervali. - #47. - gv. 2; - gv. 2;
428. vxvdebi gazafxuls!..: [leqsi] // komunisti. - 454. Zvel glexs: [leqsi] // komunisti. - 1929. - 29 de-
1928. - 22 aprili. - #93. - gv. 4; kemberi. - #301. - gv. 2;
429. Tavdacvis kvireulisaTvis: [leqsi] // komunis- 455. brigadiri: [leqsi] // komunisti. - 1930. - 18 Te-
ti. - 1928. - 22 ivlisi. - #169. - gv. 4; bervali. - #40. - gv. 2;
430. iyo da...: [leqsi] // komunisti. - 1928. - 11 marti. 456. TeTri sicili: [leqsi] // komunisti. - 1930. - 24
- #59. - gv. 3; dekemberi. - #301. - gv. 3;
431. mgosani Tesvis kampaniaSi: saubari glexebTan: 457. Tesva: [leqsi] // komunisti. - 1930. - 9 ianvari. -
[leqsi] // komunisti. - 1928. - 1 aprili. - #76. - #7. - gv. 2;
gv. 3; 458. maS gaumarjos!: [leqsi] // komunisti. - 1930. - 25
432. pionerebi: samaiso: [leqsi] // komunisti. - 1928. Tebervali. - #46. - gv. 2;
- 1 maisi. - #100. - gv. 3; 459. parizis komunis bedi: [leqsi] // komunisti. -
433. poeti moqalaqe: [leqsi] // komunisti. - 1928. - 12 1930. - 18 marti. - #62. - gv. 3;
Tebervali. - #36. - gv. 4; 460. rkinac cxelia, Rumelic - cxeli, cecxli an-
434. profesor n. kaxianis xsovnas: [leqsi] // komu- Tia: [leqsi] // komunisti. - 1930. - 16 noemberi.
nisti. - 1928. - 19 Tebervali. - #42. - gv. 3; - #268. - gv. 3;
435. Saxtis kontr-revolucionerebs: [leqsi] // ko- 461. sabWoTa somxeTis aTi wlis Tavze: [leqsi] // ko-
munisti. - 1928. - 4 aprili. - #77. - gv. 3; munisti. - 1930. - 29 noemberi. - #280. - gv. 2;
436. Cemi qveyana: [leqsi] // komunisti. - 1928. - 25 mar- 462. samaiso wveva: [leqsi] // komunisti. - 1930. - 1 mai-
ti. - #70. - gv. 4; si. - #100. - gv. 3;
437. Cveni gamarjveba: partiis me-2 yrilobis 25 463. saqarTvelo - koleqtivi: ZRvnad saqarTvelos
wlisTavze: [leqsi] // komunisti. - 1928. - 29 agro-industriul kombinats: [leqsi] // komu-
ivlisi. - #174. - gv. 4; nisti. - 1930. - 26 ianvari. - #21. - gv. 3;
438. Zvel glexs: [leqsi] // komunisti. - 1928. - 29 de- 464. talRebze gangis: indoeTis ambebis gamo: [leq-
kemberi. - #301. - gv. 2; si] // komunisti. - 1930. - 25 maisi. - #120. - gv. 5;
439. ZRvnad maqsim gorkis: [leqsi] // komunisti. - 465. Cvens mterT da orgulT: [leqsi] // komunisti. -
1928. - 29 marti. - #73. - gv. 3; 1930. - 12 dekemberi. - #291. - gv. 3;
440. ZRvnad muSa qalebs: 8 martis gamo: [leqsi] // ko- 466. Zvirfasi mogoneba: amxanag s. wulukiZis
munisti. - 1928. - 8 marti. - #56. - gv. 4; xsovnas: [leqsi] // komunisti. - 1930. - 21 ianva-
441. wiTeli armia: [leqsi] // komunisti. - 1928. - 23 ri. - #142. - gv. 2;
Tebervali. - #45. - gv. 4; 467. wiTel jars: [leqsi] // komunisti. - 1930. - 23 Te-
442. wiTeli presa: [leqsi] // komunisti. - 1928. - 5 bervali. - #45. - gv. 2;
maisi. - #102. - gv. 3; 468. himni koleqtivizacias: [leqsi] // komunisti. -
443. 1-li agvisto: wiTeli frontis dRe: [leqsi] // 1930. - 5 Tebervali. - #29. - gv. 2;
komunisti. - 1929. - 1 agvisto. - #174. - gv. 2; 469. amxanag vano sturuas: [leqsi] // komunisti. -
444. axalgazrduli: [leqsi] // komunisti. - 1929. - 1 1931. - 15 aprili. - #87. - gv. 2;
seqtemberi. - #201. - gv. 3; 470. samaiso: [leqsi] // komunisti. - 1931. - 1 maisi. -
445. industrializaciis gziT: [leqsi] // komunisti. #100. - gv. 3;
- 1929. - 20 seqtemberi. - #217. - gv. 2; 471. am gigantidan im gigantamde: [leqsi] // komunis-
446. msoflio kontrrevolucias: [leqsi] // komu- ti. - 1932. - 7 noemberi. - #260. - gv. 7;
nisti. - 1929. - 23 ivlisi. - #166. - gv. 3; 472. dneprogiganti: [leqsi] // komunisti. - 1932. - 11
447. mter - mavneblebs; koleqtiv aneuli-s puris oqtomberi. - #237. - gv. 2;
gadawvis gamo: [leqsi] // komunisti. - 1929. - 18 473. gigantTa nabijebi: [leqsi] // komunisti. - 1933.
agvisto. - #189. - gv. 4; - 27 ivlisi. - #171. - gv. 3;
448. muSaTa beWvdiTi sityva: [leqsi] // komunisti. - 474. erTi leqsic nataxtarze: [leqsi] // komunisti.
1929. - 5 maisi. - #100. - gv. 2; - 1933. - 2 ivlisi. - #150. - gv. 3;
449. orTqmavali: [leqsi] // komunisti. - 1929. - 4 ag- 475. moskovi-titani: [leqsi] // komunisti. - 1933. - 10
visto. - #177. - gv. 4; dekemberi. - #283. - gv. 3;

223
476. Zlevis gzaze: axal xuTwleds: [leqsi] // komu- 14. damswre (kakabaZe meTode). Tbilisis proleta-
nisti. - 1933. - 1 ianvari. - #1. - gv. 5; rul mweralTa kreba: [proletarul mweralTa
477. nasakirali: [nawyveti poemidan] // saliteratu- asociaciis daarsebis Sesaxeb] // komunisti. -
ro gazeTi. - 1934. - #6; 1925. - 22 ivlisi. - #166. - gv. 3;
478. ninoSvilis guria: [leqsi] // komunisti. - 1934. - 15. nucubiZe, S. n. zomleTelis leqsebi: biblio-
12 maisi. - #109. - gv. 2; grafia // komunisti. - 1926. - 20 oqtomberi. -
479. rusTavelis rusTveloba: (kamaTis wesiT) // ko- #239. - gv. 4;
munisti. - 1934. - 28 seqtemberi. - #274. - gv. 3; 16. qarTveli mwerlebis nawerebis gamocema rusu-
480. auwiT tempebs!: [leqsi] // komunisti. - 1935. - 3 lad: [xelSekruleba ruseTis saxelgamTan] //
aprili. - #79. - gv. 3; komunisti. - 1928. - 28 ivnisi. - #149. - gv. 4;
481. vaJas: [leqsi] // komunisti. - 1935. - 16 oqtombe- 17. saqarTvelos proletarul mweralTa asocia-
ri. - #241. - gv. 3; ciis me-4 plenumi: [rezolucia] // komunisti. -
482. kolxidmSeni: [narkvevi] // komunisti. - 1935. - 21 1930. - 5 noemberi. - #259. - gv. 3.
dekemberi. - #294. - gv. 3;
483. sabWoTa aviacia: [leqsi] // komunisti. - 1935. - 18 wyaro:
agvisto. - #192. - gv. 3; 1. bunebiSvili, arCil. q. n. zomleTeli: [leqsebi
484. dRe orsantiaSi: [leqsi] // muSa. - 1936. - ivlisi. 1917-1923 wlebi] // Teatri da cxovreba. - 1924.
- #151. - gv. 3; - #16. - gv. 16;
485. ukvdav gorkis: [leqsi] // komunisti. - 1936. - 2. saqarTvelos ganaTlebis muSaki. - 1925. - #7. -
ivnisi. - #141. - gv. 4. gv. 16;
3. xuroZe, v. qarTuli literaturis Tematiu­
Targmna: rad ganxilva me-XIX saukunidan Tebervlis re­
1. dilbazi, m. yuba: [leqsi] // komunisti. - 1935. - 6 voliuciamde: [damxm. wigni Sromis skolis meo­
ivnisi. - #131. - gv. 3; re safexurisaTvis]. - tf.: politkatorRelTa
2. vurguni, s. soflis dila: [leqsi] // komunisti. maRaziis gamocema, 1927 (poligraftr. me-2
- 1935. - 14 ivnisi. - #137. - gv. 3. st.). - gv. 145-146;
4. radiani, S. qarTuli mwerlobis 10 weli // mna­
mis Sesaxeb: Tobi. - 1931. - #3. - gv. 189-195.
1. navi. batono redaqtoro!... // wyaro. - 1907. - 17
noemberi. - #18. - gv. 4; zubalaSvili, zaqaria mixeilis [mi­
2. kalandaZe, nestor (eSmaki). aq modi Cemo qaman- qelis] Ze (1810 – 1877) – mkurnali-moRvawe,
Cav... // eSmakis maTraxi. - 1908. - #24. - gv. 12; me-19 saukunis pirveli qarTveli eqimi, – 7-8
3. milocva korespodentebs: [iumoristuli leq- wlisa waiyvanes evropas, sadac daamTavra
si] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #26. - gv. 7; (1835) leipcigis universiteti medicinis
4. gomarTeli, iv. saliteraturo SeniSvnebi: I. // ganxriT da dastaqris wodebiT, Sesaferi di­
sxivi. - 1909. - #1. - gv. 5-7; plomiT. 1836 wels dorpatis universitetSi
5. Tebervlis pirvel ricxvebSi q. TfilisSi ga- Caabara gamocda. damsaxurebisa da diserta­
mova... // Cveni xma. - 1909. - 17 ianvari. - #13. - ciis wardgenisaTvis, 1844 wels warCineba mii­
gv.1; Ro (Stab-mkurnalis wodeba). msaxurobda du­
6. menave (niko kurdRelaSvili). Cveni `kritiko- SeTis mazraSi, axalcixeSi, Tbilissa da yazax­
sebi~ // xalxi. - 1910. - 29 marti. - #13. - gv. 1-2; Si. 1838-1839 wlebSi didi monawileoba miiRo
7. `tezei~ (gardavaZe, varlam). d. xoni: `tezei~ // axalcixis mazraSi mZvinvare Savi Wiris mospo­
xalxi. - 1910. - 1 marti. - #9. - gv. 4; baSi, 1840 wels imave Wiris epidemias ebrZoda
8. eSmakis maxe // eSmakis maxe. - 1911. - #2. - gv. 9; Tbilisis mazris soflebSi (gansakuTrebiT,
9. ireTeli. megobruli SarJebi: noe zomleTeli dmanisSi). 1838-1842 wlebSi saqarTveloSi
// maTraxi. - 1914. - #26. - gv. 1-2; moaruli Savi Wiris mospobis saqmeSi Tavdau­
10. sircxvilo, sad aris siwiTle Seni! // mxedari. - zogavi brZolisaTvis saministrosgan madlo­
1920. - #11. - gv. 2-3; ba gamoecxada. rogorc moarul senebTan br­
11. n. zomleTelis saRamo: [informacia] // komunis- ZolaSi unariani da gamWriaxi, 1854 wels Sav
ti. - 1922. - 26 seqtemberi. - #220. - gv. 3; WirTan sabrZolvelad ganjas gaigzavna. 1865
12. bunebiSvili, arCil. q. n. zomleTeli: [leqsebi wels xolerasTan brZolaSi egodeni monawi­
1917-1923 wlebi] // Teatri da cxovreba. - 1924. leoba miiRo, rom 1866 wels sagangebo madlo­
- #16. - gv. 16; ba daimsaxura. z. zubalaSvili did yuradRe­
13. vakeli, i. n. zomleTeli. leqsebis pirveli wig- bas aqcevda xalxis gamanadgurebel moarul
ni: [bibliografia] // CiraRdani. - 1924. - #19- senebTan brZolas, – Tumca SeuZlo ded-mamis
20. - gv. 14; Svili iyo, yovelgvar qonebas moklebuli,

224
magram evropuli ganaTlebiT aRWurvili, 1904 [kanze: 1905] (ar. quTaTelaZis st.). - gv. 27;
mainc samSobloSi moRvaweobda: mTeli Tavi­ b) istoriuli mimoxilva muSa, glex da prole­
si Zal-Rone samSoblo qveynisa da mSromeli tarTa mokeTe zubalaSvilebi da maTgan gake­
xalxis samsaxurs moandoma. Tebuli istoriuli da kulturuli Zeglebi
1690-1905 w. / aRwerili da gamocemuli zaqaria
wyaro: WiWinaZisagan. - tf., 1924 (`zaria vostoka~-s
1. z. W. (WiWinaZe zaqaria). zaqaria miqelis Ze zub­ st.). - 8 gv.
alaSvili // iveria. - 1904. - 11 aprili. - #87. -
gv. 3; zubalaSvili, iakob konstantines
2. lorTqifaniZe, v. saqarTvelos medicinis is­ Ze (1876 – ) – qvelmoqmedi, mecenati da sazo­
toriis Seswavla // Tanamedrove medicina. - gado moRvawe, dedis gavleniT aRzrdili, Zma­
1929. - #10. - gv. 647-649. Ta (stefane, levan da petre) Tanaziari yovel
saqvelmoqmedo-sazogado saqmeSi. ufrosi
zubalaSvili, iakob ivanes Ze (1792 – Zmis, stefanes, gardacvalebis Semdeg – misi
1864) – qvelmoqmedi, – saaRebmicemo, saijaro nebis aRmasrulebeli. i. zubalaSvilis didi
da saqarxno saqmis pioneri, – qarTveli kaTo­ fuladi daxmarebiT gamodioda gaz. `iveria~
like, zubalaSvilebis STamomavali. 1802 wels, (f. gogiCaiSvilisa da k. TumaniSvilis xelSi,
goris mazris soflebis Rarib-Ratak glexebs 1904 wlidan). am dros gazeTi gaumjobesda
xar-kameC-uremi SeuZina, saqiravno saqmeSi SinaarsiT da garegnulad. 1905 wels, i. zuba­
Caaba, qoneba SeaZenina da xar-kameC-uremic laSvilma pirvelma aiRo winaswar, cenzuris
ufasod SeunarCuna; ZmebTan erTad avlabar­ gareSe rusul gazeT `Возрождение~-s gamoce­
Si gaxsna ori puris maRazia da Tbilisis gu­ mis ufleba (redaqtori p. a. goTua, redaq­
berniis glexoba saaReb-micemo saqmeSi garia, tor-gamomcemeli p. i. TumaniSvili). gamoce­
aswavla rusuli fulis angariSi, fasi da sxv.; mis yoveli xarji misi iyo, warmoeba – sxvisi.
saqarTvelos zog sofelSi gaxsna aryis saxde­ gazeTi, rogorc progresul-demokratiuli
li qarxnebi da miT fasi dasdo Txle-WaWas, ro­ organo, emsaxureboda kavkasiis erTa Soris
melsac glexebi im dromde sanagveze hyridnen; Zmoba-erTobis ganmtkicebas, maT kultu­
veraze moawyo Saqris qarxana, romelic qarTu­ rul-ekonomiur dawinaurebas, politikur
li Saqris saxeliT metad tkbil yviTel Saqars gaTviTcnobierebas, qarTveli eris da xalxis
amzadebda (daixura 1835 w.); bazaleTis tbaze saWiroebaTa gamorkvevas rusul enaze. misive
wurbelis Wera daiwyo samkurnalo mizniT TanxiT daarsda wignTgamomcemeli amxanagoba
saxelmwifosaTvis; TbilisSi iarmukaze aago `ciskari~, Sedga wre qarTul enaze saqarTve­
im droisaTvis uzarmazari Senoba, romelSic los mecnieruli enciklopediis Sesadgen-ga­
miRebul iqna sadarbazod ruseTis imperato­ mosacemad, gamodioda saymawvilo Jurnali
ri nikoloz I (1837 wels, am darbazobis dros, `nakaduli~ da sxv.
es Senoba damswreT ise moiwones, rom sasu­ saqvelmoqmedo dargSi: 1. 1902 wels, q.
liero seminariisTvis sTxoves da i. zubalaS­ Tbilisis gamgeobas saaRdgomod gadasca
vilmac SesTavaza, raSic mxolod aguris fasi 2000 man. im RaribTaTvis, romelTac am dRi­
miiRo). agreTve, nivTierad daexmara quTaisSi saTvis sanovage ar eqnebodaT; 2. 1904 wels,
eklesiis aSenebas, iqve afTiaqis dafuZnebas, amave gamgeobas gadasca 100000 man. Raribi
javaxeTsa da TbilisSi skolebis gaxsnasa da xalxis sneul bavSvTa saavadmyofos asagebad;
sxv. misi Svilia konstantine iakobis Ze, xolo 3. Saqris teqnikuri skolis laboratorias ga­
SviliSvilebi: stefane, levani, petre da iako­ safarToeblad – 15000 man.; 4. `qarTvelTa So­
bi. ris wera-kiTxvis gamavrcelebel sazogadoe­
bas~ muzeumis asagebad _ 10000 man. 5. (Tavis
mis Sesaxeb: ZmebTan erTad) sof. varianis 40 komli glexi
1. WiWinaZe, zaqaria (z. W.). mrewvelobis warmoma- sruliad gaaTavisufla ugadasaxadod baton­
dgenni iakob ivanes Ze zubalaSvili: (qarTuli ymuri damokidebulebisagan; 6. goris mazraSi
Saqris qarxnis daarsebis ambavi) // mogzauri. - gadmosaxlebul glexebs oTxfexi saqonlis
1903. - #3-4, gany. II. - gv. 76-88. SesaZenad 1000 man. gadasca da sxv.
ZmebTan erTad, mtkiced asrulebda zuba­
wyaro: laSvilTa sagvareulos mcnebas: Cven sikeTes
1. WiWinaZe, zaqaria. – a) qarTvel kaTolikeT imitom ki ara vTesavT, sxvebma gvaqon, – aramed
moRvaweni da mesxeT-javaxeTis cnobebi / aRwe­ imitom, rom kacobriobis winaSe did saqris­
rili da dabeWdili z. WiWinaZis mier. - Tf., tiano movaleobad migvaCniao.

225
mis Sesaxeb: leblo saqmeebs, erovnebisa da sarwmunoebis
1. axali ambavi: [iakob, levan da petre zubalaSvi- ganurCevlad. yovelwliurad 6000 man. stipen­
lebis Semowiruleba baqoSi momxdari sisxlis- dia dauniSnes moswavleebs, nivTier daxmare­
Rvris msxverplTa dasaxmareblad] // iveria. bas uwevdnen usinaTloebs, samkiTxveloebs,
- 1905. - 20 Tebervali. - #4. - gv. 3; glexTa saqvelmoqmedo wreebs da sxv..
2. gogiCaiSvili, f. ra davarqvaT?: [Jurn. `mog-
zauris~ zneobrivi TavaSvebuleba; `iveriis~ mis Sesaxeb:
TanamSromlebisa da i. k. zubalaSvilis winaaR- 1. sxua da sxua anbavi // ciskari. - 1873. - #7-8. - gv.
mdeg galaSqreba] // iveria. - 1905. - 1 oqtombe- 67-69;
ri. - #178. - gv. 1-2; 2. navTis axali Sadrevani // cnobis furceli. -
3. qvel-moqmedni, stefane, levani, petre da 1897. - 7 ivnisi. - #218. - gv. 2;
iakob zubalaSvilebi // saqarTvelos kalenda- 3. milionerma k. zubalaSvilma... // cnobis fur-
ri. - 1905. - gv. 566; celi. - 1898. - 31 ivlisi. - #596. - gv. 2;
4. baqo, navTis mwarmoebelma da... // savaWro gza. - 4. axali ambavi // cnobis furceli. - 1901. - 4 apri-
1908. - seqtemberi. - #3. - gv. 3. li. - #1426. - gv. 1; 1903. - 5 marti. - #2087. - gv.
2-3;
wyaro: 5. baTumeli. baTumi, 16 aprili // iveria. - 1901. -
1. WiWinaZe, z. – a) mrewvelobis warmomadgenni da 25 aprili. - #89. - gv. 3;
zubalaSvilebis gvaris istoria / aRwerili da 6. gansvenebul k. zubalaSvilis memkvidreebs
dabeWdili z. WiWinaZisagan. - tf., 1903. [kanze: anderZis Tanaxmad... // iveria. - 1901. - 3 maisi. -
1904] (ar. quTaTelaZis st.). - 224 gv.: tab.; b) #96. - gv. 2;
qvel-moqmedni levan, petre, da iakob konstan­ 7. gansvenebul k. i. zubalaSvilis memkvidreT... //
iveria. - 1901. - 7 ivnisi. - #121. - gv.: 1, 4;
tines Ze zubalaSvilebi / aRwerili da dabeW­
8. kavkasiis beWdviTi sityvis moRvaweTa sazoga-
dili z. WiWinaZis mier. - tf., 1905 (e. xelaZis
doeba,... // kvali. - 1901. - #24. - gv. 597-598;
st.). - kani, 32 gv.: [14] CarT. furc. sur.; g) qar­
9. konkursi tbilisSi, konstantine iakobis Ze
Tvel kaTolikeT moRvaweni da mesxeT-javaxe­
zubalaSvilis saxelobaze saxalxo saxlis
Tis cnobebi / aRwerili da dabeWdili z. WiWi­
proeqtis Sesadgenad: (gancxadeba) // cnobis
naZis mier. - Tf., 1904 [kanze: 1905] (ar. quTaTe­
furceli. - 1901. - 11 oqtomberi. - #1607. - gv.
laZis st.). - gv. 76-77; d) istoriuli mimoxilva
1; kvali. - 1901. - #43. - gv. 912;
muSa, glex da proletarTa mokeTe zubalaS­
10. konstantine zubalaSvili: (nekrologi) // ive-
vilebi da maTgan gakeTebuli istoriuli da
ria. - 1901. - 5 aprili. - #73. - gv. 2;
kulturuli Zeglebi 1690-1905 w. / aRwerili
11. konstantine iakobis Ze zubalaSvilis gardac-
da gamocemuli zaqaria WiWinaZisagan. - tf.,
valebis Sesaxeb samgloviaro gancxadeba // ive-
1924 (`zaria vostoka~-s st.). - gv. 6-7;
ria. - 1901. - 27 marti. - #69. - gv. 1;
2. qvel-moqmedni, stefane, levani, petre da
12. palmis gakicxva,... // kvali. - 1901. - #14;
iakob zubalaSvilebi // saqarTvelos kalenda­
13. Cven gvatyobineben... // cnobis furceli. - 1901.
ri. - Tb., 1905. - gv. 566.
- 2 maisi.N- gv. 2;
14. WiWinaZe, zaqaria (z. W.). konstantine iakobis Ze
zubalaSvili, konstantine iakobis
zubalaSvili da misi gvaris istoria // mogzau­
Ze (1828 – 1901, 26/III) – qvelmoqmedi, – Rarib-Ra­ ri. - 1901. - #5. - gv. 507-520; #6-7. - gv. 682-696;
takTa damxmare, – qarTvelTagan sanavTo #8-9. - gv. 873-897; 1902. - #6. - gv. 390-393; #7-
mrewvelobis pioneri, – Camomavali zemoTxse­ 8. - gv. 463-481;
nebul zubalaSvilTa, samxedro samsaxurSi 15. konstantine iakobis-Ze zubalaSvili: [biografia]
namyofi, qarTvelTagan pirvelma iyida ba­ // saqarTvelos kalendari. - 1903. - gv. 459-460;
qoSi adgilebi, sadac navTis sarewao moawyo. 16. Zm. zubalaSvilebma winadadeba misces qalaqis
yovel dResaswaulSi Tbilisis SeuZlebeli gamgeobas: [k. i. zubalaSvilis saxelze agebu-
xalxisaTvis, sarwmunoebisa da erovnebis ga­ li saxalxo saxlis gadabareba qalaqisaTvis] //
nurCevlad, did Tanxas gascemda. aseTive iyo iveria. - 1905. - 2 Tebervali. - #14. - gv. 2;
misi meuRle _ elisabed mixeilis asuli. maTi 17. tfilisi: tf. gubernatorma sTxova... // droe-
Svilebi iyvnen levan, stefane, petre da iako­ ba. - 1909. - 21 ianvari. - #M15. - gv. 3;
bi, romelTac, mamis xsovnis aRsaniSnavad, Tbi­ 18. k. i. zubalaSvilis saxelobis... // axali azri. -
lisSi aages saxalxo saxli da mSoblebis mibaZ­ 1910. - 1 oqtomberi. - #1. - gv. 1; #2. - gv. 1;
viT, erTmaneTTan SeTanxmebiT, erTnairi Tav­ 19. saxalxo saxli k. zubalaSvilisa... // saqme. -
gamodebiT exmarebodnen rogorc qarTvelTa, 1910. - 1 seqtemberi. - #1. - gv. 1; #2. - gv. 1; #3.
iseve _ mTeli kavkasiis sazogado-saganmanaT­ - gv. 1; #4. - gv. 1;

226
20. 29 marti: TvalxuWinoba Tu gaugebroba?! wa- 6. levan konstantines Ze zubalaSvili (1852-1914
jeq-ukujeqoba `axal klubSi~ // Teatri da w.) // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #1. - gv. 44-46.
cxovreba. - 1915. - #13. - gv. 1-2.
wyaro:
wyaro: 1. WiWinaZe, z. – a) mrewvelobis warmomadgenni
1. WiWinaZe, z. – a) qarTvel kaTolikeT moRvawe­ da zubalaSvilebis gvaris istoria / aRweri­
ni da mesxeT-javaxeTis cnobebi / aRwerili da li da dabeWdili z. WiWinaZisagan. - tf., 1903.
dabeWdili z. WiWinaZis mier. - Tf., 1904 [kanze: [kanze: 1904] (ar. quTaTelaZis st.). - 224 gv.; b)
1905] (ar. quTaTelaZis st.). - gv. 26; b) isto­ qarTvel kaTolikeT moRvaweni da mesxeT-ja­
riuli mimoxilva muSa, glex da proletarTa vaxeTis cnobebi / aRwerili da dabeWdili z.
mokeTe zubalaSvilebi da maTgan gakeTebuli WiWinaZis mier. - Tf., 1904 [kanze: 1905] (ar.
istoriuli da kulturuli Zeglebi 1690-1905 quTaTelaZis st.). - gv. 47-48; g) saqarTvelos
w. / aRwerili da gamocemuli zaqaria WiWinaZi­ kalendari. - 1905. - gv. 566; d) istoriuli mi­
sagan. - tf., 1924 (`zaria vostoka~-s st.). - gv. moxilva muSa, glex da proletarTa mokeTe
4-5; zubalaSvilebi da maTgan gakeTebuli isto­
riuli da kulturuli Zeglebi 1690-1905 w. /
zubalaSvili, levan konstantines aRwerili da gamocemuli zaqaria WiWinaZisa­
Ze (1853 – 1914) – qvelmoqmedi da sazogado gan. - tf., 1924 (`zaria vostoka~-s st.). - gv. 5
moRvawe, – Svili zemoTxsenebulis zubalaSvi­ 2. qarTveli qvelmoqmedni da moRvaweni // niSa­
lisa, daibada q. Tbiliss (1853, zogiT – 1851 an duri. - 1908. - #21. - gv. 1;
1852 wels), sazogado ganaTlebiT, saqvelmoq­ 3. xomleli. l. k. zubalaSvili // ganTiadi. - 1915. - #1;
medo saqmeebSi Zmebis (stefanes, petres, iako­ 4. Отчеты Общества грузин в Москве 1907-1916. -
bis) Tanaziari da zubalaSvilTa mcnebis aR­ Москва: тип. Я. Г. Сазонова, 1916. - Стр.: 5, 7, 9,
msrulebeli, sapatio wevri moskovis qarTve­ 13, 17, 19, 23, 27, 30.
li sazogadoebisa, romelsac daarsebisTanave
nivTierad exmareboda, TanagrZnobani gaumra­ zubalaSvili, nikoloz giorgis Ze
vla, sazogadoebrivi muSakni waaxalisa, 1914 (1820 – 1898) – qvelmoqmedi, – qarTveli kaTo­
wels Seswira 15000 man., riTac sazogadoebam like, – daibada q. gorSi. evropaSi ganaTlebu­
sakuTari bina moawyo, lazareTis wyaro gau­ li, pataraobidanve didi Sromismoyvare, mu­
Cina. ZmebTan erTad TbilisSi SeiZina kargi yaiTi, saTno; exmareboda eklesiebs, skolebsa
saxli percovisa, romelic saxalxo saxls ga­ da Rarib xalxs erovnebisa da sarwmunoebis
safarToeblad gadasca. ZmasTan, petresTan ganurCevlad. misi udidesi mcneba iyo: Sroma,
erTad, qarTvel moswavleTa stipendiantebis­ garja, moyvasT daxmareba da mamulis siyvaru­
Tvis wliurad gadado 6000 man. da sxv. li. q. Tbiliss uanderZa didZali qoneba qar­
Tvel, somex, rus da sxva erovnebis Rarib-da­
mis Sesaxeb: vrdomil moxucTaTvis TavSesafris asaSene­
1. axali ambavi: [iakob, levan da petre zubalaSvi- blad, ise ki, rom Senobis asageb xarjis garda,
lebis Semowiruleba baqoSi momxdari sisxlis- gansazRvruli Tanxa xeluxleblad bankSi
Rvris msxverplTa dasaxmareblad] // iveria. yofiliyo, romlis sargebeli moxmardeboda
- 1905. - 20 Tebervali. - #4. - gv. 3; davrdomilTa Senobas, ramdensac eyofoda. q.
2. qvel-moqmedni, stefane, levani, petre da Tbilisis gamgeobam ukve aago oTxsarTulia­
iakob zubalaSvilebi // saqarTvelos kalenda- ni Senoba – e. w. `SeuZloTa saxli~ sasamarT­
ri. - 1905. - gv. 566; los (tribunalis, igive aTarbegovis) quCaze,
3. Cveneburi `liberalebi~: [Tbilisis sabWos saucxood mowyobili, sadac, sxvaTa Soris,
xmosnebis azri maTTvis `burJuebis~ wodebisa- bevri sazogado damsaxurebuli moRvawe-mu­
Tvis, Zmebi zubalaSvilebis saxalxo saxlis mi- Saki hpovebda binas. eZleodaT sakvebi, tani­
Rebis sakiTxis ganxilvis dros] // iveria. - 1905. samosi, sawoli da sxv. SemdegSi aq moTavsda
- 16 ivnisi. - #101. - gv. 1; 18 ivnisi. - #103. - gv. bavSvTa saavadmyofo. q. gors ramdenime ukv­
1; davi stipendia dautova qarTvel Rarib bavS­
4. baqo, navTis mwarmoebelma da ... // savaWro gza. vTa aRsazrdelad, aseve, germaniaSi – SeuZlo
- 1908. - seqtemberi. - #3. - gv. 3; mowafeTa Sesawevnelad. skolebs, eklesiebsa
5. sazogado moRvawe da qvelmoqmedi levan kons- da sxvaT, erTdroulad, didi Tanxa gadasca.
tantines Ze zubalaSvili (1852-1914): [portre- gardaicvala q. nicas (safrangeTSi). anderZi­
ti] // Teatri da cxovreba. - 1914. - #41. - gare- samebr, q. Tbiliss Camoasvenes. daikrZala qar­
kanis pirveli gv.; Tvel kaTolikeTa eklesiaSi.

227
wyaro: kacTmoyvare da saTno, s. zubalaSvi­
1. WiWinaZe, z. – a) mrewvelobis warmomadgenni da li bevr keTil saqmes akeTebda, magram gax­
zubalaSvilebis gvaris istoria / aRwerili da maureba ar uyvarda: roca vismes nivTierad
dabeWdili z. WiWinaZisagan. - tf., 1903. [kanze: daexmareboda, avalebda – `nu gamamJRavnebo,
1904] (ar. quTaTelaZis st.). - 224 gv.: tab.; b) – sanTel-sakmeli Tavis gzas ar dakargavs,
qarTvel kaTolikeT moRvaweni da mesxeT-ja­ me sikeTes imitom ki ar vSvrebi, gazeTebSi
vaxeTis cnobebi / aRwerili da dabeWdili z. maqon, aramed imitom, rom Cemi Tavi movaled
WiWinaZis mier. - Tf., 1904 [kanze: 1905] (ar. qu­ mimaCniao~. kerZo pirsa Tu sazogadoebas
TaTelaZis st.). - gv. 26; g) istoriuli mimoxil­ erTgvarad exmareboda, radgan darwmunebu­
va muSa, glex da proletarTa mokeTe zubalaS­ li iyo, rom kerZo piris keTilmdgomareobis
vilebi da maTgan gakeTebuli istoriuli da gaumjobeseba igive sazogadoebisa da xalxis
kulturuli Zeglebi 1690-1905 w. / aRwerili mdgomareobis gaumjobesebas niSnavda. iSvia­
da gamocemuli zaqaria WiWinaZisagan. - tf., Ti yuradRebiT adevnebda Tval-yurs Cveni
1924 (`zaria vostoka~-s st.). - gv. 8. qveynis majiscemas da yovel mis saWiroebas
exmaureboda: `yoveli adamiani movalea, Tavi­
zubalaSvili, petre konstantines si qveynis trapezzed TiTo aguri dasdoso~.
Ze (1862 – ) – qvelmoqmedi da sazogado moR­ aseve STaagonebda Zmebs. umcros Zmas, iakobs,
vawe, navTis mrewveli, umaRlesi sainJinro uTxra: `Zmao, Cven rom RmerTi gvaZlevs, Cvenc
ganaTlebiT, saqveyno-saqvelmoqmedo saqmeSi xelgaSliT unda viyoT, rom xalxs sargeblo­
ZmaTa – levan, stefane da iakob zubalaSvile­ ba movutanoT, Torem zed rom kruxebiviT
bis _ Tanaziari. davasxdeT, bevrs verafers gamovCekavT: Cven­
Tvisac dakarguli iqneba da xalxisaTvisaco~
wyaro: (`Teatri da cxovreba~, 1914, #28, gv. 5). mamis
1. WiWinaZe, z. – a) mrewvelobis warmomadgenni da
gardacvalebis dros, Tavis sam ZmasTan (le­
zubalaSvilebis gvaris istoria / aRwerili da
vani, petre, iakobi) erTad, asi aTasi manaTi
(oqroTi) gadado mamis xsovnis ukvdavsayo­
dabeWdili z. WiWinaZisagan. - tf., 1903. [kanze:
fad, mxolod WoWmanebda, iseTi ra gaekeTebi­
1904] (ar. quTaTelaZis st.). - 224 gv.: tab.; b)
na, rom yvelas sasargeblo yofiliyo: zogma
qarTvel kaTolikeT moRvaweni da mesxeT-ja­
qarTuli Teatris ageba urCia, zogma – muzeu­
vaxeTis cnobebi / aRwerili da dabeWdili z.
mis, zogma – eklesiis... bolos isev TviTon
WiWinaZis mier. - Tf., 1904 [kanze: 1905] (ar. qu­
gadawyvita: `vfiqrob, yvela erovnebisTvis
TaTelaZis st.). - gv. 48; g) istoriuli mimoxil­
erTi ram aSendes, sadac ufro muSa xalxs
va muSa, glex da proletarTa mokeTe zubalaS­
SeeZleba sargeblobis miReba, e. i. saxalxo
vilebi da maTgan gakeTebuli istoriuli da
saxli... maSin yvela eris muSa xalxs SeZleba
kulturuli Zeglebi 1690-1905 w. / aRwerili
miecemaT, erTmaneTs ufro dauaxlovdnen da
da gamocemuli zaqaria WiWinaZisagan. - tf.,
urTierTs gaecvnen rogorc warmodgenebiT,
1924 (`zaria vostoka~-s st.). - gv. 4;
isre leqciebiT da biblioTekiT, mxolod, ra­
2. qvel-moqmedni, stefane, levani, petre da
sakvirvelia, umTavresi xma qarTvels miece­
iakob zubalaSvilebi // saqarTvelos kalenda­
ma~. eklesiis xsenebaze miugo: `kata xom ar mo­
ri. - Tb., 1905. - gv. 566;
miklavs, sul eklesiebi vaSeno!.. da magas rom
3. qarTveli qvelmoqmedni da moRvaweni // niSa­
movrCebi, mere Sevudgebi qarTul Teatrisa
duri. - 1908. - #21. - gv. 1.
da muzeumis aSenebas... vfiqrob, avaSeno: qveS
muzeumi, maRla Teatri. iseTi Senoba avago,
zubalaSvili, stefane konstanti­ rom mTel qveynierobaze ar iyos imisTana~.
nes Ze (1860 – 1904, 14/IX) – mrewveli, qvel­ s. zubalaSvilma saZmod gadadebul
moqmedi da sazogado moRvawe, – qarTveli 100000 m. sakuTari jibidanac miumata saWiro
kaTolike, daibada q. TbilisSi. Tbilisis I Tanxa da TbilisSi, veris xidis axlos, mamis –
gimnaziis damTavrebisTanave, mamam q. baqos k. i. zubalaSvilis saxelze aago saucxoo sa­
waiyvana Tavis sanavTo sarewaoSi samuSaod. xalxo saxli, yovelmxriv mowyobili, sadac
s. zubalaSvilma ise Cinebulad awarmoa saqme yvela eris scenismoyvareTa dasebi warmod­
da navTis mrewveloba ise warmarTa, rom didi genebs marTavdnen qarTul, somxur, rusul,
qoneba SeiZina, sxva firmaTa Soris saukeTeso ebraul, berZnul, Turqul, ukrainul, osur
adgili daiWira, qarTvelTa samrewvelo niWi da sxv. enebze (Sauridan aTSauriani fasiT),
gamoaCina da qveyanas naTlad daumtkica, rom riTac Zlier xels uwyobdnen xalxis ga­
qarTvelsac SeuZlia didi saqmis Seqmna da TviTcnobierebas (gasabWoebis Semdeg am Tea­
warmoeba. trs ewoda kote marjaniSvilis saxeli, xolo

228
warmodgenebs marTavs qarTuli meore drama­ neba da magis sarewaoSi boikoti ar gamocxad­
tuli dasi). deso. marTlac, 1904 wels sxvebis sarewaoebSi
s. zubalaSvili qvelmoqmedebis dros ar boikoti iyo, s. zubalaSvilisaSi ki – ara.
arCevda gvar-tomobas da yvelas erTnairad naadrevma sikvdilma (1904 wlis 14 seq­
exmareboda: misi ideali iyo yvela gvar-toms temberi) bevri keTili ganzraxvis Sesrule­
Soris, sarwmunoebis ganurCevlad, saerTo ba CauSala. gardaicvala 44 wlisa, parizSi.
siyvarulisa da pativiscemis ganmtkiceba. anderZis Tanaxmad, Tbiliss gadmoasvenes da
amas moiTxovs qristianoba, adamianoba da swa­ kaTolikeTa sasaflaoze dakrZales (solo­
vla-mecnierebao. amave dros, SegnebiT uyvar­ lakis TavSi).
da Tavisi samSoblo qveyana, dedaena, mwigno­
broba da misi win wamwevi yoveli dawesebule­ mis Sesaxeb:
ba: 1. kvireul Jurnal `kvals~ erTdroulad 1. st. zubalaSvilis Sewiruleba J. `jejils~,... //
1000 man. (oqroTi) gadasca, xolo Tviurad kvali. - 1900. - #44. - gv. 696;
250 man. dauniSna, Tan daavala: ecadeT, kargi 2. batono redaqtoro!... // cnobis furceli. -
werilebi sweroT, xalxi moamzadoTo; 2. niv­ 1902. - 5 ianvari. - #1689. - gv. 4;
Tierad exmareboda `iverias~, `jejils~, `mo­ 3. d. x. (xatiaSvili). sabue: Telavis mazra // ive-
gzaurs~ da sxv., agreTve, TvalsaCino Tanxa ria. - 1902. - 18 agvisto. - #175. - gv. 3;
gauCina `saxalxo samecniero wignakebis~ ga­ 4. z-ia. werili goridan // cnobis furceli. -
momcemlobas (riTac iv. rostomaSvilma ram­ 1902. - 25 marti. - #1763. - gv. 2;
denime aTeuli iaffasiani saxalxo-samecnie­ 5. albuTaSvili m. werili redaqciis mimarT //
ro wignaki gamosca); 3. qarTuli gimnaziis (aw iveria. - 1903. - 25 marti. - #68. - gv. 4;
Tbilisis saxelmwifo universiteti) Senobis 6. axali ambavi // cnobis furceli. - 1903. - 28 Te-
dasamweseblad 50000 man. (oqroTi) gadasca; bervali. - #2082. - gv. 2;
4. sof. xizabavris qarTvel kaTolike qal­ 7. baqo: depeSa // iveria. - 1903. - 23 Tebervali. -
Ta skolis valebisaTvis 1000 man. Seswira; 5. #43. - gv. 4;
`qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcele­ 8. z. W. (WiWinaZe zaqaria). kaTolikeTa eklesiis
beli sazogadoebis~ arsebobis 25 wlis Sesru­ kurTxeva baTumSi // iveria. - 1903. - 13 maisi. -
lebis aRsaniSnavad – 10000 man.; 6. nivTierad #102. - gv. 3;
exmareboda, vinc qarTvel kaTolikeTa arse­ 9. i.z. (zurabiSvili ilia). ramdenime dRe baqoSi:
bobis Sesaxeb dawerda rames (m. TamaraSvilma (gakvriT) (mgzavris STabeWdilebani) // iveria.
s. zubalaSvilis fuladi daxmarebiT Sekriba - 1903. - 19 dekemberi. - #271. - gv. 2-3; 20 dekem-
didZali istoriuli masala romis arqivebSi beri. - #272. - gv. 2-3; 22 dekemberi. - #274. - gv.
da misive safasiT gamosca didi naSromi `is­ 1-2; 24 dekemberi. - #275. - gv. 3; 28 dekemberi.
toria kaTolikobisa qarTvelTa Soris~ (tf., - #278. - gv. 1-2; 31 dekemberi. - #280. - gv. 2-3;
1902), aseve z. WiWinaZem misi daxmarebiT gamos­ 10. martyofis samrevlo-saeklesio skolis gam-
ca qarTvel kaTolikeTa Sesaxebi wignakebi); 7. ge... // cnobis furceli. - 1903. - 10 marti. -
baTumSi aago qarTvel kaTolikeTa eklesia; 8. #2092. - gv. 1;
exmareboda Rarib mowafeT; 9. Zma iakobTan er­ 11. mesxi (k. gvaramaZe). xizabavra: javaxeTi // cno-
Tad Tbilisis konservatoriis asagebad didi bis furceli. - 1903. - 30 maisi. - #2165. - gv. 3;
fuli Seswira da sxv. 12. metreveli, petre. batono redaqtoro! // ive-
s. zubalaSvili, rogorc mrewveli, Tavis ria. - 1903. - 6 maisi. - #98. - gv. 3;
dros iSviaTi movlena iyo: muSa-mosamsaxure­ 13. pavliaSvili, daviT. b-no redaqtoro! // cnobis
TaTvis mowyobili hqonda binebi, abano, eqi­ furceli. - 1903. - 15 Tebervali. - #2070. - gv. 2;
moba, sasadilo, samkiTxvelo, Teatri, sikvdi­ 14. sasiamovno ambavi unda vauwyoT mkiTxvelT...
lis, qorwilis Tu rame moulodneli ubeduri // cnobis furceli. - 1903. - 24 Tebervali. -
SemTxvevis dros erTdrouli daxmareba da #2078. - gv. 1;
sxv. (navTis sarewaoebis muSaTa mdgomareobis 15. sexniaSvili, kote. werili redaqciis mimarT //
gaumjobesebis mizniT, 1903 wels, baqoSi sx­ iveria. - 1903. - 12 seqtemberi. - #194. - gv. 3;
vadasxva sarewaos muSaTa warmomadgenlebis 16. st. zubalaSvili, romelmac Tavad-aznauro-
krebaze, mrewvelTadmi warsadgeni moTxovni­ bis skolis SenobisaTvis Seswira 50.000 maneTi:
lebani SeimuSaves. s. zubalaSvilis sarewaos (portreti) // cnobis furceli (suraTebiani
muSaTa warmomadgenelma ganacxada: rac Tqven damateba). - 1903. - 13 ivlisi. - #135. - gv. 1;
SeimuSaveT, Cven magaze meti gvaqvs, sxva raRa 17. tfilisi // iveria. - 1903. - 26 Tebervali. - #45.
moviTxovoT, rogor moviqceTo? – krebis Ta­ - gv. 2;
vmjdomarem miugo: s. zubalaSvili, rogorc 18. WiWinaZe, zaqaria (maruSaZe, ia). qarTuli sa-
muSaTa keTilismyofeli, Cveni bairaxtari iq­ xalxo samecniero wignebi gamocemulni stefa-

229
ne konstantines Zis zubalaSvilebis safasiT // 29 seqtemberi. - #224. - gv. 1; 30 seqtemberi. -
mogzauri. - 1903. - #7-8. - gv. 209-243; #225. - gv. 1;
19. xaJomia, gerasime. werili redaqciis mimarT // 38. stef. konst. zubalaSvili // saqarTvelos
iveria. - 1903. - 16 ianvari. - #12. - gv. 4; kalendari. - 1904. - gv. 581. - suraTi ix. gv. 550;
20. xatiaSvili, dimitri. werilebi redaqciis mi- 39. stefane konstantines Ze zubalaSvili (1860-
marT // iveria. - 1903. - 19 ianvari. - #15. - gv. 1; 1904 w.): suraTi // iveria. - 1904. - 26 seqtemberi.
21. 14 seqtembers, q. parizSi xangrZlivi avadmyo- - #222. - gv. 2;
fobis Semdeg... // cnobis furceli. - 1904. - 17 40. tfilisi // iveria. - 1904. - 24 seqtemberi. -
seqtemberi. - #2613. - gv. 1; #220. - gv. 2; 1 oqtomberi. - #226. - gv. 2;
22. akaki (wereTeli akaki). sityva Tqmuli akakis 41. tfilisis guberniis Tavad-aznaurTa SeuZle-
mier s. k. zubalaSvilis dasaflavebis dRes // bel moswavleTa damxmare komitetis sxdo-
iveria. - 1904. - 30 seqtemberi. - #225. - gv. 3; maze... // cnobis furceli. - 1904. - 29 oqtombe-
23. axali ambavi // cnobis furceli. - 1904. - 8 apri- ri. - #2654. - gv. 2;
li. - #2460. - gv. 2; 17 seqtemberi. - #2613. - gv. 42. qarTli // iveria. - 1904. - 28 seqtemberi. - #223.
2; - gv. 2;
24. baTumidan depeSiT gvatyobineben... // cnobis 43. qarTuli dramatuli sazogadoebis gamgeoba...
furceli. - 1904. - 24 seqtemberi. - #2620. - gv. // cnobis furceli. - 1904. - 30 seqtemberi. -
3; #2626. - gv. 1;
25. gelovani, qaixosro. werili redaqciis mimarT 44. S. CitaZis daniSvna saTavadaznauro skolis ins-
// iveria. - 1904. - 7 oqtomberi. - #229. - gv. 3; peqtorad,... // mwyemsi. - 1904. - #19. - gv. 12-13;
26. gvaramaZe, ivane (mesxi). – a) axalcixe // cnobis 45. Zmani da dani gansvenebulis stefane konstan­
furceli. - 1904. - 26 seqtemberi. - #2622. - gv. 5; tines Zis zubalaSvilisa... // iveria. - 1904. - 1
b) samZimris sityva gansvenebuls keTil-saxse­ oqtomberi. - #226. - gv. 1;
nebels stefane konstantines Zis zubalaSvil­ 46. wera-kiTxvis sazogadoeba... // cnobis fur-
zed // iveria. - 1904. - 29 seqtemberi. - #224. - gv. celi. - 1904. - 29 seqtemberi. - gv. 1;
2-3; 47. WiWinaZe, zaqaria (W.). stefane konstantines Ze
27. guSin, 27 seqtembers... // cnobis furceli. - zubalaSvili // cnobis furceli. - 1904. - 26 se-
1904. - 28 seqtemberi. - #2624. - gv. 3; qtemberi. - #2622. - gv. 4;
28. didi samwuxaro ambavi~... // mogzauri. - 1904. - 48. axali ambavi: [stefane zubalaSvilis panaSvidi
#7-8. - gv. C. f.; da Zeglis kurTxeva] // iveria. - 1905. - 14 seq-
29. z. W. (WiWinaZe zaqaria). – a) azri st. k-Zis zub­ temberi. - #164. - gv. 3; 16 seqtemberi. - #165.
alaSvilisa Cvens sazogadoebasa da mwerloba­ - gv. 3;
zed // iveria. - 1904. - 26 seqtemberi. - #222. - gv. 49. `guSin, 15 agvistos~...: [stefane konstantines
2-3; b) stefane konstantines Ze zubalaSvili: Ze zubalaSvilis gardacvalebidan wlisTavis
(nekrologi) // iveria. - 1904. - 24 seqtemberi. - panaSvidi] // iveria. - 1905. - 16 seqtemberi. -
#220. - gv. 2. - samgloviaro gancxadebebi ix. - #165. - gv. 3;
#221. - gv. 1; 50. `kaTolikeTa miZinebis eklesiaSi~: [stefane
30. i. a. stefane zubalaSvili: [nekrologi] // naka­ zubalaSvilis panaSvidi, misi Zeglis kurTxe-
duli. - 1904. - #1. - gv. 41-43; va] // iveria. - 1905. - 14 seqtemberi. - #164. - gv.
31. metad samwuxaro ambavi // iveria. - 1904. - 17 seq- 3;
temberi. - #214. - gv. 2; 51. stefane zubalaSvilis gardacvalebis wlis
32. mirianaSvili, petre (kldia). stefane zuba- Tavze...: [panaSvidi kaTolikeTa eklesiaSi, Ze-
laSvili: [biografia] // jejili. - 1904. - oqtom- glis kurTxeva sasaflaoze, sadac sityviT
beri. - gv. 37-40; gamovida ivane rostomaSvili] // cnobis fur-
33. orSabaTs, 27 sekdembers,... // iveria. - 1904. - 28 celi. - 1905. - 16 seqtemberi. - #2909. - gv. 2;
seqtemberi. - #223. - gv. 2; 52. qvel-moqmedni, stefane, levani, petre da
34. raWveli iase (mexuzla). baTumi // iveria. - 1904. iakob zubalaSvilebi // saqarTvelos kalenda-
- 25 seqtemberi. - #221. - gv. 2; ri. - 1905. - gv. 566;
35. samagaliTo uxvi Semowiruleba // iveria. - 1904. 53. WiWinaZe, zaqaria. qarTvel kaTolikeni yvela
- 16 oqtomberi. - #237. - gv. 1-2; aspareszed da zogi ram werilebi dasavleT
36. sityva Tqmuli ivane rostomaSvilis mier: 27 saqarTveloze / aRwerili da dabeWdili z. Wi-
enkenisTves 1904 w. stefane konstantines Ze WinaZisagan. – Tf.: z. WiWinaZis gamocema, 1905
zubalaSvilis dasaflavebis dRes // mogzauri. (ar. quTaTelaZis st.). - kani, II, 84 gv.;
- 1904. - #7-8. - gv. C. f.; 54. saxalxo saxli: [st. k. zubalaSvilis sax. sa-
37. stefane zubalaSvilis gardacvalebis gamo xalxo saxlis komisiis sxdoma] // megobari. -
samgloviaro gancxadebebi // iveria. - 1904. - 1906. - 14 noemberi. - #42. - gv. 2;

230
55. `st. zubalaSvilis saxelobaze saxalxo tines Zis zubalaSvilzed // iveria. - 1904. - 29
saxlis~...: [wesdebis proeqtis ganxilva Tbili- seqtemberi. - #224. - gv. 2-3;
sis qalaqis Tavis TavmjdomareobiT] // talRa. 4. didi samwuxaro ambavi~... // mogzauri. - 1904. -
- 1906. - 14 noemberi. - #23. - gv. 1; #7-8. - gv. C. f.;
56. gabruaSvili, daviT. stefane konstantines Ze 5. i. a. stefane zubalaSvili: [nekrologi] // naka­
zubalaSvili (1860-1904). (gardacvalebidan duli. - 1904. - #1. - gv. 41-43;
aTi wlis Sesrulebis gamo): (mogoneba) // Tea­ 6. mirianaSvili, petre (kldia). stefane zuba­
tri da cxovreba. - 1914. - #28. - gv. 5-6. - dar­ laSvili: [biografia] // jejili. - 1904. - oqtom­
Tuli aqvs portreti; beri. - gv. 37-40;
57. stefane konstantines Ze zubalaSvili: gamo- 7. orSabaTs, 27 sekdembers,... // iveria. - 1904. - 28
Cenili qvelmoqmedi, saxalxo saxlis damfuZ- seqtemberi. - #223. - gv. 2;
nebeli da sxva saganmanaTleblo saqmeTa damx- 8. sityva Tqmuli ivane rostomaSvilis mier: 27
mare. gardacvalebidan 10 w. Sesrulebis gamo. enkenisTves 1904 w. stefane konstantines Ze
[portreti] // Teatri da xelovneba. - 1914. - zubalaSvilis dasaflavebis dRes // mogzauri.
#28. - garekanis pirveli gv. - 1904. - #7-8. - gv. C. f.;
9. stef. konst. zubalaSvili // saqarTvelos
wyaro: kalendari. - 1904. - gv. 581. - suraTi ix. gv. 550;
1. WiWinaZe, zaqaria. – a) mrewvelobis warmoma­ 10. Zmani da dani gansvenebulis stefane konstan­
dgenni da zubalaSvilebis gvaris istoria / tines Zis zubalaSvilisa... // iveria. - 1904. - 1
aRwerili da dabeWdili z. WiWinaZisagan. - tf., oqtomberi. - #226. - gv. 1;
1903. [kanze: 1904] (ar. quTaTelaZis st.). - 224 11. gabruaSvili, daviT. stefane konstantines Ze
gv.: tab.; agreTve: tf., 1906 (m. e. xelaZis st.). - zubalaSvili (1860-1904). (gardacvalebidan
aTi wlis Sesrulebis gamo): (mogoneba) // Tea­
kani, 224 gv.: portr..; b) azri st. k-Zis zubalaS­
tri da cxovreba. - 1914. - #28. - gv. 5-6. - dar­
vilisa Cvens sazogadoebasa da mwerlobazed //
Tuli aqvs portreti;
iveria. - 1904. - 26 seqtemberi. - #222. - gv. 2-3; g)
12. daviT garejeli. mowerili ambebi. sagarejos
samagaliTo adamiani, stefane konstantines-Ze
Teatri // tribuna. - 1922. - #303.
zubalaSvili / aRwerili da meored dabeWdili
z. WiWinaZis mier. - Tb., 1904 (gr. n. diasamiZis
zubaSvili, romanoz (XVIII – XIX ss.) –
st.). - 74 gv.: portr.; d) stefane konstantines
mestambe, – Tbilisis stambis asoTamwyob-mbeW­
Ze zubalaSvili: (nekrologi) // iveria. - 1904.
davi, quTaisis pirveli stambisa da mozdokis
- 24 seqtemberi. - #220. - gv. 2. - samgloviaro
qarTuli stambis damdgmeli. asoTawyoba da
gancxadebebi ix. - #221. - gv. 1; e) qarTvel
beWdva aswavla m. stefaneSvilma. Tbilisis
kaTolikeT moRvaweni da mesxeT-javaxeTis
stambaSi, sxvaTa Soris, misi xeliT aiwyo da
cnobebi / aRwerili da dabeWdili z. WiWinaZis
daibeWda `daviTni~ (1784-1795). solomon II-is
mier. – Tf., 1904 [kanze: 1905] (ar. quTaTelaZis
gawveviT, 1785 wels quTaisSi gaxsna pirveli
st.). - gv. 26; v) saxsovrad mogoneba stefane
stamba (xucuri da mxedruli asoebi TbilisSi
konstantines Ze zubalaSvilisa / Sekrebili da
Camoasxmevines, manqana ruseTidan gamoiweres.
gamocemuli z. WiWinaZisagan. - Tb.: z. WiWinaZe,
pirveli wigni gamouSva 1787 wels. yvela gamo­
1905 (eleqtrombeWdavi Tav. gr. diasamiZe). - 88
cemis garekanze dabeWdilia imereTis mefis,
gv.: portr.; z) samagaliTo adamiani stefane
solomon II-sa da kaTolikosis moxseneba. stam­
konstantines-Ze zubalaSvili. 4 seqt. 1904 w.
bis xarjs solomon mefe istumrebda, rogorc
14 seqt. 1914 w. aTi wlis gardacvalebis Sesru­
misi mfarveli, ganagebda saxlTxucesi zurab
lebis gamo. - gamocema me-2. - Tb.: z. WiWinaZis wereTeli, xelnawersa da koreqturas aswo­
gamocema, 1914 (sorapani-is st.). - 74 gv.: il.; T) rebda zaqaria arqimandriti. me-19 saukunis
istoriuli mimoxilva muSa, glex da prole­ damdegs, Wirianobis gamo, es stamba jer saCxe­
tarTa mokeTe zubalaSvilebi da maTgan gake­ res, mere raWas (sof. wess) gaditanes, sadac
Tebuli istoriuli da kulturuli Zeglebi 1811 wels daibeWda sofrom episkoposis `sa­
1690-1905 w. / aRwerili da gamocemuli zaqaria dResaswaulo~. imereTis ruseTTan SeerTebis
WiWinaZisagan. - tf., 1924 (`zaria vostoka~-s Semdeg, zurab wereTelma stamba isev saCxeres
st.). - gv. 4-7; gaditana, sadac 1817 wels gamoica `saxareba~.
2. akaki (wereTeli akaki). sityva Tqmuli akakis daixura 1820 wels).
mier s. k. zubalaSvilis dasaflavebis dRes // me-18 saukunis miwuruls, 1797 wels, r.
iveria. - 1904. - 30 seqtemberi. - #225. - gv. 3; zubaSvilma mozdoks gamarTa qarTuli stamba
3. gvaramaZe, ivane (mesxi). samZimris sityva gans­ gaioz arqimandritis mfarvelobiT: stambisa­
venebuls keTil-saxsenebels stefane konstan­ Tvis saWiro muSa-xelosnebi (amwyobi, mbeWdavi

231
da sxv.) gamowrTvna da, sxvaTa Soris, dabeWda damuSavebasa da gafarToebas: duduksa da
gaiozis anbani, locvani, mokle saqristiano salamurSi SemoiRo notebi, Seqmna mravali
swavla da sxv. r. zubaSvili zogTagan zuba­ hangi, maT Soris _ ori samgloviaro, dawera
laSvilad ixsenieba. proletaruli simRera-leqsebi, aRmosavluri
musikosni (meTare-meduduke-mezurneni) erT
mis Sesaxeb: kavSirSi gaaerTiana, bina da Sesaferi wertebi
1. saistorio masala // mwyemsi. - 1887. - #25. - gv. dauarsa da sxv.
7-8.
wyaro:
wyaro: 1. avtobiografia;
1. Акты, собранные Кавказскою архео­гра­фи­ческою 2. piradi cnoba.
комиссиею: Т. 1-12 / Арх. Гл. упр. наместника
кавк.. - Т. 2: [Кавказ и Закавказье за время zurabiSvili [elefTeriZe-zurabi­
управления генерала от инфантерии князя Павла Svili], ilia elefTeris Ze (1872, 6/III – ) –
Дмитриевича Цицианова: 1802-1806] / Издан. под mwerali, – beletristi, saTeatro-samusiko
ред. председ. комиссии с. с. Ад. Берже. - Тифлис: recenzenti, scenis moyvare da sazogado moR­
тип. Гл. упр. Наместника Кавк., 1868. - Стр. 199; vawe, – kaxeTidan. daibada sof. yvarels, Te­
2. WiWinaZe, zaqaria. – a) qarTvel kaTolikeT lavis mazra. daamTavra sacxenisis dawyebiTi
moRvaweni da mesxeT-javaxeTis cnobebi / aRwe­ saswavlebeli (1894) da ojaxSi TviTganviTa­
rili da dabeWdili z. WiWinaZis mier. - Tf., rebas Seudga.
1904 [kanze: 1905] (ar. quTaTelaZis st.). - gv. 16; msaxurobda: 1903 wlidan – Tbilisis gu­
b) istoria qarTuli stambisa da wignis beWdvi­ berniis TavadaznaurTa sakrebulos mdivnad,
sa, 1709-1909. mefe vaxtang meeqvse. - Tf., 1909 1917 wlidan – erovnuli sabWos mdivnad, 1918
(st. `Sroma~). - gv. 9; wlidan, saqarTvelos respublikis damouki­
3. qiziyeli [mWedliSvili], iv. qarTuli stambis deblobis gamocxadebidan – erovnuli sabWos
daarseba // saxalxo gazeTi. - 1913. - #941; parlamentis da saqarTvelos damfuZnebeli
4. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- krebis kancelariis, Semdeg – sabWoTa saqar­
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis Tvelos kancelariis gamged.
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; samwerlo asparezze gamovida 1894 wels,
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. moTxrobiT jariskacTa cxovrebidan `sam­
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ Soblos msxverpli~ (`kvali~, #1, 2) da `nu
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ amxdi namuss~ (`kvali~, #16, 17), Semdeg Ta­
binati), 1941. - gv. 71-74. namSromlobda gaz. `iveriasa~ da sxva Jur­
nal-gazeTebSi. i. zurabiSvilis moTxroba­
zubiaSvili, daviT zaqarias Ze (1874 Tagan aRsaniSnavia: `gadagvareba ojaxisa~
– ) – meduduke, – aRmosavluri hangebis ga­ (`iveria~, 1895, #236-240), `tusiko, melia da
damRebi notebze da meTare-medudukeTa kav­ Tolia~, `garozgili~, `siyvarulis yvavili~,
Siris Semqmneli, – Tbiliseli. daibada veraze, `suraTi~, `siWabuke~, `RuRuni~, `patiosani
Raribi kalatozis ojaxSi. bavSvoba did si­ coli~, `ori monadire~ (tf., 1926. gadaRe­
mwareSi gaatara, siRaribisa da dedinacvlis bulia kinolentze) da sxv. moTxrobebSi, um­
gulqvaobiT. patarobidanve mamam Tavis xelo­ Tavresad, gvisuraTebs Cveni inteligenciis
baze waiyvana, magram radgan kalatozis Tana­ sulier gancdas, uxasiaTobas, umoqmedobas
muSaobiT xelebi dauzianda, Rvinis sardafSi da sxv. moTxrobebs garda, werda saTeatro,
Cadga mojamagired vinme SaxmuradovTan, ro­ samusiko-saopero recenziebsa da saxelovno
melic dudukze ukravda. am dudukis tkbil­ narkvevebs: `oTxi portreti~, `mako safaro­
ma xmam Zlier gaitaca d. zubiaSvili: roca ki va-abaSiZe~, `nato gabunia-cagarlisa~, `lado
xazeins gaigulebda, mis namalevad ukravda, mesxiSvili~ (`sabWoTa xelovneba~, 1938, #5)
bolos sakuTriv SeiZina da Tavisi tkbili da sxv.
dakvriT male iseTi saxeli gaiTqva, rom xSi­ misi fsevdonimebia: in-zen, iul, elefTe­
rad qorwil-lxinebSi iwvevdnen. am droidan riZe.
(daax. 1889-1890 ww.) medudukeoba-mezurneoba rogorc scenismoyvare-msaxiobi, k. i. zub­
xelobad gaixada. 1894-1895 wlebSi samxedro alaSvilis sax. saxalxo saxlis scenaze mo­
samsaxurSi musikosTa razmSi Sevida, 4 Tvis nawileobda (1890-1914) sruliad ufasod. mis
mecadineobiT notebi Seiswavla da klarnet­ mier Sesrulebuli rolebidan aRsaniSnavia:
ze daiwyo dakvra. 1898 wels, TbilisSi Seudga oTarbegi (`Ralati~), gorodniCi (`revizori~)
aRmosavluri musikis hangebis xelovnurad da sxv.

232
cnobilia aqtiur sazogado muSakad. sx­ 6. mZime danaSauli: (moTxroba) // iveria. - 1894. -
vaTa Soris, 1918 wlis maisis 26, Tbilisis 16 dekemberi. - #266. - gv. 1-3; 17 dekemberi. -
sasaxlis aivnidan man waukiTxa xalxs saqar­ #267. - gv. 1-3; 18 dekemberi. - #268. - gv. 1-4;
Tvelos damoukideblobis gamocxadebis aqti, 7. nu amxdi namuss!...: (suraTi soflis cxovrebi-
romelic imav dRes erovnul yrilobas noe dan) // kvali. - 1894. - #16. - gv. 18-20; #17. - gv.
Jordaniam waukiTxa (`Teatri da cxovreba~, 13-15;
1918, #8). 8. `ori suraTi~: (vuZRvni eqim tarsaiZes) // ive-
ria. - 1894. - 22 Tebervali. - #41. - gv. 1-3; 23
calke gamocemulia: Tebervali. - #42. - gv. 2-3; 24 Tebervali. - #43.
1. garozgili: moTxroba / i. elefTeriZisa. - tf., - gv. 1-3;
1905 (`Sromas~ st.). - 183 gv.; 22 sm.. - (iveriis bi- 9. samSoblos msxverpli: (saaxalwlo suraTi) //
blioTeka; premia #10-11); kvali. - 1894. - #1. - gv. 13-14; #2. - gv. 9-11;
2. turiko, mgelia da Tolia / i. elefTeriZisa. 10. Senma sulma zRos!...: (suraTi) // iveria. - 1894. -
alublis baRi / a. Cexovisa. saerobo TviTmmar- 27 aprili. - #87. - gv. 1-3; 28 aprili. - #88. - gv.
Tveloba da saerobo debuleba 1864 w. / g. rcxi- 1-3;
laZisa. - tf., 1905. - 236 gv. - (iveriis biblioTe- 11. `Castni povereni ybedaZe~: (suraTi) // iveria.
ka; premia #5); - 1894. - 14 ivnisi. - #124. - gv. 1-3; 15 ivnisi. -
3. ori monadire: moTxroba. - [tf.]: saxelgami, #125. - gv. 2-3; 16 ivnisi. - #126. - gv. 1-3;
1926 (saq. sax. kom. sab. saqm. mmarTv. st.). - 82 gv.; 12. benefisi q. safarov-abaSiZisa // iveria. - 1895. -
4. oTxi portreti: (mako, vaso, nato, lado) / 29 ianvari. - #22. - gv. 3;
saq. Teatraluri sazogadoeba. - Tb.: gam-ba xe- 13. gadagvareba ojaxisa: [moTxroba] // iveria. -
lovneba, 1948 (l. p. berias sax. poligrafkom- 1895. - 1 noemberi. - #236. - gv. 1-3; 2 noemberi.
binati komunisti). - 148 gv.: portr.; - #237. - gv. 1-3; 3 noemberi. - #238. - gv. 1-4; 4
5. xalxis Semoqmedi genia: lekuri, kaxuri mra- noemberi. - #239. - gv. 1-3; 7 noemberi. - #241. -
valJamieri, urmuli / saq. Teatraluri saz-ba. gv. 1-4;
- Tb.: xelovneba, 1949 (saq. ssr poligraf. da 14. dideba xelovnebas!: (vuZRvni Cven msaxiobT) //
gamomc. saqm. sammarTv. me-2 st.). - 80 gv. iveria. - 1895. - 7 oqtomberi. - #215. - gv. 1-3;
15. v. mesxiSvilis benefisi // iveria. - 1895. - 13 ian-
Targmna: vari. - #9. - gv. 3-4;
1. ubedo ivane: legenda. Targmani [il. zurabiS­ 16. Teatris matiane // iveria. - 1895. - 6 ianvari. -
vilis] il. elefTeriZe // iveria. - 1894. - 25 #4. - gv. 3;
ivnisi. - #134. - gv. 1-3; 17. sizmari // iveria. - 1895. - 25 marti. - #66. - gv.
2. ridi, jon. aTi dRe ramac SesZra qveyniereba 1-3;
/ jon ridi; n. leninis da n. krupskaias winasi­ 18. qarTuli Teatri // iveria. - 1895. - 31 ianvari. -
tyvaobiT; jon ridis mokle biografia a. r. #23. - gv. 3; 7 Tebervali. - #28. - gv. 4;
viliamsisa; Targmani rusuliT il. zurabiSvi­ 19. brbo // iveria. - 1896. - 24 marti. - #66. - gv. 2-3;
lisa da an. sayvareliZisa. - tfilisi: wiTeli 20. pirveli Sxami: (suraTi) // iveria. - 1896. - 5 mai-
wigni, 1923 (saq. sax. komisarTa sabWos st.). - 340 si. - #96. - gv. 1-3; 8 maisi. - #97. - gv. 1;
gv.: il.; 21. RuRuni // iveria. - 1896. - 6 marti. - #52. - gv.
3. golcevi, v. SoTa rusTaveli da misi poema / 1-3; 7 marti. - #53. - gv. 2-3;
mTargmn.: zurabiSvili. - Tb.: federacia, 1941. 22. svimon Tamazis Ze rusiev-yorCibaSiSvili // ive-
- 250 gv. ria. - 1897. - 23 aprili. - #77. - gv. 2;
23. simi gawyda: (etiudi) // iveria. - 1897. - 25 ivli-
gamoqveynebulia: si. - #150. - gv. 1-3;
1. Telavi // iveria. - 1893. - 1 maisi. - #90. - gv. 1; 24. werili Telavidan // iveria. - 1897. - 4 marti. -
2. dakarguli bedniereba: (eskizi) // iveria. - 1894. #39. - gv. 1-2; 15 agvisto. - #167. - gv. 3;
- 20 oqtomberi. - #222. - gv. 1-3; 21 oqtomberi. 25. WaRara: (etiudi) // iveria. - 1897. - 10 dekemberi.
- #223. - gv. 1-4; - #255. - gv. 2-3; 17 dekemberi. - #261. - gv. 2-3;
3. dasasjelia Tu ara?!: (ambavi soflis cxovre- 26. b-n meliton balanCivaZis koncerti TelavSi //
bidgan) // iveria. - 1894. - 26 ivlisi. - #158. iveria. - 1898. - 31 ivlisi. - #163. - gv. 3;
- gv. 1-3; 27 ivlisi. - #159. - gv. 1-3; 28 ivlisi. 27. mTavrobis gankargulebani // iveria. - 1898. - 28
- #160. - gv. 1-3; noemberi. - #254. - gv. 1;
4. `karmeni~ opera bizesi // iveria. - 1894. - 21 de- 28. dagekvebeba, dagekvebeba!...: (saaxalwlo) // ive-
kemberi. - #270. - gv. 4; ria. - 1899. - 1 ianvari. - #1. - gv. 3-4;
5. `kiril petroviCi~ // iveria. - 1894. - 9 noemberi. 29. recenzia // iveria. - 1899. - 10 ianvari. - #6. - gv.
- #238. - gv. 1-4; 10 noemberi. - #239. - gv. 1-2; 3; 30 ivlisi. - #160. - gv. 4; 1900. – 17 dekemberi.

233
- #274. - gv. 3-4; 23 dekemberi. - #279. - gv. 3; 24 `evgeni oneginSi~] // megobari. - 1906. - 29 oqtom-
dekemberi. - #280. - gv. 2-3; beri. - #29. - gv. 3;
30. recenzia: (saimperatoro Teatris msaxiobi 48. opera: [qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gama-
dalski hamletis rolSi) // iveria. - 1899. - 27 vrcelebeli sazogadoebis sasargeblod da-
ivlisi. - #158. - gv. 4; dgmul opera `traviataSi~ v. sarajiSvilis
31. warmodgena qarTuli Teatrisa da fuZnebis monawileoba] // megobari. - 1906. - 1 noemberi.
saxsovrad // iveria. - 1899. - 5 ianvari. - #2. - gv. - #31. - gv. 4;
2; 49. garozgili: maranSi. (nawili II). (nawyveti daus-
32. mkvdari ia: [moTxroba] // cnobis furceli (su- rulebel moTxrobisa `garozgili~) // eri. -
raTebiani damateba). - 1902. - 11 agvisto. - #53. 1909. - #1. - gv. 7-10; #2. - gv. 7-9;
- gv. 1-2; 50. redaqtoris xriki: ambavi // saqarTvelos moam-
33. ramdenime dRe baqoSi: (gakvriT) (mgzavris STa- be. - 1910. - #10. - gv. 11-16; #11. - gv. 10-14;
beWdilebani) // iveria. - 1903. - 19 dekemberi. - 51. SemTxveva: (dramatiuli eskizi or suraTad) //
#271. - gv. 2-3; 20 dekemberi. - #272. - gv. 2-3; cxovreba da xelovneba. - 1911. - #6. - gv. 37-52;
22 dekemberi. - #274. - gv. 1-2; 24 dekemberi. - #7. - gv. 53-62;
#275. - gv. 3; 28 dekemberi. - #278. - gv. 1-2; 31 52. urmuli: amonaxevi moTxrobidan // leila. -
dekemberi. - #280. - gv. 2-3; 1917. - gv. 6-7;
34. garozgili: [moTxroba] // iveriis biblioTeka. - 53. ilia kaxeTSi: [mogoneba] // literaturuli sa-
1905. - #10-11. - gv. 3-183; qarTvelo. - 1937. - 21 maisi. - gv. 4; 29 maisi. - gv.
35. Tavisufleba: [18 oqtomberi, 1905 w.] // iveria. - 6;
1905. - 25 oqtomberi. - #189. - gv. 3; 54. ilia WavWavaZis literaturuli urTierTo-
36. ~kai grakxi~, drama 4 moqm. montisa: recenzia bani: [nawyveti mogonebidan] // literaturuli
[zurabiSvili ilia]. i.z. vl. mesxiSvilis bene- saqarTvelo. - 1937. - 30 aprili. - gv. 3;
fisi: [piesis Sinaarsis garCeva. vl. mesxiSvi- 55. pirveli qarTveli diriJori: [ivane petres-Ze
lis, v. gunias, d. ivaniZisa da sxv. TamaSi] // ive- faliaSvilis gardacvalebidan aTi wlisTavis
ria. - 1905. - 19 Tebervali. - #3. - gv. 4; gamo] // mnaTobi. - 1944. - #7-8. - gv. 106-119.
37. mamaCemis jeirana // iveria. - 1905. - 31 oqtombe-
ri. - #194. - gv. 3; mis Sesaxeb:
38. saubari: [revoluciuri moZraoba guriaSi] // 1. nadikvreli (ilia zarafiSvili). werili kaxe-
iveria. - 1905. - 20 Tebervali. - #4. - gv. 1-2; Tidan // iveria. - 1893. - 20 ivnisi. - #129. - gv.
39. suli boroti (ocneba): [nikoloz baraTaSvil- 2-3;
ze] // iveria. - 1905. - 9 oqtomberi. - #184. - gv. 3; 2. fuli ZeglisaTvis // amirani. - 1908. - 28 agvis-
40. talRa // iveria. - 1905. - 1 oqtomberi. - #178. - to. - #144. - gv. 4;
gv. 3-4; 3. `eri~ // momavali. - 1909. - 13 seqtemberi. - #15.
41. turiko, mgelia da Tolia: (ambavi) // iveriis bi- - gv. 3;
blioTeka. - 1905. - #5. - gv. 5-88; 4. qarTuli Teatri // axali azri. - 1910. - 5 oq-
42. `cxovrebis gareSe~: (saubari) // iveria. - 1905. - tomberi. - #3. - gv. 1;
18 seqtemberi. - #167. - gv. 2-3; 5. asli. qarTuli Teatri // xalxi. - 1911. - 8 Te-
43. axali partia: [`qarTuli demokratiuli par- bervali. - #1. - gv. 3-4;
tiis~ daarseba; partiis biuroSi: vaxtang Ram- 6. varTagava, ip. literaturuli SeniSvnebi //
baSiZe, vasil rcxilaZe, pavle TumaniSvili, cxovreba da xelovneba. - 1911. - #9. - gv. 11-13;
levan CerqeziSvili, ilia da ivane zurabiSvi- 7. ilia zurabiSvili: [karikatura] // maTraxi. -
lebi] // Sroma. - 1906. - 2 aprili. - #1; 1915. - #4. - gv. 8;
44. b-ni ilia zurabiSvili gvTxovs davbeWdoT: 8. kalandaZe, nestor (eSmaki). kavSirTa kavSiri:
[rom pirvel nomerSi dabeWdili cnoba `qarTu- 12 aprili. 1916 w. // eSmakis maTraxi. - 1916. -
li demokratiuli partiis~ Sesaxeb ar Seefe- #16. - gv. 2-3;
reba sinamdviles, igi biuros wevrad ar aurCe- 9. qiqoZe, S. erovnuli yrilobis gamo: [karikatu-
viaT] // Sroma. - 1906. - 7 aprili. - #3. - gv. 3; rebi] // eSmakis maTraxi. - 1917. - #49. - gv. 8-9;
45. Teatri da xelovneba: [vano sarajiSvilis ga- 10. kiziria, s. SoTa rusTaveli da misi poema: [re­
mosvla operebSi: `traviata~ da `rigoleto~] // cenzia v. golcevis wignze] / s. kiziria // lite­
megobari. - 1906. - 22 oqtomberi. - #24. - gv. 3; raturuli saqarTvelo. - 1941. - 23 maisi. - #21.
46. opera: [vano sarajiSvilis gamosvla italiaSi
gamgzavrebis win. mis mier Sesrulebuli faus- wyaro:
tis partiis ganxilva] // megobari. - 1906. - 14 1. avtobiografia;
noemberi. - N42. - gv. 3; 2. jabauri, g. saxalxo Teatris istoria // Tea­
47. opera: [vano sarajiSvilis monawileoba opera tri da cxovreba. - 1916. - #1. - gv. 15.

234

TabukaSvili, trifon romanozis dayenebas, rom Semdgom, roca isini skolis
Ze (1866, 1/II – 1926, 11/I) – pedagogi, saxalxo kedlebs gascildebian da damoukidebel
maswavlebeli da sazogado moRvawe, – samSo­ cxovrebas daiwyeben, imaT SeeZloT sakuTari
blo enaze swavlebisa da xalxis TviTganviTa­ SromiT gaafarTovon, gaaRrmavon skolaSi
rebisaTvis mebrZoli, – daibada Sorapnis maz. SeZenili codna, gaaspetakon Tavisi suli da
sof. farcxnalSi. daamTavra mSobliuri so­ guli da im donemde amaRldnen, rom Rirseu­
flis skola da zonis saostato seminaria 1886 lad atarebdnen sazogadoebis keTilSobili
wels da, amave wlidan, guriis sof. ZimiTis da saxarbielo wevris saxels... mTeli Cveni
maswavleblad gamwesda, 1888 wels – xaragou­ Zal-Rone unda trialebdes imis garSemo,
lis, 1896 wels – xonis saostato seminariaSi, rom swavla SegnebiT warmoebdes, mowafee­
1904 wels (politikurad arakeTilsaimedo­ bis Wkua-goneba muSaobdes da raRac niSne­
bis gamo) – axalqalaqis (javaxeTi), male isev bis mixedviT zepirobas adgili ar hqondes...
xonis seminariaSi gadavida; 1911 wels, mefis Cvenc Seudrekelis nebisyofiT vecadoT
mTavrobasTan Sejaxebis gamo, ganjas gamwes­ avicdinoT Tavidan da avacdinoT Cvens mowa­
da rusuli enisa da istoriis maswavleblad; feebs yovelive is, rac meqanikur muSaobas
1917 wlis revoluciis dawyebisas, xaragou­ qmnis, da mudam gvekeros enaze, rom swavli­
lis sazogadoebis moTxovniT, adgilobrivi saTvis saWiroa sami ram: Segneba, Segneba da
skolis gamged muSaobda, bolos – Tbilisis Segneba!!!~. Seugnebeli swavleba `aClungebs
centralur pedagogiur institutSi moR­ adamianis gonebas, mis azrovneba-mosazrebas
vaweobda. da, cxadia, xels uSlis rogorc gansazR­
t. TabukaSvilma Tavisi erovnul-sazoga­ vrul sagnis Seswavlas, ise saerTod mis gan­
doebrivi midrekilebiT seminariaSi swavlis viTarebas...~ maswavlebeli unda ecados, rom
droidanve miiqcia yuradReba. xonis semina­ `TviTeuli sityva, yoveli fraza advilad,
riaSi meTaurobda im jgufs, romelmac revo­ naTlad gagebuli iyos mowafis mier da misi
luciurad gailaSqra mowafeTa sulTamxu­ codnis salaroSi darCes Tavis adgilze sax­
Tavi Savrazmeli direqtoris, sokolovis, mareblad da burusSi ar iyos gaxveuli tvi­
winaaRmdeg, erTi pirvelTagani SeebrZola ni... sadac ki SesaZlebelia, farTod unda vx­
direqtor levickisa da mis momxreT (romel­ marobdeT TvalsaCinoebas rogorc Sinagans,
Tac mowafeTa Soris jaSuSoba gaamefes rusi­ agreTve, garegans: sagnebisa da moqmedebis
fikatoruli mimarTulebisaTvis da qarTul Cveneba, azrTa da saganTa sxvadasxva mxriT
enas sdevnidnen) da yovelTvis erovnul-sa­ Sedareba, wera da sxv.~ amasTanave, unda `sag­
zogadoebriv miswrafebaT mtkiced icavda, nebs Soris kavSiri arsebobdes da erTi sag­
miuxedavad imisa, rom swavla-ganaTlebis nis swavleba meores exmarebodeso~. umetesi
saolqo mTavroba sastikad sdevnida: `Tqveni Rvawli dasdo qarTuli enis swavlebas: `erT
muSaoba qarTvelTa Soris SeuZlebeliao~ da mTavar miznad skolaSi enis Seswavla unda
sasamsaxurod ganjas gaaZeva. iyos dasaxuli, radgan is aris saukeTeso
yvelaferi amis miuxedavad, t. TabukaSvi­ iaraRi adamianis yovelmxrivi ganviTarebi­
li mtkiced icavda Tavis pedagogiur mrwamss, saTvis~. qarTuli enis swavlebis gaumjobe­
aSkarad moiTxovda swavla-aRzrdis saR peda­ sebisaTvis saWirod aRiarebda gramatikis
gogiur principebze dafuZnebas, swavla-aR­ kanon-wesTa Seswavlas, risTvisac saukeTeso
zrdis yoveldRiur mdidar gamocdilebas meTodad unda CaiTvalos is gza, roca Teo­
safuZvlad udebda saxelmZRvaneloebsa da ria da praqtika dakavSirebulia da erTma­
meTodikur naSromebs. neTs exmareba... gramatika unda iswavlebodes
t. TabukaSvilis azriT, `yoveli Segne­ ara ganyenebulad, mowafeebisTvis gaugebari
buli da patiosani maswavlebeli Tavis udi­ wesebis zepirobis SemweobiT, aramed `praq­
des, saTayvano miznad isaxavs mowafeTa zneo­ tikuli varjiSobis gziT~.
briv-gonebriv ganviTarebas da swor gzaze misi Svilia Salva TabukaSvili.

235
calke gamocemulia: 80 wlis Sesrulebis gamo] // saxalxo ganaTle­
1. ganTiadi. - naw. 1: Sromis skolis III ganyofile­ ba. - 1946. - 31 ianvari. - #5.
bisaTvis. - tf.: saxelgami, 1923. - (Seria B. saswa­
vlo saxelmZRvaneloebi #12). - 179 gv. - [re­ TabukaSvili, Salva trifonis Ze
presirebuli gamocema]; naw. 2: Sromis skolis (1893, 16/III – ) – filologi, – pedagogi da mwe­
IV ganyofilebisaTvis. - tf.: saxelgami, 1923. rali, – imereTidan. daibada d. xaragoulSi,
- (Seria B. saswavlo saxelmZRvaneloebi #12). - maswavleblis ojaxSi. daamTavra quTaisis
212 gv.: il.. - [represirebuli gamocema]; qarTuli gimnazia (1913) da moskovis uni­
2. meTodikuri SeniSvnebi gramatikis swavlebis versiteti (1913-1917). maswavleblobda xa­
Sesaxeb: (sssr sax. samecn. sabWos mier mowo­ ragouls, zestafons, quTaiss, baTumsa da
nebulia rogorc saxelmZRv. maswavlebelTa­ TbilisSi. aswavlida qarTul enasa da lite­
Tvis). - tf.: saxelgami, 1923 (s.m.u.s. poligraf. raturas. msaxurobda stilist-redaqtorad
gany. me-3 st.). - 80 gv.; saxelgamsa da sablitgamSi. amave dros, saba­
3. aisi: mesame jgufisTvis / TabukaSvili, tr. vSvo JurnalebSi (`wiTeli sxivi~, `pioneri~,
TabukaSvili, S.; sam. sabWos ped. seqciis mier `oqtombreli~) aTavsebda patar-patara mo­
nebadarTulia, rogorc saxelmZRvanelo da Txrobebs, mecnierul-popularul werilebsa
savaldebulod aris miCneuli soc. aRzrdis da Targmanebs. Targmna: i. turgenevis `mumu~,
mTavarmarTvelobisagan. - me-2 gamocema. - tf.: a. Cexovis `kaci futliarSi~ da `kaStanka~, l.
s.s.s.r. sax. gam-ba, 1925 (s.s.m.u.s. poligraf­ tolstois `haji murati~.
trestis 1-li stamba). - IV, 271, [1] gv.: sur.;
4. aisi: meoTxe jgufisaTvis: [saxelmZRv.]. / Ta­ calke gamocemulia:
bukaSvili, tr. TabukaSvili, S.. - 1-li gamoc.. 1. aisi: mesame jgufisTvis / TabukaSvili, tr.
– tf.: s.s.s.r. sax. gam-ba, 1925 (s.s.m.u.s. poli­ TabukaSvili, S.; sam. sabWos ped. seqciis mier
graftrestis 1-li stamba). - II, 243 gv.; me-2 ga­ nebadarTulia, rogorc saxelmZRvanelo da
moc.. - tf.: s.s.s.r. sax. gam-ba, 1926 (s.s.m.u.s. po­ savaldebulod aris miCneuli soc. aRzrdis
ligraftrestis 1-li stamba). - 243 gv.: sur.; mTavarmarTvelobisagan. - me-2 gamocema. – tf.:
5. sasveni niSnebis xmareba: damxmare saxelmZRva­ s.s.s.r. sax. gam-ba, 1925 (s.s.m.u.s. poligraf­
nelo V, VI, VII, VIII da IX jgufebisaTvis. - tf.: trestis 1-li stamba). - IV, 271, [1] gv.: sur.;
saxelgami, 1925 (s.s.m.u.s. poligraftrestis 2. aisi: meoTxe jgufisaTvis: [saxelmZRv.] / Ta­
1-li stamba). - 64 gv.; [tf.]: saxelgami, 1927 (aR­ bukaSvili, tr. TabukaSvili, S.. - 1-li gamoc..
maskomis st.). - 64 gv.; – tf.: s.s.s.r. sax. gam-ba, 1925 (s.s.m.u.s. poli­
graftrestis 1-li stamba). - II, 243 gv.; me-2 ga­
mis Sesaxeb: moc.. – tf.: s.s.s.r. sax. gam-ba, 1926 (s.s.m.u.s.
1. sof. xaragouli // iveria. - 1900. - 14 noemberi. - poligraftrestis 1-li stamba). – 243 gv.: sur.;
#249. - gv. 2; 3. xomli: saliteraturo qrestomatia [Sromis
2. dekanosiZe, m. d. xaragauli // amirani. - 1908. - 2 skolis me-VII jgufis saxelmZRv.] / gorgaZe, s., Ta­
seqtemberi. - #147. - gv. 4; bukaSvili, S.. - [w. 1]. - tf.: s.s.s.r. sax. gam-ba, 1925
3. buaCiZe, i. trifon TabukaSvilis xsovnas: (smus poligraftrestis me-2 st.). - 280, 3 gv.;
[gaxseneba] // komunisti. - 1926. - 15 ianvari. - 4. wiTeli kandeli: [saxelmZRv. meeqvse jgufi­
#11. - gv. 5; saTvis / gorgaZe, s., TabukaSvili, S.; avtorTa
4. kiknaZe, b. trifon TabukaSvilis xsovnas: gaxse- winasityvaobiT]. - tf.: sssr saxelmwifo ga­
neba // komunisti. - 1926. - 14 ianvari. - #10. - gv. momcemloba, 1926 (s.s.m.u.s. poligraftrestis
5; 1-li stamba). - 479 gv.;
5. trifon TabukaSvilis xsovnas: [werilebi] // ko- 5. axali mnaTobi: qrestomatia me-VI jgufisaTvis
munisti. - 1926. - 17 ianvari. - #13. - gv. 6. - 19 / gorgaZe, s., TabukaSvili, S.. - tf.: saxelgami,
ianvari. - #14. - gv. 5; 1927 (poligraftr. 1-li st.). - 580 gv.;
6. ZiZiguri, v. trifon TabukaSvili: nekrologi 6. Cveni kavSiri: samuSao wigni Sromis skolis me-4
// komunisti. - 1926. - 13 ianvari. - #9. - gv.: 5, 6; jgufisaTvis / S. TabukaSvili, n. kecxoveli, o.
7. qajaia, v. trifon TabukaSvili: [qarTveli sa­ SarabiZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligraftr.
zogado moRvawisa da pedagogis dabadebidan 1-li st.). - 336 gv.: sur.; mesame Sesworebul-Se­
80 wlis Sesrulebis gamo] // saxalxo ganaTle­ vsebuli gamocema. - tf.: saxelgami, 1929 (poli­
ba. - 1946. - 31 ianvari. - #5. graftr. 1-li st.). - 447 gv.: sur.; Cveni kavSiri:
samuSao wigni Sromis skolis me-4 jgufisaTvis
wyaro: / TabukaSvili, S., SarabiZe, o.. - tf.: saxelgami,
1. qajaia, v. trifon TabukaSvili: [qarTveli sa­ 1930 (1-li st.). - 504 gv.: sur.; tf.: saxelgamis
zogado moRvawisa da pedagogis dabadebidan ga-ma, 1931 (p/tr. 1-li st.). - 256 gv.: sur.;

236
7. axali qveyana: qarT. enisa da lit. samuSao wig­ dagog. seqtori, 1939. - 292 gv.: portr.; gamo­
ni Sromis skolis me-4 jgufisaTvis / TabukaS­ cema me-8. - Tb.: saxelgami, sasw.-pedagog. seq­
vili, S., SarabiZe, o.. - tf.: saxelgami-sasw.-pe­ tori, 1940. - 246 gv.: portr.; gamoc. me-9. - Tb.:
dag. seqtoris ga-ma, 1932 (zaria vostokas st.). saxelgami, sasw.-pedagog. seqtori, 1941. - 252
- 240 gv.: sur.; tf.: saxelgamis sasw. pedag. se­ gv.: portr.; Tb.: saxelgami, sasw.-pedagogiuri
qtori, 1933 (me-2 st.). - 192 gv.; Tb: saxelgami, lit. seqtori, 1943. - 280 gv.: il.;
1934 (saxelgamis 1-li st.). - 166 gv.: il.; 13. moZme sabWoTa respublikebis literaturis
8. literaturis saxelmZRvanelo: saSualo sko­ qrestomaTia: arasruli saS. da saS. skolis VI,
lis V jgufisaTvis / TabukaSvili, S., asaTiani VII, IX da X klasebisaTvis / Sedg. S. TabukaSvi­
v., gaCeCilaZe, s.; damtkicebulia saq. ssr. gan­ lis mier. - Tb.: saxelgami, sasw.-pedagog. se­
saxkomis kolegiis mier. - tf.: saxelgamis sasw. qtori, 1940. - 324 gv.: portr.; moZme sabWoTa
pedag. seqtori, 1933 (1-li st.). - 264 gv.; respublikebis literatura: Svidwliani da
9. literaturuli qrestomaTia / TabukaSvili, saSualo skolisaTvis. - me-2 gadam. gamoc.. -
S., radiani, Salva; damtkicebulia saq. ssr. gan­ Tb.: saxelgami, 1946 (saq. ssr. poligraf. da ga­
saxkomis kolegiis mier. - naw. 1: aTwledebis IX momc. sammarTv. beWdviTi sityvis kombinati).
jgufisa [da] teqnikumebis II kursisaTvis. - tf.: - 633, [3] gv.: portr.;
saxelgamis sasw. pedag. seqtori, 1933 (1-li 14. punqtuacia: saSualo skolisaTvis: (savarji-
st.). - 533 gv.: sur.; naw. 2: aTwledebis IX jgufi­ SoTa krebuli). - Tb.: saxelgami, 1941. - 60 gv.;
sa da teqnikumebis II kursisaTvis. - tf.: saxel­ me-2 gadamuS. gamoc.. - Tb.: saxelgami, 1946 (saq.
gamis sasw. pedag. seqtori, 1933 (1-li st.). - 388 sax. wignis palatis st.). - 92 gv.; - me-3 ga-ma. - Tb.:
gv.: sur. saxelgami, 1948 (saq. ssr poligr. da gamomc. sa-
10. literaturis qrestomatia: saSualo skolis qm. sammarTv. beWdviTi sityvis kombinati). - 92
V klasisaTvis / TabukaSvili, S., asaTiani v., gv.;
gaCeCilaZe, s.; red.: p. kekeliZe; damtkicebu­ me-4 gadamuS. gamoc.. - Tb.: saxelgami, 1949
lia saq. ssr. gansaxkomis mier. - tf.: saxelga­ (beWdviTi sityvis kombinati). – 71 gv.; me-5 ga-
mi, sasw.-pedagog. seqtori, 1935 (saxelgami, ma. - Tb.: saxelgami, 1951. - 71 gv.;
sasw.-pedagog. seqtoris 1-li st.). - 250 gv.; 15. qarTuli ena: saxelmZRvanelo me-3 klasisa-
11. qarTuli literaturis saxelmZRvanelo: daw­ Tvis / S. TabukaSvili, v. ramiSvili, T. Cer-
yebiTi skolis me-4 klasisaTvis / TabukaSvili, qeziSvili. - Tb.: saxelgamis sasw.-pedagog.
S., SarabiZe, o.; red.: p. afxaiZe da p. kekeliZe. lit. seqtoris gam-ba, 1944 (saxelgamis beWd-
- tf.: saxelgamis sasw.-pedagog. seqtori, 1935 viTi sityvis kombinati). - 206 gv.: sur. da il.;
(saxelgamis sasw.-pedagog. seqtoris me-2 st.). me-2 gadamuS. gamoc.. - Tb.: saxelgamis sasw.-pe-
- 180 gv.: il.; tf.: saxelgamis sasw.-ped. seqt. dagog. lit-ris seqtori, 1945 (saxelgamis
ga-ma da me-2 st., 1936. - 180 gv.: il.; qarTuli beWdviTi sityvis kombinati). - 256 gv.: sur. da
literaturis saxelmZRvanelo: dawyebiTi portr.; me-3 gadamuS. da Sevseb. gamoc.. - Tb.:
skolis me-4 klasisaTvis / TabukaSvili, S., Sa­ saxelgami, 1946 (saq. ssr. poligraf. da ga-
rabiZe, o.. - Tb.: saxelgami, samecniero-peda­ momc. saqmeTa sammarTv. beWdviTi sityvis kom-
gogiuri seqtori, 1937. - 205, [3] gv.: portr. da binati). - 320 gv.: portr. da sur.; me-4 gadamuS.
il.; Tb.: saxelgamis samecn.-pedagog. seqto­ gamoc.. - Tb.: saxelgami, 1947: saq. ssr poligr.
ris ga-ma, 1938 (poligrafkombinati). - 238 gv.: da gam-bis saqmeTa sammarTv. beWvdiTi sityvis
portretebiT da suraTebiT; Tb.: saxelgami, kombinati. – 397 gv.: sur. da portr. [3]; me-5
sasw.-pedagog. seqtori, 1939. - 240 gv.: portr.; gadamuS. ga-ma. - Tb.: saxelgami, 1948 (saq. ssr
gamoc. me-10. - Tb.: saxelgami, sasw.-ped. seqto­ poligr. da gam-bis saqmeTa sammarTv. beWd-
ri, 1940. - 264 gv.: il. da portr.; me-11 gada­ viTi sityvis kombinati). - 383 gv.: sur.; me-6
muS. gamocema. - Tb.: saxelgami, sasw.-pedagog. gadamuS. gamoc.. - Tb.: saxelgami, 1949 (beWd-
seqtori, 1941. - 216 gv.: portr. da il.; me-12 viTi sityvis kombinati). - 336 gv.: portr. da
gadamuS. gam-ma. - Tb.: saxelgami, sasw.-pedagog. il.; me-7 gadamuSavebuli da Sevs. ga-ma. - Tb.:
literaturis seqtori, 1942. - 252 gv.; saxelgami, 1950 (beWdviTi sityvis kombinati).
12. qarTuli literaturis qrestomaTia: saS. sko­ - 368 gv.: il.; me-8 gadamuS. da Sevs. gamoc.. - Tb.:
lis me-5 klasisaTvis / Sedg. S. TabukaSvilis saxelgami, 1951. - 372 gv.: port. da il.; me-9 ga-
da s. gaCeCilaZis mier. - Tb.: saxelgami, sasw. ma. - Tb.: saxelgami, 1952 (saqpoligrafgamomc.
pedag. seqtoris gamomcemloba, 1937 (poli­ beWdviTi sityvis kombinati). - 304 gv.;
grafkombinati). - 278 gv.: portr.; me-6 gadamuS. 16. qarTuli ena: saxelmZRvanelo me-4 klasisa­
gamoc.. - Tb.: saxelgami, samecn.-ped. seqtori, Tvis / S. TabukaSvili, v. ramiSvili, T. Cer­
1938 (poligrafkombinati). - 304 gv.: portr.; qeziSvili. - Tb.: saxelgamis sasw.-pedagog.
me-7 gadamuS. gamoc.. - Tb.: saxelgami, sasw.-pe­ lit-ris seqtoris gam-ba, 1944 (saxelgamis

237
st.). - 264 gv.: portr.; me-2 ga-ma. - Tb.: saxel­ - me-4 gamoc.. - Tb.: saxelgami, 1949 (beWdviTi si­
gami, 1945 (saxelgamis st.). - 315 gv.: sur. da tyvis kombinati). - 396 gv.: il.; me-5 ga-ma. - Tb.:
portr.; me-3 gadamuS. gamoc.. - Tb.: saxelgamis saxelgami, 1950 (beWdviTi sityvis kombinati).
sasw.-pedagog. seqtori, 1946 (saq. ssr. poli­ - 344 gv.: il.; me-6 gadamuSavebuli ga-ma. - Tb.:
graf. da gamomc. saqmeTa sammarTvelos 1-li saxelgami, 1951 (saqpoligrafgamomc. beWdvi­
st.). - 352 gv.: sur. da portr.; me-4 gadamuS. ga­ Ti sityvis kombinati). - 372 gv.: portr. da il.;
moc.. - Tb.: saxelgami, 1947: saq. ssr poligr. me-7 gadamuS. ga-ma. - Tb.: saxelgami, 1952 (saqpo­
da gam-bis saqmeTa sammarTv. beWvdiTi sityvis ligrafgamomc. beWdviTi sityvis kombinati). -
kombinati. - 397 gv.: sur. da portr. [3]; me-5 372 gv.: portr. da il..
gadamuS. ga-ma. - Tb.: saxelgami, 1948 (saq. ssr
poligr. da gamomc. beWdviTi sityvis kombi­ gamoqveynebulia:
nati). - 350 gv.: sur. da portr.; me-6 gadamuS. 1. frTosani fexburTeli: [moTxroba] // oqtom-
gamoc.. - Tb.: saxelgami, 1949 (beWdviTi sity­ breli. - 1939. - ianvari. - #1. - gv. 8-9;
vis kombinati). - 344 gv.: portr. da il.; me-7 ga­ 2. akaki... akaki!: [mogoneba] // pioneri. - 1940. - #6.
damuS. gamoc.. - Tb.: saxelgami, 1950 (beWdviTi - gv. 13;
sityvis kombinati). - 316 gv.: il.; me-8 gadamuS. 3. dauviwyari wuTebi: [mogoneba akakize] // oqtom-
gamoc.. - Tb.: saxelgami, 1951 (beWdviTi sity­ breli. - 1940. - #7. - gv. 12;
vis kombinati). - 363 gv.: il.; me-9 ga-ma. - Tb.: 4. qeTinos angariSi: [moTxroba umcrosi asakisa-
saxelgami, 1952 (saqpoligrafgamomc. beWdvi­ Tvis] // oqtombreli. - 1940. - #11. - gv. 11;
Ti sityvis kombinati). - 296 gv.: il.; 5. es ra yofila?: [narkvevi] // oqtombreli. - 1941.
17. qarTuli ena: saxelmZRv. saq. ssr araqarT. sko- - #4. - gv. 9-10;
lisaTvis. swavlebis me-2 weli / TabukaSvili, 6. volgaze: [moTxroba a. m. gorkis siWabukis Se-
S., muSkudiani, v., qorqaSvili, l.. - Tb.: saxel- saxeb. umcrosi asakisaTvis] // oqtombreli. -
gamis sasw.-pedagog. lit-ris seqtori, 1945 1941. - #3. - gv. 7-8;
(saxelgamis beWdviTi sityvis kombinati). - 117 7. Cveni qalaqi: [Tbilisi, moTxroba umcrosi asa-
gv.: sur. da portr., [2]; kisaTvis] // oqtombreli. - 1941. - #2. - gv. 11-12;
18. qarTuli ena: saxelmZRv. saq. ssr araqarT. sko- 8. gadaSenebuli cxovelebi // pioneri. - 1945. -
lebis me-3 klasisaTvis / l. qorqaSvili, v. muS- #2-3. - gv. 27-28;
kudiani, S. TabukaSvili. - Tb.: saxelgami, 1946 9. koala // oqtombreli. - 1945. - #4. - gv. 16;
(saq. ssr poligraf. da gamomc. saqm. sammarTv. 10. xarbayaya: [werili] // oqtombreli. - 1945. - #7.
1-li st.). - 144 gv.: sur. da portr.; Tb.: saxel- - gv. 5;
gami, 1948 (saq. ssr poligr. da gamomc. saqm. sam- 11. wuTis fasi: [moTxroba]: nax. ir. gepnerisa //
marTv. 1-li st.). - 140 gv.: sur. da portr.; Tb.: pioneri. - 1946. - #10. - gv. 10-11;
saxelgami, 1949 (beWdviTi sityvis kombinati). 12. anabasi / nax. g. CirinaSvilisa // pioneri. - 1947.
- 144 gv.: il.; Tb.: saxelgami, 1951 (beWdviTi si- - #6. - gv. 26;
tyvis kombinati). - 144 gv.: il.; Tb.: saxelgami, 13. ucnauri fuli: [werili] // pioneri. - 1947. - #5.
1952 (saqpoligrafgamomc. beWdviTi sityvis - gv. 30;
kombinati). - 124 gv.: portr. da il.;
19. qarTuli ena: saxelmZRv. saq. ssr araqarT. sko- Targmna:
lebisaTvis, me-4 klasi / l. qorqaSvili, v. muS- 1. psevolJski, izoi. Tavdasxma platovskaiaze: [mo-
kudiani, S. TabukaSvili. - [Tb.: saxelgami, 1947] Txroba] / Targmna S. TabukaSvilma // axalgazrda
(saq. ssr. poligr. da gamomc. saqm. sammartv. komunisti. - 1938. - 1 ianvari. - #1. - gv. 4.
1-li st.). - 126 gv.: portr. da sur.; Tb.: saxel-
gami, 1949 (l.p. berias sax. poligrafkombinati mis Sesaxeb:
komunisti). - 135 gv.: il.; Tb.: saxelgami, 1950 1. i. f. s. gorgaZisa, S. TabukaSvili. wiTeli kan-
(l.p. berias sax. poligrafkombinati komu- deli: [recenzia] // komunisti. - 1926. - 14 noem-
nisti). - 144 gv.: il.; Tb.: saxelgami, 1951 (l. p. beri. - #261. - gv. 3;
berias sax. poligrafkombinati `komunisti~). 2. TabukaSvili, S., SarabiZe, o. qarTuli litera-
- 143 gv.: il.; Tb.: saxelgami, 1952 (l.p. berias turis saxelmZRvanelo (me-4 klasisaTvis): [re-
sax. poligrafkombinati komunisti). - 122 gv.: cenzia] // komunisturi aRzrdisaTvis. - 1939.
il.; - ianvari. - #1. - gv. 79;
20. sabavSvo kalendari, 1948 / [Semdg.: S. TabukaS­ 3. bulia, p. moZme sabWoTa respublikebis lite-
vili da n. CubiniZe]. - Tb.: sablitgami, 1948 (b. s. raturis qrestomaTia: [recenzia] // sabWoTa
komb-ti). - [742] daun. gv.: il. da portr.; maswavlebeli. - 1941. - 12 marti. - #20;
21. mSobliuri literatura: V klasis saxelmZR­ 4. zumbaZe, g. ori saxelmZRvanelo: [recenzia] //
vanelo / Semd.: S. TabukaSvili da v. ramiSvili. komunisti. - 1945. - 18 maisi. - #97;

238
5. baramiZe, gr. SeniSvnebi sabavSvo kalendarze: 1888 wels gamosca T. kikvaZis `patara mo­
[recenzia] // saxalxo ganaTleba. - 1948. - #19. Txroba~ da v. hiugos `Zma – Zmis mteri~ (a. wiT­
liZis Targm.). amave wels ganizraxa stambisa
wyaro: da wignis maRaziis gaReba da, vinaidan mas, ro­
1. avtobiografia; gorc SeniSnulsa da mmarTvelobisTvis arake­
2. literatura da xelovneba. - 1948. - #18. Tilsaimedos, neba ar misces, q. ozurgeTis de­
putat al. miqelaiSvilTan SeamxanagebiT, mis
TavarTqilaZe-klebanskaia, iulia saxelze 1889 wlidan ozurgeTSi gaxsna wignis
(1902, 15/VII – ) _ pirveli qarTveli qali-diri­ savaWro, stamba da ufaso samkiTxvelo. amave
Jori. debiutiTve miipyro saerTo yuradReba wels arCeul iqna ozurgeTis qalTa skolis
Tbilisis saopero TeatrSi `faustisa~ da `Ra­ mzrunvelad. am dros (al. miqelaiSvilTan,
mis~ diriJorobiT, 1933 wlis ivnisis 12. gamoi­ mix. qadeiSvilTan, sp. menabdesa da sxvebTan
Cina Sesrulebis saerTo kultura, musikalu­ erTad) ozurgeTSi aaSena qalTa saskolo Se­
ri niWi da mxatvruli zomis grZnoba. gaiara noba da iqve moawyo scena (dekoraciebi dau­
cnobili diriJoris, saxalxo artistis – iva­ tova misganve pativnacemma al. nebieriZem da
ne petres Ze faliaSvilis – sadiriJoro sko­ misma dasma, sruliad ufasod). amave formiT
la da misi Cvevebi SeiTvisa: `eqspresiuli Jes­ (al. miqelaiSvilTan erTad) daiwyo qarTu­
ti, damajerebeli plastikuri moZraobani da, li wignebis gamocema (sxvaTa Soris, dabeWda:
rac mTavaria, grZnobaTa ferebis dinamiuri `Cangi~, `vefxistyaosani~ suraTebiT iaf-fa­
sinTeziT da partituris tempebisa da ritmis sad 25-30 kap., `Tamariani~, eg. ninoSvilis mo­
swori SerCeviT, avtoris azris gamovlineba, Txrobebi pirvelad da sxv.). 1891 wlidan ukve
rogorc saorkestro, ise vokalur-sceniur damoukideblad muSaobda.
nawilSi~ (`sabWoTa xelovneba~, 1933 w., ivnisi). 1892 wels, samegreloSi, vinme aSordiam
mTavrobis (danovskis) STagonebiT, megruli
mis Sesaxeb: anbani Seqmna, raTa megrelebi qarTvelebisa­
1. meRvineTuxucesi, k. diriJori qalis i. Tavar- gan gaeTiSa. k. TavarTqilaZem mis winaaRmdeg
TqilaZis gamosvla saxelmwifo operaSi // ko-
samegreloSi (senakSi) gaxsna pirveli qarTu­
munisti. - 1933. - 15 ivnisi. - #136. - gv. 4;
li stamba, wignTsacav-samkiTxvelo da wignT­
savaWro (stamba „augsburgis~ swrafmbeWdavi
2. m-i g. diriJori qalis i. TavarTqilaZis debiu-
manqaniT, raTa wignebi daebeWda). aq daiwyo
tisaTvis saxelmwifo operaSi // komunisti. -
qarTul wignTa gamomcemloba da sagangebod
1933. - 11 ivnisi. - #133. - gv. 4.
daqiravebuli cxenosani kaciT mTeli samegre­
los daba-soflebSi amravlebda, ramac didi
wyaro:
samsaxuri gauwia samegreloSi qarTuli enis
1. sabWoTa xelovneba. - 1933. - ivnisi.
aRorZinebasa da aSordias damarcxebas. 1895
wels, stambisa da wignTsavaWros ganyofileba
TavarTqilaZe, konstantine [kowia]
gaxsna baTumSi, sadac wignTgamomcemloba gaa­
CiTanis Ze (1861, XII – 193?) – mwignobari,
CaRa da mTel aWaraSi wignebs avrcelebda, rac
mestambe-gamomcemeli da sazogado moRvawe,
miatova 1902 wels (marTeblobis moTxovniT,
– guriidan. daibada sof. basileTs, glexis
aralegaluri literaturis gavrcelebaSi Se­
ojaxSi. wera-kiTxva dedam daawyebina. eqvsi
niSvnis gamo). mTavrobisgan devnilma, baTumis
Tve soflis skolaSi swavlobda, Semdeg – me­
stamba tfiliss gadmoitana da sagamomcemlo
fe aleqsandere II-is mokvliT (1881) gamowveu­
muSaoba ufro gaaZliera. dabeWda mravali
li ambebis gamo da sarevolucio moRvaweTa
politikuri, samecniero, sityva-kazmuli,
gavleniT – TviTganviTarebas daewafa, xal­ dramatuli da sxva dargis wignebi iafad, yve­
xosanTa programas gaecno da xalxSi agita­ lasaTvis xelmisawvdomad (sxvaTa Soris: `ve­
cia-propagandas eweoda `oTxi Zmis~ zRaprisa fxistyaosani~ – 11-jer, `Tamariani~ – 5-jer,
da sxva wignebis kiTxviT (am dros safarTlo `arsenas leqsi~ – 20-jer), Seadgina da gamosca
savaWroSi msaxurobda). didi saxalxo da kedlis kalendrebi (1894-
1885 wels wignebiT vaWroba daiwyo. 1886 1919 wlebSi, yovelwliurad ramdenime aTasi);
wels xalxs sajarod ebaaseboda xalxosnu­ amave dros, Tavis gamocemebTan erTad, sxvaTa
ri (narodnikul) moZraobis Sesaxeb, ris ga­ gamocemebsac mravlad avrcelebda xalxSi
moc, quTaisis gubernatoris gankargulebiT, da gamomcemlebsac exmareboda. politikuri
savaWro gauCxrikes, wignebi waarTves, gaasa­ Sinaarsis literaturis beWdvis gamo, marTe­
marTles da 1887 wels wignebiT vaWroba aukr­ blobam 13-jer waarTva sabeWdi asoebi (Srif­
Zales. ti), beWdvis saqmis gamo gaasamarTles 103-e

239
muxlis ZaliT (gadauwyvites naxevari wlis mTavrobasTan da cenzurasTan: garda imisa,
cixe), TiTqmis ormocjer dapatimrebuli iyo rom 13-jer waarTves wignis dasabeWdad awyo­
da cixesa da policiaSi, amdenjerve gaCxre­ bili asoebi (Srifti), ramdenjerme pasuxisge­
kili. cixeSi patimrebisa da misi daJinebiTi baSi misces, dabeWdili wignebidan furclebi
moTxovniTa da gamgeobiT, gaixsna metexis amouWres, – sxvaTa Soris, somxurad dabeWdi­
cixis stamba-wignTsakazmavi, amasve moyva sa­ li `glexi kacis istoriidan~ amouxies dekre­
durglo, sazeinklo, samkervalo da sxvadasx­ ti, – CamorTves n. Jordanias nawerebis I t. –
va saxelosnoebis gaxsna. am stambasa da sxva 419 c., misive – II t. 3000 c. formebad, n. ramiS­
saxelosnoebSi 600-ze meti tusaRi muSaob­ vilis `istoriuli materializmi~ 1800 c. da
da da Tavs inaxavda, gareT oblad darCenil sxv., somex klerikalTa dasmeniT aukrZales
ojaxsac exmareboda. cixeSi, katorRel so­ `arsenas leqsis~ beWdva, ris gamoc saTauri
lomon vadaWkorias daxmarebiT, katorRele­ Seucvala da `arsenas zRapris~ saxeliT beW­
bis sasargeblod moawyo gaficva, riTac kato­ davda xolme, romelic ramdenime aTi-aTasi
rRelebis mdgomareoba gaumjobesebuli iqna, cali gaavrcela xalxSi. wignis maRaziasa da
xolo k. TavarTqilaZe stambidan daiTxoves stambaSi axlo TanamSromlebad hyavda Zmebi:
(Tumca stambis muSa-patimarTa saerTo mo­ sio da aslani. mis stambaSi da wignTsavaWroSi
TxovniT iseve daabrunes stambaSi). cixidan daizardnen: Wola lomTaTiZe, lado dumbaZe,
gamosvlisTanave gaaTkecebuli Zal-RoniT s. Todria, s. remondi da sxvebi, romelTac
Seudga politikuri wignebis gamocemas `kul­ SemdgomSi mwerlobasa da sazogadoebriv-po­
turis~, `muSis~ da sxva firmiT: dabeWda eg. litikur cxovrebaSi TvalsaCino kvali gaa­
ninoSvilis sruli Txzulebani, n. Jordanias vles. sagamomcemlo saqmeTaTvis manqanebsa da
rCeuli nawerebi, k. kautskis `antiuri qveyana saqonels iwerda (xSirad nisiad) augsburgi­
iudevelTa da qristianeTa~, e. erkmanisa da a. dan, petrogradidan, kievidan, moskovidan da
Satrianis `glexi kacis istoria~ da sxv. poli­ parizidan. hqonda 200 000 man. ndoba. yoveli­
tikur-ekonomikuri wignebis beWdva 1902 wli­ ve amas awarmoebda piradi dauRalavi SromiTa
dan baTumSi daiwyo. sxvaTa Soris, aq dabeWda da gautexavi muyaiTobiT, kerZod, cxovrebaSi
k. kautskis `Cveni drois erovneba~ da sxv. ubedurebis miuxedavad, werda werilebsa da
1891 wels ozurgeTSi daaarsa meetleTa mogonebebs, gansakuTrebiT, sazogadoebrivi
amxanagoba (romelmac mimosvla gaaadvila, saWirboroto sakiTxebis Sesaxeb.
– ori-sami maneTidan sagzao fasi 40 kapei­ 1900 wels, pirvelma moiwadina saqar­
kamde daiyvana. arsebobda 20 weliwadi). 1895 TveloSi qaRaldis qarxnis daarseba, rac mis
wels Seqmna meabreSumeTa savaWro samrewve­ uneblied SeCerda. 1910 wels kvlav daiwyo
lo amxanagoba `Suamavali~ (samegrelos gan­ molaparakeba, magram msoflio omma SeuSala
yofileba), romelmac didi samsaxuri gauwia xeli, xolo 1925 wels moiTxova (`Teatri da
dasavleT saqarTvelos: fuTi parkis fasi cxovreba~, #7, gv. 11-13. werili `riTi unda
4 maneTidan 20 maneTamde aiyvana. 1896 wels, davagvirgvinoT qarTuli stambis 300 wlisTa­
k. TavarTqilaZis TanamSromlobiT da uxvi vi~): `gavmarToT beWdviTi saqmis pirveli ga­
SewirulobiT, guriis Suaguls mTeli guri­ mofena, davaarsoT am dResaswaulis sazeimoT
isaTvis – sof. akeTSi daarsda ufaso wignTs­ qaRaldis qarxana da amiTi davagvirgvinoT is
cav-samkiTxvelo; TbilisSi gadmosaxlebis didi saqme – gonebis lamparis wyaro – romel­
dros, q. ozurgeTs Seswira Tavisi mdidari sac mwignobroba ewodeba~-o.
wignTsacavi, saqarTveloSi daarsebul TiTq­
mis yvela samkiTxvelos wignebiT exmareboda, Seadgina da gamosca:
aseve – moswavle axalgazrdobas, gansakuTre­ 1. ninoSvili, e. (egnate, 1859-1894). simona: mo-
biT, sazRvargareT myofT (sxvaTa Soris, misi Txroba (guriis cxovrebidam). - ozurgeTi: k.
da al. miqelaiSvilis TaosnobiT gaigzavnen TavarTqilaZe #13, 1892. - 118 gv.;
sazRvargareT Zmebi Salva da komando goge­ 2. sayovelTao kalendari marTlmadidebelTa,
liebi). 1906 wlidan, TbilisSi, misi pasuxism­ kaTolikeTa da somexTa, 1902 wlisa: meoTxe
geblobiTa da redaqtorobiT gamodioda so­ weli [saliteraturo nawiliT: `mose mwerali~
cial-demokratiuli gazeTi `lampari~. 1906 eg. ninoSvilisa da sxva lit. nawarmoebebi] / Se-
wels, Tavisi xarjiT, sakuTar stambaSi arale­ dgenili k. TavarTqilaZis mier. - baTomi, 1902
galurad dabeWda i. juRaSvilis (stalinis) (Zm. TavarTqilaZeebis st.). – 256 gv.: il.;
partiuli moxseneba, raic wardgenili iyo 3. ninoSvili, e. (egnate, 1859-1894). sruli Txzu-
stokholmis partiul yrilobaze. lebani eg. ninoSvilisa: avtoris suraTiT, bio-
beWdviTi saqmis gamo k. TavarTqilaZes grafiiT da sxvadasxva werilebiT da iv. gomar-
didi brZola mouxda TviTmpyrobel ruseTis Telis kritikuli weriliT. – Tb.: gamocema k.

240
TavarTqilaZisa, #120, 1904 (gr. n. diasamiZis 14. mivmarTav pativcemul axal senakis, zugdi-
st.). - CVII, 680, [1] gv.; dis...: [mimarTva saxelmZRvanelo wignebis SeZe-
4. sayovelTao kalendari marTlmadidebelTa, nis Sesaxeb] // kvali. - 1895. - #3. - gv. 6;
kaTolikeTa, grigorianTa, mahmadianTa da 15. mcire SeniSvna // iveria. - 1895. - 26 aprili. -
ebraelTa. 1906 weli: merve weliwadi / Sedge- #87. - gv. 3; 17 ivnisi. - #126. - gv. 2-3; 11 ivlisi.
nili k. TavarTqilaZis mier. – Tb., 1906 [kanze: - #145. - gv. 3; 30 ivlisi. - #161. - gv. 3;
1907] (k. TavarTqilaZis st.). - kani, 156 gv.; 16. rom aravin Targmnos an dabeWdos... // iveria. -
5. saxalxo kalendari marTlmadidebelTa, kaTo- 1895. - 10 marti. - #53. - gv. 3;
likeTa, grigorianTa, mahmadianTa da ebrael- 17. werili ozurgeTis wignTsacavis Sesaxeb // ive-
Ta: mecxre weliwadi 1907 wels Sedgenili / k. ria. - 1895. - 14 ianvari. - #10. - gv. 3;
TavarTqilaZis mier. - tfilisi, 1907 (stamba 18. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1895. - 18
`labari~). - kani, 96, 32, [32] gv.; oqtomberi. - #224. - gv. 4;
6. sayovelTao kalendari marTlmadidebelTa, 19. guriis amxanagobisagan // cnobis furceli. -
kaTolikeTa, grigorianTa, mahmadianTa da 1896. - 20 dekemberi. - #62. - gv. 4;
ebraelTa 1908 w.: meaTe weliwadi / Sedgenili 20. guriis amxanagobis `Suamavlis~ gamo // kvali. -
k. TavarTqilaZis mier. - [Tb.], 1908 (st. `nadeJ- 1896. - #8. - gv. 132-133; #11. - gv. 185-187;
da~). – 258 gv.: sur.; 21. dakarguli xelnaweris gamo (axalgazrda
7. sayovelTao kalendari marTl-madidebelTa, poets goCa-jixaiSels) [ivane nucubiZe] // kva-
kaTolikeTa, grigorianTa, mahmadianTa da li. - 1897. - #22. - gv. 434;
ebraelTa 1912w.: meToTxmete weliwadi / Sed- 22. kreba ozurgeTSi rkinis-gzis gayvanis gamo //
genili k. TavarTqilaZis mier. - [tf.], 1912 (st. cnobis furceli. - 1897. - 30 marti. - #157. - gv.
`nadeJda~). – 218 gv.: portr.; 3-4; 4 aprili. - #162. - gv. 3;
23. guria: guriis amx. `Suamavlis~ wevrTa sayura-
gamoqveynebulia: dRebod // cnobis furceli. - 1898. - 17 marti.
1. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1890. - 18 - #484. - gv. 2;
agvisto. - #177. - gv. 3; 24. iveriis me-95 N-Si... // iveria. - 1898. - 23 maisi. -
2. TavarTqilaZe, k. werili redaqciis mimarT // #107. - gv. 4;
iveria. - 1892. - 29 dekemberi. - #276. - gv. 3; 25. rogorc mkiTxvels exsovneba... // kvali. - 1898.
3. ozurgeTi // iveria. - 1893. - 27 ivnisi. - #135. - #7. - gv. 127-128;
- gv. 2; 25 seqtemberi. - #205. - gv. 2; 27 oqtom- 26. warsul welSi... // kvali. - 1898. - #7. - gv. 127;
beri. - #230. - gv. 3; 1895. - 2 Tebervali. - #25. 27. mcire SeniSvna: [sakomercio saswavlebeli] //
- gv. 3; kvali. - 1900. - #20. - gv. 321-322;
4. `Cven mogvivida...~ // iveria. - 1893. - 6 marti. - 28. Ria werili redaqciis mimarT // kvali. - 1900. -
#47. - gv. 2; #20. - gv. 323-324;
5. b-n petre pavliZis sapasuxod // kvali. - 1894. - 29. axal-senakis stamba - wignis maRaziis daxurvis
#26. - gv. 4-5; gamo // kvali. - 1901. - #13. - gv. 214-216;
6. `es aris axla wavikiTxe...~ // iveria. - 1894. - 1 30. mcire SeniSvna // kvali. - 1901. - #3. - gv. 52;
marti. - #45. - gv. 3; 31. `Cven qvemore amis xelis momwerni, q. tfilis-
7. Ria werili b-n besarion miqaZesTan // kvali. - Si mcxovrebi qarTvelebi TanagrZnobas vu-
1894. - #42. - gv. 4; cxadebT vasil alSibaias da muSni dadians,
8. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1894. - 29 zugdidSi, Tavad-aznaurTa krebaze uangaro
aprili. - #89. - gv. 4; mwyemsi. - 1894. - #8. - gv. sityvebis warmoTqmisaTvis~: [gmoben vlad. al-
15; Sibaias da varadebul afaqiZis gamosvlebs] //
9. 10 am Tves, saRamos, baTumSi ramdenime... // kva- cnobis furceli. - 1905. - 10 aprili. - #2794.
li. - 1895. - #45. - gv. 12-13; - gv. 3;
10. b-n besarion miqaZes // kvali. - 1895. - #3. - gv. 32. isev mestambeTa amxanagobas `Sromas~: [amxana-
13-15; #4. - gv. 15-16; gur sasamarTloSi gawveva] // lampari. - 1906. - 6
11. b-no redaqtoro!: umorCilesaT gTxovT... // maisi. - #15. - gv. 4;
kvali. - 1895. - #26. - gv. 3; 33. 1908 w. kedlis kalendari // axali qveyana. -
12. guriis savaWro amxanagoba `Suamavali~ amiT 1907. - #12. - gv. 16;
acxadebs, rom q. ozurgeTSi arsdeba zemoxse- 34. gancxadebebi: mokle xanSi Sevudgebi...: [iumo-
nebuli savaWro amxanagoba~... // iveria. - 1895. ri 1908 wlis `kedlis kalendris~ dabeWdvaze]
- 7 maisi. - #97. - gv. 1; // Suamavali. - 1907. - #2. - gv. 8;
13. d. axal-senaki // iveria. - 1895. - 20 aprili. - 35. b-no redaqtoro! umorCilesad gTxovT... // Cve-
#82. - gv. 2; ni gazeTi. - 1910. - 6 aprili. - #5. - gv. 4;

241
36. `glexi-kacis istoria~-sTvis `nadeJdas~ stam- 13. kikvaZe, T. gTxovT neba gviboZoT pativcemuli
baSi...: (gancxadeba) // Cveni gazeTi. - 1910. - 5 Tqveni... // kvali. - 1895. - #26. - gv. 3;
maisi. - #27. - gv. 4; 14. pier. ozurgeTi // iveria. - 1895. - 26 ianvari. -
37. n. Jordanias nawerebis gamo // axali azri. - #19. - gv. 1;
1910. - 5 oqtomberi. - #3. - gv. 1; 15. `redaqciam miiRo wigni `aspinZis omi~ iak. go-
38. oriode sityva // e. ninoSvilis biografia, da- gebaSvilisa, gamoc. k. TavarTqilaZisagan...~ //
saflaveba da kritikuli ganxilva / i. gomarT- iveria. - 1895. - 10 ivnisi. - #120. - gv. 1;
lisa. – Tb., 1910 (st. `nadeJda~). – gv. III-V-X; 16. ToiZe, al. Ria werili: I-k. TavarTqilaZes da
39. redaqtoris ganTavisufleba // droeba. - 1910. II-d. kalandariSvils // iveria. - 1896. - 13 apri-
- 17 ianvari. - #12. - gv. 3; li. - #80. - gv. 4;
40. sasargeblo cnobebi: (qarTuli kalendrebi- 17. m. – a) k. TavarTqilaZis gamocemani: recenzia
dan) 21 agvisto. fexebis movla yinvaSi. [iumo- wignze: WiWinaZe z. TavdgiriZianT gvaris Ra­
ri] // eSmakis maTraxi. - 1916. - #35. - gv. 10; lati da ali faSa TavdgiriZe // kvali. - 1896.
41. egnate ninoSvili. (mogoneba) // Teatri da cxo- - #25. - gv. 441-444; b) bibliografiuli Se­
vreba. - 1924. - #14. - gv. 9-10; niSvnebi. k. TavarTqilaZis gamocemani: rusTa­
42. rogor daikrZala eg. ninoSvili? // Teatri da veli, SoTa. vefxis-tyaosani SoTa rusTavelis
cxovreba. - 1924. - #20. - gv. 12; suraTebiT, axal-senaki, 1896 w. [recenzia] //
43. akakis saRamo: (STabeWdilebebi) // Teatri da kvali. - 1896. - #25. - gv. 441-444;
cxovreba. - 1925. - #9. - gv. 17; 18. `s. saWilaodan~... // cnobis furceli. - 1896. - 8
44. erTobis mqadagebeli: [giorgi wereTlis gar- noemberi. - #20. - gv. 3-4;
dacvalebidan 25 wlis Sesrulebis gamo] // Tea- 19. goCa-jixaiSeli (ivane nucubiZe). quTaisi:
tri da cxovreba. - 1925. - #3. - gv. 10-11. dakarguli xelTnaweri // cnobis furceli. -
1897. - 1 maisi. - #184. - gv. 2;
Targmna: 20. d. axalsenaki // cnobis furceli. - 1897. - 20
1. Jeltovi, f. mefe-keTilzniani: (zRapari rusu-
marti. - #148. - gv. 3;
liT) // nakaduli. - 1908. - #14. - gv. 12-15; #17.
21. ver micani. q ozurgeTi: modi da sikeTe dasTe-
- gv. 20-22.
se! // cnobis furceli. - 1897. - 11 oqtomberi.
- #337. - gv. 3;
mis Sesaxeb:
22. TanamSromeli. axali qarTuli wigni // cnobis
1. SaraSiZe, grigol. batono redaqtoro! // ive-
furceli. - 1897. - 26 oqtomberi. - #352. - gv. 2;
ria. - 1888. - 31 ianvari. - #23. - gv. 2;
23. mefe erekles stamba ozurgeTSi // cnobis fur-
2. axali ambavi // iveria. - 1892. - 1 seqtemberi. -
celi. - 1897. - 23 seqtemberi. - #320. - gv. 2-3. - z.
#184. - gv. 2;
WiWinaZis pasuxi ix. #325, gv. 2-3;
3. axal-senaki // iveria. - 1892. - 18 ivlisi. - #151.
24. ozurgeTi: k. TavarTqilaZis binis dawva // cno-
- gv. 2;
bis furceli. - 1897. - 11 seqtemberi. - #309. -
4. kereseliZe, davit. werili redaqciis mimarT //
gv. 3; 17 seqtemberi. - #314. - gv. 2;
iveria. - 1892. - 29 Tebervali. - #45. - gv. 4;
25. ozurgeTi: cecxlis gaCena // cnobis furceli.
5. jorbenaZe, simon. werili redaqciis mimarT //
- 1897. - 2 seqtemberi. - #301. - gv. 4;
iveria. - 1892. - 23 Tebervals. - #41. - gv. 4;
26. ozurgeTi: wylis arxis gadmoyvana md. natane-
6. baJunaiSvili, jamuleT. `umorCilesad gTxo-
bidan. mefe erekles stamba ozurgeTSi // cno-
vT~... // iveria. - 1893. - 3 noemberi. - #236. - gv. 2;
bis furceli. - 1897. - 23 seqtemberi. - #320.
7. g-e-a, p. kritikuli SeniSvna: ninoSvili, e. `ram-
- gv. 2-3;
denime moTxroba~ (guriis cxovrebidan) ga-
moc. k. TavarTqilaZisa // kvali. - 1893. - #46. 27. isidore Sios Ze. werilebi redaqciis mimarT //
- gv. 10-12; #47. - gv. 5-7; kvali. - 1900. - #36. - gv. 580;
8. Tbilisis Tavad-aznaurTa arCevnebi... // kvali. 28. g-o. sayovelTao kalendari 1901 w. Sedgenili
- 1894. - #24. - gv. 3-4; k. TavarTqilaZis mier. f. 20 k.: [recenzia] // kva­
9. miqaZe, besarion. werili axalsenakidan // kva- li. - 1901. - #1. - gv. 18;
li. - 1894. - #49. - gv. 15; 29. maWavariani, iv (X.) – a) puSkini aleqsandre.
10. fedosiSvili, l. ozurgeTs, 14 aprils... // kva- `mebaduri da oqros Tevzi~ k. TavarTqila-
li. - 1894. - #25. - gv. 3-4; Zis wignis maRaziis gamocema. tf. gv. 28. f. ar
11. axali ambavi // iveria. - 1895. - 7 ivnisi. - #117. - aris aRniSnuli. 1000 c.: [recenzia] // moambe. -
gv. 1-2; 1904. - #5, gany. II. - gv. 78-81; b) arsenas leqsi.
12. ToiZe, aleqsandre. pasuxad b-n konstantine xalxuri Tqmuleba Sekrebili p. umikaSvilis
TavarTqilaZes // iveria. - 1895. - 20 oqtomberi. mier. tf. gamoc. k. TavarTqilaZisa: [recenzia]
- #226. - gv. 2-3; #227. - gv. 2-3; // moambe. - 1904. - #5. - gany. II. - gv. 90-91;

242
30. `30 ivliss~...: [gaz. `lamparis~ redaqtoris k. 45. daibeWda da iyideba... // wyaro. - 1907. - 27 noem-
TavarTqilaZis dapatimreba. redaqciis dake- beri. - #25. - gv. 4; isari. - 1907. - 27 noemberi.
tva] // axali cxovreba. - 1906. - 2 ivlisi. - #10. - #261. - gv. 4;
- gv. 3; 46. -d. xazeinis policiuri moqmedeba // laxvari. -
31. axali ambavi: [gaz. `lamparis~ redaqtoris k. 1907. - 26 aprili. - #14. - gv. 2;
TavarTqilaZis ganTavisufleba patimrobi- 47. k. TavarTqilaZis Sedgenili... // mnaTobi. –
dan. gaz. `simarTlis~ gamosvla] // muSa. - 1906. 1907. - #4. - gv. 4;
- 7 ivlisi. - #25. - gv. 1; 48. stambis Cxreka da Sriftebis waReba // cis nami.
32. axali ambebi: [gaz. `golos kavkazas~ asoTamw- - 1907. - 13 dekemberi. - #6. - gv. 2;
yobTa gaficva. mRvd. iona brixniCevis, gaz. 49. yaribi. sakviraoT // Cveni gza. - 1907. - 14 oq-
`kianqis~ red. iSxanovisa da gaz. `lamparis~ tomberi. - #33. - gv. 2-3;
50. `lampris~ redaqtoris saqme // amirani. - 1908. -
red. k. TavarTqilaZis saqmis garCeva] // Cveni
2 ivlisi. - #97. - gv. 1-2;
cxovreba. - 1906. - 7 seqtemberi. - #15. - gv. 2-3;
51. senatma uyuradRebod datova... // naperwkali. -
33. axali ambebi: [gaz. `lamparis~ red. k. TavarTqi-
1908. - 2 ivlisi. - #31. - gv. 2;
laZis saqmis garCeva] // Cveni cxovreba. - 1906.
52. WeliZe, sp. b-no redaqtoro... // dasawyisi. -
- 7 seqtemberi. - #15. - gv. 2-3;
1908. - 5 marti. - #2. - gv. 4;
34. axali ambebi: [Cxrekisa da dapatimrebis gaxSi-
53. n. Jordanias rCeuli nawerebi... // saqme. - 1910. -
reba TbilisSi, dapatimrebulTa Soris: vl.
1 seqtemberi. - #1. - gv. 1; #2. - gv. 1; #3. - gv. 1;
darCiaSvili, k. TavarTqilaZe, rev. gabaSvili,
#4. - gv. 1;
nino yifiani, mix. kinwuraSvili, l. naTaZe da
54. ibeWdeba da am mokle... // eSmakis maTraxi. - 1915.
sxv.] // talRa. - 1906. - 14 noemberi. - #23. - gv. 1;
- #27. - gv. 14
35. axali gazeTebi: [qarTuli gaz. `lampari~, red. 55. WiWinaZe, zaqaria (z. W.). `vefxis tyaosnis~ ga-
- gamomc. k. TavarTqilaZe; rusuli gaz. `vesen- mocemani // rusTaveli. - 1918. - #2. - gv. 11.
ni potoki~, s. iaSvilis redaqtorobiT] // Sro-
ma. - 1906. - 20 aprili. - #14. - gv. 1; wyaro:
36. `dRes, 13 seqtembers~...: [gaz. `lamparis~ reda- 1. TavarTqilaZe, k. werili redaqciis mimarT //
qtoris k. TavarTqilaZis saqmis ganxilva dam- iveria. - 1890. - 18 agvisto. - #177. - gv. 3;
cvelebi: i. baraTaSvili da m. gruzenbergi] // 2. m. – a) k. TavarTqilaZis gamocemani: recenzia
grigali. - 1906. - 13 seqtemberi. - #4. - gv. 2; wignze: WiWinaZe z. TavdgiriZianT gvaris Ra­
37. TaTaraSvili, kondrati (misani). nacnobi sura- lati da ali faSa TavdgiriZe // kvali. - 1896.
Tebi // sityva. - 1906. - #5. - gv. 7-11; - #25. - gv. 441-444; b) bibliografiuli Se­
38. k. TavarTqilaZis stambis momuSaveTa mo- niSvnebi. k. TavarTqilaZis gamocemani: rusTa­
Txovnilebani // Cveni cxovreba. - 1906. - 2 seq- veli, SoTa. vefxis-tyaosani SoTa rusTavelis
temberi. - #11. - gv. 3; suraTebiT, axal-senaki, 1896 w. [recenzia] //
39. `lampari~ da `muSa~: [gaz. `muSaSi~ gaz. `lam- kvali. - 1896. - #25. - gv. 441-444;
pris~ winaaRmdeg moTavsebuli cnobebi. reda- 3. cnobis furceli. - 1897. - 4 seqtemberi. - #303;
qtor k. TavarTqilaZis damokidebuleba stam- 4. WiWinaZe, zaqaria. – a) pasuxi k. TavarTqilaZes
bis muSasTan] // Sroma. - 1906. - 14 ivnisi. - #57. // cnobis furceli. - 1897. - #325. - gv. 2-3; b) is­
- gv. 3; toria qarTulis stambisa da wignebis beWdvi­
40. `lamparis~ daketva: [samxedro wesebis moxsnam- sa, 1626-1900. - tf.: z. WiWinaZis gamocema, 1900
dis. redaqtoris k. TavarTqilaZis dapatimre- (eq. iv. xelaZis st.). - 55 gv.;
ba] // Sroma. - 1906. - 2 ivlisi. - #71. - gv. 2-3; 5. g-o. sayovelTao kalendari 1901 w. Sedgenili
k. TavarTqilaZis mier. f. 20 k.: [recenzia] // kva­
41. `lamparis~ redaqtori...: [k. TavarTqilaZis
li. - 1901. - #1. - gv. 18;
patimrobidan ganTavisufleba] // simarTle. -
6. revoluciis matiane. - 1924;
1906. - 5 ivlisi. - #1. - gv. 2;
7. 1916-1926. saqarTvelos samomxmareblo orga­
42. tfilisSi... // mwyemsi. - yvirila, 1906. - #21. -
nizaciaTa centraluri kooperatiuli kavSi­
gv. 14;
ris (cekavSiris) aTi wlis arsebobis gamo. - tf.:
43. Cxreka da dapatimreba: [gazeTebis Ta-
cekavSiris [gamocema] da st., 1926. - gv. 66.
namSromlebis: l. darCiaSvilis, k. TavarTqi-
laZis, r. gabaSvilis, mix. kinwuraSvilisa da
TavaZe, Tamar giorgis asuli (1898,
sxvebis dapatimreba. gaz. `talRis~ redaqci-
25/VI – ) – mxatvar-dekoratori da fermwe­
is daxurva] // megobari. - 1906. - 12 noemberi. -
ri, – qarTveli dekoratorTagani. 1916-1917
#41. - gv. 3; wlebSi swavlobda moskovis mxatvarTa stu­
44. [javaxiSvili, mixeil] (a-li). patara fiqrebi // diaSi, xolo 1928 wels daamTavra mosko­
iveria. - 1906. - #15. - gv. 3-5; vis mxatvrul-teqnikuri institutis Tea­

243
tralur-dekoraciuli mxatvrobis ganyofi­ marqs-engels-leninis institutis filiali. -
leba. muSaobda moskovis did TeatrSi, Tbili­ Tb.: saxelgami, politliteraturis seqtori,
sis operisa da baletis TeatrSi, kote marja­ 1941. - VIII, 331 gv.: il.;
niSvilisa da baTumis dramatul TeatrebSi. 4. wulukiZe, a. Txzulebani / redaqt.: i. TavaZe
T. TavaZe iyo saopero scenidan pirveli, da quTelia; winasityv. avt.: i.b. stalini da l.
vinc monawileoba miiRo qarTvel mxatvarTa beria; sak. kp(b) centralur komitetTan arse-
I gamofenaze, romelic gaimarTa 1919 wlis 4 buli marqs-engels-leninis institutis Tbi-
maiss. lisis filiali. - Tb.: saxelgami, politlite-
raturis seqtori, 1943. - 296 gv.: 2 CarT. furc.
gamoqveynebulia: portr. da avtografi.
1. mgosani ioseb griSaSvili: [SarJi] // Teatri da
cxovreba. - 1920. - #22. - gv. 8; gamoqveynebulia:
2. m. dariali-nanobaSvili: [SarJi] // Teatri da 1. saqarTvelos kp (b) borCalos raikomis mdivnis
cxovreba. - 1920. - #22. - gv. 8; amx. TavaZis sityva saqarTvelos kp (b) XI yri-
3. msaxiobi germanovisa: [SarJi] // Teatri da cxo- lobaze, 1938 wlis 17 ivniss // komunisti. - 1938.
vreba. - 1920. - #22. - gv. 8. - 19 ivnisi. - #140. - gv. 3; Заря Востока. - 1938. -
14 июня. - #140. - С.3;
wyaro: ar aris miTiTebuli. 2. gardavqmnaT raionuli gazeTebis muSaoba //
bolSeviki. - 1939. - #11. - gv. 48-61;
TavaZe, ilia yaisaris Ze (1905, 26/XII 3. istoriuli dadgenilebis wlisTavi: [`sakav-
– ) – Jurnalisti, publicisti da sazogado Siro kp (b) istoriis mokle kursis gamoSve-
moRvawe. daibada sof. natanebSi. daamTavra basTan dakavSirebiT partiuli propagandis
maxaraZis (ozurgeTis) teqnikumi (1924), mos­ dayenebis Sesaxeb~]: saq. kp (b) centraluri ko-
kovis II saxelmwifo universiteti (1928-1931, mitetis mdivnis [propagandis dargSi] werili
dialeqtikuri da istoriuli materializmis // komunisti. - 1939. - 14 noemberi. - #261. - gv.
leqtoris wodebiT) da istoriisa da filo­ 2; sabWoTa maswavlebeli. - 1939. - 15 noemberi. -
sofiis moskovis institutis aspirantura #104. - gv. 2-3;
(1933). muSaobda: politsaganmanaTleblo mu­ 4. saqarTvelos ssr umaRlesi sasamarTloebis
Sakad aWaris raionebSi (1924 wlidan), mosko­
arCevnebis Sesaxeb deputat i. y. TavaZis moxse-
vis ssrk saxkomsabWosTan arsebul a/k sfsr
neba: saqarTvelos ssr 1-li mowvevis umaRlesi
mudmiv warmomadgenlobaSi (1931 wlidan), ima­
sabWos meore sesia. sesiis 22 ivlisis saRamos
ve dros, leqciebs kiTxulobda dialeqtikur
sxdoma // komunisti. - 1939. - #171. - gv. 2; Заря
materializmsa da leninizmze moskovis safei­
Востока. - 1939. - 29 июля. - #170. - С.3; Советская
qro institutsa da puris cxobis institut­
Абхазия. - 1939. - 30 июля. - #173. - С. 3;
Si, sagarejos manqana-traqtorTa sadguris
5. saqarTvelos ssr umaRlesi sasamarTlos ar-
politganyofilebis gazeTis redaqtorad,
Cevnebis Sesaxeb deputat i. y. TavaZis moxse-
saqarTvelos kp (b) WiaTuris raikomis kult­
neba: saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos 1-li
sapropagando ganyofilebis gamged (1934 wli­
mowvevis meore sesia // sabWoTa afxazeTi. -
dan), saq. kp (b) ck-is aparatSi (1936-1937), Sem­
1939. - 1 agvisto. - N174. - gv. 3; sabWoTa oseTi.
deg – saq. kp (b) borCalos raikomis mdivnad,
- 1939. - 3 agvisto. - #168. - gv. 2-3; sabWoTa aWa-
1938 wels arCeul iqna saq. ssr umaRlesi sa­
ra. - 1939. - 4 agvisto. - #177. - gv. 2-3;
bWos deputatad, imave xanSi – saq. kp (b) ck-s
6. ufro maRal safexurze aviyvanoT marq­
mdivnad propagandis dargSi.
sizm-leninizmis propaganda: [statia warmoad­
gens 1939 w. 20 seqtembers propagandisa da
i. TavaZis p/m redaqtorobiT gamovida fi-
agitaciis sakiTxebze mowveul respublikur
losofiur-mecnieruli wignebi da mxatvruli
nawarmoebni, maT Soris: TaTbirze gakeTebul moxsenebis stenogramas]
1. gamsaxurdia, k. beladi: trilogia / red.: ilia // komunisti. – 1939. – #220; bolSeviki. - 1939.
TavaZe; mxatv.: l. grigolia. - w. 1. - Tb.: saxel­ - #9-10. - gv. 17-42; partiuli mSenebloba. –
gami, 1939. - 216 gv.; 1939. - seqtemberi. - #18. - gv. 20-31;
2. mokle filosofiuri leqsikoni / m. rozenta­ 7. qarTuli sabWoTa mwerlobis aRmavlobisa­
lisa da p. iudinis red.. - Tb.: Jur. bolSeviki, Tvis: saqarTvelos kp (b) centraluri komite­
1940. - 315 gv.; tis mdivnis propagandis dargSi amx. i. TavaZis
3. saqarTveloSi socialisturi revoluciis sityva saqarTvelos sabWoTa mwerlobis meore
gamarjvebis 20 wlisTavisaTvis: statiebi da yrilobaze // literaturuli saqarTvelo. -
dokumentebi / sak. k. p.(b) c. k-Tan arsebuli 1939. - 14 oqtomberi. - #30. - gv. 2;

244
8. vladimer ilias-Ze lenini // mnaTobi. - 1940. - 21. bolSevikuri agitacia-propagandis maRali xa-
#1. - gv. 5-24; risxisaTvis // bolSeviki. - 1942. - #12. - gv. 9-24;
9. istoriuli dadgenilebis ori wlisTavi: [sak. 22. sazogadoebrivi mecnierebani da maTi amocane-
k.p.(b) istoriis mokle kursis gamoSvebasTan bi didi samamulo omis pirobebSi // bolSeviki.
dakavSirebiT partiuli propagandis dayene- - 1942. - #5-6. - gv. 43-58;
bis Sesaxeb]: [saq. k.p.(b) c.k-is mdivnis werili] // 23. saqarTvelos bolSevikebis mebrZoli organo:
komunisti. - 1940. - 14 noemberi. - #264; [`zaria vostokas~ 20 weli] // komunisti. - 1942. -
10. marqsizm-leninizmis propagandis axali warma- 20 ivnisi. - #144; Заря Востока. - 1942. - 20 июня.
tebisaken: [saq. k. p. (b) centraluri komitetis - #144;
mdivnis werili] // partiuli mSenebloba. - 1940. 24. marqsizm-leninizmis Seswavlisa da propagan-
- #22. - gv. 7-16; dis mniSvnelovani kera // bolSeviki. - 1943. -
11. sabWoTa mwerlobis ideuri da mxatvruli #1. - gv. 21-35;
zrdisaTvis, saqarTvelos k. p. (b) mdivnis agi­ 25. mosavlis aRebisaTvis mzadebaSi raionuli
taciisa da propagandis dargSi amx. i. TavaZis gazeTebis muSaobis naklovanebaTa da mo-
sityva mweralTa saqalaqo krebaze: [Tbilisi] // savlis udanakargod aRebis saqmeSi gazeTebis
literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 16 noem­ amocanebis Sesaxeb // bolSeviki. - 1943. - #5. -
beri. - #32; gv. 57-62;
12. saqarTvelos bolSevikebis mebrZoli organo: 26. sak. kp(b)c. k-Tan arsebuli marqs-engels-leni-
[saqarTvelos komunisturi partiis (b) cen­ nis institutis Tbilisis filiali // proleta-
traluri komitetis mdivnis werili]: gazeT ruli revolucia. - 1943. - #3. - gv. 3-24;
`komunistis~ arsebobis 20 wlisTavisaTvis // 27. 10 лет Тбилисского филиала Института Маркса-
komunisti. - 1940. - 3 ivnisi. - #126; `axalgazr­ Эенгельса-Ленина // Заря Востока. - 1943. - 24
января. - #19.
da komunisti~. - 1940. - 3 ivnisi. - #126;
13. quTaisis Teatri // sabWoTa xelovneba. - 1940. -
#7-8. - gv. 14-19;
mis Sesaxeb:
1. saqarTvelos komunisturi partiis (b) XII yri-
14. quTaisis Teatri: [quTaisis Teatris arsebo-
loba (27 Tebervlis sxdoma. kamaTi k. Serozias
bis 60 wlisTavis gamo]: [saqarTvelos komunis-
moxsenebis gamo. 1 martis dilis sxdoma): [amxa-
turi partiis (b) quTaisis saqalaqo komitetis
nagebis: s. iSxanovis, i. TavaZis, i. Samugias, n.
mdivnis werili] // komunisti. - 1940. - 30 ivnisi.
gabunias, l. darbinianis, a. mircxulavas, l.
- #149;
Sengelias, p. daisis, e. Cerqezias da S. jaSis si-
15. Боевой орган большевиков Грузии: 20-летие
tyvebi] // komunisti. - 1939. - 3 marti. - gv. 3-4;
газеты `Комунисти~: [Статья секретаря ЦК КП(б)
2. saqarTvelos ssr 1-li mowvevis umaRlesi sa-
Грузии по пропаганде] // Заря Востока. - 1940. - 3
bWos me-2 sesia [22 ivlisis saRamos sxdoma]:
июня. - #126; Молодой сталинец, 1940. - 4 июня.
[deputat i. y. TavaZis moxseneba] // komunisti.
- #77;
- 1939. - 28 ivlisi. - #171. - gv. 2;
16. За дальнейший подъем партийной пропаганды:
3. Миндадзе, А. И. М. Сеченов: «Рефлексы головного
[Ко 2-ой годовщине постановления ЦК ВКП(б)
мозга»: На грузинском языке: [Рецензия] // Заря
о постановке партийной пропаганды. Статья
Востока. - 1939. - 9 октября. - #232. - С.3;
секретаря ЦК ВКП(б) Грузии] // Заря Востока. -
4. Резолюция общегородского собрания
1940. - 14 ноября. - #264;
интелигенции Тбилиси [по докладу товарища
17. Кутаисский театр: [К 60-летию со дня основания]:
И. Тавадзе об итогах XVIII съезда ВКП (б)]:
[Статья секретаря ЦК КП(б) Грузии по пропаганде]
Резолюция принята единогласно // Заря Востока.
// Заря Востока. - 1940. - 30 июня. - #149; - 1939. - 20 апреля. - #90. - С. 1;
18. qarTveli xalxi sWedavs mterze gamarjvebas: 5. XIII Съезд Коммунистической партии
[saqarTvelos kp (b) centraluri komitetis [большевиков] Грузии: Прения по отчетному
mdivnis werili]: statia gazeTidan «pravda», докладу ЦК КП (б) Грузии: [Выступления т. т. И.
10 noemberi // komunisti. - 1941. - 16 noemberi. Тавадзе и Г. Андгуладзе] // Заря Востока. - 1940.
- #272; - 27 марта. - #71;
19. qarTveli xalxis xelovneba // mnaTobi. - 1941. - 6. За высокое качество литературного творчества:
#2. - gv. 57-62; sabWoTa xelovneba. - 1941. - #3. [Доклад секретаря президиума союза советских
- gv. 33-35; писателей Грузии И. Абашидзе на собрании
20. Грузинский народ кует победу над врагом: [Статья писателей Тбилиси о работе союза]: Выступления
секретаря ЦК КП (б) Грузии]: Статья из газеты И. Гришашвили, К. Чичинадзе, Д. Шенгелая, И.
«Правда» от 10 ноября // Заря Востока. - 1941. - 18 Тавадзе и др. // Заря Востока. - 1940. - 19 ноября. -
ноября. - #273; #268;

245
7. amxanag filipe maxaraZis dakrZalva [14 dekem- 19 marts baqos cixeSi Casves, 9 Tvis Semdeg –
bers]: [amxanagebis: i. TavaZis, g. sturuas, s. quTaisis cixeSi. 1911 wels gaasamarTles 1905
saakianis, v. egnataSvilis, e. takiZis da i. mo- wlis saqmis gamo da, rogorc mcirewlovans,
saSvilis sityvebi] // komunisti. - 1941. - 16 de- 10 wlis cixe miusajes. 1915 wels metexis cixe­
kemberi. - #297; Si gadiyvanes, sadac 1917 wlis revoluciamde
8. mkiTxveli. mokle filosofiuri leqsikoni: cixis stambaSi muSaobda asoTamwyobad. cod­
[recenzia] // literaturuli saqarTvelo. - nis danaklisi cixeSi Seivso.
1941. - 1 maisi. - #18; mwerloba daiwyo cixeSi. pirveli leqsi
9. saqarTveloSi socialisturi revoluciis ga- `muSa~ gamoaqveyna 1912 w. (`Temi~), Semdeg sx­
marjvebis 20 wlisTavisaTvis: [recenzia]: sta- va gamocemebSi aTavsebda nawerebs. quTaisis
tiebisa da dokumentebis krebuli: [saiubileo cixeSi dawera poema `devnilebi~, metexSi –
gamocema sabWoTa saqarTvelos 20 wlisTavisa- `momavlis Svilni~, `wamebulni~, `aralo~ da
Tvis] // komunisti. - 1941. - 6 marti. - #55; sxv. leqsisTvis `simRera Tbilisze~ daxuru­
10. amx. i. y. TavaZis saqarTvelos ssr saxelmwifos li konkursidan miekuTvna pirveli jildo.
kontrolis saxalxo komisrad daniSvnis Se- aseve, Targmna evropeli da rusi mwerlebi.
saxeb: brZanebuleba / saqarTvelos ssr umaR- misi fsevdonimebia: oboli muSa, donari.
lesi sabWo // komunisti. - 1943. - 22 agvisto. - misi Semoqmedeba, umetesad, brZolis
#177; Заря Востока. - 1943. - 22 августа. - #117; simReraa, imedisa da rwmenis STamsaxveli,
11. megreliSvili, g. a. wulukiZis Txzulebani: socialuri usamarTlobis winaaRmdeg mebr­
`aleqsandre wulukiZe. Txzulebani~: [recen- Zoli, saerTo-sakacobrio keTildReobisa da
zia] // komunisti. - 1943. - 31 ivlisi. - #161; erovnuli Tavisuflebis momReralia. misi na­
Заря Востока. - 1943. - 31 июля. - #161. tvraa, sxvebTan erTad Cveni eric amaRldes:
`ho, vetrfi, miyvars deda-samSoblo,
wyaro: man miZRvna Cemi brZolisa qnari
1. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos deputato­ da msurs momavlis diad taZarSi
bis kandidatebi // komunisti. - 1938. - 28 maisi. avanTo Zmobis sxivTa lampari~.
- #120. - gv. 3. mas ezizReba `Cveni cxovreba gulsaklavi,
Savad gaSlili, ganwirulT ZvlebiT amovsebu­
TavaZe, solomon egnates Ze (1890, li, urTierTis kbena da kvnesa mware gamefe­
20/VI – ) – mwerali, – mgosani, beletristi, buli, qveyana dabadebuli, CagrulTa sisxliT
mTargmneli, – da revolucioneri guriidan. gasuqebuli~. `brZolis CangiT~ surs daamarc­
daibada sof. xajalias, ozurgeTis maz., Ra­ xos `es saukune Savi, bneli~ da `kopwia saqar­
ribi glexis ojaxSi. swavla daiwyo sasoflo Tvelo ise morTos, aayvavos, viT RmerTebis
skolebSi, magram siRaribis gamo mamam gamoiy­ samlocvelo~. Senatris iseTi qveynis Seqmnas,
vana da noqrad Cauyena vaWars, rasac s. TavaZe sadac iqneba `erToba, Zmoba, siyvarulis mziT
ver Seegua da 1903 wels Caqvis Cais fabrikaSi gaSuqebuli~. cxovrebis simkacres qeds ar
daiwyo muSaoba. 1904 wels gaficvaSi monawi­ uxris da sxvebsac simtkices unergavs:
leobisaTvis Seipyres da gaaZeves. CaqvSi misi `de, Sxams vsvamde, awmyos Sxamsa,
monawileobiT daarsda social-demokratTa mware oblobiT gulnatkeni,
wre; aqve Seudga TviTganviTarebas prokla­ sxvebi mainc dastkbebian
maciebisa da mxatvrul nawarmoebTa kiTxviT. yvavilovan gazafxuliT,
1905 wels, sof. tobaniers ganagrZo revolu­ damarxaven borotebas,
ciuri muSaoba, aqedan – quTaiss. 1906 wels, me­ damarxaven wrfeli guliT
fis generlis, alixanov-avarielis, damsjeli da aRmarTven Zmobis droSas,
razmis CamosvlisTanave daapatimres da to­ mzis sxivebSi moelvares,
bolis guberniaSi gadaasaxles, saidanac ga­ Svebis wami moefrqveva
moqceuli, vano nafetvariZis saxeliT, baqos Cem sayvarel mSobel mxares~.
meqanikur qarxanaSi muSaobda zeinklad. ama­ xolo sabWoTa wyobilebis ganmtkicebis
ve dros, monawileobda partiul saqmeebSi 18 wlisTavze:
(raionuli koleqtivisa da baqos komitetis `vinc samSoblo aRadgina
wevrad, profkavSiris gamgeobaSi da sxv.). aq amiranis cecxlis ZaliT,
ufro bejiTad Seudga TviTganviTarebas. ba­ da msoflios gazafxuli
qodan devnili afxazeTs gaiqca, saidanac ame­ riJraJiviT swvdeba TvaliT,
rikas apirebda gasvlas ganaTlebis misaRebad, me xmas vaZlev aRtacebiT
magram Seipyres. satrfos meoxebiT ganTavi­ Cvens sayvarels,
suflebuli isev baqos dabrunda. 1910 wlis Cvens RviZl stalins~.

246
calke gamocemulia: 23. mTeli guliT: narkvevi. - Tb.: saxelgami, 1948
1. movaleobis msxverplni / avt.: s-li [suliaSvi­ (beWdviTi sityvis kombinati). - 64 gv.
li], oboli muSa [s. TavaZe], d. Turdospireli.
- [tf.], [1918]. - 21 sm.. - (pirveli nabijis biblio­ misi winasityvaobiT gamoica:
Teka; #1); 1. lomTaTiZe, Wola. moTxrobebi. - t. 1 / [winasi­
2. momavali: (leqsebi da poemebi) / oboli muSa tyvaobis avt.: solomon TavaZe]. - tf.: s.s.s.r.
[solomon TavaZe]. - w. 1. - Tb.: uSangi eliavas saxel. gam.-ba, 1925 (s.s.m.u.s. poligraftres­
gamocema, 1918. - XIV, 15-221 gv.: [2] CarT. furc. tis me-2 stamba). - XXXII, 295, [1] gv.: sur;
sur.. - `gamomcemlisagan~ - uSangi eliava. -
oboli muSa (biografiuli cnobebi). - `oboli Targmna:
muSis poezia~ - iv. gomarTeli. (IX-XII gv.); 1. erdbergi, oskar. Cinuri novelebi / Targmani
3. wamebis jvarze: (poema). - Tb.: gamocema uSan­ s. TavaZis. - [tf.]: saxelgamis ga-ma, 1932 (1-li
gi eliavasi, 1919 (saqarTvelos rkinis gzis st.). - 266 gv.;
st.-litografia). - 40 gv.; 2. londoni, jek. martin ideni: romani / mTargmn.:
4. wiTeli vardi-ZRvnad saxalxo gvardias / obo­ solomon TavaZe. - [tf.]: saxelgamis ga-ma, 1934
li muSa [solomon TavaZe]. - Tb., 1920 (saqarTve­ (1-li st.). - 554 gv.;
los rkinis gzebis st.-lit.). - 15 gv.; 3. sakavSiro kompartiis (b) mokle istoria / Sed­
5. sapatimros dRiuridan: moTxrobebi. - tfili­ genilia wiTeli profesuris ist.-part. in-tis
si: gamoc. uSangi eliavasi, 1921 (saq. saxazino brigadis mier: b. ponomariovi [da sxv.]; [p/mg.
rkinis-gzis st.-litografia). – 104 gv.; red.: b. lorTqifaniZe, s. saxarovi; mTargmn.:
6. Sori naTeli: leqsebi / mxatv.: ir. ToiZe. - wigni S. baraTaSvili, s. TavaZe]. - me-2 gamoc.. - [Tb.]:
meore. - tf., (smus poligrafganyofilebis me-5 partgamomcemloba, 1935 (partgam-bis st.). -
stamba), 1924. - 138, [3] gv.. 464 gv.: fot.;
7. gza mewamuli: romani / [mxatv.: aleqsandre gve­ 4. turgenevi, i.s. rudini: romani / red. aleqsan­
taZe]. - tf.: qarTuli wigni, 1930 (koleqtivi). dre WeiSvili; mTargmn. solomon TavaZe; win­
- 328, [7] gv.; asityv. avt.: sergi danelia. - Tb.: saxelgamis
8. poemebi. - tf., 1931 (kolqtivi-s st.). - 40 gv.;
mxatvruli lit-ris seqtori, 1946 (saq. ssr.
9. mwvervalebi. - tf., 1935 (komunisti-s st.). - 102
poligraf. da gamomc. saqmeTa sammarTv. beWd­
gv.: [6] gv. sur.; 15sm. - (saqarTvelos geogra-
viTi sityvis kombinati). – 164 gv.;
fiuli sazogadoeba);
5. xeTagurovi, k. umwyemsod: [leqsi] / k. xeTagu-
10. frTebi: romani. - Tb.: federacia, 1937. - 277 gv.;
rovi; Targmna s. TavaZem // sabWoTa oseTi. - sta-
11. mzia lauri: [poema]. - Tb.: sablitgami, 1939. - 63
liniri, 1946. - 1 aprili. - #64.
gv.;
12. dila: leqsebi da poemebi. wigni me-3. - Tb.:
gamoqveynebulia:
saxelgami, 1940. - 167 gv.;
1. amxanags: (im Ramis saxsovraT). [leqsi] // pirve-
13. mama: romani. - Tb.: federacia, 1940. - 207 gv.;
li nabiji. - 1917. - #28. - gv. 438-439;
14. jildo: moTxroba. - Tb.: sablitgami, 1940. - 136
2. asalo: [moTxroba] // pirveli nabiji. - 1917. -
gv.;
#10. - gv. 149-153; #11. - gv. 165-169; #12. - gv.
15. Отец [Текст]: Роман / Пер. с груз. Л. Натрошвили.
183-185; #13. - gv. 199-201; #14. - gv. 213-214;
- Тб.: Заря Востока, 1940. - Тит. л., 172 с.; 
#15. - gv. 229-232; #16. - gv. 249-251; #17. - gv.
16. gmirTa dideba: poema. - Tb.: sablitgami, 1941. -
263-265; #18. - gv. 279-282; #20. - gv. 311-313;
67 gv.;
#21. - gv. 328-329; #22. - gv. 343-346. - moTxro-
17. is, rac ukvdavia: [moTxroba]. - Tb.: saxelgami,
bis bolos: metexis cixe Tebervali 1917 w.;
1942. - 31 gv.;
3. dedis cremlebi: [leqsi] // pirveli nabiji. -
18. megobrebi: romani. - Tb., 1942 (federacia). - 186
1917. - #24. - gv. 378-379;
gv.;
19. Элико [Текст]: Рассказ / Соломон Тавадзе; Пер. с 4. momavlis Svilni: dramatiuli poema // pirveli
груз. Наты Чхеидзе. – Тб.: Заря Востока, 1942. - 40 nabiji. - 1917. - #30. - gv. 470-474; #31. - gv. 486-
с.; 488; #32. - gv. 503-506;
20. kavkasioni: [leqsebi]. - Tb.: sabWoTa mwerali, 5. mowodeba: [leqsi] // pirveli nabiji. - 1917. -
1943. - 48 gv.; #12. - gv. 182;
21. kavkasionis karebTan: romani. - [Tb.]: saxelgami, 6. naZvebSi videq... wuTis SvebiT guli stkbebo-
1946 (saxelgamis beWdviTi sityvis kombinati). da,...: [leqsi] // pirveli nabiji. - 1917. - #20. -
- 266, [2] gv.; gv. 314-315;
22. abesalom muxiguli: romani. - Tb.: sabW. mwera- 7. oh, gulo, risTvis ar ZalmiZs...: [leqsi] // pir-
lis gam-ba da st., 1948. - 148 gv.; veli nabiji. - 1917. - #6. - gv. 89-90;

247
8. salami akakis: [leqsi] // pirveli nabiji. - 1917. - 19. 1921 wlis gardacvalebaze: [leqsi] // lomisi. -
#29. - gv. 449; 1922. - #2. - gv. 4;
9. soflis muSebs: (vuZRvni Jurnal `pirvel nabi- 20. garRveuli rkalebi: [leqsi] // xomaldi. - 1922.
js~ da `soflis muSas~). [leqsi] // pirveli nabi- - #4-5. - gv. 9-13;
ji. - 1917. - #26. - gv. 410; 21. karebTan: [leqsi] // xomaldi. - 1922. - ianvari. -
10. Savi Rrublebis muqi naWeri...: [leqsi] // pirve- #2. - gv. 10;
li nabiji. - 1917. - #25. - gv. 394; 22. mTebSi: kari meore: [piesa] // xomaldi. - 1922. -
11. Cemi alilo: [leqsi] // pirveli nabiji. - 1917. - ianvari. - #2. - gv. 22-25;
#39. - gv. 614; 23. Wola lomTaTiZe: [Semoqmedeba] // xomaldi. -
12. Zmobis zari: [leqsi] // pirveli nabiji. - 1917. - 1922. - #4-5. - gv. 88-93;
#13. - gv. 193; 24. marixeli: [poema] // axali gza. - 1925. - #4. - gv.
1. gmiri: (ZRvnaT revoluciis pirvel meomars, 7-9;
v. goguaZes). [leqsi] // pirveli nabiji. - 1918. - 25. egnatesadmi: [leqsi] // komunisti. - 1934. - 12
#18. - gv. 282; maisi. - #109. - gv. 3;
2. davasaflave yrmobis ocneba...: [leqsi] // pirve- 26. zemo svaneTi: [gza laxamulidan xaiSamde] // mu-
li nabiji. - 1918. - #31. - gv. 485; Sa. - 1934. - #192;
3. deda-samSoblo: [leqsi] // saxalxo kalendari. - 27. zemo svaneTi: [masobrivi Serigeba beCoSi] // mu-
1918. - gv. 195-196; Sa. - 1934. - #191;
4. dRes!..: [leqsi] // pirveli nabiji. - 1918. - #33. - 28. zemo svaneTi: [mestia] // muSa. - 1934. - #189;
gv. 518; 29. zemo svaneTi = yorilda: [narkvevi] // muSa. -
5. duSeTis vandea // pirveli nabiji. - 1918. - #17. 1934. - #183;
- gv. 265-267; #19. - gv. 294-295; 30. zemo svaneTi = cena: [narkvevi] // muSa. - 1934. -
6. valeri (TaraSi) fifia: [nekrologi] // pirveli
#182;
nabiji. - 1918. - #21. - gv. 327-328;
31. telmans: [leqsi] // saliteraturo gazeTi. -
7. momavlis sxivebi: (eskizi) // pirveli nabiji. -
1934. - #15;
1918. - #42. - gv. 664-665;
32. qvemo svaneTi = laSxeTi: [narkvevi] // muSa. -
8. petre da saSa // pirveli nabiji. - 1918. - #17. -
1934. - #184;
gv. 267;
33. qvemo svaneTi: [STabeWdilebani] // muSa. - 1934. -
9. saaxalwlo mogoneba: [moTxroba] // pirveli na-
#165;
biji. - 1918. - #40. - gv. 632-633;
34. axali miwa: [narkvevi] // muSa. - 1935. - #138-144.
10. sadReiso: [leqsi] // pirveli nabiji. - 1918. -
- gv. 3;
#34. - gv. 531;
35. mogoneba samson wiTliSvilze: [leqsi] // lite-
11. satrfos sulisas: [leqsi] // pirveli nabiji. -
raturuli gazeTi. - 1935. - #8. - gv. 3;
1918. - #22. - gv. 341;
36. naqarbuqali dila: nawyveti romanidan `frTe-
12. sTqvi, raT sdumxar!?: (amxanag muSebs). [leqsi] //
bi~ // muSa. - 1935. - #260-263. - gv. 3;
pirveli nabiji. - 1918. - #42. - gv. 662;
37. samaiso simRera: [leqsi] // muSa. - 1935. - #100. -
13. sulis Soreul megobars: [leqsi] // pirveli na-
gv. 2;
biji. - 1918. - #30. - gv. 468;
38. simRera haerSi: [leqsi] // axalgazrda komunis-
14. udabno: [leqsi] // pirveli nabiji. - 1918. - #10.
ti. - 1935. - #260. - gv. 3;
- gv. 148;
39. xramhesi: narkvevi // muSa. - 1935. - #101-105. -
15. Cemo aRmzrdelo....: [Canaxati] // pirveli nabi-
gv.: 2-3;.
ji. - 1918. - #6. - gv. 87-88;
40. anim, kompanieros!: [leqsi] // muSa. - 1936. - seq-
13. wiTel talRebSi: [leqsi] // pirveli nabiji. -
1918. - #40. - gv. 636-638; temberi. - #226. - gv. 3;
14. Cemi suli momavalis...: [leqsi] // Teatri da 41. daviT tvildiani romanidan `frTebi~ // muSa. -
cxovreba. - 1919. - #12. - gv. 9; 1936. - Tebervali. - #29, 35. - gv. 3;
15. metexis cixe: [leqsi] // cisartyela. - 1920. - #2. 42. msoflio-istoriuli gamarjvebis monawile:
- gv. 8; [amx. giorgi maisuraZe staxanoveli da damk-
16. saflavTan: [leqsi] // cisartyela. - 1920. - #7. - vreli] // muSa. - 1936. - dekemberi. - #302. - gv. 3;
gv. 9; 43. ramodenime dRe samegreloSi: [sabWoTa meur-
17. galaqtion tabiZes: [leqsi] // xelovneba. - 1921. neobebis Sesaxeb] // muSa. - 1936. - ivnisi. - #136-
- #2. - gv. 8; 137. - gv. 3;
18. qarTuli poeziis almanaxi: [raJden gvetaZisa 44. tyvarCeli. akarmara: [narkvevi] // muSa. - 1936. -
da oboli muSis mier almanax `napralebis~ ga- dekemberi. - #283. - gv. 3;
mocemis ganzraxvis gamo] // komunisti. - 1921. - 45. tyvarCeli: [narkvevi] // muSa. - 1936. - dekemberi.
19 aprili. - #39. - gv. 3; - #280. - gv. 2;

248
46. frTebi: nawyveti romanidan // muSa. - 1936. - 65. Cvens mfrinavebs: [leqsi] // literaturuli sa-
aprili. - #96-97, 99. - gv. 3; qarTvelo. - 1939. - 20 agvisto. - #24. - gv. 1;
47. qaRaldis kombinati: [engurSi] // muSa. - 1936. - 66. Из стихов о Колхиде [поэтов Г. Табидзе, И.
dekemberi. - #247. - gv. 3; Мосашвили, С. Тавадзе и др.] // Советская
48. Cveni samSoblo: [leqsi] // muSa. - 1936. - dekembe- Абхазия. - 1939. - 18 мая. - #112. - С.2;
ri. - #290. - gv. 3; 67. dediseuli Zewkvi: nawyveti romanidan `nanu~ //
49. ayvavebuli guria: [saqarTvelos ssr umaRle- literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 19 ianva-
si sabWos deputatobis kandidatebis vaso ja- ri. - #3;
buas da sona jiqias cxovreba da miRwevebi] // 68. Tanamedrove literaturis gmirebi: [pasuxi
komunisti. - 1938. - 28 maisi. - #120. - gv. 3; amx. b. JRentis kritikul werilze - `epoqis
50. gorkisadmi: [leqsi] // komunisti. - 1938. - 28 gmiri qarTul sabWoTa mwerlobaSi~] // lite-
marti. - #71. - gv. 3; raturuli saqarTvelo. - 1940. - 20 oqtomberi.
51. ivane devsuraSvili: [saqarTvelos ssr umaR- - #29;
lesi sabWos deputatobis kandidati]: [avto- 69. solomon TavaZis axali romanis nanus~ ganxil-
biografia] // literaturuli saqarTvelo. - va [prozaikosTa seqciaSi 30 noem. - 1 dekem-
1938. - 28 maisi. - #13. - gv. 2; bers] // literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 10
52. komkavSiris xeivani: [leqsi] // literaturuli dekemberi. - #34;
saqarTvelo. - 1938. - 30 marti. - N8. - gv. 3; 70. deda: [moTxroba] // literaturuli saqarTve-
53. orsantia: [leqsi] // komunisti. - 1938. - 26 mar- lo. - 1941. - 25 ivlisi. - #30;
ti. - #69. - gv. 3; 71. ivris xeobaSi: [sofel rozenfeldis socia-
54. pirveli maisi: [leqsi] // komunisti. - 1938. - 30 listuri mSeneblobis Sesaxeb]: [sagarejos
aprili, 1 maisi. - #99. - gv. 4; sabWoTa afxazeTi. raioni] // komunisti. - 1941. - 1 maisi. - #102;
- 1938. - 1 maisi. - #100. - gv. 3;
72. mamac mebrZolebs: [leqsi] // literaturuli
55. ra lamazad izrdebi...: [leqsi. simRera axal
saqarTvelo. - 1941. - 18 ivlisi. - #29;
Tbilisze] // muSa. - 1938. - 2 aprili. - #75. - gv.
73. moskovs: [leqsi] // literaturuli saqarTve-
3;
lo. - 1941. - 12 dekemberi. - #50;
56. simRera axal Tbilisze: [leqsebi: a. abaSelis,
74. sicocxlis sitkbo: monadiris dRiuridan //
d. gaCeCilaZis, s. faSaliSvilis, s. TavaZis, v.
literaturuli saqarTvelo. - 1941. - 6 ivnisi.
Jurulis, g. quCiSvilis, e. polumordvinovis
- #23;
da a. TevzaZis] // muSa. - 1938. - 2 aprili. - #75. -
75. fiqri: [leqsi] // literaturuli saqarTvelo. -
gv. 2;
1941. - 26 dekemberi. - #52;
57. ZmaT SeficulTa mgosani: [leqsi, miZRvnili
76. qarTuli sabWoTa literaturis anTologia /
al. yazbegisadmi] // komunisti. - 1938. - 26 ian-
[mxatv.: a. zaseevi]. - staliniri: samxreT oseTis
vari. - #20. - gv. 3; sabWoTa aWara. - 1938. - 3 Te-
saxelgami, 1941. - 286 gv.;
bervali. - #27. - gv. 3;
77. qobuleTis baRnarebSi: [narkvevi]: saqarTve-
58. xuTqimiani varskvlavebi: [leqsi] // komunisti. -
loSi sabWoTa xelisuflebis damyarebis 20
1938. - 16 Tebervali. - #38. - gv. 3;
wlisTavi // komunisti. - 1941. - 11 Tebervali.
59. Цветущая Грузия: [О достижениях и расцвете
- #34;
колхозов Гурии, вышедшей из своих
78. Sen gaimarjveb: [leqsi] // literaturuli sa-
непроходимых болот, зарослей, вековечной
qarTvelo. - Telavi, 1941. - 27 ivnisi. - #26;
бедности] // Заря Востока. - 1938. - 10 июня. -
79. Cemi wignis gmirebs: [leqsi] // literaturuli
#131. - С.3;
saqarTvelo. - 1941. - 11 aprili. - #15;
60. did stalins: [leqsi] // literaturuli saqar-
Tvelo. - 1939. - 10 ivlisi. - #20. - gv. 1; 80. Бей врага!: [Стихи] // Заря Востока. - 1941. - 26
61. ianvris dila: [leqsi] // literaturuli saqar- июня. - #149;
Tvelo. - 1939. - 14 Tebervali. - #6. - gv. 3; 81. brZolis cecxlSi wrTobilni: [sabrZolo epi-
62. sazRvarze myof biZaSvils: [leqsi] // litera- zodi] / g. quCiSvili, s. TavaZe // komunisti. -
turuli saqarTvelo. - 1939. - 10 marti. - #9. 1942. - 7 noemberi. - #265;
- gv. 1; 82. gmiris mamas: [leqsi] // literaturuli saqar-
63. samxedro xelovnebis ostatebi [gamozrdili Tvelo. - 1942. - 1 agvisto. - #31;
Tbilisis 26 komisris saxelobis samxedro 83. gmiris sicocxles: [leqsi] // literaturuli
skolis mier] // komunisti. - 1939. - 23 Teberva- saqarTvelo. - 1942. - 1 agvisto. - #31;
li. - #44. - gv. 4; 84. dedis guli: [moTxroba] // literaturuli sa-
64. qalo, qveynis mSvenebav!: Tavi poemidan `gmirTa qarTvelo. - 1942. - 21 agvisto. - #33;
dideba~ // literaturuli saqarTvelo. - 1939. 85. kavkasioni: [leqsi] // literaturuli saqarTve-
- 20 noemberi. - #34. - gv. 3; lo. - 1942. - 1 seqtemberi. - #34;

249
86. mzveravis naambobi: [samamulo omis monawile, 109. Sen-kacTa dido imedo!: [leqsi] // industriuli
mzveravi diomide jRamaia. sabrZolo epizodi] quTaisi. - quTaisi, 1946. - 25 Tebervali. - #43;
// literaturuli saqarTvelo. - 1942. - 3 noem- 110. quCiSvilis xma: [leqsi] // literatura da xe-
beri. - #40; lovneba. - 1947. - 23 ianvari. - #4;
87. savele hospitali: [qirurg mixeil fircxe- 111. Cveni armia: [leqsi] // literatura da xelovne-
laiSvilis da medikur-sanitarul SenaerTis ba. - 1948. - #7;
kargi muSaobis Sesaxeb] / g. quCiSvili, s. TavaZe 112. axali rusTavis mkvidrni: [narkvevi] // litera-
// komunisti. - 1942. - 4 noemberi. - #262; tura da xelovneba. - 1949. - 6 marti. - #10;
88. frontze midian: [leqsi] // literaturuli sa- 113. rusTavi dRes: [narkvevi] // komunisti. - 1949. -
qarTvelo. - 1942. - 31 ianvari. - #5; 19 ianvari. - #13;
89. Zmebi gulvardaSvilebi: [leqsi] // komunisti. - 114. stalingradi - stalino - azovstali: [narkvevi]
1942. - 25 oqtomberi. - #254; // literatura da xelovneba. - 1949. - 19 ivnisi.
90. giorgi yufaraZe: [leqsi] // komunisti. - 1943. - - #24;
14 ianvari. - #11; 115. mixeil vardiaSvili: Cveni qalaqis adamianebi //
91. modis yvela Zmadnafici: [leqsi]: orgzis or- metalurgiisaTvis. - rusTavi, 1951. - 13 ianva-
denosan mfrinav daviT TavaZes // literatu- ri;
ruli saqarTvelo. - 1943. - 8 seqtemberi. - #22; 116. mowinaveni: [moTxroba] // literatura da xe-
92. mSobliuri hangi: [erTi Tavi romanidan `kavka- lovneba. - 1951. - 29 agvisto;
sionis karebTan~] // literaturuli saqarTve- 117. qalaqi rusTavi: rogor gaCnda rukaze axali
lo. - 1943. - 20 ivlisi. - #17; qalaqi // norCi lenineli. - 1951. - 13 dekemberi.
93. qarTveli deda: [leqsi] // literaturuli sa-
qarTvelo. - 1943. - 25 marti. - #8; mis Sesaxeb:
94. xulos: [leqsi] / s. TavaZe // koleqtiuri Sroma.
1. axalgazrda mgosanma... // Teatri da cxovreba. -
- xulo, 1943. - 1 ianvari. - #1;
1917. - #39. - gv. 16;
95. isini sevastopolisaken miiswrafodnen: [nar-
2. guruli muSa. pirveli saRamo: (`pirveli nabi-
kvevi] // literatura da xelovneba. - 1944. - 7
jis~ sasargeblod) // pirveli nabiji. - 1917. -
noemberi. - #37;
#26. - gv. 414;
96. megobar poets: [a. abaSels. leqsi] // literatu-
3. ilia. qal. xaSuri // pirveli nabiji. - 1917. -
ra da xelovneba. - 1944. - 20 oqtomberi. - #35;
#29. - gv. 461-462;
97. saxelovani brZolis gza: [narkvevi] // komunis-
4. maTievi, b. ...amx. ...! gigzavni 50 man., // pirveli
ti. - 1944. - 1 agvisto. - #155;
nabiji. - 1917. - #28. - gv. 447;
98. yirimSi mebrZolebTan!: [narkvevi] / s. TavaZe, b.
5. saRamo Jur. `pirveli nabijis~ sasargebloT //
CxeiZe // komunisti. - 1944. - 18 ivnisi. - #123;
pirveli nabiji. - 1917. - #39. - gv. 623-624;
99. cecxlis ostatebi: [maior a. a. xaratiSvilis
6. fancxava, romanoz (xomleli). qarTuli mwer-
saartilerio divizionis sabrZolo gza] // ko-
loba 1916 wels // Tavisufleba. - quTaisi, 1917.
munisti. - 1944. - 19 noemberi. - #233;
- #2. - gv. 16-20;
100. iamze: [moTxroba] // literatura da xelovneba.
7. axali wigni: ibeWdeba da am dReebSi gamova obo-
- 1945. - 8 marti. - #9;
li muSis leqsebi da poemebi `momavali~. [gan-
101. lavrenti berias: [leqsi] // literatura da xe-
cxadeba] // pirveli nabiji. - 1918. - #5. - gv. 80;
lovneba. - 1945. - 6 seqtemberi. - #29;
8. gomarTeli, iv. – a) oboli muSis poezia // mo­
102. maradi siWabuke: [narkvevi] // literatura da
mavali: (leqsebi da poemebi) / oboli muSa [so­
xelovneba. - 1945. - 3 noemberi. - #37;
lomon TavaZe]. - w. 1. – Tb.: uSangi eliavas ga­
103. modis gazafxuli: [sof. Sildas kolmeurneo-
bis muSaoba. narkvevi] // komunisti. - 1945. - 25 mocema, 1918. - gv. IX-XII; b) mimoxilva // ciskari.
Tebervali. - #40; - 1920. - #14; g) werilebi xelovnebaze // cisar-
104. Sexvedra omgadaxdilebTan: [leqsi] // komunis- tyela. - 1920. - #4. - gv. 71-85;
ti. - 1945. - 27 ivlisi. - #147; 9. xoneli, ip. Soreul megobars: (obol muSas).
105. ganTiadis momRerals: [leqsi] // literatura [leqsi] // pirveli nabiji. - 1918. - #15. - gv. 231-
da xelovneba. - 1946. - 18 maisi. - #21; 232;
106. ori maTgani: [narkvevi] // literatura da xe- 10. oboli muSa: [foto] // Teatri da cxovreba. -
lovneba. - 1946. - 24 ianvari. – #4; 1919. - #12. - gv. 9;
107. simRera Tbilisze: [leqsi] // literatura da 11. griSaSvili, ioseb (Suamdinareli, maruTa). axa-
xelovneba. - 1946. - 28 marti. - #14; sabWoTa mi- li wignebi // leila: samxatvro-saliteraturo
licieli. - 1946. - 2 aprili. - #10; krebuli. - 1920. - gv. 17-18;
108. qarTveli meomrebi: [narkvevi] // literatura 12. devdariani, s. revolucia da mwerloba // er­
da xelovneba. - 1946. - 12 maisi. - #20; Toba. - 1920. - #60;

250
13. oboli muSis axali... // Teatri da cxovreba. - 8. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
1920. - #4. - gv. 16; gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
14. papava, ak. fiqrebi mSobliur literaturaze // palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
saxalxo saqme. - 1920. - #727; bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
15. saWamiasereli. xaSuris rkinis gzis... // Teatri jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
da cxovreba. - 1920. - #11. - gv. 13; tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
16. WumburiZe, g. Tanamedrove poezia // saxalxo binati), 1941. - gv.: 474, 485;
saqme. - 1920. - #817; 9. TavaZe, s. simRera Tbilisze: [leqsi] // litera­
17. xuroZe, v. oboli muSa // erToba. - 1920. - #128; tura da xelovneba. - 1946. - 28 marti. - #14.
18. gomarTeli, iv. gasuli wlis sityvakazmuli
mwerloba // cisartyela. - 1921. - #14. - gv. 59-95; TavdgiriZe, aleqsandre ivanes Ze
19. qarTuli poeziis almanaxi: [raJden gvetaZisa (1889, 5/VII – ) – msaxiobi, – scenis moyvare, – sa­
da oboli muSis mier almanax `napralebis~ ga- xalxo Teatris moRvawe, – qarTlidan. daibada
mocemis ganzraxvis gamo] // komunisti. - 1921. - sof. niqozs, goris maz., Raribi glexi-meurnis
19 aprili. - #39. - gv. 3; ojaxSi. TviTganviTarebuli, zeinkali. sce­
20. doliZe, a. mweralTa sazogadoeba Tu kon- naze gamovida 1909 wels, s. ivaniZis xelmZR­
trrevolucionerTa xrova?: [Jurnal kavka- vanelobiT dadgmul speqtaklSi `damarcxe­
sionis da gazeT qarTuli sityvis TanamSro- bulni~, niko berdiaSvilis rolSi. muSaobda
mel mweralTa kritika] // komunisti. - 1924. - 6 avlabris saxalxo auditoriasa (1909-1915) da
ivnisi. - #128. - gv. 1; saxalxo saxlSi (1915-1926 wlebSi, aqve, gam­
21. solomon TavaZis axali romanis nanus~ ganxil­ geobis wevrad iyo), 1924-1925 wlebSi tramvais
va [prozaikosTa seqciaSi 30 noem. - 1 dekem­ muSaTa klubis dramwres xelmZRvanelobda.
bers] // literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 10 TamaSobda gmirTa rolebs: daTo (`Ralati~),
dekemberi. - #34; levan ximSiaSvili (`samSoblo~), perti (`ime­
22. TaTbiri literaturuli produqciis xa- dis~ daRupva~), milovzorovi (`udanaSaulod
risxis sakiTxebze: [sabWoTa mwerlebis kavSi- dasjilni~) da sxv. saqarTvelos TiTqmis yve­
ris gamgeobis plenumi TbilisSi, 10 da 11 de- la kuTxeSi umogzauria warmodgenebSi mo­
kemberi] // literaturuli saqarTvelo. - 1942. nawileobisaTvis. 1923 wels saxalxo saxlSi
- 15 dekemberi. - #44; gaumarTes saRamo. monawileobda kinoSiac
23. afxaiZe, S. romani kavkasiis dacvaze // litera­ (`vin aris damnaSave~ – polismeni).
tura da xelovneba. - 1946. - #353; sazogadoebriv-sameurneo samuSaoze ga­
24. Ciqovani, s. qarTuli sabWoTa mwerlebis axlan­ dasvlis gamo (saqarTvelos komunaluri meu­
deli viTareba da Cveni amocanebi: [moxseneba rneobis kavSiris Tavmjdomared da sxv.) sce­
saqarTvelos sabWoTa mweralTa kavSiris gam­ nas CamoSorda.
geobis plenumze] // literatura da xelovneba. al. TavdgiriZis azriT, `Cveni Teatri
- 1948. - #19; unda iyos socialisturi ideologiis mata­
25. koxreiZe, p. romani industriul Temaze: [re- rebeli, aseTive – msaxiobi da, miT umetes,
cenzia] // literatura da xelovneba. - 1951. - 14 dramaturgic... scenaze erTnairad saWiroa
oqtomberi. avtori-dramaturgi, reJisori da msaxiobi:
erTi meoris damatebaa, magram niWier msaxi­
wyaro: obs upiratesoba aqvs~.
1. oboli muSa: [foto] // Teatri da cxovreba. -
1919. - #12. - gv. 9; mis Sesaxeb:
2. oboli muSis axali... // Teatri da cxovreba. - 1. avlabris saxalxo Teatri... // Teatri da cxo-
1920. - #4. - gv. 16; vreba. - 1915. - #2;
3. lomisi. - 1922. - #1; 2. beRura. xarfuxis musulmanTa auditoriaSi...
4. ~xomaldi~: yovelTviuri saxelovno-salite­ // Teatri da cxovreba. - 1915. - #46. - gv. #14.
raturo Jurnali, 1922, #2, ianvari: (biblio­
grafia) // lomisi. - 1922. - #6-7. - gv. 29; wyaro:
5. marTakoW [somxurenovani gazeTi]. - 1923. - #62; 1. avtobiografia (`qarTuli scenis albomis~ II
6. radiani, S. qarTuli mwerlobis 10 w. // mnaTobi. wignis xelnaweri masalebidan);
- 1931. - #1-2. - gv. 222-223; 2. saxalxo Teatri, 1893-1923: saiubileo krebu­
7. solomon TavaZis axali romanis nanus~ ganxil­ li. - tf., 1923 (ssmus poligr. gany. 1-li stam­
va [prozaikosTa seqciaSi 30 noem. - 1 dekem­ ba). - V, 95, [4], 11 gv.: il.;
bers] // literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 10 3. al. TavdgiriZe: [foto] // Teatri da cxovreba.
dekemberi. - #34; - 1924. - #20. - gv. 5.

251
TavdgiriZe, nikoloz (niko) yara­ nadadebiT, raTa wodebaTa Soris wesieri ur­
manis Ze (1871, 16/XII – ) – publicisti, Jur­ TierToba damyarebuliyo, krebam daadgina
nalisti da sazogado moRvawe, – guriidan. saqarTvelos avtonomiis moTxovna, raic im
daibada sof. akeTs. mamamisi imereTSi cnobi­ dros mTavrobis winaaRmdeg aSkara gamosvlis
li saxalxo moleqse iyo. daamTavra quTaisis pirveli nabiji iyo.
gimnazia da odesis universitetis iuridiuli 1905 wels, n. TavdgiriZem moskovSi ga­
dargi (1896) oqros medliT TxzulebisaTvis marTul erTobaTa da qalaqTa warmomadgen­
`bizantiis uflebis gavlena rusis kanonmde­ lebis krebaze vrceli dasabuTebuli moxse­
blobaze, e. w. aleqsis debulebaze qarTuli neba waradgina saqarTvelosaTvis avtono­
masalebis da gansakuTrebiT, vaxtang VI (1675- miis SemoRebis Sesaxeb (es moxseneba calke
1737) kanonebis Sinaarsis sargeblobiT~. ama­ gamoica 1906 wels). 1905 wlamde mTavroba
ve wels arCeul iqna q. ozurgeTis (maxaraZis) n. TavdgiriZes arcerT Tanamdebobaze ar
mouravad, sadac gatacebiT Seudga sazoga­ amtkicebda, Tumca quTaisis guberniis mar­
doebis samsaxurs (Suamdgomloba aRZra, rom Sladac iqna arCeuli. 1905 wels mopovebul
daearsebinaT progimnazia, gaeyvanaT rkini­ uflebaTa meoxebiT, daamtkices soxumis
gza zRvis-pir SekveTilidan nataneb-ozur­ mouravad (soxumSi moawyo qalaqis eleqtro­
geTamde da tyeebiT daburul mTis Ziramde; niT ganaTeba wylis Zalis amuSavebiT, aaSena
agreTve, daaarsa samkurnalo-ambulatoria, saucxoo samsarTuliani saxli saurTierTo
sajaro samkiTxvelo, skolebi da sxv.). ndobis sazogadoebisaTvis, daaarsa qarTu­
mTavrobas ar moewona n. TavdgiriZis ase­ li skola da sxv.). reaqciis dawyebis dros,
Ti sazogadoebrivi gulmodgineoba da meo­ mTavrobam isev devna dauwyo adgilobrivi
red arCevis dros aRar daamtkica (ris gamoc, Savrazmeli rusTa kavSiris STagonebiT (ro­
ozurgeTis xmosanTa Semadgenlobam erTxmad melsac xels uSlida sazogadoebaSi gavle­
Tavi gaaneba xmosnobas). niani qarTvelis yofna). bralad dasdes: 1905
1901 wels, arC. jorjaZesTan da vladi­ wlis revoluciis dros, TviTmmarTvelobis
mer (vaxuSti) lorTqifaniZesTan erTad, n. samsaxurSi avtonomist T. saxokias miReba.
TavdgiriZem v. lorTqifaniZis binaze heqto­ olqis sasamarTloSi saqmis garCevis dros,
grafiT dabeWda pirveli sarevolucio fur­ n. TavdgiriZem gabeduli sityviT mTavrobis
celi, ramdenime aTasi cali saqarTvelos ru­ moxeleTa usamarTlobasa da sazogado moR­
seTTan SeerTebis 100 wlisTavis dResaswau­ vaweTa devnaze miuTiTa, ris Semdeg senatma n.
lis sawinaaRmdegod da xalxs dauriga. amiT TavdgiriZe gaamarTla. soxumelebma xelmeo­
gmobdnen ruseTTan saqarTvelos SeerTebis red airCies mouravad.
dResaswauls da xalxs urCevdnen, monawileo­ cnobilia, rogorc publicisti-mwera­
ba ar mieRoT dResaswaulSi. 1904 wels, roca lic. wera daiwyo 1895 wels, `kvalSi~ (`STa­
saqarTveloSi agraruli moZraoba daiwyo, beWdilebani parizidan~, romelSic Cveni cxo­
quTaisSi Sekrebilma aRelvebulma aznauro­ vrebis mouwyoblobas evropul garemoebas
bam moisurva socialistebis winaaRmdeg sas­ adarebs da, masTan, aRtacebiT igonebs Tavis
tiki zomebis miReba, mTavrobasTan Txovnis samSoblo bunebas). imave wels, `iveriaSi~ moa­
gagzavnas apirebda soflebSi damsjeli raz­ Tavsa werilebi anarqist sebastiane foris
mebis gamogzavnis Sesaxeb da inteligencias Txzulebis `msoflio mwuxarebis mizezebis~
laparakis nebas ar aZlevdnen. am dros, CoxaSi Sesaxeb, xolo 1901 wels – gustav lebionis
gamowyobilma n. TavdgiriZem sityvis ufleba socialisturi azrebis Sesaxeb. `cnobis fur­
moipova da moZraobis brali TviT aznaurebs celis~ ganaxlebis Semdeg, misi mudmivi Ta­
dasdo, – CvenSi agraruli moZraobis irgvliv namSromeli Seiqmna, erTxans redaqciaSic mu­
rac xdeba, yoveliveSi TviT aznaurobaa damna­ Saobda, TiTqmis yvela Jurnal-gazeTSi mou­
Saveo: `rusis mTavroba mudam imis cdaSi iyo, Tavsebia werili Cveni qveynis saWirboroto
CvenSi glexsa da aznaurs Soris uTanxmoeba, sakiTxebis Sesaxeb. xSirad rusul gazeTebSic
ganxeTqileba yofiliyo, – im dros, rodesac werda saerTo sakiTxebze. msoflio omis (1914-
ruseTSi glexi batonyomobis uRlisgan miwiT 1918) dawyebis dros, `TemSi~ mxurvale werili
gaaTavisufla, glexisaTvis mTavrobam miwa moaTavsa: saqarTvelom ruseTs garkveulad
fuliT gamoisyida, saqarTveloSi es sakiTxi unda dausvas sakiTxi avtonomiis Sesaxeb: `Tu
sadavod dastova am or wodebis Soris mtru­ meomrebs vaZlevT, brZolaSi vexmarebiT, Cveni
li ganwyobilebisaTvis. glexebis daxmarebis Svilebisa da Zmebis sisxls vRvriT, xalxma un­
magier Cveni aznaurebi mTavrobis agentebad da icodes, amden msxverplisaTvis ras miiReb­
xdebodnen da glexobasave aviwrovebdneno~. so. Tavis werilebSi sabuTebiT arkvevs Cvens
aseTi ganmartebis Semdeg, n. TavdgiriZis wi­ cxovrebaSi Cveni axalgazrdobis unayofobis

252
mTavar mizezs: rusuli azrovneba da ruseTis 11. `axali mkiTxvelis~ gamo // cnobis furceli. -
mowinave sazogadoebis calmxrivi gavlena 1898. - 3 marti. - #470. - gv. 2;
amaxinjebs Cveni axal Taobis sulier ganwyo­ 12. mose oqropiris Ze uruSaZe // cnobis furceli.
bilebaso. - 1898. - 28 ivlisi. - #593. - gv. 1-2;
politikuri moRvaweobisaTvis araer­ 13. mcire SeniSvna erT friad sayuradRebo sa-
Txel dasjila: a) 1906 wels rusis mTavro­ qmeze // cnobis furceli. - 1898. - 14 ivnisi. -
bisagan devnil meamboxe kirion episkoposis #558. - gv. 2;
(Semdeg kaTalikos-patriarqi) da leonide 14. ozurgeTi: saqvelmoqmedo saRamos gamo // cno-
episkoposis (Semdeg kaTalikos-patriarqi) ga­ bis furceli. - 1898. - 20 ianvari. - #432. - gv. 3;
mosarClebisaTvis daapatimres kita abaSiZesa 15. Rarib qarTvel studenTa mdgomareoba ruseT-
da daviT miqelaZesTan erTad; b) afxazeTis Si // iveria. - 1898. - 11 oqtomberi. - #218. - gv. 1;
komisrebma, maTi moqmedebis gaz. `saqarTve­ 16. sazogadoebis dawunebulni, anu cxovrebaSi
loSi~ gakritikebisaTvis gadasaxleba miusa­ gamoudegarni wevrni // iveria. - 1899. - 17 seq-
jes, ris gamo, sazogadoebam didi ukmayofi­ temberi. - #199. - gv. 1-3; 19 seqtemberi. - #201.
leba gamoacxada; amitom mTavrobam es dad­ - gv. 1-2;
genileba gaauqma, ris Semdeg, n. TavdgiriZe 17. Cvenebur provinciel korespondentTa sayu-
afxazeTis momrigebel-msajulTa krebulis radRebod // iveria. - 1899. - 2 aprili. - #71. -
Tavmjdomared iqna arCeuli. gv. 3-4;
bolo xanebSi sabanko-safinanso aspa­ 18. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1899. - 20
rezze daiwyo muSaoba: SeakavSira yvela marti. - #62. - gv. 4; 7 ivlisi. - #142. - gv. 4; ag-
erovnebis vaWar-mrewvelTa warmomadgenelni visto. - #174. - gv. 3-4;
da maTi SeTanxmebuli monawileobiT daaarsa 19. kidev quTaisis Tavad-aznaurTa krebis Sesaxeb
didi komerciuli banki `merkurbanki~. // iveria. - 1900. - 5 ivlisi. - #143. - gv. 3;
20. samarTliani kritikac aseTi unda: (b-n maxara-
calke gamocemulia: Zis pasuxad) // iveria. - 1900. - 12 oqtomberi. -
1. Cveni axali Taobis ukuRmarTi cxovrebis Zi­ #222. - gv. 1-3;
riTadi mizezebi: werilebi niko TavdgiriZis. 21. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1900. - 1
- soxumi, 1913 (n. k. zaxarovis st.). - III, 55 gv. ivnisi. - #115. - gv. 2-3; 10 ivnisi. - #123. - gv. 4;
22. b-no redaqtoro!... // cnobis furceli. - 1901. -
gamoqveynebulia: 16 ianvari. - #1355. - gv. 4;
1. `umorCilesad gTxovT...~ // iveria. - 1894. - 19 23. luka nikolozis Ze asaTiani // cnobis fur-
ianvari. - #13. - gv. 3; 24 Tebervali. - #43. - gv. celi. - 1901. - 14 noemberi. - #1641. - gv. 1;
4; 24. mcire SeniSvna: sazogado moRvaweebis sayura-
2. odessa // iveria. - 1895. - 6 dekemberi. - #264. - dRebod // cnobis furceli. - 1901. - 28 ivlisi.
gv. 2; - #1537. - gv. 3;
3. sebastiane fori da misi axali Txzuleba 25. oriode sityva Cveni sazogado saqmeebis gamo //
`msoflio mwuxareba~: (La douleur universalle) // cnobis furceli. - 1901. - 20 ivlisi. - #1529. -
iveria. - 1895. - 17 oqtomberi. - #223. - gv. 1-3; gv. 2;
#224. - gv. 1-4; #225. - gv. 1-3; #226. - gv. 1-3; 26. rogori swavla-ganaTleba aris saWiro Cven-
#227. - gv. 1-3; Tvis? // cnobis furceli. - 1901. - 18 noemberi.
4. qarTuli galobis damkvidreba // cnobis fur­ - #1645. - gv. 1;
celi. – 1896. – #49; 27. samarxi kassis saWiroeba Cven soflebsa da
5. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1896. - 8 patara qalaqbSi // cnobis furceli. - 1901. - 6
Tebervali. - #29. - gv. 4; noemberi. - #1633. - gv. 1;
6. gauTavebeli polemikobis gamo // cnobis fur- 28. s. b. lorTqifaniZis axal gaWril saflavisken
celi. - 1897. - 21 ivnisi. - #232. - gv. 3; // cnobis furceli. - 1901. - 18 aprili. - #1439.
7. madloba SewirulobisaTvis // cnobis fur- - gv. 4;
celi. - 1897. - 13 maisi. - #196. - gv. 1-2; 29. Cveni gulgrilobis gamo // cnobis furceli. -
8. madlobis gamocxadeba // cnobis furceli. - 1902. - 18 maisi. - #1812. - gv. 1;
1897. - 16 marti. - #144. - gv. 3; 30. oriode sityva Cvenebur saqmis gamo // cnobis
9. mciredi SeniSvna Cvenebur moRvaweTa mdgoma- furceli. - 1903. - 27 agvisto. - #2248. - gv. 3;
reobaze // cnobis furceli. - 1897. - 2 seqtem- 31. Cveni sazogadoebis sayuradRebod // cnobis
beri. - #301. - gv. 2-3; furceli. - 1903. - 9 dekemberi. - #2347. - gv.
10. ra nairi saswavlebelia am Jamad CvenTvis 3-4;
sasurveli?: (werili ozurgeTidan) // iveria. - 32. merab lorTqifaniZe: [nekrologi] // cnobis
1897. - 8 aprili. - #68. - gv. 2; furceli. - 1904. - 2 ivnisi. - #2512. - gv. 3. - sam-

253
gloviaro gancxadeba pirvel gverdze da wina pirvel raionSi da rkinigzis muSebTan daka­
nomerSi; vSirebuli iyo jer ar. oquaSvilisa da g.
33. namusic kargi saqonelia // isari. - 1907. - 19 ian- CxeiZis jgufTan, Semdeg – val. vaSaymaZis, p.
vari. - #12. - gv. 3-4; sabaSvilisa da p. arvelaZis jgufTan, bolos
34. Cveni sazogadoebis sayuradRebod // moambe. – val. kopaleiSvilis jgufTan. 1910-1912
- 1910. - #[1]. - gv. 6-9; saqarTvelos moambe. - wlebSi tfilisis social-demokratiuli ko­
1910. - #13. - gv. 2-3; mitetis wevri iyo. masTan komitetis wevre­
35. n. y. TavdgiriZisa rwmunebulTa sistemis Semo- bi iyvnen: ser. kasiani, budu mdivani, al. ja­
Rebis Sesaxeb // klde. - 1912. - #9. - gv. 6-7; fariZe, vl. kopaleiSvili da sxv. 1910-1913
36. pirveli kooperativi qarTlSi // sasoflo wlebSi saxalxo Teatris gamgeobis wevri iyo,
gazeTi. - 1914. - #19. - gv. 14-15; tfilisis komitetis mxriv aralegalurad
37. qarTvel mahmadianebis mwerloba-xelovnebis gagzavnili; saxalxo saxlSi legaluri muSao­
Sesaxeb // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #14. - gv. bis dros, partiul-revolucionur saqmeTa
9-10. gansaxilvelad, xSirad, aralegalur krebebs
iwvevda saxalxo saxlis scenismoyvareTa sa­
wyaro: repeticio darbazSi (plexanovis pr. #102). aq
1. avtobiografia; wydeboda partiul-revolucionuri sakiTxe­
2. Smerlingi, oskar. Tavadi nikoloz Tavdgiri­ bi (proklamaciebis gamocemis, aralegaluri
Ze: [karikatura] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #38. muSaobis gaZlierebis Sesaxeb; muSaTa masiuri
- gv. 8; krebebi imarTeboda botanikur baRSi, mTaw­
3. niko yaramanis Ze TavdgiriZe: [foto] // Teatri mindaze da sxv.). s. TavdiSvili zogjer sce­
da cxovreba. - 1919. - #10. - gv. 9; nazed gamodioda.
4. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- 1911 wlis pirvelmaisobis dResaswaulis
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis mzadebasTan dakavSirebiT Sepyrobili, gada­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; saxlebul iqna 7 wliT, magram 6 Tvis Semdeg
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. gaaTavisufles. reaqciis gaZlierebis Semdeg,
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ sxvebTan erTad, safuZveli Cauyara tfilisis
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ social-demokratiuli (b) organizaciis aRd­
binati), 1941. - gv. 369. genas da kavSiri gaaba saqarTvelosa da a/k sx­
vadasxva qalaqSi arsebul aseTsave organiza­
TavdiSvili, sergo daviTis Ze (1887, ciebs Soris. s. TavdiSvili partiis davalebas
3/V – ) _ partiuli da saTeatro muSaki, guri­ yovelTvis mtkiced da Seucvlelad asruleb­
idan. daibada sof. nigoiTs, Raribi uwigno da.
glexis ojaxSi. nigoiTis orklasiani skolis 1915 wlis sapirvelmaiso furclis gamoS­
damTavrebis Semdeg, siRaribis gamo swavla vebis wina dRes, mTavrobam Seipyro tfilisis
ver ganagrZo da TviTganviTarebiT gaikvlia komiteti (partiuli wevrebi _ al. jafariZe,
gza. 1903 wels dauaxlovda social-demokra­ s. kasiani, e. xaCaturiani da sxv.), eWviT s. Ta­
tiul organizacias naZaladevSi. msaxurobda vdiSvils daabrales, ris gamoc igi gaSorda
gorgijanovis baRis samzareuloSi WurWlis partias. revoluciis Semdeg, 1917 wels ga­
mrecxavad, amave dros, aralegalur muSaobas moirkva, rom provokatori da gamcemi val.
awarmoebda mosamsaxureTa Soris proklama­ kopaleiSvili iyo, romelic 1911 wlidan pro­
ciebis gavrcelebiT, ris gamoc cixeSi Cas­ vokatorobas eweoda `Jordanias~ saxelwode­
ves. 1904 wels qarxanaSi muSaobda zeinklis biT, rac gamoaSkaravda Cekas gamoZiebiT le­
mowafed, rodesac Seipyres, rogorc gafi­ ningradis Jandarmeriis masalebis mixedviT,
cvis erT-erTi aqtiuri monawile. 1905 wels sadac igi Caricxuli iyo agentad (daxvretil
bolSevikur frTas SeuerTda da `mogzauris~ iqna tfilisSi, 1928 wels).
damtareblad daiwyo samsaxuri, Semdeg gaz. s. TavdiSvili cnobili iyo, rogorc aq­
`sxivs~ avrcelebda, romelSic patara-pata­ tiuri, Seudrekeli muSaki.
ra werilebs aTavsebda. amave dros, partiul
saorganizacio muSaobas awarmoebda. gazeTis mis Sesaxeb:
damtareblad muSaobda 1910 wlamde (1905 1. SantaJisturi werili // Cveni gza. - 1907. - 20 oq-
wels `sxivi~ gamodioda gaerTianebuli re­ tomberi. - #37. - gv. 2.
daqciiT. redaqtorebi iyvnen: f. maxaraZe,
soso juRaSvili, noe Jordania, vl. xmeteli, wyaro:
faqtiuri redaqtori iyo severian juReli). 1. sarevolucio muzeumi, arqivi, #3, fur. 487;
partiul muSaobas awarmoebda, umTavresad, 2. sagangebo sasamarTlos (n. ramiSvili, s. ji­

254
blaZe, al. lomTaTiZe) dadgenileba, 1917 dgenil iqna saxalxo saxlSi, 1922 wels), `sa­
wlis 26 agvisto // Кавказское слово. - 1917. - 1 pyrobile~.
сентября. - #195; g. TaziSvili cnobili iyo, rogorc dau­
3. cincaZe, k. Cemi mogonebani // revoluciuri ma­ Ralavi, bejiTi da niWieri msaxiobi, saxalxo
tiane. - 1924. - #1. - gv. 233; scenis gatacebiT da uangarod moyvaruli
4. naneiSvili, viqtor. tfilisis organizacia (1921-1922 wlebSi saxelmwifo dramis scenaze
reaqciis xanaSi // revoluciuri matiane. - 1928. miiwvies, magram saxalxo saxls Tavi ar gaane­
- #1. - gv. 174; ba). recenzentebis daxasiaTebiT, g. TaziSvi­
5. kasiani, s. amx. leninis werilis gamo // komunis­ li scenaze `Renerali iyo~, `srulqmnili pi­
ti. - 1930. - #18. rovneba~, `yovlad unaklo~ da sxv. man pirvel­
ma dadga sofelSi (metexi) piesa `msxverpli~
TaziSvili, giorgi nikolozis (Ria cis qveS, adgilobriv glexTa monawileo­
Ze (1885, 5/I – 1924, 31/X) – msaxiobi, drama­ biT, TviT soflis glexkacoba asrulebda ro­
turg-mTargmneli da sazogado moRvawe, sa­ lebs). `am warmodgenaSi g. TaziSvilma aramc­
xalxo Teatris muSaki, qarTlidan. daibada Tu Sroma da saqmis codna gamoiCina, aramed
q. goris maz. sofel gomSi. umTavresad, de­ didi moxerxeba da gamWriaxobac. mayurebels
dis xelmZRvanelobiT aRizarda. daamTavra Tvalwin daudga TviT sofeli, bunebrivi da
goris saqalaqo oTxklasiani saswavlebeli, ara xelovnuri. g. TaziSvilma glexkacoba Caa­
sauniversitetod daiwyo mzadeba da TviT­ ba saqmeSi, xalisi da cnobismoyvareoba gauR­
ganviTarebiT SeiZina codna. sasceno ganaT­ viZa, TviTSemecnebisa da ganviTarebis gzisken
leba miiRo kargareTelis, darialovisa da miuTiTa da daanaxva mas sakuTari Zala da ni­
nelidovis xelmZRvanelobiT, agreTve – g. Wi~. g. TaziSvili saxalxo Teatris Tavgamo­
jabadaris dramatul studiaSi. scenaze (sa­ debuli mijnuri iyo da `saqarTvelos mSro­
Teatro-samusiko-sasimRero asparezze) ga­ meli xalxis `sakeTildReod~ moiTxovda~,
movida saswavlebelSi yofnis drosve, aqve rom `saxalxo Teatri darCes isev realuris
lotbarobda memusikeTa gunds. 1904 wels saxiT, igi unda iyos gasagebi da imgvarad aw­
rusul dramatul dasSi monawileobda, 1907- yobili, rom SeeZlos muSaTa gulSi Cawvdoma.
1910 wlebSi – qarTul scenaze (pirvelad – ve­ saxalxo Teatris zari kvlav unda gugunebdes
ris, Semdeg – avWalis auditoriaSi); 1910-1914 amayad~-o (`Teatri da cxovreba~, 1924, #9, gv.
wlebSi goris mazraSi adgilobriv ZalTagan 5). aseTi rwmeniT, g. TaziSvili 20 wlis ganma­
Semdgar dass xelmZRvanelobda. 1917-1924 vlobaSi emsaxureboda muSebisa da glexebis
wlebSi Tbilisis saxalxo saxlis scenaze mu­ gaTviTcnobierebas. misi uaxloesi monawi­
Saobda (mudam pasuxsageb rolebs asrulebda), leobiT daarsda sof. metexSi samkiTxvelo,
1924-1925 wlebSi miiwvies naZaladevis (plexa­ romelic mis mier gamarTuli warmodgenebis
novis) muSaTa Teatris reJisorad, sadac da­ SemosavliT inaxeboda, misive nivTieri dax­
dga a. lunaCarskis piesa `mefis dalaqi~. 1924 marebiT (warmodgenebidan aRebuli fuliT)
wlis oqtombris 12-s TviT asrulebda mefis SekeTda sof. metexis skola; garda amisa, Sim­
rols. mis saukeTeso rolebad iTvleboda: gi­ Silobis dros, marTeblobis mxriv, sursaTis
go (`msxverpli~), vaxtangi (`eleonora~), gior­ miwodebiT aZlevda Semweobas da sxv. 1916 wli­
gi saakaZe (`ugvirgvino mefeni~), rostomi dan sikvdilamde msaxurobda amierkavkasiis
(`niRabqveS~), vaxmistri (`samxedro banakSi~), rkinigzis sammarTveloSi mTavar molared,
mefe (`mefis dalaqi~), oTar begi (`Ralati~), romel Tanamdebobazedac mudam muyaiT, be­
stalinski (`codva~), haron (`ismine, israel!~), jiT, yovlad patiosan da erTgul moxele-mo­
gruberi (`katastrofa~), spartaki (`sparta­ samsaxured iTvleboda.
ki~, romelic pirvelad misi monawileobiT scenaze rolis Sesrulebis dros (`me­
daidga saxalxo saxlSi, 1924 wlis maisis 11). fis dalaqi~), gaciebiT daavadmyofebuli g.
g. TaziSvilma dawera `Трагедия детской TaziSvili gardaicvala 1924 wlis 31 oqtom­
души~ (1 moq., daidga rusul enaze, goris bers. daikrZala mSobliur sofel gomSi.
saswavlebelSi). werda saTeatro recenzieb­
sac mtkvrispirelis fsevdonimiT. gamoqveynebulia:
Targmna piesebi: m. degracios `katastro­ 1. s. ruisi: goris mazra // cnobis furceli. -
fa anu maRaroSi momuSaveni~ (socialuri dra­ 1901. - 9 ianvari. - #1349. - gv. 3.
ma 4 moq., warmodgenil iqna saxalxo saxlSi,
1920 wlis 2 noembers), frapanis `zneobriobis mis Sesaxeb:
damcvelni~, Sileris `veragoba da siyvaruli~ 1. gorSi w.k.s. sasargeblod... // Teatri da cxo-
(drama 5 moq.), `qali quCidan~ (4 moq., warmo­ vreba. - 1914. - #28. - gv. 15;

255
2. liTaniSvili, a. giorgi TaziSvili: [saxalxo misi fsevdonimebia: T-li, kodra patria,
Teatris moRvawis gardacvalebis gamo]: ne- uiaraRo, Татари.
krologi // komunisti. - 1924. - 2 noemberi. - werda leqsebs da publicistur werileb­
#252. - gv. 4. sac sazogadoebrivi da samecniero sakiTxebis
Sesaxeb.
wyaro: k. TaTariSvilis nawerebi mokled ganixi­
1. atestati, 1904 w., #481; les: kita abaSiZem, gr. yifSiZem, s. fircxala­
2. imedaSvili, ioseb. piradi cnobebi; vam, gr. robaqiZem da sxvebma.
3. xuciSvili, e. // qarTli. - 1912. - 10 agvisto. - gardaicvala 1929 wlis maisis 9. dakr­
#20; Zalulia veris axal sasaflaoze.
4. leli (metreveli levan). – a) saxalxo saxli: k. TaTariSvilma Tavis moTxrobebSi
[viniCenkos piesa `codvis~ dadgmis Taobaze] // aRwera Cveni xalxis nivTieri xelmokleobiT
komunisti. - 1923. - 28 oqtomberi. - #249. - gv. daqveiTeba, misi mizeziT gamowveuli mavne
5; b) katastrofa: [warmodgena degracios dra­ zne-Cveuleba, CamorCeniloba da sxv., Tvalwin
misa] // komunisti. - 1923. - 23 dekemberi. - #296. gadagviSala is xana, rodesac qonebriv, wode­
- gv. 6; briv, uflebriv Tu ukanono `kanonierebis~
5. saxalxo Teatri, 1893-1923: saiubileo krebu­ gamo `dazaralebuli tiroda, gamarjvebuli
li. - tf., 1923 (ssmus poligr. gany. 1-li stam­ icinoda~, `vaJkacni gaunaTleblobis wyalo­
ba). - gv.: 78-79; biT samarcxvino saqmes misdevdnen~, aSkara
6. v. b. // xelovnebis droSa. - 1924. - #7. - gv. 15. Tu farul Zarcva-yvlefiT `Sromis moyva­
re xalxi~ nadgurdeboda, xolo qrTamebiT,
TaTariSvili, kondrate daviTis Ze uflebriv-gvarovnuli gavleniT, naTesao­
(1872, 2/IX – 1929, 9/V) – mwerali, maswavlebe­ biT, mosyidviT borotmoqmedeba ifareboda,
li da sazogado moRvawe. daibada sof. abas­ alal-marTali iCagreboda, fulis gulis­
Tumans, zugdidis maz. samegrelos sasulie­ Tvis avazakT icavdnen, usamarTlobas frTa
ro saswavleblisa da Tbilisis sasuliero gaeSala, ris gamoc, k. TaTariSvili Tavisi
seminariis damTavrebisTanave (1894), samSo­ mxatvruli SemoqmedebiT mwared kvnesoda:
blo sofelSi skola gaxsna. ori wlis Semdeg `rodis unda eRirsos Cvens qveyanas samarTa­
mRvdlad ekurTxa. guria-samegrelos epis­ lio~ da naTelyofda, rom xalxis `ubedureba
kopos-blaRoCin-mRvdlebTan uTanxmoebis umecrebis bralia~. k. TaTariSvilis rwmeniT:
gamo, 1901 wels Tbiliss gadasaxlda, sadac `TvalsaCino kulturas qmnis Tavisufali mo­
ramdenime samrevlo skolas ganagebda. 1906 qalaqe da ara policiis mxedvelobis qveS myo­
wels mRvdlobas Tavi gaaneba da gazeTebSi fi qveSevrdomi~, xalxi warmatebis gziT mxo­
daiwyo TanamSromloba, amave dros, Tbilis­ lod maSin midis, roca igi monurad ar aris
Si axlad daarsebul saxalxo universitetSi sxva xalxTan SekavSirebuli da ufleba aqvs
moRvaweobda. 1909-1912 wlebSi, rkinigzis Tavisi Sinauri cxovreba Tavis saWiroebis­
sammarTveloSi samsaxuris dros, muSebs dagvarad moawyos... evropis msgavsad, Cvenma
dauaxlovda, ris gamoc, Jandarmeria xSirad xalxma meurneoba-mrewveloba unda aayvavos
Cxrekda. amitom samsaxurs Tavi gaaneba, bel­ da saerTaSoriso ferxulSi Caebas Tavisi vi­
gias gadaixvewa (riTac tyveobas gadarCa) da, naobis dacviT da warmatebiTo~.
1921 wels, warCinebiT daamTavra briuselis k. TaTariSvili gansakuTrebuli moR­
universitetis sabunebismetyvelo fakul­ vawe-adamiani iyo ara mxolod sazogadoebrivi
teti geologiis doqtoris xarisxiT. 1922 muSakobiT, aramed kerZo cxovrebiT, SromiTa
wlidan Tbilisis saxelmwifo universitetSi da xasiaTis simtkiciT: jer kidev mefis mbrZa­
daiwyo samecniero moRvaweoba, amave dros, neblobis xanaSi, mRvdlad yofnisas, revolu­
saqarTvelos muzeumSi muSaobda, aqtiuri ciuri suliT aRtyinebulma, gabatonebulTa
TanamSromeli iyo geologiuri institutisa, wres zurgi adrika da anafora gaiZro; TiTq­
xSirad kiTxulobda moxsenebebs, awarmoebda mis 40 wlisa Sevida sazRvargareTis (belgiis)
kvleva-Ziebas (Tixnarebisas) da sxv. umaRles saswavlebelSi da msoflio omiT ga­
mwerloba daiwyo seminariaSi. pirveli mowveul metad mZime pirobebSi, did siRari­
moTxroba `mSvidobiT~, suraTebi samegrelos beSi, warmatebiT daamTavra geologiis dargi
cxovrebidan dabeWda Jur. `moambeSi~ (1895 w., doqtoris xarisxiT, is dargi, romelic ufro
#8-11). 1904 wlamde TanamSromlobda Jur. eWirveboda Cvens qveyanas; TbilisSi binaTa si­
`moambes~, `iveriasa~ da `kvalSi~, 1906-1910 viwrovis gamo, maRali mTis ferdobze (mosko­
wlebSi – `megobars~, `isarsa~ da `amiranSi~. vis quCa-xevis aswvriv) sakuTari xeliT klde
werda rusul memarcxene gazeTebSiac. CamoTxara, TiTqmis sakuTarive xeliT pir­

256
veli belgiuri tipis kopwia saxli aiSena da, 15. mefe: bibliur hangze // droeba. - 1908. - 25 de-
samecniero muSaobis Semdeg, dRe-Ram kldes kemberi. - #32. - gv. 2-3;
fxoWnida baRnaris gasaSeneblad; zamTar-za­ 16. bibliur hangze: (farisevlebi) [moTxroba] //
fxul Tavaxdili, upaltood daiareboda; droeba. - 1909. - 6 ianvari. - #4. - gv. 2;
Cumad, uxmaurod, TavdaviwyebiT muSaobda 17. pir-uTvneli dafaseba: [feletoni] // droeba. -
samecniero da samwerlo sarbielze... Tavisi 1909. - 1 Tebervali. - #25. - gv. 3-4;
sulier-xorcieli muSakobiT igi iyo ara mxo­ 18. proteqcia: [moTxroba] // droeba. - 1909. - 1 ian-
lod gonebis maswavlebeli, aramed xasiaTis vari. - #1. - gv. 5;
aRmzrdelic. prof. al. janeliZis daxasiaTe­ 19. udabnoSi: (bibliur hangze) // droeba. - 1909. - 1
biT, k. TaTariSvili `geologiuri mecniere­ marti. - #47. - gv. 2; #48. - gv. 2;
bis namdvili enTuziasti iyo~. 20. wesdeba: [moTxroba] // droeba: suraTebiani da-
mateba. - 1910. - 7 marti. - #10. - gv. 1-3; 14 marti.
calke gamocemulia: - #11. - gv. 1-4;
1. mameluki: moTxroba / winasityv. avt.: t. tabiZe. 21. mameluki: [moTxroba] // grdemli. - 1912. - wigni
- tf.: federacia, 1934 (teqnika da Sromas st.). II. - gv. 116-234;
- XX, 133 gv.; Tb.: sabW. mwerali-s gam-ba da st., 22. moxucebuli da dekameroni: cqriala gogonas
1947. – 116 gv.; naambobi // ilioni. - 1922. - #3. - gv. 47-53;
2. maZiebelni: [romani]. - Tb.: sablitgami, 1941. - 23. moazrovne `trilobiti~: [moTxroba] // ilioni.
287 gv. - 1923. - #4. - gv. 38-46;
24. maZiebelni: [romani] // mnaTobi. - 1940. - #10. -
gv. 8-34; #11; #12. - gv. 94-141; 1941. - #3. - gv.
gamoqveynebulia:
61-94, #4; #5. - gv. 68-77; #6-7. - gv. 60-90;
1. mRvdeli da diakoni: [moTxroba];
25. stambolis tyveTa bazarze: [nawyveti moTxo-
2. piruTvneli daduSa: [moTxroba];
bidan `mameluki~ / nax. ir. razmaZisa // pioneri.
3. mSvidobiT: (suraTebi samegrelos cxovrebi­
- 1948. - #3. - gv. 10-13.
dan) naw. I // moambe. - 1895. - #8, gany. I. - gv. 1-38;
#9, gany. I. - gv. 9-54; #10, gany. I. - gv. 9-60; #11,
gamokvlevebi:
gany. I. - gv. 8-42;
1. goxnaris midamoebis mokle hidrogeologiu­
4. Cemi bralia: ambavi // moambe. - 1896. - #2, gany.
ri mimoxilva;
I. - gv. 48-58;
2. Tbilisis midamoebis mokle geologiuri mi­
5. Caize...: [moTxroba] // kvali. - 1903. - #2. - gv. 24-
moxilva.
26; #3. - gv. 39-41; #4. - gv. 60-62;
6. `Cven qvemore amis xelis momwerni, q. tfilis-
mis Sesaxeb:
Si mcxovrebi qarTvelebi TanagrZnobas vu-
1. samgloviaro gancxadebebi kondrate TaTa-
cxadebT vasil alSibaias da muSni dadians,
raSvilis (uiaraRos) gardacvalebis gamo // ko-
zugdidSi, Tavad-aznaurTa krebaze uangaro
munisti. - 1929. - 11-12 maisi. - #105-106. - gv. 4;
sityvebis warmoTqmisaTvis~: [gmoben vlad. al-
2. tabiZe, t. istoriuli novela `mameluki~ // ma­
Sibaias da varadebul afaqiZis gamosvlebs] //
meluki: moTxroba / winasityv. avt.: t. tabiZe.
cnobis furceli. - 1905. - 10 aprili. - #2794. -
- tf.: federacia, 1934 (teqnika da Sromas st.).
gv. 3. - xels awers 86 kaci, maT Soris: kondrate - gv. V-XX;
TaTariSvili; 3. v. g. mamluqi: [recenzia] // komunisti. - 1935. - 8
7. amnistia? // iveria. - 1906. - #11. - gv. 2-3; dekemberi. - #283. - gv. 4;
8. bibliur hangebze // megobari. - 1906. - 25 dekem- 4. SamaTava, d. – a) uiaraRo - `maZiebelni~: [roma-
beri. - #75. - gv. 2-4; ni]: [recenzia] // mnaTobi. - 1942. - #3. - gv. 159-
9. nacnobi suraTebi // sityva. - 1906. - #3. - gv. 10- 160; b) uiaraRos moTxroba mameluqebze // li­
12; teratura da xelovneba. - 1948. - #12. - gv. 2;
10. sajaro krebebi da sityvis Tavisufleba // ive- 5. caiSvili, s. uiaraRo: k. TaTariSvilis gardac-
ria. - 1906. - #13. - gv. 4; valebidan 20 wlisTavis gamo // literatura da
11. socialisturi moZraoba ebraelebSi // iveria. xelovneba. - 1949. - 21 agvisto. - #33.
- 1906. - #25. - gv. 4-7;
12. bibliur hangze: Solti // isari. - 1907. - 25 de- wyaro:
kemberi. - #285. - gv. 2; 1. avtobiografia;
13. drunCas sizmari // megobari. - 1907. - 13 ianvari. 2. saqarTvelo-imereTis sinodaluri kantoris
- #1. - gv. 3; saqmeebi, 1906-1907 wlebSi;
14. reaqcia // isari. - 1907. - 24 ivlisi. - #160. - gv. 3. imedaSvili, ioseb // ganaTlebis muSaki. - 1929. -
2-3; #10. - gv. 73;

257
4. komunisti. - 1929. - 12 maisi. - #106; 5. naZaladevi da uwesrigoba masSi // cnobis fur-
5. mameluki: moTxroba / winasityv. avt.: t. tabiZe. celi. - 1899. - 6 ivnisi. - #836. - gv. 2;
- tf.: federacia, 1934 (teqnika da Sromas st.). 6. yaraiazi: kidev erTi msxverpli iaraRisa //
- gv. VIII-IX; cnobis furceli. - 1899. - 25 aprili. - #804. -
6. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- gv. 2;
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis 7. Zveli gzatkecili q. tfilissa da quTaiss Sua //
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; cnobis furceli. - 1899. - 10 ivnisi. - #838. - gv. 2.
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ mis Sesaxeb:
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ 1. TaTeiSvili, l. `siyvaruli~. Txzuleba l. Ta­
binati), 1941. - gv. 357, rig. #4099. TeiSvilisa, gam. ugulavasi da `avtorisa~. qu­
Taisi. 1896 w. f. 1 man. [recenzia] // kvali. - 1896.
TaTeiSvili, luka simonis Ze [igive - #17. - gv. 289-290.;
l. gubeli] (1860 – 1916, II) – saxalxo moleq­ 2. gegeWkori, giorgi. madlobis gamocxadeba // cno-
se-mwerali, – imereTidan. daibada sof. gubs, bis furceli. - 1898. - 1 noemberi. - #668. - gv. 2;
quTaisis mazraSi. swavlobda quTaisis sasu­ 3. gardaicvala saxalxo mwerali l. gubeli
liero saswavlebelSi. ruseT-osmaleTis omis (luka TaTeiSvili)...: [cnoba] // Teatri da cxo-
dros monawileobda baTumis aRebaSi. msaxu­ vreba. - 1916. - #6. - gv. 16.
robda rkinigzis konduqtorad. matareblis
marcxisas dazianda. wyaro:
werda `iveriaSi~ (`joras ambavi~ da sxv.). 1. luka sim. TaTeiSvili: (1860-1916) // Teatri da
cnobili iyo l. gubelis fsevdonimiT. gan­ cxovreba. - 1916. - #8. - gv. 9;
2. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
sakuTrebiT, Cven erovnul aRorZinebas Sena­
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
troda, rom `aw samSoblos dakarguli netare­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
ba daebrunebina~.
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
misi asulia mariam gariyuli, SviliSvi­
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
lebi – kinomsaxiobi duduxana weroZe, Salva
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
jinWvelaSvili (muraviovi).
binati), 1941. - gv.: 472, 474.

calke gamocemulia:
TalakvaZe, isidore (1883 – ) – revolu­
1. siyvaruli / Txzuleba l. TaTeiSvilisa. - qu­
cioneri, – propagandist-organizatori da
Taisi: gamoc. v. gulavasi da avtorisa, 1896
mTargmneli, – guriidan. daibada sof. arkanas.
(типо-лит. Н.И. Гамрекели). - 264, VII gv. [10] CarT.
1903 wlidan partiul-revoluciur muSaobas
furc. il.;
awarmoebda bolSevikuri mimarTulebiT gu­
2. ndoma / Txzuleba l. gubelisa, u. m. C.. - quTai­
riaSi, sadac ganmaTavisuflebel wina xanaSi
si: gamocema ivl. xeTerelis wignis maRaziisa,
mowinave propagandistad iyo cnobili da so­
#3, 1897 (`meurnis~ redaqciis st.). - 24 gv.;
cial-demokratiuli wreebisaTvis propagan­
3. wameba wmidaTa didTa mowameTa daviT da kons­
distebs amzadebda. 1906 wlidan TbilisSi mu­
tantinesi da ambavi qalwulTa jorjaZeTa /
Saobda. revoluciuri muSaobisaTvis ramden­
Txzuleba luka gubelisa. - Кутаисъ: ivane xe­
jerme ijda cixeSi (1904-1905 wlebSi baTumis
Terlis wignis maRaziis gamocema #4, 1900
organizaciis saqmeze, 1907, 1909 da 1910, 1911
(тип. И. Киладзе и И. Хеладзе). - 75 gv.;
wlebSi – rostovs gadaasaxles, xolo 1918
4. kavSiri: leqsebi / l. gubelisa. – Tb.: matrona wels kidev ramdenime Tves iyo dapatimrebu­
TaTariSvilis gamocema, 1901 (gr. Carkvianis li).
st.). - 59 gv..
Targmna:
gamoqveynebulia: 1. Semitovi, k. rogor unda moewyos vaWroba
1. sof. patara-gubi // iveria. - 1894. - 8 aprili. - momxmarebelTa sazogadoebaSi / [Targm. isido­
#76. - gv. 2-3; re TalakvaZisa]. - Tb.: amier-kavkasiis koope­
2. axlad gansvenebuls yovlad samRvdelo ga- ratiul kavSiris gamocema, #8, 1918 (var. al.
briels: [leqsi] // mwyemsi. - 1896. - #3. - gv. 7; ruxaZis st.). - 125, [3] gv.;
3. werili `mwyemsi~-s redaqciis mimarT // mwyemsi. 2. bogdanovi, a. – a) dawyebiTi kursi politiku­
- 1897. - #21. - gv. 12; ri ekonomiisa: kiTxva-pasuxiT. - rusulis me-5
4. uwesrigoba naZaladevSi // cnobis furceli. - gamocemidan naTargmni / is. TalakvaZis mier.
1898. - 6 oqtomberi. - #646. - gv. 2; - tfilisi: saxelgami, 1921. - 202 gv.; b) wiTeli

258
varskvlavi: romani-utopia / naTargmni i. Ta­ liucionerTa xsovnas / s.s.s.r.. - tf.: Jurnal
lakvaZis mier; naxatebi avtoris suraTiT da revoliuciis matiane-s gamoc., 1923 (zaria
misive bolosityvaobiT qarTuli gamocemi­ vostoka-s st.). - gv. 141.
saTvis. – tf.: sssr saxelmwifo gamomc., 1923
(s.s.m.u.s. poligr. gany. me-4 stamba). - 205, [1] gv.: TalakvaZe, panteleimon ieses Ze
il.; (1884 – 1905, 29/VIII) – revolucioneri, – pro­
3. lenini, n. [vl. ulianovi]. imperializmi, ro­ pagandist-organizatori, – guriidan. daiba­
gorc uaxlesi etapi kapitalizmisa: popula­ da daaxl. 1884 wels. ozurgeTis sasuliero
ruli [narkvevi] / Targmani is. TalakvaZis re­ saswavleblisa da Tbilisis sabuxhaltro
daqciiT; saqarTvelos komunisturi partia kursebis damTavrebis Semdeg, TbilisSi, ara­
(bolSevikebisa). – tf.: s.k.p. centraluri ko­ legalur muSaobaSi Caeba. 1904 wels, guria­
mitetis gamomcemloba, 1923 (s.s.m.u.s. polig. Si, soflad wreebs awyobda, aralegalur li­
gany. 1-li stamba). - 113, [1] gv. teraturas avrcelebda, glexobas qalaqis
muSaTa moZraobasTan akavSirebda, sastikad
misi redaqciiT gamoica: ebrZoda Savrazmelebs, romlebic erTobasa
1. gorevi, b. i. socializmis istoria muSaTa da axal Taobas saxels utexdnen. 1905 wels
moZraobasTan dakavSirebiT : (socializmi baTumSi muSaobda, amave wlis agvistos 29 (Zv.
dasavleTSi) / is. TalaqvaZis redaqciiT; na- st.), qalaq Tbilisis TviTmmarTvelobis dar­
Targmni ar. WumbaZis mier. - tf.: s.s.s.r. saxel- bazSi Semdgar revoluciur mitingze kazakeb­
mw. gamomc., 1924 [kanze: 1925] (s.s.m.u.s. poligr. ma aCexes.
gany. 1-li stamba). - 413 gv.; 23sm. - [represire-
buli gamocema]; mis Sesaxeb:
2. karl marqsi revoliucioneri moazrovne ada­ 1. 29 agvistos qalaqis sabWoSi momxdar Setake-
miani: werilebis krebuli / rus. gamoc. red. bis dros moklulTa - anton tyeSelaSvilis da
d. riazanovis winasityvaobiT; naTargmni rus. panteleimon TalakvaZis samgloviaro gancxa-
is. TalaqvaZis red.. - tf.: saxelgami, 1924 deba // iveria. - 1905. - 4 seqtemberi. - #157. - gv.
(s.s.m.u.s. poligr. gany. 1-li st.). - 266, [1] gv.: 1;
sur.; 2. amx. panteleimon TalakvaZis xsovnas: [29 agvis-
3. lafargi, p. Sroma da kapitali / rusulidan tos wlisTavi misi daRupvidan] // Cveni cxovre-
naTargmni is. TalaqvaZis redaqciiT. – tf.: ba. - 1906. - 1 seqtemberi. - #10. - gv. 3.
s.s.s.r. saxelmw. gamomc., 1924 (s.s.m.u.s. poli­
gr. gany. 1-li stamba). - 123, [1] gv.; wyaro:
4. lenini, n. Txzulebani. – a) t. 18: proleta­ 1. saqarTvelos kompartiis da revoliuciis is­
riati xelisuflebis saTaveSi / naTargmni is. toriis komisia: 1917 wlamde daRupul revo­
TalaqvaZis redaqciiT. – tf.: saxelgami, 1924 liucionerTa xsovnas / s.s.s.r.. - tf.: Jurnal
(s.s.m.u.s. poligr. gany. 1-li stamba). - 753 gv.; b) revoliuciis matiane-s gamoc., 1923 (zaria
t. 19: erovnuli sakiTxi: werilebis, Tezisebis vostoka-s st.). - gv. 71;
da sityvaTa krebuli. (1910-1920) / naTargmni 2. kedlis kalendari. - 1926. - 29 agvisto.
is. TalaqvaZis redaqciiT; [winasityv. avt. l.
kamenevi]. - tf.: saxelgami, 1923 [kanze: 1924] TamaziSvili, aleqsandre mikiCas
(s.s.m.u.s. poligr. gany. 1-li stamba). - 358 gv.; Ze (1865, 15/III – 1899, 14/XI) – scenariusi da
5. plexanovi, g. sarwmunoebis Sesaxeb: (sami we­ msaxiobi, – Teatris populizatori, – sru­
rili) / is. TalakvaZis redaqciiT naTargmni liad gaqarTvelebuli somexi, daibada Tbi­
rusulidan. – tf.: s.s.s.r. saxelmwifo gamom­ lisSi. mcire xans somexTa sasuliero skolaSi
cemloba, 1924 (s.s.m.u.s. poligr. gany. 1-li swavlobda, mSoblebma qarvaslaSi vaWars mia­
stamba). – 151 gv. bares Segirdad. a. TamaziSvilma Teatri Sem­
TxveviT gaicno: erTxel policiam mis xazeins
mis Sesaxeb: Teatris bileTi mihyida. xazeini ar wavida
1. nucubiZe, S. (S. n.) b. i. gorevi. socializmis TeatrSi, bileTi Segirds - a. TamaziSvils mis­
istoria muSaTa moZraobasTan dakavSirebiT: ca, romelic warmodgenas daeswro da pirveli
[socializmi dasavleTSi] // komunisti. - 1925. - naxviTve ise Seuyvarda Teatri, rom Segirdo­
11 marti. - #57. - gv. 5. bas Tavi mianeba da, 1880-ian wlebSi, TeatrSi
Sevida afiSorad. ramdenime xnis Semdeg, sce­
wyaro: nariusoba miandes, raSic didi Sno da unari
1. saqarTvelos kompartiis da revoliuciis is­ gamoiCina da sikvdilamde aRar CamoSorebia.
toriis komisia: 1917 wlamde daRupul revo­ amis garda, zogierTi msaxuris rols Seuda­

259
reblad asrulebda. qarTuli samudamo Tea­ Si ioane gvaramaZe-mesxis xelmZRvanelobiT.
tris dasis pirveli mogzaurobis dros, a. Ta­ 20 wlis Sesrulebamde ZmebTan, – grigolTan
maziSvili ise gaiwafa, rom mere TiTonve Sea­ da solomonTan, – fexsacmelebis saxelosno­
dgenda scenis moyvareTa dass daba-soflebSi Si muSaobda, amave dros, mwignobrobas daewa­
da qarTul warmodgenebs marTavda xolme; fa da berad aRikveca. 1878 wels, konstantine­
Tumca misi warmodgenebi unaklulo ar iyo, pols ganagrZo mecadineoba p. xarisWiraSvil­
mainc soflis mdabio xalxs qarTuli Teatri Tan, aqedan qarTvel kaTolikeTa komitetis
Seayvara. piesad gadaakeTa `vefxis tyaosani~. xarjiT espaneTs gaigzavna sabermonazono
Tavi moiwamla romantiul niadagze qar­ moRvaweobisaTvis gansaviTareblad. ori
Tuli Teatris sarekvizitoroSi TezafiT. wlis Semdeg konstantinepolsve dabrunda,
sadac mRvdlad akurTxes. Tavisive TxovniT,
mis Sesaxeb: parizis wm. lazares saswavlebelSi Sevida,
1. Teatri. SabaTs, 2 aprils, mxatvaris filipo- swavla daamTavra da samSobloSi Camovida
viCis mier, g. kandelakis da a. TamaziSvilis samoRvaweod, im dros, roca zogierTi Cveni
sasargeblod dadgmuli iqneba: cxoveli su- mezobeli da ucxoc qarTvel kaTolikeTa ar­
raTebi SoTa rusTavelis Txzulebidan `ve- sebobas uaryofda, maT xsenebas spobda, m. Ta­
fxis-tyaosani~...: [gancxadeba] // iveria. - 1888. maraSvili ki qarTvel kaTolikeTa arsebobis
- 30 marti. - #67. - gv. 1; momxre iyo, ris gamoc, samSoblodan gaaZeves
2. gvritiSvili, ivane. quTaisidam // iveria. - 1895. (kaTolikeTa prelatis – orlovskisa da zo­
- 13 ivlisi. - #147. - gv. 2. - v. abaSiZis pasuxi ix. gierTi somxis SuRliT). evropaSic qarTvel
#157, gv. 4; kaTolikeTa Sesaxeb warmodgena ar hqondaT:
3. kviras, 21 maiss qarTuli Teatris reJisoris saqarTveloSi Tu vinme kaTolikea, – somxis
TanaSemwis a. TamaziSvilis sasargeblod I-pir- erovnebisaao.
velad axali piesa `vefxistyaosani~, dr. 5 moq. sruliad Rarib-Ratakma m. TamaraSvil­
da 7 sur. ...: II-~iWviani~, vod. // iveria. - 1895. - 18 ma didi gaWirvebiT moiara evropis mTavari
maisi. - #103. - gv. 1; adgilebi, gasinja siZveleTsacavebi (vatika­
4. ~dRes qarTul dramatiul sazogadoebis dasi- nis, propagandosi, kapucinebis da sxv.), sadac
sagan~... // iveria. - 1896. - 12 ianvari. - #8. - gv. mravali werilobiTi sabuTi-masala aRmoaCi­
1-2; na (qarTvel mefeTa, mRvdelmTavarTa, papTa
5. mW-li, iv. (ivane mWedliSvili). qarTuli warmo- da sxv. miwer-mowera) da, 1891 wels, vrceli
dgena avlabarSi // cnobis furceli. - 1897. - 12 werili dabeWda frangul gazeTSi qarTvel
seqtemberi. - #310. - gv. 3; kaTolikeTa Seviwroebis Sesaxeb. amis Semdeg,
6. ekaterine TamaziSvili SvilebiTurT auwye- mTelma evropam gaigo simarTle qarTvel ka­
ben... // cnobis furceli. - 1898. - 19 noemberi. TolikeTa arsebobisa. am droidan, m. TamaraS­
- #683. - gv. 1; vili xSirad werda frangul da italiur gaze­
7. scenariusi a. TamaziSvili: [portreti] // Tea- TebSi am sakiTxze.
tri da cxovreba. - 1914. - #14. - gv. 7. m. TamaraSvilma 1904 wels, italiis erT
samkiTxveloSi aRmoaCina italiur enaze dawe­
wyaro: rili `saqarTvelos aRwera~, 1631-1934 wlebSi
1. gunia, valerian. qarTuli Teatri (1879-1889). - romSi dabeWdili, Zvirfasi istoriuli wigni
Tb., 1889 (gr. Carkvianis st.). - gv. 25; somxis im meistorie-mweralTa sapasuxod, ro­
2. ek. TamaziSvilisa SvilebiTurT auwyebs... [ne­ melnic ambobdnen – saqarTvelos adgilebi
krologi] // iveria. - 1898. - 20 noemberi. - #249. somxeTis ariso. Sekriba samoqalaqo istoriis
- gv. 1; masalebi da, 1911 wels, saagarakod daba san­
3. imedaSvili, ioseb. qarTuli Teatri da misi ta-marinelas gaemgzavra mecnierul-erovnu­
msaxiob-moRvaweni // cxovrebis sarke. - wig. II, li Sinaarsis didi saistorio wignis Sesadge­
1901. - gv. 415-417. nad, romelSic unda gamoqveynebuliyo `ufro
mdidari sabuTebi Cvenis qveynis warsulis di­
TamaraSvili, miqel [mixeil] petres debisa, rom Cveni mtrebic ki gahkvirdneno!~,
Ze, igive Tamarati (1858 – 1911, 3/IX) – ar­ magram ubedurma SemTxvevam aRar acala: 1911
qeolog-istorikosi, qarTvel kaTolikeTa da wlis seqtembris 2 (15), zRvispiras seirnobis
warsuli mkvlevari, moyvasisaTvis ganwiruli, dros, SeniSna, rom zRvaSi erTi muSa ixrCo­
qarTveli kaTolike, Raribi ded-mamis Svili, boda. m. TamaraSvili zRvaSi gadaeSva muSis
eriskacobaSi aleqsandre, daibada axalcixes. gadasarCenad. menaveebma muSa gadaarCines,
did gaWirvebaSi aRizarda. swavlobda axal­ xolo m. TamaraSvili ki daixrCo (amboben, vi­
cixis qarTvel kaTolikeTa samrevlo skola­ Tom `muSis daxrCoba~ mtrebma gangeb mouwyves

260
m. TamaraSvils, rom daeRupnaTo). dakrZales 3. L’eglise georgienne des origines jusqu’a nos jours:
santa-marinelas eklesiaSi (1911, 3 (16) seqtem­ Avec 104 portraits et reproductions de monuments
bers). darCa xelnawerebi da mdidari biblio­ georgiens, deux cartes geographiques et des nom-
Teka, romelSic saqarTvelos Sesaxeb bevri breux documents inedits / Michel Tamarati. - Rome:
iSviaTi wignia qarTul, laTinur da frangul Imprimerie de la Societe Typographico-Editrice Ro-
enebze, agreTve, qarTvel mefeTa da patriar­ maine, 1910. - XV, 710 [1] p.; 24 cm.. egzemplars
qTa miwer-mowera, romSi 1627 wels dabeWdili axlavs ori ruka: `Ancienne carte des pays ha-
qarTuli wigni da sxv. ucxo enaze awerda: M. bites ou domines par les race georgienne (d’apres
Tamarati. les donnees des inscriptions d’Assyrie et de Van
m. TamaraSvils swamda, rom `istoria jusq’au VI siecle av.J.-C.)~; `Carte moderne de la
miukerZveli msajulia~ da amitom, rogorc Georgie~; [saqarTvelos istoriuli naSTebis,
istorikosi, yovelives, rac ar unda yofili­ gamoCenili mwerlebis, mefeebis, wmindane­
yo, sisworiT aRniSnavda xolme. tipuri Ca­ bis, saqarTvelos gerbis, qarTuli fulis,
momavali iyo Zveli drois mama-meudabnoeTa, kaTolikeTa mitrebis [suraTebiT], ori ru­
Rrma rwmeniT gamsWvaluli, mamulis siyvaru­ kiT (erTi Zveli saqarTvelosi, Tavisi sazR­
liT aRgznebuli, moZmeTa sakeTildReod Ta­ vrebiT, meore – axali drois, dakarguli
vgamodebuli. metad mwirulad cxovrobda, sazRvrebis CvenebiT), eTnografiuli da sxva
gaWirvebiT, SimSil-siciveSi. misi erTaderTi cnobebiT, romelSiac, saqarTvelos saekle­
wadili iyo, samSoblo qveynis warsulisaTvis sio istoriasTan erTad, moTxrobilia qar­
Suqi moefina da JamTa viTarebisagan damar­ Tveli eris warsulisa da awmyo mdgomareo­
xuli WeSmariteba warsulis Sesaxeb aRmoe­ bis ambebi – saqarTvelos warsuli dideba,
Cina: saqarTvelos istoriis, misi sxivosani misi dacema, islamTan, grigorianobasTan,
warsulis gareSe, m. TamaraSvilisTvis sxva kaTolikobasTan dakavSirebis mizezebi, ru­
sixaruli da saaqao siame ar arsebobda. mTe­ seTTan SeerTeba, saqarTvelos eklesiis da­
li Tavisi arsebiT, gulisyur-Semokrebili, moukidebeli uflebis gauqmeba, qarTvelT
didi zrunviT qeqavda amtverianebul arqi­ gadagvareba-mospobis gzaze Sedgoma da sxv.
vebSi Zvel wignebsa da xelnawerebs, – iqneba – frangul enaze. am wignis Sesaxeb evropis
sadme rasme wavawyde da Cemi Zvirfasi samSo­ qarTul Jurnal-gazeTebSi mravali recen­
blos warsuls Suqi movfinovo. misma Sromam zia daibeWda, romelTa saerTo azriTac: `es
saqarTvelo gacnobas evropaSi Zlier Seuwyo wigni axali istoriuli gamocxadeba da aR­
xeli. moCenaa~, xolo papma pios X-m m. TamaraSvils
`samociqulo kurTxeva~ SeuTvala, `rogorc
calke gamocemulia: jildo Sromisa~. – i. i.].
1. istoria kaTolikobisa qarTvelTa Soris.
namdvilis sabuTebis SemotaniTa da ganmar­ gamoqveynebulia:
tebiT XIII saukunidgan vidre XX saukunemde 1. bibliografia // iveria. - 1903. - 26 oqtomberi.
/ mRvdeli miqel TamaraSvili. - tf.: avtoris - #228. - gv. 3-4; 28 oqtomberi. - #229. - gv. 3; 1
mier gamocemuli, 1902 (qarTvelTa amxanago­ noemberi. - #233. - gv. 3-4; 5 noemberi. - #236. -
bis st.). - 844, XII gv.: portr.; 27sm. - danarTi: gv. 3-4. - (veneciaSi italiur enaze gamocemuli
teqstebi [orig. en.] da sqoliTebi, gv.: 561-836. werili);
- damateba: [mefe giorgi XI-is (2), eqvTime saq. 2. romi: (sakuTari korespodentisagan) // iveria.
episkopozis (1) da barZim erisTavis (1) werile­ - 1904. - 8 maisi. - #108. - gv. 2-3; 9 maisi. - #109.
bi romis papTan], gv.: 837-844. - kani qarTul da - gv. 3; 13 ivnisi. - #137. - gv. 3.
frangul enebze; - [avtoris mier gamocemuli -
st. konst. zubalaSvilis safasiT. - i. i.]; mis Sesaxeb:
2. pasuxad somxis mwerlebs, romelnic uarhyo­ 1. saistorio masalebi // cnobis furceli. - 1899.
fen qarTvel kaTolikobas: (istoriuli gamok­ - 20 marti. - #778. - gv. 2;
vleva). - Tb., 1904 (gr.n. diasamiZis st.). - 264, 2. saqarTvelos istoria frangul enaze // cnobis
[2] gv.; – [am Sromis gamoqveyneba ar esiamovnaT furceli. - 1899. - 21 maisi. - #823. - gv. 1. - Sec-
qarTveli eris ... (kerZod, qarTvel kaTolike­ domiT dabeWdilia – TaguraSvili;
Ta) da m. TamaraSvili romis papTan daasmines: 3. werili qarTvel kaTolikebze // cnobis fur-
kaTolikeTa Sesaxeb usafuZvlo xmebs avrce­ celi. - 1899. - 11 aprili. - #796. - gv. 2;
lebs da unda daisajoso. m. TamaraSvilma pira­ 4. axali ambebi da SeniSvnebi // mwyemsi. - 1900. -
dad, mravali sabuTiT, daumtkica paps Tavisi #18. - gv. 15;
simarTle – wignSi aRweril ambavTa siswore, 5. parizidan gvweren... // cnobis furceli. - 1900.
ris gamoc papisagan dalocvil iqna. – i. i.] - 30 seqtemberi. - #1254. - gv. 2;

261
6. pariJidan sweren... // iveria. - 1900. - 1 oqtombe- lis redaqtorobiT. - t. 2. - tf., 1913 (s. losa­
ri. - #213. - gv. 1; beriZis st.). - gv. 3-8;
7. xaxanaSvili, a. m. TamaraSvilis istoriuli 25. amberi. mogzauroba raWa-leCxumSi // ganTiadi.
Sromis Sesaxeb // iveria. - 1900. - 15 oqtomberi. - quTaisi, 1915. - #3. - gv. 11-16;
- #225. - gv. 1; 26. miqel TamaraSvili: (1858-1911): [foto] // Tea­
8. saxokia, Tedo (T. s.). – a) mR. mix. TamaraSvili tri da cxovreba. - 1920. - #11. - gv. 8.
da misi saistorio naSromi // cnobis furceli.
- 1901. - 15 agvisto. - #1554. - gv. 2-3; b) saisto­ wyaro:
rio sabuTebi da mamam mixeil TamaraSvili // 1. WiWinaZe, z. istoria qarTvel kaTolikeTa da
cnobis furceli. - 1902. - 4 ivlisi. - #1856. - mama TamaraSvili // mogzauri. - 1904. - #5-6. -
gv. 1; g) m. T-is xsovnas // kolxida. - 1911. - #164; gv. 469-480;
9. guSin italiidan miviReT... // cnobis furceli. 2. mRvdeli miqel TamaraSvili: [nekrologi. fo­
- 1902. - 11 seqtemberi. - #1921. - gv. 1; to] // ganaTleba. - 1911. - #9. - gv. 572-573;
10. recenzia wignze: TamaraSvili, miqel. istoria 3. nekrologi // kolxida. - 1911. - 29 noemberi. -
kaTolikobisa qarTvelTa Soris namdvil sa- #198;
buTebis SemotaniT da ganmartebiT XIII sauk. 4. saxalxo gazeTi. - 1911. - 18 seqtemberi. - #403;
vidre XX saukunemde. tfilisi. 1902 w. fasi 2 5. Закавказская речь. - 1911. - 22 сентября. - #210;
man. // mwyemsi. - 1902. - #23-24. - gv. 12; 6. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul
11. janaSvili, m. – a) bibliografia // iveria. - 1902. gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­
- 27 noemberi. - #254. - gv. 4; b) TamaraSvili mi- bisa da masalebis maCvenebeli. - petrogradi,
qel. pasuxad somxis mwerlebs: tf. - 1904 w. re- 1916. - gv. 111;
cenzia; bibliografia // iveria. - 1905. - 7 apri- 7. miqel TamaraSvili: (1858-1911): [foto] // Tea­
li. - #47. - gv. 4; tri da cxovreba. - 1920. - #11. - gv. 8;
12. `tfilisis kaTolikeTe eklesiis...~ // iveria. - 8. guguSvili, paata. qarTuli Jurnalistika:
1903. - 24 ivnisi. - #135. - gv. 1; sazogadoebrivi azris istoriisaTvis. - t. 1. -
13. mR. mixeil TamaraSvili: [portreti] // saqar- Tb.: saxelgami, 1941. - gv. 376;
Tvelos kalendari. - 1904. - gv. 285; 9. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
14. suraTebis ganmarteba // cnobis furceli. - gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
1904. - #231. - gv. 4; palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
15. WiWinaZe, z. – a) istoria qarTvel kaTolikeTa bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
da mama TamaraSvili // mogzauri. – 1904. – #5-6. jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
– gv. 469-480; b) qarTvel kaTolikeT samSoblo tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
qveynis moRvaweebi: mixeil petres-Ze TamaraS­ binati), 1941. - gv.: 474, 485.
vili / [z. WiWinaZisa]. - Tfilisi, 1912 (st. `Sro­
ma~). - 64, [1] gv.: portr.; TargamaZe, konstantine mixeilis
16. miqael TamaraSvili // jvari vazisa. - 1906. - Ze (1910, 15/XI – ) – Jurnalisti da sazogado
#11. - gv. 9; moRvawe, deputati – ordenosani, – specialo­
17. jvari vazisa: cnoba axali gamosuli wignebi- biT mgegmavi-ekonomisti, – imereTidan. daiba­
sa... // jvari vazisa. - 1906. - #6. - gv. 16; da sof. nigorzRvaSi, samtrediis r., Raribi
18. odissevs. patri mixeil TamaraSvili da misi glexi muSa-msaxuris ojaxSi. soflis skolis
axali Txzuleba // droeba. - 1909. - 21 marti. - gaTavebisTanave, muSaoba daiwyo CaqvSi mu­
#64. - gv. 2-3; Sa-mzidavad, qobuleTis miwa-tyis kavSiris
19. miqel TamaraSvili: [portreti] // nakaduli. - samazro komitetSi – mojamagireTa Soris
1911. - #10. - gv. 43; organizatorad, 1929 wlidan – komkavSiris
20. mRvdeli miqel TamaraSvili: [nekrologi. fo­ qobuleTis samazro komitetis plenumis,
to] // ganaTleba. - 1911. - #9. - gv. 572-573; 1929-1930 wlebSi – iqve, samazro aRmaskomis
21. pawaZe. Laudans eum opera ejus: saqmeni misni plenumis da aWaris miwa-tyis muSakTa kavSiris
adidebden mas. (dasawyisi) // Sinauri saqmeebi. - gamgeobis wevrad da sxv. daamTavra Tbilisis
1911. - #33. - gv. 10-11; #35. - gv. 10-12; saxelmwifo satyeo instituti (1931-1934),
22. yifSiZe, al. miqel TamaraSvili // nakaduli. - ris Semdeg mivlinebul iqna leningradis
1911. - #10. - gv. 43-46; satyeo akademiis aspiranturaSi. 1937 wels
23. am dReebSi TbilisSi miiReben... // Sinauri saq- dainiSna saqarTvelos saxelmwifo sagegmo
meebi. - 1913. - #16-17. - gv. 22; komisiis Tavmjdomaris moadgiled, 1918 wels
24. yifSiZe, gr. mRvdeli m. TamaraSvili // Zveli – Tavmjdomared, imave dros, Tbilisis saso­
saqarTvelo: saqarTvelos saistorio da saeT­ flo-sameurneo institutSi – docentad (sat­
nografio sazogadoebis krebuli / e. TayaiSvi­ yeo meurneobis ekonomikis kaTedris gamged)

262
da Jurnal `saqarTvelos socialisturi meu­ 11. sakavSiro saxelmwifo sagegmo komisiis arse-
rneobis~ redaqtorad. misi redaqtorobiT bobis 20 wlisTavi: [saqarTvelos ssr saxel-
gamovida p. guguSvilisa da p. kuWaiZis mier Se­ mwifo sagegmo komisiis Tamjdomaris werili]
dgenili `rusul-qarTuli da qarTul-rusu­ // komunisti. - 1941. - 22 Tebervali. - #44;
li terminologia~ (1947 w., g. gamyreliZis bi­ 12. saqarTvelos ssr 20 wlis manZilze // saqarTve-
bliografia ix.: `zaria vostoka~, 1948, #106). los socialisturi meurneoba. - 1941. - #2. -
1938 wels arCeul iqna saqarTvelos gv. 9-32;
umaRlesi sabWos deputatad. dajildoebu­ 13. farTo moxmarebis saqonlisa da sursaTis Sem-
lia Sromis wiTeli droSis ordeniT. dgomi aRmavlobisaTvis: [saqarTvelos ss res-
publikaSi] // komunisti. - 1941. - 11 Tebervali.
gamoqveynebulia: - #34;
1. saqarTvelos ssr 1938 wlis saxalxo-sameur- 14. farTo moxmarebis saqonlis warmoebis Sedege-
neo gegma // komunisti. - 1938. - 30 ivnisi. - #149. bi aRmavlobisaTvis // saqarTvelos socialis-
- gv. 2; turi meurneoba. - 1941. - #1. - gv. 29-35;
2. kamaTi amx. g. sturuas moxsenebis gamo: depu- 15. Больше товаров широкого потребления из
tat S. q. SaraSiZis, k. m. TargamaZis, g. v. kirva- местного сырья // Заря Востока. - 1941. - 2
liZis sityva: saqarTvelos ssr 1-li mowvevis февраля. - #27;
umaRlesi sabWos me-2 sesia. sesiis 1939 wlis 23 16. Расцвет социалистической промышленности:
ivlisis sxdoma // komunisti. - 1939. - 28 ivlisi. [Статья председателя Госплана Грузинской ССР]:
Накануне двадцатой годовщины Советской Грузии
- #171. - gv. 3;
// Молодой сталинец. - 1941. - 14 февраля. - #20;
3. saqarTvelos saxalxo meurneobis ganviTare-
17. ori saiubileo TariRi: [wiTeli armiisa da wi-
ba mesame xuTwledSi // komunisti. - 1939. - 2-3,
Teli flotis XXIV wlisTavisa da sabWoTa sa-
11-12 aprili. - #82-84. - gv. 2-3, 2; saqarTvelos
qarTvelos XXI wlisTavis gamo] // industriu-
socialisturi meurneoba. - 1939. - Tebervali.
li quTaisi. - 1942. - 25 Tebervali. - #48; Заря
- #2. - gv. 54-72;
Востока. - 1942. - 24 февраля. - #47;
4. saqarTvelos ssr 1-li mowvevis umaRlesi sa-
18. saqarTvelos saxalxo meurneoba dRes: [sama-
bWos me-2 sesia: kamaTi amx. g. sturuas gamo: [S. q.
mulo omis pirobebSi] // komunisti. - 1942. - 23
SaraSiZis da k. m. TargamaZis sityvebi] // sabWo-
Tebervali. - #46;
Ta afxazeTi. - 1939. - 1 agvisto. - #174. - gv. 4;
19. zrunva samSoblos damcvelTa ojaxebze: [sa-
5. deputat k. m. TargamaZis sityva: [saqarTvelos
qarTvelos ssr saxkomsabWos Tavmjdomaris
ssr 1940 wlis saxelmwifo biujetze da 1928
moadgiles werili] // komunisti. - 1943. - 14 mai-
da 1939 wlebis saxelmwifo biujetis Sesru-
si. - #105; Заря Востока. - 1943. - 13 мая. - #104;
lebis Sesaxeb gakeTebuli moxsenebis gamo]
20. sayovelTao-saxalxo mzrunveloba: [saq. ssr
// komunisti. - 1940. - 10 ivnisi. - #132; Заря
saxkomsabWos Tavmjdomaris moadgilis weri-
Востока. - 1940. - 9 июня. - #131; 10 июня. - #132;
li] // komunisti. - 1943. - 5 oqtomberi. - #208;
6. Jurnal `saqarTvelos socialisturi meur-
21. gavaZlieroT zrunva samSoblos damcvelTa
neobis~ 15 wlisTavi // saqarTvelos socialis-
ojaxebisadmi: [saq. ssr sax. komisarTa sabWos
turi meurneoba. - 1940. - #8. - gv. 17-22; Tavmjdomaris moadgiles werili] // komunis-
7. saqarTvelos saxalxo meurneoba axali amo- ti. - 1944. - 11 noemberi. - #227;
canebis winaSe // saqarTvelos socialisturi 22. kamaTi saqarTvelos ssr 1944 wlis saxelmwifo
meurneoba. - 1940. - #1-2. - gv. 71-84; biujetis Sesaxeb gakeTebuli moxsenebis gamo
8. saxalxo meurneobis dagegmvis Sesaxeb // komu- [deputat k. m. TargamaZis, l. v. CxikviSvilis, g.
nisti. - 1940. - 9 oqtomberi. - #235; saqarTve- m. gordezianis, g. i. mixanaSvilis da a. mgelaZis
los socialisturi meurneoba. - 1940. - #9-10. sityvebi] // komunisti. - 1944. - 21 marti. - #59;
- gv. 99-108; 23. saxalxo mzrunveloba frontelTa ojaxebze //
9. umniSvnelovanesi ekonomiuri amocana: [sa- bolSeviki. - 1944. - #4-5. - gv. 22-29;
xalxo meurneobis mesame xuTwliani gegmis 24. sayovelTao yuradReba da mzrunveloba sam-
pirveli ori wlis Sedegebisa da 1940 wels da- Soblos damcvelTa ojaxebs: saq. ssr saxkomsa-
saxuli amocanebis Sesaxeb]: [saqarTvelos ssr bWos Tavjdomaris moadgilis werili // komu-
saxkomsabWosTan arsebuli saxelmwifo sageg- nisti. - 1945. - 13 marti. - #51;
mo komisiis Tavmjdomaris werili] // komunis- 25. Cveni mzrunveloba da daxmareba samSoblos
ti. - 1940. - 16 marti. - #62; damcvelTa ojaxebs // komunisti: krebuli. -
10. adgilobrivi sawarmoo Zalebis Seswavla-ga- 1945. - gv. 11-24;
moyeneba da mecnier muSakTa amocanebi: [saq. 26. gavaZlieroT mzrunveloba samSoblos dam-
ssr sagegmo komisiis Tavmjdomaris werili] // cvelTa ojaxebze // agitatoris bloknoti. -
komunisti. - 1941. - 25 dekemberi. - #305; 1946. - #3-4. - gv. 54-64;

263
27. mzrunveloba ar movakloT sabWoTa meomrebis TariSvili, nino konstantines asu­
ojaxebs: saq. ssr saxkomsabWos Tavmjdomaris li (1904, 15/VIII _ ) _ mgosani, qiziyidan. dai­
moadgilis werili // komunisti. - 1946. - 13 Te- bada sof. mirzaans, siRnaRis maz., sasuliero
bervali. - #33; piris ojaxSi. Tbilisis kerZo pansionsa da wm.
28. kapitalisturi da socialisturi satyeo ninos saswavlebelSi kursis dasrulebis Sem­
meurneoba // saqarTvelos saxelmwifo saso- deg, umaRlesi ganaTleba miiRo saqarTvelos
flo-sameurneo institutis Sromebi. - 1948. - saxelmwifo universitetSi (pedagogiuri
t. 29. - gv. 115-130. fakultetis fsiqologiur, filosofiur da
sityvierebis dargebze).
mis Sesaxeb: leqsebis wera daiwyo me-5 klasSi swavlis
1. saqarTvelos sabWoTa socialisturi respu- dros, rusul da qarTul enebze. samwerlo as­
blikis umaRlesi sabWos pirveli sesia. 1938: parezze gamovida gaz. `tribunaSi~, 1920 wels,
sainformacio cnoba 11 ivlisis sxdomis Se- leqsiT `munasibi TeatrSi~.
saxeb: [saqarTvelos sabWoTa socialisturi
respublikis saxalxo komisarTa sabWos Se- calke gamocemulia:
madgenloba] // komunisti. - 1938. - 12 ivlisi. - 1. mzeSi: [leqsebi]. - tf.: saxelmwifo gamom­
#158. - gv. 1; muSa. - 1938. - 13 ivlisi. - #159. cemloba, 1926 (s.s.m.u.s. poligr. 1-li st.). - 36
- gv. 1; gv.
2. saqarTvelos saxalxo komisarTa sabWoSi: mo-
rig sxdomaze ganxiluli sakiTxebi: [moxsene-
gamoqveynebulia:
bebi] // komunisti. - 1938. - 15 ivlisi. - #160. -
1. trauri cisfer Tvalze: [leqsi] // ilioni. -
gv. 2; muSa. - 1938. - 15 ivlisi. - #161. - gv. 1;
1922. - #1. - gv. 8;
3. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos deputato-
2. Seni wigni: leqsi // ilioni. - 1922. - #2. - gv. 6;
bis kandidatebi...: [biografiuli cnobebi] //
3. rodemdis: [leqsi] // samxatvro saliteraturo
komunisti. - 1938. - 1-6, 8-11 ivnisi. - #123-132.
almanaxi. - 1925. - #1. - gv. 35;
- gv.: 2, 3;
4. uzurSi: [leqsi] // mnaTobi. - 1925. - #11-12. - gv.
4. Вторая сессия Верховного Совета Грузинской
11.
ССР 1-го созыва: Утреннее заседание 23 июля:
[Доклад депутата Г. Стуруа об образовании
mis Sesaxeb:
республиканского народного комиссариата
1. i. imedaSvilis `ucxo sityvaTa leqsikonis
автомобильного транспорта Грузинской ССР и
garSemo~: [diskusia] // komunisti. - 1928. - 25 Te-
выступления в прениях по его докладу депутатов
bervali. - #47. - gv. 6.
Шарашидзе Ш. К. и Таргамадзе К. М.] // Заря
Востока. - 1939. - 27 июля. - #170. - С.3-4;
wyaro: ar aris miTiTebuli.
Советская Абхазия. - 1939. - 26 июля. - #169. -
С.1;
5. amxanag k. m. TargamaZis saqarTvelos ssr sa-
Tarxan-mouravi, grigol aleqsan­
xalxo komisarTa sabWos Tavmjdomaris moad-
dres Ze (1844 – 1898, 2/X) _ publicist-ekono­
giled daniSvnis Sesaxeb: brZanebuleba // ko- misti, asociaciebis Seqmnis ideis mqadagebe­
munisti. - 1943. - 12 Tebervali. - #35; Заря li, sazogado moRvawe.
Востока. - 1943. - 12 февраля. - #35; evropis utopist-socialistebis gavle­
6. Об освобождении тов. Таргамадзе К. М. от niT momzadebuli, socialisturi midreki­
обязанностей Председателя Государственной lebiT, umTavresad, ekonomikuri sakiTxebiT
Планой Комиссии Грузинской ССР: Указ // Заря gatacebuli, saqarTvelos erovnul sakiTxs
Востока. - 1943. - 12 февраля. - #35; ekonomikuri sazomiT aSuqebda, xolo mis eko­
7. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos deputato- nomikur viTarebasa da momaval sazogadoe­
bis kandidatebi: [biografiebi] // komunisti. - briv wyobilebas mecnieruli TvalsazrisiT
1947. - 14 ianvari. - #11; 31 ianvari. - #24; arkvevda. exeboda Sromis sakiTxebs kapita­
8. Регистрация кандидатов в депутаты Верховного lizmis winaaRmdeg, moiTxovda asociaciebis
Совета Грузинской ССР // Заря Востока. - 1951. - Seqmnas da sxv. misi nawerebis Sinaarsia: a)
24 января. saqarTvelo 1860-1870-ian wlebSi sazoga­
doebriv-saxelmwifoebrivi agebulebisa da
wyaro: kapitalisturi wyobilebis kritika; b) ko­
1. avtobiografia; leqtiuri meurneobis (sameurneo asociacie­
2. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos deputato­ bis) ganviTareba; g) erovnuli sakiTxi eko­
bis kandidatebi...: [biografiuli cnobebi] // nomikuri TvalsazrisiT da d) Sroma muSaTa
komunisti. - 1938. - #130. - gv. 2. sakiTxiTurT. misi rwmeniT, sazogadoebriv

264
cxovrebaSi umTavresia qonebriv-nivTieri gamoqveynebulia:
mxare: `Cven jer unda vecadoT, xalxSi gavr­ 1. saWiroa CvenTvis urTierTis Semweoba Tu ara?
celdes nivTierebiTi simdidre, romelze­ // droeba. - 1868. - 1 noemberi. - #44. - gv. 2-4;
dac gansakuTrebiT aris damokidebuli ga­ 1869. - #20. - 15 maisi. - gv. 4; #21. - 22 maisi. - gv.
vrceleba, rogorc zneobisa, ise gonebisa~. 2-4; #22. - 29 maisi. - gv. 1-3; #23. - 5 ivnisi. - gv.
swamda darvinis Teoriisac: `mizezi yovelis 1-3; #24. - 12 ivnisi. - gv. 2-4;
moZraobisa xalxSi aris brZola cxovrebis­ 2. Cveni siRaribis mizezi // droeba. - 1870. - 12 Te­
Tvis, romlis Sedegi unda iyves sazrdos bervali. - #6. - gv. 1-4; 26 Tebervali. - #8. - gv.
mopoveba, Tu sworeT vsTqvaT, simdidris 2-4;
Seqmna da sxva romelime mxris gaumjobese­ 3. oriode sityva `Cvenis axali sazogadoebis~ Se­
ba... brZola cxovrebisTvis Seuwyvetelia, saxeb // droeba. - 1871. - 19 Tebervali. - #7. - gv.
_ icvleba saxe brZolisa, forma misi, Tumca 7-2;
sakuTrad brZolis mizezi, igive aris~. baton­ 4. gavlena cxovrebisaTvis brZolisa saqarTve­
ymobis gadavardnis gamo, saqarTvelo axal lozed // mnaTobi. - 1872. - #3. - gv. 115-136.
ekonomikur-sazogadoebriv safuZvelze un­
da ganviTardeso: `namdvili warmateba sazo­ mis Sesaxeb:
gadoebisa SeiZleba mxolod maSin, rodesac 1. Tbilisi, ivnisis 18 // droeba. - 1869. - 19 ivnisi.
gamamdidrebel elementebs xmaroben goni­ - #25. - gv. 1;
vrulad~. kapitalistur wyobilebas uars 2. mesxi, s. uf. gr. Tarxan-mouravs // droeba. -
hyofda misi gakritikebiT, `radganac yove­ 1871. - 19 Tebervali. - #7. - gv. 2;
li rezultati Sromisa _ kapitali, gadadis 3. erisTavi, revaz. `raT dagvaRone, ra gviyav~...
kapitalistis xelSi da mSromels aRara rCe­ // cnobis furceli. - 1898. - 15 oqtomberi. -
ba-ra, garda mciredi Sromis fasisa~, amitom #654. - gv. 4;
iseTi wyobileba unda Seiqnes, rodesac `kaci 4. Tavadi g. a. Tarxan-mouravi // iveria. - 1898. - 7
erTs da igive dros iqneba sazogadoebisTvis oqtomberi. - #214. - gv. 1-2;
sasargeblo mSromelic da kapitalistic~; 5. miqelaZe, al. oriode sityva g. a. Tarxan-mou­
roca `miwa da mis kuTvnili nivTni ekuTvnian ravis micvalebis Sesaxeb // iveria. - 1898. - 10
erTs nawils da Sroma ki _ meores. maSin am or oqtomberi. - #217. - gv. 2-3;
nawils Soris aRmoscendeba brZola, romlis 6. sityva Tqmuli vinme mesxis mier gansvenebulis
Sedegi unda iyves siRaribe sazogadoebis Tav. g. a. Tarxan-mouravze // cnobis furceli. -
momatebulis nawilisa~, sazogadoebis ube­ 1898. - 25 oqtomberi. - #662. - gv. 3-4;
durebis erTi mizezTagania `damokidebule­ 7. xerxeuliZe, k. Tav. grigol aleqsandres Ze
ba Sromisa kapitalisagan~, amitom `Sroma da Tarxan-mouravi // cnobis furceli. - 1898. -
kapitali SeerTebuli unda iyvneno~. igi am­ 13 oqtomberi. - #652. - gv. 3; 14 oqtomberi. -
tkicebda, rom `namdvili simdidre rogoric #653. - gv. 3-4; 15 oqtomberi - #654. - gv. 3-4.
kacisa, ise xalxisa, mdgomareobs sakuTarad
SromaSi~, amitom `kacobriobis yovelmxri­ wyaro:
vi warmateba moiTxovs, rom Sedegi Sromisa 1. miqelaZe, al. oriode sityva g. a. Tarxan-mou­
iyves momavlisaTvis sasargeblo~, es ki, Se­ ravis micvalebis Sesaxeb // iveria. - 1898. - 10
saZloa, asociaciebis SeqmniT: `asociaciaSi oqtomberi. - #217. - gv. 2-3;
yvelas aqvs sazogado interesebi, romelic 2. xundaZe, simon. socializmis istoriisaTvis
moiTxovs sazogado Sromas. es Sroma aZlevs saqarTveloSi. - t. 1: burJuaziul-utopiuri
wevrs cxovrebis RonisZiebas, radganac darw­ socializmi saqarTveloSi. - tf.: saxelgami,
munebulia, rom misi Sroma iqneba WeSmaritad 1927 (poligrafskolis st.). - gv.: 27-28, 66, 71,
dafasebuli da miecema dasaCuqreba. rodesac 143-160; 225, 241, 248; t. 2: narodnikuli da mar­
amgvarad xalxi SeiZens nivTierebiT simdi­ qsistuli socializmi saqarTveloSi. - tf.:
dres, ueWvelad zneobrivad amaRldeba. aso­ saxelgami, 1927 (poligrafskolis st.). - gv.: 48,
ciaciebi mospoben siRaribes, wodebriv dayo­ 171;
fas, swavla-ganaTlebiT xalxs win wasweven da 3. nikolaZe, niko. rCeuli nawerebi / simon xun­
Cveni qveyana iqneba amaRlebuli~. daZis redaqciiT, winasityvaobiT da SeniSvne­
gr. Tarxan-mouravi ekuTvnis 1860-1870- biT. - t. 2: publicisturi werilebi, 1870-1877.
ian wlebis mowinave moRvaweTa (m. qiqoZe, n. ni­ - tf.: federacia, 1932 [1933] (cekavSiris st.).
kolaZe da sxv.) jgufs. zogierTi misi werili - gv. 390;
cenzuris mier Sekvecilia, damaxinjebuli. we­ 4. zandukeli, mixeil. axali qarTuli litera­
rilebs aTavsebda gaz. `droebaSi~, Jurn. `mna­ tura: umaRl. pedagog. saswavleblisaTvis
TobSi~ da sxv. / sssr ganaTl. saxalxo komisariati. - me-2

265
Sesw. gamoc.. - t. 2. - baTomi: saxelgami. samec­ da gam-bis saqmeTa sammarTv. beWvdiTi sityvis
n.-ped. seqtori, 1938 (poligrafkombinati). - kombinati). - gv.: 76, 77, 106.
gv. 227.
TarxniSvili [Tarxan-mouravi], iva­
TarxniSvili [Tarxan-mouravi], ele­ ne ramazis Ze (1846, 15/27/VI – 1908, 11/24/VI­
ne [elisabed] iosebis [ieses] asuli (1881, II) – bunebismetyveli, – fiziologi, medicinis
28/III – ) – momRerali, – operis msaxiobi, qarT­ doqtori, profesori da akademikosi, – fizio­
leli. daibada sof. axalqalaqSi, goris mazra. logiaSi mravali damoukidebeli Sromis avto­
TbilisSi swavlis damTavrebis Semdeg, oTxi ri, fiziologiuri xsnaris SemomRebi, – evro­
weli peterburgSi swavlobda simReras, mu­ pis fiziologiur laboratoriebSi momuSave,
sikaluri ganaTleba miRo da evropuli enebi samxedro-samedicino akademiis TvalsaCino
(franguli, germanuli, italiuri) Seiswavla; muSaki, – saxelganTqmuli mecnieri, – qarT­
iyo milanSi (italiaSi), sadac, ema dotis xel­ lidan. daibada daba axalsofelSi, yof. goris
mZRvanelobiT, operis msaxiobad moemzada; mazr.. niko nikolaZesa da giorgi wereTelTan
misive xelmZRvanelobiT moamzada operebi: erTad, 16 wlisa, gaemgzavra peterburgs (le­
`fausti~, `rigoleto~, `manoni~, `don pas­ ningrads), sadac ukanaskneli kursis student
kuale~, `bal-maskaradi~ da sxv., romlis nawy­ besarion RoRoberiZesTan xangrZlivi da be­
vetebi iqve Seasrula da musikis mcodneTa jiTi momzadebis Semdeg gamocdebi Caabara da
didi yuradReba daimsaxura. italiuri gaze­ fizika-maTematikur fakultetze Cairicxa.
Ti werda: `elene TarxniSvils mSvenieri da wlisTavze samedicino-qirurgiul akademiaSi
sasiamovno xma aqvs, mReris grZnobiT... axal­ gadavida cnobil mecnier seCenovTan, romlis
gazrda momReral qals didebuli momavali asistentad muSaobda fiziologiaSi. am darg­
aqvs~-o. milanSi sami wlis manZilze operebSi Si didi SemoqmedebiT-kvleviTi unaris gamo­
gamodioda. 1910 wels, kompozitor p. maskanis Cenis Sedegad, 1877 wels miiRo profesoris
miwveviT, amerikas imogzaura da niu-iorkis xarisxi. 25-26 wlisam daicva sadoqtoro di­
saopero warmodgenebSi miiRo monawileoba. sertacia Temaze: `gaTbobisa da gacivebis ga­
1911 wlidan Tbilisis saopero TeatrSi moR­ vlena Tavisa da zurgis tvinis mgrZnobiare
vaweobda didi warmatebiT. akakim ramdenime nervebze~. 1871 wels, qarTveli sazogadoebis
leqsi miuZRvna. erT leqsSi wers: `netav imas, mowveviT, TbilisSi waikiTxa leqciebis cikli
vinc Sens tkbil xmas erTxel kidev gaigonebs~ `nervuli sistemis roli cxovelTa moZrao­
(`Temi~, 1912, #53). baSi~, romliTac didi STabeWdileba moaxdi­
na. i. TarxniSvilis azriT, `garemo pirobebis
mis Sesaxeb: zegavleniT mraval TaobaTa ganviTarebis
1. momRerali elene TarxniSvili // Teatri da procesSi icvlebian cxovelebi. TviT indivi­
cxovreba. - 1910. - #18. - gv. 13; #19. - gv. 16. dualuri cxovrebis drosac cxovrebis piro­
bebi gansazRvravs organizmis ama Tu im nawi­
wyaro: lis met-nakleb ganviTarebas... dadgeba dro,
1. droeba. - 1910. - 23 aprili. - #88; rodesac aqsiomad iqneba miCneuli ama Tu im
2. momRerali elene TarxniSvili // Teatri da movlenis, maT Soris adamianis moqmedebis ga­
cxovreba. - 1910. - #18. - gv. 13; #19. - gv. 16; remo pirobebiT gansazRvris faqti~ (m. saakaS­
3. В. Г. Опера // Закавказская речь. - 1911. - 15 vili, `komunisti~, 1951, #218).
декабря. - #280; 25 wlis asakSi muSaobda samxedro-same­
4. В. Ч. Дебют кн. Е. И. Тархановой // Закавказская dicino akademiaSi, sadac araerT SesaniSnav
речь. - 1911. - 4 декабря. - #271; samecniero-kvleviT namuSevrisaTvis mieniWa
5. К гастролям княжны Е. И. Тархановой // akademikosis xarisxi. man pirvelma SemoiRo
Закавказская речь. - 1911. - 23 ноября. - #262; fiziologiuri xsnari, romelsac medicinaSi
6. Петроний. К гастролям кн. Е. И. Тархановой в didi mniSvneloba aqvs da, erTxans, sruliad
Тифлисском казеном театре // Закавказская речь. umarTebulod ucxo mecnierTaTvis iyo miku­
- 1911. - 2 декабря. - #269; Tvnebuli. Tavisi Rrma codniT, maRali huma­
7. JRenti, b. akaki wereTlis daubeWdavi. akaki. nurobiTa da progresuli SexedulebebiT i.
TarxniSvilis qali // Temi. - 1912. - 9 ianvari. - TarxniSvilma studentebis, mowinave mecnier­
#53; Ta da farTo sazogadoebis siyvaruli daim­
8. Он же. К прошлому концерту Ел. Тархановой // saxura, samagierod, akademiaSi gadaekidnen
Закавказская речь. - 1912 - 13 апреля. - #85; reaqcionerebi, romlebTanac uTanxmoebis
9. kaSmaZe, Salva. vano sarajiSvili: monogra­ gamo, 1895 wels akademias Tavi gaaneba da pe­
fia. - Tb.: saxelgami, 1947 (saq. ssr poligraf. terburgis universitetSi daiwyo leqciebis

266
kiTxva. cnobili iyo, rogorc SesaniSnavi po­ wvlili Seitanon~ (Кариби, „Тифлисские новости~,
pularizatori da mWevrmetyvelic. 1908, #56).
1884 wels gamocemul SromaSi `fsiqikuri g. wereTlis mogonebiT: i. TarxniSvilma
movlenebi da somaturi procesebi cxovele­ 1871 wels TbilisSi ramdenime leqcia waiki­
bisa da adamianis organizmSi~ ganixila `ada­ Txa. „gansakuTrebiT sainteresod miaCndaT es
mianis sxeulis organoebis mTavari sistemebi, leqciebi maSindels mandilosnebs. saocari
romelTa TviTmoqmedebis Sedegad organizmi mWermetyvelebiT hfenda naTels axalgazrda
sicocxles ganagrZobs~ (v. miqaZe). didi ama­ profesori i. TarxniSvili yovelnairs fi­
gi dasdo fiziologiuri xsnaris miRebasa da ziologiur funqciebis ganmartebas... im xa­
mkurnalobaSi mis danergvas. mecnierebas igi nebSi mTels Tfilisis sazogadoebas mxoloT
mudam cxovrebisaTvis gamosayeneblad aRia­ axalgazrda profesoris niWierebaze hqonda
rebda. leqciebze xSirad ganacxadebda xolme: laparaki da... iman kidec Sehqmna mTeli epoqa
`me gadawyvetilad vaRiareb, rom ar aris mec­ miZinebuls Tfilisis sazogadoebaSi. iman aR­
niereba mecnierebisaTvis. yvelaferi, rac ki Zra umaRlesi swavlis survili mTels axal­
aris qveyanaze, unda iyos sagnad mecnierebis gazrdobaSi, gansakuTrebiT dedaTa sqesSi.
gamokvlevisa da rasac mecniereba miaRwevs umetes nawilad T. iv. TarxniSvilis mWermety­
– gamoyenebuli unda iyos cxovrebaSi~. (`sa­ velebas da cocxal mecnierul sityvas unda
xalxo ganaTleba~, 1948, #3). dabraldes is moZraoba, romelic aRmoCnda
i. TarxniSvili, ramdenadac didi mec­ 1873 wels Tfilisis axalgazrdobaSi. pirve­
nieri iyo, umTavresad, ruseTsa da sazRvar­ li magaliTi iyo, rom am wels erTma gundma
gareT cnobili (xSirad iwvevdnen evropis axalgazrda institut-zavedenias dasrule­
cnobil – sorbonisa da briuselis – univer­ bulma qalebma moindomes sazRvargareT was­
sitetebSi, arCeul iyo parizis, londonis, vla umaRles swavla-mecnierebis misaReba­
berlinis, bernis, romisa da niu-iorkis fi­ To~ (`kvali~, 1895, #12, gv. 10, agreTve, niko
ziologiur sazogadoebaTa wevrad), imde­ nikolaZe, rCeuli nawerebi, II, tf., 1933, gv.
nad – Seudrekeli mamuliSvili da erovnuli 385-386).
Rirsebis damcveli (sxvaTa Soris, akademiis iakob gogebaSvilis sityviT, i. TarxniS­
erT-erTi sxdomis dros, erTma reaqcioner­ vili iyo: `SesaniSnavi fiziologi, uniWieresi
ma, viTom mecnierma rusma, Tavis moxsenebaSi profesori, popularizatori da erTi sauke­
Tqva – arian xalxni, romelTa tvini maRal Teso literatorTagani ruseTSi. wminda qar­
mecnierebas, magaliTad, maTematikas, fi­ Tvelia, Suagul saqarTveloSi dabadebuli,
ziologias da sxv. ver SeiTvisebso, da aseT iqve aRzrdili da mxolod 17 wlisa wasulia
uniWo xalxTa Soris qarTvelebic moixse­ ruseTSi swavla-ganaTlebis misaRebad~...
nia. amis gagonebisTanave, i. TarxniSvili (rCeuli pedagogiuri da publicisturi nawe­
wamoxta da momxsenebeli duelSi gamoiwvia rebi, t. I, Tb., 1910, gv. 360).
– me gaxlavarT am Tqvengan abuCad agdebuli mefis mTavrobisa da qarTvel Tavadaz­
`uniWo~ xalxis Svili da unda gamiswordeTo. naurTa reaqciuli nawilis winaaRmdegobis
– `rogor, Tqven, `kniaz tarxanov~, gana qar­ miuxedavad, i. TarxniSvili miemxro im mowina­
Tveli brZandebiT?~ – `diaR, amiTi vamayob ve qarTvelT, romelnic saqarTveloSi saswa­
kideco~ (i. TarxniSvili ruseTSi cnobili vlebelTa gamravlebas da universitetis
iyo Тарханов, an Кн. Тархан-Моуравов-ad). Tumca daarsebas moiTxovdnen; ilia WavWavaZesa da
es usiamovneba Caaqres, i. TarxniSvili mainc sxvebTan erTad, monawileobda im komisiaSi,
akademias CamoSorda. romelic xelmZRvanelobda umaRlesi saswa­
ilia WavWavaZis daxasiaTebiT: `TarxniSvi­ vleblis gaxsnisa da mefisaTvis arzis gadace­
li rusTa SesaniSnavi swavlulia da Cven amiTi mis saqmes. igi pirveli mecnieria, romelmac
unda viamayoT. saqme imaSi ki ar aris, romel XIX saukuneSi qarTvelobas gaacno fiziolo­
enaze wers: mecniereba saerTod araviTar Ci­ gia, `kerZod, nervuli sistemis fiziologiis
nur kedels ar cnobs, da bolos da bolos, ukanaskneli monacemebi. man pirvelma gaacno
igi yvela xalxis kuTvnilebad gadaiqceva qarTvel sazogadoebas eleqtrofiziolo­
xolme. Cven, qarTvelebi, kidev ufro madlo­ giuri miRwevebi da pirvelma moaxdina am mi­
belni unda viyvneT i. TarxniSvilisa, rom igi marTulebiT iSviaTi xelovnebiT Sesrulebu­
qarTveli ki ara, evropeli swavlulia: is xom li cdebis demonstracia~. pirvelma daiwyo
erTi im mecnierTagania, romelTac msoflios saqarTveloSi darvinizmis propaganda. iyo
daumtkices, rom qarTvelebsac aqvT niWi iswa­ Tavisi drois sayovelTaod cnobili saxelo­
vlon, mecnierebas emsaxuron da sakacobrio vani mecnieri-bunebismetyveli, Rirseuli
azrovnebisa da codnis saganZurSi Tavisi mamuliSvili, pirdapiri, gambedavi moqalaqe,

267
TviTmpyrobelobisa da mis momxreTa winaaRm­ gamoqveynebulia:
deg Tavisi azrebis mtkiced damcveli. 1. musikis gavlena adamianis agebulebaze // ive-
i. TarxniSvilis dabadebidan 100 wlis Ses­ ria. - 1893. - 12 ivnisi. - #122. - gv. 1-2; 16 ivnisi.
rulebis Tavze, 1946 wlis 27 ivniss, marqs-en­ - #125. - gv. 1-3;
gels-leninis institutis Tbilisis filia­ 2. werili profesoris Tav. TarxniSvilisa // ive-
lis saleqcio darbazSi Sedga sazeimo sxdoma ria. - 1895. - 16 marti. - #58. - gv. 2;
akad. iv. beritaSvilis TavmjdomareobiT. 3. dastambuli sityvis idealebi, profesoris
i. TarxniSvils orjer gadauxades iubi­ i.r. TarxniSvilisa // iveria. - 1897. - 18 Teber-
le: samecniero-pedagogiuri moRvaweobis 25 vali. - #28. - gv. 1-2; 19 Tebervali. - #29. - gv.
da 30 wlis aRsaniSnavad. 1-2;
gardaicvala 1908 wlis 11 agvistos avs­ 4. nu Tu marTalia? // iveria. - 1897. - 14 dekembe-
triaSi, daikrZala peterburgSi (leningrad­ ri. - #259. - gv. 4.
Si), aleqsandre nevelis lavraSi. 1912 wlis
22 ianvars (4 Tebervals) daedga SesaniSnavi mis Sesaxeb:
Zegli. 1. wereTeli, giorgi. – a) ra unda gamoetana
i. TarxniSvilis gamokvlevebia: msmenels uf. i. TarxniSvilis leqciebidam? //
adrenalinis fiziologiuri moqmedebis droeba. - 1871. - 19 noemberi. - #45. - gv. 1-2; b)
Sesaxeb, elenTis inervaciisa da leikemiasTan oc-da-xuTi wlis dResaswauloba profesoris
misi damokidebulebis Sesaxeb, TavmokveTil T. i. TarxniSvilis samecniero moRvaweobisa //
cxovelebis avtomatur moZraobaTa Sesaxeb, kvali. - 1895. - #12. - gv. 9-10;
musikis gavlena adamianis organizmze siTbu­ 2. p-Ze (petre umikaSvili). doqtoris Tav. iv.
ri refleqsebis fiziologiisaTvis, radiumi TarxniSvilis leqciebi // droeba. - 1871. - 23
da nervuli aqtebi, suli da sxeuli, sumaciis oqtomberi. - #42. - gv. 3;
movlenebis Sesaxeb bayayis mgrZnobiare ner­ 3. uf. redaqtoro!... // droeba. - 1871. - 11 noembe­
vebis gaRizianebis dros, centralur nervul ri. - #44. - gv. 2;
sistemaze rentgenis sxivebis fiziologiuri 4. ucnobi. kviris mimoxilva da suraTebi: [iumo­
moqmedebis Sesaxeb, cxovelur organizmSi ri] // droeba. - 1871. - 30 oqtomberi. - #43. - gv.
naRvlis pigmentebis warmoSoba da am proces­ 1-2;
Si RviZlis rolis Sesaxeb da sxv. 5. Cven gavigoneT, rom am mokle xanSi uf. medici­
fiziologiis dargSi, sxvaTa Soris, aRsa­ nis doqtori iv. Tarxanovi ramdonsame publi­
niSnavia i. TarxniSvilis gamokvlevebi: kurs leqcias waikiTxavs fiziologiidan... //
1. axaldabadebulTa fsiqomotoruli centre­ droeba. - 1871. - 3 oqtomberi. - #39. - gv. 1;
bis Sesaxeb; 6. xuTSabaTs ukanasknels leqciaze... sazoga­
2. normaluri (wesieri) Zilis fiziologiis Se­ doebam... // droeba. - 1871. - 11 noemberi. - #44.
saxeb; - gv. 2;
3. О применении телефона к животному 7. maWaxelaZe (aleqsandre Wyonia). dasabadebel
электричеству; `dReuras~ // droeba. - 1876. - 30 ivlisi. - #79. -
4. Роль нервной системы в движении животных – gv. 1-2;
nervuli sistemis roli cxovelTa moZrao­ 8. axali ambavi // iveria. - 1886. - 29 noemberi. -
baSi. – Tb., 1872 (leqciebad wakiTxuli 1871 #259. - gv. 1-2; 1887. - 18 Tebervali. - #35. - gv.
wels, TbilisSi, `romliTac yvelani kmayofi­ 1-2; 1889. - 16 noemberi. - #244. - gv. 2-3;
lni darCnen... TarxniSvilma martivad, cxadad 9. droebiT peterburgeli. werili ruseTidam:
da gansazRvriT laparaki icis... TarxniSvilis peterburgi, 20 dekembers // iveria. - 1886. - 31
leqciebi (sakiTxavebi) Cvens Tbilisis sazo­ dekemberi. - #282. - gv. 3-4;
gadoebas did sargeblobas moutans... es leq­ 10. oriode sityva `meurnes~ Sesaxeb // meurne. -
cia yvela aqamde qalaqSi wakiTxul leqciasa 1890. - #13. - gv. 1-3;
sjobda, rogorc Tavisi amorCeuli sagniT, 11. xoStaria, dimitri (d.x.). werili odesidam:
agreTve RirsebiTa~ (`droeba~, 1871, #42). `am (saaxalwlo) // iveria. - 1890. - 14 ianvari. - #10.
leqciebis gamo koleqtiuri werilebiT didi - gv. 3-4;
madloba gamoucxades T-s, sTxoves, rom kidev 12. ruseTi // iveria. - 1894. - 16 marti. - #57. - gv. 3;
waekiTxa leqciebi fiziologiidan~ (`droe­ 13. `amas winad gazaTebSi...~ // iveria. - 1895. - 25 Te-
ba~, 1871, #44). `am leqciebis wakiTxvis Semdeg bervali. - #42. - gv. 3;
qalebi iavards ufendnen fexqveS gamoCenil 14. Tav. i.r. TarxniSvili // iveria. - 1895. - 3 marti.
leqtors da sicocxliT savse da gonierebiT - #47. - gv. 2-3;
brwyinvale vaJkacs~ (ek. gabaSvilisa. `Temi~, 15. i.C. (ioseb CareqiSvili). Sesavali leqcia pro-
1912, #52). fesoris T. iv. Tarxan-mouravis wakiTxuli pe-

268
terburgis universitetSi 7 noembers // iveria. saerTaSoriso kongresi // cnobis furceli. -
- 1895. - 16 noemberi. - #248. - gv. 2-3; 1904. - 2 seqtemberi. - #2600. - gv. 2;
16. narkvevi: (Jurnal-gazeTebidgan) // iveria. - 38. akademikosi i. r. TarxniSvili // ekali. - 1908. -
1895. - 14 marti. - #56. - gv. 3; 23 agvisto. - #1. - gv. 1;
17. profesoris i. r. TarxniSvilis oc-da-xuTis 39. akademikosi i. r. TarxniSvili: [nekrologi su-
wlis moRvaweobis dResaswauli // iveria. - raTiT] // Cveni kvali. - 1908. - #14. - gv. 217-218;
1895. - 9 marti. - #52. - gv. 2; 40. gamovida `Cveni kvalis~ me 14 nomeri... // ekali.
18. Jurnal-gazeTebidam amokrebili ambebi // ive- - 1908. - 24 agvisto. - #2. - gv. 2;
ria. - 1895. - 11 noemberi. - #245. - gv. 3; 12 noem- 41. geleiSvili, petre (yaribi). akademikosi ivane
beri. - #246. - gv. 4; TarxniSvilis xsovnas: [biografiuli portre-
19. saero ganaTlebis ministris mindobilobiT... ti] // maTraxi. - 1908. - #1. - gv. 9-10;
// iveria. - 1896. - 22 Tebervali. - #41. - gv. 1; 42. ivane TarxniSvili: [nekrologi. axlavs foto-
20. Tbilisis policiis arqivis gadasinjva,... // kva- suraTi] // niSaduri. - 1908. - #58. - gv. 8;
li. - 1897. - #28. - gv. 527-529; 43. ivane ramazis-Ze TarxniSvili: [portreti] //
21. in-ani. werili peterburgidan // iveria. - 1897. - nakaduli. - 1908. - #10. - gv. 49;
12 noemberi. - #235. - gv. 2-3; 44. kreba i. r. TarxniSvilis pativsacemad // ali. -
22. profesorisa da akademikosis Tav. ivane rama- 1908. - 9 noemberi. - #7. - gv. 4;
zis Ze TarxniSvilis Camosvla // cnobis fur- 45. miqaberiZe, a. ivane ramazis-Ze TarxniSvili //
celi. - 1897. - 5 ivlisi. - #245. - gv. 2; nakaduli. - 1908. - #10. - gv. 48-52;
23. samegrelos uganaT. Tav. nikolozis asulis 46. prof. i. r. TarxniSvilis dasaflaveba // amira-
salomes daqorwineba q. peterburgSi // cnobis ni. - 1908. - 18 seqtemberi. - #160. - gv. 3;
furceli. - 1897. - 10 maisi. - #193. - gv. 1; #189. 47. xsovnas v. m. petriaSvilisa da iv. r. TarxniSvi-
- gv. 1-2; lisas: [nekrologi] // jejili. - 1908. - #7-8. -
24. narkvevi: (Jurnal-gazeTebidan) // iveria. - gv. 86-88;
1898. - 6 dekemberi. - #261. - gv. 4; 1900. - 10 mar- 48. ivane TarxniSvili: [nekrologi] // saxalxo
ti. - #52. - gv. 3; kalendari. - 1909. - gv. 306-308;
25. akademikosi i. r. TarxniSvili // kvali. - 1900. - 49. ivane TarxniSvili: [foto] // saxalxo kalenda-
#13. - gv. 197; ri. - 1909. - gv. 243;
26. bolqvaZe, malaqia. rusTa Soris. umaRles 50. TikanaZe, v. Zili: (samecniero nawyvetebi) // je-
saswavleblebSi swavla-damTavrebuli qarTve- jili. - 1919. - #10-12. - gv. 44-46;
lebi. profesorad datovebuli qarTvelni. 51. imedaZe, v. ivane TarxniSvili: [qarTveli mec-
samwuxaro da gasakvirveli movlena // iveria. nieri, saxelganTqmuli fiziologi akademiko-
- 1900. - 21 ivlisi. - #157. - gv. 1-2; si, gardacvalebidan 30 wlis Sesrulebis gamo]
27. kvicariZe, is. akademikosi i. r. TarxniSvili: // komunisti. - 1938. - 26 agvisto. - #195. - gv. 4;
misi 30 wlis moRvaweobis gamo // kvali. - 1900. 52. alxaziSvili, S. ilia repini da ivane TarxniS-
- #12. - gv. 188-190; vili // literatura da xelovneba. - 1944. - 4 ag-
28. mkiTxvelebma ukve uwyian... // iveria. - 1900. - 20 visto. - #27;
marti. - #62. - gv. 2; 53. akademikos ivane ramazis-Ze TarxniSvilis
29. qarTvelTa Soris...w.k.g. sazogadoebis Tavmj- dabadebis 100 wlisTavi: [sxdoma marqs-enge-
domaris...: (ilia WavWavaZis depeSa profesor ls-leninis inst-is Tbilisis filialis saleq-
ivane TarxniSvilisadmi) // iveria. - 1900. - 4 mar- cio darbazSi 27 ivniss] // komunisti. - 1946. - 26
ti. - #46. - gv. 2; ivnisi. - #127;
30. Cvens Tanamemamules... // iveria. - 1900. - 4 marti. 54. axvlediani, d. didi swavluli da moazrovne:
- #46. - gv. 2; mogoneba i. r. TarxniSvilze // komunisti. -
31. kldia (mirianaSvili petre). cxovrebis gamo- 1946. - 27 ivnisi. - #128;
Zaxili II: Cvenis erTgvaris moRvaweobis nayofi 55. didi qarTveli mecnieri: [ivane ramazis-Ze
// iveria. - 1901. - 15 ivlisi. - #153. - gv. 2; TarxniSvilis dabadebis 100 wlisTavis gamo] //
32. m. palmis gakicxva,... // kvali. - 1901. - #14; literatura da xelovneba. - 1946. - 28 ivnisi. -
33. peterburgidan // kvali. - 1901. - #5. - gv. 72-73; #27;
34. peterburgis universitetis... // cnobis fur- 56. ivane TarxniSvilis mTavari naSromebisa da
celi. - 1901. - 1 marti. - #1396. - gv. 2; Targmanebis sia // komunisti. - 1946. - 27 ivnisi.
35. Cveni Tanamemamule... // cnobis furceli. - 1901. - #128;
- 6 ianvari. - #1347. - gv. 3; 57. ivane ramazis-Ze TarxniSvili: 1846-1946 // ko-
36. ruseTi // iveria. - 1902. - 24 oqtomberi. - #226. munisti. - 1946. - 27 ivnisi. - #128;
- gv. 3; 58. saakaSvili, m. – a) saxelovani qarTveli mecnie­
37. -li (revaz gabaSvili). fiziologosTa meeqvse ri ivane ramazis-Ze TarxniSvilis dabadebis

269
100 wlisTavi // komunisti. - 1946. - 27 ivnisi. - 4. kvicariZe, is. akademikosi i. r. TarxniSvili:
#128; Заря Востока. - 1946. - 27 июнь. - #127; b) misi 30 wlis moRvaweobis gamo // kvali. - 1900.
gamoCenili qarTveli mecnieri ivane TarxniS- - #12. - gv. 188-190;
vili (Tarxan-mouravi). - Tb.: komunisti, 1947 5. `Северный курьер~-is azri i. TarxniSvilis Se­
(l. p. berias sax. poligrafkombinati komunis- saxeb // kvali. - 1900. - #5;
ti). – 155 gv.; g) mecnieruli azrovnebis isto­ 6. Кариби. Заметки журналиста // Тифлисские
riidan saqarTveloSi // mnaTobi. – 1947. – #9. новости. - 1908. - #56;
– gv. 112-129; d) fiziologiuri mecnierebis 7. Малый энциклопедический словарь. - 2-е изд.,
SesaniSnavi nawarmoebi: [recenzia] // komunisti. вновь перераб. и значит. доп. Т. 2. Вып. 3-[4]. -
- 1951. - 15 seqtemberi; Санкт-Петербург: Брокгауз и Ефрон, 1908-1909. -
59. qarTveli mecnierebi // pioneri. - 1946. - #29. - С. 1686;
gv. 29; 8. gabaSvili, ek. mogoneba // Temi. - 1912. - 2 ianva­
60. xvedeliZe, g. v. akademikosi ivane ramazis-Ze ri. - #52;
TarxniSvili: dabadebidan 100 wlisTavis Ses­ 9. nikolaZe, niko. rCeuli nawerebi / simon xun­
rulebis gamo // axalgazrda komunisti. - 1946. daZis redaqciiT, winasityvaobiT da SeniSvne­
- 27 ivnisi. - #77; biT. - t. 2: publicisturi werilebi, 1870-1877.
61. Биографическая справка: [Ивана Рамазовича - tf.: federacia, 1932 [1933] (cekavSiris st.).
Тархнишвили] // Заря Востока. - 1946. - 27 июнь. - - gv. 385-386;
#127; 10. T. d. ori SesaniSnavi mecnieri // muSa. - 1938. - 2
62. Лиахвиспирели, М. Выдающийся грузинский agvisto. - #176;
ученый: 100 лет со дня рождения академика И. 11. zaqaraia, e. didi qarTveli mecnieri // saxalxo
Р. Тархнишвили // Молодой сталинец. - 1946. - 27 ganaTleba. - 1946. - #29;
июнь. - #44; 12. ivane TarxniSvilis mTavari naSromebisa da
63. Первый грузинский физиолог: [Иван Рамазович Targmanebis sia // komunisti. - 1946. - 27 ivnisi.
Тархнишвили] // Заря Востока. - 1946. - 27 июнь. - - #128;
#127; 13. saakaSvili, m. – a) saxelovani qarTveli mecnie­
64. Торжественное заседание: [в лекционном ri ivane ramazis-Ze TarxniSvilis dabadebis
зале Грузинского филиала Института Маркса- 100 wlisTavi // komunisti. - 1946. - 27 ivnisi. -
Энгельса-Ленина, посвященное 100-летию со дня #128;
рождения И. Р. Тархнишвили. 27 июня] // Заря 14. xvedeliZe, g. v. akademikosi ivane ramazis-Ze
Востока. - 1946. - 28 июнь. - #128; TarxniSvili: dabadebidan 100 wlisTavis Ses­
65. Увековечение памяти И. Р. Тархнишвили: rulebis gamo // axalgazrda komunisti. - 1946.
[Постановление Совета Министров Грузинской - 27 ivnisi. - #77;
ССР] // Заря Востока. - 1946. - 28 июнь. - #128; 15. Первый грузинский физиолог: [Иван Рамазович
66. Элиадзе, А. Тархнишвили и Репин // Заря Востока. Тархнишвили] // Заря Востока. - 1946. - 27 июнь.
- 1946. - 27 июнь. - #127; - #127;
67. miqaZe, vl. wigni gamoCenil qarTvel mecnierze 16. saakaSvili, m. – a) mecnieruli azrovnebis is­
// saxalxo ganaTleba. - 1948. - #3; toriidan saqarTveloSi // mnaTobi. - 1947. - #9.
68. wulaZe, e. mecnierebis gamoCenili qarTve­ - gv. 112-129; b) fiziologiuri mecnierebis Se­
li moRvawe // axalgazrda komunisti. - 1948. - saniSnavi nawarmoebi: [recenzia] // komunisti. -
#102; 1951. - 15 seqtemberi. - #218;
69. xvedeliZe, g. i. r. TarxniSvili // qarTveli 17. ici Tu ara, rom... // stalinuri sityva. - sagare­
mecnierebi: [krebuli v. parkaZis redaqciiT]. - jo, 1948. - #86-87.
Tb.: sablitgami, 1951 (stalinis sax. Tbilisis
saxelmw. un-tis gam-bis st.). - gv.: 65-87, 155. TarxniSvilebi, debi – ekaterine
[kato] da mariam [maro], estates asulni
wyaro: – qarTl-kaxuri eTnografiuli gundis xel­
1. p-Ze (petre umikaSvili). doqtoris Tav. iv. mZRvanelebi. ekaterine – meuRle falavandiS­
TarxniSvilis leqciebi // droeba. - 1871. - 23 vilisa, daibada qarTlSi, axalqalaqs, xolo
oqtomberi. - #42. - gv. 3; mariami – meuRle d. z. TarxniSvilisa, daibada
2. wereTeli, g. oc-da-xuTi wlis dResaswaulo­ iqve, 1891 wels. Tavi isaxeles gansakuTrebu­
ba profesoris T. i. TarxniSvilis samecniero li, Taviseburi xmiTa da kilo-hangiT.
moRvaweobisa // kvali. - 1895. - #12. - gv. 9-10; xalxurma simRerebma orive da bavSvobi­
3. Ахвледиани, Д. – а) Юбилей проф. И. Р. Тарханова danve gaitaca, aRtacebiT usmendnen glexebis
// Новое обозрение. - 1895. - #3839; б) Памяти И. simReras Toxnis, mkis, xvnis, kaloobisa da sx­
Р. Тарханова // Закавказье. - 1908. - #17; va dros da maT Seswavlas daewafnen. 14 wlisa

270
iyo maro, roca gaaTxoves axalqalaqSi, sadac 6. gegeWkori, l. xalxuri simRerebis ostati: ma-
Seadgina gundi. 1910 wels gors gadasaxlda ro TarxniSvilis moRvaweobis 35 wlisTavis
dasTan – katosTan. aq orive dam erTmaneTs gamo / l. gegeWkori // literatura da xelovne-
Seuwyo xma da 1912 wels, muSa-mosamsaxureTa ba. - 1947. - 27 aprili. - #17.
monawileobiT, gundic Seadgines. 1917 wels
maro Tbiliss gadmovida, axali gundi Seadgina wyaro:
da qarTul klubSi pirveli koncerti gamarTa, 1. debi TarxniSvilebi Tvisi momReralTa jgu­
ramac sayovelTao yuradReba miipyro da kargi fiT: [jgufuri foto] // Teatri da cxovreba.
STabeWdileba datova. amis Semdeg, debi Tar­ - 1920. - #22. - gv. 1;
xniSvilebi xSirad marTavdnen koncertebs. 2. b. b...l [vano buTliaSvili]. debi TarxniSvile­
1927 wlis maisis 15-17, quTaisSi gamarTul pir­ bis koncerti // tribuna. - 1923. - #452;
vel xalxur momReralTa SejibrSi, a. erqomaiS­ 3. usavano [imedaSvili, ioseb]. saTeatro mi­
vilTan erTad pirveli jildo miiRes (500 man. moxilva. wiTel TeatrSi // Teatri da cxovre­
Tanasworad). xSirad gamodiodnen radioSi. ma­ ba. - 1925. - #10. - gv. 15;
Ti ramdenime simRera gadaRebulia patefonis 4. rioniZe, g. dauviwyari dReebi: momReralTa
firfitebze. Zvel qarTul kiloze ekaterines gundebis Sejibris Sesaxeb quTaisSi // komunis­
sakuTari hangiT damuSavebuli aqvs `muxamba­ ti. - 1927. - 21 maisi. - #113. - gv. 3;
zi~, `naxevari cxovrebis gza gavlie~ da sxv. 5. sexniaSvili, Tamar. pirveli lotbari qali: ma­
gundis lotbari iyo maro, romlis vaJkacuri ro TarxniSvili // komunisti. - 1936. - 8 marti.
xmac gansakuTrebuli iyo. - #55. - gv. 4;
1937 wlis ivnisis 9, Tbilisis operisa da 6. TarxniSvilebis iubile // komunisti. - 1937. - 9
baletis TeatrSi gaimarTa maTi moRvaweobis ivnisi. - #130. - gv. 4;
25 wlis Sesrulebis iubile da orives mieni­ 7. Заря Востока. - 1937. - 5 июня. - #127;
WaT xelovnebis damsaxurebuli moRvawis wo­ 8. Аракишвили, Д. И. Краткий исторический обзор
deba. грузинской музыки [Текст]. - Тбилиси: Госиздат
TarxniSvilebis gunds ewodeboda, agre­ Груз. ССР, 1940. - Стр. 64, 65.
Tve, `aRmosavleT saqarTvelos eTnogra­
fiuli gundi~ da `qarTl-kaxuri saxelmwifo TaqTaqiSvili, giorgi mixeilis Ze
ansambli~. xSirad mogzaurobdnen sxva respu­ (1876, 29/VI – ) – agronomi, seleqcioneri. dai­
blikebSic. bada 1876 wlis 29 ivniss, sof. qvemo xviTSi,
maro TarxniSvili arCeuli iyo Tbilisis goris raioni. Tbilisis klasikuri gimnaziis
sabWos deputatad. damTavrebis Semdeg, leqciebs ismenda timi­
maT repertuarSia: `Wona~, `guSin Svidni riazevis sasoflo-sameurneo akademiaSi.
gurjanelni~, `daigvianes~ (n. sulxaniSvili­ g. TaqTaqiSvils yrmobidanve izidavda
sa), `beri kaci var~ da sxv. mravali. sofeli da buneba: `Tbilisis gimnaziaSi vswa­
vlobdi da bostanze da xexilze vfiqrobdi.
mis Sesaxeb: guli xalisobda, roca zafxulobiT ardade­
1. debi TarxniSvilebi Tvisi momReralTa jgu­ gebze Cems sofelSi Camovidodi... moli, tye,
fiT: [jgufuri foto] // Teatri da cxovreba. mdinare, nakadulebi amRerebs guls, sico­
- 1920. - #22. - gv. 1; cxles gmatebs... miyvarda da maocebda bune­
2. xelovneba // komunisti. - 1923. - 8 ivlisi. - ba...~ - ixsenebda igi.
#155. - gv. 4; mamis gardacvalebis Semdeg, giorgis
3. maro TarxniSvili: [foto] // Teatri da cxo- qvemo xviTSi guli aRar udgeba da borjo­
vreba. - 1925. - #8. - gv. 8; mis raionis ulamazes sofel rvelSi gadadis
4. TarxniSvilis iubile: [momReral maro Tarx- sacxovreblad. sof. rveli TaqTaqiSvile­
niSvilis moRvaweobis 25 wlisTavTan dakavSi- bis mamuli iyo samcxe-saaTabagoSi Turqebis
rebiT] // komunisti. - 1937. - 11 ivnisi. - #132. saboloo gabatonebamde. qarTvel TavadTa
- gv. 4; TurqeTis winaaRmdeg mowyobili amboxis wa­
5. komunistTa da upartioTa stalinuri blokis rumateblad damTavrebis Semdeg, am amboxis
kandidatebi [registrirebuli Tbilisis sa- mTavari mxardamWeris, qarTlis mefe simonis
qalaqo sabWos deputatobaze: amxanagebi T. i. mier TaqTaqiSvilebisaTvis samemkvidreo ma­
qaTamaZe, g. p. kikaCeiSvili, d. e. arayiSvili, S. mulad qvemo xviTi iqna gadacemuli. rusebis
i. amiranaSvili, m. e. TarxniSvili, g. d. kupraZe, mier axalcixis aRebis Semdeg rvelSi da, saer­
p. m. kandelaki, m. v. Sixmani]: [biografiuli cno- Tod, borjomis xeobaSi, cxovreba uxifaTo
bebi] // komunisti. - 1939. - 28 noemberi. - #273. gaxda da TaqTaqiSvilebmac daibrunes isto­
- gv. 3; riuli mamuli.

271
g. TaqTaqiSvilma borjomis xeobaSi meu­ Teso jiSebi, romlebic adre arasdros xa­
rneobis ganviTareba perspeqtiulad miiC­ robda borjomis xeobaSi. cnobilia mis mier
nia da mTlianad aq gadmosaxlda, Tumca amas gamoyvanili gogra „TaqTaqiSvili~, romelsac
bevri misi naTesavi skeptikurad uyurebda. avtoris moxdenili xumrobiT, deda espaneli
1899 wels man rvelSi xexilis baRis gaSene­ hyavs, mama frangi da Svili qarTveli. g. Taq­
ba daiwyo. sakuTar ezoSi gamoyo sacdeli TaqiSvili did yuradRebas aqcevs produqci­
nakveTi bostnisa da xexilisaTvis. moskovis, is xarisxsa da gemos, Saqrianobasa da simJaves.
rostovisa da parizis meTesleobis sadgure­ am mizniT igi Tbilisis sanitarul-higienuri
bidan iwerda Teslebs. amave dros, aqtiurad institutis laboratoriaSi sistematurad
TanamSromlobda qarTul periodul gamoce­ agzavnis xils zusti analizisTvis.
mebTan, kerZod Jurnal „mosavalTan~, romlis g. TaqTaqiSvilis meurneobis produqcia
saSualebiT mosaxleobas uxsnida xexilis wardgenili iyo sasoflo-sameurneo gamofe­
movla-gaSenebis wesebs, aZlevda rCeva-dari­ nebze gorSi, borjomsa da TbilisSi. am gamofe­
gebebs da aswavlida mcenareTa daavadebebis nebze g. TaqTaqiSvilis mier wardgenilma xil­
winaaRmdeg brZolis sxvadasxva meTodebs. ma da bostneulma maRali Sefaseba daimsaxura.
g. TaqTaqiSvilma mTels borjomis raion­ mama-Svil giorgi da mixeil TaqTaqiSvilebs
Si pirvelma Cauyara safuZveli kulturul saqarTvelos gareTac icnoben. sabWoTa kavSi­
meurneobas. igi Tavis vaJiSvil mixeilTan ris saxalxo meurneobis miRwevaTa gamofenaze
erTad atarebda zonalur cdebsa da dakvir­ aRtacebulni iyvnen g. TaqTaqiSvilis mier ga­
vebebs. misma muSaobam araCveulebrivi Sedegi moyvanili xilisa da bostneulis nimuSebiT.
gamoiRo da regionis mkacri havisTvis Sesa­ igi uamrav werils iRebs qveynis sxvadasxva ku­
ferisi jiSebi gamoiyvana. man pirvelma Seqm­ Txidan da pasuxad sofel rvelidan agzavnis
na kulturuli saxis kurkovani jiSebi: Savi amanaTebs TeslebiTa da sanamyene masaliT.
TaTruli bali, drogana, franguli qliavi didia g. TaqTaqiSvilis Rvawli saqar­
da renklodi. mis meurneobaSi aklimatize­ TveloSi mexileobisa da mebostneobis ganvi­
buli atmebi saukeTeso goruli jiSis atmebs Tarebis saqmeSi. igi mTeli qveynis masStabiT
utoldeboda. gamudmebiT exmareba kolmeurneobebsa da
g. TaqTaqiSvili saqarTvelos gasabWoe­ sasoflo–sameurneo meurneobebs rCeva-dari­
bis Semdeg jer gaakulakes, xolo Semdeg kvlav gebebiT, sakuTari gamoyvanili nergebiTa da
daubrunes mamuli. igi Tbilisis sagareubno bostneulis TeslebiT.
meurneobaTa mrCevel–agronomad dainiSna. garda profesiuli saqmianobisa, g. Taq­
man Tavisi mdidari gamocdilebis safuZvelze TaqiSvili monawileobas Rebulobda sazoga­
samagaliTod moawyo soRanluRis, saguramo­ doebriv saqmianobaSic. 1906 wlidan igi gaxl­
sa da artel „muzianis~ meurneobebi. giorgis daT „qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrce­
muSaobiT dainteresebulma glexobam xexilis lebeli sazogadoebis~ namdvili wevri, xolo
dargvas energiulad mohkida xeli. gazeTi 1910-1917 wlebSi iyo sazogadoebis borjomis
„muSa~ werda: `giorgi TaqTaqiSvils borjomis raionuli ganyofilebis wevri da aqtiur mo­
Temis glexobaSi didi ndoba da pativiscema nawileobas Rebulobda mis saqmianobaSi.
aqvs damsaxurebuli. es aixsneba imiT, rom igi
WirSi da lxinSi glexebTanaa, maTTan erTad gamoqveynebulia:
muSaobs soflis sakeTildReod.~ 1. werili redaqciis mimarT: [glexebTan SeTanx­
borjomis raionSi TaqTaqiSvilis wyalo­ meba da Tavad-aznaurTa miliciaSi monawileo­
biT mexileobis ganviTarebam dRis wesrigSi bis uaryofa] // cnobis furceli. - 1905. - 15
daayena xexilis sanergeebis mowyobis sakiTxi. ivlisi. - #2862. - gv. 4;
saqarTvelos ssr mexileoba-mebostneobis 2. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1905. - 1
sammarTvelom sanamyene masalis misaRebad sa­ ivlisi. - #106. - gv. 4;
nergeebi TaqTaqiSvilis meurneobas miamagra. 3. Заметки о народном движении в Грузии (Из
g. TaqTaqiSvili Tavis meurneobaSi gan­ путевых набросков): фельетон // Возрождение. -
sakuTrebul yuradRebas xexilis baRebis 1905 - 8 октября. - #6. - с. 2;
ganoyierebas aqcevs, atarebs agroRonisZie­ 4. rveleli. s. rveli // amirani. - 1908. - 20 ivnisi. -
bebs. g. TaqTaqiSvilis mier Catarebuli xan­ #88. - gv. 3-4;
grZlivi seleqciis Sedegad miRebulia xaxvis, 5. monilia soko // mosavali: sameurneo Jurnali.
kombostosa da pamidvris axali jiSebi. mis - 1910. - 7 aprili. - #7. - gv. 13-14;
mier gamoyvanil pamidvris jiSs - „muzarads~, 6. xexilis movla-moSenebaze qarTlSi // mosava­
Woportuli pamidvris saxeliT icnoben Cven­ li: sameurneo Jurnali. - 1910. - agvisto. -
Tan. aRsaniSnavia nesvisa da sazamTros sauke­ #15-16. - gv. 13-14;

272
7. xexilis mtrebi // mosavali: sameurneo Jurna­ prof. k. a. miniaris (violonCeli) klasSi, xo­
li. - 1910. - 14 aprili. - #8. - gv. 10-12; lo 1928 wels – Tbilisis saxelmwifo univer­
8. xexilis gamSenebelTa sayuradRebod // mosava­ sitetis ekonomikis fakulteti.
li: sameurneo Jurnali. - 1911. - 14 agvisto. - 14 wlisam daiwyo musikaluri moRvaweo­
#16. - gv. 13-14; ba, rogorc solist-violonCelistma (il. aba­
9. xilis mosavalis Sesaxeb // mosavali: sameurneo SiZis maswavleblobiT) da kvartetis wevrma
Jurnali. - 1911. - marti. - #5. - gv. 3-4; (prof. fiSbergis xelmZRvanelobiT).
10. xexili // mosavali: sameurneo Jurnali. - 1912. daqiravebiTi Sroma daiwyo skolaSi swa­
- 1 Tebervali. - #3. - gv. 4-6; vlidanve (1918 wels) sxvadasxva ansamblSi,
11. xexilis movla // mosavali: sameurneo Jurnali. kinosa da TeatrebSi. imave droidan, sazoga­
- 1912. - 1 aprili. - #7. - gv. 11-12; #9. - gv. 11-12; doebriv saqmianobaSi aqtiurad monawileob­
12. Cveni av-kargi. borjomis Temi, goris mazra // da: 1924 wlidan Seuwyvetliv meTaurobda
axali sofeli. - 1928. - 10 maisi. - #180. - gv. 7; sxvadasxva samusiko-samecniero dawesebule­
13. mebaReoba borjomis raionSi // axali sofeli. - ba-saswavlebels.
1929. - 9 ivnisi. - #44. - gv. 2; erTi organizatorTagani iyo:
14. Warxali // axali sofeli. - 1929. - 28 noemberi. - 1. komp. d. arayiSvilis xelmZRvanelobiT war­
#92. - gv. 5; moebuli qarTuli kapelas sasakravo triosi
15. xexili borjomis xeobaSi // axali sofeli. - (misi violonCelisti iyo) 1918-1920 wlebSi;
1929. - 13 ianvari.- #3. - gv. 5; 2. axalgazrda musikosTa qarTuli musikaluri
16. sabostne Tesleulis problema //komunisti. - sazogadoebisa (1921-1923), romlis gamgeobis
1930. - 21 marti. - gv. 3; ucvlel wevradac iyo mis mospobamde (1931);
17. davicvaT xexili da naTesebi pirutyvisagan 3. Tbilisis konservatoriis studentTa pirve­
// bolSevikuri tempiT. - borjomi, 1949. - 26 li komitetisa da mowafeTa simfoniuri or­
noemberi. - #141. - gv. 2; kestrisa (xelmZRvaneli z. faliaSvili);
18. rogor movuaroT da gavaumjobesoT niadagi 4. pirveli qarTuli profesionaluri simfoniu­
xexilis baRisaTvis // bolSevikuri tempiT. - ri orkestrisa (xelmZRvaneli iv. faliaSvili)
borjomi, 1950. - 21 marti. - #34. - gv. 2; da saopero studiisa (k. marjaniSvilis, a. fa­
19. rogor sZlia irakli vaCnaZem sali-suleimans: Ravas da sxv. xelmZRvanelobiT, 1923-1929 ww.);
(vaxtang cxinvalelis naambobi. saintereso 5. rusTavelis Teatris samusiko nawilisa (k.
Temaze) // lelo. - 1952. - 11 ivnisi. marjaniSvilis dros), romlis wevradac iyo
1923-1925 wlebSi;
mis Sesaxeb: 6. musikaluri muSfakisa 26 komisarTa raionSi
1. cixeli, petre. samagaliTo meurne (sof. rve­ (romlis pirvel direqtoradac TviT iyo).
li, borjomis xeoba) // muSa. - 1927. - 16 oqtom­ 1926 wlidan violonCelis klasisa da
beri. - #1470. - gv. 6; saklaso ansamblis pedagogad muSaobda.
2. Боржомский Мичурин // Заря Востока. - 1935. - 12 1929 wels mxurvale monawileoba miiRo
августа. - #186. - gv. 3; pirveli qarTuli simebiani profesionaluri
3. adamia, alio. mebaRe: [narkvevi]. - Tb.: saxelga­ kvartetis SedgenaSi (sxvadasxva dros xel­
mi, 1949 (beWdviTi sityvis kombinati). - 58 gv. mZRvanelobdnen: prof. SCerbaCevi, Steinber­
gi, bezrodni da sxv.), romelSiac muSaobda
wyaro: 1937 wlamde. amave wlebSi, rogorc solisti,
1. miCurineli borjomis raionidan: [seleqcio­ monawileobda sakoncerto estradebSi, Tea­
neri giorgi mixeilis Ze TaqTaqiSvili sof. trebSi, klubebSi, radiosa da sxv. 1932-1933
rvelidan] // komunisti. - 1935. - 12 aprili. - wlebSi Tbilisis saxelmwifo konservatoriis
#87. - gv. 4. direqtoris moadgile da saswavlo nawilis
gamge iyo. 1937 wels moskovSi, qarTuli xe­
TaqTaqiSvili, giorgi mixeilis Ze lovnebis dekadaSi monawileobda. 1938-1939
(1902, 14/IV – ) – dramaturgi, libretisti da wlebSi saqarTvelos ssr saxkomsabWosTan
sazogado-samusiko moRvawe, – Zma S. m. TaqTa­ arsebul xelovnebaTa sammarTvelos saswa­
qiSvilisa, – qarTlidan. daibada q. ganjas, pe­ vlebelTa ganyofilebas ganagebda. 1938 wels
dagogis ojaxSi. pirveldawyebiTi ganaTleba monawileoba miiRo Tbilisis konservato­
miiRo baqosa (sadac swavla daiwyo violon­ riasTan niWier bavSvTaTvis samusiko skolis
Celoze, mReroda gundSi da ukravda skolis – aTwledis Seqmnis saqmeSi, romlis saswavlo
orkestrSi) da quTaisSi, saSualo da umaRle­ nawilis gamged iqna miwveuli, xolo 1939 wli­
si – TbilisSi: 1926 wels daamTavra Tbilisis dan am aTwledis direqtorad da Tbilisis
saxelmwifo konservatoriis sasakravo dargi saxelmwifo konservatoriis samxatvro sa­

273
bWos wevrad miiwvies; agreTve, iyo sabWoTa 1903), 1903-1905 wlebSi Tbilisis komerciul
mwerlebis dramseqciisa da mecnier-muSakTa saswavlebelSi maTematikis maswavleblad iyo,
seqciis wevri. 1905 wels baqos komerciuli saswavleblis
1938 wels daamTavra samecniero Sroma: samzrunvelo sabWom inspeqtorad airCia, er­
`violonCelze dakvris pirveldawyebiTi Sko­ Ti wlis Semdeg – direqtorad, sadac 10 wlis
la~, romelic saxelmZRvanelod aris miRebuli. samsaxuris dros, misi aqtiuri monawileobiT
rogorc dramaturgi, muSaobs 1934 wlidan. aSenda amave saswavleblisaTvis sagangebo
dawera: `ganxeTqileba~ (1935 wels, pies­ Senoba (axlandeli azerbaijanis universite­
aTa konkursze premirebuli), `xalxis rCeu­ tis bina). 1916 wels miiwvies quTaisis komer­
li~ (1938 wlidan idgmeba Tbilisis, baTumis, ciuli saswavleblis direqtorad, 1918 wels
WiaTurisa da sxv. TeatrebSi); libretoebi: – Tbilisis profesionaluri saswavleblebis
`malTayva~ (1937 wlidan idgmeba Tbilisis mTavarmmarTvelad. saqarTveloSi sabWoTa
saopero TeatrSi), `nano~, igive `deputati~ xelisuflebis damyarebis Semdeg ganagebda
(1939 wlidan idgmeba Tbilisis saopero Tea­ profesionaluri ganaTlebis saqmes. misi mo­
trSi), `riJraJi~ (sabavSvo opera, 1934 w.). Ca­ nawileobiT moxda saSualo skolis reforma,
moTvlilTaTvis musika ekuTvnis missave Zmas daarsda teqnikumebi da maTTvis saswavlo
– Salvas. agreTve, libretoebi: `nugzari~ gegmebi damuSavda, sabWoTa kavSirSi pirve­
(tragedia), `oTaraanT qvrivi~ (opera) da sxv. lad saqarTvelom daamuSava sasoflo-sameu­
rneo da industriuli teqnikumebis gegmebi;
gamoqveynebulia: 1921 wlidan Tbilisis politeqnikur insti­
1. TaqTaqiSvili, g. gavufrTxildeT axalgazr- tutSi maTematikas aswavlida, amave dros sa­
dis sasimRero xmas // komunisti. - 1947. - 5 maisi. mecniero sabWos wevrad iyo da misi teqnikuri
- #91. seqciis Tavmjdomared muSaobda, 1924 wlidan
ganagebda pirvel saxelmwifo sabuxhaltro
mis Sesaxeb: kursebs da miwaTmoqmedebis saxalxo komi­
1. Гиль, Р. Малтаква [балет, музыка Ш. Тактакишвили, sariatis saswavlo nawils, 1928 wels moawyo
либрето Г. Тактакишвили] // Заря Востока. - 1938. - yvarlis satyeo teqnikumi, 1929 wels – bor­
1 июня. - #123. - С. 3; jomis satyeo mrewvelobis teqnikumi, 1930
2. Новицкий, Н. «Избраник народа» [пьеса Г. wlis 1 oqtombridan umaRles saswavleblebis
Тактакишвили]: Новый спектакль Грузинского docentad muSaobda, romlis drosac damk­
театра юного зрителя: [Рецензия] // Заря Востока. vreli pedagogis wodeba daimsaxura.
- 1939. - 8 апреля. - #80. - С. 3. sazogadoebriv asparezze aqtiurad mu­
Saobas 1885 wlidan Seudga: xSirad monawi­
wyaro: leobda saxalxo warmodgenebSi sruliad
1. avtobiografia; uSromisfasod. baqoSi samsaxuris dros, sx­
2. Театр и драматургия. - 1936. - #4; vebTan erTad, Camoayaliba `qarTvelTa Soris
3. Вечерний Тбилиси. - 1938. - 20 noemberi. - #265; wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis~
4. Teatrali. xalxis rCeuli // muSa. - 1939. - 4 ian­ ganyofileba, romlis gamgeobam, m. TaqTaqiS­
vari. - #3; vilisave mxurvale monawileobiT, daaarsa
5. sabWoTa xelovneba. - 1939. - #3; #6; qarTuli skola, mis irgvliv Semoikriba ba­
6. Новицкий, Н. `Избраник народа~ [пьеса Г. qos qarTveli sazogadoeba da aago skolis
Тактакишвили]: Новый спектакль Грузинского sakuTari Senoba (i. mansvetaSvilis uxvi Sewi­
театра юного зрителя: [Рецензия] // Заря Востока. rulobiT) da amave skolasTan gamoyo adgili
- 1939. - 8 апреля. - #80. - С. 3. momavali qarTuli TeatrisaTvis. amave dros
qarTulma dramatulma wrem m. TaqTaqiSvili
TaqTaqiSvili, mixeil ivanes Ze (1872 airCia komitetis Tavmjdomared. m. TaqTa­
– ) – damsaxurebuli pedagogi, korespondenti qiSvilis TaosnobiT am wrem bevri warmodge­
da sazogado moRvawe, – personaluri pensio­ na gamarTa balaxanaSi, risTvisac muSebisa da
neri, – TavadTagani qarTlidan. daibada sof. sazogadoebis madloba daimsaxura. 1917 wels,
qvemo-xviTs, goris r.. daamTavra Tbilisis va­ quTaisSi mowyobilma dasavleT saqarTvelos
JTa I gimnazia da odesis universiteti (1895). maswavlebelTa yrilobam gamgeobis Tavmjdo­
pedagogiur asparezze gamovida kursis dam­ mared airCia.
TavrebisTanave da Tbilisis mozrdilTa (mu­ samecniero da samwerlo dargSi cxraa­
Sa-xelosnebis) sakvirao skolaSi maswavle­ siani wlebidan muSaobda: 1899-1903 wlebSi m.
blobda (1895-1896), Semdeg, ganjis gimnaziaSi TaqTaqiSvili iTvleboda ganjis meteorolo­
maTematikasa da fizikas aswavlida (1896- giuri sadguris gamged da Tbilisis fizikuri

274
observatoriis korespondentad, 1905 wlidan 4. pioneruli simRera: SeiswavleT sapirvelmai-
qarTul Jurnal-gazeTebSi aTavsebda weri­ so zeimisTvis // norCi lenineli. - 1951. - 26
lebs saskolo sakiTxebis Sesaxeb. aprili;
pedagogiur, kulturul da sazogadoe­ 5. Комсомольский марш / О. Тактакишвили; Пер.
briv nayofieri muSaobisaTvis, 1931 wels dae­ Б. Серебряков // Молодой сталинец. - 1951. - 17
niSna personaluri pensia, xolo 1937 wels ga­ марта.
dauxades iubile.
misi Svilebi arian Salva da giorgi TaqTa­ mis Sesaxeb:
qiSvilebi. 1. saqarTvelos sabWoTa socialisturi respu-
blikis saxelmwifo himnis Sesaxeb: [teqstis
wyaro: avtorebi - a. abaSeli da gr. abaSiZe, musikis
1. vada. baqos sezoni // Teatri da cxovreba. - avtori - o. TaqTaqiSvili]: brZanebuleba / sa-
1915. - #37; qarTvelos ssr umaRlesi sabWos prezidiumi.
2. Sveiceri. sazogado moRvaweni. Tav. m. i. TaqTa­ 1946 w. 23 Tebervali // komunisti. - 1946. - 24
qiSvili // Teatri da cxovreba. - 1915. - #8; Tebervali. - #41;
3. maCabeli, k. damsaxurebuli pedagogi mixeil 2. baxtaZe, m. – a) oTar TaqTaqiSvilis saviolon-
ivanes Ze TaqTaqiSvili // komunisturi ganaT­ Celo koncerti // literatura da xelovneba.
leba. - 1935. - #7. - 1949. - 12 ivnisi. - #23; b) `samgoris veli~:
[musikaluri nawarmoebi o. TaqTaqiSvilisa] //
TaqTaqiSvili, oTar vasilis Ze literatura da xelovneba. - 1950. - 5 noemberi.
(1924, 27/VII – ) – kompozitori, – saqarTve­ - #45; g) Бахтадзе, М. Фортепианный концерт О.
los himnis Semqmneli. musikis swavla daiwyo 9 Тактакишвили // Заря Востока. - 1951. - 12 декабря;
wlisam. swavlobda I musikalur saswavlebel­ 3. Какабадзе, Л. Автор молодежной симфонии: [О.
Si fortepianos klasSi. bavSvobidanve werda Тактакишвили] // Молодой сталинец. - 1951. - 29
musikalur nawarmoebT. musikaluri saswavle­ марта;
blis damTavrebis Semdeg, Tbilisis saxelmwi­ 4. xuWua, p. mzardi talanti: [o. TaqTaqiSvili]:
fo konservatoriaSi iTvleboda uniWieres, (stalinuri premiis laureatebi) // axalgazr-
muyaiT studentad, sanimuSo swavlisaTvis da komunisti. - 1952. - 29 marti;
eZleoda z. faliaSvilis saxelobis stipen­ 5. janeliZe, d. rusTavelis Teatris axali dadg-
dia. sabWoTa saqarTvelos himnis SeqmnisaTvis ma: [iona vakeli-»rvali»: [dadgma S. mesxiSvi-
konkursSi Caeba da, 1946 wels, gr. abaSiZesa da lis, mxatvari-d. TavaZe, kompozitori-o. Taq-
al. abaSelis leqsze Seqmna saqarTvelos him­ TaqiSvili]: [recenzia] // komunisti. - Tb., 1952.
ni, risTvisac jildod mieca 50.000 man. - 11 maisi.
amas garda, dawerili aqvs mravali samusi­
ko nawarmoebi: safortepiano piesebi, sonata wyaro:
violinosaTvis, CelosTvis, romansebi akakis, 1. birbiCaZe, l. saqarTvelos ssr himnis avtori //
ilias da sxva mgosanTa leqsebze; romansebisa axalgazrda komunisti. - 1946. - 20 ivnisi. - #74.
da sagundo simRerebis garda, dawera safor­
tepiano koncerti, sagundo kantata da sxv. TaqTaqiSvili, Salva mixeilis Ze
samamulo omis xanaSi muSaobda radioko­ (1900, 27/VIII – ) – kompozitori, diriJori, pe­
mitetSi koncertmaisterad, agreTve – saqar­ dagogi, – profesori da sazogado moRvawe,
Tvelos kompozitorTa kavSirSi da sxv. – qarTuli kamerul-instrumentuli musikis
erT-erTi pirveli Semqmneli da axalgazrda
gamoqveynebulia: musikosTa sazogadoebis damaarsebelTagani,
1. sabWoTa saqarTvelos himni: teqsti aleqsan- Svili zemoTxsenebuli m. i. TaqTaqiSvilisa, –
dre abaSelisa da grigol abaSiZisa, musika qarTlidan. daibada sof. qvemo-xviTs, goris
oTar TaqTaqiSvilisa // komunisti. - 1946. - 24 r.. bavSvobidanve baqoSi swavlobda, 9 wlisam
Tebervali. - #41; sabWoTa aWara. - baTumi, violinoze daiwyo dakvra, saskolo orkestr­
1946. - 2 marti. - #43; sabWoTa afxazeTi. - Si ukravda, iqve mReroda gundSi. 1919 wels
soxumi, 1946. - 3 marti - #45; daamTavra Tbilisis realuri saswavlebeli
2. komkavSiruli marSi: [musika o. TaqTaqiSvili- da saxelmwifo konservatoriaSi Sevida: pir­
sa, sityvebi a. abSilavasi] // pioneri. - 1948. - velad violinosa da fortepianoze swavlob­
N10. - kanis me-3 da me-4 gv.; da dakvras, Semdeg kompoziciis Teoriis sa­
3. pioneruli simRera: [leqsi] / leqsi r. margia- gangebo klasSi, amave dros, TviTSemoqmedeba­
nisa; musika o. TaqTaqiSvilisa // dila. - 1949. Si mecadineobda da orkestrebs lotbarobda
- #6. - gv. 16-17; (Tbiliss, borjoms, abasTumansa da baTums),

275
agreTve, pedagogiur dargSi muSaobda I musi­ calke gamocemulia:
kalur saswavlebelsa da Sromis (I, XIV, XXV) 1. sabavSvo operebi. - tf.: saxelgami, 1927 (poli-
skolebSi, sadac simRerisa da musikis klasebs graftr. me-3 st.). - 30, 2 gv.;
xelmZRvanelobda. 1928 wels daamTavra Tbi­ 2. deputati: opera 4 moqm., 5sur. = Депутат / S. Ta-
lisis saxelmwifo konservatoria, ris Sem­ qTaqiSvili; Tb. z. faliaSvilis sax. operisa da
deg pedagogiur da sazogadoebriv asparezze baletis leninis ordenosani saxelmw. Teatri.
moRvaweobda saqarTvelos sxvadasxva qala­ – Tb., 1940 (saxelgamis st.). - 22 gv.: portr. da
qSi. TbilisSi, sxvebTan erTad, Camoayaliba il.;
axalgazrda musikosTa sazogadoeba, romlis 3. erT-moqmedebian piesaTa krebuli / xalxuri
gamgeobis, kvartetisa da orkestris wevra­ Semoqmedebis saxli da saqarTvelos ssr gan-
dac iyo; 1929 wels baTumSi daaarsa musikalu­ saxkomis polit-saganmanaTleblo muSaobis
ri saswavlebeli, romelsac TviTve ganageb­ sammarTvelo. - #2. - Tb., 1942. - 124 gv.
da. 1933-1938 wlebSi radiogadacemis dargSi
muSaobda simfoniuri orkestris lotbarad, gamoqveynebulia:
sagundo ansamblis xelmZRvanelad, calkeul 1. sabavSvo saopero Teatris Sesaxeb // sabWoTa
seqtorTa gamged da sxv., xelmZRvanelobda xelovneba. – 1927. – #2;
ebraelTa saxelmwifo kapelas, saxelmwi­ 2. musikaluri ganaTlebis perspeqtivebi aWaris­
fo konservatoriaSi lotbarobda saopero tanSi // fuxara. – 1928. – #271;
klass, 1938 wlidan samxatvro xelmZRvanelad 3. Cemi muSaoba: [`sazeimo uvertiuraze] // komu-
da mTavar lotbarad muSaobda wiTelarmiel­ nisti. - 1944. - 22 dekemberi. - #256.
Ta saxlis simRerisa da cekvis ansamblSi, aqve
xelmZRvanelobda qalTa gunds, wiTelar­ mis Sesaxeb:
mielTa TviTmoqmed samxatvro-saolqo olim­ 1. bebuTovi, p. (p. b.). – a) axali qarTuli opera
piadebis IV da V msajis wevrad iyo, sami wlis `ganTiadi~: Salva TaqTaqiSvilis // komunisti.
ganmavlobaSi saqarTvelos kompozitorTa - 1926. - 10 marti. - #55. - gv. 4; b) qarTuli ope-
kavSiris gamgeobis wevrad muSaobda, 1940
ra `ganTiadi~ // komunisti. - 1927. - 1 aprili. -
wlidan Tbilisis saxelmwifo konservatori­
#72. - gv. 6; g) `ganTiadi~: Salva TaqTaqiSvilis
is saopero klasis xelmZRvanelad da mTavar
opera saxelmwifo saopero TeatrSi: [recen-
lotbarad miiwvies, imave droidan _ Tbilisis
zia] // komunisti. - 1927. - 12 aprili. - #81. - gv.
musikalur saswavlebelTa gaerTianebuli
4;
orkestris mTavar lotbarad.
2. ~malTayva~: [pirveli qarTuli baleti - Tbili-
1940 wlis noemberSi konservatoriis sa­
sis operisa da baletis saxelmwifo TeatrSi]:
bWom profesorad airCia da damtkicebul iqna
[recenzia] // komunisti. - 1938. - 30 aprili, 1
moskovSi imave wels.
maisi. - #99. - gv. 4; 5 maisi. - #101. - gv.4; 11 mai-
musikalur nawarmoebTa wera 1922 wlidan
si. - #106. - gv. 4;
daiwyo mcire formis nawarmoebebiT (romanse­
3. Гиль, Р. Малтаква [балет, музыка Ш. Такта­
bi, simRerebi, sasakravo nawarmoebebi da sxv.).
кишвили, либрето Г. Тактакишвили] // Заря
1930 wlidan dawera didi simfoniuri poema
Востока. - 1938. - 1 июня. - #123. - с. 3;
`1905 welze~, ori kvarteti (romlebic sabWo­
4. xuWua, p. `deputati~: [S. TaqTaqiSvilis] axa-
Ta kavSiris saukeTeso – glazunovisa da ko­
li qarTuli opera [Tbilisis z. faliaSvilis
mitasis – kvartetebis repertuarSi Sevida),
saxelobis operisa da baletis leninis orde-
sabavSvo opera-zRapari `ganTiadi~, koncerti
violonCelisaTvis orkestiTurT, simfoniu­ nosan TeatrSi]: [recenzia] // komunisti. - 1940.
ri suitebi da sxv. 1937-1938 wlebSi dawera - 20 maisi. - #114;
4-moqmedebiani baleti `malTayva~ (libreto 5. Мурадели, В. «Депутат»: [Опера композитора Ш.
g. m. TaqTaqiSvilisa), romelic pirvelad dai­ М. Тактакишвили]: Новая постановка театра оперы
dga 1938 wlis maisis 30; 1940 wels daamTavra и балета им. З. Палиашвили: Тбилиси: [Рецензия]
opera `nano~, igive `deputati~ (libreto g. // Заря Востока. - 1940. - 12 мая. - #108;
TaqTaqiSvilis). pirvelad daidga imave wlis 6. mSveliZe, S. maRalideuri musikisaTvis // li­
maisis 5-s. rogorc pedagogma da diriJorma, teratura da xelovneba. – 1948. - #16.
muyaiTi mecadineobiT Seqmna bavSvTa orkes­
tri, `mtkiced SemuSavebuli da disciplini­ wyaro:
rebuli musikaluri koleqtivi~ (`literatu­ 1. avtobiografia;
ra da xelovneba~, 1948, #18). 2. sabWoTa xelovneba. - 1927. - #5;
aRsaniSnavia, agreTve, misi `vokalizi~ 3. toroSeliZe, g. // sabWoTa xelovneba. - 1934. -
– parizis konservatoriis specialuri Sekve­ #4;
TiT dawerili da iqve gamocemuli. 4. Заря Востока (Вечерный выпуск). - 1934. - #15;

276
5. nestievi, i. qarTuli musika aRmavlobis gzaze olimpiadisaTvis mzadebasTan dakavSirebiT] //
// literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 20 de­ norCi lenineli. - 1941. - 13 aprili. - #30;
kemberi. - #35; 10. griboedovis saxelobis Teatri // literatu-
6. Аракишвили, Д. И. Краткий исторический обзор ra da xelovneba. - 1947. - 11 oqtomberi. - #38;
грузинской музыки [Текст]. - Тбилиси: Госиздат 11. Патриотический грузинский балет: «Горда» Д.
Груз. ССР, 1940. - Стр. 67, 68; Торадзе в Тбилисском гос. театре оперы и балета
7. Мурадели, В. «Депутат»: [Опера композитора Ш. им. З. Палиашвили // Молодой сталинец. - 1950. - 4
М. Тактакишвили]: Новая постановка театра оперы февраля. - #15.
и балета им. З. Палиашвили: Тбилиси: [Рецензия]
// Заря Востока. - 1940. - 12 мая. - #108; mis Sesaxeb:
8. baxtaZe, m. [m. b.]. bavSvTa simfoniuri orkes­ 1. b. J. robin gudi: [sabavSvo Teatris eqsperimen-
tris koncerti // literatura da xelovneba. taluri koleqtivis speqtakli] // komunisti. -
- 1948. - #18; 1928. - 7 ivnisi. - #130. - gv. 3;
9. mSveliZe, S. maRalideuri musikisaTvis // li­ 2. gordeziani, b. (b. g.). – a) robin hudi mozard
teratura da xelovneba. - 1948. - #16. mayrebelTa saxelmwifo TeatrSi: [ak. beliaS-
vilis scenaris mixedviT. reJ. a. TayaiSvili] //
TayaiSvili, aleqsandre (1895, 29/ komunisti. - 1928. - 14 dekemberi. - #189. - gv. 4;
IX – ) – msaxiobi da reJisori, – respublikis b) kaci Savi saTvaleebiT: [speqtaklis reJiso-
saxalxo artisti, – Tbilisis a. griboedovis ri a. TayaiSvili, mxatvari m. gociriZe] // komu-
saxelobis rusuli Teatris mTavari reJiso­ nisti. - 1929. - 14 marti. - #58. - gv. 4;
ri. 3. qiqoZe, p. mozard mayurebelTa sax. Teatris
misi reJisorobiT Tbilisis mozard mayu­ gaxsna: [speqtaklis `fric baueri~ Sesaxeb] //
rebelTa Teatrma `daipyro maRali mxatvru­ komunisti. - 1928. - 14 noemberi. - #263. - gv. 4;
li pozicia da amiT ganamtkica Tavisi arse­ 4. JRenti, b. mozard mayurebelTa saxelmwifo
bobis xana~ (`WiaTuris maRaroeli~, 1934, 17 Teatri: [speqtakli `Soreuli gziT~] // komu-
ivlisi). saerTod, misi dadgmebi sayovelTao nisti. - 1931. - 10 maisi. - #106. - gv. 4;
yuradRebas iqcevda Tavisi mxatvrulobiTa 5. CavleiSvili, al., ebanoiZe, l. mozard mayure-
da mizandasaxulobiT. dadga `Semosavliani belTa Teatri: [speqtakli `6 milioni avtori~]
adgili~ (1945). monawileobda kinoSic. // komunisti. - 1933. - 10 dekemberi. - #283. - gv.
4;
gamoqveynebulia: 6. TomaZe, m. mozard mayurebelTa Teatri: [speq­
1. aTi wlis manZilze: [Tbilisis mozard mayure- takli `suramis cixe~] // komunisti. - 1934. - 28
belTa Teatris arsebobis 10 wlisTavis gamo] aprili. - #99. - gv. 5;
// axalgazrda komunisti. - 1938. - 29 aprili. - 7. ixsneba mozard mayurebelTa Teatris sezoni //
#98. - gv. 2; komunisti. - 1935. - 18 oqtomberi. - #243. - gv. 4;
2. mozard mayurebelTa saxelmwifo Teatris 10 8. mayurebeli. arsena marabdeli: piesa oTx mo-
weli: [Tbilisi] // komunisti. - 1938. - 29 aprili. qmedebad: dadgma a. TayaiSvilisa da al. yia-
- #98. - gv. 4; saSvilis: [recenzia] // axalgazrda komunisti.
3. `abesalom da eTeri~ moskovis did TeatrSi: - 1935. - #127. - gv. 3;
[recenzia] // sabWoTa xelovneba. - 1939. - #7-8. - 9. `adelante~: [mozardmayurebelTa qarTul
gv.6-10; TeatrSi] // komunisti. - 1937. - 29 maisi. - #121.
4. msaxiobis muSaoba sceniuri saxis Sesaqmnelad - gv. 4;
// sabWoTa xelovneba. - 1939. - #2. - gv. 62-65; 10. buaCiZe, S. irternacionaluri solidarobis
5. avamaRloT speqtaklis xarisxi // sabWoTa xe- speqtakli: [`adelante~ mozardmayurebelTa
lovneba. - 1940. - #2-3. - gv. 54-56; TeatrSi] // komunisti. - 1937. - 1 ivnisi. - gv. 4;
6. mozard mayurebelTa Teatrebis sakavSiro da- 11. Juruli, v. patara kaxi: piesa a. wereTlisa, da-
Tvalierebis Sedegebi // sabWoTa xelovneba. - dgma a. TayaiSvilisa, mxatvroba d. TavaZisa,
1940. - #11. - gv. 9-14; musika v. SaverzaSvilisa [mozard mayurebel-
7. Задачи театров юного зрителя: [Итоги всесоюзного Ta TeatrSi]: [recenzia] // axalgazrda komunis-
смотра театров для детей] // Молодой сталинец. - ti. - 1940. - 7 seqtemberi. - #208;
1940. - 22 декабря. - #170; 12. xelovnebis muSakebo, CaebiT bavSvTa Semoqme-
8. После всесоюзного смотра театров юного зрителя: debiTi olimpiadisaTvis mzadebaSi!: [mowode-
[Задачи Грузинского театра юного зрителя] // Заря bas xels aweren xelovnebis muSakebi: a. vasaZe,
Востока. - 1940. - 18 декабря. - #292; a. xorava, m. Wiaureli, i. nikolaZe, e. soxaZe, a.
9. saubari olimpiadis monawileebTan: [bavSvTa TayaiSvili, n. gvetaZe // axalgazrda komunis-
Semoqmedebis sruliad - saqarTvelos meore ti. - 1940. - 26 aprili. - #96;

277
13. janeliZe, d. n. gogolis `revizori~ marjaniS- Sekriba da gamosca auarebeli Zegli. e. Ta­
vilis TeatrSi: [recenzia] // komunisti. - 1951. yaiSvili erTi damaarsebelTagania qarTuli
- 18 dekemberi. kulturis sazogadoebaTa kavSirisa, wevri
mravali samecniero da saqvelmoqmedo sazo­
wyaro: gadoebisa, mdivani moskovis saarqeologo sa­
1. burTikaSvili, s. – a) xelovneba // komunisti. zogadoebis kavkasiis ganyofilebisa, Semdeg
- 1934. - 8 aprili; b) direqtori // komunisti. - – misive sapatio wevri, namdvili wevri kavkasi­
1951. - #286; is saistorio da saeTnografio institutisa
2. geno // WiaTuris maRaroeli. - 1934. - 17 ivlisi; da misi direqtoris moadgile, erTi damaar­
3. TomaZe, m. mozard mayurebelTa Teatri: [speq­ sebelTagania Tbilisis saxelmwifo univer­
takli `suramis cixe~] // komunisti. - 1934. - 28 sitetisa (damaarsebelTa pirveli kreba qar­
aprili. - #99. - gv. 5; Tul TeatrSi gaimarTa eq. TayaiSvilis Tavm­
4. qorqia, r. // foTis muSa. - 1934. - 11 ivlisi; jdomareobiT, Semdgomi krebebi imarTeboda
5. Комсомольская правда. - 1940. - 30 noemberi; misive binaze); iyo profesori arqeologiisa
6. literatura da xelovneba. - 1945. - 23 Teberva­ Tbilisis saxelmwifo universitetSi, romlis
li. - #7; profesorTa sabWom mianiWa moZRvarTmoZR­
7. Буачидзе, Ш. В. И. Ленин и М. Горький // Заря vrobis (doqtorobis – Honoris causa) xarisxi.
Востока. - 1949. - #15; iSviaTia iseTi qarTuli sazogado saqme, ro­
8. buxnikaSvili, g. qarTuli Teatri asi wlis man­ melSiac eq. TayaiSvils, SeZlebisamebr, mo­
Zilze: mokle mimoxilva. - Tb.: saxelgami, 1950 nawileoba ar mieRos. 1917 wels, saqarTvelos
(beWdviTi sityvis kombinati). - gv. 106; erovnuli sabWos gaxsnis dRidan, arCeul iqna
9. gogoZe, karlo. narkvevebi qarTuli kinemato­ Tavmjdomaris amxanagad.
grafiis istoriidan / karlo gogoZe; saq. Tea­ 1921 wels safrangeTs wavida saqarTve­
traluri saz-ba. - Tb.: xelovneba, 1950 (saq. po­ los samuzeumo ganZeuliT. safrangeTSi ar­
ligrafmrewv. gamomc. da wigniT vaWrobis saqm. Ceul iqna safrangeTis saazio sazogadoebis
sammarTv. me-2 st.). - gv.: 70, 71, 75-79, 88, 99. wevrad (1922). aq ganagrZo samecniero-samwig­
nobro saqme. amave dros, icavda saqarTvelos
TayaiSvili, eqvTime simonis Ze ganZeuls. dabrunda saqarTveloSi 1945 wlis
(1863, 5/18/I – ) – pedagogi, arqeologi, lite­ aprilis 11 da samuzeumo ganZeulic ukle­
raturis istorikosi, – mkvlevari da sazo­ bliv Camoitana.
gado moRvawe, – moZRvarTmoZRvari, – gurii­ eq. TayaiSvilis samwignobro moRvaweo­
dan. daibada sof. lexours, yof. ozurgeTis bis mTavari sagania saqarTvelos istoria da
maz., axlandeli maxaraZis raioni. swavlobda arqeologia. gamonaxa da gamoaqveyna mravali
ozurgeTis samazro (igive saqalaqo) dawye­ saistorio wyaro da Zegli. xSirad mogzau­
biT saswavlebelSi, daamTavra foTis samazro robda arqeologiuri mizniT saqarTvelos aw
uezdis saswavlebeli, quTaisis gimnazia da arsebul da yofil sxvadasxva mxareSi. am mec­
petrogradis (leningradis) universitetis nieruli eqspediciebis (qarTls, kaxeTs, bor­
istoriul-filologiuri fakulteti (1887), Calos, mesxeTs, guria-samegrelosa da svaneT­
romlis Semdeg jer maswavleblad, Semdeg gam­ Si) saSualebiT Seagrova mravali xelnaweri,
ged msaxurobda Tbilisis saTavadaznauro sigel-gujrebi, samuzeumo nivTebi, cnobaSi
skolaSi, romelic misi gamgeobis dros gim­ moiyvana qarTuli xuroTmoZRvrebis Tu sx­
naziad gadakeTda. maswavleblobda, agreTve, va Zeglebi, gadaiRo maTi suraTebi, gegmebi,
Tbilisis vaJTa III, VI da qalTa IV gimnaziebSi. gaarCia da gamosca didZali warwerebi; sami
monawileobda yvela qarTul kulturul eqspedicia moawyo saosmalo saqarTveloSi
dawesebulebaSi: iyo wevri saeklesio muzeu­ – 1902, 1907 da 1917 wlebSi, sadac Seiswavla
mis komitetisa da muSaobda d. baqraZesTan istoriis naSTebi, bevri manamde ucnobi Zegli
erTad. wevrad iyo `qarTvelTa Soris wera-ki­ aRmoaCina, gadaiRo da aRwera.
Txvis gamavrcelebeli sazogadoebis~ gamgeo­ eq. TayaiSvili Tavis werilebsa da Se­
bisa, romlis biblioTeka misi mecadineobiT niSvnebs, zogjer, saxel-gvaris magier awerda:
gamdidrda xelnawerebiTa da sxva nivTebiT; e-T., e. T-li, e. T-i, Кахабери (Jur. „Кавказский
misive TaosnobiT daarsda ramdenime axali Вестник~). misi redaqtorobiT, l. lopatins­
skola (did gomareTSi, rexaSi), saZirkveli kisTan erTad, ibeWdeboda moskovis saarqeo­
Caeyara saqarTvelos saistorio da saeTno­ logio sazogadoebis amierkavkasiis ganyofi­
grafio sazogadoebas, romlis Tavmjdomared lebis gamocemani (1904-1915).
iTvleboda misi daarsebis dRidanve (1907). eq. TayaiSvilis ori Sroma dajildoebu­
am sazogadoebam Seqmna erovnuli muzeumi, lia oqros medlebiT: erTi _ ruseTis samec­

278
niero akademiis, meore – misive saarqeologio 12. Материалы для истории Грузии. I. Исторические
sazogadoebis mier. приписки двух кинклосов и хронологический
перечень событий по некоторым другим
eq. TayaiSvilis avtorobiTa da redaqto- источникам. II. Два акта католикоса Доментия III,
robiT calke gamocemulia: данные в Константинополе / Е. Такай-швили. -
1. Археологические путешествия, разыскания и Тифлис: Упр. Кав. воен. окр., 1895. - [2], 72, [1] с.;
заметки / Е. Такайшвили. - Отд. 3: Кутаисская 13. Разбор армазской надписи по фотографическому
губерния. Шоропанский уезд. - [Б.м., Б.г.]. - 147с.: снимку; Деревянный антиминс Метехской церкви.
рис.. - 25см.. - (Сб. мат. для опис. мест. и пл. - Тифлис: тип. К.П. Козловского, 1896. - 10 с., 1л.
Кавказа; Вып. XLIV); ил.;
2. Грузинские надписи Ахталы / Е. Такаишвили. - 14. sizmari yovlad wmindisa RvTis-mSoblisa.-ada­
Б.М., Б.Г.. - с. 24-31; mis werili da Zeli WeSmaritis gaCena, da sxv..
3. Диван абхазских царей: Что заключала в себе так - [Tbilisi, 1897 (тип. Козловскаго]). - uTavfur­
называемая «История абхазии царя Баграта», clo, 30 gv.; 24sm.. - (Отд. отт. из СМОМПК, вып.
которою пользовался иерусалимский патриарх XXIV). - teqstis bolos: Е. Такай-швили. - teqs­
Досифей для своей «Истории иерусалимских ti qarTulsa da rusul enaze;
патриархов» / Е. Такаишвили. - [Б.м.], [Б.г.]. - с. 62- 15. Сон пресвятой Богородицы: (Записано со слов
70; 21 см.. - Отд. отт.. - Автор указан в конце текста. жителя сел. Свири, Кутаисского уезда, Алексея
- Библиогр. в примеч.; Цхададзе). - Тифлис: тип. К.П. Козловского, 1897.
4. Древности Гулекарской церкви / Е. Такайшвили. – 30 с.;
- [Б.м., Б.г.]. - С. 299-302, IX вкл. л. илл.; 26 см.. - 16. vardani. melis wigni anu igav-arakebis krebu­
Вырезка из журн. «Христианский Восток»; li vardanisi / gamocemuli eqvTime TayaiSvi­
5. Ультиматум персидского шаха Ага-Магомед-Хана lis redaqtorobiT. - tf., 1899 (wignis gamom­
грузинскому царю Ираклию II. - Б.М., Б.Г.. - с. 32- cemel qarTvelTa amx. st.). - 156 gv.;
34; 20см.. - Отд. отт. из 29-го вып. «Сб. мат. для 17. saqarTvelos siZveleni / e. TayaiSvilis red..
опис. местн. и племен Кавказа»; - t. 1. - tf., 1899 (wignis gamomcemel qarTvel­
6. sami istoriuli xronika. (qarTulis moqcevi­ Ta amxanagobis st.). - kani, VI, 528 gv.; t. 2 / [wi­
sa, sumbatisa bagrationebis Sesaxeb da mesxu­ nasityv. avt. e. TayaiSvili]. - tf.: saq. saist.
ri daviTnisa) / gamocemuli vrceli winasity­ da saeTnogr. saz-bis gamoc., 1909. - VIII, 600
vaobiT da SedarebiT qarTlis cxovrebasTan gv.. t. 3 / [winasityv. avt. e. TayaiSvili]. – tf.,
da sxva xronikebTan eqvTime TayaiSvilis mier. saq. saist. da saeTnogr. saz-bis gamoc., 1910. -
- tf., 1890 (mesxievis da poletaevis st.). - [I], CX XXXII, 612 gv.: 1 C. f.; t. 3: damateba. – tf.: saq.
IX, 118 gv.; saist. da saTenogr. saz. gam-ma, 1926 (s.s.m.u.s.
7. axali varianti wm. ninos cxovrebisa. anu meore poligraftr. 1-li st.). - 2, 18, 1 gv.; t. 1. w. 1.
nawili qarTlis moqcevisa / gamocemuli reda­ - me-2 gamocema. - tf.: saq. saistorio da saeTno­
qtorobiT da winasityvaobiT e. TayaiSvilisa. grafio sazogadoebis gamocema, 1920. - 224 gv.;
- tf.: qSwkg saz-bis gamocema, 1891 (i. a. mansve­ 18. Источники грузинских летописей: Три хроники / Е.
tovis st.). - IX, 8 v. [4] CarT. furc.; Такайшвили; Изд. Упр. Кавк. учеб. окр.. - Тифлис:
8. Еще один из источников истории Грузии царевича Тип. К.П. Козловского, 1900. - 216 с.;
Вахушта: Гуджар Баратовых из Бетании / Е. 19. Канчаетский «жам-гулани» и исторические
Такайшвили. - Санкт-Петербург: тип. Имп. Акад. приписки его кинклоса / [Е. Такайшвили]. - Тифлис:
наук, 1893. - [2], 113-128 с.; 27см.. - Отд. отт. из тип. К.П. Козловского, 1901. - 34 с.;
«Зап. Вост. отд. Имп. Рус. археол. о-ва». Т. 8; 20. Хроника Эристовского Акафиста / [Е. Такайшвили].
9. Сигель грузинского царя Баграта IV: (1027-1072) / - Тифлис: Тип. К.П. Козловского, 1901. - 20 с.;
Е. Такайшвили. - Санкт-Петербург: тип. Имп. Акад. 21. Описание рукописей «Общества распространения
наук, 1894. - [2], 59-68 с., 4 вкл. л. факс.; 27 см.. - грамотности среди грузинского населения»:
Отдельный оттиск из «Записок Восточн. отдел. Т. 1: Вып. 1-4 / Е. Такайшвили. - Тифлис: Упр.
Имп. Русск. археолог. общ.» Т. IX; Кавк. учеб. окр., 1902-1904. - 726 с.: вкл. л. илл..
10. sibrZne balavarisi / e. TayaiSvilis redaqto­ - Перепеч. из 31, 32, 33 и 34 вып. «Сборник
robiT. - tf.: gamocema qarTvelTa amxanagobisa, материалов для описания местностей и племен
#30, 1895 (wignis gamomcemel qarTvelTa amxa­ Кавказа; Т. 2: Вып. 1-4. – Тифлис: Упр. Кавк. учеб.
nagobis st.). - 158 gv.: 1 CarT. furc. avtogr.; окр., 1906-1912 (Тип. К.П. Козловского). - II, 820 с..
11. tlaSaZe, iese. kaTalikoz-baqariani / mRvdlis - Перепеч. из 36 вып. «Сборник материалов для
iese tlaSaZisa; [winasityv. avt.: e. TayaiSvili]. описания местностей и племен Кавказа»;
- tf., 1895 [kanze: 1907] (m. SaraZis da amxanago­ 22. Timsariani / Targmnili sparsulidam mefis
bis st.). - 55 gv.; Teimurazis mier; [gamocemuli] e. TayaiSvilis

279
redaqtorobiT da winasityvaobiT. – tf.: sa­ общества...: Вып. 12: [Христианские памятники:
qarTvelos istoriis da literaturis moyva­ Экскурсия Е. Такайшвили: 1902 г.] / Под ред. [и с
reTa gamocema, #1, 1903 (ar. quTaTelaZis st.). предисл.] гр. Уваровой. - Москва: Тов-во тип. А.И.
- V, 112 gv.; Мамонтова и Ко, 1909 (Тип. Г. Лисснера и Д. Совко).
23. Археологические экскурсии, разыскания и заметки - XII, 164 с.: ил. + [27] л. ил.. - В конце предисл. авт.:
/ Е. Такаишвили. - Вып. 1. - Тифлис: Тип. К.П. Е. Такайшвили. - В кн. имеется дарств. надпись
Козловскаго, 1905. - 112 с.. - Перепеч. из XXXV Каталикоса-Патриарха всея Грузии Эфреми II; Вып. 14:
вып. «Сб. материалов для описания местностей [Алышское Евангелие: 200 фототип. табл. и предисл.
и племен Кавказа»; Вып. 2. - Тифлис: Тип. К.П. Е.С. Такайшвили] / Под ред. гр. П.С. Уваровой, А.С.
Козловскаго, 1905. - [2], II, 91 с.: ил.. - Перепеч. Хоханова и Е.С. Такайшвили / Под ред. [и с предисл.]
из I вып. «Известий Кавказ. Отд. Императорскаго гр. Уваровой. - Москва: Тов-во тип. А.И. Мамонтова
Моск. археол. о-ва~; Вып. 3. - Тифлис: Тип. К.П. и Ко, 1916 (Тип. Г. Лисснера и Д. Совко). - 24с., 200л.
Козловскаго, 1907. - [4], 56с. + [8] вкл. л. ил.. - ил., факс.. - В кн. имеется дарств. надпись Каталикоса-
Перепеч. из II вып. «Известий Кавк. отд. Имп. Патриарха всея Грузии Эфреми II;
Моск. арх. общ.»; Вып. 4. - Тифлис: Тип. К.П. 30. saistorio masalani / e. TayaiSvili. - wignaki
Козловскаго, 1913. - [2], II, 176 с.: ил.. - Перепеч. pirveli. I. mcire uwyeba qarTvelTa mweral­
из XLIII вып. «Сб. материалов для описания TaTvis. II. yanCaeTis tyavis saxareba da misi
местностей и племен Кавказа»; Вып. 5. - Тифлис: minawerebi. – tf., 1913 (s. m. losaberiZis st.).
Тип. К.П. Козловскаго, 1915. - 147 с.. - Перепеч. - 74, VI gv.. - (amoRebulia `Zveli saqarTvelos~
из XLIV вып. «Сб. материалов для описания I-eli tomidan); wign. II. – tf., 1912 [kanze: 1913]
местностей и племен Кавказа»; (s. m. losaberiZis st.). - 55, [2] gv.;
24. qarTlis cxovreba: mariam dedoflis varianti 31. davTari quTaisis saydris gamosavali begrisa,
/ gamocemuli e. TayaiSvilis redaqtorobiT. Sedgenili 1578 w. / [wera-kiTxvis sazogadoebis
- tf.: qSwkg sazogadoebis gamocema #79, 1906 wignTsacavis #626 xelTnaweri gamosacemad
(`Zmoba~-s st.). - 993 gv.; moamzada, winasityvaoba da SeniSvnebi daurTo
25. arxeologiuri mogzaurobani da SeniSvnani. - w. e. TayaiSvilma]. - tf., 1915 (s. m. losaberiZis
1. - tf., 1907 (wignebis gamomcemeli qarTvelTa st.). - 72 gv.;
amx. st.). - IV, 296 gv.; w. 2. - tf., 1914 (s. losabe­ 32. xalxuri sityviereba / e. TayaiSvilis red.. - w.
riZis st.). - IV, 304 gv.; 1: leqsebi, andazebi, sityvis masala da gamo­
26. masalani saqarTvelos statistikuris aRwe­ canebi (amoRebulia `Zveli saqarTvelos~ I, II
rilobisa meTvramete saukuneSi: I aRwera mewi­ da III tomebidan). - tf.: gamoc. saist. da saeTn.
nave droSisa sabaraTaSvilosa da somxiTisa, saz-bisa, [1915-1917]. - [6], 508, 16 gv.: 1 f. por­
Sedgenili mefis vaxtang meeqvsis brZanebiT tr.; w. 2: zRaprebi (amoRebulia `Zveli saqar­
vaxuSti batoniSvilisa da givi TumaniSvilis Tvelo~-s I da IV tomidan). - tf.: saqarTvelos
mier 1721 wels. II aRwera aragvis xeobisa, Sed­ saistorio da saeTnografio sazogadoebis
genili mefis irakli meoris brZanebiT luar­ gamocema, 1918. - Tavfurc. [1], 168 gv.;
sab mayaSvilis da manuCar TumaniSvilis mier 33. Суджунская церковь и ее древности / Е.
1774 wels / gamocemuli e. TayaiSvilis redaq­ Такайшвили. - Петроград: тип. Имп. Акад. наук,
torobiT. - Tb.: qSwkg sazogadoebis gamocema 1916. - 40-50 с., 14 л. ил.; 27см.. - Без тит. л.. - Отт.
#80, 1907 (st. `Zmoba~). - 486 gv.; из `Христиан. востока~. Т. 5, вып. 1;
27. Описание рукописей «Общества распространения 34. Тквирская церковь в Мингрелии и ее древности /
грамотности среди населения»: От #183 до Е. Такайшвили. - Петроград: тип. Имп. Акад. наук,
#337 / Е. Такаишвили. Отд. I. - Тифлис, 1908. - 1916. - 284-300 с., 14 л. ил.;
240с.; 23см.. - Без тит. л., опис. по рукописному 35. katalogi: gamofena Zvelis qarTulis saekle­
заголовку. - Текст на рус. и груз. яз. sio freskebis «didebis taZarSi» golovinis
28. Zveli saqarTvelo: saqarTvelos saistorio prospeqtze. - [Tb., 1917]. – 8 gv. uTavfurclo;
da saeTnografio sazogadoebis krebuli / e. 36. SeniSvnebi zarzmis eklesiisa da mis siZvele­
TayaiSvilis redaqtorobiT. - t. 1. - tf., 1909 Ta Sesaxeb. – tf., 1919 (samxedro saministros
(Zmobis st.). - [533] gv.: cal. pag. [2] CarT. furc. st.). - (105-124) gv.;
portr.; t. 2. - tf., 1913 (s. losaberiZis st.). 37. paleografiuli albomi. - rveuli II / eq. Ta­
- [770] gv. calk. pag.: portr.; t. 3. - tf., 1914 yaiSvilis redaqtorobiT. – tf.: saqarTvelos
(s. losaberiZis st.). - [877] gv. calk. pag.; t. 4. saistorio da saeTnografio sazogadoebisa
- tf., 1914-1915 (s. losaberiZis st.). - [340] gv. da saeklesio muzeumis gamocema, 1920. - 34 gv..
calk. pag.: [4] CarT. furc. portr.; - [saqarTvelos siZvelenis damateba];
29. Материалы по археологии Кавказа, собранные 38. xelmwifis karis garigeba / [teqsti gamosace­
экспедициями Московского археологического mad moamzada, gamokvleva, SeniSvnebi da saZie­

280
beli daurTo eqvTime TayaiSvilma]. – tf.: tfi­ - #213. - gv. 1-3; 22 oqtomberi. - #224. - gv. 1-2;
lisis un-tis gamocema, 1920 (saxalxo saqme-s 24 oqtomberi. - #225. - gv. 1-2;
st.). - XXXVII, [2], 31 gv.; 6. pativcemul Tavadis grigol daviTis Zis gu-
39. qarTuli xuroTmoZRvrebis albomi / naxaze­ rielisagan me miviRe `wera-kiTxvis sazoga-
bi Sesrulebulia xuroTmoZRvarTa da mxa­ doebisaTvis~ gadasacemad Semdegi wignebi da
tvarTa ebraliZisa, kalaSnikovisa, kalginisa, saarxeologio nivTebi: [sia] // iveria. - 1891. - 29
kernisa, kiunesa, riabovisa da severovis mier. oqtomberi. - #229. - gv. 3;
- tf.: Tbil. universitetis gam., 1924 (s.s.m.u.s. 7. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1891. - 5
poligr. gany. 1-li st.). - 7, 80 gv.: nax.; noemberi. - #235. - gv. 3-4;
40. parizis nacionaluri biblioTekis qarTuli 8. batono redaqtoro! // iveria. - 1895. - 20 maisi. -
xelnawerebi da oci qarTuli saidumlo da- #104. - gv. 4;
mwerlobis niSani = Les manuscrits Georgiens de 9. egzamenebi tfilisis saTavad-aznauro saswa-
la Bibliotheque Nationale de Paris et les vingt alpha- vlebelSi // iveria. - 1895. - 14 maisi. - #100. - gv.
bets secrets georgiens / eq. TayaiSvili. - parizi, 2;
1933. - 64, V gv.: il.; 21sm.. - Tavfurc. qarT. da 10. avtori `saqarTvelos Zveli drois Tavgada­
frang..; savlisa~ // iveria. - 1899. - 19 ianvari. - #12. - gv.
41. mimarTva qarTvel emigraciisadmi, 25 noemberi, 3. - 20 ianvari. - #13. - gv. 3-4;
1936 w. / eq. TayaiSvili. - [parizi], [1936]. - 1 gv.; 11. tfilisis saTavadaznauro skolis gamgeoba...
42. arqeologiuri eqspedicia leCxum-svaneT- // iveria. - 1899. - 3 seqtemberi. - #189. - gv. 4;
Si 1910 wels = Expedition archeologique en Let- 12. arxeologiuri mogzaurobani da SeniSvnani
chkhoum et en Svanethie / eq. TayaiSvili. - pari- // moambe. - 1900. - #12, gany. II. - gv. 1-24; 1901.
zi, 1937. – 440 gv.; - #2, gany. II. - gv. 19-36; #3, gany. II. - gv. 42-60;
43. arqeologiuri eqspedicia kola-olTisSi da #4, gany. II. - gv. 55-72; #5, gany. II. - gv. 46-75;
CanglSi 1907 wels / eq. TayaiSvili. - parizi, #7, gany. II. - gv. 25-42; #9, gany. II. - gv. 24-54;
1938. - 88, V gv.: il.; #10, gany. II. - gv. 55-76; #11, gany. II. - gv. 23-54;
44. mefeTa da kaTalikozTa sulTa matiane ni- 1902. - #2, gany. II. - gv. 1-15; #7, gany. II. - gv. 1-18;
korwmindis xelnawerSi = Commemoration des #10, gany. II. - gv. 1-18; #11, gany. II. - gv. 1-21;
rois et des catholicos de la Georgie dans un ma- 13. marTla moaRwia Cvenamdis Zveli dilarianis
nuscrit de Nicortsminda / eq. TayaiSvili. - parizi, nawyvetma Tu ara?: (mcire SeniSvna amiran-da­
1939. – 16 gv.; rejanianis xelnawerebis Sesaxeb) // moambe. -
45. Археологическая экспедиция 1917-го года в 1900. - #2, gany. II. - gv. 40-56;
южные провинции Грузии [Текст] / Акад. наук Груз. 14. oqonis xati // iveria. - 1900. - 24 oqtomberi. -
ССР. - Тбилиси: Изд-во Акад. наук Груз. ССР, 1952. #231. - gv. 1-3;
- 101 с., 151 с. ил.: ил. 15. ori qvazed dawerili gujari // cnobis fur­
celi. - 1901. - 23 ianvari. - #1362. - gv. 1-2;
gamoqveynebulia: 16. kumurdos taZari javaxeTSi: (e. TayaiSvilis
1. aRwera xelT-nawerTa `wera-kiTxvis gamavrce­ arxeologiuris mogzaurobidan 1902 w.) // sa-
lebel sazogadoebis wignT-sacavisa~ // iveria. qarTvelos kalendari. - 1903. - gv. 305;
- 1890. - 5 ianvari. - #3. - gv. 3-4; 6 ianvari - #4. - 17. ris daarseba ufro Seefereba ilia WavWavaZis
gv. 3; 10 ianvari - #6. - gv. 2; 12 ianvari - #8. - gv. xsovnas: (werili redaqciis mimarT) // isari. -
3; 13 ianvari - #9. - gv. 3; 16 ianvari - #11. - gv. 1907. - 14 seqtemberi. - #201. - gv. 2;
2-3; 18 ianvari - #13. - gv. 3; 19 ianvari - #14. - gv. 18. qarTuli enis programis gamo // isari. - 1907. -
2-3; 20 ianvari - #15. - gv. 2-3; 26 ianvari - #20. 14 ivnisi. - #127. - gv. 2; 15 ivnisi. - #128. - gv.
- gv. 3; 6 Tebervali - #28. - gv. 3-4; 7 Tebervali 2-3; 16 ivnisi. - #129. - gv. 3;
- #29. - gv. 2-3; 2 marti. - #46. - gv. 2-3; 16 marti. 19. labeWinis eklesiis saxareba // promeTe. - 1918.
- #57. - gv. 3; 17 marti. - #58. - gv. 2; - #1. - gv. 71-78;
2. b-n T. Jordanias pasuxad // iveria. - 1891. - 27 20. oyureSis eklesia da masSi daculi nivTebi //
ivnisi. - #134. - gv. 1-4; promeTe. - 1918. - #3. - gv. 60-68;
3. b-n mose janaSvilis werilis gamo: (werili 21. SeniSvnebi zarzmis eklesiisa da mis siZvele-
redaqciis mimarT) // iveria. - 1891. - 3 ivlisi. - Ta Sesaxeb // tfilisis universitetis moam-
#138. - gv. 1-3; be. - 1919. - #1. - nakv. I. sibrZnismetyvelebis
4. zogierT Zveli xel-nawerebis Sesaxeb // iveria. fakulteti. - gv. 105-124;
- 1891. - 28 aprili. - #89. - gv. 2-3; 22. somxiT-saorbelos Zeglebis warwerebi (nawi-
5. nimuSebi samegrelos sigel-gujrebisa I. si­ li pirveli): [1. fitareTis monastris warwe-
geli TofuriZeTa. II. gujari ratianiTa. III. rebi; 2. sofel tanZiis sasaflaos qvebis warwe-
sigeli CiCuasi // iveria. - 1891. - 8 oqtomberi. rebi; 3.Tevdore wmindanis eklesiis warwerebi;

281
4. xatis soflis warwerebi; 5. wuRruRaSenis 4. Jordania, T. ra mniSvneloba aqvs Cvens Zvels
eklesiis warwerebi; 6. dmanisis eklesiis mwerlobes da rogor unda Sesdges samecniero
warwerebi] // kavkasioni. - parizi, 1929. - ianva- katalogi Cvenis xelnawerebisa: (pasuxad b-ns
ri-Tebervali. - #1-2. - gv. 85-106; eqv. TayaiSvils) // iveria. - 1891. - 29 oqtombe-
23. TurqeTis mier mitacebul Cvens miwaze // komu­ ri. - #229. - gv. 1-3; 30 oqtomberi. - #230. - gv.
nisti. - 1946. - 25 maisi. - #104; 26 maisi. - #105; 1-3; 31 oqtomberi. - #231. - gv. 1-3; 1 noembeeri.
24. gorisjvris kankelis win dasadgmeli jvari: - #232. - gv. 2-3; 2 noemberi. - #233. - gv. 1-3;
[jvaris aRweriloba. 12 tab.] // Sromebi / Tbi- 5. cincaZe, kalistrate. `gTxovT neba mogvceT...~
lisis saxelmwifo universiteti. - 1948. - t. 34. // iveria. - 1891. - 8 ianvari. - #5. - gv. 3;
- gv. 383-389. - (seria A-B); 6. ~wera-kiTxvis gamavrcelebel sazogadoebis
25. rodis Seicvala iberTa saxelmwifo qarTvel­ wignT-sacavs Semoswires Zveli xelT-naweri
Ta saxelmwifod? // mnaTobi. - 1948. - #8. - gv. wignebi...~ // iveria. - 1891. - 14 marti. - #56. - gv.
89-106; 1;
26. saidan da rogor gaCnda `qarTlis moqcevis~ 7. janaSvili, mose. sayuradRebo sagani: (werili
qronikaSi saxelwodeba `arian qarTli~? // sa- redaqciis mimarT) // iveria. - 1891. - 19 ivnisi. -
qarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis moambe. #127. - gv. 2-3;
- 1948. - t. 9. - gv. 621-627; 8. mansvetaSvili, i. (Sermadini). patara gazeTi N2
27. Cxaris eklesiis siZveleni: [sadger-Cxaris jva- // iveria. - 1892. - 1 ianvari. - #1. - gv. 1-3;
ri, misi warwerebi da am warwerebis ganmarteba, 9. mediatorTa ganCineba e.s. TayaiSvilisa da T.
Cxaris eklesiis naqargi gardamoxsna // saqar- d. Jordanias sadao saqmis Taobaze // iveria. -
Tvelos saxelmwifo muzeumis moambe. - 1948. - 1892. - 5 Tebervali. - #27. - gv. 3;
t. 15. - gv. 164-179; 10. saaxalwlo milocva: (gamocanebi) // iveria. -
28. daviT aRmaSeneblis erTi warweris wakiTxvisa- 1892. - 5 ianvari. - #3. - gv. 1;
Tvis // saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademi- 11. Wyonia, aleqsandre. werili redaqciis mimarT
is moambe. - 1949. - gv. 509-512. – (#8); // iveria. - 1892. - 19 aprili. - #81. - gv. 4;
29. mamne oqromWedlis kidev erTi naxelavi // sa- 12. peterburgSi moswavle qarTveli studentebi:
qarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis moambe. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1893. - 4
- 1949. - t. 10. - gv. 385-388. - (#6); marti. - #45. - gv. 3;
30. mxatvruli naqargobani ikorTis taZridan // 13. mevele (daviT miqelaZe). 1 ivliss // iveria. -
saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis moam- 1894. - 1 ivlisi. - #138. - gv. 1;
be. - 1949. - t. 9. - gv. 61-68. - (#1); 14. recenzia wignze: Такаишвили, Е. Еще один из
31. vatikanis biblioTekis ori qarTuli xelnawe- источников истории Грузии, царевича Вахушта.
ri: [saxareba. daviTni] // Tbilisis saxelmwifo С.-Пб. 1893 // moambe. - 1894. - #1, gany. II. - gv.
universitetis Sromebi. - 1950. - t. 39. - gv. 177- 161-162;
187; 15. axali ambavi // iveria. - 1895. - 6 oqtomberi. -
32. perevisis Zveli eklesia // Tbilisis saxelmwi- #214. - gv. 1;
fo universitetis Sromebi. - 1950. - t. 41. - gv. 16. kariWaSvili, daviT. – a) mowyaleo xelmwifev
69-70; batono redaqtoro! // kvali. - 1895. - #47. - gv.
33. Cxaris eklesiis siZveleebi: [meore nawili] // 14-15; b) recenzia wignze: Такаишвили, Е. Сигель
saqarTvelos saxelmwifo muzeumis moambe. - грузинскаго царя Баграта IV (1027-1072). С.-Пб.
1950. - t. 16. - gv. 203-210; 1894 // moambe. - 1895. - #1, gany. II. - gv. 81-83;
34. somxiT saorbelos Zeglebis warwerebi: [qve- 17. fancxava, iakob (fxa). pasuxis pasuxi // kvali. -
Sis cixe, kazreTi, saTxis eklesia, samtrediis 1895. - N48. - gv. 11-13;
eklesia] // Sromebi / Tbilisis saxelmwifo uni- 18. axali ambavi // iveria. - 1896. - 7 marti. - #53. -
versiteti. - 1951. - #43. - gv. 153-179; gv. 1;
35. qsnis saerisTavos statistikuri aRweriloba 19. uwesoeba Tbilisis saxelosno gamgeobaSi,... //
// Tbilisis saxelmwifo universitetis Srome- kvali. - 1896. - #44. - gv. 779-780;
bi. - 1951. - t. 45. - gv. 1-68. 20. mTavrobis gankargulebani // iveria. - 1897. - 28
noemberi. - #246. - gv. 1;
mis Sesaxeb: 21. omskis universitetis qarTveli studentebi:
1. dadiani, n. arCiluri Svid-Tavi // iveria. - 1891. madlobis gamocxadeba SemweobisaTvis // cno-
- 5 ivlisi. - #140. - gv. 2; bis furceli. - 1897. - 26 ivnisi. - #237. - gv. 2;
2. karbelaSvili, p. arxeologebs-istorikosebs 22. beTaniis mcire eklesiis kurTxeva // iveria. -
// iveria. - 1891. - 18 agvisto. - #175. - gv. 2-3; 1898. - 27 maisi. - #109. - gv. 3;
3. mTvareliSvili, n. werili redaqciis mimarT // 23. amas wined... // cnobis furceli: yoveldRiuri
iveria. - 1891. - 7 noemberi. - #237. - gv. 4; gazeTi. - 1900. - 10 agvisto. - #1206. - gv. 3;

282
24. ~qarTvelTa Soris w. - k. gamavr. saz.~ gamgeobam 46. axali ambavi: [Tbilisis saurTierTo saso-
Tavisi skolebis revizorebad daniSna... // cno- flo-sameurneo bankis wevrTa kreba e. TayaiS-
bis furceli. - 1900. - 9 maisi. - #1119. - gv. 1; vilis TavmjdomareobiT] // cnobis furceli.
25. qarTuli Teatris dResaswauli // cnobis fur- - 1905. - 29 marti. - #2783. - gv. 3;
celi. - 1900. - 4 ianvari. - #1005. - gv. 2; 5 ianva- 47. dazaralebul gurulTa sasargeblod: [niko-
ri. - #1006. - gv. 2-3; loz erisTavis, eqvTime TayaiSvilis, v. mo-
26. axali ambavi // iveria. - 1901. - 31 oqtomberi. - laSxias, kirile jaWvaZis da sxv. Sewirulebani]
#237. - gv. 1-2; // cnobis furceli. - 1905. - 5 noemberi. - #2942.
27. guSin win, 5 aprils..., // iveria. - 1901. - 7 apri- - gv. 2;
li. - #75. - gv. 2; 48. ~kviras~...: [saarqeologio sazogadoebis wevr-
28. sasiamovno ambavi // mogzauri. - 1901. - #3. - gv. Ta krebaze eqvTime TayaiSvilis moxseneba] //
197-199; iveria. - 1905. - 9 aprili. - #49. - gv. 3;
29. 21 marts... // cnobis furceli. - 1902. - 28 marti. 49. ~13 ivniss~...: [qarTvel moswavleTa damxmare
- #1765. - gv. 3; sazogadoebis sxdomaze, dumbaZis ciliswameba
30. amilaxvari, aleqsandre. brZeni aRmosavle- eqvT. TayaiSvilis sawinaaRmdegod, viTomda
Tisa anu ganzraxuai misi saxelmwifoisaTvis fulebis gaflangvisaTvis; saqmis sasamarT-
mmarTvelobisa SeZRvnobili sammadlobelad loze gadacema] // lampari. - 1906. - 15 ivnisi. -
aw-mpyrobelisa mefisad, imerTa solomonisa #42. - gv. 2;
Tavadisa mier aleqsandre amilaxoris Svilisa 50. 8 aprils... // mwyemsi. - 1906. - #6-7. - gv. 18;
// moambe. - 1902. - #2, gany. II. - gv. 16-35; 51. axali ambavi: TayaiSvilis moxseneba: [yarsis
31. arxeologiuri sazogadoebis kreba // iveria. - olqSi mogzaurobaze] // jvari vazisa. - 1906. -
1902. - 10 dekemberi. - #264. - gv. 2; #3-4. - gv. 11;
32. axali ambavi // cnobis furceli. - 1902. - 17 52. TayaiSvilis moxseneba: [arqeologiur sazo-
ivlisi. - #1869. - gv. 2; gadoebaSi wakiTxuli moxseneba, Cildirsa da
33. moskovis saimperatoro saarqeologio... // ardaganSi mcxovreb gamahmadianebul qarTve-
cnobis furceli. - 1902. - 19 ivlisi. - #1871. - lebsa da siZveleebze] // Sroma. - 1906. - 11 apri-
gv. 1; li. - #6. - gv. 2;
34. ~mcxeTidgan gvweren~... // iveria. - 1902. - 14 53. tf[ilisis] guberniis SeuZlebel moswavleTa
ivlisi. - #148. - gv. 2; damxmarebeli sazogadoeba: [d. dumbaZis mier
35. tfilisi // iveria. - 1902. - 18 ivlisi. - #151. - aRZruli sakiTxi - e. TayaiSvilisa da d. epitaS-
gv. 1; vilis winaaRmdeg] // Sroma. - 1906. - 15 ivnisi. -
36. axali ambavi... // cnobis furceli. - 1903. - 13 #58. - gv. 3;
ivnisi. - #2179. - gv. 2; 54. 28 aprils... // mwyemsi. - 1907. - #9-10. - gv. 14-15;
37. kviras, 1 ivniss... // iveria. - 1903. - 4 ivnisi. - 55. axali wignebi // isari. - 1907. - 19 seqtemberi. -
#118. - gv. 1; #204. - gv. 3;
38. kviras, 21 seqtembers... // iveria. - 1903. - 24 56. gogebaSvili, iakob. didi mwuxarebis didi
seqtemberi. - #204. - gv. 1; cnobis furceli. - nayofi: (werili redaqciis mimarT) // isari. -
1903. - 23 seqtemberi. - #2272. - gv. 1; 1907. - 16 seqtemberi. - #202. - gv. 2;
39. ~moskovis saimperatoro-saarqeologo sazo- 57. dRes, 21 ianvars... // isari. - 1907. - 21 ianvari. -
gadoebis ...~ // iveria. - 1903. - 26 ivnisi. - #137. #14. - gv. 2;
- gv. 1; 58. dRes, 8 noembers... // isari. - 1907. - 8 noemberi. -
40. tfilisi // iveria. - 1903. - 12 ivnisi. - #125. - gv. 1; #246. - gv. 3;
41. qajis cixe artaanis mxares Cildiris uCastka- 59. e. TayaiSvilis leqciebi // isari. - 1907. - 6 de-
Si: (e. TayaiSvilis arxeologiuris mogzauro- kemberi. - #269. - gv. 3;
bidan 1902 w.) // saqarTvelos kalendari. - 1903. 60. eqvTime TayaiSvils... // win. - 1907. - 13 marti. -
- gv. 309; #23. - gv. 2;
42. g-i (vl. gogiaSvili). q. arTvini // cnobis fur- 61. eqskursia // isari. - 1907. - 17 maisi. - #105. - gv.
celi. - 1904. - 25 agvisto. - #2593. - gv. 4; 2;
43. kavkasiis saarqeologo sazogadoebis kreba // 62. kreba // isari. - 1907. - 10 noemberi. - #248. - gv.
cnobis furceli. - 1904. - 13 ianvari. - #2378. 3;
- gv. 4; 63. leqcia // isari. - 1907. - 10 oqtomberi. - #221. -
44. kavkasiis Rarib studentTa damxmare sazoga- gv. 1; 7 noemberi. - #245. - gv. 2;
doebis... // cnobis furceli. - 1904. - 9 oqtom- 64. leqciebi // isari. - 1907. - 26 agvisto. - #187. -
beri. - #2634. - gv. 2; gv. 2; 18 seqtemberi. - #203. - gv. 3;
45. saarqeologio sazogadoeba... // cnobis fur- 65. redaqciisagan // isari. - 1907. - 6 marti. - #49. -
celi. - 1904. - 16 noemberi. - #2672. - gv. 2; gv. 3;

283
66. saarqeologio eqskursia // isari. - 1907. - 27 90. qalTa umaRlesi kursebi // momavali. - 1909. - 27
ivnisi. - #138. - gv. 1; seqtemberi. - #26. - gv. 2-3;
67. saarqeologio sazogadoeba // isari. - 1907. - 13 91. arqeologiuri sazogadoeba // axali azri. -
marti. - #55. - gv. 3; 1910. - 9 oqtomberi. - #7. - gv. 3;
68. saarxeologo sazogadoebis... // mwyemsi. - 1907. 92. bibliografia: recenzia krebulze: `Матерiалы
- #12. - gv. 12; по археологiи Кавказа, собранные экспедицiями
69. saeTnografio sazogadoebis wesdeba // isari. - Императорскаго Московскаго Археологическаго
1907. - 20 maisi. - #108. - gv. 2; Общества, снаряженными на Высочайше
70. saqarTvelos saistorio da saeTnografio дорованныя средства. Вып. XII. С приложенiемъ
sazogadoeba // isari. - 1907. - 30 dekemberi. - 26 таблицъ и 108 цинографiй подъ редакцiею
#287. - gv. 2; графини Уваровой. Москва 1909 г. // mwyemsi. -
71. umaRles kursebze // isari. - 1907. - 11 noemberi. 1910. - #7-8. - gv. 8-10;
- #249. - gv. 3; 93. gorgaZe, s. saqarTvelos istoria: uZvelesi is-
72. umaRlesi kursebi // isari. - 1907. - 25 agvisto. - toria. periodis gansazRvra da qarTvelebis
#186. - gv. 2; 1 seqtemberi. - #191. - gv. 2; miwa-wyali. qarTvelebi qaldusa da Suamdina-
73. umaRlesi kursebi kavkasiis Sesaswavlad // isa- reSi // jejili. - 1910. - #2. - gv. 9-16;
ri. - 1907. - 5 seqtemberi. - #194. - gv. 3; 9 oq- 94. varTagava, ip. Zveli saqarTvelo. saqarTve-
tomberi. - #220. - gv. 1; los saistorio da saeTnografio sazogadoe-
74. qarTuli sazogadoeba istoriisa da eTnogra- bis krebuli. t. I. e. TayaiSvilis redaqtoro-
fiisa // isari. - 1907. - 1 aprili. - #93. - gv. 2; biT, Tfil. 1909: [recenzia] // ganaTleba. - 1910.
75. qarTuli saistorio da saeTnografio sazoga- - #2. - gv. 101-103;
doeba // isari. - 1907. - 28 ivnisi. - #139. - gv. 1; 95. nacionaluri muzeumi da wignT-sacavi // droe-
ba. - 1910. - 14 ianvari. - #10. - gv. 3;
22 seqtemberi. - #207. - gv. 2;
96. protesti // droeba. - 1910. - 3 ianvari. - #2. - gv.
76. cnobilma istorikos-arqeologma... // cis nami.
3;
- 1907. - 6 dekemberi. - #1. - gv. 3;
97. Justus. bibliografia // saxalxo gazeTi. -
77. Zveli naSTebi // isari. - 1907. - 13 aprili. - #82.
1910. - 3 ivnisi. - #23. - gv. 4;
- gv. 2;
98. sazogadoebis 1909 w. dekembris 20-is sazoga-
78. wera-kiTxvis sazogadoebis kreba // isari. -
do kreba // wera-kiTxvis sazogadoebis moambe.
1907. - 11 dekemberi. - #273. - gv. 2;
- 1910. - #1-2. - gv. 26-31;
79. 2 aprils, saRamos 8 saaTze deputatTa sakre-
99. qarTuli muzeumi // momavali. - 1910. - 14 ianva-
bulos darbazSi... // mercxali. - 1908. - 4 apri-
ri. - #113. - gv. 3;
li. - #1. - gv. 2;
100. ~xodoki~. `guriis axalSeni~ da Coloqis miwebi
80. 20 seqtembers daniSnulia... // ekali. - 1908. - 20
// axali sxivi. - 1910. - 13 Tebervali. - #9. - gv. 3;
seqtemberi. - #17. - gv. 3;
101. qarTuli saistorio mwerloba: (meore leqcia
81. adgilobrivi presa // dasawyisi. - 1908. - 9 mar-
iv. javxiSvilisa) // droeba. - 1910. - 19 ianvari. -
ti. - #6. - gv. 2;
#13. - gv. 2;
82. saistorio sazogadoeba // amirani. - 1908. - 23
102. gazeT `Temis~ N105 gvatyobinebs... // klde. -
seqtemberi. - #164. - gv. 2;
1913. - #3. - gv. 8;
83. wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis
103. kviras, 30 ivniss, Tavad-aznaurTa deputate-
kreba // savaWro gza. - 1908. - 16 oqtomberi. -
bis sakrebuloSi... // klde. - 1913. - #27. - gv. 10-
#14. - gv. 2;
11;
84. ~wera-kiTxvis sazogadoebis~ maRazia iyide-
104. megobari. 1912 wlis Sinauri mimoxilva // naka-
ba Semdegi axali wignebi // amirani. - 1908. - 16 duli. - 1913. - #1. - gv. 37-42;
ivlisi. - #109. - gv. 4;. 105. megreli, dutu. Soridan: III. samagaliTo sazo-
85. Tavad-aznaurobam, rogorc viciT,... // Cveni gadoeba // klde. - 1913. - #24. - gv. 7-8;
azri. - 1909. - 3 ivlisi. - #46. - gv. 2-3; 106. SecdomebiT savsea Cveni cxovreba... // klde. -
86. Tbilisi: kreba // droeba. - 1909. - 15 Tebervali. 1913. - #3. - gv. 9;
- #35. - gv. 4; 107. cnobebi q. S. wera-kiTxvis gamavrceleb. sazo-
87. keTili ganzraxva // maTraxi da salamuri. - gadoebis moqmedebisa // ganaTleba (damateba).
1909. - #29. - gv. 12; - 1913. - #2. - gv. 22-26; #3. - gv. 33-36;
88. ozurgeTis realuri saswavlebeli // Cveni 108. w. k. sazogadoebis sxdomebi // klde. - 1913. -
azri. - 1909. - 4 ivnisi. - #29. - gv. 3; #38. - gv. 12;
89. saqarTvelos saistorio da saeTnografio sa- 109. angariSi saqarTvelos saistorio da saeTno-
zogadoeba... // saxalxo gazeTi. - 1909. - 26 noem- grafio sazogadoebis moqmedebisa 1913 wels //
beri. - #15. - gv. 4; klde. - 1914. - #23. - gv. 7-8;

284
110. dRes, dilis 10 saaTze... // klde. - 1914. - #24. - 129. saqarTvelos respublikis mTavrobis Semad-
gv. 6; genloba: [1919 w.] // saxalxo kalendari. - 1919.
111. TaTbiri saganmanaTleblo, sazogado, safi- - gv. 106-107;
nanso da presis warmomadgenelTa // Teatri da 130. grigol veSapeli - eqvTime TayaiSvili: [SarJi]
cxovreba. - 1914. - #32. - gv. 11-12; // Teatri da cxovreba. - 1920. - #9. - gv. 8;
112. akakis damkrZalavma amer-imereTis komiteteb- 131. saqarTvelos damfuZnebeli krebis prezidiu­
ma... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #7. - gv. 16; mi: k. CxeiZe, al. lomTaTiZe, eq. TayaiSvili, s.
113. imedaSvili, ioseb. – a) akakis xsovnis saRamo // mdivani, k. jafariZe, g. naTaZe, q. SaraSiZe [fo­
Teatri da cxovreba. - 1916. - #5. - gv. 15; b) Ca- to] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #19. - gv. 8;
texil xidze: mahmadian qarTvelTa stumroba 132. SilakaZe, a. xelovnebis istoriidan: (Zveli
TbilisSi // Teatri da cxovreba. - 1916. - #11. qarTuli xuroTmoZRvrebis gamofenis gamo)
- gv. 3-5; // momavali: saxelmwifo universitetis stu-
114. mxat. d. SevardnaZis TaosnobiT... // Teatri da dentTa jgufis yovelTviuri samecniero, sa-
cxovreba. - 1916. - #9. - gv. 16; literaturo da sapolitiko Jurnali. - 1920.
115. saq. saistorio da saeTnografio saz-is... // - #1. - gv. 14-17;
Teatri da cxovreba. - 1916. - #39. - gv. 16; 133. gadamalul saeklesio ganZeulobaTa aRmoCe-
116. qarTul kultur. sazogad. kavSiris... // Tea- na: [gadamalvis istoria da ganZeulobis sia] //
tri da cxovreba. - 1916. - #16. - gv. 15; komunisti. - 1923. - 19 maisi. - #112. - gv. 1;
117. qarTul kultur. sazogad. kavSiris gamgeoba: 134. papava, akaki (qeiburi). 1801 wlis Semdgom gar-
e. s. TayaiSvili - Tavmjdom. amxanagi. [portre- daxvewil batoniSvilTa poezia // mamuli = La
ti] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #17. - gv. 9; Patria: krebuli mSobliuri istoriisa, mwer-
118. qarT. saist.-saeTnogr. saz-is gamgeobam... // lobisa da kulturisa. - buenos-airesi, 1951.
- marti. - #1. - gv. 14-17.
Teatri da cxovreba. - 1916. - #52. - gv. 14;
119. saqarTvelos samecniero eqspedicia... // Tea­
tri da cxovreba. - 1917. - #38. - gv. 16;
wyaro:
1. avtobiografia;
120. qarTuli universitetis sazogadoebis... // Tea-
2. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul
tri da cxovreba. - 1917. - #40. - gv. 15;
gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­
121. qarTuli freskebis gamofena... // Teatri da
bisa da masalebis maCvenebeli. - petrogradi,
cxovreba. - 1917. - #3. - gv. 15;
1916. - gv.: 34, 47, 100;
122. eqvTime TayaiSvili: saqarTvelos parlamen-
3. saqarTvelos samecniero eqspedicia... // Tea­
tis prezidiumis wevri, erovnul-demokratiu-
tri da cxovreba. - 1917. - #38. - gv. 16;
li partiis warmomadgeneli. [foto] // axali
4. saqarTvelos erovnul sabWos (parlamentis)
Zala. - 1918. - #1. - gv. 9;
Tavmjdomaris amxanagebad arCeulni: ioseb
123. saqarTvelos erovnul sabWos (parlamentis)
al. baraTaSvili, eqvTime TayaiSvili, grigol
Tavmjdomaris amxanagebad arCeulni: ioseb
ivanes Ze abelaSvili, ser. dav. jafariZe, ale­
al. baraTaSvili, eqvTime TayaiSvili, grigol
qsandre gr. kandelaki [portretebi] // Teatri
ivanes Ze abelaSvili, ser. dav. jafariZe, ale­
da cxovreba. - 1918. - #9. - gv. 9;
qsandre gr. kandelaki [portretebi] // Teatri
5. qarTul universitetSi: leqtori eq. TayaiS­
da cxovreba. - 1918. - #9. - gv. 9;
vili arqeologiis leqciebis mkiTxveli da
124. qarTul universitetSi: leqtori eq. TayaiS­
leqtori kor. kekeliZe saeklesio istoriis
vili arqeologiis leqciebis mkiTxveli da
leqciebis mkiTxveli [portretebi] // Teatri
leqtori kor. kekeliZe saeklesio istoriis
da cxovreba. - 1918. - #4. - gv. 5;
leqciebis mkiTxveli [portretebi] // Teatri 6. saqarTvelos damfuZnebeli krebis prezidiumi:
da cxovreba. - 1918. - #4. - gv. 5; saqarTvelos damfuZnebeli kreba, Sekrebili
125. parlamentis delegacia gen. foresti-uoker- Tb. sasaxleSi 1919 w. da monawileni. [fotoebi] //
Tan // respublikis jari. - 1919. - #12. - gv. 15; Teatri da cxovreba. - 1919. - #6. - gv. 9;
126. saqarTvelos damfuZnebeli krebis prezidiumi: 7. saqarTvelos damfuZnebeli krebis prezidiu­
saqarTvelos damfuZnebeli kreba, Sekrebili mi: k. CxeiZe, al. lomTaTiZe, eq. TayaiSvili, s.
Tb. sasaxleSi 1919 w. da monawileni. [fotoebi] // mdivani, k. jafariZe, g. naTaZe, q. SaraSiZe [fo­
Teatri da cxovreba. - 1919. - #6. - gv. 9; to] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #19. - gv. 8;
127. saq. parlamentis Tavmjdomaris amxanagi e. Ta- 8. kekeliZe, k. qarTuli literaturis isto­
yaiSvili: [foto] // nakaduli: saymawvilo Jur- ria / daibeWda Tanaxmad sibrZnis metyvelebis
nali mozrdilTaTvis. - 1919. - #1. - gv. 43; fakultetis dadgenilebisa. mdivani docenti
128. saqarTvelos parlamentis Semadgenloba // sa- g. naTaZe. - t. 2: saero mwerloba XI-XVIII s. / [avt.
xalxo kalendari. - 1919. - gv. 107-109; winasityv. germ. en.]. - tf.: Toma Ciqvanaia, 1924

285
(s.s.m.u.s. poligraftrestis me-2 st.). – gv. 512; 6. ra gavlena aqvs sazrdos rZis da karaqis Tvise­
me-2 Sevseb. da Sesw. gamocema. - t. 2. - Tb.: stali­ baze // miwis muSa. - 1923. - 4 oqtomberi. - #281;
nis saxelobis sx. un-tis gam-ba, 1941. - gv. 648; 7. ra eSveleba Zroxas, roca rZe gauSreba // miwis
9. baramiZe, al. narkvevebi qarTuli literatu­ muSa. - 1923. - 10 oqtomberi. - #286;
ris istoriidan. - [w.] 2: XV-XVIII. - Tb.: stalinis 8. saqonlis Wiris acra da crumorwmuneoba // mi­
saxelobis sax. un-tis gam-ba, 1940. – gv. 490; wis muSa. - 1923. - 23 marti. - #120;
10. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- 9. saSos daSaveba // miwis muSa. - 1923. - 2 seqtembe­
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis ri. - #255;
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; 10. sisxliani Sardi anu dasicxva // miwis muSa. -
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. 1923. - 13 seqtemberi. - #264;
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ 11. qaTmis erTi cudi zne - bumbulis gamogleja da
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ Wama // miwis muSa. - 1923. - 18 oqtomberi. - #293;
binati), 1941. - gv.: 474, 492; 12. SeiZleba Tu ara Cveneburi qaTmis jiSis gaumjo­
11. TayaiSvili, eqvTime. TurqeTis mier mitace­ beseba // miwis muSa. - 1923. - 6 oqtomberi. - #283;
bul Cvens miwaze // komunisti. - 1946. - 25 maisi. 13. Sinauri frinvelebis Wiri da masTan brZola //
- #104; 26 maisi. - #105. miwis muSa. - 1923. - 14 oqtomberi. - #290;
14. cxeni. kvercxebis da misi apkis anTeba // miwis
TayaiSvili, konstantine [kote] muSa. - 1923. - 15 seqtemberi. - #266;
giorgis Ze (1878, 20/XI – ) – veteqimi, dra­ 15. Zroxas kargi mowvela unda // miwis muSa. - 1923.
maturgi da mwerali, – qarTleli. daibada q. - 29 seqtemberi. - #277;
Tbiliss, xelosnis ojaxSi. daamTavra Tbi­ 16. Zroxis gaberweba // miwis muSa. - 1923. - 22 seq­
lisis sasuliero saswavlebeli (1886-1893), temberi. - #271;
sasuliero seminaria (1893-1900) da derptis 17. Zroxis saSvilosnos gamovardna // miwis muSa. -
veterinaruli instituti (1900-1907) veteqi­ 1923. - 24 agvisto. - #247;
mis wodebiT. 18. xbo daibada, magram bude ar gamoyva, ra unda
1893 wels, Tbilisis sasuliero semina­ vqnaT? // miwis muSa. - 1923. - 22 agvisto. - #245.
riis mowafeTa amboxebaSi monawileobisTvis
erTi wliT garicxviT dasajes, xolo derptis wyaro:
institutidan, 1903 wels studentTa moZrao­ 1. avtobiografia;
baSi monawileobisTvis, orjer gamoricxes. 2. kavkasiis sacenzuro komitetis nebarTva, 23
muSaobda amierkavkasiaSi veteqimad. ianvari, 1917 w., #2147;
damsaxurebisaTvis daeniSna pensia. 3. gaz. `miwis muSis~ 1923 wlis nomrebi.
dawera piesebi: `samSoblos asuli~: 4 mo­
qm. [1917 wels dacenzurebuli. reJisors g. TayaiSvili, sesilia (1906, 17/IX – ) –
jabadars gadaeca dasadgmelad], `msxverpli msaxiobi, – respublikis saxalxo artisti.
movaleobisa~: 3 moq., `kacis mdgomareoba~: daibada q. baTumSi. daamTavra Tbilisis sa­
erT moqm. komedia. Teatro instituti (1926). 1930 wlamde SoTa
misi moTxrobebi: `petres dardi~ da `ga­ rusTavelis saxelobis Teatris dasSi iyo,
bos sixarulis cremli~ gamoqveynda gazeTSi 1930 wlidan – marjaniSvilis TeatrSi. sau­
`miwis muSa~, 1923 wels. cxood Seasrula katrini (`Wirveuli colis
misi fsevdonimebia: keTilis Tayvaneli, k. morjuleba~, 1944 w.). `s. TayaiSvilis katrina
Tayvaneli, k.-T., ko-Ta da k. T. mTliani saxea. misi gardaqmna ise bunebrivad
mecxoveleoba-mefrinveleobis Sesaxeb, da damajereblad xdeba, rom msaxiobs gulwr­
1923-1924 wlebSi, gaz. `miwis muSaSi~ moaTavsa felad unda mivulocoT Tavisi aqtioruli
werilebi, maT Soris: ostatobis aseTi SesaniSnavi miRweva~ (`komu­
1. ar daaneboT deda Rors budis da goWebis Wama nisti~, 1944, #47).
// miwis muSa. - 1923. - 19 seqtemberi. - #269;
2. boseli da saqonlis Senaxva zamTarSi // miwis gamoqveynebulia:
muSa. - 1923. - 3 oqtomberi. - #280; 1. xalxis siyvaruliT gamxnevebuli: [marjaniSvi-
3. boZkvinti an gaSeSeba // miwis muSa. - 1923. - 19 lis Teatris 10 wlis manZilze] // komunisti. -
seqtemberi. - #269; 1939. - 12 ianvari. - #10. - gv. 4.
4. kargi jiSis da mewveli Zroxis gamocnoba gare­
gani niSnebiT // miwis muSa. - 1923. - 30 agvisto. mis Sesaxeb:
- #252; 1. buaCiZe, S. `figaros qorwineba~ marjaniSvilis
5. lokva da RrRna // miwis muSa. - 1923. - 18 seqtem­ saxelobis TeatrSi: [recenzia] // komunisti. -
beri. - #268; 1937. - 12 oqtomberi. - #234. - gv. 4.

286
wyaro: 1918 wels frangma okupantebma Seipyres da,
1. mananuri, g. Wirveuli colis morjuleba: mar­ kontrdazvervaSi ori dRis wamebis Semdeg,
janaSvilis sax. TeatrSi: [dadgmis gamo] // ko­ sikvdili miusajes, rasac mismave Tofianma
munisti. - 1944. - 5 marti. - #47; darajma TaTarma gadaarCina gaparviT. 1919
2. baxturiZe, p. `umziTvo~ k. marjaniSvilis saxe­ wlidan samSobloSi dabrunebuli, sxvadasxva
lobis TeatrSi dadgmis gamo // komunisti. - qalaqSi leqciebs kiTxulobda sqesobriv sa­
1945. - 4 Tebervali. - #25. kiTxze. 1920 wels, quTaisis gaz. `social-de­
mokratis~ Tebervlis nomrebSi moaTavsa
TedoraZe, giorgi levanis Ze (1889 oTxi feletoni `xelovneba da demokratia~.
– ) _ eTnologi, – mwerali da sazogado moR­ 1922-1924 wlebSi Tbilisis universitetSi
vawe, – eqimi-ginekologi, – guriidan. daibada daamTavra samkurnalo dargi da, 1925 wels,
sof. bJolieTs, yof. ozurgeTis mazris uRa­ saqarTvelos jansaxkomis davalebiT, eqimad
ribesi, e. w. Tavdauxsneli glexis ojaxSi. 4 wavida fSav-xevsureTs, sadac 1931 wlamde
wlisas ded-mama daexoca. 8 wlamde meurves­ dahyo, xalxSi saerTo siyvaruli, pativisce­
Tan mWedlobas swavlobda, amave dros, so­ ma da ndoba daimsaxura.
flis maswavlebelTan Seiswavla wera-kiTxva. 1934 wlidan sruliad saqarTvelos sa­
8 wlisa TavfexSiSveli quTaiss wavida naTe­ bWoTa mwerlebis poliklinikis gamged muSa­
sav ivane mgalobliSvilTan, romelmac sas­ obs, amave dros, gazeTebSi TanamSromlobs.
tumro `franciaSi~ miabara qvabebis mxexavad, dawera monografia: `xuTi weli fSav-xev­
sadac 25 TanamosamsaxuresTan erTad, kerZo sureTSi~ (tf., 1930), igive rusul enaze: `Пять
maswavlebeli daiqirava da swavla daiwyo. лет в Пшавии и Хевсуретии~. – Тб., 1941. meore wigni
6 Tvis Semdeg, diasaxlisma – frangma qalma, qarTulad amave saTauriT gamovida 1939 wels.
aukrZala swavla. g. TedoraZem diasaxlisTan
franguli laparaki Seiswavla, ris Semde­ calke gamocemulia:
gac bufetSi gadaiyvanes oficiantad, amave 1. xuTi weli fSav-xevsureTSi: (eTnografiuli
dros, TviTganviTarebas mihyo xeli: arcer­ narkvevebi mxatvruli ilustraciiT) / prof.
Ti wigni, rac ki xelSi Cauvardeboda, Jurna­ a. SaniZis winasityvaobiT. - tf.: sil. TavarT­
li da gazeTi, waukiTxavi ar gauSva, `vefxis qilaZis ga-ma, 1930 (zaria vostoka-s st.). - XII,
tyaosnis~ da `don-kixotis~ wakiTxvama da 208gv.: sur. in recto teqstSi;
gazeTebSi amokiTxulma ambebma – rom sazR­ 2. xuTi weli fSav-xevsureTSi / giorgi Tedo­
vargareT yoveli mwyemsic ki ucodinari ar raZe. - w. 2: gvari, ojaxi, sarwmunoebrivi kul­
ariso, – ise aRagznes, rom gadawyvita, radac ti, tanisamosi, mkurnaloba. – Tbilisi: saqmed­
ar unda dasjdomoda, swavla daewyo da ga­ gami, 1939 (st. `zaria vostoka~). - 132 gv.: il.;
naTlebuli kaci Seqmniliyo. am surviliT ga­ 3. Пять лет в Пшавии и Хевсуретии: [Историко-
tacebulma, 12 wlis manZilze didi Wapan-wy­ этнографический очерк]: Пер. с груз. / Г. Тедорадзе.
vetiT moagrova Tanxa (1100 man.) da, yovel­ - Тбилиси: Заря Востока, 1941. - 164 с.: ил..
gvari dabrkolebis gadalaxviT, 20 wlisam,
kerZo maswavleblebTan daiwyo mecadineoba. gamoqveynebulia:
ori wlis Semdeg, 22 wlis Wabuki kita abaSiZis 2. axali xevsureTi: [sabWoTa xelisuflebis mier
dam, katom, quTaisis gimnaziis direqtors xevsureTSi Catarebuli didi muSaobis Sede­
ioseb ivanes Ze ocxels mihgvara, rogorc gad gzatkecilebi, skolebi da sxva] / a. ustiaS­
Tavisi Svili da masze mzrunveloba sTxova. vili, g. TedoraZe // komunisti. - 1938. - 8 apri­
i. ocxelma gamocdebis mere me-4 klasSi mii­ li. - #80. - gv. 4.
Ro, didi yuradRebac miaqcia da bolos, ro­
ca g. TedoraZes Segrovili Tanxa daexarja wyaro:
da gaWirvebaSi Cavarda, sakuTari jibidan 1. avtobiografia.
Tviurad 10 man. stipendiac dauniSna. gimna­
zia daamTavra 1915 wels, magram kavkasiis sa­ TeTraZe, nunu ilias asuli (1911 – )
moswavlo olqis ufrosma rudolfma 26 wlis – msaxiobi, – respublikis damsaxurebuli ar­
vaJkacs simwifis mowmoba daukava, xolo ro­ tisti, – sak. kp(b) wevri. Tbilisis Teatralu­
ca auxsnes, vin iyo g. TedoraZe da ra gaWirve­ ri studiis damTavrebisTanave (1937) msaxio­
biT daamTavra gimnazia, rudolfma `qarTve­ bad muSaobas Seudga. 1945 wels mieniWa aWaris
li lomonosovi~ uwoda da mowmobac misca. assr damsaxurebuli artistis wodeba.
imave wlidan g. TedoraZe odesis universi­
tetSi Sevida samkurnalo dargze, sadac me-4 wyaro:
kursze swavlis dros revoluciam mouswro. 1. saqarTvelos saxelmwifo saTeatro muzeumi.

287
TevdoraSvili [janiaSvili], vasil Tevzaia, biqtor vasilis Ze (1883, 26/
ivanes Ze (1869, 5/II – ) – saxalxo Teatris er­ IV – 193?) – publicisti, Jurnalisti, revo­
Ti damaarsebelTagani, `scenis moyvare xelo­ lucioneri da politikuri moRvawe, – senakis
sanTa amxanagobis~ wris pirveli Tavmjdomare mazris revoluciur moZraobis erTi mTavari
da revolucionerTa xelisSemwyobi, – qiziyi­ xelmZRvanelTagani, saqarTvelos damfuZne­
dan. daibada sof. anagas, yof. siRnaRis maz., beli krebis wevri, – iuridiul da ekonomiur
glexis ojaxSi. TbilisSi, kukiis pirveldaw­ mecnierebaTa doqtori, – samegrelodan. dai­
yebiTi saswavleblis (ekaterine asaTianisa) bada sof. TeklaTs, yof. senakis m., Raribi
gaTavebis Semdeg, Tbilisis saxelosno skola aznauris ojaxSi. daamTavra TeklaTis samre­
daamTavra zeinklad, 1893 wlidan Tbilisis vlo skola, senakis sasuliero saswavlebeli
rkinigzis mTavar saxelosnoSi muSaobda, mere (1898), Tbilisis sasuliero seminaria pirvel
– memanqanis TanaSemwed, bolos – memanqaned. mowafed (1904), tomskis universitetis same­
ubnur warmodgenebSi monawileoba daiw­ dicino fakultetis pirveli kursi da Jene­
yo 1889-1890 wlebidan, xolo 1893 wels, sxva vis universitetis iuridiuli da ekonomiuri
Tanatol xelosan-scenis moyvareebTan (ioseb fakultetebi. 1913 wlidan leqciebs kiTxu­
imedaSvili, giorgi jabauri, daviT SveliZe, is. lobda ekonomikuri sakiTxebis Sesaxeb, Caaba­
ZnelaZe, amiran nikogosovi, m. TuSmaliSvili) ra zepiri gamocdebi doqtoris xarisxze. bo­
erTad, TbilisSi safuZveli Cauyara muSaTa lo xanebSi, Jurnalistikis dargSi Tbilisis
(xalxur) Teatrs (e. w. `avWalis auditoriaSi~). saxelmwifo universitetSi leqtorobda.
revoluciur moZraobaSi Caeba cxraasia­ revoluciur muSaobaSi Caeba Tbilisis
ni wlebidan. 1904 wels mis saxlSi cxovrobd­ sasuliero seminariaSi swavlis drosve, ro­
nen ganTqmuli politteroristebi: togo, ca gaecno rkinigzis muSebs, romelTa meoxe­
mixa-papa da sxv. maT politikur-revoluciur biT social-demokratiul literaturas
muSaobas yovelnairad xels uwyobda, missave daewafa. seminariis me-4 klasamde naciona­
binaze Seipyres togo, 1910 wels misi saxlis listurad ganwyobili iyo, Semdeg – 1902 wli­
qveda sarTulSi moTavsebuli iyo r.s.d.m.p. dan – marqsistuli azrovnebis momxre (misi
aralegalur gamocemaTa da iaraRis sawyobi amxanagebi iyvnen g. xirseli, d. oniaSvili, b.
da sxv. politikur saqmeSi monawileobisa­ Rlonti da sxv.). demonstraciaSi pirvelad
Tvis mefis mTavrobam 1910 wels metexis cixe­ monawileoba miiRo 1902 wels, roca muSa l.
Si Casva, xolo 8 Tvis Semdeg, 5 wliT, donis mamalaZem iarmukaSi wiTeli droSa aafria­
rostovs gadaasaxla, saidanac dabrunebuls, la. 1902 wlidanve, samegreloSi revolu­
rogorc arakeTilsaimedos, rkinigzaSi sam­ ciur agitacia-propagandas eweoda TviTm­
saxuris neba aRar misces. revoluciis Semdeg pyrobelobis winaaRmdeg. 1905 wels, Tavis
kvlav kulturul-partiul muSaobaSi Caeba. amxanagebTan erTad, axalsenakis wm. giorgis
eklesiaSi blaRoCins, aristaxo kalandariS­
mis Sesaxeb: vils, panaSvidi gadaaxdevina agvistos 29
1. Jordania, g. borjomi // pirveli nabiji. - 1918. Tbilisis qalaqis darbazSi kazakebis mier
- #34. - gv. 544; amoJletili mitingis damswreTa sulis mo­
2. saxalxo muSaki: TibaTves 1 Teb. mixeilis saa- saxseneblad. panaSvidis Semdeg sityva warmo­
vadmyofoSi... [nekrologi] // Teatri da cxo- Tqva, romliTac TviTmpyrobelobas brali
vreba. - 1919. - #7. - gv. 12. dasdo umanko adamianTa dawiokebaSi da `Zirs
nikolozio!~ – SesZaxa. imave dRes, saRamoTi,
wyaro: md. texuris napiras moiwvia didi mitingi
1. jabauri, g. - a) saxalxo Teatris daarseba Tbi­ (3000-mde kaci da qali) da mTavrobis sawi­
lisSi // kvali. - 1901. - #8. - gv. 126; b) saxalxo naaRmdego agitacia gaswia. aseve gamovida
Teatris istoria // Teatri da cxovreba. - 1914. mitingze sof. naesakovoSi (abaSis r.), sadac
- #27. - gv. 14; damswreT umtkicebda: `saWiroa arsebuli
2. saxalxo Teatris damaarsebelni: 1893-1923: saxelmwifo wyobilebis Secvlao~ da glexebs
[foto] // Teatri da cxovreba. - 1923. - #2. - gv. 8; mosTxova, fuli gamoiReT iaraRis SesaZe­
3. saxalxo Teatri, 1893-1923: saiubileo krebu­ nad mTavrobis winaaRmdeg SeiaraRebuli
li. - tf., 1923 (ssmus poligr. gany. 1-li stam­ gamosvlisTviso da sityva daamTavra: `Zirs
ba). - gv.: I-III, 4-5; TviTmpyrobeloba! gaumarjos demokratiul
4. saqarTvelos revoluciuri muzeumis cnoba. - respublikaso!~. erobis arCevnebis dros,
1929. - 31 oqtomberi. - #881; mazris marSlebis TanadaswrebiT, xalxs uqa­
5. sssr saxelmwifo saTeatro muzeumi. - 1940. - 18 dagebda: `eroba ver daakmayofilebs xalxis
ivlisi. - #177. moTxovnilebebsa, saWiroa xalxma ibrZolos

288
mTavrobis winaaRmdego...~. misi gavleniT, xolo damoukideblobis gamocxadebis (1918)
xalxma aRmarTa wiTeli droSa, romelzedac Semdeg, agvistoSi, gaigzavna elCad ukrai­
ewera: `Zirs TviTmpyrobeloba, gaumarjos nas, sadac 1919 wlis seqtembramde dahyo. am
social-demokratiul respublikas~. re­ dros, ukrainaSi gamoicvala oTxi mTavroba
voluciuri muSaobisaTvis Jandarmeriam b. (germaniis, s. petliuras, komunistebis da a.
Tevzaias aukrZala samSobloSi cxovreba da denikinis). getman-petliuras mTavrobasTan
gadaasaxla. gadasaxlebidan dabrunebuli da Sehkra savaWro xelSekruleba. saqarTvelo­
aralegalurad momuSave b. Tevzaia Jandar­ Si aryofnis dros, b. Tevzaia arCeul iqna
meriam meored Seipyro da cixeSi Casva. cixi­ saqarTvelos damfuZnebeli krebis wevrad.
dan ganTavisuflebuli, soxums gadaasaxles, 1920 wels, sagangebo mindobilobiT osma­
saidanac saidumlod q. foTSi revoluciur leTs gaigzavna.
muSaobas awarmoebda, risTvisac 1905 wlis 4
seqtembers matarebelSi daatusaRes, magram calke gamocemulia:
sadgur abaSaSi SeiaraRebuli xalxi (500 ka­ 1. kerZo da sazogadoebrivi meurneoba: isto­
camde) matarebels daeca da patimari gaaTa­ riul-ekonomiuri etiudi. - Tfilisi: Jurn.
visufla, ris Semdegac, b. Tevzaia isev soxum­ kooperaciis redaqcia, 1923 (me-5 stamba poli­
sa da foTSi moRvaweobda. 1906 wlis reaqci­ grafganyof.). - 134 gv.; 18 sm.. - (#33).
is dawyebisas samegrelos mTebSi ifaravda
Tavs, wlis dasasruls ki Jenevas gadaixvewa. gamoqveynebulia:
samwerlo asparezze gamovida 1902 wels 1. visi bralia? // mogzauri. - 1905. - #37. - gv. 586-
`cnobis furcelSi~ - Cxomis fsevdonimiT; 587;
1905 wels, kvireul Jurnal `mogzaurSi~ 2. rogor irozgaven Tavs social-federaliste-
cixidan aTavsebda werilebs TeklaTelis bi (werili foTidan) // lampari. - 1906. - 17 mai-
fsevdonimiT. 1906 wels, baTumSi arale­ si. - #22. - gv. 3;
galurad cxovrebis dros, faqtiurad xel­ 3. oriode sityva krizisze (istoriuli SeniSvna)
mZRvanelobda rusul gazeT `Заря~-s, romel­ // momavali. - 1909. - 19 seqtemberi. - #19. - gv. 3;
Siac aTavsebda meTaurebsa da sxva werilebs #20. - gv. 4; #21. - gv. 3-4; #22. - gv. 4;
`vin-taris~ fsevdonimiT. sazRvargareT yo­ 4. zavis sakiTxi // eSmakis maTraxi. - 1917. - #48. -
fnis dros, saqarTvelos qarTul social-de­ gv. 8;
mokratiul gazeTebSi TanamSromlobda, ima­ 5. gvardia da milicia // saxalxo gvardieli. -
ve dros, frangul enaze werda prof. malos 1920. - #1. - gv. 11;
redaqtorobiT gamomaval komunalur Jur­ 6. kerZo da sazogadoebrivi warmoeba: dazRveva
nalSi, bolo xanebSi – Jur. `Teatri da cxo­ // Cveni qalaqi. - 1920. - #4-5. - gv. 3-10; #6. - gv.
vrebaSi~. aralegalurad cxovrebis dros, 3-7;
dawera `kerZo da sazogadoebrivi meurneo­ 7. kerZo da sazogadoebrivi warmoeba // eroba da
ba~ (tf., 1923). qalaqi. - 1920. - #3. - gv. 9-15; #5. - gv. 3-7; #7. -
saxelmwifoebriv moRvaweobaSi Caeba gv. 1-4;
ruseTis did revoluciamde. msoflio omis 8. saerTaSoriso muSaTa moZraoba da pirveli
dawyebisas (1914), saqarTvelos emigracias­ maisi // muSaTa cxovreba. - 1920. - #8. - gv. 4;
Tan erTad monawileobda internacionaluri 9. sazogadoebrivi warmoeba: (misabaZi magaliTi
deklaraciis gamomuSavebaSi, 1916 wels – qar­ evropis cxovrebidan) // eroba. - 1920. - #8. - gv.
Tul social-demokratiul TaTbirSi kote an­ 28-30;
dronikaSvilis TavmjdomareobiT da sxv. 10. anatol fransi // Teatri da cxovreba. - 1924. -
lozanaSi, mcire, daCagrul erovnebaTa #16. - gv. 9-11;
konferenciaze, mix. wereTlis moxsenebis 11. qarTuli literatura: `kavkasioni~ #1-2: (mki­
gamo, gamovida antiosmaluri deklaraciiT, Txvelis SeniSvnebi) // Teatri da cxovreba. -
sadac xazgasmiT aRniSna, rom mxolod ru­ 1924. - #9. - gv. 5-7;
seTis revolucias mohyveba saqarTvelos 12. qarTuli literatura: `kavkasioni~ #3-4: (mki­
ganTavisuflebao. 1917 wels, saqarTveloSi Txvelis SeniSvnebi) // Teatri da cxovreba. -
dabrunebisTanave, Cveulebrivi politiku­ 1924. - #11. - gv. 5-6;
ri muSaobis garda, saTaveSi Caudga erobis 13. qarTuli literatura: `mnaTobi~ #1: (mkiTx­
SemoRebas, rogorc mTavari instruqtori; velis SeniSvnebi) // Teatri da cxovreba. - 1924.
amave dros, arCeul iqna muSaTa deputatebi­ - #10. - gv. 9-11;
sa da erovnul sabWoebSi, amierkavkasiis seim­ 14. qarTuli literatura: `mnaTobi~ #2: (mkiTx­
Si, aqtiuri monawileoba miiRo saqarTvelos velis SeniSvnebi) // Teatri da cxovreba. - 1924.
damoukideblobis gamocxadebis sakiTxSi, - #12. - gv. 11-12.

289
mis Sesaxeb: blad. ori wlis Semdeg, 1932 wels, moaxerxa
1. axali ambavi // cnobis furceli. - 1904. - 1 ivni- Sesvla Tbilisis pedagogiur institutSi,
si. - #2511. - gv. 2 magram aRniSnuli institutis q. quTaisSi ga­
2. qiqoZe, S. social-demokratiul konferen- datanis gamo isic gadaiyvanes quTaisis peda­
ciaze: biqtor Tevzaia. [karikatura] // eSmakis gogiur institutSi. ufro farTo ganaTle­
maTraxi. - 1917. - #25. - gv. 11; bas mowyurebuli axalgazrda ver daakmayo­
3. saqarTvelos elCebi ucxoeTSi: [foto] // Tea­ fila quTaisis pedagogiurma institutma da
tri da cxovreba. - 1919. - #6. - gv. 8; verc im literaturulma sazogadoebriobam,
4. saqarTvelos parlamentis Semadgenloba // sa- romelic maSin iyo qalaqSi da Tavi daaneba
xalxo kalendari. - 1919. - gv. 107-109. swavlas. isev maswavleblobas Seudga Tavis­
5. saqarTvelos respublikis diplomatiuri mis­ save raionSi. muSaobda a/s saSualo skolis
sia ukrainaSi: [foto] // Teatri da cxovreba. - direqtorad da qarTuli enisa da literatu­
1919. - #7. - gv. 1; ris maswavleblad. 1935 wels mudmiv sacxo­
6. vin-ban. b. – a) `azieli~ klara cetkini da `evro- vreblad wamovida TbilisSi. universitetSi
peli~ b. TeklaTeli // saqarTvelos komunisti. radgan ver moewyo, swavlobda marjaniSvi­
- 1920. - 30 ivnisi. - #11. - gv. 1; b) TeklaTelis lis Teatris studiaSi, Semdeg – kinostudia­
amxanagebs misi gaqcevis gamo sakamaTo `brZo- Si. marTalia, msaxiobi ver gamovida, magram,
lis velidan~: [ideuri brZola menSevikebsa da rogorc TviTon ambobda, studiam bevri ram
bolSevikebs Soris] // saqarTvelos komunisti. misca. paralelurad muSaobda Jurnal-gaze­
- 1920. - 2 ivlisi. - #13. - gv.1; g) upasuxismge- Tebis redaqciebSi teqnikur TanamSromlad
blo polemisti: b. TeklaTelis sayuradRe- (koreqtori, teqredaqtori, litmuSaki da
bod: [kamaTi internacionalis Sesaxeb gazeT sxv.).
`erTobisa~ da `komunistis~ furclebze]: [we- pirveli leqsi dabeWda 1929 wels, Jur.
rili quTaisis sagubernio sapyrobiledan] // `tartarozSi~, magram namdvili literatu­
axali komunisti. - 1920. - 28 agvisto. - #29. - ruli muSaoba daiwyo 1936 wlidan leqsiT
gv.1; `laSqroba myinvarze~ (gaz. `komunisturi ga­
7. saqarTvelos parlamentis Semadgenloba: dam- naTleba~, 1936, 4 ivlisi). Semdeg ibeWdeboda
fuZnebeli krebis wevrebi // saxalxo kalenda- Jur. `Cven TaobaSi~, gaz. `komunistSi~, `axal­
ri. - 1920. - gv. 107-112; gazrda komunistSi~, `saliteraturo gazeT­
8. qiqoZe, p. qarTuli literaturis kritikis Se- Si~ da sxv.
saxeb // sazRvarze. - 1925. - #2. - gv. 95-97. 1937 wels, akademikos giorgi axvledia­
nis daxmarebiT, aRadgines stalinis saxelo­
wyaro: bis Tbilisis saxelmwifo universitetis fi­
1. avtobiografia; lologiuri fakultetis me-3 kursze da 1940
2. saqarTvelos elCebi ucxoeTSi: [foto] // Tea­ wels daamTavra warCinebiT. swavlis procesSi
tri da cxovreba. - 1919. - #6. - gv. 8; – 1938 wels – dajildoebul iqna moskov-le­
3. saqarTvelos respublikis diplomatiuri mis­ ningradSi mogzaurobiT.
sia ukrainaSi: [foto] // Teatri da cxovreba. - misi pirveli wigni `pirveli gazafxuli~
1919. - #7. - gv. 1; gamovida 1937 wels, 1940 wels gamoica meore
4. JRenti, Tengiz. revolucionuri moZraoba sa­ wigni – `varskvlavebis Rimili~, xolo 1948
megreloSi 1905 w. - tf.: saxelgami, 1929. - gv.: wels – mesame wigni – sabavSvo leqsebis krebu­
11-14, 20, 22, 24. li `sixarulis maisi~ (S. fircxalavas redaq­
ciiT).
TevzaZe, andro raJdenis Ze (1912, 3/I samamulo omis dros, mogzaurobda ka­
– ) – poeti, – mebrZoli, optimisti mwerali. vkasiaSi – qarTul jarebSi literaturuli
daibada sof. gomSi, samtrediis raionSi. ma­ saRamoebisa da leqciebis Casatareblad.
mamisi iyo miwis muSa, romelic gardaicvala dawerili aqvs patar-patara werilebi i. go­
1919 wels; deda poetisa – glexis qali, Zalze gebaSvilze (Jur. `pioneri~), n. baraTaSvilze
Wkviani da ojaxis moyvaruli – tragikulad (`sabWoTa maswavlebeli~), gr. abaSiZesa da s.
daiRupa 1944 wels. isianze (`literaturuli saqarTvelo~), agre­
pirveldawyebiTi swavla miiRo Tavisive Tve, narkvevebi sabWoTa kavSiris gmirebze
soflis arasrul saSualo skolaSi. saSualo (wigni `Cveni gmirebi~). samamulo omis damTa­
saswavlebeli daasrula 1930 wels, q. samtre­ vrebisas gamosca leqsebisa da poemebis wig­
diaSi. ojaxuri mdgomareobis gamo, umaRles ni `dideba gmirebs~. muSaobda saqarTvelos
saswavlebelSi wasvlis nacvlad, samsaxuri kulturul-saganmanaTleblo dawesebule­
daiwyo Tavisi soflis a/s skolaSi maswavle­ bebis saqmeTa komitetSi kulturis saxlebis

290
ganyofilebis gamged. TanamSromlobda saba­ Saobda abreSumis Teslis maRalxarisxovnad
vSvo JurnalebSic. damzadebisaTvis, sagrenaJo qarxnebSi arse­
buli primitiuli inventaris rekonstruqci­
calke gamocemulia: isaTvis, rac saWiro iyo hibriduli Teslis
1. pirveli gazafxuli: leqsebi. - Tb.: komunistu­ farTod gasavrceleblad.
ri ganaTleba, 1937 (komunistis st.). - 24 gv.; gamoigona specialuri inventari hibri­
2. varskvlavebis Rimili: leqsebi. - Tb.: sablit­ duli Teslis dasamzadeblad, romlis saSua­
gami, 1940. - 71 gv.; lebiTac SesaZlo Seiqmna ufro maRalxa­
3. dideba gmirebs: [leqsebi]. - Tb.: saxelgami, 1945 risxovani abreSumis Teslis damzadeba, Sro­
(saxelgamis st.). - 112 gv.; mis nayofierebis zrda, danakargebis TviTRi­
4. sixarulis maisi: [leqsebi]. - Tb.: sablitgami, rebulebis Semcireba da sxv.
1948 (saq. ssr poligr. da gamomc. saqm. sammar­ dajildoebuli iyo vercxlis didi med­
Tv. st. #1). - 48 gv.: il.; liT da gamomgoneblobis da safeiqro mrewve­
5. uSangi CxeiZe: monografia / saq. Teatraluri lobis warCinebulis niSniT.
saz-ba. - Tb.: xelovneba, 1952 (saqpoligrafga- n. TevzaZis gamogoneba meabreSumeobis
momc. beWdviTi sityvis kombinati). - 160 gv.: 8 dargSi aRiarebulia farTo mniSvnelobis ga­
furc. portr.. mogonebad da cnobilia `TevzaZis sistemis~
saxeliT.
gamoqveynebulia:
1. laSqroba myinvarze: [leqsi] // axalgazrda ko- mis Sesaxeb:
munisti. - 1936. – ivlisi. - #127. - gv. 3; komu- 1. kovziriZe, n. siaxle, gaumjobeseba: [amxanag
nisturi ganaTleba. - 1936. – 4 ivlisi. - #27. n. TevzaZis gamogoneba abreSumis hibriduli
- gv. 3; Teslis damzadebis saqmeSi]: [quTaisis sadre-
2. qarTuli poeziis arwivs: [leqsi] // literatu- naJo qarxana] // industriuli quTaisi. - 1941.
ruli saqarTvelo. - 1936. - oqtomberi. - #17. - 18 ianvari.
- gv. 5;
3. ~aTas erTi Rame~: [recenzia] // komunisti. - wyaro:
1937. - 28 marti. - #71. - gv. 4; 1. ruxaZe, l., areSiZe, a., RavTaZe, e., janeliZe, i,
4. Tbiliss: [leqsi] // axalgazrda komunisti. - lobJaniZe, e. n. k. TevzaZe // komunisti. - 1943. -
1938. - 30 maisi. - #122. - gv. 4; 21 ivlisi. - #154.
5. Cemi stumrebi: [leqsi] // axalgazrda komunis-
ti. - 1938. - 24 ivnisi. - #144. - gv. 3; Teimuraz batoniSvili, igive Tei­
6. samSoblosadmi: [leqsi] // sabWoTa afxazeTi. - muraz mefis Ze (1782, 23/IV – 1846, 23/X) _
soxumi, 1944. - 3 dekemberi. - #253; istorikosi, saxelganTqmuli qarTveli mec­
7. momavlis momRerali: [n. baraTaSvilis garda- nieri, ruseTis mecnierebaTa akademiis sapa­
cvalebis 100 wlis Tavis gamo] // sabWoTa maswa- tio wevri da saxelmwifo moRvawe, erekle II-is
vlebeli. - 1945. - 21 oqtomberi. - #14; SviliSvili, giorgi XIII-is Ze, daviT reqtoris
8. marjvena: [leqsi] // literatura da xelovneba. xelmZRvanelobiT da ufrosi Zmis, daviT ba­
- 1946. - 6 ivlisi. toniSvilis, meTvalyureobiT aRzrdili, di­
9. devikos leqsi // oqtombreli. - 1947. - #3. - gv. dad ganaTlebuli, swavluli, Wkua-gonebiT
16. cnobili, qarTuli literaturis, istoriu­
li wyaroebisa da saistorio mecnierebis Rr­
wyaro: ma mcodne, qarTul, arabul, somxur, rusul,
1. axalgazrda komunisti. - 1945. - 13 marti. - sparsul, Turqul, frangul, laTinur, berZ­
#18. nul enaTa mcodne. 1799 miwuruls SeirTo
oTar amilaxvaris asuli elene da mamis mier
TevzaZe, noe konstantines Ze (1892 – dainiSna qarTlis gamgebel-meurned. giorgi
1943, 18/VII) – gamomgonebeli, – meabreSumeo­ XIII gardacvalebis Semdeg daviT batoniSvili
bis damsaxurebuli muSaki, jildosani, imere­ saqarTvelos ganagebda da Teimurazi Tavis
Tidan. daibada samtrediis r. sof. gomSi (kvi­ moadgiled daniSna qarTlSi.
rikeSi), glexis ojaxSi. saqarTvelos ruseTTan iZulebiT Seer­
yofili durgali, muSaobda sxvadasxva Tebis Semdeg, qarTvel batoniSvilebs rom
sapasuxismgeblo Tanamdebobaze – wyalTa ruseTs gadasaxleba dauwyes, Teimurazi 1803
meurneobasa da profkavSirebSi. 1930 wels wlis 25 Tebervals sparseTs gadaixvewa (bi­
dainiSna quTaisis sagrenaJo qarxnis direq­ ZasTan _ aleqsandre batoniSvilTan), andro­
torad; 14 wlis manZilze TavgamodebiT mu­ nikaSvilma sparseTs gaapara, saidanac cdi­

291
lobda damxobili samefos damoukideblobis „ganmarteba poema „vefxistyaosnisa~, 1843
aRdgenasa da Tavisuflebis dabrunebas, qar­ (vrceli leqsikoni _ sityvebis, Tqmebis, afo­
Tvelebs baraTebsa swerda da rusTa winaaRm­ rizmebis da poeturi saxeebis, agreTve, isto­
deg sabrZolvelad iwvevda, magram sawadels riul-literaturul miTiTebaTa ganmarteba,
ver miaRwia. iranis jariT rusTa winaaRmdeg biografiuli cnobani da sxv. gamoaqveyna e. Ta­
brZolis dros mZimed daiWra. mTiuleTis am­ yaiSvilma). misive kalams ekuTvnis: `kolxida:
boxeba rusis mTavrobam Caaqro. Teimuraz (megrelia)~ (`ciskari~, 1857, #3), `troadis
batoniSvils rusis generali werilebiT ur­ darRveva: (saqarTvelos mefis Zis Teimura­
Cevda, samSobloSi dabrunebuliyo da rusebs zisa) mexaZis vaSlis ganmarteba~ (`ciskari~,
Serigeboda, razedac Teimuraz batoniSvilma 1860, #9), `mowmoba wmindaTa Soris qeTevanisa
upasuxa: `ukeTu gnebavT samsaxuri Cven mier kaxT dedoflisa~ (`ciskari~, 1862, #4-5), `sa­
maRalisa xelmwifisa, warmogzavnon ojaxisa qarTvelos mefis giorgi meaTcametis mefo­
Cuenisagan erTi, romelic saTno iyos impera­ ba~ (`ciskari~, 1862, #7-12); `didisa mouravisa
torisa, mefed queyanaTa Cuensa da aRadginos giorgi saakaZis sikvdili~ (`ciskari~, 1862,
maRalman xelmwifeman dacemuli ojaxi Cueni #6), `mefis iraklis meoris sikudili~ (`cis­
da maSin Cuen yovlisa brZanebisa misisa mor­ kari~, 1863, #7), `mefe erekle: (Txzuleba me­
Cilni SeviZlebTca samsaxurTa SesabamTa di­ fis Zis Teimurazisa)~ (`iveria~, 1891, #51-56).
debulisa misisaTa. da Tu ara esreT iqmnas, [es samive pirvelad parizSi, m. brosem gamosca
arca Cuen Zali gviZs mosulaÁ manda, vinaÁd­ 1834 wels, liTografiiT], akrostixebi.
gan ara varT Cuen gohTajni mxolod glaxake­ Targmna `ganhsjani aristotelisani keTi­
brivisa purisa Wamisani, aramed yovelTvis lisa da borotisa~, sanktpeterburRi, 1818.
sisxl daTxeviT mcdelni bagrationTa ojaxi­ iranSi yofnisas aqvs naTargmni sparsulidan
sa aRdgenisani~ (Акты, собранные Кавказскою „wigni aTi gvirgvinni, anu Sirvan sparsTa me­
археографическою комиссиею, t. II, gv. 184-185). fisagan qmnuli~; Seadgina `praqtika artile­
sikvdilamde mtkiced brZola hqonda gadawy­ riisa~, xolo sankt-peterburgSi misvlisTa­
vetili da am miznis misaRwevad, qerim xanTan nave, 1811 wels, sparseTSi Sekrebil masalaTa
erTad, meTaurobda erevnis xanis kulixanis mixedviT dawera „aRwera awindelTa sparseTi­
laSqars, agreTve, abas-mirzas laSqarSi – ar­ sa yeenTa (anu SahTa) da gvareulobisaTჳs ya­
tilerias. raki iranis mxriT ver gaimarjva, jarTasa Tu saidan warmoeben~.
biZasTan, aleqsandresTan, erTad, mimarTa os­ aziur sazogadoebas gaugzavna Tavisi
maleTs, ingliss da sxv., agreTve, napoleonis naSromi `cxovreba da moRvaweoba ukanask­
safrangeTs, gadavida imereTs, saidanac spar­ nelis mefis Zis daviTisa~. m. broses mier li­
seT-osmaleT-inglis-safrangeTis koaliciis TografiiT da calke gamoica am naSromis er­
SeqmniT fiqrobda rusebis gandevnas da saqar­ Ti Tavi _ `aRa-mahmad xanis Semosvla~ (Взятие
Tvelos samefo taxtis aRdgenas. Тифлиса Ага-Магомеда-Ханом из записок царевича
1811 wels sparseTidan dabrunebuli, Теймураза, 1895). m. brosesa da sen-martenis sa­
imave wels ruseTs wavida da aleqsandre I pasuxod dawera gamokvleva `vaxtang me-6-is
imperators (1777-1825) warudga, 1812 wels beWdis aRwerilsa~, romelic m. brosem gamoa­
ruseT-safrangeTis omSi didi unari gamoi­ qveyna (`Journal Asiatique~, 1834, t. 19).
Cina. 1830 wels mas mtkiced daukavSirda m. `sawonTa, sawyavTa da sazomTa Sesaxeb,
brose. 1831 wels Cairicxa parizis aziuri romelic ixmarebian sruliad saqarTvelosa
sazogadoebis wevrad. sikvdilamde ruseTSi Sina~ - am werils darTuli aqvs `SemoklebiTi
cxovrobda da saistorio-samecniero Sromas Semecneba~ sawyaoTa. Teimuraz batoniSvilis
misdevda. didi Sroma gaswia saqarTvelos is­ es Sroma qarTul saistorio literaturaSi
toriis, arqeologiis, numizmatikisa da sa­ pirveli cdaa qarTul safas-sazomebis mi­
mwerlo naSTTa Sesadgenad. m. broses Sromebs moxilvisa (gamoqveynebulia `Journal asiatique~,
saTanadod asworebda, anu Secdomebs uTiTeb­ 1835, maisi, saTauriT: `Targmnili werili
da, avsebda. 1836 wels germaniaSi imogzaura, Teimurazisa qarTul monetebze broses gaSu­
1837 wels `imperatoris mecnierebaTa akade­ qebiT~).
miis~ erT-erT sxdomaze sapatio wevrad air­ Teimuraz batoniSvilis mniSvnelovani
Cies da 1838 wels sapatio wevrobis diplomic naSromebia, agreTve: `TTveTaTvis sxvaTa da
miiRo. sxvaTa enisa~, Semoklebuli istoria qarTu­
dawera: `istoria dawyebiTgan iveriisa, li werisa~ (anbani qarTuli), `pirveli isto­
ese igi giorgisa, romel ars sruliad saqar­ riaTagani CvenTa gamokrebili, Tu raodeni
Tveloisa~, sanktpeterburRi, 1848 (igive `ive­ iyvnes mefeni Cvenni, romelTa ewodaT giorgi
riis istoria~), `mokle istoria~ (1789-1801), anu vaxtangi~, `mcenareTa qarTuli saxelebis

292
axsna~, `spaniis iberebisa da aziis iberebis is­ muSaobis sammarTvelo. - Tb.: zugdidis muzeu­
toriis Sesaxeb~, `qristes winadroindel mone­ mis ga-ma, 1944 ydaze: 1945 (saq. poligr. da
tebze~, `qarTul leqsTa sazomebze~, `rogor gam-bis saqm. sammarTv. st. #2). – 104 gv.: fo­
da rodis daarsda iverTa monasteri aTonSi to-sur.;
da ra bedi ewvia mas~, `samesxeTos, e. i. samcxis, 3. Teimuraz batoniSvilis wignTsacavis katalo­
romelsac saaTabagosac uwodeben... Tu viTar, gi / saq. ssr min. sabWosTan arseb. kult.-saganm.
romelsa Jamsa daipyres osmalTa~, `Semokle­ dawesebulebebis saqm. komiteti, saq. sax. sa­
biT moTxroba armazisaTvis~, `Zveli saqarTve­ jaro bib-ka; daamzada gamosacemad, winasity­
los Sinagani wyoba~ da sxva mravali. vaoba da SeniSvnebi daurTo s. iordaniSvilma.
werilebisa da ganmartebaTa garda, Tei­ - Tb.: saq. ssr mecn. akad. gam-ba, 1948 (saq. ssr
muraz batoniSvili parizis aziur sazogadoe­ mecn. akad. st.). – 94 gv.: fototip.
bas awvdida mniSvnelovan istoriul Zeglebs,
redaqtorobda `aziuri sazogadoebis~ mier gamoqveynebulia:
saqarTvelos istoriidan zogierT gamocemas. 1. kolxida: (megrelia) // ciskari. - 1857. - #3. - gv.
Teimuraz batoniSvils Rrmad swamda, rom 33-47;
`iseTi saqme aris cxovrebis aRwera, rom arc 2. troadis darRveva: (saqarTvelos mefis Zis
erTs sxva xelovnebas ar gavs da amazed didi Teimurazisa) mexaZis vaSlis ganmarteba. [poe­
sifrTxile unda istoriis dawerasa...~ `me am ma] // ciskari. - 1860. - #9. - gv. 1-39;
istorias rom movyve, Tu sworeTi da mtkicis 3. didisa mouravisa giorgi saakaZis sikvdili //
damtkicebiT simarTle ar eqmneba, rogorc ciskari. - 1862. - #6. - gv. 41-62;
Seesabameba istorias an moTxrobas, CemTvis 4. mowmoba wmindaTa Soris qeTevanisa kaxT dedo­
sircxvili iqneba~-o. flisa // ciskari. - 1862. - #4. - gv. 325-339; #5.
mraval sakiTxs Seexo, sxvaTa Soris, qar­ - gv. 9-21;
Tuli anbanis Sesaxeb werda: `Cveni arc erTi 5. saqarTvelos mefis giorgi meaTcametis mefo­
anbani da arc erTi werili somxisa visganme ba // ciskari. - 1862. - #7. - gv. 99-115; #8. - gv.
mesrofisa Tu sxvisagan ar aris qmnili da da­ 169-182; #9. - gv. 17-34; #10. - gv. 155-163; #12.
mamtkicebeli amis Zveli moTxrobac ar aris - gv. 263-286;
xucurad, asomTavrulad dawerili, romelic 6. mefis iraklis meoris sikudili // ciskari. -
qristes mosvlis uwin arian aRbeWdilni~. 1863. - #7. - gv. 275-286;
gardaicvala wyalmankisagan sankt-peter­ 7. mefe erekle: (Txzuleba mefis Zis Teimurazi­
burgSi, 1846 wlis oqtombris 23, xolo 29-Si sa) // iveria. - 1891. - 8 marti. - #51. - gv. 1-3; 9
daikrZala iqve – nevis monastris bagration­ marti. - #52. - gv. 1-4; 10 marti. - #53. - gv. 1-3.
Ta sasaflaoze Tavisi Zmis, daviTis gverdiT. – [#53-Si saTaurad-~ganjis aReba~. gamoqveyne­
misi mdidari qarTuli biblioTeka gadae­ bulia mose janaSvilis mier, misive SeniSvniT];
ca peterburgis mecnierebaTa akademiis saa­ 12 marti. - #54. - gv. 1-2; 13 marti. - #55. - gv.
zio muzeums, rac mecnierebis winaSe damsaxu­ 1-3; 14 marti. - #56, gv. 1-2;
rebad CaeTvala. m. broses sityviT: `Память его
неизгладимо останется в сердцах его знакомых, и mis Sesaxeb:
особенно благодарного учение его~. 1. bibliografiuli gancxadeba: isyideba Tbi-
rogorc mecnieri-mkvlevari, romelime lisSi saqarTvelos istoria, Teimuraz bato-
istoriuli movlenis aRwerisas, did sifr­ niSvilisa, dabeWdili peterburRs 1848, 18 1/2
Txiles iCenda. amave sifrTxiles moiTxov­ Tabaxi, f.1m. // sasoflo gazeTi. - 1870. - #10.
da mari brosesagan: `tyuilebi ar Cagviwero, - gv. 8;
Torem sircxvili iqneba, merme qarTvelebi me 2. axali ambavi // iveria. - 1894. - 12 maisi. - #98. -
damcineben, ai, amisTana Segirdi gyavso~. gv. 1-2;
3. mefe erekles gardacvalebidan asi wlis Ses-
calke gamocemulia: rulebisa gamo: (11 ianvari 1798 w.) // mwyemsi. -
1. istoria dawyebiTgan iveriisa, ese igi gior­ 1898. - #1. - gv. 5;
gisa, romel ars sruliad saqarTveloisa / 4. Teimuraz batoniSvili, ioane batoniSvili,
qmnili saqarTvelos meaTcametis mefis gior­ farnaoz batoniSvili: (suraTebi) // cnobis
gis-Zis Teimurazisagan. - sanktpeterburRi, furceli. - 1901. - 9 seqtemberi. - #5. - gv. 1;
1848 (samecn. akad. st.). - [2], 298 gv.; 5. xaxanaSvili, al. – a) Cveni mefeebis samwerlo
2. mogzauroba Cemi evropisa sxvaTa da sxvaTa ad­ moRvaweoba // mogzauri. - 1901. - #2. - gv. 183-
gilTa / solomon iordaniSvilis redaqciiT, 184; b) Teimuraz batoniSvilis sabiografio
weriliTa da SeniSvnebiT; winasityv. avt.:a.m. masalad // savaWro gza. - 1908. - 26 oqtomberi.
gabisonia; saq. ssr. gansaxkomis politsaganm. - #17. - gv. 3; b)

293
6. karbelaSvili, p. erekle mefe: [istoriuli lamde. - tf.: qSwkg saz-is gamocema #65, 1904.
mimoxilva] // nakaduli: saymawvilo Jurnali - kani, 593, XIX, 1 gv.;
mozrdilTaTvis. - 1912. - #2. - gv. 48-55; 7. Кирион II. Культурная роль Иверии в истории Руси
7. Teimuraz batoniSvilis `saqarTvelos isto- / Еп. Кирион. - Тифлис: тип. К. П. Козловского,
riis~... // Teatri da cxovreba. - 1914. - #3. - gv. 1910. - с.: 221, 222, 278;
15; 8. WiWinaZe, zaqaria. ruseTis mamuliSvilebis
8. ioseliani, a. Teimuraz batoniSvili: ruseTis omi 1812 w., petre bagrationi da selim faSa
mecnierebaTa akademiis uZvelesi wevri // axal- ximSiaSvili / z. WiWinaZisa. - Tb., 1912 (st. «so­
gazrda komunisti. - 1945. - 10 ivlisi. - #69; rapani»). - 36 gv.;
9. imedaSvili, g. ucnobi naSromi qarTul poe- 9. ioseliani, platon. cxovreba giorgi mecame­
tikaze: [Teimuraz batoniSvilis naSromisa tisa / platon ioseliani; akaki gawerelias Se­
- `gvarni anu sazomi qarTulisa enisa stixTa~ savali werilebiT, redaqciiTa da SeniSvnebiT;
Sesaxeb] // literatura da xelovneba. - 1947. - mxatv.: l. zaaliSvili. - tf.: federaciis ga-ma
24 maisi. - #20; da st., 1936. - X, 310 gv.: portr.;
10. caiSvili, s. Teimuraz batoniSvilis ucnobi 10. Teimuraz meore. TxzulebaTa sruli krebuli:
arqivi // literatura da xelovneba. - 1947. - 22 (Teimuraz meore 1700-1762) / giorgi jakobias
marti. - #12; winasityvaobiT, redaqciiT, leqsikoniT da Se­
11. xanTiZe, S. Teimuraz batoniSvilis `ita- niSvnebiT. - Tb.: federacia, 1939. - gv. XVIII;
liur-sparsul-Turquli leqsikoni~ // lite- 11. ruxaZe, tr. qarTuli eposi gardamavali xanis
ratura da xelovneba. - 1950. - 24 seqtemberi. literaturaSi / prof. k. kekeliZis redaqciiT.
- #39; - Tb., 1939. - gv. 249;
12. papava, akaki (qeiburi). 1801 wlis Semdgom gar- 12. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
daxvewil batoniSvilTa poezia // mamuli = Ma- tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
muli-La Patria: krebuli mSobliuri istoriisa, winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
mwerlobisa da kulturisa. - buenos-airesi, T. maWavarianis. - nakv. 1.: 1852-1877. - Tb., 1940. -
1951. - marti. - #1, mamuli-s es pirveli rveu- gv. 247;
li mieZRvna saqarTvelos samefos mospobis 13. imedaSvili, gaioz. rusTvelologia: isto­
150 wlisTavs. - gv. 14-17; riul-kritikuli mimoxilva. - Tb.: stalinis
13. papava, Tamar. didi saxeebi patara CarCoebSi: saxelobis sax. un-tis gam-ba, 1941. - gv. 217;
darejan dedofali // mamuli = Mamuli-La Patria: 14. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
krebuli mSobliuri istoriisa, mwerlobisa gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
da kulturisa. - buenos-airesi, 1951. - marti. palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g. i. kiknaZe;
- #1, mamuli-s es pirveli rveuli mieZRvna bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
saqarTvelos samefos mospobis 150 wlisTavs. jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
- gv. 21-29. - maisi. - #2. - gv. 43-52. - (werili pir- tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
veli da meore); binati), 1941. - gv. 474.

wyaro: Telia, giorgi petres Ze (1880, 1/VIII


1. Броссе, М. Взгляд на историю и литературу Грузии – 1907, 1/IV) – muSa-publicisti da profesio­
// Журн. Мин. Народ. пр. - 1838. - #7; nali revolucioneri, – propagandist-agita­
2. Акты, собранные Кавказскою археографическою tori da organizatori, muSaTa revoluciu­
комиссиею: Т. 1-12 / Арх. Гл. упр. наместника ri moZraobis praqtikos-Teoretikosi, – ime­
кавк.. - Тифлис: тип. Гл. упр. Наместника Кавк., reTidan. daibada sof. WaganSi, Raribi glexis
1866-1904. - 13 т.; ojaxSi. 1896 wels, mamam TbilisSi xelze mo­
3. janaSvili, m. saistorio da sabibliografio samsaxured miabara. g. Teliam aqedan gaicno
werilebi // iveria. - 1887. - #66. - gv. 4; rkinigzis muSebi da Tbilisis rkinigzis mTa­
4. froneli, al. mTiuleTi 1804 welsa: istoriu­ var saxelosnos sadurgloSi daiwyo muSaoba.
li ambavi. - tf., 1896. - 359 gv; 1897 wlidan partiul muSaobaSi Caeba: marq­
5. salaro codnisa: rusul-qarTuli enci­ sistul wreebs dauaxlovda, SeiTvisa marq­
klopediuri leqsikoni = Русско-грузинский sizmi, klasobrivi brZolis meTodebi da, 1898
энциклопедический словарь / iv. rostomaSvilis wels, i. b. stalinis xelmZRvanelobiT Camoya­
redaqciiT. - w. 1: [А - Афонъ]. - Tb., 1898. - gv. 50; libebuli social-demokratiuli erT-erTi
wigni IV: [Г - Гяуръ]. - Tb., 1899. - gv. 804; wris TvalsaCino wevri Seiqmna, rogorc orga­
6. xaxanaSvili, al. qarTuli sityvierebis isto­ nizatori, propagandist-agitatori, arale­
ria: (uZvelesi droidgan me-XVIII sauk. gasu­ galuri stambis Semqmneli da marqsistul-re­

294
voluciuri literaturis uSiSari gamavrce­ ti. 1906 wlidan bolSevikur gazeTebSi sapo­
lebeli. iyo Tbilisis komitetis wevrad. lemiko da publicistur werilebs aTavsebda
1898 wels, rkinigzis pirveli gaficvis safrangeTis revoluciisa da, gansakuTre­
dros, TbilisSi sxvadasxva tanisamosSi ga­ biT, proletariatis diqtaturis Sesaxeb, ra­
mowyobili, ramdenjerme gamovida gaficuli sac muSebi gulmodgined kiTxulobdnen.
muSebis mitingze revoluciuri sityvebiT werilSi `ra aris CvenTvis saWiro?~ (gaz.
da muSebs Seurigebel klasobrivi brZoli­ `axali cxovreba~, 1906, #18-20) xalxuri, yve­
saken mouwoda. erTi xelmZRvanelTagani iyo lasaTvis gasagebi eniT gaaSuqa bolSevikuri
1900 wlis didi gaficvisa. 1901 wlis aprilis partiis miznebi da Tavis mier aRZrul kiTx­
22 Tbilisis SuagulSi – iarmukaSi – mowyo­ vaze - `ra aris CvenTvis saWiro?~ - miugo: `Ta­
bil sapirvelmaiso demonstraciaSi aqtiuri vSi social-demokratiuli Segneba, gulSi re­
monawileobisaTvis, 1901 wlis 31 agvisto­ voluciuri cecxli da xelSi mWeqare Tofi, –
dan 9 TviT metexis cixeSi Casves. cixidan masTan mWidro partiuli kavSirio~. mkveTrad
ganTavisuflebuli qarTvelTa amxanagobis wamoayena revoluciaSi proletariatis hege­
stambaSi muSaTa social-demokratiul wres moniis sakiTxi, burJuaziul-demokratiuli
xelmZRvanelobda. amave dros, Tbilisis revoluciis socialistur revoluciaSi ga­
aralegalur stambas asoTi, stambis sxva­ dazrdis aucilebloba, muSaTa klasis Seia­
dasxva nawilebiT da qaRaldiT amaragebda. raRebis saWiroeba da samxedro momzadeba
1903 wlis Tebervlis 23 Tbilisis muSaTa SeiaraRebuli brZolisTvis: `praqtikuli br­
demonstraciis organizatori iyo: muSebs Zola ideur brZolasTan erTad aucileblad
sademonstraciod amzadebda, ekamaTeboda saWiroa muSaTa klasisaTvis, Tu gvinda, rom
menSevikebsa da anarqistebs, agitacia-propa­ man TviTmoqmedeba SeiZinoso~.
gandas eweoda, risTvisac amave wlis aprilis werilSi - `duma ver moiwvevs damfuZne­
13 Jandarmeriam metexis cixeSi daapatimra, bel krebas~ - aRniSna, rom damfuZnebeli kreba
saidanac maisis 5 ganTavisuflebuli, 1903 mxolod droebiTma revoluciurma mTavro­
wlis ivnis-ivlisis gaficvebSi aqtiurad bam unda moiwvios sayovelTao, Tanaswori,
monawileobda. amave wlis muSaTa did Sekre­ pirdapiri da faruli kenWis yriT. masve eku­
baze didubeSi mtkice nebisyofiT aRsavse Tvnis werili `ratom gveZaxian blankistebs~.
revoluciuri sityva warmoTqva da wiTeli i. b. stalini 1907 wels, bolSevikur gaz.
droSa aafriala. agvistos 31, rsdmp kavka­ `droSaSi~ werda: `amx. g. Telia, rogorc mowi­
siis kavSiris komitetis davalebiT, arale­ nave muSa da rogorc partiuli muSaki – Ta­
galuri stambis nawilebi da aralegaluri viT bolomde daufasebeli da wundaudebeli
literatura waiRo baTums, sadac sadgurze iyo partiisaTvis. yvela is, rac ZireulaT
CamosvlisTanave Seipyres da baTumis cixeSi axasiaTebs social-demokratiul partias:
Casves. aq misdami did mzrunvelobas iCenda codnis wyurvili, damoukidebloba, Seudre­
revolucioneri qali – babe laSaZe-boWori­ keli winsvla, Seupovroba, Sromismoyvareoba.
Ze. 1905 wels quTaisis cixeSi gadaiyvanes, zneobrivi madli, – yovelive es Tavmoyrili
sadac cixis ezoSi patimarTa mitingi gamar­ iyo amx. TeliaSi. Telia xorcSesxmulo pro­
Ta 1 maiss da pirvelmaisobis mniSvnelobaze letarizmi iyo~.
moxseneba gaakeTa. rsdmp imereT-samegrelos
komitetis mowyobiT, babe da maro boWori­ gamoqveynebulia:
ZeTa daxmarebiT, gaiqca, mdevars rionSi 1. amx. levan goToSias xsovnas: [ganmaTavisufle-
gacurviT miemala da TbilisSi kvlav revo­ beli moZraobis aqtiuri monawile, sapatimro-
luciuri muSaoba ganagrZo. i. stalinis da­ Si mokluli] // simarTle. - 1906. - 13 ivlisi. -
valebiT, baqos gaigzavna samuSaod. baqoSi #8. - gv. 4;
propaganda-agitacias eweoda, aralegalu­ 2. duma ver moiwvevs damfuZnebel krebas // Cveni
ri stambis mowyoba-muSaobaSi exmareboda, cxovreba. - 1906. - 6 seqtemberi. - #14. - gv. 2;
bolSevikur gazeTisTvis korespondenciebs 3. ra aris CvenTvis saWiro?: [saubari muSebTan] //
werda da sxv., romlis drosac daapatimres, axali cxovreba. - 1906. - 12 ivlisi. - #18. - gv. 2;
rasac moxerxebiT daaRwia Tavi. 13 ivlisi. - #19. - gv. 2-3; 14 ivlisi. - #20. - gv.
gardaicvala WleqiT, soxumSi, 1907 wlis 2-3.
aprilis 1 (Zv. st. 19/III). daikrZala revolu­
ciuri wesiT, sof. WaganSi. mis Sesaxeb:
cnobili iyo, rogorc gamobrZmedili re­ 1. kvicariZe, isidore (is-ariZe). quTaisis ambavi:
volucioneri, gmiri, Seupovari, mebrZoli, [qalaqis sabWos da veqilebis protesti kazake-
Segnebuli da ganviTarebuli muSa-publicis­ bis Tavgasulobis gamo. giorgi Telias da sx-

295
vaTa politikuri saqmeebis garCeva] // iveria. muSaTa wreebSi muSaobda, rogorc propagan­
- 1905. – 17 Tebervali. - #1. - gv. 3; disti. 1904 wlis miwuruls, social-demokra­
2. Глебов, Г. – a) Боец революционер Георгий Телия: tiuli organizaciis winadadebiT, s. Telia
Из истории большевистских организаций Грузии // samtrediaSi Cavida sarevolucio samuSaod,
Заря Востока. - 1942. - 1 апреля. - #77; b) Георгий sadac, quTaisis komitetis xelmZRvanelo­
Телия: Передовые рабочие - революционеры // biT, adgilobriv organizacias meTaurobda
Заря Востока. - 1947. - 5 апреля. - #70; yaraman naneiSvili. s. Teliam am organizaciaSi
3. gegeSiZe, zina. – a) Seupovari mebrZoli: 35 daiwyo muSaoba. 1905 wels Sedga wiTeli raz­
weli g. Telias gardacvalebidan // komunisti. mi, romlis samxedro Stabis wevrad s. Telia
- 1942. - 1 aprili. - #77; b) giorgi Telia: [ga- iyo da razms xelmZRvanelobda (masTan erTad
moCenili muSa bolSevikis gardacvalebis 40 am Stabis wevrebi iyvnen: mose niniZe, yaraman
wlisTavi] // komunisti. - 1947. - 1 aprili. - #68; naneiSvili, raJden sturua, giorgi dundua,
g) giorgi Telia: cxovreba da revoluciuri jinoria (eqimi); muSebi _ vano kikabiZe, toron­
moRvaweoba. - Tb.: saxelgami, politliteratu­ jaZe da sxv.). am wiTelma razmma zestafonSi,
ris seqtori, 1951 (saqpoligrafgamomc. 1-li m. niniZis xelmZRvanelobiT, ganaiaraRa karis
st.). - 84 gv.: portr.; nawilebi, ganemzada quTaisze gasalaSqreblad
4. giorgiZe, g. – a) wigni profesional revolu- da sxv. razmis mizani iyo, Savi zRvidan momava­
cionerze: [recenzia] // sabWoTa oseTi. - cxin- li mTavrobis jarebi tfilisisken ar gamoeS­
vali, 1951. - 23 dekemberi; b) Георгий Телия: va. s. Telia sxvebTan erTad samegrelo-imere­
[Рецензия] // Заря Востока. - 1951. - 30 августа; Tis daba-soflebSi mTavrobis sawinaaRmdego
5. Turnava, s. monografia mgznebare bolSevikze: propagandas eweoda. reaqciis dawyebisas, ro­
[recenzia] // axalgazrda komunisti. - 1951. - 11 ca alixanov-avarielis damsjeli razmebi ime­
seqtemberi; reTs Semoesia da moiTxova, samtrediis sad­
6. feiqriSvili, i. wigni profesional revolu­ gurze rkinigzis mosamsaxureni Semxvdneno, s.
cionerze: [recenzia] // komunisti. - 1951. - 21 Telia sxva propagandistebTan erTad samtre­
noemberi. - #273. diis sadgurze gamocxadda: visac surs, mTa­
vrobas gadagvceso. am gabedulebam Savraz­
wyaro: melebi ise SeakrTo, rom revolucionerTa
1. 1917 wlamde daRupul revoliucionerTa gacema ver gabedes. sxvaTa Soris, am dros xma
xsovnas / sssr. saq. kompartiis da revoliuci­ gavrcelda, kazakebi revolucionerebs awame­
is komisia. - tf.: Jurn. revoliuciis matianes beno. s. Teliam da misma amxanagebma Coxebi Cai­
gamoc., 1923 (zaria vostokas st.). - gv. 23-24; cves, sagangebod danebi SeiZines _ Tu gvawames,
2. saqarTvelos kompartiis Zveli gvardia [gar­ Tavs moviklavTo da ase gamovidnen damsjeli
dacvlil da cocxal revoliucioner bol­ razmis winaSe. reaqciis dros, s. Telia arale­
Sevikebis (1890-1905 w.w.) suraT-biografiebi: galurad muSaobas ganagrZobda WiaTuraSi. aq
albomad Sekruli] / winasityvaobis avt.: sev. Ta­ bolSevikebTan erTad muSaobda, 1906 wlis ga­
laqvaZe. - tf.: [saqarTvelos kompartiis cekas suls jer xaSuris social-demokratiul or­
partiis gamocema], 1925 (saq. kp c.k. st.). - gv. 21; ganizaciaSi daiwyo muSaoba, Semdeg – borjom­
3. feiqriSvili, i. wigni profesional revolu­ Si, sadac agitatoroba daiwyo saSa gegeWkorma.
cionerze: [recenzia] // komunisti. - 1951. - 21 borjomSi, saSa gegeWkoris binaze, s. Teliam
noemberi. - #273. moawyo hektografiT sabeWdi, romelzedac
proklamaciebs beWdavda. am proklamaciebs
Telia, solomon estates Ze (1884, III didis moxerxebiT avrcelebda saSa gegeWko­
– ) _ revolucioneri, propagandist-organi­ ri. borjomidan boqaulma, rogorc saeWvo
zatori da muSa-publicisti, samegrelodan. pirs, s. Telias gamoucxada: 24 saaTSi gaSordi
daibada sof. marans glexis ojaxSi. soflis aqaurobaso. aqedan tfiliss Camovida, tfili­
orklasian skolaSi swavlis Semdeg, daamTavra sidan social-demokratiulma organizaciam
foTis pirveldawyebiTi umaRlesi eqvsklasia­ baqos gagzavna, xolo 1907 wels, tfilisis Sem­
ni saswavlebeli (1903). amave wlis enkenisTvi­ dgarma saqarTvelos social-demokratiulma
dan baTomSi gemebze muSaobda navTis mtvirTa­ partiulma konferenciam cxinvalSi gagzavna,
vad. revolucionur muSaobaSi Caeba 1902 wli­ sadac, daTiko WaniSvilTan da or iskrosanTan
dan. 1903 wels aq Seqmna social-demokratiuli erTad, social-demokratiuli organizaciebi
wre. baTomSi lavrosi kiRuraZis propagandis­ aRadgina, wiTeli razmebi darazma da, saer­
tebis wreSi daiwyo mecadineoba (sadac gaiara Tod, revolucionuri muSaoba gaaCaRa. roca
politikuri ekonomia, erfurtis programa, cxinvalsa da qarTlis soflebSi organizacie­
komunisturi manifesti da sxv.). amave dros, bi aRdga, guriis social-demokratiulma kon­

296
ferenciam s. Telia tfiliss daabruna. tfi­ moxdis Semdeg, 5 wliT gadasaxlebul iqna
lisis social-demokratiulma organizaciam rostovs. am dros, rostovs gadasaxlebuli
1908 wlis dasawyiss kaxeTs (Telavis maz.) ga­ iyvnen politikur brZolis saukeTeso war­
gzavna sapropagandod. gorSi misi monawileo­ momadgenlebi – TiTqmis 800 kacamde. s. Telia
biT gaixsna saxalxo saxli gasul razmelTa rostovSi muSaobda sxvadasxva qarxanaSi (Tu­
Sesakrebad, e. w. organizaciebis aRsadgenad. Tunis, qaRaldis, cementisa da sxv.). rosto­
aq aRadgina organizaciebi, gasuli razmelebi vSi, 1914 wels, arCeul iqna xeze momuSaveTa
moaSinaures, terori Sewyvita, rasac mohyva `saavadmyofo salaros~ mdivnad (mix. kli­
glexTa aklebis Sewyveta. TelavSi moawyo ara­ miaSvilis nacvlad). aqedan gasvlis Semdeg,
legaluri sabeWdi manqana. imave wels, siRna­ 1915 wels gadavida makeevkis (taganrogis
Ris mazraSi moawesriga organizaciuli muSao­ olqSi) samTomadno raionis `saavadmyofo sa­
ba, Tavgasuli razmelebi alagma da teroris­ laros~ mdivnad, sadac 5000-mde muSa iyo. Cas­
tuli gamosvlebi aRkveTa. 1908 wlis gasuls, vlisTanave gaaCaRa social-demokratiuli
tfilisis 1-li ubnis propagandistad dainiSna organizaciuli da partiuli muSaoba. 1916
da didi monawileoba miiRo likvidatorebisa­ wlis ianvarSi Seipyres (aq salaroSi hqonda
gan aralegaluri partiuli muSaobis momxre­ heqtografi, romelzec beWdavda partiul
Ta Soris brZolaSi. am droidan, aralegaluri literaturas). Sinagan saqmeTa ministris
partiuli muSaobis momxreebsa da bolSevi­ gankargulebiT, 5 wliT irkutskis gubernia­
kebs miemxro. Si gadasaxleba gadauwyvites da iqidan – ta­
1906 wlidan social-demokratiul gaze­ ganrogis cixeSi. gagzavnis wina dRes, 1917
TebSi aTavsebda korespondenciebis saxiT wlis revoluciam cixidan gaaTavisufla.
werilebs (sazogadoebrivi, partiuli da makeevkaSi dabrunebuli, arCeul iqna sabWos
profesionaluri cxovrebis Sesaxeb). 1907- Tavmjdomaris moadgiled (faqtiuri Tavmj­
1908 wlebSi daiwyo publicisturi werilebis domare), daeswro sruliad ruseTis muSaTa,
beWdva partiuli, programuli da taqtikuri jariskacTa da glexTa sabWoebis pirvel TaT­
organizaciuli sakiTxebis Sesaxeb; agreTve, birs, eswreboda partiul yrilobebsa da kre­
agraruli sakiTxis Sesaxeb solomon Telias bebs, rogorc warmomadgeneli. arCeuli iyo
xelmoweriT k. TumaniSvilis winaaRmdeg ga­ q. makeevkis mouravis moadgiled (ramdenime
mosvlam im dros didi STabeWdileba moaxdi­ xans _ mouravadac), ruseTis damfuZnebelTa
na, rogorc TavadaznaurTa ideologiis wi­ krebis deputatobis kandidatad da sxv. 1920
naaRmdeg gamosvlam. 1908 wlis gasuls, axlo wels saqarTveloSi dabrunda. Camosvlis­
monawileoba miiRo rusul da qarTul arale­ Tanave miwveul iqna sruliad saqarTvelos
galur partiul (bolSevikebis) Jurnal `pro­ profkavSirTa da saqarTvelos damzRvev sa­
letaris~ gamocemebSi (am JurnalSi, sxvaTa laroTa instruqtorad, gasabWoebis Semdeg
Soris, monawileobda i. juRaSvili-stali­ isev damzRvev salaroSi muSaobs.
ni, xelmZRvanelobda il. mgelaZe (vardini)).
1909 wlis gasuls gamosca Jurnali `mgzavri~ gamoqveynebulia:
(likvidatorebis winaaRmdeg. faqtiuri re­ 1. socialuri dazRvevis sakiTxebi: socdazR-
daqtori iyo n. eliava, TanamSromlebi _ il. vevis momavali arCevnebisaTvis // komunisti. -
mgelaZe (vardini), s. toroSeliZe da sxv.). am 1929. - 28 marti. - #69. - gv. 5;
Jurnalis pirveli nomeri gamosvlisTanave 2. saqarTvelos profmoZraobis istoriis saki-
mTavrobam SeaCera (mxolod ramdenime nomeri Txebze // komunisti. - 1934. - 16 seqtemberi. -
gavrcelda) da redaqtors oqmi Seudgines. am #215. - gv. 3;
xanebSi, bolSevikTa organizaciis Sepyrobis 3. qalebi traqtorze: [saq. miwsaxkomis kadrebis
Semdeg, gr. lorTqifaniZem miiwvia Tavis mier momzadebis sammarTvelos ufrosis werili] //
axlad daarsebul gazeTSi samuSaod (aq awar­ komunisti. - 1940. - 22 Tebervali. - #43.
moebda safosto ganyofilebas. masTan erTad
muSaobdnen vano qarcivaZe, ruben leCxume­ wyaro: ar aris miTiTebuli.
li da sxv.). s. Telia, sxvebTan erTad, redaq­
ciaSi muSaobis dros, Seipyres da JandarmTa TvaliaSvili, Tamar nikolozis asu­
sammarTveloSi Caagdes. am avs dRes SemTxve­ li (1905 – ) – msaxiobi, – respublikis damsaxu­
viT Seipyres k. cincaZe, xolo aqedan metexis rebuli artisti, – saSualo saerTo ganaTle­
cixeSi Caamwyvdies da xuTi wliT rostovSi biT, daamTavra Tbilisisa da moskovis dra­
gadasaxleba miusajes. imave dros, s. Telias matuli studiebi samsaxiobo ganxriT. 1926
pirveli gazeTis gamocemis gamo, 1910 wels wlidan msaxiobad daiwyo muSaoba Tbilisis
sami wlis cixe miusajes da, cixis sasjelis wiTel TeatrSi, 1928 wlidan qarTul mozard

297
mayurebelTa TeatrSi gadavida. cnobilia 1941 wels, saqarTvelos ssr mecniereba­
erT niWier msaxiobTaganad. Ta akademiis daarsebisTanave (25/II), arCeuli
1941 wels mieniWa saqarTvelos ssr dam­ iqna mis namdvil wevrad. saqarTvelos mine­
saxurebuli artistis wodeba. dajildoebu­ ralogiur simdidreTa Sesaxeb xSirad werda,
lia medlebiT: `kavkasiis dacvisaTvis~ da `ma­ agreTve, moxsenebebiT gamodioda. sxvaTa So­
macuri SromisaTvis did samamulo omSi 1941- ris, 1942 wlis Tebervlis 25, saqarTvelos
1945 ww.~. ssr mecnierebaTa akademiis daarsebis wlis­
Tavisadmi miZRvnil III sesiaze friad sainte­
mis Sesaxeb: reso moxsenebaSi `mineralebi da Tanamedrove
1. burTikaSvili, s. suramis cixe: [saxelmwifo mrewveloba~ aRniSna, rom: `Tavisi mineralu­
mozard-mayurebelTa Teatris morigi premie- ri simdidriT sabWoTa saqarTvelos erT-er­
ra] // koleqtivizacia. - 1934. – 8 aprili. - #81. Ti mowinave adgili ukavia sabWoTa kavSirSi:
SesaniSnavi xarisxis marganeci, marmarilo,
wyaro: liTografiuli qva, qvanaxSiri, navTi, gumbri­
1. saqarTvelos saxelmwifo saTeatro muzeumi; ni da mravali sxva madneuli da aramadneuli
2. burTikaSvili, s. xelovneba - suramis cixe // simdidre uxvad aris sabWoTa saqarTvelos
komunisti. - 1934. - 8 aprili. - #82; miwis wiaRSi~ (akademikos n. musxeliSvilis
3. geno // WiaTuris maRaroeli. - 1934. - 17 ivlisi; winadadebiT, sesiam erTxmad daadgina, rom
4. TomaZe, m. mozard mayurebelTa Teatri: [speq­ a. TvalWreliZis es moxseneba, rogorc didm­
takli „suramis cixe`] // komunisti. - 1934. - 28 niSvnelovani da aqtualuri, wignad gamoeca).
aprili. - #99. - gv. 5; TviT didi mSromeli a. TvalWreliZe mozard
5. qorqia, r. // foTis muSa. - 1934. - 11 ivlisi; Taobas STaagonebda, rom bejiTi mSromeli
6. Wilaia, s. `Cven gavimarjvebT~ mozard mayure­ yofiliyo. misi azriT: `cxovrebaSi yvelas ux­
belTa TeatrSi // komunisti. - 1935. - 9 ianvari. deba bevri muSaoba da Tu adamians Tavisi sa­
- #8. - gv. 4; qme uyvars, – advilad da xalisianad muSaobs.
7. a. m-li. xelovneba. pirveli gemi // muSa. - 1937. - amitom didi mniSvneloba aqvs imas, rom ada­
15 ivnisi; mianma Tavis namdvil gzas miagnos cxovrebaSi,
8. kvaliaSvili, n. xelovneba // komunisti. - 1937. - aswon-daswonos Tavisi niWi da midrekilebe­
22 marti. - #66; bi da Tavis Sesabamisad airCios specialoba~
9. mayurebeli. kapitnis qali // axalgazrda komu­ (`norCi lenineli~, 1948 w., #3).
nisti. - 1937. - 1 aprili; aqvs 40-ze meti mecnieruli naSromi. moam­
10. buxnikaSvili, g. qarTuli Teatri asi wlis man­ zada kvalificiur specialistTa kadrebi,
Zilze. - Tb.: saxelgami, 1950. - gv. 107. cnobilia, rogorc aqtiuri sazogado muSa­
kic. samecniero nayofier-sasargeblo mu­
TvalWreliZe, aleqsandre antonis SaobisaTvis, 1936 wels dajildoebul iqna
Ze (1881 – ) – geologi, mineralogiis cnobili Sromis wiTeli drosi ordeniT. 1944 wlis 14
specialisti, profesori, sazogado moRvawe, ianvars – meore Sromis wiTeli droSis orde­
– ordenosani akademikosi, – Tbilisis sta­ niT (mineraluri strategiuli nedleulis
linis saxelobis saxelmwifo universitetis maragiT mrewvelobis uzrunvelyofis dargSi
petrografiisa da mineralogiis kaTedris mTavrobis davalebaTa warmatebiT Sesrule­
gamge, saqarTvelos geologiuri sammarTve­ bisaTvis).
los konsultanti, sasargeblo mTamadneulis
Seswavla-gamokvlevis saqmeSi didad damsaxu­ calke gamocemulia:
rebuli, – imereTidan. 1. geometriuli kristalografia: 1919-20 w. saxel­
mineralogiis sakavSiro institutis mwifo universitetis sameurneo dargis stu­
amierkavkasiis ganyofilebis mesveurobis dentTaTvis wakiTxuli leqciebis kursi. – tf.:
dros, sxva mraval Zvirfas mineralogiur sim­ agronom bunebismetyvel studentTa kavSiris
didres Soris, aRmoaCina Zirulis miwaleu­ gamocema, 1920 (st. amx. `Sroma~). - [204] gv.: il.;
li saunjeni: sof. SroSis midamoebSi cecxl­ 2. geometriuli kristalografiis programa /
gamZle Tixa, mindvris Spatebi, teqnikasa da profesoris a. TvalWreliZisa. - [Tb.]: agro­
aRmSeneblobaSi gamosadegi sxvadasxva mad­ nom-bunebismetyvel studentTa kavSiris ga­
neuli, maRalxarisxovani marmarilo, kolum­ mocema, [1920]. - [2] gv.;
biti, bertranditi, graniti, xalkedoni da 3. kiTxvebi kristalebis optikidan. - tf.: tf.
sxv. misma Sromebma sabWoTa kavSiri da Cveni sax. un-tis politexnikur fakultetis stu­
qveyana gaaTavisufla floridinis miwis im­ dentTa samecniero texnikuri wris gam-ma,
portisagan. 1927 (sax. un-tis liT.). - 12 gv.: nax.;

298
4. kiTxvebi mineralogiaSi: agronomiuli fakul- Тбилисском государственном университете
teti. - tf.: tf. sax. un-tis ga-ma da liT., 1927. имени Сталина] // Заря Востока. - 1941. - 3 июня.
- 50 gv.; - #128;
5. kristalTa optikis Sesavali. - Tb.: saxuntis 15. saqarTvelos mineralebi da maTi industriu-
gam-ba, 1938 (saq. k.p.(b)c.k. partgamomcemlobis li mniSvneloba // bolSeviki. - 1942. - #2. - gv.
st.). - Tavf., [1], 209, [2] gv.: naxaz.; 58-63;
6. petrografiis programa / [red.: a. TvalWreli- 16. saqarTvelos wiaRiseuli simdidreebi // axal-
Ze]. - Tb.: sax. un-tis gam-ba, 1940 (Tsu-s st.). - 19 gazrda komunisti. - 1946. - 3 marti. - #27;
gv.; 17. cxovrebis namdvili gza // norCi lenineli. –
7. magmuri qanebis petrografia. - naw. 1: in- 1948. - 15 ianvari. - #3;
truziuli qanebi. – Tb.: stalinis sax. Tbili- 18. saqarTvelos mineraluri simdidreni // mec-
sis saxelmw. un-tis gam-ba da st., 1950. - XI, 487 niereba da teqnika. - 1949. - #1. - gv. 13-14;
gv.: il., 1 furc. sqem.. 19. swavlulTa movaleoba axalgazrdobis winaSe:
8. mineralebi da Tanamedrove mrewveloba: sa- saq. ssr mecn. akad. namdv. wevris, geologia-mi-
jaro leqciis stenograma / saq. ssr polit. da neralogiis mecn. doqtoris werlili // axal-
mecn. codnis gamavrc. saz-ba. - Tb., 1951 (saq. gazrda komunisti. - 1949. - 22 marti. - #36;
ssr poligrafmrewv. gamomc. da wigniT vaWro- 20. giorgi samsonis-Ze ZoweniZe: [stalinuri pre-
bis saqm. sammarTv. me-2 st.). - 32 gv. miis laureatebi] // mecniereba da teqnika. -
1950. - #6. - gv. 13-14;
gamoqveynebulia: 21. niWieri mkvlevari: [g. s. ZoweniZe]: stalinuri
1. kvarci fsvdomorfizmi apofilitze da mezo- premiis lauriatebi // saxalxo ganaTleba. -
liTi Sahalo-qolagiranSi // tfilisis univer- 1950. - 23 marti. - #12;
sitetis moambe. - 1922. - t. 2. - gv. 148-156; 22. akademikosi i. vernadski da misi roli sabWo-
2. Tavis sabani miwa da zogierTi misi mosapovari Ta mineralogiuri mecnierebis ganviTarebaSi:
adgili dasavleT saqarTveloSi // tfilisis [sabWoTa kavSiris didi mecnierebi] // mecniere-
universitetis moambe. - 1923. - t. 3. - gv. 329- ba da teqnika. - 1951. - #6. - gv. 5-8.
340;
3. floridini: Tavis sabani miwa // komunisti. - mis Sesaxeb:
1924. - 19 ivlisi. - #20. - gv. 4; 1. saqarTvelos muzeumi awyobs 3 gamofenas: [re-
4. askaniti: [mineraluri sabado sof. askanaSi] // daqciis informacia] // komunisti. - 1931. - 20
komunisti. - 1934. - 12 ianvari. - #12. - gv. 3; noemberi. - #266. - gv. 4;
5. morigi amocanebi mineraluri nedleulis 2. saqarTveloSi gamoCenili mecnierebi: niko
Seswavlis dargSi // komunisti. - 1935. - 29 ag- musxeliSvili, prof. aleqsandre TvalWreli-
visto. - #201. - gv. 2; Ze, prof. i. beritaSvili: [biografiuli cno-
6. О минеральных богатствах Грузии // Заря Востока. bebi] // komunisti. - 1933. - 6 dekemberi. - #280.
- 1936. - Июль. - #174. - С. 2; - gv. 2;
7. Ценные камни: [в Грузии] // Заря Востока. - 1936. - 3. profesori ivane beritaSvili da profesori
Июнь. - #126. - С.3; aleqsandre TvalWreliZe-kompartiis Tanam-
8. bunebrivi simdidreni - socializmis samsaxur- grZnobTa jgufSi // komunisti. - 1935. - 2 ivli-
Si: [sasargeblo wiaRiseuli saqarTveloSi] // si. - #152. - gv. 3;
komunisti. - 1937. - #256. - gv. 4; 4. navTobi: gamosasvleli dRis mecnieruli sau-
9. diadi zeimis dRe: ssr kavSiris stalinuri bari profesor a. TvalWreliZis redaqciiT //
konstitucia - didi oqtombris socialis- axalgazrda komunisti. - 1936. - ianvari. - #10.
turi revoluciis monapovaria: [5 dekemberi - gv. 3;
- konstituciis dRe] // komunisti. - 1937. - 5 5. qvanaxSiri: gamosasvleli dRis mecnieruli
dkemberi. - #277. - gv. 3; saubari: ocdameTxuTmete saubari prof. a.
10. Cveni bunebrivi simdidreni // komunisti. - 1937. TvalWreliZis redaqciiT // axalgazrda komu-
- 1 ianvari. - #1. - gv. 2; nisti. - 1936. - ianvari. - #5, 10. - gv. 3;
11. mogonebani: [Tbilisis muSakTa saxlis Sesaxeb] 6. saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis
// sabWoTa maswavlebeli. - 1941. - 26 aprili. - namdvil wevrTa pirveli Semadgenloba: [n. i.
#33; musxeliSvili, i. s. beritaSvili, g. s. axvledia­
12. Крах фашистской Германии неизбежен // Заря ni, a. g. SaniZe, g. v. xaWapuriZe, k. s. kekeliZe, a.
Востока. - 1941. - 18 июля. - #168; i. janeliZe, a. a. TvalWreliZe, g. n. CubinaSvi­
13. Недра Грузии // Правда. – 1941. – #144; li, k. s. zavrievi, d. n. uznaZe, s. n. janaSia, n.
14. Некоторые проблемы изучения природных n. kecxoveli, f. a. zaicevi, t. y. kvaracxelia,
богатств Грузии: [К итогам научной сессии в a. s. Ciqobava]: [mokle biografiuli cnobebi] //

299
komunisti. - 1941. - 24 Tebervali. - #46; Заря TikanaZe, varden ( – 1910) _ revolu­
Востока. - 1941. - 23 февраля. - #45; cioneri-teroristi, baTomis muSa, teroris­
7. teqnikuri mecnierebis mowinave // teqnika. - ti. 1906 wels, baTomSi yumbara esrola guriis
1941. - #2. - gv. 45-53; erT amwiokebelTagans – polkovnik ermolo­
8. Отклики деятелей науки Грузии на обращение vs, risTvisac Seipyres. winaaRmdegobis gawe­
антифашистского митинга ученных в Москве: visas xmliT sami TiTi moaTales da cixeSi Cas­
[Высказывания академиков С. Джанашия, Т. ves. cixidan gaqceuli baqoSi inaxavda Tavs.
Кварацхелия и А. Твалчрелидзе] // Заря Востока. 1908 wels, v. dumbaZes, baqraZesa da sxvebTan
- 1941. - 17 октября. - #246. erTad, sparseTis revoluciaSi monawileob­
da. sparseTidan dabrunebuli, 1909 wels,
wyaro: baqoSi Seipyres (nikofore breliZis paspor­
1. Заря Востока (Вечерний вып.). - 1934. - #7; tiT) da ori weliwadi cixeSi ijda, vidre mis
2. saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis namdvil vinaobas gaigebdnen. baTomis saqmis
namdvil wevrTa pirveli Semadgenloba: [n. i. (ermolovze Tavdasxma) gamo, baqos bailovis
musxeliSvili, i. s. beritaSvili, g. s. axvledia­ cixeSi CamoaxrCves.
ni, a. g. SaniZe, g. v. xaWapuriZe, k. s. kekeliZe, a.
i. janeliZe, a. a. TvalWreliZe, g. n. CubinaSvi­ wyaro:
li, k. s. zavrievi, d. n. uznaZe, s. n. janaSia, n. 1. sturua, v. // 1917 wlamde daRupul revoliucio­
n. kecxoveli, f. a. zaicevi, t. y. kvaracxelia, nerTa xsovnas / sssr. saq. kompartiis da revo­
a. s. Ciqobava]: [mokle biografiuli cnobebi] //
liuciis komisia. - tf.: Jurn. revoliuciis matia­
komunisti. - 1941. - 24 Tebervali. - #46;
nes gamoc., 1923 (zaria vostokas st.). - gv. 84.
3. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
TikanaZe, ivane eliSuRis Ze (1867
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
– 1943, 23/XII) – eqimi-mwerali da sazogado
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
moRvawe, medicinis mecnierebaTa doqtori,
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
mecnierebis damsaxurebuli moRvawe, – mea­
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
no-ginekologiis fuZemdebeli, qarTuli sa­
binati), 1941. - gv. 474;
medicino institutis damaarsebelTagani da
4. yifSiZe, d. Tbilisis stalinis saxelobis
organizatori, profesori, – guriidan. dai­
saxelmwifo universiteti: [s miRwevebi sabWo­
bada sof. makvaneTs, ozurgeTis maz., Rarib
Ta saqarTvelos 20 wlisTavze // sabWoTa maswa­
ojaxSi, 1867 (zogiT – 1868 wels) wels. mama
vlebeli. - 1941. - 19 Tebervali. - #14;
– aznauri, Tavisi drois kvalobaze qarTul
5. saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis III
enaSi ganviTarebuli, enametyveli, mowinave
sesia: [miZRvnili akademiis arsebobis wlisTa­
kacad miCneuli, deda – marine al. qarciva­
visadmi. 25 Tebervali] // komunisti. - 1942. - 3
Zis asuli, meojaxe mandilosani. daamTavra
marti. - #52;
6. komunisti. - 1944. - 18 ianvari. - #9.
ozurgeTis samoqalaqo skola, quTaisis gim­
nazia (1888), varSavis universitetis sabune­
TvaraZe, vaso (18.. – 1905, 18/XII) – revo­ bismetyvelo fakultetis I kursi (usmenda
lucioneri, – erTi `cxra ZmaTagani~, – qarT­ prof. mitrofanovs histologiisa da zoo­
lidan. daibada sof. Wobixevs, goris maz. logiis laboratoriaSi muSaobiTurT) da
xelobiT – rkinigzis memanqanis TanaSemwe. petrogradis samxedro-samkurnalo akademia
muSaTa moZraobaSi Caeba 1903 wlidan, imave (1894). akademiis ukanasknel kursze muSaobda
droidan social-demokratiuli partiis we­ prof. Sidlovskis sahigieno laboratoriaSi,
vri Seiqna. sxvaTa Soris, 1905 wlis 18 dekem­ sadac ikvlevda Romis qimiur Semadgenlobasa
bers monawileoba miiRo naZaladevis damcvel da mis sasazrdoo mniSvnelobas (moxsenebad
razmSi da brZolis dros kazakebma mokles. waikiTxa petrogradSi, `janmrTelobis damc­
veli sazogadoebis~ sxdomaze.
mis Sesaxeb: 1895 wlis pirvel naxevarSi muSaobda `ga­
1. Zveli amxanagi. cxra Zma // Teatri da cxovreba. vanis~ samSobiaro TavSesafarSi masenis xel­
- 1920. - #1. - gv. 13. mZRvanelobiT. 1897 wels daicva disertacia:
`К вопросу о влиянии тиреодина на усвоении жиров
wyaro: пищи~ (gamoica sankt-peterburgSi, 1899 w.),
1. 1917 wlamde daRupul revoliucionerTa risTvisac mieniWa medicinis mecnierebaTa
xsovnas / sssr. saq. kompartiis da revoliuci­ doqtoris xarisxi. msaxurobda samxedro nawi­
is komisia. – tf.: Jurn. revoliuciis matianes lSi da samxedro saavadmyofoSi. 1907-1909
gamoc., 1923 (zaria vostokas st.). - gv. 23-24. wlebSi samecniero mizniT gagzavnili iyo pe­

300
trogradis samxedro-samkurnalo akademiaSi, 3. aborti saxelmwifoebrivi TvalsazrisiT. -
1911 wlidan Tbilisis samxedro hospitlis tf., 1926 (s.s.m.u.s. poligraftrestis 1-li
ufros ordinatorad muSaobda, Semdeg – kon­ st.). – 19 gv.; 26sm. - calke amonabeWdi. `Taname­
sultantad, mere – mTavar eqimad; 1919 wels drove medicina~, #11-12, 1926;
arCeul iqna saqarTvelos saxelmwifo uni­ 4. rentgenis sxivebis gamoyeneba meanobaSi. - tf.,
versitetis samkurnalo fakultetis sameano 1927 (poligraftr. 1-li st.). – 13 gv.; 25sm. -
kaTedris profesorad, amave sagnis klinikis calke amonabeWdi. Tanamedrove medicina, #5-
direqtorad da sxv. 6, 1927;
rogorc sazogado moRvawe, mxurvale 5. mSobiarobis Semdeg atoniuri sisxlis dena da
monawileobas iRebda qarTvel eqimTa da bu­ masTan brZolis saSualebani: klinikuri mono-
nebismetyvelTa sazogadoebis daarsebaSi grafia. 28 suraTiT teqstSi. eqimTa da stu-
(1916), aseve, rogorc delegati – universi­ dentTaTvis. - tf.: saxelgamis ga-ma, 1931 (me-2
tetis gamgeobaSi, samkurnalo fakultetis st.). – 85 gv.: sur.;
mowyobisaTvis dasaxmareblad, qarTuli sa­ 6. Sinagani sekreciis jirkvlebi da maTi mniSvne-
mecniero-samkurnalo terminologiis damu­ loba qalis sasqeso sferos paTo-fiziolo-
Savebasa da TiTqmis yovel sazogado dawese­ giaSi: eqimTa da studentTaTvis. - Tb.: saqbio-
bulebaSi (rogorc Taosan-damaarsebelTa­ medgamis gam-ba da st., 1937. – 160 gv.: il.
gani, wevri). didi amagi dasdo saqarTveloSi
umaRlesi samecniero skolis Seqmna-ganmt­ Targmna:
kicebas, specialist mean-ginekologTa ka­ 1. heidamid. sagigieno werili: (heidamidgan).
drebis momzadebas, samedicino samecniero Targmani i. TikanaZis mier // meurne. - 1892. -
muSaobis gaZlierebas. Tavis mowafeebs asze #9-12. - gv. 1-24; #12-16. - gv. 23-26; #17-20. - gv.
meti mecnieruli Sroma Seasrulebina, Tavad 17-21;
dawera 70-ze meti mecnieruli naSromi. pir­ 2. osipovski, n. mogzauroba sisxlis wveTisa anu
velma moawyo sameano-ginekologiuri klini­ saubari Tu rogor scocxlobs da sazrdoobs
ka da sikvdilamde ganagebda mas, aTasobiT adamiani: bavSvTaTvis gasageb eniT naambobi / n.
eqims Seaswavla meano-ginekologiis safuZ­ osipovskisa; dabeWdili prof. n.p. gundobinis
vlebi, aRzarda mravali mean-ginekologi, red.; naTargmni da Sevs. iv.e. TikanaZisagan [mi­
pirvelma daayena mkvidr safuZvelze dedaTa sive winasityvaobiT]. - tf.: qarTvelTa Soris
da bavSvTa dacvis ganyofileba da sxv. wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis
mwerloba daiwyo studentobis dros­ seqciis gamocema, #21/109, 1915 (qarTvelTa
ve – 1891 wels qarTulad gadmoakeTa prof. amxanagobis st.). - IV, 88, II gv.; me-2 Sesw. gamoc..
brantis wignaki `lentis msgavsi Wiebi~ (ga­ – tf.: saxelmwifo gamomcemloba, 1926 (s.m.u.s.
mocemuli 1891 w., petrogradis kavkasieli poligraftrestis 1-li stamba). - VII, 82, Vgv.:
studentebis wris safasiT). amave droidan, sur.;
samecniero-samkurnalo da saxalxo werilebs 3. pobedinski, n. i. meanobis mokle saxelmZRva­
aTavsebda qarTul, rusul da ucxour gamo­ nelo: 79 sur. teqstSi / n. i. pobediniskisa;
cemebSi. Targm. zogierTi damatebiT iv. e. TikanaZisa.
cnobili iyo, rogorc uangaro sazoga­ – tf.: tfil. un-tis gamocema, 1920 (samxedro
do moRvawe, mtkice mamuliSvili, samSoblos samin. st.). - [160]gv.: calk. pag. il.;
usazRvro moyvaruli, Rirseuli moqalaqe, 4. pobedinski, n. i. meanobis mokle saxelmZRvane-
spetaki da gulisxmieri adamiani. lo: nawili paTologiuri / Targmani zogierTi
werilebs zogjer awerda: i. T-Ze. damatebiT prof. iv. TikanaZisa; 119 sur. te-
qstSi / n.i. pobedinski. – tf.: un-tis gamocema,
calke gamocemulia: 1921. - 1, 236 gv.: III f. sur.;
1. samecniero terminologiis masalebi: (ru­ 5. pobedinski, n. i. meanoba: mokle saxelmZRvane-
sul-qarTuli sameano da saginekologo ter­ lo. 220 suraTiT, 1 feradi sqemiT da 1 rent-
minologia). – tf.: tfilisis universitetis genografiuli suraTiT / meoTxe Sesworebuli
gamocema, 1920 (qarTuli amxanagobis st.). - [II], rusuli gamocemidan naTargmni da Sevsebuli
38 gv.; prof. i. e. TikanaZis mier; [mTargmnelis wi-
2. muclis mowyveta, samkurnalo da sazogadoe­ nasityvaobiT da Sesavali leqciiT]. - meore
brivi TvalsazrisiT: [moxsenda iuridiul da qarTuli gamocema. - tf.: saxelgami, 1927 (po-
qarTvel eqimTa da bunebismetyvelTa sazoga­ ligraftr. 1-li st.). - XIV, [2], 411 gv.
doebas] / winasityvaobis avt.: Toma Ciqvanaia. 6. pobedinski, n.i. meanoba: mokle saxelmZRv. /
– tf.: gamomcemeli i. arseniSvili, 1925 (zaria Targmn. da Sevs. 230 suraTiT me-7 rus. gamo-
vostokas st.). - V, 24 gv.; cemidan i. e. TikanaZis mier. - me-3 qarT. gamoc..

301
- Tb.: saxelgami. samecniero-pedagogiuri seq- 20. К вопросу о хирургическом лечении выпадению
tori, 1937 (poligrafkombinati). - 448gv.: 230 матки и рукова по способу Wertheim-Schauta //
sur. Журнал акушерских и женских болезней. - 1910.
- [moxseneba kavkasiis eqimTa sazogadoebis mo­
gamoqveynebulia: rig sxdomaze];
1. Гоми (Setaria Italica), его состав и пищевое 21. К вопросу о плотных опухолиях яйчников // Врач. -
значение // Врач. - 1894. - #46; 1911. - #13;
2. batono redaqtoro! // iveria. - 1895. - 9 aprili. 22. Pyelitis Gravidarum, как показание к искусственному
- #73. - gv. 4; прерыванию беременности // Журнал акушерских
3. К казуистике поверхностного воспаления и женских болезней. - 1911;
роговицы болотного происхождения // Врач. - 23. mokle cnobebi TvalT uCinar cxovelTa da
1896. - #29; mcenareTa cxovrebidan: (umartivesi cxove-
4. Несколько случаев из наблюдении над глаз­ными lebi) // jejili. - 1912. - #6-7; #8; #10. - gv.
больными // Вестник офталмологии. - 1897. - 603-608; 1913. - #6. - gv. 358-367; #7-8;
Март-апрель; 24. К вопросу об искусственных наровых грыжах //
5. Случай болотной лихородки у новорожденного, Военно-медицинский журнал. - 1913. - #11. -
осложненной желтухой и паротитом // Южно- [moxseneba Tbilisis eqimTa samecniero TaT­
Русская газета. - 1897. - #4; birze];
6. К казуистике ранений глаза: // Военно-меди­ 25. balbis Ziri, rogorc saSualeba borotgan­
цинский журнал. - 1898. - Март. - [moxseneba avad­ zraxviT muclis mowyvetisa da misi mavne Se­
myofis CvenebiT eqimTa sazogadoebaSi]; degebi: (tetanusis ori SemTxvevis gamo) medi­
7. К вопросу о болотных душевных заболеваниях // cinis doqtoris i. e. TikanaZisa // eqimi. - 1919.
Врач. - 1899. - #50; - #3-4. - gv. 35-39;
8. К вопросу о морфологических изменениях кро­ви 26. momyolis winamdebareoba, viTarca sababi
при остеомалярии: // Русский архив патологии, sakeisro gakveTis saSos mxriv: medicinis doq­
клинической медицины и бактери­ологии. - 1899. toris i. e. TikanaZisa // eqimi. - 1919. - #1-2. - gv.
- [moxseneba baTumis eqimTa morig sxdomaze]; 20-24;
9. Случай множественной мягкой фибромы кожи // 27. SemTxveva nawlav-saSvilosnois fistulisa:
Русский журнал кожных и венерических болезней. medicinis doqtoris i. e. TikanaZisa // eqimi. -
- 1901. - #9; 1919. - #5-6. - gv. 66-68;
10. Случай приобретенного сужения легочной 28. Zili: (samecniero nawyvetebi) // jejili. - 1920.
артерий // Клинический журнал. - 1901. - #3; - #2. - gv. 57-58;
11. К вопросу о растройствах речи при перемежной 29. Soreuli Sedegi ukangadaRunuli saSvilos-
лихородке // Больничная газета Боткина. - 1902. - nos wamlobisa: Doleris-Gilliam-Bardescu-s wesiT
#13-14; // tfilisis universitetis moambe. - 1923. - t.
12. К лечению столбняка впрыскиваниями мозговой 3. - gv. 82-96;
эмульсии // Врач. - 1902. - #35; 30. abortis mavnebloba // komunisti. - 1936. - ianva-
13. К вопросу о течении родов у подвержихся ri. - #20. - gv. 3.
горлосечению // Врач. - 1908. - #43;
14. К вопросу о пубиотомии по открытому способу // agreTve, waikiTxa moxsenebebi:
Практический врач. - 1909. - #33-34; 1. demonstracia: a) saSvilosnos gareSe orsu­
15. К вопросу о совместном заболевании правых lobis preparatis; b) fibromioma;
придатков матки и червеобразного отростка // 2. moxsenebani qarTvel eqimTa da bunebismety­
Журнал акушерских и женских болезней. - 1909; velTa krebebze (1917-1918);
16. К лечению ссадин влагалищной части матки… // 3. SemTxveva saSvilosnoSi gareSe sxeulTa dar­
Врачебная газета. - 1909. - #40; Cenisa;
17. Zur Frage der Chirurgischen Intervention bei Schluff 4. К казуистике злокачественных опухолей
Verletzungen der Harnblase // Zeitschrift für Urologie. смезистых сумок. - [moxseneba Tbilisis hospit­
- 1909. - Bd. II; lis eqimTa samecniero TaTbirze, 12 Teberva­
18. Головная водянка с ращеплением позвоночника li];
Hydrocephalus... // Врач. - 1910. - #24; 5. Отчет о 76 операциях удаления червообразного
19. К вопросу о хирургическом вмешательстве при отростка. - [moxseneba Tbilisis hospitlis eqim­
огнестрельном ранении мочевого пузыря // Ta samecniero TaTbirze, 16 maisi];
Медицинский журнал. - 1910. - #2. - [moxseneba 6. По поводу 12 чревосечении с демонстрацией
ruseTis dastaqarTa sazogadoebis morig sx­ уделяемых. - [moxseneba Tbilisis hospitlis
domaze]; eqimTa samecniero TaTbirze, 26 marti].

302
mis Sesaxeb: 4. Tbilisis saxelmwifo samedicino institutis
1. WiWinaZe, el. `neba miboZeT...~ // iveria. - 1891. - profesorebisaTvis [ivane TikanaZisa, vladi­
23 maisi. - #107. - gv. 3; mer voroninisa da aleqsandre naTiSvilisa­
2. narkvevi: (Jurnal-gazeTebidgan) // iveria. - Tvis] mecnierebis damsaxurebuli moRvawis
1894. - 29 noemberi. - #252. - gv. 2; wodebis miniWebis Sesaxeb: brZanebuleba / sa­
3. peterburgi // iveria. - 1897. - 17 maisi. - #94. - qarTvelos ssr umaRlesi sabWo. prezidiumi //
gv. 3; komunisti. - 1940. - 13 seqtemberi. - #213;
4. g-o. Sinauri mimoxilva // kvali. - 1901. - #36. - 5. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
gv. 787-788; tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
5. nakaiZe, gerasime. q-no redaqtoro!... // kvali. - winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
1901. - #31. - gv. 720; T. maWavarianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941.
6. Tbilisis kerZo samkurnalo: 30 mudmivi sawo- - gv. 359;
liT da samSobiaro ganyofilebiT // xalxi: sa- 6. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
literaturo da sapolitiko gazeTi. - 1910. - gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
18 ianvari. - #3. - gv. 1; palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
7. gomarTeli, iv. mogzauroba sisxlis wveTisa: bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
[recenzia] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #8. jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
- gv. 2-3; tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
8. Semowiruloba: Jur. `Teari da cxovrebas~... // binati), 1941. - gv.: 474, 492;
Teatri da cxovreba. - 1917. - #41. - gv. 16; 7. profesori i. e. TikanaZe: [nekrologi] // komu­
9. eq. ivane TikanaZe: samx. hospitalis ufrosad nisti. - 1943. - 26 dekemberi. - #266;
daniSnuli... [portreti] // Teatri da cxovre­ 8. Профессор И. Е. Тиканадзе: [Некролог] // Заря
ba. - 1918. - #13. - gv. 8; Востока. - 1943. - 28 декабря. - #268.
10. SalamberiZe, ev. profesori iv. TikanaZe. (misi
samkurnalo, samecniero da sazogadoebrivi TikanaZisa, ana [aniko] iakob pavliaS­
moRvaweobis 35 wlis Sesrulebis gamo). - [tf., vilis asuli (1880, 7/X – ) – saxalxo-saganma­
1929] (poligraftr. 1-li st.). - 661-668 gv.; naTleblo moRvawe, mTargmneli, brmaTaTvis
24sm. - uTavfurcloa. awerilia teqstis 1-li anbanis Semdgeni da sakiTxav wignTa gadamRebi,
gv. mixedviT. - amonabeWdi. Tanamedrove medi- – daibada q. Tbiliss. daamTavra q. Tbilisis
cina, 1929, XI, XII; qalTa mesame gimnazia.
11. specialistebi kanonproeqtis Sesaxeb: pro- cxraasian wlebSi, Zlier mokle droSi,
fesori iv. TikanaZe, docenti g. cagareli, sagangebod Seiswavla brmaTa rusuli anba­
docenti a. ediberiZe: [kanonproeqti abortis ni, gadmoaqarTula, gadaiRo `deda ena~, al.
akrZalvis Sesaxeb] // komunisti. - 1936. - ivnisi. yazbegis mTeli Txzulebani da sxv., riTac
- #136. - gv. 3; qarTvel brmaT gauCina sulieri sazrdo da
12. Tbilisis saxelmwifo samedicino institutis wignebis kiTxva SeaZlebina. Seadgina qarTvel
profesorebisaTvis [ivane TikanaZisa, vladi­ qalTa wre, romlis wevrni morigeobiT uki­
mer voroninisa da aleqsandre naTiSvilisa­ Txavdnen brmebs sxvadasxva nawarmoebT. 1905
Tvis] mecnierebis damsaxurebuli moRvawis wlis Semdeg avWalis auditoriis (saxalxo
wodebis miniWebis Sesaxeb: brZanebuleba / sa­ Teatris) gamgeobis wevrad airCies, sadac uan­
qarTvelos ssr umaRlesi sabWo. prezidiumi // garod, TavgamodebiT muSaobda.
komunisti. - 1940. - 13 seqtemberi. - #213; Заря 1902 wels, ramdenime qarTvel mowinave
Востока. - 1940. - 13 сентября. - #213; qalTan (an. wereTlisa, mariam vaxt. maCabeli,
13. profesori i. e. TikanaZe: [nekrologi] // komu­ v. miqaberiZisa, aleqsandra faRavasi da sxv.)
nisti. - 1943. - 26 dekemberi. - #266; erTad, mxurvale monawileoba miiRo al. yaz­
14. Профессор И. Е. Тиканадзе: [Некролог] // Заря begis saxelobis qalTa skolis daarsebaSi,
Востока. - 1943. - 28 декабря. - #268. romelSiac yvela sagans mSobliur – qarTul
enaze aswavlidnen, mowafeebad umTavresad
wyaro: Rarib-mdabio xalxis Svilebi hyavdaT. skolas
1. avtobiografia; aralegalurad inaxavdnen. es wre `ganaTlebis
2. gomarTeli, iv. mogzauroba sisxlis wveTisa: sazogadoebad~ gadaakeTes da oTxklasiani
[recenzia] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #8. saswavlebeli gaaRes naswavl muSa-qalTa aR­
- gv. 2-3; sazrdelad. Semdeg daafuZnes Tamaris saxe­
3. eq. ivane TikanaZe: samx. hospitalis ufrosad lobis qalTa saostato seminaria 8 klasis
daniSnuli... [portreti] // Teatri da cxovre­ kursiT da samxatvro saxelosno skola. ori­
ba. - 1918. - #13. - gv. 8; ve am skolisaTvis sakuTari Senobebis SeZena­

303
Si (erTi sol. kiprizovisagan – naanderZevi) rebulT. xalxuri eniT dagvisuraTa, rom
anikom didi Sroma gaswia da unari gamoiCi­ vidre TviTmpyrobeloba da misi zednaSeni
na. sagnebs isev qarTulad aswavlidnen da `gulmyralaZeebi~ arseboben, `mixeili~ da `sa­
mowafeebs erovnul grZnobebs unergavdnen, lome~ ver moisveneben da maTi isedac gaZarc­
Tumca mTavrobisagan mZafrad idevnebodnen. vuli `ojaxi~ mudam aforiaqebuli iqneba mTa­
aniko am sazogadoebis daarsebidan bolomde vrobis moxeleTagan.
daucxromeli muSaki iyo, ukanaskneli 6 weli –
molare-buxhalteric, sruliad usasyidlod. gamoqveynebulia:
saqarTvelos damoukideblobis gamocxadebis 1. s. TluRi: (raWis mazra) // iveria. - 1898. - 27 ag-
Semdeg, skolebi samoswavlo uwyebs gadaeca. visto. - #184. - gv. 2-3;
agreTve, monawileobda sxvadasxva sa­ 2. s. boyva (raWis mazra) // kvali. - 1899. - #33. - gv.
zogado-saganmanaTleblo dawesebulebaSi, 576;
umTavresad, `qarTvelTa Soris wera-kiTxvis 3. nu migyavT, saziaroa!...: (patara suraTi) // kva­
gamavrcelebel sazogadoebaSi~, TiTqmis 20 li. - 1901. - #30. - gv. 698-699; agreTve: `alio­
weli sruliad usasyidlod, uangarod, didi ni~-s krebuli: moTxrobebi, eskizebi, ambebi /
SromismoyvareobiT. Sekreb. v. gadilias mier. - Tf.: amxanag. `alio­
mwerlobaSiac Seitana wvlili. cxraasian ni~-s gamocema, #5, 1911 (mswraflmbeWdavi
wlebidanve `jejilSi~ naTargmn saymawvilo Tbilisis metexis cixisa). - 358 gv.;
ambav-moTxrobebs aTavsebda anikos fsevdoni­ 4. daiwva Cemi saZirkveli!...: (etiudi WiaTuris
miT. cxovrebidan) // kvali. - 1902. - #4. - gv. 64-65;
brmaTa skolaSi bejiTi, uangaro da udi­ 5. moxuci viris Civili: [moTxroba] // kvali. -
desi nayofieri moRvaweobisaTvis dajildoe­ 1902. - #14. - gv. 232;
bul iqna vercxlis medliT. 6. zogierTsaviT giJur siyvaruls...: vuZRvni
S-nikas [leqsi] // Cveni kvali. - 1908. - #13. - gv.
mis Sesaxeb: 204;
1. ~usinaTloTa skolis samzrunvelos~...: [a. i. 7. muSas: [leqsi] // maTraxi. - 1908. - #6. - gv. 7;
pavliaSvilis Txovna qarTvel mowafeTaTvis 8. roca cxovrebam xeli Semiwyo...: [leqsi] // ma-
mSobliur enaze swavlebis Taobaze. usinaT- Traxi. - 1908. - #3. - gv. 15;
loTa swavlebis meTodis Sesaswavlad wris 9. WiaTura // cxovrebis sarke. - 1908. - 26 aprili.
Sedgena] // cnobis furceli. - 1905. - 6 marti. - - #4. - gv. 4;
#2762. - gv. 3. 10. ar dagimalav getyvi Zvirfaso...: (vuZRvni
d-tis). [leqsi] // salamuri. - 1909. - #2. - gv. 14;
wyaro: 11. gamocana gergeba!: [eskizi] // Cveni salamuri. -
1. avtobiografia; 1909. - #1. - gv. 12-13;
2. arimaTieli, ioseb. gamosadegi codna anu pir­ 12. milocvebi provinciidan: glexs: [leqsi] // jo-
veli qarTuli skola // Teatri da cxovreba. - joxeTi. - 1909. - gamoc. 5. - gv. 6;
1915. - #35. - gv. 9. 13. milocvebi provinciidan: maRaros muSas: [leq-
si] // jojoxeTi. - 1909. - gamoc. 5. - gv. 6;
TluReli, iona [iona grigolis Ze 14. Sen rogorc gatyob sakmarisaT gasqele-
beliaSvili] (1876 – 1924, 8/II) – beletristi, bulxar...: (vuZRvni cxovrebiT damtkbarT).
Jurnalisti da sazogado moRvawe, – raWidan. [leqsi] // tartarozi. - 1909. - #10. - gv. 4;
daibada sof. TluRs, daaxl. 1876 wels, Rari­ 15. werilebi provinciidan: WiaTura: samtroT
bi glexis ojaxSi. 1899 wels, quTaisis sameu­ Seukravs bunebas piri... // jojoxeTi. - 1909. -
rneo skolaSi swavlis dros, noe xomerikTan gamoc. 6. - gv. 7;
erTad redaqtorobda xelnawer Jurnal `mu­ 16. Tavadi kitas samzadisi // aliaqoTi. - 1912. -
Saks~. sameurneo saswavleblis dasrulebis #1. - gv. 6-7;
Semdeg WiaTuris maRaroebSi muSaobda, sadac 17. maRaros muSa: [leqsi] // maTraxi. - 1914. - #2. -
Steigeroba miiRo. monawileobda ganmaTavi­ gv. 2;
suflebeli moZraobis yovel dargSi, Jurna­ 18. Cemi vedreba: [leqsi] // maTraxi. - 1914. - #4. - gv. 2;
lebSi: `kvali~, `jejili~ da sxv. demokratiul 19. n. CxikvaZis xsovnas: [leqsi] // xaTabala. - 1920. -
gamocemebSi aTavsebda leqsebsa da moTxro­ #8. - gv. 2;
bebs xalxis cxovrebidan. 20. pirveli maisi: (vuZRvni muSebs) [leqsi] // xaTa-
Tavis nawerebSi farda axada TviTmpyro­ bala. - 1920. - #4. - gv. 3;
belobis dros cxovrebis xorcmetebs da 21. Cven gmirebs: [leqsi] // muSaTa cxovreba. - 1920.
maTgan umiwawylod darCenilT da gaubedu­ - #11. - gv. 7.

304
mis Sesaxeb: yofili xelmZRvaneli, – guriidan. daibada
1. mani. xalxuri moRvawe-mweralni: iona grigo­ sof. ianeuls, erkeTis TemSi, miwis muSa uswa­
lis Ze beliaSvili (iona TluReli) // Teatri vlel mSobelTa ojaxSi. wera-kiTxva ufros­
da cxovreba. - 1924. - #8. - gv. 6. ma Zmam daawyebina, 1892 wlamde sof. ianeulis
samrevlo skolaSi swavlobda, 1893 wlidan
wyaro: xelze mosamsaxured iyo, telegrafis moswa­
1. zemoTxsenebuli Jurnalebi; vled, asoTamwyobad, samkiTxvelos gamged;
2. mani. xalxuri moRvawe-mweralni: iona grigo­ 1900 wlidan monawileobda politikur-pro­
lis Ze beliaSvili (iona TluReli) // Teatri fesionalur moZraobaSi, 1901-1908 wlebSi
da cxovreba. - 1924. - #8. - gv. 6; saidumlo-aralegalur stambebSi muSaobda
3. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- (baqos stambaSi – daarsebidan daxurvamde,
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis 1905 wlis zafxulidan – rsdmp centralu­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; ri komitetis stambaSi), Semdeg – profkavSi­
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. rebSi da sxv. politikur saqmeTa gamo dapa­
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ timrebuli iyo: 1900 wels – baTumis saboqau­
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ lo nawilSi, 1905 wels – moskovs, butirkaSi,
binati), 1941. - gv. 474. 1907 wels petrograds – kalomenis nawilSi,
1910 wels – iqve, 1912-1913 wlebSi – predva­
Todria, vladimer [ladime] – revo­ rilkaSi, 1919-1920 wlebSi – Tbiliss, metex­
lucioneri, – propagandist-agitatori, – Si; 1912-1915 wlebSi akrZaluli hqonda 56
guriis moZraobis aqtiuri monawileTagani, sagubernio da sxva qalaqebSi cxovreba, ma­
– 1891 wlidan WiaTuris maRaroebSi muSaobda. gram aralegalurad muSaobda peterburgis
kargad icnobda aq gamefebul Sromis mZime maxloblad, Suvalovosa da pargolovoSi,
pirobebs, agreTve, revoluciuri moZraobis agreTve – novoCerkaskSi. 1921 wlidan saqar­
(1900 wlidan) gaCaRebas, rac Tavis `mogone­ Tvelos sabWoTa xelisuflebis sxvadaxva pa­
banSi~ aRwera (`mogonebani saqarTvelos revo­
suxsageb Tanamdebobaze iyo – saqarTvelos
lucionuri moZraobidan~, baTumi, 1925). vl.
centraluri aRmasrulebeli komitetis (ca­
Todrias sityviT, WiaTuris maRaros muSaTa
kis) mdivnad, 1926 wlidan – sruliad saqar­
didi demonstracia moxda 1903 wels. demons­
Tvelos mweralTa kavSiris Tavmjdomared
traciis Semdeg muSebma waradgines moTxovne­
da sxv.
bi, rac kapitalistebma daakmayofiles. cxraa­
mwerloba daiwyo 1917 wels. Ta­
sian wlebSi, vl. Todria guriis ganmaTavisu­
namSromlobda gamocemebSi: `brZola~, `komu­
flebeli moZraobis aqtiuri monawileTagani
nisti~, `muSa~, `niangi~ da sxv. 1923 wels xel­
– propagandisti, partiuli ganxeTqilebis
mZRvanelobda iumoristul Jurnal `niangs~.
kamaTis erTi momwyobTagani iyo. am kamaTis
umTavresad, werda iumoristul nawarmoe­
mosawyobi winaswari TaTbiri mis saxlSi –
bebs leqsad da prozad, muSaTa moZraobidan
sof. ianeulSi gaimarTa. 1905 wels WiaTuris
werilebs, agreTve, Targmnida. iumoristul
raionSi awarmoebda revoluciur muSaobas.
nawerebSi exeboda Cveni cxovrebis yovel ma­
calke gamocemulia: xinj mxares. galeqsa `dabadeba~, romelSic
1. mogonebani saqarTvelos revolucionuri
Taviseburi saoxunjo xerxiT gaamasxarava
moZraobidan. - baTumi, 1925. - 38 gv.;
religiis debulebani da misi sayrdeni bur­
2. maRaroelis mogonebani. - tf., 1930 (poli- jni: RmerTi, macxovari, RvTismSobeli, yove­
graftr. 1-li st.). - 79 gv. li juris `wmidani~; dawera axali `qarTlis
cxovreba~, mogonebani `alionidan ganTia­
wyaro: damde~. Targmna ar. iuJinis `pasuxismgebeli
1. JRenti, Tengiz. – a) revoliucionuri moZraoba muSakis coli~ (erT moqm. oxunjoba). fsevdo­
Sorapnis mazraSi (1905 w.). - tf.: saxelgami, 1927. nimi: s. T-ia.
- gv.: 6-7, 16; b) 1905 weli guriaSi. - me-2 gamoc.
(Sesw. da Sevs.). - tf.: saxelgami, 1927. - v. 54. calke gamocemulia:
1. cremlebiT sicili: patara feletonebi. - tf.:
Todria, silibistro [silia] eses proletarul mweralTa asociaciis gamocema
Ze (1880 – 1936) – partiul-politikuri moR­ #1, 1922 (stamba poligr. kursebisa). - 79 gv.;
vawe, – aralegaluri stambis muSaki, Jurna­ 2. elami sarke: iumoristuli patara feletone­
listi, mwerali-iumoristi, proletar-mwe­ bi da moTxrobebi. - tf.: saqarTvelos prole­
ralTa erTi mesveurTagani da iumoristuli tarul mweralTa asociaciis gamocema, 1927
Jurnalebis – `tartarozisa~ da `niangis~ (poligrafskolis stamba). - 152 gv.: nax.;

305
3. ybadasaRebi-wyalwasaRebi ambebi: [iumoristu- 4. iuJini, a. pasuxismgebeli muSakis coli: [erT-
li-moTxrobebi]. - tf.: saq. prolet. mwer. aso- moqmedebiani oxunjoba] / arxip iuJini; s. To-
ciacia, 1929 (poligraftr. 1-li st.). - 108, [3] drias Targm. // CiraRdani. - 1924. - #12-13. - gv.
gv.; 3-4;
4. dabadeba anu biblia. - wigni pirveli. – tf., 5. neverovi, al. gulzviadoba: [leqsi] / al. neve-
1930 (poligraftr. 1-li st.). - 64 gv.; w. 2: yba­ rovi; s. Todrias Targm. // CiraRdani. - 1924. -
dasaRebi-wyalwasaRebi ambebi. - tf., 1932 (sa­ #9-10. - gv. 1.
qarTvelos saxkomsabWos stamba). - 64 gv.;
5. cis da baris rame-rume: (patara feletonebi). - gamoqveynebulia:
tf., 1930 (saxelgamis 1-li st.). - 48 gv.; 1. WiaTura // kvali. - 1897. - #27. - gv. 514-515;
6. dabadeba anu biblia. - w. 1. - Tb., 1931 (saq. 2. ase rad xdeba: [menSevikuri gazeTebis `borba~
saxkomsabWos st.). - 78, [1]: sur.; w. 2: [satira]. - da `erToba~ sabWoTa ruseTis mdgomareobis
1931 (st. koleqtivi). - 54, [1] gv.; me-2 Sevs. da Sesaxeb] // saqarTvelos komunisti. - 1920. - 27
Sesw. gamoc.. - w. 2. - tf.: mebrZoli aTeisti, ivnisi. - #9. - gv. 3-4;
1934 (msk p/tr 1-li st.). - 58 gv.: sur. - [Seicavs 1 3. bolSevikebis saqmianoba: [feletoni bolSevi-
toms]; kebze da gazeT `komunistis~ redaqciaze yal-
7. mokiTxvis baraTebi patara feletonebaT. - bi faqtebis miweris gamo] // axali komunisti.
Tb.[!], 1933 (saxkomsabWos st.). – 64 gv.; - 1920. - 12 ivnisi. - #9. - gv. 3-4;
8. `qarTlis cxovreba~ iumoristuli leqsiT Tq- 4. `TanamSromeli~: [patara feletoni] // komunis-
muli. - tf., 1933 (saq. saxkomsabWos st.). - 107 ti. - 1920. - 11 ivnisi. - #8. - gv. 3;
gv.; 5. ratom var me komunisti // komunisti. - 1920. - 3
9. alionidan gaTenebamde: piradi mogonebebi. - ivnisi. - #1. - gv. 3-4;
Tb, 1934 (poligrafskolis st.). - 138 gv.: il.; 6. SurisZieba: [patara feletoni] // saqarTvelos
21sm.. - (polit-katorRelTa sazogadoebis ga­ komunisti. - 1920. - 24 ivnisi. - #6. - gv. 3;
mocema #11); 7. Cemi samSoblo: [gazeT `saxalxo saqmis~ ko-
10. satira da iumori / winasityv. avt.: malaqia to- respodentis SeniSvnebis pasuxad, romelic
roSeliZe. - tf.: federacia, 1934 (saq. saxkomis mimarTuli iyo `komunistis~ 1920 wlis #1-Si
st.). - 382 gv.: garekani, dasur. yda, [1], [VII] gv., s. T-ias werilis `ratom var me komunistis~ ga-
avt. portr.; moTqmaze: `proletariats samSoblo ara aqvs~]
11. Zveli da axali aRTqmani: [antireligiuri sa- // komunisti. - 1920. - 10 ivnisi. - #7. - gv. 3;
tira] / red. da winasityv. avt.: S. radiani. - tf.: 8. anketebis bralia: [patara feletoni] // komu-
saxelgami, 1935 (komunisti-s st.). - VIII, 215 gv.. nisti. - 1921. - 10 dekemberi. - #233. - gv. 3-4;
12. qarTlis cxovreba: satira. - tf.: saxelgami, 9. araki: [patara feletoni] // komunisti. - 1921. -
1936. - IV, 157, [2] gv.: 1 C.f. port. 24 maisi. - #67. - gv. 2-3;
10. aRsareba: mogoneba: [moskovis aralegalur
Targmna da gadmoakeTa: stambaSi s. Todriasa da g. sturuas muSaobis
1. bedni, demian. – a) rogor Sevida malazoni sa­ Sesaxeb 1907 wels] // komunisti. - 1921. - 1 dekem-
moTxeSi / gadmokeTebuli sil. Todrias mier. - beri. - #225. - gv. 3;
tf.: cekas sagamomcemlo kantora, 1924 (s.s.m.u. 11. binobiada: [patara feletoni] // komunisti. -
poligraf. gany. me-4-e stamba). - uTavfurclo, 1921. - 27 aprili. - #46. - gv. 3;
13, [1] gv.: sur.; b) es istoria dedanTan sworia / 12. evrika: [patara feletoni] // komunisti. - 1921. -
demian bedni; rusulidan Targmna s. Todriam // 17 ivnisi. - #86. - gv. 2;
komunisti. - 1930. - 7 Tebervali. - #31. - gv. 3; 13. menSevikuri himni: [leqsi] // komunisti. - 1921. -
2. dolevi, dimitri; iuJini, ar. burJuebi jo­ 27 dekemberi. - #247. - gv. 3;
joxeTSi anu jojoxeTis tresti: or moqmede­ 14. moxseneba rekas, cekas da Cekas: [patara fele-
biani ocneburi oxunjoba / dimitri dolevi; toni] // komunisti. - 1921. - 7 seqtemberi. - N 154.
pasuxmgebeli muSakis coli: erT moqmedebia­ - gv. 2;
ni oxunjoba / arxip iuJini; Targmani sil. To­ 15. radio Wori: [patara feletoni] // komunisti. -
driasi. - tf.: saqarTv. proletarul mweral­ 1921. - 31 maisi. - #72. - gv. 4;
Ta kavSiri, 1924 (zaria vostoka-s st.). – 47 16. rogor vbeWdavdiT proklamaciebs: [baTumSi]:
gv.; mogoneba // komunisti. - 1921. - 12 noemberi. -
3. dolevi, d. burJuebi jojoxeTSi, anu jojoxe- #209. - gv. 1;
Tis tresti: [or moqmedebiani ocneburi oxun- 17. sarwyavi arxi da Sromis begara // komunisti. -
joba dimitri dolevisa. piesa] / dimitri do- 1921. - 8 ivlisi. - #103. - gv. 3;
levi; s. Todria mTargmn. // CiraRdani. - 1924. 18. saSobao zeimi: [patara feletoni] // komunisti.
- #9-10. - gv. 7-9; #11. - gv. 5-7; - 1921. - 14 dekemberi. - #236. - gv. 3;

306
19. tafamwvari: [patara feletoni] // komunisti. - 44. `rac mogiva TaviTao~: [patara feletoni] // ko-
1921. - 19 maisi. - #63. - gv. 3; munisti. - 1923. - 31 ianvari. - #22. - gv. 3;
20. `yvavilni sWknebodnen~: [leqsi] // komunisti. - 45. Cemi nadiroba: [patara feletoni] // komunisti.
1921. - 19 oqtomberi. - #189. - gv. 2; - 1923. - 19 ianvari. - #14. - gv. 2-3;
21. SabaToba: [patara feletoni] // komunisti. - 46. ar axalia - Zvelia: [qarTvel menSevikTa lide-
1921. - 7 ivlisi. - #102. - gv. 1-2; rebis saqmianobis Sesaxeb] // komunisti. - 1924.
22. Sromis begara // komunisti. - 1921. - 24 ivnisi. - - 13 seqtemberi. - #209. - gv. 1;
#91. - gv. 3; 47. baTomi - aleqsandria: [aleqsandriis muSebis
23. Cemi mozveri: [patara feletoni] // komunisti. - gaficva da mogoneba baTumeli muSebis 1902
1921. - 18 dekemberi. - #240. - gv. 2; wlis gaficvis gamo] // komunisti. - 1924. - 16
24. Cemi palto: [patara feletoni] // komunisti. - noemberi. - #262. - gv. 4;
1921. - 26 noemberi. - #221. - gv. 1-2; 48. boqsiorebi: [patara feletoni] // komunisti. -
25. Cemi proklamacia: [1902 wels baTumSi]: mogone- 1924. - 7 dekemberi. - #280. - gv. 3
ba // komunisti. - 1921. - 10 noemberi. - #207. - gv. 49. domenti TavdomaZis sizmari: [patara feleto-
1; ni] // komunisti. - 1924. - 8 ivnisi. - #130. - gv. 3;
26. wiTeli lenti da Savi guli: [revoluciuri ko- 50. samoqalaqo omi da orientacia: [patara fe-
mitetis mtrebis Sesaxeb] // komunisti. - 1921. - 5 letoni] // komunisti. - 1924. - 1 oqtomberi. -
marti. - #4. - gv. 4; #224. - gv. 5;
27. 27 ianvari: samRvdeloebis winaaRmdeg: [patara 51. samoqalaqo omis nedli masala: [patara fe-
feletoni] // komunisti. - 1922. - 7 Tebervali. - letoni] // komunisti. - 1924. - 9 oqtomberi. -
#29. – gv. 3; #231. - gv. 5;
28. aRsrulda: [patara feletoni] // komunisti. - 52. Secdoma: [patara feletoni] // komunisti. -
1924. - 28 ivnisi. - #146. - gv. 4;
1922. - 8 ivnisi. - #127. - gv. 3;
53. lomis kareli: [emigrant menSevikebis Jurnal
29. axali ekonomiuri politika: [patara feleto-
`brZolaSi~ moTavsebul werilebis garSemo] //
ni] // komunisti. - 1922. - 10 ianvari. - #7. - gv. 3;
komunisti. - 1925. - 5 noemberi. - #255. - gv. 3;
30. barometri: [patara feletoni] // komunisti. -
54. misabaZi magaliTi: [saqarTvelos yrilobis
1922. - 30 agvisto. - #197. - gv. 3-4;
delegatTa Soris Tanxis Sekreba sof. erke-
31. genua-kaxeTi-haaga: [patara feletoni] // komu-
Tis samkiTxvelos sasargeblod] // komunisti.
nisti. - 1922. - 10 ivnisi. - #129. - gv. 3;
- 1925. - 8 aprili. - #79. - gv. 3;
32. elliada: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 22 seq-
55. saqarTvelos centraluri aRmaskomis meore
temberi. - #217. - gv. 3;
sesia: [saubari cakis mdivanTan] // komunisti. -
33. TaTbiri: [patara feletoni] // komunisti. -
1925. - 27 ivnisi. - #145. - gv. 3;
1922. - 14 marti. - #58. - gv. 4;
56. arc marcxniT, arc marjvniT! // komunisti. -
34. kidev omi: [patara feletoni] // komunisti. -
1926. - 5 dekemberi. - #279. - gv. 5;
1922. - 26 aprili. - #91. - gv. 3;
57. dekretTa dekreti: [leqsi] // komunisti. - 1926.
35. makarona: [patara feletoni] // komunisti. -
- 25 ivlisi. - #168. - gv. 4;
1922. - 12 maisi. - #106. - gv. 2;
58. axali bibliografia: [feletoni Jurnal `teq-
36. narkomaZis gasaWiri: [patara feletoni] // ko-
nika cxovrebis~ cudi stilis gamo] // komunis-
munisti. - 1922. - 15 ivnisi. - #133. - gv. 3;
ti. - 1927. - 18 Tebervali. - #39. - gv. 3;
37. nedli masala: [patara feletoni] // komunisti.
59. gza da gza gagonili da naxuli: [narkvevi] // ko-
- 1922. - 2 marti. - #48. - gv. 3;
munisti. - 1927. - 18 ianvari. - #13. - gv. 5;
38. tyveobaSi: [moTxroba] // qura. - 1922. - #2. - gv.
60. guriis menSevikur partiis komitets: [fele-
19-23; toni] // komunisti. - 1927. - 11 marti. - #56. - gv.
39. Ralati: galaktion tabiZis saRamos gamo: [pa- 3;
tara feletoni] // komunisti. - 1922. - 29 ivnisi. 61. miqel-gabrieli: [leqsi] // komunisti. - 1927. - 3
- #145. - gv. 3; marti. - #49. - gv. 3;
40. Robe: [patara feletoni] // komunisti. - 1922. - 62. mogzauroba hanri barbiusTan erTad [saqar-
11 Tebervali. - #33. - gv. 3; TveloSi]: axlo warsulidan // komunisti. -
41. cremlebiT sicili: [patara feletoni] // komu- 1927. - 4 dekemberi. - #275. - gv. 4
nisti. - 1922. - 22 aprili. - #88. - gv. 3; 63. ori memorandumi: [patara feletoni] // komu-
42. alionidan gaTenebamde: (mogonebebi) // revo- nisti. - 1927. - 2 aprili. - #73. - gv. 3;
luciis matiane. - 1923. - #2. - gv. 127-139; #3. 64. ybad-asaRebi wyal-wasaRebi: [patara feleto-
- gv. 89-101; ni] // komunisti. - 1927. - 9 marti. - #54. - gv. 3;
43. niavis qariSxali: [patara feletoni] // komu- 65. Cemberlenis sizmari: [feletoni] // komunisti.
nisti. - 1923. - 9 maisi. - #103. - gv. 3; - 1927. - 10 marti. - #55. - gv. 3;

307
66. mweralTa meore yrilobis Sedegebi: saubari 4. silibistro Todria: [foto] // Teatri da cxo­
s. TodriasTan // komunisti. - 1928. - 16 marti. vreba. - 1926. - #15. - garekani;
- #62. - gv. 3; 5. Типография в колодце // Молодой Ленинец. -
67. Zveli da axali gmirebi: [leqsi] // komunisti. - 1929. - #23;
1934. - 26 dekemberi. - #297. - gv. 4 6. radiani, S. qarTuli mwerlobis 10 w. // mnaTobi.
68. mimoxilva: [feletoni leqsad] // komunisti. - - 1931. - #3. - gv.: 189, 196-197;
1935. - 2 ianvari. - #152. - gv. 3. 7. komunisti. - 1934. - 17 dekemberi. - #290.

mis Sesaxeb: Todua, niko _ teroristi da revolu­


1. d-re, b. sil. Todria. `elami sarke~: [recenzia] cioneri, s. ruxidan (zugdidis mazra). glexi,
// komunisti. - 1927. - 6 Tebervali. - #29. - gv. 5; rkinigzeli muSa-konduqtori – pirvelxa­
2. sruliad saqarTvelos mweralTa me-2 yrilo- nad damoukideblad moqmedebda, Semdeg so­
ba: [masalebi yrilobis muSaobis Sesaxeb. 6-15 cial-federalistebs miemxro, xolo bolos
marti] // komunisti. - 1928. - 6-11 marti. - #54- social-demokratebs miudga. didi gavlena
59. - gv. 2; 14-15 marti. - #60-61. - gv.: 2, 5 b. hqonda glexTa Soris. misi rkinigzaze sam­
3. prezidiumis axali Semadgenlobis Sesaxeb: re- saxuris dros, a/k rkinigzaTa ufrosi iyo
zolucia / saqarTvelos sabWoTa mwerlebis Savrazmeli rusi gedenevi, romelic qarTvel
federaciis plenumi // komunisti. - 1930. - 16 mosamsaxureebs ukrZalavda qarTulad lapa­
noemberi. - #268. - gv. 3; raks, nebas ar aZlevda, rom rkinigzelTaTvis
4. amx. s. e. Todrias xsovnis ukvdavyofa: dadge- qarTuli warmodgenebi gaemarTaT da sxv. misi
nileba / amierkavkasiis sfsr caki da saxkomsa- TanaSemwe iyo vinme psioli, romelsac n. To­
bWo // sabWoTa aWara. - baTumi, 1936. - ivnisi. - duam SesaSineblad fanjridan revolveri es­
#133. - gv. 2; rola. psiolma gedenevs sTxova, gadamiyvaneo.
5. bolSevikis, amxanagis da megobris xsovnas: [s. inJinerma gedenevma psiols yvelas gasagonad
Todrias nekrologi]: xels aweren: l. beria, g. uTxra: `qarTvelebs qudi ar xuravT, isini
musabekovi, s. kudriavcevi, g. mgalobliSvili mxolod gaSineben, mokvlas ver gabedaveno...
// komunisti. - 1936. - ivnisi. - #132. - gv. 1; sa- ai, xuTi weliwadia, me mokvlas mipireben, ma­
bWoTa aWara. - 1936. - ivnisi. - #132. - gv. 1; muSa. gram ver momkles da verc momklaveno~. ar
- 1936. - ivnisi. - #132. - gv. 1; axalgazrda komu- gauvlia didxans, rom gedenovs Tofi esro­
nisti. - 1936. - ivnisi. - #132. - gv. 1; les da sasikvdilod daxvrites. am saqmis erTi
6. gardaicvala amx. s. Todria // axalgazrda ko- monawileTagani iyo n. Todua. mas es saqme ver
munisti. - 1936. - ivnisi. - #131. – gv. 1; litera- daumtkices, magram samsaxuridan daiTxoves.
turuli saqarTvelo. - 1936. - ivnisi. - #8. - gv. alixanov-avarielis damsjelma razmma 1906
1; wels misi saxl-kari gadawva.
7. m. g. silva Todria - mwerali iumoristi // komu-
nisti. - 1936. - ivlisi. - #160. - gv. 3; mis Sesaxeb:
8. sulava, a. silva Todria, rogorc humoristi // 1. gen.-gubernatoris gankargulebiT... // Cveni sa-
literaturuli saqarTvelo. - 1936. - ivlisi. - qme. - 1909. - 17 Tebervali. - #11. - gv. 4.
#10. - gv. 2;
9. Памяти стойкого революционера и писателя: wyaro: ar aris miTiTebuli.
[Некролог С. Тодрия. Подписи: Татаришвили А.,
Джавахишвили М. и др.] // Заря Востока. - 1936. - ToTibaZe, noe simonis Ze (1878, 15/VIII
Июнь. - #132. - С. 1; Советская Абхазия. - 1936. – 1921) – revolucioneri, – propagandist-agi­
- Июнь. - #132. - С. 1; На рубеже Востока. - 1936. tatori, – guriidan. daibada sof. moidanaxe­
- Июнь. - #16. - С. 2. Si, ozurgeTSi. daamTavra ozurgeTis dawye­
biTi saswavlebeli, swavla ganagrZo Tbili­
wyaro: sis saferSlo saswavlebelSi, sadac gaficva
1. jaSi, uSangi. mogoneba; moawyo, ris gamoc gamoricxes, Semdeg TviTga­
2. droSa. - 1925. - #1-2. - gv. 21-22; naTlebas Seudga. TbilisSi xelmZRvanelobda
3. saqarTvelos kompartiis Zveli gvardia [gar­ aralegalur social-demokratiul wreebsa
dacvlil da cocxal revoliucioner bol­ da mitingebze gamodioda revoluciuri sity­
Sevikebis (1890-1905 w.w.) suraT-biografiebi: vebiT, avrcelebda aralegalur da revolu­
albomad Sekruli] / winasityvaobis avt.: sev. ciur legalur literaturas. sxvaTa Soris,
TalaqvaZe. - tf.: [saqarTvelos kompartiis ce­ misi winadadebiT gamovida iv. maWavarianis
kas partiis gamocema], 1925 (saq. kp c.k. st.). - gv. mier naTargmni e. erkman-Satrianis `glexi-ka­
105; cis istoria~ (1910 w.), romelic n. ToTibaZis

308
bejiTi muSaobiT, 5000 cali gavrcelda muSa ori wlis Semdeg mTavrobam daxura. skolis
xalxsa da glexobaSi, rac im xanad iSviaTi mo­ damTavrebisTanave, zeiceris qarxanaSi daiw­
vlena iyo. revoluciuri moRvaweobis gamo, yo muSaoba. aq muSebi gafica, ris gamoc qar­
1910 wels, mefis mTavrobam rostovSi gadaa­ xana daixura. usaqmod darCenil muSaTagan g.
saxla. ToiZem Seadgina amxanagoba (pirveli arteli)
moxseniebulia eg. ninoSvilis mogone­ da saamxanago qarxana gaxsna. socialisturi
bebSi. gadasaxlebis vadis Sesrulebis Semdeg ideebiT gatacebulma, jer kidev mcirewlo­
tuafseSi gadaasaxles, sadac rkinigzis lian­ vanma, groSobiT Segrovili TanxiT gamosca
dagis gvirabebis gaTxras xelmZRvanelobda. zaqaria WiWinaZis `ucxoeTis mwerlebi. pru­
gadasaxlebaSi myofi, Roris jiSis gaum­ doni~ (Tb., 1890). 1895-1896 wlebSi, liceumis
jobesebisaTvis muSaobda, mizansac miaRwia – glexTagan pirvelma Seadgina mefrinveleo­
misi koleqtivi daaarsa. bisa da xilis gaxmoba-gamoSrobis sakonser­
monawileobda mitingebSi. vo amxanagoba `ankara~, romelsac pirvelmave
miawoda xilis saxmobi, yurZnis sawuri, saTi­
gamoqveynebulia: bi, wiwilebis gamosaCeki da sxv.
1. Ria werili gigo keWaRmaZes // dasawyisi. - 1908. 1910-1911 wlebSi muSa-xelosanTagan
- 20 marti. - #15. - gv. 4. arCeuli iqna q. Tbilisis xmosnad (muSa-xe­
losanTagan pirveli xmosani), romlis meca­
mis Sesaxeb: dineobiTac, didi brZolis Semdeg, qalaqma
1. qarTvelTa Soris w.-kiT. gamavrcelebel sa- gaiyvana CuRureT-kukiis kanalizacia da kvi­
zogadoebis meore morigi kreba // momavali. - racxovlis (Wirian xevis) gvirabi niaRvris
1909. - 15 dekemberi. - #91. - gv. 3-4; #92. - gv. gasasvlelad, romelic manamde am ubnis mcxo­
3-4; #93. - gv. 3-4; #94. - gv. 3-4; vrebT did zians aZlevda. amave dros, msaxu­
2. metexis cixidan gaanTavisufles... // axali gza. robda saadgilmamulo bankis teqnikosad da
- 1910. - 8 agvisto. - #41. - gv. 3; sxvadasxva sazogado saqmeSi mxurvale monawi­
3. sazogadoebis 1909 wlis 13 dekembris sazoga- leobas iRebda.
do kreba // wera-kiTxvis sazogadoebis moambe. mwerlobaSi – axlo TanamSromeli iyo iv.
- 1910. - #1-2. - gv. 17-25; rostomaSvilis dRiur gazeTisa `sinaTle~
4. guruli qali. qalTa Soris: ozurgeTSi kvi- (1911 wlidan), agreTve, sxva Jurnal-gazeTeb­
ras... // Teatri da cxovreba. - 1917. - #15. - gv. Si leqsebsa da werilebs aTavsebda g. T., afxa­
14. zis da sakuTari saxel-gvaris moweriT. mSro­
melTa da devnil-SeviwroebulTa interesebs
wyaro: icavda. aRsaniSnavia misi `ucnauri pirobani~
1. meuRlis cnoba. (`cnobis furceli~, 1902, #1905).
msoflio imperialisturi omis dros, ro­
ToiZe, grigol [gigo] ivanes Ze (1869 gorc daWrilTa mzrunveli komisiis wevri,
– 1915, 15/I) – scenis moyvare, Jurnalisti da TavgamodebiT uvlida daWril-dakodilT,
saqalaqo-sazogado moRvawe, muSa-xelosanTa­ romlis drosac saxadi Seeyara da imsxverpla
gan pirveli xmosani da pirveli artelis dam­ kidec. dakrZalulia kukiis sasaflaoze.
fuZnebeli, – TbilisSi dabadebuli, qarTle­ misi Zmaa mxatvari mose ToiZe.
li glexis Svili (romlis papa goris mazris
sof. CoCeTis mebatonis naymevi iyo, batonis gamoqveynebulia:
uRlisagan daRestans gaqceuli, sadac rus­ 1. `gazeT `kvalis~... // iveria. - 1893. - 24 oqtombe-
Tagan lekebis soflis vaJkacurad dacvisa­ ri. - #228. - gv. 2;
Tvis Tavisufleba daimsaxura). daamTavra 2. vedreba: [leqsi] // jejili. - 1893. - #2. - gv. 11;
Tbilisis saxelosno skolis sadurglo gan­ 3. xelosanTa sayuradRebod: (qarTul saxelos-
yofileba pirvel mowafed – kursdamTavre­ no wignsacavis daarsebis gamo tfilisSi) // ive-
bulTa pirveli gamoSvebis dros (1880-1886). ria. - 1893. - 27 oqtomberi. - #230. - gv. 2;
skolaSi swavlis dros meTaurobda CuRu­ 4. xelosanTa sayuradRebod: II. // iveria. - 1894. -
reT-kukiaSi Sinaur-saubno warmodgenebs, 16 Tebervali. - #36. - gv. 2-3;
xSirad Tavis saxlSiac marTavda (romlis 5. daRestani: aqauri ambebi da qarTveloba // cno-
dekoraciebsac Zma misi – mose xatavda), re­ bis furceli. - 1897. - 22 ivnisi. - #233. - gv. 4;
daqtorobda xelnawer Jur. `ankaras~ (mdiva­ 6. durglebis gaWirvebuli mdgomareoba // cno-
ni iyo SublaZe), monawileobda abram cqima­ bis furceli. - 1897. - 4 ivlisi. - #244. - gv. 2;
nauris xalxosnur wreSi, 1886-1887 wlebSi 7. Tav. ilia WavWavaZis iubileis gamo // cnobis
naZaladevSi daafuZna biblioTeka, romelic furceli. - 1897. - 2 marti. - #130. - gv. 2;

309
8. petrovski: (daRistani). muSebis ukiduresi md- 28. uyuradReboT datovebuli // cnobis fur-
gomareoba // cnobis furceli. - 1897. - 19 dekem- celi. - 1901. - 26 Tebervali. - #1652. - gv. 1-2;
beri. - #405. - gv. 3; 29. q. darubandi... // cnobis furceli. - 1901. - 17
9. petrovski: (daRistani). mxeci kaci // cnobis dekemberi. - #1673. - gv. 2;
furceli. - 1897. - 9 dekemberi. - #395. - gv. 2-3; 30. werili redaqciis mimarT // cnobis furceli.
10. petrovski: (daRistani). sasargeblo dasawyisi. - 1901. - 26 noemberi. - #1652. - gv. 2; 1902. - 7
keTili ganzraxva // cnobis furceli. - 1897. - dekemberi. - #2006. - gv. 5; 1903. - 5 ianvari. -
24 dekemberi. - #410. - gv. 2; #2032. - gv. 4; 21 marti. - #2103. - gv. 4; 21 apri-
11. petrovski: (daRistani). sasargeblo wignebis li. - #2128. - gv. 1-2; Cangi. - 1909. - 25 ivnisi.
gamocema. Cveneburi xilis gemo. CarCis dasja // - #4. - gv. 4;
cnobis furceli. - 1897. - 25 dekemberi. - #411. 31. ucnauri pirobani // cnobis furceli. - 1902. -
- gv. 2; 24 agvisto. - #1905. - gv. 3;
12. petrovski: (daRistani). qarTvel yazax muSaTa 32. tfilisis durgalTa amxanagobis wevrebs
mdgomareoba // cnobis furceli. - 1897. - 20 de- // cnobis furceli. - 1904. - 12 seqtemberi. -
kemberi. - #406. - gv. 2-3; #2609. - gv. 2. - xels aweren: gamgeobis Tavmj-
13. petrovski: (daRistani). qarTuli salitera- domare gr. ToiZe da wevrebi;
turo saRamo // cnobis furceli. - 1897. - 28 33. werili redaqciis mimarT: [araswori xmebi
noemberi. - #384. - gv. 2; durgalTa amxanagobis daxurvis Sesaxeb] // ive-
14. petrovski: (daRistani). Rvinis CarCebi // cnobis ria. - 1905. - 13 maisi. - #74. - gv. 4;
furceli. - 1897. - 1 noemberi. - #358. - gv. 3; 34. werili redaqciis mimarT: [xmebi durgalTa
15. petrovski: (daRistani). cota ram baqoel qar- amxanagobis daxurvis Sesaxeb sinamdviles ar
Tvelebze: Semowiruleba saxalxo wignebisa Seesabameba] // cnobis furceli. - 1905. - 12 mai-
si. - #2817. - gv. 4;
// cnobis furceli. - 1897. - 18 seqtemberi. -
35. xelosanTa sayuradRebod // isari. - 1907. - 1 Te-
#315. - gv. 3;
bervali. - #23. - gv. 3;
16. petrovski: (daRistani) // cnobis furceli. -
36. gaz. `naperwkalis~ qronikaSi moTavsebuli
1897. - 28 agvisto. - #296. - gv. 3;
iyo... // xomli. - 1908. - 29 ivlisi. - #14. - gv. 4;
17. petrovski: (daRistani). wvlili afrikel qar-
37. saxlebis dangrevis gamo // Cangi. - 1909. - 11 ag-
TvelTa gamosakvlevad: iaf-fasiani wignebis
visto. - #32. - gv. 4;
saWiroeba CvenSi // cnobis furceli. - 1897. - 13
38. quTaisis bankis sarevizio komisiis moxsenebis
ivlisi. - #253. - gv. 3;
gamo: (im muSa-mosamsaxureTa sayuradRebod,
18. petrovski: mosagonebelia // cnobis furceli.
romelTac quTaisis bankis mamulebze umuSa-
- 1897. - 6 agvisto. - #276. - gv. 4;
viaT) // Cveni azri. - 1909. - 23 maisi. - #19. - gv.
19. petrovski: qarTvel muSaTa umweoba // cnobis
3-4;
furceli. - 1897. - 9 agvisto. - #278. - gv. 3-4;
39. diRomi // mosavali. - 1910. - #17 da 18. - gv. 21-
20. petrovski: CarC-vaWrebis cema-tyepa // cnobis
22;
furceli. - 1897. - 28 oqtomberi. - #254. - gv. 3;
40. sofeli diRomi // axali gza. - 1910. - 1 agvisto.
21. port-petrovski: axali amxanagoba Rvinis
- #36. - gv. 4;
mwarmoebelTa // cnobis furceli. - 1897. - 7 Te-
41. suramelebis sayuradReboT: [gancxadeba] // axa-
bervali. - #108. - gv. 3;
li gza. - 1910. - 3 ivlisi. - #11. - gv. 1;
22. wignebi qarTuli samkiTxveloebisaTvis // cno-
42. Ria werili: samasxaro e.w. `iumoristul~ Jur-
bis furceli. - 1897. - 2 aprili. - #160. - gv. 2;
nals `laxts~ da mis TanamSromels zilipi-
23. petrovski: (daRistani). avdrebi da misi Sedegi
po-skandarikos // maTraxi. - 1914. - #26. - gv. 8;
// cnobis furceli. - 1898. - 6 marti. - #473. - gv. 43. werilebi redaqcias: amxanago redaqtoro! Tq-
4; veni pativcemul Jurnalis... // maTraxi. - 1914.
24. petrovski: (daRistani). muSaTa damxmare wre: - #24. - gv. 8.
dagvinebuli gamocxadeba // cnobis furceli.
- 1898. - 29 ianvari. - #441. - gv. 2; mis Sesaxeb:
25. petrovski: (daRistani). panaSvidi mefe ere- 1. axali ambavi // iveria. - 1892. - 25 agvisto. -
kleze // cnobis furceli. - 1898. - 20 ianvari. #180. - gv. 1;
- #432. - gv. 2; 2. `sataxto qalaqis gazeTebi gvauwyeben...~ // ive-
26. petrovski: (daRistani). `sasaciloa, rom sa- ria. - 1894. - 3 noemberi. - #233. - gv. 2;
mwuxaro ar iyos~ // cnobis furceli. - 1898. - 17 3. durglebis saamxanago duqani // cnobis fur-
maisi. - #534. - gv. 2-3; celi. - 1897. - 4 ivlisi. - #244. - gv. 2;
27. wignebis movaWreTa mimarT // cnobis furceli. 4. mosamsaxureTa amxanagobisa gamo // cnobis
- 1898. - 2 marti. - #469. - gv. 2; furceli. - 1897. - 28 ianvari. - #98. - gv. 2;

310
5. peterburgidan `cnob. furc.~ sweren... // ive- `soflis muSaoba – rTveli~. amave droidan
ria. - 1903. - 15 oqtomberi. - #220. - gv. 1; monawileobda gamofenebSi, rogorc Tbiliss,
6. axali ambavi: [Tbilisis durgalTa, qargalTa iseve saqarTvelos sxvadasxva daba-qalaqSi da
da SegirdTa krebam SeimuSava mdgomareobis saqarTvelos gareTac. 1913 wels, misi naxa­
gasaumjobesebeli pirobebi; komisiis wevrTa tebi gamoifina q. moskovis `sobaCi padvalSi~,
Soris iyvnen: mix. CodriSvili, gigo ToiZe da romelTagan 20 prof. kulibinma SeiZina, 30
sxv.] // cnobis furceli. - 1905. - 2 aprili. - – mxatvarma e. pskovitinovma. samxatvro kre­
#2787. - gv. 3; bulSi daibeWda misi naxatebis suraTebi. yu­
7. 31 agvistos moxda... // Cveni gza. - 1907. - 4 seq- radReba miipyro, rogorc originaluri niWis
temberi. - #1. - gv. 2; mqonem da garkveuli saxis Semoqmedma. 1920
8. qsnis amxanagobis ... // isari. - 1907. - 10 aprili. wels, Tbilisis sasadilo `qimerionSi~ daxa­
- #79. - gv. 1; tuli suraTebiT didi dekoratiuli unari
9. qsnis moagarakeTa amxanagobis gamgeoba // isa- gamoiCina. gansakuTrebuli yuradReba daim­
ri. - 1907. - 14 ianvari. - #8. - gv.; saxura didi panoTi `mxatvari da aRmafrena~.
10. amas winaT... // amirani. - 1908. - 2 agvisto. - #124. 1921-1922 wlebSi umTavresad dekoratiuli
- gv. 4; xasiaTis suraTebs xatavda – Seamko ozur­
11. yvela im zomebis garda... // xomli. - 1908. - 14 ag- geTis, arkanis, qviSxeTisa da sxva Teatrebi.
visto. - #27. - gv. 1; daasuraTa: `vefxistyaosani~ (1937 wlis gamo­
12. tfilisi: tfilisis sasanitaro komisiam... // cema, risTvisac mieniWa stalinis saxelobis
droeba. - 1909. - 4 ianvari. - #3. - gv. 3; premia – 50.000 man.), saq. kp (b) istoriis mokle
13. sanitaruli daTvaliereba // axali gza. - 1910. - kursi, m. lermontovis `mwiri~ da sxv.
29 ivlisi. - #33. - gv. 2; aRsaniSnavia misi namuSevrebi: `dReoba~,
14. suramelebis sayuradRebod...: [gancxadeba] // `jiriTi~, `mTis idilia~, `qarTvel moRvawe­
axali gza. - 1910. - 20 ivnisi. - #1. - gv. 1; Ta portretebi~, `oqtombris revolucia~,
15. gardaicvala Zveli scenis moyvare... // Teatri `oqtombris ambavi~, `i. b. stalinis gamosvla
da cxovreba. - 1915. - #3. - garekanis mesame didi oqtombris socialisturi revoluciis
gverdi; 24-e wlisTavisadmi miZRvnil sazeimo sxdo­
16. gigo ivanes Ze ToiZe... // Teatri da cxovreba. - maze~, `i. b. stalini~ (am orive suraTisaTvis
1915. - #3. miekuTvna stalinuri pirveli xarisxis premia
– 100.000 man.) da sxv. yoveli misi suraTi Sina­
wyaro: gani Zalovnobis, Seudreklobisa da winsrbo­
1. m. ToiZis piradi cnobebi; lis gamomsaxvelia.
2. sinaTle. - 1911. - #115;
3. jabauri, g. qarTuli saxalxo Teatris isto­ gamoqveynebulia:
ria // Teatri da cxovreba. - 1914. - #16. - gv. 14; 1. revolucia: mgosani terenti graneli: [Canaxa­
4. gardaicvala Zveli scenis moyvare... // Teatri ti] // Teatri da cxovreba. - 1924. - #4. - gv. 8-9;
da cxovreba. - 1915. - #3. - garekanis mesame 2. axali SemoqmedebiTi aRmavlobisaken: [mxa­
gverdi; tvrobaSi] // komunisti. - 1941. - 20 aprili. -
5. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- #93;
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis 3. ioseb besarionis-Ze stalini: [portreti] / nax.
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; stalinuri premiis laureatis i. ToiZisa // di­
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. la. - 1948. - #11. - gv. 1.
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ mis Sesaxeb:
binati), 1941. - rigiTi #1329. 1. irakli ToiZesTan // komunisti. - 1948. - 9 maisi.
- #92;
ToiZe, irakli moses Ze (1902, 24/III – ) 2. kakabaZe, s. saxviTi xelovnebis qarTveli lau­
– mxatvari, – ilustratori da dekoratori, reatebi // literatura da xelovneba. - 1948. - 1
– stalinuri premiis orgzis laureati, – Svi­ maisi. - #17;
li mxatvris mose ToiZisa, Tbiliseli (deda – 3. Урушадзе, И. Ценный вклад в грузинское искусство:
tamboveli rusi qali, saSualo ganaTlebiT). [Илюстрации в книге „История Грузии~, выполненные
wera-kiTxva daawyebines mSoblebma, swavlob­ И. Тоидзе] // Заря Востока. - 1951. - 17 мая.
da Tbilisis qarTul saTavadaznauro gimna­
ziaSi, daamTavra VI gimnazia (1920). mxatvro­ wyaro:
bisadmi midrekileba 7-8 wlisam gamoiCina. xa­ 1. ToiZe, i. – a) revolucia: mgosani terenti gra­
tva daiwyo 1912 wlidan. misi pirveli naxatia neli: [Canaxati] // Teatri da cxovreba. - 1924.

311
- #4. - gv. 8-9; b) axali SemoqmedebiTi aRmavlo­ 1909 wels sakuTari gamofena gamarTa,
bisaken: [mxatvrobaSi] // komunisti. - 1941. - 20 1910 wlidan samxatvro da saistorio-saeT­
aprili. - #93; nografio sazogadoebaSi muSaobda, axlo mo­
2. ioseb besarionis-Ze stalini: [portreti] / nax. nawileoba miiRo xelovnebaTa wamaxalisebel
stalinuri premiis laureatis i. ToiZisa // di­ sazogadoebis daarsebaSi, sadac 3 weli ufa­
la. - 1948. - #11. - gv. 1; sod aswavlida xatvas. 1918 wlidan saqarTve­
3. kakabaZe, s. saxviTi xelovnebis qarTveli lau­ loSi m. ToiZem pirvelma moawyo moZravi gamo­
reatebi // literatura da xelovneba. - 1948. - fenebi rogorc qalaqad, iseve – daba-sofleb­
#17. - gv. 3; Si, samxatvro xelovneba xalxs dauaxlova da
4. pravda. - 1948. - #112; misdami siyvaruli xalxSi gaavrcela. 1922
5. Дадиани, П. Образ В. И. Ленина в Грузинском wlis ianvris 1-dan daaarsa saxalxo samxa­
искусстве // Заря Востока. - 1949. - 21 январь. - tvro studia, romelSiac umTavresad mdabio
#14. xalxis – muSebisa da glexebis Svilebi swa­
vlobdnen xatvis sxvadasxva yaidas da ukidu­
ToiZe, mose ivanes Ze (1871, 8/21/I – ) – resad Tavisufal Semoqmedebas misdevdnen. am
mxatvari, profesori, akademikosi, revolu­ studiaSi 1929 wlamde swavlobda 680 mowafe
ciuri ferweris ostati da sazogado moRvawe, erovnebis ganurCevlad (qarTveli – 540, so­
Sromis gmiri, – qarTleli ymis STamomavali mexi – 72, rusi – 35, sxva erovnebisa – 33). moaw­
glexis Svili, Zma zemoTxsenebuli gr. ToiZi­ yo 28 gamofena.
sa. daibada q. Tbiliss, uswavleli ded-mamis Tavisi revoluciuri Sinaarsis sura­
ojaxSi. deda diasaxlisi iyo, mama – meurne. TebiT m. ToiZe muSebsa da glexebze politi­
swavlobda Tbilisis saqalaqo skolaSi, Sem­ kur-revoluciur da kulturul zegavlenas
deg – Tbilisis saxelosno saswavlebelSi, me­ axdenda, muSa-mxatvarT saSemoqmedod iwvevda
re g. CitaZem moamzada da gamocda Caabara, m. da sxv. misi rwmeniT: mxatvroba xalxis farTo
gorkis rCeviT ruseTs gaemgzavra da daamTa­ wreebis kuTvnilebad unda Seiqmnes da didi
vra petrogradis samxatvro akademia (1905). mxatvaric xalxis wridan gamovao. m. ToiZes
saxelosno skolaSi rkinis saxarato dazgis swams, rom mxatvroba, ferwera xelovnebis
gakeTebisaTvis miiRo zeinkal-xaratis saos­ erTi mTavari StoTagania, xolo `xelovneba
tato atestati. aris cxovel saxeebSi xilva, warmodgena da
1884 wlidan monawileobda Tbilisis gadmocema yvela im mniSvnelovani grZnobe­
muSaTa moZraobaSi, legalur da arale­ bisa, romelnic aRelveben adamians Tvis si­
galur gamocemebSi (saxelosno skolaSi z. turfiT, siRrmiT da siZlieriT... xelovneba
CodriSvilis, gigo ToiZisa da sxvaTa mo­ aviTarebs adamianis Sinagan Rirsebebs. igi
nawileobiT gamocemul xelnawer Jurnal varjiSia azrovnebis, fantaziis, grZnobebis
`ankaraSi~ xatavda), 1884 wels – saubno da amamaRlebeli zneobis. mxolod xelovne­
warmodgenebis mmarTvel wreSi (dauxata bis Zvirfasi nawarmoebni RaRadeben yofil
dekoracia da sxv.). 1890 wlidan saxelosno did saxelmwifoTa kulturul simaRleze. ra
skolaSi 6 wels zeinklobas aswavlida, 1895 iqneboda Cveni warmodgena egvipteze, saberZ­
wlidan `qarTvelTa Soris wera-kiTxvis ga­ neTze, rom xelT ara gvqonoda maTi xelovne­
mavrcelebel sazogadoebaSi~ iRebda mo­ bis nawarmoebni?~.
nawileobas, pirvelma daxata da liTogra­ m. ToiZe mozrdil simbolur-revolu­
fiulad saxalxod gamosca xelmisawvden ciur suraTebs garda, xatavda qalaqis ti­
fasiT Cveni mwerlebis (SoTa rusTaveli, pebs, glexebs, muSebs da sxv.
al. yazbegi, il. WavWavaZe, eg. ninoSvili, r. m. ToiZis mxatvrobis xasiaTia: Janri pei­
erisTavi) suraTebi. zaJiT, Sinaarsi umetesad – Zvelisa da axlis
akademiaSi kursis damTavrebis Semdeg, dapirispireba, mimavali da momavali, ngre­
sakonkursod waradgina didi naxati `mcxe­ va-damxobis xana da Semoqmedeba-aRmSeneblo­
Toba~, risTvisac sazRvargareT unda gaeg­ ba. bneli, damaduxWirebeli Zala da naTeli,
zavnaT, magram, swored am dros, m. ToiZe stu­ Sinagani rwmeniT gamtkicebuli miswrafeba,
dentTa politikur gamosvlebSi mohyva, ris ferebi – mkveTri. `mis SemoqmedebaSi amety­
gamoc ori kvira petre-pavles cixeSi Casves velebulia qarTuli temperamenti, cxoveli,
da sazRvargareTac ar gagzavnes. 1901 wels, mkveTri. mas uyvars ukiduresoba, kontras­
saiubileo gamofenaze am suraTSi m. ToiZem tebi iseTive, rogorc sazogadod samxreTis
miiRo oqros medali, xolo suraTi 4000 m. Svilebs. kontrastebiT aris aRsavse saqar­
Sefasda. m. ToiZem suraTi muzeums Seswira, Tvelos buneba. masve daemsgavsa qarTveli
raTa kerZo pirs ar Cavardnoda xelSi. kaci... aseTia mose ToiZec. aba, gadaxedeT mis

312
suraTebs. iq hnaxavT cxoveli mzis mocekvave m. ToiZem da misma mowafe muSa-mxatvreb­
sxivebs, zedmeti sinaTliT gadmonacems, da ma, romlebic Tbilisis aRmaskomma gagzavna
mis gverdiT Crdils, pirvelis kontrastad oqtombris 10 wlisTavis Sesrulebis iubiles
gavlebuls. mis naxatebSi SehxvdebiT Rrma dros ssr kavSiris yvela erovnebis xelovne­
sevdas da xalisian Rimils, Rames da dRes, di­ baTa gamofenaze, Tavi isaxeles da sakavSiro
las da saRamos, mefes da glexs, sasaflaos aRmaskomisagan umaRlesi jildo miiRes, xo­
da mejliSs, xolo yvelgan ki ferebis simkve­ lo Tbilisis aRmaskoms madloba gamoecxada
Tres~ (`Teatri da cxovreba~, 1915, #25, gv. 6, da muSaTa xelovnebis wamaxalisebel pioner
sveti I). qalaqTa Soris Cairicxa. m. ToiZes 1922 wels
daxatuli aqvs 150-mde suraTi, maT Soris mieniWa profesoris xarisxi, xolo 1930 wels,
ufro cnobilia: `Zveli da axali saqarTve­ saqarTvelos sxvadasxva samecniero-kultu­
lo~, `mijaWvuli amirani~, `amiranis ganTa­ rul da saxelovno dawesebulebaTa dadgeni­
visufleba~, `revolucia~, `glexis varami~, lebiT – Sromis gmiris wodeba.
`mosarecxe~, `Zveli Tbilisi~, `Semoqmedebis ferweris garda, m. ToiZe mwerlobaSiac
tanjvani~, `mZime industria~, `fufuneba da monawileobda, – werda mxatvrobis Sesaxeb. Se­
maTraxi~, `Cadris moxsna~, `ganTiadi~, `sasa­ Txza piesac – `kavkasionis Tvali~ 5 moq., ro­
flao~, `xevsuri~, `durgali~. 1947 wels, sax­ melSic asaxulia uZvelesi warsulis Soreul
viTi xelovnebis gamofenaze gamofina socia­ momavalTan SeerTeba da is azria Caqsovili,
listuri Sromis paTosis gamomsaxveli sura­ rom saqarTvelos ixsnis Tavisi ganvlili
Ti `staxanovuri saamqro~. kultura da xelovnebis ayvaveba.
gamozrdili hyavs mravali muSa-mxatvari, misi Svilia cnobili mxatvari, stalinuri
romelTac 40-ze meti gamofena gamarTes. pre­ premiis laureati irakli ToiZe.
sa yovelTvis didi qebiT ixseniebda m. ToiZi­
sa da misi studielebis naSromT. `xelovnebis gamoqveynebulia:
daaxloeba masebTan, mxatvruli Semoqmedebis 1. dariala: [suraTi] // kvali. - 1893. - #14. - gv. 12;
ganviTareba TviT am masebSi, xalxSi mimaluli 2. dReoba: [suraTi] // kvali. - 1893. - #14. - gv. 9;
Semoqmedi Zalebis samoqmedo asparezze gamoy­ 3. vedreba: [suraTi] // jejili. - 1893. - #2. - gv. 12;
vana, aris sabWoTa xelisuflebis samxatvro po­ 4. Tovli soflad: [suraTi] // jejili. - 1893. -
litikis dRevandeli amocana. daarsebis dRi­ #2. - gv. 16;
dan am mizans isaxavda prof. mose ToiZis stu­ 5. mekvle: [suraTi] // kvali. - 1893. - #1. - gv. 13;
dia~ (`komunisti~, 1926, #137). `tfilisSi yve­ 6. n. baraTaSvilis kubo rkinis gzis matarebel-
lam icis, ra tanjva gaditana mose ToiZem, sanam Si: suraTi mose ToiZisa // kvali. - 1893. - #18.
moaxerxebda Tavis studiisaTvis binis Sovnas, - gv. 8;
sanam moawyobda studias Tavisi sakuTari xar­ 7. fSaveli mwyemsi: [suraTi] // kvali. - 1893. - #29.
jiT im asze meti axalgazrdasTvis, romelnic, - gv. 9;
albaT, arasdros ar ifiqrebdnen mxatvrobaze, 8. qarTveli qali: [suraTi] // kvali. - 1893. - #15.
rom mose ToiZes ar aRmoeCina maTSi amis siyva­ - gv. 12;
ruli da mowodeba...~ (`rubikoni~, 1923, #11). 9. yvavilebis nadimoba: [suraTi] // jejili. - 1893.
`bevri mowafe ufasod swavlobs studiaSi. - #5. - gv. C. f.;
unda naxoT, ra siyvaruliT da sixaruliT das­ 10. wereTeli, g. yeenoba // kvali. - 1893. - #6. - gv.
trialebs mose mowafeT, rogori aRfrTovane­ 8-10. - ToiZe, m. (mxatv.);
biT aswavlis maT~ (`tribuna~, 1923, #473) da am 11. gvami sadi-karnosi // kvali. - 1894. - #29. - gv. 8;
studielTa naxatebSi `Rrma, mdidari ferebiT, 12. misakvlevi: [suraTi] // kvali. - 1894. - #1. - gv. 8;
saRi, sasiamovno koloritiT gadmocemulia 13. mkvleloba safrangeTis respublikis prezi-
saqarTvelos sofeli zafxulis mzis sicxove­ dentis sadi-karnosi // kvali. - 1894. - #29. - gv. 9;
liT... feradebi ise arian Sexamebulni, TiTqo 14. saSiSi mezobeli: [suraTi] // jejili. - 1894. -
mRerian uRrublo qveynis naTel gammas~ (`ko­ #3. - gv. C. f.;
munisti~, 1926, #137). `erTi Tvalis gadavle­ 15. Cvenebur muSa xalxis gamo // cnobis furceli.
biT aSkarad Cans is didi kulturuli muSao­ - 1899. - 19 seqtemberi. - #919. - gv. 2;
ba, romelsac eweva mose ToiZe~ (`rubikoni~, 16. tfilisis tipebi. eskizi naxSiriT `menagve mu-
1923, #11). `Выставка в целом производит очень Sa~ da `mawvnis gamyidveli~: (eskizi) // cnobis
отрадное впечатление... Из прекрасных работ самого furceli (suraTebiani damateba). - 1902. - 26
профессора Тоидзе особенно выделяется `Улица maisi. - #42. - gv. 3;
в Тифлисе~, в которой чувствуется восток, яркая его 17. tfilisis tipebi - ToqmaCi // cnobis furceli
красочность, свободная манера письма~ (`Трудовой (suraTebiani damateba). - 1902. - 28 ivlisi. -
Аджаристан~, 1925, #174). #51. - gv. 3;

313
18. tfilisis tipebi: `melavaSe TaTari muSaobis 36. qarTuli plastikuri xelovneba // Teatri da
Semdeg~ da `qvemoqveyneli mekurtne~: (ori su- cxovreba. - 1914. - #15. - gv. 4;
raTi) // cnobis furceli (suraTebiani damate- 37. `darbazi~: suraTebis gamofena 1919 w. // Svidi
ba). - 1902. - 23 ivnisi. - #46. - gv. 2; mnaTobi. - 1919. - oqtomberi. - #2. - gv. 115;
19. tfilisis tipebi - qvis mfeneli sparseli, yasa- 38. daviT kldiaSvili: naxati m. ToiZisa. - esec Se-
bi fexze movaWre: (naxatebi) // cnobis furceli ni iubile! [karikatura] // Teatri da cxovreba.
(suraTebiani damateba). - 1902. - 11 agvisto. - - 1920. - #7. - gv. 16;
#53. - gv. 3; 39. nadiraSvili, nik. niWieri bavSvis Tavgadasava-
20. tfilisis tipebi - xarazebi // cnobis furceli li: [iumoristuli moTxroba] // nakaduli. -
(suraTebiani damateba). - 1902. - 7 ivlisi. - #48. 1920. - #1. - gv. 20-29. - ToiZe, m. (mxatv.);
- gv. 2; 40. qarTveli mxatvrebi // lomisi. - 1922. - #1. - gv.
21. kavkasiel tipebis xatvas vaswavli ferad 12-13;
wamlebiT: (gancxadeba) // cnobis furceli. - 41. saqarTvelos xelovanTa gancxadeba: [men-
1904. - 14 Tebervali. - #2410. - gv. 1; Sevikuri avantiuris dagmobisa da sabWoTa
22. mwvadsa swvavs: (suraTi) // cnobis furceli xelisuflebasTan aqtiuri TanamSromlobis
(suraTebiani damateba). - 1904. - 14 marti. - Sesaxeb] // komunisti. - 1924. - 23 seqtemberi. -
#201. - gv. 1; #217. - gv. 2. - xelmowera: mose ToiZe da sxv.;
23. mamin-sibiriaki, d. rux kisera: [moTxroba] // je- 42. yuradReba qarTul samxatvro xelovnebas:
jili. - 1906. - #1. - gv. 28-36; #2. - gv. 31-38. - [Seuferebel pirobebSi gamarTuli axalgazr-
ToiZe, m. (mxatv.); da mxatvrebis gamofenis Sesaxeb] // komunisti.
24. gabaSvili, ekaterine. axalweliwadi sasoflo - 1925. - 3 ianvari. - #2. - gv. 3;
skolaSi: [moTxroba] // jejili. - 1907. - #12. - 43. Cemi dakvirvebani samxatvro xelovnebaze:
gv. 9-17. - ToiZe, m. (mxatv.);
[qarTvel poetebze] // sazRvarze. - 1925. - #3-
25. damwifebuli xexili: [karikatura] // niSaduri.
4. - gv. 221;
- 1907. - #7. - gv. 16;
44. axali alaverdoba kaxeTSi: [naxati] // komunis-
26. duma da mgeli: [karikatura III saTaTbiroze
ti. - 1928. - 3 oqtomberi. - #229. - gv. 3;
leqsiT] // niSaduri. - 1907. - #2. - gv. 3;
45. Cveni mxatvroba // komunisti. - 1929. - 17 noembe­
27. Tbilisis salaxis raindebi: samni varT, samniv
ri. - #265. - gv. 5;
Zmani varT... [karikatura] // niSaduri. - 1907. -
46. aleqsandre mrevliSvili: [respublikis dam-
#4. - gv. 13. - pasuxi redaqciisagan ix. #7. - gv.
saxurebuli mxatvris gardacvalebis gamo] //
16;
komunisti. - 1933. - 28 dekemberi. - #298. - gv.
28. niSaduris zedgavlena: (or nawilad). [karika-
4. - teqsts xels aweren: S. gegenava, m. ToiZe, i.
tura] // niSaduri. - 1907. - #5. - gv. 12;
nikolaZe, l. gudiaSvili, d. kakabaZe da sxv.;
29. tfilisis moqalaqeni `lotos~ motrfialeni:
47. formisa da Sinaarsis sinTezis gziT: [Teoriu-
[karikatura] // niSaduri. - 1907. - #6. - gv. 4;
li sakiTxi formisa da Sinaarsis urTierTobi-
30. jibis akuSorisagan gamarTuli mitingi q. Te-
saTvis] // sabWoTa xelovneba. - 1935. - #4. - gv. 1;
lavSi: [karikatura] // niSaduri. - 1907. - #2. -
48. sityva saqmed vaqcie: [beladisaTvis micemuli
gv. 7; - ix. amave Jurnalis #1. - gv. 13 istorii-
pirobis, daexata sami suraTi, Sesrulebis Se-
saTvis;
saxeb] // komunisti. - 1937. - 18 marti. - #63. - gv.
31. gvalva: (legenda) [leqsad] I. // jejili. - 1908.
3;
- #6. - gv. 35-39; #7-8. - gv. 76-80. - gagonili ja-
49. mecnierebisa da xelovnebis muSakebi saqmiT
vaxeTSi il. alxaziSvilisagan; ToiZe, m. (m. T.,
upasuxeben beladis miTiTebebs: [werilebi] /
mxatv.);
32. feodorov-davidovi (Teodorov-davidovi). akaki SaniZe, giorgi CubiniSvili, mose ToiZe,
kvexara Tavcecxla: ambavi // jejili. - 1908. - giorgi leoniZe, simon janaSia // komunisti. -
#6. - gv. 21-25. - ToiZe, m. (mxatv.); 1939. - 1 aprili. - #74. - gv. 3;
33. gegeWkori, lado. – a) tyeSi: [eskizi] // jejili. 50. sabavSvo baRi da ojaxi // sabWoTa maswavlebe-
- 1909. - #4. - gv. 35-38; b) dila: [leqsi] // jeji- li. - 1940. - 18 ivlisi. - #65;
li. - 1909. - #7-8. - gv. 53-54. - ToiZe, m. (mxatv.); 51. mxatvari i. gvancelaZe: [SemoqmedebiTi miRwe-
34. serafimoviCi, s. qariSxali: [moTxroba] // jeji- vebi] // literaturuli saqarTvelo. - 1941. - 1
li. - 1909. - #2. - gv. 34-44; #3. - gv. 61-67. - Toi- maisi. - #18;
Ze, m. (mxatv.); 52. i.i. gvancelaZe [mxatvari]: [nekrologi] // komu-
35. eliava, l. Svili-Svili da papa: [moTxroba] // nisti. - 1943. - 20 ivnisi. - #132. - xelis mowera:
nakaduli: saymawvilo Jurnali mcirewlovan- m. ToiZe, l. gudiaSvili da sxv.;
TaTvis. - 1910. - #4. - gv. 5-11. - axlavs mxatvre- 53. dauviwyari saRamo: mogoneba repinze // lite-
bis Д. М.-sa da mose ToiZis naxatebi; ratura da xelovneba. - 1944. - 4 agvisto. - #27;

314
54. Народный художник: [У. Джапаридзе]: Кандидаты 19. qarTvel xelovanTa sazogado kreba... // Tea-
сталинского блока коммунистов и беспартийных // tri da cxovreba. - 1916. - #16. - gv. 15;
Заря Востока. - 1951. - 4 февраля. 20. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb). naSTi
Zveli didebisa: Zveli qarTuli saeklesio
mis Sesaxeb: freskebis gamofena // Teatri da cxovreba. -
1. Sinauri qronika // droeba. - 1884. - 14 dekembe- 1917. - #3. - gv. 12-13l
ri. - #269. - gv. 1-2; 21. somex xelovanTa saz-is... // Teatri da cxovre-
2. Sarada: (warmodgenili m. ToiZisagan) // jeji- ba. - 1917. - #6. - gv. 15;
li. - 1893. - #4. - gv. 60; 22. kakabaZe, daviT. qarTvel mxatvarTa suraTebis
3. d. k. (daviT kasraZe). werili peterburgidan: gamofena: (q. tfilisSi 1919 w. maisSi) // Svidi
samxatvro gamofenebi // cnobis furceli. - mnaTobi. - 1919. - oqtomberi. - #2. - gv. 123-127;
1903. - 11 marti. - #2093. - gv. 3; 23. mxatvari mama-Svili: mose ToiZe da misi Svili
4. Tavisufali mona (mixeil javaxiSvili). kavka- erekle, maTis naxatebis gamofens gamo didu­
siel mxatvarTa gamofena // cnobis furceli. bis taZarSi. [foto] // Teatri da cxovreba. -
- 1904. - 18 ianvari. - #2382. - gv. 3-4; 1919. - #5. - gv. 10;
5. g. a. suraTebis gamofena: [TbilisSi, `didebis 24. qarTvel xelovanTa kreba: [5-kaciani komisiis
taZarSi~. ganxilulia yandaurovis, baSinja- Seqmnis Sesaxeb, revkomisadmi TxovniT mimar-
Rianis, fogelis, sklifasovskis, g. gabaSvi- Tvis gamo]: qronika // komunisti. - 1921. - 3 mar-
lis, m. ToiZis, a. beriZis da sxvaTa suraTebi] ti. - #2. - gv. 3;
// cnobis furceli. - 1906. - 25 ianvari. - #2987. 25. erTi mowafeTagani. mose ToiZis samxatvro
- gv. 3; studia: [TbilisSi misi gaxsnis gamo] // komunis-
6. axali ambebi: m. ToiZe // faskunji. - 1909. - #3. - ti. - 1922. - 23 aprili. - #89. - gv. 3;
26. Teatri da xelovneba // komunisti. - 1922. - 12
gv. 15;
aprili. - #81. - gv. 4; 9 maisi. - #103. - gv. 3;
7. angariSi saqarTvelos saistorio da saeTno-
27. axali mwerlobis kavSiri: [xelovanTa sasaxle-
grafio sazogadoebis moqmedebisa 1913 wels //
Si Semdgari kavSiris sxdomis Sesaxeb]: [infor-
klde. - 1914. - #23. - gv. 7-8;
macia] // komunisti. - 1923. - 13 Tebervali. - gv.
8. ToiZe, gigo. werilebi redaqcias: amxanago re-
4;
daqtoro! Tqveni pativcemul Jurnalis... // ma-
28. daxmareba mose ToiZis samxatvro studias: [xe-
Traxi. - 1914. - #24. - gv. 8;
lovneba] // komunisti. - 1923. - 28 ivnisi. - #146.
9. jabauri, g. qarTuli saxalxo Teatris isto-
- gv. 3-4;
ria: [dasawyisi] // Teatri da cxovreba. - 1914. -
29. v. mose ToiZis samxatvro studiis gamofena //
#10. - gv. 14-15. – gagrZ. ix. amave J. #11, 16, 18,
komunisti. - 1923. - 5 ivnisi. - #126. - gv. 3-4;
27, 29, 35-36, 42 da 1915. - #17, 20;
30. Zveli. mxatvar m. ToiZis studiis suraTebis
10. Tbiliselma mxatvrebma... // Teatri da cxovre-
gamofena // komunisti. - 1923. - 23 ivnisi. - #142.
ba. - 1915. - #44. - gv. 15-16;
- gv. 3;
11. kavkasiel mxatvar-xelovanTa gamofenaze... //
31. xelovneba // komunisti. - 1923. - 30 maisi. - #121.
Teatri da cxovreba. - 1915. - #45. - gv. 16;
- gv. 3;
12. kotetiSvili, vax. qarTveli xelovani // Tea­
32. gamyreliZe, a. mose ToiZis samxatvro studiis
tri da cxovreba. - 1915. - #25. - gv. 5-6; #27.
gamofena raWaSi // komunisti. - 1924. - 6 seqtem-
- gv. 12-14;
beri. - #203. - gv. 4;
13. mxatvari mama-Svili mose ToiZe da Svili misi
33. begiaSvili, T. qarTuli mxatvrobis renesansi:
erekle 12 wlisa [suraTi] // Teatri da cxovre-
[mxatvar mose ToiZis suraTebis gamofenis ga-
ba. - 1915. - #25. - garekanis pirveli gverdi da mo] // komunisti. - 1925. - 26 ivlisi. - #170. - gv. 5;
gv. 5; 34. saxalxo-samxatvro studiis gamofena: [mose
14. mxatvar m. ToiZis naxatebis gamofenaa... // Tea- ToiZis studiis Sesaxeb] // komunisti. - 1925. -
tri da cxovreba. - 1915. - #24. - gv. 16; 19 ivnisi. - #138. - gv. 3;
15. mxatvrobisa da xelovnebis moyvarulTa dar- 35. d. suraTebis gamofenaze: profesor mose Toi-
bazSi... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #14. - gv. Zis studielebi // komunisti. - 1926. - 12 ivnisi.
16; - #132. - gv. 4;
16. cnobili mxatvari m. ToiZe... // Teatri da cxo- 36. wulukiZe, v (v. w.). mose ToiZis samxatvro stu­
vreba. - 1915. - #14. - gv. 16; diis gamofena // komunisti. - 1926. - 18 ivnisi.
17. Wiaureli, m. mose ToiZis gamofenaze: [karika- - #137. - gv. 4;
tura] // eSmakis maTraxi. - 1915. - #9. - gv. 8; 37. gordeziani, b. (b. g.). profesor mose ToiZis
18. mxatvrebi m. ToiZe... // Teatri da cxovreba. - studiis suraTebis gamofena // komunisti. -
1916. - #23. - gv. 15; 1928. - 25 ivlisi. - #170. - gv. 4;

315
38. radiani, S.; JRenti, b.; sabWoTa xelovneba so- 9. saxalxo-samxatvro studiis gamofena: [mose
cializmis mSeneblobis frontze: [werilebi] // ToiZis studiis Sesaxeb] // komunisti. - 1925. -
komunisti. - 1934. - 23 aprili. - #95. - gv. 3; 19 ivnisi. - #138. - gv. 3;
39. axali suraTebi: [mose ToiZis oTxi axali su- 10. Трудовой Аджаристан. - 1925. - 2 августа. - #174;
raTis Sesaxeb] // komunisti. - 1935. - 9 aprili. 11. wulukiZe, v (v. w.). mose ToiZis samxatvro stu­
- #84. - gv. 2; diis gamofena // komunisti. - 1926. - 18 ivnisi.
40. Эгише Татевосян: [Некролог] / А. Дудучава, М. - #137. - gv. 4;
Тоидзе, Г. Бухникашвили // Заря Востока. - 1936. 12. xundaZe, simon. socializmis istoriisaTvis
- январь. - #21. - С. 4; saqarTveloSi. - t. 2: narodnikuli da marqsis­
41. lomTaZe, d. Tvalwarmtac peizaJebSi: saqar- tuli socializmi saqarTveloSi. - tf.: saxel­
Tvelos mxatvrebis axal nawarmoebTa gamofe- gami, 1927 (poligrafskolis st.). - gv. 112;
nis gamo // komunisti. - 1937. - 6 ianvari. - #5. 13. Самарин, Ю. А. Закавказские республики на
- gv. 2; выставке искусства народов СССР // Заря
42. stalinuri premiis pirveli laureatebi // mna- Востока. - 1927. - 27 декабря. - #1662;
Tobi. - 1941. - #3. - gv. 3-6; 14. saxalxo samxatvro studiis Semoqmedeba, 1922-
43. avaliani, l. Zveli Tbilisis ubnis qalebi: 1928. - tf., [1928] (poligraftr. me-3 st.). - 15
[prof. mose ToiZis suraTebze muSaobis Se- gv.: sur., naxat.;
saxeb, saqarTvelos mxatvarTa momavali gamo- 15. ToiZe, mose. Cveni mxatvroba // komunisti. -
fenisaTvis 1944 wlis TebervalSi] // litera- 1929. - 17 noemberi. - #265. - gv. 5;
tura da xelovneba. - 1943. - 29 oqtomberi. - #2; 16. mimarTva mixa cxakaiasadmi (1930 w., 13 marti)
44. gabunia, g. mose ToiZis naxatebi // literatura da mixa cxakaias pasuxi;
da xelovneba. - 1944. - 1 maisi. - #15 (25); 17. rabisis jgufkomis sxdomis oqmi ToiZis saqmis
45. gabunia, g. m. ToiZis suraTebi kerZo koleqcia-
Sesaxeb. - 1930 w., 19 marti;
Si: [statia] // literatura da xelovneba. - 1946.
18. samxatvro muSfakis TanamSromelTa dadgeni­
– 20 dekemberi;
leba. - 1930 w., 10 Tebervali, #9;
46. Брегвадзе, К. Выдающиеся художники Грузии: [У.
19. xelovnebis muSakTa kavSiris samxatvro seqci­
Джапаридзе, М. Тоидзе] // Советская Абхазия. -
is oqmis amonaweri. - 1930 w., 11 Tebervali, #36;
Сухуми, 1947. - 14 сентября. - #181;
20. amiranaSvili, S. // literatura da xelovneba. -
47. kvasxvaZe, S. – a) mose ToiZe: samoci wlis moR-
1948. - 4 ianvari. - #1.
vaweobis gamo // literatura da xelovneba.
- 1949. - 13 Tebervali. – #7; b) akademikos m.
TomaSvili, gvarad SiSniaSvili,
ToiZis pedagogiuri moRvaweoba // saxalxo ga-
igive TomaSvili-SiSniaSvili, niko­
naTleba. - 1951. - 28 marti; g) naxevari saukunis
loz [niko] makaris Ze (1856 – 1885, 19/VI) –
manZilze: m. ToiZis SemoqmedebiTi moRvaweo-
msaxiobi, – Tbilisis sasuliero seminariaSi
bis 50 wlisTavis gamo // literatura da xe-
swavlis droidanve, 1873-1878 wlebSi qarTul
lovneba. - 1951. - 20 maisi.
warmodgenebSi monawileobda. pirvelad war­
modgenil `pepoSi~ gigola Seasrula (1875, 27
wyaro:
noemberi). samudamo scenis daarsebisTanave,
1. avtobiografia;
dasSi Cairicxa da sikvdilamde aRar moSore­
2. jabauri, g. qarTuli saxalxo Teatris isto­
ria // Teatri da cxovreba. - 1914. - #16. - gv. 14;
bia. msaxurobda sasinodo kantoraSi.
3. kotetiSvili, vax. qarTveli xelovani // Tea­
cnobili iyo, rogorc saukeTeso, niWie­
tri da cxovreba. - 1915. - #25. - gv. 5-6;
ri, sasargeblo da patiosani artisti. yovel
4. mxatvari mama-Svili: mose ToiZe da misi Svili mindobil rols xelovnurad asrulebda di­
erekle, maTis naxatebis gamofens gamo didu­ di xalisiT, umTavresad, glexisa da Tava­
bis taZarSi. [foto] // Teatri da cxovreba. - daznaurTa, – ramdenime tipic Seqmna: patara,
1919. - #5. - gv. 10; umniSvnelo rolsac ar Takilobda, oRond
5. rubikoni. - 1923. - 17 ivnisi. - #11; amiTi Teatris warmatebisaTvis xeli Seewyo.
6. tribuna. - 1923. - 19 maisi. - #473; 12 ivnisi. - misi saukeTeso rolTagani iyo xinCla (`bi­
#493; ZiasTan gamoxumreba~). pirvelad dadgmul
7. Zveli. mxatvar m. ToiZis studiis suraTebis warmodgenaSi `rac ginaxavs, veRar naxav~
gamofena // komunisti. - 1923. - 23 ivnisi. - #142. (1879, 19 dekemberi) asrulebda nikos rols.
- gv. 3; 1881-1885 wlebSi v. abaSiZis antreprizaSi mo­
8. Cveni mxatvrebi: irakli da mose ToiZeni: [kari­ nawileobda. scenaze TamaSis dros gacivda,
katura] // Teatri da cxovreba. - 1924. - #20. - anTeba daemarTa, ris gamoc gardaicvala jer
garekani; kidev axalgazrda, 30 wlisa.

316
mis Sesaxeb: mSieri). 1898 wels, saministros skolis maswa­
1. benefisi n. TomaSvilisa...: [gancxadeba] // droe- vleblad gamwesda, sadac kokardasa da formas
ba. - 1880. - 2 dekemberi. - #254. - gv. 1; 1882. - 6 ar atarebda, rac im dros arsebuli wyobile­
ianvari. - #3. - gv. 1; 1884. - 5 ianvari. - #3. - gv. 1; bis urCobas niSnavda. aqedan quTaisis kerZo
2. mesxi, kote. werili redaqtorTan // droeba. - pansionSi gadavida. zafxulobiT sofelSi ya­
1880. - 28 Tebervali. - #45. - gv. 2; nas imuSavebda xolme ojaxis sarCenad.
3. W. (ilia Wyonia). – a) qarTuli warmodgena 23 samwerlo asparezze gamovida weriliT:
noembers // droeba. - 1880. - 26 noemberi. - #249. `ori ambavi gabriel episkoposis cxovrebi­
- gv. 3; b) qarTuli warmodgena, 3 dekembers // dan~ (`kvali~, 1896, #11). pirveli leqsi `mat­
droeba. - 1880. - 6 dekemberi. - #258. - gv. 3; g) ls~ gamoaqveyna `jejilSi~ (1896, #6). g. were­
qarTuli warmodgena 9 noembers // droeba. - Telma kalami mouwona, waaxalisa, xolo `akaki
1880. - 14 noemberi. - #240. - gv. 2-3; axalgazrda poetebSi yvelaze ufro TomaSvi­
4. „didi xnis avadmyofobis Semdeg gardaicva­ ls afasebda~ (d. faRava).
la... n. m. SiSniaSvili~...: [nekrologi] // droeba. 1903 wlamde ganuwyvetliv `kvalSi~ Ta­
- 1885. - 21 ivnisi. - #131. - gv. 2; namSromlobda, sadac beWdavda moTxrobebsa
5. „dRes daasaflaves qarTuli Teatris aqtiori da patar-patara eskizebs (`qaji~, `malulo­
n. SiSniaSvili~... // droeba. - 1885. - 22 ivnisi. - bia~, `ocdaxuTianis naambobi~ da sxv.), leq­
#132. - gv. 1; sebsa da poemebs, agreTve, werda saymawvilo
6. n. m. SiSniaSvili (TomaSvili): [qarTuli Tea­ JurnalebSi – `jejilsa~ da `nakadulSi~, 1905-
tris msaxiobi. nekrologi] // Teatri. - 1885. - 1906 wlebSi – `iveriaSi~, `mogzaurSi~, `cnobis
#1. - gv. 13; furcelsa~ da mis momdevno gazeTebSi (`isa­
7. qarTuli Teatris artistebi...: [samgloviaro ri~, `megobari~ da sxv.), Jur. `ganaTlebaSi~,
gancxadeba] // iveria. - 1889. - 17 seqtemberi. - `erSi~, `niSadurSi~, `akakis krebulSi~, quTa­
#196. - gv. 1; 19 seqtemberi. - #197. - gv. 1; Tur `kolxidaSi~, `imereTSi~, `Cvens qveyana­
8. naxucriSvili, daviT (d. n.). qarTuli Teatris sa~ da sxv. am gamocemebSi aTavsebda wminda li­
istoriidan // Teatri da cxovreba. - 1910. - #1. teraturul nawarmoebT, dRiur SeniSvnebs,
- gv. 9-10. safeletono masalebs, sazogadoebrivi da pe­
dagogiuri sakiTxebis Sesaxeb publicistur
wyaro: werilebs da krebda xalxuri Semoqmedebis
1. „didi xnis avadmyofobis Semdeg gardaicva­ nimuSebsac. sxvaTa Soris, Targmna viliam jem­
la... n. m. SiSniaSvili~...: [nekrologi] // droeba. sis `saubrebi fsixologiaze~ (`ganaTleba~,
- 1885. - 21 ivnisi. - #131. - gv. 2; 1910-1912 wlebis nomrebi) da sxv.
2. n. m. SiSniaSvili (TomaSvili): [qarTuli Tea­ Tavidanve erovnul-revoluciur mis­wra­
tris msaxiobi. nekrologi] // Teatri. - 1885. - febisa glexur-xalxosnur niadagze idga.
#1. - gv. 13; 1917 wels, quTaiss, zestafons, WiaTura­
3. gunia, valerian. qarTuli Teatri (1879-1889). - sa da sxva qalaqebSi, waikiTxa leqcia: `ilia
Tb., 1889 (gr. Carkvianis st.). - gv.: 3, 18, 122-125; WavWavaZe, rogorc revolucioneri~. s. yifia­
4. cagareli, avqsenti. komediebi / i. griSaSvilis nisa da i. ocxelis TanamSromlobiT, Seadgina
redaqciiT, winaTqmiT, SeniSvnebiT da leqsiko­ saxelmZRvanelo `mnaTobi~ (1919).
niT. - tf.: federacia, 1936. - gv.: 359, 426, 464. Targmna: `cxovreba istoriaSi~ (p. lavro­
visa), `saxelmwifo, codna da revolucia~.
TomaSvili [oyreSiZe], domenti To­ misi fsevdonimebia: d. Woleveli, glexi
mas Ze (1876, 7/VIII – 1952, 28/III) – poeti, prozai­ okribeli yaZaxi, d. mTagoreli, don, d. o-Ze,
kosi, pedagogi da sazogado moRvawe, – okribi­ d. TomaSvili.
dan. daibada sof. Wolevs, Raribi glexis ojax­ 1906 wlis reaqciis dros, devna dauwyes
Si. swavla daiwyo gelaTis monasterSi, romlis winandeli nawerebisa da revoluciuri saqmia­
diadobamac gaaRrmava bavSvis TviTSegneba, nobisaTvis, boqaul-straJnikebma ramdenjer­
umetes gaTviTcnobierda aleqsi besarionis me saxli auforiaqes. ufro adre Jandarme­
Ze WiWinaZis xelmZRvanelobiT. daamTavra qu­ riam `kvalis~ redaqciidan misi nawerebic wai­
Taisis sasuliero saswavlebeli da saostato Ro, rac sacenzuro komitetis arqivSi CarCa.
seminaria udiplomod, saidanac gamohyva me­ d. TomaSvilis Cangis sagani, umTavresad,
fis wyobilebisadmi uzomo zizRi, maswavle­ `tanjulTa gulis molxenaa~, sulierad dabe­
blobis siyvaruli ki ar miuRia (mowafeoba Cavebul-damonavebulTa galomguleba. d. To­
gaatara naxevrad ujamagiro mwyemsobaSi: mas­ maSvili hxedavs, rom qarTveli xalxis umetes­
pinZlis Zroxas aZovebda WalaSi; imave dros, obam dahkarga brZolis unari, winmsvlelobis
wigniT xelSi, gakveTilebs amzadebda, TiTqmis xalisi, Seiqna `bedukuRmarTi cxovrebis mona

317
Sesabralisi!~ da veRar hgrZnobs, rom fexqveS fianisa da d. oyreSiZis mier. - quTaisi: wignis
Telaven, ugmoben `eris da kacis Rirsebas~, `go­ gam-ba „Skola~, 1919 [kanze: 1918] (st. „Zmoba`). -
nebiT da suliT aZabuneben, ojaxs uqceven~ da, IV, 136 gv.: il.;
imis magier, rom mCagvrelT SeebrZolos, vinc 5. Savi cxvari: (sabavSvo poema) / [mxatvari: i. pae­
amaTraxebs – `masve kerpsaviT Tayvans scems da vski]. - quTaisi: ganaTlebis muSakTa kavSiris
CoqviT elamuneba...~ aseTi dacemulobis gamo quTaisis ganyofilebis gamomcemloba, 1926
kicxavs Tanamemamules: `mona xar, mona suliTa, (adgilobrivi meurneobis stamba). – 22 gv.: sur.;
monobis warmomSobeli! mogwons sicocxle du­ 6. leqsTa krebuli / redaqcia, winasityvaoba da
xWiri, dasaZrax-dasagmobeli, eTayvanebi sxvi­ SeniSvnebi mixeil alaviZisa. - Tb.: federacia,
sasa, uargiyvia mSobelio~, xolo `Tavisa uar­ 1939. - XIII, 186 gv. 2 daunomravi gv.;
myofeli~ aravisaTvis ar aris gamosadegio. igi 7. Savi cxvari: sabavSvo poema / [mxatvari s. gabaS-
hgrZnobs, rom `qarTvels udgas mware xana da vili]. - Tb.: sablitgami, 1944 (saxelgamis beWd-
kargs izams, Tavis mizans Tu mixedavs xandisxa­ viTi sityvis kombinati). – 19 gv.: il.
na!~ Tuki WapanwyvetiT sxvebs veweviT, Cans
kvlav SegvrCa sulis Zala! qarTlis suli, ra­ gamoqveynebulia:
induli ar gaqreba, arc gamqralao!~. magram es 1. gabriel episkoposis gardacvalebaze: [leqsi]
suli mxolod maSin Seimoseba xorciT, rodes­ // kvali. - 1896. - #11. - gv. 178-179;
ac brZolis velze Seudreklad gamova `xalxis 2. matls: [leqsi] // jejili. - 1896. - #6. - gv. 29;
Svili, tanjuli, Tavganwiruli zvarakad~. 3. ori ambavi gabriel episkoposis cxovrebidan //
amitom d. TomaSvilic Tavis Cangis simebs, um­ kvali. - 1896. - #11. - gv. 174-176;
Tavresad, am `xalxis Svilebs uJRerebs~. igi 4. sibrZne solomonisa: [legenda] // kvali. - 1896. -
xedavs `sofels, ornairad gayofils~, `amgvar #23. - gv. 394-395; #24. - gv. 409-410;
wess, kacTagan dakanonebuls~ uaryofs da wa­ 5. gazafxuli: `aw gahqren dReni...~ [leqsi] // je-
mebul-tanjulTa sakeTildReod moiTxovs: jili. - 1897. - #5. - gv. 3-4;
`cremliT danamuls ar scedana guls, mis beds 6. vardis buCqi: [leqsi] // jejili. - 1897. - #2. -
Sexede, gaucimcime, cremli mohbane, aRafrTo­ gv. 3-4;
vane, Rone mixdili susti, tvirTmZime!~ 7. varskvlavebiT Semkuli ca...: [leqsi] // kvali. -
mudam xalxTan axlos mdgomi d. TomaS­ 1897. - #39. - gv. 713;
vili Tavis nawerebSi amxelda qveynad game­ 8. netav ra aris... / [okribuli leqsi Cawerili d.
febul usamarTlobasa da mSromelTa mZime TomaSvilisagan] // jejili. - 1897. - #11. - gv. 54;
mdgomareobas aRwerda, `erTobisaTvis mebr­ 9. pitna da niori: [leqsi] // jejili. - 1897. - #9. -
ZolT cecxls ugizgizebda, mSromelTa mxa­ gv. 42-43;
reze mdgomi kalmiT TviTmpyrobelobis wi­ 10. ra moxelea cremlebi...: [leqsi] // kvali. - 1897.
naaRmdeg ibrZoda. - #16. - gv. 315;
d. TomaSvilis mrwamsia saqarTvelos 11. qaji: (moTxroba) // kvali. - 1897. - #25. - gv. 487-
sruli damoukidebloba, misi saxelmwifoe­ 490; #26. - gv. 504-506; #27. - gv. 522-524;
briv-sammarTvelo dawesebulebaTa ukidure­ 12. awmyos Sevyureb TvalcremliT...: [leqsi] // kva-
si gaxalxosneba wvrili sakuTrebis dacviT. li. - 1898. - #31. - gv. 517-518;
1939 wlis ianvris 9 quTaisis mweralTa 13. ganTiadi: [leqsi] // kvali. - 1898. - #1. - gv. 8-9;
binaze gaimarTa d. TomaSvilis samwerlo moR­ 14. Tof-xmlis saubari: [moTxroba] // jejili. -
vaweobis 40 wlis aRsaniSnavi saRamo. 1898. - #7-8. - gv. 5-7;
15. kaeni: [leqsi] // mwyemsi. - 1898. - #20. - gv. 7;
calke gamocemulia: 16. kud-qicina megobars: [leqsi] // kvali. - 1898. -
1. saymawvilo leqsebi d. TomaSvilisa. - quTaisi: #10. - gv. 174;
i. xeTerelis wignis maRaziis gamocema, 1903 (i. 17. kuWi gamibatonda: ambavi // kvali. - 1898. - #2. -
kilaZisa da i. xelaZis st.). – 56 gv.; gv. 35-36;
2. saymawvilo moTxrobebi / d. TomaSvilisa. - qu­ 18. malulobia: (moTxroba) // kvali. - 1898. - #17. -
Taisi: i. xeTerelis wignis maRaziis gamocema, gv. 302-304; #18. - gv. 318-320; #19. - gv. 335-336;
1903 (i. kilaZisa da i. xelaZis st.). – 38 gv.; 19. mxolod erTxel, Cemo turfav...: [leqsi] // kva-
14sm.. - (`jejili~-dan gadmobeWdili); li. - 1898. - #39. - gv. 651;
3. saqarTvelo da ruseTi. me-XVIII-XIX sauk.: 20. ocdaxuTianis naambobi: [moTxroba] // kvali. -
mokle ist. mimoxilva / d. oyreSiZis. - quTaisi: 1898. - #12. - gv. 214-216;
wignis ga-ba „Skola~, 1918 (q.S.w.-k. gamavrc. saz- 21. roca sevdiT Sepyrobili...: [leqsi] (vuZRvni e-n
bis st.). - 112 gv.; a-ns) // kvali. - 1898. - #35. - gv. 583-584;
4. mnaTobi: anbans Semdeg sakiTxavi wigni, Skola­ 22. satrfos veZebdi qveynda...: [leqsi] // kvali. -
Si saxmarebeli / Sedgenili i. ocxelis, sam. yi­ 1898. - #27. - gv. 458-459;

318
23. taxi: [moTxroba] // kvali. - 1898. - #28. - gv. 478- 55. wamebi: [leqsi] // kvali. - 1899. - #5. - gv. 74;
480; #29. - gv. 494-496; #30. - gv. 509-511; #31. 56. andazebi: I. (warmodgenili d. TomaSvilisagan).
- gv. 527-528; II. (warmodgenili k. sexniaSvilisagan) // jeji-
24. turfa vardsa vWvret gadaSlils...: [leqsi] // li. - 1900. - #7-8. - gv. 81;
kvali. - 1898. - #14. - gv. 246; 57. gazafxuli: `vardo furCqvnilo...~[leqsi] //
25. yvavili da futkari // jejili. - 1898. - #7-8. - jejili. - 1900. - #5. - gv. 33-34;
22-23gv.; 58. golgoTa: [leqsi] // kvali. - 1900. - #15. - gv.
26. yvinCila: [leqsi] // jejili. - 1898. - #6. - gv. 29- 234-235;
30; 59. dakarguli saunje: [leqsi] // kvali. - 1900. -
27. ymawvili da futkari: [leqsi] // jejili. - 1898. #47. - gv. 749-751;
- #7-8. - gv. 22-23; 60. dee, Zveli Zvels etrfodes...: [leqsi] // kvali. -
28. Cveni drois armazi: [leqsi] // kvali. - 1898. - 1900. - #43. - gv. 683;
#41. - gv. 681-682; 61. vaSa gmirsa, gmirad Sobils...: [leqsi] // akakis
29. cremlebi?! `ar vitiro, aba ra vqna?~...: [leqsi] krebuli. - 1900. - #2, gany. I. - gv. 30;
// kvali. - 1898. - #11. - gv. 192; 62. zecis kabadons Sevyureb: [leqsi] // kvali. -
30. jejili: [leqsi] // jejili. - 1898. - #5. - gv. 22-23; 1900. - #10. - gv. 154;
31. aRsareba: [leqsi] // kvali. - 1899. - #31. - gv. 519- 63. marad saxsovar giorgis: [leqsi] // kvali. - 1900.
522; - #5. - gv. 81-82;
32. daSra zRva ocnebisa...: [leqsi] // kvali. - 1899. - 64. marti: [leqsi] // jejili. - 1900. - #3. - gv. 43-45;
#51. - gv. 868; 65. moZmeTa Soris ver mxedveli TanagrZnobisa...:
33. dee, miZaxon visac ra unda...: [leqsi] // kvali. - [leqsi] // kvali. - 1900. - #51. - gv. 814;
1899. - #38. - gv. 664; 66. mowyale dito: [moTxroba] // jejili. - 1900. -
34. dila: [leqsi] // jejili. - 1899. - #5. - gv. 3; #5. - gv. 42-47;
35. dRe dReze gadis, Tve Tveze...: [leqsi] // kvali. 67. nawyvetebi: `fiqrTa grovani...~[leqsi] // kvali.
- 1899. - #46. - gv. 787; - 1900. - #37. - gv. 586-587;
36. viT RameSi...: [leqsi] // kvali. - 1899. - #42. - gv. 723; 68. ori dro: [leqsi] // kvali. - 1900. - #39. - gv. 619;
37. vnaxe Wabuki, imis TvalebSi...: [leqsi] // akakis 69. ocneba matyuaraa...: [leqsi] // kvali. - 1900. -
krebuli. - 1899. - #10, gany. I. - gv. 47-48; #24. - gv. 380;
38. Tvalebi: [leqsi] // kvali. - 1899. - #12. - gv. 192; 70. saaxalwlo suraTi: [leqsi] // jejili. - 1900. -
39. megobars: [leqsi] // kvali. - 1899. - #10. - gv. 158-159; #1. - gv. 7-8;
40. molodinSi: (patara ambavi) // kvali. - 1899. - 71. saSobooT: (vuZRvni is-res) [leqsi] // kvali. -
#48. - gv. 826-828; #49. - gv. 839-841; 1900. - #52. - gv. 822;
41. moxucis aRsareba: [leqsi] // akakis krebuli. - 72. fiqrebi: [leqsi] // kvali. - 1900. - #14. - gv. 220;
1899. - #10, gany. I. - gv. 45-46; 73. Rrubeli: [leqsi] // kvali. - 1900. - #7. - gv. 108;
42. nawyvetebi: Tvalebs vaceceb...[leqsi] // kvali. - 74. Sublis kanis naambobi: (moTxroba) // kvali. -
1899. - #23. - gv. 366-367; 1900. - #2. - gv. 35-36;
43. nawyvetebi: [leqsi] // kvali. - 1899. - #22. - gv. 355; 75. Zveli deda: [leqsi] // jejili. - 1900. - #9. - gv.
44. nawyvetebi: mnaTobo mzeo...[leqsi] // kvali. - 40-45;
1899. - #24. - gv. 387; 76. akrostixi: (warmodgenili d. TomaSvilisagan)
45. nawyvetebi: `hqris sio neli...~[leqsi] // kvali. - // jejili. - 1901. - #5. - gv. 60; #10. - gv. 58;
1899. - #26. - gv. 417-418; 77. aw gahqren dReni, tkbilni dReni...: [leqsi] //
46. ocneba: [leqsi] // kvali. - 1899. - #19. - gv. 302- kvali. - 1901. - #21. - gv. 544;
303; #47. - gv. 802-803; 78. guli dahkoda Zmobilo...: [leqsi] // kvali. -
47. sulo iTrTol SvebiTa...: [leqsi] // kvali. - 1901. - #46. - gv. 954;
1899. - #29. - gv. 467; 79. istoriuli akrostixi: (warmodgenili d. To-
48. qalwuls: [leqsi] // kvali. - 1899. - #17. - gv. 273; maSvilisagan) // jejili. - 1901. - #11. - gv. 60;
49. Savi cxvari: (sabavSvo poema) vuZRvni besiks // 80. mebaRe da Rori: [leqsi] // jejili. - 1901. - #9. -
jejili. - 1899. - #7-8. - gv. 3-21; gv. 3-4;
50. Secdoma: [leqsi] // kvali. - 1899. - #52. - gv. 884; 81. mokvdao! mesma - ax, netavi mas...: [leqsi] // kvali.
51. cdomili: (vuZRvni m-Zes) [leqsi] // kvali. - 1899. - 1901. - #42. - gv. 890;
- #16. - gv. 253-255; 82. mZinare lomi: [leqsi] // jejili. - 1901. - #10. -
52. cxovrebis xma: [leqsi] // kvali. - 1899. - #4. - gv. 56; gv. 18-21;
53. Zveli weliwadis anderZi: (mestviruli) [leq- 83. nawyvetebi: madli madls erTos...[leqsi] // kva­
si] // kvali. - 1899. - #1. - gv. 3-5; li. - 1901. - #23. - gv. 589;
54. Zmis mkvleli: [leqsi] // jejili. - 1899. - #10. - 84. oboli: [moTxroba] // jejili. - 1901. - #4. - gv.
gv. 30-31; 9-22;

319
85. futkari: [leqsi] // jejili. - 1901. - #5. - gv. 9; 114. aRdgomis zari: [leqsi] // iveria. - 1905. - 3 ivli-
86. ymawvilis simRera: [leqsi] // jejili. - 1901. - si. - #108. - gv. 2;
#6. - gv. 3; 115. baraTi // iveria. - 1905. - 6 ivlisi. - #110. - gv. 3;
87. yrmis saflavze: [leqsi] // jejili. - 1901. - #7- 116. bneli Zalebi // iveria. - 1905. - 29 ivnisi. - #105.
8. - gv. 59-60; - gv. 4;
88. ginaxavs saxe, marad mWmunvare...: [leqsi] // kva- 117. gazafxuli: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo
li. - 1902. - #32. - gv. 514; Jurnali mozrdilTaTvis. - 1905. - #7. - gv. 343-
89. deda-zrdili: [leqsi] // jejili. - 1902. - #1. - 344;
gv. 28-29; 118. gamarjveba: [leqsi] // iveria. - 1905. - 13 noembe-
90. mWedeli: [leqsi] // kvali. - 1902. - #27. - gv. 438; ri. - #205. - gv. 3;
91. ymawvilebis aRsareba: [leqsi] // jejili. - 1902. 119. glexis Svili biWukela: [leqsi] // nakaduli: sa-
- #6. - gv. 48-49; ymawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1905.
92. celqi Salva: [leqsi] // jejili. - 1902. - #4. - gv. - #19. - gv. 533-534;
26-27; 120. guSin da dRes: (Zveli ambavi): sadReiso // ive-
93. WeSmaritebis gamcem-gamyidvels...: [leqsi] // ria. - 1905. - 28 aprili. - #62. - gv. 4;
kvali. - 1902. - #17. - gv. 279; 121. molodinSi: [leqsi] // iveria. - 1905. - 26 maisi. -
94. andazebi: I. (warmodgenili k. sexniaSvilisa- #85. - gv. 2;
gan). II. (warmodgenili d. TomaSvilisagan) // je- 122. mowafis dRiuridan: sadReiso // iveria. - 1905.
jili. - 1903. - #9. - gv. 62; - 15 marti. - #27. - gv. 3;
95. ganTiadi: [leqsi] // kvali. - 1903. - #7. - gv. 115; 123. ojaxis lxena: (vuZRvni patara nucas) [leqsi] //
96. dedis cremlebi: [leqsi] // jejili. - 1903. - #2. jejili. - 1905. - #2. - gv. 4-5;
- gv. 4-5; 124. salami: [leqsi] // mogzauri. - 1905. - #3. - gv. 25;
97. vnaxe aCrdili kacisa...: [leqsi] // kvali. - 1903. - jejili. - 1905. - #4. - gv. 33-34;
#28. - gv. 456-457; 125. sali klde: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo
98. muria: [leqsi] // jejili. - 1903. - #3. - gv. 13-18; Jurnali mozrdilTaTvis. - 1905. - #11. - gv.
99. naduRi: [leqsi] // kvali. - 1903. - #15. - gv. 231; 589-590;
100. N-s: valaT damcnebaT dagidevs...[leqsi] // kva- 126. sali klde: (Zveli klde) // iveria. - 1905. - 3
li. - 1903. - #13. - gv. 208; ivlisi. - #108. - gv. 2;
101. suraTi: [leqsi] // kvali. - 1903. - #10. - gv. 164; 127. saxalxo skola da maswavlebeli // iveria. -
102. qarTvel dedas: [leqsi] // kvali. - 1903. - #18. - 1905. - 9 agvisto. - #138. - gv. 1;
gv. 285; 128. suraTi (Sah-abazizis droidan) // iveria. - 1905.
103. yrmebs: [leqsi] // jejili. - 1903. - #11. - gv. 29- - 11 seqtemberi. - #162. - gv. 2;
30; 129. Sarada: (warmodgenili d. TomaSvilisagan) //
104. Cems saTayvanos: [leqsi] // kvali. - 1903. - #6. - nakaduli: saymawvilo Jurnali mcirewlovan-
gv. 92-93; TaTvis. - 1905. - #8. - gv. 229;
105. cam sxivi mtyorcna konaTa...: [leqsi] // kvali. - 130. Cveni `burjebi~: [saqarTvelos `burjebis~mier
1903. - #17. - gv. 269; mTavrobisaTvis xelis Sewyoba aRelvebuli
106. momeca Sveba...: [leqsi] // cnobis furceli (su- glexebis aklebaSi] // iveria. - 1905. - 12 maisi. -
raTebiani damateba). - 1904. - 21 noemberi. - #73. - gv. 2;
#272. - gv. 1; 131. wiTeli droSa: [leqsi] // iveria. - 1905. - 1 dekem-
107. saaxalwlo: [leqsi] // jejili. - 1904. - #1. - gv. beri. - #216. - gv. 1;
33-34; 132. xalxi iRviZebs: [glexi kacis roli saqarTve-
108. patara totos: [leqsi] // molaRuri. - 1904. - los istoriul warsulSi da misi adgili revo-
#2. - gv. 38-39; luciur moZraobaSi] // iveria. - 1905. - 21 maisi.
109. sad SemiZlia movipovo navT-sayudeli...: [leq- - #81. - gv. 1;
si] // cnobis furceli (suraTebiani damateba). 133. xalxis `qomagebi~ // iveria. - 1905. - 2 ivnisi. -
- 1904. - 11 noemberi. - #269. - gv. 2; #90. - gv. 4;
110. ciskarma sTqva: SemomRimis...: [leqsi] // jejili. 134. xalxuri simRera: [leqsi] // iveria. - 1905. - 22
– 1904. - noemberi. - gv. 33-34; maisi. - #82. - gv. 2;
111. ambavi baybay devisa: (`yaramanianis~ axlad 135. xan-da-xan: safrTxobela; marTali sityva; Ta-
napovn dednidan) // iveria. - 1905. - 31 marti. - vmoyvareoba: [avtonomia; erovnuli Tavmoyva-
#41. - gv. 2; reoba] // iveria. - 1905. - 25 seqtemberi. - #173.
112. amxanagebo!: [leqsi] // iveria. - 1905. - 11 dekembe- - gv. 4;
ri. - #224. - gv. 3; 136. xan-da-xan: suls Rafavs; `proletarebo SeerTd-
113. aspitis godeba: [leqsi eZRvneba jaSuSebs] // iT~; kidev xuliganebi; esec revoluciaa? // ive-
iveria. - 1905. - 1 maisi. - #65. - gv. 2; ria. - 1905. - 9 dekemberi. - #222. - gv. 3;

320
137. xan-da-xan: Cveulebrivi movlena; Cveni avad- 164. sparseTis qarTvelobas: (onikaSvilis da xu-
myofi; kiTxva-pasuxi: [qarTvelTa erovnuli ciSvilis mogzaurobis gamo). [leqsi] // naka-
TviTgamorkvevis sakiTxi] // iveria. - 1905. - 13 duli: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis.
oqtomberi. - #187. - gv. 3; - 1907. - #9. - gv. 3-5;
138. 9 ianvari: [leqsi] // cnobis furceli. - 1906. - 8 165. suraTi: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo Jurna-
ianvari. - #2975. - gv. 2; li mozrdilTaTvis. - 1907. - #7. - gv. 3-4;
139. amoZaxili: [leqsi] // iveria. - 1906. - #13. - gv. 9; 166. 14 dekembers scenidan wakiTxuli quTaisSi:
140. aRsdga mkvdreTiT!: [leqsi] // nakaduli: saymaw- [leqsi] // momavali. - 1908. - 21 dekemberi. - #28.
vilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1906. - #4. - - gv. 2;
gv. 3-4; 167. bumberaz mTebsa midumebulebs...: [leqsi] //
141. `gacurdi, gasxlti isaro~...: [leqsi] // megoba- droeba. - 1908. - 28 noemberi. - #9. - gv. 1;
ri. - 1906. - 10 dekemberi. - #63. - gv. 2; 168. vuZRvni a. fronels [aleqsandre yifSiZes] misi
142. gaxsovdes: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo wignebis gamo: [leqsi] // ganaTleba. - 1908. - #5-
Jurnali mozrdilTaTvis. - 1906. - #9. - gv. 15- 6. - gv. 110-111;
16; 169. mTao wmindao: [leqsi] // amirani. - 1908. - 31 ag-
143. glexis aRsareba: [leqsi] // miwa. - 1906. - #16. - visto. - #146. - gv. 2;
gv. 3-4; 170. sadReisod: [leqsi] // ganaTleba. - 1908. - #3-4. -
144. eWviT Sepyrobils // iveria. - 1906. - #14. - gv. 9; gv. 155; fari. - quTaisi, 1908. - #3. - gv. 4-5;
145. Tvalis gadavlebiT // iveria. - 1906. - #5. - gv. 171. simRera: [leqsi] // amirani. - 1908. - 28 seqtembe-
2-3; ri. - #169. - gv. 2;
146. imaT Wer-qveS jojoxeTi...: (gadmokeTebuli) // 172. suli boroti: [leqsi prozad] // Sroma. - 1908. -
iveria. - 1906. - #22. - gv. 12; #3. - gv. 7;
147. iuda: [leqsi] // iveria. - 1906. - #5. - gv. 2;
173. suraTi // nakaduli: saymawvilo Jurnali mozr-
148. krebaze: (ambavi) // iveria. - 1906. - #20. - gv. 14-
dilTaTvis. - 1908. - #7. - gv. 3-4;
16;
174. `cis-kidur-laJvard gumbaTze~: [leqsi]; `suli
149. megobars: [leqsi] // cnobis furceli: suraTe-
oboli~: [poema] // niavi: saliteraturo krebu­
biani damateba. - 1906. - 8 ianvari. - #370. - gv. 1;
li / p. TumaniSvilis gamocema. – Tb., 1908. – 288
150. medgrad Zmebo!: [leqsi] // miwa. - 1906. - #2. - gv.
gv.;
3;
175. ar var oblad!.. // faskunji. - 1909. - #7. - gv. 1-2;
151. monanul jaSuSs: [leqsi] // iveria. - 1906. - #11.
176. aRdgoma: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo Jur-
- gv. 14;
nali mozrdilTaTvis. - 1909. - #3. - gv. 3;
152. nawyveti: [leqsi] // iveria. - 1906. - #15. - gv. 10;
177. mtirala mwerals: [leqsi] // droeba. - 1909. - 24
153. saaxalwlo: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo
marti. - #66. - gv. 3;
Jurnali mozrdilTaTvis. - 1906. - #1. - gv. 32-
178. nafrqvevi: [leqsi] // ganaTleba. - 1909. - #1. - gv.
33;
62;
154. ucxoelebi gvewvien...: [leqsi] // glexi. - 1906. -
179. turfa nestan-darejani...: (vuZRvni osmaleTis
#3. - gv. 5;
qarTvelobas) [leqsi] // droeba. - 1909. - 20 Te-
155. SeniSvna // iveria. - 1906. - #14. - gv. 4-5;
bervali. - #39. - gv. 3;
156. Soba mesiisa: (gadmokeTebuli): [leqsi eZRvneba
180. qujis cixeze: [leqsi] // qarTveli eri. - 1909. -
ia ekalaZes] // megobari. - 1906. - 29 oqtomberi.
#1. - gv. 2-3;
- #29. - gv. 2;
181. yrmas: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo Jurnali
157. Cveneba sapatimroSi: [poema] // iveria. - 1906. -
mozrdilTaTvis. - 1909. - #10. - gv. 3-4;
#21. - gv. 12-14;
158. Cveni cica: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo 182. Sexvedra: (rathauzidan). [leqsi] // droeba: (su-
Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1906. - #6. - gv. raTebiani damateba). - 1909. - 3 maisi. - #97. - da-
3-5; mat. #18. - gv. 2-3;
159. ca RrublebiT Senabdula: [leqsi] // axali 183. gazafxulda?!: [leqsi] // droeba: suraTebiani
droeba. - 1906. - 5 marti. - #2. - gv. 2; damateba. - 1910. - 21 marti. - #12. - gv. 2;
160. vanom bude CamoSala...: [leqsi] // nakaduli: say- 184. guSin da dRes: (vuZRvni qarTvel pedagogebis
mawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1907. mamamTavars). [leqsi] // ganaTleba. - 1910. - #9. -
- #17. - gv. 3-4; gv. 417-418;
161. zogierT nasocialistars // isari. - 1907. - 22 185. Tina: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo Jurnali
ivlisi. - #159. - gv. 2-3; mcirewlovanTaTvis. - 1910. - #10. - gv. 3-4;
162. naduRi // isari. - 1907. - 29 aprili. - #92. - gv. 2; 186. mariamis xsovnas // nakaduli: saymawvilo Jur-
163. nakaduli: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo Jur- nali mozrdilTaTvis. - 1910. - #3. - gv. 3-4. -
nali mozrdilTaTvis. - 1907. - #6. - gv. 3-4; leqsi. mariam demurias gardacvalebis gamo;

321
187. veras gavxdebi Senis wamebiT!...: [leqsi] // ganaT- 209. hkiTxeT!: [leqsi] // literaturuli saqarTve-
leba. - 1911. - #3. - gv. 166; lo. - 1942. - 23 maisi. - #21;
188. `malulobia~ // `alioni~-s krebuli: moTxro- 210. gujareTi: [leqsi] // mnaTobi. - 1943. - #3. - gv.
bebi, eskizebi, ambebi / Sekreb. v. gadilias mier. 21-22;
– Tf.: amxanag. `alioni~-s gamocema, #5, 1911 211. daWril mebrZolebs: [leqsi] // gamarjvebisa-
(mswraflmbeWdavi Tbilisis metexis cixisa). – Tvis: erTdrouli gazeTi. - quTaisi, 1943. - 25
358 gv.; Tebervali;
189. SegnebiT kiTxva // ganaTleba. - 1911. - #2. - gv. 212. iuza zardaliSvili Cveni uaxloesi megobari:
63-71; [nekrologi] // industriuli quTaisi. - quTai-
190. losaberiZe, ev. mokle saubari anatomiidan, si, 1943. - 23 maisi. - #148;
fiziologiidan da higienidan // ganaTleba. - 213. minaweri ucnob poets, romelmac frontidan
1912. - #1. - gv. 23-26. - teqstis bolos warwera: werili gamomigzavna: [leqsi] // mnaTobi. - 1944.
eqimi ev. g. losaberiZe. - axlavs d. TomaSvilis - #1-2. - gv. 22-23;
erTi strofi; 214. gamarjvebis dResaswauli: [leqsi] // indus-
191. ase...erTxmaT!: [leqsi] // ganTiadi. - quTaisi, triuli quTaisi. - quTaisi, 1945. - 20 maisi. -
1915. - #7. - gv. 2; #100;
192. lirikuli nawyvetebi: [leqsi] // sityva da saqme. 215. d. kvirkvelia: gardacvalebis wlisTavis gamo
- quTaisi, 1935. - #1. - gv. 2; // literatura da xelovneba. - 1945. - 20 apri-
193. vaJas: [leqsi] // literaturuli saqarTvelo. - li. - #14;
1936. - aprili. - #5. - gv. 5; 216. madloba: [leqsi wakiTxuli 50 wlis iubileze]
194. mxatvrebi: [leqsi] // oqtombreli. - 1939. - apri- // tyibulis maRaroeli. - tyibuli, 1945. - 27
li. - #4. - gv. 13; ivlisi. - #31; industriuli quTaisi. - 1945 w. -
195. Cveni guga: [leqsi] // oqtombreli. - 1939. - ivli-
25 ivlisi - #147;
si. - #7. - gv. 13;
217. qarTli: [leqsi] // literatura da xelovneba. -
196. akaki da aleqsi WiWinaZe: quTaisis TeTr xidze:
1945. - 20 maisi. - #17;
literaturuli ocneba: [leqsi] // industriu-
218. Cems Wadars: [leqsi] // industriuli quTaisi. -
li quTaisi. - 1940. - 17 ivnisi. - #137;
quTaisi, 1945. - 25 ivlisi. - #147;
197. akaki: [leqsi] // sabWoTa aWara. - 1940. - 21 ivnisi.
219. did stalins: [leqsi] // industriuli quTaisi.
- #141;
- quTaisi, 1946. - 25 Tebervali. - #43; litera-
198. akaki: mogoneba // akaki: erTdrouli saiubileo
turuli gazeTi. – quTaisi, 1946. - 25 Teberva-
gamocema. - quTaisi, 1940. - 18 ivnisi;
li;
199. akakis Sesaxeb: filipe xelaZis mier gamocemu-
220. eris arCevani: [leqsi] // industriuli quTaisi.
li // akaki: erTdrouli saiubileo gamocema. -
- quTaisi, 1946. - 19 ianvari. - #14;
quTaisi, 1940. - 18 ivnisi;
221. samaiso: [leqsi] // industriuli quTaisi. - qu-
200. beladis Rimili: [i. b. stalinisadmi leqsi] //
Taisi, 1947. - 1 maisi. - #83;
literaturuli aWara. - baTumi, 1940. - #4. - gv.
222. samSoblosadmi: [leqsi] // qarTuli sabWoTa
3-4;
poeziis anTologia. - 1947. - gv. 155-156;
201. deda-ena: [leqsi iakob gogebaSvilisadmi] // axa-
223. SviliSvili muSa boqulaZisa: [leqsi] // qarTu-
li wyaltubo. - 1940. - 27 oqtomberi. - #74;
li sabWoTa poeziis anTologia. - 1947. - gv.
202. simRera: [leqsi] // industriuli quTaisi. -
156-158;
1940. - 8 ianvari. - #6; literaturuli aWara.
224. kidevac vityvi simReras: [leqsi] // industriu-
- baTumi, 1940. - #4. - gv. 4-5;
li quTaisi. - quTaisi, 1949. - 28 maisi. - #102;
203. siyvaruli: [leqsi] // industriuli quTaisi. -
1940. - 24 ivlisi. - #169; 27 noemberi. - #275; 225. qalo, ra rigad gixdeba: [leqsi] // industriu-
204. colis werili wiTelarmielisadmi: [leqsi] // li quTaisi. - quTaisi, 1949. - 12 oqtomberi. -
axali wyaltubo. - 1940. - 18 ianvari. - #3; #200;
205. xvamli: [leqsi] // industriuli quTaisi. - 1940. 226. Cveni maisi: [leqsi] // industriuli quTaisi. -
- 18 maisi. - #113; quTaisi, 1949. - 30 aprili. - #83;
206. samSoblos vicavT gmirulad: [leqsi] // indus- 227. axali leqsebi: mSobliuri miwa. 2. gelaTi ba-
triuli quTaisi. - quTaisi, 1941. - 30 agvisto. gratis Txemidan. 3. Cais mkrefav qals. 4. akaki:
- #205; [leqsebi] // industriuli quTaisi. - quTaisi,
207. akakis Sesaxeb: (mogoneba) // literaturis ma- 1950. - 19 aprili. - #77;
tiane. - 1942. - #3-4. - gv. 65-70; 228. omis gamCaReblebs: [leqsi] // industriuli qu-
208. qarTvel meomars: [leqsi] // samSoblosaTvis: Taisi. - quTaisi, 1950. - 13 seqtemberi. - #179;
erTdrouli gazeTi. - quTaisi, 1942. - 17 dekem- 229. gamarjveba da salami!: [leqsi] // industriuli
beri; quTaisi. - quTaisi, 1951. - 30 ivnisi;

322
230. qarTvlis pirmSo: [leqsi] // industriuli qu- literaturuli saqarTvelo. - 1939. - 20 ivli­
Taisi. - quTaisi, 1951. - 7 seqtemberi; si. - #21. - gv. 3; b) domenti TomaSvili: sali-
231. qarTuli ena: [leqsi] // industriuli quTaisi. - teraturo da pedagogiuri moRvaweobis 50
quTaisi, 1951. - 17 Tebervali. wlisTavi // komunisti. - Tbilisi, 1945. - 20 mai-
si. - #99;
Targmna: 5. d. TomaSvilis Semoqmedebis saRamo [5 ivniss]:
1. qvaTa RaRadi: bulgarulidan // iveria. - 1905. - [quTaisi] // industriuli quTaisi. - 1940. - 6
6 marti. - #18. - gv. 2; ivnisi. - #129;
2. gazafxulis siom dahkra...: (vengrulidan). [le- 6. samxaraZe, g. – a) domenti TomaSvili. leqsebi:
qsi] // iveria. - 1906. - #16. - gv. 7-8; [recenzia] // literaturuli saqarTvelo. -
3. lavrovi, p. erovneba istoriaSi: (p. lavrovis 1940. - 10 maisi. - #14; b) d. TomaSvilis poezia:
`istoriuli werilebidan~) // iveria. - 1906. - saliteraturo moRvaweobis 50 wlisTavis Ses-
#4. - gv. 11-12; rulebis gamo // literatura da xelovneba. -
4. tani. – a) ebraelebi tyveobaSi: [leqsi] // iveria. 1945. - 20 maisi. - #17; g) d. TomaSvili - `Savi
- 1906. - #8. - gv. 8-9; b) Silionis patimris miba- cxvari~: [sabavSvo poemis gamocemis gamo] // li­
Zva: [leqsi] // iveria. - 1906. - #1. - gv. 13-14; teratura da xelovneba. - 1945. - 8 marti. - #9;
5. Selli. inglisi 1819 wels: [leqsi] // iveria. - 7. guguSvili, vl. – a) mxcovani Semoqmedi: [do-
1906. - #10. - gv. 7; menti TomaSvili] // industriuli quTaisi.
6. Sileri. idealebi // iveria. - 1906. - #11. - gv. 11- - quTaisi, 1945. - 20 maisi. - #100; b) domenti
12; TomaSvili: [raionis SesaniSnavi adamianebi] //
7. leqsi qr. boJevisa // droeba. - 1908. - 30 noembe- literaturuli quTaisi. - quTaisi, 1947. - 7
ri. - #11. - gv. 2; noemberi;
8. verharni, emil. moqmedeba: [leqsi] // faskunji.
8. iSxneli, d. saxalxo maswavlebeli: [domenti
- 1909. - #17. - gv. 2-3. - sqolioSi: gadmoR. viq.
TomaSvili] // industriuli quTaisi. - quTaisi,
Cernovis Targmanidan;
1945. - 20 maisi. - #100;
9. jemsi, viliam. – a) saubrebi fsixologiaze // ga­
9. poet domenti TomaSvilis saiubileo saRamo:
naTleba. - 1910. - #9. - gv. 407-412; b) saubrebi
[21 maiss] // industriuli quTaisi. - quTaisi,
fsixologiaze: bavSvi, rogorc momqmedi orga­
1945. - 20 maisi. - #100;
nizmi. aRzrda da moqmedeba // ganaTleba. - 1910.
10. quriZe, S. domenti TomaSvili: saliteraturo
- #10. - gv. 456-459; g) saubari fsixologiaze //
moRvaweobis 50 wlisTavi // simarTle. - quTai-
ganaTleba. - 1911. - #4. - gv. 189-197; d) saubre­
si, 1945. - 24 maisi. - #22;
bi fsixologiaze // ganaTleba. - 1911. - #5. - gv.
11. Лалиашвили, Л. Доментий Томашвили: К 50-летию
261-266; e) saubrebi fsixologiaze: kanonebi
деятельности // Заря Востока. - 1945. - 20 мая. - #100.
Cveulebisa // ganaTleba. - 1911. - #5. - gv. 261-
267; v) saubrebi fsixologiaze: warmodginele­
wyaro:
baTa asociacia // ganaTleba. - 1911. - #6. - gv.
1. avtobiografia;
328-331; z) saubari fsixologiaze: interesi //
2. xuroZe, v. // revoluciis matiane. - 1930. - #1. -
ganaTleba. - 1912. - #2. - gv. 91-94; T) saubari
gv. 150;
fsixologiaze: yuradReba // ganaTleba. - 1912.
3. literaturuli saqarTvelo. - 1939. - 20 ianva­
- #3. - gv. 176-180; i) saubari fsixologiaze:
ri. - #3;
mexsiereba // ganaTleba. - 1912. - #4. - gv. 259-
4. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
267;
10. osmanovi, h. maswavlebels: [leqsi] / h. osmanovi; gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
Targmna yazaxuridan d. TomaSvilma // indus- palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
triuli quTaisi. - quTaisi, 1949. - 26 agvisto. bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
- #166. jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
mis Sesaxeb: binati), 1941. - gv. 474.
1. redaqciam miiRo saymawvilo Jurnal `nakadu-
lis~... // isari. - 1907. - 7 ivlisi. - #146. - gv. 2; ToraZe, aleqsandre daviTis Ze
2. Tbilisi: `faskunji~ // droeba. - 1909. - 15 Te- (1885, 15/VIII – 1935) – pedagogi, publicisti,
bervali. - #35. - gv. 3; kritikosi da sazogado moRvawe, – sazogadoe­
3. naxucriSvili, daviT (d. n.). qarTuli Teatris baTmcodne, – sindikalisti, – daibada sof.
istoriidan // Teatri da cxovreba. - 1910. - #1. WviSs, leCxumis maz. daamTavra solis pirvel­
- gv. 9-10; dawyebiTi skola, quTaisis gimnazia da Jenevis
4. alaviZe, m. – a) domenti TomaSvilis poezia: (Sveicaria) universitetis ori fakulteti
[qarTveli poeti. misi Semoqmedebis Sesaxeb] // – filosofiur-sociologiuri da litera­

323
turuli (1910-1914). aq dauaxlovda sindi­ gamavrcelebeli sazogadoebis quTaisis gan­
kalur moZraobas da, studentobis drosve, yofilebis st.). – 60 gv.;
sazogadoebriv muSaobaSi Caeba. samSobloSi 2. (besarion gabaSvilis) besikis cxovreba da Se­
dabrunebuli (1907), maswavleblobas Seud­ moqmedeba / al. ToraZe. - quTaisi: merani, 1919
ga quTaisis yauxCiSvilis qalTa gimnaziasa (Zmoba). – 48 gv.;
(qarTuli enis) da vaJTa meore gimnaziaSi 3. franguli enis saxelmZRvanelo me-III da me-IV
(franguli enis). iqve, saxalxo universitetSi klasisaTvis. - quTaisi: `meranis~ gamocema,
kiTxulobda leqciebs literaturis Temaze 1919 (qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrce­
(b. belinski, besiki, i. WavWavaZe, marqsistuli lebel sazogadoebis st.). – 88 gv.;
socializmi da sxv.). Semdeg Tbiliss gadmovi­ 4. koleqtiuri Sroma: samuSao wigni. mozrdilTa
da, ramdenime xans ganaTlebis muSakTa saxls dawyebiTi zogadganaTlebis skolebisaTvis
ganagebda, amierkavkasiis universitetSi (mciremcodneTa skolebisaTvis) / b. Ciqobava,
maswavleblobda, 1930 wlidan Tbilisis saso­ al. ToraZe. - tf.: saxelgamis ga-ma, 1931 (kole-
flo-sameurneo institutSi muSaobda docen­ qtivi-s st.). – 132 gv.: sur.
tad.
sazogadoebriv muSaobaSi Caeba studen­ gamoqveynebulia:
tobis drosve. monawileobda politikur-pra­ 1. sarevolucio sinamdvilis principebi // isa-
qtikul muSaobaSi, rogorc erovnul-de­ ri. - 1907. - 16 maisi. - #104. - gv. 2-3; 17 maisi.
mokratiuli partiis quTaisis sagubernio - #105. - gv. 2-3; #18 maisi. - 106. - gv. 2-3;
komitetis Tavmjdomare da sxv. 2. sarevolucio sindikalizmi safrangeTSi //
samwerlo asparezze gamovida 1906 wels. isari. - 1907. - 18 Tebervali. - #37. - gv. 2-3;
pirveli werili `revolucionuri sindika­ 3. socialisturi partiebi da muSaTa moZraoba //
lizmi safrangeTSi~ moaTavsa `cnobis fur­ isari. - 1907. - 8 aprili. - #78. - gv. 2-3;
celSi~ (1906). Semdeg dawera: `social-de­ 4. partiuli cxovreba: [werilebi] // komunisti. -
mokratia, sindikalizmi da marqsizmi~ (`isa­ 1924. - 1 noemberi. - #251. - gv. 2;
ri~, 1907), `socialuri motivi ilia WavWavaZis 5. Cveni muSaoba soflad: [saqarTvelos cen-
poeziaSi~ (`isari~, 1908); 1912 wlidan mudmiv traluri partiuli skolis Sefoba sofel
TanamSromlobda quTaisis gaz. `kolxidaSi~ skraze] // komunisti. - 1925. - 18 Tebervali. -
(aq moaTavsa: `ra aris kritika?~, `erovneba~, #40. - gv. 2.
`ilias da akakis Semoqmedeba~ (#165, agreTve,
#28, 43), akakis `gamzrdeli~, misive `naTela~), mis Sesaxeb:
1914 wlidan – quTaisisave gazeTebSi: `sam­ 1. WeiSvili, i. werili redaqciis mimarT: [quTai-
Soblo~ (aq daibeWda `Cveni sazogadoebrivi sis gimnaziaSi simwifis atestatis miRebis
azrovnebis evolucia~), `Cveni qveyana~ da sxv. uaryofa da im mowafeTa sia, romlebic pro-
zogjer xelmouweravad aTavsebda weri­ testis niSnad ar gamocxaddnen gamocdebze] //
lebs, zogjerac fsevdonimiT `is~. werilTa cnobis furceli. - 1905. - 10 ivnisi. - #2840. -
umetesoba politikuri da ekonomiur-socio­ gv. 4;
logiuri xasiaTisaa. 2. ZiZiguri, l. aleqsandre ToraZe: [nekrologi]
al. ToraZe cnobili iyo, rogorc `din­ // komunisturi ganaTleba. - 1935. - #2. - gv. 4.
ji, auCqarebeli, wminda literaturuli eniT
mosaubre enawyliani oratori, gonebamaxvili wyaro:
da sityvamoswrebuli, saukeTeso megobari, 1. avtobiografia;
gulwrfeli da axali Taobis didad moyvaru­ 2. giorgobiani, n., xundaZe, tr., CareqiSvili, p.,
li... igi xSirad ityoda xolme: `Cven qveyanas kvitaSvili, g., xuroZe, v. // komunisturi ganaT­
sul sxva momzadebisa da enTuziazmis adamiani leba. - 1935. - #5;
esaWiroeba, romelic foladiviT unda gamoi­ 3. ZiZiguri, l. al. ToraZis xsovnas // axalgazr­
Wedoso~. da komunisti. - 1935. - #7.

calke gamocemulia: ToraZe, daviT aleqsandres Ze (1922,


1. franguli enis saxelmZRvanelo / Sedgenili j. 14/IV – ) – kompozitori, – daibada TbilisSi,
jorjikias da al. ToraZis mier yvela im saswa­ literaturis profesoris, a. d. ToraZis,
vleblebisaTvis, sadac franguli ena iswavle­ ojaxSi. musikisadmi midrekileba bavSvobidan­
ba. - quTaisi: gamocema ganaTlebis amx-sa, 1918 ve gamoaCnda. daamTavra Tbilisis saxelmwifo
(q.S.w.-k. gamavrc. saz-bis quT. gany. st.). - 32 konservatoriis safortepiano da sakompozi­
gv.; me-2 Sesw. da Sevs. gamoc.. - quTaisi: gam-ba cio klasebi (1942). 1948 wlidan swavlobda as­
`merani~, 1919 (qarTvelTa Soris wera-kiTxvis piranturaSi.

324
musikalurad gaaforma k. kalaZis `erTi wyaro:
Ramis komedia~; ilo mosaSvilis `CaZiruli 1. alxaziSvili, Salva. naTela // literatura da
qvebi~, g. gulias `gazafxuli sakenSi~, kin­ xelovneba. - 1948. - #49;
ofilmebi: `urCi mezoblebi~, `saingilo~, `da­ 2. Композиторы Грузинской ССР: (Краткие
bruneba~ da sxv. биографии) / Гр. Чхиквадзе; [С предисл.
mraval musikalur nawarmoebTa Soris, М. Бахтадзе]; [Ред. В. Донадзе]; Союз сов.
dawera: `mTebis Zaxili~ (3 moqm. opera kavka­ композиторов Грузии, Груз. гос. филармония,
siis gmiruli dacvis Sesaxeb. libreto a. an­ Декада сов. музыки. - Тб.: Музгиз, 1949 (Тип. «Заря
driaSvilisa. daidga 1947 w. operis TeatrSi), Востока»). - Стр. 63-64;
`naTela~ (3 moqm. musikaluri komedia. daidga 3. gogoZe, k. narkvevebi qarTuli kinematografi­
v. abaSiZis sax. muskomediis TeatrSi, 1948 w.), is istoriidan / karlo gogoZe; saq. Teatralu­
`vaJi bedia~ (4 moqm. baleti. libreto o. egaZis ri saz-ba. – Tb.: xelovneba, 1950 (saq. poligra­
da v. Wabukianisa `suramis cixis~ mixedviT). fmrewv. gamomc. da wigniT vaWrobis saqm. sam­
dajildoebulia medliT `mamacuri Sro­ marTv. me-2 st.). - gv. 207.
misaTvis~.
Tofuria, varlam trifonis Ze (1901,
gamoqveynebulia: 8/I – ) – enaTmecnieri, – filologiur mecnie­
1. Музыкальная повесть о советском героизме: rebaTa doqtori, profesori, – saqarTvelos
[Творческий отчет композитора] // Молодой ssr mecnierebaTa akademiis akad. n. maris sax.
сталинец. - 1947. - 30 августа. - #104. enis institutis direqtori, saqarTvelos
mecnierebaTa akademiis namdvili wevrobis
mis Sesaxeb: kandidati 1944 wlidan.
1. `erTi Ramis komedia~ rusTavelis sax. Tea-
trSi: [k. kalaZis piesa damdgmeli d. aleqsiZe, calke gamocemulia:
mxatvari e. axvlediani da musika g. ToraZe: 1. arili: tfilisis universitetis reqtoris
saubari amx. akaki vasaZesTan // literatura da profesor ivane javaxiSvilisadmi misi samec-
xelovneba. - 1945. - 6 aprili. - #17; niero moRvaweobis 25 wlis Tavze (1900-1925)
2. tuxareli, n. SemoqmedebiTi aRmavlobis gzaze: miZRvnili krebuli: [Zvirfas maswavlebels
[axalgazrda kompozitor d. ToraZis Sesaxeb] // ivane javaxiSvils pativscemiT da siyvaruliT
axalgazrda komunisti. - 1947. - 7 ivnisi. - #68; mowafeebisagan]. - tfilisi - Tiflis, 1925 (s.s.m.u.s.
3. Wiaureli, n. daviT ToraZis pirveli simfonia poligraftrestis 1-li stamba). - [2], 231, [1]
// literatura da xelovneba. - 1947. - 22 marti. gv.: suraTebiT, fototipebiT da naxazebiT;
- #12; 2. qarTluri. - tf., 1925 (s. s. m. us poligraf.
4. Маркозов, Л. Новое произведение грузинской 1-li st.). - 34 gv. (128-152 gv.); 25sm.. - calke amo-
музыки: Симфония #1 Д. Торадзе // Молодой nabeWdi prof. iv. javaxiSvilisadmi misi samec-
сталинец. - 1947. - 11 марта. - #30; niero moRvaweobis 25 wlis Tavze (1900-1925)
5. janeliZe, d. brwyinvale gamarjveba: baleti moswavleTa mier miZRvnili krebuli arili-
`gorda~: [daviT ToraZis musika, oTar egaZis dan;
da vaxtang Wabukianis libreto, vaxtang Wabu- 3. ocobiTi Tvlis sistemisaTvis qarTvelur
kianis dadgma, mxatvari f. lapiaSvili, diri- enebSi. - tf., 1926 (p/trestis 1-li st.). - (292-
Jori d. mircxulava]: [recenzia] // komunisti. 296) gv.; 25sm.. - calke amonabeWdi, tfilisis
- 1950. - 28 ianvari. - #21; un-tis moambe, VI;
6. Такайшвили, А. Патриотический грузинский балет: 4. fonetikuri dakvirvebani qarTvelur enebSi:
«Горда» Д. Торадзе в Тбилисском гос. театре bgeriT movlenaTa Tanamimdevroba: daibeWda
оперы и балета им. З. Палиашвили // Молодой 1926.VI.21. - tf., 1926 (poligr. trestis 1-li
сталинец. - 1950. - 4 февраля. - #15; st.). - 198-219 gv.;
7. abulaZe, m. gorda: [baleti d. ToraZisa]: [re- 5. saxelTa daboloebis istoriisaTvis svanurSi.
cenzia] // sabWoTa afxazeTi. - soxumi, 1951. - 3 - tf., 1927 (poligraftr. 1 st.). - (285-315) 30
ivlisi; gv.
8. Барсегян, А. «Горда» Д. Торадзе: [Рецензия] // 6. kvlav umlautisaTvis svanurSi. - tf., 1928 (po-
Батумский рабочий. - Батуми, 1951. - 29 июля; ligraftr. 1-li st.). - 337-346 gv.; 26sm. - amona-
9. Горели, Л. Автор Грузинского патриотического beWdi. tfilisis universitetis moambe, VIII;
балета: [Д. Торадзе] // Молодой сталинец. - 1951. 7. fonetikuri dakvirvebani qarTvelur enebSi:
- 12 апреля; II. bgeriT movlenaTa Tanamimdevroba. - tf.,
10. Маркозов, Л. Талантливый композитор: [Д. Торадзе] [1930] (poligraftr. 1-li st.). - 3-15 gv.; 25sm.
// Советская Абхазия. - Сухуми, 1951. - 3 июля. - calke amonabeWdi, tfilisis universitetis

325
moambe X. - zesaTauri qarT., rus. da frang. ene- me-3 gamoc.. - Tb.: saxelgami, 1949 (beWdviTi si-
bze; tyvis kombinati). - 8, [4], 279 gv.; 23sm. - (sasko-
8. svanuri ena: I. zmna. - tf.: saq. sax. pedagogiuri lo leqsikonTa seria);
inst. ga-ma, 1931 (saxelgamis 1-li st.). - XI, [1], 15. rusuli enis TviTmaswavlebeli qarTvel wi-
260 gv.: [2] dakec. furc. tabula in recto; TelarmielTaTvis = Самоучитель русского
9. qarTuli ena / v. Tofuria; sssr ganaTl. sa- языка для красноармейцев - грузин / Semdgen.: v.
xalxo komisariati, dauswr. pedag. in-ti, qar- Tofuria, v. beriZe, n. dimitreva da i. aRlaZe;
Tuli enisa da literaturis seqcia I kursi. - red. g. kiknaZe. – Tb.: saxelgami, 1941 (b/s. kombi-
ganakveTi 1. – tf., 1932 (saq. sax. ped-intis st.). nati). - 64 gv.;
- 28 gv.; ganakveTi 2. – tf.: Tbil. un-tis gam-ba 16. dawyebiTi samxedro momzadeba = Начальная
da st., 1932. - 47 gv.. - liTografirebuli gamo- военная подготовка: damxmare saxelmZRvanelo
cema; saSualo skolis VIII-IX-X klasisaTvis / Tofu-
10. qarTuli ena / SaniZe, a., Tofuria, v.; sssr ga- ria, v., beriZe, v. - Tb.: saxelgami, sasw.-pedagog.
naTl. saxalxo komisariati, dauswr. pedag. seqtori, 1942. - 136 gv.;
in-ti. - ganakveTi 3 da 4: kompozitebi; saxelTa 17. rusuli enis TviTmaswavlebeli qarTvel wi-
Taviseburi bruneba; msazRvrel-saszRvris TelarmielTaTvis = Самоучитель русского
bruneba / enisa da literaturis seqcia. – Tb., языка для красноармейцев - грузин / Semdgen.: v.
1933 (qimpromis st.). - 80 gv.; ganakveTi 5-6: zm- Tofuria, v. beriZe, n. dimitrievi da i. aRlaZe.
na: piri da ricxvi zmnisa; zmniswini. - Tb., 1933 – Tb.: saxelgami, 1942. - 64 gv.;
(sax. un-tis st.). - 89 gv.; ganakveTebi 8-10. – Tb., 18. qarTul-rusuli leqsikoni: (daaxloebiT
1933 (sax. unt-is st.). - 62 gv.; 15.000 sityva) = Грузино-русский словарь: (Около
11. svanuri poezia = Сванская поэзия = Poesie svane 15000 слов) / Seadg. g. axvledianma da v. Tofu-
/ ssrk mecn. akad. saq filiali. enis, istoriisa riam; saq. ssr mecn. akad., enis in-ti akad. n. ma-
da materialuri kulturis in-ti akad. n. ma- ris sax.. – Tb.: saxelgami, 1942 (b/s. kombinati).
ris sax.. - 1 / simRerebi Sekribes da qarTulad - XI, 424 gv.; 23 sm.. - (saskolo leqsikonTa seria
Targmnes a. SaniZem, v. Tofuriam, m. gujejian- = Серия школьных словарей; 2);
ma; winasityv. avt.: a. SaniZe, v. Tofuria. – Tb.: 19. Tanamedrove qarTuli enis programa: (peda-
saq. mecn. akademia, 1939. - XVII, 434 gv.. - 22 sm. - gogiuri institutebis enisa da literaturis
(masalebi qarTvelur enaTa SeswavlisaTvis; 2) fakultetis qarTuli ganyofilebisaTvis) /
12. svanuri prozauli teqstebi = Сванские (saq. ganaTlebis saxalxo komisariatis umaR-
прозаические тнксты = Textes svanes prosaiques lesi skolis sammarTvelo). - Tb.: [saq. gan-
/ ssrk mecnierebaTa akademiis saqarTvelos saxkomis umaRlesi skolis sammarTvelos] sa-
filiali. enis, istoriisa da materialuri mecn.-meTod. kabinetis gam-ba, 1945 (l.p. berias
kulturis instituti akad. n. maris sax.. - 1: sax. poligrafkombinati komunisti). - 16 gv.;
balszemouri kilo = Верхнебальское наречие = 20. qarTuli dialeqtologiis programa: pedago-
Dialecte du haut-Bal / teqstebi Sekribes a. SaniZem giuri institutebis, enisa da literaturis
da v. Tofuriam. – Tb.: saq. mecn. akademia, 1939. fakultetebis qarTuli ganyofilebisaTvis
- XXII, 490 gv.. - 22 sm. - (masalebi qarTvelur ena- / v. Tofuria; saq. ganaTlebis saxalxo komisa-
Ta SeswavlisaTvis; 1); riatis umaRlesi skolis sammarTvelo. - Tb.:
13. rusul-qarTuli leqsikoni: daaxloebiT [saq. gansaxkomis umaRlesi skolis sammarTve-
12.500 sityva: arasruli saSualo da saSualo los] samecn.-meToduri kabinetis gam-ba, 1945
skolisaTvis = Русско-грузинский словарь: Для (l.p. berias sax. poligrafkombinati komunis-
неполной средней и средней школы: (Около 12 ti). - 6, [2] gv.;
500 слов) / Seadg.: v. Tofuriam da s. yauxCiSvil- 21. qarTuli weris dedani. - Tb.: saxelgami, 1949
ma; ssrk mecn. akad. saq. fil. enis, istoriisa da (zaria vostokas st.). - 56 gv.;
mater. kulturis in-ti akad. n. maris saxelobi- 22. qarTul-rusuli leqsikoni = Грузинско-русский
sa. saleqsikologio ganyofileba. – Tb.: saxel- словарь: (daaxloebiT 16000 sityva) / Seadgines
gami, samec.-pedagog. seqtori, 1940. - 384 gv.; 22 g. axvledianma da v. Tofuriam; saq. ssr mecn.
sm.. - (saskolo leqsikonTa seria; 1); akademia, enis in-ti akad. n. maris saxelobisa. -
14. orTografiuli leqsikoni. - Tb.: saxelga- Tb.: saxelgami, 1950 (beWdviTi sityvis kombina-
mi, sasw. pedagogiuri seqtori, 1941. - 207 gv.; ti). - XII, 479 gv.
22sm.. - (saskolo leqsikonTa seria; IV); me-2
ga-ma. - Tb.: saxelgamis sasw.-pedagog. seqtori, gamoqveynebulia:
1946 kanze: 1947 (saq. ssr poligr. da gamomc. 1. sintaqsuri analogiis erTi SemTxveva qarTu-
saqm. sammarTv. beWvdiTi sityvis kombinati). - li dialeqtebis mixedviT // Cveni mecniereba. -
263 gv.; 21sm. - (saskolo leqsikonTa seria; IV); 1923. - #1. - gv. 113;

326
2. sintaqsuri analogiis erTi SemTxveva qar- 20. zmnis uZvelesi sufiqsaciisaTvis qarTulSi //
TulSi dialeqtebis mixedviT: [statia] // Cveni saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis moam-
mecniereba. - 1924. - #1. - gv. 113-121; be. - 1942. - t. 3. - gv. 489-496. - (#5);
3. Sida-qarTlSi dacul zogierT siZveleTa 21. mesame tipis vnebiTis warmoeba qarTulSi // sa-
warwerebi // saistorio moambe. - 1924. - #2. - gv. qarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis moambe.
129; - 1942. - t. 3. - gv. 965-972. - (#9);
4. kavkasiur enaTa bgerebis klasifikaciis prin- 22. brunebis sistemisaTvis svanurSi sxva qar-
cipebi // komunisti. - 1927. - 20 noemberi. - Tvelur enaTa brunebasTan SedarebiT // saqar-
#263. - gv. 5; Tvelos ssr mecnierebaTa akademiis moambe.
5. metyvelebis nawilebisaTvis // axal skoli- - 1944. - t. 5. - gv. 339-348. - (#3);
saken. - 1929. - #11-12. - gv. 92-99; 23. damsaxurebuli profesori aleqsandre caga-
6. naTesaobiTi da moqmedebiTi brunvebis dabo- reli: dabadebidan 100 da gardacvalebidan 15
loebani // axal skolisaken. - 1929. - #7-8. - gv. wlis Sesrulebis gamo // komunisti. - 1944. - 26
50-54; dekemberi. - #259;
7. wodebiTi brunvisaTvis // komunisturi aRzr- 24. Zi nawilaki qarTulSi // enis, istoriisa da ma-
disaTvis. - 1935. - #1. - gv. 18-28; terialuri kulturis institutis (enimkis)
8. Seubraleblad gavsrisoT faSizmis qofakebi: moambe. - 1944. - t. 14. - gv. 171-177;
[mSromelTa da mecnierTa gamosvlebi] // komu- 25. akaki da qarTuli saliteraturo ena: [narkve-
nisti. - 1937. - 29 seqtemberi. - #223. - gv. 4; vi] // literaturuli Ziebani. - 1945. - t. 2. - gv.
9. profesori ioseb yifSiZe [qarTvelur enaTa 143-158;
TvalsaCino mkvlevari]: gardacvalebidan oci 26. reduqciisaTvis qarTvelur enebSi // ibe-
wlis Sesrulebis gamo // komunisti. - 1939. - 28 riul-kavkasiuri enaTmecniereba / enaTmecnie-
rebis instituti. - 1946. - t. 1. - gv. 63-89;
Tebervali. - #48. - gv. 4;
27. socialisturi samSoblos mecnieri da mo-
10. brunebis sistemisaTvis lakur enaSi // saqar-
qalaqe: [akad. s. janaSia] // saxalxo ganaTleba.
Tvelos saxelmwifo muzeumis moambe. - 1940. -
- 1946. - 24 ianvari. - #4;
t. 10. - gv. 327-336;
28. qarTvelur enaTa sityvaTawarmoebidan // Tbi-
11. didi danaklisi: [akademikos i. javaxiSvilis
lisis saxelmwifo universitetis Sromebi. -
gardacvalebis gamo] // komunisti. - 1940. - 20
1947. - t. 30b-31b. - gv. 451-459;
noemberi. - #269;
29. gamoCenili enaTmecnieri da sazogado moR-
12. qarTvelur enaTa sityvawarmoebidan // enis, is-
vawe: [a. Ciqobava]: saqarTvelos ssr umaRlesi
toriisa da materialuri kulturis institu-
sabWos deputatobis kandidatebi // saxalxo
tis (enimkis) moambe. - 1940. - t. 5-6. - gv. 533-540;
ganaTleba. - 1951. - 31 ianvari;
13. n da s fenebisaTvis qarTvelur enebSi // saqar-
30. mSobliuri enis swavlebis sakiTxebi saSualo
Tvelos ssr mecnierebaTa akademiis moambe. -
skolaSi // saxalxo ganaTleba. - 1951. - 10 ianvari;
1941. - #1-2. - gv. 189-196;
31. stalinuri enaTmecnierebis erTi weli sa-
14. r da n TanxmovanTa monacvleobisaTvis svanur
qarTveloSi: i. b. stalinis Sromis `marqsizmi
zmnebSi // Tbilisis saxelmwifo universitetis
da enaTmecnierebis sakiTxebis~ gamosvlis 1
Sromebi. - 1941. - t. 18. - gv. 61-67;
wlisTavis gamo // komunisti. - 1951. - 26 ivnisi;
15. rogor aRmovfxvraT moswavleTa dabalwig-
sabWoTa aWara. - baTumi, 1951. - 29 ivnisi.
nieroba // sabWoTa maswavlebeli. - 1941. - 8 ian-
vari. - #2;
mis Sesaxeb:
16. fonetikuri dakvirvebani qarTvelur enebSi
1. WaniSvili, p. qarTuli weris dedani: [recen-
// enis, istoriisa da materialuri kulturis zia] // sabWoTa maswavlebeli. - 1939. - 3 ivlisi.
institutis (enimkis) moambe. - 1941. - t. 10. - gv. - #58. - gv. 4;
231-236; 2. zumbaZe, g. ori saxelmZRvanelo: `qarTuli
17. qarTuli enis swavlebis sakiTxebi umaRles ena~, III klasisa - avtorebi: S. TabukaSvili, v.
saswavleblebSi // sabWoTa maswavlebeli. - ramiSvili, T. CerqeziSvili, redaqtorebi:
1941. - 4, 7 ivnisi. - #44-45; v. egnatiSvili, v. Tofuria, saxelgami, 1944.
18. gramatikuli klasebi da maTi eqsponentebi `qarTuli ena~ IV klasisa - avtorebi. S. Ta-
lakur enaSi // enis, istoriisa da materialuri bukaSvili, v. ramiSvili, T. CerqeziSvili, re-
kulturis institutis (enimkis) moambe. - 1942. daqtori g. qiqoZe. saxelgami, 1944: [recenzia]
- t. 12. - gv. 169-182; // komunisti. - 1945. - 18 maisi. - #97;
19. d-TavsarTiani zmnebi qarTulSi // Sromebi / 3. kekeliZe, m. kargi saxelmZRvanelo wigni: v.
Tbilisis saxelmwifo universiteti. - 1942. - ramiSvili, `qarTuli ena-gramatika da marT-
#25. - gv. 147-151; lwera~, III da IV klasis saxelmZRvanelo: meore

327
gamocema. 1945 weli / m. kekeliZe; red. v. Tofu- gamoqveynebulia:
riasi // sabWoTa maswavlebeli. - 1945. - 1 noem- 1. `quTaisidam...~ // iveria. - 1890. - 23 dekenberi. -
beri. - #16; #274. - gv. 2;
4. Предвыборное общее собрание коллектива 2. quTaisi // iveria. - 1898. - 5 aprili. - #73. - gv. 2.
Института языка имени Марра Академии наук
ГССР выдвинуло кандидатами в депутаты mis Sesaxeb:
Тбилисского городского Совета депутатов 1. axali ambavi // iveria. - 1887. - 18 aprili. - #75. -
трудящихся В. Т. Топурия, К. В. Ломтатидзе // Заря gv. 2; 8 dekemberi. - #257. - gv. 1-2; 10 dekemberi.
Востока. - 1947. - 12 декабря. - #244; - #259. - gv. 1; 1890. - 4 maisi. - #94. - gv. 1-2;
5. SaniZe, g. kompozitebis dawerilobis Sesaxeb: 2. maWavariani, zaqaria (ilmeli, z.). rogor mive-
[recenzia] // literatura da xelovneba. - 1951. gebeT axal-wels: (werili odesidam) // iveria.
- 14 oqtomberi. - 1888. - 26 ianvari. - #18. - gv. 1-2;
3. `vin ar icis...~ // iveria. - 1889. - 26 noemberi. -
wyaro: #252. - gv. 2;
1. saqarTvelos sabWoTa socialisturi respu­ 4. `gaz. Нов. обозр. - es...~ // iveria. - 1890. - 17 noem-
blikis akademiisagan: [saq. mec. akademiis namd­ beri. - #245. - gv. 2;
vili wevrobis wamoyenebul kandidatebis sia] 5. kerZo samkurnalo s. b. Tofuriasi... // iveria. -
// komunisti. - 1944. - 26 ianvari. - #18. 1890. - 16 ivnisi. - #129. - gv. 1;
6. kviras, 29 aprils, gaimarTa q. quTaisSi // mwyem-
Tofuria, samson besarionis Ze (1854 si. - 1890. - #8. - gv. 3;
– 1904, 23/VI) – sazogado moRvawe eqimi-Tera­ 7. `kviras, 29 aprils, oficialurad gaimarTeba
pevti, quTaisis kerZo samkurnalos damaar­ quTaisSi kerZo samkurnalo s. b. Tofuriasi~:
sebeli, – daibada soflis Raribi mRvdlis [saavadmyofos pirobebi] // iveria. - 1890. - 22
ojaxSi. daamTavra soxumis dawyebiTi skola, aprili. - #84. - gv. 1;
quTaisis gimnazia (pansionerad) da xarkovis 8. samrevlo da saministro skolebi... // mwyemsi. -
universitetis saeqimo fakulteti stipendi­ 1890. - #12. - gv. 12-13;
iT, romlis Semdeg samSoblosken gamoeSura, 9. quTaisi, 29 ianvars... // Teatri. - 1890. - 3 Teber-
raTa Tavisi codna, Zal-Rone da sicocxle vali. - #6. - gv. 3-4;
mSobeli xalxis keTildReobisTvis moexma­ 10. wereTeli, g[iorgi]. Ria werili `Нов.
rebina. 1888 wlidan quTaisSi daiwyo samkur­ обозрение~-sadmi // iveria. - 1890. - 30 dekembe-
nalo moRvaweoba, riTac male saxeli gaiTqva, ri. - #277. - gv. 2-3;
rogorc saukeTeso eqimma, magram samkurna­ 11. kerZo samkurnalo s. b. Tofuriasi momsvlel-
los uqonloba guls uklavda. s. Tofurias Ta avadmyofTaTvis da mudmiv sawolebiT: [gan-
mosvlamde imereTSi samkurnalo saqme unuge­ cxadeba] // mwyemsi. - 1891. - #11. - gv. 16; #19.
So mdgomareobaSi iyo, umecreba da siRaribe - gv. 16;
mravalgvari avadmyofobis gavrcelebas xels 12. samkurnalo s. b. Tofuriasi, garedan mosiaru-
uwyobda. qveynis siyvaruliT da xalxis daxma­ le avadmyofTaTvis da mudmivis sawolebiT q.
rebis uRrmesi rwmeniT gatacebulma s. Tofu­ quTaisSi...: [gancxadeba] // iveria. - 1891. - 11 oq-
riam, sakuTari SemosavliT da sazogadoebis tomberi. - #216. - gv. 1;
SemowirulebiT, quTaisSi 1890 wels daafuZna 13. sof. SroSa // iveria. - 1891. - 14 maisi. - #100. -
mSvenieri samkurnalo, romelSiac saeqimo sa­ gv. 1;
qme mtkice mecnierul niadagze daayena Tvisi 14. quTaisi // iveria. - 1891. - 3 oqtomberi. - #209.
SeuCerebeli mzrunvelobiT da araerT aseul - gv. 1-2;
avadmyofs kurnavda ufasod: mTel pirad Se­ 15. oriode sityva s. b. Tofurias samkurnalois
mosavals am samkurnalos warmatebas axmarda. Sesaxeb // mwyemsi. - 1893. - #14. - gv. 5-6;
cnobili iyo, rogorc warCinebuli mo­ 16. SoTa rusTavelis ZeglisaTvis... // kvali. -
qalaqe, qveynis siyvaruliT gatacebul-gamsW­ 1893. - #33. - gv. 6;
valuli da sazogadoebis sasargeblod moR­ 17. werili quTaisidam // iveria. - 1893. - 17 ivnisi. -
vawe. 1902 wels, quTaisis saqalaqo sabWoze #126. - gv. 3;
xmosnad iqna arCeuli, sadac aqtiurad mu­ 18. menave (grigol abaSiZe). tfilisi, 8 ivniss //
Saobda, agreTve, arCeuli iyo sapatio msaju­ iveria. - 1894. - 8 ivnisi. - #119. - gv. 1-2;
lad, cnobili iyo oratorad. 19. dadiani, nikoloz tarielis Ze. Cems mkurnals
gardaicvala 1904 wlis ivnisis 23. daikr­ (s.m. Tofurias): [leqsi] // kvali. - 1896. - #48. -
Zala quTaisis mTavarangelozis eklesiis ga­ gv. 852;
lavanSi. 1913 wels sazogadoebam Zegli daud­ 20. Savi Wiris werili redaqciis mimarT // cnobis
ga. furceli. - 1897. - 9 Tebervali. - #110. - gv. 3-4;

328
21. dasavleT saqarTvelos Tavad-aznaurTa depu- 41. quTaisi: [quTaisis mTavrobis warmomadgenel-
tacia // cnobis furceli (suraTebiani damate- Ta karikaturebi] // eSmakis maTraxi. - 1920. -
ba): yovelkvireuli gazeTi. - 1902. - 24 Teber- #26. - gv. 13. - karikaturebis avtori, mxatvari
vali. - #29. - gv. 2; v. krotkovi.
22. quTaisis axali ambebi // cnobis furceli. -
1902. - 8 maisi. - #1802. - gv. 3; 1904. - 26 ivnisi. wyaro:
- #2536. - gv. 4; 14 ivlisi. - #2553. - gv. 2-3; 8 1. merkvilaZe, sosiko. samson Tofurias dasa­
oqtomberi. - #2633. - gv. 2-3; iveria. - 1904. - 24 flaveba quTaisSi // iveria. - 1904. - 13 ivlisi.
oqtomberi. - #243. - gv. 2; - #161. - gv. 2-3;
23. dutu megreli (xoStaria, dimitri). aqeTu- 2. samson besarionis Ze Tofuria: [nekrologi] //
ri-iqiTuri // iveria. - 1903. - 1 ivnisi. - #116. iveria. - 1904. - 26 ivnisi. - #148. - gv. 2; 29 ivni­
- gv. 2-3; si. - #150. - gv. 1;
24. bugeuleli. s. bugeuli: (raWa) // cnobis fur- 3. sityva, Tqmuli akakis mier s. Tofurias dasa­
celi. - 1904. - 24 ivlisi. - #2563. - gv. 4; flavebazed // iveria. - 1904. - 7 ivlisi. - #156.
25. eqimi s. b. Tofuria: [nekrologi] // mwyemsi. - - gv. 2-3;
1904. - #11-12. - gv. 13; 4. sityva, Tqmuli Teofile xuskivaZis mier s. b.
26. mosveneba: s. b. Tofuriasi abasTumnidan qu- Tofurias dasaflavebis dRes, 30 ivniss, q. qu­
TaisSi // mwyemsi. - 1904. - #13. - gv. 5-7; TaisSi // iveria. - 1904. - 4 ivlisi. - #154. - gv. 4;
27. s. b. Tofurias dasaflaveba // mwyemsi. - 1904. - 5. sityva, Tqmuli s. Tofurias dasaflavebazed
#13. - gv. 7; daTiko faRavasagan // iveria. - 1904. - 9 ivlisi.
28. sityva, Tqmuli akakis mier s. Tofurias dasa- - #158. - gv. 2-3;
flavebazed // mwyemsi. - 1904. - #13. - gv. 10-11; 6. quTaisSi, s. b. Tofurias samkurnaloSi: [gan­
29. sityva yovlad samRvdelo leonidisa: waki- cxadeba] // iveria. - 1904. - 3 ivlisi. - #153. - gv.
Txuli dekemberi g. cagareiSvilis mier s. b. 4; 16 ivlisi. - #164. - gv. 4; 17 ivlisi. - #165.
Tofurias dasaflavebis dros // mwyemsi. - 1904. - gv. 4;
- #13. - gv. 7-8; 7. Plebs. samson Tofuria: megobris mogoneba [fe­
30. sityva warmoTqmuli sp. virsalaZisagan // mw- letoni] // iveria. - 1904. - 8 ivlisi. - #157. - gv.
yemsi. - 1904. - #13. - gv. 8-10; 2-3;
31. RambaSiZe, d. samson b. Tofurias gardacvale- 8. ponteli, il. daviwyebuli saflavi // niSaduri.
bis gamo // mwyemsi. - 1904. - #13. - gv. 1; - 1908. - #49. - gv. 9-10;
32. Ciqovani, rostom-guZa. samson Tofurias 9. Ciqovani, il. sityva aqimis samson Tofurias
xsovnas: [leqsi] // mwyemsi. - 1904. - #13. - gv. 11; Zeglis kurTxevaze // imereTi. - 1913. - 11 ivni­
33. eqimi samson Tofuria // saqarTvelos kalenda- si. - #76.
ri. - 1905. - gv. 397;
34. quTaisis axali ambebi: [eqim samson Tofurias TofuriZe, aleqsandre epifanes
gardacvalebidan erTi wlisTavisadmi mi- Ze (1902 – 1951) _ sazogado da saxelmwifo
ZRvnili kreba] // cnobis furceli. - 1905. - 8 moRvawe, deputati. daibada cxakaias raionis
ivlisi. - #2856. - gv. 3; sof. gejeTSi. 1920 wels Sevida aralegalur
35. quTaisis ambebi: [saavadmyofos mdgomareo- komkavSiris organizaciaSi da mis davale­
ba samson Tofurias gardacvalebis Semdeg] // baT bejiTad asrulebda. 1923 wlidan samxe­
Sroma. - 1906. - 18 aprili. - #11. - gv. 3; dro-politikur skolaSi swavlobda, romlis
36. svireli. samson Tofuria dRes mokvda! // Sin- damTavrebisTanave, armiaSi daiwyo muSaoba
auri saqmeebi. - 1908. - #1. - gv. 12-13; politikur nawilSi. 1903-1932 wlebSi afxaze­
37. Ciqovani, ilia (ponteli il.). daviwyebuli sa- Tis xelmZRvanel profkavSirul samuSaoze
flavi: [samson Tofurias sazogado moRvaweo- iyo, 1933-1937 wlebSi – saqarTvelos kp(b)
ba; axlavs fotosuraTi] // niSaduri. - 1908. - borjomis raionul komitetSi, 1937 wlidan
#49. - gv. 9-10; – saqarTvelos kp(b) centraluri komitetis
38. Tofurias qandaki: [cnoba] // mwyemsi. - 1909. - aparatSi instruqtorad, gamgis moadgiled,
#9. - gv. 13-14; Semdeg – xelmZRvanel partiuli organoebis
39. q. quTaisi: qirurgiuli da dedaTa sneulebis ganyofilebis gamged; 1938 wels airCa ssrk
samkurnalo... // Cveni saqme. - 1909. - 5 Teberva- pirveli mowvevis deputatad, 1939 wels – sa­
li. - #1. - gv. 1; Cveni saqme. - #2. - gv. 1; #3. - gv. qarTvelos kp(b) ck-is mdivnad kadrebis darg­
1; #4. - gv. 1; Si da ck-s biuros wevrad, 1946 wlis 19 Teber­
40. kviras 26 maiss quTaisSi akurTxes... // Sinauri vals – ssrk meore mowvevis umaRles sabWos
saqmeebi. - 1913. - #18-19. - gv. 8; deputatad.

329
samamulo omis (1941-1945) wlebSi mTavro­ sabWos deputatobis kandidatebad erTsu-
bis davalebaTa warmatebiT SesrulebisaTvis lovnad daasaxela aleqsandre epifanes Ze
dajildoebulia leninis ordeniT, Sromis TofuriZe, zaqaria nikolozis Ze kecxoveli,
wiTeli droSis ordeniT, wiTeli varskvlavis ioseb dimitris Ze koWlamazaSvili: komunis-
ori ordeniT da medlebiT `kavkasiis dacvisa­ tebisa da upartioebis stalinuri blokis
Tvis~ da `1941-1945 wlebis did samamulo omSi kandidatebi // komunisti. - 1950. - 18 noemberi.
mamacuri SromisaTvis~. - #258;
12. lenin-stalinis partiis erTguli Svili: [a. e.
gamoqveynebulia: TofuriZe // komunisti. - 1950. - 4 marti. - #48;
1. kadrebTan muSaobis gaumjobesebis Sesaxeb // 13. rkinigzis soxumis saorTqlmavlo depos mu-
bolSeviki. - 1947. - #8. - gv. 26-48. Sa-mosamsaxureTa koleqtivma erovnebaTa
sabWos deputatobis kandidatad daasaxela
mis Sesaxeb: aleqsandre epifanes-Ze TofuriZe: xalxi
1. aleqsandre epifanes Ze TofuriZe: [deputato- asaxelebs ssr kavSiris umaRlesi sabWos de-
bis kandidatis, saqarTvelos kp(b)ck-s xelmZR- putatobis kandidatebs // komunisti. - 1950.
vanel partiul organoTa ganyofilebis gam- - 6 Tebervali. - #28; Заря Востока. - 1950. - 6
gis biografiuli cnobebi] // komunisti. - 1937. февраля. - #27;
- 28 noemberi. - #271. - gv. 3; 14. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
2. rogor mimdinareobs afxazeTis partiuli or- kandidatebi: [kandidatTa mokle biografiu-
ganizaciis zrda: `zaria vostoka~, 30 seqtembe- li cnobebi] // komunisti. - 1950. - 21-27, 28 Te-
ri / a. TofuriZe // sabWoTa afxazeTi. - 1938. - 4 bervali. - #39-45;
oqtomberi. - #228. - gv. 3; 15. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
3. saqarTvelos komunisturi (b) XII yriloba (ka- kandidatTa registracia // komunisti. - 1950. -
maTi amxanag k. Serozias moxsenebis gamo. 1 mar- 21-23 Tebervali. - #39-41;
tis dilis sxdoma): [amxanagebis: a. TofuriZis, 16. Встреча избирателей с кандидатамы в депутаты
g. goCaSvilis, a. kvaWaZis, i. dvalis da adamias Верховного Совета СССР А. Е. Топуридзе:
sityvebi] // komunisti. - 1939. - 4 marti. - gv. 3-4; Сухумский городской избирательный округ // Заря
4. kandidatTa wamoyeneba erovnebaTa sabWos Востока. - 1950. - 7 марта. - #50;
arCevnebis saqarTvelos ss respublikuri ko- 17. Кандидаты сталинского блока коммунистов и
misiis SemadgenlobaSi // komunisti. - 1945. - 3 беспартийных: Краткие биографические сведения
noemberi. - #218; // Заря Востока. - 1950. - 21-26 февраля. - #38-43;
5. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis 18. amxanag aleqsandre epifanes Ze TofuriZis
kandidatebi // komunisti. - 1946. - 15 ianvari. - dakrZalva // komunisti. - 1951. - 18 Tebervali;
#11; 23 ianvari. - #18; Заря Востока. - 1951. - 18 февраля;
6. berias saxelobis fexsacmlis fabrikis muSeb- 19. amxanag aleqsandre epifanes Ze TofuriZis
ma, inJiner - teqnikosebma da mosamsaxureebma kubosTan: saq. kp (b) ck mdivnis aleqsandre
mSromelTa deputatebis Tbilisis saqala- epifanes Ze TofuriZis gardacvalebis gamo //
qo sabWos deputatobis kandidatebad daa- komunisti. - 1951. - 17 Tebervali; Заря Востока.
saxeles a. TofuriZe, k. bujiaSvili, g. kobe- - 1951. - 17 февраля;
riZe // komunisti. - 1947. - 7 dekemberi. - #243; 20. beria, l. saqarTvelos kp (b) ck: amxanag k. Cark-
Заря Востока. - 1947. - 5 декабря. - #240; vians: [samZimari] // komunisti. - 1951. - 16 Teber-
7. gulrifSis raionis sof. ganaxlebis kolmeu- vali; Заря Востока. - 1951. - 16 февраля;
rneoba `wiTeli nais~ wevrTa krebam saq. ssr 21. bolSevikuri partiis erTguli Svili: saq. kp
umaRlesi sabWos deputatad daasaxela aleq- (b) ck mdivnis aleqsandre epifanes Ze Tofu-
sandre TofuriZe // komunisti. - 1947. - 8 ianva- riZis gardacvalebis gamo // komunisti. - 1951.
ri. - N6; Заря Востока. - 1947. - 7 января. - #5; - 17 Tebervali. - teqstis bolos: a. mgelaZe da
8. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos deputato- sxvebi; Заря Востока. - 1951. - 17 февраля. - teqs-
bis kandidatebi: [biografiebi] // komunisti. - tis bolos: А. Мгеладзе и др.;
1947. - 12 ianvari. - #10; 22. gulisxmieri partiuli xelmZRvaneli: saq. kp
9. saxelovani bolSeviki: [a. e. TofuriZe, saq. ssr (b) ck mdivnis aleqsandre epifanes Ze Tofuri-
umaRlesi sabWos deputatobis kandidati] // Zis gardacvalebis gamo // komunisti. - 1951. - 17
komunisti. - 1947. - 7 Tebervali. - #29; Tebervali; Заря Востока. - 1951. - 17 февраля;
10. Встреча тов. А. Е. Топуридзе с избирателями // 23. gulrifSis raionis sofel webeldis iliCis
Заря Востока. - 1947. - 6 февраля. - #29; saxelobis kolmeurneobis wevrTa winasaar-
11. l. p. berias saxelobis Tbilisis fexsacme- Cevno krebam saqarTvelos ssr umaRlesi sa-
lis fabrikis koleqtivma Tbilisis saqalaqo bWos deputatobis kandidatad daasaxela

330
aleqsandre epifanes Ze TofuriZe: gulrifSis 34. saq. kp (b) centraluri komitetis saxelze mi-
raionis saarCevno olqi // komunisti. - 1951. - Rebuli TanagrZnobis depeSebi: saq. kp (b) ck
12 ianvari; Заря Востока. - 1951. - 12 января; mdivnis aleqsandre epifanes Ze TofuriZis
24. e. TofuriZe: [nekrologi] // norCi lenineli. - gardacvalebis gamo // komunisti. - 1951. - 17
1951. - 25 Tebervali; Tebervali; Заря Востока. - 1951. - 17 февраля;
25. TanagrZnobis werilebi da depeSebi: saq. kp (b) 35. saqarTvelos profesiul kavSirTa respu-
ck mdivnis aleqsandre epifanes Ze TofuriZis blikuri sabWosagan: [samZimari]: saq. kp (b) ck
gardacvalebis gamo // komunisti. - 1951. - 18 mdivnis aleqsandre epifanes Ze TofuriZis
Tebervali; Заря Востока. - 1951. - 18 февраля; gardacvalebis gamo / saqarTvelos profe-
26. megobrisa da amxanagis naTel xsovnas: saq. kp siul kavSirTa respublikuri sabWo // komunis-
(b) ck mdivnis aleqsandre epifanes Ze Tofuri- ti. - 1951. - 16 Tebervali; Заря Востока. - 1951.
Zis gardacvalebis gamo // komunisti. - 1951. - 17 - 16 февраля;
Tebervali. - teqstis bolos: g. TvalWreliZe 36. saqarTvelos ssr da afxazeTis assr umaRle-
da sxvebi; Заря Востока. - 1951. - 17 февраля. - si sabWoebis deputatobis kandidatTa regis-
teqstis bolos: Твалчрелидзе и др.; tracia // sabWoTa afxazeTi. - soxumi, 1951. - 4
27. mtkice bolSeviki: saq. kp (b) ck mdivnis aleqsan- Tebervali; Советская Абхазия. - Сухуми, 1951.
dre epifanes Ze TofuriZis gardacvalebis ga- - 3 февраля;
mo // komunisti. - 1951. - 17 Tebervali. - teqstis 37. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos prezidiu-
bolos: k. beWvaia da sxvebi; Заря Востока. - 1951. misgan: [samZimari]: saq. kp (b) ck mdivnis aleq-
- 17 февраля. - teqstis bolos: К. Бечвая и др.; sandre epifanes Ze TofuriZis gardacvale-
28. naximovis saswavleblis koleqtivisgan: [samZi- bis gamo / saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos
mari]: saq. kp (b) ck mdivnis aleqsandre epifanes prezidiumi // komunisti. - 1951. - 15 Tebervali;
Ze TofuriZis gardacvalebis gamo // komunis- Заря Востока. - 1951. - 15 февраля;
ti. - 1951. - 17 Tebervali; 38. sayvareli megobari da mebrZoli amxanagi: saq.
29. sabWoTa samSoblosaTvis Tavdadebuli sam- kp (b) ck mdivnis aleqsandre epifanes Ze Tofu-
saxuris magaliTi: saq. kp (b) ck mdivnis aleqsan- riZis gardacvalebis gamo // komunisti. - 1951.
dre epifanes Ze TofuriZis gardacvalebis ga- - 17 Tebervali. - teqstis bolos: v. kupraZe da
mo // komunisti. - 1951. - 17 Tebervali. - teqstis sxvebi; Заря Востока. - 1951. - 17 февраля. - teqs-
bolos: a. imnaZe da sxvebi; Заря Востока. - 1951. tis bolos: В. Купрадзе и др.;
- 17 февраля. - teqstis bolos: А. Имнадзе и др.; 39. Carkviani, k. amxanag a. TofuriZis xsovnas: [ne-
30. samZimari: saq. kp (b) ck mdivnis aleqsandre krologi] // komunisti. - 1951. - 16 Tebervali;
epifanes Ze TofuriZis gardacvalebis gamo / 40. Регистрация кандидатов в депутаты Верховного
mSromelTa deputatebis Tbilisis saqalaqo Совета Грузинской ССР // Заря Востока. - 1951. -
sabWos aRmasrulebeli komiteti // komunisti. 21 января;
- 1951. - 15 Tebervali; Заря Востока. - 1951. - 15 41. Секретарю ЦК КП (б) Грузии товарищу К. Н.
февраля; Чарквиани: [Соболезнование от Тбилисского
31. saq. alkk centraluri komitetisgan da Tbi- Нахимовского военно-морского училища]: По
lisis komitetisgan: [samZimari]: saq. kp (b) ck случаю смерти секретаря ЦК КП (б) Грузии
mdivnis aleqsandre epifanes Ze TofuriZis товарища А. Е. Топуридзе // Заря Востока. - 1951. -
gardacvalebis gamo / saq. alkk centraluri 17 февраля.
komiteti da Tbilisis komiteti // komunisti.
- 1951. - 15 Tebervali; Заря Востока. - 1951. - 15 wyaro:
февраля; 1. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
32. saq. kp (b) Tbilisis saqalaqo komitetisgan: kandidatebi: [TofuriZe a. e., egnataSvili v. i.,
[samZimari]: saq. kp (b) ck mdivnis aleqsandre cxovrebaSvili v. g., delba m. k., kokoskeria i.
epifanes Ze TofuriZis gardacvalebis gamo b., maTiaSvili T. m., aiba a. g., yifSiZe n. a.] // ko­
/ saq. kp (b) Tbilisis saqalaqo komiteti // ko- munisti. - 1946. - 23 ianvari. - #18.
munisti. - 1951. - 15 Tebervali; Заря Востока. -
1951. - 15 февраля; TofuriZe, diomide aleqsandres Ze
33. saq. kp (b) centraluri komitetisa da saq ssr (1871, 16/VIII – 1937, 11/XII) – publicisti, Jur­
ministrTa sabWosagan: [samZimari]: saq. kp (b) ck nalisti, partiuli da sazogado moRvawe, – sa­
mdivnis aleqsandre epifanes Ze TofuriZis megrelodan. daibada sof. xobs, yof. zugdids
gardacvalebis gamo / saq. kp (b) centraluri maz., aznauris ojaxSi (deda – maia ivane kobaxi­
komiteti da saq ssr ministrTa sabWo // komu- Zis asuli, Zveli qarTuli mwerlobis zedmi­
nisti. - 1951. - 15 Tebervali; Заря Востока. - wevniT da `vefxistyaosnis~ zepirad mcodne,
1951. - 15 февраля; sasuliero wignebis kargad mcnobi, mesame da­

331
selebis TanamgrZnobi iyo). daamTavra quTai­ Край~), Социалист, Борисов-Беридзе (`Народное
sis gimnazia, erT weliwads moskovis univer­ хозяйство~), d. T. (`komunisti~), Д. Т. (`Новое
sitetis iuridiul fakultetze swavlobda, обозрение~).
aqedan gadavida Jenevis universitetSi imave partiul-sazogadoebriv muSaobaSi
fakultetze, erTi weliwadic parizis sorbo­ cxraasiani wlebidanve Caeba. 1902 wels, sazR­
naSi iyo. vargareTidan dabrunebisTanave, `kvalis~ re­
mwerloba daiwyo 1895 wels. pirveli we­ daqtorobis garda, awarmoebda aralegalur
rili, ekonomikuri xasiaTisa, or feletonad partiul muSaobas im direqtivebis Tanaxmad,
dabeWda rusul gaz. `Новое обозрение~-s (1895), romelic sazRvargareT `iskras~ jgufma daa­
Д. Т.-s xelmoweriT. 1897 wlidan sazRvargare­ kisra. d. TofuriZis TaosnobiT moxda so­
Tidan TanamSromlobda `kvalSi~. 1902 wels, cial-demokratiuli komitetebis reorga­
parizSi sadoqtoro disertaciis mzadebis nizacia kavkasiaSi, daarsda zogierTi axali
dros, mesame daselebis davalebiT, is. kvica­ komiteti da social-demokratiuli partiis
riZem d. Tofuria saswrafod Tbiliss gamoiw­ kavkasiis kavSiri, romlis wevrad Tavadac
via `kvalis~ xelmZRvanelad, radgan noe Jor­ iyo, xelmZRvanelobda am kavSiris biuros (se­
daniasa da filipe maxaraZes mTavrobisgan ae­ verian juReli, mixo boWoriZe da arSak zura­
krZalaT TbilisSi cxovreba, ris gamoc, `kva­ bovi). am dros, biuros srulad axalgazrda
li~ uxelmZRvanelod rCeboda. d. TofuriZe, kamo exmareboda teqnikur dargSi – somxuri
sazRvargareTidan CamosvlisTanave, `kvalis~ literaturis gavrcelebiT.
redaqtorobas Seudga. misive xelmZRvanelo­ 1903 wels, Tbilisidan gaigzavna so­
biT gamodioda aralegaluri Jur. `brZola~ cial-demokratiuli partiis meore yrilo­
da `brZolis furceli~ (qarTul, somxur, baze briuselsa da londonSi, sadac moxda
rusul enebze). 1904 wels gadavida xarkovs, uTanxmoeba TviT `iskrovelebs~ Soris da
sadac daaarsa gaz. `Приволжский Край~, romel­ partiaSi daibada ori mimarTuleba – bolSe­
mac didi gavlena moipova volgis guberniaSi vikuri da menSevikuri. d. TofuriZe ekuTvno­
(1904-1907). am gazeTSi, d. TofuriZesTan er­ da menSevikur frTas. am yrilobaze d. Tofu­
Tad, muSaobda bevri cnobili bolSeviki da riZem (igive karski), sxvaTa Soris, ganacxada:
menSeviki (am dros saratovSi gubernatorad `adgilobrivi yofa-cxovrebis mixedviT, zo­
iyo ukiduresi monarqieli p. stolipini, epis­ gi adgilebi did gansxvavebas iCenen da Seu­
koposi germogeni da beri iliodori – cari­ ZliaT ganviTareba mxolod avtonomiis mi­
cinSi). saxelmwifo saTaTbiros social-de­ niWebiT... samSoblo enaze laparakis ufleba
mokratiuli fraqciis binaze 1907 wels da­ Zalian saWiro da swored didi ufleba aris
patimrebisa da cixidan ganTavisuflebis da ara wvrilmani~-o. partiuli muSaobisTvis
Semdeg, 1909 wels moskovSi daaarsa Jurnali ramdenjerme iyo datusaRebuli da gaZevebu­
`Возрождение~, romelSic TanamSromlobda li. petrogradSi farulad cxovrebis dros,
TiTqmis yvela cnobili social-demokrati 1907 wels, sxvebTan erTad Seipyres saxel­
publicisti (v. i. leninis garda, romlis mow­ mwifo saTaTbiros social-demokratiuli
vevas g. plexanovi ewinaaRmdegeboda – Tu le­ fraqciis binaze da gagzavnes samaris cixeSi,
nins miiwvevT, me ar viTanamSromlebo). 1910 saidanac gamosvlis Semdeg, saJurnalo da sa­
wels, iZulebiT ganSorda moskovs, ris Sem­ mwerlo saqmianoba gaaCaRa. 1916 wels kvlav
degac Jurnals likvidatorebi daepatron­ daubrunda partiul muSaobas. revoluciis
nen. 1910-1911 wlebSi saratovSi daaarsa kvi­ dawyebisas, volgis raionis social-demokra­
reuli gaz. `Поволжье~, romlis redaqciaSi tiuli organizaciis pirveli Tavmjdomare
muSaobdnen v. i. leninis debi – ana da mariami, iyo, pirveli revoluciis dros – saratovis
anas meuRle m. elizarovi, agreTve, vl. and. guberniis sazogado-sagubernio aRmasrule­
mileri. redaqciasTan daaxloebuli iyo and. beli komitetis Tavmjdomare; imave dros,
leJavac. Jandarmeriis TxovniT, es Jurnali guberniis komisrad da volgis guberniebis
mTavrobam daxura. saqarTveloSi sabWoTa erobebis da qalaqebis mier Seqmnil saolqo
xelisuflebis damyarebis Semdeg, d. Tofu­ biuros Tavmjdomared, romelic amzadebda
riZe gaz. `Народное хозяйство~-s faqtiuri xel­ ruseTis SeerTebul Statebad gardaqmnas
mZRvaneli iyo; agreTve, werda `komunistSi~ (misi principebi Zalian uaxlovdeba sabWoTa
d. T.-s xelmoweriT, JurnalebSi: `Cveni aRmSe­ xelisuflebis principebs). 1918 wlis Teber­
nebloba~, `Финансовый вестник Закавказья~ da vals, saqarTveloSi CamosvlisTanave, Tavmj­
`ekonomisti~. domareobda (zedmiyolebiT): amierkavkasiis
fsevdonimebi da xelmonawerebi: isari, (Semdeg saqarTvelos) momaragebis komitets,
d. maiaSvili (`kvali~), Д. Карский (`Приволжский parlamentis (mere damfuZnebeli krebis) sa­

332
biujeto komisias, Tbilisis TviTmarTvelo­ 15. biujetebis garSemo // komunisti. - 1924. - 12 oq-
bis sabWos sabiujeto komisias, imav dros, tomberi. - #234. - gv. 1;
saqarTvelos pirvel misias (baTumSi). iyo q. 16. sabiujeto uflebebi // komunisti. - 1924. - 22
quTaisis mouravad, daaarsa erTwliani safi­ agvisto. - #190. - gv. 1;
nanso kursebi da sxv. 17. sabWoTa kavSiris safinanso TaTbiri // komu-
nisti. - 1924. - 31 ivlisi. - #172. - gv. 3;
calke gamocemulia: 18. sabWoTa finansebis reforma: [werilebi] // ko-
1. saqarTvelos ekonomikis safuZvlebi / [avto­ munisti. - 1924. - 21 marti. - #65. - gv. 3-4. – we-
ris winasityvaobiT]. - tf.: Sroma, 1926 [1927] rilebs Soris: fuli da fulis reforma / d.
(zaria vostokas st.). - IV, 277, [2] gv.; TofuriZe;
2. sabWoTa konstitucia (axsna ganmartebani dia­ 19. sagadasaxado TaTbiri: [amierkavkasiis fede-
gramebiTa da sqemebiT): saxelmZRvanelo meo­ raciis masStabiT] // komunisti. - 1924. - 27 apri-
re safexuris skolebisaTvis. - tf.: saxelgami, li. - #96. - gv. 1;
1927 (s.s.m.u.s. poligrtr. 1-li st.). - 62, [3] gv.: 20. samazro aRmaskomebis finansuri mdgomareoba
sqema; 23sm. - [represirebuli gamocema]; da dotacia // komunisti. - 1924. - 13 seqtemberi.
3. fuli da fulis problema. - tf.: saxelgami, - #214. - gv. 1;
1927 (smus. poligraftr. me-3 st.). - 159, [7] gv.; 21. samfinganebi da angariSsworeba // komunisti. -
23sm. - [represirebuli gamocema]. 1924. - 28 oqtomberi. - #247. - gv. 1;
22. safinanso kiTxvebi: [werilebi] // komunisti. -
1924. - 20 Tebervali. - #42. - gv. 1; 21 Teberva-
gamoqveynebulia:
li. - #43. - gv. 1; 22 Tebervali. - #44. - gv. 1; 27
1. ekonomiuri da politikuri brZola dasavleT
Tebervali. - #47. - gv. 1; 28 Tebervali. - #48.
evropaSi // kvali. – 1898. – #31;
- gv. 1; 1 marti. - #50. - gv. 1; 2 marti. - #51. - gv.
2. werilebi Sveicariidan // kvali. – 1898. – #32,
1; 4 marti. - #52. - gv. 1; 6 marti. - #54. – gv. 1;
34;
7 marti. - #55. - gv. 1; 12 marti. - #59. - gv. 1; 14
3. mecniereba da mecnierebi // kvali. – 1901. – #33
marti. - #60. - gv. 1. - werilebis Sinaarsi: apara-
da wina nomrebi;
ti; movaleobani; biujetis ZiriTadi principe-
4. sociologiuri etiudebidan // kvali. - 1902. -
bi; 1923 wlis 2 aprilis dekreti; adgilobriv
#34. - gv. 554-555; #35. - gv. 565-566;
Semosaval-gasavlis aRricxva; vin ganagebs
5. cxovreba da mecniereba // kvali. - 1902. - #37. -
adgilobriv finansebs; moulodneli xarje-
gv. 589-590; #38. - gv. 605-606; #39. - gv. 621-622;
bis dafarva; adgilobrivi biujetis ganxilva;
6. insinuaciaTa avtorebs // kvali. – 1903. – #6;
damtkicebis vadebi; raionebis da qalaqebis
7. saqarTvelos ekonomisti // saqarTvelos eko-
Semosaval-gasavali; adgilobrivi biujetis
nomisti. - 1918. - #1. - gv. 3-5;
Sesruleba;
8. fulis sakiTxi // saqarTvelos ekonomisti. -
23. safinanso kursebi: [garCevis wesiT] // komunis-
1918. - #1. - gv. 5-9;
ti. - 1924. - 14 oqtomberi. - #235. - gv. 1;
9. ekonomiur-finansiuri mdgomareobis gaumjo-
24. socialisturi aRmSeneblobis ganmtkiceba //
besebis Sesaxeb // saqarTvelos ekonomisti. -
komunisti. - 1924. - 21 seqtemberi. - #216. - gv.
1919. - #7-8. - gv. 23-25;
1;
10. saxelmwifo da komuna // eroba da qalaqi. - 1920. 25. fuli da fulis problema // komunisti. - 1924.
- #8. - gv. 3-11; - 3 aprili. - #75. - gv. 2; 6 aprili. - #78. - gv. 3;
11. moqalaqe diomide TofuriZis gancxadeba: 13 aprili. - #84. - gv. 3; 22 aprili. - #91. - gv. 2;
werili redaqciis mimarT: [gancxadeba, rom 26. Temi da Temis biujeti: [diskusiis wesiT] // ko-
gadawyvetili aqvs kavSiri social-demokra- munisti. - 1925. - 26 maisi. - #118. - gv. 1; 28 maisi.
tiul partiasTan da ar eweva araviTar poli- - #120. - gv. 1;
tikur muSaobas] // komunisti. - 1923. - 13 seq- 27. kooperacia, saxelmwifo vaWroba da krediti //
temberi. - #210. - gv. 2; komunisti. - 1925. - 19 Tebervali. - #41. - gv. 1;
12. 1923 wlis adgilobrivi biujeti // komunisti. 1925. - 20 Tebervali. - #42. - gv. 1;
- 1924. - 15 marti. - #61. - gv. 1; 23 marti. - #67. 28. sakavSiro da mokavSireTa biujetebi 1924-
- gv. 1; 28 marti. - #70. - gv. 1; 25 wlebSi: [werilebi] // komunisti. - 1925. - 10
13. 1924-25 wlis biujeti: [sabWoTa kavSiris biu- marti. - #56. - gv. 1; 11 marti. - #57. - gv. 1; 15
jeti]: saqarTvelos biujeti // komunisti. - marti. - #60. - gv. 1; 17 marti. - #61. - gv. 1; 18
1924. - 1 noemberi. - #251. - gv. 1; 23 noemberi. marti. - #62. - gv. 1; 22 marti. - #65. - gv. 2; 26
- #268. - gv. 2; marti. - #68. - gv. 1; 29 marti. - #71. - gv. 2, 7;
14. adgilobrivi biujetebi // komunisti. - 1924. - 29. samegrelo da aSordistebi // komunisti. - 1925.
27-28 agvisto. - #194-195. - gv. 1; - 15 seqtemberi. - #211. - gv. 1;

333
30. Cveni meurneoba da krediti // komunisti. - ToxaZe, seon estates Ze (1900 – 1938,
1925. - 20 maisi. - #113. - gv. 1; 11/IX) – sazogadoebrivi muSaki, – socialistu­
31. Cveni satyeo meurneoba: [saqarTveloSi tyee- ri mecxoveleobisaTvis Tavdadebuli mebrZo­
bis eqsploataciis mowyobis Sesaxeb] // komu- li, – guriidan. daibada sof. akeTs, lanCxuTis
nisti. - 1925. - 13 maisi. - #107. - gv. 1; raionSi, Raribi glexis ojaxSi. soflis dawye­
32. akaki kalaZe. meabreSumeoba da saabreSumo biTi skolis damTavrebis Semdeg, muSaobda q.
mrewveloba saqarTveloSi: [recenzia] // komu- foTis stambaSi, baTumis skolis darajad da
nisti. - 1928. - 20 oqtomberi. - #244. - gv. 3; sxv. daamTavra Tbilisis industriuli teqni­
33. erovnuli Tanasworobis konstitucia // komu- kumi (1916-1919) da Tbilisis sasoflo-sameu­
nisti. - 1936. - ivlisi. - #157. - gv. 3. rneo instituti (1929-1932).
sazogadoebrivi geziT, 1922 wlidan mu­
mis Sesaxeb: Saobda Tbilisis samazro samxedro komisaria­
1. narkvevi // iveria: sapolitiko da saliteratu- tis mdivnad, samxedro-sazRvao komisariatis
ro yoveldRiuri gazeTi. - 1903. - 31 ianvari. - polit-muSakad, gansakuTrebuli daniSnule­
#25. - gv. 3-4; bis nawilebis StabSi, Telavis mazris prof­
2. rusul gazeT `privolJski krai~-s: [mudmiv sabWos Tavmjdomared da samazro aRmaskomis
TanamSromelTa Soris arian p. geleiSvili, f. prezidiumis wevrad, sabWoTa da savaWro mu­
maxaraZe, d. a. TofuriZe da al. wulukiZe] // Sakebis kavSiris prezidiumis wevrad, saqar­
iveria. - 1905. - 11 ianvari. - #7. - gv. 2; Tvelos profkavSirTa sabWos pasuxismgebel
3. saqarTvelos parlamentis Semadgenloba // sa- instruqtorad, saqarTvelos xelovnebis
xalxo kalendari. - 1919. - gv. 107-109; muSakTa profesiuli kavSirebis centralu­
4. saqarTvelos parlamentis Semadgenloba: dam- ri gamgeobis Tavmjdomared, saqarTvelos
fuZnebeli krebis wevrebi // saxalxo kalenda- gansaxkomis kolegiis wevrad, xelovnebisa da
ri. - 1920. - gv. 107-112; samecniero mTavari sammarTvelos xelmZRva­
5. Wiaureli, m. diomide TofuriZe. damf. kreb. nelad, sasoflo-sameurneo institutis par­
wevri: [karikatura] // eSmakis maTraxi. - 1920. - tiuli komitetis mdivnad da saqarTvelos
#22. - gv. 13;
saxelmwifo zooveterinaluri institutis
6. e-a, m. diomide TofuriZe. saqarTvelos eko-
direqtorad – sikvdilamde.
cnobili iyo, rogorc `aqtiuri sazo­
nomikis safuZvlebi: [recenzia] // komunisti. -
gadoebrivi muSaki, Tavdadebuli mebrZoli
1927. - 20 Tebervali. - #41. - gv. 5;
socialisturi mecxoveleobisaTvis... patio­
7. ekonomisti. d. TofuriZe. fuli da fulis
sani, energiuli, fxizeli da mebrZoli bol­
problema: bibliografia // komunisti. - 1927. -
Seviki~.
4 dekemberi. - #275. - gv. 6;
8. qarTveli inteligenciis kreba: [sabWoTa
gamoqveynebulia:
mTavrobasTan mWidro TanamSromlobisa da
1. axali kadrebi socialistur mecxoveleobas //
antisabWoTa avantiurebis winaaRmdeg brZo-
komunisti. - 1935. - 2 ivnisi. - #127. - gv. 3;
lisaTvis]: [n. nikolaZis, iv. lorTqifaniZis, i.
2. pirveli gamoSveba: [zooteqnikosebis] // axalgazr-
maWavarianis, d. TofuriZis sityvebi] // komu-
da komunisti. - 1936. - Tebervali. - #28. - gv. 3.
nisti. - 1927. - 7 agvisto. - #178. - gv. 2.

wyaro:
wyaro:
1. amx. seon ToxaZe: [nekrologi] // komunisti. -
1. avtobiografia;
1938. - #211. - gv. 4;
2. zemoTxsenebuli gamocemani.
2. dadiani, Salva. s. ToxaZe // sabWoTa xelovneba.
- 1938. - #5;
ToxaZe, T. – muSa-gamomgonebeli, – sa­ 3. sabWoTa agronomi. - 1938. - 15 seqtemberi. - #11.
qarTvelos saxkinmrewvis TanamSromeli. ga­
moigona fotosuraTebis saSrobi meqanikuri TuTaevi [TuTaSvili, tutaSvili],
manqana-ganjina, rac Zveleburi kustaruli a. T., aRalo aTanases Ze (1842 – 1912, 21/V)
wesis winaaRmdeg, fotonegativebis gaSrobis – komediografi, dramaturgi, mecenati da
xarisxs aumjobesebda da zednadeb xarjebs sazogado moRvawe, – q. goris moqalaqe, Si­
sagrZnoblad amcirebda. namrewveli, 1860-iani wlebidan exmareboda yo­
velgvar sazogadoebriv saqmianobas – skolas,
wyaro: moswavleebs, wignTsacav-samkiTxveloebs, gan­
1. muSa-gamomgoneblebi // teqnika da Sroma. - sakuTrebiT, Teatris gafurCqvnas scenis mow­
1930. - 1 maisi. - #9. - gv. 14. yobiT, msaxiobTa SemweobiT da sxv. 1879 wels,

334
gorSi samudamo dasis Casvlas aRtacebiT See­ 3. cxinvali, 20 noembers // droeba. - 1875. - 26
geba, saxli dauTmo. pur-mariliT uxvad umas­ noemberi. - #134. - gv. 2;
pinZla da warmodgenebis warmatebas yovel­ 4. gori, 3 oqtombers // droeba. - 1876. - 13 oqtom-
mxriv xels uwyobda. n. diasamiZesa da sofrom beri. - #109. - gv. 2;
mgalobliSvilTan erTad, goris rotondis 5. gori, 25 ivniss // droeba. - 1876. - 30 ivnisi. -
aSenebaSi mxurvale monawileoba miiRo, mis #66. - gv. 3;
darajs wlebis ganmavlobaSi sakuTari fasiT 6. gori, 29 Tebervals // droeba. - 1876. - 7 marti.
inaxavda. TbilisSi axlad daarsebul saxalxo - #24. - gv. 3;
Teatrs (avWalis quCaze) Seswira samRebro 7. gori, Tebervlis 1-s // droeba. - 1876. - 6 Teber-
da xis masala muSebiTurT, riTac auditoria vali. - #14. - gv. 3;
Sealamazes da scena SeakeTes. 8. uf. redaqtoro! // droeba. - 1876. - 25 ivnisi. -
kooperaciisa da Sinamrewvelobis darg­ #64. - gv. 3;
Sic monawileobda: 1880-ian wlebSi, goris 9. xaSuri, 6 ivniss // droeba. - 1876. - 13 ivnisi. -
qalaqis TviTmmarTvelobis wevrad yofnisas, #59. - gv. 3;
sxvebTan erTad daaarsa momxmarebeli koope­ 10. gori, 2 dekembers // droeba. - 1877. - 13 dekembe-
rativi, Semdeg TbilisSi – saRebavebis damam­ ri. - #215. - gv. 3-4;
zadebeli qarxana da sxv. 11. kidev Cemi komediis Taobaze // droeba. - 1877. -
dawera komediebi: `coli vitiro Tu fu­ 4 oqtomberi. - #158. - gv. 3-4;
li~, `rZal-Svili da maSenikebi~, `umanko pa­ 12. saqarTvelos matiane: gori, 7 ivniss 1877 w. //
tarZali~, `umarilo brali!~ da sxv., romle­ iveria. - 1877. - #20. - gv. 5;
bic samudamo scenis daarsebamde, 1877-1878 13. cxinvali, 12 noembers // droeba. - 1877. - 20
wlebSi TbilisSi xSirad idgmeboda. noemberi. - #198. - gv. 3;
gorSi saqalaqo mmarTvelobis SemoRebis 14. gori, 22 maiss // droeba. - 1878. - 31 maisi. -
dros mis wevrad iyo arCeuli. #105. - gv. 3;
15. orpiris iarmurka // droeba. - 1878. - 14 seqtem-
calke gamocemulia: beri. - #185. - gv. 2;
1. coli vitiro Tu fuli: komedia oTx moqmede­ 16. samtredia, 28 oqtombers // droeba. - 1878. - 1
bad / Txzuleba aRalo TuTaevisa. - Tb., 1877 noemberi. - #198. - gv. 2;
(eq. xelaZis st.). - 84, II gv.; Tb., 1910 (sp. losabe­ 17. cxinvali, ivnisis 9 // droeba. - 1878. - 16 ivnisi.
riZis st.). - 58 gv.; - #117. - gv. 2;
2. rZali, muli da maSenikebi: komedia sams moqme­ 18. gori, 13 ivniss // droeba. - 1879. - 19 ivnisi. -
debad / Txzuleba aRalo TuTaevisa. - Tb., 1878 #126. - gv. 2-3;
(eq. xelaZis st.). - kani, 87 gv.; 19. gori, 28 noembers // droeba. - 1879. - 4 dekembe-
3. `umanko patarZali~: komedia erTs moqmedebad ri. - #251. - gv. 2;
/ Txzuleba aR. TuTaevisa. - Tb., 1880 (eq. xela­ 20. scena qalaqis cxovrebidam // droeba. - 1879. -
Zis st.). - 68 gv.; 18sm.. - (wigni mesame); 31 ivlisi. - #157. - gv. 1-3;
4. qarTuli piesebi. - tf., 1891 (i. a. mansvetovis 21. cxinvalidam, 2 agvistos // droeba. - 1879. - 11
st.). - 72 gv.; agvisto. - #166. - gv. 2;
5. qarTuli piesebi / Txzuleba aRalo TuTaevi­ 22. gori, 21 maiss // droeba. - 1880. - 26 ivnisi. -
sa. - Sesworebuli da axlad gadakeTebuli, ga­ #134. - gv. 3;
mocema me-2. - tf., 1909 (gutenbergi). - 67 gv.; 23. momavali oqtombris pirvelidam... // droeba. -
6. bedma miRalata: komedia sam moqmedebad / 1880. - 11 seqtemberi. - #191. - gv. 4;
Txzuleba aR. TuTaevisa. - Tb., 1910 (losaberi­ 24. scena kintos cxovrebidam // droeba. - 1880. - 8
Zis st.). - 34 gv.: portr.; maisi. - #97. - gv. 1-2;
7. umarilis bralia: komedia sam moqmedebad / 25. gori, 10 noembers // droeba. - 1881. - 26 noembe-
Txzuleba aR. TuTaevisa. - Tb., 1910 (losaberi­ ri. - #247. - gv. 2-3;
Zis st.). - 34 gv.: portr.; 26. `mogexsenebaT, rom~... // droeba. - 1881. - 1 apri-
8. meore kaeni: drama sams moqmedebaT da epilogi li. - #69. - gv. 2;
/ Txzuleba aR. TuTaevisa. - Tb., 1911 (nadeJ­ 27. sofio: vodevili 1 moqmed. // imedi. - 1881. - #7-
da-s st.). - 46 gv.: portr. 8. - gv. 44-64;
28. foTuri feletoni // droeba. - 1881. - 17 ivli­
gamoqveynebulia: si. - #149. - gv. 1-2;
1. gori, qristeSobisTvis 8-s // droeba. - 1875. - 14 29. gori, 17 agvisto // droeba. - 1882. - 21 agvisto.
dekemberi. - #142. - gv. 2; - #175. - gv. 2-3;
2. foTi, 28 ivniss // droeba. - 1875. - 6 ivlisi. - 30. gori, 5 marts // Sroma. - 1882. - 24 marti. - #12.
#76. - gv. 2; - gv. 3-4;

335
31. dagvirgvinebuli molodini: [leqsi] // imedi. - mis Sesaxeb:
1882. - #7-8. - gv. 127-128; 2. `uf. aR. TuTavi gvwers~... // droeba. - 1875. - 30
32. mgzavris SeniSvnebi // imedi. - 1882. - #2. - gv. 38- ivlisi. - #85. - gv. 1;
48; 3. g. T. (giorgi TumaniSvili). – a) gori, 19 agvis-
33. `goridgana gvwers~... // droeba. - 1883. - 5 noem- to // droeba. - 1877. - 27 agvisto. - #131. - gv. 3;
beri. - #222. - gv. 2; b) uf. cimakuriZes // droeba. - 1877. - 13 seqtem-
34. b. redaqtoro! // droeba. - 1884. - 1 aprili. - beri. - #142. - gv. 3-4;
#73. - gv. 3; 4. mgalobliSvili, sofrom. – a) provincialuri
35. `q. gorSi, daviwye dReidgan saqmis warmoeba~... werilebi: qarTli, 1877 w. martis 31-s. werili
// droeba. - 1884. - 18 noemberi. - #249. - gv. 3; pirveli: `ori filosofosis azri gorzed. go­
36. c-velis pasuxad // droeba. - 1884. - 19 ivlisi. - ris axali sammarTvelo. xmis meqonni: vaWrebi,
#156. - gv. 2-3; bazazebi, baylebi, imereli xabazebi. imeruli
37. cxinvali, 26 dekembers // droeba. - 1884. - 6 ian- mela~. a. TuTaevi. werili meore: `glexebi da
vari. - #4. - gv. 2; vaWrebi. sazogado saswori. tyuil gakotrebu­
38. `glexi nazaraSvili Sevida...~: nakvesi // iveria. li vaWrebis CarCoba. glexzed sayveduri. xa­
- 1886. - 26 ianvari. - #20. - gv. 2; razxanis birJa. mefaitoneebi~ // iveria. - 1877.
39. `erTi modido cxviris patronma...~: nakvesi // - #7. - gv. 10-12; #8. - gv. 8-9; b) gori, 17-s marts
iveria. - 1886. - 25 Tebervali. - #43. - gv. 2; // droeba. - 1880. - 22 marti. - #64. - gv. 2-3; g)
40. `erTs glexkacs g-a t-Zes...~: nakvesi // iveria. - gori, 28 seqtembers // droeba. - 1880. - 1 oqtom-
1886. - 3 aprili. - #74. - gv. 2;
beri. - #207. - gv. 3-4; d) qarTuli warmodgena
41. `uganaTlebulesi Tavadi varancovi...~: nakvesi
gorSi // droeba. - 1880. - 1 maisi. - #91. - gv. 2-3;
// iveria. - 1886. - 28 ianvari. - #21. - gv. 2;
e) werili goris momxmarebelTa sazogadoebis
42. `ferSalma p-re a-Svilma...~: nakvesi // iveria. -
gamo // iveria. - 1890. - 18 dekemberi. - #269. - gv.
1886. - 2 aprili. - #73. - gv. 2;
1-3; 20 dekemberi. - #271. - gv. 1-3; v) qarTuli
43. `SermazanaSvils stefanes da T. erisTavebs
Teatris moRvaweni qarTlSi // Teatri da cxo­
mamulebis dava hqoniaT...~: nakvesi // iveria. -
vreba. - 1914. - #14. - gv. 12-13;
1886. - 20 marti. - #63. - gv. 2;
5. cimakuriZe, iv. uf. aRalo TuTaevis komediaze
44. saRebavi miwa CvenSi // iveria. - 1889. - 6 ivnisi. -
// droeba. - 1877. - 10 seqtemberi. - #140. - gv.
#115. - gv. 3;
3-4;
45. nixris mospobis gamo TfilisSi // iveria. - 1890.
6. Zlieri setyva... // iveria. - 1877. - #15. - gv. 4;
- 5 oqtomberi. - #211. - gv. 3-4;
7. gamovida da isyideba: `coli vitiro Tu fu-
46. foTi, 3 maiss // iveria. - 1890. - 8 maisi. - #97. -
li~, komedia aRalo TuTaevisa: [gancxadeba] //
gv. 2-3;
iveria. - 1878. - #8. - gv. 15; #9. - gv. 15;
47. `mcire SeniSvna sayuradRebo sagnis Sesaxeb //
8. dRiuri // droeba. - 1879. - 6 seqtemberi. - #184.
iveria. - 1892. - 29 noemberi. - #253. - gv. 2-3;
- gv. 2-3; 19 oqtomberi. - #216. - gv. 2; 1882. - 4
48. cxinvali // iveria. - 1892. - 18 noemberi. - #244.
agvisto. - #161. - gv. 2;
- gv. 3;
9. axali ambebi // droeba. - 1880. - 30 dekemberi. -
49. mamulis patronebis sayuradRebod // kvali. -
#273. - gv. 3-4;
1894. - #12. - gv. 4-5;
50. tfilisi: rkinis gzis sadguri // iveria. - 1904. 10. moambe. gori, 15 dekemberi // droeba. - 1880. - 19
- 23 oqtomberi. - #242. - gv. 2; dekemberi. - #268. - gv. 2;
51. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1904. - 1 11. warmodgenili iqneba Raribi ojaxis sasarge-
ivnisi. - #126. - gv. 3; 13 ivlisi. - #161. - gv. 2; blod...: [gancxadeba] // droeba. - 1882. - 26 maisi.
52. didubis samkiTxvelo: (werili redaqciis mi- - #106. - gv. 4;
marT) // momavali. - 1910. - 21 ianvari. - #118. - gv. 4; 12. WiWinaZe, ilia. foTi, 7 Tebervals // Sroma. - qu-
53. dramaturgi zurab nazaris Ze antonovi // Tea­ Taisi, 1882. - 10 Tebervali. - #6. - gv. 3;
tri da cxovreba. - 1910. - #12. - gv. 13-14;. 13. gamrekeli, seiT. batono redaqtoro! // droe-
54. mcire SeniSvna: (n. avaliSvilis `Cveni Teatris ba. - 1884. - 21 dekemberi. - #275. - gv. 3;
matianedan~-is gamo) // Teatri da cxovreba. - 14. `sameurneo gamofenaze...~ // iveria. - 1889. - 19
1910. - #10. - gv. 14-15. seqtemberi. - #197. - gv. 1-2;
15. daviTaSvili, ioane. `umorCilesad gTxovT...~ //
Targmna: iveria. - 1890. - 21 aprili. - #83. - gv. 2;
1. kladeli, leon. upatrono pavle: [moTxroba. 16. warmodgenili iqneba: I. `ucnauri arSiyi~, kom.
Targmani aRalo TuTaevisa] // droeba. - 1881. - 3 moqm. a. TuTaevisa. II. `baiyuSi~, vod. 1 moqm. a.
14 marti. - #55. - gv. 1-2; 18 marti. - #58. - gv. cagarlisa...: [gancxadeba] // iveria. - 1890. - 14
1-3; 19 marti. - #59. - gv. 1-3. noemberi. - #243. - gv. 1;

336
17. `aRalo TuTaevis zeTianis kraskebis qarxana 3. Temi. - 1911. - 31 ianvari. - #4; 1912. - 28 maisi. -
iarmukazed tfilisSi...~ // iveria. - 1892. - 14 #73;
aprili. - #76. - gv. 4; 4. jabauri, giorgi. saxalxo Teatris istoria //
18. maTeozianci, ter-griqur. werili redaqciis Teatri da cxovreba. - 1915. - #51. - gv. 15;
mimarT // iveria. - 1892. - 10 noemberi. - #238. - 5. davidovi, S. mogonebani // revoluciis matiane.
gv. 3; - 1923. - #4. - gv. 184;
19. aRalo TuTaevisa zeTianis kraskebis qarxana 6. cagareli, avqsenti. komediebi / i. griSaSvilis
iarmukazed tfilisSi... // iveria. - 1893. - 24 Te- redaqciiT, winaTqmiT, SeniSvnebiT da leqsiko­
bervali. - #40. - gv. 4; niT. - tf.: federacia, 1936. - gv.: 366, 462;
20. qarxana zeTianis saRebavebisa a. a. TuTaevisa 7. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
tfilisSi, iarmukazed... // iveria. - 1894. - 30 tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
ivlisi. - #162. - gv. 4; winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
21. koncerti qalTa skolis sasargeblod,... // kva- T. maWavarianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941.
li. - 1895. - #50. - gv. 3; - gv.: 383, 391;
22. qarxana zeTianis saRebavebisa (kraskebisa) a. a. 8. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
TuTaevisa // iveria. - 1897. - 11 ivlisi. - N139. - gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
gv. 4; palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
23. axali wigni // Cangi. - 1909. - 29 ivlisi. - #22. - bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
gv. 3; jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
24. zagloba, al. didube // momavali. - 1909. - 7 oq- tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
tomberi. - #33. - gv. 3; binati), 1941. - gv. 474.
25. Cven gvatyobineben, rom... // saxalxo gazeTi. -
1909. - 15 noemberi. - #14. - gv. 4; TuTberiZe, ivlita daviTis asuli
26. gamovida da iyideba...: [gancxadeba] // axali gza. (1897, 5/VIII – ) _ msaxiobi, tfiliseli (deda _
- 1910. - 20 ivnisi. - #1. - gv. 1; Cveni gazeTi. - Sinauri ganaTlebiT, mama _ inJineri). swavlob­
1910. - 14 aprili. - #12. - gv. 1; da ojaxSi, daamTavra tfilisis levandovskis
27. didubis samkiTxvelos kurTxeva // axali sxivi. kerZo gimnazia (1916) da akaki faRavas drama­
- 1910. - 12 Tebervali. - #8. - gv. 3; tuli studia. scenaze gamovida akaki faRavas
28. na-kli. baxmaro: (ozurgeTis mazra) // Teatri xelmZRvanelobiT, al. axmetelis reJisoro­
da cxovreba. - 1910. - #31. - gv. 12; biT 1923 wels (`salomea~, tfilisSi). msaxu­
29. redaqciam miiRo axali wigni... // Cveni gazeTi. - rebs saxelmwifo akademiur TeatrSi.
1910. - 10 aprili. - #9. - gv. 3;
30. kote mesxis xsovnas // Teatri da cxovreba. - wyaro: ar aris miTiTebuli.
1915. - #20. - gv. 1-2;
31. uwereli, petre. alagirSi (Tergis mazra)... // TulaSvili, ana ivanes asuli (1876
Teatri da cxovreba. - 1915. - #16. - gv. 16; – ) – pedagogi da gamomgoni, Tavisufali xe­
32. parmani. s. kokSi... // Teatri da cxovreba. - 1920. lovani, – Tbilisis saxelmwifo konservato­
- #16. - gv. 15-16. riis profesori, safortepiano fakultetis
dekani, – daibada q. Tbiliss. musikisadmi mi­
wyaro: drekileba bavSvobidanve gamoaCnda. 6 wlisas
1. mgalobliSvili, sofrom. - a) provincialuri fortepianoze swavla daawyebines, 10 wlis
werilebi: qarTli, 1877 w. martis 31-s. werili asakamde n. v. kalaSnikovi aswavlida. daamTa­
pirveli: `ori filosofosis azri gorzed. go­ vra Tbilisis qalTa pirveli gimnazia maTema­
ris axali sammarTvelo. xmis meqonni: vaWrebi, tikis specialobiT, Tbilisis samusiko saswa­
bazazebi, baylebi, imereli xabazebi. imeruli vlebeli (axlandeli saxelmwifo konservato­
mela~. a. TuTaevi. werili meore: `glexebi da ria) friadze (1894), m. m. ipolitov-ivanovisa
vaWrebi. sazogado saswori. tyuil gakotrebu­ da aloiz mizandaris xelmZRvanelobiT, agre­
li vaWrebis CarCoba. glexzed sayveduri. xa­ Tve, mecadineobda pianist n. d. nikolaevTan
razxanis birJa. mefaitoneebi~ // iveria. - 1877. (1894-1898). amave xanebSi, gamodioda koncer­
- #7. - gv. 10-12; #8. - gv. 8-9; b) qarTuli Teatris tebze, rogorc solisti da ansamblisti.
moRvaweni qarTlSi // Teatri da cxovreba. - 1914. pedagogiuri moRvaweoba daiwyo 20 wli­
- #14. - gv. 12-13; g) mogonebani / levan asaTianis sam, pirvelad – amierkavkasiis saqalebo ins­
winasityvaobiT, redaqciiT da SeniSvnebiT. - titutSi, 1903 wlidan – Tbilisis saxelmwi­
Tb.: federacia, 1938. - gv.: 53-57, 240-241, 248; fo konservatoriaSi. 1900 wlidan, codnis
2. xelaZe, eq. saqarTvelos matiane // iveria. - gasaRrmaveblad sazRvargareT imogzaura
1877. - #15. - gv. 3-4; orgzis, sadac moismina genios musikosTa

337
nawarmoebebi msoflio artistTa Sesrule­ v. TulaSvilis TaosnobiT, damuSavda
biT, xolo, meored mogzaurobis dros (1909), qarTuli stambis axali sabeWdi aso da, sxveb­
q. bakreiteSi – vagneris operaTa cikli. Tan erTad, manve iTava qarTuli stambis da
1925 wels mieniWa profesoris wodeba da gazeT `droebis~ daarseba. iyo il. WavWavaZis
dajildoebuli iqna Tavisufali xelovnis `saqarTvelos moambis~ ZiriTadi TanamSro­
diplomiT. melTagani.
1926-1929 wlebSi safortepiano fakul­ 1870 wels, ramdenime axalgazrdasTan Ti­
tetis dekani iyo, amave Tanamdebobaze arCeul To maneTobiT Sekrebili fuliT, sof. xovle­
iqna 1939 welsac. Si (yof. goris mazra) daaarsa skola, romlis
1929 wels gamoigona `fortepianos saba­ xarjsac saamxanago salarodan istumrebdnen.
vSvo pedali~, romliTac bavSvebs mecadineoba 1877 wels, ruseT-osmaleTis omis dawye­
uadvildebaT. bis dros, roca ruseTis mTavrobam qarTve­
Tavisi xangrZlivi moRvaweobis manZil­ lobas sagangebo mowodebiT mimarTa – am omSi
ze, aRzarda mravali samusiko moRvawe-damk­ Tqveneburi vaJkacobiT dagvexareTo, v. Tu­
vrel-aRmasrulebeli Tu pedagogi. magali­ laSvilma ifiqra, rasac moviTxovT, axla-ki
Tad: m. T. rogovskaia da v. n. SiukaSvili (Tbi­ agvisrulebeno da ruseTSi arsebuli `wera-ki­
lisis saxelmwifo konservatoriis docente­ Txvis gamavrcelebeli komitetis~ wesdebis
bi), J. n. mandenovi (misi kaTedris asistenti), msgavsad, i. gogebaSvilTan da n. cxvedaZesTan
yorRanovi, galickaia, tumajanovi, mWedliS­ erTad, d. i. yifianis binaze Seadgina `qar­
vili, konsioti-kilaZisa, zizdo (soxumeli), TvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli
nunufarovi, xaCaturovi, ol. baramiSvili da sazogadoebis~ wesdeba, romelic gr. dim. or­
d. slianovi (kompozitorebi), kleini, koci belianis binaze mowveul sazogado krebaze
da urlixti (pedagogebi) da sxv., pronskaia, waikiTxes; damfuZnebel wevrTa saWiro ode­
givi svaniZe da eqsanaSvili – aspirantebi. nobis xelismomwerTa Sesakrebad mTeli 4 Tve
konservatoriaSi muSaobis garda, 1934 atarebda `wesdebis~ xelnawers, xelmowerili
mTavrobas warudgina, xolo mTavrobam TiTq­
wlidan konservatoriasTan arsebul samusi­
mis erTi weliwadi atriala da mesame muxlis
ko aTwledis niWier bavSvebs amecadinebda.
Secvla moiTxova (romelSiac naTqvami iyo:
`sazogadoeba Tavis mizans imiTi miaRwevs, rom
mis Sesaxeb:
saxalxo skolebSi dasawyiss swavlebas daad­
1. movagonebT... // cnobis furceli. - 1901. - 24 Te-
gens samSoblo enaze, romelic esmiT moswa­
bervali. - #1391. - gv. 2-3;
vleebs~ da sxv.), rac damfuZnebelT mcired
2. bebuTovi, p. (p. b.). profesor ana TulaSvilis
Secvales. mTavrobis moxelem kidev moiTxova
koncertebi // komunisti. - 1927. - 26 maisi. -
misi gadakeTeba, aseve moiTxova kavkasiis me­
#117. - gv. 4;
fisnacvlis mTavarma sammarTvelom, rasac v.
3. profesor ana TulaSvilis gamogoneba: for-
TulaSvili, amxanagebiTurT, ar daeTanxma da
tepianos sabavSvo pedali // komunisti. - 1929.
d. i. yifianis saSualebiT mefisnacvals waru­
- 28 maisi. - #119. - gv. 4;
dgina (1879, 25 Tebervali) ganmartebiTi weri­
4. bagrationi, l. xelovnebis damsaxurebuli
li, romlis Semdeg mTavrobam wesdeba daamt­
moRvawe: [prof. a. i. TulaSvili] // komunisti.
kica (1879, 31 marti). am wesdebis safuZvelze
- 1946. - 8 marti. - #49.
Seiqmna sazogadoeba, romlis pirvel gamgeo­
baSi arCeul iqna v. TulaSvilic.
wyaro: v. TulaSvili TanamSromlobda ilia Wa­
1. avtobiografia. vWavaZis `saqarTvelos moambeSi~, sadac v.
T.-s xelmoweriT dabeWda werili `sxva da sxva
TulaSvili [Tulaevi], vaxtang dimi­ ambavi. Sinauri mimoxilva~ (sazogadoebrivi
tris Ze (1845 – 1910, 9/XII) – publicisti da cxovreba saqarTveloSi. aRzrda-ganaTleba.
sazogado moRvawe, TergdaleulTagani, – gaz. saqarTvelo ruseTTan SeerTebis Semdeg. qar­
`droebis~, misi stambisa da `qarTvelTa Soris Tveli studentoba), romelSiac, sxvaTa So­
wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis~ ris, werda: `rusebma Semoitanes aq (CvenSi) is
mTavari damaarsebelTagani, – qarTvelTa dawyobileba da zogierTi kanonebi, romelic
yovelgvar sazogado saqmianobisa da Jur­ iyvnen da swarmoebdnen TviT ruseTSia... sxva­
nal-gazeTebis aqtiuri monawile, – ruseTi­ Ta Soris, dadebuli iyo, rom visac ara hqonda
dan dabrunebisTanave (1861) gverdSi amoudga Cini, ar SeeZlo xma amoeRo sazogadoebis kre­
im wres, romelmac miznad daisaxa Cveni qveynis baSi, sadac viTom zrunavdnen saxalxo saWi­
kulturuli dawinaureba da misi erTi bejiTi roebisaTvis... am dawyobilebam miiyvana xalxi
wevrTagani Seiqmna. iqamdin, rom yvelas elandeboda mxolod isa,

338
rom mieRo Cini... visac ara hqonda Cini, yve­ daZe, v. TulaSvili, d. yifiani: [oTxi portre-
las samsjavroebSi da sxva sasamarTloebSi ti] // cnobis furceli (suraTebiani damateba).
eqceodnen upatiurad, xan SeuracxyofiTaco~ - 1904. - 28 marti. - #205. - gv. 1;
(`saqarTvelos moambe~, 1863, #1, gv. 141). 3. janaSvili, m. TulaSvilebis sagvareulo sige-
qveynis amaRorZinebel, win wamwev Zalad li // iveria. - 1904. - 21 ivlisi. - #168. - gv. 3;
miaCnda swavla-ganaTleba, mecniereba: `vidre 4. rukas mniSvneloba // nakaduli: saymawvilo
sazogadoebaSi ar moxdeba ganaTlebisagan Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1907. - #1. - gv.
friadi cvlileba, romlis gamoc ZiriTadad 21-26; #2. - gv. 21-24; #3. - gv. 23-24. - darTuli
aRmoifxvreba sibnele~, sazogadoebrivi gan­ aqvs vaxtang TulaSvilis mier Sesrulebuli
viTareba ver moxdebao, `mecnierebis wya­ ruka;
lobiT Zveli, daZruli Senoba unda daiqces 5. moskovis qarTvelTa sazogadoebis wignTsaca-
sruliad da axali Senoba amoiyvanos axals da vis Sedgenis gamo // amirani. - 1908. - 2 ivlisi.
ufro mkvidrs saZirkvelzeda. bednieria, vinc - #97. - gv. 3;
erT agurs mainc Caagdebs am saZirkvelSi~-o 6. gogebaSvili, iakob. sasiqadulo sicocxle da
(`saqarTvelos moambe~, 1863, #1, gv. 145). mSvidobiani gardacvaleba // ganaTleba. - 1912.
v. TulaSvilma didi yuradReba mii­ - #1. - gv. 48-52.
pyro, sxvaTa Soris, misi Sinauri mimoxilviT.
`gabedviT vityviT, rom Cven JurnalistikaSi wyaro:
ase analiziani, ase wmindaT saqmis gamSinjve­ 1. wereTeli, g. Zleva mosili mesniereba da mux­
li Cveni sazogado naklovanebaTa da amis mi­ dali Zalmomreoba // kvali. - 1894. - #2. - gv. 7-8.
zezebis damnaxveli jerjerobiT ara gamosu­ - suraTiT;
la ra~-o (`ciskari~, 1863, #3). 2. TulaSvili, v. wera-kiTxvis sazogadoebis
`qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavr­ daarseba // saqarTvelos kalendari. - Tb., 1904.
celebeli sazogadoebis~ winaSe damsaxure­ - gv. 339-342;
bisaTvis arCeuli iyo sazogadoebis sapatio 3. `qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcele­
wevrad. beli sazogadoebis~ angariSi. - 1909;
4. Закавказская речь. - 1910. - 12 декабря. - #282,
gamoqveynebulia: 14 декабря. - #283;
1. sxva da sxva ambavi: Sinauri mimoxilva // saqar­ 5. xundaZe, simon. – a) giorgi wereTeli: moR­
Tvelos moambe. - 1863. - #1. - gv. 127-153; vaweoba, azrovneba, Semoqmedeba. - [tf.]: qar­
2. ramdenime sityva sulxan baraTaSvilze // Tuli wigni, 1931 (zaria vostoka-s st.). - gv.:
droeba. - 1866. - 21 oqtomberi. - #34. - gv. 3-4; 69, 71; b) narkvevebi [qarTul literaturis
3. tfilisi, 13 Tebervals // droeba. - 1869. - 13 istoriidan] / winasityv. avt.: simon xundaZe,
Tebervali. - #7. - gv. 1-2; 20 Tebervali. – #8. - besarion JRenti. - Tb.: federacia, 1941. - gv.:
gv. 1-2; 217, 218;
4. ~im werilis pasuxad, romelic u. st. meliqiS- 6. zandukeli, mixeil. axali qarTuli literatu­
vilma gamogvigzavna~... // droeba. - 1875. - 9 mar- ra: umaRl. pedagog. saswavleblisaTvis / sssr
ti. - #29. - gv. 3-4; ganaTl. saxalxo komisariati. - t. 2. - me-2 Sesw.
5. SeniSvna: (b-n n. d. yifianis werilis gamo: `dimi- gamoc.. - baTomi: saxelgami. samecn.-ped. seqto­
tri yifianis cxovreba~) // moambe. - 1895. - #5, ri, 1938 (poligrafkombinati). - gv. 15-16;
gany. II. - gv. 44-53; 7. Церетели, А.Р. Пережитое / Акакий Церетели; Пер.
6. wera-kiTxvis sazogadoebis daarseba // saqar­ с груз. Елены Гогоберидзе; Предисл. Л. Асатиани.
Tvelos kalendari. - 1904. - gv. 339-342. - Москва: Госиздат `Художественная литература~,
1940. - Стр. 167;
Targmna: 8. guguSvili, paata. qarTuli Jurnalistika:
1. fogeli. ariTmetika / uf. fogelisa; qarTu­ sazogadoebrivi azris istoriisaTvis. - t. 1. -
lad naTargmni da damatebuli mixeil yifiani­ Tb.: saxelgami, 1941. - gv.: 325, 366, 378-382.
sa da vaxtang TulaSvilisagan. - tf., 1862 (kavk.
namest. upravl. st.). - [2], 94, [2] gv.: tab. TumaniSvili, avTandil birTvelis
Ze (daaxl. 1795 – 1820 wlis Semdeg) – yo­
mis Sesaxeb: fa-cxovrebis aRmweri, mgosani da mTargm­
1. [furcelaZe, anton] (zurab moeniZe). poemidan neli, – ufrosi Svili birTvel TumaniSvili­
`sapyrobile~: xma meTxuTmete. simRera yrmasa sa, daviT batoniSvilis aRmzrdeli da mdiva­
(vuZRvni vaxtang TulaSvils) // mnaTobi. - 1871. ni, daibada 1795-1797 wlebs Soris, gardaic­
- #5. - gv. 83; vala 1820 wlis Semdeg. swavlobda Tbilisis
2. wera-kiTxvis gamavrcelebel sazogadoebis keTilSobilTa saswavlebelSi. msaxurobda
daarsebis meTaurni: i. gogebaSvili, n. cxve- gorSi, Semdeg – peterburgs – senatSi. kano­

339
nis sawinaaRmdego miwer-moweraSi bralde­ bis winaaRmdeg, cxenze jdoma Seiswavla da
buli, samarTalSi misces da gasamarTleba Tbilisis midamoebSi daseirnobda, rac, im xa­
gaaWianures, ufro _ daviT batoniSvilis nad, did samarcxvino saqcielad iTvleboda,
saxelis gasatexad. mTeli danaSauli a. Tuma­ – amiT qalTa karCaketilobis mospobas xels
niSvilma TviTon ikisra, riTac daviT bato­ uwyobda. amave dros, samwignobro dargSi sa­
niSvili daifara, xolo TviT ki bobruiskis moRvaweod emzadeboda.
cixeSi Caketes, sadac ukvalod gaqra.
1815 wels, a. TumaniSvilma dawera Targmna:
`Описание грузинского города Гори~ (СПб., 1816). 1. steфensoni-rkinis gzis SemomRebi / Targmni­
am TxzulebaSi aRwerilia buneba, cixe, mo­ li rusuliT barbare TumaniSvilisagan. - tf.,
saxleoba, zne-Cveuleba da morqmeoba, aqvea 1876 (eq. xelaZis st.). - 31 gv.
stefane feSangiSvilis biografiuli cnobe­
bi. Targmna rusulidan asureTis geografia mis Sesaxeb:
da bunebismetyvelebis istoria, daviT bato­ 1. qarTveli qalebi me-60-e wlebSi: (qarT. muzeu-
niSvilisadmi miZRvnili (saq. muzeumis xel­ mi) // klde. - 1913. - #1. - gv. 11.
nawerTa ganyofilebaSi #H-2171). misi liri­
kuli leqsebi da satirebi (ioseb gabaSvilze, wyaro:
epifane arqimandritze da sxv.) daculia gri­ 1. xelTubneli, mix. saliteraturo-sazogadoe­
gol batoniSvilis xelnawer krebulSi (saq. brivi warsulidan: mixeil TumaniSvilis cxo­
muzeumis xelnawerTa gany. #2130). frangu­ vreba da moRvaweoba. - Tb.: federacias gam-ba
lidan Targmna al. WavWavaZis leqsis `loTe­ da st., 1938. - gv.: 91, 205-206;
bo, netavi Cvena~-s xmaze pornografiuli le­ 2. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
qsi `sazogadod kaxpebze naTqvami~ (saq. muz. gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
xeln. gany. #2130, gv. 7172). masve ekuTvnis palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
`originaluri satiruli scenebi peterburg­ bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
Si qarTvel warCinebulTa Sesaxeb~. jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
calke gamocemulia: binati), 1941. - gv.: 129, 432.
1. Описание грузинского города Гори / А. Тума­
нишвили. - Санкт-Петербург: в типо­графии И. TumaniSvili, birTvel giorgis Ze
Иоаннесова, 1816. - 34 с. [igive `birTvel patara~] (1760 – 1836) –
saxelmwifo moRvawe, mdivani erekle II-is,
mis Sesaxeb: giorgi XIII-s, Semdeg _ batoniSvilis vax­
1. Кациашвили, Г. Книга о городе Гори // Заря tang-almasxanis, 1832 wlis SeTqmulebis mo­
Востока. - 1937. - 28 апреля. - #97. nawile, mwerlobis moyvaruli, Tavis dros
mdidari wignTsacavis Semqmneli da sakuTari
wyaro: xeliT `vefxis tyaosnis~ saintereso dednisa
1. xelTubneli, mix. – a) saliteraturo-sazoga­ da axal wignTa gadamweri. misi Svilebi iyvnen
doebrivi warsulidan: mixeil TumaniSvilis (sxvadasxva dedisagan) avTandili da mixeili
cxovreba da moRvaweoba. - Tb.: federacias gam- _ Tavisi drois gamoCenili adamianebi da mgo­
ba da st., 1938. - gv.: 9, 13, 175-178; b) xelnaweri san-mwerlebi, xolo SviliSvilebi – barbare,
`TumaniSvilebi~; anastasia TumaniSvili-wereTlisa, giorgi,
2. buxnikaSvili, g. qarTuli Teatri asi wlis man­ konstantine da vasil TumaniSvilebi.
Zilze. - Tb.: saxelgami, 1950. - gv. 8.
mis Sesaxeb:
TumaniSvili, barbare [babale] mixe­ 1. WavWavaZe, il. gamocanebi. (dekemberSi 1871
ilis asuli (1846, 22/II – 1873, 15/VI) – bio­ w.): pir-tuC-mrgvali... // niSaduris krebuli. -
grafi-mTargmneli, – xalxosani da qalTa 1907. - #1. - gv. 11-12.
emansipaciis erTi pirveli moRvawe qalTaga­
ni, – ufrosi qali m. b. TumaniSvilisa, daჲ an. wyaro:
TumaniSvili-wereTlisa, giorgi, vasil da 1. xundaZe, simon. dimitri yifiani: monografia /
konstantine TumaniSvilTa. 1863 wels daam­ simon xundaZe; [p/mg. red. l. cixisTavi]. - tf.:
Tavra Tbilisis dedaTa instituti da TviT­ saxelmw. un-tis gamomc., 1936 (partgamom­
ganviTarebiT moemzada. didi gavlena hqonda cemlobis 1-li st.). - gv. 173-174;
Zmebis ideur ganviTarebaze. mis dros Tbilis­ 2. xelTubneli, mix. – a) saliteraturo-sazoga­
Si gamefebuli qalTa krZalulebis Sexedule­ doebrivi warsulidan: mixeil TumaniSvilis

340
cxovreba da moRvaweoba. - Tb.: federacias gam- mwerlebis gamosacemad, romelmac `qarTuli
ba da st., 1938. - gv.: 13, 175; b) xelnaweri `Tuma­ mwerlobis~ firmiT gamosca:
niSvilebi~. 1. baraTaSvili, nikoloz. leqsni / Tqmulni T. n.
baraTaSvilisagan; [red.: p. umikaSvili]. - Tf.,
TumaniSvili, giorgi egnates Ze ( – 1876 (e. xelaZis st.). - VIII, 63 gv.; 17sm. - (qarTu­
1837) – mgosani-lirikosi, – muSakis fsevdo­ li mwerloba, wigni I);
nimiT cnobili, ufro _ erotikuli leqsebis 2. antonovi, zurab. Txzulebani z. n. antonovisa.
mwerali. misi simRera-leqsebi Tavis droze - Tb., 1876 (eq. xelaZis st.). - XII, 442 gv.; 16 sm.. -
xalxSi iyo gavrcelebuli. magaliTad, sxva­ (qarTuli mwerloba; w. 2);
dasxva Sinaarsis: `hoi, muxTalo sofelo~, 3. umikaSvili, petre. qarTuli andazebi / [Sekre­
`hoi, viTarad mwvelad kmarad~ (g. skandarno­ bili petre umikaSvilis mier]; winasityv. avt.:
vis `salxino sazandari anu uqm-droebis Sema­ petre umikaSvili. - tf., 1876 (meliqiSvilis da
qcevari simRerebis kreba~. – tf., 1911, gv.: 122, amx. st.). - [2], 52 gv.; 14 sm.. - (qarTuli mwerlo­
123). ba; w. 3). - 10 k;
misi SekveTiT, daviT reqtorma da petre 4. WavWavaZe, aleqsandre. aleqsandre WavWavaZis
laraZem gadaweres Zveli qarTuli mwerlo­ leqsebi / [red. p. umikaSvili]. - naw. 1. - tf., 1881
bis ZiriTadi Zeglni da Seadgines qarTuli (eq. xelaZis st.). - [2], IV, 120 gv.; 18 sm.. - (qarTu­
poeziis ortomiani anTologia. li mwerloba; w. 5)da sxv.
drogamoSvebiT, presaSi muSaoba daiwyo:
wyaro: `droebaSi~ – 1875 wlidan, `almanaxSi~ – 1878
1. xelTubneli, mix. xelnaweri `TumaniSvilebi~; wlidan, `iveriaSi~ – 1880 wlidan. Semdeg aq­
2. literaturuli kalendari: giorgi TumaniS­ tiurad monawileobda mraval Jurnal-gazeT­
vili: [gardacvalebidan 100 wlis Sesrulebis Si, qarTul da rusul enebze, სხვათა შორის:
gamo] // literaturuli saqarTvelo. - 1938. - 10 გაზ. `Тифлисский вестник~, ჟურნ. `Фаланга~ და
Tebervali. - #4. - gv. 4. სხვ.
1891 wels, niko nikolaZisagan SeiZina pro­
TumaniSvili, giorgi mixeilis Ze gresuli gazeTi `Новое обозрение~, romelsac
(1854, 27/I – 1920, 26/I) – publicisti, kritiko­ TbilisSi gamoscemda Tavis ZmebTan, vaso da
si, Jurnalisti da sazogado moRvawe, – qar­ konstantinesTan, erTad 1903 wlamde, Zlier
Tuli Teatris naamagdari muSaki, samudamo mZime, mTavrobisagan devnis pirobebSi: xSirad
scenis dramatuli sazogadoebis Seqmnis mes­ ajarimebdnen da, bolos, mTavrobam daxura
veurTagani, – iuridiul mecnierebaTa kandi­ kidec `mavne~ mimarTulebis gamo. g. TumaniS­
dati, giorgi XIII-s mdivnis – birTvelis Svi­ vilis dros, am gazeTSi TanamSromlobdnen: n.
liSvili, – ufrosi Svili m. b. TumaniSvilisa. nikolaZe, g. maiaSvili (zdanoviCi), a. naneiS­
aRizarda dav. yifianis pansionSi, daamTavra vili, v. miqelaZe (veterani), d. nazarovi, g.
Tbilisis gimnazia (1871) da novorosiiskis volski, g. lasxiSvili da sxv. g. lasxiSvilis
(odesis) universitetis iuridiuli fakulte­ sityviT: `gazeTis mTavari redaqtori g. Tuma­
ti samarTlis kandidatis wodebiT (1875). ima­ niSvili, ganaTlebiT iuristi, ganviTarebuli
ve wlidan msaxurobda samosamarTlo uwyebaSi da sakmaod niWieri publicisti iyo~. im xanad,
gamomZieblad foTs, Semdeg – 1881 wlidan – amierkavkasiaSi es iyo erTaderTi progre­
TbilisSi, mefisnacvlis kancelariaSi, sagle­ sul-liberaluri rusuli gazeTi, romelSic
xo ganyofilebis ufrosad. glexTa sakiTxSi g. TumaniSvils mravali mowinave Tu sxva xasia­
daxelovnebis Semdeg, 1891 wels, samsaxurs Tis werili aqvs dabeWdili. gazeTi qadagebda
Tavi mianeba da, gansakuTrebiT, samwerlo, kavkasiel erTa Zmobas, sasamarTlos refor­
saJurnal-gazeTo da sazogadoebriv muSako­ mebs, nafic msajulTa institutis SemoRebas,
bas Seudga. dakrZalulia TbilisSi, xojivan­ saqalaqo TviTmmarTvelobis gafarToebas,
qis sasaflaoze. adgilobriv xalxTa erovnuli kulturis da­
samwerlo da sazogadoebriv saqmianobas cva-ganviTarebas, erobis SemoRebas, umaRle­
bavSvobidanve misdevda. 9 wlidan ramdeni­ si saswavleblis daarsebasa da sxv. amave saki­
me wels SeuCerebliv gamohyavda xelnaweri Txebze g. TumaniSvili xSirad werda adgilo­
Jurnalebi qarTul da rusul enebze, krebda briv qarTul presasa da sataxto qalaqis Jur­
qarTul xalxur zRaprebsa da sxv. universi­ nal-gazeTebSic (`Русские ведомости~, `Вестник
tetis damTavrebisTanave, ramdenime axal­ права~, `Научное обозрение~, `Голос минувшего~,
gazrdasTan (p. umikaSvili, al. sarajiSvili, `Русское богатство~, `Русская мысль~); g. TumaniS­
b. RoRoberiZe) erTad, Seadgina qarTuli sa­ vili amtkicebda, rom xalxis zneobis gajan­
gamomcemlo amxanagoba qarTveli klasikosi saRebisa da crumorwmuneobis mospobisaTvis

341
saWiroa reformebi, sasamarTlos warmoeba mcodneobis umaRlesi kursebi, 1908 wels – sa­
adgilobriv mcxovrebTa monawileobiT da zogadoebrivi klubi, wevrad iyo `qarTvelTa
sxv. (`iveria~, 1883, #2); rom `eroba agebuli Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazoga­
unda iqnes demokratiul safuZvelze~-o. 1894 doebis~, erTi damaarsebelTagania Tbilisis
wels, kaxeTis Tavadaznaurobis yrilobas wi­ politeqnikuri institutisa. 1916 wels, mos­
nadadeba warudgina – mTavrobis winaSe Suamd­ kovs, Saniavskis saxelobis universitetSi leq­
gomloba aRZariT erobis SemoRebis Sesaxebo, ciebs kiTxulobda kavkasiis kanonmdeblobaze.
ris gamoc krebam komisia airCia, g. TumaniSvi­ amierkavkasiaSi erovnuli SuRlis gamw­
lis monawileobiT erobis proeqti SeimuSava vavebis gamo, gazeTebSi cxare kamaTis dros,
da, 1896 wels, Tbilisis gubernators warud­ roca Sovinistoba ukiJines, g. TumaniSvilma
gina. mowinaaRmdege mxaris mesveurs, g. m. lasxiS­
qarTuli Teatris aRorZinebaSi, drama­ vils, uTxra: `me da `novoe obozrenie~ yovel­
tuli sazogadoebis daarsebasa da mudmivi Tvis vicavdiT kavkasiis erTa solidarobas.
scenis damkvidrebaSi mxurvale monawileoba miuxedavad amisa, Tqven gvikiJinebT Sovinis­
miiRo. 1878 wels arCeul iqna samudamo Tea­ tobas da gvwamebT TaTrebis sawinaaRmdego
tris Sesaqmnelad droebiT arCeuli `drama­ gamolaSqrebas... Tqven rom gajavrebuli br­
tuli komitetis~ wevrad. samudamo scenis ZandebiT da usamarTlod meqceviT, iqidanac
daarsebamde, misi da n. avaliSvilis Taosno­ Cans, rom gvaric ki gamomicvaleT qarTul
biT, SeZenil iqna scenisaTvis saWiro tanisa­ gazeTSi moxseniebiT, rogorc Tumanovs, me ki
mosi. qarTuli scenis TiTqmis yvela damamSve­ TumaniSvili var. aseTi iyo Cveni gvari Zvel­
nebelma (m. m. safarov-abaSiZisam, n. gabuniam, Taganve da ase varT moxsenebuli mefe erekles
k. yifianma, k. mesxma, avq. cagarelma da sxv.) g. sigelebSi. `Tumanovi~ rusebis mTavrobam gvi­
TumaniSvilis saTeatro moRvaweobis dros, woda iseve, rogorc bevr sxva qarTvel Tava­
misi xelSewyobiT daiwyo scenaze muSaoba. diSvils Seucvales gvari. me gTxovT, gvars
igi samudamo scenis erTi damaarsebelTaga­ nu micvliT~-o (g. lasxiSvili. memuarebi. tf.,
ni da misi pirveli dasis pirveli reJisori 1934, gv. 211).
iyo (1879 w. seqtembridan 1880 w. 1 martamde). g. TumaniSvilma 1915 wels moskovis uni­
samudamo dasis pirvel mogzaurobas yovel­ versitetisagan oqros medali miiRo Tavis
mxriv xels uwyobda. 1879 wels samudamo dass TxzulebaTa saCuqrad.
dauwera piesa `bednieri qali~, komedia 2 moq. g. TumaniSvilis inicialebi da fsevdoni­
(daidga 1879 wlis 12 dekembers. recenzia mebia: g. T., T., al., Spilka, old, ezopi, g. T-m,
`droebaSi~ - 1879, #259; piesa daibeWda `Tea­ Г. Т., Т., Г., Г. Т-нов, Ал., Альцест (am fsevdonimiT
tri da cxovrebaSi~ 1918, #5-8); Targmna mo­ bolo xanebSi – me-20 saukunis pirvel meo­
lieris komedia `JorJ dandeni~ (`almanaxi~, TxedSi – sxvac werda saTeatro recenziebs).
1878, #1). qarTuli dramatuli sazogadoebis g. TumaniSvili mowinave da sxva werilebsac
daarsebisTanave, 9 wlis ganmavlobaSi mis Ta­ xelmouweravad beWdavda.
vmjdomared irCevdnen, erTxans, xazinadaric umTavresi azri g. TumaniSvilis sali­
iyo. xSirad werda qarTuli Teatris Sesaxeb teraturo da sazogadoebrivi moRvaweobisa
(`iveria~, 1881, #2, 11; 1882, #258 da sxv.). iyo kavkasiis erebis kulturuli da politi­
m. m. safarova-abaSiZis daxasiaTebiT: `g. kuri TviTmmarTveloba, risTvisac saWirod
TumaniSvilis medgari da dauRalavi Sromis miaCnda: eroba, qalaqebis TviTmmarTveloba,
wyalobiT daarsda mudmivi qarTuli dasi~. msajulTa arCeva xalxis xmiT, umaRlesi saswa­
avq. cagarelis sityviT, g. TumaniSvili iyo vlebeli TbilisSi, samSoblo scena, presis
`WeSmariti moRvawe qarTulis samudamo sce­ Tavisufleba, krebebis Tavisufali mowyoba
nis daarsebis saqmeSi~... `iyo reJisori mSvidi, (saxalxo saxlebi, sazogado klubi da sxv.),
uwyinari da samarTliani, moRvawe keTilSo­ konstituciis, avtonomiis da federaciis
bili da uangaro, romelic aramcTu saqmis azrebis gavrceleba (beWdviT, leqciebiT da
msvlelobas, mis wvrimal garemoebasac ki did sxv.). `uamsaZirkvloT arara progresi Cven­
yuradRebas aqcevda... mis nawerebSi aRnusxu­ Si ar SeiZleba da politikuri Tavisufleba
lia qarTuli Teatris mimdinareoba, vidre Zirianad daiSleba: am azrTa gansaxorciele­
reJisorad iyo (1879-1880)~. blad saWiroa adgilobriv erTa SeerTebuli
sazogadoebriv asparezze: axalgazrdo­ kavSiri~-o.
bis Jams – 1880-ian da 1890-ian wlebSi saTava­
daznauro saqmeebSi monawileobda, TiTqmis 30 calke gamocemulia:
weli Tbilisis qalaqis xmosnad iyo arCeuli, 1. almanaxi / Sedgenili giorgi TumaniSvilisa­
1907 wels misi TaosnobiT moewyo kavkasiis gan. - [w.] 1. - tf., 1878 (e. xelaZis st.).. - [2], 183

342
gv.; [w.] 2. - tf., 1879 (e. xelaZis st.).. - [178] gv.; хроникера. Кн. [1]-3 / Г.М. Туманов. - [Кн. 1]. -
2. qarTuli Teatris saqme. - tf., 1879 (enfinjian­ Тифлис: тип. К. Мартиросианца, 1900. - 208 с.; Кн.
cis st.). - 64 gv.; 2. – Тифлис, 1905 (Тип. Т-ва «Труд»). - 202 с. Кн.
3. rogor aidga fexi qarTulma Teatrma. - Tb., 3. – Тифлис, 1907 (Тип. Т-ва «Труд»). - 202, [6] с.:
1880 (eqvTime xelaZis st.). - 32 gv.; [7л.]. - На обл. кн. 1 дата: 1901 и кн. 3: 1908; 2-е изд.,
4. Кавказ: Справочная книга составленная доп. Кн. 1-. - Тифлис: Изд. «Тифлисский журнал,
старожилом: [В семи частях]. - Вып. 1: 1913. - Кн. 1. - 1913 (Тип. М.И. Мартиросянца). -
Общий очерк природы и населения; Города, 262 с.: портр.;
минеральные воды и дачные места. - Тифлис: 14. ...Заметки о городском самоуправлении на
Тип. Л.Г. Крамаренко, 1887. - 65 с.; Вып. 2: Дороги. Кавказе / Г.М. Туманов. - Тифлис: тип. Я.И.
– Тифлис, [1888] (Тип. Л.Г. Крамаренко). - С. 67- Либермана, 1902. - [4], 213, [2] с.;
122, [2]; Вып. 3: Исторический очерк. – Тифлис, 15. ...Разбои и реформа суда на Кавказе / Кн. Г.М.
[1888] (Тип. Л.Г. Крамаренко). - С. 122-180; Вып. Туманов. - Санкт-Петербург: Сенатск. тип., 1903.
4: Этнографический очерк: Население, его - [2], 65 с.; 24 см.. - Из журнала «Вестник права»
происхождение, язык, религия, домашний и (#9-10 1902 г. и #2-3 1903 г.);
общественный быт: Горские племена Черкесы 16. ...К введению на Кавказе земского
и абхазцы... Осетины.... – Тифлис, [1888] (Тип. самоуправления: Материалы, собр. кн. Г.М.
Л.Г. Крамаренко). - С. 181-240; Вып. 5: Русская Тумановым. - Тифлис: кн. маг. «Гуттенберг», 1905
литература о Кавказе; Туземная литература; (Тип. Т-ва «Гермес»). - 80 с.;
Театр. – Тифлис, 1888. - (241-298) с.; Вып. 6: 17. По вопросу об открытии на Кавказе высшего
Правительственные и общественные учреждения; учебного заведения: [Журн. совещ. состоявшихся
Местные законы. – Тифлис, 1888 (Тип. Л.Г. в сент. и окт. 1906 г. в Петербурге и Лесном, по
Крамаренко). - С. 299-358; Вып. 7: Сельское инициативе Г.М. Туманова]. - Санкт-Петербург:
хозяйство; Промышленность и торговля. – тип. И.Н. Скороходова, 1907. - [1], 17 с.;
Тифлис, 1888 (Тип. И. Мартиросианца). - С. 359- 18. Кавказский университет / Г. Туманов. - Санкт-
411, IV, III; 2-е изд., доп. (Печ. с изд. 1887-1888). Ч. Петербург: Типогр. Б.М. Вольфа, 1909. - 14 с.;
1. - Тифлис: тип. Е. Г. Месхи, 1889; 19. Материалы по вопросу о первоначальном
5. Кн. М.Б. Туманов - деятель в крестьянской оборудовании Тифлисского политехнического
реформе на Кавказе. 1864-1889: [Очерк] / [Кн. института (1912-1913 г г.). - [Тифлис], [1913]. - 8 с.;
Туманов-сын]. - Б.м., [1889]. - 6 с.; 20. ...Итоги земских совещаний на Кавказе / Г.М.
6. Словарь кавказских деятелей. - Тифлис: тип. М. Туманов; Имп. Кавк. о-во сел. хоз-ва. - Тифлис:
Вартанянца, 1890. - 85 с.; Ред. журн. «Кавк. хоз-во», 1914. - 140 с.; 2-е изд.,
7. Тифлис и его окрестности [Текст]. - Тифлис, 1890 доп. - Тифлис: журн. «Известия Тифлисск. гор.
(тип. Канцелярии главнонач. гражд. части на думы», 1915 (Типо-лит. переп. т-ва Либерман и
Кавказе). - 96 с., 1 л. карт.; Изд. 2-е. - Тифлис: Тип. Ко). - 129, [2] с.: табл.;
Канцелярии главнонач. гражд. частию на Кавказе, 21. ...Первый камень: (По поводу закладки
1896. - 102 с., [2] л. карт., план.; фундамента Тифлис. политехн. ин-та) / Кн. Г.М.
8. Баку и его окрестности. - Тифлис: тип. М.Д. Туманов. - Тифлис: тип. Канцелярии наместника
Ротинианца, 1891. - 99 с.; е. и. в. на Кавказе, 1915. - 19 с.: ил.;
9. Кахетия: [Очерк]. - Тифлис: тип. М. Вартанянца, 22. Из записок гр. И. И. Воронцова-Дашкова [Текст] /
1891. - 91, V с.; [Г. Туманов]. - [Москва]: [б. и.], [1916]. - [8] с.;
10. Основы земского управления / [Г.М. Туманов]. - 23. Земская литература / Г. Туманов. – [Б. м. : Б. и.,
Тифлис: тип. К.П. Козловского, 1896. – 10 с.; 1918]. - 16 с.;
11. Записки и статьи о введении земских учреждений 24. Организация земства в Закавказье / Г.М.
в Тифлисской губернии / Сост. Г.М. Тумановым. Туманов; Кавк. о-во сел. хоз-ва.. - Тифлис: Журн.
- Вып. 1. - Тифлис: Газ. «Новое обозрение», «Кавказское хоз-во», 1918. - 14 с.;
1897 (Тип. М.Д. Ротинианца). - 78, [1] с.; Вып. 2: 25. Записки по введению в Тифлисской губ. земских
[Земские учреждения в Кутаисской губернии]. - учреждений: О необходимости введения у нас
Тифлис: Газ. «Новое обозрение», 1897 (Тип. К.П. земских учреждений. - [Б.м., Б.г.]. - 16 с.;
Козловского). - 13 с.; 26. Кавказский политехникум [Текст]. - [Б. м.]: [б. и.],
12. ...Земельные вопросы и преступность на Кавказе [19--]. - Вырезка из: «Русская мысль» с. 7-10;
/ Кн. Г.М. Туманов. - Санкт-Петербург: тип. П.П. 27. Положение о Тифлисском политехническом
Сойкина, 1900. - 109, [4] с.; 25 см.. - На обл. дата: институте: Проект / Г. Туманов. - [Тифлис], [Б. г.]. - 18 с.
1901. - Извлеч. из журн. «Науч. обозрение» за окт.
1900 г.; misi winasityvaobiT gamoica:
13. ...Характеристики и воспоминания: Заметки кавк. 1. solomon isakiC mejRanuaSvili / romani l. ar­

343
dazianisa; [winasityv. avt.: z. WiWinaZe, g. Tu­ 19. bat. redaqtoro!... // droeba. - 1880. - 15 ivnisi.
maniSvili]. - meoTxe gamocema. - Tfilisi, 1911 - #125. - gv. 3;
(`nadeJda~-s st.). - XXXVII, 164 gv. 20. recenzia: [moTxrobani qarTveli qalebisagan
naTargmni. wigni I.] // droeba. - 1880. - 23 ivnisi.
gamoqveynebulia: - #132. - gv. 1-3;
1. recenzia: [WonqaZe, dan. suramis cixe. moTxro­ 21. sxva da sxva cnobebi Tbilisze: [recenzia] //
ba gamocemuli eq. xelaZisa da i. baqraZisagan] // droeba. - 1880. - 28 maisi. - #112. - gv. 1-3;
droeba. - 1875. - 15 oqtomberi. - #117. - gv. 1-2; 22. werili redaqtorTan // droeba. - 1880. - 28 oq-
17 oqtomberi. - #118. - gv. 1-2; 19 oqtomberi. - tomberi. - #227. - gv. 2-3;
#119. - gv. 1-2; 23. Teatri // iveria. - 1881. - #11. - gv. 141-149;
2. sabralo qveyana // droeba. - 1875. - 30 ivlisi. - 24. Teatri: [recenzia] // iveria. - 1881. - #2. - gv.
#85. - gv. 3-4; #86. - gv. 2-3; 130-132; 132-140;
3. Cveni Zveli gmirebi: [recenzia wignze: rCeulo­ 25. ruseTis exlandeli mdgomareoba: glexoba da
vi, gr. `Tamar batoniSvili~] // droeba. - 1875. saxelmwifo xarji. erobis mniSvneloba // ive­
- 5 seqtemberi. - #101. - gv. 1-2; 7 seqtemberi. - ria. - 1881. - #4. - gv. 60-72; #9. - gv. 27-42;
#102. - gv. 1-2; 26. SarSandeli ruseTi // iveria. - 1881. - #1. - gv.
4. recenzia: [baraTaSvili, nik. leqsni Tqmulni n. 128-139;
baraTaSvilisagan. 1876 w.] // droeba. - 1876. - 16 27. xelmwifis mkvlelebi // iveria. - 1881. - #5. - gv.
ivnisi. - #60. - gv. 2-3; 18 ivnisi. - #61. - gv. 1-2; 136-144;
5. recenzia: [qarTuli andazebi. Tf. 1876 w. qar­ 28. ra aris `zemstvo~ anu eroba? // iveria. - 1883. -
Tuli mwerloba. wigni III] // droeba. - 1876. - 1 #2. - gv. 42-58;
agvisto. - #80. - gv. 1; 29. batono redaqtoro! // iveria. - 1886. - 28 noem-
6. gori, 19 agvisto // droeba. - 1877. - 27 agvisto.
beri. - #258. - gv. 3;
- #131. - gv. 3;
30. b-ni g.n. sundukianci da qarTuli Teatri // ive-
7. meCvidmete nomerSi `kavkazisa~... // droeba. -
ria. - 1888. - 3 noemberi. - #231. - gv. 3;
1877. - 11 Tebervali. - #16. - gv. 2;
31. werili redaqciis mimarT: [~iveriaSi~ moTavse-
8. recenzia: [solomon isakiC mejRanuaSvili. ro­
bulia mcdari cnoba, TiTqos igi, samsaxuridan
mani lavr. ardazianisa (`ciskari~, 1861, #1 da
wasul xmosnebs dabrunebas Txovdes] // iveria.
2)] // droeba. - 1877. - 16 Tebervali. - #18. - gv.
- 1905. - 7 oqtomberi. - #182. - gv. 4;
2-3; 18 Tebervali. - #19. - gv. 2-3; 20 Tebervali.
32. werili redaqciis mimarT: [saqarTvelos avto-
- #20. - gv. 3; 23 Tebervali. - #21. - gv. 3-4;
nomiis sakiTxis garkvevisaTvis] // Sroma. - 1906.
9. uf. cimakuriZes // droeba. - 1877. - 13 seqtembe-
- 5 maisi. - #26. - gv. 4;
ri. - #142. - gv. 3-4;
33. nato gabunia oc da aTi wlis winad // Teatri da
10. Cveni ganaTlebuli Cinovnikoba // droeba. -
cxovreba. - 1910. - #33. - gv. 5-6;
1877. - 9 ianvari. - #3. - gv. 1;
34. oriode sityva saTeatro Jurnalis daniSnu­
11. wesdeba sasjelTa zeda, romelTaca gadaswy-
lebaze // Teatri da cxovreba. - 1910. - #2. - gv.
veten momrigebelni msajulni, Targmnili da
3-4;
gamocemuli n. gamrekelis mier. Tbilisi 1877
35. Tavsmjdomaris winadadeba dramatiul klase-
w.: recenzia // droeba. - 1877. - 21 seqtemberi. -
bis Sesaxeb // Teatri da cxovreba. - 1914. - #14.
#148. - gv. 2-3;
- gv. 8-9;
12. ekonomiuri suraTebi: (gadasaxleba. safrange­
36. eroba da Cveni sazogadoeba // ganTiadi. - qu-
Ti. inglisi. ruseTi) // almanaxi. - 1878. - #1. -
gv. 92-127; 1879. - #2. - gv. 144-160; Taisi, 1915. - #6. - gv. 15-17;
13. patara werilebi did saqmeebze // almanaxi. - 37. gabr. sundukianci // Teatri da cxovreba. -
1878. - #1. - gv. 155-183; 1917. - #12. - gv. 7;
14. SarSandel mwerlobis gadaTvaliereba // alma­ 38. bednieri qali: komedia ors moqmedebad Tav.
naxi. - 1878. - #1. - gv. 228-154; giorgi mixeilis Ze TumaniSvilisa [piesa] // Tea­
15. exlandeli qarTul Jurnal-gazeTebis mimar­ tri da cxovreba. - 1918. - #5. - gv. 9-12; #6. - gv.
Tuleba // almanaxi. - 1879. - #2. - gv. 33-64; 10-12; #7. - gv. 10-12; #8. - gv. 10-12.
16. oriode sityva statiebze: `fiqri da SeniSvna~
da `sxartula~ (`iveria~ #1879) // droeba. - Targmna:
1879. - 15 marti. - #57. - gv. 1-2; 16 marti. - #58. 1. dode, alfons. marSlis gulmtkivneulo­
- gv. 1-2; ba: moTxroba. Targmani g. T. / alfons dode;
17. anbani zogierTisaTvis // droeba. - 1880. - 1 mTargmn. g. TumaniSvili // droeba. - 1876. - 23
noemberi. - #231. - gv. 3; ivlisi. - #76. - gv. 1-2;
18. b. abaSiZes // droeba. - 1880. - 21 ivnisi. - #130. - 2. molieri, Jan batist. JorJ dandeni: sam moqme-
gv. 3; debiani komedia. Targmani francuzulidam] /

344
Jan batist molieri; mTargmn. g. TumaniSvili 7. WavWavaZe, ilia. – a) sxartula: (`iveriis~re­
// droeba. - 1877. - 16 marti. - #30. - gv. 1-3; 18 daqcias) // iveria. - 1879. - #2. - gv. 173-191; b)
marti. - #31. - gv. 1-3; 20 marti. - #32. - gv. 1-2; batono redaqtoro!... // droeba. - 1880. - 26
23 marti. - #33. - gv. 1-2; 25 marti. - #34. - gv. Tebervali. - #44. - gv. 3; g) patara saubari //
1-3; almanaxi. - 1878. - #1. - gv. 81-87. iveria. - 1897. - 28 marti. - #59. - gv. 3; 21 de-
kemberi. - #265. - gv. 3; 1898. - 3 marti. - #46. -
somxur enaze gadaTargmnilia: gv. 2; d) tfilisi, 3 noemberi // iveria. - 1899. - 3
1. umaRlesi saswavlebeli TbilisSi. - Tb., 1907. - noemberi. - #236. - gv. 1-3;
[Jur. `gurjidan~ gadmobeWdili]; 8. abaSiZe, vasil. TumaniSvilis werilis Sesaxeb
2. eroba somxeTsa da saqarTveloSi. - Tb.: gaz. (werili redaqtorTan) // droeba. - 1880. - 18
`JoRovrodi Zain~-is gamocema, 1918. ivnisi. - #127. - gv. 3;
9. erisTavi, rafiel. – a) or-gvari grZnobis da
zemoTmoyvanil wignebsa da g. TumaniSvi­ or-nairi Sexedulebis patroni // droeba. -
lis moRvaweobaze recenziebi dabeWdili iyo 1880. - 30 oqtomberi. - #229. - gv. 3; b) biblio-
rogorc rusul Jurnal-gazeTebSi (`Русская grafia // droeba. - 1880. - 5 noemberi. - #234.
мысль~, `Мир Божий~, `Русские ведомости~, - gv. 3;
`Но­­вости~, `Курьер~, `Народы и области~, `Пет­ 10. [naneiSvili, aleqsandre] (a. na-li). – a) lite-
роградские ведомости~, `Русское слово~, `Баку~), raturuli SeniSvnebi: (`ruseTis exlandeli
aseve _ qarTulSi: mdgomareoba~ g. T-m-isa, `iveria~ #4; `Sinauri
1. daviTaSvili, n. fiqri da SeniSvna: kidev Cvenis mimoxilva~, `iveria~ #5; `Tavidgan Tu bolo-
mwerlobis Taobazed. TumaniSvili da misi al­ dgan~ g. yifSiZisa, `imedi~ #5) // iveria. - 1881.
manaxi // iveria. - 1879. - #2. - gv. 105-120; - #10. - gv. 114-134; b) oriode sityva g-T-m-is
statiis `SarSandel ruseTi~-s Taobazed: (we-
2. WavWavaZe, ilia. – a) sxartula: (`iveriis~reda­
rili redaqciisadmi) // iveria. - 1881. - #3. - gv.
qcias) // iveria. - 1879. - #2. - gv. 173-191;
137-144;
3. abduSeliSvili, d. a. bibliogr. `iveriis~ Sar­
11. baqcila TeaTrika. Cveni Teatris Sesaxeb //
Sandeli me-IV da am wlis I wignebi: [politikuri
droeba. - 1884. - 18 agvisto. - #179. - gv. 2-3;
mdgomareoba] // imedi. - 1881. - #1. - gv. 124-126;
12. oTxSabaTs, am Tvis 15-s... // iveria. - 1886. - 17
4. WrelaSvili, st. iveria #4: [recenzia] // imedi.
ianvari. - #12. - gv. 1-2;
- 1881. - #3-4, gan. II. - gv. 57-63;
13. sazogado kreba qarTul dramatiulis sazoga-
5. ToiZe, aleqsandre (sandrua biWi). Cven publi­
doebisa // iveria. - 1887. - 6 oqtomberi. - #206.
cistebs // Teatri. - 1885. - #13. - gv. 123-124;
- gv. 1-2;
6. g-o. recenzia wignze: Туманов, Г. М.
14. dadiani, n. arCiluri Svid-Tavi: (saamdrovo
Характеристики и воспоминанiя. 207 gv. f. 40 k. //
amocanebi) // iveria. - 1891. - 17 ivlisi. - #150. -
kvali. - 1901. - #1. - gv. 18;
gv. 2;
7. sarajiSvili, al. // kvali. – 1902. – #26. – gv.
15. axali ambavi // iveria. - 1894. - 6 noemberi. -
426;
#236. - gv. 2-3;
8. Tav. giorgi mixeilis Ze TumaniSvili: (1854-1920)
16. ~gaz. nov. oboz.~-Si dabeWdilia Semdegi weri-
// Teatri da cxovreba. - 1920. - #4. - gv. 12-14.
li T. g. m. TumaniSvilisa~... // iveria. - 1894. - 8
noemberi. - #237. - gv. 1-2;
mis Sesaxeb: 17. narkvevi: (Jurnal-gazeTebidgan) // iveria. -
1. TuTaevi, aRalo. kidev Cemi komediis Taobaze //
1894. - 21 ivnisi. - #130. - gv. 3; 1896. - 1 marti.
droeba. - 1877. - 4 oqtomberi. - #158. - gv. 3-4;
- #48. - gv. 2;
2. ibeWdeba da ianvris pirvels gamova `almanaxi~ 18. erobis proeqti // iveria. - 1896. - 7 marti. -
Sedg. g. TumaniSvilisagan: [gancxadeba] // ive- #53. - gv. 3; #60. - gv. 1;
ria. - 1877. - #44. - gv. 16; 19. quTaisis saTavad-aznauro bankis Sesaxeb,... //
3. cimakuriZe, iv. uf. aRalo TuTaevis komediaze kvali. - 1896. - #10. - gv. 161;
// droeba. - 1877. - 10 seqtemberi. - #140. - gv. 3-4; 20. g. TumaniSvilis miwveva erobis proeqtis gan-
4. a. (aleqsandre sarajiSvili). mwerloba // droe- mxilvel komisiaSi,... // kvali. - 1897. - #47. - gv.
ba. - 1879. - 27 ianvari. - #21. - gv. 1-3; 30 ianvari. 831-832;
- #23. - gv. 1-3; 7 Tebervali - #29. - gv. 1-2; 21. sasamarTlos matiane // cnobis furceli. -
5. dRiuri // droeba. - 1879. - 7 ivnisi. - #118. - gv. 1897. - 13 marti. - #141. - gv. 4;
2-3; 22. mamlebis oinebi // cnobis furceli. - 1898. - 13
6. maWaxelaZe (aleqsandre Wyonia). oriode sity- oqtomberi. - #652. - gv. 3-4;
va uf. g. TumaniSvils // droeba. - 1879. - 14 Te- 23. ozurgeTidan gvweren... // cnobis furceli. -
bervali. - #33. - gv. 1-3; 1900. - 1 ianvari. - #1003. - gv. 2;

345
24. xmosanma g. m. TumaniSvilma waradgina Tavisi 41. leqcia // isari. - 1908. - 2 Tebervali. - #27. - gv. 2;
azri // cnobis furceli. - 1900. - 16 aprili. - 42. moskovis qarTvelTa sazogadoebis wignTsaca-
#1098. - gv. 2; vis Sedgenis gamo // amirani. - 1908. - 2 ivlisi.
25. gan (giorgi lasxiSvili). Sin da gared: 20 // cno- - #97. - gv. 3;
bis furceli. - 1903. - 11 oqtomberi. - #2289. - 43. tfilisi, 12 seqtemberi // amirani. - 1908. - 12
gv. 3; seqtemberi. - #155. - gv. 1;
26. gulwrfeloba: [~nov. obozSi~ dabeWdili g. 44. 6 oqtombers, saRamos 8 nax. s. qalaqis sabWos
TumaniSvilis werilis pasuxad; qarTvelebis darbazSi... // foni. - 1909. - 11 oqtomberi. - #6.
nacionalistobisa da erovnuli SuRlis gaR- - gv. 2-3;
vivebis Sesaxeb] // iveria. - 1905. - 15 marti. - 45. kavkasiis Sesaswavli umaRlesi kursebi // Cveni
#27. - gv. 1; azri. - 1909. - #5. - gv. 4;
27. dramatiuli sazogadoeba 1880-1905 w.: pir- 46. leqciebi kavkasiis umaRles kursebze // Cveni
veli gamgeoba sazogadoebisa // saqarTvelos saqme. - 1909. - 27 marti. - #21. - gv. 2;
kalendari. - 1905. - gv. 510; 47. miqaberiZe, a. anastasia mixeilis asuli Tuma-
28. pressa: [gaz. `novoe obozrenies~ Ta- niSvil-wereTlisa: [biografia] // nakaduli:
namSromlis, g. TumaniSvilis winaaRmdeg, saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1910.
romelmac mcdari azri gamoTqva Tbilisis - #3. - gv. 38-41;
guberniaSi mcxovrebTa Sesaxeb] // cnobis fur- 48. yifiani-qarTveliSvilisa, mariam. mariam safa-
celi. - 1905. - 24 marti. - #2780. - gv. 3-4; rov-abaSiZisa // droeba. - 1910. - 19 ianvari. -
29. ~rogorc gvatyobineben~...: [g. m. TumaniSvilis #13. - gv. 2-3;
daswreba sruliad ruseTis JurnalistTa kre- 49. dRes sazogado... // xalxi. - 1911. - 19 Teberva-
baze Jurn. `jejilis~ warmomadgenlad] // ive- li. - #11. - gv. 2;
ria. - 1905. - 22 aprili. - #57. - gv. 3; 50. feraZe, i. nikoloz baraTaSvili (1816-1845):
30. axali ambavi: [politeqnikumis saamSeneblo cxovrebis aRweriTi cnobebi. n. baraTaSvilis
komisiis wevris giorgi Tumanovis mimarTva leqsebi // ganaTleba. - 1912. - #9. - gv. 661-668;
xarkovis privat-docent xariCkovs, saswavlo 51. gomarTeli, iv. kote yifiani // nakaduli: sa-
programisa da xarjT-aRricxvis Sesadgenad] // ymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1914. -
talRa. - 1906. - 30 noemberi. - #36. - gv. 1; #1. - gv. 46-50;
31. gogiCaiSvili, f[ilipe]. ori taqtika // iveria. - 52. saTeatro muzeums Semoswires... // Teatri da
1906. - #10. - gv. 1-3; cxovreba. - 1914. - #20. - gv. 16;
32. leqcia umaRles saswavlebelze: [wakiTxuli 53. qarTul dramatiul sazogadoebis pirveli
giorgi TumaniSvilis mier] // megobari. - 1906. gamgeoba: [gamgeobis wevrTa portretebi] //
- 31 oqtomberi. - #30. - gv. 2; Teatri da cxovreba. - 1914. - #14. - gv. 8;
33. momaval politexnikumis Sesaxeb: [g. m. Tuma- 54. qarTuli dram. saz. pirveli gamgeobis... // Tea-
novis Txovna xarkovis privat-docentis xa- tri da cxovreba. - 1914. - #12. - gv. 7;
riCkovs Seadginos saswavlo programa da xar- 55. qarTuli saTeatro muzeumisaTvis Semoswi-
jTaRricxva Tbilisis politeqnikumisaTvis] // res... // Teatri da cxovreba. - 1914. - #19. - gv.
megobari. - 1906. - 30 noemberi. - #55. - gv. 3; 16;
34. qalaqis saqmeebi, 12 ianvari: [sabWos krebaze 56. cnobilma mweral-moRvawem... // Teatri da cxo-
g. m. TumaniSvilis mier dasmuli iyo sakiTxi - vreba. - 1914. - #38. - garekanis me-3 gv.;
mTavrobis gankargulebiT dapatimrebul m. q. 57. kote mesxis xsovnas // Teatri da cxovreba. -
yifianis da a. b. evangulovis ganTavisuflebis 1915. - #20. - gv. 1-2;
Sesaxeb] // cnobis furceli. - 1906. - 14 ianvari. 58. mgosan nik. baraTaSvilis... // Teatri da cxo-
- #2979. - gv. 3-4; vreba. - 1915. - #46. - gv. 16;
35. vaWroba-mrewvelobis saministros moxeles,... 59. karikatura // eSmakis maTraxi. - 1916. - #46. - gv.
// dila. - 1907. - 29 ivnisi. - #10. - gv. 1; 1;
36. tfilisis qalaqis sabWo // isari. - 1907. - 27 60. abulaZe, i. nawyvetebi werilebiTgan `ve-
ivnisi. - #138. - gv. 1; fxis-tyaosnis~ Sesaxeb: vaxtangis gamocemu-
37. umaRlesi kursebi // isari. - 1907. - 27 oqtombe- li `vefxis-tyaosnis~ redaqcia // ganaTleba.
ri. - #236. - gv. 3; - 1917. - #4-5. - gv. 262-278;
38. umaRles kursebze // isari. - 1907. - 11 noemberi. 61. cnobil moRvawe... // Teatri da cxovreba. -
- #249. - gv. 3; 1908. - 10 Tebervali. - #33. - gv. 3; 1917. - #45. - gv. 16;
39. 25 agvistos Sesdga... // ekali. - 1908. - 25 seqtem- 62. qarTul mudmiv scenis daarsebis dros... // Tea­
beri. - #21. - gv. 2; tri da cxovreba. - 1918. - #8. - gv. 16;
40. dRes, Zm. zubalaSvilebis... // savaWro gza. - 63. Среди городских служащих // kavkasiis qalaqi. -
1908. - 16 noemberi. - #23. - gv. 3; 1918. - #13-14. - gv. 53.

346
wyaro: Зерцалов; Отв. ред. Тарханов]. - Тбилиси: Кн.
1. gunia, valerian. qarTuli Teatri (1879-1889). - палата, 1941. - с. 35.
Tb., 1889 (gr. Carkvianis st.). - gv.: 15, 28;
2. Туманов, Г. М. Словарь кавказских деятелей. - TumaniSvili, daviT egnates Ze (XIX
Тифлис: тип. М. Вартанянца, 1890. - Стр. 70-71; s.) – istorikosi, – mgosani, mTargmneli da
3. TumaniSvili, g. - a) oriode sityva saTeatro mxatvari, – Zma zemoTxsenebuli giorgi egna­
Jurnalis daniSnulebaze // Teatri da cxovre­ tes Ze TumaniSvilisa. dawera mokle istoria
ba. - 1910. - #2. - gv. 3-4; b) bednieri qali: ko­ qarTlis, kaxeTis, imereTisa da saaTabagosi,
media ors moqmedebad Tav. giorgi mixeilis Ze cnobili iyo, rogorc mTargmneli da mxatva­
TumaniSvilisa [piesa] // Teatri da cxovreba. ric: ramdenime xelnaweri feradi suraTebiT
- 1918. - #5. - gv. 9-12; #6. - gv. 10-12; #7. - gv. Seamko.
10-12; #8. - gv. 10-12; misi leqsebi CarTulia amiriZis krebul­
4. Летопись Грузии. Юбилейный сборник к 300-летию sa da sxva anTologiebSi.
царствования Дома Романовых, державных
покровителей Грузинского народа, 1613-1913. - Т. mis Sesaxeb:
I. - Тифл., 1913. - Стр. 355; 1. barnovi, v. Zveli xelnaweri // saxalxo gazeTi.
5. qarTul dramatiul sazogadoebis pirveli - 1910. - 14 maisi. - #7. - gv. 2.
gamgeoba: [gamgeobis wevrTa portretebi] //
Teatri da cxovreba. - 1914. - #14. - gv. 8; wyaro:
6. qarTul mudmiv scenis daarsebis dros... // Tea­ 1. xelTubneli, mix. – a) saliteraturo-sazoga­
tri da cxovreba. - 1918. - #8. - gv. 16; doebrivi warsulidan: mixeil TumaniSvilis
7. Tav. giorgi mixeilis Ze TumaniSvili: (1854- cxovreba da moRvaweoba. - Tb.: federacias gam-
1920) // Teatri da cxovreba. - 1920. - #4. - gv. ba da st., 1938. - gv.: 207-208; b) xelnaweri `Tu­
12-14; maniSvilebi~.
8. Teatri da cxovreba. - 1924. - #1;
9. safarova-abaSiZisa, m. // xelovneba. - 1925. - TumaniSvili, dimitri ioseb
#19; mdivnis Ze [igive dimitri mdivani] ( –
10. giorgaZe, grigol. sazogadoebrivi urTier­ 1821) – mgosani da saxelmwifo moRvawe, ere­
Toba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardni­ kle II-is mdivani, giorgi XIII-is axlo kariskaci
dan pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol da TanamoTaTbire, – 1803 wels, daviT bato­
giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafsko­ niSvils gahyva peterburgs, sadac ruseTis
lis st.). - gv.: 217, 336, 337; TviTmpyrobelis, aleqsandre I-is, brZanebiT
11. lasxiSvili, giorgi. memuarebi (1885-1915) / `tituliarni sovetnikoba~ uboZes da pensia
giorgi lasxiSvili. - tf.: [politkatorRelTa dauniSnes samdivno Semosavlis nacvlad. sxva
saz-bis ga-ma], 1934 (saq. partgam-bis me-2 st.). - gavlenian pirebTan erTad, xeli moawera `im
gv. 300. - (politkatorRelTa saz-bis gamocema; epistoleze, romelic saqarTvelos ruseT­
#9). Tan SeerTebis gamo~ Tavadaznaurobas damSvi­
12. cagareli, avqsenti. komediebi / i. griSaSvilis debisken mouwodebda.
redaqciiT, winaTqmiT, SeniSvnebiT da leqsi­ cnobilia, rogorc mgosani-lirikosi. mi­
koniT. - tf.: federacia, 1936. - gv.: XII, 362, 363, si simRera-leqsebi gavrcelebuli iyo aRmo­
368, 406, 410, 461, 475; savleT saqarTveloSi, gansakuTrebiT, gaza­
13. mgalobliSvili, sofrom. mogonebani / levan fxulis simRera – `axal aRnago sulo-da~, ro­
asaTianis winasityvaobiT, redaqciiT da Se­ melic a. s. puSkinma imdenad moiwona, rom ru­
niSvnebiT. - Tb.: federacia, 1938. - gv. 240-241; sulad gadaTargmna da wignSi – `Путешествие в
14. xelTubneli, mix. - a) saliteraturo-sazoga­ Арзрум во время похода 1829 года~ – moaTavsa. zo­
doebrivi warsulidan: mixeil TumaniSvilis gierTi misi leqsi daibeWda: d. CubinaSvilis
cxovreba da moRvaweoba. - Tb.: federacias gam- `qarTul qrestomaTiaSi~ (sankt-peterburgi,
ba da st., 1938. - gv.: 207-208; b) xelnaweri `Tu­ 1863, naw. 2, gv. 144), g. skandarovis `saxalxo
maniSvilebi~; sazandarSi~ (tf., 1895, gv. 131; tf., 1911, gv.
16. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­ 119-121) da sxv.
tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi calke gamocemulia:
T. maWavarianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941. 1. faliaSvili, zaqaria. axal aRnago sulo / leq­
- gv. 391; si Tav. d. TumaniSvilisa; mus. z. p. faliaSvili­
15. Библиография русской периодики Грузии / Гос. sa. - Тифлис: Грузинск. филармонич. о-ва, 1904. - 7
кн. палата ГССР. - Ч. 1: 1828-1920 / [Сост. Г. В. gv.;

347
2. dimitri TumaniSvilis leqsebi / mix. xelTub­ 4. ruxaZe, t. besiki da me-18 saukunis meore naxe­
nelis redaqciiT. - Tb.: federacias gam-ba da st., varisa da me-19 saukunis damdegis qarTuli
1938. – 110 gv. - [am krebulSi SecdomiT Setanilia poezia: [gardacvalebis 150 wlisTavTan dakav­
besikis sami leqsi: muxambazi – `sevdis laSqari~, SirebiT] // literaturuli saqarTvelo. - 1941.
`vnaxe pirmze~ da TejniSi – `vaSa mas dRes~ – i. i.]. - 7 Tebervali. - #6;
5. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
gamoqveynebulia: gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
1. Cubinovi, daviT (CubinaSvili). qarTuli qris­ palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
tomatia, an gamowerilni statiebi sxvaTa da bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
sxvaTa CinebulTa mweralTa-gan / axlad da­ jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
beWdili daviT Cebinovisagan. - naw. 2: qarTuli tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
leqsebi. - sanktpeterburRi, 1863 (sanktpeter. binati), 1941. - gv. 477.
samecn. akadem. st.). - gv. 144;
2. skandarovi, g.i. [skandar-nova, giorgi]. sal­ TumaniSvili, egnate [igive egnate
xino sazandari anu uqm-droebis Semaqcevari mdivani] ( – 1820) – mgosani da saxelmwifo
simRerebis kreba. Zveli da axali mwerlebis / moRvawe – ufrosi mdivani da mdivanbegi, ere­
Sedgenili da SeTxzuli giorgi i. skandar-no­ kle II-is uaxloesi TanaSemweTagani da gior­
visagan. - gamoc. me-4, Sevsebuli da Sesworebu­ gi XIII-s mrCeveli, rusTa Semosvlis drosac
li. - tfilisi, 1895 (e. i. xelaZis st.). - gv. 131; uflebamosili, romelsac imdeni gavlena
3. salxino sazandari anu uqm-droebis Semaqceva­ hqonda, rom giorgi XIII-s gardacvalebis Sem­
ri simRerebis kreba: ZvelTa da axalTa mwer­ deg mxolod im brZanebas hqonda Zala, ro­
lebisa / Sedgenili da SeTxzuli [giorgi skan­ melsac ioane batoniSvili, egnate-mdivani da
darnovis]agan. - gamocema mexuTe, Sevsebuli da rusis generali i. lazarevi moawerdnen xels.
Sesworebuli. (avtoris suraTiT). - [tfilisi], `saqarTvelos uzenaesi mTavrobis~ mowyobi­
[1911]. - gv. 119-121; sas, 1802 wels, dainiSna mis wevrad samoqalaqo
eqspediciis xaziT.
mis Sesaxeb: werda sevdiT mosili Sinaarsis leqsebs
1. leoniZe, giorgi. – a) qarTuli mwerloba. – da literaturas mfarvelobda. Seadgina didi
1929. – #8-9; b) puSkini saqarTveloSi: [recen­ wignsacavi. misi Svilebi iyvnen: giorgi, davi­
zia puSkinis nawarmoebze] // komunisti. - 1936. Ti da iase, – samive lirikosi mgosnebi.
– 30 seqtemberi. - #327. - gv. 4; g) О песне Д.
Туманишвили, переданной А. С. Пушкину: [в 1829 wyaro:
году] // Заря Востока. - 1936. - 10 октября. - #237. 1. froneli, al. mTiuleTi 1804 welsa: istoriu­
- С. 4 d) Заря Востока. - 1936. - 2 ноября. - #256; li ambavi. - tf., 1896. - gv. 21;
2. balaxaSvili, iakob. – a) sabWoTa xelovne­ 2. xelTubneli, mix. – a) saliteraturo-sazoga­
ba. – 1936. – #1-2; b) Заметки к `Путишествию в doebrivi warsulidan: mixeil TumaniSvilis
Арзрум~: А. С. Пушкина // Заря Востока. - 1936. - 3 cxovreba da moRvaweoba. - Tb.: federacias gam-
июня. - #127. - С. 3; ba da st., 1938. - gv.: 9, 11, 174, 175; b) xelnaweri
3. Модзалевский, Л. Б., Дондуа, В. Д. Запись `TumaniSvilebi~;
грузинской песни в архиве Пушкина // Пушкин 3. ruxaZe, tr. qarTuli eposi gardamavali xanis
[Текст]: Временник Пушкинской комиссии / ред. literaturaSi / prof. k. kekeliZis redaqciiT.
Ю. Г. Оксман; Акад. наук СССР. Ин-т лит-ры. - Т. - Tb., 1939. - gv. 75.
2. - Москва; Ленинград: Изд-во Акад. Наук СССР,
1936. - с. 297-301. TumaniSvili, vasil mixeilis Ze
(1857, 27/IX – 1912, 27/I) – Jurnalisti, saTea­
wyaro: tro da sazogado moRvawe, Tbilisis artis­
1. polumordvinovi, elizbar. Soreuli cis tuli sazogadoebis erTi damaarsebelTagani,
qveS: puSkini saqarTveloSi. - Tb.: saxelgami, meore Zma zemoTxsenebuli giorgi TumaniSvi­
1937. - gv. 65; lisa. daibada q. TbilisSi, swavlobda Tbili­
2. baramiZe, al. TumaniSvili Tu besiki? // lite­ sis realur saswavlebelsa da moskovis sateq­
raturuli saqarTvelo. - 1938. - 30 seqtemberi. niko saswavlebelSi.
- #24; siWabukidanve Tbilisis scenismoyvareTa
3. xelTubneli, mix. saliteraturo-sazogadoe­ wreSi (al. iv. sumbaTaSvili-iuJini, v. nemiro­
brivi warsulidan: mixeil TumaniSvilis cxo­ viC-danCenko da sxv.) monawileobda. es wre jer
vreba da moRvaweoba. - Tb.: federacias gam-ba kerZo ojaxebSi marTavda warmodgenebs, mere
da st., 1938. - gv.: 8-9, 169-170; – saxazino Teatris scenaze. isaia fiToevsa

348
da p. opoCininTan erTad, TbilisSi daaarsa mis Sesaxeb:
`artistuli sazogadoeba~ kopwia sceniTurT, 1. ~sofio abramis asul TumaniSvilis gardacvale-
sadac marTavda rusulenovan warmodgenebs. bas~... // iveria. - 1893. - 10 noemberi. - #242. - gv. 1;
saliteraturo saRamoebsa da koncertebSi 2. Закавказская речь. - 1912. - 9 марта. - #57.
xSirad qarTvel msaxiobebs iwvevda. 1886-1894
wlebSi muSaobda qarTuli dramatuli sazo­ wyaro:
gadoebis gamgeobis wevrad da ramdenime weli­ 1. xelTubneli, mix. – a) saliteraturo-sazoga­
wads asrulebda reJisoris Tanamdebobas. doebrivi warsulidan: mixeil TumaniSvilis
1891-1903 wlebSi, Tavis ufros ZmasTan, cxovreba da moRvaweoba. - Tb.: federacias gam-
giorgisTan, erTad redaqtorobda yovel­ ba da st., 1938. -gv.: 93, 208-209; b) xelnaweri
dRiur gaz. `Новое обозрение~-s da Zmas wignebis `TumaniSvilebi~.
gamocemaSi exmareboda.
ukanasknel dros, asrulebda saurTier­ TumaniSvili, iazon dimitris Ze
To ndobis sazogadoebis bankis direqtoris (1820 – 1883) – sazogado moRvawe, – umaRle­
Tanamdebobas. si karis kamerheri. 1860-ian wlebSi Tbilisis
rogorc Jurnalisti, iyo miudgomeli, saxazino Teatris direqtorad iyo, romlis
TavSekavebuli, keTilSobili, yovelgvari xelSiac am Teatrma brwyinvale muSaoba Caa­
winaswar akviatebuli cru miswrafebis uar­ tara, Semdeg (1870-1875) – Tbilisis mouravad
myofeli da, Tumca, gazeTis gamo, xSirad sa­ msaxurobda, romlis drosac SemoRebul iqna
marTalSi aZlevdnen, mudam gamarTlebuli q. Tbilisis TviTmmarTveloba, saZirkveli
gamodioda. Caeyara Tbilisis mixeilis saxelobis saxe­
rogorc xelovani, Teatris gatacebuli losno saswavlebelsa da sxv. gardaicvala 63
Tayvanismcemeli iyo, xelovnebaSi simarTlis wlis asakSi 1883 wels, ris gamoc, sergei saa­
mimdevari. TviTon xSirad monawileobda sce­ movma leqsad dawera: `gardacvalebuli Tava­
naze, rogorc msaxiobi, romlis TamaSs mudam di iazon Tumanovsa uZRvni qebasa~ (Tf., 1883).
inteligentobis beWedi esva.
sazogadod, iyo WeSmaritebis, gulwrfe­ mis Sesaxeb:
lobisa da keTilSobilebis maZebari, rogorc 1. dRiuri // droeba. - 1879. - 18 Teervali. – gv. 2-3;
sazogadoebriv-praqtikul cxovrebaSi, ise 2. gardacvalebuli Tavadi iazon Tumanovsa
– mwerlobasa da saTeatro xelovnebaSi. Ta­ uZRvni qebasa: [leqsad] / Tqmuli da gamocemu­
visi cxovrebis mTavari mcneba v. TumaniSvils li sergei saamovisagan. – Tfilisi, 1883 (l.
sakuTari xeliT hqonda amoCuqurTmebuli kramarenkos st.). - kani, 8 gv.;
marmarilos ficarze: `Tanasworoba da Zmo­ 3. moqalaqe. tfilisi, 23 Tebervali // iveria. -
ba yvelasi yovlisa winaSe da yovlisa yovel­ 1893. - 24 Tebervali. - #40. - gv.
Ta winaSe~ (`Равенство и братство во Христе всех
перед каждым и каждого перед всеми~), rac mudam wyaro:
win edo magidaze. 1. Туманов, Г. М. Словарь кавказских деятелей. -
Тифлис: тип. М. Вартанянца, 1890. – Стр. 70-71;
gamoqveynebulia: 2. Летопись Грузии. Юбилейный сборник к 300-летию
1. ~nov. obozrenies~ redaqtoris Tav. vas. Tuma- царствования Дома Романовых, державных
niSvilis sityva // iveria. - 1895. - 25 oqtomberi. покровителей Грузинского народа, 1613-1913. - Т.
- #230. - gv. 2; I. - Тифл., 1913. - Стр. 355;
2. werili redaqciis mimarT: vasil TumaniSvili 3. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
// iveria. - 1898. - 12 marti. - #54. - gv. 4; gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
3. Telavi // iveria. - 1903. - 17 ivnisi. - #129. - gv. palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
2; 1904. - 1 Tebervali. - #25. - gv. 3; 14 aprili. - bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
#89. - gv. 2-3; 25 ivnisi. - #147. - gv. 2-3; 24 ivli- jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
si. - #170. - gv. 2; tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
4. kaxeTi: mosavali. qurdoba. saqonlis Wiri. binati), 1941. - gv.: 150, 485.
Telavis ambebi // iveria. - 1904. - 30 noemberi. -
#274. - gv. 2; TumaniSvili, konstantine mixeilis
5. ~magdana~ da sxva axali leqsebi: [recenzia] // Ze (1859, 19/VI – 1921, 26/X) – Jurnalisti, pu­
iveria. - 1905. - 3 ivlisi. - #108. - gv. 4; blicisti da enaTmkvlevari, – umcrosi Svili
6. q. Telavi: [noqrebis moTxovna; mowafeTa mier mixeil birTvelis Ze TumaniSvilisa, mesame
inspeqtorisTvis moTxovnebis wayeneba] // ive- umcrosi Zma giorgi TumaniSvilisa, daibada
ria. - 1905. - 27 marti. - #38. - gv. 4. TbilisSi. swavla daiwyo Tbilisis realur

349
saswavlebelSi, daamTavra aseTive saswavlebe­ cxovreba da moRvaweoba. - Tb.: federacias gam-
li q. tulaSi, Semdeg, ramdenime wels, swavlob­ ba da st., 1938. -gv.: 93, 209; b) xelnaweri `Tuma­
da petrovo-razumovskis sasoflo-sameurneo niSvilebi~.
institutSi (axlandeli k. timiriazevis sax.
sasoflo-sameurneo akademia). TumaniSvili, mixeil birTvelis Ze
1891-1903 wlebSi gamoscemda rusul [`birTveliCi~] (1818, 19/V – 1875, 2/II) – mgo­
gazeTs `Новое обозрение~. am gazeTSi werda ga­ sani, publicisti, feletonisti, mTargmneli
reSe politikisa da aRmosavleTis sakiTxebis da sazogado moRvawe, – qarTuli Teatris
Sesaxeb, agreTve, Zmas exmareboda zogierT ga­ pirveli kritikosi da istorikosi, – glexka­
mocemaSi (`Справочник `Кавказа~ da sxv.). gazeTis cobis ganTavisuflebis komisiis Tavmjdo­
daxurvisa da sxvis xelSi gadasvlis Semdeg, mare, Tbilisis kerZo biblioTekis damaarse­
zedmiwevniT gaecno kavkasiis istoriis, ar­ belTagani, Svili zemoTxsenebuli birTvel
qeologiisa da geografiis sakiTxebs, monawi­ mdivnis – patarasi, qarTlidan. daibada sof.
leobda ruseTis geografiuli sazogadoebis xelTubans. daamTavra (1836) Tbilisis axlad
kavkasiis ganyofilebis muSaobaSi. daarsebuli gimnazia. 1842-1858 wlebSi msaxu­
dawera gamokvleva `О доисторическом языке robda sagubernio sammarTveloSi, sadac di­
Закавказья~, 1913 wels gamocemuli (`romelic dZali masala Seagrova glexTa sakiTxze da
Seicavs saintereso masalas agreTve, kavka­ maTi cxovrebis yoveli mxare Seiswavla. 1858
siel xalxTa enebis warmoSobis gamosarkve­ wels gamwesda kavkasiisa da amierkavkasiis sa­
vad~). moqalaqo mowyobis saqmeTa ganyofilebis di­
Tebervlis revoluciis Semdeg, umTavre­ reqtorad, romlis droidan, daucxromlad
sad, sapolitiko sakiTxebze werda `Кавказское amzadebda saglexo reformis masalebs. 1864
слово~-sa da sxva gazeTebSi Каэт-is fsevdoni­ wels dainiSna mefisnacvlis mTavar sammar­
miT da К. Т. inicialebiT; masve ekuTvnis: k. T., L. TveloSi axlad daarsebul glexTa yofa-cxo­
sabWoTa wyobilebis damyarebis Semdeg vrebis momwyobi kancelariis direqtorad da
muSaobda kavkasiismcodneobis dargSi. `glexTa mowyobis komitetis~ saqmeTa gamged.
sikvdilis Semdeg daubeWdavi darCa dra­ 1866 wels miwveul iqna `kavkasiis mTiel to­
mebi (`Загадочные натуры~ da sxv.), istoriuli mebSi damokidebul wodebaTa ganTavisufle­
gamokvlevani (`О древней географии Закавказья~, bis komitetis~ wevrad, Semdeg _ `glexTa mow­
`О культе героев в древнем Закавказье~) da sxva yobis komitetis~ wevrad, 1874 wels dainiSna
daumTavrebeli naSromebi. mefisnacvlis mTavari sammarTvelos sabWos
wevrad yvela winandeli Tanamdebobis Senar­
calke gamocemulia: CunebiT.
1. О доисторическом языке Закавказья: (Из prof. al. xaxanaSvilis sityviT (`qarTu­
материалов по истории и языкознанию Кавказа) li sityvierebis istoria~, t. IV, gv. 118): `Tav.
/ К.М.Т.. - Тифлис: издание автора, 1913 (Тип. TumaniSvilma Tavis mxrebze gadaitana kavka­
канцелярии наместника Е.И.В. на Кавказе). - [2], siaSi saglexo reformis SemoRebisaTvis saWi­
117 с. ro Savi muSaobis TvalsaCino nawili. es Sroma
kolosaluri iyo...~; mefisnacvlis mTavari
ZmasTan, g. TumaniSvilTan erTad, Tanaav- sammarTvelos ufrosis baron nikolais daxa­
toria: siaTebiT (`Грузинский архив~, 1892, wig. 8): m. Tu­
1. Кавказ: Справочная кн. Старожила. - Ч. 1: Общий maniSvili iyo `dauRalavi, keTilsindisieri
очерк. Населенные пункты и дороги. - 2-е изд., muSaki,... sasargeblo da movaleobis erTguli
доп. (Печатается с изд. 1887-1888). - Тифлис: тип. TanaSemwe~.
Е. Г. Месхи, 1889. - [2], II, 108 с.; mxurvale monawileobas iRebda mwerlo­
2. Словарь кавказских деятелей. - Тифлис: тип. М. baSic. jer kidev gimnaziaSi saliteraturo
Вартанянца, 1890. - 85 с.; wris wevri iyo da, qveda klasebSi, nikoloz ba­
3. Баку и его окрестности / Туманов Г. М.. - Тифлис: raTaSvilTan erTad, monawileobda xelnawe­
тип. М.Д. Ротинианца, 1891. - 99, XII с.: табл.; ri anTologiis SedgenaSi, Semdeg – 1835 wels
4. Кахетия: [Очерк]. - Тифлис: тип. М. Вартанянца, – umTavresad, misi TaosnobiT da redaqto­
1891. - 91, V с. robiT gamodioda xelnaweri Jur. `Tbilisis
gimnaziis yvavili~, romlis irgvliv mowinave
wyaro: mowafeni iyvnen dajgufebulni. misi origi­
1. giorgi mixeilis Ze TumaniSvilis xelnaweri; naluri leqsebi, umetes n. baraTaSvilis wris
2. xelTubneli, mix. – a) saliteraturo-sazoga­ suliskveTebiT gaJRenTili, da Targmanebi
doebrivi warsulidan: mixeil TumaniSvilis dabeWdilia `ciskarSi~ (1852, #4; 1858, #2;

350
1863, #9; 1866, #9), g. TumaniSvilis `almanax­ lebaTa momzadebisa da samoqmedod SemoRebi­
Si~ (1878, wig. I; 1879, wig. II), gaz. `TemSi~, `sa­ saTvis;
qarTveloSi~, `Teatri da cxovrebaSi~ (1918, 7. sasoflo mmarTvelobis proeqti.
#9). sxvaTa Soris, Targmna: a. s. puSkinis vrceli werilebi dabeWda adgilobriv
`don-Juanis~ scenebi, `baRCisarais Sadrevani~ gamocemebSi (`Сборник материалов для описания
(poema), `qvis stumari~ (scena) da sxv. Тифлисской губернии, издаваемый при Канцелярии
zogierTi misi leqsi rusulad gada­ тифлисского губернатора под редакциею правителя
Targmnes mgosanma qalma grinevskisam da so­ оной К. Л. Зиссермана~, Т. 1. Вып. 1, Тфл., 1870; Т.
fio amirejibma (Сб. стихов грузинских поэтов. М., 1. Вып. 2, Тфл., 1871; `Сборник сведений о Кавказе~,
1909), agreTve, polonur enaze gadaTargmna Т. 2, Тфл., 1872) da sxv. mis naSroms xSirad ixse­
poetma zabolockim. niebdnen Cveni qveynis mkvlevarebi: baroni
m. TumaniSvilis kalams ekuTvnis, agre­ nikolai, m. kuCaevi, a. yifSiZe, s. avaliani da
Tve, cocxali, maxvilgonieri, saubris saxiT sxvebi.
dawerili pirveli qarTuli feletonebi – batonymobis mospobis sakiTxSi n. Tuma­
`salaybo furceli~ (`ciskari~, 1857, #11, niSvili momxre iyo ymebis miwianad gaTavisu­
12; 1858, #1; 1862, #9 da sxv.), romlebSic flebisa, Tavadaznaurobas axal ekonomikur
moxdenilad amxelda sazogadoebis zogierT viTarebasTan Seguebas urCevda. didi sixaru­
siduxWiresa da nakls – uazro drostarebas, liT Sexvda batonymobis gauqmebis ganzrax­
banqobias da sxv., Tumca SigadaSig Crdiloe­ vas, romelsac TavadaznaurTa didi nawili
Tis orTavian arwivs keTilad ixseniebda, eurCeboda da werda: `rad ar SemiZlia sico­
mainc aSkarad ambobda: `Tavis moyvareoba Cemi cxle Cemi Sevwiro mas, romelsac Cemi Sewir­
mdgomareobs masSi, rom mamuli Cemi, Cemi ena, viT SeeZlos aRsrulebaSi moyvana keTilisa am
romlisTvisac sisxli uRvriaT CvenTa gans­ ganzraxvisao~.
venebulTa winaparTa, iyos im mdgomareobaSi, axlo monawileobas iRebda Jur. `ciskarSi~.
rogorc SeSvenis drosa... minda vicxovro, qarTuli Teatris daarsebas didi aR­
rom vnaxo qarTvelni im gonebis meqoneni, ro­ tacebiT Seegeba da g. erisTavs exmareboda:
melsac esmodes Rirseba Tavisi mamulisa~-o. pirvel warmodgenebSi mokarnaxe iyo, Semdeg
misma feletonebma Tavis droze presaSi da qarTuli scenis Sesaxeb werda feletonebs
sazogadoebaSi cxare kamaTi da konservator­ gaz. `Кавказ~-Si (1851, #10, 11; 1855, #8; 1856,
Ta mier avtoris devna gamoiwvies, xolo ilia #11, 12); `droebaSi~ (1867, #21); `Тифлисский
WavWavaZis mxriT – qeba (`ciskari~, 1863, #7). вестник~-Si (1874, #109, 112) da sxv. dawera pie­
am feletonebs TanagrZnobiT ixseniebs arCil sac: `Tambaqos oini~.
jorjaZe Tavis werilSi `ciskris~ istoria~ Tavis werilebSi m. TumaniSvili sazoga­
(`cnobis furceli~, 1911, #463). doebas qarTuli Teatris gafurCqnvisaken
m. TumaniSvilma Seadgina: mouwodebda: `qarTul scenas eZleva metad ke­
1. 1857 wels – Tbilisisa da War-belaqnis samxe­ TilSobili da ulamazesi daniSnuleba pirda­
dro olqis vrceli aRweriloba; piri da namdvili moTxovnilebiT... saWiroa,
2. 1862 wels – istoriuli werili `saglexo sa­ gavufrTxildeT enasac, msaxiobsac da mayu­
marTali saqarTveloSi, imereTisa da guriis rebelsac~-o. gmobda, rom qarTvelobas (Ta­
CarTviT~, romelSiac gamokvleulia batony­ vadaznaurobas) ar uyvars Tavisi ena, Teatri,
mobis ori xana: a) saqarTvelos mmarTvelobisa warmodgenebs ar eswrebiano, xolo `rodesac
da b) ruseTis gamgeblobis dros; iqneba sxva enaze, fexebs imtvreveno~.
3. saqarTvelos xizanTa wodebis Sesaxeb – baton­ m. TumaniSvilis fsevdonimebi da xelmo­
ymobis istoriidan saqarTveloSi, xiznebze da nawerebia: molaybe, T., kniaz mamikoni, Любитель
sxv; театра, Т., – xan sul ar awerda xels.
4. baqosa da Tbilisis guberniebisa da daruban­ rogorc mwerali, TumaniSvili iyo pro­
dis olqis xanebis, begebis, meliqebisa da ala­ gresisti, mowinave moazrovne, samwerlo enis
lebis saadgilmamulo uflebaTa da maT miwe­ ganmaaxlebelTa Tanaziari, martivi, xalxuri
bze mcxovrebi mosaxleobis urTierTobaTa eniT mwerali da reaqcionur TavadaznaurTa
Sesaxeb; gabeduli mamxilebeli. mxolod 70-ian wleb­
5. erevnis guberniasa da quTaisis guberniis Si, saTavadaznauro bankis irgvliv atexili
axalcixis mazraSi miwaTmflobelTa da mo­ brZolis dros, gr. orbelianis mesveurobiT
saxleTa saadgilmamulo urTierTobis Se­ Semdgar `mamaTa~ banaks miekedla, risTvisac
saxeb; ilia WavWavaZem Tavis `gamocanebSi~ gakenwla.
6. dawvrilebiTi saorganizacio programa Tbi­ misi arqivi daculia saqarTvelos muzeu­
lisis guberniaSi saglexo saqmis kanon-debu­ mSi.

351
misi Svilebi arian cnobili moRvawe-mwe­ 14. [feletoni] // droeba. - 1867. - #21;
ralni: anastasia TumaniSvili-wereTlisa, 15. [feletoni] // Тифлисский вестник. - 1874. - #109;
giorgi, vaso da konstantine TumaniSvilebi, #112;
romelTac mwerlobisa da sazogado saqme­ 16. mixeil TumaniSvilis daubeWdavi leqsebi: Can­
Tadmi siyvaruli mamis gavleniT CaenergaT. gi. astras [leqsebi] // Teatri da cxovreba. -
m. TumaniSvili dakrZalulia didubeSi. 1918. - #9. - gv. 7.

calke gamocemulia: Targmna:


1. rCeuli Txzulebani / T. m. TumaniSvilisa. - Tb., 1. kamenski, pavle pavles Ze. aRsasruli qveynisa:
1881 (gr. Carkvianis st.). - 71 gv. moTxroba gardmoRebuli rusuliT. // ciskari.
- 1858. - #2. - gv. 123-157;
misi leqsebi gamoqveynda krebulebSi: 2. rastopCina, evdokia petres asuli. zamTris
1. qarTveli poetebis rCeuli leqsebi: suraTe­ SemoRameba: [leqsi] (graфinia rastopCinidgan)
biT da mokle biografiebiT. - w. 2. - tf.: qSwkg // ciskari. - 1858. - #2. - gv. 120-121;
saz.-is gamocema, 1904 (`Sroma~-s st.). - 156 gv.; 3. puSkini, a. s. – a) k-sadmi: [leqsi] // almanaxi.
2. Сборник стихотворений грузинских поэтов / В рус. - 1878. - #1. - gv. 90-91; b) don-Juani: puSkinis
пер. кн. С. В. Амираджиби. - Москва: тип. В. М. scenebi // almanaxi. - 1879. - #2. - gv. 1-25; g)
Саблина, 1909. - XI, 181 с.: портр. baRCisarais Sadrevani: [poema] // iveria. - 1881.
- #1. - gv. 3-28.
gamoqveynebulia:
1. [feletoni] // Кавказ. - 1851. - #10; #11; 1855. - mis Sesaxeb:
#8; 1856. - #11; #12; 1. abduSeliSvili, d. a. iveriis SarSandeli me-IV
2. Teatri: [leqsi] // ciskari. - 1852. - #4. - gv. 14; da am wlis I wignebi: [recenzia] // imedi. - 1881. -
3. salaybos furceli // ciskari. - 1857. - #11. - gv. #1. - gv. 118-120;
62-69; #12. - gv. 53-60; 1858. - #1. - gv. 12-25; #3. 2. axali ambebi // droeba. - 1881. - 31 ianvari. -
- gv. 228-237; #11. - gv. 188-196; #12. - gv. 259- #23. - gv. 2;
270; 1860. - #7. - gv. 246-253; #12. - gv. 552-556; 3. axali wignebi // iveria. - 1881. - #7. - gv. 140-144;
1861. - #2. - gv. 329-338; 1862. - #1. - gv. 99-104; 4. baraTaSvili, n. nikoloz baraTaSvilis weri­
#9. - gv. 49-55; #10. - gv. 165-177; 1863. - #11. - li mixeil birTvelis-Ze TumaniSvilTan // kva­
gv. 230-238; #12. - gv. 269-273; 1866. - #1. - gv. li. - 1893. - #11. - gv. 5;
12-18; #8. - gv. 14-22; 5. mokle biografiebi: pavle Sahyuliani (jiniS­
4. gagzavna keTilSobilT ymawvilT kacTa peter­ vili); sofrom mRvdeli (mesxievi); egnate io­
burgSi // ciskari. - 1858. - #1. - gv. 3-6; seliani; mixeil TumaniSvili; ivane SanSievi;
5. gamofena bunebisa da xelTa nawarmoevis ni­ luka isarliSvili; sulxan baraTaSvili; besa­
muSebisa tfilisSi // ciskari. - 1858. - #1. - gv. rion RoRoberiZe; e. falavandiSvili; aleqsan­
6-11; dre Ciqovani; dimitri meRvineT-xucesovi; ni­
6. kenWi keTilSobilTa da moqalaqeTa tfilisSi kon jobinaSvili; axmed-efendi xalifaSvili;
// ciskari. - 1858. - #1. - gv. 1-2; nilo kasraZe; mariam miqelaZisa; anton lorT­
7. upativcemulesno `ciskris~ mkiTxvelno! // qifaniZe // saqarTvelos kalendari. - 1895. - gv.
ciskari. - 1860. - #6. - gv. 132-133; 489;
8. xabarda: tfiliss. 5 aprils 1860 w. // ciskari. - 6. WavWavaZe, il. gamocanebi. (dekemberSi 1871 w.):
1860. - #6. - gv. 134-149; rom sxvis wignidam... // niSaduris krebuli. -
9. risTvis vSordebiT erTmaneTi CxubiT da 1907. - #1. - gv. 12;
wyromiT: [leqsi] // ciskari. - 1862. - #12. - gv. 7. miqaberiZe, a. anastasia mixeilis asuli Tuma-
290-291; niSvil-wereTlisa: [biografia] // nakaduli:
10. elegia: [leqsi] // ciskari. - 1863. - #9. - gv. 74; saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1910.
11. vuZRvni did kacebs `erTia kaci bunebisa- - #3. - gv. 38-41;
Tvis~...: (bolomouRebelis komediiTgan). [le- 8. xaxanaSvili, a. – a) Tav. mixeil TumaniSvilis
qsi] // ciskari. - 1864. - #5. - gv. 43-44; cxovreba da moRvaweoba: [Tan erTvis suraTi] //
12. siksti mexuTe: bolomouRebeli komedia mra- ganaTleba. - 1911. - #2. - gv. 83-85; b) qarTulis
valmoqmedebaT // ciskari. - 1864. - #4. - gv. 183- sityvierebis istoria: (mecxramete saukune) /
201. - teqstis bolos: avtoris damateba. meore d. kariWaSvilis redaqtorobiT [da winasity­
moqmedeba redaqciam miiRo, magram ver dabeW- vaobiT]. – me-2 gamoc.. – tf.: qSwkg saz-is gamo­
da. ix. #5, gv. 44, sqolio; cema #139, 1917. – 331, IV gv.;
13. Cangi: (uZRvni k. d.) [leqsi] // ciskari. - 1866. - 9. jorjaZe, arCil. `ciskris~ istoria // cnobis
#9. - gv. 50; furceli. - 1911. - #463;

352
10. vedrebiseli, d. // Кавказское слово. - 1918. - 1 Sesw. gamoc.. - baTomi: saxelgami. samecn.-ped.
ivnisi; seqtori, 1938 (poligrafkombinati). - gv.: 36,
11. yifSiZe, gr. // saqarTvelo. - 1918. - 16 ivnisi; 19 37, 10, 109-112;
ivnisi; 12. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
12. xelTubneli, mix. saliteraturo-sazogadoe­ tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
brivi warsulidan: mixeil TumaniSvilis cxo­ winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
vreba da moRvaweoba. - Tb.: federacias gam-ba T. maWavarianis. - nakv. 1.: 1852-1877. - Tb., 1940. -
da st., 1938. – gv. 1-226. gv. 242.; nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941. - gv. 39;
13. gersamia, ser. mixeil birTvelis-Ze TumaniSvili 13. janeliZe, d. mixeil TumaniSvili: 1818-1875:
// sabWoTa xelovneba. - 1940. - #2-3. - gv. 94-97; [gardacvalebidan 65 wlisTavisaTvis] // komu­
14. janeliZe, d. mixeil TumaniSvili: 1818-1875: nisti. - 1940. - 15 Tebervali. - #37;
[gardacvalebidan 65 wlisTavisaTvis] // komu­ 14. guguSvili, paata. qarTuli Jurnalistika:
nisti. - 1940. - 15 Tebervali. - #37. sazogadoebrivi azris istoriisaTvis. - t. 1. -
Tb.: saxelgami, 1941. - gv.: 474, 476;
wyaro: 15. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
1. TumaniSvili, g. xelnaweri cnoba; gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
2. xelTubneli, mix. xelnaweri `TumaniSvilebi~; palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
3. baraTaSvili, n. nikoloz baraTaSvilis weri­ bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
li mixeil birTvelis-Ze TumaniSvilTan // kva­ jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
li. - 1893. - #11. - gv. 5; tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
4. mokle biografiebi: pavle Sahyuliani (jiniS­ binati), 1941. - gv. - gv. 474.
vili); sofrom mRvdeli (mesxievi); egnate iose­
liani; mixeil TumaniSvili; ivane SanSievi; luka TumaniSvili, mixeil [mixeil xel­
isarliSvili; sulxan baraTaSvili; besarion
Tubneli] giorgis Ze (1887, 28/XI – ) – xe­
RoRoberiZe; e. falavandiSvili; aleqsandre
lovneba-mwerlobisa da sazogadoebaTmcod­
Ciqovani; dimitri meRvineT-xucesovi; nikon
ne, mkvlevari, Svili zemoTxsenebuli g. m.
TumaniSvilisa, daibada TbilisSi. daamTavra
jobinaSvili; axmed-efendi xalifaSvili; nilo
Tbilisis I gimnazia da moskovis universite­
kasraZe; mariam miqelaZisa; anton lorTqifani­
tis iuridiuli fakulteti.
Ze // saqarTvelos kalendari. - 1895. - gv. 489;
1906 wlidan monawileobda Tbilisisa da
5. Летопись Грузии: Юбил. сб. к 300-летию
peterburgis (leningradis) periodul pres­
царствования дома Романовых державных
aSi. werda literaturis, Teatris, istoriisa
покровителей грузинского народа. 1613-1913. Вып.
da sazogadoebrivi sakiTxebis Sesaxeb.
1. – Тифлис: П. И. Туманов, 1913. – Стр. 955;
sabWoTa wyobilebis damyarebis Semdeg,
6. mixeil TumaniSvilis daubeWdavi leqsebi: Can­
TanamSromlobda mraval sabWoTa gamocema­
gi. astras [leqsebi] // Teatri da cxovreba. -
Si, 4 weliwads (1924-1928) mudmivad _ gazeTSi
1918. - #9. - gv. 7;
`Заря Востока~, sadac werilebs aTavsebda aR­
7. giorgaZe, grigol t. feodaluri urTierToba
mosavleTis sakiTxebis Sesaxeb fsevdonime­
saqarTveloSi / gr.t. giorgaZe. - tf.: saxelmwi­
biT: Т., Реджеб, Индустали, Идриси da sxv.
fo gamomcemloba, 1926 (saqarTvelos komunis­
ukanasknel xanebSi, qarTuli literaturi­
turi partiis c. k. stamba). - gv. 187-188;
sa da sazogadoebrivi cxovrebis gamokvlevaSi
8. xundaZe, simon. – a) giorgi wereTeli: moR­
awarmoebda muSaobas, umTavresad, mix. xelTub­
vaweoba, azrovneba, Semoqmedeba. - [tf.]: qar­
nelis fsevdonimiT. misi naSromebi moTavsebu­
Tuli wigni, 1931 (zaria vostoka-s st.). - gv.: 9, lia `literaturul saqarTveloSi~, `sabWoTa
11; b) dimitri yifiani: monografia / simon xun­ xelovnebaSi~, `literaturul matianeSi~.
daZe; [p/mg. red. l. cixisTavi]. - tf.: saxelmw. mis vrcel gamokvlevaTagan aRsaniSnavia
un-tis gamomc., 1936 (partgamomcemlobis 1-li `nik. baraTaSvilis cxovrebisa da Semoqmede­
st.). - gv.: 105, 167; bis TariRebi~ (Tb., 1940).
9. gawerelia, a. didi poeturi memkvidroeba: [n.
baraTaSvili] // literaturuli saqarTvelo. - calke gamocemulia:
1936. - marti. - #2. - gv. 3; 1. dimitri TumaniSvilis leqsebi / mix. xelTub­
10. cagareli, avqsenti. komediebi / i. griSaSvilis nelis redaqciiT. - Tb.: federacias gam-ba da
redaqciiT, winaTqmiT, SeniSvnebiT da leqsi­ st., 1938. – 110 gv.;
koniT. - tf.: federacia, 1936. - gv. XVI; 2. saliteraturo-sazogadoebrivi warsulidan:
11. zandukeli, mixeil. axali qarTuli litera­ mixeil TumaniSvilis cxovreba da moRvaweoba.
tura: umaRl. pedagog. saswavleblisaTvis / - Tb.: federacias gam-ba da st., 1938. - 226, [2]
sssr ganaTl. saxalxo komisariati. - t. 2. - me-2 gv.: [1] CarT. furc. port.;

353
3. nik. baraTaSvilis cxovrebisa da Semoqmedebis Si, iuridiul nawilze (daasrula 1894 wels).
TariRebi. - Tb., 1940. - 517-564 gv.; 23sm.. - (li­ samxedro begaris moxdis Semdeg, tfilisis
teraturis matiane, wigni 1-2); samosamarTlo palataSi daiwyo samsaxuri, sai­
4. sabavSvo literaturis moamage: anastasia Tu­ danac ori wlis Semdeg gamovida (ufrosTan
maniSvili-wereTlis cxovreba da moRvaweoba. uTanxmoebis gamo: `qarTvelebis gamarTlebas
- Tb.: sablitgami, 1941. - 123 gv.: 1 CarT. furc. ufro cdilobo~) da veqilebSi Cairicxa. 1905
portr. wels, didi monawileoba miiRo 1905 wlis Ta­
Tar-somexTa Setakebis gamo maTs dazavebasa da
gamoqveynebulia: tfilisis mSvidobianobaSi. amave wels tfili­
1. akaki da `jejili~: [a. wereTlis TanamSromlo- sis mazris TavadaznaurTa marSlad iyo (xSi­
bis Sesaxeb Jurnal `jejilSi~] // literaturu- rad guberniis marSlis magivrobasac asruleb­
li saqarTvelo. - 1940. - 3 ivnisi. - #16; da), agreTve, monawileobda sxvadasxva sagaze­
2. erTi epizodi nikoloz baraTaSvilis biogr- To-sakulturo saqmeSi (tfilisis qarTuli
fiidan // literaturuli saqarTvelo. - 1940. gimnaziis mzrunveli komitetis Tavmjdoma­
- 24 ianvari. - #3; red, samusiko skolis direqtorad, tfilisis
3. mirza-jani: [me-19 saukunis I naxevris somexi sabWos xmosnad, sapatio msajulad wodebriv
mwerali]: [uxovreba da Semoqmedeba] // litera- sasamarTloSi, sazogadoebis momxred, qarTu­
turuli saqarTvelo. - 1940. - 9 ivlisi. - #19; li dramatuli sazogadoebis gamgeobis Tavj­
4. n. baraTaSvilis gardacvalebis 95 wlisTavi: n. domared da sxv.). erTi damaarsebelTagania ga­
baraTaSvilis cxovrebis ukanaskneli dReebi momcemloba `ciskaris~. 1904 wlidan gamomce­
// literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 20 oq- meli iyo `nakadulisa~, 1905 wlidan – rusuli
tomberi. - #29; gazeTis „Возрождение~.
5. ukanaskneli weli nikoloz baraTaSvilis cxo- cnobilia, rogorc gulkeTili, mamulis
vrebisa da Semoqmedebis TariRebi // litera- erTguli, mSobeli eris moyvaruli, wodebaTa
turis matiane. - 1940. - #1-2. - gv. 517-564; gaTanasworebis qomagi. yofili mTavrobis me­
6. ukanaskneli weli nikoloz baraTaSvilis cxo- fis nacvlis winaSe SuamdgomlobiT bevri ka­
vrebisa // literaturis matiane. - 1940. - #1-2. ci daixsna usamarTlo sasjelisagan.
- gv. 342-378;
7. ~jejili~: [gamocemis 50 wlisTavisaTvis] // lite- calke gamosca saqarTvelos Sesaxeb is-
raturuli saqarTvelo. - 1940. - 1 ianvari. - #1; toriuli Sromani, maT Soris:
8. Акакий Церетели и Грузинский театр: [К 100-летию 1. Авалишвили, З. Д. Присоединение Грузии к
со дня рождения] // Заря Востока. - 1940. - 15 июня. России / З. Авалов. - Санкт-Петербург: Тип. А.С.
- #136; Суворина, 1901. - VIII, 306, IV, [1] с.;
9. nikoloz baraTaSvilis biografiis dauwere- 2. javaxiSvili, i. qarTveli eris istoria =
li furclebisaTvis // literaturuli saqar- История грузинского народа. - w. 1. – tf.: T.p.i.
Tvelo. - 1941. - 23 maisi. - #21. TumaniSvilis gamoc., 1908 (amx. Sroma-s st.). -
X, 189 gv.
mis Sesaxeb:
1. SamaTava, d. mixeil xelTubneli-~sabavSvo mis Sesaxeb:
literaturis moamage~: [anastasia TumaniSvi­ 1. konstantine zubalaSvili: (nekrologi) // ive-
li-wereTlis cxovreba da moRvaweoba]: [recen­ ria. - 1901. - 5 aprili. - #73. - gv. 2;
zia] // literaturuli saqarTvelo. - 1941. - 16 2. gaz. `iveria~...: [~iveriis~ gadasvla gamomce-
maisi. - #20; mel p. i. TumaniSvilis xelSi. droebiT redaq-
2. caiSvili, s. mixeil xelTubneli-~sabavSvo li­ torad f. gogiCaiSvilis damtkiceba] // iveria.
teraturis moamage~: [anastasia TumaniSvili-we­ - 1905. - 13 Tebervali. - #23. - gv. 2;
reTlis cxovreba da moRvaweoba]: [recenzia] // 3. ~iveriis~ gamomcemelma~...: [pavle i. TumaniS-
sabWoTa maswavlebeli. - 1941. - 17 maisi. - #39. vilma Suamdgomloba aRZra gaz. `vozroJde-
nies~ gamocemis Sesaxeb] // iveria. - 1905. - 19
wyaro: maisi. - #79. - gv. 3;
1. xelTubneli, mix. xelnaweri `TumaniSvilebi~. 4. ~saymawvilo suraTebiani~...: [Jurn. `nakadu-
lis~ gamomcemeli p. i. TumaniSvili, red. ma-
TumaniSvili, pavle iosebis Ze (1872 riam demuria] // iveria. - 1905. - 5 oqtomberi.
– ) _ sazogado moRvawe. daibada q. tfilisSi, - #180. - gv. 2;
qarTveli kaTolike TavadiSvilis ojaxSi. 5. TbilisSi... // mwyemsi. - 1906. - #1-2. - gv. 23;
saSualo ganaTleba miiRo tfilisis vaJTa I 6. bankis rwmunebulTa kreba // isari. - 1907. - 18
gimnaziaSi, umaRlesi _ moskovis universitet­ maisi. - #106. - gv. 2;

354
7. miiReba xelis mowera... // isari. - 1907. - 24 mar- 31. qarTul gimnaziaSi // saqme. - 1910. - 28 seqtembe-
ti. - #65. - gv. 4; laxvari. - 1907. - 23 maisi. - ri. - #22. - gv. 3; #23. - gv. 3;
#34. - gv. 4; 32. ~nakaduli~: (weliwadi meSvide) // xalxi. - 1911.
8. politexnikumi // isari. - 1907. - 24 Tebervali. - - 8 Tebervali. - #1. - gv. 4;
#42. - gv. 2; 33. erT did komerciul saqmis gamo // klde. - 1912.
9. saqvelmoqmedo sazogadoeba // isari. - 1907. - 11 - #15. - gv. 9-10;
marti. - #54. - gv. 3; 34. sonRulaSvili. sax. gaz. #778-Si dabeWdilia
10. quT. saT.-aznauro Rarib moswavleTa... // isari. werili... // klde. - 1912. - #15. - gv. 9;
- 1907. - 15 marti. - #57. - gv. 3; 35. qarTul sasoflo sameurneo sazogadoebaSi //
11. xmosnebis arCeva // isari. - 1907. - 13 ivnisi. - klde. - 1912. - #13. - gv. 12;
#126. - gv. 1; 36. Ramura. Tanamedrove aneqdotebi // klde. -
12. 26 oqtombers Sesdga... // imedi. - 1908. - 28 oq- 1912. - #13. - gv. 5-6;
tomberi. - #13. - gv. 3; 37. gabaSvili, r. Tav. p. i. TumaniSvilis `ganmarte-
13. akakis saiubileo dResaswauli // droeba. - bani~ // klde. - 1913. - #4. - gv. 7-10; #5. - gv. 5-9;
1908. - 9 dekemberi. - #18. - gv. 2-3; 38. Tav. p. i. TumaniSvils... // klde. - 1913. - #10. -
14. akaki wereTlis iubilei // savaWro gza. - 1908. – gv. 7;
25 seqtemberi. - #8. - gv. 3; 5 oqtomberi. - #11. 39. dramat. sazogad. wliuri kreba: pirveli sx-
- gv. 1; 9 oqtomberi. - #12. - gv. 1; 12 oqtomberi. doma 26 RvinobisTves // Teatri da cxovreba.
- #13. - gv. 1; - 1914. - #35. - gv. 10-12; #36. - gv. 13-14;
15. baqo, navTis mwarmoebelma da... // savaWro gza. - 40. TaTbiri saganmanaTleblo, sazogado, safi-
1908. - seqtemberi. - #3. - gv. 3; nanso da presis warmomadgenelTa // Teatri da
16. gamova 1909 w. saymawvilo suraTebiani Jurna- cxovreba. - 1914. - #32. - gv. 11-12;
li `nakaduli~ // droeba. - 1908. - 18 noemberi. 41. pirveli sxdoma... // Teatri da cxovreba. - 1914.
- #1. - gv. 4; 23 dekemberi. - #30. - gv. 1; Cveni - #24. - gv. 16;
xma. - 1909. - 10 ianvari. - #7. - gv. 4; faskunji. - 42. qarTul dramatiul sazogadoebis axlandeli
1909. - #1. - gv. 16; gamgeoba, romlis TaosnobiTac mowveul iqna
17. gurulebis deputacia // isari. - 1908. - 21 Te- qarTvel scenis moRvaweTa pirveli yriloba:
bervali. - #42. - gv. 3 [gamgeobis wevrTa portretebi] // Teatri da
18. sas.-sameurneo Jurnali // Suqi. - 1908. - 9 noem- cxovreba. - 1914. - #14. - gv. 9;
beri. - #3. - gv. 3; 43. warmomadgenelTa TaTbiri // Teatri da cxo-
19. am dReebSi miemgzavreba p. i. TumaniSvili pe- vreba. - 1914. - #31. - gv. 12;
terburgs... // saxalxo gazeTi. - 1909. - 29 oq- 44. Wita. qarT. dr. saz. gamgeobisa da dasis Se-
tomberi. - #9. - gv. 4; krebis 1-li dRe // Teatri da cxovreba. - 1914.
20. Tavad-aznaurTa kreba // Cveni azri. - 1909. - 14 - #26. - gv. 2-3;
maisi. - #12. - gv. 4; 45. Tav. p. i. TumaniSvili: `nakaduli~-s gamomceme-
21. Tavad-aznaurTa sagubernio kreba dasrulda // li. [portreti] // Teatri da cxovreba. - 1916.
Cveni azri. - 1909. - 10 ivnisi. - #34. - gv. 3; - #2. - garekanis pirveli gverdi;
22. Tbilisis guberniis TavadaznaurTa kreba // 46. sparseTSi didi mrewvelobis damwyebni 1912 w.:
iveria. - 1909. - 23 marti. - #12. - gv. 3; [foto] // Teatri da cxovreba. - 1917. - #1. - gv. 8.
23. irgneli. gakvriT gamokvriT // iveria. - 1909. -
16 Tebervali. - #7. - gv. 2-3; wyaro:
24. miiReba xelis mowera 1909 w. 1910 w. ianvram- 1. kalendari.
dis... // Cveni saqme. - 1909. - 6 Tebervali. - #2.
- gv. 4; #6. - gv. 4; #9. - gv. 4; #14. - gv. 4; TumaniSvili, patri don dimitri
25. rkinis gza kaxeTSi // momavali. - 1909. - 28 noem- mixeilis Ze (1842 – 1895, 8/I) – sasulie­
beri. - #77. - gv. 3; ro-erovnuli moRvawe, – mqadagebeli da
26. tfilisis guberniis... // iveria. - 1909. - 29 ivni- qvelmoqmedi, qarTvel kaTolikeTa moZRvari,
si. - #26. - gv. 1; – daibada q. quTaisSi. swavlobda quTaisis gim­
27. 1909/10 w. sezoni: pav. ios. TumaniSvilis depeSa naziaSi, me-5 klasidan – saratovis kaTolike­
// Teatri da cxovreba. - 1910. - #14. - gv. 14; Ta saswavlebelSi. daamTavra romis kaToli­
28. Tav. p. i. TumaniSvili // saxalxo kalendari. - keTa propagandis skola.
1910. - gv. 293-297; 1873 wels, patrad nakurTxi da male deka­
29. n. m. gabunia-cagarlis saxelobis stipendia... // nozad ayvanili, samSobloSi dabrunebisTana­
axali azri. - 1910. - 10 oqtomberi. - #8. - gv. 2; ve moRvaweobas Seudga qarTvel kaTolikeTa
30. pavle TumaniSvili: [foto] // saxalxo kalenda- sakeTildReod, – uqadagebda qristianuli
ri. - 1910. - garekanis meore gverdi; sarwmunoebis WeSmaritebaze, gvaris keTil­

355
dReobisaTvis zrunvaze, swavlis gavrcelebas 5. CarC-vaWrebis Tavgasuloba,... // kvali. - 1895. -
samSoblo enaze da sxv. quTaisSi, kaTolikeTa #15. - gv. 2;
eklesiasTan, daaarsa qal-vaJTa skola da niv­ 6. wereTeli, g. patri don dimitri TumaniSvili:
Tieradac daexmara saskolo Senobis agebisa­ [nekrologi] // kvali. - 1895. - #4. - gv. 12-15.
Tvis. quTaisidan odesas gadaiyvanes saRvTo
sjulis maswavleblad. 1879 wels Tbiliss gad­ wyaro:
moamweses: aq kaTolikeTa eklesiasTan daaarsa 1. sityva: [warmoTqmuli T. dimitri TumaniSvi­
skola, aaSena saskolo sadgomi, kicxavda im ka­ lis anderZis agebis dros ] // kvali. - 1895. -
Tolike-patrebs, romlebic angarebiT, piradi #11. - gv. 7-8;
interesebiT uaryofdnen samSoblo – qarTul 2. wereTeli, g. patri don dimitri TumaniSvili:
enaze qadagebasa da swavlebas, risTvisac 1887 [nekrologi] // kvali. - 1895. - #4. - gv. 12-15.
wels isev odesas gandevnes saidumlo dabezRe­
biT. TbilisSi misi TaosnobiT SemoiRes qar­ TumaniSvili-andreevskisa, barbare
Tvel kaTolikeTa Rarib mowafeTaTvis fulis giorgis asuli – pirveli scenis moyvare,
Segroveba da sxv. giorgi erisTavis pirveli warmodgenebis mo­
saeklesio skolebSi saxmarad Seadgina nawile. iyo qali zemoTxsenebuli mgosan-li­
qarTuli katexizmo, rasac somex-kaTolike rikosis g. e. TumaniSvilisa. Tavisi monawi­
patrebma devna dauwyes (amis gamo, d. TumaniS­ leobiT qarTul scenaze qalis gamosvlas gza
vilma rusulad gamosca, rom mTavroba daerw­ gaukafa da miT mSobliuri Teatris saZirk­
munebina mis kanonierebaSi). garda amisa, Sead­ vlis Cayras xeli Seuwyo.
gina da sakuTari xarjiT dabeWda:
1. Руководство для преподавания римско- mis Sesaxeb:
католической литургии в средне-учебных 1. wereTeli, g. ormocda sami weli qarTulis
заведениях Тираспольской р. к. епархии; Teatrisa // kvali. - 1893. - #3. - gv. 15.
[Несколько слов об инквизиции] / Туманов, Д. -
Одесса: тип. «Пчелки», 1889. - 100, 18, II с.: ил.; wyaro:
2. Ваплер, Антоний. История римско-като­ 1. xelTubneli, mix. xelnaweri `TumaniSvilebi~.
лической церкви, для учеников старшего
возраста: В некоторых параграфах сделаны TumaniSvili-wereTlisa, anastasia
доп. по Булинскому, Дарра, Гольцварту и Велье [taso] mixeilis asuli (1849, 25/VIII – 1932,
/ [Соч.] Свящ. д-ра Антония Ваплера; Под ред. 7/II) – mwerali, mTargmneli, Jurnalisti da
законоучителя одес. средне-учеб. заведений sazogado moRvawe, qarTuli sabavSvo li­
свящ. кн. Д. Туманова, на рус. яз. пер. Ф.О. teraturis moamage, `jejilisa~ da `kvalis~
Зенькович. - Одесса: изд. почетный каноник кн. Д. damaarsebeli redaqtor-gamomcemeli, maswa­
Туманов, 1892. - 286, X с.; 2-е изд., перепеч. без vlebel-aRmzrdeli qalTa urTierTdamxma­
перемены с 1-го изд.... - Одесса: изд. почетный re sazogadoebis, qarTuli saqalebo skolis,
каноник кн. Д. Туманов, 1894. - 290, XV, [1] с.; biblioTekebisa da sxvaTa damfuZnebeli, da
3-е изд., перепеч. без перемены с 1-го изд..... - g. m. TumaniSvilisa, meuRle g. e. wereTlisa, –
Одесса: Е.П. Распопов, 1899. - 352, XIIс.; 22см. – qarTlidan (sof. xelTubani).
[erTi saukeTeso, ubadlo saxelmZRvaneloTa­ pirveldawyebiTi swavla miiRo Tbilis­
gani araTu CvenSi, sazRvargareTac] da sxv. Si, madam favris pansionSi (1858 wlidan),
d. TumaniSvili magaliTi iyo imisa, Tu daamTavra amierkavkasiis qalTa instituti
rogor TavganwirviT unda emsaxuron moZmeT, (1865), ris Semdeg TviTganviTareba ganagr­
rogor icxovron da imoRvawon. Zo Tavis ufrosi dis – barbaresa da mamis
gardaicvala 1895 wels, odesas da iqve
xelmZRvanelobiT (m. b. TumaniSvili). 1876
daikrZala ianvris 11.
wels safrangeTsa da SveicariaSi imogzaura
evropis sazogadoebrivi yofa-cxovrebisa da
mis Sesaxeb:
saaRmzrdelo dawesebulebaTa gasacnobad.
1. dRiuri // droeba. - 1879. - 7 ivnisi. - #118. - gv.
axalgazrdobaSi, mesamoce wlebis moRvaweTa
2-3;
2. axali ambavi // iveria. - 1895. - 29 marti. - #68. - gavleniT, radikaluri mimarTulebis, qalTa
gv. 1; emansipaciis da swavla-aRzrdis sakiTxebiT
3. ocxeli, ioseb (i. o.). don dimitri TumaniSvi- iyo gatacebuli.
li: nekrologi // iveria. - 1895. - 22 ianvari. - mwerloba daiwyo gaz. `droebaSi~, romel­
#16. - gv. 1-2; Sic 1871-1885 wlebSi aTavsebda frangulidan
4. sityva: [warmoTqmuli T. dimitri TumaniSvi­ gadmokeTebul anu naTargmn moTxroba-ambebs,
lis anderZis agebis dros ] // kvali. - 1895. - agreTve, sakuTar nawarmoebT, magaliTad, `ma­
#11. - gv. 7-8;

356
mis mkvleli~, `institutkas dRiuri~ (1881, magaliTo (saCvenebeli) skola (SemdegSi me-
#65, 66), sazogadoebriv sakiTxTa Sesaxeb 60 Sromis skolad gardaqmnili), biblioTeka
werilebsa da sxv. agreTve, TanamSromlobda (SemdegSi ganaTlebis muSakTa saxlis biblio­
`iveriaSi~, `nobaTSi~, `qarTul biblioTekaSi~ Tekis safuZvlad dadebuli).
da sxv. an. TumaniSvil-wereTlisas, Tavis Tana­
1889 wels daaarsa da 1890 wlidan saku­ moazre rCeul qarTvel qalebiTurT, Rrmad
Tari redaqtorobiT gamoscemda saymawvilo swamda, rom `iseT mcirericxovan ers, ro­
Jurnal `jejils~, pirvel xanad – or TveSi gorc Cven varT, ar epatieba mTeli eris erTi
erTxel, xolo 1896 wlidan – yovelTviurad, naxevris umoqmedoba sazogado asparezze...
dasawyisidan – iakob gogebaSvilis, al. WiWina­ qarTvelma kacma sxvebze adre unda Seibas
Zis, g. ioselianis, Semdeg – eliko wereTlis, qali cxovrebis uRelSi... droze moviSve­
sofio ciciSvilisa da sxvaTa uaxloesi Ta­ lioT qalio~ da `mxolod Cvens tibikonze
namSromlobiT. am JurnalSi misive mudmivi aRzrdili maswavlebeli SeZlebs ramdeni­
TanamoRvaweni iyvnen: akaki wereTeli, ekate­ med mainc Seasustos gadagvarebuli xasia­
rine gabaSvilisa, keke mesxisa, lado aRniaSvi­ Ti dRevandeli skolisao~. am mosazrebiT,
li, Tedo razikaSvili, vaJa-fSavela, Sio mRvi­ 1902 wels, sxva, mowinave qarTvel qalTa Ta­
meli da sxv. `jejili~ arsebobda 30 weliwadi. namSromlobiT, gaxsna a. yazbegis saxelobis
1891 wels an. TumaniSvili misTxovda g. qalTa skola, sadac yvela sagnis swavleba
e. wereTels, ris Semdeg ufro gaacxovela sa­ qarTul enaze warmoebda, xolo roca mefis
mwerlo-sazogadoebrivi muSaoba. 1893 wels, mTavrobam es skola daxura, an. TumaniS­
g. wereTelTan erTad, `jejilis~ damatebad vil-wereTlisave mecadineobiT, 1908 wels
daaarsa kvireuli Jurnali `kvali~, romelmac Sedga sazogadoeba `ganaTleba~, romelmac
`mesame dasis~ – marqsistebis jgufis – Camoya­ daxuruli skolis nacvlad 4-klasiani pro­
libebas, muSaTa moZraobis gaRvivebas, mSro­ gimnazia gaaRo da male dedaTa saostato
melTa internacionalur gaTviTcnobierebas seminariad gadaakeTa. aq qarTul – samSoblo
Zlier xeli Seuwyo da burJuaziul-naciona­ enas sapatio adgili hqonda miCenili da,
listuri presis winaaRmdeg gaafTrebiT ibr­ gansakuTrebiT, Raribi xalxis qaliSvilebs
Zoda, gansakuTrebiT, roca Jurnals faqtiu­ aswavlidnen. 1912 wels miemata me-5 klasi
rad marqsistebi – n. Jordania, f. maxaraZe da yvela dargis profesionaluri codnis ga­
sxv. Caudgnen saTaveSi (1896 wlidan). Jurnali savrceleblad. am dedaTa saostato semina­
gamodioda 1904 wlamde. riis mizani iyo qarTvel qal-maswavlebelTa
sabWoTa wyobilebis damyarebis Semdeg, momzadeba erovnuli skolis SeqmnisaTvis.
an. TumaniSvili-wereTlisa gansaxkomma moi­ `ganaTlebis~ sazogadoebam, romlis ucvle­
wvia axal sabavSvo literaturaSi samuSaod, li Tavmjdomare da skolis mudmivi xel­
Jur. `jejili~ CamoarTva, xolo TviT daniSna mZRvaneli an. TumaniSvili-wereTlisa iyo,
saredaqcio kolegiis wevrad, rasac asruleb­ gadawyvita skolis Senobis ageba da mowyo­
da 1923 wlamde. Tumca `jejilis~ redaqto­ ba, risTvisac an. TumaniSvili-wereTlisam,
robidan gadaayenes, mis Semdeg mainc Svidamde saamSeneblo komitetis Tavmjdomare sofio
saymawvilo wignaki gamosca. 1925 wels, misi kalandaraSvilTan erTad, sagangebo cirku­
monawileobiT gamoica qalTa almanaxebi. laruli miwerilobiT sazogadoebas mimar­
an. TumaniSvili-wereTlis kalams eku­ Ta, romelSiac werda: `Tu skola gabatone­
Tvnis mravali, gansakuTrebiT, sabavSvo mo­ buli eris xelSi iyo da aris erTi saukeTeso
Txroba, ambavi, werili, piesa da sxv., rogorc iaraRi damonebuli eris gadasagvareblad,
naTargmni da gadmokeTebuli, iseve origi­ igive skola ukanasknelis xelSi unda gaxdes
naluri. erT umTavres da usaWiroes iaraRad Tavis
misi xelmonawerebia: a. T., an. T.-wer., a. dasacavad. amitom, raTa Cvenma erma Tavi
T-sa, taso, xandisxan – sakuTari saxel-gvari. daaRwios gadagvareba-gadaSenebas, usaTuod
sazogadoebriv-praqtikul muSaobaSi Cae­ unda Seiqmnas erovnuli skola... Tu gvinda
ba 1880-iani wlebidan. 1884 wels, misi Taos­ SevqmnaT namdvili erovnuli skola da ara
nobiT TbilisSi daarsda maswavlebel-aRmzr­ marto saxeliT qarTuli, ucilobliv saWi­
del qalTa urTierTdamxmare sazogadoeba, roa gvyavdes saTanadod momzadebuli maswa­
romlis ucvleli Tavmjdomare iyo bolomde. vlebelic... CvenTvis sasurveli da gamosa­
am sazogadoebis mizans Seadgenda Tavis wevr­ degi maswavleblis momzadeba mxolod Cvenve
Ta nivTier-kulturuli daxmareba. sazoga­ Tu SegviZlia: ucxos diaRac ver vandobT am
doeba marTavda saxalxo kiTxvebs, muSaobda saqmes~. am mizezis gamo `ganaTlebis~ progim­
sakvirao skolebsa da TeatrebSi; daaarsa sa­ nazia saostato seminariad gadavakeTeT, yve­

357
la sagnis swavla samSoblo enaze movawyveT, `anastasias marto bavSvebis aRzrda-gan­
xolo skolis warmatebisTvis saWiroa `Ses­ viTarebis saqmeSi ar miuZRvis didi Rvawli,
aferi Senoba da misi mowyobiloba~, romlis – man revoluciasac gauwia didi samsaxuri.
asagebad da mosawyobad zneobriv daxmarebas is iyo redaqtori erTaderTi marqsistuli
iTxovda Semowirulebis saxiT. mowodebas gazeTi `kvalisa~, romlis gareSemoc Tavs
sazogadoeba, dawesebulebani da kerZo pirni iyrida revolucionurad ganwyobili inteli­
gamoexmaurnen Sesaferi Tanxis gadadebiT. gencia da muSebi~.
an. TumaniSvili-wereTlisa muyaiTi wevri anastasia TumaniSvili-wereTlisas naS­
iyo `qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrce­ romebi gabneulia Jurnal-gazeTebsa da kre­
lebeli sazogadoebis~ gamgeobisa, qarTveli bulebSi.
saqvelmoqmedo sazogadoebisa da sxv., uRari­
bes skolis maswavleblebs mowafeTaTvis `je­ calke gamocemulia:
jilis~ kompleqtebs Tu sxva wignebs ufasod 1. xatauri: saymawvilo moTxroba / rusulidam
urigebda da sxv. yovelTvis daucxromeli, gadmoRebuli anastasia TumaniSvilisagan. -
sxvebsac saqmianobisken mouwodebda. yovel­ Tb.: wera-kiTxvis saz-bis gamoc., 1881 (gr. Cark­
Tvis winaaRmdegi iyo imaTi, `vinc yviris da vianis st.). - 49 gv.; molaRuri / saymawvilo ambe­
saqmes ar akeTebs~. bi frangulidan gadmoRebuli anast. TumaniS­
qarTuli scenisTvis frangulidan gad­ vilis mier. - Tb., 1887 (gr. Carkvianis st.). - 46
moiRo piesebi: `jer Tavo da Tavo~ da `baqi-bu­ gv.;
qi anu TvalTmaqcoba~, romlebic idgmeboda 2. xuTi ambavi: ymawvilebis sakiTxavi / frangu­
kidec. lidam gadmoRebuli anastasia TumaniSvilis
misi gavleniT aRizardnen gerebi, g. we­ mier. - tf., [1888] (gr. Carkvianis st.). - 46 gv.;
reTlis Svilebi – levani, kaki da eliko we­ 3. Taiguli: saymawvilo dasuraTebuli ambebi /
reTlebi. anastasia wereTlisa; dasuraTebuli S. mama­
xangrZlivi daucxromeli samwignobro laZis mier. – tf., 1921 (saxelmw. st.). - 47,[1] gv.:
da sazogadoebrivi muSaobisTvis: 1910 wlis
il.;
Tebervlis 14 _ `jejilis~ arsebobis 20
4. kona: saymawvilo ambebi: mozrdilTaTvis / da­
wlis, xolo 1919 wlis ianvris 14-30 wlis Ses­
suraTebuli v. sidamon-erisTavis mier. – tf.,
rulebis aRsaniSnavad, gadauxades iubile
1923 (smus poligr. gany. me-3 stamba). - 60 gv.;
(Tbilissa da quTaisSi), sabWoTa wyobilebis
5. saxelovan adamianTa cxovreba: gutenbergi,
dros dauniSnes personaluri pensia; sapatio
galilei, koperniki da arqimedi / an. wereTe­
wevrad airCies maswavlebelTa sazogadoeba­
li, n. SaraSiZe, iv. gomarTeli; winasityvaobis
sa da `qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavr­
avt.: anastasia TumaniSvili - wereTlisa. - tf.:
celebeli sazogadoebisa~, xolo gardacva­
saymawvilo gamomcemloba `jejili~, 1924
lebis Semdeg: saqarTvelos ssr saxkomsabWos
(s.s.m.u.s. poligr. gany. 1-li st.). - 37, [1] gv.:
dadgenilebiT, mTavrobis xarjiT dakrZales
il.; 22sm. - ([seria 1. biografia]; wigni #2);
mTawmidis panTeonSi, akaki wereTlis gver­
6. cxovelebis gamWriaxoba / Sedgenili an. wereT­
diT, misi saxli erovnul sakuTrebad gamoa­
lis mier. - meore Sevsebuli gamocema. - tf.:
cxades, im quCas, sadac anastasia TumaniSvi­
saymawvilo gamomcemloba `jejili~, 1924
li-wereTlisa cxovrobda, `kvalis~ saxeli
(s.s.m.u.s. poligr. gany. me-4 stamba). - 64 gv.: il.;
uwodes, xolo mis yofil binaSi sabavSvo sam­
23sm. - (seria 1. buneba; wigni #1);
kiTxvelos gaxsna gadawyvites.
7. mwerebis yofa cxovreba: peplebis Tavgada­
iv. gomarTelis daxasiaTebiT, `anasta­
sia TumaniSvili-wereTlisa mozardi Taobis savali, oboba, kaliis ambavi, koRo, WianWvele­
didi moamage, moWirnaxule da aRmzrdeli bi, cisferi pepelas bedniereba da sxva: [krebu­
iyo. mTeli aTeuli wlebis ganmavlobaSi is li / frang. Targmna eka mesxma]. - tf.: saymawvi­
iyo erTaderTi adamiani, romelic saTaveSi lo gamomcemloba `jejili~ #3, 1925 (s.s.m.u.s.
edga Cvens sabavSvo literaturas. iSviaTis poligraftrestis 1-li stamba). - 48 gv.: sur.;
energiiT, gatacebiT da siyvaruliT asruleb­ 24 sm. - (seria 2. buneba);
da is Tavis movaleobas da awvdida bavSvebs 8. yvavili: saymawvilo ambebi. - tf., 1926 (s.m.u.s.
SerCeul masalas rogorc sityvakazmuli, poligrafiul trestis me-3 stamba). - 52 gv.:
agreTve, samecniero mwerlobidan. is iyo re­ sur.;
daqtori, koreqtori, TanamSromeli avtori, 9. wyali da misi samflobelo. - tf.: saymawvilo
mTargmneli da aseTs SromaSi misi jildo is gamomcemloba `jejili~, 1926 (s.m.u.s. poli­
iyo, rom sabavSvo mwerlobas moandoma da daa­ graftrestis 2-re st.). - 40 gv.; 26sm. - ([seria 3.
xarja, Tu rame hqonda~. buneba]; wigni #5).

358
Targmna: 18. ucabedi mogzauroba: [moTxroba. Targmani an.
1. dode, alfons. kabesilia: moTxroba. naTargm- TumaniSvili-wereTlis mier] // jejili. - 1892.
ni / alfons dode; mTargmn. an. TumaniSvili // - #2. - gv. 27-36; #3. - gv. 23-31;
droeba. - 1882. - 1 ivlisi. - #135. - gv. 1-3; 19. mdinare zambezis kideebi: (mgzavris mogoneba).
2. სკოტი, ვალტერ. ჰიგლანდიელი ქვრივი: [მოთხრობა] Targmani // kvali. - 1893. - #39. - gv. 6-9;
// მოთხრობანი ქართველის ქალებისაგან ნათარ­ 20. zangi da TeTri: moTxroba (Svidi suraTiT) /
გმნი. - წ. 2. - ტფ.: გრ. ჩარკვიანის გამოც., 1882 (მე­ frangulidan. – tf.: `jejilis~ gamoc., 1896
ლიქიშვილის სტ.). - გვ. 45-110; [kanze: 1897] (m. d. rotiniancis st.). - 67 gv.: il.;
3. turgenevi, i. Tavzed xel-aRebuli: [moTxroba] 21. gustav, vaza. Zveli istoriuli ambavi / (Targm.
// iveria. - 1882. - #2. - gv. 41-71; an. wereTlisa). – Tf.: `jejilis~ redaqciis ga­
4. barnardi. aba Tqven yofiliyaviT imis alagas!: mocema, 1901 (gr. Carkvianis st.). - 60 gv.;
[moTxroba] // qarTuli biblioTeka. - quTaisi, 22. tveni, mark. taxtis memkvidre da maTxovari:
1883. - #2. - gv. 99-111; ocda-aTi suraTiT / mark tvenis moTxroba;
5. miuge, Teodor. senieneli msroleli: [mo- Targm. anastasia wereTlisa. – tf., 1904 (roti­
Txroba] // qarTuli biblioTeka. - quTaisi, niancis st.). - kani, 163 gv.;
1883. - #7-8. - gv. 129-184; N9-10. - gv. 3-80; 23. aqlemi: (rusuliT). [ambavi] // jejili. - 1908. -
6. samarTals veZieb!: [moTxroba. naTargmni an. #4. - gv. 4;
T-s mier]; mTargmn. an. TumaniSvili // droeba. - 24. vuCetini, n. monadires naambobi: (rusulidan) //
1883. - 24 marti. - #63. - gv. 1-3; 25 marti. - #64. jejili. - 1908. - #1. - gv. 38-42;
- gv. 1-2; 30 marti. - #67. - gv. 1-3; 25. tolstoi, lev levis-Ze. monto-kristo // je-
7. kope, fransua. Teatris msaxuri: [moTxroba] // jili. - 1908. - #7-8. - gv. 10-26;
iveria. - 1885. - #11. - gv. 72-84; 26. turebi da spilo: (rusuliT) [moTxroba] // je-
8. defo, daniel. robinzon kruzo: Txzuleba jili. - 1908. - #2. - gv. 3-4;
defosi / Targmani rusuliTgan anastasia Tu­ 27. feodorov-davidovi, T. axali drois yvavi:
maniSvilisa. - tf.: gamoc. `wera-kiTxvis sazo­ [moTxroba] // jejili. - 1908. - #2. - gv. 3-4;
gadoebisagan~, 1886 (eq. xelaZis st.). - II, 143 gv.: 28. yaryatos Tav-gawirva: [moTxroba] // jejili. -
il.; me-2 gamoc.. - tf.: q. S. w.-k. gamavrc. saz. ga­
1908. - #5. - gv. 5-6;
moc. #61, 1903 (ar. quTaTelaZis st.). - 162 gv.:
29. bexSteini, ludvig. – a) jadosani nivTebi: [zRa-
il.;
pari] // jejili. - 1909. - #5. - gv. 7-19; b) melia
9. msxlis xe: (moTxroba frangulidam) [Targm.]
da kurdReli: [zRapari] // jejili. - 1909. - #6.
an. T[umaniSvil]isa // iveria. - 1886. - 22 ivlisi.
- gv. 6-8; g) wuTi-sofeli umaduria: [zRapari] //
- #158. - gv. 1-2; 24 ivlisi. - #159. - gv. 1-2;
jejili. - 1909. - #7-8. - gv. 7-15; d) rogor iswa-
10. andro: (franguli ambavi. Targmnili anastasia
vla patara ymawvilma jadosnoba: [zRapari] //
TumaniSvilis mier) // jejili. - 1891. - #5. - gv.
jejili. - 1909. - #9. - gv. 10-16;
64-65;
30. bulgakovi. patara selimis yvavi // jejili. -
11. bedis moCivari: (franguli ambavi. Targmnili
1909. - #11. - gv. 33-39; #12. - gv. 46-52;
anastasia TumaniSvilis mier) // jejili. - 1891.
31. rubakini, nikoloz aleqsandres Ze. eqimi isaa-
- #3. - gv. 60-61;
kis gansacdeli: (Zveleburi ambavi) // jejili.
12. mecocxe petrika: [franguli moTxroba. Targ-
- 1909. - #4. - gv. 52-59; #5. - gv. 45-51; #6. - gv.
mani an. TumaniSvilisa] // jejili. - 1891. - #4.
38-43; #7-8. - gv. 82-89;
- gv. 41-45;
32. sisoevi. zRapruli movlena bunebaSi: gmirebis
13. saaRdgomo saCuqari: [franguli moTxroba.
damarxva // jejili. - 1909. - #7-8. - gv. 90-92;
Targmani anastasia TumaniSvilis mier] // jeji-
33. hiugo, viqtor. mawanwala biWebi: [moTxroba] //
li. - 1891. - #3. - gv. 15-23;
jejili. - 1909. - #11. - gv. 20-23;
14. beniamin franklini: (gadmokeTebuli) // jeji-
34. fadievi, n. praktikuli saxelmZRvanelo. ia­
li. - 1892. - #2. - gv. 78-86; #3. - gv. 66-73; #4.
- gv. 48-50; ffasiani cecxlisagan uzrunvelyofili Se­
15. dedis siyvaruli: [moTxroba. Targmnili an. nobebi, alizis kedlebi, Wilis da Celtis Weri,
TumaniSvili-wereTlis mier) // jejili. - 1892. TixiT Selesili Calis saxuravebi: 52 feradi
- #6. - gv. 27-34; naxatebiT da 6 gadaRebuli suraTebiT / Targ­
16. visi bralia Tu xarSos gemo ar eqneba: [ambavi] mani an. wereTlisa; Sedgenilia inJiner-mexa­
(Targmnili frangulidan an. TumaniSvili-we- nikis n. fadievis-mier. - Тифлис: Изданiе
reTlis mier) // jejili. - 1892. - #4. - gv. 71-72; Кавказскаго Учебного округа, 1910 [kanze: 1911]
17. moulodneli mteri: [moTxroba. frangulidan (Тип. Канцелярiи Наместника). - II, 40 gv.;
Targmnili an. TumaniSvili-wereTlis mier] // 35. bikovi. bostana: [moTxroba] // jejili. - 1913. -
jejili. - 1892. - #5. - gv. 12-15; #9. - gv. 473-476;

359
36. galilei: (rusulidan) [moTxroba] // jejili. - 8. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1888. - 4 ag-
1913. - #11. - gv. 629-631; visto. - #163. - gv. 2;
37. Tina rogor Cauvarda tyveT avazakebs: (gad- 9. Cveni eqimebis sayuradRebod // iveria. - 1889. -
mokeTebuli) [moTxroba] // jejili. - 1913. - #7- 14 oqtomberi. - #218. - gv. 3;
8. - gv. 401-410; 10. erTi kargi saqme kidev // iveria. - 1890. - 18 mar-
38. mama feneloni mejliss eswreba: (franguli- ti. - #59. - gv. 2;
dan) [moTxroba] // jejili. - 1913. - #7-8. - gv. 11. imerlisa da qarTlel bavSvis Sexvedra: (azri
449-451; gadmoRebulia) // jejili. - 1891. - #1. - gv. 25-
39. ojaxis erTguli: (Targmani) [moTxroba] // je- 32;
jili. - 1913. - #11. - gv. 625-628; 12. pasuxad b-ns k. mesxs // iveria. - 1891. - 28 marti.
40. potapenko. gmiri-moRalate: istoriuli amba- - #67. - gv. 2-3;
vi // jejili. - 1913. - #5. - gv. 282-288; 13. ras naxavda Saqro sizmarSi: [moTxroba] // jeji-
41. saaTis SemoReba: (gadmokeTebuli) // jejili. - li. - 1891. - #4. - gv. 74-75;
1913. - #10. - gv. 578-586; 14. erTi kargi saqme kidev! qarTuli saxalxo wign-
42. spilos dRiuridan: [moTxroba] // jejili. - sacavi da samkiTxvelo // iveria. - 1892. - 24 mai-
1913. - #7-8. - gv. 418-422; #9; si. - #106. - gv. 3;
43. ucnauri mestvire: (Targmani) [moTxroba] // je- 15. rogor iswavla petrem wigni: [ambavi] // jejili.
jili. - 1913. - #9. - gv. 502-509; - 1892. - #2. - gv. 86-87;
44. wmida veronikis xelis-Sesawmendi: (legenda) // 16. RmerTi xedavs: [moTxroba] // jejili. - 1892. -
jejili. - 1913. - #4. - gv. 197-203; #5. - gv. 5-9;
45. bekeka: [moTxroba] // jejili. - 1914. - #3. - gv. 17. Citis bude alubalzed: [ambavi] // jejili. -
153-160; 1892. - #5. - gv. 59-60;
18. anna musxeliSvilisa: [nekrologi] // kvali. -
46. gasaocari mamacoba: [moTxroba] // jejili. -
1893. - #27. - gv. 1-2;
1914. - #5. - gv. 274-276;
19. robert fultoni: [biografia] // jejili. -
47. iadoni gafrinda!: [moTxroba] // jejili. - 1914.
1893. - #2. - gv. 50-56; #3. - gv. 47-55;
- #1. - gv. 5-6;
20. Citebis axali weliwadi: (ambavi) // jejili. -
48. infantievi. mtrebi: rus-iaponelTa omis amba-
1893. - #1. - gv. 56-57;
vi. (infantievisa). [moTxroba] // jejili. - 1914.
21. dedofali mgosani (ruminiis karolis meuR-
- #4. - gv. 234-241; #5. - gv. 298-305;
le): [karmen-silva] // kvali. - 1894. - #9. - gv. 1-2;
49. oqros Tevzebi: [moTxroba] // jejili. - 1914. -
22. zRvis ZirSi seirnoba // kvali. - 1894. - #6. - gv.
#11. - gv. 602-604;
6-7;
50. patara gmiri: [moTxroba] // jejili. - 1914. -
23. inglisis profesorebi velurTa xalxSi // kva-
#10. - gv. 577-584;
li. - 1894. - #30. - gv. 7-10;
51. qurqis ambavi: [moTxroba] // jejili. - 1914. -
24. modebis istoria // kvali. - 1894. - #5. - gv. 10-11;
#3. - gv. 138-139;
25. sayuradRebo ambebi // kvali. - 1894. - #52. - gv.
52. jujebTan stumraT: [zRapari] // jejili. - 1914.
3;
- #3. - gv. 140-151.
26. amerikeli indoelebis cxovreba // kvali. -
1895. - #26. - gv. 7-8;
gamoqveynebulia:
27. kukiaSi axlad gaxsnil... // kvali. - 1895. - #6. -
1. institutkas dRiuri // droeba. - 1881. - 27 mar­
gv. 15;
ti. - #65. - gv. 1-3; 28 marti. - #66. - gv. 1-3;
28. marokko // kvali. - 1895. - #17. - gv. 7;
2. molodini: (suraTi Cveni cxovrebidam) // droe-
29. mkvdrebis damarxva sxvadasxva xalxSi // kvali.
ba. - 1881. - 24 oqtomberi. - #222. - gv. 1-3; 25 - 1895. - #19. - gv. 8-9;
oqtomberi. - #223. - gv. 1-3; 30. sazogadoebis sagulisxmoT: (Jurnal `jeji-
3. xelTubani, 28 mariamobisTves: (goris mazra) // lis~ Sesaxeb) // kvali. - 1895. - #48. - gv. 1-2;
droeba. - 1882. - 2 seqtemberi. - #183. - gv. 3; 31. Cais moyvana // kvali. - 1895. - #24. - gv. 9-11;
4. sazogadoebis sayuradRebod // droeba. - 1883. 32. Cveni saWirboroto saqme // kvali. - 1895. - #21.
- 9 noemberi. - #225. - gv. 1-2; - gv. 2-3;
5. nuca: (suraTi Cveni cxovrebidan) // droeba. - 33. ninos qvel-moqmedeba: [ambavi] // jejili. - 1896.
1884. - 9 marti. - #53. - gv. 1-3; 10 marti. - #54. - #4. - gv. 56;
- gv. 1-3; 34. patara mebaRe: [moTxroba] // jejili. - 1896. -
6. rZal-muli: (suraTi Cvenis cxovrebidam) // ive- #1. - gv. 47-48;
ria. - 1885. - #6. - gv. 69-87; 35. Ria werili moskoveli studentebis mimarT: [J.
7. qalebis exlandeli aRzrda-ganaTleba // ive- `jejili~-s gamocemis Sesaxeb] // kvali. - 1897. -
ria. - 1888. - 28 ivlisi. - #157. - gv. 2-4; #10. - gv. 214;

360
36. axirebuli saqme // kvali. - 1898. - #38. - gv. 634; 62. wereTlis gardacvaleba // komunisti. - 1932. -
37. vaSlis xe: [moTxroba] // jejili. - 1900. - #2. - 10 Tebervali. - #34. - gv. 4.
gv. 8-13;
38. mindvris Tagvebi: [zoologidan] // jejili. - mis Sesaxeb:
1900. - #10. - gv. 26-29; 1. axali wignebi // iveria. - 1881. - #9. - gv. 138-139;
39. Cveni frTosani megobrebi // jejili. - 1900. - 2. eli. axali wignebi // imedi. - 1881. - #7-8. - gv.
#11. - gv. 27-32; 156-160;
40. mtredis gamWriaxoba: [moTxroba] (patarebisa- 3. qarTuli Teatri... // Teatri. - 1886. - #41. - gv.
Tvis) // jejili. - 1901. - #2. - gv. 65-67; 465; #42. - gv. 481-482;
41. Seryeuli Toma: [moTxroba] // jejili. - 1901. - 4. warmodgenili iqneba: I. pirvelad `sadili mar-
#12. - gv. 17-21; Slisas~, kom. 1 moqm. i. turgenevisa, gadmok. r.
42. ZaRli da lomi: [moTxroba] // jejili. - 1901. - erisTavisagan. II. `baqi-buqi~, kom. 2 moqm. labi-
#5. - gv. 49-50; Sisa, gadmok. an. TumaniSvilisagan...: [gancxade-
43. vin iyo sergei mesxi: [biografia] // jejili. - ba] // iveria. - 1887. - 17 ianvari. - #11. - gv. 1;
1903. - #11. - gv. 57-63; 5. axali ambavi // iveria. - 1888. - 7 aprili. - #74. -
44. pirveli eqimi qali elisabed blekeli: [bio- gv. 2; 1889. - 13 oqtomberi. - #217. - gv. 1-2;
grafia] // jejili. - 1903. - #10. - gv. 42-47; 6. warmodgenili iqneba: I. `baqi-buqi~, kom. 2 moqm.
45. Roris gamWriaxoba: [ambavi] // mercxali: saymaw- Targmani an. TumaniSvilisa. II. `qaCua~, vod. 2
vilo naxatebiani krebuli. - 1904. - #2. - gv. 7; moqm. r. erisTavisa...: [gancxadeba] // iveria. -
46. guSindeli ambavi: [moTxroba] // jejili. - 1905. 1888. - 9 ianvari. - #5. - gv. 1;
- #12. - gv. 6-10; 7. ~marTeblobis moambeSi~ sweria: // iveria. -
47. magaTac xom undaT Tavisufleba!: [ambavi] // je- 1889. - 17 oqtomberi. - #220. - gv. 2;
jili. - 1905. - #10-11. - gv. 4-5; 8. umikaSvili, p. qarTveli mwerali qalebi // ive-
48. farSevangi // jejili. - 1905. - #10-11. - gv. 29- ria. - 1889. - 23 marti. - #63. - gv. 1-2;
31; 9. xuskivaZe, Teof. sabibliografio SeniSvna:
49. Cveni daudevroba: [qalTa skolebis mowyobis (saymawvilo Jurnali `jejili~ #1) // iveria. -
saqmeSi. daxmarebas iTxovs yazbegis qarTvel 1890. - 31 ianvari. - #24. - gv. 1-2; 1 Tebervali.
qalTa dawyebiTi skola] // Sroma. - 1906. - 1 ivni- - #25. - gv. 1-2;
si. - #46. - gv. 4; 10. ~dRes diliT...~ // iveria. - 1891. - 26 Tebervali.
50. RmerTma momca: (saSobao moTxroba) // jejili. - #45. - gv. 2;
- 1908. - #10-11. - gv. 7-16; 11. razikaSvili, T. `neba miboZeT...~ // iveria. -
51. gulma igrZno: (saSobao moTxroba) // jejili. - 1891. - 12 maisi. - #99. - gv. 3;
1909. - #12. - gv. 34-40; 12. axali ambavi // iveria. - 1895. - 29 seqtemberi. -
52. babucas megobari: [moTxroba] // jejili. - 1912. #208. - gv. 2;
- #2. - gv. 69-72; 13. xuTSabaTs, 24 agvistos... // cnobis furceli. -
53. bebia marTa umuraboT darCa: (namdvili amba- 1900. - 26 agvisto. - #1221. - gv. 2;
vi). [moTxroba] // jejili. - 1913. - #5. - gv. 262- 14. tfilisis maswavlebel da aRmzrdel qalTa...
263; // cnobis furceli. - 1901. - 7 ivlisi. - #1516. -
54. samSoblos daubrunda!: saaRdgomo ambavi. [mo- gv. 3;
Txroba] // jejili. - 1913. - #4. - gv. 230-235; 15. warmodgenebi daklebul fasebSi: `ubedur
55. didebuli TeTri kaci: (livingstonis mogzau- varskvlavze~ (Passionaria) ispanuri Taname-
roba) // jejili. - 1914. - #6. - gv. 375-384; #7-8. drove drama 3 moqm. kano-i-mazazisa; `baqi-bu-
- gv. 456-464; qi~, kom. 2 moqm. dabiSisa, gadmok. an. TumaniS-
56. moulodneli megobroba: [moTxroba] // jeji- vil-wereTlis mier // kvali. - 1902. - #48. - gv.
li. - 1914. - #7-8. - gv. 389-393; 780;
57. uzenaesi patimari // jejili. - 1914. - #9. - gv. 16. miiReba xelis mowera 1908 wlisaTvis... // mer-
508-518; cxali. - 1908. - 19 aprili. - #10. - gv. 4;
58. gakveTils vswavlobdiT!: [moTxroba] // jeji- 17. e. ninoSvilis fondi // Cveni saqme. - 1909. - 14
li. - 1919. - #1. - gv. 21-26; aprili. - #33. - gv. 4;
59. aRdgomis molodinSi: [moTxroba] // jejili. - 18. ~jejili~ saymawvilo naxatebiani Jurnali... //
1920. - #3. - gv. 5-8; Cveni saqme. - 1909. - 5 Tebervali. - #1. - gv. 4;
60. Cemi mogoneba: [aleqsandre yazbegze] // droSa. Cveni saqme. - #2. - gv. 4; #5. - gv. 4; #6. - gv. 4;
- 1924. - #23. - gv. 30; 19. jejili // Cveni xma. - 1909. - 3 ianvari. - #2. - gv.
61. barbare jorjaZisa: [mwerlis Semoqmedebis 4;
ganxilva] // samxatvro saliteraturo alma- 20. ki. bavSvebisagan: [leqsi] // maTraxi da salamu-
naxi. - 1925. - #1. - gv. 95-99; ri. - 1910. - #3. - gv. 1-2;

361
21. Jurnal `jejilis~ oci wlis arseboba // ganaT- tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
leba. - 1910. - #3. - gv. 151-152; winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
22. xomleli. samSoblo bunebis sarke - saymawvilo T. maWavarianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941.
moTxrobebi ivane eliaSvilisa. fasi eqvsi Sau- - gv. 391;
ri, ydiT 40 k. `nakadulis~ gamocema: [recenzia] 13. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
// Sinauri saqmeebi. - 1911. - #25. - gv. 13; gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
23. qarTveli moRvawe qalebi: an. Tum.-wereTlisa, palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
ekatirine gabaSvilisa da keke mesxisa [suraTi] bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
// Teatri da cxovreba. - 1914. - #20. - garekanis jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
pirveli gv.; tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
24. ~ganaTlebis~ sazogadoebis... // Teatri da cxo- binati), 1941. - gv.: 474, 494.
vreba. - 1915. - #46. - gv. 16;
25. maxaraZe, f. anastasia TumaniSvili-wereTlis Turdospireli, daviT [CxeiZe, da­
xsovnas // komunisti. - 1932. - 11 Tebervali. - viT anduyafaris Ze] (1888, 3/IV – 1948, 23/XII)
#71. - gv. 3; – damsaxurebuli maswavlebeli, Jurnalisti,
26. xelTubneli, m. sabavSvo literaturis moama­ prozaikosi-mwerali da sazogado moRvawe,
ge: anastasia TumaniSvili-wereTlis cxovreba – saqarTvelos damfuZnebeli krebis wevri, –
da moRvaweoba. - Tb.: sablitgami, 1941. - 123 gv.: kaxeTidan. daibada sof. vardisubans, Telavis
1 CarT. furc. portr. yof. mazris uRaribes ojaxSi. mama mewisqvile
iyo, deda – mosarecxe, Zma – mgosani giorgi
wyaro: quCiSvili. mamiT adre daoblebulma, bavSvo­
1. axali ambavi // 1889. - 29 oqtomberi. - #230. - gv. bidan didi siduxWire gamoiara: 7 wlisa ba­
2; yalTan msaxurobda, 8 wlisa dedam qarTul
2. gunia, v. saqarTvelos kalendari. - Tb., 1892 - gimnaziaSi miabara (zamTrobiT swavlobda, za­
gv. 326; fxulobiT duqnebSi msaxurobda).
3. xaxanaSvili, a. axali qarTuli literaturis politikur-partiul muSaobaSi bavSvo­
moZraoba 1821 w. // kvali. - 1894. - #2. - gv. 6-7; bidanve Caeba: avrcelebda aralegalur li­
4. mesxi, ef. Cveni mwignobar-moRvaweni. a. m. Tu­ teraturas, xSirad Teatrebs `furclebiT~
maniSvili-wereTlisa // Teatri da cxovreba. - (proklamaciebiT) mohfenda xolme, muSaobda
1910. - #7. - gv. 3-4; wreebSi, awyobda ujredebs da sxv., risTvisac
5. Jurnal jejili~-s oci wlis iubile // Teatri mefis mTavrobam araerTgzis cixeSi Casva. de­
da cxovreba. - 1910. - #8. - gv. 15; dis gavleniT, misi danarCeni Zmebic mSromeli
6. d. o-Ze. SegnebiT kiTxva // ganaTleba. - 1911. - xalxisa da revoluciis uerTgulesi Svilebi
#2. - gv. 68; gamovidnen.
7. WiWinaZe, z. qarTvel qalTa moRvaweobis mogo­ 1906 wels calke wignad gamovida misi pir­
neba elene qaixosros asuli antonovskis Sro­ veli nawarmoebi `Tavisuflebis msxverplni~,
mis gamo // grasi, feliqs. marselelni: moTxro­ romelic, revoluciuri Sinaarsis gamo, Jan­
ba safrangeTis XVIII saukunis revoluciis is­ darmeriam akrZala.
toriidam / Targmani elene antonovskisa. - tf.: 1908 wels Jurnal-gazeTebSi daiwyo Ta­
z. WiWinaZis gamoc., 1911 (st. `Sroma~). - gv. 125; namSromloba. me-5 klasSi yofnisas gamoscem­
8. imedaSvili, ioseb. - a) qarTveli moRvawe qale­ da (heqtografiT) Jur. `maxvils~, xolo me-7
bi // Teatri da cxovreba. - 1914. - #20. - gv. 9-10; klasSi – Jur. `Cven droSas~. am JurnalebSi
b) gamosadegi codna anu pirveli qarTuli sko­ d. Turdospireli, Tavis mowinave amxanageb­
la: `ganaTlebis~ saz-bis mier dafuZnebuli // Tan erTad, sastikad gmobda saswavleblis
Teatri da cxovreba. - 1915. - #35. - gv. 9-11; daxavsebul reJims, moxele-maswavlebelTa
9. wvrili ambebi: anastasia wereTlisa gvTxovs, umarTebulobas, arkvevda axal pedagogiur
gamovacxadoT... // Teatri da cxovreba. - 1925. principebs da sxv., amave xanebSi, sxvebTan (g.
- #8. - gv. 17; quCiSvili, an. anjafariZe, ius. arvelaZe, ap.
10. gomarTeli, iv. // daexmare invalids: erT­ jinWaraZe) erTad, xelmZRvanelobda beWdur
drouli gazeTi. - 1930. - #2; gamocemas `pirveli talRa~, romelic gaaf­
11. xelTubneli, mix. - a) saliteraturo-sazoga­ TrebiT ebrZoda garusebis mimdinareobas,
doebrivi warsulidan: mixeil TumaniSvilis axalgazrdobis damasaxiCrebel sqolastikur
cxovreba da moRvaweoba. - Tb.: federacias gam- skolas (es Jurnali mTavrobam daxura, zogi
ba da st., 1938. - gv.: 93, 206-207; b) xelnaweri TanamSromeli dasaja).
`TumaniSvilebi~; 1911 wels, d. Turdospireli `qarTvelTa
12. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­ Soris wera-kiTxvis gamavrcelebelma sazo­

362
gadoebam~ stipendiiT kievis universitetSi calke gamocemulia:
gagzavna saistorio-filologiur fakul­ 1. Tavisuflebis msxverpli: moTxroba. - Tb.: ga­
tetze. aq, d. Turdospirelis aqtiuri mo­ mocema lazare kandelakisa, 1906 (sorapani-s
nawileobiT, samecniero da politikuri miz­ st.). - 22 gv.;
niT, daarsda qarTvel marqsist studentTa 2. simTa qviTini: leqsebi da novelebi. - Tb.: m.
eg. ninoSvilis saxelobis wre. msoflio omis gordelaZis gamocema, 1913 (st. `sorapani~). -
dros sruliad ruseTis erobaTa kavSirSi 32 gv. uTavfurclo: portr.;
muSaobda. muyaiTi, uangaro da xalxis Tavda­ 3. movaleobis msxverplni / avt.: s-li [suliaSvi-
debuli samsaxurisaTvis revoluciis pirvel li], oboli muSa [s. TavaZe], d. Turdospireli.
dReebSive dainiSna brodis mazris (galiciis) - [tf.], [1918]. - 21 sm.. - (pirveli nabijis biblio-
komisrad, Semdeg jariskacTa, muSaTa da Ta­ Teka; #1);
namSromelTa mier airCa dasavleTis frontis 4. gawyvetili zRapari: (novelebi). - Tb., 1919 (v.a.
revoluciuri komitetis wevrad. frontis ruxaZis st.). - 64 gv.;
daSlis Semdeg, kievis qarTul koloniaSi, Sa­ 5. amiranis cecxli: (moTxroba). - Tb., 1920 (saqar­
pirografze nabeWdi Jurnali `zari~ gamosca, Tvelos rkinis gzis st.-lit.). - 32 gv.;
romlis saredaqcio kolegiaSi, d. Turdospi­ 6. [Txzulebani]. - w. 1. - [Telavi], 1926 (Telavis
relis garda, Sediodnen: g. naTaZe, gr. cekvaS­ samazro aRmaskomis st.). - 200 gv.;
vili, n. oqropiriZe, miron TofCiSvili da v. 7. pirveli maisi: saymawvilo moTxroba suraTe-
Caxava. am Jurnalma didi samsaxuri gauwia sam­ biT. - tf., 1926 (profskolis st.). - 24 gv.: sur.;
Soblos gareT gaxvewil qarTvelebs. am Jur­ 8. mTebisken... mTebSi!..[arazindo]. - tf.: Sroma,
nalis mowodebiT wamovida pirveli eSeloni 1927 (kavk. w.-d. jaris Stabis st. gany.). - 78 gv.;
samSoblos mosaxmareblad baTumis aRebis 9. Cemi cxovrebis gariJraJze: moTxrobebi yr-
umal. ukrainaSi p. skoropadskis mefobisas, maTaTvis. - [tf.]: saxelgami, 1927 (smus. poli-
qarTvelTa komisariatis darbevis dros, ro­ graftr. me-3 st.). - 60 gv.: sur.;
ca mravali iaraRi waiRes, sxvebTan erTad d. 10. cugria: dasuraTebuli moTxroba yrmaTaTvis.
Turdospirelic Seipyres, ris gamoc, Jurna­
- Telavi, 1927 (aRmaskomis st.). – 20 gv.;
li moispo.
11. tyis mkvleli kacis mkvlelia: saymawvilo mo-
1918 wels, saqarTveloSi dabrunebulo
Txrobebi. - Telavi, 1928 (samazro aRmaskomis
d. Turdospireli duSeTis mazris glexobam
st.). - 28 gv.;
samazro komitetis Tavmjdomared airCia,
12. oqros sizmrebi: moTxrobebi. - Telavi, 1929
romlis xelmZRvanelobiTac moxda saerobo
(Telavis raiaRmaskomis st.). - 32 gv.;
arCevnebi duSeTis, TianeTisa da borCalos
13. pirveli bilikebi: saymawvilo moTxrobebi da
mazrebSi. amave duSeTis mazris yrilobam igi
leqsebi. - Telavi, 1929 (Telavis TemaRmasko­
sabWos Tavmjdomared gaiyvana. d. Turdospi­
mis st.). - 16 gv.;
relma daiara qarTl-kaxeTis mTiani adgilebi
14. mxareTmcodneobis sakiTxebi: [damxmare wigni
da yvelgan kulturul muSaobas xelmZRvane­
maswavlebelTaTvis]. - tf.: saxelgami, 1930 (me-
lobda.
2 st.). - 184 gv.;
saqarTvelos damfuZnebeli krebis we­
15. epizodebi axalgazrdaTa cxovrebidan: [mo-
vrad pirvelidanve airCies social-demokra­
Txrobebi]. - tf.: saxelgamis ga-ma, 1933 (me-2
tiuli partiis siiT.
st.). - 68 gv.;
1921 wlidan Tbilisis teqnikumebSi maswa­
16. mxareTmcodneobis ujredebis muSaoba sko-
vleblobda, Semdeg – provinciaSi (Telavis,
lebSi, fabrika-qarxnebSi, kolmeurneobebSi /
siRnaRis, veliscixis, winandlis, nafareulis
skolebsa da teqnikumebSi) aswavlida litera­ s.s.s.r. ganaTlebis saxalxo komisariati. mxa-
turasa da istorias. misi TaosnobiT daarsda reTmcodneobis centraluri biuro. - tf.: saq.
Telavis mxareTmcodneobis muzeumi. amave mxareTmc. centr. biuros ga-ma, 1933 (s.m.u.s. p/
muzeums uZRvna Tavisi Sroma. tr. 1-li st.). – 94 gv.;
1939 wels mieniWa damsaxurebuli maswa­ 17. qarTuli andazebi / Sekrebili d. Turdospire-
vleblis wodeba. lis da emel. gabriCiZis mier; mxatv.: d. quTa-
misi nawerebi Jurnal-gazeTebSia gabneu­ TelaZe; winasityv. avt.: ak. Wyonia. - tf.: mebr-
li. fsevdonimebia: salomeSvili, argusi, ci­ Zoli aTeisti, [1935] (komunisti-s st.). - [2], VII,
cinaTela, tirifi, lakrimozus, d. Turdos­ 316 gv.;
pireli da sxv., agreTve, awerda saxel-gvariT 18. saymawvilo moTxrobebi. - Tb.: saxelgamis
– d. CxeiZe. axalgazrdobisa da sabavSvo literaturis se-
gardaicvala 1948 wlis dekembris 23. dai­ qtori, 1937 (ssrk mecnierebaTa akademiis saq.
krZala vakis panTeonSi. filialis st.). - 68, [3] gv.: il.;

363
19. sabavSvo moTxrobebi. - Tb.: saxelgami, 1947 26. dedis cremlebi: [leqsi] // pirveli talRa: al-
(saq. poligr. da gam-bis saqmeTa sammarTv. beWv­ manaxi. - 1909. - #1. - gv. 3-4. - minaweri: (bagra-
diTi sityvis kombinati). – 117 gv.: il. [3]. tis xsovnas);
27. dila: [leqsi] // ialqani. - 1909. - #6. - gv. 12;
gamoqveynebulia: 28. varskvlavs // varskvlavi. - 1909. - 7 ivlisi. -
1. ara, ar vnatrob pirad siames...: [leqsi] // eSma- #6. - gv. 2;
kis maTraxi. - 1908. - #35. - gv. 15; 29. zamTari: [leqsi] // jejili. - 1909. - #12. - gv. 33;
2. gaupatiurebuli: [leqsi] // Cveni kvali. - 1908. - 30. imedi: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1909. -
#7. - gv. 105-106; #15. - gv. 4; #23. - gv. 3;
3. erTsa saRamos metaT saamos...: [leqsi] // eSmakis 31. kalospiruli: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo
maTraxi. - 1908. - #40. - gv. 15-16; Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1909. - #14. -
4. viT mivegebo aRdgomas!?: [leqsi] // niSaduri. - gv. 3;
1908. - #39. - gv. 6; 32. laJvardsa, diad mzis sxivebs...: [leqsi] // ma-
5. zRvas: [leqsi] // maTraxi. - 1908. - #5. - gv. 7; Traxi da salamuri. - 1909. - #21. - gv. 9;
6. maSin davtkbebi...: [leqsi] // ekali. - 1908. - #4. 33. lodini // varskvlavi. - 1909. - 11 ivlisi. - #10.
- gv. 5; - gv. 2;
7. mowafeTa daqveiTeba da masTan brZola // mowa- 34. maradis gul-zvavs... // varskvlavi. - 1909. - 30
fe. - 1908. - #1. - gv. 6-9; gamoc. 2. - gv. 1-4; seqtemberi. - #16. - gv. 2;
8. muSas: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - #35. - gv. 5; 35. megobris samare: [leqsi] // pirveli nabiji. -
9. ros vxedav mtiral datanjul dedas...: [leqsi] 1909. - #1. - gv. 8. - minaweri: (vuZRvni vasil ja-
// eSmakis maTraxi. - 1908. - #28. - gv. 11; vrovis xsovnas);
10. saRamos Jams: [leqsi] // Cveni kvali. - 1908. - 36. melodia: [leqsi] // guSagi: iumoristuli popu-
#14. - gv. 220-221;
laruli almanaxi. - 1909. - #1. - gv. 5;
11. qari qris: [leqsi] // Cveni kvali. - 1908. - #20. -
37. mwuxareba: [leqsi] // sxivi. - 1909. - #3. - gv. 8;
gv. 313;
foni. - 1909. - 13 dekemberi. - #15. - gv. 6; Cangi.
12. xalxi ukve gamofxizlda: [leqsi] // niSaduri. -
- 1909. - 9 agvisto. - #31. - gv. 2;
1908. - #40. - gv. 7;
38. oblaT STenili: [leqsi] // sxivi. - 1909. - #1. -
13. avadmyofi mgosani: [moTxroba] // pirveli tal-
gv. 11-12;
Ra: almanaxi. - 1909. - #2. - gv. 9-11. - teqstis
39. patara feletoni: gamosalmeba: eskizi // Ramis
minaweri: (vuZRvni g. quCiSvils);
guSagi. - 1909. - #1. - gv. 4-5;
14. arCil jafariZe // mowafe. - 1909. - gamoc. 2. - gv.
40. sasaflaoze: (eskizi) // axali guSagi: iumoris-
8-9;
tul-popularuli almanaxi. - 1909. - #2. - gv.
15. aRdgoma dRes: [leqsi] // ialqani. - 1909. - #3. -
5-6;
gv. 10;
41. sasaflaoze // Cangi. - 1909. - 21 ivnisi. - #1. - gv.
16. aRsareba: [eskizi] // Cveni guSagi. - 1909. - #1. -
2;
gv. 4-5;
42. satana: [leqsi] // sxivi. - 1909. - #2. - gv. 1-2;
17. bunebis wiaRSi: [moTxroba] // jejili. - 1909. -
43. satrfos: [leqsi] // qorwineba. - 1909. - #2. - gv.
#10. - gv. 35-40;
4;
18. gavcqeri zRvasa, mgrgvinavs, mSfoTav ares...:
44. saflavTa Soris: (vuZRvni egnate ninoSvilis
[leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1909. - #18. -
xsovnas) [leqsi] // Cveni xma. - 1909. - 13 ianvari. -
gv. 13;
#9. - gv. 3;
19. gazafxuli: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo
45. saSobao: [leqsi] // momavali. - 1909. - 25 dekembe-
Jurnali mozrdilTaTvis. - 1909. - #4. - gv. 35-
36; ri. - #100. - gv. 2;
20. gaTenda dila... // varskvlavi. - 1909. - 8 ivlisi. 46. severianes xsovnas: [leqsi] // Cangi. - 1909. - 9 ag-
- #7. - gv. 2; visto. - #31. - gv. 2;
21. ganTiadis molodinSi: (vuZRvni v. Svarcs). [le- 47. soneti: [leqsi] // Ramis guSagi. - 1909. - #2. - gv.
qsi] // Cveni azri. - 1909. - 3 ivlisi. - #46. - gv. 3; 6;.
22. ganTiads: [leqsi] // mowafis Cangi. - 1909. - ga- 48. Ramea... cisa kidesa...: [leqsi] // momavali. - 1909.
moc. 3. - gv. 6; - 1 noemberi. - #55. - gv. 2;
23. gariJraJi: [leqsi] // Cangi. - 1909. - 6 agvisto. - 49. Rame: [leqsi] // axali guSagi: iumoristul-po-
#29. - gv. 1; pularuli almanaxi. - 1909. - #2. - gv. 7-8;
24. grigol volskis xsovnas // momavali. - 1909. - 8 50. RamiT: [leqsi] // Cveni guSagi. - 1909. - #2. - gv. 1;
oqtomberi. - #34. - gv. 3; 51. Sesazareli wyvdiadi: [leqsi] // Cangi. - 1909. - 2
25. guSags: [leqsi] // guSagi: iumoristuli popu- agvisto. - #28. - gv. 2;
laruli almanaxi. - 1909. - #1. - gv. 1; 52. Cemi aRsareba: [leqsi] // ialqani. - 1909. - gv. 8;

364
53. Cveneba: [leqsi] // mowafe. - 1909. - gamoc. 2. - gv. 80. mwuxris Jams: [leqsi] // ganaTleba. - 1910. - #9. -
11; gv. 418;
54. cota ram mecxramete saukunis sityvakazmul 81. mwyemsi gogia: [moTxroba] // nakaduli: saymawvi-
mwerlobaze // mowafis Cangi. - 1909. - gamoc. 3. lo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1910. - #12.
- gv. 4-6; gamoc. 4. - gv. 10-13; - gv. 5-10;
55. cxovrebis zRvarze: [leqsi] // foni. - 1909. - 20 82. natvra: [leqsi] // Cveni gazeTi. - 1910. - 6 maisi. -
dekemberi. - #16. - gv. 6; #28. - gv. 3;
56. Zmav megobaro, nu gaikvireb...: [leqsi] // maTraxi 83. nu naRvlob Zmao!: [leqsi] // maTraxi da salamu-
da salamuri. - 1909. - #24. - gv. 9; ri. - 1910. - #18. - gv. 12;
57. alaznis velze: [moTxroba] // nakaduli: saymaw- 84. oboli: [leqsi] // jejili. - 1910. - #1. - gv. 48-
vilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1910. - #9. - 49;
gv. 5-11; 85. ori mgosani: [leqsi] // saqme. - 1910. - 5 seqtembe-
58. baRSi: [leqsi] // sxivi. - 1910. - #4. - gv. 12-13; ri. - #5. - gv. 3;
59. bulbuli: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo Jur- 86. ox, rmerTo Cemo!: [leqsi] // sxivi. - 1910. - #6. -
nali mozrdilTaTvis. - 1910. - #7. - gv. 3-4; gv. 13-14;
60. gazafxulze: [leqsi] // Cveni gazeTi. - 1910. - 10 87. saaRdgomo melodia: [leqsi] // mogzauri. - 1910.
aprili. - #9. - gv. 3; - 18 aprili. - #1. - gv. 6;
61. gazafxulis piri: [leqsi] // jejili. - 1910. - 88. saRamos Jams: [moTxroba] // sxivi. - 1910. - #10. -
#2. - gv. 90; gv. 4-5; #11. - gv. 6-7;
62. gazafxulis piri: [moTxroba] // jejili. - 1910. 89. sevda... imedi: [leqsi] // maTraxi da salamuri. -
- #3. - gv. 144-149; 1910. - #32. - gv. 3;
63. daWkna yvavili: (demonis xsovnas) [leqsi] // sxi- 90. simRera: [leqsi] // axali sxivi. - 1910. - 12 Teber-
vi. - 1910. - #8. - gv. 13-14. - wamZRvarebuli aqvs vali. - #8. - gv. 2;
puSkinis strofi; 91. sosos gatyepva: [leqsi] // nakaduli: saymawvi-
64. dedis vedreba: [leqsi] // jejili. - 1910. - #11. lo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1910. - #19.
- gv. 567-569; - gv. 3-4;
65. dila: [leqsi] // axali gza. - 1910. - 20 ivnisi. - 92. suraTi: [leqsi] // jejili. - 1910. - #6. - gv. 325;
#1. - gv. 3; 93. urva: [leqsi] // ganaTleba. - 1910. - #10. - gv. 483;
66. dResaswaulze: (vuZRvni anastasia wereTli- 94. qriste aRsdga: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo
sas) // jejili. - 1910. - #2. - gv. 63-70; Jurnali mozrdilTaTvis. - 1910. - #4. - gv. 3-4;
67. Tamros gankurneba: [leqsi] // jejili. - 1910. - 95. Rame: [leqsi] // quTaisis saqmianoba. - 1910. - #1.
#7-8. - gv. 347-348; - gv. 5;
68. imedi: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1910. - 96. RmerTo maRirse!: [leqsi] // maTraxi da salamu-
#7. - gv. 5-6; ri. - 1910. - #30. - gv. 7;
69. is kvlav sdums: [leqsi] // maTraxi da salamuri. 97. Sen ki...: [leqsi] // mogzauri. - 1910. - 2 maisi. -
- 1910. - #20. - gv. 10; #3. - gv. 13;
70. kavkasiis mTa grexilebs...: [leqsi] // mgzavri. - 98. Soba diliT: [leqsi] // jejili. - 1910. - #12. -
1910. - #1. - gv. 11-12; gv. 603-604;
71. kavkasiis mTas, Camavali mzisa sxivebi...: [leqsi] 99. Cemo sulis dgmav: [leqsi] // maTraxi da salamu-
// maTraxi da salamuri. - 1910. - #2. - gv. 6-7; ri. - 1910. - #33. - gv. 8;
72. kvlav vimRereb: [leqsi] // maTraxi da salamuri. 100. axal weliwads: [leqsi] // jejili. - 1911. - #1. -
- 1910. - #11. - gv. 8; gv. 26;
73. mdinare T-s: [leqsi] // axali azri. - 1910. - 1 oq- 101. ax, ra kargia ocneba tkbili: [leqsi] // salamu-
tomberi. - #1. - gv. 3; ri. - 1911. - #7. - gv. 9;
74. medgraT: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1910. 102. bulbulis amonakvnesi: [novela] // ganaTleba. -
- #10. - gv. 14; 1911. - #3. - gv. 165;
75. mezRvauri: [leqsi] // axali gza. - 1910. - 24 ivli- 103. bunebis wiaRSi: [leqsi] // ganaTleba. - 1911. -
si. - #29. - gv. 2; #2. - gv. 98-99;
76. me ki...: [leqsi] // momavali. - 1910. - 1 ianvari. - 104. gazafxuli: [leqsi] // jejili. - 1911. - #4. - gv.
#104. - gv. 4; 217;
77. melodia: [leqsi] // foni. - 1910. - 24 ianvari. - 105. gakveTilis gamotoveba: (uZRvni Cems Zvirfass
#4. - gv. 4; maswavlebels al.m-Zes) [moTxroba] // nakaduli:
78. momavlisken: [leqsi] // momavali. - 1910. - 31 ian- saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1911. -
vari. - #127. - gv. 3; #6. - gv. 13-19;
79. moZmis saflavi: (dimitri q-Zis xsovnas) [leqsi] 106. godeba: [leqsi] // ganaTleba. - 1911. - #7. - gv.
// sxivi. - 1910. - #11. - gv. 11-12; 414;

365
107. damarcxebuli raindi: [leqsi] // jejili. - 1911. 135. ase mosTqvamda bulbuli: (uZRvni g. quCiSvi-
- #3. - gv. 131-132; ls) [leqsi] // nakaduli: saymawvilo Jurnali
108. dasWkna vardi: [leqsi] // ganaTleba. - 1911. - #9. mozrdilTaTvis. - 1912. - #2. - gv. 3-5;
- gv. 544; 136. gaSorebis Jams: [Canaxati] // ganaTleba. - 1912. -
109. eSmakis maxe // eSmakis maxe. - 1911. - #2. - gv. 9; #9. - gv. 686-687. - wamZRvarebuli aqvs `qilila
110. eh ra icis: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - #10. - da damanas~ erTi strofi;
gv. 13; 137. dedis alersi: [leqsi] // jejili. - 1912. - #7-8.
111. zambaxis glova: [leqsi] // jejili. - 1911. - #3. - - gv. 436;
gv. 162-163; 138. eqspromti: [leqsi] // ganaTleba. - 1912. - #1. -
112. kvlav sZinavs...: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #5. gv. 30;
- gv. 12; 139. vin mces nugeSi?..: [leqsi] // ganaTleba. - 1912. -
113. kvnesa: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #9. - gv. 14; #3. - gv. 225-226;
114. mainc!: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - #12. - gv. 140. viS, bunebav, ra kargi xar!: [leqsi] // nakaduli:
14; saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1912. -
115. marto: [leqsi] // ganaTleba. - 1911. - #4. - gv. #8. - gv. 3-4;
219; 141. mipatiJeba mdeloze: (uZ. cirasa da mayvala
116. mTaze: (vuZ. daTiko mel-Ze CxeiZes [leqsi] // eS- gogniaSvilebs) [leqsi] // jejili. - 1912. - #4.
makis maxe. - 1911. - #7. - gv. 9; - gv. 195-196;
117. mogoneba: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - #4. - gv. 142. oblad STenili: (vuZRvni kote gegeliZes) [es-
12-13; kizi] // ganaTleba. - 1912. - #5. - gv. 378-379;
118. natvra: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #10. - gv. 143. ocneba da sinamdvile: uZ. g. quCiSvilsa da an.
12-13; kilasonias (fantazia or suraTad) [poema] // ga-
119. nugeSi: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - #8. - gv. naTleba. - 1912. - #4. - gv. 287-294;
11-12; 144. ra vicodi!..: (prof. al. xaxanaSvilis xsenebas)
120. ori dro: (baton-ymobis gadavardnidan 50 wlis [leqsi] // ganaTleba. - 1912. - #7. - gv. 551;
Sesrulebis gamo) [leqsi] // nakaduli: saymawvi- 145. sagodebeli: (iakob gogebaSvilis xsovnas) [le-
lo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1911. - #2. - gv. qsi] // ganaTleba. - 1912. - #6. - gv. 472-473;
41-44; 146. studentis cxovrebis nawyveti // ganaTleba. -
121. romansi: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #6. - gv. 8; 1912. - #10. - gv. 773-776;
122. saaxalwlo simRera: [leqsi] // salamuri. - 1911. 147. Rame: [leqsi] // jejili. - 1912. - #3. - gv. 161-163;
- #1. - gv. 8; 148. yaribis RaRadi: [literaturuli Canaxati] //
123. sinanulSi Cavarda: [moTxroba] // nakaduli: sa- ganaTleba. - 1912. - #8. - gv. 601-602;
ymawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1911. 149. yaribi xma pirze Seeyina: [moTxroba] // ganaTle-
- #19. - gv. 9-15; ba. - 1912. - #1. - gv. 28-30;
124. sofelSi: [moTxroba] // nakaduli: saymawvilo 150. Savi fiqrebi: [leqsi] // ganaTleba. - 1912. - #9. -
Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1911. - #2. - gv. gv. 694;
10-13; 151. Semodgomis suraTi: [leqsi] // nakaduli: saymaw-
125. sulis silaRev!...: [leqsi] // ganaTleba. - 1911. - vilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1912. - #10.
#5. - gv. 284; - gv. 12-13;
126. suraTi: [leqsi] // ganaTleba. - 1911. - #6. - gv. 152. wuxili: [leqsi] // ganaTleba. - 1912. - #2. - gv.
347; jejili. - 1911. - #9. - gv. 517; 141;
127. tyeSi: [moTxroba] // nakaduli: saymawvilo Jur- 153. gazafxuli: [leqsi] // jejili. - 1913. - #5. - gv.
nali mcirewlovanTaTvis. - 1911. - #7. - gv. 159;
8-13; 154. gvciva... gvciva...: [novela] // ganaTleba. - 1913. -
128. tyve: [leqsi] // salamuri. - 1911. - #14. - gv. 11; #9. - gv. 695;
129. qalaqSi: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - #11. - gv. 155. dnepris piras: (uZ. niko maWavarians). [leqsi] //
11; ganaTleba. - 1913. - #8. - gv. 621-622;
130. qarxanaSi: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - #6. - 156. egnate ninoSvilis saxelobis wre kievSi // wya-
gv. 9; ro. - baqo, 1913. - #10. - gv. 11;
131. Semodgoma // nakaduli: saymawvilo Jurnali 157. ia: [moTxroba] // nakaduli: saymawvilo Jurna-
mozrdilTaTvis. - 1911. - #11. - gv. 25-28; li mozrdilTaTvis. - 1913. - #8. - gv. 18-20;
132. Cits: [leqsi] // jejili. - 1911. - #8. - gv. 469; 158. itire...itire...: [leqsi] // ganaTleba. - 1913. -
133. ZRveni: (babisa da Saqros). [leqsi] // ganaTleba. #1. - gv. 59;
- 1911. - #10. - gv. 612; 159. mudara: [leqsi] // wyaro. - baqo, 1913. - #7. - gv. 8;
134. wynar RameSi: (ZRvnaT k. m-ls). [Canaxati] // ga- 160. nau... nau... nau!..: [miniatura] // ganaTleba. -
naTleba. - 1911. - #8. - gv. 487-489; 1913. - #4. - gv. 286-287;

366
161. stiris guli... stiris...: [leqsi] // Cveni wyaro. - 187. geniosi: (vaJa-fSavelas xsovnas) // ganTiadi. -
baqo, 1913. - #3-13. - gv. 10; quTaisi, 1915. - #13. - gv. 5-6;
162. striqonebi: [leqsi] // ganaTleba. - 1913. - #10. - 188. Tamari: [novela] // ganTiadi. - quTaisi, 1915. -
gv. 786; #8. - gv. 1-2;
163. tba: [miniatura] // ganaTleba. - 1913. - #10. - gv. 189. kikna poemebi: nislebi. raTa ggoniaT?.. [leqsi]
782; // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #7. - gv. 1;
164. yaribobaSi: [leqsi] // ganaTleba. - 1913. - #4. - 190. lili... siyvaruli: [miniatura] // ganaTleba. -
gv. 285; 1915. - #7. - gv. 484;
165. Sexvedra: [moTxroba] // nakaduli: saymawvilo 191. lodinSi: [leqsi] // ganTiadi. - quTaisi, 1915. -
Jurnali mozrdilTaTvis. - 1913. - #7. - gv. 16- #13. - gv. 6;
24; 192. me vqviTineb: [Canaxati] // ganaTleba. - 1915. -
166. CrdiloeTis cis qveS: [novela] // ganaTleba. - #3. - gv. 218;
1913. - #1. - gv. 64-66; 193. mSvidobiT, Suqurav!.. // ganTiadi. - quTaisi,
167. ganTiadi: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo Jur- 1915. - #15. - gv. 4-5;
nali mozrdilTaTvis. - 1914. - #9. - gv. 3; 194. netavi mas!: [Canaxati] // ganaTleba. - 1915. - #8-
168. zarnaSos moTqma: (eg. ninoSvilis xsenebas). [Ca- 9. - gv. 580-581;
naxati] // ganaTleba. - 1914. - #6. - gv. 453-454; 195. onavari vano: (uZRvni vano CxeiZes) [moTxroba]
169. kikna poemebi: [novelebi] // ganaTleba. - 1914. - // nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdilTa-
#10. - gv. 760-762; Tvis. - 1915. - #4. - gv. 31-40;
170. kikna poemebi: SoriT trfiali T-s. [proza] // 196. rad gamiarjla Wrilobani?..: Canaxati // ganaT-
Teatri da cxovreba. - 1914. - #16. - gv. 6; leba. - 1915. - #8-9. - gv. 599-600;
171. mgosnis siyvaruli: [proza] // Teatri da cxo- 197. sada leqsebi: araa es gazafxuli...: [leqsi] //
vreba. - 1914. - #23. - gv. 7;
ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #12. - gv. 2;
172. miniaturebi: Cemi cremlebi. me SegaeSxe // Tea-
198. sada leqsebi: laparaki mainc SeeZloT...: [leq-
tri da cxovreba. - 1914. - #7. - gv. 3-4;
si] // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #12. - gv. 2;
173. momiteve...: [Canaxati] // ganaTleba. - 1914. - #7.
199. sada leqsebi: miTxar zRapari amaoebis!..: [leq-
- gv. 526;
si] // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #12. - gv. 2;
174. nagrZnobi: [miniatura] // ganaTleba. - 1914. -
200. sada leqsebi: micvalebulTa dRe...: [leqsi] //
#2. - gv. 130;
ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #12. - gv. 2;
175. pasuxi ver mieRoT: (ambavi) // ganaTleba. - 1914.
201. samyura yvavili: [novela] // ganTiadi. - quTaisi,
- #3. - gv. 211-212;
1915. - #14. - gv. 2-3;
176. risTvis!?: [moTxroba] // ganaTleba. - 1914. - #5.
202. sikvdilis mTebidan: [novela] // ganTiadi. - qu-
- gv. 364-365;
Taisi, 1915. - #16. - gv. 8-9;
177. saaTi: [Canaxati] // Teatri da cxovreba. - 1914. -
203. siyvaruli: [literaturuli Canaxati] // Tea-
#30. - gv. 8;
tri da cxovreba. - 1915. - #13. - gv. 8;
178. siyvarulis misteria: [proza] // ganaTleba. -
204. sicocxle: [moTxroba] // ganTiadi. - quTaisi,
1914. - #9. - gv. 698-699;
1915. - #9. - gv. 3-4;
179. torola: (sada leqsi) // nakaduli: saymawvilo
205. ukraineli mwerlebi: [SemoqmedebiTi biogra-
Jurnali mozrdilTaTvis. - 1914. - #8. - gv. 14-
fia] // Teatri da cxovreba. - 1915. - #14. - gv. 9;
15;
206. qveyana: [Canaxati] // ganTiadi. - quTaisi, 1915. -
180. ukanaskneli megobari: [miniatura] // ganaTle-
#10. - gv. 2;
ba. - 1914. - #4. - gv. 294;
207. RaRadisi: [Canaxati] // Teatri da cxovreba. -
181. uneblieTi fiqrebi: (ZRvnad maro m-ls, qsenia
j-ls da aneta m-Zes). [novelebi] // ganaTleba. - 1915. - #3. - gv. 3-4;
1914. - #8. - gv. 613-615; 208. Soreuls megobars: [Canaxati] // ganaTleba. -
182. Seni Tvalebi: [miniatura] // ganaTleba. - 1914. - 1915. - #4. - gv. 299-304;
#4. - gv. 298; 209. cocxali zRapari da cicinaTela // ganTiadi. -
183. akido: 1. veneras. 2. uyureT... uyureT!..[Canaxa- quTaisi, 1915. - #17. - gv. 2-3;
ti] // Teatri da cxovreba. - 1915. - #8. - gv. 5-6; 210. WaSniki: venacvale qarTvel xalxs sulSi!.. me
184. amiranis cecxli: (akakis xsovnas) // ganTiadi. - da vardi // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #12. - gv.
quTaisi, 1915. - #11. - gv. 2-10; 3-4;
185. ar veurCebiT... ar veurCebiT..: (sada leqsi) // 211. mona siyvarulisa: ZRvnad k. gegeliZes [mo-
ganaTleba. - 1915. - #3. - gv. 216; Txroba] // ganaTleba. - 1916. - #8-9. - gv. 512-
186. gauCarxavi leqsebi: gulis kbilis tkivili. ga- 534; #10. - gv. 612-623;
zafxuli. borkilebi. [Canaxati] // ganaTleba. - 212. amoucnobi var... amoucnobi var!..: [eskizi] // Ta-
1915. - #5-6. - gv. 392-393; visufleba. - 1917. - #9-10. - gv. 2;

367
213. baraTebi: 1. lenas da konas. 2. Cems ideur amxa- 240. CamorCenils mazrebSi // eroba. - 1920. - #6. - gv.
nagebs // ganaTleba. - 1917. - #1. - gv. 47; 18-22;
214. esaa sicocxle? // pirveli nabiji. - 1917. - #2. - 241. Zrwode!: [novela] // mxedari. - 1920. - #7. - gv.
gv. 22-24; 12-13;
215. zRapris nawyveti: vuZRvni fridikos [moTxro- 242. weros sikvdili: (miron TofCiSvilis xsovnas)
ba] // Teatri da cxovreba. - 1917. - #8. - gv. 4-5; // Teatri da cxovreba. - 1920. - #28. - gv. 3;
216. mohkvda!.. mohkvda!..: [leqsi] // Teatri da cxo- 243. deda-Svili: [leqsi] // xelovneba. - 1921. - #2. -
vreba. - 1917. - #24. - gv. 5; gv. 5;
217. nela, nela!: [Canaxati] // Teatri da cxovreba. - 244. patara romani: [etiudi] // xelovneba. - 1921. -
1917. - #34. - gv. 4; #1. - gv. 5-6;
218. usaTauro: [leqsi] // Tavisufleba. - 1917. - 245. Citunebis megobari // nakaduli: saymawvilo
#11-12. - gv. 3; Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1923. - #3-4. -
219. ucxoeTSi: [Canaxati] // Teatri da cxovreba. - gv. 4-9;
1917. - #30. - gv. 5; 246. gazafxulda: [Canaxati] // wiTeli sxivi. - 1924. -
220. Sen kvlav marto xar!...: [Canaxati] // ganaTleba. - #2-3. - gv. 20-21;
1917. - #2. - gv. 130; 247. gariJraJze meocnebeni: [miniatura] // Teatri
221. axali zRaprebi: revolucia. [iumori] // pirve- da cxovreba. - 1924. - #12. - gv. 3-4;
li nabiji. - 1918. - #29. - gv. 455; 248. guTani da traqtori // nakaduli: saymawvilo
222. itire mwareT!..: [leqsi] // pirveli nabiji. - Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1924. - #12. -
1918. - #34. - gv. 535; gv. 23;
223. lodinSi: [leqsi] // pirveli nabiji. - 1918. - 249. Jangi gulisa: [eskizi] // Teatri da cxovreba. -
#34. - gv. 541-542; 1924. - #18. - gv. 3-4;
224. mTiuleTi // pirveli nabiji. - 1918. - #31. - gv.
250. fiqrTa namsxvrevi: [eskizi] // Teatri da cxo-
486-489; #32. - gv. 499-501;
vreba. - 1924. - #2. - gv. 3;
225. molozani da mze-Wabuki: [Canaxati] // Teatri da
251. Rori: [miniatura] // Teatri da cxovreba. - 1924.
cxovreba. - 1918. - #12. - gv. 6; #13. - gv. 12-13;
- #4. - gv. 3;
226. moZmeTa golgoTaze // pirveli nabiji. - 1918. -
252. cira // leila / red. i. griSaSvili. - Tb., 1924
#26. - gv. 404-405;
(poligrafskolis st.). – 16 gv.;
227. mwvervalebi: [Canaxati] // Teatri da cxovreba. -
253. alvis xeebi: [novela] // axali gza. - 1925. - #14.
1918. - #10. - gv. 6;
- gv. 7;
228. sadaa bunebis samarTali?!: (luarsab bocvaZis
254. glexTa pirveli ajanyeba: (nawyveti didi mo-
xsovnas) // ganaTleba. - 1919. - #2. - gv. 85;
Txrobidan) // axali sofeli. - 1925. - #2. - gv.
229. yvavilebi: [Canaxati] // cisartyela. - 1919. - #1.
30-33;
- gv. 68-70;
255. dausrulebeli legenda // CiraRdani. - 1925. -
230. Cemma ocnebam gaganargiza: [Canaxati] // prole-
#17-18. - gv. 8-10;
tari. - 1919. - #1. - gv. 10-11;
256. zamTari: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo Jur-
231. amiranis cecxli: [moTxroba] // cisartyela. -
nali mcirewlovanTaTvis. - 1925. - #1. - gv. 15-
1920. - #9. - gv. 19-51;
16;
232. axali weli saqarTveloSi: [Canaxati] // saxalxo
257. zamTari sabavSvo baRSi: [moTxroba] // nakadu-
gvardieli. - 1920. - #2. - gv. 11-12;
li: saymawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis.
233. gaumarjos gazafxuls: [Canaxati] // Teatri da
- 1925. - #1. - gv. 6-14;
cxovreba. - 1920. - #28. - gv. 6-7;
258. zRapari: [novela] // CiraRdani. - 1925. - #11-12.
234. gaqvavebuli cremlebi: [Canaxati] // cisartye-
la. - 1920. - #2. - gv. 45-46; - gv. 1-2;
235. gulis kbilis tkivili: [Canaxati] // muSaTa cxo- 259. krux-wiwila: [moTxroba] // nakaduli: saymawvi-
vreba. - 1920. - #7. - gv. 8-9; lo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1925. - #7-
236. duSeTis mazris mdgomareoba: (gakvriT) // ero- 8. - gv. 3-11;
ba da qalaqi. - 1920. - #7. - gv. 36-40; 260. ku midis dasaZineblad: [moTxroba] // nakadu-
237. duSeTis mazris umweoba // eroba. - 1920. - #13- li: saymawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis.
14. - gv. 26-30; - 1925. - #5. - gv. 19-32;
238. nunu: (ZRvnad nina xomasuriZis asuls) [mo- 261. moaxle: [novela] // CiraRdani. - 1925. - #9. - gv.
Txroba] // cisartyela. - 1920. - #12-13. - gv. 39- 7-8;
42; 262. ori qveyana: [piesa] // Cveni gza. - 1925. - #6. - gv.
239. omis suraTebi: I. mSvidobiT!. II. sikvdilis mTe- 8-10;
bidan [Canaxatebi] // muSaTa cxovreba. - 1920. - 263. sikvdili: [novela] // Cveni gza. - 1925. - #17. -
#5. - gv. 8-9; gv. 7-10;

368
264. fiqrebi qarTvel mweralTa bedze: g. quCiSvi- 288. SoTa rusTavelis dReebi svaneTSi // komunis-
li // Cveni gza. - 1925. - #19. - gv. 11-13; turi ganaTleba. - 1938. - 21 ianvari. - #7. - gv. 3;
265. quCis momRerali: [novela] // Teatri da cxo- 289. Cemi saCuqari bavSvebs: [moTxroba] // komunis-
vreba. - 1925. - #5. - gv. 2-3; turi ganaTleba. - 1938. - 1 ianvari. - #1. - gv. 3;
266. yvavilTa Soris: [moTxroba] // nakaduli: say- 290. ~mainc brunavs~ // mebrZoli aTeisti. - 1940. -
mawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1925. #7. - gv. 29-41;
- #4. - gv. 8-9; 291. omianoba. (TamaSoba): [moTxroba] // oqtombre-
267. yofili adamiani: [novela] // CiraRdani. - 1925. - li. - 1940. - #3. - gv. 12;
#7-8. - gv. 8-9; 292. skola da mSoblebi // komunisturi aRzrdisa-
268. yurZnis qurdebi: [moTxroba] // nakaduli: say- Tvis. - 1940. - #7-8. - gv. 23-37;
mawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1925. 293. antireligiuri aRzrda bunebismetyvelebis
- #9-10. - gv. 9-17; swavlebis dros // sabWoTa maswavlebeli. -
269. Sen gamoscvlilxar: [novela] // sazRvarze. - 1941. - 1 maisi. - #35;
1925. - #3-4. - gv. 150-151; 294. ori beqobi: [moTxroba] // mnaTobi. - 1944. - #7-
270. Sexvedra: [novela] // Cveni gza. - 1925. - #4. - gv. 8. - gv. 16-17;
5-6; 295. ar azido: [legenda] // Taiguli. - 1946. - gv. 118-
271. cira: [novela] // axali gza. - 1925. - #13. - gv. 123;
8-10; 296. zamTari: [moTxroba] // oqtombreli. - 1946. -
272. cisferTvaleba: (mogoneba) // CiraRdani. - 1925. #11-12. - gv. 16;
- #19-20. - gv. 1-3; 297. qarTvelTa naSieri: [narkvevi] // saxalxo ganaT-
273. cixis pirveli STabeWdileba: (mogonebaTa leba. - 1946. - 7 marti. - #10;
furclebi) // CiraRdani. - 1925. - #13-14. - gv. 298. SoTas sinanuli: [moTxroba]: nax. ir. razmaZisa
// pioneri. - 1946. - #10. - gv. 14-15;
1-3; #15-16. - gv. 1-3;
299. dabadebis dRe sabavSvo saxlSi: [moTxroba] //
274. warsulis suraTebi: [novela] // Cveni gza. - 1925.
norCi lenineli. - 1947. - 6 marti. - #10;
- #10. - gv. 8-10;
300. valmoxdili: [narkvevi] // saxalxo ganaTleba. -
275. gazafxuls // nakaduli: saymawvilo Jurnali
1947. - 9 maisi. - #19;
mcirewlovanTaTvis. - 1926. - #5. - gv. 2;
301. poetis bavSvoba // pioneri. - 1947. - #12. - gv.
276. gamarjvebis alo gazafxulisa: [miniatiura] //
23-25.
nakaduli: saymawvilo Jurnali mcirewlovan-
TaTvis. - 1926. - #5. - gv. 15-17;
Targmna:
277. dedis alersi // jejili. - 1926. - #9. - gv. 2;
1. mistrovi, n. poezias: [leqsi] // ganaTleba. -
278. enZela // nakaduli: saymawvilo Jurnali mci-
1911. - #1. - gv. 27;
rewlovanTaTvis. - 1926. - #3. - gv. 2;
2. olesi, o. Semodgoma siyvarulisa: (etiudi na-
279. mipatiJeba mdeloze // nakaduli: saymawvilo
Targmni ukrainulidan) // Teatri da cxovreba.
Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1926. - #7. - gv.
- 1915. - #14. - gv. 9-11; #15. - gv. 8-11.
2;
280. sosias ki... // nakaduli: saymawvilo Jurnali
mis Sesaxeb:
mcirewlovanTaTvis. - 1926. - #9. - gv. 23-24;
1. gamovida `Cveni kvalis~ me 14 nomeri... // ekali.
281. ~Cven isev movalT~...: [miniatiura] // nakaduli:
- 1908. - 24 agvisto. - #2. - gv. 2;
saymawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. -
2. gomarTeli, iv. saliteraturo SeniSvnebi: I. //
1926. - #1. - gv. 4;
sxivi. - 1909. - #1. - gv. 5-7;
282. axali simRera // nakaduli: saymawvilo Jurna-
3. menave (niko kurdRelaSvili). Cveni `kritiko-
li mcirewlovanTaTvis. - 1927. - #7. - gv. 12; sebi~ // xalxi. - 1910. - 29 marti. - #13. - gv. 1-2;
283. pankisis xeobaSi: [narkvevi] // komunisti. - 1927. 4. askaneli pro-fia. Cemi tragizmi: (saxumaro) //
- 1 ianvari. - #1. - gv. 5; cxovreba da xelovneba. - 1911. - #9. - gv. 14-15;
284. risTvis-Ra gleso, namgalo? // nakaduli: say- 5. di-Svili. saliteraturo saRamo // kolxida:
mawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1927. almanaxi. - quTaisi, 1911. - #1. - gv. 15-16;
- #6. - gv. 4; 6. baironiSvili, s. damsxvreuli bedniereba:
285. wiTeli zamTari: [moTxroba] // komunisti. - (studentebis cxovrebidan). vuZRvni d. Tur-
1927. - 22 ianvari. - #17. - gv. 5; dospirels // ganaTleba. - 1912. - #10. - gv. 777-
286. kedlis gazeTebze muSaoba Cvens skolebSi // 781;
komunisti. - 1928. - 30 marti. - #74. - gv. 3; 7. quCiSvili, giorgi. aRtacebuli ocnebiT...
287. qarTuli andazebi: upasuxismgeblobis iSvia- (vuZRvni d. Turdospirels) [leqsi] // nakadu-
Ti nimuSi: bibliogr: l. metreveli // muSa. - li: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. -
1935. - #35. - gv. 3; 1912. - #7. - gv. 3-4;

369
8. qronika: redaqciam miiRo Jurnali `ganaTle- skola (1925) da rusTavelis Teatris drama­
ba~, ianvris nomeri... // wyaro. - baqo, 1913. - #5. tuli studia (1927-1930).
- gv. 8; pirvelad scenaze gamovida rusTavelis
9. d. Turdospirelma sTargmna...: [Turdospi- TeatrSi, 1932-1933 wlebSi sezonSi, piesa
relis [CxeiZe daviT] mier ukraineli poetis `RvarZlSi~, ninos rolSi. Seusrulebia marTa
olesis erTmoqmedebiani piesa `Semodgoma si- (`arsena~), karoJna (`Semodgomis aznaurebi~),
yvarulisa~-s Targmna] // Teatri da cxovreba. boCkariovi (`platon kreCeti~), emilia (`ote­
- 1914. - #18. - gv. 16; lo~), zeinabi (`Ralati~) da sxv.
10. k-uri, iv. milocvebi // laxti. - 1914. - #7. - gv. 7; 1936 wlis 5 seqtembers dajildoebul iq­
11. axalgazrda mweralma... // Teatri da cxovreba. na sapatio niSnis ordeniT.
- 1915. - #21. - gv. 16; misi rwmeniT, scenaze mniSvneloba aqvs
12. kidev Wirveul dedakacze // pirveli nabiji. - msaxiobis TviTSemoqmedebas. misi lozungia:
1918. - #31. - gv. 482-483; `Sroma da sakuTar Tavze muSaobiT socialis­
13. gamovida gasasyidad d. Turdospirelis...: turi realizmis daufleba~.
[gancxadeba] // proletari. - 1919. - #1. - gv. 16;
14. griSaSvili, ioseb (Suamdinareli, maruTa). axa- wyaro:
li wignebi // leila: samxatvro-saliteraturo 1. avtobiografia (ioseb imedaSvilis `qarTuli
krebuli. - 1920. - gv. 17-18; scenis albomis~ masalebidan).
15. d. Turdospireli: [foto] // Teatri da cxo-
vreba. - 1920. - #14. - gv. 9; TuSmaliSvili, mixeil antonis Ze
16. d. kldiaSvilis iubiles... // Teatri da cxovre- (1878, 20/VIII – ) – mokarnaxe, – muSaTa saxalxo
ba. - 1920. - #1. - gv. 14; Teatris damaarsebelTagani da naamagdari muSa­
17. jafariZe, t. d. Turdospireli da e. gabriCiZe. ki, Sromis gmiri, – gare kaxeTidan (sof. martyo­
`qarTuli andazebi~: Sekrebili d. Turdospi- fidan, daibada q. Tbiliss, glexi muSis ojaxSi).
relisa da emil gabriCiZis mier: [recenzia] // daamTavra Tbilisis pirveldawyebiTi saqalaqo
komunisti. - 1935. - 6 aprili. - #83. - gv. 4; skola da saxelosno saswavlebeli (1897).
18. RviniaSvili, a. d. Turdospireli - sabavSvo
muSaobda rkinigzis mTavar saxelosno­
moTxrobebi: [sablitgamis wignis gamocemis
Si zeinklad da iaralovis qarxanaSi, bolos
– Tbilisis wyalsadenis saxelosnoSi, sadac
gamo] // literatura da xelovneba. - 1947. - 9
1926-1927 wlebSi wyalsazomTa gaumjobesebi­
agvisto. - #31;
saTvis dajildovebul iqna.
19. caiSvili, s. d. Turdospireli: [samwerlo da
1898 wlidan monawileobda rsdmp-Si, ro­
pedagogiuri moRvaweobis 40 wlisTavis gamo] //
gorc teqnikuri momuSave da organizatori.
saxalxo ganaTleba. - 1947. - 24 aprili. - #17;
1900 wels rkinigzis gaficvaSi aqtiuri mo­
20. nekrologi: daviT Turdospireli // komunis­
nawileobisaTvis cixeSi ijda (2 Tve).
ti. - 1948. - #256; literatura da xelovneba.
Teatrs dauaxlovda saxelosno skolaSi
- 1948. - #51;
swavlis drosve da SeuerTda im xelosan-muSa­
21. daviT Turdospireli: [nekrologi] // saxalxo
Ta jgufs, romelTac 1890-ian wlebSi, Tbili­
ganaTleba. - 1949. - 1 ianvari. - #1.
sis gareubnebSi warmodgenebis gamarTva daiw­
yes, xolo 1893 wels, e. w. `avWalis auditoria­
wyaro:
Si~, saZirkveli Cauyares Tbilisis saxalxo
1. avtobiografia;
Teatrs. m. TuSmaliSvili am wris mesame war­
2. litfondis anketa;
modgenidan, warmoebidan mouwyvetliv, uanga­
3. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
rod, sruliad ufasod emsaxureboda xalxur
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
Teatrs, rogorc mokarnaxe: pirvelad – avWa­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; lis auditoriaSi, Semdeg – zubalaSvilis sax.
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. saxalxo saxlSi, avlabarSi da sxv.; drogamoS­
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ vebiT, scenaze rolebsac asrulebda: kakula
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ (`pepo~), petka (`cimbireli~) da sxv. 1919 wlis
binati), 1941. - gv. 474. maisis 5 saxalxo saxlma 25 wlis moRvaweobis
iubile gaumarTa.
TuSiSvili, Tamar (1908, 7/IV – ) – 1921 wlidan saTeatro-sakulturo saq­
msaxiobi, – sapatio niSnis ordenosani, – dai­ mianobaSi monawileobda, rogorc wevri pro­
bada saCxeres, xelosan-mRebavis ojaxSi. deda fkavSirTa prezidiumisa, operis polit-samxa­
– diasaxlisi. aRizarda siRaribesa da gaWir­ tvro sabWosi, TviTmoqmedi saCvenebeli Tea­
vebaSi. pirveldawyebiTi swavla miiRo saCxe­ tris politsabWosi da sxv., risTvisac mieniWa
ris skolaSi, daamTavra Tbilisis me-8 Sromis Sromis gmiroba.

370
mis Sesaxeb: aRa cecxlaZe, ali stamboliSvili da sxv. aq
1. usavano. saxalxo saxlSi wrem... // Teatri da gaimarTa sxvadasxva manifestacia-demons­
cxovreba. - 1915. - #41. - gv. 14; tracia. politikur saqmeze 1904 wels or­
2. jabauri, g. sax. Teatris istoria: mogonebani // jer Seipyres, magram xalxi daeca da polici­
Teatri da cxovreba. – 1915. - #51; 1916. - #1. - idan gaaTavisufla. am organizacias hyavda
gv. 15; teroristebi (m. qarCilaZe, al. cecxlaZe da
3. saxalxo scenis muSakT... // Teatri da cxovre- sxv.), propagandistebi (biq. Rlonti, al. dge­
ba. - 1916. - #19. - gv. 16; buaZe, beno CxikviSvili, g. SilakaZe, gr. ura­
4. gomarTeli, Salva. avWalis saxalxo saxli // taZe, raf. CixlaZe da sxv.). r. TxilaiSvilma,
Teatri da cxovreba. - 1919. - #11. - gv. 15. pirvelma Tavis sofelSi moiTxova medreses
daxurva da Turquli enis maswavlebeli ar
wyaro: gvindao da asec moxda.
1. jabauri, g. saxalxo Teatris daarseba Tbilis­ r. TxilaiSvili iyo: skp(b) aWaris saol­
Si // kvali. - 1901. - #8. - gv. 126-127; qo sakontrolo komisiis wevri (1921 w., #27,
2. saxalxo Teatris dasi: [dasis wevrTa portre­ 1930, 14 ivnisi), aRmaskomis wevri (1930 w., 9
tebi] // Teatri da cxovreba. - 1915. - #16. - gv. ivlisi, #21), kompartiis wevri (#0875929,
9; 1926 wlidan), aWaris cakis wevri (1925 w., 8
3. jabauri, giorgi. saxalxo Teatris istori // aprili, #1455), `wiTeli mTvaris~ wevri.
Teatri da cxovreba. - 1915. - #17. - gv. 13-14;
4. saxalxo Teatris muSaki // Teatri da cxovreba. wyaro: ar aris miTiTebuli.
- 1919. - #3. - gv. 13;
5. saxalxo Teatris damaarsebelni: 1893-1923: TxilaiSvili, hasan dedis Ze (1894 – )
[foto] // Teatri da cxovreba. - 1923. - #2. - gv. – erovnuli erTobis mqadagebeli, – qarTveli
8; muslimani, qobuleTeli, gulo aRa kaikaciS­
6. saxalxo Teatri, 1893-1923: saiubileo krebu­ vilis diswuli, Sinauri aRzrdiT da orkla­
li. - tf., 1923 (ssmus poligr. gany. 1-li stam­ siani codniT.
ba). - gv. 77. Tavi isaxela 1918 wels, qobuleTSi os­
malTa faSebisa da jaris Semosvlis dros, ro­
TxilaiSvili, rejeb (1877, 20/VI – ) ca brest-litovskis xelSekrulebis ZaliT,
_ revolucioner-organizatori, qarTvel aWara-qobuleTs TviTon, kenWisyriT unda ga­
muslimanTa pirveli wiTeli medroSe, qobu­ daewyvita, visTan undoda yofna: TurqeTTan
leTidan. daibada sof. kondids, qobuleTis Tu ruseTTan (igulisxmeboda saqarTvelo).
mazris glexis ojaxSi. oblad gazrdili, we­ kenWisyras daeswrnen mxolod osmaleTis fa­
ra-kiTxvis ucodinari. 1902 wels, aleqsan­ Sebi da jaris nawilebi, qristiani qarTvelebi
dre anTaZes, gigo mgelaZes, dom. TalakvaZe­ ar Candnen. amiT daSinebulma xalxma gadawy­
sa da nik. manjgalaZesTan erTad, Seqmna so­ vita, kenWi osmaleTis sasargeblod mieca. am
cial-demokratiuli organizacia, romelic dros gamoxta h. TxilaiSvili da uSiSrad Ses­
baTomis komitetTan SeTanxmebiT muSaobda. Zaxa: `xalxo, nu tyuvdebiT da Tavs nu iRupa­
r. TxilaiSvili adgilobriv aqtiur muSao­ vT, – Cven qarTvelebi varT da saqarTvelosve
bas awarmoebda. gamarTa pirveli manifesta­ unda SevuerTdeTo!~. amis gamo, osmalTa fa­
cia da pirveli wiTeli droSa qarTvel mu­ Sebma xeli staces da zarbazans aakres dasax­
sulmanebTan qobuleTSi man aafriala, mxur­ vretad, magram xalxma gamostaca da gaapara.
vale monawileoba miiRo adgilobriv gafic­ misi gabeduli sityvis wyalobiT, qobuleTe­
vaSi, telegrafis gadaWraSi da sxv. 1904 wels lebma kenWisyriT saqarTvelosTan indomes
aWarelma begebma (Temur beg ximSiaSvili, SeerTeba.
xusein aRa abaSiZe) adgilobriv jameSi kreba osmalTa faSebis brWyalebidan gaqceul­
moiwvies da xalxs gamoucxades: Tqven mus­ ma h. TxilaiSvilma ozurgeTSi samuslimano
limanebi xarT, qarTvelebs nu miemxrobiT saqarTvelos gamanTavisuflebeli komitetis
da areulobaSi monawileobas nu miiRebTo. SedgenaSi miiRo monawileoba, agreTve, memed
r. TxilaiSvili Seuvarda jameSi da SesZaxa: gogiberiZes, aslan abaSiZesa da sxvebTan er­
_ Tqve xuliganebo, meCeTSi krebis gamarTva Tad, Seadgina razmi (100 kacamde) saqarTvelos
rogor SeiZleba, wadiT aqedan. Tqveni Wkuis mterTa winaaRmdeg sabrZolvelad.
darigeba ar gvindao. am organizacias 500 ka­ werda mamuliSvilur leqsebsac.
camde hyavda. aqtiurebi iyvnen: xusein efen­
di xarazi, gigo JRenti, hasan TxilaiSvili, wyaro:
suleiman megreliZe, x. SaqariSvili, osman 1. z. WiWinaZisa da i. imedaSvilis piradi arqivebi.

371

ialRuziZe [ialRuzis Ze], ioane (1770 Типография Канцеларии главноначальствующего
– 1830) – mwerali, – mgosani, mTargmneli da гражданского частью на Кавказе, 1897. - Стр. 90-189.
osuri anbanis Semdgeneli, – osuri mwerlo­
bis mamamTavari da osTa mwignobrobis Semqm­ mis Sesaxeb:
neli, – samxreT oseTidan. daibada sof. javas, 1. ramdenime axali ambavi Cveni mwignobrobis Se-
aznauris ojaxSi. swavla-ganaTleba miiRo saxeb... // droeba. - 1878. - 24 marti. - #65. - gv. 2;
erekle II-is da giorgi XIII-s karze, aRizarda 2. liaxveli, giorgi [giorgi CoCiSvili, igive sa­
qarTvel mefeTa sasaxlis mwignobar-ganaTle­ ZagliSvili]. – a) saRmrTo wignebis gadaTargm­
bulTa wreSi. icoda rusuli ena. osTa erovnu­ na osur enaze // mwyemsi. - 1884. - #11. - gv. 6; b)
li ideiT gatacebuli, xSirad monawileobda mcire SeniSvna // mwyemsi. - 1885. - #2. - gv. 4-5;
saxelmwifoebriv saqmeebSi qarTvel mefeTa 3. g) recenzia // droeba. - 1885. - 30 aprili. - #91.
da rusi mTavarmarTeblis davalebiT. ro­ - gv. 3;
gorc rusTa momxre, 1802 wels monawileobda 4. barnovi, vasil.. alRuziani: (bibliografiuli
osTa dawynarebis saqmeSi, imave wels oseTis SeniSvna) // mwyemsi. - 1886. - #17. - gv. 6-8;
mosamarTled dainiSna. agreTve, monawileoba 5. alRuzianis dedanis Sesaxeb // cnobis fur-
miiRo yvela amboxebis CaqrobaSi, risTvisac celi. - 1898. - 4 ianvari. - #417. - gv. 2;
jildod eboZa `gubernski sekretroba~ CiniT, 6. samaCabloeli. alRuzianis Sesaxeb // cnobis
oqros medali wiTeli lentiT da wliuri pen­ furceli. - 1898. - 11 ivnisi. - #555. - gv. 2;
sia 400 man. 1822 wels, Tbilisis seminariasTan 7. axvlediani, g. ialRuziZe da misi osur enaze
arsebul `prixodis skolaSi~ qarTuls aswa­ dawerili Sromebi // tfilisis universitetis
vlida. moambe. - 1926. - #6;
1802 wels qarTuli anbaniseburad Sea­ 8. ruxaZe, tr. qarTuli eposi gardamavali xanis
dgina osuri anbani, osuri enis saxelmZRva­ literaturaSi / prof. k. kekeliZis redaqciiT.
nelo, qarTulidan osur enaze gadaTargmna: - Tb., 1939. - gv. 190-200.
saciskroni locvani (Tb., Cyk [1820]), saxare­
ba, gamokrebili kurTxevani (moskovi, 1824) wyaro:
da liturgikis wesi; dawera poema `alRuzia­ 2. Алгузиани // Сборник материалов для опи­
ni~ – oseTis mefis Svilis alRuzonis Tavga­ сания местностей и племен Кавказа. - Вып.
dasavali 16-marcvlovani leqsiT (pirveli ХХII. - Тбилиси: Типография Канцеларии
gamocema – n. gamrekelis, Tb., 1885 w., meore главноначальствующего гражданского частью на
– m. janaSvilis, 1897 w., Сборник материалов Кавказе, 1897. - Стр. 90-189;
для описания местностей и племен Кавказа. – Вып. 3. samaCabloeli. alRuzianis Sesaxeb // cnobis
ХХII) – Sinaarsi ix.: prof. korn. kekeliZis re­ furceli. - 1898. - 11 ivnisi. - #555. - gv. 2;
daqciiT `qarTuli eposi gardamavali xanis 4. Кирион II. Краткий очерк истории грузинской
literaturaSi~ (Tb., 1939, gv. 190-200). werda церкви и экзархата за XIX столетие / Е. К.. -
leqsebsac (daculia H2130 xelnawerSi). 1829 Тифлис: тип. К. П. Козловскаго, 1901. - Стр. 101-
wels gadawera `troadis darRveva~ (xelnawe­ 102;
ri HN1420). 5. xaxanaSvili, al. qarTuli sityvierebis isto­
dakrZalulia avlabris (petre-pavles) ria. (uZvelesi droidgan me-XVIII sauk. gasu­
sasaflaoze. lamde). - gamocema mesame. - tf.: qSwkg saz-bis
gamocema #167, 1919 (b. kilaZis st.). - gv. 415;
calke gamocemulia: 6. kekeliZe, korneli. qarTuli literaturis
1. alRuziani: poema / [winasityv.: n. gamrekeli]. - Tb.: istoria / daibeWda Tanaxmad sibrZnis mety­
n. gamrekeli, 1885 (ar. kalandaZis st.). - III, 64 gv. velebis fakultetis dadgenilebisa. mdiva­
ni docenti g. naTaZe. – t. 2: saero mwerloba
gamoqveynebulia: XI-XVIII s. / [avt. winasityv. germ. en.]. - tf.: Toma
1. Алгузиани // Сборник материалов для описания Ciqvanaia, 1924 (s.s.m.u.s. poligraftrestis me-
местностей и племен Кавказа. - Вып. ХХII. - Тбилиси: 2 st.). - gv. 197-205;

372
7. Альгузиани // Литературная энциклопедия Sic yvela moqmedi piris rols (10-mdea) erTi
[Электронный ресурс]. Т. 1 / Коммунист. академия, msaxiobi asrulebs. drogamoSvebiT, saxalxo
Секция литературы, искусства и языка; редкол.: scenebzedac monawileobda sruliad ufasod,
П. И. Лебедев-Полянский [и др.]; отв. ред. В. М. rogorc msaxiobi, mkiTxveli da moyvare-musi­
Фриче; отв. секретарь О. М. Бескин. – М.: Изд-во kosi (originaluri damkvreli).
Коммунист. академии, 1929. - Стр. 99; 1924 wlis 22 dekembers, amierkavkasiis
8. ruxaZe, tr. qarTuli eposi gardamavali xanis fosta-telegrafis kavSiris gamgeobis Taos­
literaturaSi / prof. k. kekeliZis redaqciiT. nobiT, m. cxakaias sax. klubSi gadauxades 30
- Tb., 1939. - gv.: 17, 190-200, 240; wlis moRvaweobis iubile. sazogadoebrivi
9. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- damsaxurebisaTvis eZleoda personaluri
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis pensia.
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; gardaicvala 1949 wlis 17 ivniss. daikr­
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. Zala petre-pavles sasaflaoze.
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ calke gamocemulia:
binati), 1941. - gv. 492, rigiTi #121, 134. 1. cicinaTela: saymawvilo ambebi / Sedgenili da
gamocemuli m. a. ianqoSvilisagan. - Tb., 1887
ianqoSvili, maTe aronis Ze [igive m. (xelaZis st.). - Tavfurc., 72 gv.;
ianqo] (1870 – 1949, 17/VI) – narkvevTmwerali, 2. eleqtroni da saocari manqanebi / Sedgenili m.
scenismoyvare da sazogado moRvawe, – perso­ a. ianqoSvilisagan. - tf.: n. d. qarumiZis gamoc.,
naluri pensioneri, gare kaxeTidan. daibada 1895 (m. SaraZisa da amxanagobis st.). - 51 gv.
sofel patarZeulSi. msaxurobda fosta-te­
legrafis moxeled, imave dros, mwerlobasa gamoqveynebulia:
da revoluciur-sazogadoebriv saqmianobaSi 1. SeniSvna // kvali. - 1893. - #19. - gv. 16;
monawileobda. 2. tfilisis aoxreba 1795 w. aRa-mahmad-xanis
1904 wels, revolucionerTa aboboqre­ dros // saqarTvelos kalendari. - 1896. - uka­
buli talRa rom fosta-telegrafs miadga da naskneli gany.. - gv. 103-112;
Zveli mTavrobis momxreni amaod cdilobdnen 3. gabriel episkoposis darigeba da saCuqari:
revolucionerTa dawynarebas, m. ianqoSvi­ (Cemi mogonebidan) // saqarTvelos kalendari.
li formis qudiT da wiTeli xalaTiT (maSin - 1897. - gv. 468-470;
es didi gabeduleba iyo) aivanze gamoxta, de­ 4. lekebi SildaSi: [moTxroba] // saqarTvelos
monstrantebs wiTeli qaRaldis nakuwebi ga­ kalendari. - 1897. - gv. 474-484;
daupnia da gadasZaxa: `Cvenc TqvenTan varTo!~, 5. xalxuri leqsebi: (naTqvami qita zukakiSvili­
ris Semdeg, demonstrantebi revoluciuri sagan sof. patarZeulSi, Cawerili m. ianqoSvi­
simRerebiT, ufro gabeduli nabijiT, golo­ lisagan) // saqarTvelos kalendari. - 1897. - gv.
vinis (axlandeli rusTavelis) gamzirisaken 485-488;
gaemarTnen, xolo aseTi gamosvlis gamo, m. ian­ 6. sof. alaverdi // iveria. - 1900. - 19 seqtemberi.
qoSvili mefis mTavrobam, ramdenime xnis Sem­ - #203. - gv. 2-3;
deg, samsaxuridan daiTxova civ zamTarSi. 1917 7. yovlad samRvdelo leonidis quTaisSi mobr-
wels, revoluciis dros, m. ianqoSvili fostis Zaneba // iveria. - 1900. - 20 seqtemberi. - #204.
aRmasrulebeli komitetis Tavmjdomared - gv. 2-3;
airCies, agreTve, Tavmjdomareobda Tbilisis 8. werili patarZeulidan // iveria. - 1900. - 3 seq-
fosta-telegrafis mosamsaxureTa kultu­ temberi. - #193. - gv. 2-3;
rul-saganmanaTleblo seqcias, fostis kanto­ 9. xalxuri leqsebi // iveria. – 1900. – #20;
ris saamxanago Semnaxvel salaros; Tbilisis 10. quTaisis telefonebi // cnobis furceli. -
dawesebulebaTa qarTvel mosamsaxureTa dam­ 1901. - 1 seqtemberi. - #1569. - gv. 3-4;
fuZnebeli yrilobis dadgenilebiT Seqmnilma 11. batono redaqtoro!... // cnobis furceli. -
sazogadoebam masve miando wesdebis Sedgena. 1902. - 2 seqtemberi. - #1913. - gv. 2;
1905 wels, telegrafis xaz-wertiliani 12. k. focxveraSvilis koncerti saxalxo saxlSi //
niSnebi qarTul anbans SeuTanxma (daibeWda Teatri da cxovreba. - 1910. - #24. - gv. 12-14;
mis wignSive `eleqtroni da saocari manqa­ 13. kata da mela: (zRapari) // nakaduli: saymawvilo
nebi~), rac saqarTvelos mTavrobam mciredi Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1913. - #16. -
cvlilebiT telegrafSi saxelmZRvanelod gv. 11-14; #17. - gv. 12-16;
SemoiRo. 14. ambori // maTraxi. - 1915. - #2. - gv. 2-3;
qarTul enaze pirvelma dawera origi­ 15. wyal-qveSa navi zRvaze: (submarina) // Teatri da
naluri transformaciuli komedia, romel­ cxovreba. - 1915. - #24. - gv. 8-9; #25. - gv. 7-8;

373
16. sulma igrZno: (namdvili ambavi) // nakaduli: 1901 wlis dekembris 24 quTaisSi gaduxa­
saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1920. - des 40-42 wlis moRvaweobis Sesrulebis iubi­
#5. - gv. 11-15. le.

mis Sesaxeb: gamoqveynebulia:


1. xoleris sawinaaRmdego Sratis aRmoCena,... // 1. wigni redaqtorTan: Rirso da patiosano re­
kvali. - 1895. - #33. - gv. 2; daktoro!.. // saqarTvelos sasuliero maxare­
2. ~xuTSabaTs 23 marts~... // iveria. - 1895. - 25 mar- beli. - 1864. - noemberi. - gv. 139-145;
ti. - #66. - gv. 2; 2. oriod sityua `saqarTuelos sasuliero maxa­
3. mesxi, ioseb. batono redaqtoro! // iveria. - reblis~ mkiTxuelTadmi, mowerili redaqtor­
1896. - 16 Tebervali. - #36. - gv. 4; Tan // saqarTvelos sasuliero maxarebeli. -
4. telegrafis morzeseuli niSnebiani anbani 1866. - ivlisi. - gv. 18-21;
qarTulad gadmokeTebuli m. ianqoSvilisagan 3. werili redaqtorTan // droeba. - 1877. - 30 de-
// saqarTvelos kalendari. - 1897. - gv. 489; kemberi. - #225. - gv. 3-4; 31 dekemberi. - #226.
5. axali ambavi // cnobis furceli. - 1903. - 29 de- - gv. 3-4.
kemberi. - #2365. - gv. 1;
6. axali originaluri piesa `gaWirvebuli ad- wyaro:
vokati~... // Teatri da cxovreba. - 1914. - #4. - 1. Tumanovi, giorgi. saswavlebeli // ciskari. -
gv. 16; 1862. - #6. - gv. 78-83;
7. sagarejoSi m. ianqoSvili... // Teatri da cxo- 2. О сближении армян с православною // saqarTve­
vreba. - 1915. - #29. - gv. 16; los sasuliero maxarebeli. - 1866. - ivlisi. -
8. saTeatro muzeumisTvis maTe ianqoSvilma... // gv. 21-23;
Teatri da cxovreba. - 1915. - #14. - gv. 16; 3. sundukianci, g. pepo: komedia sam moqmedebad,
9. polonelTa saxlSi: kviras, 4 ivniss // Teatri Txzuleba somxur enaze g. sundukiancisa, mis­
da cxovreba. - 1917. - #23. - gv. 16; ganve qarTulad naTargmni // iveria. - 1880. -
10. i-li. Tbilisis fosta-telegrafis... // Teatri #3. - gv. 205-288.
da cxovreba. - 1918. - #2. - gv. 15-16;
11. si. maTe ianqoSvili // Teatri da cxovreba. -
iasamani [kinwuraSvili, mixeil pa­
vles (totis) Ze] (1885, 26/III – ) – mgosani da
1920. - #25. - gv. 13. - teqsts darTuli aqvs ma-
lirikosi, mTargmneli, publicisti, pedago­
Te ianqoSvilis foto.
gi da sazogado moRvawe, – samegrelodan. dai­
bada sof. Sxefs, glexis ojaxSi. wera-kiTxva
wyaro:
dedam daawyebina, mcire xans aswavlida tr.
1. Cumi muSaki // Teatri da cxovreba. - 1924. - #19.
kalandaraSvili, romelmac mSobliuri ena
- gv. 14;
Seayvara. daamTavra samegrelos sasuliero
2. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
saswavlebeli da swavla quTaisis sasulie­
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
ro seminariaSi ganagrZo, saidanac, sxvebTan
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
erTad, gaficvaSi monawileobisaTvis 1940
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
wels gamoricxes da seminariac daxures. arc
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
Tbilisis sasuliero seminariaSi datoves
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
didxans, rogorc gaficvis meTaurTagani.
binati), 1941. - gv. 474;
kerZo, TviTmecadineobiT kursis gaTavebis
3. samgloviaro gancxadeba // komunisti. - 1949. -
gamocdebi Caabara (7 kl.). umaRlesi saswavle­
18 ivnisi. - #120; 19 ivnisi. - #121.
belSi Sesvlis magier, 1906 wels cixeSi Casves
revoluciuri leqsebis werisa da social-de­
iaraliani [iaralovi] ter-daviT (18.. mokratiuli organizaciis wevrobisaTvis.
– ) – scenismoyvare, mTargmneli da sazogado cixidan TavdebiT ganTavisuflebuli, gaz.
moRvawe, – somex-qarTvelTa erTobis mqada­ `sxivSi~ ganagebda saqroniko ganyofilebas
gebeli 1860-iani wlebidan quTaisSi mRvd­ (gazeTs xelmZRvanelobdnen: karlo CxeiZe,
lobda, rogorc qristes WeSmariti moZRvari. leo naTaZe, r. arseniZe, n. ramiSvili, s. juRe­
1875-1880 wlebSi monawileobas iRebda quTai­ li, k. niniZe, vl. axmetelaSvili da sxv.). 1907
sis qarTul scenismoyvareTa wreSi. Targmna wels xarkovis universitetSi Sevida isto­
piesebi (sxvaTa Soris, g. sundukians exmarebo­ riul-filologiur fakultetze, sityvie­
da `pepos~ TargmnaSi), riTac xeli Seuwyo qu­ rebis ganyofilebaSi, magram imave wels, Tbi­
TaisSi axlad daarsebuli qarTuli sasceno lisis guberniis Jandarmeriis miwerilobiT,
saqmis warmatebas. Seipyres da tomskSi gadaasaxles, saidanac

374
unebarTvod dabrunda xarkovs da, 1908-1912 akrZala misi leqsi `jariskacis simRera~ da
wlebSi, aralegaluri cxovrebiT daamTavra is gazeTic (`patara gazeTi~), romelSiac es
umaRlesi swavla, ris Semdeg gamwesda SuSis leqsi daibeWda da redaqtori pasuxisgebaSi
realur saswavlebelSi rusuli enis maswa­ misces.
vleblad. 1916-1917 wlebSi amave Tanamdebo­ fsevdonimebi (xsenebulTa garda): iani,
baze iyo goris vaJTa gimnaziaSi, 1917-1919 Sx-li, Я. k-li, m. k., m., aTavreni-ma, Сирень.
wlebSi – iqve, saqalebo gimnaziis direqto­
rad, 1919-1922 wlebSi _ foTis gimnaziis di­ calke gamocemulia:
reqtorad. 1. leqsebi / iasamani. - t. 1. - tfilisi, 1922 (sa­
revoluciis pirvel dReebidanve, sxva­ xalxo meurneobis umaRlesi sabWos me 4-e stam­
dasxva sazogadoebriv movaleobas asrulebda ba). - 122+[2] gv.: suraTiT.
– iyo wevri aRmasrulebeli komitetis, muSa­
Ta sabWosi, goris da mazris social-demokra­ gamoqveynebulia:
1. saSobao: [leqsi] // zari. - 1906. - 24 dekemberi. -
tiuli komitetis, revoluciuri tribunalis,
#5. - gv. 2;
Tbilisis sabWos social-demokratiuli fra­
2. ~Cu... kubo moaqvT~; kubos win wiTeli droSa
qciis Tavmjdomared da sxv. sabWoTa wyobile­
frialebs: [leqsebi] // talRa. - 1906. - 30 ivli-
bis damyarebis Semdeg pedagogiur asparezze
si. - #1. - gv. 2;
ganagrZo muSaoba.
3. mekubove: [moTxroba] // axali qveyana. - 1907. -
mwerloba siyrmidanve daiwyo. pirveli
#9. - gv. 2-7;
leqsi dabeWda 1903 wels, Jur. `mwyemsSi~ (pegi­
4. saaRdgomoT: [leqsi] // laxvari. - 1907. - 22 apri-
marionis fsevdonimiT). 1903-1904 wlebSi Jur.
li. - #13. - gv. 2;
`mogzaurSi~ moaTavsa moTxrobebi: `samwuxa­
5. sakani N22 // laxvari. - 1907. - 22 aprili. - #13.
ro ganTiadi~ da `gamdeli~ (ialonis fsevdo­
- gv. 1;
nimiT). Semdeg werda yvela Jurnal-gazeTSi,
6. sami simRera: [leqsi] // zari. - 1907. - 5 ianvari. -
umTavresad, social-demokratiul gamoce­
#7. - gv. 1;
mebSi. leqsebs garda, werda kritikul (Sxefe­
7. feletoni: simRera sardafSi: [leqsi] // axali
lis fsevdonimiT), sapedagogo, saxelmZRvane­
qveyana. - 1907. - #5. - gv. 2;
lo da sxv. werilebs. sxvaTa Soris, dawera is­
8. Semodgomaze: [leqsi] // jejili. - 1907. - #10. -
toriuli masalebi `Cveni presis istoriidan~.
gv. 55;
ucxo da rusuli enebidan Targmna: v. hiu­ 9. Semokrebilan biWebi...: [leqsi] // nakaduli: say-
go, a. puSkini, m. lermontovi, s. nadsoni, i. ni­ mawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1907.
kitini, n. nekrasovi, d. cenzori, voloSini, d. - #13. - gv. 3-4;
mereJkovski, m. gorki; polonuridan – a. mic­ 10. Citi: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo Jurnali
keviCi; ukrainulidan – t. SevCenko (misi `kob­ mozrdilTaTvis. - 1907. - #10. - gv. 25-26;
zari~ srulad), a. olesi; berZnulidan – `ilia­ 11. cixis sarkmelTan: (leqsi) // Cveni sityva. - 1907.
da~ da sxv. - 27 ivlisi. - #8. - gv. 2;
iasamani, umTavresad, revoluciur mis­ 12. akakis iubileis gamo: (leqsi eZRvneba a.wereT-
wrafebis gamomxatveli mgosania, warsulis lis samwerlo moRvaweobis 50 wlisTavs) // aka-
mgmobeli da ukeTesi momavlis mRerali, grZ­ ki / gamomcemeli al. g. WeliZe. - 1908. - #1. - gv.
nobisa da Sinagani gancdis gamomTqmeli. Tum­ 3;
ca cxovreba Savbnelad eCveneba, irgvliv kvne­ 13. anderZi // cxovrebis sarke. - 1908. - 16 maisi. -
sa-godeba esmis, mainc gulgautexavad mReris: #20. - gv. 2;
`amoiSritos eg tba sevdisa, 14. gazafxuli // cxovrebis sarke. - 1908. - 25 apri-
Sewydes, nu ismis moTqma dedisa! li. - #3. - gv. 2;
isev gaismas sityva gmiruli, 15. deda: [leqsi] // jejili. - 1908. - #2. - gv. 33;
kvlav gaCndes razmi Tavganwiruli... 16. vuZRvni tu-s: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. -
imedis sxivi isev aenTos!~ #42. - gv. 3;
ganmaTavisuflebel moZraobasa da reaq­ 17. Tavisufleba: (vuZRvni leos). [leqsi] // eSmakis
ciis xanaSic, imediT aRsavse leqsebiT revo­ maTraxi. - 1908. - #35. - gv. 10;
luciur aRtyinebas aRvivebda, radgan swamda, 18. ias nu moswyvetT, iasa...: [leqsi] // eSmakis ma-
rom: Traxi. - 1908. - #33. - gv. 3;
`CagrulT droSa sul win moaqvT, 19. kvnesa Cagrulis...: [leqsi] // eSmakis maTraxi. -
Sesaxvedrad ganTiadis~. 1908. - #28. - gv. 7;
mas ar aSinebda reaqciis mZvinvareba, rad­ 20. maTxojis momxmarebelTa sazogadoeba // niSa-
gan: `erTs amwyvdeven – asi rCebao~. cenzuram duri. - 1908. - #50. - gv. 9-10;

375
21. mamis werili: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo 48. mdinares: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1909.
Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1908. - #12. - - #18. - gv. 12;
gv. 3; 49. mesaflaves: [leqsi] // ialqani. - 1909. - #3. - gv.
22. mgosani SurisZiebis: [leqsi] // maTraxi. - 1908. - 8;
#3. - gv. 7; 50. mtersa mrisxanes sabediswero... // Cangi. - 1909.
23. molodinSi: [leqsi] // maTraxi. - 1908. - #6. - gv. - 16 ivlisi. - #11. - gv. 3;
4; 51. nawyveti: [leqsi] // momavali. - 1909. - 31 dekem-
24. mqadagebeli // naperwkali. - 1908. - 27 maisi. - beri. - #103. - gv. 3;
#1. - gv. 2; 52. ori xma: vuZRvni n. J-s // Cangi. - 1909. - 19 ivlisi.
25. ros dasZrav navsa, brwyinvale sxivebs...: [leq- - #14. - gv. 2-3;
si] // maTraxi. - 1908. - #1. - gv. 4; 53. pirveli simRera: [leqsi] // Cveni salamuri: iu-
26. ros warmtaca da gmirulsa... // cxovrebis sar- moristuli almanaxi. - 1909. - #1. - gv. 12;
ke. - 1908. - 17 maisi. - #21. - gv. 2; 54. roca movkvdebi, is mova...: [leqsi] // maTraxi da
27. sasaflaoze: (st. xsovnas) // eSmakis maTraxi. - salamuri. - 1909. - #14. - gv. 3;
1908. - #38. - gv. 3; 55. sadRegrZelo; maTxovari: [leqsebi] // Cveni xma.
28. sizmari: [leqsi] // maTraxi. - 1908. - #2. - gv. 3; - 1909. - 1 ianvari. - #1. - gv. 2;
29. tirifi ase tiroda: [leqsi] // nakaduli: saymaw- 56. salamas matiane: moTxroba // Cveni xma. - 1909. - 4
vilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1908. - #2. - ianvari. - #3. - gv. 2-3;
gv. 21-22; 57. satrfos: [leqsi] // Cveni saqme. - 1909. - 4 apri-
30. qars gavatane imedi...: [leqsi] // eSmakis maTraxi. li. - #25. - gv. 2;
- 1908. - #41. - gv. 2; 58. saflavis tyves: [leqsi] // ialqani. - 1909. - #4. -
31. qars: (cixis melodia. uZRvni d. ninowmindels gv. 7;
[daviT rostomaSvili]). [leqsi] // eSmakis ma-
59. sicocxlis `sxivs~: [leqsi] // sxivi. - 1909. - #1.
Traxi. - 1908. - #32. - gv. 3;
- gv. 3;
32. yornebi Camofrenilan: [leqsi] // eSmakis maTra-
60. texuris piraT.: [leqsi] // Cveni saqme. - 1909. - 12
xi. - 1908. - #37. - gv. 6;
aprili. - #32. - gv. 4;
33. cixidan: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #34.
61. yvavili: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo Jurna-
- gv. 3;
li mozrdilTaTvis. - 1909. - #7. - gv. 3;
34. avaTmyofi: [leqsi] // maTraxi da salamuri. -
62. Sen ver gaige, sxvafer axseni...: [leqsi] // maTra-
1909. - #19. - gv. 6;
xi da salamuri. - 1909. - #16. - gv. 5;
35. ai, am wuTSi minda sityva vsTqva...: [leqsi] // Can-
63. Citi // nakaduli: saymawvilo Jurnali mozr-
gi. - 1909. - 6 agvisto. - #29. - gv. 2;
dilTaTvis. - 1909. - #10. - gv. 25-26;
36. bulbulis stvena... // Cangi. - 1909. - 14 ivlisi. -
64. Zegli: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1909. -
#9. - gv. 2;
#24. - gv. 13;
37. gavyvebi am gzas, tialsa gzasa...: [leqsi] // Cveni
65. wyaros, rakrakas: [leqsi] // maTraxi da salamu-
saqme. - 1909. - 26 Tebervali. - #19. - gv. 3;
ri. - 1909. - #13. - gv. 11;
38. gzaT mimavals // Cangi. - 1909. - 23 ivnisi. - #2. -
66. ~jalaTi N2~: (saaRdgomo) [moTxroba] // Cveni
gv. 2;
saqme. - 1909. - 29 marti. - #22. - gv. 2-3;
39. davrCebi marto!: [iumoristuli leqsi] // ma-
67. gayra: [leqsi] // saqme. - 1910. - 4 seqtemberi. -
Traxi da salamuri. - 1909. - #17. - gv. 4;
#4. - gv. 3;
40. varskvlavo Cemi sicocxlis...: [leqsi] // Cveni
68. deda: [leqsi] // axali sxivi. - 1910. - 9 Teberva-
xma. - 1909. - 25 ianvari. - #20. - gv. 3;
li. - #5. - gv. 2;
41. vTqvaT is Rrubeli saqarTveloa // Cangi. -
1909. - 26 ivnisi. - #5. - gv. 2; 69. Tovli buravda: [leqsi] // foni. - 1910. - 7 Te-
42. zRvas qari hberavs...: [leqsi] // Cveni azri. - bervali. - #6. - gv. 3;
1909. - 9 ivlisi. - #51. - gv. 2; 70. kubosTan: [leqsi] // axali gza. - 1910. - 20 ivnisi.
43. zRva Relavs...: (ukrainulidan olesisa), [leq- - #1. - gv. 2;
si] // Cangi. - 1909. - 31 ivlisi. - #24. - gv. 2; 71. maswavlebeli: (meliton CogavaZis xsovnas).
44. zRvis talRebs // Cangi. - 1909. - 28 ivnisi. - #7. [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1910. - #8. - gv.
- gv. 2; 2;
45. T-ros: [leqsi] // Cveni xma. - 1909. - 4 ianvari. - 72. mTas rom gavscdebi, Sevxvdebi...: [leqsi] // axa-
#3. - gv. 2; li gza. - 1910. - 29 ivlisi. - #33. - gv. 2;
46. maswavlebeli (azri aRebulia) // momavali. - 73. mizani: [leqsi] // foni. - 1910. - 21 Tebervali. -
1909. - 17 noemberi. - #68. - gv. 3; #8. - gv. 5;
47. mgzavro!: [leqsi] // Cveni xma. - 1909. - 15 ianvari. 74. msxverpli: [leqsi] // saqme. - 1910. - 7 noemberi. -
- #11. - gv. 2-3; #7. - gv. 2;

376
75. nakaduli: (azri aRebulia). [moTxroba] // naka- 103. kldeze: [leqsi] // xomaldi. - 1922. - ianvari. -
duli: saymawvilo Jurnali mcirewlovanTa- #2. - gv. 9;
Tvis. - 1910. - #5. - gv. 5-7; 104. mTis meocnebe: [leqsi] // lomisi. - 1922. - #6-7. -
76. nato cagarlis xsovnas: [leqsi] // axali gza. - gv. 18-19;
1910. - 19 agvisto. - #50. - gv. 3; 105. mwuxri dedaqalaqSi; SemonaTeba: [leqsebi] //
77. nisli: [leqsi] // Cveni gazeTi. - 1910. - 16 apri- xomaldi. - 1922. - ianvari. - #2. - gv. 28-29;
li. - #14. - gv. 2; 106. Semodgomis rveulebi: [leqsi] // lomisi. - 1922.
78. ori qoxi: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1910. - #4. - gv. 3;
- #20. - gv. 6; 107. werili redaqciis mimarT: [gancxadeba menSevi-
79. pepela: [leqsi] // Cveni gazeTi. - 1910. - 2 aprili. kur partiasTan kavSiris gawyvetis Sesaxeb] //
- #2. - gv. 3; komunisti. - 1923. - 3 aprili. - #74. - gv. 3;
80. poeti: [leqsi] // sxivi. - 1910. - #7. - gv. 1; 108. bedi poetis: galaktions: [leqsi] // galaktion
81. satrfos devnilsa: [leqsi] // sxivi. - 1910. - #5. tabiZis Jurnali. - 1925. - #1. - gv. 2;
- gv. 3-4; 109. mSromels: [leqsi] // liandagi. - 1925. - oqtombe-
82. yvavili: [leqsi] // Cveni gazeTi. - 1910. - 24 apri- ri. - #1. - gv. 8;
li. - #18. - gv. 2; 110. taras SevCenko: [biografiuli cnobebi] // komu-
83. yvavilis yuri: [leqsi] // saqme. - 1910. - 14 noem- nisturi ganaTleba. - 1936. - aprili. - #14. - gv.
beri. - #43. - gv. 2; 3;
84. Cemi samSoblo: [leqsi] // sxivi. - 1910. - #8. - gv. 111. ~vefxis tyaosani~ ukrainul enaze: [mikola ba-
4; Janis Targmani] // komunisti. - 1937. - 21 agvis-
85. Zveli simRera: [leqsi] // axali gza. - 1910. - 17 to. - #190. - gv. 3;
agvisto. - #48. - gv. 2; 112. korneiCukis `bogdan xmelnicki~ rusTavelis
86. Скоро солнце засмiэться...: [leqsi qarTul TeatrSi: [ukrainuli Teatris pirveli sagas-
enaze] // axali gza. - 1910. - 21 ivlisi. - #26. - gv. trolo speqtakli]: [recenzia] // sabWoTa maswa-
2; vlebeli. - 1939. - 27 ivnisi. - #56. - gv. 4;
87. mxatvarTan: [leqsi] // wyaro. - baqo, 1913. - #9. - 113. taras SevCenko // komunisturi aRzrdisaTvis. -
gv. 8; 1939. - Tebervali. - #2. - gv. 14-18;
88. Soba hangisa: [leqsi] // oqros verZi. - quTaisi, 114. akaki ukrainul enaze // literaturuli saqar-
1913. - #1. - gv. 4; Tvelo. - 1940. - 10 agvisto. - #22;
89. Zveli rveuli: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 115. dasavleT ukrainuli literatura // litera-
1915. - #20. - gv. 2; turuli saqarTvelo. - 1940. - 21 seqtemberi.
90. albomSi: (Ta-s) [leqsi] // Teatri da cxovreba. - - #26;
1917. - #1. - gv. 24; 116. ukrainis didi poeti: [ivane franko. dabadebis
91. martoobaSi: [leqsi] // cisartyela. - 1920. - 85 wlisTavisaTvis] // sabWoTa maswavlebeli. -
#12-13. - gv. 6; 1940. - 18 maisi. - #45;
92. meqas mimaval qaravans...: [leqsi] // cisartyela. 117. qarTveli poetebi ukrainul enaze [mikola
- 1920. - #2. - gv. 7; baJanis redaqciiT gamocemuli krebulis `sa-
93. mTasTan: [leqsi] // cisartyela. - 1920. - #9. - gv. bWoTa saqarTvelos poezia. anTologia~: [re-
5; cenzia] // literaturuli saqarTvelo. - 1940.
94. paliastomTan: [leqsi] // cisartyela. - 1920. - - 20 aprili. - #12;
#8. - gv. 9; 118. did poets: [leqsi i. frankosadmi] // litera-
95. ufals: [leqsi] // cisartyela. - 1920. - #3. - gv. turuli saqarTvelo. - 1941. - 30 maisi. - #22;
11; 119. mtkice daraji: [leqsi] // mnaTobi. - 1941. - #8. -
96. Zera: [leqsi] // cisartyela. - 1920. - #7. - gv. 8; gv. 44;
97. werili: [leqsi] // cisartyela. - 1920. - #11. - 120. ivane franko – moTxrobebi: [recenzia] // mnaTo-
gv. 8; bi. - 1942. - #11-12. - gv. 243-246;
98. wylulebi: [leqsi] // cisartyela. - 1920. - #6. - 121. leonide mindaZes: [leqsi] // literaturuli
gv. 12; saqarTvelo. - 1943. - 25 marti. - #8;
99. xalxur kiloze: [leqsi] // cisartyela. - 1920. - 122. slavuri sonetebi // mnaTobi. - 1943. - #8. - gv.
#5. - gv. 6; 6-7;
100. zRvaze; Sendami: [leqsebi] // xomaldi. - 1921. - 123. xarkovs: [leqsi] // komunisti. - 1943. - 20 Teber-
dekemberi. - #1. - gv. 11-12; vali. - #42;
101. patarebs: (rusikos da palikos) [leqsi] // jeji- 124. bolnisi: [leqsi] // literatura da xelovneba. -
li. - 1921. - agvisto. - gv. 61; 1944. - 13 agvisto. - #28;
102. Waobis leli: [leqsi] // cisartyela. - 1921. - 125. griSaSvili - `rCeuli leqsebi~: [recenzia] //
#14. - gv. 8; mnaTobi. - 1944. - #6. - gv. 147-149;

377
126. s. Ciqovani ukrainul enaze // literatura da 13. iaSnovi, e. iuda: [moTxroba] // dila. - 1907. - 20
xelovneba. - 1944. - 9 ivnisi. - #20 [30]; ivnisi. - #2. - gv. 2-3;
127. taras SevCenko: dabadebis 130 wlisTavis gamo 14. kuprini, a. bodva: [moTxroba] // Cveni sityva. -
// komunisti. - 1944. - 8 marti. - #49; 1907. - 26 ivlisi. - #7. - gv. 2-3-4;
128. ukraineli partizanebi: [leqsi] // komunisti. - 15. nikitini, i. maTxovari: leqsi // Cveni gza. - 1907.
1944. - 7 maisi. - #93; - 12 oqtomberi. - #31. - gv. 2;
129. adam mickeviCi: [poloneTis udidesi poetis 16. ori yorani: (Sotlandiis xalxuri balada).
gardacvalebis 90 wlisTavis gamo] // komunis- [leqsi] // jejili. - 1907. - #8. - gv. 28-29;
ti. - 1945. - 25 noemberi. - #233; 17. petefi. (nin-W-W-Zes): [leqsi] // axali qveyana. -
130. adam mickeviCs: [leqsi] // literatura da xe- 1907. - #11. - gv. 2;
lovneba. - 1945. - 5 dekemberi. - #41; 18. pinski, d. sagiJeTSi: moTxroba // dila. - 1907. -
131. bolnisi; Tbilisi: [leqsebi] // samSoblo: mxa- 24 ivnisi. - #6. - gv. 2-3;
tvrul nawarmoebTa krebuli. - 1946. - gv. 140; 19. simRera cixeSi: moTxroba // dila. - 1907. - 26
132. taras SevCenko: [didi ukraineli poetis gar- ivnisi. - #7. - gv. 2-3. - Targmani `folks cai-
dacvalebidan 85 wlisTavis gamo // saxalxo ga- tungi~-dan;
naTleba. - 1946. - 21 marti. - #12; 20. skitaleci. – a) oratori: [moTxroba] // dila. -
133. ukrainuli literaturis siamaye: 75 weli le- 1907. - 19 ivnisi. - #1. - gv. 2-3; b) oTxni: [leqsi]
sia ukrainkas dabadebidan // literatura da // Cveni sityva. - 1907. - 22 ivlisi. - #4. - gv. 2; g)
xelovneba. - 1946. - 8 marti. - #11; wyeuli qveyana: [leqsi] // maTraxi da salamuri.
134. mSobliur instituts: [leqsi] // kiroveli. - - 1910. - #26. - gv. 6;
1947. - 15 Tebervali; 21. fafaziani. ori Citi: [moTxroba] // nakaduli:
135. taras SevCenko // komunisti. - 1951. - 10 marti. saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1907. -
#11. - gv. 21-26;
22. levina, evdokia. vardni pirvelni: [leqsi] //
Targmna:
axalSeni. - 1908. - #1. - gv. 2;
1. anderZi: (`vperiodidan~) // grigali. - 1906. - 20
23. nekrasovi, nikoloz. – a) ros bnel quCaze Ra-
seqtemberi. - #9. - gv. 2;
miT momesmis...: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908.
2. ~ganacxada brZola~...: (`vperiodidan~) // tal-
- #40. - gv. 2; b) odesRac SengniT uaryofili...:
Ra. - 1906. - 6 agvisto. - #7. - gv. 2;
[leqsi] // wyaro. - baqo, 1913. - #10. - gv. 9;
3. gorki, maqsim. – a) `amxanago!~ // talRa. - 1906. -
24. tolstoi, lev. erTma xomaldma mTeli qveyana
10 noemberi. - #21. - gv. 2-3; b) viT naperwklebi
Semoiara...: (lev tolstoisa). [moTxroba] // eka-
kvamlis Sav gundSi... // Cangi. - 1909. - 2 agvisto.
li. - 1908. - 28 agvisto. - #5. - gv. 3;
- #28. - gv. 2;
25. pestinnikovi, a. dunka: [moTxroba] // maTraxi da
4. ~mebrZols~: (`vperiodidan~) // Cveni cxovreba.
salamuri. - 1909. - #13. - gv. 8-11;
- 1906. - 3 seqtemberi. - #12. - gv. 2;
26. ukrainka, lesia. – a) me serze vdgevar, bars sZi-
5. melSin, l. (iakuboviC p. f.). megobrebo, ras
navs...: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1909. -
vyoymanobT // grigali. - 1906. - 29 seqtemberi.
#15. - gv. 3; b) olesidan: [leqsi] // sxivi. - 1909.
- #16. - gv. 2;
- #2. - gv. 15;
6. morozovi, n. RamiT // grigali. - 1906. - 9 seqtem-
27. kalcovi, aleqsi. ukanaskneli brZola: [leqsi]
beri. - #1. - gv. 2;
// maTraxi da salamuri. - 1910. - #27. - gv. 5;
7. sasaflaoze: `vperiodidan~: (29 agvistos da-
28. kandiba, aleqsandre (a. olesi). vealersebi,
xocilTa xsovnas) // Cveni cxovreba. - 1906. - 29
Cemsas vuwodeb...: [leqsi] // ganaTleba. - 1911. -
agvisto. - #8. - gv. 2;
#9. - gv. 548;
8. ~Semodgomis melodia~: (rusulidan) // griga- 29. SevCenko, taras. – a) ukrainel poeziidan: [le-
li. - 1906. - 28 seqtemberi. - #15. - gv. 2; qsebi] // ganaTleba. - 1911. - #9. - gv. 547-548.
9. cenzori d. – a) daxvrites // Cveni cxovreba. - - nawyvetebi - `kobzari~-dan: gv.: 310, 433; b)
1906. - 22 agvisto. - #2. - gv. 2; b) kvlav afrial- taras SevCenkodan: (ukrainulidan) [leqsi] //
da...: [leqsi] // zari. - 1907. - 9 ianvari. - #8. - gv. Teatri da cxovreba. - 1917. - #3. - gv. 5; g) beds;
2; g) mwuxris melodiebi: [leqsi] // dila. - 1907. sxivo naTelo; ar aris wesi: [leqsebi]: 1860 w.
- 12 ivlisi. - #20. - gv. 2; peterburgi // komunisturi ganaTleba. - 1936.
10. godini, i. ar dabrundeba!: [leqsi] // Cveni sity- - aprili. - #14. - gv. 3; d) zRvad gaSliliyo Ra-
va. - 1907. - 19 agvisto. - #26. - gv. 1; me...: [leqsi] // sabWoTa maswavlebeli. - 1939. - 9
11. vedkovi, n. dangreuli yore: [leqsi] // Suamava- ivnisi. - #50. - gv. 2;
li. - 1907. - #4. - gv. 5; 30. mickeviCi, adam. farisi: [poema] / Targmani po-
12. veresaevi, v. varskvlavi adeilisa: moTxroba // lonuridan // komunisti. - 1937. - 21 aprili. -
Cveni gza. - 1907. - 13 oqtomberi. - #32. - gv. 2-3; #91. - gv. 3;

378
31. kupala, ianka. – a) ukraina: [leqsi] / Targmani 11. xomaldeli [abaSeli, al.]. iasamani [mix. kinwu­
belorusulidan // sabWoTa afxazeTi. - soxumi, raSvili]: leqsebis wigni. t. 1, `xomaldis~gamo­
1939. - 1 noemberi. - #251. - gv. 3; b) ymawvili da cema, 1922; `krebuli~ n. lorTqifanZis redaq­
mfrinavi: [leqsi saSualo asakisaTvis] / Targ- torobiT; `ilioni~ #1, #2 (bibliografia) //
mani belorusulidan // pioneri. - 1940. - #7. - xomaldi. - 1922. - #4-5. - gv. 94-104;
gv. 7; 12. xomleli // tribuna. – 1922. – #309;
32. xeTagurovi, kosta. – a) boloki da Tafli: 13. janberiZe, S. iasamani: [Canaxati] // kandeli. - ba-
[leqsi] / Targmani osuridan // sabWoTa oseTi. - Tumi, 1922. - #2. - gv. 10;
1939. - 15 ivlisi. - #153. - gv. 3; b) kaci Tu qali: 14. xuroZe, v. iasamani. leqsebi, t. 1, tf., 1922: [bi-
[leqsi] / Targmani osuridan // sabWoTa oseTi. bliografia] // mnaTobi. - 1925. - #7. - gv. 268-269;
- 1939. - 15 ivlisi. - #153. - gv. 3; 15. quTaTeli, a. sami leqsi: 1. patarZali; 2. ayva-
33. tarnapolski, i. a. ori da: [leqsi] / Targmani vebuli iasamani; 3. zRvasTan // literaturuli
ukrainulidan // komunisti. - 1940. - 17 seqtem- saqarTvelo. - 1939. - 20 aprili. - #13. - gv. 3.
beri. - #216;
34. franko, ivan. – a) leqsebi: [amxanagebs sapyro- wyaro:
bilidan; zRva cremls...; sevdiani leqsebi; si- 1. avtobiografia;
kstis madona; soneti] // sabWoTa maswavlebeli. 2. litfondis masalebi;
- 1940. - 18 maisi. - #45; b) ori leqsi: [karpatis 3. Cveni mwerlebi. poeti iasamani: [mis leqsTa I
arwivi; navi] / Targmani ukrainulidan // mnaTo- tomis gamosvlis gamo]: [suraTi] // Teatri da
bi. - 1940. - #10. - gv. 64-66; g) talRa grgvinavs...: cxovreba. - 1924. - #19. - gv. 9;
[leqsi] // sabWoTa maswavlebeli. - 1940. - 10 maisi. 4. xuroZe, varlam. – a) qarTuli literaturis
- #14; d) navi: [leqsi] // industriuli quTaisi. - Tematiurad ganxilva me-XIX saukunidan Te­
quTaisi, 1941. - 28 maisi. - #123; bervlis revoliuciamde: [damxm. wigni Sromis
35. lermontovi, m. Rrublebi: [leqsi] // litera- skolis meore safexurisaTvis]. - tf.: poli­
turuli saqarTvelo. - 1941. - 9 maisi. - #19; tkatorRelTa maRaziis gamocema, 1927 (poli­
mgznebare kolxideli. - foTi, 1941. - 8 ivnisi. graftr. me-2 st.). - gv. 146-149; b) revoluciis
- #133; matiane. - 1930. - #1. - gv.: 150, 152, 158, 163.
36. tanki, m. belorusiis komkavSirs: [leqsi] //
axalgazrda komunisti. - 1947. - 15 marti. - iaSvili, abel oqropiris Ze (1854
#32. – ) – eqimi-mwerali, – saxalxo mkurnalobis
mkvlevari da sazogado moRvawe. 1874 wels
mis Sesaxeb: daamTavra quTaisis gimnazia, 1882 wels – xar­
1. quriZe, noe (n. zomleTeli). ias: (vuZRvni iasa- kovis universitetis samedicino dargi; 26
mans). [leqsi miZRvnili mixeil kinwuraSvili- weliwadi msaxurobda provinciaSi – erevnis,
sadmi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #35. - gv. 13; quTaisisa da Tbilisis guberniebSi soflisa
2. gomarTeli, iv. saliteraturo SeniSvnebi: I. // da mazris eqimad, imave dros, soflad xels
sxivi. - 1909. - #1. - gv. 5-7; uwyobda saTeatro xelovnebis aRorZinebas
3. Turdospireli, d. bulbuli: [leqsi] // naka- da yovelgvar sazogado-kulturul saqmiano­
duli: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. bas: sof. sagarejoSi gaxsna samkiTxvelo, sof.
- 1910. - #7. - gv. 3-4; sarTiWalaSi misi aqtiuri mecadineobiT gai­
4. menave (niko kurdRelaSvili). Cveni `kritiko- Ro safosto ganyofileba, duSeTSi – wignTsa­
sebi~ // xalxi. - 1910. - 29 marti. - #13. - gv. 1-2; cav-samkiTxvelo da sxv.
5. nari. qarTvel axalgazrda poetTa bedi: (mci- mis SromaTagan yvelaze sayuradReboa
re SeniSvna) // Teatri da cxovreba. - 1910. - `saxalxo mkurnaloba kavkasiaSi~ (`Народная
#22. - gv. 11-12; медицина в Закавказском крае~) – samkurnalo
6. eSmakis maxe // eSmakis maxe. - 1911. - #2. - gv. 9; saSualebani, saxalxo mkurnalobis wesi, sa­
7. mgosani iasamani: (mixeil kinwuraSvili) // Tea- xalxo eqimebi da qarTuli saxalxo samkurna­
tri da cxovreba. - 1919. - #1. - gv. 8; lo `karabadini~, 5 suraTiT, 1904 wels gamo­
8. iasamanis Txzulebani // Teatri da cxovreba. - cemuli. am wignis Sedgenaze imuSava TiTqmis
1920. - #14. - gv. 16; 18 weli. wignSi Tavmoyrili da rigze dala­
9. iasamani: [foto] // Teatri da cxovreba. - 1920. - gebulia xalxSi gavrcelebuli samkurnalo
#14. - gv. 9; saSualebaTa saxelwodebani qarTul, laTi­
10. odiSeli, pr. mfrinav raSebiT: (ZRv. iasamans) nur, TaTrul, rusul da sxva enebze, aRnusxu­
[leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #18. - gv. lia samkurnalo yvavilebi, mcenareni, miwani,
4; balax-bulaxi, qvebi, Tesleuli, xalxuri Se­

379
locvani, zne-Cveulebani, dastaqroba, kara­ 7. Ria werili qalaq duSeTis korespondents //
badinis Sinaarsi, qarTulad misi warmoSobis iveria. - 1899. - 10 agvisto. - #169. - gv. 4;
dro da sxv. 8. samkurnalo leqsikonis masalad // iveria. -
a. iaSvilis azriT, qarTvelebs aqvT Tavisi 1900. - 13 agvisto. - #176. - gv. 3; #178. - gv. 3.
zepiri mkurnaloba, karabadinidan Semosuli - Secdomis gasworeba: #196. - gv. 4;
cnobebiT Sevsebuli. misi gamokvleviT, Cveni 9. pasuxi b. alxaziSvils (bibliografia Cemi wig-
karabadinebi Zvelis-Zvelidanvea ganTqmuli. nisa: Народная медицина в Закавказском крае.
erTi maTgani (qarTvelTa Soris wera-kiTxvis Sedgenili provizoris ilia alxaziSvilis
gamavrcelebeli sazogadoebis wignTsacavSi mier ix. `moambe~, 1904 w. N8.) // moambe. - 1904. -
#1274) me-12 saukuneSia Sedgenili, Tamar di­ #11. - gany. II. - gv. 71-74;
dis mefobaSi, rodesac Cveni cxovreba Zlie­ 10. ilia WavWavaZis Wrilobebis Sesaxeb // isari. -
rad sduRda da frTaSesxmuli iyo (`Народная 1907. - 23 seqtemberi. - #208. - gv. 1.
медицина в Закавказском крае~, Тфл., 1904, стр. 84).
mis Sesaxeb:
calke gamocemulia: 1. narkvevi: (Jurnal-gazeTebidgan) // iveria. -
1. Народная медицина в Закавказском крае: Мед. 1892. - 4 noemberi. - #233. - gv. 3;
средства, нар. способы лечения, народ. врачи и 2. ~kavkasiis saimperatoro eqimTa sazogadoebis
груз. нар. лечебник `Карабадини~ / А.О. Яшвили. krebaze...~ // iveria. - 1893. - 11 ivnisi. - #121. -
- Тифлис: тип. Т.М. Ротинианца, 1904. - [2], IV, 131, gv. 1;
[6] с.: ил.; 3. sof. sagarejo // iveria. - 1894. - 20 agvisto. -
2. Чем питается крестьянин Закавказского края #178. - gv. 1;
и какая его преобладающая пища: Читано в 4. adresebi // iveria. - 1895. - 27 oqtomberi. -
заседании Имп. Кавк. Мед. О-ва 18-го января 1909 #232. - gv. 1-2;
г. / А.О. Яшвили. - Тифлис: Тип. Т.М. Ротинианца, 5. kavkasiis saeqimo sazogadoebis kreba // iveria.
1909. - 26 с. - 1895. - 18 marti. - #60. - gv. 2;
6. sof. sagarejo // iveria. - 1895. - 26 Tebervali. -
dawera gamokvlevani: N43. - gv. 2; 1897. - 11 oqtomberi. - #211. - gv. 2;
1. 217 проколов живота при брюшной водянке у 7. sof. sagarejoSi // iveria. - 1895. - 30 seqtembe-
одной больной; ri. - #209. - gv.;
2. Вероятные причины слабого развития холерной 8. fosta provinciaSi // iveria. - 1895. - 17 dekem-
эпидемии 1892 года в Кутаисской губернии; beri. - #273. - gv. 3;
3. Преобладающие болезни в Сураминском уезде 9. maTikaSvili, lavrenti. batono redaqtoro! //
Эриванской губернии; iveria. - 1896. - 8 marti. - #54. - gv. 3;
4. Труды Императорского Кавказского Медицинского 10. l-Ze. n. sof. sagarejo // iveria. - 1898. - 29 maisi.
Общества по народной медицине за 50 лет его - #111. - gv. 2-3;
существования; 11. alxaziSvili, il. bibliografia // moambe. -
5. Труды Императорского Кавказского Медицинского 1904. - #8. - gany. II. - gv. 35-52;
Общества по судебной медицине за 50 лет его 12. eqimi abel iaSvili... // amirani. - 1908. - 19 seq-
существования. temberi. - #161. - gv. 1;
13. angariSi saqarTvelos saistorio da saeTno-
gamoqveynebulia: grafio sazogadoebis moqmedebisa 1913 wels //
1. Холерная эпидемия 1892 года в Эриванском klde. - 1914. - #23. - gv. 7-8;
уезде // Труды I-го съезда Кавказских врачей. – Т. 14. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb). qarTve­
II; li eqimebi: abel oqropiris Ze iaSvili // Tea­
2. b-no redaqtoro! // iveria. - 1895. - 24 Teberva- tri da cxovreba. - 1916. - #16. - gv. 5-6. - dar­
li. - #41. - gv. 3; 3 agvisto. - #164. - gv. 4; Tuli aqvs a. iaSvilis portreti.
3. s. sagarejo: sarTiWalis fostis ganyofile-
bis Sesaxeb // cnobis furceli. - 1897. - 19 seq- wyaro:
temberi. - #316. - gv. 4; 1. imedaSvili, ioseb. – a) qarTveli eqimebi // Tea­
4. sagarejo: sarTiWalis fostis ganyofileba. tri da cxovreba. - 1916. - #14. - gv. 12-14; b)
sagarejos mindvris gayofa // cnobis fur- qarTveli eqimebi: abel oqropiris Ze iaSvili
celi. - 1898. - 10 maisi. - #530. - gv. 2; // Teatri da cxovreba. - 1916. - #16. - gv. 5-6. -
5. sagarejos wignsacavis 1897 wlis angariSi // darTuli aqvs a. iaSvilis portreti;
iveria. - 1898. - 15 ivlisi. - #150. - gv. 4; 2. mTvaraZe, sim. daba-soflis Teatris istoria.
6. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1898. - 1 ag- sagarejos Teatri // Teatri da cxovreba. -
visto. - #164. - gv. 4; 1924. - #18. - gv. 13.

380
iaSvili, aleqsandre [sandro] iva­ a. iaSvils jaSuSebma devna dauwyes. 1905 wlis
nes Ze (1884, 22/XII – ) – muSa-mwerali da revo­ oqtombris manifestiT gaTavisuflda, magram
lucioneri, – propagandist-organizatori, partiis davalebiT, sxvisi pasportiT mosko­
partiul-profkavSiruli muSaki, saidumlo vs gadavida centraluri komitetis (bolSevi­
stambebSi asoTamwyobi da nebadaurTvel ga­ kebis) aralegalur stambaSi samuSaod. mosko­
mocemaTa gamavrcelebeli, Tbilisis asoTamw­ vidan s. enuqiZis wasvlis Semdeg, stambasTan
yobTa revoluciuri moZraobis erTi meTaur­ komitetis urTierTkavSiris daWera a. iaSvi­
Tagani, – qarTlidan. daibada sof. metexs, ls hqonda mindobili.
Raribi glexis ojaxSi. 8 wlisa Tbilisis sasu­ 1905 wlis 6 dekembers, moskovis komi­
liero saswavlebelSi miabares deidis mxriv. tetis dadgenilebiT, roca moskovis muSaTa
siRaribis gamo, skolas Tavi gaaneba da 14 deputatebis sabWom ajanyebis saqme gadawyvi­
wlisa asoTamwyob Segirdad Sevida `qarTvel­ ta, a. iaSvili, u. jaSTan erTad, petrograds
Ta amxanagobis~ stambaSi; TviTganviTarebas gaemgzavra ajanyebisaTvis iaraRis Camosata­
Seudga da gasabWoebamde sxvadasxva stambaSi nad. moskovSi a. iaSvils Tavis binaze patara
muSaobda. 1900 wlidan revoluciur moZrao­ saidumlo sawyobi hqonda da ajanyebis dros
baSi Caeba (pirveli saidumlo samaiso dRe­ mojanyeebs iaraRs urigebda. moskovis ajanye­
saswaulidan). 1901 wlis 22 aprils samaiso bis damarcxebis Semdeg, `lesnoi~ quCaze, WaSi
demonstraciaSi monawileobisaTvis metexis arsebuli faruli stamba sxvagan gadaitanes.
cixeSi Casves 7 Tve, saidanac gamosvlisTana­ moskovis social-demokratiuli organizaci­
ve aqtiurad Seudga revoluciur muSaobas: is daxmarebiT axali faruli stamba moawyo.
avrcelebda mTavrobis sawinaaRmdego fur­ 1907 wels Seipyres da 3 Tvis Semdeg Tbi­
clebs, saidumlo stambebSi awyobda revolu­ liss gadaasaxles. Tbilisidan baqos wavida
ciur wignebs (sxvaTa Soris, pl. xuciSvilTan i. juRaSvilTan partiuli muSaobis mizniT,
erTad, aawyo da eq. xelaZis stambaSi dabeWda 6 Tvis Semdeg – isev moskovs, 1910 wlidan –
`oTxi Zma~ da mravali sxv.), xSirad Tavis bi­ Tbiliss, partiuli muSaobisaTvis. 1917-1921
naze Tavs uyrida asoTamwyob muSaTa wreebs, wlebSi, menSevikebis dros, kidev orjer iyo
romelTa Soris propaganda-agitacias eweoda, dapatimrebuli (Tbilisis metexis cixeSi da
ukiTxavda proklamaciebs da sxvadasxva neba­ quTaiss). saqarTvelos gasabWoebisTanave
daurTvel gamocemebs; muSebs TviTmpyrobe­ mas miendo Tbilisis stambebis koncentra­
lobis winaaRmdeg SeiaraRebuli brZolisaken cia-gaerTianeba, rac Seasrula kidec. amave
mouwodebda (`male yumbarebi amuSavdebao~). dros, mbeWdavTa kavSiris Tavmjdomare iyo,
Tbilisis yvela stambaSi qseli hqonda gab­ 1921 wlis meore naxevridan – Tbilisis gaer­
muli, sadac sagangebo amxanag-muSaTa saSua­ Tianebuli damzRvevi salaros Tavmjdomare,
lebiT aralegalur gamocemebs avrcelebda 1922 wels – saqarTvelos Sromis saxalxo ko­
stambebSi (il. darCias saSualebiT – k. Tavar­ misari, 1923 wels – a/k Sromis komisris moad­
TqilaZis stambaSi, vas. xuciSvilis – liberma­ gile, 1926 wlidan – a/k Sromis saxalxo komi­
nis, pl. xuciSvilis – e. xelaZis, viq. wulaZis sari.
– SaraZis, sol. vadaWkorias – v. diasamiZis, iv. 1910 wlidan drogamoSvebiT werda (xan
bolqvaZis – `qarTvelTa amxanagobis~, lav. xe­ biW-biWis fsevdonimiT), xolo gasabWoebis
laZis – Carkvianis), partiul-revoluciur da pirveli dReebidanve xSirad aTavsebda we­
saprofkavSiro muSaobas awarmoebda, stambis rilebs qarTul da rusul Jurnal-gazeTeb­
muSebSi sarevolucio mizniT Sekrebili fu­ Si sameurneo, dazRvevis, Sromisa da muSaTa
lis salaros inaxavda, politpatimarTa niv­ moZraobis sakiTxebis Sesaxeb.
Tier Tu sxva saxis daxmarebis saqmes awyobda
da sxv. wyaro:
1902 da 1903 wlebSi, politikuri saqmis 1. avtobiografia;
gamo, sam-sami Tve metexis cixeSi ijda, 1904 2. jaSi, uS. mogonebani;
wels, metexSi patimrobis moxdisTanave, q. sa­ 3. saqarTvelos revoluciis muzeumis arqivi
ratovs gadaasaxles. aq Tumca administracia Ф. #635, t. 3, fur. 628 (Памятная записка о
politgadasaxlebulTa stambaSi muSaobis wi­ Тиф. группе РСДРП начальника. Тифлисского
naaRmdegi iyo, a. iaSvilma mainc didi gaWirve­ охранного отд. ротмистра Засыпкина);
biT daiwyo muSaoba da, imave dros, partiuli 4. jaSi, u. (yaraman). bolSevikuri saidumlo
mimarTulebiT moRvaweobda (1904 wlidan – stamba moskovsi 1905 wels // droSa. - 1925. -
bolSevikur frTaze). male saratovis guber­ #1-2. - gv. 21-24;
natorma stolipinma samaraSi gadaasaxla, sa­ 5. giorgaZe, grigol. TviTmpyrobeloba da re­
dac politikur-revoluciuri muSaobisaTvis voliucia / grigol giorgaZe. - w. 1: sabuTebi

381
revolucionur moZraobis istoriisaTvis sa­ farulad cxovrobda. muxanaTurad Seipyres
qarTveloSi, 1870-1902. xalxosnebis xana.-da­ dasTan Sefarebuli (sof. gubSi), erTi weli
selebis-marqsistebis muSaobis dasawyisi da quTaisis cixeSi amyofes, Semdeg irkutskis
ganviTareba 1902 wlamde. - tf.: saxelgami, 1929 guberniaSi gadaasaxles, sadac daWleqebuli,
[kanze: 1930] (poligrafsk. st.). - gv. 211; did tanjva-wamebaSi gardaicvala sof. ust-
6. Типография в колодце // Молодой Ленинец. - udeSi, 1912 wels da iqve daikrZala.
1929. - 12 aprili. - #23. v. iaSvili mwerlobasac misdevda. mas eku­
Tvnis aralegalur `brZolaSi~ moTavsebuli
iaSvili, vladimer [lado] iosebis leqsi `22 aprili 1901~ (1901 w., #1) Sav-biWas
Ze (1872 – 1910) – revolucioneri, – propagan­ fsevdonimiT. TanamSromlobda `kvalsa~ da
dist-organizatori da mwerali, – zemo imere­ `jejilSi~, sadac moTxrobebsa da leqsebs
Tidan. daibada sof. argveTs, mwignobrobiT aTavsebda lasinis fsevdonimiT (`kvali~,
cnobil ojaxSi. swavlobda quTaisSi, Semdeg 1896, #36, 39; `jejili~, 1897, #4 da sxv.).
– goris saostato seminariaSi. bavSvobidanve igi cocxlobda samSoblo qveynis ukeTe­
gulCvils, yovelgvari usamarTloba, adamia­ si momavlis rwmeniT:
nisagan adamianis daCagvra awuxebda. xaSuris `Sens yovel kvnesas, sulis kvnesas
rkinigzis depoSi muSaobis dros gaecno mu­ me Seni Svili vgrZnob, vitanjebi~.
Sebis gaWirvebul yofa-cxovrebas. samxedro magram,
samsaxuris moxdis Semdeg, 1899 wlidan, Tbi­ `es droebiTi yinulT samefo
lisis rkinigzis depoSi Caeba revoluciur Cems gareSemo SemojaWuli –
moZraobaSi da, TbilisSi pirvelad, muSaTa daileweba, ros mofrindeba
mier afrialebul wiTel droSas win miuZRo­ maxarobeli an gazafxuli!~.
da aRfrTovanebuli simReriT, rogorc erTi xolo cimbiridan samSobloSi muSebs wer­
aqtiuri mebrZolTagani, ris gamoc, sxvebTan da: `gaigevi, Tu vina xar, ra xar, risi momqme­
erTad, 1901 wels metexis cixeSi Casves da ima­ di?!... Sens marjvenazea dayrdnobili qveynisa
ve wlis ivlisis 9 sami wliT arxangelis gu­ Carxi... Tu SeaCere eg marjveni, eg kurTxeuli
berniaSi gadaasaxles. Zlieri Zala, Carxi Sedgeba da uqmad mjdo­
avadmyofobis gamo, 1903 wels cimbiridan melebs daexliCebaT Zalzed Tvalebi~ (weri­
gaaTavisufles. 1904 wlidan sof. argveTsa lidan gedisadmi). gadasaxlebaSi myofi mainc
da, saerTod, saCxeris raionSi moawyo arale­ adamianTa keTildReobis damyarebas Sexaro­
galuri revoluciuri organizaciebi, 1905 da: `rodis iqneba, kacobriobis keTildReobi­
wels ganmaTavisuflebeli moZraobis erTi aq­ sa da yofa-cxovrebis gaumjobesebis maxaro­
tiuri sulisCamdgmelTagani iyo: marTavda mi­ beli mercxali mofrindes!~-o. (dRiuridan).
tingebs, xelmZRvanelobda propagandistebs, mas swamda, rom `ciskari wyvdiads sxivebs ga­
aiaraRebda mefis mTavrobis dawesebulebaT, dayris, daaSuqebs, daukargavs Zalas da male
SemoiRo revoluciuri marTva-gamgeoba, gle­ Svebas uZRvnis daCagrulebs!~:
xoba TavadaznaurTa winaaRmdeg aamxedra, `ha, maSvralo. axlovdeba
glexTa sabatono gadasaxadebi Seumcira, or­ dro Zvirfasi, sanetari!
ganizaciis sasargeblod fuls krebda, Seqmna aTamaSe sul sxvagvarad
mTavrobis sawinaaRmdegod mebrZoli wiTeli Sromis ZarRvi uSretari!~ (1904).
razmi, da, saerTod, mefis mTavrobis dasamxo­ a. abaSelma mas uZRvna `pirveli maisis pir­
bad daucxromlad amzadebda xalxs. vel momRerals~ – `Первому певцу первого Мая~
1906 wlis reaqciis dros, v. iaSvili, sxva (`Заря Востока~, 1946, #207).
revolucionerebTan erTad, saCxeris arema­
res gaecala. gabrazebulma mefis mTavrobam gamoqveynebulia:
daaduxWira misi Zma rostomi, mTeli saxl-ka­ 1. gamoicvala qveyana...: [leqsi] // kvali. - 1896. -
ri qonebiTurT gadaubuga da col-Svilianad #39. - gv. 697;
ubinaod datova. mTavrobisagan devnili v. 2. vinc saqveyno sarbielze...: [leqsi] // kvali. -
iaSvili erTxans Walis mTasa da quTaisis zo­ 1896. - #36. - gv. 642;
gierT ojaxSi afarebda Tavs, Semdeg ki kislo­ 3. gazafxuli: [leqsi] // jejili. - 1897. - #4. - gv.
vodsks gadaixvewa, sadac (maWavarianTan ara­ 17-18;
legalurad cxovrebis dros) moawyo muSa-mo­ 4. andazebi: I. (Cawerili lado iaSvilisagan). II.
samsaxureTa gaficva. amis gamo, eWviT Seipyres (Cawerili vano laliaSvilisagan) // jejili. -
da piatigorsks gagzavnes darajis TanxlebiT, 1898. - #1. - gv. 59;
matarebliT. gaqanebuli matareblidan gadax­ 5. Tebervali rom Seityobs...: xalxuri leqsebi
ta, miefara, didi sifrTxiliT raWas uwia da / [gagonili maia axobaZis qalisagan, Cawerili

382
lado iaSvilisagan] // jejili. - 1898. - #1. - gv. wyaro:
59; #2. - gv. 61; #3. - gv. 57; #4. - gv. 60; #5. - gv. 1. Политическая каторга и ссылка: биограф.
61; #6. - gv. 61; #7-8. - gv. 80; #9. - gv. 57; справ. членов О-ва политкаторжан и ссыльно-
6. 22 aprili 1901: [leqsi] // brZola. – 1901. - #1; поселенцев / Всесоюз. О-во полит. каторжан и
7. salaybo masala // naperwkali. - quTaisi, 1906. - ссыльно-поселенцев. - М.: Изд-во Всесоюз. О-ва
#1. - gv. 9-11; #3. - gv. 7-9; политкаторжан и ссыльно-поселенцев, 1929. - с.:
8. bevri aqvs mas yvelaferi: [iumoristuli leq- 677-678.
si] // Surduli. - 1907. - #2. - gv. 2;
9. gamocana // Surduli. - 1907. - #1. - gv. 4; #2. - gv. 4; iaSvili, paolo jibrailis Ze (1894,
10. sapirvelmaiso leqsi: 22 aprili // oqtombris 25/IV – 1937, 22/VII) – mgosani, ordenosani, –
gziT. - saCxere, 1941. - 30 aprili, 1 maisi. - #19. `cisferyanwelTa~ mesveurTagani, mTargm­
neli da Jurnalisti, – imereTidan. daibada
mis Sesaxeb: sof. argveTs, Sorapnis maz. deda Sinauri ga­
1. [qavTaraZe, qaixosro] (qaquCela). imereTSi // naTlebiT iyo, mama – saSualoTi, provizori.
iveria. - 1906. - #6. - gv. 6-10; wera-kiTxva mSoblebma daawyebines. swavlob­
2. abaSeli, a. pirvel maisis pirvel momRerals: da quTaisis ocxelis sabavSvo baRSi da quTai­
[leqsi lado iaSvilisadmi] // oqtombris gziT. sis klasikur gimnaziaSi, saidanac gamoricxes
- saCxere, 1941. - 30 aprili, 1 maisi. - #19; mowafeTa moZraobaSi monawileobisaTvis.
3. Абашели, Александр. Первому певцу первого daamTavra anapis gimnazia da parizSi, sorbo­
мая: [Стихи] // Заря Востока. - 1946. - 15 октября. nasa da luvris xelovnebis akademiaSi ganagr­
- #207. - С. 3. Zo swavla, romlis damTavreba veRar moaswro
msoflio omis mizeziT. qarTuls garda, ico­
wyaro: da rusuli da franguli enebi.
1. cnobis furceli. - 1906. - 21 marti. - #3035; politikur gamosvlebSi monawileobda
2. Справка Музея революции, 1929, 10 dekemberi, 1906, 1907 da 1913 wlebSi, ris gamoc, quTaisis
#957; cixeSi ijda.
3. Абашели, Александр. Первому певцу первого мая: samwerlo asparezze 1908 wels gamovida
[Стихи] // Заря Востока. - 1946. - 15 октября. - #207. da pirveli leqsi quTaisSi, rusul enaze ga­
- С. 3. moaqveyna. 1915 wlidan TiTqmis yvela qarTul
gamocemaSi TanamSromlobda. xelmZRvane­
iaSvili, ivliane porfiles Ze (1876 lobda: `Стрелы Колхиды~, `oqros verZi~, `cis­
– ) – revolucioneri, – propagandist-agita­ feri yanwebi~, `barrikadi~, `rubikoni~; mo­
tori, raWis saxalxo ajanyebis erTi xelmZRva­ nawileobda `droSaSi~, `mnaTobSi~, `meocnebe
nelTagani, – soflis mxvnel-mTesvelis Svili. niamorebSi~. Targmna ucxoeTisa da ruseTis
daibada sof. somiwoSi. daamTavra sasoflo-sa­ mwerlebi.
meurneo skola. 1900-1905 wlebSi, rogorc zogi misi originaluri leqsi sasimRerod
rsdmp wevri, TbilisSi muSaobda organiza­ gadakeTda. cnobili iyo, rogorc iSviaTi,
tor-propagandistad. 1905 wlis bolos, sxveb­ moswrebuli mokafie (eqspromtebis mTqmeli):
Tan erTad, xelmZRvanelobda raWis saxalxo saerTo nadim-zeimebze araerTgzis isaxela
ajanyebas, romlis Caqrobis Semdeg, iqve, ara­ Tavi ramdenime aTeuli kacisa da qalis (xSi­
legalur revoluciur muSaobas awarmoebda. rad 100-ze metis) calkeuli moswrebuli le­
1908 wlidan Tbilisis meCeqmeTa kavSirSi mu­ qsuri daxasiaTebiT – SemkobiT Tu gakilviT.
Saobda. 1910 wels Seipyres baTumSi, gadaiyva­ revoluciis wina xanaSi Tavisi Tana­
nes quTaiss, sadac Tbilisis saolqo palatam moazreebiTurT (gr. robaqiZe, v. gafrindaS­
1911 wlis oqtombris 14 sasjelTa debulebis vili, t. tabiZe, r. gvetaZe, s. cirekiZe da sxv.)
102-e muxlis me-2 nawiliT, me-12 da 123-e muxl­ mwerlobis arsebul xerxebs sruliad zurgi
Ta ZaliT, 6 wlis katorRa miusaja. sasjeli adrika da miznad xelovneba xelovnebisaTvis
moixada smolenskis sakatorRo cixeSi. revo­ daisaxa, Semdeg TandaTan Tanadroulobas
luciis Semdeg, rogorc politkatorRels, dauaxlovda da revoluciisagan wamoWrili
pensia daeniSna. mimdinare sakiTxebis asaxvas Seudga.
monawileobda sazogadoebriv-saxel­
gamoqveynebulia: mwifoebriv dawesebulebebSiac: 1926 wels
1. gaz. `mogzaurSi~ da `droSi~ dabeWdili iyo... // arCeul iqna saqarTvelos centraluri aR­
wyaro. - 1907. - 1 noemberi. - #4. - gv. 4. - werili masrulebeli komitetis wevrad, Semdeg – Tbi­
redaqciis mimarT. - werilis bolos: 13 oqtom- lisis sabWos deputatad, mweralTa kavSiris
beri. gamgeobaSi da sxv.

383
misi leqsebi Jurnal-gazeTebsa da krebu­ 21. mweralTa yrilobas unda moyves mxatvruli
lebSia gabneuli. literaturis swrafi zrda: didi epoqis lite-
1937 wels, mweralTa kavSiris sasaxleSi raturisaTvis brZolaSi gaimarjvebs sabWoTa
sakuTari sanadiro TofiT moikla Tavi. mwerloba: [werilebi] // komunisti. - 1934. - 24
seqtemberi. - #222. - gv. 2-3;
calke gamocemulia: 22. sakuTar Tavs: [leqsi] // saliteraturo gaze-
1. feradi buStebi: [(santimentaluri ambavi)]. - Ti. - 1934. - #12;
tf.: saxelgami, 1927 (s.s.m.u.s. poligr. 1-li 23. samgorisaTvis: [leqsi] // saliteraturo gaze-
st.). - 25 gv.; 18 sm.. - [represirebuli gamocema]. Ti. - 1934. - #1. - gv. 3;
24. stalin: [leqsi] // komunisti. - 1934. - 13 ianvari.
gamoqveynebulia: - #12. - gv. 1; saliteraturo gazeTi. - 1934. -
1. meores: [leqsi] // oqros verZi. - 1913. - #5. - gv. 67; #12;
2. pirvelTqma // cisferi yanwebi. - quTaisi, 1916. 25. quTaisisaTvis // sityva da saqme. - 1934. - #5. -
- #1; gv. 1;
3. triptixi: malarme. varlen. verhan. [leqsi] // 26. Cveni qveynis haeri: [sityva sabWoTa mwerlebis
cisferi yanwebi. - quTaisi, 1916. - #2; sakavSiro yrilobaze] // komunisti. - 1934. - 1
4. sevdiani zurmuxti: [leqsi] // leila: samxa- seqtemberi. - #201. - gv. 3;
tvro-saliteraturo krebuli. - 1917. - gv. 9; 27. erTi soflis magaliTiT: [sof. argveTi] // ko-
5. wiTeli xari: [leqsi] // aisi. - quTaisi, 1918. - munisti. - 1935. - 25 Tebervali. - #49. - gv. 3;
#1. - gv. 4; 28. kolxidis pirvel mosaxles: [leqsi] // litera-
6. avtoportreti: [leqsi] // meocnebe niamorebi. - turuli gazeTi. - 1935. - #2;
1919. - #2. - gv. 1; 29. sabWoTa Teatrs - dramatuli Sedevrebi!: [we-
7. ofelias ordenis kavalers: [leqsi] // meocnebe rilebi] // komunisti. - 1935. - 4 oqtomberi. -
niamorebi. - 1919. - #1. - gv. 10; #231. - gv. 3;
8. werili dedas: [leqsi] // Svidi mnaTobi. - 1919. - 30. amxanag paolo iaSvilis sityva: saqarTvelos
oqtomberi. - #2. - gv. 8; delegatTa gamosvla kremlSi miRebis dros.
9. Софии Георгиевне Мельниковой: Фантастический
18 marti // axalgazrda komunisti. - 1936. - mar-
кабачок 1917-1918-1919: [Сборник] / [Ил. А.
ti. - #70. - gv. 3;
Бажбеук-Меликова, С. Валишевского, Н.
31. andre Jids - moRalates: [leqsi] // literatu-
Гончаровой, К. Зданевича и др.]. - Тифлис: 41
ruli saqarTvelo. - 1936. - dekemberi. - #21. -
градус, 1919 (Тип. Союза городов Республики
gv. 2;
Грузии). - 191 с., 3 л. ил., 1 л. фронт. ил.;
32. gafrena: [leqsi]: nawyveti poemidan // komunis-
10. ali arseniSvils: [leqsi] // Svildosani. - 1920. -
ti. - 1936. - oqtomberi. - #242. - gv. 3;
ianvari. - #1. - gv. 198-199;
33. risTvis vixsenebT warsul Secdomebs: [for-
11. poeti valerian gafrindaSvili: (naxati paolo
malizmis Sesaxeb] // literaturuli saqarTve-
iaSvilisa) // Teatri da cxovreba. - 1920. - #16.
lo. - 1936. - maisi. - #6. - gv. 2;
- gv. 1;
34. sabWoTa saqarTvelos delegaciis miReba par-
12. pavle ingoroyvas: [leqsi] // meocnebe niamore-
tiisa da mTavrobis xelmZRvanelTa mier kre-
bi. - 1921. - #6. - gv. 3;
mlSi: [sityvebi: amx. amx. v. molotovis, a. xus-
13. evropa: Sesavali: [leqsi] // meocnebe niamorebi.
kivaZis, gvancelaZis, ak. xoravas, a. janeliZis,
- 1922. - #8. - gv. 4;
p. iaSvilis] // komunisturi ganaTleba. - 1936.
14. lili meunargias: [leqsi] // meocnebe niamorebi.
- aprili. - #13. - gv. 1-3;
- 1922. - #7. - gv. 4;
35. sami simRera stalinze: [leqsebi] / paolo iaSvi-
15. lenin: [leqsi] // droSa. - 1924. - #7. - gv. 19;
li, giorgi leoniZe, simon Ciqovani // litera-
16. sami tkivili; bavSvebisaTvis: [leqsebi] // dro-
turuli saqarTvelo. - 1936. - agvisto. - #13.
Sa. - 1925. - #24. - gv. 7;
17. quTaisis xanZari: [leqsi] // komunisti. - 1928. - - gv. 1;
13 maisi. - #109. - gv. 2; 36. stalins da samSoblos: [leqsi] / paolo iaSvili,
18. debedaCais Rame: [leqsi] // saliteraturo alio maSaSvili // komunisti. - 1936. - marti. - #69
gazeTi. - 1934. - #13; [70]. - gv. 3; muSa. - 1936. - marti. - #70. - gv. 1;
19. zemouri rTveli: [leqsi] // literaturuli 37. win, espaneTis gmirulo xalxo!: [leqsi] // komu-
gazeTi. - 1934. - #18; nisti. - 1936. - seqtemberi. - #203. - gv. 2;
20. mweralTa sakavSiro yrilobis delegatebi qu- 38. Больше внимания новым кадрам литературы // На
TaisSi: [p. iaSvili, d. demetraZe, k. lorTqifa- рубеже Востока. - 1936. - января. - #2-3. - С. 12;
niZe, kritikosi mirski da sxvebi] // komunisti. 39. Пейзаж: Начало поэмы / Пер. Бориса Брика // Заря
- 1934. - 14 oqtomberi. - #238. - gv. 4; Востока. - 1936. - Июль. - #169. - С. 2;

384
40. Песня украинки: [Стихотворение] / Пер. Борис maTTana). [iumoristuli leqsi] // eSmakis ma-
Серебряков // Заря Востока. - 1936. - Апрель. - Traxi. - 1917. - #3. - gv. 7; g) nikoloz miwiSvi-
#101. - С.3; lis poeziis saRamo: xelovnebis sasaxle. ser-
41. Талантливый поэт: Стихи и поэмы Маяковского в gievis q. 13: gancxadeba // komunisti. - 1922. - 2
переводах на грузинский язык // Заря Востока. - ivnisi. - #123. - gv. 4;
1936. - Август. - #186. - С. 3; 6. tabiZe, t. cisferi yanwebiT // cisferi yanwebi.
42. axali kolxida: leqsebis cikli // komunisti. - - quTaisi, 1916. - #1;
1937. - 29 aprili. - #98. - gv. 3; 7. cisferi yanwebi - almanaxi... // Teatri da cxo-
43. axali kolxida: [nawyvetebi poemidan] // komu- vreba. - 1916. - #7. - gv. 16;
nisti. - 1937. - 12 maisi. - #107. - gv. 3; 16 maisi. 8. depeSebi: (butunas saagento). [iumori] // eSma-
- #110. - gv. 3; kis maTraxi. - 1917. - #5. - gv. 7,10;
44. maRali jildo aRmafrTovanebs Semoqmedebi- 9. afxaiZe, Salva. qarTuli poeziis perspeqtive-
Ti muSaobisaTvis: [beladisadmi micemuli pi- bi // meocnebe niamorebi. - 1919. - #1. - gv. 16-18;
robis Sesrulebis Sesaxeb, poemis `gza mSvido- 10. g., v. mxatvruli matiane: quTaisSi gamovida
bisa~ gamocemiT] // komunisti. - 1937. - 18 marti. mowafeTa... // meocnebe niamorebi. - 1919. - #1.
- #63. - gv. 3; - gv. 22-24;
45. simRera stalinze // sabWoTa aWara. - baTumi, 11. lani, liena. `meocnebe niamorebi~ // Tolabu-
1937. - 13 ianvari. - #10. - gv. 1. lisis sartyeli. - 1919. - #1. - gv. 14;
12. s. poeturi feletonebi // Tolabulisis sart-
Targmna: yeli. - 1919. - #1. - gv. 15;
1. severianini, igor. gazafxulis dRe: [leqsi] // 13. samxatvro matiane // smaragdi. - 1919. - #1. - gv.
oqros verZi. - quTaisi, 1913. - #2. - gv. 19; 12;
2. balmonti, konstantine. mimavali landebi: [le- 14. barrikadi: nimuSi gakretinebisa // elami arle-
qsi] // Teatri da cxovreba. - 1915. - #40. - gv. 1; kini: almanaxi. - baTumi, 1920. - #1. - gv. 11-12;
3. sosiura, m. deda: [leqsi] // komunisti. - 1931. - 15. gafrindaSvili, valerian. riTma da asonansi //
27 ivnisi. - #147. - gv. 3; Svildosani. - 1920. - ianvari. - #1. - gv. 208-209;
4. puSkini, a. s. – a) zamTris saRamo: [leqsi] // li- 16. gvetaZe, r. cisferi yanwebis gazeTi `barri-
teraturuli gazeTi. - 1934. - #18; b) kavkasio- kada~ #4: [kritikuli werili] // komunisti. -
ni; nu imRer CemTan lamazo; zvavi; molxeniT 1920. - 13 ianvari. - #10. - gv. 2;
stiris; anCari: [leqsebi] // komunisti. - 1934. 17. imedaSvili, ioseb (qina). d. kldiaSvilis iubi-
- 6 agvisto. - #181. - gv. 3; g) Semodgoma: [leq- le... // Teatri da cxovreba. - 1920. - #8. - gv. 14;
si] // literaturuli gazeTi. - 1934. - #24; d) 18. kalandaZe, nestor (istorikosi). omis ambebi:
anCari: [leqsi] // literaturuli saqarTvelo. [iumori futuristebze] // eSmakis maTraxi. -
- 1936. - dekemberi. - #22. - gv. 3; e) bulbuli. 1920. - #49. - gv. 2-4;
boSebi: [leqsebi] // muSa. - 1936. - dekemberi. - 19. kalandaZe, polio (ireTeli). qarTvel mweral-
#295. - gv. 3; v) saqarTvelos mTebze: [leqsi] // Ta meore yriloba // xaTabala. - 1920. - #1. - gv.
komunisti. - 1936. - seqtemberi. - #227. - gv. 3; 2-4;
z) cimbirSi dekabristebs: [leqsi] // komunisti. 20. kenti. qarTuli klubis sasceno... // Teatri da
- 1936. - seqtemberi. - #227. - gv. 3; axalgazrda cxovreba. - 1920. - #10. - gv. 15;
komunisti. - 1936. - seqtemberi. - #214. - gv. 3; 21. ~kronosis sarke~... // Teatri da cxovreba. -
5. SevCenko, taras. me cameti Semisrulda: [leqsi] 1920. - #18. - gv. 15;
// muSa. - 1936. - dekemberi. - #299. - gv. 3. 22. lordeli, S. (podbipenta). simbolisturi ure-
mi: [iumoristuli leqsi poetebze] // eSmakis ma-
mis Sesaxeb: Traxi. - 1920. - #19. - gv. 11;
1. k-o. quTaisSi g. tabiZem... // Teatri da cxovre- 23. mosaSvili, i. saliteraturo siluetebi: (qar-
ba. - 1915. - #40. - gv. 14-15; Tuli poeziis ferebi) // Teatri da cxovreba.
2. belaZe. intervius magvari // eSmakis maTraxi. - - 1920. - #1. - gv. 5-6;
1916. - #14. - gv. 6-7; 24. ratiSvili, k. werili sofelSi: Zmao Saqro!
3. gozinayi // eSmakis maTraxi. - 1916. - #10. - gv. 3; ZRvnad poet p. iaSvils [leqsi] // Teatri da
4. kalandaZe, nestor (eSmaki). ara Sejda... // eSma- cxovreba. - 1920. - #23. - gv. 9;
kis maTraxi. - 1916. - #40. - gv. 2-3; 25. tabiZe, tician. daisruli sebastiane // Svil-
5. robaqiZe, gr. – a) soneti locvis: axal mxe- dosani. - 1920. - ianvari. - #1. - gv. 206-208;
darT: v. gafrindaSvils, p. iaSvils, t. tabiZes, 26. tuzi. SeTqmuleba // eSmakis maTraxi. - 1920. -
g. tabiZes. [leqsi] // cisferi yanwebi. - quTaisi, #48. - gv. 2-3;
1916. - #2; b) xarbi kata: (ZRvnad axal mxedarT: 27. Sa-gom. moqeifeni: [iumori] // xaTabala. - 1920. -
paolo iaSvils, z. gafrindaSvils da romeli #8. - gv. 5;

385
28. SaraSiZe, Salva (Taguna). Tamar-mefe Tu `karo- 41. axali mwerlobis poeziis dRe: [6 maiss Catare-
Jna~? // eSmakis maTraxi. - 1920. - #46. - gv. 2-3; buli axali mwerlobis `poeziis dRis~ sadRe-
29. xumara. sapnis buStebi: (`barikadis~ gmirebs) saswaulo saRamo]: [informacia] // komunisti.
[iumoristuli leqsi futuristebze] // eSmakis - 1923. - 8 maisi. - #102. - gv. 4;
maTraxi. - 1920. - #47. - gv. 16; 42. gurjianci, iv. an. auStrianis moxseneba axa-
30. gageli varam [fsevd.]. poetebi stambaSi: (frag- li qarTveli mwerlebis Sesaxeb: [somxuri xe-
mentebi biografiisaTvis) // meocnebe niamore- lovnebis saxlSi - haiartunSi gamarTuli dis-
bi. - 1921. - #6. - gv. 15-16; kusiis Sesaxeb] // komunisti. - 1923. - 5 aprili.
31. qarTvel xelovanTa kreba: [5-kaciani komisiis - #76. - gv. 4;
Seqmnis Sesaxeb, revkomisadmi TxovniT mimar- 43. damswre (kakabaZe meTode). qarTuli Teatris
Tvis gamo]: qronika // komunisti. - 1921. - 3 mar- bedi: [xelovnebis sasaxleSi gamarTuli saja-
ti. - #2. - gv. 3; ro sxdomis Sesaxeb] // komunisti. - 1923. - 21
32. qarTvel xelovanTa sasaxle: [paolo iaSvilis ivnisi. - #140. - gv. 4;
informaciis Sesaxeb 3 marts Semdgar xelovan- 44. duduCava, S. misticizmi qarTul poeziaSi:
Ta krebaze, saqarTvelos revkomis srul Tanx- qarTveli simbolistebi // komunisti. - 1923. -
mobasTan dakavSirebiT akaki xoStarias yofi- 15 aprili. - #84. - gv. 4;
li sasaxlis mweralTa kavSirisTvis gadacemis 45. ~barrikadebis~ gamosvla: [tician tabiZis
Taobaze xelovanTa sasaxlis dasaarseblad] // redaqtorbiT gazeT `barrikadis~ pirveli
komunisti. - 1921. - 6 marti. - #5. - gv. 1; nomris gamosvlis Sesaxeb]: [informacia] // ko-
33. qarTvel xelovanTa sasaxleSi: [qarTuli xe- munisti. - 1924. - 7 ianvari. - #6. - gv. 4;
lovnebis moRvaweTa mTavari komitetis mu- 46. baxtaZe, v. proletarul revoluciis gabedu-
Saobis Sesaxeb] // komunisti. - 1921. - 15 aprili. li boikoti gazeT `qarTul sityvaSi~ da Jur-
- #36. - gv. 4;
nal kavkasionSi: [gamocemebis antirusuli da
34. qimerioni: [poetebisa da mweralTa klubis `qi-
antisabWoTa mimarTulebis gamo] // komunisti.
merionis~ gaxsna 6 dekembers]: gancxadeba // ko-
- 1924. - 1, 3 ivnisi. - #124-125. - gv. 2;
munisti. - 1921. - 6 dekemberi. - #229. - gv. 4;
47. guruli. mnaTobi #3 1924 w.: yovelTviuri
35. axali mwerlobis kavSiris esTetikuri saRa-
samxatvro-saliteraturo da samecniero Jur-
moebis sezonis gaxsna: saRamo gaimarTeba va-
nali // komunisti. - 1924. - 24 ivlisi. - #166. -
Ja-fSavelas saxeliT: [vaJas Semoqmedebaze
gv. 3-4;
moxsenebebs waikiTxaven paolo iaSvili, gri-
48. qarTvel mweralTa da xelovanTa gancxadebani
gol robaqiZe, vaxtang kotetiSvili, Salva
da deklaraciebi: [mowodebebi sabWoTa xeli-
afxaiZe, tician tabiZe] // komunisti. - 1922. - 3
suflebasTan TanamSromlobis aucilebloba-
noemberi. - #253. - gv. 4;
ze axali qveynis Senebis mizniT] // komunisti.
36. TaTbiri qarTuli Teatris Sesaxeb: [krizisi
- 1924. - 13 ivlisi. - #152. - gv. 2;
qarTuli dramisa] // komunisti. - 1922. - 15 noem-
49. mweralTa warmomadgenlebi Tbilisis sabWoSi:
beri. - #262. - gv. 3;
[a. abaSelis da p. iaSvilis sityvebi Tbilisis
37. kalaZe, r. – a) qarTuli kulturis krizisi:
sabWos meeqvse yrilobaze] // komunisti. - 1927.
gansaxkomis kabinetSi momxdari saTeatro
- 27 Tebervali. - #46. - gv. 3;
TaTbiris gamo: [gamoxmaureba] // komunisti. -
50. sruliad saqarTvelos mweralTa me-2 yrilo-
1922. - 16 noemberi. - #263. - gv. 2; b) Cveni Zveli
ba: [masalebi yrilobis muSaobis Sesaxeb. 6-15
kulturosnebi: [qarTuli Teatris Sesaxeb ko-
marti] // komunisti. - 1928. - 6-11 marti. - #54-
te marjaniSvilis moxsenebis gamo] // komunis-
ti. - 1923. - 22 ivnisi. - #141. - gv. 3-4; 59. - gv. 2; 14-15 marti. - #60-61. - gv.: 2, 5b;
38. r. g. – a) paolo iaSvilis moxseneba: [afrikeli 51. prezidiumis axali Semadgenlobis Sesaxeb: re-
mwerlis rene maranis `batualas~ Sesaxeb] // ko- zolucia / saqarTvelos sabWoTa mwerlebis
munisti. - 1922. - 26 dekemberi. - gv. 3; b) rusTa- federaciis plenumi // komunisti. - 1930. - 16
velis Teatri: salomei - oskar uaildis; Targ- noemberi. - #268. - gv. 3;
mani paolo iaSvilis; reJisori al. axmeteli: 52. doni. qarTvel mweralTa delegacia mweralTa
[recenzia] // komunisti. - 1923. - 20 Tebervali. sakavSiro yrilobaze: karikaturebi // komu-
- #39. - gv. 3; nisti. - 1934. - 2 seqtemberi. - #203. - gv. 3;
39. saRamo kafe aleansSi avadmyofi poetebis 53. Tbilisis partaqtivi mweralTa yrilobis Se-
sasargeblod: xelovneba: [29 ivniss daniSnuli degebze: mweralTa kavSiris sabWos plenumi:
saqvelmoqmedo saRamos Catarebis Sesaxeb] // [informacia mweralTa sakavSiro yrilobis
komunisti. - 1922. - 23 ivnisi. - #140. - gv. 3; Sesaxeb] // komunisti. - 1934. - 24 seqtemberi. -
40. axali mwerlobis anTologia: [informacia ga- #222. - gv. 3;
mocemis Sesaxeb] // komunisti. - 1923. - 18 maisi. 54. gamarjvebulTa yrilobebze // literaturu-
- #108. - gv. 4; li gazeTi. - 1935. - #4;

386
55. raze muSaoben Cveni mwerlebi: [mixeil javaxiS- wyaro:
vili, p. iaSvili, g. tabiZe, k. lorTqifaniZe, S. 1. avtobiografia;
dadiani, t. tabiZe] // komunisti. - 1935. - 3 noem- 2. radiani, S. qarTuli mwerlobis 10 weli // mna­
beri. - #256. - gv. 2; Tobi. - 1931. - #3. - gv.: 182, 187;
56. sabWoTa saqarTvelos mSromelTa werili 3. toroSeliZe, m. qarTuli literatura: [moxse­
xalxTa belads did stalins: werils xeli neba mweralTa sakavSiro yrilobaze 20 agvis­
moawera sabWoTa saqarTvelos 1.580.000 mSro- tos] // komunisti. - 1934. - 28 agvisto. - #199.
melma // komunisti. - 1936. – 25 Tebervali. - - gv. 2-4;
#46. - gv. 2-3; literaturuli saqarTvelo. 4. TaTaraSvili, a. ganaTlebis saxalxo komisa­
- 1936. – 25 Tebervali. - #1. - gv. 1-2; sabWoTa riatis muSaobis Sesaxeb moxseneba: saqarTve­
aWaristani. - 1936. - Tebervali. - #47. - gv. 2-3; los sruliad sabWoebis me-7 yrilobaze // ko­
axalgazrda komunisti. - 1936. – 25 Tebervali. munisti. - 1935. - 16 ianvari. - #15. - gv. 2-3.
- #46. - gv. 2-5; muSa. -1936. – 25 Tebervali. -
#46. - gv. 2-4; Заря Востока. - 1936. – 25 февраля. iaSvili, seiT luarsabis Ze (1875, 9/I
- #46. - С. 2; На рубеже Востока. - 1936. – 25 –) – pedagogi, – bunebismetyveli da geogra­
февраля. - #5. - С. 2-4; Советская Абхазия. - 1936. fi, – pirveli saxelmZRvaneloebis Semdgeni,
– 25 февраля. - #46. - С. 1-3; – imereTidan. daibada saCxeris raionis sof.
57. SCerbakovi; stavski. tfilisi. respublikis sa- argveTSi. 1897 wels daamTavra quTaisis gim­
xalxo poets - galaqtion tabiZes, paolo iaS- nazia, 1902 wels – odesis universitetis sabu­
vils, mixeil javaxiSvils, alio maSaSvils: mo-
nebismetyvelo fakulteti.
veliT Tqvengan axal SemoqmedebiT miRwevebs:
msaxurobda: 1902-1924 wlebSi – Tbili­
[misalmeba dajildoebis gamo] // literaturu-
sis qarTul gimnaziaSi maswavleblad, ins­
li saqarTvelo. - 1936. - marti. - #3. - gv. 1;
peqtorad, direqtorad; 1924-1934 wlebSi
58. jibuti, vl. a. puSkini `leqsebi da poemebi~: bi-
– Tbilisis rkinigzis muSaTa fakultetze.
bliografia // komunisturi ganaTleba. - 1936.
1902 wlidan TanamSromlobda sxvadasxva Jur­
- oqtomberi. - #45. - gv. 4;
nal-gazeTSi (`jejili~ da sxv.).
59. arSaruni, a. averbaxis meabjre: [benito bua-
pirvelad s. iaSvilma Seadgina bunebisme­
CiZis trockistul jgufTan kavSirsa da qar-
tyvelebisa da geografiis saxelmZRvaneloe­
Tveli mwerlebis winaaRmdeg ideologiuri
bi da miT pirvelma miawoda qarTul gaerovne­
brZolis Sesaxeb] // komunisti. - 1937. - 17 maisi.
bul skolebs qarTul enaze Sedgenili saxel­
- #111. - gv. 3;
mZRvaneloebi.
60. axali wignebi: [~saxelgamis~ da `federaciis~
gamocemebis Sesaxeb] // komunisti. - 1937. - 28
calke gamocemulia:
marti. - gv. 4;
1. fizikuri geografia: (saxalxo da saymawvilo
61. beria, l. saqarTvelos komunisturi partiis
wigni). - Tf.: qSwkg saz-bis gamocema #77, 1906.
(b) centraluri komitetis angariSi saqarTve-
[kanze: 1907] (st. `ideali~). - kani, 114 gv.: il.;
los kp (b) X yrilobaze: [amxanag l. p. berias
2. mokle saxelmZRvanelo bunebis-metyvelebi­
moxseneba 15 maiss] // komunisti. - 1937. - 21-23
maisi. - #115-116. - gv. 2-3; sa. - naw. 1: haeri, wyali da dedamiwa. - Tb.: qSwkg
62. demetraZe, d. TviTkritis gziT: [mweralTa saz-bis seqciis gamocema #3/108, 1915 (b. kila­
kavSiris mdivnis sityvis teqsti qarTveli Zis st.). - 80 gv.: il.; gamocema me-2. - tf.: qSwkg
mwerlebis winaSe dasaxuli amocanebis Sesaxeb saz-bis gamocema #137, 1917 (v. a. ruxaZis st.).
puSeinis saiubileo plenumze] // komunisti. - - 80 gv.; me-3 gamocema. - Tf.: qSwkg saz-bis gamo­
1937. - 27 marti. - #70. - gv. 3; cema #141, 1918 (st. v. ruxaZisa). - 80 gv.: sur.;
63. melaZe, k. simRerebi beladze: [stalinze gamo- me-4 gamoc.. - Tf.: qSwkg saz-bis gamocema #161,
cemuli leqsebis krebulis Sesaxeb] // komunis- 1919 (saxelmwifo st.). - 83 gv.: il.; me-5 gamoc..
ti. - 1937. - 5 aprili. - #78. - gv. 4; - tf.: qSwkg saz-bis gamocema, #209, 1920. - 83
64. mweralTa aqtivis kreba: [kamaTi a. TaTariSvi- gv.: sur.; me-6 gamoc. (Sevseb. da Seswor.). – tf.:
lis moxsenebis garSemo] // komunisti. - 1937. - 9 Cveni merani, 1922 (s.m.u.s. poligrafgany. me-5
maisi. - #104. - gv. 4; st.). - 81 gv.: il.;
65. puSkinis xsovnisadmi miZRvnili sazeimo sxdo- 3. mokle saxelmZRvanelo bunebis-metyvelebi­
ma: [Tbilisis operisa da baletis saxelmwifo sa. - naw. 2: mcenareTa samefo (botanika). - Tb.:
TeatrSi xelisuflebisa da inteligenciis mo- qSwkg saz-bis gamocema #124, 1916 (st. `qarT­
nawileobiT] // komunisti. - 1937. - 18 Teberva- li~). - Tavfurc. 53, [2] gv.; naw. 2: mcenareTa sa­
li. - #40. - gv. 1; mefo. - tf.: qSwkg saz-bis gamocema #138, 1917
66. saiubileo saRamoebi: [saguramoSi] // komunis- (varlam al. ruxaZis st.). - 59 [2] gv.: sur.; me-3
ti. - 1937. - 17 maisi. - #111. - gv. 4. Sevs. da Sesw. gamoc.. - [al. arabiZe da amx. gamo­

387
cema], 1919 (saqarTvelos mTavrobis st.). - 72 [3] gv.: sur., rukebi; tf.: saxelgami, 1928 (poli­
gv.; me-4 gamoc.. - tf.: gamoc. `qarT. beWvdiTi graftr. me-2 st.). - 252 gv.: rukebi.; saxelmZRva­
amx-bisa~ #5, misive st., 1920. - 72 gv.: il.; naw. nelo Sromis skolis me-VII jgufisaTvis. – me-2
2: botanika. - me-3 Sesw. da Sevs. gamoc.. - tf.: gamocema. - tf.: saxelgami, 1929 (p/tr. me-6 st.).
saxelmw. gam-ba, 1921. - 71 gv.; - 258, [III] gv.: sur. 9 CarT. f. ruk.;
4. mokle saxelmZRvanelo sazogado geografi­ 12. s.s.r. kavSiris mokle geografia: [saxelmZRv.
isa: azia, afrika, amerika da avstralia. - Tb.: meeqvse jgufisaTvis]. - tf.: saxelgami, 1927
qSwkg saz-bis gamocema #123, 1916 (st. `qarT­ (smus. poligraftr. me-2 st.). - 66, [1] gv.: sur.,
li~). - 142, [2] gv.; gamocema me-2. - tf.: qSwkg saz- rukebi; tf.: saxelgami, 1928 (poligraftr. me-
bis gamocema #140, 1917 (var. al. ruxaZis st.). 2 st.). - 68, [1] gv.: sur.;
- 144 gv.; me-3 gamoc.. - tf.: qSwkg saz-bis gamo­ 13. sasoflo meurneobis qveynebi: (azia, afrika
cema, #162, 1919 (v. a. ruxaZis st.). - 149, [3] gv.; da avstralia). nebadarTuli saxelmZRvanelo
gamocema me-4-e Sesworebuli. - tf.: qSwkg saz- me-5 jgufisaTvis / [avtoris winasityvaobiT]. -
bis gamocema #212, 1920 (mTavrobis st.). - 144 tf.: saxelmwifo gamomcemloba, [1927] (s.m.u.s.
gv.: sur.; me-5 Sesw. gamoc.. - tf.: saxelgami, 1922 poligrftrestis me-2 stamba). - 127, [1] gv.:
(me-5 st. saqarTvelos s.m.u.s. poligrfganyo­ sur.;
filebisa). - 144 gv.; 14. dawyebiTi geografia: saxelmZRvanelo Sromis
5. mokle saxelmZRvanelo geografiisa / Sedgeni­ skolis mexuTe jgufisaTvis. - [tf.]: saxelgami,
li s. iaSvilisa. - nawili 3: evropa, saSualo da 1928 (poligraftr. me-3 st.). - 96, [1] gv.: nax.,
umaRlesi dawyebiTi SkolebisaTvis. - quTaisi: sur., rukebi; meore gamocema. - tf.: saxelgami,
amx-ba `ganaTlebi~-s gamocema, 1917 (qSwkg saz- 1930 (poligraftr. me-3 st.). - 135, [1] gv.: sur.,
bis st.). - 109 gv.: sur.; gamocema me-2. - quTaisi: rukebi; mesame gamocema. - tf.: saxelgamis ga-
`ganaTlebis~ amxanagobis gamocema, 1918 (qSwkg ma, 1931 (saxelgamis 1-li st.). - 116 gv.: il., [3]
saz-bis st.). - 79 gv.; me-3 gamoc.. - [Tb.], 1920. - 80 Cakec. f. gegma da ruka; saxelmZRvanelo sa­
gv.; me-4 gamoc.. - tf., 1921. - 103 gv.; q.-saf. Svidwledebis V jgufisa da kolm. axal.
6. mokle saxelmZRvanelo geografiisa: da­ skolebis I jgufisaTvis. – meoTxe gamocema. -
savleT evropa, Crd. amerikis Statebi da ia­ tf.: saxelgami-saswavlo-pedagogiuri seqto­
ponia: me-6 jgufis kursi. - tf.: s.s.s.r. saxel­ ris ga-ma, 1932 (1-li st.). - 131 gv.: sur., [2] dak.
mwifo gamomcemloba, 1925 (poligraftrestis f.-ruka-gegmebi;
me-2 stamba). - 157 gv.: sur., ruka; 15. kapitalisturi qveynebis geografia: samuSao
7. sazogado geografia. sasoflo-meurneobis wigni: [saxelmZRv. safabriko saqarxno Svid-
qveynebi: (azia, afrika da avstralia) / sam. sabW. wledebisa da kolmeurneobis axalgazrdobis
ped. seqciis mier nebadarTulia geografiis skolebis me-VII jgufisaTvis]. - tf.: saxelgamis
saxelmZRvanelod Sromis skolis me-5 jgufi- ga-ma, 1931 (saxelgamis 1-li st.). - 214 gv.: sur.,
saTvis. - tf.: s.s.s.r. saxelmwifo gamomcemlo- [1] CarT. f. ruka;
ba, 1925 (s.m.u.s. poligraftrestis me-4 stam- 16. ganakveTi #5, 6 geografiaSi: mozrdilTa
ba). - 142, II gv.: sur., ruka; dauswrebeli saSualo skolis me-7 klasisa-
8. botanika: gadmokeTebuli bublikovis saxel- Tvis / Sedgenilia s. iaSvilis mier; saqarTve-
mZRvanelodan: [saxelmZRv. Sromis skolis me- los ssr ganaTlebis saxalxo komisariati.
VI jgufisaTvis] / winasityv. avt.: s. iaSvili]. mozrdilTa dauswrebeli swavlebis meTodka-
- tf.: saxelgami, 1926 (s.m.u.s. poligrafiuli binetisaqarTvelos ssr ganaTlebis saxalxo
trestis me-3 stamba). - 89 gv.: II sur.; tf.: saxel- komisariati. mozrdilTa dauswrebeli swa-
gami, 1926 (s.s.m.u.s. poligraftr. 1-li st.). - vlebis meTodkabineti. - Tb., 1940. - 32 gv..
88, II, [1] gv.: sur.;
9. botanika: nebadarTulia saxelmZRvanelo Targmna:
Sromis skolis me-VI jgufisaTvis. - tf.: saxel- 1. darvini, Carlz. bunebismetyvelis mogzau­
gami, 1927 (poligraftr. me-2 st.). - 123, II, [1] roba dedamiwis garSemo gem `bigliT~ / Targ.
gv.: sur.; seiT iaSvilma. - Tb.: sablitgami, 1951 (saqpo­
10. evropa, Crd. amerikis Statebi da iaponia: ne- ligrafgamomc. 1-li st.). - VIII, 544 gv.: portr.
badarTuli saxelmZRvanelo meeqvse jgufisa- da il.
Tvis. - tf.: saxelmwifo gamomcemloba, [1927]
(s.m.u.s. poligraftrestis me-2 stamba). - II, 179 mis Sesaxeb:
gv.: sur., ruka; 1. quTaisis vaJTa gimnaziaSi kursdamTavrebulni //
11. msoflios mokle geografia: evropa, azia, cnobis furceli. - 1897. - 14 ivnisi. - #225. - gv. 2;
afrika, amerika da avstralia. II nawili. - tf.: 2. axali ambavi // cnobis furceli. - 1903. - 31 mai-
saxelgami, 1927 (poligraftr. me-2 st.). - 248, III, si. - #2166. - gv. 3;

388
3. axali ambavi: [seiT iaSvilma nebarTva miiRo socialur-sazogadoebriv azrsac urTav­
gamosces gazeTi `axali Taoba~] // cnobis fur- da da yovel leqss Sesafer sasimRero hangs
celi. - 1906. - 14 Tebervali. - #3002. - gv. 3; TviTonve uTxzavda. Tavisi simRerebiT gan­
4. axali gazeTebi: [qarTuli gaz. `lampari~, sakuTrebiT mdabio xalxSi gaiTqva saxeli da
red.-gamomc. k. TavarTqilaZe; rusuli gaz. mweralTa Sorisac sapatio adgili daiWira.
`vesenni potoki~, s. iaSvilis redaqtorobiT] // 1927 wlidan sruliad saqarTvelos mweralTa
Sroma. - 1906. - 20 aprili. - #14. - gv. 1; kavSiris wevrad Cairicxa. gardaicvala 1940
5. wera-kiTxvis sazogadoebis maRaziaSi iyide- wlis ivlisis 15, mcire avadmyofobis Semdeg,
ba... // isari. - 1907. - 3 ivnisi. - #119. - gv. 4; 7 Tbilisis I saavadmyofoSi. daikrZala vakeze,
ivnisi. - #122. - gv. 1; 5 ivlisi. - #144. - gv. 4; 21 mweralTa panTeonSi.
seqtemberi. - #206. - gv. 4; ieTim gurjma pirveli nawarmoebi dawera
6. SalibaSvili, giorgi (mousvenariZe g.). pro- 1895 wels, `gmiri anabajis leqsis~ saTauriT,
gimnaziis gaxsna d. suramSi // niSaduri. - 1908. xalxuri, 16-marcvlovani leqsi, – erekle II-s
- #52. - gv. 12-13; Tanamedrove meomari qalis gmirobis ambavi,
7. ibeWdeba s. iaSvilis... // ganaTleba. - 1916. - #7. romelic ramdenjerme gamoica (erT weliwads
- gv. 462; – orjerac), xalxSi friad gavrcelda da fan­
8. gamomcemloba qarTuli beWdviTi amxanagobi- durze damRerodnen.
sa... // Teatri da cxovreba. - 1920. - #23. - gv. 16; 1905 wels, baqos navTis sarewaoebSi
#28. - gv.16; muSaobisas, ufro axlos gaecno muSaTa yo­
9. g. T-li. [bunebismetyvelebis ganxilva] // tri­ fa-cxovrebas da ramdenime leqsic uZRvna.
buna. - 1923. - #398; erTi maTgani bailovis TeatrSi waikiTxa, ro­
10. rogor iwereba CvenSi saxelmZRvaneloebi: melSic, sxvaTa Soris, Tqva:
seiT iaSvili. dawyebiTi geografia: [recenzia] `miyvars yvela lamazebzed muSis ofli
/ redaqciis werili // komunisti. - 1929. - 13 ian- Camosuli,
vari. - #10. - gv. 5. xelis tyavi, viT saZire, da zed soko amo­
suli.
wyaro: ieTim gurjis siyvarulsa muSa hqvian,
1. avtobiografia; marTlaT vTvale,
2. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- cocxali var, mas vumReri, movkvde, muSas
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis venacvale!~.
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; 1905 wlis oqtombris 17 manifestis gamo,
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. baqoSi gamarTul mitingze gamovida sakuTari
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ droSiT, romelzedac ewera: `mixarian, ar ki
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ mejera!~, ris gamoc, reaqciis dawyebisTanave,
binati), 1941. - gv. 474. sxva mowinave muSebTan erTad, Jandarmebma vo­
linis guberniaSi gadaasaxles, dubnos cixeSi
ieTim gurji [dabRiSvili (dabRisS­ 4 wliT CamwyvdeviT, saidanac 1912 wels gaa­
vili), ieTim ibrahimis Ze] (1875 – 1940, Tavisufles, magram amierkavkasiaSi mainc ar
15/VII) – saxalxo mgosan-aSuRi, – Tbiliseli. SemouSves da mxolod didi revoluciis dros,
daibada xarfuxSi, Raribi dabRis ojaxSi. mama 1917 wels – 12 wlis gadasaxlebaSi yofnis Sem­
adre gardaecvala, deda gauTxovda, sruliad deg – eRirsa samSobloSi Camosvla. gadasaxle­
oblad darCa da keTilismyofeli arc Semdeg baSi yofnam mainc ver gatexa da mSromel xalxs
gamosCenia (ris gamoc, fsevdonimad ieTim SeerTebisaken mouwodebda, radgan: `ramdenic
gurji, e. i. oboli qarTveli SeinarCuna). bevri viqnebiT, male gaviyvanT gzasao!~.
skolis gareSe darCenilma, wera-kiTxva yvela erovnebis `sworad~ moyvaruls
TavisiT Seiswavla qaRaldis parkebze da cxo­ mainc Tavisi samSoblo `edemis Taflis bu­
vrebaSi Tavisi, bunebiT tkbili sasimRero zad~, `lamazebSi jvris tuzad~ miaCnda, am rw­
xmiT gaikvlia gza: xSirad dahyavdaT qorwi­ menas arc malavda: `miyvars Cemi saqarTvelo,
lebsa Tu nadim-lxinebSi sasimRerod, riTac vyviri yvelas gasagonaT!~-o da `saxalxo mgo­
msmenelT ajadoebda. pirvel xanad sxvaTa sani var Tbilis qalaq saqarTvelos~-o, xolo
leqsebs damReroda, Semdeg TviTonac daiwyo saqarTvelos bedukuRmarTobas rom amCnevda,
leqsebis gamoTqma – jer samijnurosi, mere moTqvamda: `me axali dardi miyidia, wyalSi
– samoqalaqosi, – muSaTa wreebsa da qalaqis vdgevar, cecxli mikidia!~-o. samSoblo qvey­
mdabio xalxSi trialiT msoflmxedveloba nis ganaxlebisa da ukeTesi momavlis mtkiced
gaifarTova, ris wyalobiTac Tavis leqsebs morwmunes, winaparTa augiT moxseneba guls
xalxur, tkbilad sasmen hangebTan erTad uRadavda:

389
`imas Svilad ver miviReb, winaprebis ak­ calke gamocemulia:
vans swvavdes, 1. gmiri anabajis leqsi / Sairwyobili ieTim dabRiS­
sircxvili im guTnis dedas, Tavis mamis vilisa [ieTim-gurji]. - Тифлис: gamocema kola
saflavs xnavdes!~-o. xudaverdovisa, 1909 (`epoxa~-s st.). - 20 gv.;
`siyvarulis CangiT~ umReroda gmi­ 2. axali mgosani da simRerebi / ieTim dabRiSvi­
robas, vaJkacobas, xalxis mosarCleobas... lisa [ieTim-gurji]. - Tb.: gamocema mixeil an­
amisaTvis TviT qalsac ki gmir-vaJkacis drias-Ze zariZisa #81, 1911 (e. kereseliZis
Zal-Ronesa da gambedaobas unergavda ukuR­ st.). - 48gv.;
marTobis Sesamusrad: `andamatis bades vis­ 3. gmiri anabajis leqsi / Sairwyobili ieTim da­
vri vaJkacebis dasaWeraT~-o. ukeTesi, sana­ bRiSvilisa. - Tb.: gamocema mixeil andrias-Ze
treli xanis molodiniT da sazogadoebrivi zariZisa #80, 1911 (e. kereseliZis st.). - 40 gv.;
usamarTlobiT daRlili moTqvamda: `sad 4. gmiri anabajis leqsi / Sairwyobili ieTim da­
aris SoTas saflavi, wavide saCivlelado!~. bRiSvilisa [ieTim-gurji]. - Tb.: gamocema mixeil
igi siyvarulsac umReroda, magram es siyva­ zariZisa #73, 1911 (`sorapani~-s st.). - 20gv.;
ruli miseburi iyo: 5. gmiri anabajis leqsi. - Tb., 1912 (st. `nadeJ­
`siyvarulis mgosani var, valamazeb de­ da~). - 16 gv.;
daenas, 6. gmiri anabajis leqsi. - Tb., 1913 (t. rotinian­
simRerebis gamCeni var, mejlisebSi vfan­ cis st.). - 16 gv.;
tav lxenas, 7. gmiri anabajis leqsi. - Tb., 1913 (st. `sorapa­
erTa Suamavali var, yvelgan vcdilob ni~). - 16 gv.;
vardis fenas, 8. ieTimas axali leqsebi / [ieTim-gurji]. - Tb.: ga­
me mteri var marto misi, vinc siyvaruls mocema malaqia giorgobianisa, 1913 (st. `sora­
panisa~). - uTavfurclo, 16gv.
uwyobs kbenas!~-o.
9. tango / ieTim dabRiSvilis leqsebi. - gori: mar­
da sayovelTao gasagonad mReroda: `yve­
koz ClaiZis gamocema, 1914 (`qarTli~-s st.). -
la Tanabrad gviyvardes qarTvel-somexu­
16 gv.;
ria~-o.
10. gmiri anabajis leqsi / ieTim dabRiSvili [ie­
Zlieri TviTSemoqmedebiTi unari hqonda,
Tim-gurji]. - Tb., 1915 (t. m. rotiniancis st.).
gansakuTrebiT aRmosavlur sakravTa xmebze
- 16 gv.;
zepirad, winaswar moumzadeblad daamRe­
11. didi omi: leqsebi / Tqmuli ieTim dabRiSvili­
rebda xolme axal-axal leqsebs, Tavisi Tavi
sa [ieTim-gurji]. - Tb.: k. avetisovis gamocema,
`rusTavelis Svilobilad da meore saiaTno­
1916 (`sorapani~-s st.). - 15 gv.;
vad~ miaCnda, masTan - `bayayebs ar vekuTvni,
12. gmiri anabajis leqsi. - Tb.: gamocema giorgi
oragulis wylisa var~-o da leqsis uleve­
skandarnovisagan, 1917 (st. `nadeJda~). - 16 gv.;
lobiT mohqonda Tavi: `maSin mokvdes ieTim
13. gmiri anabajis leqsi. - tf., 1921 (sorapani). - 16
gurji, roca leqsi gauTavdes~-o da mas leqsi
gv.;
arc uTavdeboda: mTel saqarTveloSi – mata­
14. gmiri anabajis leqsi / ieTim dabRisSvili. - qu­
reblebsa Tu ojaxebSi, qoxebsa Tu samikit­
Taisi: a. SaxbaraTovis gamoc. #145, 1927 (ko­
noebSi – mis leqsebs mRerodnen da mRerian:
munal. meurneobis st.). - 16 gv.;
dudukze, Tar-Wianurze da sxv.
15. gmiri ana qalis [bajis] leqsi: (eqvsi suraTi) /
i. griSaSvilis daxasiaTebiT, momxibla­ sruli Sairwyobili ieTim dabRiSvilisa. - tf.,
via ieTim gurjis `bohemuri xasiaTi da si­ 1927 ([poligrafskola]). - 16 gv.;
tyva-pasuxis dovlaTianoba. igi ukanaskneli 16. gmiri ana qalis leqsi: (eqvsi suraTiT) / sruli
warmomadgenelia im qalaquri mwerlobisa, Sairwyobili ieTim dabRiSvilisa. - tf., 1928
romlis mizrafic kidev ar gadamtydara... (poligraftr. st.). - 16 gv.;
ieTim gurjis leqsebSi ucilobdad aris 17. rCeuli leqsebi. - tf.: Sroma, 1928 (poligraf­
mZlavri gulisTqma, qalaquri temperamenti tr. 1-li st.). - 35 gv.
da poeturi eqstazi, ieTim gurjis xalxuri
leqsebi is RviniT savse Tasia, romelic xeli­ gamoqveynebulia:
dan xelSi gadadis da mainc ar iRvreba~. Sal­ 1. sevdis simRera; `kalmiT daval am sofelSi,
va afxaiZis sityviT, ieTims `hqonda mxolod gamgon xalxis asawerad,~...: [leqsebi] // Teatri
poeturi grZnoba, saocari smena da impro­ da cxovreba. - 1924. - #20. - gv. 9;
vizaciis SesaniSnavi niWi... ieTimis simReris 2. dedas: [leqsi] // koleqtivizacia. - 1935. - #102.
hangisa da teqstis aTvisebas xels uwyobda - gv. 3
misi xalxuroba, ubraloeba, musikaloba da 3. nu mawameb: [leqsi] // koleqtivizacia. - 1935. -
grZnobeloba~. #178. - gv. 3.

390
mis Sesaxeb: 3. wlis Tavi // sveticxoveli. - 1918. - #5. - gv. 3-4;
1. maqacaria, s. ieTim gurji: [cxovreba da moR- 4. mose janaSvili: [qarTveli istorikosis, enaT-
vaweoba] // sabWoTa maswavlebeli. - 1940. - 27 mecnieris samecniero Rvawlze mis gardacva-
ivlisi. - #68. lebasTan dakavSirebiT] // damoukidebeli sa-
qarTvelo. - 1934. - seqtemberi. - #105. - gv. 9-10.
wyaro:
1. v. b. xalxuri mwerali – eTim gurji // Teatri mis Sesaxeb:
da cxovreba. - 1924. - #20. - gv. 9; 1. agvistos 27 gamovida pirveli nomeri... // si-
2. griSaSvili, i. Zveli tfilisis literaturu­ marTlis gza. - 1917. - #1. - gv. 4.
li bohema - Tb.: saxelgami, 1927. - gv. 155-167;
3. afxaiZe, Salva. ieTim gurji: [cxovreba da Se­ wyaro:
moqmedeba] // literaturuli saqarTvelo. - 1. avtobiografia;
1940. - 20 ivlisi. - #20; 2. raf. al. ivanicki (r. ingilo): saingilos war­
4. ieTim gurji: [nekrologi] // komunisti. - 1940. - momadg., saqarT. erov. sabWos wevri, publicis­
17 ivlisi. - #163. ti [portreti] // Teatri da cxovreba. - 1918. -
#12. - gv. 9.
ivanicki, rafiel aleqsandres Ze [in­
gilo, r.] (1887, 20/VII – ) – publicisti, Jurna­ ivaniZe, despine (18.. – 1914) – msaxiobi
listi da erovnuli moRvawe, – saingilodan (dramatuli moxuci qalebis amplua). scenaze
(daibada kaxSi), cnobil istorikos-moRvawis, gamovida quTaisSi, 1891-1892 wlebSi, kote
dimitri janaSvilis, uaxloesi zegavleniT mesxis xelmZRvanelobiT, Semdeg vl. mesxiS­
vilTan ganagrZo muSaoba da sasceno xelovne­
aRzrdili, romlis erovnul-mamuliSvilu­
baSi ganviTarda. ramdenime sezoni Tbilisis
ri anderZi saingilos Sesaxeb Rrmad Caenerga
scenazedac monawileobda da scenas sikvdi­
gulSi. daamTavra peterburgis fsiqonevro­
lamde aRar moSorebia. Tavis rolebSi badali
logiuri instituti da moskovis universi­
ar hyavda. Seusrulebia poleJaeva (`dReni Cve­
tetis iuridiuli fakulteti, romlis Sem­
ni cxovrebisa~), isaxar (`Ralati~), kornelia
deg, ramdenime Tve xarjTamkrefi inspeqto­
(`kaius grakxi~), esTer (`uriel akosta~) da sxv.
ris ufros TanaSemwed msaxurobda, magram
cnobili iyo, rogorc `niWieri msaxiobi
moxeleobas (`Cinovnikobas~) ver Seegua, Tavi
qali, qarTuli scenis ganuyreli megobari,
mianeba da Jurnalistikasa da sazogadoebriv
Teatris Rrma mosiyvarule da erTguli muSa­
moRvaweobas Seudga.
ki~, romlis dakvirvebuli, gaTvaliswinebuli
jer kidev studentobis dros, peter­
da momxiblavi TamaSiT araerTxel damtkbara
burgSi redaqtorobda studentur Jurnals
qarTveli sazogadoeba~ (m. R., `Teatri da cxo­
`Отклики нашей жизни~, Semdeg – saqarTveloSi
vreba~, 1914, #3).
gaz. `saqarTvelos~ TanamSromeli iyo daar­
ukiduresi gaWirvebis, SimSilisa da wyur­
sebis dRidan, xolo 1918 wlis agvistodan –
vilisagan suliT dasneulebuli gardaicva­
redaqtoris TanaSemwe. 1915-1916 wlebSi sain­ la.
giloze bevri sagulisxmo werili moaTavsa
qarTul da rusul gazeTebSi (`saqarTvelo~, gamoqveynebulia:
`Возрождение~, `Грузия~). 1. Teatri da baRi `funikuliori~... // Cveni sity-
wevri iyo sakaTalikoso da erovnuli sa­ va. - 1907. - 29 ivlisi. - #10. - gv. 1. - xels awers:
bWosi, rogorc saingilos warmomadgeneli, gamge q-ni d. ivaniZe.
erovnul-demokratiuli partiis mTavari ko­
mitetisa da sxv. mis Sesaxeb:
misi praqtikuli moRvaweobis dedaazri 1. menave (grigol abaSiZe). q. quTaisi // iveria. -
iyo saqarTvelos gaerTianeba istoriul 1893. - 25 dekemberi. - #280. - gv. 3;
sazRvrebSi, TavgamodebiT ibrZoda saingi­ 2. qarTuli Teatri // cnobis furceli. - 1896. - 30
los da zaqaTalis olqis moqcevisaTvis sa­ noemberi. - #42. - gv. 3;
qarTvelos sazRvrebSi. 3. benefisi vl. aleqsi-mesxiSvilisa // cnobis
furceli. - 1897. - 13 Tebervali. - #114. - gv.
gamoqveynebulia: 2. - 14 Tebervali. - #115. - gv. 2;
1. molodinSi // sveticxoveli. - 1917. - #1. - gv. 4. ani. d. yvirila: qarTuli warmodgena // cnobis
1-3; furceli. - 1898. - 1 oqtomberi. - #643. - gv. 3;
2. politikuri viTareba da saqarTvelos ekle- 5. b. g. d. abaSa: qarTuli warmodgena // cnobis
sia // sveticxoveli. - 1917. - #2. - gv. 1-2; furceli. - 1898. - 13 seqtemberi. - #629. - gv. 3;

391
6. d. yvirila: qarTuli warmodgena // cnobis 18. qarTuli Teatri `renesansi~ // isari. - 1907. - 29
furceli. - 1898. - 6 seqtemberi. - #624. - gv. 3-4; marti. - #69. - gv. 1; 1 aprili. - #72. - gv. 1;
7. Tavisufali. d. yvirila: qarTuli warmodgena 19. didebulo iubilaro! // savaWro gza. - 1908. - 28
// cnobis furceli. - 1898. - 2 agvisto. - #598. - dekemberi. - #29. - gv. 2;
gv. 3; 20. d. m. quTaisis dr. sazog. dasi // foni. - 1909. - 15
8. don-valiani (daviT avaliani). quTaisi: (recen- noemberi. - #11. - gv. 7;
zia) // cnobis furceli. - 1902. - 18 oqtombe- 21. Wi. momavali sezoni quTaisSi // Teatri da cxo-
ri. - #1957. - gv. 4; 30 oqtomberi. - #1969. - gv. vreba. - 1910. - #37. - gv. 16;
4; 7 noemberi. - #1977. - gv. 3-4; 19 noemberi. 22. quTaisis dass: d. ivaniZes [leqsi] // saaxalwlo
- #1989. - gv. 3; 10 dekemberi. - #2009. - gv. 3; milocvebi: iumoristuli almanaxi. - quTaisi,
11 dekemberi. - #2010. - gv. 3-4; 30 dekemberi. 1911. - #1;
- #2366. - gv. 3; 1903. - 14 Tebervali. - #2069. 23. oqros verZis qronika:rogorc gavigeT Cve-
- gv. 3; 11 noemberi. - #2320. - gv. 4; 1904. - 8 ian- ni scenis msaxiobi... // oqros verZi. - quTaisi,
vari. - #2373. - gv. 3; 17 dekemberi. - #2701. - gv. 1913. - #1. - gv. 16;
4; 24. avadmyof msaxiob qalis despine ivaniZis sasarge-
9. on-liZe (megreliZe, iason). qalaqis sabWos blod // Teatri da cxovreba. - 1914. - #9. - gv. 16;
kreba... // iveria. - 1903. - 10 ivnisi. - #123. - gv. 25. despine ivaniZe: gardaicvala 20 maiss quTais-
2-3; Si. [portreti] // Teatri da cxovreba. - 1914. -
10. qarTuli warmodgena: (recenzia) // cnobis #12. - garekanis pirveli gv.;
furceli. - 1903. - 4 noemberi. - #2313. - gv. 3; 26. despine ivaniZisa: [portreti] // Teatri da cxo-
11. zurabiSvili, ilia (i. .). `kai grakxi~, drama 4 vreba. - 1914. - #3. - gv. 12;
moqm. montisa: recenzia [zurabiSvili ilia]. 27. ivaniZe, i. avadmyof msaxiobqalis despine iva-
niZis sasargeblod: b. redaqtoro!... // Teatri
i.z. vl. mesxiSvilis benefisi: [piesis Sinaarsis
da xelovneba. - 1914. - #10. - gv. 16;
garCeva. vl. mesxiSvilis, v. gunias, d. ivaniZisa
28. uni. msaxiobi mix. i. nemo: (35 w. moRvaweobis ga-
da sxv. TamaSi] // iveria. - 1905. - 19 Tebervali. -
mo) // Teatri da cxovreba. - 1920. - #12. - gv. 3.
#3. - gv. 4;
12. ~kai grakxi~, dr. 5 momq. montisa. Targm. iv.
wyaro:
maWavarianis: recenzia - qarTuli drama: [vl.
1. despine ivaniZe // Teatri da cxovreba. - 1910. -
mesxiSvilis benefisze dadgmuli piesis Si-
#10. - gv. 16;
naarsi. beneficiantis TamaSis qeba. despine
2. despine ivaniZe quTaisis Teatris msaxiobqali:
ivaniZis da sxv. Sesaxeb] // cnobis furceli. -
[suraTi] // Teatri da cxovreba. - 1910. - #10. -
1905. - 19 Tebervali. - #2748. - gv. 3;
gv. 5;
13. ~mama~, piesa strindbergisa: recenzia - qar-
3. RvamiCava, m. mivxedoT! // Teatri da cxovreba. -
Tuli warmodgena: [piesis Sinaarsi. vl. mesxiS-
1914. - #3. - gv. 12-13;
vilisa da despine ivaniZis TamaSis mowoneba.
4. S. d-ni. despine ivaniZe // Teatri da cxovreba. -
dadgmis uvargisobis aRniSvna] // cnobis fur-
1914. - #12. - gv. 3.
celi. - 1905. - 29 oqtomberi. - #2936. - gv. 4;
14. qarTuli Teatri: [qarTuli dramatuli dasis
ivaniZe [ivaniSvili, ivanovi], ioseb
mier ori axali piesis v. SalikaSvilis Targma-
[soso] giorgis Ze (1874, 1/IX – 1918, 23/X) –
ni. `xalxisa~ da `koxta kacis~ warmodgena; d.
mgosani, msaxiobi da reJisori, – Tbiliseli
ivaniZis, a. kargareTelis, ol. leJavasa da sx-
(mama xazinadari iyo, deda – diasaxlisi). qar­
vaTa monawileobiT] // lampari. - 1906. - 1 maisi. Tuli wignebiT TviTganviTarebuli, gasuli
- #11. - gv. 1; saukunis 90-ian wlebSi xelnawer Jurnal `Ta­
15. qarTuli warmodgena: [avlabris TeatrSi ak. ris~ erTi monawileTagani, scenismoyvare, ub­
wereTlis drama `patara kaxis~ dadgmis gan- nuri warmodgenebis mmarTveli, `kvalis~ erTi
zraxva - m. mdivnis, d. ivaniZisa da daviT Car- pirveli gamavrcelebelTagani da TanamSro­
kvianis monawileobiT] // megobari. - 1906. - 15 meli, sadac aTavsebda mamuliSvilur da samo­
oqtomberi. - #18. - gv. 2; qalaqo hangiT gaJRenTil leqsebs, romlebi­
16. [CitaZe, Sio] (S. C.) qarTuli warmodgena: [k. Tac TanamemamuleT samSoblos siyvarulisa
guckovis `uriel akostas~ Sinaarsis ganxilva. da WeSmaritebis samsaxurisaken mouwodebda.
monawileobdnen: vl. mesxiSvili, d. ivaniZe, m. iyo mamuliSviluri ideiT gatacebuli,
mdivani da sxv. sazogadoebis cudi moqmedeba samSoblos kulturul-sazogadoebrivi wins­
da misi gakicxva recenzentis mier] // cnobis vlis daucxromeli propagandisti da tribu­
furceli. - 1906. - 31 ianvari. - #2992. - gv. 3; ni, cnobili deklamatori, qarTul mwerloba­
17. renesansis TeatrSi // isari. - 1907. - 18 Teberva- Si akakis skolis mimdevari, scenaze – v. gunias
li. - #37. - gv. 1; mimbaZavi.

392
1897 wels qarTuli wignis savaWro gaxsna, sazogadoebas, Tu romel partias ekuTvnis igi]
ufro – saagitacio mizniT. 1899 wels qarTul // muSa. - 1906. - 9 agvisto. - #52. - gv. 3. - pasuxi
scenaze Sevida, misi rolebi iyo: edgari (`mefe ix.: `Cveni cxovreba~. – 1906. - #3. - gv. 4;
liri~), tomas leeri (`damnaSavea?!~), simon lio­ 2. ar. j-Svili. qarTuli warmodgena // isari. -
niZe (`samSoblo~), oTar begi da saba (`Ralati~), 1907. - 26 oqtomberi. - #235. - gv. 2;
gela (`patara kaxi~), rotmistri (`samxreT ba­ 3. SabaTs, 29 agvistos // iveria. - 1909. - 24 agvis-
nakSi~), pepo (`pepo~) da sxv. iTvleboda Tvalsa­ to. - #34. - gv. 1;
Cino, qarTuli scenis originalur msaxiobad, 4. damswre [fsevd.]. qarTuli Teatri // xalxi. -
gansakuTrebiT, moxuci mamebis saukeTeso gan­ 1910. - 22 Tebervali. - #8. - gv. 3;
masaxiereblad. 1911 wlidan avlabris saxalxo 5. qarTuli Teatri warmodgena #1... // saqme. -
Teatris erT-erTi sulisCamdgmeli, xelmZRva­ 1910. - 25 seqtemberi. - #20. - gv. 1; #21. - gv. 1;
neli da reJisori iyo. #22. - gv. 1;
Salva dadianis daxasiaTebiT: `sososTan 6. anketa: (qarTuli Teatris Sesaxeb) // maTraxi. -
rom mixval... dagaTrobs kargi, xalxuri, qar­ 1914. - #20. - gv. 3;
Tuli sityviT... bevri ufrTxoda am loT so­ 7. bedievi, qeTo. b-no r-ro! neba gviboZeT... // Tea-
sos... loTs Tavisi samSoblos siyvaruliT, tri da cxovreba. - 1914. - #25. - gv. 16;
loTs mSobliuri sityvierebis da esTetiur 8. reJisorni: [portretebi] // Teatri da cxovre-
movlenaTa gaxarebiT... mas uyvarda galoTe­ ba. - 1914. - #14. - gv. 7;
biT saqarTvelo, uyvarda Teatri, uyvarda 9. avlabris saxalxo Teatri... // Teatri da cxo-
vreba. - 1915. - #2. - garekanis meore gverdi;
mwerloba da yvela ganurCevlad `sadekevel­
10. axalgazrda poetis i. mWedliSvilis axali
Ta da farisevelTa~, mTeli `kvorumi~ esTe­
poema `angelosTa ajanyeba~... // Teatri da cxo-
tiur SemoqmedTa~.
vreba. - 1915. - #17. - gv. 16;
gardaicvala Tbilisis I saavadmyofoSi
11. i-oli. q. siRnaRSi SabaTs... // Teatri da cxo-
mcire avadmyofobiT, 1918 wlis 23 oqtom­
vreba. - 1916. - #14. - gv. 15;
bers, daikrZala 25 oqtombers petre-pavles
12. mowafe. vin SesZina v. guniam qarTul scenas //
sasaflaoze.
madlobis dRe. 1882-1917 (XXXV). - 1917. - [#1]. -
xelnawerad darCa piesa `qarTvelebi~ da
gv. 22;
poema `Teona~.
13. av., i. misabaZi magaliTi // axali sityva. - 1918. -
#10. - gv. 8;
calke gamocemulia:
14. dadiani, Salva. soso ivaniZe: [nekrologi] //
1. mZinare bavSvs da ramdenime leqsi / i. ivanovisa
Teatri da cxovreba. - 1918. - #15. - gv. 6;
[ivaniZe]. – Tb.: mix. al-Ze zariZis gamoc., 1892
15. -i, i. eSxiT mTvrali silovani: [nekrologi] //
(gr. Carkvianis st.). – 8 gv.;
Teatri da cxovreba. - 1918. - #15. - gv. 6;
2. rCeuli qarTuli leqsebi / i. g. ivanovisa [iva­
16. ioseb imedaSvili saxalxo Teatris Zvel dam-
niZe]. – tf.: z. WiWinaZis gamoc., 1892 (i. a. mans­
saxurebul scenis moyvareTa Soris: [jgufuri
vetovis st.). – 15 gv.;
foto] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #13. - gv.
3. Catexili xidi / leqsi i. g. ivanovisa [ivaniZe].
11;
– Tb.: gamoc. mixeil i-Ze zariZis mier, 1892
17. burTikaSvili, al. scenis ostatebi: (portre­
(тип.-лит. А. О. Меликъ-Шахназарова). – 8 gv.; me-2 tebi) / saq. Teatraluri sazogadoeba. – Tb.:
gamocema damatebiT mixeil a-Ze zariZis mier. - xelovneba, 1951. – gv.: 103-109, 122, 160.
Tb., 1892 (gr. Carkvianis st.). – 16 gv..
wyaro:
gamoqveynebulia: 1. i. ivaniZisa da n. gvaraZis benefisi // Teatri da
1. patara feletoni: [leqsi] // patara gazeTi. - cxovreba. - 1910. - #9. - gv. 14;
1906. - 23 marti. - #22. - gv. 2; 2. dadiani, Salva. soso ivaniZe: [nekrologi] //
2. reaqcia: [leqsi] // patara gazeTi. - 1906. - 22 Teatri da cxovreba. - 1918. - #15. - gv. 6;
marti. - #21. - gv. 2; 3. i.-i. [imedaSvili, ioseb]. eSxiT mTvrali silo­
3. roca eri Zal-mixdia: [leqsi] // patara gazeTi. - vani // Teatri da cxovreba. - 1918. - #15. - gv. 6;
1906. - 28 marti. - #25. - gv. 2; 4. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
4. qriste aRsdgao: [leqsi] // patara gazeTi. - gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
1906. - 2 aprili. - #28. - gv. 1-2. palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
mis Sesaxeb: jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis palatis
1. jandabeli. Ria werili baton naartistal so- gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kombinati),
so ivaniZes siRnaRSi: [moTxovna: gasces pasuxi 1941. - gv. 188. - rigiTi #1477, 1478, 1479.

393
iloreli [qanTaria, silovan ivanes wyaro:
Ze] (1882, 30/VII – ) – dramaturgi, – samegre­ 1. avtobiografiuli cnobebi;
lodan. daibada sof. ilors, yof. senakis maz. 2. aWara: [dr. 1 moqm. mibaZva] // Teatri da cxovre­
glexis ojaxSi. daamTavra samtrediisa da Tbi­ ba. - 1919. - #1. - gv. 11-12;
lisis 4 klasiani saswavleblebi. 1909 wlidan 3. s. iloreli, avtori `aWarasi~: [foto] // Tea­
fosta-telegrafSi msaxurobda. tri da cxovreba. - 1919. - #1. - gv. 11;
samwerlo asparezze gamovida 1915 wels 4. qarTuli sanganmanaTlebeli Teatri // Teatri
(`Teatri da cxovreba~), scenaze – 1910 wlidan da cxovreba. - 1925. - #2. - gv. 13.
– rogorc msaxiobi da reJisor-xelmZRvaneli.
imedaSvili, aleqsandre solomonis
calke gamocemulia: Ze (1882, 18/II – 1942, 25/IX) – msaxiobi, – tragi­
1. sami dramatiuli piesa. – Tb.: gamoc. g. farsa­ kosi, mTargmneli, deklamatori da sazogado
danovisa, 1920 (st. `sorapani~). – 60 gv.; moRvawe, – ordenosani, respublikis saxalxo
2. piesebi. - tf.: [wignis maRazia sorapanis gamoce­ artisti. daibada q. TbilisSi, xelosnis (da­
ma], 1925 (poligrafskolis stamba). - 26 gv.: sur.; laqis) ojaxSi. deda diasaxlisi iyo. daamTa­
3. omSi omi.: revol. dr. 3 moq. [piesa]. - [tf.], [1927] vra Tbilisis sasuliero saswavleblis ori
(smus. poligraftr. me-2 st.). - 30 gv.; klasi da orwliani sabuRaltro kursebi.
4. omi gamarjvebamde: drama 1 moq. kinoTi. - [Tb.]: scenaze gamovida m. m. safarova-abaSiZis
saq. dramkomi, 1932 (poligrafskolis st.). - 23 TaosnobiT da v. gunias xelmZRvanelobiT ga­
gv.: sur.; 16sm.. - (saTeatro biblioTeka); marTul gamosacdel warmodgenaSi, qarTul
5. avadmyofni: profilaqt. piesa 3 moqm.. - tf., TeatrSi, 1900 wlis seqtembris 30, vodevileb­
1933 (p/st. st.). - 32 gv.: il.; Si (`ukuRmarTi alagi~ da `ZaliT avazakni~.
6. [axal cxovrebisaken]: piesa. drama 2 moq. epi­
pirvelSi Seasrula lados roli, meoreSi –
log-prologiT. - [tf.], 1934 (p/tr. me-3 st.). - 31
parTenis). imave wlis noembris 16 monawileo­
gv.: sur.
ba miiRo v. abaSiZis sabenefiso warmodgenaSi
(`ori jibgiri~). 1902 wels quTaisSi muSaobda
gamoqveynebulia:
lado mesxiSvilTan, 1903 wlidan, ramdenime
1. guriaSi: [drama 1 moq.] // fostis xma. - 1917;
sezoni zedmiyolebiT – Tbilisis, quTaisi­
2. sisxlis morevSi // fostis xma. - 1917;
sa da sxv. scenebze. 1907 wels, amierkavkasiis
3. aWara: [piesa] // Teatri da cxovreba. - 1919. -
fargliT pirvelma Seadgina qarTuli drama­
#1. - gv. 11-12; #2. - gv. 11-13.
tuli mogzauri dasi da istoriuli da klasi­
kuri repertuariT moiara baqo, ganja, ereva­
mis Sesaxeb:
ni, aleqsandrepoli da sxv.
1. axali piesebi dasweres... // Teatri da cxovre-
1914 wels, qarTuli Teatris dawvis gamo
ba. - 1920. - #18. - gv. 15;
Tbilisis saxalxo saxlSi monawileobda, 1916-
2. bilaniSvili, er. erTobis ubnis muSaTa klub-
1919 wlebSi – quTaisis scenaze msaxiobad da
Si... // Teatri da cxovreba. - 1920. - #16. - gv. 15;
reJisorad, 1923-1924 wlebSi – baTumSi, 1928
3. guTnispireli, v. Terjolis Temis... // Teatri
wels – saxkinmrewvSi, 1929 wlidan – rusTa­
da cxovreba. - 1920. - #26. - gv. 15;
4. duSiko. Tbilisis fostis kantoris darbazSi...
velis akademiur TeatrSi, bolos – quTaisis
// Teatri da cxovreba. - 1920. - #15. - gv. 16;
scenaze da sxv., saqarTvelos TiTqmis yvela
5. ~Teatri da cxovreba~-s arsebobis 10 wlis
kuTxeSi.
saxsovrad: (ibeWdeba saiubileo komisiis mo- klasikuri pasuxsagebi rolebidan pirve­
TxovnilebiT) `redaqciaSi~-SarJi sv. wereT- lad Seasrula: hamleti (1910 wels, quTaisSi),
lisa. redaqtori (v. mataraZe), futuristi (s. otelo (1915 wels, Tbilisis saxalxo saxlSi),
iloreli), ucnobi (s. wereTeli-avtori) da makbeti (1923 wels, rusTavelis TeatrSi), me­
biWi (v. miqelaZe) // Teatri da cxovreba. - 1920. fe liri (1941 wels, quTaisSi) da sxv.
- #24. - gv. 9; monawileoba miuRia 1700-mde warmodge­
6. imedaSvili, ioseb. madlobis gamocxadeba // naSi, 400-mde piesaSi, Seusrulebia 600-mde
Teatri da cxovreba. - 1920. - #24. - gv. 16; roli, umTavresad, tragikuli da dramatuli
7. meore qarTul klubSi... // Teatri da cxovreba. (maT Soris: levan, Sahi (`samSoblo~), daTo, su­
- 1920. - #23. - gv. 16; leiman, anania (`Ralati~), giJua (`rac ginaxavs
8. rogor idResaswaules TbilisSi Jur. `Teatri – veRar naxav~), vano (`msxverpli~), hamleti,
da cxovreba~-s 10 w. arseboba // Teatri da cxo- msaxiobi (`hamleti~), otelo, iago (`otelo~),
vreba. - 1920. - #25. - gv. 15; makbet (`makbeti~), franc, karlos (`yaCaRebi~
9. xelovanTa wre, romelmac... // Teatri da cxo- – Intiranos), oidipos (`oidipos mefe~), brutos
vreba. - 1920. - #25. - gv. 16. (`iulios keisari~), petruCio (`Wirveuli co­

394
lis morjuleba~), de-santos, uriel akosta saxvaSiac XVIII saukunidan moyolebuli erTi
(`uriel akosta~), armani (`margarita gotie~), meores ejibrebodnen yvela droisa da qveynis
poza (`don karlos~), Sadiman baraTaSvili didi tragikosi msaxiobebi... imedaSvilma war­
(`giorgi saakaZe~), liri (`mefe liri~)). mogvisaxa, Tu rogori Sinagani mRelvarebiT
`otelos gasamarTlebis dros (1925 wlis da mware gancdiT stovebs liri cru rwmenas
Tebervlis 9), rogorc braldebulma otelom da agnebs sastik simarTles daundobeli cxo­
– al. imedaSvilma – Taviseburad gadakeTe­ vrebis Sesaxeb... 15 weliwadi amzadebda mefe
buli Tavdamcveli sityva warmoTqva, riTac lirs a. imedaSvili, amitomac ase srulad aq­
sayovelTao yuradReba miiqcia~ (`Teatri da vs mas gaazrebuli yoveli sityva, amitomac
cxovreba~, 1925, #5, gv. 4-5). xSirad monawi­ ase srulyofiT aqvs ganxorcielebuli mas es
leobda saRamo-koncertebSi, rogorc dekla­ SesaniSnavi saxe, romelic sabWoTa qarTuli
matori. xma hqonda didi diapazonis, gamoTqma scenis RirsSesaniSnav monapovrad unda iqnas
– mkafio. miCneuli~ (`komunisti~, 1941, #108).
al. imedaSvilis xelmZRvanelobiT qu­ ak. vasaZis daxasiaTebiT: `qarTul sce­
TaisSi daidga: al. SanSiaSvilis `hereTis gmi­ naze traRikuli niRabis Semqmnelad da ma­
rebi~, d. naxucriSvilis `paatas SeTqmuleba~, mamTavrad udaod mesxiSvili iTvleba, magram
`iulius keisari~, `makbeti~ da sxv. samarTlianad unda aRiniSnos, rom saTave
kinoSi Seasrula: anzor – al. yazbegis misi Semoqmedebisa evropul-rusuli kultu­
`elisoSi~, montaneli – voiniCis `krazanaSi~, ridan momdinareobda, romlisagan qarTuli
ali – S. aragvispirelis `giuliSi~, eqimi – Teatri nawilobriv dResac ver ganTavisu­
cvaigis `amokSi~ da sxv. flebula: msaxiobi didi potenciis unda iyo,
Targmna: i. potapenkos `axali cxovreba~, rom es didi tradicia gadalaxo da sakuTari
l. andreevis `dReni Cveni cxovrebisa~, s. iuS­ Semoqmedebis gziT waxvide. am mxriv qarTul
keviCis `mefe~, al. diumas (Svili) `margarita scenaze al. imedaSvils gansakuTrebuli
gotie~, h. ibsenis `sazogadoebis dedaboZi~, adgili eWira, rogorc Tavisebur da ori­
bries `Jozefina da bonaparte~, `pansionis ginalur Semoqmeds. qarTuli Teatris de­
zRudeTa Soris~ da sxv. vizi: Teatri – tribuna, msaxiobi – tribuni
mxurvale monawileobas iRebda sazoga­ da moqalaqe – yvelaze ukeT al. imedaSvilma
doebriv-profkavSirul moZraobaSi, rogorc ganasaxiera... mTavari iaraRi imedaSvilis Se­
msaxiobTa kavSiris erTi damaarsebelTagani, moqmedebisa, riTac is axdenda saocar zega­
misi sabWos Tavmjdomare, xelovnebis muSakTa vlenas mayurebelze, es aris misi diapazonis
kavSiris wevri da sxv. Sinagani temperamenti, emocionaluri, dra­
1932 wlis Tebervlis 26 rusTavelis matiuli sityva, ubralo, ara garegnuli da
TeatrSi gaimarTa misi sasceno moRvaweobis mJReradi, aramed Sinagani cecxliT aTrTo­
30 wlis Sesrulebis aRsaniSnavi saRamo, sa­ lebuli da bolos sityva qarTuli specifi­
qarTvelos centraluri aRmasrulebeli ko­ kiT gamarTuli: plastiuri, yovelive marc­
mitetis (cak) dadgenilebiT (13 Tebervali, valTa asamaRlebel maxvilebs moklebuli...
1932) mieniWa respublikis saxalxo artistis qarTuli warmoTqmis, gramatikis da anbanis
wodeba, xolo saqarTvelos gasabWoebis 20 Seqmna, uSualo da mravalferovani tempera­
wlisTavTan dakavSirebiT miiRo sapatio niS­ mentis gaSla qarTul scenaze al. imedaSvils
nis ordeni. gardaicvala WleqiT 1942 wlis 25 ekuTvnis da igi am SemTxvevaSi ukve magali­
seqtembers. daikrZala vakis axal panTeonSi. Ti ki ara, nimuSic aris~ (`proletaruli xe­
al. imedaSvilis samsaxiobo Semoqmedebas lovnebisaTvis~, 1932, #3-4, gv. 21).
mravali werili aqvs miZRvnili, romelnic al. imedaSvilis rwmeniT, `Cveni Teatri­
TiTqmis mudam xotbiT ixsenieben. magaliTad: saTvis saWiroa, rom dramaturgic, msaxiobic
`Sadimanis mravalferovan bunebas mSvenivrad da reJisoric erovnulis TvalsazrisiT miu­
xatavs al. imedaSvili... misi azrianad gamiz­ dgnen TavianT saqmes, uamisod gamarjveba iq­
nuli yoveli Jesti, gancdebiT mdidari mimika neba mxolod droebiTi... scenaze ki mTavari
da mkafio metyveleba namdvili skolaa axal­ mniSvneloba aqvs msaxiobs~.
gazrda msaxiobisaTvis~ (`komunisti~, 1940,
#63); `a. imedaSvilma mTeli rigi epizodebi gamoqveynebulia:
iseTi cxoveli gznebiT warmogvisaxa, rom 1. qarTvel msaxiobTa amxanagoba: [1925 wlis
vinc ki is erTxel naxa, mis Sesrulebas veraso­ oqtomberSi Semdgari msaxiobTa amxanagobis
des ver daiviwyebs... imedaSvili sruliadac dasis gamgis werili, amxanagobis xarjTaRri-
ar cdilobs mogvces sigiJisa da WkuaSeSli­ cxvis Sesaxeb] // komunisti. - 1925. - 14 ianvari.
lobis is klasikuri suraTi, romlis warmo­ - #11. - gv. 4;

395
2. rogor vmuSaobdi oteloze: [u. Seqspiris tra- 11. qarTuli warmodgena q. gorSi: [v.a. abaSiZis,
gediis `otelos~ mTavari rolis dauflebis a. imedaSvilisa da romaniSvilis monawileo-
Sesaxeb] // komunisti. - 1939. - 16 Tebervali. - biT v. abaSiZis mier gadmokeTebuli komediis
#38. - gv. 4; `exlandeli siyvarulis~ dadgma; gancxadeba] //
3. Cemi pirveli gakveTili kinoSi // industriuli Sroma. - 1906. - 12 agvisto. - #105. - gv. 1;
quTaisi. - 1940. - 12 Tebervali. - #35; 12. diliT iaf-fasiani warmodgena... // cis nami. -
4. mefe liri: [uiliam Seqspiris piesa]: msaxiobis 1907. - 16 dekemberi. - #9. - gv. 1;
werili rolze muSaobis Sesaxeb // komunisti. - 13. diliT qarTuli warmodgena... // isari. - 1907. -
1941. - 19 ivnisi. - #142; 29 noemberi. - #263. - gv. 1; 30 noemberi. - #264.
5. otelo: [quTaisis l. mesxiSvilis sax. TeatrSi] - gv. 1;
// sabWoTa xelovneba. - 1941. - #5. - gv. 41-45. 14. ivaniZe, i. Ria werili d. Carkvianisadmi // isari.
- 1907. - 19 ianvari. - #12. - gv. 4;
Targmna: 15. kilosaniZe, m. qarTuli warmodgena #8 saxa-
1. bokaCio, jiovani. – a) nacemi magram kmayofili zino TeatrSi... // wyaro. - 1907. - 29 noemberi.
rqosani: novela // saqarTvelo. - 1908. - #11. - - #27. - gv. 1;
gv. 12-14; b) sanaZleo: [moTxroba] // niSaduri. - 16. svimoniZe, s. diliT qarTuli warmodgena... //
1908. - #40. - gv. 7-8; laxvari. - 1907. - 2 ivnisi. - #42. - gv. 1;
2. mTavris asuli cremli. zRapari: (polonuri- 17. ukanaskneli qarTuli warmodgena // isari. -
dan) // niSaduri. - 1908. - #46. - gv. 6-7. 1907. - 14 marti. - #56. - gv. 1;
18. qarTuli warmodgena // isari. - 1907. - 18 maisi. -
mis Sesaxeb: #107. - gv. 1; 22 maisi. - #109. - gv. 1;
1. me gaxlavar (mixeil nasiZe). qarTuli Teatri // 19. qarTuli warmodgena #3: artistuli sazoga-
cnobis furceli. - 1898. - 24 noemberi. - #686.
doebis TeatrSi... // Cveni gza. - 1907. - 21 oqtom-
- gv. 3;
beri. - #38. - gv. 1;
2. h. `siulivan~, kom. 3 moqm. `scenebi mirovoi su-
20. qarTuli warmodgena #7... // wyaro. - 1907. - 23
diasTan~ // cnobis furceli. - 1898. - 15 noembe-
noemberi. - #22. - gv. 1;
ri. - #680. - gv. 3;
21. qarTuli warmodgena #9... // wyaro. - 1907. - 6
3. axal artistebis gamocda // iveria. - 1900. - 3
dekemberi. - #33. - gv. 1; cis nami. - 1907. - 8 de-
oqtomberi. - #214. - gv. 3;
kemberi. - #3. - gv. 1;
4. qarTuli warmodgena // cnobis furceli. -
22. qarTuli warmodgena saxazino TeatrSi // Cveni
1900. - 21 noemberi. - #1305. - gv. 3; // cnobis
gza. - 1907. - 16 oqtomberi. - #34. - gv. 1; 17 oq-
furceli. - 1903. - 12 aprili. - #2120. - gv. 3;
tomberi. - #35. - gv. 1; isari. - 1908. - 30 ianvari.
29 noemberi. - #2337. - gv. 4. - agreTve Semde-
- #24. - gv. 1;
gi nomris feletonSi gv. 3; 1904. - 16 marti. -
23. Tavad-aznaurobis Teatri // droeba. - 1908. - 29
#2440. - gv. 4;
noemberi. - #10. - gv. 1;
5. qarTuli Teatri: (recenzia) // cnobis fur-
24. saxalxo auditoria // droeba. - 1908. - 21 noem-
celi. - 1901. - 11 dekemberi. - #1667. - gv. 3;
beri. - #4. - gv. 1;
6. amkr. baTumi // cnobis furceli. - 1902. - 12
25. qarTuli warmodgena... // dasawyisi. - 1908. - 8
noemberi. - #1982. - gv. 4;
marti. - #5. - gv. 1;
7. baTumi // cnobis furceli. - 1902. - 18 noemberi.
26. axali ambebi: Teatris saqmeebi // faskunji. -
- #1988. - gv. 2;
1909. - #13. - gv. 16;
8. don-valiani (daviT avaliani). – a) quTaisi: (re-
27. d. m. quTaisis dramatiuli sazogadoebis dasi
cenzia) // cnobis furceli. - 1902. - 10 oqtom-
beri. - #1949. - gv. 4; 10 dekemberi. - #2009. - gv. // foni. - 1909. - 1 noemberi. - #9. - gv. 8;
3; 11 dekemberi. - #2010. - gv. 3-4; 17 dekemberi. 28. veris saxalxo auditoria... // momavali. - 1909.
- #2016. - gv. 3; 1903. - 11 ianvari. - #2037. - gv. - 27 noemberi. - #76. - gv. 1; #77. - gv. 1;
3; b) quTaisis Teatri // foni. - 1909. - 13 seqtem- 29. zenti. qarTuli warmodgena axal TeatrSi:
beri. - #2. - gv. 8; (`Ralati~, drama al. sumbaTaSvilisa, Targm.
9. k. (s. fircxalava). qarTuli Teatri: (recenzia) // al. yifSiZisa) // droeba. - 1909. - 13 ianvari. -
cnobis furceli. - 1903. - 18 marti. - #2100. - gv. 3; #9. - gv. 4;
10. vetcelis Teatri... taso abaSiZis, v. gunias da 30. zubalaSvilebis saxalxo Teatri: samSabaTs,
a. imedaSvilis monawileobiT, saxalxo scenis 21 aprils... // Cveni saqme. - 1909. - 18 aprili. -
moyvarefTa daxmarebiT, warmodgenili iqneba: #37. - gv. 1;
`damnaSavea?~ da `parizeli biWi~... gamge al. ba- 31. ~megobroba~, n. SiukaSvilis 4 moq. drama.: qu-
qraZe // grigali. - 1906. - 14 seqtemberi. - #5. Taisi, kvira, oqtombris 4 // foni. - 1909. - 11
- gv. 1; #9. - gv. 1; oqtomberi. - #6. - gv. 7;

396
32. meTvalyure. 20 seqtembers daiwyo moqmedeba... 54. qarTuli Teatri: gamosaTxovari warmodgena //
// foni. - 1909. - 27 seqtemberi. - #4. - gv. 8; xalxi. - 1910. - 8 marti. - #10. - gv. 1;
33. mwerlobisa da xelovnebis garSemo // Teatri. - 55. qarTuli Teatri: orSabaTs, 29 marts, 1910 w.
1909. - #7. - gv. 12; msaxiobi qali m. m. safarovi-abaSiZisa gamarTa-
34. oTxSabaTs, 25 Tebervals, 1909 w. qarTul vs warmodgenas // xalxi. - 1910. - 22 marti. - #12.
dram. sazog. dasis mier...: [gancxadeba] // droe- - gv. 1;
ba. - 1909. - 24 Tebervali. - #42. - gv. 1; 56. jafar-faSa. quTaisi // droeba. - 1910. - 9 ianva-
35. foTi // Cveni azri. - 1909. - 3 ivnisi. - #28. - gv. 4; ri. - #6. - gv. 4;
36. q-n al. kargareTelis benefisi // axali droeba. 57. ask. prk-fia. quTaisidan // xalxi. - 1911. - 18 Te-
- 1909. - 25 aprili. - #5. - gv. 4; bervali. - #10. - gv. 2-3;
37. qarTuli Teatri: erTi kviris repertuari // 58. a.s. imedaSvili: [suraTi] // Cveni Teatri. - 1912-
foni. - 1909. - 27 seqtemberi. - #4. - gv. 1; 1913. - 2 oqtomberi. - gv. 1;
38. qarTuli Teatri: kviras, 19 oqtombers... // fo- 59. -eri. avlabris saxalxo TeatrSi // Teatri da
ni. - 1909. - 18 oqtomberi. - #7. - gv. 1; cxovreba. - 1914. - #36. - gv. 16;
39. qarTuli warmodgena axal TeatrSi: (`axali 60. ~iorios asuli~, d’anuncios tragedia... // Tea-
cxovreba~, potapenkosi) // droeba. - 1909. - 27 tri da cxovreba. - 1914. - #27. - gv. 15;
Tebervali. - #45. - gv. 4; 61. ~iorios asuli~, traRedia 3 moq. d’anunciosi,
40. qarTuli warmodgenebi provinciebSi // Cveni Targ. ioseb imedaSvilisa, warmodgenil iqmna...
azri. - 1909. - #10. - gv. 3; // Teatri da cxovreba. - 1914. - #32. - gv. 14-15;
41. Zm. zubalaSvilebis saxalxo Teatri. // Cveni sa- 62. mTargmnelni: [portretebi] // Teatri da cxo-
qme. - 1909. - 10 aprili. - #30. - gv. 1; #31. - gv. 1; vreba. - 1914. - #14. - gv. 5-6;
#32. - gv. 1; 63. nino da maro. naperwklebi: sololaki; al. ime-
42. Zm. zubalaSvilebis saxalxo saxlSi // momava- daSvils (msaxiobs) [leqsebi] // laxti. - 1914. -
li. - 1909. - 4 seqtemberi. - #8. - gv. 1; #4. - gv. 6;
43. warmodgena 1.: qarTuli Teatri. oTxSabaTs 18 64. pirveli warmodgenis `msxverplis~... // Teatri
Tebervals... // Cveni saqme. - 1909. - 15 Teberva- da cxovreba. - 1914. - #27. - gv. 15;
li. - #10. - gv. 1; #11. - gv. 1; #12. - gv. 1; 65. sruliad saqarTvelos scenis moRvaweTa yri-
44. warmodgena 2. qarTuli Teatri. SabaTs, 21 Te- lobaze mokrefili yvavilebi: msaxiobi al.
bervals 1909 w. ... // Cveni saqme. - 1909. - 19 Te- imedaSvili // Teatri da cxovreba. - 1914. - #19.
bervali. - #13. - gv. 1; #14. - gv. 1; #15. - gv. 1; - gv. 8;
45. warmodgena 3. qarTuli Teatri. oTxSabaTs, 25 66. qarTuli dram. dasis warmodgena... // Teatri
Tebervals 1909 w. ... // Cveni saqme. - 1909. - 22 Te- da cxovreba. - 1914. - #33. - gv. 15; #36. - gv. 14;
bervali. - #16. - gv. 1; #17. - gv. 1; #18. - gv. 1; 67. qarTuli dram. saz. dasSi... // Teatri da cxo-
46. R. – a) vaso abaSiZis benefisi // Cveni saqme. - vreba. - 1914. - #25. - gv. 15;
1909. - 10 aprili. - #30. - gv. 4; b) saxalxo Tea- 68. warmodgenisaTvis nebis dasarTvelad... // Tea-
tri // Cveni saqme. - 1909. - 14 aprili. - #33. tri da cxovreba. - 1914. - #5. - gv. 16;
- gv. 4; g) maro mdivanis benefisi: (`dReni Cveni 69. winamZRvar-i (imedaSvili, ioseb). – a) vaso aba-
cxovrebisa~, piesa leonid andreevisa) // Cveni SiZis sabenefisod... // Teatri da cxovreba.
saqme. - 1909. - 18 aprili. - #37. - gv. 4; d) qarTu- - 1914. - #39. - gv. 13; b) soflis eqimi~ da `xanu-
li Teatri // axali droeba. - 1909. - 28 aprili. ma~... // Teatri da cxovreba. - 1914. - #38. - gv.
- #7. - gv. 4; 15; g) qarT. dram. dasis amxanagobis warmodge-
47. Rigoriste. qarTuli Teatri // Cveni saqme. - 1909. - 10 na... // Teatri da cxovreba. - 1914. - #38. - gv.
Tebervali. - #5. - gv. 3; Tebervali. - #14. - gv. 4; 12-13; d) qarT. msax. amxanagobis dasis mier... //
48. abzinda (beglar aRaiani). Cvens miwaze: (kviri- Teatri da cxovreba. - 1914. - #40. - gv. 13-14;
dan-kviramde) // xalxi. - 1910. - 8 Tebervali. - e) msaxiobTa amxanagoba // Teatri da cxovreba.
#6. - gv. 3; - 1915. - #17. - gv. 14; v) msaxiobTa amxanagobis
49. kviras, 19 seqtembers... // saqme. - 1910. - 18 seq- warmodgena... // Teatri da cxovreba. - 1915. -
temberi. - #14. - gv. 4; #3. - gv. 15; z) msaxiob i. JiviZis gamgeobiT... //
50. m., d. Teatri // foni. - 1910. - 7 Tebervali. - #6. Teatri da cxovreba. - 1915. - #27. - gv. 15; T)
- gv. 6; qarTvel msaxiobTa amxanagobam... // Teatri da
51. msaxiobi al. imedaSvili momaval sezonisaTvis cxovreba. - 1915. - #1. - gv. 16; #4. - gv. 15; #19.
quTaisSia miwveuli // Teatri da cxovreba. - - gv. 14; #21. - gv. 14; i) al. imedaSvilis hamleti
1910. - #35. - gv. 14; saxalxo saxlSi... // Teatri da cxovreba. - 1916.
52. saxalxo saxli // sxivi. - 1910. - #15. - gv. 15; - #20. - gv. 15;
53. qarTvel msaxiobTa mogzauroba // xalxi. - 1910. 70. al. imedaSvili... // Teatri da cxovreba. - 1915.
- 12 aprili. - #15. - gv. 2; - #45. - gv. 15;

397
71. al. imedaSvili sagastrolod... // Teatri da 88. saxalxo saxli...: [gancxadeba] // Teatri da cxo-
cxovreba. – 1915. - #9. - gv. 16; vreba. - 1915. - #22. - garekanis meore gv.; #47.
72. gulia. qarTvel msax. amxanagobam m. qorelis - gv. 16;
reJisorobiT... // Teatri da cxovreba. - 1915. - 89. so-li. xarfuxis klubSi... // Teatri da cxovre-
#16. - gv. 15; ba. - 1915. - #44. - gv. 15;
73. daviwyebuli. Telavis scena: (sazogado mi- 90. sulxaniSvili, babo. saTeatro dasi TelavSi //
moxilva) // Teatri da cxovreba. - 1915. - #30. Teatri da cxovreba. - 1915. - #48. - gv. 14;
- gv. 13-14; 91. qarTvel msaxioTa amxanagoba... // Teatri da
74. diogeni. Teatri da xelovneba // klde. - 1915. - cxovreba. - 1915. - #19. - gv. 16;
#16. - gv. 15-16; 92. qarTvel msaxiobTa amxanagobam... // Teatri da
75. dRes... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #37. - gv. cxovreba. - 1915. - #11. - gv. 14-15;
16; 93. qarTvel msaxiobTa amxanagobam m. qorelis
76. dRes, 30 maiss... // Teatri da cxovreba. - 1915. - reJisorobiT... // Teatri da cxovreba. - 1915. -
#22. - gv. 16; #14. - gv. 15;
77. esikovskis cirki-rekordSi...: [gancxadeba] // 94. qiqoZe, S. – a) gawyvetili simi: al. imedaSvili
Teatri da cxovreba. - 1915. - #48. - gv. 16; (vaxtangi). [naxati] // Teatri da cxovreba. -
78. Telavis sakrebulo darbazSi qarTvel 1915. - #2. - gv. 8; b) msaxiobi al. imedaSvili:
msaxiobTa amxanagobis mier...[gancxadeba] // SarJi // Teatri da cxovreba. - 1915. - #4. - gv. 5;
Teatri da cxovreba. - 1915. - #22. - garekanis 95. xarfuxis klubSi... // Teatri da cxovreba. -
meore gv.; 1915. - #34. - gv. 14;
79. imedaSvili, ioseb. – a) amave dasma [qarTuli 96. avlabris Teatr-palasSi... // Teatri da cxo-
dramatuli dasi]... // Teatri da cxovreba. - vreba. - 1916. - #12. - gv. 16;
97. al. imedaSvili: orSabaTs, 7 marts... [portre-
1915. - #49. - gv. 14-15; b) babilinas dilac
ti] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #10. - gv. 8;
kviras... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #16.
98. al. imedaSvili orSabaTs... // Teatri da cxo-
- gv. 15; g) v. gunias TaosnobiT... // Teatri da
vreba. - 1916. - #18. - gv. 18;
cxovreba. - 1915. - #23. - gv. 14-15; d) z. gome-
99. al. imedaSvilma... // Teatri da cxovreba. - 1916.
laurma da a. SanSiaSvilma... // Teatri da cxo-
- #26. - gv. 16;
vreba. - 1915. - #27. - gv. 15; e) saxalxo saxlis
100. garriki, v. – a) qarTuli scenis qurumni:
saxalxo warmodgenebis mmarTveli wris dasi...
msaxiobi al. imedaSvili // Teatri da cxovre-
// Teatri da cxovreba. - 1915. - #15. - gv. 15-16;
ba. - 1915. - #23. - gv. 11-13; b) otelo qarTul
v) saxalxo saxlSi // Teatri da cxovreba. - 1915.
scenaze // Teatri da cxovreba. - 1916. - #13. -
- #17. - gv. 14; z) qarTvel msaxiobTa amxanago-
gv. 14-15; g) `Ralati~ al. sumbaTaSvilisa // Tea-
bam... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #20. - gv.
tri da cxovreba. - 1916. - #19. - gv. 13-14;
15-16; #24. - gv. 13; #37. - gv. 15; T) qarTuli
101. leoniZe, giorgi (gogla). saxalxo saxlSi... //
saxioba: saxalxo saxlSi... // Teatri da cxovre-
Teatri da cxovreba. - 1916. - #12. - gv. 15-16;
ba. - 1915. - #38. - gv. 14; i) qarT. dram. dasma...
102. nuca CxeiZe... // Teatri da cxovreba. - 1916. -
// Teatri da cxovreba. - 1915. - #47. - gv. 14-15;
#23. - gv. 15;
1916. - #4. - gv. 15-16; k) qarT. saqv. saz-is saRa-
103. samxedro samsaxurSi iwveven... // Teatri da
mom... // Teatri da cxovreba. - 1916. - #5. - gv. 15;
cxovreba. - 1916. - #29. - gv. 15;
80. k-Ze, d. oidipos mefe qarTul scenaze // klde. -
104. saxalxo saxli... // Teatri da cxovreba. - 1916. -
1915. - #14. - gv. 14-15;
#11. - garekanis bolo gverdi;
81. kenWi. qarTvel msaxiobTa amxanagobam... // Tea-
105. saxalxo saxli orSabaTs...: [gancxadeba] // Tea-
tri da cxovreba. - 1915. - #15. - gv. 16; tri da cxovreba. - 1916. - #6. - garekanis mesame
82. -li. xarfuxis klubis mamasaxlisTa sabWos... // gverdi;
Teatri da cxovreba. - 1915. - #30. - gv. 15; 106. saxalxo saxlSi... // Teatri da cxovreba. - 1916.
83. madloba RmerTs! Zlivs...: [satira] // eSmakis ma- - #3. - gv. 14, 16; #27. - gv. 16;
Traxi. - 1915. - #6. - gv. 3-4; 107. quTaisis dasis... // Teatri da cxovreba. - 1916.
84. msaxiobi al. imedaSvili... // Teatri da cxovre- - #37. - gv. 15;
ba. - 1915. - #31. - gv. 16; 108. quTaisis dasSi iwveven... // Teatri da cxovreba.
85. msaxiobi al. imedaSvili: [portreti] // Teatri - 1916. - #36. - gv. 14;
da cxovreba. - 1915. - #21. - gv. 8; 109. quTaisis Teatri: [msaxiobTa portretebi] //
86. msaxiobma al. imedaSvilma... // Teatri da cxo- Teatri da cxovreba. - 1916. - #41. - gv. 1;
vreba. – 1915. - #9. - gv. 16; 110. Wiaureli, m. msax. a. imedaSvili `otelos~
87. msaxiobqali nino CxeiZe... // Teatri da cxovre- rolSi: [karikatura] // eSmakis maTraxi. - 1916.
ba. - 1915. - #20. - gv. 16; - #11. - gv. 8;

398
111. v. gunia, v. uruSaZe da a. imedaSvili 1903 w.: 132. qarTuli scenis ostati: [a. imedaSvilis gar-
[foto] // madlobis dRe. 1882-1917 (XXXV). - dacvalebis gamo] // komunisti. - 1942. - 27 seq-
1917. - [#1]. - gv. 23; temberi. - #230;
112. iordanovi, gigo. moqalaqe redaqtoro!... // 133. Мастер грузинской сцены: [А. Имедашвили.
Teatri da cxovreba. - 1917. - #27. - gv. 12; Некролог] // Заря Востока. - 1942. - 27 сентября. -
113. qarTul klubSi... // Teatri da cxovreba. - 1917. #230;
- #40. - gv. 15; #42. - gv. 15; 134. Памяти А. С. Имедашвили: [Народный артист
114. qarTulma dramatiulma dasma... // Teatri da Грузинской ССР. Некролог] // Заря Востока. - 1942.
cxovreba. - 1917. - #39. - gv. 15; - 26 сентября. - #229; 27 сентября. - #230;
115. wereTeli, sv. 1917 wlis meore naxevris sa- 135. Похороны А. С. Имедашвили: [Народный артист
Teatro sezoni: qarTuli Teatri // Teatri da Грузинской ССР. 27 сентября] // Заря Востока. -
cxovreba. - 1918. - #1. - gv. 12-13; 1942. - 29 сентября. - #231.
116. afxaiZe, Salva. SeniSvnebi Teatris Sesaxeb //
Teatri da musika. - quTaisi, 1919. - #1. - gv. 56- wyaro:
63; 1. avtobiografia;
117. msaxiobi aleqsandre imedaSvili: [foto] // xe- 2. kasraZe, d. // saxalxo furceli. - 1915. - maisi. -
lovneba. - quTaisi, 1919. - #2. - gv. 7. - foto- #15;
grafia `xelovneba~; 3. winamZRvari (imedaSvili, ioseb). al. imedaS­
118. quTaisis dasis reJisorad... // Teatri da cxo- vilis hamleti saxalxo saxlSi... // Teatri da
vreba. - 1919. - #11. - gv. 16; cxovreba. - 1916. - #20. - gv. 15.
119. quTaisis qarTuli Teatri // Teatri da musika. 4. monawile. qarTvel msaxiobTa yriloba // Tea­
- 1919. - #1. - gv. 64; tri da cxovreba. - 1920. - #20. - gv. 14-15;
120. monawile. qarTvel msaxiobTa yriloba // Tea­ 5. al. imedaSvili: [foto] // Teatri da cxovreba.
tri da cxovreba. - 1920. - #20. - gv. 14-15; - 1923. - #3. - gv. 3;
121. saxelmwifo TeatrSi samSabaTs... // Teatri da 6. vasaZe, ak. msaxiobi tribuni // proletaruli
cxovreba. - 1920. - #21. - gv. 14; xelovnebisaTvis. - 1932. - #3-4. - gv. 21;
122. TaTbiri qarTuli Teatris Sesaxeb: [krizisi 7. i. W. aleqsandre imedaSvili: [respublikis sa­
qarTuli dramisa] // komunisti. - 1922. - 15 noem- xalxo artistis wodebis miniWebis gamo] // ko­
beri. - #262. - gv. 3; munisti. - 1932. - 24 Tebervali. - #46. - gv. 4;
123. r. g. rusTavelis Teatri: [SiukaSvilis piesa 8. janeliZe, d. `mefe liri~ quTaisis l. mesxiSvi­
`simaxinje~]: recenzia speqtaklze // komunis- lis saxelobis TeatrSi: [recenzia speqtakl­
ti. - 1922. - 11 noemberi. - #259. - gv. 3; ze] // komunisti. - 1941. - 10 maisi. - #108;
124. xelovneba // komunisti. - 1923. - 19 aprili. - 9. gvaraZe, niko. Teatraluri memuarebi. – Tb.:
#87. - gv. 3; saxelgami, 1949. – gv.: 12, 32, 35-36, 113-116, 187,
125. buaCiZe, S. (b-Ze S.). qarTvel msaxiobTa amxanago- 189-191, 148, 210, 217, 247, 248, 256, 259, 260;
bis warmodgena `otelo~: [kritikuli recenzia] 10. buxnikaSvili, g. qarTuli Teatri asi wlis man­
// komunisti. - 1925. - 30 ianvari. - #24. - gv. 4; Zilze. – Tb.: saxelgami, 1950. – gv. 50;
126. i.W. aleqsandre imedaSvili: [respublikis sa­ 11. gogoZe, karlo. narkvevebi qarTuli kinemato­
xalxo artistis wodebis miniWebis gamo] // ko­ grafiis istoriidan. – Tb.: xelovneba, 1950. –
munisti. - 1932. - 24 Tebervali. - #46. - gv. 4; gv.: 32, 34, 48, 68, 75, 81, 87, 88, 92, 152;
127. koxoZe, S. aleqsandre imedaSvili: [sasceno 12. burTikaSvili, al. scenis ostatebi: (portre­
moRvaweobis 40 wlis Sesrulebis gamo] // in- tebi). - Tb.: xelovneba, 1951. – gv.: 52, 89, 91, 97,
dustriuli quTaisi. - 1940. - 30 ivnisi. - #149; 98, 108, 109, 111-123, 174, 184, 185, 249;
128. Кутаисскому театру 60 лет: [Высказывания 13. tyemalaZe, v. scenis ostatebi: [recenzia] // li­
работников театра: Мари Гелашвили, Д. Антадзе, teratura da xelovneba. - 1951. - 19 agvisto. -
А. Имедашвили и др.] // Заря Востока. - 1940. - 30 #33.
июня. - #149; Молодой сталинец. - 1940. – 30
июня; imedaSvili, gaioz iosebis Ze (1906, 17/
129. aleqsandre imedaSvili: gardaicvala 25 seq- II – ) – rusTvelologi, literaturaTmcodne, –
tembers: [nekrologi] // komunisti. - 1942. - 26 mwerali, mkvlevari, kritikosi da Jurnalisti,
seqtemberi. - #229; – filologiis mecnierebaTa kandidati, – gare
130. aleqsandre imedaSvilis xsovnas // komunisti. - kaxeTidan. daibada sof. xaSmze, Svili zemo­
1942. - 27 seqtemberi. - #230; Txsenebulisa. daamTavra Tbilisis qarTuli
131. gvaraZe, n. aleqsandre imedaSvili: [gardaicva- gimnazia (1925) da saxelmwifo universitetis
la 25 seqtembers. nekrologi] // literaturu- sibrZnismetyvelebis dargze swavlis Semdeg
li saqarTvelo. - 1942. - 1 oqtomberi. - #37; – sityvierebis dargi da aspirantura Zveli

399
qarTuli literaturis ganxriT (1933). 1940 fsiqologiur-lirikuli, simboluri mi­
wlis noembris 14, stalinis saxelobis Tbili­ niaturebis wera fsevdonimiT – kaius peli
sis saxelmwifo universitetis filologiu­ (`gamxdari sizmari~ (`Teatri da cxovreba~,
ri fakultetis samecniero sabWos sxdomaze 1921, #1), `krialosani~ (`Teatri da cxovre­
daicva disertacia: `visramianisa da tris­ ba~, 1923, #5), `micdis mtirali~ (`Teatri da
tan-izoldas urTierTobisaTvis~, risTvisac cxovreba~, 1924, #7) `gradacia~, `moRlili
29 noembers mieniWa filologiis mecnierebaTa Cem cqeraSi~ (`Teatri da cxovreba~, 1924, #9),
kandidatis samecniero xarisxi da datovebuli `bodiSi udroo~ (`Teatri da cxovreba~, 1924,
iqna rusTavelis institutSi samecniero-sak­ #13), `tirili dedis kalTaze~ (`Teatri da
vlevi muSaobisaTvis (akad. k. kekeliZis sity­ cxovreba~, 1924, #15), `ukanaskneli simRera
viT, gaioz imedaSvils `Seuswavlia am sakiTxis da aravin~ (`Teatri da cxovreba~, 1924, #16);
(visramianisa da tristan-izoldas) garSemo `bavSvi samreklo~ (`Teatri da cxovreba~,
arsebuli samecniero literatura rogorc 1925, #13); `lile~-dan (`Teatri da cxovre­
evropulsa, ise rusulsa da qarTul enebze, ba~, 1926, #14)).
Seuswavlia guldadebiT teqsti romanebisa, werda kritikul werilebsac literatu­
kerZod, visramianis Seswavlisas sargeblobs ris, kinos, Teatris da sxv. Sesaxeb, agreTve,
rogorc sparsuli dedniT, ise misi erT-erTi, istoriul narkvevebs – (zogjer) li-is an k. p.
SeiZleba iTqvas, erTaderTi uZvelesi Targ­ xelmoweriT, agreTve, saxel-gvariT.
maniT, rogoricaa qarTuli. am mxriv, Tavisi ilia WavWavaZis nawarmoebTa Seswavlis
SromisaTvis mas miucia uSualo, qarTvelo­ safuZvelze, g. imedaSvilma Seqmna opera `kako
logiuri xasiaTi da mniSvneloba... amgvari yo­ yaCaRis~ libreto (musika k. andriaSvilisa,
velmxrivi da detaluri SedarebiTi analizi romelic gaz. `komunistis~ (1940, #217, re­
romanebisa, SeiZleba iTqvas, pirvelia Cvens cenzenti S. b.) sityviT: `kargad aris gakeTe­
samecniero literaturaSi, aseTi farTo masS­ buli. misi Rirseba is aris, rom igi xelovnu­
tabiT is aravis uwarmoebia CvenSi. amaSia dade­ rad ki ar akavSirebs erTmaneTTan ilias sx­
biTi mxare sadisertacio Sromisa da misi avto­
vadasxva nawarmoebT, aramed hqmnis bunebriv
ris ucilobeli damsaxureba~ (30 seqtemberi,
iliasebur siuJetebs, sadac daWerilia ilias
1940). prof. al. baramiZis azriT: `disertanti
elferi, ilias ganwyobileba, da mis ideaTa
amJRavnebs saWiro mecnierul momzadebas, mec­
garemocvaSi ufro gaRrmavebulia rogorc
nierul kvleva-Ziebis alRos da weriTi kul­
socialuri ambebi, ise gmirebis xasiaTebi~.
turis dauflebis unars... aRsaniSnavia, rom g.
daidga Tbilisis z. faliaSvilis sax. operisa
imedaSvilis sadisertacio naSromi sakuTriv
da baletis TeatrSi 1940 wlis 19 oqtombers,
literaturaTmcodneobis xaziT pirveli se­
rac sazogadoebam gulmxurvaled miiRo.
riozuli narkvevia qarTul enaze~ (oqtomberi,
drogamoSvebiT kiTxulobda leqciebs
1940).
(magaliTad, 1949 wlis 21 marts, l. p. be­
aspiranturis damTavrebisa da diserta­
rias sax. Tbilisis pionerTa da moswavleTa
ciis dacvamde, gaioz imedaSvili, rogorc
sasaxleSi waikiTxa leqcia `vefxis tyaosnis
Jurnalisti, xelmZRvanelobda raionul (xa­
eklesiuri devna~).
Suris, goris) gazeTebs, saxelgamis erT-erT
periodul gamocemas, maswavleblobda sof.
eniselSi (kaxeTi), kiTxulobda leqciebs sxva­ calke gamocemulia:
1. rusTvelologia: istoriul-kritikuli mi­
dasxva institutSi, universitetis dauswre­
moxilva. - Tb.: stalinis saxelobis sax. un-tis
bel kursebze (Zveli qarTuli literaturi­
dan) da sxv. gam-ba, 1941. - VIII, 260 gv.;
mwerlobisa da sazogadoebrivi saqmisad­ 2. qarTuli klasikuri xanis mwerlobis patrio-
mi midrekileba bavSvobidanve gamoaCnda: 7-8 tika / red. k. kekeliZe; Tsu, rusTavelis sax.
wlisa gamoexmaura aWarel qarTvel musliman­ lit. samec.-kvleviTi in-ti. - Tb.: Tbil. un-tis
Ta bavSvebs nivTieri daxmarebiT (`samSoblo~, gam-ba da st., 1942. - 84 gv.
1915, #44), 11 wlisam leqsebis beWdva daiwyo
(`Teatri da cxovreba~, 1917, #20, gv. 8), ro­ gamoqveynebulia:
melSiac, sxvaTa Soris, werda: 1. aRzdeg: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1917. -
`gamovixsnaT Cveni deda, #41. - gv. 8;
gamovixsnaT saqarTvelo, 2. Tavisufleba: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
rom vardebiT moifinos 1917. - #39. - gv. 7;
Cveni qveynis mTa da mdelo!~. 3. saqarTvelo: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
manve SemoiRo qarTuli originaluri 1917. - #38. - gv. 15;

400
4. saqarTvelos ia-vardi...: [leqsi] // Teatri da 27. ~vefxistyaosnis~ paralelebi meaTe saukunis
cxovreba. - 1917. - #20. - gv. 8; qarTul himnografiaSi // literaturis matia-
5. Sarada // Teatri da cxovreba. - 1917. - #45. - gv. ne. - 1940. - #1-2. - gv. 197-218;
13; 28. visraminisa da tristan-izoldas urTerTobi­
6. gamxdari sizmari: [leqsi] // Teatri da cxovre­ saTvis // mnaTobi. - 1942. - #1. - gv. 132-149;
ba. - 1921. - #1. - gv. 3; 29. gmiri Zveli saqarTvelos cxovrebasa da mwer­
7. ambori miwasTan: [leqsi] // Teatri da cxovreba. lobaSi // mebrZoli. - 1943. - #35, 38, 41, 43, 45,
- 1923. - #1. - gv. 11; 48;
8. axali mwerloba; gradacia; moRlili Cem cqe­ 30. vefxistyaosnis paralelebi meaTe saukunis
raSi: TeTri leqsebi // Teatri da cxovreba. - qarTul himnografiaSi // literaturuli Zie-
1924. - #9. - gv. 10; bani / qarTuli literaturis istoriis insti-
9. bodiSi udroo. (Zmas, romelic Turme myolia tuti. - 1945. - t. 2. - gv. 197-218. - reziume ru-
da me ar vicodi): [miniatura] // Teatri da cxo­ sul enaze;
vreba. - 1924. - #13. - gv. 7; 31. Teimuraz bagrationis Sroma qarTuli versi­
10. dReebis kandelebi (me da gaZarculi saqoneli) fikaciis sakiTxebze // literaturuli Ziebani.
// Teatri da cxovreba. - 1924. - #11. - gv. 9-10; - 1947. - t. 4. - gv. 221-254;
11. leilla: [portreti: galandeba: miniatura] // 32. ucnobi naSromi qarTul poetikaze: [Teimuraz
Teatri da cxovreba. - 1924. - #19. - gv. 8; batoniSvilis naSromisa - `gvarni anu sazomi
12. micdis mtirali... (fragmenti `texili fiale­ qarTulisa enisa stixTa~ Sesaxeb] // literatu-
bidan~): [Canaxati] // Teatri da cxovreba. - 1924. ra da xelovneba. - 1947. - 24 maisi. - #20;
- #7. - gv. 4; 33. Teimuraz bagrationis rusTvelologiuri
13. raJden gvetaZe. virebis mesia: leqsebi. t. I // cdani // literaturuli Ziebani. - 1949. - t. 5. -
Teatri da cxovreba. - 1924. - #12. - gv. 2-5. - re- gv. 175-199;
cenzia; 34. zogi ram rusTavelis Svidi mnaTobis Sesaxeb:
14. revolucia: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - [warmoadgina akad. namd. wevrma k. kekeliZem 06.
1924. - #4. - gv. 8; 04. 1950] // saqarTvelos ssr mecnierebaTa aka-
15. tirili dedis kalTaze: [eskizi] // Teatri da demiis moambe. - 1950. - t. 11. - gv. 262-269. - (#4);
cxovreba. - 1924. - #15. - gv. 5-6; 35. ori mze vefxistyaosanSi // literaturuli
16. qarTuli kino // Teatri da cxovreba. - 1924. - Ziebani. - 1950. - t. 6. - gv. 133-143;
#17. - gv. 10-11; 36. rusTavelis lomi da mze // literaturuli
17. wameba qvebTan: [miniatura] // Teatri da cxo- Ziebani / qarTuli literaturis istoriis ins-
vreba. - 1924. - #1. - gv. 10; tituti. - 1951. - t. 7. - gv. 241-250.
18. bavSvi samreklo: [leqsi] // Teatri da cxovre­
ba. - 1925. - #13. - gv. 7; mis Sesaxeb:
19. literaturuli sindisis pativiscemisaTvis // 1. ara gvaqvs fuladi sabuTi momaval Taobaze
Teatri da cxovreba. - 1925. - #15. - gv. 16; guli gavitexoT! // axali maTraxi. - 1915. - #6. -
20. sxvanaeri saRamo: [novela] // Teatri da cxo- gv. 10-11;
vreba. - 1925. - #5. - gv. 3; 2. wulaZe, ap. Sio mRvimelis dResaswauli // naka-
21. uricxvi qveynebi, romelnic iRupebodnen mu- duli: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. -
dam da yvela Rupavda erT qveyanas: [leqsi] // 1916. - #3. - gv. 8-14;
Teatri da cxovreba. - 1925. - #8. - gv. 8; 3. kako yaCaRi: Tbilisis saxelmwifo operisa da
22. qarTuli kinoxelovneba da misi gzebi // Tea­ baletis Teatris axali premiera: libreto
tri da cxovreba. - 1925. - #2; g. imedaSvilisa ilia WavWavaZis nawarmoebTa
23. galaktion tabiZe, poeti saqarTvelosi // `ga­ mixedviT: mokle Sinaarsi // axalgazrda komu­
laktion-1927-tfilisi~, saliteraturo biu­ nisti. - 1940. - 18 oqtomberi. - #243;
leteni; 4. S. b. kako yaCaRi: axali qarTuli opera // komu­
24. v. kotetiSvili. `xalxuri poezia~: xalxuri nisti. - 1940. - 18 seqtemberi. - #217;
sityvierebis masalaTa mecnieruli gamoce­ 5. mdivani, a. gaioz imedaSvili. rusTvelologia.
misaTvis // komunisti. - 1934. - 21 seqtemberi. - istoriul-kritikuli mimoxilva // mnaTobi. -
#219. - gv. 3; 1941. - #12. - gv. 154-155.
25. sparsuli lirika: klasikosebi: bibliografia
/ g. imedaSvili; Targmani a. WeliZis // salite­ wyaro:
raturo gazeTi. - 1934. - #9; 1. abaSiZe, haidar. werili moZmeTa gulSematki­
26. vefxis-tyaosnis eklesiuri devna // mebrZoli var pawia gaioz iosebis Ze imedaSvilis mimarT
aTeisti. - 1940. - #10. - gv. 10; #11. - gv. 16-23; // samSoblo. - 1915. - #44;

401
2. Salva da gaioz imedaSvilebi: [foto] // Teatri so maTurelis lotbarobiT da regularuli
da cxovreba. - 1925. - #12. - gv. 11; warmodgenebis marTva daiwyo, xSirad – dam­
3. kako yaCaRi: Tbilisis saxelmwifo operisa da saxurebul qarTvel msaxiobTa monawileobiT,
baletis Teatris axali premiera: libreto ramac mdabio xalxis gaTviTcnobierebasa da
g. imedaSvilisa ilia WavWavaZis nawarmoebTa saTeatro xelovnebis gavlenis gaZlierebas
mixedviT: mokle Sinaarsi // axalgazrda komu­ Zlier Seuwyo xeli. am warmodgenebis zarals
nisti. - 1940. - 18 oqtomberi. - #243; (deficits) xSirad, T. nasiZesa da S. foraqiS­
4. komunisti. - 1940. - 22 oqtomberi. - #246; vilTan erTad, i. imedaSvilic sakuTari jibi­
5. S. b. kako yaCaRi: axali qarTuli opera // komu­ dan faravda.
nisti. - 1940. - 18 seqtemberi. - #217; Sesrulebuli rolebia: kavkaveli petua
6. Выписка из протокола #8 заседания Ученого (`cimbireli~), giJua (`rac ginaxavs, veRar na­
совета ТГУ от 28 ноября 1940; xav!~), kakuli (`pepo~), Jaki (`ori oboli~), far­
7. literatura da xelovneba. - 1947. - 9 Teberva­ sadani (`arsena~), Salva (`Tamar batoniSvili~),
li. - #6; gaiozi (`da-Zma~) da sxv.
8. leqcia // axali Taoba. - 1949. - #35. - gv. 4.
mis Sesaxeb:
imedaSvili, ivane iobis Ze (1879, 5/VII 1. axali rusuli gazeTis... // Teatri da cxovre-
– 1943, 25/II) – scenismoyvare msaxiobi, ubnuri ba. - 1915. - #43. - gv. 15.
warmodgenebis erTi mesveurTagani, – avla­
bris xalxuri Teatris fuZemdebelTagani, – wyaro:
daibada q. TbilisSi (durglis ojaxSi. deda 1. avtobiografia;
diasaxlisi iyo). siRaribeSi aRzrdili, swa­
2. jabauri, g. saxalxo Teatris istoria // Tea­
vlobda Tbilisis saqalaqo samklasian sko­
tri da cxovreba. - 1917. - #18. - gv. 14-15;
laSi, romlis me-3 klasidan daiTxoves fulis
3. saxalxo Teatri, 1893-1923: saiubileo krebu­
Seutanlobis gamo, TviT ganviTarda umetes
li. - tf., 1923 (ssmus poligr. gany. 1-li stam­
qarTul TeatrSi siaruliT, sadac zogjer
ba). - V, 95, [4], 11 gv.
statistad monawileobda.
1895 wels, avlabarSi (Sav sofelSi) pir­
imedaSvili, ioseb [soso] zaqarias
velma gamarTa qarTuli warmodgena erT did,
Ze (1876, 23/III - 1952, 5/V) _ mwerali, mgosani,
Zvel darbazSi (dadga `kapiSoni~, romelSiac
dramaturgi, beletristi, publicisti, sce­
mamis rols asrulebda). Seqmna scenismoyva­
nismoyvare, msaxiobi, Jurnalisti, muSaTa
reTa wre da yovelkviraobiT aralegalur
Teatrebis erT-erTi fuZemdebeli da pirve­
warmodgenebs marTavda Sav-sofelSi, ZaRlis
li reJisori, saxalxo leqtori, revolucio­
ubanSi, xarfuxSi da sxv., romlis drosac
neri da sazogado moRvawe. daibada awindel
პოლიციას, არაერთგზის, გრიმებით, amxanagebi­
sagarejos raionis sof. xaSmze samonastro
TurT policiaSi Caumwyvdevia. misi Taosno­
yma-glexis ojaxSi. bavSvobidanve devnili,
biT gaimarTa pirveli warmodgena Tbilisis
me-15 grenaderis polkis yazarmaSi, romlis aralegalurad aRizarda qvemo qarelSi, yo­
Semosavali obol bavSvTa TavSesafars gadas­ fil borCalos mazraSi qarTvel-TaTar-somex
ca. 1902 wels, ZaRlis ubanSi (yof. Telavis q., mwyems bavSvTa Soris. swavlobda Tbilisis sa­
petre-pavles eklesiis axlos), vinme kapitanma qalaqo skolaSi da saxelosno saswavlebelSi,
muraSkom, vano imedaSvilis SegulianebiT da umTavresad, TviTganviTarebuli. 1889-1890
xelSewyobiT, aago patara Teatri, romelSiac wlebSi ubnur warmodgenebs marTavda. Tbi­
yovel SabaT-kviras ukve legalur warmodge­ lisis saxelosno skolaSi 1892 (?) wels dadga
nebs marTavda ioseb imedaSvilis reJisoro­ `Zunwi~. 1892 wlidan sasoflo-saglexo war­
biT. bileTebi, umTavresad, adelxanovisa da modgenebSi aqtiurad monawileobda, rogorc
sxva qarxnebis muSaTa Soris vrceldeboda. iniciatori. 1893 wels, TanaskolelebTan (v.
Tbilisis gubernatorma 1903 wels, re­ TevdoraSvili, m. TuSmaleli, s. nikogorski,
voluciur saqmianobaSi monawileobisaTvis, agreTve: g. jabauri, i. ZnelaZe, d. SveliZe) er­
i. imedaSvili gadaasaxla donis rostovs, Tad, TbilisSi _ e. w. `avWalis auditoriaSi~ _
saidanac mxolod 1907 wels dabrunda (orive Seqmna `scenis moyvarul xelosanTa amxanago­
fexmomtvreuli), Camoayaliba `avlabris sce­ ba~, saZirkveli Cauyara pirvel `muSaTa Tea­
nismoyvareTa wris gamgeoba~ (Tavmjdomare trs~ da misi pirveli reJisori da xelmZRva­
– Toma nasiZe, wevrebi: Saqro foraqiSvili, neli iyo. wesdeba dauwera da, imave dros, sce­
eqimi arkadi aruSanovi), romelmac Seqmna sce­ naze gamodioda, rogorc msaxiobi. 1895-1897
nismoyvareTa dasi da momReralTa gundi va­ wlebSi naZaladevis TeatrSi monawileobda.

402
pirvelma Seadgina da gamosca piesebis krebu­ 12. `uSobis kanoni~ (sanitagitaciis Teatrma Sei­
li `cxovrebis sarke~ (I wigni – 1899 w., II wig­ Zina, abortis mavneblobis maCvenebeli);
ni – 1901 w., III wignis mxolod nawili – SeCer­ 13. `cnobisaTvis~ [dram. nakveTi 1 moqmedebad]
da dapatimrebis gamo politikur niadagze). (`mebrZoli aTeisti~, 1940, #8);
1902-1904 wlebSi, avlabris (e. w. muraSkos) 14. `risTvis?!~ sam moqmedebad (g. iziZes fsevdoni­
TeatrSi, muSa-scenismoyvareTa dass meTau­ miT. 1903 wels akrZala centroarqivma);
robda rogorc reJisori da xelmZRvaneli. 15. `muSa qali~, leqsad, erT moqmedebad (1903
amave wres dauwera samoqmedo wesebi. mogvia­ wels akrZala centroarqivma).
nebiT CamoSorda cixeSi dapatimrebis gamo. Targmna: italieri mwerlis d’anuncios
1899-1901 da 1909-1910 wlebSi, qarTuli tragedia `iorios asuli~ (daidga al. wuwu­
dramatuli sazogadoebis dasSi msaxurobda navas reJisorobiT, tartos (aq rusTavelis)
msaxiobad, 1909-1910 wlebSi – Teatris fa­ TeatrSi da saxalxo saxlis scenaze), meter­
qtiuri direqtori iyo. 1910 wlis 2 ianvri­ linkis `mariam magdalineli~, somxuridan – g.
dan sakuTaris redaqtorobiT gamoscemda sundukianis komedia `siyvaruli da Tavisu­
kvireul samxatvro-saliteraturo sazoga­ fleba~ (1910 w., daculia centroarqivSi) da
doebriv Jurnals `Teatri da cxovreba~ (Se­ sxv.
Cerda imave wlis 9 oqtombers redaqtor-ga­ scenaze Seusrulebia: otia (`da-Zma~); Sa­
momcemlis dapatimrebis gamo). ukanaskneli hi (`samSoblo~); zimzimovi (`pepo~); mazuTiani
me-40 nomeri gamovida almanax `xelovnebis~ (`cimbireli~); tomas leeri (`damnaSavea?!~),
saxeliT, gamocema ganaxlda mxolod 1914 zambaxovi (`xaTabala~); franc moori (`yaCaRe­
wels, i. imedaSvilis cixidan gaTavisufle­ bi~), zemlianika (`revizori~) da sxv. mravali.
bis Semdeg, misi meuRlis – ana imedaSvilis i. imedaSvils swamda realisturi, cxo­
xelmoweriT, xolo faqtiurad am Jurnals vrebis sinamdviliT amsaxveli Teatri, xolo
1926 wlis martamde i. imedaSvili xelmZRva­ Teatri miaCnda xelovnebis uwmides taZrad,
nelobda. am JurnalSi moTavsebuli yvela misTvis es iyo adamianTa grZnoba-gonebis ga­
xelmouweravi mowinave-meTauri werili i. ime­ damafaqizebeli erTi udidesi iaraRi, cxo­
daSvils ekuTvnis. masve ekuTvnis mowodeba vrebis sarke, Suq-mfeni mze, romelic Tavis
`manifesti~ xelovnebis taZrebis (Teatrebis, cxovelmyofel sxivebs uxvad afens cxovre­
saxalxo saxlebis, kinoebis) Sesaxeb, pirvelad bis bnel kunWulebs, adamianTa sulsa da guls
1920 wels lanCxuTis e. w. klubSi wakiTxuli da mTels kacobriobas erTis idealisken
(`Teatri da cxovreba~, 1920, #3, gv. 2, meTau­ mouwodebs, rom daTrgunos moneba, ubedu­
ri werili). reba, sibnele, Suri, mtroba da mTelis Tavi­
poemebis, leqsebis, moTxrobebis, xe­ si arsebiT Seiyvaros Tavisufleba, sikeTe,
lovnebis Sesaxeb leqciebis da werilebis gar­ Zmoba-erToba, sinaTle, WeSmaritebis gziT
da, i. imedaSvils ekuTvnis piesebi, maT Soris: siaruli~ (`Teatri da cxovreba~, 1910, 2 ianva­
1. `soflis mitingze~, sur. erT moqmedebad, Tb., ri, #1, meTauri werili, xelmouweravi). i. ime­
1917; daSvilis azriT, Teatri `umetes saWiroa mda­
2. `qorwili~, alegoria sam sanaxaobad, Tb., 1918; bios, muSis, saSualo inteligenciisa da mowa­
3. `zamTris pirze, anu esec Seni iubile!~, piesa 2 feTaTvis~ (`Teatri da cxovreba~, 1910, #10,
suraTad, Tb., 1919; meTauri). amave dros, igi moiTxovda, `Cvens
4. `alebis cekva~, dr. etiudi erT moqmedebad, scenas movapovebinoT is adgili, is xarisxi,
Tb., 1920; romelsac WeSmariti xelovneba moiTxovs~-o
5. `ZuZus mgmobeli~, piesa erT moqmedebad, Tb., (`Teatri da cxovreba~, 1910, #11, gv. 1, meTau­
1920; ri). pirvelma miaqcia yuradReba da aRniSna,
6. `mzis amosvlamde, anu siyvarulis koconze~, rom `aucileblad saWiroa Teatris muzeumis
dr. suraTi erT moqmedebad, Tb., 1920; daarseba, sadac unda Seikribos yovelive is,
7. `mze Caesvena~, dr. suraTi erT moqmedebad, Tb., rac qarTul Teatrsa da mis muSakT Seexeba~
1920; (`Teatri da cxovreba~, 1914, 30 marti, #4, gv.
8. `Cemi sjuli siyvarulia~, sam moqmedebad, Tb., 2, meTauri). am muzeumis Sesaqmnelad daiwyo
1923; eqsponatebis Sekreba, romlebic 1923 wels
9. `ioseb laRiaSvili~, drama xuT moqmedebad gaxsnili muzeumis direqtors – daviT arse­
(SeiZina rusTavelis Teatrma); niSvils gadaeca, xolo 1927 wels – mTlianad,
10. `kosta~ (ramdenjerme daidga staliniris Tea­ saTeatro muzeums.
trSi); i. imedaSvilma moiTxova erovnuli ope­
11. `cxraas xuTi da Cvidmeti~, drama sam 3 moqmede­ ris Seqmna. igi werda: `dRemde Cvens scenaze
bad; gansakuTrebiT drama batonobda. qarTvelis

403
sulsac swyuria winmsvleloba da sasceno 1911 wels mefis samxedro sasamarTlom 4
xelovnebis axal-axali nayofi... qarTuli wliT katorRa miusaja, rac gulis anomalie­
opera, evropiul yaidaze SeTxzul-Seqmnili, bis gamo cixeSi patimrobiT Seicvala. `sas­
qarTveli momReral-mocekvaveTa da msaxiob­ jelis moxdis Semdeg gaaTavisufles metexis
Tagan Sesrulebuli, _ ai, ra aris Cvenis Tea­ cixidan, sadac sam weliwadze meti gaatara. am
tris ganaxlebisaTvis saWiro...~ (`Teatri da drois ganmavlobaSi mas Seudgenia leqsikoni
cxovreba~, 1910, #25, meTauri) da misive xel­ qarTvel istoriul pirTa da Tanamedrove
SewyobiT daidga pirveli qarTuli erovnuli sazogado moRvaweTa. xelnaweri Seicavs 1500-
opera (r. gogniaSvilis `qristine~, 1918 w., mde gverds~ (gazeTi `eri~, 1913, 3 dekemberi,
qarTul klubSi da saopero TeatrSi. ix.: kaS­ #26, gv. 2).
maZe, Salva. Tbilisis operisa da baletis Tea­
tri. naw. 1: 1851-1921, Tb., 1950, gv. 411-413). igi calke gamocemulia:
moiTxovda qarTuli Teatris ara mxolod ga­ 1. siyvarulis Zala: ambavi. – Tb., 1903 (a. quTaTe-
xalxurebas, gaerovnulebasac: `Cveni Teatri laZis st.). – 32 gv.; siyvarulis Zala: (xalxuri
erovnul Teatrad unda gardaiqces, mTava­ ambavi) da sxva leqsebi / iziZisa [ioseb imedaS-
ri yuradReba miaqcios originalur piesebs, vili]. - meore gamocema. – Tb.: gamoc. a. Saxba-
magram vinaidan ar SeiZleba ugulebel vyoT raTovisa, #22, 1905 (ar. quTaTelaZis st.).
ucxoeTis dramatiuli literatura, amitom - 32 gv.; siyvarulis Zala (xalxuri ambavi) da
masac unda angariSi gavuwioT~ (`Teatri da sxva leqsebi / iziZisa. - me-3 gamoc.. – Tb.: aslan
cxovreba~, 1910, #35, gv. 1, meTauri) da sxv. kalandaZis gamocema #1, 1905 (T. gr. diasami-
jer kidev 1910 wels moiTxova sruliad Zis st.). - kani, 32 gv.;
saqarTvelos scenis moRvaweTa yrilobis 2. ucxo sityvaTa leqsikoni / Sedgenili ioseb
mowveva, rac mowveul iqna 1914 wlis ivnisSi, imedaSvilis mier. - Tb.: gamocema ioseb ime-
Tbiliss. i. imedaSvili am yrilobis prezi­ daSvilisa #25, 1904 (T. gr. diasamiZis st.).
diumis erT-erTi mdivani iyo (Tavmjdomare _ - VIII, 1126 gv.; b) ucxo sityvaTa leqsikoni /
akaki wereTeli, amxanagebi: vl. aleqsi-mesxiS­
Sedgenili ioseb imedaSvilis mier. - me-2 Sev-
vili, k. abaSiZe, g. lasxiSvili, a. krinicki). am
sebul-Sesworebuli gamocema. - [Tb.]: gamoce-
yrilobaze, 14 ivniss, i. imedaSvilma waikiTxa
ma anna imedaSvilisa, 1918. - 7 gv. 1100 [2] gv.;
moxseneba `saxalxo Teatrze~, romlis Sesaxeb
g) ucxo sityvaTa leqsikoni / g. axvledianis
yrilobam miiRo dadgenileba: a) `saTeatro sa­
(a-p), d. oniaSvilis (J-h) da e. tatiSvilis (ucx.
qmis mwarmoebelma, gansakuTrebiT, Tbilisisa
an-Tq.) red.; [SeniSvnebis avt.: g. axvlediani]. -
da quTaisis, baTumisa da did daba-soflebSi
axlad Sevs.-Sesw. da gadamuS. me-3 gamoc.. - tf.:
moqmedTa dramatuli sazogadoebis gamgeo­
sil. TavarTqilaZis ga-ma, 1928 (poligraftr.
bebma yuradReba miaqcion yvelasaTvis xel­
1-li st.). - VIII, 860 gv.: gancx.;
misawvdom iaf-fasian warmodgenebis marTvas;
3. qvis mtvreveli / (iaponuri zRapari) da leq-
b) dramatul sazogadoebaT meti yuradReba
sebi iziZisa. – Tb.: gamoc. i. garsevaniSvilisa
moaqcion saxalxo Teatris warmodgenebis
#3, 1904 (a. quTaTelaZis st.). - 32 gv.;
mmarTvel wreT sxvadasxva gvaris daxmarebiT,
4. xalxis gmiri: (afxazuri legenda) / iziZisa.
gansakuTrebiT, reJisoris mxriT. g) SemuSave­
- Tb.: `gamavrcelebeli~-s gamocema #1, 1904
buli iqmnes saxalxo TeatrisaTvis erTnairi
(TavarTqilaZis st.). - 48 gv.;
repertuari. d) sasurvelia, dramatulma sa­
5. artisti gedeon vasilis-Ze gedevanovi. 1884-
zogadoebam aRZras saTanado Suamdgomloba
1909: [biografiuli werili iubilesTan daka-
da Tbilisis qarTuli Teatri gadakeTebuli
iqmnes ise, rom iaf-fasian adgilebis ricxvi vSirebiT]. - Тб., 1910 (тип. Прогрес). - 8 gv.: por-
moematos~ (`Teatri da cxovreba~, 1914, #17, tr. da il.; 30sm.. - teqsti qarTul da somxur
gv.: 11, 14). enebze;
i. imedaSvils ekuTvnis 80-ze meti fsev­ 6. soflis mitingze: suraTebi erT moqmedebad
donimi, maT Soris: iziZe, g. iziZe, imedi, ioseb Tanamedrove cxovrebidgan. – Tb.: Salva ime­
arimaTieli, im-Ze, i-i, i-eli, i. ar-eli, eqimi daSvilis gamocema #1, 1917 (`sorapani~-s st.).
Stokmani, usavano, i. winamZRvari, u-no, ed­ - 28 gv.;
mund kini, kenti (sxvac werda amiTi), Tvalyu­ 7. qorwili: alegoria sam sanaxaobad / Txz. ioseb
ra, Wita! amxanagi, i. i., usuf-umaToRli, xaSme­ imedaSvilisa. - Tb.: qarT. mwerlobis moyva­
li, i. n-ri, xaSmeli sosika, gurjioRli, orini rulTa kavSiris gamoc. #1, 1918. - 68 gv.;
da sxva mravali. 8. zamTris pirze anu esec Seni iubile!: piesa or
Teatralur-samwerlo da, saerTod, po­ suraTad xelovanTa cxovrebidan. - Tb.: Salva
litikur moRvaweobisaTvis, i. imedaSvils imedaSvilis gamocema, #3, 1919. - 16 gv.;

404
9. alebis cekva: dramatiuli etiudi erT moqme­ 7. cxovrebis sarke: piesebis krebuli. msaxiobTa
debad. – Tb., 1920 (qarTvelTa mbeWdavi amxana­ suraTebiT. – w. 1. - Tb.: ioseb imedaSvilis gamo-
gobis st.). - 15 gv.; cema. #19, 1899 (e. i. xelaZis st.). - 240 gv.: il.;
10. mze Caesvena (mariam dedofali): isto­ 20 sm. - danarTi: sia saTamaSod nebadarTuli
riul-dramatiuli suraTi 1 moqmedebad. - [Tb.], pisebisa; w. 2: [piesebi, leqsebi da werilebi] /
1920 (qarTvelTa amxanagobis st.). - 16 gv.; winasityv. avt.: i. imedaSvili. – Tb.: Zm. imedaS-
11. mzis amosvlamde anu siyvarulis koconze: vilebis gamocema, #20, 1901. - 421 gv.; 19sm. - sia
dramatiuli suraTi 1 moq. saqarTvelos war­ saTamaSod nebadarTuli piesebisa;
sulidan / S. mamalaZis 5 naxatiT. – Tb., 1920 8. baCana. diakvniani / poema baCanasi. - Tb.: ioseb
(qarTuli amxanagobis st.). - 15 gv.; imedaSvilis gamocema #25, 1902 (st. `guten-
12. namusiani xalxi: piesa erT moqmedebad Tana- bergi~). - 96 gv.: portr.; 14sm.. - (saxalxo bi-
medrove cxovrebidan. – Tb., 1920 (qarTvelTa blioTeka);
amxanagobis st.). - 20 gv.; 9. gorki, maqsim. moTxrobebi / naTargmni vano
13. ZuZus mgmobeli: xalxuri piesa. erT moqmede­ giunaSvilisa. - w. 1: avtoris suraTiT da i.
biani. azri baxtrionidan / v. sid.-erisTavis gomarTelis krit. biog. weriliT. - Tb.: i. ime-
ori naxatiT. – Tb., 1920 (qarTvelTa amxanago­ daSvilis gamocema, #21, 1902 (`gutenbergi~-s
bis st.). - 16 gv.; st.). - VI, 245, [2] gv.. 20sm. - (rusTa mwerlebi I);
14. mzeTamze: poema suraTebiT / mxatvari: uCa ja- 10. vaCnaZe, ivane. kaci var da qudi mxuravs: kome-
fariZe. – tf., 1926 (wiTeli mxedari). - 31 gv.: dia 3 moqmedebaT / ivane vaCnaZisa. - Tb.: ioseb
sur.; imedaSvilis gamocema #22, 1902 (`gutenber-
15. mSvenieri: poema raWis warsulidan / [mxatv.: gi~-s st.). - 44 gv.;
al. gvetaZe]. – tf.: germane marSanias gamocema, 11. asaTiani, Toma. saymawvilo ambebi / Toma asa-
Tianisa. - Tb.: ioseb imedaSvilis gamocema #24,
1927 (aRmask. stamba). - 48 gv.;
1903 (ZmaTa TavarTqilaZeebis st.). - 60 gv.;
16. lado aRniaSvili, 1860-1904: cxovreba da moR-
12. aharoniani, a. mTebSi: (suraTi) / somxuridan
vaweoba (gardacvalebidan 25 w. Sesrulebis ga-
Targ. [yazar karapetiani]. - Tb.: ioseb imedaSvi-
mo). - [tf.]: Sroma, 1929 (kavk. w. dr. jaris st.).
lis gamocema #26, 1904 (Tav. gr. n. diasamiZis
- 68 gv.: sur.;
st.). - 16 gv.;
17. cibruta: [moTxroba saSualo asakisaTvis]. -
13. glaxaSvili, s. mtarvalis bedi. xonTqris mbr-
Tb.: sablitgami, 1940. - 207 gv.: il.
Zaneblobis ukanaskneli dRe: Tanamedrove
drama 1 moq. a. neradovis romanidan / s. gla-
i. imedaSvili gamomcemelia araerTi wig-
xaSvili. - Tb.: gamoc. `Teatri da cxovreb~-isa
nisa, maT Soris:
#4 (ioseb imedaSvilisa), 1910 (i.i. Sapsonis st.
1. evdoSvili, i[rodion]. leqsebi da poemebi / i.
`progresis~ gany.). – 24 gv.; 18sm.. - (saTeatro
evdoSvili. - tf.: gamoc. i. imedaSvilisa da s.
biblioTeka);
WeliZisa #1, 1896 (st. m. SaraZisa da amx.). - 89,
14. gunia, val[erian]. dedis erTa: vodev. 1 moq. Cve-
II gv.;
nis cxovrebidan (mibaZva). – Tb.: gamocema `Tea-
2. mRvimeli, S[io]. natvra: legenda / S. mRvimeli. -
tri da cxovrebisa~, #2. ioseb imedaSvilisa,
Tb.: s. WeliZisa da i. imedaSvlis gamocema, #2,
1910 (st. gany. `progresis~). – 32 gv.; 18sm.. - (sa-
1896 (m. SaraZis da amx. st.). - 8 gv.;
Teatro biblioTeka);
3. ioseb Tbileli. did-mouraviani: istoriuli
15. ramiSvili, tr[ifon]. sabediswero dambaCa:
poema / winasityv.: sp. WeliZe. - tf.: amx. i. ime-
drama sam moqmedebad / tr. ramiSvili; [bolo-
daSvilisa da s. WeliZis gamocema, #6, 1897 (Sa-
sityv. avt.: zangi [gr. rcxilaZe]. - Tb.: gamocema
raZisa da amx. st.). - XVIII, 86 gv.; 20sm.. - (Zveli `Teatri da cxovreb~-isa #5 (i. imedaSvilisa),
mwerloba); 1910 (i. i. Sapsonis st. `progresis~ ganyofile-
4. buqurauli, iv. zurabis koSki: (suraTi TuSe- ba). - 62 gv.; 18sm. - (saTeatro biblioTeka);
bis cxovrebidan) / iv. buquraulisa. - Tf.: ga- 16. ireTeli, p. (polio kalandaZe). bednieri dRe:
mocema i. imedaSvilisa #9, 1898 (st. `cnobis komedia 3 moqmedebad. - Тифлис: i. imedaSvilis
furclisa~ (v. guniasi)). - 40 gv.; gamocema #58, [1913]. - 78 gv.;
5. tolstoi, l. risTvis iTvreba xalxi / Targmani 17. gedevaniSvili, ioseb. sinaTle: zRapari-fee-
gandegilisa. - tf.: i. imedaSvilis gamoc., #10, ria 3 moqmedebad da 7 suraTad avtoris sura-
1898 (wignis gamomcemel qarTvelTa amxanago- TiT da mokle biografiiT / ioseb gedevaniSvi-
bis st.). - 62, [2] gv.; li. - [naw. 1]. - i. imedaSvilis gamoc. #51, 1914
6. mowafis higiena / Targmani i. g.-risa, [iv. gome- (st. `germesi~). - 64 gv.: il.; naw. 2. - Tb.: ioseb
lauri]. - Tb.: ioseb imedaSvilis gamocema #11, imedaSvilis gamoc. #55, 1914 (st. `sorapani~).
1899 (m. SaraZis da amx. st.). - kani, IV, 32 gv.; - 63 gv.;

405
18. glaxaSvili, s. cxovreba: piesa 3 moqmedebad / s. 8. ganmartoeba: haxTala - RvTis yanaa Tu RvTis
glaxaSvili [sofron taruaSvili]. - Tb.: ioseb risxva? // cnobis furceli. - 1897. - 25 maisi. -
imedaSvilis gamocema #53, 1914 (st. `sorapa- #207. - gv. 2-3;
ni~). - 50 gv.; 9. gare-kaxeTi: pirutyvia Tu adamiani?! // cnobis
19. ramiSvili, trifon. dedinacvali: drama sam furceli. - 1897. - 14 dekemberi. - #400. - gv.
moqmedebad. - Tb.: i. imedaSvilis gamocema #52, 3-4;
1914 (st. `sorapani~). - 55 gv.: sur.; 10. gare kaxeTi: samarTalia? // cnobis furceli. -
20. megreli, dutu. mwiri-sardali: drama-poema 1897. - 21 dekemberi. - #407. - gv. 3-4;
xuT moqm.. - tf.: gamocema ioseb imedaSvilisa 11. Teatris matiane // cnobis furceli. - 1897. - 15
#57, [1915] (st. `Teatri da cxovreba~ i. ime- maisi. - #198. - gv. 2;
daSvilisa). - 66 gv.; 12. leqsikonebis saWiroeba // cnobis furceli. -
21. boxua, irakli. – a) `gaumarjos saqarTvelos~: 1897. - 18 maisi. - #201. - gv. 2-3;
vodevili 1 moqm.. - Tb.: ioseb imedaSvilis ga- 13. sazafxulo pedagogiuri kursebi // iveria. -
moc. #67, 1919 (samxedro saministros st.). - 15 1897. - 6 agvisto. - #160. - gv. 2; 13 agvisto. -
gv.; 18 sm.. - (saTeatro biblioTeka); b) Zmis mk- #165. - gv. 2;
vleli: drama 3 moq. xalxis cxovrebidan. - Tb.: 14. sof. xaSmi: (gare kaxeTi). mama leonidis axali
i. imedaSvilis gamocema #68, 1919 [kanze: 1920] nergi CvenSi // cnobis furceli. - 1897. - 30
(samxedro saministros st.). - 32 gv.; 18sm.. - (sa- noemberi. - #386. - gv. 3;
Teatro biblioTeka); 15. sof. xaSmi: (gare-kaxeTi). saqvelmoqmedo war-
22. kotetiSvili, vaxtang. Savi wigni: (Sio aragvis- modgena // cnobis furceli. - 1897. - 16 ivlisi.
pirelis Semoqmedeba): ZRvnad iubilars. - [Tbi- - #256. - gv. 3-4;
lisi]: ioseb imedaSvilis gamoc. #65, [1919]. 16. sof. xaSmi: (gare-kaxeTi). saxalxo warmodgena //
- 30 gv.; cnobis furceli. - 1897. - 5 seqtemberi. - #304.
23. leseli, p. ori komedia. vai droebas! areuli - gv. 4;
monasteri: komedia-xumroba 1 moqmedebad / p. 17. sof. xaSmi: (gare-kaxeTi). qurdebis Tav-gasu-
leselisa. - Tb.: i. imedaSvilis gamocema #66, loba // cnobis furceli. - 1897. - 6 seqtemberi.
1919 (samxedro saministros st.). – 15 gv.; 17sm.. - #305. - gv. 3;
- (saTeatro biblioTeka); 18. sof. xaSmi: (gare kaxeTi). SiSis zari yaCaRebi-
24. mWedliSvili, i[oseb]. Svidi Zmani xevsurni: sagan. qurd-bacacebi. mosavali // cnobis fur-
[poema]. - Tb.: i. imedaSvilis gamocema #64, 1919 celi. - 1897. - 23 agvisto. - #291. - gv. 3;
(samxedro saministros st.). - 14 gv.; 19. sof. xaSmi: (gareT-kaxeTi). CarC-vaWrebi da Rvi-
25. xomeriki, i. unayofo nugeSi: piesa erT moqme- nis mosavali // cnobis furceli. - 1897. - 2 de-
debad / i. xomerikisa. - Tb.: i. imedaSvilis ga- kemberi. - #388. - gv. 3;
mocema #65, 1919 (samxedro saministros st.). 20. sof. xaSmi: (gare kaxeTi). Cveni cxovreba // cno-
- uTavfurc., 14 gv.; 16sm.. - (saTeatro biblio- bis furceli. - 1897. - 30 seqtemberi. - #327. -
Teka); gv. 3;
26. gomarTeli, Salva. sami piesa / Salva gomarTe- 21. sof. xaSmi (tf. mazra) yovladwmidis uyura-
li. - Tb.: ioseb imedaSvilis gamoc. #71, 1920. dRebod datoveba // cnobis furceli. - 1897. -5
- 32 gv.; 18 sm.. - (saTeatro biblioTeka). apr.. - #163. - gv. 2;
22. qarTveli qalia? // iveria. - 1897. - 2 noemberi. -
gamoqveynebulia: #227. - gv. 2-3;
1. patara qalo, Tinia...: (xalxuri leqsi) / 23. qarTli: (ambavi soflis cxovrebidan) // cnobis
[qarTl-imereTSi Sekrebili sosikosagan] // no- furceli. - 1897. - 25 dekemberi. - #411. - gv. 2;
baTi. - 1885. - #3-5. - gv. 188; 24. qarTuli Teatris gamgeTa sayuradRebod //
2. Seni Wirime guTano... / [qarTl-imereTSi Caweri- cnobis furceli. - 1897. - 6 agvisto. - #276. -
li sosikosgan] // nobaTi. - 1885. - #3-5. - gv. 188; gv. 1-2; 12 agvisto. - #281. - gv. 1-2;
3. b-no redaqtoro! // iveria. - 1895. - 25 noemberi. 25. qarTuli wignebis gamomcemlobis Sesaxeb //
- #255. - gv. 4; cnobis furceli. - 1897. - 30 aprili. - #183. -
4. mcire SeniSvna // iveria. - 1895. - 28 oqtomberi. gv. 2-3;
- #233. - gv. 3; 26. Sewiruloba: arCil xvedelianis saxsovrad
5. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1895. - 25 wignis gamosacemad... // cnobis furceli. - 1897.
oqtomberi. - #230. - gv. 3-4; 5 noemberi. - #240. - 7 ivnisi. - #218. - gv. 4;
- gv. 3; 1898. - 8 oqtomberi. - #215. - gv. 4; 27. wignebis gavrceleba // cnobis furceli. - 1897.
6. akrostixi // jejili. - 1896. - #5. - gv. 60; - 15 ivnisi. - #226. - gv. 3-4;
7. axali leqsikoni // cnobis furceli. - 1897. - 17 28. xaSmi: (garekaxeTi) // cnobis furceli. - 1897. -
maisi. - #200. - gv. 2; 1 dekemberi. - #387. - gv. 2;

406
29. axali weli?: (saaxalwlo suraTi) // iveria. - 52. wyaros nakaduli: [leqsi prozad] // kvali. -
1898. - 1 ianvari. - #1. - gv. 3; 1902. - #33. - gv. 533-534;
30. lukma purisTvis!...: (suraTi) // iveria. - 1898. - 53. avlabris Teatris recenzentis pasuxad // cno-
19 marti. - #60. - gv. 3; bis furceli. - 1903. - 15 Tebervali. - #2070.
31. petre durgali: (suraTi) // iveria. - 1898. - 20 - gv. 2;
agvisto. - #178. - gv. 3-4; 54. samtredia: imereTi // cnobis furceli. - 1903.
32. saxalxo warmodgenebi naZaladevSi // cnobis - 12 Tebervali. - #2067. - gv. 3-4; 24 marti. -
furceli. - 1898. - 4 agvisto. - #599. - gv. 4; #2106. - gv. 2;
33. saxalxo warmodgenebis Sesaxeb // cnobis fur- 55. werili redaqciis mimarT // cnobis furceli. -
celi. - 1898. - 28 maisi. - #543. - gv. 3; 1903. - 21 ivnisi. - #2187. - gv. 3-4;
34. s. sagarejo: (gare kaxeTi). warmodgenis ga- 56. b-ni zangi da misi bibliografia `ucxo sity-
marTva // cnobis furceli. - 1898. - 1 agvisto. vaTa leqsikoni~-s Sesaxeb // cnobis furceli.
- #597. - gv. 3; - 1904. - 11 oqtomberi. - #2636. - gv. 1; 12 oqtom-
35. s. xaSmi (gare-kaxeTi). panaSvidi mefe erekle beri. - #2637;
meoreze: [nik. kurdRelaSvilis sityva] // cno- 57. kidev b-ni zangi da misi werili `ucxo sityva-
bis furceli. - 1898. - 3 marti. - #470. - gv. 2; Ta leqsikoni~-s Sesaxeb: (pasuxis pasuxi) (gr.
36. s. xaSmi: (gare-kaxeTi). qarTuli warmodgena // rcxilaZes) // iveria. - 1904. - 16 dekemberi. -
cnobis furceli. - 1898. - 15 agvisto. - #608. #287. - gv. 2-3;
- gv. 3-4; 58. s. xaSmi: ivris xeoba // iveria. - 1904. - 9 dekembe-
37. s. xaSmi: (gare kaxeTi). Cveneburi ablakatebi. ri. - #281. - gv. 3;
wignT-sacav-samkiTxvelos daarseba // cnobis 59. qarTuli drama: (recenzia) // cnobis furceli.
furceli. - 1898. - 14 Tebervali. - #456. - gv. - 1904. - 19 noemberi. - #2675. - gv. 3;
3-4; 60. adamians: [leqsi] // mogzauri. - 1905. - #1. - gv.
38. Raribi xar, riTi cxovrob?!: (proza) // iveria. - 10;
1898. - 29 dekemberi. - #278. - gv. 1-2; 61. avlabris (araqsianis) Teatri: [qarTvel-somex
39. wres-gadasuli uzrdeloba // cnobis fur- scenismoyvare axalgazrdebis mier kargad ga-
celi. - 1898. - 6 Tebervali. - #448. - gv. 2; marTuli warmodgena divertismentiT] // ive-
40. xaSmel qalTa amxanagoba // cnobis furceli. - ria. - 1905. - 4 ianvari. - #2. - gv. 3;
1898. - 15 aprili. - #506. - gv. 2; 62. beRuras zeimi: [leqsi] // iveria. - 1905. - 13 Te-
41. recenzia // iveria. - 1899. - 18 dekemberi. - #273. bervali. - #23. - gv. 3;
- gv. 2-3; 1900. - 9 ianvari. - #6. - gv. 2-3; 5 Teber- 63. gare-kaxeTi: sof. xaSmis viTareba da saWiroe-
vali. - #27. - gv. 3; 15 Tebervali. - #35. - gv. 2; bani // iveria. - 1905. - 31 marti. - #41. - gv. 1;
18 Tebervali. - #38. - gv. 2-3; 28 oqtomberi. - 64. gare kaxelebi Sinisaken: [gurulTa dasaxmare-
#235. - gv. 3; 18 noemberi. - #252. - gv. 3; 25 noem- blad TbilisSi gamogzavnili deputaciis da-
beri. - #256. - gv. 2-3; bruneba] // cnobis furceli. - 1905. - 15 noembe-
42. s. xaSmi: `samSoblos~ warmodgena // cnobis ri. - #2950. - gv. 3;
furceli. - 1899. - 27 agvisto. - #902. - gv. 2-3; 65. glexTa moZraoba borCalos mazraSi // iveria. -
43. uwmawuri wignebi qarTul enaze // cnobis fur- 1905. - 27 aprili. - #61. - gv. 3;
celi. - 1899. - 27 oqtomberi. - #948. - gv. 2; 66. ivris xeoba: (gare kaxeTi): [egzekucia ujarmasa
44. Teatris matiane // iveria. - 1900. - 12 Teberva- da xaSmSi] // iveria. - 1905. - 23 ivlisi. - #125. -
li. - #33. - gv. 3; gv. 4;
45. simarTlis naambobi: [moTxroba] // kvali. – 67. rkinis gzis dabal muSa-mosamsaxureTa yo-
1900. – #27. – gv. 434-435; fa-cxovreba // iveria. - 1905. - 19 marti. - #31.
46. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1900. - 14 - gv. 4;
ivnisi. - #126. - gv. 4; 1903. - 9 ivlisi. - #148. - gv. 3; 68. simRera: `Zmano xangrZliv monobama~... [leqsi] //
47. sofeli xaSmi: (Tfilisis mazra) // kvali. - 1901. mogzauri. - 1905. - #1. - gv. 12;
- #8. - gv. 125-126; 1902. - #21. - gv. 337; 69. sof. xaSmi: (ivris xeoba): [glexTa moZraoba] //
48. afxazT gmiri abraskili: (Zveleburi ambavi) iveria. - 1905. - 27 marti. - #38. - gv. 4;
[poema] // mogzauri. - 1902. - #11-12. - gv. 809- 70. sof. xaSmi. (ivris xeoba): [skolis saqme; qurdo-
825; ba] // iveria. - 1905. - 9 ianvari. - #6. - gv. 2;
49. daviT xosroSvili: (nekrologi) // cnobis fur- 71. sof. xaSmi (tfil. mazra): [damsjeli razmi so-
celi. - 1902. - 25 agvisto. - #1906. - gv. 3; flad; ugzooba, uwyloba; mamasaxlisis uvargi-
50. ivris xeobidan: s. xaSmis (Tbil. mazra) moxele­ soba] // iveria. - 1905. - 30 ivlisi. - #131. - gv. 4;
Ta arCevnebi // kvali. - 1902. - #33. - gv. 529; 72. sof. xaSmSi: (tfilisis mazra): [~erTobis~ Za-
51. s. xaSmi: tfilisis mazra // iveria. - 1902. - 31 la; SimSiloba] // iveria. - 1905. - 22 ivlisi. -
maisi. - #112. - gv. 2; #124. - gv. 4;

407
73. axali samrewvelo amxanagoba quTaisSi: [m. la- 91. ilia WavWavaZis sikvdilze: [leqsi] // niSaduri.
RiZis wylis, yinulis qarxnebisa da eleqtro- - 1907. - #5. - gv. 1-2;
sadguris Sesaxeb] // talRa. - 1906. - 30 ivlisi. 92. kreba: (Tfil. wvril vaWarTa) // eSmakis maTra-
- #1. - gv. 3; xi. - 1907. - #13. - gv. 5. - darTuli aqvs o. Smer-
74. gared-kaxeTi: [reaqciis gaZliereba da misi Se- lingis karikatura;
degebi] // cnobis furceli. - 1906. - 2 marti. - 93. mgosnis saflavTan: [i. WavWavaZis saflavTan] //
#3016. - gv. 4; niSaduri. - 1907. - #12. - gv. 4;
75. gareT kaxeTidan: [qurdoba da mtacebloba 94. raT gvinda etlSi rom gvebas...: [iumoristuli
soflebSi, gansakuTrebiT burdianSi, manavSi, leqsi batonymobaze] // eSmakis maTraxi. - 1907.
Toxliaursa da sagarejoSi] // talRa. - 1906. - - #12. - gv. 1. - darTuli aqvs o. Smerlingis ka-
25 noemberi. - #32. - gv. 3; rikatura;
76. vin gviRalata? werili redaqciis mimarT: [pa- 95. siRnaRi // isari. - 1907. - 6 ianvari. - #2. - gv. 3;
suxi gaz. `lampris~ ciliswamebaze] // Sroma. - 96. werili `Cveni gzis~ redaqciis mimarT // Cveni
1906. - 4 ivnisi. - #49; gza. - 1907. - 30 seqtemberi. - #22. - gv. 3-4;
77. Telavi: [qarTuli gimnaziis moswavleTa ini- 97. WeSmarit-rusuli: (abreSumis Wia) // eSmakis ma-
ciativiT Sio CitaZis panaSvidis gadaxda; amave Traxi. - 1907. - #11. - gv. 5. - darTuli aqvs o.
dRes g. aivazovis panaSvidi sasaflaoze; sa- Smerlingis karikatura;
laxebisa da mwyemsebis gaficva; wignTsacavis 98. akakis: [leqsi 50 wlis iubiles gamo] // akakis
mdgomareoba] // Sroma. - 1906. - 21 ivlisi. - #86. dRe saqarTveloSi: saliteraturo mxatvru-
- gv. 2; li almanaxi. - 1908. - #1. - gv. 3-4;
78. kaxeTi: [gzirebisagan glexebis Sewuxeba; qur- 99. anaga. xotba-Sesxma: [iumoristuli leqsi] // ni-
dobis gaxSireba] // lampari. - 1906. - 20 aprili. Saduri. - 1908. - #37. - gv. 14;
- #2. - gv. 3; 100. axali broSura `sicrue~ // niSaduri. - 1908. -
79. kaxeTi: Zarcva da qurdoba; policiis uyura- #35. - gv. 6;
dReboba // Sroma. - 1906. - 14 ivlisi. - #80. - gv. 101. axirebuli dava // niSaduri. - 1908. - #35. - gv. 6;
3; 102. galocva // eSmakis maTraxi. - 1908. - #14. - gv.
80. mitingebi alvanis xeobaSi: (kaxeTi) // cnobis 4-5. - axlavs o. Smerlingis (О. И. Шлинг) karika-
furceli. - 1906. - 3 ianvari. - #2971. - gv. 3-4; tura: galocva guriaSi;
81. proletaris simRera: [leqsi] // lampari. - 1906. 103. damarcxebulni~ Tu `gamarjvebulni~ // niSa-
- 21 maisi. - #26. - gv. 2; duri. - 1908. - #35. - gv. 6;
82. sagarejo: (gareT kaxeTi): [xalxis boikoti so- 104. erTobis dros imis jibes...: (jixaiSisaTvis).
flis bobolebs; guliswyroma ioseb imedaSvi- [iumoristuli leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908.
lis mimarT] // lampari. - 1906. - 25 ivnisi. - #50. - #38. - gv. 4;
- gv. 4; 105. Tavadi muSaobis dros: (saxsovraT mixeils)
83. salami amxanagebs: (gadaxvewilis salami): [leq- // eSmakis maTraxi. - 1908. - #22. - gv. 8. - leqss
si] // lampari. - 1906. - 5 maisi. - N14. - gv. 2; axlavs karikatura;
84. s. xaSmi: (gare kaxeTi) // glexi. - 1906. - #2. - gv. 106. Tavisuflad Seryeuls giJsa: [iumoristuli
11; leqsi] // niSaduri. - 1908. - #45. - gv. 9;
85. werili redaqciis mimarT: [RviniT vaWrobis 107. Toma da oTa // eSmakis maTraxi. - 1908. - #19. -
Sesaxeb s. xaSmSi] // megobari. - 1906. - 9 noembe- gv. 16. - darTuli aqvs o. Smerlingis karikatu-
ri. - #38. - gv. 4; ra: `leCxumel Tavadis qeifi axal weliwads~;
86. amx. `glexis nabijis~ angariSi: [iumoristuli 108. kakabeTi: [iumori] // niSaduri. - 1908. - #34. - gv.
leqsi] // niSaduri. - 1907. - #16. - gv. 8-9; 11;
87. gare kaxeTi; xaSmi; martyofi // niSaduri. - 1907. 109. kanti da laplasi mRvd. simon WeliZis labora-
- #2. - gv. 14; toriaSi // eSmakis maTraxi. - 1908. - #36. - gv. 9;
88. gvel-veSapi: (zRapari) // masxara. - 1907. - #2. - 110. kulturis istoria: [iumoristuli leqsi] // ni-
gv. 2-3; Saduri. - 1908. - #32. - gv. 6;
89. erTobis droidan: [iumoristuli leqsi mwe- 111. mamani qalaqisani // eSmakis maTraxi. - 1908. -
ral plagiatze] // eSmakis maTraxi. - 1907. - #12. #16. - gv. 2-3;
- gv. 4. - darTuli aqvs o. Smerlingis karikatu- 112. mebrZols // savaWro gza. - 1908. - seqtemberi. -
ra `qurdis dasja sofelSi erTobis dros~; #4. - gv. 2;
90. viTomda partiis cxovrebidan: gare-kaxeTis 113. mesame duma: [iumoristuli leqsi] // eSmakis
glexebis rezoliucia mesame saxelmwifo sa- maTraxi. - 1908. - #24. - gv. 16. - axlavs oskar
TaTbiroSi deputatis gagzavnis Sesaxeb // ni- Smerlingis ilustracia: mesame duma da misi
Saduri. - 1907. - #5. - gv. 7; komisiebi;

408
114. meterlinki qarTul scenaze // niSaduri. - oskar Smerlingis karikatura, quTaisSi wylis
1908. - #35. - gv. 6; sistemis Tanxebis ganiavebis Sesaxeb;
115. milocva: [iumoristuli leqsi] // eSmakis ma- 135. eroba modis!: [iumoristuli leqsi] // maTra-
Traxi. - 1908. - #39. - gv. 1. - axlavs karikatura: xi da salamuri. - 1909. - #18. - gv. 1-2. - leqss
`naxalovkis~ saCuqari; axlavs S. qiqoZis karikatura;
116. mwerlobisa da xelovnebis garSemo // niSadu- 136. viT vimRero: [leqsi] // ialqani. - 1909. - #6. - gv.
ri. - 1908. - #35. - gv. 6; #43. - gv. 9-10; saqar- 3-4;
Tvelo. - 1908. - #11. - gv. 4; 137. Tfilisi // maTraxi da salamuri. - 1909. - #16. -
117. naxuli da gagonili: aRzdga mkvdreTiT! // gv. 15;
akakis dRe saqarTveloSi: saliteraturo mxa- 138. iason megreliZe: [nekrologi] // tartarozi:
tvruli almanaxi. - 1908. - #2. - gv. 6-7; iumoristuli almanaxi. - 1909. - #10. - gv. 2;
118. ozurgeTi eZebs mamebs // eSmakis maTraxi. - 1908. 139. ivane Zvlebad qceuli, Camomxmar-gayviTlebu-
- #22. - gv. 8; li...: [leqsi] // Zala: saliteraturo mxatvru-
119. pavle mociquli: [iumoristuli leqsi so- li almanaxi. - 1909. - #6. - gv. 13;
cial-demokratebze // eSmakis maTraxi. - 1908. - 140. karga xania stvirisTvis...: (eZRvnis baTumelT).
#26. - gv. 9. - axlavs o. Smerlingis karikatura: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1909. - #27. -
`suli wmindis mofena~ [О. И. Шлинг]; gv. 8-9. – mestviruli;
120. provincia: gori: gasarTobi da TavSesaqcevi // 141. mibaZva qristesi: [iumoristuli leqsi] // ma-
niSaduri. - 1908. - #35. - gv. 11; Traxi da salamuri. - 1909. - #20. - gv. 1-2. - le-
121. sad...?: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - #53. - gv. 6; qss axlavs S. qiqoZis ori karikatura;
122. samSoblo: [leqsi] // Cveni kvali. - 1908. - #2. - 142. mogvTa Tayvanis-cema: [iumoristuli leqsi] //
gv. 28; maTraxi da salamuri. - 1909. - #29. - gv. 1-2;
143. mfrinavebi: [iumoristuli leqsi] // maTraxi da
123. sof. ruispiri: (kaxeTi) // Cveni kvali. - 1908. -
salamuri. - 1909. - #12. - gv. 8-9. - leqss axlavs
#4. - gv. 63;
S. qiqoZis ori karikatura;
124. timoSkinis sufliori: [karikatura] // eSmakis
144. naswavli kata: (mibaZva). [iumoristuli leqsi]
maTraxi. - 1908. - #31. - gv. 1. - darTuli aqvs
// maTraxi da salamuri. - 1909. - #19. - gv. 9;
oskar Smerlingis karikatura: `tribuni~ da
145. proletaruli brZola barcelonaSi (sakuTa-
sufliori;
ri korespondentisagan) // momavali. - 1909. - 10
125. qelexi: [iumoristuli leqsi] // eSmaki: iumo-
seqtemberi. - #12. - gv. 2;
ristuli almanaxi. - 1908. - #3. - gv. 6-7;
146. saaRdgomo milocvebi: [iumoristuli leqsi] //
126. qvelmoqmedeba!: [iumoristuli leqsi qvelmo-
eSmakis salamuri. - 1909. - #2. - gv. 6-7;
qmed qalebze] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #39.
147. sad. uluxanlu // maTraxi da salamuri. - 1909. -
- gv. 16. - darTuli aqvs karikatura: `keTilSo-
#8. - gv. 15;
biluri SantaJi~ [mxatv. Scorpion];
148. saxeli sxvisi sasjeli misi: [iumoristuli le-
127. RrubelT grovas cis tatnobze...: [leqsi] //
qsi sazogadoebriv zneobaze] // maTraxi da sa-
alioni. - 1908. - #1. - gv. 12-13;
lamuri. - 1909. - #10. - gv. 4;
128. xotba ukuRmarTebisadmi: [iumoristuli leq-
149. s. maRlaki // maTraxi da salamuri. - 1909. - #15.
si] // niSaduri. - 1908. - #34. - gv. 11;
- gv. 15;
129. xorci: [iumoristuli leqsi] // eSmakis maTra-
150. sofelSi var, qalaqurad... // eSmakis maTraxi. -
xi. - 1908. - #29. - gv. 12. - darTuli aqvs oskar
1909. - gamoc. 8. - gv. 6;
Smerlingis karikatura: `xorcis sakiTxi qala-
151. sqesobrivi sakiTxi da skola // pirveli talRa:
qis sabWoSi~;
almanaxi. - 1909. - #1. - gv. 3-5;
130. akeTis sazogadoeba (guria) // momavali. - 1909. 152. qarTuli dramatiuli sazogadoebis... // moma-
- 18 dekemberi. - #94. - gv. 4; vali. - 1909. - 11 dekemberi. - #88. - gv. 4;
131. amdrouli sazandruli: (`alifaSas~ xmaze). 153. qarTuli Teatri: [iumoristuli leqsi] // ma-
[iumoristuli leqsi social-demokratebze] Traxi da salamuri. - 1909. - #21. - gv. 1-2;
// niavi: saliteraturo mxatvruli almanaxi. - 154. Ramea... caze varskvlavni...: [leqsi] // ialqani. -
1909. - #8. - gv. 10; 1909. - #4. - gv. 10;
132. despani: patara ambavi. (xalxis cxovrebidan). 155. Samfuri da weroebi: [iumoristuli leqsi] //
[moTxroba] // diplipito: iumoristuli da sa- maTraxi da salamuri. - 1909. - #19. - gv. 1-2. -
literaturo almanaxi. - 1909. - #2. - gv. 4-6; leqss axlavs S. qiqoZis karikatura;
133. dRevandeli mdgomareoba // saxalxo gazeTi. - 156. Cveni Teatri da scena // saqarTvelos moambe. -
1909. - 15 oqtomberi. - #5. - gv. 1; 1909. - #4. - gv. 4-5;
134. eriSi: [iumoristuli leqsi] // maTraxi da sa- 157. Zirs dablobSi ki bnela // niavi: saliteratu-
lamuri. - 1909. - #29. - gv. 1-2. - leqss axlavs ro mxatvruli almanaxi. - 1909. - #8. - gv. 2-3;

409
158. 10 ianvari 1910 w. sazogadoeba da Cveni scena // 184. iakob gogebaSvili // Teatri da cxovreba. -
Teatri da cxovreba. - 1910. - #2. - gv. 2; 1910. - #34. - gv. 5;
159. 11 aprili 1910 w.: ican Tavi Tvisi // Teatri da 185. ilia WavWavaZis xsovnas // Teatri da cxovreba.
cxovreba. - 1910. - #15. - gv. 1; - 1910. - #34. - gv. 10;
160. 14 marti 1910 w.: Cveni movaleoba istoriis wi- 186. iuza zardaliSvilis benefisi // Teatri da
naSe // Teatri da cxovreba. - 1910. - #11. - gv. 1; cxovreba. - 1910. - #8. - gv. 16;
161. 21 marti 1909 w.: qarTvel msaxiobTa awindeli 187. kidev avtorTa jildo // Teatri da cxovreba. -
mdgomareoba // Teatri da cxovreba. - 1910. - 1910. - #29. - gv. 1;
#12. - gv. 1; 188. klasiuria Tu ara-klasiuri xelovneba? // Tea-
162. 24 ianvari 1910 w. // Teatri da cxovreba. - 1910. tri da cxovreba. - 1910. - #36. - gv. 1-2;
- #4. - gv. 2; 189. mamaTa anderZi da Cveni movaleoba // Teatri da
163. 26 Tebervali: Cven Tu vuSveliT Cvens saqmes // cxovreba. - 1910. - #24. - gv. 1-3;
Teatri da cxovreba. - 1910. - #9. - gv. 2; 190. mamlayinwoba Tu SeTanxmeba?! // Teatri da cxo-
164. 28 marti 1910 w.: ratom ara keTdeba ra? // Tea- vreba. - 1910. - #31. - gv. 1;
tri da cxovreba. - 1910. - #13. - gv. 1-2; 191. mizezi da Sedegi // Teatri da cxovreba. - 1910.
165. 31 ianvari 1910 w. // Teatri da cxovreba. - 1910. - #21. - gv. 1-2;
- #5. - gv. 2; 192. mojadoebuli mdgomareoba // Teatri da cxo-
166. 4 aprili 1910 w.: dramatiuli mwerloba // Tea- vreba. - 1910. - #27. - gv. 2;
tri da cxovreba. - 1910. - #14. - gv. 1; 193. msaxiobi g.v. gedevanovi: (25 w. sasceno moR-
167. 7 Tebervali 1910 w.: Cveni Teatri da sazoga- vaweobis iubiles gamo) // Teatri da cxovreba.
doebrivi mimdinareoba // Teatri da cxovreba. - 1910. - #15. - gv. 9;
- 1910. - #6. - gv. 2; 194. musikosi k. focxveraSvili // Teatri da cxo-
168. avtorTa jildo // Teatri da cxovreba. - 1910.
vreba. - 1910. - #17. - gv. 14;
- #23. - gv. 1;
195. nu viqnebiT karCaketilni // Teatri da cxovre-
169. andre pikarma... // Teatri da cxovreba. - 1910. -
ba. - 1910. - #25. - gv. 1;
#12. - gv. 16;
196. nu Tu?! // Teatri da cxovreba. - 1910. - #15. -
170. aRzrdis Sedegi // Teatri da cxovreba. - 1910. -
gv. 13;
#37. - gv. 2-3;
197. ra aris xelovnebis mizani? // Teatri da cxo-
171. axali gza, axali Zala // Teatri da cxovreba. -
vreba. - 1910. - #37. - gv. 1;
1910. - #22. - gv. 1-2;
198. repertuaris xasiaTi // Teatri da cxovreba. -
172. bernarde Soum... // Teatri da cxovreba. - 1910.
1910. - #35. - gv. 1;
- #12. - gv. 16;
199. riT gavimarjvebT? // Teatri da cxovreba. -
173. gamocana: [leqsi] // 606: saliteraturo da
1910. - #38. - gv. 1;
saoxunjo almanaxi: yovelkvireuli gamocema.
200. rogor SevxvdeT? // Teatri da cxovreba. - 1910.
- 1910. - #1. - gv. 6-7;
- #36. - gv. 1;
174. giorgi ivanes Ze natraZe // Teatri da cxovre-
201. saaRdgomo angariSi // Teatri da cxovreba. -
ba. - 1910. - #26. - gv. 16;
1910. - #16. - gv. 9-10;
175. goneba Tu muSti?! // Teatri da cxovreba. -
202. saaxalwlo?! // Teatri da cxovreba. - 1910. -
1910. - #6. - gv. 16;
#1. - gv. 14;
176. daamsxvrieT sulierni borkilni // Teatri da
203. sadResaswaulo mogzauroba: [moTxroba] // Tea-
cxovreba. - 1910. - N26. - gv. 1;
tri da cxovreba. - 1910. - #1. - gv. 16;
177. drom tavisi hqmna // Teatri da cxovreba. -
204. sazogadoebaTa gaerTianeba // Teatri da cxo-
1910. - #33. - gv. 2;
178. el. CerqeziSvilis TaosnobiT gamarTulma vreba. - 1910. - #3. - gv. 1-2;
warmodgenam... // Teatri da cxovreba. - 1910. - 205. samsxverplo da qurumi // Teatri da cxovreba.
#22. - gv. 15-16; - 1910. - #30. - gv. 1;
179. vera komisarJevskaia: [nekrologi] // Teatri da 206. saxalxo saxli: k. focxveraSvilis koncerti //
cxovreba. - 1910. - #8. - gv. 15; Teatri da cxovreba. - 1910. - #22. - gv. 15;
180. vin aris pasuxismgebeli? // Teatri da cxovre- 207. sezonis molodinSi // Teatri da cxovreba. -
ba. - 1910. - #37. - gv. 2; 1910. - #32. - gv. 1;
181. vin vin mohkla?! // Teatri da cxovreba. - 1910. - 208. sikvdili da sicocxle // Teatri da cxovreba. -
#30. - gv. 5; 1910. - #33. - gv. 1;
182. vl. aleqsi mesxiSvilis benefisi // Teatri da 209. simravle Tu Rirseba? // Teatri da cxovreba. -
cxovreba. - 1910. - #9. - gv. 13-14; 1910. - #28. - gv. 1;
183. Teatris wminda movaleoba sofelSi // Teatri 210. simSveniere da sisrule // Teatri da cxovreba.
da cxovreba. - 1910. - #9. - gv. 4-5; - 1910. - #39. - gv. 1;

410
211. sof. qvitiri: (imereTi) // Teatri da cxovreba. 234. al. yazbegi (1847-93) // Teatri da cxovreba. -
- 1910. - #31. - gv. 11; 1914. - #2. - gv. 7-8;
212. sparseTis Teatri // Teatri da cxovreba. - 235. arwivis bartyebi: [proza] // Teatri da cxovre­
1910. - #10. - gv. 13; ba. - 1914. - #41. - gv. 5-6;
213. fridrix Sopeni // Teatri da cxovreba. - 1910. - 236. grigol vasilis Ze Carkviani // Teatri da cxo-
#10. - gv. 13-14; vreba. - 1914. - #43. - gv. 3-4;
214. qalaqis mouravi vasil nikolozis Ze CerqeziS- 237. dimitri ivanes Ze yifiani // Teatri da cxovre-
vili // Teatri da cxovreba. - 1910. - #28. - gv. ba. - 1914. - #6. - gv. 5-6;
4-5; 238. don-kixotebis sadRegrZelo: (vuZRvni Cven
215. qarTul Teatris moRvaweTa mimarT // axali `zogierT~ poetebs). [leqsi] // laxti. - 1914. -
gza. - 1910. - 14 agvisto. - #46. - gv. 4; Teatri da #8. - gv. 6-7;
cxovreba. - 1910. - #31. - gv. 1; 239. egnate ninoSvili (1861-1894); ioseb baqraZe
216. qarTuli dramaturgia // Teatri da cxovreba. (1852-1904) // Teatri da cxovreba. - 1914. - #10.
- 1910. - #27. - gv. 1; - gv. 7-8;
217. qarTuli Teatris ganaxleba // Teatri da cxo- 240. ivane maCabeli; v. lorTqifaniZe // Teatri da
vreba. - 1910. - #18. - gv. 1-2; cxovreba. - 1914. - #17. - gv. 4-5;
218. qarTuli Teatri: -si // xalxi. - 1910. - 1 marti. - 241. kacTmoyvareobis mqadagebeli // Teatri da
#9. - gv. 4; cxovreba. - 1914. - #21. - gv. 5;
219. qarTuli sazafxulo Teatri: gamosacdeli 242. kompozitor k.g. focxveraSvilis... // Teatri
warmodgena // Teatri da cxovreba. - 1910. - da cxovreba. - 1914. - #41. - gv. 15;
#22. - gv. 15; 243. kote mesxi (1859-1914): [nekrologi] // Teatri
220. qarTuli scenis axali muSakni // Teatri da da cxovreba. - 1914. - #11. - gv. 3;
cxovreba. - 1910. - #19. - gv. 1; 244. kritika Tu gaugebroba!? // Teatri da cxovre-
221. qucmaci saqmianoba // Teatri da cxovreba. - ba. - 1914. - #42. - gv. 2-3; #43. - gv. 13-14;
1910. - #28. - gv. 1-2; 245. kulisebSi: (naxul-nasmeni). msaxiobi-patri //
222. Cemis monologidan: [miniatura] // 606: salite- Teatri da cxovreba. - 1914. - #3. - gv. 14;
raturo da saoxunjo almanaxi: yovelkvireu- 246. k. focxveraSvilis meore koncerti... // Teatri
li gamocema. - 1910. - #1. - gv. 3; da cxovreba. - 1914. - #43. - gv. 14-15;levan k.
223. Cveni Teatri da mun mosiaruleni // Teatri da zubalaSvili (1852-1914) // Teatri da cxovre-
cxovreba. - 1910. - #10. - gv. 1; ba. - 1914. - #41. - gv. 2-3;
224. Cveni sazogadoebrivi cxovrebidan: T. daviT 247. mezRvauri: (ZRvnad Wola l-Zes). [proza] // Tea-
giorgis Ze erisTavi // xelovneba. - 1910. - #1. tri da cxovreba. - 1914. - #20. - gv. 4;
- gv. 3-5; 248. mel. gobeCia: [nekrologi. darTuli aqvs por-
225. Cveni sazogadoebrivi cxovrebidan: ivane ma- treti] // Teatri da cxovreba. - 1914. - #15. - gv.
Cablis xsovnas // Teatri da cxovreba. - 1910. 5;
- #25. - gv. 12-14; 249. monobidan ganTavisufleba: (batonymobis mos-
226. cxinvali: 22 ivniss Tbil. msaxiobTa monawi- poba 1864 w., 8 giorgobisTves) // Teatri da
leobiT... // Teatri da cxovreba. - 1910. - N26. cxovreba. - 1914. - #36. - gv. 1-2;
- gv. 15; 250. msaxiob kote mesxis dakrZalvas... // Teatri da
227. Zm. zubalaSvilTa sax. saxli: literatu- cxovreba. - 1914. - #12. - gv. 16;
rul-vokalurma saRamom 4 enkenisTves, bevri 251. msaxiobqali elo andronikaSvili // Teatri da
xalxi miizida // Teatri da cxovreba. - 1910. - cxovreba. - 1914. - #42. - gv. 4;
#36. - gv. 16; 252. ~msxverpli~-~artist. TeatrSi~ warmodgenili
228. xalxis gulis mesaidumleni // Teatri da cxo- iqmna... // Teatri da cxovreba. - 1914. - #32. - gv.
vreba. - 1910. - #20. - gv. 1-2; 13-14;
229. xelovneba da xelosnoba // Teatri da cxovre- 253. noe Jordanias avadmyofobis gamo // Teatri da
ba. - 1910. - #17. - gv. 1-2; cxovreba. - 1914. - #12. - gv. 8;
230. avlabris saxalxo Teatri // Teatri da cxovre- 254. nu Tu saWiroa literaturuli omi? // Teatri
ba. - 1914. - #35. - gv. 15; da cxovreba. - 1914. - #29. - gv. 4-5;
231. avlabris saxalxo TeatrSi... // Teatri da cxo- 255. omianoba // Teatri da cxovreba. - 1914. - #21. -
vreba. - 1914. - #39. - gv. 15-16; gv. 7;
232. avWalis auditoriaSi... // Teatri da cxovreba. 256. rogor daiRupa Cveni wmindaTa wminda? // Tea-
- 1914. - #41. - gv. 16; tri da cxovreba. - 1914. - #31. - gv. 3-5;
233. akaki avlabris saxalxo TeatrSi // Teatri da 257. salami!... // Teatri da cxovreba. - 1914. - #6. -
cxovreba. - 1914. - #34. - gv. 13-14; gv. 8;

411
258. samSoblo qveynis moRvaweni: anton furce- 282. daviwyebuli dResaswauli: Tb. qarTvel qalTa
laZe (1838-1913) // Teatri da cxovreba. - 1914. sazogadoebis mimarT // Teatri da cxovreba. -
- #9. - gv. 5-6; 1915. - #20. - gv. 7;
259. saxalxo mweral-momRerali giorgi ivanes Ze 283. daibeWda da calke gasasyidad gamovida... //
skandarnovi // Teatri da cxovreba. - 1914. - Teatri da cxovreba. - 1915. - #1. - gv. 16;
#27. - gv. 13; 284. depeSebi: sof. martyofi... [iumori] // eSmakis
260. saxalxo saxlSi... // Teatri da cxovreba. - 1914. maTraxi. - 1915. - #10. - gv. 7;
- #38. - gv. 14-15; #42. - gv. 13-14; 285. v. gunias TaosnobiT... // Teatri da cxovreba. -
261. qarTveli moRvawe qalebi // Teatri da cxovre- 1915. - #23. - gv. 14-15;
ba. - 1914. - #20. - gv. 9-10; 286. z. gomelaurma da a. SanSiaSvilma... // Teatri da
262. qarT. msax. amx. dasma... // Teatri da cxovreba. - cxovreba. - 1915. - #27. - gv. 15;
1914. - #42. - gv. 13; 287. Tav. m. i. TaqTaqiSvili // Teatri da cxovreba. -
263. qarTuli mWermetyveleba // Teatri da cxovre- 1915. - #8. - gv. 3;
ba. - 1914. - #17. - gv. 6; 288. kaxeTis rkinis gza // Teatri da cxovreba. -
264. cocxali Tevzi: [moTxroba] // Teatri da cxo­ 1915. - #3. - gv. 9-10;
vreba. - 1914. - #23. - gv. 6; 289. k. d. balmontis pativsacemlad... // Teatri da
265. Zroxebi da mgeli: (ambad gagonili) // nakadu- cxovreba. - 1915. - #41. - gv. 14-15;
li: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 290. kidev erTi msxverpli - deputati v. l. gelova-
1914. - #7. - gv. 50-52; ni // Teatri da cxovreba. - 1915. - #9. - gv. 3-4;
266. w-i. qarT. dram. dasis msaxiobTa amxanagobis... // 291. madlieri adamiani: solomon qristefores Ze
Teatri da cxovreba. - 1914. - #37. - gv. 15-16; kiprizovi [nekrologi] // Teatri da cxovreba.
267. akaki: vin iyo akaki? // Teatri da cxovreba. - - 1915. - #30. - gv. 13;
1915. - #5. - gv. 3-7; 292. mgosan-dramaturgi k.r.: [nekrologi] // Teatri
268. akaki nangrevze _ akaki xalxSi // Teatri da cxo- da cxovreba. - 1915. - #23. - gv. 3;
vreba. - 1915. - #6. - gv. 3-4; 293. mgosnis dakrZalva // Teatri da cxovreba. -
269. akakis Zegli // Teatri da cxovreba. - 1915. - #7. 1915. - #7. - gv. 14;
- gv. 2; 294. musulmanTa auditoriaSi... // Teatri da cxo-
270. akaki STamgonebeli: (mogoneba. erTis Tvalis vreba. - 1915. - #51. - gv. 16;
gadavlebiT) // Teatri da cxovreba. - 1915. - 295. muSa-mwerali // Teatri da cxovreba. - 1915. -
#10. - gv. 10-14; #19. - gv. 4;
271. almasi: [moTxroba] // Teatri da cxovreba. - 296. mSobelo Cemi!: [nekrologi] // Teatri da cxo-
1915. - #52. - gv. 2; vreba. - 1915. - #31. - gv. 1-2;
272. axali realizmi saxiobaSi: (pSibiSevskis kriti- 297. mwignobroba: z. WiWinaZis axali Sromani [recen-
kuli werilebidan) ZRvnad msax. al. yalabegiS- zia] // Teatri da cxovreba. - 1915. - #9. - gv. 15;
vils // Teatri da cxovreba. - 1915. - #44. - gv. 298. saburTalos Teatri akurTxes... // Teatri da
2-3; #45. - gv. 13-14; cxovreba. - 1915. - #8. - gv. 16;
273. bavSvebis mesaidumle // Teatri da cxovreba. - 299. saburTalos TeatrSi... // Teatri da cxovreba.
1915. - #11. - gv. 3; - 1915. - #30. - gv. 15;
274. baqos dramatiuli wre... // Teatri da cxovreba. 300. sazogado moRvaweni: glexTa mesaidumle so-
- 1915. - #40. - gv. 14; from zaq. mgalobliSvili // Teatri da cxo-
275. baqos dramatulma wrem... // Teatri da cxovre- vreba. - 1915. - #44. - gv. 5-6;
ba. - 1915. - #41. - gv. 15; 301. sazogado moRvaweni: Tevdore daviTis Ze Jor-
276. borjomSi... // Teatri da cxovreba. - 1915. - dania // Teatri da cxovreba. - 1915. - #43. - gv.
#33. - gv. 15; #43. - gv. 15; #46. - gv. 14; 5-6;
277. bunebis mesaidumle: vaJa-fSavela (luka pa- 302. sazogado moRvaweni: mixeil vaxtangis Ze maCa-
vles Ze razikaSvili) (1861-1915) // Teatri da beli // Teatri da cxovreba. - 1915. - #52. - gv.
cxovreba. - 1915. - #31. - gv. 2-5; 5-6;
278. gamosadegi codna anu pirveli qarTuli sko- 303. samagaliTo skola // Teatri da cxovreba. -
la: `ganaTlebis~ saz-bis mier dafuZnebuli // 1915. - #11. - gv. 10-12;
Teatri da cxovreba. - 1915. - #35. - gv. 9-11; 304. samZimris werili: Tav. nikoloz revazisZe
279. glexTa Wirisufali // Teatri da cxovreba. - erisTavi // Teatri da cxovreba. - 1915. - #8. -
1915. - #17. - gv. 1-2; gv. 16;
280. g. m. xerxeuliZe: (m. focxoveli) [nekrologi] // 305. sasceno dResaswauli: el. CerqeziSvili // Tea-
Teatri da cxovreba. - 1915. - #2. - gv. 1-2; tri da cxovreba. - 1915. - #51. - gv. 3-4;
281. gr. amaRlobelis leqciam... // Teatri da cxo- 306. saxalxo muSakni: nestor iosebis Ze balanCi-
vreba. - 1915. - #49. - gv. 14; vaZe // Teatri da cxovreba. - 1915. - #7. - gv. 5;

412
307. saxalxo mweral-momReralni: aSuRi hazira 328. qarTul kulturis moyvarulTa saz-bis Taos-
Tavisi dastiT (misi 40 w. saaSuRo moRvaweobis nobiT... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #13. -
Sesrulebis gamo) // Teatri da cxovreba. - 1915. gv. 16;
- #1. - gv. 9-11; 329. qarT. dram. dasma... // Teatri da cxovreba. -
308. saxalxo saxlSi... // Teatri da cxovreba. - 1915. 1915. - #47. - gv. 14-15;
- #8. - gv. 14-15; #17. - gv. 14; #18. - gv. 15; #19. 330. Ria werili: (`qarTuli Teatris istoriis~ Se-
- gv. 14; 1915. - #21. - gv. 13; #24. - gv. 14; #47. - dgena-gamocemis gamo) [recenzia] // Teatri da
gv. 15; #50. - gv. 14; cxovreba. - 1915. - #1. - gv. 13-14;
309. saxalxo universitetma... // Teatri da cxovre- 331. yvirilaSi... // Teatri da cxovreba. - 1915. -
ba. - 1915. - #24. - gv. 13-14; #31. - gv. 15;
310. saxeldaxelo: galust Sixiani. akakis dasafla- 332. Sarada // Teatri da cxovreba. - 1915. - #33. - gv.
veba. akaki damesizmra da akakze leqsebi // ma- 14; #44. - gv. 15;
Traxi. - 1915. - #6. - gv. 5-6; 333. SoTa rusTaveli da konstantine balmonti //
311. svanis qali guqa: [moTxroba] // Teatri da cxo- Teatri da cxovreba. - 1915. - #41. - gv. 6-8;
vreba. - 1915. - #44. - gv. 3-4; 334. Cveni depeSa akakis Svils saCxereSi // Teatri
312. sircxvilia // Teatri da cxovreba. - 1915. - da cxovreba. - 1915. - #5. - gv. 16;
#35. - gv. 16; 335. CiqorTuli: (yurmokruli) [iumori] // Teatri
313. siZvire // maTraxi. - 1915. - #10. - gv. 2-3; da cxovreba. - 1915. - #20. - gv. 4;
314. solomon qristefores Ze kiprizovi: [nekro- 336. xalxis warmomadgeneli metexis cixeSi: (mogo-
logi] // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #12. - gv. neba) // Teatri da cxovreba. - 1915. - #47. - gv.
30-31; 5-8;
315. sof. bekamSi (gor. maz.)... // Teatri da cxovre- 337. xarfuxis klubis mamasaxlisTa sabWom... // Tea-
tri da cxovreba. - 1915. - #29. - gv. 14;
ba. - 1915. - #48. - gv. 15;
338. xelosanTa klubSi... // Teatri da cxovreba. -
316. sof. martyofSi (Tbilisis mazra)... // Teatri
1915. - #30. - gv. 15;
da cxovreba. - 1915. - #33. - gv. 14;
339. avlvbris war. marT. gamgeobam kviras... // Tea-
317. ubiwo zvaraki: Wola lomTaTiZe (1881-1915)
tri da cxovreba. - 1916. - #13. - gv. 16;
[nekrologi] // Teatri da cxovreba. - 1915. -
340. a.T. yifSiZe froneli: [nekrologi] // Teatri
#46. - gv. 5-7;
da cxovreba. - 1916. - #25. - gv. 3;
318. udroo msxverpli: msaxiobi aleqsi aleqsiZe
341. akakis xsovnis saRamo // Teatri da cxovreba. -
(qurdovaniZe) 1891-1915 [nekrologi] // Teatri
1916. - #5. - gv. 15;
da cxovreba. - 1915. - #28. - gv. 8;
342. ara Cveulebrivi kaci sedrak Taraiani: [nekro-
319. uqmad ar gahqreba!.. // Teatri da cxovreba. -
logi] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #49. - gv.
1915. - #26 (qarTvel mahmadianTa nomeri). - gv.
11-12;
2;
343. arSin mal-alani, TaTruli opereta... // Teatri
320. ~qalis kulti saqarTveloSi~... // Teatri da
da cxovreba. - 1916. - #29. - gv. 14;
cxovreba. - 1915. - #46. - gv. 13;
344. berdo zmania, sandro SanSiaSvilisa... // Tea-
321. qarTveli mecnieri qali: barbare nikolozis
tri da cxovreba. - 1916. - #14. - gv. 15;
asuli yifiani // Teatri da cxovreba. - 1915. -
345. gamosaTxovari sityva: (ek. iv. sarajiSvilis sa-
#45. - gv. 13;
maresTan Tqmuli mariamobisTvis 11 didubeSi)
322. qarTveli moRvaweni: parTen aleqsandres Ze
// Teatri da cxovreba. - 1916. - #34. - gv. 8-9;
goTua // saxalxo kalendari. - 1915. - gv. 189-
346. ganaTlebis moRvawe giorgi nikolozis Ze
193;
ioseliani: (45 w. samwerlo-samaswavleb. moR-
323. qarTveli mwerali qalebi: daria axvlediani vaweobis gamo) // Teatri da cxovreba. - 1916. -
da mariam gariyuli // Teatri da cxovreba. - #48. - gv. 9-10;
1915. - #50. - gv. 3-4; 347. ~ganaTlebis~ sazogadoebam Tamarobas... // Tea-
324. qarTveli ordinatori-qali: Tamar Tav. simo- tri da cxovreba. - 1916. - #19. - gv. 14-15;
nis asuli abaSiZe // Teatri da cxovreba. - 1915. 348. gasuli weli: (mokle mimoxilva) // Teatri da
- #51. - gv. 7; cxovreba. - 1916. - #1. - gv. 12-14;
325. qarTvel msaxiobTa amxanagobam... // Teatri da 349. gacrecili cxovreba: [recenzia] // Teatri da
cxovreba. - 1915. - #20. - gv. 15-16; #24. - gv. 13; cxovreba. - 1916. - #37. - gv. 13-14;
#37. - gv. 15; 350. daviwyebuli mgosani daviT giviSvili: [nekro-
326. qarTvel qalTa saxelosno skolaSi // Teatri logi] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #29. - gv.
da cxovreba. - 1915. - #11. - gv. 14; 4-5;
327. qarTuli saxioba:saxalxo saxlSi... // Teatri 351. dedis narveli: (erTi ojaxis ambavi) // Teatri
da cxovreba. - 1915. - #38. - gv. 14; da cxovreba. - 1916. - #3. - gv. 1-2;

413
352. devnili moRvawe: arqeolog-istorikosi Tedo 374. sazogadoeba `imedi~ // Teatri da cxovreba. -
dav. Jordania // Teatri da cxovreba. - 1916. - 1916. - #23. - gv. 14;
#44. - gv. 3-5; 375. saTaTbiros aTi wlis Tavi // Teatri da cxo-
353. drouli ambebi: qarTvel-somexTa Teatri // vreba. - 1916. - #21. - gv. 3-5;
Teatri da cxovreba. - 1916. - #25. - gv. 15; 376. samagaliTo adamiani: [nekrologi] // Teatri da
354. el. CerqeziSvils: (30 w. dResaswaulze 2 Teb. cxovreba. - 1916. - #33. - gv. 3-4;
saxazino TeatrSi warmoTqmuli) // Teatri da 377. sawadels miaRwies... // Teatri da cxovreba. -
cxovreba. - 1916. - #6. - gv. 13-14; 1916. - #13. - gv. 12-14;
355. erTi maTgani: mixeil qaixosros Ze yifiani. [ne- 378. saxazino TeatrSi orSabaTs... // Teatri da cxo-
krologi] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #51. vreba. - 1916. - #23. - gv. 15;
- gv. 9; 379. saxalxo Teatris muSaki: [nekrologi] // Tea-
356. eris mociquli henrix senkeviCi (1846-1916) // tri da cxovreba. - 1916. - #7. - gv. 12;
Teatri da cxovreba. - 1916. - #46. - gv. 9-10; 380. saxalxo moRvawe-maswavlebelni: arsen simonis
357. val-gaduxdeli // Teatri da cxovreba. - 1916. - Ze wiTliZe - a. Subneli da ieremia gulisaSvi-
#17. - gv. 4-5; li // Teatri da cxovreba. - 1916. - #3. - gv. 6-7;
358. valerian gunia loginSia! // Teatri da cxovre- 381. saxalxo muSaki: giorgi spiridonis Ze lom-
ba. - 1916. - #38. - gv. 8; TaTiZe. [nekrologi] // Teatri da cxovreba. -
359. vin iyo el. CerqeziSvili?: (30 w. sasceno moR- 1916. - #32. - gv. 7;
vaweobis dResaswaulis gamo 2 Teber.) // Tea- 382. saxalxo saxlSi... // Teatri da cxovreba. - 1916.
tri da cxovreba. - 1916. - #5. - gv. 3-4; - #50. - gv. 14;
360. Tamar didi // Teatri da cxovreba. - 1916. - #18. 383. sevdiani mijnuri: mgosani al. gar. WavWavaZe //
- gv. 4-7; Teatri da cxovreba. - 1916. - #45. - gv. 9-10;
361. ~Tamar cbieri~ `axal klubSi~ // Teatri da cxo- 384. sof. xaSmi (gare kaxeTi)... // Teatri da cxovre-
vreba. - 1916. - #49. - gv. 14; ba. - 1916. - #30. - gv. 16;
362. ir. evdoSvilis xsovnas: [leqsi] // Teatri da 385. suli lamazi: ekaterine iv. sarajiSvilisa //
cxovreba. - 1916. - #19. - garekanis pirveli Teatri da cxovreba. - 1916. - #33. - gv. 8;
gverdi; 386. suli oboli: mgosan-moazre n. baraTaSvili
363. leo sil. - Ze baramiZis xsovnas: [nekrologi] // (1816-1845-1916) // Teatri da cxovreba. - 1916.
Teatri da cxovreba. - 1916. - #16. - gv. 13; - #47. - gv. 5-7;
364. maswavlebel-aRmzrdeli: aleqsandre iva- 387. sworupovari meuRleni // Teatri da cxovreba.
nes-Ze naTaZe. [nekrologi] // Teatri da cxo- - 1916. - #33. - gv. 9;
vreba. - 1916. - #32. - gv. 6-7; 388. uebro Wirisufali: al. Tev. yifSiZe-froneli
365. mezobelTa Soris: p. adamiani da s. spandariani // Teatri da cxovreba. - 1916. - #26. - gv. 3-4;
// Teatri da cxovreba. - 1916. - #43. - gv. 2; 389. umadurni // Teatri da cxovreba. - 1916. - #14. -
366. monaTa ganTavisuflebis mqadagebeli: hariet gv. 2-3;
biCer stou (suraTi ix. pirvel gverdze) // Tea- 390. umanko msxverpli: anna (aneta) Tav. solomon
tri da cxovreba. - 1916. - #36. - gv. 3-4; andronikaSvilis asuli. (17 marts Sav zRvaze
367. msaxiob-dramaturgi Tav. al. iv. sumbaTaSvili: daRupuli) // Teatri da cxovreba. - 1916. - #13.
(misi dRevandeli 27 maisis benefisis gamo sa- - gv. 9;
xazino TeatrSi) // Teatri da cxovreba. - 1916. 391. qaluri Tanasworoba: [moTxroba] // Teatri da
- #22. - gv. 3-5; cxovreba. - 1916. - #45. - gv. 3-4;
368. musikos-maswavlebeli: ioseb giorgis Ze mona- 392. qarTveli eqimebi: abel oqropiris Ze iaSvili //
diriSvili: [nekrologi] // Teatri da cxovre- Teatri da cxovreba. - 1916. - #16. - gv. 5-6;
ba. - 1916. - #12. - gv. 9; 393. qarTveli eqimebi // Teatri da cxovreba. - 1916.
369. muSaTa muSa: zaqaria iosebis Ze CodriSvili. - #14. - gv. 12-13;
[nekrologi] // Teatri da cxovreba. - 1916. - 394. qarTveli moRvaweni: g. axalcixeli (20 w. sa-
#20. - gv. 6; mwerlo moRvaweobis gamo) // Teatri da cxo-
370. oboli momRerali Sio mRvimeli // Teatri da vreba. - 1916. - #45. - gv. 13-14;
cxovreba. - 1916. - #7. - gv. 1-3; 395. qarTvel muSa mgalobel-momReralTa gund-
371. pirveli sxivi: (`ganaTlebis seminaria~) // Tea- ma... // Teatri da cxovreba. - 1916. - #6. - gv. 14;
tri da cxovreba. - 1916. - #39. - gv. 2-3; 396. qarTvel qalTa Wra-kervis skolam... // Teatri
372. rodemdis iqneba es savalalo dro?: (vlad. da cxovreba. - 1916. - #19. - gv. 15;
darCiaSvilis gardac. gamo) // Teatri da cxo- 397. qarTvel xelovanTa sazogadoeba // Teatri da
vreba. - 1916. - #21. - gv. 13-14; cxovreba. - 1916. - #24. - gv. 15;
373. ruseTis mgosnis v. a. briusovis... // Teatri da 398. qarTuli Teatris bedi // Teatri da cxovreba.
cxovreba. - 1916. - #3. - gv. 15; - 1916. - #40. - gv. 8;

414
399. qarTuli koncertis saxeliT al. maisuraZem... 424. erovnul yrilobaze: giorgobiTvis 19-24 //
// Teatri da cxovreba. - 1916. - #7. - gv. 15; Teatri da cxovreba. - 1917. - #44. - gv. 4-5;
400. qarTuli saqv. saz-is saRamom... // Teatri da 425. erovnul-xalxuri xelovneba: (Zuku loluas
cxovreba. - 1916. - #5. - gv. 15; koncertebis gamo) // Teatri da cxovreba. -
401. qarTulma dram. dasma... // Teatri da cxovreba. 1917. - #36. - gv. 3-5;
- 1916. - #4. - gv. 15-16; 426. ibeWdeba da mokle xanSi gamova... // Teatri da
402. ~Ralatis~ avtorTan al. sumbaTaSvilTan // cxovreba. - 1917. - #2. - gv. 15;
Teatri da cxovreba. - 1916. - #23. - gv. 7-9; 427. iSviaTi modResaswaule // Teatri da cxovreba.
#26. - gv. 13-15; - 1917. - #18. - gv. 2;
403. yuri ugdoT val. SalikaSvils // Teatri da 428. ican Tavi Seni // Teatri da cxovreba. - 1917. -
cxovreba. - 1916. - #31. - gv. 9; #13. - gv. 4-7;
404. SurisZieba: (svanTa warsul cxovrebidan). [mo- 429. kirion meore: dRes mcxeTaSi... // Teatri da
Txroba] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #2. - gv. cxovreba. - 1917. - #38. - gv. 9;
13; #3. - gv. 13; #4. - gv. 13-14; 430. lamazi sikvdili: (qarTvel Tavad-aznaurobis
405. Catexil xidze: mahmadian qarTvelTa stumro- Sesaxeb) // Teatri da cxovreba. - 1917. - #43. -
ba TbilisSi // Teatri da cxovreba. - 1916. - gv. 3-4;
#11. - gv. 3-5; 431. mecnierebis kera: (qarTuli universitetis Se-
406. Cveni pasuxi // Teatri da cxovreba. - 1916. - saxeb) // Teatri da cxovreba. - 1917. - #39. - gv.
#14. - gv. 16; 2-3;
407. Cumi moRvaweni // Teatri da cxovreba. - 1916. - 432. mowodeba // Teatri da cxovreba. - 1917. - #13. -
#12. - gv. 7-8; gv. 8;
408. wamebulTa wamebuli: irodion evdoSvili // 433. mowodeba: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1917.
Teatri da cxovreba. - 1916. - #19. - gv. 2-5; - #45. - gv. 8;
409. xelovnebis danaklisi: nino konstantines asu- 434. mravali kerZo werili... // Teatri da cxovreba.
li sayvareliZe [nekrologi] // Teatri da cxo- - 1917. - #32. - gv. 11;
vreba. - 1916. - #52. - gv. 8; 435. mwignobroba // Teatri da cxovreba. - 1917. -
410. akaki meore Tu irakli mesame? // Teatri da #2. - gv. 14;
cxovreba. - 1917. - #40. - gv. 5-7; 436. naomarze: Salva dadianis piesa `mRvimeSi~ mai-
411. axali piesa somexTa mwignobar... // Teatri da sis 29 saxelm. TeatrSi // Teatri da cxovreba.
cxovreba. - 1917. - #37. - gv. 13-14; - 1917. - #23. - gv. 7-8;
412. brwyinvale dReebi // Teatri da cxovreba. - 437. naSTi Zveli didebisa: Zveli qarTuli saekle-
1917. - #44. - gv. 2-3; sio freskebis gamofena // Teatri da cxovreba.
413. gedis simRera: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1917. - 1917. - #3. - gv. 12-13;
- #34. - gv. 1; 438. netari sazogadoebisa: oqtav mirabo (1850-
414. gozinayis magieri: visac ergos - Seergos! (ga- 1917) // Teatri da cxovreba. - 1917. - #8. - gv. 14;
mocanebi) // Teatri da cxovreba. - 1917. - #1. 439. omis msxverpli // Teatri da cxovreba. - 1917. -
- gv. 15; #3. - gv. 9;
415. g. qoCaqiZe (Waladideli) rogorc samSoblos 440. pirveli qarTveli ministri: kaki wereTeli //
momRerali // Teatri da cxovreba. - 1917. - #8. Teatri da cxovreba. - 1917. - #20. - gv. 8-9;
- gv. 5-7; 441. sadReiso kiTxvebi: erovnuli kreba // Teatri
416. daemxo Zveli - gaumajos axals! // Teatri da da cxovreba. - 1917. - #43. - gv. 2-3;
cxovreba. - 1917. - #11. - gv. 9-11; 442. saWiroa gabeduli nabiji // Teatri da cxovre-
417. daviwyebuli kuTxe da misi Wirisufali // Tea- ba. - 1917. - #27. - gv. 5-6;
tri da cxovreba. - 1917. - #1. - gv. 9-11; 443. simRera: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1917. -
418. daTvis samsaxuri // Teatri da cxovreba. - 1917. #32. - gv. 1; #35. - gv. 8; #38. - gv. 1;
- #26. - gv. 8-9; 444. sof. ambrolaurSi (raWa) kviras... // Teatri da
419. dakargul Svils: [leqsi] // Teatri da cxovre- cxovreba. - 1917. - #32. - gv. 10;
ba. - 1917. - #7. - gv. 8; 445. soflis mitingze: [piesa] // Teatri da cxovre-
420. damfuZnebeli kreba // Teatri da cxovreba. - ba. - 1917. - #34. - gv. 9-13; # 35. - gv. 9-12;
1917. - #14. - gv. 13; 446. ukvdvaTa xsovnas: (martis 25 TbilisSi) // Tea-
421. evgeni dvali // Teatri da cxovreba. - 1917. - tri da cxovreba. - 1917. - #14. - gv. 15-16;
#37. - gv. 11; 447. usaxlkaroni // Teatri da cxovreba. - 1917. -
422. erTi mizani-mravali xeli // Teatri da cxovre- #21. - gv. 2;
ba. - 1917. - #17. - gv. 2; 448. uqrobi lampari: (eg. ninoSvilis xsovnas) // Tea-
423. erTi Cumi muSakTagani: arCil xvedeliani (mci- tri da cxovreba. - 1917. - #21. - gv. 5;
re mogoneba) // Teatri da cxovreba. - 1917. - 449. qarTveli qali: anastasia maCablisa // Teatri
#31. - gv. 5-6; da cxovreba. - 1917. - #33. - gv. 8;

415
450. qarTuli saeklesio kiTxva-galoba // Teatri 476. msaxiob-mwerali: valerian iraklis Ze SalikaS-
da cxovreba. - 1917. - #34. - gv. 6-7; vili // Teatri da cxovreba. - 1918. - #4. - gv.
451. Salva dadiani: (misi benefisis gamo baqoSi) // 3-4;
Teatri da cxovreba. - 1917. - #7. - gv. 2; 477. opera `qristine~ // Teatri da cxovreba. - 1918.
452. Sarada // Teatri da cxovreba. - 1917. - #7. - gv. - #8. - gv. 13; #9. - gv. 14-15;
14; 478. ras niSnavs saqarTvelos demokratiuli res-
453. cocxali arqivi: stefane Tevdores Ze WrelaS- publika? // Teatri da cxovreba. - 1918. - #8. -
vili (suraTi ixile pirvel gverdze) // Teatri gv. 2-3;
da cxovreba. - 1917. - #2. - gv. 9; 479. sadReiso baraTebi // Teatri da cxovreba. -
454. Zveli raindi: giorgi feliqsis Ze zdanoviCi 1918. - #4. - gv. 2;
(maiaSvili) // Teatri da cxovreba. - 1917. - #32. 480. sadReiso werilebi: Zma Zmis mkvleli // Teatri
- gv. 2; da cxovreba. - 1918. - #7. - gv. 2;
455. WirSic qedmouxrili giorgi marsagovi // Tea- 481. sami kelaptari: samTa gmirTa - sandro kecxo-
tri da cxovreba. - 1917. - #31. - gv. 9; velis, giorgi maCablis da kosta yaziSvilis
456. xalxis aRdgoma - saxalxo mitingi // Teatri da xsovnas // Teatri da cxovreba. - 1918. - #6. - gv.
cxovreba. - 1917. - #11. - gv. 14-15; 9;
457. jer Tavo da Tavoo!: saxalxo saubari sadRei- 482. samSoblo xelovneba: Zuku lolua // Teatri da
so kiTxvebze // Teatri da cxovreba. - 1917. - cxovreba. - 1918. - #6. - gv. 13;
#42. - gv. 2-4; 483. samSoblos msxverpli: dimitri (mito) ieremas
458. ambarcum araqeliani: somexTa publicisti da Ze gulisaSvili [nekrologi] // Teatri da cxo-
sazogado moRvawe [nekrologi] // Teatri da vreba. - 1918. - #11. - gv. 4;
cxovreba. - 1918. - #11. - gv. 9; 484. samwerlo fondi // Teatri da cxovreba. - 1918.
459. anton quTaTeli: [nekrologi] // Teatri da
- #13. - gv. 3-4;
cxovreba. - 1918. - #14. - gv. 4;
485. saubari msaxiobTan // Teatri da cxovreba. -
460. aRsdga! aRsdga! // Teatri da cxovreba. - 1918. -
1918. - #2. - gv. 5;
#8. - gv. 2;
486. saxelmwifo kiTxvebi // Teatri da cxovreba. -
461. axali weli - axali rwmena! // Teatri da cxovre-
1918. - #14. - gv. 10-11;
ba. - 1918. - #1. - gv. 2;
487. somexTa iSviaTi moRvawe: tigran iakobis Ze na-
462. axali xana // Teatri da cxovreba. - 1918. - #9. -
zariani (35 w. moRvaweobis Sesrulebis gamo) //
gv. 2-3;
Teatri da cxovreba. - 1918. - #7. - gv. 5;
463. gvardielebi // Teatri da cxovreba. - 1918. -
488. soflis Cumi muSakni: Zmani arjevaniZeni // Tea-
#16. - gv. 9;
tri da cxovreba. - 1918. - #12. - gv. 11;
464. giorgi dalaqiSvili // Teatri da cxovreba. -
489. qarTvelo nu Rvri qarTvlis sisxls // Teatri
1918. - #5. - gv. 5;
da cxovreba. - 1918. - #4. - gv. 4-5;
465. drama // Teatri da cxovreba. - 1918. - #7. - gv. 4;
490. qarTul dramatiul sazogadoebis dasis... //
466. erToba Tu uRmerToba?! // Teatri da cxovre-
Teatri da cxovreba. - 1918. - #15. - gv. 16;
ba. - 1918. - #11. - gv. 3-4;
491. qveynis patroni-noe Jordania // Teatri da
467. vin unda viyoT?! // Teatri da cxovreba. - 1918.
cxovreba. - 1918. - #10. - gv. 2;
- #6. - gv. 2;
492. qorwili: alegoria sam sanaxaobad [piesa] // Tea-
468. viqt. gamyreliZe // Teatri da cxovreba. - 1918.
tri da cxovreba. - 1918. - #1. - gv. 8-11; #2. - gv.
- #9. - gv. 8;
9-11; #3. - gv. 9-12; #9. - gv. 10-12; #10. - gv. 10-11;
469. vl. pav. gobeCia (1878-1918): [nekrologi] // Tea-
tri da cxovreba. - 1918. - #10. - gv. 12; #11. - gv. 10-11; #13. - gv. 10-11; #15. - gv. 10-11;
470. Tavis Tavis mtroba: (Cemi saxalxo saubrebi- 493. yvela erTi miznisken! // Teatri da cxovreba. -
dan) // Teatri da cxovreba. - 1918. - #13. - gv. 1918. - #3. - gv. 4;
4-5; 494. Cveni aRdgoma // Teatri da cxovreba. - 1918. -
471. ianvris 14: Cveni xelovneba. qalis dReoba // #7. - gv. 2-3;
Teatri da cxovreba. - 1918. - #2. - gv. 2-3; 495. CveniT Tu sxvisiT? // Teatri da cxovreba. -
472. istoriuli gziT // Teatri da cxovreba. - 1918. 1918. - #16. - gv. 4-5;
- #5. - gv. 2-3; 496. Cveni samSoblo // Teatri da cxovreba. - 1918. -
473. kaenis codva // Teatri da cxovreba. - 1918. - #12. - gv. 2-3;
#16. - gv. 9; 497. xelovnebis saministro // Teatri da cxovreba.
474. kbilTeTra boroteba // Teatri da cxovreba. - - 1918. - #12. - gv. 10;
1918. - #15. - gv. 3-5; 498. gedeon vas. gedevanovi (miraRiani) // Teatri da
475. martyofis tragedia: kirion kaTolikos-pa- cxovreba. - 1919. - #2. - gv. 8;
triarqi // Teatri da cxovreba. - 1918. - #10. 499. gulis Wia // Teatri da cxovreba. - 1919. - #9. -
- gv. 4; gv. 2;

416
500. daTvis samsaxuri // Teatri da cxovreba. - 1919. 527. ioseb imedaSvili: 1910 w. [foto] // Teatri da
- #10. - gv. 2; cxovreba. - 1920. - #13. - gv. 1;
501. erTguli moxele // Teatri da cxovreba. - 1919. 528. madliani adamiani // Teatri da cxovreba. -
- #4. - gv. 15; 1920. - #11. - gv. 4-5;
502. veRirseT // Teatri da cxovreba. - 1919. - #7. - 529. madliani Sroma // eroba. - 1920. - #11-12. - gv.
gv. 2; 55-58;
503. zamTris pirze: [piesa] // Teatri da cxovreba. - 530. madlobis gamocxadeba // Teatri da cxovreba. -
1919. - #15. - gv. 5-8; 1920. - #24. - gv. 16;
504. marcvlebi: [aforizmebi] // Teatri da cxovreba. 531. marcvlebi: [gamonaTqvamebi] // Teatri da cxo-
- 1919. - #4. - gv. 16; #5. - gv. 15; #6. - gv. 16; #7. - vreba. - 1920. - #5. - gv. 9;
gv. 16; #8. - gv. 15; #9. - gv. 16; #10. - gv. 16; 532. marcvlebi // Teatri da cxovreba. - 1920. - #1. -
505. mixeil nikolozis Ze marjaniSvili: [nekrolo- gv. 10;
gi] // Teatri da cxovreba. - 1919. - #9. - gv. 3; 533. mzis amosvlamde anu siyvarulis koconi: [pie-
506. Jami gancdisa // Teatri da cxovreba. - 1919. - sa] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #19. - gv. 9;
#2. - gv. 2; 534. mosaqcevze // Teatri da cxovreba. - 1920. - #14.
507. sadReiso // Teatri da cxovreba. - 1919. - #14. - - gv. 2;
gv. 2; 535. muzaTa mejlisi // Teatri da cxovreba. - 1920. -
508. saqarTvelos jari // Teatri da cxovreba. - #10. - gv. 2;
1919. - #11. - gv. 13; 536. mweralTa yrilobisTvis // Teatri da cxovre-
509. sulieri aRdgoma // Teatri da cxovreba. - 1919. ba. - 1920. - #8. - gv. 6;
- #4. - gv. 2; 537. namusiani xalxi: piesa erT moqmedebad Tana-
510. suliT urwmuno guliT undoa! // Teatri da medrove cxovrebidan // Teatri da cxovreba.
cxovreba. - 1919. - #13. - gv. 2; - 1920. - #4. - gv. 9-12; #5. - gv. 8-13;
511. umaduroba Tu uvicoba // Teatri da cxovreba. 538. ori zvara: I Salva dadiani II sofio romaniSvi-
- 1919. - #12. - gv. 2; li-dgebuaZisa // Teatri da cxovreba. - 1920. -
512. unZraxi xalxi // Teatri da cxovreba. - 1919. - #10. - gv. 3-4;
#8. - gv. 15; 539. saartisto saz-bis TeatrSi... // Teatri da cxo-
513. qarTuli opera // Teatri da cxovreba. - 1919. - vreba. - 1920. - #10. - gv. 15;
#4. - gv. 3; 540. sadReiso: dramat. saz. - is kreba // Teatri da
514. xelovneba // Teatri da cxovreba. - 1919. - #8. - cxovreba. - 1920. - #3. - gv. 2;
gv. 2; 541. sadReiso // Teatri da cxovreba. - 1920. - #21. -
515. xelovnebis taZrebi // Teatri da cxovreba. - gv. 2-3;
1919. - #11. - gv. 2; 542. sadReiso: Teatris xarki. foTis Teatri. ba-
516. aTi wlis Tavi: (axali xana) // Teatri da cxovre- Tomisaken, baTomisaken! goris ubedureba //
ba. - 1920. - #1. - gv. 2; Teatri da cxovreba. - 1920. - #8. - gv. 2-3;
517. alebis cekva: [piesa] // Teatri da cxovreba. - 543. saimedo niSnebi // Teatri da cxovreba. - 1920. -
1920. - #14. - gv. 10-12; #5. - gv. 2;
518. aRTqmis qveyanaSi: (samuslimano saqarTvelos 544. salami! // Teatri da cxovreba. - 1920. - #6. - gv. 2;
SemoerTebis gamo) nafiqri baTomze // Teatri 545. samgloviaro furceli: v. rcxilaZe, n. Cxik-
da cxovreba. - 1920. - #26. - gv. 5; vaZe, s. kldiaSvili // Teatri da cxovreba. -
519. ganixareT ukvdavTa sulno: [Canaxati] // Tea- 1920. - #21. - gv. 13-14;
tri da cxovreba. - 1920. - #5. - gv. 9; 546. samSoblos zeimi // Teatri da cxovreba. - 1920.
520. d. kldiaSvilis iubile... // Teatri da cxovre- - #2. - gv. 2;
ba. - 1920. - #8. - gv. 14; 547. samSoblos umanko zvaraki: mixeil solomonis
521. debi SaverzaSvilebi: maro da Tamro // Teatri Ze mayaSvili // Teatri da cxovreba. - 1920. -
da cxovreba. - 1920. - #23. - gv. 3-4; #26. - gv. 8;
522. erT RmerTs // Teatri da cxovreba. - 1920. - #7. 548. saqarTvelos mxedroba // Teatri da cxovreba.
- gv. 2; - 1920. - #17. - gv. 3;
523. Tavisuflebis burjTagan // Teatri da cxovre- 549. saxalxo saxlis mrevls... // Teatri da cxovre-
ba. - 1920. - #3. - gv. 12-13; ba. - 1920. - #9. - gv. 14-15;
524. Teatris krizisi // Teatri da cxovreba. - 1920. 550. saxalxo saxlma aRzarda... // Teatri da cxo-
- #14. - gv. 5; vreba. - 1920. - #10. - gv. 16;
525. TeTri mefe: galaqtion tabiZe // Teatri da 551. saxelovno dRiuri // Teatri da cxovreba. -
cxovreba. - 1920. - #8. - gv. 3; 1920. - #28. - gv. 2;
526. iase raWveli: (gardac. wlis Tavis Sesrulebis 552. saxelovno-saTeatro-saliteraturo suraTe-
gamo) // Teatri da cxovreba. - 1920. - #9. - gv. 5; biani... // Teatri da cxovreba. - 1920. - #11. - gv. 16;

417
553. saxelovno SeniSvnebi: `roli ar wamikiTxavs~ // 577. ~sad aris ... akakis saflavi~?: [leqsi] // Teatri
Teatri da cxovreba. - 1920. - #22. - gv. 2; da cxovreba. - 1924. - #11. - gv. 7;
554. saxelosno klubSi // Teatri da cxovreba. - 578. samtrediis samkiTxvelo // komunisti. - 1924. -
1920. - #14. - gv. 15; 13 dekemberi. - #285. - gv. 4;
555. silamazis mefe: griSaSvili // Teatri da cxo- 579. akakis samaresTan; akakisadmi; akakis neSti da
vreba. - 1920. - #20. - gv. 8; panTeoni; akaki msoflio poetia: [werilebi] //
556. sityva-gancda // Teatri da cxovreba. - 1920. - Teatri da cxovreba. - 1925. - #9. - gv. 15-16;
#9. - gv. 2; 580. akakis samaris aRdgenisaTvis: [Tvalsazrisi] //
557. sruliad saqarTvelos: saxalxo Teatris moR- Teatri da cxovreba. - 1925. - #8. - gv. 1;
vaweTa sayuradRebod // Teatri da cxovreba. - 581. iubileebi: [Tvalsazrisi] // Teatri da cxovre-
1920. - #20. - gv. 2; ba. - 1925. - #4. - gv. 10;
558. suli mousvenari: (noe CxikvaZis kubosTan war- 582. mwerlobis gajansaReba: [Tvalsazrisi] // Tea-
moTqmuli didubeSi, maisis 30) // Teatri da tri da cxovreba. - 1925. - #11. - gv. 1-2;
cxovreba. - 1920. - #22. - gv. 12; 583. Sesaferi yuradReba damsaxurebul mweral
559. ~tartos~ amxanagobam... // Teatri da cxovreba. - moRvaweT: (sofrom mgalobliSvili da tr.
- 1920. - #16. - gv. 15; ramiSvili) // Teatri da cxovreba. - 1925. - #9.
560. qal. zugdidi // eSmakis maTraxi. - 1920. - #8. - - gv. 18;
gv. 11; 584. Svidmaisoba - poeziis dRea // Teatri da cxo-
561. cremliT mocinari: d. kldiaSvili // Teatri da vreba. - 1925. - #10. - gv. 8;
cxovreba. - 1920. - #6. - gv. 2-3; 585. qarTuli dramatuli studiis saCvenebeli sa-
562. ZuZus mgmobeli: xalxuri piesa erT moqmede- Ramo: sandro SanSiaSvilis piesa `rodamis~ da-
bad, azri `baxtrionidan~ // Teatri da cxovre- dgmis Sesaxeb: [recenzia] // komunisti. - 1926.
- 20 aprili. - #88. - gv. 3;
ba. - 1920. - #17. - gv. 9-12;
586. religiuri Semrigeblobis winaaRmdeg // komu-
563. warsulis gagrZeleba // Teatri da cxovreba. -
nisti. - 1929. - 28 marti. - #69. - gv. 2;
1920. - #11. - gv. 2;
587. ai, vis zrdis Cveni qveyana: [bavSvTa olimpiadis
564. wiTeli wigni // Teatri da cxovreba. - 1920. -
Sesaxeb] // komunisturi ganaTleba. - 1935. - #9.
#10. - gv. 6-7;
- gv. 4;
565. WeSmariti generali: balo mayaSvili // Teatri
588. ~kaxsvanuri~ axali Cangi // komunisturi ganaT-
da cxovreba. - 1920. - #24. - gv. 6;
leba. - 1935. - #29. - gv. 4;
566. xelovneba da eroba // eroba. - 1920. - #7. - gv.
589. mudam mebrZoli sazogado muSaki: [saxalxo
37-41;
maswavlebel g. n. afSinaSvilis moRvaweobis
567. gaerTianebuli saqarTvelo da xelovneba: sa-
Sesaxeb] // komunisturi ganaTleba. - 1936. -
xalxo leqtoris saubari // eroba. - 1921. - #1-
aprili. - #16. - gv. 4;
2. - gv. 87-95;
590. Zveleburi samarTali: [poema] // oqtombreli. -
568. erTi gamosvlis gamo // axali kvali. - 1921. -
1939. - marti. - #3. - gv. 13-16;
#2. - gv. 10-12;
591. eris mgosani - Cveni akaki // mebrZoli aTeisti. -
569. feodaluri begara: (gadasaxadebi sabWoTa
1940. - #6. - gv. 3-14;
saqarTveloSi) // Tavisufali saqarTvelo. -
592. zarmaci: [piesa umcrosi asakisaTvis] // oqtom-
1921. - #12. - gv. 18-20;
breli. - 1940. - #9. - gv. 11-13; #10. - gv. 10-11;
570. Teatri: [mzadeba axali sezonisaTvis] // droSa.
593. TamaSoba: [moTxroba] // oqtombreli. - 1940. -
- 1923. - #1. - gv. 20-21;
#3. - gv. 12-15;
571. a.lunaCarski - erekles damcveli: [mogoneba] //
594. ~cnobisaTvis~: [dram. nakveTi 1 moqmedebad] //
Teatri da cxovreba. - 1924. - #12. - gv. 7-8; mebrZoli aTeisti. - 1940. - #8. - gv. 54-62.
572. baCana - nikoloz pavles Ze razikaSvili: [mwer-
lis SemoqmedebiTi portreti] // Teatri da Targmna:
cxovreba. - 1924. - #15. - gv. 5-6; 1. ee, laCaro!...: (moTxroba) // cnobis furceli
573. eg. ninoSvili (gardacvalebidan 30 wlis Ses- (suraTebiani damateba). - 1902. - 13 ianvari. -
rulebis gamo): naamagdarTa xsovnas // Teatri #23. - gv. 1-3;
da cxovreba. - 1924. - #10. - gv. 12; 2. roni, Jozef-anri. – a) vegeteriani: (moTxroba)
574. muSa-mweralTa mamamTavari - ioseb daviTaSvi- // cnobis furceli (suraTebiani damateba). -
li // Teatri da cxovreba. - 1924. - #2. - gv. 5; 1902. - 24 marti. - #33. - gv. 1-4; pasuxi ix.: cno-
575. mwerali qali anastasia erisTavi-xoStaria // bis furceli (suraTebiani damateba). – 1902.
Teatri da cxovreba. - 1924. - #7. - gv. 10; – 14 ivlisi. - #49. - gv. 4; b) paemani: (moTxroba)
576. poeti baCana // Teatri da cxovreba. - 1924. - // cnobis furceli (suraTebiani damateba). -
#15. - gv. 5; 1902. - 7 aprili. - #35. - gv.1-2; g) Ralati?: (mo-

418
Txroba) // cnobis furceli. - 1902. - 18 ivnisi. 16. kaxeTis sarCeli guriis saqmeSi: [sof. xaSmis
- #1841. - gv. 2-3; mamasaxlisis ioseb imedaSvilis meTaurobiT
3. blanCardi. `moTminebis Zafi gaswyda~... // ive- kaxeTis deputaciis Camosvla mTavrobasTan,
ria. - 1905. - 11 Tebervli. - #21. - gv. 2; ajanyebuli gurulebisaTvis TanagrZnobis ga-
4. nikoli, i. tusaRis simRera / i. nikoli; [Targm.] mocxadeba] // iveria. - 1905. - 3 noemberi. - #196.
iziZesi // iveria. - 1905. - 9 Tebervali. - #19. - - gv. 4;
gv. 2; 17. revoluciuri TviTmmarTveloba, ivris xeo-
5. heleri, adam. suraTi polonelTa skolis cxo- baSi: [sof. sagarejoSi mowveul mamasaxlisTa
vrebidan prusiaSi: [moTxroba] // ganaTleba. - krebis dadgenileba; xelmZRvanelad i. imedaS-
1908. - #3-4. - gv. 137-142; vilis arCeva] // sxivi. - 1905. - 6 dekemberi. - N1.
6. kogani, p. rusul axal mwerlobis istoria: ni- - gv. 2;
kolozis epoqa. dasavleTis gavlena. sen-simo- 18. yiasaSvili, m. werili redaqciis mimarT: [Se-
nizmi da gegelianizmi. belinski // sxivi. - 1909. kiTxva ioseb imedaSvils; mis mier `cxovrebis
- #1. - gv. 13-15; #2. - gv. 15-16; #3. - gv. 15-16. sarkis~ mesame wignis gamocemis ganzraxvis
Taobaze] // cnobis furceli. - 1905. - 21 seqtem-
mis Sesaxeb: beri. - #2913. - gv. 4;
1. ciciSvili, s. werili redaqciis mimarT // ive- 19. ~Cven qvemore amis xelis momwerni, q. tfilis-
ria. - 1896. - 8 maisi. - #97. - gv. 4; Si mcxovrebi qarTvelebi TanagrZnobas vu-
2. a-i. sof. xaSmi: (ivris xeoba) // cnobis furceli. cxadebT vasil alSibaias da muSni dadians,
- 1897. - 19 ivlisi. - #259. - gv. 4; zugdidSi, Tavad-aznaurTa krebaze uangaro
3. TanamSromeli. axali qarTuli wigni // cnobis sityvebis warmoTqmisaTvis~: [gmoben vlad. al-
furceli. - 1897. - 28 noemberi. - #384. - gv. 2; Sibaias da varadebul afaqiZis gamosvlebs] //
4. axali wigni // cnobis furceli. - 1898. - 25 mar- cnobis furceli. - 1905. - 10 aprili. - #2794.
ti. - #492. - gv. 3; 1899. - 26 seqtemberi. - #925. - gv. 3;
- gv. 2; 20. arCevnebi: [cnobebi: Tbilisidan, Tbilisis
5. WeliZe, s. amiT vauwyeb... // cnobis furceli. - mazridan, Telavidan, quTaisidan, soxumidan;
1898. - 25 Tebervali. - #464. - gv. 1; arCeulTa Soris arian: ioseb imedaSvili - Tbi-
6. mirza-xani. bibliografia: `cxovrebis sarke~ lisis mazris glexebisagan da anTimoz juRe-
piesebis krebuli... msaxiobTa suraTebiT. wig- li - soxumidan] // Sroma. - 1906. - 3 maisi. - #24.
ni pirveli. gamocema i. imedaSvilisa. fasi sami - gv. 3;
abazi [recenzia] // kvali. - 1899. - #43. - gv. 748; 21. damswre. s. xaSmi (gareT kaxeTi, werili): [panaS-
7. axali ambavi // cnobis furceli. - 1900. - 30 ian- vidi Sio CitaZis mosaxseneblad. ioseb imedaS-
vari. - #1030. - gv. 2-3; vilis sityva] // Sroma. - 1906. - 13 ivlisi. - #79.
8. nakaSiZe, n. `b. i. imedaSvilisagan~... // cnobis - gv. 2;
furceli. - 1900. - 25 marti. - #1082. - gv. 2; 22. Tfilisis mebaReebi: [boikotis gamocxadeba
9. saxalxo warmodgena // cnobis furceli. - 1900. sergo meRvinovisadmi mis mier muSa-mebaRis
- 24 oqtomberi. - #1277. - gv. 3; umizezod daTxovnis gamo] // Cveni cxovreba. -
10. qarTuli saxalxo warmodgenebis mmarTveli 1906. - 1 seqtemberi. - #10. - gv. 2-3;
seqcia // cnobis furceli. - 1900. - 24 oqtombe- 23. leoniZe, daviT (d. l.). gareT-kaxeTi: [sof. pa-
ri. - #1277. - gv. 2; tarZeulis mcxovrebTa uari mTavrobis mier
11. redaqciam miiRo... // cnobis furceli. - 1902. - gamogzavnil miwis mzomelis miRebaze; zizRis
7 seqtemberi. - #1918. - gv. 2; gamocxadeba ioseb imedaSvilis mimarT] // lam-
12. paiWaZe, samson. `ucxo sityvaTa leqsikonis~ pari. - 1906. - 27 ivnisi. - #51. - gv. 3;
gamo: (gaz. `cnobis furclisa~ da zangis sa- 24. maCabeli, g. v. werili redaqciis mimarT: [sof.
yuradRebod) // iveria. - 1904. - 8 oqtomberi. - xaSmis mamasaxlisis, ioseb imedaSvilis Sesaxeb
#230. - gv. 3; gavrcelebuli ciliswamebis gasabaTileblad]
13. rcxilaZe, grigol (zangi). isev `ucxo sityva- // Sroma. - 1906. - 6 ivlisi. - #74. - gv. 4;
Ta leqsikonis~ Sesaxeb // cnobis furceli. - 25. mimino. partiidan gandevna: [ioseb imedaSvilis
1904. - 21 oqtomberi. - #2446. - gv. 3; garicxva rsdm partiidan] // lampari. - 1906. - 1
14. qarTvel moRvaweTa leqsikoni // iveria. - 1904. ivnisi. - #34. - gv. 3;
- 24 noemberi. - #269. - gv. 2; 26. qiziyeli. qiziyi: [fanianis da qedelis sazo-
15. ~gareT-kaxeTis~...: [warmomadgenelTa Suam- gadoebis dadgenileba; i. imedaSvilisaTvis
dgomloba mefisnacvalTan guriidan jaris boikotis gamocxadeba] // lampari. - 1906. - 20
gamoyvanis Taobaze; warmomadgenelTa Soris - ivnisi. - #46. - gv. 3;
ioseb imedaSvili] // iveria. - 1905. - 4 noemberi. 27. xaSmi: [rsdmp partiidan garicxuli ioseb ime-
- #197. - gv. 3; daSvilis dabruneba da xalxis mier misTvis

419
boikotis gamocxadeba] // lampari. - 1906. - 11 50. Wita. qarT. dr. saz. gamgeobisa da dasis Se-
ivnisi. - #39. - gv. 1-2; krebis 1-li dRe // Teatri da cxovreba. - 1914.
28. aqauri. sof. xaSmi: [iumori ioseb imedaSvilze] - #26. - gv. 2-3;
// ekali. - 1907. - #2. - gv. 8; 51. akakis kubo saCxereSi... // Teatri da cxovreba.
29. Tuji. provincia: xaSmi // Surduli. - 1907. - #3. - 1915. - #6. - gv. 16;
- gv. 11; 52. daibeWda da calke gasasyidad gamovida... //
30. mamasaxalisze Tavdasxma // wyaro. - 1907. - 4 de- Teatri da cxovreba. - 1915. - #1. - gv. 16;
kemberi. - #31. - gv. 2; 53. erTi. xelosanTa klubSi... // Teatri da cxo-
31. 25 oqtombers Tfilisis... // imedi. - 1908. - 28 vreba. - 1915. - #23. - gv. 14;
oqtomberi. - #13. - gv. 3; 54. eSmaki. Ria werili: b-n haidarbeg abaSiZes // axa-
32. erTi damswreTagani. s. xaSmi (gareT kaxeTi) // li maTraxi. - 1915. - #9. - gv. 6;
momavali. - 1909. - 28 agvisto. - #3. - gv. 4; 55. vaJa-fSavela qarTvelma erma... // Teatri da
33. saxalxo saxli // iveria. - 1909. - 29 ivnisi. - #26. cxovreba. - 1915. - #32. - gv. 16;
- gv. 1; 56. vinaa marTali?! // axali maTraxi. - 1915. - #5. -
34. saxalxo saxli Zm. zubalaSvilebisa // Cangi. - gv. 5;
1909. - 26 ivnisi. - #5. - gv. 1; 57. kvicariZe, isidore (iso). mwignobris Tanamgza-
35. q.S.w.k. gamavrcelebel sazogadoebis... // moma- vri: (`Газетный мiръ~ И.В. Вольфсона) (werili
vali. - 1909. - 17 seqtemberi. - #17. - gv. 3; pirveli) // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #2. - gv.
36. qarTuli dram. sazogadoebis... // momavali. - 22-26; werili meore // ganTiadi. - quTaisi, 1915.
1909. - 25 seqtemberi. - #24. - gv. 1; - #3. - gv. 29-30; werili mesame // ganTiadi. - qu-
37. qarTuli Jurnali `Teatri da xelovneba~ // mo- Taisi, 1915. - #6. - gv. 24-28;
mavali. - 1909. - 12 dekemberi. - #87. - gv. 3; 58. koRo. qarTuli saTeatro Jurnali // axali ma-
38. 1910 wlis 2 ianvridan gamodis... // momavali. - Traxi. - 1915. - #7. - gv. 5-6;
1910. - 27 ianvari. - #123. - gv. 4; 59. li. nikoc davkrZaleT!: [nekrologi] // Teatri
39. g-i. sof. xaSmi // Teatri da cxovreba. - 1910. - da cxovreba. - 1915. - #18. - gv. 14-15;
#32. - gv. 12; 60. m-e. kote mesxis warmodgena // Teatri da cxo-
40. visze rogor imoqmeda nato gabunias gardac- vreba. - 1915. - #21. - gv. 14;
valebam // Teatri da cxovreba. - 1910. - #33. - 61. mowinave // eSmakis maTraxi. - 1915. - #5. - gv. 6-7;
gv. 15-16; 62. saarako strategiuli gegma // axali maTraxi. -
41. Teatri da cxovreba // momavali. - 1910. - 13 ian- 1915. - #1. - gv. 4;
vari. - #112. - gv. 4; 63. solomon qristefores Ze kiprizovi: [nekro-
42. kinwuraSvili, mixeil (mimoza). klasikuria Tu logi] // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #12. - gv.
ara klasikuri xelovneba // axali azri. - 1910. - 30-31;
5 oqtomberi. - #3. - gv. 2; 64. Wikvara. Tagunas dakargva: [iumori] // eSmakis
43. yaryumi. ar daijeroT!: visze rogor imoqmeda maTraxi. - 1915. - #21. - gv. 2-4;
v. gunias gardacvalebam. (mibaZva ioseb imedaS- 65. jabauri, g. sax. Teatris istoria: mogonebani //
vilisa. `Teatri da cxovreba~) // maTraxi da sa- Teatri da cxovreba. – 1915. - #51; 1916. - #1. -
lamuri. - 1910. - #27. - gv. 4-5; gv. 15;
44. Tavisufali skami. sruliad scenis moRvaweTa 66. anketa // eSmakis maTraxi. - 1916. - #9. - gv. 13-14;
saqarTvelos pirveli kreba // laxti. - 1914. - 67. vaJa-fSavelas saRamo... // Teatri da cxovreba.
N16. - gv. 2-3; - 1916. - #2. - gv. 15;
45. ~iorios asuli~, traRedia 3 moq. d’anunciosi, 68. Tfilisi 26 ivnisi: mowinave werili // eSmakis
Targ. ioseb imedaSvilisa, warmodgenil iqmna... maTraxi. - 1916. - #26. - gv. 2;
// Teatri da cxovreba. - 1914. - #32. - gv. 14-15; 69. oci weliwadi Sesrulda... // Teatri da cxovre-
46. msaxiob kote mesxis dakrZalvas... // Teatri da ba. - 1916. - #43. - gv. 15;
cxovreba. - 1914. - #12. - gv. 16; 70. r-e. qarT. kult. saz-is TaosnobiT, g. Jorda-
47. mWedliSvili, i. iorios asuli: tragedia 3 moq. nias TavmjdomareobiT... // Teatri da cxovre-
d’anunciosi, Targmani ioseb imedaSvilisa // ba. - 1916. - #4. - gv. 16;
Teatri da cxovreba. - 1914. - #33. - gv. 12-14; 71. somexTa moazre-mwerali s. Taraiani... // Tea-
48. sruliad saqarTvelos scenis moRvaweTa pir- tri da cxovreba. - 1916. - #50. - gv. 15;
veli yrilobis prezidiumi: [portretebi] // 72. somexTa Soris: tigran nazarianis salonSi... //
Teatri da cxovreba. - 1914. - #15. - gv. 5; #22. Teatri da cxovreba. - 1916. - #43. - gv. 16;
- gv. 5; 73. stumari. dimitri yifianis saxelobis samkiTx-
49. calke wignad gamovida... // Teatri da cxovre- velo qviSxeTSi // Teatri da cxovreba. - 1916.
ba. - 1914. - #14. - gv. 16; - #31. - gv. 14-15;

420
74. ukve ibeWdeba... // Teatri da cxovreba. - 1916. - 97. saxalxo Teatris arsebobis... // Teatri da cxo-
#6. - garekanis meore gverdi; vreba. - 1918. - #2. - gv. 16;
75. q-Svili. b. axospirelis da g. jabauris salite- 98. soloRaSvili, d. soflis viTareba: (kerZo
raturo dila... // Teatri da cxovreba. - 1916. werilebidan) // Teatri da cxovreba. - 1918. -
- #9. - gv. 15; #13. - gv. 14-15;
76. Cemi STabeWdileba: (qarT. dram. saz. kreba) // 99. ucxo sityvaTa leqsikoni... // Teatri da cxo-
Teatri da cxovreba. - 1916. - #52. - gv. 13-14; vreba. - 1918. - #7. - gv. 16; 1919. - #5. - gv. 16;
77. Cveni pasuxi // Teatri da cxovreba. - 1916. - #13. - gv. 16;
#14. - gv. 16; 100. xelovnebis seqcia // Teatri da cxovreba. -
78. waRverSi amas winad... // Teatri da cxovreba. - 1918. - #2. - gv. 15;
1916. - #32. - gv. 16; 101. maskureli, v. s. xeTaSi... // Teatri da cxovreba.
79. axali gvari: [karikatura] // eSmakis maTraxi. - - 1919. - #13. - gv. 15;
1917. - #16. - gv. 9; 102. Zia. zugdidis mosamsaxureTa sakrebulos sce-
80. axali piesebi dasweres... // Teatri da cxovre- naze... // Teatri da cxovreba. - 1919. - #10. - gv.
ba. - 1917. - #34. - gv. 16; 15;
81. axalkaci, p. dimitri (miSa) iosebis Ze melaSvi- 103. xelosanTa klubSi paraskevs... // Teatri da
li: (mokle biografia) // Teatri da cxovreba. cxovreba. - 1919. - #9. - gv. 16;
- 1917. - #30. - gv. 4-5; 104. am mokle xanSi... // Teatri da cxovreba. - 1920. -
82. gare kaxeTis soflebis... // Teatri da cxovre- #14. - gv. 15-16;
ba. - 1917. - #12. - gv. 14; 105. arsenalis TeatrSi SabaTs... // Teatri da cxo-
83. gujabiZe, prokofi (askaneli, pr.). salami Tavi- vreba. - 1920. - #7. - gv. 14;
sufal saqarTvelos: sceniseburi (xma petro- 106. artistuli sazogadoebis Teatri: Jurnal
gradidan) // Teatri da cxovreba. - 1917. - #19. `Teatri da cxovreba~-s aTi wlis arsebobis
- gv. 6-7; aRsaniSnavad gaimarTeba sazeimo saRamo // Tea-
84. damswre. – a) Jur. `Teatri da cxovrebis~ Taos- tri da cxovreba. - 1920. - #21. - gv. 16;
nobiT... // Teatri da cxovreba. - 1917. - #42. - 107. asoTamwyobi ioseb imedaSvili: [misi gamosvla
gv. 15; b) wera-kiTxvis sazogadoeba // Teatri da bolSevikebis winaaRmdeg beWdviTi sityvis mo-
cxovreba. - 1917. - #41. - gv. 14-15; muSaveTa kavSiris krebaze] // komunisti. - 1920.
85. elene solomonis asuli bilaniSvili: damfuZ- - 24 noemberi. - #102. - gv.: 3, 4;
nebeli Tbilisis ganapira... [foto] // Teatri 108. aSuR haziras... // Teatri da cxovreba. - 1920. -
da cxovreba. - 1917. - #41. - gv. 13; #18. - gv. 15;
86. ibeWdeba da mokle xanSi gamova... // Teatri da 109. axali originaluri opereta... // Teatri da
cxovreba. - 1917. - #2. - gv. 15; cxovreba. - 1920. - #3. - gv. 16;
87. kaWreTSi (Signi kaxeTSi) kviras... // Teatri da 110. axali piesa ioseb imedaSvilisa... // Teatri da
cxovreba. - 1917. - #14. - gv. 16; cxovreba. - 1920. - #4. - gv. 16; #7. - gv. 16;
88. morieli. falsifikatorebi: istoria // eSmakis 111. axali piesebi dasweres... // Teatri da cxovre-
maTraxi. - 1917. - #16. - gv. 2-3; ba. - 1920. - #1. - gv. 15; #18. - gv. 15;
89. mowodeba qarTveli sazogadoebisadmi // Tea- 112. axalcixeli, g. Zvirfaso Zmao ioseb!... // Tea-
tri da cxovreba. - 1917. - #42. - gv. 14; tri da cxovreba. - 1920. - #13. - gv. 16;
90. opera `Ralats~ sTargmnis... // Teatri da cxo- 113. g-a. s. xeTaSi 1919 w. 21 noembers... // Teatri da
vreba. - 1917. - #41. - gv. 16; cxovreba. - 1920. - #3. - gv. 15;
91. patkaniani, rafael (gamar qaTiba). somxuri han- 114. gabaSvili, ek. `Teatri da cxovreba-~s // Tea-
gebi: somri Sercxvena gabas qaTibisa (somxuri- tri da cxovreba. - 1920. - #13. - gv. 6;
dan) [leqsi. mTargmn. ilia Wyonia] // Teatri da 115. gergeseli, k. Svili: (ZRvnad ioseb imedaSvils)
cxovreba. - 1917. - #25. - gv. 6; [Canaxati] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #13. -
92. solomon zurgieliZis xsovnas: (depeSebi) // eS- gv. 11-12;
makis maTraxi. - 1917. - #43. - gv. 14-15; 116. gi-gi. q. lanCxuTSi orSabaTs... // Teatri da
93. qarTuli opera enkenisTvis... // Teatri da cxo- cxovreba. - 1920. - #4. - gv. 15;
vreba. - 1917. - #37. - gv. 14; 117. g-li. q. xaSurSi ianv. 29... // Teatri da cxovre-
94. ~xalxis Tavisufleba~-saqarTvelos... // Tea- ba. - 1920. - #7. - gv. 15;
tri da cxovreba. - 1917. - #17. - gv. 16; 118. goriseli, Salva. arsenalis TeatrSi SabaTs...
95. ~xalxis Tavisuflebisa~ da `Teatri da cxo- // Teatri da cxovreba. - 1920. - #7. - gv. 14;
vrebis~... // simarTlis gza. - 1917. - #2. - gv. 3; 119. gudiaSvili, l. ioseb imedaSvili redaqciaSi
96. momavali, oboli muSis leqsebi, poemebi da muSaobis (wervis) dros da s. abaSeli (leqss
dramatuli nawarmoebebi... // Teatri da cxo- swers) naxati l. gudiaSvilis 1916 w.: [ori naxa-
vreba. - 1918. - #6. - gv. 16; ti] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #13. - gv. 16;

421
120. depeSebi sax. gvardiis mTavar Stabs: saqarTve- 140. oboli. sagangebo batalionis... // Teatri da
loze muxanaTurad Tavdasxmis gamo // saxalxo cxovreba. - 1920. - #2. - gv. 15;
gvardieli. - 1920. - #6. - gv. 10; 141. oliaSvili, v. s. dixaSxo... // Teatri da cxovre-
121. ebraliZe, koki. molocvebi: batono ioseb!... // ba. - 1920. - #26. - gv. 15;
Teatri da cxovreba. - 1920. - #25. - gv. 16; 142. or-go. artistuli sazogadoebis TeatrSi... //
122. ~Teatri da cxovreba~-s arsebobis 10 wlis Teatri da cxovreba. - 1920. - #22. - gv. 14;
saxsovrad: (ibeWdeba saiubileo komisiis mo- 143. Jur. `Teatri da cxovreba~-s sazeimo saRa-
TxovnilebiT) `alebis cekva~-dram. et. ioseb moze: misaloci sityvebi // Teatri da cxovre-
imedaSvilisa, SoTa mTvareuli (n. riJamaZe), ba. - 1920. - #24. - gv. 13-14;
giorgi vnebaZe (v. mataraZe) da salo (g. iverie- 144. ramiSvili, tifon. aTi wlis wineT... // Teatri
li) [foto] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #24. da cxovreba. - 1920. - #13. - gv. 15;
- gv. 9; 145. -ri, i. sad. gomSi gasul... // Teatri da cxovre-
123. ~Teatri da cxovreba~-s arsebobis 10 wlis ba. - 1920. - #14. - gv. 14-15;
saxsovrad: (ibeWdeba saiubileo komisiis mo- 146. saxalxo saxlSi... // Teatri da cxovreba. - 1920.
TxovnilebiT) `redaqciaSi~-SarJi s. wereTli- - #15. - gv. 14-15;
sa. redaqtori-1, namdvili ioseb imedaSvili, 147. ucxo sityvaTa leqsikoni... // Teatri da cxo-
2, msaxiobis-mier Seqmnili-v. mataraZe [foto] // vreba. - 1920. - #2. - gv. 16;
Teatri da cxovreba. - 1920. - #24. - gv. 8; 148. f-li. foTis dram. wris saSualebaTa... // Tea-
124. ioseb imedaSvili: 1910 w. [foto] // Teatri da tri da cxovreba. - 1920. - #8. - gv. 15;
cxovreba. - 1920. - #13. - gv. 1; 149. foTis dramatiuli wre: (gadaRebuli 1920 w.
125. ioseb imedaSvili - 1918: [foto] // Teatri da Tebervlis 24 `T. d. c.~ redaq. ioseb imedaSvi-
cxovreba. - 1920. - #13. - gv. 3; lis TandaswrebiT) [jgufuri foto] // Teatri
126. ioseb imedaSvili asoT-amwyobTa Soris 1916 w.:
da cxovreba. - 1920. - #26. - gv. 9;
[foto] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #13. - gv.
150. qildeli, iv. ZRvnad ioseb imedaSvils: [leqsi]
12;
// Teatri da cxovreba. - 1920. - #13. - gv. 15;
127. ioseb imedaSvili da misi maxlobeli TanamSro-
151. Sa-gom. moqeifeni: [iumori] // xaTabala. - 1920. -
melni: [eqvsi foto] // Teatri da cxovreba. -
#8. - gv. 5;
1920. - #13. - gv. 13;
152. S-ki. muSaTa centralur klubSi... // Teatri da
128. ioseb imedaSvili saxalxo Teatris Zvel dam-
cxovreba. - 1920. - #18. - gv. 14;
saxurebul scenis moyvareTa Soris: [jgufuri
153. cxovrebis sarkes gamocemis... // Teatri da
foto] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #13. - gv.
cxovreba. - 1920. - #11. - gv. 14-15;
11;
154. Zveli muSa. tramvais muSebma mokle... // Teatri
129. ioseb imedaSvilis TandaswrebiT: [jgufuri fo-
da cxovreba. - 1920. - #15. - gv. 15-16;
to] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #26. - gv. 9;
155. wereTeli, sv. – a) cnobili poetis aRsareba //
130. k., g. ioseb imedaSvils // Teatri da cxovreba. -
Teatri da cxovreba. - 1920. - #13. - gv. 12-13; b)
1920. - #13. - gv. 15;
qarTul dram. xelovnebis krizisi // Teatri da
131. kereseliZe, ivane (iasoni). q. gorSi... // Teatri
cxovreba. - 1920. - #7. - gv. 12-13;
da cxovreba. - 1920. - #15. - gv. 16;
156. jabadari, g. Ria werili // Teatri da cxovreba.
132. kiko. saxelosno klubSi... // Teatri da cxovre-
- 1920. - #13. - gv. 15;
ba. - 1920. - #17. - gv. 14;
157. j-e. arsenalis TeatrSi // Teatri da cxovreba.
133. mani. muSaTa centralur klubSi... // Teatri da
- 1920. - #2. - gv. 14-15;
cxovreba. - 1920. - #24. - gv. 15;
158. jiRaRi, s. – a) artistuli saz-is TeatrSi...
134. mgzavri. sufsis scenis moyvareTa... // Teatri
da cxovreba. - 1920. - #3. - gv. 15; // Teatri da cxovreba. - 1920. - #6. - gv. 13; b)
135. meore qarTul klubSi... // Teatri da cxovreba. ioseb imedaSvili: Jurnal `Teatri da cxovre-
- 1920. - #23. - gv. 16; ba~-s redaqtor-gamomcemeli, misi 25 w. sazo-
136. milocvebi: Jurnal `Teatri da cxovreba~-s gado-samwerlo moRvaweobis da `T. da c.~ aTi
arsebobis 10 wlis Sesrulebis gamo // Teatri wlis arsebobis gamo // Teatri da cxovreba. -
da cxovreba. - 1920. - #22. - gv. 16; 1920. - #13. - gv. 13-14;
137. mgzavri. sufsis scenis moyvareTa... // Teatri 159. aziani, n. werili redaqciis mimarT `dezer-
da cxovreba. - 1920. - #3. - gv. 15; tirkas~ Sesaxeb: [gamoxmaureba ioseb imedaSvi-
138. muSaTa cent. klubSi // Teatri da cxovreba. - lis werilze]: Jurnali `Teatri da cxovreba~
1920. - #18. - gv. 15; N14] // komunisti. - 1926. - 6 Tebervali. - #29.
139. naxucriSvili, d. Sromis nayofi: (Jurn. `Tea- - gv. 5;
tr. da cxov.~ aTi wlis Tavi) // Teatri da cxo- 160. RviniaSvili, a. i. imedaSvili. `cibruta~: [mo-
vreba. - 1920. - #13. - gv. 3-5; Txroba saSualo asakisaTvis] // komunisturi

422
aRzrdisaTvis. - 1941. - #5. - gv. 77-80 da kanis me- misi fsevdonimebia: don Cino, savonaro­
3 gv. - sablitgamis gamocema, 1940 w. recenzia; la, artorik.
161. abaSeli, a. ioseb imedaSvilis xsovnas: [i. ime- misi werilebi exeba literaturis, Tea­
daSvili] // literatura da xelovneba. - 1952. tris, mecnierebis, partiisa da sxv. sakiTxebs.
- 9 maisi;
162. ioseb imedaSvili: [nekrologi] // literatura gamoqveynebulia:
da xelovneba. - 1952. - 9 maisi; komunisti. - 1952. 1. konferenciis Sedegebi: [saqarTvelos komu-
- 10 maisi. nisturi kavSiris] // komunisti: saqarTvelos
komunisturi axalgazrdobis furceli #15.
wyaro: - 1920. - 3 dekemberi. - #110. - gv. 4;
1. imedaSvili, ioseb. `qarTvel moRvaweTa leqsi­ 2. politikuri ganaTlebis amocanebi: [agita-
koni~ (xelnaweri); cia-propagandis ganyofilebaTa gamgeobis
2. saxalxo Teatri, 1893-1923: saiubileo krebu­ TaTbiris gamo] // komunisti. - 1927. - 16 ianvari.
li. - tf., 1923 (ssmus poligr. gany. 1-li stam­ - #12. - gv. 1;
ba). - V, 95, [4], 11 gv.: il.; 3. agitacia-propaganda sasoflo-meurneobis ko-
3. gvaraZe, niko. Teatraluri memuarebi. - Tb.: leqtivizaciisaTvis // komunisti. - 1928. - 29
saxelgami, 1949. - gv. 141; marti. - #73. - gv. 5;
4. buxnikaSvili, g. qarTuli Teatri asi wlis man­ 4. Tesvis kampaniis amocanebi // komunisti. - 1928.
Zilze. - Tb.: saxelgami, 1950. - gv.: 58, 59, 64, 69. - 15 Tebervali. - #38. - gv. 1;
5. proletaruli fizkulturisaTvis: dRes iwye-
imedaSvilisa, ana nikoloz Juru­ ba sruliad saqarTvelos fizkulturis dRe-
lis asuli, scenaze aniko Juruli (1884,
saswauli // komunisti. - 1928. - 3 ivnisi. - #127.
20/X – 1927, 5/V) – scenismoyvare, Jurnalis­
- gv. 5;
ti da sazogado moRvawe, – saxalxo Teatris
6. ra unda gakeTdes: brZola wera-kiTxvis uco-
(avlabris, muraSkos) erTi pirveli muSakTa­
dinarobis winaaRmdeg // komunisti. - 1928. - 27
gani, pirveldawyebiTi ganaTlebiT, TviTgan­
seqtemberi. - #224. - gv. 3;
viTarebuli. dabadebuli TbilisSi, aznaur
7. rogor unda swarmoebdes mxatvruli muSaoba
xelosan mxatvris ojaxSi.
// komunisti. - 1928. - 6 maisi. - #103. - gv. 5;
mxurvale monawileobas iRebda, - rogorc
8. sawarmoo TaTbirebi soflis meurneobaSi // ko-
scenismoyvare-msaxiobi da organizaciulad
munisti. - 1928. - 14 ianvari. - #11. - gv. 2;
xelSemwyobi, - avlabris (e. w. muraSkos) muSa­
9. soflis kinofikaciis sakiTxebi: [politganaT-
Ta saxalxo Teatris aRorZineba-gafurCqvna­
lebis muSakTa konferenciis gamo] // komunis-
Si. daarsebis dRidan (1902), xSirad ZuZuTa ba­
ti. - 1928. - 1 marti. - #50. - gv. 2;
vSviT mosuli (bavSvi akvniT kulisebSi edga),
10. SevagrovoT saxalxo simRerebi // komunisti. -
scenaze rols asrulebda, rom warmodgena ar
1928. - 30 seqtemberi. - #227. - gv. 5;
dabrkolebuliyo. scenas emsaxureboda sru­
11. kolxidis mSenebliba bolSevikuri tempebiT //
liad ufasod. iTamaSa speqtaklebSi: `arsena~
komunisti. - 1930. - 15 agvisto. - #190. - gv. 3;
(ninos roli), `samSoblo~ (faixoSis roli),
`damnaSavea?~, `parizis Rarib-Ratakni~ da sxv. 12. kolxidis problema: [Waobebis amoSrobis Se-
1914-1917 wlebSi, misi redaqtor-gamom­ saxeb] // komunisti. - 1930. - 11 ivnisi. - #134. -
cemlobiT gamodioda Jurnali `Teatri da gv. 2;
cxovreba~. 13. sakolmeurneo moZraobis istoriuli cifre-
hyavda 8 Svili (SerCa 6). misi Svilia gaioz bi: [werilebi] // komunisti. - 1930. - 24 agvisto.
iosebis Ze imedaSvili. - #198. - gv. 2-3;
dakrZalulia kukiis (wm. ninos) sasaf­ 14. sasoflo-sameurneo TaTbirebis da agro-rw-
laoze. munebulTa masiuri daTvalierebisaTvis:
[saqarTvelos komunisturi partiis (b) cekas
wyaro: biuros RonisZieba] // komunisti. - 1930. - 9 ag-
1. muSa-mweralTa aRmzrdeli // Teatri da cxo­ visto. - #185. - gv. 2;
vreba. - 1925. - #12. - gv. 7. 15. menSevikebi imperialistebis samsaxurSi: [men-
Sevikebis survilis Sesaxeb inglisis jarebis
imedaZe, valerian konstantines Ze mier saqarTvelos xelmeore okupacisTan
(1899, 25/V – ) – Jurnalisti, mkvlevari da par­ dakavSirebiT] // komunisti. - 1931. - 10 marti. -
tiul-samecniero muSaki. #57. - gv. 3;
1920 wlidan TanamSromlobda gaz. `komunist­ 16. rogor TareSobda kolonialur saqarTvelo-
Si~, redaqtorobda `komunists~ da `axalgazrda Si inglisis imperializmi // komunisti. - 1932.
komunists~, agreTve – `kavSiris furcels~. - 26 dekemberi. - #298. - gv. 2;

423
17. gamanadgurebeli cecxli menSevikur-troc- eris da misi kulturis Sesaxeb] // komunisti. -
kistul kontrabandis winaaRmdeg: [marqsis- 1939. - 15 aprili. - #86. - gv. 3;
tul-leninuri Teoriis oportunistuli da- 35. CerniSevski da saqarTvelo: [ruseTis didi mwe-
maxinjebani samedicino institutTan arsebul rali-publicistis, gardacvalebis 50 wlisTa-
kbilis saeqimo kursebze] // komunisti. - 1933. vi] // komunisti. - 1939. - 29 oqtomberi. - #249.
- 6 maisi. - #100. - gv. 2; - gv. 3;
18. mxatvruli literatura masebSi // komunisti. - 36. akaki wereTlis patriotizmi // komunisti:
1936. - maisi. - #109. - gv. 3; ilustrirebuli damateba #3. - 1940. - 22 ivni-
19. Художественную литературу в колхозные массы // si;
Заря Востока. - 1936. - Май. - #103. - С.3; 37. iakob gogebaSvili da somexi xalxi // komunis-
20. gomindani: [CineTis nacionaluri burJua- ti. - 1940. - 26 oqtomberi. - #250;
ziul-demokratiuli partiis Seqmna da misi 38. marqsizm-leninizmis universiteti [TbilisSi]:
moRvaweoba. mokle istoriuli mimoxilva] // [muSaobis Sedegebi] // komunisti. - 1940. - 8 oq-
komunisti. - 1938. - 12 seqtemberi. - #210. - gv. tomberi. - #234;
4; 39. sabWoTa patriotizmi // mnaTobi. - 1940. - #8. -
21. ivane TarxniSvili: [qarTveli mecnieri, gv. 130-150;
saxelganTqmuli fiziologi akademikosi, 40. Акакий Церетели и русская литература: К
gardacvalebidan 30 wlis Sesrulebis gamo] // 100-летию со дня рождения А. Р. Церетели // Заря
komunisti. - 1938. - 26 agvisto. - #195. - gv. 4; Востока. - 1940. - 5 июня. - #128;
22. mao-ce-duni: [CineTis wiTeli armiis legenda- 41. Акакий Церетели и русская литература: [Церетели
ruli sardlis cxovreba da moRvaweoba] // ko- о Некрасове, Добролюбове и др. Чествование
munisti. - 1938. - 3 seqtemberi. - #202. - gv. 2; Церетели в Москве в 1913 г.] // Советская Абхазия.
23. ra gaWirvebaSi cxovrobda akaki wereTeli // - 1940. - 23 июня. - #143;
komunisti. - 1938. - 2 Tebervali. - #42. - gv. 4; 42. И. Сумбаташвили-Южин актер и драматург:
24. ruseTis didi dramaturgi a. ostrovski: [daba- [К постановке пьесы `Измена~ Тбилисскими
debis 115 wlisTavis Sesrulebis gamo] // komu- театрами им. Руставели и им. Грибоедова] // Заря
nisti. - 1938. - 12 aprili. - #84. - gv. 4; Востока. - 1940. - 19 сентября. - #218;
25. taras SevCenko da akaki wereTeli // komunisti. 43. На [1 Тбилисской] конференции аспирантов //
- 1938. - 20 oqtomberi. - #241. - gv. 3; Заря Востока. - 1940. - 15 апреля. - #87;
26. tolstoi da qarTveli sazogadoebrioba: [da- 44. Университет марксизма-ленинизма для научных
badebidan 110 wlisTavis gamo] // komunisti. - работников [в Тбилиси] // Заря Востока. - 1940. - 18
1938. - 9 seqtemberi. - #207. - gv. 3; сентября. - #21;
27. qarTuli kulturis ostatebi warsulSi [da 45. Якоб Гогебашвили - выдающийся грузинский
axla] // komunisti. - 1938. - 8 ivnisi. - #129. - gv. педагог и публицист: [К 100-летию со дня
3; рождения] // Заря Востока. - 1940. - 10 октября. -
28. П. И. Чайковский в Грузии: [О пребывании #236;
Чайковского в Тбилиси] // Заря Востока. - 1938. - 1 46. g. gabeskiria-~leqsebi~: meore wigni: [recenzia]
марта. - #49. - С. 3; / v. gvetaZe, g. imedaZe // industriuli quTaisi.
29. didi rusi satirikosi: 50 weli m. e. salti- - 1941. - 11 ianvari. - #9;
kov-SCedrinis gardacvalebidan // komunisti. 47. Газета `Иверия~ о пьесах `Мещане~ и `На дне~:
- 1939. - 10 maisi. - #105. - gv. 3; [1902 год] // Заря Востока. - 1941. - 18 июня. - #141;
30. kosta xeTagurovi da saqarTvelo // komunis- 48. gorki da qarTveli xalxi: [didi rusi mwerlis
ti. - 1939. - 24 noemberi. - #270. - gv. 3; gardacvalebidan 10 wlisTavis gamo] // komu-
31. mecnier muSakTa kvalifikaciis amaRleba [sa- nisti. - 1946. - 18 ivnisi. - #121;
qarTvelos umaRles saswavleblebSi] // komu- 49. gorki da qarTuli kultura: maqsim gorkis
nisti. - 1939. - 26 ivnisi. - #26. - gv. 3; gardacvalebidan 15 wlisTavis gamo // sabWoTa
32. n. g. CerniSevski: [n.g. CerniSevskis gardacvale- aWara. - baTumi, 1951. - 17 ivnisi;
bidan 50 wlisTavis gamo] // bolSeviki. - 1939. - 50. Горький в Грузии: К 15 летию со дня смерти А. М.
#9-10. - gv. 100-111; Горького // Заря Востока. - 1951. - 17 июня;
33. saltikov-SCedrini da qarTuli sazogadoe- 51. Лесия Украинка в Грузии: 80 лет со дня рождениа
brivoba [didi rusi satirikosis gardacvale- Леси Украинки // Заря Востока. - 1951. - 28
bidan 50 wlisTavi] // komunisti. - 1939. - 10 mai- февраля.
si. - #105. - gv. 3;
34. qarTvel-somexTa kulturuli TanamSromlo- wyaro:
bis warsulidan [hovanes Tumaniani qarTveli 1. avtoCanaweri.

424
imereli qali [lida dimitri niJara­ wlis Sesrulebis gamo) [leqsi] // Teatri da
Zis asuli mgalobliSvilisa] (1878, 12/V – ) cxovreba. - 1920. - #19. - gv. 15;
– mgosani, – imereTidan. daibada q. quTaiss, ma­ 17. Ramea, Rame: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
ma-papiT ofiSkviTidan iyo. daamTavra quTai­ 1920. - #16;
sis saqalebo saswavleblis sami klasi, qarTu­ 18. godeba: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1924. -
li wignebiT TviTganviTarebuli. #2. - gv. 7;
leqsebs bavSvobidanve werda, beWdva dai­ 19. orives erTad...: [leqsi] // Teatri da cxovreba.
wyo 1903 wlidan: `cnobis furcelSi~, `iveria­ - 1924. - #9. - gv. 9;
Si~, `niSadurSi~, `Teatri da cxovrebaSi~, `me­ 20. samgloviaro himni: [leqsi] // Teatri da cxo-
gobarSi~ (quTaisi), `saqarTveloSi~. vreba. - 1924. - #7. - gv. 6.
misi leqsebi ufro erovnul-revoluciu­
ri suliTaa gaJRenTili, sazogadoebriv-so­ wyaro:
cialuri usamarTlobis amsaxveli. magaliTad: 1. avtoCanaweri;
`umanko, norCo, pawiav, 2. zemoTxsenebuli gamocemani.
dagCagres, gdevnes marao,
dro mova da mters miuzRavT, imerliSvili, aleqsandre simonis Ze
nanina, nana, nanao, (1905, 15/VI _ ) _ msaxiobi, xelovnebis profkav­
bunebam Segqmna Zlieri, Siris wevri 1925 wlidan. daamTavra Tbilisis
mSromelma xalxma gSobao, me-4 Sromis skola (1919-1928) da muSa-axalgazr­
CagrulTa gamosaxsnelad!.. dobis Teatris studia (1929-1931). muSis Svili.
nanina, nana, nanao!...~ scenazea: Tbilisis satiris TeatrSi (1920-1929),
samSoblos sakeTildReod arc did msx­ studiaSi (1929-1931), muSa-axalgazrdobis Tea­
verpls ukrTis, oRond ers `moefinos sxivebi trSi (1931-1932), sarep. komed. p/m mdivnad (1932-
mzisa!~. 1933), moZrav dasSi (naZaladevi) (1933-1934),
rkinigzis muSaTa TeatrSi (1934-1935), sax. mu­
gamoqveynebulia: sikaluri komediis TeatrSi (1936-1937), axal­
1. saaxalwlo: [leqsi] // iveria. - 1905. - 1 ianvari. - cixis saxelmwifo TeatrSi (1937-1938), siRnaRis
#1. - gv. 2; saxelmwifo TeatrSi (1938-1939), 1939 wlidan _
2. akakis: (natalia gagauris leqsis gamo). [leqsi] goris saxelmwifo TeatrSi. mcodnea qarTuli,
// niSaduri. - 1907. - #19. - gv. 6; somxuri, rusuli enebisa. kargi muSaobisTvis
3. amonakvnesi: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - #55. - gv. 6; siRnaRis Teatris adgilkomma daajidova.
4. didebul iubelars akakis: [leqsi] // akakis dRe misamarTi: gori, klara cetkinis #34.
saqarTveloSi. - 1908. - #1. - gv. 2-3;
5. vasil moses Ze petriaSvilis xsovnas: [leqsi] // wyaro: ar aris miTiTebuli.
niSaduri. - 1908. - #57. - gv. 1-2;
6. ilia WavWavaZis xsovnas: (wlis Tavze). [leqsi] // imnaiSvili, daviT mixeilis Ze (18.. –
niSaduri. - 1908. - #60. - gv. 4; 1921, 24/IV) – sazogado moRvawe, – guriidan.
7. nana: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - #27. - gv. 6; jer kidev revoluciamde, TavgamodebiT mu­
8. ox, qaro, qaro!: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - Saobda sxvadasxva kulturul-saganmanaTle­
#56; blo asparezze, sof. uxuTSi darCa mSvenieri
9. samSoblo Cemo!...: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - samkiTxvelo, axlo monawileoba miiRo adgi­
#51. - gv. 5; lobrivi kooperativis daarsebaSi, agreTve,
10. bevri minaxavs Savi dRe: [leqsi] // Teatri da zrunavda yvela sazogado saqmis warmate­
cxovreba. - 1910. - #9. - gv. 5; bisTvis, mxurvale monawileobas iRebda par­
11. guls: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1910. - tiul muSaobaSi; ukanasknel xans, kooperati­
#15. - gv. 6-7; vsa da profkavSirebSi iyo Cabmuli.
12. mebralvis igi...: [leqsi] // Teatri da cxovreba.
- 1910. - #21. - gv. 10; wyaro:
13. uimedo: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1910. - 1. axali sxivi. - 1921. - #11. - [teqstSi SecdomiT
#13. - gv. 7; moxsenebulia amnaiSvilad].
14. Savo fiqrebo...: [leqsi] // Teatri da cxovreba.
- 1910. - #18. - gv. 12; imnaiSvili, dursun xasanis Ze (1912
15. ar mitiro, ara!: [miniatura] // Teatri da cxo- – ) – mxatvari-damdgmeli, aWaris Teatris mu­
vreba. - 1920. - #14. - gv. 10; Saki da sazogado moRvawe, – baTumis saqala­
16. aRsdga gmiri! eris droSa mtkice xeliT ze qo sabWos deputati, – daibada qobuleTis r.,
aswia...: (saqarTvelos damoukideblobis 2 glexis ojaxSi.

425
baTumis industriul teqnikumSi swavlis bad kievis universitetSi Sevida, 1869 wels
Semdeg, daamTavra mwvane koncxis Cais teqni­ peterburgs gadavida, sadac didi gaWirvebiT
kumi (1932) da Tbilisis samxatvro akademia. emzadeboda sazogadoebis sasamsaxurod.
akademiaSi swavlis dros, Tbilisis S. rus­ evropis socialisturi azrovnebis ga­
Tavelis saxelobis Teatris aWaris studiis vleniT, socialisturi ideebiT gatacebuli,
dekoratiul saamqroSi muSaobda mxatvrad. subieqturi sociologiis safuZvelze idga,
akademiis damTavrebis Semdeg, aWaris Teatr­ internacionalizmiT aRfrTovanebuli da
Si daiwyo muSaoba mxatvar-damdgmelad. viwro nacionalizmis uarmyofeli, mSobeli
cnobilia, rogorc niWieri saTeatro mxa­ eris warmatebisaTvis iRvwoda. 70-iani wle­
tvari da aqtiuri sazogado muSaki. bis Jurnal-gazeTebSi (`droeba~, `mnaTobi~ –
1939 wels arCeul iqna baTumis qalaqis sa­ 1867-1870 ww.) sruliad axali sakiTxebi aRZra
bWos deputatad. da Cvens mwerlobaSi socialistur Sexedu­
lebaTa gavrcelebas safuZveli daudo: `qar­
wyaro: Tvelma mkiTxvelma pirvelad misgan moismina
1. komunistebisa da upartioebis stalinuri socializmis cnebis ganmarteba da didi uto­
blokis kandidatebi [baTumis saqalaqo sabWos pistebis moZRvrebaTa daxasiaTeba~.
deputatobaze: v. l. gorodko, n. o. jimSeleiS­ qalTa sakiTxs pirvelad n. inaSvili Se­
vili, d. x. imnaiSvili, e. n. visaridi, v. n. imedaS­ exo da igi socializms daukavSira. qarTulad
vili]: [biografiuli cnobebi] // sabWoTa aWara. gadmoTargmna jon stiuart milis `qalebis
- baTumi, 1939. - 8 dekemberi. - #279. - gv. 3. ganTavisufleba~, sakuTari vrceli winasity­
vaobiT da am werilSi naxmar `ucxo sityvebis
inaniSvili, daviT (17.. – 18..) – mTargm­ axsniT~ (`mnaTobi~, 1869, maisi-ivnisi, gv. 11-40;
neli, – daviT dadianis karis moZRvari. 1835- ivlisi-agvisto, gv. 41-75), romelSiac, sxvaTa
1836 wlebSi, xornabujis rusulidan Targm­ Soris, werda: `avarjiSeT qalis niWi ise, ro­
na ioane petriwis mier naTargmn ebraelTa gorc avarjiSebT kacisas, da Tqven dainaxavT,
istorikosis, ioseb flabiosis (cxovrobda ris SemZlebeli aris qali. gauReT imas kari
I sauk., daax. 37-95 wlebSi) Txzulebis, `iosi­ samoqalaqo cxovrebaSi da is Seiqneba iseTive
posis wigni huriisa~, gagrZeleba – 16-20 wigni gonieri da keTilsaimedo moqalaqe, rogorc
(w.-k. s. fondi #320, 321), rusulis mixedviT erTi CvenTagani... uCveneT imas moqmedebis
Seaswora imave Txzulebis ioane petriwis (XI- farTo, Tavisufali asparezi da merwmuneT,
XII s.) mier laTinuridan naTargmni TxuTmeti moipovebian imaTSiac brZenni da gmirni, ro­
wigni (w. k. s. f. #315-319, – romelic gadawera melnic gagvinaTeben Cvens msvlelobis gzas
abel baSbeuqovma 1840 wels – w.-k. s. f. #372- da Tavisi RvawliT daimsaxureben ukvdave­
374). rusulidanve Targmna (1836-1837) laTi­ bas. gauxseniT qals dRevandeli borkilebi,
nuridan rusul enaze mixeil aleqsis Zis mier gaanTavisufleT igi Tanamedrove monuri md­
naTargmni ioseb flabiosis `brZolisaTvis gomareobidan da qalic Tanabar adgils dai­
iudelTasa~ (w.-k. s. f. #322-324). Wers mamakacTan erTad~-o. misi azriT, qalTa
sakiTxi socialuri moZraobis erTi rgol­
wyaro: Tagania da muSaTa moZraobasTan erTad igic
1. kekeliZe, korneli. qarTuli literaturis is­ `Seadgens Sedegs erTisa da imave mizezisas~.
toria: Zveli mwerloba. - t. I. - me-2 Sevseb. da kerZod, Cvenis dacemuli qveynis aRsadge­
Sesw. gamocema. - Tb.: stalinis saxelobis sax. nad qals aRiarebda, – maswavleblobis dros
un-tis gam-ba, 1941. - gv. 263 (sqolio). qalebs mamuliSvilur da kacTmoyvareobiT
grZnobebs unergavda, Tan umoZRvrebda: sa­
inaSvili, nikoloz [niko] ( – 1870, 6/ qarTvelo momakvdavia, dana saxrinavze aqvs
XI) – publicisti, sociologi, mTargmneli da mimdgari da mxolod dedakacs SeuZlian misi
maswavlebeli, – Jur. `mnaTobis~ sulisCamdg­ gamobruneba, dedakaci unda gaxdes dvritad
melTagani, 1870-iani wlebis erTi uniWieresi misi aRdgenisa~-o.
mweralTagani, Tavisuflad moazrovne, mom­ masve ekuTvnis xelmouweravi, cenzuris
zadebuli, sazogadoebrivi viTarebis Rrmad sisastikis gamo dausrulebeli werili `zneo­
Semcnobi, arsebuli pirobebiT ukmayofi­ biTi, gonebiTi da esTetikuri gaxsna~ (`droe­
lo. Tbilisis sasuliero seminariaSi kursis ba~, 1868, #36-39), agreTve, `saWiroa Tu ara
dasrulebis Semdeg, TbilisSi ganTqmul fa­ qarTuli rigiani Jurnali~? (`mnaTobi~, 1869,
vris pansionSi qarTul enas aswavlida, ima­ marti, gv. 1-9) da sxv. guls uklavda Cveni sa­
ve dros, Jur. `mnaTobsa~ da gaz. `droebaSi~ zogadoebis moumzadebloba: `patiosansa da
TanamSromlobda. umaRlesi codnis misaRe­ moazre kacs vali aqvs miaqcios amaze yuradRe­

426
ba, vali aqvs gviCvenos Cven axali gza, axali gv. 41-75. - mTargmnelis winasityvaobiT. dar­
naTeli Seitanos Cvens cxovrebaSi... Cven unda Tuli aqvs:~ucxo sityvebis axsna, romlebic am
vecadoT gavunaToT xalxs msvlelobis gza statiaSi arian naxmarni~ gv. 76-80.
gonebiTi, zneobiTi da nivTierebiTi warmate­
bisaTvis... Cven gvwams Cveni xalxis gaxsna da mis Sesaxeb:
warmateba. amisaTvis movamzadoT niadagi, ro­ 1. n. skandeli (niko nikolaZe). saubari mkiTx­
melmac aRmogvicenos cxovreba Semkuli sibrZ­ velTan: I. niko inaSvilis sikvdilze // droeba.
niT, mecnierebiT da saTnoebiT~-o. marTalia, - 1870. - 14 noemberi. - #45. - gv. 4;
kerZo piri damokidebulia sazogado garemoe­ 2. veris sasaflao sayuradReboa qarTvelTa-
baTagan, magram masac hmarTebs usamarTlobasa Tvis // iveria. - 1903. - 3 oqtomberi. - #210. - gv.
da umecrebas ebrZolos, gindac am brZolaSi 1;
daiRuposo. maSasadame vimoqmedoTo. 3. avaliSvili, nik. b-no redaqtoro! q-n ek. gabaS-
n. inaSvilma Sromis sakiTxsac miaqcia vilis Sesaxeb... // droeba. - 1909. - 21 marti. -
yuradReba: `samarTali iTxovs, rom Sromis #64. - gv. 4;
ufleba gamouricxvelad yovel kerZo pirs 4. gogebaSvili, iakob. SesaniSnavi qarTvel-ukra-
hqondes, radganac igi aris wyaro srulis ineli // cxovreba da xelovneba. - 1911. - #5. -
bednieris cxovrebisa individisaTvis da ese­ gv. 1-3.
ve gviCvenebs, rom Sromis ufleba unda iyos
daurRveveli~. magram, umTavresad, pirovne­ wyaro:
bis Tavisuflebas moiTxovda: `sulis Tavi­ 1. nikolaZe, niko (n. skandeli). - a) saubari mkiTx­
sufal da mravalferovan gaxsnas~ sqesis, to­ velTan: I. niko inaSvilis sikvdilze // droeba.
misa da mdgomareobis ganurCevlad. yoveli - 1870. - 14 noemberi. - #45. - gv. 4; b) rCeuli
individumi (yoveli kerZo piri) aris gaCeni­ nawerebi / simon xundaZis redaqciiT, winasi­
li sruli cxovrebisaTvis, sadac misi niWni tyvaobiT da SeniSvnebiT. - t. 2: publicistu­
unda vrclad gaixsnan da misni sasicocxlo ri werilebi, 1870-1877. - tf.: federacia, 1932
moTxovnilebani miucileblad dakmayofild­ [1933] (cekavSiris st.). - gv. 310;
nen... Cven Seumcdar WeSmaritebad migvaCnia es 2. gunia, v. saqarTvelos kalendari. - Tb., 1893. -
azri, rom gonieris aRzrdiT kacis gonebas da gv. 430;
guls SegviZlian mivsceT idealuri sisru­ 3. xundaZe, s. socializmis istoriisaTvis saqar­
le~. misi rwmeniT, `winmsvleli sulieri pro­ TveloSi. - t. 1: burJuaziul-utopiuri socia­
gresi gaitacebs Tavis msvlelobaSi materia­ lizmi saqarTveloSi. - tf.: saxelgami, 1927. -
lurs qveyanasac da gamouwodebs yovelgvars gv.: 28, 36-37, 127-141, 220; t. 2: narodnikuli da
materialurs gaumjobesebas~. aseTi azrebis marqsistuli socializmi saqarTveloSi. - tf.:
qadagebiT xels uwyobda Cveni sazogadoebis saxelgami, 1927. - gv. 24;
gaTviTcnobierebasa da masSi socialisturi 4. giorgaZe, gr. sazogadoebrivi urTierToba sa­
azrebis gavrcelebas. qarTveloSi baton-ymobis gadavardnidan pir­
gardaicvala TbilisSi, WleqiT. misi da­ vel revoluciamde 1864-1905 / grigol gior­
xasiaTeba dawera n. nikolaZem (`droeba~, 1870, gaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafskolis
14 noemberi). st.). - gv. 401;
5. zandukeli, mixeil. - a) Tergdaleulni da
gamoqveynebulia: xalxosnebi qarTuls literaturaSi: (isto­
1. zneobiTi, gonebrivi da esTetikuri gaxsna // riul-literaturuli gamokvlevis cda). - tf.:
droeba. - 1868. - 6 seqtemberi. - #36. - gv. 2-4; tf. un-tis ga-ma, 1928. - gv.: 179, 183-184; b) axa­
13 seqtemberi. - #37. - gv. 3-4; 20 seqtemberi. - li qarTuli literatura: umaRl. pedagog.
#38. - gv. 4; 27 seqtemberi. - #39. - gv. 3-4; saswavleblisaTvis / sssr ganaTl. saxalxo
2. saWiroa Tu ara qarTuli rigiani Jurnali?: komisariati. - t. 2. - me-2 Sesw. gamoc.. - baTomi:
(sxartuli SeniSvna) // mnaTobi. - 1869. - marti. saxelgami. samecn.-ped. seqtori, 1938 (poli­
- gv. 1-9. grafkombinati). - gv.: 24, 228-229.

Targmna: inaSvili, sandro [aleqsandre] iobis


1. milli (jon stuart). qalebis ganTavisufle­ Ze (1889, 11/VIII – ) – saopero msaxiobi, – pirve­
ba: jon stiuart millis TxzulebaTagan // li qarTveli dramatuli baritoni, qarTuli
mnaTobi. - 1869. - maisi da ivnisi. - gv. 11-40. - operebis erTi pirveli momReralTagani, re­
mTargmnelis winasityvaobiT. darTuli aqvs: Jisor-damdgmeli, pedagogi da sazogado moR­
`ucxo sityvebis axsna, romlebic am statiaSi vawe, – respublikis saxalxo artisti, – orde­
arian naxmarni~, gv. 76-80; ivlisi da agvisto. - nosani, – Tbiliseli. daibada rkinigzis muSis

427
ojaxSi. deda – pelagia vladimorovis asu­ 1923-1924 wlebSi miiwvies italiis sxva­
li, diasaxlisi. izrdeboda nivTierad metad dasxva qalaqSi (maCeratas da sxv.), 1925 wels
gaWirvebul pirobebSi. 1895 wlidan swavlob­ monawileoba miiRo q. milanSi gamarTul
da maswavlebel zedginiZis kerZo pansionSi, konkursSi, ris Sedegadac samuSaod miiwvies
daamTavra rkinigzis 6-klasiani saswavlebeli madridis (espaneTi) did TeatrSi (erTi sezo­
(1897-1904) da me-2 gimnaziaSi ganagrZo swavla, ni). 1925 wlis miwuruls romsa da samxreT ame­
magram wlisTavze, mamis gardacvalebisa da rikas gaiwvies xelSekrulebiT, magram saqar­
swavlis fulis Seutanlobis gamo, agreTve, TveloSi gamowvevis gamo, saswrafod gamoe­
sami umcrosi Zmisa da dis sarCeni saarsebo wya­ Sura, rom Tavisi Zal-Rone samSoblo saopero
ros mosapoveblad, 1906 wels, Tbilisis rkini­ xelovnebis ayvavebisaTvis moexmarebina. 1926
gzis depos samWedloSi daiwyo muSaoba CaquCis wels, TbilisSi ramdenime gastrolis Sem­
mcemlad, saidanac susti agebulebis gamo saam­ deg, moskovis did TeatrSi debiutis Sedegad
qros kantoraSi gadaiyvanes moangariSed. samuSaod darCenac Txoves, magram sadireqti­
1908 wels Cairicxa saxalxo saxlTan ar­ vo organoebis mier Tbilisis z. faliaSvilis
sebul momReralTa gundSi, romelic k. cxo­ sax. operisa da baletis TeatrSi datovebul
meliZis lotbarobiT, gansakuTrebiT, mu­ iqna 1932 wlamde.
SaTa ubnebs emsaxureboda. imave wels, pol. 1929 wels, operis TeatrSi muSaobasTan
faliaSvilis xelmZRvanelobiT gamovida erTad, konservatoriasTan axlad daarsebu­
saxalxo saxlis scenaze maralexis partiaSi li saopero klasis gamgisa da xelmZRvanelis
(opera `karmeni~). 1909 wels musikis maswavle­ Tanamdebobasac asrulebda.
bel kovalenskisTan daiwyo mecadineoba; ise 1932 wels ukrainas (q. xarkovi) gaiwvies
moemzada, rom 1910 wels, saimperatoro-musi­ sagastrolod, Semdeg – leningradis kirovis
kalur saswavleblis mier gamarTul konkur­ sax. operisa da baletis TeatrSi muSaobda
sSi gaimarjva da Tbilisis konservatoriaSi 1933 wlamde; 1933 wels saqarTvelos mTavro­
(riadnovis klasSi) Sevida saswavleblad. ama­ bam gamoiwvia Tbilisis operisa da baletis
ve dros, muSaobda rkinigzaze da gundSic mo­ TeatrSi premierad da samxatvro nawilis gam­
nawileobda. ged. am xanSi dadga operebi `aida~ da `evgeni
1912-1913 wlebSi, rodesac qarTuli onegini~ – sruliad axali gagebiT da ganmar­
vokaluri xelovneba da qarTuli ena idevne­ tebiT.
boda, s. inaSvili vaso abaSiZes, vano sarajiS­ mReroda qarTulad, rusulad, italiu­
vils, niko gociriZes, el. CerqeziSvilTan da rad da frangulad.
sxvebTan erTad, saqarTvelos yvela qalaqs, s. inaSvilma Tavisi saopero moRvaweobis
dabas, sofelsa da raionSi koncertebs marTa­ manZilze Seasrula 85-mde operis mTavari
vda. partia, amaTgan: qarTul enaze – 7, rusulze –
musikalur saswavlebelSi mecadineobas­ 62, italiurze – 14, frangulze – 2.
Tan erTad, scenaze msaxurobda me-2 da me-3 artistuli da sareJisoro moRvaweobis
partiebis aRmasruleblad, 1915 wlidan pir­ garda, pedagogiur muSaobasac awarmoebda
vel partiebze gadaiyvanes. vokalur dargSi, rogorc saxelmwifo kon­
1916 wels, musikaluri saswavleblis servatoriis saopero da vokaluri klasis
warCinebiT damTavrebisTanave, miiwvies qar­ xelmZRvaneli. Seadgina saopero koleqtivi
Tul klubTan arsebul saopero dasSi, xolo da Tavisi xelmZRvanelobiT saopero warmo­
erTi wlis Semdeg – Tbilisis saopero Teatr­ dgenebi gamarTa saqarTvelosa da somxeTis
Si s. i. evlaxiSvilis antreprenerobis dros, qalaqebSi, rasac didi mniSvneloba hqonda
sadac 1923 wlamde mReroda. am xanebSi, vano ori moZme respublikis mSromelTa momsaxu­
sarajiSvilTan erTad, pirvelad s. inaSvilma rebisa da qarTuli mdidari xalxuri musikis
imRera pirvel qarTul operebSi (`Tqmuleba gamovlenisaTvis.
SoTa rusTavelze~ – abdula arabi, `abesalom sazogadoebriv asparezzedac Tavgamo­
da eTeri~ – murmani, `daisi~ – kiazo da sxv.). debiT muSaobda: erT-erTi Semqmnelia profe­
samsaxiobo xarisxisa da codnis asamaRle­ siuli kavSirisa, romlis pirveli gamgeobis
blad, 1923 wels, mTavrobis xarjiT gaigzavna wevrad 10-11 weli ucvlelad muSaobda, iyo
italias, sadac italiur enasa da vokalur xe­ adgilkomis, sawarmoo TaTbirebisa Tu komi­
lovnebas cnobil profesor jiraldonisTan siebis Tavmjdomare, kompozitorTa kavSirisa
swavlobda. xmis dayenebisa da operebis Seswa­ da dramkomis wevri da sxv.
vlis garda, grimisa da TamaSis mizanscenebs 1929 wels mieniWa damsaxurebuli artis­
ecnoboda. imave dros, mecadineobda gamoCe­ tis wodeba. 1937 wels, moskovSi gamarTuli
nil diriJorebTan – belapontisa da paitTan. qarTuli xelovnebis dekadis dros, dajil­

428
doebuli iqna sapatio niSnis ordeniT, muSaTa aRvniSno, rogorc saukeTesod Sesrulebuli.
da glexTa wiTeli jaris sxvadasxva nawilis Zalian ganviTarebuli mimika aqvs da misi Se­
sanimuSod momsaxurebisaTvis – calke nawile­ saferi gamoyenebac icis... mTeli tkivilebi
bis sapatio sigeliT. mimikis saSualebiT gamoaqvs da did STabeW­
s. inaSvilis samsaxiobo-SemoqmedebiT dilebas axdens~ (T. boreli, `sanaxaoba~, 1925,
muSaobas mravali werili aqvs miZRvnili qar­ #7, gv. 2-3).
Tul, rusul, somxur, azerbaijanul, espanur, s. inaSvilma banis sasimRero partieb­
italiur, frangul da sxva enebze. jer kidev Siac isaxela Tavi, roca S. gunos (1818-1893)
kovalenskisTan mowafeobis dros, saxalxo `faustSi~ mefistofeli Seasrula. kompozi­
saxlSi gamosvlis Sesaxeb (1912 wlis 21 noem­ tor k. meRvineTuxucesis sityviT: `inaSvilis
beri) presam aRniSna, rom `inaSvils aqvs sasia­ xmaSi yovel msmenels xiblavda bgeraTa simra­
movno baritoni, mdidari xma, kargi skola, vle, sifarTove da imave dros siRrme rbili
scenaze Tavi Tavisuflad uWiravs da tempera­ sasiani... mefistofelis rolSi inaSvilis xma
mentiT mReris~ (`karmenSi~), `inaevs (Jermoni iSleboda imodenad farToden Tavisuflad,
– `traviata~), daufasebeli Rirseba aqvs – yo­ rogorc ar gadaSlila arc erT rolSi, ro­
velTvis keTilSobili gamoWvreta da mRera melsac igi asrulebs, rogorc dramatuli
keTilSobili mimoxvriT; iseTi momReralia, baritoni... mefistofelis mTeli sasimRero
romelsac endobi da romlis gamo ar geSinia~ nawili, inaSvilis SesrulebaSi SesaniSnavad
(v. ananovi). `axalgazrda inaevs onianisaTvis morbilebulia da lamazi elferis matare­
yvelaferi aqvs: Zlieri da lamazi xma, sasceno beli... mefistofelis rolis gansaxierebaSi
garegnoba, gamometyveli saxe, saucxoo aRna­ gamoaCina mdidari mxatvruli azrovneba... eS­
goba~ (i. lavrovi). italiuri gazeTi `koriere makis damaxasiaTebeli aqsesuarebi inaSvilis
de milano~ werda: `artist-baritoni inaSvi­ mier uaryofilia, misi mefistofeli gaadamia­
li, italiaSi CamosvlisTanave, saucxooo pi­ nebulia~ („komunisti~, 1928, 11 aprili, #84).
robiT moipatiJes madridis samefo operaSi, s. inaSvilma verdis opera `aidas~ dadgmiT
rac sakmaod adasturebs mis saxelganTqmu­ `savsebiT daamtkica, rom Turme SesaZlebeli
lebasa... inaSvils aqvs umSvenieresi xma, Zlie­ yofila sceniuri gaformebis mxriv operac
ri da saamo, romelic saucxood Seefardeba ganTavisuflebuli iqnas daxavsebuli ruti­
xolme ama Tu im mdgomareobas, ganwyobilebas nisa da Zveli qerqisagan~; `inaSvilis dadgmam
xmis Zalisa da diapazonis gamosaCenad... misi Seitana siaxle, opera gamoacocxla da mayu­
simReris pirveli mosmenisTanave miviReT ke­ rebelSi jansaRi emociebi gamoiwvia~ (`komu­
Tilganwyobili STabeWdileba~. nisti~, 1929, 14 dekemberi). manve dadga (1930
madridis (espaneTi) gazeTebma aRniSnes s. wlis dekemberSi) `evgeni onegini~, romelSiac
inaSvilis toreadoris eskamilios (`karmeni~) Seitana `siaxle, rogorc moqmed pirTa, ise
gamosvla. `el. liberali~ werda: `miuxedavad uTierTdamokidebulebaSi. socialuri momen­
imisa, rom inaSvili gaejibra saukeTeso bari­ tebic aRniSna~.
tonTa xsovnas, mainc gamarjveba moipova~. s. inaSvilis Sesaxeb recenziebi moTav­
italiidan dabrunebis Semdeg, `komunis­ sebulia, sxvaTa Soris, 1924-1925 wlebis ita­
tis~ recenzentma p. bebuTovma (p. b.) aRniSna: liur Jurnal `unionSi~, `musikaSi~, espanur
s. inaSvilis `sceniuri mxare damuSavebulia `gundo grafikoSi~, `el liberalSi~, `xeral­
aranaklebi yuradRebiT, vidre vokaluri... do di madridSi~, `de musikasa~ da sxv.
misi saxiT qarTul operas Seemata didi kul­ Seusrulebia: qarTul operebSi: murmani
turuli msaxiobi~. (`abesalom da eTeri~), kiazo (`daisi~), abdul
s. inaSvili, rac unda susti nawarmoebi arabi (`Tqmuleba SoTa rusTavelze~), engiCa­
Sexvdes, suls udgams, acxovelebs. `saqar­ ri (`latavra~), revazi (`leila~), polkovniki
Tvelo mas icnobs, rogorc pirvel baritons (`cisana~), goCa (`darejan cbieri~); rusul
da vano sarajiSvilis saukeTeso partniors enaze: onegini (`evgeni onegini~), griazno­
qarTul operebSi. SesaniSnavi ganzomili Ta­ vi (`mefis sacole~), igori (`Tavadi igori~),
vdaWera, mxatvruli saxe, musikaluri Jesti mazepa (`mazepa~), mizgiri (`sneguroCka~), bo­
– mimika da yoveli niuansi, vokaluri gadmo­ risi (`boris godunovi~), velenecis stumari
cema exla misTvis Cveulebrivia~; `mReris Tu (`sadko~), demoni (`demoni~), eskamilio (`kar­
usmens, mainc metyvelebs... momRerali iseT meni~), Jermoni (`traviata~), grafi de luna
mxatvrul saxes iZleva (onegini), iseTi moxer­ (`trubaduri~), nelesko (`afrikanka~), tonio
xebiT gadadis erTi frazidan meoreze, erTi da silvio (`jambazebi~), alfio (`soflis pa­
gancdidan meoreze, iseTi xazgasmiT gadmos­ tiosneba~), amonasro (`aida~), figaro (`se­
ca niuansebic ki, rom aRar vici, romeli erTi vilieli dalaqi~), skarpio (`toska~), neveri

429
(`hugenotebi~), alberti (`verteri~), aTaneli vilis sabenefiso gamosvlis Sesaxeb italiaSi
(`taisi~), valentini (`fausti~), volframi swavlis gasagrZeleblad gamgzavrebis win] //
(`tanheizeri~), telramundi (`loengrini~), komunisti. - 1923. - 18 marti. - #61. - gv. 4; b)
merkucio (`romeo da julieta~), troekurovi momReral inaSvilis benefisi // komunisti.
(`dubrovski~), oTarbegi (`Ralati~), bepo (`ka­ - 1923. - 18 aprili. - #86. - gv. 4; g) inaSvilis
mora~), vindeksi (`neroni~), iago (`otelo~), gastrolebi: [~rigoleto~] // komunisti. - 1925.
qurumi (`samson da dalila~) da sxv.; italiur - 31 dekemberi. - #300. - gv. 5;
enaze: eskamilio (`karmeni~), amonasro (`ai­ 6. xelovneba // komunisti. - 1923. - 3 marti. - #49.
da~), neveri (`hogenotebi~), Jermeni (`travia­ - gv. 4;
ta~), skarpio (`toska~), rigoleto (`rigole­ 7. bebuTovi, p. (p. b.). – a) demoni - sandro inaSvi-
to~), grafi de luna (`trubaduri~), figaro lis meoTxe gamosvla: [recenzia speqtaklze]
(`sevilieli dalaqi~), `favoritkaSi~, `andre // komunisti. - 1925. - 19 dekemberi. - #292. -
SenieSi~; frangul enaze: merkucio (`romeo gv. 7; b) sandro inaSvilis mesame gamosvla //
da julieta~), aTaneli (`taisi~). komunisti. - 1925. - dekemberi. - #290. - gv. 5;
monawileoba miiRo kinoSic (`kazakebi~ g) j. puCinis toska: s. inaSvilis pirveli ga-
gaaxmovana). mosvla: [recenzia speqtaklze] // komunisti.
s. inaSvilis azriT, Cveni xelovneba, - 1925. - 11 dekemberi. - #285. - gv. 5; d) sandro
kerZod, saopero xelovneba, didi ayvavebis inaSvili opera `daisSi~ // komunisti. - 1926.
gzazea, mxolod, samwuxarod, Cveni axalgazr­ - 23 marti. - #64. - gv. 4; e) saxelmwifo ope-
doba sakmarisad ar muSaobs Tavis Tavze, miu­ ra. `mefis sacole~: [recenzia] // komunisti. -
xedavad imisa, rom es axalgazrdoba udavod 1926. - 27 ianvari. - #20. - gv. 5; v) `sevilieli
dajildoebulia Zvirfasi xmovani masaliT. dalaqi~: sandro inaSvilis monawileobiT //
misive rwmeniT, msaxiobi-xelovani sazogado komunisti. - 1926. - 4 aprili. - #75. - gv. 3; z)
saqmeebSiac TavgamodebiT unda monawileob­ `daisi~: [recenzia] // komunisti. - 1927. - 3 Te-
des. bervali. - #26. - gv. 4; T) s. inaSvilis gamos-
vla: Tbilisis operis TeatrSi // komunisti.
gamoqveynebulia: - 1927. - 27 ianvari. - #20. - gv. 3; i) saopero
1. RirseulTa sixaruli: [musikis xelovnebis mu- sezonis daxurva: sandro inaSvilis saRamo //
SakTa werilebi // komunisti. - 1937. - 16 ianvari. komunisti. - 1927. - 16 aprili. - #85. - gv. 4;
- #13. - gv. 1; 8. b-li. sandro inaSvilis Camosvla: [italiidan
2. vano sarajiSvili [SesaniSnavi momRerali da TbilisSi] // komunisti. - 1925. - 28 noemberi. -
saxalxo artisti]: [gardacvalebidan 15 wlis- #274. - gv. 3;
Tavi] // komunisti. - 1939. - 12 noemberi. - #260. 9. momRerali sandro inaSvili madridis saxel-
- gv. 4; mwifo TeatrSi // komunisti. - 1925. - 13 maisi.
3. SemoqmedebiTi megobroba: [mogonebani zaqaria - #107. - gv. 4;
faliaSvilze] // komunisti. - 1947. - 14 dekembe- 10. meRvineTuxucesi, k. – a) s. inaSvilis gamosvla
ri. - #248; mefistofelis rolSi gunos opera: faustSi
4. Cveni aRmzrdeli: respublikis sax. artistis // komunisti. - 1928. - 11 aprili. - #84. - gv. 4;
werili // qarTuli Teatri. - 1950. - 30 oqtom- b) opera `aida.~ musika juzepe verdisa. saxel­
beri; mwifo operis TeatrSi: axali dadgma sandro
5. vokaluri xelovnebis didi skola: didi Tea- inaSvilisa: [recenzia] // komunisti. - 1929. - 14
tris daarsebis 175 wlisTavis gamo // litera- dekemberi. - #288. - gv. 3;
tura da xelovneba. - 1951. - 3 ivnisi. 11. daviT andRulaZis da sandro inaSvilis gas-
trolebi ukrainaSi // komunisti. - 1932. - 18 mai-
mis Sesaxeb: si. - #115. - gv. 4;
1. ve-li. g. i. CubinaSvilis TaosnobiT kviras... // 12. buaCiZe, S. `evgeni onegini~ saxelmwifo operis
Teatri da cxovreba. - 1916. - #9. - gv. 14-15; TeatrSi // komunisti. - 1933. - 20 dekemberi. -
2. saopero msaxiobis... // Teatri da cxovreba. - #291. - gv. 4;
1918. - #3. - gv. 16; 13. dReidan yofili metexis cixe xelovnebis
3. Teatri da xelovneba // komunisti. - 1922. - 17 muzeumia: [revolucioner-komunarTa yofili
maisi. - #110. - gv. 2-3; sapyrobilis xelovnebis ZeglTsacav darba-
4. arman diuval (griSaSvili ioseb). p. Caikovskis zad gadaqcevis Sesaxeb] // komunisti. - 1933. - 18
evgeni onegini: [recenzia speqtaklze] // komu- noemberi. - #265. - gv. 2;
nisti. - 1923. - 3 ianvari. - #1. - gv. 4; 14. qarTveli momRerlebi ruseTSi // komunisti. -
5. musikosi. – a) a. inaSvilis gamgzavreba ita- 1933. - 14 ivnisi. - #135. - gv. 4;
liaSi: [axalgazrda momRerlis sandro inaS- 15. b. saxelmwifo opera: [speqtakli `karmeni~] //

430
komunisti. - 1935. - 26 maisi. - #121. - gv. 4; dros – sabWoTa aRmSeneblobisa da samarT­
16. begiaSvili, s. xali Teatri gagraSi: [sezonis lis institutis ukaTedro profesorad, 1933
gaxsnis Sesaxeb axal SenobaSi saqarTvelos wels – universitetis docentad, 1932 wels
simfoniuri orkestris monawileobiT] // komu- – a/k dauswrebel safinanso-ekonomiur insti­
nisti. - 1937. - 3 seqtemberi. - #201. - gv. 4; tutSi konsultantad da saxalxo meurneobis
17. qarTuli xelovnebis dekada: moskovi, 2 ianva- aRricxvis kaTedris gamged, 1935 wels – sa­
ri // komunisti. - 1937. - 3 ianvari. - #2. - gv. 2; qarTvelos orgaRricxvis saswavlo saaRri­
18. qarTuli xelovnebis monawileTa miReba kre- cxvo-ekonomiuri kombinatis direqtoris
mlSi: miRebas daeswrnen amxanagebi: stalini, moadgiled da saswavlo nawilis gamged, amave
molotovi, voroSilovi, kaganoviCi, orjoni- wels – kavSirgabmulobis institutSi leqto­
kiZe, kalinini, andreevi, miqoiani, petrovski, rad. yvela am Tanamdebobas asrulebda Tbili­
eJovi, beria, kerJencevi da sxvebi // komunisti. sis universitetSi muSaobasTan SeTavsebiT.
- 1937. - 16 ianvari. - #13. - gv. 1. 1938 wlis dekembris 3-s warmatebiT dai­
cva disertacia `sabalanso meTodi buRhal­
wyaro: teriaSi~, risTvisac mieniWa ekonomikur mec­
1. avtobiografia; nierebaTa kandidatis xarisxi. cnobilia, ro­
2. d. s. sandro inaSvili // sanaxaoba. - 1925. - #6. - gorc gamocdili pedagogi. Tbilisis saxel­
gv. 3; mwifo universitetSi misi xelmZRvanelobiT
3. Отзывы иностранной прессы о Сандро Инашвили aRizardnen axali mecnier-muSakebi sabuRal­
// Зрелище. - 1925. - #6; tro saqmeSi. misma aspirantebma daweres sa­
4. Сандро Инашвили // Заря Востока. - 1925. - #873; mecniero Sromani da ekonomikur mecniereba­
5. Сандро Инашвили // Зрелище. - 1925. - #7; Ta kandidatis xarisxi moipoves.
6. mematiane. operis mimdinare sezoni // xelovne­ pirvelma Seadgina (1924) seriozuli wig­
ba. - 1926. - #23-24; ni buxhalteriaSi qarTul enaze. gansakuTre­
7. dik. sandro inaSvilis gamosvlebi // sabWoTa biT, Tavi isaxela 1930 wels, saqarTvelos
xelovneba. - 1927. - #4; sakolmeurneo moZraobis dros, roca axlad
8. S. a. opera baTomSi // proletaruli xelovnebi­ daarsebul kolmeurneobebs araviTari praq­
saTvis. - 1931. - #1; tika da saxelmZRvanelo ar hqondaT aRricx­
9. Вечерная красная газета. - 1932. - #242. vis dargSi, a. inwkirvelma or TveSi Seadgina
da gamosca wigni kolmeurneobebSi aRricxvis
inwkirveli, ambrosi nestoris Ze Sesaxeb, agreTve, moiara saqarTvelos raione­
(1888, 28/II – ) – ekonomisti, pedagogi da sa­ bi (baTumi, lanCxuTi, Telavi) da adgilobriv
zogado moRvawe, – ekonomiur mecnierebaTa saaRricxvo muSakebs saTanado axsna-ganmar­
kandidati, profesori, angariSmcodneobisa teba misca.
da sabuRaltro aRricxvis kaTedris gamge, – sazogadoebriv saqmianobaSic aqtiurad
guriidan. daibada sof. baxvSi, Raribi glexis iyo Cabmuli: 1903 wels guriis maswavlebelTa
ojaxSi. daamTavra ozurgeTis sasuliero korporaciaSi monawileobda, Semdeg – pro­
saswavlebeli, Tbilisis sasuliero seminaria fkavSirSi, iyo wevri-Tavmjdomare saxel­
(1908) da kievis komerciuli instituti (1915). mwifo universitetis muSa-mosamsaxureTa
samaswavleblo moRvaweoba daiwyo 1903 komitetisa, universitetis urTierTdamxma­
wels, sof. nagomris dawyebiT skolaSi, gana­ re sazogadoebis gamgeobisa, universitetis
grZo bukiscixis (guria) orklasian da baxvis adgilkomis sarevizio komisiisa, saqarTve­
umaRles dawyebiT saswavlebelSi. 1916 wels los umaRlesi saswavleblebis da samecnie­
baTumSi gaxsna komerciuli codnis kursebi, ro-kvleviTi institutebis muSakTa pro­
sadac aswavlida buxhalterias da komerciul fkavSiris sarevizio komisiisa da sxv. kargi
gamoangariSebas. 1918 wels foTis qalTa gim­ muSaobisaTvis ramdenjerme daajildoves.
naziaSi aswavlida, 1921 wlidan – Tbilisis 1938 wels daeniSna personaluri akademiuri
pedagogiur institutSi, 1923 wels arCeul pensia.
iqna Tbilisis saxelmwifo universitetis
leqtorad, 1927 wels – Tbilisis samrewve­ calke gamocemulia:
lo-ekonomiuri teqnikumis maswavleblad, 1. buxhalteriis zogadi kursi or nawilad:
1930 wels mieniWa docentis wodeba, dainiSna Teoria da praqtika / saxelmwifo samecniero
yofili safinanso-ekonomiuri institutis sabWos mier miRebulia, rogorc saxelmZRva­
profesorad da angariSmcodneobis kaTedris nelo buxhalteriis Sesaswavlad. - tfilisi,
gamged, 1931 wels – saqarTvelos pedagogiu­ 1924 (s.s.m.u.s. poligr. gany. 1-li stamba). - 299,
ri institutis ukaTedro profesorad, imave III, [1] gv.;

431
2. SeniSvnebi angariSwarmoebis Sesaxeb. - tfili­ saf.-ekon. inst. ga-ma, 1933 (saq. saxkomsabW.
si, 1925 (s.s.m.u.s. poligrafskolis stamba). - st.). - 38 gv.;
38, [1] gv.; 14. buxhaltruli aRricxvis safuZvlebi / a/k.
3. angariSTmcodneobis safuZvlebi, buxhalte­ dauswr. safinanso ekon. in-ti. - naw. 1 / red. d.
riis zogadi kursis saxelmZRvanelo univer­ komaxiZe. - tf.: saxelgamis samecniero seqto­
sitetis ekonomiuri dargis, specialuri tex­ ri, 1934 (saxelgamis samec. seqtoris p/sk. st.).
nikumebisa da sabuxhaltro kursebis msmenel­ - 80 gv.; naw. 2 / p/mg. red. z. CaxvaZe. - tf., 1936
TaTvis / (s.s.s. respublikis samrewvelo-eko­ (cekavSiri-s st.). - 111 gv.;
nomiuri (komerciuli) ganaTlebis damxmare 15. samrewvelo angariSwarmoeba: mokle kursi / a/
komiteti). - tf.: [s.s.s.r. samrew.-ekon. ganaTle­ kavkasiis dauswrebeli safinanso-ekonomiuri
bis damxmare komitetis gamocema], 1927 (poli­ instituti. - tf., 1934 (saq. saxkomsabWos st.).
graftr. me-2 st.). - 235, [1] gv.; me-2 gamoc.. - tf.: - 43 gv.;
saxelgami, 1930 (poligraftr. me-6 st.). - 220 16. sabuxhaltro aRricxvis Teoriis kursi. - Tb.:
gv.; me-3 gamocema. - tf.: saxelgamis ga-ma, 1931 stalinis sax. Tbilisis saxelmw. un-tis gam-ba
(saxelgamis me-2 st.). - 186 gv.; da st., 1947. - 304 gv.: [1] CarT. furc. portr.;
4. sabanko angariSwarmoeba / s.s.s.r. samrewve­ 17. sabuxhaltro aRricxvis Teoriis kursi:
lo-ekon. (komerc.) ganaTl. damxm. komiteti. - sasoflo-sameurneo teqnikumebis sabuxhal-
tf., 1927 (poligraftr. me-6 st.). - 155, 2 gv.; tro-ekonomiuri ganyofilebisaTvis / saq. ssr
5. angariSebis nomenklatura sxvadasxva sawar­ soflis meurneobis saministro. - Tb.: saxelga-
moebSi. - tf.: tf. sameur.-ekon. texn. mowaf. mi, 1949 (leninskoe znamia-s st.). - 336 gv.
kooperativi, 1930 (poligraftr. me-2 st.). -
162 gv.; a. inwkirvelis mier naTargmni da misi re-
6. kolmeurneobaTa angariSwarmoeba: mokle kursi daqtorobiT gamocemulia:
/ Sedgenili sakavSiro kolmeurncentris mier 1. bogdanovi, n. a. Sromis mecnieruli organiza­
damuSavebuli programis mixedviT; sabW.-sav. cia angariSwarmoebaSi: (muSaobis gamokvlevi­
muS. profk. arsebuli aRricxvis muSakTa sru­ sa da organizaciis sakiTxebi saaRricvxo apa­
liad saqarTvelos gaerTianeba. - tf.: saxelga­ ratebSi) / Targmani g. n-is; a. inwkirvelis reda­
mi, 1930 (poligraftr. me-3 st.). - 145, [3] gv.; qciiT; [avtorebis winasityvaobiT]. - tfilisi:
7. angariSwarmoebis saxelmZRvanelo kolmeur­ tfilisis 1 samrewv.-ekonom. texnikumisa, 1926
neobis axalgazrdobis skolebisaTvis. - tf.: (cekavSiris stamba). – 54 gv.;
saxelgami, 1931 (me-2 st.). - 160 gv.: 1 dakec. f.; 2. le-kutre, v. balansmcodneobis safuZvlebi.
8. axali wesis aRricxva kolmeurneobebSi. - tf.: balansis safuZvlebi. balansis problema. ba­
saxelgamis ga-ma, 1931 (saxelgamis me-2 st.). - 36 lansis Sedgenis texnika. balansis muxlebis
gv.; Sefaseba. balansis muxlebis klasifikacia /
9. Sromis aRricxva kolmeurneobaSi. - tf.: saxel­ Targmani rusulidgan; amvr. inwkirvelis re­
gamis ga-ma, 1931 (saxelgamis me-2 st.). - 31 gv.; daqciiT; [winasiyv. avt.: v. le-kutre, amvr. inw­
10. angariSmcodneoba: saxelmZRvanelo saqarx- kirveli]. - tfilisi: tfilisis 1 samrewv.-eko­
no-safabriko Svidwledebis VII jgufisaTvis. - nom. texnikumis gamocema, 1926 (poligraf­
tf.: saxelgamis saswavlo-pedagogiuri seqto- trestis me-2 stamba). - 125, [1], II gv.;
ri, 1932 (saxelgamis me-2 st.). - 80 gv.: 1 CarT. f.; 3. galagani, a. m. savaWro angariSwarmoeba: saxel­
11. miTiTebani sabalanso aRricxvis Teoriis Se­ mZRv. un-tis ekonom. dargis, spec. texnik. da
saswavlaT galperinis I da II wignebiT / Sedgeni­ sabuxhaltro kursebis msmenelTaTvis / Targ­
li a. inwkirvelis mier; amierkavkasiis safinan­ mani a. n. inwkirvelis redaqciiT [da winasity­
so-ekonomiuri instituti. - [tf.]: a/k. dausw. vaobiT]; s.s.s.r. samrewvelo ekonomiuri (ko­
saf.-ekon. inst. ga-ma, 1933 (saq. saxkomsabW. merciuli) gan. damxmare komiteti. - tf., 1927
st.). - 15 gv.; (aRmaskomis st.). - 140, II, [2] gv.
12. miTiTebani sabalanso aRricxvis Teoriis Se­
saswavlad i. galperinis I da II wignebiT / Sed­ gamoqveynebulia:
genili a. inwkirvelis mier; a/k. dauswrebeli 1. momxmarebel amxanagobaTa kavSiri: (werili kie-
safinanso instituti. - tf.: narodnoe xoziais­ vidan) // sasoflo gazeTi. - 1913. - #52. - gv. 4-5;
tvo zakavkaza, 1933 (p/tr. 1-li st.). - 18 gv.; 2. cota ram kooperaciis Sesaxeb // sasoflo
13. sabalanso aRricxvis safuZvlebi: damatebani gazeTi. - 1913. - #44. - gv. 8-9; #46. - gv. 11-12;
i. galperinis `sabalanso aRricxvis safuZ­ #49. - gv. 9-10; #50. - gv. 6-8;
vlebis~ mesame da meoTxe wignebis / Sedgenili 3. sakredito amxanagobebi // sasoflo gazeTi. -
a.n. inwkirvelis mier; amierkavkasiis safinan­ 1914. - #5. - gv. 2-7; #8. - gv. 2-4; #10. - gv. 2-3;
so-ekonomiuri instituti. - tf.: a/k. dauswr. #12. - gv. 2-4;

432
4. saqarTvelos kooperatiuli banki // kavSiri. - SeiaraRebul gamosvlaSi: Cxarisa da zesta­
1920. - #25-26. - gv.3-4; #27-28. - gv. 2-3; fonis ganiaraRebaSi, tenginis polkis jaris­
5. buRalteriis zogadi kursi // muSa. - 1924. - 9 kacTa iaraRis ayraSi belagors, quTaissa da
seqtemberi. - #540; sxv. reaqciis dawyebisas, 1906-1907 wlebSi,
6. buxhalteriis zogadi kursi: [bibliografia] // imereTidan devnili, TbilisSi muSaobda, ro­
komunisti. - 1924. - 14 maisi. - #108. - gv. 4; gorc propagandisti, agitatori da raionuli
7. buxhalteriis zogadi kursi. or nawilad: Teo­ komitetis wevri, xolo imereTSi – quTaisi­
ria da praqtika // droSa. - 1924. - #23. - gv. 335; sa da WiaTuris komitetebis wevri. mas ebara
8. ras niSnavs sabrunav saSualebaTa brunvis daC- samxedro organizaciis sawyobi. 1908 wlis
qareba?: konsultacia // komunisti. - 1949. - 20 dasawyisSi, samxedro jgufTan erTad, gadavi­
marti. - #55; da baqos, sadac mokles policiasTan sastiki
9. Лицевые счета экономии // Заря Востока. - 1951. - Setakebisas, iaraRisa da asafeTqebeli masale­
22 ноября; bis aRmoCenis dros (1908 wlis maisis 13).
10. Новая книга об архитектуре Грузии и Армении: [Р. werda moTxrobebsa da statiebsac. erT
Агябабян. «Композиция купольных сооружений did moTxrobaSi aRwerili hqonda guriis re­
Грузии и Армении»]: [Рецензия] // Заря Востока. - voluciuri moZraoba da masSi baTumis muSaTa
1951. - 28 апреля; monawileoba.
11. Своевременно и точно составлять отчеты пред­ cnobili iyo, rogorc `lomguli mebrZo­
приятий // Заря Востока. - 1951. - 12 декабря. li, uSiSari revolucioneri, niWieri litera­
tori, mWermetyveli agitatori da propagan­
mis Sesaxeb: disti, erT-erTi xelmZRvanelTagani, gulwr­
1. uruSaZe, i. a. n. inwkirveli. `sabanko anaga­ feli da uangaro muSaki~, iSviaTi moqarguli
riSsworeba~: bibliografia // komunisti. - eniT molaparake, msmenelTa momxiblavi ora­
1928. - 2 marti. - #51. - gv. 4. tori.

wyaro: mis Sesaxeb:


1. avtobiografia; 1. vano nikolozis Ze inwkirveli: (stepkos bio-
2. SromaTa sia; grafia) // revoluciis matiane. - 1923. - #2. - gv.
3. Отзыв (Проф-ов: М. Гогиберидзе, Н. Кецховели, 175-176;
А. Натрадзе, Г. Хачапуридзе, Г. Тавзишвили и Г. 2. kvaSali, k. stepko inwkirveli: [misi revolu-
Гамкрелидзе); ciuri moRvaweobis Sesaxeb] // leninis droSa.
4. Из протокола заседания Ученого Совета - maxaraZe, 1941. - 14 maisi. - #47.
Тбилисского государственного университета им.
Сталина 28 декабря 1938 г. – Протокол #8; wyaro:
5. oqmi #14 saxalxo-sameurneo aRricxvis kaTe­ 1. kote. amx. vano (stepko) inwkirveli // 1917
dris sxdomisa. - 1939. - 10 ianvari. wlamde daRupul revoliucionerTa xsovnas
/ sssr. saq. kompartiis da revoliuciis komi­
inwkirveli, vano [stepko] nikolozis sia. – tf.: Jurn. revoliuciis matianes gamoc.,
Ze (1886 – 1908, 13/V) – revolucioneri, – or­ 1923 (zaria vostokas st.). - gv. 67-68;
ganizatori, propagandisti da agitatori, 2. saqarTvelos kompartiis Zveli gvardia [gar­
– guriidan. soflis skolisa da ozurgeTis dacvlil da cocxal revoliucioner bol­
sasuliero saswavleblis damTavrebisTanave, Sevikebis (1890-1905 w.w.) suraT-biografiebi:
quTaisis sasuliero seminariaSi ganagrZo swa­ albomad Sekruli] / winasityvaobis avt.: sev.
vla, iqve revoluciur muSaobaSi Caeba. 1903 TalaqvaZe. - tf.: [saqarTvelos kompartiis ce­
wels Seadgina mowafeTa wreebi, romelTa So­ kas partiis gamocema], 1925 (saq. kp c.k. st.). - gv.
ris, propaganda-agitaciis gawevasTan erTad, 73;
aralegalur literaturasac avrcelebda. 3. revoluciis matiane. - 1928. - #1. - gv. 24. - [Se­
1904 wels, misi xelmZRvanelobiT, omis wi­ niSvna].
naaRmdeg demonstracia gaimarTa, risTvisac
seminariidan garicxes; amis Semdeg sruliad ioane batoniSvili (1766, 16/V – 1830,
revoluciur-praqtikul saqmianobaSi Caeba: 15/II) _ mwerali, mecnieri, enciklopedisti, bi­
1904-1905 wlebSi samtrediasa da WiaTuraSi bliofili, leqsikografi, sazogado, saxel­
muSaobda – soflis glexebsa da maRaros mu­ mwifo da samxedro moRvawe, reformatori,
SaTa Soris. 1905 wlis ianvarSi misi xelmZR­ feldceixmeisteri, erekle II-is SviliSvili,
vanelobiT gaimarTa WiaTuris didi gaficva, Ze giorgi XII-isa da qiziyis mouravis, papuna
aqtiuri monawileoba miiRo TiTqmis yvela andronikaSvilis, asulis qeTevanis, qarTvel

433
ufliswulTa Soris yvelaze keTilgonier unda yofiliyvnen: `Tormeti Wkvianni kacni,
da ganaTlebulad miCneuli, frang da germa­ kargi STamomavlobisani, gamorCeulni sami
nel racionalist-filosofosTa mimdevari, qarTulidam, sami kaxeTidam, sami TaTrebi­
saRvTismetyvelo da saero mwerlobis, Zveli dam, sami moqalaqeebidam~-o; 8) sasamarTlos
da axali filosofiis mcodne, niWieri da fi­ gamartivebasa da gaumjobesebas, _ `damnaSave
cxeli sardali, saqarTvelos gaerTianebisa mxolod im SemTxvevaSi daisajos, Tu man ka­
da saxelmwifos Sina wyobilebis gardaqmnis ci mesamejer mokla~-o, xolo mkacr sasjels
mqadagebeli, sayovelTao ndobiT aRWurvi­ moiTxobda samSoblos moRalatisaTvis:
li, mamis mier feldceixmeisterad daniSnu­ `gind mefis Ze iyos, ginda mefis monaTesave,
li, lek-spars-osmalTa Semosevis dros mama­ anu sxvavinme gvami, mamulis muxanaTs arRa
curad sdarajobda mamuls. 1789 wels, 17-18 hqondes garCeva~-o; 9) orkvireuli gaze­
wlis Wabukma iulon batoniSvilTan brZoliT Tis gamocemas; 10) umaRles saswavlebelTa
sZlia Wareli lekebi. 1795 wels, Tbilisis gaxsnas (Tbiliss, gors, Telavs), sadac ru­
abanoebTan aRa mahmad-xans vaJkacurad See­ suli da kavkasiuri enebis garda berZnuli
brZola da papa (erekle II) tyveobas gadaarCi­ da laTinuric unda eswavlebinaT, Tavadaz­
na (Teimuraz batoniSvilis mowmobiT, `maSin naurTa SvilebTan erTad moqalaqeTa Svi­
moeaxldnen sparsni, sadaca igi iyvoda mefe da lebsac eswavlnaT, xolo mdabio moqalaqe­
momarTes aRmatebulTa ZlierebiTa da kninRa Ta da glexTaTvis dabali skolebi gaeRoT,
mohklides mefesa, anu Seipyrobdes, ukeTu obol-Raribni `gamoizardon saxelmwifoTa
SviliSvili ama mefis ioane ar iyomva mun. ek­ xarjiT~-o; 11) fostis, afTiaqis, arqivis,
veTa mefis Ze ioane maxlobel papis misisa mo­ biblioTeka-muzeumis daarsebasa da sxv.; 12)
sulTa sparsTa da ukuaqciva da ganarina xel­ amer-imereTis gaerTianebas: `odes erT-er­
Tagan maTTa mefe~). Tavi isaxela 1800 wels Ti mefe gardaicvalos qarTlsa da imereTs
lekTa beladis omar xanis SemusvriT, sadac uwin, daSTomili mefe dason sazogadod qar­
didi gmiroba gamoiCina. amave xanebSi werda TvelTa da imerTa. Semdgomad mefoba iyos
`saqarTvelos mdgomareobis gasaumjobese­
morigeobiT: xan aqeTuri mefis Ze da xan iqi­
bel proeqts~.
Turi mefis Ze dajdebodes mefeT~-o, magram
ioane batoniSvili samSoblos ubedure­
`ar iniSnebodeT mefeebad uniWoebi~-o; 13)
bas imaSi xedavda, rom igi Zveli wes-wyobiT
finansiur saqmis mowesrigebas, saxelmwifo
cxovrobda, danawilebuli iyo da masSi evro­
Semosavlis gadidebas, meurneobisa da mrew­
piuli swavla-ganaTleba ar iyo Semosuli.
velobis ayvavebas, mamulebisa da venaxebis
amitom Seadgina saqarTvelos politikuri
ijariT gacemas, madnebis damuSavebas, mqso­
reformis kanonproeqti, romliTac moiTxo­
velTa Sovnas, aReb-micemobis gaZlierebas,
vda: 1) samxedro saqmis gardaqmnas, mudmivi
erovnuli burJuaziis Seqmnas: `Cven TiTq­
jaris Seqmnas, aT komlze erTi ucolSvilo
mis somxebisa da TaTrebis vaWrebis xelis
kacis gamoyvanas xuTi wliT, cxenosani karis
Semxedvelni varT, da es Zliereba iqneba Cve­
Seqmnas, kavaleriisTvis niSnebis SemoRebas
ni odesca vaWarnica Cvenni iqnebian... riTac
(wm. ninosi, daviT aRmaSenebelis, wm. giorgis
SeiZlebodes vaWroba davagrovoT qarTvel­
da sxv.), zarbaznebis Camosxma, cixesimagreTa
Ta kacTa Soris... da amisaTvis gamovarCioT
aSenebas, fasiani jaris, qarTl-kaxeTSi oTxi
sadroSos Camoyalibebas; 2) mezoblebTan si­ qarTlidam, kaxeTidam raodenime kacni isev
frTxilesa da mSvidobianobas. `oms nu davi­ vaWrebTan namyofni da SevaCvioT vaWrobas,
wyebT did xelmwifesTan. omi maTTan yovel­ amaT xeli ganemarTos saqveyno Semosavli­
Tvis saxifaToa~-o; 3) marTva-gamgeobis _ ad­ dam, raTa iswavlon vaWroba~-o; 14) amxana­
ministraciis _ gamartivebasa da gaiafebas; guri (koleqtiuri) meurneobis SemoRebas:
4) moxeleTa, ministridan dawyebuli mourav `garna es umjobesi iqnebis, ukeTu yoveli
mamasaxlisamde, TviT mefe-dedoflisac, baris soflebma, visic ginda yma iyos, SeZle­
jamagiriT Senaxvas; 5) ganaTlebis moxelis bisamebr, vTqvaT, ocdaxuTis dRis miwidam,
Seqmnas skolebisa da stambebis meTvalyu­ vidre ocdaaTamdis moxnan sazogadod da da­
red; 6) sazogadoebrivi uzrunvelyofis Teson naxevarSi qeri, naxevarSi puri, TiTon­
moxeleobis dawesebas qvriv-obolTa, davr­ ve momkan, galewon da Seinaxon ambrebSi qeri
domilTa da nabiWvarTaTvis, _ `nu eqmnebian da puri, xolo bze _ sabZelSi. ukeTu qveyanas
dedani orsulni muclis waxdenisa mizezad dasWirdes, maSin igini aRar Sewuxdebian, pu­
da nurca moSiobisa~-o; 7) umniSvnelovanes ri mzad iqnebis da iqidan daixarjeba~-o; 15)
saxelmwifo sakiTxiT gadasawyvetad saTaT­ saeklesio weswyobis gaumjobesebas ise, rom
biro organos daarsebas, romlis wevrebad kaTalikozi Rirebulebisamebr iniSnebodes

434
da ara mefis ZeobiT~-o da sxv. swuxda, rom gami, 1948 (saq. ssr poligr. da gam-bis saqm. sam-
dasavleT saqarTveloSi ymebs cudad epyro­ marTv. beWdviTi sityvis kombinati). - 254 gv.
bodnen da, saerTod, `saqarTveloSi piruty­
vs ufro karga epyrobian, vidre ymas~. gamoqveynebulia:
dawera da gadmoTargmna filosofiuri, 1. kalmasoba // ciskari. - 1867. - #9. - gv. 1-32; 1868.
maTematikuri, leqsikografiuli, sabunebis­ - #1. - gv. 33-63; #2. - gv. 64-103; #3. - gv. 104-
metyvelo, istoriuli da sxv. Txzulebani, 143; #4. - gv. 144-167; #5. - gv. 168-199.
maT Soris, yvelaze sayuradRebo `xumara swa­
vla~, anu `kalmasoba~, feodaluri saqarTve­ mis Sesaxeb:
los yofa-qcevis, zne-Cveulebis, mdgomareo­ 1. baqraZe, dimitri. – a) ioane batoniSvili da mi-
bis da sxv. suraTi, romelSiac dialogiuri si `kalmasoba~ // ciskari. - 1861. - #4. - gv. 523-
saxiT, popularuli eniT, enciklopediuri 555; b) u. redaqtoro! // ciskari. - 1861. - #3. -
saxiT gvacnobs Tavisi drois filosofiur gv. 445-454;
azrovnebasa da mecnierul sakiTxebs, saqar­ 2. kalmasobis gamocema // saqarTvelos moambe. -
Tvelos daavadebas (`qarTlSi samarTali ar 1863. - #3. - gv. 123;
qnila da arc iqneba~). aRniSnavs, rom qarTve­ 3. lorTqifaniZe, kirile (Tergdaleuli).
li eris didi ubedurebaa gabatonebuli wode­ amao-amaoTa // saqarTvelos moambe. - 1863. - #6.
bisa da mmarTvelTa, rogorc saero, ise sasu­ - gv. 69-82;
liero pirTa, zneobriv-gonebrivi dacema. 4. gamrekeli-Toreli, giorgi. mimoxilva // mna-
Seadgina `mokle samusiko saxelmZRvanelo~ Tobi. - 1869. - seqtember-oqtomberi. - gv. 26-53;
(gaarCia akad. iv. javaxiSvilma, 1938 wels) da 5. gamrekelovi, stefane. sabibliografio gan-
sxv. cxadeba // droeba. - 1869. - 27 marti. - #13. - gv.
ioane batoniSvili marad Tavisi mamulis 4;
mdgomareobaze fiqrobda, Tavisi drois qar­ 6. WiWinaZe, z. wera-kiTxvis sazogadoebis sayura-
Tvelobis gamofxizlebisa, siClungisagan dRebod // iveria. - 1891. - 20 ivlisi. - #153. - gv.
ganmtkicebis, sazogadoebrivi aRorZinebi­ 3;
sa da gamTlianebisken mouwodebda, radgan 7. mamulis Svili: sazogadoebis sagulisxmod //
swamda: `saqarTvelo rom mTliani yofiliyo, mwyemsi. - 1894. - #11-12. - gv. 1-4;
mteri ver mogvereoda~-o. sxvaTa Soris, igi 8. axali ambavi // iveria. - 1896. - 12 aprili. - #79.
gvaswavlida: ubedurebasa Sina nu Seswuxdebi, - gv. 2;
bednierebaSi nu mouZlurdebio. 9. furcelaZe, anton. sagulisxmiero wigni // ive-
iwodeboda: `mefis Ze ioane~, `mwiri mefis ria. - 1900. - 19 aprili. - #83. - gv. 1-2; #84. - gv.
Ze ioane~, `mefis Ze kavaleri ioane giorgis 1-3; #85. - gv. 1-2;
Ze~, `ministri da mefis Ze ioane~, `feldceix­ 10. Teimuraz batoniSvili, ioane batoniSvili,
meisteri ioane~. farnaoz batoniSvili: (suraTebi) // cnobis
RviZli dediT hyavda da-Zmani: daviT, ba­ furceli. - 1901. - 9 seqtemberi. - #5. - gv. 1;
grat, Teimuraz, sofio, rifsime, gaiane bato­ 11. mefis Ze ioane batoniSvili: [suraTi] // mwyemsi.
niSvilebi. - 1901. - #19. - gv. 11;
12. ioane batoniSvili: [foto] // saxalxo kalenda-
calke gamocemulia: ri. - 1910. - gv. 186;
1. kalmasoba / Txz. ioane batoniSvilisa. qar- 13. ioane batoniSvili. kalmasoba: [bibliografia]
TueiliT-imerT sazogadoebis mondobilo- // axalgazrda komunisti. - 1936. – 21 oqtombe-
biT; gamocemuli `ciskris~ redaqciisagan; wi- ri. - #243. - gv. 4. - xelmowera: g. m.;
naTqma dim. baqraZisa. – naw. 1. - tf., 1862 (kere- 14. qiqoZe, g. ioane batoniSvili: gardacvalebi-
seliZis tip.). - XXVII, 475 gv.; naw. 2. - tf., 1867 dan asi wlisTavis gamo // komunisti. - 1939. - 26
(kereseliZis tip.). - 199 gv.; ivnisi. - #144. - gv. 2-3;
2. kalmasoba / Txz. ioane batoni-Svilisa; dimi- 15. baramiZe, a. Иоанн Батонишвили и его Калмасоба
tri baqraZis winasityvaobiT. - me-2 gamocema. // Заря Востока. - 1940. - 22 сентября. - #221;
- Tfilisi: z. WiWinaZe, 1895 [kanze: 1896] (e. xe- 16. mefariSvili, l. ioane batoniSvilis gramatika
laZis st.). - 421, VIII gv.; 21 sm.. - winasityvaoba: // saxalxo ganaTleba. - 1948. - #47. - gv. 4;
`kalmasoba~-dim. baqraZe, gv.: I-XX. - bolosity- 17. canava, a. ioane batoniSvilis `kalmasoba~ da
vaoba: `kalmasoba~. z. WiWinaZe, gv.: I-VIII; xalxuri sityviereba // literaturuli alma-
3. kalmasoba. - t. 1 / k. kekeliZis da al. baramiZis naxi. - soxumi, 1949. - #5. - gv. 363-371.
red. da winasityv.. – tf.: saxelgamis ga-ma da me-
2 st., 1936. - XII, 307 gv.: [1] portr.; [t.] 2. - saxel- wyaro: ar aris miTiTebuli.

435
iona mitropoliti, igive iona rui­ 2. gedevanianT gvari me-XVIII saukuneSi / werili
sis mitropoliti [ivane gabriel sard­ iona mitropolitisa [gedevaniSvili]; gamoce­
lis Ze gedevaniSvili] (1737 – 1821) _ mog­ muli wera-kiTxvis sazogadoebis 1543 xelnawe­
zauri, mwerali. daibada 1737 wels. aRizarda ris mixedviT sargis kakabaZis mier. – tf., 1914
anton kaTalikosis karze. 1753 wels iero­ (b. kilaZis st.). – 8 gv.
diakonad gamwesda 16 wlisa. anton kaTali­
koss ruseTs gadasaxlebisas Tan axlda, xolo mis Sesaxeb:
roca antoni saqarTveloSi dabrunda, jvris 1. saistorio masala: mitropoliti iona (gedeva-
monastris arqimandritad akurTxa. 1775 wels niSvili) // mwyemsi. - 1898. - #4. - gv. 6;
arCeul iqna ruisis mitropolitad. 1780 2. kikvaZe, a. iona gedevaniSvili: gardacvalebis
wels, raRac danaSaulobisaTvis, erekle II-Is 130 wlisTavi // literatura da xelovneba. -
ganCinebiT mRvdelmoqmedeba aukrZales da 1951. - 12 agvisto.
daviT garejis udabnoSi daamwyvdies. aqedan
idumlad imereTs gaiqca, magram iq ar Seiwy­ wyaro:
nares da tfilissve daabrunes. aq qaSveTis 1. xaxanaSvili, al. qarTuli sityvierebis isto­
eklesiis galavanSi miuCines sacxovrebeli ria: (uZvelesi droidgan me-XVIII sauk. gasu­
bina, saidanac gaipara da, axalcixis faSas dax­ lamde. - tf.: qSwkg saz-is gamocema #65, 1904.
marebiT, konstantinopols Cavida. Semoiara – kani, 593, XIX, 1 gv.;
samarTlmadideblo aRmosavleTi, evropa, ve­ 2. gedevanianT gvari me-XVIII saukuneSi / werili
niT moldavias gadavida. patriarqTa Suamd­ iona mitropolitisa [gedevaniSvili]; gamoce­
gomlobiT, ionam mRvdelmTavroba daibruna. muli wera-kiTxvis sazogadoebis 1543 xelnawe­
1792 wels, ruseTis erTgulebisTvis 600 man. ris mixedviT sargis kakabaZis mier. - tf., 1914
pensia daeniSna da sacxovreblad q. kievi mie­ (b. kilaZis st.). - 8 gv.;
Cina. 1799 wels, sinodis nebarTviT, moskovs 3. kekeliZe, korneli. qarTuli literaturis
gadasaxlda – Cudovis monasterSi. gardaicva­ istoria / daibeWda Tanaxmad sibrZnis mety­
la 1821 wels. velebis fakultetis dadgenilebisa. mdivani
am mogzaurobasa da gadasvla-gadmos­ docenti g. naTaZe. - t. 1: Zveli mwerloba. - tf.:
vlaSi, mravali wminda adgili moixila da, tfilisis saxelmw. un-tis gam-ma, 1923 (poli­
1805-1810 wlebSi, SesaniSnavi adgilebi aRwe­ gr. gany. s.u.s.m. me-5 st.). – gv. 411-413;
ra (tfilisidan konstantinopolamde, kons­ 4. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
tantinopolis da mTawmidis monasterTa gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
mimoxilva, ierusalimi, qristes saflavi, ar­ palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
qipelagis kunZulebi, venecia da misi midamoe­ bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
bi, aleqsandria da egvipte, sinas mTa, q. vena, jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
poloneTi da misi qalaqebi, agreTve, kievis tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
monasteri, moskovi). cnobani Sekriba iveriis binati), 1941. – gv. 474.
monastris Sesaxeb, moxsenebuli aqvs aTinis
garSemo nanaxi platonisa da aristoteles iordaniSvili, gigo aleqsandres Ze
skolis nangrevebi, qarTvelTa siZveleni aTi­ (1878, 19/XI – 193?) – msaxiobi, – reJisoris TanaSe­
nasa da palestinaSi da sxv. aRwers bunebis mwe, ubnuri warmodgenebis erTi mesveurTagani
suraTebs, vaWroba-mrewvelobas, mcxovrebTa da saxalxo Teatris uangaro muSaki, – veris mu­
zne-Cveulebebs, SesaniSnav SenobaT, naSTebs SaTa klubis damfuZnebeli, – Tbiliseli. daiba­
da sxv. da veraze, Raribi glexi-xelosnis ojaxSi. daam­
ena aqvs mxatvruli, saero da sasulie­ Tavra samklasiani samoqalaqo saswavlebeli.
ro sagnebi erTnairis yuradRebiT aqvs aRwe­ scenaze monawileobda 1899 wlidan, ro­
ril-aRniSnuli. mecnierTa Soris sayuradRe­ gorc msaxiobi – saxasiaTo rolebis aRmasru­
bo Sromad aris miCneuli misi naSromi, rome­ lebeli, scenariusi – reJisoris TanaSemwe,
lic gamocemulia p. ioselianis mier saTau­ reJisori, warmodgenebis damdgmel-xelmZRva­
riT: `mimosula anu mgzavroba iona ruisisa neli, gamge, mocekvave da sxv. misi rolebi iyo:
mitropolitisa~ (Tfilisi, 1852 w.). kavkaveli petua, akofa, geo, kakuli, marciali
da sxv., monawileobda kinoSic. umTavresad,
calke gamocemulia: muSaTa ubnebs (vera, orTaWala, avlabari, na­
1. mimosula anu mgzavroba iona ruisisa mitro­ Zaladevi, xarfuxi da sxv.) dastrialebda, xSi­
politisa / [winasityv. avt. p. e. ioseliani]. – rad daba-soflebSic marTavda warmodgenebs,
Tf., 1852 (kavkasiis namestnikis kancelariis bevrgan sruliad ufasod monawileobda – saq­
st.). - [4], 172, [2] gv.: il., sur.; velmoqmedo mizniT.

436
g. iordaniSvilis sasceno-saTeatro sa­ 4. g-Ze. g. gigo iordanaSvili: [25 wlis sasceno
xalxo moRvaweobis 25 wlis Sesrulebis aR­ moRvaweobis gamo] // komunisti. - 1923. - 6 maisi.
saniSnavad, 1923 wlis maisis 6, rusTavelis - #101. - gv. 2;
TeatrSi gaumarTes iubile. saiubileo komi­ 5. musikosi. g. iordaniSvilis iubile // komunis­
tetis (Tavmjdomare – Salva dadiani, wevre­ ti. - 1923. - 11 maisi. - #105. - gv. 6;
bi: d. CxeiZe, v. jiqia, s. axvlediani, ankara, a. 6. muSa. - 1923. - 27 aprili. - #130; 6 maisi. - #137;
faRava da sxv.) mowmobiT: `iSviaTad moipoveba 1924. - 29 aprili. - #432; 1927. - 2 noemberi. -
tfilisSi iseTi muSaTa ubani, sadac gigo ior­ #1484;
daniSvils mxurvale monawileoba ar mieRos 7. tribuna. - 1923. - 22 aprili. - #451; 6 maisi. -
Teatraluri kulturis gamaRvivebel wris #462; 10 maisi. - #465;
SedgenaSi... misi amodena xnis dauRalavma da 8. Знамя искусства. - 1923. - #42;
Tavganwirulma Sromam metad sagrZnobi nayo­ 9. gvaraZe, niko. Teatraluri memuarebi. - Tb.:
fi moutana qarTul Teatrs da, kerZod, veris saxelgami, 1949. - gv. 142;
saxalxo auditorias, romlis erT-erT sulis 10. burTikaSvili, al. scenis ostatebi: (portre­
Camdgmelad igi iTvleba~ (`komunisti~, 1923, 6 tebi). - Tb.: xelovneba, 1951. - gv.: 19, 89.
maisi, #101).
1927 wels, g. iordaniSvils daeniSna per­ iordaniSvili, solomon giorgis Ze
sonaluri pensia. (1898, 12/X – ) – enaTmecnieri, rusTvelologi,
g. iordaniSvilis rwmeniT, `Cveni Teatri mTargmneli da leqtori. daibada q. Telavs.
ganaxlebis xanaSia, didi momavali aqvs, sce­ pirveldawyebiTi swavla sof. sabues miiRo.
naze didi mniSvneloba aqvs pirvelyovlisa daamTavra Telavis (1905-1907) da goris sasu­
msaxiobs da mere – reJisors~. liero saswavleblebi (1907-1912). saSualo ga­
naTleba Tbilisis sasuliero seminariaSi mi­
mis Sesaxeb: iRo (1912-1916), umaRlesi – Tbilisis saxel­
1. ukanaskneli qarTuli warmodgena // isari. - mwifo universitetSi (filologiuri fakul­
1907. - 14 marti. - #56. - gv. 1; tetis saenaTmecniero dargi indoevropuli
2. xarfuxis saxalxo warmodgenebis... // Teatri
ganxriT).
da cxovreba. - 1914. - #35. - gv. 16;
msaxurobda: `saqarTvelos~ redaqcia­
3. eri. avlabris TeatrSi... // Teatri da cxovre-
Si mTargmnelad (1916-1918), saqarTvelos
ba. - 1915. - #4. - gv. 16;
yof. parlamentsa da damfuZnebel krebaSi
4. -li. xarfuxis klubis mamasaxlisTa sabWos... //
stenografiuli oqmebis redaqtorad, saqar­
Teatri da cxovreba. - 1915. - #30. - gv. 15;
Tvelod muzeumis mdivnad (1919-1921), saqar­
5. noqarTa klubSi... // Teatri da cxovreba. - 1915.
Tvelos wignis palataSi bibliografad (1929-
- #41. - gv. 16;
1931), `saxelgamis~ mxatvruli literaturis
6. w-ri. valerian gunias dila-mejlisi... // Tea-
seqtorSi stilist-redaqtorad (1932), iqve
tri da cxovreba. - 1915. - #20. - gv. 15;
– saswavlo-pedagogiur seqtorSi, imave Tanam­
7. imedaSvili, ioseb (eqimi Stokmani). opera
debobaze (1930), centraluri saterminolo­
`qristine~... // Teatri da cxovreba. - 1918. - #9.
gio komisiis wevrad (1930 wlidan), mis mudmiv
- gv. 14-15;
wevr-TanamSromlad (1933 wlidan) da kon­
8. quTaisis dasis reJisorad... // Teatri da cxo-
sultantad (1933-1935), ufros mecnier-Ta­
vreba. - 1919. - #11. - gv. 16;
namSromlad rusTavelis institutSi (1935),
9. gigo iordanaSvilis iubile: [misi sasceno
stalinis sax. Tbilisis saxelmwifo universi­
moRvaweobis gamo]: 1899-1923 ww. // komunisti. -
1923. - 6 maisi. - #101. - gv. 2;
tetSi filologiis fakultetze rusTvelo­
10. g-Ze. g. gigo iordanaSvili: [25 wlis sasceno
logiis leqtorad (1938) da sxv.
moRvaweobis gamo] // komunisti. - 1923. - 6 maisi. samwerlo asparezze gamovida 1915 wels,
- #101. - gv. 2; Jur. `Teatri da cxovrebaSi~, s. kaeSniSvilis
11. musikosi. g. iordaniSvilis iubile // komunis­ fsevdonimiT, ioseb imedaSvilis xelmZRvane­
ti. - 1923. - 11 maisi. - #105. - gv. 6. lobiT.

wyaro: calke gamocemulia:


1. avtobiografia (i. imedaSvilis `qarTuli sce­ 1. franguli enis praqtikuli saxelmZRvanelo
nis albomis~ II wignis masalebidan); / orbeliani, elisabed; iordaniSvili, s.. - naw.
2. afiSebi da programebi; 1. - tfilisi: saxelmwifo universitetis gamo­
3. gigo iordanaSvilis iubile: [misi sasceno cema, 1925 (s.m.u.s. poligraf. gany. me-3 stamba).
moRvaweobis gamo]: 1899-1923 ww. // komunisti. - - [2], 222, IIgv.. - kani da Tavfurceli qarTul da
1923. - 6 maisi. - #101. - gv. 2; frangul enebze;

437
2. rusul-qarTuli leqsikoni = Русско-грузинский 3. rusTaveli, SoTa. vefxis tyaosani: [poema] /
словарь / Seadgines g. s. axvledianma da s. g. SoTa rusTaveli; [red. s. iordaniSvili; sa-
iordaniSvilma; red. g.s. axvlediani. - t. 1: red. kol.: i. abulaZe [da sxv.]; leqsikonis
А - З. - tf.: qarTuli wigni, 1931 (`koleqti­ Semdg. iustine abulaZe; il. mixai ziCi]. - Tb.:
vi~-s st.). - [358 gv.] or svetad. - damatebaTa da saxelgami, 1937 (poligrafkombinati). – 405
gasworebaTaTvis 2 gv.. - frontispisi rusul gv. + 25 CarT. f. il.; 25 sm.. - (saskolo biblio-
enaze; t. 2: И - Н. - tf.: saxelgamis samecniero Teka). - leqsikoni: gv. 349-399. - saZieblebi: gv.
seqtori, 1935 (ga-ba `teqnika da Sroma~-s st.). - 401-402;
8, 392 gv.. - damat. Tavf. saTauri rusul. enaze. 4. Орбелиани, Сулхан-Саба. Мудрость лжи = sibrZ­
3. rusul-qarTul leqsikonis Sesaxeb: (pasuxad ne sicruisa: Сборник притч / С.С. Орбелиани;
doc. d. karbelaSvils) / solomon iordaniSvi- Пер. с груз. Ал. Цагарели; Ред., предисл.,
li. - [tf.], 1933 (p/tr. 1-li st.). – 16 gv.; 24sm.. коммен. С. Иорданишвили; Худ. оформление Л.
- calke amonabeWdi 1933 w. `mnaTobis~ #6-7-dan; Гудиашвили / Лит. ред. Ю. Тынянова. - Тб.: `Заря
4. JamTa aRmwerelis erTi cnobis Sesaxeb: (`So- Востока~, 1939. - XXII, 232 с.: ил.;
Ta kupri~) wakiTxulia moxsenebad rusTvelis 5. orbeliani, s. s. mogzauroba evropaSi / solo­
saxelobis institutis rusTvelis seqciis sx- mon iordaniSvilis redaqciiT, winasityvao­
domaze 1935 w. aprilis 1-s. - tf.: tf. sax. un- biT, SeniSvnebiT da leqsikoniT. - Tb.: `federa­
is g-ba, 1936. - 167-181 gv.; 24sm.. - calke amona- cia~, 1940. - XV, 227 gv.: 11 CarT. furc. portr.
beWdi. - tfilisis saxelmwifo universitetis da ilustr.; 18 sm.. - (Zveli klasikuri mwerlo­
Sromebi, III. - Tavfurceli qarT. rus. da fr. ba);
enaze; 6. simRera rolandze: franguli eposi / mTargmn.:
5. socmSeneblobis ganyofileba mxareTmcod- raJden gvetaZe, xariton vardoSvili, aleqsan­
dre abaSeli; redaqcia, winasityvaoba da Se­
neobis muzeumSi / saq. ssr mecn. akademia. - Tb.,
niSvnebi solomon iordaniSvilisa. - Tb., 1942
1941. – 30 gv.;
(federacia). - 198 gv.: portr.;
6. gamofena `sabWoTa xalxis didi samamuli omi~:
7. ramaiana: induri eposi / Targmani: raJden gve­
sanimuSo Tematikur-saeqspozicio gegma samxa-
taZe; SeniSvn., redaqc. da winasityv. avt.: s. ior­
reTmcodneo muzeumebisa, kulturis saxlebi-
daniSvili. - Tb.: sabW. mwerali, 1943. - 160 gv.;
sa da klubebisaTvis / gabisonia, a., iordaniSvi-
8. ezopes igavebi / winasityvaoba, redaqcia da ko­
li, s.; saq. ssr gansaxkomis politganmuSaobis
mentari s. iordaniSvilisa. - Tb., 1945;
sammarTvelo. – Tb.: saq. mxareTmcodneobis
9. Висрамиани [Текст]: Роман / Пер. с древ­негруз.,
saz-ba, 1943 (poligrafkombinati `komunisti~).
предисл. [с. III-VIII] и коммент. С. Иорданишвили;
- 120 gv.; 21 sm.. - teqsti qarTul da rusul ene-
Лит. ред. В. Эльснера. - Тб.: изд. и тип. изд-ва
bze;
`Заря Востока~, 1949. - VIII, 383 с..
7. Teimuraz batoniSvilis wignTsacavis katalo-
gi / saq. ssr min. sabWosTan arseb. kult.-saganm.
gamoqveynebulia:
dawesebulebebis saqm. komiteti, saq. sax. sa-
1. gaiRviZe! Svils gtaceben!: (Tanamedrove sura-
jaro bib-ka; daamzada gamosacemad, winasity-
Tebi) // Teatri da cxovreba. - 1915. - #41. - gv.
vaoba da SeniSvnebi daurTo s. iordaniSvilma.
3-6;
- Tb.: saq. ssr mecn. akad. gam-ba, 1948 (saq. ssr
2. ox! ar vici, ara!: [Canaxati] // Teatri da cxovre-
mecn. akad. st.). – 94 gv.: fototip.; 23 sm.. - dama-
ba. - 1915. - #52. - gv. 2;
tebebSi da SeniSvnebSi teqsti qarT. da rus. en.
3. maS raRaa axali?!: [Canaxati] // Teatri da cxo-
vreba. - 1916. - #1. - gv. 4;
s. iordaniSvilis redaqciiTa da winasi- 4. maS... raRad gikvirs!?: [eskizi] // Teatri da cxo-
tyvaobiT gamocemulia: vreba. - 1916. - #24. - gv. 13-14;
1. guramiSvili, daviT. daviTiani: Tqmuli gura­ 5. Cveni drois yvavilebi: (Tanamedrove suraTe-
miSvilis daviTisagan / a[leqsandre] baramiZis bi). [proza] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #10.
da s[olomon] iordaniSvilis redaqciiT. - me-5 - gv. 6-7; #12. - gv. 14-15;
gamoc.. - [tf.]: qarTuli wigni, MCMXXXI 1931 6. wmidao nino, iloce CvenTvis... // Teatri da
(saxkomsabWos st.). - XXVIII, 348 gv.: [2] CanarTi; cxovreba. - 1917. - #3. - gv. 3;
21 sm.. - (qarTuli klasikuri mwerloba); 7. bibliografia: rihard makelainis `qar­
2. feSangi. Sahnavaziani: [istoriuli poema] / Tul-germanuli sityvari~ // mnaTobi. - 1929. -
giorgi leoniZis da solomon iordaniSvilis #7. - gv. 212-216;
redaqciiT; mxatv.: l. gudiaSvili; red.: S. ra­ 8. bibliografia: sulxan-saba orbeliani. qarTu­
diani. - tf.: saxelgami, 1935 (saxelgamis 1-li li leqsikoni. prof. ioseb yifSiZisa da prof.
st.). - XVI, 219gv.; akaki SaniZis redaqciiT. gamomc. `qarTuli

438
wigni~, Tb., 1928 w. // mnaTobi. - 1929. - #4. - gv. mis Sesaxeb:
229-234; 1. arqeologiuri aRmoCena: [g. Citaiasa da s. ior-
9. folkloristikis axal meTodisaTvis // mnaTo­ daniSvilis mier uZvelesi xanis samarxis aRmo-
bi. - 1932. - #1-2. - gv. 272-275; Cenis Sesaxeb sofel wiwamurTan] // komunisti.
10. vaJa-fSavelas 3 da 4 tomi da maTi leqsikoni // - 1924. - 9 aprili. - #80. - gv. 5;
wigni. - 1933. - #4; 2. beraZe, p. ezopes igavebis gamocemis gamo: [s.
11. `qarTul-rusuli leqsikonis~ Sesaxeb: [pasu­ iordanaSvilis mier]: [recenzia] // literatu-
xad doc. d. karbelaSvils] // mnaTobi. - 1933. - ra da xelovneba. - 1945. - 17 agvisto. - #27.
#6-7. - gv. 299-313;
12. meti yuradReba klasikosebis Targmnas! // li- wyaro:
teraturuli saqarTvelo. - 1936. - ivlisi. - 1. avtobiografia;
#11. - gv. 4; 2. komunisti. - 1942. - 13 noemberi. - #269.
13. JamTa aRmwerelis erTi cnobis Sesaxeb: (`SoTa
kupri~) // tfilisis saxelmwifo universite­ ioseliani, giorgi ivanes Ze (1904 – ) –
tis Sromebi. - 1936. - t. 3; msaxiobi da reJisor-damdgmeli, – ordenosa­
14. ~vefxistyaosnis~ akademiuri gamocemisaTvis ni da medalosani, – sak. k. p. (b) wevri. daibada
// literaturuli saqarTvelo. - 1937. - 30 seq­ q. gorSi. 1922-1926 wlebSi rusTavelis Tea­
temberi; trSi msaxurobda. 1931 wels daamTavra mos­
15. vefxis-tyaosnis Targmanebi evropul enebze: kovis Teatraluri institutis sareJisoro
[informacia mTargmnelebis Sesaxeb da Targma- fakulteti. 1930-1933 wlebSi moskovis samxa­
nebis mokle mimoxilva] // komunisti. - 1937. - 21 tvro Teatris reJisorad muSaobda, 1934-1937
noemberi. - #265. - gv. 3; wlebSi – leningradis saopero Teatris reJi­
16. `vefxis tyaosnis~ ukrainuli Targmani // li­ sorad, 1937-1947 wlebSi xelmZRvanelobda
teraturuli saqarTvelo. - 1937. - 15 ianvari. leningradis Teatrs, 1947 wlidan – soxumis
- #1. - gv. 3; Teatris samxatvro Teatris nawils.
17. `Вепхис ткаосани~ на европейских языках // Заря 1945 wels dajildovebulia didi samamu­
Востока. - 1937. - 26 декабря; agreTve: Шота lo omis II xarisxis ordeniT, medlebiT – `le­
Руставели и его время [Текст]: Сб. статей. - Москва: ningradis dacvisaTvis~ da `germaniaze gamar­
Гослитиздат, 1939. - 280 с., 1 вкл. л. портр.; jvebisaTvis~.
18. Витязь в тигровой шкуре // Правда. - 1937. - 26
декабря; wyaro:
19. `vefxis-tyaosnis~ polonuri Targmani // li­ 1. saqarTvelos sax. saTeatro muzeumi.
teraturuli saqarTvelo. - 1938. - 10 ianvari.
- #1. - gv. 6; ioseliani, giorgi nikolozis Ze
20. `vefxis tyaosnis~ Targmanebi evropul enebze [giorgi wyaltubeli] (1847 – 1919, 9/IX) – pe­
// rusTavelis krebuli 750 / SoTa rusTavelis dagogi, mwerali da sazogado moRvawe, – Jur.
saxelobis literaturis samecniero-sakvle­ `mnaTobis~ mudmivi TanamSromeli da erovnu­
vo in-ti (Tbilisi). - [Tb.]: saxelgami da poli­ li skolisTvis mebrZoli, – imereTidan. dai­
grafkombinati, 1938. - VI, 272 gv.: SoTa rusTa­ bada sof. wyaltubos, mSromeli aznauris
velis miniaturiT, teqstiT da ilustracie­ ojaxSi. daamTavra quTaisis sasuliero saswa­
biT; vlebeli, Tbilisis sasuliero seminaria da,
21. akaki da `vefxistyaosani~. `akaki wereTeli~ // mTavrobis xarjiT, moskovis sasuliero aka­
Tbilisis saxelmwifo universitetis saiubi­ demia kandidatis xarisxiT (1871); imave wli­
leo krebuli. - 1940. - gv. 189-195; dan, uwmidesi sinodis gankargulebiT, Tbi­
22. vefxis-tyaosnis egredwodebul `uZveles~ lisis sasuliero seminariis maswavleblad
xelnaweris Sesaxeb: [xelnaweris TariRis da­ gamwesda, Semdeg – inspeqtorad; Tbilisis
dgenis Sesaxeb] // saqarTvelos saxelmwifo sasuliero seminariaSi meamboxe midrekile­
muzeumis moambe. - 1940. - t. 10. - gv. 225-243; bis gavrcelebis gamo, umaRlesi brZanebiT
23. iakob gogebaSvili da `vefxis tyaosani~ // iakob momxdari reviziis dros, seminariis inspeqto­
gogebaSvili: saiubileo krebuli / g. kiknaZis, robidan gadaayenes. 1873 wels miiwvies axal
g. TavziSvilis da d. yifSiZis redaqciiT. - Tb.: daarsebul saostato institutSi, sadac 16
stalinis saxelobis sax. un-tis gam-ba, 1940. - wels imsaxura; erovnul niadagze (megrelTa
XII, 428 gv.: 1 C. f. portr.; sakiTxi) ufrosTan kamaTis gamo, instituts
24. besikis 2 leqsis ganmartebisaTvis: „cremlTa Tavi gaaneba da, 1885 wels, TbilisSi, kerZo
isari~ da „samZimari~ // mnaTobi. - 1942. - #9. - saswavlebeli da pansioni daafuZna. male Tbi­
gv. 146-150. lisis saTavadaznauro saswavlebelSi miiw­

439
vies, amave dros, pirvel gimnaziaSi aswavlida 3. locvani qarTulad da rusulad mosamzade-
qarTul enas, maswavleblobda baqoSic. uka­ bel skolebisTvis / Sed. g. ioselianisagan;
nasknel xanebSi – xaSuris gimnaziaSi, sadac neba-darTulia mRvdel-mTavris aleqsandres
gardaicvala 1919 wlis seqtemberSi. mier. - Tb., 1888 (тип. Е. Хеладзе). - V, 48 gv.;
monawileobda qarTul saganmanaTle­ 22sm.. - teqsti qarT. da rus. en.;
blo da sazogadoebriv dawesebulebebSi, Ta­ 4. locvani qarTulad da rusulad mosamzade­
namSromlobda qarTul Jurnal-gazeTebSi g. bel skolebisaTvis / Sedgenili g. ioseliani­
wyaltubelis fsevdonimiT, g. wy-beli, sax. g. sagan. - Tb., 1889 (тип. Е. Хеладзе). - 48 gv.; 18sm.
i. moweriT da Tavisi werilebiT Tanamemamu­ - teqsti qarTul-rusul enaze; b) locvani
leT yovelTvis erovnul grZnobebs uRviveb­ qarTulad da rusulad samrevlo da saxalxo
da. Seadgina saRmrTo sjulis saxelmZRvane­ skolebisaTvis / Sedgenili g. ioselianisagan. -
loebi, mozrdilTaTvis gadaakeTa `vefxist­ gamocema meore. - tf.: gamocema z. griqurovis
yaosani~, rusulidan Targmna goeTes `reinike wignis maRaziisa, 1897 (m. SaraZis da amx. st.). -
kuda-mela~ (1895), werda istoriul ambebs, 54, [2] gv.; g) locvani: qarTulad da rusulad
leqsebs da sxv. samrevlo da saxalxo skolebisaTvis / Sedg. g.
dawera drama `codvis Svili~, romelic ioselianisagan; nebadarTulia mRvdel-mTa­
warmoadgines Tbilisis scenaze 1890 wlis vris aleqsandres mier. - gamocema me-3. - tf.:
noemberSi (recenzia ix.: `iveria~, 1890, #249). zaq. griqurovis wign. maRaziis gamoc., 1903
cnobili iyo, rogorc saukeTeso maswa­ (mswr. mbeWd. ar. quTaTelaZisa). - V, 54 gv.; d)
vlebeli, namdvili mamuliSvili da uangaro, locvani qarTulad da rusulad: samrevlo
dauzareli sazogado moRvawe. Zlier bevr da saxalxo skolebisaTvis / Sedg. g. ioselia­
axalgazrdas gauRviva gulSi samSoblos siyva­ nisagan; nebadarTulia mRvdel mTavarisa
ruli da xalxis samsaxuris xalisi. gansakuTre­ aleqsandres mier. - gamocema meoTxe. - tf.: z.
biT, ilaSqrebda arsebuli skolebis ukuRmar­ griqurovis wignis maRaziis gamocema, 1910 (s.
Tobis winaaRmdeg. 1870-ian wlebSi werda: `Cven losaberiZis st.). - 54 gv.; e) locvani qarTu­
miveciT Cveni saqme rusis mTavrobas, vTxoveT lad da rusulad samrevlo da saxalxo skole­
mas Cveni bavSvebis aRzrda... is Cveni ymawvile­ bisaTvis / Sed. g. ioselianisagan. - gamocema me-
bi, romlebic pataraobidanve ruseTis skoleb­ 5. - tf.: gamocema z. griqurovis wignis maRazi­
Si izrdebian, an iqauri haeris, sazrdos da sx­ isa, 1912 (st. `esperanto~). - 54 gv.; v) locvani
va garemoebaTa msxverplad hxdebian, an – vinc qarTulad da rusulad: samrevlo da saxalxo
cocxlad rCebian, iseTebi brundebian TavianT skolebisaTvis / Sedgenili g. ioselinisagan;
samSobloSi, rom maTSi mSobliuri aRaraferi nebadarTuli mRvdel-mTavris aleqsandres
ar aris, radgan ar swavloben samSoblo enas, mier. - gamocema meeqvse. - tf.: z. geurqovis
rusdebian, qarTvelobas hkargaven~-o. arc wignis maRaziis gamocema, 1914 (`esperanto~-s
CvenSi arsebul skolebsa da ojaxSic aswavlian st.). - 54 gv.;
qarTuls, `es ar moxdeboda, rom Cvens mSo­ 5. ymawvilebis fizikuri aRzrda / g. ioselianisa.
blebs esmodeT TavianTi namdvili da saRmrTo - Tb.: qarTuli wignis maRaziis gamocema #2,
vali~-o (`mnaTobi~, 1871). 1889 (gr. Carkvianis st.). - IV, 64 gv.;
misi namowafris, damsaxurebuli maswa­ 6. vefxis tyaosani / naambobi mozrdil ymawvi­
vleblis al. mirianaSvilis daxasiaTebiT, lebisaTvis g. ioselianisa. – tf.: `jejilis~
`giorgis afasebdnen yvela mowafeni ganurCe­ redaqciis gamoc., 1892 (wignis gamomcemel
vlad erovnebis, magram qarTvelebis siyvaru­ qarTvelTa amxanagobis st.). - 66 gv.: il.; b) ve­
li, rasakvirvelia, sWarbobda, radgan igini fxis-tyaosani / naambobi mozrdilis ymawvile­
masSi hxedavdnen gansakuTrebul mfarvels, bisaTvis g. ioselianis-mier. – tf.: qarTvelTa
damrigebels da erovnul idealebis matare­ Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazoga­
belsa da mqadagebels~. doebis gamocema #34, 1898 (m. SaraZis st.). – 87
gv.: sur.; g) vefxis-tyaosani / yrmaTaTvis naam­
calke gamocemulia: bobi g. ioselianis mier. - quTaisi: k. ocxelis
1. imerlebi TbilisSi / g. wyaltubelisa. - Tb.: da amx. wignis maRaziis gamocema, 1914 (qSwkg
eqvTime xelaZis gamoc., 1878 (eqvTime xelaZis sazogadoebis quTaisis ganyofilebis st.). – 80
st.). - 38 gv.; gv.; d) vefxis-tyaosani yrmaTaTvis / naambobi g.
2. umTavresni moTxrobani saRmrTo istoriidan ioselianis mier. - [quTaisi]: k. ocxelis wignis
saero da samrevlo skolebisaTvis / Sedgenili maRaziis gamocema, 1918 (qarTvelTa Soris we­
g. ioselianisagan. - Tb., 1887 (eq. xelaZis st.). - ra-kiTxvis gamavrcelebel sazogadoebis st.).
kani, Tavfurc., [2], V, 88 gv.: sur.; – 92 gv.: il.;

440
7. saRmrTo istoria Zveli da axali aRTqmisa, su­ fazed // saqarTvelos sasuliero maxarebeli.
raTebiT / Sedgenili samrevlo da saero sko­ - 1866. - ivnisi. - gv. 413-428. – [n. mTvarelovis
lebisaTvis g. ioselianis mier. - Tb.: gamocema statia ix.: `saqarTvelos sasuliero maxarebe­
zaqaria griqurovis wignis maRaziisa, 1894 (m. li~, 1866, marti, gv. 286-297];
SaraZisa da amx. st.). - 117, III gv.: il.; b) saRmrTo 3. mokle sityva tfilisis sauliero seminariis
istoria Zveli da axali aRTqmisa: suraTebiT / mowafeTadmi // saqarTvelos sasuliero maxa­
Sedgenili samrevlo da saero skolebisaTvis rebeli. - 1866. - ivlisi. - gv. 5-10;
g. ioselianis mier. - gamocema meoTxe, Sevsebu­ 4. g. moskovi // droeba. - 1868. - 26 aprili. - #17. -
li axali damatebiT. - Tb.: zaqaria griqurovis gv. 1-2;
wignis maRaziis gamocema, 1905 (e. xelaZis st.). 5. kandia [kunZuli kreta]: mokle istoriuli
- kani, 124, IV gv.; g) saRmrTo istoria Zveli da aRwera // ciskari. - 1868. - #6. - gv. 1-31; #7. - gv.
axali aRTqmisa / Sedgenili samrevlo da saero 32-45;
skolebisaTvis g. ioselianis mier. - gamocema 6. 136 fsalmunis gadaReba: [leqsi] // mnaTobi. -
mexuTe, Sevsebuli axali damatebiT. - Tb.: ga­ 1869. - ivlisi-agvisto. - gv. 58;
mocema z. griqurovis wignis maRaziisa, 1909 7. bedis varskvlavi: [leqsi] // mnaTobi. - 1869. -
(`Zmobis~ st.). - 124, IV gv.: il.; d) saRmrTo is­ #4. - gv. 65-66;
toria Zveli da axali aRTqmisa: damatebiT 8. mZinar debs: [leqsi] // mnaTobi. - 1869. - seqtem­
da suraTebiT / Sedgenili samrevlo da saero beri-oqtomberi. - gv. 96-97;
skolebisaTvis g. ioselianis mier. - me-6 ga­ 9. oblis bedi: [leqsi] // mnaTobi. - 1869. - marti. -
moc.. - Tb.: gamocema z. griqurovis wignis maRa­ gv. 22-23;
ziisa, 1910 (s. losaberiZis st.). - 124, IV gv.; e) 10. fiqri warsulzed: [leqsi] // mnaTobi. - 1869. -
saRmrTo istoria Zveli da axali aRTqmisa da­ maisi-ivnisi. - gv. 14-15;
matebiT da suraTebiT / Sedgenili samrevlo 11. werili ruseTidgan // droeba. - 1869. - 30 oq-
da saero skolebisaTvis g. ioselianis mier. - tomberi. - #44. - gv. 1-3;
gamocema meSvide. - Tb.: gamocema zaqaria gri­ 12. axal-wlis migebeba: [leqsi] // mnaTobi. - 1870. -
qurovis wignis maRaziisa, 1911 (`esperanto~-s #1. - gv. 71-72;
st.). - 124, IV gv.: sur.; v) saRmrTo istoria Zve­ 13. pasuxi axalgazrda moleqses: [leqsi] // mnaTo­
li da axali aRTqmisa damatebiT da suraTebiT bi. - 1870. - #4. - gv. 64;
/ Sedgenili samrevlo da saero skolebisaTvis 14. drogamoSvebiTi (perioduli) gamocemaebi,
g. ioselianis mier. - gamocema merve. - Tb.: z. maTi mniSvneloba da saWiroeba yoveli xalxi­
griqurovis wignis maRaziis gamocema, 1913 saTvis: mizezi Cveni drogamoSvebiTi gamoce­
(st. `esperanto~). - 124, IV gv.: sur.; z) saRmTo maebis uxeirobisa // mnaTobi. - 1871. - #1. - gv.
istoria Zveli da axali aRTqmisa: damatebiT 23-45;
da suraTebiT / Sedgenili samrevlo da saero 15. Tamar dedoflis pirvel meuRleze // mnaTobi.
skolebisaTvis g. ioselianis mier. - gamocema - 1871. - #2. - gv. 74-84;
mecxre. - Tb.: gamocema z. griqurovis wignis 16. mebatonis aRsareba: [leqsi] // mnaTobi. - 1871. -
maRaziisa, 1914 (`esperanto~-s st.). - 124, IVgv.; #3. - gv. 101-102;
8. mokle formaluri loRika / Sedgenili g. iose­ 17. rumbebi: [leqsi] // mnaTobi. - 1871. - #2. - gv. 48;
lianis-mier. - tf.: z. WiWinaZis gamoc., 1897 (m. 18. ukanaskneli oxvra: [leqsi] // mnaTobi. - 1871. -
d. rotiniancis st.). - 79 gv.; #4. - gv. 17-18;
9. qarTveli wmidanebi / Sedgenili sasuliero 19. qaRaldi: wignis beWdva // sasoflo gazeTi. -
saswavleblebisaTvis g. ioselianis mier. - 1871. - #6. - gv. 7-8;
tf.: gamocema k. nik. ioselianis, 1901 (тип. Е.И. 20. Cveni uzrunvelobis zogierTi niSnebi // mna­
Хеладзе). - 86 gv.; Tobi. - 1871. - #6. - gv. 69-93;
10. Cveni umTavresi bednieri dReebi: ubis wigni 21. imerlebi TbilisSi // mnaTobi. - 1872. - #1. - gv.
xalxisa da skolebisTvis / Sedgenili g. iose­ 182-304;
lianis-mier. - Кутаисъ: v. beJaneiSvilis gamoc., 22. Tfilisis samxedro gimnaziaSi misaReb egza­
1903 (тип. К.М. Чарекова). - 104, II, IV gv. menebisa gamo // iveria. - 1877. - #32. - gv. 9-11;
#33. – gv 6-7;
gamoqveynebulia: 23. nimuSebi sazogado istoriis moTxrobebidam:
1. raodenime sityua Cueni mRudlebis uzrun­ petre gandegili (jvarosanTa omebi): ioane gu­
velyobazed Sesaxeb sasoflo saswavleblebis tenbergi (wignis beWdvis mogoneba): qristefo­
(Skolebis) gaxsnisa // saqarTvelos sasuliero re kolumbi (amerikis povna): martin liuteri
maxarebeli. - 1865. - dekemberi. - gv. 190-196; (reformacia) // iveria. - 1879. - #7-8. - gv. 11-33;
2. ganxilva u. n. mTvarelovis kritikisa Sesaxeb 24. osmaleTis TaTrebi da aRmosavleTis saqme //
statiisa Cueni mRuudlebis uzrunvleyo­ iveria. - 1879. - #5-6. - gv. 133-150;

441
25. vl. miqelaZis pasuxze // droeba. - 1880. - 5 seq- 49. kritika da bibliografia // kvali. - 1893. - #11.
temberi. - #187. - gv. 3-4; - gv. 18-20;
26. pedagogia. adamianis aRzrdis saWiroeba da 50. dedaTa skolis daarsebis gamo // kvali. - 1894. -
siZnele // nobaTi. - 1884. - #1. - gv. 17-18 (dama­ #19. - gv. 1-3;
teba); #2. - gv. 33-36 (damateba); 51. samson Zlieri: [ambavi Zveli aRTqmidan] // je­
27. sakvirveli glexi: [moTxroba m. lomonosovis jili. - 1894. - #3. - gv. 46-49;
cxovrebidan] // nobaTi. - 1884. - #10-11-12. - gv. 52. qriste-yrmis devna: [ambavi] // jejili. - 1894. -
466-471; #6. - gv. 49-52;
28. saRmrTo rjulis swavlebaze Cven pirvel-daw­ 53. qarTl-kaxeTis galobis kilo, gadaRebuli no-
yebiT skolebSi // nobaTi(damateba). - 1884. - tebze ipolitov-ivanovisagan // kvali. - 1895. -
#5-6. - gv. 67-71; #7-8-9. - gv. 93-95; #52. - gv. 3;
29. fizikuri aRzrda // nobaTi (damateba). - 1884. 54. Cveni sulieri mamebis sayuradReboT // mwyemsi.
- #4. - gv. 41-46; #5-6. - gv. 72-79; #7-8-9. - gv. - 1895. - #18. - gv. 1-2;
80-92; #10-11-12. - gv. 105-108; 55. brZeni mefe: [ambavi Zveli aRTqmidan] // jeji-
30. kolumbi da misi Rvawli // iveria. - 1885. - #4-5. li. - 1896. - #9. - gv. 51-52;
- gv. 136-162; 56. gabriel episkoposi: [biografia] // jejili. -
31. mediatorTa ganCineba b. b. gogebaSvilis da 1896. - #2. - gv. 44-47;
RulaZis polemikis Sesaxeb // nobaTis damate- 57. dedis erTa vaJi: [ambavi axali aRTqmidan] // je-
ba. - 1885. - #2. - gv. 12-15. - xelismowera: gior- jili. - 1896. - #1. - gv. 40-41;
gi ioseliani (mediatori); 58. sakvirveli sizmari: [istoriuli moTxroba
32. rogor-Ra aRvzardoT Cveni Svilebi? // iveria. sparseTis cxovrebidan] // jejili. - 1896. - #6.
- 1887. - 4 seqtemberi. - #183. - gv. 3; - gv. 36-38;
33. kidev moZravi skolebi da petre umikaSvili // 59. tyuili SiSi: [moTxroba] // jejili. - 1896. -
iveria. - 1888. - 11 agvisto. - #168. - gv. 1-3; #11. - gv. 17-20;
34. moZravi skolebis gamo // iveria. - 1888. - 26 ivni- 60. qristes pirveli xati: [moTxroba] // jejili. -
si. - #133. - gv. 2-3; 1896. - #7. - gv. 52-53;
35. zogierTi Cveni naswavli vaJbatoni // iveria. - 61. aRdgena lazaresi: [axali aRTqmidan] // jeji-
1889. - 13 dekemberi. - #265. - gv. 3-4; li. - 1897. - #4. - gv. 28-30;
36. oriode sityva tfilisel imerlebze // iveria. 62. mefis qori da Tbilisi: [istoriuli Tqmuleba]
- 1889. - 25 ivlisi. - #155. - gv. 3; // jejili. - 1897. - #6. - gv. 50-51;
37. romelTa aqvndesT yurni smenad, isminen // ive- 63. farnaozi // jejili. - 1897. - #11. - gv. 41-44;
ria. - 1889. - 23 ivnisi. - #130. - gv. 1-2; 64. qriste da ymawvilebi: [ambavi] // jejili. - 1897.
38. tfilisel imerlebis mdgomareobis gamo: [pa- - #1. - gv. 37-38;
suxi akaki wereTels] // iveria. - 1889. - 20 agvis- 65. vaxtang mefe da ori goliaTi: [moTxroba] (sa-
to. - #177. - gv. 2; qarTvelos istoriidan) // jejili. - 1898. - #9.
39. ubedureba alkoholisagan // iveria. - 1889. - 18 - gv. 29-33;
noemberi. - #246. - gv. 2-3; 66. mariamoba: [ambavi axali aRTqmidan] // jejili. -
40. axal-wlis `iveria~ // Teatri. - 1890. - 7 ianvari. 1898. - #7-8. - gv. 48-50;
- #2. - gv. 3; 67. ori Zma: [ambavi daviT da konstantineze] // je-
41. epistole wyaltubelisa ilias mimarT // ive- jili. - 1898. - #6. - gv. 33-36;
ria. - 1890. - 3 Tebervali. - #6. - gv. 1-3; 68. patara mowameni: (ambavi Zveli aRTqmidan) // je-
42. werilebi Sveicariel megobarTan // Teatri. - jili. - 1898. - #2. - gv. 54-56;
1890. - 21 ianvari. - #4. - gv. 1-2; 11 Tebervali. 69. patara uria tyveobaSi: [ambavi Zveli aRTqmi-
- #7. - gv. 2-4; dan] // jejili. - 1898. - #11. - gv. 23-32;
43. werili III // Teatri. - 1890. - 4 marti. - #10. - gv. 70. qristes perangi (kvarTi): [ambavi axali aRTqmi-
2-3; dan] // jejili. - 1898. - #4. - gv. 39-41;
44. samaTematiko gamocana: (g. ioselianis warmo­ 71. SeniSvna // kvali. - 1898. - #18. - gv. 315-316;
dgenili) // jejili. - 1891. - #3. - gv. 68; 1895. 72. wmida nino: [moTxroba saqarTvelos istorii-
- #2. – gv. 62; dan] // jejili. - 1898. - #1. - gv. 37-45;
45. vefxis-tyaosani // jejili. - 1892. - #1. – gv. 33-43; 73. ieso qriste da codvili dedakaci: [ambavi axa-
46. ambavi n. baraTaSvilis naSTis gadmotanis gan- li aRTqmidan] // jejili. - 1899. - #11. - gv. 53-
jidan // kvali. - 1893. - #18. - gv. 9-11; 54;
47. bedi Cvenis bavSvebisa // kvali. - 1893. - #7. - gv. 74. mamulisaTvis Tavganwirulni: [saqarTvelos
12-14; #22. - gv. 10-12; #41. - gv. 14-15; istoriidan] // jejili. - 1899. - #12. - gv. 47-51;
48. iosebis bedi: (ambavi saRvTo werilidan) // je- 75. sakvirveli ymawvili: [petre I]. (ambavi) // jeji-
jili. - 1893. - #4. - gv. 47-52; #5. - gv. 55-58; li. - 1899. - #2. - gv. 24-34;

442
76. Ria werili Jurnal `moambis~ redaqcias: (sity- 97. qalebis skolis daarsebis gamo // cnobis fur-
vierebis Teoriis Sesaxeb) // iveria. - 1899. - 11 celi. - 1902. - 27 noemberi. - #1996. - gv. 3;
Tebervali. - #31. - gv. 4; 98. Salvas axal-wlis saCuqari: [moTxroba] // jeji-
77. ieso qriste qorwilSi: [ambavi axali aRTqmi- li. - 1902. - #1. - gv. 64-66;
dan] // jejili. - 1900. - #2. - gv. 26-27; 99. Sarada: (warmodgenili g. wyaltubelisagan) //
78. imerTa mimarT // iveria. - 1900. - 17 seqtemberi. jejili. - 1902. - #3. - gv. 68;
- #202. - gv. 2; 100. Sarada: I. (warmodgenilia wy-lisagan) [wyaltu-
79. ioane naTlismcemeli da misi Tavis mokveTa // beli]. II. (warmodgenili k. fronispirelisagan)
jejili. - 1900. - #9. - gv. 36-39; // jejili. - 1902. - #5. - gv. 63;
80. mcxeTaSi yofna // iveria. - 1900. - 22 aprili. - 101. werilebi soflis saWiroebaTa Sesaxeb: IX qu-
#86. - gv. 3-4; Taisis sagubernio komitetis sayuradRebod //
81. pirveli sardali ruseTisa suvorovi: [mo- cnobis furceli. - 1902. - 8 dekemberi. - #2007.
Txroba] // jejili. - 1900. - #6. - gv. 43-56; - gv. 3-4;
82. rusis glexi: [ivane susanini] // jejili. - 1900. - 102. werili baqodan // cnobis furceli. - 1902. - 5
#11. - gv. 33-35; ianvari. - #1717. - gv. 3-4; 22 ianvari. - #1704. -
83. suramis cixe: [moTxroba] [gadmokeTebuli ba- gv. 3; 30 ianvari. - #1712. - gv. 4; 20 Tebervali.
vSvebisaTvis wyaltubelis (giorgi ioselia- - #1732. - gv. 3; 24 Tebervali. - #1735. - gv. 2-3;
nis) mier] // jejili. - 1900. - #9. - gv. 54-62.. - 22 marti. - #1760. - gv. 3; 24 aprili. - #1788.
daniel WonqaZis `suramis cixe~-dan; - gv. 3; 29 aprili. - #1793. - gv. 1; 13 maisi. -
84. baqo // cnobis furceli. - 1901. - 30 ianvari. - #1807. - gv. 1; 26 maisi. - #1819. - gv. 2; 10 ivnisi.
#1369. - gv. 3; 6 Tebervali. - #1375. - gv. 4; 21 - #1833. - gv. 2; 1903. - 10 dekemberi. - #2348. -
marti. - #1416. - gv. 4; 12 maisi. - #1462. - gv. 2; 11 gv. 3; 1904. - 7 Tebervali. - #2402. - gv. 5;
dekemberi. - #1667. - gv. 4; 17 dekemberi. - #1673.
103. werili imereTidan // cnobis furceli. - 1902. -
- gv. 1-2; 31 dekemberi. - #1685. - gv. 1; 1902. - 1 ian-
6 agvisto. - #1889. - gv. 4;
vari. - #1686. - gv. 3-4; 1904. - 4 ianvari. - #2370.
104. b-n don-valianis werilebis gamo (sayuradRe-
- gv. 4; 26 Tebervali. - #2421. - gv. 4; 13 aprili.
bo saqme) // cnobis furceli. - 1903. - 11 seqtem-
- #2465. - gv. 3; 27 seqtemberi. - #2623. - gv. 2; 6
beri. - #2261. - gv. 3;
noemberi. - #2662. - gv. 3; 10 noemberi. - #2666. -
105. gamocanebi: (warmodgenili wy-belisagan [iose-
gv. 3; 3 dekemberi. - #2688. - gv. 3;
liani giorgi], fSauri Canaweri T. razikaSvi-
85. bekiCa da misi jori: [moTxroba] // jejili. -
lisagan da warmodgenili mRv. bes. vaSaZisagan)
1901. - #2. - gv. 38-40;
// jejili. - 1903. - #10. - gv. 60-61;
86. kavkavis skolaze atexili kamaTis gamo // cno-
106. vaSli: [moTxroba. rusulidan Targmani g. io-
bis furceli. - 1901. - 1 dekemberi. - #1657. - gv.
selianisa] wyaltubelisa // jejili. - 1903. -
3-4;
#9. - gv. 13-14;
87. mefe glexTa ganmaTavisuflebeli // jejili. -
107. Tamar-mefis lomi: [moTxroba] // jejili. - 1903.
1901. - #10. - gv. 46-48;
- #11. - gv. 4-5;
88. naTlis-Reba: [ambavi axali aRTqmidan] // jeji-
108. mefis vaJi: [moTxroba] // jejili. - 1903. - #7-8.
li. - 1901. - #1. - gv. 40-42;
- gv. 3-5;
89. piatigorski // cnobis furceli. - 1901. - 20
109. mefis xumroba: [istoriuli ambavi] // jejili. -
ivlisi. - #1529. - gv. 4;
1903. - #4. - gv. 15-16;
90. rogor moixmaros Tavad-aznaurobam umaRle-
110. patara feletoni: mogoneba skolis cxovrebi-
sad naboZebi fuli // cnobis furceli. - 1901.
dan // cnobis furceli. - 1903. - 25 seqtemberi.
- 15 noemberi. - #1642. - gv. 1-2;
91. Sinauri aRzrda CvenSi // cnobis furceli. - - #2274. - gv. 3;
1901. - 7 dekemberi. - #1663. - gv. 1; 111. werili quTaisidan // cnobis furceli. - 1903. -
92. gamosacnobi: (warmodgenili wy-belisagan) // 4 seqtemberi. - #2255. - gv. 3;
jejili. - 1902. - #6. - gv. 61; 112. werili wyaltubodan // cnobis furceli. -
93. glexis qorwili imereTSi // cnobis furceli. - 1903. - 17 ivlisi. - #2209. - gv. 2;
1902. - 8 ianvari. - #1691. - gv. 3; 113. wyaltubo: (imereTi) // cnobis furceli. - 1903.
94. mamulis siyvaruli: [moTxroba] // jejili. - - 6 ivlisi. - #2201. - gv. 4;
1902. - #12. - gv. 7-9; 114. gabriel episkopozi da diakvani: [ambavi] // mo-
95. mdgomareoba imereTSi // cnobis furceli. - laRuri. - 1904. - #2. - gv. 47-48;
1902. - 17 Tebervali. - #1729. - gv. 3-4; 115. Tamar mefe da glaxa: [legenda] // jejili. -
96. pirveli maisi: (mogoneba skolis cxovrebidan) 1904. - oqtomberi. - gv. 9;
// cnobis furceli. - 1902. - 5 maisi. - #1799. - gv. 116. sof. wyaltubo: (imereTi) // cnobis furceli. -
2-3; 1904. - 20 ivnisi. - #2530. - gv. 3;

443
117. Surma uyo: [legenda Tamar mefis droidan] // 137. miwis sakiTxi: sityva warmoTqmuli glexTa yri-
mercxali: saymawvilo naxatebiani krebuli. - lobaze // ganaTleba. - 1917. - #6-7. - gv. 319-321.
1904. - #2. - gv. 8-9;
118. Cveni xalxis erTi didi nakluleba // cnobis Targmna:
furceli. - 1904. - 5 agvisto. - #2575. - gv. 2-3; 1. gete, v. reinike kudamela / (peskovskis-mier
119. bakuriani: [mdebareoba; mosaxleoba da saqmia- gadmokeTebuli); gadmoRebuli rusulidgan
noba; rusuli skola] // cnobis furceli. - 1905. saymawvilod g. ioselianis-mier. - tf.: z. gri­
- 20 agvisto. - #2891. - gv. 4; qurovis wignis maRaziis gamocema, 1895 (m. Sa­
120. baqo: [adgilobrivi qarTvelebi, saqarTvelos raZis da amx. st.). - 166 gv.: il.;
glexTa moZraobis Sesaxeb] // cnobis furceli. 2. potapenko, i.n. ubralo SemTxveva: ambavi i.n.
- 1905. - 26 aprili. - #2804. - gv. 4; potapenkosi (Targmani) [g. ioselianisa] g.
121. baqo: [mahmadianTa da somexTa Setakebis Se- wyaltubelisa // moambe. - 1896. - #8, gany. I. - gv.
saxeb] // cnobis furceli. - 1905. - 13 Teberva- 98-124; #9, gany. I. - gv. 15-42;
li. - #2742. - gv. 3; 3. mari, oto. neroni: moTxroba otto marisa da
122. baqo: [samxedro mdgomareoba; somexTa gaxi- henrix talesi [Targmani] // moambe. - 1904. - #10,
zvna; swavlis SeCereba] // cnobis furceli. - gany. I. - gv. 26-44.
1905. - 23 Tebervali. - #2752. - gv. 3-4;
123. baqo: [somex-TaTarTa Setakebis Sedegebi] mis Sesaxeb:
// cnobis furceli. - 1905. - 6 oqtomberi. - 1. mTvarelovi, nikoloz. raodenime sityua Cue-
#2925. - gv. 3; ni mRudlebis gansamarTleblad Sesaxeb saso-
124. baqo: [swavlis ganaxleba; samxedro mdgoma- flo saswavleblebis (Skolebis) gauxsnelobi-
reoba qalaqSi] // cnobis furceli. - 1905. - 7 sa, mizezisa gamo: `saq. sasul. maxareb~. Cyie-is
marti. - #2763. - gv. 1; wlis dekembris wignSi dabeWdilis statiisa g.
125. baqo: [qalaqis sabWoze maswavlebel grigolaS- ioselianisagan // saqarTvelos sasuliero ma-
vilis umizezod daTxovnis sakiTxis ganxilva] xarebeli. - 1866. - marti. - gv. 286-297;
// cnobis furceli. - 1905. - 11 ianvari. - #2723. 2. Seni civiseli. wigni miwerili megobarTan (bo-
- gv. 4; lo) // droeba. - 1870. - 11 seqtemberi. - #36. - gv.
126. baqo: [qarTuli saRamo ef. mesxisa da d. mesxis 1-3;
monawileobiT; sakoncerto ganyofileba] 3. `mnaTobi~ am ukanasknel dros SesaniSnav si-
// cnobis furceli. - 1905. - 4 Tebervali. - cxoveles iCens... // droeba. - 1871. - 12 ivnisi.
#2733. - gv. 4; - #23. - gv. 4;
127. borjomi: [saagarako sezoni] // cnobis fur- 4. futkari. – a) Jurnal `mnaTobis~...: [iumori] //
celi. - 1905. - 13 ivlisi. - #2860. - gv. 4; droeba. - 1871. - 30 maisi. - #21. - gv. 1-3. - xels
128. borjomi: [sakurorto sezonis moumzadeblad aweren: `futkari~ da `krazana~; b) meore Ta-
Sexvedra] // cnobis furceli. - 1905. - 15 ivnisi. fliani TefSi `mnaTobis~ baRidam: [iumori] //
- #2844. - gv. 4; droeba. - 1871. - 25 ivlisi. - #29. - gv. 1-2. - xels
129. baqo: [`baqos qarTuli saqvelmoqmedo sazoga- aweren: `redaqtori futkari, TanamSromeli
doebis~ nacvlad axali sazogadoebis Camoya- krazana~;
libeba] // megobari. - 1906. - 14 dekemberi. - #66. 5. XX. bibliografiuli SeniSvnebi // krebuli. -
- gv. 3; 1872. - #7. - gv. 117-136;
130. baqo: [SavrazmelTa TareSi; somex-TaTarTa 6. skandeli, n. (nikolaZe). jandaba: wliuri sxdo-
Setakebebi; samxedro drois wesebis SemoRe- ma mwerlobis moyvareTa (Фantazia) // droeba.
ba] // cnobis furceli. - 1906. - 2 Tebervali. - - 1873. - 21 seqtemberi. - #37. - gv. 1-2;
#2994. - gv. 4; 7. gamovida da isyideba... `imerlebi TbilisSi~ g.
131. ilia WavWavaZis fondi: baqo // Suqi. - 1908. - 11 wyaltubelisa, gamoc. eq. xelaZisagan, f. 5 k.:
noemberi. - #4. - gv. 4; gancxadeba // iveria. - 1878. - #12. - gv. 15;
132. saWilao // amirani. - 1908. - 19 ivlisi. - #112. - 8. dRiuri // droeba. - 1878. - 2 aprili. - #68. - gv.
gv. 4; 1-2;
133. qarTveli kaci da sisufTave // ganaTleba. - 9. imerlebi TbilisSi: [recenzia] // droeba. - 1878.
1911. - #7. - gv. 423-426; - 2 aprili. - #68. - gv. 1;
134. qarTveli kaci da loToba // ganaTleba. - 1912. 10. `Cven SevityeT~... // droeba. - 1878. - 10 agvisto.
- #3. - gv. 181-183; - #161. - gv. 3;
135. saRmrTo sjulis swavleba Cvenebur skolebSi 11. miqelaZe, vladimer. – a) berZeni gerostrate
// ganaTleba. - 1916. - #5-6. - gv. 309-311; da g. ioseliani // droeba. - 1880. - 6 seqtemberi.
136. ukvdavTa gasamarTleba // ganaTleba. - 1916. - - #188. - gv. 3; b) pasuxi b. g. ioselians // droe-
#1. - gv. 22-24; ba. - 1880. - 20 agvisto. - #175. - gv. 2-3;

444
12. axali ambebi: [kamaTi v. miqelaZesa da g. iose- 28. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb) ganaT­
lians Soris am ukanasknelis mier Sedgenili lebis moRvawe giorgi nikolozis Ze ioselia­
istoriis saxelmZRvanelos garSemo da sxv.] // ni: (45 w. samwerlo-samaswavleb. moRvaweobis
droeba. - 1881. - 26 Tebervali. - #42. - gv. 1-2; gamo) // Teatri da cxovreba. - 1916. - #48. - gv.
13. g. ioselianis da recoldis pansionSi da sko- 9-10. - darTuli aqvs portreti amave J. pirvel
laSi iReben ymawvilebs... // droeba. - 1881. - 6 gverdze;
seqtemberi. - #186. - gv. 4; 29. l., b. Cveni qveynis ganaTlebis moRvaweni:
14. nasiZe, m. pedagogiuri mosazrebani: [recenzia] giorgi nikolozis Ze ioseliani (45 w. pedago-
// iveria. - 1884. - #4. - gv. 68-90; giur asparezze moRvaweobis gamo) // ganaTle-
15. saswavlebeli da pansioni... maswavleblis g. ba. - 1916. - #8-9. - gv. 526-528.. - teqsts darTu-
n. ioselianisa mTavrobis neba darTviT gaixs­ li aqvs giorgi ioselianis foto;
na...: [gancxadeba] // mwyemsi. - 1885. - #23. - gv. 14; 30. mamalaZe, sergi Cveni qveynis ganaTlebis moR-
16. axali saswavlebeli da pansioni g. n-Zis iose- vaweni: giorgi nikolozis Ze ioseliani (mogo-
lianisa da i. r. mrevliSvilisa iReben ymawvi- nebidan) // ganaTleba. - 1916. - #8-9. - gv. 529-
lebs...: [gancxadeba] // iveria. - 1886. - 23 agvis- 530;
to. - #183. - gv. 1; 31. mirianaSvili, al. Cveni qveynis ganaTlebis
17. umikaSvili, petre. Wama qonebaze hkidia: (pasu- moRvaweni: giorgi ioseliani tfilisis saos-
xi b-ns wyaltubels) // iveria. - 1888. - 31 ivlisi. tato institutSi // ganaTleba. - 1916. - #8-9.
- #160. - gv. 1-3; - gv. 531-536;
18. g. Carkvianis da r. fancxavas qarTul wignis 32. giorgi ioseliani (1847-1919): [nekrologi] //
maRaziaSi isyideba... // meurne. - 1889. - #40-41. ganaTleba. - 1919. - #2. - gv. 82. - darTuli aqvs
- gv. 15; fotosuraTi;
19. axnazarovi, artem (Citi-Ciora). – a) saxel-
33. giorgi ioseliani - g. wyaltubeli: [foto] //
daxelo: (ybad-asaRebi-wyal-wasaRebi ambebi)
Teatri da cxovreba. - 1919. - #11. - gv. 1.
// iveria. - 1890. - 28 ianvari. - #22. - gv. 2; b)
saxeldaxelo: epistole `Citi-Ciorasi~ wyal-
wyaro:
tubelis mimarT // iveria. - 1890. - 9 Tebervali.
1. gamovida da isyideba... `imerlebi TbilisSi~ g.
- #31. - gv. 2-3; g) qarTuli Teatri // iveria. -
wyaltubelisa, gamoc. eq. xelaZisagan, f. 5 k.:
1890. - 23 noemberi. - #249. - gv. 2. – [g. ioselia­
gancxadeba // iveria. - 1878. - #12. - gv. 15;
nis pasuxi ix.: `kvali~, 1893, #11, gv. 18-20];
2. saqarTvelos matiane. tfilisis sax. Skolebis
20. bakuraZe, nestor (qarTveli osebSi). kavkavi,
maswavleblebT kreba q. tfilisSi 1878 wels //
TibaTvis 3-s // iveria. - 1890. - 9 ivnisi. - #120. -
iveria. - 1878. - #37. - gv. 2;
gv. 3;
3. saswavlebeli da pansioni... maswavleblis g. n.
21. vaJa-fSavela (Seni erTguli mamuka). werili me-
ioselianisa mTavrobis neba darTviT gaixsna...:
gobarTan // iveria. - 1890. - 8 marti. - #50. - gv.
[gancxadeba] // mwyemsi. - 1885. - #23. - gv. 14;
1-3;
4. g. Carkvianis da r. fancxavas qarTul wignis
22. warmodgenili iqneba pirvelad axali piesa
maRaziaSi isyideba... // meurne. - 1889. - #40-41.
`codvis Svili~, dr. 3 moqm. g. ioselianis. II.
- gv. 15;
`pariksmaxerisas~, vod. 1 moqm. r. erisTavisa...:
5. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb) ganaT­
[gancxadeba] // iveria. - 1890. - 16 noemberi. -
lebis moRvawe giorgi nikolozis Ze ioselia­
#244. - gv. 1;
ni: (45 w. samwerlo-samaswavleb. moRvaweobis
23. warmodgenili iqneba `codvis Svili~, dr. 3
moqm. g. ioselianisa...: [gancxadeba] // iveria. - gamo) // Teatri da cxovreba. - 1916. - #48. - gv.
1890. - 17 noemberi. - #245. - gv. 1; 9-10;
24. laliagoreli. pedagogiuri Secdoma: g. iose­ 6. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul
lianis mozrdil ymawvilebisTvis naambobi `ve­ gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­
fxistyaosnis~ gamo // iveria. - 1893. - 2 marti. bisa da masalebis maCvenebeli. - petrogradi,
- #44. - gv. 1-3; 1916. - gv. 119;
25. rostomaSvili, ivane. sruli msoflios isto- 7. giorgi ioseliani (1847-1919): [nekrologi] //
ria qarTul enaze // iveria. - 1898. - 29 aprili. ganaTleba. - 1919. - #2. - gv. 82;
- #89. - gv. 3; 8. giorgi ioseliani - g. wyaltubeli: [foto] //
26. faliaSvili, zaq. werili redaqciis mimarT Teatri da cxovreba. - 1919. - #11. - gv. 1.
// cnobis furceli. - 1904. - 13 Tebervali. - 9. davidovi, Sio. mogonebani // revoluciis ma­
#2408. - gv. 6; tiane. - 1923. - #3;
27. giorgi nikolozis Ze ioseliani: (45 samaswavle- 10. giorgaZe, grigol. sazogadoebrivi urTier­
blo da samwerlo moRvaweobis gamo) [portre- Toba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardni­
ti] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #48. - gv. 1; dan pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol

445
giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafsko­ meTaur-TanamSromelni da samoRvaweod em­
lis st.). - gv. 401; zadebodnen. e. ioselians sakuTar binazedac
11. nikolaZe, niko. rCeuli nawerebi / simon xun­ hqonda mdidari biblioTeka, aqve aralegalu­
daZis redaqciiT, winasityvaobiT da SeniSvne­ ri wignSesanaxi – oTaxis saidumlo ganjinaSi
biT. - t. 2: publicisturi werilebi, 1870-1877. (CaxruxaZis q. #6), saidanac yvelas urigebda
- tf.: federacia, 1932 [1933] (cekavSiris st.). wignebs, Tanac yovel mkiTxvels arigebda, ro­
- gv. 390; gori wignebi ekiTxaT, wignSi ra adgilisTvis
12. xundaZe, arkadi. reqtor Cudeckis mkvleli mieqciaT yuradReba da sxv. e. ioselianma gars
ioseb laRiaSvili / winasityv.: karlo melaZe. Semoikriba upatrono, saswavleblis gareT
- tf., 1933 (komunisti-s st.). - gv. 18; darCenili axalgazrdoba da maT ganviTarebas
13. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­ Seudga. maTgan Seadgina revoluciuri razmi,
tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da romlis wevrebi SemdegSi xalxSi moifinnen
winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi revoluciuri azrebis gasavrceleblad (`re­
T. maWavarianis. - nakv. 1.: 1852-1877. - Tb., 1940. - voluciuri matiane~, 1924, #4-5, gv. 293-295).
gv. 248; nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941. - gv. 292; e. ioselianis gavleniT TbilisSi Sedga re­
14. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- voluciuri jgufebi, muSa-xelosnebSi axali
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis azrebi SeiWra (sxvaTa Soris, am jgufidan ga­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; movida Sio daviTaSvili). e. ioselianma saqar­
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. Tvelos TiTqmis yvela TvalsaCino kuTxeSi
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ gaiCina TiTo-orola saimedo piri (propagan­
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ disti) da, amgvarad, daba-soflebTan qseli
binati), 1941. - gv. 474. gaaba. TviTmpyrobeli mefisa da samRvdeloe­
bis gavleniT Seborkil mowafeobas (gansaku­
ioseliani, egnate onisimes Ze (1846, TrebiT, seminarielebs) e. ioselianma Tavisi
1/XII – 1926, 21/X) – revolucioneri, – qarTvel saidumlo biblioTekiT auxila Tvali da
xalxosanTa mesveuri, xalxosnuri moZraobis TviTmoqmedebis gzaze daayena.
saqarTveloSi gadmonergvis pionerTagani 1876 wels, aqtiuri revoluciuri muSao­
da erT-erTi saukeTeso praqtikosi, propa­ bisTvis Jandarmeriam gaCxrika, didZali ara­
gandisti, mwignobar-mkvlevari da sazoga­ legaluri literatura CamoarTva, sxvebTan
do moRvawe, revoluciuri literaturis da erTad daapatimra da 3 weli cixis calkeul
moZraobis didi mcodne, – Tbilisis sajaro sakanSi patimrobis Semdeg, 1878 wels, m. yi­
revoluciuri biblioTekis mesaZirkvle, – fianTan erTad, jer irkutskis, xolo Semdeg
qarTlidan. daibada q. gors, Raribi aznauris orenburgis guberniaSi gadaasaxla, sadac e.
ojaxSi 1846 wlis 1 dekembers (zogi cnobiT, ioseliani 18 Tves darCa (mamis TxovniT da
1843 w.). swavlobda goris sasuliero saswa­ ruseTis diqtatoris, m. t. loris-meliqo­
vlebelSi da Tbilisis I gimnaziaSi, misi dam­ vis, wyalobiT daabrunes, magram cimbiridan
Tavrebis Semdeg – peterburgis (leningradis) dabrunebuli meored – 1884 wels gagzavnes
satyeo akademiaSi, romlis III kursidan petro­ cimbirs (ust-kamenogorsks), saidanac ramde­
vis samiwaTmoqmedo institutSi gadavida da nime wlis Semdeg gaTavisuflda amnistiiT.
daamTavra umaRlesi ganaTleba (1874). aq gaec­ cimbiridan dabrunebis Semdeg, karga xans sam­
no ruseTis 1860-iani wlebis mowinave Taobasa saxurs ar ekareboda, – gansakuTrebiT, eride­
da rus xalxosanTa revoluciur moZraobas. boda mTavrobis samsaxurSi Sesvlas.
ruseTSi didZali wignebi SeiZina da e. ioseliani arCeul iqna kavkasiis
Tbiliss gamogzavna. wignebi gzaSi daikar­ sasoflo-sameurneo sazogadoebis mudmiv
ga. meored TviTon Camoitana wignebiT savse mdivnad: am dros bevri moxseneba waradgina
ramdenime yuTi da gaz. `droebis~ irgvliv sasoflo meurneobis gaumjobesebis Sesaxeb,
Sekrebil axalgazrdobas gadasca. `droebis~ monawileobda sxvadasxva komisiaSi, agreTve,
irgvliv Sekrebili axalgazrdebis jgufma TanamSromlobda Jur. `imedSi~, `iveriaSi~ da
TbilisSi wignTsacavi-samkiTxvelo gamarTa sxv. iyo wevri sruliad saqarTvelos mweral­
(romlis gamged vinme ivanovi Caayenes, ris Ta kavSirisa. nikoloz II-is TbilisSi Camos­
gamoc, wignTsacav-samkiTxvelos `ivanovis vlis dros, meored gadaasaxles q. petrovsks.
biblioTeka~ daerqva. sof. mgalobliSvilis gardaicvala TbilisSi, daikrZala didubis
sityviT: `eg. ioselianma iSroma, saxeli ki sx­ panTeonSi.
vas darCao~. am samkiTxveloSi daiarebodnen e. ioselianis saidumlo muSaobam aRzar­
saSualo saswavlebelTa axalgazrdebi, qar­ da xalxosnuri mimarTulebis moRvaweni, ro­
Tul, somxur da rusul Jurnal-gazeTebis melnic SeiWrnen im drois sibneliT mocul

446
sofelSi da glexTa gaTviTcnobierebas mihy­ loba, daundobloba xalxTa Soris iyo Sedegi
ves xeli, ris gamoc, maT `tetiaTa motrfia­ centralizaciisa, – `gaerTgvareba xalxisa
leni~ uwodes. am moZraobaSi qalebic monawi­ saxelmwifoSi exla ise SeuZleblad miaCniaT,
leobdnen. am drois xalxosanTagan cnobilni rogorc haeris erTnairoba saxelmwifos sx­
arian daviT da qaixosro furcelaZeni, sof. vadasxva kuTxeSi~. e. iioseliani moiTxovda
mgalobliSvili, ioseb, Saqro da gabo guli­ did saxelmwifoSi Semaval mcire erTa TviT­
saSvilebi, Sio davidovi, vaso dekanoziSvili, mmarTvelobas, avtonomias.
iliko javaxiSvili da deda misi mamacaSvilis meurne-glexTa sakiTxSi icavda wvril me­
asuli, dani baqraZeni (moZraobaSi monawileo­ venaxe-meRvineTa da TviTmSromelTa intere­
bisTvis gadasaxlebulni), m. yifiani, l. Cer­ sebs winaaRmdeg msxvili mrewvelebisa: CvenSi
qeziSvili da sxv. aqedan daiwyo saqarTveloSi kapitalizmis SemoWra bogano xalxs gaamra­
jer xalxosnuri, Semdeg – sxvadasxva partiu­ vlebs – adgilobriv miwebs – warmoebis saSua­
li moZraoba, romelmac xalxSi – glexebsa da lebas xelSi Caigdebs da pirdapir mwarmoebel
muSebSi – TviTcnobiereba Seitana da TviTm­ xalxs gaaRaribebs, uflebamosili Zlieri ka­
pyrobelobas saZirkveli gamouTxara. pitalisti monopolias Seqmnis, mSromelTa
iyo mfarveli, xelSemwyobi da mosarCle naSroms xelSi Caigdebs, bazarze gabatondeba
yovelive devnilisa, gansakuTrebiT, revo­ da mTel xalxs gaaRatakebso... monopoliiT
lucionerTa (sxvaTa Soris, didi kavSiri aRWurvili kapitalisti qveyanas ver gaam­
hqonda revolucioner digaevTan, romelsac didrebs, `yovlis ganviTarebis safuZvlad,
jaSuSoba daswames. amis gamo, digaevi pari­ saTaved yovelis rigianis warmoebisa unda
zad wavida, emigrantebTan, romelTac Tavisi aRiarebul iqnas wvrili memamuleebis gaTax­
naRveli SesCivla. emigrantebma daavales: Tu sireba ki ara, bogano muSis gamravleba ki ara,
marTali xar, ruseTis JandarmTa Sefi sudei­ aramed isa, rom soflis mcxovrebTa miwa da mi­
kini mokali, braldebas agixsniT da partia­ waTmoqmedeba mtkiced xelT epyras~. ebrZoda
Sic migiRebTo. digaevi sxvisi pasportiT pe­ burJua-kapitalistTa miswrafebas, romel­
terburgs Cavida, general sudeikins daudga sac Cvens qveyanaSi warmoeba mxolod yidva-ga­
jaSuSad da Sehpirda – digaevs dagaWerinebo. yidvis gziT surda: aseTi warmoebis wesi TviT
ramdenime xnis mere sudeikins acnoba, wamo­ miwasac xelidan gamogvacliso.
di, saidumlo krebazea digaevi, SevipyroTo. misi moRvaweobis mTavari mizani iyo
sudeikini gadacmuli gahyva. digaevma Seiyva­ xalxis sruli gaTavisufleba yovelgvari
na saidumlo oTaxSi, viTom krebaze, gulSi mCagvrelebisagan, TviTmpyrobelobis damxo­
revolveri dasca, mkvdari baRSi gadaagdo, ba da miwebis glexobis xelSi ufasod gada­
TviTon Tbiliss Camovida da, e. ioselianis cema. revoluciuri Tavdadebuli muSaobisa
daxmarebiT, navTluRSi, mebaRe iaSvilTan da axalgazrdobis gaTviTcnobierebisaTvis
afarebda Tavs). zrunvis gamo, e. ioselians siWabukeSive daar­
sim. xundaZis sityviT, eg. ioseliani TiT­ qves `revoluciis patriarqi~ (romlis muSao­
qmis pirveli Seexo Cvens mwerlobaSi erovnu­ bis Sesaxeb cnobebi saqarTvelos sarevolu­
li sakiTxis Teoriul mxares (`mecnieris cio muzeumSia daculi). dawera mogonebani
borZiki~, Jur. „iveria~, 1883, #2), romlis (inaxeba revoluciur muzeumSi, agreTve, ga­
azriTac, `nacia, eri, pirvelad sazogado moqveynda „saqarTvelos kalendarSi~ (1930 w.,
asparezze, rogorc mflobeli TavisTavisa 20 ivnisi, ukana gverdi).
da Tavis miwa-wylisa, gamovida meTvramete
saukuneSi. am saukuneSi TiTqmis pirvelad iw­ gamoqveynebulia:
yo mecnierebam, filosofiam xalxis Cagoneba, 1. mecnieris borZiki // iveria. - 1883. - #2. - gv. 88-
danaxva - ra mdgomareobaSic unda iyos nacia 112;
saxelmwifoSi... filosofiam gamoaaSkarava is 2. qarTuli literatura (werili pirveli): gri­
mizezebi, romelnic xels uSlidnen samoqala­ gol orbeliani // iveria. - 1883. - #4. - gv. 70-90;
qo Tavisuflebas, xalxTa (erTa) erTmaneTTan 3. ekonomiuri yofa-mdgomareoba saxelmwifo
Tanasworobas... filosofia cxadad xedavda, glexTa saqarTveloSi: quTaisis mazra (gamok­
rom uswor-masworobis umTavresi warmoma­ vleva e. o. ioselianisa) // meurne. - 1889. - #21.
dgeneli aris saxelmwifos centralizacia. - gv. 1-3; #22. - gv. 4-6;
amisaTvis yovel RonisZiebas xmarobda mwer­ 4. meurne da meurneoba // moambe. - 1894. - #1, gany.
loba, sazogadoebisTvis Caegonebina centra­ II. - gv. 93-100; #2, gany. II. - gv. 83-89;
lizaciis bolos moReba da dafuZneba axali 5. tfil. sabaRosno skola da iq swavla damTa-
sazogadoebisa TviTmmarTvelobaze, avtono­ vrebulni...: (pasuxad b. lesos) // cnobis fur-
miaze... mravalgvari Setakeba, Suri, gautan­ celi. - 1904. - 5 dekemberi. - #2690. - gv. 3;

447
6. xvna-Tesva // saqarTvelos kalendari. - 1904. - kon jobinaSvili; axmed-efendi xalifaSvili;
gv. 300-306; nilo kasraZe; mariam miqelaZisa; anton lorT­
7. meabreSumeoba // saqarTvelos kalendari. - qifaniZe // saqarTvelos kalendari. - 1895. - gv.
1905. - gv. 391-396; 487-493;
8. axali xana soflis cxovrebaSi // mosavali. - 7. 22 oqtombris sisxlis Rvris Sesaxeb: [gaz. `ka-
1909. - #14. - gv. 8-10; vkaz~-is mcdari cnobebi. egnate ioselianis da
9. meurnes meurneobaze // mosavali. - 1909. - #1. - i. abazaZis naambobi] // cnobis furceli. - 1905.
gv. 4-5; - 28 oqtomberi. - #2935. - gv. 2;
10. rogor swavloben CvenSi meurneobas glexebi // 8. leso. pasuxad b. eg. ioselians: [kamaTi Tbili-
mosavali. - 1909. - #12. - gv. 11; sis sameurneo skolis mdgomareobaze] // ive-
11. soflis yofa-cxovrebidam // mosavali. - 1909. - ria. - 1905. - 2 Tebervali. - #14. - gv. 3;
#3. - gv. 4-6; 9. sabaRosno skolis xarjT-aRricxva // isari. -
12. Zveli kiTxva axal pirobebSi: eroba amier ka- 1907. - 11 oqtomberi. - #222. - gv. 1;
vkasiaSi // mosavali. - 1909. - #6. - gv. 3-6; 10. sas.-sameurneo Jurnali // Suqi. - 1908. - 9 noem-
13. demCinskisa da gen. levickis qadageba // mosava- beri. - #3. - gv. 3;
li. - 1910. - #5. - gv. 5-7; 11. sasoflo-sameurneo sazogadoeba // Suqi. -
14. ionja da misi mniSvneloba // mosavali. - 1910. - 1908. - 12 noemberi. - #5. - gv. 4-5; droeba. - 1908.
#7. - gv. 3-5; - 5 dekemberi. - #15. - gv. 4;
15. ramdenad saWiroa qarTvelTa Soris sameur- 12. qarTul sasoflo-sameurneo sazogadoebis
neo sazogadoeba // mosavali. - 1910. - #17 da wevrTa wliuri kreba: 7 aprili 1913 w. // mosava-
18. - gv. 3-5; li. - 1913. - #9-10. - gv. 8-24;
16. rogor gavaumjobesoT Cveni xvna-Tesva // mo- 13. qronika // vazi da Rvino. - 1920. - #7. - gv. 14-15;
savali. - 1910. - #11. - gv. 8-9; 14. leoniZe, g. nikoloz baraTaSvilis garSemo /
17. sameurneo gamocemani CvenSi // mosavali. - 1910. nax. d. gvelesianisa // literaturis matiane. -
- #19 da 20. - gv. 3-5; 1940. - #1-2. - gv. 397-465.
18. Cveni soflis moRvaweni: isaia furcelaZe da
imisi xexilis baRi mereTSi qarTlSi // mosava- wyaro:
li. - 1910. - #6. - gv. 3; 1. atestati #538 (asli 1901, #1967);
19. baton-ymobis gauqmeba ruseTSi da CvenSi // mo- 2. WavWavaZe, ilia. Sinauri mimoxilva: b-n meisne­
savali. - 1911. - #4. - gv. 3-5; xalxi. - 1911. - 19 ris proeqti. Sesaxeb Rvinis aReb-micemobis,
Tebervali. - #11. - gv. 1; Rvinis keTebis da arayis xdisa amier-kavkasia­
20. mamulis davalianeba CvenSi // mosavali. - 1911. Si. gankarguleba amis Taobazed mTavar-mar­
- #11. - gv. 6-10; Teblisa. sameurneo sazogadoeba da misi mo­
21. Cveni mexileobis sagulisxmod // mosavali. - qmedeba am proeqtis Sesaxeb. calke kammisia.
1911. - #13. - gv. 9-10; azri warmoTqmuli kammisiaSi. calke azri g.
22. qarTveli glexi // mosavali. - 1912. - #8. - gv. z. andronikaSvilisa. daskvna kammisiisa. das­
9-10. kvna sameurneo sazogadoebis saerTo krebisa.
calke azri i. SalikaSvilisa, ioselianisa da
mis Sesaxeb: eliozovisa. ganxilva am calke azrebisa da
1. daviT soslani (kezeli, dav.). kritikuli Se- baasi maT gamo sameurneo sazogadoebis kreba­
niSvnebi // droeba. - 1883. - 23 ivnisi. - #119. - gv. Si // iveria. - 1882. - #11. - gv. 97-115. - igive ix.:
1-3; WavWavaZe, ilia. nawerebis sruli krebuli: 9
2. axali ambavi // iveria. - 1887. - 29 maisi. - #105. - tomad / Sedarebuli pirvel wyaroebTan da Se­
gv. 1-2; vs. axali teqstebiT pavle ingoroyvas da al.
3. [WrelaSvili, stefane]. gzad-gagonili // ive- abaSelis redaqciiT. - t. 6: saqarTvelos matia­
ria. - 1892. - 1 Tebervali. - #24. - gv. 2; ne. Sedarebuli pirvel-wyaroebTan da Sevse­
4. yifSiZe (froneli, a.). tfilisi, 19 ianvars // buli axali teqstebiT. - tf.: qarTuli wigni,
iveria. - 1894. - 19 ianvari. - #13. - gv. 1; 1927 (poligraftr. 1-li st.). - gv.: 269-271, 302,
5. janaSvili, mose (esom). Zveli naSTi // iveria. - 307;
1894. - 23 marti. - #63. - gv. 3-4; 3. mokle biografiebi: pavle Sahyuliani (jiniS­
6. mokle biografiebi: pavle Sahyuliani (jiniS­ vili); sofrom mRvdeli (mesxievi); egnate io­
vili); sofrom mRvdeli (mesxievi); egnate io­ seliani; mixeil TumaniSvili; ivane SanSievi;
seliani; mixeil TumaniSvili; ivane SanSievi; luka isarliSvili; sulxan baraTaSvili; besa­
luka isarliSvili; sulxan baraTaSvili; besa­ rion RoRoberiZe; e. falavandiSvili; aleqsan­
rion RoRoberiZe; e. falavandiSvili; aleqsan­ dre Ciqovani; dimitri meRvineT-xucesovi; ni­
dre Ciqovani; dimitri meRvineT-xucesovi; ni­ kon jobinaSvili; axmed-efendi xalifaSvili;

448
nilo kasraZe; mariam miqelaZisa; anton lorT­ mis Sesaxeb:
qifaniZe // saqarTvelos kalendari. - 1895. - gv. 1. feigini, s., polumordvinovi, e. svani mezRvau-
487-493; ri [iaroslav ioseliani] // komunisti. - 1944. -
4. davidovi, Sio. mogonebani // revoluciuri ma­ 20 maisi. - #101;
tiane. - 1923. - #3. - gv.: 198, 202, 203, 205, 209; 2. Михайлов, С. Ярослав Иосселиани: [Командир
5. mgalobliSvili, sof. - a) soc.-rev. moZraoba подводной лодки] // Заря Востока. - 1944. - 25 мая.
saqarTveloSi 1870-1880 ww. // revoluciuri - #103;
matiane. - 1924. - #4-5; b) mogonebani / levan asa­ 3. mSveliZe, n. iaroslav ioseliani // Cveni gmire-
Tianis winasityvaobiT, redaqciiT da SeniSvne­ bi. - 1945. - gv. 14-16;
biT. - Tb. : federacias gam-ba da st., 1938. - gv.: 4. qobalia, b. sabWoTa kavSiris gmiri iaroslav
73-75, 244; ioseliani samSoblo sofelSi // komunisti. -
6. Заря Востока. - 1926. - 26 ноября. - #1338; 1945. - 12 oqtomberi. - #202.
7. xundaZe, simon. socializmis istoriisaTvis
saqarTveloSi. - t. 2: narodnikuli da marqsis­ wyaro:
tuli socializmi saqarTveloSi. - tf.: saxel­ 1. axalgazrda komunisti. - 1946. - 19 ianvari. -
gami, 1927. - gv.: 23, 24, 29, 34, 67, 120, 121, 174, #9;
196; 2. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
8. giorgaZe, grigol. sazogadoebrivi urTier­ kandidatebi: [musxeliSvili n. i., gurgeniZe a.
Toba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardni­ i., furcxvaniZe S. e., ioseliani i. k. da sxv.] // ko­
dan pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol
munisti. - 1946. - 15 ianvari. - #11.
giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafsko­
lis st.). - gv. 157;
ioseliani, nikoloz [jvebe] pavles
9. zandukeli, mixeil. Tergdaleulni da xalxos­
Ze (1896 – 1928, 9/III) – swavluli agronomi
nebi qarTuls literaturaSi: (istoriul-li­
– mesaqonle, Tbilisis saxelmwifo univer­
teraturuli gamokvlevis cda). - tf.: tf. un-
sitetSi genetikisa da cxovelTa momSene­
tis ga-ma, 1928. - gv. 191-192;
blobis kaTedris mesaZirkvle, filosofiis
10. mansvetaSvili, iakob. - a) Cemi warsulidan //
doqtori, – samegrelodan. daibada sof. kva­
qarTuli mwerloba. - 1929. - #5. - gv. 79; b) mo­
TaxSi, yof. senakis maz.. TbilisSi saSualo
gonebani. naxuli da gagonili / levan asaTianis
saswavleblis damTavrebisTanave (1915), ru­
redaqciiT, winasityv. da SeniSvnebiT - tf.: fe­
seTSi – novo-aleqsandriis umaRles saso­
deracia, 1936. - XI, 273 gv.;
flo-sameurneo institutSi ganagrZo swavla,
11. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
1917 wlis revoluciis dros – Tbilisis po­
tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
liteqnikur institutSi, Semdeg – Tbili­
winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
sis saxelmwifo universitetis agronomiul
T. maWavarianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941.
dargze (sadac xelmZRvanelobda Tavisive
- gv. 392.
TaosnobiT daarsebul `qarTvel studentTa
ioseliani, iaroslav [iaro] konstan­ agronomiul sazogadoebas (romlis mdivna­
tines Ze (1912 – ) – sabWoTa kavSiris gmiri, – dac iyo l. g. aglaZe). 1918-1919 wlebSi ger­
deputati, ordenosani, – pirveli svani mezR­ manias gaemgzavra bon-popelsdorfis umaR­
vauri, wyalqveSa navis meTauri, – daibada ze­ les sasoflo-sameurneo institutSi da, 1921
mo svaneTis sof. laxirSi. moxerxebiT Ziravda wels, warCinebiT daamTavra kursi swavluli
mtris xomaldebs da Tavisi uecari da swrafi agronomis saxelwodebiT. ori wlis ganma­
ieriSebiT mowinaaRmdeges SiSis zars scemda, vlobaSi muSaobda halles mesaqonleobis
riTac misi Tanamemamuleebi amayobdnen, ami­ institutsa da Sinaur cxovelTa baRSi. amave
tom zemo svaneTis mSromelebma Tavisi Sro­ dros, prof. frolixTan da prof. hekerTan
miTi danazogiT aages wyalqveSa navi `sabWoTa swavlobda feno-genetikuri kvlevis meTo­
svaneTi~. debs. 1923 wels Caabara mesaqonleobis inspeq­
sabrZolo damsaxurebisaTvis mieniWa sa­ toris gamocda, imave wels halles universi­
bWoTa kavSiris gmiris wodeba; dajildoebu­ tetis filosofiur fakultetze daicva di­
lia ori wiTeli droSis ordeniT, samamulo sertacia `SedarebiTi osteologiuri kvleva
omis I xarisxis ordeniT da medlebiT: `sevas­ halles institutSi moTavsebul Bovidae-bis
topolis dacvisaTvis~, `kavkasiis dacvisa­ ConCxebisa~ (`Vergleichende Untersuchungen über
Tvis~ da `germaniaze gamarjvebisaTvis~. die Skelettausbildung einiger im Haustiergarten zu Halle
1946 wlis 10 Tebervals arCeul iqna ssrk gehaltener europäischen Bovidenrassen~), romelic
umaRlesi sabWos deputatad. gamocemulia germanulad (am Sromas xSirad

449
ixseniebs Tavis saxelmZRvaneloebSi prof. ioseliani, platon egnates Ze (1809,
hanzeni). am disertaciis gamo universitet­ 15/XI – 1875, 15/XI) – arqeolog-istorikosi,
ma n. ioselians mianiWa filosofiis doqto­ Jurnalisti, gamomcemeli, mkvlevari, Rv­
ris xarisxi. n. ioselianma Semoiara germani­ Tismetyveli, cnobili mecnieri da sazogado
is mesaqonleobis yvela raioni, yovelmxriv moRvawe, filosofosad wodebuli, – Tekle
Seiswavla, didZali masala daagrova, romlis batoniSvilis moZRvris Svili. daibada sasu­
damuSavebas Tbilisis saxelmwifo universi­ liero wodebis ojaxSi. pirveldawyebiTi
tetSi Seudga. swavla miiRo daviT reqtorTan da ioane naT­
saWirod miaCnda saqarTvelos mesaqon­ lismcemlis monasterSi. Tbilisis sasulie­
leobis kuTxeTa yovelmxrivi Seswavla sa­ ro seminariis kursis dasrulebis (1817-1829)
qonlis SerCeuli jiSisa da pirobebis gvarad Semdeg, daamTavra peterburgis sasuliero
meurneobis warsamateblad. n. ioselianis akademia RvTismetyvelebis kandidatis xa­
TaosnobiT da xelmZRvanelobiT gardaiqmna risxiT (1831) da me-19 saukuneSi qarTvelTa­
Tbilisis saxelmwifo universitetis agrono­ gan pirveli Seudga samSoblos istoriulad
miis fakulteti, romlis mdivnadac muSaobda, Seswavlas: siZveleTa kvleva-Ziebas, xelnawer
saZirkveli Cauyara genetikisa da cxovelTa ZeglTa saTanado SeniSvna-ganmartebebiT ga­
momSeneblobis kaTedras, romlis gamge-do­ mocemas, sakuTari gamokvleva-monografie­
centad 1924 wels isev airCies. agreTve, ar­ bis weras, saxelmZRvaneloebis Sedgenas da
Ceuli iyo saqarTvelos muzeumis vice-dire­ sxv. amave dros, 1835 wlidan msaxurobda Tbi­
qtorad. lisis sasuliero seminariaSi fizikis, filo­
dakrZalulia didubis panTeonSi. sofiisa da RvTismetyvelebis maswavleblad,
1844 wlidan – arCeviT saqarTvelos sinoda­
calke gamocemulia: lur sammarTvelos warmomadgenlad, 1850
1. programa. A. genetika. B. cxovelTmSeneblobis
wlidan – qarTuli piesebis cenzorad, 1857
mecniereba / tfilisis saxelmw. un-tis cxo­
wlidan – mefisnacvlis kancelariis kerZo
mindobilebaTa moxeled; iyo wevrad ucxoe­
velTmSeneblobis da genetikis kaTedra. – tf.:
Tis mravali samecniero dawesebulebis: sa­
tf. universitetis gamocema, 1926 (s.s.m.u.s. po­
berZneTis arqeologiuri sazogadoebis,
ligraftrestis 1-li stamba). – 7 gv.;
berlinis, parizis, peterburgis, moskovis,
2. masalebi TuSuri cxvris fenoanalizisaTvis.
kievis, odesisa da sxv. sazogadoebaTa. didi
- tf., 1927 (poligraftr. 1-li st.). - 78-98 gv.:
pativiscemiT daikrZala TbilisSi – amaRle­
sur., tab.; 26sm. - calke amonabeWdi. tf. un-tis
bis eklesiaSi. 1940 wels misi neSti gadasvene­
moambe, VIII;
buli iqna didubis panTeonSi.
3. qarTuli Brachyceros-ebis kraniologiuri ga-
me-19 saukunis 40-ian wlebSi redaqto­
mokvleva: (29 tabuliTa da 10 suraTiT): dai-
robda rusul kvireul gazeTs `Закавказский
beWda 1927 wlis 5 aprils. - tf., 1927 (s.m.u.s.
Вестник~, romelSiac mravali sayuradRebo
poligraftr. me-3 st.). - 44, III gv.: sur. in recto;
werili da SeniSvna dabeWda saqarTvelosa da
23sm.. - rez. germ. en.. - calke amonabeWdi: saq.
kavkasiis istoriidan – rogorc sakuTari,
muzeumis moambe, III;
ise akad. m. broses, slivickisa da sxvebTan
4. masalebi xevsuruli furis osteologiisa-
erTad. 1845 wels daiwyo `Кавказские краевые
Tvis: (tab. IV-VII). - tf., 1928. - 47, (73-120) gv.:
ведомости~-s gamocema. es pirveli magaliTi
il. IV-VII C. f.; 24sm.. - calek amonabeWdi. saqar-
iyo, rom saqarTveloSi qarTvelma rusuli
Tvelos muzeumis moambe. IV.
gazeTi gamosca. am gazeTSi mravali werili
moaTavsa saqarTvelos saero Tu saeklesio
mis Sesaxeb: istoriisa da mwerlobis Sesaxeb. 1850-ian
1. janeliZe, aleqsandre. nikoloz ioseliani: wlebSi saarqeologio mizniT movlo saqar­
[biografia]: daibeWda 1928 wlis dekembris 10- Tvelos monastrebi da aRwera.
s. - tf., 1928 ([poligraftr. me-3 st.]). - VIII gv.; aTonis mTis iveriis monasterSi mogzau­
23sm.. - wanarTi: n. ioselianis sur.. - calke amo­ robis dros, iyo trapizonsa da stambolSi,
nabeWdi: saq. muzeumis moambe, IV. gza-gza mravali masala Sekriba da saqarTve­
loSi Camoitana me-11 saukunis xelnaweri `da­
wyaro: badeba~.
1. docent n. ioselianis gardacvaleba: [nekro­ p. ioseliani ucxoTa Soris didad aqebda
logi]: [zooteqnikosi] // komunisti. - 1928. - 10 TanamemamuleT, gavlenian pirTa winaSe saqar­
marti. - #58. - gv. 3; Tvelos esarCleboda: mTeli aziis xalxebSi
2. soflis meurneoba. - 1928. - #1. - gv. 64-67. qarTvelobas warCinebuli adgili ukaviao.

450
S. rusTavelis Semoqmedebis ganxilvis dros – RvTismetyvelis magier) moixsenia d sxv. p.
(`Кавказ~, 1870, #13) dawera: `rusTavelis Se­ ioselianma monawileoba miiRo 60-iani wlebis
moqmedebis safuZveli qarTuli maRali civi­ `ZvelTa da axalTa~ (anu `mamaTa da SvilTa~)
lizaciaa. rusTaveli gansakuTrebiT didia, brZolaSi, momxre ZvelTa raindTa (gr. orbe­
rogorc poeturi sityvis ostati. is miubaZ­ liani da sxv.), mowinaaRmdege iyo axalTa (ilia
velia~-o. umetesad, rusulad werda, Tumca WavWavaZe, akaki wereTeli da sxv.): Zveli qar­
mSobeli eris, eklesiisa da istoriis didi TuliT mwerali, Jurnal `ciskris~ gamocemis
moyvaruli iyo: Cemi mizania saqarTvelos dros, Zvelis aRdgenis momxre, Zveli Taobis
mSvenieri warsuli rusebs gavacnoo – Tavisi mxares iWerda, martivi enis SemomReb axal­
rusulad dawerili wignebiT bevr gadaruse­ gazrda mwerlebs emdureboda – enas ryvniano.
bul qarTvels Seayvara samSoblo, istoria p. ioselianis cxovreba da moRvaweoba
da saqveynod amcno samSoblodan gadgomilT, aRwera zaqaria WiWinaZem wignSi `platon io­
rom isini arian qarTvelebi, aqvT samSoblo seliani~ (tf., 1893). misi daxasiaTebiT: `qar­
qveyana, mdidari warsuli da sxv. saqarTve­ Tuls istoriuls mwerlobaSi platon iose­
los momavals imediT Sehyurebda, sxvaTac am lians erT dros didi adgili ekava. es cnobi­
rwmenas unergavda (erTxel, erTma didi gva­ li piri iyo mTels saqarTveloSi... qarTvelni
ris qarTvelma senatorma, g. muxran-batonma, didaT afasebdnen amis Sroma-mecadineobas~
uTxra: saqarTveloze raRas swer, sul er­ (`platon ioseliani~, tf., 1893, gv. 3). akad. k.
Tia, Cveni saqme wasulia, saqarTvelo ruseT­ kekeliZis sityviT: `broses Semdeg mniSvne­
Si unda gaiTqvifos, – sjobia, adreve guli lovani nabiji Cveni Zveli saero mwerlobis
gausworoso. pl. ioselianma miugo: rogorc SeswavlaSi gadadga p. ioselianma, romelmac
ZaRlis kudi ar gaswordeba, ise saqarTvelo moaxerxa gamoeca ramdenime sayuradRebo
ruseTs ver gausworebs gulsao. – maSin didi Zegli am mwerlobisa da Tavis kerZo gamok­
ruseTi ZaliT Cahylapavs patara saqarTve­ vleva-monografiebSi Tu sxvaTa Txzulebis
los, – bunebis kanoni aseTia, didni Tevzni sqolioebSi mogvca mravali istoriul-lite­
patarebs hylapaven, – uTxra gadagvarebulma raturuli masala, marTalia, axal ukve daZ­
qarTvelma. – ara, Tavado: saqarTvelo iseTi velebuli da ukritikod miuRebeli, magram
Zvalia, Svidma didma saxelmwifom moigdo Tavis droisaTvis mniSvnelovani da sasarge­
yelze – ver Caylapa, – axla merve upirebs ga­ blo~ (`qarTuli literaturis istoria~, t. II,
daylapvas, magram RvTiT, imedia, am veSapsac Tb., 1941, gv. 20).
yelSi gaeCxiros da miarCos!~).
saqarTvelos siZveleTa didi mcodne iyo, calke gamocemulia:
bejiTi mkvlevari da filosofosad miCneuli. 1. anbani qarTuli sasargeblod qarTuelTa
qarTul saero Tu saeklesio istorias mamu­ axal-moswavleTa yrmaTa. - tf., 1838 (i. da d.
liSvilur gulmxurvalebiT ikvlevda, bevr arzanovTa st.). - 30 gv.; me-6 gamoc.. - Tf., 1849
werilSi saqarTvelos warsuls didebiT ixse­ (kavkasiis namest. kanc. st.). - 33, [1] gv.; dabeW­
niebda: qarTvelebs Zvel ganaTlebul xalxT dili meSvideT pl. ios.-mier. - Tb., 1853 (kavk.
adarebda, gamoCenil mwerlebs – ucxo did namest. kanc. st.). - 34 gv.; dabeWdili mecxred
mweralT, istoriul gmirT – sxva erTa gmi­ pl. ios. mier. - Tb., 1855 (kavkas. namestn. kanc.
rebs da sxv. bevri kvanZi gaxsna qarTul isto­ st.). - 38 gv.; dabeWdili meaTed pl. ios. mier.
riaSi, bevri bundovaneba gamoarkvia, bevric - Tb., 1859 (kavkas. upirat. ganmgeobis st.). – 38
gadaarCina daRupvas (xelnawerebi, warwerebi) gv.; dabeWdili meTerTmeted. - Tb., 1863 (ka­
da Zvirfas masalad dautova STamomavlobas. vkas. upirat. ganmg. st.). - 37, [1] gv.; 16sm. - teqs­
misi istoriuli werilebi da gamokvlevani tis bolos: `sqema ganmravlebisa~;
poetur-filosofiur kiloTia Sezavebuli, 2. kalendari anu TTueiTa-ricxuaoba 1840 wlisa
calke gamocemul SromaTa garda, mravali we­ / Sewyobili platon egnatis-Zis ioselianisa
rili Jurnal-gazeTebSia. gardacvalebis Sem­ mier. - tf., 1840 (i. da d. arzanovTa st.). - kani,
deg daubeWdavi naSromebi darCa, romelT di­ 71, [4] gv.; b) kalendari anu TTueiTa ricxuaoba
di nawili iarmukaze gaiyida saxvev qaRaldad. 1841 wlisa / Sewyobili platon egnatis-Zis io­
miuxedavad aseTi didi amagisa, Tanamedro­ selianisa mier. - tf., 1841 (i. da d. arzanovTa
veTa gakilvas ver ascda, – sxvaTa Soris, misi st.). - 96 gv.;
samecniero-saarqeologio mogzauroba sasa­ 3. piruel-dawyebiTni kanonni qarTulis grama­
cilod aiRo dramaturgma z. antonovma pies­ tikisa / Sedgenili platon egnatis-Zis iose­
aSi `tiviT mogzauroba literatorTa~, zogni lianisa-mier. - Tf., 1840 (i. da d. arzanovTa
dacinviT uwodebdnen filosofoss, n. bara­ st.). - 148 gv.; aRbeWdilni meored. - Tf., 1851
TaSvilma virebis RmerTad (Бог ослов, Богослов (guliancis wignT-sabeWdavi). - kani, 125 gv.; aR­

451
beWdilni mesamed. - tf., 1863 (g. melqumiancisa чл. Одес. о-ва истории и древностей. - Тифлис:
da a. enfianjiancis wignT. sabeWd. st.). - 128 gv.; тип. Канцелярии наместника кавк., 1848. - [4], 160
4. Мцхетский храм в Грузии / Ст. сост. чл.-кор. с.;
Закавк. стат. ком. Платоном Иосселиани. - Санкт- 16. Исторический взгляд на состояние Грузии
Петербург: тип. Акад. наук, 1842. - 15 с.; под властью царей-магометан / Соч. Платона
5. Исторический взгляд на состояние древней Иосселиана, действ. чл. Одес. о-ва истории
Грузии, составленный по случаю открытия в и древностей. - Тифлис: тип. Канцелярии
городе Тифлисе Института благородных девиц наместника кав., 1849. - 133 с.;
в 1842 году преподавателем в том же Институте 17. Города, существовавшие и существующие в
естественной истории и грузинского языка Грузии / Соч. Платона Иосселиани, действ. чл.
Платоном Иосселиан. - Санкт-Петербург: тип. Одес. о-ва истории и древностей и чл.-кор. С.-
Имп. Акад. наук, 1843. - 23 с.; 23 см. - Отт. из Петерб. археол.-нумизмат. о-ва. - Тифлис: тип.
«Журн. М-ва нар. прос.» 1843, #2; Канцелярии наместника кавк., 1850. - 86 с.; 14 см..
6. Краткая история грузинской церкви / Сост. канд. - Из предисл.: «Предлагаемое... сочинение уже
Платоном Иосселиан. - Санкт-Петербург: тип. А. напеч. в Журн. М-ва вн. дел за 1844 г. (ч. 6, кн. 6)».
Сычева, 1843. - [2], VI, 143 с.; 2-е изд.. - Санкт- - Из «Закавк. вестн.» #1-12, 1850 г.;
Петербург: тип. А. Сычева, 1843. - [2], VI, 155 с.; 18. Жизнеописание святых, прославляемых пра­
7. Древние памятники Тифлиса / [Соч.] чл. кор. вославной грузинской церковью, составленное
Закавк. стат. ком. титуляр. советника Платона на основании древних и современных све­
Иосселиана. - Санкт-Петербург: тип. М-ва вн. дел, дений с историческими, географическими, хро­
1844. - 43 с.; нологическими и филологическими замечаниями
8. Различные наименования грузинов / [Соч.] чл.- / Соч. Платона Иосселиана, действ. чл. Одес.
кор. Закавк. стат. ком. титуляр. советника Платона о-ва истории и древностей и чл.-кор. С.-Петерб.
Иосселиана. - Санкт-Петербург: тип. М-ва вн. дел, археол.-нумизмат. о-ва. - Тифлис: тип. Канцелярии
1844. - [31] с.; 23см.. - Вырезка из журнала с. 115- наместника Кавк., 1850. - 86 с.;
143. - Изд. 1844 г.: Из «Журн. М-ва вн. дел»; 19. Путевые записки от Тифлиса до Ахталы / Соч.
9. Туземные города, существовавшие и Платона Иосселиана, действ. чл. Одес. о-ва
существующие в Грузии / [Соч.] действ. чл. истории и древностей и чл.-кор. С.-Петерб.
Закавк. о-ва поощрения сел. и мануфактур. археол.-нумизмат. о-ва. - Тифлис: тип. Канцелярии
пром-сти и торговли и чл.-кор. Закавк. стат. ком., наместника Кавк., 1850. - 88с. разд. паг.; 14см.. -
к. ас. и кавалера Платона Иосселиана. - Санкт- Текст на рус. и груз. яз.. - Из «Кавк. вестн.» 1850 г.,
Петербург: тип. М-ва вн. дел, 1844. - 61 с.; #16-18;
10. Кацхский храм в Имеретии / Платон Иосселиан. - 20. Гора св. Давида в Тифлисе / Соч. П. Иосселиани. -
Тифлис: Тип. Гл. упр. Закавк. краем, 1845. - 8 с.; Тифлис: тип. Канц. наместника Кавказского, 1858.
19 см.. - Авт. указан в конце текста. - Из «Закавк. - [4], 21с.; 23см.. - Перепечатано из «Кавказского
вестн.» #16; календаря» на 1859 г.;
11. Описание Шиомгвимской пустыни в Грузии 21. Описание города Душета Тифлисской губернии
/ Составленное коллежским ассесором и / Соч. Платона Иосселиани, действ. чл. Одес.
кавалером Платоном Иосселианом. - Тифлис: о-ва истории и древностей и чл. кор. С.-Петерб.
Тип. Гл. упр. Закавк. краем, 1845. - 67 с.; археиол.-нумизмат.. - Тифлис: тип. Гл. упр.
12. Путевые записки по Кахетии / [Соч.] Колежского наместника кавк., 1860. - [2], 75 с.; 24см.. - Перепеч.
ассесора и кавалера Платона Иосселиана. - из 5 кн. «Зап. Кавк. отд. Рус. геогр. о-ва»;
Тифлис: тип. Канцелярии наместника кавк., 1846. 22. Тифлис. 3-его февраля 1861 года.... - [Тифлис,
- 144 с.; 1861]. - 7 с.; 21 м.. - Перепечатано из газ. «Кавказ»,
13. Различные наименования грузинов / [Соч.] #13, 1861г.;
чл.-кор. Закавк. стат. ком. титуляр. советника 23. Путевые записки по Дагестану в 1861 году / П.
Платона Иосселиана. - Тифлис: тип. Канцелярии Иосселиани, действ. чл. Одес. о-ва истории
наместника кавк., 1846. - 41 с.; и древностей и чл.-кор. С.-Петерб. археол.-
14. Описание Марткопского монастыря / нумизмат. о-ва. - Тифлис: тип. Гл. упр. наместника
Составленное надворным советником и кавк., 1862. - 104 с.;
кавалером Платоном Иосселианом. - Тифлис: 24. Икортский монастырь в Карталинии. - [Тифлис:
Тип. Канцелярии наместника Кавк., 1847. - 45 с.; тип. Меликова и Ко, 1865]. - (67-96)с.; 22см.. - Приб.
15. Жизнь великого моурава князя Георгия Саакадзе, к журн. «Груз. духовн. вестник», 1865 г. Ноябрь.
родоначальника князей Тархан-Моуравовых: С #5;
прил. описания Эртацминд. храма и Кватахев. 25. Описание древностей города Тифлиса / Соч.
монастыря / Соч. Платона Иосселиана, действ. Платона Иосселиани, действ. чл. Одес. о-ва

452
истории и древностей, чл.-кор. Имп. С.-Петерб. 34. Святыня Самеба: (Посвящается князу Николаю
о-ва археол. и нумизмат. и чл.-кор. Корол. Афин. Теймуразовичу Амилахварову). - Тифлис, 1871. -
о-ва древностей. - Тифлис: Тип. Гл. упр. Намест. 15 с.. - Без титул. листа. Перепеч. из газ. «Кавказ»
Кавк., 1866. – 315 с.; #6 за 1871 г.;
26. Послания иерусалимского патриарха Досифея 35. traktati anu pirobebi mis, Tu saqarTvelo ra
в Грузию: Извлеч. из делового кодекса, dapirebiT SeuerTda ruseTis imperias: «me­
хранящегося в б-ке святогробского подворья fe giorgis cxovrebidan» / p. ioselianis mier
в Константинополе, и пер. с новогреч. яз. на dawerili. - Tb.: z. WiWinaZis gamocema, [1917] (t.
рус. Архим. Порфирием Успенским, в св. граде rotiniancis st.). - 32 gv.; 21 sm.. - Tavfurcel­
Иерусалиме. - [Тифлис, 1866]. - 26 с.; 21см.. - Из ze da kanze gamocemis TariRi SecdomiT-1817;
Груз. журнала и «Духовного Вестника» за май 36. Библиографическая заметка: [По поводу
месяц 1866 год. - Без тит. л. и обл.. - Сообщ. брошюры: «Заздравый тост» «sadRegrZelo»,
Платоном Иоселиани; соч. кн. Григория Димитриевича Орбелиани]. -
27. Род князей Чолакаевых и мученик св. Бидзина [Б.м., Б.г.]. - 1 с.; 34 см.. - Без тит. л.;
Чолакаев / Соч. Платона Иосселиани, действ. чл. 37. «Свидетельствую сердечное мое уважение...»:
Одес. о-ва истории и древностей, чл.-кор. О-ва Письма Платона Иоселиани академику Андрею
Археол.-нумизмат..... - Тифлис: тип. Меликова и Михайловичу Шегрену». - [Б.м.], [Б.г.]. - С. 182-197;
Ко, 1866. - 48 с; 17 см.. - (Документы. Письма. Воспоминания). -
28. cxovreba mefis giorgis XIII-isa / aRwerili Отд. оттиск.
platon ioselianisagan. - Tf., Cyiz [1867]. -
334 gv.; b) cxovreba mefe giorgi mecametisa pirvelad p. ioselianma gamosca qarTu-
da saqarTvelos ruseTTan SeerTeba / aRweri­ li Zveli mwerlobis Zeglni, zogi maTgani
li platon egnatis Zis ioselianis mier. - me-2
sakuTari winasityvaobiT, komentarebiT da
gamoc.. - Tf.: z. WiWinaZis gamoc., 1893 [kanze:
SeniSvnebiT:
1895] (eq. iv. xelaZis st.). - 336, 8 gv.; 21 sm.. -
1. ioane SavTeli. Tamar mefasi da meuRlisa mi­
danarTi: «Zveli wignebis beWdvis gamo» [WiWi­
sisa daviT mefisa Sesxma / Tqmuli leqsad ab­
naZe zaqaria]; g) cxovreba giorgi mecametisa /
dul-mesia SavTelisagan, welsa qristesiT
platon ioseliani; akaki gawerelias Sesavali
1192-sa; aRbeWdili platon egnates Zes iose­
werilebiT, redaqciiTa da SeniSvnebiT; mxa­
lisnisa-mier. – tf., 1838 (i. da d. arzanovTa
tv.: l. zaaliSvili. - tf.: federaciis ga-ma da
st.). - 60gv.;
st., 1936. - X, 310 gv.: portr.; 22 sm.. - (qarTuli
2. CaxruxaZe. Tamar mefisa da meuRlisa misisa
klasikuri mwerloba, monografiebi);
daviT mefis Sesxma / Tqmuli leqsad Caxru­
29. Речь, произнесенная в зале Тифлисской духовной
xas-Zisagan, welsa qristesiT 1187-sa; aRbeWdi­
семинарии по случаю торжества пятидесятилетия
li platon egnatis-Zis ioselianis-mier. – tf.,
1 октября 1867 года действительным статским
1838 (i. da d. arzanovTa st.). - 64gv.;
советником Платоном Иоселиани: Посвящается
3. erisTovi [erisTavi], giorgi. gayra / komedia,
питомцам Тифлис. духов. семинарии. - Тифлис:
qmnili Tavadis giorgi daviTis-Zis erisTovi­
тип. Гл. упр. наместника Кавказского, [1867]. - 29
sagan da warmodgenili orjer Tfilisis Rim­
с.; 14см.. - Перепеч. из газ. «Кавказ», #90;
naziis zalaSi ama wlisa ianvris TTueiSi; wina­
30. Храм в Нокорно: (Посвящается Ивану Егоровичу
sityvaoba: p. i. [platon ioseliani]. - Tf., 1850
Зубалову) / П. Иосселиани. - [Б. М., 1870]. - 11 с.;
(kavkasiis namest. kanc. st.). - 61 gv.;
13 см.. - Без тит. л. и обл.. - Опис. сост. по 1-й с.
4. Tfileli, ioseb. didi mouraviani / Tqmuli
текста.. - Авт. указан в конце текста;
31. Шота Руставели (1174-1212): Посвящается saakaZis-Zis ioseb Tbilelisagan, damatebiT
светлейшему князю Давиду Багратовичу sxuaTaca misTa TxzulebaTa; winasityv. pla­
Грузинскому / П. Иосселиани. - [Б. М., 1870]. - 29 с.; ton ioseliani. - Tf., 1851 (wignT-sabeWdavi
18см.. - Перепечатано из газеты «Кавказ»; kavkasiis namestnikis kanceliariissa). - Tav­
32. Алевская святыня / Платон Иоселиани. - [Тифлис, furc., 3, 80 gv.;
1871]. - 24 с.; 15 см.. - Перепечатано из #12 газеты 5. iona (ruisis mitropoliti). mimosula anu mg­
«Кавказ», 1871 г.. - Без тит. л.-Опис. сост. по 1-й zavroba iona ruisisa mitropolitisa / [winasi­
с.-Авт. указ. в конце текста; tyv. avt. p.e. ioseliani]. - Tf., 1852 (kavkasiis
33. Путевые записки от Тифлиса до Мцхеты / [Соч.] namestnikis kancelariis st.). - [4], 172, [2] gv.:
Платона Иосселиани. - Тифлис: Б.и., 1871. - [2], 100, il., sur.;
VIII с.; 15см.. - Перепеч.: из газ. «Кавказ» на 1871 6. timoTe (mTavar-episkoposi). moxilua wminda­
г. #19, 24, 40, 45 и 48. - Посвящ. Князю Василию Ta da sxuaTa aRmosavleTisa adgilTa, timo­
Николаевичу Аргутинскому-Долгорукому; Tesgan qarTlisa mTavar-episkoposisa / [winasi­

453
tyv. avt. platon egnatis-Ze ioseliani]. - Tf., gamoqveynebulia:
1852 (kavk. namest. kanc. st.). - 188 gv.; 1. Города, существовавшие и существующие в
7. anton I, kaTalikosi. wyobil-sityuaoba / qm­ Грузии // Закавказский Вестник. - 1850. - #1-12;
nili antonisagan piruelisa, kaTalikos-pa­ 2. Путевые записки от Тифлиса до Ахталы //
triarxisa yovlisa saqarTueloisa. portre­ Закавказский Вестник. - 1850. - #16-18;
tiTurT TviT antonisa; [winasityv. avtori: 3. winasityvaoba wignSi: «gabaSvili timoTe.
p.e. ioseliani]. - Tb., 1853 (kavkas. namestn. kan­ mTawmindasa da ierusalimisa da sxvaTa adgil-
cel. st.). - XXVI, 317 gv.; Ta mimoxilva. Tb. 1852 // ciskari. - 1852. - #3.
8. arCil mefe. cxovreba mefisa Teimuraz piruei­ - gv. 70-73;
lisa, aRwerili leqsad arCilisagan mefisa / [ko­ 4. ganxilva ramdenTame qarTulTa zed warwera­
mentariebi da SeniSvnebi platon ioselianisa]. Ta // ciskari. - 1865. - #5. - gv. 14-23;
- Tf., 1853 (kavk. namest. kanc. st.). - [4], 185 gv.. 5. Икортский монастырь в Карталинии // saqarTve­
los sasuliero maxarebeli. - 1865. - noemberi.
Targmna: - gv. 67-96;
1. [dussi]. darigeba moyuanisaTvis amerikulis 6. Разбор некоторых надписей грузинских: [ieru­
Tambaqosi / (Статья г. Дусси); Targmnili pl. salimSi da aTonze gadmowerili arqimandrit
ios... [platon ioselianis] mier. – Tf., 1841 (i. porfiris mier] // saqarTvelos sasuliero ma­
da d. arzanovTa st.). – 20 gv.; 22sm. - Tavfurc. xarebeli. - 1865. - Tebervali. - gv. 135-143;
qarTul da rusul enebze; 7. gvar-tomoba ColoyaSvilisa da mowamis wmin­
2. endros moyuanisaTvis / Targmnili rusuliT
dis biZina ColoyaSvilisa / Targmn. iv. kerese­
qarTulsa zeda enasa pl. ios. [platon iose­
liZem // ciskari. - 1866. - #3. - gv. 60-73;
lianis] mier. – Tf., 1841 (i. da d. arzanovTa
8. Послания иерусалимского патриарха Досифея в
st.). – 16 gv.; 22sm. - Tavfurc. qarTul da ru­
Грузию // saqarTvelos sasuliero maxarebeli.
sul enebze;
- 1866. - aprili. - gv. 161-173; maisi. - gv. 177-190;
3. mokle cnoba maTTvis, romelTaca hsurT Svil­
9. zogierTi SesaniSnavi moTxroba saqarTvelos
Ta TvisTa micema s. peterburRis kommerciis
mefe giorgi meTormeteze u. berZenovisa-
anu savaWrosa saswavlebelsa Sina / Targmnili
gan gamokrebili im istoriidgan, romelica
rusuliT p. i. [platon ioselianis] mier, mTa­
dauweria platon ioselians // droeba. - 1868.
vrobis brZanebiTa. - Tf., 1841 (i. da d. arzano­
- 7 ivnisi. - #23. - gv. 3-4;
vTa st.). - 34 gv.;
10. sityva sayovelTaod, wignTa qarTulTa beWd­
4. terRukasovi, i. gamocdilebiTni kanonni mo­
visa gamo // ciskari. - 1869. - #3. - gv. 1-5;
yuanisaTvis sxua da sxuaTa mcenareTa / aRwe­
11. sityua sayovelTaod sauwyebeli, wignTa qar-
rilni kavkasiis aqeT vaWrobisa da msoflio
TulTa beWdvasa gamo // droeba. - 1869. - 27 Te-
xelosnobaTa sazogadoobisa pirvel-wevrisa
bervali. - #9. - gv. 3-4;
Tanamdebobis aRmasrulebelis mediko-xiru­
12. Шота Руставели (1174-1212) // Кавказ. - 1870. -
rRisa i. terRukasovisa mier; Targmnili p. i...
#13;
[platon ioselianis] mier. - Tf., 1842 (i. da d.
13. cxovreba mefis giorgis meaTcametisa // ciska­
arzanovTa st.). - Tavfurc., [5], 28 gv.; 21sm.. -
ri. - 1869. - #2. - gv. 24-42; #3. - gv. 43-65;
Tavfurc. qarT. da rus. en..;
5. lamartini. – a) brZola berZenTa pirispir 14. kabenisa monasteri // ciskari. - 1873. - #1. - gv.
osmalTa (1826 w.): [poema. naTargmi prozad] // 7-12;
ciskari. - 1872. - #5. - gv. 272-276; b) brZola cxovreba mefis giorgis XIII-isa: aRwerili pla­
berZenTa piris-pir osmalTa (1826 w.): [poema] // ton ioselianisagan // iveria. - 1879. - #9-10,
ciskari. - 1872. - #5. - gv. 277-282. - leqsad ga­ (damateba). - gv. 3-126; iveria. - 1880. - #1. - gv.
daakeTa iv. kereseliZem. 127-206; #2. - gv. 207-336.

xelnawerad darCa: mis Sesaxeb:


1. istoria yovelTa mwvalebelTa qristianobi­ 1. erisTavi, g. sxvadasxva anbavi // ciskari. - 1852.
sa vidre dawyebiT droTa Cvenamde (akademia­ - #1. - gv. 3;
Si yofnis drosve naTargmni. xelnaweri `qar­ 2. sxua da sxua ambavi // ciskari. - 1852. - #2. - gv.
TvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli [34-36];
sazogadoebis~ wignTsacavSia daculi); 3. redaqciisagan // ciskari. - 1866. - #2. - gv. 36-37;
2. sia aTonis xelnawerTa da maTi minawerebi, 4. По поводу статьи г.... на сочинение Платона
cnobebi sxvadasxva xelnawerebze; Иоселиани «Род кн. Челокаевых и св. Бидзина
3. werilebi mari broses mimarT (1838-1867 ww.): 1 Челокаев». - [Тифлис]: тип. Меликова и Ко, ценз.
- frangulad, 41 - qarTulad. 1866. - 16с.. - В конце текста: С.Т. Сцевола [псевд.];

454
5. Хелидзе, Г. Библиографiя: wignze: Иоселиани, 21. axali ambavi // iveria. - 1888. - 22 seqtemberi. -
Платон. Описание древностей города Тифлиса. #198. - gv. 2;
Тиф. 1866, 314 стр. // saqarTvelos sasuliero 22. `Cven gvTxoven davbeWdoT...~ // iveria. - 1890. - 5
maxarebeli. - 1866-1867. - #5-6. - gv. 114-116; oq­ ivnisi. - #116. - gv. 1;
tomberi. - gv. 94-96; 23. mokle biografiebi qarTvel mweralTa da
6. miwisZvra tfilisSi // droeba - 1868. - 26 apri- moRvaweTa // saqarTvelos kalendari. - 1892. -
li. - #17. - gv. 4; gv. 338-346;
7. cxovreba mefe giorgis XII-isa // droeba. - 1868. 24. WiWinaZe, zaqaria (z. W.). – a) platon ioseliani:
- 24 maisi. - #21. - gv. 4; [cxovreba da moRvaweoba] / zaqaria WiWinaZe. -
8. berZenovi, n. Zveli wignebis gamocemaze // Тифлис, 1893 (Тип. М. Д. Ротинiанца). - 36 gv.; 20
droeba. - 1869. - 25 dekemberi. - #52. - gv. 1-2; sm.. - (samSoblos qveynis moRvaweebi). - teqstis
9. d. sityua sayovelTaod sauwyebeli wignTa bolos z. W.; b) vin swera qarTvel mahmadianTa
qarTulTa beWdvisa-gamo platon ioselianisa Sesaxeb? // Teatri da cxovreba. - 1915. - #26
`droebis gazeTSi 9 nomerSi da martis `cis- (qarTvel mahmadianTa nomeri). - gv. 14-16; g)
kris~ JurnalSi: [recenzia-kritika] // droeba. aRa-mahmad-xanis meoreT Semoseva saqarTvelo-
- 1869. - 13 marti. - #11. - gv. 4; 20 marti. - #12. Si: ruseTis generlebi gudoviCi, zubovi, bul-
- gv. 4; 3 aprili. - #14. - gv. 1-2. - xelmowera: gakovi, - yeenis mokvla da 1797 w. drois ambebi
`ganswavluli kaTolikozi antoni pirvelis // jari da eri. - 1918. - #3. - gv. 11-14. - sqolioSi
RramatikiTa, ritorebiTa, kateRoriiTa, redaqciis SeniSvna: am werilis dasawyisi dai-
filosofiiTa da RvTis-metyvelebiTa Rr- beWda `jariskacis~ 1918 wlis me-16 nomerSi; d)
maT-moxucebuli d.~; SoTa rusTavelis suraTis ambavi // rusTaveli.
10. u. p. (petre umikaSvili). u. pl. ioselianis wi- - 1918. - #2. - gv. 10; e) saqarTvelos mospoba da
nadadeba qarTuli wignebis beWdvaze // droeba. qarTvel eris garuseba da amis Sesaxeb istori­
- 1869. - 1 maisi. - #18. - gv. 2-3; kosis platon ioselianis winaswarmetyveleba
11. gabrieli, imereTis episkopozi. qadagebani. / z. WiWinaZisa. – Tb.: z. WiWinaZis gamocema, 1919
meore gamocema: recenzia // droeba. - 1870. - 19 (st. `ganaTleba~ d. l. pitnavasi). - 32 gv.;
marti. - #11. - gv. 3; 25. dava platonis xel-naweris gamo // iveria. -
12. skandeli, n. (nikolaZe). jandaba: wliuri sxdo- 1894. - 7 aprili. - #75. - gv. 3;
ma mwerlobis moyvareTa (Фantazia) // droeba. 26. ioseliani, anna nikolozis asuli. b. redaqto-
- 1873. - 21 seqtemberi. - #37. - gv. 1-2; ro! // iveria. - 1894. - 11 maisi. - #97. - gv. 4;
13. samuqafod // droeba. - 1874. - 12 ivlisi. - #431. 27. miqelaZe, daviT (mevele). tfilisi, 9 marts //
- gv. 1-2; 19 ivlisi. - #432. - gv. 1; iveria. - 1894. - 9 marti. - #51. - gv. 1-2;
14. guSin win saRamos, 15 noembers, gardaicvala 28. mcire SeniSvna // kvali. - 1894. - #12. - gv. 4.. -
yvelasaTvis pativcemuli moRvawe qarTuli darTuli aqvs redaqtoris SeniSvna;
literaturisa platon egnates Ze ioseliani...: 29. narkvevi: (Jurnal-gazeTebiTgan) // iveria. -
[gancxadeba] // droeba. - 1875. - 16 noemberi. - 1894. - 23 marti. - #63. - gv. 3; 29 marti. - #67.
#131. - CarTuli furceli; - gv. 3; 1 aprili. - #70. - gv. 3;
15. dRiuri // droeba. - 1875. - 26 oqtomberi. - 30. Jordania, T. batono redaqtoro! // iveria. -
#122. - gv. 1-2; 16 noemberi. - #131. - gv. 2; 1894. - 11 marti. - #53. - gv. 4;
16. mesxi, s. platon ioseliani: [nekrologi] // 31. yarangozovi, u. batons Jordanias: (pasuxad) //
droeba. - 1875. - 26 noemberi. - #134. - gv. 1; iveria. - 1894. - 19 marti. - #60. - gv. 3;
17. meunargia, iona. – a) vefxistyaosnis redaqcii- 32. yifiani, vasili. batono redaqtoro! // iveria. -
sagan // droeba. - 1881. - 16 ivnisi. - #123. - gv. 2; 1894. - 15 marti. - #56. - gv. 4;
b) nakvesi // iveria. - 1886. - 1 ianvari. - #1. - gv. 33. axali ambavi // iveria. - 1895. - 20 aprili. - #82.
2-3; g) `Cveni saxelovani ritori platon iose- - gv. 2; 22 aprili. - #84. - gv. 1-2; 13 maisi. - #99.
liani...~: nakvesi // iveria. - 1886. - 14 ianvari. - - gv. 1;
#9. - gv. 3; 34. ocnebeli. bibliografia // iveria. - 1895. - 9
18. Sinauri qronika // droeba - 1883. - 17 seqtembe- ivlisi. - #144. - gv. 3-4;
ri. - #183. - gv. 2; 35. `Cvens mxnesa da qarTulis mwignobrobisaTvis
19. kreba Tbilisis guberniis Tavad-aznaurTa sa- erTguls moRvawes z. WiWinaZes...~ // iveria. -
zogadoebisa SeuZlebel moswavleTa Semweobi- 1895. - 11 marti. - #54. - gv. 1;
saTvis // droeba. - 1884. - 8 maisi. - #100. - gv. 36. platon ioseliani: [foto] // saqarTvelos
1-2; 9 maisi. - #101. - gv. 3; kalendari. - 1897. - gv. 14; mwyemsi. - 1901. - #22.
20. `platon ioseliani sadilad T. giorgi mu- - gv. 9;
xran-batonTan iyo...~: nakvesi // iveria. - 1886. - 5 37. barnabovi, daviT. mowodeba // cnobis fur-
Tebervali. - #28. - gv. 2; celi. - 1898. - 27 ianvari. - #439. - gv. 4;

455
38. beTaniis monasteri // iveria. - 1899. - 10 dekem- ioselianis winaswarmetyveleba / z. WiWinaZisa.
beri. - #266. - gv. 2; – Tb.: z. WiWinaZis gamocema, 1919 (st. `ganaTle­
39. baidoSvili, st. sololakis amaRlebis ekle- ba~ d. l. pitnavasi). - 32 gv.;
sia tfilisSi // iveria. - 1902. - 14 ivnisi. - #123. 5. leoniZe, gogla. furclebi: platon ioselia­
- gv. 3; ni // Teatri da cxovreba. - 1915. - #47. - gv. 4-5;
40. `qvrivs cnobilis arqeolog-istorikosis pl. 6. qarTveli moRvaweni: platon ioseliani (gar­
ioselianis anna iosebis asuls...~ // iveria. - dacvalebidan 40 w. Sesrulebis gamo) // Teatri
1902. - 25 ianvari. - #19. - gv. 1; da cxovreba. - 1915. - #47. - gv. 12-13;
41. baqos maswavlebelTa dasja // isari - 1907. - 15 7. mansvetaSvili, i. mogonebani. naxuli da gago­
maisi. - #103. - gv. 3; nili / levan asaTianis redaqciiT, winasityv.
42. leqsikuri polemika (gamocanebiT): mcire win- da SeniSvnebiT – tf.: federacia, 1936. – gv. 11-
asityvaoba // niSaduris krebuli. - 1907. - #1. 12;
- gv. 3-7; 8. zandukeli, mixeil. axali qarTuli litera­
43. WavWavaZe, ilia. – a) gamocanebi. (dekemberSi tura: umaRl. pedagog. saswavleblisaTvis /
1871 w.): cxvir-dida da... // niSaduris krebuli. sssr ganaTl. saxalxo komisariati. - t. 2. - me-2
- 1907. - #1. - gv. 8-9. - sqolioSi: platon eg. io- Sesw. gamoc.. - baTomi: saxelgami. samecn.-ped.
seliani; b) gamocanebi // iveria. - 1909. - 20 ivli- seqtori, 1938 (poligrafkombinati). - gv. 44;
si. - #29. - gv. 3; 9. ruxaZe, tr. qarTuli eposi gardamavali xanis
44. axali kolegia: [iumori Jurnal `niSadurze~] // literaturaSi / prof. k. kekeliZis redaqciiT.
eSmakis maTraxi. - 1908. - #17. - gv. 2; - Tb., 1939. - gv. 250;
45. i-n. ilias saRamo quTaisSi // Suqi. - 1908. - 7 10. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
noemberi. - #1. - gv. 4; tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
46. rogorc guSinwindel nomerSi... // dasawyisi. -
winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
1908. - 30 marti. - #23. - gv. 2;
T. maWavarianis. - nakv. 1.: 1852-1877. - Tb., 1940.
47. Wirs damalva ar argebs // mwyemsi. - 1910. - #11-
– gv. 248;
12. - gv. 10-12;
11. Церетели, А. Р. Пережитое / Акакий Церетели;
48. leoniZe, gogla. furclebi: platon ioselia­
Пер. с груз. Елены Гогоберидзе; Предисл. Л.
ni // Teatri da cxovreba. - 1915. - #47. - gv. 4-5;
Асатиани. - Москва: Госиздат «Художественная
49. qarTveli moRvaweni: platon ioseliani (gar­
литература», 1940. - Стр. 193;
dacvalebidan 40 w. Sesrulebis gamo) // Teatri
12. imedaSvili, g. rusTvelologia: isto­
da cxovreba. - 1915. - #47. - gv. 12-13;
riul-kritikuli mimoxilva. - Tb.: stalinis
50. z. WiWinaZis mier... // Teatri da cxovreba. -
saxelobis sax. un-tis gam-ba, 1941. – gv. 220-221;
1920. - #4. - gv. 16;
13. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
51. meliqseT-begi, leon. somxuri siZveleni tfi-
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
lisis axlo midamoebSi: Savnabad-TeleT-wavki-
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
si // saqarTvelos muzeumis moambe. - 1922. - t.
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
1. - gv. 78-101;
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
52. kekeliZe, k. qarTuli literaturis istoria:
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
Zveli mwerloba. - me-2 Sevseb. da Sesw. gamoce­
binati), 1941. - gv.: 474, 485, 492;
ma. - t. 2. - Tb.: stalinis saxelobis sax. un-tis
14. Библиография русской периодики Грузии / Гос.
gam-ba, 1941. - gv. 20.
кн. палата ГССР. - Ч. 1: 1828-1920 / [Сост. Г. В.
Зерцалов; Отв. ред. Тарханов]. - Тб.: Кн. палата,
wyaro:
1. Туманов, Г. М. Словарь кавказских деятелей. - 1941. - Стр. 2.
Тифлис: тип. М. Вартанянца, 1890. - Стр. 39-40;
2. mokle biografiebi qarTvel mweralTa da ioseliani, Salva aleqsandres Ze
moRvaweTa // saqarTvelos kalendari. - 1892. - (1914 – ) – mgosani, – daibada sof. wyaltubos,
gv. 338-346; qalaqeli muSis ojaxSi. 1919 wlidan baTumSi
3. saqarTvelos kalendari. - Tb., 1893. - gv. 449; aWaras Seezarda, daamTavra baTumis saSualo
1903. - gv. 478; saswavlebeli (1935), Tbilisis a. s. puSkinis
4. WiWinaZe, z. – a) platon ioseliani: [cxovre­ sax. samaswavleblo instituti (1937) da ba­
ba da moRvaweoba] / zaqaria WiWinaZe. - Тифлис, TumSive daiwyo muSaoba.
1893 (Тип. М. Д. Ротинiанца). - 36 gv.; 20 sm.. - (sam­ cnobilia lirikos-poetad, romlis `Se­
Soblos qveynis moRvaweebi). - teqstis bolos moqmedeba lirikuli uSualobiT aris gamT­
z. W.; b) saqarTvelos mospoba da qarTvel eris bari~. zogierTi misi leqsi xalxur simRerad
garuseba da amis Sesaxeb istorikosis platon gadaiqca. dawera poema `dabruneba~.

456
calke gamocemulia: 20. bedniereba: [leqsi] // komunisti. - 1941. - 16
1. simRerebi mziuri sabWoTa aWaris bednier marti. - #63; literaturuli aWara. - baTumi,
axalgazrdobas. - baTumi: aWaris saxelgami da 1941. - #5. - gv. 7;
st.-litografia, 1937. – 27 gv.; 21. mze: [leqsi] // axalgazrda lenineli. - baTumi,
2. leqsebi. - baTumi: aWaris saxelgami, 1939 (gaz. 1941. - 25 Tebervali. - #8.
kolmeurnis gzis st.). - 64 gv.;
3. dabruneba. ambavi: poema. - baTumi, 1940. - 100 Targmna:
gv.: il.; 1. kamenski, v. aWara: [leqsi] / v. kamenski; Targmna S.
4. samSoblos sadRegrZelod. - baTumi: aWaris ioselianma // sabWoTa aWara. - 1940. - 18 marti. -
saxelgami, 1944. - 58 gv. #64.

gamoqveynebulia: wyaro:
1. gazafxuli: [leqsi] // sabWoTa aWaristani. - 1. p. lorias mier mowodebuli avtobiografiu­
1935. - #74. - gv. 3; sabWoTa aWara. - 1939. - 30 li cnobebi;
aprili. - #99. - gv. 4; 2. saq. mweralTa litfondis masalebi;
2. gariJraJi: [leqsi] // literaturuli aWara. - 3. CavleiSvili, a. sabWoTa aWaris mwerlebi // li­
baTumi, 1935. - #1. - gv. 3; teraturuli saqarTvelo. - 1941. - 21 marti. -
3. gmiri vaJas mTidan: [poema] // sabWoTa aWarista- #12. - gv. 3.
ni. - 1935. - #241. - gv. 3;
4. fici mavzoleisTan: [leqsi] // literaturuli
ioseliani-jabaurisa, ekaterine ta­
aWara. - baTumi, 1935. - #2. - gv. 1;
rielis asuli (1882 – ) _ scenismoyvare, sa­
xalxo Teatris pirveli scenismoyvare qali.
5. Caqvis mwvane xeivnebSi: [mxatvruli narkvevi] /
daibada 1882 wels, sofel tolaSi. mamiT adre
parmen odiSeli, Salva ioseliani // literatu-
daoblebuli, TbilisSi gadmoiyvanes. aq swa­
ruli aWara. - 1935. - #3. - gv. 5;
vlobda ekaterine asaTianis samoqalaqo sko­
6. Tvrameti Svelis deda: [moTxroba] // sabWoTa
laSi. rodesac saxalxo Teatris scenaze (avWa­
aWara. - baTumi, 1936. - seqtemberi. - #212. - gv.
lis auditoriaSi) qali msaxiobi ar iyo, ek. io­
3;
seliani, misi maswavleblis, ek. asaTianis rCe­
7. ojaxis bedniereba // sabWoTa aWara. - baTumi,
viT, 1893 wels, muSa-scenismoyvareTa Soris
1936. - ivnisi. - #136. - gv. 3;
gamovida v. gunias `da-ZmaSi~ (Seasrula marines
8. simRera: [leqsi] // sabWoTa aWaristani. - 1936. -
roli), Semdeg iTamaSa al. yazbegis `arsenaSi~
Tebervali. - #29. - gv. 3;
(nino), g. sundukianis `pepoSi~ (keke) da sxv.
9. stalinuri Taoba: [leqsi] // komunisti. - 1936. -
amiT muSaTa TeatrSi saZirkveli Caeyara qale­
Tebervali. - #42. - gv. 3;
bis scenaze gamosvlas. ek. ioselianis mibaZviT
10. Утро: отрывок / пер. Георгий Крейтан // На рубеже
gamovidnen ek. wulukiZe-lorTqifaniZisa, ani­
Востока. - 1936. - март. - #7. - С.3;
ko CaCibaia da sxvebi. monawileobda, agreTve,
11. simRera voroSilovze: [leqsi] // sabWoTa aWa-
divertismentebSi revolucionuri Sinaarsis
ra. - 1938. - 23 Tebervali. - #44. - gv. 4;
leqsebis kiTxviT. misi meuRlea saxalxo Tea­
12. naambobi: [leqsi] // sabWoTa aWara. - 1939. - 24 tris erTi damaarsebelTagani, Sromis gmiri da
maisi. - #117. - gv. 2; damsaxurebuli artisti g. jabauri. damsaxu­
13. asoebi; axaliwlis Sexvedra; dedas; erTxel rebisaTvis eZleva personaluri pensia.
maxinjauridan; zRva memanqane qali; patara
qolga; sazeimo; simRera; wvimiani dRe; wiTe- mis Sesaxeb:
larmiel Zmas: [leqsebi] // literaturuli aWa- 1. jabauri, g. qarTuli saxalxo Teatris isto-
ra. - baTumi, 1940. - #4. - gv.: 20-28; ria: [dasawyisi] // Teatri da cxovreba. - 1914.
14. zRvasTan; memanqane qali: [leqsebi] // sabWoTa - #10. - gv. 14-15; gagrZ. ix.: amave Jurn. 1914. -
aWara. - 1940. - 20 oqtomberi. - #245; #11, 16, 18, 27, 29, 35-36, 42; da 1915. - #17, 20.
15. limoni: [leqsi] // Cveni Taoba. - 1940. - #8. - gv.
27; wyaro: ar aris miTiTebuli.
16. patara qolga: [leqsi] // Cveni Taoba. - 1940. -
#4. - gv. 44; ireTeli, polio [kalandaZe, polieq­
17. simRera: [leqsi] // axalgazrda komunisti. - to antonis Ze] (1876, 9/I – 1931, 10/IV) – re­
1940. - 25 seqtemberi. - #223; volucioneri, maswavlebeli, – dramaturgi,
18. wiTelarmiel Zmas: [leqsi] // sabWoTa aWara. - beletristi da Jurnalisti, – cnobili iu­
1940. - 16 marti. - #62; moristi, – guriidan. daibada sof. xidisTavs,
19. xilTa qeba: poemidan `pirveli Tovli~ // sabWo- – ocxanaSi, soflis Raribi mRvdlis ojaxSi.
Ta aWara. - 1940. - 3 noemberi. - #257; daamTavra basileTis soflis skola da ozur­

457
geTis sasuliero saswavlebeli. 1892 wels saqarTveloSi sabWoTa wyobilebis dam­
Tbilisis sasuliero saswavlebelSi ganagrZo yarebis Semdeg, TanamSromlobda `tarta­
swavla, saidanac orjer gamoricxes f. gogi­ roz-niangSi~ (WinWraqas, maxaTis da almasxanis
CaiSvilis xelmZRvanelobiT Semdgar semina­ fsevdonimebiT), agreTve, werda Jur. `mnaTob­
rielTa TviTganviTarebis saidumlo wreSi Si~, `Cvens gzaSi~ da sxv. werda moTxrobebs,
monawileobisa da seminarielTa amboxebaSi piesebs, iumoristul ambebs, Targmnida da
aqtiuri CarTvisaTvis, ris Semdeg, TviTgan­ sxv. zogierTi misi moTxroba rusulad gadai­
viTarebas daewafa. imave xanebSi, osiko bara­ Targmna, piesebi – somxurad.
TaSvilma sof. borbaloSi (borCalos m.) miiw­ misi `damarcxebulni~, `qristine~ da sxv.
via Tavisi xarjiT gamarTuli glexTa skolis saxalxo Teatris repertuarSi xalxis sayva­
maswavleblad. erTi wlis Semdeg samSoblo rel piesebad gadaiqca. `qristines~ libre­
sofels daubrunda maswavleblad. toze opera dawera r. gogniaSvilma.
revoluciur moZraobaSi Caeba 1899 wels, p. ireTelis fsevdonimebia, agreTve: al­
amierkavkasiis rkinigzis sammarTveloSi sam­ masxani, maxaTa, poliko, WinWraqa, p. SxamaZe da
saxuris dros Tbilisis muSaTa Soris, ris ga­ sxv.
moc, 1901 wels Jandarmeriam, sapirvelmaiso p. ireTeli, rogorc gautexeli revolu­
dResaswaulis acilebis mizniT, daapatimra cioneri da mouferebeli kalmosani, sazoga­
(2 Tves metexSi iyo, 7 Tves – samxedro sa­ doebriv, politikur Tu literaturul man­
pyrobileSi, 7 Tves – ganjis cixis erTeulSi). kierebaT xSirad scenidan aSkarad gmobda. gan­
pirveli Cxrekis dros upoves aralegaluri sakuTrebuli siyvaruliT ekideboda saxalxo
wignebi, proklamaciebi da sxv.; daumtkic­ saxls, radgan, misi azriT: `is aris xalxis
da, rom igi werda proklamaciebs, Targmnida akvani, is aris xalxis gulis mesaidumle~ da
aralegalur wignebs, monawileobda muSaTa swamda, rom mxolod `namdvili xelovneba da
saidumlo salaroSi, Tavis binaze marTavda xelovanni~ aq aris saWiro.
aralegalur krebebs da sxv. cixidan ganTa­ iv. gomarTelis daxasiaTebiT: `ireTels
visuflebisTanave, gurias daubrunda samu­
Tavisi sityviT, kalmiTa da moqmedebiT Seh­
Saod, aqedan – quTaiss 1903 wels, sadac mTe­
qonda Segneba, TviTcnobiereba muSaTa klas­
li Zal-RoniT muSaTa ganmaTavisuflebeli
Si... Tavisi kalmiT proletarul revolucias
saqmianobisaTvis muSaobas Seudga, Tumca po­
emsaxureboda... ireTelis moTxrobebSi dasu­
liciis saidumlo zedamxedvelobis qveS iyo.
raTebulia mTeli rigi muSaTa klasis Tavi­
1903 wels gadasaxlebul iqna aRmosavleT
suflebisaTvis mebrZolebisa, romlebic gmi­
cimbiris policiis zedamxedvelobis qveS, sa­
rulad iRupebian muSaTa diadi saqmisaTvis
mi wliT. 1911 wels, saxalxo saxlSi mTavrobis
da am gmirobas isini hpoeben im Seudrekel rw­
sawinaaRmdego agitaciuri moTxrobis (`za­
menaSi, rom jalaTebisa da mtarvalebis dRe
ri~) wakiTxvis gamo, q. Tbilisidan da Tbili­
daTvlilia da mSromeli klasis gamarjveba
sis mazridan gaaZeves. 1913 wels quTaisSi Sei­
uzrunvelyofilia~.
pyres g. CxeiZesa d k. maWaraZesTan erTad da
iyo mtkice principis. Tumca xelmokled
vaso cabaZesTan erTad gadaasaxles cimbirs
cxovrobda, pensia ar miiRo, mxolod gardac­
– irkutskis gub., balaganskis maz., golumenis
volostis sof. ireTSi (ris gamoc fsevdoni­ valebis Semdeg mis col-Svils daeniSna perso­
mad ireTeli dairqva). naluri pensia. dakrZalulia veris axal sasa­
samwerlo asparezze gamovida 1897 wels, flaoze. misi Svilia prof. leonide kalan­
gaz. `iveriaSi~, weriliT `qadagebi sof. bor­ daZe.
baloSi~, romelSic aRwerilia soflis cxo­
vreba, xalxis gonebiTi sibnele da zne-Cveu­ calke gamocemulia:
lebani. 1899 wels `kvalSi~ daiwyo wera da, 1. damarcxebulni: drama 5 moqmedebaT. - tf.,
Semdeg, TiTqmis yvela Jurnal-gazeTSi Ta­ 1908 (st. `Sroma~). - 72 gv.;
namSromlobda: 1908 wels eSmakTan erTad ga­ 2. qristine: drama 4 moqmedebaT da 5 suraTad
mouSva pirveli iumoristuli Jurnali `Sua­ (siuJeti aRebulia e. ninoSvilis moTxrobi­
mavali~, Semdeg `eSmakis maTraxis~ saxeliT dan) / p. ireTeli. - Tf., 1909 (eleqtrombeWdavi
cnobili, romelSic moaTavsa iumoristuli amx. `Sroma~). - 80 gv.;
moTxrobebi, komedia, SarJi da sxv. fsevdoni­ 3. soflis gmirebi: drama 4 moqmedebaT. (siuJeti
mebiT monawileobda `masxaraSic~, romelSiac, aRebulia e. ninoSvilis moTxrobidan `Cveni
sxvaTa Soris, moaTavsa SarJi `malulobia~ – qveynis raindi~). - Tf., 1911 (ar. kereseliZis
im drois redaqciebis mdgomareobis suraTi. st.). - 91 gv.;
1910 wels gamosca yovelkvireuli Jurnali 4. bednieri dRe: komedia 3 moqmedebad. - Тифлис:
`sxivi~ (16 nomris Semdeg daixura). i. imedaSvilis gamocema #58, [1913]. - 78 gv.;

458
5. Христина: Драма в 4 д., 1 карт. / П. Иретели; Пер. 16. malulobia: (komedia-SarJi or moqmed. gazeT.
И.П. Мосидзе; Под ред. Л.Х. Германа. - Кутаис, cxovrebidan) // masxara: saoxunjo masalebis
1918. - 63 с.; krebuli. - 1907. - #1. - gv. 4-6;
6. damarcxebulni. qristine / [winasityvaobis 17. mesame dumis Tavmjdomaris dRiuridan // Sua-
avt.: iv. gomarTeli]. - tf.: saiubileo komite­ mavali. - 1907. - #6. - gv. 3-4;
tis gamocema, 1925 (s.s.m.u.s. poligraftres­ 18. niko. - aris qveynad...: [iumoristuli leqsi ni-
tis 1-li stamba). - VII, 97 gv.: sur.; ko nikolaZeze] // Suamavali. - 1907. - #7. - gv. 8;
7. sabediswero gziT: moTxroba. - tf., 1925 (s.s.m.u.s. 19. patara jalaTi: (eskizi) // wyaro. - 1907. - 25
poligraftrestis me-2 stamba). - 55 gv.; noemberi. - #24. - gv. 4;
8. oboli samare. - tf.: saxelgami, 1926 (p/t 1-li 20. pressa // Suamavali. - 1907. - #1. - gv. 5-6;
st.). - 55 gv.; 21. ruseTis politikuri partiebi da maTi pro-
9. SeSinebuli haTaJuyva: (komedia) / SeSinebuli gramebi: I. `rusTa kavSiri~. [iumori] // Suamava-
anTimozi-dan gadmokeTebuli Tamara kuwnias li. - 1907. - #6. - gv. 6;
mier. - soxumi: wiTeli afxazeTi-s ga-ma, 1928 22. saaxalwlo: [iumoristuli moTxroba] // gza. -
(тип. BCHX). - 47 gv.; 1907. - 1 ianvari. - #6. - gv. 2-3;
10. moTxrobebi. - Tb.: sabWoTa mwerali-s gam-ba da 23. ubeduri SemTxveva // Suamavali. - 1907. - #2. -
st., 1946. - 186, [2] gv.: portr. gv. 3-4;
24. ucxo sityvebis axsna: [iumoristuli xedviT] //
gamoqveynebulia: Suamavali. - 1907. - #1. - gv. 8; #3. - gv. 7; #4. -
1. qadagebi sofel borbaloSi // iveria. - 1897. - 5 gv. 8; #5. - gv. 7; #7. - gv. 7-8;
ivlisi. - #184. - gv. 3; 25. maro da eloda... // ali. - 1908. - 2 noemberi. -
2. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1897. - 3 #1. - gv. 2-4;
ivlisi. - #132. - gv. 4; 31 ivlisi. - #155. - gv. 26. momilocnia!...: (ambavi) // eSmakis maTraxi. - 1908.
4; 19 agvisto. - #169. - gv. 4; 14 oqtomberi. - - #14. - gv. 9-11;
#213. - gv. 4; 27. talantebi: [iumoristuli Canaxati vaimwerle-
3. xidisTavis ufaso wignsacav-samkiTxvelos an- bze] // eSmaki. - 1908. - #4. - gv. 6-8;
gariSi // iveria. - 1897. - 3 seqtemberi. - #181. 28. cocxali eqspropriacia // eSmakis maTraxi.
- gv. 3; - 1908. - #33. - gv. 1-2. - darTuli aqvs oskar
4. ocneba: (etiudi) // kvali. - 1904. - #3. - gv. 8-9; Smerlingis karikatura [О. И. Шлинг];
5. arCevnebis win: (scena erT moqmedebaT): [moq- 29. deda: moTxroba // momavali. - 1909. - 8 noemberi.
med pirTa Soris: mix. gedevaniSvili, irakli - #61. - gv. 2-3;
guncaZe, Sio CitaZe da sxv.] // lampari. - 1906. - 9 30. kalmisaTvis wamebuli: (tragi-komedia erT mo­
maisi. - #17. - gv. 2-3. - mix. gedevaniSvilis pasu- qmedebad) // maTraxi da salamuri. - 1909. - #14.
xi ix.: 16 maisi. - #21. - gv. 3; - gv. 11-13; #15. - gv. 9-12;
6. baTumel kadetebis mowodeba // lampari. - 1906. 31. mosaqmeni // momavali. - 1909. - 1 noemberi. - #55.
- 14 maisi. - #20. - gv. 3; - gv. 2-3. - patara feletoni;
7. bunti: scena sam moqmedebad: [mTavrobis wevre­ 32. naTvla: [iumoristuli moTxroba] // maTraxi da
bze] // lampari. - 1906. - 18 maisi. - #23. - gv. 2-3; salamuri. - 1909. - #6. - gv. 3;
8. TaTbiri: (scena or moqmedebad) // lampari. - 33. severiane moses Ze juReli: [nekrologi] // ma-
1906. - 28 aprili. - #9. - gv. 3-4; Traxi da salamuri. - 1909. - #9. - gv. 1;
9. pagromi: drama or moqmedebad // lampari. - 34. ukanaskneli wuTebi: [eskizi] // Cangi. - 1909. - 9
1906. - 29 ivnisi. - #53. - gv. 2-3; agvisto. - N31. - gv. 2;
10. proletariatis cxovrebidan (22 aprili, 1901 35. ufaso bileTi: (ambavi) // maTraxi da salamuri.
wlis) // lampari. - 1906. - 22 aprili. - #4. - gv. 3; - 1909. - #1. - gv.: 3-4, 11-12; #2. - gv.: 2-4, 6-7;
11. redaqcia quCaSi: (komedia-SarJi erT moqmede­ 36. Soba Rames // momavali. - 1909. - 25 dekemberi. -
bad) // Cveni cxovreba. - 1906. - 1 seqtemberi. - #100. - gv. 2-4;
#10. - gv. 2-3; 37. Suris Zieba: [moTxroba] // Cveni salamuri: iu-
12. `uCastkaSi~: (patara ambavi) // lampari. - 1906. - moristuli almanaxi. - 1909. - #1. - gv. 4-7;
23 aprili. - #5. - gv. 4; 38. gerhart hauptmani // sxivi. - 1910. - #10. - gv.
13. bednieria Tfilisi!! // Suamavali. - 1907. - #1. - 1-2;
gv. 2-3; #4. - gv. 3-4; 39. damfaseblebi: (saxumaro scena) // axali azri. -
14. gTxovT gvigzavnoT... // eSmakis maTraxi. - 1907. 1910. - 16 oqtomberi. - #12. - gv. 2-3;
- #13. - gv. 5; 40. saliteraturo saRamo: (eskizi) (vuZRvni mas,
15. Tavi da yvanCala: (scena quTaisis bulvarze) // vinc igrZnobs) // axali gza. - 1910. - 15 agvisto.
Suamavali. - 1907. - #2. - gv. 1-3; - #47. - gv. 2-3;

459
41. sarkmeli: vuZRvni `saqme~-s asoT-amwyobebs: 62. niaRvari // agit-piesaTa krebuli / saqarTve-
[moTxroba] // saqme. - 1910. - 5 noemberi. - #35. - los politganaTlebis mTavar marTveloba. –
gv. 2-3; #39. - gv. 2-4; tf.: mnaTobi, 1924. - 294, [2] gv.;
42. urwmunos dRiuridan: [literaturuli Canaxa- 63. ori pirveli maisi: [istoriuli mimoxilva] //
ti] // sxivi. - 1910. - #4. - gv. 9-11; droSa. - 1924. - #13. - gv. 7-9;
43. orSabaTi: [vod. 1 moq.] // axali saqme. – 1911. – 64. pirveli zari: [drama 2 moq.] // remedasi klub­
#13; 17; Si / rev. mebrZolTa damxmare saerTaSoriso
44. b-no redaqtoro! umorCilesad gTxov... // ma- organizacia. – tf.:remedas-is saqarTvelos
Traxi. - 1914. - #25. - gv. 8; cekas gam. #2, 1924 (gaz. zaria vostokas st.).
45. baqi-buqi: (saqmiT fuyi). vodovili erT moqme- – gv. 47-64;
debaT (anu zubalaSvilebis saxlTan arsebul 65. Camoirbende: [moTxroba] // droSa. - 1924. - #14.
qarTul warmodgenebis mmarTveli wris xel- - gv. 1-3;
mZRvanelTa, winamZRolTa, wevrTa da stumar- 66. mReris isako: [narkvevi] // Cveni gza. - 1925. -
Ta kreba) // maTraxi. - 1914. - #18. - gv. 2; #20. - gv. 4-5;
46. gamocana: (WiaTurisaTvis). [iumoristuli le- 67. xriokebi: yvela gzas mivyavarT romSi: [mo-
qsi qalebze] // maTraxi. - 1914. - #2. - gv. 5; Txroba] // Cveni gza. - 1925. - #29. - gv. 14-15;
47. giorgi quCiSvili: (anu mquxare poeti). [iumo- #30. - gv. 13-15.
ri poetze] // maTraxi. - 1914. - #10. - gv. 5-6;
48. kritikuli SeniSvnebi: (anu Zveli da axali poe- garda amisa, dawera piesebi:
tebis tvinis salaros ganiaveba) // maTraxi. - 1. beberi mgeli: [komedia 3 moq., 57 gv.];
1914. - #21. - gv. 2-4; #22. - gv. 2-3; #23. - gv. 2-3; 2. bunagi: [komedia-satira 3 moq.; 57 gv., xelnawe­
49. megobruli SarJebi: noe zomleTeli // maTraxi. ri];
- 1914. - #26. - gv. 1-2; 3. moRvaweni: [komedia-SarJi 1 moq.; 1913 w., 33 gv.];
50. megobruli SarJi: varlam ruxas Ze ruxaZe (igi- 4. redaqtorTan: [6 sur., 10 gv.];
ve baroni fon-Cax-Cax-rux-rux-aZe). [iumori] // 5. Savi sizmari: [piesa 2 moq., 33 gv.];
maTraxi. - 1914. - #25. - gv. 1-2; 6. Semodgomis buzebi: [piesa 4 moq., 45 gv., reming­
51. poeti noe CxikvaZe: (anu raindi ficxi da Seu- tonze dabeWdili].
povari) // maTraxi. - 1914. - #8. - gv. 5-6;
52. ukanaskneli ieriSi: (istoriuli ambavi quTa- Targmna:
Tur `bolokistTa~ cxovrebidan). [iumoris- 1. tolstoi, l. aRdgoma: romani 3 nawilad avto­
tuli proza] // maTraxi. - 1914. - #16. - gv. 2-6; ris suraTiT / Targmani pol. kalandaZisa; gr.
53. Cveni futuristebi: naSromi qarTvel futu­ yifSiZis redaqciiT. - tf., 1904 (`Sroma~-s st.).
ristisa // maTraxi. - 1914. - #14. - gv. 2-3; #15. - kani, 480 gv.; Tf.: wignis gam-ba `kultura~ #7,
- gv. 2-3; 1911 (st. `nadeJda~). – 486 gv.: portr.;
54. bednieri dRe: komedia 3 moqmedebad // Teatri 2. kaucki, k[arl]. – a) inteligencia da proleta­
da cxovreba. - 1915. - #30. - gv. 9-12; #31. - gv. riati / Targmani pol. kalandaZisa. - tf.: amxa­
9-11; #32. - gv. 10-13; #33. - gv. 11-13; #34. - gv. nagoba `social-demokrati~-s gamocema #1,
10-12; #35. - gv. 78; #36. - gv. 6-7; #37. - gv. 12- 1906 (amx. `Sroma~-s st.). - kani, 55 gv.; b) ra gzas
14; #38. - gv. 7-8; #39. - gv. 8-12; #40. - gv. 9-11; adgia sazogadoebrivi ganviTareba / Targmani
#41. - gv. 9-10; k-sa [p. kalandaZe]. - Tf.: `amxanagi~-s gamocema
55. `mandilosani~ // eSmakis maTraxi. - 1916. - #34. - #2, 1906 (`Sroma~-s st.). - kani, 59 gv.;
gv. 3; 3. libknexti, v[ilhelm]. - a) pariJis revoliucia
56. strategia, Tu geografia // eSmakis maTraxi. - 1848 w. / Targmani p. kalandaZisa. - Tf.: muSa-s
1916. - #35. - gv. 5. - Wreli ambebi; gamocema #4, 1906 (k. TavarTqilaZis st.). -
57. Wreli ambebi: `kozakis~ godeba. sasiamovno ni- 36 gv.: portr.; b) Cveni mizani / Targmani pol.
Sani // eSmakis maTraxi. - 1916. - #32. - gv. 3; kalandaZisa. - Tf.: i. cincaZis gamocema, 1906
58. Wreli ambebi: miutevebeli Secdoma. gamocno- (st. `Sroma~). - kani, 79 gv. - damateba: `eizenaxis
ba marTla Zneli yofila. didi Tma da grZeli programa~ (1869 w.);
ulvaSebi. tyis gavlena // eSmakis maTraxi. - 4. novicki, e. noqarTa kiTxva / e. novicki; Targ­
1916. - #30. - gv. 5-6; mani p. kalandaZisa. - Tf.: wignis maRazia `cod­
59. cremlebi: [moTxroba] // soflis muSa. - 1917. - na~-s gamocema #35, 1906 (amx. `Sroma~-s st.). -
#11. - gv. 11-14; #12. - gv. 11-14; 32 gv.;
60. qarTvel mweralTa meore yriloba // xaTabala. 5. rogor ibrZodnen glexebi siciliaSi / Targma­
- 1920. - #1. - gv. 2-4; ni pol. kalandaZisa. - Tf.: iv. cincaZis gamoce­
61. zRvis niavi (Zvirfas amxanag prok. (al.) jafa- ma #3, 1906 (k. TavarTqilaZis st.). - kani, 87 gv.;
riZis mosagonad): [moTxroba] // mnaTobi. - 1924. 6. eversi, gans. oboba // sxivi. - 1910. - #6. - gv. 14-
- #6. - gv. 41-55; 15; #7. - gv. 10-12; #8. - gv. 14-16;

460
7. mixailoviCi, s. ra aris muSaTa partia? / Targ­ 20. daba yvirila // varskvlavi. - 1909. - 7 ivlisi. -
mani p. ireTelisa. - Tb.: kantora `ganaTleba~-s #6. - gv. 1;
gamocema, 1917 (st. `sorapani~). - 12 gv. 21. daibeWda da gamovida // eSmakis salamuri. -
1909. - #2. - gv. 15; maTraxi da salamuri. - 1909.
mis Sesaxeb: - #1. - gv. 16; Cveni salamuri. - 1909. - #1. - gv.
1. avWalis saxalxo Teatri... // mercxali. - 1908. - 15;
19 aprili. - #10. - gv. 1; 22. valia. – a) axal-senaki.: 6 Tebervals, axal-sena-
2. b. ireTeli gvTxovs... // dasawyisi. - 1908. - 16 kis sakrebulo darbazSi... // Cveni saqme. - 1909. -
marti. - #12. - gv. 2; 12 Tebervali. - #7. - gv. 4; b) foTi // Cveni azri.
3. gamvleli. gori // ali. - 1908. - 2 noemberi. - #1. - 1909. - 9 ivnisi. - #33. - gv. 4;
- gv. 4; 23. vaniZe, aleqsandre. dimitri murvaniZes // moma-
4. dRes, 26 ivliss, daba mixailovSi... // xomli. - vali. - 1909. - 17 seqtemberi. - #17. - gv. 4;
1908. - 26 ivlisi. - #12. - gv. 2; 24. veris saxalxo auditoria // momavali. - 1909. -
5. ibeWdeba da gasayidad male gamova... // cxovre- 19 noemberi. - #70. - gv. 4;
bis sarke. - 1908. - 7 maisi. - #13. - gv. 1; 9 maisi. 25. Tfilisi: kavkasiis namestnikma neba darTo... //
- #15. - gv. 1; axali droeba. - 1909. - 23 aprili. - #3. - gv. 3;
6. imedaSvili, ioseb. – a) damarcxebulni~ Tu `ga- 26. ibeWdeba da male gasasyidad mzad iqneba... //
marjvebulni~ // niSaduri. - 1908. - #35. - gv. 6; droeba. - 1909. - 3 marti. - #48. - gv. 1;
b) avlabris saxalxo Teatri // Teatri da cxo- 27. melaSvili, dimitri(miSa) (dim. m-li). avlabris
vreba. - 1914. - #35. - gv. 15; g) saxalxo saxlSi... Teatri // momavali. - 1909. - 6 oqtomberi. - #32.
// Teatri da cxovreba. - 1914. - #42. - gv. 13-14; - gv. 4;
d) baqos dramat. wrem... // Teatri da cxovre- 28. oTxSabaTs, 6 maiss... // Cveni azri. - 1909. - #2. -
ba. - 1915. - #41. - gv. 15; e) opera `qristine~ //
gv. 3;
Teatri da cxovreba. - 1918. - #8. - gv. 13; v) p.
29. redaqciam miiRo p. ireTelis... // Cveni saqme. -
ireTeli: [qarTveli mwerlisa da dramaturgis
1909. - 3 aprili. - #24. - gv. 3;
gardacvalebidan 15 wlisTavis Sesrulebis
30. s. didi-jixaiSi // varskvlavi. - 1909. - 7 ivlisi.
gamo // literatura da xelovneba. - 1946. - 21
- #6. - gv. 1;
ivnisi. - #26;
31. tfilisi: saxalxo warmodgena // droeba. - 1909.
7. kavkasiis namestnikma... // dasawyisi. - 1908. - 14
- 11 ianvari. - #8. - gv. 3;
marti. - #10. - gv. 1;
32. quTaisis qalaqis TeatrSi... // Cveni xma. - 1909. -
8. saTana. provinciebidan: samtredia // eSmakis ma-
17 ianvari. - #13. - gv. 1;
Traxi. - 1908. - #37. - gv. 11;
33. RalRa. saxalxo Teatris Canasaxi baqos qar-
9. samSabaTs, 15 aprils... // mercxali. - 1908. - 8
Tvel muSebSi // axali droeba. - 1909. - 26 apri-
aprili. - #4. - gv. 1; #5. - gv. 1; #6. - gv. 2;
li. - #6. - gv. 4;
10. seiTi. zemoxeTis sazogadoeba: (guria) //
34. warmodgena sofelSi // Cangi. - 1909. - 2 agvisto.
xomli. - 1908. - 14 agvisto. - #27. - gv. 3;
- #26. - gv. 3;
11. foTis ambebi // cxovrebis sarke. - 1908. - 16 mai-
35. wminda stefane. gori // momavali. - 1909. - 21
si. - #20. - gv. 3-4;
noemberi. - #72. - gv. 4;
12. q. Telavi: amas winaT b. awyurelis meTauro-
36. jafar-faSa. quTaisi // droeba. - 1909. - 21 ianv..
biT... // xomli. - 1908. - 1 agvisto. - #17. - gv. 2;
- #15. - gv. 4;
13. qarTuli dramatiuli dasis artistebi... //
37. gri-gri. saxalxo saxli Zm. zubalaSvilebisa //
xomli. - 1908. - 20 ivlisi. - #7. - gv. 2;
saxalxo gazeTi. - 1910. - 4 ivnisi. - #24. - gv. 4;
14. qarTuli warmodgenebi... // amirani. - 1908. - 20
ivlisi. - #113. - gv. 1; 38. doliZe, andro (doli). baqo // saqme. - 1910. - 28
15. SabaTs, 2 agvistos, 1908 w. avWalis saxalxo au- oqtomberi. - #28. - gv. 4;
ditoriaSi... // xomli. - 1908. - 2 agvisto. - #18. 39. zurab. maidani: (quTaisis mazra) // axali gza. -
- gv. 1; 1910. - 28 agvisto. - #58. - gv. 4;
16. S. m. q. siRnaRi // amirani. - 1908. - 9 agvisto. - 40. ia. mcire SeniSvna: recenziis magieri // sxivi. -
#129. - gv. 3; 1910. - #13. - gv. 14-15;
17. avlabris Teatri... // momavali. - 1909. - 15 oq- 41. saxalxo saxli // mogzauri. - 1910. - 23 maisi. -
tomberi. - #40. – gv. 1; #42, gv. 1; #6. - gv. 16;
18. avlabris TeatrSi // momavali. - 1909. - 17 oq- 42. somx. seqcias momaval sezonisaTvis qarTulad
tomberi. - #42. - gv. 3; naTargmni aqvs... // Teatri da cxovreba. - 1910. -
19. gamovida da isyideba p. ireTelis axali piesa... #35. - gv. 15;
// Cveni saqme. - 1909. - 3 aprili. - #24. - gv. 1; 43. Relispireli. d. surami // axali gza. - 1910. - 15
#26. - gv. 1; #28. - gv. 1; #30. - gv. 1; ivlisi. - #21. - gv. 4;

461
44. xval, 24 maiss... // saxalxo gazeTi. - 1910. - 23 71. -li, M. baTomis scenis moyv. wrem... // Teatri da
maisi. - #15. - gv. 3; cxovreba. - 1916. - #9. - gv. 16;
45. avlabris Teatri // xalxi. - 1911. - 8 Tebervali. 72. musulmanTa auditoriaSi... // Teatri da cxo-
- #1. - gv. 4; vreba. - 1916. - #20. - gv. 16;
46. bibliografiis magieri // xalxi. - 1911. - 18 Te- 73. p. ireTeli swers... // Teatri da cxovreba. -
bervali. - #10. - gv. 3; 1916. - #1. - gv. 16;
47. 23 ivniss daba xaSurSi... // oqros verZi. - 1913. - 74. qarTuli dram. dasis Semdegi warmodgenebi...:
#5. - gv. 80; [gancxadeba] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #7.
48. oTxSabaTs, 6 marts, saxalxo saxlSi... // klde. - - gv. 16;
1913. - #11. - gv. 10; 75. juReli, giga (svir-iskandeli, -seraZe, lera).
49. dRes avlabris saxalxo TeatrSi... // Teatri da oriode sityva Tanamedrove qarTul mwerlo-
cxovreba. - 1914. - #34. - gv. 16; baze: (dausrulebuli werili) // sxivi. - 1916. -
50. sabodiSo werili // laxti. - 1914. - #13. - gv. 6-7; gv. 167;
51. sruliad saqarTvelos scenis moRvaweTa pir- 76. sxiviSvili, o. q. yvirila // pirveli nabiji. -
veli yrilobis prezidiumi: [suraTi] // Teatri 1917. - #26. - gv. 414-415;
da cxovreba. - 1914. - #22. - gv. 5; 77. S-i. avlabris Teatr-palasSi // Teatri da cxo-
52. susxiani ambebi // laxti. - 1914. - #18. - gv. 8; vreba. - 1917. - #41. - gv. 14;
53. Sxankola. Cemi simRera: (uZ. ireTels). [leqsi] // 78. lanZari, p. ireTelis iubile: [informacia] //
maTraxi. - 1914. - #24. - gv. 5; komunisti. - 1925. - 14 noemberi. - #262. - gv. 5;
54. laraZe. saburTalos auditoriaSi... // Teatri 79. p. ireTelis iubile: [samwerlo moRvaweobis 25
da cxovreba. - 1915. - #44. - gv. 15; wlisTavis gamo] // komunisti. - 1925. - 12 noembe-
55. maTraxosani. megobruli maTraxebi Cvens `eS- ri. - #260. - gv. 5;
80. qareliSvili, e. polio ireTelis moTxrobebi:
makebs~ // maTraxi. - 1915. - #7. - gv. 4-5;
[recenzia] // literatura da xelovneba. - 1947.
56. saburTalos dram. wrem... // Teatri da cxovre-
- 7 ivnisi. - #22.
ba. - 1915. - #43. - gv. 15;
57. saburTalos saxalxo scenis moyvareTa... //
wyaro:
Teatri da cxovreba. - 1915. - #44. - gv. 16;
1. avtobiografia;
58. siRnaRis scenis moyvareTa wre... // Teatri da
2. Соц.-дем. кружок интел. арестов в Тифлисе. -
cxovreba. - 1915. - #49. - gv. 15;
1901;
59. usavano. saxalxo saxlSi... // Teatri da cxovre-
3. Дело по архиву 379. - Т. 3. - Тфл.: Губ. жанд. упр.,
ba. – 1915. - #4. - gv. 16;
1901. - 993 стр.; Т. I. - 1901. - Стр. 26, 29; #296. - Т.
60. yi-ni. balaxanis sakrebulos darbazSi... // Tea-
2. - Ст.: 390, 711, 866;
tri da cxovreba. - 1915. - #45. - gv. 15;
4. sinaTle. - 1911. - #115;
61. calke wignad gamovida... // Teatri da cxovre-
5. cxovreba. - 1912. - 11 Tebervali. - #8;
ba. - 1915. - #46. - gv. 15;
6. Закавказская речь. - 1912. - 20 января. - #16; 14
62. xaSuris qarT. dram. wre // Teatri da cxovreba.
июня. - #136;
- 1915. - #17. - gv. 16;
7. Закавказье. - 1912. - 17 мая. - #109; 19 мая. -
63. xo-li, g. kavkavSi... // Teatri da cxovreba. -
#111;
1915. - #45. - gv. 15;
8. wereTeli, sv. pirveli qarTuli opera: `qris­
64. baTomSi 15 maiss... // Teatri da cxovreba. -
tine~ rogor daidga saxelmwifo TeatrSi //
1916. - #20. - gv. 16;
Teatri da cxovreba. - 1920. - #21. - gv. 6-7;
65. guruli, niko. d. xaSurSi SabaTs... // Teatri da
9. saxalxo Teatri. - 1923. - 9 dekemberi. - #1;
cxovreba. - 1916. - #6. - gv. 16; 10. gomarTeli, iv. muSaTa klasis mwerali // ire­
66. damswre. s. veliscixeSi... // Teatri da cxovre- Teli, p. damarcxebulni. qristine / [winasity­
ba. - 1916. - #36. - gv. 15; vaobis avt.: iv. gomarTeli]. - tf.: saiubileo
67. esmaSvili, g. saWamies seris skolis SenobaSi... komitetis gamocema, 1925 (s.s.m.u.s. poligraf­
// Teatri da cxovreba. - 1916. - #30. - gv. 16; trestis 1-li stamba). - gv. IV-VII;
68. kakali. d. suramSi samSabaTs... // Teatri da 11. giorgaZe, grigol. - a) sazogadoebrivi ur­
cxovreba. - 1916. - #33. - gv. 15-16; TierToba saqarTveloSi baton-ymobis gada­
69. kviras 5 ivniss 1916 w. // eSmakis maTraxi. - 1916. vardnidan pirvel revoluciamde 1864-1905
- #22. - gv. 15; / grigol giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (po­
70. leseli, p. – a) d. samtrediis TeatrSi... // Tea- ligrafskolis st.). - gv. 539; b) TviTmpyrobe­
tri da cxovreba. - 1916. - #38. - gv. 15; b) sad. loba da revoliucia / grigol giorgaZe. - w. 1:
sufsas (guria)... // Teatri da cxovreba. - 1916. sabuTebi revolucionur moZraobis istorii­
- #48. - gv. 14; saTvis saqarTveloSi, 1870-1902. xalxosnebis

462
xana. - daselebis-marqsistebis muSaobis dasaw­ sxvaTa Sesaxeb. xSirad fsevdonimebiT werda:
yisi da ganviTareba 1902 wlamde. - tf.: saxel­ naRara, nemsi, naRvela, maxarobeli, devnili,
gami, 1929 [kanze: 1930] (poligrafsk. st.). - gv. morieli. misi nawerebi Jurnal-gazeTebSia
186-187; gabneuli.
12. CxeiZe, giorgi. warsulidan: [mogonebani]. - tf.: i. iremaSvilis moTxrobebi xatavs, umTa­
saxelgami, 1930 (me-2 st.). - gv.: 28, 38; vresad, Cveni muSa xalxisa da soflis cxovre­
13. i. i. p. ireTeli // muSa. - 1931. - 12 aprili. - #84; bis siduxWires TviTmpyrobelobis uRelqveS.
14. imedaSvili, ioseb // religiis winaaRmdeg. - misi Semoqmedebis gmirebi – mowinave muSebi
1931. - #10; da soflis axalgazrda Segnebuli glexebi –
15. niangi. - 1931. - #11; gamsWvalulni arian TviTmpyrobelobisa da
16. Архивная справка по ист. револ. архива Центр. burJuaziuli wyobilebisadmi zizRiT, ibr­
арх. Грузии. - 1931. - #619; Zvian ukeTesi momavlisaTvis – sinaTlis, si­
17. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- marTlisa da socializmisaTvis – uTanasworo
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis brZolaSi marcxdebian, magram mainc SesamCnev
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; kvals arCenen cxovrebaSi, sadac maT Tanam­
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. grZnobTa ricxvi dRiTidRe umravldebaT.
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ i. iremaSvils eris sakeTildReod auci­
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ lebel saWiroebad miaCnia Cveni xelovnebis,
binati), 1941. - gv.: 474, 492. umTavresad, sityvakazmuli mwerlobis ayva­
veba. misi azriT, is eri daicavs Tavis arsebo­
iremaSvili, ioseb [soso] giorgis Ze bas, kulturasa da Tavisuflebas, is aaSenebs
(1879 – ) – beletristi, publicisti, drama­ da ganamtkicebs Tavis saxelmwifoebriobas,
turgi da Jurnalisti, – qarTlidan. daibada romelic Sehqmnis da aaRorZinebs Tavisufal,
sof. kasps, yof. goris maz. daamTavra goris diad xelovnebas, umTavresad – mwerlobas.
sasuliero saswavlebeli, Tbilisis sasulie­
ro seminaria (1900) da kievis komerciuli ins­ calke gamocemulia:
1. ivanes ojaxis Tavgadasavali: moTxroba so­
tituti (1915).
flis cxovrebidan / parTenaSvilisa [iremaSvi­
maswavleblobda: 1901 wels – avlabris
li ioseb]. - yvirila: gamocemuli sosiko imer­
(wm. ninos) samrevlo skolaSi, 1902-1904 wleb­
liSvilisagan #1, 1901 (m. gaCeCilaZis st.). - 32
Si – goris samrevlo skolebSi, saidanac
gv.; 15sm.. - Tavfurcelze: `vuZRvni... pativce­
1904 wlis miwuruls, ganmaTavisuflebeli
mul rafiel erisTavis xsovnas;
moZraobis pirveli dReebidanve daiTxoves
2. gariyuli / moTxroba s. parTenaSvilisa [ire­
da politikur devnilTa siaSi moaqcies. amis
maSvili]. - Tb.: avtoris gamocema, 1909 (`soro­
gamo, 1906-1908 wlebSi TbilisSi imaleboda.
pani~-s st.). - 22 gv.;
orgzis cixeSi ijda. 1915 wels goris lazare­
3. revoluciis talRebSi: istoriuli piesa 3 mo­
Tebis zedamxedvelad msaxurobda, 1916 wels
qm. da 6 suraTad / winasityv.: ivane gomarTeli.
– goris vaJTa gimnaziis qarTuli enis maswa­
- Tf.: Tfilisis social-demok. organizaciaTa
vleblad, 1917 wels, revoluciis dawyebisTa­
pirveli da meeqvse gamocema, 1920 (saxelmw.
nave – goris komisris g. maCablis TanaSemwed,
st.). - 84 gv.
gare-kaxeTis agraruli komitetis wevrad,
1918 wels – duSeTis mazris komisrad, bolos
Targmna:
– Tbilisis vaJTa pirveli gimnaziis maswavle­
1. verneri, n. saiTken midis sazogadoebis ganvi­
blad.
Tareba / n. verneri; Targmani s. iremaSvilisa.
mwerloba daiwyo 18 wlisam – s. parTenaS­ - Tf.: z. kenWoSvilis gamocema, 1906 (st. `Sro­
vilis fsevdonimiT gamoaqveyna `ivanes ojaxis ma~). - 24 gv.
Tavgadasavali~ (`kvali~, 1900, #30, 32). 1907
wlidan TanamSromlobda Tbilisis yvela gamoqveynebulia:
soc.-demokratiul Jurnal-gazeTSi (`alio­ 1. bolSevikuri safrTxe // win. - 1907. - 17 Teber-
ni~, `kavSiri~, `pirveli nabiji~, `saqarTvelos vali. - #4. - gv. 2-3;
respublika~, `saqarTvelos komunisti~ da 2. ganTiadis win: (nawyveti) // wyaro. - 1907. - 18
sxv.). misi mudmivi TanamSromlobiT gamodio­ noemberi. - #19. - gv. 3-4;
da `cis nami~ – muSaTa gazeTi, xolo redaqto­ 3. gvel-veSapi: (zRapari) // masxara. - 1907. - #2. -
robiT – Jur. `soflis muSa~. am gamocemebSi gv. 2-3;
aTavsebda mxatvrul nawarmoebT da publi­ 4. devnilis cxovrebidan: [moTxroba] // wyaro. -
cisturs – kooperaciis, miwis, xelovnebis da 1907. - 4 noemberi. - #7. - gv. 2;

463
5. msxverpli // cis nami. - 1907. - 10, 13-16, 24 dekem­ 30. bolSevikuri safrTxe // pirveli nabiji. - 1917.
beri. - #4-10; - #34. - gv. 531-532;
6. tyveobaSi: (vuZRvni tusaR Zmas vasos). [eskizi] 31. ganTiadi: (eskizi). [moTxroba] // soflis muSa.
// cis nami. - 1907. - 6 dekemberi. - #1. - gv. 3. - pa- - 1917. - #1. - gv. 11-14; #2. - gv. 13-16; #3. - gv.
tara feletoni; 13-15;
7. ufro Segvibraleben: (eskizi) // cis nami. - 1907. 32. Tbilisis TviTmmarTvelobis arCevnebi // so-
- 9 dekemberi. - N4. - gv. 2-3. - patara feletoni; flis muSa. - 1917. - #3. - gv. 3-4;
8. gadasaxlebulni: (eskizi) [proza] // xomli. - 33. iason kaJiaSvili: drama 5 moqmedebaT. [piesa] //
1908. - 20 ivlisi. - #7. - gv. 2; soflis muSa. - 1917. - #6. - gv. 9-16; #7. - gv. 10-
9. maswavlebeli: [moTxroba] // Cveni kvali. - 1908. 15; #8. - gv. 8-15; #9. - gv. 8-15; #10. - gv. 6-13.
- #3. - gv. 46-48; #6. - gv. 91-93; #7. - gv. 109-111; [me-10 nomerSi, mexuTe moqmedebis ganmeore­
#8. - gv. 126-128; ba stambis mier daSvebuli Secdomebis gamo];
10. moxuci patimari: [moTxroba] // xomli. - 1908. - agreTve, ix.: `Tanamedrove azri~, 1917, Teber­
25 ivlisi. - #11. - gv. 2-3; vlis nomrebi;
11. SeSlili // naperwkali. - 1908. - 5 ivlisi. - #34. 34. mimarTva // soflis muSa. - 1917. - #9. - gv. 15;
- gv. 2; 35. miwis komitetebis mowyobis Sesaxeb // soflis
12. deda: (nagrZnobi). [literaturuli Canaxati] // muSa. - 1917. - #2. - gv. 3-5;
sxivi. - 1909. - #1. - gv. 12-13; #2. - gv. 13-14; 36. mowodeba // pirveli nabiji. - 1917. - #37. - gv.
13. zRva: [Canaxati] // momavali. - 1909. - 13 dekembe- 579-581;
ri. - #90. - gv. 2; 37. mSromelTa kultura // soflis muSa. - 1917. -
14. saSobao Taiguli: [moTxroba] // sxivi. - 1909. - #3. - gv. 7-8;
#3. - gv. 2-5; 38. ori Cangi: [eskizi] // soflis muSa. - 1917. - #5. -
15. dRiuri: [proza] // Cveni gazeTi. - 1910. - 24 apri- gv. 13-14;
li. - #18. - gv. 2-3; #24. - gv. 2-3; 39. ruseTis respublika // soflis muSa. - 1917. -
16. moCveneba: [Canaxati] // Cveni gazeTi. - 1910. - 1 #9. - gv. 3-4;
aprili. - #1. - gv. 2-3; 40. saqarTvelos eklesiis avtokefalia // soflis
17. oblebi: (saaRdgomoT vuZRvni saSas) [moTxroba] muSa. - 1917. - #7. - gv. 5;
// Cveni gazeTi. - 1910. - 18 aprili. - #15. - gv. 3-4; 41. saSobao: (eskizi) // pirveli nabiji. - 1917. -
18. patara feletoni: simZimis qveS // xalxi. - 1910. #39. - gv. 613-614;
- 8 Tebervali. - #6. - gv. 3-4; 42. soflis saWiroebani // soflis muSa. - 1917. -
19. sandro: (moTxroba) // sxivi. - 1910. - #9. - gv. #12. - gv. 3-4;
4-6; #11. - gv. 2-5; 43. soflis xma // soflis muSa. - 1917. - #13. - gv.
20. sikvdilis molodinSi // saqme. - 1910. - 25 seq- 13-14;
temberi. - #20. - gv. 2-3; #21. - gv. 2-3; 44. umankoebis msxverpli: (eskizi) // soflis muSa.
21. suraTi: [Canaxati] // axali azri. - 1910. - 14 oq- - 1917. - #13. - gv. 11-12;
tomberi. - #10. - gv. 2; 45. yur-mokruli saubari // pirveli nabiji. - 1917.
22. umuSevari: eskizi // sxivi. - 1910. - #15. - gv. - #33. - gv. 519-521;
9-11; 46. Savi warsulidan // soflis muSa. - 1917. - #3. -
23. qvis gaCena // nakaduli: saymawvilo Jurnali gv. 13;
mozrdilTaTvis. - 1910. - #11. - gv. 45-51; 47. Savi warsulis suraTebi: (cocxal sasaflao-
24. jurRmulebidan: [moTxroba sinamdvile] // mo- dan). [piesa] // pirveli nabiji. - 1917. - #27. - gv.
mavali. - 1910. - 27 ianvari. - #123. - gv. 2-3; 424-427; #29. - gv. 456-459; #31. - gv. 488-490;
25. ivanes ojaxis Tavgadasavali // `alioni~-s kre- 48. SeTanxmebisaken // pirveli nabiji. - 1917. - #38.
buli: moTxrobebi, eskizebi, ambebi / Sekreb. v. - gv. 594-596;
gadilias mier. – Tf.: amxanag. `alioni~-s gamo- 49. Cveni sioni // soflis muSa. - 1917. - #11. - gv. 5;
cema, #5, 1911 (mswraflmbeWdavi Tbilisis me- 50. amxanagebis saflavze // pirveli nabiji. - 1918. -
texis cixisa). – 358 gv.; #15. - gv. 230-231;
26. iakob gogebaSvili: [nekrologi] // nakaduli: 51. aRdgoma brZolis velze: (ZRvnaT wiTel gvar-
saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1912. - dielebs da maT xelmZRvan.). [moTxroba] // pir-
#6. - gv. 9-11; veli nabiji. - 1918. - #10. - gv. 150-154;
27. kooperaciis mniSvneloba // klde. - 1914. - #12. 52. axali wlis molodinSi: (eskizi) // pirveli nabi-
- gv. 13-15; ji. - 1918. - #40. - gv. 629-631;
28. airia monasteri: tragedia erT moqmedebad. 53. erovnuli sakiTxis garSemo // pirveli nabiji. -
[piesa] // eSmakis maTraxi. - 1916. - #23. - gv. 10-12; 1918. - #3. - gv. 35-36; #4. - gv. 52-55;
29. akakis saflavze // soflis muSa. - 1917. - #13. - 54. veragulaT daxocil amxanagebs! // pirveli na-
gv. 12-13; biji. - 1918. - #17. - gv. 262-263;

464
55. mimdinare momenti da erovnuli sakiTxi // pir- bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
veli nabiji. - 1918. - #1. - gv. 2-3; jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
56. nawyvetebi // pirveli nabiji. - 1918. - #17. - gv. tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
268-269; binati), 1941. - gv. 373, 478, 492.
57. sabediswero momenti! // pirveli nabiji. - Tbi-
lisi, 1918. - #6. - gv. 83-84; iremaZe, qeTevan nikolozis asuli
58. salami `axal kvals~ // axali kvali. - 1918. - #5. (1912, 8/IX – 1945, 19/VIII) – mwerali, mTargm­
- gv. 14-15; neli. daibada TbilisSi, maswavleblis ojax­
59. saxalxo gvardias // pirveli nabiji. - 1918. - Si. pirveldawyebiTi swavla miiRo TbilisSi,
#33. - gv. 522-523; Sromis skolaSi. 1929 wels Sevida Tbilisis
60. soflis ekonomiuri mimoxilva // saqarTvelos saxelmwifo universitetSi, sityvierebis
ekonomisti. - 1918. - #4. - gv. 3-6; #5. - gv. 7-12; dargze, romlis kursic warmatebiT daasru­
#6. - gv. 6-11; la 1931 wels. am droidan iwyebs igi litera­
61. Savi warsulis ufskrulidan: (s-is mogoneba) // turul muSaobas.
pirveli nabiji. - 1918. - #28. - gv. 439-441; 1935-1940 wlebSi dawera monografiuli
62. Cveni momavali // pirveli nabiji. - 1918. - #20. - narkvevebi mecxramete saukunis qarTveli mwe­
gv. 307-308; rali qalebis – barbare jorjaZis, nino orbe­
63. wlis Tavze: (27 Tebervali) // pirveli nabiji. - lianis, ekaterine gabaSvilis Sesaxeb.
1918. - #4. - gv. 56; S. radianTan erTad gamosca krebuli `li­
64. wlis Tavze: (ZRvnaT `pirvel nabijs~) // pirve- teraturuli siluetebi~. am wignSi moTavse­
li nabiji. - 1918. - #42. - gv. 658-661; bulia misi kritikuli werilebi Sio aragvis­
65. eroba CvenSi // kavkasiis qalaqi. - 1919. - #1. - pirelisa da Wola lomTaTiZis Semoqmedebaze.
gv. 14-16;
q. iremaZem gaz. `literaturul saqarTve­
66. mezRvaurni: (saxelovan beladebs) [Canaxati] //
loSi~ moaTavsa istoriul-literaturuli
respublikis jari. - 1919. - #9. - gv. 14-15;
gamokvlevebi: `Cerqezi qali aise~ da `vin iyo
67. soflis viTareba // saqarTvelos ekonomisti. -
avtori leqsisa `isev Sen da isev Sen~. rusul
1919. - #7-8. - gv. 29-30;
`literaturul enciklopediaSi~ moTavsebu­
68. maisoba // muSaTa cxovreba. - 1920. - #8. - gv. 8;
lia misi ramdenime werili qarTvel mwerle­
69. noe CxikvaZe: [nekrologi] // muSaTa cxovreba. -
bze. rusul enaze gamovida mis mier Targmni­
1920. - #10. - gv. 10;
li e. ninoSvilis moTxrobebi.
70. cisartyela: [Canaxati] // cisartyela. - 1920. -
gansakuTrebiT nayofieri iyo q. iremaZis
#3. - gv. 45.
muSaoba ukanasknel wlebSi. qarTuli litera­
tura man gaamdidra evropuli literaturis
mis Sesaxeb:
saukeTeso mxatvrul nawarmoebTa Targmane­
1. redaqciam miiRo... // xomli. - 1908. - 22 ivlisi. -
biT: frangulidan Targmna abati prevos `ma­
#8. - gv. 2;
non lesko~, deni didros `ramos Zmiswuli~,
2. Wola lomTaTiZis cxedari... // Teatri da cxo-
benJamen konstanis `adolfi~, gi de mopasanis
vreba. - 1915. - #47. - gv. 16;
novelebi. `manon leskosa~ da `adolfs~ wamZR­
3. qarTul klubSi giorgobisTvis... // Teatri da
varebuli aqvs mTargmnelis mier dawerili
cxovreba. - 1917. - #44. - gv. 16;
4. muSaTa klubSi: zamTris sezonis gaxsna // muSa-
Sesavali werilebi am nawarmoebTa avtore­
Ta cxovreba. - 1919. - #11. - gv. 16;
bis cxovrebasa da Semoqmedebaze. q. iremaZem
5. profesionaluri kavSirebi da muSaTa koope-
Targmna, agreTve, Tanamedrove rusi mwerlis
racia // kavSiri. - 1920. - #19-20. - gv. 17-18; i. tinianovis istoriul-biografiuli romani
6. tenori. naZaladevis Teatri... // Teatri da `kiuxlia~ (mis mier Tagmnilia, magram jer ar
cxovreba. - 1920. - #17. - gv. 16; aris dabeWdili), onore de balzakis `ocdaa­
7. rwmunebulTa yriloba: (mokle angariSi) // kav- Ti wlis qali~, Soderlo de laklos `saxifa­
Siri. - 1921. - #3. - gv. 12-15. To kavSirni~, a. diumas `qali kameliis yvavi­
liT~.
wyaro: q. iremaZis literaturul-SemoqmedebiTi
1. avtobiografia; moRvaweobidan, kritikisa da mkiTxveli sazo­
2. wvrili ambebi // Teatri da cxovreba. - 1920. - gadoebis gansakuTrebuli yuradReba miiqcia
#9. - gv. 16; originaluri istoriuli romanis, `qeTeva­
3. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- nis~, gamoqveynebulma Tavebma. es romani Se­
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis exeba meCvidmete saukunis saqarTvelos viTa­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; rebas da masSi asaxulia saxelovani da gmiri,

465
samSoblos mosiyvarule qarTveli qalis – qe­ gamoqveynebulia:
Tevan wamebulis cxovreba. am romanis gamoq­ 1. Cerqezi qali aise: [cnobili frangul mwerlo­
veynebuli Tavebi dawerilia didi mxatvruli baSi, rogorc werilebis avtori] // literatu­
gemovnebiT da amJRavnebs avtoris seriozul ruli saqarTvelo. - 1941. - 25 aprili. - #17;
mxatvrul niWs, sityvis esTetikur grZnobas. 2. niSis xevTan: Tavi istoriuli romanidan `qe-
amitom SemTxveviTi rodia, rom salitera­ Tevani~ // literatura da xelovneba. - 1943. - 10
turo kritikam qarTulsa da rusul presaSi dekemberi. - #8;
`qeTevanis~ gamoqveynebul Tavebs maRali Se­ 3. barbare jorjaZisa: [cxovreba da moRvaweoba]
faseba misca da mwerali qalis TvalsaCino // mnaTobi. - 1945. - #4-5. - gv. 122-141;
miRwevad CaTvala. 4. muxnarSi: Tavi istoriuli romanidan - `qeTe-
q. iremaZem `literaturul medalioneb­ van~ // literatura da xelovneba. - 1945. - 9 mai-
Si~, 1945 wels, saucxood dagvixata qarTve­ si. - #16;
li qalis saxe Soreul da uaxloes istoriul 5. gustav floberi // mnaTobi. - 1946. - #2-3. - gv.
warsulSi, gviCvena qarTveli qalis mamuliS­ 248-260.
viloba, samSoblosTvis Tavdadeba da samwer­
lo-sazogadoebrivi unarianoba. mis Sesaxeb:
1. g. n-li. i. tinianovi - `kuxlia~: [recenzia] // ko-
calke gamocemulia: munisti. - 1937. - 2 noemberi. - #251. - gv. 4;
1. literaturuli siluetebi / radiani, Sal- 2. mopasani, gi de. suliT avadmyofi / Targmani
va; iremaZe, qeTevan. - tf.: federacia, 1932 frangulidan qeTevan iremaZisa // literatu-
(saxkomsabWos st.). – 160 gv.; ruli saqarTvelo. - 1942. - 7 marti. - #10;
2. krebuli. - Tb., 1945 (saxelgamis beWdviTi si- 3. afxaiZe, S. qeTevan iremaZis xsovnas // litera-
tyvis kombinati). - 57 gv.: portr., [7] gv. sur.; tura da xelovneba. - 1945. - 23 agvisto. - #28;
3. literaturuli medalionebi. - [Tb.]: sablit­ 4. natroSvili, g. – a) daumTavrebeli wigni: [q.
gami, 1945. - 234 gv.: portr., [2] gv., [1] CarT. iremaZis `qeTevan wamebulis~ gamo] / g. natroS-
furc. portr.; 16sm. - danarTi: qeTevan ire­ vili // literatura da xelovneba. - 1945. - 23
maZe (biografia), gv. 3-10; Tb.: sabWoTa mwera­ agvisto. - #28; b) wigni qarTvel qalebze: q.
li-s gam-ba da st., 1946. - 204, [1] gv.: portr. iremaZe - `literaturuli medalionebi~: re-
cenzia // literatura da xelovneba. - 1945. - 23
Targmna: dekemberi. - #43;
1. tinianovi, i. kuxlia: romani / mTargmn.: qeTe­ 5. qeTevan iremaZis dakrZalva: [23 agvisto] // li-
van iremaZe. - Tb.: saxelgami, 1937 (poligra­ teratura da xelovneba. - 1945. - 6 seqtemberi.
fkombinati). - 340 gv.: 2 CarT. furc. portr. da - #29;
il.; Tb.: sablitgami, 1939. - 408 gv.: portr. da 6. Ciqovani, s. qeTevan iremaZe: [nekrologi] / s. Ci-
ilustr.; 20sm. - (saskolo biblioTeka); qovani, S. dadiani, l. qiaCeli da sxv. // litera-
2. didro, deni. ramos Zmiswuli / Targmnili fran­ tura da xelovneba. - 1945. - 23 agvisto. - #29.
gulidan qeTevan iremaZisa. - Tb.: federacia-s
gamomcemloba da stamba, 1939. - XXI, 128, [2] gv.: wyaro:
[1] CarTuli furceli port.; 21sm. - (dasavleT 1. komunisti. - 1945. - 21 agvisto. - #166;
evropis literatura. deni didro. 1713-1784); 2. wulukiZe, v. qeTevan iremaZe – `literaturu­
3. prevo, antuan fransua. manon lesko / Targma­ li medalionebi~: [recenzia] // mnaTobi. - 1945.
ni da winasityvaoba qeTevan iremaZis. - Tb.: fe­ - #11-12. - gv. 172-176;
deracia, 1939. - XIV, 240 gv.; 17sm. - (dasavleT 3. sixaruliZe, qsenia. `literaturuli medalio­
evropis literatura); nebi~ // axalgazrda komunisti. - 1946. - #23;
4. konstani, b. adolfi: [romani] / mTargmn. da win­ 4. SamaTava, d. `literaturuli medalionebi~ //
asityv. avt.: qeTevan iremaZe. - Tb.: federacia, komunisti. - 1946. - 23 aprili. - #82.
1941. - 228 gv.: 1 CarT. furc. portr.;
5. mopasani, gi de. novelebi omze / Targmani fran­ isarliSvili [isarlovi], luka ste­
gulidan da winasityv. qeTevan iremaZisa. - Tb.: fanes Ze (1814, 28/XI – 1893) – mwerali, – mo­
sablitgami, 1945 (saxelgamis beWdviTi sityvis leqse, mTargmneli da maswavlebeli, – imere­
kombinati). - 42 gv.; Tidan, – Zvel javaxeTSi mcxovrebi aznaur ru­
6. tinianovi, i. kuxlia: romani / Targmani qeTevan xaZeTa STamomavali (roca orbelianma samcxe
iremaZisa. - Tb.: sablitgami, 1946 [kanze: 1947] aiRo, l. isarliSvilis winaprebma kaToliko­
(saq. poligr. da gam-bis saqm. sammarTv. beWvdi­ ba miiRes da Tavi romis papis qveSevrdomad
Ti sityvis kombinati). - 422, [2] gv. aRiares, radgan xonTqari papis qveSevrdomT

466
ar awuxebda. osmalTa batonobis dros, l. lebani~ da `mefe ereklis da giorgis anekdo­
isarliSvilis erT winapars, cixis karis mcve­ turi moTxrobani~ – i. i.];
lad samsaxuris gamo, axali gvari – isarliSvi­ 2. kaTolikeni saqarTveloSi / luka isarlovisa.
loba miuRia. `isarli~ – osmalurad `cixis ka­ - tf.: gamoc. z. WiWinaZisa, 1898 (m. SaraZisa da
ris mcveli~. me-18 saukuneSi, roca osmalebma amx. st.). – 36 gv. – [pirvelad gamoqveynda Jur.
kaTolikeTa Seviwroeba iwyes, isarliSvilebi `moambeSi~ 1897 wlis dekemberSi. – i. i.];
imereTs gadasaxldnen, zogni – Tbiliss). l. 3. Письма о Грузии / [Соч.] Л.С. Исарлова. - Тифлис:
isarliSvilis mSoblebi daaxloebulni iyvnen З. Чичинадзе, 1899 (Тип. М. Шарадзе и Ко). - [2],
imereTis mefe solomon II-sTan da didi ndobi­ IV, 418 с., 1 л. портр. – [am wignSi SecdomiT Se­
Tac aRWurvilni. tanilia al. WavWavaZis werili `Краткий очерк
l. isarliSvilma pirveldawyebiTi swa­ Грузии 1831 года~. – i. i.].
vla miiRo ojaxSi. daasrula Tbilisis keTi­
lSobilTa saswavlebeli (1833). am droidan gamoqveynebulia:
moyolebuli 1882 wlamde, msaxurobda sa­ 1. k. m.: `netar ars igi~... [leqsi] // ciskari. - 1858. -
maswavleblo uwyebasa da saxelmwifo dawese­ #3. - gv. 179-180;
bulebaTa sxvadasxva adgilze. monawileobda 2. ...s: `netar vicode~ [leqsi] // ciskari. - 1858. -
glexkacTa ganTavisuflebisaTvis Semdgar #3. - gv. 180;
komisiaSi, sagubernio sammarTvelos gamgeo­ 3. vedreba: [leqsi] // ciskari. - 1859. - #3. - gv. 158-
bis Tavmjdomared, 1882 wels – qarTuli enis 159;
4. kat...: [leqsi] // ciskari. - 1859. - #2. - gv. 97-98;
cenzorad (rogorc cenzori, metad frTxili
5. kaTolikeni saqarTveloSi // moambe. - 1897. -
iyo, ris gamoc qarTveli mwerlebi da Jur­
#12, gany. II. - gv. 61-92.
nalistebi abuCad igdebdnen. magaliTad, l.
isarliSvilma, sxvaTa Soris, akrZala akakis
Targmna:
leqsi `glesav da glesav, namgalo!~. akakim,
1. krilovi, i. a. – a) maTxovari da ZaRli; mgeli
samagieros gadasaxdelad, es leqsi foTSi
da batkani; yorani da mela: [igav-arakebi] //
gamosca da qveS, Tavisi saxelis magier, `luka
ciskari. - 1852. - #5. - gv. 3-6; b) beri da daTvi:
isarlovi~ moawera, ramac Zalze SeaSfoTa l.
[igav-araki] // ciskari. - 1857. - #10. - gv. 18-20;
isarliSvili, samagierod, bejiTi samsaxuris­
2. bestuJev-marlinski, a. a. Rame xomaldSi: [mo­
Tvis, mas mTavrobidagan ramdenime jildo
Txroba] (rusulidgan) // ciskari. - 1853. - #3.
hqonda miRebuli.
- gv. 1-25;
mwerloba daiwyo 1850-ian wlebSi leq­
3. puSkini, a. s. ganRviZeba: [leqsi] // ciskari. -
sebiTa da krilovis igav-arakebis gadmoke­
1859. - #3. - gv. 167-168;
Teba-TargmanebiT (`ciskari~, 1852, #5; 1857,
4. nadsoni (s. i.). poezia: uwin, samoTxis myudro
#10; 1858, #3; 1859, #2, 3). aqve moaTavsa
sivrcidan...: [leqsi] // alioni. - 1908. - #2. - gv.
(1853, #3) a. bestuJev-marlinskidan naTargm­
23.
ni moTxroba `Rame xomaldSi~. mis mier na­
Targmni da gadmokeTebuli igav-arakni me-18 mis Sesaxeb:
saukunis 50-ian wlebSi skolebSi iswavleboda. 1. axali ambavi // iveria. - 1886. - 30 marti. - #71. -
werda istoriul da eTnografiul werileb­ gv. 2; 27 aprili. - #91. - gv. 2;
sac rusul enaze (`Кавказ~-sa da `Тифлисский 2. `wera-kiTxvis gam. saz. biblioTekas Semoswi-
Вестник~-Si). res...~ // iveria. - 1892. - 16 aprili. - #78. - gv. 2;
1865 wels mTavrobas moxseneba warudgina 3. luka stefanes Ze isarliSvilis... // iveria. -
samcxe-saaTabagos qarTvel muslimanTa qris­ 1893. - 14 seqtemberi. - #196. - gv. 1;
tianobaze dabrunebis RonisZiebaTa Sesaxeb. 4. CvenSi xSirad ikargeba Zveli xelnawerebi... //
dakrZalulia TbilisSi – sololakis ka­ iveria. - 1893. - 3 oqtomberi. - #211. - gv. 2;
TolikeTa sasaflaoze. 5. lazaraSvili, iakob. `Tqvenis gazeTis saSua-
lebiT~... // iveria. - 1894. - 14 oqtomberi. -
gamocemulia: #218. - gv. 4;
1. leqsni / Tqmulni luka st. isarlovisa (avto­ 6. `Cven miviReT~... // iveria. - 1895. - 14 maisi. -
ris suraTiT); [z. WiWinaZis winasityvaobiT]. #100. - gv. 2;
- tf.: z. WiWinaZis gamoc., 1894 (m. SaraZis da 7. luka isarliSvilis nawerebis gamocema // cno-
amx. st.). – 153 gv.: portr. - [z. W.-is mier dawe­ bis furceli. - 1897. - 2 ivlisi. - #242. - gv. 2; 21
rili biografiiT `luka stefanes Ze isarlovi noemberi. - #378. - gv. 2;
(1814–1893)~. amave wignSia misi naSromi `mokle 8. axali wigni, rusuls enaze // cnobis furceli.
kanoni qarTulis poetikisa anu leqsTa Txzu­ - 1899. - 16 seqtemberi. - #916. - gv. 2.

467
wyaro: mis Sesaxeb:
1. WiWinaZe, z. luka stefanes Ze isarlovi (1814- 1. recenzia // droeba. - 1868. - 20 dekemberi. - #51.
1893) // leqsni / Tqmulni luka st. isarlovisa - gv. 4; ciskari. - 1869. - #2. - gv. 75-78;
(avtoris suraTiT); [z. WiWinaZis winasityvao­ 2. ibeWdeba da am mokle xanSi gamova `sinoptiku-
biT]. - tfilisi: z. WiWinaZis gamoc., 1894 (m. Sa­ ri kalendari 1870 wlisa~ // sasoflo gazeTi.
raZis da amx. st.). - 153 gv.: portr.; - 1869. - #23. - gv. 8;
2. saqarTvelos kalendari. - Tb., 1895. - gv. 489-490; 3. sabibliografio furceli: [sinoptikuri
3. griSaSvili, i. Zveli tfilisis literaturu­ kalendari 1869 wlisa] // mnaTobi. - 1869. - #3.
li bohema. - [tf.]: saxelgami, 1927 (a.-k. w.-dr. j. - gv. 46-48;
st. gany-ba). - gv. 142; 4. `warsuli nomeri Sedgenili iyo~... // droeba. -
4. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­ 1873. - 7 seqtemberi. - #35. - gv. 1-2;
tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da 5. bibliografiuli gancxadeba: daibeWda da
winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi isyideba wignis maRaziebSi pirveli wigni we-
T. maWavarianis. - nakv. 1.: 1852-1877. - Tb., 1940. ra-kiTxvis... // sasoflo gazeTi. - 1875. - #2. -
- gv. 248; gv. 8;
5. WavWavaZe, al. Txzulebani / i. griSaSvilis 6. kurdRelaSvili, p. recenzia // droeba. - 1875.
red., winaTqmiT, SeniSv. da leqsikoniT. - Tb.: - 23 marti. - #35. - gv. 2-3; 26 marti. - #36. - gv.
federacia, 1940. - gv. 293; 3-4; 30 marti. - #38. - gv. 3-4; 4 aprili. - #40. -
6. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- gv. 2-3;
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis 7. pressa // cnobis furceli. - 1900. - 24 dekembe-
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; ri. - #1337. - gv. 3;
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. 8. a[Rla]Ze. evropielni da saqarTvelo // iveria. -
1901. - 19 maisi. - #107. - gv. 1-3;
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
9. q. bibliografia: recenzia wignze: xaxanaSvi-
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
li, al. saqarTvelos istoria (Histoire de Geor-
binati), 1941. - gv. 474.
gie) Targmn. raf. isarlovisagan. parizi. 1900 w.
// mogzauri. - 1901. - #6-7. - gv. 722-723.
isarliSvili, rafael petres Ze
(1843 – 1918, 29/XI) – cnobarT Semdgeni. mesxe­
wyaro:
Tidan. daamTavra Tbilisis gimnazia da ganaT­
1. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
leba evropaSi miiRo.
tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
calke gamocemulia:
T. maWavarianis. - nakv. 1.: 1852-1877. - Tb., 1940. -
1. sinoptikuri kalendari. - 1869. - [erT fur­
gv. 248;
celze, kardonze gakruli, metad saWiro cno­
2. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
bebiT: evropuli da Cveneburi ricxvT maCvene­
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
beli, Zveli da axali stili, mTvaris ricxvi,
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
uqmeebi yvela sjulis, mzis amosvla-Casvlis
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
(wuTobriv), fostis mimosvla da sxv., Tavis
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
droze Zlier mowonebuli. – i. i.];
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
2. pirveli wigni wera-kiTxvis saswavleblad /
binati), 1941. - gv. 474.
Sedgenili suraTebiT amerikul metodaze
sasoflo SkolebisaTvis r. isarliSvilisa­
isiani, severian (1913, 16/V – 1943) –
gan. - Tb., 1875 (eqvTime xelaZis st.). - 64 gv. poeti-lirikosi. samamulo omis dReebSi sam­
sur.; Soblos dasacavad ibrZoda xiStiT da kalmiT:
3. Histoire Georgie publiee sous la direction M. Rafael `erTi mizani gvaqvs uwmindesi; dacva samSo­
Isarloff: Apercu geographique abrege de l’histoire et blos mTis da barisa. dae, samSoblos msxver­
de la litterature georgienne par m. A. Khakhanoff / Ra- pli miwodon, meti ar minda qveynad saxelio~
phael Isarloff; A. Khakhanoff. - Paris: Charles Noblet, da samSoblos ganTavisuflebisaTvis brZola­
libr.; Tiflis: La Societ. Georg. de lettres, 1900 (Ch. No- Si vaJkacurad daeca.
blet, impr.). - 112 p.: ill. 1945 wels `sabWoTa mweralma~ gamosca mi­
si leqsebi.
gamoqveynebulia:
1. msoflio gamofena belgiis qalaq anverSi: (an- calke gamocemulia:
tverpenSi) // iveria. - 1894. - 11 ianvari. - #7. - 1. leqsebi. - Tb.: federacia, 1940. - 70 gv.;
gv. 3-4. 2. leqsebi / winasityv. avt.: severian isiani (1913-

468
1943)- g. jiblaZe. - Tb.: sabW. mwerali-s gam-ba, 19. Уничтожай!: [Стихотворение] / С. Исиани; Перевод
1945 (l. p. berias sax. poligrafkombinati, ko­ с грузинского Б. Серебрякова // Заря Востока:
munisti). - 60 [4] gv.; агитлистовка. - 1943. - 24 июля. - #18;
3. leqsebi. - Tb.: saxelgami, 1949 (beWdviTi si- 20. akakisadmi; samSoblo: [leqsebi] // samSoblo:
tyvis kombinati). - XII, 90 gv.: 1 furc. portr.; mxatvrul nawarmoebTa krebuli. - 1946. - gv.
21sm. - wanarTi: severian isiani (1913-1943) g. 141-145.
jiblaZe, gv. III-XII.
Targmna:
gamoqveynebulia: 1. puSkini, al. yvavili: [leqsi] / al. puSkini;
1. mzes amoitans revolucia: [leqsi] // sityva da mTargmn. s. isiani // industriuli quTaisi. - qu-
saqme. - quTaisi, 1935. - #1. - gv. 1; Taisi, 1949. - 11 maisi. - #91; simarTle. - quTai-
2. mfrinav gogonas: [leqsi] // axalgazrda komu- si, 1949. - 7 ivnisi. - #46.
nisti. - 1936. - maisi. - #105. - gv. 2;
3. svanuri simRera stalinze: [leqsi] // komunis- mis Sesaxeb:
ti. - 1936. - dekemberi. - #286. - gv. 3; 1. giaseli, g. mxedari da lurja: [leqsi]: samamu-
4. sofelSi: [leqsi] // literaturuli saqarTve- lo omSi gmirulad daRupul poets severian
lo. - 1936. - aprili. - #5. - gv. 5; isians // literatura da xelovneba. - 1944. - 21
5. samSoblo: [leqsi] // komunisti. - 1938. - 2 apri- ivlisi. - #25;
li. - #75. - gv. 3; 2. TevzaZe, a. severian isiani [poeti - meomari] //
6. akakisadmi: [leqsi] // komunisti: ilustrirebu- literatura da xelovneba. - 1944. - 25 marti. -
li damateba, #3. - 1940. - 22 ivnisi; industriu- #8;
li quTaisi. - quTaisi, 1940. - 24 seqtemberi. - 3. jiblaZe, g. severian isiani. 1913-1943: [Semoq-
#222;
medebis garCeva] // literatura da xelovneba.
7. ganTiadi; guli da dReebi; ver dagSordebi;
- 1945. - 6 aprili. - #12;
Taiguli da es guli...; metroSi; Cemi fiqrebi ki
4. amisulaSvili, S. patrioti poeti: [recenzia] //
CemTan aris: [leqsebi] // literaturuli aWara.
axalgazrda komunisti. - 1950. - 7 ianvari. - #3;
- baTumi, 1940. - #4. - gv. 16-19;
5. imeri, g. poeti-meomari: [recenzia] // indus-
8. leqsebi siyvarulze // literaturuli saqar-
triuli quTaisi. - quTaisi, 1950. - 23 Teberva-
Tvelo. - 1940. - 24 ianvari. - #3;
li. - #38;
9. me da arwivi: [leqsi] // industriuli quTaisi. -
6. WumburiZe, z. samSoblos siyvaruliT STago-
1940. - 29 oqtomberi. - #252; stalineli. - go-
nebuli leqsebi: [recenzia] // literatura da
ri, 1940. - 18 dekemberi. - #159;
xelovneba. - 1950. - 1 ianvari. - #1;
10. me vnaxe didi lenini: [mogoneba] // axali wyal-
7. Кумсишвили, Д. Поэт-боец - Севериан Исиани:
tubo. - 1940. - 22 ianvari. - #4;
[Стихи]: [Рецензия] // Заря Востока. - 1950. - 3
11. gamogvagzavna samSoblo mxarem: [leqsi] // komu-
марта. - #47;
nisti. - 1941. - 18 ivlisi. - #168;
8. kvaracxelia, m. sami poeti: [l. asaTiani, s.
12. sami leqsi: [gmiris saflavi, enguri, sasro-
isiani da a. sajaia] // pirveli sxivi: Tbilisis
leTze] // industriuli quTaisi. - quTaisi,
saxelmwifo universitetis studentTa lite-
1941. - 1 ivnisi. - #127;
raturuli wris almanaxi. - 1951. - #2. - gv. 323-
13. В нас сила: [Стихи] / С. Исиани; Борис Серебряков
339.
// Молодой сталинец. - 1941. - 23 февраля. - #24;
14. gaanadgure!: [leqsi] // industriuli quTaisi.
- quTaisi, 1942. - 7 noemberi. - #270; samSoblo-
wyaro:
saTvis: erTdrouli gazeTi. - quTaisi, 1942. - 1. miqaZe, givi. samSoblos axalgazrda momRera­
17 dekemberi; li // axalgazrda komunisti. - 1945. - 20 seqtem­
15. ori leqsi: [rom ar Cagviqres kera mSobeli; gaa- beri. - #100.
nadgure!] // komunisti: saagitacio furceli. -
1942. - 5 agvisto. - #38; itrievi, niko iakofis Ze (1878, 1/VIII
16. Cems lurjas: [leqsi] // literaturuli saqar- – ) – daibada goris mazris sof. axalqalaqSi.
Tvelo. - 1942. - 24 ivlisi. - #30; 1891 wels Segirdad Camoiyvanes TbilisSi,
17. naxvamdis; yvelafers vxedav: [leqsebi] // li- mkerav yaraman malaSvilTan.
teraturuli saqarTvelo. - 1943. - 30 ivlisi. misi pirveli korespondencia daibeWda
- #18; gazeT `laxvarSi~, 1906 wels, niknikikos fsev­
18. sabrZolo gadaZaxili: [leqsi] // gamarjvebisa- donimiT, Semdeg werda drogamoSvebiT. sabWo­
Tvis: erTdrouli gazeTi. - quTaisi, 1943. - 25 Ta xelisuflebis damyarebidan, 1922 wlidan,
Tebervali; daiwyo wera gazeT `komunistSi~. mamxilebel

469
da publicistur werilebs aTavsebda Jur­ wyaro:
nal-gazeTebSi: `muSa~, `revoluciis matiane~, 1. qronika // Teatri da cxovreba. - 1925. - #10. -
`pioneri~, `qarTuli mwerloba~, `Sroma~, `Ci­ gv. 17.
raRdani~, `Рабоче-крестьянский корреспондент~
da sxv. rogorc saukeTeso korespondenti, iSxanovi, sergi martinis Ze (1904 – )
gazeTma `komunistma~ muSa-glexkoresponden­ _ sazogado da saxelmwifo moRvawe, deputa­
tTa Soris xelmZRvanelad daawinaura. dawera ti, ordenosani. daibada TbilisSi, muSaobda
muSa-mkeravTa istoria, romelic gamocemu­ `TbiltramvaiSi~. 1921 wels Sevida komkavSir­
lia mkeravTa profkavSiris mier, 1930 wels; Si, airCa tramvaielTa komkavSiruli organi­
agreTve - `Tambaqos mavnebloba warsulia~. zaciis mdivnad, 1925-1928 wlebSi iyo komkav­
revolucionuri damsaxurebisaTvis iRebs Siris arsenalis raikomSi, Semdeg _ saqarTve­
personalur pensias. los alkk Tbilisis komitetsa da centralur
komitetSi xelmZRvanel Tanamdebobaze, 1931-
calke gamocemulia: 1938 wlebSi – saqarTvelos kp(b) axalqala­
1. saqarTvelos muSa mkervalTa mokle istoria. qisa da aRbulaRis raikomebisa da Tbilisis
1860-1929 ww. / [winasityv. avt.: b. maCaiZe]. - tf.: organizaciis kirovis raikomis mdivnad, mere
saq. mkvlevarTa kavSiri, 1930 (koleqtivi-s – saqarTvelos kp(b) Tbilisis komitetis meo­
st.). - 60, [1] gv.: sur.; 17sm. - saTauris win avto­ re mdivnad. 1938 wels ssrk pirveli mowvevis
ri: niko itrievi (mkervali). umaRlesi sabWos deputatad airCies, agreTve
_ saqarTvelos kp(b) ck-s biuros wevrad, 1944
gamoqveynebulia: wels _ saqarTvelos ssr saxalxo komisarTa
1. oqtombris 7 wlisTavi // komunisti. - 1924. - 7 sabWos (saministros) Tavmjdomaris moadgi­
noemberi. - #256. - gv. 7;
led, 1946 wlis 10 Tebervals _ ssrk umaRlesi
2. oqtombris revoluciis merve wlisTavze // ko-
sabWos deputatad.
munisti. - 1925. - 7 noemberi. - #257. - gv. 6;
samamulo omis (1941-1945) dros saomari
3. wera-kiTxvis ucodinaroba unda moispos: [mu-
masalebis da saWurvlis warmoebis dargSi
SaTa cxovreba] // komunisti. - 1925. - 22 oqtom-
mTavrobis umniSvnelovanes davalebaTa sani­
beri. - #243. - gv. 5;
muSod SesrulebisaTvis dajildoebuli iqna
4. sabWoTa meurneoba, romelsac didi momavali
wiTeli varskvlavis ordeniT da Sromis wiTe­
aqvs: werili afxazeTidan: [gulrifSis raio-
li droSis ordeniT, agreTve, miRebuli aqvs:
nis v. leninis saxelobis kolmeurneobis Se-
leninis ordeni da medlebi: `kavkasiis dacvi­
saxeb] // komunisti. - 1931. - 3 ivnisi. - #126. - gv.
saTvis~ da `1941-1945 wlebis samamulo omSi
2.
mamacuri SromisaTvis~.
mis Sesaxeb:
gamoqveynebulia:
1. rva muSis gancxadeba: werili redaqciis mi-
1. partdokumentebis Semowmeba mWidrod dauka-
marT: [n. itrievis, b. dandurovis, n. kiknaZis da
vSiroT partiul-organizaciuli muSaobis
sxvaTa gancxadeba menSevikuri partiidan gas-
gaumjobesebas: werilebi // komunisti. - 1935.
vlisa da komunisturi partiisadmi TanagrZ-
- 8 seqtemberi. - #209. - gv. 3. - Sinaarsi: umjo-
nobis Sesaxeb] // komunisti. - 1922. - 1 noemberi.
besdeba mTeli partiuli muSaoba / s. iSxanovi
- #251. - gv. 4.
da sxv. werilebi;
2. saqarTvelos kp (b) Tbilisis komitetis
wyaro:
1. avtobiografia. mdivnis amx. iSxanovis sityva saqarTvelos kp
(b) XI yrilobaze // komunisti. - 1938. - 19 ivnisi.
iurkeviCi-fircxalaiSvilisa, ane­ - #140. - gv. 2; sabWoTa aWara. - 1938. - 21 ivnisi.
ta viqtoris [rus-imereli] asuli (18.. – - #141. - gv. 2; Заря Востока. - 1938. - 19 июня. -
1925) – mwerali da scenismoyvare, WiaTuris #140. - С. 2;
Teatris erT-erTi damaarsebeli. 3. movawyoT [Tbilisis warmoebebTan] renta-
werda kidec, – sxvaTa Soris, daibeWda mi­ beluri damxmare meurneobani: [sak. k.p.(b) Tbi-
si werili `akakis ukanaskneli dReebi~ (`Tea­ lisis komitetis mdivnis werili] // komunisti.
tri da cxovreba~, 1915, #10). - 1940. - 23 oqtomberi. - #247;
4. Опыт глуховцев [по организации подсобного
gamoqveynebulia: овощно-молочного хозяйства] - предприятиям
1. akakis ukanaskneli dReebi // Teatri da cxo­ Тбилиси: [Статья секретаря ТК КП(б) Грузии] //
vreba. - 1915. - #10. - gv. 2-5. Заря Востока. - 1940. - 23 октября. - #247;

470
5. saqarTvelos kp (b) Tbilisis komitetis V 7. amxanagi s. m. iSxanovi registrirebulia Tbi-
plenumi: [saqarTvelos kp (b) Tbilisis komite- lisis saqalaqo sabWos deputatobis kandida-
tis mdivnis amxanag s. iSxanovis moxsenebidan tad [97-e saarCevno olqSi] // komunisti. - 1939.
liTonis damamuSavebel sawarmoebSi mowyobi- - 24 noemberi. - #270. - gv. 2; axalgazrda komu-
lobisa da masalebis aRricxvisa da gamoyene- nisti, 1939. - 26 noemberi. - #270. - gv. 1; sabWo-
bis mdgomareobis Sesaxeb 3 aprils] // komunis- Ta maswavlebeli. - 1939. - 27 noemberi. - #108.
ti. - 1941. - 4 aprili. - #79; Заря Востока. - 1941. - gv. 1; Заря Востока. - 1939. - 24 ноября. - #270.
- 4 апреля. - #79; - С. 2;
6. saqarTvelos kp (b) Tbilisis komitetis V 8. saqarTvelos komunisturi partiis (b) XII yri-
plenumi: [3 da 4 aprilis sxdomebi, kamaTi amxa- loba (27 Tebervlis sxdoma. kamaTi k. Serozias
nag iSxnovis moxsenebis gamo]: [saqarTvelos moxsenebis gamo. 1 martis dilis sxdoma): [amxa-
kp (b) Tbilisis komitetis saorganizacio - nagebis: s. iSxanovis, i. TavaZis, i. Samugias, n.
sainst. ganyofilebis gamgis amxanag b. leli- gabunias, l. darbinianis, a. mircxulavas, l.
nis moxseneba...] // komunisti. - 1941. - 5 aprili. Sengelias, p. daisis, e. Cerqezias da S. jaSis si-
- #80; Заря Востока. - 1941. - 5 апреля. - #80; tyvebi] // komunisti. - 1939. - 3 marti. - gv. 3-4;
7. За образцовую организацию военного обучения 9. saqarTvelos komunisturi partiis (b) XIII yri-
трудящихся: [Статья секретаря Тбилисского loba: kamaTi saqarTvelos komunisturi par-
горкома КП (б) Грузии] // Заря Востока. - 1941. - 28 tiis (b) centraluri komitetis saangariSo
сентября. - #230; moxsenebis gamo: [amxanagebis: g. narsias, v. cxo-
8. Tbilisis bolSevikebi sawarmoo gegmebis Ses- vrebaSvilis, s. iSxanovis da sxvaTa sityvebi] //
rulebisaTvis brZolaSi: [saq. kp (b) Tbilisis komunisti. - 1940. - 22 marti. - #68;
saqalaqo komitetis mdivnis werili] // komu- 10. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
kandidatebi // komunisti. - 1946. - 15 ianvari. -
nisti. - 1944. - 15 agvisto. - #165.
#11; 25 ianvari. - #19;
11. Tbilisis saqalaqo sabWos deputatobis kan-
mis Sesaxeb:
didatTa registracia: [a. rafava, s. iSxanovi, k.
1. sergi martinis Ze iSxanovi: [deputatobis kan-
cimakuriZe da sxvebi] // komunisti. - 1947. - 23
didatis, Tbilisis kirovis raikomis mdivnis
dekemberi. - #254;
biografiuli cnobebi] // komunisti. - 1937. - 29
12. bogdanovkis raionis mSromelebma ssr kavSi-
noemberi. - #272. - gv. 3;
ris umaRlesi sabWos deputatobis kandida-
2. sergo martinis Ze iSxanovi: [deputatobis kan-
tad daasaxeles ioseb besarionis-Ze stalini,
didati erovnebaTa sabWoSi Tbilisis muSa-mo-
anastas ivanes-Ze miqoiani, aleqsi inokentis-Ze
samsaxureTagan] // komunisti. - 1937. - 6 noembe-
antonovi, sergi martinis-Ze iSxanovi // komu-
ri. - #255. - gv. 3;
nisti. - 1950. - 7 Tebervali. - #29;
3. sergo martinis Ze iSxanovi: [erovnebaTa sa-
13. spilenZsatkeci qarxnis koleqtivma Tbilisis
bWos deputatobis kandidatis, Tbilisis ki-
saqalaqo sabWos deputatobis kandidatad
rovis raikomis pirveli mdivnis biografiuli
daasaxela sergei martinis Ze iSxanovi: komu-
cnobebi] // komunisti. - 1937. - 16 noemberi. -
nistebisa da upartioebis stalinuri blokis
#261. - gv. 2;
kandidatebi // komunisti. - 1950. - 19 noemberi.
4. ssr kavSiris uzenaes sabWoSi arCeul deputa-
- #259;
tTa sia: erovnebaTa sabWoSi arCeuli depu-
14. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
tatebi / sabWoTa kavSiris centraluri saar-
kandidatebi: [kandidatTa mokle biografiu-
Cevno komisia // komunisti. - 1937. - 16 dekembe-
li cnobebi] // komunisti. - 1950. - 21-27, 28 Te-
ri. - #287. - gv. 3-4; bervali. - #39-45;
5. centraluri saarCevno komisiis cnoba ssr ka- 15. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
vSiris uzenaesi sabWos arCevnebis Sedegebis kandidatTa registracia // komunisti. - 1950. -
Sesaxeb: [informacia ssrk qalaqebis mixedviT] 21-23 Tebervali. - #39-41;
// komunisti. - 1937. - 14 dekemberi. - #285. - gv. 16. Кандидаты сталинского блока коммунистов и
1; беспартийных: Краткие биографические сведения
6. amomrCevelTa winasaarCevno kreba saqarTve- // Заря Востока. - 1950. - 21-26 февраля. - #38-43;
los saxelmwifo estradis TeatrSi [17 dekem- 17. Предвыборное окружное совещание предста­
bers]: [Tbilisis saqarTvelos sabWos deputa- ви­телей трудящихся единодушно поддержало
tobis kandidatTa: s. m. iSxanovis, i. v. cqitiS- выдвижение кандидатами в депутаты Верховного
vilis da b. p. kiRuraZis Sexvedra amomrCevleb- Совета СССР Иосифа Виссарионовича Сталина
Tan] // komunisti. - 1939. - 18 dekemberi. - #290. и товарищей В. М. Молотова, Г. М. Маленкова, Л.
- gv. 2; П. Берия, К. Е. Ворошилова, А. И. Микояна, Н. М.

471
Шверника, К.Н. Чарквиани, А. И. Антонова, С. М. al. yifSiZisa) // droeba. - 1909. - 13 ianvari. -
Ишханова: Ахалкалакский избирательный округ // #9. - gv. 4;
Заря Востока. - 1950. - 12 февраля. - #32. 5. qarTuli warmodgena: (`otelo~) // droeba. -
1909. - 17 marti. - #60. - gv. 4;
wyaro: 6. aravin. qarTuli Teatri // Teatri da cxovre-
1. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis ba. - 1910. - #39. - gv. 13-15;
kandidatebi // komunisti. - 1946. - 25 ianvari. - 7. axali piesa `amirani~ // xalxi. - 1910. - 1 marti. -
#19. #9. - gv. 3;
8. kviras, 1 agvistos, baRSi `manjuria~ warmodge-
iSxneli, igive aradel-iSxneli, nili iqneba...: [gancxadeba] // axali gza. - 1910.
giorgi nikolozis Ze (1882, VI - 1920, 1/II) _ - 30 ivlisi. - #34. - gv. 1;
msaxiobi, qarTlidan. daibada sofel aradeTs, 9. skami N 79. xuTSabaTs, 8 aprils... // xalxi. -
yof. goris maz., memamule-aznauris ojaxSi. 1910. - 12 aprili. - #15. - gv. 2;
daamTavra Tbilisis me-2 gimnazia (1892-1903) 10. qarTul dramatiul mudmiv dasSi jer-jero-
da swavla ganagrZo odesis universitetSi, biT iricxebian... // Teatri da cxovreba. - 1910.
iuridiul fakultetze, amave dros, odesis - #32. - gv. 11;
dramatiul kursebzec swavlobda. 11. qarTuli Teatri xuTSabaTs, 14 oqtombers... //
scenaze gamovida 1908 wels, TbilisSi, v. axali azri. - 1910. - 14 oqtomberi. - #10. - gv. 1;
gunias xelmZRvanelobiT, levan ximSiaSvilis 12. bi-Wi. g. aradeli-iSxneli: misi benefisis gamo //
rolSi (d. erisTavis `samSoblo~). Cveni Teatri. - 1912-1913. - dekemberi. - #2. - gv.
cnobili iyo maRalniWier artistad. mxa­ 4;
tvruli ostatobiT Seusrulebia: anania da 13. g. aradeli-iSxneli: [portreti] // Cveni Tea-
oTarbegi (`Ralati~), tirezi (`iodipos me­ tri. - 1912-1913. - dekemberi. - #2. - gv. 1;
fe~), osipi (`revizori~), gigo (`msxverpli~), 14. dRes, 13 dekembers, g. aradel-iSxnelis sabe-
arsena (`yaCaRi arsena~), karlosi (`yaCaRebi~), nefisoT...: [gancxadeba] // Cveni Teatri. - 1912-
mouravi (`gadaWrili muxa~), gela (`patara 1913. - dekemberi. - #2. - gv. 2;
kaxi~) da sxv. 15. misi benefisis gamo xuTSabaTs, 13 dekemb.: [gan-
dramaturg n. SiukaSvilis daxasiaTebiT: cxadeba] // Cveni Teatri. - 1912-1913. - dekembe-
`iSxneli vnaxe gelas rolSi da iSviaTi esTe­ ri. - #2. - gv. 1;
tiuri sitkboeba ganvicade!.. scenaze didi ar­ 16. morigi warmodgenebi: g. aradeli-iSxnelis
tisti idga... iSxnelma gauswro Cvens scenas; b. sabenefmso-T. `Sluk da iau~ komedia 3 m. g.
iSxnelis xelovneba Cvens gemovnebaze maRla hauptmanisa // Cveni Teatri. - 1912-1913. - dekem-
dgas. b. iSxneli ukravs skripkaze, Cveni yuri beri. - #2. - gv. 2-3;
ki jer Wianurs ver gascilebia... iSxneli namd­ 17. baTumis dram. saz-am sabolovod gadawyvita...
vili artistia, romelmac icis, rom xelovne­ // Teatri da cxovreba. - 1914. - #17. - gv. 16;
baSi aris zomiereba~ (`Teatri da cxovreba~, 18. msaxiobi g. aradeli-iSxneli: omianobis gamo
1915, #29). samsaxurSi gawveuli. [portreti] // Teatri da
msaxiob al. afxaiZis sityviT: `ananias cxovreba. - 1914. - #22. - gv.: 7, 16;
rolTan dakavSirebulia saxeli qarTuli 19. quTaisis dram. saz-is dasSi... // Teatri da cxo-
Teatris niWieri msaxiob g. iSxnelis, romlis vreba. - 1914. - #13. - gv. 16;
anania axlac bevrs axsovs. miT ufro rTulia 20. quTaisis qarTuli dasi: `mTis zRapari~, n.
Cemi amocana~ (`komunisti~, 1940, #293). SiukaSvilisa. `darispanis gasaWiri~, d. kl-
g. iSxneli, erTxans, meetled iyo. gardai­ diaSvilisa. 25 enkenisTves 1914 w. [recenzia] //
cvala filtvebis anTebiT. Teatri da cxovreba. - 1914. - #33. - gv. 14-15;
21. esikovskis cirki-rekordSi...: [gancxadeba] //
mis Sesaxeb: Teatri da cxovreba. - 1915. - #48. - gv. 16;
1. axali ambavi // cnobis furceli. - 1903. - 15 ag- 22. imedaSvili, ioseb (usavano). qarT. dram. das-
visto. - #2237. - gv. 2; ma... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #47. - gv.
2. [dekanoziSvili, dimitri] (mroveli). odesis 14-15;
cxovreba... axalgazrda qarTveli msaxiobi: 23. naZaladevis TeatrSi... // Teatri da cxovreba. -
[giorgi iSxneli] // megobari. - 1906. - 19 noembe- 1915. - #47. - gv. 16;
ri. - #47. - gv. 1-2; 24. saxalxo saxli...: [gancxadeba] // Teatri da cxo-
3. qarTuli Teatris saqmeebi // mze. - 1908. - 6 oq- vreba. - 1915. - #47. - gv. 16;
tomberi. - #1. - gv. 4; 25. su-li. quTaisis qarT. msaxiobTa amxanagoba-
4. zenti. qarTuli warmodgena axal TeatrSi: Si... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #9. - gv. 16;
(`Ralati~, drama al. sumbaTaSvilisa, Targm. 26. usavano. amave dasma [qarTuli dramatuli da-

472
si]... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #49. - gv. 44. winamZRvar-i. qarTul dram. saz-is studiam... //
14-15; Teatri da cxovreba. - 1918. - #16. - gv. 14-15;
27. SiukaSvili, n. vizedac ar laparakoben // Tea­ 45. zemoxandakeli, z. giorgi iSxnelis xsovnas:
tri da cxovreba. - 1915. - #29. - gv. 5-6; [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #24. - gv.
28. al. imedaSvili orSabaTs... // Teatri da cxo- 4;
vreba. - 1916. - #18. - gv. 18; 46. msaxiob g. iSxnelis... // Teatri da cxovreba. -
29. garriki, v. `Ralati~ al. sumbaTaSvilisa // Tea- 1920. - #8. - gv. 16;
tri da cxovreba. - 1916. - #19. - gv. 13-14; 47. msaxiobi g. aradel-iSxneli // Teatri da cxo-
30. Tbilisis dr. dasi: [msaxiobTa portretebi] // vreba. - 1920. - #5. - gv. 15;
Teatri da cxovreba. - 1916. - #42. - gv. 9; 48. msaxiobi g. aradeli-iSxneli: (gard. Teber. 1
31. imedaSvili, ioseb (usavano). qarT. dram. dasma... gorSi, dakrZales 5 Teber. aradeTSi) [foto] //
// Teatri da cxovreba. - 1916. - #4. - gv. 15-16; Teatri da cxovreba. - 1920. - #5. - gv. 1;
32. msaxiobi m. aradel-iSxneli... // Teatri da cxo­ 49. wereTeli, sv. msaxiobi giorgi iSxneli // Tea-
vreba. - 1916. - #32. - gv. 16; tri da cxovreba. - 1920. - #5. - gv. 2;
33. naZaladevis scenis moyvareTa... // Teatri da 50. xelovnebis komisiam daadgina... // Teatri da
cxovreba. - 1916. - #18. - gv. 18; cxovreba. - 1920. - #7. - gv. 16;
34. saxalxo saxlSi... // Teatri da cxovreba. - 1916. 51. jiRaRi, s. xelovnTa kuriozebi // Teatri da
- #3. - gv. 16; #11; #49. - gv. 15; cxovreba. - 1920. - #17. - gv. 14;
35. qarTvel msaxiobT TbilisSi... // Teatri da 52. gvaraZe, n. giorgi iSxneli: [mogoneba] // lite-
cxovreba. - 1916. - #36. - gv. 14; raturuli saqarTvelo. - 1940. - 10 maisi. - #14;
36. qarT. dram. dasma... // Teatri da cxovreba. - 53. nucubiZe, g. g. aradeli-iSxneli: gardacvale-
1916. - #17. - gv. 15; bidan 25 wlisTavis gamo // axalgazrda komu-
37. qarT. dram. sazogadoebam... // Teatri da cxo- nisti. - 1945. - 15 Tebervali. - #7.
vreba. - 1916. - #39. - gv. 15;
38. `Ralati~ qarTulad... // Teatri da cxovreba. - wyaro:
1916. - #22. - gv. 16; 1. SiukaSvili, n. vizedac ar laparakoben // Tea­
39. xerxeuliZe, mixeil (miSo). saxalxo saxlSi, tri da cxovreba. - 1915. - #29. - gv. 5-6;
orSabaTs... // Teatri da cxovreba. - 1916. - #51. 2. msaxiobi m. aradel-iSxneli... // Teatri da cxo­
- gv. 14; vreba. - 1916. - #32. - gv. 16;
40. axali klubi kviras 8 ianvars... // Teatri da 3. gomelauri, S. mokled iSxnelze // sabWoTa xe­
cxovreba. - 1917. - #2. - gv. 15; lovneba. - 1937. - #2. - gv. 96;
41. baTomis dram. saz-bam... // Teatri da cxovreba. 4. imedaSvili, S. qarTuli scenis didi msaxiobi //
- 1917. - #8. - gv. 15; sabWoTa xelovneba. - 1937. - #2. - gv. 93-95;
42. qarT. dram. dasma `axali klubis~... // Teatri da 5. xval rusTavelis TeatrSi - `Ralati~: [piesa a.
cxovreba. - 1917. - #3. - gv. 14-15; sumbaTaSvilisa]: [msaxiobTa werilebi role­
43. mTis zRapari n. SiukaSvilisa... // Teatri da bze muSaobis Sesaxeb] // komunisti. - 1940. - 19
cxovreba. - 1918. - #16. - gv. 15; dekemberi. - #293.

473

kavsaZe, lado longinozis Ze (1887, sasceno damsaxurebisaTvis, 1933 wels
25/XII – ) – msaxiobi, – momRerali, – lirikuli gaduxades 25 wlis moRvaweobis Sesrulebis
tenori, – respublikis saxalxo artisti, – iubile, xolo 1937 wlis ianvris 5-15, mosko­
ordenosani, – qarTlidan. daibada TbilisSi, vSi gamarTuli qarTuli xelovnebis dekadis
sasuliero wodebis ojaxSi. swavlobda mir­ dros, wiTeli droSis sapatio niSnis ordeniT
zaSvilis pansionSi (1895-1897) da vaJTa me-2 daajildoes.
gimnaziaSi, romlis me-8 klasidan gamoricxes l. kavsaZis azriT, scenaze ufro didi
swavlis saxsris uqonlobis gamo. gimnaziaSi mniSvneloba aqvs msaxiobis TviTSemoqmedebas.
ufro metad izidavda sporti – Widaoba, velo­
sipedi da sxv. 1907-1908 wlebSi monawileobda gamoqveynebulia:
saerTaSoriso veloSejibrSi – petrograds, 1. kavsaZe, l. werili redaqciis mimarT: [gazeTis
odesaSi da msoflioSi me-4 adgili eWira. saSualebiT madlierebis gamoxatva sasceno
simRerisadmi midrekileba gvareulobiT moRvaweobis 25 wlisTavTan dakavSirebiT] //
hqonda Canergili, specialuri sasceno ga­ komunisti. - 1933. - 14 Tebervali. - #37. - gv. 4;
naTleba ar miuRia. gimnaziaSi galobda maswa­ 2. RirseulTa sixaruli: [musikis xelovnebis
vlebel popovis gundSi (1898-1899). 1901-1902 muSakTa werilebi] // komunisti. - 1937. - 16 ian-
wlebSi Tavisi biZis, sandro kavsaZis gundSi vari. - #13. - gv. 1. - [Cemi saCuqari beladebs /
galobda, 1903-1905 wlebSi – Zmis – mixeilis lado kavsaZe];
gundSi, amis Semdeg italieli profesori en­ 3. estradis Teatris sazamTro sezoni: [1940/41
riko broji amecadinebda xmis damuSavebaSi w.w.] // komunisti. - 1940. - 23 oqtomberi. - #247.
ufasod. 1908 wels, petrogradSi, veloSe­
jibrebaSi monawileobis misaRebad yofnis mis Sesaxeb:
dros, konservatoriaSi gamoscades da miiRes 1. qarTuli operetis dadgma ganuzraxavs... //
kidec; Sesatani fulisa da saxarjos saSovne­ Teatri da cxovreba. - 1914. - #40. - gv. 16;
lad Tbiliss dabrunda, 750 man. Seagrova, 2. lado longinozis Ze kavsaZe: rusuli saopere­
tanisamosi da sxv. moimaraga, gaudga gzas, ma­
to dasis msaxiob-momRerali // Teatri da cxo­
gram gzaSi gaZarcves da, sruliad SemTxveviT,
vreba. - 1915. - #2. - gv. 7;
momReral ioseb tomaSeviCis daxmarebiT, mos­
3. musikosi. rigoleto lado kavsaZis monawi-
kovis operetaSi moewyo cnobil reJisor al.
leobiT: [recenzia speqtaklze] // komunisti. -
bliumental-tamarinTan. imave dros, frangu­
1923. - 30 oqtomberi. - #250. - gv. 4;
li Widaobis CempionatSi muSaobda iv. lebe­
4. xelovneba // komunisti. - 1923. - 27 marti. - #68.
devis (Дядя Ваня) xelmZRvanelobiT (1908-1909
- gv. 4;
ww. sezonSi).
5. bebuTovi, p. (p. b.). lado kavsaZis saRamo // ko-
scenaze gamovida 1908 wlis noemberSi,
munisti. - 1925. - 27 marti. - #69. - gv. 4;
opereta `geiSas~ kastanas partiaSi, al. bliu­
6. l. kavsaZis iubile: 20 wlisTavis gamo: xe-
mental-tamarinis xelmZRvanelobiT. amis Sem­
lovnebis qronika // komunisti. - 1927. - 27 ian-
deg, monawileobda ruseTis sxvadasxva qalaqSi
vari. - #20. - gv. 3;
ori-sami sezoniT: petrograds, kievs, xarkovs,
7. n. v. lado kavsaZis iubile: [25 wlis sasceno
riazans, smolensks, vilnos, minsks da sxv., bo­
moRvaweobis aRsaniSnavi saRamo saxelmwifo
los, mudmivad – Tbiliss. operebSi asrulebda
operaSi] // komunisti. - 1933. - 14 Tebervali. -
lirikuli tenoris pirvel partiebs, opere­
#37. - gv. 4;
tebSi – pirvel rolebs. repertuarSi hqonda
8. qarTuli xelovnebis monawileTa miReba kre-
33 opera, 60-mde opereta. gansakuTrebuli Jan­
riT asrulebda saxasiaTo kupletebs. Targmna mlSi: miRebas daeswrnen amxanagebi: stalini,
musikaluri komediebi: `memaRaroeni~, `Rataki molotovi, voroSilovi, kaganoviCi, orjoni-
studenti~, `cicinaTelebi~. monawileobda ki­ kiZe, kalinini, andreevi, miqoiani, petrovski,
noSic (`xanuma~, `ibrahimi da goderZi~, eJovi, beria, kerJencevi da sxvebi // komunisti.
`qariSxali~). - 1937. - 16 ianvari. - #13. - gv. 1.

474
wyaro: m. kavsaZe qarTuli xalxuri simRerebis
1. avtobiografia; koncertebs marTavda saqarTvelos yovel
2. Каргаретели, И. Бенефис Кавсадзе // Закавказская daba-qalaqSi, riTac xalxSi erovnul-xalxu­
речь. - 1912. - 20 января. - #16. - Стр. 3-4; ri musikis siyvaruls aRvivebda. eklesiebSi
3. lado longinozis Ze kavsaZe: rusuli saopere­ (anCisxatsa da sxv.) lotbarobda qarTl-kaxur
to dasis msaxiob-momRerali // Teatri da cxo­ samxmovan kiloze mgalobelTa gundebs, Se­
vreba. - 1915. - #2. - gv. 7; kriba da calke wignad gamosca xalxuri simRe­
4. a. d. lado kavsaZe // xelovneba. - 1925. - #11; rebi, agreTve, Jurnal-gazeTebSi aTavsebda
5. xelovneba. - 1925. - #8. werilebs xalxuri simRerebis Sekreba-movlis
Sesaxeb. xalxuri simRerebis garda, m. kavsaZe
kavsaZe, mixeil longinozis Ze (1880, revoluciur simRerebsac asrulebda, maga­
22/VII – 1951, 17/V) – saxalxo momRerali da liTad: `marselioza~, `Zmebo, droSa gaiSa­
lotbari, – xelovnebis damsaxurebuli moR­ los!~, `megobrebo, win, win gaswiT!~, `Cagrul
vawe, – pirvandeli gvariT CareqaSvili, ci­ glexs~, `sofleli glexis Svili var~ da sxv.
ciSvilis naymevis – solomon CareqiSvilis 1931 wlis ianvris 31, saxalxo saxlSi wai­
STamomavali – qarTlidan. daibada q. Tbi­ kiTxa moxseneba `qarTuli musika (simRera-ga­
liss, mama-papiT simReriT ganTqmul ojaxSi: loba)~ (`Teatri da cxovreba~, 1916, #13, 14,
papa – grigoli Zveli da axali simRera-ga­ 16, 20, 21, 25, 26). igi, sxvaTa Soris, moiTxovda:
lobiT mTel qarTlSi cnobili, mama – lon­ `unda daarsdes qarTuli saxalxo musikalu­
ginozi – sionis mTavari, – wirva-locvis ri sazogadoeba, romelmac unda gaxsnas qar­
mcodne, mgalobeli da momRerali. m. kavsaZes Tuli simRera-galobis specialuri saxalxo
xalxuri simRera-galobisadmi Rrma siyva­ skola, anu kursebi Teoriul-praqtikul same­
ruli ojaxsa da soflis glexkacTa Soris cadinod maswavleblebis, axalgazrda niWieri
Caenerga, glexTaganve zepirad auarebeli momReral-mgaloblebisa da sxvaTaTvis... axa­
simRera Seiswavla. daamTavra goris sasu­ li qveynierebis msgavsad unda movawyoT simRe­
liero saswavlebeli da 4-klasiani qarTuli ra-galobaTa uqmeebi, momReral-mgalobelTa
gimnazia. 1897-1898 wlebSi Tavisi biZis san­ gajibreba da niWierlotbariani gundebi da­
dro kavsaZis, gundSi Caewera, aqedan, ramde­ jildoebulni unda iqnan sazogadoebis mier
nime axalgazrdasTan erTad, qarTul Teatr­ sxvaTa wasaxaliseblad... didZali simRerebi
Si miiwvies zogierT piesaSi sasimRerod. da sagalobelni gadauRebeli da gauvrce­
1900 wlidan TbilisSi pirvelad m. kav­ lebelia. yoveli qarTveli, visac ki mciredi
saZem Seadgina muSaTa gundi, romliTac yovel siyvarulis naperwkali uRvivis gulSi Tavi­
samaiso demonstraciasa da saxalxo scenebze si qveynisa da miwa-wylisadmi, movalea, xeli
monawileobda gareubnebSi, sadac muSa xalxi Seuwyos am saqmes. didi, didi momakvdinebeli
mravlad eswreboda. 1905 wels ufro bejiTad codvaa da Ralati erisa aseTi maRalbunebri­
moekida gundis gawvrTnas da, roca s. kavsaZe vad Seqmnil-Sewyobili kiloebis miviwyeba an
WiaTuras gaiwvies, m. kavsaZem, Tavis umcros gadagvareba-damaxinjeba~.
ZmebTan (andro, lado da kola) erTad, gun­ momReral-mgalobelTa gajibrebaTa Se­
dis mudmivi arsebobisTvis gaxsna qarTuli moRebaze wers: `droa, erTxel da samudamod
simReris kursebi, sadac simRerebs zepiri mowesrigdes es keTili saqme, am saqmeSi unda
gadacemiT aswavlida, Seqmna Tanxa, riTac CavabaT muSa mdabio xalxic, unda vecadneT, es
SeiZina gundisaTvis tanisamosi: 1. qulajebi – saqme xalxosnur fargalSi iyves Cayenebuli
qarTl-kaxuri darbaisluri simRerebisaTvis; da Cveni mSobliuri musika mxolod maSin ga­
2. Cerqezuli – dasavleT saqarTvelos simRe­ mova im TiTqmis gaqvavebuli mdgomareobidan,
rebisaTvis; 3. glexuri Coxebi – glexuri sce­ romelSiac igi dRes imyofeba, da aRorZine­
nebisa da simRerebisaTvis. gunds araerTxel ba-ganviTarebis gzas daadgeba~-o (`Teatri da
miuRia saqvelmoqmedo saRamoebSi sruliad cxovreba~, 1916, #26, gv. 11).
ufasod monawileoba (mgosnebis, studente­ mis koncertebs, rogorc dedaqalaq­
bis, gadasaxlebulTa, samkiTxvelos, Teatris Si, iseve daba-soflebSi, xalxi yuradRebiT
da sxv. sasargeblod), gadaiRo xalxuri simRe­ usmenda. niko gurulis sityviT, xaSuridan:
rebi, xevsurebis, mTiulebis mxedruli `ver `loluas koncertis SedarebiT, kavsaZisas
gaigoneT, qarTvelno!~, moawyo sazafxulo orjer meti sazogadoeba daeswro: saTea­
simRera-galobis kursebi bavSvebisa da mozr­ tro darbazSi xalxis teva aRar iyo da yvela
dilTaTvis, saqarTvelos kinostudiasTan mouTmenlad moeloda fardis axdas da aR­
Camoayaliba Zvel momReralTa gundi Tavisi mosavleT saqarTvelos momRerali gundis
xelmZRvanelobiT da sxv. simRerebis mosmenas... kavsaZem mSvenivrad da

475
dakvirvebiT Seasrula programa, romelSiac 3. warmodgena N18 qarTuli Teatri... // saqme. -
Sedioda qarTl-kaxuri simRerebi da ramdeni­ 1910. - 2 noemberi. - #32. - gv. 1;
me TviT kavsaZis mier gadakeTebuli imeruli 4. movagonebT mkiTxvelT, rom... // xalxi. - 1911. -
simRerebi~ (`Teatri da cxovreba~, 1914, #23, 15 Tebervali. - #7. - gv. 1;
gv. 15). g. sayvareliZis sityviT (Tbilisidan): 5. qarTul TeatrSi samSabaTs... // xalxi. - 1911. -
`aRniSnuli koncerti (saxalxo saxlSi 1915, 17 Tebervali. - #9. - gv. 4;
Tebervali) savsebiT SeiZleba CaiTvalos 6. damswre. m. kavsaZis koncerti // klde. - 1912. -
erovnul dResaswaulad. miuxedavad imisa, #14. - gv. 15;
rom programa Zalian didi iyo (24 nomeri oTx 7. aRdgomis kviraSi... // klde. - 1913. - #16. - gv. 8;
ganyofilebad) da gvianac gaTavda, magram 8. axlad daarsebuli... // klde. - 1913. - #21. - gv.
gaWedili auditoria didis gulisyuriT is­ 16;
menda bolomdis koncertis yvela nomers... 9. dRes, 26 maiss saxalxo saxlSi... // klde. - 1913.
dedaazri mix. kavsaZis koncertebisa didia... - #22. - gv. 9;
xalxis simRerebis Sekrebis da sazogadoeba­ 10. oqros verZis qronika: dRes, TbilisSi, ZmaTa
Si gavrcelebis sve-bedi xelSi ukavia kerZo zubalaSvilebis saxalxo saxlSi... // oqros
pirs, miSa kavsaZes. SesaZlebelia, igi patara verZi. - quTaisi, 1913. - #2. - gv. 31;
kacia, rogorc momRerali, rogorc lotbari 11. guruli, niko. momReral gundTa mogzauroba
da rogorc musikosi, magram rogorc gulwr­ qarTlSi // Teatri da cxovreba. - 1914. - #23. -
fel mosamsaxure didis saqmis, gamavrcelebe­ gv. 15-16;
li didi erovnulis ideisa, agredve Semkrebi 12. Tbilisis qarTvel muSaTa... // klde. - 1914. -
erovnuli hangebis, igi didad gveCveneba da #11. - gv. 15;
bumberazad xdeba~-o (`Teatri da cxovreba~, 13. Tb. qarT. saamxanago momReral-mgalob. gundi,
1915, #8, gv. 13-14). daarsebuli 1910 w. mix. kavsaZis mier momaval
m. kavsaZis fsevdonimia: m. xovleli. koncertebis gamo ganja-baqoSi [suraTi] // Tea-
tri da cxovreba. - 1914. - #1. - gv. 16;
calke gamocemulia: 14. maralaZe, i. musika da qarTveli memusikeni //
1. qarTuli simRerebis xalxuri leqsebi momRe- Teatri da cxovreba. - 1914. - #12. - gv. 10-11;
ral gundisaTvis ara nakleb 50 kacisa / gamoce- #14; #15. – gv. 7-8;
muli da dabeWdili momReralTa gundis-mier 15. miviReT... // Teatri da cxovreba. - 1914. - #29. -
mixeil kavsaZis lotbarobiT. daarseb. 1910 gv. 16;
w. zepirad simRerebis moswavleTaTvis. - w. 16. mixeil kavsaZema da Zuku loluam... // Teatri
1. - Tb., [1910] (b. kilaZis st.). - 16 gv.. - 20sm.. - da cxovreba. - 1914. - #22. - gv. 16;
(#17). 17. muSaTa momReral-mgalobelTa... // Teatri da
cxovreba. - 1914. - #18. - gv. 16;
gamoqveynebulia: 18. susxiani ambebi // laxti. - 1914. - #17. - gv. 7-8;
1. qarTuli musika (simRera-galoba): misi axlan­ 19. qarTuli Teatrisa da... // Teatri da cxovreba.
deli mdgomareoba da ganviTareba // Teatri da - 1914. - #31. - gv. 16;
cxovreba. - 1916. - #13. - gv. 15-16; #14. - gv. 9; 20. didi saxalxo koncerti... // Teatri da cxovre-
#16. - gv. 12; #20. - gv. 14-15; #21. - gv. 14-15; ba. - 1915. - #7. - gv. 15;
#25. - gv. 14-15; #26. - gv. 9-11. - saxalxo saxlSi 21. Tb. qarT. momR. - mgalobelTa gundi, m. kavsa-
31 ianvars wakiTxuli avtoris m. kavsaZis mier; Zis mier daarsebuli 1910 w.: dRevandeli kon-
2. laSqari da simRera: [saqarTvelos laSqrisa- certis gamo saxalxo saxlSi [foto] // Teatri
Tvis saxalxo simReris saWiroebis Sesaxeb] // da cxovreba. - 1915. - #7. - garekanis pirveli
komunisti. - 1921. - 24 maisi. - #67. - gv. 3; gverdi;
3. saxalxo momReralTa gundi: [misi daarsebis 22. i-eli. saliteraturo-musikalur-iumoris-
sakiTxisaTvis] // komunisti. - 1921. - 20 aprili. tulma dilam... // Teatri da cxovreba. - 1915.
- #40. - gv. 4; - #20. - gv. 15;
4. saxalxo momReral-mgalobelTa gundi: [m. kav- 23. imedaSvili, ioseb. – a) k. d. balmontis pativsa-
saZis xelmZRvanelobiT] // komunisti. - 1921. - 3 cemlad... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #41.
aprili. - #27. - gv. 4. - gv. 14-15; b) saxalxo saxlSi... // Teatri da
cxovreba. - 1915. - #21. - gv. 13-14; g) saxalxo
mis Sesaxeb: universitetma... // Teatri da cxovreba. - 1915.
1. luiza. qarTuli Teatri // saqme. - 1910. - 4 noem- - #24. - gv. 13-14; d) gasuli weli: (mokle mi-
beri. - #34. - gv. 4; moxilva) // Teatri da cxovreba. - 1916. - #1.
2. momReralTa saz-ba `sanTuri~ // Teatri da - gv. 12-14; e) qarTvel muSa mgalobel-momRe-
cxovreba. - 1910. - #36. - gv. 15; ralTa gundma... // Teatri da cxovreba. - 1916.

476
- #6. - gv. 14; v) qarT. saqv. saz-is saRamom... // 43. qarTuli koncertebi gaimarTeba... // Teatri
Teatri da cxovreba. - 1916. - #5. - gv. 15; da cxovreba. - 1916. - #15. - garekanis mesame
24. maRaroeli, Toma. qarTuli saero da saekle­ gverdi;
sio gundebi // Teatri da cxovreba. - 1915. - 44. qarTuli koncertebi m. kavsaZis lotbaro-
#17. - gv. 11-12; biT... // Teatri da cxovreba. - 1916. - #3. - gv.
25. m-e. vaJa fSavelas saRamom... // Teatri da cxo- 15-16;
vreba. - 1915. - #22. - gv. 15; 45. Cveulebriv vaswavli qarTul simRera-galo-
26. m. kavsaZe... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #28. bas... // Teatri da cxovreba. - 1916. - #5. - gare-
- gv. 15; kanis bolo gverdi;
27. m. kavsaZis gundis damkvrelTa dasi i. saRi­ 46. m. kavsaZis gundi glexurad: [suraTi] // Teatri
raSvilis TaosnobiT: menaRare er. biWaSvili, da cxovreba. - 1917. - #30. - gv. 7;
medaire-momRerali n. kavsaZe, meTare i. saRi­ 47. mixeil kavsaZis gundi provinciaSi gamgzavre-
raSvili da meWianure Tav. luarsab jandieri bis gamo: [suraTi] // Teatri da cxovreba. - 1917.
[jgufuri suraTi] // Teatri da cxovreba. - - #30. - gv. 1;
1915. - #28. - garekanis pirveli gverdi; 48. mixeil kavsaZis gundi sazafxulod... // Teatri
28. mixeil longinozis Ze kavsaZe: qarTvel momRe­ da cxovreba. - 1917. - #30. - gv. 12;
ral-mgalobelTa gundis lotbari (dRevande­ 49. polonelTa saxlSi: kviras, 4 ivniss // Teatri
li koncertis gamo saxalxo saxlSi) [foto] // da cxovreba. - 1917. - #23. - gv. 16;
Teatri da cxovreba. - 1915. - #7. - gv. 8; 50. m. kavsaZis momReralTa gundi: [jgufuri sura­
29. sayvareliZe, g. b-n mix. kavsaZis koncerti: (15 Ti] // Teatri da cxovreba. - 1918. - #11. - gv. 16;
Tebervals saxalxo saxlSi) // Teatri da cxo­ 51. mixeil kavsaZe: saxalxo gundis lotbari...
vreba. - 1915. - #8. - gv. 13-14; [foto] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #26. -
gv. 13;
30. uxvi qvelmoqmedi s. kiprizovi... // Teatri da
52. m. kavsaZis gundi: [foto] // mxedari. - 1920. - #9.
cxovreba. - 1915. - #30. - gv. 16;
- gv. 13;
31. Cveulebriv vaswavli...: [gancxadeba] // Teatri
53. Teatri da xelovneba // komunisti. - 1922. - 17
da cxovreba. - 1915. - #41. - gv. 16;
maisi. - #110. - gv. 2-3;
32. Zm. zub. saxalxo saxli kviras 15 Tebervals...
54. gabunia, ar. werili redaqciis mimarT: [mad-
// Teatri da cxovreba. - 1915. - #7. - garekanis
loba saqarTvelos saxalxo komisarTa sabWos
meore gverdi;
saxeliT artist gazaliuss da m. kavsaZis qar-
33. axal klubSi SabaTs... // Teatri da cxovreba. -
Tul gunds 31 dekembris saRamoze usasyid-
1916. - #9. - gv. 15;
lod monawileobisaTvis] // komunisti. - 1923.
34. baTomSi maisis miwuruls... // Teatri da cxo-
- 6 ianvari. - #4. - gv. 4;
vreba. - 1916. - #21. - gv. 16;
55. bebuTovi, p. (p.b.). qarTuli saxalxo koncerti:
35. lotbari m. kavsaZe... // Teatri da cxovreba. -
[aleqsandre da mixeil kavsaZeebis lotbaro-
1916. - #46. - gv. 16;
biT] // komunisti. - 1924. - 10 ivnisi. - #131. - gv.
36. m. kavsaZis gundi sanapiro ubnebSi koncertsa
4;
marTavs: [suraTi] // Teatri da cxovreba. - 1916.
56. m. kavsaZis momReralTa gundis koncertebi //
- #22. - garekanis meore gverdi;
komunisti. - 1928. - 10 Tebervali. - #34. - gv. 4;
37. m. kavsaZis gundi: [suraTi] // Teatri da cxovre-
57. kaSmaZe, S. mixeil kavsaZe: moRvaweobis 50 wlis­
ba. - 1916. - #13. - garekanis meoTxe gverdi;
Tavis gamo // literatura da xelovneba. - 1949.
38. m. kavsaZis lotbarobiT... // Teatri da cxovre-
- 9 ianvari. - #1;
ba. - 1916. - #10. - gv. 16;
58. mixeil kavsaZe: [nekrologi] // literatura da
39. muSa momReral-mgalobelTa lotbari m. kav- xelovneba. - 1951. - 27 maisi.
saZe: [suraTi] // Teatri da cxovreba. - 1916. -
#12. - gv. 9; wyaro:
40. saxalxo saxli, diliT kviras, 31 ianvars 1916 1. avtobiografia;
w...: [gancxadeba] // Teatri da cxovreba. - 1916. - 2. Г. А. Тифлисский грузинский товарищеский хор //
#5. - garekanis bolo gverdi; Закавказская речь. - 1911. - #38. - Стр. 3;
41. `ugvirgvino mefeni~ al. SanSiaSvilisa... // Tea- 3. Омега. Вечер грузинской музыки 26 марта //
tri da cxovreba. - 1916. - #21. - gv. 16; Закавказская речь. - 1911. - #73;
42. ustiaSvili, vano. jaris kaci: (sax. saxlSi 31 4. CxikvaZe, z. qarTuli koncerti // Temi. - 1912. -
ian. m. kavsaZis lotbarobiT gamarTul kon- #102;
certze fandurze namReri v. ustiaSvilis 5. guruli, niko. momReral gundTa mogzauroba
mier). [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1916. - qarTlSi // Teatri da cxovreba. - 1914. - #23. -
#7. - gv. 14; gv. 15-16;

477
6. maralaZe, i. musika da qarTveli memusikeni // leobda i. ratilis xelmZRvanelobiT da la­
Teatri da cxovreba. - 1914. - #15. - gv. 7-8; do aRniaSvilis TaosnobiT Seqmnil pirvel
7. maRaroeli, Toma. qarTuli saero da saekle­ erovnul gundSi, seminariaSic Camoayaliba
sio gundebi // Teatri da cxovreba. - 1915. - sabavSvo gundi, romelsac TviTve xelmZRva­
#17. - gv. 11-12; nelobda. seminariidan gamoricxuli, winamZR­
8. m. kavsaZe... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #28. vrianTkaris sasoflo-sameurneo skolaSi
- gv. 15; miiwvies aRmzrdelad da galobis maswavle­
9. m. kavsaZis gundis damkvrelTa dasi i. saRi­ blad. aq Seiswavla, Cawera da daamuSava `zam­
raSvilis TaosnobiT: menaRare er. biWaSvili, Tario~, `mTao, gadmiSvi, gadmiSvi~, `urmuli~,
medaire-momRerali n. kavsaZe, meTare i. saRi­ `guSin Svidni gurjanelni~, `beri kaci var, nu
raSvili da meWianure Tav. luarsab jandieri momklav!~; manve gadiRo xalxur-mxedruli
[jgufuri suraTi] // Teatri da cxovreba. - `modis mteri~ da sxv. 1897 wels, TbilisSi,
1915. - #28. - garekanis pirveli gverdi; vano mWedliSvilTan erTad, daaarsa niWier
10. mixeil longinozis Ze kavsaZe: qarTvel momRe­ momReralTa (vano sarajiSvili, vano jandie­
ral-mgalobelTa gundis lotbari (dRevande­ ri, SavliaSvili, bereJiani, vasil xaxiSvili,
li koncertis gamo saxalxo saxlSi) [foto] // vaso cimakuriZe, mkurnali da sxv. monawileo­
Teatri da cxovreba. - 1915. - #7. - gv. 8; biT) gundi da, TbilisSi warmatebiT gamar­
11. sayvareliZe, g. b-n mix. kavsaZis koncerti: (15 Tuli koncertebis Semdeg, saqarTvelos da
Tebervals saxalxo saxlSi) // Teatri da cxo­ amierkavkasiis TiTqmis yvela daba-qalaqSi Ta­
vreba. - 1915. - #8. - gv. 13-14; visi lotbarobiT gamarTa samusiko Semoqme­
12. m. kavsaZis momReralTa gundi: [jgufuri sura­ debis koncertebi; sxvaTa Soris, kompozitor
Ti] // Teatri da cxovreba. - 1918. - #11. - gv. 16; ia kargareTelis xelmZRvanelobiT, monawi­
13. saxalxo saqme. - 1919. - 17 ivnisi. - #551; 1921. - leoba miiRo amierkavkasiis sasoflo-sameur­
12 Tebervali. - #1051; neo gamofenaze. am koncertebSi oTxi mexuTe­
14. mixeil kavsaZe: saxalxo gundis lotbari... di (4/5) TviT lotbaris, s. kavsaZis, mier iyo
[foto] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #26. - notebze gadaRebuli da pirvelad Sesrule­
gv. 13; buli. asrulebda saqarTvelos yvela kuTxis
15. Аракишвили, Д. И. Краткий исторический обзор saukeTeso simRerebs, riTac yvelgan saamo
грузинской музыки / Д. И. Аракишвили. - Тбилиси: STabeWdilebas tovebda da `mSobel ers sau­
Госиздат Грузии Муз.-лит. сект., 1940. - Стр. 65; cxoo xmiT uRviZebda rwmenas sanetaro gan­
16. komunisti. - 1941. - 29 marti. - #74; Tiadisas~ (`Teatri da cxovreba~, 1925, #11).
17. kaSmaZe, S. mixeil kavsaZe: moRvaweobis 50 wlis­ 1906 wels Tbilisis rkinigzelTa saswavle­
Tavis gamo // literatura da xelovneba. - 1949. belSi miiwvies rusuli gundis lotbar-maswa­
- 9 ianvari. - #1; vleblad, 1910 wels WiaTuraSi daaarsa mu­
18. samgloviaro gancxadeba // komunisti. - 1951. - Sa-maRaroelTa gundi, agreTve, gundebi Seqmna
19 maisi. - #116. dasavleT saqarTvelos sxvadasxva adgilas da
Tavis mier daweril revoluciur simRerebs
kavsaZe, sandro [aleqsandre] gior­ aswavlida. 1917 wels, WiaTuraSi Camoayaliba
gis Ze (1878 – 1939, 12/VI) – momReral-lot­ momReral qal-vaJTa mravalricxovani gundi
bari da maswavlebeli, aRmosavleT saqar­ (romelic 1925 wlidan WiaTuris samTamadno
Tvelos xalxuri simRerebis Semkreb-Semsru­ centralur klubSi gadavida `centraluri
lebeli, saxelmwifo eTnografiuli gundis gundis~ saxelwodebiT). sabWoTa wyobile­
xelmZRvaneli, xelovnebis damsaxurebuli bis damyarebis Semdeg, iyo WiaTuris raionis
moRvawe, – ordenosani, – winaprobiT – gvarad muSaTa klubebis instruqtorad da samusiko
CareqaSvili, ciciSvilTa naymevis – solo­ nawilis gamged, xelmZRvanelobda momReral­
mon CareqaSvilis STamomavali – qarTlidan. Ta gundebs, aswavlida SvidwledebSi, riTac
daibada sof. xovles, yof. goris mazra. so­ bevri xalxuri simRera aRadgina da sruliad
flis orklasiani skolis Semdeg, warCinebiT gaqrobisagan daicva, aRzarda mravali niWie­
daamTavra goris sasuliero saswavlebeli ri momRerali, romelTagan bevri TviTmoqme­
da Tbilisis sasuliero seminariaSi ganagrZo di gundis xelmZRvanelobas Seudga da sxv.
swavla, saidanac mowafeTa amboxebaSi monawi­ hqonda iSviaTi lamazi tembris tenori.
leobisaTvis gamoricxes. saucxood asrulebda: `mTao, gadmiSvis~, `ur­
musikisadmi midrekileba bavSvobidan­ muls~, satrfov, SenTvis davibades~ da sxv.
ve hqonda, goris sasuliero saswavlebelSi me-20 saukunis dasawyisSi misi simRerebi gra­
lotbaris (s. gogliCiZis) TanaSemwed iyo; mofonis firfitebze iyo Cawerili. 1930 wlis
sasuliero seminariaSi swavlis dros monawi­ ivlisis 24, WiaTuraSi gadauxades moRvaweo­

478
bis 35 wlisTavis iubile. saqarTvelos ck-is 7. gvaramaZe, iv. q. gori // iveria. - 1897. - 19 apri-
dadgenilebiT, mieniWa xelovnebis damsaxure­ li. - #74. - gv. 2;
buli moRvawis wodeba. saqarTvelos gansaxko­ 8. damswre. d. yvirila: qarTuli xoros koncer-
mis mindobilobiT 1936 wels Seqmnil aRmo­ ti // cnobis furceli. - 1897. - 23 aprili. -
savleT saqarTvelos eTnografiuli gundiT #176. - gv. 3;
monawileoba miiRo 1937 wlis ianvris 5-15, 9. damswreTagani. q. foTi // kvali. - 1897. - #32. -
moskovSi gamarTul qarTuli xelovnebis de­ gv. 596;
kadaSi, riTac sayovelTao mowoneba daimsaxu­ 10. koncerti `qarTv. Soris wera-kiTxvis gam. sa-
ra ara mxolod moskovSi, aramed leningradsa zog.~ sasargeblod // cnobis furceli. - 1897.
da sxva qalaqebSic gamarTuli koncertebiT, - 23 dekemberi. - #409. - gv. 2;
ris Sedegadac, sabWoTa xelisuflebam s. kav­ 11. mgalobliZe. simRera, misi warmoSoba, mniSvne­
saZe `xalxuri simRerebis Segrovebasa, dacva­ loba da dafaseba qarTvel sazogadoebisagan //
sa da SesrulebaSi TvalsaCino miRwevebisa da cnobis furceli. - 1897. - 5 ivnisi. - #216. - gv. 3;
nayofieri moRvaweobisaTvis wiTeli droSis 12. mW-li, iv. (ivane mWedliSvili). qarTuli galo-
ordeniT daajildova~. ba wm. marines ekklesiaSi // cnobis furceli. -
`cnobilia, rogorc saxalxo momRerali, 1897. - 28 agvisto. - #296. - gv. 2;
lotbari da maswavlebeli, avtori mravali 13. nato. foTi: kavsaZis koncerti // cnobis fur-
simRerisa, romelTac dRes qarTveli mSro­ celi. - 1897. - 4 ivlisi. - #244. - gv. 3;
meli axalgazrdoba mReris WirSi Tu lxinSi, 14. saTavad-aznauro Teatri: samSabaTs, 27 maiss,
scenaze Tu cxovrebaSi~ (`Teatri da cxovre­ axlad Semdgari qarTul saero simRerebis
ba~, 1915, #11, gv. 7). xoro al. kavsaZis lotbarobiT... gahmarTavs
misi Svilebi arian xalxuri musikis darg­ koncerts... // cnobis furceli. - 1897. - 25 mai-
Si moRvaweni giorgi (giguSa) da daviT (daTaSa) si. - #207. - gv. 1;
kavsaZeni, xolo Zmiswulni – mixeil da lado. 15. saxelmwifo Teatri: orSabaTs 8 dekembers
gardaicvala 1939 wlis ivnisis 12, dai­ kneina n. d. ColoyaSvilis meTaurobiT scenis
krZala ivnisis 15, xelovnebis moRvaweTa pan­ moyvareTa mier qarTuli Teatris sasarge-
TeonSi (vakeze). blod gamarTul iqneba warmodgena cocxali
suraTebiT... // cnobis furceli. - 1897. - 6 de-
gamoqveynebulia: kemberi. - #392. - gv. 1; #394. - gv. 1;
1. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1894. - 18 16. stumari. quTaisi: qarTuli xoros koncerti //
maisi. - #103. - gv. 4; cnobis furceli. - 1897. - 10 dekemberi. - #396.
2. moviwvev msurvelebs axlad Sedgenil qarTul - gv. 2;
saeklesio mgalobelTa gundSi monawileobis 17. tasiaSvili. qarTuli xoros koncerti // cno-
misaRebad // iveria. - 1899. - 16 noemberi. - #247. bis furceli. - 1897. - 11 noemberi. - #368. - gv.
- gv. 1; 3-4; q.ganja: al. kavsaZis mgalobelTa gundis
3. ama 1907 w. 1 Tebervlidan. msurvelTa vaswa- koncerti // cnobis furceli. - 1897. - 31 maisi.
vli... // isari. - 1907. - 27 ianvari. - #19. - gv. 1. - #213. - gv. 4;
18. telefoni #1. axal-senaki: (samegrelo). sasu-
mis Sesaxeb: liero saswavlebelSi kurs-damTavrebulni.
1. maWavariani, vladimer. werili redaqciis mi- kavsaZis koncerti // cnobis furceli. - 1897.
marT // iveria. - 1894. - 9 aprili. - #77. - gv. 4; - 2 ivlisi. - #242. - gv. 4;
2. alaznispireli, al. (aleqsandre gagunaSvili). 19. urCi. d. zestafoni: (imereTi). b-ni kavsaZe da
– a) q. gori: saqalaqo veqili // cnobis fur- misi xoro // cnobis furceli. - 1897. - 25 ivnisi.
celi. - 1897. - 17 ivnisi. - #228. - gv. 3; b) go- - #236. - gv. 3;
ri. al. kavsaZis koncerti // cnobis furceli. 20. q. gori: qarTuli galoba // cnobis furceli. -
- 1897. - 28 ivnisi. - #239. - gv. 2; 1897. - 23 aprili. - #176. - gv. 3;
3. al. kavsaZis koncerti // cnobis furceli. - 21. q-Ze, anton. quTaisi: qarTuli xoro kavsaZisa
1897. - 29 maisi. - #211. - gv. 1-2; // cnobis furceli. - 1897. - 26 aprili. - #179. -
4. -alia (kondrati gvasalia). d. oCamCire: gv. 3;
(afxazeTi). qarTuli xoros koncerti // cno- 22. qarTuli koncerti // cnobis furceli. - 1897.
bis furceli. - 1897. - 15 ivlisi. - #255. - gv. 3; - 11 maisi. - #194. - gv. 2.; 16 maisi. - #199. - gv. 1;
5. anton. q. soxumi: qarTuli xoros koncerti // 1898. - 6 ivnisi. - #551. - gv. 1;
cnobis furceli. - 1897. - 12 ivlisi. - #252. - 23. qarTuli saero xoro al. kavsaZesi da iv. mWed-
gv. 2-3; liSvilisa, gamarTavs koncerts q. quTaiss //
6. axal-senaki // iveria. - 1897. - 9 ivlisi. - #137. - cnobis furceli. - 1897. - 3 dekemberi. - #389.
gv. 2; - gv. 2;

479
24. qarTuli saero xoro // cnobis furceli. - 43. 25 marts... // cnobis furceli. - 1902. - 24 marti.
1897. – 22 ivnisi. - #233. – gv. 1; 21 seqtemberi. - #1762. - gv. 2;
- #318. - gv. 3-4; 44. werili ganjidan: (qarTuli saRamo) // cnobis
25. qarTuli xoros koncerti // cnobis furceli. furceli. - 1902. - 3 aprili. - #1771. - gv. 3-4;
- 1897. - 27 maisi. - #209. - gv. 2; 8 noemberi. - 45. ganja // cnobis furceli. - 1903. - 2 marti. -
#365. - gv. 2. - pirvel gverdze mokle cnoba - 10 #2084. - gv. 3;
noembers, gv. 1; 46. Teatri // cnobis furceli. - 1903. - 28 Teberva-
26. CxikvaZe, zaqaria. Zmuri sityva // cnobis fur- li. - #2082. - gv. 3;
celi. - 1897. - 5 maisi. - #216. - gv. 3; 47. qarTuli xoro: [a. kavsaZis mier qarTvel
27. warmodgena qalaqis saxelosno saswavleblis momRerelTa gundis Sedgena] // megobari. -
darbazSi // cnobis furceli. - 1897. - 6 ianvari. 1906. - 6 dekemberi. - #60. - gv. 2;
- #77. - gv. 1; 48. 1907 w. avlabris Teatri araqsianisa... // isari. -
28. Wabuki. werili foTidan // iveria. - 1897. - 6 ag- 1907. - 1 aprili. - #93. - gv. 1;
visto. - #160. - gv. 3; 49. al. kavsaZis xoros koncerti // isari. - 1907. - 1
29. xaSuri // iveria. - 1897. - 11 maisi. - #90. - gv. 2; aprili. - #93. - gv. 2; 4 maisi. - #95. - gv. 2;
30. x-ia, s. (spiridon xviCia). q. soxumi: aqauri 50. dilis warmodgena... // laxvari. - 1907. - 22 apri-
cxel-cxeli ambebi: `zRvaosnobis sazogadoe- li. - #13. - gv. 1;
baTa~ sayuradReboT. qarTuli xoros kon- 51. qarT. warmodgena // isari. - 1907. - 26 ianvari. -
certi. `qarTlis cxovrebis~ gamocemis gamo. #18. - gv. 3;
afrikis qarTvelobis gamo. `banqobana~ da usa- 52. svimoniZe, s. saqvelmoqmedo saRamo qalaq ere-
qmuri axalgazrdoba. samkiTxvelos Sesaxeb. vanSi // mercxali. - 1908. - 5 aprili. - #2. - gv. 4;
mosavali // cnobis furceli. - 1897. - 11 ivlisi. 53. zala birJa, kviras 10 ianvars,... // droeba. -
1910. - 9 ianvari. - #6. - gv. 1;
- #251. - gv. 3;
54. warmodgena N18 qarTuli Teatri... // saqme. -
31. javaxiSvili, Saqro. winamZRvrianT-karis sko-
1910. - 2 noemberi. - #32. - gv. 1;
lis eklesiis jvris kurTxeva // cnobis fur-
55. kotetiSvili, vax. qarTul koncertze // Tea-
celi. - 1897. - 14 ivnisi. - #225. - gv. 2-3;
tri da cxovreba. - 1915. - #24. - gv. 12-13;
32. axali. qarTuli xoros koncerti // cnobis
56. momReral-lotbari sandro kavsaZe: [portre-
furceli. - 1898. - 9 ivnisi. - #553. - gv. 3. - iv.
ti] // Teatri da cxovreba. - 1915. - #22. - gare-
mWedliSvilis ganmarteba ix. #560, gv. 2-3;
kanis pirveli gverdi;
33. qarTuli Teatri: SabaTs, 6 ivniss qarTuli
57. musikos-lotbari sandro kavsaZe: am mokle
saero xoro al. kavsaZis lotbarobiT gamar-
xanSi apirebs...[portreti] // Teatri da cxo-
Tavs koncerts // cnobis furceli. - 1898. - 3
vreba. - 1915. - #21. - gv. 3;
ivnisi. - #548. - gv. 1;
58. sandro kavsaZis koncertma... // Teatri da cxo-
34. qarTuli saRamo baqoSi // cnobis furceli. -
vreba. - 1915. - #23. - gv. 15;
1898. - 22 Tebervali. - #462. - gv. 2;
59. sandro kavsaZis lotbarobiT... // Teatri da
35. gandevnili, v. Telavi: gonebrivi da sulieri
cxovreba. - 1915. - #21. - gv. 16; #22. - gv. 16;
garTobani CvenSi // cnobis furceli. - 1899. - 24
60. sayvareliZe, g. b-n mix. kavsaZis koncerti: (15
agvisto. - #899. - gv. 2;
Tebervals saxalxo saxlSi) // Teatri da cxo­
36. droebiT foTeli. q. foTi // kvali. - 1899. -
vreba. - 1915. - #8. - gv. 13-14;
#52. - gv. 879-880;
61. saxalxo saxli: oTxSabaTs, 3 ivniss nikoloz
37. ucnobi (zaqaria gulisaSvili). saeklesio mga-
kavsaZe hmarTavs...[gancxadeba] // Teatri da
lobelTa samudamo gundi // iveria. - 1899. - 13
cxovreba. - 1915. - #22. - garekanis meore gv.;
noemberi. - #245. - gv. 2-3; 62. simRera-galobis maswavlebels... // Teatri da
38. qarTuli saRamo foTSi // cnobis furceli. - cxovreba. - 1915. - #19. - gv. 16;
1899. - 21 dekemberi. - #994. - gv. 2; 63. amaRlobeli, gr. (griSa guruli). baTomi. n. ba-
39. wminda abos xsenebas saqarTvelo pativs scems raTaSvilis dabadebis... // Teatri da cxovreba.
8 ianvars... // iveria. - 1900. - 12 ianvari. - #8. - - 1916. - #49. - gv. 14-15;
gv. 2; 64. j-ba. WiaTuraSi paraskevs... // Teatri da cxo-
40. duSeTidan gvweren... // cnobis furceli. - 1901. vreba. - 1916. - #9. - gv. 15;
- 6 ianvari. - gv. 4; 65. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb).
41. movagonebT... // cnobis furceli. - 1901. - 24 Te- erovnul-xalxuri xelovneba: (Zuku loluas
bervali. - #1391. - gv. 2-3; koncertebis gamo) // Teatri da cxovreba. -
42. Rioneli gamofenaze.: (pirveli dRis STabeW- 1917. - #36. - gv. 3-5;
dileba) // cnobis furceli. - 1901. - 4 seqtembe- 66. skliari. sad. SorapanSi // Teatri da cxovreba.
ri. - #1572. - gv. 3; - 1920. - #14. - gv. 15;

480
67. arman diuval (griSaSvili ioseb). p. Caikovskis народной музыки]: [Некролог] // Заря Востока. -
evgeni onegini: [recenzia speqtaklze] // komu- 1939. - 14 июня. - #134. - С.4.
nisti. - 1923. - 3 ianvari. - #1. - gv. 4;
68. bebuTovi, p. (p. b.). qarTuli xalxuri simRere- wyaro:
bis saRamo: [sandro kavsaZis sapativsacemod] // 1. al. kavsaZis koncerti // cnobis furceli. -
komunisti. - 1924. - 2 ivlisi. - #148. - gv. 3-4; 1897. - 29 maisi. - #211. - gv. 1-2;
69. lotbar sandro kavsaZis iubile: samusiko 2. mgalobliZe. simRera, misi warmoSoba, mniSvne­
moRvaweobis 35 wlisTavis gamo // komunisti. - loba da dafaseba qarTvel sazogadoebisagan
1930. - 23 ivlisi. - #171. - gv. 4; // cnobis furceli. - 1897. - 5 ivnisi. - #216. - gv.
70. Zveli qarTuli xalxuri simRerebis aRdgena: 3;
[s. kavsaZis xelmZRvanelobiT] // komunisti. - 3. stumari. quTaisi: qarTuli xoros koncerti //
1935. - 27 oqtomberi. - #250. - gv. 4; cnobis furceli. - 1897. - 10 dekemberi. - #396.
71. budeStski, stoliarovi. [qarTuli xelovne- - gv. 2;
bis dekadis monawileni]: [foto] // komunisti. 4. q. gori: qarTuli galoba // cnobis furceli. -
- 1937. - 5 ianvari. - #4. - gv. 4; 1897. - 23 aprili. - #176. - gv. 3;
72. moskovis presa qarTveli xalxis simRerebisa 5. q-Ze, anton. quTaisi: qarTuli xoro kavsaZisa
da cekvis Sesaxeb // komunisti. - 1937. - 10 ianva- // cnobis furceli. - 1897. - 26 aprili. - #179. -
ri. - #8. - gv. 3; gv. 3;
73. operisa da baletis Tbilisis Teatris muSak- 6. qarTuli saero xoro // cnobis furceli. -
Ta, aRmosavleT da dasavleT saqarTvelos 1897. – 22 ivnisi. - #233. – gv. 1;
eTnografiul gundTa da moskovSi qarTuli 7. qarTuli xoros koncerti // cnobis furceli.
xelovnebis dekadis monawile - wamyvan muSakTa - 1897. - 27 maisi. - #209. - gv. 2;
dajildovebis Sesaxeb: [dadgenileba]: [Sromis 8. maralaZe, i. musika da qarTveli memusikeni //
wiTeli droSis ordeniT] / sabWoTa kavSiris Teatri da cxovreba. - 1914. - #15. - gv. 7-8;
centraluri aRmasrulebeli komiteti // ko- 9. sayvareliZe, g. b-n mix. kavsaZis koncerti: (15
munisti. - 1937. - 15 ianvari. - #12. - gv. 1; Tebervals saxalxo saxlSi) // Teatri da cxo­
74. qarTuli musikis, simReris da cekvis koncer- vreba. - 1915. - #8. - gv. 13-14;
ti: koncerts daeswrnen amxanagi stalini. par- 10. naTaTri, S. Cveni saxalxo musikis momRerali //
tiisa da mTavrobis xelmZRvanelebi // komunis- Teatri da cxovreba. – 1925. – #11. – gv. 7;
ti. - 1937. - 10 ianvari. - #8. - gv. 1; 11. sandro kavsaZe: [35 w. moRvaweobis iubile] / ga­
75. qarTuli xelovnebis dekada: moskovi, 2 ianva- moc. saiubileo komitetisa. – WiaTura, 1930;
ri // komunisti. - 1937. - 3 ianvari. - #2. - gv. 2; 12. aRmosavleT saqarTvelos saxelmwifo eTno­
76. qarTuli xelovnebis monawileTa miReba kre- grafiuli gundi // muSa. – 1936. – #57;
mlSi: miRebas daeswrnen amxanagebi: stalini, 13. gardaicvala sandro kavsaZe [xelovnebis
molotovi, voroSilovi, kaganoviCi, orjoni- damsaxurebuli moRvawe, ordenosani-xalxu­
kiZe, kalinini, andreevi, miqoiani, petrovski, ri simRerebis Semkrebi da Semsrulebeli]:
eJovi, beria, kerJencevi da sxvebi // komunisti. [nekrologi] // komunisti. - 1939. - 14 ivnisi. -
- 1937. - 16 ianvari. - #13. - gv. 1; #134. - gv. 3;
77. gardaicvala sandro kavsaZe [xelovnebis 14. komunisti. - 1939. - 15 ivnisi. - #135;
damsaxurebuli moRvawe, ordenosani-xalxu­ 15. sandro kavsaZe // literaturuli saqarTvelo.
ri simRerebis Semkrebi da Semsrulebeli]: – 1939. – #18;
[nekrologi] // komunisti. - 1939. - 14 ivnisi. - 16. Аракишвили, Д. И. Краткий исторический обзор
#134. - gv. 3; грузинской музыки / Д. И. Аракишвили. - Тбилиси:
78. sandro kavsaZe [xelovnebis damsaxurebuli Госиздат Грузии Муз. - лит. сект., 1940. – Стр. 65;
moRvawe, xalxuri simRerebis didi ostati. 17. kaSmaZe, S. mixeil kavsaZe: moRvaweobis 50 wlis­
gardacvalebis gamo] // literaturuli saqar- Tavis gamo // literatura da xelovneba. - 1949.
Tvelo. - 1939. - 20 ivnisi. - #10. - gv. 4; - 9 ianvari. - #1.
79. sandro kavsaZis xsovnas: [xelovnebis damsaxu-
rebuli moRvawis ordenosani momReralis san- kazalikaSvili, iagor (1882 – 1935,
dro kavsaZis gardacvalebis gamo]: [nekrolo- IX) – mTamsvleli – megzuri da pirveli sam­
gi] // axalgazrda komunisti. - 1939. - 14 ivnisi. Tamsvlelo mgosani, – mTamsvlelis niSnosa­
- #134. - gv. 2; ni, mwvervalebis metoqed wodebuli, gaxa wi­
80. svaniZe, g. sandro kavsaZe: [nekrologi] // sabWo- klauris namowafari, – xevidan. daibada yazbe­
Ta xelovneba. - 1939. - #6. - gv. 90-91; gis Raribi glexis ojaxSi.
81. Сандро Кавсадзе [орденоносец, заслуженный mTamsvlelobas siyrmidanve SeeCvia gaxa
деятель искусства, крупнейший знаток грузинской wiklauris xelmZRvanelobiT, 30-ze metjer

481
avida myinvarwveris (yazbegis) mwvervalze. wyaro:
sabWoTa saqarTveloSi, 1923 wlidan 1935 1. mwvervalebis metoqis xsovnas: [iagor kazali­
wlamde, yvela mTamsvlelur laSqrobaSi mo­ kaSvili]: nekrologi // komunisti. - 1935. - 17
nawileobda da, misi monawileobis dros, ar­ seqtemberi. - #217. - gv. 4;
cerT eqspedicias marcxi ar ganucdia, – man 2. Бильхен, Сельма. Памяти Ягора Казалика­швили
ar icoda marcxi, ubeduri SemTxveva. misi // Тифлисский рабочий. – 1935. – #216;
monawileobiT avidnen eqspediciebi ial­ 3. kazalikaSvili, i. yinvarwveris qeba: [leqsi]
buzis, myivarwveris, TeTnuldis, adai-xoxis, // axalgazrda komunisti. - 1941. - 10 ianvari. -
marux-baSis, ercaxvis da sxv. mwvervalebze. #8.
i. kazalikaSvili amxanagebs yovelTvis win
uZRoda, saocari niWiT ignebda gzas, gaWir­ kaikaciSvili, axmed-aRa [~Zveli
vebaSi iyo mtkice, gautexavi nebisyofis, qarTveli~] (XIX s.) – erovnuli moRvawe, –
siZneleTa winaSe – Seudrekeli, frTxili, `droebis~ TanamSromeli, – qobuleTidan, gu­
windaxeduli, amasTan – uangaro, amxanaguri lo-aRas Tanamoazre. samuslimano saqarTve­
grZnobiT savse. Tavisi mTamsvleluri moR­ los saqristiano saqarTvelosTan SeerTebis
vaweoba i. kazalikaSvilma 1934 wels, uSbaze mqadagebeli, – gaz. `droebaSi~ werilebs aTav­
asvliT daagvirgvina, ramac burJuaziuli sebda, romelTac `iveria~ gadabeWdavda xol­
qveynebis maRal rekords gadaaWarba. ukanas­ me. sxvaTa Soris, werilSi `batono megazeTe!~
knelad, mZime avadmyofma, monawileoba miiRo Tbilisel somexTagan qobuleTSi adgil-ma­
kavkasionis mTavar qedze 1935 wlis zafxul­ mulis SeZenis Sesaxeb godebda (`iveria~, 1878,
Si dakarguli TviTmfrinavis ZebnaSi. igi iyo #31); werilSi `Ziav, yardaSi efedumi megaze­
yazbegis maRalmTiani meteorologiuri sad­ Tev~ qobuleTelebis osmaleTSi gadasaxle­
guris pirveli mezamTre, romelic zamTarSi bis Sesaxeb werda (`iveria~, 1878, #32) da sxv.
CamosvliT barTan kavSirs amyarebda.
pirvelad i. kazalikaSvilma umRera gamoqveynebulia:
mTamsvlelobas, romlis leqsebi 1933 wels 1. batono megazeTev! // droeba. - 1878. - 4 agvisto.
gamovida (rusulad gadaTargmna tixonovma - #156. - gv. 203. - xelmowera: `Zveli qarTveli
da qarTuli poeziis anTologiaSi Seitana). axmed-aRa kaikaciSvili~; iveria. - 1878. - #31. -
misi leqsebi exeba mTamsvlelobas da poeturi gv. 5;
saxeebiT savsea. 2. Ziav yardaSi efedumi megazeTev... // iveria. -
i. kazalikaSvili swored im dRes gardai­ 1878. - #32. - gv. 1; droeba. - 1878. - 13 agvisto.
cvala, roca frunzes sax. qarTuli diviziis - #165. - gv. 2;
nawilebi myinvarwverze avidnen. 3. qobuleTi, 10 ivniss // droeba. - 1879. - 17 ivni-
si. - #125. - gv. 2;
calke gamocemulia: 4. qobuleTidam, 4 seqtembers // droeba. - 1879. -
1. leqsebi / miqel patariZis redaqciiT [winasi- 16 seqtemberi. - #191. - gv. 3-4;
tyvaobiT] da komentariT; winasityv. avt.: s. 5. qobuleTi, 11 agvistos // droeba. - 1882. - 18 ag-
aslaniSvili; mxatvari: Salva mayaSvili. - tf., visto. - #172. - gv. 2;
1933 (p/tr. 1-li st.). – 36 gv. 6. qobuleTi, 2 enkenisTves // droeba. - 1882. - 8 se-
qtemberi. - #188. - gv. 2.
gamoqveynebulia:
1. kazalikaSvili, i. yinvarwveris qeba : [leqsi] wyaro:
// axalgazrda komunisti. - 1941. - 10 ianvari. - 1. Ziav yardaSi efedumi megazeTev... // iveria. -
#8. 1878. - #32. - gv. 1;
2. Zveli qarTveli: batono megazeTe!... // iveria. -
mis Sesaxeb: 1878. - #31. - gv. 5;
1. aslaniSvili, i. biografiuli cnobebi // leqse­ 3. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
bi / miqel patariZis redaqciiT [winasityvao­ tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
biT] da komentariT; winasityv. avt.: s. aslaniS­ winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
vili; mxatvari: Salva mayaSvili. - tf., 1933 (p/ T. maWavarianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941.
tr. 1-li st.). – gv. 7-11; - gv. 392.
2. gardaicvala cnobili mTamsvleli iagor kaza-
likaSvili // komunisti. - 1935. - 16 seqtemberi. kaikaciSvili, gulo aRa hasanis Ze
- #216. - gv. 4; (1840, 6/VII – 1923, 8/II) – sazogado-erovnuli
3. patariZe, miqel. iagor kazalikaSvili // axal- da swavla-ganaTlebis moRvawe, samSoblos
gazrda komunisti. - 1935. - #214. - gv. 4. gaerTianebisa da qarTvelTa erTobis mRaRa­

482
debeli, – qobuleTidan. daibada sof. samebas, ni qarTvelebi RviZli Zmebi arian, dRes Tu
glexis ojaxSi (Zveli gvariT – qaTamaZe, deda xval erTmaneTs icnoben da gaerTiandebiano.
– gugunavas asuli elmasi, qarTuli wera-ki­ g. kaikaciSvili swavla-ganaTlebis didi
Txvis mcodne). qarTuli wera-kiTxva dedam motrfiale iyo da swamda: roca muslimi qar­
Seaswavla da samSoblos siyvaruli bavSvobi­ Tvelebi ganaTldebian da Tavis vinaobas gai­
danve Caunerga. g. kaikaciSvilma sof. samebis geben, – deda saqarTvelos SeuerTdebiano. am
james xojasTan osmaluri anbani da ena Seiswa­ mizniT, pirvelma Tavisi Svili aslani, rejeb
vla, magram ufro metad samSoblo – qarTu­ niJaraZesTan erTad, ilia WavWavaZis daxmare­
li ena uyvarda. mcire xnis Semdeg, miabares biT, qarTul skolaSi miabara, Semdeg – uni­
vaWarTan, sadac qarTul wera-kiTxvaSi ufro versitetSi, sadac gardaicvala. amis gamo,
daxelovnda (maSindel qarTvel muslimebSi xojebma jameSi ganacxades: `aslani RmerTma
savaWro davTrebs qarTulad awarmoebdnen). mokla da miT mama dausaja – vinc qarTvelT
xoja-molebi am dros qarTvel muslimanebs skolaSi iswavlis, ase mouvao~. amis sapasuxod
CasCiCinebdnen: Tqveni ena TaTrulia, qarTu­ g. kaikaciSvilma jameSive sajarod gakicxa
li giaurebisaa, ar iswavloTo. aseTi sicruis molaparakeni da upasuxa: Cemi
aWara-qobuleTSi osmalTa batonobis Svili RmerTma ki ara, mouvlelobam da Cvenma
dros, g. kaikaciSvilma pirvelma aRimaRla Seugneblobam daRupa. amitom girCevT, Svile­
xma begebisa da faSebis winaaRmdeg (1870), de­ bi skolaSi gamozardoT, rom Cveni vinaoba ga­
da saqarTvelos gaerTianebis Sesaxeb gaz. vigoT da duxWir cxovrebas Tavi davaRwioTo.
`droebaSi~ (1875 w.) werda, qristian qarTve­ g. kaikaciSvilis mecadineobiT, leonide
lebs emudareboda: mogvxedeT, gvipatroneT, episkoposma ramdenime qarTveli muslimi (mu­
Tqveni RviZli Zmani varTo; ruseT-osmale­ rad gumTaiSvili, husein nakaiZe, iusuf civaZe
Tis omis dros (1877-1878), Tumca qobuleTis da sxv.) qarTul skolaSi miabara, romelTac
mflobelis, ali-faSa TavdgiriZis, adiutan­ TbilisSi umaRlesi saswavlebeli daamTavres
ti iyo, mudam saqarTvelosken eWira Tvali: da samSobloSi daiwyes moRvaweoba (maT Soris
qobuleTis qarTvel muslimebs qristian qar­ iyo suleiman kaikaciSvilic, viTom `msxver­
TvelebTan SeerTebasa da siyvaruls uqada­ plad~ Sewiruli, radgan qarTveli muslimebi
gebda: Cveni erToba da siyvaruli arc islams qarTul skolebSi naswavls Sewiruls eZaxd­
dauSavebs rasmes, arc qristianobaso. 1878 nen).
wels, qarTvel muslimTa saqarTvelosTan Se­ g. kaikaciSvilma sikvdilis Jamsac ar dai­
moerTebis dros, roca Cveni jari qobuleTSi viwya samSoblosadmi movaleoba da Svils, iu­
Sevida, g. kaikaciSvili pur-mariliT miegeba, sufs, uanderZa: `Seni qaliSvili, Cemi guliko,
daloca da samuslimo saqarTvelos saqris­ qarTul skolaSi aRzarde, rom qarTvel mus­
tiano saqarTvelosTan gaerTianeba miuloca. limanTa misabaZi magaliTi Seiqmneso~ (marT­
erTma pirvelma gailaSqra TurqTa agitato­ lac, iusufma, adgilobriv qarTvel muslim­
rebis winaaRmdeg muhajiris (gadasaxlebis) Ta wesisa da rwmenis winaaRmdeg, Tavisi asuli
SesaCereblad da TanamemamuleT mouwoda: qarTul pedagogiur skolaSi aRzarda. es iyo
samSoblos nu stovebT, ucxoeTSi nu ixiz­ pirveli magaliTi, manamde qarTvel muslim­
nebiT, gadagvardebiT, daiRupebiTo, riTac Ta qalebi advilad ver bedavdnen skolaSi
mravals gadaxvewis azri Seacvlevina, samSo­ umaRlesi codnis misaRebad darCenas). g. kai­
bloSive datova, bevric gadasaxlebidan ukan kaciSvilma, Tumca SeZleba xels ar uwyobda,
daabruna. amasTanave, STaagonebda, rom Tavi­ Svilebs sasargeblo codna miaRebina.
si samSoblo – qarTuli ena ecnoT, mama-papaTa g. kaikaciSvili mTel aWara-qobuleTSi
sisxliT gapoxierebuli miwa-wyali daecvaT erT pirvel manaTobelaTaganad iTvleboda.
da maT Soris Tbilisidan gaweril qarTul misi ojaxis kari yvela revolucionerisa da
wignebs avrcelebda. sazogado muSakisaTvis Ria iyo: masTan erT­
samuslimano saqarTvelosTan SemoerTe­ sa da imave dros Tavs afarebdnen menSevikebi,
bis Semdeg, aWara-qobuleTis cxenosanTa raz­ bolSevikebi da sxv. partiulobas yuradRebas
mSi uriadnikad gonivruli samsaxurisTvis ar aqcevda, swamda mxolod saqarTvelo, mis
Tumca jildoebi hqonda miRebuli, emadlie­ sakeTildReod muSaoba da didi siyvaruliT
rebodnen kidec, mainc samsaxurs Tavi gaaneba, epyroboda yvela imas, vinc am azrs emsaxure­
umTavresad imitom, rom ruseTis mTavroba boda. misi gavleniT da STagonebiT aRizarda
qarTul enas Cagravda, qarTvel muslim qar­ qarTvel muslimTa mTeli Taoba (ismail kaika­
Tvelebad ara scnobda: Tqven TaTrebi xarTo, ciSvili, memed gogiberiZe, hasan TxilaiSvili,
g. kaikaciSvils ki Rrmad swamda, rom sjuliT xusein da riza gogolaZeni, murad kaikaciSvi­
daSorebuli qarTveli muslimebi da qristia­ li, suleiman iremaZe, qemal noRaideli, sulei­

483
man Wyonia da sxv.), romelmac samuslimano da 3. furcelaZe, anton. ra uyoT qarTvelTa mah-
saqristiano saqarTvelos gaerTianebas didi madianTa axalgazrdobas? // iveria. - 1895. - 4
amagi dasdo. revoluciis Semdeg, g. kaikaciS­ noemberi. - #239. - gv. 2;
vili samuslimano saqarTvelos ganmaTavisu­ 4. xusein efendi xarazi. d. Curuqsu: ganaTle-
flebeli komitetis wevri da adgilobrivi ko­ bulni da uvicni // cnobis furceli. - 1898. - 28
mitetis Tavmjdomare iyo, saqarTvelosken mi­ ivlisi. - #593. - gv. 3;
drekilebis gamo TurqofilTagan idevneboda. 5. qarTvel mahmadianebi da samSoblo ena // isari.
1920 wels erTi pirvelTagani SeuZRva qarTvel - 1907. - 29 noemberi. - #263. - gv. 3;
jars baTumSi. igi uangarobiTac iyo cnobili: 6. uSveloT Cagrul Zmebs! // Teatri da cxovreba.
1. stambuls gaxiznul ali-faSa TavdgiriZis­ - 1915. - #7. - gv. 1;
gan baTumSi naCuqari didi saxli (`francias~ 7. qarTuli wignTsacav-samkiTxvelo... // Teatri
sastumro) ar miiRo; 2. saxelmwifo mizniT Sei­ da cxovreba. - 1915. - #26 (qarTvel mahmadian-
Zina baTumis saufliswulo mamulebi, sadac Ta nomeri). - garekanis meore gverdi;
Cais plantaciebi gaSenda; 3. muhajirad gasul­ 8. qarTveli mahmadiani gulo-aRa kaikaciSvili:
Ta miwa-wyali Rarib glexobas daunawila, TviT [foto] // Teatri da cxovreba. - 1917. - #3. - gv. 9.
ki erTi gojic ar daitova, Tumca miwa-wyali
mcire hqonda: ori nakveTi, romelTagan erTi – wyaro:
or qcevamde, 2000 m. Rirebuli, Tavisi Svilis 1. WiWinaZe, z. – a) vin swera qarTvel mahmadianTa
aslanis rCeviT, saskolod Seswira, romelze­ Sesaxeb? // Teatri da cxovreba. - 1915. - #26
dac qobuleTSi pirveli skola aSenda (1897), (qarTvel mahmadianTa nomeri). - gv. 14-16. - te­
xolo meoreze – sof. samebaSi – misma Svilebma qsts darTuli aqvs portretebi; b) qarTvel
(murad, iusuf, memed) soflis samagaliTod mahmadianTa cxovreba da ali-faSa TavdgiriZe
mandarinis, jiSiani xilisa da sxv. kulturuli / [zaqaria WiWinaZe]. - Tb., 1916 [kanze: 1917] (t. m.
mcenareulobis baRi gaaSenes. rotiniancis st.). - gv. 76; g) tribuna. - 1923. -
g. kaikaciSvili dakrZalulia qobuleTSi. #397, 400;
misi sityvebi Sekriba z. WiWinaZem da misi cxo­ 2. ir-di. gulo-aRa kaikaciSvili // tribuna. -
vreba-moRvaweoba aRwera. 1923. - #419;
misi da sxvaTa TxovniT, i. iveriaZem Sea­ 3. civaZe, iusuf. proletaruli brZola // tri­
dgina narkvevi `Tvalis erTi gadavleba sam­ buna. - 1923. - #396;
cxe-klarjeTis istoriaze~, romelic TviT 4. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
gul-aRa kaikaciSvilsa da yurSum-aRa Wyonias tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
uZRvna (`iveria~, 1879, #5-6). winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
T. maWavarianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941.
gamoqveynebulia: - gv. 392.
1. Tqveno ukeTilSobilebav, Ziav qarTvelo
megazeTev! // droeba. - 1875. - 17 dekemberi. - kaikaciSvili, ismail xuseinis Ze
#143. - gv. 2; (1864 – 1929, 16/IV) – sazogado moRvawe, –
2. qobuleTi, oqtombris 10-s // iveria. - 1887. - 14 gulo-aRa kaikaciSvilis Tanamedrove da
oqtomberi. - #213. - gv. 3; Tanamoazre, qobuleTidan (daibada sof.
3. `me gaxlavarT qarTveli mahmadiani~... // iveria. samebaSi). Turquli ganaTlebiT, qarTuli
- 1895. - 1 noemberi. - #236. - gv. 4; ojaxuri codniT. mxurvale monawileobas
4. akakis dasaflavebaze naTqvami sityva 1915 wels iRebda nikoloz II (1868-1918) winaaRmdeg re­
// literaturuli aWara. - 1935. - #3. - gv. 1. voluciur moZraobaSi, soflad xidebis age­
baSi, skolebis daarsebaSi da sxv. misi meTau­
mis Sesaxeb: robiT aigo xidi samebaSi da skola, romlis
1. iveriaZe, i. Tvalis erTi gadavleba sam­ saZirkvlis gasaTxreladac ismailma, xojas
cxe-klarjeTis istoriaze (Sedgenilia nac­ da oriode kacis daxmarebiT, ramazanis dRes
nobTa qobuleTleblis TxovniT): eZRvnis gu­ mTeli sofeli gamoiyvana samuSaod. amis
lo-aRa-kaikaciSvils da yurSum-aRa Wyonias // damnaxveli meore sofelic wamoeSvela da,
iveria. - 1879. - #5-6. - gv. 207-215; amgvarad, sofelma es saqme sruliad ufasod
2. WiWinaZe, z. – a) qobuleTi, 13 seqtembers // ive- Seasrula, Tumca mis gasakeTeblad ramdeni­
ria. - 1893. - 17 seqtemberi. - #198. - gv. 1-2; b) me asi manaTi iyo gadadebuli. saqarTvelos
vin swera qarTvel mahmadianTa Sesaxeb? // Tea­ erTguli mamuliSvili iyo da Svilic (su­
tri da cxovreba. - 1915. - #26 (qarTvel mahma­ leimani) saqarTvelos saswavlebelSi gamo­
dianTa nomeri). - gv. 14-16. - teqsts darTuli zarda, romelic qobuleTis aTwledis gam­
aqvs portretebi; ged dainiSna (1929).

484
wyaro: ar aris miTiTebuli. 1919 wels dainiSna Tbilisis qalTa me-2
gimnaziis fsiqologiisa da logikis maswa­
kaikaciSvili, murad axmedis Ze vleblad. 1926 wels, gansaxkomma stipendiiT
(1884, 20/V – ) – propagandisti, – saqarTve­ miavlina moskovs mediko-pedagogikisa da mos­
losTan SeerTebis mqadagebeli, samuslimano kovis me-2 universitetSi samecniero muSaobi­
saqarTvelos ganmaTavisuflebeli komitetis saTvis _ logopediisa da surdopedagogikis
qobuleTis ganyofilebis mdivani. m. kaika­ Sesaswavlad (profesorebTan: T. a. rausTan, v.
ciSvili, komitetis saxeliT, qobuleTsa da p. kaSCenkosTan).
mis axlomaxlo soflebSi, qarTvel muslimTa 1928-1940 wlebSi muSaobda Tbilisis
Soris, saqarTvelosTan SeerTebis propagan­ yru-munjTa skolaSi specialistad, 1929-1933
das eweoda, romlis sityvasac xalxi sityva­ wlebSi - gansaxkomis sakvlevo-samecniero pe­
Seubruneblad emorCileboda. saqarTvelos dagogikis institutSi gamokvlevas awarmoeb­
baTumSi Sesvlis (1920) dRidan, qobuleTis da. 1931 wlidanve gamudmebiT muSaobs logo­
raionis miliciis ufrosad daniSnuli, qar­ pediaSi (funqcionalur nervul daavadebaTa
Tvel muslimTa da qarTvel qristianTa Soris institutSi, samecniero akademiasa da cen­
erTobis ganmtkicebas emsaxureboda. gansaku­ tralur bavSvTa poliklinikaSi).
TrebiT, qobuleTSi iyo Zneli muSaoba, ra­ a. kaiSauria saqarTveloSi logopediisa
dgan aq Turqebis, Turqofilebis da deniki­ (praqtikul-Teoriuli xaziT) da qarTuli
nelebis garda, sxvanic muSaobdnen saqarTve­ surdo-pedagogikis damaarsebeli.
los winaaRmdeg. muradma yvela amaTgan mazra 1930 wels, saqarTvelos gansaxkomis
gawminda da mosaxleobas saqarTvelosTan mxriv, moskovSi daeswro defeqtologTa yri­
SeerTebisaken mouwoda, Tumca Turqofil­ lobas, sadac gamovida moxsenebiT `saqarTve­
Ta da denikinelTagan idevneboda. 1923-1924 loSi defeqtologiuri muSaoba~. aRniSnul
wlebSi sisxlis aRebis salikvidacio komisia­ yrilobaze dasaxelebuli iyo delegatad.
Si muSaobda. morig yrilobaze waikiTxa moxseneba `qarTul
bgeraTa specifikuroba~.
funqcionalur-nervul daavadebaTa ins­
wyaro: ar aris miTiTebuli.
titutSi waikiTxa moxsenebebi: `enabluoba,
misi profilaqtika da mkurnaloba~ (1932),
kaikaciSvili, o. _ warCinebuli meci­
`enaClungobis tipologiisaTvis~ (1934), `me­
truse-mcdeli, citrusovanTa axali jiSebis
tyvelebis fonasTeniuri moSliloba~ (1936)
gamomyvani, miCurineli, qobuleTis leninis
da sxv. moxseneba `kontuzebulTa metyvele­
saxelobis kolmeurneobis wevri. jer kidev
bis aRdgena xmovani bgerebiT~ wakiTxulia saq.
Wabukma, mebatonesTan mojamagireobis dros,
ssr mecnierebaTa akademiis sazogadoebriv
iyida erTi limonis xe da Tavis karmidamoze
mecnierebis ganyofilebis me-6 samecniero
dargo. misi nayofis miRebis Semdeg, mravali
sesiaze, 1942 wlis 24-25 aprils da, agreTve:
wlis mecadineobiT, citrusovanTa (limonis,
1943 wels – hospitalSi #1748 da funqcio­
forToxlis, mandarinis) Sejvareba, sxvla da
nalur-nervul daavadebaTa institutSi.
sxva saSualebebiT, miCurinis wesiT, miiRo
15-nairi jiSi – sicivis amtanobiT, surnele­ disertacia:
biTa da nayofierebiT gaumjobesebuli. wi­ 1. qarTuli enis specifikuri Tanxmovnebi da ma­
naT Tu Cveulebriv, TiTo xeze 200-300 nayofs Ti dayeneba yru-munjTa metyvelebaSi: dis...
iZleoda, mis mier Sejvarebuli da movlil-ga­ ped. mecn. kand. / Tsu. - [Tb., 1938]. - 58 gv.
moyvanili xe 1500-2000 nayofs isxamda, TiTo
100-225 grams. Targmna:
1. tartakovski, i. i. enabluobis fsiqologia da
wyaro: koleqtiuri fsiqoTerapia / mTargmn.: a. kai­
1. Заря Востока. - 1948. - 11 ноября. - #225. Sauri, n. asambaZe da t. ugulava; red. da winasi­
tyv. avt.: g. axvlediani; tfil. sabWos janmrT.
kaiSauri, anastasia [taso] aleq­ gany-ba funqc.-nerviul daavadebaTa samec­
sandres asuli (1896, 3/I – ) _ logopedi, n.-kvleviTi in-ti. - tf., 1936 (saxelgamis 1-li
saqarTveloSi logopediisa da surdo-peda­ st.). – 95 gv.
gogikis damaarsebeli, pedagogikur mecnie­
rebaTa kandidati. daibada duSeTis mazris gamoqveynebulia:
sof. qveSeTSi. daamTavra Tbilisis qalTa IV 1. defeqtologia da misi miRwevebi oqtombris
gimnazia da petrogradis universitetis is­ revoluciis Semdeg // komunisti. – 1928. - 4 de­
toriul-filologiuri fakulteti (1917). kemberi. - #280;

485
2. logopedia da misi miRwevebi // axali skoli­ deboda adgilobrivi sazogadoebis sakultu­
saken. – 1928. - #9-10; ro-saqvelmoqmedo dawesebulebaTa Senaxvas.
3. logopediuri kabinetis mowyobisaTvis // axa­ 1918 wlis ivlisis 8 gadauxades 30 wlis
li skolisaken. – 1928. - #7-8; iubile da, sxvaTa Soris, qalaqis sabWosa da
4. metyvelebis defeqtebis gamosworebis Se­ somxebis sazogadoebis warmomadgenlebmac
saxeb: mecniereba da teqnika // komunisti. - miuloces da saCuqrebi miarTves.
1928. - 21 oqtomberi. - #245. - gv. 4; dakrZalulia TelavSi.
5. STamomavlobis gajansaRebisaTvis: mecniereba
da teqnika // komunisti. - 1928. - 13 noemberi. - mis Sesaxeb:
#262. - gv. 4; 1. mipatiJebuli. s. kuxi: (imereTi) // cnobis fur-
6. logopedia // ganaTlebis muSaki. – 1929. - #11, celi. - 1903. - 5 ivlisi. - #2200. - gv. 4.
13;
7. gonebrivad CamorCenili bavSvebis aRzrdis me­ wyaro:
Todebis Sesaxeb // komunisti. - 1930. - 11 apri­ 1. daviwyebuli. provinciis moRvaweni: scenis
li. - #82. - gv. 3; moyvare vano kakabaZe // Teatri da cxovreba. -
8. metyvelebis naklis profilaqtika // maswavle­ 1918. - #11. - gv. 13. - darTuli aqvs v. kakabaZis
bis Tanamgzavri. – 1935. - #4; portreti;
9. masalebi metyvelebis defeqtebis gavrce­ 2. vano kakabaZe: Telavis saxalxo scenis moyvare.
lebis Sesaxeb saqarTveloSi // (funqcio­ [foto] // Teatri da cxovreba. - 1919. - #3. - gv.
nalur-nervul daavadebaTa institutisa da 8.
poliklinikis Sromebi. - 1936;
10. saskolo asakis bavSvTa Soris metyvelebis de­ kakabaZe, ioseb pavles Ze (1864, 12/
feqtebis gavrcelebis analizi // maswavleblis II – 1940, 3/XII) – publicisti, socialur ki­
Tanamgzavri. – 1936. - #8; TxvaTa mkvlevari, Jurnalisti, revolucio­
11. paTologiuri metyvelebis zogierTi sakiTxi neri da sazogado moRvawe, – revoluciuri
// saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis marqsizmis skolis socialist-emigranti,
moambe. - 1944. - t. 5. - gv. 321-328. - (#3). - rezume aralegaluri literaturis erTi gamavrce­
rusul enaze; lebelTagani, mrewveli, – imereTidan. dai­
12. bgeraTa klasifikacia dayenebis Tanamimde­ bada sof. kuxs, quTaisis m., Raribi glexis
vrobis mixedviT // funqcionalur-nervul ojaxSi. bavSvobaSi saqonels mwyemsavda, xan
daavadebaTa institutisa da poliklinikis mamas exmareboda mindor-tyeSi. wera-kiTxva
Sromebi. - 1945. - t. 2. - gv. 250-252. - reziume daawyebina diakvanma. swavlobda sasuliero
rusul enaze; saswavlebelSi pirvel mowafed, romelsac
13. duduna metyvelebis Sesaxeb // funqcio­ me-2 klasidan, siRaribis gamo, Tavi gaaneba da
nalur-nervul daavadebaTa institutisa da TviTganviTarebas Seudga qarTuli wignebis
poliklinikis Sromebi. - 1945. - t. 2. - gv. 253- kiTxviT. iyo mosamsaxured quTaiss – mesaa­
255. - reziume rusul enaze; TesTan, foTs – noqrad vaWarTan, 1882-1883
14. postkontuziuri metyveleba xmovani bgere- wlebSi – WiaTuris Savi qvis maRaroebSi (sadac
biT // funqcionalur-nervul daavadebaTa ins- am dros Savi qvis warmoeba jer kidev ver iyo
titutisa da poliklinikis Sromebi. - 1945. - t. ganviTarebuli). Savi qvis mrewvelobis aRor­
2. - gv. 244-246. - reziume rusul enaze. ZinebisTanave (1885-1886), erTi evropelis
avansis daxmarebiT, i. kakabaZem da misma Zmebma
wyaro: Seqmnes sakuTari Savi qvis samrewvelo firma.
1. avtobiografia; 1885-1890 wlebSi es mrewveloba ise gaizarda,
2. zemoTxsenebuli Sromebi. rom yuradReba miipyro evropelTa, qarTveli
inteligenciisa da mrewvelTa. i. kakabaZem Sea­
kakabaZe, ivane [vano] (18.. – 1919, 27/II) _ dgina Savi qvis mrewvelTa (11 monawilis) amxa­
scenismoyvare, sazogado moRvawe. nagoba (romelmac, misive winadadebiT, xel­
scenaze gamovida 1888 wels da mas Semdeg mZRvanelad moiwvia g. zdanoviCi), Seudga Savi
erTgulad emsaxureboda provinciis saTea­ qvis saaqcio sazogadoebis daarsebas, daaarsa
tro xelovnebis ganviTarebas, rogorc pie­ pirveli orklasiani saswavlebeli WiaTura­
sebSi mTavari rolebis SesrulebiT, iseve sa­ Si sakvirao skoliTurT mozrdilTaTvis (am
gastrolod Casul dedaqalaqis dramatiul dromde WiaTuris midamoebSi araviTari sko­
dasebSi msaxiobobiT. gansakuTrebiT, saqvel­ la ar arsebobda), Semowiruli TanxiT skolas
moqmedo warmodgenebSi monawileobda xolme SesZina qoneba, saxelmZRvaneloebi, sruliad
sruliad ufasod, romlis Semosavali xmar­ ufasod exmareboda `qarTvel gamomcemelTa

486
amxanagobas~, romlis gamocemaTa gasavrce­ ri iyo. 1899 wels wavida londons inglisuri
leblad pirvelma moawyo sagangebo karada enis Sesaswavlad. aq gaecno v. CerqeziSvils, p.
zestafonSi da sxv. am xanebSi iq myof eg. ni­ krapotkins, n. Caikovskis da sxva anarqistebs.
noSvils daumegobrda, gaecno k. CxeiZes, s. sazRvargareTidan werilebs aTavsebda `kval­
jiblaZesa da sxv. da Tavidanve maTi wris we­ Si~, xolo 1900 wlis ivlisidan - `moambeSi~ (aq,
vri Seiqmna. am wris saSualebiT gaecno sare­ sxvaTa Soris, werda inglis-burebis brZolis
volucio moZraobas, sakuTari xarjiT, f. ma­ Sesaxeb, – icavda burebis damoukideblobas).
xaraZis daxmarebiT (poloneTidan) gamoiwera inglisidan dabrunda WiaTuras, sadac 1901
sazRvargareTis socialisturi, umTavresad, wels muSebma miandes sakooperacio proeqtis
marqsistuli Sinaarsis wignebi (Camoitanes Sedgena da aq, Tavisi monawileobiT, daaarsa
studentebma: S. dedabriSvilma, g. dekanoziS­ muSaTa kooperativi `Cveni ojaxi~; 1902 wels
vilma da sxv.), rasac wris wevrebi n. Jordanias social-demokratiuli muSaTa partiis dava­
da k. CxeiZis xelmZRvanelobiT daewafnen, dai­ lebiT, baTumSi ideurad xelmZRvanelobda
wyes aralegalur nawarmoebTa Targmna-gavr­ muSaTa moZraobas, aralegalur literatu­
celeba (1890-1893), miT saZirkveli Cauyares ras avrcelebda muSaTa Soris da sxv. baTumSi,
marqsizmsa da ganizraxes sakuTari programis muSaTa gaficvebisa da moZraobis gaZliere­
Seqmna, romlis proeqtis Sedgena n. Jordanias bis gamo, navTis didi qarxnebi rom daixura
miendo. amis Sesaxeb pirveli konferencia i. da yuTebis warmoeba aleqsandrias gadaita­
kakabaZis binaze gaimarTa proeqtis gansaxil­ nes, muSaTa moZraobam imata, gaxSirda muSe­
velad. wre meored imave binaze Seikriba, – bis daWera; 1902 wlis martis 9-s jarma srola
daeswrnen: Tavad i. kakabaZe, eg. ninoSvili, autexa demonstrantebs, romelTagan 11 muSa
sil. jiblaZe, n. Jordania, k. CxeiZe, m. cxakaia, mokla, 8 gareSe piri da 30 muSa mZimed daWra.
r. kalaZe, is. ramiSvili, is. kvicariZe, ars. moklul muSaTa dakrZalvis dRes (martis 11)
wiTliZe, dim. kalandaraSvili da evg. vawaZe. mTavrobam sastikad akrZala sityvebis war­
radgan konferenciam garkveuli gadawyve­ moTqma. i. kakabaZem mainc mravlad Sekrebil
tileba ver miiRo, mesame konferencia Sedga mgloviare xalxs SesZaxa: `nu stiriT mebr­
TbilisSi (zestafonidan i. kakabaZisa da k. ZolT, romelTac Tavisi vali moixadeso~, ris
CxeiZis monawileobiT). Tumca konferenciam gamoc, i. kakabaZes iqve mietannen Sesapyrobad;
es programa ar miiRo (radgan n. Jordania erT i. kakabaZe amxanagTa daxmarebiT miefara, ma­
muxlSi moiTxovda – Savi zRvis napirebze ru­ gram 1902 wlis zafxulSi, baTumis muSaTa da
sebis Camosaxleba unda SeCerdes, miwa-wyali glexTa Soris aralegaluri muSaobis dros,
adgilobriv mosaxleobas sWirdebao), – wris Jandarmeriam Seipyro; 1903 wels, v. pleves sa­
wevrebi isev bejiTad ganagrZobdnen marqsiz­ ministros dasturiT, rogorc iqna, sazRvar­
mis Seswavlas. gareT gasvlis neba misces. swored am dros,
i. kakabaZe samwerlo asparezze gamovi­ foTSi muSaTa da Savi qvis mrewvelTa Soris
da 1893 wels (`kvali~, #41) – dabeWda leqse­ uTanxmoeba Camovarda. Tumca i. kakabaZe mrew­
bi i. bulbulaSvilis fsevdonimiT; agreTve, velTa warmomadgeneli iyo, muSebis mxare
werda i. farianis fsevdonimiT. 1894 wels, daiWira, ris wyalobiTac muSebma gaimarjves,
eg. ninoSvilis dakrZalvis dRidan, farda xolo mTavrobam i. kakabaZes devna dauwyo,
aexada im axal Taobis wres, romelmac xalxis baTumSi Seipyro da cimbirs gadasaxlebas
gamofxizleba daisaxa miznad da romelsac upirebda. am gadasaxlebas erTi qarTveli
metsaxelad `mesame dasi~ daerqva. 1894 wlis moxelis winaswari gafrTxilebiT daaRwia
Semodgomaze i. kakabaZe Sveicarias wavida Tavi da sazRvargareT (marsels) gadaixvewa.
swavla-ganaTlebis SesaZenad. n. Jordanias aqedan kavSiri gaaba TanamoazreebTan (n. Jor­
gacnobiT dauaxlovda im drois gamoCenil daniasTan, vl. darCiaSvilTan da sxv.) sazR­
socialistebs (g. plexanovs, p. aqselrods, v. vargareTidan saqarTveloSi sarevolucio
zasuliCs da sxv.), studentTa wreebs, Seiswa­ literaturis Semogzavnis Sesaxeb, SeuTanxm­
vla franguli ena da, 4-5 Tvis Semdeg, Jenevis da Jenevis saidumlo-revoluciur stambis
universitetSi Sevida Tavisufal msmenelad gamgeT p. aqselrods da i. blumenfelds da,
(ismenda politikur ekonomias, civilizaciis am droidan, saqarTvelosa da ruseTSi Semog­
istorias, sociologias, filosofias, fsi­ zavna 50 fuTamde aralegaluri literatura
qologias, fiziologias da marqsizms). 1897 (aqedan rusis Jandarmeriis xafangs ascil­
wels parizis revolucioner marqsist-stu­ da mxolod 30-35 fuTamde. es literatura
dentTa wreSi Sevida da sorbonaSi ismenda Semodioda, umTavresad, odesisa da baTumis
leqciebs. imave wels, samSobloSi dabrune­ gziT. marselidan igzavneboda safrangeTis
buli, erTxans, `kvalis~ faqtiuri redaqto­ gemiT frangi matrosebis – diusoris, antoni

487
damionis da sxv. – saSualebiT, xolo gemidan miiltvis Seqmnas damoukidebeli cxovreba
gadmohqondaT kursist-revolucioner qal­ Tavis saerTo saWiroebis da nebis mixedviT.
Ta daxmarebiT. erTxel, erT revolucioner misi Semadgeneli elementebi kidec rom ar la­
qals sabaJoSi gavlisas kabis qveSidan dascvi­ parakobdnen erTsa da imave enaze – ar iyvnen
vda Jurnal-gazeTebi, ris gamoc yvelani Sei­ erTi da imave tomisa da sarwmunoebisa... enis
pyres. mezRvaurebi, rogorc safrangeTis mo­ istoria xalxis Semoqmedebis utyuari sarkea,
qalaqeni, ver daapatimres, mxolod kompaniam Tu igi misi cocxali moZravi elementebiT
samsaxuridan daiTxova). aris agebuli... ena Tavis cxovrebis procesis
mravali dabrkolebis miuxedavad, i. kaka­ dros ganicdis cocxal arsebis evolucias,
baZe sazRvargareT mainc revoluciur muSao­ TandaTan Sordeba moZvelebuls formebs,
bas axerxebda, – am mizniT mezRvaur diukaris romlebic aw ukve ver xataven sagnis suls.
pasportiT Semovida ruseTSi. 1906-1908 wleb­ abreSumis WiasaviT icvlis Tavis moZvelebul
Si saxelmwifo saTaTbiros arCevnebSi monawi­ tyavs da mis nacvlad axliT imoseba, romel­
leobda. 1917 wlis Tebervlis gasuls, mefis sac nel-nela amuSavebs Tavis saWiroebaTa ze­
mTavrobis damxobis Semdeg, quTaisSi inter­ galeniT~.
nacionalur mimdinareobas xelmZRvanelob­ i. kakabaZes swamda, rom `komunizmis
da, qadagebda federaciul wyobilebas, moi­ ganxorcieleba mogvcems mtkice saerTo kul­
Txovda socialur revolucias (ris Sesaxe­ turas da maSin pirovnebebis SemakavSirebeli
bac werili moaTavsa `brZolaSi~, 1917, #58), Zafebic sazogadoebasTan sxva iqneba, vinem
bolSevikur-komunisturi geziT aralegalur iyo monobis epoqa da aris burJuaziuli~.
krebebsa da gamosvlebSi monawileobda, ris i. kakabaZis fsevdonimebia: i. bulbulaS­
gamoc datyvevebul iqna. vili, i. fariani; faruli gvari: frangi mezR­
saqarTvelos gasabWoebis Semdeg, kom­ vauri diukari.
partiis davalebiT iyo revkomis wevrad (jer
jaris momaragebis, Semdeg miwaTmoqmedebis calke gamocemulia:
komisrad), quTaisis mazris miwaTmoqmedebis 1. Cveni sameurneo awmyo da momavali. - tf.: wiTe­
ganyofilebis gamged, a/k saredaqcio kolegi­ li wigni, 1923 (s.s.m.u.s. poligrafiul ganyo­
is wevrad, saqarTvelos mTavarlitad, miwaT­ filebis me-4 stamba). - 27, [1] gv.; 20sm. - (seria A.
moqmedebis komisariatis sagangebo rwmune­ politikur-ekonomiuri literatura; #9);
bulad, damcvelTa kolegiis Tavmjdomared, 2. meabreSumeoba. - Tb.: saxelmwifo gamomcemlo­
ganaTlebis saxelmwifo komisariatis sais­ ba, 1924 (meoTxe stamba s. m.u. s. poligraf­
torio-samecniero komisiis Tavmjdomared, trestisa). - 75 gv.: sur. 1 CanarTi feradi su­
saarqivo mTavarmarTvelobis kolegiis we­ raTi in recto da 1 CanarTi dakecili furc.
vrad da sxv. quTaisSi droebiT redaqtorob­ cxrili; sm.. - kani suraTiT. - erTi CanarTi
da gaz. `muSa da glexs~. furceli feradiani suraTebiT in recto (9-10
i. kakabaZis nawerTa mTavari sagania so­ gv. saerTo paginaciaSi miTvlilia. - avtoris
cial-politikuri da ekonomiuri sakiTxebi. i. mimarTva: meabreSumeebs (3 gv.). - winasityvaoba
kakabaZis azriT, `geografiuli wre adamianis (5-8 gv.); meore gamocema. - tf.: saxelgami, 1930
akvania, romelSiac bunebam is aRzarda... ka­ (poligratf. me-3 st.). - X, (12-128), [2] gv.: sur.
cis saWiroebiT gamowveul erT geografiul
wreSi moqmedeba hqmnis mis damaxasiaTebel so­ Targmna:
cialur moZraobasa da wyobilebas... geogra­ 1. marqsi, karl. uriaTa kiTxva: ed. berTis (Ed.
fiul-ekonomiuri saWiroeba xalxs aiZulebs Bert) frangul Targmanidan / naTargmni i[oseb]
erTi meoris mezoblaT icxovros... erovnul kakabaZis mier. - baTumi: mSromelTa jgufis
gansxvavebas pirvelyovlisa bunebis gansxva­ gamocema #1, 1906 [kanze: 1907] (saurTierTo
veba hqmnis... xalxis saerTo saWiroebam war­ sazogadoebis bankis st.). – 70 gv.; 18sm.. - danar­
moSva saerTo neba. saerTo neba-survilidan Ti: `sityvebis axsna~.
warmosdga erovnuli solidaroba, romelic
miiltvis Seqmnas erovnuli suverenoba. eris gamoqveynebulia:
suverenul ZalaSia demokratiis Zalac. mSro­ 1. qalebis internacionaluri kongresi pariJSi
meli demokratia hqmnis yvelasaTvis samarT­ // kvali. - 1896. - #21. - gv. 357-361;
lians, saerTos, da eris safuZvelic igia... 2. SeniSvna // kvali. - 1896. - #50. - gv. 894;
isaa eri... erad iwodeba is xalxi, romelic 3. zogierTi cudi Tvisebani meabreSumeTa pir-
qmnis Tavis cxovrebas erTs SeCveuls geo­ vel amxanagobis warmoebaSi // kvali. - 1897. -
grafiuls da istoriul wreSi, Tavis Cveu­ #23. - gv. 453-454; #24. - gv. 475-476; #26. - gv.
lebebiT, mogonebebiT, tradiciiT, romelic 506-508; #27. - gv. 520-522;

488
4. WiaTuris Savi qvis mwarmoebel saaqcionero 26. Cveni meabreSumeoba did gasaWirSia // foni. -
amxanagobis Sesaxeb // kvali. - 1897. - #19. - gv. 1909. - 15 noemberi. - #11. - gv. 5; #12. - gv. 4-5;
376-379; 27. pasuxaT b-n i-s // axali gza. - 1910. - 24 ivlisi. -
5. kidev oriode sityva inteligenciaze: kriti­ #29. - gv. 4;
kuli SeniSvna // kvali. - 1898. - #28. - gv. 474- 28. pasuxi Cems naagentar - severiane xviCias, il.
477; ruxaZes, mR. g. nucubiZes, barTlome maisaZes,
6. n. wereTlis sapasuxoT // kvali. - 1898. - #21. - Toma kuxalaSvils, aTanase ruxaZes da ila-
gv. 362-364; rion deviZes // salamuri. - 1911. - #17. - gv. 14-
7. ozurgeTis warmomadgenelTa kreba da Cemi 16;
kandidatura // kvali. - 1898. - #13. - gv. 227-229; 29. bJolis xis samrewvelo mniSvneloba // saso-
8. oriode sityva inteligenciaze // kvali. - 1898. flo gazeTi. - 1913. - #20. - gv. 10-12;
- #17. - gv. 294-295; #18. - gv. 314-315; 30. ori saxelmZRvanelo meTodi abreSumis Tes-
9. kerZo sakuTrebis garSemo // kvali. - 1899. - lis warmoebaSi // sasoflo gazeTi. - 1913. -
#30. - gv. 497-498; #31. - gv. 513-515; #32. - gv. #14. - gv. 9-10;
529-531; 31. sqematiuri proeqti Cveni meabreSumeobis er-
10. msoflio gamofena parizSi // kvali. - 1899. - Ti sakiTxis mosawyobaT // sasoflo gazeTi. -
#34. - gv. 589-590; 1913. - #22. - gv. 2-4;
11. uxerxuli dumili // kvali. - 1899. - #13. - gv. 32. usaWiroesi pirobebi abreSumis kargi mosavli-
215; saTvis // sasoflo gazeTi. - 1913. - #16. - gv. 11-
12. quTaisi 1898 w.: liberaluri mraval-sityvao- 13;
ba. inteligenciis aristokratiuli nawili. 33. fiqrebi // azri. - 1914. - 1 maisi. - #41;
bumberazis survili kanonia. quTaisis sabWoSi 34. brZola. - 1917. - 17 dekemberi. - #58;
malayebi. s. yifiani da misi mfarveli quTaisi. 35. erovnuli egoizmi muSaTa internacionalSi //
quTaTuri qalebis gulkeTiloba. daqsaqsuli pirveli nabiji. - 1917. - #28. - gv. 435-436; #29.
axalgazrdoba. // kvali. - 1899. - #12. - gv. 187- - gv. 451-453;
190; #13. - gv. 210-211; #18. - gv. 293-296; 36. erovnuli problema // pirveli nabiji. - 1917. -
13. inglis-transvaalis omis mizez-Sedegi // moam­ #31. - gv. 483-486;
be. - 1900. - #7, gany. II. - gv. 43-61; 37. Tavisufleba, Zmoba da Tanasworoba // so­
14. saparlamento arCevnebi inglisSi: (werili cial-demokrati. - 1917. - 7 aprili. - #10; 9
londonidan) // kvali. - 1900. - #39. - gv. 623- aprili. - #12; 12 aprili. - #14;
625; #41. - gv. 656-657; #45. - gv. 720-721; 38. illiuziebi da sinamdvile // pirveli nabiji. -
15. inteligencia da erovneba // kvali. - 1901. - 1917. - #26. - gv. 402-404;
#31. - gv. 716-717; 39. meabreSumeTaTvis usaWiroesi darigeba // saso­
16. kanvassoba baTumis sabWoSi (17-is krebis gamo) flo gazeTi. - 1917. - #7-8. - gv. 6-9;
// kvali. - 1901. - #52. - gv. 1057-1059; 40. omi dokumentebis mixedviT // pirveli nabiji. -
17. kuxis meabreSumeTa amxanagoba // kvali. - 1901. - 1917. - #27. - gv. 419-421;
#46. - gv. 959-960; 41. sameurneo kiTxvebi // sasoflo gazeTi. - 1917. -
18. Savi qvis mrewvelTa sayuradReboT // cnobis #9-10. - gv. 2-3;
furceli. - 1901. - 14 Tebervali. - #1381. - gv. 42. revolucia da meurneoba // sasoflo gazeTi. -
1-3; 1917. - #11-12. - gv. 2-4; pirveli nabiji. - 1917.
19. Cveni ekonomiuri mdgomareobis suraTis gamo - #32. - gv. 500-502;
// kvali. - 1901. - #7. - gv. 117-119; 43. damoukidebeli saqarTvelo // pirveli nabiji.
20. kidev `Sromis~ korespondentis siyalbeze // - 1918. - #23. - gv. 358-364;
lampari. - 1906. - 6 maisi. - #15. - gv. 2; 44. omi, Semcdari orientacia da momavali perspe­
21. social-demokratiuli fraqciis erTi Tve ta- qtivebi // revoliucionuli nobaTi. - 1918. - 18
vridis sasaxleSi // Sikriki. - quTaisi, 1906. - 12 maisi. - #33; 18 maisi. - #34; 19 maisi. - #35;
ivlisi. - #3. - gv. 1-2; 45. salami xalxTa bednierebisTvis mebrZol amx.
22. `rogor daRupes sasargeblo dawesebuleba~ // libknexts! // pirveli nabiji. - 1918. - #34. - gv.
mercxali. - 1908. - 9 aprili. - #5. - gv. 3-4; 538-539;
23. muyaiT meabreSumes minda mivce Semdegi rCe- 46. burJuaziuli ekonomistebi da parlamenti sa-
va... // foni. - 1909. - 18 oqtomberi. - #7. - gv. 8; qarTvelos mxsnelTa rolSi // axali komunisti.
momavali. - 1909. - 31 oqtomberi. - #54. - gv. 4; - 1920. - 3 seqtemberi. - #34. - gv. 1-2; 4 seqtembe-
24. saiT midixar amxanago?! // foni. - 1909. - 13 de­ ri. - #35. - gv. 2-3; 14 seqtemberi. - #43. - gv. 1;
kemberi. - #15. - gv. 3-4; 47. erTi didi problema: [miwis ganayofierebisa
25. quTaisis guberniis sameurneo gamofenis gamo da sarwyavi arxebis Sesaxeb] // komunisti. - 1921.
// foni. - 1909. - 20 seqtemberi. - #3. - gv. 3-4; - 15 maisi. - #60. - gv. 3;

489
48. erovnuli problema da 26 maisi // muSa da 2. xundaZe, simon. socializmis istoriisaTvis
glexi. - 1921. - #15. - 22 maisi. saqarTveloSi. - t. 2: narodnikuli da marqsis­
tuli socializmi saqarTveloSi. - tf.: saxel­
mis Sesaxeb: gami, 1927. - gv. 213;
1. kikvaZe, T. werili redaqciis mimarT // iveria. - 3. aralegaluri literaturis Semotana sazR­
1892. - 11 dekemberi. - #263. - gv. 3; vargareTidan CvenSi // revoluciis matiane. -
2. s. j. (simon jorbenaZe). werili redaqciis mi- 1928. - #1. - gv. 204-214;
marT // iveria. - 1893. - 6 maisi. - #94. - gv. 4; 4. giorgaZe, gr. – a) sazogadoebrivi urTierTo­
3. `Cven gvweren sof. kuxidam~... // cnobis fur- ba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardnidan
celi. - 1896. - 5 noemberi. - #17. - gv. 2; pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol
4. wereTeli, n. meabreSumeTa pirveli amxanagoba giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafsko­
quTaisis guberniaSi da misi saqmeebi // moambe. - lis st.). - gv.: 546, 552; b) TviTmpyrobeloba da
1897. - #10. - gany. II. - gv. 97-118; revoliucia / grigol giorgaZe. - w. 1: sabuTebi
5. pressa // cnobis furceli. - 1901. - 2 agvisto. - revolucionur moZraobis istoriisaTvis sa­
#1542. - gv. 4; qarTveloSi, 1870-1902. xalxosnebis xana.-da­
6. Savi qvis mrewvelTa mecxre kreba // isari. selebis-marqsistebis muSaobis dasawyisi da
- 1907. - 13 ivnisi. - #126. - gv. 2-3; 26 ivnisi. - ganviTareba 1902 wlamde. - tf.: saxelgami, 1929
#137. - gv. 2; [kanze: 1930] (poligrafsk. st.). - gv.: 119, 188,
7. arole. Savi qvis mrewvelTa meTerTmete mo- 205;
rigi kreba // cxovrebis sarke. - 1908. - 2 maisi. 5. amxanagebis jgufi. ioseb pavles Ze kakabaZe //
- #9. - gv. 3-4; 6 maisi. - #12. - gv. 3-4; komunisti. - 1940. - 8 dekemberi. - #284;
8. mesxi, daviT (gociriZes kvanti). gakvriT: (qu- 6. Группа товарищей. Некролог - Иосиф Павлович
Какабадзе // Заря Востока. - 1940. - 8 декабря. -
TaTuri ambebi) // niSaduri. - 1908. - #46. - gv.
#284;
11-12;
7. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
9. WiaTuris Savi qvis mrewvelTa siezdi: sakuTa-
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
ri korespondentisagan 14-15 maisi // cxovre-
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
bis sarke. - 1908. - 18 maisi. - #22. - gv. 2-3;
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
10. gubernatorma neba darTo... // foni. - 1909. - 22
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
seqtemberi. - #12. - gv. 1;
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
11. daraji. s. didi-jixaiSi // momavali. - 1909. - 19
binati), 1941. - gv. 492.
dekemberi. - #95. - gv. 4;
12. quTaisis gubernatorma neba darTo... // momava-
kakabaZe, polikarpe malxazis Ze
li. - 1909. - 25 noemberi. - #74. - gv. 3;
(1895, 23/II – ) – dramaturgi, – komediografi
13. Cveni meabreSumeebis sayuradReboT... // foni. -
da Jurnalisti. daibada daba xons, uswavleli
1909. - 20 seqtemberi. - #3. - gv. 8; #4. - gv. 8;
glexis ojaxSi. swavlobda baTumis gimnaziaSi.
14. xviCia, akaki. e. ninoSvilis fondi // Cangi. -
1919 wlidan xelmZRvanelobda cekavSi­
1909. - 14 ivlisi. - #9. - gv. 4;
ris Jurn. „Svidi mnaTobis~ samxatvro-saxe­
15. vinme imereli. d. xoni // xalxi. - 1910. - 15 Te-
lovno ganyofilebas, 1924 wlidan – Jur. `mna­
bervali. - #7. - gv. 4;
Tobis~ saredaqcio kolegiis wevri iyo.
16. Ria werili b-n ioseb kakabaZes // salamuri. -
mweralTa sakavSiro yrilobaze (1934),
1911. - #16. - gv. 15. - teqstis bolos xelmowe-
qarTuli literaturis Sesaxeb momxsene­
ra: severiane xviCia, il. ruxaZe, mR. g. nucubi-
blis azriT: `axali sabWoTa komediis maRal­
Ze, barTlome maisaZe, Toma kuxelaSvili, aTa- mxatvruli nimuSebi mogvca dramaturgma p.
nase ruxaZe, ilarion deviZe; kakabaZem. igi moxdenilad iyenebs xalxur niR­
17. tyemalaZe, p. WiaTura: (profesionalur kav- bebs qarTuli folkloridan SemkreblobiTi
SirTa sabWo) // muSaTa cxovreba. - 1919. - #15. saxeebis Sesaqmnelad da Tavisi personaJebis
- gv. 11-13; xasiaTis reliefurad saCveneblad, piesebis
18. i. kakabaZis wignis `meabreSumeoba~-s Sesaxeb: gansakuTrebiT gonebamaxvili masala, didi
[saqarTvelos kp (b) ck-is 1931 wlis 26 ivnisis daxvewilobiT da gemovnebiT damuSavebuli,
dadgenileba] // komunisti. - 1931. - 3 ivlisi. - komikur mdgomareobaTa saintereso svlaze
#151. - gv. 3. siuJetis agebis unari, aZlevs mis piesebs
did popularobas da rezonanss~ (`komunis­
wyaro: ti~, 1934, #199). Salva dadianis sityviT, p.
1. Дело по архиву #296. - Т. 2. - Стр. 604; #370. - Т. kakabaZem `yvaryvare TuTaberiT~ dagvanaxa
2. - Стр. 390; Tanamedrove nacarqeqias `saocari zneobri­

490
vi sivaglaxe, mconareba, trabaxi da baqibu­ 2. sisxli sinaTlemde: [piesa] // Svidi mnaTobi. -
qoba... komedia dawerilia maRali komediuri 1919. - aprili. - #1. - gv. 21-41;
stiliT, maxvili frazeologiiT da sxarti 3. lisabonis tusaRebi: piesa sam moqmedebaT //
dialogiT~ (`komunisti~, 1937, #254). kri­ mnaTobi. - 1925. - #4. - gv. 13-51; #5-6. - gv. 57-
tikos b. JRentis sityviT, p. kakabaZem Seqmna 112;
komedia (`kolmeurnis qorwineba~), romelic 4. kolmeurnis qorwineba: [komedia] // mnaTobi. -
mkafiod, damajerebeli da mimzidveli dra­ 1939. - Tebervali. - #2. - gv. 83-135;
maturgiuli eniT mogviTxrobs imis Sesaxeb, 5. maWankali: [gebelsi] // laxvari. - 1941. - 1 seq-
Tu rogor izrdebian, maRldebian da winaur­ temberi. - #1;
debian socialisturi soflis saukeTeso ada­ 6. dimitri meore: [tragedia xuT moqmedebad] //
mianebi, rogor mkvidrdebian da Rrmavdebian mnaTobi. - 1948. - #10. - gv. 108-130;
soflad Sromisa da yofacxovrebiTi urTier­ 7. Sexvedra mSeneblobaze: [piesa] // mnaTobi. -
Tobis axali socialisturi formebi, romle­ 1948. - #2. - gv. 96-143;
bic Zlevamosilad anadgureben kapitalizmis 1. Свадьба в колхозе // Пьесы грузинских советских
ukanasknel naSTebs ekonomikasa da adamianis драматургов / [Ред. Б. Жгенти; Худ. Д. Б. и В.К.
SegnebaSi – muqTaxorobas, sizarmaces, Camor­ Кутателадзе]. - Тбилиси: Изд. и тип. «Заря
Cenilobas, intriganobas, Worikanobas, iWvia­ Востока», 1951. - ХII, 336 с.;
nobas~ (`komunisti~, 1938, #271). 8. bednieri samWedlo: [piesa 4 moqmedebad] // mna-
dawera piesebi: `axali kolxida~, `bax­ Tobi. - 1952. - #5. - gv. 61-103.
trioni~, `bednieri samWedlo~ (quTaisis
saavtomobilo qarxnis mSeneblobis ambavi), mis Sesaxeb:
`kolmeurnis qorwineba~ (komedia 3 moq.; daid­ 1. Teatrali. lisabonis tusaRebi: [polikarpe
ga 1938 wlis 21 noembers marjaniSvilis Tea­ kakabaZis 3 moqmedebiani piesa]: recenzia spe-
trSi, Semdeg – TiTqmis yvelgan), `lisabonis qtaklze // komunisti. - 1925. - 3 seqtemberi. -
tusaRebi~ (3 moq.; gamoica 1925 wels – `mna­ #201. - gv. 3;
Tobidan~ amobeWdili. daidga rusTavelis 2. m. yvaryvare TuTaberi: [speqtakli] // komunis-
TeatrSi), `sami asuli~ (daibeWda `Svid mnaT­ ti. - 1929. - 24 aprili. - #32. - gv. 4;
obSi~), `sisxli sinaTlemde~, `yvaryvare TuTa­ 3. В скором времени в Тифлисе ожидается приезд
beri~ (TviTmarqvias damaxasiaTebeli komedia на гастроли Кутаис-Батумского академического
4 moq.; daidga marjaniSvilis TeatrSi, Semdeg театра: [В репертуар театра входят пьесы:
– saqarTvelos TiTqmis yvela TeatrSi), `cxo­ «Рельсы гудят»- В. Киршона; «Гоп-ля! Мы живем»-
vreba saamuria~, `Zveli lafebi~. Э. Толлера; «Кваркваре Тутабери»- П. Какабадзе;
«В самое сердце»- Ш. Дадиани] // На рубеже
calke gamocemulia: Востока. - 1929. - #2. - стр. 106;
1. lisabonis tusaRebi: piesa sam moqmedebaT / 4. raze muSaoben dramaturgebi: [a. maSaSvilis, s.
mxatv.: ir. gamrekeli. – tf.: gamomcemeli Ciq­ SanSiaSvilis, k. kalaZis, p. kakabaZis, S. dadia-
vanaia, 1925 (s.m.u.s. poligr. gany. me-3 stamba). – nis da sxvebis Semoqmedebis Sesaxeb] // komunis-
97 gv.; 23sm. - amonabeWdi Jurnal `mnaTobidan~; ti. - 1935. - 8 ivlisi. - #157. - gv. 4;
2. yvaryvare TuTaberi: [piesa]. - [tf.]: `federa- 5. dadiani, Salva. qarTuli sabWoTa dramatur­
cia~-s ga-ma da st., 1936. – 125 gv.; gia: [istoria da ganviTareba] // komunisti. -
3. Кваркваре Тутабери [Текст]: Комедия в 4 д. 1937. - 5 noemberi. - #254. - gv. 3;
/ Поликарп Какабадзе; Авториз. пер. с груз. 6. kolmeurnis qorwineba: [polikarpe kakabaZis
Е. Г. Лундберга. - Москва: Центр. упр. по axali komedia, wakiTxuli dramaturgTa seq-
распространению драматургич. продукции ciis sxdomaze] // literaturuli saqarTvelo.
Цедрам, 1936 (типо-лит. им. Воровского). - Обл., - 1938. - 30 ivnisi. - #30. - gv. 4;
67 с., 1 вкл. л. портр.; 7. JRenti, b. `kolmeurnis qorwineba~ // komunis­
4. ori piesa. - Tb.: sabW. mwerali-s gam-ba da st., ti. - 1938. - 28 noemberi. - #271;
1946. – 224 gv.; 8. bayaTaris xmali: p. kakabaZis axali piesis gamo
5. piesebi. - Tb.: saxelgami, 1948 (l.p. berias sax. // literaturuli saqarTvelo. - 1939. - 30 mai-
poligrafkombinati komunisti). – 224 gv.; si. - #16. - gv. 4. - xels aweren: s. kldiaSvili, v.
6. piesebi / saq. Teatr. saz-ba. - Tb.: xelovneba, gabeskiria, v. wulukiZe, a. gawerelia, d. benaS-
1952 (saqpoligrafgamomc. me-2 st.). – 144 gv. vili da sxv.;
9. gegiaZe, r. kolmeurnis qorwineba: [p. kakabaZis
gamoqveynebulia: komedia aWaris saxelmwifo TeatrSi]: [recen-
1. sami asuli: lirikuli drama // Svidi mnaTobi. - zia] // sabWoTa aWara. - 1939. - 28 ianvari. - #22.
1919. - oqtomberi. - #2. - gv. 77-102; - gv. 3;

491
10. kvirkvelia, el. axali piesebi: [1939-40 wlis 25. janeliZe, d. `bednieri samWedlo~: [p. kakabaZis
Teatraluri sezonisaTvis: CxeiZe uSangi - rusTavelis sax. TeatrSi. recenzia] // litera­
`giorgi saakaZe~, mWedliSvili i. - `lado ke- tura da xelovneba. - 1952. - 21 marti. - #12.
cxoveli~, berZeniSvili gr. - `sergo~, gedeva-
niSvili s. - `gadasavalze~, kakabaZe p. - `bayaTa- wyaro:
ris xmali~] // sabWoTa xelovneba. - 1939. - #7-8. 1. avtobiografiuli masala;
- gv. 41-44; 2. toroSeliZe, mariam. qarTuli literatura:
11. tiberieli, p. kolmeurnis qorwineba [p. kaka- [moxseneba mweralTa sakavSiro yrilobaze 20
baZis komedia] quTaisis saxelmwifo TeatrSi: agvistos] // komunisti. - 1934. - 28 agvisto. -
[recenzia] // axalgazrda komunisti. - 1939. - 3 #199. - gv. 2-4;
ianvari. - #2. - gv.4; 3. ~kolmeurnis qorwineba~ marjaniSvilis Tea­
12. janeliZe, d. `kolmeurnis qorwineba~ quTaisis trSi // komunisti. - 1938. - #266. - gv. 4;
saxelmwifo TeatrSi: [recenzia] // komunisti. - 4. buxnikaSvili, g. qarTuli Teatri asi wlis man­
1939. - 3 Tebervali. - #27. - gv. 4; Zilze. - Tb.: saxelgami, 1950. - gv.: 80, 85, 86, 93;
13. baiaZe, v. `kolmeurnis qorwineba~ goris sax. 5. gogoZe, karlo. narkvevebi qarTuli kinemato­
TeatrSi: [reJ. p. frangiSvilis dadgma] // sta- grafiis istoriidan. - Tb.: xelovneba, 1950. -
lineli. - gori, 1940. - 20 noemberi. - #148; gv.: 168, 174.
14. kldiaSvili, s. kakabaZis komediebi: [Semoqmede­
bis ganxilva] // literaturuli saqarTvelo. - kakabaZe, sargis nestoris Ze (1887, IV
1940. - 6 marti. - #7; – ) – istorikosi, – imereTidan. daibada sof.
15. yvaryvare TuTaberi - WiaTuris TeatrSi: [p. kuxs, yof. quTaisis m., uswavleli muSis ojax­
kakabaZis piesa]: [recenzia] // WiaTuris maRa- Si. swavlobda samrevlo da pirveldawyebiT
roeli. - WiaTura, 1940. - 13 oqtomberi. - #195. saqalaqo skolaSi, Semdeg – venis universi­
- xelismowera: o-li; tetSi, daamTavra peterburgis universiteti
16. mdivani, g. yvaryvare TuTaberi-s ganaxlebuli (1910 wels, zubalaSvilebisa da `qarTvelTa
dadgma WiaTuris TeatrSi: [recenzia] // WiaTu- Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazoga­
ris maRaroeli. - WiaTura, 1944. - 29 marti. - doebis~ stipendiiT). qarTulis garda, icoda
#32; rusuli, germanuli, franguli enebi. monawi­
17. gaCeCilaZe, givi. `kaxaberis xmali~: [polikarpe leobda studentTa politikur moZraobaSi
kakabaZis komediis garCeva] // literatura da (1905, 1908, 1909), risTvisac dapatimrebuli
xelovneba. - 1945. - 16 Tebervali. - #6; iyo Tbilisis guberniis JandarmTa sammarTve­
18. Saduri, r. s. axali amocanebis winaSe // litera­ los mier (1916), muSaobda `qarTvelTa Soris
tura da xelovneba. - 1946. - #41; wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoeba­
19. kaSmaZe, S. platon kakabaZe - momRerali, peter- Si~, saqarTvelos saitorio-saeTnografio
burgis saimperatoro Teatris msaxiobi: gar- sazogadoebaSi (1910-1911), centroarqivSi,
dacvalebis 52 wlisTavi // komunisti. - 1947. siZveleTa, xelovnebis da bunebis ZeglTa dac­
- 27 agvisto. - #171; vis ganyofilebaSi, mecnierebaTa akademiis ka­
20. RambaSiZe, S. k. marjaniSvili da axalgazrda vkasiis istoriul-arqeologiur institutSi,
msaxiobis aRzrdis sakiTxi // literatura da politeqnikur institutSi (1910 wlidan), qal­
xelovneba. - 1948. - #14. - gv. 4; Ta umaRles kursebze, Semdeg – amierkavkasiis
21. Ciqovani, s. qarTuli sabWoTa mwerlebis axlan­ universitetSi leqtorad da (saqarTvelos
deli viTareba da Cveni amocanebi: [moxseneba istoriis) privat-docentad, sxvadasxva saswa­
saqarTvelos sabWoTa mweralTa kavSiris gam­ vlebelSi maswavleblad (1910-1922) da sxv.
geobis plenumze] // literatura da xelovneba. samwerlo asparezze gamovida `iveria­
- 1948. - #19; Si~ (1902 wels, weriliT `qarTvelTa ricxvi
22. TuSiSvili, e. polikarpe kakabaZe - `piesebi~: asi wlis winaT~), TanamSromlobda gamoce­
[recenzia] // komunisti. - 1949. - 16 ivlisi. - mebSi: `Кавказское Слово~, `Закавказская Речь~,
#140; `Республика~ da sxv. misi redaqtorobiT da
23. saluqvaZe, S. p. kakabaZis piesebi: [recenzia p. TanaavtorobiT gamovida `saistorio moambe~
kakabaZis piesebze: `kolmeurnis qorwineba~ da (wig. I, weli II, tf., 1925) da sxv.
`Sexvedra mSeneblobaze~] // literatura da xe- aqvs 80-mde naSromi.
lovneba. - 1949. - 25 seqtemberi. - #38;
24. baxturiZe, p. `bednieri samWedlo~: [p. kakaba- calke gamocemulia:
Zisa. dadgma rusTavelis saxelmw. TeatrSi. 1. genealogia bagrat VI, afxazTa da qarTvelTa
recenzia]: (Teatri) // komunisti. - 1952. - 30 mefisa / sargis kakabaZe. - tf., 1912 (a.m. kerese­
marti. - #77; liZis st.). - 8 gv.;

492
2. vaxtang, ucnobi me-XV saukunis afxaz-imere­ 20. istoriuli sabuTebi / [gamosacemad moamzada
Tis mefeTagani da misi memkvidre mefe giorgi. sargis kakabaZem]. - w. 1: [RvTaebis gujari 1722
- tf., 1912 (s. m. losaberiZis st.). - 22 gv.; wlisa]. - tf., 1913 (s.m. losaberiZis st.). - 46
3. vinaoba mesxuri daviTnis qronikis avtorisa. - gv.; w. 2: [sabuTebi XV-XVI saukuneebisa]. - tf.,
tf., 1912 (Sroma-s st.). - 7 gv.; 1913 (a.m. kereseliZis st.). - 60 gv.; w. 3: [sabuTe­
4. Tamar mefe da misi mniSvneloba saqarTvelos bi XV-XVI saukunisa]. - tf., 1913 (s.m. losaberi­
istoriaSi: leqcia, wakiTxuli tfilisis 5 Te­ Zis st.). - II, 92 gv.; w. 4: [XVI saukunis sabuTebi].
bervlis 1912 w.. - tf., 1912 (a. m. kereseliZis - tf., 1913 (s.m. losaberiZis st.). - 72 gv.; w. 5:
st.). - 15 gv.; [XVIII saukunis sabuTebi]. - tf., 1913 (a.m. kere­
5. konstantine VI, ucnobi afxazTa mefe / sargis seliZis st.). - 116 gv.;
kakabaZe. - tf., 1912 (a. m. kereseliZis st.). - 8 gv.; 21. me-XIII sauk. pirvel naxevris saqarTvelos ka­
6. sjulmdebelTa beqas da aRbuRas vinaoba. – Tolikozebi. - tf., 1913 (s.m. losaberiZis st.).
tf., 1912 (st. `Sroma~). - 7gv.; - 8 gv.;
7. sjulmdebeli bagrat kurapalati / sargis 22. mefis kurTxevis wesi, me-XIII saukunis dasaw­
kakabaZe. - tf., 1912 (st. `nadeJda~). - 14 gv.; yiss Sedgenili: [gamokvleva teqstiT] / sargis
8. qronika ikorTis #6 Jamn-gulanisa. - tf., 1912 kakabaZe. - tf., 1913 (b. a. kilaZis st.). - 8 gv.;
(s. m. losaberiZis st.). - 8 gv.; 23. mcneba sarjulo: teqsti / [gamosacemad moam­
9. SiomRvimis sami sigeli: 1. sigeli giorgi IV-sa, zada s. kakabaZem]. - tf., 1913 (b. a. kilaZis st.).
1072-1073w. boZebuli. 2. sigeli Tamar mefisa, - 16 gv.;
1201-1202w. boZebuli. 3. sigeli giorgi VII-sa, 24. saeklesio reformebisaTvis solomon pirve­
1220w. boZebuli / [gamosacemad moamzada sar­ lis dros. [sigelebis teqstebiT]. - tf., 1913
gis kakabaZem]. - tb., 1912 (s. m. losaberiZis st.). (b.a. kilaZis st.). - 12 gv.;
- 12 gv.; 33sm.. - saTauris win: s. kakabaZe. - [f.a.]; 25. samarTali kaTalikozisa da misi Sedgenis
10. wmida nino da misi mniSvneloba saqarTvelos dro: [samarTlis teqstebiT]. - tf., 1913 (s.m.
istoriaSi: leqcia, wakiTxuli tfilisSi 14 losaberiZis st.). - 10 gv.;
ianvars 1912 wels / s. kakabaZe. - tf., 1912 (a. m. 26. sacaiSlo gamosavlis davTari / [teqsti gamo­
kereseliZis st.). - 14 gv.; sacemad moamzada sargis kakabaZem]. - tf., 1913
11. О древне-грузинских летописцах XI-го столетия (b. a. kilaZis st.). - 46 gv.; 22sm.. - saTauris win:
/ С. Н. Какабадзе. - Тифлис: электро-печ. А. sargis kakabaZe;
Кереселидзе, 1912. - 36 с.; 27. sigeli qarTlis mefe kostantinesi 1488 wl. /
12. Черты феодального строя и крестьянские sargis kakabaZe; [gamosacemad moamzada sargis
повинности в Грузии в конце средних веков: (Проб. kakabaZem]. - tf., 1913 (s.m. losaberiZis st.). - 8
лекция прочит. на Тифлис. высш. жен. курсах 23 gv.; 21 sm.. - saTauris win: sargis kakabaZe;
марта 1911 г. для занятия каф. по истории Грузии) 28. ucnobi afxaz-imereTis mefe Tamar II: [sigelis
/ С. Н. Какабадзе. - Тифлис: электропеч. С. М. teqstiT] / sargis kakabaZe. - tf., 1913 (ar. kere­
Лосаберидзе, 1912. - 15 с.; seliZis st.). - 8, 7 gv.;
13. bagrat mefe, me-XV sauk. raWa-argveTis mflo- 29. Zeglis dadeba giorgi brwyinvalis mier / sar­
beli / sargis kakabaZe. - tf., 1913 (s.m. losabe- gis kakabaZe. - tf., 1913 (s. m. losaberiZis st.).
riZis st.). – 8 gv.; - 16 gv.;
14. bagrat, ucnobi me-XIV saukunis raWa-aragve­ 30. werilebi da masalebi saqarTvelos istorii­
Tis mflobeli. - tf., 1913 (s. m. losaberiZis saTvis / sargis kakabaZe. - w. 1. - Tb., 1914 (s. lo­
st.). - 8 gv.; saberiZis st.). - [1], 140 gv.: il.;
15. genealogia didis aleqsandre mefisa. - tf., 31. wvrili Studiebi saqarTvelos istoriis saki­
1913 (st. `nadeJda~). - 30 gv.; Txebis Sesaxeb / sargis kakabaZe. - tf., 1914 (ar.
16. daviT aRmaSeneblis mematianis vinaoba / sargis kereseliZis st.). - 32 gv.;
kakabaZe. - tf., 1913 (s.m. losaberiZis st.). - 7 32. giorgi saakaZe: (mokle monografia) / sargis
gv.; kakabaZe. - Tb.: qSwkg saz-bis seqciis gamocema
17. didis aleqsandre mefis gamefebis TariRi / #7/108, 1915 (st. `cxovreba~). - 15 gv.;
sargis kakabaZe. - tf., 1913 (b. a. kilaZis st.). - 7 33. kvleva-Ziebani saqarTvelos istoriis sakiTxe­
gv.; bis Sesaxeb. - Tf.: saq. centr. kooperat. kavSi­
18. vin iyo da rodis cxovrobda sargis Tmogve­ ris gamocema #30, 1920 (st. `ekonomia~). - 78 gv.;
li?. - Tb., 1913 (st. `Sroma~). - 12 gv.; 34. saqarTvelos mokle istoria: axali saukunee­
19. TmogvelTa gvaris istoriisaTvis: [sigelis bis epoqa / Sedgenili s. kakabaZis mier. - tf.: sa­
teqsti / gamocemuli s. kakabaZis mier]. - tf., qarTvelos centralur kooperaciuli kavSi­
1913 (losaberiZis st.). – 12 gv.; 20 sm.. - saTau­ ris gamocema #24, 1920 (samxedro saministros
ris win: sargis kakabaZe; st.). - II, 228 gv.: ruka;

493
35. dasavleT saqarTvelos saeklesio sabuTebi / 46. mcxeTis sakaTalikoso mamulebis gujari,
sargis kakabaZe. - w. 1. - tf., 1921. - IV, 164 gv.. 1447-1448 w. giorgi IX-s mier boZebuli / sargis
- (qarTuli Zeglebi: tfilisis universitetis kakabaZe. - [ad. a.], [w. a.]. - 8 gv.
gamocemani. V. sigel-gujrebi; wigni 1). - paral.
saT. laTinurad. - [f.a.]; w. 2. - tf., 1921. - VI, 180 gamomcemelia wignebisa:
gv.. - (qarTuli Zeglebi: tfilisis universite­ 1. grigol surameli. sigeli msaxurTuxucesis
tis gamocemani. V. sigel-gujrebi; wigni 2). - pa­ grigol suramelisa, 1250 wels SiomRvimisa­
ral. saT. laTinurad; Tvis dawerili / [teqsti gamosacemad moamzada
36. Semoklebuli istoria saqarTvelosi: axali sargis kakabaZem]. - tf., 1912 (s. m. losaberiZis
saukuneebis epoqa. - tf.: sorapani, 1921. - 94, [1] st.). - 8 gv.: sur.;
gv.: sur.; 2. daviT aRmaSenebeli. anderZi daviT aRmaSene­
37. Semoklebuli istoria saqarTvelosi: Zveli
blisa. Sio mRvimisaTvis dawerili / teqsti ga­
istoria. - [tf.: al. arabiZis da amxanagobis ga­
mosca sargis kakabaZeman. - tf., 1912 (s. p. losa­
mocema, 1921 (v. ruxaZis da g. bolqvaZis st.]).
beriZis st.). - 16 gv.: il.;
– 32 gv., uTavfurc.;
3. daviT mwiri. qebani daviT mefisa daviT mwiris
38. saqarTvelos istoria: axali saukuneebis epo-
mier / [teqsti gamosacemad moamzada, winasity­
qa (1500-1810 w.w.) / sargis kakabaZe. - tf.: qar-
vaoba da saZieblebi daurTo sargis kakabaZem].
TvelTa Soris wera-kiT. gamavrc. sazogadoe-
- tf., 1913 (b.a. kilaZis st.). - IV, 30, VI gv.; 22sm..
bis gamoc. #238, 1922. - 279 gv.;
- saTauris win: sargis kakabaZe;
39. vefxis-tyaosnis problemis gareSemo / sargis
4. iese oses-Svili. Tavgadasavali iese oses Svi­
kakabaZe. - tf.: saq. centr-arq. gamoc., 1924
lisa / [gamocema sargis kakabaZisa]. - tf., 1913
(s.m.u.s. poligrafgany. me-3 st.). - gv. 121-166;
24 sm.. - calke amonabeWdi saist. moambedan w. I, (a. m. kereseliZis st.). - 140 gv.;
1924 w.; 5. CaxruxaZe. qeba Tamar mefisa / Caxruxauli; [te­
40. saistorio Ziebani. - tf.: saxelmw. gamomc., 1924 qsti gamosacemad moamzada sargis kakabaZem]. -
(s.m.u.s. poligr. gany. me-3 st.). - 193 gv.; 20sm. - tf., 1913 (b.a. kilaZis st.). - 38 gv. calke pag.;
[f.a.], 500c. 22sm.. - leqsikoni, gv. I-II. - sakuTar sityvebis
41. saamilaxvros davTari me-17 s-nis meore naxe­ maCvenebeli, gv. II-III. - saTauris win: s. kakabaZe;
vrisa / s. kakabaZe. - tf.: sssr centrarqivis ga­ 6. xonis saydris davTari 1600 wlis axlos droi­
mocema, 1925 (samxedro komisariatis stamba). sa / gamocema sargis kakabaZisa. - tf.: sargis
- VI, 28 gv.; kakabaZe, 1913 (b.a. kilaZis st.). - 20 gv.;
42. Грамота царицы Тамары Великой на имя Гелат 7. vaxtang batoniSvili. istoriebri aRwera
от 1193 г. / С. Н. Какабадзе. - Тифлис, 1925. - С. RirsTa xsomisa SemTxveulebaTa saqarTve­
111-120; 26 см.. - Отт. из: Известия Кавказского losa S-a aRweriTa zneobaTa da CveulebaTa
историко-археологического института, 1925; Т. 3. msaxlobelTaTa mis qveynisa, Txzuli saqar­
- Без тит. л. и обл.. - Опис. по 111-й с.. - Авт. указан Tvelos mefis iraklis Zis vaxtangis mier / vax­
в конце текста; tang batoniSvili. - tf.: sargis kakabaZe, 1914
43. farsadan giorgijaniZis istoria. - tf.: [cen­ (barTlome kilaZis st.). - 36 gv.;
trarqivis gamocema], 1926 (s.s.m.u.s. poligraf­ 8. iona (mitropoliti, gedevaniSvili). gedeva­
trestis me-3 st.). - XIII, 112 gv.; 28sm.. - amonabeW­ nianT gvari me-XVIII saukuneSi / werili iona
di `saistorio moambidan~ w. II, 1925 w.. - danar­ mitropolitisa [gedevaniSvili]; gamocemuli
Ti: xmarebaSi ara-xSirad myof zog ucxo sity­ wera-kiTxvis sazogadoebis #1543 xelnaweris
vis da zog terminis ganmarteba; mixedviT sargis kakabaZis mier. – tf., 1914 (b.
44. Краткий обзор истории Грузии: (С древнейших
kilaZis st.). – 8 gv.;
времен до конца XIX века) / С. Н. Какабадзе. -
9. jambakur-orbeliani, aleqsandre. daRistnid­
Сухуми: Изд. и тип. АБГИЗ: Заоч. отд-ние Сухумск.
gan lekebis gamosvla da sxva ambebi, al. vaxt-
гос. пед. ин-та им. Л.П. Берия, 1941. - 81 с.; 18 см..
Ze jamb. orbelianisa / gamocemuli sargis kaka­
- На правах рукописи;
baZis mier wera-kiTxvis sazogadoebaSi dacul
45. qarTul xelnawerTa koleqciis aRweriloba /
avtografiis mixedviT. - tf, 1914 (b. kilaZis
Sedgenilia s. kakabaZisa da p. gagoSiZis mier; k.
st.). - 23 gv.
kekeliZis red.; saq. ssr Sss saarq. sam., centr.
saxelmw. saistorio arqivi. - [w.] 1. - Tb.: saq. ssr
Sss saarqivo sammarTv. gam-ba, 1949 (saqmedgamis
misi redaqciiT gamovida:
1. rusTaveli, SoTa. vefxis tyaosani: [namdvili
1-li st.). - XVI, 302 gv.. - gaSlili Tavfurc. rus.
en.. - 22sm. - (saqarTvelos saxelmwifo arqivebi. da CanarTi] / sargis kakabaZis redaqtorobiT.
samecn-sacn. saxelmZRvaneloebi/m. gabriCiZis, - pirveli gamocema. - tf., [1913] (b. kilaZis st.).
a. ioviZis, S. Cxetias saerTo red.); - 68, II, 251 gv.: sur.;

494
2. afxazeTis sakaTalikozo glexebis didi dav­ 10. siZveleTa dacva: [saubari saqarTvelos ganaT-
Tari / [gamocemuli sargis kakabaZis redaqto­ lebis saxalxo komisariatis siZveleTa dacvis
robiT da misive winasityvaobiT]. - tf., 1914 ganyofilebis gamgesTan] // komunisti. - 1925. -
(losaberiZis st.). - 69 gv.; 24sm.. - saTauris win: 15 oqtomberi. - #237. - gv. 4;
sargis kakabaZe; 11. siZveleTa da xelovnebis ZeglTa dacva: [sau-
3. sacagerlos gamosavlis davTari / [gamocemu­ bari saqarTvelos siZveleTa da xelovnebis
li sargis kakabaZis redaqtorobiT da misive ZeglTa dacvis ganyofilebis gamgesTan] // ko-
winasityvaobiT]. - Tb., 1914 (s. losaberiZis munisti. - 1925. - 2 agvisto. - #175. - gv. 4;
st.). - 18 gv.; 12. werili redaqciis mimarT: [iv. javaxiSvilis
4. pokrovski, m. n. ruseTis istoria: friad Se­ `saistorio moambis~ meore wignSi moTavsebu-
moklebuli mimoxilva / m.n. pokrovski. - naw. 3: li recenziebis Sesaxeb] // komunisti. - 1925. - 12
me-XX saukune 1896-1906 w.w.. nakv. 1 / Targm. s. aprili. - #83. - gv. 5;
kakabaZis red.. - tf.: zakkniga, 1924 (samxedro 13. Тексты и разыскания по кавказской филологии,
komisariatis stamba). - 285, [1] gv.. - danarTi: т. Изд. Росиской акад. наук, Ленингр. 1925 // sais-
`qronologiuri nusxa~; torio moambe. - 1925. - gv. 312-316. - (w. #1). –
5. [rusTaveli, SoTa]. vefxis tyaosani: [gamokvle­ Рецензия;
va. teqsti. leqsikoni. 79 suraTiT: 1 feradi s., 14. masalebi dasavleT saqarTvelos socialur
28 s. teqstSi. 6 faqsimile. 43 s. calke 38 fur­ da ekonomiur istoriisaTvis // saistorio kre-
celze, 1 gegma] / sargis kakabaZis redaqciiT [da buli = Исторический сборник = Recueil historique.
winasityvaobiT]. - me-2 gamoc.. - [tf.: saxelgami, – w. 1. – tf., 1928 (poligraftr. me-2 st.). - IV,
1927] (s.m.u.s. poligraftrestis 1-li st.). - CX 143 gv.; 28 sm. - teqsti qarT. da rus. enebze. -
VI, [2], 216, [2], VI gv.: sur.; 28sm. - leqsikoni: gv. rezume rusul enaze;
191-209. - vefxis-tyaosnis teqstis maCvenebeli:
15. rodis aris aSenebuli sveti-cxovlis taZari
gv. 209-213. - damatebani da Sesworebani: gv. 214.
// saistorio krebuli = Исторический сборник =
- sarCevi: gv. 215-216. - damateba: mix. ziCis ilus­
Recueil historique. – w. 1. – tf., 1928 (poligraf-
traciebi. - 5man., 4000c.;
tr. me-2 st.). - IV, 143 gv.; 28 sm. - teqsti qarT. da
6. makalaTia, sergi. Tamar mefe / s. makalaTia; [p/
rus. enebze. - rezume rusul enaze;
mg. red. s. kakabaZe]. - Tb., 1942 (p/k `komunisti~).
16. Крестьянский вопрос и крестьянские движения
– 59 gv.
в Восточной Грузии в XVIII веке // История
классовой борьбы в Закавказьи: Сборник статей
gamoqveynebulia:
/ Под ред. М. Жакова, С. Сефа и Г. Хачапуридзе;
1. qarTvelTa ricxvi asi wlis winaT // iveria. -
Закавказский коммунистический университет им.
1902. - 27 noemberi. - #254. - gv. 3.
26, Каф. ист. наук. - Кн. 1. - Тифлис: ЗКУ, 1930 (Тип.
2. saqarTvelo erekle II-s dros: (istoriuli mo-
«Заря Востока»). - II, 220, 101 с.;
nografia) // Svidi mnaTobi. - 1919. - oqtomberi.
17. istoriuli frontis Sesaxeb // komunisti. -
- #2. - gv. 133-193;
1936. - maisi. - #107. - gv. 3;
3. grigol yifSiZis xsovnas // komunisti. - 1921. -
18. erTi sakiTxi saqarTvelos istoriidan: [Tamar
20 noemberi. - #216. - gv. 2;
mefis saflavis Sesaxeb] // industriuli quTai-
4. ganCineba mTis giorgis ymaTa sisxlis Sesaxeb //
si. - quTaisi, 1940. - 11 dekemberi. - #286;
saistorio moambe. - 1924. – t.II. - gv. 247;
19. imereTis dapyroba mefis ruseTis mier // Cveni
5. egreT wodebul bagrat kurapalatis samarT-
Taoba. - 1940. - #11. - gv. 59-64;
lis Sesaxeb // saistorio moambe. - 1924. – t.II. -
20. imereTis dapyroba ruseTis imperiis mier: 130
gv. 241;
6. afxazeTis sakaTalikoso didi iadgari // sais- wlisTavis Sesrulebis gamo // industriuli
torio moambe / saqarTvelos centraluri ar- quTaisi. - quTaisi, 1940. - 8 oqtomberi. - #234;
qivi. - 1925. - t. 2. - gv. 177-192; 21. krwanisis omi: 145 wlisTavis gamo // komunisti.
7. zarzmis mxatvrobis istoriuli pirebis vinao- - 1940. - 21 seqtemberi. - #220;
bis Sesaxeb // saistorio moambe. - 1925. - #1. - 22. safrangeTis savaWro kapitali saqarTvelos
gv. 139-142; mimarT me-18 saukuneSi // quTaisis saxelmwifo
8. me-15 saukunis vaxtang gorgasalis vinaobis pedagogiuri institutis Sromebi. - 1940. - t.
gasarkvevad // saistorio moambe. - 1925. - #1. - 1. - gv. 109-122;
gv. 243; 23. Zveli Tbilisis karebi // oqtombreli. - 1940. -
9. samecniero akademia da qarTvelologia: [ru- #12. - gv. 12-14;
seTis samecniero akademiis orasi wlisTavis 24. Zveli quTaisi: istoriuli cnoba // indus-
gamo] // komunisti. - 1925. - 8 seqtemberi. - #205. triuli quTaisi. - quTaisi, 1940. - 13 agvisto.
- gv. 3; - #186;

495
25. daviT aRmaSenebeli: [narkvevi saqarTvelos is- mis Sesaxeb:
toriidan] // pioneri. - 1941. - #5. - gv. 22-25; 1. [janaSvili mose]. `iveriis~ #254-Si... Homo No-
26. Tbilisi: [dedaqalaqis istoriidan] // pioneri. vus // iveria. - 1902. - 29 noemberi. - #256. - gv. 3;
- 1941. - #2. - gv. 10-15; 2. saistorio-saeTnografio sazogadoeba // axa-
27. saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademia // mna- li azri. - 1910. - 6 oqtomberi. - #4. - gv. 3;
Tobi. - 1941. - #8. - gv. 156-158; 3. saqarTvelos saistorio da saeTnografio... //
28. ~saqarTvelos saxelmwifo muzeumis moambe~ // axali azri. - 1910. – 1 oqtomberi. - #1. - gv. 3;
mnaTobi. - 1941. - #12. - gv. 155-156. - 1941 w. [re- 4. wera-kiTxvis sazogadoebis gamgeobam... // axali
cenzia]; azri. - 1910. - 3 oqtomberi. - #2. - gv. 3;
29. Zveli literaturis erTi mniSvnelovani Ze- 5. a-li. sufTad dabeWdili patara wignaki...: [re-
glis garSemo: [parTen mdivanis werili mefis cenzia] // klde. - 1912. - #3. - gv. 15;
asulTan] // literaturuli saqarTvelo. - 6. gabaSvili, r. s. kakabaZis saxsovari // klde. -
1941. - 5 ianvari. - #1; 1913. - #13. - gv. 15-16;
30. akad. k. kekeliZe - qarTuli literaturis is- 7. mirianaSvili, p. salaparako // ganaTleba. -
toria - tomi I da II // mnaTobi. - 1942. - #9. - gv. 1913. - #4. - gv. 297-305;
156-159. - [recenzia]; 8. rae. qarTul kulturis moyvarul krebazed:
31. giorgi saakaZis aRsasruli // mnaTobi. - 1942. - (p. ingoroyvas referati) // klde. - 1913. - #16.
#5. - gv. 123-136; - gv. 16;
32. daviT aRmaSeneblis ori didi omi // quTaisis 9. sarqis kakabaZe 23 aprils... // klde. - 1913. -
saxelmwifo pedagogiuri institutis Srome-
#17. - gv. 14. - aba deli delia, anu axali ambebi;
bi. - 1942. - t. 4. - gv. 205-217;
10. ucnaur ambebs waawydeba... // klde. - 1913. - #13.
33. quTaisis a. wulukiZis saxelobis saxelmwifo
- gv. 16;
pedagogiuri institutis Sromebi: tomi I da
11. rusTaveli, SoTa. bibliografia: vefxis tyao-
tomi II // mnaTobi. - 1942. - #3. - gv. 157-158. - qu-
sani. gamocemuli sargis kakabaZis redaqtoro-
Taisi, 1940 da 1941 w. [recenzia];
biT. Tbilisi. 1914 // cxovreba da mecniereba.
34. kaxeTis aoxreba 1616-1617 wlebSi // mevenaxe. -
- quTaisi, 1914. - #1. - gv. 11;
gurjaani, 1943. - 11 Tebervali. - #12;
12. susxiani ambebi: [satira] // laxti. - 1914. - #1. -
35. krwanisis omi // nobaTi: krebuli 1-li. - Tb.: sa-
gv. 5;
blitgami, 1943. – 52 gv.;
13. morieli. risTvis CamoaxrCes istorikosi sar-
36. qarTlis cxovreba, ana dedofliseuli nusxa:
gis kakabaZe: [iumori] // axali maTraxi. - 1915. -
[gamocemuli saqarTvelos mecnierebaTa aka-
#8. - gv. 9;
demiis mier, simon yauxCiSvilis redaqciiT
14. laxti. Tamaris aCrdili: [satira] // eSmakis ma-
1942] // mnaTobi. - 1943. - #11-12. - gv. 246-248.
Traxi. - 1916. - #21. - gv. 2-3; #22. - gv. 2-4;
– recenzia;
15. abulaZe, i. sargis kakabaZe. saistorio Ziebani:
37. iv. SaiSmelaSvili - `krwanisis brZola~: samxe-
[recenzia] // komunisti. - 1924. - 6 marti. - #54.
dro istoriuli narkvevi // mnaTobi. - 1944. -
- gv. 4;
#12. - gv. 119-122. - [recenzia];
16. saiubileo gamocemebi: [gamomcemloba `fe-
38. krwanisis omi: 150 wlisTavis Sesrulebis gamo
// komunisti. - 1945. - 22 seqtemberi. - #188; deraciis~ mier gamocemuli literaturis
39. ori sigeli XIII saukunisa // saistorio moambe / Sesaxeb] // komunisti. - 1937. - 27 dekemberi. -
saqarTvelos ssr Sss mTavari saarqivo sammar- #296. - gv. 4;
Tvelo. - 1945. - t. 1. - gv. 1-6; 17. kvitaSvili, a. `amiran-darejanianis~ Sesaxeb:
40. Крцанисская Битва: [По поводу 150-летия] / С. [me-12 saukunis mwerlis mose xonelis nawar-
Какабадзе // Заря Востока. - 1945. - 22 сентября. - moebi]: [recenzia] // sabWoTa afxazeTi. - 1940.
#188; - 28 ianvari. - #22; 29 ianvari. - #23;
41. 1761 wels dawerili qarTuli sasceno minia- 18. kraveiSvili, m. upasuxisgebloba Tu istoriu-
tura: [kritika] // mnaTobi. - 1946. - #7. - gv. 135- li faqtebis falsifikacia?: s. kakabaZe. daviT
139; aRmaSenebelis ori didi omi: [recenzia] // komu-
42. imereTis sabuTebi Tarxnobis Sesaxeb // sais- nisti. - 1943. - 24 dekemberi. - #264.
torio moambe / saqarTvelos ssr Sss mTavari
saarqivo sammarTvelo. - 1950. - t. 5. - gv. 165- wyaro:
255. 1. avtobiografia;
2. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
Targmna: gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
1. borozdini, k. a. imereTis dedofali mariam // palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
iveria. - 1903. - 5 seqtemberi. - #189. - gv. 2-3; 6 bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
seqtemberi. - #190. - gv. 2-3. jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­

496
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ cial-demokratiuli aralegaluri organiza­
binati), 1941. - gv.: 474, 492. cia Sesdga sof. SxeTs, Semdeg sof. TeklaTSi.
am organizaciebs, b. kalandaraSvilis saSua­
kakriaSvili, Teofile ( – 1908) _ revo­ lebiT, kavSiri hqonda imereT-samegrelos
lucioner-teroristi raWis organizaciidan. komitetTan quTaisSi (d. qavTaraZisa da saSa
1905 wlidan raWis social-demokratiu­ wulukiZis Semdeg, b. bibineiSvilis saxiT).
li bolSevikuri organizaciis wevri, organi­ aqedan aralegaluri furclebi mihqonda sa­
zaciis davalebiT, q. WiWinaZesa da p. gurgeni­ megreloSi; senakis social-demokratiuli
ZesTan erTad, Seudga iaraRis SeZenasa da zo­ organizacia quTaisidan miRebul proklama­
gierT sofelSi aTisTav-asisTavebis arCevas. ciebs, d. WeliZis daxmarebiT, senakis k. Tavar­
q. WiWinaZesTan erTad Seadgina SeiaraRebuli TqilaZiseul legalur stambaSi beWdavda da
razmi. monawileobda tfilisSi, erevnis moe­ avrcelebda. 1904 wels, b. kalandaraSvilis
danze, kazakebze Tavdasxmasa da fulis gata­ mxurvale monawileobiT, senakis soflebis
cebaSi sarevolucio mizniT. reaqciis gaZlie­ (sof. SxeTis, ekis, Zveli senakis, ZonZiris,
rebis xanaSi, 1906 wels, iyo alixanov-avarie­ isulas, wyemis) glexobam gaficva moawyo me­
lis mier sasikvdilod devnili da kanons ga­ mamuleTa winaaRmdeg (zogierTma memamulem
reSe gamocxadebuli. CamoaxrCes 1908 wels. glexebs dauTmo. glexoba moiTxovda miwis
damuSavebas 1/5-dad). gaimarTa demonstracia
mis Sesaxeb: wiTeli droSiT da marseliozis simReriT.
1. Telaneli. qvemo raWa: [mRvdel vl. fofxaZis
dasmeniT Teofile kakriaSvilis dapatimreba] wyaro: ar aris miTiTebuli.
// lampari. - 1906. - 28 ivnisi. - #52. - gv. 3.
kalandaraSvili, dimitri [igive d.
wyaro: ar aris miTiTebuli. kal-li anu dim-kali] (18.. – ) – partiuli
muSaki da mTargmneli, yofili xalxosani, –
kakulia, mixa jaTus Ze (18.. – ) _ so­ `mesame dasis~ mesaZirkvleTagani, pirveli
flis maswavlebeli da revolucioneri, yofi­ marqsistuli wris erT-erTi damaarsebeli.
li socialist-federalisti, komunisti pro­ guriidan.
pagandist-agitatori, samegrelodan. daibada eg. ninoSvilTan Sexvedramde, narodniki
sof. kaxaTs, zugdidis m., glexis ojaxSi. xonis (xalxosani) iyo, 1889 wlidan TandaTan mar­
seminariaSi naswavli, soflis maswavlebeli, qsistul msoflmxedvelobisken gadaixara.
1901 wlamde radikaluri patrioti iyo. 1902 1892 wels, sof. nigoiTSi, eg. ninoSvilTan er­
wlidan 1905 wlamde, zogierT megrel maswa­ Tad moawyo da xelmZRvanelobda aralegalur
vlebelTan erTad, monawileobda baTumis wres, mix. ormocaZisa da sxvaTa monawileobiT
ganTqmul Savrazmel da qarTvelTmoZule g. (sul 8 kaci), sadac kiTxulobda aralegalur
a. palmis gazeTSi `Черноморский вестник~. 1905 da sxva progresuli Sinaarsis wignebs, agre­
wlidan erTobas miemxro, social-federalis­ Tve, saubrobda socialistur Temebze. am wre­
tTa partiasa da xalxSi didi gavlena daim­ Si daiarebodnen f. maxaraZe, sol. jiblaZe da
saxura. 1910 wels, mefis mTavrobam 4 wliT sxv. d. kalandaraSvilis ojaxi iTvleboda axa­
katorRa miusaja, raic, avadmyofobis gamo, li moZraobis mesaidumled.
cimbirSi gadaxvewad Seucvala, sadac 1917 1893 wels monawileoba miiRo pirvel mar­
wlamde darCa. 1917 wels dabrunda da ubnis qsistul konferenciaze zestafonSi. 1896
saxalxo mosamarTleoba daiwyo. 1917 wlis oq­ wels, mamasaxlisma da mRvdelma d. kalanda­
tombramde memarjvene federalisti iyo, oq­ raSvilis mier Sedgenili wre daasmines quTai­
tombridan _ memarcxene, Semdeg _ komunisti. sis gubernatorTan (`nigoiTSi arian RvTis
uarismyofelni da xelmwifis mowinaaRmdege­
wyaro: nio~), ris gamoc, d. kalandaraSvili, sxvebTan
1. b. u. 1905 wlis revolucia da maswavlebloba erTad, ozurgeTis mazris ufrosis gankargu­
zugdidis mazraSi // saqarTvelos ganaTlebis lebiT, gadasaxlebul iqna q. Tbiliss. q. Tbi­
muSaki. - 1926. - #11. - gv. 34. lisSi muSaTa revoluciur moZraobaSi Caeba,
rsdmp pirveli komitetis (1898-1900) wevrad
kalandaraSvili, biqtor _ propagan­ iyo, werda sagaficvo furclebs, Tan, droga­
dist-organizatori, samegrelos revolu­ moSvebiT, gazeTebSic TanamSromlobda.
ciuri moZraobis monawile. 1902 wels sena­ 1901 wels gaCxrikes da cixeSi Casves, ro­
kis mazraSi social-demokratiuli partiis gorc social-demokratiul organizaciaSi
aralegalur muSaobaSi Caeba. pirveli so­ momuSave.

497
gamoqveynebulia: / Sedgenili g. k-Svilis mier. - Тифлис, 1865
1. da-Zma, qorwineba (sociol. mimoxilva) // cda. [kanze: 1866] (тип. Меликова и Ко). - 64, 74 gv.;
- (kr.) 1. - quTaisi: al. garsevaniSvili, 1889 (p. 22sm.. - teqsti qarT. da rus. enebze; Начальный
wulukiZis st.). - 206 gv. практический курс русского языка для грузин
/ Сост. Г. К-ли. - 2-е изд., испр.. - Тифлис: тип.
Targmna: Меликова и Ко, 1868. - 243 с., 2 л. табл.; me-3 ga-
1. biso. samxedro qorwineba: (moTxroba bisosi) moc.. - Тифлис, 1870. - 239 gv.; 20sm.. - Tavf. rus.
[Targmani dim-kalisa] // kvali. - 1893. - #46. - gv. da qarT. enebze; 4-е изд., вновь испр. и сокр.. -
12-15; #47. - gv. 12-15; #48. - gv. 11-14; Тифлис: тип. Меликова и Ко, 1874. - [1], 198 с., 2
2. bellami, e. asis wlis Semdeg (looking bac­ л. табл.; 5-е изд., вновь испр. и сокр.. - Кутаиси: С.
kward): (sociologiuri romani) / Targmani d. Чомахидзе и З. Чеишвили, 1876. - [1], 124 с., 2 л.
kalandariSvilisa. - Tb.: an. gogiaSvilis ga­ табл.; 6-е изд., испр. и доп. Яковом Гогебашвили.
moc., #3, 1896 (m. SaraZisa da amxanagobis st.). - Тифлис: Изд. Кавк. книж. торг. З. П. Грикурова,
- 272 gv.: portr.; 1879 (Тип. А.А. Михельсона). - IV, 197 с.; 21 см. -
3. kautski, karl [kaucki, karl]. Cveni drois Авт. и загл. на рус. и груз. яз.; Изд. 7-е, измен. и доп.
erovneba / Targmani d. kal-lisa [d. kalanda­ Яковом Гогебашвили. - Тифлис, 1882 (тип. Е.И.
raSvili]. - axal-senaki: Zm. TavarTqilaZeTa Хеладзе). - IV, 7-191 с.; 21 см.. - Текст рус., груз.;
wignis maRaziis gamoc., #61 da misive st., 1896. 8-е изд., соверш. передел. Яковом Гогебашвили. -
- 70 gv.; Тифлис: тип. Л.Г. Крамаренко, 1885. - IV, 156 с.: ил.
4. delinieri, l. socialisturi saubrebi / Targm.
rus. dim-kalisa [dimitri kalandaraSvili] / l. mis Sesaxeb:
delinieri. - Tb., 1906 (m. xelaZis st.). - 140 gv. 1. nekrologi // droeba. - 1874. - 15 Tebervali. -
#411. - gv. 2;
wyaro: 2. dRiuri // droeba. - 1879. - 15 ivlisi. - #146. -
1. Дело по архиву #296. - Т. 2. - Стр. 525; gv. 2-3;
2. xundaZe, simon. socializmis istoriisaTvis 3. quTaTuri, bora. Cvenis pedagogis nayofi //
saqarTveloSi. - t. 2: narodnikuli da marqsis­ iveria. - 1883. - #2. - gv.113-127. - am recenziaze
tuli socializmi saqarTveloSi. - tf.: saxel­ sapasuxod ix. gogebaSvili, iakob `ukuRmarTi
gami, 1927. - gv. 89; nabiji~;
3. giorgaZe, grigol. – a) sazogadoebrivi ur­ 4. megobarTagani. nino ivane nikolaiSvilis asu-
TierToba saqarTveloSi baton-ymobis gada­ li qiqoZisa: [nekrologi] // ganaTleba. - 1912.
vardnidan pirvel revoluciamde 1864-1905 / - #1. - gv. 45-48.
grigol giorgaZe. - tfilisi: saxelgami, 1928
(poligrafskolis st.). - gv.: 504, 522; b) TviTm­ wyaro: ar aris miTiTebuli.
pyrobeloba da revoliucia / grigol gior­
gaZe. - w. 1: sabuTebi revolucionur moZrao­ kalandariSvili, mose anTimozis Ze
bis istoriisaTvis saqarTveloSi, 1870-1902. (1858, 14/I – 1943, 25/IV) – eqimi-gamomgoni da
xalxosnebis xana. - daselebis-marqsistebis mu­ sazogado moRvawe, – medicinis doqtori, –
Saobis dasawyisi da ganviTareba 1902 wlamde. - guriidan. daibada sof. makvaneTs, yof. ozur­
tf.: saxelgami, 1929 [kanze: 1930] (poligrafsk. geTis m., mRvdlis ojaxSi. pirveldawyebiTi
st.). - gv.: 119, 120, 129, 203, 205, 276; swavla miiRo ozurgeTis samazro saswavle­
4. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- belSi, saSualo – quTaisis gimnaziaSi, umaR­
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis lesi – daiwyo kievis universitetSi, daamTa­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g. i. kiknaZe; vra sankt-peterburgis samxedro-samkurna­
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. lo akademiaSi. 1897 wels daicva disertacia:
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ `ulpobeli xunagis sawinaaRmdego sisxlis
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ Sratis qimiur saSualebaTa xmarebis gareSe
binati), 1941. - gv. 492. miRebisaTvis da misi gameorebiTi gacxelebiT
gausnebianebisTvis~, risTvisac mieniWa medi­
kalandariSvili, gerasime (1836 – cinis doqtoris xarisxi.
1874) – Seadgina `Начальный курс русского языка 1886 wlidan eqimad msaxurobda da, umTa­
для грузин~ (Sesworebuli i. gogebaSvilis mier). vresad, samxedro-samkurnalo dawesebule­
bebSi ruseTis sxvadasxva qalaqsa da saqarTve­
calke gamocemulia: loSi. saqarTvelos samxedro skolaSi 1921
1. saxelmZRvanelo rusuli enis saswavleblad wlis 10 Tebervlamde leqciebs kiTxulobda
qarTvel axal moswavle ymawvilebisaTvis higienaSi.

498
gamoigona haersawuri orsacobiani onka­ nagobis da saxelosno skolis daarseba-mar­
ni da sacob-onkani. am onkanebis safuZvelze TvaSi. 1900 wlidan misi marjvena xeli Seiqm­
aago lpoba-gaxrwnisagan organul siTxeTa na meuRle sofio (daviT ciciSvilis asuli),
damcveli xelsawyo (aparati) `damcveli-ser­ yovel sazogado saqmeSi pirvel rigSi idga
vatori~, saxelwodebiT `agunapenati~. 1924 da maTi keTilad damTavrebisTvis arc Sro­
wels, Tavisi xelsawyo `damcveli-servato­ mas zogavda, arc qonebas. m. kalandariSvili­
ri~ gadaakeTa mikroorganizmebisagan das­ sa da misi meuRlis sazogado moRvaweoba ka­
nebovnebul (infeqciur) siTxeTa duRiliT vkavSi egoden samagaliTo iyo, rom kavkavis
gausnebovnebisaTvis, Semdeg – maTi lpobi­ qarTvelobam maTi TbilisSi gadasvlis sax­
sagan dacvisaTvis, riTac miiRo meore xel­ sovrad, sxvaTa Soris, adgilobrivi Teatris
sawyo `gamausnebianebeli-damcveli~, anu aRsadgenad fuli Seagrova SewirulebiT,
`sterilizatori-servatori~ saxelwodebiT xolo sagangebod mirTmeul adresSi aRniS­
`zewerti-zeniti~. mis gamogonebebs ori mTa­ na: `...Tqven, rogorc samagaliTo meuRleni,
vari mizani aqvs: 1. damasnebovnebel (infeq­ yvelgan erTad iyaviT yoveli keTili saqmis
ciur) da gadamdeb (kontagiozur) senebTan asaRorZineblad da dasamkvidreblad~-o.
brZola da 2. mkurnalobis mecnierul WeSma­ kavkavSi m. kalandariSvilis TanamoRvaweni
ritebaTa xalxSi gasagebi eniT gavrceleba iyvnen (sxvadasxva dros): l. bocvaZe, v. bur­
(berZnuli da laTinuri terminebis qarTu­ janaZe, p. goTua, t. kaxiZe, n. kurdRelaSvi­
lad TargmniT). pirvelis daniSnulebaa suf­ li, g. naTiZe da sxv. 1941 wels m. kalanda­
Ta anu umciresxeulo siTxeTa (sisxli co­ riSvilma Tavisi mdidari saeqimo kabinetis
cxali da jansaRi cxovelebisa sisxlis gam­ mowyobiloba – sadastaqro iaraRebi (Rire­
tarebel milebSi da rZe imisTanave cxovelis bulebiT 20.000 man.) omis saWiroebisaTvis
jiqanSi) wamlis saxiT miReba, xmarebis dros Seswira.
dasnebovnebisagan, e. i. lpoba-gaxrwnisagan
dacva; xolo meores daniSnulebaa siTxeebis samecniero Sromebi:
(sasmeli wyali, rZe, buraxi, ludi da sxv.) 1. По поводу раздвоения лучевой артерии выше
gausnebovneba duRiliT, e. i. gawmenda Tva­ обычного места исследования пульса и значение
liT uxilavi organizmebisagan (mikroorga­ таких аномалий // Записки Терского мед. о-ва за
nizmebisagan), romlebic Cveulebrivi miRebis 1891-1893 гг.;
dros haeridan Cahyveba am siTxeebs. duRilis 2. О влиянии солодового экстракта на жизнеспособ-
dros maTSi arsebuli mavne mikrobebi iRupe­ ность холерных, запятых: [Приложение к протоко-
ba da haeris Semdgomi gavlenisagan daculia. лу Кавказского медицинского о-ва за 1894];
pirveli xelsawyo (aguna-penatebi) minisaa, 3. О состоянии внутренней и наружной температур
masSi ar duRdeba, meore – liTonisa (zewer­ тела у холерных больных в алгидном и тифоид-
ti-zeniti). TiTqmis 30 weli utrialebda m. ном периодах холеры // Труды 1-го съезда врачей
kalandariSvili am gamogonebas da mxolod в Тифлисе, в 1894 г.;
1927 wels eRirsa sayovelTao Sewynarebas da 4. К вопросу об асептическом добывании противо-
miiRo patenti (#3452). orive gamogonebas дифтерийной лошадиной кровяной сыворотки и
saeqimo-samkurnalo dargSi didi msoflio стерилизации ее повторным подогреванием по
mniSvneloba aqvs. Тиндалью: [Диссертация] на степень доктора ме-
gamoigona mesame xelsawyoc – `airebis дицины. - СПб., 1897;
izolator-neitralizatori~ (janaoz-hi­ 5. Наблюдения над применениями противоскарла-
pokrati), romlis gegmac saqarTvelos smu-s тинной лошадиной кровяной сыворотки Moser’а
waredgina, xolo mis mier _ amierkavkasiis ga­ на скарлатинозных детях лазарета Владикавказ-
mogonebaTa biuros 1932 wlis 21 aprils. ского кадетского корпуса // Труды 1-го съезда вра-
sazogadoebriv-saganmanaTleblo da чей Терской обл. - 1911. - 13 декабря;
profesionalur saqmianobaSi mudam mxurva­ 6. saqarTvelos universitetis normaluri ana­
le monawileobas iRebda. iyo wevrad: kavka­ tomiis prof. a. naTiSvilis mier gamoqveyne­
siis, Tergis, saxalxo janmrTelobis damc­ buli `saanatomio qarTuli terminologiis~
vel eqimTa sazogadoebis, kavkavis obolTa ganxilva // eqimi. - 1919. - #7-8;
da Rarib bavSvTa samzrunvelos (gamgeobis 7. qarTuli samecniero terminologiisaTvis //
wevrad), `qarTvelTa Soris wera-kiTxvis qarTuli sityva. - tf., 1924. - 8 ivnisi.
gamavrcelebeli sazogadoebis~ gamgeobis,
qarTvel eqimTa da bunebismetyvelTa da sxv. daubeWdavi Sromebi:
1888 wlidan aqtiurad monawileobda kavka­ 1. mokle kursi samxedro higienisa. – [wakiTxuli
vis skolis, eklesiis, urTierTndobis amxa­ samxedro skolaSi, 1918-1921 ww. – i. i.];

499
2. saqarTvelos universitetis qirurgiuli pa­ gamwesda maswavleblad (1890), imave dros, sa­
Tologiis kaTedris prof. muxaZis `sazogado zogadoebriv-kulturul muSaobaSi Caeba.
qirurgiis rusul-qarTuli terminologiis~ s. kalandariSvilis TaosnobiT, mcxeTaSi
(1919 wlis gamocema) ganxilva~. – [moxsenda daarsda wignTsacav-samkiTxvelo, moewyo sa­
qarTvel eqimTa da bunebismetyvelTa sazoga­ Ramos kiTxvebi bundovani suraTebiT (ilia da
doebas 1923 wlis 2 maiss. – i. i.]; nino nakaSiZeTa daxmarebiT), sakvirao skola,
3. qarTuli anu sabWoTa ulpobeli xunagis sawi­ sadac, umTavresad, socialisturi Sinaarsis
naaRmdego sisxlis Sratis damzadebisaTvis. – wignebs ukiTxavda xalxs (misi TanamomuSaveni
[misive disertaciaze damyarebuli moxseneba iyvnen maswavlebelni qalni: el. jorjaZe, Tam.
anu avtoreferati, wakiTxuli qarTvel eqimTa falavandiSvili, ek. maxaTaZe, qeTo oqropi­
da bunebismetyvelTa sazogadoebis sxdomaze, riZe da vera yifiani). gaTxovebis (mose kalan­
1924 wlis 21 Tebervals. – i. i.]; dariSvilze) Semdeg, 1900 wels, gadasaxlda
4. sasmeli wylis, rZis, buraxis (kvasis) da msgavs kavkavs, sadac, am dros, fosiko WiWinaZis
siTxeTa samudamod gauSviaTeba-dacvisaTvis (niko nikolaZis da) TaosnobiT daarsebuli
anu sterilizacia servaciisaTvis. – [moxsene­ iyo qalTa wre – paraskevoba, romlis wevr­
ba sruliad saqarTvelos me-3 samecniero kon­ ni yovel paraskev saRamoobiT ikribebodnen
gress, TbilisSi, 1925 wlis 28 maiss, misi orive erT-erTi wevris saxlSi saxelsaqmod: aq wris
aparatis CvenebiT. – i. i.]. erTi romelime wevri xmamaRla kiTxulobda
romelsame nawarmoebs, xolo danarCenni xel­
m. kalandariSvilis disertacia ganixiles: saqmobdnen da kiTxvas usmendnen. roca fosi­
1. Проф. Подвысоцкий // Архив патологии, терапии и
ko WiWinaZe Tbiliss gadavida, am wris Tavm­
бактеорологии. - СПб., 1898. - 6 февраля;
jdomared da xelmZRvanelad arCeul iqna s.
2. Эльпе // Новое время. - 1898. - 25 февраля. -
kalandariSvilisa, romlis TaosnobiT Sedga
#380. - [romelmac 77 disertaciidan mxolod
imdeni Tanxa (Wra-kervis SemosavliT Tu sawe­
m. kalandariSvilis disertacias uwoda us­
vro gadasaxadiT), rom daaarses Wra-kervis ia­
rulesi (наисовершеннейшей) da aRniSna, m.
ffasiani skola, sadac RaribT sruliad ufa­
kalandariSvilis gamogonebis daniSnulebaa
sod aswavlidnen. kursi samwliani iyo. kurs­
`cxovrebaSi usaWiroesi sagnebis – wylis, rZi­
damTavrebulni Wra-kervis maswavleblebad
sa da msgavs siTxeTa gaWuWyianebisagan dacva,
gamodiodnen. am dros, kavkavSi, qarTveloba
siTxis aduReba, haeris gawurva da sufTa si­
umTavresad wvril vaWarTa da moxeleTagan
Txis dacva haerSi myofi mikroorganizmebis­
Sedgeboda. wvril vaWar-mSobelT rusuli ena
gan gaWuWyianebisagano~. – i. i.].
ar icodnen, xolo maTma Svilebma – qarTu­
li, – qarTveli mozardi Taoba gadagvarebis
wyaro:
gzas dasdgomoda. s. kalandariSvilisas da
1. avtobiografia;
mis TanaamxanagTa bejiTi muSaobis wyalobiT,
2. Вестник комитета по делам изобретений. - 1927. -
#4 (30); 31 августа. - #8;
qarTvelobam, qarTulma saqmianobam frTa ga­
3. medicinis doqtor m. kalandariSvilis gamo­
Sala da Segnebuli xalxur-erovnuli muSaoba
goneba: siTxeTa gamausnebianebeli xelsawyo // gaCaRda, romlis erTi mTavari RerZTagani
komunisti. - 1928. - 8 aprili. - #82. - gv. 4; iyo misi meuRlec. 1914 wels, Tbiliss gadmos­
4. `Зецерти-зенит~ // Заря Востока. - 1928. - 8 апреля. vlisTanave, arCeuli iqna an. TumaniSvili-we­
- #82; reTlis TaosnobiT Semdgar qalTa komisiis
5. komunisti. - 1929. - 3 ivlisi. - #148. - gv. 5; (TinaTin foraqaSvili, ir. TaziSvili, iv. ma­
6. kalandariSvili, m. a. aparati sterilizato­ yaSvili) Tavmjdomared, romlis mizani iyo
ri-servatori (zewerti-zeniti). - tf., 1930; qarTvel qalTa saostato seminariis daarseba
7. Комитет по изобретательству при СТО. Совет mSobliur niadagze maswavlebelTa mosamza­
по рассмотрению жалоб. - 1935. - 27 августа. - deblad, namdvili erovnuli skolis Seqmnisa­
#118673i; Tvis. Sedga am skolis saaRmSeneblo komiteti,
8. Зверев, А. Могучая сила Советского патриотизма romlis xelmZRvaneli da Tavmjdomare iyo s.
// Правда. - 1941. - 19 сентября. - #260. kalandariSvilisa da romelmac Tavgamode­
buli SromiT, Semowirulobis Tu sxva saxiT,
kalandariSvilisa, sofio daviT skolis aSenebisTvis Sekriba 15 000 maneTi (es
ciciSvilis asuli (1870, ianvari – ) – sa­ skola gaiRo kidec TviTmpyrobelobis dros,
zogado moRvawe, – qarTlidan. daibada sof. sadac yvela sagani qarTul enaze iswavlebo­
niCbiss, TavadiSvilis ojaxSi. mcxeTis samo­ da, es ki im dros did miRwevad iyo miCneuli.
nastro skolaSi 4 klasis dasrulebisa da sa­ revoluciis Semdeg skola saqarTvelos mTa­
maswavleblo gamocdis Cabarebis Semdeg, iqve vrobas gadaeca).

500
s. kalandariSvilisa monawileobda samxa­ simRera; yayaCosa siwiTliTa; Semodioda Cven-
tvro-saxelosno (xarfuxis xelsaqmis) sko­ Si kalanda; Cven movdiodiT stalinis droSiT;
lis saqmeebSic. Wia-Wia maria: [leqsebi] // literatura da xe-
lovneba. - 1946. - 14 ivnisi. - #25;
wyaro: 3. dideba Senda, samSoblov!: [leqsi] // literatu-
1. avtobiografia; ra da xelovneba. - 1947. - 8 marti. - #10;
2. mis mier xelmowerili mowodeba `ganaTlebis~ 4. aseTi dari Tu iyo maSin; gvixmobde, Seni Wiri-
skolis Senobis agebisaTvis fulis Sesakre­ me; TuTa; karSi gamo; Semodioda CvenSi kalan-
bad. da; Cven mivdiodiT stalinis droSiT: [qarTve-
li meomris simRera]; Wia-Wia maria: [leqsebi] //
kalandaZe, ana pavles asuli (1924, leqsebi da moTxrobebi: krebuli. - 1948. - gv.
15/XII – ) _ poeti, sruliad ucnobi, oboli 13-17;
Raribi, saSualo skolis kabiT dadis univer­ 5. Tavisufal hiqmeTs: [leqsi] // mnaTobi. - 1950. -
sitetis IV kursze, literaturaze, 22 wlisa. #12. - gv. 37;
mamidam Tavis namowafar dimitri benaSvils 6. koreeli qaliSvilebis simRera: [leqsi] // li-
sTxova: Zmiswuli myavs gadareuli, leqsebs teratura da xelovneba. - 1950. - 24 seqtemberi.
bRajnis, gamogigzavni, daarwmune, am sisule­ - #39;
leze xeli aiRoso. d. benaSvilma moismina, ma­ 7. lenini eislebenSi; me vxedav vladimer lenins;
gram dawunebis magier g. natroSvils Seutana tyvia ar wava vietnamisken!: [leqsebi] // litera-
_ egeba dasabeWdad airCio, raRac saimedoao. tura da xelovneba. - 1950. - 28 maisi. - #22;
Tavmobezrebulma g. natroSvilma avtori Ta­ 8. nazim hiqmeTs; tyvia ar wava vietnamisken: [leq-
vazianad moiSora _ am orSabaTs ki ara, meore sebi] // mnaTobi. - 1950. - #5. - gv. 16-17;
orSabaTis Semdeg gamoiareo da rveuli iqve 9. iors: [leqsi] // literatura da xelovneba. -
miagdo. xelnawerebis ujraSi Cawyobisas Sem­ 1951. - 25 noemberi;
TxveviT gadaSlil furcels daacqerda, wai­ 10. gazafxuli da sicili Seni: [leqsi. vuZRvni
kiTxa, iama, gadafurcl-gadmofurcla, aRta­ Cexoslovakiis nacionaluri gmiris iulius
cebiT Seurbenina s. Ciqovans _ erTi gasinje, fuCikis naTel xsovnas] // literatura da xe-
xom ara vcdebio, raRac kargsa hgavso. simonma lovneba. - 1952. - 25 aprili;
CaaTvaliera, gaxarebulma ikiTxa, sadaa avto­ 11. leninis qudi: [leqsi] // mnaTobi. - 1952. - #1. -
rio. ori kviris Semdeg movao. axlave daiba­ gv. 42-43.
reT, moZebneTo. moZebnes, xuTSabaTs Tu pa­
raskevs, 31 maiss, pirveli saaTisTvis daniSnes wyaro: ar aris miTiTebuli.
kiTxva. mweralTa garda, Seikriba sazogadoe­
ba. msmenelT aRtacebas sazRvari ar hqonda. kalandaZe, arsen ivanes Ze (1854 – 1913,
kamaTi aRar gaimarTa, radgan SeniSnes `xalasi 24/V) – mestambe, – beWdviTi saqmis moRvawe da
niWi, Taviseburi liriuli xma, poeturi kul­ xalxosnuri moZraobis monawile, – guriidan.
tura~ (`literatura da xelovneba~, 1946, 1 daamTavra ozurgeTis sasuliero saswavlebe­
ivnisi, #23). daadgines, mweralTa kavSirSi mi­ li da asoTamwyobad muSaobda TbilisSi, gaz.
iRon, leqsebis wigni saCqarod gamoices; 1000 `droebis~ stambaSi. me-19 saukunis 70-ian wleb­
m. gamouweres. Si TbilisSi sakuTari stamba gaxsna, riTac im
dros Zlier xeli Seuwyo qarTuli beWdviTi
gamoqveynebulia: saqmis aRorZinebas. hqonda wignis maRaziac
1. am suriT svamen; aq Caesvena erTi varskvlavi; madaTovis kunZulze, saidanac seminarielTa
dairebi; damiloceT Zmebo; didi stalini mo- da sxva mowafeTa Soris Jurnal-gazeTebsa da
dis: [sapirvemaiso]; TaTris gogonav; Tu glo- wignebs avrcelebda. mWidrod iyo dakavSire­
vobda yinvis wveTi; Tqvi Wiamaiav; me mivaSureb buli xalxosnebTan da maTi beladebis yovel
ururtus qvabebs; mkvdarTa mze var; modioda davalebas zustad asrulebda.
nino mTebiT; pawawina rto var; qarSi; qeTevan 1876 wels, quTaissa da TbilisSi xal­
dedofali; RmerTo dRegrZel hyav patara ia; xosanTa (narodnikebis) dapatimrebis dros
Soria Tamar; xatebTan Sveni daxrili wamiT: igic Casves cixeSi (6 TviT). 1880 wels, gr.
[leqsebi] // mnaTobi. - 1946. - #4. - gv. 76-86; CarkvianTan erTad, TbilisSi saamxanago
2. arabi xar?; aseTi dari Tu iyo maSin; boSa qa- stamba gaaRo. 1883 wels amxanagoba CaiSala,
li; TuTa; karSi gamo; muWSemarTuli gulSi ris gamoc, a. kalandaZem Tavisi nawili stam­
dgexar (zoia kosmodemianskaias); patara vio- bisa q. gors gaditana, sadac es axali saqme
las; JuJuna wvima movida; ra var, stviri var!; iyo.
ra mogwons ufro?; tye; qarTveli meomris gardaicvala q. gorSi da iqve daikrZala.

501
gamosca: revolucionur moZraobis istoriisaTvis
1. aleqsiani / gamocemuli iagor nersesovisa da saqarTveloSi, 1870-1902. xalxosnebis xana. -
arsen kalandaZisagan. - tf., 1873 (kavkasiis nam. daselebis-marqsistebis muSaobis dasawyisi da
um. gam. st.). - 16 gv.; ganviTareba 1902 wlamde. - tf.: saxelgami, 1929
2. firdousi. beJaniani: poema / pirveli gamocema [kanze: 1930] (poligrafsk. st.). - gv.: 49-51, 53,
iagor nersesovisa da arsen kalandaZisagan. - 61;
1-li gamoc.. - Tb., 1873 (kavkasiis namestnikis 5. kalendari. - 1930. - 20 ivnisi;
umTavresis gamgeobis st.). - 32 gv.; 6. xundaZe, arkadi. reqtor Cudeckis mkvleli
3. qal-vaJiani / gamocemuli iagor nersesovisa ioseb laRiaSvili / winasityv.: karlo melaZe.
da arsen kalandaZisagan. - tf., 1873 (тип. глав. - tf., 1933 (komunisti-s st.). - gv. 10;
упр. нам. кавк.). - 16 gv.; 7. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
4. arsenas leqsi: mestvireTagan Tqmuli / Sed­ gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
genili petre umikaSvilisagan; gamocemuli palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
iagor nersesovisa da arsen kalandaZisagan. - bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
tf., 1874 (meliqiSvilis da amx. st.). - 16 gv.; Tb., jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
1881 (ar. kalandaZis da al. dreviCis gamoc. da tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
st.). - kani, 16 gv.; Tf., 1882 (ar. kalandaZis da binati), 1941. - gv.: 492, 521, 530.
al. dreviCis gamoc. da st.). - 15 gv.; mestvire­
Ta da saxalxo leqsebisagan Sedgenili petre kalandaZe, besarion vasilis Ze
umikaSvilisagan. - me-3 gamoc.. – tf.: gamoc. a. (18.. – 1904, IX) – revolucioneri, – propagan­
kalandaZisa da a. qagarovisa, 1887 (`kavkasiis dist-organizatori da Jurnalisti, – guri­
mimomxilvelis~ (n. i. frenkelis) st.). - 14 gv.; idan. daibada daaxl. 1880-ian wlebSi, revo­
5. wameba wminda marinesi da abramiani / gamoce­ luciuri suliT gaJRenTili muSa-mWedlis
muli ar. kalandaZisa da iag. nersesovisagan. ojaxSi.
- tf., 1874 (kavkasiis namestnikis um. gam. st.). soflis gaWirveba, sibnele, crumorwmu­
– 16 gv.; neoba siyrmidanve awuxebda, mCagvrelTa wi­
6. erisTavi, r[afiel]. Txzulebani T. r. d. eris­ naaRmdeg yvelgan xmas imaRlebda.
Tavisa. - naw. 1: leqsebi: (avtoris suraTiT) / soflis skolisa da ozurgeTis saqale­
[winasityvaoba: gamomcemelni]. - Tb.: ar. kalan­ bo saswavleblis dawvis Semdeg, `mesame dase­
daZis da al. dreviCis gamoc., 1882 (gr. Carkvia­ li~ Seiqmna. samxedro begaris mowinaaRmdege,
nis st.). - 156, IV v.: port..; sxvisi pasportiT odesis qarTvel muSebSi
7. aziani, n. (dondarovi). – a) xan ase da xan ise: revoluciur muSaobas awarmoebda: muSaTa
scenebi or suraTad (ganmaTavisuflebel artelSi Camoayaliba organizacia, iqaur
moZraobis droidan) / n. azianisa (dondarovi). muSaTa cxovrebis Sesaxeb werilebi moaTav­
- gori: ar. kalandaZis wignis maRaziis gamoce­ sa `kvalSi~ barbalesZes fsevdonimiT da sxv.
ma #1, 1909 (ar. kalandaZis st.). - 36 gv.; b) vai roca `kvali~ `mesame dass~ gadaeca (1897), b.
kalmisagan: 1 moqmedebiani komedia / n. azianisa kalandaZe misi mudmivi TanamSromeli Seiqm­
(dondarovi). - gori: ar. kalandaZis wignis ma­ na, redaqciaSi gadavida da, erTxans, i. g. we­
Raziis gamocema #2 da misive st., 1909. - 22 gv.; reTelTan erTad, `kvals~ xelmZRvanelobda.
g) samSoblos burjni: 2 moqmedebiani scenebi / amave dros, daaxloebiT 1899-1904 ww, muSaTa
n. azianisa (dondarovi). - gori: a. kalandaZis aralegalur wreebSi TavgamodebiT muSaob­
wignis maRaziis gamocema #3, da misive st., da.
1909. - 45 gv. 1904 wels, Jandarmeriam avadmyofi Sei­
pyro, ramdenime Tves cixeSi jdomiT sasikvdi­
wyaro: lod dasneulda, ris gamoc, gaaTavisufles.
1. WiWinaZe, zaqaria. istoria qarTuli stambi­ gardaicvala 1904 wlis seqtemberSi.
sa da wignis beWdvisa, 1709-1909. mefe vaxtang
meeqvse. - Tf., 1909 (st. `Sroma~). - gv. 21; wyaro:
2. davidovi, S. mogonebani // revoluciis matiane. 1. 1917 wlamde daRupul revoliucionerTa
- 1923. - #3. - gv. 205; xsovnas / sssr. saq. kompartiis da revoliuci­
3. zandukeli, mixeil. Tergdaleulni da xalxos­ is komisia. - tf.: Jurn. revoliuciis matianes
nebi qarTuls literaturaSi: (istoriul-li­ gamoc., 1923 (zaria vostokas st.). - gv. 35-36;
teraturuli gamokvlevis cda). - tf.: tf. un- 2. saqarTvelos kompartiis Zveli gvardia [gar­
tis ga-ma, 1928. - gv. 191; dacvlil da cocxal revoliucioner bol­
4. giorgaZe, grigol. TviTmpyrobeloba da re­ Sevikebis (1890-1905 w.w.) suraT-biografiebi:
voliucia / grigol giorgaZe. - w. 1: sabuTebi albomad Sekruli] / winasityvaobis avt.: sev.

502
TalaqvaZe. - tf.: [saqarTvelos kompartiis ce­ gaasamarTles 1909 wels, 6 wlis katorRa
kas partiis gamocema], 1925 (saq. kp c.k. st.). - gv. miusajes da saratovis sakatorRo cixeSi gag­
59; zavnes, sadac 1911 wels WleqiT gardaicvala.
3. giorgaZe, grigol. sazogadoebrivi urTier­ cnobili iyo, rogorc iSviaTi mebrZo­
Toba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardni­ li, mtkice revolucioneri da Segnebuli mu­
dan pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol Sa-marqsisti.
giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafsko­
lis st.). - gv. 540. wyaro:
1. 1917 wlamde daRupul revoliucionerTa
kalandaZe, vano markozis Ze (1882 xsovnas / sssr. saq. kompartiis da revoliuci­
– 1911) – revolucioneri, – organizatori, is komisia. - tf.: Jurn. revoliuciis matianes
propagandist-agitatori, iaraRisa da ara­ gamoc., 1923 (zaria vostokas st.). - gv. 27-28;
legaluri literaturis gamavrcelebeli, 2. saqarTvelos kompartiis Zveli gvardia [gar­
– guriidan. daibada sof. ereTSi, uRaribe­ dacvlil da cocxal revoliucioner bol­
si glexis ojaxSi. eqim erisTavis mosamsaxu­ Sevikebis (1890-1905 w.w.) suraT-biografiebi:
re-mzareuli, saidumlo literaturiT TviT­ albomad Sekruli] / winasityvaobis avt.: sev. Ta­
ganviTarebuli iyo. laqvaZe. - tf.: [saqarTvelos kompartiis cekas
1901 wels, Tbilisis muSaTa sapirvel­ partiis gamocema], 1925 (saq. kp c.k. st.). - gv. 67.
maiso demonstraciis dros, saidumlo li­
teraturas avrcelebda. demonstraciis Sem­ kalandaZe, Tedore – revolucioneri,
deg, baTumSi rotSildis qarxanaSi muSaobis – propagandist-agitatori da polemisti, n.
dros, moawyo partiuli wreebi, romelTa maris mier `RvTis wyalobad~ wodebuli, – gu­
Soris revoluciuri wignebi gaavrcela. 1904 riidan.
wels gurias gadavida, Seqmna glexTa revo­ quTaisis sameurneo saswavlebelSi swa­
luciuri wreebi, iwvevda krebebs, propagan­ vlis dros, m. cxakaias wreSi `mesame daseli~
da-agitacias eweoda, aralegalur lite­ Seiqmna.
raturas avrcelebda, glexebs aiaraRebda, 1900 wlidan monawileobda guriis ganma­
mebrZol samxedro jgufebSi yovelgvar re­ Tavisuflebel moZraobaSi, risTvisac etapiT
voluciur davalebas (iaraRis gadatan-gad­ astraxans gadaasaxles. partiuli ganxeTqi­
motana da sxv.) saocari siswrafiT da faru­ lebis Semdeg bolSevikebs mimemxro, muSaobda
lad asrulebda, 1905 wels monawileobda rogorc propagandisti, agitatori da par­
nasakiralTan kazakebze TavdasxmaSi, Semdeg tiul organoebSi polemikuri xasiaTis weri­
– aRmosavleT guriis SeiaraRebul dacvaSi, lebis mwerali.
polkovnik krilovis Semotevis winaaRmdeg, astraxanSi partiuli muSaobisTvis cixe­
1905 wlis zafxulSi mTavrobis winaaRmdeg Si Casves. sasamarTlos ganaCenis gamotanamde
razmavda muSaTa organizaciebs, aqtiurad gadaasaxles odesas, sadac navsadguris qar­
monawileobda samxedro jgufebSi, 1906 wlis Tvel muSebSi partiul muSaobas awarmoebda.
noemberSi – WiaTuris gzaze TavdasxmaSi, 1905 wels dabrunda guriaSi. aq Seud­
agreTve, quTaiss, Tbiliss (erevnis moedan­ ga demokratiul da social-demokratiul
ze), kojris gzaze da sxv. wreebSi momuSave propagandistebis momzade­
revoluciur davalebaTa Sesrulebis bas. mxurvale monawileobas iRebda partiul
dros SesaniSnavad iguebda Tavadis, oficris, kamaTSi mitingebsa Tu wreebSi, rogorc mcod­
vaWris, mosamsaxuris, moxelis, burJuis da ne mokamaTe, seriozuli Teoretiuli Zala.
sxv. rolebs. mTeli Tavisi aralegaluri mu­ 1905 wlis miwuruls, revoluciis damarcxe­
Saobis dros sxvadasxva gvaris pasportebiT bis gamo, guriaSi, dimitri SaraSiZis skolaSi
cxovrobda: Tavadoba iyo saWiro – Tavadobas gamarTul guriis komitetis sxdomaze (sadac
gaswevda, vaWroba – vaWrobas da sxv. fineTi­ irCeoda, – mters – mTavrobas, damorCilebod­
dan baTumamde iaraRisa da asafeTqebeli masa­ nen Tu ara) T. kalandaZem moiTxova: iaraRs nu
lis gadatan-gadmotana organizaciisagan mas davyriT, brZola ganvagrZoT da mters samk­
ekisreboda xolme. vdro-sasicocxlod SevebrZoloTo. mis wi­
1908 wels daatyveves TbilisSi, Tavis naaRmdeg gailaSqra Wola lomTaTiZem.
binaze, Tavadi erisTavis pasportiT. masTan 1905 wels, sof. xidisTavSi, sxvebTan er­
erTad Seipyres revolucionerebi: elise lo­ Tad, moiwvia bolSevikTa konferencia, ro­
minaZe, iliko WaWiaSvili da sxvebi. binaze aR­ melmac daadgina: calke bolSevikuri wreebis
mouCines didZali aralegaluri literatura daarseba da, sadac SeiZleboda, menSevikuri
da iaraRi. ujredebis muSaobis xelSi Cagdeba.

503
1906 wels muSaobda Tbilissa da baqoSi, 16. gurul amxanagebs: ra vakeToT? // revoluciis
1908 wels monawileobda menSevikebis mier matiane. - 1923. - #2. - gv. 177-186;
mowveul konferenciaze, sadac, sxva bolSe­ 17. erTi weli malulaT: (piradi mogoneba menSevi-
vikebTan erTad, Seipyres, magram TavdebiT kebis batonobis droidan // revoluciis matia-
daixsna Tavi da Sveicarias wavida. dabrunda ne. - 1923. - #3. - gv. 113-125;
1912 wels. 1913 wels Seipyres da 1908 wlis sa­ 18. xalxis mociquli: e. ninoSvilis xsovnas // ko-
qmeze gaasamarTles. cixidan gaaTavisufles munisti. - 1923. - 10 ivnisi. - #131. - gv. 1;
1914 wels. 1916 wels, amxanagebTan erTad, isev 19. 1905 weli saqarTveloSi // komunisti. - 1925. -
Seipyres da cimbirSi gadasaxleba miusajes. 24 dekemberi. - #296. - gv. 3;
20. diadi anderZi: [werili] // komunisti. - 1925. - 27
calke gamocemulia: ianvari. - #21. - gv. 1;
1. 1905 weli saqarTveloSi / T. kalandaZe. - 21. rogori unda iyos soflis sabWo // komunisti.
tf.: s.s.s.r. saxelmwifo gamomcemloba, 1926 - 1925. - 4 Tebervali. - #28. - gv. 1; 5 Tebervali.
(s.s.m.u.s. poligraftr. 1-li st.). - 42 gv. - #29. - gv. 1;
22. mogoneba leninze // komunisti. - 1926. - 31 ianva-
gamoqveynebulia: ri. - #24. - gv. 5;
1. Tavis mteri: orgvari sikvdili: [revoluciu- 23. mose cxoiZis xsovnas: [Zveli bolSeviki] // ko-
ri ideisaTvis brZolis velze da sakanSi] // axa- munisti. - 1927. - 1 maisi. - #97. - gv. 4.
li komunisti. - 1920. - 15 agvisto. - #18. - gv.
2-3; wyaro:
2. Tavis mteri: stumari da maspinZeli // axali ko- 1. Четверть века борьбы за социализм: Хрестоматия
munisti. - 1920. - 29 seqtemberi. - #54. - gv. 1; по истории РКП / Закавк. краев. ком. РКП(б). -
3. Tavis mteri: werili cixidan: axali SimSilo- Тифлис: Заккрайком РКП(б), 1923. - Стр. 213;
bis aCrdili: [quTaisis cixeSi myofi komunis- 2. saqarTvelos kompartiis Zveli gvardia [gar­
tebis mdgomareoba] // axali komunisti. - 1920. dacvlil da cocxal revoliucioner bol­
- 14 seqtemberi. - #43. - gv. 3-4; Sevikebis (1890-1905 w.w.) suraT-biografiebi:
4. wiTeli ruseTis dResaswauli // axali komunis-
albomad Sekruli] / winasityvaobis avt.: sev.
ti. - 1920. - 10 noemberi. - #90. - gv. 2-3; 12 noem-
TalaqvaZe. - tf.: [saqarTvelos kompartiis ce­
beri. - #92. - gv. 2-3;
kas partiis gamocema], 1925 (saq. kp c.k. st.). - gv.
5. Tavis mteri: TerTmeti wamubulis xsovnas:
139;
[menSevikebis mier wamebuli guriis 1919 wlis
3. JRenti, Tengiz. 1905 weli guriaSi. - me-2 ga­
noembris ajanyebis monawile komunistebi] //
moc. (Sesw. da Sevs.). - tf.: saxelgami, 1927. - gv.:
komunisti. - 1921. - 27 noemberi. - #22. - gv. 1;
23, 52-53, 57, 93.
6. Tavis mteri: wiTeli maisi: [maisoba sabWoTa sa-
qarTveloSi] // axali komunisti. - 1921. - 1 mai-
kalandaZe, iustine serapionis Ze
si. - #49. - gv. 2;
(1884, 1/VI – ) – lotbari da pedagogi, – guri­
7. orgvari sabWoebi: [menSevikuri sabWoebi da mu-
idan. daibada sof. xidisTavSi, sasuliero
SaTa da wiTelarmielTa deputatebis sabWo] //
wodebis ojaxSi. quTaisis sasuliero saswa­
komunisti. - 1921. - 15 dekemberi. - #237. - gv. 2;
vlebelsa da seminariaSi swavlis dros gai­
8. ori banaki: [imperializmisa da komunizmisa] //
taca simReram: sasuliero saswavleblis me-4
komunisti. - 1921. - 8 dekemberi. - #231. - gv. 2-3;
klasSi maswavlebelma miando saskolo-sae­
9. ori sistema: [revkomebisa da sabWoebis Ta-
klesio gundis xelmZRvaneloba. 1904 wlidan
naarseboba Tanamedrove etapze] // komunisti.
- 1921. - 2 dekemberi. - #226. - gv. 1-2;
lanCxuTSi saxalxo maswavleblad gamwesda,
10. cota ram oqtombris revoluciaze // komunis-
amave dros, simRerebs aswavlida mowafeTa
ti. - 1921. - 7 noemberi. - #205. - gv. 2; gundebs. 1908 wels baTums gadavida simRe­
11. vin vis?: [mowinave] // axali komunisti. - 1922. - ris maswavleblad qalaqis yvela skolaSi
12 Tebervali. - #34. - gv. 1; (gimnazia, samoqalaqo da sxv.). aq, tradiciul
12. momaval partiul yrilobisaTvis // komunisti. saRamoebze (ninooba da sxv.), sagangebo gun­
- 1922. - 7 ianvari. - #6. - gv. 1; debiT monawileobda. 1918-1923 wlebSi, Tbi­
13. ori droSa: wlisTavis gamo: [saqarTveloSi sa- lisSi, komp. k. focxveraSvilis mier Seqmnil
bWoTa xelisuflebis damyarebis gamo] // komu- mTavrobis gundSi lotbaris TanaSemwed iyo.
nisti. - 1922. - 28 Tebervali. - #46. - gv. 1; 1923 wels profkavSirTa davalebiT Seqmna
14. solidarobis simbolo: [1-li maisis gamo] // axa- qal-vaJTa mudmivi pirveli saklubo gundi
li komunisti. - 1922. - 1 maisi. - #95. - gv. 1; (profsabWos klubTan), romelmac 1926 wlam­
15. Zveli da axali: [axali wlis dadgomis gamo] // de imuSava klubebSi da koncertebs marTavda.
komunisti. - 1922. - 1 ianvari. - #1. - gv. 1; 1926 wels sabWoTa muSakebis kavSirTan Seqmna

504
axali qal-vaJTa gundi. 1928 wlidan, q. Tbili­ gamoqveynebuli aqvs samocamde samecnie­
sis Sromis 21 skolaSi simReris maswavleblad ro Sroma da sami saxelmZRvanelo specialuri
muSaobda. 1929 wels sruliad saqarTvelos dargidan (qarTul enaze).
momReralTa olimpiadaSi monawileobda oTxi samecniero da sazogadoebriv saqmiano­
Tvis daarsebuli qal-vaJTa gundiT, mTavari baSi mxurvale monawileobas Rebulobda. iyo
xelovnebis ganyofilebis davalebiT, akade­ wevri sssr mecnierebaTa akademiis biologiu­
miur gundebTan erTad. mxolod man Seasrula ri ganyofilebis parazitologiur proble­
z. p. faliaSvilis `oqtombris kantata~. maTa komisiisa, sssr mecnierebaTa akademiis
saqfilialis zooseqtoris, Tbilisis meabre­
mis Sesaxeb: Sumeobis institutis da mcenareTa dacvis
1. (d-i). q. baTomi // momavali. - 1909. - 3 noemberi. - sadguris sabWoebisa. 1932-1936 wlebSi saqar­
#56. - gv. 4. - provincia; Tvelos mecnier muSakTa centraluri biuros
2. samgloviaro werili // axali sxivi. - 1910. - 11 seqciis wevri iyo, sasoflo-sameurneo insti­
Tebervali. - #7. - gv. 2. tutis adgilobriv mecnier muSakTa seqciis
biuros Tavmjdomare, ramdenime wlis ganma­
wyaro: vlobaSi (1932-1936) sasoflo-sameurneo ins­
1. avtobiografia; titutis adgilkomis Tavmjdomare, 1939 wli­
2. skolebis mowmobebi. dan – mecnier muSakTa seqciis respublikuri
orgbiuros mdivani, 1934 wlidan – Tbilisis
kalandaZe, leonid polievqtos Ze sabWos IX mowvevis deputati, 1939 wlidan –
(1897 – ) – entomologi, – sasoflo-sameurneo orjonikiZis raisabWos deputati.
mecnierebaTa doqtori, pedagogi da sazoga­ yovelgvar saqmianobaSi, rogorc fria­
do moRvawe, – guriidan. daibada sof. xidis­ dosani, araerTgzis dajildoebuli iyo.
TavSi, Svili p. ireTelisa. daamTavra quTai­
sis realuri saswavlebeli pirvel mowafed calke gamocemulia:
(1917), Tbilisis politeqnikuri instituti 1. koRoebis sawinaaRmdego brZolis saerTo
da saqarTvelos saxelmwifo universitetis saSualebani / [saq. janmrT. sax. kom-ti. tropi-
agronomiuli fakulteti (1921), ris Semdegac kul sneulebaTa instituti. – tf.: s.j.s.k. sasa-
dainiSna ozurgeTis sacdeli Cais plantaciis nitaro-saganmanaTleblo qveganyofilebis ga-
gamgis moadgiled. 1923 wels miiwvies saqar­ mocema, 1925 (s.s.m.u.s. poligraftrestis 1-li
Tvelos tropikul institutSi, entomolo­ stamba). – 23 gv.;
giisa da Tbilisis saxelmwifo universitetSi 2. malariis koRo da masTan brZola: cxra sura-
agronomiuli dargis asistentad. 1924 wels TiT teqstSi. - tf.: saxelgami, 1928 (poligraf-
universitetma aspirantad daitova; 1925 tr. 1-li st.). – 37 gv.: sur.;
wels mivlinebul iqna germaniaSi Tavis spe­ 3. adamianis senebis gadamtani da gamomwvevi
cialobaSi daxelovnebisaTvis, sadac sauke­ mwerebi da maT sawinaaRmdego brZola: 28 fo-
Teso profesorebTan muSaobda. iqve gamoaq­ to-cinkogr. suraTiT teqstSi. - tf.: saxel-
veyna ramdenime samecniero naSromi da daicva gami, 1929 (poligraftr. me-3 st.). - 82, [1] gv.:
disertacia, risTvisac mieniWa biologiis sur.;
mecnierebaTa doqtoris xarisxi. 4. Cveni mindvris mavneblebi da maT sawinaaRm-
1928 wlidan Tbilisis sasoflo-sameur­ dego brZolis saSualebani. - [tf.]: saxelga-
neo institutSi aswavlida, amave wlidan dai­ mi, 1929 (poligraftr. me-3 st.). – 67 gv.; 18sm.
niSna saqarTvelos tropikuli institutis - (popularuli biblioTeka). - kanze: mindvris
tropikuli ganyofilebis gamged, 1929 wels mavneblebi;
airCa sasoflo-sameurneo institutis docen­ 5. wiwmatis foTlis Wamia (Entomoscelis adonidis
tad, 1932 wlidan – profesorad da kaTedris Pall) tfilisis bostnebSi / l. kalandaZe. - [tf.],
gamged. 1935 wlidan, SeTavsebiT, miwveul iqna [1929] (poligraftr. me-3 st.). - gv. 53-58: [2] gv.
Tbilisis saxelmwifo universitetSi leqcie­ sur. in recto; 25 sm. - uTavfurclo, aRwerilia
bis wasakiTxad da zoologiis kaTedris gam­ 1-li gv. mixedviT. - amonabeWdi. - reziume rus.
ged. da germ. enebze;
1937 wels, sssr saxkomsabWosTan arse­ 6. rogor unda xdebodes mavneblis aRricxva, ma-
bulma umaRlesi saswavleblebis saqmeTa ko­ Ti da dazianebebis Segroveba, Senaxva da gada-
mitetis umaRlesma saatestacio komisiam l. gzavna / s.s.s.r. miwaTmoqmedebis saxalxo komi-
kalandaZes, disertaciis daucvelad, mianiWa sariatis mcenareTa dacvis ganyofileba. - tf.,
sasoflo-sameurneo mecnierebaTa doqtoris 1930 (poligraftr. me-2 st.). - 18 gv.;
samecniero xarisxi. 7. soflis meurneobis mavneblebi da maTi sawi­

505
naaRmdego brZolis saSualebani: saxelmZRva­ 15. Гамбузии и их применение в борьбе против
nelo sasoflo-sameurneo texnikumebisaTvis. комаров в южных районах СССР / Л. П.
115 suraTiT teqstSi / kalandaZe, l. baTiaSvi­ Каландадзе, А. И. Таирова; Нарком троп. забол.
li, ir. - tf.: saxelgami, 1930 (me-2 st.). - 211, VI Наркомздрава Груз. ССР. - Тбилиси: Грузмедгиз,
gv.: sur.; 1940. - 32 с.: ил.; 23см.. - Библиогр.: с. 31 (16 назв.);
8. Авиаборьба против местных насекомых / 16. Материалы к изучению рапсового листоеда
Каландадзе, Л. П.; Вашадзе, Вал.. - [Тифлис]: 3-я (Entomoscecis adonidis. Pale) в Груз. ССР /
тип. Полиграфтр., [1930]. - с. 231 -244: ил.; 25см.. Л. П. Каландадзе, Эл. Як. Небиеридзе; Груз.
- Отд. отт. из `Тр. п/отд. Защиты растений НКЗ сельскохоз. ин-т. - Тбилиси: Изд-во и типо-литогр.
ССРГ~; Вып. 1. - Без тит. л. и обл.. - Опис. сост. Груз. с.-х. ин-т, 1940. - 87 с.: ил.; 22 см.. - (Труды /
по 1-й с. текста. - Рез. на нем. яз.. - Библиогр.. - Груз. с.-х. институт; Серия #3). - Рез.: груз., нем.. -
`Литература~ (18 назв. на рус., англ. и нем. яз.); Библиогр.: с. 85-86 (20 назв.);
9. К биологии кровяной тли (Schizoneura lanigera 17. koRos wylis fazebis sawinaaRmdegod gambuzi­
Hausm) / Л. П. Каландадзе. - [Тифлис]: 3-я тип. is masobrivad gamoyenebis sakiTxisaTvis / Tai-
Полиграфтр., [1930]. - с. 51-86: ил.; 25см.. - Отд. rova, a.i., kalandaZe, l.; saqarTvelos j.s.k.
отт. из `Тр. п/отд. Защиты растений НКЗ ССРГ~; prof. sp. virsalaZis saxelobis malariisa da
Вып. 1. - Без тит. л. и обл.. - Опис. сост. по 1-й с. samedicino parazitologiis instituti. - Tb.:
текста. - Рез. на нем. яз.; saqmedgami, 1942. – 32 gv.; 17sm. - danarTi: mokle
10. entomologiis (abreSumis Wiisa da TuTis xis Sinaarsi, rusul enaze. - bibliogr.: gv. 29-30;
mavneblebi) programa / (sas. sam instituti. 18. malariis gadamtani da masTan brZolis Tana-
meabreSumeobis fakulteti). - tf., 1931 (sax. medrove saSualebani: TbilisSi wakiTxuli sa-
pedagog. in-tis liTografia). – 10 gv.; 27sm.. - jaro leqciis stenograma / l. kalandaZe; saq.
ssr polit. da mecn. codnis gamavrc. saz-ba. -
uTavfurcloa. - awerilia teqstis 1-li gver-
Tb., 1949 (saq. ssr poligr., gamomc. da wigniT
dis mixedviT. - nabeWdia liTografiulad. - bi-
vaWrobis saqm. sammarTv. me-2 st.). – 27 gv.: il.
bliogr.: literatura yoveli Tavis bolos;
11. sasoflo-sameurneo entomologiis mokle
gamoqveynebulia:
kursi: 143 sur. teqstSi / baTiaSvili, ir.,
1. dakvirvebebi koRoebze kaxeTSi. - Наблюдение
kalandaZe, l.; saq. sax. sas.-sam. in-tis mcena­
над комарами в Кахетии // Вестник тропического
reTa dacvis kaTedra. - tf.: saxelgami, 1932
института. - 1926;
(saxelgamis me-2 st.). - 346, [1] gv.: il.;
2. dakvirvebebi koRoebze samegreloSi. -
12. sasoflo-sameurneo terminologia = Сельско-
Наблюдения над комарами в Мингрелии //
хозяйственная терминология / ssrk mecn. aka­
Вестник тропического института. - 1926;
demia - saq. filiali. enis, istoriisa da mate­
3. koRoebi zamTris pirobebSi yaraias raionSi. -
rialuri kulturis in-ti akad. n. maris saxe­
Зимовка комаров в Караязском районе // Вестник
lobisa, samecn. terminologiis gany-ba. - w. 2:
тропического института. - 1926;
entomologia / Sedgenili l. kalandaZisa da v.
4. koRos matlebis kveba. - Питание личинок
baqraZis mier. – Tb.: saq. mecn. akademia, 1938. -
комаров // Вестник тропического института. - 1926;
629 gv.. - (qarTuli samecniero terminologia;
5. tropikul sneulebaTa institutis samegre­
#11);
loSi samalario eqspediciis angariSi. - Отчет
13. gambuzia da misi gamoyeneba koRosTan sabr-
Мингрельской малярной экспедиции // Вестник
Zolvelad ssr kavSiris samxreT raionebSi /
тропического института. - 1926;
s. j. s. k. prof. sp. virsalaZis saxelobis cen-
6. Beiträge zur Biologie der Florfliegen larven // Anz. f.
traluri tropikaul sneulebaTa instituti. Schädlingen. - 1927. - #11;
- Tb.: saqmedgami, 1940. – 32 gv.: il.; 7. Beiträge zur Biologie einiger Forstschädlinge // Anz. f.
14. entomologia: saxelmZRvanelo umaRles saswa­ Schädlingen. - 1927. - #7;
vleblebisaTvis / l.p. berias sax. saq. saxelmwi­ 8. Die Wirkung von Arsenpräparaten auf die wichtigs-
fo sas.-sam. in-ti. - naw. 1-li / l. kalandaZis da ten Forstschädlinge // Zeitschrift für Angewandte
ir. baTiaSvilis red.; avt.: l. kalandaZe, f. Entomologie. - 1927. - В. ХIII. - #1. - Докторская
zaicevi da sxv.. - Tb.: saxelgami, sas.-sam. seq­ диссертация;
tori, 1940. - 427 gv.: il.. - bibliogr.: gv. 417- 9. Einige Versuche mit Arsenmitteln gegen die Apfel-
20; naw. 2: saxelmZRvanelo umaRles saswavle­ baumgespiks motte Anzeigen für Schädlingskunde.
blebisaTvis / avt.: l. kalandaZe, f. zaicevi da - 1927. - #9;
sxv.; red.: l. kalandaZe da ir. baTiaSvili. - Tb.: 10. Über die Biologie des Museumkäfers und seine Be-
saxelgami, sas.-sam. seqtori, 1941. - 536 gv.: il.. kämpfung // Zeitschrift für Angewandte Entomologie.
- bibliogr.: gv. 517-23; - 1927. - В. ХIII. - #2;

506
11. Задача медицинской энтомологии в Грузии // 30. masalebi koRoebis winaaRmdeg parizis mwva­
Вестник тропической медицины. - 1928. - Т. 1. - #1; nes da aviaqimmeTodebis gamoyenebis Sesaxeb.
12. Beobachtungen über den blauen Schinkenkäfer // Mi- - Материалы к применению парижской зелени и
tt. d. 9. - f. - Vorzatsschutz. - 1928. - #3; авиахимметодов против комаров // Вестник СХИ.
13. Über die Biologie Anthrenus verbasci und seine Be- - 1933;
kämpfung // Mitt. d. 9. - f. Vorzatsschutz. - 1928. - #1; 31. mTeli yuradReba velis farvanas winaaRmdeg
14. Über die segmentale gliederung nematocerer Dipte- brZolas // komunisti. - 1933. - 4 ivnisi. - #127.
ren // Zoologischer Anzeiger. - Bd. LXXVI. - 1928. - - gv. 3;
#3 (6). - Совместно с Мартини; 32. Materialen zur Studium der Atmengsprozesse der
15. aWaristanis centraluri tropikuli sadgu­ Mückenlarven // Archiv für Schiffs und TropenHygie-
ris muSaoba. - Работа центральной тропстанции ne. - 1933. - Bd. 37. - #2;
Аджаристана // Вестник тропической медицины. - 33. Tevzi gambuzia da misi roli malariasTan br-
1929. - Т. 2. - #8; Zolis saqmeSi // komunisti. - 1934. - 21 noembe-
16. vazis foTolze filoqseris galebis gavrce­ ri. - #268. - gv. 3;
lebis Sesaxeb. - Материалы к распространению 34. masalebi bonifikatoris muSaobis danormvi­
листовых галлов филлоксеры в Грузии // Вестник saTvis. - Материалы к нормированию работы
Ин-та экспериментальной агрономии Грузии. - бонификаторов // Вестник тропической медицины.
1929. - #3; - 1934. - #2;
17. masalebi saqarTvelos koRoebis faunisa da 35. К истории распространения гамбузии и к изучению
maTi zogadi biologiisaTvis. - Материалы к ее врагов // Мед. паразитология. - 1934. - Т. 3, Вып.
фауне и к биологии комаров ССР Грузии // Вестник 4;
тропической медицины. - 1929. - Т. II, Вып. 3; 36. Материалы к изучению условий зимовки комаров
18. parizis mwvanis gamoyeneba koRoebis matlebis в Тифлисе // Вестник тропической медицины.
winaaRmdeg. - К применению парижской зелени - 1934. - Т. IV. - #1. - На груз. яз. - Совместно с
против комаров // Вестник тропической медицины. Таировой и Какауридзе;
- 1929. - Т. II. - #1; 37. masalebi afxazeTis koRoebis faunisaTvis.
19. ra mimarTulebiT unda warmoebdes koRoebze - Материалы к фауне комаров в Абхазии //
muSaoba saqarTveloSi. - В какое направление Бюллетень Гос. Музея Грузии. - 1935. - Т. VIII;
должно идти изучение комаров в условиях Грузии 38. masalebi dafnis mavne entomofaunisa­
// Вестник тропической медицины. - 1929. - Т. 2. - Tvis saqarTveloSi. - Материалы к вредной
#2; энтомофауне благородной лавры в условиях
20. wiwmatis foTolWamia Tbilisis bostneb­ Грузии // Вестник CХИ. - 1935. - #3;
Si. - Репсовый листоед в огородах г. Тбилиси // 39. dafnis mavne entomofauna. - Вредная
Вестник Ин-та экспериментальной агрономии энтомофауна благородного лавра // Культура
Грузии. - 1929. - #9; благородного лавра. - 1936;
21. masalebi gambuzia - Tevzis biologiisaTvis. - 40. zogierTi monacemebi velis farvanis Sesaxeb
Материалы к биологии рыб гамбузии // Вестник saqarTveloSi. - Некоторые данные к изучению
тропической медицины. - 1930. - Т. III. - #1; лугового мотылька в условиях Грузии в 1933
22. Авиаборьба против вредных насекомых // году // Вестник СХИ. - 1936. - #4. - Совместно с
Известия отдела защиты растений Груз. ССР. - Савенко;
1930; 41. Кукурузный мотылек на субтропических культурах
23. К биологии кровяной тли // Известия отдела // Субтроп. - 1936. - #12. - Совместно с Патарая;
защиты растений Груз. ССР. - 1930; 42. Материалы к изучению гамбузии как
24. Die Vorrats und Speicherschädlinge in Georgien насекомоядных рыб // Труды ТГУ. - 1936. - Т. IV;
USSR // M. d. 9. Vorr. - 1930. - #3; 43. О применении хлорпикрина против личинок и
25. Zur Biologie der Blutlaus // Anz. f. Schädlingskunde. - куколок комаров // Мед. паразитология. - 1936. - Т.
1930. - #1; V, Вып. 4. - Совместно с Лемер;
26. Anopheles algeriensis Tbeob. в Грузии // Троп. вед. 44. eqvskbila qerqisWamia saqarTvelos naZvis
и ветер. - 1931. - #4; tyeebSi. - Шести зубчатый короед в еловых лесах
27. Petroleum als Reblaus bekämpfungsmittel // Z. f. ang. Грузии // Вести станц. Защиты растений Грузии. -
Entom. - 1931. - B. XVIII. - #2. - Совместно с Thiem; 1937. - #1. - Совместно с Лозовым;
28. Zur Fauna der Stechmücken in Georgia UDSSR // 45. kidev cota ram gambuziebis biologiisa­
Arch. f. Sch. und Prop. - 1931. - Band 35; Tvis. - Некоторые данные к биологии гамбузии //
29. Materialen zur Biologie des Fisches Gambusia // Ar- Бюллетень Гос. Музея Грузии. - 1937-1938. - Т. IХ;
chiv für Schiffs und TropenHygiene. -1932. - Bd. 36. 46. masalebi saqarTvelos tyeebis mavne mwere­
- #2; bis SeswavlisaTvis. - Материалы к изучению

507
вредной энтомофауны лесов Грузии // Вести saqarTvelos saxelmwifo sasoflo-sameurneo
станц. Защиты растений Грузии. - 1937. - #1. - institutis Sromebi. - 1941. - t. 13. - gv. 202-232;
Совместно с Лозовым; 62. buzebi da maTTan brZola saqarTveloSi / l.
47. Материалы к распространению подвидов Anophe- kalandaZe, s. Cilingarovi // tropikul da pa-
les maculipennis в Грузии // Мед. паразитология. - razitul sneulebaTa biuleteni. - 1942. - gv.
1938. - Т. VII, Вып. 5. - Совместно с Сагателовой; 16-21. - rezume rusul enaze;
48. kombostos tilis biologia - ekologia da mas- 63. koRo stegomias sawinaaRmdego-damafTxro-
Tan brZolis SeswavlisaTvis saqarTveloSi // bel saSualebaTa SeswavlisaTvis // malariisa
saqarTvelos saxelmwifo sasoflo-sameurneo da samedicino parazitologiis samecnie-
institutis moambe. - 1939. - #1. - gv. 117-149; ro-kvleviTi institutis Sromebis krebuli.
49. kombostos foTlis biologia-ekologia da - 1945. - t. 1. - gv. 50. - reziume rusul enaze;
masTan brZolis SeswavlisaTvis saqarTvelo­ 64. lobios memarcvlias sawinaaRmdego brZolis
Si. - К биологии и экологии капустной тли и меры fizikur-meqanikur saSualebaTa Seswavlisa-
борьбы с него в условиях ССР Грузии // Вестник Tvis // saqarTvelos saxelmwifo sasoflo-sa-
СХИ. - 1939. - #1. - Совместно с Небиеридзе; meurneo institutis Sromebi: 1945 wlis saga-
50. Авиахимметод в борьбе с личинками zafxulo samecniero sesiis Sedegebi. - 1945.
малярийных комаров в условиях Грузии // Труды - t. 23-24. - gv. 193-210. - reziume rusul enaze;
III Закавказского съезда по борьбе с малярией. - 65. masalebi koRoebis SeswavlisaTvis kolxidaSi
1939; // malariisa da samedicino parazitologiis
51. Испытание новых средств борьбы против samecniero-kvleviTi institutis Sromebis
комаров // Труды III Закавказского съезда по krebuli. - 1945. - t. 1. - gv. 41. - reziume rusul
борьбе с малярией. - 1939. - Совместно с Демер и enaze;
Саладзе; 66. oTaxis buzis imagos wina fazebis sawinaaRm-
52. К вопросу изучения врагов, болезней и dego gauwmendavi karbolis mJavis gamoyene-
каннибализма гамбузии // Труды III Закавказского bis Sesaxeb // malariisa da samedicino parazi-
съезда по борьбе с малярией. - 1939. - Совместно tologiis samecniero-kvleviTi institutis
с Таировой; Sromebis krebuli. - 1945. - t.1. - gv.139-146. -
53. К вопросу подвидов Anopheles maculipennis и reziume rusul enaze;
некоторые данные о действии температуры и 67. Aedes segrtil-s sawanaaRmdego brZolis sakiTxe-
влажности на яйце и личинок и эффективность bis dadgenisaTvis saqarTveloSi // malariisa
действия некоторых ларвицидов // Труды III da samedicino parazitologiis samecnie-
Закавказского съезда по борьбе с малярией. - ro-kvleviTi institutis Sromebis krebuli.
1939. - Совместно с Лемер и Сагателовой; - 1945. - t. 1. - gv. 26. - reziume rusul enaze;
54. Наблюдения над обкладкой яиц Anopheles maculi- 68. zoologia [sabWoTa saqarTvelos 25 wlisTa-
pennis // Мед. паразитология. - 1939. - Т. VIII, Вып. vze] // mecniereba sabWoTa saqarTveloSi 25
5. - Совместно с Сагателовой; wlis manZilze. - 1946. - #1. - gv. 3-23;
55. О нахождении Anopheles hyrcanus ver meso- 69. rgoluri abreSummqsovis masobrivi gamravle-
potamyia в дупле многолетнего дуба // Мед. ba qarTulSi da tavotis gamoyenebis cdebi mi-
паразитология. - 1939. - Т. VIII, Вып. 2. - Совместно si matlebis winaaRmdeg // saqarTvelos saxel-
с Тваровой; mwifo sasoflo-sameurneo institutis Srome-
56. Борьба с вредителями виноградной лозы должна bi. - 1946. - t. 25. - gv. 11-26. - reziume rusul
вестись осенью и зимой // Советская Абхазия. - enaze;
Сухуми, 1940. - 17 декабря. - #291; 70. saqarTveloSi mavne mwerebis sawinaaRmdego
57. Материалы к изучению кузнечиков, как brZolaSi mzis radiaciis gamoyenebis Seswa-
вредителей с.-х. растений // Труды ТГУ. - 1940. - Т. vlis masalebi // Tbilisis saxelmwifo univer-
ХIII. - Совместно с Тулашвили; sitetis Sromebi. - 1946. - t. 27. - gv. 73-95. - (A,
58. Результаты наблюдении над комнатной мухой samaTematiko-sabunebismetyvelo mecniereba-
(Musca vicina) // Мед. паразитология. - 1940. - Т. IX, ni). - reziume rusul enaze;
Вып. 4. - Совместно с Чилингаровой; 71. gambuziebis transportis Sesaxeb / l. kalan-
59. atmis didi tilis biologia-ekologiis Seswavli­ daZe; a. Tairova // malariisa da samedicino pa-
saTvis. - Материалы к изучению биологии и экологии razitologiis samecniero-kvleviTi institu-
большой персиковой тли // Труды СХИ. - 1941; tis Sromebis krebuli. - 1947. - t. 2. - gv. 21-30.
60. davicvaT bostnebi mavne mwerebisagan // sabWo- - reziume rusul enaze;
Ta oseTi. - 1941. - 8 maisi. - #106; 72. mindvris mavneblebi da maTTan brZola: agro-
61. masalebi Pterochloroides persicae chol, [anu atmis nomis rCeva - darigeba // axalgazrda komunis-
didi tili] SeswavlisaTvis saqarTveloSi // ti. - 1947. - 11 marti. - #30;

508
73. zogadi monacemebi oTaxis buzebze ddt-is mo- - 94 gv.: sur.; naw. 3: planetebi, varskvlavebi. -
qmedebis Sesaxeb / l. kalandaZe, s. Cilingaro- Tb.: qSwkg saz.-bis gamocema #132, 1917 (`qarT­
va // saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis li~-is st.). - 80 gv.;
moambe. - 1949. - t. 10. - gv. 43-50. - (#1); 3. pirveli Ria werili solomon zurgieliZes
74. masalebi aRmosavleT saqarTvelos mcire zo- saiqios / eSmaki [n. kalandaZe]. - [Tb.]: barTlome
mis wyalsatevebis entomofaunis Seswavlisa- kilaZis gamocema da st., [1919]. - 64 gv.
Tvis // Tbilisis saxelmwifo universitetis
Sromebi. - 1950. - t. 38. - gv.155-165. - reziume Targmna:
rusul enaze; 1. lunkeviCi, v. mwvane samefo: [suraTebiT] / v.
75. masalebi jvarosanTa rwyilebis Seswavlisa- lunkeviCi; Targmani n. kalandaZisa. - Tf.: ga­
Tvis // saqarTvelos saxelmwifo sasoflo-sa- moc. Zm. TavarTqilaZeebisa #92, maTive st.,
meurneo institutis Sromebi. - 1951. - t. 34. - 1902. - 66 gv.: sur.;
gv. 169-180. - reziume rusul enaze; 2. pti, leon. virebi: (mxiblavi zRapari karikatu-
76. masalebi aRmosavleT saqarTvelos mcire zo- rebiT) // eSmakis maTraxi. - 1916. - #43. - gv. 2-9;
mis wyalsatevebis entemofaunis Seswavlisa- 3. SurisZieba isidoresi: (Targmani ese eZRvne-
Tvis / l. kalandaZe, z. jaSi // Tbilisis saxel- bis eSmakisgan qarTvel noqrebs, cxovrebaSi
mwifo universitetis Sromebi. - 1952. - t. 46. saxelmZRvaneloT). [moTxroba] // eSmakis maTra-
- gv. 85-99. - reziume rusul enaze. xi. - 1916. - #45. - gv. 4-9.. - teqsts darTuli aqvs
a. gilomis mier Sesrulebuli karikaturebi.
wyaro: ar aris miTiTebuli.
gamoqveynebulia:
kalandaZe, nestor [igive eSmaki] la­ 1. sazogado moRvaweobis axali nimuSi // kvali. -
zares Ze (1874 – 1942) – mwerali, – iumoristi, 1903. - #25. - gv. 401;
Jurnalisti da mTargmneli, – daibada guriis 2. baasi: [avtonomiis Sesaxeb] // mogzauri. - 1905. -
sof. xidisTavSi, 1882 w. daamTavra quTaisisa #16. - gv. 252-253;
da ialtis sameurneo skolebi. 3. istoriuli narkvevi: feletonis magieri [samR-
1906-1911 wlebSi xelmZRvanelobda iumo­ vdeloebis winaaRmdeg] // mogzauri. - 1905. -
ristul Jurnalebs (`eSmakis maTraxi~, `eSma­ #28. - gv. 448-449;
kis salamuri~ da sxv.), 1917-1921 wlebSi, Tagu­ 4. kviridan-kviramde // mogzauri. - 1905. - #6. - gv.
nasTan (Salva SaraSiZe) erTad, redaqtorobda 73-74;
`eSmakis maTraxs~, romelSiac aTavsebda iumo­ 5. nawyvetebi eSmakis dRiuridan: feletonis ma-
ristul werilebs, leqsebs, poemebs, patar-pa­ gier // mogzauri. - 1905. - #27. - gv. 431-433;
tara ambebs, suraTebsa da sxv., - umTavresad, 6. ori jiSis filoqsera: feletonis magieri // mo-
Cveni sazogadoebrivi yofa-cxovrebis mankie­ gzauri. - 1905. - #29. - gv. 465-466;
rebaTa gasakilavs. misi iumori mudam geslia­ 7. sakvirveli ambavi: [iumori] // mogzauri. - 1905. -
ni RimiliT iyo Sezavebuli, jansaRi, zogadi #5. - gv. 57-58;
SegnebiT nakarnaxevi, ara boroti. 8. saubari: [iumori] // mogzauri. - 1905. - #13. - gv.
adgenda samecniero-popularul wig­ 205-206;
nakebs, Targmnida; agreTve, werda werilebs. 9. sityva jojoxeTSi, eSmaki samoTxeSi da sami
mgosnis, i. mWedliSvilis, sityviT: `eSma­ wertili: [iumori] // mogzauri. - 1905. - #3. - gv.
kis wignSi `werili s. zurgieliZes~ mSvenieri, 26-28;
SoTaseburi leqsiT aris ganaRimebi dRevan­ 10. soflis maswavlebelTa krebis gamo // mogzau-
deli saqarTvelos istoria. wynari, tkbili ri. - 1905. - #16. - gv. 254-255;
da mware iumoriT aris Sezavebuli mSvenieri 11. feletoni // mogzauri. - 1905. - #23. - gv. 365-366;
leqsi~ (`Teatri da cxovreba~, 1919, #7). 12. Suris-Zieba: [samson fircxalavasa da Tedo sa-
xokias winaaRmdeg] // mogzauri. - 1905. - #26. -
calke gamocemulia: gv. 422-423;
1. anarqizmis bukinisti, literator-mewvrilma- 13. cxra Zmani: (zRapari) [qarTul Jurnal-gazeTe-
ne, zugdideli jgufis Tavi anu akobia pavle: bze] // mogzauri. - 1905. - #2. - gv. 10-12;
[satira]. - [Tb.], [1908] (st. gutenbergi). – 14 gv.; 14. Zveli mobaaseni axal saganze: [i. WavWavaZis wi-
17sm. - avtoris fsevdonimi SecdomiT: emSaki; naaRmdeg] // mogzauri. - 1905. - #15. - gv. 235-236;
2. saxalxo astronomia / Sedgenili n. kalandaZis 15. boqaulis naambobi // eSmakis maTraxi. - 1907. -
mier. - naw. 1: [deda-miwa]. – Tb.: qSwkg saz.-bis #2. - gv. 5-6. - darTuli aqvs o. Smerlingis ka-
gamocema #122, 1916 (barTlome kilaZis st.). rikatura `dumis arCevnebi TfilisSi~;
- 72 gv.: sur.; naw. 2: mTvare, mze. – Tb.: qSwkg 16. gazeTebis bed-iRbali: [leqsi] // Suamavali. -
saz.-bis gamocema #126, 1916 (b. kilaZis st.). 1907. - #3. - gv. 5-6;

509
17. gaficva // Suamavali. - 1907. - #3. - gv. 1-2. - dar- 39. mgosani: [iumoristuli leqsi irodion evdoS-
Tuli aqvs Роттер-is karikatura: `roca undom- vilze] // eSmakis maTraxi. - 1907. - #1. - gv. 4. -
ni buntoben maTraxi da misi jani~; darTuli aqvs o. Smerlingis karikatura `sam-
18. glexis mamiTadi: (mibaZva).[iumoristuli leq- yaros poeti~;
si] // Suamavali. - 1907. - #8. - gv. 1-2. - darTuli 40. mose janaSvili // eSmakis maTraxi. - 1907. - #6.
aqvs g. zaziaSvilis karikatura: `dalaqebi~; - gv. 5-6. - qarTveli moRvaweebi. - axlavs o. Smer-
19. guriis ambebi // mogzauri. - 1905. - #7, calke lingis SarJi;
damateba. - gv. 1-2; #8, calke damateba. - gv. 113; 41. moswavlis dRiuri: [karikatura] // Surduli. -
20. daTvis wveuleba: [iumoristuli leqsi mTa- 1907. - #1. - gv.: 5, 7, 10, 12, 14;
vrobaze] // Suamavali. - 1907. - #4. - gv. 1-3. - dar- 42. nacar-qeqia: (uZRvni i. nakaSiZes). [leqsi] //
Tulia Роттер-is karikatura: `gadahkres da sa- masxara: saoxunjo masalebis krebuli. - 1907. -
dRegrZelo saTiTaod gaaCines!!~; #2. - gv. 4-5;
21. ekalis `liucifers~ // eSmakis maTraxi. - 1907. - 43. netar-xsenebuli `bzikis~ `mkbenars~: (warsu-
#5. - gv. 5; lidan). [iumoristuli leqsi CarCze] // Suamava-
22. erovnuli taZari: [leqsi saTavadaznauro gim- li. - 1907. - #1. - gv. 7;
naziaze] // eSmakis maTraxi. - 1907. - #3. - gv. 4-5. 44. pasuxi: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1907. - #2. -
- darTuli aqvs О. И. Шмерлинг-is karikatura - gv. 8;
erovnuli taZari da niko cxvedaZe; 45. pasuxi: rigoletos. [iumoristuli leqsi] // eS-
23. eSmakis maTraxi: (sazogadoebis sayuradRe- makis maTraxi. - 1907. - #8. - gv. 5-6;
boT) // eSmakis maTraxi. - 1907. - #2. - gv. 2; 46. polemika `ukanaskneli angariSi~ // Surduli. -
24. eSmakis mogzauroba // eSmakis maTraxi. - 1907. - 1907. - #2;
#1. - gv. 2-3; #2. - gv. 3-4; #3. - gv. 2-3; #4. - gv. 6; 47. polemika // Suamavali. - 1907. - #6. - gv. 5;
#8. - gv. 2; #9. - gv. 3; 48. politikuri ekonomia: (Tu xaTri gaqvT waiki-
25. v. gunia dramaturgi, gamomcemeli, `msaxiobi~, TxeT b. `WaRaras~ politikuri ekonomia, ekal-
cilismwameblis rolSi // eSmakis maTraxi. - Si!) // eSmakis maTraxi. - 1907. - #8. - gv. 3;
1907. - #8. - gv. 4-5. - Tan erTvis o. Smerlingis 49. rkinis gzaze: [iumoristuli leqsi] // Suamava-
karikatura; li. - 1907. - #1. - gv. 4. - Tan erTvis Роттер-is
26. vai Wkuisagan: (igavi) // eSmakis maTraxi. - 1907. - karikatura: `Tfilisidan baTumisaken~;
#6. - gv. 5; 50. rogor Cndeba `qariSxali~ // Suamavali. - 1907. -
27. vaso abaSiZe: [daxasiaTeba] // eSmakis maTraxi. - #3. - gv. 2;
1907. - #9. - gv. 4. - qarTveli moRvaweebi. - dar- 51. saaRdgomo fantazia: [iumoristuli leqsi] //
Tuli aqvs o. Smerlingis karikatura; oxunji: iumoristuli werilebi krubuli. -
28. zubri // eSmakis maTraxi. - 1907. - #2. - gv. 8; 1907. - #2. - gv. 1-3;
29. Tavebi // eSmakis maTraxi. - 1907. - #8. - gv. 5. - 52. sadgurze: [iumoristuli leqsi] // Suamavali.
Tan erTvis S. qiqoZis karikatura; - 1907. - #5. - gv. 3-4. - darTuli aqvs Роттер-is
30. iaraRTa qeba: [iumoristuli leqsi] // ekali. - ori karikatura: `Tfilisis sadgurze~;
1907. - #2. - gv. 7; 53. sapremio gamocanebi: [iumoristuli leqsi] //
31. kvalad `spermakudini~ // eSmakis maTraxi. - 1907. Surduli. - 1907. - #3. - gv. 13;
- #13. - gv. 3; 54. saubari eTikasTan: (dialogi) // eSmakis maTra-
32. kiTxva pasuxi: [iumoristuli leqsi J. `niSadu- xi. - 1907. - #9. - gv. 2;
ris~ TanamSromelze] // eSmakis maTraxi. - 1907. 55. sizmari federalistisa: [iumoristuli leqsi]
- #7. - gv. 4; // eSmakis maTraxi. - 1907. - #4. - gv. 4-5. - darTu-
33. konka da tramvai: [iumoristuli leqsi] // Suama- li aqvs o. Smerlingis karikatura `federalis-
vali. - 1907. - #4. - gv. 6-7; tis sizmari~;
34. kreba: (wera-kiTxvis sazogadoeba) // eSmakis ma- 56. sizmari-cxadi: [iumoristuli leqsi glexze] //
Traxi. - 1907. - #13. - gv. 1-2. - darTuli aqvs o. Suamavali. - 1907. - #7. - gv. 2. - darTuli aqvs g.
Smerlingis karikatura; zaziaSvilis karikatura;
35. kupletebi // eSmaki: iumoristuli almanaxi. - 57. sityva Tqmuli ilia WavWavaZisa mier s. gura-
1907. - #1. - gv. 7; mianT-karSi egzekuciis moniWebis dros: (miba-
36. kupletebi: [leqsi] // cecxli. - 1907. - #1. - gv. 7; Zva sityvisa winamZRvrianT-karSi Tqmulisa) //
37. lokauti - boikoti // Suamavali. - 1907. - #1. - Suamavali. - 1907. - #1. - gv. 3;
gv. 1-2. - darTuli aqvs karikatura; 58. stipendia // eSmakis maTraxi. - 1907. - #2. - gv.
38. maTraxis kudi: [iumoristuli werili] // eSma- 4. - darTuli aqvs S. qiqoZis karikatura;
kis maTraxi. - 1907. - #3. - gv. 2; #4. - gv. 1-2; #5. 59. suliko: (akakis mibaZva). [iumoristuli leqsi]
- gv. 2; // eSmakis maTraxi. - 1907. - #3. - gv. 1-2;

510
60. qarTveli viris hazrebi: [leqsi] // eSmakis ma- 79. gmiri // eSmakis maTraxi. - 1908. - #22. - gv. 1. -
Traxi. - 1907. - #1. - gv. 2. - darTuli aqvs S. qi- muxambazi. - i. griSaSvilis gamoxmaureba am le-
qoZis karikatura `viris fiqrebi; eSmaki: iumo- qsze ix.: niSaduri. - 1908. - #35. – gv. 8;
ristuli almanaxi. - 1907. - #1. - gv. 2-3; 80. gunia da `niSaduri~: [iumoristuli leqsi] // eS-
61. qarTveli moRvaweebi: [grigol volskis bio- makis maTraxi. - 1908. - #15. - gv. 9;
grafia] // eSmakis maTraxi. - 1907. - #5. - gv. 4-5. 81. damateba: [iumoristuli leqsi reaqciaze] // eS-
- darTuli aqvs oskar Smerlingis karikatura; makis maTraxi. - 1908. - #15. - gv. 15;
62. qarTveli moRvaweebi // eSmakis maTraxi. - 1907. 82. damsaxurebuli Tavadi daviT niJaraZe // eSma-
- #4. - gv. 4-5. - darTuli aqvs o. Smerlingis kis maTraxi. - 1908. - #28. - gv. 8-9. - axlavs o.
SarJi - parTen al. goTua (Газетный домъ имени Smerlingis karikatura;
Зубалова); 83. damsaxurebuli policieli. megreli aznauri
63. qristes maTraxi // Suamavali. - 1907. - #1. - gv. 6. luka gabunia: [moRvaweoba] // maTraxi. - 1908. -
- darTuli aqvs rotteris karikatura `netar #6. - gv. 9. - werils axlavs Scorpion-is karika-
arian devnilni simarTlisaTvis~; tura;
64. Ria werili: (provinciel eSmakTadmi) // eSmakis 84. eqspertiza: [iumoristuli leqsi] // eSmakis ma-
maTraxi. - 1907. - #9. - gv. 6; Traxi. - 1908. - #32. - gv. 1-2. - axlavs o. Smer-
65. yivili `tarielisa~ zemodan carielisa: [leqsi] lingis karikatura: `mamapapuri eqpertiza~;
// Surduli. - 1907. - #2. - gv. 5-6. - darTuli aqvs 85. eSmakis mogzauroba: [iumoristuli moTxroba]
S. qiqoZis karikatura `raindi Tanamedrove~; // akaki. - 1908. - #2. - gv. 2-4;
66. SiSveli buxari: [iumoristuli moTxroba mo- 86. eSmakis mogzauroba...: quTaisSi, `eqspopria-
saxleobis darbevaze] // ekali. - 1907. - #1. - gv. cia~, sazogadoT da kerZoT, ebraelTa ubanSi,
6-8. - darTuli aqvs g. zaziaSvilis karikatura; fermaSi, mfarveli angelozi, `kolxidas~ kan-
#2. - gv. 4-5. - darTuli aqvs g. zaziaSvilis ka- toraSi, bulvarSi // eSmakis maTraxi. - 1908. -
rikatura; #20. - gv. 2-4;
67. Cxreka, Cxreka, kidev Cxreka!: [iumoristuli 87. vnaxe taZari // maTraxi. - 1908. - #2. - gv. 16. -
leqsi] // oxunji: iumoristuli werilebi kru- axlavs Scorpion-is karikatura: `baTumis qar-
buli. - 1907. - #2. - gv. 1; Tuli eklesia~;
68. cal-yuriani: (drama 1 moqmedebad) // masxara: 88. zneobis maswavlebelni Telavidan // eSmakis ma-
saoxunjo masalebis krebuli. - 1907. - #2. - gv. Traxi. - 1908. - #29. - gv. 6-7;
3; 89. zubrebi da zubrTa skola // eSmakis maTraxi. -
69. ZvelaT Turme...: [iumoristuli leqsi] // oxun- 1908. - #28. - gv. 2;
ji: iumoristuli werilebi krubuli. - 1907. - 90. Tavadi nikoloz TavdgiriZe: [biografia iu-
#1. - gv. 6; moriT] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #38. - gv. 8.
70. werili eSmakisa: amxanagebo! // ciskari. - 1907. - - qarTveli moRvaweebi. - axlavs o. Smerlingis
#4. - gv. 15; megobruli SarJi;
71. werili redaqcias // Suamavali. - 1907. - #6. - gv. 91. iakob fancxava: [biografia] // eSmakis maTraxi. -
8. - teqstis bolos: `maradis Tqveni eSmaki~; 1908. - #27. - gv. 8. - qarTveli moRvaweebi;
72. xvreli // eSmakis maTraxi. - 1907. - #2. - gv. 1-2. - 92. kavSirebis nana: [iumoristuli leqsi] // maTra-
axlavs o. Smerlingis karikatura; xi. - 1908. - #4. - gv. 9. - leqss axlavs oskar Smer-
73. xolera da Savi Wiri: [iumoristuli leqsi] // lingis karikatura;
Suamavali. - 1907. - #5. - gv. 1-2. - darTuli aqvs 93. kiTxva-pasuxi: [satiruli leqsi] // ekali. - 1908.
Роттер-is karikatura - mamebi: - `pativi da dide- - 21 seqtemberi. - #18. - gv. 3;
ba mobrZanebasa Tqvensa!...~; 94. kita abaSiZe: [biografia iumoriT] // eSmakis ma-
74. jojoxeTisaken: [iumoristuli leqsi] // ekali. Traxi. - 1908. - #20. - gv. 9. - qarTveli moRvawee-
- 1907. - #1. - gv. 3. - darTuli aqvs s. kruJinis bi. - erTvis o. Smerlingis karikatura;
karikatura; 95. kolxidas kantoraSi // eSmakis maTraxi. - 1908. -
75. Се левь, а не собака: [iumoristuli poema daS- #20. - gv. 4;
nakebze] // xumara. - 1907. - #1. - gv. 2-3. - darTu- 96. kuWi `farelTa~ // eSmakis maTraxi. - 1908. - #19.
li aqvs g. zaziaSvilis karikatura; - gv. 4-5. – mestviruli;
76. akakis: (leqsi a. wereTlis samwerlo moRvaweo- 97. midis xelidan akaki! // eSmakis maTraxi. - 1908. -
bis 50 wlisTavze) // akaki. - 1908. - #1. - gv. 2; #19. - gv. 11;
77. amirani da zubrebi: (saistorio masala). [iumo- 98. mijaWvuli `amirani~: [iumoristuli leqsi] //
ristuli leqsi] // maTraxi. - 1908. - #1. - gv. 8. maTraxi. - 1908. - #5. - gv. 1-2. - leqss axlavs os-
- teqsts axlavs karikatura `amiranze~; kar Smerlingis karikatura;
78. aq modi Cemo qamanCav... // eSmakis maTraxi. - 1908. 99. mihqris etli verisaken!: (vuZRvni vl. miqe-
- #24. - gv. 12; laZes). [iumoristuli leqsi loTebze] // eSma-

511
kis maTraxi. - 1908. - #26. - gv. 16. - darTuli 120. qriste aRsdga!: (eSmakuri milocvebi) // eSmakis
aqvs: o. Smerlingis karikatura: `an zurna da an maTraxi. - 1908. - #26. - gv. 4-7;
sikvdili!~; 121. Ria werili b-n akakis: qriste aRsdga! // eSmakis
100. movmarTav stvirsa qamanCas...: [iumoristuli maTraxi. - 1908. - #27. - gv. 13;
leqsi reaqciaze] // eSmakis maTraxi. - 1908. - 122. Savrazmiani: patara poema // eSmaki: iumoristu-
#40. - gv. 6. – mestviruli; li almanaxi. - 1908. - #3. - gv. 4-5. - leqss axlavs
101. moTqma: [iumoristuli leqsi] // maTraxi. - 1908. o. Smerlingis karikatura;
- #1. - gv. 8-9; 123. CvenisTana bednieri...: [iumoristuli leqsi
102. msajulebi: (mibaZva). [iumoristuli leqsi] // eS- samSoblodan gadaxvewilebze] // eSmakis maTra-
makis maTraxi. - 1908. - #23. - gv. 1-2. - Tan erTvis xi. - 1908. - #36. - gv. 1;
o. Smerlingis karikatura: `WeSmariti qarTu- 124. wiTeli jvari: saSemodgomo legenda. [iumo-
li samarTali~; ristuli leqsi] // maTraxi. - 1908. - #1. - gv. 14;
103. ori `gmiri~: (aCrdili komediisa). (fantaziisa- 125. jvarcma xaxanovisa: [iumoristuli leqsi] // eS-
Tvis) // eSmakis maTraxi. - 1908. - #29. - gv. 8-9; makis maTraxi. - 1908. - #20. - gv. 7-9;
104. ori eSmaki: (sami iRbali) // eSmakis maTraxi. - 126. am Cvens patara Saradas: [leqsi] // maTraxi da sa-
1908. - #23. - gv. 4-5; lamuri. - 1909. - #7. - gv. 6-7;
105. patara feletoni: eqimi siWinava // maTraxi. - 127. ar mqonda zraxva, notebiT: [iumoristuli le-
1908. - #4. - gv. 4-5; qsi] // maTraxi da salamuri. - 1909. - #18. - gv.
106. petre surgulaZe: [biografia. iumori] // eS- 9-10. – Sarada;
makis maTraxi. - 1908. - #21. - gv. 8. - qarTveli 128. bayayeTis `sabWo~: [iumoristuli leqsi] // ma-
moRvaweebi. - erTvis karikatura; Traxi da salamuri. - 1909. - #4. - gv. 16. - leqss
107. puriSkeviCi da ia ekalaZe, `niSadur~ - `isari~ axlavs o. Smerlingis karikatura;
da `russkoe znamia~ // eSmakis maTraxi. - 1908. -
129. brZola Zmano, brZola mama-papuri...: [iumoris-
#23. - gv. 14;
tuli leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1909. -
108. rkinis gzis vagonSi // eSmakis maTraxi. - 1908. -
#5. - gv. 1-3;
#20. - gv. 2-3. - eSmakis mogzauroba;
130. gamCens vficav...: [iumoristuli leqsi b-ani=-
109. saaxalwlo milocvebi: [leqsad] // eSmakis ma-
noe Jordaniaze] // maTraxi da salamuri. - 1909.
Traxi. - 1908. - #14. - gv. 3-4;
- #11. - gv. 8-9. – Sarada;
110. saaxalwlo sizmari redaqtorsa: iumori // eSma-
131. gafrTxilebT ese Sarada: [gamocana leqsad po-
kis maTraxi. - 1908. - #14. - gv. 2-3;
litikur Temaze] // maTraxi da salamuri. - 1909.
111. samgzavro momzadeba // eSmakis maTraxi. - 1908. -
- #9. - gv. 6-7. – Sarada;
#27. - gv. 9-10. – mestviruli;
132. gTxovT ama mcire Saradas: [iumoristuli le-
112. sami dRe samoTxeSi // eSmakis maTraxi. - 1908. -
qsi cenzuraze] // maTraxi da salamuri. - 1909.
#14. - gv. 14-15; #15. - gv. 13-14;
- #8. - gv. 11;
113. silovan xundaZe anu (Reneral ot avtonomii):
133. godeba iase raWvelisa // maTraxi da salamuri. -
[biografia. iumori] // eSmakis maTraxi. - 1908. -
1909. - #15. - gv. 5-6;
#18. - gv. 8-9. - qarTveli moRvaweebi. - axlavs o.
134. daviwyoT ese Sarada...: [iumoristuli leqsi] //
Smerlingis karikatura;
maTraxi da salamuri. - 1909. - #25. - gv. 7-8. –
114. suli da tvini // eSmakis maTraxi. - 1908. - #16.
Sarada;
- gv. 1-2. - Tan erTvis karikatura: `Tfiliseli
135. dampali presa anu nimuSi xucuri poeziisa //
ikarielebi~. `tvini da suli~;
jojoxeTi: iumoristuli almanaxi. - 1909. - ga-
115. sxva hpove `Cangi~ saamo... // eSmakis maTraxi. -
moc. 6. - gv. 4-5;
1908. - #40. - gv. 4. - iqve S. qiqoZis karikatura;
116. tramvaize: [iumori konduqtorisa da mgzavris 136. edemis yofil mdgmurTagan...: [gamocana leq-
kamaTze] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #20. - gv. 2. - sad] // maTraxi da salamuri. - 1909. - #12. - gv.
eSmakis mogzauroba; 10-11. – Sarada;
117. farosnebi // eSmakis maTraxi. - 1908. - #17. - gv. 137. eTerovani poeti: giorgi gvazava // Cveni sala-
4; #18. - gv. 3; muri: iumoristuli almanaxi. - 1909. - #1. - gv.
118. qarTveli moRvaweebi: mociqulTa swori Tava- 1-3;
di konstantine TumaniSvili // maTraxi. - 1908. - 138. erT-erTi Tvisa saxeli...: [iumoristuli leqsi]
#5. - gv. 8-10. - teqsts axlavs oskar Smerlingis // maTraxi da salamuri. - 1909. - #20. - gv. 5. – Sa-
karikatura; rada;
119. qarTveli moRvaweebi: filipe gogiCaiSvili: 139. erT Tfilel `ikarielsa~: [leqsi] // maTraxi da
[biografia iumoriT] // eSmakis maTraxi. - 1908. salamuri. - 1909. - #1. - gv. 12. – igavi;
- #35. - gv. 8-9. - erTvis o. Smerlingis karikatu- 140. eSmaki axta-daxta!: (interviu) // maTraxi da sa-
ra; lamuri. - 1909. - #11. - gv. 2-4;

512
141. eSmakisagan miviRe...: [iumoristuli leqsi] // ma- 165. eSmakis milocva: k. CxeiZesa da e. gegeWkors:
Traxi da salamuri. - 1909. - #26. - gv. 5-6. – Sara- [leqsi] // jojoxeTi: iumoristuli almanaxi. -
da; 1909. - gamoc. 5. - gv. 7;
142. eSmakis interviu giorgi gvazavasTan // maTraxi 166. eSmakis milocva: p. goTuas: [leqsi] // jojoxe-
da salamuri. - 1909. - #19. - gv. 2-4; Ti: iumoristuli almanaxi. - 1909. - gamoc. 5. -
143. eSmakis interviu `zubalaSvilis saxalxo saxl- gv. 7;
Tan daarsebuli qarTuli saxalxo warmodgene- 167. eZiebdeT da hpoebT! // maTraxi da salamuri. -
bis mmarTvel jgufs~ damfuZnebel wevrTan // 1909. - #16. - gv. 10-11;
maTraxi da salamuri. - 1909. - #20. - gv. 2-3; 168. vin aris `mamaoCveno~...: [iumoristuli leqsi] //
144. eSmakis interviu Tfilisis qalaqis gamgeobaSi maTraxi da salamuri. - 1909. - #23. - gv. 4-5. – Sa-
// maTraxi da salamuri. - 1909. - #26. - gv. 1; rada;
145. eSmakis interviu iakob gogebaSvilTan // maTra- 169. vuZRvni... // tartarozi: iumoristuli alma-
xi da salamuri. - 1909. - #22. - gv. 2-4; naxi. - 1909. - #9. - gv. 4. - axlavs o. Smerlingis
146. eSmakis interviu ivan mixeiliC andRulaZesTan karikatura;
// maTraxi da salamuri. - 1909. - #24. - gv. 2-3; 170. iase raWveli (anu eriskacobaSi mexuzla): [iu-
147. eSmakis interviu `iveriis~ redaqciaSi // maTra- moristuli biografia] // maTraxi da salamuri.
xi da salamuri. - 1909. - #12. - gv. 2-3; - 1909. - #3. - gv. 8-10. - qarTveli moRvaweebi. -
148. eSmakis interviu nikoloz cxvedaZesTan // ma- teqsts axlavs o. Smerlingis karikatura;
Traxi da salamuri. - 1909. - #12. - gv. 3-4; 171. igavi // tartarozi: iumoristuli almanaxi. -
149. eSmakis interviu parTen goTuasTan // maTraxi 1909. - #9. - gv. 1;
da salamuri. - 1909. - #23. - gv. 1-2; 172. interviu eSmakTan: [literaturuli Canaxati] //
150. eSmakis interviu provizor N-Tan // maTraxi da maTraxi da salamuri. - 1909. - #29. - gv. 2-4;
173. iubiles molodinSi: (saxumaro ambavi) // maTra-
salamuri. - 1909. - #28. - gv. 2-3;
xi da salamuri. - 1909. - #4. - gv. 2-4;
151. eSmakis interviu provinciel boqaulTan // ma-
174. iqneb mogwyinda Sarada...: [iumoristuli leqsi]
Traxi da salamuri. - 1909. - #21. - gv. 2-4;
// maTraxi da salamuri. - 1909. - #21. - gv. 8-9. –
152. eSmakis interviu saaznauro skolaSi // maTraxi
Sarada;
da salamuri. - 1909. - #14. - gv. 2-3;
175. kalendari 1909 wlisaTvis: ianvari // jojoxe-
153. eSmakis interviu samson fircxalavasTan // ma-
Ti: iumoristuli almanaxi. - 1909. - gamoc. 6. -
Traxi da salamuri. - 1909. - #27. - gv. 2-3;
gv. 2-3;
154. eSmakis interviu: [qalaqis saavaTmyofoSi] // ma-
176. komisiaSi: [saxumaro scena) // maTraxi da sala-
Traxi da salamuri. - 1909. - #15. - gv. 2-3;
muri. - 1909. - #13. - gv. 6-8;
155. eSmakis interviu q-n mariam demuriasTan // ma-
177. konstituciuri TamaSoba // tartarozi: iumo-
Traxi da salamuri. - 1909. - #25. - gv. 2-3;
ristuli almanaxi. - 1909. - #10. - gv. 1. - axlavs
156. eSmakis interviu q-n sofio romaniSvilTan // ma-
o. Smerlingis karikatura;
Traxi da salamuri. - 1909. - #13. - gv. 2-3;
178. maTraxis kudi // maTraxi da salamuri. - 1909. -
157. eSmakis interviu (quTaisSi telemak guriel-
#18. - gv. 11;
Tan) // maTraxi da salamuri. - 1909. - #18. - gv.
179. megobruli darigeba // maTraxi da salamuri. -
2-3;
1909. - #10. - gv. 2-4;
158. eSmakis kalendari: Tebervali: 1-15-mde: iumo-
180. monaxeT mokle saxeli...: [iumoristuli leqsi
ri // tartarozi: iumoristuli almanaxi. - 1909.
leliko kasraZeze] // maTraxi da salamuri. -
- #9. - gv. 2-3;
1909. - #13. - gv. 8. – Sarada;
159. eSmakis kalendari: Tebervali: TxuTmeti- 181. msurs dRevandeli Sarada...: [iumori leqsad] //
dan-ocdaoramde (15-22) // tartarozi: iumo- maTraxi da salamuri. - 1909. - #24. - gv. 5-6. – Sa-
ristuli almanaxi. - 1909. - #10. - gv. 5; rada;
160. eSmakis kalendari // salamuri. - 1909. - #1. - gv. 2; 182. nazi yvaviliT iwyeba...: [iumoristuli leq-
161. eSmakis milocva: akakis: [leqsi] // jojoxeTi: iu- si-gamocana politikur Temaze // maTraxi da
moristuli almanaxi. - 1909. - gamoc. 5. - gv. 7; salamuri. - 1909. - #15. - gv. 9. – Sarada;
162. eSmakis milocva: gr. volskis: [leqsi] // jo- 183. nazi yvavilis saxeli...: [iumoristuli leqsi
joxeTi: iumoristuli almanaxi. - 1909. - gamoc. `droebis~ redaqtor i. s. aglaZeze // maTraxi
5. - gv. 7; da salamuri. - 1909. - #10. - gv. 7. – Sarada;
163. eSmakis milocva: iakob gogebaSvils: [leqsi] // 184. nardSi vinc aris nawrTobi...: [iumoristuli
jojoxeTi: iumoristuli almanaxi. - 1909. - ga- leqsi-gamocana politikur Temaze] // maTraxi
moc. 5. - gv. 7; da salamuri. - 1909. - #16. - gv. 13. – Sarada;
164. eSmakis milocva: k. TumaniSvils: [iumoristu- 185. nu damZraxavT koRosa...: [iumoristuli leqsi]
li leqsi] // jojoxeTi: iumoristuli almanaxi. // maTraxi da salamuri. - 1909. - #29. - gv. 11. –
- 1909. - gamoc. 5. - gv. 7; Sarada;

513
186. nu iqneba am qveynad...: [iumoristuli leqsi] // 208. winamZRvrianTkaris sameurneo skola // droe-
maTraxi da salamuri. - 1909. - #27. - gv. 4. – Sa- ba. – 1909. – #111-113, 115-116;
rada; 209. Wantur-filosofia: ocneba siWabukisa anu fi-
187. obobaZis agentura: (aCrdili poemisa). [iumo- losofosis leqsebi // maTraxi da salamuri. -
ristuli leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1909. 1909. - #9. - gv. 2-4;
- #1. - gv. 1-4; 210. WriWina da WianWvela: (mibaZva). [iumoristuli
188. ori gvarisgan Sesdgeba...: [iumoristuli leq- leqsi] // eSmakis salamuri. - 1909. - #1. - gv. 1-2;
si] // maTraxi da salamuri. - 1909. - #6. - gv. 15. 211. axali skola: (saxumaro ambavi). [leqsi] // maTra-
– Sarada; xi da salamuri. - 1910. - #30. - gv. 3-4;
189. ori eSmaki // maTraxi da salamuri. - 1909. - #24. 212. buzi da spilo: [iumoristuli leqsi] // maTraxi
- gv. 14-15; da salamuri. - 1910. - #1. - gv. 5. - Tan erTvis o.
190. ocneba `publicistisa~: [ambavi] // maTraxi da sa- Smerlingis karikatura;
lamuri. - 1909. - #3. - gv. 2-4; 213. bunebis sakvirveleba, anu `buneba qarTuli
191. patara komedia: moqmedeba meore // maTraxi da enis Senobisa~, anu `sagramatiko werilebi sa-
salamuri. - 1909. - #28. - gv. 5-7. - teqstidan masalod~, anu `don~-isa da `Tan~-is Cxubi. Sed-
Cans rom pirveli moqmedeba ar dawerila; genili Zvelebur yaidaze saistorio Rramati-
192. pativcemulo mkiTxvelno! // eSmakis maTraxi. - kosis m.q. yifianis mier // maTraxi da salamuri.
1909. - gamoc. 8. - gv. 5. - axlavs oskar Smerlin- - 1910. - #28. - gv. 9-10;
gis karikatura; 214. gza da gza: (masalebi saqarTvelos istorii-
193. saaRdgomo sizmar-cxadi: [iumoristuli leq- dan) // maTraxi da salamuri. - 1910. - #23. - gv.
si] // eSmakis salamuri. - 1909. - #2. - gv. 2-3; 11-12;
194. saeSmako nawyveti: (sulTanis siyvaruli). [iu- 215. guli da kuWi: (igaviseburi) // maTraxi da sala-
moristuli moTxroba] // maTraxi da salamuri.
muri. - 1910. - #33. - gv. 5;
- 1909. - #1. - gv. 9-11;
216. egzameni: [leqsi] // saqme. - 1910. - 7 noemberi. -
195. sami marcvlisgan Sesdgeba...: [leqsi] // maTraxi
#7. - gv. 2-3;
da salamuri. - 1909. - #5. - gv. 13. – Sarada;
217. eSmakis gasaWiri: [leqsi] // maTraxi da salamu-
196. sami nawili Seadgens...: [iumoristuli leqsi] //
ri. - 1910. - #31. - gv. 3;
maTraxi da salamuri. - 1909. - #4. - gv. 9. – Sara-
218. eSmakis interviu: [giorgi gvazavasTan] // maTra-
da;
xi da salamuri. - 1910. - #2. - gv. 2;
197. saubari: (friad RirsmniSvnelovani) // maTraxi
219. eSmakis interviu dedofal zeinabTan // maTra-
da salamuri. - 1909. - #2. - gv. 10-11;
xi da salamuri. - 1910. - #15. - gv. 2-3;
198. sizmari: [iumoristuli leqsi] // maTraxi da sa-
220. eSmakis interviu nestor kalandaZesTan: [iu-
lamuri. - 1909. - #11. - gv. 4-5;
moristuldi dialogi] // maTraxi da salamuri.
199. qanqariani: (koncerti divlidalales xmaze) //
- 1910. - #6. - gv. 2-3;
maTraxi da salamuri. - 1909. - #8. - gv. 1-3;
221. eSmakis interviu parTen goTuasTan // maTraxi
200. qvel-moqmedeba // maTraxi da salamuri. - 1909. -
da salamuri. - 1910. - #8. - gv. 5;
#7. - gv. 2;
222. eSmakis interviu soflis mRvdelTan: [iumori]
201. qoronikoniT dawyeba...: [iumoristuli leqsi] //
// maTraxi da salamuri. - 1910. - #23. - gv. 2;
maTraxi da salamuri. - 1909. - #19. - gv. 10-11. –
223. eSmakis interviu quTaTur inteligentTan:
Sarada;
[iumori] // maTraxi da salamuri. - 1910. - #5. -
202. Ria baraTi kvinwar kvinwaris Ze kvinwariZes //
gv. 2-3;
maTraxi da salamuri. - 1909. - #1. - gv. 16;
224. eSmakis interviu `Ralatis~ gmirebTan // maTra-
203. Ria baraTi klimenti wkipurtaSvils: qal. xoni,
semenariis quCa, #665 // maTraxi da salamuri. - xi da salamuri. - 1910. - #16. - gv. 2;
1909. - #3. - gv. 15; 225. eSmakis interviu xoleris bacilasTan: [iumo-
204. Ria baraTi: q. Jeneva. napiris quCa. saxli. 13. ri] // maTraxi da salamuri. - 1910. - #26. - gv. 2-5;
qameleon qoriZes. [iumoristuli moTxroba] // 226. eSmakis kalendari: aprili. [Sinauri mimoxilva]
maTraxi da salamuri. - 1909. - #7. - gv. 13; // maTraxi da salamuri. - 1910. - #14. - gv. 2-3;
205. Ria baraTi: q. foTi b-n voldemars // maTraxi da 227. eSmakis kalendari: maisi // maTraxi da salamu-
salamuri. - 1909. - #19. - gv. 7; ri. - 1910. - #19. - gv. 5-6;
206. Rorebs kvebaven imiTi...: [iumoristuli leq- 228. eSmakis kalendari: marti // maTraxi da salamu-
si-gamocana politikur Temaze // maTraxi da ri. - 1910. - #10. - gv. 5-6;
salamuri. - 1909. - #17. - gv. 7. - Sarada; 229. vin gaimarjva?: [leqsi] // maTraxi da salamuri. -
207. Znelia gana movnaxoT...: [iumoristuli leqsi] // 1910. - #28. - gv. 3-5;
maTraxi da salamuri. - 1909. - #22. - gv. 9-10. – 230. zavi: [iumoristuli leqsi] // maTraxi da sala-
Sarada; muri. - 1910. - #15. - gv. 6-7;

514
231. inteligenti: [iumoristuli moTxroba] // ma- 255. sami gmiri!: [moTxroba] // maTraxi da salamuri. -
Traxi da salamuri. - 1910. - #19. - gv. 2-3. - pata- 1910. - #32. - gv. 5-6;
ra feletoni; 256. tkbili ocneba: [iumori] // maTraxi da salamu-
232. interviu eSmakTan: [saaxalwlo interviu] // ma- ri. - 1910. - #17. - gv. 6-8;
Traxi da salamuri. - 1910. - #1. - gv. 12; 257. qarTveli mwerali // maTraxi da salamuri. -
233. ismine TanamSromelo!: [iumori] // maTraxi da sa- 1910. - #4. - gv. 3;
lamuri. - 1910. - #6. - gv. 11-12; 258. Ria werili: [iumori] // maTraxi da salamuri. -
234. kalendari: (1910 wlisaTvis. ianvari) // maTraxi 1910. - #27. - gv. 3-4;
da salamuri. - 1910. - #2. - gv. 10-11; 259. Sarada: [leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1910. -
235. kometa: [iumoristuli leqsi] // maTraxi da sa- #2. - gv. 11; #4. - gv. 9; #5. - gv. 14; #9. - gv. 10-
lamuri. - 1910. - #18. - gv. 6; 11; #13. - gv. 7; #17. - gv. 8; #19. - gv. 10; #23.
236. kometa: (kudiani varskvlavi) // maTraxi da sa- - gv. 12; #25. - gv. 8; #26. - gv. 11; #27. - gv. 7-8;
lamuri. - 1910. - #3. - gv. 5-6; #31. - gv. 6-7;
237. koreqtura: [moTxroba] // saqme. - 1910. - 21 noem- 260. Sauriani ekonomia: (patara feletoni) // maTra-
beri. - #47. - gv. 3. - patara feletoni; xi da salamuri. - 1910. - #2. - gv. 5-6;
238. kudiani varskvlavi, anu kometa // maTraxi da sa- 261. Soba: [iumoristuli moTxroba meoTxe dasze] //
lamuri. - 1910. - #3. - gv. 9; #8. - gv. 14-15; maTraxi da salamuri. - 1910. - #11. - gv. 2-3;
239. kudiani varskvlavi: [astronomebis dakvirve- 262. Cvens mkiTxvelebs, ase Tu ise... // maTraxi da sa-
bani] // maTraxi da salamuri. - 1910. - #8. - gv. lamuri. - 1910. - #30. - gv. 9;
14-15; 263. ciliswameba: [iumori boqaul tyavaZeze] // ma-
240. leqcia grig. robaqiZisa: [leqsi] // maTraxi da Traxi da salamuri. - 1910. - #24. - gv. 2-3;
salamuri. - 1910. - #21. - gv. 2; 264. werili redaqciis mimarT // momavali. - 1910. -
241. maZiebeli: [iumoristuli leqsi] // maTraxi da 21 ianvari. - #118. - gv. 4;
salamuri. - 1910. - #29. - gv. 3-5; 265. wina dRes: [iumorstuli moTxroba] // maTraxi
242. maxarobeli!: (eSmakis interviu) // maTraxi da sa- da salamuri. - 1910. - #34. - gv. 3-4;
lamuri. - 1910. - #21. - gv. 6; 266. winasityvaobaSi Cven gakvriT SevexeT...: (wigna-
243. mibaZva: (igaviseburi). [iumoristuli leqsi] // ki m. yifianisa) // maTraxi da salamuri. - 1910. -
maTraxi da salamuri. - 1910. - #16. - gv. 8-9; #29. - gv. 9-10;
244. mowodeba rogor unda gaxdeT avaT xoleriT: 267. Wiayela da gveli: igaviseburi. (vuZRvni gior-
[iumori] // maTraxi da salamuri. - 1910. - #27. - gi gvazavas). [iumoristuli leqsi] // maTraxi da
gv. 3; salamuri. - 1910. - #2. - gv. 11-12;
245. mrecxavebi, anu didi ambavi ubralo saqmeze: 268. boroti ena: [iumoristuli leqsi] // eSmakis
[moTxroba] // saqme. - 1910. - 18 noemberi. - #46. - maxe. - 1911. - #15. - gv. 13-14;
gv. 3. - patara feletoni; 269. gamocana // eSmakis maxe. - 1911. - #6. - gv. 14-15;
246. mSieri da maZRari: (sazafxulo sakiTxavi qar- 270. eSmakis `amxanagi~ // eSmakis maxe. - 1911. - #15;
Tveli inteligentebisaTvis). [leqsi] // maTraxi 271. eSmakis interviu `TemSi~ // eSmakis maxe. - 1911. -
da salamuri. - 1910. - #25. - gv. 3; #4. - gv. 2-3;
247. ori gziT erTi kurdReli: [iumori] // maTraxi 272. eSmakis kalendari 1911 weli // eSmakis maxe. -
da salamuri. - 1910. - #10. - gv. 2-3; 1911. - #3. - gv. 3-4;
248. oqtombristi: [iumoristuli moTxroba] // ma- 273. eSmakis kalendari: (marti) // eSmakis maxe. - 1911.
Traxi da salamuri. - 1910. - #17. - gv. 5-6; - #11. - gv. 4;
249. pirveli qva!!: [iumoristuli leqsi xmosan mir- 274. Tfilisis rkinis gzis saxelosno // eSmakis maxe.
zoevze] // maTraxi da salamuri. - 1910. - #7. - gv. - 1911. - #12. - gv. 14-15;
2-3; 275. masalebi qarTuli leqsikonisaTvis // eSmakis
250. ra mizezia?: [leqsi] // saqme. - 1910. - 14 noemberi. maxe. - 1911. - #12. - gv. 4-5; #13. - gv. 2-4;
- #43. - gv. 3; 276. nadiroba: [iumoristuli leqsi] // eSmakis maxe. -
251. saamdrovo nana: (mZime gamocana). [leqsi] // ma- 1911. - #8. - gv. 6-7;
Traxi da salamuri. - 1910. - #24. - gv. 12; 277. ori iubile: [iumoristuli moTxroba] // eSmakis
252. sagangebo kreba: [iumoristuli moTxroba] // ma- maxe. - 1911. - #15. - gv. 10-11;
Traxi da salamuri. - 1910. - #18. - gv. 2. - patara 278. pirveli lekcia Sesaxeb `eSmakis maxisa~: [iumo-
feletoni; ristuli leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - #1. - gv.
253. saeSmako misalocebi: [iumoristuli leqsi] // 8-9. - Tan erTvis o. Smerlingis karikatura;
maTraxi da salamuri. - 1910. - #16. - gv. 5-6; 279. revizia: redaqciebSi [iumoristuli leqsi] //
254. saliteraturo `baraSkajan~ grigol robaqiZi- eSmakis maxe. - 1911. - #2. - gv. 3;
sa: [iumoristuli leqsi] // maTraxi da salamu- 280. saeSmako milocvebi: [iumoristuli leqsi] // eS-
ri. - 1910. - #20. - gv. 2-5; makis maxe. - 1911. - #1. - gv. 3-6;

515
281. sanadiroT: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - #7. - 304. vina xarT?!: werili mimarTulia qarTveli de-
gv. 8-9; putatebisadmi da Seexeba qarTvel ers. [sati-
282. sicili: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - #1. - gv. ra] // eSmakis maTraxi. - 1915. - #18. - gv. 2-10..
2-3; - teqsts darTuli aqvs o. Smerlingis xuTi ka-
283. teroristi: (marTali ambis mibaZva) [iumoris- rikatura da m. Wiaurelis sami karikatura;
tuli leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. - #3. - gv. 11- 305. lalisferi wigni: diplomatiuri gamwvaveba
15; `Temsa~ da `axali maTraxis~ Soris poeziis nia-
284. ubraloT dasjilni // eSmakis maxe. - 1911. - #10. dagze. [satira] // eSmakis maTraxi. - 1915. - #3.
- gv. 13-14; - gv. 6-7.. - teqsts darTuli aqvs o. Smerlingis
285. ucnauri gamocana: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. naxati;
- #3. - gv. 6; 306. `lodosnebi~: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1915.
286. ucxo stumari: [iumoristuli leqsi] // eSmakis - #26. - gv. 2-3.. - teqsts darTuli aqvs amonari-
maxe. - 1911. - #15. - gv. 2-4; di gaz. `samSoblos~ #191-e nomridan;
287. Ria werili baTumel kvinwars // eSmakis maxe. - 307. mcire ganmarteba // eSmakis maTraxi. - 1915. - #4.
1911. - #6. - gv. 7-8; - gv. 10;
288. Sarada // eSmakis maxe. - 1911. - #3. - gv. 4. - Tan 308. ori satrfo: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1915. -
axlavs o. Smerlingis karikatura; #4. - gv. 16; #20. - gv. 1-2;
#7. - gv. 10; maTraxi da salamuri. - 1910. - #34. 309. patara polinka: (zRapari) // eSmakis maTraxi. -
- gv. 5-6; 1915. - #11. - gv. 4-5;
289. ZiZgi ZiZgi mamalo, Sen ici da magano: (qarTuli 310. rogori unda iyos mgosani balmontis dRiuri
andaza) // eSmakis maxe. - 1911. - #12. - gv. 8-9. - Tan qarTvelebis Sesaxeb: [satira] // eSmakis maTra-
axlavs o. Smerlingis karikatura; xi. - 1915. - #23. - gv. 2-4;
311. sazizRari Worebi: [iumori] // eSmakis maTraxi.
290. Zleva eSmakisa: [iumoristuli leqsi] // eSmakis
- 1915. - #3. - gv. 2.. - teqsts darTuli aqvs o.
maxe. - 1911. - #12. - gv. 1-2. - Tan erTvis o. Smer-
Smerlingis naxati;
lingis karikatura;
312. sami dRe kaxeTSi // eSmakis maTraxi. - 1915. - #15.
291. wiTeli oTaxi: [iumoristuli leqsi] // eSmakis
- gv. 2-3; #16. - gv. 2-3; #17. - gv. 2-3;
maxe. - 1911. - #6. - gv. 8-9. - Tan axlavs Smerlin-
313. sanimuSo sityva: [satira] // eSmakis maTraxi. -
gis karikatura;
1915. - #30. - gv. 2-3.. - teqsts darTuli aqvs o.
292. xsna mamulisa: [leqsi] // eSmakis maxe. - 1911. -
Smerlingis naxati;
#11. - gv. 2;
314. saqarTvelos gmirebi: [iumori] // eSmakis maTra-
293. haeroplani: [iumoristuli leqsi] // eSmakis
xi. - 1915. - #14. - gv. 2-3;
maxe. - 1911. - #2. - gv. 15;
315. saSobao misaloci // eSmakis maTraxi. - 1915. -
294. saarCevno nawyvetebi: [iumoristuli leqsi] //
#32. - gv. 1-5.. - teqsts darTuli aqvs daviT ka-
deputatis arCevani. - quTaisi, 1912. - #1. - gv.
riWaSvilis, varlam burjanaZis, nino nakaSiZis,
15;
g. lasxiSvilis, g. rcxilaZis, luarsab bocva-
295. iSviaTi dResaswauli // sasoflo gazeTi. - 1913.
Zis, T. kikvaZis, giorgi cincaZis, Sio dedabriS-
- #43. - gv. 2-3;
vilis, ip. varTagavas, polikarpe kikaliSvilis,
296. mynobis dro moaxlovda! // sasoflo gazeTi. -
gr. burWulaZis, g. imnaiSvilis, daviT xarTiS-
1913. - #30. - gv. 4-6; #31. - gv. 7-8;
vilis karikaturebi;
297. coli da qmari // laxti. - 1914. - #7. - gv. 3;
316. solomon zurabis Ze Tav. zurgieliZe: (`kvir-
298. aRorZinebis xana // eSmakis maTraxi. - 1915. -
ti~). [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1915. - #24.
#31. - gv. 7.. - teqsts Tan axlavs amonaridi gaz.
- gv. 3-4.. - teqstSi CarTulia leqsi `Tvalebi~
`saqarTvelodan~; kvirtis xelmoweriT;
299. babua-Cemi // eSmakis maTraxi. - 1915. - #28. - gv. 317. furceli 978 Cemi dRiuridan: 7 dekemberi,
4-6.. - teqsts Tan axlavs `saxalxo furcelSi~ 1915 w. [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1915. - #31.
gamoqveynebuli werili xelmoweriT: karpez - gv. 2-3;
beriZe da p. Wabukiani; 318. qarTveli inteligentebi: [leqsi] // eSmakis ma-
300. batonebo! // eSmakis maTraxi. - 1915. - #29. - gv. Traxi. - 1915. - #21. - gv. 1-2;
2-3; 319. qeciani: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1915. - #6. -
301. guls nu moiyvan da guls nu gaitex!: [moTxroba] gv. 2-3;
// eSmakis maTraxi. - 1915. - #9. - gv. 12-13; 320. Cemi codvebi: ras verCodi cenzors?. [satira] //
302. depeSebi: saWiro ganmarteba. sastiki brZola. axali maTraxi. - 1915. - #2. - gv. 2-3;
[iumori] // axali maTraxi. - 1915. - #2. - gv. 5; 321. Cveni drois morbelaZeni: [iumori] // eSmakis ma-
303. dialogi: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1915. - Traxi. - 1915. - #4. - gv. 4-5;
#8. - gv. 2-3; 322. ara Sejda... // eSmakis maTraxi. - 1916. - #40. - gv. 2-3;

516
323. aRmzrdeli: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1916. - 345. sarevizio komisia: (vuZRvni yvela sarevizio
#6. - gv. 2-3; komisiebs da maT amrCevlebs). [leqsi] // eSmakis
324. aw ganuteve meufeo!.. // eSmakis maTraxi. - 1916. - maTraxi. - 1916. - #9. - gv. 8-9;
#7. - gv. 4-5; 346. sasiamovno ambavi // eSmakis maTraxi. - 1916. -
325. axali sityva: [satira] // eSmakis maTraxi. - 1916. #23. - gv. 2;
- #51. - gv. 6-9; 347. saqmis kacebi: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1916. -
326. brZolis velze: [Canaxati] // eSmakis maTraxi. - #20. - gv. 2;
1916. - #4. - gv. 2-3; 348. sityva warmoTqmuli panTeonSi T-d solomon
327. gTxovT waikiTxoT: qiziySi // eSmakis maTraxi. zurgieliZis saflavze b-ni eSmakis mier: [iumo-
- 1916. - #47. - gv. 2-5.. - teqsts darTuli aqvs ri] // eSmakis maTraxi. - 1916. - #46. - gv. 2-3;
karikaturebi. - gagrZeleba saTauriT `kurate- 349. sicili: sadReiso leqcia // eSmakis maTraxi. -
bi~ ix. J. `eSmakis maTraxi~ 1916. - #48. - gv. 2-3; 1916. - #37. - gv. 10-11.. - teqsts darTuli aqvs
328. gons modiT qarTvelebo! // eSmakis maTraxi. - o. Smerlingis karikatura;
1916. - #34. - gv. 2; 350. stumari: (Гвоздь сезона!). [moTxroba] // eSmakis
329. damfuZnebeli kreba: amier kavkasiis momxmare- maTraxi. - 1916. - #30. - gv. 2-4;
bel kooperatiul dawesebulebaTa kavSirisa. 351. unugeSo mdgomareoba // eSmakis maTraxi. - 1916.
[satira] // eSmakis maTraxi. - 1916. - #21. - gv. - #2. - gv. 5-6;
7-12; 352. qalbatoni jvadu: [moTxroba] // eSmakis maTra-
330. damfuZnkbeli kreba: Tfilisis guberniis sa- xi. - 1916. - #29. - gv. 2-4;
xalxo maswavlebelTa kavSirisa // eSmakis ma- 353. qalTa sakiTxi // eSmakis maTraxi. - 1916. - #20. -
Traxi. - 1916. - #25. - gv. 6-9; gv. 5-6;
331. damfuZnebeli krebis... // eSmakis maTraxi. - 1916. 354. qarTveli moRvawe daTa buqaZe: [iumori] // eSma-
- #24. - gv. 3; kis maTraxi. - 1916. - #43. - gv. 10-11.; #44. - gv.
332. `damfuZnebeli~ mteri: [moTxroba] // eSmakis ma- 2; #50. - gv. 2-4;
Traxi. - 1916. - #27. - gv. 2-3; 355. qarTuli saqme: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1916.
333. enis wameba: (yurmokruli). [iumori] // Teatri - #7. - gv. 1;
da cxovreba. - 1916. - #1. - gv. 16; 356. quTaTuris dRiuri: (momavali wlisaTvis) // eS-
334. vaJa-fSavelas saRamo: gurul momReralTa makis maTraxi. - 1916. - #39. - gv. 2-3;
jgufi. samuel CavleSvili, al. maxaraZe, v. si- 357. yaurma: [moTxroba] // eSmakis maTraxi. - 1916. -
moniSvili, s. CxikviSvili. [karikatura] // eSma- #28. - gv. 2-4;
kis maTraxi. - 1916. - #1. - gv. 5; 358. Cemi kargi nacnobi: [iumori] // eSmakis maTraxi. -
335. Tayvanismcemelni: [moTxroba] // eSmakis maTra- 1916. - #17. - gv. 2;
xi. - 1916. - #41. - gv. 2-3; 359. Cemi paltos istoria: [moTxroba] // eSmakis ma-
336. Tfilisi. 14 agvisto 1916 w.: oTxi dRe marxu- Traxi. - 1916. - #49. - gv. 2-4;
lobisa. [mowinave werili] // eSmakis maTraxi. - 360. Cveni ojaxi: [moTxroba] // eSmakis maTraxi. -
1916. - #33. - gv. 2; 1916. - #18. - gv. 2-3;
337. indouris bralia: [moTxroba] // eSmakis maTra- 361. `Zveli~ da `axali~: [leqsi] // eSmakis maTraxi. -
xi. - 1916. - #26. - gv. 2-4; 1916. - #31. - gv. 6-7;
338. isini maSinve mixvdebian! // eSmakis maTraxi. - 362. `wiTeli kvercxebi~: [leqsi] // eSmakis maTraxi. -
1916. - #13. - gv. 2; 1916. - #15. - gv. 4;
339. kavSirTa kavSiri: 12 aprili. 1916 w. // eSmakis 363. 19-26: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1917. - #10. -
maTraxi. - 1916. - #16. - gv. 2-3; gv. 2-4;
340. keTili da boroti: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 364. aTi wlis Semdeg: [iumori] // eSmakis maTraxi. -
1916. - #36. - gv. 2-3; 1917. - #18. - gv. 2-3;
341. morigi kreba // eSmakis maTraxi. - 1916. - #52. - 365. aRdgoma: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1917. - #14.
gv. 8-10.. - teqsts darTuli aqvs irakli ramiS- - gv. 2;
vilis, rezo gabaSvilis, giorgi gordezianis, 366. gakveTilebi: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1917.
mama nikita TalakvaZis, platon leJavas, vaso - #30. - gv. 8-10.. - darTuli aqvs o. Smerlingis
edilaSvilis karikaturebi; karikaturebi;
342. patara feletoni // eSmakis maTraxi. - 1916. - 367. deklaracia eSmakisa: q. Tfilisi. maisis 21. [iu-
#11. - gv. 6-7; mori] // eSmakis maTraxi. - 1917. - #21. - gv. 2-4;
343. saaxalwlo kupletebi: `jer dardaneli dake- 368. dekreti: isidore kvicariZes. [erTstrofiani
tilia~. [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1916. - #1. leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1917. - #47. - gv. 5;
- gv. 6-7; 369. diqtatura: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1917. -
344. saaxalwlo milocvebi: meomrebs. qarTvel #29. - gv. 2-4;
samRvdeloebas. CerCebs. [leqsi] // eSmakis ma- 370. dRevandeli brZolis process...: [leqsi] // eSma-
Traxi. - 1916. - #1. - gv. 8-10; kis maTraxi. - 1917. - #45. - gv. 3;

517
371. erovnuli yriloba: (SeniSvnebi eSmakisa). [iu- 394. saRamos locva: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1917.
mori] // eSmakis maTraxi. - 1917. - #49. - gv.: 1-7, - #26. - gv. 2-3;
10-11.. - darTuli aqvs S. qiqoZis karikatura 395. sizmari: (mibaZva). [leqsi] // eSmakis maTraxi. -
`loJa kaTalikosisa~; 1917. - #9. - gv. 3-4;
372. eSmaki provinciaSi: [iumori] // eSmakis maTraxi. 396. simwifis mowmoba: [iumoristuli leqsi] // eSma-
- 1917. - #22. - gv.: 6, 10; #23. - gv. 8-10; #24. - gv. kis maTraxi. - 1917. - #20. - gv. 2;
9-11. - darTuli aqvs malxazianis da gizo anja- 397. sicili da tirili: (fsixologiuri gamokvle-
fariZis karikaturebi; va) // eSmakis maTraxi. - 1917. - #7. - gv. 2-3;
373. eSmaki provinciaSi: mogzauroba rogorc aseTi 398. solomons: (mibaZva misdami). [leqsi] // eSmakis
// eSmakis maTraxi. - 1917. - #33. - gv. 8-13; #34. - maTraxi. - 1917. - #43. - gv. 10;
gv. 6-12; #35. - gv. 8-11. - #33-Si darTuli aqvs 399. ukanaskneli: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1917. -
S. qiqoZis karikaturebi; #11. - gv. 2;
374. eSmakis dekretebi: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 400. qarTvel mweralTa mowodeba // eSmakis maTraxi.
1917. - #47. - gv. 2-3; #48. - gv. 2-3, N50. - gv. 6-7; - 1917. - #45. - gv. 14-15;
375. `eSmakis maTraxis~ dReebi daTvlilia... // eSma- 401. quTaisSi qalaqis arCevnebia!: [leqsi so-
kis maTraxi. - 1917. - #50. - gv. 2; cial-demokratebze] // eSmakis maTraxi. - 1917.
376. eSmakis mowodeba: [iumori] // eSmakis maTraxi. - - #32. - gv. 2;
1917. - #13. - gv. 2-3; 402. yvavis tuzi: [moTxroba] // eSmakis maTraxi. -
377. vin aris damnaSave? // eSmakis maTraxi. - 1917. - 1917. - #30. - gv. 4-5;
#44. - gv. 2; 403. Cemi Tofi: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1917. -
378. viris Rvawli kacobriobis winaSe saRmrTo we- #51. - gv. 2-4;
rilis TvalsazrisiT: [iumori] // eSmakis maTra- 404. Cveni ocneba: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1917.
xi. - 1917. - #36. - gv. 2-5; - #50. - gv. 3-6;
379. Tavisuflebis Soba: [iumoristuli leqsi] // eS- 405. wyaltubo // eSmakis maTraxi. - 1917. - #38. - gv.
makis maTraxi. - 1917. - #51. - gv. 8-12.. - darTu- 4-6; #39. - gv. 5-7;
li aqvs S. qiqoZis karikaturebi; 406. banketi: [iumori saxalxo gvardiaze] // eSmakis
380. TaTbiri: (astronomiuli feletoni) // eSmakis maTraxi. - 1919. - #4. - gv. 9-11;
maTraxi. - 1917. - #41. - gv. 3-5; #42. - gv. 11-12; 407. gvardielis dRiuridan: [iumori] // eSmakis ma-
381. TaTbiri: (Zveli ambavi). [leqsi] // eSmakis maTra- Traxi. - 1919. - #4. - gv. 2-3; #6. - gv. 2-4;
xi. - 1917. - #19. - gv. 3-5; 408. ekonomiuri wveTebi: [iumoristuli proza] //
382. irakli wereTeli // eSmakis maTraxi. - 1917. - eSmakis maTraxi. - 1919. - #2. - gv. 3-4;
#42. - gv. 2-4; 409. rekvizicia: [iumoristuli leqsi] // eSmakis ma-
383. kidev kaxeTi: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1917. Traxi. - 1919. - #1. - gv. 5-6;
- #20. - gv. 9-12; #21. - gv. 7-10; 410. Cemi biujeti momavali kvirisaTvis: [iumoriT]
384. komisariati // eSmakis maTraxi. - 1917. - #17. - gv. // eSmakis maTraxi. - 1919. - #5. - gv. 7;
2; 411. `baTumis garSemo~ // eSmakis maTraxi. - 1920. -
385. mimoxilva: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1917. - #33. - gv. 2-4;
#6. - gv. 4-7; 412. gaficva: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1920. - #7.
386. momentis sakiTxebi // eSmakis maTraxi. - 1917. - - gv. 9-10;
#4. - gv. 9; 413. gori daingra, qarTvelo!...: [leqsi] // eSmakis ma-
387. msxvili vaWari: [iumori] // eSmakis maTraxi. - Traxi. - 1920. - #15. - gv. 2;
1917. - #40. - gv. 2; 414. damoukidebeli saqarTvelo // eSmakis maTraxi.
388. mcire mogonebani solomon zurgieliZis Se- - 1920. - #9. - gv. 2-4;
saxeb: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1917. - #43. 415. dideba Senda...: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1920.
- gv. 11-13; - #10. - gv. 7;
389. ober-prokurori iveriis wminada eklesiisa da- 416. viri: [igavi leqsad] // eSmakis maTraxi. - 1920. -
viT kasraZe // eSmakis maTraxi. - 1917. - #39. - gv. #22. - gv. 3-4;
2-4; 417. Tavsatexi sakiTxi // eSmakis maTraxi. - 1920. -
390. ori udidesi dRe // eSmakis maTraxi. - 1917. - #37. - gv. 2-4;
#25. - gv.: 7-8, 10; 418. Tavxedoba: [feletoni] // eSmakis maTraxi. - 1920.
391. pirveli qurdoba: [iumoristuli moTxroba] // - #44. - gv. 3-4. - patara feletoni;
eSmakis maTraxi. - 1917. - #28. - gv. 2-3; 419. mcire mosazrebani did sakiTxze // eSmakis ma-
392. saidumlo: [iumoristuli leqsi] // eSmakis ma- Traxi. - 1920. - #12. - gv. 11-13; #14. - gv. 3-5;
Traxi. - 1917. - #15. - gv. 2; #16. - gv. 4-10;
393. sanaZleo cxenmagvariZeTa Sesaxeb: [iumori] // 420. omis ambebi: [iumori futuristebze] // eSmakis
eSmakis maTraxi. - 1917. - #22. - gv. 3-4; maTraxi. - 1920. - #49. - gv. 2-4;

518
421. Jiuri // eSmakis maTraxi. - 1920. - #32. - gv. 2-3; 5. dr. Camosuli. werilebi eSmakisadmi: Zmao eS-
422. samoTxeSi: [iumoristuli moTxroba] // eSmakis mako!... // eSmakis maTraxi. - 1907. - #1. - gv. 5-6;
maTraxi. - 1920. - #39. - gv. 2-6; #40. - gv. 2; #41. 6. elisabediSvili, g. foTidan: [noqarTa mdgoma-
- gv. 2-6; reoba] // eSmakis maTraxi. - 1907. - #8. - gv. 3. - we-
423. sizmari: [iumoristuli moTxroba] // eSmakis ma- rilebi eSmakisadmi. - qveviT sqolioSi: eSmakis
Traxi. - 1920. - #48. - gv. 4-5; [n. kalandaZis] pasuxi;
424. sovetnikebi: [iumoristuli moTxroba] // eSma- 7. eSmakis maTraxis...: [iumori] // ekali. - 1907. -
kis maTraxi. - 1920. - #30. - gv. 2-3; #31. - gv. 5-6; #5. - gv. 7-8;
425. tom SousTan: (patara interviu) [iumori] // eS- 8. eSmakis mteri. beruka da mamuka // wminda gior-
makis maTraxi. - 1920. - #42. - gv. 15; gis Sub-maTraxi. - 1907. - #1. - gv. 8-9. - darTu-
426. feriscvaleba: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1920. li aqvs g. zaziaSvilis ori karikatura;
- #26. - gv. 3;
9. eSmaks // ekali. - 1907. - #5. - gv. 16;
427. filosofia: werili I. [iumori] // eSmakis maTra-
10. kafe. eSmakisadmi minaweri: [nestor kalandaZi-
xi. - 1920. - #8. - gv. 9-10;
sadmi] // eSmakis maTraxi. - 1907. - #2. - gv. 8. - pa-
428. qvorumi // eSmakis maTraxi. - 1920. - #13. - gv. 2-3;
suxi ix. iqve, gv. 8;
429. qvorumi: [iumori krebebze] // eSmakis maTraxi. -
11. kikvaZe, Tedo (xlaforTi). benia da beStia //
1920. - #17. - gv. 2-4;
ekali. - 1907. - #6. - gv. 5-6. - darTuli aqvs g.
430. Ria werili solomon zurgieliZes: [leqsi] // eS-
zaziaSvilis karikatura;
makis maTraxi. - 1920. - #27. - gv. 4-6. - leqss dar-
12. kowia enosiseli. bayayeTis deli-dela // niSa-
Tuli aqvs mxatvar m. Wiaurelis karikatura;
duri. - 1907. - #15. - gv. 15;
431. Ria werili solomon zurgieliZes: (momentis
13. modave vin aris?: [iumori nestor kalandaZeze]
Sesaxeb) [iumoristuli leqsi] // eSmakis maTra-
xi. - 1920. - #21. - gv. 2-3; // niSaduri. - 1907. - #15. - gv. 14;
432. yaramaniani: [iumoristuli leqsi] // eSmakis ma- 14. palo. niSaduris mogzauroba: [iumoristuli
Traxi. - 1920. - #53. - gv. 2-7; leqsi nestor kalandaZeze] // niSaduri. - 1907.
433. Sevardeni: [iumori sazogadoeba `Sevardenze~] - #17. - gv. 4. - darTuli aqvs sandro SanSiaSvi-
// eSmakis maTraxi. - 1920. - #24. - gv. 2; lis karikatura;
434. SorsmWvreteli politika: [karikatura `eSmak- 15. raWveli Surduli. eSmakis godeba: [iumoris-
sa~ [n. kalandaZe] da `Tagunaze~ [S. SaraSiZe]] // tuli leqsi] // niSaduri. - 1907. - #19. - gv. 16;
eSmakis maTraxi. - 1920. - #21. - gv. 14; 16. remingtoni. sityva Tqmuli k. CxeiZis mier me-
435. Cvens baTumSi // eSmakis maTraxi. - 1920. - #34. - same `dumaSi~: (sakuTari `telegrafisagan~) //
gv. 2-3; #35. - gv. 8-16; niSaduri. - 1907. - #18. - gv. 14-15;
436. `WaRaras~ bedi // eSmakis maTraxi. - 1920. - #50. - 17. rogorc amboben...: [iumori] // ekali. - 1907. -
gv. 3; #4. - gv. 3;
437. patara feletoni: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 18. sagiJeTis zedamxedveli. ori godori: [iumo-
1921. - #57. - gv. 3-4; ristuli leqsi] // niSaduri. - 1907. - #7. - gv.
438. saaxalwlo ustari solomons: [leqsi] // eSmakis 11;
maTraxi. - 1921. - #54. - gv. 5-6; 19. sizmris axsna // wminda giorgis Sub-maTraxi. -
439. qaTami: [moTxroba] // eSmakis maTraxi. - 1921. - 1907. - #1. - gv. 13;
#60. - gv. 2-3. 20. yurmokruli saubrebi // niSaduri. - 1907. -
#16. - gv. 8;
mis Sesaxeb: 21. wmida giorgis amxanagi. iriTeli da eSmaki //
1. ~elvis~ TanamSromelTa saqme: [T. kikviZis, p. wminda giorgis Sub-maTraxi. - 1907. - #1. - gv.
iaSvilis, n. oTarovis, uTxeliSvilis, nestor
11;
kalandaZisa da sxvaTa pasuxisgebaSi micema
22. [xositaSvili-evdoSvili] (rigoleto). eSmakis
avlabarSi aRmoCenil saidumlo stambasTan ka-
ubedureba: [iumoristuli leqsi] // niSaduri.
vSiris gamo] // megobari. - 1906. - 28 seqtemberi.
- 1907. - #17. - gv. 5-6. - darTuli aqvs sandro
- #3. - gv. 2;
SanSiaSvilis karikatura;
2. angelozi. angelozis naambobi: [iumoristuli
23. jayeli, ivliane. werili redaqciis mimarT:
leqsi `eSmakze~ - nestor kalandaZeze] // wminda
batono redaktoro! umorCilesad gTxov... //
giorgis Sub-maTraxi. - 1907. - #1. - gv. 15;
qariSxali. - 1907. - #4. - gv. 16;
3. [gunia, valerian] (monadire). kutrusebis
24. ganjeli odiSaria. werili redaqciis mimarT:
`istorikoss~: [iumoristuli leqsi nestor
mcire pasuxi `eSmakeTs~: [iumori] // niSaduri. -
kalandaZeze] // niSaduri. - 1907. - #16. - gv. 14;
4. dvali, evgenia (wmida giorgi). wmida giorgis 1908. - #26. - gv. 16;
Sub-maTraxi // wminda giorgis Sub-maTraxi. - 25. griSaSvili, ioseb (gri-gri). – a) esdekT-xani
1907. - #1. - gv. 2; usisinebs...: [iumoristuli leqsi] // niSaduri. -

519
1908. - #47. - gv. 9. - axlavs karikatura; b) xeCos wyaro:
iavnana: [iumoristuli leqsi] // niavi: salite- 1. d. kalandaZis cnoba;
raturo mxatvruli almanaxi. - 1909. - #8. - gv. 2. mwignobroba // Teatri da cxovreba. - 1917. -
16; #2. - gv. 14;
26. dvali, evgeni. mgosan `eSmaks~: [nestor kalan- 3. giorgaZe, grigol. sazogadoebrivi urTier­
daZes. iumoristuli leqsi] // susxi. - 1908. - Toba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardni­
#1. - gv. 8; dan pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol
27. eSmakis `irade~ // eSmakis maTraxi. - 1908. - #41. giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafsko­
- gv. 2; lis st.). – gv. 559;
28. molipul gzaze: (polemikis Sedegi). [karika- 4. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
tura] // niSaduri. - 1908. - #30. - gv. 9. - kari- gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
katura nestor kalandaZesa (eSmaki) da petre palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
geleiSvilze (yaribi); bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
29. nikolaZe, iakob. zneobrivi Waobis mwerloba: jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
[karikatura] // niSaduri. - 1908. - #46. - gv. 9; tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
30. SanSiaSvili, sandro. – a) bevri aris CvenSi fli- binati), 1941. – gv.: 473, 475, 492.
di... // niSaduri. - 1908. - #25. - gv. 1; b) malbru-
kis galaSqreba: [karikatura] // niSaduri. - 1908. kalandaZe, pavle aleqsis Ze [p. xi­
- #39. - gv. 16; g) mela yaribi, WkuiT Raribi... // disTaveli] (1880 – 1915, 24/IV) – mwerali,
niSaduri. - 1908. - #46. - gv. 16. - axlavs karika- Jurnalisti da revolucioneri, – axalgazr­
tura; d) nestor-eSmakis evoliucionuri ganvi- da saqarTvelos erTi mxne muSakTagani, – gu­
Tareba: [karikatura] // niSaduri. - 1908. - #30. riidan. daibada sof. xidisTavs. pirveldawye­
- gv. 12. - axlavs leqsi `eSmakze~ [nestor kalan- biTi swavla miiRo samSoblo sofelSi, Semdeg
daZe]; e) saaxalwlo xotba-milocva: [leqsebi] // TbilisSi, TviTganviTarebiT, saxalxo maswa­
niSaduri. - 1908. - #20. - gv. 10-12; vleblobis gamocda Caabara; imave dros, mxur­
31. Smerlingi, oskar. Tavisufali vaWroba // eSma- vale monawileobas iRebda xalxis politiku­
kis maTraxi. - 1908. - #20. - gv. 16;
rad gaTviTcnobierebis saqmeSi – sityviT da
32. kvinwari. moxseneba kvinwars: mokle pasuxi // ma-
mwerlobiT.
cxraasiani wlebidan social-demokra­
Traxi da salamuri. - 1909. - #2. - gv. 2-3;
tiul organizaciaSi muSaobda. 1901 wlis mar­
33. ki. eSmaksa uTqvams: `am qveynaT...~: [iumoristu-
tis 22 Jandarmeriam cixeSi Casva pirvelmaiso­
li leqsi] // maTraxi da salamuri. - 1909. - #12.
bis acilebis mizniT.
- gv. 1-2. - leqss axlavs Salva qiqoZis karika-
reaqciis mZvinvarebis dros, 1908 wels,
tura, giorgi amirejibis, i. xaCaturovisa da
roca socialist-demokratTa did umeteso­
nestor kalandaZis;
bas Soris erovnuli sakiTxi abuCad iyo aRebu­
34. parTeni-ver daitia: [karikatura parTen [go-
li an calmxrivad gagebuli, p. kalandaZem, la­
Tuasa] da eSmakze [nestor kalandaZeze] // ma-
do darCiaSvilTan erTad, TbilisSi gamosca
Traxi da salamuri. - 1909. - #27;
erovnuli mimarTulebis kvireuli Jurnali
35. alxanaSvili, i. warsul wlis oc dekembris... //
`axali kvali~, romelmac qarTvel demokra­
droeba. - 1910. - 19 ianvari. - #13. - gv. 4;
tebSi erovnuli sakiTxis Sesaxeb axali sxivi
36. moxseneba pavle sayvareliZisa // eSmakis maTra-
SeaSuqa. agreTve, TanamSromlobda `mogzaur­
xi. - 1917. - #14. - gv. 13-14;
Si~, `Cven kvalSi~, Semdeg _ `SadrevanSi~ da sxv.
37. mWedliSvili, i. bibliografiis magier: eSma­
1909 wlidan sazRvargareT cxovrobda
kis `werili solomon zurgieliZes~, Tb. 1919
msoflio omis dawyebamde.
w. gamocema b. kilaZisa. [recenzia] // Teatri da
werda moTxrobebs, romelTagan erTi –
cxovreba. - 1919. - #7. - gv. 15;
`wiTeli saRamo~ frangulad gadiTargmna.
38. Wictor. kritika da bibliografia: eSmaki `pirve- politikuri saqmis gamo ramdenjerme
li Ria werili solomon zurgieliZes saiqios~ cixeSi ijda.
tfilisi, 1919 w.: [recenzia] // Svidi mnaTobi. - gardaicvala sisxlis mowamvliT (piris
1919. - oqtomberi. - #2. - gv. 454; parsvis dros) 1915 wlis aprilis 24. dakr­
39. loria, parmen (sawyali muSa). 12 dekemberi ja- Zalulia TbilisSi, kukiis (wm. ninos) sasaf­
vSnosan saavtomobilo satanko divizionSi // laoze.
saxalxo gvardieli. - 1920. - #2. - gv. 15;
40. Cxenkeli. amxanago redaqtori! windawinve bo- gamoqveynebulia:
diSs vixdi... // eSmakis maTraxi. - 1920. - #47. - 1. saxalxo universitetis gamo // cnobis fur-
gv. 14-15. celi. - 1897. - 25 seqtemberi. - #322. - gv. 3;

520
2. wiTeli saRamo: (suraTebi guriis cxovrebi- blioTekaSi gadaiyvanes: erTxans (1932-1936)
dan). [moTxroba] // riJraJi. - 1907. - #1. - gv. 47- – partorgad, Semdeg – komendantad. gaiara
62; #2. - gv. 49-60; partaqtivis kursebi, iyo saqarTvelos pro­
3. fabrika: (suraTi) // Cveni kvali. - 1908. - #1. - letkultis teqnikumis litganyofilebis
gv. 10-12; #2. - gv. 28-31. studenti.
1905 wlis revoluciur moZraobaSi mo­
mis Sesaxeb: nawileobisTvis, kavkasiis samxedro olqis
1. samgloviaro depeSebi da werilebi // isari. - mTavari ufrosis gankargulebiT, 1916 wels
1907. - 19 seqtemberi. - #204. – gv. 3; irkutskis guberniaSi (Soreul cimbirSi) ga­
2. 24 aprils, saRamo Jams...: [nekrologi] // klde. - daasaxles samxedro wesebis moxsnamde, saida­
1915. - #15. - gv. 1; nac revoluciis Semdeg dabrunda.
3. pavle aleqsis Ze kalandaZe - p. xidisTaveli samwerlo asparezze gamovida 1915 wels.
(1880-1915): [nekrologi] // Teatri da cxovre- werda korespondenciebs, leqsebs da moTxro­
ba. - 1915. - #18. - gv. 3. bebs muSaTa yofa-cxovrebidan. pirveli le­
qsi `itire, deda~ gamoaqveyna Jur. `eSmakis
wyaro: maTraxSi~ (1915, #7), romelSiac hgmobda imas
1. Дело по архиву #379. - Т. 3. - Тиф. губ. жанд. упр. `vinc kacTa sisxli daRvara~. zogierTi misi
- 1901. - Стр. 993; #296. - Т. 1; 1901. - Стр.: 26, 29; leqsi, magaliTad, `komkavSirel axalgazr­
2. Teatri da cxovreba. - 1915. - #18; dobas~, gadaiTargmna rusulad (`Вечерний
3. Sadrevani. - 1915. - 27 aprili. - #18; Тбилиси~, 1938, #215), zogi Setanilia saxel­
4. giorgaZe, grigol. – a) giorgaZe, grigol. sa­ mZRvaneloebSi, zogi sasimRerod notebzea
zogadoebrivi urTierToba saqarTveloSi gadaRebuli (magaliTad: kompozitor v. do­
baton-ymobis gadavardnidan pirvel revo­ liZis mier, 1927 wels _ `glexebis simRera~;
luciamde 1864-1905 / grigol giorgaZe. - tf.: komp. Tamar SaverzaSvilis mier: `kolmeurne
saxelgami, 1928 (poligrafskolis st.). - gv. qalis simRera~ (Jur. `oqtombreli~, 1935, #9)
559; b) TviTmpyrobeloba da revoliucia / gri­ da `mxedruli simRera – stalins vficavT!~,
gol giorgaZe. - w. 1: sabuTebi revolucio­ risTvisac kompozitorma jildo miiRo 1938
nur moZraobis istoriisaTvis saqarTveloSi, wels; agreTve, v. kobaxiZis gundma gadaiRo
1870-1902. xalxosnebis xana. - daselebis-mar­ sasimRerod ramdenime leqsi da sxv.). misi leq­
qsistebis muSaobis dasawyisi da ganviTareba sebi gabneulia Jurnal-gazeTebSi, krebuleb­
1902 wlamde. - tf.: saxelgami, 1929 [kanze: 1930] Si, anTologiebSi da saxelmZRvaneloebSi.
(poligrafsk. st.). - 1930. - gv.: 186, 187. s. kalandaZe mReris sagans TviTonve acxa­
debs:
kalandaZe, sio nikolozis Ze [igive `me mas umRer, mas ugalob da mas etrfis
sio xidisTaveli] (1888, 3/II – ) – muSa-mgo­ Cemi guli,
sani, – proletaruli mwerali da sazogado vinc bedisgan Cagrulia da cxovrebiT wa­
moRvawe, – personaluri pensioneri, – gurii­ mebuli.
dan. daibada Coxatauris r., xidisTavis Temis misTvis minda leqsi SevTxza, mas miuZRvna
sof. basileTSi, glexis ojaxSi. wera-kiTxva qebaTqeba,
dedam aswavla da basileTis orklasian sko­ vinc mteria mCagvrelebis da surs dasces
laSi Seiyvana, magram siRaribis gamo skoli­ boroteba~-o.
dan gamoricxes; skolis gareSe darCenili s. `sios poezia sevdiania, is sevdis poetia,
kalandaZe mamas amoudga mxarSi – Toxnasa da magram, amave dros, mis leqsebSi siyvarulis
sxva samuSaoSi, imave dros, wignebis kiTxviT da sixarulis koconi anTia, momavlis imedebi
TviTganviTarebas daewafa. frTaSesxmulia~... igi ibrZvis da brZolisaken
1902 wlidan TbilisSi fizikuri SromiT mouwodebs yvela CagrulT, rom Seiqmnes ise­
irCenda Tavs, Tan bejiTad mecadineobda; Ti `saamqveynio yofna sruli, sadac SvebiT
imave dros, ganmaTavisuflebel moZraobaSi inetarebs Sromis Svili daCagruli~... `misi yo­
Caeba. 1922 wlidan 1929 wlamde amierkavkasiis veli sityva, misi TviTeuli bgera Tavs evleba
rkinigzis sadgurze tvirTmzidavad muSaob­ mzisagan damwvar guls, dakoJrebul xelebs~
da, iqve, aqtiur monawileobas iRebda pro­ (winasityvaobis avtori i. i. wignisTvis `pro­
fesiul da sazogadoebriv saqmianobaSi. 1929 letaruli poezia, Tb., 1924, t. I.). `mis leqseb­
wels dawinaurebul iqna saqarTvelos Sromis Si da yvela nawerebSi Caqsovilia wminda, nazi,
komisariatSi ruseTis ganyofilebis saSuama­ faqizi grZnoba da siyvaruli...~ (p. ireTelis
vlo (`posredrabisi~) biuros gamged, xolo winasityvaoba wignisTvis `wamebis jvari~, Tb.,
aqedan – 1932 wels – saqarTvelos sajaro bi­ 1924). `saerTod s. xidisTavelis nawerebi ata­

521
rebs WeSmarit muSa Semoqmedebis iers. aqac 6. yanis mcveli: (ZR. soflis muSas). [leqsi] // so-
poeti gulwrfelia da sinamdviles ar Sorde­ flis muSa. - 1917. - #7. - gv. 7-8;
ba. misi Tema xalxi, brZola ukeTesi mermisisa­ 7. Zveli zRude: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
Tvis, daCagrulis gamxneveba da suliT amaR­ 1917. - #14. - gv. 15;
lebaa~ (i. m. – Jur. `CiraRdani~, 1924, #14). 8. isev Suri: [leqsi] // pirveli nabiji. - 1918. - #4.
sazogadoebriv saqmianobaSic aqtiurad - gv. 61;
monawileobda sio: saxelovno, samwerlo, 9. petre avloxaSvilis xsovnas: [leqsi] // pirveli
profesiul, sabWoTa da sxva dawesebule­ nabiji. - 1918. - #21. - gv. 328;
ba-organizaciebSi muSaobda, rogorc depu­ 10. amxanag v. roiniSvils: [leqsi] // komunisti. -
tati, delegati, wevri, Tavmjdomare da sxv., 1923. - 14 ivlisi. - #160. - gv. 4;
risTvisac araerTgzis yofila dajildoebu­ 11. gigo xeCuaSvils: misi iubiles gamo // CiraRda-
li. 1932 wels Tavisi uZrav-moZravi qoneba ga­ ni. - 1923. - #2. - gv. 5;
dasca xidisTavis Temis sasoflo-sameurneo 12. meliTonis simRera: [leqsi] // komunisti. - 1923.
artels, sof. WaWieTis artel `maRali vazis~ - 12 oqtomberi. - #234. - gv. 4;
samkiTxvelos daarsebisTvis Seswira 400 man., 13. menSevikuri partia aRsasrulis win: werilebi
xidisTavis saSualo skolas – literatura, // komunisti. - 1923. - 3 agvisto. - #177. - gv. 2;
didi daxmareba aRmouCina sof. mewieTs sam­ 14. muSis simRera: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 30
kiTxvelos mowyobaSi, zneobriv-nivTierad seqtemberi. - #224. - gv. 5;
– wignebiT, saswavlo nivTebiT, gazeTebiT da 15. muSis simRera: `me muSa var~: [leqsi] // komunis-
sxv. exmareboda samSoblo mxares. ti. - 1923. - 20 maisi. - #113. - gv. 3;
16. oqtombris zeimisaTvis: [leqsi] // komunisti. -
calke gamocemulia: 1923. - #257. - gv. 7;
1. proletaruli poezia: [leqsebi]. - t. 1 / winasi­ 17. pirveli maisi: Sromis Svilebs: [leqsi] // komu-
tyv. avt. i-i, muSa filimon mereli. - tf.: sssr nisti. - 1923. - 1 maisi. - #97. - gv. 1;
r/g. mtvirTav muSebis samxatvro-saliteratu­ 18. sabWoSi virCevT mxolod komunistebs: [leqsi]
ro wris gamocema, 1924 (ssmus poligr. gany. // komunisti. - 1923. - 25 noemberi. - #272. - gv. 4;
1-li st.). - 337, V, [1] gv.: sur.; 19. qarxanaSi: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 27 ivni-
2. wamebis jvari: (moTxroba sinamdvilidan) / sio si. - #145. - gv. 4;
xidisTaveli [sio kalandaZe]; winasityvaobis 20. agarak baxmaros: [leqsi] // CiraRdani. - 1924. -
avt.: p. ireTeli. - tf., 1924 (s.s.m.u.s. poligr. #14. - gv. 12;
gany. 1-li stamba). - 39 gv.: sur.; 21. aravin ar sTqvas: [leqsi] // CiraRdani. - 1924. -
3. leqsebi / sio xidisTaveli. - naw. 2. w. 3. - tf.: #21. - gv. 7;
satransporto kavSiris da tf. saq. sadguris 22. icvleba Zveli: [leqsi] // CiraRdani. - 1924. -
adgilkomTan arsebul kult. komisia, 1928 (po­ #9-10. - gv. 12;
ligrafskolis st.). - 44, [3] gv.: sur.; 23. muSis naTqvami: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 19
4. leqsebi / red.: k. lorTqifaniZe. - tf.: federa­ oqtomberi. - #240. - gv. 3;
cia, 1936 (cekavSiri-s st.). – 90 gv. 24. muSis xma: menSevikur avantiuristuli gamos-
vlis gamo: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 4 seq-
gamosacemad mowonebulia: temberi. - #201. - gv. 4;
1. muSa simona: [moTxroba revoluciuri warsu­ 25. oqtomberi: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 7 noem-
lisa da Tanamedrove mSeneblobis amsaxveli]; beri. - #256. - gv. 7;
2. razmeli qali: [poema 1905 wlis guriis revo­ 26. samaiso: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 1 maisi. -
luciuri warsulidan]. #99. - gv. 1;
27. Rarib qoxSi: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
gamoqveynebulia: 1924. - #6. - gv. 6;
1. itire dedav!: [leqsi] // maTraxi. - 1915. - #12. - 28. Cemi qveyana: [leqsi] // CiraRdani. - 1924. - #15-
gv. 9; 16. - gv. 8;
2. dedis moTqma: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 29. Cveni aRdgoma: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 25
1916. - #46. - gv. 5; aprili. - #94. - gv. 4;
3. sabralo daTia: [leqsi] // Teatri da cxovreba. 30. Cveni lenini: [leqsi] // komunisti. - 1924. - 25
- 1916. - #23. - gv. 14; ianvari. - #20. - gv. 3;
4. amonakvnesi: [leqsi] // pirveli nabiji. - 1917. - 31. ZRvnad zemo-avWalis muSebs: [leqsi] // komunis-
#1. - gv. 10; ti. - 1924. - 16 ivlisi. - #159. - gv. 6;
5. is modioda: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 32. 25 Tebervali: [leqsi] // CiraRdani. - 1925. - #4.
1917. - #4. - gv. 7; - gv. 9;

522
33. glova leninze: [leqsi] // CiraRdani. - 1925. - 61. diasaxlisi traqtoristi: [leqsi] // komunisti:
#2. - gv. 4; saagitacio furceli. - 1942. - 8 maisi. - #20;
34. vinc: [leqsi] // CiraRdani. - 1925. - #3. - gv. 6; 62. mxedruli simRera: [leqsi] // komunisti: saagi-
35. manifestacia 19 oqtombers golovinis pros- tacio furceli. - 1942. - 23 Tebervali. - #8;
peqtze. 1905.: [leqsi] // droSa. - 1925. - #1-2. - 63. samamulo omis gmirebs: [leqsi] // tyibulis
gv. 20; maRaroeli. - tyibuli, 1943. - 23 Tebervali. -
36. mzis qveyanaSi: [leqsi] // liandagi. - 1925. - oq- #16;
tomberi. - #1. - gv. 15-16; 64. gamarjvebis maisi: [leqsi] // Cveni sayviri. -
37. muSa; glexis simRera: [leqsebi] // CiraRdani. - 1945. - 30 aprili. - #16;
1925. - #9. - gv. 8; 65. beladis akvanTan: [leqsi] // pioneri. - 1945. -
38. muSis simRera: gazafxulia Cvens turfa mxa- #11. - gv. 3;
res: [leqsi] // komunisti. - 1925. - 31 maisi. - 66. marSal Jukovs: [leqsi] // pioneri. - 1945. - #4. -
#123. - gv. 6; gv. 16;
39. presis dResaswauli: [leqsi] // komunisti. - 67. simRera: [leqsi] // komunisti. - 1945. - 20 maisi. -
1925. - 5 maisi. - #100. - gv. 5; #99;
40. samaiso simRera: [leqsi] // komunisti. - 1925. - 1 68. sabWoTa saqarTvelo: [leqsi] // pioneri. - 1946. -
maisi. - #98. - gv. 5; #2. - gv. 2; Cveni sayviri. - 1946. - 23 Tebervali.
41. Zvirfas stumrebs: [leqsi] // komunisti. - 1925. - - #9;
5 marti. - #52. - gv. 4; 69. bolniss: [leqsi] // wiTeli droSa. - bolnisi,
42. muSis naambobi: [leqsi] // komunisti. - 1926. - 16 1949. - 27 agvisto. - #71;
maisi. - #109. - gv. 4; 70. 1 maisi: [leqsi] // wiTeli droSa. - bolnisi, 1950.
43. Sromis Svilebs: [leqsi] // komunisti. - 1926. - 28 - 1 maisi. - #44;
marti. - #69. - gv. 5;
71. saaxalwlo: [leqsi] // Cveni sayviri. - 1951. - 1
44. 5 maisi: [leqsi] // komunisti. - 1927. - 5 maisi. -
ianvari.
#99. - gv. 6;
45. aTi weli: [leqsi] // komunisti. - 1927. - 5 noembe-
s. kalandaZis Semoqmedeba ganixiles:
ri. - #252. - gv. 3;
1. i-i. sio xidisTaveli, rogorc poeti // pro­
46. didi leninis xsovnas: [leqsi] // komunisti. -
letaruli poezia: [leqsebi]. - t. 1 / winasityv.
1927. - 22 ianvari. - #17. - gv. 3;
avt. i-i, muSa filimon mereli. - tf.: sssr r/g.
47. eleqtronis am koncerts: [leqsi] // komunisti.
mtvirTav muSebis samxatvro-saliteraturo
- 1927. - 26 ivnisi. - #144. - gv. 4;
wris gamocema, 1924 (ssmus poligr. gany. 1-li
48. Cemi simRera: [leqsi] // komunisti. - 1927. - 5 ian-
st.). - gv. 5-78;
vari. - #3. - gv. 3;
2. ireTeli p. sio xidisTaveli kalandaZe // wa­
49. wiTel mfrinavebs: [leqsi] // komunisti. - 1928. -
mebis jvari: (moTxroba sinamdvilidan) / sio
8 aprili. - #82. - gv. 4;
xidisTaveli [sio kalandaZe]; winasityvaobis
50. amxanagi sandro [euli] // komunisti. - 1934. - 27
avt.: p. ireTeli. - tf., 1924 (s.s.m.u.s. poligr.
maisi. - #121. - gv. 3;
gany. 1-li stamba). - gv. 39;
51. mzad varT: [leqsi] // komunisti. - 1934. - 1 agvis-
3. muSa filimon mereli [jibuti]. sio kalandaZe
to. - #176. - gv. 1;
[xidisTaveli] // proletaruli poezia: [leq­
52. sabWoebis mxares: [leqsi] // komunisti. - 1935. -
sebi]. - t. 1 / winasityv. avt. i-i, muSa filimon
23 marti. - #70. - gv. 2;
mereli. - tf.: sssr r/g. mtvirTav muSebis samxa­
53. sixarulis simRera: [leqsi umcrosi asakisa-
tvro-saliteraturo wris gamocema, 1924 (ss­
Tvis] // oqtombreli. - 1939. - seqtemberi. - #9.
- gv. 6; mus poligr. gany. 1-li st.). - gv. 8-12;
54. Sio mRvimels: [leqsi] // pioneri. - 1939. - apri- 4. van-gogi. sio xidisTaveli. proletaruli
li. - #4. - gv. 9; poezia. leqsebi. // muSa. - 1925. - #24.
55. akakis: [leqsi] // remedasi. - 1940. - #1. - gv. 7;
56. maisis dila: [leqsi] // remedasi. - 1940. - #4. - gv. 4; wyaro:
57. sapirvelmaiso: [leqsi] // oqtombreli. - 1940. - 1. avtobiografia;
#5. - gv. 12; 2. kavkasiis samxedro olqis mTavari ufrosis
58. samamulo omis gmirebs: [leqsi] // komunisti: dadgenilebis amonaweri // centroarqivi. arqi­
saagitacio furceli. - 1941. - 8 agvisto. - #9; vebis fondi #63, saqme #3528, furc. 8 (iason
59. wiTeli presa: [leqsi] // remedasi. - 1941. - #5. - nikolaiSvilisa da feiqriSvilis xelmowe­
gv. 9; riT);
60. xarobs samSoblo beladis: [leqsi sabWoTa sa- 3. i. m. `wamebis jvari~ s. xidisTavelisa: [biblio­
qarTvelosadmi] // pioneri. - 1941. - #2. - gv. 2; grafia] // CiraRdani. - 1924. - #14. - gv. 15;

523
4. gomelauri, ivane. skolebSi Sesaswavli qar­ 2. doliZe, s. sofeli qolubani: (senakis mazra) //
Tveli mwerlebi / Sedgenili iv. gomelauris pirveli nabiji. - 1917. - #34. - gv. 543.
mier. - w. 1: Sromis skolis mexuTe jgufis kur­
si. - tf.: s.s.s.r. saxelmwifo gam-ba, 1925 ([ssmus wyaro:
poligrafganyofilebis me-3 stamba]). - 288 gv.: 1. qarTuli Teatris istoria. - w. II. - `qarTuli
sur.; scenis albomis~ masala.
5. proletaruli poeziis anTologia / benito
buaCiZis winasityvaobiTa da redaqciiT. - tf.: kalaZe, karlo raJdenis Ze (1907, 29/
zakkniga, 1927 (zaria vostokas st.). - XIV, (1), III – ) – mgosani da dramaturgi, – ordenosani.
174, [2] gv.; 1926 wels daamTavra Tbilisis vaJTa pirveli
6. komunisti. - 1930. - 19 ianvari. - #16; teqnikumi. 1927 wels Sevida Tbilisis saxel­
7. Справка Грузинского союза работников искусства mwifo universitetSi da daamTavra litera­
Рабис. Центр. прав. - 1931. - #600; turuli dargi.
8. artel `maRali vazis~ Tavmjdomaris xelweri­ pirveli leqsi dabeWda `saqarTvelos
li. - 1935. - 25 ivnisi. komunistSi~ (1920 wels), Semdeg _ `Teatri da
cxovrebaSi~. 1925 wlidan, TanmiyolebiT Ta­
kalaZe-boboxiZisa, vera barTlomes namSromlobda komkavSirul Jur. `momaval­
asuli (1887, 25/IX – ) – msaxiobi, – daibada Si~ da proletarul mweralTa meore Taobis
sof. ewerSi, samtrediis r., soflis maswavle­ – komkavSireli axalgazrdobis literatu­
bel-diakvnis ojaxSi. swavlobda senakis sasu­ ruli gaerTianebis – prolemafis (proleta­
liero saswavlebelsa da lado mesxiSvili rul mweralTa axali fronti) erTi xelmZRva­
dramatul kursebze TbilisSi (1911-1912). nelTagani iyo, `ramis~ – revoluciuri axali
erTxans, mamis kerZo saswavlebelSi mwerlobis – wevri.
maswavleblobda. 1912 wlamde xSirad monawi­ 1927 wels misi TaosnobiT Camoyalibda
leobda moZrav Teatralur jgufSi, 1912 wli­ axalgazrda proletar mweralTa organiza­
dan, partiuli aralegaluri organizaciebis cia (prolemafi). amave xanebSi xeli mokida
davalebiT, daukavSirda d. s. kobaxiZis mier dramaturgias. dawera piesebi:
Semdgar moZrav Teatralur jgufs, masTan 1. ~saxli mtkvris piras~ [qarTveli inteligenci­
erTad saqarTvelos, somxeTis, azerbaijanisa is cxovrebidan. daidga saxalxo saxlSi];
da ruseTis sxvadasxva adgilas warmodgeneb­ 2. ~rogor!~ [TviTmpyrobelobis winaaRmdeg sa­
Si monawileobda, imave dros, partiis (b) yo­ qarTvelos mSromelTa 1905 wlis revoluciu­
velgvar teqnikur davalebas (aralegaluri ri brZolis amsaxveli. warmoadgina k. marja­
literaturis mimozidvas, sityvebis warmo­ niSvilis dasma quTaisis scenaze da Tbilisis
Tqmas, revoluciuri Sinaarsis deklamacias saopero TeatrSi – 1929 wels];
da sxv.) TavgamodebiT asrulebda, risTvisac 3. ~xatije~ [Zveli da axali yofis Sexla-Semoxli­
policiisagan idevneboda. dasis devnis gamo, sa da socialisturi aRmSeneblobis zrdis am­
1920 wels, moskovs gadasaxlebuli, meier­ saxveli aWaraSi. warmoadgina k. marjaniSvilma
xoldis TeatrSi muSaobda, 1921-1923 wlebSi quTaisSi, 1930 wels];
– Tbilisis revoluciur TeatrSi, 1923-1929 4. ~erTi Ramis komedia~ [daidga rusTavelis Tea­
wlebSi – proletkultis wiTel TeatrSi, trSi, 1941 wels].
1929-1937 wlebSi – saxelmwifo sakolmeur­ `rogor!~ da `xatije~ xSirad idgmeboda,
neo moZrav TeatrSi saqarTvelos sxvadasxva – oriveSi gamoyenebuli iyo kino. qarTul re­
adgilas. pertuarSi revoluciuri piesebi pirvelad k.
Seusrulebia: qristine da marika (`qris­ kalaZem Seqmna.
tine~), maSo da nargiza (`cimbireli~), nato 1929-1931 wlebSi muSaobda k. marjaniSvi­
(`msxverpli~), madlena (`Jana da madlena~), lis Teatris direqtorad. 1952 wels xelmZR­
nino (`arsena~), Jozef (`parizeli biWi~), kaxi vanelobda mweralTa kavSiris poetTa seqcias.
(`patara kaxi~), vano (`#21 jvriT~), irine pirvel xanSi proletarul-klasuri re­
(`irines bedniereba~), klara (verharnis `ri­ voluciisa da brZolis aRtyinebiT gamsWva­
JraJi~) da sxv. lul leqsebs werda, Semdeg erovnulma ga­
scenaze ufro did mniSvnelobas aku­ daxram gaitaca, bolos industrializacias,
Tvnebda msaxiobis TviTSemoqmedebas. kolmeurneobas, axali soflis mSeneblobas,
saerTaSoriso ideebsa da sxv. dauwyo mRera.
mis Sesaxeb: kritikis azriT, k. kalaZem `daarRvia leq­
1. aleqsandrepolSi... // Teatri da cxovreba. - sis manamde arsebuli struqtura... axali ganw­
1916. - #25. - gv. 16; yobileba Semoitana, Txrobis, saubris manera

524
daakanona Tavis leqsebSi... damoukidebeli 16. enamware gogona: [zRapari leqsad umcrosi
xmis poetia... ori aTeuli wlis ganmavlobaSi asakisaTvis / mxatv.: l. gudiaSvili]. - Tb.: sa-
igi Wabukuri gatacebiT umReris stalinur blitgami, 1942. - 16 gv.: il.;
epoqas. am RvawlisTvis, saqarTveloSi sabWo­ 17. ixvis bralia: leqsi = Утка подвела / karlo
Ta xelisuflebis damyarebis 20 wlisTavze, kalaZe; rusulad Targmnilia b. serebriako-
sakavSiro mTavrobam kalaZe daajildova sa­ vis mier; ilustr. avt.: l. gilCevskaia. - Tb.:
patio niSnis ordeniT~. sablitgami, 1942 (Тип. Цекавшири). - 12 gv. dau-
1949 wlis ianvarSi moskovSi gaimarTa mi­ nomravi: il.; 11 sm. - uTavfurclo, aRwerilia
si SemoqmedebiTi saRamo. garek. mix.. - garekani da teqsti qarTul-ru-
sul enaze; [gamoc. me-2]. – Tb.: sablitgami, 1942
calke gamocemulia: (Тип. Цекавшири). - 12 gv. daunomravi; 11 sm. -
1. ramdenime leqsi karlo kalaZis: naxtomi gu­ uTavfurclo. - qarTul-rusul enebze;
lidan. qurdi. tfilisi. sofeli dilamde. - 18. mzveravi frici = Разведчик Фриц / leqsi kar-
tf.: Jurnal mnaTobis gamocema #2, 1926 (po­ lo kalaZisa; suraTebi s. nadareiSvilisa;
ligrafskolis st.). - 31, 1 gv.: gancxadeba; rusulad Targmnilia b. serebriakovis mier.
2. traRedia ox! meamboxe. - tf.: almanaxi daria­ – Tb.: sablitgami, 1942 (Комб. печати Грузгиза).
li, 1926 (s.m.u.s. poligraf. ganyofil. me-3 - 12 daunom. gv.: il.; 13 sm. - uTavfurclo, aRwe-
st.). - 79, 1 gv.; rilia garek. mix.. - garekani da teqsti qarTul
3. rCeuli leqsebi / [mxatv.: irakli gamrekeli, da rusul enebze;
ap. quTaTelaZe, mix. CxikvaZe]. - tf.: saxelgami, 19. ruxi mgeli = Серый волк / leqsi karlo kala-
1927 (smus. poligraftr. 1-li st.). - 133, 8 gv.; Zisa; suraTebi s. nadareiSvilisa; rusulad
4. qurdi: leqsi kinosTvis / [mxatvr.: ir. gamre­ Targmnilia b. serebriakovis mier. – Tb.: sa-
keli]. - tf.: Sroma, 1927 (ssmus. poligraftr. blitgami, 1942 (Комб. печати Грузгиза). - 12 dau-
1-li st.). - 14, [1] gv.; nomr. gv.: il.; 13 sm. - uTavfurclo, aRwerilia
5. Zaxili aRmosavleTs: [leqsebi] / [avtoris winasi­ garek. mix.. - garekani da teqsti qarTul da ru-
tyvaobiT; mxatvr.: ir. gamrekeli]. - tf.: Sroma, sul enebze;
1927 (ssmus. poligraftr. 1-li st.). - 14, [1] gv.; 20. samamulo omis gmirebs: [leqsebi]. - Tb.: fede-
6. rogor: piesa [oTx nawilad] / [kote marjaniSvi­ racia, 1942. - 42 gv.;
lis Teatris repertuari]; SeniSvnebi da note­ 21. yurSa = Жучка / leqsi karlo kalaZis; rusulad
bi Cawerilia Tamar vaxvaxiSvilis mier. - tf.: Targmnilia b. serebriakovis mier; [g. gilCevs-
saxelgami, 1929 (poligraftr. 1-li st.). - 75 kaias ilustraciiT; red. k. WanturiSvili]. -
gv.: sur.; Tb.: sablitgami, 1942 (Тип. Цекавшири). - 12 gv.
7. wigni leqsebis, 1927-1929. - tf.: Sroma, 1929 daunomravi; 11 sm. - uTavfurclo. - garekani
(poligraftr. 1-li st.). - 65 gv.: avt. sur-iT; da teqsti qarTul-rusul enebze;
8. ambavi aWarel amxanagebis Tqmuli karlo kala- 22. axali leqsebi, baladebi da simRerebi. - Tb.:
Zis mier / mxatvari: T. abakelia. - tf.: federa- sabWoTa mwerlis gam-ba, 1944 (l.p. berias sax.
ciis ga-ma, 1932 (saxkomsabWos st.). - 27 [2] gv.: poligrafkombinati komunisti). - 62 gv.;
sur.; 23. guramis baRi: [leqsi] / suraTebi s. nadareiSvi-
9. rogor: drama oTx nawilad. - tf., 1933 (p/sk. lisa. - Tb.: saqmxatvari, [1944]. - 16 gv.: il.;
st.). - 94 gv.; 24. Стихи, песни, баллады / Карло Каладзе; В пер.
10. uCardioni: ocdaaTiani wlebis qarTuli qro­ Н. Асеева, Антокольского, Б. Брика, Державина,
nikebi [leqsad] / mxatv.: d. quTaTelaZe. - w. 1. В. Звягинцевой, В. Левика, С. Спасского, Б.
– tf.: federacia, 1933 (p/sk. st.). - [4], [XVII], 81 Серебрякова, Б. Пастернака, С. Шервинского. -
gv.: sur.; Тбилиси: Изд-во и тип. „Заря Востока~, 1945. - 73
11. xatije: drama oTx moqmedebaT. - [tf.], 1933 (p/ с.;
sk. st.). - 80 gv.; 25. rCeuli leqsebisa da baladebis erTtomeuli.
12. mgzavrobis dros Tqmuli leqsebi / red. l. Sa- - Tb.: gam-ba da st. komunisti, 1946. - 215, [10] gv.;
raSiZe. - baTomi: aWaristanis saxelgami, 1935. 26. kolmeurne qaliSvili: komedia 3 suraTad / sa-
- 62 gv.; qarTvelos ssr ministrTa sabWosTan arsebu-
13. xerTvisis ganTiadebi: (samSoblosadmi): [leq- li kulturul-saganmanaTleblo dawesebule-
sebi]. - Tb.: federacias gamomc. da st., 1937. - 79 bis saqmeTa kom-ti. saklubo dawesebulebebis
gv.; gany-ba. - Tb.: saq. saxelmw. wignis palatis gam-
14. rCeuli leqsebi. - [Tb.]: sablitgami, 1939 (po­ ba, 1947 (sax. poligrafkombinati „komunisti`).
ligrafkombinati). - 80 gv.; - 32 gv.;
15. rCeuli leqsebi da poemebi: 1920-1940. - Tb., 27. isev mSobliur sofelSi: leqsebi. - Tb.: sabW.
1940 (federacia). - 269 gv.: portr.; mwerali, 1949. - 130 gv.;

525
28. sabavSvo poemebi. - Tb.: sablitgami, 1949 (saq. marT // komunisti. - 1928. - 26 aprili. - #96. - gv.
ssr poligraf. da gamomc. saqm. sammarTv. 1-li 4;
st.). - 67, [6] gv.: il.; 20. mimdinare sakiTxebi: [leqsi] // komunisti. -
29. axali leqsebi da simRerebi. - Tb.: sabW. mwera- 1929. - 7 aprili. - #78. - gv. 3;
lis gam-ba da st., 1951. - 115 gv. 21. me-2 akademiuri Teatris gastrolebi ukraina-
sa da ruseTSi // komunisti. - 1930. - 3 ivnisi. -
gamoqveynebulia: #127. - gv. 3;
1. brZolis velze; salami [leqsebi] // saqarTve- 22. Zveli bolSevikis sikvdilze Tqmuli: amx. v.
los komunisti. - 1920. - 15 ivlisi. - #23. - gv. 4; baxtaZe gvxelmZRvanelobda axalgazrdebs:
2. norCi muxa: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 28 Te- [leqsi] // komunisti. - 1931. - 4 dekemberi. -
bervali. - #46. - gv. 4; #277. - gv. 2;
3. dilis suraTi // nakaduli: saymawvilo Jurna- 23. mTebis eposi: [poema] // saliteraturo gazeTi.
li mcirewlovanTaTvis. - 1923. - #8-9. - gv. 17- - 1934. - #6;
18; 24. mogoneba, 1929 w. gadafrena: [leqsi] // salite-
4. Tamro bebia // nakaduli: saymawvilo Jurnali raturo gazeTi. - 1934. - #10;
mcirewlovanTaTvis. - 1923. - #2. - gv. 17; 25. farvanis tba, saRamos tba da tabisyuri: [nar-
5. wiTel oqtombers: [leqsi] // momavali. - 1923. - kvevi] / k. kalaZe, v. gabeskiria // komunisti. -
#11. - gv. 10-11; 1934. - 17 noemberi. - #265. - gv. 3;
6. damwvari Rame: [leqsi] // droSa. - 1924. - #8. - gv. 26. qalaqSi Tqmuli simRera: [leqsi] // literatu-
28; ruli gazeTi. - 1934. - #23;
7. lenins: [leqsi] // momavali. - 1924. - #1. - gv. 5; 27. aWaris mTebSi: [narkvevi] / k. kalaZe, v. gabeski-
8. furclebi gardacvlil saukunes: [leqsi] / ria // komunisti. - 1935. - 6 ianvari. - #6. - gv. 3;
alio maSaSvili // momavali. - 1924. - #1. - gv. 1-3; 28. daTovlil mTebis mosaxleoba: [narkvevi xu-
9. gardatexa: [piesa] // prolemafi / saqarTvelos los Sesaxeb] / k. kalaZe, v. gabeskiria // sabWoTa
proletar mweralTa asociacia. - 1925. - #3. - aWara. - baTumi, 1935. - #10. - gv. 4;
gv. 111-128; 29. TviTmfrinavidan: [leqsi] // sabWoTa aWara. - ba-
10. droSa Serigebis: [piesa] // prolemafi / saqar- Tumi, 1935. - #4. - gv. 3;
Tvelos proletar mweralTa asociacia. - 30. imeruli moTxroba: [leqsi] // komunisti. - 1935.
1925. - #3. - gv. 101-110; - 24 noemberi. - #272. - gv. 3;
11. ox! garRveva rkalebis: [piesa] // prolemafi / 31. marjaniSvilis Teatri sezonis win: [werilebi]
saqarTvelos proletar mweralTa asociacia. // komunisti. - 1935. - 10 oqtomberi. - #236. - gv.
- 1925. - #3. - gv. 71-100; 3;
12. sofeli dilamde: [leqsi] // prolemafi / sa- 32. mgzavruli: [leqsi] // literaturuli aWara. -
qarTvelos proletar mweralTa asociacia. - baTumi, 1935. - #1. - gv. 2;
1925. - #1. - gv. 11-14; 33. mTebidan dabruneba RamiT: [leqsi] // sabWoTa
13. tfilisi: poemis prologi // dariali: samxa- aWara. - baTumi, 1935. - #3. - gv. 2;
tvro-saliteraturo almanaxi. - 1925. - #1. - 34. xerTvisis ganTiadebi: [poema] // literaturu-
gv. 11-14; li saqarTvelo. - 1936. - agvisto. - #13. - gv. 2;
14. Cven.: [kinoromani saqarTvelos istoriidan] // 35. dila moskovSi: (qarTuli xelovnebis dekada)
prolemafi / saqarTvelos proletar mweral- // komunisti. - 1937. - #1. - marti. - gv. 3;
Ta asociacia. - 1925. - #2. - gv. 49-61; 36. yvelgan: [leqsi] // komunisti. - 1937. - 14 apri-
15. werili redaqciis mimarT: [gancxadeba e. w. li. - #85. - gv. 3;
„rami`-s rigebidan gasvlasa da proletarul 37. baraTi lavrenti berias: [leqsi] // komunisti. -
mweralTa asociaciaSi darCenasTan dakavSi- 1939. - 20 dekemberi. - #291. - gv. 3;
rebiT] / karlo kalaZe, alio maSaSvili, kons- 38. baraTi: [leqsi] // mnaTobi. - 1939. - #12. - gv. 134-
tantine lorTqifaniZe // komunisti. - 1926. - 22 135;
aprili. - #90. - gv. 4; 39. romani leqsad // literaturuli saqarTvelo.
16. mxedruli: [leqsi] // komunisti. - 1927. - 25 Te- - 1939. - 10 aprili. - #12. - gv. 3;
bervali. - #45. - gv. 3; 40. 17 agvistos dila: 1903 w.: erTi Tavi romanidan
17. pirveli maisi: [leqsi] // komunisti. - 1927. - 1 // komunisti. - 1940. - 17 agvisto. - #190;
maisi. - #97. - gv. 3; 41. gamarjvebuli: balada // literaturuli sa-
18. sasixarulo: [leqsi Tebervlis revoluciis 10 qarTvelo. - 1940. - 15 marti. - #8;
wlisTavis gamo] // komunisti. - 1927. - 12 marti. 42. enamware gogona: [poema umcrosi asakisaTvis] //
- #57. - gv. 4; oqtombreli. - 1940. - #12. - gv. 5-7;
19. „amaT vucxadeb, rom vSordebi „napostovele- 43. vladimer maiakovskis: [leqsi] // literaturu-
bis~ umciresobas...: werilebi redaqciis mi- li saqarTvelo. - 1940. - 10 aprili. - #11;

526
44. zafxulis mogonebani: [leqsebi] // mnaTobi. - 69. baraTi stalinis qalaqidan: [leqsi] // komunis-
1940. - #9. - gv. 3-6; ti. - 1943. - 4 marti. - #43;
45. kobasTan erTad: erTi Tavi romanidan: [leq- 70. baraTi frontidan dedas // nobaTi: krebuli
sad] // komunisti. - 1940. - 16 noemberi. - #266; 1-li. - Tb.: sablitgami, 1943. - 52 gv.;
46. mosawvevi baraTi: [leqsi] // oqtombreli. - 1940. 71. Tqmuli Welia ReleSi gamarTul saRamoze:
- #1. - gv. 1; [leqsi] // komunari. - ambrolauri, 1943. - 3 ian-
47. nawyveti poemidan - „romani leqsad~ // indus- vari. - #1;
triuli quTaisi. - 1940. - 15 noemberi. - #265; 72. nadavlis gamofena berias moedanze: [leqsi] //
48. romani leqsad: [poema] // mnaTobi. - 1940. - #8. - komunisti. - 1943. - 21 Tebervali. - #43;
gv. 25-38; 73. raWa-leCxums: [leqsi] // komunisti. - 1943. - 7
49. SemoRameba mTawmindaze: [leqsi] // sabWoTa Tebervali. - #31;
afxazeTi. - 1940. - 2 Tebervali. - #26; 74. Savi zRvis flotis mezRvaurebs: [leqsi] // ko-
50. ase mReris gurianTa: [leqsi] // komunisti: saa- munisti. - 1943. - 25 ivlisi. - #157;
gitacio furceli. - 1941. - 21 ivlisi. - #4; 75. Sexvedrebi brZolis velze: [leqsi] // mnaTobi. -
51. Tamaris ocneba: [leqsi] // mnaTobi. - 1941. - #11. 1943. - #1. - gv. 11-16;
- gv. 27-28; 76. zamTris mogoneba: [leqsi] // literatura da xe-
52. kobasTan erTad: [romani leqsad. kari mesame] // lovneba. - 1944. - 2 aprili. - #12;
Cveni Taoba. - 1941. - #2-3. - gv. 11-14; 77. Tamar - qalis simRerebi: [leqsi] // komunisti. -
53. mimarTva qarTvel gmirebisadmi: [leqsi] // ko- 1944. - 5 marti. - #47;
munisti. - 1941. - 18 seqtemberi. - #221; 78. mTebis suraTi; sagazafxulo elva - quxili:
54. s. s: [leqsi] // komunisti. - 1941. - 15 agvisto. - [leqsebi] // literatura da xelovneba. - 1944.
#192; - 23 ivnisi. - #22 [32];
79. mogoneba: [leqsi] // literatura da xelovneba.
55. usaxelo mTis balada // komunisti. - 1941. - 22
- 1944. - 25 marti. - #11;
agvisto. - #198;
80. sagazafxulo elva-quxili; saganTiado mowo-
56. qarTuli sabWoTa literaturis anTologia /
deba: [leqsebi] // stalins: leqsTa krebuli. -
[mxatv.: a. zaseevi]. - staliniri: samxreT oseTis
1944. - gv. 47-48;
saxelgami, 1941. - 286 gv.;
81. fanduris xma: qarTveli partizanis simRera //
57. Salva lebaniZes: [leqsi] // komunisti. - 1941. -
komunisti. - 1944. - 23 Tebervali. - #38;
22 ivlisi. - #171; komunizmis droSiT. - walen-
82. qarTuli balada; cacxvis yvavili. mogoneba:
jixa, 1941. - 7 dekemberi. - #36;
[leqsebi] // literatura da xelovneba. - 1944.
58. Cvens qaliSvilebs: [leqsi] // komunisti. - 1941.
- 28 ianvari. - #5;
- 1 agvisto. - #180;
83. RamiT, mtkvris pirad!: [leqsi] // komunisti. -
59. CrdiloeTis Rame: 1916 weli: nawyveti poemi-
1944. - 25 ivlisi. - #150;
dan // literaturuli saqarTvelo. - 1941. - 24
84. Savi zRvis flotis mezRvaurebs: [leqsi] // mgz-
Tebervali. - #9;
nebare kolxideli. - foTi, 1944. - 23 ivlisi. -
60. grigalis brZola: [leqsi] // laxvari. - 1942. - 30
#145;
ianvari. - #1;
85. erTi Ramis komedia: nawyveti pirveli moqme-
61. guramis baRi: [leqsi] // literaturuli saqar-
debidan // literatura da xelovneba. - 1945. - 6
Tvelo. - 1942. - 21 agvisto. - #33;
aprili. - #12;
62. debi: [leqsi] // mnaTobi. - 1942. - #3. - gv. 5-7;
86. isev gnaxeT... simRera: [leqsi] // komunisti. -
63. Tqveni simRera: [leqsi] // mnaTobi. - 1942. - #4. -
1945. - 1 dekemberi. - #237;
gv. 33-34;
87. isev mSobliur sofelSi: ori leqsi // komunis-
64. saartilerio dueli: mixeil geTias: [leqsi] // ti. - 1945. - 9 dekemberi. - #243;
komunisti. - 1942. - 19 noemberi. - #274; 88. saidumlo baraTi: [poema] // pioneri. - 1945. -
65. saganTiado mowodeba: [leqsi] // socialisturi #1. - gv. 17-19;
Seteva. - samtredia, 1942. - 1 marti. - #9; 89. simRerisaTvis; warwera qvaze: [leqsebi] // li-
66. simRera: [leqsi] // laxvari. - 1942. - 1 aprili. - teratura da xelovneba. - 1945. - 18 noemberi.
#2; - #39;
67. ucnobi gmiri: giorgi WeiSvils; qarTvel 90. siyvarulis da simReris dro aris: [leqsi] //
meomrebs: [leqsebi] // komunisti. - 1942. - 19 literatura da xelovneba. - 1945. - 14 oqtom-
noemberi. - #274; beri. - #34;
68. friadosan moswavleebs: [leqsi] / sandro San- 91. SvilTan Sexvedra: nawyveti „erTi Ramis kome-
SiaSvili, karlo kalaZe, simon wverava, giorgi diidan~ // komunisti. - 1945. - 17 ivnisi. - #119;
kajaxiZe, viqtor gabiskiria // socialisturi 92. axalwlis RamiT naZvis xesTan: [leqsi] // pione-
Seteva. - samtredia, 1942. - 1 marti. - #9; ri. - 1946. - #1. - gv. 2;

527
93. gazafxulis simRerebi: [siyrmis gogona; fren- 112. gmiris varskvlavi: [leqsi] // mnaTobi. - 1948. -
burTi. leqsebi] // literatura da xelovneba. #6. - gv. 45;
- 1946. - 4 maisi. - #19; 113. maswavlebeli qali soflad: [leqsi] // qarTve-
94. gori, dekembris ocdaerTi: [leqsi] // stalins: li mwerlebi leninur komkavSirs: krebuli. -
leqsTa krebuli. - 1946. - gv. 51-52; 1948. - gv. 51-54; komunisti. - 1948. - 18 ivnisi.
95. enamware gogona: [leqsi] // Taiguli: [sabavSvo - #120. - gv. 3;
mxatvruli krebuli / mxat.: n. fofxaZe]. - Tb.: 114. mgzavris simRera: [leqsi] // komunisti. - 1948. -
sablitgami, 1946 (saxelgamis beWdviTi sityvis 10 oqtomberi. - #202. - gv. 3;
kombinati). - gv. 124-131; 115. mesxeTSi: [leqsi] // komunisti. - 1948. - 18 ianva-
96. erTi Ramis komedia: [komedia leqsad, 3 moqme­ ri. - #13. - gv. 3;
debad] // mnaTobi. - 1946. - #1. - gv. 73-98; #2-3. 116. rogor dgeba gazafxuli: [leqsi] // komunisti. -
- gv. 191-212; #4. - gv. 113-135; 1948. - 4 aprili. - #68. - gv. 3;
97. igavi buxris win; isev mSobliur sofelSi 117. sixaruli: [leqsi] / nax. i. divnogorcevasi // di-
simRera samTa siyvarulisa: [leqsebi] // lite- la. - 1948. - #3. - garekanis me-2 gv.;
ratura da xelovneba. - 1946. - 9 ianvari. - #2; 118. simRerebi dnepris pirad: [dnepris napiri Sors
98. isev mSobliur sofelSi: [zamTris dila; cru. ari, gana?; vard-yvavilebi nangrevebze; mSene-
leqsebi] // literatura da xelovneba. - 1946. - belTa simRera; guramiSvilis saflavTan; da-
28 marti. - #14; viTiani; zubovkis gzaze; Sexvedra; dResaswau-
99. kavkasionze: [leqsi] // komunisti. - 1946. - 27 de- li] // komunisti. - 1949. - 8 oqtomberi. - #200;
kemberi. - #258. - gv. 2; 119. Cven mSvidoba gvinda!: [leqsi] // literatura da
100. megobar poets: [leqsi] // literatura da xe- xelovneba. - 1949. - 2 oqtomberi. - #39;
lovneba. - 1946. - 25 maisi. - #22; 120. giorgi leoniZes // saxalxo ganaTleba. - 1950. -
101. saartilerio dueli; qarTuli balada; Semo-
6 aprili. - #14;
Rameba mTawmindaze: [leqsebi] // samSoblo: mxa-
121. Tbilisis dila: mSenebel qals; Tbilisis ga-
tvrul nawarmoebTa krebuli. - 1946. - gv. 143-
zafxuli; lavrenti beria TbilisSi: [leqsebi]
146;
// literatura da xelovneba. - 1950. - 5 marti.
102. zRvis pirad: [leqsi] // sabWoTa aWara. - baTumi,
- #10;
1947. - 3 dekemberi. - #237;
122. meTerTmeteklaselebi: [leqsi] // pioneri. -
103. mtkvris talRebi; mReris Tbilisi: [leqsebi] //
1950. - #3. - gv. 5;
komunisti. - 1947. - 12 oqtomberi. - #204;
123. modis qarTuli avtomobili: [leqsi] // mnaTo-
104. pirveli dilis simRera: [leqsi] // pioneri. -
bi. - 1951. - #2. - gv. 1; sabWoTa aWara. - baTumi,
1947. - #9. - kanis me-2 gv.;
1951. - 9 dekemberi;
105. saartilerio dueli; siyvarulis da simReris
124. moswavleTa simRera: [leqsi] // dila. - 1951. -
dro aris!; SemoRameba mTawmindaze: [leqsebi]
#11. - gv. 11;
// qarTuli sabWoTa poeziis anTologia. - Tb.:
125. mSvidobisa da gamarjvebis mTavarsardals:
sabWoTa mwerali-s gam-ba da st., 1947. - gv. 159-
[leqsi] // komunisti. - 1951. - 24 Tebervali;
162;
126. Sen gaixare samSoblov!: [leqsi] // literatura
106. Svidi noembris dila: [leqsi] // dila. - 1947. -
da xelovneba. - 1951. - 25 marti;
#11. - gv. 1;
127. Песни строителей; Разве Днепр далеко от нас?:
107. xerTvisis ganTiadebi: [mTebis memkvidre, kal-
[Стихи] / К. Каладзе; Пер. с груз. В. Левик // Заря
maxTa ambavi, xizabavrel moxucTan Sexvedra,
Востока. - 1951. - 4 марта;
xerTvisis Tqmuleba, frenosanT samSoblo,
128. Песнь о Самгори / А. Баланчивадзе; Пер. А.
ucnobi qal-vaJi da mebaduri, ganTiadisas. le-
qsebi] // qarTuli sabWoTa poeziis anTologia. Гатова; Слова Карло Каладзе // Заря Востока. -
- Tb.: sabWoTa mwerali-s gam-ba da st., 1947. - gv. 1951. - 4 ноября;
162-169; 129. saaxalwlo naZvis xe: [leqsi] // dila. - 1952. -
108. Зима // Пастернак, Б. Л. Грузинские поэты: #1. - gv. 7;
Избранные переводы / Борис Пастернак. - 130. samgorelTa gamarjveba: [leqsi] // pioneri. -
Тбилиси: Изд-во и тип. „Заря Востока~, 1947. - 144 1952. - #3. - gv. 10;
с.; 131. Sexvda pataras didi beladi: [leqsi] // dila. -
109. a. yazbegs: [leqsi] // metalurgiisaTvis. - rus- 1952. - #5. - gv. 3.
Tavi, 1948. - 2 oqtomberi. - #115;
110. axla Tu ara, rodis vimReroT?!: [leqsi] // mna- Targmna:
Tobi. - 1948. - #11. - gv. 41-42; 1. daviTis brZola misra-meliqTan: „daviT sasun-
111. berikacis naambobi: [poema] // pioneri. - 1948. - cidan~ / Targm. k. kalaZisa // literaturuli
#7. - gv. 23-26; saqarTvelo. - 1939. - 20 agvisto. - #24. - gv. 2;

528
2. daviTis brZola misra-meliqTan: nawyveti epo- 8. melaZe, k. `uCardioni~ // sabWoTa xelovneba. -
sidan „daviT sasunci~ / Targm. k. kalaZem // ko- 1933. - #7;
munisti. - 1939. - 11 seqtemberi. - #209. - gv. 3; 9. arseniSvili, a. Zmobis simtkice: k. kalaZis le-
axalgazrda komunisti, 1939. - 14 seqtemberi. qsebis krebuli aWaristanze: bibliografia //
- #211. - gv. 3; literaturuli gazeTi. - 1935. - #4;
3. daviT sasuneli: daviTis brZola mexarkeTa 10. gabeskiria, v. gza xeobaSi: [leqsi]: karlo
winaaRmdeg / Targm. k. kalaZem // sabWoTa maswa- kalaZes // sityva da saqme. - quTaisi, 1935. - #2.
vlebeli. - 1939. - 14 seqtemberi. - #84. - gv. 3; - gv. 4;
4. SevCenko, t. SemodgomiT netarebas...: [leqsi] / 11. raze muSaoben dramaturgebi: [a. maSaSvilis, s.
t. SevCenko; mTargmn. k. kalaZe // literaturu- SanSiaSvilis, k. kalaZis, p. kakabaZis, S. dadia-
li saqarTvelo. - 1939. - 14 Tebervali. - #6. - nis da sxvebis Semoqmedebis Sesaxeb] // komunis-
gv. 3; ti. - 1935. - 8 ivlisi. - #157. - gv. 4;
5. bambis qveyana: [nawyveti yalmuxuri eposidan 12. demetraZe, d. TviTkritis gziT: [mweralTa
„jangari`] / Targm. k. kalaZisa // literaturu- kavSiris mdivnis sityvis teqsti qarTveli
li saqarTvelo. - 1940. - 10 maisi. - #14; mwerlebis winaSe dasaxuli amocanebis Sesaxeb
6. Гениальному вождю, учителю трудящегося puSeinis saiubileo plenumze] // komunisti. -
человечества, родному великому И.В. Сталину: 1937. - 27 marti. - #70. - gv. 3;
Письмо трудящихся (принятое на митинге, 13. qarTuli xelovnebis dekada moskovSi // komu-
посвященном 20-ти летию установления nisti. - 1937. - 6 ianvari. - #5. - gv. 1;
советской власти в Юго-Осетии) Авт. Обл. Юго- 14. natroSvili, g. – a) karlo kalaZis leqsebi:
Осетии / Письмо изложили в стихах Х. Плиев, [kritikuli ganxilva] // literaturuli saqar­
Кавказаг и Ф. Гаглоев; С осет. на рус. яз. пер. Tvelo. - 1939. - 10 ivlisi. - #20. - gv. 2; b) kar-
Г. Цагарели. На груз. яз. пер. С. Чиковани, К.
lo kalaZis poezia: [kritikuli ganxilva] // mna-
Каладзе, В. Горгадзе и С. Эули. - Сталинир:
Tobi. - 1941. - #3. - gv. 99-114; g) karlo kalaZis
Госиздат Юго-Осетии, 1941. - 62 с., 1 вкл. л. с
poezia // literatura da xelovneba. - 1947. - 27
портр.; 17 см.. - Текст на рус., груз. и осет. яз.;
aprili. - #17; d) isev mSobliur sofelSi: [re-
7. tixonovi, n. kirovi CvenTanaa!: [leqsi] / n. tixo-
cenzia k. kalaZisa] // literatura da xelovne-
novi; Targm. k. kalaZisa // sabWoTa afxazeTi. -
ba. - 1949. - 9 oqtomberi. - #40;
soxumi, 1943. - 1 dekemberi. - #243;
15. JRenti, b. karlo kalaZe - „rCeuli leqsebi~.
8. selvinski, i. balada leninze: [leqsi] / i. sel-
„sabtilgami~. 1939 w. // mnaTobi. - 1939. - #10-
vinski; Targm. k. kalaZisa // stalineli. - gori,
11. - gv. 293-296. – recenzia;
1944. - 21 ianvari. - #14;
16. sulava, a. karlo kalaZis Semoqmedeba // lite­
9. kusovi, l. osuri leqsebi: [liaxvis pirad, sta-
raturuli saqarTvelo. - 1940. - 24 ianvari. -
linirisaken, saqarTvelos] / mTargm. k. kalaZe //
#4;
mnaTobi. - 1948. - #8. - gv. 24-25.
17. karlo kalaZe - „samamulo omis gmirebs~ // mna-
Tobi. - 1942. - #11-12. - gv. 237-240. - „federa-
mis Sesaxeb:
cia~, 1942, [recenzia];
1. revoluciuri axali mwerloba [ram]: deklara-
18. Wilaia, s. karlo kalaZis leqsebi: [„samamulo
cia // komunisti. - 1926. - 26 marti. - #67. - gv. 3;
omis gmirebs~ leqsebis krebuli]: [federaciis
2. literatori. karlo kalaZe: rCeuli leqsebi:
gamocema]: [kritika] // literatura da xelovne-
bibliografia // komunisti. - 1927. - 19 agvisto.
ba. - 1944. - 10 marti. - #9;
- #187. - gv. 4;
19. astvacaturovi, er. „erTi Ramis komedia~ rus­
3. gani. rogor: [k. kalaZis piesa] / gani // komunis-
ti. - 1929. - 17 marti. - #61. - gv. 5; Tavelis TeatrSi: [recenzia] // literatura da
4. quTais-baTumis drama: [karlo kalaZis axali xelovneba. - 1945. - 5 ivlisi. - #22;
piesis dadgmis gamo] // komunisti. - 1929. - 6 mar- 20. baxturiZe, p. rusTavelis Teatris axali da-
ti. - #52. - gv. 6; dgma: [„erTi Ramis komedia`]: recenzia // komu-
5. Радиани, Ш. Карло Каладзе: [Рецензия К. nisti. - 1945. - 17 ivnisi. - #119;
Каладзе. „Книга стихотворений (1927-1929 г.г.). 21. „erTi Ramis komedia~ rusTavelis sax. Teatr-
Издательство „Шрома~, 63 стр.] // На рубеже Si: [k. kalaZis piesa damdgmeli d. aleqsiZe,
Востока. - Тбилиси, 1929. - #8-9. - стр.124; mxatvari e. axvlediani da musika g. ToraZe:
6. buaCiZe, b. „xatije~ karlo kalaZisa: [piesa 4 mo­ saubari amx. akaki vasaZesTan // literatura da
qmedebad] // komunisti. - 1930. - 2 aprili. - #74. xelovneba. - 1945. - 6 aprili. - #17;
- gv. 3; 22. SamaTava, d. karlo kalaZis leqsebis garCeva //
7. duduCava, S. „905~ saxelmwifo operaSi // komu- literatura da xelovneba. - 1945. - 17 agvisto.
nisti. - 1931. - 20 marti. - #64. - gv. 4; - #27;

529
23. Saduri, r. s. axali amocanebis winaSe // litera­ 4. toroSeliZe, m. qarTuli literatura: [moxse­
tura da xelovneba. – 1946. – #41; neba mweralTa sakavSiro yrilobaze 20 agvis­
24. alxaziSvili, Salva (Teatrali). speqtakli, tos] // komunisti. - 1934. - 28 agvisto. - #199.
romelSic sinamdvile gayalbebulia: [recen- - gv. 2-4;
zia k. kalaZis piesa „lalis~ Sesaxeb] // axal- 5. TaTariSvili, ak. qarTuli sabWoTa Teatralu­
gazrda komunisti. - 1947. - 3 ivnisi. - #66; ri kultura // komunisti. - 1935. - 16 ianvari. -
25. Ciqovani, s. – a) amx. simon Ciqovanis moxseneba: #15;
[saqarTvelos sabWoTa mweralTa kavSiris gam­ 6. JRenti, b. qarTuli mwerloba istoriuli yri­
geobis plenumze] // literatura da xelovneba. lobis Semdeg // muSa. - 1936. - 27 marti. - #71.
- 1947. - 28 seqtemberi. - #36; b) qarTuli sa­ - gv. 3;
bWoTa mwerlebis axlandeli viTareba da Cve­ 7. Малая советская энциклопедия [Текст] / Глав. ред.
ni amocanebi: [moxseneba saqarTvelos sabWoTa Н. Л. Мещеряков. - 2-е изд. - Т. 5: Исландия - Кумы
mweralTa kavSiris gamgeobis plenumze] // li­ [Текст]. - Москва: Советская энциклопедия, 1936. -
teratura da xelovneba. - 1948. - #20; Стр. 158-159;
26. RambaSiZe, S. k. marjaniSvili da axalgazrda 8. dadiani, Salva. qarTuli sabWoTa dramatur­
msaxiobis aRzrdis sakiTxi // literatura da gia: [istoria da ganviTareba] // komunisti. -
xelovneba. - 1948. - #14. - gv. 4; 1937. - 5 nomberi. - #254. - gv. 3;
27. amisulaSvili, S. leqsebi Tanamedrove sofel- 9. axali SemoqmedebiTi miRwevebisaTvis 1941
ze: [k. kalaZe - „isev mSobliur sofelSi~. re- wels // literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 30
daqtori ir. abaSiZe. gamomcemloba - „sabWoTa dekemberi. - #36. - gv. 1;
mwerali~. recenzia] // axalgazrda komunisti. 10. abramia, polio. karlo kalaZe // radioprogra­
- 1949. - 18 agvisto. - #101; mebi. - 1941. - #11;
28. imeri, g. sakolmeurneo soflis qebani: [recen- 11. Творческий вечер Карло Каладзе // Литературная
zia leqsebis wignze: „isev mSobliur sofelSi~ газета. - 1949. - #5.
/ k. kalaZe] // industriuli quTaisi. - quTaisi,
1949. - 14 oqtomberi. - #201; kalaZe, mina Tomas Ze (1884 – 1905, 18/
29. qareliSvili, er. sixarulis simRerebi: [kar- XII) – revolucioneri, propagandist-agi­
lo kalaZis wignis „isev mSobliur sofelSi~ - tatori da organizatori, revoluciis sa­
ganxilva] // literatura da xelovneba. - 1949. darajoze mebrZol-daRupulTa erTi cxra
- 27 marti. - #13; ZmaTagani, – imereTidan. daibada sof. ewerSi,
30. CixlaZe, n. k. kalaZis sabavSvo poemebi: [recen- diakvan-maswavleblis ojaxSi. mamis skolaSi
zia] // saxalxo ganaTleba. - 1949. - 20 oqtombe- naswavli, quTaisis sasuliero saswavlebelSi
ri. - #43; miabares, magram, siRaribis gamo, skolas Ta­
31. jibuti, v. – a) k. kalaZe - „isev mSobliur so- vi mianeba, 14-15 wlisa sakuTari SromiT cxo­
felSi~: [sabWoTa mwerali. 1949 w.] // mnaTobi. vrebas Seudga, Tbilisis stambaSi mbeWdaoba
- 1949. - #7. - gv. 166-168; b) „sabavSvo poemebi~ Seiswavla da, 1902 wlidan, stambis revolu­
// axalgazrda komunisti. - 1949. - 1 noemberi. - ciur muSebTan daaxlovebiT politikurad
#133; gaTviTcnobierda.
32. Татишвили, Вл. Стихи о советском человеке 1904 wels demonstraciebSi monawileo­
- Карло Каладзе: [Рецензия] / // Заря Востока. - bisaTvis galaxuli, cixeSi Casves. gaTavisu­
1950. - 19 января. - #14. flebis Semdeg, baTumis rotSildis qarxanis
muSaTa wreebsa da mitingebze awarmoebda
wyaro: politikur muSaobas. 1904 wels samtrediis
1. gogua, SoTa. proletaruli xelovnebis zo­ raionSi partiuli saqmianoba gaaCaRa, 1905
gierTi siZneleni // Teatri da cxovreba. - 1926. wlis miwuruls TbilisSi daarsebul pirvel
- #16; legalur dRiur marqsistul gaz. `sxivis~
2. radiani, S. ა) qarTuli mwerlobis 10 weli // mbeWdavad Cadga. swored am dros, moskovis
mnaTobi. - 1931. - #3. - gv.: 191-192, 202-204; ბ) ajanyebis gavleniT, TbilisSi Sedga samxe­
socialisturi realizmis poeziisaTvis // ko­ dro Stabi, romlis dadgenilebiTac, 1905
munisti. - 1936. - #10. - gv. 3; wlis dekembris 17-s, mina kalaZe, sxvebTan
3. arseniSvili, a. - a) sityva da saqme. aprili 25, erTad, rogorc revoluciuri patrulis
1934 w. #1: [quTaisis literaturuli gazeTi]: monawile, `sxivis~ pirveli nomris dabeWd­
[kritika, mimoxilva] // saliteraturo gazeTi. visTanave, Ramis 12 saaTze, naZaladevis revo­
- 1934. - #9; b) Zmobis simtkice: k. kalaZis le­ luciur sadarajoze gaeSura, sadac gaTene­
qsebis krebuli aWaristanze: bibliografia // bisas, TanamebrZolTan erTad, kazakebisagan
literaturuli gazeTi. - 1935. - #4; mokluli iqna.

530
mis Sesaxeb: 1917 wels muSur kvireul Jur. `pirveli na­
1. mina kalaZis xsovnas: (nekrologi): [1905 wlis bijis~ redaqtor-xelmZRvaneli iyo. es Jur­
dekemberSi naZaladevis dacvis dros daRupu- nali bolSevikuri elferiT gamodioda. 1917
li muSa] // zari. - 1906. - 24 dekemberi. - #5. - gv. wlis revoluciis Semdeg, faqtobrivad xel­
1-2. - nekrlogs win uZRvis naZaladevSi daRu- mZRvanelobda bolSevikur kvireul gaz. `br­
pul muSaTa sia; Zolas~, romlis lozungi iyo: `Zalaufleba
2. Zveli amxanagi. cxra Zma // Teatri da cxovre- – sabWoebs~ (1917 wlis damlevs dRiurad ga­
ba. - 1920. - #1. - gv. 13. - teqsts darTuli aqvs modioda, 1918 wlis TebervalSi daixura). am
portretebi. gazeTis Semdeg gamosul gaz. `komunists~ sam
Tves redaqtorobda.
wyaro: r. kalaZis fsevdonimebia: a-laZe, arc mte­
1. 1917 wlamde daRupul revoliucionerTa ri, arc moyvare, daseli, Jandeni, mexaZe, r. k.
xsovnas / sssr. saq. kompartiis da revoliuci­ r. kalaZis nawerebia: a) politikur-pu­
is komisia. - tf.: Jurn. revoliuciis matianes blicisturi xasiaTisa da b) kritikuli – sa­
gamoc., 1923 (zaria vostokas st.). - gv. 49-50; mwerlo-saxelovno sakiTxTa Sesaxeb. 1900
2. saqarTvelos kompartiis Zveli gvardia [gar­ wels, gaz. `iveriaSi~ (#79) moaTavsa werili
dacvlil da cocxal revoliucioner bol­ `Cvens marqsistebs~, – pirveli kritika qar­
Sevikebis (1890-1905 w.w.) suraT-biografiebi: Tveli marqsistebisa. agreTve, aRsaniSnavia
albomad Sekruli] / winasityvaobis avt.: sev. Ta­ misi `revolucia da evolucia~ (`wyaro~, 1908),
laqvaZe. - tf.: [saqarTvelos kompartiis cekas `batoni ani da misi taqtika~ (`samSoblo~), `mu­
partiis gamocema], 1925 (saq. kp c.k. st.). - gv. 89. SaTa qarTuli Jurnal-gazeTebis Canasaxi~ da
sxv. dawerili aqvs monografiebic.
kalaZe, raJden barTlomes Ze (1871, politikur saqmeTa gamo, k. kalaZe 1901-
16/VIII – ) – publicisti, kritikosi, Jurnalis­ 1902 da 1905 wlebSi quTaisis cixeSi ijda,
ti da mTargmneli, – revolucioneri, – eg. ni­ 1920 wels – metexSi, 1913 wels astraxans iyo
noSvilis pirveli aralegaluri wris wevri gadasaxlebuli.
da zestafonis pirveli konferenciis mo­ misi Svilia karlo kalaZe.
nawile, Tbilisis pirveli social-demokra­
tiuli komitetis wevri, – imereTidan. dai­ calke gamocemulia:
bada sof. ewეris sasuliero wodebis ojaxSi. 1. egnate ninoSvilis biografia: [suraTiT]. -
daamTavra Tbilisis sasuliero seminariis 4 [tf.]: saxelgami, 1927 (s.m.u.s. poligraftr. me-
klasi, Semdeg TviTganviTarebas Seudga da 2 st.). - 190, II gv.; 18 sm.. - wanarTi: eg. ninoSvi­
muSaTa moZraobis asaxvis saqmeSi pirvelTa­ lis istoriuli daniSnuleba. - eg. ingoroyvas
ganma aqtiuri monawileoba miiRo: pirvelmai­ fsevdonimebi. - eg. ninoSvilis nawerebi. - eg.
sobis pirvel dResaswauls, lotkinis mTis ninoSvilis moTxrobaTa krebulebi. - eg. ni­
midamoebSi, pirveli miesalma da mitings noSvili ucxo enebze. - rodis ra dawerila eg.
(daeswro 75 kaci) pirveli maisis dResaswau­ ninoSvilze. - [represirebuli gamocema].
lis mniSvneloba auxsna. misi da misi Zmis, nes­ 2. anton furcelaZe: (monografia). - [tf.]: saxel­
toris, binaze imarTeboda aralegaluri kre­ gami, 1929 (poligraftr. me-3 st.). - 207 gv.
bebi, amaze cota adre – 1897 wels – TbilisSi,
iv. rostomaSvilTan erTad, Seqmna patara sa­ r. kalaZis redaqciiTa da winasityvaobiT
gamomcemlo wre `axali mkiTxveli~, romel­ gamoica:
mac sruliad axali, Tanadrouli, mowinave 1. axali literaturuli qrestomatia: saxel­
Sinaarsis wigni gamosca, revoluciur-poli­ mZRv. texn. da Sromis sk. ufr. jgufebisaTvis.
tikur propagandas eweoda inteligentTa da - t. 1 / Sedg. maswavlebelTa jgufis mier; r.
muSaTa wreebSi. kalaZis red.. - Tb.: [saxelgami], 1925 (ssmus po­
partiuli ganxeTqilebis Semdeg (1903), ligraftrestis 1-li st.). - 825 gv.; t. 2 / Sedg.
bolSevikebis erT-erTi mowinave organiza­ maswavlebelTa jgufis mier; r. kalaZis red.. -
torTagani Seiqmna. 1905 wels samtrediis Tb.: [saxelgami], 1925 (ssmus poligraftrestis
raionis revoluciur moZraobas xelmZRvane­ 1-li st.).. - 725 gv.;
lobda. 2. cincaZe, kote. rogor vibrZodiT proleta-
mwerloba daiwyo eg. ninoSvilis xel­ riatis diqtaturisaTvis: (Cemi mogonebani
mZRvanelobiT, `iveriaSi~, korespondencie­ 1903-1920 wlamde) / kote cincaZe; winasityv.
biT. 1901 wlidan ramdenime werili moaTavsa avt.: raJden kalaZe. - tf., 1927 (saq. wiT. jvris
`kvalSi~, 1907 wlidan gamudmebiT muSaobda st.). - VIII, 185 gv.: portr., in recto; 23sm. - [repre-
social-demokratiul Jurnal-gazeTebSi, sirebuli gamocema].

531
Targmna: 14. ola gabunias xsovnas: [gardacvalebis erTi
1. kovalevski, m. ojaxisa da sakuTrebis warmoSo­ wlisTavis gamo] // axali komunisti. - 1920. - 28
ba-ganviTareba. - w. 1: dedaT-mTavruli ojaxi noemberi. - #106. - gv. 4;
da pirvelyofili komunizmi. – baTumi: sp. 15. proletaruli kultura // axali komunisti. -
WeliZis gamocema, 1905 (i. b. minkinis st.). - 72, 1920. - 5 seqtemberi. - #36. - gv. 3; 7 seqtemberi.
[2] gv.; - #37. - gv. 4;
2. luqsemburgi, roza. germaniis muSaTa klasi da 16. saqarTvelos orasi komunistis SimSilobis
ruseTis revolucia // ciskari. - 1907. - #7. - gv. gamo: [menSevikuri mTavrobis mier daTmobaze
13-14; #8. - gv. 5-8; wasvla da patimrebis ganTavisufleba] // axali
3. bogdanovi, a. sazogadoebrivi moZraoba da fi­ komunisti. - 1920. - 10 agvisto. - #13. - gv. 2;
losofia / Targmani Jan denisa; [winasityv. avt.: 17. saxnovski da menSikovi: [sabWoTa ruseTisa da
g. cercvaZe]. - quTaisi: gamocema g. a. cercva­ TviTmpyrobelobis ruseTis dapirispirebis
Zisa, 1916 (a. i. koxreiZis st.). - V, 18 gv.; 22sm.. Sesaxeb gazeT „erTobis~ furclebze] // axali
- (proletaris, yofili axali mkiTxvelis bi­ komunisti. - 1920. - 27 agvisto. - #28. - gv. 1;
blioTeka, #1); 18. Cveni partia: sadiskusiod amxanag baxtiaris
4. piatnicki, p. v. (ki). sabWoTa respublika / a. lu­ da gadamTielis werilebis gamo / r. kalaZe, bax-
naCarskis winasityvaobiT; naTargmni r. k-Zis tiari, gadamTieli // axali komunisti. - 1920. - 4
[r. kalaZe] mier. – Tf.: „proletari`-s gamocema noemberi. - #85. - gv. 1; 6 noemberi. - #87. - gv.
#9, 1918. - uTavfurc., 24 gv.; 1; 9 noemberi. - #89. - gv. 1; 10 noemberi. - #90. -
5. marqsi, karl. samoqalaqo omi safrangeTSi gv. 1;
(1870-71 w.w.) / fr. engelsis winasityv.; Targ. 19. Cveni partiis „dezertirebi~: [gazeT „erTobis~
r. kalaZisa. - tf.: saxelmwifo gamomcemloba, N170-Si moTavsebuli kikabiZis gancxadebis Se-
1923. - 84, [1] gv. saxeb, romelmac gadainacvla menSevikur par-
tiaSi] // axali komunisti. - 1920. - 3 agvisto. -
gamoqveynebulia: #7. - gv. 2-3;
1. „axali mkiTxvelis~ wevrebad namyof pirTa 20. afxazeTis „damoukideblobis~ gamo // komunis-
sayuradRebod / vl. darCiaSvili, r. kalaZe // ti. - 1921. - 3 agvisto. - #125. - gv. 1;
cnobis furceli. - 1898. - 11 ivnisi. - #555. - gv. 21. axali Teatri: [misi SeqmnisaTvis] // komunisti.
1; - 1921. - 31 agvisto. - #148. - gv. 1-2;
2. arc mteri da arc moyvare. mcire SeniSvna: 22. didmniSvnelovani konferencia: [mowinave sta-
(Cvens „marqsistebs`) // iveria. - 1900. - 14 apri- tia] // komunisti. - 1921. - 12 ivnisi. - #82. - gv. 1;
li. - #79. - gv. 3; 23. erovnuli politika Tu klasobrivi?: [menSevi-
3. saxalxo saqmeebis gamo // kvali. - 1901. - #10. - kuri partiis politikis kritika] // komunisti.
gv. 159-161; - 1921. - 8 seqtemberi. - #155. - gv. 1;
4. egnate ninoSvili da „mesame dasi~ // pirveli na- 24. erovnuli sakiTxi CvenSi // komunisti. - 1921.
biji. - 1917. - #7. - gv. 100; - 15 seqtemberi. - #161. - gv. 1; 17 seqtemberi.
5. morigi kiTxvebi: I erTaT Tu calcalke? // pir- - #163. - gv. 1; 24 seqtemberi. - #168. - gv. 1; 27
veli nabiji. - 1917. - #4. - gv. 51-53; seqtemberi. - #170. - gv. 1; 4 oqtomberi. - #176.
6. omi da revolucia // pirveli nabiji. - 1917. - - gv. 1; 5 oqtomberi. - #177. - gv. 1; 11 oqtombe-
#3. - gv. 34-36; ri. - #182. - gv. 1; 12 oqtomberi. - #183. - gv. 1;
7. ocda ori aprili: (mogoneba) // pirveli nabiji. 25. Tavi aiSves: [Sinauri mtrebis Sesaxeb] // komu-
- 1917. - #5. - gv. 70-72; nisti. - 1921. - 22 ivnisi. - #89. - gv. 1;
8. pirveli maisoba // pirveli nabiji. - 1917. - #4. 26. isev saWirboroto sakiTxze: [ekonomiuri kri-
- gv. 53-54; zisis Sesaxeb]: mowinave statia // komunisti. -
9. rogori unda iyos CvenSi muSaTa presa // pirve- 1921. - 11 ivnisi. - #81. - gv. 1;
li nabiji. - 1917. - #9. - gv. 134-136; 27. isev federacia: [amier-kavkasiis federaciaze]
10. samxedro mimoxilva // pirveli nabiji. - 1917. - // komunisti. - 1921. - 27 dekemberi. - #247. - gv. 2;
#4. - gv. 59-60; 28. kidev federaciaze: [amier-kavkasiis federaci-
11. diqtatura // axali komunisti. - 1920. - 25 agvis- is droSa] // komunisti. - 1921. - 29 dekemberi. -
to. - #26. - gv. 1-2; 26 agvisto. - #27. - gv. 1; #249. - gv. 2-3; #222, 224 da 225;
12. idea gaimarjvebs: saSa wulukiZis xsovnas: mo- 29. komunizmi: [rogorc mizani] // komunisti. - 1921.
goneba // saqarTvelos komunisti. - 1920. - 20 - 10 maisi. - #55. - gv. 2;
ivnisi. - #3. - gv. 2-3; 30. komunisturi internacionali: [kominternis
13. kapitalizmis ekonomika da sabWoTa ruseTi // mesame kongresis gaxsna moskovSi]: [mowinave
axali komunisti. - 1920. - 8 dekemberi. - #114. statia] // komunisti. - 1921. - 18 ivnisi. - #87. -
- gv. 1-2; gv. 1;

532
31. meti Tavdadeba: [ekonomiuri krizisis da- 52. proletaruli kultura // komunisti. - 1922. -
saZlevad] // komunisti. - 1921. - 23 ivnisi. - #90. 22 ivnisi. - #139. - gv. 2; 23 ivnisi. - #140. - gv. 2;
- gv. 2; 27 ivnisi. - #143. - gv. 2-3;
32. nacionaluri sakiTxi CvenSi // komunisti. - 53. proletkultSi: [ra aris saWiro, rom gaigo Tu
1921. - 20 seqtemberi. - #165. - gv. 1; ra aris proletkulti] // komunisti. - 1922. - 28
33. partiuli muSaoba CvenSi: [mowinave statia] // aprili. - #93. - gv. 3;
komunisti. - 1921. - 19 ivnisi. - #88. - gv. 1; 54. saarCevno kampania // komunisti. - 1922. - 10 Te-
34. partiuli saqalaqo konferencia: [mowinave bervali. - #32. - gv. 1;
statia] // komunisti. - 1921. - 7 ivnisi. - #78. - 55. saqarTvelos komunisturi partia da misi mo-
gv. 1; mavali yriloba: [sadiskusiod] // komunisti. -
35. proletaruli daxmareba: [sabWoTa respubli- 1922. - 11 ianvari. - #8. - gv. 1;
kebis daxmareba damSeul volgispirelebs] // 56. saqarTvelos proletkultis agitkampaniis
komunisti. - 1921. - 5 ivlisi. - #127. - gv. 1; kvira // komunisti. - 1922. - 4 maisi. - #98. - gv. 3;
36. ras niSnavs partiis gawmenda da gamagreba // ko- 57. saqarTvelos proletkulti: [misi daarsebis ga-
munisti. - 1921. - 22 agvisto. - #141. - gv. 1; mo] // komunisti. - 1922. - 28 marti. - #69. - gv. 1;
37. sabWoTa saqarTvelos Sinaur mtrebs // komu- 58. saqarTvelos sabWo da amier-kavkasiis federa-
nisti. - 1921. - 16 ivnisi. - #85. - gv. 1; cia // komunisti. - 1922. - 5 ianvari. - #4. - gv. 2;
38. sasursaTo naturgadasaxadi mazrebSi: [duSe- 59. saxelmwifo gamomcemloba: [saxelgamis mouw-
Tis mazra] // komunisti. - 1921. - 19 agvisto. - yoblobis mizezebi] // komunisti. - 1922. - 12
#139. - gv. 2; aprili. - #81. - gv. 1;
39. sasursaTo natur-gadasaxadi mazrebSi: [ro- 60. silibistro jiblaZe: [gardacvalebis gamo] //
gor uyurebs sasursaTo natur-gadasaxads komunisti. - 1922. - 22 Tebervali. - #42. - gv. 1;
CvenSi glexoba] // komunisti. - 1921. - 18 agvis- 61. „sisxliani SabaTi~: [1918w. 10-23 Tebervals
to. - #138. - gv. 2; menSevikebis mier muSaTa mitingis daxvretis 4
40. saWirboroto sakiTxi: [ekonomikuri krizisi wlisTavis gamo] // komunisti. - 1922. - 23 Teber-
saqarTveloSi] // komunisti. - 1921. - 8 ivnisi. - vali. - #43. - gv. 1;
#79. - gv. 1; 62. soflisaken: [saaxalwlo survilebi sabWoTa
41. saWiroa magari, mtkice xeli!: [muSur-glexuri saqarTvelos mSromelebisadmi] // komunisti. -
inspeqciis daniSnulebis Sesaxeb] // komunisti. 1922. - 1 ianvari. - #1. - gv. 1;
- 1921. - 24 agvisto. - #142. - gv. 1; 63. qarTveli xalxi da kultura // komunizmis
42. socialisturi gza // komunisti. - 1921. - 9 ivni- droSa. - 1922. - #1. - gv. 108-113;
si. - #80. - gv. 2-3; 64. qarTuli kulturis krizisi: [ganaTlebis sa-
43. stambolisaken: [mowinave] // komunisti. - 1921. - xalxo komisariatis kabinetSi Semdgari saTea-
10 ivlisi. - #105. - gv. 1; tro TaTbiris Sesaxeb] // komunisti. - 1922. - 16
44. federacia: ruseTis komunisturi partiis noemberi. - #263. - gv. 3;
centraluri komitetis kavkasiis biuros re- 65. qarTuli kulturis krizisi: gansaxkomis kabi-
zolucia amierkavkasiis sabWoTa respubli- netSi momxdari saTeatro TaTbiris gamo: [ga-
kebis federaciis Seqmnis gamo // komunisti. moxmaureba] // komunisti. - 1922. - 16 noemberi.
- 1921. - 29 noemberi. - #223. - gv. 1; 30 noemberi. - #263. - gv. 2;
- #224. - gv. 2; 1 dekemberi. - #225. - gv. 1; 66. qarTuli mwerloba da „qura~: [Jurnalis daniS-
45. Cveni federalistebi // komunisti. - 1921. - 9 nulebis Sesaxeb] // qura. - 1922. - #1. - gv. 24-26;
ivnisi. - #80. - gv. 1; 67. Cven vqmniT Cvens qveyanas - axal qveyanas: weri-
46. amier-kavkasiis „gaerTianeba~: [amier-kavkasiis li pirveli // qura. - 1922. - #1. - gv. 28-29;
sabWoTa respublikebis Seqmnis gamo] // komu- 68. xma xelovanTa sasaxlidan: [proletarul mwe-
nisti. - 1922. - 21 Tebervali. - #41. - gv. 1; ralTa asociaciis Seqmnis Sesaxeb] // komunis-
47. vaso abaSiZe: [50 wlis iubiles gamo] // komunis- ti. - 1922. - 12 ianvari. - #9. - gv. 1;
ti. - 1922. - 15 ianvari. - #12. - gv. 1; 69. egnate ninoSvili: TxzulebaTa sruli krebu-
48. morigi saqme // komunisti. - 1922. - 8 Tebervali. lis gamocemis gamo // droSa. - 1923. - #1. - gv.
- #30. - gv. 1; 14-15;
49. ninoSvili egnate: [Zeglis gaxsnasTan dakavSi- 70. egnate ninoSvili: [misi Zeglis gaxsnis gamo] //
rebiT] // komunisti. - 1922. - 7 ivnisi. - #131. - komunisti. - 1923. - 10 ivnisi. - #131. - gv. 1;
gv. 1; 71. mogonebani egnate ninoSvilze: Cemi dRiuridan
50. oqtombris revolucia da saqarTvelo // komu- // komunisti. - 1923. - 10 ivnisi. - #131. - gv. 1;
nisti. - 1922. - 7 noemberi. - #256. - gv. 4-5; 72. muSaTa qarTuli Jurnal-gazeTebis istoria
51. pirveli maisoba saqarTveloSi: istoriuli mi- 80-90 ww.: [1860 wlidan. mesame dasi] // revolu-
moxilva // pirveli maisi. - 1922. - #2. - gv. 1-3; ciis matiane. - 1923. - #2. - gv. 7-36; #1, 3, 4, 5;

533
73. sandro yazbegi: gardacvalkbidan 30 wlis Ta- mis Sesaxeb:
vze (1893-1923) // CiraRdani. - 1923. - #2. - gv. 1. rostomaSvili, ivane. gancxadeba „axali mki-
1-2; Txvelis~ amxanagobisagan // cnobis furceli:
74. saWiro ganmarteba: [amx. k. oragveliZes] // ko- yoveldRiuri gazeTi. - 1897. - 19 dekemberi. -
munisti. - 1923. - 9 oqtomberi. - #231. - gv. 1; #405. - gv. 2;
75. „simarTlis aRdgena~ upirveles yovlisa: we- 2. robaqiZe, gr. ganmartebisaTvis: [gamoxmaureba
rili redaqciis mimarT: [saqarTvelos komu- raJden kalaZis werilze „qarTuli kulturis
nistur partiaSi dajgufebebis „legalistebi- krizisi~, komunisti N163] // komunisti. - 1922.
sa~ da „aralegalistebis~ arsebobis sakiTxis - 19 noemberi. - #266. - gv. 3;
garkvevisaTvis] // komunisti. - 1923. - 16 seqtem- 3. xundaZe, s. ganmartebisaTvis: r. kalaZis weri-
beri. - #213. - gv. 4; lis gamo: [gamoxmaureba gaz. komunistis N263-
76. Cveni presa: werili sadiskusiod // komunisti. - Si gamoqveynebul werilze „qarTuli kultu-
1923. - 30 seqtemberi. - #224. - gv. 1-2; ris krizisi`] // komunisti. - 1922. - 17 noemberi.
77. Cveni Zveli kulturosnebi: [qarTuli Teatris - #264. - gv. 3;
Sesaxeb kote marjaniSvilis moxsenebis gamo] // 4. oragveliZe, k. – a) gaugebroba Tu Secdoma?:
komunisti. - 1923. - 22 ivnisi. - #141. - gv. 3-4; [gamoxmaureba gaz. komunistSi N224 dabeWdi-
78. egnate ninoSvili, rogorc beletristi: vin li r. kalaZis werilis „Cveni presa~ Sesaxeb] //
iyo egnate ninoSvili // xelovnebis droSa. - komunisti. - 1923. - 4 oqtomberi. - #227. - gv. 1;
1924. - N3. - gv. 3-5; b) Cemi ukanaskneli pasuxi: [amxanag r. kalaZes]:
79. egnate ninoSvilis istoriuli daniSnuleba da enis da erovnul sakiTxze // komunisti. - 1923. -
misi pirovnebis mniSvneloba: (misi nawerebis 12 oqtomberi. - #234. - gv. 1;
axali gamocemis gamo) // mnaTobi. - 1924. - #7-8. 5. euli, s. prolemafis gancxadeba da amx. raJden
- gv. 287-292; kalaZe: kamaTi proletaruli mwerlobis gar-
80. lenini: [misi gardacvalebis gamo] // komunisti. Semo: [gamoxmaureba gaz. komunistis N8 gamoq-
- 1924. - 27 ianvari. - #22. - gv. 3; veynebul prolemafelTa werilze] // komunis-
81. moq. petre geleiSvils: [saredaqcio-sagamom- ti. - 1925. - 8 Tebervali. - #32. - gv. 2;
6. nucubiZe, S. axali literaturuli qrestoma-
cemlo komisiaze ninoSvilis xelnawerebis ga-
Tia: 1-li tomi: Sedgenili maswavlebelTa jgu-
dacemis TxovniT] // komunisti. - 1924. - 5 apri-
fis mier: bibliografia // komunisti. - 1925. - 20
li. - #77. - gv. 4;
Tebervali. - #42. - gv. 5;
82. qarTuli „komunisti~: [meaTase nomris gamo] //
7. p-a, v. raJden kalaZe. egnate ninoSvili - bio-
komunisti. - 1924. - 28 ivnisi. - #146. - gv. 3;
grafia: bibliografia // komunisti. - 1927. - 30
83. xelovneba da Cven: [korporacia „durujis~
aprili. - #96. - gv. 4; 6 maisi. - #100. - gv. 4;
manifestis kritika]: xelovnebis sasaxleSi ga-
8. TaTariSvili, akaki. saqarTvelos sabWoTa
marTul diskusiis gamo // komunisti. - 1924. - 23
mwerlebis gafarToebuli kreba: [mweralTa
marti. - #67. - gv. 3;
kavSiris Tavmjdomaris amxanag TaTariSvilis
84. 1905 weli da qarTuli mwerloba: [mimoxilva] //
moxseneba] // komunisti. - 1937. - 9 maisi. - #104.
mnaTobi. - 1925. - #11-12. - gv. 272-284;
- gv. 4;
85. akaki: [cxovreba da Semoqmedeba] // mnaTobi. -
9. mweralTa kavSirSi: [mweralTa kavSirSi 16 ian-
1925. - #2. - gv. 187-195;
vris prezidiumis sxdomis Sesaxeb] // komunis-
86. giorgi wereTeli // xelovneba. - 1925. - #3. - gv.
ti. - 1937. - 21 ianvari. - #17. - gv. 4.
2-3;
87. saqarTvelos komunisturi partiis istorii-
wyaro:
saTvis: kritikuli SeniSvnebi amxanag filipe
1. avtobiografia;
maxaraZis da sevasti TalakvaZis saistorio
2. Дело по архиву #296. - Т. I. - 1901. - Стр. 209;
nawerebis Sesaxeb // komunisti. - 1925. - 14 noem-
#379. - Т. 3. - Тифлис. губ. жанд. управ, 1901. -
beri. - #262. - gv. 2; 15 noemberi. - #263. - gv. Стр. 993;
2-3; 17 noemberi. - #264. - gv. 2-3; 18 noemberi. 3. revoluciis matiane. - 1925. - #2/12. - gv. 61-63;
- #265. - gv. 2; 4. saqarTvelos kompartiis Zveli gvardia [gar­
88. kultura da erovnuloba // komunisti. - 1927. - dacvlil da cocxal revoliucioner bolSe­
1 ivlisi. - #147. - gv. 4; vikebis (1890-1905 w.w.) suraT-biografiebi: al­
89. CerniSevskis gavlena saqarTveloSi // litera- bomad Sekruli] / winasityvaobis avt.: sev. Ta­
turuli gazeTi. - 1934. - #26; laqvaZe. - tf.: [saqarTvelos kompartiis cekas
90. sayvareli gazeTi: [„norCi patrioti~ Tbilisis partiis gamocema], 1925 (saq. kp c.k. st.). – gv. 43;
vaJTa me-7 saS. skolis kedlis gazeTi] // axal- 5. xundaZe, simon. socializmis istoriisaTvis
gazrda komunisti. - 1950. - 4 aprili. - #39. saqarTveloSi. - t. 2: narodnikuli da marqsis­

534
tuli socializmi saqarTveloSi. – tf.: saxel­ eklesiis winamZRvrad (1893-1900), Semdeg –
gami, 1927. - gv.: 89, 113, 213, 224, 244; qvaSveTis samrevloSi, romlis Tvalwarmta­
6. giorgaZe, grigol. – a) TviTmpyrobeloba da ci taZari aSenebulia misi xelmZRvanelobiT
revoliucia / grigol giorgaZe. - w. 1: sabuTe­ 1904-1910 wlebSi. mrevlis moZRvris Tanamde­
bi revolucionur moZraobis istoriisaTvis bobasTan erTad, maswavleblobda Tbilisis
saqarTveloSi, 1870-1902. xalxosnebis xana. qarTul gimnaziaSi (1896-1918), levandovskis
- daselebis-marqsistebis muSaobis dasawyisi kerZo gimnaziaSi (1909-1916) da vaJTa pirvel
da ganviTareba 1902 wlamde. - tf.: saxelgami, gimnaziaSi (1916-1918).
1929 [kanze: 1930] (poligrafsk. st.). - gv.: 119, monawileobda sazogadoebriv-sapedagogo
120, 186-187, 205 b) sazogadoebrivi urTier­ saqmianobaSic: wevrad iyo Tbilisis sasulie­
Toba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardni­ ro seminariis sapedagogo sabWosi, eparqia­
dan pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol lur qalTa saswavleblis, saqalaqo sabWosi da
giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafs­ masTan arsebuli samoswavlo nawilisa; iyo sae­
kolis st.). - gv.: 457, 498, 504-505, 510-511, 522, klesio skolebis meTvalyured, wevr-mdivnad –
540; sveticxovlisa da jvris eklesiis ganmaaxlebe­
li komitetis, saeklesio muzeumis, saistorio
kalgini, anatoli nikolozis Ze (1875 da saeTnografio sazogadoebisa. 1932 wels ar­
– 1943, 28/III) – xoroTmoZRvari, arqiteqtori, Ceul iqna sruliad saqarTvelo kaTalikos-pa­
pedagogi da sazogado moRvawe, – profesori. triarqad.
didi amagi dasdo Zveli qarTuli xuroTmoZR­ pirveli misi werili daibeWda n. nikola­
vrebis ZeglTa gazomvasa da X-XI saukuneTa da Zis `Новое Обозрение~-Si, 1890 wlis aprilis
uro adrindeli saxuroTmoZRvro xelovne­ 21, #2178, სათაურით `Библиографическая
bis Seswavlas, – gazoma Zveli tao-klarjeTis заметка~, Статейный список посольства. Никифора
SesaniSnavi Zeglebi (banas, iSxanis, xaxulisa Матвеевича Толочанова в Имеретию в 1650 году-s
da oSkis taZrebi), romelTa aTvisebiT Seqmna erTi xelnaweris gamo.
qarTuli saxuroTmoZRvro mSeneblobis sau­ istoriul-publicistur da saRvTisme­
cxoo nimuSi – yof. qarTuli saadgilmamulo tyvelo Sinaarsis werilebs aTavsebda gamo­
bankis, axlandeli Tbilisis sajaro biblio­ cemebSi: `iveria~, `Пастырь~, `mwyemsi~, `Sinauri
Tekis Senoba (kecxovelis quCaze). Tanamedro­ saqmeebi~, `Вестник Грузинского Экзархата~, `axali
ve qarTuli arqiteqturis ganviTarebasa da sityva~, `ganaTleba~, `isari~, `saxalxo fur­
saqarTvelos axalgazrda arqiteqtorTa aR­ celi~, `droeba~, `saqarTvelo~, `Закавказская
zrdas Zlier xeli Seuwyo. Речь~, `Тифлис~, `Кавказ~, `Петр. Ведомости~,
niWier Semoqmedad, gamocdil pedagogad `Грузия~.
da aqtiur sazogado moRvawed iyo cnobili. akad k. kekeliZes, petre episkopossa da
pirosTan erTad Seaswora samRvdelmTavro
wyaro: kondaki, kurTxevani da sxva saRvTo da sae­
1. Заря Востока. - 1943. - 30 марта. - #74; klesio wignebi.
2. a. kalginis xsovnis saRamo // literatura da missave kalams ekuTvnis kaTalikos-pa­
xelovneba. - 1944. - 14 aprili. - #13. - gv. 4. triarqis, leonides, mier ruseTis patriarq
tiqonTan 1920 wels gagzavnili `Послание~.
kalistrate [eriskacobaSi kalis­ misi redaqtorobiT gamoica `sayoveldReo
trate mixeilis Ze cincaZe] (1866, 12/IV – locvani da Semoklebuli katexizmo~ (tf.,
1951, 3/II) – mqadagebeli, maswavlebeli da sasu­ 1908, 55 gv.). meeqvsed gamoica `locvani da Se­
liero mwerali, saeklesio moRvawe, avtoke­ moklebuli katexizmo~ (1914, 86 gv.), agreTve,
falisti, – sruliad saqarTvelos kaTali­ gamosulia misi `sityvebi calke furclebiT~.
kos-patriarqi, – RvTismetyvelebis kandidati. kalistrates moRvaweobis mTavari mi­
daibada quTaisis mazris sof. tobanierSi. zani iyo saqarTvelos eklesiis gonebrivad
daamTavra quTaisis sasuliero saswavlebeli, განსწავლა-განვითარება, xolo zneobrivad –
Tbilisis sasuliero seminaria da kievis sasu­ qristes diadi moZRvrebis mtkice niadagze
liero akademia 1892 wels, RvTismetyvelebis ganspetakeba.
kandidatis xarisxiT (rac mieniWa SromisaTvis gardaicvala 1952 wlis 3 Tebervals, sa­
`iveriis eklesia sasanidebis periodSi (265- Ramos 16 saaTze. daikrZala sionSi, 10 Teber­
570)~). 1893 wlis aprilis 11-18 ekurTxa mRvd­ vals. mis dros – 1943 wlis oqtombris 31 – aR­
lad, 1925 wlis giorgobis Tvis 1 xeldasxmul dgenil, xolo noembris 19 damtkicebuli iqna
iqmna episkoposad da mieniWa mitropolitis ruseTisa da saqarTvelos marTlmadidebel
pativi. msaxurobda didubis RvTismSoblis eklesiaTa urTierToba (rac Sewyvetili iyo

535
1917 wlis Tebervlis revoluciis Semdeg). 8. ioseb besarionis-Ze stalins: [misalmeba oq-
saqarTvelos eklesia cnobili iqna avtoke­ tombris 26 wlisTavis gamo] // komunisti. -
falurad, rogorc uZvelesi marTlmadidebe­ 1943. - 13 noemberi. - #235; Заря Востока. - 1943.
li eklesia da masve daeqvemdebara saqarTve­ - 13 ноября. - #236;
losa da somxeTSi arsebuli rusTa marTlma­ 9. ioseb besarionis-Ze stalins: [misalmeba saqar-
didebeli eklesiebi. Tvelos sakaTolikos morwmuneebisa da samR-
vdeloebisagan wiTeli armiis XXV wlisTavis
calke gamocemulia: gamo] // komunisti. - 1943. - 26 Tebervali. - #47;
1. Автокефалия церкви грузинской: (Исторический Заря Востока. - 1943. - 26 февраля. - #47;
очерк 4-11 в.) / Свящ. К. Цинцадзе. - Тифлис: 10. ioseb besarionis-Ze stalins: [sruliad-saqar-
Скоропеч. Ар. В. Кутателадзе, 1905. - 58 с.; 22 см.. Tvelos kaTolikos patriarqi kalistrates
- Перепеч. с незнач. изм. из журн. „Пастырь~ за depeSa saqarTvelos kaTolikosatis morwmu-
1894 год; neTa mier 85. 000 maneTis Segrovebis Sesaxeb
2. Историческая справка по вопросу об wiTeli armiis saWiroebisaTvis] // komunisti. -
автокефальности грузинской церкви / Свящ. К. 1943. - 3 Tebervali. - #27; Заря Востока. - 1943.
Цинцадзе. - Тифлис: Скоропеч. Ар.В. Кутателадзе, - 3 февраля. - #27;
1906. - 104 с.; 26см.. - Отд. отт. из журн. „Духовн. 11. werili redaqciis mimarT: [sruliad saqarTve-
Вестн. Груз. экзархата~ за 1906 г.. - Выходн. los kaTalikos-patriarqis mimarTva da mowo-
данные на обл.: Тифлис: Скоропечатня „Братство~, deba msoflio mowinave sazogadoebrivobis
Москоская, собств. дом, #5; da gaerTianebul erTa xelmZRvanelobisadmi
3. sayoveldReo locvani da Semoklebuli ka- osmaleTisagan qarTuli miwa-wylis saqarTve-
tixizmo / gamocemuli m. k. cincaZis redaqto- losTvis dabrunebis Sesaxeb] // komunisti. -
robiT. - tf.: gamocema da st. „Zmoba~, 1908. - 55 1946. - 8 ianvari. - #6.
gv.: il.; gamocema me-2. - tf., 1910 (st. „beWvdi-
Ti saqme~ b. kilaZisa). – 56 gv.; locvani da Se- mis Sesaxeb:
moklebuli katixizmo. - gamocema mesame. - tf., 1. axali ambavi // iveria. - 1888. - 7 ivnisi. - #118. -
1912 (b. a. kilaZis st.). - 72 gv.; gamocema mexuTe. gv. 1-2;
- tf., 1913 (st. m. i. u. moadgilis kancelar. ka- 2. feraZe, ilia. werili kievidgan // mwyemsi. -
vkasiaSi). - 72 gv.; gamocema meeqvse. - tf., 1914 1892. - #13-14. - gv. 10-11;
(b. a. kilaZis st.). - 86 gv. 3. rogorc vuwyiT, britaneTis saRmrTo weri-
4. sityva axal weliwad dRes / kalistrate cin- lis sazogadoebam...: [qarTuli „dabadebis~
caZe. - [Tf.], [w.a.] (ar. kereseliZis st.). - 4 gv. axlad dabeWdvis ganzraxva] // iveria. - 1897. - 28
ianvari. - #10. - gv. 1;
gamoqveynebulia: 4. madloba eqsarxosisagan // cnobis furceli. -
1. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1890. - 26 1899. - 3 marti. - #763. - gv. 1;
ianvari. - #20. - gv. 3; 5. mataTaSvili, vasil. mRvdlis nestor bakura-
2. Библиографическая заметка // Новое Обозрение. Zis werilis gamo // cnobis furceli. - 1901. - 18
– 1890. – 21 апреля. - #2178; ivlisi. - #1527. - gv. 4;
3. „gTxovT neba mogvceT...~ // iveria. - 1891. - 8 ian- 6. axali ambavi // cnobis furceli. - 1903. - 10 de-
vari. - #5. - gv. 3; kemberi. - #2348. - gv. 2;
4. b. redaqtoro! // cnobis furceli. - 1904. - 23 7. sityva (fircxalava, samson). patara ambebi:
ianvari. - #2387. - gv. 4; sagulisxmiero movlena. i gogebaSvilis da
5. sityva Tqmuli 21 dekembers 1903 w. pirvelad p. surgulaZis werilebis gamo // cnobis fur-
msaxurebis dros qvaSveTis wm. giorgis ekle- celi. - 1904. - 18 ianvari. - #2382. - gv. 2-3;
siaSi // iveria. - 1904. - 10 ianvari. - #7. - gv. 2; 8. „qvaSveTis wm. giorgis eklesia...~ // iveria. -
6. sityva, Tqmuli qvaSeTis wm. giorgis eklesiaSi 1904. - 10 ivlisi. - #159. - gv. 2;
23 marts 1908 w. T. grigol orbelianis garda- 9. axali ambavi: [Tbilisis sasuliero seminariis
cvalebidan 25 wlis Sesrulebis gamo gardax- reforma. mRvdel kalistrate cincaZis gamos-
dilis panaSvidis win // mwyemsi. - 1908. - #7-8. vla reqtoris winaaRmdeg] // cnobis furceli.
- gv. 4-6; - 1905. - 9 noemberi. - #2945. - gv. 2;
7. ioseb besarionis Ze stalins: saqarTvelos ka- 10. neitrali. uaris Tqma Tanamdebobaze:
Tolikos-patriarqis kalistrates depeSa: [mi- [qarTl-kaxeTis saeparqio sabWos saeklesio
ZRvnili didi oqtombris socialisturi re- skolaTa ganyofilebis sxdoma kalistrate
voluciis XXV wlisTavis dResaswaulisadmi] cincaZis TavmjdomareobiT; sxdomaze aRniS-
// komunisti. - 1942. - 10 noemberi. - #266; Заря nuli iyo sabWos uufleboba; amis gamo wevreb-
Востока. - 1942. - 10 ноября. - #266; ma xmis umetesobiT gadawyvites samsaxurs

536
Tavi daanebon] // cnobis furceli. - 1905. - 18 kos ambrosis da misi sabWos mimarT] // komunis-
ivnisi. - #2847. - gv. 3; ti. - 1924. - 20 marti. - #64. - gv. 3;
11. Тифлисский Листок. - 1905. - 9 декабря. - #245; 30. maWavariani, n. kaTalikos ambrosis da misi „Zme-
12. amomrCevelTa samRvdeloebis mxriv: [saxel- bis~ gasamarTleba: 16 martis dilis sxdoma:
mwifo sabWos wevris amomrCevlad dekanoz ka- saxelmwifo bralmdeblis amx. maWavarianis si-
listrate cincaZis arCeva] // Sroma. - 1906. - 22 tyva // komunisti. - 1924. - 18 marti. - #63. - gv.
aprili. - #16. - gv. 3; 3;
13. „rogorc gvatyobineben~...: [duSeTis mazris 31. paritetuli da „uwmindesi~ kontrrevolu-
mRvdlebis mier kalistrate cincaZis amor- ciis dauRleba: [ambrosi kaTalikosis da misi
Ceva saxelmwifo saTaTbiros wevrTa amomrCe- sabWos sasamrTlo procesis dasawyisi] // komu-
vlad] // Sroma. - 1906. - 18 aprili. - #11. - gv. 3; nisti. - 1924. - 12 marti. - #59. - gv. 1;
14. Гиоргадзе, С. // Вестник Грузинского Экзархата. - 32. uzenaesi sasamarTlos ganaCeni kaTalikos am-
1906. - #1-2; brosis saqmis gamo: rezolucia // komunisti. -
15. Закавказье. - 1906. - 20 декабря. - #1; 1924. - 21 marti. - #65. - gv. 3;
16. Церковные ведомости: [Издаваемая Св. 33. stalini, i. sruliad-saqarTvelos kaTalikos
Синодом]. - 1906. - #8; patriarqs kalistrates: [misalmeba saqarTve-
17. qarT. saistorio da saetnografio sazogadoe- los kaTolikosatis morwmuneebisadmi, wiTel
ba // isari. - 1907. - 22 seqtemberi. - #207. - gv. 2; armiaze mzrunvelobis gamo] // komunisti. -
18. Исторический Вестник. - 1907. - #2; 1943. - 3 Tebervali. - #27; Заря востока. - 1943.
19. im komisiis wevrad, romelsac mindobili aq- - 3 февраля. - #27.
vs... // Sinauri saqmeebi. - 1909. - #24. - gv. 16;
20. Jurnal „sveticxovlis gamo~ // axali sityva. - wyaro:
1918. - #1. - gv. 6-7; 1. avtobiografia;
21. sabWos cnobebi // sveticxoveli. - 1918. - #5. - 2. feraZe, ilia. werili kievidgan // mwyemsi. -
gv. 2; 1892. - #13-14. - gv. 10-11;
22. qronika: sruliad saqarTvelos patriarq-ka- 3. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
Talikosi... // axali sityva. - 1918. - #3. - gv. 8; gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
23. ganiZe, a. sulieri mamebis gasamarTlebis gamo: palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
[kaTalikos ambrosis da misi „Zmebis~ gasamarT- bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
leba]: [muSkoris werili muSaTa moTxovnebis jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
Sesaxeb samRvdeloebis sastikad dasjis mo- tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
TxovniT] // komunisti. - 1924. - 18 marti. - #63. binati), 1941. - gv.: 481, 494;
- gv. 4; 4. Журнал Московской Патриархии. - 1944. - #3. -
24. damswre. kaTalikos ambrosis da misi Zmebis ga- Стр. 6-21.
samarTleba: vis asamarTleben? // komunisti. -
1924. - 12 marti. - gv. 4; kamo [simon arSakis Ze ter-pertosia­
25. erqomaiSvili. kaTalikos ambrosis da misi ni] (1882, 15/V – 1922, 14/VII) – revolucioneri,
„Zmebis~ gasamarTleba: 16 martis sxdoma: amx. – organizatori, aralegaluri literaturis
erqomaiSvilis sityva [sazogadoebrivi damc- gamavrcelebeli da eqspropriatori, – qarT­
veli] // komunisti. - 1924. - 20 marti. - #64. - gv. lidan. daibada q. goris sasuliero wodebis
3; STamomavali SeZlebuli moijaradris ojaxSi.
26. kaTalikos ambrosis da misi „Zmebis~ gasamarT- swavlobda goris sasuliero saswavlebelSi,
leba: 14 martis sxdoma: [mowmeTa Cvenebebi] // TbilisSi amzadebda i. b. stalini, romelmac
komunisti. - 1924. - 16 marti. - #62. - gv. 3; sruliad SemTxveviT uwoda kamo (radgan si­
27. kaTalikos ambrosis da misi „Zmebis~ gasamarT- mons, rusulis kargad arcodnis gamo, Seki­
leba: 15 martis sxdoma: sajaro gamoZiebis Txvis dros кому-s magier `камо~ wamoscda).
dasruleba // komunisti. - 1924. - 18 marti. - TbilisSi kamo gaecno social-demokratiul
#63. - gv. 3; moZraobas, dauaxlovda partiul muSakebs
28. kaTalikos ambrosis da misi „Zmebis~ gasamarT- da revoluciur muSaobaSi Caeba (daiwyo ara­
leba: pirveli dRis sxdoma: damcvelTa Suam- legaluri literaturis gavrcelebiT. maga­
dgomloba: [advokatebis: niniZis, guncaZis, i. liTad, TeatrSi warmodgenis dros prokla­
baraTaSvilis, dadianis SuamdgomlobaTa Se- maciebis gadmopneviT, maTi SenaxviT da sxv.).
saxeb] // komunisti. - 1924. - 12 marti. - #59. - gv. asrulebda yovelgvar saZnelo teqnikur sa­
2; qmes – stambis mowyobas, partiisaTvis fulis
29. kaTalikos ambrosis da misi „Zmebis~ gasamarT- Sovnas, cixidan amxanagebis gaTavisuflebas,
leba: uzenaesi sasamarTlos ganaCeni: [kaTali- iaraRis SeZenas da sxv.

537
1905 wlis miwuruls, dekembris 17, ro­ 5. amxanag kamos xsovnas: [m. oraxelaSvilis da xa-
gorc revoluciuri patrulis ufrosi, revo­ noianis sityvebi] // komunisti. - 1922. - 20 ivli-
luciuri samxedro Stabis direqtivis Tanax­ si. - #164. - gv. 3;
mad, raionis mcveli razmelebiT naZaladevis 6. amxanag kamos xsovnas: [S. eliavas sityva. didi
mTebSi darajobda muSaTa ubans da miT – revo­ mTavris quCas kamos saxelis mikuTvneba] // ko-
lucias, romlis drosac, kazakebma 9 razmeli munisti. - 1922. - 19 ivlisi. - #163. - gv. 2;
moukles, xolo TviT Zalze nacemi, grZnoba­ 7. amxanag kamos xsovnas: [werilebi da depeSebi] //
dakarguli, saydarTan miagdes. komunisti. - 1922. - 19 ivlisi. - #163. - gv. 3;
1907 wlis ivnisis 13, Tbilisis polici­ 8. bibineiSvili, b. – a) kamo: [mogoneba gardac-
is mier yovelmxriv gamagrebul yof. erevnis valebis gamo] // komunisti. - 1922. - 18 ivlisi.
(berias) moedanze mowyobili eqspropriaciis - #169. - gv. 2; b) rkina-kaci (amx. kamo). - [tf.]:
Semdeg (waiRes 250. 000 man., rac partias gaeg­ saxelgami, 1929 (poligraftr. 1-li st.). – 22
zavna), sazRvargareT gaiqca, magram germaniaSi gv.: sur.; 18sm. - kanze sur.. - wanarTi: kamos
Seipyres da Tbiliss Camoiyvanes. aq Tavi moi­ sur. (1 gv.); g) miwa icinis: [amx. kamos (s.t. pe-
giJiana, rasac misi dausrulebeli tanjva-wa­ trosiani) biografia] / mxatv. ir. Stenbergi. -
meba mohyva gamocdis mizniT Tbilisis fsi­ tf.: saxelgamis sabavSvo da axalgazrd. seqto-
qiatriul saavadmyofoSi, saidanac 1911 wels ri, 1934 (saxelgamis sabavSvo da axalgazrd.
gaiqca sazRvargareT. ramdenime wlis Semdeg seqtoris p/sk. st.). - [1], 129 gv.: il., portr.;
samSobloSi dabrunda da xelaxla daiwyo re­ d) Камо [Текст]: [Материалы к биографии] / Б.
voluciuri muSaoba, ris gamoc, kvlav daapa­ Бибинейшвили; Предисл. Максима Горького;
timres, gaasamarTles da, romanovebis mefobis [Предисл. „От редакции~. М. Лядов]; Суп.-обл.,
300 wlis manifestis ZaliT, 20 wlis katorRa переплет и форзац: Н. В. Ильин. - [Москва]: Старый
miusajes (sikvdiliT dasja eloda). gaTavi­ большевик, 1934 (типо-лит. им. Воровского). - 370,
suflda 1917 wlis revoluciis Semdeg, kvlav [2] с., 20 вкл. л. ил., портр. и факс.; e) kamo. - tf.:
revoluciur muSaobaSi Caeba da isev gadaa­ federacia, 1935 (saxelgamis 1-li st.). – 338
saxles. saqarTveloSi dabrunda sabWoTa xeli­ gv.: portr.;
suflebis damyarebis dros. 1922 wlis ivlisis 9. dvali, k. Tavis marTleba ar minda: [amxanag
14, RamiT, velosipediT mimavali avtomobils kamos daRupvis gamo] // komunisti. - 1922. - 18
daejaxa da gardaicvala. daikrZala puSkinis ivlisi. - #162. - gv. 3;
saxelobis baRSi. erTxans, Zeglic edga. 10. eliava, Salva. aRar gvyavs erTi ZvirfasTaga-
cnobili iyo, rogorc mtkice, Seupovari ni: [kamos Sesaxeb] // komunisti. - 1922. - 18 ivli-
revolucioneri, moxerxebuli, didi konspira­ si. - #162. - gv. 2;
tori, yoveli gaWirvebisagan Tavis damRwevi. 11. euli, sandro. kamos saflavze: [leqsi] // komu-
revoluciuri muSaobis dros saocrad icvli­ nisti. - 1922. - 18 ivlisi. - #162. - gv. 3;
da saxe-tans, mimoxvras, laparaks, yofa-qcevas: 12. vaSaZe, g. amxanag kamos xsovnas // komunisti. -
xan kintod moirTveboda, xan – TavadiSvilad 1922. - 18 ivlisi. - #162. - gv. 3;
wulukiZis gvariT, xan – evropel frantad, xan 13. TalakvaZe, sevasti. araCveulebrivi revolu-
– oficrad, samxedro pirad da sxv. cioneri: [amxanag kamos xsovnas] // komunisti. -
misi cxovreba-moRvaweoba aRwera b. bi­ 1922. - 18 ivlisi. - #162. - gv. 3;
bineiSvilma wignebSi: `kamo~ (tf., 1935) da 14. Tbilisis muSaTa da wiTel armielTa sabWos
გამომცემლობის `Старый большевик~ გამო­ცე­ aRmaskomi: [samgloviaro gancxadeba kamos
მაში (მოსკოვი, 1934). tragikuli daRupvis gamo] // komunisti. - 1922.
- 16 ivlisi. - #16. - gv. 1; 18 ivlisi. - #162. - gv.
mis Sesaxeb: 1;
1. amxanagi kamo: [misi daRupvis gamo] // komunisti. 15. kvintraZe, vas. Zvirfas amxanag kamos: muSis xma
- 1922. - 16 ivlisi. - #161. - gv. 4; // komunisti. - 1922. - 18 ivlisi. - #162. - gv. 3;
2. amxanag kamos dakrZalva: [a. oqruaSvils, f. ma- 16. leJava, n. amxanag kamos xsovnas // komunisti. -
xaraZis, s. orjonikiZis, b. mdivnis, n. kiknaZis, 1922. - 20 ivlisi. - #164. - gv. 3;
s. qavTaraZis, S. eliavas da sxvaTa gamosaTxo- 17. maxaraZe, f. – a) revolucioneris xsovnas //
vari sityvebi] // komunisti. - 1922. - 20 ivlisi. komunisti. - 1922. - 18 ivlisi. - #162. - gv. 1; b)
- #164. - gv. 1-2; [sityva amxanag kamos dakrZalvaze 1922 wlis 18
3. amxanag kamos dakrZalvis wesi // komunisti. - ivliss] // komunisti. - 1922. - 20 ivlisi. - #164;
1922. - 18 ivlisi. - #162. - gv. 1; g) [sityva 26 komisris xsovnisadmi miZRvnil sa-
4. amxanag kamos xsovnas: [Tanxebis Segroveba ka- moqalaqo panaSvidze 1922 wlis 20 seqtembers]
mos saxelobis sabavSvo saxlisaTvis] // komu- // komunisti. - 1922. - 22 seqtemberi. - #217; d)
nisti. - 1922. - 21 ivlisi. - #165. - gv. 3; dauviwyar kamos xsovnas: gardacvalebis er-

538
Ti wlisTavze // komunisti. - 1923. - 17 ivlisi. 34. Cx-li k. amxanag kamos xsovnas: mogoneba // komu-
- #162. - gv. 1; e) amxanag kamos xsovnas: [meore nisti. - 1922. - 26 ivlisi. - #169. - gv. 3;
wlisTavi gardacvalebis Semdeg] // komunisti. 35. Zveli megobari kamo: [mogoneba gardacvalebis
- 1924. - 16 ivlisi. - #159. - gv. 3; gamo] // komunisti. - 1922. - 18 ivlisi. - #162. -
18. m-i. kamos Zeglis gaxsna // komunisti. - 1922. - 16 gv. 3;
ivlisi. - #161. - gv. 3; 36. amxanag kamos xsovnas: [werilebi] // komunisti. -
19. miSa. Zvirfas amxanag kamos: [misi gardacva- 1923. - 15 ivlisi. - #161. - gv. 1;
lebis gamo] // komunisti. - 1922. - 18 ivlisi. - 37. b-Svili v. kamos gardacvalebis erTi wlisTa-
#162. - gv. 2; vze // komunisti. - 1923. - 22 ivlisi. - #167. - gv.
20. m. moxuci. amxanagi kamo: [mogoneba] // komunis- 4;
ti. - 1922. - 1 agvisto. - #174. - gv. 3-4; 38. kamos saxelobis sabavSvo saxli: [bavSvebi ka-
21. oraxelaSvili, mamia. proletaruli klasis pa- mos saflavze]: [b. SaraSiZis mier sakuTari
trioti: [kamos gardacvalebis gamo] // komunis- leqsis wakiTxva] // komunisti. - 1923. - 6 maisi.
ti. - 1922. - 18 ivlisi. - #162. - gv. 1-2; - #101. - gv. 3;
22. rubeni. proletaruli revoluciis veteranis 39. kamos xsovnas: [werilebi] // komunisti. - 1923. -
xsovnas: [kamos gardacvalebis gamo] // komunis- 19 ivlisi. - #164. - gv. 3;
ti. - 1922. - 18 ivlisi. - #162. - gv. 2; 40. provinciaSi: [werilebi] // komunisti. - 1923. -
23. samgloviaro gancxadeba kamos tragikulad 29 ivlisi. - #273. - gv. 5;
gardacvalebis gamo: [finansTa saxalxo komi- 41. SaraSiZe, beso. – a) kamos: [leqsi] // komunisti. -
sariatis, naTesavebis] // komunisti. - 1922. - 18 1923. - 6 maisi. - #101. - gv. 3; b) kamos saxelobis
ivlisi. - #162. - gv. 1; sabavSvo saxli // komunisti. - 1923. - 17 maisi. -
24. samgloviaro depeSebi: [kamos gardacvale- #110. - gv. 3; g) kamos saxelobis sabavSvo saxli
#9: [bavSvTa cxovreba] // komunisti. - 1923. - 28
bis gamo: moskovidan, baTumidan, senakidan,
seqtemberi. - #222. - gv. 2;
borjomidan] // komunisti. - 1922. - 21 ivlisi. -
42. amxanag kamos saflavze: [samoqalaqo panaSvidi]
#165. - gv. 3;
// komunisti. - 1924. - 17 ivlisi. - #160;
25. samgloviaro depeSebi: [kamos gardacvalebis
43. elisabedaSvili, g. kamos xsovnas: [gardacva-
gamo moskovidan: nazaretini, RoRoberiZe;
lebidan ori wlisTavze] // komunisti. - 1924. -
borjomidan: voroSilovi, frunze da sxv.] //
16 ivlisi. - #159. - gv. 3;
komunisti. - 1922. - 18 ivlisi. - #162. - gv. 3;
44. saqarTvelos kinomrewveloba: [kinofilme-
26. samgloviaro depeSebi: [moskovidan kamos
bis „kamo~, „xaji-murati~, „wiTeli eSmakunebi~,
gardacvalebis gamo, abel enuqiZisagan da g.
„rkinis razmi~, „Tavad mklavaZis mokvla~, „qa-
sturuasagan] // komunisti. - 1922. - 19 ivlisi. -
riSxlis win~, „mamismkvleli~, „sami sicocxle~
#163. - gv. 2;
Sesaxeb] // komunisti. - 1924. - 19 noemberi. -
27. saqarTvelos komunisturi axalgazrdobis
#264. - gv. 4;
kavSiri...: [samgloviaro gancxadeba kamos tra-
45. Максимов, Н. Н. Товарищ Камо: По документам
gikuli daRupvis gamo] // komunisti. - 1922. - 18
Центрархива С.С.Р. Грузии / В обработке Н. Н.
ivlisi. - #162. - gv. 1;
Максимова. - Тифлис: Центрархив Грузии, 1924
28. saqarTvelos komunisturi partiis cen-
(Тип. Воен. комиссариата). - [4], 31 с.: ил., план.;
tralur komitets...: [samgloviaro gancxadeba
46. sulaqveliZe, k. didi revolucioneri da sama-
kamos tragikulad daRupvis gamo] // komunis-
galiTo adamiani: [kamos Sesaxeb] // axalgzeli
ti. - 1922. - 16 ivlisi. - #161. - gv. 1; 18 ivlisi.
#3: komunistis damateba. - 1925. - 20 dekembe-
- #162. - gv. 1;
ri;
29. saxalxo komisarTa sabWo...: [samgloviaro gan- 47. m-i. kamos xsovnas: daRupvidan 5 wlis Sesrule-
cxadeba kamos tragikulad daRupvis gamo] // bis gamo // komunisti. - 1927. - 16 ivlisi. - #160.
komunisti. - 1922. - 16 ivlisi. - #161. - gv. 1; 18 - gv. 3;
ivlisi. - #162. - gv. 1; 48. kamos gardacvalebis 6 wlisTavi: kamos pira-
30. svaniZe, a. amxanag kamos xsovnas // komunisti. - dobis mowmoba leninis sakuTari xeliT dawe-
1922. - 18 ivlisi. - #162. - gv. 2; rili // komunisti. - 1928. - 15 ivlisi. - #163.
31. suxiSvili, d. didi revolucioneris xsovnas // - gv. 5;
komunisti. - 1922. - 15 ivlisi. - #160. - gv. 4; 49. i-li p. b. bibineiSvili. rkinis kaci (kamo): bi-
32. toroSeliZe, malaqia. kamos: [mogoneba garda- bliografia // komunisti. - 1929. - 1 seqtemberi.
cvalebis gamo] // komunisti. - 1922. - 18 ivlisi. - #201. - gv. 6;
- #162. - gv. 2; 50. jafariZe, d. maqsim gorki suraT „kamos~ dadg-
33. qavTaraZe, s. kamos saflavze // komunisti. - mis Sesaxeb // komunisti. - 1931. - 20 dekemberi.
1922. - 18 ivlisi. - #162. - gv. 2; - #290. - gv. 3;

539
51. bibineiSvili, b., xaCatriani, v. aTi weli amx. ka- saSualebas uspobdnen, ciliTa da saidumlo
mos gardacvalebidan // komunisti. - 1932. - 15 bezRebiT daapatimrebdnen xolme da sxv. g. ka­
ivlisi. - #163. - gv. 3; naneli mainc devnas ar udrkeboda: simarTlis
52. valia. b. bibineiSvili: „miwa icinis~: [recenzia] mRaRadebeli iyo mudam.
// komunisti. - 1934. - 4 dekemberi. - #279. - gv. 4; misi leqsebi da werilebi moTavsebulia
53. kolcovi, m. kaci-legenda: [kamos Sesaxeb] // ko- gazeTebSi: `xma kaxeTisa~, `glexi~, `simarT­
munisti. - 1934. - 21 noemberi. - #268. - gv. 2; le~, `axali sofeli~, `wiTelarmieli~, `moja­
54. sablini, v. warmodgena CaiSala: moTxroba: [s. magiris xma~, `koleqtivizacia~, `muSa~, `komu­
orjonikiZis da kamos cxovrebidan] // komunis- nisti~; agreTve, xalxuri leqsebi – ak. Wyonias
ti. - 1940. - 18 Tebervali. - #40. redaqciiT gamocemul `saunjeSi~.
werda xalxur kiloze, aRtacebiT umRer­
wyaro: da stalins, wiTel armias, berias, ganaxlebul
1. maro boWoriZis avtobiografia; Tbiliss da sxv.
2. miwis muSa. - 1922. - 22 ivlisi. - #35; aqtiurad monawileobda sazogadoebriv
3. droSa. - 1925. - #1-2. - gv. 25-26; saqmianobaSic: iyo amierkavkasiis centralu­
4. saqarTvelos kompartiis Zveli gvardia [gar­ ri aRmasrulebeli komitetis wevri, 1922 wli­
dacvlil da cocxal revoliucioner bol­ dan – sasoflo sabWos wevri, 1923-1926 wlebSi
Sevikebis (1890-1905 w.w.) suraT-biografiebi: – adgilobrivi sam.-samazro bankis Tavmjdo­
albomad Sekruli] / winasityvaobis avt.: sev. mare da sxv.
TalaqvaZe. - tf.: [saqarTvelos kompartiis ce­
kas partiis gamocema], 1925 (saq. kp c.k. st.). - gv. calke gamocemulia:
57; 1. leqsebi / winasityv.: gr. iaralovi. - Tb.: saxel-
5. Бибинейшвили, Б. Камо [Текст]: [Материалы gami da saxelgamis stamba, 1939. - 40 gv.
к биографии] / Б. Бибинейшвили; Предисл.
Максима Горького; [Предисл. „От редакции~. М. gamoqveynebulia:
Лядов]; Суп.-обл., переплет и форзац: Н. В. Ильин. 1. ganaxlebuli kaxeTi: [leqsi] // axali sofeli. -
- [Москва]: Старый большевик, 1934 (типо-лит. им. 1925. - #3. - gv. 17;
Воровского). - 370, [2] с., 20 вкл. л. ил., портр. и 2. Cemi survili: [leqsi] // axali sofeli. - 1925. -
факс.. #2. - gv. 37;
3. ar gamogvadga nikora: [leqsi] // komunisti. -
kananeli, gio [giorgi yaramanis Ze 1926. - 24 seqtemberi. - #217. - gv. 3;
kanaSvili] (1879, 23/IV – ) – glexi-mgosani, ko­ 4. axalwveulTa simRera: [leqsi] // komunisti. -
respondenti da sazogado moRvawe, – qiziyi­ 1926. - 10 oqtomberi. - #231. - gv. 4;
dan. daibada sof. saqobos, uRaribesi glexis 5. glexkoris sityva: [leqsi] // komunisti. - 1926. -
ojaxSi. adre daoblebuls, menaxireobasa da 27 agvisto. - #194. - gv. 3;
mojamagireobaSi, skolis gareSe aRzrdils, 6. Cemi urmuli: [leqsi] // komunisti. - 1926. - 17 se-
dedam Seaswavla wera-kiTxva, erTma moxucma qtemberi. - #212. - gv. 3;
menaxirem `deda-ena~ daawyebina, rasac kana­ 7. vefxvis tyaosani = gio kananelis TqmiT: [So-
neli dRedaRam Cahkirkitebda. SemTxveviT Tas saxelobis kultlaSqroba] // koleqtiviza-
xelSi Cavardnili `vefxis tyaosnis~ rCeuli cia. - 1934. - #199;
adgilebis gazepirebiT male TviTonac dai­ 8. vai qalo sonao: [leqsi] // koleqtivizacia. -
wyo zepirad leqsebis gamoTqma da 1902 wli­ 1935. - #80. - gv. 3;
dan sofluri moSairobiT saxeli gaiTqva: ama 9. xalxuri simRera: [leqsi] // koleqtivizacia. -
Tu im micvalebulis saflavis qvaze wasawe­ 1935. - #95. - gv. 3;
rad leqsebs Txzavda, iwvevdnen nadimebSi, 10. saunje xalxuri Semoqmedebisa / [p/mg red. da win­
dakrZalvaze da sxv. 1905 wlis revoluciam asityv. akaki Wyonia]. - t. 1. - tf.: teqnika da Sro­
aRafrTovana da gazeTSic ki dabeWda leqsi. ma, 1936 (gaz. „komunistis~ gam-is st.). - 401 gv.;
1912 wlidan adgilobriv da centralur gaze­ 11. daukar, Cemo Conguro: [leqsi] // komunisti. -
TebSi werda leqsebsa da mamxilebel kores­ 1939. - 10 marti. - #56. - gv. 3;
pondenciebs, agreTve, Jurnal-gazeTebs avr­ 12. gamofena moskovSi: [leqsi] // komunisti. - 1940.
celebda, risTvisac araerTi jildo miuRia. - 18 maisi. - #113;
samagierod, sastikad devnidnen yvela isini, 13. evlav icocxle, idRegrZele: „komunists~: [le-
romelTac misi korespondenciebi exeboda: qsi] // komunisti. - 1940. - 1 ivnisi. - #124;
erTxel gaduwves saxli, marani, Tambaqos 14. komunizmis gziT: [leqsi]: qiziyuri folklo-
Cardaxi, xalxisagan aSenebuli saxli meored ri // kolmeurne. - siRnaRi, 1940. - 20 seqtembe-
gaduwves, mokvlas daemuqrnen, samsaxuris ri. - #122;

540
15. leqsi soflis sabWos arCevnebze // kolmeurne. SeerTebis gamo, z. kandelaki Targmnida am
- siRnaRi, 1940. - 25 dekemberi. - #161; sagnebis saxelmZRvaneloebs, rac aucilebeli
16. saarCevno simRera: [leqsi] // komunisti. - 1940. iyo programis SesrulebisTvis.
- 12 dekemberi. - #287; z. kandelaki xelmZRvanelobda saxalxo
17. Cemi simRera: [leqsi] // kolmeurne. - siRnaRi, skolebis maswavleblebs, romlebsac saza­
1940. - 7 noemberi. - #143; fxulod iwvevden tfilisSi sxvadasxva sa­
18. Cemi rwmena da survili: [leqsi] // kolmeurne. - meurneo dargis gasacnobad, Sesaswavlad da
siRnaRi, 1940. - 20 oqtomberi. - #135; xalxSi gasavrceleblad. tfilisis saxelos­
19. wvevamdelis simRera: [leqsi] // sabWoTa afxaze- no skolasTan arsebobda sakvirao skolac,
Ti. - soxumi, 1940. - 22 seqtemberi. - #221; sadac z. kandelaki ficxel monawileobas
20. В Москву – на выставку: [Стихи колхозника- iRebda. mas tfilisis qalTa profesionalur
сказителя из селения Цнори, Сигнагского района] skolis daarsebaSiac aqvs Setanili wvlili:
// Молодой сталинец. - 1940. - 26 мая. - #73; am skolis gamgis davalebiT, Seadgina vrceli
21. ganaxlda Cveni qveyana: [leqsi] // komunisti. - moxseneba tfilisis sabWoSi warsadgenad, Tu
1941. - 25 Tebervali. - #47; rogor aris mowyobili sazRvargareT qalTa
22. stalinur arwivebs: [leqsi] // komunisti: saagi- profesionaluri saswavleblebi. man qarTu­
tacio furceli. - 1941. - 24 noemberi. - #30; li wignebis gamomcemel sazogadoebis daar­
23. mudam CvenTan xar lenino: [leqsi] // komunisti: sebaSic (ustavis Sedgenasa da sxv.) mxurvale
saagitacio furceli. - 1942. - 21 ianvari. - #3; monawileoba miiRo.
24. sabWoTa presis muSakebs: [leqsi] // kolmeurne. 1896 wels, tfilisis sabaRosno skolaSi
- siRnaRi, 1947. - 1 aprili. - #26. msaxurobis dros, z. kandelaki gaemgzavra
mivlinebaSi ruseTs, q. niJninovgorodis did
wyaro: samrewvelo gamofenaze, sadac sameurneo
1. avtobiografia; ganyofilebis Tavmjdomarem, prof. terskim
2. xma kaxeTisa. - siRnaRi, 1912. - 14 oqtomberi. - da misma TanaSemwem, prof. a. i. kovenkom, mas
#5; 1913. - 3 marti. - #33; miandes xelmZRvaneloba saxalxo skolebis
3. Cveni respublika. - 1918. - 5 ianvari. - #26; maswavleblebisa, Tu rogor unda mowyo­
4. sabWoTa saqarTvelo: [werilebi] // komunisti. - biliyo skolebSi saxelosno da sameurneo
1927. - 20 marti. - #62. - gv. 4; ganyofilebebi sxvadasxva dargisa, rac z.
5. p. a. glexi poeti gio kananeli // radio progra­ kandelakma saTanadod Seasrula. miRebul
mebi. - 1941. - 17 Tebervali. - #7. iqna dadgenileba, TiTqmis yvela saxalxo
skolaSi aRniSnuli ganyofilebebis gaxsnis
kandelaki, zaqaria mixeilis Ze – Taobaze.
maswavlebeli. 1884 wels daamTavra kursi z. kandelaks didi Rvawli miuZRvis pro­
saostato institutSi. maSinve miwveul iqna letaruli axalgazrdobis aRzrda-ganviTa­
qarTul gimnaziaSi aRmzrdel-maswavleblad. rebaSi, ar moipoveba arcerTi mivardnili ku­
ori wlis Semdeg, 1886 wels, daniSnes tfi­ Txe kavkasiaSi, sadac misgan aRzrdili axal­
lisSi, samoqalaqo saswavlebelSi inspeqto­ gazrda ar udges saTaveSi kulturul saqmes
ris TanaSemwed (ufros maswavleblad), 1888 an ar iyos banis mimcemi sazogadoebis kultu­
wlidan – tfilisis sabaRosno saswavleblis ruli aRzrda-ganviTarebisa.
aRmzrdel-maswavleblad da, amave dros,
oTxklasian saxelosno saswavlebelSi – qar­ wyaro:
Tul-rusul klasebSi. tfilisis samoswavlo 1. avtobiografia.
komitetma miando rogorc gamocdebis saqme
dasawyisi skolebisa, agreTve, gakveTilebze kandelaki, konstantine mixeilis
daswreba da sanimuSo gakveTilebis micema. Ze (1888 – 1949) _ pedagogi. daibada quTaiss,
ukanasknel or Tanamdebobas usasyidlod as­ daamTavra iurevis universitetis fizika-ma­
rulebda 13 wlis ganmavlobaSi. Tematikuri fakulteti (1912) da 1931 wlamde
tfilisis oTxklasiani saxelosno saswa­ maswavleblobda, Semdeg quTaisis politeqni­
vlebeli im dros gamonaklis mdgomareobaSi kuris saswavlo nawilis da saeqsterno kurse­
imyofeboda, es iyo erTi saswavlebeli mTel bis gamged iyo. Seadgina fizikis, maTematikisa
kavkasiaSi, sadac qarTuli ganyofilebis kla­ da astronomiis 13 saskolo saxelmZRvanelo,
sebSi yvela sagans qarTul enaze aswavlidnen. bolos dabrmavda, mainc saxelmZRvaneloTa
vinaidan maSin qarTul enaze saxelmZRvane­ Sedgenaze muSaobda. eZleoda personaluri
loebi ar moipoveboda qarTuli ganyofile­ pensia. 1936 wlidan muSaobda saqarTvelos
bis klasebis daxurvis an rusul klasebTan usinaTloTa sazogadoebis quTaisis ganyo­

541
filebis Tavmjdomared. dajildoebuli iyo 10. industrialuri fizika: samuSao wigni yvela
medliT `1941-1945 wlebis did samamulo omSi tipis teqnikumebis I kursisaTvis. - tf.: saxel­
mamacuri SromisaTvis~. gami, 1931 (p/tr. 1-li st.). - 335 gv.: nax.;
11. fizika: samuSao wigni. safabriko-saqarxno
calke gamocemulia: Svidwledebisa da kolm. axalgazrdobis sko­
1. algebrul amocanaTa krebuli / Sedgenili qu­ lebisaTvis 2-7 jg.. - [tf.]: saxelgami, 1931 (1-
Taisis realuri saswavleblis maswavleblis k. li st.). - 240 gv.: sur., naxaz.;
m. kandelakis mier. - naw. 1. - quTaisi: gamocema 12. fizika: samuSao wigni: saqarxno-safabriko
`ganaTlebis~ amxanagobisa, 1918 (q.S.w.-k. gam. Svidwledebis me-6 jgufisa da kolmeurn.
saz. st.). - 80 gv.; naw. 2. w. 1. - quTaisi: `momava­ axalgazrdobis skolebis me-2 jgufisaTvis.
li~-is gamocema, 1919 (qarTvelTa Soris we­ - tf.: saxelgamis ga-ma, 1931 (saxelgamis 1-li
ra-kiTxvis gamavrcelebel sazogadoebis st.). st.). - 170 gv.: sur.;
- 87 gv.; 13. dawyebiTi astronomia: saxelmZRvanelo sa­
2. praktikuli geometria: qarTuli saxalxo sko­ qarxno-safabriko Svidwledebis da kolmeur­
lebisaTvis / gadmokeTebuli astriabis saxel­ neobis axalgazrdobis skolebisaTvis. - tf.:
mZRvanelodan. - quTaisi: `momavali~-s gamoce­ saxelgamis ga-ma, 1932 (1-li st.). - 169 gv.: sur.
ma, 1920 (samazro erobis st.). - 68 gv.; 1 CarT. fur.;
3. algebrul amocanaTa krebuli / Sedgenili s. 14. fizika: samuSao wigni saqarxno-safabriko
SaraZeniZis, n. svanaZis da k. kandelakis mier. Svidwledebis VI jgufisa da kolmeurneobis
- naw. 1. - quTaisi: givis merani, 1924 (wiTeli axal. skolebis II jgufisaTvis. - tf.: saxel­
varskvlavis st.). - 142, [2] gv.: nax.; gami, saswavlo-pedagogiuri seqtori, 1932
4. algebrul amocanaTa krebuli: [saxelmZRv. (saxelg. 1-li st.). - 164 gv.: nax.;
Sromis skolebisaTvis] / Sedgenili s. SaraZe­ 15. fizika: samuSao wigni saqarxno-safabriko
niZis, n. svanaZisa da k. kandelakis mier. - naw. Svidwledebis VII jgufisa da kolmeurneobis
1. - quTaisi: gamocema k. kandelakisa (adgilo­ axal. skolebis III jgufisaTvis. - tf.: saxel­
brivi meurneobis stamba), 1925. - 142 gv.; gamis-saswavlo-pedagogiuri seqtoris ga-ma,
5. geometriis saxelmZRvanelo: gan. sax. kom. soc. 1932 (me-2 st.). - 168 gv.: sur. nax.;
aRzr. mTav. samec. pedag. seqciis mier miRebu­ 16. fizika: saSualo skolis saxelmZRvanelo VI
lia saxelmZRv. me-II safexuris Sr. skolebisa­ jgufisaTvis / damtkicebulia saq. s. s. r. gan­
Tvis, profgan. mTavarmarTv. mier miRebulia saxkomis mier. - tf.: saxelgamis sasw. pedag. se­
saxelmZR. texnikumebisaTvis / k. kandelaki. - qtoris ga-ma, 1933 (1-li st.). - 152 gv.: sur. da
tfilisi; quTaisi: saxelgami, 1927 (komunalu­ nax.;
ri meurneobis st.). - V, 394 gv.: naxaz.; 22 sm. - da­ 17. fizika: saxelmZRv. saS. sk. me-7 jgufisaTvis.
narTi: pasuxebi; trigonometriul funqciaTa - tf.: saxelgamis sasw. pedag. seqtori, 1933 (1-
cxrili; li st.). - 160 gv.: sur. da nax.;
6. geometriis saxelmZRvanelo Sromis skolis 18. fizika: saxelmZRv. saS. sk. me-8 jgufisaTvis.
VIII, IX da X jgufisaTvis. - me-2 Sesworebuli - tf.: saxelgamis sasw. pedag. seqtori, 1933 (1-
gamocema. - tf.: saxelgami, 1929 (poligraftr. li st.). - 216 gv.: sur. da nax.;
me-3 st.). - V, 394 gv.: nax.; 19. fizika: samuSao wigni texnikumebis I kursi­
7. fizika: samuSao wigni / gansaxkomis samecniero saTvis. - tf.: saxelgami. sasw.-ped. seqt., 1932
pedagogiuri seqciis mier nebadarTulia Sro­ (saxelgamis me-2 st.). - 286 gv.: nax.;
mis skolis VIII jg. da spectexnikumebis 1 kur­ 20. fizika: saS. skolis saxelmZRv. VI jgufisa­
sisaTvis. - tf.: saxelgami, 1930 (1-li st.). - 236 Tvis. - tf.: saxelgamis sasw. ped. seqtori ga-ma,
gv.: nax.; 1934 (saxelg. p/sk.). - 116 gv.: nax. da sur.;
8. fizika: samuSao wigni / gansaxkomis samecniero 21. fizika: saxelmZRv. saS. skolis VII jgufisa­
pedagogiuri seqciis mier nebadarTulia Sro­ Tvis. - tf.: saxelgamis sasw. ped. seqtoris ga-
mis skolis saqarxno-safabriko skolis VII jg. ma, 1934 (1-li st.). - 152 gv.: sur. da nax. [1] CarT.
da kolmeurneobis axalgazrdobis III kursisa­ furc.;
Tvis. - tf.: saxelgami, 1930 (zaria vostoka-s 22. fizika: saxelmZRv. saS. sk.s me-9 jgufebisa­
st.). - 170, IV, [1] gv.: sur.; Tvis. - tf.: saxelgamis sasw.-pedag. seqtoris
9. fizika: samuSao wigni / kandelaki, k., kvimsaZe, ga-ma, 1934 (1-li st.). - kani, 141 gv.: sur. da nax.
b. gansaxkomis samecniero pedagogiuri seqci­
is mier nebadarTulia Sromis skolis, saqar­ mis Sesaxeb:
xno-safabriko skolis V jg. da kolmeurneo­ 1. konstantine mixeilis-Ze kandelaki: nekrolo-
baTa axalgazrdobis skolis 1 jgufisaTvis. gi // industriuli quTaisi. - quTaisi, 1949. - 7
- tf.: saxelgami, 1930 (1-li st.). - 167 gv.: nax.; agvisto. - #153.

542
wyaro: verSi, piesaSi `batoni da yma~ (pepias roli).
1. nekrologi // saxalxo ganaTleba. - 1949. - 4 ag­ 1922-1927 wlebSi muSaobda rusTavelis Tea­
visto. - #32. trSi, drogamoSvebiT provinciaSic gamodio­
da. misi rolebia: regidori (`cxvris wyaro~),
kandelaki, nikoloz pavles Ze (1889, spasalari (`sinaTle~), kapitani (`interesTa
X – ) – moqandake, – Tbilisis samxatvro akade­ TamaSi~), bardolf (`uinZoreli mxiaruli
miis profesori. daibada sof. kulaSSi, 1889 qalebi~) da sxva mravali. msaxiobobis garda,
wlis oqtomberSi. weliwadnaxevari maswavleblad muSaobda.
daamTavra leningradis samxatvro akade­ provinciis scenebze daudgams speqtaklebic.
mia (1926) da, mas Semdeg, Tbilisis samxatvro monawileobda kinoSiac – masiur rolebSi.
akademiaSi awarmoebda SemoqmedebiT da peda­ iyo wevri korporacia `durujisa~, 1922
gogiur muSaobas. Tavis saqandako nawarmoe­ wlidan xelovnebis muSakTa kavSiris wevria.
bebs imave saxelosnoSi qmnida, sadac misive
mowafeebi mecadineobdnen. es iyo n. kandala­ wyaro:
kis saxelovno-pedagogiuri meTodi, – aseTi 1. avtobiografia.
meTodis wyalobiT mowafeni ukeT iTvisebd­
nen maswavleblis SemoqmedebiT safuZvels, kandelaki, simon platonis Ze (1887
xerxs da sxv. misma mowafeebma damoukidebeli – 1946, 25/XII) – tropikologi, – medicinis
xelovanis saxeli moipoves (eseni arian: v. To­ mecnierebaTa doqtori, mecnierebis damsaxu­
furiZe, T. abakelia, S. miqautaZe, m. TalakvaZe, rebuli moRvawe, profesori. daibada samtre­
g. ToiZe, g. varazaSvili da sxv.). diis raionis sof. kulaSSi, glexis ojaxSi.
n. kandelakma Seqmna: aRalmebi stalinis, daamTavra Tbilisis gimnazia (1906) da iure­
timoSenkosi, saqarTvelos sazogado moR­ vis saxelmwifo universitetis samedicino
vaweTa da sxv. fakulteti (1913). daewafa tropikuli medi­
cinis mecnierebis Seswavlas. 1914 wlidan,
mis Sesaxeb: samxedro samsaxurSi yofnisas, muSaobda ira­
1. ametyvelebuli qandakeba: [moqandake n. kande- nis sazRvrebTan md. arezis velze, sadac 1915-
lakis mier gakeTebul amx. levandovskis bius- 1917 wlebSi ganagebda samxedro hospitals; aq
tis gamo] // sabWoTa xelovneba. - 1935. - #3. - gv. organizebulad ibrZoda saSinlad gavrcele­
3; buli malariis winaaRmdeg da samecniero-pra­
2. avaliani, lado. – a) beladis portreti: [moqan- qtikul RonisZiebaTa miRebiT didi miRweve­
dake nikoloz kandelakis mier qvisagan gamok- bi hqonda, risTvisac oficialuri madloba
veTili stalinis biusti samamulo omisadmi daimsaxura.
miZRvnil saqarTvelos sabWoTa mxatvrebis pirvelma aRmoaCina hemoglobinuri
gamofenaze] // literaturuli saqarTvelo. - cieb-cxelebis kera, Caatara klinikur-eqs­
1941. - 16 noemberi. - #46; b) realisti moqan- perimentuli samecniero muSaoba da saTana­
dake: [nikoloz kandelakis muSaobis Sesaxeb] // do Sroma gamoaqveyna 1917 wels (am saganze
literatura da xelovneba. - 1943. - 5 noemberi. es Sroma pirveli iyo mTel ruseTSi). 1917
- #3. wels mivlinebuli iqna TurqeTisagan CamorT­
meul miwa-wyalze rusis jarSi gavrcelebuli
wyaro: moaruli senis gamosakvlevad. am senis diag­
1. avtoCanaweri (Cems `oqrosianSi~); nozi pirvelad s. kandelakma gamoikvlia da
2. Корнеев, Б. В мастерской скульптора Н. П. aRniSna, rom es iyo cieb-cxeleba papataCi da
Канделаки // Заря Востока. - 1944. - 20 января. - gadamtani flebotomusi, ris Semdegac Seudg­
#14. nen mis Seswavlas mTel ruseTSi da am senis ke­
rebis gamovlinebas yvela samxreT respubli­
kandelaki, pavle mamantis Ze (1900, kaSi. a/k respublikebSi s. kandelakma Seiswa­
29/I – ) – msaxiobi. daibada daba abaSaSi (mama vla flebotomusebi, maT Soris, aRmoaCina
farmacevti iyo, deda – diasaxlisi), izrde­ flebotomusis axali gvari (saxe) da moskovs
boda mamis ojaxSi da mcire xniT – pansionSi. gaagzavna (aRmomCenis pativsacemad am flebo­
quTaisis klasikuri gimnaziis damTavrebis tomuss tropikulma institutma uwoda Phle-
Semdeg, swavla qarTul universitetSi gaagr­ botomus Candelaki).
Zela. agreTve, daamTavra ganaTlebis komisa­ sabWoTa wyobilebis damyarebis Semdeg,
riatis saTeatro instituti (1924). 1921 wlidan, igi xelmZRvanelobda a/k rkini­
scenaze pirvelad gamovida 1917 wlis gzis tropikul sneulebaTa winaaRmdeg brZo­
ivlisSi, SalikaSvilis xelmZRvanelobiT waR­ lis organizacias. gasabWoebis pirvel wleb­

543
Si, s. kandelaki wamlebiT savse xurjin-gadaki­ nieruli kvleva-Zieba samxareo paTologiis
debuli soflidan soflad gadasvliT avadm­ dargSi. misi Sromebi farTod aris cnobili
yofT wamlebs urigebda, riTac TiTqmis mospo sabWoTa kavSirsa da mis farglebs gareTac~.
malariiT masiuri daavadeba da sikvdilianoba aRzarda mravali specialisti – tropikolo­
malariul adgilebSi. 1922 wels, mTel sabWo­ gi, Seadgina saxelmZRvanelo: `praqtikuli
Ta kavSirSi pirvelad s. kandelakma gamoavli­ hematologia~ (`Практическая гематология~), ad­
na da daasabuTa zooprofilaqtikis rolis genda `tropikul da parazitul daavadeba­
mniSvneloba, e. i. aRniSna, rom malariul adgi­ Ta saxelmZRvanelos~ (`Учебник тропических и
lebSi Tu cocxali saqonelia, malariis koRo паразитарных заболеваний~ da sxv. s. kandelakis
adamianebs ar etaneba (s. kandelakis es gamo­ Sromebs sxvadasxva qveynis mecnierni maRal
vlineba aRniSnulia sxvadasxva saxelmZRvane­ Sefasebas aZlevdnen.
loSi). 1923 wels moskovSi mowveul `sakavSi­
ro I malariul yrilobaze~ gaakeTa moxseneba calke gamocemulia:
tropikul sneulebaTa zooprofilaqtikis 1. saxadi (tifi) da masTan brZola / eqimi s. kan-
Sesaxeb (am dargSi samecniero-profilaqti­ delaki. - Tb.: q-S. wera-kiTxvis gamavrc. sazog.
kur miRwevaTa gamo, rsfsr janmrTelobis ko­ seqciis gamocema #5/108, 1915 (mswrafl-mbeW-
misariatis mier s. kandelaki dajildoebul davi `cxovreba~). – 29 gv.;
iqna tropikul da parazitul daavadebaTa 2. avadmyofoba Pappataci da koRo Phlebotomus
kidev ufro ukeT SeswavlisaTvis evropaSi saqarTvelos da mis mezobel qveynebSi: 12 su­
mivlinebiT – 1923 wels). sabWoTa kavSirSi raTiT. – tf., 1920 (saxelmwifo st.). - kani, [4],
pirvelad s. kandelakma SemoiRo 1921 wlidan 46, [2]] gv.: tabl.; 21sm.. - (saqarTvelos muzeu­
a/k rkinigzaze sarkinigzo-sagzao tropiku­ mis Sromebi; #1). - damatebiTi Tavfurc. da
li organizacia didi miRweviT; 1921 wlidan reziume frang. enaze;
pirvelad man daiwyo saqarTveloSi nawlavTa 3. Опыт оздоровления злостно-малярийной
protozoas masiuri Seswavla; pirvelma gamoa­ местности: (Борьба с малярией в Сабуртало)
vlina a/k da gamoaqveyna `Ulcus tropicum phagede-
/ С. П. Канделаки; Школа профилактической
nicum на Кавказе~ (`Медицинский сборник~, 1923,
медицины. - Тифлис: Здравотдел Тифлисского
#1).
исполкома, 1927. - 41 с., 7 табл.: табл.;
saqarTveloSi pirvelad s. kandelakma
4. Пеллагра: Материалы по изучению пеллагры в
aRmoaCina (1925) brucelozis daavadeba, ka­
Грузии: с 34 ориг. рис. / С. П. Канделаки. - Тифлис:
vkasiuri SebrunebiTi saxadis tkipa (1928), ga­
Госиздат ГССР, 1930 (2-я тип. Госиздата Грузии).
moiyena laboratoruli gamokvlevebisaTvis
- 91 с.: ил.; 25 см.. - Библиогр.: «Литература» (с. 87-
amierkavkasiuri xomiaki – Tagvi (Mesocricetus
91 на разн. яз.);
branti) da sxv.
5. malaria. - tf., 1935 (gam. politkatorRelis
pelagris senis modebis dros, s. kande­
st.). - 40 gv.; 15sm. - (j.s.k. epidemiuri sammar-
lakma pelagriT daavadebuli 30 000 avadmyo­
Tvelo #6);
fi gamoikvlia, Caatara maTi mkurnaloba, sa­
6. eqsperimentaluri leiSmaniozebi / saq. s.s.r.
mecniero-kvleviTi da profilaqtikuri eqs­
saxalxo janmrTelobis komisariati. prof. s.
pedicia saqarTvelos yvela raionSi da es seni
virsalaZis sax. centraluri tropikul sneu­
mospo; gamoigona flebotomusTa daavadebis
lebaTa in-ti. tf. saxelmw. samed. in-tis tro­
xelsawyo, leikocitometri, moawyo mravali
pikul sneulebaTa klinika. - tf.: saxelgamis
samecniero-praqtikuli eqspedicia saqar­
samecniero seqtoris ga-ma, 1936 (ga-ba teqnika
Tvelos yvela raionSi აnkilostomidozebis
da helminTozebis gamosakvlevad, daafuZna da Sroma-s st.). - 194, [6] gv.: CarT. furc. sur.;
tropikul da parazitul daavadebaTa muzeu­ 26sm.. - bibliografia: literatura (169-189
mi, saqarTvelos eqimTa gadasamzadeblad gv.). - rezume: rusul enaze;
moawyo kursebi, yovelwliurad leqciebs ki­ 7. Кавказский клещевой возвратный тиф / Проф. С.П.
Txulobda saqarTvelos sxvadasxva raionSi, Канделаки; НИИ малярии и мед. паразитологии
wiTel armiaSi. 1930 wlidan prof. s. s. virsa­ Наркомздрава Груз. ССР. - Тбилиси: Грузмедгиз,
laZis saxelobis tropikul sneulebaTa ins­ 1941. - 44 с.: ил., диагр.;
titutis direqtorad iyo, 1931 wlidan – Se­ 8. Опыт экспериментального инфицирования
TavsebiT, – Tbilisis saxelmwifo samedicino паразитарными заболеваниями Закавказского
institutis tropikul sneulebaTa kaTedris хомяка (Mesocricetus brandti Nehring) / Проф. С.П.
gamged da sxv. Канделаки; Ин-т малярии и мед. паразитологии
s. kandelakma Tavisi naSromebiT (eku­ Наркомздрава Груз. ССР. - Тбилиси: Грузмедгиз,
Tvnis 47 samecniero Sroma) `gaaRrmava mec­ 1941. - 12 с.: ил.

544
s. kandelakis redaqciiT gamoica: 4. Сысын, Н. // Гигиена и эпидемиология. - 1928. -
1. Труды III-го Закавказского съезда по борьбе с #1. - стр. 1925;
малярией и другими тропическими заболеваниями 5. Эпштейн, Г. // Медицинская паразитология и
гор. Баку 20-26 янв. 1936 г. / Под ред. проф. С. П. паразитарные болезни. - 1932. - Т. I;
Канделаки, проф. Х.Н. Пирумова и проф. П.П. 6. Коровицкий, Л. К. Практическое руководство по
Попова. - Тбилиси: Грузмедгиз, 1939 (Тип. «Заря малярии [Текст]: 8 рис. в тексте / Л. К. Коровицкий,
Востока»). - VII, 557 с.: табл.; 22см.. - Рез. на рус. А. Р. Прендель, В. Д. Артеменко. - Москва;
яз. в конце некоторых статей. Ленинград: Биомедгиз, 1935 ([М.]: 16 тип. треста
«Полиграфкнига»). - Переплет, 180 с.: ил.;
gamoqveynebuli Sromebi: 7. Курс инфекционных заболеваний [Текст] / Сост.:
1. avadmyofoba PAPPATACI da koRo PHLEBOTO- д-р И. И. Андрезен, д-р Андрусов, проф. Аркавин
MUS-i saqarTvelosa da mezobel qveynebSi // [и др.]; Под ред. проф. С. И. Златогорова и Д. Д.
saqarTvelos muzeumis Sromebi. - 1920. - #1. - Плетнева. - Т. 2 [Текст]. - Москва: Гос. мед. изд-во,
gv. 1-44. - reziume inglisur enaze. - axlavs ta- 1935. - 885 с.: ил.;
bulebi; 8. Павловский, Е. Н. // Природа. – 1937;
2. Phebotomus perniciosus (Newstead) saqarTvelo- 9. Медицинская паразитология и паразитарные
Si: (tfilisis saxelmwifo universitetis sani- болезни. - 1939. - Т. I.;
tarul institutis tropikul ganyofilebi- 10. kamalovi, n. s. kandelaki: [biografiuli cnobe-
dan) // saqarTvelos muzeumis moambe. - Tbili- bi] // malariisa da samedicino parazitologi-
is samecniero-kvleviTi institutis biulete-
si, 1922. - t. 1. - gv.102-107;
ni. - 1951. - #4. - gv. 5-9.
3. К вопросу о распространении дизентерийных
амеб и других паразитарных protozoa в Грузии. -
wyaro:
1927;
1. avtobiografia;
4. Материалы по изучению фауны комаров
2. nekrologi // komunisti. - 1946. - 28 dekemberi.
Закавказья. – 1927;
- #259.
5. malariis Tanamedrove Terapia // sabWoTa medi-
cina. - Tbilisi, 1939. - aprili-maisi. - #4-5. - gv.
kapanaZe, ana andrias asuli fora­
35-54;
qiSvilisa (1886, 8/III – ) – pedagogi, Jurna­
6. Схема применения противомалярийных
listi da sazogado moRvawe. daibada Tbilis­
препаратов. – 1939;
Si, daamTavra qarTvel qalTa (ek. gabaSvilis)
7. Вопросы классификации малярии // Медицинские
Tbilisis Wra-kervis skola (1905) da q. tveris
паразиты и паразит. болезни. – 1940. – Т. IX. –
(kalininis) samrewvelo kursebi (1913). 1908
Вып. 6;
wels, q. TbilisSi `qarTvelTa Soris wera-ki­
8. Совхинет (препарат советского хинного
Txvis gamavrcelebeli sazogadoebis~ wignT­
дерева) и его противомалярийное действие //
sacav-samkiTxveloSi samsaxuris dros, gamos­
Терапевтический архив. - 1940. - Т. ХVIII. – Вып. 6;
ca almanaxi `mowafe~ – ori nomeri, romelSiac,
9. malariis sawinaaRmdego RonisZiebani saqar-
umTavresad, damwyebi mwerlebis nawerebs
Tvelos raionebSi // tropikul da parazitul
beWdavda. 1909 wels Tbilisis usinaTloTa
sneulebaTa biuleteni. - Tbilisi, 1942. - gv. skolaSi qarTul enas aswavlida. 1907 wels,
6-15. sakuTari TaosnobiT, avlabarSi daafuZna
qarTuli wignთsacavi-samkiTxvelo. 1903 wels
mis Sesaxeb: TbilisSi gaxsna Wra-kervis skola. 1915 wels
1. Свенсон, Н. А. Малярия: Введение в клинику, sagarejoSi daafuZna safeiqro skola, sadac
паразитологию и эпидемиологию малярии / Проф. 16 mowafe gamozarda feiqar-maswavleblad.
Н. А. Свенсон, д-р Б. И. Клейн. - Киев: Сорабкоп, aqve daaarsa safeiqro qarxana. msaxurobda q.
1924. - 180 с., 3 л. карт., табл.: граф.; yubas (aswavlida xaliCebis qsovas, samRebro
2. Труды Центральной станции тропической saqmes da feiqrobas). g. yazbegma gadaiyvana
медицины / Управление здравоохранения stefanwmindas.
Закавказских железных дорог. - Тифлис: [б. и.],
1926; mis Sesaxeb:
3. axali saSualeba malariis winaaRmdeg: profe- 1. axali ambavi: gubernatorma neba darTo anna
sor s. virsalaZisa da eqim s. kandelakis moxse- kapanaZes gamosces yovelkvireuli Jurnali
neba: plazmonini da misi mniSvneloba malariis `mowafe~ // niSaduri. - 1908. - #42. - gv. 13;
mkurnalobaSi // komunisti. - 1927. - 17 noembe- 2. daxmareba // momavali. - 1909. - 12 seqtemberi. -
ri. - #266. - gv. 3; #14. - gv. 4.

545
wyaro: nawileoba miiRo arsenalis aRebaSi, ruseTis
1. eqimi Stokmani (imedaSvili, i.). ganapirani: (Ce­ jarebis Semosevis dros (1921). maT winaaRm­
mi STabeWdilebani). sof. sagarejo. Telavi // deg gvardiis rigebSi ibrZoda. gasabWoebis
Teatri da cxovreba. - 1919. - #9. - gv. 14. Semdeg, ramdenjerme daapatimres, ukanaskne­
lad 1923 wels Casves cixeSi. daxvretil iqna,
kapanaZe, andria ivanes Ze (1838 – 1916, sxvebTan erTad, 1924 wlis enkenisTveSi.
12/V) – sazogado moRvawe, – erTi pirveli
propagandist-aRmzrdelTagani qarTveli wyaro: ar aris miTiTebuli.
muSa-xelosnebisa, – maxvilgonieri, qarTul
Jurnal-gazeTebis kiTxviT TviTganviTarebu­ kapanaZe, vaso Ze (190? – 1924, VIII) _ re­
li, xelobiT mkeravi, sakuTari qarxnis mqone, volucioneri da organizatori, tfilisis
socialisturi da erovnuli azrebis gamavr­ saxelmwifo universitetis sainJinro gzis
celebeli, qarTuli mwerlobis xelSemwyobi, dargis studenti, axalgazrda marqsistTa
romelmac bevri muSa-xelosani moamzada Tbi­ tfilisis me-2 raionis koleqtivis wevri,
lisSi. erTxans, mkeravTa ustabaSadac iyo ar­ axalgazrdobis SemakavSirebeli social-de­
Ceuli da progresul kacad iTvleboda. mokratiuli partiis irgvliv. dampyrobelTa
winaaRmdeg mudam energiul brZolas awar­
mis Sesaxeb: moebda. ramdenjerme Sepyrobili, cixidan ga­
1. erTi xelosanTagani. xelosnobis sayura- mosuli gaorkecebulis ZaliT ganagrZobda
dRebod // cnobis furceli. - 1902. - 5 ivnisi. - aralegalur revolucionur muSaobas. axal­
#1828. - gv. 3-4. gazrda marqsistTa `salikvidacio biuroSi~
v. kapanaZec iqna arCeuli (1923) axalgazrda
wyaro: marqsistebis organizaciis salikvidaciod,
1. zaqaria WiWinaZis xelnaweri.
magram roca Seityo, rom biuros wevrni pro­
vokaciis mizniT axalgazrda marqsistebis ga­
kapanaZe, biktor sesias Ze ( – 1924,
cemas apirebdnen, v. kapanaZe ramdenime amxana­
IX) _ partiuli muSaki, organizatori da re­
giT daeca biuros binas da miungr-moungria.
volucioneri, imereTidan. daibada sof. qva­
1923 wels Seipyres da sakoncentracio banak­
cixes Raribi glexis ojaxSi. siRaribis gamo
Si gadasaxleba gadauwyvites. jer gadasaxle­
skolaSi ver Seiyvanes. axalgazrdobaSive
buli ar iyo, rom 1924 wlis agvistos ajan­
gaemgzavra WiaTuras samuSaod. 1906 wels,
yebam ifeTqa da v. kapanaZec sxvebTan erTad
roca alixanov-avarielis damsjeli razmi
daxvrites.
Sorapnis mazraSi TareSobda, muSebi mainc
aarsebdnen aralegalur wreebs. b. kapanaZe
mis Sesaxeb:
aseT wreSi Sevida, wera-kiTxva Seiswavla da
1. axalgazrda marqsistTa organizaciebSi:
TviTganviTarebas Seudga (dRisiT muSaobda,
mowodeba Tbilisis yofil axalgazrda mar-
RamiT swavlobda), radgan swamda, rom visac
qsistTa 1-li raionis konferenciis momwvev
politikurad momzadeba unda, wera-kiTxvac
biurosagan: senakis mazraSi mcxovreb v. kapa-
unda icodeso. am xanebSi WiaTuraSi gaixsna
naZis werili redaqciis mimarT: [gancxadeba
saxalxo universiteti, romelSic b. kapanaZem
`axalgazrda marqsistTa~ organizaciidan gas-
sami wlis ganmavlobaSi sakmao codna SeiZina.
vlis Sesaxeb] // komunisti. - 1923. - 8 seqtembe-
1910-1911 wlebSi social-demokratiuli ko­
ri. - #206. - gv. 3;
leqtivis wevrad airCies. 1913 wels WiaTuris
didi gaficvis erTi mesveurTagani Seiqna (am 2. ruben. droa gamovfixzldeT: [~axalgazrda
dros, Tumca sastiki reaqcia iyo, b. kapanaZe marqsistis~ vaso kapanaZis werilis sapasuxod]
mainc axerxebda muSaTa ubnebSi sxvadasxva // komunisti. - 1924. - 15 ianvari. - #12. - gv. 1.
sapasuxismgeblo davalebaTa aRsrulebas).
misi meTaurobiT, baqos gaficul muSebs 500 wyaro: ar aris miTiTebuli.
m. gadaegzavna, 1914 wlis Semdeg kaxeTsa da
tfilisSi muSaobda (radgan WiaTuraSi devna kapanaZe, iason lukas Ze [igive `Ta­
dauwyes). awyobda muSa-mosamsaxureTa ujre­ vbera~] (1857, 7/XII – 1931, 28/XII) – saxalxo
debs da social-demokratiul organizacias maswavlebeli da sazogado-sasoflo moRvawe,
ukavSirebda. 1917 wlis Tebervlis revoluci­ – quTaisis sasuliero saswavleblis damTa­
is Semdeg airCies tfilisis muSaTa da glexTa vrebisTanave (1876) saxalxo maswavleblobas
sabWos wevrad da sazogado mSvidobianobis Seudga. maswavleblobda sof. saCxeres, kicxs,
damcvel komisiaSi (igive gvardiis Stabi), mo­ sadac ufaso wignTsacavi-samkiTxvelo gaxs­

546
na. kicxSi gaaSena amerikuli vazi glexkac­ wyaro:
Ta Soris gasavrceleblad, daaarsa `Semnax­ 1. saxalxo skolis maswavlebeli iason lukas Ze
vel-gamsesxebeli sasoflo banki~. misive me­ kapanaZe // saxalxo kalendari. - 1913. - gv. 285-
cadineobiT daarsda axlomaxlo soflebSi 286. – biografiebi;
skolebi. 2. megobari. iason kapanaZe // ganaTleba. - 1914. -
qarTul-rusul Jurnal-gazeTebSi weri­ #7. - gv. 543; #8. - gv. 573;
lebs aTavsebda Tavberas fsevdonomiT, so­ 3. abulaZe, s. – a) sagulisxmiero iubile // saqar­
flis yofa-cxovrebisa da viTarebis Sesaxeb. Tvelo ganaTlebis muSaki. – 1924; b) damsaxure­
maradis kriWaSi edga glexkacobis Semavi­ buli iubile // komunisti. - 1928. - 29 ianvari.
wroebelTa da myvlefelT. - #24. - gv. 4;
saxalxo skolebisaTvis Seadgina `ariTme­ 4. ismailis naTluli. iason lukas Ze kapanaZe:
tikuli krebuli~. (Tavbera) // Teatri da cxovreba. - 1920. - #12. -
gv. 7.
gamoqveynebulia:
1. qurdoba samegreloSi // droeba. - 1880. - 21 mar- kapanaZe, petre solomonis Ze (1877,
ti. - #63. - gv. 2-3. 20/VI – 1949, 10/VI) – damsaxurebuli saxalxo
2. b. redaqtoro! // droeba. - 1884. - 26 seqtemberi. maswavlebeli da sazogado moRvawe, – leni­
- N2083; nis ordenosani, – qarTlidan. daibada goris
3. pasuxad rkinis gzis sargeblobis uar-myo- mazris sof. waRvlSi, amirejibianT naymevis,
fels // droeba. - 1884. - 9 noemberi. - N243. - gv. mxvnel-mTesveli glexis ojaxSi. p. kapanaZis
2-3. mSoblebs, mis garda, kidev cxra Svili hyav­
daT – 7 vaJi da 2 qali. 8 wlisa rom Sesrulda
mis Sesaxeb: p. kapanaZe, Zveli Cveulebisamebr, batonma
1. wereTeli, giorgi. pasuxi b. iason kapanaZe // (levan amirejibma) xelze mosamsaxured wai­
droeba. - 1884. - 17 oqtomberi. - #216. - gv. 3-4; yvana. aq, sxva gogo-biWebTan erTad, moura­
2. saxalxo skolis maswavlebeli iason lukas Ze vi mose jojiSvili petresac aswavlida we­
kapanaZe // saxalxo kalendari. - 1913. - gv. 285- ra-kiTxvas (ori wlis dauzareli da erTgu­
286. – biografiebi; li samsaxuriT, p. kapanaZem qalbaton-bato­
3. saxalxo skolis maswavlebeli iason lukas Ze nis, Sinamosamsaxureebisa da glexebis iseTi
kapanaZe: [foto] // saxalxo kalendari. - 1913. - siyvaruli da pativiscema daimsaxura, rom
gv. 190; erTxel, samuSaodan dabrunebuli glexe­
4. iason kapanaZe: [portreti] // ganaTleba. - 1914. bis TandaswrebiT, mouravma Zalian Seaqo
- #7. - gv. 543; da batons moaxsena: `batono levan, es biWi
5. megobari. iason kapanaZe // ganaTleba. - 1914. - Zalian niWieri da kargia, magas rom patroni
#7. - gv. 543; #8. - gv. 573; hyavdes, kaci gamovao. Sens sadRegrZelod,
6. aleqsandra. mZime saqme: eskizi (vuZRvni sax. uSvilo brZandebi, gamozarde skolaSi da
skolis dauRalav moRvawes iason l. kapanaZes) mudam Seni momxsenebeli iqnebao~. Tavadma
// ganaTleba. - 1916. - #2. - gv. 134-137; miugo – kargi, skolaSi gavzrdio (razedac
7. gewaZe, aeti. geri qedani: (iason lukas Ze ka- glexebis madloba miiRo da gorSi maswavle­
panaZes) [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1920. bel sofrom mgalobliSvils uTxra: Cemi
- #12. - gv. 7; naymevis mobareba minda skolaSi da rogorme
8. ismailis naTluli. iason lukas Ze kapanaZe: damexmareo. s. mgalobliSvilma miugo: Tava­
(Tavbera) // Teatri da cxovreba. - 1920. - #12. do levan, oRond glexis Svili Camomiyvane
- gv. 7. - teqsts darTuli aqvs iason kapanaZis aq da CemTan viyolieb, yovelgvar daxmare­
foto; bas gavuwevo. marTlac, p. kapanaZe s. mgalo­
9. droebiT zestafoneli. damsaxurebuli sa- bliSvilTan ramdenime weliwads cxovrobda,
xalxo maswavleblis iubilesaTvis // komunis- batonma ki, mis magier, momdevno Zma waiyva­
ti. - 1923. - 11 agvisto. - #183. - gv. 4; na). p. kapanaZem daamTavra goris sasuliero
10. abulaZe, s. damsaxurebuli iubile // komunis­ saswavlebeli (sadac Sexvda da daumegobrda
ti. - 1928. - 29 ianvari. - #24. - gv. 4; i. juRaSvils – stalins) da Tbilisis sasu­
11. damsaxurebul maswavlebis xsovnas: [iason liero seminaria.
lukas Ze kapanaZe sof. boslevidan]: [nekrolo- 1901 wels maswavlebloba daiwyo ze­
gi] // komunisti. - 1931. - 1 ianvari. - #1. - gv. 4; mo-Walis or-klasian skolaSi (xaSurSi) da,
12. qajaia, v. iason kapanaZe: dabadebidan 90 wlis- mas Semdeg, skolas aRar CamoSorebia (bolo
Tavis gamo // saxalxo ganaTleba. - 1947. - 25 de- xanebSi igi xaSuris rkinigzis meaTe skolis
kemberi. - #52. direqtori Seiqmna). amave droidan, ar yo­

547
fila arcerTi kulturul-saaRmSeneblo da amaRlebs~ da visac WeSmariti maswavlebloba
sazogadoebrivi saqme, rom p. kapanaZis Taos­ surs, ase unda moiqces.
nobiT anu misi aqtiuri monawileobiT ar igi aswavlida Tavidan qarTul enas (ro­
dawyebuliyos: 1. axlad daarsebuli sagle­ gorc Tavis specialur sagans) da iseTi mowa­
xo bankis gamgeobis da sarevizio komisiis dinebiT, rom badali ar hyolia, rogorc
wevrad iyo; 2. amave movaleobas asrulebda zepir, ise weriT muSaobaSi; erTxans, isto­
axlad daarsebul kooperativSi; 3. xaSuris riasac aswavlida, xolo bolos – geografias,
progimnaziis daarsebis Semdeg, mis gimnaziad romelSic CamorCenili mowafe ar hyolia, da
gadakeTebasa da misTvis Senobis agebaSi ima­ iseTi xerxiT aswavlida, rom geografia mis
ve movaleobas uZRveboda, mdivnobda skolis skolaSi usayvarlesi saganTagani Seiqmna.
aRmasrulebel komitetSi; 4. 1917 wlis gada­
trialebis dros erTxmad airCies `droebiT calke gamocemulia:
mTavrobaSi~; 5. saqarTvelos gasabWoebis 1. beladis bavSvoba da yrmoba: mogoneba. - Tb.: sa­
dros dazaralebulTa gamomkvlevi komisiis blitgami, 1945 (saxelgamis beWdviTi sityvis
Tavmjdomared airCies; 6. sabWoTa xelisu­ kombinati). – 63 gv.: sur. da portr.; 20sm. - re­
flebis davalebiT, adgilobrivi skolebis daqtoris winasityvaoba: `v. egnataSvili~, gv.
aRdgenasa da mecadineobas Seudga; 7. pira­ 3-4.
dad i. stalinsa da s. orjonikiZes sTxova
wyalsadenis gayvana; 8. pedteqnikumis daSene­ gamoqveynebulia:
ba; 9. xaSurSi maswavlebelTa saxlis aSeneba; 1. me unda vnaxo lenini: [mogoneba stalinze] //
10. yofil gimnaziis Senobis gafarToeba-mi­ axalgazrda komunisti. - 1936. – 16 agvisto. -
Seneba da sxv. mravali. #188. - gv. 2;
2. «Я должен увидеть Ленина»: Юные годы великого
xalxis swavla-ganaTlebis asparezze xan­
вождя // Заря Востока. - 1936. - 12 Август. - #187.
grZlivi, muyaiTi muSaobisTvis, p. kapanaZes
- С. 2; Советская Абхазия. - 1936. - 15 Август. -
stalinma uwoda `saxalxo maswavlebeli~. sa­
#187. - С. 2;
qarTvelos centralurma aRmasrulebelma
3. `me unda vnaxo lenini~: [i. b. stalini semina-
komitetma mianiWa wodeba `damsaxurebuli
riaSi. mogoneba] // proletaruli revolucia.
maswavleblisa~ da sigeli, xolo sakavSiro
- 1939. - #1. - gv. 148-149;
mTavrobam – leninis ordeni (1939).
4. me unda vnaxo lenini // remedasi. - 1939. - #11-
iyo q. xaSuris sabWos wevrad, saqalaqo da
12. - gv. 9;
saraiono deputatad.
5. mogoneba beladze: [i. b. stalinis axalgazrdo-
Tbilisis sasuliero seminariaSi mowafe­
ba da swavla gorSi] // sabWoTa maswavlebeli. -
Ta aralegalur wreSi monawileobda, xolo
1939. - 12 ivnisi. - #51. - gv. 3;
Semdeg – 1901-1917 wlebSi – mfarveli, damxma­
6. Cemi gamocdilebidan: [pedagogiur muSaobaSi]
re da mosarCle iyo aralegalurad momuSave
// komunisturi aRzrdisaTvis. - 1939. - maisi. -
propagandistebisa.
#5. - gv. 22-24;
Tavisi xangrZlivi pedagogiuri moR­
7. В старой и новой школе // Заря Востока. - 1939. - 17
vaweobis manZilze mravali sasargeblo muSa­
мая. - #111. - С. 3;
ki aRzarda, romelTagan bevrma samecniero,
8. Я должен увидеть Ленина // Рассказы старых
saxelmwifoebriv-saaRmSeneblo dargSi mowi­ рабочих о великом вожде. - 4-е изд., доп.. -
nave da pasuxsagebi adgili daiWira. misi aseTi [Тбилиси]: «Заря Востока», 1939. - 104 с.: ил., 1 л.
moRvaweoba, sxvaTa Soris, sagangebod gamo­ портр.;
sul ruseTis yovelTviur JurnalSi `СССР на 9. tol-amxanagebSi: [nawyveti wignidan `beladis
стройке~ (1940, #8) aRiniSna. bavSvoba da yrmoba~] // pioneri. - 1945. - #11. -
miuxedavad saTanado momzadebisa, p. ka­ gv. 5-6;
panaZe Tavisi politikur-ideuri donis amaR­ 10. beladis bavSvoba da yrmoba: [moTxroba] // Tai-
lebisTvis, marqsistul-leninuri Teoriis guli: [sabavSvo mxatvruli krebuli / mxat.: n.
SeswavlisaTvis muSaobda, raTa daufleboda fofxaZe]. - Tb.: sablitgami, 1946 (saxelgamis
sazogadoebis ganviTarebis kanonebs, `ro­ beWdviTi sityvis kombinati). - gv. 132-147;
melT ucodnelad da maTi praqtikulad gamo­ 11. saxalxo ganaTlebis [i. gogebaSvilis sax.] bi-
yenebis xerxis gareSe SeuZlebelia sabWoTa blioTeka: [da misi mizani] // saxalxo ganaTle-
xalxis axali Taobis srulfaseul aRmzrde­ ba. - 1946. - 28 Tebervali. - #9;
lad iyovo~. misive azriT: `maswavleblis Ta­ 12. tol-amxanagebSi: [nawyveti wignidan `beladis
vis Tavze muSaoba, yoveli gakveTilisTvis bavSvoba da wrmoba~] // norCi lenineli. - 1947. -
safuZvliani momzadeba swavlebis xarisxs 29 ivnisi. - #26-27.

548
mis Sesaxeb: moxerxda. 1914 wels samSobloSi dabrunda,
1. axali ambavi // cnobis furceli. - 1901. - 2 ivni- mwerloba ganagrZo da pedagogiur Sromas
si. - #1482. - gv. 3; Seudga.
2. maswavlebelTa pasuxi azerbaijanisa da sa- pirveli naSromi jer kidev studentobis
qarTvelos gansaxkomis mesame stalinuri xu- dros gamoaqveyna rusul enaze `Идея страдания
Twledis saxelobis socSejibrebis gamo: [i. в грузинской литературе~ (gaz. `Закавказская Речь~,
okujava, p. kapanaZe, a. baxutaSvili, m. jorbe- 1911, #64; calke gamoica 1917 wels), romel­
naZe da sxv. mier socSejibriT aRebuli val- mac ucbad miiqcia Cveni da ruseTis sazoga­
debulebani] // komunisturi aRzrdisaTvis. - doebis yuradReba da romlis Sesaxebac prof.
1939. - maisi. - #5. - gv. 18-21; al. xaxanaSvilma warmoTqva: `ar megona, Tu
3. ediberiZe, al. man Semayvara mecniereba: [maswa- qarTveli rusulad ase lamazad weras SeZleb­
vlebeli p. kapanaZe] // axalgazrda komunisti. dao~.
- 1945. - 30 ivnisi. - #25; literaturul muSaobasTan erTad, k. ka­
4. abramia, p. saintereso wigni: p. kapanaZe - `be- paneli 1917 wlidan quTaisis realuri saswa­
ladis bavSvoba da yrmoba~ sablitgami. 1945 w. vleblisa da wm. ninos saswavleblis qarTuli
[recenzia] // saxalxo ganaTleba. - 1946. - 7 mar- da franguli enebis maswavleblad iyo: 1918
ti. - #10; wels, quTaisSi – axlad gaxsnili maswavle­
5. natroSvili, g. bavSvebis sayvareli wigni // belTa gadasamzadebeli sazafxulo kursebis
norCi lenineli. - 1946. - 12 seqtemberi. - #13; leqtorad, 1920-1923 wlebSi baTumis qalTa
6. petre kapanaZe: [nekrologi] // komunisti. - gimnaziaSi qarTul da msoflio literatu­
1949. - 12 ivnisi. - #116; Заря Востока. - 1949. - 12 ras aswavlida, amave dros, aWaris samecniero
июня. - #114. sabWos wevrad miwveuli, maswavlebelTa kon­
ferenciebs xelmZRvanelobda baTumSi, 1923
wyaro: wels Tbilisis me-7 skolis gamgis moadgiled
1. avtobiografia; daniSnes, 1924 wels – amave skolis direqto­
2. Капанадзе, П. В старой и новой школе // Заря rad, 1926 wels – me-2 pedteqnikumis direqto­
Востока. - 1939. - 17 мая. - #111. - С. 3; rad, 1931 wels _ Tbilisis pedagogiuri ins­
3. saxalxo maswavleblisadmi miZRvnili `СССР titutis dasavleT evropis enebis kaTedris
на стройке~-s nomeri // komunisti. - 1940. - 27 gamged, 1932 wlidan kiTxulobda leqciebs
noemberi. - #275; literaturis Teoriidan da dasavleT evro­
4. Заря Востока. - 1940. - 22 мая. - #116; pis literaturis istoriidan, 1933 wlidan
5. СССР на стройке. - 1940. - #8. frangul enaze, franguli literaturis is­
toriidan kiTxulobda leqciebs. 1929 wels,
kapaneli, konstantine [konstantine prof. koganis rekomendaciiT, miiwvies mos­
(jondo) grigolis Ze Wanturaia] (1889, kovis samxatvro mecnierebaTa akademiaSi qar­
5/V – ) – literaturis Teoretikosi, esTeti­ Tuli kulturisa da xelovnebis istoriidan
kosi, xelovnebis mkvlevari, kritikosi da pe­ moxsenebebisa da leqciebis wasakiTxad, xolo
dagogi, – cnobili leqtori, – samegrelodan. 1937 wlidan stalinis sax. Tbilisis saxelmwi­
daibada sof. kapanaSi, abaSis r., yof. senakis fo universitetisa da puSkinis sax. samaswa­
mazra. wera-kiTxva mamam daawyebina, swavlob­ vleblo institutSi dasavleT evropis lite­
da kapanas skolasa da kvaTanas orklasian raturis istoriis da literaturis Teoriis
normalur saswavlebelSi, romlis damTavre­ kaTedris gamgea. paralelurad, 1927 wlidan,
bis (1904) Semdeg, 1905 wlis revoluciis xa­ k. kapaneli kiTxulobs leqciebs Tbilisis
naSi, monawileobda wiTeli razmebis Camoya­ saxelmwifo konservatoriaSi literaturisa
libebaSi (abaSis, sefieTis, banZas, senakisa da da esTetur moZRvrebaTa istoriidan. yvela
orqas raionebSi). reaqciis dawyebisas, roca amasTan erTad, ganuwyvetliv muSaobda mxa­
alixanov-avarielma guria-samegrelo gadaw­ tvruli kritikisa da filosofiis dargSi.
va, k. kapaneli jer swavlobda q. foTSi, Semdeg k. kapanels qarTulad, rusulad da fran­
baTumis barJebze momuSaveebs Seefara, aqedan gulad dabeWdili aqvs samasamde narkvevi li­
safrangeTs gavida, q. nansis universitetSi teraturis istoriis, mxatvruli kritikis,
ganagrZo swavla, q. grenoblis universitetSi esTetikis, filosofiis, biologiis, fsiqo­
daamTavra da 1914 wels sadoqtoro diser­ logiisa da pedagogikis dargebidan.
taciis (`SoTa rusTavelis filosofiuri da bolo xanebSi, k. kapanelma moamzada kapi­
moraluri ideebi~ – `Les idèes philosophiques et taluri naSromi msoflio literaturidan,
morales de Rousthaveli~ dacvis uflebac miiRo, romelic Setanilia stalinis sax. saxelmwifo
magram msoflio omis dawyebis gamo es veRar universitetis gamomcemlobis gegmaSi.

549
kritikis daxasiaTebiT, k. kapanelis 2. Страдание и творчество: Фрагменты / К. Г.
msoflmxedveloba bevr xazSi materializ­ Капанели. - Тифлис: Изд. Л. О. М., 1917. - 197 с.: 1
ms uaxlovdeba. k. kapanelis gagebiT: `suli вкл. л. портр.;
iseTive Tvisebaa materiisa, rogorc radio, 3. suli da idea. biofsixizmi da kosmizmi. filo­
eleqtroni da magniti: zedrouli da trans­ sofia, esTetika, kritika. - baTomi: gamoc. al.
cendenturi arsoba suls ara aqvs. samyaros esakiasi, 1923 (sax. meurneobis umaRles sabWos
yovel kuTxeSi materia ganicdis erTgvar wvas stamba). - 170+[2] gv.; 24sm.. - [represirebuli ga­
obieqturi pirobebis mixedviT; yvelgan myar­ mocema];
deba erTgvari urTierToba sxeulsa da mdgo­ 4. socialuri esTetikis safuZvlebi: organo­
mareobas Soris: mdgomareoba axdens gavlenas tropizmi. – tf.: gamomcemeli Toma Ciqvanaia,
sxeulze, sxeuli ki avtomaturad inaxavs md­ 1925 (zaria vostokas stamba). - [8], 266, [4], VIII
gomareobis gavlenas Tavis atomiur-ionur gv.; 25sm. - [represirebuli gamocema];
wyobaSi, rogorc `biologiur mexsierebas~. es 5. История грузинской литературы в связи с
urTierToba materiisa da moCvenebiTi `suli­ общественным развитием с древнейших времен до
sa~ organotropizmia, e. i. arsisa da mdgoma­ наших дней: Проспект: В 2-х т. / К. Г. Капанели; Изд.: И.
reobis SemoqmedebiTi urTierTobis Teoria... Арсенишвили, Ср. Чикваная. - Тифлис, [1925]. - 11 с.;
Semoqmedebis yoveli forma – mecniereba, xe­ 6. qarTuli suli esTetiur saxeebSi / konstanti­
lovneba, religia organotropizmis nayofia; ne kapaneli. - w. 1: qarTuli literatura: Te­
arsebobisaTvis brZolaSi yoveli tani egueba matiuri analizi sociologiuri TvalTaxed­
viT. – tf.: [noe ZiZiSvili] (poligrafskolis
pirobebs da suli am tanis refleqsia kuTxuri
st.), 1926. - 254, II gv.. - [represirebuli gamoce­
saWiroebisaTvis; mdgomareoba aRizianebs da
ma];
awvalebs materias, amis Sedegia refleqsuri
7. qarTuli literaturis socialuri genezisi,
movlena, romelsac suls veZaxiT. materia Ta­
kapitalizmi da glexi qarTul literaturaSi:
visTavad arsebobs imdenad, ramdenadac mate­
SoTa rusTaveli, giorgi erisTavi, lavrenti
riaSi aisaxeba refleqsi wvalebisa da gancdis.
ardaziani, daniel WonqaZe, giorgi wereTeli,
materias aqvs maradoba miniWebuli, mxolod
egnate ninoSvili. - tf., 1928 (zaria vostokas
dajgufeba materiul elementebisa droulia
st.). – 171 gv.;
yovel miwa-wyalze... yovel miwa-wyalze yovel
8. qarTuli literaturis [socialuri] genezisi:
xalxs aqvs Tavis kulturuli da civiliza­
principiuli narkvevi / [gansaxkomis saxelmw.
ciuri individualeba srulebiT damTavrebu­
samecniero sabWom miiRo damxmare wignad]. - me-
li: yovel epoqas aqvs Tavisi suli da stili
2 gamocema. - tf.: saxelgamis ga-ma da 1-li st.,
da araviTari absoluturi miznebi istorii­
1931. - 281, [5] gv.; 23sm.. - danarTi: konstantine
sa ar arseboben~-o. (`kavkasioni~, 1924, #3-4,
kapanelis nawerebi da maTgan gamocemuli (285-
gany. II, gv. 131).
286 gv.);
franguli Jurnalis „Les humbles~ reda­
9. mocarti, beThoveni, vagneri. - Tb.: saxelgami,
qtor-xelmZRvanelma, frangma mweralma, mo­
axalgazrdobis da sabavSvo literaturis se­
ris viulensma, k. kapanelis azrovnebas uwoda qtori, 1937 (poligrafkombinati). - 54 gv.: 3
friad saintereso movlena literaturaSi CarT. furc. portr.;
– „Phylosophie de Kapanelli est fort interessante~ (ix.~ 10. metyvelebisa da literaturis problemebi /
Maurice Wullens. „Paris, Moscou, Tiflis~, 1927, gv. konstantine kapaneli; [red. s. gaCeCilaZe]. -
157). erT-erTi recenzentis (g. b.) sityviT, Tb.: stalinis sax. saxelmw. un-tis gamomc. da
`azrovnebis sferoSi iwyeba axali xana, da da­ st., 1938. - 121gv.;
sawyisi am axali xanisa CvenSi samarTlianad 11. faSizmi kulturis mteria. - Tb.: saxelgami, po-
ekuTvnis k. kapanels~ (`Teatri da cxovreba~, litliteraturis seqtori, 1943. - 64 gv.;
1926, #14, gv. 15-16). 12. esTetiuri kritikis axali meTodi. - tf., [w.a.]
k. kapanelis naSromebs mravali recenzia (s.s.m.u.s. poligr. gany. 1-li st.). - 65-70 gv.;
aqvs miZRvnili, romlebic TiTqmis erTxmad 23sm.. - calke amonabeWdi: „Cveni mecniereba~,
aRniSnaven, rom k. kapanels Tavis nawerebSi #9-10.
wamoyenebuli aqvs mravali axali sakiTxi li­
teraturismcodneobis, xelovnebisa da fi­ k. kapanelis redaqciiT gamoica:
losofiis. 1. Программы по истории западно-европейской
литературы: Для факультетов языка и литературы:
calke gamocemulia: Утв. Всес. ком. по делам высш. школы Совнаркома
1. Стихи философа: Юнош. мечты / К. Г. Чантурая. - СССР, 13-го июля 1938 года / Ред. К.Г. Капанели. -
Поти: тип. А. Н. Вадачкория, 1909. – 22 с.; Тбилиси: Изд-во и тип. ТГУ, 1940. - 62 с.

550
gamoqveynebulia: 23. qarTuli kultura da n. baraTaSvili // saqar­
1. Идея страдания в грузинской литературе // Tvelo. - 1940. - 24 ianvari. - #3;
Закавказская Речь. - 1911. - #64; 24. qarTuli literatura da vaJa-fSavela // li-
2. sikvdili da siyvaruli: lirikuli gancda. [Ca- teraturuli saqarTvelo. - 1940. - 10 agvisto.
naxiti] // aisi. - quTaisi, 1918. - #1. - gv. 2; - #22;
3. qali da siyvaruli qarTul literaturaSi: 25. lermontovi da baraTaSvili // komunisti. -
[lit. werili] // krebuli: saliteraturo kre- 1941. - 15 ivnisi. - #139;
buli / quTaisis xelovnebis muSakTa kavSiri. - 26. rusTavelis mxatvruli metyvelebis zogi
1921. - #1. - gv. 85-92; Tviseba // Tbilisis saxelmwifo samaswavle­
4. gancda da idea dramisa: [werili] // saxioba. - blo institutis Sromebi: saiubileo. - 1941. -
1924. - #[1]. - gv. 60-62; t. 1. - gv. 75-78;
5. kavkasioni. - 1924. - #3-4, gany. II. - gv. 131; 27. faSizmi - barbarosobaa // bolSeviki. - 1941. -
6. sevda da trfialebis idea // leila / red. i. gri- #8. - gv. 29-33;
SaSvili. - Tb., 1924 (poligrafskolis st.). – 16
28. xelovnebisa da literaturis sakiTxebi faSis-
gv.;
tur germaniaSi // komunisti. - 1941. - 23 dekem-
7. metyvelebis da xelovnebis problemebi. sity-
beri. - #303;
va da socialuri saWiroeba // xelovneba. - 1925.
29. germaneli faSistebi evropis kulturis ubo-
- #7. - gv. 6-8;
rotesi mtrebia // bolSeviki. - 1942. - #5-6. - gv.
8. ritmisa da musikisaTvis // xelovneba. - 1925. -
59-66;
#1;
30. uiliam Seqspiri // Tbilisis saxelmwifo sa­
9. mimoqcevis idea // arifioni. - 1927. - #1;
maswavleblo institutis Sromebi. - 1942. - t.
10. oqtombris revolucia da ideologia // mnaTo­
2. - gv. 117-132;
bi. - 1927. - #10. - gv. 124-130;
11. mecnieruli kritikis Sesaxeb // cxovreba da 31. germanuli reaqcia da tirania // komunisti. -
mecniereba. - 1929. - #9-10. – gv. 174-208; 1943. - 17 oqtomberi. - #217;
12. swavlebis fsiqologia // komunisturi ganaT- 32. qarTuli mwerlobis tradiciebi // literatu-
leba. - 1934. - #15; ruli saqarTvelo. - 1943. - 5 noemberi. - #3;
13. faSizmi burJuaziuli evropis azrovnebaSi // 33. krilovi // komunisti. - 1944. - 17 noemberi. -
mnaTobi. - 1934. - #4. - gv. 152-167; #38;
14. SoTa rusTaveli da misi „vefxistyaosani~ // ko- 34. m. i. lermontovis poezia: m. lermontovis da-
munisturi ganaTleba. - 1934. - #29; badebidan 130 wlisTavis gamo // literatura
15. ideebi da saxeebi evropis literaturaSi // mna­ da xelovneba. - 1944. - 20 oqtomberi. - #35;
Tobi. - 1935. - #5. - gv. 153-161; 35. patriotuli drama: [s. SanSiaSvilis piesebis
16. saxe da azri: [diskusia xelovnebis Sesaxeb] // garCeva „berdo zmania`-dan „krwanisis gmire-
literaturuli gazeTi. - 1935. - #8. - gv. 2; bamde`] // literatura da xelovneba. - 1944. - 2
17. rusTvelis filosofia // mnaTobi. - 1936. - #2. ivlisi. - #23;
- gv. 174-208; 36. В. К. Стешенко-Куфтина. Древнейшие инстру­мен­
18. Генезис эстетического чувства // Tbilisis un- тальные основы грузинской народной музыки //
ti. filologiuri fakulteti. – Tb.: Tbil. mnaTobi. - 1944. - #1-2. - gv. 234-236. - recenzia.
un-tis gam-ba, 1937. - gv. 115-244; 25 sm.. - calke - saqarTvelos sax. muzeumis gamocema, Tbilisi.
amonabeWdi~ Sromebi VI;
19. baironi: [baironis cxovrebis da Semoqmedebis mis Sesaxeb:
Sesaxeb] // literaturuli saqarTvelo. - 1938. 1. poeziis dRe: [baTumSi gamocemuli gazeTis bi-
- 10 Tebervali. - #4. - gv. 3; bliografia]: qronika // komunisti. - 1922. - 20
20. uiliam Seqspiri [ingliseli gamoCenili mwe­ maisi. - #113. - gv. 2;
rali dramaturgi] dabadebidan 375 wlisTavis
2. garuSiZe, i. k. kapaneli. suli da idea. baTumi,
gamo // komunisti. - 1939. - 23 aprili. - #93. - gv.
1923: [recenzia] // droSa. - 1923. - #4. - gv. 95-97;
2;
3. ilioni. - 1923. - #6;
21. Seqspiris Semoqmedeba [inglisis genialuri
4. kavkasioni. - 1923. - #3-4;
mwerali - dramatiuli literaturis mamamTa­
5. mweralTa kavSirSi: [k. kapanelis moxsenebis -
vari]: dabadebidan 375 wlis Sesrulebis gamo //
tropizmi da maradisobis idea - Sesaxeb] // ko-
literaturuli saqarTvelo. - 1939. - 20 apri­
munisti. - 1923. - 15 noemberi. - #264. - gv. 4;
li. - #13. - gv. 3;
6. tribuna. - 1923. - #560;
22. mxatvruli kritikisaTvis // literaturu­
7. komunisti. - 1925. - 28 agvisto. - #196;
li saqarTvelo. - 1940. - 21 seqtemberi. - #26;
agreTve: Tbilisis saxelmwifo universitetis 8. g. b. // Teatri da cxovreba. - 1926. - #14. - gv.
Sromebi. – 1937. - VI; 1938. – VI; 15-16;

551
9. x[uroZe], v. k. kapaneli. socialuri esTetikis 9. kldiaSvili, d. - a) mrevlSi. - 1906; b) solomon
safuZvlebi. organotropizmi // saqarTvelos morbelaZe // `proletaris~ damateba. - 1930;
ganaTlebis muSaki. - 1926. - #14. - gv. 30-31; 10. nakaSiZe, n. saaxalwlo suraTi // kedlis kalen­
10. mo-li. k. kapaneli. „qarTuli suli esTetiur dari. - 1906;
saxeebSi~ // komunisti. - 1927. - 26 ianvari. - #19. 11. ninoSvili, eg. gogia uiSvili. - 1906;
- gv. 3; 12. gogebaSvili, iakob. iavnanam ra hqmna? - 1907;
11. Wullen, M. Paris, Moscou, Tiflis: notes et souvenirs 13. gomarTeli, iv. sandro da zura // aRbiuri. -
d‘un voyage à travers la Russie soviétique / Maurice 1911. - #7-8;
Wullen. - Paris: Les humbles, 1927. - p. 157; 14. imedaSvili, ioseb. ram Sescvala?! // horizoni.
12. sabWoTa xelovneba. - 1938. - #5. - gv. 66; - 1911. - #1;
13. gawerelia, a. erTi wignis Sesaxeb: k. kapaneli - 15. maxaraZe, f. erovnuli sakiTxi sabWoTa saqar­
„metyvelebisa da literaturis problemebi~ // TveloSi // Resabac. - 1926. - #6;
bolSeviki. - 1939. - #9-10. - gv. 148-152. - recen- 16. aslamaziSvili, n. ucnobi kaci; TeTri da zangi;
zia; cixis mcveli // `proletaris~ damateba. - 1928;
14. bolSevizmis istoriis saunje: [amx. l. p. berias 17. isinic adamianebi arian // `proletaris~ dama­
moxsenebis „amier-kavkasiis bolSevikuri orga- teba. - 1929;
nizaciebis istoriis sakiTxisaTvis~ 5 wlisTa- 18. polumordvinovi, eliz. nacrisferi avtomo­
vi]: [prof. k. kapanelis, prof. a. xaraZis da sx- bili; lurji sufra // `proletaris~ damateba.
vaTa werilebi] // sabWoTa maswavlebeli. - 1940. - 1929;
- 21 ivlisi. - #66. 19. lorTqifaniZe, konstantine. cxovrebas dau­
brunda // kormir wilebi. - 1931. - #8;
wyaro: 20. qorqia, r. medea: [avtoris biografiiT] // kor­
1. avtobiografia. mir wilebi. - 1935. - #11;
21. TabukaSvili, S. SoTam gaimarjva // kormir wi­
karapetiani, lazare [yazar] ivanes lebi. - 1937. - #12;
Ze [igive y. k.] (1872, 25/XII – ) – mTargmneli, 22. WiWinaZe, lav. Saxmati // kormir wilebi. - 1937. -
– somex-qarTvelTa keTilmezobluri ur­ #4.
TierTobis mwignobar-moRvawe. daibada q. Tbi­ 1910 wels, qarTuli dramatuli sazo­
lisSi. pirveldawyebiTi swavla miiRo kukiis gadoebisaTvis somxuridan Targmna piesebi:
somexTa samrevlo skolaSi, TviTganviTarda Sirvanzades `namusisaTvis~ da `evgine~; fava­
Tbilisel cnobil mwignobar-moRvawis, za­ zianis `klde~, romlebic warmodgenil iqna
qaria griqurovis, wignT-savaWroSi noqrad qarTul TeatrSi da saxalxo saxlSi, xolo
samsaxuris dros. aqve Seiswavla qarTuli qarTulidan gadaTargmna tr. ramiSvilis
da rusuli enebi, amave dros, gaecno qar­ `eqimi aSirbajiani~ (daidga saxalxo saxlSi,
Tul-somxur mwerlobas da Seudga mTargmne­ 1912 wlis 1 maiss).
lobas. pirvelad, qarTulidan somxurad ga­ naTargmn nawarmoebTagan zogs sakuTari
daTargmna eg. ninoSvilis `gankarguleba~ (ga­ xarjiT beWdavda calke wignakebad Zlier fa­
mosca sargis iagorianma avtoris mokle bio­ qizad da iafad avrcelebda. amas garda, poe­
grafiiT da suraTiT, 1903 wels). somxuridan tebs uTargmnida sityva-sityviT qarTveli da
qarTulad Targmna av. aharonianis `mTebSi~ somexi poetebis nawarmoebebs, gasaleqsad.
(gamosca ioseb imedaSvilma 1904 wels). Semdeg qarTuli, rusuli da somxuri presa l.
qarTulidan somxurad gadaTargmna: karapetianis aseT Sromas `friad sasiamovno
1. ekalaZe, ia. mTvarian Rames. - 1904; movlenad~ Tvlida: `b-ni y. k. TvalsaCinoT
2. megreli, dutu. - a) ubralo msxverpli. - 1904; daexmareba somxebisa da qarTvelebis erTma­
b) bednieri dRe [qinaqini] // aRbiuri. - 1910. - neTTan daaxlovebas. mwerlobaSi ixateba eris
#7-8; suli da guli, mdgomareoba da miswrafeba.
3. yazbegi, al. faTi. - 1904; urigo ar iqneboda, CvenSiac gamoCeniliyo
4. xuskivaZe, T. sasaflaoze. - 1904; vinme somexi mwerlebis nawarmoebTa qarTu­
5. yifiani, sv. Senki // `arSaluisis~ damateba. - lad mTargmneli. sircxvilia, sxva rom ara
1905. - #1; iyos ra, ase erTmaneTSi vcxovrobT da ur­
6. aragvispireli, S. papis papa // kedlis kalenda­ TierTis mwignobrobas ki ar vicnobT; b-ni y.
ri. - 1906; k-i misabaZs magaliTs gvaZlevs da vusurvebT
7. evdoSvili, i. cixeSi // kedlis kalendari. - kidec, rom dawyebuli saqme mas mxned ganegr­
1906; Zos~-o. (`iveria~, 1905, #10). l. karapetianis
8. vaJa-fSavela. mTis wyaro // geRarevsti. - 1906; Targmanisa da misi gamomcemlis Sesaxeb gaz.

552
`Новое обозрение~ (1905, #43) werda: `suliT da somxuridan gadmoTargmna da gamoqveyne-
guliT vesalmebiT maTs saqmianobas~-o. bulia:
`Targmanebi (`mnaTobi~, 1927, #7) kargaT 1. aharoniani, a. - a) yvavili / a. aharoniani; [somxu-
Sesrulebulia karapetianis mier. somxuri ridan mTargm.] y. k. // cnobis furceli: suraTe-
moTxrobebis qarTuli Targmanis moTavse­ biani damateba. - 1905. - 6 oqtomberi. - #354. -
ba JurnalSi usaToud did warmatebaT unda gv. 1; b) Raribi. sisxlis xaSi / [a. aharoianini];
CaiTvalos~ (`komunisti~, 1927, #155). `umTa­ [somxuridan mTargm.] y. k. // cnobis furceli:
vresad, l. karapetianis wyalobiT aris, rom suraTebiani damateba. - 1905. - 30 oqtomberi.
somex mkiTxvels gadaWrili azri Seudgenia - #357. - gv. 1-4; g) damSeulTa simRera / a. aha-
qarTul literaturaze da qarTvel mkiTx­ roniani; [Targm. somxuridan] y. k.-sa // cnobis
vels somxur literaturaze~ (somx. gazeTi furceli: suraTebiani damateba. - 1906. - 23
`martakoCi~ (1923, #181). l. karapetiani dau­ marti. - #390. - gv. 1-2; d) dedebi / a. aharoniani;
cxromlad moRvaweobda `somxur-qarTul li­ [somxuridan mTargm.] y. k. // cnobis furceli:
teraturul sarbielze, rogorc erTi niWie­ suraTebiani damateba. - 1906. - 9 Tebervali. -
ri mTargmnelTagani~ (i. griSaSvili, `salite­ #379. - gv. 1-3. - 16 Tebervali. - #380. - gv. 2-4.
raturo gazeTi~, 1933, #14). - 19 Tebervali. - #381. - gv. 2-3. - 23 Tebervali.
TargmanT garda, l. karapetiani orive - #382. - gv. 1-4; e) sikvdili: [moTxroba] // isari.
eris samwerlo-saxelovno movlenaTa Sesaxeb - 1907. - 26 agvisto. - #187. - gv. 2-4;
werilebs aTavsebda presaSi. 2. fafaziani, v. - a) dakarguli simarTle: Cinuri
misi Svilia mgosani da mTargmneli ivane legenda / v. fafaziani; [somxuridan Targm.] y.
karapetiani. k.-sa // cnobis furceli: suraTebiani damatba. -
1905. - 8 dekemberi. - #367. - gv. 2-4; b) gulwrfe-
li saCuqari: (somxuriT). [moTxroba] // nakadu-
somxuridan gadmoTargmna da calke gamo-
li: saymawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis.
cemulia:
- 1907. - #17. - gv. 21-24;
1. aharoniani, a. – a) mTebSi: (suraTi) / somxu-
3. fuli: (somxuriT). [moTxroba] // nakaduli: say-
ridan Targ. [yazar karapetiani]. – Tb.: ioseb
mawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1907.
imedaSvilis gamocema #26, 1904 (Tav. gr. n.
- #12. - gv. 9-10;
diasamiZis st.). - 16 gv.; b) dedebi da damSeul­
4. Tumaniani, a. tyuilis mTqmneli: (somxuriT)
Ta simRera: [moTxrobebi]. (avtoris suraTiT
Targmani y. k-si [karapetiani yazar]. [zRapari] //
da mokle biografiiT) / somxuridan Targ­
nakaduli: saymawvilo Jurnali mcirewlovan-
mani [da Sesavali werili] y[azar] k[arape­
TaTvis. - 1908. - #1. - gv. 24-25;
tian]isa. - Tb.: `Suamavli~ gamocema #1, 1906
5. patara moTxroba: (somxuriT) // nakaduli: say-
(gr. Carkvianis st.). - kani, 52 gv.: portr.; g)
mawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1908.
sisxlis xaSi da yvavili: [moTxroba] / somxu­
- #3. - gv. 22-23;
ridan Targmani y[azar] k[arapetian]isa. – Tb.:
6. bavSvebi da mTvare: (somxuriT) // nakaduli: sa-
Suamavali-s gamocema #3, 1906 (gr. Carkvia­
ymawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1909.
nis st.). - 16 gv.;
- #19. - gv. 15-16;
2. fafaziani, v. dakarguli simarTle: Cinuri le­
7. vardanas msxverplis ambavi: (somxuriT) // naka-
genda / somxuridan Targ. y. k-isa [yazar karape­
duli: saymawvilo Jurnali mcirewlovanTa-
tiani]. – Tf.: Suamavali-s gamocema #2, [1906]
Tvis. - 1909. - #13. - gv. 14-17;
(lampari). - 8 gv.;
8. isahakiani, avetik. - a) mzisken: (somxuriT).
3. petrosiani, madaT. – a) lurji perangi da da­
[moTxroba] // nakaduli: saymawvilo Jurnali
raji: [moTxrobebi] / somxuridan Targm. y. k-isa mcirewlovanTaTvis. - 1909. - #11. - gv. 15-19; b)
[yazar karapetiani]; gadmobeWdili `isari~-dan. simReris Zala: (Targmani). [zRapari] // nakadu-
– Tf.: Suamavalis gamocema #4, 1907 (st. `nade­ li: saymawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis.
Jda~). - 16 gv.; b) petrosiani, m. moTxrobebi / - 1909. - #16. - gv. 10-12; g) saWiro ram qveyanaze
mTargmn.: l. karapetiani; redaqt. da winasityv. // nakaduli: saymawvilo Jurnali mcirewlo-
avt.: iv. beglarovi. - Tb.: saxelgami, mxat. lit. vanTaTvis. - 1909. - #14. - gv. 10-13;
seqtori, 1941. - 135 gv.; 9. ovanesian, miqael zaqarias-Ze (nar-dosi). Rmer-
4. akofiani, akof. agitatoris mogonebani: Ti da mefe: (somxuriT). [zRapari] // jejili. -
Targmnili somxuridan. – tf.: saxelgami, 1929 1909. - #3. - gv. 20-22;
(poligraftr. me-3 st.). - 121 gv.; 10. gulxandaniani, c. patara gmiri: [moTxroba]
5. Sirvanzade, a. cecxli navTis qarxanaSi: sura­ (somxuridan) // jejili. - 1910. - #7-8. - gv. 379-381;
Ti baqos muSebis cxovrebisa / a. Sirvanzade. - 11. termiqelianci, a. butia abgara: (somxuriT)
[tf.]: saxelgami, 1930. - 23 gv. [moTxroba] // jejili. - 1910. - #9. - gv. 454-457;

553
12. yvelaze Zvirfasi ram: (somxuriT) // nakaduli: 28. nar-dos. `hopop~ // droSa. - 1931. - #9-10. - gv. 2-3;
saymawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 29. maari, g. simReris da Sromis ena: [ambavi] / gur-
1910. - #4. - gv. 17-18; gen maari; Targmani: l. karapetianisa // salite-
13. Sirvanzade (aleqsandre movsesiani). - a) piesa raturo gazeTi. - 1934. - #15;
`namusisaTvis~-is avtori // Teatri da cxo- 30. aigekci, v. lomi, daTvi da mela: [moTxroba um-
vreba. - 1910. - #7. - gv. 15-16; b) cecxli navTis crosi asakisaTvis] / Targmani somxuridan l.
qarxanaSi: (suraTi baqos muSebis cxovrebisa) karapetianisa // pioneri. - 1940. - #9. - gv. 11.
// nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdil-
TaTvis. - 1911. - #5. - gv. 34-40; #6. - gv. 29-36; gamoqveynebulia qarTul enaze:
g) `vigemoT mSvidobiT!~: [nawyveti `cxovrebis 1. aleqsandre waturiani: misi mTargmnelobiTi
qarcecxlidan~ * // mnaTobi. - 1930. - #1. - gv. muSaobis Sesaxeb // Teatri da cxovreba. - 1910.
83-90. - [* daibeWda `lusabacSi~ (ganTiadi), #3, - #16. - gv. 16;
1929 w. es krebuli gamocemulia saqarTvelos 2. somexTa dramaturgni // Teatri da cxovreba. -
mweralta federaciis somxuri seqciis mier]; 1910. - #3. - gv. 14;
14. Tumaniani, hovanes. yvelieri: (zRapari) // jeji- 3. somexTa mwignobarni // Teatri da cxovreba. -
li. - 1911. - #2. - gv. 78-81; 1910. - #19. - gv. 7;
15. arazi. - a) mkvdrebi mokiTxvas giTvlian // je­ 4. Sirvanzade (aleqsandre movsesiani) piesa `na-
jili. - 1923. - #9-10; b) sisxlis yvavilebi // musisaTvis~-is avtori // Teatri da cxovreba.
muSa. - 1923. - #319; g) wiTeli gmiri qali // mu­ - 1910. - #7. - gv. 15-16;
Sa. - 1923. - #233; d) ikarosis frTebi // muSa. - 5. vahan teriani: [Semoqmedeba] // droSa. - 1924. -
1924. - #347; e) margoia // muSa. - 1924. - #345; v) #18. - gv. 14-15;
ukanaskneli barikadebi // wiTeli sxivi. - 1925. 6. nar-dosi (miqael-hovanesiani): [somexi mwerlis
- #3; z) mtris simRera: (aRmosavluri hange­
moRvaweobis 45 wlisTavis aRniSvna Tbilisis
bidan) // mnaTobi. - 1927. - #7. - gv. 100-102; T)
rusTavelis TeatrSi] // komunisti. - 1931. - 14
patara muSa // pioneri. - 1929. - #13; i) ganma-
ivnisi. - #136. - gv. 3;
Tavisuflebeli valodia: [moTxroba umcrosi
7. nar-dosi [miqael hovhannisiani]: [samwerlo
asakisaTvis] / Targm. somxuridan l. karapetia-
moRvaweobis 45 wlis iubile] // droSa. - 1931. -
nisa // oqtombreli. - 1941. - #1. - gv. 3.
#9-10. - gv. 2;
16. vahan terianis leqsebi // droSa. - 1924. - #18. -
8. nardosi: [misi gardacvalebis gamo] // sabWoTa
gv. 15;
xelovneba. - 1933. - #9;
17. aRtuni. mravalTagan erTi // xelovneba. - 1925.
9. msaxiob artem beroianis iubile // muSa. - 1934. -
- #5;
#98.
18. demirWiani. nacnobi // muSa. - 1925. - #921;
19. Tumaniani, hovanes. batoni da mojamagire // wi­
gamoqveynebulia somxur enaze:
Teli sxivi. - 1925. - #11-12;
1. nikoloz baraTaSvili // arSaluisi. - 1905. -
20. petrosiani, madaT. - a) mtkiced daicaviT,
#33;
sisxliT da cremliT aris mopovebuli! // muSa.
2. gedeon miraRiani. 25 wlis sasceno moRvaweo­
- 1926. - #938; b) me bolSeviki var // mnaTobi. -
bis gamo // horizoni. - 1910. - #88;
1930. - #5-6. - gv. 150-154;
3. iakob gogebaSvilis gardacvalebis gamo // ho­
21. darbiniani, m. mtrebi // mnaTobi. - 1927. - #7. -
rizoni. - 1912. - #117;
gv. 102-105;
4. `jejilis~ 20 wlis Tavi // horizoni. - 1912. -
22. zoriani, s. - a) eleqtronis lampa // muSa. - 1927.
#35;
- #1315; b) ubeduri SemTxveva // muSa. - 1927. -
#1428; g) TeTri qalaqi // mnaTobi. - 1930. - #5- 5. niko gociriZe. misi 30 wlis iubiles gamo //
6. - gv. 139-149; d) vanuSa: [moTxroba] // oqtom­ martakoCi. - 1924. - 30 marti.
breli. - 1940. - #3. - gv. 8-11;
23. nabaxtiani, simon. - a) zadele // mnaTobi. - 1927. - mis Sesaxeb:
#7. - gv. 106-110; b) Smara // muSa. - 1928. - #1636; 1. mSaki. – 1903. – #247;
24. manveliani, miq. erTi qudis ambavi // mnaTobi. - 2. ninoSvili, e. gogia uiSvili: [recenzia] / e. ni-
1929. - #8-9. - gv. 107-123; noSvili; mTargn. yazar karapetiani // iveria. -
25. martini. menavTe simona // mnaTobi. - 1929. - #7. 1905. - 26 Tebervali. - #10. - gv. 4. - recenzia
- gv. 108-117; wignze;
26. merabiani, l. TeTri da Savi // oqtombreli. - 3. Новое обозрение. - 1905. - #43;
1929. - #5; 4. Закавказье. - 1907. - #13;
27. simoniani, var. rodesac ifurCqneba gazafxu­ 5. eqimi aSirbajiani, tr. ramiSvilis piesa... // Tea-
li // proletaruli mwerloba. - 1930. - #9; tri da cxovreba. - 1910. - #22. - gv. 16;

554
6. y. kar-ma somxurad gadaTargmna tr. ramiSvi- Teatri da cxovreba. - 1916. - #26. - gv. 11.
lis piesa... // Teatri da cxovreba. - 1910. - #7.
- gv. 8. - saTeatro ambebi; karbelaSvili, vasil grigolis Ze
7. imedaSvili, ioseb (-no). saxalxo saxlSi... // (1858, 13/I – 1936, 8/IV) – mgalobeli, maswavle­
Teatri da cxovreba. - 1915. - #47. - gv. 15; beli da mwignobari, – saeklesio galobisa da
8. martakoCi. - 1923. - #181; Zveli sasuliero mwerlobis ZeglTa gamom­
9. be-bi. `mnaTobi~ #7: [recenzia Juralze] // ko­ cemeli. daamTavra Tbilisis sasuliero se­
munisti. - 1927. - 10 ivlisi. - #155. - gv. 6. minaria. msaxurobda Tbilisis mixeilis saxe­
lobis (axlandeli I) saavadmyofos moZRvrad
wyaro: da Tbilisis sasuliero seminariaSi qarTuli
1. avtobiografia; galobis maswavleblad, bolo xanebSi bodbis
2. WiWinaZe, z. qarTul-somxuri mwignobrobis episkoposad iyo arCeuli stefanes saxeliT.
moRvawe lazare ivanes Ze karapetianis oci wlis gardaicvala TbilisSi, dakrZalulia kukiis
moRvaweobis samaxsovrod // tribuna. - 1923; – wm. ninos – sasaflaoze. xandaxan `v. karbelo­
3. griSaSvili, i. lazare karapetiani // salitera­ vis~ moweriT ixsenieboda.
turo gazeTi. - 1933. - 29 ivnisi. - #14. werda qarTul saeklesio galobis xan­
dazmulobis, mravalferovnebisa da Tavise­
karbelaSvili, grigol mRvdeli ( – burebis Sesaxeb, romlis mimarT mecnier-mk­
1880) – mgalobeli, qarTuli galobis erT-er­ vlevarTa da mcodne musikosTa yuradRebis
Ti mcodne, romlis wyalobiTac 1860 wlebSi miqcevas moiTxovda, gansakuTrebiT, miqael
gaiRviZa qarTulma galobam. 1861-1863 wlebSi modrekilis sanoto da samgaloblo niSne­
bodbis wm. ninos eklesiaSi aswavlida galobas bis Seswavlas. igi amtkicebda, rom qarTuli
siRnaRis mazris diakvnebsa da sxvebs, visac ki saeklesio galoba ara hgavs arc berZnulsa
survili hqonda galobis swavlisa. 1864-1872 da arc slavianurs. magaliTad: berZnuli da
wlebSi aswavlida Tbilisis sasuliero semi­ slavianuri irmosis pirveli xma rogorc iga­
nariasa da saswavlebelSi, 1872-1882 wlebSi lobeba, imave xmis yvela 8 sagalobeli imave
galobis swavla Seyenebuli iyo (`rac berika­ kiloTi mihyveba, xolo qarTulSi pirveli
ci g. karbelaSvili aRar aris, qarTuli galo­ xmis yvela kilos erTmaneTTan araviTari
bac gahqrao~), vidre misma Svilebma, poliev­ msgavseba ara aqvso. qarTul sagalobel­
qtosma da vasilma, ar mokides xeli am saqmes. Ta kilokavebi mravalferovani, mravalri­
grigolma Tavis Svilebs Seaswavla mravali cxovania, – masTan uZvelesi. me vamtkiceb,
sagalobeli, romelic SemdegSi cnobil iqna rom ioane damaskelamde, romelic, rogorc
`karbelaanT kiloT~. cnobilia, STamomavlobiT kapadokieli iyo,
sergo mansuras (mansuraZis) Svili, qarTve­
mis Sesaxeb: lebs hqondaT oTxxmovani da oTxi Tanxmova­
1. nakaSiZe, mel. pasuxaT b-n qajeTels: batono ni (sul 8 xmovani) galoba (Сборник грузинских
redaqtoro! // Sinauri saqmeebi. - 1911. - #23. - церковных песнопении Микаела (Михаила)
gv. 6-9; Модрекили // `Весь Кавказ~: Ил. справ.-лит. сб. #1.
2. qajeTeli. Ria werili ozurgeTis mazris mis- - Тифлис: электропеч. Груз. изд. т-ва, 1903. – Ч. 2, II.
sioners Tavads melqisedek nakaSiZes // Sinauri Исторический отд., стр. 53-55).
saqmeebi. - 1911. - #12. - gv. 6-7. v. karbelaSvilis `mwuxri~ da `ciskari~
Tavis droze Zvirfas naSromebad iyo aRia­
wyaro: rebuli galobis dargSi. maTSi moyvanili sa­
1. qarTuli galobis moyvare. qarTl-kaxeTis noto niSnebi cxadyofen, rom qarTvelebs IX
saeklesio galoba // iveria. - 1887. - 27 marti. - saukuneSi erTi niSnebi hqondaT, X-Si – sxva,
#64. - gv. 3; XI–XII saukuneebSi – kidev sxva.
2. Карбелов, В. Сборник грузинских церковных
песнопении Микаела (Михаила) Модрекили // calke gamocemulia:
«Весь Кавказ»: Ил. справ.-лит. сб. #1. - Тифлис: 1. qarTl-kaxuri galoba `karbelaanT kiloTi~
электропеч. Груз. изд. т-ва, 1903. - Ч.2, II. / notebzed gadaRebuli da sakuTrebiT da­
Исторический отд., стр. 53-55; beWdili mR. vasil grig. Zis karbelovis-mier.
3. gawvrTna da ganaTleba gvaklia. wakiTxulisa - naw. 1: mwuxri. – Tb., 1897 (m. SaraZis da amxana­
da gagonilis gamo: [berikacis werilebi] // mo­ gobis st.). - XIV, 112 gv.: not.; 25sm.. - Tavfur­
gzauri. - 1904. - #3-4. - gv. 191-192; celi qarTul da rusul enaze; naw. 2: ciskari.
4. kavsaZe, m. qarTuli musika (simRera-galoba): - Tb., 1898 (v. i. demurovis lit.). - XIII, 256 gv..
misi axlandeli mdgomareoba da ganviTareba // - Tavfurceli qarTul da rusul enaze.

555
dedanze gamarTa da Seaswora: gamoqveynebulia:
1. ippolitov-ivanovi, mixeil. qarTuli galo­ 1. ~gTxovT misceT adgili...~ // iveria. - 1889. - 1
ba: (qarTul-kaxuri kiloTi): (liturRia): wm. noemberi. - #232. - gv. 2-3;
ioane oqropiris wirvis wesi / mixeil mixeilis 2. ~neba miboZeT...~ // iveria. - 1889. - 11 oqtomberi.
Zis ippolitov-ivanovis mier notebze gadaRe­ - #215. - gv. 3;
buli da dawerili mR. mR. ZmaTa pol. da vas. 3. saqonlis Wiris wamali // iveria. - 1890. - 14 ag-
karbelaSvilTa, al. molodinaSvilis da gr. visto. - #174. - gv. 3;
mRebriSvilis daxmarebiTa; dedanzed gamar­ 4. ~gTxovT miiRoT es cxra maneTi b-n T. Jorda-
Tva-SesworebiT mR. vasil grigolis Zis kar­ nias misis `qronikebis~ meore nawilis dasabeW-
belaSvilisaTa. - Tb.: gamoc. aleqsandre epis­ dad...~ / evsevi arqimandriti / a. molodinaSvi-
koposis, aw guria-samegrelos mwyemsT-mTa­ li / vasil karbelaSvili // iveria. - 1894. - 26
vris warsagebeliTa, 1899 (m. SaraZisa da amx. ianvari. - #19. - gv. 2;
st.). - VI, 55 gv. 5. wm. ninos mosvla saqarTveloSi // iveria. - 1894.
- 17 Tebervali. - #37. - gv. 3-4;
v. karbelaSvilis redaqciiT, winasity- 6. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1895. - 4
vaobiT anu safasiT gamoica: ivnisi. - #115. - gv. 3; 16 ivnisi. - #125. - gv. 4;
1. RuTiv Suenieri Txrobani sulisa friad sar­ 7. galoba da misi mimdinareoba // cnobis fur-
gebelni, romelsa ewodebis `gvirgvini~ / mRud­ celi. - 1898. - 28 ianvari. - #440. - gv. 3;
lis vasil grigoris-Zis karbelaSvilis mier 8. werili redaqciis mimarT // cnobis furceli. -
sakuTrebiT da redaqciiT gamocemuli. - Tavi 1902. - 2 seqtemberi. - #1913. - gv. 2;
1: `samRudeloTaTvis-wirvisaTvis~. - Tb., 1892 9. Cemi samduravi // Teatri da cxovreba. - 1916. -
(gr. Carkvianis st.). - VI, 64 gv.; Tavi 2: saswaulT #13. - gv. 6-7.
moqmedebaTaTvis da sakvirvelebaTa. - Tb., 1892
(gr. Carkvianis st.). - [2], (65-134) gv.; Tavi 3:
mis Sesaxeb:
1. axali ambavi // iveria. - 1889. - 4 aprili. - #72. -
saswaulT moqmedebaTaTvis da sakvirvelebaTa.
gv. 1; 1890. - 17 aprili. - #79. - gv. 1-2; 1894. - 20
- Tb., 1893 (тип. грузин. издат. тов-а). - II, (137-200)
seqtemberi. - #199. - gv. 1;
gv.; Tavi 4: `sinanulisaTvis ganaTlebulTa da
2. mTavrobis neba-darTviT kviras, 2 aprils,
lmobierebisa~. - Tb., 1894 (m. SaraZis da amxa­
tfilisis sobraniis darbazSi iqneba gamarTu-
nagobis st.). - II, (201-255) gv.; Tavi 5: micvale­
li qarTuli sasuliero koncerti 3 ganyofi-
bulTaTvis da RirsTa dedaTaTvis. - Tb., 1894
lebad v. karbelaSvilis mier, ipolitov-ivano-
(m. SaraZis da amxanagobis st.). - II, (257-348) gv..
vis notebze dawyobili: [gancxadeba] // iveria.
- (qarTuli Zueli sasuliero mwerloba; #1);
- 1889. - 2 aprili. - #71. - gv. 1;
2. RvTiv ganaTlebulni Txrobani sulisa nayo­
3. janaSvili, mose. bibliografia // iveria. - 1892.
fier myofelni, romelsa ewodebis samoTxis
- 14 noemberi. - #242. - gv. 3; 1893. - 24 noemberi.
yvavili: Zueli qadageba-moZRvarebani / mRvd­
- #254. - gv. 3-4; 1895. - 17 seqtemberi. - #199. -
lis vasil grigolis Zis karbelovis mier saku­
gv. 3-4;
TrebiT da redaqciiT gamocemuli. - tf., 1895
4. wereTeli, g. XX: [recenzia wignze: `gvirgvini~
(m. SaraZis da amxanagobis st.). - [306]gv. calk.
RvTiv Svenierni Txrobani sulisa friad mar-
pag.; 20sm.. - (qarTuli Zueli sasuliero mwer­
gebelni, gamocemuli mRvdlis v. g. karbelaS-
loba, #2);
vilis mier] // kvali. - 1893. - #13. - gv. 15-16;
3. ioane oqropiri (daaxl. 347-407). RvTiv-Sve­
5. ~kviras 12 saaTzed...~ // iveria. - 1894. - 6 dekem-
nieri swavlani, romelsa ewodeba oqros wyaro beri. - #258. - gv. 1;
/ Tqmuli wmidaTa Soris mamisa Cvenisa ioane 6. XX. pasuxad m. v. karbelaSvils // iveria. - 1895.
oqropiris mier; [winasityvaoba vasil karbe­ - 22 ianvari. - #16. - gv. 3;
laSvilisa]. - Tb.: m.i. CigogiZis gamoc., 1905 7. toti. qarTuli sagaloblebis beWdva // cnobis
(ar. quTaTelaZis st.). - IV, 214, [2] gv.; furceli. - 1897. - 16 marti. - #144. - gv. 2;
4. nikoloz I, kaTalikozi. `sakiTxavi sauetis 8. qarTuli wirva ninoobas sionis taZarSi // cno-
cxovelisai, kuarTisa saufloisa da kaToli­ bis furceli. - 1897. - 16 ianvari. - #86. - gv. 2;
ke eklesiisa~ / nikoloz I (1149-1160) qarTlis 9. qarTul-kaxuri saekklesio sagaloblebi no­
kaTolikoz patriarqis mier Sedgenili; gamo­ tebzed // cnobis furceli. - 1897. - 9 marti. -
cemuli d. s. s. plat. ioselianis qvrivis anna #137. - gv. 2;
nikol. ioselianis mier da mR. vasil karbelaS­ 10. notebi qarTulis galobisa // cnobis fur-
vilis redaqtorobiT. - tf., 1908 (`Zmobis~ st.). celi. - 1898. - 19 noemberi. - #683. - gv. 2;
- Tavfurceli, IV,II, 128 gv.; 22sm.. - (qarTuli 11. m. janaSvilis da mR. v. karbelaSvilis arCeva
Zveli mwerloba). - gansxvavebuli saTauri: `wm. wevrebad saarxeologio sazogadoebaSi // cno-
ninos da suetis cxovelis cxovrebai~. bis furceli. - 1899. - 27 ianvari. - #735. - gv. 1;

556
12. saintereso saqme // cnobis furceli. - 1899. - 24 (1872), sadac swavlis drosve Seudga mwerlo­
seqtemberi. - #923. - gv. 1; bas. werda Zveli mwerlobis, arqeologiis,
13. avqsenti cagarlis dasaflaveba // cnobis fur- istoriis, enaTmecnierebis, kaligrafiisa da
celi. - 1902. - 19 agvisto. - #1900. - gv. 1; sxv. Sesaxeb, agreTve, sityvakazmul nawar­
14. samwuxaro ambavs gvatyobineben q. Semaxidgan // moebT. pirveli nawarmoebi gamoaqveyna 1875
iveria. - 1903. - 2 ivlisi. - #142. - gv. 1. - damate- wels, `droebaSi~ (#38, 39) – `klde-maRalas
biTi cnoba - #143, gv. 1; cixe~: istoriuli legenda. iqve, imave wels
15. momReralTa saz-ba `sanTuri~ // Teatri da dabeWda `Cveulebrivi SemTxveva~ (#55), `Svid­
cxovreba. - 1910. - #36. - gv. 15; maisoba qarTlSi~ (#59), `gogia xamxaZe – gmiri
16. kavsaZe, m. qarTuli musika (simRera-galoba): erekle mefisa~ (#63), `yvavis saydari~ (#73),
misi axlandeli mdgomareoba da ganviTareba // `amilaxvarTa gvari~ (#79) (amave xanebSi dawe­
Teatri da cxovreba. - 1916. - #13. - gv. 15-16.. - ra zRapari-legenda `mamali, viri, Rori da
saxalxo saxlSi 31 ianvars wakiTxuli avtoris Txa~, romelic i. gogebaSvilma `deda enaSi~
m. kavsaZis mier. - gagrZeleba ix. amave J. #14. moaTavsa, magram cenzuram akrZala). misi fse­
- gv. 9; #16. - gv. 12; #20. - gv. 14-15; #21. - gv. vdonimi, zemoTxsenebulis garda, iyo: verica­
14-15; #25. - gv. 14-15; #26. - gv. 9-11; na, gurjaaneli, cxviloeli, vicxeloli, usis­
17. Stokmani. cacia xeli: (ia kargareTelis sasu- tyeli; monaweri: p. k., p. karbelovi.
liero koncertis gamo 13 marts `ax. kl.~) // qarTuli galobis, umTavresad, sagvareu­
Teatri da cxovreba. - 1916. - #12. - gv. 13.. - te- lo, e. w. `karbelaanT kilos~ saucxoo mcodne
qstis bolos: eqimi Stokmani. - teqstis bolos:
iyo da mamis gardacvalebis (1880) Semdeg, xeli
qarTvel sasuliero pirTagan daeswren... [mo-
mohkida am galobis aRdgenas, romelsac Zmeb­
cemulia damswreTa sia];
Tan erTad galobda da aswavlida. 1884-1890
18. sruliad saqarTvelos saeklesio krebaze //
wlebSi musikos ipolitov-ivanovs notebze
sveticxoveli. - 1917. - #3. - gv. 12.
Caawerina qarTuli Zveli sagaloblebi, reda­
qcia gaukeTa filimon karbelaSvilis mier no­
wyaro:
tebze gadaRebul saeklesio galobas `mwuxri~.
1. man-in. oriode sityva qarTuli galobis Se­
daucxromlad iRvwoda qarTuli galobis ga­
saxeb // cnobis furceli. - 1897. - 21 Tebervali.
savrceleblad, moiZia da gamoaqveyna mravali
- #122. - gv. 3;
istoriuli Zegli, Sekrebil sigel-gujrebis
2. toti. qarTuli sagaloblebis beWdva // cnobis
safuZvelze Seadgina `qronikebis~ III tomi (I
furceli. - 1897. - 16 marti. - #144. - gv. 2;
da II tomebi T. Jordaniam Seadgina) da sxv. yo­
3. qarTl-kaxuri galobis notebi: [recenzia naS­
velive amasTan erTad, sazogadoebriv saqmia­
romze: karbelaSvili vasil. qarTl-kaxuri ga­
nobaSic monawileobda: saeklesio muzeumis
loba. naw. I, Tb., 1897] // cnobis furceli. - 1897.
wevrad (1889-1908), saistorio-saeTnografio
- 16 ivnisi. - #227. - gv. 1-2;
sazogadoebaSi da sxv.
4. qarTul-kaxuri saekklesio sagaloblebi no­
tebzed // cnobis furceli. - 1897. - 9 marti. -
#137. - gv. 2;
calke gamocemulia:
5. maralaZe, i. musika da qarTveli memusikeni // 1. klde-maRalas cixe: (istoriuli legenda) / p.
Teatri da cxovreba. - 1914. - #15. – gv. 7-8; Walelisa [p. karbelaSvili]. - Tb., 1895 (gr. Car-
6. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- kvianis st.). - 24 gv.; 16sm.. - (saxalxo wigni; #6);
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis 2. qarTuli saero da sasuliero kiloebi / isto­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; riuli mimoxilva mR. polievktos karbelaSvi­
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. lisa. - tf., 1898 (eq. iv. xelaZis st.). - 97, [2] gv.
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ + 1 dak. f. not.;
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ 3. Древний Анчисхатский собор в г. Тифлисе / Ист.
binati), 1941. - gv.: 475, 492. очерк свящ. П. Карбелова. - Тифлис: тип. Е. И.
Хеладзе, 1899. - 88 с.;
karbelaSvili, polievqtos [pole] 4. ierarqia saqarTvelos eklesiisa: kaTalikos­
grigolis Ze [igive p. cxviloeli] (1855, ni da mRvdel-mTavarni / Sedgenili mR. polie­
9/I – 1936) – saqarTvelos saero da saeklesio kvtos karbelaSvilis mier. - Tb.: aleqsandre
warsulis mkvlevari, qronikiori da `karbe­ episkoposis gamocema, 1900 (m. SaraZis da amx.
laanT kilos~ galobis erTi mcodneTagani, st.). - 212 gv.;
– qarTlidan. daibada qvemo-WalaSi, sasulie­ 5. paraklisi xelT-uqmnelisa anCis-xatisa / Sed­
ro wodebis ojaxSi. swavlobda goris (1863) genili ZvelTa xelnawer sagalobelTagan m. k.
da Tbilisis (1864) sasuliero saswavlebleb­ p.. - tf., 1902 (st. `gutenbergi~ (T. g. diasami­
Si, daamTavra Tbilisis sasuliero seminaria Ze)). - 16 gv.;

557
6. Zveli anCisxatis taZari q. tfilisSi / isto­ gadaRebuli mR. filimon karbelaSvilis mier;
riuli mimoxilva mR. p. karbelaSvilisa. - tf., redaqcia mR. polievqtos karbelaSvilisa. –
1902 (st. `gutenbergi~). - 57, 16 gv. tf., 1907 (st. `Zmoba~). - kani, [2], 23 gv. notebisa;
8. wm. abos mowameoba paraklisiT, X s. tyavzed
p. karbelaSvilis TanamonawileobiT, Sro- xelnaweriTgan gadmowerili TviT karbelaS­
miT, redaqciiT, anu danarTiT gamovida: vilis mier.
1. tfileli, nikolaoz. saqristiano pir­
vel-saswavlo moZRureba / qmnili nikolaoz gamoqveynebulia:
tfilelis mier; gamocemuli mR. mR. g. mRe­ 1. qarTlidam // droeba. - 1870. - 23 oqtomberi. -
brievis, p. karbelovis da a. molodinovis mier. #42. - gv. 1-2;
- tf., 1885 (eqvTime xelaZis st.). - [3], V, 86 [1] 2. qarTlidam, martis damlevs // droeba. - 1873. -
gv.; 15 sm.. - mkiTxvelTa mimarT: mRudeli p. 6 aprili. - #14. - gv. 3;
karbelovi, gv. I-V; 3. qarTlidam (sof. qeredam), martis 20-s // droe-
2. anton I (kaTalikosi). mza-metyveleba, qmni­ ba. - 1873. - 30 marti. - #13. - gv. 3;
li antoni I saqarTvelos kaTalikozisagan / 4. amilaxvaris gvari: Zveleburi ambebi // droeba.
mR. p. karbelovis redaqtorobiT; [winasityv. - 1875. - 13 ivlisi. - #79. - gv. 1-2;
avt.: aleqsandre, episkoposi gorisa, vikarni 5. gogia xamxaZe // droeba. - 1875. - 6 ivnisi. - #63.
saqarTveloisa]. - tfilisi: gamocemuli ale­ - gv. 1-3;
qsandre episkopozis safasiT, 1892 (e. xela­ 6. klde-maRalas cixe: (istoriuli legenda)
Zis st.). - calk. pag. [618] gv.; 24sm.. - `Рапортъ~: // droeba. - 1875. - 30 marti. - #38. - gv. 1-2; 2
Епископъ Александръ; `Рапортъ~: Протоiерей aprili. - #39. - gv. 1-3. - cixe mdebareobs goris
Георгй Хеладзе. gv. 9-12; mazraSi kaspTan. – [Cawerili p. Walelis mier];
3. ippolitov-ivanovi, mixeil. qarTuli galo­
7. yvavis saydari. gadmobrunebuli saydari //
ba: (qarTul-kaxuri kiloTi): (liturRia): wm.
droeba. - 1875. - 29 ivnisi. - #73. - gv. 1;
ioane oqropiris wirvis wesi / mixeil mixeilis
8. Svid-maisoba qarTvelebSi // droeba. - 1875. - 28
Zis ippolitov-ivanovis mier notebze gadaRe­
maisi. - #59. - gv. 1-2;
buli da dawerili mR. mR. ZmaTa pol. da vas.
9. Cveulebrivi SemTxveva: [moTxroba] // droeba. -
karbelaSvilTa, al. molodinaSvilis da gr.
1875. - 16 maisi. - #55. - gv. 1-3;
mRebriSvilis daxmarebiTa; dedanzed gamar­
10. mowyaleo xelmwifev dimitri zaqarias-Ze ba-
Tva-SesworebiT mR. vasil grigolis Zis kar­
qraZev! // droeba. - 1876. - 26 noemberi. - #128. - gv. 2;
belaSvilisaTa. - Tb.: gamoc. aleqsandre epis­
11. goris mazris s. Walis RvTis mSoblis miZinebis
koposis, aw guria-samegrelos mwyemsT-mTa­
`gulanzed~ warwerani // iveria. - 1877. - #43. -
vris warsagebeliTa, 1899 (m. SaraZisa da amx.
gv. 14-16;
st.). - VI, 55 gv.
12. gurjaani 1-s seqtembers // iveria. - 1877. - #32.
4. sagalobelni Sobis dResaswaulisa: rveuli a /
- gv. 3-4;
gamocema mR. mR. p. karbelovis da a. molodino­
13. werili s. gurjaanidgan, 30 agvistos // iveria. -
visa [molodinaSvili]. – tf., 1899 (S. SarabiZis
1877. - #31. - gv. 3-5;
da amx. st.). - kani, [1], 24 gv.;
14. werili s. gurjaanidgan, 6-s TibaTves // iveria.
5. arseni (qarTlis kaTolikozi). cxovreba wmida
- 1877. - #17. - gv. 9;
ninosi / Sedgenili didis arseni qarTlisa ka­
15. guSinwin, kviras, sionSi.. // droeba. - 1878. - 19
Tolikozis mier. X saukuneSi XI-XII-s xelnawe­
oqtomberi. - #211. - gv. 2;
ridgan; dabeWdili mR. p. karbelaSvilis reda­
16. guSin, xuTSabaTs.. // droeba. - 1878. - 16 seqtem-
qciiT da boloTqmiT. - tf.: saeklesio muzeu­
mis gamocema, #10, 1902 (ar. quTaTelaZis st.). beri. - #186. - gv. 1;
- 52, [1] gv.; 17. ramodenime sityva rigianis `saweri dednis~
6. RvTismSoblisa mier saswaulebrivi xsna kons­ uqonlobazed // droeba. - 1878. - 22 Tebervali.
tantinepolisa sparsTa da skviTTa zedmos­ - #39. - gv.3-4;
vlisagan. 625-632: daibeWda 1042 w. tyavzed 18. ~martis 28-s~.. // droeba. - 1879. - 10 aprili. -
xelTnaweridgan / [p. karbelaSvilis red. da #74. - gv. 3;
boloTqmiT]. – tf.: qarTl-kaxeTis samRvde­ 19. sigeli: Zveli nasyidobis werili [1710] // droe-
loebis saeklesio muzeumis gamocema #11, ba. - 1879. - 18 ivnisi. - #61. - gv. 3-4;
1903 (e. i. xelaZis st.). - 58, IV gv.; 20. SoTTa rusTvelis `vefxistyaosnis~ gangrZo-
7. karbelaSvili, filimon. erTxmiani qarTuli ba: (werili redaqtorTan) // droeba. - 1880. - 21
saeklesio galoba `mwuxri~: mowonebulia da ivnisi. - #130. - gv. 2-3;
skolebSi saxelmZRvanelod miRebuli im komi­ 21. erTi uZvelesi saeklesio wigni da sxv. // droe-
siisagan, romelic daaarsa tf. sas. seminariam / ba. - 1882. - 24 ivnisi. - #130. - gv. 3-4;

558
22. kidev qarTul galobazed // droeba. - 1882. - 22 xani yarabaRisa // iveria. - 1891. - 9 agvisto. -
ianvari. - #15. - gv. 2-3; #168. - gv. 3;
23. ori Sexvedra: (gadmokeTebuli) [moTxroba] // 40. irakli mefe, rogorc Tavisis samefos aRmSe­
droeba. - 1882. - 2 ivnisi. - #112. - gv. 1-3; nebeli, misis ekonomiur warmatebis monatre
24. solomon ivanes-Ze razmaZe // droeba. - 1882. - 11 da mzrunveli: [feletoni] // iveria. - 1891. -
dekemberi. - #259. - gv. 1-3; #131. - gv. 2-3;
25. unda vswavlobdeT qarTuls galobas // droe­ 41. masalad amilaxvarTa istoriisa // iveria. -
ba. - 1882. - 7 ivlisi. - #139. - gv. 2-3; 1891. - 7 noemberi. - #237. - gv. 1-2; 8 noemberi.
26. qarTuli saekklesio galoba // droeba. - 1882. - - #238. - gv. 2-3;
#9. - gv. 1-3; 42. sizmari: [proza] // iveria. - 1891. - 29 seqtembe-
27. saqarTvelos Zveli istoriisaTvis // droeba. ri. - #207. - gv. 1-3;
- 1883. - 29 ianvari. - #20. - gv. 3. - Cawerili p. 43. qarTvel mxatvarTa mimarT // iveria. - 1891. - 31
cxviloelis mier; dekemberi. - #277. - gv. 2-3;
28. iese, winamZRvari gelaTis monastrisa // mwyem- 44. xalxuri leqsebi: solomon mefe [Cawerili s.
si. - 1884. - #24. - gv. 10-11; kodis wyaros ninika RvinaZisagan. warmodgeni-
29. IX saukunis tyavze naweri `sagalobeli~ (gula­ li p. karbelaSvilis mier] p. cxviloeli // ive-
ni) // iveria. - 1886. - 1 ivlisi. - #140. - gv. 1-3; ria. - 1891. - 18 aprili. - #85. - gv. 1;
30. mRv. katalogi daviT garesjis udabnos Zvelis 45. bibliografia: [recenzia] // iveria. - 1892. - 15
xelTnaweris wignebisa, Sedgenili 4 Teber­ oqtomberi. - #218. - gv. 3-4;
vals 1886 w. - bibliografiuli cnoba // iveria. 46. levan batoniSvilis sikvdili s. vejinSi // ive­
- 1886. - 24 ivlisi. - #159. - gv. 3-4; ria. - 1892. - 12 ivnisi. - #121. - gv. 1-2;
31. s. gurjaani: gazafxuli. amindi da mosavali. 47. mTavar episkoposni (318-488) saqarTvelos
eklesiisa // iveria. - 1892. - 8 Tebervali. - #30.
begroba da glexi. muSa xelis siZvire da glexi
- gv. 3; 5 marti. - #48. - gv. 3-4;
- da gurjaanelebi // iveria. - 1886. - 25 ivnisi. -
48. saqarTvelos eklesiis mRvdelmTavarTa sia
#135. - gv. 2-3; 29 ivnisi. - #139. - gv. 3;
(318-116) // iveria. - 1892. - 4 ianvari. - #2. - gv.
32. qarTl-kaxeTis samRvdeloebis warmomadge-
2-3;
nelTa kreba // iveria. - 1888. - 20 Tebervali. -
49. saqarTvelos eklesiis mRvdelmTavarTa sia.
#39. - gv. 2-3; 21 Tebervali. - #40. - gv. 2-3; 24
kaTalikozni (488-1811) // iveria. - 1892. - 27 mar-
Tebervali. - #42. - gv. 2;
ti. - #66. - gv. 3; 28 marti. - #67. - gv. 3; 2 aprili
33. saistorio da sabibliografio minawerebi ga­
- #71. - gv. 3; 23 aprili - #84. - gv. 3; #126. - gv.
resjis udabnos tyavzed naweris xelnawerebi­
3; 19 ivnisi. - #127. - gv. 3; 29 oqtomberi - #228.
sa // iveria. - 1889. - 4 Tebervali. - #26. - gv. 2-3;
- gv. 3; 5 noemberi. - #234. - gv. 2-3; 27 noemberi.
7 Tebervali. - #28. - gv. 3; 9 Tebervali. - #30.
- #251. - gv. 2-3; 8 dekemberi. - #260. - gv. 2;
- gv. 3; 11 Tebervali. - #32. - gv. 2-3;
50. sia afxazeTis kaTalikozTa: a) Wyondideli mi-
34. saqarTvelos kaTalikozi antoni I // iveria. -
tropolitni b) quTaTelni g) genaTelni // mw-
1889. - 6 maisi. - #95. - gv. 3;
yemsi. - 1892. - #10. - gv. 8; #11. - gv. 9; #18. - gv.
35. istoriuli masala mefe iraklis cxovrebisa:
8-10; #22. - gv. 10-11;
(vuZRvni b-n a. garsevaniSvils) // iveria. - 1890.
51. sofel metexis oTxTavis aRweris Sesavseblad
- 1 noemberi. - #232. - gv. 3; 2 noemberi. - #233.
// iveria. - 1892. - 24 maisi. - #106. - gv. 3;
- gv. 3; 3 noemberi. - #234. - gv. 3; 4 noemberi.
52. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1892. - 6
- #235. - gv. 3-4; 6 noemberi. - #236. - gv. 3; 10
oqtomberi. - #210. - gv. 3; 1899. - 10 dekemberi.
noemberi. - #240. - gv. 2; 20 noemberi. - #247.
- #266. - gv. 4;
- gv. 3; 21 noemberi. - #248. - gv. 3; 23 noemberi. - 53. aleqsandre mixeilis Ze yazbegi: (mogoneba) //
#249. - gv. 3; iveria. - 1893. - 11 dekemberi. - #268. - gv. 1-2; 12
36. werili gurjaanidam. s. mosamarTleebis ar- dekemberi. - #269. - gv. 1; 14 dekemberi. - #270.
Cevnebi. amindi da mosavali // iveria. - 1890. - 30 - gv. 1-2;
maisi. - #111. - gv. 3; 54. amilaxvrianTa istoriis masalad.: werili II //
37. arxeologebs-istorikosebs // iveria. - 1891. - iveria. - 1893. – 16 aprili. - #77. - gv. 1-3;
18 agvisto. - #175. - gv. 2-3; 55. daviT garejis udabno // iveria. - 1893. - 28 mar-
38. b-n m. janaSvilis `mcire SeniSvnis~ gamo // ive- ti. - #64. - gv. 2;
ria. - 1891. - 30 oqtomberi. - #230. - gv. 3. - m. 56. daviT garejis udabnos gujrebi: (vuZRvni pa-
janaSvilis werili ix.: iveria. - 1891. - 22 agvis- tivcemuls a. s. xaxanaSvils) // iveria. - 1893.
to. - #178. - gv. 2-3; - 10 aprili. - #72. - gv. 2-3; #78. - gv. 3; #87.
39. Tanamedroveni irakli mefisa. grafi gudovi- - gv. 3; #88. - gv. 3-4; #89. - gv. 3-4; #90. - gv. 2-3;
Ci, grafi zubovi, javaT-xani ganjeli, ibraim #91. - gv. 3; #93. - gv. 2-3; #95. - gv. 3; #97. - gv.

559
2; #130. - gv. 3; #135. - gv. 3, #136. - gv. 2; #140. 75. istoriul naSTTa Tavgadasavali // iveria. -
- gv. 2-3; 1899. - 14 oqtomberi. - #221. - gv. 3;
57. kaTalikozni saqarTvelos eklesiisa: (488- 76. ori axali werili grigol orbelianisa: (mi-
1811 w.) // iveria. - 1893. - 18 Tebervali. - #35. werili svimon SalikaSvilisadmi 1851 wels) //
- gv. 2-3; #61. - gv. 3; #109. - gv. 2-3; #110. - gv. 3; iveria. - 1899. - 15 ivlisi. - #149. - gv. 4;
#112. - gv. 3; #115. - gv. 3; #116. - gv. 3; #117. - 77. sityva warmoTqmuli anCisxatis taZarSi // cno-
gv. 3; #125. - gv. 3-4; #171. - gv. 2; 1894. - #119. bis furceli. - 1899. - 18 agvisto. - #894. - gv.
- gv. 3-4; #120. - gv. 3; #155. - gv. 4; #156. - gv. 2-3;
3-4; #158. - gv. 4; #239. - gv. 3-4; 78. sulxan-saba orbelianis swavla-moZRvrebani:
58. luarsab yoriasaulbaSi, Tav. vaCnaZe (onanaS- (`swavlani~) // iveria. - 1899. - 29 ianvari. - #21.
vili), gmiri aspinZis omisa.: (vuZRvni T. kons- - gv. 4;
tantine luarsabis Ze vaCnaZes) // iveria. - 1893. 79. Ria werili Tav. amilaxvrianT da sxv. mimarTe-
- 2 ivnisi. - #113. - gv. 1-3; baSi // iveria. - 1899. - 26 ianvari. - #18. - gv. 4;
59. nikoloz (tato) baraTaSvili tfilisis ke- 80. axali `sibrZne-balahvarisa~ da `wm. ninos cxo-
Til-SobilTa saswavleblis IV klasSi // iveria. vreba~ (X11-X111 sauk.) // iveria. - 1900. - 26
- 1893. - 18 aprili. - #79. - gv. 2; ivlisi. - #160. - gv. 4;
60. tura qaixosro: (beburiSvili-vaCnaZe) // iveria. 81. didis daviT kurapalatis juari // iveria. -
- 1893. - 15 dekemberi. - #271. - gv. 1-2; 1900. - 17 noemberi. - #251. - gv. 1-2;
61. yvarlis cixe da nursal-begi: (vuZRvni T.g. 82. saqarTvelos saeklesio muzeumi // iveria. -
sulxanis Ze Wav-Zes) // iveria. - 1893. - 18 marti. 1900. - 3 noemberi. - #240. - gv. 3;
- #57. - gv. 1-3; #58. - gv. 1-2; 83. tbeTis taZris saxareba, tyavze naweri 1162 w. //
62. p. ioselianis xelnawer `istoriul krebuli- iveria. - 1900. - 20 oqtomberi. - #229. - gv. 1-2;
84. gujari, saqarTvelos mefis giorgi III, 1170 w. //
sa~ gamo // iveria. - 1894. - 23 aprili. - #84. - gv.
iveria. - 1901. - 9 ianvari. - #6. - gv. 2-3; 10 ianva­
3;
ri. - #7. - gv. 3;
63. wilknis taZari // iveria. - 1894. - 22 ivnisi. -
85. saqarTvelos eparqiis samRvdeloTa saekle-
#131. - gv. 1-3;
sio muzeumi // iveria. - 1901. - 17 Tebervali. -
64. daviT garesjis udabnoSi // iveria. - 1895. - 6
#37. - gv. 3-4;
ivnisi. - #116. - gv. 3; #117. - gv. 2-3; #122. - gv.
86. tfilisi, 30 ianvari // iveria. - 1901. - 30 ianva-
3;
ri. - #24. - gv. 1-2;
65. ~rogorc gamocxadebuli iyo~.. // iveria. -
87. xelTuqmneli anCisxati // iveria. - 1901. - 15 ag-
1895. - 8 dekemberi. - #265. - gv. 2. - xelmowera:
visto. - #175. - gv. 2-3;
damswreni: mR. p. karbelovi, mR. a. molodinovi;
88. besarion beri [favleniSvili] (1775-1824) // ive-
66. dagvianebuli pasuxi // cnobis furceli. –
ria. - 1902. - 7 ivnisi. - #117. - gv. 1-3; 25 ivnisi.
1896. – 28 dekemberi. - #69. - gv. 2. – pasuxi amave
- #132. - gv. 2;
g. #13-Si dabeWdil werilze;
89. erekle mefe da misi werilebi // iveria. - 1902. -
67. mefe erekle da demetre amilaxvari // moambe. -
24 ianvari. - #18. - gv. 2-3; 12 marti. - #54. - gv.
1896. - #1, gany. II. - gv. 1-20;
2-3; 13 marti. - #55. - gv. 12; 16 maisi. - #101. - gv.
68. Zveli kaxoubnis monasteri s. gurjaanSi // sa­
2-3.; 17 maisi. - #102; gv. 2-3; 1903. - 1 Teberva­
qarTvelos saegzarxoso maxarobeli. – 1896. –
li. - #26. - gv. 3; 4 Tebervali. - #28. - gv. 3; 7
#22;
Tebervali. - #31. - gv. 3; 21 marti. - #65. - gv. 3;
69. napovni xelT-naweri: [~cxovreba da moqala-
27 marti. - #69. - gv. 2; 1 aprili. - #73. - gv. 2; 17
qeoba wm. mamisa Cvenisa da mociqulTa swori-
maisi. - #104. - gv. 2; 22 maisi. - #108. - gv. 2; 24
sa bagratisi..~] // cnobis furceli. - 1897. - 30 maisi. - #110. - gv. 1-2; 28 maisi. - #112. - gv. 2-3;
noemberi. - #386. - gv. 2; 31 maisi. - #115. - gv. 2; 4 ivnisi. - #118. - gv. 2; 6
70. qarTuli galoba oTx xmazed 23 aprils // ive- ivnisi. - #120. - gv. 2; 7 ivnisi. - #121. - gv. 2; 14
ria. - 1898. - 26 aprili. - #88. - gv. 3-4; ivnisi. - #127. - gv. 1-2; 19 ivnisi. - #131. - gv. 2;
71. qarTuli galobis samudamo gundi TbilisSi an- 90. qarTvelTa saero dResas wauli. I. saqarTve-
Cisxatis taZarTan // iveria. - 1898. - 1 oqtomberi. los ganaTlebis dResaswauli // iveria. - 1902.
- #210. - gv. 4; 17 oqtomberi. - #223. - gv. 1; - 21 maisi. - #105. - gv. 2;
72. qarTuli galobis samudamo gundi // cnobis 91. werili redaqciis mimarT: `bahlavar da ioda­
furceli. - 1898. - 1 oqtomberi. - #643. - gv. 2; saf~-is gamo // iveria. - 1902. - #130. - gv. 4;
73. givi amilaxvari da sionis taZari // iveria. - 92. beri filadelfi kiknaZe // iveria. - 1903. - 17
1899. - 25 ianvari. - #86. - gv. 1-2; ivnisi. - #129. - gv. 3;
74. didi saqme: (b-n. monadiriSvilis koncertis Se- 93. svaneTSi ori kviriT // iveria. - 1903. - 29 ivli­
saxeb) // iveria. - 1899. - 6 aprili. - #74. - gv. 2-3; si. - #160. - gv. 2; 30 ivlisi. - #161. - gv. 1-2; 1 ag­

560
visto. - #163. - gv. 2-3; 2 agvisto. - #164. - gv. 2; marti. - #61. - gv. 1-3; 21 marti. - #62. - gv. 1-4;
8 agvisto. - #168. - gv. 1; 3 seqtemberi. - #187. 1 maisi. - #91. - gv. 1-3; 2 maisi. - #92. - gv. 1-3;
- gv. 2; 11 seqtemberi. - #193. - gv. 1-2; 16 seqtem­ d) saqarTvelo da misi istoriuli warsuli:
beri. - #197. - gv. 2; 17 seqtemberi. - #198. - gv. (rusebis Semosvla tfilisSi 1783 w. - aRa mah­
2; 7 oqtomberi. - #213. - gv. 1-2; 8 oqtomberi. mad [ani). Targmani p. karbelaSvilisa [p. cxvi­
- #214. - gv. 2; 17 oqtomberi. - #222. - gv. 2; 31 loelis] // iveria. - 1891. - 26 ivnisi. - #133. - gv.
oqtomberi. - #232. - gv. 2; 1 noemberi. - #233. 1-2; 28 ivnisi. - #135. - gv. 1-3; 3 agvisto. - #164.
- gv. 2-3; 5 noemberi. - #236. - gv. 2-3; 1904. - 16 - gv. 2-3; 4 agvisto. - #165. - gv. 1-3; 9 agvisto. -
marti. - #68. - gv. 3; 22 maisi. - #119. - gv. 2-3; 29 #168. - gv. 1-3; e) saeklesio ajanyeba imereTsa
maisi. - #124. - gv. 2; 17 ivnisi. - #140. - gv. 2-3; da guriaSi // iveria. - 1893. - 8 ivnisi. - #118. -
18 ivnisi. - #141. - gv. 3; 25 ivnisi. - #147. - gv. gv. 1-3; #119. - gv. 1-2; #120. - gv. 1-2; #121. - gv.
3; 26 ivnisi. - #148. - gv. 2-3; 15 ivlisi. - #163. 1-3.
- gv. 3; 18 ivlisi. - #166. - gv. 2-3; 11 noemberi.
- #258. - gv. 3; 13 noemberi. - #260. - gv. 2-3; 17 mis Sesaxeb:
noemberi. - #263. - gv. 3; 23 noemberi. - #268. - 1. dRiuri // droeba. - 1878. - 6 ianvari. - #4. - gv. 2;
gv. 3; 27 noemberi. - #272. - gv. 2-3; 22 dekemberi. 1882. - 26 ianvari. - #18. - gv. 1-2;
- #292. - gv. 2; 23 dekemberi. - #293. - gv. 2-3; 2. mamaTeli. mogexsenebaT `droebis~ mkiTxve-
94. Zvelis mwerlobis moyvarulTa mimarT: [Zveli lebs.. // droeba. - 1878. - 6 seqtemberi. - #180.
qarTuli xelnaweri: `ambavi difnis qalaqisa - gv. 3;
da mas Sina mjdomaris firman mefisa da Zisa mi­ 3. axali ambebi // droeba. - 1880. - 6 ivlisi. - #143.
sisa abusalayisa~] // iveria. – 1903. – #75. – gv. - gv. 2;
2; 4. tetika CamarTeli. werili redaqtorTan //
95. wm. Tamar mefis dReoba // iveria. - 1903. - 1 maisi. droeba. - 1882. - 31 ianvari. - #23. - gv. 3;
- #94. - gv. 2; 5. axali ambavi // iveria. - 1887. - 1 marti. - #44. -
96. gana es aris mecnieri?: [prof. n. maris azri pe­ gv. 1-2;
tre maiumelis Sesaxeb] // iveria. – 1904. – #136; 6. qarTuli galobis moyvare. qarTl-kaxeTis
97. qarTvelTa saero droSis gamo // iveria. - 1904. saeklesio galoba // iveria. - 1887. - 27 marti. -
- 12 dekemberi. - #284. - gv. 2-3; #64. - gv. 3;
98. werili redaqciis mimarT // cnobis furceli. - 7. dadiani, n. arCiluri Svid-Tavi: (saamdrovo
1905. - #2808. - gv. 4. – pasuxi amave g. #2807-Si amocanebi) // iveria. - 1891. - 26 seqtemberi. -
dabeWdil werilze; #205. - gv. 2;
99. pasuxad mR. i. SublaZes // sityva. - 1906. - #13- 8. janaSvili, m. mcire SeniSvna // iveria. - 1891. - 22
14. - gv. 10-12. - pasuxi amave J. #11-Si dabeWdil agvisto. - #178. - gv. 2-3;
werilze; 9. axali ambavi // iveria. - 1893. - 20 aprili. - #80.
100. saqarTvelos ekklesia da samRvdeloeba uwin - gv. 1-2;
da axla // jvari vazisa. - 1906. - #6. - gv. 6-8; 10. borozdini, k. a. imereTis dedofali mariami:
101. nixri (mazanda) Zvels saqarTveloSi // savaWro (naambobi k. a. borozdinisa) // iveria. - 1893. - 21
gza. - 1908. - seqtemberi. - #6. - gv. 3-4; dekemberi. - #276. - gv. 1-3; #277. - gv. 2;
102. erekle mefe: [istoriuli mimoxilva] // naka- 11. ~guSin diliT micvalebul al. yazbegis gvami..~
duli: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. // iveria. - 1893. - 12 dekemberi. - #269. - gv. 1;
- 1912. - #2. - gv. 48-55; 12. xevisubneli, f. axali ambavi // cnobis fur-
103. qarTuli skolis istoriisaTvis // saqarTve­ celi. - 1896. - 1 noemberi. - #13. - gv. 2. - z. Cxi-
lo. - 1916. 8 marti. - #53. kvaZis pasuxi ix. #20, gv. 2. - p. karbelaSvilis
`dagvianebuli pasuxi~ ix. #69, gv. 2;
Targmna: 13. CxikvaZe, zaqaria. RvTis wyaloba RvTis ce-
1. potto, v. a. – a) general-maiori gotlibe gen­ cxlad vis esmis? // cnobis furceli. - 1897. - 1
rixis Ze grafi totlebeni da irakli mefe. ianvari. - #73. - gv. 2-3;
Targmani pol karbelaSvilis [p. cxviloelis] 14. ieseevi, g. q. siRnaRi: galobis Sesaxeb // cnobis
// iveria. - 1891. - 16 ianvari. - #11. - gv. 1-3; b) furceli. - 1898. - 17 ianvari. - #429. - gv. 2;
graf pavle sergis Ze potemkini da saqarTve­ 15. gujari Sah sulTan eiosenisa.. // akakis krebu-
lo. Targmnili pol. karbelaSvilisa [p. cxvi­ li. - 1899. - #9, gany. I. - gv. 115-121; 1900. - #2,
loeli] // iveria. - 1891. - 19 ianvari. - #14. - gv. gany. I. - gv. 111-117;
2-3; g) imier kavakasiaSi: saqarTvelo da misi is­ 16. arayiSvili, dimitri. bibliografiuli Se­
toriuli warsuli. Targmani k. karbelaSvilis niSvna // iveria. - 1900. - 3 ivnisi. - #117. - gv. 4;
[p. cxviloeli] // iveria. - 1891. - 16 Tebervali. 17. gulisaSvili, zaqaria. Zveli mkvlevarni // ive-
- #37. - gv. 1-3; 17 Tebervali. - #38. - gv. 1-4; 20 ria. - 1901. - 26 ivnisi. - #137. - gv. 1-2;

561
18. profesori a. xaxanaSvili svaneTis midis // ive- wevrebis araCveulebrivi kreba // sveticxove-
ria. - 1903. - 14 ivnisi. - #127. - gv. 1; li. - 1917. - #1. - gv. 3-5;
19. tfilisi // iveria. - 1903. - 26 ivlisi. - #158. - 37. -ri, i. sof. qvemo WalaSi.. // Teatri da cxovre-
gv. 2; ba. - 1920. - #17. - gv. 14.
20. gorgaZe, s. bibliografia // iveria. - 1904. - 3
ivlisi. - #153. - gv. 2-3; wyaro:
21. kurataSvili, sandro. werili redaqciis mi- 1. qarTuli galobis moyvare. qarTl-kaxeTis
marT: [anCisxatis mRvdel p. karbelaSvilis cu- saeklesio galoba // iveria. - 1887. - 27 marti. -
di muSaobis Sesaxeb] // cnobis furceli. - 1905. #64. - gv. 3;
- 29 aprili. - #2807. - gv. 4. - p. karbelaSvilis 2. arayiSvili, dimitri. – a) bibliografiuli Se­
pasuxi ix.: #2808, gv. 4; niSvna // iveria. - 1900. - 3 ivnisi. - #117. - gv. 4;
22. axali sasuliero gazeTi: [~duxovni vestnikis~ b) Краткий исторический обзор грузинской музыки
nacvlad Jurn. `obnovlenies~ gamocema. redaq- / Д. И. Аракишвили. - Тбилиси: Госиздат Грузии
torebad kor. kekeliZisa da pol. karbelaSvi- Муз.-лит. сект., 1940. – gv. 52;
lis arCeva] // Sroma. - 1906. - 11 agvisto. - #104. 3. maralaZe, i. musika da qarTveli memusikeni //
- gv. 2; Teatri da cxovreba. - 1914. - #15. - gv. 7-8;
23. qarTl-kaxeTis.. // mwyemsi. - 1906. - #15-16. - gv. 4. kavsaZe, m. qarTuli musika (simRera-galoba):
18; misi axlandeli mdgomareoba da ganviTareba //
24. SublaZe, ilia. – a) mamao polievkte karbelaS- Teatri da cxovreba. - 1916. - #25. - gv. 14-15;
vilo! // sityva. - 1906. - #13-14. - gv. 12-13; b) we- #26. - gv. 9-11. - [saxalxo saxlSi 31 ianvars wa­
rili redaqciisadmi // sityva. - 1906. - #11. - gv. kiTxuli avtoris m. kavsaZis mier];
13-14. - teqstis bolos: mRvdeli ilia SublaZe. 5. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul
- pasuxi redaqciisagan ix. #12. - gv. 16. - karbe-
gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­
laSvilis pasuxi ix. #13-14. - gv. 10-12;
bisa da masalebis maCvenebeli. - petrogradi,
25. aleqsandre episkoposis dakrZalva // isari. -
1916. - gv. 112;
1907. - 17 noemberi. - #254. - gv. 3;
6. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis analiti­
26. didubis taZris.. // isari. - 1907. - 28 marti. -
kuri bibliografia / g. abzianiZis red. da winsi­
#68. - gv. 3;
tyv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi T. maWava­
27. dRes, 8 noemberiers.. // isari. - 1907. - 8 noembe-
rianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941. - gv. 392;
ri. - #246. - gv. 3;
7. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
28. miviReT erTxmiani saeklesio galoba.. // isari.
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
- 1907. - 21 seqtemberi. - #206. - gv. 2;
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
29. qarT. saistorio da saetnografio sazogadoe-
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
ba // isari. - 1907. - 22 seqtemberi. - #207. - gv. 2;
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
30. guSinwin, tf. olqis.. // savaWro gza. - 1908. - 26
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
oqtomberi. - #17. - gv. 2;
binati), 1941. - gv.: 475, 492.
31. nakaSiZe, mel. pasuxaT b-n qajeTels: batono
redaqtoro! // Sinauri saqmeebi. - 1911. - #23. -
karbelaSvili, filimon mRvdeli
gv. 6-9;
(1879 – 1930, 23/V) – mgalobeli, – werda galo­
32. qajeTeli. – a) Ria werili ozurgeTis mazris
missioners Tavads melqisedek nakaSiZes // Sin-
bisa da samRvdeloebis Sesaxeb, galobasTan
auri saqmeebi. - 1911. - #12. - gv. 6-7; b) kidev Ria
erTad, mis gasavrceleblad iRvwoda. note­
werili ozurgeTis mazris misioners Tavads
bze gadiRo erTxmiani qarTuli saeklesio
melqisedeq nakaSiZes // Sinauri saqmeebi. - 1911. galoba `mwuxri~ (redaqcia mRvdel polie­
- N36. - gv. 12-14; #37. - gv. 12-14; vqtos karbelaSvilisa, tf., 1907), romelic
33. maralaZe, i. musika da qarTveli memusikeni // tfilisis sasuliero seminariis mier daarse­
Teatri da cxovreba. - 1914. - #15. - gv. 7-8; buli komisiis mier mowonebulia da skolebSi
34. kavsaZe, m. qarTuli musika (simRera-galoba): saxelmZRvanelod miRebuli.
misi axlandeli mdgomareoba da ganviTareba //
Teatri da cxovreba. - 1916. - #25. - gv. 14-15; calke gamocemulia:
#26. - gv. 9-11. - [saxalxo saxlSi 31 ianvars wa­ 1. erTxmiani qarTuli saeklesio galo­
kiTxuli avtoris m. kavsaZis mier]; ba `mwuxri~: mowonebulia da skolebSi
35. mR. p. karbelaSvils Seukrebnia.. // Teatri da saxelmZRvanelod miRebuli im komisiisa­
cxovreba. - 1916. - #6. - gv. 16; gan, romelic daaarsa tf. sas. seminariam
36. saqarTvelos eklesiis droebiT mmarTvelo- / gadaRebuli mR. filimon karbelaSvilis
bis da mis yvela eparqialur ganyofilebaTa mier; redaqcia mR. polievqtos karbelaS­

562
vilisa. – tf., 1907 (st. `Zmoba~). - kani, [2], daJinebuli moTxovniT, Tbilisis dramatu­
23 gv. notebisa. li sazogadoebis gamgeobam orgzis moTxova
aleqsandra kargareTelis mSoblebs: `eg erTi
gamoqveynebulia: qali SemowireT am udides erovnul dawese­
1. sityua Tqmuli moswavleTa mimarT qarTulis bulebas~ (Teatrs)-o. im dros jer kidev did
galobisa, wmidis ninas soborosa Sina, bodbes damcirebad miaCndaT qalis scenaze gamos­
// ciskari. - 1864. - #5. - gv. 74-80; vla. deda eurCeboda, mamam SeaCvena: Tu sce­
2. raodenime sityua saqarTvelos samRvdeloe­ naze Sexval, mamad nuRar maxsenebo. scenis si­
bis mdgomareobazed (Semdegi) // saqarTvelos yvaruliT aRgznebuli a. kargareTeli mainc,
sasuliero maxarebeli. - 1866. - oqtomberi, mSoblebis mdurvis miuxedavad, 1896 wlis
#10 - gv. 91-102; oqtombris 9 pirvelad gamovida Tbilisis
3. Положение грузинского сельского духовенства в dramatuli dasis warmodgenaSi (`baiyuSi~),
материальном отношении // saqarTvelos sasu­ miRebul iqna pirvelxarisxovan msaxiobTa
liero maxarebeli. - 1866-1867. - #5-6. - gv. 97- Soris, pasuxsagebi rolebis aRmsruleblad.
113; mama, mxolod sami wlis Semdeg, parteridan
4. torola: (legenda) // nakaduli: saymawvilo Tavisi qalis TamaSi rom dainaxa, moqmedebis
Jurnali mozrdilTaTvis. - 1910. - #11. - gv. dasasruls kulisebSi Sevida, Tvalcremlian­
27-30. ma gadakocna da uTxra: `Svilo, Sen ufro Wk­
vianurad garjilxar, rom scenisaTvis Segiwi­
mis Sesaxeb: ravs Tavio~ da gza dauloca.
1. berievi, ioseb. pasuxi // ciskari. - 1864. - #5. - a. kargareTeli qarTul scenas emsaxura
gv. 80-81; TiTqmis meoTxedi saukune, umTavresad, mTa­
2. miviReT erTxmiani saeklesio galoba... // isari. vari rolebis aRsrulebiT (qeTevani – `samSo­
- 1907. - 21 seqtemberi. - #206. - gv. 2. blo~, marine – `da-Zma~, maSiko – `cimbireli~,
katrina – `Wirveuli colis morjuleba~,
wyaro: veronika – `axali cxovreba~, evnika – `vidre
1. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­ xval, ufalo!~ da sxv.).
tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da dasis mogzaurobis dros, monawileo­
winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi ba miuRia saqarTvelos TiTqmis yvela da­
T. maWavarianis. - nakv. 1.: 1852-1877. - Tb., 1940. - ba-qalaqSi, Seusrulebia rogorc dramatuli,
gv. 248; iseve komikuri da sxva rolebi.
2. Аракишвили, Д. Краткий исторический обзор damsaxurebisaTvis daeniSna personalu­
грузинской музыки / Д. И. Аракишвили. - Тбилиси: ri pensia.
Госиздат Грузии Муз.-лит. сект., 1940. - gv. 52;
3. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- gamoqveynebulia:
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis 1. kargareTeli, a. b-no redaqtoro!... // cnobis
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; furceli. - 1902. - 2 seqtemberi. - #1913. - gv. 2.
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ mis Sesaxeb:
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ 1. q-ni aleqsandra kargareTelis benefisi // cno-
binati), 1941. - gv. 475. bis furceli. - 1898. - 13 ianvari. - #425. - gv. 2;
2. h. `siulivan~, kom. 3 moqm. `scenebi mirovoi su-
kargareTeli, aleqsandra mixeilis diasTan~ // cnobis furceli. - 1898. - 15 noembe-
asuli (1880, 5/V – ) – msaxiobi, gran-koketi. ri. - #680. - gv. 3;
daibada q. TbilisSi, moxele-inteligentis 3. V. qarTuli warmodgena // cnobis furceli. -
ojaxSi, 1880 w. maisis 5, zogi cnobiT – 1881, 1898. - 17 ianvari. - #429. - gv. 3;
maisis 7. swavlobda jer Tbilisis, Semdeg – ka­ 4. recenzenti. qarTuli Teatri: (recenzia)
vkavis gimnaziaSi, romlis me-6 klasSi yofnis // cnobis furceli. - 1901. - 18 seqtemberi. -
dros (1893), skolis sasargeblod gamarTul #1585. - gv. 3-4; 27 noemberi. - #1653. - gv. 3;
warmodgenaSi monawileobiT (`xanumaSi~, so­ 5. qarTuli warmodgena: (recenzia) // cnobis
nas roliT) ise isaxela Tavi, rom sagastro­ furceli. - 1903. - 25 noemberi. - #2333. - gv. 3;
lod Casulma lado mesxiSvilma, dedis didi 1904. - 10 ianvari. - #2375. - gv. 3-4;
winaaRmdegobis miuxedavad, axalgazrda ale­ 6. ~axali moZRvreba~, drama baretis, Targm. kan-
qsandra kavkavelis fsevdonimiT Tavis war­ delakis: recenzia - qarTuli warmodgena: [Si-
modgenaSi – piesa `SeSlilSi~ – nelis roli naarsis ganxilva. val. guniasa da vl. mesxiS-
aTamaSa. amiT moxibluli lado mesxiSvilis vilis qeba. a. kargareTelis, m. mdivnisa da o.

563
leJavas Sesaxeb] // cnobis furceli. - 1906. - 4 Tebervali. - #16. - gv. 1; 23 Tebervali. - #17. -
Tebervali. - #2995. - gv. 3-4; gv. 1; 24 Tebervali. - #18. - gv. 1;
7. qarTuli Teatri: [qarTuli dramatuli dasis 24. visze rogor imoqmeda nato gabunias gardac-
mier ori axali piesis v. SalikaSvilis Targma- valebam // Teatri da cxovreba. - 1910. - #33. -
ni. `xalxisa~ da `koxta kacis~ warmodgena; d. gv. 15-16;
ivaniZis, a. kargareTelis, ol. leJavasa da sx- 25. skami #79. xuTSabaTs, 8 aprils... // xalxi. -
vaTa monawileobiT] // lampari. - 1906. - 1 maisi. 1910. - 12 aprili. - #15. - gv. 2;
- #11. - gv. 1; 26. qarTvel msaxiobTa amxanagoba Sesdga // Tea-
8. qarTuli warmodgena q. TelavSi: qarTuli tri da cxovreba. - 1910. - #11. - gv. 16;
dramatuli dasis mier warmodgenili iqneba a. 27. qarTul dramatiul mudmiv dasSi jer-jero-
kargareTelis, o. leJavas, v. gabuniasa da sxv. biT iricxebian... // Teatri da cxovreba. - 1910.
monawileobiT - `Ralati~ da `niaRvari~, gamge - #32. - gv. 11;
m. ajimamudovi: [gancxadeba] // Sroma. - 1906. - 2 28. qarTuli Teatri // xalxi. - 1910. - 5 aprili. -
agvisto. - #96. - gv. 1; #14. - gv. 1;
9. diliT qarTuli warmodgena... // isari. - 1907. - 29. warmodgena #19. qarTuli Teatri... // saqme. -
24 noemberi. - #259. - gv. 1; 1910. - 3 noemberi. - #33. - gv. 1; 4 noemberi. -
10. qarTuli warmodgena saxazino TeatrSi // isa- #34. - gv. 1;
ri. - 1907. - 31 oqtomberi. - #239. - gv. 1; 1908. 30. warmodgena #9. qarTuli Teatri... // saqme. -
- 30 ianvari. - #24. - gv. 1; Cveni gza. - 1907. - 16 1910. - 27 oqtomberi. - #27. - gv. 1; 28 oqtombe-
oqtomberi. - #34. - gv. 1; #35. - gv. 1; ri. - #28. - gv. 1;
11. qarTuli warmodgena dramatuli kursebis za- 31. q. gori // xalxi: yovel-dRiuri gazeTi. - 1911. -
laSi... // imedi. - 1908. - 26 oqtomberi. - #12. - 25 Tebervali. - #15. - gv. 1.
gv. 1;
12. a. kargareTelis benefisi // iveria. - 1909. - 27 wyaro:
aprili. - #17. - gv. 3; 1. avtobiografia;
13. axali ambebi: Teatris saqmeebi // faskunji. - 2. Кавказ. - 1896. - 9 oqtomberi. - #267;
1909. - #13. - gv. 16; 3. qarTuli Teatri: benefisi qalb. kargareTe­
14. Tfilisi: q-n a. kargareTelis benefisi // axali lisa // iveria. - 1898. - #9. - gv. 1;
droeba. - 1909. - 23 aprili. - #3. - gv. 3; 4. wereTeli, g. (mazakvali). Cveni saxioba: I. `rus­
15. tfilisi: `Ralati~ // droeba. - 1909. - 16 ianva- Taveli~, oTxmoqmedebiani drama, Txzuleba k.
ri. - #11. - gv. 3; mesxisa da II.~ ayal-mayali col-qmar Sua~, vod.
16. q-n al. kargareTelis benefisi // axali droeba. erT moqmedebad. [recenzia] // kvali. - 1898. -
- 1909. - 25 aprili. - #5. - gv. 4; #50. - gv.832-833;
17. qarTuli dramatuli sazogadoebis dasis mier 5. in-zen. Teatris matiane // iveria. - 1901. - #16. -
k. d. yifianis monawileobiT...: [gancxadeba] // gv. 3;
axali droeba. - 1909. - 22 aprili. - #2. - gv. 1; 6. gvaraZe, niko. Teatraluri memuarebi. – Tb.:
18. qarTuli Teatri // momavali. - 1909. – 24 se- saxelgami, 1949. - gv.: 4, 140, 141, 155;
qtemberi. - #23. - gv. 4; 6 oqtomberi. - #32. - 7. buxnikaSvili, g. qarTuli Teatri asi wlis man­
gv. 1; 7 oqtomberi. - #33. - gv. 1; 8 oqtomberi. Zilze. - Tb.: saxelgami, 1950. – gv. 50.
- #34. - gv. 1; 14 oqtomberi. - #39. - gv. 1; 15 oq-
tomberi. - #40. - gv. 1; 7 noemberi. - #60. - gv. 1; kargareTeli, ia [ilia] giorgis Ze
11 noemberi. - #63. - gv. 1; (1868, 27/VIII – 1939, 1/IV) – musikosi, – kompozi­
19. warmodgena #1. qarTuli Teatri. oTxSabaTs tori, pedagogi, Jurnalisti, mkvlevari da
18 Tebervals... // Cveni saqme. - 1909. - 15 Teber- mTargmneli, reJisori, saopero momRerali,
vali. - #10. - gv. 1; #11. - gv. 1; #12. - gv. 1; qarTuli musikis pirveli mercxali, pirveli
20. warmodgena #10. qarTuli Teatri... // momava- qarTveli solisti, `romansebis mefed~ wode­
li. - 1909. - 24 oqtomberi. - #48. - gv. 1; buli, samusiko da sazogado moRvawe, qarTul
21. warmodgena #12. qarTuli Teatri. kviras, 19 musikalur dawesebulebaTa fuZemdebelTaga­
aprils... // Cveni saqme. - 1909. - 17 aprili. - #36. ni, – qarTlidan. daibada sof. erTawmindaSi,
- gv. 1; 18 aprili. - #37. - gv. 1; simRera-galobiT cnobil sasuliero wode­
22. warmodgena #2. qarTuli Teatri. SabaTs, 21 bis ojaxSi: misi mama da da-Zmani ganTqmuli
Tebervals 1909 w. ... // Cveni saqme. - 1909. - 19 Te- momRerlebi iyvnen. Zma – kote, sionis mTavar­
bervali. - #13. - gv. 1; 20 Tebervali. - #14. - gv. diakoni – SesaniSnavi saeklesio mgalobeli
1; 21 Tebervali. - #15. - gv. 1; iyo. swavlobda goris sasuliero saswavle­
23. warmodgena #3. qarTuli Teatri. oTxSabaTs, belSi, Semdeg – Tbilisis sasuliero semina­
25 Tebervals 1909 w. ... // Cveni saqme. - 1909. - 22 riaSi, romlis mesame klasidan daiTxoves, ris

564
Semdeg, 1885 wels, Sevida lado aRniaSvilis rogorc momRerali da saopero moRvawe,
mier i. ratilis lotbarobiT axlad daarse­ 1896 wels Tbilisis saxazino Teatris saope­
bul qarTul xoroSi (gundSi). i. kargareTeli ro dasSi miiwvies. aq pirvelxanad msaxiobad
am gundis sulisCamdgmeli Seiqmna, rogorc iyo, Semdeg (1905-1906) – reJisorad da, imave
pirvelis mTqmeli saucxoo xmiT, romliTac dros, mTeli sasceno qonebis meTvalyured,
jer kidev goris sasuliero saswavlebelSi rogorc direqciis wevri. pirvelad qarTul
iyo cnobili 1884 wels da Tavisi simRerebiT enaze i. kargareTelma Targmna (v. guniasTan
(`netavi, gogov, me da Sen!~, `aRsdeg gmirTg­ erTad) opera `sevilieli dalaqi~ da nik. g.
miro!~, `laJvard caze~ da sxv.). sazogadoeba qarTveliSvilis lotbarobiT saopero Tea­
aRafrTovana, gansakuTrebiT, gorSi, xoros­ trSi dadga (1905 w., 9 maisi). aseve, Targmna
Tan erTad Casvlis dros, sadac `urmuli~ `demoni~ da warmoadgina (1906 w., 22 ianvari).
ramdenjerme gaameorebines. simReris siyva­ manve Targmna operebi: `karmeni~, `otelo~,
ruliT gatacebulma, Cawera mravali xalxuri `soflis patiosneba~, `iolanta~, `jambazebi~,
simRera, leqsebi da sxv. 1889 wels moskovis `traviata~, `rigoleto~ da sxv. – sul 12 ope­
filarmoniuli sazogadoebis samusiko saswa­ ra.
vlebelSi Sevida, sadac 1895 wlamde swavlob­ rogorc sazogado moRvawe, siyrmidanve
da. aq TavgamodebiT avrcelebda qarTuli Seudga saqveyno saqmeze fiqrs: `1885 w. i. ra­
musikis mniSvnelobas. 1892 wels, moskovis eT­ tilis mier Sedgenil gundSi gavecan sazoga­
nografiuli sazogadoebis krebaze (gaimarTa doebis samsaxurs, am wlidan davade Tvali da
prof. bileris TavmjdomareobiT, daeswrnen guli fxizlad Cveni xalxis simRera-zepirsi­
profesorebi: smolenski, m. ipolitov-ivano­ tyvaobis Seswavla-Sekrebas da ormocda aTi
vi, kaSkini, s. kruglikovi, ilinski da sxv.) i. wlis ganmavlobaSi Cems azrs da saqmianobas ar
kargareTelma waikiTxa moxseneba `qarTuli axsovs aqeT-iqiT rxeva~-o. jer kidev moskovSi
xalxuri simRera da samusiko iaraRebi~, ra­ yofnisas, i. kargareTelma studentebis erT
mac damswre mecnierTa Soris didi interesi wreSi ganizraxa samusiko sazogadoebis daar­
gamoiwvia da moskovis gavlenianma gazeTeb­ seba qarTuli xalxuri simRerebis aRorZine­
mac mowonebiT aRniSnes. imave xanebSi (1891), bisaTvis, xolo samSobloSi CamosvlisTanave
moskovSi gamarTul srulad ruseTis pirvel (1902) Tavis binaze moipova am azris Tanaziar­
eTnografiul koncertze i. kargareTelma ni, Tavisi azri gauziara da ramdenime sxdomis
Seasrula qarTuli simRerebi, ramac mTeli Semdeg, p. mirianaSvilsa da sand. yaraSvilTan
rusi sazogadoeba aRtacebaSi moiyvana. 1892- erTad, Seadgina wesdeba, romelic guberna­
1893 wlebSi, moskovis konservatoriis prof. torma daamtkica da mis safuZvelze daarsda
koreSCenkom, i. kargareTelis mier miwodebu­ `qarTuli filarmoniuli sazogadoeba~. i.
li masalebis Tanaxmad, gazeTSi `Московские kargareTelisave axlo monawileobiT daars­
Ведомости~ saucxoo werilebi moaTavsa qar­ da pirveli qarTuli samusiko skola.
Tuli musikis Sesaxeb. aseve, moskovis filar­ Tavis mier gamarTuli operebis Semo­
moniuli sazogadoebis prof. sim. krugliko­ savliT exmareboda sarevolucio-sazogadoe­
vma, i. kargareTelisave wyaroebis Tanaxmad, briv saqmianobas (magaliTad, 1905 wlis revo­
werilebi moaTavsa gazeTSi `Новости дня~. mos­ luciis gamo dazaralebul gurulebs 1905
kovis tradiciuli qarTuli saRamoebi mudam wlis noembris 22 gamarTuli warmodgenidan
damSvenebuli iyo i. kargareTelis qarTuli gadasca 2170 man.) da sxv.
simRerebiT. 1910 wels Seadgina wesdeba, xolo mis sa­
1895 wels, samSobloSi dabrunebisTanave, fuZvelze `qarTuli momReral-mgalobelTa
Seudga qarTuli simRerebisa da zepirsity­ sazogadoeba `sanTuri~, romlis gamgeobis
vaobis Sekreba-damuSavebas da kompoziciis Tavmjdomared igive iqna arCeuli. am sazoga­
dargSi muSaobas: 1897 wels gamosca sakuTa­ doebis mizani iyo: 1. saeklesio galobisa da
ri romansebi (`mSvenierTa xelmwifav~, `SeviS­ saero simRerebis qarTuli sagundo saqmia­
rob cremlsa~, `Semiyvarda eg xma tkbili~), nobis aRdgena; 2. qarTuli galobis Sesaxeb
romlebic swrafad gavrcelda, xolo 1899 swori Sexedulebis gavrceleba; 3. sasuliero
wels – qarTuli xalxuri simRerebi. 1899-1900 da saero simRera-galobis ganviTarebisa da
wlebSi, leonide da kirion episkoposTa min­ gavrcelebis xelSewyoba, maTi Seryvna-dama­
dobilobiT, ganagebda eparqialur xoros da xinjebisagan dacva da sxv.
xSirad koncertebs marTavda. 1901 wels, ka­ rogorc qarTuli musikis mkvlevari,
vkasiis gamofenaze, mTavari komitetis dava­ mwerali da Jurnalisti, 1887 wels `iveria­
lebiT, i. kargareTeli 50 kacisagan Semdgari sa~ da sxva qarTul da rusul Jurnal-gaze­
gundis koncertebs xelmZRvanelobda. TebSi aTavsebda werilebs qarTul musikaze,

565
xalxur leqsebsa da zepirsityvaobaze da ordenosani mkvlevar-poetis, g. leoni­
sxv. Zis, daxasiaTebiT: `kargareTelis sikvdiliT
1906 wels misi redaqtorobiT gamodioda (1939 w., 1 aprili) qarTulma sabWoTa musikam
gazeTi `talRa~, romelic mTavrobam daxura, didi mSromeli dahkarga. 72 w. moxuci, ukve
xolo TviT i. kargareTels cixe miusaja. 1908 jangatexili, daavadebuli, swerda axal mu­
wels `qarTuli samusiko gazeTis~ gamocemis sikalur nawarmoebebs samSobloze, swerda
ufleba moipova, magram veRar gamosca. Sea­ gamokvlevebs qarTuli musikis istoriis sa­
dgina `musikis istoria~, romlis xelnaweri kiTxebze da agrovebda qarTuli musikaluri
1912 wels cenzuraSi daukarges. pirvelmave folkloris masalas. igi mklav-gul-Zlieri
Seadgina `mokle popularuli samusiko enci­ iyo... mSromeli qarTveli xalxi mudam imRe­
klopedia~ (1933) – pirveli nabiji qarTul rebs ia kargareTelis simRerebs da mudam moi­
samusiko dargSi, raTa `gavrceldes farTe gonebs mis naamagars~ (`literaturuli saqar­
masaSi popularuli samusiko cnobebi, riTac Tvelo~, 1939, #12).
xeli Seewyoba am xelovnebis Segnebulad siy­ i. kargareTelis azriT: `musikoba raRac
varulis ganmtkicebasac da gaRrmavebasac~-o. saocnebo cis kideTa sferodan gadmovals
`am namuSevarSi moTavsebulia yvela is cno­ qveynad. igi kvnesaa dausrulebeli Jamisa
ba, razedac unda hqondes warmodgena da rac RvTis mier Seqmnil usulo da sulierTa So­
unda icodes yvela Segnebulma moqalaqem im ris, bgeraa ukvdavis maradisobisa. musikis
didi xelovnebidan, romelsac ewodeba musi­ xelovneba gamonakveTi xmaa sul sxva uxilav
ka~-o. qveynisa, romelic CvengniT Sors, Sors isazR­
rogorc pedagogi, iSviaTi siyvaruliT vreba, sadac mTvare-varskvlavTa kaSkaSi da
sargeblobda Tavis mowafeTa Soris (1912- musika sulieris ukvdav harmonias hqmnian.
1917 ww., Tbilisis sasuliero seminariaSi). musikis xelovneba Semoqmedebis mier uxilav
mowafeebs xSirad farulad esaubreboda sa­ mxaredan xilul qveynad momadlebuli niWia,
zogado-politikur sakiTxebze, saqarTvelos romlis ZalTa Zalnic cis qveS, suldgmulT
momavalze da sxv. igi iyo mozardi Taobis gu­ SegvaerTeben mis saqeb-sadideblad, igi erTa­
liTadi megobari da WeSmariti aRmzrdeli. derTi saurTierTo enaze dawyobili locvaa,
mefis mTavrobisgan arakeTilsaimedod romliTac ididebis uzenaesi Zala da Tvisis
cnobili, 1906 wlis dekembris 13, RamiT saxl­ angelozebr tkbilis xmis bgeriT gvaniWebs
Si mimavali i. kargareTeli mefis agentebma SeZlebas mimovavloT Tvali ukuniTi ukunis
etliT gaitaces, orTaWalis cixesTan mZi­ sazRvars da SevignoT misi dideba... samusiko
med daWres (marjvena xeli da fexi mTlad xelovneba xalxis winsvlisa da Segnebis usaWi­
dauzianes) da mkvdrad miCneuli miagdes. saa­ roesi RerZia... amitomac igi unda iyos ara
vadmyofodan, ramdenime dRis Semdeg, cixeSi mxolod rCeulTaTvis, qeifisa da garTobis
gadaiyvanes, rogorc gaz. `talRas~ redaqto­ saSualeba, aramed rogorc qarTveli xalxis
robisTvis msjavrdebuli; cixidan gamosvlis sulierad gardaqmna-gaxalisebis, sazogadoe­
Semdeg, marjvena xel-fex dazianebuli i. kar­ briv aRzrdisa da urTierTobis ganmatkicebe­
gareTeli gaorkecebuli Zal-RoniT Seudga li wyaro~.
Jurnal-gazeTebSi weras mSobliuri musikis i. kargareTelis fsevdonimia: i. maralaZe.
asaRorZineblad. imave dros, Tbilisis sxva­
dasxva saswavlebelSi simRera-galobas aswa­ calke gamocemulia:
vlida. 1. Tavo Cemo, bedi ar giweria / ia kargareTeli;
1923 wlis maisis 5 TbilisSi gadauxades Пер. Г. Гвазава. - Тифлис: изд. К. С. Месхи, 1897
samusiko moRvaweobis 35 wlis Sesrulebis iu­ (Лит. К. И. Месхиева). - [3] gv.: not.; 36 sm.. - Ta­
bile, romlis drosac saqarTvelos ssr mTa­ vf.: О счастье, мелькаешь ты издалека. - teqsti
vrobam mianiWa respublikis damsaxurebuli qarT. da rus. en.;
artistis wodeba. 2. mSvenierTa xelmwifav / ia kargareTeli; Пер.
dakrZalulia TbilisSi, qarTvel moR­ Г. Гвазава. - Тифлис: изд. К. С. Месхи, 1897 (Лит.
vaweTa panTeonSi. К. И. Месхиева). - [3] gv.: not.; 36 sm.. - Tavf.: О,
l. gavaSelis sityviT: `ia kargareTelma красавица!. - teqsti qarT. da rus. en. - На обл.:
didi roli iTamaSa qarTuli xelovnebis ga­ Дозвол. ценз. Тифлис, 25 апреля 1897 г.;
TviTcnobierebaSi... ia kargareTeli sevdis 3. SeviSrob cremlsa / ia kargareTeli; Пер. Г.
mweralia, misi romanebis sevdiani kilo ga­ Гвазава. - Тифлис: изд. К. С. Месхи, 1897 (Лит.
momxatvelia mSobliuri qveynis mware war­ К. И. Месхиева). - [3] gv.: not.; 35 sm.. - Tavf.:
sulisa...~ (`Teatri da cxovreba~, 1920, #24, Слезы горячей прерву теченье. - teqsti qarT.
gv. 5). da rus. en.;

566
4. Semiyvarda eg xmatkbili / ia kargareTeli; Пер. gamoqveynebulia:
Г. Гвазава. - Тифлис: изд. К. С. Месхи, 1897 (Лит. 1. qarTuli musika // moambe. - 1895. - #2, gany. II. -
К. И. Месхиева). - 3 gv.: not.; 35 sm.. - Tavf.: Вотъ gv. 54-69;
арфа, другъ мой. - teqsti qarT. da rus. en.; 2. О грузинских песнях // Новое обозрение. - 1895. -
5. qarTuli saxalxo simRerebi / notebze gadmo­ 19 марта. - #3855;
Rebuli i. g. kargareTelis mier. – tf.: qSwkg 3. qarTuli saeklesio galoba // iveria. - 1897. - 24
saz-ebis gamocema #37, 1899 (m. SaraZis da amx. ianvari. - #7. - gv. 3;
st.). – 108 gv.; 4. oriode sityva saero simRerebis Sesaxeb // ive-
6. Грузинская музыка / И. Г. Каргаретели. - ria. - 1898. - 31 dekemberi. - #280. - gv. 2-3;
Тифлис: Кавсадзе и Каргаретели, 1901 (тип. 5. qarTuli saeklesio galoba // kvali. - 1900. -
Г.В. Чарквиани). - 44 с.: нот.; 21 см.. - Загл. обл.: #27. - gv. 425-426;
Краткий очерк грузинской народной музыки; 6. qarTuli galobis moyvareTa sayuradRebod //
7. qarTuli xalxuri simRerebi da leqsebi / Se­ cnobis furceli. - 1901. - 10 ivnisi. - #1490. -
krebili i. g. kargareTelis mier. - tf., 1909 gv. 4;
(`Zmobis~ st.). – 50 gv.: not. - bolosityv. `cota 7. qarTuli musika // cnobis furceli. - 1901. - 1
ram cnoba~: gv.50. - danarTi: notebis teqsti maisi. - #1452. - gv. 1-2; 8 ivnisi. - #1488. - gv.
[leqsebi]: gv. 29-36. - xalxuri leqsebi: gv. 37- 1-2;
49; 8. saero poezia da simRerebi // iveria. – 1902. –
8. simRera-musikis saxelmZRvanelo saxalxo #145. – gv. 2. - feletoni;
skolebSi saxmareblad: (saqarTvelos respu­ 9. Краткий очерк по истории грузинской музыки //
blikis ganaTlebis saministrosTan arsebul «Весь Кавказ»: Ил. справ.-лит. сб. #1. - Тифлис:
saswavlo komitetis mier mowonebuli). – tf.: электропеч. Груз. изд. т-ва, 1903. – Ч. 2, III.
wkg saz-bis gamocema #243, 1921 (saq. s.s.r. Этнографический отд., Стр. 72-80;
stamba-litografia). – 104 gv. - boloSi dar­ 10. pasuxi b-n mov-s: [1. qarTuli filarmoniuli
Tuli aqvs mokle biografiebi: f. Sopenis, r. sazogadoebis Sesaxeb; 2. gaz. `kavkaz~-Si dabeW-
de-lilis, l. v. beThovenis, v. a. mocartis, r. dili werilis gamo] // iveria. - 1905. - 11 Teber-
Sumanis, d. arayiSvilis, r. vagneris, z. faliaS­ vali. - #21. - gv. 4;
vilisa da f. listis; 11. werili redaqciis mimarT: [dazaralebul
9. TeTri vardi [noti]: (xalxuri): [xmisaTvis gurulTa sasargeblod opera `sevilieli da-
f-pianos akomp-iT] / sityv. i. griSaSvilisa. - laqis~ warmodgenis angariSi] // cnobis fur-
tf.: musmrewi. tfilisis gany-ba, [1926] (Литогр. celi. - 1906. - 6 ianvari. - #2974. - gv. 4;
Полирафтреста). - [4] gv.; 35 sm.. - Н.д. Т.О.М. #6; 12. bibliografia: b-n arayiSvilis mier Sekrebili
10. Sen raRas fiqrob, aragvo! [noti]: xalxuri qarTuli erovnuli simRerebi // isari. - 1907. -
balada: [gundisTvis f-pianos akomp-iT] / si­ 31 agvisto. - #190. - gv. 3;
tyv. qnarisa. – tf.: musmrew-is tfilisis gany., 13. cota ram qarTul musikaze: // isari. - 1907. - 5
[1926] (Лит. Полиграфтреста). - 4 gv.; 35 sm.. - gamo­ ivlisi. - #144. - gv. 2. - teqstis bolos q. ode-
cemis TariRi wignis palataSi registrirebis sa;
weli. - Н.д. Т.О.М. #4; 14. bibliografia // amirani. - 1908. - 7 seqtemberi.
11. mokle popularuli samusiko enciklopedia. - #152. - gv. 3. - dedaena i. gogebaSvilisa, gamo-
- tf.: saxelgamis sasw. pedag. seqtori, 1933 (1- cema 23-e;
li st.). - 197 gv.: sur. [1] Cadebuli f.; 15. mexuri kilos leqsi // droeba. - 1908. - 14 dekem-
12. mSvenierTa xelmwifav [noti]: maRali xmisaTvis beri. - #23. - gv. 2. - feletoni;
f-pianos akomp-iT / ia kargareTeli; [sityv. 16. mcire ganmarteba // amirani. - 1908. - 23 seqtem-
a. WavWavaZisa]; [rusuli] Targm. g. gvazavasi beri. - #164. - gv. 3; niSaduri. - 1908. - #44. - gv.
= О, красавица: для высокого голоса с аккомп. 15;
фортепиано / Иа Каргаретели; пер. Г. Гвазава. – 17. ra gagvikeTebia? // amirani. - 1908. - 11 seqtembe-
Tb.: saxelgami. musseqtori, 1938 (ssrk mecn. ri. - #154. - gv. 3; 12 seqtemberi. - #155. - gv. 3;
akademiis saqfilialis st.). - 5 gv.; 31 sm.. - pa­ 18. saxalxo Semoqmedoba winad da exla // Suqi. -
ral. qarT., rus. en. 1908. - 11 noemberi. - #4. - gv. 2-3;
19. qarTl-kaxeTis samRvdeloebis sayuradRebod
gamosca: // droeba. - 1908. - 19 dekemberi. - #27. - gv. 4;
1. Вестники Грузии: #1. - Тифлис: Изд. И. Г. 20. qarTuli musika me-XII-e saukuneSi vefxvis
Каргаретели, 1907 (Тип. `Гуттенберг~). - Посвящен tyaosniT // saqarTvelo. - 1908. - #2. - gv. 12-14;
памяти И. Г. Чавчавадзе. - На тит. л.: `Весь чистый 21. Ria werili tf. saT.-aznauro gimnaziis gamges
сбор поступить в фонд кн. Ильи Чавчавадзе~. // droeba. - 1908. - 15 noemberi. - #6. - gv. 4;

567
22. ZiriTadi kavSiri cxovrebasa da musikas Soris 43. musika da qarTveli memusikeni // Teatri da
// isari. - 1908. - 9 ianvari. - #7. - gv. 2-3; 17 ian­ cxovreba. - 1914. - #12. - gv. 10-11; #14. - gv. 11;
vari. - #13. - gv. 2-3; #15;
23. xalxuri poezia // amirani. - 1908. - 17 seqtembe­ 44. qveynis manaTobelni // Teatri da cxovreba. -
ri. - #159. - gv. 4; 1914. - #34. - gv. 6-7; #35. - gv. 7; #36. - gv. 6-7;
24. jarSi gayvana: (Cawerili i. kargareTelis mier) #37. - gv. 5-6;
// niSaduri. - 1908. - #44. - gv. 16; 45. xalxuri leqsebi: (soflad gagonili da Cawe-
25. aRdgomis simfonia // momavali. - 1909. - 14 oq- rili) // saqarTvelo (suraTebiani damateba). -
tomberi. - #39. - gv. 2-3; #41. - gv. 2-3; 1916. - 1 ianvari. - #1. - gv. 4;
26. madlobas vucxadeb... // droeba. - 1909. - 15 mar- 46. Из прошлого Тифлисского казеного театра //
ti. - #59. - gv. 4; Возрождение. – 1917. – 8 июня. – #48;
27. mTiulis Civili: (Cawerili sof. CargalSi) [le- 47. lado aRniaSvilis xsovnas: [mcire mogoneba] //
qsi] // saxalxo gazeTi. - 1909. - 4 oqtomberi. - Teatri da cxovreba. - 1925. - #9. - gv. 4;
#2. - gv. 3; 48. ludvig beThoveni: gardacvalebidan 100
28. mkiTxvel sazogadoebas // droeba. - 1909. - 15 wlisTavis gamo // komunisti. - 1927. - 26 marti.
Tebervali. - #35. - gv. 4; - #67. - gv. 2;
29. qarTvel sazogadoebis sayuradRebod // Cveni 49. rogor unda SevagrovoT xalxuri simRerebi //
saqme. - 1909. - 14 aprili. - #33. - gv. 3. - sqolio- komunisti. - 1928. - 29 aprili. - #99. - gv. 6.
Si aRniSnulia iakob gogebaSvilis werili gaz.
`Cveni saqmis~ 28-e nomerSi; mis Sesaxeb:
30. qarTuli xalxuri simRerebi: [Cawerili ilia 1. Teatris matiane // iveria. - 1896. - 7 marti. -
giorgis Zis kargareTlis mier] // Zveli saqar­ #53. - gv. 4;
Tvelo: saqarTvelos saistorio da saeTno­ 2. ~Cven gadmogvces~... // iveria. - 1896. - 25 Teber-
grafio sazogadoebis krebuli / e. TayaiSvi­ vali. - #44. - gv. 2;
lis redaqtorobiT. - t. 1. - tf., 1909 (Zmobis 3. axalgazrda momRerali kargareTeli // cnobis
st.). - gany. V: xalxuri simRerebi. – gv. 1-34; furceli. - 1897. - 16 Tebervali. - #117. - gv. 3;
31. WruRi beras omi qistebTan: xalxuri (Caweri- 4. baTomi: qarTuli saRamo 14 ianvars // cnobis
lia sof. gostibeSi) // droeba: (suraTebiani furceli. - 1897. - 12 ianvari. - #82. - gv. 2. -
damateba). - 1909. - 24 maisi. - #112. - damat.N20. agreTve ix.: #77. - gv. 2;
- gv. 1-4; 31 maisi. - #118. - damat.N21. - gv. 3-4; 7 5. baxmaroeli. ozurgeTi: saRamo saqvelmoqme-
ivnisi. - #125. - damat.N22. - gv. 1-4; do azriT // cnobis furceli. - 1897. - 28 dekem-
32. xalxuri Tqmuleba: (Cawerili sof. gariyula- beri. - #412. - gv. 2;
Si goCitaSvilisagan) // droeba: suraTebiani 6. dariko. kislovodski: aqauri rame-rume // cno-
damateba. - 1909. - 20 dekemberi. - #284. - damat. bis furceli. - 1897. - 27 ivlisi. - #266. - gv. 3;
N50. - gv. 3-4; 7. koncerti i. kargareTelisa // cnobis fur-
33. xalxuri leqsi: (Cawerili WyopinT karSi (go- celi. - 1897. - 27 maisi. - #209. - gv. 1;
ris mazra) i. g. kargareTelis mier) // droeba. 8. koncerti `qarTv. Soris wera-kiTxvis gam. sa-
- 1909. - 6 ianvari. - #4. - gv. 3; zog.~ sasargeblod // cnobis furceli. - 1897.
34. mogoneba warsulidan // saxalxo gazeTi. - 1910. - 23 dekemberi. - #409. - gv. 2;
- 12 maisi. - #5. - gv. 3; 9. ori axali romansi // cnobis furceli. - 1897. -
35. saero simReris megobari // eri. - 1910. - #22. - 16 maisi. - #199. - gv. 2;
gv. 11-14; 10. saqvelmoqmedo koncerti // cnobis furceli. -
36. Грузинские народные песни и виды их // Новая 1897. - 22 Tebervali. - #123. - gv. 2-3;
Речь. - 1910. - #188, 194; 11. qarTuli axali romansebi // cnobis furceli. -
37. К делам грузинского филармонического Общества 1897. - 9 maisi. - #192. - gv. 1;
// Новая Речь. – 1910. – #103; 12. Cvenma axalgazrda momReralma b. kargare-
38. Сущность грузинской народной песни // Новая Telma... imRera `demonSi~ // cnobis furceli.
Речь. - 1910. - #245; - 1897. - 19 Tebervali. - #120. - gv. 3-4;
39. Буква убивает, а дух животворит // Закавказская 13. xumara. xilad // cnobis furceli. - 1897. - 23
Речь. - 1911. - 29 марта. - #71; Tebervali. - #124. - gv. 3;
40. Народная песня и ее культурно-общественное 14. TavdgiriZe, niko. ozurgeTi: saqvelmoqmedo
значение // Закавказская Речь. – 1912. - 1 января. saRamos gamo // cnobis furceli. - 1898. - 20
– #1; ianvari. - #432. - gv. 3;
41. О древне-грузинских нотных знаках // Закавказская 15. Telaveli (ivane paataSvili). Telavi: kon-
Речь. - 1912. - 9 мая. - #106; certi // cnobis furceli. - 1898. - 18 ivlisi.
42. Cemi aRsareba // Temi. - 1913. - 20 maisi. - #124; - #586. - gv. 2-3;

568
16. W. m. balanCivaZis koncerti // cnobis furceli. 34. axali gazeTi: [i. kargareTelis redaqtoro-
- 1898. - 29 maisi. - #544. - gv. 3; biT gamovida gaz. `talRa~] // Sroma. - 1906. - 1
17. axali wigni qarTuli simRerisa // cnobis fur- agvisto. - #95. - gv. 1;
celi. - 1899. - 3 noemberi. - #954. - gv. 2; 35. ~b-nma ilia kargareTelma~...: [Suamdgomloba
18. axali wigni // cnobis furceli. - 1899. - 17 oq- aRZra gaz. `talRis~ gamocemisaTvis] // lampa-
tomberi. - #942. - gv. 2; ri. - 1906. - 25 aprili. - #6. - gv. 3;
19. resto. `boris godunovi~, opera musorgskisa: 36. ~guSinve gairCa~...: [gaz. `talRis~ redaq-
opera // cnobis furceli. - 1899. - 5 dekemberi. tor-gamomcemlis i. kargareTelis saqme] //
- #980. - gv. 2; grigali. - 1906. - 19 seqtemberi. - #8. - gv. 3;
20. qarTveli axalgazrda momRerali // cnobis 37. ia kargareTelis daWra // megobari. - 1906. - 16
furceli. - 1899. - 25 seqtemberi. - #924. - gv. 1; dekemberi. - #68. - gv. 3; zari. - 17 dekemberi. -
21. ~Tavadi igori~, musika borodinis: saxazino #3. - gv. 4;
Teatri // cnobis furceli. - 1900. - 25 oqtom- 38. i.kargareTeli: [janmrTelobis mdgomareoba]
beri. - #1278. - gv. 4; // megobari. - 1906. - 17 dekemberi. - #69. - gv. 3;
22. axali ambavi // cnobis furceli. - 1901. - 26 ivni- 19 dekemberi. - #70. - gv. 2; 22 dekemberi. - #73.
si. - #1506. - gv. 2; 7 noemberi. - #1634. - gv. 3; - gv. 2;
23. kviras, 18 marts... // cnobis furceli. - 1901. - 39. yorniseli. opera qarTulad: [~demonis~ dad-
15 marti. - #1410. - gv. 3; gemis qeba. momRerlebi: mariam ZnelaZe, ilia
24. movagonebT... // cnobis furceli. - 1901. - 24 Te- kargareTeli, daviT gedevaniSvili, diriJori
bervali. - #1391. - gv. 2-3; iv. faliaSvili] // cnobis furceli. - 1906. - 24
25. rogorc mkiTxvelebma ician... // cnobis fur- ianvari. - #2986. - gv. 3-4;
celi. - 1901. - 25 agvisto. - #1564. - gv. 4; 40. avadmyof artistTa sasargeblod // isari. -
1907. - 6 marti. - #49. - gv. 3; 14 marti. - #56.
26. qoriZe, filimon. werili redaqciis mimarT //
- gv. 4;
cnobis furceli. - 1901. - 22 agvisto. - #1560.
41. avadmyofi artistis sasargeblod // isari. -
- gv. 3;
1907. - 4 maisi. - #95. - gv. 2;
27. Д. А. // Журнал Этнографического общества. -
42. avadmyof i. kargareTelis sasargeblod // isa-
1903. - #1;
ri. - 1907. - 2 marti. - #47. - gv. 3;
28. axali ambavi: [val. gabuniasa da il. kargare-
43. -d. koncerti // laxvari. - 1907. - 6 aprili. - #1.
Tels daumTavrebiaT opera `karmenis~ qarTu-
- gv. 2;
lad Targmna, warmoadgenen scenis moyvareni]
44. Tavis ukanasknel sxdomaze... // win. - 1907. - 14
// cnobis furceli. - 1905. - 5 ivlisi. - #2853.
marti. - #24. - gv. 2;
- gv. 2;
45. i.kargareTeli // isari. - 1907. - 17 maisi. - #105.
29. qarTveliSvili, n. b. redaqtoro!: [ilia karga-
- gv. 2;
reTelis Rvawli qarTuli operis pirvelad
46. i.kargareTelis dabruneba // isari. - 1907. - 17
dadgmaSi. `iveriis~ N72-Si moTavsebul recen-
ivlisi. - #154. - gv. 2;
ziis gamo] // iveria. - 1905. - 17 maisi. - #77. - gv.
47. i.kargareTelis operaciis Sesaxeb // isari. -
4;
1907. - 27 Tebervali. - #44. - gv. 2;
30. [yifiani, p.] (y-ni p.). qarTuli opera: [~sevilie-
48. i.kargareTelis sasargeblod // isari. - 1907. -
li dalaqis~ warmodgena. Semsruleblebis:
19 aprili. - #87. - gv. 3;
rCeulis, i. kargareTelis, cxomeliZis, micke-
49. ia fa-li. qarTveli sazogadoebis sayuradRe-
viCis agasis (agasovi) monawileobiT; diriJor
bod 11 // isari. - 1907. - 9 Tebervali. - #29. - gv. 3;
qarTvelis (nik. qarTveliSvili) qeba] // cnobis
50. kargareTeli i. // isari. - 1907. - 16 ianvari. -
furceli. - 1905. - 14 maisi. - #2819. - gv. 3; #9. - gv. 3;
31. ~30 ivliss~...: [i. kargareTelis redaqtorobiT 51. kidev Ramis raindebze // isari. - 1907. - 6 ianva-
gaz. `talRis~gamocema] // muSa. - 1906. - 30 ivli- ri. - #2. - gv. 2;
si. - #44. - gv. 1; 52. koncerti avadmyof artistTa sasargeblod //
32. ~18 agvistos prokuroris gankargulebiT~...: isari. - 1907. - 10 Tebervali. - #30. - gv. 2;
[gaz. `talRis~ daxurvis mizezi. gazeTis geCe- 53. koncerti // isari. - 1907. - 8 aprili. - #78. - gv.
reba saqmis garCevamde, redaqtoris i. karga- 3;
reTelis dajarimeba] // Cveni cxovreba. - 1906. 54. leqcia // isari. - 1907. - 16 seqtemberi. - #202. -
- 20 agvisto. - #1. - gv. 1; gv. 2;
33. ~18 seqtembrisaTvis~...: [daniSnulia gaz. `tal- 55. nakaSiZe, i. werili sazogadoebis mimarT // isa-
Ris~redaqtoris i. kargareTelis saqmis garCe- ri. - 1907. - 1 marti. - #46. - gv. 3;
va samosamarTlo palataSi] // Cveni cxovreba. - 56. saxazino Teatri // isari. - 1907. - 21 ianvari. -
1906. - 26 agvisto. - #6. - gv. 2; #14. - gv. 1;

569
57. tfilisis gub. Tavad-aznaurTa morigi kreba // 83. qarTuli dramatuli sazogadoebis dasis mier
isari. - 1907. - 1 ivnisi. - #117. - gv. 3; k.d. yifianis monawileobiT...: [gancxadeba] //
58. Semweoba artistebs // isari. - 1907. - 22 Teber- axali droeba. - 1909. - 22 aprili. - #2. - gv. 1;
vali. - #40. - gv. 3; 84. qarTvel sazogadoebaSi... // iveria. - 1909. - 23
59. warmodgena i. kargareTelis sasargeblod // Tebervali. - #8. - gv. 3;
isari. - 1907. - 21 ianvari. - #14. - gv. 2; 85. qarTuli xalxuri simRerebi da leqsebi // ive-
60. 16 maiss, naSuadRevis 3 saaTze... // cxovrebis ria. - 1909. - 18 maisi. - #20. - gv. 1; 29 ivnisi. -
sarke. - 1908. - 18 maisi. - #22. - gv. 2; #26. - gv. 4; 8 ivlisi. - #27. - gv. 1; 21 seqtembe-
61. 18 marts, saRamos aT saaTze... // dasawyisi. - ri. - #38. - gv. 1;
1908. - 20 marti. - #15. - gv. 2; 86. Sx-li. werili xarkovidan // momavali. - 1909. -
62. axali gamocema `deda enisa~ // amirani. - 1908. - 30 dekemberi. - #102. - gv. 3; #103. - gv. 3;
17 agvisto. - #135. - gv. 4; 87. i.kargareTelis koncerti // Cveni gazeTi. -
63. erovnuli xelovneba: ilia kargareTeli // ni­ 1910. - 3 aprili. - #3. - gv. 3;
Saduri. - 1908. - #33. - gv. 5. - axlavs ori foto­ 88. ia kargareTelis saRamom... // Teatri da cxo-
suraTi; vreba. - 1910. - #15. - gv. 16;
64. vaJa-fSavela. werili redaqciis mimarT // 89. mgalobelTa sazogadoebis `sanaTuris~... //
droeba. - 1908. - 11 dekemberi. - #20. - gv. 4; axali azri. - 1910. – 1 oqtomberi. - #1. - gv. 3;
65. kviras, 23 marts... // dasawyisi. - 1908. - 20 marti. 90. momReralTa saz-ba `sanTuri~ // Teatri da
- #15. - gv. 2; cxovreba. - 1910. - #36. - gv. 15;
66. mdivani, al. werili redaqciis mimarT // droe- 91. tezisebi werilisa // saxalxo gazeTi. - 1910. -
ba. - 1908. - 27 noemberi. - #8. - gv. 4; 30 maisi. - #20. - gv. 4;
67. qarTulma istoriul-eTnografiulma... // ali. 92. xalxis Sesaswavlad // mwyemsi. - 1910. - #9-10. -
gv. 10-11;
- 1908. - 2 noemberi. - #1. - gv. 1;
93. tfilisis dedaTa saeparqio saswavlebelSi... //
68. axali gamocema i. kargareTelisa // Teatri. -
Sinauri saqmeebi. - 1911. - #36. - gv. 4-5;
1909. - #7. - gv. 13;
94. saxalxo gazeTi. – 1911. – #255;
69. gamovida ilia kargareTelis... // iveria. - 1909.
95. Аккорд // Закавказская Речь. – 1911. – 29 марта. –
- 23 Tebervali. - #8. - gv. 3;
#71;
70. gancxadebani: xalxuri leqsebi da simRerebi...
96. i.kargareTelma... // Teatri da cxovreba. - 1914.
// saxalxo gazeTi. - 1909. - 1 oqtomberi. - #1. -
- #31. - gv. 16;
gv. 4;
97. kompozitori k. g. focxveraSvili (X) Tavi-
71. griSaSvili, i. sinanuli: romansi (vuZRvni i.
si gundiT. mis marjvniT i. kargareTeli (XX):
kargareTels) // saxalxo kalendari. - 1909. - gv.
(misi dRevandeli sasuliero da saero kon-
241-242;
certis gamo-saartisto saz. sakoncerto dar-
72. droeba. – 1909. – #101;
bazSi). [suraTi] // Teatri da cxovreba. - 1914.
73. ia kargareTeli: [foto] // saxalxo kalendari. -
- #40. - garekanis pirveli gv.;
1909. - gv. 255;
98. i-li. akakis samoqalaqo panaSvidi // Teatri da
74. narkvevi: (Jurnal-gazeTebidan) // droeba. -
cxovreba. - 1915. - #11. - gv. 14;
1909. - 14 ianvari. - #10. - gv. 2;
99. mokle xanSi... // Teatri da cxovreba. - 1916. -
75. saxalxo saxlis gamge komisiam... // Cveni saqme. -
#9. - gv. 16;
1909. - 26 Tebervali. - #19. - gv. 3;
100. musikosi ia kargareTeli: [portreti] // Tea­
76. saxalxo saxli Zm. zubalaSvilebisa // Cangi. -
tri da cxovreba. - 1916. - #11. - gv. 9;
1909. - 25 ivnisi. - #4. - gv. 1;
101. qarTuli samusiko terminebis Sesaxeb... // Tea-
77. tfilisi: almanaxi `Teatri~ // droeba. - 1909. - tri da cxovreba. - 1916. - #49. - gv. 15;
22 Tebervali. - #41. - gv. 3; 102. gavaSeli, lado. – a) ia kargareTeli // Teatri
78. tfilisi: axali gazeTi // droeba. - 1909. - 17 da cxovreba. - 1920. - #24. - gv. 4-5; b) 35 wlis
ianvari. - #12. - gv. 3; samusiko da sazogado asparezzed moRvaweo-
79. tfilisi: samusiko gazeTi // droeba. - 1909. - 10 bis aRsaniSnavad. ia kargareTels, Zvirfas
Tebervali. - #30. - gv. 3; maswavlebels uZRvnian tf. yofili sas. semi-
80. tfilisi: saRamo focxveraSvilis monawileo- nariis mowafeebi. 1867-1923 w. 5 maisi. - 1923
biT // droeba. - 1909. - 11 Tebervali. - #31. - gv. (samxedro komisariatis stamba). – 7 gv.;
3; 103. qarTvel momReralTa kavSiris yriloba // Tea-
81. tfilisi: saxalxo saxlis scenis gamge // droe- tri da cxovreba. - 1920. - #17. - gv. 15;
ba. - 1909. - 26 Tebervali. - #44. - gv. 3; 104. xelovneba // komunisti. - 1922. - 23 noemberi. -
82. usafuZvlo madloba: (werili redaqciisadmi) #269. - gv. 3-4; 1923. - 27 marti. - #68. - gv. 4; 19
// droeba. - 1909. - 19 marti. - #62. - gv. 4; aprili. - #87. - gv. 3;

570
105. damswre. ia kargareTelis iubile // komunisti. Tianis winasityvaobiT, redaqciiT da SeniSvne­
- 1923. - 8 maisi. - #102. - gv. 4; biT. - Tb.: federacia, 1938. - gv.: 219-223, 235,
106. ia kargareTeli: [misi iubiles gamo] // komunis- 267;
ti. - 1923. - 5 maisi. - #100. - gv. 5; 11. tribuna. - 1923. - 5 maisi. - #461. - [werilebi pa­
107. revoluciuri simRerebi: `reaqcia; `marselie- vel berZniSvilis, lado gavaSelisa da sxv.];
za; dubinuSkas magier [Cawerili i. kargareTe- 12. CxikvaZe, g. ia kargareTeli [saqarTvelos ss
lis mier]; Zveli revoluciuri simRera [Cawe- respublikis damsaxurebeli artisti. qarTve­
rili Z. WiWinaZis mier] // grdemli. - 1923. - #5. li kompozitori]: [gardacvalebis gamo] // ko­
- gv. 20-22; munisti. - 1939. - 3 aprili. - #76. - gv. 3;
108. xelovneba: [werilebi] // komunisti. - 1923. - 21 13. Аракишвили, Д. Краткий исторический обзор
Tebervali. - #40. - gv. 4; грузинской музыки / Д. И. Аракишвили. - Тбилиси:
109. leoniZe, g. ia kargareTeli: [qarTveli cnobi- Госиздат Грузии Муз.-лит. сект., 1940. Стр.: 49, 50,
li momRerali da sazogado moRvawe, misi gar- 61;
dacvalebis gamo] // komunisti. - 1939. - 15 apri- 14. kaSmaZe, S. ia kargareTeli: gardacvalebis 10
li. - #86. - gv. 1; wlisTavis gamo // literatura da xelovneba. -
110. CxikvaZe, g. ia kargareTeli [saqarTvelos ss 1949. - 3 aprili. - #14.
respublikis damsaxurebeli artisti. qarTve­
li kompozitori]: [gardacvalebis gamo] // ko­ kariWaSvili, daviT giorgis Ze (1862,
munisti. - 1939. - 3 aprili. - #76. - gv. 3; 14/II – 1927, 26/VII) – siZveleT mcodne, – isto­
111. arayiSvili, d. ia kargareTeli: [cnobili qar- rikosi, sityvierebis mkvlevari, bibliogra­
Tveli kompozitori da musikosi] // literatu- fi, maswavlebeli, mTargmneli da sazogado
ra da xelovneba. - 1945. - 15 ivlisi. - #23; moRvawe, – qarTlidan. daibada sof. xidisTa­
112. kaSmaZe, S. ia kargareTeli: gardacvalebis 10
vSi, goris maz, mRvdlis ojaxSi. goris sasu­
wlisTavis gamo // literatura da xelovneba. -
liero saswavlebelsa da Tbilisis sasulie­
1949. - 3 aprili. - #14;
ro seminariaSi kursis damTavrebis Semdeg,
peterburgis universitetSi Sevida bunebis­
113. Чхиквадзе, Г. доктор искусствоведческих наук, Иа
metyvelebis fakultetze, erTi wlis Semdeg
Каргаретели: К 10-летию со дня смерти // Заря
sazRvargareT – Jenevis universitetSi, imave
Востока. - 1949. - 7 апреля. - #66.
dargze, aqedan – parizs, sorbonaSi, sity­
vierebis fakultetze, rac veRar daasrula
wyaro:
usaxsrobis gamo. samSoblo enis garda, icoda
1. erovnuli xelovneba: ilia kargareTeli // ni­
rusuli da franguli.
Saduri. - 1908. - #33. - gv. 5. - axlavs ori foto­
safrangeTidan dabrunebuli msaxurobda
suraTi;
quTaisis saTavadaznauro skolaSi franguli
2. maralaZe, i. musika da qarTveli memusikeni //
da qarTuli enebis maswavleblad (1888-1891),
Teatri da cxovreba. - 1914. - #14. - gv. 11;
`qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcele­
3. eqimi Stokmani [imedaSvili, ioseb]. cacia xeli
beli sazogadoebis~ mdivnad (1891 wlidan),
// Teatri da cxovreba. - 1916. - #12. - gv. 13;
romlis drosac, sazogadoebis wignTsacavisa
4. kavsaZe, m. qarTuli musika (simRera-galoba):
da muzeumis Sedgena-mowesrigebis saqmes didi
misi axlandeli mdgomareoba da ganviTareba //
amagi dado; es wignTsacav-muzeumi Tbilisis
Teatri da cxovreba. - 1916. - #25. - gv. 14;
saxelmwifo universitetis siZveleTa muzeu­
5. musikosi ia kargareTeli: [portreti] // Tea­
mad iwoda, rasac kariWaSvili sikvdilamde
tri da cxovreba. - 1916. - #11. - gv. 9;
ganagebda, imave dros, iTvleboda Tbilisis
6. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul saxelmwifo universitetis asistentad.
gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­ monawileobda sxvadasxva sazogado-sa­
bisa da masalebis maCvenebeli. - petrogradi, mecniero dawesebulebaSi, iyo wevri `qar­
1916. - gv.: 81, 95; TvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli
7. gavaSeliSvili, lado. Cveni musikosi // Teatri sazogadoebis~ gamgeobisa (romlis drosac,
da cxovreba. - 1917. - #2. - gv. 5-6; 1906 wels, sazogado krebas moxseneba waru­
8. gavaSeli, l. ia kargareTeli // Teatri da cxo­ dgina sazogadoebis wevrad SesvlisaTvis
vreba. - 1920. - #24. - gv. 4-5; arsebuli 6 m. magier 3 m. dawesebis Sesaxeb,
9. k. mayaSvilis TavmjdomareobiT saiubileo ko­ wevrTa gamravlebis mizniT), agreTve, wevri
misiis mowodeba `ia kargareTelis iubile, q. qarTuli saenaTmecniero sazogadoebisa, Ta­
tfilisi, 1923 w. maisis 5~; vmjdomare saqarTvelos mTavpolitganTan
10. mgalobliSvili, sofrom. - a) ia kargareTeli // arsebul sabiblioTeko-sabibliografio ka­
lomisi. - 1923. - #33; b) mogonebani / levan asa­ binetis, erT-erTi damfuZnebeli saqarTve­

571
los saistorio-saeTnografio sazogadoebi­ 6. saqarTvelo meTormete saukuneSi: suraTebiT
sa, misi sabWos Tavmjdomaris amxanagi da sxv. / d. kariWaSvilis mier. - tf., 1902 (qarTvelTa
samwerlo asparezze gamovida 1879 wels, wignis gamomcemel amx. st.). - 155, III gv.;
gaz. `droebaSi~ (#20), weriliT `Cvens wignTa 7. wignis istoria / Sedgenili d. kariWaSvilis
gamomcemlobaze~. 1883 wels, Jur. `iveriis~ mier. - tf.: qarTvelTa Soris wera-kiTxvis ga­
#11 da 12-Si xelmouweravad dabeWda werili mavrcelebeli sazogadoebis gamocema #62,
`saberZneTi~, igive `saberZneTis aRorZine­ 1903 (ar. quTaTelaZis st.). - 64 gv.;
ba~ – osmaleTis uRlisagan saberZneTis gan­ 8. katalogi qarTvelTa Soris wera-kiTxvis ga­
Tavisuflebis Sesaxeb. am droidan werda ko­ mavrcelebelis sazogadoebis wignT-sacavisa
respondenciebs (`pariJidan~, `iveria~, 1886, / Sedgenili d. kariWaSvilis mier. - tf.: qSwkg
#5, 28, 40, 69, 96, 127, 153, 154), moTxrobebs, sazogadoebis gamocema, #67, 1905 (a. quTaTe­
saistorio, sabiografio, sabibliografio, laZis st.). - XXIV, 366 gv.; 21sm.. - teqstSi Tav­
publicistur da sxva xasiaTis narkvev-gamok­ furceli 1904 w. TariRiT. - danarTi: gamoto­
vlevebs qarTul Jurnal-gazeTebSi (`droe­ vebuli wignebis sia da Secdomebis gasworeba,
ba~, `iveria~, `Teatri~, `cda~, `moambe,~ `kva­ gv.: XI-XXIV; damateba 1 / Sedgenili d. kariWaS­
li~, `cnobis furceli~, `Zveli saqarTvelo~); vilis mier. - tf.: qSwkg sazogadoebis gamocema
agreTve, frangul JurnalSi (Le Caucase illustré, #101, 1911 (s. m. losaberiZis st.). - 167 gv.;
1900, N 11) da sxv. misi xelmonawerebi anu fse­ 9. saqarTvelos mokle istoria / d. kariWaSvilis
vdonimebia: d. a., d. k-Svili, d. k-W-li, Wia, d. mier. - naw. I. - tf., 1907 [kanze 1908] (st. Zmoba). -
dekanoziZe. 169, VI gv.;
Seadgina `vefxis tyaosnis~ vrceli leq­ 10. xucuri anbani. wameba cxraTa yrmaTa kolael­
sikoni, bundovani adgilebi ganmarta, Sigada­ Ta da qarTuli qoronikoni / gamocemuli d.
Sig siyalbe aRmoaCina, zogi ram Seaswora, ris kariWaSvilis mier. - tf., 1910 (s. losaberiZis
Sesaxebac SeniSvna-gamokvlevebSi dabeWda: a) st.). - 16 gv.; 17sm.. - teqstis nawili nusxa-xu­
`vefxis tyaosnis~ recenziis gamo~ (`iveria~, curi SriftiT; meore gamocema. - tf.: T. mTa­
1903, #225, 226); b) `vefxis tyaosnis~ axali vriSvilis da amx. wignis maRaziis gamocema #2,
gamocemis recenziis gamo~ (`moambe~, 1904, 1914 (s. losaberiZis st.). - 48 gv.;
#3, 4); g) `vefxis tyaosnis~ Sedgeniloba~ 11. vefxis-tyaosnis Sedgeniloba. - [tf., 1913]. - 13
(`ganaTleba~, 1913, #6); ganmarta n. baraTaS­ gv.;
vilis leqsTa zogierTi sityva, biografia-Se­ 12. qarTuli enis gramatika: etimologia. 12 tabu­
niSvnebi daurTo, bibliografia-recenziebi liT. - tf.: saxelgami, 1929 [kanze: 1930] (zaria
uZRvna qarTvel mkvlevar-mecnierTa: n. maris, vostoka-s st.). - VII, 136 gv.: [12] dakec. furc.
a. fronelis, T. Jordanias, p. kvicariZisa da tabulebi;
sxv. naSromebs da sxv. daubeWdavi darCa: 1. 13. qarTuli wignis beWdvis istoria: me-17 da me-
rusul-qarTuli leqsikoni; 2. referatebi da 18 saukune / d. kariWaSvili. - [tf.]: saxelgami,
monografiebi istoriuli xasiaTisa. 1929 (poligraftr. 1-li st.). - 118 gv.; 23sm.. -
zogi, SecdomiT, d. kariWaSvils miawers dabeWdili wignebis sia: gv. 115-117.
1914-1915 wlebSi gorSi gamosul gaz. `axali
qarTlis~ redaqtorobas. es gazeTi gamodio­ misi redaqtorobiT gamoica:
da daviTis Svilis – daviTis redaqtorobiT. 1. rusTaveli, SoTa. vefxis-tyaosani: 4 portre­
d. kariWaSvili gardaicvala TbilisSi, tiT da 21 suraTiT / d. kariWaSvilis winasity­
daikrZala didubis panTeonSi. vaobiT, SeniSvnebiT da vrcelis leqsikoniT.
- me-19 gamoc.. – tf.: qSwkg sazogadoebis gamo­
calke gamocemulia: cema #83, 1903 (ar. quTaTelaZis st.). - XXX,
1. saqebarTa qebani: werili pirveli / d. kariWaS­ 361 gv.: il.; 20sm.. - SeniSvnebi: gv. 263-292. - le­
vilis mier. - tf., [1886] (gr. Carkvianis st.). - 35 qsikoni: gv. 293-361;
gv.; 2. xaxanaSvili, aleqsandre. qarTulis sityvie­
2. sami msxverpli / moTxroba d. kariWaSvilis rebis istoria: (mecxramete saukune) / aleqsan­
mier. - Tb., 1887 (тип. Крамаренко). - 77 gv.; dre xaxanaSvili; d. kariWaSvilis redaqtoro­
3. Tamar mefe (1184-1213) / d. kariWaSvilis mier. - biT. - me-2 gamoc.. - tf.: q.S. wera-kiTxvis gama­
tf., 1892 [kanze: 1893] (m. SaraZis st.). - 56 gv.; vrc. saz. gam-ma #139, 1917 (varlam al. ruxaZis
4. rostom mefe / d. kariWaSvilisa. - tf.: z. WiWi­ st.). - 331, IV gv.;
naZe, 1894 (gr. Carkvianis st.). - 50 gv.; 3. baraTaSvili, n. leqsebi / d. kariWaSvilis re­
5. svimon mefe (1557-1600) / dav. kariWaSvilisa. - daqtorobiT. - [ad. a.]: qSwg saz-bis gamocema,
tf.: z. WiWinaZis gamoc., 1894 (m. SaraZis da amx. #159, [1919]. - [49] gv. calk. paginac.; 22 sm.. - Se­
st.). - 50 gv.; niSvnebi da sityvebis ganmarteba, gv.: I-VII;

572
4. rusTveli, SoTa. vefxistyaosani: Sinaarsis da riZis mier, gamocemuli z. WiWinaZisgan. 1888
vrcelis leqsikonis darTviT / SoTa rusTve- weli, Tbilisi // Teatri. - 1888. - #15. - gv. 7-12;
li; d. kariWaSvilis red.. - saz-bis me-2 gamoc.. 19. qorwineba: (sociologiuri mimoxilva) // cda:
- Tb.: wera-kiTxvis gamavrcelebli saz-bis ga- saliteraturo krebuli. - quTaisi, 1889. - #1.
moc. #201, 1920 (st. `sorapani~ m. gaCeCilaZi- - gv. 72-100;
sa). – 328 gv. 20. werili redaqtorTan // mwyemsi. - 1890. - #3-4. -
gv. 11-13;
gamoqveynebulia: 21. rostom mefe. 1633-1658 w.w. // cda. - kr. 3. – qu­
1. Cvens wignTa gamomcemlobaze // droeba. - 1879. Taisi: qarTuli mwerlobis moyvareTa gamoce­
- 26 ianvari. - #20. - gv. 2-3. - xelmowerilia d. ma, 1891 (d. l. RambaSiZis st.). - gv. 157-194;
n-Svili; 22. Tamar mefe (1184-1212) // saqarTvelos kalen­
2. saberZneTi: [istoriuli mimoxilva] // iveria. - dari. - 1892. - gv. 362-364;
1883. - #11. - gv. 77-97; #12. - gv. 89-109; 23. mefe daviT aRmaSenebeli (1089-1125) // saqar­
3. pariJi, 1-s Tebervals: axali saministros gan­ Tvelos kalendari. - 1892. - gv. 359-361;
cxadeba. amnistia. monarqielebis moZraoba. 24. mefe svimon I, 1557-1600 // iveria. - 1892. - 12 mai-
swavlis saqme. safrangeTi rogor uyurebs aR­ si. - #98. - gv. 1-2; 13 maisi. - #99. - gv. 1-3; 18
mosavletis saqmes // iveria. - 1886. - 5 Teberva­ maisi. - #102. - gv. 1-2; 23 maisi. - #105. - gv. 1-3;
li. - #28. - gv. 3; 27 maisi. - #107. - gv. 1-2; 28 maisi. - #108. - gv.
4. pariJi, 15 ivniss // iveria. - 1886. - 15 ivnisi. - 1-2;
#127. - gv. 3; 25. mowyaleo xelmwifev~ // kvali. - 1893. - #16. - gv.
5. pariJi, 19 Tebervals: (mowerili ambavi) // ive­ 7;
ria. - 1886. - 19 Tebervali. - #40. - gv. 3-4; 26. qeTevan dedofali // saqarTvelos kalendari.
6. pariJi, 26 marts: (sakuTari korespondentisa­ - 1893. - gv. 410-418;
gan mowerili ambavi) // iveria. - 1886. - 28 marti. 27. yvaryvare III aTabegi // kvali. - 1893. - #3. - gv.
- #69. - gv. 4; 13-15;
7. pariJi, 9 ianvars: (`iveriis~ sakuTari kores­ 28. oTxi qarTveli qali meCvidmete saukunisa // sa-
pondetisagan) // iveria. - 1886. - 9 ianvari. - #5. qarTvelos kalendari. - 1894. - gv. 364-380;
- gv. 3; 29. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1894. - 10
8. pariJi, maisis 3-s // iveria. - 1886. - 3 maisi. - aprili. - #78. - gv. 4;
#96. - gv. 3; 30. batono redaqtoro! // kvali. - 1895. - #47. - gv.
9. pariJi, mkaTaTvis 17 // iveria. - 1886. - 16 ivli­ 5;
si. - #153. - gv. 3-4; 17 ivlisi. - #154. - gv. 3; 31. mowyaleo xelmwifev batono redaqtoro! //
10. bibliografia // Teatri. - 1887. - #12. - gv. 9-11. kvali. - 1895. - #47. - gv. 14-15. – i. fancxavas
- q.S.w.k.g.s. calze miwerilia melniT: (kariWaS- pasuxi ix. ama Jurn.: #48. - gv. 11-13;
vili); 32. recenzia wignze: wm. didi mowame, kaxeTis de-
11. kritika // Teatri. - 1887. - #9-10. - gv. 6-8; dofali qeTevani. quTaisi, 1894 w. 8 gv. // moam-
12. recenzia [mgalobliSvili sof. ori moTxroba be. - 1895. - #1, gany. II. - gv. 83-86;
s. mgalobliSvilisa: I. cerevaze da II. did za- 33. recenzia wignze: Плохинский, М. Поселение
laSi, Tbilisi 1887 w.] // Teatri. - 1887. - #12. грузии в Малоросии в XVIII в. (по архивным
- gv. 11; документам). Харьков. 1893. // moambe. - 1895. -
13. ucxoeTSi: (patara moTxroba) // Teatri. - 1887. #1, gany. II. - gv. 77-81;
- #13-14. - gv. 10-20; 1888. - #34. - gv. 1-5; #37. - 34. recenzia wignze: Такаишвили,Е. Сигель
gv. 2-8; #38-39. - gv. 7-11; грузинскаго царя Баграта IV (1027-1072).С. - Пб.,
14. werili redaqtorTan: b. redaqtoro!...gTxovT 1894 // moambe. - 1895. - #1, gany. II. - gv. 81-83;
damibeWdoT... // Teatri. - 1887. - #3. - gv. 30. - 35. recenzia wignze: froneli, al. mTiuleTi 1804
xelmowera: moeneni: p. m-Svili, d. k-Svili; wels. tf., 1896, f. 70 k. // moambe. - 1896. - #8,
15. bibliografia: [Цагарели А. А. Сведения о gany. II. - gv. 90-92;
памиатниках грузинской письменности. Вып. I. СПБ. 36. recenzia wignze: Бурнашев. Картина Грузии
1886]: [recenzia] // Teatri. - 1888. - #30. - gv. 2-7; или описание политическаго состояния царств
16. gareT-yofilis fiqri da SeniSvna: (gaz. `ive- карталинскаго. Издание К. Н. Бегичева. Тифлис.
ria~ #100, 1888) // Teatri. - 1888. - #18. - gv. 1896, IV, 24 стр... // moambe. - 1896. - #2, gany. II. -
1-3; #19. - gv. 11-16; gv. 141-149;
17. kvicariZis `swormetyveleba~ // Teatri. - 1888. 37. saero muzeumi da misTvis Senobis agebis saWi­
- #23. - gv. 8-11; roeba // iveria. - 1898. - 25 ivnisi. - #18. - gv. 1-3;
18. qarTuli swormetyveleba, saSinji saxeln- 38. vin iyo mobidan epizkopozi? // moambe. - 1901. -
ZRvanelo, pirveli wigni, Sedgenili p. kvica- #3, gany. II. - gv. 1-15;

573
39. Sah-abazi // cnobis furceli. - 1901. - 11 ianva­ 56. mefe vaxtang gorgasali da mis Semdegi dro //
ri. - #1351. - gv. 1-2; 12 ianvari. - #1352. - gv. nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdilTa-
1-2; Tvis. - 1905. - #7. - gv. 391-396;
40. mari brose da misi moRvaweoba // cnobis fur- 57. saqarTvelo arabTa mflobelobis dros // naka-
celi. - 1902. - 24 ianvari. - #1706. - gv. 1-3; duli: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. -
41. saqarTvelo me-XII saukuneSi // iveria. - 1902. - 1905. - #8. - gv. 461-466;
12 ivnisi. - #121. - gv. 1-3; 14 ivnisi. - #123. - gv. 58. saqarTvelos gaerTianeba da mefe farnaozi //
2-3; 18 ivnisi. - #126. - gv. 2-4; 19 ivnisi. - #127. nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdilTa-
- gv. 1-3; 26 ivnisi. - #133. - gv. 2-4; 27 ivnisi. - Tvis. - 1905. - #3. - gv. 148-155;
#134. - gv. 2-3; 19 ivlisi. - #152. - gv. 2-3; 20 59. saqarTvelo farnaozis Semdeg qristianobis
ivlisi. - #153. - gv. 2-4; 25 ivlisi. - #156. - gv. gavrcelebamde // nakaduli: saymawvilo Jurna­
li mozrdilTaTvis. - 1905. - #4. - gv. 207-211;
1-4;
60. qristianobis gavrceleba saqarTveloSi //
42. bibliografia: [~Тексты и разыскания по армяно-
nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdilTa­
грузинский филологии. V. Н. Марр. Критика и
Tvis. - 1905. - #6. - gv. 318-325;
мелкие статьи. СПБ. 1903.~] // cnobis furceli.
61. Cveni moTxovnilebani: [qarTvelebis erovnu-
- 1903. - 24 dekemberi. - #2362. - gv. 2-3;
li arsebobis uzrunvelsayofad gansakuTre-
43. `vefxis tyaosnis~ recenziis gamo // iveria. -
buli kanonebis moTxovnis saWiroeba]. // cno-
1903. - 23 oqtomberi. - #225. - gv. 2; 24 oqtom­
bis furceli. - 1905. - 8 marti. - #2764. - gv. 2.
beri. - #226. - gv. 2. - feletoni;
- am werilis avtoris Sesaxeb d. kldiaSvilis
44. Tamar mefe // jejili. - 1903. - #1. - gv. 64-76;
werili amave gaz.: 31 marti, #2785, gv. 4;
#3. - gv. 36-51; #5. - gv. 38-50;
62. dimitri Tavdadebuli da mis Semdegi mefee­
45. bibliografia: recenzia wignze: Jordania, T. bi: [istoria] // nakaduli: saymawvilo Jurnali
qarTl-kaxeTis monastrebis da eklesiebis is- mozrdilTaTvis. - 1906. - #5. - gv. 55-63;
toriuli sabuTebi, Sekrebili T. Jordanias 63. Tamar mefe: [istoria] // nakaduli: saymawvilo
mier. gamocema episkoposis aleqsandresi. fo- Jurnali mozrdilTaTvis. - 1906. - #2. - gv. 45-
Ti. 1903 w. XXIX, 272 gv... // moambe. - 1904. - #3, 55;
gany. II. - gv. 115-123; 64. Tamar mefis Svilebi: [istoria] // nakaduli:
46. daviT aRmaSenebeli // mercxali / saymawvilo saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1906. -
naxatebiani krebuli. – tf., 1904 (st. t. m. ro- #3. - gv. 53-63; #4. - gv. 45-58;
tinovisa). – gv. 63-91; 65. Tamaris Svilis-Svilebi // nakaduli: saymawvi­
47. daviT aRmaSenebeli // jejili. - 1904. - #1. - gv. lo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1906. - #4. - gv.
49-59; 48-58;
48. vefxis-tyaosnis axali gamocemis recenziis 66. mefe giorgi brwyinvale: [istoria] // nakaduli:
gamo: [Sio daviTaSvilis pasuxad] // moambe. - saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1906. -
1904. - #3, gany. II. - gv. 13-38; #4, gany. II. - gv. #6. - gv. 54-59;
38-62; 67. mefe giorgi mesame: [istoria] // nakaduli: sa­
49. qarTvelebi uZveles droSi // nakaduli: saymaw­ ymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1906. -
vilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1904. - #2. - #1. - gv. 56-65;
gv. 94-99; 68. saqarTvelo ganawilebis Semdeg: [XV-XVI s.] //
50. daviT kuropalati da mefe bagrat mesame // nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdilTa­
nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdilTa- Tvis. - 1906. - #9. - gv. 61-69;
Tvis. - 1905. - #9. - gv. 521-527; 69. saqarTvelo da Temuri: [Temur lengze] // naka­
duli: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. -
51. TaTrebis mflobeloba saqarTveloSi // jeji-
1906. - #7. - gv. 49-55;
li. - 1905. - #3. - gv. 42-47;
70. saqarTvelo luarsab pirvelis dros: [XVI s.]
52. mefe giorgi brwyinvale // jejili. - 1905. - #9.
// nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdilTa­
- gv. 50-54;
Tvis. - 1906. - #10. - gv. 51-57;
53. mefe giorgi meore // nakaduli: saymawvilo
71. saqarTvelos danawileba: [me-15 s-Si] // naka­
Jurnali mozrdilTaTvis. - 1905. - #11. - gv.
duli: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis.
633-637;
- 1906. - #8. - gv. 51-57;
54. mefe giorgi pirveli da bagrat meoTxe // naka-
72. saqarTvelo svimon mefis dros: [XVI s.] // naka­
duli: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. -
duli: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis.
1905. - #10. - gv. 572-581;
- 1906. - #12. - gv. 51-59;
55. mefe daviT aRmaSenebeli // nakaduli: saymaw- 73. saqarTvelos pirveli kavSiri ruseTTan //
vilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1905. - #12. nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdilTa­
- gv. 704-711; Tvis. - 1906. - #12. - gv. 56-65;

574
74. werili b-nis f. gogiCaiSvilis mimarT // iveria. 89. cnobebi q.S.w-k. gamavrc. sazogadoebis moqme-
- 1906. - #26. - gv. 5-7; debisa: q.S.w-k. gamavrcelebeli sazogadoebis
75. ilia WavWavaZe: [nekrologi-biografia] // naka- wevrTa sazogado krebis 30 noembers 1914 w. //
duli: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. ganaTleba (damateba). - 1915. - #1. - gv. 14-16;
- 1907. - #10. - gv. 51-59; #2. - gv. 17-27. - teqstis bolos: krebis Tavm-
76. rostom mefe: [XVII s.] // nakaduli: saymawvilo jdomare d. kariWaSvili. krebis mdivani var.
Jurnali mozrdilTaTvis. - 1907. - #4. - gv. 64- burjanaZe;
69; #5. - gv. 38-43; 90. cnobebi q.S.w-k. gamavrc. sazogadoebis moqme-
77. saqarTvelo luarsab meoris dros: [XVII s.] // debisa: oqmi q.S.w-k. gamavrcelebeli sazoga-
nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdilTa- doebis wevrTa sazogado krebisa 7 dekembers
Tvis. - 1907. - #1. - gv. 40-49; 1914w. // ganaTleba (damateba). - 1915. - #2. - gv.
78. saqarTvelos istoria: saqarTvelo gansac- 27-31; #3. - gv. 33-41. - teqstis bolos: krebis
delSia. [XVII s.] // nakaduli: saymawvilo Jurna- Tavmjdomare d. kariWaSvili. krebis mdivani
li mozrdilTaTvis. - 1907. - #2. - gv. 40-49; var. burjanaZe;
79. saqarTvelos istoria: saqarTvelo vaxtang 91. cnobebi q.S.w-k. gamavrc. sazogadoebis moqme-
mexuTis dros // nakaduli: saymawvilo Jurna- debisa: oqmi q.S.w-k. gamavrcelebeli sazoga-
li mozrdilTaTvis. - 1907. - #9. - gv. 42-53; doebis wevrTa sazogado krebisa 14 dekembers
80. saqarTvelo meCvidmete saukunis bolos // 1914 w. // ganaTleba (damateba). - 1915. - #4. - gv.
nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdilTa- 49-54.. - teqstis bolos xelmowera: Tavmjdo-
Tvis. - 1908. - #2. - gv. 39-44; #3. - gv. 41-46; mare d. g. kariWaSvili. mdivani v. burjanaZe;
81. saqarTvelos mokle istoriis recenziis ga- 92. cnobebi q.S.w-k. gamavrc. sazogadoebis moqme-
mo//ganaTleba. - 1908. - #3-4. - gv. 156-170; debisa: oqmi q.S.w-k. gamavrcelebel sazoga-
82. Марр Н. Основные таблицы к грамматике
doebis wevrTa sazogado krebisa 21 dekembers
древне-грузинского языка с предварительным
1914 wels // ganaTleba (damateba). - 1915. - #4.
сообщением о родстве грузинского языка с
- gv. 55-61.. - teqstis bolos xelmowera: krebis
семитическими. С-Петербург. 1908: recenzia //
Tavmjdomare d. g. kariWaSvili. mdivani v. bur-
ganaTleba. - 1908. - #3-4. - gv. 189-190. - kritika
janaZe;
da bibliografia;
93. cnobebi q.S.w-k. gamavrc. sazogadoebis moqme-
83. daviT kuropalatis genealogia // Zveli saqar­
debisa: qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gama-
Tvelo: saqarTvelos saistorio da saeTno­
vrceleblis sazogadoebis wevrTa sazogado
grafio sazogadoebis krebuli / e. TayaiSvi­
krebis dadgenilebani // ganaTleba (damateba).
lis redaqtorobiT. - t. 1. - tf., 1909 (Zmobis
- 1916. - #1. - gv.: 1-9; 4-6; 7-9;
st.). – gany. II: referatebi da gamokvlevani, gv.
94. skolebis gaqarTuleba // ganaTleba. - 1917. -
30-35;
#6-7. - gv. 345-347;
84. vin unda iyves `sumbatis qronikis~ avtori //
95. cnobebi q.S.w-k. gamavrc. sazogadoebis mTa-
Zveli saqarTvelo: saqarTvelos saistorio
var-gamgeobis moqmedebisa: moxseneba q.S. w.-k.
da saeTnografio sazogadoebis krebuli / e.
gamavrc. sazogadoebis baTumis ganyofilebis
TayaiSvilis redaqtorobiT. - t. 1. - tf., 1909
da mis saswavleblis mdgomareobis Sesaxeb //
(Zmobis st.). – gany. II: referatebi da gamokvle­
ganaTleba (damateba). - 1917. - #4-5. - gv. 25-28;
vani, gv. 36-42;
96. cnobebi q.S.w-k. gamavrc. sazogadoebis mTa-
85. vefxis-tyaosnis Sedgeniloba // ganaTleba. -
var-gamgeobis moqmedebisa: moxseneba q.S. w.-k.
1913. - #6. - gv. 412-424;
gamavrc. sazogadoebis soxumis ganyofilebis
86. Ambidextrie. Etude experimentale et critique par
varia Kipiani. Bruxelles. 1912: (orxelmarjveoba. Sesaxeb // ganaTleba (damateba). - 1917. - #3. - gv.
eqsperimentali da kritikuli nakvlevi varia 23-24;
yifianisa. bruseli. 1912) // ganaTleba. - 1913. - 97. cnobebi q.S.w-k. gamavrc. sazogadoebis mTa-
#2. - gv. 156-158; var-gamgeobis moqmedebisa: moxseneba q.S. w.-k.
87. Кавказская Школа N1 Январь 1913 г. Тифлисъ: gamavrc. sazogadoebis quTaisis ganyofile-
[recenzia] // ganaTleba. - 1913. - #3. - gv. 234- bis Sesaxeb // ganaTleba (damateba). - 1917. - #4-
236. – bibliografia; 5. - gv. 29-32;
88. cnobebi q.S.w-k. gamavrc. sazogadoebis moqme- 98. qarTuli perioduli gamocemebis bibliogra­
debisa: oqmi q.S.w-k. gamavrcelebeli sazoga- fiuli mimoxilva (1819-1904): [~saq. gazeTi~,
doebis wevrTa sazogado krebisa, 23 noembers `qarT. gazeTi~, `tfil. uwy.~, `kavk. mx. uwy.~,
1913 w // ganaTleba (damateba). - 1915. - #1. - gv. `ciskari~, `saq. moambe~, `mnaTobi~, `krebuli~
7-13.. - teqstis bolos: krebis Tavmjdomare d. Jur. `iveria~, `imedi~, `moambe~, `mogzauri~] //
kariWaSvili; krebis mdivani var. burjanaZe; wignis megobari. - 1925. - #1-2;

575
99. vin aris `kalmasobis~ anu `xumar-swavlad~ wo­ - 8 marti. - #51. - gv. 3. - gasarTobi. - Secdomis
debuli qarTuli enciklopediis avtori // sa­ gasworeba - #53. - gv. 2;
qarTvelos arqivi / centrarqivi, samecn. dawes. 13. m. j. (mose janaSvili). bibliografia // iveria. -
mTavarmarTveloba. - w. 2. - tf.: centrarqivi, 1895. - 21 noemberi. - #252. - gv. 4;
1927 (tfil. s.s.m.u.s. poligraftrestis 1-li 14. fancxava, iakob (fxa). pasuxis pasuxi // kvali. -
st.). - gv.: 29-47. - damatebiTi SeniSvna werili­ 1895. - #48. - gv. 11-13;
saTvis: `vin aris `kalmasobis~ anu `xumar-swa­ 15. ~am zafxuls Sedga q. tfilisSi axali saaReb-
vlad~ wodebuli qarTuli enciklopediis av­ mimcemo amxanagoba `Suamavali~... // cnobis
tori~. – gv. 187. furceli. - 1896. - 20 oqtomberi. - #1. - gv. 1-2;
16. am cota xanSi daarsda tfilisSi saaReb-mice-
Targmna: mo amxanagoba `Suamavali~... // iveria. - 1896. - 6
1. essenteri, k. ubskruli: [moTxroba] // Teatri. marti. - #52. - gv. 1;
- 1887. - #8. - gv. 1-8. - q.S.w.k.g.s.-is calze fan­ 17. saaReb-micemo amxanagobis `Suamavlis~ kreba //
qriT miwerilia d. kariWaSvili; cnobis furceli. - 1896. - 10 dekemberi. - #52. -
2. b. mkvdris TiTi: (Sarl-dages naambobi) // Tea­ gv. 3;
tri. - 1888. - #19. - gv. 7-11; #20. - gv. 9-14; 18. axali mdivani w.k.g. sazogadoebisa // cnobis
3. volteri. gonebis qeba: (Targmani) d. k[ariWa] furceli. - 1899. - 4 ivlisi. - #858. - gv. 2;
Svilisa // Teatri. - 1888. - #26. - gv. 3-9; 19. samSabaTs, 12 dekembers... // cnobis furceli. -
4. mopasani, gi de. glaxa: ambavi giu de mopasani- 1900. - 14 dekemberi. - #1327. - gv. 2;
sa (franguliT) [Targmani] d. kariWaSvilisa // 20. ~qarTvelTa Soris w.-k. gamavr. saz.~ gamgeobam
moambe. - 1894. - #6, gany. I. - gv. 129-134; Tavisi skolebis revizorebad daniSna... // cno-
5. mari, niko. winaswari cnoba qarTulis enis se­ bis furceli. - 1900. - 9 maisi. - #1119. - gv. 1;
miturs enebTan naTesaobis Sesaxeb // ganaTle­ 21. daviTaSvili, Sio. vefxis tyaosani: [feletoni]
ba. - 1909. - #1. - gv. 115-120. - teqstis bolos d. // iveria. - 1903. - 9 oqtomberi. - #215. - gv. 2-3;
kariWaSvilis SeniSvna. 14 oqtomberi. - #219. - gv. 2-3; 15 oqtomberi. -
#220. - gv. 2-3;
mis Sesaxeb: 22. janaSvili, mose. bibliografia: [recenzia] //
1. axali ambavi // iveria. - 1887. - 8 ianvari. - #4. - iveria. - 1903. - 22 ianvari. - #17. - gv. 4;
gv. 1-2; 23. kreba qarTul leqsikonis Sesadgenad // iveria.
2. saswavlebelTa ricxvi amerikaSi... // Teatri. - - 1904. - 11 agvisto. - #184. - gv. 2;
1887. - #2. - gv. 28-29; 24. kurdRelaSvili, n. werili redaqciis mimarT:
3. mansvetaSvili, i. – a) saaxalwlo milocva // ive- aleqsandre yazbegis biografia // cnobis fur-
ria. - 1888. - 1 ianvari. - #1. - gv. 1-2; b) patara celi. - 1904. - 3 dekemberi. - #2688. - gv. 3;
gazeTi: gamova yovel kviras... // iveria. - 1889. 25. tfilisSi Sesdga komisa qarTuli sityvebis Se-
- 1 ianvari. - #1. - gv. 1-3; sagroveblad da leqsikonis gamosacemad // cno-
4. wera-kiTxvis biblioTekaSi da Carkvianis maRa- bis furceli. - 1904. - 6 agvisto. - #2576. - gv. 2;
ziaSi iyideba... // meurne. - 1888. - #1. - gv. 8; 26. ~am dReebSi~...: [Tbilisis guberniis Tavad-az-
5. WrelaSvili, st. axali wignebi // iveria. - 1888. - naurTa gamge komitetis sxdomaze, gimnaziis
14 Tebervali. - #34. - gv. 1-3; ped. sabWoSi S. CitaZis, d. kariWaSvilis da sxv.
6. kezeli (daviT soslani). saaxalwlo eqsprom- arCeva] // axali cxovreba. - 1906. - 21 ivnisi. -
tebi // saqarTvelos kalendari. – 1889. - gany. #2. - gv. 2;
XI. - gv. 434-443; 27. qarTuli gimnaziis sapedagogo sabWo: [arCeu-
7. seriozuli enaTmecnieri // mwyemsi. - 1889. - lni arian: S. CitaZe, mix. TaqTaqiSvili, d. kari-
#14. - gv. 10-12; WaSvili, s. iaSvili da sxv.] // Sroma. - 1906. - 21
8. Rramatika mecnierebaa Tu xelovneba // mwyemsi. ivnisi. - #63. - gv. 3;
- 1889. - #15-16. - gv. 9-12; #17. - gv. 9-12; #18. - 28. axali ambebi da SeniSvnebi // mwyemsi. - 1907. -
gv. 9-12; #8. - gv. 13-14;
9. volski, grigol (gr. umwifariZe). recenzia 29. gamovida qarTul enaze... // cisartyela. - 1907.
wignze: kariWaSvili, daviT. Tamar mefe (1184- - 23 dekemberi. - #7. - gv. 3;
1213) // kvali. - 1893. - #11. - gv. 20; 30. dRes, 8 noembers... // isari. - 1907. - 8 noemberi. -
10. axali wignebi // iveria. - 1894. - 22 aprili. - #83. #246. - gv. 3;
- gv. 3; 31. ilias dakrZalvis dRe da wesrigi // isari. -
11. gogebaSvili, i. Sevseba erTis ambisa // iveria. - 1907. - 4 seqtemberi. - #193. - gv. 3;
1895. - 10 noemberi. - #244. - gv. 2-3; 32. ilia WavWavaZis cxedris mosveneba: saguramo-
12. ~guSin win, 6 marts, `wera-kiTxvis sazogadoe- dan tfilisamde // isari. - 1907. - 8 seqtemberi.
bis~ wignis maRaziaSi Sevida...~ // iveria. - 1895. - #197. - gv. 3-4;

576
33. kviras, 24 am Tves... // dila. - 1907. - 24 ivnisi. - 55. q.S.w.k. gamavrcelebeli sazogadoebis wliuri
#6. - gv. 1; sazogado kreba // momavali. - 1909. - 8 dekembe-
34. kviras, 24 Tves,... // dila. - 1907. - 23 ivnisi. - ri. - #85. - gv. 4;
#5. - gv. 1; 56. w.k.g. saz. gamgeobis... // momavali. - 1909. - 22 oq-
35. mogvivida saymawvilo Jurnalis... // isari. - tomberi. - #46. - gv. 3;
1907. - 29 maisi. - #115. - gv. 2; 57. w.k.g.s. g. sxdoma // momavali. - 1909. - 24 oqtom-
36. saliteraturo dila // isari. - 1907. - 21 ivnisi. beri. - #48. - gv. 3;
- #133. - gv. 2; 58. axali wignebi // saqme. - 1910. - 7 noemberi. - #37.
37. saliteraturo dila sparsel qarTvelebis Se- - gv. 3;
saxeb // isari. - 1907. - 26 ivnisi. - #137. - gv. 2; 59. nacionalur muzeumis amSenebeli komisia //
38. qarT. saistorio da saeTnografio sazogadoe- droeba. - 1910. - 12 ianvari. - #8. - gv. 3;
ba // isari. - 1907. - 22 seqtemberi. - #207. - gv. 2; 60. sazogadoebis 1909 wlis 13 dekembris sazoga-
39. w.k. sazogadoebis gamgeobis dadgenileba // isa- do kreba // wera-kiTxvis sazogadoebis moambe.
ri. - 1907. - 18 seqtemberi. - #203. - gv. 2-3; Cveni - 1910. - #1-2. - gv. 17-25;
gza. - 1907. - 4 seqtemberi. - #1. - gv. 2; 61. q.S.w.k.g. sazogadoebis gamgeobam... // saqme. -
40. adgilobrivi presa // dasawyisi. - 1908. - 9 mar- 1910. - 11 seqtemberi. - #9. - gv. 2;
ti. - #6. - gv. 2; 62. qarTvelTa Soris wera kiTxvis sazogadoeba //
41. gakicxuli. recenzia d. kariWaSvilis wignze - saxalxo kalendari. - 1911. - gv. 69-78;
`saqarTvelos mokle istoria~, I naw. tfilisi. 63. comaia, sam. kariWaSvili d. xucuri anbani - wa-
1908 w. // ganaTleba. - 1908. - #2. - gv. 165-167; meba cxraTa yrmaTa kolaelTa da qartuli qo-
42. gogolaSvili, i. windaxeduli qamandebi // ali. ronikoni. Tb. 1910. f. 5k.: recenzia // ganaTle-
- 1908. - 11 noemberi. - #8. - gv. 3-4; ba. - 1911. - #10. - gv. 645-648;
43. daibeWda da iyideba... // isari. - 1908. - 10 ianva- 64. amirejibi, S. SoTa rusTaveli // klde. - 1913. -
ri. - #8. - gv. 1; 12 ianvari. - #10. - gv. 1; #16. - gv. 10-13;
44. saistorio saeTnog. sazogadoebaSi // mze. - 65. gamovida Jurnal `ganaTlebis~ ivnisis... //
1908. - 6 oqtomberi. - #1. - gv. 4; oqros verZi. - 1913. - #5. - gv. 80. - `oqros ver-
45. saistorio sazogad. lingvisturi ganyofile- Zi~-s qronika;
bis kreba // mwyemsi. - 1908. - #19-20. - gv. 12; 66. rae. qarTul kulturis moyvarul krebazed:
46. saxalxo universiteti // dasawyisi. - 1908. - 6 (p. ingoroyvas referati) // klde. - 1913. - #16.
marti. - #3. - gv. 1; - gv. 16;
47. qarTuli stambis orasi wlis iubilei // amira- 67. cnobebi q. S. wera-kiTxvis gamavrceleb. sazo-
ni. - 1908. - 23 seqtemberi. - #164. - gv. 2; savaWro gadoebis moqmedebisa: oqmi sazogado krebisa
gza. - 1908. - seqtemberi. - #8. - gv. 3; // ganaTleba (damateba). - 1913. - #2. - gv. 26-30;
48. q.S.w.-k. gamavrcelebeli sazog. wevrTa sazoga- 68. cnobebi q. S. wera-kiTxvis gamavrceleb. sazo-
do kreba. 9 marti // dasawyisi. - 1908. - 11 marti. gadoebis moqmedebisa: oqmi sazogado krebisa
- #7. - gv. 2-3; ivnisis 15 1912 w. // ganaTleba (damateba). - 1913.
49. SabaTs, 27 seqtembers, Sesdga... // ekali. - 1908. - #3. - gv. 33-36. - dasasruli;
- 30 seqtemberi. - #25. - gv. 3; 69. cnobebi q. S. wera-kiTxvis gamavrceleb. sazo-
50. cani. d. kariWaSvilis `saqarTvelos mokle gadoebis moqmedebisa: oqmi sazogado krebisa
istoria: (mokle ganxilva) // fari. - quTaisi, 18 ivniss 1912 w. // ganaTleba (damateba). - 1913.
1908. - #4. - gv. 11-14. - d. kariWaSvilis pasuxi - #3. - gv. 37-45;
ix.: saqarTvelos mokle istoriis recenziis 70. cnobebi q. S. wera-kiTxvis gamavrceleb. sazo-
gamo //ganaTleba. - 1908. - #3-4. - gv. 156-170; gadoebis moqmedebisa: oqmi sxdomisa qarTuls
51. kalandaZe, nestor (eSmaki). patara komedia: gimnaziaSi // ganaTleba (damateba). - 1913. - #2.
moqmedeba meore // maTraxi da salamuri. - 1909. - gv. 17-22;
- #28. - gv. 5-7; 71. saSobao misaloci // eSmakis maTraxi. - 1915. -
52. mari, niko. winaswari cnoba qarTulis enis se- #32. - gv. 1-5;
miturs enebTan naTesaobis Sesaxeb // ganaTle- 72. q.S.w.k.s. moRvaweni: [portretebi] // Teatri da
ba. - 1909. - #1. - gv. 115-120; cxovreba. - 1915. - #48. - gv. 8-12;
53. q.S.w.k. gamavrcelebeli sazogadoebis gamgeo- 73. wvrili ambebi: qarT. kulturis moyvarulTa
bis kreba // momavali. - 1909. - 12 seqtemberi. - sazogadoebam... // Teatri da cxovreba. - 1915.
#14. - gv. 4; - #38. - gv. 15;
54. q.S.w.k. gamavrcelebeli sazogadoebis meore 74. unugeSo mdgomareoba // eSmakis maTraxi. - 1916.
morigi kreba // momavali. - 1909. - 15 dekemberi. - #2. - gv. 5-6;
- #91. - gv. 3-4; #92. - gv. 3-4; #93. - gv. 3-4; #94. 75. qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcele-
- gv. 3-4; bel sazogadoebaSi: [sazogadoebis rwmunebul-

577
Ta da mudmiv wevrTa krebis Sesaxeb]: qronika // mas itacebda `cxeli qaldea~: babiloni da
komunisti. - 1922. - 20 ivnisi. - #137. - gv. 3; ninevia...~ sazogadod, aRmosavleTi. gulna­
76. kikvaZe, al. daviT kariWaSvili // saxalxo ga­ tkeni mosTqvamda `gaval udabnoSi daWrili
naTleba. – 1948. - #12. imedebiT, sadac laJvardebi mtveriT daibu­
ra~... es imitom, rom `uarvyof kanons dRes
wyaro: gamZafrebiT, borot cxovrebam ise mamzada,
1. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul rom sawamlavi mesva ZabrebiT... WleqiT, le­
gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­ qsiT Seirya tvini, ... davatrialeb qveyanas
bisa da masalebis maCvenebeli. - petrogradi, bebers!~... Rrmad ganicdida cxovrebis sibin­
1916. - gv.: 112, 157; Zures da Tanamedrove cxovrebis mesveurebs
2. xundaZe, simon. socializmis istoriisaTvis CasZaxoda: `mkvdaro qalaqo, gaiRviZe!~-o. igi
saqarTveloSi. - t. 2: narodnikuli da marqsis­ hgrZnobda, rom `Tavze mecema Zveli RmerTe­
tuli socializmi saqarTveloSi. - tf.: saxel­ biT, ca Seryeuli~ da umaRlesi miswrafebiske
gami, 1927. - gv.: 59, 60; midrekili kvnesda: `unda gaveqce am qveyanas
3. giorgaZe, grigol. sazogadoebrivi urTier­ sagveleSapos...~ radgan guls ukawravda, suls
Toba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardni­ uRonebda `samSoblos berwi _ xasa mgznebeli~.
dan pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol senis (Wleqs) da cxovrebis ukuRmarTo­
giorgaZe. - tfilisi: saxelgami, 1928 (poli­ bas veRar gauZlo. gardaicvala axalgazrda.
grafskolis st.). - gv.: 358, 360; gamocemulia misi leqsebis krebuli `ba­
4. lasxiSvili, giorgi. memuarebi (1885-1915) /
biloni~ (wigni I, tf., 1921). krebulSi sul 62
giorgi lasxiSvili. - tf.: [politkatorRelTa
leqsia. gamosacemad amzadebda `apokalifsis
saz-bis ga-ma], 1934 (saq. partgam-bis me-2 st.). -
cxenebs~ (II wig.) da `TeTr giorgis~ (III wig.).
gv. 300;
5. ruxaZe, tr. qarTuli eposi gardamavali xanis
calke gamocemulia:
literaturaSi / prof. k. kekeliZis redaqciiT.
1. babiloni. - tfilisi: gamoc. ioseb beriSvili­
- Tb., 1939. - gv.: 71, 72, 80, 81, 95;
sa, 1921. - 62, [2] gv.
6. guguSvili, paata. qarTuli Jurnalistika:
sazogadoebrivi azris istoriisaTvis. - t. 1. -
gamoqveynebulia:
Tb.: saxelgami, 1941. - gv.: 51, 59;
1. sulis legenda: [leqsi] // saqarTvelo (suraTe-
7. imedaSvili, g. rusTvelologia: isto­
biani damateba). - 1916. - 13 noemberi. - #45. - gv.
riul-kritikuli mimoxilva. - Tb.: stalinis
2;
saxelobis sax. un-tis gam-ba, 1941. - gv.: 119, 120,
2. rioni: [leqsi] // saqarTvelo (suraTebiani da-
225;
mateba). - 1917. - 5 marti. - #10. - gv. 2;
8. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
3. qaragmebi: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1917.
tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
- #41. - gv. 13;
winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
4. daTovlili ustari: adamis asulebs [leqsi] //
T. maWavarianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941.
ligeia. - quTaisi, 1918. - #2. - gv. 3-4;
- gv. 392;
5. salarnako melodia: [leqsi] // aisi. - quTaisi,
9. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis 1918. - #1. - gv. 7;
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; 6. bodleris oфorti: [leqsi] // meocnebe niamo-
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. rebi. - 1919. - #3. - gv. 46-47;
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ 7. erTi dRe tyeSi: [leqsi] // xelovneba. - quTaisi,
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ 1919. - #2. - gv. 27;
binati), 1941. - gv.: 475, 492. 8. margalitis maniakidan: [leqsi] // Tolabulisis
sartyeli. - 1919. - maisi. - #2. - gv. 7;
karmeli, Salva [gogiaSvili, Salva 9. mefisqalni tauerSi: [leqsi] // meocnebe niamo-
pavles Ze] (1899 _ 1923, 25/I) _ mgosani, cis­ rebi. - 1919. - #2. - gv. 7;
feryanweli. axali yaidis mwerali, `xSirad 10. soneti giorgi saakaZes; xaverdis CarCo: [leq-
Sairebs~ sonetis zomiT swerda, Soreuli war­ sebi] // Tolabulisis sartyeli. - 1919. - apri-
sulis qveynebisa da maTSi moqmed ZalTa da li. - #1. - gv. 6;
pirovnebaTa xsenebiT Tanamedrove sakiTxebs 11. Ramis fragmenti: margalitis maniakidan [leq-
alegoriulad exeba: `CemSi Caiqca Zvel qveyne­ si] // meocnebe niamorebi. - 1919. - #1. - gv. 14;
bis mzis mxurvaleba... uamrav xalxTa gadavi­ 12. apokalifsis cxenebi: [leqsi] // aisi. - 1920. - #2;
da aq xetiali, CemSi warsuli motrialda, ase 13. artemida; gamoTxoveba sulTan avaTmyof
mgonia, rom es qveyana dasangrevi babilonia~. sxeulis; maskebi karnavalSi: valerian gafrin-

578
daSvils: [leqsebi] // Svildosani. - 1920. - Te- mis Sesaxeb:
bervali-marti. - #2-3. - gv. 10-11; 1. axali ambavi: [quTaisis sapyrobiledan ganTa-
14. davkarge 7 ivniss...: [poetis gancxadeba sabu- visuflebulTa sia; goris sapyrobiledan da-
Tebis, sakuTari da franguli literaturidan viT parkaZis gagzavna tobolskis guberniaSi,
naTargmni leqsebis dakargvis Sesaxeb] // komu- aleqsi kasraZis da daviT javaxiSvilisa - ar-
nisti. - 1921. - 2 ivlisi. - #98. - gv. 4. xangelskis guberniaSi] // cnobis furceli. -
1906. - 14 marti. - #3026. - gv. 2.
mis Sesaxeb:
1. samxatvro matiane // smaragdi. - Tbilisi, 1919. wyaro:
- #1. - gv. 12; 1. d. kasraZis mogonebidan da korn. kasraZis bio­
2. axali mwerlobis kavSiris wevrTa sazogado grafiuli cnobebidan.
kreba: [Tavmjdomaris da gamgeobis arCeva, mza-
deba poeziis dRisaTvis]: [informacia] // komu- kasraZe, daviT ilarionis Ze (1885,
nisti. - 1922. - 25 aprili. - #90. - gv. 3; 27/XII – ) – mwerali, – kritikosi, publicisti,
3. saRamo poetebis kafe „aliansSi~ avadmyofi romanisti, dramaturgi, Jurnalisti, mTargm­
poetebis sandro cirekiZis da Salva karmelis neli da pedagogi, – daibada goris mazris
sasargebloT: qronika // komunisti. - 1922. - 27 sof. avnevSi, mRvdlis ojaxSi: mama – ilarion
ivnisi. - #143. - gv. 3; efremis Ze, deda – nino egnates asuli diasami­
4. xelovneba: [informacia siaxleebis Sesaxeb Ze. wera-kiTxva mamam daawyebina, manve Caunerga
xelovnebaSi] // komunisti. - 1922. - 27 ivnisi. - siyvaruli istoriuli gmirebis – farnaozis,
#143. - gv. 3; 2 ivlisi. - #148. - gv. 3; mirianis, vaxtang gorgaslis, aleqsandre
5. xelovnebis matiane // lomisi. - 1922. - #2. - gv. 16; makedonelis, Tamaris, rusTavelis, haniba­
6. gorgaZe, v. Salva karmeli: [leqsi] // ilioni. - lis, napoleonis, saakaZis, mefe ereklesa da
1923. - #4. - gv. 51; sxvebis mimarT; agreTve, Seaswavla zRaprebi,
7. Salva karmeli: [nekrologi] / [saredaqcio ko- Tqmulebebi, legendebi goris cixeze, yvavis
legia] // kolxeTi. - 1923. - #1. - gv. 63-64. saydarze, araSendaze da mravali sxv. mamamve
aswavla samociqulo da Jamnis kiTxva, imsaxu­
wyaro: rebda eklesiaSi da fiqrobda, rom berad aRe­
zarda.
1. karmeli, Salva. babiloni. - tfilisi: gamoc.
mwerlobisadmi midrekileba jer kidev
ioseb beriSvilisa, 1921. - 62, [2] gv.;
pataras hqonda. uyvarda xatva da Zmebs – Tbi­
2. tribuna. - 1923. - 28 ianvari. - #404; 7 Teberva­
lissa da gorSi – xatovan da rebusebis Janris
li. - #411; 10 Tebervali. - #414.
werilebs werda.
1893 wels goris sasuliero saswavlebel­
kasraZe, aleqsandre [sandro] ila­
Si miabares, romelic warmatebiT daamTavra
rionis Ze (1879 – 1918, 7/X) – aTeisti-mRvde­
1901 wels. ioseb stalin-juRaSvilma d. kas­
li da revolucioneri, – Zma korneli da daviT
raZeze didi STabeWdileba moaxdina, rogorc
kasraZeTa. Tbilisis sasuliero seminariaSi
mgalobelma da amxanagebSi yvela mxriT ga­
kursis SesrulebisTanave, mamis adgilas mR­
morCeulma mowafem.
vdlad gamwesda sof. zemo niqozSi (qarTl­
1901 wels gadavida Tbilisis sasuliero
Si), sadac misi Zma gaxurebul revoluciur
seminariaSi. aq Zmis, kornelis, daxmarebiT
Sromas awarmoebda. Zmis STagonebiT, aTeisti
gaecno aTeistur da revoluciur azrebs, se­
Seiqmna, anaforas mxolod mTavrobis Tvalis
minaria miatova da samxatvro saswavlebelSi
asaxvevad xmarobda. yoveli wirvis Semdeg
Sevida. 1904-1905 wlebSi igi imdenad marjved
xalxis sasargeblod, revoluciis sasikeTod xatavda, rom mis mier daxatuli feradebiT
qadagebda, sakurTxevlis gverdiT samalula karl marqsis suraTi dahqondaT naZaladevSi
hqonda revolucionerTaTvis tyviis Camo­ gamarTul mitingebze; bolos, maSo kapanaZem
sasxmelad. reaqciis dawyebisTanave, roca es suraTi gadaitana naZaladevis samkiTxve­
misma Zmam kornelim wiTeli razmi daSala da loSi. 1905 wlis revoluciis dros, kornelis
mefis mTavrobis damsjeli razmi cxinvals gavleniT, daviTi Caeba revoluciaSi, xolo
avida, zemo niqozSi misi saxli zarbaznebiT reaqciis dros, rakiRa amaTi ojaxi aRniSnuli
daaqcies, xolo TviTon a. kasraZe arxangels­ iyo, rogorc revolucionerebis bude da Se­
kSi gadaasaxles, saidanac man, mRvdel petro­ sakrebeli, maTi saxli zarbaznebiT daangries,
vis xeliT, sinods gadugzavna Tavisi anafora Zmebi korneli da aleqsandre gadaasaxles.
da moparsuli wveri Semdegi baraTiT: `Твоя от d. kasraZe, 1907 wels, TviTganviTarebis
твоих тебе приносяще~. garda, moemzada saeqsterno kursebze, aiRo

579
simwifis mowmoba da gaemgzavra parizs. es vanelobiT, rebusebiT da patara leqsebiT,
umaRlesi ideali iyo misTvis. parizi, rogorc – ufro gamocanebis saxiT, TanamSromlobda
didi revoluciis akvani, mas miaCnda qalaqTa `jejilSi~. bolos gadavida `nakadulSi~, sa­
qalaqad. aq dadioda sorbonis universitetSi. dac, dRidan misi daarsebisa, aTavsebda pa­
misi sayvareli profesori filosofosi berg­ tar-patara moTxrobebs, xalxur zRaprebsa
soni iyo, pikardi – iuridiuli sferos udi­ da poemebs.
desi avtoriteti, imdroindeli gamoCenili 1906 wels seminariaSi garedan xelmZRva­
kritikosebidan – Jiul lemetri da sxv. amave nelobda da redaqtorobas uwevda revolu­
dros, daviTi dadioda dantonis darbazSi, sa­ ciur xelnawer Jurnal `qnars~. sul gamosca
dac xSirad imarTeboda referatebi da deba­ 9 nomeri. cxrave sakuTari xeliT aqvs dawe­
tebi socialur-politikur da filosofiur rili, yvela meTauri mas ekuTvnis. agreTve,
sakiTxebze. aq gaecno igi plexanovs, martovs, aTavsebda werilebs politikuri ekonomii­
dans, bogdanovs, lunaCarskis, mereJkovs, ber­ dan, leqsebs, karikaturebs. TanamSromlad
diaevs, grigol robaqiZes, iakob nikolaZes garedan miiwvia sandro SanSiaSvili, xolo
(skulptors), poloneTisa da ukrainis did seminariidan: leqtori o. SuSania, doc. dav.
emigrantebs. daviTi bejiTad aTvalierebda samadaSvili, poeti daviT elioziSvili, de­
da swavlobda parizis istoriul Zeglebs, ar­ daTa saeparqio skolidan – nino gZeliSvili.
qivebs, muzeumebs, gansakuTrebiT – Teatrebs. 1906 wels, javaxiSvilis redaqtorobiT
masze udidesi STabeWdileba moaxdina sara gamovida Jurnali `glexi~. mis pirvel nomer­
bernarma, koklenma (ufrosma Zmam), gansaku­ Si moaTavsa `glexis RiRini~. Jurnals kon­
TrebiT, antuanis Teatrma da, bolos, – sagas­ fiskacia uyves da aRarc gamosula Semdeg.
trolod Camosulma rainhardis Teatrma da aralegalur furclebze 1905 wels gamosca
vagneris akrZalulma operam `parsifalma~. `raindis simRera~, sadac erTi taepi ase mTa­
parizi erTi wlis Semdeg datova xelmokleo­ vrdeboda:
bis gamo da gadavida briuselSi, sadac ufro `dae, laCarma da sulmdabalma
iafi cxovreba iyo. aq Sevida saxelmwifo uni­ cremlebis frqveviT saxlSi iTrTolos,
versitetSi, paralelurad dadioda elize Cveni xvedri ki brZolaa, brZola,
reklius mier daarsebul `axal universitet­ rom gmirni viyoT TviT sikvdilis dros~.
Si~, sadac sociolog de-grefs usmenda. amave es leqsi da, meorec, reaqciis sapasuxod
universitetSi gaecno rus mecnierebs – kova­ dawerili `moCveneba~ gamosca gamomcemloba
levskebs, vipners, magram yvelaze dauviwyari `kulturam~ Tavis krebulSi #5, 1911 wels (es
STabeWdileba datova leninma, romelmac 1914 krebulic konfiskaciaqmnilia).
wels waikiTxa moxseneba erovnul sakiTxze da 1908 wels daiwyo wera Tavisi didi roma­
winasityvaobaSi, bodiSis moxdis Semdeg, gaa­ nisa `roskipi~, romelic pirvelad iv. rosto­
cxada: `me mocla ar mqonda, radgan marqsis­ maSvilis gaz. `sinaTleSi~ ibeWdeboda, xolo
tis winaaRmdeg brZoliT viyavi garTuli da wignad gamovida 1912 wels. aq saintereso si­
erovnul sakiTxebze vkmayofildebi stali­ tyvebia: `revolucia damarcxda, magram xalxs
nis debulebebiT. es axalgazrda marqsisti, ver daamarcxebT... brZola grZeldeba!.. ara
sabednierod, Zlieri Teoretikosi gamodga daTmoba, ara Serigeba, aramed usastikesi br­
erovnul sakiTxSi da me mxolod mis debule­ Zola migviyvans aRTqmul qveyanamde, romlis
baT vaviTarebo~. amis Semdeg, d. kasraZe ko­ saxelia `socializmi~. Cven mewamuli zRva
respondencias wers aRfrTovanebuli kilo­ gvaqvs gasavleli. Cven mas gavapobT da vai fa­
Ti `saxalxo gazeTSi~, 1914 wlis Tebervlis 8. raonT, Tu dagvedevnebian...~. romanis finali:
samSobloSi dabrunebisTanave (1914), pe­ `cocxlebs mihxedeT, ueqimeT, imaT nu marxa­
dagogiur asparezze daiwyo moRvaweoba (sa­ vT!..~
Tavadaznauro gimnaziaSi, realur saswavle­ 1910 wels, ia ekalaZesTan erTad, Targm­
belSi, komerciul saswavlebelSi). aswavlida na `cxovreba iesosi~ (renani), xolo 1911 wels
qarTul enas, franguls, istorias, litera­ – kautskis `antiuri qveyana~ (germanulidan).
turas, pirvelyofil kulturas da sxv. 1921 1910 wels `saxalxo gazeTSi~ moaTavsa kriti­
wels leqtorad miiwvies baTumis sazRvao kuli ganxilva a. SanSiaSvilis poeziisa (sa­
saswavlebelSi, 1927 wlidan – Tbilisis parts­ zogadod) da misi poema `medea da mSvenieri
kolaSi, bolos – Teatralur institutSi. elene~, ris gamoc qarTveli dobrolubovi
samwerlo asparezze gamovida jer kidev uwodes.
goris sasuliero saswavlebelSi, sadac xel­ istoriuli narkvevebidan sainteresoa:
nawer JurnalSi aTavsebda Tavis moTxrobebs `safrangeTis revolucia~, `bedkruli gvir­
da leqsebs. 1897 wels, Zmis, kornelis, xelmZR­ gvinosani~ (solomon mefe), `italiis revo­

580
lucia~ (`saqarTvelo~, 1916). manve, saqarTve­ TanamSromlobda TiTqmis yvela Jur­
loSi pirvelad, dawera obieqturi werilebi nal-gazeTSi 1905 wlidan, umTavresad: `sa­
bolSevizmis Sesaxeb da beladebis litpor­ xalxo gazeTSi~, `nakadulSi~, `kldeSi~, `sa­
tretebi: `lenini~ (`saqarTvelo~, 1917, 6 oq­ qarTveloSi~, `samuslimano saqarTveloSi~,
tomberi), `stalini~ (`saqarTvelo~, 1917, oq­ `meranSi~, `mnaTobSi~, `qarTul wignSi~ da pa­
tomberi, #8), `lunaCarski~ (`saqarTvelo~), rizis JurnalSi `biloe~.
`plexanovi~ (`saqarTvelo~). monografiebidan calke wignadaa gamosu­
1923 wels, baTumSi misi redaqtorobiT li `lado mesxiSvili~ (1913) da `iakob goge­
gamoica samxatvro gazeTi `mwvervalebi~, ro­ baSvili~ (1940).
melSic moaTavsa kritikuli werilebi da mo­ misi fsevdonimebia: David, De-ka, Candide,
Txrobebi. sul gamovida 9 nomeri. don-kani, Ka, qarTleli, ali azizi, diogeni,
sxvaTa Soris, Targmna meterlinkis sami yaragiozi, Sav-k, d. k-Ze, Tvala, devkalioni,
tomi – piesebi (sul 27), romelic warudgina don-kani, kandid, X-, natalia kasraZe (am fse­
`qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcelebel vdonimiT daibeWda misi moTxroba zangebis
sazogadoebas~. sazogadoebis mdivanma d. kari­ cxovrebidan Jur. `jejilSi~, 1907 wels).
WaSvilma 3 weli aTaTbira dabeWdvis Sesaxeb,
magram danapirebi rom ar Seusrula, d. kasraZem calke gamocemulia:
es naSromi 1914 wels, oqtombris 27, wera-kiTx­ 1. roskipi: romani or nawilad / orginaluri
vis sazogadoebaSi, TviT d. kariWaSvilis winaSe, Txzuleba d. kasraZisa. - Tfilisi: gamocema
sajarod dawva, ris gamoc quTaiseli axalgazr­ d. nakaiZisa, 1912 (a. kereseliZis st.). - 390 gv.
doba val. gafrindaSvilis TaosnobiT protes­ - [adre ramdenime Tavi dabeWda i. rostomaSvi­
tiT gamoexmaura sazogadoebas. lis gaz. `sinaTleSi~. romani akrZala cenzu­
1919-1921 wlebSi d. kasraZe, rogorc ram, mxolod 1917 wlis revoluciis Semdeg
Jurnalisti, baTumSi xelmZRvanelobda aWa­ daitaces cenzuris sardafebidan. meored ga­
ris gaz. `samuslimano saqarTvelos~, sadac moica 1927 wels. – i. i.];
sastik brZolas awarmoebda n. ramiSvilis 2. vladimer sardionis-Ze aleqsi-mesxiSvili.
politikis winaaRmdeg, ris gamoc, n. ra­ 1881-1911: biografia da kritikuli ganxilva
miSvili daemuqra dapatimrebiT, rasac igi misi sasceno moRvaweobisa / Sedgenili d. kas­
memedbeg abaSiZis mfarvelobiT gadaurCa. raZis mier. - Tb.: saiubileo komitetis gamoce­
d. kasraZem memedbegTan erTad daamuSava ma, 1913 (st. „sorapani`). - 136 gv.: sur.;
proeqti samuslimano saqarTvelos avtono­ 3. Teatri. - tf.: Toma Ciqvanaia, 1924 (zaria vos­
miisaTvis. toka-s st.). - 249, [2] gv.;
originaluri moTxrobebidan TvalsaCi­ 4. keTri: romani / daviT kasraZe. - tf., 1928 [kan­
no adgili ukavia moTxrobebs: `keTri~ (1927), ze: 1929] (poligraftr. me-2 st.). - 293 gv.;
`cxovreba~ (1916), `TeTri zambaxi~ (1916). da­ 5. Cvens sakurdRleSi: moTxroba bavSvTaTvis. -
sabeWdad gamzadebuli hqonda: `im gazafxu­ tf.: saxelgamis sabavS. da axalg. seqtori, 1933
lis Sikrikebi~, `gimris karavi~, `mefe erekle~, (p/sk. st.). - 32 gv.: sur.;
`Cemi TvalebiT~, `RmerTebis safarveli~ (tri­ 6. qalpepela: zRapari [saSualo da ufrosi asa-
logia, pompeosis Semosvla saqarTveloSi kisaTvis] / mxatv.: e. axvlediani; red.: ak. rex-
da brZola miTridatTan), `zaza juRaSvili~ viaSvili, an. RviniaSvili. - tf.: saxelgamis sab.
(1802-1812 wlebis amboxeba saqarTveloSi) da da axalgazr. seqt. ga-ma da me-3 st., 1935. – 60
sxv. gv.: il.; agreTve:LTb.: sablitgami, 1940. - 64 gv.:
dabeWdilia moTxroba beladze `goris il.;
dReebi~ (`mnaTobi~, 1942, #6, 7, 8). zemoTxse­ 7. iakob gogebaSvili: biografia / Tsu. - Tb.; 1940.
nebulis garda, gamocemulia ori zRapari: - 108 gv.; 22 sm.. - bibliogr. SeniSvnebSi;
`mziana~ da `qalpepela~ (1948). 8. patara soso: [beladis bavSvoba: sabavSvo mo-
1937-1942 wlebSi werda gamudmebiT dra­ Txroba / mxatv. i. gabaSvili]. - Tb.: sablitgami,
matul poemebs: `rusTaveli~, `elqanan~ da 1944 (saxelgamis beWdviTi sityvis kombinati).
`alzioris asuli~. 1924 wels gamosulia - 100 gv.: sur.;
calke wignad – `Teatri~ (oTxi piesa). sabavSvo 9. ori zRapari: (mziana, qalpepela). - Tb.: sablit-
literaturidan cnobilia misi `qal-pepela~, gami, 1948 (stalinis sax. Tbilisis saxelmw. un-
`bulbulT xelmwifis asuli~, `mziana~, `naTe­ tis st.). - 75 gv.
la~.
litportretebi: `barnovi~, `ek. gabaSvi­ gamosacemia:
li~, `Salva dadiani~, `Sio mRvimeli~, `i. gri­ 1. aRa mamad xani: [romani];
SaSvili~, `a. vasaZe~, `i. gamrekeli~ da sxv. 2. giSris karavi: [romani];

581
3. keTri [II naw.]; 14. tolstoi, l. yazaxebi / Targmnili d. kasraZis
4. sagiJeTi: [drama 4 moq.]; mier. - [tf.]: Sroma, 1928 (poligraftr. 1-li
5. uialqnoni: [romani]; st.). - 251 gv.;
6. Savi sisxli: [romani]; 15. serafimoviCi, a. rkinis niaRvari: [romani] /
7. Cemi TvalebiT: [romani]; mTargmneli daviT kasraZe. - tf., 1929 (poli­
8. `Zlevis qedi~: [istoriuli romani sam nawi­ graftr. 1-li st.). - 206 gv.;
lad]: a) RmerTebis safarveli; b) vefxebis br­ 16. novoruski, m. v. cixis robinzonebi: moTxroba
Zola; g) Zlevis qedi. yrmaTaTvis / vera figneris winasityvaobiT; n.
a. morzovis SeniSvnebiT. - tf.: saxelgami, 1930
Targmna: (saxelgamis 1-li st.). - 219 gv.: sur.;
1. ganTiadi axali cxovrebisa: (suraTebi amerika­ 17. ilini, m. moTxroba diad gegmaze / Targmani d.
Si momxdari omebidan, romelic gamoiwvia zan­ kasraZis mier. - tf.: saxelgamis ga-ma da 1-li
gebis monobidan ganTavisuflebam) // jejili. st., 1932. - 136 gv.: sur.;
- 1907. - #7. - gv. 33-40; #8. - gv. 28-38; #9. - gv. 18. fransi, a. amik da celestin: [moTxroba] / ana-
33-40; #10. - gv. 42-54; #11. - gv. 38-46. - [mTargm. tol fransi; Targmani daviT kasraZisa // lite-
natalia kasraZe (fsevd.)]; raturuli gazeTi. - 1934. - #24;
2. mopasani, gi de. cxovreba: [romani] // saqarTve- 19. gogoli, n. v. mkvdari sulebi: [moTxroba] /
los moambe. - 1910. - #11. - gv. 14-16; #12. - gv. Targmani dav. kasraZisa. - Tb.: saxelgami, 1937
11-15; (poligrafkombinati). - 320 gv.;
3. kautski, karl. antiuri qveyana iudeelTa da 20. xeTagurovi, k. - a) nana: [leqsi] / kosta xeTagu-
qristianeTa / k. kautskisa; Targmani d. kasra­ rovi; Targmani daviT kasraZis // sabWoTa ose-
Zisa. - Tfilisi: wignis gam-ba „kultura~, #6, Ti. - 1939. - 6 maisi. - #94. - gv. 3; 27 noemberi.
1911 (mswrafl-mbeWdavi „nadeJda`). - XVI, 622
- #263. - gv. 2; b) jariskaci: [leqsi] / k. xeTagu-
gv.;
rovi; Targmna d. kasraZem // sabWoTa oseTi. -
4. fransi, a. Taisi / anatol fransi; Targm. d. kas­
1946. - 1 aprili. - #64.
raZisa. gamarjveba / tetmaieri; Targm. sangani­
Zisa. - tfilisi: „saxalxo furceli`-s gamoce­
garda amisa, Targmna: karlo goldonis
ma, 1914 (st. „Sroma`). - 211 gv. uTavfurc.;
`sapatarZlo afiSiT~, emil verharnis `riJra­
5. anaqreonis odebi: dasvelebuli amuri / Targm.
Jebi~, henri longfelos `haiavaTas simRera~,
germanulidan // saqarTvelo (suraTebiani da­
Jan-batist molieris `mizantropi~, f. nicSes
mateba). - 1915. - 29 noemberi. - #6. - gv. 2;
`ase ambobda zaraTustra~, a. puSkinis `kapi­
6. anaqreonis odebi: dRes msurs molxena / Targm.
tanis qaliSvili~, e. rostanis `sirano de ber­
germanulidan // saqarTvelo (suraTebiani da­
Jeraki~, i. turgenevis `monadiris werilebi~,
mateba). - 1915. - 6 dekemberi. - #7. - gv. 2;
o. uaildis `paduis dedofali~, u. Seqspiris
7. anaqreonis odebi: mejlisi / Targm. germanu­
`zamTris zRapari~. osuri enidan: s. yulaevis
lidan // saqarTvelo (suraTebiani damateba).
„rkinis mdevi~ („,mnaTobi`) da „sulis garda­
- 1915. - 13 dekemberi. - #8. - gv. 1;
qmna~ (piesa 4 moq.), Cermenis `vin vis?~ (piesa 3
8. anaqreonis odebi: I. Cangi / Targm. germanuli­
moq.), k. xeTagurovis leqsTa krebuli mono­
dan // saqarTvelo (suraTebiani damateba). -
grafiiT.
1915. - 1 noemberi. - #2. - gv. 1;
9. zola, emil. b-n Sabris lokokinebi // saqarTve­
lo (suraTebiani damateba). - 1915. - 1 noemberi.
gamoqveynebulia:
1. rebusi: (warmodgenili d. kasraZisagan) // jeji-
- #2. - gv. 1-4; 8 noemberi. - #3. - gv. 3; 15 noembe­
ri. - #4. - gv. 3-4; li. - 1901. - #7-8. - gv. 94-95;
10. anaqreonis odebi: amuri / Targm. germanulidan 2. poetis grigol abaSiZis dasaflaveba peter-
// saqarTvelo (suraTebiani damateba). - 1916. - burgSi // cnobis furceli. - 1903. - 25 marti. -
24 ianvari. - #4. - gv. 3; #2107. - gv. 3-4;
11. anaqreonis odebi: gogonas; misi Tvalebi / 3. werili peterburgidan: samxatvro gamofenebi
Targm. germanulidan // saqarTvelo (suraTe­ // cnobis furceli. - 1903. - 11 marti. - #2093. -
biani damateba). - 1916. - 7 Tebervali. - #6. - gv. 2; gv. 3;
12. anaqreonis odebi: misi suraTi / Targm. germa­ 4. axirebuli „patriotebi~ [TbilisSi] // cnobis
nulidan // saqarTvelo (suraTebiani damate­ furceli. - 1905. - 13 noemberi. - #2949. - gv. 3;
ba). - 1916. - 16 oqtomberi. - #41. - gv. 1; 5. „pawia erostrati~: [moxele n. v. prokopes ro-
13. anaqreonis odebi: sizmari / Targm. germanu­ li 22 oqtombers pirveli gimnaziis moswavle-
lidan // saqarTvelo (suraTebiani damateba). Ta darbevaSi] // cnobis furceli. - 1905. - 3
- 1916. - 28 Tebervali. - #9. - gv. 2; noemberi. - #2940. - gv. 3;

582
6. sulierni mamani: [samRvdeloeba policiisa da 29. mimqrali sulis aRsareba: (ZRvnad st. maTe
mTavrobis samsaxurSi] // cnobis furceli. - WrelaSvilis xsovnas). [proza. dRiurebi] // kl-
1905. - 14 noemberi. - #2950. - gv. 3; de. - 1913. - #9. - gv. 5-9; #10. - gv. 9-12; #11. - gv.
7. glexis godeba: [leqsi] // miwa. - 1907. - #5. - gv. 10-14; #12. - gv. 6-9; #14. - gv. 7-10; #15. - gv.
3-4; 7-11; #16. - gv. 13-15;
8. axali simRera: (vuZRvni „xeobels`). [leqsi] // 30. nukris sikvdili: ballada. (ZRvnad vaJa-fSave-
niSaduri. - 1908. - #46. - gv. 12-13; las) // klde. - 1913. - #18. - gv. 7-8;
9. droni mefoben...: [karikatura] // niSaduri. - 31. otello qarTul scenaze // klde. - 1913. - #12.
1908. - #23. - gv. 13; - gv. 14-16. - Teatri da xelovneba;
10. mirbis, mimafrens Cemi Rori...: [iumoristuli 32. rusTavelis Zeglis garSemo // klde. - 1913. -
leqsi] // niSaduri. - 1908. - #28. - gv. 12. - axlavs #13. - gv. 1-3;
karikatura; 33. sasuliero seminariaSi: (12 maisis dResaswau-
11. molodini: (elegia). [leqsi] // niSaduri. - 1908. lis gamo) // klde. - 1913. - #22. - gv. 13-15;
- #23. - gv. 10; 34. qarTul kulturis moyvarulTa sazogadoeba:
12. poetis mkvlelebi // niSaduri. - 1908. - #38. - (aleqsandre xaxanaSvilis saxelisa) // klde. -
gv. 2-3; 1913. - #7. - gv. 5-8;
13. saubari janmrTelobaze: I. // axalSeni. - 1908. - 35. yaribi mogzauri: (baironis dabadebidan 125
#2. - gv. 15-16; wl. gamo) // oqros verZi. - quTaisi, 1913. - #3.
14. qarTuli xelovneba: umuSevrad darCenili: - gv. 44-46;
[ilustracia] // niSaduri. - 1908. - #28. - gv. 1; 36. Cven da cxovreba // klde. - 1913. - #41. - gv. 7-9;
15. Sexvedra: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - #28. - gv. 1914. - #3. - gv. 5-8; #4. - gv. 6-7; 1915. - 26 apri-
15; li. - #15. - gv. 2-4; 3 maisi. - #16. - gv. 4-5; 17
16. simRera: (aRmosavleTis melodia). [leqsi] // Ra- maisi. - #18. - gv. 8-10;
mis guSagi. - 1909. - #1. - gv. 2. - teqstis bolos: 37. jvarcmuli WeSmariteba // klde. - 1913. - #16. -
briuseli. 1909 w.; gv. 2-4;
17. roskipi: (or nawilad). nawili pirveli [mo­ 38. aRsasruli: (arCil jorjaZis tkbil xsovnas).
Txroba] // sinaTle. - 1910. - 30 dekemberi. - #1. [poema] // klde. - 1914. - #20. - gv. 6-10;
- gv. 2-3; #2. - gv. 2-3; 39. ganvagrZoT Tu ara saTeatro sezoni // klde. -
18. da Seewinda...: (etiudi) // cxovreba da xelovne- 1914. - #32. - gv. 13-14;
ba. - 1911. - #11. - gv. 3-6. - wamZRvarebuli aqvs 40. germanelebi belgiaSi // klde. - 1914. - #30. - gv.
nadsonis erTi strofi; 4-7;
19. moCveneba; raindis simRera: [leqsebi] // saaR­ 41. germanelTa ocnebani // klde. - 1914. - #34. - gv.
dgomo saCuqari: [leqsebisa da moTxrobebis] 13-14;
krebuli. - Tf.: wignis gamomcemloba `kultu­ 42. germania da germanelebi // klde. - 1914. - #37. -
ra~ #5, 1911 (st. `nadeJda~). - 168 gv.: il.; gv. 8-10; #38. - gv. 7-8.
20. oblad davdivar... // cxovreba da xelovneba. - 43. egviptes mdgomareoba // klde. - 1914. - #33. -
1911. - #7. - gv. 10-11; gv. 14-15;
21. parTenonis nangrevebs Sua: [leqsi] // cxovreba 44. mZinare amirani: (ZRvnad q-n ek. gabaSvils). [es-
da xelovneba. - 1911. - #8. - gv. 7-8; kizi] // klde. - 1914. - #29. - gv. 6-7;
22. al. s-Ze xaxanaSvili // klde. - 1912. - #8. - gv. 45. naTela: (zRapari) // nakaduli: saymawvilo Jur­
12-16. - teqstis bolos: (es moxseneba wakiTxul nali mozrdilTaTvis. - 1914. - #3. - gv. 11-19;
iqmna 1 Tebervals 1913 w.); #4. - gv. 9-17; #5. - gv. 19-26; #6. - gv. 17-24;
23. bego: (saSemodgomo idilia). [proza] // klde. - 46. omi da xalxTa ufleba // klde. - 1914. - #39. -
1913. - #37. - gv. 8-10; gv. 7-11. - umTavresi cnobebi gadmoRebulia
24. demokrite da heraklite: (sadReiso) // klde. - cnobil iuriskonsult lui renoldis sityvi-
1913. - #31. - gv. 4-5; dan, romelic man warmosTqva parizSi „frang-
25. vardis grZneulebani: (poema prozad) // klde. - Ta institutSi~;
1913. - #27. - gv. 5-7; 47. ocnebis talRebze: [leqsi] // Teatri da cxo-
26. vlad. aleqsi-mesxiSvili // nakaduli: saymawvi­ vreba. - 1914. - #17. - gv. 7-8;
lo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1913. - #3. - gv. 48. partiuli TuTiyuSebi: (sadReiso) // klde. -
39-49; 1914. - #22. - gv. 12-13;
27. vl. sard. aleqsi-mesxiSvili // wyaro. - baqo, 49. sabediswero omi sariyamiSTan // klde. - 1914. -
1913. - #7. - gv. 3-4; #40. - gv. 9-10;
28. mecnieruli sibece Tu Sarlatanoba?: (n. spi- 50. soflis gasaWiri // klde. - 1914. - #38. - gv. 10;
liotis werilis gamo) // klde. - 1913. - #11. - 51. tirte. nawyvetebi tirtes poeziidan: [leqsi
gv. 4-7; berZeni mgosnisa] // klde. - 1914. - #35. - gv. 7-9;

583
52. ucxoeTis mimoxilva // klde. - 1914. - #36. - gv. 76. pr. iv. javaxiSvilis leqciis gamo // klde. -
13-15; 1915. - 25 ianvari. - #3. - gv. 13-15;
53. Cemi samSoblo: [Canaxati] // klde. - 1914. - #10. 77. rva Tebervali, rogorc istoriuli dRe // kl-
- gv. 6-8; #11. - gv. 11-13; #12. - gv. 7-10; de. - 1915. - 15 Tebervali. - #6. - gv. 2;
54. Novus rerum ordo... // klde. - 1914. - #39. - gv. 3-4; 78. sagazafxulo kampania dasavleT asparezze //
55. akaki // klde. - 1915. - 1 Tebervali. - #4. - gv. 2-5; klde. - 1915. - 19 aprili. - #14. - gv. 3-4;
56. akakis nakvesebi // klde. - 1915. - 18 ianvari. - 79. sazogadoebisadmi // klde. - 1915. - 5 aprili. -
#2. - gv. 14-15; #12. - gv. 12-13;
57. amon da asa: [moTxroba] // saqarTvelo (suraTe- 80. samgloviaro depeSebi // klde. - 1915. - #6. - gv.
biani damateba). - 1915. - 25 dekemberi. - #10. - 6-7;
gv. 2-3; 81. sikvdilis frTeb qveS: [moTxroba] // klde. -
58. aWara da aWarlebi // klde. - 1915. - 1 marti. - 1915. - 8 marti. - #9. - gv. 6-9; agreTve, ix.: sa-
#8. - gv. 3-5; qarTvelo (suraTebiani damateba). - 1916. - 18
59. batono redaqtoro! neba miboZeT... // klde. - dekemberi. - #50. - gv. 1-3; 25 dekemberi. - #51.
1915. - #12. - gv. 16; - gv. 2-4;
60. bibliografia: [recenzia s. r. gorgaZis wignze 82. sisxlis cremlebi: [leqsi] // klde. - 1915. - 22
`saqarTvelos istoria~] // klde. - 1915. - 8 mar- marti. - #10. - gv. 2;
ti. - #9. - gv. 14-15; 83. q-ni nino CxeiZe medeas rolSi // klde. - 1915. -
61. gardaicvala!: [niko lomouris gardacvalebis 12 aprili. - #13. - gv. 14-15;
gamo] // klde. - 1915. - 26 aprili. - #15. - gv. 2; 84. `qali grZneuli~ a. SanSiaSvilisa // klde. -
62. germanelebi da xalxTa uflebebi // klde. - 1915. - 11 ianvari. - #1. - gv. 14-15;
1915. - 18 ianvari. - #2. - gv. 11-12; 85. Ria werili b-n i. gedevaniSvils // klde. - 1915.
63. germania da inglisi // klde. - 1915. - 22 Teberva-
- 8 marti. - #9. - gv. 14;
li. - #7. - gv. 11-13;
86. Sio mRvimeli da misi poezia // nakaduli: sa­
64. dardanelis sakiTxi // klde. - 1915. - #8. - gv.
ymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1915. -
7-9.. - teqsts darTuli aqvs ruka: dardanelis
#3. - gv. 36-47;
srute;
87. Sio mRvimeli // saqarTvelo (suraTebiani dama­
65. didi mgosnis gardacvaleba // nakaduli: sa-
teba). - 1915. - 20 dekemberi. - #9. - gv. 2;
ymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1915. -
88. Cven saunjeTa morigi sakiTxi // klde. - 1915. -
#2. - gv. 3-15;
11 ianvari. - #1. - gv. 3-5;
66. vircis suraTis gamo // klde. - 1915. - #11. - gv.
89. ciskris vardi: [patara poema] // saqarTvelo
10.. - teqsts darTuli aqvs vircis (1806-1865)
(suraTebiani damateba). - 1915. - 15 noemberi. -
naxati `mecnierebis dapyrobani~;
#4. - gv. 2;
67. Teatri da xelovneba // klde. - 1915. - 18 ianva-
90. werili redaqciis mimarT // klde. - 1915. - #13.
ri. - #2. - gv. 15; 3 maisi. - #16. - gv. 15-16; 10
- gv. 15-16;
maisi. - #17. - gv. 7-8;
91. baltasaris nadimi: (moTxroba) // saqarTvelo
68. ilia WavWavaZis Txzulebani: (mixeil gedeva-
(suraTebiani damateba). - 1916. - 10 ianvari. -
niSvilis gamocema) // klde. - 1915. - 22 Teberva-
#2. - gv. 2-3; 17 ianvari. - #3. - gv. 4;
li. - #7. - gv. 6-7;
92. irodion evdoSvili da misi poezia // nakaduli:
69. miniaturebi: zRvasTan // saqarTvelo (suraTe-
saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1916. -
biani damateba). - 1915. - 25 oqtomberi. - #1. -
#5. - gv. 12-21;
gv. 4;
93. karmen silva // jejili. - 1916. - #3. - gv. 164-166;
70. oidipos mefe qarTul scenaze // klde. - 1915. -
19 aprili. - #14. - gv. 14-15; 94. nikoloz baraTaSvili // nakaduli: saymawvilo
71. omi da Cveni momavali // klde. - 1915. - 29 marti. Jurnali mozrdilTaTvis. - 1916. - #11-12. - gv.
- #11. - gv. 2-4; 89-98;
72. osanna!: (akakis xsovnas) // klde. - 1915. - 8 Te- 95. galia: piesa erT moqmedebad // nakaduli: say-
bervali. - #5. - gv. 2; mawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1917.
73. oseTis xelovnuri CamoSoreba (zaqaria WiWi- - #17-20. - gv. 12-16;
naZis wignis gamo) // klde. - 1915. - 12 aprili. - 96. zRapris gmiri: [moTxroba] // nakaduli: saymaw-
#13. - gv. 4-5; vilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1917. -
74. pirveli maisoba // klde. - 1915. - 3 maisi. - #16. #15-16. - gv. 5-8;
- gv. 2; 97. TeTri zambaxi: [romani] // saqarTvelo (suraTe­
75. pirveli periodis dasasruli osmaleTis aspa- biani damateba). - 1917. - 22 ianvari. - #4. - gv.
rezze // klde. - 1915. - 8 Tebervali. - #5. - gv. 2-4; 29 ianvari. - #5. - gv. 1-4; 5 Tebervali. - #6.
10; - gv. 2-4; 11 Tebervali. - #7. - gv. 2-4; 19 Teber­

584
vali. - #8. - gv. 2-4; 27 Tebervali. - #9. - gv. 2-4; 117. sicili TovlSi: [leqsi] // nakaduli: saymawvi-
5 marti. - #10. - gv. 2-4; lo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1920. - #3.
98. Sobam ibrala: [moTxroba] // nakaduli: saymawvi- - gv. 23;
lo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1917. - #21- 118. cekva brZolis win: (saqarTvelos mxedrobas).
24. - gv. 14-20; [leqsi] // mxedari. - 1920. - #1. - gv. 11;
99. werili fufalasTan: [moTxroba] // nakaduli: 119. farvanas tba: legenda / el. axvlediani [mxatv.]
saymawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - // jejili. - 1921. - agvisto. - gv. 8-20;
1917. - #13-14. - gv. 4-10; 120. axali mwerlobis mkveTri gamijvna: [cisfer-
100. bulbulT xelmwifis asuli: (xalxuri zRapa­ yanwelTa gamijvnis gamo] // kandeli. - baTumi,
ri) // nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdil­ 1922. - #2. - gv. 13-14;
TaTvis. - 1918. - #5-6. - gv. 22-31; #7-8. - gv. 34- 121. „vin aris damnaSave~: [n. nakaSiZis piesis mi-
44; 1919. - #1. - gv. 15-27; #2. - gv. 26-38; #3-4. moxilva] // lomisi. - 1922. - #6-7. - gv. 27-28;
- gv. 20-31. - galeqsili d. kasraZis mier; 122. „maTraxis panaSvidi~: [sandro SaSiaSvilis
101. gagi: [moTxroba] // nakaduli: saymawvilo Jur- piesa „maTraxis panaSvidi~ marjaniSvilis Tea-
nali mozrdilTaTvis. - 1918. - #1-2. - gv. 13-25; tris scenaze] // xelovnebis droSa. - 1924. - #5.
102. kapitani: [istoriuli moTxroba] // jejili. - - gv. 13-15;
1918. - #3. - gv. 43-45; #4. - gv. 39-44; #5-6. - gv. 123. patagoniis glexebi: [cisferyanwelebis gakri­
48-56; tikeba] // vandali. - baTumi, 1924. - #1;
103. oqros TavTavi: (gadmokeTebuli Sio mRvime- 124. werili redaqciis mimarT: Jurnal kavkasion-
liT) zRapari (erT-moqmedebian suraTad) // ze xelismomwerTa sayuradRebod: [sapasuxo
nakaduli: saymawvilo Jurnali mcirewlovan- werili-ganmarteba Jurnalis safasuris Tao-
TaTvis. - 1918. - #6. - gv. 9-17; #7. - gv. 14-20; baze] // komunisti. - 1924. - 28 agvisto. - #196.
104. qarTlosianebs: [leqsi] // saxalxo kalendari. - - gv. 4;
1918. - gv. 197-199; 125. 30 weli scenaze: [msaxiob viqtor mataraZis
105. TaTo, faTo, Tola da keke // nakaduli: saymaw- sasceno moRvaweobis iubiles gamo] // komunis-
vilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1919. - ti. - 1934. - 11 ivnisi. - #134. - gv. 4;
#5-8. - gv. 9-16; 126. axalgazrdobis XXV saerTaSoriso dRe / d.
106. kurdRlis patarZali // nakaduli: saymawvilo kasraZe, b. TaTaraSvili // sabWoTa maswavlebe-
Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1919. - #3-4. - li. - 1939. - 6 seqtemberi. - #81. - gv. 3;
gv. 9-16; 127. did oqtombers: [leqsi] // sabWoTa oseTi. -
107. monadire // nakaduli: saymawvilo Jurnali cxinvali, 1939. - 7 noemberi. - #249. - gv. 3;
mcirewlovanTaTvis. - 1919. - #9-12. - gv. 3-11; 128. irakli gamrekeli: mxatvari. mokle biografia
108. patara meWuWule: [leqsi] // jejili. - 1919. - // sabWoTa xelovneba. - 1939. - #5. - gv. 10-12;
#12. - gv. 19-22; 129. ioseb tfileli - „didmouraviani~: giorgi
109. saidumlo siyvaruli // nakaduli: saymawvilo leoniZis redaqciiT: [recenzia] // komunisti. -
Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1919. - #5-8. - 1939. - 6 ivlisi. - #153. - gv. 3;
gv. 2; 130. moskovis saxelmwifo ebrauli Teatris 20
110. spartaki: [ambavi] // jejili. - 1919. - #1. - gv. 55- wlisTavi: [Teatri winaT da axla] // komunisti.
59; #5-7. - gv. 57-62; #8-9. - gv. 58-60; - 1939. - 30 marti. - #73. - gv. 4;
111. Tinas SoSia: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo 131. qarTveli xalxis didi momRerali [vano sara­
Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1920. - #9. - gv. jiSvili]: [gardacvalebidan 15 wlisTavi] / d.
9-10; kasraZe, i. ClaiZe // sabWoTa maswavlebeli. -
112. kontrrevolucioneri: [moTxroba] // nakadu- 1939. - 12 noemberi. - #103. - gv. 3;
li: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 132. Salva dadiani: [mogonebebi] // sabWoTa xelovne­
1920. - #3. - gv. 3-12; ba. - 1939. - #2. - gv. 25-27;
113. kukuris qviro: [moTxroba] // jejili. - 1920. - 133. hainrix haine qarTul enaze [Targmnili poet
#2. - gv. 27-31; #3. - gv. 11-19; xariton vardiSvilis mier]: [recenzia] // komu-
114. mariam demurias xsovnas // nakaduli: saymawvi- nisti. - 1939. - 28 maisi. - #120. - gv. 2;
lo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1920. - #1. - gv. 134. akaki vasaZe: [cxovreba da Semoqmedeba] // sabWo­
44-47. - Tan axlavs foto; Ta xelovneba. - 1940. - #2-3. - gv. 57-61;
115. megobrebi: [poema] // nakaduli: saymawvilo Jur- 135. i. gogebaSvilis samSobloSi: [mzadeba dabade-
nali mcirewlovanTaTvis. - 1920. - #10. - gv. bis 100 wlisTavisaTvis] // komunisti. - 1940. - 4
5-12; oqtomberi. - #231;
116. meliko da Tval-TavSava: [zRapari]; o. Smer- 136. literaturuli SeniSvnebi // Cveni Taoba. -
lingi [mxatv.] // nakaduli: saymawvilo Jurnali 1940. - #9. - gv. 41-44;
mcirewlovanTaTvis. - 1920. - #5-6. - gv. 5-11; 137. metis energiiT // remedasi. - 1940. - #3. - gv. 15;

585
138. mets moviTxov // remedasi. - 1940. - #5. - gv. 14; 160. margalitebis saunje. xalxuri poeziis axali
139. stalini, rogorc aTeisti // mebrZoli aTeis- krebulis gamo: [recenzia] // literatura da
ti. - 1940. - #2-3. - gv. 8-11; xelovneba. - 1950. - 16 aprili. - #17;
140. upasuxismgeblobis iSviaTi nimuSi // remedasi. 161. qarTuli musikaluri folklori // litera-
- 1940. - #4. - gv. 15; tura da xelovneba. - 1951. - 12 agvisto.
141. pangermanuli kaciWamiebi da maTi „Teoria~ //
komunisti. - 1941. - 11 seqtemberi. - #215; agreTve, ekuTvnis werilebi: `fridrix
142. sabWoTa sazRvrebs iqiT: [bavSvTa mdgomareo- nicSe da grigol robaqiZe~ (`saxalxo gazeTi~,
bis Sesaxeb] // pioneri. - 1941. - #5. - gv. 12; 1910, seqtemberi. sul 2 feletoni), `pasuxad
143. goris dReebi: [moTxroba] // mnaTobi. - 1942. - prof. marceskuls~ (`saqarTvelo~, 1915),
#6. - gv. 31-47; #7-8. - gv. 67-135; `cisferi yanwebiT~ (`saqarTvelo~, 1916), `mo­
144. eWviT avadmyofi: marjaniSvilis saxelobis gvi mgosani~ (`saxalxo gazeTi~, 1914), `iulius
Teatri: [recenzia] // komunisti. - 1943. - 25 mai- keisari qarTul scenaze~ (`saxalxo gazeTi~,
si. - #113; 1912. amis gamo k. mesxma duelSi gaiwvia), `ra
145. sapatarZlo afiSiT: rusTavelis saxelobis aris futurizmi?~, vaJa-fSavela, oqtav mir­
TeatrSi: [recenzia] // komunisti. - 1943. - 15 bo, emil verharni da mravali sxva, romlebic
ivnisi. - #128; gafantulia `saqarTveloSi~, `saxalxo gazeT­
146. udanaSaulo damnaSaveni: goris saxelmwifo Si~, `kldeSi~.
TeatrSi: [recenzia] // komunisti. - 1943. - 16
ianvari. - #13; mis Sesaxeb:
147. kulturuli saunje: Tbilisis komunaluri 1. akrostixebi: (warmodgenili k. fronispireli-
muzeumi: [daarsebidan 20 wlis Sesrulebis ga- sagan) [d. kasraZe] // jejili. - 1899. - #11. - gv.
58-59; 1901. - #7-8. - gv. 91; 1902. - #5. - gv. 61;
mo] // komunisti. - 1944. - 16 aprili. - #78;
#6. - gv. 60;
148. „patara soso~ - v. egnataSvili // mnaTobi. - 1944.
2. m. ad-li. mopasani da misi „cxovreba~ // saqar-
- #12. - gv. 116-117. - sablitgami, [recenzia];
Tvelos moambe. - 1910. - #10. - gv. 3-6;
149. samxreT oseTis mwerlebi: gaz. „literatura
3. Santkeleris frangulidan qarTulad Targm-
da xelovnebidan~ // sabWoTa oseTi. - stalini-
nas Seudga d. kasraZe // Teatri da cxovreba. -
ri, 1944. - 22 dekemberi. - #231;
1910. - #25. - gv. 16;
150. samxreT oseTis mwerlebi // literatura da xe-
4. warsul SabaTs, 9 marts... // klde. - 1913. - #12.
lovneba. - 1944. - 17 noemberi. - #38;
- gv. 6;
151. saxeebi da STabeWdilebani: [u. jafariZis Semo-
5. axali piesebi dasweres... // Teatri da cxovre-
qmedebaSi] // literatura da xelovneba. - 1945.
ba. - 1914. - #40. - gv. 16;
- 23 agvisto. - #28;
6. mwerali d. kasraZe... // Teatri da cxovreba. -
152. osuri folklori // sabWoTa oseTi. - cxinvali,
1914. - #33. - gv. 16;
1946. - 30 oqtomberi. - #212. - gv. 2-3;
7. sinaTle-s frangulad... // Teatri da cxovreba.
153. patara soso: [moTxroba] // Taiguli: [sabavSvo
- 1914. - #7. - gv. 16; #14. - gv. 16;
mxatvruli krebuli / mxat.: n. fofxaZe]. - Tb.:
8. L‘ami. quTaisis Teatri // Teatri da cxovreba. -
sablitgami, 1946 (saxelgamis beWdviTi sityvis
1914. - #39. - gv. 13-15;
kombinati). - gv. 17-47;
9. akakis biografiis... // Teatri da cxovreba. -
154. samxreT oseTis mwerlebi // sabWoTa oseTi. -
1915. - #14. - gv. 16;
cxinvali, 1946. - 11 seqtemberi. - #177. - gv. 3;
10. alburioni. patara feletoni: [leqsi] // eSmakis
155. saxeebi da STabeWdilebani: irodion evdoSvi­
maTraxi. - 1915. - #13. - gv. 4-5;
lis Semoqmedeba // literatura da xelovneba. 11. axali klubi kviras, 4 ianvars gahmarTavs... //
- 1946. - 18 maisi. - #21; Teatri da cxovreba. - 1915. - #1. - garekanis
156. mefe erekle da zemoniqozeli dedaberi: [mo­ meore gverdi;
Txroba] / nax. g. CirinaSvilisa // pioneri. - 1949. 12. gigauri-gabaev-gabaonelisa, nat. sizmari: aka-
- #9. - gv. 15-16; kis gardacvalebis gamo // axali maTraxi. - 1915.
157. qarTuli cekvis ansambli: ucxoeTis presis - #6. - gv. 5-6;
gamoZaxilebi // literatura da xelovneba. - 13. dram. saz. gamgeobam... // Teatri da cxovreba. -
1949. - 10 ivlisi. - #27; 1915. - #2. - gv. 16;
158. wre-laxti: [xalxuri TamaSobani] // dila. - 1949. 14. vaJa-fSavelas saRamo... // Teatri da cxovreba.
- #12. - garekanis me-3 gv.; - 1915. - #51. - gv. 16;
159. erTi saRamo did xelovanTan: [d. arayiSvil- 15. kalandaZe, nestor (eSmaki). – a) saqarTvelos
Tan] // literatura da xelovneba. - 1950. - 30 gmirebi: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1915. -
ivlisi. - #31; #14. - gv. 2-3; b) patara feletoni // eSmakis

586
maTraxi. - 1916. - #11. - gv. 6-7; g) sityva warmo- wyaro:
Tqmuli panTeonSi T-d solomon zurgieliZis 1. avtobiografia.
saflavze b-ni eSmakis mier: [iumori] // eSmakis
maTraxi. - 1916. - #46. - gv. 2-3; d) ober-proku- kasraZe, irakli simonis Ze – agro­
rori iveriis wminda eklesiisa daviT kasraZe // nomi-gamomgoni, – muSaobda kvirikes sabWo­
eSmakis maTraxi. - 1917. - #39. - gv. 2-4; Ta meurneobaSi. gamoigona sargavi iaraRi,
16. usavano. xarfuxis saz. klubSi... // Teatri da romlis saSualebiTac norma 250%-iT srul­
cxovreba. - 1915. - #52. - gv. 14-15; deboda. gamoiyeneboda sxvadasxva kolmeur­
17. qarTuli Teatris Tanamedrove mdgomareoba- neobasa da sabWoTa meurneobaSi, xeli Seuwyo
ze... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #40. - gv. 15; trifoliatis pikirebis gegmis warmatebiT
18. wvrili ambebi: qarT. kulturis moyvarulTa Sesrulebas.
sazogadoebam... // Teatri da cxovreba. - 1915.
- #38. - gv. 15; wyaro:
19. xarfuxis saz. klubSi... // Teatri da cxovreba. 1. komunisti. - 1937. - 28 ivlisi. - #171.
- 1915. - #50. - gv. 15;
20. axali romani... // Teatri da cxovreba. - 1916. - kasraZe, korneli ilarionis Ze (1882
#25. - gv. 16; – 1910) – revolucioneri, – propagandist-agi­
21. gamarTulia xelis mowera... // Teatri da cxo- tatori da teroristi. qarTlis wiTeli
vreba. - 1916. - #4; razmis damaarsebeli, mwignobari da soflis
22. d. kasraZe... // Teatri da cxovreba. - 1916. - kultmoRvawe, – qarTlidan. daibada goris
#37. - gv. 15; mazris sof. avnevSi, mRvdlis ojaxSi. daam­
23. i. goZiaSvilis koncerti... // Teatri da cxo- Tavra goris sasuliero saswavlebeli. bavS­
vreba. - 1916. - #16. - gv. 15; vobidanve uyvarda damoukidebeli cxovreba,
24. leoniZe, giorgi (gogla). saxalxo saxlSi... // Sesdga aTeistur niadagze – sasuliero semi­
Teatri da cxovreba. - 1916. - #17. - gv. 16; nariaSi aRar gadavida, ris gamoc mamam daswye­
25. saxalxo saxli. kviras 24 ianvars...: [gancxade- vla da saxlSi aRar miiRo, samagierod, k. kas­
ba] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #4;
raZe sof. avnevis maswavleblad dainiSna (am
26. saxalxo saxlSi kviras 11 dekembers...: [gancxade-
dros mamamisi s. niqozis mRvdlad msaxurobda
da xels ver SeuSlida). maswavleblobis gar­
ba] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #50. - gv. 16;
da, k. kasraZem aq xeli mihyo saxalxo-saganma­
27. qarT. kult. moyv. saz-is TaosnobiT... // Teatri
naTleblo moRvaweobas: skolis gareSe daaar­
da cxovreba. - 1916. - #17. - gv. 16;
sa glexTa rgolebiT mecadineoba. TviTeul
28. d. kasraZem daswera... // Teatri da cxovreba. -
rgolSi hyavda aT-aTi glexi. am rgolebis mi­
1919. - #11. - gv. 16;
zani iyo wera-kiTxvis Seswavla, raTa mis Tana­
29. poeziis dRe: [baTumSi gamocemuli gazeTis bi-
Sezrdil tol-amxanagebs gazeTebis, prokla­
bliografia]: qronika // komunisti. - 1922. - 20
maciebisa da wignebis kiTxva SesZlebodaT,
maisi. - #113. - gv. 2;
gansakuTrebiT, proklamaciebis, romlebsac
30. axali juris aferistebi: werilebi redaqciis
uxvad iRebda social-demokratiuli parti­
mimarT // komunisti. - 1924. - 24 agvisto. - #192.
isagan. sofelma k. kasraZis wyalobiT zedmi­
- gv. 4;
wevniT gaicno imdroindeli aralegaluri
31. kekeliZe, k. werili redaqciis mimarT: [mec-
moTxrobebi: `oTxi Zma~, `oboba~ da sxv.
nieris gancxadeba, rom misi Sroma - qarTuli
1905 wlis revoluciis dawyebisTanave sa­
literaturis istoria - gamosacemad Cabare-
moqmedo centri cxinvalSi gadaitana da male
buli aqvT gamomcemlebs: d. kasraZesa da Toma
samuSao asparezad gaixada mTeli gorisa da
Ciqvanaias] // komunisti. - 1924. - 30 oqtomberi.
duSeTis mazrebi. Savi razmis daarsebisTana­
- #249. - gv. 6;
ve, k. kasraZem, giorgi maCabelTan SeTanxme­
32. sigua, a. daviT kasraZe. „iakob gogebaSvilis biT Seqmna wiTeli razmi, sadac Tavi mouyara
biografia~: [recenzia] // literaturuli sa­ rCeul biWebs avnevidan, niqozidan, xviTebi­
qarTvelo. - 1941. - 7 Tebervali. - #6; dan, cxinvalidan, qurTa-gujabauridan da
33. Saduri, r. s. sabWoTa saqarTvelos xelovneba sxv. wiTeli razmi Sav razms pirvelad Sexvda
axali amocanebis winaSe: [moxsenebidan - „axali sof. abanosTan, sadac Savma razmma k. kasra­
stalinuri xuTwledi da Cveni amocanebi~. moxse­ Zis ultimatumiT iaraRi dayara. k. kasraZem
neba wakiTxulia rusTavelis saxelobis Teatr­ am iaraRiT (82 berdanis Tofi), cxinvalSi da­
Tan arsebuli pirveladi partorganizaciis brunebisTanave, xeli mihyo wiTelrazmelebis
krebaze, 25 aprili. 1946] / r.s. Saduri // litera­ SeiaraReba-gawrTvnas. wiTeli razmis sawvrT­
tura da xelovneba. - 1946. - 1 ivnisi. - #23. nel asparezad k. kasraZem gaixada sof. niqozi,

587
sadac (mamis gardacvalebis gamo) aleqsandre winaT kavSiri hqonda), Tavi gamoido da k. kas­
mRvdlobda, romelic kornelim male aTeis­ raZe metexis cixeSi gaZlierebul darajTa
tad gardaqmna, magram mTavrobis Tvalis asax­ xlebiT gadaayvanina. imave dros, yoveli Ro­
vevad anafora ar gaaxdevina: am Zma-mRvdels nisZieba ixmara, rom sasamarTlo k. kasraZes
eklesiaSi, sakurTxevlis gverdiT, gaakeTe­ lmobierad mopyroboda. gasamarTlebis dRes
bina samalula tyviis Camosasxmelad. yoveli sasamarTloSi k. kasraZis winaaRmdeg araviTa­
wirvis Semdeg ambionidan aqadagebda xalxis ri sabuTi ar aRmoCnda: bralmdeblis bralde­
sakeTildReod, revoluciis mniSvnelobaze, ba sityvieri gamodga, mowmeebma gadaTqves – k.
xolo mis Semdeg gamohyavda propagandiste­ kasraZes ar vicnobTo, TviT apolon maCabel­
bi, umTavresad, vinme patara mixa. 1905 wlis mac, tirZnisis glexebis amwiokebelma mebato­
revoluciis gamZafrebis xanaSi didi aqtiu­ nem, romelsac kornelim revolveris sroliT
roba gamoiCina: mravali Savrazmeli da boqau­ Tvali gamoTxara, samsjavroSi saqmis garCevis
li gamoasalma wuTisofels sakuTari xeliT; dros gadaWriT iuara: am kacs sruliadac ar
cxinvalSi – dilis 10 saaTze boqauls miuxta vicnob, Cemi Tvalis gamomTxrels ki odesme
sammarTveloSi, iaraRi ahyara da straJnike­ TviTon me gavuswordebio. amitom korneli
biTurT daapatimra, xelT igdo fosta-tele­ sarCobelas ascda da rostovs gadasaxleba ga­
grafi, cxinvali revolucionerebisa da wiTe­ dauwyvites, saidanac ficxlav ukanve gamoiqca
li razmis TavSesafrad aqcia. daaarsa wiTeli (da TbilisSi CamosvlisTanave – pirvel dRes
Stabi, romelic centridan miRebuli direq­ veris daRmarTze Sexvda apolon maCabels, ro­
tivebiT moqmedebda. 1906 wlis aprilis 13, k. melmac kornelis uTxra: `roca iaraRi geqneba
kasraZe erTi uaqtivesi monawileTagani iyo xelze, maSin gavswordeTo~).
duSeTis xazinis eqspropriaciisa (i. gedeva­ k. kasraZe gardaicvala anTebiT. daikr­
niSvilTan, kereseliZeebTan, l. cagarelTan Zala TbilisSi – kukiis sasaflaoze. SiSiT
da TaqTaqiSvilebTan erTad). mTel mazraSi maxlobelTagani aravin gahyolia, garda ja­
k. kasraZes icnobdnen `qartexilis~ saxeliT SuSebisa. Jandarmerias misi sikvdilisa ara
(amave fsevdonimiT beWdavda leqsebsa da ko­ sjeroda, amitom naTesavT xelwerilobiTi
respondenciebs `cnobis furcelSi~, `Sur­ Tavdeboba CamorTva: Tu cocxali gamoCnda
dulSi~), misive fsevdonimebia: neli, neliko). korneli kasraZe, pasuxs agebTo.
mefis mTavrobam sastiki devna dauwyo da misi
Tavi 1.000 maneTad Seafasa. gamoqveynebulia:
reaqciis gaZlierebisTanave, centridan 1. ver SegaSinebs tyvia da xiSti: [leqsi] // megoba-
gankargulebis Tanaxmad, k. kasraZem daSala ri. - 1906. - 3 dekemberi. - #58. - gv. 2;
wiTeli razmi, xolo TviT safrangeTs gadaix­ 2. adreuli malayebi: (akakis mibaZva) // niSaduri.
vewa, iqidan – belgiaSi, sadac briuselis Tavi­ - 1907. - #12. - gv. 9-10;
sufal universitetSi swavlobda sainJinro 3. ioanes lxini: (akakis mibaZva). [leqsi] // niSadu-
nawilze, gansakuTrebiT – qimias, raTa gane­ ri. - 1907. - #14. - gv. 11;
xorcielebina yumbarebis keTebis zedmiwevniT 4. iuda: [leqsi] // niSaduri. - 1907. - #10. - gv. 7;
Seswavlis ocneba. cdilobda, aRmoeCina iseTi 5. marselieza: („erToba CvenTvis taxtias~ xmaze).
sasroli manqana, rom gamoangariSebiT yumbara [leqsi] // niSaduri. - 1907. - #10. - gv. 12;
swored Tavis adgilas dacemuliyo (kornelis 6. satrfos mtrebs: [leqsi] // niSaduris krebuli.
mier wiTeli razmis daSlisTanave, meoTxe - 1907. - #1. - gv. 73;
dRes, qarTlis damsjelma razmma – vnukovis 7. amirani: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - #30. - gv. 6;
eqspediciam, cxinvalelebis aReba-darbevis 8. gakaJebuli guli-goneba...: [leqsi] // niSaduri.
Semdeg, cxinvalSi zarbaznebiT daangria kor­ - 1908. - #23. - gv. 8-9;
neli kasraZis dedis saxli, qurTaSi – g. maCa­ 9. gamocana: [leqsad] // niSaduri. - 1908. - #26. - gv. 16;
blis saxli, xolo zemo niqozSi – sandro kas­ 10. gamocanebi: gaberila tikisaviT...: cxinvale-
raZis saxli). k. kasraZe belgiaSi darCa 1910 lebs: [iumoristuli leqsi] // niSaduri. - 1908.
wlamde. aqedan, mefis mTavrobis Tvalis asax­ - #27. - gv. 14;
vevad, Zmis – daviTis saxeliT dedas udepeSa: 11. nawyveti: („guli moucavs sevdas...`). [leqsi] //
`Корнелий застрелился, вышлите для похороны~, niSaduri. - 1908. - #35. - gv. 14;
xolo TviTon meore dResve, sxvisi paspor­ 12. nu miWer xelsa, dedilo...: [leqsi] // niSaduri. -
tiT, Tbilisisaken gamoemarTa. Jandarmeriam 1908. - #23. - gv. 10;
Seityo misi Camosvla, male Seipyro da cixeSi 13. saorsulo kasa: [iumoristuli leqsi] // niSa-
gadagzavna. ganzraxuli iyo misi gzaSi mokvla. duri. - 1908. - #28. - gv. 15;
es ambavi gaigo Tbilisis gubernatoris colma 14. satrfos: (vuZRvni X-s). [leqsi] // niSaduri. -
(romelTanac k. kasraZes, uSiSroebis mizniT, 1908. - #33. - gv. 8;

588
15. qarTlelis simRera: [iumoristuli leqsi] // meli mosaxleobis gaTviTcnobierebas. goris
niSaduri. - 1908. - #30. - gv. 11; samaswavleblo seminariaSi swavlis Semdeg,
16. Soridan: [leqsi] // saqarTvelo. - 1908. - #11. - 1885 wels, erevnis samaswavleblo seminariaSi
gv. 8-9; gamwesda galobis maswavleblad, sadac 1918
17. xucesi da jibgiri: (scena swarmoebs vagonSi) // wlamde dahyo. am drois ganmavlobaSi somex­
niSaduri. - 1908. - #25. - gv. 14; Ta sazogadoebasa da mSromelT acnobda qar­
18. 4 Tebervali 1909 w.: [leqsi] // guSagi: iumoris- Tul mxatvrul kulturas, xSirad umarTavda
tuli popularuli almanaxi. - 1909. - #2. - gv. 4; saqarTvelos sxvadasxva kuTxis simRerebiT
19. akakis dRe briuselSi // erToba. - 1909. - #1. - gv. damSvenebul saRamo-koncertebs, avrcelebda
12-13. - teqstis bolos: briuseli 20 dek. (ax. st.); qarTul gamocemebsa da sxv.
20. golgoTa: [leqsi] // axali guSagi: iumoris- 1918 wlidan galobis maswavleblad mu­
tul-popularuli almanaxi. - 1909. - #1. - gv. 3; Saobda goris samaswavleblo seminariasa da
21. eqspromti: d-s. [leqsi] // axali guSagi: iumoris- pedteqnikumSi, aqve, saqarTvelos saarqivo
tul-popularuli almanaxi. - 1909. - #2. - gv. 6; mTavar sammarTvelos rwmunebulad iyo; gor­
22. moRalates: [leqsi] // Cveni guSagi. - 1909. - #1. Si momxdari miwisZvris dros daRupvas ga­
- gv. 3; daarCina yof. seminariis didZali qoneba da
23. rodemdis!?: [leqsi] // Ramis guSagi. - 1909. - #1. - gv. 4; saarqivo masala, goris raionSi mravalgzis
24. simRera: [leqsi] // Cveni guSagi. - 1909. - #2. - gv. 3; gaumarTia koncertebi da sxv.
25. uimedo mware fiqrebi: [leqsi] // Zala. - 1909. - xalxSi saukeTeso muSaobisTvis, s. kas­
#5. - gv. 8; raZe ramdenjerme (3-jer) daajildova saqar­
26. (vuZRvni X-s): [leqsi] // xalxi. - 1910. - 5 aprili. Tvelos ssr gansaxkomma da goris ganganyofi­
- #14. - gv. 2; lebam.
27. rkinis moajirs kvlav dayrdnobili...: [leqsi] // 1935 wels, saq. kp (b) goris raikomis xel­
xalxi. - 1910. - 12 aprili. - #15. - gv. 3. mZRvanelobiT, goris mSromelT s. kasraZes
gadauxades 50 wlis samaswavleblo da sazoga­
Targmna: doebrivi damsaxurebis iubile.
1. im saamursa saRamos...: (frangulidan). [leqsi] //
Ramis guSagi. - 1909. - #2. - gv. 8. gamoqveynebulia:
1. vgzavni fostiT ocdarva maneTs... // iveria. -
mis Sesaxeb: 1897. - 24 maisi. - #99. - gv. 4.
1. aqauri. didi liaxvis xeoba: [reaqciis gaZlie-
reba; cxinvalSi xalxisaTvis zarbaznebis da- wyaro:
mizneba da pasuxis moTxovna; n.p. ter-stefano- 1. namiCeiSvili, g. 50 weli samaswavleblo aspa­
vis mimarTva jaris ufrosisadmi; korneli kas- rezze: [maswavlebel simon nikolozis Ze kas­
raZis dapatimreba da misi ojaxis ayra] // cnobis raZis iubiles gamo] // komunisturi ganaTleba.
furceli. - 1906. - 31 ianvari. - #2992. - gv. 1-2; - 1935. - #5. - gv. 4.
2. sasamarTlo // saqme. - 1910. - 16 seqtemberi. -
#12. - gv. 4. kasriZe, daviT (daaxl. 1850 – ) – mu­
Sa-gamomgoni, – meqanikosi. 1875 wels daamTa­
wyaro: vra kavkavis teqnikuri saswavlebeli, imave
1. d. kasraZis cnobani; wels gadavida xaSuris saxelosnoSi praqti­
2. Архивная справка по истории революции. Архив kantad, 1879-1882 wlebSi – arsenalSi, 1915
ЦАУпр. ССРГ. - 1931. - 9 апреля. - #451: Арх. Ф. wlidan – vaxnianskis (kalininis) liTon-tres­
63, д. #855/1905 г. - Л. 3. - Ф. 36; д. #4020/1906 tis sameqaniko qarxanaSi, – Tbilisis TiTqmis
г. - Л. 3. - Ф. 36; д. #1432/1910 г. - Л. 4, 52; Ф. #36, yvela fabrika-qarxanaSi muSaobda.
д. #2872. - Л. 7; papoviCTan muSaobis dros, gamoigona ame­
3. mgalobliSvili, sofrom. mogonebani / levan rikuli sistemis 70 cxenisZaliani turbina
asaTianis winasityvaobiT, redaqciiT da Se­ `patara goliaTi~ (`malenki velikan~), rome­
niSvnebiT. - Tb.: federacia, 1938. - gv. 85. lic muSaobda yarsis olqSi, baTumSi, axal­
qalaqSi da sxv.
kasraZe, simon nikolozis Ze (1864 – ) gaakeTa qsovilebis dasakeci (30 gr. atm.
– maswavlebeli da sazogado moRvawe. daibada wnevis) wnexi-presi.
q. gorSi. goris sasuliero saswavlebelSi swa­
vlis dros, daaarsa momReralTa gundi da xel­ wyaro:
mZRvanelobda scenis moyvareTa dramwres, ri­ 1. navTluReli, Saqro. amxanagi daviT kasriZe:
Tac emsaxureboda mozardi Taobisa da mSro­ [kalininis saxelobis meqanikuri qarxnis mu­

589
Sa-gamomgonebeli] // komunisti. - 1927. - 22 seq­ 5. lev tolstoi da qarTuli sinamdvile: l. tols­
temberi. - #214. - gv. 3. tois gardacvalebis 30 wlisTavis gamo. - Tb.,
1941 (teqnika da Sroma). – 116 gv.: il. da portr.;
kaSmaZe, avTandil vasilis Ze (1915 6. gadatexili salamuri: [monografia v. sara­
– 1938, 30/VII) – poeti. daibada q. wulukiZeSi jiSvilis Sesaxeb]. - Tb.: sablitgami, 1947 (saq.
(xonSi). 5 wlis iyo, rom Sevida Tbilisis 1-l ssr sarew. kooperac. sammarTv. st.). – 126 gv.: 1
sacdel-saCvenebeli saSualo skolis sabavSvo CarT. furc. il.;
baRSi. am saswavlebelSi daamTavra Svidwledi. 7. vano sarajiSvili: monografia. - Tb.: saxelga­
swavla gaagrZela saxelmwifo universitetSi, mi, 1947 (saq. ssr poligraf. da gam-bis saqmeTa
filologiur fakultetze (1935). bavSvobidan sammarTv. beWvdiTi sityvis kombinati). – 282
mas dahyva poetis niWi. 6 wlis bavSvma dawera gv.: portr. da sur. [2] gv. 1 CarT. furc.; 22sm.. -
leqsi `mWedelo~. pirvelad TanamSromloba bibliografia: lit-ra SeniSvnebSi;
daiwyo Jurnal `oqtombrelSi~, nino nakaSiZis 8. zaqaria faliaSvili. - Tb.: saxelgami, 1947 (saq.
xelmZRvanelobiT. TanamSromlobda yvela qar­ ssr poligraf. da gamomc. saqm. sammarTv. beW-
Tul JurnalSi. 15 wlis bavSvma Caabara saxel­ vd. sityvis kombinati). – 60 gv.: portr. 1 CarT.
gamis sabavSvo redaqtors gamosacemad Tavisi furc.; 21sm.. - bibliografia: lit-ra SeniSvnebSi;
nawarmoebebi, romlebic saxelgamma 1933 wels 9. zaqaria faliaSvili: dokumentalur-biogra-
gamosca saxelwodebiT `Tebervlis zeimi~. 1937 fiuli narkvevi / [p. xuWuas winasityvaobiT];
wlis dekemberSi gaciebis gamo mZimed daavadda, saq. Teatraluri saz-ba. - Tb.: xelovneba, 1948
ris gamoc, rva Tvis avadmyofobis Semdeg, gar­ (poligrafkombinati komunisti). - V, 174, [1] gv.:
daicvala 1938 wlis 30 ivliss. universitets portr. il.; 26sm.. - bibliografia: gv. 149-170;
daamTavrebda 1939 wels, magram ar dascalda. 10. sandro inaSvili: monografia / saq. Teatr. saz-
ba. - Tb.: xelovneba, 1948 (l.p. berias sax. po­
calke gamocemulia: ligrafkombinati komunisti). – 160 gv.: sur. 1
1. Tebervlis zeimi: [sabavSvo leqsebi]. - tf.:
CarT. furc. portr.;
saxelgamis sabavSo seqtori, 1933 (p/sk. st.). -
11. Tbilisis operisa da baletis Teatri: masale­
49 gv.: sur.
bi istoriisaTvis / saq. Teatraluri saz-ba.
- naw. 1.: 1851-1921. – Tb., xelovneba, 1950 (beWd­
wyaro: ar aris miTiTebuli.
viTi sityvis kombinati). - 614 gv.: portr. da
il.. - danarTi: operebi, gv. 517-57. - operetebi,
kaSmaZe, Salva efremis Ze (1904 – ) –
gv. 558-73. - baletebi da pantomimebi, gv. 574-9.
daibada 1904 wels, samtrediis raionis sof.
- bibliografia: avtoris ganmartebani da wya­
baSSi, swavlobda iqve, Semdeg – quTaissa da
roTa maCvenebeli, gv. 580-610.
TbilisSi. ojaxuri mdgomareobis gamo, iZu­
lebuli iyo 15 wlis asakidan daewyo damou­
mzad aqvs gamosacemad:
kidebeli cxovreba da muSaoba. pirveli misi
1. leqsTa krebuli;
leqsi, miZRvnili arsen jorjiaSvilisadmi,
2. masalebi qarTuli musikaluri kulturis
daibeWda 1922 wels gaz. `rkinigzelSi~. Sem­
istoriisaTvis: [4 tomi; am sakiTxze ix. musi­
deg ibeWdeboda sxvadasxva periodul gamoce­
kis mcodne p. xuWuas werili ix.: `К изучению
mebSi.
истории грузинской музыкальной культуры~ (`za­
garda amisa, qarTul, rusul, somxur da
ria vostoka~, 1945, 17 Tebervali);
azerbaijanul presaSi gamoqveynebuli aqvs
3. romanebi: `mze aRmavali~, `arCil erisTavi~.
orasamde sxvadasxva statia, narkvevi, fele­
toni da leqsi.
misi fsevdonimia: sileo-rean. gamoqveynebulia:
1. is dRe rodesac. vanler daisels: [leqsi] // Tea-
calke gamocemulia: tri da cxovreba. - 1925. - #7. - gv.;
1. atlantida: leqsebi. wigni meore. - tf., 1927. - 2. mitoveb mxolod dasisxul Tvalebs: [leqsi] //
29, [1] gv.; Teatri da cxovreba. - 1925. - #11. - gv.;
2. guli da dReebi: [leqsebi] / vanler daiseli da 3. beladis samSobloSi: [saqarTvelos ssr umaR-
sileo-rean. - tf., 1927 (zaria vostokas stam­ lesi sabWos arCevnebis Catareba gorSi] // komu-
ba). – 48 gv.; nisti. - 1938. - 13 ivnisi. - #134. - gv. 2; axalgazr-
3. Semodgomidan qariSxalamde: leqsebi. wigni me­ da komunisti. - 1938. - 13 ivnisi. - #134. - gv. 3;
same. - tf., 1928 (saq. wiT. jvris st.). - 30, [2] gv.; sabWoTa aWara. - 1938. - 14 ivnisi. - #135. - gv. 2;
4. ori Sexvedra: poema. - baTumi: aWaris saxelga­ 4. vaJauri simRera stalinze: [leqsi] // Cveni Tao-
mi, 1940. – 63 gv.; ba. - 1939. - dekemberi. - #12. - gv. 34;

590
5. „naperwklidan~ „naperwklamde~ // sabWoTa xe- 26. andria yaraSvili: [qarTveli kompozitoris
lovneba. - 1939. - #2. - gv. 28-29; gardacvalebidan 20 wlisTavis gamo] // lite-
6. niko sulxaniSvili [qarTveli kompozitori] ratura da xelovneba. - 1945. - 8 marti. - #9;
gardacvalebidan 20 wlisTavis Sesrulebis 27. „gedis tba~ Tbilisis operisa da baletis Tea-
win // sabWoTa afxazeTi. - 1939. - 11 agvisto. - tris axali speqtakli: [musika p. Caikovskisa,
#183. - gv. 4; dadgma vaxtang Wabukianis, mxatvari s. virsa-
7. niko sulxaniSvili [qarTuli xalxuri musikis laZe. recenzia] // komunisti. - 1945. - 2 marti.
ostati]: gardacvalebidan 20 wlisTavis gamo // - #43;
komunisti. - 1939. - 3 dekemberi. - #278. - gv. 2; 28. guramis werili frontel mamas. mamis pasuxi:
8. saxelovani iubilari: [Salva dadiani, samwer- [leqsebi] // sabWoTa milicieli. - 1945. - 26 ian-
lo-sazogadoebrivi da Teatraluri moR- vari. - #3;
vaweobis 45 wlisTavi] // sabWoTa afxazeTi. - 29. petre mirianaSvili: dabadebidan 85 da garda-
1939. - 30 ianvari. - #24. - gv. 3; cvalebidan 5 wlisTavis gamo // literatura
9. Salva dadiani: [samwerlo-sazogadoebrivi da da xelovneba. - 1945. - 23 Tebervali. - #7;
Teatraluri moRvaweobis 45 wlisTavi] // sa- 30. raJden xundaZe: dabadebidan 100 wlisTavis
bWoTa aWara. - 1939. - 30 ianvari. - #24. - gv. 3; gamo // literatura da xelovneba. - 1945. - 23
10. Salva dadiani: [samwerlo-sazogadoebrivi dekemberi. - #43;
moRvaweobis 45 wlis iubiles Sesaxeb] // komu- 31. filimon qoriZe: [gamoCenili qarTveli momRe-
nisti. - 1939. - 12 ianvari. - #10. - gv. 3; rali, musikiso] // literatura da xelovneba. -
11. akaki wereTeli da WiaTuris marganeci // Wia- 1945. - 14 oqtomberi. - #34;
Turis maRaroeli. - 1940. - 23 ivnisi. - #99; 32. qarTuli operisa da filarmoniis saTave: pir-
12. akaki wereTeli qarTul musikaSi // sabWoTa veli qarTuli saopero speqtalis 40 wlisTa-
afxazeTi. - 1940. - 6 Tebervali. - #30;
visaTvis // literatura da xelovneba. - 1945.
13. axal quTaiss: [leqsi] // industriuli quTaisi.
- 18 noemberi. - #39;
- 1940. - 26 oqtomberi. - #240;
33. „xevisberi goCa`-s dadgmis gamo rusTavelis
14. vaJa-fSavela: gardacvalebidan 25 wlisTavis
sax. TeatrSi: piesa s. SanSiaSvilisa, dadgma s.
gamo // industriuli quTaisi. - 1940. - 3 agvis-
WeliZis, mxatvari T. abakelia, musika r. gabiC-
to. - #178;
vaZisa // axalgazrda komunisti. - 1945. - 17 mar-
15. lev nikolozis-Ze tolstoi: [gardacvalebi-
ti. - #20;
dan 30 wlisTavis gamo] // tyibulis maRaroeli.
34. aleqsandre maisuraZe: [qarTuli xalxuri
- tyibuli, 1940. - 20 noemberi. - #98;
simRerebis gamavrceleblis da lotbaris gar-
16. l. n. tolstoi TbilisSi [1851-2 wlebSi] //
dacvalebidan 15 wlisTavis gamo] // literatu-
industriuli quTaisi. - 1940. - 20 noemberi. -
ra da xelovneba. - 1946. - 12 aprili. - #16;
#269;
35. vaJa-fSavela da qarTuli musika // literatu-
17. Важа Пшавела: К 25-летию со дня смерти //
ra da xelovneba. - 1946. - 15 seqtemberi. - #37.
Молодой сталинец. - 1940. - 10 августа. - #110;
- gv. 4;
18. godognis lodi rusTavelis prospeqtze: [le-
36. leon nikolozis-Ze isecki: [mokle biografiu-
qsi] // komunisti. - 1941. - 8 Tebervali. - #32;
li cnobebi da misi moRvaweoba] // literatura
19. korneli kekeliZe: [„qarTuli literaturis
da xelovneba. - 1946. - 18 maisi. - #21;
istoria~ t. 1. kritika da bibliografia] // sa-
37. niko qumsiaSvili: gardacvalebidan 5 wlisTa-
bWoTa aWara. - baTumi, 1941. - 6 aprili. - #81.
vis gamo // komunisti. - 1947. - 24 seqtemberi. -
- gv. 3;
#191; saxalxo ganaTleba. - 1947. - 18 seqtembe-
20. iavnanis dasaxsnelad: [leqsi] // sabWoTa oseTi.
- cxinvali, 1943. - 21 marti. - #64; ri. - #38;
21. anton rubinSteini da Tbilisi samusiko saswa- 38. platon kakabaZe - momRerali, peterburgis
vlebeli // literatura da xelovneba. - 1944. - saimperatoro Teatris msaxiobi: gardacvale-
24 noemberi. - #39; bis 52 wlisTavi // komunisti. - 1947. - 27 agvis-
22. vano sarajiSvili // mnaTobi. - 1944. - #12. - gv. to. - #171;
97-115; 39. al. yazbegi da xalxuri musika // literatura
23. niko sulxaniSvili: gardacvalebidan 25 wlis- da xelovneba. - 1948. - #39. - gv. 3;
Tavis gamo // literatura da xelovneba. - 1944. 40. barbare wereTeli: [„sulikos~ musikis avto-
- 22 dekemberi. - #42; ri]: [nekrologi] // literatura da xelovneba.
24. samSoblo: [leqsi] // stalinis droSa. - 1944. - 31 - 1948. - #12. - gv. 4;
seqtemberi. - #35; 41. gamovceT giorgi CubiniSvilis musikaluri
25. akaki da qarTuli musika // literatura da xe- nawarmoebni // komunisti. - 1948. - 24 oqtombe-
lovneba. - 1945. - 5 Tebervali. - #5; ri. - #212. - gv. 3;

591
42. davicvaT vano sarajiSvilis vokaluri memkvi- leobisaTvis, 1902 wels administraciuli we­
dreoba // komunisti. - 1948. - 22 ivnisi. - #123; siT gadasaxlebul iqna sofelSi (mTaSi), sadac
43. zaqaria faliaSvili: [kritika da bibliogra- social-demokratiuli organizacia moawyo,
fia] // komunisti. - 1948. - 30 ivlisi; axalgoris organizacias daukavSira da isev
44. nikoloz baraTaSvili qarTul musikaSi // mna- tfiliss dabrunda partiuli muSaobisaTvis.
Tobi. - 1948. - #5. - gv. 154-160; aq jaSuSebma devna dauwyes, romlis dro­
45. vano sarajiSvili: gardacvalebidan 25 wlis- sac, erTi jaSuSi Semoikla da Sepyrobas Tavi
Tavis Sesrulebis gamo // literatura da xe- daaRwia. 1903 wels, baTomSi muSaTa daxvretis
lovneba. - 1949. - 13 noemberi. - #45; (1902) wlisTavis aRsaniSnavad mowyobili de­
46. ia kargareTeli: gardacvalebis 10 wlisTavis monstraciis medroSe iyo al. dgebuaZesa da
gamo // literatura da xelovneba. - 1949. - 3 joxaZesTan erTad. 1904 wels, q. TelavSi kiro
aprili. - #14; gelovanTan, abram miqaZesTan da sxvebTan er­
47. mixeil kavsaZe: moRvaweobis 50 wlisTavis gamo Tad, daaarsa social-demokratiuli organi­
// literatura da xelovneba. - 1949. - 9 ianvari. zacia. am xanebSi Telavis cixeSi Casves. aqedan
- #1; tfilisis metexis cixeSi gadaiyvanes. am drois
48. niko sulxaniSvili: gardacvalebis 30 wlisTa- Semdeg socialist-revolucionur partias
vis gamo // literatura da xelovneba. - 1949. - 4 miekedla. amave 1904 wels, metexidan gasvlis
dekemberi. - #48; Semdeg, esrola tfilisis me-10 nawilis ubnis
49. ivane javaxiSvili // droSa. - 1952. - #4. - gv. 17- ufross (romelic gansakuTrebulis Tavga­
8; modebiT sdevnida revolucionerebs) da ara
50. niko qumsiaSvili // droSa. - 1952. - #9. - gv. 19; erTgzis ahyara iaraRi policielT. d. z. sara­
51. poetisa da kompozitoris TanamSromloba // jiSvilis qarxanaSi muSebis pirveli gaficva
literatura da xelovneba. - 1952. - 22 Teberva- moaxdina da muSebs gamarjvebac moupova. 1905
li. wels misi TaosnobiT moxda policmeister
kovaliovze teroristuli Tavdasxma (amaSi
mis Sesaxeb: monawileobdnen: kote (leo) xerxeuliZe, so­
1. bagrationi, l. monografia vano sarajiSvilze so davriSaSvili, Sio pavliaSvili da iliko
// komunisti. - 1948. - #23; xirseli). amave 1905 wlis agvistos 13-s gani­
2. burTikaSvili, a. wigni did kompozotorze: [S. zraxa kavkasiis policiis gamgis, general Si­
kaSmaZe - „zaqaria faliaSvili~. gam-ba „xelovne- rinkinis mokvla, romelsac Causafrda kukiis
ba~. 1948 w.: [recenzia] // komunisti. - 1949. - 30 patara xidis axlos, sastumro grand-otelSi
ivlisi. - #150; (oTaxi #24, S. pavliaSvilTan, k. kaCarovTan
3. balaxaSvili, i. wigni Tbilisis operisa da ba- da m. petrovTan erTad), magram radgan erTma
letis Teatrze: [masalebi istoriisaTvis naw. amxanagma, provokatorma mix. petrovma gasca,
1-li] // literatura da xelovneba. - 1951. - 29 JandarmTa da policielTa Zlierma razmma
ivlisi; sastumros alya Semoartya da teroristuli
4. jibuti, v. wigni qarTuli operis istoriaze: jgufi Seipyro. maTTan erTad, Jandarmeriam
[recenzia] // axalgazrda komunisti. - 1951. - 20 xelT igdo 7 yumbara (buxarSi damaluli), re­
noemberi. volverebi da sxv. d. kaCauri Seipyres da sasa­
marTlos gadasces, magram gasamarTlebis Sem­
wyaro: ar aris miTiTebuli. deg, 1906 wels, amxanagebTan (S. pavliaSvili,
Sio mJavanaZe, pet. baxtriCevi, k. kaCarovi da
kaCauri, daviT nikolozis Ze (1876, sxv.) erTad cixidan gaiqca. es gaqceva TviTon­
26/IV – ) _ revolucioner-organizatori da ve moawyo, xolo vidre TviTon gavidoda, cixi­
teroristi, mTiuli. daibada q. tfiliss, deda dan gaaqcia social-demokrati teroristi
_ tfiliseli, mama _ sof. gavazidan, qsnis eris­ togo WanturiSvili da sxv. (cixidan am tero­
Tavis naymevi, mzareuli. swavlobda tfili­ ristTa jgufis gaqcevis mowyobaSi d. kaCaur­
sis pirvel saqalaqo skolaSi (ek. asaTianTan), Tan erTad monawileoba miiRes maro mdina­
tfilisis sasuliero da saxelosno saswavle­ raZem da mariam fedorovam). cixidan gaqcevis
blebSi, aqedan tfilisis rkinigzis saxelos­ Semdeg, peterburgis socialist-revolucio­
noSi daiwyo muSaoba zeinklad. revolucio­ nurma organizaciam daavala CrdiloeTis [...]
nur moZraobaSi Caeria 1897 wlidan. rogorc razmis xelmZRvaneloba. am razmma Seasrula
social-demokrati, aqtiur monawileobas ramdenime teroristuli aqti da erTi eqspro­
iRebda gaficvebSi, sapirvelmaiso dReobebSi priacia, ris Sedegadac 27000 man. gadaeca amx.
da, umTavresad, politikuri mizniT, tero­ [...] organizaciis sasargeblod. aq Seipyres da
ristul aqtebSi. muSaTa moZraobaSi monawi­ tfiliss gamogzavnes. tfilisis samosamarT­

592
lo palatis sagangebo sasamarTlom 5 wliT da, Tumca mTavroba misi winaaRmdegi iyo, miT
katorRa miusaja da aleqsandrovskis sakato­ imsaxurebda, rogorc energiul da gamocdil
rRo cixeSi Casva. TanagamamarTlebel amxana­ inJinerს. Tebervlis revoluciis Semdeg bol­
gTa sakasacio saCivris gamo katorRa samuda­ Sevikebs miemxro da aralegalur muSaobasac
mo gadasaxlebad Seecvala da gadasaxlebuli awarmoebda, raic Seutyves, da amitom spar­
iqna eniseis guberniaSi, sof. lenisevskoSi. aq seTs gadaixvewa.
ispravnikTan Sejaxebis gamo tundrebSi gadaa­ saqarTvelos gasabWoebisTanave, pirve­
saxles, 6 Tvis Semdeg isev lenisevkoSi daa­ lad igi Caudga saTaveSi saqarTvelos rkinig­
brunes da mTa-madnebSi muSaobis neba misces. zas, daevala natanebis, Coxatauris rkinigzis
mTa-madnebSi kvlav partiul-revolucionur ageba, raic daamTavra da risTvisac mieniWa
muSaobas awarmoebda. samSobloSi dabrunda Sromis gmiroba. Semdeg saqarTvelos gza­
1917 wels, revoluciis Semdeg. tkecilebis ufrosis moadgiled iyo, masve
miendo senaki-soxumis (Savi zRvis) rkinigzis
mis Sesaxeb: gaWra, amave dros, gzatkecilebis ufrosis
1. oficialuri cnoba: [politikur damnaSaveTa, movaleoba daekisra. amierkavkasiis, rkinigze­
maT Soris: daviT kaCaurisa da Sio pavliaSvi- bis gaerTianebisas a. kacitaZe dainiSna sam­
lis dapatimreba] // cnobis furceli. - 1905. - 2 marTvelos ufrosis moadgiled. garda sain­
agvisto. - #2877. - gv. 2; Jinro-saaRmSeneblo muSaobisa, a. kacitaZem
2. „grand-otelis saqme~: [sastumroSi dapatimre- erT organizaciaSi gaaerTiana saqarTvelos
buli axalgazrdebis - daviT kaCauris, kaspar inJiner-teqnikosebi da, saqarTvelos prof­
kaCarovis, Sio pavliaSvilis, vladimer xuda- sabWosTan erTad, Seqmna inJiner-teqnikosTa
dovis da sxvebis saqmis ganxilva. braldebaT biuro, romlis Tavmjdomaredac igive iyo ar­
general Sirinkinis mokvlis ganzraxva] // cno- Ceuli. dainteresebuli iyo partiuli saqmia­
bis furceli. - 1906. - 10 Tebervali. - #3000. nobiTac da Zlier swyinda partiaSi fraqciu­
- gv. 3; li muSaobis gaCena: `isedac mTeli msoflios
3. T. f. gaqceulis daWera // laxvari. - 1907. - 11 burJuazia Cven gviRrens da ratom ar Segvig­
aprili. - #5. - gv. 1; nia, rom partiaSi dajgufeba Seasustebs Cvens
4. kaCauris saqme // isari. - 1907. - 28 agvisto. - Zalebs~-o.
#188. - gv. 2.
gamoqveynebulia:
wyaro: ar aris miTiTebuli. 1. Savi zRvis rkinigza: [saubari] // komunisti. -
1927. - 1 maisi. - #97. - gv. 5;
kacitaZe, andria giorgis Ze _ pir­ 2. ozurgeT-Coxatauris rkinigza // komunisti. -
veli inJineri-komunisti a/k-Si, a/k rkinigzis 1930. - 1 aprili. - #73. - gv. 3.
saaRmSeneblo sammarTvelos ufrosis moad­
gile. mis Sesaxeb:
daibada raWaSi, sof. xotevs, Raribi 1. andro kacitaZis xsovnas: [f. maxaraZis, g. sar-
glexis ojaxSi. bavSvobisas soflad mwyem­ jvelaZis, n. leJavas da s. doliZis werilebi] //
sobda. 15-16 wlisa, xvewna-mudaris Semdeg, komunisti. - 1931. - 14 aprili. - #86. - gv. 3;
miabares quTaisis samoqalaqo saswavlebelSi. 2. leJava, S. socialisturi mSeneblobis mebr-
daamTavra 1888 wels. miuxedavad didi ubedu­ Zolis xsovnas: [andria giorgis-Ze kacitaZe] //
rebisa da siRaribisa, q. umans gaemgzavra da komunisti. - 1931. - 13 aprili. - #85. - gv. 3.
sameurneo saswavlebelSi Sevida, raic 1898
wels daamTavra pirveli xarisxiT. Sevida ri­ wyaro:
gis politeqnikur institutSi, aqedan _ კიევიs 1. mardaleiSvili, v. inJineri andria kacitaZe //
politeqnikur institutSi, daamTavra 1904 avtogzeli. - 1951. - #4 (5).
wels, Tumca 1898-1904 wlebSi ramdenjerme
gamoricxuli iyo revolucionuri moRvaweo­ kaWarava, gedenia _ revolucioneri,
bisaTvis. 1905 wels msaxurobda a/k rkinig­ teroristi, umTavresad, samegrelo-imereT­
zaze. samtrediaSi revolucionur moZraoba­ Si muSaobda. rogorc cnobili teroristi,
Si monawileobisaTvis quTaisis cixeSi Casves. teroristul aqtebs asrulebda partiuli
reaqciis dros pirvelma moawera xeli kavka­ komitetis davalebiT. reaqciis dasawyisidan
siis mTavarsardlis saxelze gagzavnil de­ (1906), komitetis dadgenilebiT, bolo mou­
peSas da samxedro wesebis moxsnas moiTxovda. Ro: 1) glexTa Semawuxebelsa da xalxis Sema­
Tebervlis revoluciamde a/k rkinigzis inJin­ viwrovebels abaSis boqauls yubaneiSvils, 2)
ris sapasuxismgeblo Tanamdebobas asruleb­ jaSuS uCaneiSvils, 3) glexebis mZarcvel-ava­

593
zakebs (baRaTurias da loluas) da sxv. boqau­ viaSvili. - tf.: saxelgamis sa, da axalgazrd.
lis mokvlisaTvis daapatimres. dapatimrebis seqtori, 1935 (saxelgamis sab da axalgazrd.
dros SeiaraRebuli winaaRmdegoba gauwia seqtoris me-3 st.). - 91 gv.: il.;
policias. gadauwyvites CamoxrCoba. tero­ 5. leqsebi. - [tf.]: federacia-s ga-ma da st., 1936.
ristebma (r. donduam, ioseb Takvareliam, - 85 gv.;
iakob kaWaravam, S. qobalavam) ganizraxes misi 6. SefoTlili xeivani: [leqsebi]. - Tb.: saxelgami,
ganTavisufleba da, am mizniT, dauxvdnen ma­ 1937 (poligrafkombinati). - 140 gv.: il.;
tarebels, romliTac viTomc g. kaWarava unda 7. Sio mRvimeli: kritikuli narkvevi / pedago­
wamoeyvana mTavrobas. matarebeli gaaCeres, gikis samecn.-sakvl. in-ti. - Tb.: pedagogikis
astyda srola, romlis drosac moklul iq­ samecniero instituti, 1938 (zaria vostokas
na r. dondua da i. kaWarava, daiWra qobalava. st). - 98, [3] gv.: [1] CarT. furc. port.; 17sm.. -
g. kaWarava mxolod mesame dRes gadaiyvanes bibliogr.: „literatura~ SeniSvnebi;
quTaisis cixeSi. foTis muSebis moTxovniT 8. Sio mRvimelis cxovreba. - Tb.: saqarTvelos
(depeSa gaugzavnes saxelmwifo saTaTbiros alkk centraluri komiteti, sabavSvo da axal-
social-demokratiul fraqcias) da saTaTbi­ gazrdobis litgamomcemloba, 1939 (cekavSi-
ros social-demokratiuli fraqciis Suamd­ ris stamba). - 62 gv.;
gomlobiT, daxrCoba 15 wlis katorRiT Seu­ 9. alublebi yvavian: leqsebi saSualo asakisa­
cvales. cixeSi sisxlis samarTlis tusaReb­ Tvis. - Tb.: sablitgami, 1940. - 90 gv.: il.;
ma g. kaWaravas SurisZiebis niadagze mokvla 10. Cemi qveynis mozardebi. - Tb.: sablitgami, 1947
ganuzraxes, magram polittusaRebi gamoe­ (l. p. berias sax. poligrafkombinati komunis-
sarClnen, social-demokratiulma partiam ti). - 124, [4] gv.;
g. kaWaravaze ganacxada: gedenia social-de­ 11. Cveni skolis ymawvilebi: [poema]. - Tb.: sablit-
mokratiuli partiis iaraRia, magan is Seasru­ gami, 1949 (l.p. berias sax. poligrafkombinati
la, rac organizaciam ukarnaxa da vinc magis komunisti). - 31 gv.: il.;
winaaRmdeg wava, es iqneba partiis winaaRmde­ 12. axali leqsebi. - Tb.: sabWoTa mweralis gam-ba
gobao. amgvarad gadarCa. revoluciis Semdeg da st., 1950. - 110 gv.;
samSobloSi dabrunebuli, partiuli da sa­ 13. sabavSvo leqsebi. - Tb.: sablitgami, 1952 (saqpo-
bWoTa xelisuflebis gasamagreblad, p/m mu­ ligrafgamomc. 1-li st). - 128 gv.: 1 f. portr.
Saobas Seudga soflad.
gamoqveynebulia:
wyaro: 1. dumili gzaSi: [leqsi] // literaturuli gaze-
1. JRenti, Tengiz. revolucionuri moZraoba sa­ Ti. - 1934. - #29;
megreloSi 1905 w. - tf.: saxelgami, 1929. - gv.: 2. lenini gasabWoebul sofelSi: [leqsi] // sali-
44-47, 52. teraturo gazeTi. - 1934. - #4;
3. lurjas sikvdili: [leqsi] // literaturuli
kaWaxiZe, giorgi varlamis Ze (1907, saqarTvelo. - 1936. - Tebervali. - #1. - gv. 10;
21/I – ) – mwerali, – sabavSvo mgosani, mono­ 4. mercxlebi: [leqsi] // literaturuli saqar-
grafisti da Jurnalisti. daamTavra Tbili­ Tvelo. - 1936. - oqtomberi. - #18. - gv. 3;
sis saxelmwifo universiteti. pirveli leqsi 5. arCevnebisaken stalinuri droSiT mimavalni:
dabeWda gaz. `axalgazrda komunistSi~ 1927 [werili] / S. afxaiZe, g. kaWaxiZe // komunisti. -
wlis 5 marts. dawera monografiebi: `irodion 1937. - 5 noemberi. - #254. - gv. 2;
evdoSvili~, `Sio mRvimelis cxovreba~ da sxv. 6. aRlumze wiTelarmielebs: [leqsi] // axalgazr-
leqsebSi exeba skolasa da ojaxs, samSo­ da komunisti. - 1938. - 23 Tebervali. - #44. - gv. 2;
blos, wiTel armias, Sromas, pionerebsa da 7. lenini mavzoleumSi, lenini yvelgan: [leqsi] //
sxv. literaturuli saqarTvelo. - 1938. - 20 marti.
- #2. - gv. 1;
calke gamocemulia: 8. mze da maisi: [leqsi] // literaturuli saqar-
1. ramdenime leqsi. - tf.: saxelgamis ga-ma, 1932 Tvelo. - 1938. - 26 aprili. - #10. - gv. 1;
(1-li st.). - 58 gv.; 9. mSobliuri Tbilisi: [leqsi] // literaturuli
2. is ubani da is karmidamo: leqsebi. - [tf.]: saxel- saqarTvelo. - 1938. - 28 maisi. - #13. - gv. 1;
gamis ga-ma, 1934 (1-li st.). - 103 gv.; 10. mxedari: [leqsi] // literaturuli saqarTve-
3. Cemi Zma: [sabavSo leqsebi] / mxatv. soso gabaS­ lo. - 1938. - 22 Tebervali. - #5. - gv. 1;
vili. - tf.: saxelgamis sabavS. da axalg. seqto­ 11. rkinis gzis guSagi: [leqsi] // literaturuli
ris ga-ma, 1934 (p/sk. st.). - 86 gv.: sur.; saqarTvelo. - 1938. - 20 marti. - #7. - gv. 1;
4. mxiaruli megobrebi: [leqsebi]: saSualo asa­ 12. abreSumis kaba: [leqsi] // pioneri. - 1939. - ivli-
kisaTvis / mxatv.: s. maisaSvili; red.: ak. rex­ si. - #7. - gv. 8;

594
13. baRis mcveli: [leqsi umcros asakisaTvis] // oq- 40. iakob gogebaSvili: [leqsi] // literaturuli
tombreli. - 1939. - agvisto. - #8. - gv. 1; saqarTvelo. - 1940. - 20 oqtomberi. - #29; oq-
14. beRura: [leqsi] // oqtombreli. - 1939. - ianvari. tombreli. - 1940. - #10. - gv. 1;
- #1. - gv. 11; 41. lenini: [leqsi] // pioneri. - 1940. - #1. - gv. 1;
15. dabruneba: [leqsi] // literaturuli saqarTve- 42. lenini mavzoleiSi, lenini yvelgan: [leqsi] //
lo. - 1939. - 10 aprili. - #12. - gv. 2; sabWoTa oseTi. - 1940. - 22 aprili. - #93;
16. darajobde xalxis naSroms: [leqsi] // oqtom- 43. „marilis akvanSi~ [r. qorqias sabavSvo moTxro-
breli. - 1939. - marti. - #3. - gv. 9; baTa krebuli]: [kritikuli ganxilva] // lite-
17. vnaxav mindvrebs lamazebs: [leqsi] // oqtombre- raturuli saqarTvelo. - 1940. - 20 ivlisi. -
li. - 1939. - ivnisi. - #6. - gv. 1; #20;
18. Tbilisi gaTenebisas: [leqsi saSualo asakisa- 44. mxedrebi: [leqsi] // pioneri. - 1940. - #5. - gv. 8;
Tvis] // pioneri. - 1939. - noemberi. - #11. - gv. 1; 45. naZvis xe: [leqsi] // oqtombreli. - 1940. - #1. -
19. Tebervali: [leqsi] // mnaTobi. - 1939. - Teberva- gv. 4;
li. - #2. - gv. 5; 46. ori leqsi: (gmiri mfrinavebi. mesazRvreebi) //
20. marti: [leqsi] // pioneri. - 1939. - marti. - #3. - oqtombreli. - 1940. - #2. - gv. 1;
gv. 2; 47. pionerTa banakSi: [leqsi] // norCi lenineli. -
21. memuarebi: [leqsi] // mnaTobi. - 1939. - agvisto. - 1940. - 15 agvisto. - #61;
#8. - gv. 53-54; 48. radio; Cveni ubnis bazarze: [leqsebi] // lite-
22. saoqtombrod: [leqsi]: dasavleT ukrainel da raturuli saqarTvelo. - 1940. - 19 ianvari. -
belorus Zmebs // literaturuli saqarTvelo. #3;
- 1939. - 4 noemberi. - #32. - gv. 1; 49. sabWoTa kreiserebi: [leqsi saSualo asakisa-
23. taras SevCenko: [leqsi] // mnaTobi. - 1939. - mar- Tvis] // pioneri. - 1940. - #7. - gv. 1;
ti. - #3. - gv. 163-164;
50. skolaSi dabruneba: [leqsi umcrosi asakisa-
24. farSevangebi: [leqsi] // oqtombreli. - 1939. -
Tvis] // norCi lenineli. - 1940. - 1 seqtemberi.
aprili. - #4. - gv. 7;
- #66;
25. Ramis ambavi: [leqsi] // mnaTobi. - 1939. - maisi. -
51. RmerTi RumelSi: [moTxroba] // Cveni Taoba. -
#5. - gv. 3-4;
1940. - #1. - gv. 22-26;
26. Sio mRvimeli: [leqsi] // literaturuli saqar-
52. Seni sarkmeli: [leqsi] // mnaTobi. - 1940. - #8. -
Tvelo. - 1939. - 8 ianvari. - #1. - gv. 2;
gv. 24;
27. Cveni ezos celqebi: [leqsi] // oqtombreli. -
53. Cveni akaki: [leqsi] // literaturuli saqarTve-
1939. - maisi. - #5. - gv. 5;
lo. - 1940. - 20 maisi. - #15;
28. jarSi midis: [leqsi] // pioneri. - 1939. - aprili.
54. Cveni tanki: [leqsi] // pioneri. - 1940. - #2. - gv.
- #4. - gv. 1;
8;
29. akaki wereTlis sabavSvo Semoqmedeba: [dabade-
55. Cinari: [leqsi] // mnaTobi. - 1940. - #2. - gv. 66-67;
bidan 100 wlisTavisaTvis] // norCi lenineli. -
56. wignebi: [leqsi] // mnaTobi. - 1940. - #11. - gv. 62-
1940. - 16 ivnisi. - #45;
63;
30. akaki wereTlis sabavSvo Semoqmedeba // lite-
57. winandalSi: [leqsi] // literaturuli saqar-
raturuli saqarTvelo. - 1940. - 28 ivnisi. -
Tvelo. - 1940. - 24 marti. - #9;
#18;
58. akacia; Cveni soflis yvavili: [leqsebi] // li-
31. alazanTan: [leqsi] // mnaTobi. - 1940. - #7. - gv. 45;
teraturuli saqarTvelo. - 1941. - 20 ivnisi. -
32. axalgazrda meTauri: [leqsi] // literaturu-
#25;
li saqarTvelo. - 1940. - 6 noemberi. - #31;
59. aleko Sengelias leqsebi: [recenzia] // litera-
33. gmiri: [leqsi saSualo asakisaTvis] // pioneri. -
1940. - #10. - gv. 2; turuli saqarTvelo. - 1941. - 23 maisi. - #21;
34. gmiris molodinSi: [leqsi umcrosi asakisa- 60. bednierebis gadasarCenad: [leqsi] // litera-
Tvis] // oqtombreli. - 1940. - #9. - gv. 4; turuli saqarTvelo. - 1941. - 29 agvisto. -
35. gmiris naxva: [leqsi umcrosi asakisaTvis] // oq- #35;
tombreli. - 1940. - #11. - gv. 8; 61. gamarjvebisaTvis: [leqsi] // laxvari. - 1941. - 1
36. deda ena: [leqsi miZRvnili i. gogebaSvilisad- seqtemberi. - #1;
mi] // komunisti. - 1940. - 27 oqtomberi. - #251; 62. grigol abaSiZis Semoqmedeba: leqsebis krebu-
37. vinatreT: [leqsi] // Cveni Taoba. - 1940. - #3. - lis gamocemis gamo: [recenzia] // axalgazrda
gv. 9-10; komunisti. - 1941. - 31 maisi. - #126;
38. zRva: [leqsi umcrosi asakisaTvis] // oqtombre- 63. deda: [leqsi] // literaturuli saqarTvelo. -
li. - 1940. - #8. - gv. 6; 1941. - 28 marti. - #13;
39. zRvis guSagebi: [leqsi] // norCi lenineli. - 64. vaSlis xeebi: [leqsi] // mnaTobi. - 1941. - #4. - gv.
1940. - 27 ivlisi. - #56; 39-40;

595
65. Tbilisi: [leqsi] // literaturuli saqarTve- 89. qalaqebi borkilebSi: [leqsi] // literaturu-
lo. - 1941. - 24 Tebervali. - #9; li saqarTvelo. - 1942. - 19 aprili. - #16;
66. Tebervali: [leqsi umcrosi asakisaTvis] // oq- 90. ar modioda misgan baraTi: [leqsi] // literatu-
tombreli. - 1941. - #2. - gv. 6; ra da xelovneba. - 1943. - 10 dekemberi. - #8;
67. Tovli: [leqsi umcrosi asakisaTvis] // oqtom- 91. ar Semxvedrian didi xania: [leqsi] // literatu-
breli. - 1941. - #1. - gv. 4; ra da xelovneba. - 1943. - 19 noemberi. - #5;
68. ia: [leqsi, teqsti notebiT] / g. kaWaxiZe; p. nal- 92. aqvs saamayod misi saxeli: [leqsi] // literatu-
bandiSvili // norCi lenineli. - 1941. - 13 marti. ruli saqarTvelo. - 1943. - 20 ivlisi. - #17;
- #21; 93. tyeSi: leqsi // mnaTobi. - 1943. - #8. - gv. 5;
69. ilia sixaruliZis sabavSvo leqsebi: [kritiku- 94. SiSveli miwa: [leqsi] // mnaTobi. - 1943. - #9-10.
li ganxilva] // literaturuli saqarTvelo. - - gv. 80;
1941. - 25 aprili. - #17; 95. dedis survili: [leqsi] // mnaTobi. - 1944. - #1-
70. leningradi: [leqsi] // laxvari. - 1941. - 21 seq- 2. - gv. 101;
temberi. - #2; 96. im sayvarel wignze meti; samSoblos naTeli:
71. lenini mavzoleumSi, lenini yvelgan: [leqsi] // [leqsebi] // mnaTobi. - 1944. - #4-5. - gv. 29-30;
bolSevikuri tempiT. - cageri, 1941. - 21 ianva- 97. isev vefxurad daubrundeba: [leqsi] // litera-
ri. - #5; tura da xelovneba. - 1944. - 10 marti. - #9;
72. mTvare: [leqsi umcrosi asakisaTvis] // oqtom- 98. mama: [leqsi] // mnaTobi. - 1944. - #12. - gv. 40;
breli. - 1941. - #4. - gv. 3; 99. qarTveli meomari karpatebTan: [leqsi] // li-
73. mtkvari: [leqsi umcrosi asakisaTvis] // pione- teratura da xelovneba. - 1944. - 1 seqtemberi.
ri. - 1941. - #4. - gv. 4; - #30;
74. samaiso madloba: [leqsi] // literaturuli sa- 100. wminda adgili: [leqsi] // mnaTobi. - 1944. - #7-8.
qarTvelo. - 1941. - 1 maisi. - #18;
- gv. 15-16;
75. samamulo omSi daRupul gmirebisadmi: [leqsi]
101. akakis: [leqsi] // literatura da xelovneba. -
// mnaTobi. - 1941. - #10. - gv. 38-39;
1945. - 5 Tebervali. - #5;
76. simRera sicocxleze: [leqsi] // mnaTobi. - 1941.
102. ar damiviwyes: [leqsi] // literatura da xe-
- #11. - gv. 55;
lovneba. - 1945. - 23 dekemberi. - #43;
77. soflad samamulo omis dReebSi: [leqsi] // li-
103. aq beladi daibada: [leqsi] // stalins: leqsTa
teraturuli saqarTvelo. - 1941. - 24 oqtombe-
krebuli. - 1946. - gv. 53. - igive: JurnalSi: mna-
ri. - #43;
Tobi. - 1945. - #11-12. - gv. 29;
78. stalinuri mfrinavebi: [leqsi] // literaturu-
104. axlac is droa; vin STamagona: [leqsebi] // mna-
li saqarTvelo. - 1941. - 15 noemberi. - #46. - gv.
Tobi. - 1945. - #7-8. - gv. 18;
1;
105. baraTaSvilis aCrdili: [leqsi] // damkvreli.
79. SarSandeli wvima: [moTxroba] // Cveni Taoba. -
- wulukiZe, 1945. - 25 oqtomberi. - #43; lite-
1941. - #4. - gv. 6-11;
ratura da xelovneba. - 1945. - 21 oqtomberi. -
80. Cemi mezobeli: [leqsi] // literaturuli saqar-
#35;
Tvelo. - 1941. - 12 dekemberi. - #50;
106. gamarjveba: [leqsi] // pioneri. - 1945. - #4. - gv.
81. Cven isev movalT: [leqsi]: okupirebuli ukra-
2;
inis mkvidrs // literaturuli saqarTvelo. -
107. gvibrundebian mamebi: [leqsi] // pioneri. - 1945.
1941. - 26 dekemberi. - #52;
- #8. - gv. 2;
82. wiTel mebrZolebs: [leqsi] // literaturuli
108. dedis darigeba: [leqsi] / naxati f. lapiaSvili-
saqarTvelo. - 1941. - 27 ivnisi. - #26;
sa // oqtombreli. - 1945. - #10. - gv. 3;
83. wyaro: [leqsi] // literaturuli saqarTvelo.
- 1941. - 21 marti. - #12; 109. didi qarTveli: [leqsi] // pioneri. - 1945. - #6. -
84. grigol suluxia: [leqsi] // literaturuli sa- gv. 1;
qarTvelo. - 1942. - 30 maisi. - #22; 110. vaJa imereTSi: [leqsi] // literatura da xe-
85. isev frontzea: [leqsi] // mnaTobi. - 1942. - #2. - lovneba. - 1945. - 9 agvisto. - #26;
gv. 11; 111. viris Wkua: igavi // oqtombreli. - 1945. - #8. -
86. ltolvili: [leqsi] // literaturuli saqar- gv. 7;
Tvelo. - 1942. - 15 Tebervali. - #7; 112. zarmaci xari: igavi // oqtombreli. - 1945. - #8.
87. moulodneli sixaruli: [leqsi] // literatu- - gv. 16;
ruli saqarTvelo. - 1942. - 31 ianvari. - #5; 113. lenins; jer ver icnobs: [leqsebi] // oqtombre-
88. friadosan moswavleebs: [leqsi] / s. SanSiaSvi- li. - 1945. - #2-3. - gv.: 1, 7;
li, k. kalaZe, s. wverava, g. kaWaxiZe, v. gabiski- 114. leqsi-gamocana // pioneri. - 1945. - #11. - gv. 3;
ria // socialisturi Seteva. - samtredia, 1942. 115. madloba: [leqsi] // literatura da xelovneba.
- 1 marti. - #9; - 1945. - 25 ivlisi. - #24;

596
116. maTs quCebSi rom sinaTle Segetana: [leqsi] // 141. mindvrad: [leqsi] // oqtombreli. - 1946. - #7. -
literatura da xelovneba. - 1945. - 6 noemberi. gv. 1;
- #37; 142. mosavali: [leqsi] // mnaTobi. - 1946. - #12. - gv.
117. mamis sxivi: [leqsi] // pioneri. - 1945. - #5. - gv. 36;
22; 143. saqarTvelo baRi aris: [leqsi] // literatura
118. mzias survili: [leqsi] // pioneri. - 1945. - #1. - da xelovneba. - 1946. - 15 marti. - #12;
gv. 16; 144. saqarTvelo: [leqsi] // oqtombreli. - 1946. -
119. pirveli maisi: [leqsi] // literatura da xe- #2. - gv. 4;
lovneba. - 1945. - 1 maisi. - #15; 145. frTa gaSale: [leqsi] // pioneri. - 1946. - #4. -
120. simRera beriaze: [leqsi] // oqtombreli. - 1945. gv. 7;
- #6. - gv. 1; 146. frTaSesxmuli davubrundiT: [leqsi] // pione-
121. simRera: [moTxroba] // mnaTobi. - 1945. - #2-3. - ri. - 1946. - #9. - gv. 3;
gv. 60-64; 147. Semodgoma: [leqsi]: nax. v. jafariZisa // oqtom-
122. siyvarulis mze brwyinavdes: [leqsi] // litera- breli. - 1946. - #10. - gv. 4;
tura da xelovneba. - 1945. - 22 marti. - #10; 148. Sen did gazafxuls - mohyev simRerad. alio
123. fxizeli ZaRli: [igavi] / nax. lado gudiaSvili- maSaSvils: [leqsi] // axalgazrda komunisti. -
sa // oqtombreli. - 1945. - #11. - gv. 16; 1946. - 21 maisi. - #61;
124. qaSapi da Rorjo: (igavi) // oqtombreli. - 1945. 149. Cveni Tebervali: [leqsi] // pioneri. - 1946. -
- #9. - gv. 2; #10. - gv. 16;
125. cisartyela: [leqsi] // oqtombreli. - 1945. - 150. wigns davxari: [leqsi] // pioneri. - 1946. - #6. -
#5. - gv. 6; gv. 9;
126. ayvavebula nuSi: [leqsi] // literatura da xe- 151. wyaros dabadeba: [leqsi] // mnaTobi. - 1946. - #4.
- gv. 26;
lovneba. - 1946. - 4 maisi. - #19;
152. Wirveuli baxala: [moTxroba] // oqtombreli. -
127. axali weli: [leqsi] // pioneri. - 1946. - #1. - gv.
1946. - #4. - gv. 8-9;
2;
153. xalxis mgosans g. quCiSvils: [leqsi] // litera-
128. beladi kremlSi: [leqsi] // stalins: leqsTa
tura da xelovneba. - 1946. - 25 ianvari. - #4;
krebuli. - 1946. - gv. 54;
154. beladi kremlSi; Tqven idRegrZeleT!; lur-
129. beladis saxli gorSi: [leqsi] // Taiguli: [saba-
jas sikvdili; mosavali; samSoblos naTeli;
vSvo mxatvruli krebuli / mxat.: n. fofxaZe].
siyrmis gogona: [leqsebi] // qarTuli sabWoTa
- Tb.: sablitgami, 1946 (saxelgamis beWdviTi
poeziis anTologia. - 1947. - gv. 170-176;
sityvis kombinati). - gv. 148;
155. gazafxuli aRebs karebs: [leqsi] // literatu-
130. gamocdebi: [leqsi] // oqtombreli. - 1946. - #5.
ra da xelovneba. - 1947. - 23 Tebervali. - #8;
- gv. 2;
156. guTnebi mindvrad: [leqsi] // mnaTobi. - 1947. -
131. gvibrundebian mamebi: [leqsi] // axalgazrda ko-
#3. - gv. 3;
munisti. - 1946. - 29 ianvari. - #13;
157. daiviwyes mtroba Zveli: [leqsi]; naxat. a. kan-
132. deda: [leqsi] // oqtombreli. - 1946. - #3. - gv.
delakisa // oqtombreli. - 1947. - #1. - gv. 9;
10;
158. dedaqalaqi Tbilisi: [leqsi] // pioneri. - 1947. -
133. didi qarTveli: [leqsi] // mnaTobi. - 1946. - #7.
#5. - gv. 13;
- gv. 19-20;
159. didi qarTveli mwerali: [i. WavWavaZe] // pione-
134. erTia Cveni samSoblo: [leqsi] // pioneri. - 1946.
ri. - 1947. - #12. - gv. 6-8;
- #12. - gv. 2;
160. diliT: [leqsi]; nax. n. baduraSvilisa // oqtom-
135. esenic saqmianoben: [1. ra iRonos! 2. mkurnali
breli. - 1947. - #3. - gv. 10;
gogi. 3. biWi xatviT garTulia. leqsebi]; nax. S. 161. Tesva imereTSi: [leqsi] // literatura da xe-
cxadaZisa // oqtombreli. - 1946. - #11-12. - gv. lovneba. - 1947. - 27 aprili. - #17;
11-13; 162. izardeT da ixareT!: [leqsi] // norCi lenineli.
136. zRvaze: [leqsi] // oqtombreli. - 1946. - #8. - gv. - 1947. - 1 ianvari. - #1;
8; 163. leninis olqis amomrCeveli: [leqsi] // litera-
137. Tbilisi; samSoblos naTeli: [leqsebi] // samSo- tura da xelovneba. - 1947. - 1 Tebervali. - #5;
blo: mxatvrul nawarmoebTa krebuli. - 1946. - 164. mindvrad: [leqsi] // literatura da xelovneba.
gv. 147-148; - 1947. - 31 ivnisi. - #21;
138. Tqven idRegrZeleT: [leqsi] // mnaTobi. - 1946. - 165. moxucis sixaruli: [leqsi] // literatura da
#2-3. - gv. 101; xelovneba. - 1947. - 18 ianvari. - #3;
139. lenini: [leqsi] // mnaTobi. - 1946. - #1. - gv. 18; 166. ori leqsi: [soflad sikeTed damkvidrebuli,
140. melas biZaSvili: [igavi] // oqtombreli. - 1946. - Sexvedra baqanze] // mnaTobi. - 1947. - #12. - gv.
#1. - gv. 16; 24-25;

597
167. ocneba mamaze: [leqsi] // pioneri. - 1947. - #7. - 194. ori leqsi: [SuadRe WalaSi, winapris mosagona-
gv. 11; ri] // mnaTobi. - 1949. - #11. - gv. 53-55;
168. stexen siminds: [leqsi] // pioneri. - 1947. - #10. 195. puSkini mTawmindaze: [leqsi] // pioneri. - 1949. -
- gv. 9; #6. - gv. 13;
169. ucnauri gafrena: [leqsi] / naxat. piradovisa da 196. simRera sabWoTa armiaze: [leqsi] // pioneri. -
qavTaraZis // pioneri. - 1947. - #6. - kanis me-4 gv.; 1949. - #2. – gv. 1;
#7. - kanis me-3 gv.; #8. - kanis meoTxe gverdi; 197. Cveni maswavlebeli: [leqsi] // dila. - 1949. - #5.
170. RamiT sofelSi: [leqsi] // literatura da xe- - garekanis me-2 gv.;
lovneba. - 1947. - 9 agvisto. - #31; 198. Cveni skolis ymawvilebi: [poema] // pioneri. -
171. yovelgan mzea: [leqsi] // dila. - 1947. - #11. - gv. 1949. - #7. - gv. 9-16;
15; 199. 1917 oqtomberi 1950: [leqsi] // pioneri. - 1950.
172. Cveni Tebervali: [leqsi] // pioneri. - 1947. - #2. - #11. - kanis me-2 gv.;
- kanis me-2 gv.; 200. TxilamurebiT: [leqsi] // pioneri. - 1950. - #1. -
173. Cveni kargi Tbilisi: [leqsi]; nax. e. andronikaS- kanis me-2 gv.;
vilisa // oqtombreli. - 1947. - #2. - gv. 8-9; 201. saqanela: [leqsi] / nax. al. gigolaSvilisa // di-
174. weroebi: [leqsi]; nax. k. WankvetaZisa // oqtom- la. - 1950. - #8. - garekanis-me-4 gv.;
breli. - 1947. - #4. - gv. 16; 202. ukve gaxda pioneri: [leqsi] // dila. - 1950. -
175. buxari da gakveTili: [leqsi] // pioneri. - 1948. - #11. - gv. 6;
#12. - gv. 10; 203. ymawvilebi vyvavilobdeT: [leqsi] // pioneri. -
176. gemis naxva: [leqsi] / nax. g. roiniSvilisa // di- 1950. - #10. - gv. 1;
la. - 1948. - #8. - gv. 7; 204. axali saxlis binadari; rionis talRebi; qu-
177. gogis sixaruli: [leqsi] // pioneri. - 1948. - #2. Taiss: [leqsebi] // literatura da xelovneba.
- gv. 9; agreTve: qarTveli mwerlebi leninur - 1951. - 4 Tebervali;
komkavSirs: krebuli. - 1948. - gv. 55-56; 205. gavxalisdiT, gavixareT!: [leqsi] / nax. g. fo-
178. vano da futkari: [leqsi] // dila. - 1948. - #5. - cxiSvilisa // dila. - 1951. - #12. - garekanis me-
gv. 5; 4 gv.;
179. vaSlis krefa: [leqsi] // pioneri. - 1948. - #2. - 206. gugunebs Cveni Tbilisi: [leqsi] / [nax. r. stu-
kanis me-4 gv.; ruasi] // dila. - 1951. - #5. - gv. 10-11;
180. Temuri da gemi: [leqsi] // pioneri. - 1948. - #7. - 207. Tovs da bardnis, Tovs da bardnis...: [leqsi] /
gv. 10; nax. vl. torotaZisa // dila. - 1951. - #12. - gv.
181. TviTmfrinavebi berias moedanze: [leqsi] // pio- 11;
neri. - 1948. - #8. - gv. 6; 208. is yvelgan hquxs, sadac mzea: [leqsebi did le-
182. ianvris Rame: [leqsi] // pioneri. - 1948. - #1. - gv. ninze] // dila. - 1951. - #4. - gv. 4;
2; 209. leqsebi Tbilisze: [memorialuri dafebi, be-
183. kargi swavliT: [leqsi] // pioneri. - 1948. - #3. - rias moedani, kalatozi xaraCoze, mogoneba
gv. 5; komkavSiris xeivanze] // literatura da xe-
184. mziuria saqarTvelo: [leqsi] // dila. - 1948. - lovneba. - 1951. - 14 oqtomberi;
#2. - garekanis me-2 gv.; 210. madlobeli varT zafxulis: [leqsi] // pioneri.
185. mTaSi: [leqsi] // mnaTobi. - 1948. - #8. - gv. 86; - 1951. - #8. - garekanis me-2 gv.;
186. moxuci daraji: [leqsi] // mnaTobi. - 1948. - #3. - 211. mosagonari: [leqsi. ekaterine gabaSvils] //
gv. 55; pioneri. - 1951. - #12. - gv. 19;
187. norCi mebaRe: [leqsi] // pioneri. - 1948. - #10. - 212. ori leqsi Tbilisze: [miyvars mebaRe] // mnaTo-
gv. 24; bi. - 1951. - #12. - gv. 57-58;
188. pirvelklaseli megobrebi: [leqsi] / nax. r. stu- 213. sami leqsi: [wulukiZis saxlSi, wyalwiTela, ba-
ruasi // dila. - 1948. - #11. - gv. 12; gratis taZris nangrevebTan] // mnaTobi. - 1951.
189. tyis mcveli: [leqsi] // mnaTobi. - 1948. - #12. - - #4. - gv. 36-38;
gv. 26; 214. seqtemberma gagvicina: [leqsi] // dila. - 1951. -
190. agronomi qali: [leqsi] // mnaTobi. - 1949. - #7. - #8. - garekanis me-2 gv.;
gv. 34-35; 215. ganuyreli varT Cven da mSvidoba: [leqsi] // ko-
191. dRe bavSvobidan naocnebari: [leqsi] // litera- munisti. - 1952. - 14 dekemberi;
tura da xelovneba. - 1949. - 17 ivlisi. - #28; 216. daacadeT, gaizardos: [leqsi] / nax. vl. toro-
192. iCqarian malxazebi: [leqsi] / nax. S. cxadaZisa // taZisa // dila. - 1952. - #4. - gv. 11;
dila. - 1949. - #1. - gv. 13; 217. mercxlebi: [leqsi] // pioneri. - 1952. - #3. - gv.
193. maswavlebeli: [leqsi] // industriuli quTaisi. 21;
- quTaisi, 1949. - 20 ivlisi. - #140; literatu- 218. onavari: [leqsi] / nax. a. kandelakisa] // pioneri.
ra da xelovneba. - 1949. - 15 maisi. - #19; - 1952. - #2. - gv. 28.

598
mis Sesaxeb: wyaro:
1. alaverdaSvili, S. g. kaWaxiZe. „Cemi Zma~: leqse- 1. avtoCanaweri;
bi: [recenzia] // komunisti. - 1934. - 3 noemberi. 2. razed muSaoben mwerlebi // literaturuli sa­
- #255. - gv. 4; qarTvelo. - 1938. - 30 seqtemberi. - #24. - gv. 3;
2. WiWinaZe, l. – a) giorgi kaWaxiZe - „mxiaruli 3. Caduneli, leo. `alublebi yvavian~ // oqtom­
megobrebi~: bibliografia // komunisturi ga­ breli. - 1940. - #11. - gv. 15-16.
naTleba. - 1935. - #31. - gv. 4; b) sabavSvo mwe­
rali giorgi kaWaxiZe: [Semoqmedebis garCeva] // kaWaxiZe, daviT [igive daviT epis­
komunisturi ganaTleba. - 1935. - #1. - gv. 2; g) koposi anu daviT mitropoliti] (1872,
g. kaWaxiZe. Cveni skolis ymawvilebi: [recenzia] 15/X – 1935, 19/III) – mqadagebeli, pedagogi da
// axalgazrda komunisti. - 1950. - 2 marti. - #9; sasuliero moRvawe, – RvTismetyvelebis kan­
3. g. kaWaxiZe. mxiaruli megobrebi: [recenzia] // didati, – berad aRikveca sasuliero akademi­
komunisti. - 1936. - ivnisi. - #144. - gv. 4. - re- is III kursze, 1897 wlis oqtombris 25, xeldasx­
cenzenti: m. g.; mul iqna ierodiakonad 1897 wlis noembris 21,
4. JRenti, b. qarTuli mwerloba istoriuli yri­ mRvdel-monazonad – 1898 wlis maisis 8. daam­
lobis Semdeg // muSa. - 1936. - marti. - #71. - gv. Tavra yazanis sasuliero akademia RvTismety­
3; velebis kandidatis xarisxiT (1899).
5. astvacaturovi, e. g. kaWaxiZe. `leqsebi~ 1937 // msaxurobda: qristianobis aRmadgeneli
literaturuli saqarTvelo. – 1937. – #22; sazogadoebis skolebis inspeqtorad (1899,
6. k. g-Ze. mnaTobi: N1-3: [Jurnalis kritikuli mi- agvistos 26-dan), Telavis sasuliero saswa­
moxilva] // komunisti. - 1937. - 5 ivlisi. - #152. vleblis qarTuli enis maswavleblad (1900,
- gv. 4; noembris 10-dan), senakis sasuliero saswavle­
7. saamovi, g. axali kolxida: [recenzia qarTveli blis zedamxedvelis TanaSemwed (1902, martis
poetebis leqsebis krebulis gamocemis gamo] // 10-dan), permis guberniis solikamskis sasu­
komunisti. - 1937. - 18 noemberi. - #263. - gv. 4; liero saswavleblis zedamxedvelad (1903,
8. sabavSvo mwerlebisa da mozard mayurebelTa oqtombris 20-dan), vitebskis guberniis q.
Teatris muSakTa Sexvedra // komunisti. - 1937. polockaSi imave Tanamdebobaze (1903, noem­
- 20 ianvari. - #15. - gv. 4; bris 25-dan), vitebskis sasuliero seminariis
9. saiubileo saRamoebi: [saguramoSi] // komunis- reqtorad, imave dros, arqimandritoba eboZa
ti. - 1937. - 17 maisi. - #111. - gv. 4; (1905, maisis 14-dan), novoCerკaskis seminaria­
10. SamaTava, d. – a) g. kaWaxiZe. „alublebi yvavian~: Si imave Tanamdebobaze (1906, agvistos 2-dan),
[sabavSvo leqsebis wigni]: [recenzia] // lite­ alaverdis episkoposad (1907, noembris 4-dan),
raturuli saqarTvelo. - 1940. - 6 noemberi. - piatigorskis qorepiskoposad (1912, aprilis
#31; b) alublebi yvavian: [leqsebi]: [recenzia] 17-dan), vinnickis qorepiskoposad (1914, Te­
// sabWoTa maswavlebeli. - 1941. - 8 marti. - #19; bervlis 14-dan), goris episkoposad (1917, se­
11. wverava, s. g. kaWaxiZe - „Sio mRvimeli~: [kriti­ qtembridan), baTum-Semoqmedis episkoposad
kuli narkvevi]: [recenzia] // komunisti. - 1941. (1922, dekembridan), alaverdis episkoposad
- 14 maisi. - #111; (1924, martis 9-dan), quTais-gelaTis eparqiis
12. baiaZe, v. oriode SeniSvna // literatura da xe­ mRvdelmTavrad (1924, noembris 1-dan), mawyve­
lovneba. – 1948. – #18; ris eparqiis mRvdelmTavrad (1926, noembris
13. lalaSvili, v. bunebis gardaqmnis norCi mebr- 3-dan), imave dros, mindobili hqonda urbnisis
Zolebi: g. kaWaxiZe - „Cveni skolis ymawvilebi~, eparqiis droebiTi marTva, 1927 wlis ianvris
sablitgami: [recenzia] // axalgazrda komunis- 3 eboZa mitropolitoba, 1927 wlis ivnisis
ti. - 1950. - 11 aprili. - #42; 27 – dainiSna sruliad saqarTvelos kaToli­
14. niSnianiZe, f. kargi sabavSvo poema: [recenzia] koz-patriarqis mosaydred, 1930 wlis ivnisis
// saxalxo ganaTleba. - 1950. - 27 seqtemberi. - 6 gadayvanil iqna baTum-Semoqmedis mRvdelm­
#39; Tavrad, xolo 1932 wlis aprilis 13 saqarTve­
15. wulukiZe, v. wrfeli, intimuri xmis poeti: [g. los sinodma daajildova jvriT sartyulaze.
kaWaxiZe] // literatura da xelovneba. - 1950. - cnobili iyo, rogorc samSoblo qveynis
28 maisi. - #22; moyvaruli, mamuliSvili da moZRvari, mozar­
16. Tofuria, ak. g. kaWaxiZe: [„axali leqsebi~, „sa- di Taobis mzrunveli, mefis mTavrobis ru­
bWoTa mwerali~, 1950 w.] // mnaTobi. - 1951. - #4. sifikatoruli politikis winaaRmdeg aSkara
- gv. 118-120. – recenzia; mebrZoli. mefis mTavrobis mier saqarTvelos
17. fircxalava, g. axali cxovrebis gulwrfeli garusebis warmoebis xanaSi, nikon eqsarxosis
momRerali: [g. kaWaxiZe. axali leqsebi]: [recen- mokvlis gamo, vinme rusi dekanozi drozdovi
zia] // komunisti. - 1951. - 28 ivnisi. werda (`Колокол~, 1912, 29 maisi): `saqarTvelo

599
garusebiT unda SemovierToT da rusebSi gavT­ rebuli pirni yvela xalxis zizRs unda iwve­
qvifoTo~. d. kaWaxiZem amas metad gabeduli we­ vdnen. pativmoyvare, Rormucela, pirutyvis
riliT `Нет, мы не желаем обрусеть!~ gasca pasuxi magvari qarTvelebi rusTa sapatio wevrni ver
(`Закавказье~, 1912, 25 oqtomberi, #239), romel­ iqnebian... ara, mamao drozdovo, Cven garusebis
Siac amtkicebda: `Cven rusebTan gaerTianebis midrekileba ara gvaqvs, Cven yovelTvis qarTve­
winaaRmdegi ara varT, xolo rac Seexeba garu­ lebad davrCebiT!~-o.
sebas, – es debuleba Semcdari, qristes moZR­ d. kaWaxiZis rwmeniT, `WeSmaritad, amao,
vrebis winaaRmdegia, da saqarTvelo ruseTs ga­ fuWi, cru, saZageli da sazizRaria es cxovre­
rusebiT, rusuli sulis STanergviT, erovnul ba, es sofeli... kacobrioba aris xrova regven­
miswrafebaTa CaxSobiT ki ar unda SeeduRos, Ta, matyuaraTa, garyvnilTa da kaciWamiaTa~.
aramed misi (saqarTvelos) zogadkacobriul
uflebaTa pativiscemiT, mis erovnul gansaku­ calke gamocemulia:
Trebul TvisebaTa SenarCunebiT, xelis Sewyo­ 1. axlandeli kondakis teqstis Sesworebis saWi­
biT, raTa qarTvelobam evropis umaRlesi kul­ roeba Zvel kondakebis mixedviT da saeklesio
tura SeiTvisos, misi nivTieri mdgomareobis wignebis mxedrul asoebiT dabeWdvis Sesaxeb.
gaumjobesebiTa da, saerTod, misi sulieri da – tf., 1910 (s. m. losaberiZis st.). - 24 gv.: tab.;
sxva moTxovnilebaTa dakmayofilebiT. Zalad 2. mSoblebo! Tqvens Svilebs Tqvenve mixedeT. -
gadagvarebas arc erTi xalxi ar isurvebs da, Tb., [1910] (s. losaberiZis st.). - 8 gv.;
gansakuTrebiT, qarTveloba ar isurvebs, ro­ 3. qarTvel samRvdeloebis sayuradRebod. ke­
melsac hqonda da aqvs sakuTari warsuli kul­ Tilmomsaxurebis dacema da imisi aRdgenis
tura. – drozdovi garusebiT fiqrobs qris­ saWiroeba / episkoposi daviTi. - Tb., [1910] (тип.
tianobis gavrcelebas, – es Semcdari azria, „Эпоха`). - uTavfurclo, 15 gv.;
radgan aseTi mimdinareoba dedamiwaze mSvido­ 4. sityvani daviT episkoposisa. - naw. 1. - Tb., 1912
bianobis damyarebisa da siyvarulis ganmtkice­ (s. m. losaberiZis st.). - 69 gv.; naw. 2. - Tb., 1913
bis winaaRmdegia! drozdovi Semcdaria, roca (s. m. losaberiZis st.). - 116 gv.
qarTvelebs velur zeTisxilada sTvlis. man ar
icis arc istoria, arc Tanamedrove qarTvel­ gamoqveynebulia:
Ta sulieri viTareba. qarTveloba didi xania, 1. qarTuli saRmrTo da saeklesio wignebis mxe-
rac marTlmadidebeli eria da axlac marTl­ druli asoebiT dabeWdvisa gamo // mwyemsi. -
madideblobis erTgulia. rusebi qarTvelebs 1899. - #3. - gv. 5-7;
dascinian: eklesiaSi xSirad ar iarebian, kapi­ 2. RaRadi Cven Tavad-aznaurobisadmi // mwyemsi. -
kian sanTlebs anTeben, gulze jvars ar atare­ 1899. - #3. - gv. 7-8;
beno da sxv., magram dacinvaze Tu midgeba saqme, 3. ymawvilebis sarwmunoebriv-zneobiTi aRzrda
qarTvelebic rusebs SeekiTxebian: sad ufro umTavresad ojaxs aZevs da ara Skolas // mwyem-
xSiria col-qmruli erTgulebis darRveva, sad si. - 1899. - #9-10. - gv. 11-13; #11. - gv. 7-9;
ufro xSiria sxeuliTa da silamaziT vaWro­ 4. gaenaTis monastris SekeTeba gamSvenebis saWi-
ba (meZaვoba), sad ufro xSiria alkoholizmis roeba // mwyemsi. - 1900. - #21. - gv. 1-3;
msxverpli, sad ufro xSiria sofluri xulig­ 5. baton bajiTelis mcire SeniSvnis gamo // Sin-
noba da mkvlelobani usazarlesi xerxiT? gana auri saqmeebi. - 1910. - #10. - gv. 5-7. - teqstis
yovelive amas rusebSi ara aqvs adgili! es imas bolos: 25 Tebervali 1910 w.;
amtkicebs, rom rusebi qarTvelebze dawinau­ 6. Нет, мы не желаем обрусеть! // Закавказье. – 1912.
rebulni ar arian da garuseba da marTlmadide­ - 25 oqtomberi. - #239.
blobis gavrceleba erTi da igive araa. droz­
dovi ambobs, nikoni garusebis mowinaaRmdege mis Sesaxeb:
qarTvelebma mokleso. me arasodes ar minaxavs 1. baTiaSvili. daviT episkoposis CamobrZaneba
arc erTi qarTveli, rom garuseba undodes. piatigorskSi // Sinauri saqmeebi. - 1912. - #28-
Cven yvelani – episkoposebi, mRvdelmsaxurni 29. - gv. 24;
da eriskacni arasodes Cvens enas rusulze ar 2. vano qaaZis sityva // Sinauri saqmeebi. - 1912. -
gavcvliT, Cvens uxeS gamoTqmas rusul gamoT­ #15. - gv. 13;
qmaze ar gavcvliT. Tu CvenSi TiTo-orola moi­ 3. wovis mamasaxlisis ioseb uSaraulis sityva //
poveba garusebis momxre, eseni mxolod dagmo­ Sinauri saqmeebi. - 1912. - #15. - gv.13-14;
bis Rirsni arian. gakicxvis Rirsni arian isinic, 4. xeli. me mainc ar mjera! // Sinauri saqmeebi. -
romelnic rusis samsaxurSi arian da piradi, 1912. - #16. - gv. 2-3;
nivTieri keTildReobisTvis samSoblos winaSe 5. yovladsamRvdelo daviT (kaWaxiZe)... // Sinauri
Tavisi movaleoba aviwydebaT. aseTi gaTaxsi­ saqmeebi. - 1914. - #2. - gv. 13. - or kviraSi.

600
wyaro: 4. mravalduqniani kooperativebis mSenebloba. –
1. namsaxurobiTi furceli; tf., 1922;
2. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- 5. rogor unda Sesdges savaWro-safinanso gegma
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis da xarjT-aRricxva momxmarebelTa koopera­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; tivSi / saqarTvelos samomxmareblo organiza­
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. ciaTa centraluri kooper. kavSiri. - tfilisi:
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ cekavSiris gamocema da stamba, 1925. – 24 gv.;
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ 6. momxmarebelTa kooperativis gamartivebuli
binati), 1941. - II, 560 gv.: il. angariSwarmoeba / winasityvaoba: cekavSiris
saorg. gany-ba. - tf.: ga-ma da st. cekavSirisa,
kaxelaZe, aleqsandre maTes Ze (1884, 1929. - 116, [3] gv.; 22sm. - danarTi: (91-117 gv.). -
III – ) – kooperatori, kooperaciis praqtikuli bibliografia: literatura (7 saxelw. rusul
da Teoriuli moRvawe, – daibada q. TbilisSi, enaze);
Raribi xelosnis ojaxSi. me-6 klasidan TviT­ 7. zogadi da momxmarebelTa kooperativis spe-
ganviTarebuli. xelosanTa gavleniT, soflis cialuri angariSwarmoeba: samomxmareblo
maswavleblad daiwyo muSaoba, romlis dro­ kooperaciis fakultetze wakiTxuli leqcie-
sac, skolaSi mecadineobis garda, soflad bi / S. gogebaSvili, a. kaxelaZe; radio-centris
daaarsa sakredito da sasoflo-sameurneo muSaTa da glexTa dauswrebeli radio-uni-
amxanagobani, saqarTveloSi pirvelma Seqmna versiteti. - naw. 1. – tf.: radio-centris sasw.
merZeveTa amxanagoba `lilo~ – sof. did li­ saganm. ganyof. da samomx. koop. fakult. ga-ma,
loSi. am dargSi ufro nayofieri muSaobis­ 1931 (cekavSiris st.). - 39, [1] gv.; naw. 2. – tf.,
Tvis, sameurneo sazogadoebis daxmarebiT, 1931 (r.c. sasw. saganmanaTl. ganyofilebis da
gaemgzavra peterburgs sasoflo-sameurneo cekavSiris st.). - gv. (41-141). - gagrZelebuli
specialur kursebze, romlis mosmenis Sem­ paginacia; naw. 3. – tf.: radio-centris da ce-
deg miwveul iqna kooperaciis instruqtorad kavSiris ga-ma, 1931 (cekavSiris st.). - gv. (143-
amierkavkasiis kooperativTa kavSirSi, rome­ 203).
lic Semdeg cekavSirad gadakeTda.
kooperaciis organizaciul da praqti­ gamoqveynebulia:
kul sakiTxebze werda 1911-1914 wlebSi saso­ 1. kiTxva da pasuxi // mosavali. - 1910. - #8. - gv.
flo-sameurneo Jur. `mosavalSi~, 1918 wlidan 14;
– kooperaciul Jur. `kavSirSi~, `saqarTvelos 2. karaklisis merZeobis kursebis Sesaxeb // mo-
kooperaciasa~ da `Cveni kooperaciaSi~ Semde­ savali. - 1911. - #21. - gv. 7-10;
gi monawerebiT: a. kaxelaZe, s. kaxelaZe, a. k., s. 3. amerikul vazis kulturis mcodne pirTa TaT-
k., a. k-Ze. biri, mowveuli qarTul sasoflo-sameurneo
sazogadoebis mier qalaq TelavSi // mosavali.
calke gamocemulia: - 1912. - #13-14. - gv. 7-9;
1. rogor unda daarsdes da swarmoebdes wvrili 4. amerikul vazis kulturis mcodne pirTa TaT-
kreditis dawesebuleba / a. m. kaxelaZe. - tf.: biri, mowveuli qarTul sasoflo-sameurneo
qarTvelTa sasoflo-sameurneo sazogadoe­ sazogadoebis mier qalaq TelavSi: sxdoma meo-
bis gamocema, [1905] (qarTvel amx. st.). – 32 gv.; re. 23 aprili 1912 w. // mosavali. - 1912. - #11-
17sm.. - (qarT. sasof. sam. saz-ba #1); 12. - gv. 10-16;
2. mokle saxelmZRvanelo momxmarebel koope­ 5. sanimuSo wesdeba wvrili sasoflo-sameurneo
rativis angariSTa warmoebisa: mowonebulia amxanagobisa: damtkicebulia miwaTmowyobis
instruqtorTa kolegiis mier / instruqtor da miwaTmoqmedebis mTavar gamgis magivraT mis
al. kaxelaZisa. - tf.: amierkav. koop. kavSiris amxanagis mier 18 noembers 1908 wels // mosava-
gamocema #10, 1918 (v. ruxaZis st.). - 129, [3] gv.; li. - 1912. - #17-18. - gv. 20-24;
3. masalebi kooperatiul moZraobisa saqarTve­ 6. sanimuSo wesdeba wvrili sasoflo-sameurneo
loSi. - naw. 1: saqarTvelos samomxmareblo amxanagobisa // mosavali. - 1912. - #19-20. - gv.
kooperacia 1917 w. angariSebis mixedviT. – tf.: 18-24;
amier-kavkasiis kooperatiul kavSiris gamoce­ 7. s. liloSi sacdelad mowyobil kvebis angariSi
ma da st., 1919. - uTavfurc., 67 gv.; naw. 2: saqar­ // mosavali. - 1912. - #23-24. - gv. 13-15;
Tvelos samomxmareblo kooperacia 1919 wlis 8. rZe // mosavali. - 1913. - #7-8. - gv. 6-8;
saanketo gamokvlevebis mixedviT. – tf., 1922. - 9. qarTuli sameurneo sazogadoebis instruq-
35 gv.; naw. 3: saqarTvelos samomxmareblo koope­ torTa moxsenebani // mosavali. - 1913. - #11-
racia 1918 wlis angariSebis mixedviT. – tf.: saq. 12. - gv. 14-16. - teqstis bolos xelmowera: ins-
centr. kooperatiuli kavSiri, [1922]. - 48 gv.; truqtori al. kaxelaZe;

601
10. instruqtorTa kolegiis 1919 wlis moqme- msoflio omis dros (1914-1918) laSqrobaSi
debis angariSi // kavSiri. - 1920. - #21-22. - gv. ganagebda `evgenis~ saxelobis #1 qirurgiul
12-14. - arasavaWro ganyofilebis muSaoba. - te- lazareTs (muSaobda rumineTis sazRvridan
qstis bolos: sainstr. qvegany. gamgis moval. poloneTamde) da warmatebiT akeTebda Tavis
aRm. a. kaxelaZe. qalas urTules operaciebs.
1917 wels miiwvies ekaterinoslavis uni­
mis Sesaxeb: versitetis profesorad topografiuli ana­
1. gamovida sameurneo Jurnali „kavkaskoe tomiis kaTedraze; 1919 wels, roca Tbilisis
xoziaistvos~... // sasoflo gazeTi. - 1913. - saxelmwifo universitetSi saeqimo fakulte­
#22. - gv. 14-15. – qronika; ti dafuZnda, n. kaxianma piradi keTildReoba
2. d. v. qarTul sasoflo-sameurneo sazogadoe- uaryo da samSoblo universitets moaSura,
baSi // klde. - 1913. - #23. - gv. 13-14; sadac sikvdilamde muSaobda (pirvel xanad
3. martyofis TaTbiri // sasoflo gazeTi. - 1914. – operaciuli qirurgiisa da topografiu­
- #14. - gv. 15. – qronika; li anatomiis kaTedraze, 1921 wlidan missave
4. n. mokle saxelmZRvanelo momxmarebel koo- xelSi gadavida zogadi qirurgiis propedev­
perativis angariSTa warmoebisa. tfilisi, tuli qimiis kaTedrac).
1919 w.: [recenzia] // saqarTvelos ekonomisti. cnobili iyo, rogorc SesaniSnavi mecnie­
- 1919. - #7-8. - gv. 32. – bibliografia; ri, mravalmxrivi mcodne, mkurnalobis dauRa­
5. boxua, i. kooperaciis cxovrebidan // kavSiri. - lavi gamavrcelebeli, mtkice nebisyofis das­
1920. - #1-2. - gv. 4-7; #3. - gv. 11; taqari, avadmyofis udidesi megobari, iSviaTi
6. instruqtorTa me-17 yriloba // kavSiri. - 1921. pedagogiuri niWis patroni, uangaro, muSaTa
- #1. - gv. 7-8. klasisa da glexTa sakeTildReod mzrunve­
li, axalgazrda eqim-mkurnalTa aRmzrdeli.
wyaro: p. SuSanias sityviT, n. kaxianma `qirurgia kli­
1. avtobiografia; nikis Caketili kedlebidan masebSi, xalxSi ga­
2. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- daitana, mSromel xalxTan da glexkacobasTan
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis miitana Tavisi iSviaTi codna. soflebSi, sru­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; liad ubralo pirobebSi, sadac teqnikurad
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. morTuli saoperacio oTaxebze laparakic ar
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ SeiZleba, rTuli operaciebi Cveulebrivi mo­
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ vlena gaxda. sufTa haerze da mzeze, saukeTe­
binati), 1941. - gv. 475. so SedegebiT akeTebda is mraval saintereso
da Znel operacias. misi lozungi iyo: qirur­
kaxiani, nikoloz savles Ze (1884 – gia masebSi, haerze da mzeze... misTvis araviTa­
1928, 15/II) – dastaqari-mecnieri da sazogado ri operacia siZneles ar warmoadgenda, yve­
moRvawe, – qirurgiuli klinikis da opera­ laze ufro saTuT da saSiS adgilsac-ki, ro­
ciuli qirurgiis, topografiuli anatomi­ goric aris tvini, is Tavisuflad moqmedebda~
is kaTedrebis fuZemdebeli, – profesori, (`komunisti~, 1928, #40).
– imereTidan. daibada sof. rokiTSi, baRda­ gamocemulia misi 18 naSromi qarTul,
dis maxloblad, quTaisis maz., Rarib ojaxSi. rusul da frangul enebze: ramdenime ganak­
mamiT adre daoblebulma, biZis (eqim g. n. ka­ veTi menj-barZayis gaxsnisa, tvinis danama­
xianis) daxmarebiT saSualo swavla daiwyo qu­ tis amokveTisa da sxv. misive redaqtorobiT
Taisis gimnaziaSi, daamTavra vladikavkavSi, iTargmna ა. ბობროვის `topografiuli anato­
umaRlesi – odesis universitetSi warCinebiT miis~ saxelmZRvanelo. n. kaxianis wigniT sar­
(1910) samedicino fakultetze. geblobda yvela studenti da eqimi.
studentobis drosve, Tavisi iSviaTi ni­ dakrZalulia didubis panTeonSi.
WiT dastaqrobaSi profesorTa iseTi yura­
dReba miipyro, rom universitetis normalu­ calke gamocemulia:
ri anatomiis kaTedraze daniSnes. sakuTari 1. qirurgiuli tuberkulozis iod-iodoformis
unariT da SromiT Seqmna odesis universite­ emulsiiT mkurnaloba. - tf., 1926 (poligraf-
tis anatomiuri muzeumis saukeTeso prepara­ tr. 1-li st.). - 13 gv.; 24sm.. - calke amonabeWdi:
tebi. 1912-1913 wlebSi mivlinebuli iqna qai­ „Tanamedrove medicina~, #4-1926.
ros (egviptე) universitetSi, sadac n. kaxianma
`Zvel naSTebze Seiswavla da gamoikvlia se­ n. kaxianis winasityvaobiT gamoica:
mitebis, qamitebisa da arielebis Tavis qalis 1. bobrovi, a. a. saxelmZRvanelo qirurgiul ana­
anatomiuri Taviseburebani, ris Sesaxebac tomiisa / a. a. bobrovisa; naTargm. sax. un-tis
dawera specialuri sadisertacio Sroma~. topogr. anatomiisa da operat. qirurgiis

602
kaTedris mier; [winasityv. avt.: n. s. kaxiani, a. 11. mWedliZe, s. kolia xom ar Camosula?: [profe­
g. maWavariani]. - tf.: sax. un-tis samk. fak-tis sor n. kaxianis xsovnisadmi] // komunisti. - 1928.
stud. gamgeobis gamoc., 1920 (st. „saxalxo saq­ - 18 Tebervali. - #41. - gv. 3;
me`). - II, 470 gv.; 12. nemsaZe. rkinigzelebi glovoben profesor ka-
2. demetraZe, n. i. qirurgiul anatomiis mokle xians // komunisti. - 1928. - 19 Tebervali. - #42.
saxelmZRvanelo studentTa da eqimTaTvis: - gv. 3;
leqciaTa krebuli / Seagrova da daamuSava n. i. 13. profesor n. kaxianis gardacvaleba: [nekro-
demetraZem); s.s.s.r. politganaTl. mTavarmar­ logi] // komunisti. - 1928. - 16 Tebervali. -
Tveloba. - naw. 1: kisris, gulmkerdis, iRliis #39. - gv. 2;
fossos da muclis Rrus midamoTa topogra­ 14. profesor n. kaxianis gardacvalebis mizezi,
fia / winasityv. n. s. kaxianis da n. i. demetraZis. specialistTa komisiis daskvna // komunisti. -
- [Tb.], 1925 (poligraf. me-2 stamba). - [IV], 128 gv. 1928. - 15 ivnisi. - #137. - gv. 2;
15. profesor n. kaxianis dakrZalva // komunisti. -
gamoqveynebulia: 1928. - 21 Tebervali. - #43. - gv. 3;
1. ujredi da qsovili: adamianis anatomiis Se­ 16. profesor n. kaxianis xsovnas: [nekrologebi
savali / n. kaxiani, p. qavTaraZe // cxovreba da da samgloviaro gancxadebebi] // komunisti. -
mecniereba: samx. da samecn. kr., #1. prof. me­ 1928. - 17 Tebervali. - #40. - gv. 3; 18 Teberva-
liqiSvilis suraTiT da 45 naxatiT. - quTaisi: li. - #41. – gv. 3;
k. ocxelis da amx. wignis gamomcemloba, 1914 (q. 17. sabaSvili, p. profesor n. s. kaxianis xsovnisa­
S. w.-k. gam. saz. quTaisis gany. st.). - gv. 125-149; Tvis // komunisti. - 1928. - 19 Tebervali. - #42.
2. qirurgiuli tuberkulozis iod-iodoformis - gv. 3;
emulsiiT mkurnaloba // Tanamedrove medici­ 18. samZimris depeSebi // komunisti. - 1928. - 19 Te-
na. - 1926. - #4.
bervali. - #42. - gv. 3;
19. siWinava, v. Zvirfasi maswavleblis xsovnas: [ne-
mis Sesaxeb: krolgi] // komunisti. - 1928. - 18 Tebervali. -
1. daviTaia, i., CaCava, m. Seudarebeli maswavlebe-
#41. - gv. 3;
li // komunisti. - 1928. - 19 Tebervali. - #42.
20. tyavaZe, m. profesori n. kaxiani: [misi gardac­
- gv. 3;
valebis gamo] // komunisti. - 1928. - 19 Teberva­
2. dRes dakrZalaven profesor nikoloz savles-
li. - #42. - gv. 3;
Ze kaxians: [nekrologebi da samgloviaro gan-
21. umZimesi danaklisi: [profesor n.s. kaxianis
cxadebebi // komunisti. - 1928. - 19 Tebervali.
gardacvalebasTan dakavSirebiT] // komunisti.
- #42. - gv. 3;
- 1928. - 19 Tebervali. - #42. - gv. 3. - xelmowe-
3. ezieSvili, v. profesor n. kaxianis xsovnas: [ne-
ra: samkurnalo fakultetis pirveli kursis
krologi] // komunisti. - 1928. - 17 Tebervali.
studentoba;
- #40. - gv. 3;
22. SuSania, p. iSviaTi adamiani: [profesor n. kaxia­
4. zomleTeli, n. profesor n. kaxianis xsovnas:
nis xsovnisadmi] // komunisti. - 1928. - 17 Teber­
[leqsi] // komunisti. - 1928. - 19 Tebervali. -
vali. - #40. - gv. 3;
#42. - gv. 3;
23. erisTavi, konstantine. prof. n. kaxiani, 1883-
5. kalandaZe, i. mis xsovnas: [profesor n. kaxianis
1928 w.: [biografia]. - [tf., 1929 (poligraftr.
xsovnisadmi] // komunisti. - 1928. - 17 Teberva-
1-li st.]). - 153-155 gv.; 26 sm.. - uTavf.. - calke
li. - #40. - gv. 3;
amonabeWdi: „Tanamedrove medicina~, 1929, w. III;
6. kvirikaZe, g. Rrmaa Cveni mwuxareba: [profesor
24. zaqaraia, e. profesor n. kaxianis xsovnas // ko-
n. kaxianis gardacvalebis gamo] // komunisti. -
1928. - 19 Tebervali. - #42. - gv. 3; munisti. - 1929. - 17 Tebervali. - #39. - gv. 5.
7. kuWaiZe, g. dauviwyar amxanag profesor kaxia­
nis xsovnas // komunisti. - 1928. - 17 Tebervali. wyaro:
- #40. - gv. 3; 1. kuWaiZe, g. dauviwyar amxanag profesor kaxia­
8. mamulia, i. profesor n. kaxianis gardacvale­ nis xsovnas // komunisti. - 1928. - 17 Tebervali.
bis gamo // komunisti. - 1928. - 19 Tebervali. - - #40. - gv. 3;
#42. - gv. 3; 2. mamulia, i. profesor n. kaxianis gardacvale­
9. maWaraZe, k. profesor n. kaxianis xsovnas // ko- bis gamo // komunisti. - 1928. - 19 Tebervali. -
munisti. - 1928. - 19 Tebervali. - #42. - gv. 3; #42. - gv. 3;
10. mosiZe, S. adamiani, romelic yvelaze zrunavda 3. mosiZe, S. adamiani, romelic yvelaze zrunavda
da yvelas ufrTxildeboda, garda sakuTari da yvelas ufrTxildeboda, garda sakuTari
Tavisa: [profesor n. kaxianis xsovnisadmi] // Tavisa: [profesor n. kaxianis xsovnisadmi] //
komunisti. - 1928. - 19 Tebervali. - #42. - gv. 3; komunisti. - 1928. - 19 Tebervali. - #42. - gv. 3;

603
4. mWedliZe, s. kolia xom ar Camosula?: [profe­ leobda, – rogorc agitatori, xalxs mouwo­
sor n. kaxianis xsovnisadmi] // komunisti. - 1928. debda TviTmpyrobelobis damxobisaken.
- 18 Tebervali. - #41. - gv. 3; 1905 wlis agvistos 28, mazris Tavadaz­
5. sabaSvili, p. profesor n. s. kaxianis xsovnisa­ naurTa winamZRolis TandaswrebiT mowveul
Tvis // komunisti. - 1928. - 19 Tebervali. - #42. krebaze s. kediam moiTxova: erobaSi monawi­
- gv. 3; leoba mieRoT, raTa miT xeli SevuwyoT mTa­
6. tyavaZe, m. profesori n. kaxiani: [misi gardac­ vrobis damxobas da damfuZnebeli krebis mow­
valebis gamo] // komunisti. - 1928. - 19 Teberva­ vevaso: mTavrobis eroba `rusuli farajis na­
li. - #42. - gv. 3; glejia, romelic xalxs veraviTar sargeblo­
7. SuSania, p. iSviaTi adamiani: [profesor n. kaxia­ bas ver moutans~-o. misi sityvis Semdeg xalxma
nis xsovnisadmi] // komunisti. - 1928. - 17 Teber­ airCia asisa da aTisTavebi, gadawyvita – poli­
vali. - #40. - gv. 3; ciisa da mTavrobis sasamarTloebisTvis aRar
8. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- miemarTaT.
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis 1905 wlis noembris Sua ricxvebSi, muSni
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; dadianTan da al. CxetiasTan erTad, s. kedia
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. xelmZRvanelobda q. redutkalesa da daba
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ anaklias raionSi sazRvargareTidan mosuli
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ iaraRis da saomari masalis barkasidan gad­
binati), 1941. – gv. 475; motvirTvas, rac soflelebs daurigdaT mTa­
9. Заря Востока. - 1948. - 6 июня. - #113. vrobis winaaRmdeg SesaiaraReblad. am iara­
Ris sazRvargareTidan Semotanas social-fe­
kedia, petre _ revolucioneri, zug­ deralistebi meTaurobdnen, xolo Semozi­
didis mebrZoli, rasmis erTi xelmZRvanel­ duli iaraRi social-demokratebs Cauvarda
Tagani, socialist-federalisturi parti­ xelSi. dekembris 29, am Tofisa zugdidSi 300
is aqtiuri wevrTagani zugdidis mazraSi, cali miitanes. mcvelad am transports 20 wi­
zugdideli, saSualo ganaTlebiT (quTaisis Telrazmeli axlda. yumbariT xelSi, s. kedia,
gimnaziaSi naswavli). politikuri saqmis ga­ sxvebTan erTad, mTavrobis sadarajos daeca
mo bevrjer iyo datusaRebuli. 1906 wels, da darajebs daemuqra – winaaRmdegoba ar
alixanov-avarielis damsjelma razmma mou­ gaswioT, Torem agafeTqebTo.
lodnelad gadawva misi mamapapeuli mdidari reaqciis dawyebis (1906) Semdeg, sazRvar­
saxl-kari. gareT gadaixvewa da umaRlesi ganaTleba mii­
Ro safrangeTSi (parizis, tuluzisa da monpe­
wyaro: ar aris miTiTebuli. lies universitetebSi bunebismetyvelebis
fakultetze, Semdeg – sorbonaSi). 1913 wels,
kedia, spiridon malxazis Ze (1884, 20/ petrogradSi gamovlisas, mefis mTavrobam
IX – ) – revolucioneri, – propagandist-agi­ daatusaRa.
tatori, organizatori, publicisti, Jurna­ 1914 wels samSobloSi Seudga araso­
listi da politikuri moRvawe, – saqarTve­ cialisturi erovnuli mimarTulebis Se­
los damfuZnebeli krebis wevri, erovnuli qmnas: 1915 wels, sxvebTan erTad, daaarsa
demokrati, – erovnul-demokratiuli parti­ erovnul-demokratiuli gaz. `saqarTvelo~;
is lideri, – samegrelodan. daibada q. zug­ 1917 wlis ivnisis 1 gaimarTa am mimarTule­
didSi. pirveldawyebiTi swavla miiRo zug­ bis pirveli konferencia, romelmac daafuZ­
didis saqalaqo skolaSi, saSualo – quTaisis na erovnul-demokratiuli partia, ganixila
klasikur gimnaziaSi, romlis me-8 klasidan programis proeqti da airCia mTavari komite­
gamoricxes 1905 wlis revoluciur moZraoba­ ti (s. kedias TavmjdomareobiT).
Si monawileobisaTvis. amierkavkasiis respublikis mTavrobis
1905 wels, p. akobiasTan, leo Senge­ winadadebiT monawileobda baTumis sazavo
laia-qiaCelTan da iason CiCuasTan erTad, konferenciaSi (TurqeTis Tavdasxmis dros);
daaarsa `samegrelos revoluciuri komite­ baTumidan mTavrobam gagzavna centraluri
ti~, romlis davalebiT Tbilisidan zugdids koaliciis saxelmwifoebis mTavrobebTan mo­
Caitana heqtografis saWiro masala, komite­ salaparakeblad osmalebsa da amierkavkasiis
tis beWedi da yumbarebi (es yumbarebi qaleb­ respublikas Soris mSvidobianobis Camog­
ma sadgurze TaigulSi Camaluli gadasces, debis Taobaze, brest-litovskis xelSekru­
rom Jandarmerias eWvi ar aeRo). samegreloSi lebis niadagze. berlinSi Camouswro ukve
niWier oratorad iyo cnobili da xalxis gan­ damoukidebeli saqarTvelos delegaciam.
maTavisuflebel brZolaSi aqtiurad monawi­ delegaciis muSaobaSi organuli monawileo­

604
ba miiRo. amave dros, delegaciis saqmeebsa da dem.) [ori karikatura] // eSmakis maTraxi. - 1920.
kancelarias awarmoebda. - #26. - gv. 14;
1918 wlis mkaTaTvis gasuls saqarTvelo­ 14. paritetuli kontr-revoluciis muSaoba: [an-
Si Camovida da saparlamento muSaobas Seud­ tisabWoTa partiebis gaerTianebis Sesaxeb sa-
ga. airCa saqarTvelos damfuZnebeli krebis bWoTa xelisuflebis winaaRmdeg]: [antisabWo-
wevrad. Ta centris Seqmnis da saqmianobis Sesaxeb] //
sabWoTa xelisuflebis damyarebis Sem­ komunisti. - 1925. - 7 ivlisi. - #153. - gv. 2;
deg, safrangeTSi erovnuli mimarTulebis 15. kvesi. „umanko Casaxeba~ stambolSi, vatikani da
gazeTi `samSoblosaTvis~ gamosca, romelSic menSevikuri kontrrevolucia // komunisti. -
umTavresad politikur sakiTxebs arkvevda. 1928. - 12 seqtemberi. - #212. - gv. 3;
`zugdidis respublikis~ gamo pasuxisge­ 16. fon-kresi. qarTuli menSevizmi imperialis-
baSi iyo micemuli da cixeSi ijda, magram saq­ tebis samsaxurSi: kavkasiaSi 1918 wels myofi
mis gamoZiebis dros miimala. germaniis delegaciis meTauri fon-kresi sa-
qarTvelos menSevikuri mTavrobis Sesaxeb //
mis Sesaxeb: komunisti. - 1933. - 9 dekemberi. - #282. - gv. 3.
1. WeiSvili, i. werili redaqciis mimarT: [quTai-
sis gimnaziaSi simwifis atestatis miRebis wyaro:
uaryofa da im mowafeTa sia, romlebic pro- 1. avtobiografia;
testis niSnad ar gamocxaddnen gamocdebze] // 2. Cveni delegacia berlinSi: s. kedia, g. maCabeli,
m. wereTeli, n. nikolaZe, a, Cxenkeli, z. avaliS­
cnobis furceli. - 1905. - 10 ivnisi. - #2840. -
vili [jgufuri suraTi] // Teatri da cxovreba.
gv. 4;
- 1918. - #12. - gv. 1;
2. [kakabaZe, meTode] (texuris-pireli). samegre-
3. JRenti, Tengiz. revolucionuri moZraoba sa­
lo: [Ciqovanis meTaurobiT damsjeli razmis
megreloSi 1905 w. – tf.: saxelgami, 1929. – gv.:
moqmedeba senakSi, noqalaqevsa da banZaSi; sa-
15, 23, 38, 49, 54, 69, 72, 73;
lome miuratis saxlis mZarcvelebis Sepyroba;
4. lasxiSvili, giorgi. memuarebi (1885-1915) /
xalxis mier aleqsandre jorjikias, sp. kedias
giorgi lasxiSvili. – tf.: [politkatorRel­
da sxv. saxlebis gadawva; malaqia dixaminjias
Ta saz-bis ga-ma], 1934 (saq. partgam-bis me-2
dapatimreba] // cnobis furceli. - 1906. - 10 Te-
st.). - gv.: 241, 300.
bervali. - #3000. - gv. 2;
3. depeSebi: „saqarTvelos~ redaqciidan. [iumo-
kevliSvili, Toma mixeilis Ze (1860
ri] // eSmakis maTraxi. - 1915. - #30. - gv. 13;
– 1927) – pedagogi da revolucioneri, – pro­
4. kalandaZe, nestor (eSmaki). sanimuSo sityva:
pagandist-agitatori, organizatori da anar­
[satira] // eSmakis maTraxi. - 1915. - #30. - gv.
qokomunisti, – quCaSi napovni da Svilad ayva­
2-3.. - teqsts darTuli aqvs o. Smerlingis naxa-
nili siRnaRis mazris sof. saqobos mcxovreb
ti;
mixeil kevliSvilis mier.
5. erobis Sesaxeb... // Teatri da cxovreba. - 1916. -
daamTavra siRnaRis 4-klasiani saqalaqo
#38. - gv. 15;
skola da Tbilisis realuri saswavlebeli.
6. kalandaZe, nestor (eSmaki). patara feletoni //
1896 wels, sof. jugaans (kaxeTi) gadasaxle­
eSmakis maTraxi. - 1916. - #11. - gv. 6-7; bul duxoborTa gavleniT, anarqo-komunizms
7. focxveri. amocana // eSmakis maTraxi. - 1916. - miemxro.
#41. - gv. 10-12; maswavleblobda quTaisis raionSi. aq
8. dRes, saRamos 5 saaTze, sameurneo bankSi...: TviTmpyrobelobis winaaRmdeg politikuri
[gancxadeba] // axali Zala. - 1918. - #1. - gv. 2; muSaobisaTvis policiam devna dauwyo, ris ga­
9. merkvilaZe, g. politikuri SeniSvnebi: ara so- moc, gaiqca da 1904 wels sof. jugaanSi imale­
cialistTa banakSi // axali Zala. - 1918. - #1. - boda, mere – baqoSi.
gv. 8-10; aqtiuri monawileoba miiRo 1905 wlis
10. Cveni delegacia berlinSi: s. kedia, g. maCabeli, aRmosavleT-kaxeTis ganmaTavisuflebel
m. wereTeli, n. nikolaZe, a, Cxenkeli, z. avaliS­ moZraobaSi, rogorc revoluciis erT-erTma
vili [jgufuri suraTi] // Teatri da cxovreba. pionerma da xelmZRvanelma. cnobili iyo ora­
- 1918. - #12. - gv. 1; toruli da organizatoruli unariT.
11. saqarTvelos parlamentis Semadgenloba // sa- 1922 wlidan wnorSi muSaobda glexkomis
xalxo kalendari. - 1919. - gv. 107-109; Tavmjdomared. gardaicvala 1927 wels. dai­
12. saqarTvelos xalxo! // eroba. - 1920. - #13-14. - krZala iqve, skolis ezoSi – nineanT baRSi,
gv. 8-12; saxelmwifo xarjiT. misi TanamoRvawea fore
13. Wiaureli, m. damfuZnebeli kreba: gar. ter-ste- zedelaSvili. agreTve, misi TanamoRvaweni
panianci (daSnak.-cakan.). spiridon kedia (nac. iyvnen: vaJa-fSavela, d. maCxaneli, f. maxaraZe,

605
ir. evdoSvili, vaso berZeniSvili, sil. bolq­ arseboba, saiqio da bevri sxva. es yvelaferi
vaZe da sxv. umecrebis nayofia~. meoreSi werda: `Cemi mi­
zania dauRalavi Sroma, mimarTuli xalxis
gamoqveynebulia: keTildReobisaken. Zlier mecodeba kaci, ro­
1. sofeli sairme: (leCxumis mazra) // iveria. - melic cxovrobs dRevandeli mTavrobis xel­
1895. - 4 marti. - #48. - gv. 3; qveiT~-o.
2. qiziyi: [dava sof. saqobsa da sof. asanurs So- d. kezelis wres sarevolucio mizniT ka­
ris mamulebis gamo] // cnobis furceli. - 1905. vSiri hqonda peterburgis sasuliero akade­
- 10 ivnisi. - #2840. - gv. 3-4; miis student Sio SiukaSvilTan. xelmwifem
3. niko malxazis Ze lapiaSvili // amirani. - 1908. - wardgenili gamoZiebis Tanaxmad, gausamarT­
31 agvisto. - #146. - gv. 4. leblad miusaja: d. kezels – 8 Tvis cixe, st.
WrelaSvils – 10 dRiT calkeul sakanSi pa­
mis Sesaxeb: timroba da Sio SiukaSvils – 1 TviT, – orives
1. X. qiziyi: [Toma kevliSvilis da sxv. dapatimre- sastiki sayveduriT, xolo reviziis Sedegad
ba; eklesiebis gaZarcva; qurdoba-avazakobis seminariis reqtori gadaiyvanes, inspeqtori
gaxSireba; mevenaxeoba-meRvineoba; qeris gaZ- g. ioseliani, maswavleblebi: n. cxvedaZe da T.
vireba] // megobari. - 1906. - 1 oqtomberi. - #6. turiaSvili daiTxoves, qarTuli ena seminari­
- gv. 3-4. - „andronikov-eSyabaSiSvilis~ pasuxi idan sruliad gandevnes saswavlebelSi, iakob
ix.: megobari. – 1906. - 6 oqtomberi. - #10. - gv. gogebaSvilma ganaCenamde miatova saswavlebe­
4. li da sxv.
d. kezels metexSi mZafrad ekidebodnen:
wyaro: TviT mefisnacvalma naxa da hkiTxa: `Sen mainc
1. fore zedelaSvilis werilobiTi masalebi. hjiutob, ar gamotydebi da Sens wamqezeblebs
ar daasaxelebo?!~ – arao! – upasuxa d. kezelma,
kezeli, daviT (1854 – 1906) – publi­ ris Semdeg mefisnacvalma fexis bartyuniT,
cisti, – feletonisti, Jurnalisti da drama­ muqariT miugo: `Ну, так сгнешь здесь в тюрьме~-o
turgi, – duSeTis mazridan, mRvdlis Svili. da d. kezeli, rogorc politikurad arake­
swavlobda Tbilisis sasuliero seminariaSi, Tilsaimedo, peterburgs gadaasaxles, sadac
sadac erT-erT nakiTx, gonebaganviTarebul swavla ganagrZo, imave dros, iqidan quTaisis
mowafed iyo miCneuli. TviTganviTarebis gaz. `SromaSi~ (1881-1883) TanamSromlobiT
mizniT Semdgar mowafeTa wres mesveurob­ socialistur azrebs qadagebda. sxvaTa So­
da (kiTxulobdnen im droisTvis seminariaSi ris, d. kezelis `mtkice rwmeniT, kiTxva qale­
akrZalul mwerlebs – d. pisarevs, h. bokls, bis emansipaciaze gadawydeba maSin, rodesac
drepers, n. dobroliubovs, darvins da sxv.). gadawydeba erTi didi sazogado kiTxva exlan­
1873 wlis dekembris 6-s, d. kezeli, jer kidev del socialur uswormasworobaze~ (`Sroma~,
me-5 klasis mowafe, 18 wlis Wabuki, aleqsan­ 1882, #2).
dres baRSi amxanagebiTurT (st. WrelaSvili, TanamSromlobda TiTqmis yvela Jur­
al. maWaraSvili) Seipyres, radgan iqve Camo­ nal-gazeTSi, qarTul da rusul enebze, zoi­
vlil mefisnacvals morCilebiT ar miesalma lis, daviT soslanis da sxv. fsevdonimebiT.
da abuCadac aiRo. gaCxrekis dros aRmoaCnda cnobili iyo geslian, enamaxvil, sxart fele­
miwer-mowera, romlidanac gamoirkva, rom d. tonistad, mouridali eqspromtebis gamomTq­
kezeli gmobda seminariis wesebs da TviTm­ melad da sxv., ris gamoc bevri mqirdavi hyav­
pyrobelobas, Tavis Tavs uwodebda `erTa­ da.
derT niRilists saqarTveloSi, saqarTvelos dawera piesebic, romlebic 1880-1890-ian
imeds, amboxebul respublikels~, romelic wlebSi qarTul scenaze idgmeboda: a) `scene­
miznad isaxavda ajanyebas, saqarTvelodan bi mirovoi sudiasTan~: [igive `scenebi momri­
rusebis gandevnas da respublikis dafuZne­ gebel sasamarTloSi~] (`Teatri~, 1888, #25);
bas, geslianad dascinoda seminarias: mas surs b) `orcoliani anu axali droebis gmiri~: [ko­
`malCalinad da famusovad~ gadamaqcioso, uS­ media 2 moq.; warmoadgines 1890 wlis oqtom­
verad ixseniebda mefe aleqsandre II-s, amxana­ bris 16).
gebs mis winaaRmdeg brZolisken mouwodebda
da sxv. sxvaTa Soris, erT-erT werilSi werda: calke gamocemulia:
`kacobriobas SeTvisebuli aqvs bevri ram, rac 1. kritikuli ganxilva `oTaraanT qvrivisa~: (mo­
ewinaaRmdegeba saR mosazrebas: magaliTad, Txroba il. WavWavaZisa). – tf., 1888 (mixelso­
nebis Tavisufleba, sulis ukvdaveba, RvTis nis st.). – 20 gv.;

606
2. scenebi `mirovoi sudiasTan~: (erT moqmede­ 22. `kavkazs~ sakenkad // droeba. - 1883. - 31 ivlisi.
bad) / daviT soslanisa. – Tb.: gamocema `Tea­ - #149. - gv. 3;
tris~ redaqciasa, 1888 (e. g. mesxis st.). – 16 gv. 23. kritikuli SeniSvnebi // droeba. - 1883. - 25 mai-
si. - #97. - gv. 1-3; 23 ivnisi. - #119. - gv. 1-3;
gamoqveynebulia: 24. lena: (namdvili ambavi. naambobi megobrisa) //
1. quTaisi. quTaisis bulvari. qarTvelebis droeba. - 1883. - 16 ivnisi. - #113. - gv. 1-3; 18
eklesia. frangebis eklesia // iveria. - 1868. - 25 ivnisi. - #155. - gv. 1-3;
oqtomberi. - #43. - gv. 3-4; 25. mokle feletoni ucxo gazeTebSi // droeba. -
2. qarTuls galobazed // iveria. - 1878. - #17. - gv. 1883. - 24 maisi. - #96. - gv. 3;
5-7; 26. nawyveti daubeWdeli moTxrobidam // droeba. -
3. TavadaznaurTa yriloba da amisi Sedegi // 1883. - 2 ivnisi. - #103. - gv. 1-3;
droeba. - 1879. - 25 maisi. - #107. - gv. 1-2; 26 mai- 27. ori pani // droeba. - 1883. - 10 ivlisi. - #133. -
si. - #108. - gv. 1-2; gv. 1-2;
4. bestuJevis saqalebo kursebi // Sroma. - 1882. - 28. poetis saxels // droeba. - 1883. - 27 marti. -
7 aprili. - #13. - gv. 1-2; #65. - gv. 3-4;
5. gakvriTi SeniSvnebi // Sroma. - 1882. - 21 ivlisi. 29. provinciel mter-moyvareT // droeba. - 1883. -
- #28. - gv. 2-3; 19 ivlisi. - #140. - gv. 2;
6. duSeTi, 19 agvistos // Sroma. - 1882. - 25 agvis- 30. saaxalwlo: [proza] // droeba. - 1883. - 1 ianvari.
to. - #33. - gv. 2; - #1. - gv. 1-3;
7. dReoba alevis mTazed // Sroma. - 1882. - 22 seq- 31. sakenki // droeba. - 1883. - 19 marti. - #59. - gv.
temberi. - #37. - gv. 1-3; 3-4;
8. evropa da ara evropa: (egviptis saqmis gamo)‘ // 32. sakvirao maslaaTi. kisruli // droeba. - 1883.
- 13 marti. - #54. - gv. 1-3; 20 marti. - #60. - gv.
Sroma. - 1882. - 18 agvisto. - #32. - gv. 1-2;
1-3; 8 aprili. - #85. - gv. 1-3; 10 aprili. - #74.
9. vera xedavT bat. ilia WavWavaZes? // droeba. -
- gv. 1-3; 15 maisi. - #90. - gv. 1-3; 22 maisi. - #95.
1882. - 30 ivnisi. - #25. - gv. 2-3;
- gv. 1-3; 29 maisi. - #100. - gv. 1-3; 12 ivnisi.
10. Teatraluri SeniSvna // Sroma. - quTaisi, 1882. -
- #110. - gv. 1-2; 5 ivlisi. - #128. - gv. 1-3; 17
19 maisi. - #19. - gv. 3-4;
ivlisi. - #139. - gv. 1-3; 8 agvisto. - #155. - gv.
11. lomisa da sameba // droeba. - 1882. - 16 ivnisi. -
1-3; 28 agvisto. - #170. - gv. 1-3;
#23. - gv. 3-4;
33. sergei mesxis saxsovrad // droeba. - 1883. - 24
12. ramdenime sayuradRebo SeniSvna // Sroma. -
ivlisi. - #144. - gv. 1-3;
1882. - 28 aprili. - #16. - gv. 1-2;
34. scena cxenis rkinigzaze: [iumoristuli scena]
13. rogorc moxval svinao, ise waxval Sinao // Sro­
// droeba. - 1883. - 12 marti. - #53. - gv. 2-3;
ma. - 1882. - 14 ivlisi. - #27. - gv. 3-4. - pasuxi
35. werili Tbilisel megobars // Sroma. - 1883. - 16
k. darkvels „droebis~ #116 dabeWdil fele­
marti. - #11. - gv. 1-2;
tonze qalTa emansipiaciis Sesaxeb;
36. bibliografiuli SeniSvna // Teatri. - 1885. -
14. qarTvel qalebs // Sroma. - 1882. - 10 marti. -
#11. - gv. 101-102;
#10. - gv. 1-2;
37. sabralo vardisaxari: (namdvili ambavi Cvenis
15. werili tarielisa fridonTan: [iumori] // Sro-
cxovrebidam) // Teatri. - 1885. - #6. - gv. 57-59;
ma. - quTaisi, 1882. - 15 seqtemberi. - #36. - gv.
38. qarTuli Teatri da Cveni mowinave dasi // Tea-
1-3; 29 seqtemberi. - #38. - gv. 1-2;
tri. - 1885. - #9. - gv. 81-83;
16. werili tarielisa fridonTan // Sroma. - quTai-
39. qarTuli Teatri // Teatri. - 1885. - #11. - gv.
si, 1882. - 2 ivnisi. - #21. - gv. 1-3;
97-99; #12. - gv. 109-110;
17. alevis mTa // droeba. - 1883. - 27 agvisto. - 40. werili Zvels megobarTan // Teatri. - 1885. -
#169. - gv. 3; #1. - gv. 6-8; #3. - gv. 30-31;
18. batono redaqtoro!... // droeba. - 1883. - 6 seq- 41. b. redaqtoro!.. // Teatri. - 1886. - #40. - gv. 450-
temberi. - #175. - gv. 3; 452;
19. gakvra-gamokvra: dacxa. Cveni inJinrebi da zo- 42. bibliografiuli SeniSvna me, Tu Cven? Sen, Tu
gerTi mxedrebi. ucxenoba, davardnili kvicis Tqven? // Teatri. - 1886. - #8. - gv. 74-76; #9. -
gamozrda da mxedris dauZlureba. mola mas- gv. 85-87;
radina da imis mowonebuli mxedari // droeba. 43. georgos #2: yoveldRiuri sapolitiko da sa­
- 1883. - 28 aprili. - #84. - gv. 1-2; literaturo gazeTi // Teatri. - 1886. - #12. -
20. daviT soslani // droeba. - 1883. - 14 maisi. - gv. 124-127;
#89. - gv. 1-3; 44. georgos (parodia) yoveldRiuri sapolitiko
21. „droebis~ 137 #-Si iyo dabeWdili... // droeba. da saliteraturo gazeTi... // Teatri. - 1886. -
- 1883. - 25 agvisto. - #168. - gv. 4; #2. - gv. 13-14;

607
45. Teatris „damakvirdi!~: [leqsebi] // Teatri. - skolebze.. // droeba. - 1883. - 13 oqtomberi. -
1886. - #10. - gv. 99; #203. - gv. 1-3; 14 oqtomberi. - #204. - gv. 1-3;
46. qarTul gazeTis redaqciaSi: (sizmari) // Tea- 9. Z. Sinauri saqmeebis magivrad: (Zmuri maslaaTi)
tri. - 1886. - #12. - gv. 127-128; // imedi. - 1883. - #1. - gv. 81-96;
47. qarTuli Teatri: [recenzia] // Teatri. - 1886. - 10. „axals mimoxilvas~ kidev ra moeCvena? de-
#4. - gv. 29-30; kembris 28-s // droeba. - 1884. - 28 dekemberi. -
48. werili megobarTan // Teatri. - 1886. - #10. - gv. #279. - gv. 1-2;
97-99; 11. Tbiliseli bobCinski da dobCinski // droeba. -
49. an. furcelaZis werilis gamo // iveria. - 1888. - 1884. - 31 ivlisi. - #165. - gv. 1;
1 dekemberi. - #253. - gv. 3; 12. sakvirao фeletoni: studentobis dro da
50. scenebi „mirovoi sudiasTan~ // Teatri. - 1888. - cxovrebis gavlena. axali tipis advokati. b.
#25. - gv. 9-16; kezeli sami braldebulis damcveli da veRar
51. saaxalwlo eqspromtebi // saqarTvelos kalen­ damcveli. gancxadebani // droeba. - 1884. - 16
dari. – 1889. - gany. XI. - gv. 434-443; seqtemberi. - #200. - gv. 1-3;
52. werili redaqtorTan // Teatri. - 1889. - #28- 13. kviras, 14 enkenisTves qarTuli dram. dasi­
29-30. - gv. 15-16; sagan warmodgenili iqneba 1. `exlandeli siy­
53. amican da ra aris?: (xalxuri leqsebi gagonili varuli~, kom. 4 moq. gadm. v. abaSiZisagan da 2.
daviT soslanisagan): I. axali patarZali var `scenebi momrigebel sasamarTloSi~ 1 moq. d.
(gagonili Carkvianis wignis maRaziaSi); II. rus­ soslanisa // Teatri. - 1886. - #37. - gv. 425;
ma cxeni moiyvana... (gagonili CiTaxovis saxlSi 14. narkvevi (Jurnal-gazeTebidam) // iveria. - 1886.
golovinis prospeqtzed); III. luarsabsa aqvs - 12 marti. - #56. - gv. 4; 19 marti. - #62. - gv. 2-3;
oCxari (gagonili avWalis quCaze) // saqarTve­ 25 marti. - #67. - gv. 3; 1893. - 14 Tebervali. -
#32. - gv. 4;
los kalendari. – 1890. - gany. XI. - gv. 471-473;
15. razikaSvili, luka (vaJa-fSavela). batono re-
54. saaxalwlo saCuqari: (warmodgenili d. sosla-
daqtoro! // iveria. - 1886. - 23 marti. - #66. - gv.
nis mier) [leqsebi n. cxvedaZes, i. gogebaSvils,
3-4;
kal. CikvaiZes, meveles, n. nikolaZesa da sxv.] //
16. furcelaZe, anton. – a) Teatris kvira: (vuZRvni
kvali. - 1895. - #1. - gv. 6-7;
d. soslans) // Teatri. - 1886. - #37. - gv. 425-
55. d. axal-qalaqi: (goris mazra) // mogzauri. -
426; b) kidev rusTvelis xelobazed // Teatri.
1905. - #28. - gv. 444.
- 1886. - #45. - gv. 537-539;
17. yifiani, m. z. (CitoreliZe). werilebi gadaR-
mis Sesaxeb:
miTgan // iveria. - 1886. - 30 noemberi. - #260. -
1. iverieli, l. qarTuls galobaze: (vuZRvni uf.
gv. 1-3; 2 dekemberi. - #261. - gv. 1-3;
aragvels) // iveria. - 1878. - #38. - gv. 6-9. – ara­
18. warmodgenili iqneba qarTulis dramatiulis
gvelis statia ix.: iveria. – 1878. - #17;
dasisagan: I. exlandeli siyvaruli, kom. 4 moqm.
2. baxtaZe, ilia. – a) sakvirao feletoni // droe-
Targm. v. abaSiZisa. II. „mirovoi sudSi~, scena
ba. - 1882. - 17 oqtomberi. - #217. - gv. 1-3; b)
dav. soslanisa..: [gancxadeba] // iveria. - 1886. -
saxeldaxelo: (ybad-asaRebi-wyal-wasaRebi am-
13 seqtemberi. - #197. - gv. 1;
bebi) // iveria. - 1886. - 6 marti. - #51. - gv. 3; 15
19. axali ambavi // iveria. - 1888. - 22 marti. - #61. -
marti. - #59. - gv. 3;
gv. 1-2; 24 marti. - #63. - gv. 2-3;
3. darkveli, k. „droebis~ feletoni, 6 ivnisi:
20. axali ambebi // Teatri. - 1888. - #50. - gv. 1-3;
(vuZRvni uSiSars, rainds b-ns kezels) // droe-
21. Telavi // iveria. - 1888. - 25 dekemberi. - #273. -
ba. - 1882. - 6 ivnisi. - #116. - gv. 1-3. - werili
gv. 2;
parizidanaa gamogzavnili; 22. ucnobi. – a) cxovreba da Teatri // Teatri. -
4. nazarovi, dimitri. b. redaqtoro! // Sroma. - 1888. - #50. - gv. 3-10; b) cxovreba da Teatri
1882. - 21 aprili. - #15. - gv. 3-4; („Тиф. листок`-is vanos) // Teatri. - 1889. - #2.
5. samarxvo feletoni // Sroma. - 1882. - 24 marti. - - gv. 4-11;
#12. - gv. 1-3; 23. axnazarovi, artem. – a) „molodini~, 3 moqm.
6. Wyonia, ilia. quTaisi, 29 enkenisTves // droeba. komedia. „baiyuSi~, 2 moqm. komedia-farsi avq.
- 1882. - 3 oqtomberieri. - #206. - gv. 3-4; cagarelia: [recenzia] // iveria. - 1889. - 18 oq-
7. axali ambebi // droeba. - 1883. - 3 ivlisi. - #127. tomberi. - #221. - gv. 2-3; b) qarTuli Teatri //
- gv. 1; #168. - gv. 4; iveria. - 1890. - 19 oqtomberi. - #222. - gv. 2; g)
8. mWedliZe, estate (gareSe mayurebeli). quTa- saxeldaxelo: (ybad-asaRebi-wyal-wasaRebi am-
Turi фeletoni: qalebis emansipacia da b. d. bavi) // iveria. - 1897. - 26 aprili. - #79. - gv. 3;
kezeli. qalebis emansipaciis saqme quTaisSi. am 24. qarTuli dramatuli dasis reJisoris mier //
samefos gamoCenili pedagogi. depulies azri Teatri. - 1889. - #1. - gv. 15-16;

608
25. qarTuli Teatri: 3 oqtombers artistebi war­ iveria. - 1898. - 20 agvisto. - #178. - gv. 2-3; 21
moadgenen: 1. `unda gaviyarneT~, kom. v. sardu­ agvisto. - #179. - gv. 1-2;
si. 2. `scenebi mirovoi sudiasTan~, 1 moqm. dav. 41. isev-is. q. duSeTi. saqmeni sagmironia // cnobis
soslanisa // Teatri. - 1889. - #22-23-24. - gv. 1; furceli. - 1898. - 1 ivlisi. - #571. - gv. 3;
26. qarTuli Teatris artistebi warmoadgenen: 42. kezeli daviT // iveria. - 1898. - 29 seqtemberi. -
I. „unda gaviyarneT~, kom. 3 moqm. v. sardusi. II. #208. - gv. 1;
scenebi „mirovoi sudiasTan~, 1 moqm. d. sosla- 43. tfilisis sasamarTlo palataSi 6 Tebervli-
nisa..: [gancxadeba] // iveria. - 1889. - 30 seqtem- saTvis.. // iveria. - 1898. - 16 ianvari. - #10. - gv.
beri. - #206. - gv. 1; 2;
27. WavWavaZe, ilia (iverieli). ambavi ybad-asaRebi 44. evdoSvili, irodion (rigoleto). samSoblos
da wyal-wasaRebi // iveria. - 1889. - 19 ianvari. - caze: [iumoristuli werili: Tbilisis qala-
#13. - gv. 1-4. - ix. - i. WavWavaZis Txzulebani, t. qis TvismmarTveloba; depo qiziySi; loToba
III, 1953, gv. 381; baqos guberniaSi; saxumaro leqsi zoilis wi-
28. amican da ra aris?: (xalxuri leqsebi gagonili naaRmdeg] // kvali. - 1901. - #50. - gv. 1023-1024;
daviT soslanisagan): I. axali patarZali var 45. saiubileo gamofena da dResaswauli,.. // mwyem-
(gagonili Carkvianis wignis maRaziaSi); II. rus- si. - 1901. - #17-18. - gv. 18-20;
ma cxeni moiyvana.. (gagonili CiTaxovis saxlSi 46. kalami (sergei mesxi). sergei mesxi: misi amxana-
golovinis prospeqtzed); III. luarsabsa aqvs gebis daxasiaTebiT (21 ivliss 1883 w.) // cnobis
oCxari (gagonili avWalis quCaze) // saqarTve- furceli. - 1903. - 20 ivlisi. - #2212. - gv. 1-3;
los kalendari. - 1890 gany. XI. - gv. 471-473; 47. c-Ze, i. saxalxo Teatri: I.`parizeli biWi~, kom.
29. saxalxo Teatri. kviras, 18 noembers.. war- 2 moqm. II.`scenebi~ mirovoi sudiasTan~, vod.
modgenili iqneba I. „kinto~, kom. 3 moqm. Txz. 1 moqm. d. kezelisa, warmodgenili 12 ianvars
akakisa. II. „scenebi mirovoi sudSi~, d. kezeli- tfilisis rkinis gzis saxelosnoebis TeatrSi
sa..: [gancxadeba] // iveria. - 1890. - 17 noemberi. [recenzia] // kvali. - 1903. - #4. - gv. 64-66;
- #245. - gv. 1; 48. jafaraSvili, ser. gakvriT // iveria. - 1903. - 8
30. warmodgenili iqneba: I. „or coliani~, kom. 2 marti. - #54. - gv. 3;
moqm. d. kezelisa. II. „celqebi~, xumroba-vod. 1 49. daviT kezeli: [mwerlis da feletonistis ne-
moqm..: [gancxadeba] // iveria. - 1890. - 14 oqtom- krologi] // isari. - 1907. - 28 marti. - #68. - gv.
beri. - #219. - gv. 1; 3;
31. dadiani, n. arCiluri Svid-Tavi: (saamdrovo 50. qarTuli warmodgena tfilisis sakrebuloSi..
amicanebi) // iveria. - 1891. - 19 ivlisi. - #152. // isari. - 1907. - 9 Tebervali. - #29. - gv. 1;
- gv. 2; 51. ori eSmaki. memkvidreoba // eSmakis maTraxi. -
32. kupria (aleqsandre nikitini). „zurna~ #2 // 1908. - #27. - gv. 5;
iveria. - 1893. - 14 Tebervali. - #32. - gv. 1-2; 52. saxalxo saxli.. // saqme. - 1910. - 14 noemberi. -
33. miqelaZe, daviT (mevele). – a) tfilisi, 14 maiss #43. - gv. 1;
// iveria. - 1894. - 14 maisi. - #100. - gv. 1; b) tfi- 53. mesxi, d. patara mogoneba dids mgosanze // Tea-
lisi, 23 maiss // iveria. - 1894. - 23 maisi. - #108. tri da cxovreba. - 1915. - #23. - gv. 4-5;
- gv. 1-2; 54. dav. kezeli // Tavisufleba. - quTaisi, 1917. -
34. saaxalwlo eqspromtebi: [il. WavWavaZes, r. #2. - gv. 20;
erisTavs, i. winamZRvriSvils, n. nikolaZes, me- 55. daviT kezeli: (igive daviT soslani, zoili):
veles, g. wereTels, iv. maCabels, m. maCabels, k. [foto] // Teatri da cxovreba. - 1917. - #15. -
CikvaiZes, zoils da sxv.] // saqarTvelos kalen- gv. 8.
dari. - 1894. - gv. 421-425;
35. axali ambavi: [saam SaburiSvilis werili reda­ wyaro:
qcias] // cnobis furceli. - 1896. - 3 dekemberi. 1. saqarTvelos revoluciuri muzeumi. Tbili­
- #45. - gv. 3; sis gub. Jand. saqme #9 (9). dawy. 1873 wlis de­
36. zoilis moqceva // cnobis furceli. - 1896. - 4 kembris 6 – dabol. 1874 wlis maisis 2;
dekemberi. - #46. - gv. 2; 2. gunia, valerian. qarTuli Teatri (1879-1889). -
37. axali ambavi: [d. kezelis axali `saqme~] // cno­ Tb., 1889 (gr. Carkvianis st.). - gv. 28;
bis furceli. - 1897. - 25 agvisto. - #294. - gv. 2; 3. daviT kezeli: (igive daviT soslani, zoili):
38. d. kezelis saCivari v. guniaze // cnobis fur­ [foto] // Teatri da cxovreba. - 1917. - #15. -
celi. - 1897. - 31 maisi. - #213. - gv. 2; gv. 8;
39. Tfilisis furcelSi d. kezeli wers.. // kvali. - 4. daviTaSvili (davidovi), Sio. – a) revoluciis
1897. - #21. - gv. 406; matiane. - 1923. - #3. - gv. 197; b) xalxosnuri
40. axalSeniSvili, ivane (in-ani). oriode sityva moZraoba saqarTveloSi: [mogonebani] / S. da­
qiziyis depos wevrTa wliuri krebis Sesaxeb // viTaSvili. - tf.: polit-katorRelTa saz-bis

609
gam-ma, #1, 1933 (wiTeldroSovani st.). - gv.: 14- bisTvis, rogorc Raribi, me-3 klasidan saxel­
17, 50; mwifo xarjze Caricxes; aq swavlis gaTavebis­
5. monawile. furceli mogonebaTa rveulidan: Tanave (1894) Tbilisis sasuliero seminariaSi
[dimitri yifianis traRediisaTvis] // lomisi. gadavida, sadac brwyinvaled daasrula kursi
- 1923. - 14 ianvari. - #20. - gv. 1; (1900) da saxelmwifo xarjze kievis sasulie­
6. gulisaSvili, i. // saqarTvelos ganaTlebis mu­ ro akademiaSi gaigzavna.
Saki. – 1926. – #9; akademiaSi Seudga qarTuli saeklesio
7. giorgaZe, grigol. sazogadoebrivi urTier­ mwerlobisa da istoriis Seswavlas. me-4 kur­
Toba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardni­ sze sakandidato Txzuleba dawera qarTuli
dan pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol liturgikuli mwerlobis istoriidan, rac
giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafsko­ mTel kursze saukeTesod iqna cnobili da sas­
lis st.). - gv.: 330, 415, 487-489; tudento premiiT dajildoebuli (es dargi im
8. mansvetaSvili, iakob. – a) Cemi warsulidan // dromde araTu Seswavlili, cnobilic ar iyo).
qarTuli mwerloba. – 1929. - #5. - gv. 83; b) mo­ akademiaSi kursis dasrulebisas saprofeso­
gonebani. naxuli da gagonili / levan asaTianis ro stipendiantad datoves da aRmosavleTis
redaqciiT, winasityv. da SeniSvnebiT - tf.: fe­ (aToni, sinas mTa, palestina) movla daakis­
deracia, 1936. - gv.: 4, 238; res iqaur qarTul literaturul ZeglTa Se­
9. mgalobliSvili, sofrom. mogonebani / levan saswavlad, magram iaponia-ruseTis omianobisa
asaTianis winasityvaobiT, redaqciiT da Se­ da ruseTSi dawyebuli revoluciuri moZrao­
niSvnebiT. - Tb.: federacia, 1938. - gv.: 134, 258; bis gamo, es ganzraxva ver Seasrula.
10. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­ 1906 wlis ianvris 3-dan 1916 wlis seqtem­
tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da bris 23-mde Tbilisis saeparqio qalTa saswa­
winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi vleblis gamged iyo. am 10 wlis ganmavlobaSi
T. maWavarianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941. 6-klasiani saswavlebeli 8-klasianad gadaake­
- gv. 393; Ta da namdvil erovnul saswavleblad garda­
11. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- qmna: qarTuli enis kaTedra gaaZliera, saqar­
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis Tvelos istoriisa da qarTuli literaturis
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; programa im zomamde gaafarTova, rogorc
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. arcerT im droindel saSualo saswavlebelSi
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ ar iyo.
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ 1916 wlis seqtembris 23-s Tbilisis sasu­
binati), 1941. - gv. 479. liero seminariis reqtorad dainiSna (semina­
riis arsebobis 100 wlis ganmavlobaSi qarTve­
kekeliZe, griSa isakis Ze (1903 – 1924, lis reqtorad daniSvna pirveli magaliTi iyo.
VIII) _ revolucioneri da organizatori, tfi­ seminaria daarsda 1817 wels). ganagebda 1918
lisis saxelmwifo universitetis studenti, wlamde. revoluciis Semdeg, yvelaze adre es
aRmosavleT guriis axalgazrda marqsistTa saswavlebeli gaaerovnula k. kekeliZem, pro­
organizaciis erTi xelmZRvanelTagani. 1922 grama da organizacia droebis moTxovnilebi­
wels metexis cixeSi Casves, saidan gamosvlis samebr Secvala.
Semdeg kvlav partiul-revolucionuri mu­ samwignobro-samecniero moRvaweo­
Saoba ganagrZo. guriidan devnili, WiaTuras bas adridanve Seudga: studentobis dros
gadavida samuSaod. aq SeakavSira axalgazrda miznad daisaxa Zveli qarTuli mwerlobis
muSebi da noqrebi. 1924 wlis ajanyebaSi aq­ Seswavla-gaSuqeba da, mravali dabrkolebis
tiuri monawileobisaTvis Seipyres da, sxva miuxedavad, 1905 wlidan, dauRalavi Sromis
tyveebTan (200 tyve) erTad, zestafonis vago­ Sedegad, aqveynebda am mwerlobis mdidar
nebSi daxvrites. saunjes. kvleva-Ziebis dros gansakuTrebiT
yuradRebas aqcevda qarTul mwerlobaSi iseT
wyaro: ar aris miTiTebuli. masalebs, rac mecnierebaSi saZebnelia: misi
Sroma-gamocemebis meoxebiT evropam bevri
kekeliZe, korneli samsonis Ze (1879, iseTi literaturuli Zegli gaicno, romelic
2/II – ) – Zveli qarTuli literaturis istori­ manamde dakargulad iTvleboda. aseT gamoce­
kosi, – filologiis mecnierebaTa doqtori, mebs safuZveli daudo 1908 wlis samagistro
akademikosi, – imereTidan. daibada sof. toba­ disertaciiT. samecniero moRvaweobisTvis
nierSi, Raribi medaviTnis ojaxSi. wera-kiTxva kievis sasuliero akademiam orjer airCia da
mSoblebma Seaswavles, 1887 wlidan quTaisis miwvia arqeologiuri literaturis kaTe­
sasuliero saswavlebelSi bejiTi mecadineo­ draze profesorad (1909 da 1912 ww.), magram

610
k. kekeliZe ver moSorda samSoblo qveyanas, da 1924 ww.; igive, xelaxlad gadamuSavebuli,
sadac xelT hqonda Tavisi miznebisaTvis saWi­ meore gamocema – Tb., 1941 w., mesame gamocema
ro masalebi. akad. n. mari k. kekeliZis Rvawls – Tb., 1951 da 1952 ww.), stalinis sax. saxelmwi­
didad afasebda, aRtacebiT miegeba k. kekeli­ fo universitetis gamocemani, – orive Zveli
Zis mier `Zveli qarTuli arqieratikonis~ da mwerloba. am wignebiT k. kekeliZem uZvelesi
`Иерусалимский Канонарь~-is qarTuli versiis droidan moyolebuli, qarTuli mwerlobis
gamoqveynebas. manamde jer kidev bevri ucnobi Zegli Seiswa­
1915 wels, ruseTis samecniero akademiis vla, gaarkvia, wesrigSi moiyvana da erT sagnad
dasturiT, k. kekeliZe miwveul iqna Zveli qar­ Sekona saqarTvelos warsuli umdidresi sasu­
Tuli agiografiuli teqstebis mecnier-reda­ liero Tu saero mwerlobis Sesaswavlad. amiT
qtorad, romlis gamocema rva tomad iyo gan­ k. kekeliZem naTelyo Tavisi mravalmxrivi
zraxuli. amaTgan 1918 wels TbilisSi gamo­ Rrma codna, muyaiTi Sromisa da mecnieruli
qveynda mxolod `kimeniს~ I uzarmazari tomi. kvleva-Ziebis unarianoba, romlis naSromebiT
k. kekeliZem Zvel qarTul siZveleTsacavebSi ucxo qveynis mecnier-mkvlevarnic sargeblo­
aRmoaCina da gamoaqveyna bizantiuri mwerlo­ ben, rogorc pirvelaRmoCenili wyaroebiT.
bisaTvis sayuradRebo Zeglebi, maT Soris, ma­ misi bevri naSromTagani gadaTargmnilia
namde ucnobi mwerlis, qsifilinosis, Sesaxeb, germanul, inglisur, italiur, rusul, fran­
romelic akad. v. latiSevis sityviT, aris gul da sxv. enebze, didad aris Sefasebuli da
`Откровение в истории византийской литературы~ mravali aRfrTovanebiTi bibliografia aqvs
(Доклад Академии Наук за 1912 г.). miZRvnili.
1914-1918 wlebSi k. kekeliZe Tbilisis yvela am RvawlisaTvis, saqarTvelos mec­
qalTa umaRles kursebze msoflio eklesi­ nierebaTa akademiam, 1941 wels, k. kekeliZe
is istorias kiTxulobda; 1917 wels monawi­ pirveli Semadgenlobis wevrad – akademiko­
leobda im qarTvelTa mcire jgufSi, romel­ sad airCia.
mac 1918 wels TbilisSi qarTuli universi­ 1945 wlis martis 31, stalinis sax. Tbi­
teti gaxsna. am universitetSi miendo Zveli lisis saxelmwifo universitetis komkavSiris
qarTuli mwerlobis kaTedrac. universite­ organizaciis TaosnobiT, moewyo k. kekeliZis
tis reqtorad prof. iv. javaxiSvilis arCevis samecniero moRvaweobis 40 wlisTavis aRsa­
mere (1920), miwveul iqna sibrZnismetyvele­ niSnavi saRamo.
bis fakultetis dekanad, Semdeg – saswavlo
nawilis propeqtorad. iyo yvela adgilobri­ calke gamocemulia:
vi samecniero sazogadoebis, saqarTvelos 1. Литургические грузинские памятники в
saistorio da saeTnografio sazogadoebis отечественных книгохранилищах и их научное
daarsebisTanave – misi gamgeobis, saeklesio значение / Прот. Кор. Кекелидзе. - Тифлис: тип.
muzeumis komitetis wevrad; saqarTveloSi „Братство~, 1908. - XXXI, [5], 515, XIII с.; 26см.. -
sabWoTa wyobilebis damyarebis Semdeg – sa­ Библиогр. с. VIII и в примеч. – [am SromisaTvis k.
qarTvelos da amierkavkasiis centraluri kekeliZem 1908 wels magistris samecniero xa­
aRmasrulebeli komitetebis wevrad, samgzis risxi miiRo. – i. i.];
arCeviT – Tbilisis saqalaqo sabWos deputa­ 2. Древне-грузинскiй архiератиконъ: Груз. текст,
tad, rusTavelis saxelobis literaturis sa­ изд. Ком. Церк. Музея под ред. и с предисл.
mecniero-kvleviTi institutis direqtorad, прот. Кор. С. Кекелидзе. - Тифлис: Электро-печ.
Tbilisis stalinis saxelobis saxelmwifo С.М. Лосаберидзе, 1912. - [4], XXX, rmb [142] gv.;
universitetis Zveli qarTuli literaturis 26sm.. - winasityvaoba rusul enaze. - teqsti -
kaTedris gamged da sxv. nusxa-xucuri. - Текст на рус. и древне-груз. яз.
aRzarda mecnier-muSakTa mTeli Tao­ – [inglisur enaze gadaTargmnes o. uordropma
ba, romelic universitetsa da sxva umaRles da f. k. koniberma – „The Georgian version of the
saswavleblebSi muSaobda. liturgy of St. James~. – i. i.];
k. kekeliZe Tavis mraval samecniero ga­ 3. Иерусалимский канонарь VII века: (Грузин. версия)
mokvlevaSi aSuqebs ara mxolod saqarTvelos, / Прот. Корн. С. Кекелидзе. - Тифлис: изд. архим.
aramed axlo aRmosavleTis xalxTa mwerlo­ Назария, 1912 (скоропечатня С. М. Лосаберидзе).
bis istoriis sakiTxebsac. - VIII, 346 с.; 25см.. - Часть текста на груз. яз.. -
gamoqveynebuli aqvs 100-ze meti mec­ Библиогр. в примеч. – [es gamokvleva ruseTis
nieruli naSromi. maT Soris yvelaze didi samecniero akademiam daajildova axmatovis
moculobis, bejiTi da xangrZlivi kvleva-Zie­ saxelobis xuTas-maneTiani premiiT. – i. i.];
bis Sedegi – umkvidresi Zegli `qarTuli li­ 4. Иоанн Ксифилин, продолжатель Симеона
teraturis istoria~ (ortomeuli, Tb., 1923 Метафраста / Прот. Кор. Кекелидзе. - Тифлис: Тип.

611
Имп. Акад. Наук, 1912. - С. 325-347; 25см.. - Отд. 1925 (poligraf. trestis #1 stamba). - 82-107
отт. из „Христ. Востока~, Т. 1, вып. III. - Без тит. л. gv.; 25 sm.. - calke amonabeWdi tfilisis uni­
и обл.. - Опис. сост. по 1-й с.. - Авт. указан в конце versitetis moambidan, 1925. 5. XI. - reziume
текста. - Текст на рус. и груз. яз.; germanul enaze;
5. anton kaTalikozis saliturRiko moRvaweobi­ 12. konstanti kaxis martviloba da vinaoba / k. ke-
dan: (wakiTxulia saistorio da saetnografio keliZe. - tfilisi, Tiflis, 1926 (poligraf.
sazogadoebis sajaro krebaze 24 Teberv. 1914 trestis #1 stamba). - gv. 160-173; 25 sm. - calke
w.). - [Tb., 1914]. - uTavfurclo, 14 gv.; 25sm.. - amonabeWdi. tfilisis universitetis moambe-
teqstis bolos: dek. k. kekeliZe; dan, 1926. 7. XII;
6. kimeni: [teqstebi] / korn. kekeliZis red.. - t. 1: 13. recenziebi. – tf., 1926 (poligr. trestis #1
ianvris, Tebervlis, martis, aprilis da maisis stamba). - 268-284 gv.; 22sm. - calke amonabeWdi
TveTa teqstebi. – tfilisi: ruseTis samecnie­ „mimomxilveli`-saqarTvelos saistorio da
ro akademiis gamocema, 1918 (saq. rkinis gzis saeTnografio sazogadoebis organo. daibeW-
st.). - X VIII, 351 gv.. - (qarTuli hagiografiuli da 1926. VII. 6;
Zeglebi; naw. I); 14. qarTvelTa moqcevis mTavari istoriul-qro­
7. nawyveti qarTuli hagiografiis istoriidan: nologiuri sakiTxebi: [moxsenebulia saist.-
(cxovreba ilarion qarTvelisa). - [Tb., 1919]. - saeTn. sazog. sajaro krebaze 1925 w. dek. 12].
(39-67) gv.; 25sm.. - calke gadmonabeWdi univer- – tf., 1926 (poligraf. trestis 1 stamba). - 53
sitetis moambidan, #1; gv.; 23sm. - calke amonabeWdi saqarTvelos sais­
8. Targmanebai eklesiastisai mitrofane zmvir­ torio da saeTnografio sazogadoebis orga­
nel mitropolitisai / [teqsti gamosacemad nodan „mimomxilveli~, 1926. III. 24.. - reziume
moamzada, gamokvleva da SeniSvnebi daurTo k. germanul enaze;
kekeliZem]. - tfilisi: tfilisis un-tis gamo­ 15. xanmeti da haemeti teqstebi: (lit. mimoxilva):
cema, 1920 (st. „saxalxo saqme`). - XXXIII, [4], 229 daibeWda 1926. VII. 6. - tf., 1926 (poligraftr.
gv.; 23sm.. - (qarTuli Zeglebi. tfilisis un-tis 1-li st.). - 261-267 gv.; 22sm.. - calke amonabeW-
gamocemani, I. saeklesio mwerloba, #1). - kani di: „mimomxilveli`-saq. saistorio da saeTno-
da Tavfurc. qarTulsa da laTinur enebze. - grafio saz-bis organo;
winasityvaoba germanul enaze. – [Scriptures ec- 16. ucxo avtorebi Zvels qarTuls mwerlobaSi. -
clesiastes-s seriis pirveli wigni. – i. i.]; tf., 1927 (poligraftr. 1-li st.). - 99-202 gv.;
9. vaxtang gorgaslanis istorikosi da misi is- 26sm. - amonabeWdi. „tfilisis universiteti
toria. - Tb., 1923 (s.m.u.s. poligraf. gany. me-3 moambe~, #8. - kani qarTul da frangul enebze;
st.). - 47 gv.; 25sm.. - calke amonabeWdi: „Cveni 17. ieremia iberieli: (antinestoriani moRvawe
mecniereba~, #4; me-V saukunisa). - tf., 1928 (poligraftr.
10. qarTuli literaturis istoria / daibeWda 1-li st.). - 185-198 gv.; 26sm. - awerilia 1-li gv.
Tanaxmad sibrZnis metyvelebis fakultetis mixedviT. - calke amonabeWdi, tfilisis uni­
dadgenilebisa. mdivani docenti g. naTaZe. - t. versitetis moambe, IX. - bibliografia: lite­
1: Zveli mwerloba. - tf.: tfilisis saxelmw. un- ratura teqstSi;
tis gam-ma, 1923 (poligr. gany. s.u.s.m. me-5 st.). 18. kanonikuri wyobileba Zvel saqarTveloSi. -
- [2], 695 gv.; 26sm.. - saT. paral. germ. enaze; t. 2: tf., [1930] (poligraftr. 1-li st.). - 313-345
saero mwerloba XI-XVIII s. / [avt. winasityv. germ. gv.; 26sm. - calke amonabeWdi, tfilisis univer-
en.]. - tf.: Toma Ciqvanaia, 1924 (s.s.m.u.s. poli­ sitetis moambe X. - zesaTauri qarT., rus. da
graftrestis me-2 st.). - 527 gv.; me-2 Sevseb. da frang. enebze. - bibliografia: literatura
Sesw. gamocema. - t. I. - Tb.: stalinis saxelobis teqstSi;
sax. un-tis gam-ba, 1941. - 726 gv.. - damateba: sa­ 19. qarTuli feodaluri literaturis periodi-
Zieblebi, gv. 699-724. - avtoris Post scriptum, gv. zacia. sociologia Zveli qarTuli mwerlo-
725. - bibliogr. SeniSvnebSi; t. 2. - Tb.: stali­ bisa da dialeqtika misi ganviTarebisa / sssr.
nis saxelobis sx. un-tis gam-ba, 1941. - 672 gv.. - ganaTlebis sax. komisariatis dauswrebeli pe-
danarTi: saZieblebi, gv. 641-68; me-3 gadamuS. da dinstituti. - tf., 1933 (a/k. partgamomc. st.).
Sevs. ga-ma. - t. 1. - Tb.: stalinis sax. Tbilisis - 76 gv.;
saxelmw. un-tis gam-ba, 1951. - 670 gv.. - danarTi: 20. rusTvelologiuri Studiebi: istoriuli
saZieblebi, gv. 585-661. - bibliogr. SeniSvnebSi; alegoriebi. nestan-tarieli da Tamar-sosla-
t. 2. - Tb.: stalinis sax. Tbilisis saxelmw. un- ni, TinaTini da Tamari. - kidev TariRisaTvis.
tis gam-ba da st., 1952. - VI, 624 gv.. - danarTi: - zazaseuli xelnaweri „vefxis-tyaosnisa~..
saZieblebi, gv. 589-620. - bibliogr. SeniSvnebSi; - tf.: tfil. un-tis gam-ba, 1936. – 2 w. f. [117-
11. sakiTxi siriel moRvaweTa qarTlSi mosvlis 137] gv.; 24 sm.. - calke amonabeWdi. - tfilisis
Sesaxeb. – tf.: [tf. universitetis gamocema], saxelmwifo universitetis Sromebi, III.. - bibl.

612
lit. qarT. da rus. da fr. en. aRniS. teqstis Se- 4. adrindeli feodaluri qarTuli literatu­
niSvnebSi; ra: I ioane sabanisZe, II basil zarzmeli / korn.
21. etiudebi Zveli qarTuli literaturis is- kekeliZis red. da gamokvleviT. - tf.: sax. un-
toriidan / k. kekeliZe; saq. ssr mecn. akademia. tis gam-ba, 1935 (partgamomcemlobis 1-li st.).
– [t.] 2. – Tbilisi: Tbil. un-tis gam-ba da st., - 184 gv.;
1945. - [2], 381, [3] gv.. - Tavfurclis me-2 gv. saT. 5. rusTaveli, SoTa. vefxis tyaosani: [poema] / So-
rus. en.. - winasityv. da sarCevi paral. rus. en.. Ta rusTaveli; [red. s. iordaniSvili; sared.
- danarTi: „sakuTar saxelTa saZiebeli~ (Sed- kol.: i. abulaZe [da sxv.]; leqsikonis Semdg.
genili sol. yubaneiSvilis mier), gv. 355-381. iustine abulaZe; il. mixai ziCi]. - Tb.: saxel-
- bibliograf. SeniSvnebSi; gami, 1937 (poligrafkombinati). - 405 gv. + 25
22. qarTuli agiografiuli Zeglebi / saq. ssr. CarT. f. il.; 25sm.. - (saskolo biblioTeka). -
mecn. akademia. rusTavelis sax. qarTuli leqsikoni: gv. 349-399. - saZieblebi: gv. 401-402;
lit-ris istoriis ins-ti. - naw. 1: kimeni, t. 2 / 6. baramiZe, aleqsandre. narkvevebi qarTuli li-
gamosca korn. kekeliZem. - Tb.: saq. ssr. mecn. teraturis istoriidan. - [w.] 2: XV-XVIII. – Tb.:
akad. gam-ba da st., 1946. - 239, [1] gv.. - danarTi: stalinis saxelobis sax. un-tis gam-ba, 1940. -
leqsikoni sabas cxovrebisa, gv. 219-25. - dama­ 501 gv.. - danarTi: pirTa saxelebis saZiebeli,
tebiTi Tavfurc. inglisur da rusul enebze. - gv. 485-98. - bibliogr. SeniSvnebSi; [w.] 3. - Tb.:
rezume rusul enaze. - bibliografia: lit-ra, stalinis sax. Tbilisis saxelmw. un-tis gam-ba
SeniSvnebSi; da st., 1952. - 466 gv.. - danarTi: pirTa saZiebe-
23. bizantiuri metafrastika da qarTuli agio- li-Sedgenili givi miqaZis mier, gv. 449-61. - bi-
grafia. - Tb., 1947. - 20-95 gv.; 24sm.. - stalinis bliogr. SeniSvnebSi;
saxelobis Tbilisis sax. un-tis Sromebi. XXX/ 7. baraTaSvili, n. (nikoloz, 1817-1845). Txzule-
Ib, 1947. - calke amonabeWdi;
bani / nikoloz baraTaSvili; [red. k. kekeliZe;
24. kulturuli damoukideblobisaTvis brZolis
gaformeba mxatvar l. grigoliasi]. - [saiubi-
anarekli Zvel qarTul literaturaSi: Tbi-
leo gamocema 1845-1945]. - Tb.: saxelgami, 1945
lisSi wakiTxuli sajaro leqciis stenograma /
(saxelgamis beWdviTi sityvis kombinati). - XX-
k. kekeliZe; saq. ssr polit. da mecn. codnis ga-
VIII, 172 gv.: avtogr. + 5 CarT. furc. sur.; 27 sm..
mavrcelebeli saz-ba. - Tb., 1949 (saq. ssr poli-
- wanarTi: „redaqciisagan~, gv. V-VII: „nikoloz
gr. da gamomc. saqm. sammarTv. me-2 st.). - 32 gv..
baraTaSvili (narkvevebi)~, gv. IX-LXXVIII. - da-
narTi: „werilebi~, gv. 73-96. - „komentarebi~, gv.
k. kekeliZis redaqciiT gamoica:
97-116. - „xelnawerebi da gamocemani~, gv. 117-
1. samRvdelT-mTavro kondaki / [winasityv. avt.:
142. - „variantebi~, gv. 143-158. - „leqsikoni~,
petre episkopozi gorisa]. - tfilisi, [1908]
gv. 159-164. - „gamocemisaTvis - k.k.~, gv. 165-168.
(Zmoba). - [240], Igv.; 36sm.. - Tavfurcelze: „sadi­
- damatebiTi Tavfurc. rusul enaze. - biblio-
deblad wmidisa Tanaarsisa da ganuyofelisa
grafia: „literatura SeniSvnebSi~, gv. V-LXXVI-
samebisa... mefobasa... nikolaoz aleqsandres
II;
Zisa... daibeWda wigni ese, samRudelT mTavro
8. saqarTvelos saxelmwifo muzeumis qarTul
kondaki, tfiliss qalaqs „Zmobis~ stambasa
xelnawerTa aRweriloba: saqarTvelos sais-
Sina, welsa qristes aqeT CSc-sa, [1908]. - [Tana­
torio da saeTnografio sazogadoebis yofi-
redaqtorebi: korneli kekeliZe, kalistrate
li muzeumis xelnawerebi (H koleqcia) / k. ke-
cincaZe. – i. i.];
keliZis saerTo red.; saq. ssr. mecn. akad., saq.
2. ciciSvili, nodar. Svidi mTiebi. baram-guri / k.
saxelmw. muzeumi. - t. 3 / Sedgenilia da dasa-
kekeliZis red., gamokvleviT da leqsikoniT. -
[tf.]: qarTuli wigni, 1930 (saxelgamis me-2 st. beWdad damzadebuli qristine SaraSiZis xel-
C XX). - XXXIV, [1], 275, II, [1] gv.; 26sm.. - (qarTuli mZRv. da red.. - Tb.: saq. ssr mecn. akad. gam-ba
klasikuri mwerloba); da st., 1948. - VIII, 524 gv.. - me-3 tomi gamovida
3. firdousi, abu-l-yasim. Sah-name: [poema] qar- saTauriT: xelnawerTa aRweriloba;
Tuli versiebi: tomi II / redaqcia, komentarebi 9. qarTul xelnawerTa koleqciis aRweriloba /
da leqsikoni iustine abulaZe, al. baramiZe, k. Sedgenilia s. kakabaZisa da p. gagoSiZis mier;
kekeliZe, ak. SaniZe, p. ingoroyva, st. Cxenkeli; k. kekeliZis red.; saq. ssr Sss saarq. sam., cen-
mxatv.: soso gabaSvili. - tf.: sax. un-ti, 1934 tr. saxelmw. saistorio arqivi. - [w.] 1. – Tb.:
(st. liTogr.). - X, 649, [3] gv.: [13] port-iT; 27sm. saq. ssr Sss saarqivo sammarTv. gam-ba, 1949
- firdousis dabadebis aTasi wlisTavTan daka- (saqmedgamis 1-li st.). - XVI, 302 gv.. - gaSlili
vSirebuli saiubileo gamocema. - damatebiTi Tavfurc. rus. en. - (saqarTvelos saxelmwifo
Tavfurc. paral. qarT., rus., spars., frang. arqivebi. samecn-sacn. saxelmZRvaneloebi / m.
enebze; gabriCiZis, a. ioviZis, S. Cxetias saerTo red.);

613
10. rusTvelologiis programa / ssrk umaRl. ga- 16. Житие Петра, нового мученика Капетоминского //
naTl. saministro, Tsu; [red.: k. kekeliZe]. - Tb.: Христианский Восток. - 1915. - Т. IV. - Вып. I. - Стр.
sax. un-tis gam-ba, 1952 (Tsu-s st.). - 2 gv. 1-71;
17. Об издании грузинских агиографических
gamoqveynebulia: памятников // Доклады Имп. АН. - 1-е приложение
1. axalni sagalobelni wmidisa mowamisa abo Tbi­ к протоколу VII заседания Ист.-фил. отд. АН 15
lelisa // mwyemsi. - 1905. - #13-14. - gv. 3-6; апреля 1915 г. - Стр. 66-73;
2. Литературная справка об автокефалии грузинской 18. provokacia Tu sibece?: [al. remizovi da
церкви // Духовный вестник Грузинского экзархата. somxebis `surf-sarqizi~ // saqarTvelo. - 1916.
- 1906. - #9-10; - #124;
3. К вопросу о важности и своевременности 19. Житие Агафангела, Католикоса Дамасксого //
изучения древнегрузинской церковной, в Христианский Восток. - 1916. - Т. IV. - Вып. 3. - Стр.
частности - литургической письменности // Труды 246-283;
Киевской духовной академии. - 1908. - ХI. – [sity­ 20. RvTis msaxureba da samRvdeloeba: (moxseneba,
va, warmoTqmuli akademiis sazeimo sxdomaze wakiTxuli sruliad saqarTvelois 1917 wlis
disertaciis dacvis win. – i. i.]; saeklesio krebaze) // sveticxoveli. - 1917. -
4. Новооткрытый агиологический памятник #4. - gv. 13-16. - teqstis bolos xelmowera:
иконоборческой эпохи // Труды Киевской духовной dek. k. kekeliZe;
академии. - 1910. - VI. - Стр. 1-38; 21. ioane petriwis samwerlo moRvaweobidan //
5. Симеон Метафраст по грузинским источникам. - promeTe. - 1918. - #1. - gv. 62-70.. - gansxvavebis
Киев, 1910 // Труды Киевской духовной академии. saCveneblad teqstSi CarTulia giorgi mTaw­
- 1910. - II. - gv. 1-20; mindelis da ioane petriwis mier naTargmni sa­
xarebis ramodenime adgili;
6. Эпизод из начальной истории египетского
22. nawyveti qarTuli hagiografiis istoriidan:
монашества // Труды Киевской духовной
(cxovreba ilarion qarTvelisa) // tfilisis
академии. - 1911 - II. - Стр. 1-48;
universitetis moambe. - 1919. - #1. - nakv. I. si­
7. pirosi. kurTxevnis dabeWdvis gamo: bb. keTi-
brZnismetyvelebis fakulteti. - gv. 39-67;
lis mosurnis, al. xaxanaSvilis da sx. weri-
23. rodisaa gadawerili adiSis saxareba? // tfi­
lebis pasuxad // ganaTleba. - 1912. - #2. - gv.
lisis universitetis moambe. - 1922. - t. 2. - gv.
147-155. - xelmowera: Tavmjdomare komisiisa,
392-397;
arqimandriti pirosi. dek. k. cincaZe. wevrni:
24. esqatologiuri motivebi Zvels qarTuls
d.k. kekeliZe. iust. abulaZe;
mwerlobasa da cxovrebaSi: [gamokvleva] // Cve­
8. Иоанн Ксилифин, продолжатель Симеона
ni mecniereba. - 1923. - #1. - gv. 59-64;
Метафраста // Христианский Восток. - 1912. - Т. I. -
25. vaxtang gorgaslanis istorikosi da misi is­
Вып. 3. - Стр. 325-347;
toria: istoriul-literaturuli eqskursi //
9. Сведения грузинских источников о препод.
Cveni mecniereba. - 1923. - #4-5. - gv. 17-57;
Максиме Исповеднике // Труды Киевской духовной
26. leonti mrovelis literaturuli wyaroebi //
академии. – 1912. - ХI, IX - Стр. 1-77;
tfilisis universitetis moambe. - 1923. - t. 3. -
10. Житие епископов Херсонских в грузинской Минее
gv. 27-56;
// Известия Императорской археологической
27. ori eqvTime Zvel qarTul mwerlobaSi: mTaw­
комиссии. - Вып. 49. - Пб., 1913. - Стр. 75-88;
mindeli Tu ierusalimeli? // Cveni mecniereba.
11. Историко-агиографические отрывки //
- 1923. - #2-3. - gv. 102-121;
Христианский Восток. - 1913 - Т. II. - Вып. 2. - Стр.
28. werili redaqciis mimarT: [mecnieris gancxa-
187-198; deba, rom misi Sroma - qarTuli literaturis
12. Грузинская версия арабского Жития Иоанна istoria - gamosacemad Cabarebuli aqvT gamom-
Дамаскина // Христианский Восток. - 1914. - Т. III. - cemlebs: d. kasraZesa da Toma Ciqvanaias] // ko-
Вып. 2. - Стр. 119-174; munisti. - 1924. - 30 oqtomberi. - #249. - gv. 6;
13. Житие Иоанна, католикоса Урхайского // 29. konstanti kaxis martviloba da vinaoba // tfi­
Христианский Восток. - 1914. - Т. II. - Вып. 3. - Стр. lisis universitetis moambe. - 1926. – t. 7. - gv.
301-348; 160-173;
14. К вопросу об иерусалимском происхождении 30. qarTuli universitetis 9 wlisTavi: [inter-
грузинской церкви // Сообщения императорского viu] / k. kekeliZe, d. kandelaki // komunisti. -
православного Палестинского общества. - 1914. - 1927. - 27 ianvari. - #20. - gv. 3;
II гр. - Стр. 1-8; 31. Tbilisis saxelmwifo universiteti 1918-1928
15. qarTuli erovnuli saxelebi // saqarTvelo. - wlebSi: zogadi mimoxilva // komunisti. - 1928. -
1915. - #71-72; 25 Tebervali. - #47. - gv. 3;

614
32. ieremia iberieli, antinestoriani moRvawe 47. axali literaturuli wyaroebi laSa giorgis
mexuTe saukunisa // tfilisis universitetis istoriisa // Tbilisis saxelmwifo universite­
moambe. - 1928. - t. 9. - gv. 187-198; tis Sromebi. - 1940. - t. 16. - gv. 91-109. - reziume
33. eliava, S. 144 axali wiTeli meTauri: sazeimo rusul enaze;
sxdoma wiTeli armiis saxlSi: [misasalmebeli 48. „baSi-aCuki`-s erTi epizodisaTvis. „akaki were-
sityvebi] / S. eliava, k. kekeliZe // komunisti. - Teli~ // Tbilisis saxelmwifo universitetis
1929. - 5 seqtemberi. - #204. - gv. 2; saiubileo krebuli. - 1940. - gv. 196-202;
34. avtori `vefxis tyaosanisa~ da dro misi dawe­ 49. didi adamianis xsovnas: [akademikos i. javaxiS-
risa // mnaTobi. - 1931. - #7-8. - gv. 152-171; #9- vilis gardacvalebis gamo] // komunisti. - 1940.
10. - gv. 213-226; - 20 noemberi. - #269; axalgazrda komunisti,
35. tfilisi Zvel qarTul literaturaSi // lite- 1940. - 20 noemberi. - #269;
raturuli gazeTi. - 1934. - #23; 50. didi moamagis xsovnas: [i. gogebaSvilisadmi] //
36. rusTvelologiuri Studiebi // Tbilisis komunisti. - 1940. - 30 oqtomberi. - #253;
saxelmwifo universitetis Sromebi. - 1936. – 51. didi moamagis xsovnas // komunisturi aRzrdi-
t. 3; saTvis. - 1940. - #10. - gv. 76;
37. araviTari Sebraleba xalxis mtrebs: Tbilisis 52. didi qarTveli poeti da humanisti saSualo
universitetSi: [nawyvetebi gamosvlebidan] / saukuneebisa: [SoTa rusTaveli] // Tbilisis
korneli kekeliZe, dimitri uznaZe, niko ke- saxelmwifo universitetis Sromebi. - 1940. - t.
cxoveli // komunisti. - 1937. - 28 seqtemberi. 11. - gv. 113-131. - (nakv. 1);
- #222. - gv. 3; 53. sporti Zvel saqarTveloSi: mokle SeniSvna //
38. diadi momenti kacobriobis istoriaSi: [ar- axalgazrda komunisti. - 1940. - 7 seqtemberi.
Cevnebis Sesaxeb] // komunisti. - 1937. - 16 oq- - #208;
54. timoTe antioqeli // enis, istoriisa da ma-
tomberi. - #237. - gv. 2;
terialuri kulturis institutis (enimkis)
39. Tbilisis un-ti. filologiuri fakulteti. -
moambe. - 1940. - t. 7. - gv. 9-150. - rezume rusul
Tb.: Tbil. un-tis gam-ba, 1937. - gv. 115-244; 25
enaze;
sm.. - calke amonabeWdi~ Sromebi VI;
55. qarTuli era da eortalogiuri weliwadi //
40. rusTavelis gavlena qarTul poeziaze: [VII
enis, istoriisa da materialuri kulturis
saukunis poetebis Semoqmedebis mimoxilva] //
institutis (enimkis) moambe. - 1940. - t. 5-6. - gv.
komunisti. - 1937. - 14 dekemberi. - #285. - gv. 4;
83-101;
41. saqarTvelos politikuri, socialur-ekono-
56. Якоб Гогебашвили: [К 100-летию со дня рождения]
miuri da kulturuli viTareba rusTavelis
// Батумский рабочий. - Батуми, 1940. - 29 октября.
epoqaSi // SoTa rusTaveli skolaSi: krebuli /
- #252. - Статьи: Ш. Дадиани, Г. Ахвледиани, И.
sssr gansaxkomis pedagogikis samecniero-sak-
Джвавахишвили, К. Кекелидзе;
vlevo instituti. - Tb.: pedagogikis samecn. -
57. rusTavelis saxelobis qarTuli literatu-
sakv. ins-tis ga-ma, 1937 (saq. k.p (b) cekas gam-ba
ris instituti: [da misi amocanebi] // stalinis
komunistis st. ). - VII, 316, [2] gv.: 1 CarT. furc.
saxelobis Tbilisis saxelmwifo universite-
portr.; 25sm. - bibliografia: literatura Se-
tis erTdrouli saiubileo gamocema. - 1941. -
niSvnebSi;
25 Tebervali;
42. ~istoriani da azmani SaravandedTani~, ro­
58. qarTuli literaturis istoria da universi-
gorc literaturis wyaro // rusTavelis kre­
teti // Tbilisis saxelmwifo universitetis
buli 750. - [Tb.]: saxelgami da poligrafkombi­
Sromebi. - 1941. - t. 19. - gv. 141-154;
nati, 1938. - VI, 272 gv.;
59. Zveli qarTuli weliwadi // Tbilisis saxelmwi-
43. aTonis literaturuli skolis istoriidan: fo universitetis Sromebi. - 1941. - t. 18. - gv.
[mis wignSi: „etiudebi Zveli qarT. lit. ist. „ t. 1-28. - rezume rusul enaze;
II, gv. 218-236] // Tbilisis saxelmwifo universi­ 60. Низами Ганджеви и Грузия: Беседа с академиком
tetis Sromebi. - 1938. - t. 6. - gv. 139; К. Кекелидзе накануне 800-летя Низами Ганджеви
44. qarTuli literaturis kaTedra: [Tbilisis // Заря Востока. - 1941. - 20 июня. - #143;
saxelmwifo universitetis arsebobis 20 wlis- 61. „baram gurianis~ novelaTa siuJeturi parale-
Tavi] // axalgazrda komunisti. - 1938. - 30 maisi. lebi qarTul folklorSi // mnaTobi. - 1942. -
- #122. - gv. 3; #10. - gv. 127-130;
45. vin aris „nargizovanis~ avtori // literatu- 62. daviT guramiSvilis ganaTlebis elementebi //
ruli saqarTvelo. - 1939. - 20 noemberi. - #34. literaturuli saqarTvelo. - 1942. - 24 ivli-
- gv. 2; si. - #30;
46. rusTvelologiis sakiTxi // Sromebi / Tbili­ 63. kidev „atades~ Sesaxeb // literaturuli saqar-
sis universiteti. - 1939. - #X. - gv. 95; Tvelo. - 1942. - 2 dekemberi. - #43;

615
64. mcxeTis dokumenti XI saukunisa da misi cnobe- 80. komentarebi „abdul mesianis~ zogierTi taepi-
bi qarTuli mwerlobis Sesaxeb // literaturis sa: [me-20 saukunis gamoc. gamo] // literaturu-
matiane. - 1942. - #3-4. - gv. 321-340; li Ziebani / qarTuli literaturis istoriis
65. rostomianis erTi sakiTxisaTvis // saqarTve- instituti. - 1946. - t. 3. - gv. 361-374;
los ssr mecnierebaTa akademiis moambe. - 1942. 81. martviri qarTveli (VI-VII s.) da misi Sroma „si-
- t. 3. - gv. 845. - (#8). - rezume rusul enaze; nanulisaTvis da simdablisa~ // literaturu-
66. Zveli literaturis ZeglTa gamocemebisaTvis li Ziebani / qarTuli literaturis istoriis
// saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis instituti. - 1946. - t. 3. - gv. 261-313. - reziume
moambe. - 1942. - t. 3. - gv. 739. - (#7). - rezume rusul enaze;
rusul enaze; 82. sayvareli pedagogi: [lado bzvanelis dabade-
67. „winaSe~, „Tana~ da „zeda~ TandebulTa sintaq- bidan 75 wlis Sesrulebis gamo] // saxalxo ga-
suri funqciisaTvis Zvel qarTulSi // saqar- naTleba. - 1946. - 1 maisi. - #19;
Tvelos ssr mecnierebaTa akademiis moambe. 83. qarTuli literaturis istoria [sabWoTa
- 1942. - t. 3. - gv. 177-182; gv. 283-287. - (#2). - saqarTvelos 25 wlisTavze] // mecniereba sa-
reziume rusul enaze; bWoTa saqarTveloSi 25 wlis manZilze. - 1946.
68. qarTvel qalTa kulturul-saganmanaTleblo - #3. - gv. 91-102;
kerebi saSualo saukuneTa maxlobel aRmo- 84. bizantiuri metafrastika da qarTuli agio-
savleTSi: [qarTvel qalTa palestinaSi moR- grafia // Tbilisis saxelmwifo universitetis
vaweoba] // enis, istoriisa da materialuri Sromebi. - 1947. - t. 30-31. - gv. 19-95;
kulturis institutis (enimkis) moambe. - 1943. 85. orentiosisa da ZmaTa misTa martviloba // li­
- t. 13. - gv. 107-119; teraturuli Ziebani / qarTuli literaturis
69. citati ipolite romaelidan giorgi merCu- istoriis instituti. - 1947. - t. 4. - gv. 93-128.
- reziume rusul enaze;
lis SromaSi // saqarTvelos ssr mecnierebaTa
86. saqarTvelo da nizami ganjeli // saxalxo ga-
akademiis moambe. - 1943. - t. 4. - gv. 269. - (#3).
naTleba. - 1947. - 25 seqtemberi. - #39;
- rezume rusul enaze;
87. werili redaqciisadmi: [gaz. „komunistSi~ ga-
70. werilebi Zveli qarTuli literaturis isto-
moqveynebuli werili „ugzo - ukvlo Ziebanis~
riidan // literaturuli Ziebani / qarTuli
Sesaxeb] // komunisti. - 1947. - 5 oqtomberi. -
literaturis istoriis instituti. - 1943. - t.
#199;
1. - gv. 1-57. - rezume rusul enaze;
88. Выдающийся государственный деятель, ученый, поэт
71. antikis gadanaSTebi Zvel-qarTul literatu-
Вахтанг VI // Заря Востока. - 1947. - 10 апреля. - #73;
raSi // enis, istoriisa da materialuri kul-
89. „godebis~ Janri da „glovis wesi~ Zvels qar-
turis institutis (enimkis) moambe. - 1944. - t.
Tul literaturaSi // Tbilisis saxelmwifo
14. - gv. 117-126;
universitetis Sromebi. - 1948. - t. 33. - gv. 73-
72. qarTuli literaturis istorikosebi: mose
106. - (#6);
janaSvili // mnaTobi. - 1944. - #12. - gv. 82-96;
90. rusTavelisa da qarTuli renesansis sakiTxi­
73. „xuc~ terminisaTvis serapion zarzmelis
saTvis // literatura da xelovneba. - 1948. -
„cxovrebaSi~ // saqarTvelos ssr mecnierebaTa
#24. - gv. 4-5;
akademiis moambe. - 1944. - t. 3. - gv. 353-355. - re-
91. aSuSa pitiaxSis beWdis warweris gagebisaTvis:
zume rusul enaze;
[aSuSa pitiaxSis beWdis warweris gamokvlevis
74. misalmebani „axalgazrda komunists~ // axal-
Sesaxeb] // literaturuli Ziebani / qarTuli
gazrda komunisti. - 1945. - 8 dekemberi. - #132-
literaturis istoriis instituti. - 1949. - t.
133;
5. - gv. 125-132. - reziume rusul enaze;
75. moswavle axalgazrdobas: [pedagogis profe- 92. ioane qarTvelis kalendari (X s.): [Sesworebu-
siis mniSvnelobis Sesaxeb] // komunisti. - 1945. - li teqsti da gamokvleva] // Tbilisis saxel-
30 ivnisi. - #25; axalgazrda komunisti. - 1945. mwifo universitetis Sromebi. - 1950. - t. 39.
- 30 ivnisi. - #25; - gv. 23-76. - reziume rusul enaze;
76. moswavleTa kvaldakval // sabWoTa maswavlebe- 93. universitetis pirveli reqtori // komunisti.
li. - 1945. - 29 noemberi. - #20; - 1950. - 11 ivlisi. - #148;
77. saq. mecn. akad. namd. wevri: saiaTnova: [150 weli 94. mTargmnelobiTi meTodi Zvel qarTul lite-
saiaT-novas gardacvalebidan] // literatura raturaSi da misi xasiaTi // literaturuli
da xelovneba. - 1945. - 30 seqtemberi. - #32; Ziebani / qarTuli literaturis istoriis ins-
78. akad. niko mari da qarTuli literaturis is- tituti. - 1951. - t. 7. - gv. 169-183.
toria // mnaTobi. - 1946. - #11. - gv. 134-143;
79. aRvzardoT Rirseuli Taoba // saxalxo ganaT- garda amisa, daamuSava Sah-names me-2 to­
leba. - 1946. - 4 aprili. - #15; mis 3602-4257-e strofebi; Tavmjdomareobda

616
`vefxistyaosnis~ saiubileo gamocemis komi­ 17. Марр, Н. – a) Христианский Восток. - Спб, 1912. -
tets. Т. I. - Стр. 356-363; b) Записки Восточного отдела
Имп. рус. арх. о-ва // Сообщения Императорского
mis Sesaxeb: Православного Палестинского Общества. - 1913.
1. tfilisis sasuliero seminariaSi... // cnobis - Т. ХХIV. - Стр. 34-48;
furceli. - 1900. - 31 maisi. - #1139. - gv. 1; 18. kekeliZe, severiane; TebzaZe, ivane. m. redaq-
2. tfilisi // iveria. - 1903. - 10 oqtomberi. - toro! umorCilesad gTxovT mogvceT saSua-
#216. - gv. 1; leba... // Sinauri saqmeebi. - 1913. - #21-22. - gv.
3. janaSvili, mose. urbnisis saxareba // iveria. - 23-24. - werili redaqciis mimarT. - teqstis bo-
1904. - 18 ianvari. - #21. - gv. 2-3; los: mRvdlebi Zveli-tobanieris wm. samebis
4. axali ambavi // iveria. - 1905. - 27 seqtemberi. - orStatian ekklesiisa severiane kekeliZe da
#174. - gv. 3; cnobis furceli. - 1905. - 13 oq- ivane TebzaZe;
tomberi. - #2931. - gv. 1-2; 19. Латышев, В. // Известия Императорской
5. „tfilisis saeparqio saswavleblis inspeqto- Археологической комиссии. - 1913. - Стр. 231-242;
rad daniSnes korneli kekeliZe~ // cnobis fur- 20. orSabaTs, 24 Tebervals... // klde. - 1914. - #8. -
celi. - 1905. - 28 seqtemberi. - #2919. - gv. 1; gv. 15;
6. janaSvili, m. – a) Кавказский край. - 1905. - #7; b) 21. vaJa-fSavela (1861-1915): [nekrologi] [biogra-
qarTuli mwerloba: (mokle mimoxilva) // naka- fia] // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #13. - gv. 1-4;
duli: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. 22. vaJa-fSavela qarTvelma erma... // Teatri da
- 1912. - #3. - gv. 39-46; cxovreba. - 1915. - #32. - gv. 16;
7. axali sasuliero gazeTi: [„duxovni vestnikis~ 23. dek. kor. kekeliZe... // Teatri da cxovreba. -
nacvlad Jurn. „obnovlenies~ gamocema. redaq- 1916. - #42. - gv. 16;
torebad kor. kekeliZisa da pol. karbelaSvi- 24. dek. kornile kekeliZe: [portreti] // Teatri
lis arCeva] // Sroma. - 1906. - 11 agvisto. - #104. da cxovreba. - 1916. - #44. - gv. 9;
- gv. 2; 25. leoniZe, giorgi (aRa norieli). dek. korneli
8. qarTveli samRvdeloebis kreba // jvari vazisa. kekeliZe // Teatri da cxovreba. - 1916. - #44.
- 1906. - #12. - gv. 1-2; - gv. 9-10;
9. qarTl-kaxeTis... // mwyemsi. - 1906. - #15-16. - gv. 26. morieli. patara ambebi: momentis simZime.
18; „eZiebdeT da povebdeT~ // eSmakis maTraxi. -
10. „qarTl-kaxeTis samRvdeloebis krebaze~...: 1916. - #49. - gv. 10.. - teqstSi CarTulia vaso
[damwyeb da saSualo skolaSi sasuliero swa- roinaSvilis leqsi „n. baraTaSvilis xsovnas~;
vlebis axali programis Sedgenis aucileblo- 27. Stokmani. cacia xeli: (ia kargareTelis sasu-
ba. val. cincaZis, kor. kekeliZis, il. feraZisa liero koncertis gamo 13 marts „ax. kl.`) //
da sxv. SemadgenlobiT komisiis gamoyofa am Teatri da cxovreba. - 1916. - #12. - gv. 13.. - te-
sakiTxis gadasawyvetad] // lampari. - 1906. - 28 qstis bolos: qarTvel sasuliero pirTagan
ivnisi. - #52. - gv. 2; daeswren... [mocemulia damswreTa sia];
11. qarT. saistorio da saeTnografio sazoga- 28. saeklesio krebisaTvis // sveticxoveli. - 1917.
doeba // isari. - 1907. - 22 seqtemberi. - #207. - #2. - gv. 2;
- gv. 2; 29. saqarTvelos eklesiis droebiT mmarTvelo-
12. Дмитриевский, А., Глаголев, А. // Труды Киевской bis da mis yvela eparqialur ganyofilebaTa
духовной академии. - 1907. - VII; wevrebis araCveulebrivi kreba // sveticxove-
13. comaia, sam. Литургическiе грузинскiе памятники li. - 1917. - #1. - gv. 3-5;
въ отечественныхъ книгохра­ни­лищахъ и ихъ 30. sruliad saqarTvelos saeklesio krebaze //
научное значение. - Прот. Кор. Кекелидзе. - sveticxoveli. - 1917. - #3. - gv. 12;
Тифлисъ. - 1908 г. (XXXI+515+XIII ст.). Цъна 4р. 31. tfilel mitropolitis arCevnebi // sveticxo-
50коп.: [recenzia] // ganaTleba. - 1910. - #1. - gv. veli. - 1917. - #1. - gv. 6-7;
51-52; 32. amonaweri saqarTvelos sakaTalikozo sabWos
14. Peeters, Paul. – a) S. Romain le néomartyr († 1 mai Jurnalidgan 18 ianvari N33 // sveticxoveli. -
780) d’après un document géorgien // Analecta Bo- 1918. - #5. - gv. 2. - teqstis bolos xelmowera:
llandiana. - 1911. - Vol. 30. – gv. 393-427; b) Bulletin kancelariis gamgis magieri al. nikitini;
des publications hagiographiques // Analecta Bollan- 33. kirion II. Tbilisis sasuliero seminariis re-
diana. - 1912. - Vol. 31. - gv. 478-479; qtors dekanoz korneli kekeliZes... // sveti-
15. mwignobari. bibliografiuli SeniSvnebi // Sin- cxoveli. - 1918. - #5. - gv. 3. - teqstis bolos:
auri saqmeebi. - 1912. - #8. - gv. 14; kaTolikozi kirioni;
16. Карабинов, И. // Христианское чтение. - 1912. - 34. sabWos cnobebi // sveticxoveli. - 1918. - #5. -
Стр. 646-511; gv. 2;

617
35. qarTul universitetSi: leqtori eq. TayaiS­ 48. m. s. „Timsariani~: [recenzia] // komunisti. -
vili arqeologiis leqciebis mkiTxveli da 1935. - 4 dekemberi. - #280. - gv. 4;
leqtori kor. kekeliZe saeklesio istoriis 49. WiWinaZe, k. SoTa rusTaveli Tu sargis Tmog-
leqciebis mkiTxveli [portretebi] // Teatri veli?: prof. k. kekeliZis gamokvlevis gamo. -
da cxovreba. - 1918. - #4. - gv. 5; tf.: sax. un-tis gam-ba, 1936. - 180-200 gv.;
36. qronika... // axali sityva. - 1918. - #1. - gv. 8; #3. 50. amxanagi sergo konstantines Ze orjonkiZe:
- gv. 8; [samZimris werilebi sabWoTa kavSiris mZime
37. Semdegi nomeri gamova... // axali sityva. - 1918. - mrewvelobis saxalxo komisris sergo orjoni-
#3. - gv. 1; kiZis gardacvalebis gamo] // komunisti. - 1937.
38. debulebani saqarTvelos eklesiisa: (qorwine- - 21 Tebervali. - #41 [42]. - gv. 2-3;
ba-ganqorwinebisaTvis) (Sedgenili sakaToli- 51. saxelmwifo universitetSi: [sazeimo Sekreba
koso sasamarTlos wevr naf. veq. g. T. Jorda- Sinsaxkomis da sagangebo komisiis 20 wlisTa-
nias mier da Sekrebili sakaTolikoso sabWos vis gamo] // komunisti. - 1937. - 21 dekemberi. -
wevris dekan. korn. kekeliZis proeqtis Tanax- #291. - gv. 2;
mad) // saxalxo kalendari. - 1919. - gv. 137-143; 52. SoTa rusTavelis saiubileo komitetSi: [saiu-
39. profesori korneli kekeliZe: [werili] / [reda­ bileo reorganizebuli komitetis damtkice-
qciis informacia] // momavali. - 1921. - #2. - gv. bis Sesaxeb] // komunisti. - 1937. - 12 agvisto.
2; - #184. - gv. 1;
40. SaniZe, akaki. qarTuli kriptografiis axali 53. baramiZe, a. - a) akademikosi korneli kekeliZe:
nimuSebi // saqarTvelos muzeumis moambe. - [samecniero moRvaweoba] // literaturuli sa-
1922. - t. 1. - gv. 63-68; qarTvelo. - 1941. - 7 marti. - #10; b) korneli
41. galli. profesori korneli kekeliZe: qarTu- kekeliZis cxovreba da samecniero moRvaweoba
// literaturuli Ziebani / qarTuli litera-
li literaturis istoria. II tomi. saero mwer-
turis istoriis instituti. - 1944. - t. 2. - gv.
loba XI-XVIII s.: gamomcemeli Toma Ciqvanaia.
01-020;
1924 weli: bibliografia // droSa. - 1925. - #26.
54. kaSmaZe, Salva. korneli kekeliZe: [„qarTuli
- gv. 32;
literaturis istoria~ t. 1. kritika da bi-
42. kakabaZe, s. - a) prof. kekeliZe. qarTuli lite-
bliografia] // sabWoTa aWara. - baTumi, 1941. - 6
raturis istoria. t. 2 saero mwerloba (XI-XVIII
aprili. - #81. - gv. 3;
s.). tf., 1924, 525 gv.: [bibliografia] // mnaTo-
55. saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis
bi. - 1925. - #3. - gv. 256-258; b) akd. k. kekeliZe
namdvil wevrTa pirveli Semadgenloba: [n. i.
- qarTuli literaturis istoria - tomi I da II
musxeliSvili, i. s. beritaSvili, g. s. axvledia­
// mnaTobi. - 1942. - #9. - gv. 156-159. - [recenzia];
ni, a. g. SaniZe, g. v. xaWapuriZe, k. s. kekeliZe, a.
43. Tbilisis universitetis garSemo: universite-
i. janeliZe, a. a. TvalWreliZe, g. n. CubinaSvi­
tis sabWos sxdoma // komunisti. - 1926. - 22 ivni-
li, k. s. zavrievi, d. n. uznaZe, s. n. janaSia, n.
si. - #140. - gv. 2;
n. kecxoveli, f. a. zaicevi, t. y. kvaracxelia,
44. Cveni anketa: saxelmwifo universitetis 10
a. s. Ciqobava]: [mokle biografiuli cnobebi] //
wlisTavis gamo // komunisti. - 1928. - 25 Teber-
komunisti. - 1941. - 24 Tebervali. - #46; Заря
vali. - #47. - gv. 4;
Востока. - 1941. - 23 февраля. - #45;
45. mecnierebis muSakTa sruliad saqarTvelos
56. disputi konstantine gamsaxurdias romanis
yriloba // komunisti. - 1931. - 30 aprili. - N99.
daviT aRmaSeneblis garSemo: [27-30 dekemberi]
- gv. 3. - 1 maisi. - #100. - gv. 4;
// literaturuli saqarTvelo. - 1943. - 10 ian-
46. v. x. profesori k. kekeliZe. qarTuli feoda-
vari. - #1;
luri literaturis periodizacia. sociolo- 57. kasraZe, t. k. kekeliZis Sromebis bibliogra-
gia Zveli qarTuli mwerlobisa da dialeqtika fia / t. kasraZe. - [Tb., 1944]. - gv. 21-43; 17sm.. -
misi ganviTarebisa: [recenzia] // komunisti. - fotoasli. - calke amonabeWdi: literaturu-
1934. - 3 agvisto. - #178. - gv. 4; li Ziebani / qarTuli literaturis istoriis
47. ruxaZe, trifon. - a) „Sahname~: Tsu gamocema: instituti. - 1944. - t. 2. - gv. 021-043;
recenzia // komunisti. - 1934. - 18 noemberi. 58. sanaxaobaTa istoriisaTvis Zvel saqarTvelo-
- #266. - gv. 4; b) kekeliZe k. - adrindeli feo- Si: [akad. k. kekeliZis moxseneba „sibilianis~
daluri qarTuli literatura: [recenzia] mniSvnelobis Sesaxeb Zvel qarTul sanaxao-
// komunisti. - 1936. - ivlisi. - #151. - gv. 4; g) brivi kulturis istoriaSi] // literatura da
Професер К. Кекелидзе-`Конспективный курс xelovneba. - 1944. - 17 marti. - #10;
истории древно-грузинской литературы~: [recen- 59. ssr kavSiris umaRlesi sabWo. prezidiumi. sa-
zia] // literaturuli saqarTvelo. - 1939. - 4 qarTvelos ss respublikis mecnierebaTa aka-
noemberi. - #32. - gv. 4; demiis namdvil wevr k. s. kekeliZis Sromis wi-

618
Teli droSis ordeniT dajildoebis Sesaxeb: 12. imedaSvili, gaioz. rusTvelologia: isto­
brZanebuleba: 1945 w. 23 oqtomberi / ssr kav- riul-kritikuli mimoxilva. - Tb.: stalinis
Siris umaRlesi sabWo // komunisti. - 1945. - 24 saxelobis sax. un-tis gam-ba, 1941. - gv.: 135-
oqtomberi. - #211; Заря Востока. - 1945. - 25 144; 225-230;
октября. - #211; 13. saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis
60. natroSvili, g. kritikuli SeniSvnebi // lite­ namdvil wevrTa pirveli Semadgenloba: [n. i.
ratura da xelovneba. - 1948. - #11; musxeliSvili, i. s. beritaSvili, g. s. axvledia­
61. Ciqovani, s. moxseneba // literatura da xe­ ni, a. g. SaniZe, g. v. xaWapuriZe, k. s. kekeliZe, a.
lovneba. - 1948. - #20; i. janeliZe, a. a. TvalWreliZe, g. n. CubinaSvi­
62. Ciqovani, mix. veSapTmebrZoli gmiri da wminda li, k. s. zavrievi, d. n. uznaZe, s. n. janaSia, n. n.
mxedari: [k. kekeliZe-etiudebi Zveli qarTuli kecxoveli, f. a. zaicevi, t. y. kvaracxelia, a. s.
literaturis istoriidan, 1, 1945, gv. 12] // Tbi- Ciqobava]: [mokle biografiuli cnobebi] // ko­
lisis saxelmwifo pedagogiuri institutis munisti. - 1941. - 24 Tebervali. - #46;
Sromebi. - 1949. - t. 7. - gv. 261-276. - recenzia; 14. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
63. menabde, l. kapitaluri naSromi qarTuli li- gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
teraturis istoriidan: [recenzia] // saxalxo palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
ganaTleba. - 1951. - 3 oqtomberi. bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
wyaro: tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
1. norieli, aRa. dek. korneli kekeliZe // Teatri binati), 1941. - gv. 475;
da cxovreba. - 1916. - #44. - gv. 9-10; 15. akad. k. kekeliZis saRamo // literatura da xe­
2. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul lovneba. - 1945. - 6 aprili. - #12. – gv. 1.
gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­
bisa da masalebis maCvenebeli. – petrogradi, kekeliZe, foka levarsis Ze (1902 –
1916. - gv. 101; 1924, VIII) _ revolucioneri da mwerali, Ra­
3. Шилакадзе, А. Первый ректор из грузин // Терек. – ribi glexis Svili, oblobaSi aRzrdili, tfi­
Владикавказ, 1917. - Январь; lisis saxelmwifo universitetis studenti,
4. qarTul universitetSi: leqtori eq. TayaiS­ momzadebuli, guriaSi saxelmoxveWili da
vili arqeologiis leqciebis mkiTxveli da poetad cnobili foTolis fsevdonimiT. 1922
leqtori kor. kekeliZe saeklesio istoriis wels Seipyres, rogorc energiuli da saSiSi
leqciebis mkiTxveli [portretebi] // Teatri revolucioneri. xangrZlivi tyveobiT das­
da cxovreba. - 1918. - #4. - gv. 5; neulebuli, daxvretil iqna 1924 wlis agvis­
5. profesori korneli kekeliZe: [werili] / [reda­ tos ajanyebis dReebSi.
qciis informacia] // momavali. - 1921. - #2. - gv.
2;. – [werils darTuli aqvs k. kekeliZis Srome­ mis Sesaxeb:
bis sia]; 1. Cvens organizaciebSi: organizaciidan gamori-
6. tribuna. - 1923. - #402; cxva // axali kvali. - 1920. - #4. - gv. 15.
7. ana baptisti. Zvirfasi ganZi // Teatri da cxo­
vreba. - 1925. - #5. - gv. 11; wyaro: ar aris miTiTebuli.
8. 10 weli sabWoTa mecnierebisa saqarTveloSi //
mnaTobi. - 1931. - #1-2. - gv. 211; kelenjeriZe, besarion antonis Ze
9. firdousi, abu-l-yasim. Sah-name: [poema] qar­ (1862, 5/IX – ) – damsaxurebuli maswavlebeli
Tuli versiebi: tomi II / redaqcia, komentarebi da sazogado moRvawe, – ordenosani. daibada
da leqsikoni iustine abulaZe, al. baramiZe, k. zestafonis raionis sof. tabakinSi, Raribi
kekeliZe, ak. SaniZe, p. ingoroyva, st. Cxenkeli;
glexis ojaxSi. daamTavra sof. cxrawyaros
mxatv.: soso gabaSvili. - tf.: sax. un-ti, 1934
skola, quTaisis sasuliero saswavlebeli
(st. liTogr.). - gv. IX;
warCinebiT (1881), quTaisis progimnazia da
10. ruxaZe, tr. qarTuli eposi gardamavali xanis
gimnaziis 7 klasi, siRaribis gamo gamovida
literaturaSi / prof. k. kekeliZis redaqciiT.
me-8 klasidan, moipova saxalxo maswavleblis
wodeba da, 1885 wlidan, maswavleblobda
– Tb., 1939. - gv. 250;
zestafonis sxvadasxva skolaSi, samoqalaqo
11. baramiZe, al. - a) narkvevebi qarTuli litera­
saswavlebelSi, Semdeg – I SvidwledSi. 1932-
turis istoriidan. - [w.] 2: XV-XVIII. - Tb.: stali­
1935 wlebSi, feromarganecis qarxnis muSa
nis saxelobis sax. un-tis gam-ba, 1940. - gv. 492;
wvevamdelTa Soris, wera-kiTxvis ucodinro­
b) akademikosi korneli kekeliZe: [samecniero
bisa da mciremcodneobis mospobisTvis ibr­
moRvaweoba] // literaturuli saqarTvelo. -
Zoda. 1935/1936 saswavlo wlidan zestafo­
1941. - 7 marti. - #10;
nis mozrdilTa saSualo aTwledSi ganagrZo

619
maswavlebloba da Tan dauzarelad muSaobda fancxava, yvirilaSi: ioseb guncaZe, kita abaSi-
sazogado kulturul sarbielzedac. Ze da bes. kelenjeriZe; senakSi: evgeni gegeWko-
1890-ian wlebSi eg. ninoSvilis uaxloesi ri, meliton ioseliani da sxv.] // Sroma. - 1906.
megobari iyo da masTan erTad muSaobda (eba­ - 25 aprili. - gv. 2;
ra revolucioner muSakTa dasaxmareblad Se­ 2. Zirmagara. d. yvirila // maTraxi. - 1914. - #26. -
grovili Tanxis saidumlo salaro). 1896-1900 gv. 5;
wlebSi xSirad iwvevdnen maswavlebelTa gada­ 3. nasariZe, g. damsaxurebuli pedagogi // leni­
samzadebel kursebze sanimuSo gakveTilebis neli. - zestafoni, 1936. - 12 ivlisi. - #57;
Casatareblad (rusuli wera da ariTmetika), 4. nikoleiSvili, gr. 50 weli pedagogiur front­
rasac is uaRresad warCinebulad asrulebda; ze: [maswavlebel b. a. kelenjeriZis Sesaxeb] //
monawileobda `qarTvelTa Soris wera-kiTxvis komunisturi ganaTleba. - 1936. - seqtemberi.
gamavrcelebeli sazogadoebis~ saqmianobaSi, - #38. - gv. 4;
Tavisi TaosnobiT gaaRo zestafonSi lite­ 5. simoniSvili, l. – a) sixarulis cremli: [peda­
raturiT mdidari wignTsacav-samkiTxvelo, gog b. a. kelenjeriZis Sromis ordeniT dajil­
samoqalaqo Senobis amgebi komisiis wevrad mu­ doeba] // saxalxo ganaTleba. - 1946. - 14 marti.
Saobda sruliad usasyidlod 1900-1905 wleb­ - #11; b) Rirseuli jildo: [pedagog besarion
Si, didad exmareboda zestafonis Teatris antonis-Ze kelenjeriZis wiTeli droSiT or-
aSenebas paiebis gavrcelebiT, 1907-1916 wleb­ deniT dajildoebis Sesaxeb] // lenineli. - zes-
Si sruliad usasyidlod Tavmjdomareobda tafoni, 1946. - 7 marti. - #16.
zestafonis qalTa da vaJTa gimnaziebis (amJa­
mad pedteqnikumi) daarsebas. misi keTilmow­ wyaro:
yobisaTvis, 1917 wels, piradi danazogidan ga­ 1. avtobiografia;
dasca 600 man., Tavisufali Sewirulebis saxiT 2. lenineli. - zestafoni, 1936. - 17 ivlisi. - #58;
Seukriba 70 000 man., monawileoba miiRo mrava­ 1942. - 5 aprili. - #13; 1943. - 22 ianvari. - #5;
li skolis da samkiTxvelos daarsebaSi. 3. sabWoTa maswavlebeli. - 1939. - 30 dekemberi. -
1922-1928 wlebSi qalaqis sabWos aqtiuri #120;
wevri iyo. aRmzrdelobiTi xasiaTis leqsebsa 4. didi klasikosi [akaki wereTeli]: [dabadebidan
da werilebs aTavsebda raionul gazeTSi (`le­ 100 wlisTavis gamo] // lenineli. - zestafoni,
nineli~) da sxv. 1940. - 21 aprili. - #19.
cnobilia, rogorc friadosani, warCi­
nebuli maswavlebeli da uangaro moRvawe. kelenjeriZe, daviT besarionis Ze
sxvaTa Soris, qveynis sasargeblo muSakebad (1895 – 1939, 18/XII) _ pedagogi. daibada q. zes­
aRzarda sakuTari Svilebi nino, daviTi da tafonSi, maswavleblis ojaxSi. dawyebiTi ga­
konstantine – samive pedagogiur sarbielze naTleba miiRo mamis xelmZRvanelobiT, daam­
moRvaweni. Tavra peterburgis saSualo saswavlebeli,
Tavdadebuli da erTguli muSaobisaTvis swavlobda Tbilisis saxelmwifo universi­
xSirad ajildoebdnen. 1946 wels mieniWa dam­ tetSi. studentobis drosve maswavleblobda,
saxurebuli maswavleblis wodeba, dajildoe­ 1930 wlidan q. zestafonis saSualo skolebSi
bul iqna `Sromis wiTeli droSis ordeniT~. aswavlida, umTavresad, maTematikas, rusul
enasa da literaturas. icoda germanulic.
gamoqveynebulia: 1938 wels, saqarTvelos gansaxkomis (ganaT­
1. oriode sityva eklesiebisadmi SewirulebaTa lebis saministro) biuletenSi muSaobda,
da SemwirvelTa Sesaxeb // mwyemsi. - 1892. - #17. raic saukeTesod iqna Sefasebuli. cnobili
- gv. 11-12; iyo, rogorc saukeTeso pedagogi. gardaicva­
2. q-no redaqtoro!.. // kvali. - 1902. - #7. - gv. 123- la 1939 wlis dekembris 18.
124. - saqvelmoqmedo saqme;
3. didi klasikosi [akaki wereTeli]: [dabadebidan wyaro:
100 wlisTavis gamo] // lenineli. - zestafoni, 1. Zvirfasi pedagogis xsovnas // sabWoTa maswavle­
1940. - 21 aprili. - #19; beli. - 1939. - #120. - amxanagebis erTi jgufi.
4. fici: [leqsi] // lenineli. - zestafoni, 1941. -
10 aprili. - #29. kelenjeriZe, konstantine besario­
nis Ze (1897, 5/IX – ) – agronomi da meteoro­
mis Sesaxeb: logi, – agro-meteorologiur muSaobaTa
1. depeSa: (sakuTaris korespondentisagan): fuZemdebeli saqarTveloSi, – socialistu­
[cnobebi amomrCevlebad arCeulTa Sesaxeb: ri soflis meurneobis warCinebuli. pirvel­
raWa-leCxumidan - oTar dadeSqeliani, dim. dawyebiTi swavla miiRo mamasTan. daamTavra
yifiani da sxv. foTSi airCies n. nikolaZe da i. quTaisis qarTuli gimnazia (1917) da Tbili­

620
sis saxelmwifo universitetis agronomiuli dajildoebulia: medliT `mamaci Sromi­
fakulteti (1924), sabunebismetyvelo fakul­ saTvis did samamulo omSi 1941-1945 ww.~, niS­
tetis 3 kursi da swavlobda xarkovSi, maTema­ niT `socialisturi soflis meurneobis war­
tikuri fakultetis pirvel kursze. mowafeo­ Cinebuli~.
bisa da studentobis dros mowafeebs amzadeb­ iyo sakavSiro sasoflo-sameurneo gamo­
da. universitetis damTavrebis Semdeg peda­ fenis monawile (mow. #256636)
gogiuri muSaoba ganagrZo (me-5 Sromis sko­
laSi, kooperatiul teqnikumSi da sxv.). 1927 calke gamocemulia:
wels, Tbilisis saxelmwifo universitetis 1. sasoflo-sameurneo meteorologiis praqti-
agronomiulma fakultetma miiwvia meteoro­ kuli saxelmZRvanelo / kelenjeriZe, k., jiqia,
logiis kaTedris asistentad. amave wels, air­ e.. - naw. 1. – Tb.: sax. sas.-sam. in-tis gam-ba da
Ca saqarTvelos mecnier-muSakTa wevrad. 1929 st., 1952. - 194 gv.: nax.; 2 f. ruk.. - bibliogr.:
wels Tbilisis geofizikur observatorias­ gv. 190.
Tan daaarsa agro-meteorologiuri ganyofi­
leba da TviTve xelmZRvanelobda. 1929-1930 gamoqveynebulia:
wlebSi, saxelmwifo universitetis mivline­ 1. eleqtro-kultura da Cveni sasoflo meur-
biT, mecadineobda leningradsa da moskovSi neoba: [mecniereba da teqnika] // komunisti.
– geofizikur observatoriasa da mTavar hi­ - 1928. - 7 oqtomberi. - #233. - gv. 4; 1929. - 28
drometeorologiur sammarTveloSi, prof. s. marti. - #69. - gv. 4;
i. savinovisa da sxvaTa xelmZRvanelobiT. 2. agro-meteorologiur dakvirvebaTa warmoe­
1930-1940 wlebSi, geofizikuri observa­ ba. – saq. hidro-meteorologiuri komiteti.
toriisa da saqarTvelos miwsaxkomis (miwaT­ – Tb., 1931;
moqmedebis saministro) xaziT, monawileobda 3. instruqciebi qarze da eqspoziciebze mi­
samecniero eqspediciebSi saqarTvelos sub­ kroklimaturi dakvirvebisaTvis da niadagis
tropikul zonaSi (limontrestis sabWoTa tenianobis gansazRvrisaTvis. – hidrometsam­
meurneobebsa da kolmeurneobebSi mikrokli­ marTvelo. – Tb., 1937;
matis Seswavlisa da limon-mandarinisaTvis 4. instruqcia mikropunqtze meteorologiur
Sesaferi miwis nakveTebis gamoyofis mizniT). dakvirvebisaTvis. – saq. hidrometeorolo­
1931 wels dainiSna saqarTvelos saso­ giuri samsaxuris sammarTvelo. – 1940;
flo-sameurneo institutis agronomiuli 5. cxrilebi didi yinvebis winaswarmetyvelebi­
fakultetis docentad. 1937 wels daicva saTvis. – dabeWdilia saq. hidrometeorolo­
disertacia `dasavleT saqarTvelos subtro­ giuri samsaxuris sammarTvelos agro-metseq­
pikuli raionebis mikroklimati~, risTvisac toris gankargulebiT. – Tb., 1940;
mieniWa sasoflo-sameurneo mecnierebaTa kan­ 6. qvemo da Sua imereTis dablobi nawilis
didatis xarisxi. 1941 wels dainiSna saqarTve­ agroklimaturi daxasiaTeba // ajameTis me-
los sasoflo-sameurneo institutis saso­ mindvreobis sacdeli sadguris Sromebi / sa-
flo-sameurneo meteorologiis kaTedris qarTvelos ssr mecnierebaTa akademia. - 1947.
gamged. sadoqtoro xarisxis mosapoveblad - t. 1. - gv. 1-51.
dawera disertacia `xorblis, vazisa da narin­
jovanTa klimati saqarTveloSi~. agreTve, damTavrebulia Sroma - `xor­
k. kelenjeriZis mier saqarTvelos sub­ blis, vazis da narinjovanTa klimati saqar­
tropikul zonaSi Catarebuli da Sesrulebu­ TveloSi~ - mecnierebaTa doqtoris xarisxis
li Sromebi moiwona subtropikebis agro-me­ mosapoveblad (40 formamde).
teorologiuri momsaxureobis sakavSiro
TaTbirma (Tbilisi, 1935, dekembris 20-21). wyaro:
rogorc warCinebuli, 1940 wels, sakavSiro 1. saxelmwifo universitetis droebiTi diplo­
sasoflo-sameurneo gamofenaze monawileob­ mi, #2248. - 1925;
da. 2. mTavari geofizikuri observatoria. - 1929. -
1930 wlidan 1940 wlamde iyo mecnieru­ #105;
li redaqtori `agro-meteorologiuri deka­ 3. saqarTvelos mecnierebis muSakni: sacnobo
duri biuletenisa~ saqarTveloSi (Tbilisis wigni = Научные работники Грузии: Справочник /
geofizikuri observatoria). saq. mecn. muSakTa seqcia. - tfilisi: saq. mec­
saqarTvelos mecnierebaTa akademiis so­ nierebis muSakTa seqciis gam-ma, 1929 („zaria
flis meurneobaTa ganyofilebis samecniero vostoka`-s st.). - 106 gv.; 18 sm.. - garekani, Ta­
sesiaze, 1943 wels, k. kelenjeriZem waikiTxa vfurc. da teqsti qarTul-rusuli;
moxseneba `xorblis klimati saqarTveloSi~. 4. hidrometsammarTvelo. - 1930. - #101;

621
5. saq. sasoflo-sameurneo instituti. - 1931. - en.. - damateba: „Воспроизведение на русс. языке
#6980; при помощи вопросов главного содержания всего
6. piradobis mowmoba #954. - 1932; проиденного на родном языке~ gv. 68-72;
7. saq. miwsaxkomis sakvalifikacio komisia. oqmi. 4. ukanaskneli dReni imereTis episkoposis ga­
- 1936. - 15 maisi. - #23; 1937. - 14 maisi. - #91; brielisa. - quTaisi, 1903 (i. kilaZisa da i. xe­
8. sakavSiro sasoflo-sameurneo gamofenis mow­ laZis st.). – 46 gv.;
moba #25636. - 1940; 5. qarTuli qrestomatia anu krebuli qarTuli
9. mTavari agro-meteorologiuri momsaxureo­ sityvierebis saukeTeso nimuSebisa / Sedgeni­
bis seqtori. aqti a. v. procerovis da sxv. mo­ li mRvdlis meliton kelenjeriZis mier. - t. 1.
nawileobiT, Sedgenili moskovSi. - 1941. - 21 w. 1. - [Кутаис], 1907 (Кутаисская губернская тип.). -
aprili; III, 330, XVI gv.. - danarTi: Zneli sityvebis axsna
10. mowmoba #1634. - 1945. - 15 dekemberi; (gv. II-IX);
11. umaRles skolaTa sakavSiro komiteti. - mos­ 6. akaki wereTeli, rogorc mgosani mamuliSvili
kovi, 1945. - 20 ivlisi. - #1850; / leqciebi mR. m. kelenjeriZisa. - quTaisi: Si­
12. docentobis atestati ДЦ #-019552, gacemu­ nauri saqmeebi-s redaqciis gamocema #3, 1909
li umaRlesi saatestacio komisiis mier. - mos­ (i.m. xelaZis st.). - 140, II gv.;
kovi, 1946. - 5 marti; 7. leonide (episkoposi). wm. ninos dReoba da misi
13. mecnierebaTa kandidatis diplomi КД mniSvneloba: ori sityva, Tqmuli foTis sakre-
#-000306, gacemuli umaRlesi saatestacio bulo taZarSi 14 ianvars 1912 w. episkopos
komisiis mier. - moskovi, 1946. - 6 marti. leonidesagan da mR. m. kelenjeriZisagan. - qu-
Taisi: Jurnal „Sinauri saqmeebis~ redaqciis
kelenjeriZe, meliton spiridonis gamocema #10, 1912 (st. „Zmoba`). - 30 gv.;
Ze (1864, 5/II _ 1942, 13/VIII) _ mwignobari, mwera­ 8. gabrieli, episkoposi imereTisa: (misi dro,
li da saxelmZRvaneloebis Semdgeni. fsevdo­ cxovreba da moRvaweoba). - t. 1. - quTaisi, 1913
nimebi: ke-Ze, m., tonkmeli. (st. „Zmoba`). - 322 gv.;
m. kelenjeriZis naSromni ganixiles: Wa­ 9. damokidebulebani rusTa da qarTvelTa Soris
Raram (`kritikuli SeniSvnebi~, `kvali~, 1897, da mniSvneloba am damokidebulebaTa uagvis-
#31), f. maxaraZem (`xalxuri poezia da b-ni me­ toes romanovTa saxlis mefobaSi / mR. m. kelen-
liton kelenjeriZe~. tf., 1897). jeriZe. - Тифлис, 1915 (Тип. Канц. Нам. Е.Н.В. на
gardaicvala 1942 wlis agvistos 13, dai­ Кавказе). - 11 gv.; 26 sm.. - saTauris win avtori:
krZala 15 agvistos vakeze. cxovrobda: be­ mR. m. kelenjeriZe;
linskis q. #39. 10. qarTuli samkiTxvelo: (saxalxo, saskolo da
saojaxo wignakebi) / [Semdgeneli] tonkmeli [m.
calke gamocemulia: kelenjeriZe]. - quTaisi, 1915 (qarTvelTa So-
1. saxalxo poezia da misi sapedagogio, saeste­ ris wera-kiTxvis gamavrcelebel sazogadoe-
tiko da samecniero mniSvneloba / Sedgenili bis quTaisis ganyofilebis st.). - 8 gv. uTav-
da gamocemuli meliton kelenjeriZisagan. - furc.; 20sm.. - (saxalxo, saskolo da saojaxo
quTaisi, 1896 (i. kilaZis da i. xelaZis st.). - III, wignakebi; #1);
303, III gv.; 20sm.. - bibliogr. teqst. SeniSvn.; 11. qarTuli samkiTxvelo / tonkmeli. - quTaisi,
2. Teoria sityvierebisa. qarTuli saliteratu­ 1915 (q.S.w.-k.g.s. quT. gany. st.). - 8 gv.; 21sm.. -
ro samagaliTo nimuSebis garCeviT / ojaxSi (saxalxo, saskolo da saojaxo wignakebi; #2);
da skolaSi saxmarebeli wigni, saSualo saswa­ 12. saqarTvelos sakaTalikoso eklesiis mokle
vleblebis programmaze Sedgenili mRv. m. istoria / Sedgenili dek. mel. kelenjeriZis
kelenjeriZis-mier. - naw. 1: sazogado Teoria mier. - quTaisi: mTavriSvilis da amx. wignis ma­
sityvierebisa. - quTaisi: olRa kelenjeriZis Raziis gamocema, 1918 (feraZis da amx. st.). - III,
gamocema, 1899 (i. kilaZisa da i. xelaZis st.). - 202 gv.;
VI, 152, [3] gv.; gamoc. me-2, Sesworebuli da das- 13. qarTuli literaturis istoria: (qristoma-
rulebuli. - quTaisi, 1907 (feraZis da karnau- tiiT) / Sedgenili quTaisis realuri saswavle-
xovis st.). - 130gv.; me-3 Sesw. gamoc. nimuSebis blis maswavleblis mel. kelenjeriZis mier.
damatebiT. - [quTaisi], 1919 (st. „Zmoba`). - 112 - naw. 1: xalxuri sityviereba: mwerloba - samza-
gv.; disis xana (XI s-mde). - quTaisi: momavali, 1920
3. sanimuSo gakveTilebi saRmrTo sjulSi dasaw­ (samazro erobis st.). - 152 gv.. - avt. miTiT. sa-
yisi skolebisaTvis da dabal klasebisaTvis. gamomc. monac.;
erTsa da ramdenime ganyofilebasTan. - 1-li 14. qarTuli praqtikuli gramatika / Sedgenili
gamoc.. - Кутаисъ, 1903 (тип. И.Д. Киладзе и I.М. meliton kelenjeriZis mier. - quTaisi: „ganaT­
Хеладзе). - 72 gv.; 20sm. - Tavfur. qarT. da rus. lebis~ amxanagobis gamocema, 1920 (qarTvelTa

622
Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazoga­ - gagrZeleba ix. amave J. #5. - gv. 9-13; #7. - gv.
doebis quTaisis ganyofilebis st.). - IV, 106, II 10-14; #9. - gv. 4-7; #10. - gv. 3-8; #11. - gv. 9-13;
gv.; me-2 Sevs. da gadakeT. gamoc.. - quTaisi, 1925 #12. - gv. 7-11; #13; #17. - gv. 12-16;
(adg. meurneobis st.). - 94 gv. 15. WaRara mgosani: (akakis). [leqsi] // niavi: sali-
teraturo mxatvruli almanaxi. - 1909. - #8. -
gamoqveynebulia: gv. 4-5;
1. saxalxo poezia da misi sapedagogo da saeste­ 16. WaRara mgosans: (pasuxad quTaisis saiubileo
tiko mniSvneloba // moambe. - 1894. - #11. - gany. saRamoze Tqmuli sityvisa). [eZRvneba a. were-
I. - gv. 1-44; #12. - gany. II. - gv. 64-94; 1895. - #1. Tels] // Sinauri saqmeebi. - 1909. - #19. - gv. 10;
- gany. II. - gv. 1-28; #2. - gany. II. - gv. 43-53; #3. - 17. kidev yovlad samRvdelo gabriel epis-
gany. II. - gv. 23-58; #4. - gany. II. - gv. 27-48; #5. koposze // Sinauri saqmeebi. - 1910. - #5. - gv.
- gany. II. - gv. 23-43; #6. - gany. II. - gv. 1-15; 9-13; #8. - gv. 9-11;
2. werili kievidam.: kidev qarTvelTa monastre­ 18. akakis: [leqsi] // ganaTleba. - 1911. - #4. - gv.
bis Sesaxeb palestinaSi // iveria. - 1894. - 1 mai­ 213;
si. - #91. - gv. 3-4; 19. Cems muzas: [leqsi] // ganaTleba. - 1911. - #5. -
3. Хаханов А. С. Очерки по истории грузиснкой gv. 276. - teqstis bolos: 1905 w.;
словесности. Вып. I. Народный эпос и апокрифы. 20. kidev Cven xalxur poeziaze: (pasuxaT Cvens ge-
М. 1895 г.: [recenzia] // moambe. - 1895. - #5. - gany. rostratebs) // Sinauri saqmeebi. - 1912. - #32.
II. - gv. 97-106; - gv. 11-13; #33. - gv. 3-5;
4. kritika da bibliografia: [kirion arxemandri- 21. qarTvel eriskacTa da samRvdeloebis sayura-
ti da yifSiZe gr. sityvierebis Teoria, sali- dRebod // Sinauri saqmeebi. - 1912. - #23. - gv.
teraturo nimuSebis damatebiT... tf. 1898]: 11-12;
[recenzia] // iveria. - 1899. - 17 marti. - #58. - gv. 22. cxovreba saqarTvelos sakaTalikoso ekle-
3-4; 18 marti. - #59. - gv. 3; 21 marti. - #62. - gv. siisa // Sinauri saqmeebi. - 1912. - #24. - gv. 3-4;
3; #26-27. - gv. 6-7;
5. gabriel episkopozis biografiis Sedgenaze // 23. wm. nino mociqulTa swori da qarTvelT ganma-
iveria. - 1902. - 19 dekemberi. - #272. - gv. 4; naTlebeli: (misi mniSvneloba) // Sinauri saq-
6. aCrdili: Sedgenili misive nawerebis mixedviT meebi. - 1912. - #2-3. - gv. 3-8;
da gadakeTebiT). [piesa] // Sinauri saqmeebi. - 24. maqsime abaSiZe ukanaskneli kaTalikosi ime-
1908. - #3. - gv. 11-14. - vuZRvni T. i. WavWavaZis reTisa (1776-1895 ww.): (b. Tevdore Jordanias
xsovnas; werilisa gamo: „biWvinTis sigel-gujrebi`) //
7. glova T-di ilia WavWavaZisa: Tqmuli mTawmin- Sinauri saqmeebi. - 1913. - #8. - gv. 1-4.. - sqo-
daSi saflavze dakrZalvis dRes. [leqsi] // Sin- lioSi: T. Jordanias werili ix. J. „ganTiadi~
auri saqmeebi. - 1908. - #1. - gv. 4-8; 1913. - #1. - gv. 267-268;
8. dabadebis moTxroba: (Cveni materialistebis 25. rebusi // nakaduli: saymawvilo Jurnali mozr-
abda-ubdis gamo) // Sinauri saqmeebi. - 1908. dilTaTvis. - 1913. - #2. - gv. 63-64. - pirvel
- #9. - gv. 5-7; #10. - gv. 9-11; #11. - gv. 10-14; #-Si moTavsebul gasarTobebis aRsna;
#12. - gv. 12-13; #25. - gv. 8-11; #26. - gv. 9-10; 26. „vefxistyaosnis~ tipebi // krebuli #1: qu­
9. ra droSi varT?! // Sinauri saqmeebi. - 1908. - Taisis xelovnebis muSakTa kavSiris gamocema
#7. - gv. 3-6; #20. - gv. 4-5; #21. - gv. 11-13; #22. / red.: n. lorTqifaniZe. - quTaisi, 1921 (sabW.
- gv. 9-11; #26. - gv. 14-16; pirveli st.). - gv. 93-207.
10. skola Wra-kervisa // isari. - 1908. - 27 Teberva-
li. - #46. - gv. 4. – gancxadebani; mis Sesaxeb:
11. tiria mwerals: [leqsi] // Sinauri saqmeebi. - 1. saistorio masala: gujrebi gamoqveynebuli m.
1908. - #2. - gv. 4-5. - teqstis bolos: 14 marti kel[enjeri]Zis mier // mwyemsi. - 1893. - #7. - gv.
1907 w. q. foTi; 11-12; #9. - gv. 13-14;
12. wm. daviTi da konstantine // Sinauri saqmeebi. - 2. kievi // iveria. - 1894. - 2 marti. - #46. - gv. 1-2;
1908. - #23. - gv. 12-16; #24. - gv. 9-11; 3. axali ambavi: [recenzia naSromze: kelenjeriZe
13. akakis: [leqsi] // Sinauri saqmeebi. - 1909. - #18. meliton. saxalxo poezia da misi sapedagogo
- gv. 12-13.. - sqolioSi: es adresi foTSi iqmna saestetiko da samecniero mniSvneloba] // cno-
wakiTxuli saiubileo saRamoze akakis Tan- bis furceli. - 1896. - 10 noemberi. - #22. - gv. 3;
daswrebiT; 4. kikvaZe, T. (WaRara). kritikuli SeniSvnebi: [re­
14. akaki wereTeli, rogorc mgosani mamuliSvili cenzia] // kvali. - 1897. - #31. - gv. 582-585;
// Sinauri saqmeebi. - 1909. - #1. - gv. 4-7.. - sqo- 5. maxaraZe, f[ilipe]. xalxuri poezia da b-ni me­
lioSi: es leqciebi wakiTxul iqmna Semokle- liton kelenjeriZe / kritikuli werili f.
biT foTSi 7 dek. akakis saiubileo saRamoze.. maxaraZisa. - Tfilisi: amxanagoba s. WeliZe da

623
i. imedaSvilis gamoc., #7, 1897 (m. SaraZis st.). 26. qarTuli marTlweris Sesaxeb... // Teatri da
– 88 gv.; cxovreba. - 1915. - #19. - gv. 16;
6. W. axali wigni: [recenzia naSromze: kelenjeri- 27. wyaltubeli, g. ukvdavTa gasamarTleba // ga-
Ze mel. xalxuri poezia. f. maxaraZis kritiku- naTleba. - 1916. - #1. - gv. 22-24.
li werili. 88 gv. 1 m.] // cnobis furceli. - 1897.
- 17 dekemberi. - #403. - gv. 3; wyaro:
7. mRvdeli. mcire SeniSvna // mwyemsi. - 1900. - #21. 1. nekrologi // Заря Востока. - 1942. - 14 августа. -
- gv. 8-10; #191.
8. soflis xucesi. mware fiqrebi // mwyemsi. - 1903.
- #21. - gv. 1-4; kelenjeriZe, nino besarionis asu­
9. quTaisis axali ambebi // cnobis furceli. - li (1892, 29/X – ) – pedagogi, – warCinebuli
1903. - 17 dekemberi. - #2355. - gv. 3; maswavlebeli da sazogado moRvawe. daibada
10. SarabiZe, al. werili redaqciis mimarT // mwyem- q. zestafonSi, pedagogis ojaxSi. pirvel­
si. - 1906. - #23-24. - gv. 12; dawyebiTi swavla miiRo mamisagan. daamTavra
11. gogolaZe, kapiton (kenti). bibliografia: [re- quTaisis qalTa gimnazia (VIII – specialuri
cenzia meliton kelenjeriZis wignze - qarTu- pedagogiuri klasiT, 1903-1909). 1910 wlidan
li qrestomaTia anu krebuli qarTuli sity- swavlobda peterburgis sabunebismetyvelo
vierebis saukeTeso nimuSebisa, Sedgenili mR- kursebze, 1913-1916 wlebSi – iqve, ucxo enebis
vdlis meliton kelenjeriZis mier. t.I. wigni 1. pedagogiur kursebze.
Кутаис. губ. 1907] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #42. maswavlebloba daiwyo 1909 wels, q. zes­
- gv. 8-10; tafonis samrevlo skolaSi, mamis xelmZRva­
12. daibeWda da iyideba: [gancxadeba] // Sinauri saq- nelobiT. 1916 wlidan – quTaisis qalTa gim­
meebi. - 1908. - #20. - gv. 16; naziaSi, 1917-1922 wlebSi – zestafonSi, 1922
13. valia. akakis iubilei // ali. - 1908. - 8 noemberi. wlidan – TbilisSi a/k, kavSirgabmulobisa da
- #6. - gv. 3. - foTis ambebi; me-13 teqnikumebSi, imave dros – 26-e skolaSi,
14. mefe. nafiqr-nagrZnobi // isari. - 1908. - 29 ian- 1930 wels – xorcis mrewvelobis kombinatTan
vari. - #23. - gv. 4; arsebul saqarxno-safabriko skolaSi, 1931
15. iverieli. saaxalwlo milocvebi iverielisa: wels – muSaTa fakultetis mosamzadebel
[leqsebi] // Sinauri saqmeebi. - 1909. - #1. - gv. 8-9; kursebze, 1933 wlidan – zooveterinalur
16. kalandaZe, nestor (eSmaki). dampali presa anu teqnikumSi, 1934-1936 wlebSi – SeTavsebiT –
nimuSi xucuri poeziisa // jojoxeTi: iumoris- puSkinis sax. pedteqnikumSi, 1935 wels – cen­
tuli almanaxi. - 1909. - gamoc. 6. - gv. 4-5; tralur komitetTan arsebul marqsizm-le­
17. menaRariSvili, vl. (valia). akaki foTSi // Cveni ninizmis institutSi, 1938 wlidan – q. Tbili­
azri. - 1909. - #6. - gv. 4; sis somxebisa da azerbaijanelebis (igive a. s.
18. foTi // momavali. - 1909. - 30 dekemberi. - #102. puSkinis sax.) samaswavleblo institutSi, 35-e
- gv. 3. - axali ambebi; (me-12) skolaSi. iyo kino-leqtoradac da sxv.
19. foTi: 2 Tebervals qalaqis gamgeobis darbazSi... // aswavlida qarTul rusul, frangul enebs,
axali sxivi. - 1910. - 9 Tebervali. - #5. - gv. 3; ariTmetikas, geografias da sxv.
20. baxveli. sofeli baxvi: (guria) // Sinauri saq- amave dros, monawileobda saskolo-sazo­
meebi. - 1912. - #30-31. - gv. 21-22; gadoebriv yovelgvar muSaobaSi programebis
21. ninooba wreuls // Sinauri saqmeebi / redaqto- damuSavebiT, recenzirebiT, moxsenebebiT sa­
ri, mRvdeli simon mWedliZe. - 1912. - #2-3. - gv. qalaqo konferenciebze; muSaobda gansaxko­
2-3; mis meTodur seqtorSi, 1932 wels, skp(b) ck-s
22. oqros verZis qronika: gabriel episkoposis 25 agvistos dadgenilebis safuZvelze – daw­
cxovreba da moRvaweoba... // oqros verZi. - qu- yebiTi da saSualo skolebis geografiis
Taisi, 1913. - #1. - gv. 16; programebis damuSavebaze, xSirad iwvevdnen
23. misi meufebis yovladsamRvdelo giorgis Tbilisis skolebSi geografiis swavlebis ga­
gankarguleba 55 krebis Jurnalebis Sesaxeb // mosarkvevad da sxv.
Sinauri saqmeebi. - 1914. - #1. - gv. 11-12; misi azriT, `axali cxovrebisaTvis saWi­
24. sxirtlaZe, mixeil. sazogadoebis sayuradRe- roa Teoriuli codniT aRWurvili, politi­
bod // Sinauri saqmeebi. - 1914. - #2. - gv. 15-16; kurad momzadebuli da praqtikulad daxe­
25. feraZe, i. mR. meliton kelenjeriZe. gabriel lovnebuli moqalaqe~.
episkoposi imereTisa. (misi dro, cxovreba da `mowafisagan Cven unda SevqmnaT mkvle­
moRvaweoba) tomi pirveli, quTaisi 1913 w. fa- vari, dauRalavi damkvirvebeli da bunebis
si 1 m.: [recenzia] // ganaTleba. - 1914. - #2. - gv. moyvaruli adamiani, romelic Tavisuflad
149-151. – bibliografia; da swrafad gaerkveva mis garSemo arsebul

624
movlenebSi, warmoebis sxvadasxva dargSi da saSualo qarTuli skolis maswavlebeli amx.
sawarmoo procesebSi~. n. kelenjeriZe Tavis gakveTilebze farTod
sazogadoebriv-samwignobro muSaobas n. sargeblobs klasikosebisa da Tanamedrove
kelenjeriZe Seudga 1909 wels. iyo `qarTvel­ mwerlebis mxatvruli nawarmoebebiT. man Se­
Ta Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazo­ moiRo saSinao weriTi Sromebi geografiaSi,
gadoebis~ zestafonis ganyofilebis wevri, davalebebis mravalferovani formebiT: xan
sruliad usasyidlod aswavlida saqaris sa­ megobarTan werili, romelSiac uambobs sa­
nergis muSebs zestafonis sakvirao skolaSi, qarTveloze mogonebuli mogzaurobis saxiT
TbilisSi – me-9 skolasTan arsebul tramvais respublikis romelime kuTxeSi. moswavleebi
muSebisagan Semdgar mosamzadebel jgufs, p/ siyvaruliT epyrobian am samuSaoebs, maTi
organizaciis ucxo enaTa Semswavlel wres. Sromebis aRwerebi ilustrirebulia sura­
reaqciis dros devnil revolucionerTa TebiT, naxazebiT da Ria baraTebiT saqar­
sasargeblod saidumlod Tanxebs krebda da Tvelos cxovrebidan. farTod aris gamoye­
1916 wlidan aqtiurad monawileobda Tavisi­ nebuli agreTve nawyvetebi mxatvruli nawar­
ve mamis TaosnobiT, zestafonis inteligen­ moebebidan, xolo puSkini da lermontovi
ciis mier Seqmnil gimnaziebis damaarsebel citirebuli arian rusul enaze, bevri Sroma
`samzrunvelo sabWoSi~, romelmac ori gimna­ gamorCeulia gamofenisaTvis. sainteresoa
zia – qalTa da vaJTa – gaxsna zestafonSi (am­ gamocdebis Sedegebi me-7-8 klasebSi: 118
Jamad, erTSi teqnikumia, meoreSi – aTwledi). moswavlisagan 61-ma moswavlem miiRo friadi
am saswavlebelTa darsebisaTvis Tanxis (70 Sefaseba, 29-m – kargi~ (Р. Коган. `Учительская
000 man.) Sesakrebad n. kelenjeriZem mxurva­ газета~, 1940, #77).
le monawileoba miiRo da fuli adviladac pedagogiur da sazogado asparezze na­
Sekriba, rogorc gavlenianma da sando maswa­ yofieri moRvaweobisaTvis. pedinstitutma,
vlebelma. 1922 wlidan iyo ganaTlebis raia­ Tbilisis sabWos ganaTlebis gayofilebis
dgilkomis wevri, ufasod amecadinebda sust centralurma pedagogiurma kabinetma da
mowafeebs, bolo xanebSi airCies saqarTvelos skolam n. kelenjeriZes mianiWes warCinebuli
geografiuli sazogadoebisa da masTan arse­ maswavleblis wodeba, dajildoebulia med­
buli meTodseqtoris wevrad, gaz. `sabWoTa liT `mamaci SromisaTvis did samamulo omSi
maswavleblis~ korespondentad (aq, sxvaTa 1941-1945 ww.~.
Soris, moaTavsa: `aRmzrdelobiTi muSaoba gamocemulia n. kelenjeriZis `mcenareul
geografiis swavlebis dros~ (`sabWoTa maswa­ nivTierebaTa teqnologia~ (1930), romelic
vlebeli~, 1938, #113)), dawyebiTi da saSualo ramdenime wlis ganmavlobaSi emsaxureboda
skolebis saxelmwifo samecniero-sakvlevi sasoflo-sameurneo teqnikumebsa da saSualo
institutis geografiis samecniero kabinetis skolebs.
mecnier-korespondentad da sxv.
saqarTvelos gansaxkomis (sax. ganaTle­ calke gamocemulia:
bis saministros) dawyebiTi da saSualo sko­ 1. praqtikuli muSaoba mcenareul nivTiereba­
lis saxelmwifo samecniero-sakvlevi insti­ Ta teqnologiaSi: saxelmZRvanelo saqarx­
tutis davalebiT, n. kelenjeriZem dawera me­ no-safabriko Svidwledis da kolmeurneobis
Toduri werilebi: skolebis me-5 jgufisaTvis. - tf.: saxelgamis
1. aRmzrdelobiTi muSaoba geografiis swa­ ga-ma, 1931 (saxelgamis me-2 st.). - 56, 1, [1] gv.;
vlebis dros; 21sm.. - bibliogr.: literatura (1 gv.).
2. sabWoTa patriotizmis aRzrda fizikuri
geografiis gakveTilze me-6 klasSi; gamoqveynebulia:
3. xatva-xazva geografiis gakveTilze 1. aRmzrdelobiTi muSaoba geografiis swavle­
saSualo skolaSi. bis dros // sabWoTa maswavlebeli. - 1938. -
amave institutis davalebiT, gaakeTa #113.
moxsenebani I (saqarTvelos) da II (respubli­
kur) mecnierul-pedagogiur konferenciebze wyaro:
1941 wels: `Cemi gamocdileba xatva-xazvis 1. avtobiografia;
gamoyenebis saqmeSi geografiis swavlebis 2. saqarTvelos ganaTlebis muSakTa 70-e adgi­
dros~ da sxv. lkomi. mecnierul muSakTa c/gamgeoba, 1932 w.;
n. kelenjeriZis muSaobis meTodebis 3. saxelgamis cnoba. – 1933, 5 ivnisi;
Sesaxeb xSirad iwereboda gazeTebSi. sxva­ 4. saqarTvelos centraluri aRmasrulebeli
Ta Soris, rusuli `samaswavleblo gazeTi~ komitetis marqsizm-leninizmis instituti.
(1940, #77) werda: `cocxali geografia~. 35-e cnoba #24. - 1935. - 21 marti;

625
5. Заря Востока. - 1937. - 12 июня. - #133; bul metexis cixeSi moaTavses, sadac wignTga­
6. sssr gansaxkomis Tbilisis sabWos ganaTlebis momcemloba da sxva sastambo samuSao srul­
ganyofilebis centraluri pedagogiuri kabi­ deboda 1917 wlis revoluciamde.
neti. - 1938. - 15 dekemberi;
7. sssr gansaxkomis dawyebiTi da saSualo skole­ wyaro:
bis saxelmwifo samecniero-sakvlevi institu­ 1. qiziyeli, iv. qarTuli stambis daarseba // sa­
ti. mowmoba #07. - 1940, 15 oqtomberi; xalxo gazeTi. - 1913. - 12 ivlisi. - #941;
8. saqarTvelos gansaxkomis dawyebiTi da saSua­ 2. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
lo skolebis saxelmwifo samecniero-sakvle­ gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
vi institutis xelSekrulebani. - 1940. - 11 palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
ivnisi; bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
9. Коган, Р. Живая география // Учительская газета. - jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
1940. - #77; tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
10. meore mecnierul-pedagogiuri konferencia, binati), 1941. - gv.: 63, 485.
1941 w. 23-26 ianvari: prospeqti = Проспект
второй научно-педагогической конференции, 23- kereseliZe, artem iosebis Ze (1861,
26 января 1941 г. / saqarTvelos ssr ganaTlebis 18/VI – ) _ saxalxo maswavlebeli, Zma maTe ke­
saxalxo komisariati, dawyebiTi da saSualo reseliZisa, raWidan. daibada sof. sadmels,
skolis samecniero sakvlevi instituti. - Tb., sasuliero wodebis ojaxSi. goris saostato
1941 (poligrafkomb. «komunisti»). - gv. 10. seminariis damTavrebis Semdeg, 1884 wels,
maswavleblad gamwesda xaSuris 2-klasian sa­
keJeraSvili, qristefore daviTis ministro saswavlebelSi, Semdeg – xelTubnis,
Ze (XVIII – XIX ss.) – wignTmbeWdavi, mestam­ sadmelis, glolis, Rebis, wesisa da, bolos,
be, 1782 wels erekle II-is mier ganaxlebuli iseve sadmelis saswavleblebSi. aswavlida:
stambis mmarTveli, XVIII da XIX ss-is moRvawe, geometrias, geografias, ariTmetikas, rusul­
mixeil stefanaSvilis xelmZRvanelobiT sas­ sa da qarTul enebs. 1925 wlidan _ pensioneri.
tambo saqmeSi gawvrTnili daviT mRvdlis Svi­
li, – gare kaxeli (sof. martyofidan). wyaro: ar aris miTiTebuli.
XVIII s-Si, qarTveli eri erekle II-is wya­
lobiT Tumca aRorZinebis gzas daadga, gamom­ kereseliZe, ivane ivanes Ze (1827 –
cemlobas mainc bevri dabrkoleba eRobeboda 1892, 21/XII) – mwerali, Jurnalisti, mgosani,
win. aseT dabrkolebaTa miuxedavad, q. keJe­ dramaturgi, mTargmneli, msaxiobi, – saTea­
raSvilma didi muyaiToba gamoiCina stambis tro da sazogado moRvawe, qarTuli gamom­
warmatebaSi: dabeWda 7400 c. sxvadasxva Si­ cemlobis mamad wodebuli, q. Tbiliss gadmo­
naarsis wigni (`daujdomeli~– 700 c., `kitais saxlebuli `maZiebeli~ aznauris ojaxSi daba­
sibrZne~– 700 c., `locvani~. – 1000 c. da sxv.), debuli 1827 wels (zogi cnobiT, 1829 w.), Te­
riTac xeli Seuwyo gamomcemlobisa da ganaT­ kle batoniSvilis naTluli da misive mzrun­
lebis gavrcelebas. stamba ganadgurda aRa velobiT aRzrdili Tbilisis `keTilSobil­
mahmad-xanis Semosevis dros (1795), ganaxlda Ta saswavlebelSi~ da sabovianis pansionSi
1798 wels. aq daibeWda gazeTismagvari fur­ mwignobrobaSi ganviTarebuli, – skolidanve
clebi (glova erekle mefisa leqsad, giorgis werda leqsebs da monawileobda 1830-40-iani
qeba da sxv. cnobani). 1799 wels, aqve daiwyo wlebis mowinave qarTvel mamuliSvilTa wre­
daviT batoniSvilis `narkvevis~ beWdva. q. ke­ Si, romlis mizanic iyo qarTuli mwerlobis
JeraSvilma Tavisi xarjiT dabeWda ramdenime muSakTa aRzrda.
wigni. swavlis damTavrebisTanave (1850), sam­
giorgi XIII-s (1798-1800) gardacvalebis saxuri daiwyo Tbilisis guberniis sammarTve­
Semdeg, saqarTvelo rom ruseTTan `Seer­ loSi, gadavida kavkasiis samoswavlo uwyeba­
Tebulad~ gamoacxades, 1804 wels misi ia­ Si. gamosca qarTuli anbani `mokeTe sityva~
raR-mowyobilobani rusis mTavarmarTebels (pl. ioselianis anbanze ukeTesi, Tanamedrove
gadaeca, xolo qarTuli saeklesio wignebis xalxuri eniT). leqsebi da ambebi gasagebi eniT,
beWdva moskovs gadaitanes (sadac 1860 wlamde amave dros, 1851 wels, dauaxlovda aRorZine­
ibeWdeboda). am stambaSi 1810 wels daibeWda bul qarTul Teatrs da misi mxne muSakTagani
`qarTuli gramatika~, 1811 wels – varlam ar­ Seiqna, rogorc msaxiobi da dramaturgi, Sem­
qiepiskoposis `saqarTvelos saeklesio mamu­ deg – reJisoris TanaSemwe. roca g. erisTavma
lebis aRwera~, 1817 wels – `qarTuli gazeTi~. Jur. `ciskari~ daxura, Teatrs Tavi mianeba da
XX s-is pirvel meoTxedSi, ganaxlebul-Sevse­ gors gadasaxlda, i. kereseliZem g. erisTavi­

626
sagan Seisyida stamba, moawyo da Jur. `ciskris~ Jurnalistobis garda, i. kereseliZe sa­
gamocema ganaaxla (1857), romelsac redaqcia Teatro asparezzedac TavgamodebiT muSaob­
al. jambakur-orbelianis saxlSi hqonda mo­ da. g. erisTavisgan Tavminebebul, usaxsrod
Tavsebuli. mis irgvliv Seikribnen, umTavre­ darCenil Teatrs i. kereseliZem mohkida
sad, Zveli Taobis warmomadgenelni. Jurnal­ xeli: daqsaqsul scenismoyvareebs Tavi mouya­
Si TanamSromlobdnen: s. aleqsi-mesxiSvili, ra (meuRlec, – uznaZis asuli, pirveli momRe­
l. ardaziani, gabriel episkopozi, d. baqraZe, rali qalTagani, – gamohyavda scenaze), daiqi­
mamia gurieli, i. mamacaSvili, niko nikolaZe rava `iraklisdroindeli mamapapuri saxli~,
(`quTaisis meWores~ fsevdonimiT), gr., vax. da e. w. `Sermazanovis darbazi~ (abas-abadis moe­
al. orbelianebi, akaki da giorgi wereTlebi, danze) da 1855 wlidan warmodgenebis marTva
m. TumaniSvili, d. yifiani, ilia WavWavaZe, an. ganaaxla, magram izarala: mdabio xalxSi fu­
furcelaZe, d. WonqaZe da sxv. Jurnalis gamo­ li ar iyo, maRalma wodebam mSobliur Teatrs
cemis saqme gaaumjobesa da SinaarsiTac Tan­ zurgi adrika, raki mefis mTavroba aRar swya­
daTan gamoacocxla. aq daibeWda pirvelad lobda. Teatris valSi i. kereseliZes mTeli
n. baraTaSvilis leqsebi, d. WonqaZis `sura­ aveji auweres, gaRatakebuli i. kereseliZe
mis cixe~ (`ciskari~, 1859, #12 da 1860, #1), Tbilisis gimnaziis aRmzrdelad dadga da
romelmac im drois gabatonebuli Tavadaz­ Tviurad aRebuli jamagiriT istumrebda Tea­
nauruli wreebi redaqcias aumxedra, damxma­ tris vals. yovelmxriv gaRaribebuli, 1887
reTa nawili Camoecala da, samagierod, axal wels saijaro saqmes Seudga Teatrisa da mwig­
TaobaSi saxeli gauTqva. aqve daibeWda pirve­ nobrobis saSvelad, magram verc aqedan aiRo
lad l. ardazianis romani `solomon isakiC ram.
mejRanuaSvili~ (`ciskari~, 1861, #1 da 2) da mudam TavgamodebiT muSaobda erov­nul-
sxv. (samwerlo-sagamomcemlo saqmianobas am sazogadoebriv asparezze. me-19 saukuniს 70-
dros axlad eyreboda saZirkveli, redaqcias ian wlebSi, Taris dakvriT pirvelma movlo
saimiso Semosavali ar hqonda – xelismomwer­ aWara-qobuleTi, gaicno mxare da safuZve­
Ta ricxvi 60-dan 200-mde uwevda, ris gamoc, li daudo musliman da qristian qarTvelTa
yovelgvar sastambo da sagamomcemlo saqmia­ daaxloebas, maTi urTierTSegnebis saqmes.
nobas – awyoba-beWdvas, Jurnalis SekinZva-da­ werda leqsebs, moTxrobebs, piesebs, sa­
rigebasa da sxv. – TviT i. kereseliZe asruleb­ polemiko da sxva xasiaTis werilebs. piesebSi
da. xelismomwerTagan Jurnalis fasSi iRebda exeboda qarTvel mebatone-moqalaqeTa yo­
fqvils, xorbals, SeSas, naxSirs, qaTams da sxv. fa-cxovrebas, werilebSi – dRiur mimdinare
Jurnals xSirad ufasodac arigebda). Jur­ movlenebs; agreTve, Targmnida rusulidan (a.
nalSi aTavsebda rogorc sakuTar, iseve sxva­ puSkins, a. kolcovs, i. krilovs, T. sologubs,
Ta originalur da naTargmn nawarmoebT yove­ f. Silers da sxv.). pirveli xanis leqsebsa da
li dargidan (leqsebs, moTxrobebs, piesebs, moTxrobebSi bunebas aRwers, mSvenierebas
sapolemiko, sabibliografio, saistorio, Sestrfis, Semdeg – xalxis yofa-cxovrebas,
safeletono da sxva xasiaTis werilebs). i. siduxWires. mSromeli xalxis motrfiale
kereseliZis moRvaweobis xana iseTi iyo, rom iyo, batonymobis gadavardnis didi monatre –
bevri qarTvelis, gansakuTrebiT mowinave egeba beCav xalxs eSvelos rameo.
wodebis, ojaxSi qarTuli yovelmxriv abuCad mwerlobasa da sazogadoebriv moRvaweo­
iyo aRebuli. amitom i. kereseliZe Tanamema­ baSi garkveuli mimarTulebis uqonlobas
muleT mouwodebda: samSoblo mwignobrobas usayvedurebdnen, razedac i. kereseliZe upa­
daexmareT, dedaenas upatroneT, qveynis moma­ suxebda xolme: `ra dros mimarTuleba iyo. me
valze ifiqreTo. 1861 wlidan, Tavisive reda­ vcdilobdi xalxi wera-kiTxvas SeCveoda, – Ce­
qtorobiT, `ciskris~ damatebad gamosca gaz. mi mimarTuleba beWdva iyo, raTa misi saSuale­
`guTnis deda~, `soflis mesaxlkareobisa da biT qarTvelTa Soris wigni gamevrcelebina,
vaWrobis gazeTi~ – memamuleTa interesebis rom xalxs Tvali aexilnao~.
damcveli, meurneobis axali formebis gamavr­ i. kereseliZem mTeli sicocxle, qoneba,
celebeli (1873 wels am gazeTis redaqtorad SenaZeni mamulic ki, samwignobro, saTeatro
dainiSna anton furcelaZe). 1875 wlis #1-dan da sazogadoebriv saqmes Sealia da did siRa­
`ciskris~ gamocema SeaCera, 1886 wels orkvi­ ribeSi gardaicvala (1892 wlis 22 dekembers,
reuli gazeTis saxiT ganaaxla, sul 23 nomeri Zv. st.). dakrZalulia didubis eklesiis gver­
gamosca da 1887 wels daxura. diT.
misi fsevdonimebi da xelmonawerebia: i. Tavisi muyaiTi SromiT i. kereseliZem sa­
k., k., molaybe (zogan, – am fsevdonimiT sxvanic Zirkveli Cauyara qarTuli Jurnalistikis
werdnen), aziis osmaleTSi mogzauri da sxv. aRorZinebas. 1855 wlidan bevri iseTi saqme

627
gaakeTa, ris msgavsi im drois ganaTlebul 11. rostom da irine: [poema] // ciskari. - 1857. - #6.
qarTvelT ar gaukeTebiaT sagamomcemlo - gv. 9-17;
sarbielze, amitomac i. kereseliZes `Jur­ 12. samgzavro werilebi // ciskari. - 1857. - #11. -
nal-gazeTebis mamad~ ixsenieben. gv. 59-62; 1858. - #1. - gv. 11-13; #2. - gv. 165-169.
misi proza da leqsebi, rogorc origi­ - xelmowera: Seni k.;
naluri, ise naTargmni, 1857-1875 da 1886-1887 13. sulgrZeli yasabi: [moTxroba] // ciskari. -
wlebis `ciskarSi~, `guTnis dedasa~ da sxv. 1857. - #4. - gv. 41-43. - [xelwera]: k.;
gamocemebSi daibeWda. zogierTi misi leqsi 14. RuTis momduravT kacTadmi: [leqsi] // ciskari.
sasimRerod aris gadakeTebuli. sxvaTa Soris, - 1857. - #5. - gv. 1-3;
misia `Semiyvarda eg xma tkbili~. 15. Savis zRvisadmi: [leqsi] // ciskari. - 1857. - #9.
- gv. 1-2;
calke gamocemulia: 16. ciskari: [leqsi] // ciskari. - 1857. - #1. - gv. 1-2;
1. yrmaTa megobari: pirvelad dawyebisa-Tvis 17. amaoeba: „vzivar Sevcqeri pirdapir xesa~: [leq-
warkiTxvisa / gardmoTargmnili rusuliTgan
si] // ciskari. - 1858. - #3. - gv. 178-179;
qarTulsa enasa zeda iv. kereseliZisa mier. -
18. bulbuli: [leqsi] // ciskari. - 1858. - #1. - gv.
(pirvelad gamocemuli). - tf., 1852 (u. gulian­
2-3;
cis st.). - VI, 68 gv.; 22sm.. - Tavfurc. qarT. da
19. gazafxuli: „Sevtrfi gazafxuls...~. [leqsi] //
rus. en.;
ciskari. - 1858. - #5. - gv. 1-3;
2. mwyemsis siyuaruli / Txzuleba iv. kereseliZi­
20. T. al. Ciqovanis gardacvalebaze: [leqsi] // cis-
sa. - tf., 1855 (тип. И. Кереселидзе). - [1], 13 gv.;
kari. - 1858. - #6. - gv. 84-85;
3. naoxari sofeli. - tf., 1855 (тип. И. Кереселидзе).
21. kolxidels: [leqsi] // ciskari. - 1858. - #4. - gv.
- 15 gv.;
240-242;
4. sakiTxavi wigni axal moswavleTa yrmaTaTvis /
rusuliTgan gakeTebuli iv. kereseliZis-mier. 22. kudiani varskvlavi da imisi ara raisa moqmede­
- tf., 1855 (namest. kanc. st.). - 78 gv.; meoTxed ba queyanaze // ciskari. - 1858. - #12. - gv. 249-
gamocemuli. - tf., 1861 (kereseliZis st.). - Ta­ 256;
vfurc., 78 gv.; 23. mkiTxvelTadmi // ciskari. - 1858. - #8. - gv. 94-
5. anbani axal-mohswavleTa yrmaTaTvis / Sedgeni­ 95;
li i. k.. - piruelad gamocemuli. - tf., 1856 (na­ 24. redaqciisagan // ciskari. - 1858. - #1. - gv. bo-
mest. kanc, st.). - 24 gv.; me-2 gamoc.. - tf., 1858 loSi ori C. f.; 1859. - #1. - gv. 88-90; 1861. - #8.
(kereseliZis st.). - 20 gv.; piruelad gamocemu­ - gv. 367-369;
li. - tf., 1862 (kereseliZis st.). - 30 gv.; 22sm. 25. ubis saaTis SemoReba // ciskari. - 1858. - #10. -
- Srifti: n. xucuri; gv. 85-100;
6. leqsebTagan i. kereseliZisa. - tf., 1859 (kere­ 26. Svili umankoebisa: drama 5 moqmed. // ciskari. -
seliZis st.). - [1], 68 gv.; 1858. - #1. - gv. 16-52; #3. - gv. 185-213; #4. - gv.
7. leqsebi: Tx. ivane kereseliZisa, dawerili 246-278;
1854-1876 w.w.. - tf., 1878 (eq. xelaZis gamoc. da 27. Cemi locva: [leqsi] // ciskari. - 1858. - #3. - gv.
st.). - 162 gv. 177-178;
28. ciskari, qarTuli saliteraturo Jurnali //
gamoqveynebulia: ciskari. - 1858. - #11. - gv. 119-121;
1. gaumarjuebeli arSiyoba: [moTxroba] // ciska­ 29. cremli alazanisa: [leqsi] // ciskari. - 1858. -
ri. - 1857. - #8. - gv. 55-63; #8. - gv. 98-101;
2. viri: [igav-araki] // ciskari. - 1857. - #12. - gv. 30. angelozi: [leqsi] // ciskari. - 1859. - #6. - gv.
3-11; 117-119;
3. kbilis haqimi: [moTxroba] // ciskari. - 1857. - 31. bednierebis Zebna: [leqsi] // ciskari. - 1859. -
#1. - gv. 53-61. - [xelwera]: iv. kereseliZe;
#11. - gv. 187-191;
4. k. n. a.: [leqsi] // ciskari. - 1857. - #7. - gv. 6-7;
32. beTania: [leqsi] // ciskari. - 1859. - #10. - gv.
5. kniaJna mariam erisTavisas: [leqsi] // ciskari. -
106-118;
1857. - #12. - gv. 1-2;
33. gana unda movkvde?: [leqsi] // ciskari. - 1859. -
6. lxini baxuselTa: [leqsi] // ciskari. - 1857. -
#2. - gv. 95-97;
#3. - gv. 1-4;
34. dafuZneba tfilisisa: [leqsi] // ciskari. - 1859.
7. moTqma glaxakisa: [leqsi] // ciskari. - 1857. -
- #1. - gv. 8-12;
#4. - gv. 1-3;
35. megdias mosvla sparseTSi: [moTxroba] // ciska­
8. mtkurisadmi: [leqsi] // ciskari. - 1857. - #2. -
ri. - 1859. - #1. - gv. 71-84. - [xelwera]: i. k.;
gv. 1-2;
9. nana: [leqsi] // ciskari. - 1857. - #11. - gv. 1-6; 36. momakvdavi mdidari: [leqsi] // ciskari. - 1859. -
10. red. gancxadeba // ciskari. - 1857. - #12. - gv. 64; #5. - gv. 2-4;

628
37. mZlevelT winamZRvars: galoba [leqsi] // ciska- 60. gancxadeba // ciskari. - 1862. - #10. - gv. 61-66;
ri. - 1859. - #9. - gv. 97-100. - al. bariatinskis 1864. - #9. - gv. 60-64; #10. - gv. 65-70;
mimarT kavkasiis omis dasrulebis gamo; 61. mwiri: [poema] // ciskari. - 1862. - #11. - gv. 213-
38. sadilis win galoba: mibaZva lord baironisa. 223;
[leqsi] // ciskari. - 1859. - #7. - gv. 207-211; 62. red. gancxadeba: momavals 1863 welsa Cueni
39. sevdisa nislni...: [leqsi] // ciskari. - 1859. - #9. qarTuli sityvierebiTi Jurnali „ciskari~
- gv. 1-3; gadadgeba meSvides wlovanebaSi... // guTnis-de-
40. sxva da sxva anbavi // ciskari. - 1859. - #9. - gv. da. - 1862. - #19. - gv. 133-135;
87-90; 63. salaybos furceli // ciskari. - 1862. - #10. - gv.
41. Rvinis dayeneba saqarTveloSi // ciskari. - 165-177;
1859. - #9. - gv. 61-71; 64. gazafxuli: „Zlivs gazafxuli...~. [leqsi] // cis-
42. „ciskari`-s redaqtori: brwyinvaleo kneina, kari. - 1864. - #4. - gv. 215-216;
barbare jorjaZisav! // ciskari. - 1859. - #12. - 65. T. al. orbelianis traRediaSi // ciskari. -
gv. 366-367; 1864. - #4. - gv. 216;
43. 30 maisi: [leqsi] // ciskari. - 1860. - #8. - gv. 306- 66. nekrologi // ciskari. - 1864. - #9. - gv. 1-3; 1868.
308; - #8. - gv. 253;
44. axali weliwadi: (vuZRvni baqar qarTlels). 67. odes me pirvel RmerTman dambada...~. [leqsi] //
[leqsi] // ciskari. - 1860. - #1. - gv. 4-6; ciskari. - 1864. - #3. - gv. 61-62;
45. pasuxi redaqciisagan // ciskari. - 1860. - #11. - 68. elegia: „ager mivatan meormoce wels...~. [leq-
gv. 470-471; si] // ciskari. - 1865. - #2. - gv. 1-2;
46. redaqtorisagan ufals Teimuraz vakels // 69. dedaberi: [leqsi] // ciskari. - 1866. - #7. - gv. 36;
ciskari. - 1860. - #3. - gv. CarT. furc. dasaw- 70. k. m-zed: „aki ar iyav Sen Cveuli didis xniT Zil-
sa?..~. [leqsi] // ciskari. - 1866. - #8. - gv. 3-4;
yisSi;
71. mwyemsi: [leqsi] // ciskari. - 1866. - #5. - gv. 101;
47. redaqciisagan // ciskari. - 1860. - #3. - gv. 195;
72. sizmari: iq, sad moRelavs...~. [leqsi] // ciskari.
#11. - gv. 469; #12. - gv. 569-572;
- 1866. - #8. - gv. 1-2;
48. sizmari: „zRva mRelvarebda...~: [leqsi] // ciska-
73. fuli: [leqsi] // ciskari. - 1866. - #7. - gv. 35;
ri. - 1860. - #12. - gv. 531-532;
74. bunebis mecnierebiTgan // ciskari. - 1867. - #4.
49. ciskari-s gamocemisaTvis 1861 wels // ciskari.
- gv. 25-33; #5. - gv. 10-17; #6. - gv. 3-12;
- 1860. - #10. - gv. [X-XII] [C. f.]; #12. - gv. 301-302;
75. daiZine Cemo Zmao: [leqsi] // ciskari. - 1867. -
50. colebi davkargeT: komedia-vodevili erTs
#1. - gv. 78;
moqmedebad gadmokeTebuli iv. kereseliZisa­
76. vuZRvni a. f: „oh, qarTvelo, ra kaci xar!~: [leq-
gan // ciskari. - 1860. - #10. - gv. 171-252;
si] // ciskari. - 1867. - #7-8. - gv. 4-6;
51. 12 oqtombers 1860 w. siRnaRs: (iv. kereseliZis
77. saqmidan daTxovnili: [leqsi] // ciskari. - 1867.
mogzaurobiTgan) // ciskari. - 1861. - #9. - gv.
- #4. - gv. 1-2;
77-85; #11. - gv. 233-236;
78. qarTuli simRera: [leqsi] // ciskari. - 1867. -
52. 16 oqtombers, 1860 w. s. bakurcixe: (iv. kere-
#2. - gv. 1-3;
seliZis mogzaurobiTgan) // ciskari. - 1861. -
79. ak. wereTels: [leqsi] // ciskari. - 1868. - #3. -
#12. - gv. 361-364;
gv. 46-47;
53. 22-s okdombers, 1960 w.: dedoflis wyaro. (iv.
80. axali samarTali da imisi moqmedeba xalxzed //
kereseliZis mogzaurobidgan) // ciskari. -
ciskari. - 1868. - #4. - gv. 1-7. - darTuli aqvs
1861. - #5. - gv. 45-53;
leqsi: „msajulno Cveno~; #5. - gv. 9-15;
54. 26 oqtombers, 1860 wels s. ruispirs: (i. kere-
81. matylis sarecxi qarxana i. m. mirzoevisa // cis-
seliZis mogzaurobiTgan) // ciskari. - 1861. - kari. - 1868. - #9. - gv. 90-96;
#8. - gv. 349-355; 82. nu dahkargav Zvelsa gzasa, nurca Zvelsa mego­
55. brwyinvaleo kneinav barbare jorjaZisav... // barsa: Seusrulebelis komediiTgan erTi sce­
ciskari. - 1861. - #8. - gv. 369-370; na // ciskari. - 1868. - #12. - gv. 36-51;
56. gremis naqalaqevi: [leqsi] // ciskari. - 1861. - 83. satrfos saflavze: [leqsi] // ciskari. - 1868. -
#1. - gv. 123-126; #6. - gv. 32;
57. ramdenime azri Sesaxeb kenWis gaTavebisa // cis- 84. Raribi: [leqsi] // ciskari. - 1868. - #10. - gv. 1-2;
kari. - 1861. - #2. - gv. 338-348; 85. varZiis monasteri (mesxeTSi): [leqsi] // ciska-
58. Cems cicas: (ymawviluri mogoneba) [leqsi] // ri. - 1869. - #5. - gv. 11-12. - avtoris SeniSvna
ciskari. - 1861. - #11. - gv. 336-338; sqolioSi: viTom varZiaSi iyos dasaflavebu-
59. Cvenis, mSobliuris enis erTgulo TanamSrome- li Tamar-mefe;
lo, sayvarelo dimitri! // ciskari. - 1861. - #3. 86. T. zurab ratiSvils: [leqsi] // ciskari. - 1869. -
- gv. 455; #4. - gv. 62-63;

629
87. oriode sityva axalcixis uezdis Skolebze // 109. glexis RiRini: [leqsi] // ciskari. - 1871. - #8. -
ciskari. - 1869. - #5. - gv. 47-51. - xelmowera: gv. 531-532;
aziis osmaleTSi mogzauri; 110. v...g...isas: [leqsi] // ciskari. - 1871. - #8. - gv.
88. cnoba mesxeTze anu saaTabagoze // ciskari. - 609-610;
1869. - #6. - gv. 1-9; #7. - gv. 1-13; 111. ramdenime sityva Sesaxeb uf. Jelixovskis le­
89. wigni mowerili aziis osmaleTis samzRvriT qciisa 15 noembers 1871 w. // ciskari. - 1871. -
focxovis sabaJoTgan // ciskari. - 1869. - #5. - #11-12. - gv. 787-799;
gv. 1-7; 112. Cemi bina: [leqsi] // ciskari. - 1871. - #1. - gv. 50-
90. amaoeba: [leqsi] // ciskari. - 1870. - #3. - gv. 78- 51;
79; 113. Cemo Tvalis sinaTlev, razed mogiwyenia~...
91. bambis moyvana kavkaziaSi // guTnis-deda. - 1870. [leqsi] // ciskari. - 1871. - #10. - gv. 731;
- #14. - gv. 200-208; #15. - gv. 210-213; #17. - gv. 114. Cinovniki: [leqsi] // ciskari. - 1871. - #6. - gv.
242-248; #18. - gv. 258-265; 493-495;
92. epitafia // ciskari. - 1870. - #10. - gv. 559; 115. dila: [leqsi] // ciskari. - 1872. - #11-12. - gv.
93. vefxvis tyaosani (rusTvelis poema) // ciskari. 564-566;
- 1870. - #6. - gv. 256-283; 116. lamartini. brZola berZenTa piris-pir osmal-
94. mamulis SemuSavebis saswavlebeli kavkaziis Ta (1826 w.): [poema] // ciskari. - 1872. - #5. - gv.
mxarezed // guTnis-deda. - 1870. - #5. - gv. 49-51; 277-282. – Targmna pl. ioselianma, leqsad ga-
95. mswavlulis mebaRis Sarieris mogzauroba daakeTa iv. kereseliZem;
samzRvars gareT. 1869 w. // guTnis-deda. - 1870. 117. leqsi T. pavle TumaniSvils: (vuZRvni T. ioseb
- #4. - gv. 37-40; Tumanovs) // ciskari. - 1872. - #11-12. - gv. 558-
96. oTaxSi mcenaris gazrda da Senaxva // guT- 560. - avtoris SeniSvniT;
nis-deda. - 1870. - #15. - gv. 214-216;
118. m.-as.: „Semiyvarda eg xma tkbili...~. [leqsi] //
97. ra Rirseba hqonda Rorsa romaelebSi: [da sxva
ciskari. - 1872. - #9. - gv. 466-467;
cnobebi Roris Sesaxeb] // guTnis-deda. - 1870.
119. gazafxuli: „dadga maisi...~. [leqsi] // ciskari. -
- #9. - gv. 113-122; #10. - gv. 140-145; #12. - gv.
1873. - #5-6. - gv. 8;
169-177; #13. - gv. 178-190. - pirveli werilebi
120. vardi: [leqsi] // ciskari. - 1873. - #8-9. - gv. 66;
xelmowerilia: i. k.;
121. T. zaal baraTaSvils: [leqsi] // ciskari. - 1873.
98. rZis Senaxva // guTnis-deda. - 1870. - #9. - gv.
- #1. - gv. 5-6;
125-126;
122. Cems S. g.: [leqsi] // ciskari. - 1873. - #3-4. - gv. 11;
99. saqonlis gaumjobeseba // guTnis-deda. - 1870. -
123. did kacs: [leqsi] // ciskari. - 1874. - #3. - gv. 13-15;
#12. - gv. 166-169;
124. megobars: [leqsi] // ciskari. - 1874. - #4. - gv. 37-
100. saqonlis Wiri // guTnis-deda. - 1870. - #1. - gv.
38;
8; #2. - gv. 9-15; #3. - gv. 17-32; #4. - gv. 33-34;
125. mokle cnoba qveynierebaze // ciskari. - 1874. -
101. sxua da sxua anbavi // guTnis-deda. - 1870. - #14.
#2. - gv. 170-188; #3. - gv. 16-25;
- gv. 208-209;
126. oh, unda movkvde?: [leqsi] // ciskari. - 1874. -
102. tfilisis anbavebi // ciskari. - 1870. - #5. - gv.
#11. - gv. 38-41;
250-255;
127. rom. pavl. nadirovs: [leqsi] // ciskari. - 1874. -
103. Roris sneuleba da imisi wamloba // guTnis-de­
#12. - gv. 29-30;
da. - 1870. - #12. - gv. 173-177; #13. - gv. 178-190;
128. soflis amaoeba: [leqsi] // ciskari. - 1874. - #1.
104. yverulis gakeTeba sasuqad // guTnis-deda. -
- gv. 112-113;
1870. - #16. - gv. 232-235;
129. tfilisis klasikuri gimnazia // ciskari. - 1874.
105. yurZnis Rvinis kargaT momzadeba // guTnis-de­
da. - 1870. - #18. - gv. 270-273; - #1. - gv. 153-160;
106. cnoba samcxe-saaTabagoze: (mogzaurobiTgan) 130. mahmadis cxovreba // ciskari. - 1875. - #1-2. - gv.
// ciskari. - 1870. - #3. - gv. 57-77; #4. - gv. 134- 1-54;
152; #5. - gv. 200-205. - mexuTe nomerSi aris 131. Tbilisis gimnaziis 50 wlis iubilei: [leqsi] //
ramdenime xalxuri leqsi saaTabagoSi gagoni- imedi. - 1881. - #10-11-12. - gv. 39-40;
li; 132. batono redaqtoro! // droeba. - 1883. - 25 de-
107. wlis angariSi, wakiTxuli sekretaris n. p. si- kemberi. - #262. - gv. 3;
tovskisagan // guTnis-deda. - 1870. - #10. - gv. 133. feletoni // ciskari. - 1886. - 16 dekemberi. - sa-
129-139; #11. - gv. 146-161; #12. - gv. 162-165; nimuSo nomeri. - gv. 1-3. - CarTulia leqsebi;
108. wliuri Sekrebileba kavkaziis adgil-mamulis 134. axali weliwadi: [leqsi SeniSvniT] // ciskari. -
marTvis sazogadoebisa, 7 aprils 1870 w. // guT- 1887. - 1 ianvari. - #1. - gv. 1;
nis-deda. - 1870. - #9. - gv. 126-128; #10. - gv. 135. „dResaswaulebma moaxwies...~ // ciskari. - 1887. -
129-139; #11. - gv. 146-161; #12. - gv. 162-165; 1 ianvari. - #1. - gv. 1-2;

630
136. saRiras. Seni...: [leqsi] // iveria. - 1892. - 13 12. makolei. virginia: romis Zveli droebis simRe­
noemberi. - #241. - gv. 1; ra [poema] // ciskari. - 1866. - #12. - gv. 1-19;
137. Cveni dramaturgi zurab antonovi: (mogone- 13. qaRaldis moTamaSis cxovreba: [drama] 3 moq­
ba aw gansvenebul iv. kereseliZisa) // iveria. - med. // ciskari. - 1866. - #8. - gv. 1-24; #9. - gv.
1893. - 24 ianvari. - #17. - gv. 1-3. 25-49; #10. - gv. 49-76;
14. bolnicis (saavaTmyofos) scenebi // ciskari. -
agreTve, gamoqveynebulia piesebi: „aqtio­ 1867. - #5. - gv. 18-41;
ri~, „daqceuli ojaxi~ [„Испорченная жизнь~. 15. mojadoebuli princi, anu sulis gadasaxle­
lado mesxiSvili qarTul scenaze meored ba: komedia 3 moqm. // ciskari. - 1868. - #12. - gv.
am piesaSi gamovida 1881 wlis oqtombris 17], 2-26; 1869. - #1. - gv. 28-69;
„daRestnis tyveebi~, „marCieloba tfilisSi~, 16. deda da Svilebi: [leqsi] // ciskari. - 1869. - #3.
„sadguris daraji~. - gv. 6;
17. ivane saviCi podJabrini: [moTxroba] (peterbu­
Targmna da calke gamocemulia: rRis cxovrebiTgan) // ciskari. - 1869. - #6. - gv.
1. sakiTxavi wigni axal-moswavleTa yrmaTaTvis / 1-55; #7. - gv. 56-97; #8. - gv. 11-47;
rusulidan qarTulad gadmoTargmnili iv. ke­ 18. kolcovi, a. v. glex kaco, Zmao ras gZinavs?:
reseliZis mier. – tf., 1853 (kavk. namest. kanc. (Что ты спиш, мужичек) [leqsi] // ciskari. - 1870.
st.). – 80 gv.; - #10. - gv. 557-558;
2. statkovski, b. i. mikroskopiulni organizmni, 19. meri. geva: (moTxroba) // ciskari. - 1870. - #9.
da maTi gamokvleva pariJis mansuriis obser­ - gv. 464-505; #10. - gv. 528-556; 1871. - #1. - gv.
vatoriaSi / Sedgenili b. i. statkovskisagan; 9-43; #2. - gv. 81-107;
Targmnili i. kereseliZisagan. – Tb.: z. WiWina­ 20. solloRubi, T. k. – a) alla-verdi: [leqsi] so-
Zis gamocema, 1883 (a. dreviCisa da a. kalanda­ lloRubiTgan // ciskari. - 1871. - #11-12. - gv.
Zis st.). - 45, II gv. 732-734; agreTve, ix: sadRegrZeloebi: [leqse-
bi]. – tf.: glexi-s gamocema, #7, 1898 (cnobis
Targmna da gamoqveynebulia: furceli-s st.). – 28 gv.; b) Rame duqanSi: dra-
1. krilovi, i. a. viri da bulbuli: [igav-araki] // matikuri suraTi kavkaziis CveulebiTgan... //
ciskari. - 1858. - #1. - gv. 11-12; ciskari. - 1871. - #10. - gv. 695-730;
2. puSkini, a. s. Seval xalxians Tu rom taZarSi...: 21. Raribi qoxis mebaSmake: [moTxroba] // ciskari. -
[leqsi] // ciskari. - 1858. - #5. - gv. 5-6; 1871. - #11-12. - gv. 763-786;
3. jinerva: [moTxroba] // ciskari. - 1858. - #10. - 22. dila: [leqsi] // ciskari. - 1872. - #11-12. - gv.
gv. 73-84; 564-566;
4. media: tragedia sams moqmedebad // ciskari. - 23. zafxuli: [leqsi] // ciskari. - 1872. - #7. - gv.
1863. - #2. - gv. 163-232; 370-371;
5. derJavini, [g. r.]. amaoeba: (derJaviniT) [leqsi] 24. kacis cxovrebis Tavs gadasavali: [moTxroba] //
// ciskari. - 1864. - #9. - gv. 3-4; ciskari. - 1872. - #6. - gv. 332-362; #7. - gv. 387-
6. mWedeli: vuZRvni a.savanels [leqsi] // ciskari. 416; #8. - gv. 422-463;
- 1864. - #9. - gv. 5-6; 25. ukrainis diplomatebi: [moTxroba] // ciskari. -
7. bulver-litoni, [eduard]. evgeni arami: an- 1872. - #9. - gv. 468-490; #10. - gv. 528-552; #11-
gliuri romani // ciskari. - 1865. - #2. - gv. 1-45; 12. - gv. 592-615; 1873. - #1. - gv. 21-32; #2. - gv.
#3. - gv. 46-90; #4. - gv. 91-111; #5. - gv. 112-163; 1-63;
#6. - gv. 164-221; 26. baqraZe, d. Sesaxeb „kavkaziis arxeologiis
8. mSvidobiani survili: [leqsi] // ciskari. - 1865. mosiyvarule sazogadoebisa~, romlis dafuZ-
- #10. - gv. 75; nebasac apireben tfilisSi // ciskari. - 1873. -
9. Silleri, fridrix. – a) patimari: (SilleriT) #3-4. - gv. 3-10;
[leqsi] // ciskari. - 1865. - #2. - gv. 4-7; b) Si­ 27. scena ruseTis vaWrebis cxovrebiTgan // ciska­
lonis patimari: [poema] (nawyveti) // ciskari. ri. - 1873. - #5-6. - gv. 25-43;
- 1868. - #12. - gv. 27-35; g) mogzauri: [leksi] 28. tur, evgeni. katakombi: istoriuli anbavi,
(SilleriT) // ciskari. - 1873. - #9. - gv. 102-103; momxdari me-IV saukunis dasawyisSi, qristes
10. brosse, m. istoriuli mimoxilva ruseTis da dabadebis Semdgoms // ciskari. - 1873. - #3-4. -
saqarTvelos mefeTa Soris // ciskari. - 1866. - gv. 13-57; #5-6. - gv. 9-22; #7-8. - gv. 23-65; #9.
#1. - gv. 4-11; #2. - gv. 28-35; #3. - gv. 54-59; #4. - gv. 66-102; 1874. - #1. - gv. 114-152; #2. - gv. 161-
- gv. 73-76; 169;
11. ioseliani, platon. gvar-tomoba ColoyaSvi- 29. borni, giorgi. rkinis grafi: romani // ciskari.
lisa da mowamis wmindis biZina ColoyaSvilisa - 1874. - #5-6. - gv. 1-94; #7-8. - gv. 95-154; #9-10.
// ciskari. - 1866. - #3. - gv. 60-73; - gv. 155-184; #11. - gv. 1-37; #12. - gv. 1-15;

631
30. kostancia kontarini: [moTxroba] // ciskari. - 15. bosleveli (e. mWedliZe). Teatraluri Se-
1874. - #3. - gv. 30-48; #4. - gv. 1-36; niSvna // Sroma. - quTaisi, 1882. - 24 ivnisi. - #24.
31. qvelis moqmedeba: [moTxroba] // ciskari. - 1874. - gv. 2-3;
- #12. - gv. 19-28; 16. axali ambavi // iveria. - 1886. - 31 ianvari. - #24.
32. opoCinini, p. a. wmida nino: vuZRvni v. dim. WavWa­ - gv. 2; 11 oqtomberi. - #219. - gv. 1-2; 1889. - 6
vaZes [poema] // iveria. - 1884. - #11-12. - gv. 52-67; ivlisi. - #140. - gv. 2; 1890. - 11 ianvari. - #7. -
mwyemsi. - 1885. - #2. - gv. 11-13; #3. - gv. 12-14. gv. 2; 1892. - 29 dekemberi. - #276. - gv. 1-2; 1893.
- 5 ianvari. - #2. - gv. 1; 8 ianvari. - #4. - gv. 2; 22
agreTve, Targmna stefane qiSmiSovis ianvari. - #15. - gv. 2-3; 31 ianvari. - #23. - gv. 2;
Txzuleba „omebi nadir-Sahisa~. cnoba ix.: ive­ 5 Tebervali. - #26. - gv. 2; 17 marti. - #56. - gv.
ria. - 1889. - 6 ivlisi. - #140. - gv. 2. 2;
17. qarTuli galobis... // mwyemsi. - 1886. - #3. - gv.
mis Sesaxeb: 8-9;
1. jambakur-orbeliani, aleqsandre vaxtangis Ze. 18. wvrili ambebi // Teatri. - 1886. - #50. - gv. 591;
– a) mowyaleo xelmwifev, ufalo redaqtoro, 19. dadiani, n. arCiluri Svid-Tavi: (saamdrovo
ivane kereseliZe! // ciskari. - 1857. - #6. - gv. amicanebi) // iveria. - 1891. - 12 ivlisi. - #146.
62-64; b) ufalo redaktoro i. kereseliZe!: uk- - gv. 2;
mayofileba molaybis siCumis gamo // ciskari. 20. 21 dekembers, Ramis 2 saaTze gardaicvala
- 1860. - #5. - gv. 48-49; g) redaktoro, ufalo Jurnal „ciskaris~ redaqtorad namyofi ivane
i. kereseliZe!.. // ciskari. - 1861. - #10. - gv. 174- kereseliZe...: [gancxadeba] // iveria. - 1892. - 23
177; dekemberi. - #273. - gv. 1;
2. jorjaZisa, barbare. i. k.: [ivane kereseliZe] 21. dasaflaveba i. i. kereseliZisa // iveria. - 1892.
[leqsi] // ciskari. - 1861. - #4. - gv. 520-521;
- 29 dekemberi. - #276. - gv. 1;
3. furcelaZe, anton. – a) erTi unci Wkua aTi wo-
22. zaaliSvili, zaqaria. werili redaqciis mi-
na guli // droeba. - 1867. - 28 ivlisi. - #30. - gv.
marT // iveria. - 1892. - 30 dekemberi. - #277. - gv.
2-4; b) wigni miwerili megobarTan // ciskari. -
3;
1875. - #1-2. - gv. 59-64;
23. kereseliZe, anastasia. werili redaqciis mi-
4. pasuxi „droebaSi~ dabeWdil samosamarTlo
marT // iveria. - 1892. - 23 dekemberi. - #273. - gv.
qronikisa // droeba. - 1870. - 5 Tebervali. - #5.
4;
- gv. 2-3;
24. narkvevi: (Jurnal-gazeTebidgan) // iveria. -
5. samosamarTlo qronika // droeba. - 1870. - 29
1892. - 30 dekemberi. - #277. - gv. 3. – [werili
ianvari. - #4. - gv. 2-3;
ivane kereseliZis Sesaxeb somxur gazeT „arZa-
6. biZia donike. „sadRegrZelo~, Tqmuli leqsad
gank`-Si];
Tav. gr. orbelianisagan, dabeWdili marti-
25. samwuxaro ambavi... // iveria. - 1892. - 23 dekembe-
ruzianis stambaSi, gamoc. iv. kereseliZisagan
ri. - #273. - gv. 1;
1871 w. q. tfiliss // ciskari. - 1871. - #2. - gv.
26. qarTuli Teatri. warmodgena daniSnuli Saba-
113-132;
TisTvis ivane kereseliZis dasaflavebis gamo
7. algeTeli. pasuxi // ciskari. - 1874. - #3. - gv.
gadaidva: [gancxadeba] // iveria. - 1892. - 25 de-
26-29;
kemberi. - #275. - gv. 1;
8. samuqafod // droeba. - 1874. - 12 ivlisi. - #431.
27. Cveni cnobili mwerali... // iveria. - 1892. - 22
- gv. 1-2; 19 ivlisi. - #432. - gv. 1;
dekemberi. - #272. - gv. 2;
9. a. (sarajiSvili, aleqsandre). recenzia // droe-
ba. - 1878. - 13 dekemberi. - #255. - gv. 2; 28. lolaZe, mirian. „amasTanave~... // iveria. - 1893. -
10. leqsebi: ...ibeWdeba da iyideba...: [gancxadebani] 5 Tebervali. - #26. - gv. 4;
// iveria. - 1878. - #43. - gv. 15; 29. mesame warmodgena ef. mesxis da kote mesxis mo-
11. Cven SevityeT, rom u. xelaZis stambas udRe- nawileobiT...: pirvelad axali piesa „dalila~,
saswaulia „sasoflo gazeTis~ aTi wlis arse- drama 4 moq. Txz. a. diumasi. dasasrul: „neba
boba... // droeba. - 1878. - 21 Tebervali. - #38. miboZeT batono!~ kom. 2 moq. i. kereseliZisa...
- gv. 2; // iveria. - 1893. - 12 marti. - #52. - gv. 1;
12. warmodgenili iqneba Tbilisis sazafxulo 30. narkvevi: (Jurnal-gazeTebidgan) // iveria. -
TeatrSi...: [gancxadeba] // droeba. - 1879. - 9 de- 1893. - 6 ianvari. - #3. - gv. 3;
kemberi. - #255. - gv. 1; 31. sworidan sworamde: [sxvadasxva] // kvali. - 1893.
13. Teatris matiane // droeba. - 1880. - 2 Teberva­ - #3. - gv. 7;
li. - #26. - gv. 1-2; 32. tatunaSvili, aleqsandre. werili redaqciis
14. warmodgenili iqneba...: [gancxadeba] // droeba. mimarT // iveria. - 1893. - 21 aprili. - #81. - gv.
- 1880. - 27 ianvari. - #21. - gv. 4; 19 Tebervali. - 3-4;
#39. - gv. 4; 1881. - 13 oqtomberi. - #213. - gv. 1; 33. umikaSvili, petre. sityva Tqmuli i. kereseli-

632
Zis dasaflavebis dros, 26 dekembers 1892 w. gierTi sakiTxisaTvis // saxalxo ganaTleba. -
petre umikaSvilis mier // iveria. - 1893. - 8 ian- 1951. - 19 dekemberi. - #51.
vari. - #4. - gv. 2-3;
34. wereTeli, akaki. – a) ori Sexvedra: [iv. kere­ wyaro:
seliZis biografiisaTvis. misi portretiT] // 1. Кобяков, Д. А. Театр в Тифлисе с 1845-1856 год. -
kvali. - 1893. - #2. - gv. 1-5; b) gaxseneba Teatris Тифлис: тип. Канцелярии главноначальствующего
Sesaxeb // Teatri da cxovreba. - 1910. - #35. - gv. гражд. частью на Кавказе, 1888. - Стр.: 163, 164;
3-4; 2. gunia, valerian. qarTuli Teatri (1879-1889).
35. javriSvili, lavrenti. werili redaqciis mi- - Tb., 1889 (gr. Carkvianis st.). - gv. 13; b) saqar­
marT // iveria. - 1893. - 5 ianvari. - #2. - gv. 3; Tvelos kalendari. - 1892. - gv. 324; 1894. - gv.
36. jafariZe, k. i. werili redaqciis mimarT // ive- 437;
ria. - 1893. - 21 Tebervali. - #38. - gv. 4; 3. Туманов, Г. М. Словарь кавказских деятелей. -
37. iv. kereseliZe: [portreti] // saqarTvelos Тифлис: тип. М. Вартанянца, 1890. - Стр. 42;
kalendari. - 1897. - gv. 22; 4. wereTeli, akaki. - a) ori Sexvedra: [iv. kerese­
38. d. oCamCire: (afxazeTi) // iveria. - 1898. - 18 seq- liZis biografiisaTvis. misi portretiT] //
temberi. - #200. - gv. 2-3; kvali. - 1893. - #2. - gv. 1-5; b) gaxseneba Teatris
39. yurmokruli saubari // cnobis furceli. - Sesaxeb // Teatri da cxovreba. - 1910. - #35. -
1899. - 27 maisi. - #827. - gv. 3; gv. 3-4; g) Пережитое / Акакий Церетели; Пер. с
40. axali ambavi // cnobis furceli. - 1901. - 1 oq- груз. Елены Гогоберидзе; Предисл. Л. Асатиани. -
tomberi. - #1598. - gv. 1; Москва: Госиздат «Художественная литература»,
41. b-n iv. kereseliZis mosagoneblad: [Zeglis age- 1940. - gv.: 159-163, 193-194;
bis saqme] // mwyemsi. - 1901. - #19. - gv. 10; 5. xaxanaSvili, al. axali qarTuli literaturu­
42. kavkasiis eqimTa kreba,... // kvali. - 1901. - #41. - li moZraoba 1821 w. // kvali. - 1894. - #2. - gv. 6;
gv. 868-869; 6. WiWinaZe, zaqaria. - a) T. ilia WavWavaZe, ro­
43. kviras, 7 oqtombers... // cnobis furceli. - gorc qarTvelTa erTobis mRaRadebeli. - tf.:
1901. - 6 oqtomberi. - #1602. - gv. 1; gamocema mixeil gaCeCilaZis, 1897 (m. SaraZis
44. uSinskis saxelmZRvanelo - „Родное слово~ da- da amxanagobis st.). - gv.: 10-11, 35-36; b) isto­
bal skolebSi,... // kvali. - 1901. - #42. - gv. 884- ria qarTulis gazeTebis da Jurnalebisa / z.
885; WiWinaZisa. - Tb., 1902 (t.m. rotiniancis st.). -
45. WiWinaZe, zaqaria (z. W.). – a) iv. kereseliZe, 64 gv.;
1829-1893: [cxovreba da moRvaweoba]. - Tb., 1902 7. Летопись Грузии. Юбилейный сборник к 300-летию
(st. „gutenbergi~ (T. gr. n. diasamiZisa)). – 48 царствования Дома Романовых, державных
gv.; 20sm.. - (samSoblo qveynis moRvaweebi; #12); покровителей Грузинского народа, 1613-1913. - Т.
b) daniel WonqaZis gardacvalebidan 50 weli // I. - Тифл., 1913. - Стр. 352;
axali azri. - 1910. - 6 oqtomberi. - #4. - gv. 2-3; 8. meliqiSvili, p. Cemi cxovreba // qarTuli mwer­
g) qarTuli samudamo Teatris daarsebis isto- loba. - 1927. - #5. - gv. 141;
riis masalebi // Teatri da cxovreba. - 1920. - 9. xuroZe, varlam. qarTuli literaturis Tema­
#17. - gv. 7; #22. - gv. 7; tiurad ganxilva me-XIX saukunidan Tebervlis
46. sityva (fircxalava, samson). patara ambebi revoliuciamde: [damxm. wigni Sromis skolis
// cnobis furceli. - 1903. - 12 oqtomberi. - meore safexurisaTvis]. - tf.: politkato­
#2290. - gv. 2-3; 19 oqtomberi. - #2297. - gv. 1-3. rRelTa maRaziis gamocema, 1927 (poligraf­
- Sinauri mimoxilva; tr. me-2 st.). - gv. 86-87;
47. mirianaSvili, al. anton furcelaZe: (nekro- 10. nikolaZe, niko. rCeuli nawerebi / simon xun­
logi) // nakaduli: saymawvilo Jurnali mozr- daZis redaqciiT, winasityvaobiT da SeniSvne­
dilTaTvis. - 1914. - #2. - gv. 42-45; biT. - t. 2: publicisturi werilebi, 1870-1877.
48. saTeatro moRvaweni: [portretebi] // Teatri - tf.: federacia, 1932 [1933] (cekavSiris st.).
da cxovreba. - 1914. - #14. - gv. 1-2; - gv.: 339, 412;
49. feraZe, il. daniel WonqaZe da misi „surami 11. janeliZe, d. g. erisTavis Teatris socialuri
cixe~: (kritikuli eskizi) // Teatri da cxovre- buneba // xelovneba. - 1935. - #1. - gv. 26-35;
ba. - 1916. - #10. - gv. 2-5; 12. cagareli, avqsenti. komediebi / i. griSaSvilis
50. i. kereseliZe: (1827-1892) [foto] // Teatri da redaqciiT, winaTqmiT, SeniSvnebiT da leqsi­
cxovreba. - 1920. - #19. - gv. 2; koniT. - tf.: federacia, 1936. - gv. IX;
51. guguSvili, paata. qarTuli Jurnalistika: 13. zandukeli, mixeil. axali qarTuli litera­
sazogadoebrivi azris istoriisaTvis. - t. 1. - tura: umaRl. pedagog. saswavleblisaTvis /
Tb.: saxelgami, 1941. - gv. 475; sssr ganaTl. saxalxo komisariati. - t. 2. - me-2
52. caiSvili, s. ivane kereseliZis biografiis zo­ Sesw. gamoc.. - baTomi: saxelgami. samecn.-ped.

633
seqtori, 1938 (poligrafkombinati). - gv.: 35, gagzavnes taSkentSi da iqidanac sadRac or
39, 40, 47, 50, 100-103; adgilas. sadac-ki gagzavnes, yvelgan awyobda
14. caiSvili, sol. ivane kereseliZe // sabWoTa revolucionerebis wreebs da muSaobda maT­
maswavlebeli. - 1938. - #53; Tan erTad TviTmpyrobelobis dasamxobad.
15. saqarTvelos istoria: uZvelesi xanidan Cvens bolos, rogorc iyo, didis gaWirvebiT moa­
dromde / winamdebare wigni Sedgenilia avtor­ xerxa gamoparva erevanSi. erevanSi is Zriel
Ta koleqtivis mier. uZvelesi xanidan vidre cota xans iyo. ver gasZlo CarCebis atmosfe­
me-10 saukunis damlevamde (gv. 5-115) daswera roSi da fexiTve gamoipara TbilisSi. aq moawy­
prof. s. janaSiam, me-10 saukunis damlevidan ves didis daxmarebiT sakontrolo palataSi
vidre me-16 saukunis damdegamde (gv. 116-284) umcros `revიzorad~. radganac palatis gam­
- akademikosma ivane javaxiSvilma, me-16 sauku­ ge autaneli reaqcioneri iyo, aRar moisurva
nis damdegidan me-19 saukunis damdegamde (285- masTan muSaoba da gadavida goris xazinaSi
414) - prof. n. berZeniSvilma, me-19 saukunis buxhalterad. iqac iurievi iyo xazinadari,
damdegidan vidre Cvens dromde (gv. 415-486) - cudi reaqcioneri da amitom is gadmodis
prof. g. xaWapuriZem. - Tb.: saxelgami. sasw. ped. Tbilisis saxazino palataSi buxhalterad. aq
seqt., 1940. - gv. 428; palatis gamges sTxovs xazinadaris adgils,
16. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­ radganac datvirTuli iyo col-SviliT da
tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da jamagiri 100 m. ar hyofnida sacxovreblad.
winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi palatis gamges hyavda mdivnad qarTveli cer­
T. maWavarianis. - nakv. 1.: 1852-1877. - Tb., 1940. - cvaZe da imas daekiTxa gamge maTes dawinau­
gv. 249; nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941. - gv. 393; rebis Sesaxeb. cercvaZem ki, romelmac icoda
17. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- maTes revolucioneroba, urCia gamges, ar
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis mieca misTvis xazinadaroba, radganac kere­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; seliZes wiTeli cxviri aqvso (revolucione­
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. ri ariso) da saxelmwifo xazinas is ar dazo­
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ gavs sarevolucionero saqmisTviso. amitom
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ maTes buxhaltrobis zeviT aRara misces-ra
binati), 1941. - gv.: 475, 492; da gaxades msxverpli siRatakisa, radganac
18. Абовян, Фат-Али Ахундов и А. Орбелиани // Заря jamagiri ar moumates da col-Svilis Senaxva
Востока. - 1948. - 23 сентября. - #191. ki mudam mzrunvelobad awva kiserze. veRar
aitana amdeni fiqri da erTbaSad gardaicva­
kereseliZe, maTe iosebis Ze ( – 1896, 9/ la dilis Svil saaTze osipovis saxlSi, veris
XI) – daibada raWis mazraSi, sof. sadmelSi, Ra­ daRmarTze, sisxlis wveTis dacemiT (от удара).
ribi glexis saxlSi. is da misi sami Zma – luka, davasaflave umcrosma Zmam evgeni kereseli­
ioane da markozi – miaRebina mamam quTai­ Zem valiT, radganac TviTon valisa da wvrili
sis sasuliero skolaSi, dauWira 60 k. TveSi col-Svilis meti ara darCenia ra. damarxvis
oTaxi bavSvebs. dautova erTi guda simindis wesi Seasrules episkopozma kirionma da berZ­
fqvili, raWidan Camotanili zurgiT. am fq­ nebis episkopozma dekanozma vasil karbelaS­
vilisagan acxobdnen TviTonve morigeobiT vilma, mRvdliT soso CivJavaZiT da sxvebma.
mWads da ise swavlobdnen. roca SemoeleodaT damarxvas daeswrnen i. WavWavaZe, ak. wereTe­
fqvili, isev Camoutanda zurgiT mama raWi­ li, n. nikolaZe, iak. gogebaSvili, cxvedaZe,
dan. am sisawyleSi gaaTava maTem oTxklasiani romelmac aaSena universiteti, anton furce­
sasulieri skola kargis xarisxiT. rogorc laZe, n. lomouri, daviT sarajiSvili, z. WiWi­
saukeTeso Segirds da masTan Raribi glexis naZe da mravali inteligencia _ 1000-mde qali
Svils, maTes, dauniSna Tviuri stipendia Ta­ da kaci. kukiis sasaflaoze sityva warmosTq­
visi sakuTari saxsridan gabriel episkopozma va i. WavWavaZem da sxvebma, romelTac daasu­
da miaRebina sasuliero akademiaSi ruseTSi. raTes maTes revolucionuri cxovreba. imis
akademiis ukanasknel kursze myof studento­ gardacvalebis Semdeg me varCendi imis ojaxs
bas misces dasawerad Tema: `Предмет верования da vaswavlidi sxvadasxva saswavleblebSi mis
Русских~. es Tema daimuSava maTem, Seagrova Svilebs. colmac ver aitana qmris dakargva da
akademiis arqividan masalebi. [...] am Txzule­ gardaicvala male WleqiT. esec davmarxe da
bis gulisTvis maTe gamoricxes akademiidan Svilebs isev me vuvlidi. hyavda sami vaJi da
da gagzavnes [...] polSaSi. radgan polSaSi is erTi qali, romelTagani ori dRes evropaSi
xalxma Seiyvara da kargad ecxovreboda, ami­ arian col-SviliT da aRar modian samSoblo­
tom is polSidan gagzavnes irkutskis olqSi. Si. orma SviliSvilma maTesam miiRes umaRlesi
radganac irkutskSiac kargad moewyo, iqidan ganaTleba germaniaSi da axlac iq arian.

634
saqarTveloSi cxovrebis dros, maTe saxlSio. me fulis gulisTvis ar vexmarebi
isev ganagrZobda revolucionur muSaobas xalxso~. erTxel saxazino palataSi movida
i. WavWavaZesTan, ak. wereTelTan, n. xizaniS­ goridan glexi raRac gadasaxadis gasagebad
vilTan, n. lomourTan, s. mgalobliSvil­ ganyofilebis gamgesTan _ rusTan. man uari
Tan, aristo quTaTelaZesTan, anton fur­ uTxra. glexma mere maTes sTxova daxmareba.
celaZesTan, n. nikolaZesTan da sxvebTan. miuxedavad imisa, rom maTe ganyofilebis
yvelas saqmeSi iyo aqtiuri wevri. Zriel gamgesTan naCxubari iyo, mainc Seiyvana mas­
suls uwyobda qarTvelTa Soris wera-ki­ Tan glexi da brZanebiT dauyvira: `Sen amaT
Txvis gamavrcelebel sazogadoebas. cols unda emsaxuro, imitom geZleva jamagirio da
aRebinebda monawileobas scenaze saqvelmo­ arc ki gsurs, ubralo cnoba misceo? gamges
qmedod gamarTul warmodgenebSi. muSaobda Sercxva da misca glexs cnoba.
bevr wreebSi, romelTa daniSnuleba me ar sadac gamoqceuli revolucioneri iyo,
vicodi, radganac viyav patara. exmareboda imasTan ifaravdnen Tavs da qonebrivadac ex­
Rarib xalxs Tavisi swavliT da mciredi qo­ mareboda.
nebiT. gagvzarda ori oboli Zma Tavis xar­ i. WavWavaZis da v. maCablis arCevnebis
jze, rogorc Svilebi. iyo alersiani, mxia­ dros, maTe ar SeuSves parterSi, rogorc
ruli da pirdapiri-gambedavi. ar icoda SiSi glexi. amitom is galiorkaze avida da iqidan
da pirmoTneoba. ufro brZanebis kiloTi la­ yviroda, rac saTqmeli hqonda. xalxSi didi
parakobda. Tavadaznauroba, samRvdeloeba Jriamuli iyo imis sityvebze. i. WavWavaZe ki
da vaWrebi Zalian ejavreboda da wurbelebs icinoda. yvela galiorkisken icqireboda.
eZaxda maT. ebraleboda glexi, muSa da yve­ kukiis sasaflaoze davadgi maturi,
la mSromeli. Txovnas rom dauwerda visme romlidanac moxsnilia 1930 wlis aprilSi di­
gaWirvebuls sadme, visac markis fuli ar di qvis jvari da didi qva, romelSiac Casmuli
hqonda, TviTon aZlevda Tavisi sadilisTvis iyo jvari. eseni wasaRebad iyo gamzadebuli.
nasesxeb fulsa. ejavreboda meqrTameoba da SerCenoda mxolod maRali qva warweriT. Sei­
CarCoba. ra rwmenis revolucioneri iyo, ar Zleba isic waiRes. warwera iyo n. lomouris
vici garkveviT. mxolod dobroliubovis dawerili. zed ewera weli dabadebis, gardac­
Txzulebaze vnaxe imisi xeliT warwera rusu­ valebis da moRvaweobis.
lad: `Паденіе Парижской комуны есть погром для gorSi liaxvis pirze eWira 4 oTaxi da mu­
всего человечества~. sCans, igi komunisti yofi­ dam Jandarmebi zveravdnen. maTes misvla da
la. amas isic mowmobs, rom, rac ram gaaCnda, muSaoba gorSi gaego poet v. orbelians. man
aravisTvisa Surda da mudam valSi iyo. fu­ moiwadina maTes gacnoba da gaukeTa maTes
li roca uWirda, ki ara sTxovda fulis pa­ pirveli viziti saxlSi. roca Sevida saxl­
trons, aramed brZanebis kiloTi mosTxovda Si generlis formaSi gamowyobili, gauSvi­
xolme. erTxel xidikelis wignis maRaziaSi ra CamosarTmevad xeli am sityvebiT: `Я князь
mivida Svilebis saswavlo wignebis sayidlad, Орбелиани~. maTemac misca xeli da moaxsena: `Я
aarCevina ramdenime wigni, Seakvrevina da wa­ мужик Кереселидзе~. ase swamda imas Tavadoba.
moiRo. patrons uTxra: `modi Cemi samsaxu­
ris adgils da fuls iq mogcemo~. gadaeRob­ gamoqveynebulia:
nen win noqrebi, ar uSvebdnen, ver gicnobTo, 1. sofrom mgalobliSvils // iveria. - 1891. - 25
magram is mainc arxeinad wamovida wignebiT ianvari. - #19. - gv. 34.
xelSi. xeli ki ver Seaxes. erTxel saqarTve­
los egzarxi modioda karetiT saxazino Tea­ mis Sesaxeb:
trTan. dainaxa Tu ara, aenTo da brazianad 1. 9 noembers, dilis 8 saaTzed... // cnobis fur-
warmosTqva: `es ZaRlis jaSuSi unda kareta­ celi. - 1896. - 10 noemberi. - #22. - gv. 1;
Si iyos gamotylarWuli, xalxi ki monobaSi 2. maTe iosebis Ze kereseliZe // xnobis furceli.
unda levdes sulso?~ miuxedavad imisa, rom - 1896. - 12 noemberi. - #24. - gv. 1-2.. - samglo-
yovelTvis fuls daeZebda sasesxod, erTma viaro gancxadeba ix.: gv. 1; cnoba dasaflavebis
suramelma uriam samoc Tumnamde moutana Sesaxeb ix.: #26. - gv. 3;
saxlSi fuli da didis bodiSiT gadasca Svi­ 3. mgalobliSvili, sofrom. qarTvel mweralTa
lis ganTavisuflebisTvis samxedro begari­ werilebi: ilia WavWavaZe // Teatri da cxovre-
dan misi dawerili TxovniT. maTem gabraze­ ba. - 1914. - #10. - gv. 15-16;
bulma daavlo fuls xeli da Sig saxeSi miaya­ 4. [niko] lomouri (2) megobar-amxanagTa Soris:
ra, Tan dasZaxa: `fulis mona Sena xar da ara [foto] // Teatri da cxovreba. - 1915. - #17. -
meo. rac unda gagiWirdes, aRar gaiaro Cems gv. 3.. - fotoze: m. kereseliZe.

635
wyaro: Sesaxeb: deputat z. n. kecxovelis sityva: ssr
1. maTe kereseliZis Zmis, evgenis, mogoneba. kavSiris umaRlesi sabWos sxdomebi // komunis-
ti. - 1950. - 20 ivnisi. - #130;
kecxoveli, zaqaria nikolozis Ze 8. mxatvruli TviTmoqmedebis axali aRmavlo-
(1902 – ) _ sazogado da saxelmwifo moRvawe, bisaTvis // komunisti. - 1951. - 29 marti; Заря
deputati, ordenosani. daibada goris raionis Востока. - 1951. - 29 марта;
sof. tyviavSi, saxalxo maswavleblis ojaxSi. 9. kamaTi saqarTvelos ssr 1952 wlis saxelmwi-
17 wlisa TviTSromaSi Caeba. umaRlesi agro­ fo biujetisa da saqarTvelos ssr 1951 wlis
nomiuli ganaTlebiT aRWurvili, ramdenime saxelmwifo biujetis Sesrulebis Sesaxeb
weliwadi qarTlis raionebSi mexileobis ganvi­ moxsenebis gamo: saqarTvelos ssr ministrTa
Tarebas uwyobda xels, muSaobda sasoflo-sa­ sabWos Tavjdomaris deputat z. n. kecxovelis
meurneo kooperaciaSi xelmZRvanel Tanamde­ sityva: (saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos me-
bobaze, imave dros, xil-kenkris meurneobis 2 sesia) // komunisti. - 1952. - 9 aprili.
institutSi samecniero-kvleviT muSaobas
awarmoebda. iyo ssrk damzadebaTa saxkomite­ mis Sesaxeb:
tis rwmunebulad saqarTvelos ssr-Si. 1940 1. amxanag z. n. kecxovelis saqarTvelos ssr sa-
wels Sevida kp(b), 1942 wels saqarTvelos ssr xalxo komisarTa sabWos Tavmjdomaris moad-
saxalxo komisarTa sabWos (saministros) Tavm­ giled daniSvnis Sesaxeb: [saqarTvelos ssr
jdomaris moadgiled airCies, 1944 wlidan _ umaRlesi sabWos VI sesiis dadgenileba] // ko-
munisti. - 1942. - 4 ianvari. - #3; Заря Востока.
SeTavsebiT – kvebis mrewvelobis saxalxo ko­
- 1942. - 4 января. - #3;
misrad (ministrad), 1946 wlis 10 Tebervals _
2. baqraZe, v. m. deputat v. m. baqraZis sityva: [saq.
ssrk umaRlesi sabWos deputatad.
ssr umaRlesi sabWos VI sesiaze, saq. ssr saxkom-
soflis meurneobisa da kvebis mrewvelo­
sabWos Tavmjdomaris meoTxe moadgiled amx.
bis dargSi damsaxurebisaTvis dajildoebu­
z. n. kecxovelis damtkicebis sakiTxze, amx. g.
lia leninis ordeniT, Sromis wiTeli droSis
T. sturuas saxkomsabWos Tavmjdomaris moad-
ordeniT da medlebiT `kavkasiis dacvisaTvis~
gilis movaleobisagan ganTavisuflebis ga-
da `1941-1945 wlebis did samamulo omSi mama­
mo] // komunisti. - 1942. - 4 ianvari. - #3; Заря
curi SromisaTvis~.
Востока. - 1942. - 4 января. - #3;
3. amx. z. n. kecxovelis saqarTvelos ss respu-
gamoqveynebulia:
blikaSi ssr kavSiris damzadebaTa saxalxo ko-
1. d. g. mdivnis xsovnas: [nekrologi] / z. n. kecxo-
misariatis rwmunebulis movaleobisagan gan-
veli, k. barigiani, n. n. kecxoveli // komunisti.
Tavisuflebis Sesaxeb: brZanebuleba / saqar-
- 1945. - 29 dekemberi. - #257;
Tvelos umaRlesi sabWo // komunisti. - 1943.
2. saqarTvelos kvebis mrewvelobis axali amoca-
- 22 agvisto. - #177; Заря Востока. - 1943. - 22
nebis winaSe: saq. ssr kvebis mrewvelobis sax.
августа. - #177;
komisris werili // komunisti. - 1945. - 10 oq-
4. amx. z. n. kecxovelis saqarTvelos ssr kvebis
tomberi. - #201;
mrewvelobis saxalxo komisrad daniSvnis Se-
3. deputat z. n. kecxovelis sityva erovnebaTa saxeb: brZanebuleba / saqarTvelos ssr umaR-
sabWoSi: stalinis saarCevno olqi, saqarTve- lesi sabWo // komunisti. - 1944. - 30 aprili. -
los ssr respublika. ssr kavSiris umaRlesi N88; Заря Востока. - 1944. - 30 апреля. - #87;
sabWos pirveli sesia // komunisti. - 1946. - 23 5. kamaTi saqarTvelos ssr 1945 wlis saxelmwi-
marti. - #60; fo biujetis Sesaxeb gakeTebuli moxsenebis
4. davaCqaroT mosavlis aReba da sasoflo-sa- gamo: [deputat i. p. xeTaguris sityva, depu-
meurneo produqtebis damzadeba // bolSeviki. tat g.i. mixanaSvilis sityva, saqarTvelos ssr
- 1947. - #7. - gv. 7-28; kvebis mrewvelobis saxalxo komiris amx. z.n.
5. yoveldRiurad SeviswavloT soflis meur- kecxovelis sityva, deputat n.i. kikaCeiSvilis
neobis mowinaveTa gamocdileba // bolSeviki. sityva. saq. ssr pirveli mowvevis umaRlesi sa-
- 1947. - #10. - gv. 38-44; bWos VIII sesia] // komunisti. - 1945. - 11 agvisto.
6. kamaTi ssr kavSiris 1949 wlis saxelmwifo - #159;
biujetis Sesrulebis Sesaxeb moxsenebis gamo: 6. registraciaSi gatarebulia: [bujiaSvili v.d.,
deputat z. n. kecxovelis sityva, ssr kavSiris egnataSvili v.i., CxubianiSvili z.n., goCaSvili
umaRlesi sabWos sxdomebi // komunisti. - 1949. g.a., xoStaria s.g., beWvaia k.g., kecxoveli z.n.,
- 18 marti. - #53; mgelaZe a.i., cxovrebaSvili v.g., mamulovi s.s.]
7. kamaTi moxsenebis gamo ssr kavSiris 1950 wlis // komunisti. - 1946. - 12 ianvari. - #9;
saxelmwifo biujetis da ssr kavSiris 1948 da 7. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
1949 wlebis saxelmwifo biujetis Sesrulebis kandidatebi: [rafava a.n., beWvaia k.g., kecxo­

636
veli z.n., kokaia g.n., WiWinaZe d.a., narsia g.e., veli z.n., kokaia g.n., WiWinaZe d.a., narsia g.e.,
baqraZe d.i., xorava a.a.] // komunisti. - 1946. - 19 baqraZe d.i., xorava a.a.] // komunisti. - 1946. - 19
ianvari. - #14; ianvari. - #14.
8. Tbilisis wisqvilkombinatis koleqtivma Tbi-
lisis saqalaqo sabWos deputatobis kandi- kecxoveli, ivane [vano] zaqarias Ze
datebad daasaxela z. kecxoveli, n. cicagi // (1880, 2/IV – ) – kooperatori, revolucioneri,
komunisti. - 1947. - 7 dekemberi. - #243; Заря Jurnalisti da sakooperacio wignT mTargm­
Востока. - 1947. - 9 декабря. - #242; nel-Semdgeni, – qarTlidan. daibada sof. ty­
9. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos deputato- viavSi, goris yof. mazraSi. swavla miiRo tfi­
bis kandidatebi: [biografiebi] // komunisti. lisis sasuliero seminariaSi.
- 1947. - 14 ianvari. - #11; 1 Tebervali. - #25; revoluciur muSaobas awarmoebda qu­
Заря Востока. - 1947. - 25 января. - #19; TaisSi (jarSi), goris mazraSi (sxvadasxva Tem­
10. leningoris raionis sofel zemo bolis berias Si revoluciur ujredebs awyobda), TbilisSi
saxelobis kolmeurneobis wevrebma erovne- (samxedro organizaciaSi), xelmZRvanelobda
baTa sabWos deputatobis kandidatad daa- rsdmp goris organizacias 1903 wlis bolo­
saxeles zaqaria nikolozis-Ze kecxoveli // dan 1904 wlis ivlisamde. 1905 wels revolu­
komunisti. - 1950. - 8 Tebervali. - #30; ciaSi uaxloes monawileobas iRebda. revo­
11. l. p. berias saxelobis Tbilisis fexsacme- luciuri moRvaweobisaTvis sami wliT cixeSi
lis fabrikis koleqtivma Tbilisis saqalaqo ijda. cixidan ganTavisuflda 1905 wlis 17
sabWos deputatobis kandidatebad erTsu- oqtombris amnistiiT.
lovnad daasaxela a.e. TofuriZe, z.n. kecxo- msaxurobda: 1900-1901 wlebSi – geofizi­
veli, i.d. koWlamazaSvili: komunistebisa da kur observatoriaSi, 1915 wlidan – baqos na­
upartioebis stalinuri blokis kandidatebi vTis mrewvelTa sabWoSi statistikosad, 1918
// komunisti. - 1950. - 18 noemberi. - #258; wels – baqos sagubernio sasursaTo komitet­
12. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis Si gamanawilebeli biuros gamged, 1919 wels
kandidatebi: [kandidatTa mokle biografiu- – azerbaijanis samomxmareblo kooperaciis
li cnobebi] // komunisti. - 1950. - 21-27, 28 Te- kavSirSi statistikuri ganyofilebis gamged,
bervali. - #39-45; 1924 wlidan – saqarTvelos samomxmareblo
13. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis kooperaciis centralur kavSirSi statisti­
kandidatTa registracia // komunisti. - 1950. - kosad.
21-23 Tebervali. - #39-41; rogorc Jurnalisti, baqos navTis mrew­
14. Кандидаты сталинского блока коммунистов и velTa sabWoSi muSaobis dros, TanamSromlob­
беспартийных: Краткие биографические сведения da rusul JurnalSi `Нефтяное дело~, azerbai­
// Заря Востока. - 1950. - 21-26 февраля. - #38-43; janis kooperaciul kavSirSi muSaobis dros
15. Коллектив Сталинирского кирпичного завода – rusul kooperaciul JurnalSi `Трудовая
отдела местной промышленности Юго- жизнь~, 1925 wlidan – cekavSirTan arsebul
Осетинского облисполкома выдвинул кандидатом Jur. `kavSirSi~, Semdeg – `Cven kooperaciaSi~
в депутаты Совета Национальностей Захария da sxv. werilebSi exeboda sasursaTo sakiTxe­
Николаевича Кецховели // Заря Востока. - 1950. - 6 bis mogvarebas samrewvelo raionebSi da koo­
февраля. - #27; peraciis saqmianobis sakiTxebs.
16. mgznebare revolucioneri: [z. kecxoveli. Cve- fsevdonimebi: И. К-ли, k-li, v. k.
ni kalendari] // pioneri. - 1951. - #1. - kanis me-3
gv.; calke gamocemulia:
17. registraciaSi gatarebulni arian: m.i. baramia, 1. rogor unda moewyos wigniT vaWroba soflad.
z.n. kecxoveli // komunisti. - 1951. - 20 ianvari; – tf.: cekavSiris gamocema da stamba, 1926. – 27
18. sofel bazaleTis berias saxelobis kolmeu- gv.; 22sm. - (praqtikul gamocemaTa seria; #5). -
rneobis wevrTa winasaarCevno krebam saqar- danarTi: cekavSiris gamocemaTa sia;
Tvelos ssr umaRlesi sabWos deputatobis 2. kooperatiuli wreebi. - tf.: cekavSiris gam-ba
kandidatad daasaxela zaqaria nikolozis Ze da st., 1927. – 64 gv.; 23sm. - (kooperatoris bi­
kecxoveli: duSeTis raionis bazaleTis #131 blioTeka; #3);
saarCevno olqi // komunisti. - 1951. - 12 ianva- 3. sabakaleo saqoneli. - tf.: cekavSiris ga-ma da
ri; Заря Востока. - 1951. - 12 января. st., 1928. – 37 gv.; 26sm. - (praqtikul gamocema­
Ta seria; #7);
wyaro: 4. samomxmareblo kooperacia sabWoTa arCevne­
1. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis bis win. - tf.: cekavSiri, 1928 (cekavSiris st.).
kandidatebi: [rafava a.n., beWvaia k.g., kecxo­ – 31 gv.;

637
5. kooperatiuli muSaoba axalgazrdaTa So- voba gaatara mTel mxareSi Rarib glexobisad­
ris. - tf.: cekavSiris ga-ma da st., 1929. - 56, [2] mi TanamgrZnobi mamis ojaxSi da glexTa So­
gv.; 22sm. - winasityvaobis magier-cekavSiris ris. pirveldawyebiTi swavla-aRzrda miiRo
saorg. gany-ba. - bibliografia: literatura (7 goris sasuliero saswavlebelSi (1883-1890),
saxelw.); sadac qarTvel klasikosTa wignebs daewafa,
6. kooperaciis saerTaSoriso dRe. - tf.: cekav- bavSvobidanve wirva-locvis moZule, uRmer­
Siris ga-ma da st., 1929. – 24 gv.; Tod cnobili, saswavleblis IV klasidan xel­
7. saqarTvelos samomxmareblo kooperaciis nawer Jurnal `ganTiads~ scemda, romelSiac
ganviTarebis xuTwliani gegma 1929-1933 w.w. skolis gamge-mmarTvelT amaTraxebda, ris­
/ winasityvaoba: m. toroSeliZe. - tf.: ga-ma da Tvisac, kursis dasrulebisas, yofaqcevaSi 2
st. cekavSirisa, 1929. – 72 gv.; 22sm. - danarTi: dausves, rac mis cocxlad damarxvas niSnavda,
cxrilebi (61-72 gv.). magram mamis mecadineobiT, sayofaqcevo niS­
nis gamosasworeblad, meore wels imave klas­
Targmna: Si datoves, romlis dasrulebis Semdeg Tbi­
1. variaSi, e. kooperatiuli dania / Targmani iv. lisis sasuliero seminariaSi miiRes (1891).
kecxovelisa; [winasityv. avt.: (rusuli gamo­ zafxulobiT sofelSi mamas da glexobas
cemisaTvis) n. meSCeriakovi, qarTuli gamoce­ exmareboda sasoflo-sameurneo samuSaoebSi.
misaTvis-e. variaSi. - tf.: zakkniga, 1926 (zaria bavSvobidanve Sromisadmi midrekili, glexe­
vostokas st.). – 140 gv.; bis moyvaruli da aTeisti, mamas usayvedureb­
2. komkavSiri kooperatiul frontze / Targmani da xolme, glexebisagan dramas (saxuco gada­
iv. kecxovelisa. - tf.: cekavSiris gam-ma da st., saxads) rad iRebo, xolo glexebs arwmunebda
1927. – 72 gv. – RmerTi ar aris, mRvdlebis mogonilia, sae­
klesio xarjs nu ixdiTo.
gamoqveynebulia: Tbilisis sasuliero seminariaSi ganagr­
1. На заре создания партии рабочего класса // Zo TviTganviTareba, xelnawer Jur. `ganTia­
Рассказы старых рабочих о великом вожде. - 4-е dis~ gamocema, damoukideblad Seqmna semina­
изд., доп.. - [Тбилиси]: «Заря Востока», 1939. - 104 rielTa revoluciuri wre TviTganviTarebis
с.: ил., 1 л. портр. mizniT, qarTuli mwerlobidan TiTqmis yve­
laferi gadaikiTxa, rusulidan ufro socia­
mis Sesaxeb: listur nawerebs ewafeboda, saswavlo sagne­
1. axali ambavi: [ivane kecxovelis gasamarTleba bidan – umetesad, literaturasa da istorias.
proklamaciebisa da aralegaluri broSure- werda leqsebs, moTxrobebsa da publicistur
bis gavrcelebisaTvis. aqvea sasamarTlos ga- werilebs, xolo Jur. `ganTiadSi~ seminariis
naCeni] // cnobis furceli. - 1905. - 4 agvisto. mTavrobis ukuRmarTobas amxelda, mowafeTa
- #2879. - gv. 2. - agreTve ix.: cnobis furceli. fuqsavatobas gmobda da sxv. seminariaSi, am
- 1905. - 30 ivlisi. - #2875. - gv. 2; dros, sastiki reJimi iyo gamefebuli: mowafe­
2. a. i. al. SanSiaSvili. saorganizacio da masiu- ni mudmivi meTvalyureobis qveS iyvnen, qar­
ri muSaoba momxmarebelTa kooperativebSi; Tuli ena – `ZaRlis enad~ wodebuli, Tavisu­
komkavSiri kooperatiul frontze: [recenzia] fali azri – devnili.
/ a. i.; mTargmn. i. kecxoveli // komunisti. - 1927. 1893 wlis noembris 30, l. kecxovelma sa­
- 11 dekemberi. - #281. - gv. 4. burTaloze, q. Tbilisis ganapiras, moiwvia
seminarielTa pirveli kreba, romelsac mixa
wyaro: cxakaiac daeswro. moilaparakes seminariaSi
1. avtobiografia; gamefebul ukuRmarTobaTa Sesaxeb da egzar­
2. zemoTxsenebuli Sromebi. xozs werilobiT mosTxoves: 1. seminarielTa
zvervis Sewyveta; 2. zedamxedvelTa – ivanovi­
kecxoveli, lado [vladimer] zaqa­ sa da polrovskis, agreTve, kacTmoZule maswa­
rias Ze (1876, 2/I – 1903, 17/VIII) – profesio­ vleblis – bulgakovis gandevna; 3. qarTuli
naluri revolucioneri, – propagandist-agi­ enis kaTedris dafuZneba da sxv. da gaificnen.
tatori, organizatori, saidumlo stambis gaficva 4 dRes gagrZelda, romlis Semdeg 87
pirveli damaarsebeli, pirveli aralegaluri mowafe daiTxoves da Tbilisidan gadevnes,
literaturisa da presis Semqmneli, Jurna­ maT Soris, l. kecxovelic, rogorc areulo­
listi, mwerali da mTargmneli, – i. b. sta­ bis erT-erTi meTauri – `mglis bileTiT~.
linis TanamebrZoli, – qarTlidan. daibada l. kecxovelma 1893-1894 wlebi samSoblo
goris mazris sof. tyviavSi, soflis Raribi, sofelSi gaatara, 1894 wlis Semodgomaze
TviTmSromeli aznauri mRvdlis ojaxSi. bavS­ kievis sasuliero seminariaSi Sevida, sadac

638
dauaxlovda revoluciur studentobas, mu­ Tavisi mgrZnobiare, amaRelvebeli sityviT
SaTa wreebSi socialisturi ideebis gavrce­ ise aamxedra muSebi, rom erTxmad Sehfices:
leba daiwyo da studentebis, seminarielebisa `aq davixocebiT da Cvens myvlefelebs, co­
da muSebis SekavSirebas bejiTad Seudga mTe­ cxlad mWamel belgiel kapitalists roms,
li ruseTis farglebSi. mefis mTavrobam kie­ Cveni moTxovnilebidan iotis odens arafers
vis cixeSi Casva, sami Tvis Semdeg saqarTvelo­ davuTmobTo~. gaficul muSebs TviT l. ke­
Si gamoistumra ori wliT policiis zedamxed­ cxoveli xelmZRvanelobda, kuCrad gadac­
velobis qveS yofnis misjiT. muli, romlis moxerxebiTac gaficvam gai­
1896 wlis Semodgomidan l. kecxoveli marjva, xolo policiam l. kecxovels devna
samxreT oseTis sof. javaSi kancelariis mwer­ dauwyo, ris gamoc, baqos ganivlto, aqedan
lad Cadga, konspiraciis mizniT, mamasaxliss devnili – kavkavs, iyo sadonis maRaroebSiac
(sanayoSvils, – sanakoevs) qaliSvili mounaT­ – Crdilo kavkasiaSi, Semdeg kievs, bolos –
la da, amiT dazRveulma, glexTa Soris re­ 1900 wels – isev baqos dabrunda, sadac pir­
voluciuri muSaoba gaaCaRa: samxreT oseTSi velma CaTesa revoluciis Tesli. 1901 wels
memamule-mebatoneTa winaaRmdeg brZolaSi Seqmna soc.-demokratiuli komiteti da muSa­
glexebi pirvelad l. kecxovelma Caaba, pir­ Ta Soris revoluciuri muSaoba gaaCaRa. aq­
veli mebrZol glexTa wre Camoayaliba da re­ ve, Tbilisis soc.-demokratiuli komitetis
voluciuri miznebi dausaxa. yvela amis gamo daxmarebiT, l. kecxovelma pirvelma moawyo
devnili, 1897 wlis agvistodan Tbiliss gaem­ (1901) didi saidumlo stamba amierkavkasiis
gzavra revoluciuri muSaobis gasaCaReblad. masStabiT, romlis saxeldaxelo sabeWdi daz­
am mizniT, eq. xelaZis stambaSi kantoris gam­ ga TviTonve gamoigona da gaakeTa, xolo ro­
ged Cadga sastambo saqmis gasacnobad da ara­ ca igi Sesaferi ver aRmoCnda, fuli Seagrova
legaluri gamomcemlobis mosawyobad. aq sam­ manqanis SesaZenad da radgan amis gamosawerad
saxuris dros Targmna da saidumlod dabeWda gubernatoris nebarTva iyo saWiro, TviTonve
pirveli qarTuli aralegaluri wignaki – di­ dawera mowmoba ganjis gubernatoris kance­
kSteinis `lukmapuris ambavi~ (es wigni Semdeg, lariidan winaswar naSovn blankze, asli nota­
1906 wels, v. gadilias wignis maRaziam gamos­ riuss gadaaRebina da aseTi `kanonieri mowmo­
ca saTauriT `lukma puris ambavi anu nawyve­ biT~ saWiro manqana-Srifti gamoiwera, miiRo
tebi politikuri ekonomiidan~), agreTve, sxva da saidumlo adgilas moaTavsa. am stambaSi
wignebi da proklamaciebi, romlebic muSebSi werda werilebs, awyobda, redaqtorobda sx­
gaavrcela. imave xanebSi, v. guniam miiwvia gaz. vadasxva nawerebs, koreqturas akeTebda, beW­
`cnobis furclis~ redaqciaSi samuSaod da davda mTel ruseTSi gasavrcelebel prokla­
stambis gamged. aqac axerxebda aralegaluri maciebs, wignakebs, Jur. `Южный край~-s da sxv.,
wignebis beWdvas (amisaTvis gazeTis redaq­ amave dros, xelmZRvanelobda baqos soc.-de­
tori da stambis patroni v. gunia, winaswari mokratul komitets. aqve dabeWda Tavis mier
SeTanxmebiT, sazafxulo `samkurnalod~ bor­ naTargmni `oTxi Zma~, romelic mravlad gavr­
joms gaistumra saTanado TanxiT, rom mou­ celda xalxSi da mSromelTa garevolucione­
lodneli xifaTis dros ar SeepyroT). rebas Zlier xeli Seuwyo.
1897 wels l. kecxoveli kooptaciis we­ qarTvel revolucionerTagan, i. sta­
siT gaiwvies rkinigzis mTavari saxelosnos linis TaosnobiT, pirvelad l. kecxovelma
muSaTa centraluri marqsistuli wris xel­ gamosca revoluciuri, marqsistul-leninu­
mZRvanelTa rigebSi. amave xanebSi (1898-1899), ri soc.-dem.okratiuli muSaTa aralegalu­
l. kecxovelma pirvelma gamosca dikSteinis ri gazeTi `brZola~ 1901 wlis seqtemberSi
`vin riTi cxovrobs~ – muSebis marqsistuli (romlis mxolod 4 nomris gamocema moaswro),
anbani. romelSic icavda revoluciuri marqsizmis
propagandist-agitatorad pirvelad Teoriul safuZvlebs, proletariatis kla­
Tavi isaxela Tbilisis gareT gamarTul pir­ sobrivi brZolis amocanebs, burJuaziul-de­
velmaisobis pirvel farul dResaswaulze mokratiul revoluciaSi proletariatis he­
(daeswro 70 adamiani), 1899 wlis aprilis 18, gemonias, mis diqtaturas, ebrZoda legalur
sadac l. kecxovelma mgznebare sityva war­ marqsizms, memamule-kapitalistebsa da sxv.
mosTqva pirveli maisis mniSvnelobisa da 8 `brZola~ gamodioda stalinisa da l. kecxo­
saaTis samuSao dRis Sesaxeb da muSebs brZo­ velis xelmZRvanelobiT. am gazeTis 1901 wlis
lisaken mouwoda; meored – 1900 wlis ianvris #1-is mowinave `redaqciisagan~ ekuTvnis i.
_ Tbilisis cxenis rkinigzis (`konkis~) muSaTa stalins. masve ekuTvnis `ruseTis social-de­
gaficvis dros (romelic TviT l. kecxovelis mokratiuli partia da misi maxlobeli amoca­
STagonebiT Semzadda 1899 wlis miwuruls), nebi~. l. kecxovelma `brZolaSi~, sxvaTa So­

639
ris, moaTavsa werili `asi wlis iubiles gamo~. dRe-Ram Seusvenebliv muSaobda, – erTsa da
igive calke proklamaciad gamosca saTauriT: imave dros, TviTon iyo damweri, amwyobi, mbeW­
`werili qarTvel muSebs~, romelSiac qarTve­ davi, damrigebel-gamanawilebeli, saWiroebis
li Tavadaznauroba gakicxa saqarTvelos ru­ dros, TviTonve xatavda da xeze Wrida revo­
seTTan `SeerTebis~ 100 wlis Sesrulebis gamo luciur suraTebs.
gamarTuli zeimisaTvis: `dRes, roca aTaso­ pirvelma Seqmna qarTuli revoluciuri
biT mSromeli xalxi da misi warmomadgenel­ literatura da moawesriga nebadaurTvel
ni cixeSi lpebian, dRes, roca Cven Tvalwin nawarmoebTa sazRvargareTidan Cvensa da ru­
dRemudam mdinareebi dgeba am tanjuli brbos seTSi Semotana da gavrceleba.
gamonadeni sisxlisagan, dRes, roca Tavisu­ am stambis erT-erTi teqnikuri damxmaris
fal sityva, moqmedeba, Zmuri siyvaruli aR­ – baqos sayudis memanqanis biqtor baqraZis –
krZaluli xilia am mravaltanjuli xalxisa­ SemTxveviT Sepyrobis Semdeg, l. kecxoveli
Tvis da roca mTavrobis bilwi agentebi sazo­ baqoSi mitro (dimitri) baqraZis binaze daapa­
gadoebaSi meqrTameobas, SiSs, garyvnilebas timres 1902 wlis seqtembris 2 demetraSvilis
sTesaven, dRes, roca yoveli gulwrfeloba pasportiT da bailovis sapatimroSi Caamwyv­
da patiosneba mTavrobis `nadzoris~ qveS aris dies, saidanac seqtembris damlevs Tbiliss –
da mis sibilwes gamwarebuli ebrZvis TviT metexis cixeSi gadmoiyvanes, erTeul sakanSi.
ruseTis saukeTeso nawili – dRes, swored am Tumca l. kecxovels SeeZlo mTavrobas xelSi
dros, Cveni Tavadaznauroba gamodis xalxis ar Cavardnoda, Tavi ar gaarida, rom amxanagebi
saxeliT da amave mTavrobas madls eubneba da da stamba gadaerCina.
Zmurad xelsa arTmevs!!~ werili mTavrdeboda dakiTxvisas warbic ar Seixara, Tavi re­
Semdegi sityvebiT: `Sors Cvengan, flidno qar­ voluciuri RirsebiT eWira. JandarmTa cno­
Tvelno, Sors bilwno mokavSireno, Cven Tq­ biT, l. kecxoveli `friad marjve, frTxili
venTan saerTo araferi gvaqvs; Cvenc gveqneba adamiania, romelmac dakiTxvebze yvela zoma
Cveni dResaswauli, mxolod maSin, roca dRe­ miiRo, raTa sxvebi gamoexsna!... Tavis damxma­
vandeli mTavroba misi boZebiTurT daecema, reTa dasaxelebaze uari ganacxada, ris gamo
dairRveva, roca Tqvens bairaRs, romelsac SeuZlebeli gaxda, gamogverkvia zogierTebis
aweria: `siflide da Zalmomreoba~, Sescvlis urTierTkavSiri revoluciur saqmianobis
Cveni zedwarweriT: `Tavisufleba da siyvaru­ mxriv~.
li!~. Cvenc vinadimebT, vidResaswaulebT, mxo­ cixis erTeul sakanSi gamomwyvdeulic
lod TqvensaviT ZaldatanebiT, matyuvrobiT ar isvenebda: aSkarad, gabedviT gmobda mefis
ki ara...~. `maS, SeverTdeT megobrebo, SeverT­ weswyobilebas, patimarT mis dasamxobad agu­
deT, yvela qveynis muSebi, dRevandeli gaTax­ lianebda, muSaTa klass brZolisken mouwo­
sirebuli mTavrobis dasamarcxeblaT!~ debda, patimarT gaficvebs awyobda, yoveli
amave gaz. `brZolis~ meore nomerSi moaTa­ RonisZiebiT ebrZoda mefis moxeleebs. Tum­
vsa `ruseTis social-demokratiuli partia ca, cixis ufrosi gamZlavrebiT cdilobda
da misi umaxlobelesi miznebi~, romelSiac, mis daTrgunvas: Svidi dRe-RamiT dilegSi
sxvaTa Soris, ganxilulia mecnieruli socia­ svamda, logins arTmevda, kanoniT miniWebul
lizmis ganviTareba, utopiuri socializmis seirnobisa da maxlobelTa naxvis uflebas
kritika da sxv. uspobda, mainc mis Seurigeblobas, vaJkaco­
l. kecxovelma pirvelma gamosca imave bas, simtkicesa da uSiSroebas qeds ver axre­
stambaSi somxuri muSaTa gazeTi (somxuris vinebdnen da l. kecxoveli cixis fanjridan
mcodne asoTamwyobi rom ver iSova, qarTvels yovel dilas, yvelas gasagonad gasZaxoda:
Seaswavla somxuri asoebis kasa da ise aawyo­ `gaumarjos politikur Tavisuflebas! Zirs
bina). aqve beWdavda proklamaciebs, wignakebs, TviTmpyrobeloba! gaumarjos socializms!~,
gaz. `proletariatis brZolas~, `proleta­ rasac politikur patimarTa guguni mohyve­
riatis brZolis furcels~, kavSiri gaaba v. boda xolme.
i. leninTan. misi miTiTebiT, Tavis stambaSi `cixidan amxanagebs avalebda imisTana li­
amravlebda leninur `Искра~-s da ruseTis teraturis gamocemas, saidanac muSebi gaec­
samxreT qalaqebSi avrcelebda. stambaSi da­ nobian social-demokratias, mis uaxloes da
Zabul muSaobasTan erTad, xelmZRvanelobda saboloo miznebs, am miznebis misaRwev saSua­
baqos rsdmp komitets, saerTod, _ baqoSi so­ lebebs, e. i. auxsnidnen maT social-demokra­
cial-demokratiul muSaobasa da mowinave re­ tiul programas~, xolo Zmas swerda: `maS, br­
volucioner muSaTa aRzrdis saqmes. Zola, brZola!.. da Tu am brZolaSi waviqeci,
l. kecxoveli cxovrobda saidumlo stam­ nu idardeb: yoveli saqme da, miT umetes, Tavi­
baSi – karfanjaradaxSul jurRmulSi, sadac sufleba msxverplsa Txoulobs~.

640
Jandarmeriam TviTmpyrobelobisTvis da Tu am brZolaSi waviqeci, nu idardeb:
saSiSar mtrad miiCnia, ris gamoc, cixis gu­ yoveli saqme da, miT umetes, Tavisufleba
Sags dergilevs fanjridan sroliT l. kecxo­ msxverpls Txoulobs... Но где, скажи, когда без
velis guli Seangrevina 1903 wlis agvistos жертв искуплена свобода?!~.
17, dilis 9 sT. 30 wT-ze. Jandarmeria imdenad igi darwmunebuli iyo, rom `mxolod mu­
damfrTxali iyo, rom cxedaric ki ar daaneba SaTa moZraobas aqvs mtkice niadagi... mxolod
naTesavebs da RamiT uCumrad dakrZala Tbi­ revolucionuri proletariati aris istori­
lisis samxedro sasaflaoze (misi neSti 1946 isgan amorCeuli, rogorc ganmaTavisuflebe­
wels didi zeimiT gadmoasvenes veris axal li mTeli kacobriobisa da qveynad bedniere­
sasaflaoze. bis damamyarebeli... muSaTa klasis ganTavisu­
l. kecxovelis ase veragulad mokvlis ga­ fleba SesaZlebelia ara reformebis, aramed
mo, Tbilisisa da baqos soc.-demokratiulma revoluciis gziT.~
komitetebma proklamaciebi gamosces, romli­ didi konspiratori iyo, Tavisi moxerxe­
Tac muSaTa klass gamxnevebis, Zal-Ronis biT da simSvidiT xSirad dauRwevia Tavi xifa­
gaaTkecebisa da SurisZiebisaken mouwodes Tisagan. baqosa da kavkasiis sxvadasxva mxareSi
TviTmpyrobelobis winaaRmdeg. rsdmp kavkasi­ cxovrobda daviT iosebis Ze demetraSvilis
is kavSirma gamosca wignaki `lado kecxoveli~. pasportiT, xan – aznaur nikoloz abramis Ze
misi cxovreba da revoluciuri moRvaweoba. meliqovis saxeliT, hqonda sazRvargareTis
xseneba Seni Cven Soris wminda iqneba maradis. pasportic – belgiel alfred teodore iose­
1903~. wlis Tavze aralegalur gaz. `prole­ bis saxelze.
tariatis brZolaSi~ (1904, #7) daibeWda misi uaRresad uangaro, gulSematkivari, Ta­
nekrologi portretiT, xolo saqarTveloSi vaziani, mokrZalebuli, xSirad Tavis lukmas
sabWoTa wyobilebis damyarebis Semdeg, Tbi­ da naCuqar tanisamossac ki Tavisze gaWirve­
lisSi, komunarTa baRis kuTxeSi, aRumarTes buls Caacmevda xolme. erTis SexedviT ise mo­
Zegli. geCvenebodaT, TiTqos mWadidan naxSirs ver
l. kecxoveli muSaTa politikuri ga­ gamoarCevso. iyo guliTadi, sada, xumara da
TviTcnobierebis didi moamage iyo, namdvi­ oxunji. `misma gmirulma saxem – udreki, uSi­
li socialisti, internacionaluri ideebis Sari proletaruli revolucioneris saxem
SegnebiT gamavrcelebeli, revoluciis ra­ – amierkavkasiis da saqarTvelos revolucio­
indi, muSaTa klasis saqmisaTvis Tavdade­ neri bolSevikebis ara erTi da ori Taoba aR­
buli, Zlieri rwmenisa da mtkice xasiaTis, zarda~ (l. beria).
xalxis uflebaTa mopovebisaTvis Seudre­ l. kecxovelis nawerebi, umetesad, arale­
keli mebrZoli, romlis azriTac: `Tu sazo­ galur presaSia, calke gamocemulia mis mier
gadoebrivi usamarTlobis mospoba gsurT, naTargmni anu gadmokeTebuli:
jer misi warmomSobi piroba – kanonebi un­ 1. dikSteini. – a) vin riTi cxovrobs? – daax.
da mospoT~ da Rrmad swamda, rom: `mxolod 1897 w.; b) lukmapuris ambavi. – daax. 1898
Tavis ganwirviT SeiZleba movipovoT Cvens w.;
pirobebSi adamianuri damoukidebloba 2. [kurnatovski, v. k.]. samuSao dRe / [Targm.
imaTgan, visac xelSi CaubRujavs Cveni bedis lado kecxovelisa]. - [ad. a.]: saxalxo ga­
naskvi... moiTmineo... moTmineba kargia, ada­ mocema, 1898. – 45 gv.
mianis Rirsebaa, magram iq, saca kiTxva Seexe­ xelnawerad darCa bremis `maimunebis cxo­
ba adamianis Rirsebas, uflebas da grZnobas vreba~ da sxv.
– moTmena an silaCrea, an Seugnebloba, yo­
vel SemTxvevaSi ki samarcxvino da adamianis gamoqveynebulia:
gamaTaxsirebeli xasiaTia. suli tkbilia, 1. sof. tyviavi: (goris mazra, patara liaxvis
yvelas unda sicocxle, magram Tu Segigine­ xeoba), 6 marts // iveria. - 1894. - 9 marti. - #51.
ben Sens wmindaTa-wmindas, gagiTelaven fex­ - gv. 3;
qveS sulsac da yovelgvar adamianur Rirse­ 2. sof. tyviavi: (qarTli), 2 ivlisi // iveria. -
basac, raRad ginda an suli da an sicocxle? 1894. - 10 ivlisi. - #146. - gv. 2-3;
`Zala aRmarTs xnavso~... ara, Zala ara xnavs 3. sof. tyviavi: (qarTli) // iveria. - 1894. - 12 ag-
aRmarTs: aRmarTsac xnavs, mTa da barsac visto. - #172. - gv. 3;
asworebs mxolod WeSmariteba... mebrZoli 4. asi wlis iubiles gamo // brZola. – 1901. – seq­
msxverpli gaxdeba?... roca aucilebelia, ar temberi. - #1;
unda moeridos adamiani msxverpls... Tavis 5. ruseTis social-demokratiuli partia da
gawirvas, msxverpli Cvens droSi da piro­ misi umaxlobelesi miznebi // brZola. – 1901. -
bebSi saWiro da aucilebelia... maS brZola! #2;

641
6. werili metexis cixidan: Zmao sandro!... // pir- - #190. - gv. 1; b) lado kecxoveli (1876-1903). -
veli nabiji. - 1917. - #14. - gv. 214-216. - weri- Tb.: saq. k.p.(b)c.k. partgamomc. da st., 1937. – 24
lis bolos: metexis cixe 21 oqt. 1902 w.. - ga- gv.: erTi CarT. furc. portr.; g) lado kecxove-
grZ. ix.: #17. - gv. 265-267; li: 1876-1903: SesaniSnav bolSevikTa cxovreba
7. werili metexis cixidgan // pirveli nabiji. - // komunisti. - 1937. - 12 ivlisi. - #158. - gv. 2-3. -
1918. - #26. - gv. 411-412; amxanag lavrenti berias statia 11 ivnisis „pra-
8. asi wlis iubiles gamo: werili qarTvel muSeb- vdaSi~; d) Ладо Кецховели (1876-1903): Статья,
Tan // mebrZoli. - zugdidi, 1941. - 15 ianvari. опубликованная в „Правде~ от 11 июня 1937 г. / Л.
- #12. - Sinaarsi: lado kecxovelis es statia Берия. - [Тифлис]: Заря Востока, 1937. - 23 с., 1 вкл.
daibeWda saqarTvelos ruseTTan „SeerTebis~ л. портр.; e) lado kecxoveli: [bolSevizmis Se­
asi wlis iubiles dResaswaulis dros gazeT saniSnavi adamiani. stalinis uaxloesi Taname­
„brZolis~ 1901 wlis seqtembris #1-Si. brZoli]: 35 weli mkvlelobidan // axalgazrda
komunisti. - 1938. - 30 agvisto. - #199. - gv. 2.
mis Sesaxeb: - igive: muSa. - 1938. - 29 agvisto. - #199. - gv. 2;
1. lado kecxoveli: misi cxovreba da revolu­ sabWoTa maswavlebeli. - 1938. - 18, 30 agvisto.
cionuri moRvaweoba / kavkasiis kavSiri ruse­ - #73, 78. - gv.: 2, 1; v) Ладо Кецховели: [Очерк о
Tis social-demokratiuli muSaTa partiisa. его деятельности. Отрывки из статьи, помещенной
- [ad. a.], 1903. – 32 gv.: portr.; в сборнике „Ладо Кецховели`] // Заря Востока. -
2. nekrologi // proletariatis brZola. – 1904. - 1938. - 30 августа. - #199. - С.2;
#7; 14. wuwunava, al. axali sixaruli, axali aRfrTo-
3. oci weliwadi Sesrulda... // Teatri da cxovre- vaneba: [komunisturi partiis centraluri
ba. - 1916. - #43. - gv. 15; komitetis dadgenilebis gamo operis Teatris
4. demosiZe, g. muSaTa presis dasawyisi ruseTsa muSaobis gaumjobesebis Sesaxeb] // komunisti. -
da CvenSi // pirveli nabiji. - 1917. - #5. - gv. 68- 1937. - 26 Tebervali. - #46. - gv. 3;
70; 15. aglaZe, olRa. Cveni lado: [35 weli lado ke­
5. kiknaveliZe, prakof. mogoneba: (l. kecxovelis cxovelis mkvlelobidan] // komunisti. - 1938. -
werilis gamo) // pirveli nabiji. - 1917. - #17. - 30 agvisto. - #199. - gv. 2; sabWoTa aWara. - 1938.
gv. 270; - 1 seqtemberi. - #200. - gv. 2;
6. s. d. moRvaweni saqarTveloSi,... // pirveli nabi- 16. gogiava, kl. lado kecxovelis samSoblo so­
ji. - 1917. - #16. - gv. 254; felSi: [mogonebani masze da mis cxovrebasa da
7. lado kecxoveli. sandro kecxoveli: [foto] // brZolaze] // komunisti. - 1938. - 30 agvisto. -
pirveli nabiji. - 1918. - #26. - gv. 401; #199. - gv. 2;
8. z-Svili, silovan. saxalxo gvardiis saartile- 17. evdoSvili, i. gmiris saflavze: lado kecxo-
rio brigada // saxalxo gvardieli. - 1920. - #3. vels: [leqsi] // komunisti. - 1938. - 30 agvisto.
- gv. 14; - #199. - gv. 2; sabWoTa aWara. - 1938. - 1 seqtem-
9. lado kecxovelis da z. CodriSvilis xsovnas: beri. - #200. - gv. 2;
[maTi biografiebis gamocemis ganzraxva] // ko- 18. zelikson-bobrovskaia, c. lado kecxoveli:
munisti. - 1922. - 28 aprili. - #93. - gv. 4; [gardacvalebidan 35 wlisTavis gamo] // komu-
10. bibineiSvili, baron. – a) foladis sameuli nisti. - 1938. - 17 agvisto. - #188. - gv. 2; sabWo-
stalini-enuqiZe-kecxoveli. - tf.: saxelgamis Ta aWara. - 1938. - 21 agvisto. - #191. - gv. 2-3;
ga-ma da st., 1929. – 35 gv.; b) lado kecxoveli, Заря Востока. - 1938. - 17 августа. - #188. - С. 3;
misi cxovreba da revoliucionuri moRvaweo­ 19. kecxoveli, v. – a) lado kecxovelis cxovrebi-
ba. - tf.: texnika da Sroma, 1932 (p/tr. me-3 st.). dan: [mkvlelobidan 35 wlisTavis gamo] // sabWo-
– 54 gv.: sur.; me-2 Sevs. ga-ma. - tf.: saxelgamis Ta aWara. - 1938. - 1 seqtemberi. - #200. - gv. 2;
ga-ma, 1933 (1-li st.). – 74 gv.: [1] f. sur.; b) lado kecxovelis cxovrebidan: [ori faqti
11. Sengelaia, l. pirveli iskruli gazeTi saqar­ lado kecxovelis aralegaluri revoluciu­
TveloSi: gazeTi „brZolis~ mokle daxasiaTe­ ri muSaobis periodidan] // komunisti. - 1938. -
bisaTvis // komunisti. - 1934. - 17 dekemberi. - 30 agvisto. - #199. - gv. 2; g) Из воспоминаний о
#290. - gv. 3; Ладо Кецховели: К 36-й годовщине со дня смерти
12. miwiSvili, n. lado kecxoveli: [leqsi] // komu- // Заря Востока. - 1939. - 29 августа. - #198. - С.3;
nisti. - 1935. - 18 noemberi. - #267. - gv. 3; agre- 20. lado kecxoveli: krebuli / [damzadebulia
Tve: Ладо Кецховели: [Стихотворение] / Перевел marqs-engels-leninis institutis Tbilisis
с грузинского Борис Серебряков // Заря Востока. filialis mier] / l. berias redaqciiT; sakavSi­
- 1936. - февраля. - #46. - С.7; ro k.p.(b) centraluri komitetTan arsebuli
13. beria, l. p. – a) beladis TanamebrZoli: [amx. la- marqs-engels-leninis institutis Tbilisis
do kecxoveli] // komunisti. - 1936. - agvisto. filiali. – Tb.: saxelgami, politliteratu­

642
ris seqtori, 1938 (saxelgamis stamba). - 93, [5] 35. dadiani, S., burTikaSvili, a. lado kecxoveli:
gv.: il., [8] CarTuli furc. portr.; 26sm. - bi­ [cxovreba da moRvaweoba] // mnaTobi. - 1940. -
bliografia: literatura SeniSvnebSi; #10. - gv. 67-84; #11. - gv. 107-126. - dasawy. ix.
21. lado kecxoveli: [mgznebare revolucioneri „mnaTobi~ #9;
da stalinis didi TanamebrZoli]: [gardacva- 36. vladimer (lado) kecxoveli: gardacvale-
lebidan 35 wlis Sesrulebis gamo] // sabWoTa bidan 37 wlis Sesrulebis gamo // mgznebare
afxazeTi. - 1938. - 17 agvisto. - #188. - gv. 1; kolxideli. - foTi, 1940. - 31 agvisto. - #161;
22. Rlonti, al. iq, sadac daibada lado kecxove- 37. lado kecxoveli: [dabadebidan 64 wlisTavi] //
li // komunisti. - 1938. - 30 agvisto. - #199. - gv. SeZlebuli cxovrebisaken. - 1940. - 21 ianvari.
2; - #4;
23. SaCnevi, m. „iskruli~ organizacia amier-ka­ 38. SesaniSnavi revolucioneri-bolSeviki: [lado
vkasiaSi: [amx. amx. stalinis da l. kecxovelis kecxovelis dabadebis 64 wlisTavi] // komunis-
muSaoba amier-kavkasiaSi 1901-1904 wlebSi]: ti. - 1940. - 15 ianvari. - #12;
„pravdis~ mowinave // sabWoTa aWara. - 1938. - 1 39. SesaniSnavi qarTveli revolucioneri lado
seqtemberi. - #200. - gv. 2; kecxoveli: [gardacvalebidan 37 wlisTavis
24. Глебов, Г. Тквиави [село, где родился Ладо gamo] // stalineli. - gori, 1940. - 16 agvisto. -
Кецховели] // Заря Востока. - 1938. - 30 августа. - #109;
#199. - С.2; 40. Zigua, s. lado kecxoveli: [1876-1903] // socia-
25. Лелашвили, Г. Из воспоминаний о Ладо Кецховели: listuri Seteva. - samtredia, 1940. - 14 ianvari.
[К 35-летию со дня смерти] // Заря Востока. - 1938. - #3;
- 30 августа. - #199. - С. 2; 41. Гаприндашвили, В. – a) Ладо Кецховели: Сонет
26. Прокламации по поводу убийства Ладо Кецховели / перевел с грузинского Борис Серебряков //
(1903): [Отрывки из прокламаций Тифлисского и Молодой сталинец. - 1940. - 14 января. - #8; b)
Бакинского комитетов РСДРП] // Заря Востока. - Ладо Кецховели // Гаприндашвили, Валериан
1938. - 30 августа. - #199. - С.2; Иванович. Стихи / Пер. с груз. А. Кочеткова. -
27. Россебашвили, Н. Пьеса о Ладо Кецховели: Тбилиси: Изд-во и тип. „Заря Востока~, 1950. - 100
[Премьера в Грузинском государственном театре с.;
юного зрителя]: [Рецензия] // Заря Востока. - 1938. 42. bakuraZe, i. uSiSari revolucioneri: lado ke-
- 15 апреля. - #86. - С.4; cxovelis dabadebidan 65 wlisTavis gamo // in-
28. birkaia, g. wigni SesaniSnav bolSevikze: krebu- dustriuli quTaisi. - 1941. - 15 ianvari. - #12;
li „lado kecxoveli~: [recenzia] // axalgazr- 43. Tavisuflebisa da socializmisaTvis dauRa-
da komunisti. - 1939. - 21 Tebervali. - #42. - gv. lavi mebrZoli [l. kecxoveli]: amxanag l. p.
3; berias wignidan-`amier-kavkasiis bolSevikuri
29. zaqaraia, gr. lado kecxovelis sofelSi: [mza- organizaciebis istoriis sakiTxisaTvis~ // sa-
deba adgilobrivi sabWoebis arCevnebisaTvis bWoTa afxazeTi. - 1941. - 14 ianvari. - #11;
tyviaSi] // komunisti. - 1939. - 11 dekemberi. - 44. kecxoveli, v. Seudrekeli mebrZoli da orga-
#284. - gv. 3; nizatori: [lado kecxovelis dabadebidan 65
30. TaTaraSvili, b., kasraZe, dim. mgznebare bol- wlisTavis gamo mogoneba] // komunisti. - 1941.
Seviki [lado kecxoveli. traRikuli sikvdi- - 14 ianvari. - #11;
lis 36 wlisTavi] // sabWoTa maswavlebeli. - 45. lado kecxoveli: [dabadebidan 65 wlisTavis
1939. - 30 agvisto. - #79. - gv. 2; gamo] // avangardi. - cxakaia, 1941. - 16 ianvari.
31. kvirkvelia, d. mgznebare revolucioneri: - #4; agreTve: bolSevikuri sityva. - 1941. - 16
[lado kecxovelis veraguli mkvlelobis 36 ianvari. - #5; komunisturi sityva. - 1941. - 15
wlisTavi] // axalgazrda komunisti. - 1939. - 1 ianvari. - #5; mevenaxe. - gurjaani, 1941. - 16 ian-
seqtemberi. - #200. - gv. 3; vari. - #5; socialisturi Seteva. - samtredia,
32. fircxalava, n. lado zaqarias-Ze kecxoveli: 1941. - 16 ianvari. - #5; stalinuri gziT. - gali,
gardacvalebidan 36 wlisTavis gamo: [amxanag 1941. - 16 ianvari. - #5; tyibulis maRaroeli.
stalinis uerTgulesi TanamebrZoli] // sabWo- - 1941. - 15 ianvari. - #7; simarTle. - quTaisi,
Ta oseTi. - 1939. - 17 agvisto. - #180. - gv. 2; 1941. - 22 ianvari. - #5;
33. balaxiSvili, i. goris sasuliero saswavle- 46. lisaSvili, iakinTe. - a) „brZolis~ dabadeba:
blis mowafeTa literaturuli wre lado ke- nawyveti romanidan „lado kecxoveli~ // sabWo­
cxovelis xelmZRvanelobiT // literaturu- Ta afxazeTi. - soxumi, 1941. - 5 maisi. - #104; b)
li saqarTvelo. - 1940. - 24 ianvari. - #3; kecxoveli: [romani] / iakinTe lisaSvili. - Tb.:
34. gomiaSvili, a. ukanaskneli dRe kecxovelisa: federacia, 1941. - 309 gv.; 22 sm.. - damatebiTi Ta­
[leqsi] // sabWoTa afxazeTi. - 1940. - 2 Teberva- vfurceli rusul enaze; Tb.: sablitgami, 1949
li. - #26; (saq. ssr poligraf. da gamomc. saqm. sammarTv. me-

643
2 st.); g) Кецховели: Роман / Иакинте Лисашвили; 63. Шевелев, С. Книга о героическом большевике:
Пер. с груз. Н. Чхеидзе, А. Кочеткова. - Тбилиси: Изд- Сборник материалов и документов: [Рецензия] //
во и тип. „Заря Востока~, 1951. - 292 с.; Батумский рабочий. - 1941. - 2 апреля. - #77;
47. maSaSvili, alio. kecxovelis sikvdili: [leqsi] 64. sturua, l. didi stalinis uaxloesi Tanamebr-
// komunisti. - 1941. - 14 ianvari. - #11; Zoli: 40 weli lado kecxovelis mkvlelobi-
48. proletaruli revoluciis keTilSobili ra- dan // komunisti. - 1943. - 17 agvisto. - #173;
indi: [65 weli lado kecxovelis dabadebidan] 65. Бестрашный рыцар революции: [К 40-летию со
// norCi lenineli. - 1941. - 16 ianvari. - #5; дня смерти Ладо Кецховели] // Советская Абхазия.
49. profesiiT revolucioneri: [lado kecxove- - Сухуми, 1943. - 31 августа. - #176;
lis dabadebidan 65 wlisTavis gamo] // mebrZo- 66. komaxiZe, S. ukanaskneli Rame: [leqsi] (lado ke-
li. - zugdidi, 1941. - 15 ianvari. - #12; cxoveldisadmi) // mgznebare kolxideli. - fo-
50. revoluciis raindi: [lado kecxovelis daba- Ti, 1944. - 13 oqtomberi. - #203;
debidan 65 wlisTavis gamo] // sabWoTa aWara. - 67. stefaniSvili, n. erTi leqsis istoria: [b. axos-
1941. - 14 ianvari. - #11; pirelis mier l. kecxovelisadmi miZRvnili
51. rsdmp Tbilisis komitetis proklamacia lado leqsi 1904 c.] // literatura da xelovneba. -
kecxovelis mkvlelobis gamo: [teqsti] // mebr- 1944. - 1 seqtemberi. - #30;
Zoli. - zugdidi, 1941. - 15 ianvari. - #12; 68. gabitaSvili, n. lado kecxoveli: (dabadebidan
52. simRera lado kecxovelze: [lado kecxovelis 70 wlisTavis gamo) // mevenaxe. - gurjaani, 1946.
sikvdiliT dasjis gamo Seqmnili revoluciu- - 19 ianvari. - #6;
ri simReris motivi aRadgina da teqsti daur- 69. guduaZe, m. revoluciis keTilSobili raindi:
To varlam Toduam] // mgznebare kolxideli. (70 weli lado kecxovelis dabadebidan) // in-
- foTi, 1941. - 28 maisi. - #123; dustriuli quTaisi. - quTaisi, 1946. - 15 ianva-
53. toliaSvili, b. lado kecxoveli: [dabadebidan
ri. - #11;
65 wlisTavis gamo] // sabWoTa oseTi. - 1941. - 14
70. lado kecxovelis neStis gadmosveneba: (14
ianvari. - #11;
ianvars veris Zvel sasaflaoze) // komunisti. -
54. Semetovi, a. axali dokumentebi lado kecxove-
1946. - 13 ianvari. - #10;
lis yofnis Sesaxeb kievSi: kievis saolqo arqi-
71. lado kecxovelis neStis dakrZalva: [14 ianva-
vis masalebis mixedviT // komunisti. - 1941. - 16
ri] // komunisti. - 1946. - 15 ianvari. - #11;
ianvari. - #3;
72. mSromelebi pativs scemen lado kecxovelis
55. Sengeli, S. revoluciis uSiSari raindi: mogo-
xsovnas // axali komunisti. - 1946. - 15 ianvari. -
nebidan // mebrZoli. - zugdidi, 1941. - 15 ianva-
#7;
ri. - #12;
73. simongulovi, s. lado kecxoveli: [didi sta­
56. xavTasi, e. lados veraguli mokvla: mogonebi-
linis erTguli TanamebrZolis dabadebidan
dan // komunisti. - 1941. - 14 ianvari. - #11;
70 wlis Sesrulebis gamo] // axali komunisti.
57. joxiZe, k. profesionaluri revolucioneri:
- 1946. - 15 ianvari. - #7;
65 weli lado kecxovelis dabadebidan // axal-
74. sturua, al. lado kecxoveli: [didi stalinis
gazrda komunisti. - 1941. - 14 ianvari. - #11;
uaxloesi TanamebrZoli] (70 weli dabadebi-
58. Арчвадзе, А. – a) Ладо Кецховели: К 65-летию со
dan) // komunisti. - 1946. - 13 ianvari. - #10;
дня рождения // Советская Абхазия. - 1941. - 14
75. feraZe, a. lado kecxoveli: (dabadebidan 70
января. - #11; b) Ладо Кецховели: [К 40-летию со
wlisTavis Sesrulebis gamo) // komunisti. -
дня смерти] // Заря Востока. - 1943. - 29 августа. -
1946. - 16 ianvari. - #7;
#182;
76. Глебов, Г. Бесстрашный пролетарский борец:
59. Долидзе, Ю. Благородный рыцарь про­летарской
революции: К 65-летию со дня рождения В. З. [к 70-летию со дня рождения Ладо Кецховели] //
[Ладо] Кецховели // Заря Востока. - 1941. - 14 Заря Востока. - 1946. - 13 января. - #10;
января. - #11; 77. Перегребение останков Ладо Кецховели: [14
60. Жгенти, Бесарион. Книга о пламенном января] // Заря Востока. - 1946. - 15 января. - #11;
революционере: [Рецензия на роман „Кецховели`] 78. Перенесение останков Ладо Кецховели: [на
// Заря Востока. - 1941. - 9 мая. - #107; Старо-Верийском кладбище, 14 января] // Заря
61. Саникидзе. Т. Бесстрашный революционер: К Востока. - 1946. - 13 января. - #10;
65-летию со дня рождения В. З. [Ладо] Кецховели 79. baiaZe, l. lados samSobloSi // saxalxo ganaT­
// Молодой Сталинец. - 1941. - 15 января. - #7; leba. – 1948. – #36. – gv. 4;
62. Чиковани Симон. Соратник вождя: [Стихи, 80. gegeSiZe, zina. revoluciis keTilSobili ra­
посвященные Ладо Кецховели] / перевод Б. indi: [lado kecxovelis veraguli mokvlis 45
Серебряникова // Заря Востока. - 1941. - 15 января. wlisTavis gamo] // komunisti. - 1948. - 29 agvis­
- #12; to. - #172. - gv. 2;

644
81. elisabedaSvili, g. mgznebare revolucioneri l. kecxovelis cxovrebidan daweres:
// axalgazrda komunisti. – 1948. – #105; 1. naxucriSvili, g., gamrekeli, b. lado kecxove­
82. lado kecxoveli // metalurgiisaTvis. - rus- li: [piesa]. - Tb., 1935;
Tavi, 1948. - 28 agvisto. - #100; 2. kilaZe, b. lado kecxoveli: [opera]. - Tb., 1941;
83. laSqaraZe, d. lado kecxoveli: [gardacvale­ 3. lisaSvili, iakinTe. lado kecxoveli: [romani].
bidan 45 wlisTavis gamo] // saxalxo ganaTleba. - Tb., 1941, 1949, 1951 (ix.: mis Sesaxeb).
- 1948. - #36. - gv. 3;
84. Jvania, g. revoluciis keTilSobili raindi: wyaro:
[l. kecxoveli] // agitatoris bloknoti. - 1948. 1. r. k. lado kecxoveli // 1917 wlamde daRupul
- #8. - gv. 22-29; revoliucionerTa xsovnas / sssr. saq. kom­
85. Джугели, Семен. Неукротимый Ладо // Заря partiis da revoliuciis komisia. - tf.: Jurn.
Востока. - 1948. - 29 августа. - #173. - С.2; revoliuciis matianes gamoc., 1923 (zaria vos­
86. Никонов, И. Сталинская `Гроза~ // Заря Востока. – tokas st.). - gv. 9-10;
1948. – #195; 2. TalakvaZe, s. // revoluciis matiane. - 1925. -
87. Полякова, Т. Благородный рыцарь революции // #2. - gv. 63;
Заря Востока. – 1948. – #173; 3. saqarTvelos kompartiis Zveli gvardia [gar­
88. grigolia, m. mgznebare revolucioneri-marq- dacvlil da cocxal revoliucioner bol­
sisti: lado kecxovelis dabadebis 75 wlisTa- Sevikebis (1890-1905 w.w.) suraT-biografiebi:
vis gamo // sabWoTa afxazeTi. - soxumi, 1951. - 14 albomad Sekruli] / winasityvaobis avt.: sev.
ianvari;
TalaqvaZe. - tfilisi: [saqarTvelos kompar­
89. krasovi, a. – a) revoluciis uSiSari Savardeni:
tiis cekas partiis gamocema], 1925 (saq. kp c.k.
lado kecxovelis dabadebis 75 wlisTavi // in-
st.). - gv. 14;
dustriuli quTaisi. - quTaisi, 1951. - 14 ianva-
4. sturua, v. // revoluciis matiane. - 1925. - #2. -
ri; b) Бесстрашный сокол революции: К 75 летию
gv. 73-74;
со дня рождения Ладо Кецховели // Заря Востока.
5. Енукидзе, А. С. Наши подпольные типографии
- 1951. - 13 января; Сталинский путь. - Богдановка,
на Кавказе / А. Енукидзе. - [Москва]: Новая
1951. - 13 января;
Москва, 1925. - 108 с.; 18 см.. - (Библиотека
90. lado kecxoveli: lado kecxovelis dabadebis
рабочей молодежи / Под общ. ред. МК РЛКСМ.
75 wlisTavi // mgznebare kolxideli. - foTi,
Воспоминания старого большевика / Под ред. А.И.
1951. - 14 ianvari;
Елизаровой и Ф. Кона). - На обл. сер.: Б-ка рабоче-
91. mgznebare revolucioneri: lado kecxovelis
крест. молодежи;
dabadebis 75 wlisTavis gamo // bolSevikuri
6. Заря Востока. - 1926. - 8 октября. - #1296;
tempiT. - cageri, 1951. - 14 ianvari; socialis-
7. giorgaZe, grigol. sazogadoebrivi urTier­
turi mSenebloba. - oni, 1951. - 16 ianvari;
Toba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardni­
92. mgznebare revolucioneri: lado kecxovelis
dan pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol
dabadebis 75 wlisTavi // socialisturi sofe-
giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafsko­
li. - gori, 1951. - 14 ianvari; stalinuri loko-
lis st.). - gv. 524;
motivi. - 1951. - 16 ianvari;
93. revoluciis keTilSobili raindi: lado ke- 8. kalendari. - 1928. - 3 agvisto; 1940. - 17 agvis­
cxovelis dabadebis 75 wlisTavi // sabWoTa to;
aWara. - baTumi, 1951. - 14 ianvari; 9. Sengelaia, l. pirveli iskruli gazeTi saqar­
94. faRava, S. lado kecxoveli: lado kecxovelis TveloSi: gazeTi „brZolis~ mokle daxasiaTe­
dabadebis 75 wlisTavi // bolSevikuri navsad- bisaTvis // komunisti. - 1934. - 17 dekemberi. -
gurisaTvis. - foTi, 1951. - 12 ianvari; #290. - gv. 3;
95. ZaZua, a. mgznebare revolucioneri: lado ke- 10. beria, l. - a) amier-kavkasiis bolSevikuri
cxovelis dabadebis 75 wlisTavi // axalgazrda organizaciebis istoriis sakiTxebisaTvis:
komunisti. - 1951. - 13 ianvari; sakolmeurneo moxseneba tf. partaqtivis krebaze 1935 w. 21-
Sroma. - gurjaani, 1951. - 18 ianvari; 22 ivliss / red.: v. gogeSvili. - tf.: saqpart­
96. Татишвили, В. „Ладо Кецховели~: [Рецензиа] // gamomcemloba, 1935 (saqpartgamomcemlobis
Заря Востока. - 1951. - 14 октября; 1-li st.). - 203, [2] gv.: portr.; b) lado kecxo­
97. Церцвадзе, М. Благородный рыцарь рево­люции: К veli: [bolSevizmis SesaniSnavi adamiani. sta­
75 летию со дня рождения Ладо Кецховели // Заря linis uaxloesi TanamebrZoli]: 35 weli mkvle­
Востока. - 1951. - 16 января; 19 февраля; lobidan // sabWoTa maswavlebeli. - 1938. - 18,
98. Ярова, М. Пламенный пролетарский рево­ 30 agvisto. - #73, 78. - gv.: 2, 1;
люционер: К 75 летию со дня рождения Ладо 11. enuqiZe, a. amierkavkasiis istoriis sakiTxi­
Кецховели // Молодой сталинец. - 1951. - 16 saTvis // komunisti. - 1935. - 24 ianvari. - #21;
января. Правда. - 1935. - 16 ianvari;

645
12. aglaZe, olRa. Cveni lado: [35 weli lado ke­ vSi. swavlobda goris sasuliero saswavle­
cxovelis mkvlelobidan] // komunisti. - 1938. - belSi.
30 agvisto. - #199. - gv. 2; sabWoTa aWara. - 1938. swavlis damTavrebis Semdeg sof. tyviavSi
- 1 seqtemberi. - #200. - gv. 2; gamwesda maswavleblad, sadac 1870-1880 wleb­
13. gogiava, kl. lado kecxovelis samSoblo so­ Si did saganmanaTleblo muSaobas awarmoebda.
felSi: [mogonebani masze da mis cxovrebasa da 1875-1885 wlebSi monawileobda revoluciur
brZolaze] // komunisti. - 1938. - 30 agvisto. - moZraobaSi, rogorc xalxosani, kavSiri hqon­
#199. - gv. 2; da rusis narodnikebTan, bolos – Zmebis (san­
14. kecxoveli, v. lado kecxovelis cxovrebidan: dro, lado, vano) gavleniT – social-demokra­
[ori faqti lado kecxovelis aralegaluri ti Seiqmna. politikuri saqmianobisaTvis me­
revoluciuri muSaobis periodidan] // komu­ fis mTavroba xSirad apatimrebda.
nisti. - 1938. - 30 agvisto. - #199. - gv. 2; pirvelma SemoiRo qarTlSi sawarmoo
15. mgalobliSvili, sofrom. mogonebani / levan mexileoba da xilis evropuli jiSebis gavr­
asaTianis winasityvaobiT, redaqciiT da Se­ celebis daucxromeli muSaki iyo. TviT amy­
niSvnebiT. - Tb.: federacia, 1938. - gv.: 85, 248, nobda, namyens soflelebs, umetesad, ufasod
249; urigebda, saTanado xelmZRvanelobas uwevda
16. SaCnevi, m. „iskruli~ organizacia amier-ka­ jiSiani xexilis gavrcelebas da sxv. bolo xa­
vkasiaSi: [amx. amx. stalinis da l. kecxovelis nebSi, soflis meurneobas misdevda.
muSaoba amier-kavkasiaSi 1901-1904 wlebSi]:
„pravdis~ mowinave // sabWoTa aWara. - 1938. - 1 mis Sesaxeb:
seqtemberi. - #200. - gv. 2; 1. saukeTeso vaSlis xis sanerge „imedi~ // miwa. -
17. „brZola~ pirveli bolSevikuri aralegaluri 1906. - #16. - gv. 16; 1907. - #6. - gv. 16;
gazeTi [amier-kavkasiaSi qarTul enaze, gamo­ 2. xexilis sanergeSi... // dasawyisi. - 1908. - 4 mar-
dioda i. b. stalinis da l. kecxovelis xel­ ti. - #1. - gv. 4; 6 marti. - #3. - gv. 1. – gancxade-
mZRvanelobiT] // komunisti. - 1939. - 18 aprili. bani;
- #89. - gv. 3; sabWoTa aWara, 1939. - 21 aprili. 3. centraluri amier kavkasiis mexileTa amxana-
- #91. - gv. 2; goba // klde. - 1914. - #19. - gv. 7. - ukanaskneli
18. xaWapuriZe, g. me-19 saukunis damdegidan vidre ambebi.
Cvens dromde // saqarTvelos istoria: uZvele­
si xanidan Cvens dromde / winamdebare wigni Se­ wyaro:
dgenilia avtorTa koleqtivis mier. uZvelesi 1. avtobiografia;
xanidan vidre me-10 saukunis damlevamde (gv. 2. daviTaSvili, Sio. - a) mogonebani // revoluci­
5-115) daswera prof. s. janaSiam, me-10 saukunis is matiane. - 1923. - #3. - gv. 202; b) xalxosnuri
damlevidan vidre me-16 saukunis damdegamde moZraoba saqarTveloSi: [mogonebani] / S. da­
(gv. 116-284) - akademikosma ivane javaxiSvil­ viTaSvili. - tf.: polit-katorRelTa saz-bis
ma, me-16 saukunis damdegidan me-19 saukunis gam-ma, #1, 1933 (wiTeldroSovani st.). - gv. 20;
damdegamde (285-414) - prof. n. berZeniSvilma, 3. mgalobliSvili, sofrom. mogonebani / levan
me-19 saukunis damdegidan vidre Cvens dromde asaTianis winasityvaobiT, redaqciiT da Se­
(gv. 415-486) - prof. g. xaWapuriZem. - Tb.: saxel­ niSvnebiT. - Tb.: federacia, 1938. - gv.: 85, 249.
gami. sasw. ped. seqt., 1940. - gv.: 447-450, 453;
19. simongulovi, s. lado kecxoveli: [didi sta­ kecxoveli, nikoloz [niko] niko­
linis erTguli TanamebrZolis dabadebidan lozis Ze (1897, 26/XII – ) – botanikosi, bio­
70 wlis Sesrulebis gamo] // axali komunisti. logiis mecnierebaTa doqtori, profesori,
- 1946. - 15 ianvari. - #7; akademikosi, ordenosani, mecnieri-mwerali
20. Жвания, Г. Из истории большевитской печати da sazogado moRvawe, – qarTlidan, Zmiswu­
Грузии и Закавказья // Заря Востока. - 1946. - 5 li lado kecxovelisa. daibada sof. tyviavSi.
май. - #91; daamTavra Tbilisis qarTuli gimnazia (1918)
21. Пирадов, Б. К истории одной забастовки // Заря da saxelmwifo universitetis pedagogiuri
Востока. - 1947. - 21 февраля. - #40. fakultetis sabunebismetyvelo ganyofi­
leba, masTan erTdroulad, agronomiuli
kecxoveli, nikoloz [niko] zaqa­ fakultetis mTeli kursi (1926). swavlasTan
rias Ze (1853 – 1921) – mebaRe-organizatori, erTad, mamas exmareboda soflis meurneobaSi,
– qarTlSi evropuli mexileobis Semomtani, xolo gimnaziis mexuTe klasidan mowafeebs
soflis maswavlebeli da sazogado moRvawe, amecadinebda, romelTagan anaRebi Sromis
– xalxosani, – ufrosi Zma lado kecxovelisa, xelfasiT Tavis patara da-Zmebs xels uwyobda
mama niko kecxovelisa, – daibada sof. tyvia­ swavla-ganaTlebis misaRebad.

646
samecniero damoukidebel muSaobas Seu­ Taisis pedagogiuri, maxaraZis Caisa da sxva
dga 1921 wlidan. 1921 wels dainiSna Tbilisis institutebi, romelTa mosawyobad didi
botanikuri baRis kulturul mcenareTa gan­ Sroma gaswia. yvela am institutSi leqciebs
yofilebis laborantad, – muSaobda akad. p. m. kiTxulobda, imave dros, mecnier muSakebs
Jukovskis xelmZRvanelobiT. amave wels, ga­ amzadebda. 1930-1936 wlebSi Caatara eqs­
moikvlia goris mazris mindvris sarevela mce­ pediciebi: sakavSiro samecniero-kvleviTi
nareebi, romlis Sedegadac gamoaqveyna Sroma institutis davalebiT, gamoikvlia kauCuki
`goris mazris mindvris sarevela mcenareTa da gutaperCi: 1931 wels – amierkavkasiaSi,
Sesaswavli masalebi~ (`Cveni mecniereba~, 1924, 1932-1933 wlebSi – garekaxeTs, qarTlsa da
#1), agreTve, mindvris sarevela mcenareebis borCaloSi; 1933-1934 wlebSi, saqarTvelos
Sesaxeb qarTul enaze pirvelma gamosca wigni farmakoqimiuri institutis davalebiT,
`sarevela mcenareebi da maTTan brZola~ (tf., xelmZRvanelobda samkurnalo mcenareTa
saxelgami, 1924). 1923 wels dainiSna saxelmwi­ Semswavlel sam eqspedicias, 1934-1935 wleb­
fo universitetis botanikis kaTedris labo­ Si gamoikvlia gomboris qedi. am gamokvleva­
rantad da samecniero muSaobas awarmoebda. Ta Sedegad dawera da gamosca:
1924 da 1925 wlebSi gamoikvlia kavkasionis 1. `eklovan-jagnar velTa warmoSoba aRmo­
qedis centraluri nawili. amis Sedegad da­ savleT saqarTveloSi~;
beWda; 1. `sarevela mcenareebis Sveuli gavr­ 2. `aRmosavleT saqarTvelos samkurnalo
celeba saqarTvelos farglebSi~ (`agrono­ mcenareebi~;
miuli krebuli~, 1926, #1); 2. `mTa-svaneTis sa­ 3. `zogierTi axali mcenare aRmosavleT sa­
revela mcenareebi~ (`agronomiuli krebuli~, qarTvelosTvis~.
1926, #2). waikiTxa moxsenebani: `kulturul moamzada samecniero Sroma `velTa ga­
mcenareTa Sveuli gavrceleba kavkasionis qe­ farToeba, tyeTa Semcireba aRmosavleT sa­
dze~, `qarTlis mexileoba~ da sxv. qarTveloSi~. 1935-1936 wlebSi didi saeqspe­
1926-1929 wlebSi saxelmwifo univer­ dicio Sroma Caatara TuSeTs, xevsureTsa da
sitetis botanikis kaTedris asistentad fSavSi, ris Sedegadac, dawera Sroma `kavka­
muSaobda. pedagogiuri muSaobis garda, sionis qedis maRalmTovani velebis warmo­
amave xanSi, saqarTvelos wyalmeurneobis Soba~. 1937 wlis 25 seqtembers daicva diser­
davalebiT, mcenareTa fenebis Sesaswavlad tacia Temaze: `saqarTvelos mcenareulobis
ramdenime eqspedicia moawyo: 1927 wels ga­ ZiriTadi tipi da velTa warmoqmna~, risTvi­
moikvlia zemo qarTli, 1928 wels – tiri­ sac umaRlesi skolis sakavSiro saatestacio
fonis veli, aSurianis tramali, borCalo, komisiam (1938 wlis martis 17, oqmi #12/63)
samSvildis plato da sxv. am muSaobaTa Se­ mianiWa biologiis mecnierebaTa doqtoris
degad, Sedgenil iqna geobotanikuri ruka, xarisxi.
dawvrilebiTi angariSebi da sxv. miwsaxkomi­ CamoTvlili eqspediciebis garda, gamoik­
sa da botanikuri baRis davalebiT, 1929 da vlia dasavleT saqarTvelosa da aRmosavleT
1930 wlebSi, gamoikvlia da Seiswavla bor­ saqarTvelos vel-mindvrebi. aRniSnuli mu­
Calos mTebis sazafxulo saZovrebisa da Saobis Sedegad gamoaqveyna:
saTibebis 150.000 ha-ze meti, ris Sedegadac, 1. `Siraqis nakrZalis kevis xe~;
Sedgenil iqna geobotanikuri zusti rukebi, 2. `eldaris nakrZalis naZvi~ (kr. `saqarTve­
daiwera angariSebi da am saZovar-saTibTa los nakrZali~, #3).
gasaumjobeseblad SemuSavda RonisZiebani. 1933 wels, mecnierebaTa akademiis fi­
agreTve, dawera didi Teoriuli naSromi: lialTan _ Tbilisis botanikis institutSi
`maRalmTebis velebis warmoSoba~ (yvela moawyo geobotanikuri ganyofileba, romel­
es naSromi cal-calke Tavad moTavsebulia sac xelmZRvanelobda 1938 wlamde. erTsa da
krebulSi: `saqarTvelos mcenareTa fena~, imave dros – 1931 wlidan 1937 wlamde – mu­
tf., sax. un-tis gam-ba, 1935). 1929 wels damt­ Saobda Tbilisis botanikis institutis dire­
kicebul iqna docentad, ris Semdeg, damou­ qtoris moadgiled da sxv.
kideblad uZRoda fitogeografiis, morfo­ 1937-1938 wlebSi gamoikvlia rionis xeo­
logisa da sistematikis kursebs. 1930-1934 ba, ris Sedegadac dabeWda Sroma `kolxidis
wlebSi, Tbilisis saxelmwifo universitet­ mcenareuloba~ (saq. geogr. saz-is uwyebani,
Si Camoayaliba sabunebismetyvelo mecnie­ 1939 / Известия груз. геогр. о-ва). 1939-1940 wleb­
rebaTa (SemdegSi biologiis fakultetad Si muSaobda kulturul mcenareTa ukidures
wodebuli), botanikisa da sxva kaTedrebi; sazRvarTa dazustebisaTvis, romlis Sede­
agreTve, subtropikuli, saqarTvelos saso­ gadac dawera `saqarTvelos kulturul mce­
flo-sameurneo, lafnis kulturaTa, qu­ nareTa arsebuli da SesaZlebeli zonebi~,

647
agreTve, moamzada `saqarTvelos citrusovan 1925 (zaria vostokas). - 14, [1] gv.: sur.; 24 sm..
kulturaTa istoriisaTvis~. - (glexis biblioTeka). - uTavfurcloa, aRwe­
1937 wlidan muSaobda l. p. berias sax. rilia kanis mixedviT;
qarTuli sasoflo-sameurneo institutis di­ 4. gapartaxebuli baRis aRdgena. - tf.: sabWoTa
reqtoris moadgiled saswavlo nawilSi. kavkasioni, 1925 (zaria vostokas). - 16 gv.; 24
sazogadoebriv asparezze muSaoba daiw­ sm.. - (glexis biblioTeka). - uTavfurcloa,
yo studentobis droidanve: 1922-1924 wlebSi aRwerilia kanis mixedviT;
muSaobda studentTa samecniero wris Tavm­ 5. erTwleuli sarevela balaxebi. - tf.: sabWoTa
jdomared, 1925-1926 wlebSi – saqarTvelos kavkasioni, 1925 (zaria vostokas st.). - 16 gv.:
geografiuli sazogadoebis mTamsvlelTa sur.; 24 sm.. - (glexis biblioTeka). - uTavfur­
seqciis gamgeobis wevrad, 1926 wlidan – uni­ cloa, aRwerilia kanis mixedviT. - [represire­
versitetis adgilkomis wevrad, 1933 wlidan buli gamocema];
– saqarTvelos geografiuli sazogadoebis 6. zogierTi sareveli mcenareebis Sveuli gavr-
biogeografiuli seqciis gamgeobis wevrad da celeba. - tf., 1925 (zaria vostokas st.). - 16
xelmZRvanelad, 1934 wlidan – universitetis gv.; 27sm. - calke amonabeWdi Tsu-s agronomiu-
adgilkomis Tavmjdomared, 1935 wlidan – li fakultetis stud. dam. prof. p. meliqiS-
Tbilisis sabWos IX mowvevis deputatad, 1937 vilis saxelobis wris „agronomiul krebuli-
wlidan – umaRles saswavlebelTa da samecnie­ dan~;
ro dawesebulebaTa centraluri komitetis 7. mospeT TeTri nari da gareuli Svria!. - tf.: sa­
wevrad, imave wlidan – umaRlesi skolebisa da bWoTa kavkasioni, 1925 (zaria vostokas st.). -
samecniero dawesebulebaTa respublikuri 16 gv.: sur.; 24 sm.. - (glexis biblioTeka). - uTa­
plenumis wevrad. 1938 wlis ivlisis 12 arCeul vfurcloa, aRwerilia kanis mixedviT;
iqna saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos de­ 8. mravalwleuli sareveli balaxebi / niko ke­
putatad (saqarTvelos sasoflo-sameurneo cxoveli; mxatv. kl.. – tf.: gamomcemloba sa­
institutis koleqtivis, goris raionis sof. bWoTa kavkasioni, 1925 (zaria vostokas st.).
qiwnisisa da sof. tirbnisis sabWoTa meurneo­ - 24 gv.: sur.; 24 sm. - (glexis biblioTeka. ganyo­
bebis koleqtivebis arCeviT). 1941 wlis Te­ fileba IV. memindvreoba; #9). - uTavfurclo;
bervlis 23 arCeul iqna saqarTvelos axlad tf.: saxelgami, 1930 (poligraftr. me-3 st.). -
dafuZnebuli mecnierebaTa akademiis pirveli 32 gv.: sur.; 22sm. - (saglexo biblioTeka);
Semadgenlobis wevrad – akademikosad, male – 9. ramden xarjs aZlevs Cveni glexi sarevel ba­
vice-prezidentad, Semdeg – stalinis sax. Tbi­ laxebs / mxatv.: kl.. - tf.: sabWoTa kavkasioni,
lisis universitetis reqtorad. 1925. - 14, [1] gv.; 24sm. - (glexis biblioTeka. gan­
universitetSi nayofieri muSaobisaTvis, yofileba IV. memindvreoba #19). - uTavfur­
1938 wels, saqarTvelos centralurma aRmas­ cloa; tf.: saxelgami, 1930 (poligraftr. me-3
rulebelma komitetma daajildova sigeliT; st.). - 16 gv.: sur.; 22sm. - (saglexo biblioTeka);
sasoflo-sameurneo dargSi samecniero Sro­ 10. rogor vebrZoloT naTesebis mtrebs. - tf.: sa­
mebisa, saorganizacio muSaobisa da qarTul bWoTa kavkasioni, 1925 (zaria vostokas st.). -
sasoflo-sameurneo institutSi gaweuli na­ 15 gv.: sur.; 24 sm.. - (glexis biblioTeka). - uTa­
yofieri moRvaweobisaTvis, 1939 wels, sakav­ vfurcloa, aRwerilia kanis mixedviT;
Siro sasoflo-sameurneo gamofenis komitet­ 11. rogori Tesli unda daiTesos: 4 suraTiT.
ma daajildova oqros mcire medliT, xolo - tf.: s.s.s.r. miwaTmoqmedebis saxalxo komi­
1941 wlis Tebervlis 25, sssr umaRlesma sa­ sariati. sasoflo meurneobis ganyofilebis
bWom – leninis ordeniT. gamocema #8, 1925 (s.m.u.s. poligraftrestis
aqvs ormocamde samecniero naSromi da me-4 stamba). - 13, [1] gv.: sur.; me-2 gamoc.. - [tf.]:
saxelmZRvanelo, agreTve, mecnierul-popu­ saxelgami, 1929 (poligraftr. me-2 st.). - 26, II
laruli wignakebi. gv.: sur.; 18sm. - ([popularuli literatura]);
12. CvenSi gasaSenebeli vaSlis jiSebi. - tf.: sa­
calke gamocemulia: bWoTa kavkasioni, 1925 (zaria vostokas st.).
1. sareveli mcenareebi da maTTan brZola. - tf.: - 15, [1] gv.: sur.; 24 sm.. - (glexis biblioTeka). -
saxelgami, 1924 (poligrafskolis st.). - 94, [1] uTavfurcloa, aRwerilia kanis mixedviT; tf.:
gv.: ilust.; saxelgami, 1930 (poligraftrestis me-3 st.). -
2. baRis miwasac movla unda. - tf.: sabWoTa ka­ 18 gv.: sur.; 21 sm.. - (saglexo biblioTeka);
vkasioni, 1925 (zaria vostokas st.). - 14, [1] gv.; 13. CvenSi gasaSenebeli msxalis jiSebi. - tf.: sa­
24 sm.. - (glexis biblioTeka). - uTavfurcloa, bWoTa kavkasioni, 1925 (zaria vostokas st.). -
aRwerilia kanis mixedviT; 24 gv.: sur.; 24 sm.. - (glexis biblioTeka). - uTa­
3. burtyliani tili. – tf.: sabWoTa kavkasioni, vfurcloa, aRwerilia kanis mixedviT; tf.:

648
saxelgami, 1930 (poligraftr. me-3 st.). - 30, [2] cema. - tf.: saxelgami, 1929 (poligraftr. 1-li
gv.: sur.; 22sm. - (saglexo biblioTeka); st.). - 447 gv.: sur.;
14. xexilis tanis movla. - tf.: sabWoTa kavkasioni, 22. xexilis tanis movla. - [tf.]: saxelgami, 1930
1925 (zaria vostokas st.). - 16 gv.: sur.; 24 sm. - (poligraftr. me-3 st.). - 20 gv.: sur.; 22sm. - (sa-
(glexis biblioTeka). - uTavfurcloa, aRweri­ glexo biblioTeka);
lia kanis mixedviT; 23. buneba da soflis meurneoba: samuSao wigni
15. xilis xmoba. - tf.: sabWoTa kavkasioni, 1925 (za­ saq.-safabriko Svidwledebis me-V jgufisa da
ria vostokas st.). - 15 gv.: sur.; 24 sm.. - (glexis kolmeurneobis axalgazrd. skolebis 1 jgu-
biblioTeka). - uTavfurcloa, aRwerilia kanis fisaTvis / [giorgi] abesaZe, n[iko] kecxoveli,
mixedviT; a[leqsandre] mayaSvili. - me-4 Sevs. da gadamuS.
16. gela da cqvito / ganaTlebis sax. komisaria­ gamoc.. - tf.: saxelgami, 1931 (p/tr. 1-li st.). -
tis social. aRzrdis mTavarmarTvelobis 282 gv.: sur.;
salit.-samxatvro seqciis redaqciiT. - tf.: 24. botanika: meToduri miTiTebani sagnis das-
s.s.s.r. saxelmwifo gamomcemloba, 1926 (po­ amuSaveblad / sssr. miwaTmoqmedebis saxalxo
ligraftrestis 1-li stamba). - 44 gv.; meore komisariati. saqarTvelos saxelmwifo saso-
gadamuS. gamoc.. - Tb.: saxelgami, 1938 (poli­ flo-sameurneo instituti. dauswrebeli seq-
grafkombinati). - 55 gv.: il.; 20sm.. - (saskolo tori. - tf., 1932 (p/tr. st.). - 30 gv.;
biblioTeka. mxatvruli literatura); 25. botanika / Sedgenilia n. kecxovelis mier; saq.
17. buneba da soflis meurneoba: gan. kom. samecn. ssr ganaTl. saxalxo komis., dauswr. pedag. in-
sabWos pedagog. seqciis meTodorganos mier ti, agro-biologiuri seqcia, agrobiologiu-
miRebulia Sromis skolis me-5-6 jg. da soflis ri ganyofileba. - ganakveTi 1: botanikis sagani
axalgazrdobis skolebisaTvis saxelmZRvane- da mizani. - tf., 1932 (pedinstitutis liTogra-
lod / n. kecxoveli, a. mayaSvili, g. abesaZe; [da- fia). - 51 gv.. - awyobilia liTografiulad; ga-
suraTebulia s. kecxovelis mier]. - tf.: saxel- nakveTi 2: qsovilebi / teqsti pr. z. yanCavelis
gami, 1927 (poligraftr. me-5 st.). - VI, 516, [4] wignidan. - tf., 1932 (pedinstitutis liTogra-
gv.: sur.; me-2 Sesw. gamoc.. - [tf.]: saxelgami, fia). - 22 gv.; ganakveTi 3: qsovilebi / teqsti pr.
1929 (poligraftr. 1-li st.). - VII, [1], 527 gv.: z. yanCavelis wignidan. - 1932. - 26 gv.; ganakveTi
sur.; 23sm. - bibliografia: gamoyenebuli li- 4: Rero da misi agebuloba. - tf., 1932 (pedins-
teratura (33 saxlw. rus. enaze); me-3 Sesw. da titutis liTografia). - 31 gv.; ganakveTi 5:
gadamuS. gamoc.. - naw. 1. - tf.: saxelgami, 1930 qsovilebi / teqsti pr. z. yanCavelis wignidan.
(1-li st.). - 394, [1] gv.: sur.; naw. 2. - tf.: saxel- - tf., 1932 (pedinstitutis liTografia). - 28
gami, 1931 (1-li st.). - 227 gv.: sur.. - biblio- gv.. – liTografirebulia; ganakveTi 6: yvavi-
grafia: gamoyenebuli literatura (37 saxelw. li. - tf., 1932 (pedinstitutis liTografia).
qarT. da rus. enebze); - 9 gv.; ganakveTi 7: faruli Tesliani mcenare-
18. Tovlian mTebSi: ialbuzi. I wigni / gan. sax. kom. Ta ganayofiereba. - tf., 1932 (pedinstitutis
soc. aRzrd.mTavarmarT. salit. samx. seqciis liTografia). - 12 gv.; ganakveTi 8: nayofisa da
redaqciiT. - tf.: saxelgami, 1927 (smus. poli­ Teslis agebuleba Tanayvavili. - tf., 1932 (pe-
graftr. me-3 st.). - 119, [1] gv.; Tb.: sablitgami, dinstitutis liTografia). - 19 gv.; ganakveTi
1943. - 200 gv.: il.; 9-10: mcenareTa cvalebadoba da memkvidreo-
19. masalebi kulturul mcenareTa zonalobis ba da maTi mniSvneloba soflis meurneobaSi.
Sesaswavlad kavkasionze / s.s.s.r. miwaTmoq- - tf., 1932 (pedinstitutis liTografia). - 20
medebis saxalxo komisariati. - tf.: soflis gv.; ganakveTi 11: mcenareTa ganviTarebis Ziri-
meurneoba, 1928 (poligraftr. 1-li st.). - 72 Tadi safexurebi lurjmwvane wyalmcenareni.
gv.; 27sm. - kani da Tavfurceli paralelurad - tf., 1932 (pedinstitutis liTografia). - 32
qarTul, rusul da germanul enebze. - reziume gv.; ganakveTi 12-13: wyalmcenareni. mwvane-wa-
rusul da frangul enebze. - kulturul mce- bla Zoweuli wyalmcenareni. - tf., 1932 (pe-
nareTa sia; dinstitutis liTografia). - 21 gv.;
20. tfilisis midamoebis gazafxulis pirveli 26. botanika: meToduri miTiTebani / sssr. miwaT-
mcenareuloba. - tf.: tf. un-tis ga-ba, 1929 moqmedebis saxalxo komisariati. saqarTve-
(poligraftr. me-2 st.). - 56, [7] gv.: sur.; 23sm. - los saxelmwifo sasoflo-sameurneo insti-
danarTi: qarTul da laTinur saxelwodebaTa tuti. (dauswrebeli seqtori). - ganakveTi II.
saZieblebi. - bibliografia: literaturuli - tf., 1933 (cekavSiris st.). - 12 gv.. - biblio-
wyaroebi (12 saxelw.); grafia: „ZiriTadi~ da „damxmare literatura~
21. Cveni kavSiri: samuSao Sromis skolis me-4 jgu- qarT.-rus. enebze (5 saxelw.);
fisaTvis / S. TabukaSvili, n. kecxoveli, o. Sa- 27. botanikis programa: d. p. i. I kursis student-
rabiZe. - mesame Sesworebul-Sevsebuli gamo- TaTvis / sssr. gansax. kom-ti. dauswr. ped. in-

649
ti. - tf., 1933. - 66 gv.; 20sm. – liTografirebu- adaTis Sesaxeb svaneTSi] // komunisti. - 1925. -
lia; 26 seqtemberi. - #221. - gv. 4;
28. botanikis programa: kursi II / sssr gansaxkomi. 5. mTa-svaneTis sarevela mcenareebi // agrono­
dauswrebeli ped. instituti. - tf., 1933 (tf. miuli krebuli. – 1926. - #2;
s.q.i.s.d.t. qimpom. arsebuli liTogr.). - 14 gv.; 6. sarevela mcenareebis Sveuli gavrceleba sa­
29. botanika / n. kecxoveli; sssr. saxalxo ganaT- qarTvelos farglebSi // agronomiuli krebu­
lebis sax. komisariati. dauswrebeli pedins- li. – 1926. - #1;
tituti. biologiuri ganyofileba. - naw. 2: 7. prof. zaqaria yanCavelis xsovnas: [nekrologi]
mcenareTa tipebi. - tf., 1934 (tf. s.q.i.s.d.t. // komunisti. - 1932. - 27 ianvari. - #23. - gv. 4;
qimprom. arsebuli liTogr.). - 58 gv.. - bi- 8. araviTari Sebraleba xalxis mtrebs: Tbilisis
bliografia: „literatura~ (yoveli Temis universitetSi: [nawyvetebi gamosvlebidan] / k.
bolos); kekeliZe, d. uznaZe, n. kecxoveli // komunisti.
30. botanikis ganakveTebi: ujredi, qsovili, fes- - 1937. - 28 seqtemberi. - #222. - gv. 3;
vi, Rero, foToli, yvavili / sssr. ganaTlebis 9. deputat n. kecxovelis sityva saqarTvelos
sax. komisariati. dauswrebeli pedinstituti. sabWoTa socialisturi respublikis umaRle-
biologiuri ganyofilebi. I kursi. - tf., 1934 si sabWos pirvel sesiaze // komunisti. - 1938. -
(tf. qimprom. arseb. liTogr.). - 54 gv.; 23sm.. - 10 ivlisi. - #156. - gv. 2;
bibliografia: „literatura~ (yoveli Temis 10. kolxeTis mcenareuloba // saqarTvelos geo-
bolos); grafiuli sazogadoebis Sromebi. - 1939. - t. 1.
31. saqarTvelos mcenareulobis ZiriTadi tipe­ - gv. 129-164;
bi: teqstSi 24 patara rukiT da sqemiT da er­ 11. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos deputate-
Ti feradebiani rukiT / tfilisis saxelmwifo bi samuSaoze [deputatebis i. festveniZis, n.
universitetis botanikis kaTedra. - Tb.: sax. kecxovelis, s. qsovrelis da amxanag a. Sonias,
un-tis g-ba, 1935. - XXX, 438 [7] gv.: il. 1 C.f. s. yuraSvilis, a. zuraSvilis werilebi] // komu-
kart.; nisti. - 1939. - 12 ivnisi. - #133. - gv. 3;
32. mziani dRis yvavilebi: leqsebi da moTxrobebi 12. gzis manaTobeli CiraRdani: [saqarTvelos be-
umcrosi asakisaTvis. - Tb.: saxelgami, axal- rias saxelobis sasoflo-sameurneo institu-
gazrdobisa da sabavSo seqtoris gamomcemlo- tis samecniero kvleviTi muSaobis Sesaxeb] //
ba, 1937 (saxmedgamis st.). - 45 gv.: sur., 2 CarT. komunisti. - 1940. - 17 maisi. - #112;
sur.; 13. deputat n. n. kecxovelis sityva: [saq. ssr 1940
33. ucnauri mcenareebi / [umcros hasakisaTvis]; wlis saxelmwifo biujetis Sesaxeb] // komu-
suraTebi g.naTiZisa. - Tb.: saq. alkk. centr. nisti. - 1940. - 11 ivnisi. - #133; Заря Востока.
komit. sabavSvo da axalgazrd. litgam-ba, 1938 - 1940. - 11 июня. - #133;
(cekavSiris st). - 17 gv.: il.; 14. riT mivdivarT [1940 w.] sasoflo-sameurneo
34. sawarmoo praqtikis dRiuri / sssr miwsaxkomi gamofenaze: [l. p. berias saxelobis saqarTve-
saq. l.p. berias sax. sasoflo-sameurneo insti- los saxelmwifo sasoflo-sameurneo insti-
tuti. - Tb., 1941. - 16 gv.; tutis miRwevebis Sesaxeb] // komunisti. - 1940.
35. mTa da barSi: [ufrosi asakisaTvis]. - Tb.: sa­ - 15 maisi. - #110;
blitgami, 1948 (beWdviTi sityvis kombinati). 15. Cveni mecnierebis didi moamage: [akademikos i.
- 208 gv.; javaxiSvilis gardacvalebis gamo] // komunis-
36. veluri xili. - Tb.: sablitgami, 1950 (saq. ssr ti. - 1940. - 21 noemberi. - #270;
poligrafmrewv., gamomc. da wigniT vaWrobis 16. Cveni studentoba friadze unda swavlobdes:
saqm. sammarTv. 1-li st.). - 20 gv.: 16 gv. il. prof. n. kecxovelis sityva [studentTa aqti-
vis respublikur krebaze]: [Tbilisi] // axal-
gamoqveynebulia: gazrda komunisti. - 1940. - 27 Tebervali. - #47;
1. goris mazris mindvris sarevela mcenareTa 17. Неутомимый исследователь: [И. А. Джавахишвили]
Sesaswavli masalebi // Cveni mecniereba. - 1924. // Заря Востока. - 1940. - 20 ноября. - #269;
- #1; 18. gavanadguroT mteri missave bunagSi // komu-
2. anwlis Sxami: [geografiuli sazogadoebis eqs- nisturi aRzrdisaTvis. - 1941. - #6. - gv. 32;
pediciis wevris furclebidan] // komunisti. - 19. gazafxulis maxaroblebi: [moTxroba umcrosi
1925. - 29 seqtemberi. - #223. - gv. 5; asakisaTvis] // norCi lenineli. - 1941. - 20 mar-
3. saqarTvelos geografiuli sazogadoebis eqs- ti. - #23;
pedicia svaneTSi: [STabeWdilebani] // komunis- 20. saqarTvelos subtropikul kulturaTa is-
ti. - 1925. - 22 seqtemberi. - #217. - gv. 4; toriisaTvis // saqarTvelos saxelmwifo saso-
4. SurisZieba: geografiuli sazogadoebis eqspe- flo-sameurneo institutis Sromebi. - 1941. -
diciis wevris furclebidan: [sisxlis aRebis t. 13. - gv. 33-48;

650
21. На службу народу: [К образованию Академии наук 40. rogor daamarcxa balaxma muxa // pioneri. -
ССР Грузии] // Заря Востока. - 1941. - 25 января. - 1945. - #2-3. - gv. 24-26;
#20; 41. ssr kavSiris mecnierebaTa akademiis saxelova-
22. Самоотверженной работой помогать Красной ni iubile: [220 wlisTavi] // bolSeviki. - 1945. -
Армии // Заря Востока. - 1941. - 18 июля. - #168; #6. - gv. 31-36;
23. aRmosavleT saqarTvelos Walis tyeebi da ma- 42. qarTuli mecnierebisa da kulturis kera //
Ti aRdgenis sakiTxi // saqarTvelos saxelmwi- sabWoTa maswavlebeli. - 1945. - 17 noemberi. -
fo sasoflo-sameurneo institutis Sromebi. #227;
- 1942. - t. 18. - gv. 5-36. - rezume rusul da in- 43. p. q. abulaZe: [mxcovani pedagogis gardacva-
glisur enebze; lebis gamo] / v. kupraZe, n. kecxoveli, i. vekua
24. axalgazrda patriotebi SevkriboT samkurna- da sxva // saxalxo ganaTleba. - 1946. - 30 maisi.
lo mcenareebi // komunisti. - 1942. - 9 ivlisi. - #23;
- #160; 44. stalinis saxelobis Tbilisis saxelmwifo
25. mcenareuli safari vaxuSti batoniSvilis naS- universiteti saqarTvelos ssr XXV wlisTa-
romSi // saqarTvelos saxelmwifo sasoflo-sa- vze // Tbilisis saxelmwifo universitetis
meurneo institutis Sromebi. - 1942. - t. 17. - Sromebi. - 1946. - t. 28. - gv. 3-31;
gv. 69-102. - rezume rusul enaze; 45. Seiswavle mcenareTa samyaro // norCi leni-
26. bunebrivi sawarmoo Zalebi qveynis samsaxurSi: neli. - 1946. - 20 ivnisi. - #1;
[saqarTvelos mcenareulobis Seswavlis Se- 46. Cveni universiteti: [saqarTveloSi sabWoTa
saxeb] // komunisti. - 1943. - 16 noemberi. - #237; xelisuflebis damyarebis dRidan] // saxalxo
27. veluri samkurnalo mcenare dedasamSoblos ganaTleba. - 1946. - 24 Tebervali. - #8;
samsaxurSi // komunisti. - 1943. - 10 oqtomberi. 47. cqvito dabrunda: [moTxroba] // Taiguli: [sa-
- #212;
bavSvo mxatvruli krebuli / mxat.: n. fofxaZe].
28. mosavlianobis zrdis uzrunvelyofis zo-
- Tb.: sablitgami, 1946 (saxelgamis beWdviTi
gierTi sakiTxebi // komunisti. - 1943. - 11 mar-
sityvis kombinati). - gv. 149-156;
ti. - #58;
48. Zveli saqarTvelos nangrevTa Soris: [57-e Ta-
29. soflis meurneobis mecniereba samamulo omis
vi wignidan „mTa da barSi`] // pioneri. - 1946. -
samsaxurSi: saubari akad. n. kecxovelTan // ko-
#9. - gv. 16-18;
munisti. - 1943. - 24 ianvari. - #19;
49. xis cremli da msoflio: [moTxroba] // pioneri.
30. О некоторых вопросах повышения урожайности //
- 1946. - #5. - gv. 22-24;
Заря Востока. - 1943. - 12 марта. - #59;
50. leila WialaSvili: [nekrologi] // literatu-
31. akademikosi v. l. komarovi dabadebis 75 wlis-
ra da xelovneba. - 1947. - 28 seqtemberi. - #36;
Tavisa da samecniero moRvaweobis 50 wlisTa-
51. n. kecxoveli: [dabadebis 50 wlisa da samecnie-
vis gamo // komunisti. - 1944. - 13 oqtomberi. -
ro moRvaweobis 25 wlisTavis gamo] // Tbilisis
#207;
botanikis institutis Sromebi. - 1947. - t. 11.
32. saqarTvelos mecnierebis movaleoba // bolSe-
- gv. 1-4. - paraleluri teqsti rusul enaze;
viki. - 1944. - #1. - gv. 41-51;
52. saqarTvelos mcenareuli safari vaxuStis
33. aRvuzardoT samSoblos maRalkvalificiuri
mixedviT // geografiis institutis Sromebi. -
kadrebi // sabWoTa maswavlebeli. - 1945. - 14 se-
1947. - t. 1. - gv. 61-76;
qtemberi. - #8;
53. saSualo skoladamTavrebulT meti codna
34. gaqceuli miwa // pioneri. - 1945. - #1. - gv. 24-25;
moeTxovebaT: Tbilisis saxelmw. universite-
35. Tqven mogmarTavT, Cveno momavalno!: [profe-
siis arCevis Sesaxeb] // komunisti. - 1945. - 26 tis reqtoris [werili] // saxalxo ganaTleba.
ivlisi. - #1; - 1947. - 18 seqtemberi. - #38;
36. ivane vladimeris Ze miCurini: gardacvalebi- 54. stalinis saxelobis Tbilisis saxelmwifo
dan 10 wlisTavis gamo // axalgazrda komunis- universitetis oqtombris revoluciis 30
ti. - 1945. - 9 ivnisi. - #56; wlisTavze // Tbilisis saxelmwifo universi-
37. k. a timiriazevi: gardacvalebis 25 wlisTavis tetis Sromebi. - 1947. - t. 32. - gv. 7-20;
gamo // komunisti. - 1945. - 28 aprili. - #84; 55. universiteti moelis axal Sevsebas // komunis-
38. misalmebani „axalgazrda komunists~: [gazeT ti. - 1947. - 31 maisi. - #108;
„axalgazrda komunistis~ redaqcias - win axa- 56. Cemo patara megobrebo, bunebismetyvelebo!: [we-
li mwvervalebisaken! - n. kecxoveli sxvebis rilebi] // norCi lenineli. - 1947. - 5 ivnisi. - #23;
werilebi] // axalgazrda komunisti. - 1945. - 8 57. amaRlda momzadebis done: ra gviCvena umaR-
dekemberi. - #132-133; les skolaSi misaRebma gamocdebma // saxalxo
39. profesori irodion surgulaZe: [nekrologi] ganaTleba. - 1949. - 15 seqtemberi. - #38;
/ v. kupraZe, n. kecxoveli, s. janaSia da sxv. // ko- 58. bunebis gardaqmnis diadi stalinuri gegma //
munisti. - 1945. - 25 noemberi. - #233; mecniereba da teqnika. - 1949. - #12. - gv. 20-24;

651
59. gamarjoba, momavalo Taobav! // norCi leni- baTa ganyofilebis amocanebi: saubari n. n.
neli. - 1949. - 1 seqtemberi. - #35; kecxovelTan // komunisti. - 1942. - 5 ivnisi.
60. viTardeba kultura da mecniereba // komunis- - #131;
ti. - 1949. - 5 dekemberi. - #240; 10. n. kecxoveli - „Tovlian mTebSi~ // mnaTobi. -
61. uSromlad mizans ver miaRwev // norCi leni- 1943. - #8. - gv. 165-166. - „sablitgami~, 1943 w..
neli. - 1950. - 6 aprili. - #14; - [recenzia]. xels awers: r. g.;
62. Творчески овладеть сталинским учением о языке: 11. Александров, Е. Академик Н. Кецховели:
Беседа с ректором Тбил. гос. университета Н. „Прошлое прибрежных лесов Восточной Грузии~:
Кецховели // Заря Востока. - 1951. - 20 июня; К вопросу об восстановлении: [Рецензия] // Заря
63. stalinis saxelobis Tbilisis saxelmwifo Востока. - 1943. - 2 декабря. - #249;
universiteti // droSa. - 1952. - #2. - gv. 4-5. 12. kamaTi saqarTvelos ssr Tavdacvis sakavSi-
ro-respublikuri saxalxo komisariatisa
mis Sesaxeb: da saqarTvelos ssr sagareo saqmeTa sakav-
1. buaCiZe, i. (i. b.) – a) niko kecxoveli: [recenzia] Siro-respublikuri saxalxo komisariatis
// komunisti. - 1925. - 21 Tebervali. - #43. - gv. Seqmnis Sesaxeb gakeTebuli moxsenebis gamo
3; b) niko kecxoveli. rogor vebrZoloT na- [deputat n. n. kecxovelis da i. i. nikolaZis
Tesebis mters: [bibliogarafia] // komunisti. sityvebi] // komunisti. - 1944. - 26 marti. -
- 1925. - 12 Tebervali. - #35. - gv. 5; #63;
2. Tbilisis sasoflo-sameurneo institutis 13. tatiSvili, v. n. kecxoveli - „Tovlian mTebSi~:
profesorTa, mecnier-muSakTa, studentTa [recenzia] // literatura da xelovneba. - 1944.
da muSa-mosamsaxureTa winasaarCevno saerTo - 21 ivlisi. - #25;
krebam saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos de- 14. „komunists~: [misalmeba akademikos n. musxeliS-
putatobis kanditatebad wamoayena: i. b. sta-
vilisa, al. janeliZesi, n. kecxovelisa da g.
lini, m. i. jaSi, n. n. kecxoveli // komunisti.
axvledianisa mebrZol organos arsebobis 25
- 1938. - 27 aprili. - #96. - gv. 1; axalgazrda ko-
wlisTavis gamo] // komunisti. - 1945. - 3 ivnisi. -
munisti. - 1938. - 28 aprili. - #97. - gv. 1; muSa,
#109;
1938. - 26 aprili. - #95. - gv. 1;
15. gulisaSvili, a. prof., mowinave sabWoTa mec­
3. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos mimdinare
nieri: [n. kecxoveli, saq. ssr umaRlesi sabWos
arCevnebis deputatobis kandidatebi: [kandi-
deputatobis kandidati] // saxalxo ganaTleba.
datebis sia da maTi biografiuli cnobebi] //
- 1947. - 30 ianvari. - #5;
muSa. - 1938. - 13, 15-17, 19-23, 25-29, 31 maisi. -
16. WiWinaZe, l. norC mogzaurTa ganuyreli Tanam­
#107-118, #121-122. - gv.: 2, 3;
gzavri // saxalxo ganaTleba. - 1948. - #52;
4. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos mimdinare
17. Голетиани, Г. Для маленьких читателей: [Рецензия]
arCevnebis deputatobis kandidatebi: [kan-
// Заря Востока. - 1951. - 1 апреля. - #77.
didatTa sia da maTi biografiuli cnobebi] //
komunisti. - 1938. - 14-18, 20, 22-24, 26-29 maisi.
wyaro:
- #108-113, #115-121. - gv.: 2, 3;
1. avtobiografia;
5. Депутат-слуга народа: [О депутатской
2. akad. n. n. kecxoveli // komunisti. – 1934. - Te­
деятельности К. Абалаки, И. Мосашвили, О.
bervali. - #46;
Ревишвили, Б. Беридзе и Н. Кецховели]: [Статьи и
3. amx. nikoloz nikolozis Ze kecxoveli // komu­
заметки]: Годовщина выборов в Верховный Совет
nisti. - 1938. - 17 maisi. - #111;
Грузинской ССР // Заря Востока. - 1939. - 12 июня.
4. Заря Востока. - 1944. - 13 января. - #9.
- #133. - С.3;
6. kunWulia, T. saqarTvelos xili: [recenzia] //
komunisti. - 1940. - 13 dekemberi. - #288; keWaymaZe, nestor ilarionis Ze _
7. saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis namd- agitatori da krebebis momwyobi, guriidan
vil wevrTa pirveli Semadgenloba: [n. n. kecxo- (sof. zedobanidan). cxraasian wlebSi guriis
veli da sxv.]: [mokle biografiuli cnobebi] // ganmaTavisuflebel moZraobaSi monawileo­
komunisti. - 1941. - 24 Tebervali. - #46; Заря bisaTvis, 1903 wels quTaisis cixeSi ijda.
Востока. - 1941. - 23 февраля. - #45; ruseTs gadaasaxles 3 wliT (T. JRenti, `1905
8. saqarTvelos xili: saqarTvelos samrewvelo weli guriaSi~, tf., 1927 w.). 1905 wels, sul­
xilis jiSebi: saqarTvelos kulturuli flo- Tan krim-gireis guriaSi mogzaurobis dros,
ris atlasi: [recenzia] // komunisti. - 1941. - 20 krim-gireis dahyveboda da Jur. `mogzaurSi~
ivnisi. - #143; korespondenciebs aTavsebda, romelSic daw­
9. saqarTvelos ssr respublikis mecniereba- vrilebiT werda am mogzaurobisa da guru­
Ta akademiis sasoflo-sameurneo mecniere- lebTan Sexvedris ambebs.

652
wyaro: kvaracxelia, doroTe (18.. – 19..) – re­
1. JRenti, Tengiz. 1905 weli guriaSi. – me-2 ga­ volucioneri, – akademikos-ordenosan tara­
moc. (Sesw. da Sevs.). - tf.: saxelgami, 1927. - gv.: si yaramanis Ze kvaracxelias biZaSvili, – 1915
13, 16, 60. wlidan monawileobda bolSevikur organi­
zaciebSi, 1918 wlidan meamboxeTa moZraobas
kvantriSvili, ivane antonis Ze (1897 xelmZRvanelobda samegrelosa da Crdilo
– 1945, 15/IX) – socialuri uzrunvelyofis kavkasiaSi. denikinelebTan Setakebisas, ukan
muSaki da sazogado moRvawe. daibada zesta­ daxevis dros, saqarTveloSi menSevikTa mTa­
fonis raionis sof. kvaliTSi. miiRo ekono­ vrobis mier ganiaraRebuli Seipyres da me­
mikuri ganaTleba. 1924 wlidan socialuri texis cixeSi Casves, rogorc ajanyebulTa me­
dazRvevis organoebSi muSaobda. 1937 wlidan Tauri. gardaicvala metexSi.
saqarTvelos socialuri uzrunvelyofis
saxalxo komisariatSi Sromisa da omis inva­ wyaro:
lidTa sapensio ganyofilebis ufrosad iyo, 1. akademikos-ordenosan taras yaramanis Ze kva­
imave dros – socialuri uzrunvelyofis ko­ racxelias avtobiografiidan – 1941 wlis 10
misariatis kolegiis wevrad. monawileobda ianvari.
sazogadoebriv saqmianobaSic, rogorc l. be­
rias raionis sabWos deputati. cnobili iyo kvaracxelia, taras yaramanis Ze
Tavmdabal, gulisxmier da gulSematkivar mu­ (1889, 25/II – 1951, VIII) – mebaRe-meRvine, saso­
Sakad. Seadgina socuzrunvelyofisa da soc­ flo-sameurneo mecnierebaTa doqtori, re­
dazRvevis sakiTxebze saxelmZRvaneloebi. volucioneri da sazogado moRvawe, akademi­
gardaicvala 1945 wlis seqtembris 15, kosi, ordenosani, – samegrelodan. daibada
daikrZala vakeze. sof. nakifuSi, zugdidis mazris walenjixis
sasoflo sazogadoebis soflis meurnis
calke gamocemulia: ojaxSi. daamTavra walenjixis orklasiani sa­
1. ras unda akeTebdes dazRvevis delegati / i. ministro saswavlebeli da zugdidis saqala­
gogoxias redaqciiT da winasityvaobiT. - tf., qo 6-klasian saswavlebelSi ganagrZo swavla,
1934. - 40 gv.; sadac gaecno revoluciur moZraobas; meeqvse
2. sapensio uzrunvelyofa: momqmed kanonmde­ klasidan, 1906 wels, baqoSi gadaxvewili, dRi­
blobis krebuli / gadamuS. avt.: iv. kvantriS­ siT swavlobda, RamiT saqonlis sadgurze te­
vili; saqarTvelos dawyebiTi da saSualo sko­ qnikur kontorCikad msaxurobda, amave dros,
lis muSakTa centraluri komiteti. - Tb.: saq. polit-saganmanaTleblo `codnis uwyebis~
dawyebiTi da saS. skolis kavS. centr. komite­ wreSi mecadineobda; rogorc samegreloSi,
ti, 1937 (krasni voinis st.). – 120 gv.; aqac soc.-demokratiul aralegalur lite­
3. socialuri dazRvevis daxmarebaTa gacemis we- raturas avrcelebda, monawileobda mowa­
sebi: momqmedi 1938 wlis 1 agvistosaTvis / Se- feTa demonstraciebSi, ris gamoc, kazakebma
kr. da damuS. i. kvantriSvilis mier. - Tb.: sameu- gaamaTraxes kidec. baqoSi devnili, q. umanis
rneo dawes. muSakebis profes. kavSiris resp. samiwaTmoqmedo da mebaReobis saswavlebel­
komiteti, 1938 (zaria vostokas st). - 77 gv. Si moewyo, laboratoriebsa da kabinetebSi
daiwyo muSaoba. zogadi ganaTlebis sagnebis
wyaro: Cabarebis dros, 1907 wels, sakonkurso ga­
1. zemoTxsenebuli wignakebi; mocdebSi 83 mowafidan orTan erTad gaimar­
2. komunisti. - 1945. - 18 seqtemberi. - #185; 19 se­ jva da baRosnobis ganyofilebaSi ganagrZo
qtemberi. - #186. swavla. aq warmoebda Zlieri iatakqveSeTi
politikuri muSaoba. organizacias hqonda
kvaracxelia, dimitri (18.. – 19..) – re­ sakuTari aralegaluri stamba proklamacie­
volucioneri, – t. y. kvaracxelias Soreuli bis dasabeWdad, saidumlo wignTsacavi da sxv.,
naTesavTagani, – 1903-1907 wlebSi revolu­ rac, didi Zebnis Semdeg, policiam eklesiis
ciur samxedro organizaciaSi monawileobisa sakurTxevlis saidumlo samalavSi aRmoaCi­
da misi xelmZRvanelobisaTvis cimbirs gaig­ na, ris Sedegadac, sxvebTan erTad, `umaRlesi
zavna, sadac gardaicvala. brZanebiT~, t. kvaracxeliac daiTxoves. 1911
wels sankt-peterburgis sasoflo-sameurneo
wyaro: kursebze Sevida.
1. akademikos-ordenosan taras yaramanis Ze kva­ 1912 wels, jer kidev studenti t. kva­
racxelias avtobiografiidan – 1941 wlis 10 racxelia miwaTmoqmedebis samecniero komi­
ianvari. tetma dasavleT kavkasiaSi miavlina sokoTa

653
sneulebis gamosakvlevad, sadac man sokos vis biologiis masalebi~, rac gamoqveynebul
zogierTi axali seni aRmoaCina (risi angari­ iqna rusul da germanul enebze (`Материалы к
Sic, saTanado fotosuraTebiT, samecniero биологии корневой системы деревьев~).
komitetis wevrs – prof. iaCevskis warudgi­ 1925 wlidan saqarTvelos miwsaxkomma mi­
na). peterburgSi t. kvaracxelia baRosnobis iwvia mebaReobis, mebostneobisa da subtropi­
moyvaruli studentebis wris Tavmjdomared kuli kulturebis inspeqtorad, xelmZRvane­
iyo, imave dros, aqtiurad monawileobda sru­ lobda axlad Camoyalibebul Cais meurneobis
liad ruseTis mexileobisa da baRosnobis instituts, 1925-1930 wlebSi afxazeTis cakis
sazogadoebebSi, gamofenebze xelmZRvane­ wevrad iyo, 1927 wels xersonis sasoflo-sa­
lobda axali (nugbari) xilis ganyofilebas, meurneo institutSi (konkursis Sedegad)
Jurnal-gazeTebSi werda sasoflo-sameurneo profesorad airCa, sadac 1928 wels kaTedra
sakiTxebis Sesaxeb da sxv. kursis dasrule­ miiRo da 1930 wlamde xersonis institutSi,
bamde, 1912 wlis miwuruls, miwaTmoqmedebis SeTavsebiT, mexileobis kaTedras ganagebda.
departamentma praqtikantad miavlina besara­ 1930 wlidan igive kaTedra miiRo sakavSiro
biis mevenaxeoba-meRvineobis sacdel sadgur­ subtropikul kulturaTa institutSi –
Si, sadac praqtikulad Seiswavla mevenaxeoba, TbilisSi. 1930-1936 wlebSi Cais meurneobis
Rvinis qimia da mikrobiologia (damoukidebe­ institutis direqtorad iyo, Semdeg – dire­
li kvleviTi muSaobisa da ganvlili praqti­ qtoris moadgiled saswavlo nawilSi, bolos
kis Sesaxeb angariSi warudgina miwaTmoqmede­ – ekologiisa da mis Tanamgzavr kulturaTa
bis departamentis mevenaxeobis ganyofilebis seqtoris gamged.
gamges – Saxnazarovs). gamoqveynebul samecniero SromaTa
1914 wელს soxumis sacdel sadgurSi me­ mixedviT, disertaciis daucvelad, 1936 wlis
mindvreobis instruqtorad gamwesda, amave 16 dekembers mieniWa sasoflo-sameurneo mec­
dros ganagebda iloris sacdel-saCvenebel nierebaTa doqtoris xarisxi. 1937 wlidan
mindors, sasoflo-sameurneo orwlian kur­ miwveul iqna l. berias saxelobis qarTul
sebs, Camoayaliba mebaReobisa da memindvreo­ saxelmwifo sasoflo-sameurneo institutSi
bis saCvenebeli nakveTebi, sasoflo-sameur­ subtropikuli fakultetis dekanad da kaTe­
neo manqana-iaraRebis gamqiravebeli sadguri, dris gamged.
mefrinveleobis kera da xexilis sanerge, sai­ sazogadoebriv saqmianobaSi mudam Tavi­
danac xalxs ufasod urigebda namyens, Tesl­ si nivTieri da zneobrivi wvlili Sehqonda.
sa da kvercxs, iyo soxumis sasoflo-sameur­ magaliTad, ded-mamis sikvdilis Semdeg (1921,
neo sazogadoebis wevri da sxv. 1931), ilorSi Tavisi TanxiT SeZenili 7 qce­
1917 wels miiwvies kodor-galis ubnis va baRCa-baRiT da saxliTurT kolxidis sac­
agronomad, airCies q. oCamCires deputatad, del-samelioracio sadgurs gadasca, xolo
aqtiuri monawileoba miiRo kontrrevolu­ sadgurma – oCamCiris sasoflo-sameurneo
ciis CaqrobaSi, 1918-1919 wlebSi q. oCamCi­ teqnikums, sadac saswavlo meurneobas awar­
risa da samurzayanos mazris erobis xmosnad moebda.
iyo, imave dros, _ soxumis olqis agronomad t. kvaracxeliam soflis meurneobis
da afxazeTis saxalxo sabWos wevrad. aRadgi­ asobiT specialisti aRzarda. misi xelmZR­
na mebatonisagan uyuradRebod mitovebuli vanelobiT muSavdeboda diferencirebuli
gulrifSis mamuli. agroteqnika subtropikuli meurneobebi­
saqarTveloSi sabWoTa wyobilebis dam­ saTvis. aqvs 70-mde samecniero naSromi sub­
yarebis Semdeg, 1921 wels, afxazeTis revkom­ tropikuli kulturebis dargSi, romlebic
ma kodorisa da galis raionebis agronomad didmniSvnelovnad Seafases rogorc sabWoTa
daniSna, romlis drosac aRadgina fsircxis kavSirSi, ise – sazRvargareT da saqarTvelos
sabWoTa meurneoba, soxumis sacdeli sadgu­ subtropikuli kulturebis ganviTarebis­
ri da sxv. 1923 wels, yalbi dasmeniT afxaze­ Tvis am Sromebs didi mniSvneloba aqvs.
Tis Cekam daapatimra, magram saqarTvelos da rogorc sruliad sakavSiro sasoflo-sa­
amierkavkasiis Cekas wyalobiT gamarTlebuli, meurneo gamofenis monawile, 1939 da 1940
amave wlidan dainiSna muxranis mebaReoba-me­ wlebSi dajildoebul iqna oqros patara
bostneobis saswavlo meurneobis gamged, Tbi­ medliT. rogorc mecnieri – 1941 wlis Te­
lisis saxelmwifo universitetis agronomiu­ bervlis 23 airCa saqarTvelos mecnierebaTa
li fakultetis asistentad mebaReobis darg­ akademiis pirveli mowvevis namdvil wevrad,
Si. 1927 wels Tbilisis saxelmwifo universi­ xolo imave Tvis 25-s dajildoebul iqna le­
tetSi daicva sadiplomo Sroma: `xexilis fes­ ninis ordniT.

654
calke gamocemulia: 11. subtropikuli xexilis baRis gaSeneba / Targm.
1. atami. - tf.: sabWoTa kavkasioni, 1925 (zaria gr. SaviSvilisa; saq. ssr soflis meurn. sami-
vostokas st.). - 16 gv.: sur.; 24 sm.. - (glexis bi­ nistro. - Tb.: saxelgami, 1950 (beWdviTi sity-
blioTeka). - uTavfurcloa, aRwerilia kanis vis kombinati). - 148 gv.: il., 1 furc. il.;
mixedviT; 12. meCaieoba: saxelmZRvaneloebi da damxmare
2. mandarinis baRis gaSeneba. - tfilisi: sabWoTa saxelmZRvaneloebi umaRlesi sasoflo-sameu-
kavkasioni, 1925 (zaria vostokas st.). - 16 gv.; rneo saswavleblebisaTvis / akademikos t.y.
24sm. - (glexis biblioTeka. ganyofileba I. meba­ kvaracxelias redaqciiT [da winasityvaobiT].
Reoba #16). - uTavfurcloa, aRwerilia kanis - Tb.: l.p. berias sax. saq. sas.-sam. in-tis gam-ba
mixedviT; da st., 1952. - 389 gv.: il.
3. mandarinis baRis movla. - tfilisi: sabWoTa
kavkasioni, 1925 (zaria vostokas st.). - 8 gv.: gamoqveynebulia:
sur.; 24sm. - (glexis biblioTeka. ganyofileba 1. Борьба за 10.000 клгр. чайного листа с гектара и
I. mebaReoba #17). - uTavfurcloa, aRwerilia дифференцированная агротехника: В помощь
kanis mixedviT; бригадиру-десятитысячнику // Советские
4. mandarinis mavneblebi da misi wesieri krefa. – субтропики. - 1940. - 10 октября. - #94;
tf.: sabWoTa kavkasioni, 1925 (zaria vostokas 2. xurma // komunisti. - 1945. - 11 marti. - #50;
st.). - 8 gv.: sur.; 24sm. - (glexis biblioTeka. 3. staxanovuri moZraoba da agroteqnikur Ro-
ganyofileba I. mebaReoba #18). - uTavfur­ nisZiebaTa sistema // bolSeviki. - 1946. - #5. -
cloa, aRwerilia kanis mixedviT; gv. 36-46;
5. mandarinis sanerges gaSeneba. - tf.: sabWoTa 4. mivaRwioT subtropikuli kulturebis uxv
kavkasioni, 1925 (zaria vostokas st.). - 14 gv.: mosavals // leninis droSa. - maxaraZe, 1947. - 25
sur.; 24sm. - (glexis biblioTeka. ganyofileba marti. - #34;
I. mebaReoba #15). - uTavfurcloa, aRwerilia 5. niadagsacavi mcenareebi // saqarTvelos ssr
kanis mixedviT; mecnierebaTa akademiis moambe. - 1949. - t. 10. -
6. niadagis gadarecxva da walekva Cais planta- gv. 115-120. - (#2).
ciebze / s.s.r.k. miwsaxkomi. srul. sakav. sas.-
sam. mec. leninis sax. akademia da srul. sakav. mis Sesaxeb:
samecn.-sagamomkvlevo Cais meurneobis insti- 1. gamofenaze gamarjvebiT mivdivarT: [soflis
tuti. - tf.: saxelgamis sas.-sakolmeurn., 1933 meurneobis specialistebis, amxanagebis: t.
(1-li st.). - 42 gv.; kvaracxelias, a. menaRariSvilis da sxv. weri-
7. Cais buCqi da misi Tanamgzavri kulturebi 132 lebi] // komunisti. - 1940. - 15 maisi. - #110;
suraTiT / t. y. kvaracxelia; Targmani mix. tu- 2. saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis namd­
RuSis; [red. da winasityvaoba i. oragveliZe]. - vil wevrTa pirveli Semadgenloba: [mokle
tf.: teqnika da Sroma, 1936 (partgamomcemlo- biografiuli cnobebi] // komunisti. - 1941. -
bis 1-li st.). - VII, 383 gv.: sur.; 22sm.. - danarTi: 24 Tebervali. - #46; Заря Востока. - 1941. - 23
„subtropikuli terminologiisaTvis~ 375-380 февраля. - #45;
gv.. - bibliografia „gamoyenebul literatu- 3. Научные работники горячо приветствуют
ris sia~ 371-374 gv.; создание Академии наук ССР Грузии:
8. subtropikuli xexilis mosavlis aReba / n.t. [Высказывания профессоров Т. К. Кварацхелия,
kvaracxelia. - Tb.: Sromis wiTeli droSis or- Ш. Амиранашвили, Д. Г. Агладзе и Е. Бюсь] // Заря
denis l.p. berias sax. saq. sas.-sam. ins-tis gam-ba Востока. - 1941. - 26 января. - #21;
da st., 1947. - 34, [2] gv.; 22 sm.. - (soflis meu- 4. Отклики деятелей науки Грузии на обращение
rneobis sameciero-popularuli biblioTeka; антифашистского митинга ученных в Москве:
II); [Высказывания академиков С. Джанашия, Т.
9. subtropikuli mexileoba: saxelmZRv. subtr. Кварацхелия и А. Твалчрелидзе] // Заря Востока.
kulturaTa fak. 3 nawilad / saq. saxelmw. sas.- - 1941. - 17 октября. - #246;
sam. in-ti. - naw. 1. - Tb.: teqnika da Sromas gam-ba, 5. akademikosi t. y. kvaracxelia: [nekrologi] //
1948 (l.p. berias sax. poligrafkombinati ko- komunisti. - 1951. - 26 agvisto. - teqstis bo-
munisti). - 226 gv.: il.. - damatebiTi Tavfurc. los: s. xoStaria da sxva;
rusul enaze. - bibliografia: „lit-ra~, gv. 6. v. i. leninis sax. soflis meurneobis mecniere-
220-223; baTa sakavSiro akademiis da saqarTvelos ssr
10. niadagis Camorecxva da misi Sedegebi / saq. ssr mecnierebaTa akademiis namdvili wevris tara-
mecn. akademia. - Tb.: saq. ssr mecn. akad. gam-ba si yaramanis-Ze kvaracxelias xsovnis ukvdav-
da st., 1949. - 41 gv.; 19sm. - (mecn.-popul. lit- yofisa da misi ojaxis uzrunvelyofis Sesaxeb
ris seria); / saq. ssr ministrTa sabWo // komunisti. - 1951.

655
- 5 oqtomberi; Заря Востока. - 1951. - 5 октября. - kvasxvaZe, Salva yaramanis Ze (1905,
#235; 2/V – ) – xelovnebaTmcodneobis mecnierebaTa
7. TodraZe, t. sasargeblo broSura: [t. kvara- kandidati, docenti.
cxelia. niadagis Camorecxva da misi Sedegebi. daibada sof. junjvaTSi (yofili ozur­
Tb. saq. ssr mecn. akad. ga-ma, 1950] // socialis- geTis mazra, quTaisis gub., awindeli lan­
turi sofeli. - 1951. - #1. - gv. 63. - recenzia; CxuTis raioni), medicinis muSakis ojaxSi.
8. t. y. kvaracxelia: [nekrologi] // sabWoTa mama, imJamad, d. suramSi, samxedro hospi­
afxazeTi. - soxumi, 1951. - 25 agvisto. - teqstis talSi muSaobda da revoluciur moZraobaSi
bolos: a. i. mgelaZe da sxva; Советская Абхазия. monawileobda mweral d. suliaSvilTan da
- Сухуми, 1951. - 25 августа. - В конце текста: А. И. sxvebTan erTad. deda – elene, egnate niko­
Мгеладзе и др.; lozis Ze mSvidobaZis asuli – diasaxlisi
9. failoZe, d. t. y. kvaracxelia. subtropikuli iyo. egnate pirveli gildiis vaWari iyo, igi
xexilis baRis gaSeneba // socialisturi sofe- mfarvelobda egnate ninoSvils. xolo yara­
li. - 1951. - #6. - gv.61-62. - saqarTvelos saxel- manis mama, niko buWuas Ze, iyo momrigebeli
mwifo gamomcemloba. 1950 w. recenzia; mosamarTle da soflis meurneobis mimdeva­
10. WaniSvili, S. akademikosi t. kvaracxelia // mec- ri. Salva monaTles daba suramSi, sadac maT
niereba da teqnika. - 1951. - #9. - gv. 23-4; agaraki hqondaT. saswavlebelSi (orklasia­
11. xoStaria, s. saqarTvelos sasoflo-sameurneo ni skola, romelic moTavsebuli iyo egnate
instituti: [samZimari didi mecnierisa da ga- mSvidobaZis saxlSi) siaruli daiwyo 1911
moCenili pedagogis, akademikos taras yarama- wels, Tavisufal msmenelad. 1912 wels, mamis
nis-Ze kvaracxelias gamo] // komunisti. - 1951. amerikidan dabrunebis Semdeg, ojaxi sacxo­
- 26 agvisto; vreblad WiaTuraSi gadavida, sadac yaramani
12. „Чаеводство~: [Под. ред. акад. Т. К. Кварацхелия. mepaiobda marganecis mrewvel a. sajvelaZes­
Чаеводство]: [Рецензия] // Заря Востока. - 1951. - 7 Tan (WiaTuris qarxana). aq S. kvasxvaZem pir­
февраля. velad naxa akaki wereTeli erT saRamoze da
bavSvs samudamod CarCa mexsierebaSi misi Rv­
wyaro: Taebrivi saxe.
1. avtobiografia; 1914 wlis ivlisSi, omis gamocxadebis
2. saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis namd­ dResve, mama jarSi waiyvanes da 114-e bata­
vil wevrTa pirveli Semadgenloba: [mokle bio­ lionTan arsebul savele hospitalSi gaamwe­
grafiuli cnobebi] // komunisti. - 1941. - 24 Te­ ses q. yarsSi, Semdeg ki, am batalionTan erTad,
bervali. - #46. moZraobda sparseTSi. ojaxi WiaTuridan sa­
cxovreblad gadavida lanCxuTSi, Salva ki sa­
kvaracxeliasi, tatiane arqipo aku­ cxovreblad suramSi gaagzavnes, radgan saswa­
lovis asuli (1886 – ) – fizikos-niadagm­ vleblad unda SeeyvanaT imJamad mixailovad
codne, meuRle akademikos t. y. kvaracxelia­ wodebul dabis klasikur gimnaziaSi (am dros
si, oTxi Svilis deda, gacimbirebuli muSis lanCxuTSi mxolod samoqalaqo saswavlebeli
qali. daibada mSoblebis cimbirSi gamgzavre­ da qalTa progimnazia iyo). gimnaziaSi Cairi­
bis dros, gzaSi, sof. SaragulSi, dasavleT cxa 1915 wels, xolo 1918 wels gadavida lan­
cimbirSi. 1903 wels oqros medliT daamTavra CხuTSi da daamTavra humanitaruli teqniku­
q. blagoveSCenskis (amurze) gimnazia da maswa­ mi (1923-1924). lanCuTSi xelmZRvanelobda
vleblobas Seudga. 1908 wlidan swavlobda xelnaweri Jurnalis gamocemas. Jurnals wa­
bestuJevis kursebze, Semdeg – fsiqonevro­ sakiTxad saqalaqo biblioTekaSi debdnen. am
logiur institutSi. 1915 wels institutis wlebSi mas mimowera hqonda ioseb imedaSvil­
mexuTe klasidan gasuli, ramdenime weliwa­ Tan da ufasod iRebda Jur. `Teatri da cxo­
di bavSvebs zrdida da 1917 wels oCamCireSi vrebas~.
(afxazeTi) maswavleblobda. 1930 wels daam­ saswavleblis damTavrebisTanave Sevi­
Tavra Tbilisis sasoflo-sameurneo insti­ da Tbilisis saxelmwifo universitetSi (so­
tuti da, imave wlidan, fizikos-niadagmcod­ cial-ekonomikuri fakultetis iuridiuli
neobis dargSi ufros mecnier TanamSromlad ganyofileba), magram avadmyofobis gamo ar
daiwyo muSaoba. uvlia da Sin dabrunda. meored igive fakul­
tetze Cairicxa 1925-1926 saswavlo wels da
wyaro: daamTavra 1929 wels. universitetSi swavlis
1. akademikos-ordenosan taras yaramanis Ze kva­ dros, leqciebs ismenda saqarTvelos samxa­
racxelias avtobiografiidan – 1941 wlis 10 tvro akademiaSic, swavlobda a/k proletkul­
ianvari. tis kinostudiaSi.

656
1929-1930 wlebSi muSaobda maswavleblad 5. qarTuli wignis grafikuli xelovneba: vax-
suramSi, hqonda aseve praqtika, rogorc iu­ tang VI stambis wigni, 1709-1722 / Salva kvasx-
rists. vaZe. - Tb.: xelovneba, 1952 (saqpoligrafga-
1930-1931 wlebSi Sevida Tbilisis pedago­ momc. me-2 st.). - 256 gv.: il.; 21sm.. - (qarTuli
giur institutSi, literaturis fakultetze. xelovn. istoria). - bibliogr.: gv. 249-255.
qarTuli xelovnebis Zeglebis Seswavla
1925 wlidan daiwyo profesorebis – l. an­ gamoqveynebulia:
dronikaSvilis, iv. javaxiSvilisa da f. go­ 1. akaki saxviT xelovnebaSi // sabWoTa xelovneba.
giCaiSvilis rCeviT, xolo 1932-1935 wlebSi - 1940. - #6. - gv. 39-46;
sagangebod Seiswavlida qarTuli arqiteqtu­ 2. mxatvari grigol ivanes - Ze maisuraZe: [1788 -
ris Zeglebsa da freskul mxatvrobas, wignis 1885] // sabWoTa xelovneba. - 1940. - #9. - gv. 27-
mxatvrobasa da gamoyenebiT xelovnebas. 1936 32;
wels warmatebiT daicva sadiplomo Sroma 3. duduCava - `ilia repini~ // mnaTobi. - 1941. - #8.
qarTuli xelovnebis istoriidan (`visramiani - gv. 159. - gamoc. xelovnebis muz. `metexi~, 1941
qarTul mxatvrobaSi~) da, imave wels, daiwyo w. Tbilisi. recenzia;
muSaoba xეlovnebis muzeumSi (`metexi~) mec­ 4. `aladinis lampari~: [Tojinebis TeatrSi, re-
nier-muSakis Tanamdebobaze. cenzia] // axalgazrda komunisti. - 1945. - 22
1940 wels, misi TanaavtorobiT gamoica marti. - #22;
wigni `sabWoTa saqarTvelos mxatvrebi~ (igi­ 5. didi tradiciaTa memkvidreni: [l. p. berias
ve – rusul enaze, 1941 w.). manamde gamoqveynda sax. Tbilisis pionerTa da oqtombrelTa
misi gamokvlevebi, agreTve, moamzada gamofe­ sasaxlesTan Camoyalibebul norC mxatvarTa
nebi. wris muSaoba] // sabWoTa maswavlebeli. - 1945.
1944-1946 wlebSi iyo saqarTvelos sura­ - 22 dekemberi. - #23;
Tebis galereis swvluli mdivani, SeTavsebiT 6. mxatvari daviT wereTeli: [gamofena `mwvane
muSaobda siZveleTa dacvis komitetSi ufro­ yvavila~ `quTaisis peizaJebi~ `axalcixis xe-
si inspeqtoris Tanamdebobaze. 1945-1951 di~ da `qarTlis peizaJi~] // literatura da
wlebSi iyo kulturis saministrosTan arse­ xelovneba. - 1945. - 1 ianvari. - #1;
buli mTavarpoligrafsammarTvelos ufrosi 7. saiubileo gamofenaze: [qarTuli saxviTi xe-
mxatvruli redaqtori. lovnebisa saqarTvelos sabWoTa xelisufle-
bis 25 wlisTavTan dakavSirebiT] / i. uruSaZe,
calke gamocemulia: S. kvasxvaZe // literatura da xelovneba. - 1946.
1. katalogi mxatvrebis margalita da SoTa me- - 24 Tebervali. - #8-9;
trevelebis suraTebis gamofenisa = Каталог 8. `samSoblo geZaxis~: [S. miqataZis qandakeba] //
выставки картин художников Маргариты и Шота literatura da xelovneba. - 1946. - 28 marti. -
Метревели / p/red. q.i. giorgaZe; Sesavali weri- N14;
li da katalogi Sedg. Salva kvasxvaZis mier; sa- 9. qarTuli saxviTi xelovnebis gamofenis gamo //
qarTvelos sabW. mxatvrebis kavSiris suraTe- saxalxo ganaTleba. - 1946. - 1 maisi. - #19;
bis galerea. – Tb., 1945 (Тип. НКМПР Грузинской 10. aleqsandre yazbegi da qarTuli mxatvroba //
ССР). - 32 gv.; 23 sm.. - garekani, Tavfurceli da literatura da xelovneba. - 1948. - #39. - gv. 3;
teqsti qarT. da rus. en.; 11. saqarTvelos suraTebis galeria // pioneri. -
2. anton gogiaSvili: (monografia) / [yda da te­ 1948. - #9. - gv. 30-32;
qsti mxatv. l. grigoliasi]. - Tb.: sablitgami, 12. wignis mxatvruli gaformeba: [a. yazbegis nawe-
1947 (saq. ssr poligr. da gamomc. saqm. sammar­ rebis rusul enaze gamocemis gamo] // litera-
Tv. st. #2). - 178, [2] gv.: portr. da il.; tura da xelovneba. - 1948. - #44. - gv. 3;
3. didi oqtombris socialisturi revoluciis 13. axalgazrda mxatvar-keramikosis [i. yandaS-
30 wlisTavisadmi miZRvnili gamofenis kata- vilis] gamarjveba // axalgazrda komunisti. -
logi / sssr min. sabWosTan arseb. xelovnebis 1949. - 29 marti. - #39;
saqmeTa sammarTvelo. - Tb.: suraTebis gale- 14. metalurgTa qalaqis peizaJebi: [mxatvar d. qu-
rea, 1947 (saqpoligrafgam. katalogi #2). - 80 TaTelaZis suraTebis peizaJebi q. rusTavze] //
gv.; 16sm.. - Tavfurclis me-2 gverdze: katalo- literatura da xelovneba. - 1949. - 20 noembe-
gi Seadgina Salva kvasxvaZem. - teqsti qarTul ri. - #46;
da rusul enaze; 15. mose ToiZe: samoci wlis moRvaweobis gamo //
4. mose ToiZe: (monografia) / saq. Teatraluri literatura da xelovneba. - 1949. - 13 Teberva-
saz-ba. - Tb.: xelovneba-s gam-ba, 1949 (saq. ssr li. - #7;
poligr. da gamomc. saqm. sammarTv. me-2 st.). - 16. ofortebi rusTavis mSeneblobaze: [a. nac-
116 gv.: 1 CarT. furc. portr.; vliSvilis `rusTavis socialisturi indus-

657
triis mSenebloba~-s Sesaxeb recenzia] // li- st.). - 36 gv.; 21sm.. - Jurn. „mogzauridan~ gadmo­
teratura da xelovneba. - 1949. - 4 seqtemberi. beWdili;
- #35; 2. Zveli rwmena-warmodgenebi da mecniereba / a.
17. RirsSesaniSnavi monumenti: [i. b. stalinisa qu- kverkvelaZisa. - Tb.: iaf-fasiani gamoc. ste­
TaisSi] // literatura da xelovneba. - 1949. - 27 fane konstantines Zis zubalaSvilis safasiT
Tebervali. - #9; #4, 1902 (st. eqv. iv. xelaZisa). - 40 gv.; 22sm.. -
18. avamaRloT plastikis xarisxi // literatura Jurn. „mogzauridam~ gadmobeWdili;
da xelovneba. - 1950. - 10 seqtemberi. - #37; 3. qveynierebis masala anu materiis qimiuri rao­
19. poetisa da mxatvris TanamSromloba: [recen- ba / al. kverkvelaZisa. - Tb.: iaf-fasiani gamoc.
zia] // literatura da xelovneba. - 1950. - 15 s.k. zubalaSvilis safasiT #21, 1903 (e. i. xe­
oqtomberi. - #42; laZis st.). - 82 gv.; 21sm.. - uTavfurclo.
20. saxelmZRvaneloebis mxatvrul-poligrafiu-
li saxe // literatura da xelovneba. - 1950. - 17 gamoqveynebulia:
seqtemberi. - #38; 1. Zveli rwmena-warmodgenebi da mecniereba // mo-
21. akademikos m. ToiZis pedagogiuri moRvaweoba gzauri. - 1902. - #9-10. - gv. 635-674;
// saxalxo ganaTleba. - 1951. - 28 marti; 2. qveynierebis masala anu materiis qimiuri rao-
22. gamoCenili qarTveli mxatvari: [u. jafariZe]: ba // mogzauri. - 1903. - #1-2. - gv. 125-158; #3-4.
sabWoTa xelovnebis ostatebi // literatura - gv. 313-328; #5-6. - gv. 479-495; #7-8. - gv. 579-
da xelovneba. - 1951. - 11 Tebervali; 595;
23. gogi gabaSvili // droSa. - 1951. - #2. - gv. 18; 3. erTi kuriozi (giorgi mTawmindelis leq­
24. iakob nikolaZe // saxalxo ganaTleba. - 1951. - sis `reka mwyuxris Zalisa~ (rusul-qarTuli
14 marti; Targmanis Sesaxeb) // iveria. - 1904. - 14 ianvari.
25. iakob nikolaZe: [nekrologi] // mecniereba da - #10;
teqnika. - 1951. - #4. - gv. 34; 4. materiisa da Zalis evolucia samyaroSi // kva­
26. naxevari saukunis manZilze: m. ToiZis Semoqme- li. - 1904. - #3-4. - gv. 241-258; #5-6. - gv. 386-
debiTi moRvaweobis 50 wlisTavis gamo // lite- 400.
ratura da xelovneba. - 1951. - 20 maisi;
27. portretuli Janri // literatura da xelovne- Targmna:
ba. - 1951. - 15 ivlisi; 1. saqarTvelos istoria somxur qronikebSi: XVII
28. qarTuli sabWoTa ferweruli portreti // li- sauk. frangulidan Targmnili // mogzauri. -
teratura da xelovneba. - 1951. - 23, 30 dekembe- 1902. - #5. - gv. 290-301;
ri; 2. Hasan-Dchalallants, Esal. qarTvel mefis vaxtan­
29. wignis ilustraciis xelovneba: s. kecxovelis gis meoredmosvla ganjas: [1722 w.] (franguli­
ilustraciebis gamo // literatura da xe- dan) a. kverkvelaZisa // mogzauri. - 1902. - #1.
lovneba. - 1951. - 22 ivlisi. - gv. 65-73.

wyaro: wyaro: ar aris miTiTebuli.


1. avtobiografia.
kvirkvelia, dimitri antonis Ze
kverkvelaZe, aleqsandre (18.. – ) _ sa­ (1908 – 1944, 8/IV) – mwerali, Jurnalisti da
mecniero mwignobari. sazogado moRvawe. daibada senakis mazris
tfilisis fostis moxeled msaxurobda, sof. maidanSi, Raribi glexis ojaxSi. Svid­
imave dros, qarTul Jurnal-gazeTebSi Ta­ wledis dasrulebisTanave, afxazeTSi daiwyo
namSromlobda. muSaoba; rionhesis mSeneblobaze samsaxuris
a. kverkvelaZe Tavis werilebSi xsnis bu­ dros, muSaobidan mouwyvetliv, daamTavra
nebisa da mTeli samyaros raoba-viTarebas quTaisis industriuli muSfaki (1935), ris
mecnierebis mTavar moZRvrebaTa mixedviT, ar­ Semdeg msaxurobda politmuSakad, mere –
kvevs, ra Zireuli gansxvaveba daetyo Zvelisa mravaltiraJiani gazeTis redaqtorad; sa­
da axali mimarTulebis swavliT azrovnebas qarTvelos ssr pirveli mowvevis umaRlesi
bunebisa da mTelis samyaros axsna-ganmarte­ sabWos me-7 sesiam airCia saqarTvelos ssr
baSi da sxv. umaRlesi sasamarTlos erT-erT msajulad
quTaisSi. bolo xanebSi, sikvdilamde, saqar­
calke gamocemulia: Tvelos sabWoTa mwerlebis kavSiris quTai­
1. mecnierebis deda-azri / a. kverkvelaZisa. - tf.: sis ganyofilebis pasuxismgebel mdivnad iyo.
iaf-fasiani gamoc. stefane konstantines Zis gardaicvala moulodnelad, 1944 wlis apri­
zubalaSvilis safasiT #3, 1902 (e. i. xelaZis lis 8, quTaisSi.

658
pirveli moTxroba gamoaqveyna 1930 wels. 18. gardaqmna: [narkvevi] // industriuli quTaisi. -
1937 wlidan periodul gamocemebSi dabeWda 1941. - 11 Tebervali. - #34;
moTxrobebi (`xaSim kioti~, `grigali~, `me­ 19. enaWartala: moTxroba // industriuli quTai-
tive~, `fronti~, `Sexvedra jokiasTan~, `ga­ si. - quTaisi, 1941. - 23 seqtemberi. - #225;
momZiebeli~, `sifxizle~, `TeTrebis gaqceva~) 20. mixa axuba: [sabWoTa patrioti] // simarTle. -
da mxatvruli narkvevebi (umTavresad, sakol­ quTaisi, 1941. - 12 oqtomberi. - #47;
meurneo cxovrebidan da saqarTvelos axlo 21. mixvda?: [moTxroba] // industriuli quTaisi. -
revoluciuri warsulidan). quTaisi, 1941. - 1 ivnisi. - #127;
22. sisxli: [samamulo omis epizodi] // simarTle. -
gamoqveynebulia: quTaisi, 1941. - 7 noemberi. - #51;
1. fronti: epizodi kikviZis cxovrebidan [Te­ 23. boroti guli: [moTxroba] // laxvari. - 1942. - 30
TrebTan brZolis dros] // axalgazrda komu­ ianvari. - #1;
nisti. - 1938. - 10 ivnisi. - #131. - gv. 3; 24. bus bedi: [igavi] // industriuli quTaisi. - qu-
2. mgznebare revolucioneri: [lado kecxove- Taisi, 1942. - 9 ivnisi. - #136;
lis veraguli mkvlelobis 36 wlisTavi] // 25. dabrundeba: [moTxroba]: yrmobidan TanSezr-
axalgazrda komunisti. - 1939. - 1 seqtemberi. dil megobars miSa loCoSvils // samSoblosa-
- #200. - gv. 3; Tvis: erTdrouli gazeTi. - quTaisi, 1942. - 17
3. pirveli gamocdileba: [Cxorowyus raionis dekemberi;
komkavSiruli organizaciebis muSaoba sakol- 26. monadire: [moTxroba] // industriuli quTaisi.
meurneo mSeneblobis frontze] // axalgazrda - 1942. - 1 marti. - #51;
komunisti. - 1939. - 15 oqtomberi. - #237. - gv. 2; 27. mxeci: [moTxroba] // simarTle. - quTaisi, 1942. -
4. sifxizle // monadire. - 1939. - oqtomberi. - 14 ivnisi. - #25;
#10. - gv. 6-7; 28. quTaisSi momuSave mwerlebi samamulo omis pe-
5. akaki Tofuria: [TeTrfinelebTan brZolis riodSi // samSoblosaTvis: erTdrouli gaze-
monawile] // industriuli quTaisi. - 1940. - 22 Ti. - quTaisi, 1942. - 17 dekemberi;
Tebervali. - #43; 29. Surisgeba: [moTxroba] // industriuli quTai-
6. ajanyeba: [romanidan: „sisxliani mdinare`] // si. - 1942. - 29 aprili. - #101;
industriuli quTaisi. - 1940. - 15 agvisto. - 30. bela: [moTxroba] // axali wyaltubo. - wyaltu-
#188; bo, 1943. - 18 Tebervali. - #12;
7. baTa qeqias minaweri: [narkvevi] // industriuli 31. iuza zardaliSvili Cveni uaxloesi megobari:
quTaisi. - 1940. - 1 Tebervali. - #25; [nekrologi] // industriuli quTaisi. - quTai-
8. bardRa: romanidan: „sisxliani mdinare~ // in- si, 1943. - 23 maisi. - #148. - xelis mowera: d.
dustriuli quTaisi. - 1940. - 10 ivlisi. - #157; TomaSvili, d. mesxi, d. kvirkvelia da sxv.;
9. goelros gegmis oci weli // axalgazrda komu- 32. konservi: [a. i. miqoianis saxelobis quTaisis
nisti. - 1940. - 24 dekemberi. - #297; sakonservo qarxnis muSaobis Sesaxeb] // indus-
10. dide: zRapari bavSvebisaTvis // industriuli triuli quTaisi. - quTaisi, 1943. - 20 oqtombe-
quTaisi. - 1940. - 29 oqtomberi. - #252; ri. - #215;
11. elizbari: romanidan „sisxliani mdinare~ // 33. frontelis ojaxi: [narkvevi] // industriuli
industriuli quTaisi. - 1940. - 4 seqtemberi. - quTaisi. - quTaisi, 1943. - 4 dekemberi. - #245;
#205; 34. bardRunia: [narkvevi] // industriuli quTaisi.
12. irmis Tvali: moTxrobidan „oqros Tari~ // si- - quTaisi, 1944. - 18 Tebervali. - #38;
marTle. - quTaisi, 1940. - 28 ianvari. - #5; 35. maidani: [narkvevi] // sabWoTa sofeli. - abaSa,
13. kako: [a. wereTlis bavSvobis wlebi] // litera- 1944. - 10 Tebervali. - #7;
turuli saqarTvelo. - 1940. - 20 ivnisi. - #17; 36. sicocxle: [wignidan ordenosani po-
14. metive. (nawyveti): [moTxrobidan] // literatu­ dpolkovniki prokofi kacitaZe] // industriu-
ruli aWara. - baTumi, 1940. - #4. - gv. 95-73; li quTaisi. - quTaisi, 1944. - 4 ianvari. - #2.
15. werili Svilisadmi: nawyveti romanidan
„sisxliani mdinare~ // industriuli quTaisi. - mis Sesaxeb:
1940. - 27 noemberi. - #275; 1. d. kvirkvelia: gardacvalebis wlisTavis gamo
16. xidi: epizodi kikviZis cxovrebidan: [samo- / d. TomaSvili, e. furcxvaniZe, b. keSelava da
qalaqo omis legendaruli gmiri] // simarTle. sxv. // literatura da xelovneba. - 1945. - 20
- quTaisi, 1940. - 9 ianvari. - #2; aprili. - #14;
17. axali maidani: [abaSis raionis sakolmeurneo 2. dimitri antonis-Ze kvirkvelia: gardacvale-
soflis socialisturi mSeneblobis Sesaxeb] // bidan 5 wlisTavis gamo // industriuli quTai-
komunisti. - 1941. - 14 ivnisi. - #138; si. - quTaisi, 1949. - 9 aprili. - #68.

659
wyaro: dauxures, ori drogi ucenzoro wignebi da
1. dimitri kvirkvelia: [axalgazrda mwerlis Jurnal-gazeTebi CamoarTves, TiTon ki, 129
gardacvalebis Sesaxeb] // literatura da xe­ muxlis ZaliT, 3 wliT cixeSi Casves. mainc,
lovneba. - 1944. - 14 aprili. - #13. - xelis mowe­ cixidan, Tavisi meuRlisa da nino wereTlis
ra: S. dadiani, k. gamsaxurdia, l. qiaCeli da sxv. saSualebiT, saidumlod xelmZRvanelobda
Jurnal-gazeTebis gavrcelebis saqmes. ganTa­
kvicariZe, isidore grigolis Ze visuflebis Semdeg, i. kvicariZem kidev ufro
(1870, 11/VIII – 1937, XII) – mTargmneli, gamom­ gaafarTova sagazeTo warmoeba mTel da­
cemeli, Jurnalisti, aralegaluri litera­ savleT saqarTveloSi ideuri agentebis Ser­
turis gamavrcelebeli da sazogado moRvawe, CeviT, romlebic bejiTad hfendnen glexkaco­
– pirveli marqsistuli wris monawileTagani, basa da muSebSi beWdviTi sityvis nawarmoebT.
– imereTidan. daibada sof. ofurCxeTSi, qu­ sazogadoebriv saqmeebSi aqtiurad mo­
Taisis maz. swavlobda ufrosi Zmis, polievq­ nawileobda: 1903 wels moawyo baTumis qar­
tos, xelmZRvanelobiT. martvilisa da quTai­ xnebis muSaTa gasamarTlebis dacvis saqme
sis sasuliero saswavleblebis damTavrebis (veqilTa: luarsab andronikaSvilis, iolSi­
Semdeg, swavla ganagrZo Tbilisis sasuliero nis (peterburgidan), n. eliavas, an. gelaza­
seminariaSi, romlis me-5 klasidan gamori­ rovis (quTaisidan), k. muraviovis, stalisa da
cxes seminarielTa amboxebaSi monawileobisa maliantoviCis (moskovidan) da sxvaTa monawi­
(1890) da swavlis dros aralegaluri muSao­ leobiT.
bisaTvis; imave dros, Tbilisidan gaaZeves. 1904 wels, sxvebTan erTad, daaarsa qu­
moRvaweobda samwignobro, partiul da sazo­ Taisis sameurneo amxanagoba `kolxida~,
gadoebriv asparezze. gardaicvala quTaisSi romlis davalebiT, imereTis bamba-abreSu­
da iqve daikrZala. mis samrewvelo raionebSi saqarxno saqmis
seminariaSi swavlis dros, 1892 wels, i. asaRorZineblad muSakobda. 1910 wels, `qar­
kvicariZes ori bina hqonda: erTi legaluri TvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli
– seminariis mTavrobisaTvis mTawmindaSi da sazogadoebis~ quTaisis ganyofilebis we­
meore aralegaluri – m. cxakaiasTan da eg. ni­ vrad yofnis dros, ganyofilebis davalebiT,
noSvilTan erTad, yof. mixeilis (axlandeli imereTis daba-soflebSi aarsebda wingTsa­
pirveli) saavadmyofos gverdze, kotrinas cav-samkiTveloebs, ugzavnida Jurnal-gaze­
binis sardafSi, sadac ikribeboda `mesame da­ Tebs (umetesad, Tavisi xarjiT); germanel
selTa~ pirveli aralegaluri wre, romelic instruqtorebTan erTad, xelmZRvanelobda
ecnoboda marqsizmis safuZvlebs revolu­ am ganyofilebisaTvis g. zdanoviCis mier ga­
ciuri da aralegaluri wignebis kiTxviT. 1892 mowerili stambis dadgmasa da mowyobas. amave
wlis Soba dRes, i. kvicariZem monawileoba 1910 wels, Tavis Zma-maswavlebel evgenisTan
miiRo zestafonSi i. p. kakabaZis binaze sagan­ erTad, sof. ofurCxeTSi daaarsa saTemo sko­
gebod mowveul aralegalur konferenciaSi, la, Tavisi xarjiT moawyo akakis saxelobis
romlisgan gamomuSavebuli programa Semdeg wignTsacav-samkiTxvelo, romelsac saqar­
safuZvlad daedo marqsistul-social-de­ Tvelos gasabWoebamde Jurnal-gazeTebiT da
mokratiul moZraobas CvenSi. 1893-1895 wleb­ wignebiT asazrdoebda. 1917 wlis Tebervlis
Si i. kvicariZe msaxurobda `kavkasiis safi­ revoluciis xanaSi, rogorc wevri-molare,
loqsero dasSi~. 1899-1900 wlebSi muSaobda aqtiurad exmareboda `quTaisis samusiko sa­
peterburgis sagazeTo eqspediciebSi, sadac zogadoebas~, romelmac 1918 wels, quTaisSi,
Seiswavla sagazeTo saqmianobis organizacia, kompozitor m. balanCivaZis TaosnobiT, samu­
romelic Semdeg samSobloSi gamoiyena: 1903 siko skola (teqnikumi) daaarsa. 1917 wels,
wels, quTaisSi daaarsa gazeTebis saagento SamSe leJavas da mix. gavaSelis daxmarebiT,
`kolxida~ (`imereTi~), romlis saSualebiT sof. ofurCxeTSi daaarsa `samkurnalo punq­
mTel dasavleT saqarTveloSi avrcelebda ti~ afTiaqiTurT ori TemisTvis (ofurCxeTi­
yovelnair Jurnal-gazeTs. sxvaTa Soris, sa da rionisaTvis), romlebSiac 20-mde sofe­
pirvelad i. kvicariZem SemoiRo raWa-leCxu­ li iyo 3000-4000 mcxovrebiT; 1918-1921 wleb­
mis daba-soflebSi mimomsvlel diliJnebze Si ofurCxeTis Temis Tavmjdomared sruliad
gazeTebis dasarigebeli `sasoflo yuTebi~ ujamagirod da Tavisi xarjiT emsaxureboda
– `fosta~; gansakuTrebiT, 1905 wlidan am kan­ sazogadoebas: misi monawileobiT sof. Jo­
toris saSualebiT avrcelebda imdroindel neTsa da ofurCxeTSi daarsda kooperativi,
revoluciur da aralegalur literaturas, xolo gasabWoebis Semdeg, didi monawileoba
ris gamoc, reaqciis gaZlierebis dros (1906), miiRo centraluri kooperativis mowyoba-mo­
Jandarmebma sastikad gaCxrikes, kantora gvarebaSi. 1921-1925 wlebSi, quTaisis mweral­

660
Ta kavSiris wevrad yofnis dros, ganagebda 2. kudriavski, d. rogor cxovrobdnen adamianebi
da awarmoebda `mweralTa saxlis~ da samkiTx­ Zvelad: (pirvel-yofilis kulturis mimoxil­
velos saqmeebs, beWdviTi sityvis yovelgvar va) / Targmani is. kvicariZisa. - Tb.: gamocema
nawarmoebs xSirad xalxSi ufasod arigebda. „axali mkiTxvelisa~, #1, 1896 [kanze 1897] (e.i.
sxvaTa Soris, TbilisSi saxalxo saxlis samki­ xelaZis st.). – 104 gv.; agreTve: [me-2 gamocema].
Txvelos Seswira 500 man, yovelnairi qarTuli - Tf.: muSa-s gamocema, 1906 (st. lampari). - 140
wigni, Jurnalebi da suraTebi, didi SromiT gv.; me-3 gamoc.. - tf.: wera-kiTxvis gamavrcele­
Seqmnili mweral-moRvaweTa fotosuraTebis beli sazogadoebis gamocema #187, 1920 (v. a.
koleqciebi muzeums gadasca da sxv. ruxaZis st.). - 88 gv.;
mwerlobas seminariaSive Seudga da yvela 3. tarnovski, evgeni. danaSauloba-damnaSaveni da
Jurnal-gazeTSi usasyidlod TanamSromlob­ imis winaaRmdeg sabrZolveli axali saSvaleba­
da. werda muSaTa yofa-cxovrebis, kultu­ ni / (werilebi evgeni tarnovskisa); Targmani is.
rul, saxelovno, komunalur, ekonomiur, kvicariZisa. - Tb.: iaf-fasiani gamocema s. k-Zis
sameurneo, umTavresad, samwignobro da sxva zubalaSvilis safasiT #7, 1902 (e. i. xelaZis
sakiTxTa Sesaxeb. st.). – 36 gv.; 21sm.. - (Jurn. „mogzauridam~ gad­
i. kvicariZis fsevdonimebia: ariZe, mobeWdili);
damswre, damswreTagani, in-kani, is-ariZe, isi, 4. butkeviCi, a. mTvraloba da mis winaaRmdeg sa­
iso, kldispireli, miudgomeli, mousvenari, brZolveli saSualebani / eqimis a. butkeviCisa;
ofurCxeTeli, quTaTuri, quTaTuri mwigno­ Targmani is. kvicariZisa. - Tb.: iaf-fasiani ga­
bari da sxv. mocema s. k. zubalaSvilis safasiT #19, 1903
i. kvicariZis samwerlo da sazogadoebri­ (i. i. xelaZis st.). - 52 gv.;
vi muSakobis mTavari mizani iyo xalxis yovel­ 5. danilevski, v. saxalxo saxli da misi sazoga­
mxrivad gaTviTcnobiereba da gakulturos­ doebrivi da aRmzrdeli mniSvneloba / [v. da­
neba. kavSiri hqonda adgilobriv partiul ko­ nielevskis moxsenebidan; Targmnili is. kvica­
mitetTan da asrulebda mis saWiro moTxovni­ riZis-mier; st. zubalaSvilis safasiT]. - Tb.:
lebebs: mas mudam ebara proklamaciebi, ara­ iaf-fasiani gamocema #23, 1903 (e. xelaZis
legaluri literatura da sxva dokumentebi, st.). - uTavfurc., 54 gv.;
romelTac saidumlod inaxavda Tavis binaze 6. [Jordania, noe]. anarqizmi. - quTaisi: „kolxi­
(bagratis goris kldis ZirSi) da sofelSiac, das~ gamocema #2, 1907 (i. kilaZis da xelaZis
sadac TveobiT da kvirebiT Tavs ifaravdnen st.). - 167, XVI gv.;
politikuri devnilebi. 7. ruxaZe, v[arlam]. ciskari: (leqsebi) / i. gomar­
dapatimrebuli iyo: Telis winasityvaobiT da avtoris suraTiT.
1. 1897 wels, moskovs, butirkis cixeSi, er­ - mesame Sevsebuli gamocema. - quTaisi: kolxi­
Ti kvira – qarxnis muSebis gaficvis dros da-s gam-ba, 1908 (n. feraZis da karnauxovis
korespondentobisTvis; st.). - VIII, 147, [5] gv.: [1] CarT. furc. portr.;
2. 1900 wels, peterburgs, Spalernaias cixis 22sm.. - (saamdrovo samecniero gamomcemloba
erTeulSi, 3,5 TviT – yazanis taZris moe­ „kolxida~, #3);
danze muSebisa da marqsist-inteligenci­ 8. SublaZe, andria. saxmo wesiT kiTxvis swavleba:
is ajanyebisaTvis (Semdeg kavkasiaSi gad­ (skolis gamocdilebidan) / andria SublaZisa. -
moasaxles 4 wliT, JandarmTa meTvalyu­ quTaisi: saamdrovo samecniero gamomcemloba
reobis qveS); „kolxida~, 1909 (i. kilaZis st.). - 36 gv.
3. 1,5 TviT metexSi, samxedro samarTalSi
micemiT – aralegaluri gamocemebis ga­ Targmna da gamoqveynebulia:
savrceleblad miRebis gamo, 1. nesleri. saRvine kasrebis (boWkoebis) gasuf-
4. 1909-1910 wlebSi, quTaisis saguber­ Taveba: (profesor nessleris darigebiT).
nio cixeSi – moskovis Jurnalis `Встань [Targmani] is. kvicariZisa // meurne. - 1896. - #3.
спящий~, 1905 wels ucenzuro broSure­ - gv. 7-8; #4. - gv. 5-8;
bisa da n. Jordanias `anarqizmis~ gamoce­ 2. danilevski, v. saxalxo saxli da misi sazoga-
ma-gavrcelebisTvis (am wignis 2954 cali doebrivi da aRmzrdeli mniSvneloba // mog-
Jandarmeriam CamoarTva da dawva. sul zauri. - 1903. - #7-8. - gv. 538-554; #9-10. - gv.
daibeWda 5 000 cali). 661-698.

Targmna da calke gamosca: gamoqveynebulia:


1. Teofraste. daxasiaTebani Tqmulni Teofras­ 1. Cveni meurneobis mfarvelTa sayuradReboT:
tes mier / gadmoRebulni da gamocemuli in-ka­ (werili quTaisidan) // kvali. - 1895. - #43. - gv.
nisagan. - Tf., 1889 (gr. Carkvianis st.). - 59 gv.; 18-20;

661
2. Тимофеев, С. Н. `Сбыт кавказских вин~, 18. kazakebisagan dazaralebul gurulTa sasar-
иследование агроч. С. Н. Тимофеева: recenzia // geblod Sekrebili fulebi // social-demokra-
meurne. - 1896. - #1. - gv. 5-8; tiuli furceli. - 1905. - 18 dekemberi. - #5.
3. baqo // kvali. - 1898. - #43. - gv. 716-718; #44. - - gv. 4;
gv. 733-736; #49. - gv. 818-815; #51. - gv. 848-850; 19. ruseTis havis gavlena qarTvel jariskacebze
#52. - gv. 870-872; // iveria. - 1905. - 27 Tebervali. - #11. - gv. 2-3;
4. quTaisi // kvali. - 1898. - #5. - gv. 78-79. #18. - 20. saswavlebelTa mdgomareoba: [maswavlebel-
gv. 309-311; #26. - gv. 437-438; #40. - gv. 660-662. Ta krebaze vl. kandelakis, s. qvarianisa da i.
#44. - gv. 790. - `kvalis~ korespodenciebi; ocxelis gamosvla arsebuli mdgomareobis
5. werili quTaisidan: (imereTis mkvidrTa gaWir­ winaaRmdeg; skolebis daxurva] // iveria. - 1905.
vebul mdgomareobaze) // kvali. - 1898. - #8. - - 22 Tebervali. - #6. - gv. 2-3;
gv. 132-134; #9. - gv. 156-158; 21. quTaTuri saqmeebi: [bankis rwmunebulTa kre-
6. werili quTaisidan // kvali. - 1898. - #11. - gv. ba] // iveria. - 1905. - 18 Tebervali. - #2. - gv. 3;
192-193; #13. - gv. 221; #25. - gv. 424-427; #29. - 22. quTaTuris SeniSvnebi // mogzauri. - 1905. -
gv. 484-486; #30. - gv. 501-503; #31. - gv. 518-519; #19. - gv. 303-304;
#34. - gv. 566-568; #46. - gv. 763-764; 23. quTaisi // mogzauri. - 1905. - #13. - gv. 198. - ko-
7. ori samrewvelo gamofena peterburgSi // ive- respondencia;
ria. - 1899. - 15 oqtomberi. - #222. - gv. 1-3; 19 24. quTaisis ambavi: [qalaqis sabWos da veqilebis
oqtomberi. - #225. - gv. 1-3; 20 oqtomberi. - protesti kazakebis Tavgasulobis gamo. gior-
#226. - gv. 2-3; 21 oqtomberi. - #227. - gv. 2-3; gi Telias da sxvaTa politikuri saqmeebis
2 noemberi. - #235. - gv. 1-2; 3 noemberi. - #236. garCeva] // iveria. - 1905. - 17 Tebervali. - #1.
- gv. 1-2; - gv. 3;
8. akademikosi i. r. TarxniSvili: misi 30 wlis 25. quTaisis saerobo saTaTbiros sxdoma: [erobis
moRvaweobis gamo // kvali. - 1900. - #12. - gv. SemoRebis sakiTxi; gr. gvelesianis, g. zdano-
188-190; viCis, daviT miqelaZis, iv. gomarTelisa da
9. beWdviTi sityvis moyvarulTadmi // kvali. - sxv. gamosvla] // iveria. - 1905. - 13 seqtemberi.
1900. - #21. - gv. 340; - #163. - gv. 3-4; 14 seqtemberi. - #164. - gv. 3-4;
10. saqarTvelos istoriis mcodneTa sayuradRe- 16 seqtemberi. - #165. - gv. 3;
boT // kvali. - 1901. - #41. - gv. 878-879; 26. quTaisis cxovreba: beWdviTi saqmis warmoma-
11. tyvarCelis qva-naxSiri da mis momavalze dgenelTa kreba quTaisSi. quTaisis guberniis
sja-baasi peterburgSi // kvali. - 1901. - #9. - studentTa dadgenilebani // iveria. - 1905. - 31
gv. 148-150; #14. - gv. 230-232; #15. - gv. 246-248; maisi. - #8. - gv. 3;
12. erT saxalxo wignakis gamocemis gamo: [~Tana- 27. quTaisis cxovreba. eqimTa mowodeba: [pirogo-
medrove qalaqi~ prof. emil vanderveldesi, vis yrilobasTan dakavSirebiT eqimebis: petre
frangulidan Targmani kandelisa] // kvali. - dondarovis, dim. nazarovis, iv. gomarTelisa
1902. - #40. - gv. 649-650; da sxv. gamosvla] // iveria. - 1905. - 18 maisi. -
13. sof. wyaltubo (quTaisis mazra) // kvali. - 1902. #78. - gv. 3;
- #35. - gv. 560. - korespondencia; 28. quTaisis cxovreba: zogierT xmosanTa protes-
14. axali xana quTaisis sameurneo skolaSi: [dire- ti da sabWos axali gadawyvetileba. samkur-
qtoris lubeneckis mier fulebis gaflangva, nalo saqmeebi eqimTa Soris da maTi av-kargi //
ugzo-ukvlod misi gaparva, awerili saqmeebis iveria. - 1905. - 13 aprili. - #52. - gv. 3;
gamosasworeblad axali gamgeobis arCeva] // 29. quTaisis cxovreba: Tanamedrove sakiTxze ker-
social-demokratiuli furceli. - 1905. - 21 Zo molaparakebis nimuSi: [soflis Tavad-az-
dekemberi. - #7. - gv. 4; naurTa da qalaqis mcxovrebTa kerZo kreba
15. imereTis samRvdeloebis kreba: [arsebuli md- glexTa moZraobis gamo. mose qiqoZis, sergi
gomareobis gamo] // iveria. - 1905. - 1 aprili. - jafariZis, daviT niJaraZisa da giorgi Sar-
#42. - gv. 2-3; vaSiZis gamosvla] // iveria. - 1905. - 23 marti. -
16. imereTis samRvdeloebis kreba: [quTaisis #35. - gv. 3;
sasuliero seminariis daketvis, glexTa mdgo- 30. quTaisis cxovreba: kidev gaZarcvis ambebi qu-
mareobis da sxva sakiTxebis garCeva] // iveria. Taissa da tyibulSi [Tavadi dimitri yifiani
- 1905. - 6 aprili. - #46. - gv. 3; raWidan] dRevandeli ambebis msxverpli // ive-
17. kazakebisagan dazaralebul gurulebis sasar- ria. - 1905. - 24 marti. - #36. - gv. 3;
geblod Sekrebili fulebi // social-demokra- 31. quTaisis cxovreba: [mokluli boqaulis mos-
tiuli furceli. - 1905. - 24 dekemberi. - #9. veneba. gimnazielTa da maT mSobelTa TaTbiri.
- gv. 4; durgalTa qarglebis gamarjveba. qarTuli

662
warmodgena. SiSianoba] // iveria. - 1905. - 2 mar- 44. quTaisis cxovreba: quTaisis durgalTa da me-
ti. - #14. - gv. 3; CeqmeTa moTxovnebi // iveria. - 1905. - 20 marti.
32. quTaisis cxovreba: [pedagogiis msxverpli. - #32. - gv. 3;
maswavleblebis gabeduli nabiji. samegrelos 45. quTaisis cxovreba: SamSe gelovanis dasafla-
samRvdeloebis SemoerTebis survili] // ive- veba leCxumSi. maTraxebis msxverplni. leCxum-
ria. - 1905. - 5 aprili. - #45. - gv. 3; Si traRikuli bolo erTis pedagogis ojaxur
33. quTaisis cxovreba: saadgil-mamulo bankis ganxeTqilebisa. general-gubernatoris
saqmeebi: [28 maisis kreba Teatris SenobaSi] // gankargulebani // iveria. - 1905. - 21 aprili. -
iveria. - 1905. - 3 ivnisi. - #91. - gv. 3; #56. - gv. 3;
34. quTaisis cxovreba: [samRvdeloebis sami tele- 46. quTaisis cxovreba: Zarcva-gleja da poli-
grama. dRevandeli moZraoba svaneTSic gadavi- ciuri zomebi. yaraulebi qalaqad da soflad.
da. amis gamo boqaulis da moZRvris gamodevna. usargeblo Cveulebis gadagdebis survili
general-gubernatoris axali gankarguleba. mdabio xalxSi. avadmyof mazris winamZRolis
stoliarebis da Spalieris gamkvrelebis da- dim. yifianis tfilisSi gadayvana. samRvde-
dgenileba. uflebis gadaWarbeba] // iveria. - loebis SeerTebis saWiroeba mkeravebis gafi-
1905. - 25 marti. - #37. - gv. 3; cvis dasawyisi // iveria. - 1905. - 29 marti. - #39.
35. quTaisis cxovreba: [saswavleblebSi `kerZod - gv. 3;
mecadineoba~ da amis mcveli yazaxebi. rozgi 47. Semowiruleba fosta-telegrafis moxeleTa
leCxumSi. simoneTelebis Tavgadasavali. ori sasargeblod // social-demokratiuli fur-
ambavi. cecxlis msxverplni. episkoposis sa- celi. - 1905. - 29 dekemberi. - #12. - gv. 4;
gangebod gawveva tfilisSi. kidev ramdenime 48. wulukiZis dasaflaveba: [budu mdivnis sity-
ambavi. policiis gancxadeba Segirdebis sayu- va]; quTaisis cxovreba // iveria. - 1905. - 19 ivni-
radRebod] // iveria. - 1905. - 8 aprili. - #48. - si. - #104. - gv. 3;
gv. 3; 49. kazakebisagan dazaralebul gurulebis sasar-
36. quTaisis cxovreba: saurTierTo bankis saq- geblod quTaisSi Sekrebil fulebze aRZrul
meebi // iveria. - 1905. - 30 aprili. - #64. - gv. 3; laparakis gamo // Cveni cxovreba. - 1906. - 7 seq-
37. quTaisis cxovreba: saurTierTo bankis saq- temberi. - #15. - gv. 3;
meebi. misi axali xelmZRvanelni. biurokratia 50. kazakebisagan dazaralebul gurulebis sasar-
sasamarTloebSi drois dafasebas Sesdgomia. geblod Sekrebili fulebi // grigali. - 1906. -
warmomadgenlobiTi kreba da quTaTur inte- 9 seqtemberi. - #1. - gv. 4;
ligentTa mzadeba] // iveria. - 1905. - 11 maisi. - 51. mwignobrobis gavrcelebis saqme raWa-leCxum-
#72. - gv. 3; Si // megobari. - 1906. - 22 dekemberi. - #73. - gv.
38. quTaisis cxovreba: [saurTierTo bankis saq- 3-4; 23 dekemberi. - #74. - gv. 3-4;
meebis gamokeTebis molodini. bonidan ltol- 52. mwignobrobis saqme quTaisis guberniaSi:
vili direqtoris ambavi. imereTis axali mmar- `kolxida~ // talRa. - 1906. - 6 agvisto. - #7. -
Tveli. quCuri `obiskebi~] // iveria. - 1905. - 15 gv. 3-4; 8 agvisto. - #8. - gv. 4;
marti. - #27. - gv. 3; 53. Jurnal-gazeTebis saqme imereTSi // megobari.
39. quTaisis cxovreba: [saqalaqo saswavleblebis - 1906. - 29 seqtemberi. - #4. - gv. 3-4; 30 seqtem-
ueqimod darCena. abanoebis usufTaoba. vaWre- beri. - #5. - gv. 2; agreTve, ix. gaz.: grigali. - 29
bis Suamdgomloba] // iveria. - 1905. - 17 marti. seqtemberi. - #16. - gv. 3;
- #29. - gv. 3; 54. samgvari ubeduri SemTxveva quTaisSi; [xanZa-
40. quTaisis cxovreba: [sviatopolk-mirskisaTvis ri] // talRa. - 1906. - 17 agvisto. - #15. - gv. 2;
gagzavnili depeSa] // iveria. - 1905. - 6 marti. - 55. Semowiruleba fosta-telegrafis moxeleTa
#18. - gv. 4; sasargeblod // grigali. - 1906. - 9 seqtemberi.
41. quTaisis cxovreba: [sofel sviris glexebTan - #1. - gv. 4;
xazinis davis gamo. studenti k. focxveraSvi- 56. amxanagoba `kolxida~-s saqmeebis gamo: (werili
lis koncerti] // iveria. - 1905. - 21 maisi. - #81. redaqciis mimarT) // ciskari. - 1907. - #11. - gv.
- gv. 3; 14-16. - teqstis bolos: `kolxida~-s gamgeobis
42. quTaisis cxovreba: [maswavlebel ivane jafa- wevri isidore kvicariZe;
riZis gardacvaleba] // iveria. - 1905. - 13 marti. 57. arCevnebi quTaisSi // ciskari. - 1907. - #3. - gv.
- #25. - gv. 3; 2-4;
43. quTaisis cxovreba: [fotografebis gulkeTi- 58. daumsaxurebeli sayveduri `kolxidas~ saqmee-
loba. sasuliero pedagogTa survili. mSiSara bis gamo // laxvari. - 1907. - 26 aprili. - #14. -
xmosnebi. wylulis malamo] // iveria. - 1905. - 4 gv. 4; 27 aprili. - #15. - gv. 4. - teqstis bolos:
marti. - #16. - gv. 3; amx. `kolxidas~ gamg. w. i. kvicariZe;

663
59. mwignobrobis gavrcelebis saqme imereTSi // 80. sinaTlis lampari soflad // azri. - 1914. - 15
isari. - 1907. - 26 ivnisi. - #137. - gv. 3; marti. - #13;
60. mwignobrobis gavrcelebis saqme raWa-leCxum- 81. sofels gazeTebi esaWiroeba // axali iveria. -
Si // ciskari. - 1907. - #7. - gv. 15-16; #8. - gv. 1914. - 6 dekemberi. - #55;
14-16; #9. - gv. 11-13; #10. - gv. 12-13; 82. qarTvelTa Soris mwignobrobis gavrceleba //
61. sataxto qalaqebis Jurnal-gazeTebis mkiTx- Sroma. - 1914. - #18;
velTa sayuradRebod // isari. - 1907. - 17 Te- 83. CvenSi samrewvelo mevenaxeoba-meRvineobis
bervali. - #36. - gv. 4; aRorZinebis gamo // sasoflo gazeTi. - 1914. -
62. quTaisis reme-rume: (qalaqis saqmeebis gamo) // #2. - gv. 8-9;
ciskari. - 1907. - #5. - gv. 5-7; 84. akakis saxelobis samkiTxvelo sofel ofu-
63. quTaisis sameurneo amxanagobis `kolxidas~ CxeTSi // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #5. - gv. 29-
roli imereTis samrewvelo meurneobaSi // isa- 32;
ri. - 1907. - 16 maisi. - #104. - gv. 3-4; 18 maisi. 85. mgosan akakis avaTmyofobis gamo // kooperacia.
- #106 - gv. 3-4; - 1915. - #27. - gv. 2-3; ganTiadi. - quTaisi, 1915.
64. centraluri wignis maRazia `kolxida~ quTais- - #2. - gv. 1-2.
Si: gancxadeba // saglexo kalendari. - 1907. - gv. 86. mwignobris Tanamgzavri: (`Газетный мiръ~ И. В.
113; Вольфсона) (werili pirveli) // ganTiadi. - qu-
65. werili quTaisidan: (mwignobrobis gavrcele- Taisi, 1915. - #2. - gv. 22-26; #3. - gv. 29-30; #6.
bis saqme imereTSi) // dila. - 1907. - 26 ivnisi. - gv. 24-28.
- #7. - gv. 3; 87. qarTuli mwignobrobis istoriidan // imereTi.
66. b. redaqtoro!: Tumca `foni~-s N4-Si... // foni. - quTaisi, 1915. - 17 ianvari. - #9; 18 ianvari. -
- 1909. - 4 oqtomberi. - #5. - gv. 8. - werilebi re- #10; 20 ianvari. - #11;
daqciis mimarT. - sqolioSi redaqciis SeniSvna 88. Cveni samrewvelo meurneobis aRorZinebis ga­
i. kilaZis sapasuxo werilis gaz. `fonis~ Sem- mo // imereTi. - quTaisi, 1915. - 13 ianvari. - #6;
deg nomerSi gamoqveynebaze; 89. saqaris sanerge imereTSi da Cveni deputatebi:
67. mwignobrobis gavrcelebis saqme CvenSi // Cangi. [werili quTaisidan] // saqarTvelo. - 1916. - 22
- 1909. - 18 ivlisi. - #13. - gv. 4; oqtomberi. - #235. - gv. 3-4; 23 oqtomberi. -
68. quTaTuris SeniSvnebi // momavali. - 1909. - 29 #236. - gv. 3-4; 25 oqtomberi. - #237. - gv. 4; 12
noemberi. - #78. - gv. 3; noemberi. - #253. - gv. 4; #254. - gv. 3-4;
69. quTaisis guberniis meabreSumeTa kreba // Can­ 90. werili quTaisidan: ucxoeli pedagogis da
gi. - 1909. - 18 agvisto. - #37; qarTvel mgosnis dResaswauli realur saswa­
70. quTaisSi gazeTebis gamyidvelTa cxovrebidan vlebelSi // saqarTvelo. - 6 dekemberi. - 1916.
// Cveni azri. - 1909. - 2 ivnisi. - #27. - gv. 3-4; - #272. - gv. 3-4;
71. ganaTlebis wyaro – biblioTekebi soflad // 91. quTaisis quCebis Seviwroebis sakiTxi // samSo­
kolxida. - 6 dekemberi. - 1911. - #204; 1912. - 11 blo. - quTaisi, 1916. - 30 oqtomberi. - #472; 8
ianvari. - #7; 12 ianvari. - #8; noemberi. - #479, 9 noemberi. - #480;
72. Jur. `kooperaciis~ gamocemis gamo // kolxida. 92. quTaisis qalTa samkiTxvelos metiCruli
- 1911. - 27 aprili. - #24; gulSematkivrobis nimuSi // Cveni megobari. -
73. `qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcele­ quTaisi, 1917. - 1 ianvari. - #246 (1); 4 ianvari.
beli sazogadoebis~ Sesaxeb // kolxida. - 1911. - #247 (2); 5 ianvari. - #248 (3);
- 24 maisi. - #45; 1 ivnisi. - #51; 2 ivnisi. - #52; 93. g. zdanoviCis mamulis gayidvis da misi biblio­
74. akakis nawerebis gamocemis gamo // mercxali. - Tekis Senaxvis gamo // xalxis megobari. - quTai­
1912. - 23 dekemberi. - #12; 30 dekemberi. - #16; si, 1918. - 17 ivlisi. - #209; 19 ivlisi. - #211;
1913. - 4 ianvari. - #3; 4 agvisto. - #225, 8 agvisto. - #227; 27 seqtem­
75. axali cirkulari Jurnal-gazeTebis gavrce­ beri. - #267;
lebis saqmeSi // axali iveria. - 1914. - #21; 94. vagzlidan axali quCis gamoyvanis sakiTxi //
76. g. quCiSvilis nawerebis gamocemis gamo // Sro­ xalxis megobari. - quTaisi, 1918. - 21 Teberva­
ma. - 1914. - #17; li. - #108; 23 Tebervali. - #110; 24 Teberva­
77. droa CvenSiac davexmaroT sofels gazeTebiT li. - #111;
// axali iveria. - 1914. - 11 noemberi. - #35; 95. meti yuradReba beWdviTi sityvis gavrcele­
78. TaTbiri wyaltubos abanoebis Sesaxeb quTais­ bis saqmes: [gzaTa ministris sayuradRebod] //
Si // axali iveria. - 1914. - 10 dekemberi. - #57; erToba. - 1918. - 31 ivlisi. - #160;
16 dekemberi. - #58; 96. Ria werili q. qal. Tavs. l. kalandaraSvils
79. rusTavelis saxelobis samkiTxvelo balaxva­ mgosan akakis saxelobis samwignobro kioskis
nis quCaze // axali iveria. - 1914. - 4 noemberi. bulvarSi aSenebis gamo // xalxis megobari. -
- #29; 1918. - 12 dekemberi. - #328;

664
97. berZnuli skola aTina quTaisSi // erToba. - 7. 22 marts policiis ... // isari. - 1907. - 4 maisi. -
1919. - 24 oqtomberi. - #242; #95. - gv. 3. - quTaisis qronika;
98. gazeTebis gavrcelebis saqme quTaisSi // so­ 8. axali piesa... // isari. - 1907. - 25 dekemberi. -
cial-demokrati. - 1919. - #26; #285. - gv. 4. – gancxadebani;
99. meti yuradReba axalgazrdebis aRzrdis saq­ 9. gubernatoris gadawyvetileba... // laxvari. -
mes CvenSi `jejilis~ da `nakadulis~ gavrce­ 1907. - 4 maisi. - #20. - gv. 1. - axali ambebi;
lebis gamo // social-demokrati. - 1919. - #71, 10. mediatorTa ganCineba. 1907 welsa, ivnisis 19-
72, 73; sa dResa // isari. - 1907. - 27 ivnisi. - #138. - gv.
100. mwignobrobis saqme quTaisSi // social-de­ 3;
mokrati. - 1919. - #15, 18, 19; 11. miiReba xelis mowera... // mnaTobi. - 1907. - 5 ian-
101. n. J-nias nawerebis gamocemis gamo // social-de­ vari. - #4. - gv. 4; zari. - 1907. - 5 ianvari. - #7.
mokrati. - 1919. - #18; - gv. 1; megobari. - 1907. - 13 ianvari. - #1. - gv. 1;
102. warmodgenebi berZnul skola aTinas sasarge­ 12. wignebis maRazia... // isari. - 1907. - 1 aprili. -
blod quTaisSi // Cveni qveyana. - 1919. - #173; #72. - gv. 3. - quTaisis qronika;
103. samusiko saqmeebi quTaisSi // erToba. - 1920. - 13. xuTSabaTs... // ciskari. - 1907. - #10. - gv. 3. - sx-
11 maisi. - #104; vadasxva ambebi;
104. qarTuli samusiko saswavleblis gaxsnis dRe­ 14. jibgirebis navardoba // wyaro. - 1907. - 6 dekem-
saswauli quTaisSi // social-demokrati. - beri. - #33. - gv. 3. - axali ambebi;
1920. - #8, 26; 15. jibgirebi Zalze mravldeba qalaqSi // isari. -
105. quTaisis samusiko saswavleblis bedi // so­ 1907. - 6 dekemberi. - #269. - gv. 3. - axali ambavi;
cial-demokrati. - 1920. - #33. - gv. 4; 16. 24 oqtombers Tfilisis... // imedi. - 1908. - 28
106. Ralati mwignobrobis saqmeSi: [moxseneba qu­ oqtomberi. - #13. - gv. 3. - axali ambebi;
Taisis samazro II yrilobas wera-kiTxvis sazo­
17. 24 oqtombers... // savaWro gza. - 1908. - 30 oq-
gadoebis axali stambis gaxsnis gamo da saeqi­
tomberi. - #18. - gv. 2. – qronika;
mo punqtis Sesaxeb ofurCxeTSi // social-de­
18. 29 Tebervlidan... // Sroma. - 1908. - #4. - gv. 13.
mokrati. - 1920. - #14;
– qronika;
107. werilebi ofurCxeTis Temidan saTemo saki­
19. akakis iubileis Zvirfasi saxsovari // droeba.
Txebze // soflis muSa. - 1920. - 20 seqtemberi.
- 1908. - 20 dekemberi. - #28. - gv. 1. – gancxade-
- #6; 1 noemberi. - #12; 15 noemberi. - #14.
bebi;
20. amx. sorapanma momavali saswavlo sezonisa-
mis Sesaxeb:
Tvis... // savaWro gza. - 1908. - seqtemberi. - #2.
1. s-Ze, p. kudriavski d. rogor cxovrobden ada­
- gv. 1. - igive teqsti ix. gaz. `savaWro gza~, #3,
mianebi ZvelaT. Targmani is. kvicariZisa. f. 25
4, 5...;
k.: [recenzia] // kvali. - 1897. - #27. - gv. 519-520;
21. Tfilisis Jandarmeriam guSin xelaxla daiba-
2. butkeviCi, a. mTavroba da mis winaaRmdeg sa-
ra... // xomli. - 1908. - 2 agvisto. - #19. - gv. 2.
brZolveli saSualebani: [Targmani] is. kvica-
- axali ambebi;
riZisa // mogzauri. - 1903. - #3-4. - gv. 256-287;
22. iyideba tfilisSi... // amirani. - 1908. - 2 ivlisi.
#5-6. - gv. 443-463;
- #97. - gv. 1; #98. - gv. 1; #99. - gv. 1; #100. - gv.
3. gazeT `axali droebis~ gamoweris pirobebi
1;
provinciebSi Semdeg pirebTan: i. kvicariZe, m.
23. kvicariZis saqme // amirani. - 1908. - 3 agvisto. -
kalandaZe, p. jalaRonia, l. tuRuSi, e. SaraZe,
#125. - gv. 3. - axali ambavi;
k. maRraZe, arCvaZe, S. cincaZe, v. moseSvili, s.
24. miiReba xelis mowera 1908 wlisaTvis... // amira-
merkvilaZe, v. kereseliZe, v. gadelia // axali
droeba. - 1906. - #4. - gv. 1; ni. - 1908. - 1 ivlisi. - #96. - gv. 1; #97. - gv. 1;
4. quTaisis ambebi: [samxedro wesebis gaZliereba; #98. - gv. 1; #99. - gv. 1;
Cxrekis gaxSireba; gansakuTrebiT aRwerilia 25. miiReba xelis mowera... // isari. - 1908. - 2 Te-
s.l. baxtaZis da is. kvicariZis gaCreka; 182 tu- bervali. - #27. - gv. 4. – gancxadebani;
saRis gadasaxleba; gazeT `Sikrikis~ daxurva] // 26. miiReba xelis-mowera yovelTviur samecniero
Sroma. - 1906. - 25 ivlisi. - #89. - gv. 2-3; pedagogiur da samecniero... // savaWro gza. -
5. Surduli. raWa: [reaqciis gaZliereba. ava- 1908. - 12 seqtemberi. - #1. - gv. 1. - igive teqsti
zakobis gaxSireba. xalxis gamofxizleba. ix. gaz. `savaWro gza~, #3, 4, 5...;
madloba is. kvicariZesa da l. masxaraSvils 27. n-bi. raWa-leCxumi: amas wineT bugeulSi... // eka-
Jurnal-gazeTebis gamogzavnisaTvis] // Sroma. li. - 1908. - 19 seqtemberi. - #16. - gv. 3. – kores-
- 1906. - 25 ivnisi. - #66. - gv. 4; pondencia;
6. 10 aprils... // isari. - 1907. - 13 maisi. - #102. - 28. samasi maneTis zalogiT... // cxovrebis sarke. -
gv. 3. - quTaisis qronika; 1908. - 7 maisi. - #13. - gv. 2. - axali ambebi;

665
29. sxva da sxva ambebi CvenSi: 5 maiss... // alioni. - 51. akaki. gancxadeba // xalxi. - 1910. - 28 aprili. -
1908. - #1. - gv. 10; #16. - gv. 1;
30. Semdeg wignis maRaziebsa da... // savaWro gza. - 52. dapatimreba // Cveni gazeTi. - 1910. - 22 aprili.
1908. - 12 oqtomberi. - #13. - gv. 1. - igive teqs- - #16. - gv. 2. - axali ambebi;
ti ix. gaz. `savaWro gza~: #14, 15, #16; 53. yoveldRiuri sapolitiko da saliteraturo
31. xuT aprils quTaisis vogzalze... // mercxali. - gazeTi... // axali sxivi. - 1910. - 4 Tebervali. -
1908. - 9 aprili. - #5. - gv. 2. - axali ambebi; #1. - gv. 1. - igive ix.: „axali sxivi“, #2, 3, 4;
32. ~11 maiss samosamarTlo palataSi daniSnuli 54. yovelkvireuli sapolitiko da saliteratu-
iyo~... // Cveni azri. - 1909. - 13 maisi. - #11. - gv. ro gazeTi „foni“ gamodis imave programiT,
4. – sasamarTlo; rogorc 1909 wels gamodioda // foni. - 1910. -
33. 13 dekembridan TfilisSi... // momavali. - 1909. - #1. - gv. 1;
2 dekemberi. - #80. - gv. 1; 55. sakooperacio liga // kooperacia. - 1912. - #21-
34. 1910 wlis 1 ianvridan miiReba xelis mowera... // 4. - gv. 10. - mimdinare cxovreba;
foni. - 1909. - 6 dekemberi. - #14. - gv. 1; 56. Zmobis gamgeoba. Cveni Skafi // Sinauri saqmeebi.
35. 20 seqtembers akurTxes arqielis goraze... // - 1912. - #34. - gv. 8;
foni. - 1909. - 4 oqtomberi. - #5. - gv. 2. - sxva- 57. g. Waladideli: TxzulebaTa gamocemis gamo. [su-
dasxva ambebi; raTi] // oqros verZi. - quTaisi, 1913. - #4. - gv. 64;
36. 30 oqtombers, TfilisSi samosamarTlo pala- 58. oqros verZis qronika: oliver uordropis
tam... // foni. - 1909. - 22 noemberi. - #12. - gv. mier daarsebul... // oqros verZi. - quTaisi,
2. - sxvadasxva ambebi; 1913. - #1. - gv. 17;
37. 30 oqtombers q. TfilisSi... // foni. - 1909. - 1 59. oqros verZis qronika: Jurnal-gazeTebis kan-
noemberi. - #9. - gv. 2. - sxvadasxva ambebi; tora „imereTis“ gamge is. kvicariZes... // oqros
38. (ar. ka.). daba lailaSi (leCxumis mazra) // moma- verZi. - quTaisi, 1913. - #1. - gv. 16;
vali. - 1909. - 24 oqtomberi. - #48. – gv. 4; 60. Cveni Skafi: (Jurnal-gazeTebis kantora „ime-
39. gancxadebis fasi... // foni. - 1909. - 6 seqtembe- reTi“) // Sinauri saqmeebi. - 1913. - #8. - gv. 16;
ri. - #1. - gv. 1. - igive ix.: #3, 4, 5; 61. martyofis TaTbiri // sasoflo gazeTi. - 1914.
40. isidore kvicariZis saqme // Cveni xma. - 1909. - 22 - #14. - gv. 15. - qronika;
ianvari. - #17. - gv. 3. - axali ambebi; 62. RambaSiZe, daviT. qarTuli saweri manqana //
41. kilaZe, ivane. `erTi muSaTaganis~ werilis gamo sasoflo gazeTi. - 1914. - #15. - gv. 15-16;
// foni. - 1909. - 11 oqtomberi. - #6. - gv. 8; #8. - 63. fancxava, romanoz (xomleli). akaki, rogorc
gv. 8; didi erovnuli mgosani: (akakis nawerebi, pir-
42. miiReba xelis-mowera 1910 wlisaTvis... // foni. veli da meore wigni, i. mansvetaSvilis gamoce-
- 1909. - 13 dekemberi. - #15. - gv. 8; 25 dekembe- ma, 1913 w.) // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #1. - gv.
ri. - #17. - gv. 7; 52-58;
43. mowodeba // foni. - 1909. - 1 noemberi. - #9. - gv. 64. X. w.k.s. yulabis moparvis gamo „imereTidan“ //
1. - teqstis bolos xelmowera: gamgeobis wevr- ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #8. - gv. 32;
ni: 1. e. dadeSqeliani, 2. ermile dvaliSvili da 65. qarTveli biografi: meunargia iona mixeilis
3. anton bucxrikiZe; Ze (1852-1919) // Teatri da cxovreba. - 1919. -
44. saxalxo universiteti // foni. - 1909. - 6 dekem- #10. - gv. 9-10. - sqolioSi: amoRebulia ioseb
beri. - #14. - gv. 1. - sxvadasxva ambebi; imedaSvilis „qarTvel moRvaweTa leqsiko-
45. tfilisi: isidore kvicariZis saqme // droeba. ni“-dan;
- 1909. - 11 marti. - #55. - gv. 2-3. - depeSebi (pe- 66. gamovida noe Jordanias... // Teatri da cxovre-
terb. depeSaTa saagentosagan); ba. - 1920. - #22. - gv. 16;
46. quTaisi (sakuTari korespondentisagan) // mo- 67. imereTis qarTuli mwignobrobis istoriidan:
mavali. - 1909. - 5 dekemberi. - #83. - gv. 3; [jgufuri foto] // Teatri da cxovreba. - 1920.
47. yovel-kvireuli sapolitiko da saliteratu- - #12. - gv. 7;
ro gazeTi `foni~ gamova... // foni. - 1909. - 13 68. isidore kvicariZe: imereTis mewigne da Jur-
dekemberi. - #15. - gv. 1; nal gazeTebis gamavrcelebeli z. WiWinaZis
48. Semdeg wignis maRaziebsa da gazeTis saagen- wignidan „imereTis mwignobrobis istoria“,
toebSi // savaWro gza. - 1908. - 16 oqtomberi. - romelic male daibeWdeba [foto] // Teatri da
#14. - gv. 1; 19 oqtomberi. - #15. - gv. 1; cxovreba. - 1920. - #11. - gv. 15;
49. xelaZe, ioseb. batono redaqtoro! // varskvla- 69. quTaisidan Camotanil samwerlobo ganZeu-
vi. - 1909. - 17 oqtomberi. - #17. - gv. 4; lobis Cabareba saqarTvelos muzeumisaTvis:
50. 13 dekembridan TfilisSi gamodis... // axali [saqarTvelos perioduli gamocemebis koleq-
sxivi. - 1910. - 4 Tebervali. - #1. - gv. 4; 13 Te- cia Segrovili i. kvicariZis mier] // komunisti.
bervali. - #9. - gv. 4; - 1922. - 20 dekemberi. - #292. - gv. 3;

666
70. Zveli samwerlo ganZeuloba: [mwignobar isi- swavlis dasrulebisTanave, p. kvicariZe
dore kvicariZisagan sagazeTo kantora „ime- 1877 wels gamwesda samegrelos (martvilis)
reTSi“ nagroveb-Senaxuli samwerlo ganZeu- sasuliero saswavlebelSi qarTuli enis
lobis SeZenisa da mosaxleobaSi perioduli (da droebiT – katexizmos) maswavleblad.
gamocemebis Segrovebis Sesaxeb] // komunisti. am saswavleblis dawvis Semdeg, 1880 wels,
- 1922. - 1 oqtomberi. - #225. - gv. 3. gadaiyvanes quTaisis sasuliero saswavle­
belSi qarTuli enis maswavleblad, sadac,
wyaro: sxvaTa Soris, daafuZna saskolo wignTsa­
1. avtobiografia; cavi, risTvisac madloba gamoecxada. 1886
2. imereTis qarTuli mwignobrobis istoriidan: wels, gabriel episkoposis gankargulebiT,
[jgufuri foto] // Teatri da cxovreba. - 1920. dainiSna Jur. `mwyemsisa~ da `Пастыр~-is cen­
- #12. - gv. 7; zorad.
3. ninoSvili, e. [Txzulebani]. - t. 1: moTxrobebi, samwerlo da sazogadoebrivi muSaobas
1888-1892 / winasityv. avt.: raJden kalaZe; le­ 1880-iani wlebidan Seudga. TanamSromlobda
qsikonis Semdg.: T. kikvaZe; mxatvr.: m. ToiZe, i. im drois Jurnal-gazeTebSi (`Sroma~, `droe­
ToiZe, S. mamalaZe, S. ZnelaZe, a. quTaTelaZe, e. ba~, `imedi~, `Teatri~, `iveria~, `nobaTi~),
lansere, m. CxikvaZe, wilosani, a. moiswrafiS­ ufro saenaTmecniero masalebs agrovebda,
vili. – tf.: saxelgami, 1925 (s.s.m.u.s. poligr. qarTuli enis daxvewisaTvis muSaobda. werda
gany. me-4 stamba). - gv.: 6, 92; leqsebsac.
4. saqarTvelos ganaTlebis muSaki. - 1925. - #7. -
Seadgina `qarTuli swormetyveleba~,
gv. 14;
saSinji saxelmZRvanelo, t. I. – romlis Se­
5. xundaZe, simon. socializmis istoriisaTvis
saxeb g. wereTelma Tqva: `Tu avtorma es gra­
saqarTveloSi. - t. II. - tf.: saxelgami, 1927. - gv.
matika daasrula, igi daedeba safuZvlad axa­
213;
li qarTuli enis Seswavlaso~. da marTlac,
6. giorgaZe, grigol. sazogadoebrivi urTier­
SemdegSi, gramatikosebma mis mier SemuSave­
Toba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardni­
buli bevri forma mwerlobaSi Semoitanes
dan pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol
enis gasaumjobeseblad. p. kvicariZis azriT:
giorgaZe. - tfilisi: saxelgami, 1928 (poli­
`rogorc yoveli suldgmuli, rogorc yove­
grafskolis st.). - gv.: 457, 504, 510, 552, 560;
li mcenare Cndeba, izrdeba, mwifdeba, berde­
7. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
ba da bolos kvdeba an ukeT icvleba, agredve
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
cvalebadia enac... mravali sityva xmarebidan
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
gamodis da maT nacvlad sxva axali, moxdeni­
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
li sityvebi Semodis enaSi~. qarTuli enis di­
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
dad dakvirvebuli mkvlevari iyo. icoda, `ve­
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
fxis tyaosans~ Zvelad rogor kiTxulobdnen
binati), 1941. - gv.: 475, 492.
simReriT da mowafeebsac aswavlida – jgufu­
kvicariZe [yvicariZe], polievqto rad, TviTeulad. p. kvicariZis aseTi kiTxva
[polio] grigolis Ze (1856 – 1904, 19/I) – gra­ aRadgina misma namowafarma iason nikolaiS­
matikosi, – qarTuli enis mkvlevari, maswavle­ vilma.
beli da sazogado moRvawe, – xalxosani, – ime­ aqtiuri monawileoba miiRo quTaisSi kre­
reTidan. daibada sof. ofurCxeTSi, okribaSi, bul `cdas~ Sedgena-gamocemaSi (1889), `wigne­
mRvdlis ojaxSi. daamTavra Tbilisis sasu­ bis gamomcemel quTaisis amxanagobis~ daarse­
liero seminaria, romlis Semdeg sapedagogo, baSi, romlis redaqciis komisiis mudmiv moq­
samwerlo da sazogado asparezze moRvaweob­ med wevrad muSaobda da sxv.
da. monawileobda xalxosnur moZraobaSi, se­
minarielTa saidumlo wris wevri iyo, arale­ calke gamocemulia:
galur literaturas avrcelebda da sxv., ris 1. qarTuli swormetyveleba: saSinji saxelmZR­
gamoc, CivaZesTan erTad, 1876 wels, quTaisSi vanelo / Sedgenili p. kvicariZis mier. - w. 1.
daapatimres. iyo ganviTarebuli qarTveli - Tb.: gamocemuli z. WiWinaZisagan, 1888 (m. d.
inteligenti, qarTuli enis kargi mcodne, rotinovis st.). - 164 gv.;
samagaliTo maswavlebeli (sxvaTa Soris, misi 2. amorCeuli adgilebi saRvTo-saeklesio wigne-
mowafe iyo i. a. yifSiZe) da yovelgvar sazoga­ bidan, sasuliero saswavlebelT mowafeTagan
do saqmeSi uangarod momuSave. gardaicvala dasaswavli zepirad: mTavrobis mier gamoce-
xelmokleobaSi, quTaisSi, 1904 wlis ianvris muli programaze. - Кутаис, 1898 (тип. И. Киладзе
19 da iqve daikrZala. и Е. Хеладзе). - 108, X gv.

667
gamoqveynebulia: wyaro:
1. sagramatiko Terminologia // droeba. - 1885. - 1 1. Формулярный список. - 1891. - 7 oqtomberi;
seqtemberi. - #187. - gv. 2-3; 2. polio kvicariZis xsovnas: [nekrologi] // kva­
2. qaji: (xalxuri balada) [leqsi] // nobaTi. - 1885. li. - 1904. - #5. - gv. 6;
- #3-4-5. - gv. 116-119; 3. feraZe, il. oris gardacvalebulis maswavle­
3. yrmas: [leqsi] // nobaTi. - 1885. - #3-4-5. - gv. 140; blis saxsovrad: (polievqto yvicariZe da es­
4. qarTuli `aleqsandriani~: (bibliografiuli tate RambaSiZe) // iveria. - 1904. - #172. - gv. 2-3;
mimoxilva) // cda: saliteraturo krebuli. 4. kariWaSvili, daviT. katalogi qarTvelTa
- quTaisi, 1889. - #1. - gv. 173-206. - sqolio­ Soris wera-kiTxvis gamavrcelebelis sazoga­
Si cnoba, rom parizis sajaro wignTsacavSi doebis wignT-sacavisa / Sedgenili d. kariWaS­
prof. a. cagarels unaxavs `vexvis-tyaosnis~ vilis mier. - tf.: qarTvelTa Soris wera-kiTx­
mzgavsi romani. vis gamavrcelebeli sazogadoebis gamocema,
#67, 1905 (a. quTaTelaZis st.). - gv. 307;
mis Sesaxeb: 5. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul
1. i. kavTeli. bibliografiuli SeniSvna: [recen- gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­
zia] // Teatri. - 1886. - #4. - gv. 33-34; bisa da masalebis maCvenebeli. - petrogradi,
2. mansvetaSvili (aleqsandriZe, i.). bibliogra- 1916. - gv.: 2, 103;
fiuli SeniSvna // iveria. - 1886. - 5 Tebervali. 6. daviTaSvili [davidovi], Sio. – a) mogonebani //
- #28. - gv. 1-3; 6 Tebervali. - #29. - gv. 1-3; revoluciis matiane. – 1923. - #3. - gv.: 197, 205;
3. Z. bibliografiuli SeniSvna: `nobaTi~, sayo- b) xalxosnuri moZraoba saqarTveloSi: [mo­
vel-wliuro suraTovani saymawvilo Jurnali. gonebani] / S. daviTaSvili. - tf.: polit-kato­
[recenzia] // Teatri. - 1886. - #2. - gv. 15-16; rRelTa saz-bis gam-ma, #1, 1933 (wiTeldro­
4. axali ambavi // iveria. - 1888. - 13 aprili. - #79.
Sovani st.). – gv.: 18, 53;
- gv. 2; 13 maisi. - #98. - gv. 2;
7. gorgaZe, s. prof. i. yifSiZe // mimomxilveli. -
5. axali ambebi da SeniSvnebi // mwyemsi. - 1888. -
Tb., 1926. - #1. - gv.: 336, 341;
#8-9. - gv. 9;
8. giorgaZe, grigol. sazogadoebrivi urTier­
6. daibeWda da isyideba gr. Carkvianis wignis ma-
Toba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardni­
RaziaSi... // meurne. - 1888. - #15. - gv. 8; #16.
dan pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol
- gv. 8;
giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafsko­
7. [kariWaSvili] (dekanoziZe d.). `qarTuli swor­
lis st.). - gv. 488;
metyveleba~ saSinji saxelmZRvanelo, I wig. Se­
9. zandukeli, mixeil. Tergdaleulni da xalxos­
dg. p. kvicariZis mier, gamoc. z. WiWinaZisagan
nebi qarTuls literaturaSi: (istoriul-li­
1888 w. Tbilisi: [recenzia] // Teatri. - 1888. -
teraturuli gamokvlevis cda). – tf.: tf. un-
#15. - gv. 7-12;
tis ga-ma, 1928. - gv. 191;
8. WiWinaZe, z. batono redaqtoro! // iveria. -
10. xundaZe, arkadi. reqtor Cudeckis mkvleli
1888. - 17 aprili. - #83. - gv. 2-3;
ioseb laRiaSvili / winasityv.: karlo melaZe.
9. almanax `cdas~-s gamosvla...: [p. yvicariZis
- tf., 1933 (komunisti-s st.). - gv. 19;
`Rramatikuli TavTavebi~-s gamocemis gan­
11. muSa. - 1935. - 17 dekemberi. - #289;
zraxva] // mwyemsi. - 1889. - #14. - gv. 13-14;
12. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
10. seriozuli enaTmecnieri: Sinaarsi: Sesava­
tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
li. mecniereba Tu xelovneba. filologiuri
winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
garCeva sityvisa RmerTi. enaTmecnieruli
T. maWavarianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941.
`erudicioni~ daviT kariWaSvilisa da misi Ci­
qorTuli. Citirekia. b. kariWaSvili, rogorc - gv. 393;
patalogiuri movlena // mwyemsi. - 1889. - #14. 13. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
- gv. 10-12; gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
11. Rramatika mecnierebaa Tu xelovneba // mwyemsi. palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
- 1889. - #15-16. - gv. 9-12; #17. - gv. 9-12; #18. - bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
gv. 9-12; jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
12. mumlaZe, i. madlobis gamocxadeba Semweobisa- tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
Tvis // cnobis furceli. - 1897. - 28 noemberi. binati), 1941. - gv. 475.
- #384. - gv. 2;
13. polio kvicariZis xsovnas: [nekrologi] // kva­ kikaliSvili, polikarpe [poliko] –
li. - 1904. - #5. - gv. 6; revolucioneri da sazogado moRvawe, – xo­
14. iso. vasil spiridonis Ze ZowoniZe // foni. - nis sazafxulo Teatris damaarsebelTagani,
1909. - 15 noemberi. - #11. - gv. 5. xelobiT eqimi, – imereTidan.

668
1900-1902 wlebSi quTaisis aralegaluri Zis fsevdonimiT, scemda aralegalur xel­
organizaciebis muSaobaSi aqtiurad monawi­ nawer Jurnal `lampars~, romlis umTavresi
leobda, rogorc xonis pirveli social-de­ TanamSromelnic iyvnen n. Jordania – wiTel­
mokratiuli wris erTi aqtiuri wevr-muSak­ feraZisa da f. maxaraZe – v. jvarelis fsevdo­
Tagani. 1902 wlidan, p. kikaliSvilis binaze nimebiT. imave 1887 wels, seminariaSive dawe­
imarTeboda saidumlo krebebi, iqve iyo xonis ra `maswavleblis saubari moswavleebTan~,
raionuli aralegaluri komiteti, mis mida­ sasuliero saswavlebelSi kursdamTavrebu­
moebSi samuSaod Camosuli revolucionere­ li axalgazrdobis momavali daniSnulebis
bis samoqmedo centri da TavSesafari. xonis Sesaxeb (romelic cenzorma l. isarliSvil­
soc.-demokratiuli ujredis wevrebi, p. kika­ ma akrZala, xolo misi gadayenebis Semdeg,
liSvilTan erTad, iyvnen: kor. qacarava, l. na­ raf. erisTavis cenzorobiT nebadarTuli,
dareiSvili, st. gardavaZe, val. gardavaZe, ias. `patara moTxrobis~ saTauriT gamoqveynda
baxtaZe, vukol beriZe da sxv. kavSiri hqondaT 1889 wels). WiaTuraSi samsaxuris droidan
prokofi (alioSa) jafariZesTan, romlis wina­ werilebs aTavsebda gaz. `iveriaSi~, Semdeg –
dadebiT heqtografiT proklamaciebs beWda­ `kvalSi~ adgilobrivi muSebis interesebis
vdnen. dasacavad, mrewvelTagan maTi yvlefis wi­
1905 wels, p. kikaliSvili did monawileo­ naaRmdeg da sxv. mwerlobaSi marqsistul mso­
bas iRebda quTaisis guberniis maswavlebel­ flmxedvelobas icavda, mowafeobis droi­
Ta kavSiris muSaobaSi. 1905 wlis dekember­ danve qalTa emansipacias, saR pedagogiur
Si, p. kikaliSvilma, kor. qacaravas, klasion principebs, kulturis gavrcelebis saqmes
melaZes, ioseb xarabaZes, l. leqvTinaZesa da esarCleboda, Tavadaznaurobisa da sxv. saki­
ZmaTa eZgveraZeebTan erTad, xonidan samtre­ Txebs klasobrivi TvalsazrisiT ixilavda.
dias Camoiyvana bolSevikebis wiTeli razmi 1897 wels akakim miiwvia TbilisSi, Jur. `aka­
quTaisze gasalaSqreblad. kis krebulis~ redaqciis gamged, imave dros,
`kvalSi~ aTavsebda leqsebsa Tu sxva masalas
gamoqveynebulia: – fandis, WaRaras da elvas fsevdonimebiT,
1. revoluciuri moZraoba xonis raionSi 1901- xolo werilebs – xelmouweravad, saTauriT
1906 ww. // revoluciis matiane. - 1929. - #1. - gv. `kviridan kviramde~ (am saTauriT xandisxan
144-160. n. Jordaniac werda). 1905 wels rusul pro­
gresul gaz. `Возрождение~-Si muSaobda, 1905
wyaro: wlis dekembridan – axlad daarsebul pirvel
1. kvali. - 1901. - #48. - gv. 991-992; legalur dRiur gaz. `sxivis~ mdivnad (gamo­
2. saqarTvelos ganaTlebis muSaki. - 1925. - #7. - vida 15 nomeri lozungiT `proletarebo yve­
gv. 15; la qveynisa, SeerTdiT!~). es gazeTi mTavrobam
3. JRenti, Tengiz. revolucionuri moZraoba sa­ daxura, mis magier T. kikvaZis redaqtorobiT
megreloSi 1905 w. - tf.: saxelgami, 1929. - gv.: gamovida `ganTiadi~, romlis irgvliv droe­
10, 11, 41. biT SeerTdnen bolSevikebi da menSevikebi.
bolSevikebis mxriT, gazeTs redaqtorobd­
kikvaZe, Tedore gabrielis Ze (1868 – nen i. b. juRaSvili (stalini) da f. i. maxaraZe,
1934, 16/XII) – pedagogi, mwerali, Jurnalisti, menSevikebis mxriT – noe Jordania da sev. ju­
revolucioneri da sazogado moRvawe, – gu­ Reli, mdivnobda T. kikvaZe. gaz. `ganTiadi~
riidan. daibada sof. makvaneTSi, Raribi mSro­ me-5 nomerze daketa policiam, mis Semdeg ga­
meli glexis ojaxSi. ozurgeTis 4-klasiani movida `elva~ da sxv.
sasuliero saswavleblis kursis Sesrulebis 1907 wels, guriaSi mTavrobisgan devni­
(1878-1884) Semdeg, daamTavra (1890) Tbilisis li, TbilisSi aralegalurad mcxovrebi T.
sasuliero seminaria (ukanaskneli weliwadi – kikvaZe kvireul iumoristul Jurnal `ekals~
aleqsandre episkoposis naxevar-stipendiiT) Caudga saTaveSi, rogorc xelmZRvaneli. Jur­
da, imave wlidan, maswavleblobas Seudga sam­ nalSi iyo `popularuli ganyofileba~, ro­
Soblo sofelSi. moRvaweobda pedagogiur, melSiac mdabio, xalxuri eniT acnobdnen de­
samwerlo, sarevolucio da sazogadoebriv mokratias, marqsizms da sastikad ibrZodnen
asparezze sikvdilamde. gardaicvala uZeod, yvela aramarqsistuli partiisa da mTavro­
1934 wlis dekembris 10. daikrZala 14-Si, ve­ bis winaaRmdeg, ris gamoc Jurnali daxures,
ris sasaflaoze, TbilisSi. xolo misi nominaluri redaqtori platon
samwerlo muSakobas Seudga mowafeobis gaCeCilaZe ori TviT cixeSi Casves, romlis
droidanve. jer kidev III klasSi swavlis dros gamosvlis Semdeg Jurnalis gamocema isev ga­
(1887), sakuTari redaqtorobiT, xlaforTa­ naxlda.

669
T. kikvaZe monawileobda sabavSvo mwer­ amoSala religiuri elementi, axali masala
lobaSic. Caumata, ena Seaswora da sxv., romlis TiToeu­
misi fsevdonimebia: anasini, asoTamwyobi li nawili as-asi aTasi cali gamoica da saqar­
(`ekali~, 1908, #3), belasini, guruli glexi, Tvelos skolebs daurigda, – aseTi didi ti­
deliyandi, di, zRvispireli, krimanWulaZe raJiT qarTuli wignis gamocema pirveli maga­
(`ekali~, #5, 1907), kudabzika, liucifer liTi iyo. ixmareboda 1921-1922 wlebSi).
(`ekali~, 1907, #3), oRrasini (`ekali~, 1907, 1921 wels, amxanagebTan erTad, ganaxle­
#1), proletari, ukuRmarTi, uxilavi, fandi, buli sabWoTa skolisaTvis Seadgina qarTu­
Ripiani, Cini, T. WaRara, WyavfSaneli, xlafor­ li enis saxelmZRvaneloebi: `Cveni skola~
Ti (`ekali~, 1907, #2), agreTve, xelmowera T. (I, II, III) da `megobari~, romlebic T. kikvaZem,
k-Ze (zogi am fsevdonimTagani gadmomca T. ki­ sakuTari xelmZRvanelobiT, saqarTveloSi
kvaZis meuRlem – pelagiam). pirvelma gamosca feradi (6 feris) suraTe­
sapedagogo asparezze muSaobas Seudga biT, rac saTanado organizaciebma moiwones
seminariaSi swavlis damTavrebisTanave: 1890 da 1927 wlamde, yovelgvari metoqeobis ga­
wlis seqtemberSi samSoblo sof. makvaneTSi reSe, sabWoTa skolas emsaxureboda. Seadgina
60-mde bavSvi Sekriba da, mTavrobis saTanado da 1926 wels gamosca sabavSvo wignebi `Cveni
nebarTvis miuReblad, revoluciuri wesiT, megobari~ (I, II, III naw.) feradi (4 feri) suraTe­
maT swavlebas Seudga. soflis mowinave pir­ biT, Tavisi drosi gamomcemlobis saukeTeso
Ta Soris qadagebda sakuTari skolis aSene­ nimuSi, CvenSi feradi suraTebiani saxelmZR­
bis aucileblobas (radgan arsebuli skola vaneloebis gamocemis pirveli magaliTi, rac
mis sofelze 10 kilometriT daSorebuli wera-kiTxvis sazogadoebam mTlianad SeiZina,
iyo). T. kikvaZis rCeviT waqezebulma sofelma ris gamoc, imave 1926 wels, es wignebi meored
1891 wlisaTvis ukve aago sakuTari saskolo gamoica.
Senoba saWiro mowyobilobiT (amave dros, T. 1927 wels gaigzavna samxatvro akademiaSi
kikvaZe did yuradRebas aqcevda mosazRvre qarTuli enis leqtorad. 1930 wels, roca es
qobuleTelebis swavla-ganaTlebis saqmes). saswavlebeli saxelmwifo pedagogiur insti­
misive mecadineobiT, 1894 wels, direqtorma tuts SeuerTda, rogorc `saxviTi xelovnebis
am skolis daarseba daamtkica (romlis maswa­ fakulteti~, T. kikvaZe, docentis xarisxiT,
vleblad niko janaSia dainiSna), xolo 1903 aq kiTxulobda qarTuli axali literaturis
wels orklasianad gadakeTda, maswavlebel­ leqciebs. 1931 wlidan pedagogiuri institu­
Tac jamagiri xazinidan daeniSna. revoluci­ tis qimiur-teqnologiur dargze aswavlida
is Semdeg es skola Svidwledad gardaiqmna. rusul enas, Semdeg – Tbilisis saxelmwifo
1898 wlidan T. kikvaZe kerZo gakveTilebiT universitetSi (1931 wels, saxviTi xelovne­
amzadebda mowafeebs. 1899 wels baTumSi gaxs­ bis fakultetma Suamdgomloba aRZra misdami
na kerZo saswavlebeli, romelic 1901 wels profesoris xarisxis miniWebis Sesaxeb). 1931
ozurgeTSi gadaitana. aq 8-12 wlis bavSvebs wlidan saqarTvelos mecnier-muSakTa seqci­
amzadebda sxvadasxva saswavleblisaTvis, sa­ is wevrad iyo da, akad. n. marTan SeTanxmebiT,
RamoobiT mozrdilebs amecadinebda saSua­ muSaobda gurul provincialur sityvaTa
lo saswavleblebSi Sesasvlelad. 1909 wels, da gamoTqmaTa sruli qarTuli leqsikonis
ozurgeTSi realuri saswavleblis dasaarse­ (glosaris) Sedgenaze. ufro adre, Seadgina
blad, mxurvale monawileoba miiRo am saswa­ `eg. ninoSvilis TxzulebaTa provincialuri
vleblisaTvis bavSvebis momzadebaSi. 1912 sityvebis axsna-ganmarteba (glosari) (moTa­
wels miwveul iqna Tbilisis petraSevskis vsebuli eg. ninoSvilis Txzulebani, I da II t.,
8-klasian kerZo komerciul saswavlebelSi 1925; agreTve, federaciis mier akademiur ga­
qarTuli enis maswavleblad. 1917 wlis revo­ mocemebSi (tf., 1932)).
luciis Semdeg naZaladevis (leninis) raionis revoluciur moZraobaSi monawileobda
muSaTa TeatrSi rkinigzis da sxv. dargis mu­ mowafeobis droidanve. seminariis VI klasSi,
Sebs mimdinare politikur sakiTxebze 10 le­ noe Jordanias da f. maxaraZesTan erTad, sa­
qcia waukiTxa. 1918-1919 wlebSi qalTa meoTxe TaveSi Caudga mowafeTa mRelvarebas. isini
gimnaziaSi qarTul enas aswavlida. iTxovdnen qarTuli literaturisa da isto­
1917 wlis revoluciis Semdeg, `qarTvel­ riis swavlebis SemoRebas, Jurnal-gazeTe­
Ta Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli sa­ bis Tavisufali kiTxvis uflebas, inspeqciis
zogadoebis~ gamgeobis davalebiT, xelmZR­ zogierTi uxeSi wevris gadayenebas da sxv.,
vanelobda i. gogebaSvilis `deda enisa~ da romlis Sinaarsi mowafeTa delegatebma Camoa­
`bunebis karis~ gadamkeTebel-Semsworebel yalibes, xolo Seadgina da dawera T. kikvaZem.
komisias (romelmac `deda enidan~ sruliad brZola mowafeTa gamarjvebiT damTavrda:

670
1890-1891 saswavlo wlidan seminariis mTa­ Tavisuflda gamomZieblis, kadetTa partiis
vrobam qarTuli literaturisa da istoriis wevris, liaxovis daxmarebiT. 1907 wels, gu­
swavleba SemoiRo (rusuli enis saSualebiT), riis soc.-demokratiul komitetSi muSaobis
xolo mRelvarebis meTaurni ki, maT Soris T. dros, gaCxrikes da kvlav cixeSi Casves. cixi­
kikvaZec, dasaja yofaqcevaSi 4-is dasmiT, rac dan gaTavisuflebis Semdeg, monawileobda
im dros didi ubedureba iyo. meore saTaTbiros konferenciis muSaobaSi
Savi qvis mrewvelobaSi kapitalistebis sof. nigoiTSi da deputatebis arCevnebs xel­
samsaxurSi yofnis dros, 1893-1894 wlebSi, mZRvanelobda. 1907 wels straJnikebis pra­
ukve marqsis moZRvrebas gacnobili, gazeTeb­ porSCikis teroristebis mier daWris gamo,
Si werda kapitalistebis winaaRmdeg klaso­ mTavrobisgan sasikvdilod devnili T. kikvaZe
brivi TvalsazrisiT. Tbiliss gadixvewa, rogorc viTom teroris­
guriaSi, 1904 wlis agraruli moZraobis tebis xelmZRvaneli, erTxans aralegalurad
gaZlierebis gamo, roca mefisnacvlis moad­ cxovrobda da sxv.
gile sulTan krim-girei glexkacobis mo­ sazogadoebriv, kulturul da sameurneo
TxovnaTa mosasmenad Cavida, am moTxovnaTa asparezze muSakobas soflis maswavleblo­
winaswar SemuSavebisaTvis, T. kikvaZis monawi­ bidanve Seudga. samSoblo sofelSi skolis
leobiT, Sedga biuro, romlis sxdomebi da mowyobisa da maswavleblobis gamo davalia­
TaTbiri TviT T. kikvaZis binaze imarTeboda. nebulma, 1892 wels samsaxuri daiwyo Savi qvis
aq, soc.-demokratiuli programis Tanaxmad, mrewvel n. RoRoberiZesTan (joyieTs, Semdeg
muSavdeboda direqtivebi, guriis raionebs – WiaTuris kontoris gamged, mere – foTs),
urigdeboda da soflebi krim-gireis waru­ romlis drosac fuls agrovebda skolis
dgendnen sityvierad anu werilobiT. Tumca Sesanax-gasaZRolad, avejisa da saxelmZR­
krim-girei xalxs sikeTes dahpirda, mefis vaneloebis SesaZenad da sxv. WiaTuraSi, T.
mTavrobam gurias damsjeli razmi – 8.000 ka­ kikvaZis aqtiuri monawileobiT, adgilobri­
camde Seusia gen. alixanov-avarielis meTau­ vma inteligenciam daaarsa Teatri da samki­
robiT, romelmac mTel mazraSi samxedro da Txvelo, 1896 wels foTSi misive TaosnobiT
saalyo wesebi SemoiRo. 1904 wels T. kikvaZis gaiRo wignTsacav-samkiTxvelo. 1914 wels
bina gaCxrikes. 1905 wels, eqim WoRoSvilTan, airCies `qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gama­
reJ. al. wuwunavasTan erTad Seipyres da na­ vrcelebeli sazogadoebis~ gamgeobis wevrad,
tanebis sadguramde 200 kazakiT da 10 straJ­ 1918 wels – imave sazogadoebis Tavmjdoma­
nikiT garSemortymuli miaciles, rom revo­ ris amxanagad (Tavidanve sagamomcemlo saq­
lucionerebs ar daexsnaT, xolo aqedan Tbi­ mis xelmZRvanelad iyo: `deda-ena~ (I da II naw.)
liss – metexis cixeSi Casves (ris gamoc rus. manamde arTqmuli tiraJiT – TviTeuli asi
gaz. `Кавказ~-ma gamoacxada – guriis soc.-de­ aTasi calis odenobiT gamosca, misive Tavmj­
mokratiuli komiteti daiWireso), saidanac domareobiT mxatvar d. SevardnaZis mier da­
amnistiiT gamovida. 1905 wlis seqtemberSi, muSavda (1920) qarTuli axali Srifti da sxv.
quTaisSi mowveul saerobo TaTbirze mefis­ gamgeobaSi metad revoluciur gezs misdevda.
nacvalTan mosalaparakeblad gagzavnis wi­ sxvaTa Soris, sazogadoebis Tavmjdomarem g.
naaRmdeg gailaSqra. roca usayvedures – maS n. yazbegma gamgeobaSi winadadeba Seitana – sa­
TaTbirze raT moxvediT, Tu mefisnacvalTan qarTvelos egzarqosi piTirimi wera-kiTxvis
gasagzavn delegaciaSi monawileobas ar mii­ sazogadoebis sapatio wevrad avirCioTo, rac
RebTo, T. kikvaZem miugo: aq movediT farTe gamgeobam daadastura kidec soc.-demokra­
auditoriis winaSe Cveni azrebis gamosaTqme­ tTa gamoklebiT. amis gamo, T. kikvaZem mis wi­
lad, xolo mefisnacvalTan iaraRiT xelSi wa­ naaRmdeg gailaSqra da oqmis bolos miawera:
valT, rom misi sasaxle aviRoTo. amis Semdeg `vitoveb moqmedebis Tavisuflebas, radgan
Tavisi momxre-amxanagebiT obstruqcia moax­ gamgeobis dadgenilebas piTirimis sapatio
dina da sazogado krebidan gavida. wevrad arCevis Sesaxeb ar veTanxmebi~-o. amiT
1906 wlis aprilis 15 avlabris arale­ ganawyenebulma g. yazbegma usayvedura: `dis­
galuri stambis aRmoCenis Semdeg, meore ciplinis kaci ar yofilxarTo~, razedac T.
dRes, 16 aprils, gaz. `elvas~ redaqciaSi Jan­ kikvaZem miugo: `diaR, jariskaci ar var!~-o da
darmeriam Seipyro gen. griaznovis mkvlelis sazogado krebaze wevrebi ise darazma, rom
– ar. jorjiaSvilis mamisaTvis fuladi daxma­ sakiTxs kenWi arc ki uyares da piTirimis arCe­
rebis gadacemis sabuTiT da metexSi Casva mix. vac amiT CaifuSa.
boWoriZesa da sxvebTan erTad. metexis cixeSi 1917-1919 wlebSi T. kikvaZe arCeviT mu­
yofnisas, q. ozurgeTma airCia pirveli saxel­ Saobda Tbilisis sasursaTo komitetis tya­
mwifo saTaTbiros amomrCevlad. cixidan ga­ veuloba-fexsacmlebisa da sarekvizicio gan­

671
yofilebis gamged (romlis drosac, nixri Se­ 6. Cveni megobari: sabavSvo moTxrobebi da leq­
moiRo da miT spekulacia aRkveTa, ris gamoc, sebi feradi suraTebiT. - w. 1. - tf., 1925 (po­
kapitalistebma, milioner gabrieliancis ligraftrestis me-2 st.). - 24, [1] gv.: sur.; w.
meTaurobiT, mTavrobasTan uCivles, magram 2. - tf., 1925 (poligraftrestis me-2 st.). - 44,
gamtyundnen). 1914 wlidanve mudmivi wevri iyo [1] gv.: sur. (in recto); w. 3. - tf., 1925 (poligraf­
saistorio-saeTnografio sazogadoebisa da trestis me-2 st.). - 70, [1], [3] gv.: sur. (in recto);
mis muSaobaSi aqtiurad monawileobda. 1917 me-2 gamoc.. - w. 1: pawia bavSvebisaTvis. - tf.,
wlidan TbilisSi axaldaarsebul ganaTlebis 1926 (poligrafskolis st.). - 30, [1] gv.: sur. (in
muSakTa kavSiris wevrad iyo, 1918 wlidan – recto); w. 2. - tf., 1926 (poligrafskolis st.). -
`saskolo komitetis~ da `samecniero sabWosi~. 46, [2] gv.: sur. (in recto); w. 3. - tf., 1925 (poli­
1918 wlis maisis 26-dan airCa saqarTve­ grafskolis st.). - 71 gv.: [3] (in recto).
los erovnuli sabWos (parlamentis) wevrad,
imave wlidan – Tbilisis qalaqis xmosnad, Targmna [SekveTiT]:
1919 wels, soc.-demokratiuli partiis siiT 1. stalini, i. lenini da leninizmi / is. Talakva­
– saqarTvelos damfuZnebeli krebis wevrad Zis redaqciiT; naTargmni T. kikvaZis mier. - qu­
(muSaobda ganaTlebis, saredaqcio da janmr­ Taisi: s.s.s.r. saxelmwifo gamomcemloba, 1925
Telobis komisiebSi), amave dros, ganaTlebis (q.s.a.a.m.g. stamba wiTeli varskvlavi). - 203, [1]
saministrosTan arsebul saswavlo komitetis gv.; 16sm.. - leninis wveulT uZRvnis avtori.
wevrad (rac sabWoTa wyobilebis damyarebis
Semdeg `samecniero sabWod~ iwoda). aq muSaob­ leqsikoni daurTo:
da 1922 wlis ivlisamde. damsaxurebisaTvis 1. ninoSvili, e. [Txzulebani]. - t. 1: moTxrobe­
personalur pensias iRebda. bi, 1888-1892 / winasityv. avt.: raJden kalaZe;
megobruli urTierToba hqonda akakis­ leqsikonis Semdg.: T. kikvaZe; mxatvr.: m.
Tan. akakis werilebi misdami dabeWdilia `li­ ToiZe, i. ToiZe, S. mamalaZe, S. ZnelaZe, a.
teraturul saqarTveloSi~ saTauriT: `aka­ quTaTelaZe, e. lansere, m. CxikvaZe, wilosa­
kis gamouqveynebeli werilebi~. sikvdilamde ni, a. moiswrafiSvili. - tf.: saxelgami, 1925
samiode TviT adre (1934, 23 agvisto) werda: (s.s.m.u.s. poligr. gany. me-4 stamba). - XIII, 435,
`yoveli SemTxvevisaTvis~: 1. vali ar maqvs; 2. [4] gv.: sur.. - leqsikoni: gv. 401-435; t. 2: mo­
mkvdars xarjebi ar unda, radgan ojaxs daa­ Txrobebi / winasityv. avt.: mixa cxakaia; le­
zianebs da TavisTavad usargebloa; musika da qsikonis Semdg.: T. kikvaZe. - tf.: saxelgami,
sxva ceremoniebi araa saWiro, – ubralo kaci 1925 (s.s.m.u.s. poligr. gany. 1-li stamba). -
ubralod unda daimarxos; 3. tirili, mwuxa­ XXIII, 466 gv.: sur. [in recto]. - danarTi: a) kerZo
reba araa saWiro, radgan araviTari Sedegi ar werilebi. b) giorgi wereTlis werili. g) in­
mohyveba; 4. kargi Wirisufali isaa, vinc Tavis goroyvas gvareuloba, pavle ingoroyvasi gv.
Tavs da ojaxs mouvlis, ar daZabundeba; 5. si­ 421-426. d) bibliografia: I egnate ingoroy­
kvdili bunebrivi movlenaa, mas ver gaeqceva vas fsevdonimebi. II eg. ninoSvilis nawerebi.
adamiani~. III eg. ninoSvilis krebuli. IV eg. ninoSvili
ucxo enebze. V rodis da sad ra dawerila eg.
calke gamocemulia: ninoSvilze 1924 wlamde. e) leqsikoni eg. ni­
1. patara moTxroba / Txzuleba T. k-Zisa. - Tb.: noSvilis nawerebSi naxmar kuTxuri sityve­
k. TavarTqilaZis gamoc., 1889 (gr. Carkvianis bisa da gamoTqmebisa. agreTve: me-4 gamocema.
st.). - 58 gv.; - t. 1: moTxrobebi, 1888-1891. – tf.: federa­
2. sabralo kritikosi: (dagvianebuli pasuxi b-n cias ga-ma, 1932 (cekavSiris st.). - [XV], 390 gv.:
Georgiano-s). - baTomi, 1901 (Zm. TavarTqilaZee­ 1 CarT furc. avtoris portreti. - danarTi:
bis st.). - 53 gv.; leqsikoni-T. kikvaZe. - yuaze: egn. ninoSvili.
3. cuRluti. daviTasa da gogias ambavi / bela- I. 1932. - ydaze: federacia. (oqros varayiani
sini, iliko si-Ze. - Tb.: xumarasi gamocema #3, asoebiT). - [f.a.]; t. 2: moTxrobebi, 1892-1894.
1911 (st. `Sroma~). - 16 gv.: il.; – tf.: federacia, 1932 [kanze: 1933] (cekavSi­
4. Cveni skola: Sromis skolis meore gany. sruli ris st.). - [IV], 334 gv.. - wanarTi: teqstSi Zve­
kursi. - naw. 1: anbani. - tf.: saxelmwifo gamom­ li gamocemis Tavfurceli: `qristine. 1893~.
cemloba, 1922. - 44 gv.; naw. 3. - tf.: saxelmwifo - danarTi: a) muSaTa TavSesafari (nawyveti
gamomcemloba, 1922 (ssmus poligrafiul gany. daumT. moTxrobidan 269 gv.), b) leqsikoni
me-6 stamba). - 97, [1] gv.: feradi suraTebiT; (273-290 gv.), g) redaqtoris SeniSvnebi (291-
5. megobari: Sromis skolis mesame gany. / sruli 332 gv.). - ydaze: federacia, yuaze: eg. ninoS­
kursi Sedgenili T. kikvaZis da g. WumburiZis vili II. 1933 (oqros varayiani asoebiT). - Tav­
mier. - tf.: cekavSiri, 1923. - 144 gv.; furcelze TariRi: `MCMXXXII~.

672
gamoqveynebulia: 24. muzis rCeva: [leqsi] // kvali. - 1897. - #27. - gv.
1. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1892. - 27 515;
oqtomberi. - #226. - gv. 4; 6 noemberi. - #235. - 25. pozitiuri filosofiis moZRvreba b. lesevi-
gv. 4; 1 dekemberi. - #254. - gv. 3; 11 dekemberi. Cis leqcia, wakiTxuli Tbilisis `kruJokSi~
- #263. - gv. 3; noembris 4-s // kvali. - 1897. - #47. - gv. 833-834;
2. mcire SeniSvna Cvens naTargmn literaturaze 26. ros movxucdi, mxolod maSin...: [leqsi] // kvali.
// kvali. - 1893. - #22. - gv. 12-15; - 1897. - #8. - gv. 177-178;
3. netavi marTla!: (pasuxad memamule ioseb abaSi- 27. qarTvel qalis silamazem...: [leqsi] // kvali. -
Zes) // iveria. - 1893. - 31 ivlisi. - #162. - gv. 3; 1897. - #23. - gv. 444;
#163. - gv. 2-3; 28. WiaTuris areze: [leqsi Savi qvis warmoebaze] //
4. orgvari azri akakis leqsebze // kvali. - 1893. - kvali. - 1897. - #1. - gv. 19;
#21. - gv. 10-12; 29. xandaxan: (ram dasca WiaTuris Savi qvis warmoe-
5. Savi qvis mwarmoebelTa mier ganzraxul amxana- ba) // kvali. - 1897. - #11. - gv. 229-231;
gobis gamo // iveria. - 1893. - 12 agvisto. - #171. 30. xan-da-xan: (foTSi da ozurgeTSi gamarTuli
- gv. 1-3; sacekvao saRamoebis gamo) [ozurgeTSi dadg-
6. Sorapnis mazra: (werili zestafonidam) // ive- muli cocxali suraTebi `vefxis tyaosnidan~]
ria. - 1893. - 5 maisi. - #93. - gv. 2; #94. - gv. 2; // kvali. - 1897. - #4. - gv. 101-105;
7. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1893. - 2 31. xan-da-xan: (cxra mTas iqiT mogzauroba) // kva-
aprili. - #65. - gv. 3; li. - 1897. - #37. - gv. 678-680; #44. - gv. 794-796;
8. kritikuli SeniSvnebi: xuskivaZe, Teofile. 32. saaxalwlo imedebi: [leqsi] // kvali. - 1898. -
Txzulebani Teof. xuskivaZisa 1881-1891 w. #1. - gv. 4-5.
axal-senaki, gamocema k. TavarTqilaZis wignis 33. cota ram foTis samkiTxvelo-biblioTekaze //
maRaziisa. [recenzia] // kvali. - 1894. - #4. - gv. kvali. - 1900. - #49. - gv. 780-781;
11-14; 34. Savs zRvaSi: [leqsi] // kvali. - 1903. - #14. - gv.
9. sxvadasxva ambebi // kvali. - 1894. - #8. - gv. 9-10; 222;
10. Savi qvis warmoeba: (axal daarsebul Savi qvis 35. Tfilisis mkervalTa Soris: [gaficvis mizezi;
amxanagobaTa gamo) // iveria. - 1894. - 6 aprili. -
gaficulTa gamarjveba] // ganTiadi. - 1906. - 8
#74. - gv. 1-2;
marti. - #3. - gv. 3;
11. werili redaqciis mimarT / T. kikvaZe, d. abaSiZe
36. rodemdis: [reaqciis gabatoneba] // ganTiadi. -
// iveria. - 1894. - 8 maisi. - #96. - gv. 4;
1906. - 5 marti. - #1. - gv. 3-4;
12. gTxovT neba gviboZoT pativcemuli Tqveni... //
37. Ria werili gazeT `lamparis~ redaqciis we-
kvali. - 1895. - #26. - gv. 3. - sxvadasxva ambebi;
vrebs: [`elvis~ redaqciis valebis Sesaxeb] //
13. orWofa Sexeduleba: (`aznaurobas ra uSve-
axali cxovreba. - 1906. - 11 ivlisi. - #17. - gv. 4;
lis?~ Sinauri mimoxilva, `moambe~ #IX-1894 w.
38. werili redaqciis mimarT. (gazeT `lamparis~
n. nikolaZisa) // kvali. - 1895. - #17. - gv. 17-19;
yofil mdivans b-n zaqarias) // megobari. - 1906.
#18. - gv. 11-13;
- 30 seqtemberi. - #5;
14. WiaTuris Savi qvis mwarmoebelTa sayuradRe-
39. werili redaqciis mimarT: (pasuxi `lamparis~
bod // kvali. - 1895. - #15. - gv. 6-7;
redaqciis wevrebs) // Sroma. - 1906. - 8 agvisto. -
15. SeniSvna foTis momaval ufaso samkiTxvelo
#101. - gv. 3-4. - sqolioSi aRniSnulia, rom gaz.
biblioTekaze // kvali. - 1896. - #52. - gv. 930-
`talRam~ werili ar dabeWda;
931;
40. jaSuSebis aministia guriaSi // sxivi. - 1906. - 3
16. axal-gazrdis fiqrebi: [leqsi] // kvali. - 1897. -
ianvari. - #11. - gv. 3-4;
#42. - gv. 755-756;
41. benia da beStia // ekali. - 1907. - #2. - gv. 4-6. -
17. axal-modis pesimisti: [leqsi] // kvali. - 1897. -
darTuli aqvs g. zaziaSvilis karikatura; #3.
#50. - gv. 882;
- gv. 12-13; #6. - gv. 5-6. - darTuli aqvs g. za-
18. gojaspiri da ivanika: [iumoristuli scena. Ta-
vadaznaurTa mamulebis davalianeba] // kvali. ziaSvilis karikatura;
- 1897. - #42. - gv. 763-764; 42. burJua da proletari: [iumoristuli dialo-
19. dagvianebuli madloba // kvali. - 1897. - #1. - gi] // ekali. - 1907. - #4. - gv. 4-5. - darTuli aqvs
gv. 20. - saqvelmoqmedo saqme; g. zaziaSvilis karikatura;
20. vis ra unda Cems satrfos...: [leqsi] // kvali. - 43. guria: iumori // ekali. - 1907. - #6. - gv. 8-9. –
1897. - #34. - gv. 626; provincia;
21. vitiro?: [leqsi] // kvali. - 1897. - #40. - gv. 727; 44. eSmakis maTraxs: mibaZvis mibaZva. (sakuTar
22. vicino?: [leqsi] // kvali. - 1897. - #48. - gv. 851; xelSi). [iumoristuli leqsi] // ekali. - 1907. -
23. kritikuli SeniSvnebi: [recenzia] // kvali. - #7. - gv. 12;
1897. - #31. - gv. 582-585; 45. eSmaks // ekali. - 1907. - #5. - gv. 16;

673
46. kviridan kviramde // ekali. - 1907. - #2. - gv. 6-7; TxzulebaTa pirvel tomSi gaparuli Secdome-
#3. - gv. 7-10; #5. - gv. 8-11. - darTuli aqvs g. bis braldebiT] // komunisti. - 1925. - 24 aprili.
zaziaSvilis karikatura: `mesame dumas xulig- - #92. - gv. 4.
nebi miagoreben daRmarT-daRmarT~;
47. saxalxo politikuri ekonomia: II. warmoeba // mis Sesaxeb:
ekali. - 1907. - #6. - gv. 14-15; 1. narkvevi: (Jurnal-gazeTebidgan) // iveria. -
48. qalTa kreba: (mTawmindaSi). [iumori] // eSmakis 1892. - 6 marti. - #49. - gv. 3;
maTraxi. - 1907. - #10. - gv. 4-5; 2. Tlafsu kviraia (sofrom mgalobliSvili).
49. ar amdgara: [leqsi] // ekali. - 1908. - #1. - gv. 3-4; isari #2: (sakvirao gazeTi) // cnobis fur-
50. axal-modis poeti: [iumoristuli leqsi] // eka- celi. - 1900. - 24 dekemberi. - #1337. - gv. 1-3;
li. - 1908. - #5. - gv. 9; 3. pedagogi. ozurgeTi // cnobis furceli. - 1901.
51. Tfilisidan: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1908. - 6 agvisto. - #1546. - gv. 1-2;
- #20. - gv. 13. - werilebi eSmakisadmi. - teqstis 4. `15 aprils~...: [policiis Tavdasxma gazeT `el-
bolos: `Seni Zma uxilavi~; vas~ redaqciaze; f. maxaraZis, g. qiqoZis, T.
52. ieriSi: [iumoristuli leqsi] // ekali. - 1908. - kikvaZis, vl. axmetelaSvilisa da sxvaTa dapa-
#3. - gv. 2; timreba] // lampari. - 1905. - 19 aprili. - #1. -
53. nelim sTqva // eSmakis maTraxi. - 1908. - #36. - gv. gv. 2-3;
3; 5. abaSiZe, p. ozurgeTi: [g. WoRoSvilis, s. vaSay-
54. saaRdgomo vizitebi: [iumoristuli leqsi] // maZis, T. kikvaZis, al. wuwunavas, i. sabaSvilis
ekali. - 1908. - #2. - gv. 1-3; #3. - gv. 2-3; #4. - dapatimreba. maTi binebis gaCxreka] // iveria. -
gv. 2-3; 1905. - 27 marti. - #38. - gv. 4;
55. saubari // ekali. - 1908. - #4. - gv. 4; 6. gen. alixanov-avarskis mier ozurgeTSi
56. saubari: or cecxl Sua-s gamo. `niSaduri~ #40 SepyrobilT gadauwyvites: [... samaris guber-
// ekali. - 1908. - #3. - gv. 3-4; niaSi gadaasaxles: g.WoRoSvili, aleqsandre
57. sof. Wala: (guria) // eSmakis maTraxi. - 1908. - wuwunava, simon Rlonti; yazanis guberniaSi:
#23. - gv. 6. - werilebi eSmakisadmi. - k. Safaqi- samson vaSaymaZe, Tedore kikvaZe da isaak sa-
Zis mier ukuRmarTis samediatoro samarTal- baSvili] // cnobis furceli. - 1905. - 9 aprili.
Si gawveva ix.: #36. - gv. 15; - #2793. - gv. 3. - maTi gadasaxlebis SeCerebis
58. scena dumaSi // ekali. - 1908. - #4. - gv. 1-2. - le- Sesaxeb ix.: cnf. - 1905. - 14 aprili. - #2797. - gv.
qss axlavs roteris karikatura; 2;
59. urwmuno Toma; sajayo saqme // ekali. - 1908. - 7. tfilisSi Camoiyvanes ozurgeTSi dapatimre-
#2. - gv. 3-4. - kviridan kviramde; bulni: g. WoRoSvili, T. kikvaZe, s. vaSaymaZe, i.
60. federalur bargiT savse...: [iumoristuli le- sabaSvili, s. Rlonti, a. wuwunava da Tofuria
qsi] // ekali. - 1908. - #1. - gv. 5. - darTuli aqvs // cnobis furceli. - 1905. - 29 marti. - #2783. -
roteris karikatura; gv. 3;
61. Zveli da axali // ekali. - 1908. - #1. - gv. 9-11. - 8. axali qarTuli gazeTi: [Tedore kikvaZem ne-
popularuli ganyofileba; barTva miiRo gamosces TbilisSi gazeTi `gan-
62. bavSebis kerZo momzadeba // momavali. - 1909. - 4 Tiadi~] // cnobis furceli. - 1906. - 19 ianvari.
seqtemberi. - #8. - gv. 3-4; - #2982. - gv. 2;
63. burJuebis qeifi: [iumoristuli leqsi] // wiTe- 9. zaqaria. b-n T. kikvaZes: [dausrulebeli kama-
li kvercxi: saoxunjo suraTebiani almanaxi. Tis gamo iwvevs samediatoro samarTalSi] //
- 1909. - #1. - gv. 10. - leqss axlavs oskar Smer- talRa. - 1906. - 17 agvisto. - #15. - gv. 4;
lingis karikatura; 10. `lamparis~ redaqciis wevrebi. werilebi re-
64. ozurgeTis realuri saswavlebeli // momava- daqciis mimarT [T. kikvaZis sawinaaRmdegod] //
li. - 1909. - 10 seqtemberi. - #12. - gv. 3-4; talRa. - 1906. - 30 ivlisi. - #1. - gv. 4;
65. s. sujuna (senakis mazra) // momavali. - 1909. - 18 11. maxaraZe, filipe (m-niZe). Tbilisis sasuliero
oqtomberi. - #43. - gv. 4; seminaria da Cveneburi socialdemokratia:
66. titusi: istoriuli tragedia arvid ernefel- (Tbilis-quTaisis arCevnebis gamo) // sityva. -
tisa // Teatri da cxovreba. - 1910. - #15. - gv. 4; 1906. - #1. - gv. 7-9;
67. saqarT. damfuZnebeli krebis garSemo // pro- 12. Cxreka: [Tbilisis quCebSi mgzavrTa Cxreka.
letari. - 1919. - #1. - gv. 11-12; gaz. `elvas~ redaqciaSi didi Cxrekis Semdeg,
68. WumburiZe, g. ra awuxebs moqalaqe iakob zed- vl. axmetelaSvilis, f. maxaraZis, S. eliavas, T.
giniZes? / g. WumburiZe, T. kikvaZe, f. mgelaZe // kikvaZis da sxvebis dapatimreba] // Sroma. - 1906.
komunisti. - 1923. - 19 dekemberi. - #292. - gv. 4; - 16 aprili. - #11. - gv. 3;
69. ra dasWirda: werili redaqciis mimarT: [saxel- 13. aki. sayvarelo samSoblov! // eSmakis maTraxi. -
gamis gamgis p. zumbaZis mizeziT eg. ninoSvilis 1907. - #7. - gv. 5;

674
14. axali ambavi // eSmakis maTraxi. - 1907. - #5. - gv. 2; 30. zumbaZe, p. rad damWirda: werili redaqciis mi-
15. gamocana: qarTveli zubri // eSmakis maTraxi. - marT: [saxelgamis yofili gamgis gamoxmaureba
1907. - #7. - gv. 8. - darTulia o. Smerlingis ka- koreqtor Tevdore kikvaZis werilze `rad
rikatura. - teqstis bolos: `eSmakis maTraxis~ dasWirda~ eg. ninoSvilis gamocemaSi daSvebu-
redaqcia; li koreqtoruli Secdomebis gamo] // komunis-
16. kalandaZe, nestor (eSmaki). – a) Tavebi // eSma- ti. - 1925. - 26 aprili. - #94. - gv. 4.
kis maTraxi. - 1907. - #8. - gv. 5. - Tan erTvis S.
qiqoZis karikatura; b) maTraxis kudi // eSmakis wyaro:
maTraxi. - 1907. - #5. - gv. 2; g) politikuri eko- 1. mokle avtobiografiuli cnobebi;
nomia: (Tu xaTri gaqvT waikiTxeT b. `WaRaras~ 2. giorgaZe, grigol. sazogadoebrivi urTier­
politikuri ekonomia, ekalSi!) // eSmakis ma- Toba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardni­
Traxi. - 1907. - #8. - gv. 3. - sqolioSi: redaq- dan pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol
ciis minaweri b-n `WaRaraze~. - teqstis bolos: giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafsko­
popularizacia eSmakisa; d) saSobao misaloci lis st.). - gv.: 453, 457, 510;
// eSmakis maTraxi. - 1915. - #32. - gv. 1-5; 3. v. x-Ze. Tedore kikvaZe // komunisturi ganaTle­
17. sizmris axsna // eSmakis maTraxi. - 1907. - #5. - ba. - 1935. - #32. - gv. 4;
gv. 3; #9. - gv. 5; 4. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
18. qiqoZe, Salva. fiziologiuri gamokvleva: [ka- gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
rikatura] // eSmakis maTraxi. - 1907. - #8. - gv. 5; palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
19. xundaZe, vasil. b-no redaqtoro! umorCilesaT bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
gTxovT... // zari. - 1907. - 5 ianvari. - #7. - gv. 4; jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
20. boJaZe, i. eSmakis maTraxis me-18 nomerSi... // eS- tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
makis maTraxi. - 1908. - #24. - gv. 15; binati), 1941. - gv.: 475, 491.
21. CxartiSvili, sofio. Ria werili Tfilisis
sadguris bufetis mosamsaxureebs // xomli. - kikvaZe, nikoloz (1909 – ) – muSa-ga­
1908. - 1 agvisto. - #17. - gv. 4; momgonebeli, guriidan. daibada ozurgeTis
22. maswavlebeli T. kikvaZe... // momavali. - 1909. - 28 mazris sof. surebSi, Raribi glexis ojaxSi.
agvisto. - #3. - gv. 4; 1 seqtemberi. - #5. - gv. 1; #6. 1928 wels, qarxanaSi ubralo muSad daiwyo
- gv. 2; #8. - gv. 1; #11. - gv. 1; Cangi. - 1909. - 23 ivni- muSaoba, bejiTi SromiT saqsovi manqanebis
si. - #2. - gv. 4; 14 ivlisi. - #9. - gv. 4; 12 agvisto. ostati gaxda, socSejibrSi Caeba, damkvrelis
- #33. - gv. 1; 21 agvisto. - #40. - gv. 1; Cveni azri. saxeli daimsaxura da gamomgonebelic Seiqm­
- 1909. - 4 ivnisi. - #29. - gv. 1; 10 ivnisi. - #34. - gv. na. qarxanaSi Seitana ramdenime sasargeblo
1; 1 ivlisi. - #44. - gv. 4. – gancxadebani; winadadeba, romlebic qarxanas nedl masalas
23. ozurgeTis realuri saswavlebeli // Cveni uzogavda. magaliTad: 1. saqsovi dazgis amor­
azri. - 1909. - 4 ivnisi. - #29. - gv. 3; tizatoris gamartiveba, rac nedli masalis
24. ozurgeTSi gadavida... // momavali. - 1909. - 17 se- xarjvas amcirebda. agreTve, gamoigona: 2. qvis
qtemberi. - #17. - gv. 1; #18. - gv. 1; #19. - gv. 1; CuqurTmis saTleli manqana; 3. aRmricxveli
25. yazbegi, g. cnobebi q. S. wera-kiTxvis gamavr- xelsawyo, romelic muSebis samuSaoze dagvia­
celeb. sazogadoebis moqmedebisa: oqmi q. S. nebas, dagvianebisa da gadenis dros meqaniku­
w. - k. gamavrcelebeli sazogadoebis wevrTa rad aRniSnavda da sxv.
wliuri krebisa 9 noembers 1914 w. // ganaTleba
(damateba). - 1914. - #10. - gv. 145-157. - teqstis wyaro:
bolos: krebis Tavmjdomare g. yazbegi, krebis 1. sabWoTa qveyana unda icnobdes Tavis gmirebs:
mdivani var. burjanaZe; [nikoloz kikvaZe] // droSa. - 1931. - #13-14. - gv.
26. saqarTvelos parlamentis Semadgenloba // sa- 2.
xalxo kalendari. - 1919. - gv. 107-109;
27. saqarTvelos parlamentis Semadgenloba: dam- kikviZe, vasil isidores Ze (1895 –
fuZnebeli krebis wevrebi // saxalxo kalenda- 1919, 11/I) – saxalxo sardali, samoqalaqo omis
ri. - 1920. - gv. 107-112; gmiri, partizanuli razmebisa da me-16 divi­
28. SaraSiZe, Salva (Taguna). `deda-enis~ Semswore- ziis Semqmneli. daibada quTaisSi, xelosnis
bel komisiis Tavmjdomares b. Tedore goge- ojaxSi.
baSvils: (Ria werili) // eSmakis maTraxi. - 1920. quTaisis gimnaziaSi swavlis dros revo­
- #48. - gv. 15; luciur muSaobaSi Caeba, pirveli msoflio
29. raniZe, l. Cveni skola: [me-2 nawili]: biblio- omis dros mefis jaris samsaxurSi ganagrZo
grafia // komunisti. - 1923. - 11 noemberi. - agitacia-propaganda, ris gamoc cixeSi Casves,
#260. - gv. 4; saidanac 1917 wlis Tebervlis revoluciam

675
gaaTavisufla. cixidan gamosuli, kavkasiis mowinaaRmdeges tyviamfrqvevi miumarjva da
me-6 diviziis sadivizio komitetma Tavmjdo­ musri gaavlo. 1919 wels, donis olqSi, sof.
mared airCia, oqtombris revoluciis Semdeg zubrilovTan Seamowma ra SetevisaTvis Tavi­
– samxreT-dasavleTis frontis samxedro-sa­ si meomrebis mzadyofna, avtomobiliT mtris
revolucio komitetis wevrad. v. kikviZem, SuagulSi SeiWra da Tavzardamcemad dai­
Tavisi gmirobiT, simamaciT, gambedaobiT, sa­ Weqa: `damnebdiT! me kikviZe var!~-o. amis ga­
moqalaqo omis dros swrafi mosazrebiT, mou­ gonebaze Tavzardacemuli TeTrebi swrafad
lodnelad Seqmnil saxifaTo mdgomareobaSi gaifantnen. erTi Setakebis dros, brZoliT
uceb garkvevis unariT, TanamebrZolTa pira­ gatacebulma v. kikviZem TavisianT didi man­
di vaJkacuri gatacebiT da sabWoTa mtrebis ZiliT gauswro, mter-Casafrebul soflamde
ganadgurebiT, legendaruli wiTeli mebr­ erT kilometramde manZiliRa darCenoda. di­
Zolis, guladi da Seudrekeli gmiris saxeli vizias aRar daucada, TanamebrZoli 6 daWri­
moipova; Tavisi simamaciT TanamebrZolT va­ li armieliT RamiT sofelSi SeiWra da aiRo.
Jkacobis suls unergavda. mokluli iqna Sem­ erTxel moaxsenes – TeTrebis oficeri Sevip­
TxveviTi tyviiT, 1919 wlis ianvris 11, sof. yariTo. tyve oficers mamacurad da vaJkacu­
zubrilovkosTan (donze) RamiT, saguSagoe­ rad eWira Tavi, rac Zlier moewona v. kikviZes
bis daTvalierebis dros; sulis dalevamde, da Tavis oTaxSi Seiwvia. erTi saaTis Semdeg v.
garSemortymul TanamdgomT ukanasknelad kikviZem avtomobili moiTxova. Soferma rom
SesZaxa: `brZola ganagrZeT!~-o. omebSi daWri­ Sexeda, eoca Tavisi oficris samosi. – `gaswi
li iyo 14-jer. TeTrebisaken~, – ubrZana v. kikviZem da Tan pa­
v. kikviZem, samoqalaqo omis xanSi, 1917 gonebi gauwoda: mxrebze daikereo. v. kikviZe
wlis revoluciis dros, samxreT-dasavle­ kanonieri mowmobiT TaTrebis banakSi Sevi­
Tis frontze partizanuli razmebi Camoaya­ da da morige oficers ganucxada: `me rot­
liba; me-6 diviziaSi samsaxuris dros, divi­ mistri T-di WavWavaZe var. Stabis ufross
zionis komitetis Tavmjdomared arCeuli, vTxov, saCqaro saqmeze mimiRos~. mcire xnis
erTi pirvelTagani gamoexmaura wiTelgvar­ Semdeg, oficris dasturiT, v. kikviZe waru­
dielTa razmebis SeqmnisaTvis mowodebas, dga Stabis ufross, romelic axal Semosuls
SemoierTa sxvadasxva daqsaqsuli nawili, ise Seegeba, rogorc odnav Secvlil Zvel
Seqmna samxreTis frontis erTi uZlieresi nacnobs – T-d WavWavaZes. v. kikviZem nagani
divizionTagani, me-16 diviziad wodebuli, iZro da mSvidad uTxra: `me kikviZe var! Tu
romlis meTauradac airCies. 1918 wels misi krinti dagiZravs, aqve gagaqrob. sada gaqvT
divizia oficialurad wiTeli gvardiis mw­ qaRaldebi? – me mWirdeba Tqveni saidumlo
yobrSi Cairicxa. SesaniSnavi gmiroba da didi brZanebani, Sifri asaxsneli, jariskacTa da
samxedro-strategiuli niWi gamoiCina germa­ cxenTa odenobis cnobani~. – acaxcaxebulma
nel interventebTan da s. v. petliuras raz­ Stabis ufrosma yovelive es gadasca. – `axla
mebTan brZolaSi, tambovis midamoebSi (sa­ ki mcire xniT CemTan gamoiseirneT, moulod­
dac misi diviziis gamoCena TeTrgvardielT nel saCuqriT gagaxarebTo~, – uTxra v. kikvi­
Tavzarsa scemda), lebedinoSi germanelTa Zem, TeTrebis banaks gamoecala da sibnele­
mravalricxovan jarebs gmirulad gaumkla­ Si gaqra avtomobiliT. roca TavianT banaks
vda, aqtiurad monawileobda caricinis da­ miuaxlovda, TeTrebis polkovniks uTxra:
cvaSi (aq erT-erTi brZolis Semdeg, metad `me Tqven dagpirdiT moulodnel saCuqars.
daRlili loginSi Cawva. moulodnelad Tavs inebe: 15 wuTis Semdeg ixilavT Tavad WavWa­
daesxnen mefis generlis krasnovis razmebi. vaZeso~ – da marTlac, tyve WavWavaZe gaaTa­
v. kikviZe perangis amara ekveTa mters. misma visufla. am Sekrebili cnobebiT v. kikviZem
gamoCenam TavdamsxmelT Tavzri dasca da ga­ samxedro moqmedebisaTvis saTanadod isar­
fanta). krasnovis razmebis SemusvrisaTvis gebla.
dajildoebuli iqna sapatio wiTeli dro­ cnobili iyo, rogorc `samoqalaqo omis
SiT. tanksac marTavda. erTxel, kazakebTan legendaruli gmiri, xalxis wiaRidan warmo­
Setakebisas SeamCnia, rom benzini uTavdebo­ Sobili da socialisturi samSoblos Tavisu­
da, tanki lafSi Caayena, gangeb buqsva (erT flebisa da damoukideblobisaTvis Tavdade­
adgils sriali) daawyebina. kazakebma alya buli mebrZoli. mas axasiaTebda revoluciu­
Semoartyes, cocxliv moundomes Sepyroba, ri gaqaneba, gambedaoba, nebisyofis simtkice,
cxenebi moubes tanks da Tavis Stabisaken bolSevikuri partiis saqmisadmi usazRvro
gaaTries, sadac tanks gars Semoertynen erTguleba, socialisturi samSoblos da Ta­
mtris mravalricxovani nawilebi. v. kikviZem visi xalxis mgznebare siyvaruli... mZime gan­
idrova, garSemortymul mravalricxovan sacdelis Jamsac ki gansakuTrebul sidinjes,

676
rkinisebur nebisyofas, swraf mosazrebulo­ 10. speqtakli `kikviZe~ Cveni xalxis gmirul war-
bas iCenda da mterze mudam gamarjvebuli ga­ sulze: [v. daraselias piesa]: [recenzia speq-
modioda~ (i. kapanaZe, `komunisti~, 1949, #3). taklze] // literaturuli saqarTvelo. - 1941.
Tavisi gmiruli brZolebiT v. kikviZem - 12 seqtemberi. - #37. - recenzenti: a-li;
saSviliSvilod gaiTqva saxeli, kikviZelTa 11. tiberieli, p. gmiruli speqtakli `kikviZe~: [v.
divizia atarebda mis saxels da erTguladac daraselis piesa]: quTaisis lado mesxiSvilis
icavda v. kikviZis sameomro, samSoblosaTvis saxelobis TeatrSi: [recenzia speqtaklze] //
TavgamodebiTi brZolis Tvisebebs. poetis si­ komunisti. - 1941. - 25 noemberi. - #279;
tyviT: 12. qarTveli Capaevi: [vasil kikviZe]: nawyveti k.
`divmeTauri rom gascems Zaxils, osipovis wignidan `diviziis ufrosi kikviZe~
da gaiSleba gmirebis sia, – // stalinuri sityva. - sagarejo, 1941. - 18 oq-
dauZaxeben: – `kikviZe vasil!~ tomberi. - #44;
`var~ – upasuxebs mxned divizia!~ 13. jiblaZe, g. qarTveli Capaevi-vasil kikviZe:
v. kikviZis samxedro cxovreba-moRvaweo­ [speqtakli `kikviZe~ Tbilisis rusTavelis
bidan, 1935 wels filmi `vaso kikviZe~ dadges saxelobis leninis ordenosan saxelmwifo
ordenosanma reJisorebma – g. da s. vasilie­ TeatrSi: [recenzia speqtaklze] // komunisti. -
vebma, xolo v. daraselma dawera jer poema, 1941. - 7 seqtemberi. - #212;
Semdeg – piesa `kikviZe~ (daidga rusTavelis 14. Бельский, Е. Народный полководец Василий
sax. TeatrSi, 1941 wels). ruseTSi, preobra­ Киквидзе: [1918-1919 годы] // Заря Востока. - 1941.
Jenskoes raions daerqva misi saxeli. - 29 июля. - #177;
15. Газнели, Г. Патриотический спектакль: [Пьеса
mis Sesaxeb: «Киквидзе» в театре имени Руставели]: [Рецензия]
1. revolucionuri sardlis xsovnas: [amxanag ki- // Заря Востока. - 1941. - 11 сентября. - #215;
kviZis gardacvalebis sami wlisTavis gamo] // 16. Киквидзе и его дивизия: [1918-1919 годы] // Заря
komunisti. - 1922. - 31 ianvari. - #23. - gv. 2. - Востока: Агитационная листовка. - 1941. - 30 июля.
gadmobeWdilia moskovis `pravda~ #10; - #8;
2. vaso kikviZe - legendaruli wiTeli meTauri // 17. isaevi, a. simtkicis skola: [pirveli imperia-
komunisti. - 1935. - 22 aprili. - #95. - gv. 4; listuri omis gmiris `diviziis meTauri kik-
3. qarTveli `Capaevi~: [v. kikviZis cxovrebisa viZis~ mamacuri brZolis Sesaxeb] // komunisti.
da sabrZolo saqmeebis Sesaxeb] // komunisti. - - 1942. - 14 noemberi. - #270. - igive: `ogoniok~,
1935. - 6 maisi. - #105. - gv. 3; #37;
4. kvirkvelia, d. – a) fronti: epizodi kikviZis 18. komaxiZe, k. qarTveli Capaevi: [vasil kikviZe] //
cxovrebidan [TeTrebTan brZolis dros] // mgznebare kolxideli. - foTi, 1942. - 11 ianva-
axalgazrda komunisti. - 1938. - 10 ivnisi. - ri. - #9;
#131. - gv. 3; b) xidi: epizodi kikviZis cxovre- 19. mravlaZe, g. kikviZe: v. daraselis piesa aWaris
bidan: [samoqalaqo omis legendaruli gmiri] // saxelmwifo qarTul TeatrSi: [recenzia] // sa-
simarTle. - quTaisi, 1940. - 9 ianvari. - #2; bWoTa aWara. - 1942. - 21 marti. - #68;
5. v. i. kikviZe: 20 weli daRupvidan: [samoqalaqo 20. guguSvili, g. akaki vasaZe kikviZis rolSi // in-
omis gmiri] // komunisti. - 1939. - 11 ianvari. - dustriuli quTaisi. - quTaisi, 1943. - 21 ivli-
#9. - gv. 3; si. - #150;
6. xuciSvili, e. qarTveli Capaevi: [vasil kikviZe 21. sturua, l. samSoblosaTvis Tavdadebuli gmi­
samoqalaqo omis legendaruli gmiri] // sabWo- ri: [25 weli v. i. kikviZis daRupvidan] // komu­
Ta afxazeTi. - 1939. - 4 ianvari. - #10. - gv. 4; nisti. - 1944. - 8 ianvari. - #11;
7. abulaZe, b. vasil kikviZe: saqarTvelos gmiru- 22. Борисов, Б. В. И. Киквидзе: [К 25-летию со дня
li warsulidan // komunisti: saagitacio fur- смерти] // Заря Востока. - 1944. - 11 января. - #8;
celi. - 1941. - 18 ivlisi. - #3; 23. CaxvaSvili, n. samoqalaqo omis saxelovani
8. daraseli, v. legendaruli gmiri v. kikviZe // gmiri: [v. i. kikviZe] // axalgazrda komunisti. -
komunisti. - 1941. - 7 seqtemberi. - #212; 1948. - 13 ianvari. - #6;
9. osipovi, k. – a) TeTrebis StabSi: me-16 diviziis 24. dariaSvili, al. legendaruli meTauri vasil
ufrosis kikviZis cxovrebidan // komunisti. - isidores-Ze kikviZe: daRupvidan 30 wlisTavis
1941. - 12 Tebervali. - #35; Заря Востока. - 1941. Sesrulebis gamo // norCi lenineli. - 1949. - 13
- 11 февраля. - #34; sabWoTa oseTi. - cxinvali, ianvari. - #2;
1941. - 27 ivnisi. - #149; b) qarTveli Capaevi: [v. 25. v. i. kikviZe: daRupvidan 30 wlisTavis Sesru-
kikviZe. epizodebi] / [nax. S. cxadaZisa] // pione- lebis gamo // sabWoTa aWara. - baTumi, 1949. - 11
ri. - 1951. - #11. - gv. 4-8; ianvari. - #7;

677
26. kapanaZe, a. samoqalaqo omis legendaruli gmi­ kikviZe, nino baakas asuli (1893 – ) –
ri: v. kikviZis daRupvis 30 wlisTavisaTvis // soflis moRvawe-maswavlebeli da saxalxo
komunisti. - 1949. - 11 ianvari. - #8; Semoqmedi. daibada sof. qvedaSavraSi. daamTa­
27. `qarTveli Capaevi~: [v. kikviZe] // komunisti. - vra Tbilisis qalTa profesionaluri skola.
1949. - 15 ianvari. - #1 (spec. gamoSveba); TviTganviTarebuli. aqtiur monawileobas
28. cirekiZe, i. vasil kikviZe // industriuli qu- iRebda k. TavarTqilaZis TaosnobiT sagamom­
Taisi. - quTaisi, 1949. - 11 ianvari. - #6; cemlo sazogadoeba `kulturas~ saqmianobaSi,
29. berulava, x. romani vasil kikviZeze // lite- Tbilisis muSa xalxSi da soflad avrcelebda
ratura da xelovneba. - 1950. - 20 agvisto. - wignebs da propaganda-agitacias eweoda. es
#34; iyo daaxloebiT 1909-1914 wlebi.
30. miqelaZe, d. samoqalaqo omis qarTveli gmire- 1910 wels, sof. RadisSi gaaRo pirveli
bi: [v. kikvaZe da n. kalandariSvili] // sabWoTa safeiqro saCvenebeli-saswavlo saxelos­
aWara. - baTumi, 1950. - 25 Tebervali. - #42; no, amasTan erTad, 1919-1920 wlebSi, moawyo
31. gvetaZe, v. – a) pirveli speqtakli: [v. darase- Wra-kervisa da wera-kiTxvis skola, romlis
lis `kikviZe~]: baTumis dramatuli saxelmwi- maswavlebeli sakuTari TanxiT moiwvia. misi
fo Teatris gastrolebi quTaisSi // indus- ganyofileba hqonda patara onSi (mTeli raWis
triuli quTaisi. - quTaisi, 1951. - 1 ivlisi; mazraSi aseTi skola pirveli iyo). aq, umTa­
b) revoluciis uSiSari raindi: [v. kikviZe] // vresad, swavlobdnen soflis Raribi bavSvebi
industriuli quTaisi. - quTaisi, 1951. - 11 ian- – qalebi (1920 wlidan es skola profskolad
vari; gardaiqmna). amave dros, n. kikviZem, rogorc
32. gegeSiZe, b. dauviwyari saxe: [v. daraselis pie- mefutkreobis mcodnem, skolaSi pirvelma
sa `kikviZe~ mozard mayurebelTa qarTul Tea- daiwyo mefutkreobis swavleba da sxva so­
trSi. recenzia] // literatura da xelovneba. flebSi gavrcelebasac uwyobda xels. qalTa­
- 1952. - 14 marti. gan pirvelma SemoiRo xexilis mynoba, misdev­
da mevenaxeobasa da soflis kulturul-niv­
wyaro: Tier dawinaurebas yovelmxriv xels uwyobda.
1. vaso kikviZe - legendaruli wiTeli meTauri //
sof. WrebaloSi misi aqtiuri saqvelmoqmedo
komunisti. - 1935. - 22 aprili. - #95. - gv. 4;
TaosnobiT dafuZnda sazogadoeba Raribi
mosaxleobis dasaxmareblad. cnobilia, ro­
2. v. i. kikviZe: 20 weli daRupvidan: [samoqalaqo
gorc saxalxo Semoqmedi – mqargavi, – mis mier
omis gmiri] // komunisti. - 1939. - 11 ianvari. -
moqarguli `tarieli wylis piras~, rogorc
#9. - gv. 3;
saukeTeso eqsponati, gamofenili iyo xalxu­
3. Легендарный комдив // Вечерний Тбилиси. - 1939.
ri Semoqmedebis muzeumSi, misi sxva naSromni
- #22;
Tbilisis xalxuri Semoqmedebis muzeumSia.
4. daraseli, v. legendaruli gmiri v. kikviZe //
Tavisi mamuli – venaxi 1 qceva, sakuTari xeliT
komunisti. - 1941. - 7 seqtemberi. - #212;
aSenebuli, – kolmeurneobis Camoyalibebis­
5. osipovi, k. TeTrebis StabSi: me-16 diviziis
Tanave Seitana, aqve Seswira futkari da ram­
ufrosis kikviZis cxovrebidan // komunisti. -
denime wlis ganmavlobaSi uangarod uvlida.
1941. - 12 Tebervali. - #35; Заря Востока. - 1941.
- 11 февраля. - #34; Огонек. – 1941. – #1;
wyaro:
6. jiblaZe, g. qarTveli Capaevi-vasil kikviZe:
1. piradad naxul-Seswavlili;
[speqtakli `kikviZe~ Tbilisis rusTavelis
2. daxasiaTeba. qvedaSavris sasoflo-sameurneo
saxelobis leninis ordenosan saxelmwifo
arteli `medgari~ [Semdgom `kikviZe~]. - 1950, 27
TeatrSi: [recenzia speqtaklze] // komunisti. -
maisi, #86.
1941. - 7 seqtemberi. - #212;
7. Бельский, Е. Народный полководец Василий
kiknaZe, grigol simonis Ze (1897 – ) _
Киквидзе: [1918-1919 годы] // Заря Востока. - 1941. socialisturi Sromis gmiri, deputati, or­
- 29 июля. - #177; denosani. daibada Sorapnis mazris sof. Cxar­
8. sturua, l. samSoblosaTvis Tavdadebuli gmi­ Si. muyaiTi SromiT rigiTi telegrafistidan
ri: [25 weli v. i. kikviZis daRupvidan] // komu­ moZraobis I rangis general-direqtori Seiq­
nisti. - 1944. - 8 ianvari. - #11; na. 1938 wels sakavSiro kp(b) Sevida.
9. kapanaZe, a. samoqalaqo omis legendaruli gmi­ 1936 wels, sarkinigzo tvirTzidvis
ri: v. kikviZis daRupvis 30 wlisTavisaTvis // saxelmwifo gegmis gadaWarbebiT Sesrule­
komunisti. - 1949. - 11 ianvari. - #8; bisa da sarkinigzo transportis teqnikur
10. CaxvaSvili, n. samoqalaqo omis saxelovani gmi­ saSualebaTa saukeTesod gamoyenebis saqmeSi
ri // axalgazrda komunisti. - 1949. - #6. miRweuli warmatebebisaTvis, sabWoTa mTavro­

678
bam daajildova leninis ordeniT, 1939 wels gamomcemeli amxanagobis~ stambaSi muSaobda.
eboZa Sromis wiTeli droSis ordeni. samamu­ 1900 wels TavisiT Seiswavla franguli ena
lo omis (1941-1945) Znel pirobebSi mTavrobi­ da, parizs, msoflio gamofenaze wavida yuris
sa da samxedro sardlobis tvirTzidvis darg­ mosarCenad, magram veraferi eSvela. ukan da­
Si sagangebo davalebaTa sanimuSod Sesrule­ brunebulma, gaz. `cnobis furcelze~ ganagr­
bisaTvis, sxvadasxva dros dajildoebul iqna Zo muSaoba da samSoblos (saqarTvelos) mZime
wiTeli varskvlavis ori ordeniT, 1945 wels – xvedriT gulmokluli, maradis misi samsaxu­
TavdacviTi da saxalxo sameurneo tvirTebis risTvis zrunavda. 1903 wels, `saqarTvelos
gadazidvis sanimuSod uzrunvelyofisaTvis _ soc.-federalistTa sarevolucio partiam~
kutuzovis I xarisxis ordeniT. parizs gagzavna Jur. `saqarTvelos~ da `La
samSoblis winaSe TvalsaCino damsaxure­ Géorgie~-s gamocemis mosawyobad. Jurnalis
bisaTvis mieniWa socialisturi Sromis gmi­ asawyob-sabeWdi moTavsebuli hqonda cnobi­
ris wodeba. li socialistis, alemanis, didi stambis erT
1946 wlis 10 Tebervals airCa ssrk umaR­ kuTxeSi. m. kiknaZem safrangeTSi kidev ufro
lesi sabWos deputatad. Seiswavla franguli ena – wera-kiTxva da la­
paraki (laparaki SeeZlo, smena ki ara). orive
gamoqveynebulia: gamocemas TviTon awyobda da beWdavda.
1. rkinigzis transporti aRmavlobis gzaze: [a/k es qarTul-franguli gamocemebi (1903-
rkinigzis ufros moZraobis pirveli rangis 1905) iyo saqarTvelos Selaxul uflebaTa
general-direqtor socialisturi Sromis mRaRadebeli organo evropasa da saqarTve­
gmiris werili] // komunisti. - 1944. - 30 ivlisi. loSi, Tumca mefis mTavrobis mxriT m. kik­
- #154. naZes mravali jaSuSi hyavda miCenili, mainc
ver miagnes: miuxedavad didi nivTieri gaWir­
mis Sesaxeb: vebisa da mZafri devnisa, m. kiknaZe mindobil
1. izrdeba rkinigzis staxanovel-krivonoselTa movaleobas iSviaTi simtkiciT, mxneobiT da
rigebi: [werilebi] // komunisti. - 1935. - 5 dekem- saidumloebiT asrulebda.
beri. - #281. – gv. 3; 1905 wels, TavisuflebaTa gamocxadebis
2. Предвыборное собрание коллектива Батумского Semdeg, m. kiknaZe samSobloSi dabrunda, 1906
мореходного училища выдвинуло кандидатом в wels TbilisSi gaaRo qarTul-rusul-evro­
депутаты Совета Союза Василия Барнабовича puli stamba `ideali~ (`Ideal~-is firmiT) da
Гогуа и кандидатом в депутаты Совета qarTuli beWdviTi saqmis warmatebas Zlier
Национальностей Григория Семеновича Кикнадзе Seuwyo xeli, SemoiRo e. w. parizis aso, romli­
// Заря Востока. - 1950. - 5 февраля. - #26. Tac parizSi awyobda `saqarTvelos~ da sxv. am
stambaSi, m. kiknaZis xelSewyobiT da xSirad
wyaro: meTaurobiTac, wignebis garda, proklamacie­
1. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis bic ibeWdeboda.
kandidatebi: [kiknaZe g.s., sanakova f.i., xagba didi Rvawli dasdo qarTuli Tavisufali
s.s., futkaraZe i.x., Wiaureli m.e., janjRava sityvisa da azris ganviTarebas, qarTvelT ga­
v.n., sarsania q.p., niJaraZe d.z.] // komunisti. - TviTcnobierebasa da saqarTvelos aRdgenis
1946. - 16 ianvari. - #12. saqmes. gardaicvala 1909 wlis oqtombris 9,
TbilisSi. daikrZala kukiis wm. ninos sasaf­
kiknaZe, mixeil daviTis Ze (1882, 3/ laoze.
VIII – 1909, 9/X) – beWdviTi saqmis moRvawe,
social-federatiuli partiis pirveli mer­ gamosca:
cxalTagani muSa-wevri, aralegaluri stambi­ 1. yazara axalgoreli. leqsTa kreba yazara
sa da Jurnalis gamZRoli, muSa-mamuliSvili, axalgorelisa. - Tb.: m. kiknaZis gamocema, #2,
samSoblo ganTavisuflebis uangaro muSaki, 1897 (wignis gamomcemel qarTvel amxanagobis
saqarTvelos uflebaTa mRaRadebeli pirve­ st.). - 48 gv.;
li Tavisufali organos (`saqarTvelo~, `La 2. WiWinaZe, zaqaria. saqarTvelos mefe da ori
Géorgie~) mwarmoebeli, – kaxeTidan. daibada q. glaxa, anu bagratovanT gvirgvini. - me-3 ga-
TelavSi. swavlobda saqalaqo skolaSi. mZime moc.. - tf.: mixeil kiknaZis gamocema #1, 1897
avadmyofobiT dayruebulma, 14 wlisam, eq. xe­ (wignis gamomcemel qarTvelTa amx. st.). - 31 gv.
laZis stambaSi erT dReSi Seiswavla asoTaw­
yoba, riTac mestambe da asoTamwyobi muSebi gamoqveynebulia:
gaaoca. stambaSi muSaobasTan erTad, TviTgan­ 1. amas winaT gazeT `xomlSi~ moTavsebuli iyo...
viTarebas Seudga. 1897 wlidan `qarTvelTa // xomli. - 1908. - 30 ivlisi. - #15. - gv. 4. - weri-

679
lebi redaqciis mimarT. - teqstis bolos xel- sazRvargareT gaiqca, sadac 1917 wlis bo­
mowera: mestambe mixeil kiknaZe. lomde bolSevikebTan muSaobda.
saqarTveloSi sabWoTa xelisuflebis
mis Sesaxeb: damyarebisTanave, dainiSna saxelmwifo qa­
1. mwignobroba: [recenzia wignze: yazara axal- Raldebis damamzadebeli eqspediciis komis­
goreli. leqsTa kreba. Tb., mix. kiknaZis gamoc. rad, 1921 wlis martidan – gaz. `komunistis~
#2. 1897] // cnobis furceli: yoveldRiuri pasuxismgebel redaqtorad da 1936 wlamde
gazeTi. - 1898. - 14 ianvari. - #426. - gv. 4; muSaobda. amis Semdeg, saxelgamis direqto­
2. stambis patronis dajarimeba // Cveni sityva. - rad gadavida, 1951 wlis ivlisidan – imelis
1907. - 26 ivlisi. - #7. - gv. 1; direqtoris moadgiled.
3. b. mixeil kiknaZesa da misi stamba `ideal~-is 1939 wels arCeul iqna Tbilisis saqalaqo
muSebs Soris Camovardnili ganxeTqilebis Se- sabWos deputatad.
saxeb mediatoreTa ganaCeni // xomli. - 1908. - 8 misi nawerebi gabneulia gaz. `komunist­
agvisto. - #22. - gv. 4. - teqstis bolos: q. Tbi- Si~, umetesoba – meTaurebis saxiT, xel­
lisi 1908 w. 2 agvisto; mouweravad. umTavresad, werilebSi exeboda
4. eleqtro-stamba mixeil daviTis Zis kiknaZi- partiul, politikur, ekonomikur, kultu­
sa (winad `ideali~) gadavida...: [gancxadeba] // rul-saaRmSeneblo da sxva sakiTxebs.
droeba. - 1909. - 18 marti. - #61. - gv. 1;
5. mixeil kiknaZe: [foto] // droeba: suraTebiani mis Sesaxeb:
damateba. - 1909. - 18 oqtomberi. - #231. - da­ 1. gazeT `komunistis~ redaqcia: [d. dumbaZe, n. ki-
mat. 41. - gv. 3. - ix. `droeba~ #225; knaZe, g. kvaracxelia, i. buaCiZe, g. malaSxia, e.
6. yovelkvireuli samecniero, sapolitiko da wulaZe] // komunisti. - 1924. - 27 ivnisi. - #145.
saliteraturo naxat. Jurnali... // Cveni saqme. - gv. 2;
- 1909. - 22 Tebervali. - #16. - gv. 1; 2. amx. nikoloz kiknaZis xsovnas: nekrologi // ko­
7. muSa mamuliSvili: mixeil daviTis Ze kiknaZe // munisti. - 1951. - 21 oqtomberi. - #249. - teqs­
Teatri da cxovreba. - 1919. - #8. - gv. 4; tis bolos: amxanagebis jgufi; Заря Востока. -
1951. - 21 октября. - #249. - В конце текста группа
8. g. dekanoziSvili da asoTamwyobi mix. kiknaZe:
товарищей;
romelTac 1903 w. parizSi... [foto] // Teatri
3. literatura da xelovneba. - 1951. - 21 oqtom­
da cxovreba. - 1920. - #4. - gv. 11.
beri. - #42.

wyaro:
wyaro:
1. dedis naambobi da piradi cnoba;
1. amx. n. d. kiknaZe // komunisti. - 1939. - 24 dekem­
2. mixeil kiknaZe: [foto] // droeba: suraTebiani
beri. - #295.
damateba. - 1909. - 18 oqtomberi. - #231. - da­
mat. 41. - gv. 3. - ix. `droeba~ #225;
kiknaZe, samson malaqias Ze (1868, 10/X
3. muSa mamuliSvili: mixeil daviTis Ze kiknaZe //
– ) – sazogado moRvawe, rkinigzeli muSa-revo­
Teatri da cxovreba. - 1919. - #8. - gv. 4;
lucioneri, – imereTidan. daibada s. zaranSi,
4. lasxiSvili, giorgi. memuarebi (1885-1915) /
xaragoulis r., Raribi miwis muSa aznauris
giorgi lasxiSvili. - tf.: [politkatorRelTa
ojaxSi. swavlobda xaragoulis orklasian
saz-bis ga-ma], 1934 (saq. partgam-bis me-2 st.). -
skolaSi, romelic siRaribis gamo ver daam­
gv. 300.
Tavra, meore klasidan Tavi gaaneba da, Raribi
ojaxis Sesawevnelad, 1882 wels, SeSis sawyo­
kiknaZe, nikoloz daviTis Ze (1885 –
bis darajad daiwyo samsaxuri. imave wels, xa­
1951, 18/X) – publicisti, Jurnalisti da sa­ Suris depoSi Sav muSad iyo, Semdeg – meisred
zogado moRvawe, – imereTidan. daibada 1885 sadgur wifaSi, aqedan – matareblis konduq­
wels (zogi cnobiT, 1887 w.) sof. maranSi, – xa­ torad (1907 wlamde). mudam bejiT mosamsaxu­
ragouls. swavlobda quTaisis klasikur gim­ red iTvleboda, xSirad jildoc miuRia, sam­
naziaSi, sadac revoluciur moZraobaSi Caeba. jer matareblis katastrofaSi moyva, xolo
1903 wlidan bolSevikur propagandas eweoda erTi matarebeli katastrofas gadaarCina,
imereTis soflebSi. 1905 wlis dekembris re­ risTvisac sagangebo jildo miiRo. sxvaTa
voluciuri gamosvlebis Semdeg, gaemgzavra Soris, pirveli sacdeli matarebeli wifis
kavkavs, sadac aralegalur stambas daukav­ gvirabSi s. kiknaZem gaatara. mxurvale monawi­
Sirda, romlis aRmoCenis Semdeg, odesaSi ga­ leobas iRebda revoluciur moZraobaSi, 1905
nagrZo aralegaluri partiul-revoluciuri wels Seipyres da, alixanov-avarielis gankar­
muSaoba. saidumlo policiis mier SemCneuli gulebiT, sxva 28 revolucionerTan erTad,

680
daxvretac eloda, magram igi gadaarCina di­ ber-monazoni, – saxaso aznauris – ioan kikna­
di xnis nacnobma erTma rusma gamomZiebelma. Zisa da T-d abaSiZis asulis – TinaTinis Svili
s. kiknaZe mudam cnobili iyo, rogorc samSo­ (zogi cnobiT, glexTagani filado kiknaveli­
blo qveynis moyvaruli, misi warmatebisaTvis Ze), daibada 1793 (an 1792) wels. 7 wlisa mamam
mzrunveli (swored amis gamo, yvela Tavis xuT naTlismcemlis monasterSi miiyvana saswa­
Svils umaRlesi ganaTleba miaRebina: sainJin­ vleblad. male mSoblebi daexocnen da oblad
ro, saeqimo, ekonomiur-iuridiul, filoso­ darCenili nikifore arqimandritma waiyvana
fiur, pedagogiur dargebze). samSoblo qvey­ xirsis monasterSi, sadac swavlobda qarTul
nis winaSe samudamo saxeli daimsaxura Zveli enas, filosofiasa da RvTismetyvelebas. 10-
arabuli samanZilo svetis aRmoCeniT 1931 12 wlis Semdeg Tbiliss Camovida rusuli enis
wlis aprilSi, romlis Sesaxeb 1934-1935 wle­ Sesaswavlad, 1826 wels gaemgzavra ruseTs,
bis gazeTebSi aseTi cnobaa moTavsebuli: `me- saidanac saqarTveloSi dabrunda 1828 wlis
7 saukunis samanZilo sveti. amas winaT Zveli agvistoSi. moRvaweobda SuamTis monasterSi,
Tbilisis nawilSi (romelsac seid-abadi ewo­ gamarTa mzis saaTi, mxurvale monawileoba
deba, – 300 aragvelis xidis maxloblad) mimdi­ miiRo ruseTis TviTmpyrobelobis winaaRm­
nareobda muSaoba viwro quCebis gasafarToe­ deg 1832 wlis SeTqmulebaSi, Seadgina SeTq­
blad. miwis samuSaoebs xelmZRvanelobda Zve­ mulTaTvis wesdeba `akti gonieri~, gamoigona
li rkinigzeli muSa amx. samson malaqias Ze ki­ saidumlo anbani SeTqmulTa Soris mimoweri­
knaZe. erT adgilas miwis gaTxris dros muSebi saTvis, dawera:
waawydnen qvis naSen zRudes. am zRudis qvebs 1. godebani ieremiasni: [igive `ieremias go­
Soris amx. s. kiknaZis yuradReba miiqcia sak­ deba iveriis awindeli mdgomareobis ga­
maod mozrdilma brtyelma qvam gaurkveveli mo~];
warweriT. garecxvisa da gasufTavebis Semdeg 2. samSoblos siyvaruli: [igive `swavlai ma­
qvaze aRmoCnda arabuli warwera, saidanac mulis erTgulebisaTvis~ (daibeWda: Se­
gamoirkva, rom igi aris samanZilo sveti, ro­ TqmulTa saqme, t. V., gv. 747-756), romli­
melic uCvenebs manZils tfilisidan romeli­ Tac moiTxovda konstituciur-monarqiu­
Rac gamourkvevel punqtamde. specialist-ar­ li wyobilebis SemoRebas, xolo meore
qeologebis daskvniT, warwera ekuTvnis me-7 nawiliT – respublikanurs].
saukunis damlevs, musulmanuri wyaroebiT gardaicvala 1833 wlis seqtembris 5, sa­
daaxloebiT – hijris pirvel saukunes. es sa­ pyrobileSi, 1832 wlis SeTqmulebaSi monawi­
manZilo sveti zustad arkvevs saqarTvelo­ leobisaTvis patimrobis dros.
Si arabebis SemoWrisa da aq yofnis TariRs. filadelfosi iyo saqarTvelos isto­
amJamad qva inaxeba saqarTvelos muzeumSi~ riis kargi mcodne, qarTuli Zveli da axali
(`Sroma da teqnika~, 1935, #3). Tumca am qvaSi mwerlobis zedmiwevniT mcnobi, mqadagebeli,
sparsebma didi Tanxa SesTavazes s. kiknaZes, leqsebis mwerali – umetesad, saqarTvelos
magram es Tanxa ar miiRo da iSviaTi Zvirfasi Sesaxeb, qarTvelTa dawinaurebis daucxrome­
istoriuli Zegli sakuTari jibidan gaRebu­ li muSaki. me-18 saukunis gasavals berad Sei­
li TanxiT samSoblo – saqarTvelos saxelmwi­ mosa.
fo muzeums miarTva sruliad ufasod. me-19 saukunis pirvel meoTxedSi SuamTis
monasterSi (kaxeTSi) saswavlebeli hqonda ga­
wyaro: marTuli, sadac ymawvilebs samSoblo enaze
1. avtobiografia; aswavlidnen gramatikas, saRvTismetyvelo
2. komunisti. - 1934. - 1 maisi. - #102; sagnebs, dialeqtikas, ritorikas, saeklesio
3. muSa. - 1934. - 10 maisi. - #106; galobasa da sxv. yovel uqme dRes bavSvebs
4. Вечерний Тифлис. - 1934. - 29 апреля; mindorSi aseirnebda da leqsTa kiTxvaSi avar­
5. Заря Востока. - 1934. - 1 мая. - #103; jiSebda, unergavda Sromisa da mecadineobis
6. Тифлисский рабочий. - 1934. - 30 апреля. - #101; unars, samSoblos siyvaruls, mamuliSvilo­
7. teqnika da Sroma. - 1935. - #3. - gv. 40. basa da sxv. ruseTis TviTmpyrobelma mTavro­
bam rom qarTvel mefeebTan dadebuli piroba
kiknaZe, filadelfos [nikifore, daarRvia, qveyana tyved Caigdo, xolo eqsar­
nikolos] ioanes Ze [kiknaZe-beri, iero­ xosma feofilaqtem qarTuli eklesia mospo,
monaxi filadelfos anu filadelfos taZar-monastrebi gaZarcva, qarTveli mRv­
beri] (1793 – 1833, 5/IX) – erovnuli moRvawe delmTavrebi acemina, ruseTs gadaasaxlebina
– maswavlebeli, mwerali da mqadagebeli, fa­ da sionis taZarSi qarTuli wirvac-ki akrZala,
ruli sazogadoebis wesdebis Semdgeneli – f. kiknaZe ajanyebis gzas daadga da amboxebis
1832 wels, SeTqmulebis mTavari monawile, – qadageba daiwyo (zogierTi mwerlis azriT,

681
`filadelfos beri Rrmad iyo dajerebuli, erisTavi, Tamar da Tekle batoniSvilebi, s.
rom ieso qristem mxolod ori ena icoda: qar­ dodaSvili, grigol, vaxtang da al. orbelia­
Tuli da ebrauli, magram radgan ebraelebma nebi, d. yifiani, al. WavWavaZe da sxv.) Sepyro­
ar Seiwynares qriste, man ebrauli daiviwya da bisa da ruseTis sxvadasxva mxareSi gadasaxle­
exla mxolod qarTuls laparakobso~, amave bulTa Soris filadelfosic eria.
dros, filadelfosi gaafTrebiT amtkicebda, patimrobisa da gamoZiebis dros, fila­
rom `meored mosvlis dros mama-RmerTi cod­ delfosi sazogadoebis saidumloebas di­
vilTa da marTalTa gansjasac qarTulad mo­ di simtkiciT icavda, yovel sabralmdeblo
axdenso~. filadelfoss Tavisi Tavi cocxal­ SekiTxvaze moxerxebul, saidumloebis gam­
Ta Soris pirvel qarTvelad miaCnda. amitom JRavnebis gza-kvalis dambnev ganmartebas
jvari marcxena xelSi gadaido, marjvenaSi ki aZlevda, yovelives TiTon ibralebda. yove­
maxvili Caigdo da imerloba rusebis winaaR­ li RonisZiebiT cdilobda, eWvi gaefanta da
mdeg aamxedra: `daagroveT satevari, leku­ sazogadoebis wevrni daefara. gamoZiebas,
ri, fiSto! RmerTi CvenTan ars da saqme Cveni sxvaTa Soris, uCvena: `ar myolies coli arao­
qristes mier aris nakurTxi!~-o. ajanyebis da­ des, egreTve ara myvanan arc mSobelni arca
marcxebis Semdeg guls ar itexda da xalxsac maxlobelni arca maqvs saxli... ese akti Se­
anugeSebda: `davmarcxdiT, mara usisxlod vis vsTxze me, mxolod da aravin ars mas Sina mo­
moupovebia Tavisufleba? Tu erTxel mainc nawile arca qarTvelTagani, da arca rusi...
ar mogivida marcxi, gamarjvebas rogor iswa­ aravin ara myavs mas Sina Semwe~-o... saidumlo
vli~-o. imereTis damarcxebis Semdeg, amereTs anbanis garda, sazogadoebis wevrTa urTier­
gadmovida, sof. xirsaSi (kaxeTSi diakvnoba Tis cnobis niSani iyo `marcxena xelis nekiT
iSova, galobis codnis wyalobiT mgalobelTa Sublis mofxana~, romlis Sesaxebac fila­
gundi Seadgina da alaverdobas Tavi isaxela, delfosma sagamomZieblo komisias aseTi gan­
ris Semdeg qarTvel mowinave pirT dauaxlo­ marteba misca: `ukeTu sadme SekrebulebaSi
vda. ruseTSi gadasaxlebul batoniSvilT sa­ anu Tu megobrul sazogadoebaSi winaaRmdegi
qarTvelos ganTavisuflebis Sesaxeb moela­ sityva Tqmuliyo anu sarwmunoebaze, anu xe­
paraka, moiara qiziyi, garekaxeTi, borCalo da mwifeze, da anu Zviri eZraxaT visTvisme Cle­
yvelgan Sesafer wreSi saqarTvelos ganTavi­ nisa, pirdaufereblad unda wina aRmdgomoda
suflebisa da rusTa TviTmpyrobelobis wi­ borotis metyvelisa, da Tu saWiro iqneboda
naaRmdeg amboxebis azrebs avrcelebda). Sewevnai sxvisaca Clenisa, maSin marcxenas
Seadgina `faruli sazogadoebis~ wesi, xelis nekiT unda moefxana Subli, Tu iq vinme
igive `faruli da ganuwyveteli megobrobis iyo Cleni myis Seityobda, rome igi ars Cleni,
aqti~, `akti gonieri~, rusis TviTmpyrobelo­ miesarCleboda sityvaTa Sina da daadumeb­
bis winaaRmdeg SeTqmulTa dasarazmavad, ro­ den borotis metyvelsa~-o. saidumlo anban­
melic moiTxovda: `jer imas, raTa megobarman ze miugo: `qarTulis weris anbani Sevadgine
megobrisaTvis suli Tvisi dasdvas~ (ioane, 15, isev 1820-s welSi, esreT romel uCiteli Cemi
13), `mtkiced unda icodes yovelman wevrman maswavlebeli Cemda Rramatikisa, yovelTvis
dacvad saidumloisa~; `yovelman mpovnel­ ityoda xolme rom qarTuli mxedruli aso
man wevrman unda ixmaros simkacre,... aqvndes ariso Zneli saweri~-o; `gayrisaTvis rusTa­
sifrTxile ara SemoeparosT kaci vnebuli, sa saqarTvelosagan srulebiT ararai msme­
znemoSlili, dadedlebuli da daxlili..., nies~-o da sxv.
ara ganacxados sxvagan saidumlo rwmunebu­ miuxedavad aseTi Cvenebisa, mefis mTavro­
li wevrTagan~ da sxv. amas darTuli hqonda bam kargad icoda misi vinaoba, saSiS mtrad
`fici wevrTa~, romelSic, sxvaTa Soris, na­ miaCnda, risTvisac sxvebTan erTad dasaja.
Tqvamia: `vficav, romel viqmnebi yovlis gu­ filadelfosis ori leqsi dabeWdilia
liTa, suliTa, yovlis SeZlebiT damcveli `ciskarSi~ (1861, #8), erTi – g. gozaliSvilis
saidumlosa aktisa sjuliTasa vidre sikvdi­ `1832 wlis SeTqmulebaSi~ (t. I, 1935, gv. 95).
lamde aRvasruleb da vegebi mas Sina, xolo amave wignSia misi `akti gonieri~ (gv. 111-116).
ukeTu ara davicva igi srulis Cemis SeZlebiT, daxasiaTebuli hyavs m. javaxiSvils romanSi
da vecruo romelsame wevrsa, maSin wyeulimca `arsena marabdeli~.
var saxeliTa yovlad ZlieriTa RvTisaTa da
SeCvenebulimca.~ wyaro:
SeTqmulebas safuZveli Caeyara 1826 1. kereseliZe, ivane. 26 oqtombers, 1860 wels s.
wels, gamocxadda 1829-1830 wlebSi, SeTqmu­ ruispirs: (i. kereseliZis mogzaurobiTgan) //
lebis erTi monawilis mier gacemis gamo. sa­ ciskari. - 1861. - #8. - gv. 349-355. - aqve fila­
zogadoebis wevrTa (g. d. erisTavi, elizbar delfos kiknaZis ori leqsi;

682
2. WiWinaZe, z. - a) saqarTvelos ganTavisufle­ moebT sTxzavda. konservatoriis damTavre­
bis moRvaweni: (1832 w. `faruli sazogadoeba~) bis (1931) Semdeg, sruliad samusiko-pedago­
[SemoklebiT gamowerili Cemis vrcelis xel­ giur da kompozitorul saqmianobas mihyo
nawer.] // Teatri da cxovreba. - 1918. - #14. - gv. xeli. 1940 wels arCeul iqna konservatoriis
11; b) vin ra azrisa iyo saqarTvelos ganTavi­ profesorad.
suflebis Sesaxeb // Teatri da cxovreba. - 1919. musikis dargSi damsaxurebisaTvis, sssr
- #6. - gv. 12; mTavrobam 1937 wels daajildova `sapatio
3. yifiani, dimitri. memuarebi / simon xundaZis niSnis ordeniT~, xolo simfoniur poema `gan­
redaqciiT, SeniSvnebiT da winasityvaobiT. - degilis~ SeTxzvisaTvis – stalinuri premiiT
tf., 1930 (poligraftr. me-2 st.). - gv.: 140, 170, (50.000 man.), meored – balet `sinaTles~ lot­
172; barobisaTvis, sxvebTan erTad, mieniWa pirve­
4. gozaliSvili, giorgi. - a) 1832 wlis SeTqmule­ li xarisxis stalinuri premia (300.000 man.).
ba. - t. 1 / [red. l. cixisTavi]. - Tb.: sax. un-tis gr. kilaZis samusiko Semoqmedebis damaxa­
gam-ba, 1935 (`zaria vostokas~ da a.f. miasniko­ siaTebelia, umTavresad, simfoniuri musika,
vis sax. w. d. st.). - gv.: 35, 95, 101-104, 111-116, agreTve, saopero xelovneba, xolo musikalu­
261-267, 276-278, 281-288, 297-298, 301-306, 313- ri moRvaweobis mTavari principi – qarTuli
321, 344-350, 374-375, 379-383, 415-421, 443-445; xalxuri musikis kulturis safuZvelze axa­
b) misive xelnaweri cnobebi; li stilis Seqmna, misi dRevandel formebSi
5. erisTavi, giorgi. Txzulebani / Salva radianis Camosxma.
da i. balaxaSvilis red.; p/mg. red.: r. gvetaZe; gr. kilaZe cnobilia, rogorc operebis
winasityv.: Salva radiani. - tf.: federacia, Zveleburi werisa da Semoqmedebis winaaRmdeg
1936. - gv. XIII; mebrZoli, radgan Zvel formebs ar ZaluZT
6. zandukeli, mixeil. axali qarTuli litera­ socialisturi industriis ritmis daWera,
tura: umaRl. pedagog. saswavleblisaTvis / Tanamedroveobis abgereba, risTvisac saWi­
sssr ganaTl. saxalxo komisariati. - t. 2. - me-2 roa weris axali wyobileba da musikaluri
Sesw. gamoc.. - baTomi: saxelgami. samecn.-ped. enao, ris Tanaxmadac gr. kilaZe qmnida Tavis
seqtori, 1938 (poligrafkombinati). - gv. 63; samusiko nawarmoebT.
7. qiqoZe, g. aleqsandre orbeliani [qarTveli
poeti] // literaturuli saqarTvelo. - 1939. - dawera:
31 agvisto. - #25. - gv. 3; 1. elegia;
8. WavWavaZe, a. g. Txzulebani / i. griSaSvilis 2. lile: [simfoniuri suraTi svanuri mzis himnis
red., winaTqmiT, SeniSv. da leqsikoniT. - Tb.: `liles~ Temaze];
federacia, 1940. - gv.: XL, XLI, XLIII; 3. qarTuli suita: [sam nawilad: a) liriuli sce­
9. xuciSvili, s. solomon dudaSvilis ucnobi we­ na; b) iumoristuli scena da g) mayruli];
rili: [bermonazon filadelfos kiknaZisadmi] 4. meore suita: [sam nawilad: a) Alla marcia; b) Ada-
// literatura da xelovneba. - 1946. - 26 apri­ gio; g) Allegretto scherzando];
li. - #18. 5. musikaluri gaformeba piesebis: `yamiri~,
`protesti~, `WaSniki~, `samni~, `gangaSi~ da sxv.;
kilaZe, grigol barTlomes Ze (1902, 6. musika kinofilmebisTvis: `ukanaskneli maska­
20/X – ) – kompozitori, – xelovnebis damsaxu­ radi~, `arsena~, `mfrinavi mRebavi~;
rebuli moRvawe, stalinuri premiis orgzis 7. opera `baxtrioni~ / libreto p. kakabaZisa: [sa­
laureati da sapatio niSnis ordenosani, – gu­ jarod ganxiluli 1933 wlis 10 maiss];
riidan. daibada q. baTumSi, asoTamwyob-mes­ 8. simfoniuri poema `gandegili~: [ilia WavWava­
tambis ojaxSi. daamTavra Tbilisis qarTuli Zis amave saxelwodebis nawarmoebis mixedviT.
gimnazia (1921), saxelmwifo konservatoria Sesrulebul iqna 1936 wels];
(1927) da leningradis konservatoria sti­ 9. opera `lado kecxoveli~ / libreto Salva da­
pendiiT (1927-1931). erTxans (1929-1930), rus­ dianis da SoTa aRsabaZis: [daidga 1941 wlis 26
Tavelis TeatrSi samusiko nawilis gamged Tebervals];
muSaobda, Semdeg (1941 wlidan) – saopero Tea­ 10. sagundo simRerebi: [`stalinze~, `stalinis
tris direqtorad da lotbarad. konstituciaze~, `muSur-glexur wiTeli armi­
musikisadmi midrekileba bavSvobidanve is 20 w. aRsaniSnavad~];
gamoaCnda. gimnaziaSi yofnisas kompozitor 11. simfonia `gmiruli~: [1944 wlis maisi];
andria yaraSvilTan swavlobda violinoze 12. `sinaTle~: [baleti] / o. egaZisa da v. Wabukianis
dakvras, iqve mowafeTa orkestrSi monawi­ scenaris mixedviT, i. gedevaniSvilis (1873-
leobda, Tan fortepianoze mecadineobda, 1939) amave saxelwodebis leqsis Sinaarsze:
imave xanSi mcire formis musikalur nawar­ [premiera daidga 1947 w. martis 1-s. – miCneul

683
iqna sabWoTa sabaleto xelovnebis TvalsaCi­ 7. donaZe, l. „sinaTle~: premiera z. faliaSvilis
no miRwevad. gr. kilaZis SemoqmedebisaTvis saxelobis operisa da baletis TeatrSi: [re­
damaxasiaTebeli kolorituli ostatobiT da cenzia] // komunisti. - 1947. - 4 aprili. - #70;
mkveTri JReradobiT aris aRbeWdili baletis 8. mSveliZe, S. maRalideuri musikisaTvis // li­
partitura. `sinaTle~ dawerilia metad fe­ teratura da xelovneba. - 1948. - #16.
radovani, metyveli da zog momentSi imdenad
konkretuli musikaluri eniT, rom `bgeriTi wyaro:
ferweris~ elementebsac Seicavs... gr. kilaZis 1. avtobiografia;
baletis mTavar Rirsebas Seadgens misi musikis 2. duduCava, S. saqarTvelos mxatvruli kultu­
sacekvao xasiaTi...~ (`komunisti~, 1947, #70)]; ris 10 wlisTavze // mnaTobi. - 1931. - #1-2 - gv.
13. simfonia `sazeimo uvertiura~: [Seqmna oqtom­ 239;
bris 30 wlisTavis Sesaxvedrad]. 3. axali qarTuli opera `baxtrioni~ // sabWoTa
xelovneba. - 1933. - #4;
calke gamocemulia: 4. toroSeliZe, g. // sabWoTa xelovneba. - 1934. -
1. nacarqeqia Seaskda baxtrionis cixes [noti]: #4;
opera `baxtrioni~-dan / gr. kilaZe; gadatani- 5. Заря Востока: Веч. вып. - 1934. - #15;
li fortepianosaTvis 4 xelSi avtoris mier 6. nestievi, i. qarTuli musika aRmavlobis gzaze
= Нацаркекия ринулся на крепость Бахтриони: из // literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 20 de­
оперы `Бахтриони~ / Гр. Киладзе; перелож. для kemberi. - #35;
фортепиано в 4 руки автора. – tf.: saxelgami, 7. Аракишвили, Д. Краткий исторический обзор
1935 (saxelgamis lit.). - 13 gv.; 30 sm.. - Tavf. грузинской музыки / Д. И. Аракишвили. - Тбилиси:
qarT., rus. en.; Госиздат Грузии Муз.-лит. сект., 1940. - Стр. 67;
2. simRera stalinze [noti]: gundisaTvis [f-pia- 8. Чхиквадзе, Гр. З. Композиторы Грузинской ССР:
nos akomp-iT] / teqsti `sabWoTa saqarTvelos Краткие биографии / Гр. Чхиквадзе; Предисл. М.
mSromelTa mimarTvidan did stalins~; rus. Бахтадзе. - Тбилиси, 1940 (Тип. «Заря Востока»).
Targm. r. ivnevis = Песня о Сталине: для хора / - Стр. 13;
Гр. Киладзе; пер. Р. Ивнева. - Tbilisi: saxelga- 9. axali opera `lado kecxoveli~: [msaxiobTa we­
mi. musseqtori, 1940 (`zaria vostoka~-s st.). - rilebi rolebze muSaobis Sesaxeb] // komunis­
[8] gv.; 31 sm.. - paral. qarT., rus. en.; ti. - 1941. - 24 Tebervali. - #46; Заря Востока.
3. simRera stalinze [noti]: [xmisaTvis simfon. - 1941. - #46;
orkestris Tanxl.] / teqsti saq. mSromelTa 10. kompozitori gr. kilaZe // radioprogramebi. -
patakidan amx. stalinisadmi; rus. Targm. v. xma- 1941. - #14;
laZis. - partitura. - Tb.: musfondi, 1948. - 7 11. operis [~lado kecxoveli~-s] mokle Sinaarsi //
gv.; 31 sm.. - paral. qarT., rus. en.; komunisti. - 1941. - 24 Tebervali. - #46;
4. qarTuli suita [noti]: simfoniuri ork-Tvis. - 12. buaCiZe, S. `Sopeniana~, `esmeralda~ da sabale­
partitura. - Tb.: musfondi, 1948. - 51 gv.; 30sm.. to koncerti // komunisti. - 1944. - 4 marti. -
- paral. qarT., rus. en. #46;
13. kaSmaZe, S. `gedis tba~ Tbilisis operisa da ba­
gamoqveynebulia: letis Teatris axali speqtakli: [musika p. Cai­
1. Моя работа над оперой `Бахтриони~ // На рубеже kovskisa, dadgma vaxtang Wabukianis, mxatvari
Востока. - 1936. - февраля. - #4. - С. 6. s. virsalaZe. recenzia] // komunisti. - 1945. - 2
marti. - #43;
mis Sesaxeb: 14. Лауреаты Сталинской премии к 30 летию Октября:
1. aslaniSvili, S. gr. kilaZis opera `baxtrioni~ [Заметки] // Заря Востока. - 1947. - 19 сентября. -
// sabWoTa xelovneba. – 1936. – #1. – gv. 49-60; #186;
2. xuWua, p. `lado kecxoveli~ Tbilisis saopero 15. komunisti. - 1948. - 22 aprili. - #81;
TeatrSi // komunisti. - 1941. - 9 marti. - #57; 16. literatura da xelovneba. - 1948. - #16;
Заря Востока. - 1941. - 9 марта. - #57; 17. Правда. - 1948. - #112, 144.
3. Буачидзе Ш. `Ладо Кецховели~: [Рецензия] //
Молодой сталинец. - 1941. - 9 марта. - #31; kilaZe, diomide Ze (18.. – ) _ asoTamw­
4. Дадиани П. Жизнеутверждаущая сила: [О творчестве yobi, qarTuli beWdviTi saqmis aRorZinebis
сталинского лауреата, композитора Г. Киладзе] / // muSaki. stambaSi Sevida 1872 wlis 2 aprils, im
Молодой сталинец. - 1941. - 30 марта. - #40; dros, roca Cveni Jurnal-gazeToba axlad iyo
5. Премьера оперы `Ладо Кецховели~: [Со­общение] fexadgmuli, yovelmxriv gaWirvebuli, gan­
// Заря Востока. - 1941. - 27 февраля. - #49; sakuTrebiT, sacenzuro pirobaTa gamo. cen­
6. meRvineTuxucesi, k. axali qarTuli simfonie­ zori romelsame werils ahkuw-dahkuwavda si­
bi // literatura da xelovneba. - 1945. - #8; tyvebis gamotovebiT, SecvliT an akrZalviT.

684
muyaiTi muSa iyo saWiro aseTi muSaoba aetana. kilosaniZe, vladimer vasilis Ze ( –
d. kilaZe erTi aseTi pirveli muyaiTi muSaTa­ 1944, VI) – Tbilisis kinostudiis qronikis se­
gani iyo da qarTuli Jurnal-gazeTebis gamom­ qtoris konooperatori.
cemlobas mudam Tavs dastrialebda, rogorc kinostudiaSi muSaoba 1924 wels daiwyo.
patiosani Sromis Svili, qarTuli mwerlobis meore msoflio omis pirveli dReebidanve, v.
winmsvlelobis monatre. 1872-1874 wlebSi mu­ kilosaniZe, aparatiT xelSi, frontis mowina­
Saobda `droeba~-`krebulze~ (s. mesxis, g. we­ ve xazze, cxare brZolebis dros, gabedulad
reTlis da k. lorTqifaniZis red.), 1874-1877 gadadioda sangridan sangarSi da iRebda sabr­
wlebSi _ `meurneze~ (an. furcelaZis xelSi), Zolo momentebs. mis kinofirze aRbeWdilia
`sasoflo gazeTze~ (p. umikaSvilis red.) da sabrZolo epizodebi qeCSi, novorosiiskSi,
`ciskarze~ (iv. kereseliZis red.), 1877 wels baqsanis xeobaSi da orjonikiZis misadgomeb­
– `iveriaze~, 1880 wels – SeerTebul `ive­ Tan. v. kilosaniZis mier ukanasknelad gadaRe­
ria~-`droebaze~. 1881 wels `iverias~ Camo­ buli epizodebi yirimis gmiruli brZolebis
Sorda. d. kilaZe `droebaSi~ muSaobda 1883 Sesaxeb mogviTxroben.
wlamde, rodesac mTavrobam `droeba~ samu­
damod SeaCera. `iveria~ yoveldRiur gazeTad wyaro:
gadakeTda 1886 wlidan. d. kilaZe am gazeTs 1. v. v. kilosaniZe: nekrologi // komunisti. - 1944.
SerCa 1891 wlamde. 1893 wels muSaobda `kval­ - 7 ivnisi. - #114.
ze~, 1894 wels Jur. `moambes~ erT mimqmelT­
ganad Seiqna da am Jurnalze daiwyo muSaoba. kiprizovi, solomon qristefores
1899 wels Jurnals gaz. `cnobis furceli~ Ze (1848 – 1915, 13/VII) – qvelmoqmedi, – gaqar­
daemata, romelic `qarTvelTa amxanagobis~ Tvelebuli berZeni, qarTvelTa didi moyva­
mier icemoda. d. kilaZe Seiqna am Jurnal-gaze­ ruli da swavla-ganaTlebis gavrcelebis mo­
Tebis mTavari asoTamwyobi-xelmZRvaneli da surne, q. Tbilisis moqalaqe. qarTvel qalTa
muSaTa mesveuri. igi yoveli redaqtorisa `ganaTlebis~ sazogadoebas Seswira Tavisi
sakuTari saxli, 40-oTaxiani, ezoSi Tbili saa­
da gamomcemlis umaxloblesi xelis Semwyo­
banoe wyliT, 40.000 man. Rirebuli, suf-sarqi­
bi iyo. am dros asoTamwyobi da redaqtoric
sis quCaze mdebare. roca notariusSi Tavisi
mxolod erTs fiqrobda _ keTili sasargeblo
qoneba sazogadoebas daumtkica, qudi moixa­
azri beWdviTi sityviT TavisianebisaTvis _
da, pirjvari gamoisaxa da warmoTqva: `madlo­
qveynisTvis gaeziarebinaT, Tumca nivTierad
ba RmerTs, erTi keTili saqme gavakeTeo~.
xSirad arc erTis Sroma ar jildovdeboda.
veragulad mokles 1915 wlis ivlisis 13.
am mxriv, d. kilaZe didi Tanaziari da xelis
daikrZala petre-pavles sasaflaoze.
Semwyobi iyo redaqtor-gamomcemelTa. 1902
wels, beWdviTi sityvis moyvarulT 30 wlis
mis Sesaxeb:
sapativsacemo dResaswauli gaumarTes, xolo
1. ~ganaTlebis~ sazogadoebis... // Teatri da cxo-
`wignis gamomcemel qarTvelTa amxanagobam~
vreba. - 1915. - #46. - gv. 16. - wvrili ambebi;
vercxlis `verstati~ miarTva zed warweriT:
2. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb). madlie-
`diomede kilaZes 30 wlis sindisier muSaobis
ri adamiani: solomon qristefores Ze kipri-
saxsovrad (1872-1902)~. d. kilaZe, garda amisa, zovi [nekrologi] // Teatri da cxovreba. - 1915.
drogamoSvebiT, Jurnal-gazeTebSic monawi­ - #30. - gv. 13;
leobda. 3. solomon qristefores Ze kiprizovi: [nekro-
logi] // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #12. - gv.
gamoqveynebulia: 30-31;
1. sergei mesxi // cnobis furceli. - 1903. - 13 mai- 4. sol. qr. kiprizovma... // Teatri da cxovreba. -
si. - #2150. - gv. 1-2. 1915. - #25. - gv. 16. - wvrili ambebi.

mis Sesaxeb: wyaro:


1. Secdomis gasworeba // isari. - 1907. - 14 Teber- 1. uxvi qvelmoqmedi s. kiprizovi... // Teatri da
vali. - #33. - gv. 3. cxovreba. - 1915. - #30. - gv. 16. - wvrili ambebi;
2. uxvi qvelmoqmedi solomon qristefores Ze
wyaro: kiprizovi: veragulad mokluli...[nekrolo­
1. 2 aprils... // cnobis furceli. - 1902. - 7 apri­ gi] // Teatri da cxovreba. - 1915. - #29. - gv. 5.
li. - #1775. - gv. 2; - darTuli aqvs foto;
2. gandegili (dominika mdivani). sagulisxmo iu­ 3. uxvi qvelmoqmedi solomon qristefores Ze
bilei // cnobis furceli. - 1902. - 7 aprili. - kiprizovi: [portreti] // Teatri da cxovreba.
#1775. - gv. 1. - 1915. - #29. - garekanis pirveli gverdi;

685
4. xomleli. s. q. kiprizovi // ganTiadi. - 1915. - Si TanamSromlobda, xSirad werda sazogadoe­
#12. brivi naklovanebaTa, xelze mosamsaxureTa
yofa-cxovrebis Sesaxeb, maT esarCleboda da
kirvaliZe, vasil nonias Ze (1862, 1/I – sxv. (magaliTad, `kvali~, 1895, #5, romelSiac
1933, 18/II) – saxalxo moleqse-mwerali, xalxu­ moTavsebuli werilis gamo, aRdgoma dRes mok­
ri momRerali, revolucioneri da sazogado vla ganuzraxes, rasac petre erisTavis qaleb­
moRvawe, – `sawyali raWveli glexis Svili~. ma – kesariam da gezelam – winaswari gafrTxi­
daibada sof. zvareTSi. skolis gareSe wera-ki­ lebiT gadaarCines, mis magier ki sxvebi daWres
Txva Seiswavla kn. elisabed maWavarianis asul SeTqmulebma; agreTve, ix.: `kvali~, 1900, #4, gv.
erisTavisagan. bavSvobidanve sasuliero wig­ 62; #12, gv. 191; #21, gv. 457; 1901, #36 da sxv.).
nebiT iyo gatacebuli, zepirad icoda Zveli misi leqsebi, umTavresad, samoqalaqo,
da axali aRTqma. 1878 wlidan saero mwerlo­ mamuliSviluri da xalxosnuri suliTaa ga­
bas daewafa, xelze mosamsaxureobis dros (em­ JRenTili. v. kirvaliZes enatreboda, rom:
saxureboda akakisac) TviTganviTarebas mis­ `ar iCagvrodes arsad aravin,
devda. Tavi isaxela samwerlo, sarevolucio ymawvili iyos, ginda xnieri,
da sazogadoebriv asparezze. moklul iqna ve­ erTsac vinatri, rom Cveni eri
ragulad TbilisSi, 1933 wlis Tebervlis 18. aRsdges, vixilo is bednieri~.
1885 wels v. kirvaliZem Tavisi raWvel misi zogierTi leqsi xalxSi sasimRerod
momReralTa gundiT (Tad. n. kereseliZe sof. gavrcelda, magaliTad:
boyodan, n. d. gZeliSvili sof. sevadan, levan `RmerTo, miec Cvens qveyanas
da Ted. arCvaZeni – lixeTidan da sxv., sul 8 bedi da bedniereba,
kaci), Tavisive xelmZRvanelobiT, l. aRniaS­
RmerTo, miec Cvens samSoblos
vilis TxovniT, i. ratils Caawerina raWuli
swavla da mecniereba~.
simRerebi: `osimbra~ (istoriuli), `maRla
leqsebi Jurnal-gazeTebSia gabneuli (v.
mTas modga~ (istoriuli), `qalsa visme erqva
kirvaliZis leqsebis sruli krebuli, daax.
SroSana~, `miyvars amferad sufra gaSlili~,
1910 wels gamosacemad gamzadebuli, i. ime­
`Savo yurSao!~, `oi, qriste aRsdga!~, `qvedru­
daSvilTan inaxeboda, romelic Jandarmebis
la~ da sxv., romlebic Zlier moewonaT.
mier i. imedaSvilis Cxreka-dapatimrebis dros
1885 wlidan xalxosnebs ekuTvnoda da ex­
daikarga).
mareboda, 1890 wlidan socialistur moZrao­
calke gamosulia misi: `gamwarebuli
bas gahyva: mdabio xalxSi avrcelebda arale­
moxuci~ (Tb., 1904).
galur wignebsa da furclebs, romelTac z.
fsevdonimebi: zemoraWveli, darijaniS­
WiWinaZis, p. petriaSvilisa da ioseb imedaS­
vili, xalxis erTi arCeulTagani, zemoraWve­
vilisagan Soulobda. 1900 wlidan aqtiurad
li glexi, mosuli avadmyofi, v. k-Ze.
Caeba revoluciur moZraobaSi, 1904 wels, me­
v. kirvaliZes xelze mosamsaxureTa da
fis mTavrobam dabezRebiT devna dauwyo, ris
raWvel mepure-mSromelTa Soris didi amagi
gamoc ruseTs gadixvewa, iqidan – Soreul aR­
mosavleTs, sadac 1905 wels qarTvelTa sazo­ miuZRvis Tavisi praqtikuli moRvaweobiT:
gadoebriv-revoluciur moZraobaSi aqtiu­ araerTgzis yofila am xalxis warmomadgen­
rad monawileobda: dakisrebuli hqonda pasu­ lad Cvens saero zeim-mgloviarebaSi da, erTis
xsagebi saqmeebi, airCies asisTavad, iyo gafi­ mxriT rom xalxis gulis nadebs sazogadoe­
cvis biuros wevri, 6 versis manZilze jarSi bas, qveyanas uziarebda, meores mxriT, TviT
proklamaciebs arigebda, Tumca samxedro we­ mdabio xalxSi Sehqonda erovnul-sazogadoe­
sebi iyo gamocxadebuli da sxv. gaficvebis mi­ brivi da revoluciuri TviTcnobiereba.
zeziT Sepyroba daupires, rasac samSobloSi sxvaTa Soris, g. wereTlis dakrZalvaze
CamosvliT daaRwia Tavi. aq 1906 wels arale­ 101 kacis saxeliT warmosTqva sityva da udie­
galuri kavSirebis sabWoSi muSaobda, samSo­ rad moixsenia `iveriis~ damokidebuleba g.
blo sofelSi pasuxsagebi Tanamdeboba ebara, wereTelTan, Cemi momxre 101 kacis saxeliT
sadac simarTlisa da samSoblos interesTa vgmobo, ris gamoc, axalmosulma (igive ilia
dacvisaTvis didi devnac ganicada. WavWavaZem) upasuxa: – `xma unda aiwonos da
samwerlo asparezze gamovida 1885 wels. daiTvaloso~ (`iveria~, 1901, #65), ramac po­
werda patar-patara werilebs, koresponden­ lemika gamoiwvia `kvalsa~ da `iverias~ Soris.
ciebsa da leqsebs, – pirveli leqsi dabeWda
Jur. `TeatrSi~ (1886, #36, gv. 423-424, `kula calke gamocemulia:
gldanelis da nestor esebuas Widaoba~). amis 1. gamwarebuli moxuci: (ambavi). - Tbilisi, 1904
Semdeg, drogamoSvebiT, yvela Jurnal-gazeT­ (a. quTaTelaZis st.). - 8 gv.

686
gamoqveynebulia: 24. avadmyof mgosnebs: [leqsi] // Teatri da cxo-
1. kviridan kviramde: [kula gldanelisa da...] // vreba. - 1916. - #2. - gv. 8;
Teatri. - 1886. - #36. - gv. 423-424. - darTuli 25. salami Sio mRvimels // Teatri da cxovreba. -
aqvs kirvaliZis leqsi: `kula gldanelis da 1916. - #7. - gv. 13;
nestor esebuas Widaoba~; 26. qarTuli Teatris Sesaxeb // Teatri da cxovre-
2. Tbilisi // kvali. - 1894. - #47. - gv. 7; ba. - 1916. - #50. - gv. 7. - gamoxmaureba b-n nelis
3. mcire SeniSvna // kvali. - 1900. - #12. - gv. 190-191; werilze (J. `Teatri da cxovreba~ #48);
4. sityva Tbilisis mosamsaxureTa warmomadgen­ 27. mgzavris Civili: (simRera) [leqsi] // Teatri da
lis vasil kirvaliZisa: [g. wereTlis dasafla­ cxovreba. - 1917. - #8. - gv. 3;
vebaze] // kvali. - 1900. - #4. - gv. 62; 28. SekiTxvis pasuxi // Teatri da cxovreba. - 1917.
5. piatigorski // kvali. - 1901. - #36. - gv. 790-791. - #22. - gv. 15;
– korespondenciebi; 29. sof. zvareTSi... // Teatri da cxovreba. - 1918. -
6. Tavis marTlebac aseTi unda (pasuxad f. maxa- #6. - gv. 15;
raZes) // isari. - 1907. - 14 ivlisi. - #152. - gv. 30. Cveni nanina: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
2-3. - ivane simonis Ze ioraiSvilis mier redaq- 1918. - #14. - gv. 14;
ciaSi gamogzavnili werilis teqsti; 31. samSoblo: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1919.
7. kidev xarbinSi Segrovil fulis Sesaxeb (pasu- - #6. - gv. 12;
xi gazeT `laxvars~) // isari. - 1907. - 6 ivnisi. - 32. saxalxo gvardias!: [leqsi] // Teatri da cxo-
#121. - gv. 3-4; vreba. - 1919. - #14. - gv. 8;
8. netav ra uyves Cven fuls? // isari. - 1907. - 13 33. Cvens meomrebs: (uZRvni jaris-kacebs da gvar-
maisi. - #102. - gv. 3. - werili redaqciis mimarT; dielebs). [leqsi] // mxedari. - 1920. - #14. - gv. 12;
9. didebulo mgosano!: [leqsi] // momavali. - 1908. 34. al. yazbegi: (mogoneba) // Teatri da cxovreba. -
- 28 dekemberi. - #29. - gv. 1; 1923. - #1. - gv. 10-11;
10. vin aris mabezRari? // isari. - 1908. - 6 Teberva- 35. akaki: misi mosamsaxuris piradi mogonebani //
li. - #29. - gv. 4. - werili redaqciis mimarT; komunisti. - 1926. - 1 agvisto. - #174. - gv. 5.
11. neba miboZeT gamovamJRavno... // droeba. - 1909.
- 23 ianvari. - #17. - gv. 4;
mis Sesaxeb:
12. vano maCabeli: (mogoneba) // Teatri da cxovre-
1. axal-mosuli (WavWavaZe ilia). patara saubari //
ba. - 1914. - #20. - gv. 5-6;
iveria. - 1900. - 23 marti. - #65. - gv. 2-3;
13. sinaTle~ baqoSi // Teatri da cxovreba. - 1914. -
2. beqauri, lado. gTxovT neba damrToT Tqveni
#38. - gv. 16. - qarTuli saxioba;
gazeTis saSualebiT... // isari. - 1907. - 3 ivlisi.
14. qarT. Teatris aRsadgen fondis gasaZliere-
- #142. - gv. 3;
blad... // Teatri da cxovreba. - 1914. - #39. - gv.
3. vin aris provokatori? // isari. - 1907. - 20 mai-
16. - wvrili ambebi;
si. - #108. - gv. 3;
15. Cemi natvra: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
4. ioraiSvili, vano. siSorisa gamo mxolod dRes
1914. - #5. - gv. 14;
wavikiTxe... // isari. - 1907. - 25 agvisto. - #186.
16. Cemo kargo qveyanav: (mibaZva). [leqsi] // Teatri
- gv. 3;
da cxovreba. - 1914. - #10. - gv. 5-6;
5. kidev federalistebis provokatorobaze //
17. codvam uwiaT Wi!...: (zepirsityviereba). [ambavi]
laxvari. - 1907. - 22 maisi. - #33. - gv. 3;
// Teatri da cxovreba. - 1914. - #36. - gv. 3-4. -
6. nakaSiZe, nino. dazaralebul gurulTa sasar-
darTuli aqvs redaqtoris minaweri;
geblod Segrovili fulis Sesaxeb // isari. -
18. dRegrZeloba akakis // Teatri da cxovreba. -
1907. - 29 maisi. - #115. - gv. 4.. - werili redaq-
1915. - #3. - gv. 16. - wvrili ambebi;
ciis mimarT;
19. Tbiliss: (uZRvni qarTvel mowinave pirebs-in-
7. sosiaSvili. rad gviwodes provokatorebi? //
teligencias) [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
isari. - 1907. - 23 maisi. - #110. - gv. 3-4;
1915. - #40. - gv. 11;
20. TbilisSi myofi raWveloba... // Teatri da cxo- 8. federalistebi provokatorebis rolSi //
vreba. - 1915. - #6. - gv. 16. - akakis gardacvale- laxvari. - 1907. - 19 maisi. - #31. - gv. 3;
bis gamo; 9. CantlaZe, erasto. Cems werils Zalian gaucxa-
21. misabaZi magaliTi - zepirsityvaobis sasarge- rebia... // laxvari. - 1907. - 3 ivnisi. - #43. - gv. 4;
blod // Teatri da cxovreba. - 1915. - #6. - gv. 10. elbaqiZe, i. pasuxaT b. v. kirvaliZes xarbinSi
16. - akakis gardacvalebis gamo; Sekrebili fulis Sesaxeb // ciskari. - 1908. - 18
22. samgloviaro werili // Teatri da cxovreba. - ianvari. - #7. - gv. 3;
1915. - #34. - gv. 14; 11. TavarTqilaZe, s. b.v. kirvaliZea mabezRari //
23. saxalxo mwerali... // Teatri da cxovreba. - cxovrebis sarke. - 1908. - 9 maisi. - #15. - gv. 4. –
1915. - #3. - garekanis mesame gverdi; dasasruli;

687
12. mZime avadmyofni... // Teatri da cxovreba. - riis inspeqtoris TanaSemwed gamwesda, 1883
1915. - #50. - gv. 15; wels – Telavis sasuliero saswavleblis ze­
13. Jur. `Teatri da cxovreba~... // Teatri da cxo- damxedvelad, aqedan – Tbilisis sasuliero
vreba. - 1915. - #8. - gv. 15-16; saqalebo saeparqio saswavlebelSi. col-Svi­
14. qarTvel moRvawe-mwignobarTa... // Teatri da lis daxocvis (1896) Semdeg berad aRikveca da
cxovreba. - 1915. - #34. - gv. 16; qvabTaxevis winamZRvroba Caibara. 1898 wlis
15. i. evdoSvilis dakargvis gamo // Teatri da cxo- ivnisis 27 alaverdis episkoposad ekurTxa,
vreba. - 1916. - #21. - gv. 16; 1901 wlis agvistos 12 – goris episkoposad,
16. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb). Cumi imave dros – qarTl-kaxeTis eparqiis pirvel
moRvaweni // Teatri da cxovreba. - 1916. - #12. vikarad.
- gv. 7-8.. - teqsts darTuli aqvs vasil kirvali­ nayofierad muSaobda samwerlo, sae­
Zis portreti; klesio da saero-sazogadoebriv asparezze.
17. SekiTxva: 1914 w. `saxalxo furcelSi~... // Tea- gansakuTrebiT, qarTuli eklesiis avtokefa­
tri da cxovreba. - 1917. - #15. - gv. 14. - teqstis lobisTvis ibrZoda, ris gamoc, mefis mTavro­
bolos xelmowera: `iari~-s yofili amxanagi; bisgan sastikad daisaja. 1917 wels saqarTve­
18. wereTeli, irakli (kaki). mowodeba: [leqsi] // los kaTalikos-patriarqad airCa. veragulad
Teatri da cxovreba. - 1919. - #4. - gv. 2. mokles martyofis monasterSi 1918 wlis ivni­
sis 26. daikrZala sionis taZarSi.
wyaro: kirionis samoRvaweo asparezze gamos­
1. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb). Cumi vlis dros saqarTvelos eklesia datacebuli
moRvaweni // Teatri da cxovreba. - 1916. - #12. iyo: ruseTis mTavrobam 1811 wels saqarTve­
- gv. 7-8.. - teqsts darTuli aqvs vasil kirvali­ los eklesias mouspo kanonieri avtokefalu­
Zis portreti; ri ufleba, sinods daumorCila da mTeli qar­
2. griSaSvili, i. Zveli tfilisis literaturu­ Tveli eris sarwmunoebriv grZnobas fexqveS
li bohema. - Tb.: saxelgami, 1927. - gv. 7; qelavda. `avtokefaliis~ xseneba saqarTve­
3. giorgaZe, grigol. sazogadoebrivi urTier­ los mtrebs Tavzarsa scemda: vai imas, vinc am
Toba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardni­ sityvas axsenebda. saWiro iyo qarTuli ekle­
dan pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol siis warsulis gaSuqeba. kirioni mTel Tavis
giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafsko­ Zal-Rones andomebda samSoblo eklesiis war­
lis st.). - gv. 468; sulis kvleva-Ziebasa da mis ayvavebisaTvis
4. imedaSvili, ioseb. lado aRniaSvili, 1860- zrunavda. igi Seiqna saqarTvelos eklesiis
1904: cxovreba da moRvaweoba (gardacvalebi­ Selaxul uflebaTa aRdgenis da damoukide­
dan 25 w. Sesrulebis gamo). - [tf.]: Sroma, 1929 blobis mopovebis erTi Seudrekeli mebrZol­
(kavk. w. dr. jaris st.). - gv. 18-19; Tagani. alaverdis taZris ganaxlebis dros
5. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- (romelic TviT ganaaxla) warmoTqva: `ase dai­
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis qces imis ojaxi, vinc Sen dagaqciao~. amas yuri
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; mohkres Tan mimyolma berebma nikiforema da
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. gabrielma, romelTac es wyevla ruseTis impe­
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ ratoris misamarTiT gaiges, dabezRebis arza
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ daweres, sof. oJios mamasaxliss beWedi daak­
binati), 1941. – gv. 475. vrevines motyuebiT: `kandraxti aris adgilis
gadasaxemado~, arzaSi ki ewera: kirionma mefis
kirion II (1855, 10/XI – 1918, 26/VI) – isto­ ojaxi dawyevlao. es arza mefisgan sinods ga­
rikos-arqeologi, monografisti, saeklesio daeca, xolo sinodma sastikad dasaja kirioni
da sazogado moRvawe, – RvTismetyvelebis (ori Tve ar gavida, rom nikifore qvabTaxevSi
kandidati, avtokefalisti, saqarTvelos mokles, gabrieli – dariaSi, aRdgoma Rames).
eklesiis avtokefalobis aRdgenis Semdeg 1901 wlidan kirions mefis mTavrobam ara­
sruliad saqarTvelos pirveli kaTalikos-pa­ Cveulebrivi devna dauwyo adgilidan adgil­
triarqi, `wamebul episkoposad~ wodebuli, ze gadayvaniT. 1902 wels kamenc-podolskis
eriskacobaSi giorgi ieronimes Ze saZagliS­ eparqiaSi gagzavnes, 1903 wels – xersons, 1904
vili, Svili dekanozisa, – qarTlidan. daibada wels – oriolis eparqiaSi. 1905-1906 wlebSi,
q. TbilisSi 1855 wlis noembris 10. daamTavra roca ruseTSi patriarqobis aRdgenaze dai­
Tbilisis sasuliero seminaria pirvel mowa­ wyes bWoba, saqarTvelos eklesiasac Tavisi
fed (1876) da kievis sasuliero akademia Rv­ uflebebi unda miniWeboda. am sakiTxis gar­
Tismetyvelebis kandidatis xarisxiT (1880). Cevis dros, kirioni orjer gaiwvies petro­
akademiis damTavrebisTanave, odesis semina­ grads, sinodSi, sadac kirionma 4 moxseneba wa­

688
radgina saqarTvelos eklesiis avtokefalo­ vataro, – es Cemze Rirseuls unda mierTvaso
bis Sesaxeb da iveriis eklesia TavgamodebiT da ukan daubruna (amis gagonebaze damswreTa
daicva, razedac ruseTis Savrazmelni Zalze Soris qviTini gaisma). miuxedavad aseTi Tavm­
aumxedrdnen. 1906 wels, Tavisive TxovniT, dablobis, uangarobisa da mamulis erTguli
soxumis eparqiaSi gadaiyvanes. 1907 wlis samsaxurisa, bevri mteri hyavda. kaTalikosad
ianvris 27 kvlav ruseTs – kovnos eparqiaSi, yofnis dros, 1918 wlis ivniss, martyofis
saidanac 1908 wlis zamTarSi sul mTlad dai­ monasterSi wavida sazafxulod samecniero
Txoves ueparqiod. cnobili rusTa Savrazme­ samuSaod, sadac imave ivnisis 26-Si, Rame, mZi­
li dekanozi, i. vostorgovi, saqveynod daemu­ nare mokles.
qra: `kirions CavaxrCob da mTel saqarTvelos mravalgzis nawamebi kirioni marto beri,
sisxliT movrwyavo~ (`Речь~, 1908, #72). aqedan saeklesio-sasuliero moRvawe ar iyo, aramed
daiwyo misi wameba: sicive, SimSili, yovel Jams samoqalaqoc – moazrovne, meistorie, mkvle­
mokvlis SiSi, monastridan monasterSi gada­ vari, saleqsikono masalis Semkrebi. Sekriba
gzavna, sanaqsaris udabnoSi (tambovis gub.) mravali sityva, manamde qarTul leqsikonebSi
civ, notio oTaxSi moaTavses da gadacmuli ar Sesuli, friad mdidari masala qarTuli
policielebi miuCines. ruseTis TviTmpyro­ leqsikonis Sesavsebad. werda moTxrobebsac.
belma mTavrobam kirions saqarTvelos rusi qarTuli saeklesio muzeumis sabWos Tavm­
eqsarxosis, nikonis, mkvlelobaSi monawileo­ jdomared yofnis dros, muzeumi gaamdidra
ba daswama da, Tumca mTeli ruseTis mowina­ mravali Zveli xelnaweriT. mravali wlobiT
ve moazrovne progresuli sazogadoeba da SeZenil-dagrovebuli numizmatikuri koleq­
sazRvargareTidan (belgiidan) `adamianis cia da wignTsacavi qarTul saistorio-saeT­
uflebebis damcveli ligis~ Tavmjdomare nografio sazogadoebas Seswira, rac Cveni
gamoesarCla, mainc udierad dasajes. aseTi muzeumis mSvenebas warmoadgens. Tavisi saxe­
devna-wamebiT ar gatyda, samSoblo qveynis si­ lobis, axlad gaxsnil sof. qvemo-niqozis sam­
yvaruls gulSi atarebda da dRe-Ram mis sake­ kiTxvelos mravali wigni gaugzavna, petro­
TildReod daucxromlad Sromobda: ruseTis gradis (leningradis) sasuliero akademiaSic
monasterTa Zvel wignTsacavebSi mravali sa­ mis mier SewirulebiT qarTul biblioTekas
buTi aRmoaCina da rusul enaze dawera didi TvalsaCino adgili uWiravs. mxurvale mo­
istoriuli gamokvleva `iveriis kulturuli nawileoba miiRo mcxeTis taZris ganaxleba­
roli ruseTis istoriaSi~ (448+11 gv.), ro­ Si da sxv. 1917 wlis noemberSi saqarTvelos
melSic mravali sabuTiT gamoarkvia da daam­ erovnul yrilobas daeswro da sagangebo gu­
tkica iveriis eklesiis warsuli dideba, misi jariT mimarTa (waikiTxa dekanozma n. Talak­
`qarTlis cxovrebis~ Tu sxva istoriul Zvel vaZem), rac yrilobam fexze adgomiT moismina.
saeklesio wignTa gavlena ruseTis eklesias, gansakuTrebuli yuradRebiT eqceoda
monastrebsa da saeklesio wes-wyobilebaze samSoblo musikis (simRera-galobis) aRorZi­
da sxv. am gamokvlevis garda, sxva mravali naS­ nebas. kirionis azriT: `rogorc eris cocxa­
romis gamo, kirionma istoriis mkvlevarTa li mxatvruli istoria, simRera aris sarke,
Soris mecnier-arqeologis saxeli moixveWa. sadac reliefurad aRibeWdeba eris ganvlili
1915 wels ufleba daubrunes da polocki-vi­ cxovreba, misi sixaruli da Wmunva. simRera­
tebskis eparqia Caabares. 1917 wlis martis 12, Si is aqsovda yvelafers, rac ki gaaCnda mas
rodesac saqarTvelos eklesiam, Tavis warCi­ Zvirfasi: Tavis grZnobebs, cremlebsa da mwu­
nebul avtokefalist mRvdelmTavarTa dau­ xarebas, Svebasa da sixaruls; misgan hkravda
Ralavi Sromis wyalobiT, dakarguli ufleba is surnelovan gvirgvins Tavisi gulisaTvis.
aRidgina, saqarTvelos sakaTalikoso samoci­ xalxuri simRera – es aris mravaltanjuli,
qulo krebam kirioni sruliad saqarTvelos wynari da Tavisi samSoblos da Tavisuflebis
kaTalikos-patriarqad airCia da mcxeTis ta­ moyvaruli qarTveli eris qmnileba...~.
ZarSi, oqtombris 1-s, mTeli qarTveli eris kirionis saeklesio-istoriulma Sromeb­
warmomadgenelTa zeimiT akurTxa. kaTaliko­ ma – referatebma da nawerebma – ruseTisa da
sad arCevis Semdeg, roca sionis taZarSi Se­ ucxo qveynebis mecnierTa yuradReba miiqcia.
mosilma mRvdelma panagia gamoitana xalxiT misi nawerebi exeba saqarTvelos eklesias,
savse taZarSi da gabriel episkoposis anderZi wmidanebis, saero istoriisa da sxva sakiTxebs.
ganacxada – Tu saqarTvelos eklesias gaTavi­ did yuradRebas aqcevda Cvens Zvel taZrebs,
sufleba eRirsos, Cemi panagia misma pirvelma romelTa Sesaxeb ambobda: `mravaltanjuls
kaTalikosma ataroso, kirionma panagia aiRo saqarTveloSi moipovebian bevri Zveli taZre­
da damswreT mimarTa: me imdenad Rirsi ara bi, romelnic warmogvidgenen Cveni warsuli
var, rom gabrielis gulze natarebi panagia cxovrebis aTi-TxuTmeti saukunis utyuar da

689
cocxal matianes. am naSTebis TvaliT gvic­ 10. wmida mowame abo tfileli / episkoposi kirio­
qeris Cven warsuli dideba Cveni samSoblosi, ni. - tf., 1899 (m. SaraZis da amx. st.). - 15 gv.:
swored es Zveli taZrebi arian gamomxatvelni sur.
Cveni Zveli didebisa da awindeli Cveni uba­ 11. Двенадцативековая религиозная борьба
drukobisa~ (`mwyemsi~, 1891, #19, gv. 1). православной Грузии с исламом / Е.К.. - Тифлис:
kirionis xelmonaweri da fsevdonimebia: тип. М. Шарадзе и Ко, 1899. - 113 с.;
giorgi saZagliSvili, g. saZaglov-iverieli, 12. Заслуги грузинского монашества и монастырей
giorgi liaxveli, niqozeli, e. k., Е. К., arximan­ для отечественной церкви и общества / Е.К.. -
driti kirioni da sxv. Тифлис: тип. М. Шарадзе, 1899. - [1], 62 с.: ил.;
13. Отзыв [по делу о присвоении Армяно-
calke gamocemulia: Григорианским церковным ведомством
1. Исторический очерк Оконской чудотворной православной Бодавской Георгиевской
иконы Божьей матери, находяшейся в Горийской часовни]: В Грузино-имеретинскую Святейшего
Оконской богородичной церкви (Тифлис. губ.) / Г. правительствующего синода контору / [Соч.]
Садзагелов. - Кутаис: Ред. журн. `Пастырь~, 1890. Кириона, еп. Алавердского. - [Тифлис]: тип. М.Р.
- 15с.; Шарадзе, 1899. - 12 с.; 27см.. - Без тит. л. и обл.. -
2. Историко-археологический очерк Метехского Опис. сост. по 1 -й с. текста;
храма Г. Садзагелова-Ивериели. - Кутаис: ред. 14. Повествование о чудодейственном благодатном
журн. `Пастырь~, 1891. - 50 с.; 18см.. - Отт. из камне Давидо-Гареджийской пустыни / Е.К.. -
журн. `Пастырь~. N 16-17; Тифлис: тип. М. Шарадзе, 1899. - 15 с.;
3. Пять дней в Карталинии. - [Тифлис], 1897; 15. Святой Або, мученик Тифлисский / Е.К.. - Тифлис,
4. sityvierebis Teoria: saliteraturo nimuSe­ 1899. - 14 с.;
bis damatebiTurT. saxelmZRvanelo wigni sa­ 16. Святой Або, мученик Тифлисский / Е.К.. - Тифлис:
Tavad-aznauro skolebisa, sasuliero da saos­ Тип. М. Шарадзе, 1899. - 14 с.; 20см.. - Библиогр.:
tato saswavleblebisa da seminariebisa da sae­ в подстроч. примеч.;
parqio saqalebo skolebisaTvis / Sedgenili 17. Святой Давид III Возобновитель, царь Грузии
arqimandritis kirionisa da gr. yifSiZis-mier. (1089-1125): [В современных изданиях Давид
– tf., 1898 (m. SaraZisa da amx. st.). - VI, 639, III IV Стройтель] / Е[пископ] К.. - Тифлис: тип. М.
gv.; tf.: mswrafl-mbeWdavi `Zmobisa~, 1908. - VI, Шарадзе, ценз. 1899. - 15 с.: ил.;
621, V gv.; me-3 gamocema. - quTaisi: T. mTavriS­ 18. Назревший вопрос: [Ко дню столетия
vilis da amxanagobis gamocema, 1920 (n. feraZis присоединения Грузии к России]: 1801-1901 г.г. /
da amx. st.). - VI, 96 gv.; Е.К.. - Тифлис: тип. К.П. Козловского, 1900. - [2], 28
5. cxovreba da moqalaqeoba Rirsisa mamisa anton с.;
mesvetisa, sakvirvelT-momqmedisa martyofi­ 19. Восковая свеча в греко-грузинской церкви:
lisa / e. k. [kirion episkopozi]. – tf., 1898 (m. Юбилейное изд. / Е.К.. - Тифлис: тип. М.Р. Шарадзе
SaraZisa da amx. st.). - 14 gv.; tf., 1899 (m. Sara­ и Ко, 1901. - [2], 46 с.;
Zis da amx. st.). - kani, 14 gv.; 20. Давид Гареджели и его лавра: Юбил. изд. / Е.К.. -
6. Ананурский Успенский соборь / Священника Тифлис: тип. гр. Чарквиани, 1901. - [2], 41 с.: ил.;
Георгия Садзагелова Ивериели. - Тифлис: Т-во 21. Две святыни в Кахетии и приделы Мцхетского
тип. А.И. Мамонтова, [1898]. - 12с.; 35см.. - Без тит. храма: Юбил. изд. / Е.К.. - Тифлис: тип. Е.И.
л.. - Опис. сост. по 1-й с. текста; Хеладзе, 1901. - [2], 31 с.;
7. Жизнь и подвиги преподобного Антония 22. Краткий очерк истории грузинской церкви и
Столпника, чудотворца Мартмкопского / А.К.. экзархата за XIX столетие / Е.К.. - Тифлис: Тип.
- Тифлис: тип. М. Шарадзе, 1898. - 13с.: ил.; К.П. Козловского, 1901. - VI, 345 с.: [27] вкл. л.
21см.. - Авт. установлен по аналогии с др. его портр.;
произведениями; 2-е изд.. - Тифлис: тип. М. 23. Преподобный Давид Гареджели и его лавра /
Шарадзе, 1899. - 13 с.: ил.; 3-е изд.. - Тифлис: тип. Святейший и блаженнейший Католикос-Патриарх
К.П. Козловского, 1911. - 20 с.: ил.; всея Грузии Кирион II (1917-1918). - Тифлис, 1901.
8. ambavi daviT garesjis udabnos sakvirvel-mom­ - 59 с.;
qmedis madlis qvisa / episkoposi kirioni [saZa­ 24. Колонизация армян в Юго-западной России / Е.К.
gliSvili]. – tf., 1899 (m. SaraZis da amx. st.). – - Каменец-Подольск: тип. С.П. Киртацкого, 1903. -
14 gv.; 20sm.. - teqstis bolos: e. k.; 27 с.;
9. wmida daviT III aRmaSenebeli mefe qarTvelTa 25. Свенский колокол в плену у камальдулов / Еп.
(1089-1125) / episkoposi kirioni. - Tb., 1899 (m. Кирион. - Ковна: тип. Губ. правл., 1908. - 10 с., 3 л.
SaraZis da amx. st.). - 14 gv.; ил., портр.;

690
26. Санаксарские этюды / [Еп. Кирион. Санаксар. 1909 22. moTxroba erT im lursmanze, romliTac miWe­
г.]. - [Тифлис, 1909]. - 42 с.; 22 см.. - Авт. указан в dili iyo jvarze ieso qriste // mwyemsi. - 1892.
конце текста. - Без тит. л. и обл.. - Дополнения..., - #1. - gv. 13-14; #3-4. - gv. 21-22;
[1909]. - Библиогр. в примеч.; 23. qarTul apokrifebis Sesaxeb // iveria. - 1892. - 6
27. Культурная роль Иверии в истории Руси / Еп. agvisto. - #166. - gv. 3;
Кирион. - Тифлис: тип. К.П. Козловского, 1910. 24. История одного из гвоздей, которым при­гвожден
- [2], VI, 448, II с.; 24 см.. - Библиогр.: `Указатель был ко Кресту Господь наш Иисус Христос //
монографий по грузинской церковной истории Пастырь. - 1892. - #1, 2;
епископа Кириона~ (с. 445-448). 25. Описание Мешехского четвероевангелия //
Духовный Вестник Грузинского Экзархата. - 1892.
gamoqveynebulia: - #10;
1. Никозский храм и его древности // Духовный 26. Перевод священно-богослужебных книг на
Вестник Грузинского Экзархата. - 1881. - #2; грузинский язык и значение его для Церкви
2. dReoba geris-ZuarSi // mwyemsi. - 1884. - #19. - Грузинской // Пастырь. - 1892. - #2, 4;
gv. 7; 27. apokriTebi sazogadod da qarTuli gansaku­
3. dReoba maRal-ZuarSi // mwyemsi. - 1884. - #9. - TrebiT // iveria. - 1893. - 10 Tebervali. - #28.
gv. 8-9; - gv. 2-3;
4. eklesiebis nangrevebi oseTSi // mwyemsi. - 1884. 28. goris sasuliero saswavleblis 75 wlis iubi-
- #17. - gv. 4; lei: (1818-1893 w.) // iveria. - 1893. - 20 maisi. -
5. saRmrTo wignebis gadaTargmna osur enaze // #102. - gv. 1-3;
mwyemsi. – 1884. – #11. – gv. 6; 29. SesaniSnavi varianti a. s. griboedovis Txzu-
6. qristianobis gavrceleba oseTSi // mwyemsi. - lebisa-~Горе от ума~ // iveria. - 1893. - 3 seqtem-
1884. - #8. - gv. 6-7;
beri. - #188. - gv. 2;
7. mcire SeniSvna // mwyemsi. - 1885. - #2. - gv. 4-5;
30. `me ganvizraxe~... // iveria. - 1894. - 31 dekemberi.
8. osuri legendebi // mwyemsi. - 1885. - #21. - gv.
- #277. - gv. 4;
10-12;
31. О грузинском пении // Новое обозрение. – 1894. –
9. SeniSvna // mwyemsi. - 1885. - #21. - gv. 9;
#3601;
10. geris xeobidam: (goris mazra) // mwyemsi. - 1886.
32. axali varianti vefxis-tyaosnisa // iveria. -
- #32. - gv. 5-6;
1895. - 3 maisi. - #93. - gv. 1-2;
11. Cveulebis Zala // mwyemsi. - 1886. - #13. - gv. 4;
33. bibliografia // iveria. - 1895. - 25 maisi. - #107.
12. werili redaqtorTan // mwyemsi. - 1886. - #4. -
- gv. 3-4;
gv. 7-8;
34. giorgi mTawmindeli, rogorc sasuliero pii­
13. К вопросу о Грузинской церковной историографии
tikosi // iveria. - 1895. - 21 maisi. - #105. - gv.
// Пастырь. - 1886. - #20, 21; 1887. - #2;
1-2;
14. Характер Грузинской (Иверской) Церкви и её
35. vazis avadmyofoba: s. qvemo-niqozi // iveria. -
значение для православия // Пастырь. – 1886. -
1895. - 12 ivlisi. - #146. - gv. 3;
#3;
36. Tamar-didi da misi saxelwodeba // iveria. -
15. mahmadi rogorc reformatori // iveria. - 1888.
1895. - 6 ivnisi. - #116. - gv. 1-2;
- 21 seqtemberi. - #197. - gv. 1-2;
37. `Cemis mimarTvis gamo ananuris taZris aRweri-
16. Иудеи распространители мессианских идей
sa...~ // iveria. - 1895. - 25 ianvari. - #18. - gv. 3;
в древней Иверии и принесение ими Хитона
38. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1895. - 20
Господня в Мцхет // Пастырь. – 1888. - #1-3;
maisi. - #104. - gv. 4;
17. Святая равноапостольная Нина,
просветительница Грузии: (Кандидатская 39. Последний эпизод из вековой борьбы
диссертация) // Пастырь. - 1888. - #16, 18; 1889. православной Грузии с мусульманами-шиитами //
- #1, 4, 5, 6; Пастырь. – 1895. – #23, 24; 1896. – #1, 6;
18. Св. царь Мириан Хосриани, первый христианский 40. Воск и восковая свеча // Пастырь. - 1896. - #13;
венценосец Грузии // Пастырь. – 1889. - #23, 24; 41. Заслуги грузинского монашества и монастырей
1890. - #1, 2; для отечественной церкви и общества // Духовный
19. saqarTvelos Zveli taZrebi da maTi mniSvne­ Вестник Грузинского Экзархата. - 1896. - #22;
loba // mwyemsi. - 1891. - #19. – gv. 3-4; 42. Описание Метехского Евангелия 1049 год //
20. Zvirfasi etratzed xelT-naweri metexis oTx­ Духовный Вестник Грузинского Экзархата. - 1896.
Tavi 1049-sa welsa: (arxeologiuri SeniSvna) // - #22;
mwyemsi. - 1891. - #18. - gv. 9-10; 43. sityvierebis Teoriis Semadgenelni // iveria. -
21. Никозский Собор // Духовный Вестник Грузинского 1899. - 31 marti. - #69. - gv. 3-4; 1 aprili. - #70.
Экзархата. - 1891. - #21; - gv. 3-4;

691
44. wminda daviT III aRmaSenebeli, mefe saqarTve- 62. Народные обычаи и их значение // «Весь Кавказ»:
losi (1089-1125 w.): marTalaZis [grigol wi- Ил. справ.-лит. сб. #1. - Тифлис: электропеч. Груз.
namZRvriSvilis] Targmani // cnobis furceli. изд. т-ва, 1903. - Ч.2, III. Этнографический отд.. -
- 1899. - 3 aprili. - #789. - gv. 2-3; 4 aprili - стр 38;
#790. - gv. 3; 6 aprili - #791. - gv. 3-4; 63. Новый вариант творения Александра Сергеевича
45. 4 ivliss, 1492 w. // iveria. - 1902. - 4 ivlisi. - Грибоедова // «Весь Кавказ»: Ил. справ.-лит. сб.
#139. - gv. 3; #1. - Тифлис: электропеч. Груз. изд. т-ва, 1903. –
46. istoriuli cnoba. 3. - `welTa aRwereloba Ч.2, VIII. Литературный отд.. - стр. 5;
Tvalxma ar aris~ // iveria. - 1902. - 15 dekember- 64. Состояние христианства в Абхазии в первой
четверти XIX столетия и попытка организации
Si. - #269. - gv. 2;
в ней миссионерского дела в 1831-1834 гг. //
47. istoriuli cnoba. 4. - ukeTur ZalTa damxoba //
«Весь Кавказ»: Ил. справ.-лит. сб. #1. - Тифлис:
iveria. - 1902. - 19 dekemberi. - #272. - gv. 2;
электропеч. Груз. изд. т-ва, 1903. – Ч.2, II.
48. istoriuli cnoba. 5. - sveti Tavisuflebisa //
Исторический отд.. - стр. 58;
iveria. - 1902. - 22 dekemberi. - #275. - gv. 2;
65. Харистикарная система и ее влияние на
49. istoriuli cnoba. 6. - moewyinaT misi mTavroba
церковно-поземельные отношения в древней
// iveria. - 1902. - 31 dekemberi. - #280. - gv. 2;
Грузии // // «Весь Кавказ»: Ил. справ.-лит. сб. #1. -
50. qarTveli mTielebi: (giorgi V brwyinvales da-
Тифлис: электропеч. Груз. изд. т-ва, 1903. – Ч.2, VI.
dgenileba ganmartebebiT). // iveria. - 1902. - 8 Социально-Экономический отд.. - Стр. 7;
dekemberi. - #263. - gv. 2-3; 66. sityva Tqmuli yovlad-samRvdelo kirionis,
51. qarTveli qali. didebuli qarTvelebis dede- oriolisa da sevis episkoposis mier axal sa-
bi. maswavlebeli - qali. diasaxlisoba... mzi- mwysos mimarT oriolis sakaTedro taZarSi //
Tevi da qrTami. gadagvarebuli diasaxlisi. iveria. - 1904. - 17 ivnisi. - #140. - gv. 2;
xidis gamdebeli vin iyo, rogori Seiqmna qali. 67. ucxo sityvebis xmareba qarTuls enaSi // ive­
enas aWreleben. uvics da umaqniss vin waiyvans. ria. - 1904. - 11 Tebervali. - #35. - gv. 2-3. -
dros da daudevrobis bralia // iveria. - 1902. q.S.w.k.g. sazogadoebis calze miwerilia mel­
- 3 dekemberi. - #259. - gv. 2-3. - (CarTulia niT: `episkoposi kirioni~;
xalxuri leqsebi); 68. Иверийцы, как пилигримы и основатели обителей
52. Cveni mxsneli, Cveni Taobaa // iveria. - 1902. - 18 в св. местах востока // Сообщения Имп. прав.
ivlisi. - #151. - gv. 2; Палест. о-ва. – 1905. – Т. ХVI. – Вып. 2;
53. civzed darbazoba (1334 wels giorgi brwyinva- 69. О паломничестве Грузии в св. места // Кавказский
les mier). istoriuli cnoba // iveria. - 1902. - 5 край. - 1905. - #12;
dekemberi. - #261. - gv. 2-3; 70. kovno: Rrmad damaRona... // isari. - 1907. - 6 seq-
54. winaparT naSTTa mniSvneloba // iveria. - 1902. - temberi. - #195. - gv. 2;
26 ivlisi. - #1657. - gv. 2-3; 71. Четыре доклада в пользу Грузинской Церковной
автокефалии // Журн. и Проток. Предсоборн.
55. arTvinis qarTuli saxareba // iveria. - 1903. - 19
Присутств. - т. III. - СПБ, 1907. - с. 43-58;
Tebervali. - #39. - gv. 2;
72. akakis iubiles gamo // Sinauri saqmeebi. - 1908.
56. istoriuli cnoba. 7. - ganmaTavisuflebelsac
- #29. - gv.1-5. - teqstis bolos: 1908 w. 5 dekem-
mtrobdnen. // iveria. - 1903. - 18 ianvari. - #14.
beri;
- gv. 1-2;
73. ilia WavWavaZis xsovnas: [leqsi] // Sinauri sa-
57. istoriuli cnoba. 8. - orbelianT amowyveta
qmeebi. - 1908. - #18. - gv. 3. - teqstis bolos:
(1177 w.) // iveria. - 1903. - 30 ianvari. - #24. -
1908 w. 26 agvisto;
gv. 3;
74. sad mivyevarT? // Sinauri saqmeebi. - 1908. - #20.
58. istoriuli cnoba. 9. - sanaxebsa sagodebelisa- - gv. 5-6. - teqstis bolos 1908 w. 1 ivlisi;
sa: (Tamar mefis dro). // iveria. - 1903. - 9 Teber- 75. udabnoSi var... ver vzer TanamgZnobs!...: [leqsi]
vali. - #33. - gv. 2-3; // Sinauri saqmeebi. - 1908. - #27. - gv. 6-7;
59. istoriuli cnoba. 10. - Ralati. // iveria. - 1903. 76. qarTvel politikur moRvaweebs // Sinauri saq-
- 22 Tebervali. - #42. - gv. 2; meebi. - 1908. - #14. - gv. 7-9; #16. - gv. 3-5; #18.
60. Ананурская атлешга // «Весь Кавказ»: Ил. справ.- - gv. 7-10; #19. - gv. 11-14. - teqstis bolos: 1907
лит. сб. #1. - Тифлис: электропеч. Груз. изд. т-ва, w. 28 ivlisi;
1903. – Ч.2, II. Исторический отд.. - стр. 62; 77. ymawvilebs: [leqsi] // Sinauri saqmeebi. - 1908. -
61. Мцхетский храм и его реставрация // «Весь #26. - gv. 8-9;
Кавказ»: Ил. справ.-лит. сб. #1. - Тифлис: 78. Tbilisis sasuliero seminariis reqtors de-
электропеч. Груз. изд. т-ва, 1903. – Ч.2, II. kanoz korneli kekeliZes... // sveticxoveli. -
Исторический отд.. - стр. 61; 1918. - #5. - gv. 3.

692
mis Sesaxeb: 18. qarTuli saeklesio saubari qaSveTis wminda
1. axali ambavi // iveria. - 1887. - 22 agvisto. - giorgis eklsiaSi // iveria. - 1898. - 15 marti. -
#174. - gv. 1-2; 1891. - 26 aprili. - #87. - gv. 1; #57. - gv. 2-3;
1898. - 21 agvisto. - #179. - gv. 1; 1899. - 18 maisi. 19. qvabTa-xevis xelnawerebi // cnobis furceli. -
- #102. - gv. 1-2; 29 dekemberi. - #280. - gv. 1-2; 1898. - 22 agvisto. - #612. - gv. 2;
1900. - 18 agvisto. - #179. - gv. 1-2; 20. yovlad-samRvdelo kirionis xeldasxma // cno-
2. `guSin, 2 noembers~... // cnobis furceli. - 1896. bis furceli. - 1898. - 31 ivlisi. - #596. - gv. 2;
- 3 noemberi. - #15. - gv. 2-3; 21. Zveli xelnaweri wignebi // cnobis furceli. -
3. RambaSiZe, d. statski sovetniki giorgi saZa- 1898. - 27 oqtomberi. - #663. - gv. 1;
gliSvili, mama kirioni // mwyemsi. - 1896. - #21. 22. Zvirfasi ganZi // mwyemsi. - 1898. - #20. - gv. 6;
- gv. 3-5; 23. janaSvili, mose. – a) arqimandritma kirionma
4. zemo-niqozi // iveria. - 1897. - 17 maisi. - #94. - qvaTaxevidan Camoitana da Caabara tfilisis
gv. 2-3; saeklesio muzeis 96 cali xelnaweri // iveria.
5. rogorc vuwyiT, britaneTis saRmrTo weri- - 1898. - 21 agvisto. - #179. - gv. 1; b) Zvirfasi
lis sazogadoebam...: [qarTuli `dabadebis~ ganZi // iveria. - 1898. - 23 oqtomberi. - #226.
axlad dabeWdvis ganzraxva] // iveria. - 1897. - 28 - gv. 3-4; g) misi uwmidesoba kirioni unetare­
ianvari. - #10. - gv. 1; si da ukeTilmsaxuresi kaTalikoz-patriarqi
6. xoteveli (ivane kacitaZe). s. TioneTi, 18 noem- yovlisa saqarTveloisa. – Tb., [1917] (`sora­
beri // iveria. - 1897. - 9 dekemberi. - #254. - gv. pani~-s st.). - 6 gv.: portr.; 22 sm.. - teqstis
bolos: `m. janaSvili~; d) misi uwmindesoba
3;
kirioni unetaresi da ukeTilmsaxuresi kaTo-
7. arqimandritis kirionis episkoposad saxelde-
likoz-patriarqi yovlisa saqarTveloisa // sa-
ba da xeldasxma // mwyemsi. - 1898. - #15-16. - gv.
xalxo kalendari. - 1918. - gv. 82-87;
17;
24. 22 oqtombers qarTlidan dabrunda alaver-
8. arqimandritis mama kirionis episkoposad
dis ep. kirioni // iveria. - 1899. - 28 oqtomberi.
saxeldeba // cnobis furceli. - 1898. - 25 agvis-
- #231. - gv. 2;
to. - #614. - gv. 2;
25. axali wignebi // iveria. - 1899. - 3 marti. - #46. -
9. guSin-win, 23 agvistos,... // iveria. - 1898. - 25 ag-
gv. 1-2;
visto. - #182. - gv. 1;
26. gulkeTili. sof. qvemo-niqozi: (goris mazra) //
10. i-Ze. arqimandritis mama kirionis episkoposad
iveria. - 1899. - 19 agvisto. - #177. - gv. 2-3;
saxeldeba // iveria. - 1898. - 23 agvisto. - #181.
27. duSeTi // iveria. - 1899. - 27 ivlisi. - #158. - gv. 2;
- gv. 1-2;
28. z-li, g. (gigo zanaveli). xaSuri: episkoposi ki-
11. keTili Suamdgomlobis sakeTilod dabolo-
rionis CamobrZaneba // cnobis furceli. - 1899.
veba // cnobis furceli. - 1898. - 2 aprili. -
- 14 oqtomberi. - #939. - gv. 2;
#498. - gv. 2;
29. Telavi // iveria. - 1899. - 15 aprili. - #82. - gv. 2;
12. kirionis kurTxeva arximandritad // cnobis
30. Telavi. yovlad samRvdelo kirionis wirva //
furceli. - 1898. - 14 maisi. - #533. - gv. 2;
cnobis furceli. - 1899. - 6 ivlisi. - #859. -
13. marTalaZe. alaverdis momavali episkoposi
gv. 2;
kirioni // cnobis furceli. - 1898. - 24 ivlisi. -
31. iosava, solomon. kaxeTi // iveria. - 1899. - 15
#590. - gv. 2. - Secdomis gasworeba - #592. - gv. aprili. - #82. - gv. 2;
2; 32. kelenjeriZe, m. kritika da bibliografia //
14. narkvevi (Jurnal-gazeTebidan) // iveria. - 1898. iveria. - 1899. - 17 marti. - #58. - gv. 3-4; 18 mar-
- 19 dekemberi. - #272. - gv. 3; ti. - #59. - gv. 3; 21 marti. - #62. - gv. 3;
15. natroSvili, a. n. – a) biografiuli cnobebi yo­ 33. marTalaZe. saeklesio cnobani // cnobis fur­
vlad usamRvdeloesis alaverdis episkoposis celi. - 1899. - 3 aprili. - #789; 4 aprili. -
kirionis Sesaxeb // iveria. - 1898. - 1 seqtemberi. #790; 6 aprili. - #791;
- #187. - gv. 1-2; b) yovlad usamRvdeloesi ki­ 34. s. aweris xevi: skolis mfarveloba // cnobis
rioni, episkoposi alaverdisa // iveria. - 1898. furceli. - 1899. - 11 aprili. - #796. - gv. 2;
- 23 agvisto. - #181. - gv. 1-3; 35. feraZe, ilia (n-Z-eli). bibliografia // iveria.
16. sityva Tqmuli rusuls enazed yovlad samR- - 1899. - 20 noemberi. - #251. - gv. 3-4;
vdelo kirionis mier Tvis mRvdel-mTavrad 36. qarTuli dabadebis Sesworebis saqme // cnobis
saxeldebis dRes (22 mariamobisTves) // cnobis furceli. - 1899. - 3 marti. - #763. - gv. 1; 6 mar-
furceli. - 1898. - 8 seqtemberi. - #625. - gv. 3-4. ti. - #766. - gv. 2;
- xelwera: `i-Ze~; 37. Cven SevityveT, rom yovlad samRvdelo ki-
17. s. qvemo-niqozi // iveria. - 1898. - 28 noemberi. - rions... // iveria. - 1899. - 28 seqtemberi. - #208.
#254. - gv. 2; - gv. 2;

693
38. wereTeli, akaki. sityvierebis Teoria: [recen- taZarSi samwyosTan gamoTxovebis wirvazed, 16
zia] // krebuli akakis. - 1899. - #2, gany. I. - gv. maiss, 1904 w. // iveria. - 1904. - 3 ivnisi. - #128. -
100-104; gv. 2;
39. wromeli. s. vanaTi: (goris mazra) // iveria. - 58. tarasi mRvdel-monazoni. brianski: (oriolis
1899. - 12 ianvari. - #7. - gv. 2-3; gubernia) // iveria. - 1904. - 16 ivlisi. - #164. -
40. wyaltuboeli (giorgi ioseliani). kritika da gv. 3;
bibliografia // iveria. - 1899. - 14 marti. - #56. 59. tfilisSi Sesdga komisa qarTuli sityvebis
- gv. 3-4; 16 marti. - #57. - gv. 3-4; Sesagroveblad da leqsikonis gamosacemad //
41. axali ambavi // cnobis furceli. - 1900. - 22 cnobis furceli. - 1904. - 6 agvisto. - #2576.
Tebervali. - #1050. - gv. 1; 1902. - 10 ivnisi. - - gv. 2;
#1833. - gv. 1; 60. xatiaSvili, i. werili redaqciis mimarT // ive-
42. Telavidan gvweren // cnobis furceli. - 1900. - ria. - 1904. - 3 marti. - #56. - gv. 4;
17 seqtemberi. - #1241. - gv. 3; 61. d. p. bibliografia: [novorosiiskis olqSi qar-
43. karbelaSvili, polieqtor (cxviloeli p.). sa- TvelTa kolonizaciis Sesaxeb, ep. kirionis
qarTvelos eparqiis samRvdeloTa saeklesio wignSi - `saeklesio saistorio mimoxilva xer-
muzeumi // iveria. - 1901. - 17 Tebervali. - #37. sonis vikariatis daarsebisa da moqmedebisa~] //
- gv. 3-4; iveria. - 1905. - 6 ivlisi. - #110. - gv. 4;
44. beTaniis monastris daTvaliereba episk. ki- 62. episkoposi dimitri ruseTSi: [misi werili gaz.
rionis mier // mwyemsi. - 1902. - #8-9. - gv. 12-13; `rus~-Si da iqve episkopos kirionis pasuxi] //
45. bibliografia: [Кирион. Истрия Грузинской iveria. - 1905. - 6 aprili. - #46. - gv. 3;
церкви и экзархата за XIX столетие. Т. 1901] // ive­ 63. episkoposi dimitri ruseTSi // mwyemsi. - 1905. -
ria. - 1902. - 11 agvisto. - #170. - gv. 3-4; #8. - gv. 7-9;
46. i...a-r...Ze (feraZe ilia). goris episkoposis yo- 64. `episkoposma kirionma~...: [peterburgis sasu-
vlad-samRvdelo kirionis ruseTSi gadayvana liero akademiisaTvis Sesawirad 300 saRvTis-
// iveria. - 1902. - 24 marti. - #65. - gv. 1; metyvelo qarTuli wigni SeiZina] // iveria. -
47. tarasi, mRvdel-monazoni. beTaniis monastris 1905. - 11 ivnisi. - #97. - gv. 3;
daTvaliereba episkoposis kirionis mier // ive- 65. presa: [episkopos kirionis werili gaz. `rus-
ria. - 1902. - 11 maisi. - #98. - gv. 1; Si~, misi saqarTvelodan wasvlis Sesaxeb; pasu-
48. tfilisi // iveria. - 1902. - 9 maisi. - #97. - gv. 1; xi episkopos dimitris werilze] // cnobis fur-
14 ivnisi. - #123. - gv. 1; celi. - 1905. - 6 aprili. - #2790. - gv. 4;
49. umaRlesad dajildoebul iqmna 6 maiss 1902 66. 23 ianvars... // mwyemsi. - 1906. - #1-2. - gv. 24;
welsa // iveria. - 1902. - 23 maisi. - #107. - gv. 1-2; 67. 2 maiss... // mwyemsi. - 1906. - #9. - gv. 16;
50. yovlad samRvdelo kirioni... // cnobis fur­ 68. avtokefaliis Sesaxeb: [saqarTvelos eklesi-
clis suraTebiani damateba. - 1902. - #34. - gv. is avtokefaliis sakiTxis gansaxilvelad pe-
1; terburgSi Catarda gansakuTrebuli komisiis
51. yovlad samRvdelo kirions SeuZenia qarTuli sxdomebi; erTi kreba datova n. marma, meores
xelnaweri krebuli... // iveria. - 1902. - 16 maisi. aRar daeswrnen episkoposebi kirioni da leo-
- #101. - gv. 1; nide] // megobari. - 1906. - 23 dekemberi. - #74.
52. adresi, romelic miurTmeviaT yovlad-samRv- - gv. 2;
delo kirionisaTvis kamenec-podolskSi, ro- 69. anTaZe, k. azri saqarTvelos eklesiis Sesaxeb
ca misi meufeba gamoeTxova Tavis samwyoss, no- ruseTis gansakuTrebuli krebisa: (Особаго
vo-mirgorods gadayvanis gamo // iveria. - 1903. присуствиа) // mwyemsi. - 1906. - #11-12. - gv. 6-10;
- 12 ivnisi. - #125. - gv. 2; 70. dazaralebulTa sasargeblod: [ep. kirio-
53. berikacis werilebi: wakiTxuli da gagonili // nis mier Tanxis Sewirva] // cnobis furceli. -
mogzauri. - 1904. - #5-6. - gv. 326-345; 1906. - 27 ianvari. - #2989. - gv. 2-3; 28 ianvari.
54. damswre. gacileba yovlad samRvdelo epis- - #2990. - gv. 3; 29 ianvari. - #2991. - gv. 3;
kopos kirionisa, xersonidgan Tavis axal samw- 71. depeSa, peterburgidan: [sasuliero akademiaSi
yosSi: (werili xersonidan) // iveria. - 1904. - 2 gadaxdil Smidtis panaSvids daeswrnen epis-
ivnisi. - #127. - gv. 2; koposebi: leonidi da kirioni] // cnobis fur-
55. TamaraSvili, miqel. romi // iveria. - 1904. - 8 celi. - 1906. - 11 marti. - #3024. - gv. 3;
maisi. - #108. - gv. 2-3; 9 maisi. - #109. - gv. 3; 72. episkoposi... // mwyemsi. - 1906. - #11-12. - gv. 21;
56. kirion episkoposi, beri. warsulidan `aznau- 73. episkopos kirionis dabareba peterburgSi: [sa-
ris aTistati~ // cnobis furceli. - 1904. - 10 qarTvelos eklesiis avtokefaliis Sesaxeb] //
dekemberi. - #2695. - gv. 2; megobari. - 1906. - 26 noemberi. - #52. - gv. 3;
57. sityva Tqmuli yovlad-samRvdelo kirionis, 74. episkoposni kirioni da leonidi sinodis kre-
oriolisa da sevis episkoposis mier xersonis baze saqarTvelos avtokefalias icaven: [sura-

694
Ti] // cnobis furceli: suraTebiani damateba. 89. batono redaqtoro!: neba momeciT... // cisart-
- 1906. - 2 marti. - #384. - gv. 1; yela. - 1907. - 21 dekemberi. - #5. - gv. 4. - weri-
75. il. WavWavaZis da ep. kirionis gamgzavreba: [pe- li redaqciis mimarT. - teqstis bolos: xels
terburgs] // Sroma. - 1906. - 3 maisi. - #24. - gv. 3; awers samkiTxvelos gamge petre metreveli;
76. kirioni werili redaqciis mimarT: [pasuxi gaz. 90. episkoposebi leonidi da kirioni // megobari. -
`SromaSi~ varlam moseSvilis cilismwameblur 1907. - 13 ianvari. - #1. - gv. 4;
werilze] // lampari. - 1906. - 6 maisi. - #15. - gv. 91. episkoposi kirioni // isari. - 1907. - 14 ianvari.
4; - #8. - gv. 2;
77. peterburgi: depeSa: (sakuTaris koresponden- 92. epis. kirionis gadayvana (saagentos depeSa) //
tisagan): [saqarTvelos eklesiis avtokefali- isari. - 1907. - 31 ianvari. - #22. - gv. 3;
is sakiTxis ganxilva sinodSi; leonidisa da ki- 93. kirion episkoposis gadayvana // isari. - 1907. -
rionis gamosvla sinodis winaaRmdeg] // cnobis 21 noemberi. - #257. - gv. 2;
furceli. - 1906. - 11 Tebervali. - #3001. - gv. 94. kirionis gadayvanis mizezi // isari. - 1907. - 1
3; aprili. - #72. - gv. 2;
78. peterburgi: [qarTuli enis swavlebis sakiTxi 95. saeqsarxosos skolebis Sesaxeb // isari. - 1907. -
saqarTvelos sasuliero skolebSi; kirionisa 31 ianvari. - #22. - gv. 3;
da leonidis mier avtokefaliis moTxovna] // 96. samgloviaro depeSebi da werilebi // isari. -
cnobis furceli. - 1906. - 31 ianvari. - #2992. 1907. - 18 seqtemberi. - #203. - gv. 1-2;
- gv. 2-3; 97. qarTuli seminaria // isari. - 1907. - 27 marti. -
79. politikuri mimoxilva: [ruseTis Sinauri #67. - gv. 2-3;
politika. episikoposebis kirionisa da leo- 98. ep. kirioni // isari. - 1908. - 7 Tebervali. - #30.
nidis peterburgs gawveva avtokefaliis saki- - gv. 2;
TxTan dakavSirebiT] // sxivi. - 1906. - 5 ianvari. 99. episkopos kirions... // dasawyisi. - 1908. - 15 mar-
- #13. - gv. 2; 6 ianvari. - #14. - gv. 1; ti. - #11. - gv. 2;
80. ra mdgomareobaSia saqarTvelos ekklesiis av- 100. episkoposis kirionis aTonze wasvla // isari. -
tokefalobis aRdgenis saqme? // jvari vazisa. 1908. - 13 Tebervali. - #35. - gv. 2;
- 1906. - #2. - gv. 8; 101. kidev episkopos kirionis Sesaxeb // isari. -
81. ruseTi, peterburgis depeSa: [avtokefaliaze 1908. - 17 Tebervali. - #39. - gv. 2;
msjelobis dros, zogierTma uaryofiTi damo- 102. lingvistiuri ganyofileba // Suqi. - 1908. - 9
kidebuleba gamoamJRavna qarTveli wmindane- noemberi. - #3. - gv. 3;
bis mimarT; leonidisa da kirionis winaSe maT 103. m. bibliografiul SeniSvnis magieri. ioane
bodiSi moaxdevines] // patara gazeTi. - 1906. - vostorgovi // dasawyisi. - 1908. - 7 marti. - #4.
24 marti. - #23. - gv. 3; - gv. 3;
82. saqarTvelos samRvdeloebis sayuradRebod // 104. qarTuli saistori-saeTnografio sazogadoe-
jvari vazisa. - 1906. - #2. - gv. 8-9; bis samecniero gamokvlevebis gamosacemad ga-
83. soxumi (afxazeTi): [Tedo saxokias cixidan Ta- Rebuli Semowirulebebi // ali. - 1908. - 9 noem-
visufal patimrobaSi gadayvana; qalaqis gam- beri. - #7. - gv. 3;
geobis krebaze kandidatebad T. saxokias, al. 105. qarTul saistorio-saeTnografio sazoga-
gabuniasa da n. TavdgiriZis dasaxeleba. epis- doebas... // savaWro gza. - 1908. - 13 noemberi. -
kopos kirionis stumroba] // Sroma. - 1906. - 16 #22. - gv. 2;
aprili. - #11. - gv. 2-3; 106. wera-kiTxvis maRaziaSi iyideba... // amirani. -
84. uw. sinodis... // mwyemsi. - 1906. - #1-2. - gv. 23; 1908. - 3 seqtemberi. - #148. - gv. 1; 4 seqtembe-
85. uwmindes sinodSi... // mwyemsi. - 1906. - #1-2. - gv. ri. - #149. - gv. 1;
23-24; 107. arqimandriti kirioni // mwyemsi. - 1909. - #9. -
86. qarTvel episkoposebis dabareba peterburg- gv. 13;
Si: [molaparakeba avtokefaliis Sesaxeb leo- 108. belgiis `kacTa uflebis ligis Tavmjdomarem
nid da kirion episkoposebTan] // cnobis fur- JorJ loranma...~ // ialqani. - 1909. - #3. - gv. 12.
celi. - 1906. - 5 ianvari. - #2973. - gv. 3; - igive cnoba `naSa gazetadan~ gadmobeWdili
87. SesaniSnavi angariSi umaRlesad dadgenilis ix: mwyemsi. - 1909. - #5-6. - gv. 11;
komisiisa: uwmindes sinodTan saqarTvelos 109. bosleveli. xmebi ep. kirionis ganTavisufle-
eklesiis avtokefalobis aRdgenisa da kavka- bis Sesaxeb // Sinauri saqmeebi. - 1909. - #27. - gv.
siaSi saeklesio saqmeTa mowesrigebis Sesaxeb // 11;
mwyemsi. - 1906. - #23-24. - gv. 2-5. – gagrZeleba: 110. egzarqosis mkvlelebi // Cveni saqme. - 1909. - 10
1907. - #1-2. - gv. 6-10; Tebervali. - #5. - gv. 2;
88. ambis uaryofa // isari. - 1907. - 8 aprili. - #78. 111. egzarqosis mkvlelobas abraleben // Cveni saq-
- gv. 3; me. - 1909. - 7 Tebervali. - #3. - gv. 2;

695
112. episkoposi kirioni // droeba. - 1909. - 22 ianva- - 1910. - #6. - gv. 9. - teqsti bolos: gaz. `droe-
ri. - #16. - gv. 3; 11 Tebervali. - #31. - gv. 3; ba~;
momavali. - 1909. - 26 seqtemberi. - #25. - gv. 3; 136. episkoposi kirioni // foni. - 1910. - 21 Teberva-
113. episkoposi kirionis Tavgadasavali // Cveni xma. li. - #8. - gv. 4-5;
- 1909. - 25 ianvari. - #20. - gv. 4; 137. episkopos kirionTan // momavali. - 1910. - 31 ian-
114. episkoposi kirioni sinods... // foni. - 1909. - 27 vari. - #127. - gv. 3-4;
seqtemberi. - #4. - gv. 3; 138. kirion episkoposze peterburgis gazeTebSi...
115. episkoposi kirionis tyveoba kuriaJis monas- // mwyemsi. - 1910. - #3. - gv. 13;
terSi da misi gamgzavreba tombovis guberni- 139. momReralTa saz-ba `sanTuri~ // Teatri da
is sanaqsaris monasterSi // Sinauri saqmeebi. cxovreba. - 1910. - #36. - gv. 15;
- 1909. - #7. - gv. 14-15; 140. peterburgi: depeSa (sakuTaris koresponden-
116. Telavis Tavad-aznaurTa dadgenileba // Sinau- tisagan) // droeba. - 1910. - 13 ianvari. - #9. - gv.
ri saqmeebi. - 1909. - #10. - gv. 13; 3;
117. Tfilisi, 19 Tebervali // Cveni saqme. - 1909. - 19 141. rodis da ra mizezis gamo ganSorda somexTa
Tebervali. - #13. - gv. 1; ekklesia saqarTvelosas? // mwyemsi. - 1910. -
118. `kaspi~-s peterburgidam depeSiT daujerebel #15-16. - gv. 15-16;
ambavs atyobineben... // saxalxo gazeTi. - 1909. - 142. yovlad samRvdelo episkopozi kirioni: (misi
11 oqtomberi. - #4. - gv. 3; 30 wlis moRvaweobis gamo) // ganaTleba. - 1910.
119. kidev episkoposebis dapatimrebasTan dakavSi- - #8. - gv. 374-375. - darTuli aqvs suraTi;
rebiT // Sinauri saqmeebi. - 1909. - #9. - gv. 16; 143. xoxobi. pedagogiur nawils: [iumoristuli
120. kinkileTeli. qarTvel episkoposebis pasuxis leqsebi] // Sinauri saqmeebi. - 1910. - #3. - gv. 16;
gebaSi micemis gamo // Sinauri saqmeebi. - 1909. - 144. bibliografia: [Кирион. Культурная роль Иверии
#7. - gv. 3-4; в истории Руси, Тифлис, 1910] // saxalxo gazeTi.
121. kirion episkoposi: [foto] // droeba: (suraTe­ - 1911. - 14 ianvari. - #207; 16 ianvari. - #208;
biani damateba). - 1909. - 15 Tebervali. - #35. 145. gaz. `kasps~ gaugia... // Sinauri saqmeebi. - 1911. -
- damat. 7. - gv. 2. - ix. `droeba~ #34; #8. - gv. 12;
122. kirion episkoposi: [fotosuraTi] // Teatri. - 146. rogorc gaz. gvatyobineben... // Sinauri saqmee-
1909. - #7. - gv. 8; bi. - 1911. - #11. - gv. 7. - narkvevi (Jurnal-gaze-
123. meTvalyure. Cemi dRiuri // iveria. - 1909. - 12 Tebidan);
ianvari. - #2. - gv. 3-4; 16 marti. - #11. - gv. 2; 23 147. durnovo, n. ra danaSauloba miuZRvisT qar-
marti. - #12. - gv. 2; Tvel devnul episkoposebs: С.П.В. N152 // Sin-
124. mousvenariZe, g. kirion episkoposi: (werili auri saqmeebi. - 1912. - #28-29. - gv. 7-8;
xarkovidan) // droeba. - 1909. - 13 Tebervali. - 148. episkopos kirionTan: kolxidis #86 // Sinauri
#33. - gv. 1-2; saqmeebi. - 1912. - #25. - gv. 13-14;
125. ori samwuxaro ambavi // Sinauri saqmeebi. - 1909. 149. xeli. bedia // Sinauri saqmeebi. - 1912. - #28-29.
- #4. - gv. 16.. - amoRebulia gaz. `Нов. Закав.~ - gv. 13-14. - dasawyisi ix. amave J. #25;
#20; 150. aTonis xelTnawerebi // Sinauri saqmeebi. - 1913.
126. rogorc werden // mwyemsi. - 1909. - #5-6. - gv. 11; - #6. - gv. 10;
127. tfilisi: episkoposi kirioni // droeba. - 1909. 151. angariSi saqarTvelos saistorio da saeTno-
- 10 Tebervali. - #30. - gv. 3; grafio sazogadoebis moqmedebisa 1913 wels //
128. tfilisi: episkoposis datusaRebis Sesaxeb // klde. - 1914. - #23. - gv. 7-8;
droeba. - 1909. - 13 Tebervali. - #33. - gv. 3; 152. dagvibruneT keTili mwyemsi // Sinauri saqmee-
129. tfilisi: Suamdgomloba // droeba. - 1909. - 20 bi. - 1914. - #3-4. - gv. 3-5;
marti. - #63. - gv. 3; 153. Temis morig nomerSi... // klde. - 1914. - #38. -
130. tfilisi: werili kirionis Sesaxeb // droeba. - gv. 11;
1909. - 24 marti. - #66. - gv. 2; 154. amberi. mogzauroba raWa-leCxumSi // ganTiadi.
131. utyuari sabuTebidan SevityeT... // Sinauri sa- - quTaisi, 1915. - #2. - gv. 11-16;
qmeebi. - 1909. - #22. - gv. 12; 155. graf varancov-daSkovis moRvaweoba saqarTve-
132. SekiTxva // Sinauri saqmeebi. - 1909. - #7. - gv. 16; loSi // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #16. - gv. 23-
133. gegeWkori, l. peterburgi // droeba. - 1910. - 8 26;
ianvari. - #5. - gv. 3; 156. Tbilisis samarxi kasa // klde. - 1915. - #14. - gv.
134. episkoposi kirioni da arqimandriti ambrosi: 12-13;
[foto] // droeba: suraTebiani damateba. - 1910. 157. Sewynarebuli mRvdelmTavari // Teatri da
- 21 Tebervali. - #8. - gv. 2; cxovreba. - 1915. - #8. - gv. 1-2;
135. episkoposi kirioni da vostorgovi // mwyemsi. 158. WiaTureli, besarion. mogoneba // ganTiadi. -
- 1910. - #3. - gv. 9; agreTve: Sinauri saqmeebi. quTaisi, 1915. - #15. - gv. 30-31;

696
159. aslamazaSvili, niko. qarTuli eklesia petro- 176. saqarTvelos samociqulo kaTolike eklesiis
gradSi: (werili petrogradidan) // Teatri da saqmeebi // simarTlis gza. - 1917. - #2. - gv. 4-5;
cxovreba. - 1917. - #8. - gv. 15; 177. sityva Tqmuli maTis uwmidesobis sruliad sa-
160. gujari: sruliad saqarTvelois kaTali- qarTvelos kaTalikoz-patriarqis kirion II-is
koz-patriarqis kirion II-isa saqarTvelois mier gansvenebul T. Jordanias saflavze, di-
erovnuli yrilobis mimarT // sveticxoveli. dubeSi 22 RvinobisTves, gardacvalebis wlis
- 1917. - #4. - gv. 1-2; Tavze // sveticxoveli. - 1917. - #4. - gv. 16;
161. gujari: uwmidesi da unetaresi kaTalikos-pa- 178. sruliad saqarTvelos kaTalikoz-patriar-
triarqis kirionisa saqarTvels eklesiis samw- qis arCeva // sveticxoveli. - 1917. - #3. - gv. 1.
yois mimarT // sveticxoveli. - 1917. - #4. - gv. - teqsts darTuli aqvs `Zeglis werai wmidisa
2-4; da RmrTiv-ganbrZnobilisa krebisai, romeli
162. damswre. kaTalikosis kurTxeva // Teatri da Semokrba qalaqsa tfiliss CSiz welsa, sekdem-
cxovreba. - 1917. - #39. - gv. 15; brisa c dResa~;
163. epistole sruliad saqarTvelois kaTali- 179. sxva da sxva ambavi // Tavisufleba. - quTaisi,
koz-patriarqis kirion meorisa aRmosavleTis 1917. - #2. - gv. 26-28;
patriarqTa mimarT // sveticxoveli. - 1917. - 180. qronika // sveticxoveli. - 1917. - #4. - gv. 16;
#4. - gv. 4; 181. 27 TibaTves naSuaRamevs... // axali sityva. -
164. epistole sruliad saqarTvelois kaTali- 1918. - #9. - gv. 1;
koz-patriarqis kirion meorisa somexTa ka- 182. amonaweri saqarTvelos sakaTalikozo sabWos
Talikoz-patriarqis mimarT // sveticxoveli. Jurnalidgan 18 ianvari #33 // sveticxoveli.
- 1917. - #4. - gv. 5; - 1918. - #5. - gv. 2. - teqstis bolos xelmowera:
165. epistole sruliad saqarTvelois kaTali- kancelariis gamgis magieri al. nikitini;
koz-patriarqis kirion meorisa hromTa papis 183. erovnuli speqtakli // Teatri da cxovreba. -
mimarT // sveticxoveli. - 1917. - #4. - gv. 4-5; 1918. - #8. - gv. 16;
166. erisaagani. kirioni-kaTalikos-patriarqi 184. zegneli. moskovisa da sruliad ruseTis pa-
sruliad saqarTveloisa // Teatri da cxovre­ triarq tixonisagan gamogzavnili Segoneba
ba. - 1917. - #37. - gv. 3-5; qarTvel mRvdelmTavarTa mimarT // axali si-
167. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb). – a) tyva. - 1918. - #10. - gv. 4-5;
erovnul yrilobaze: giorgobiTvis 19-24 // 185. TalaqvaZe, nikita. – a) migebeba. // sveticxo-
Teatri da cxovreba. - 1917. - #44. - gv. 4-5; b) veli. - 1918. - #5. - gv. 11-13. - teqstis bolos
kirion meore: dRes mcxeTaSi... // Teatri da xelmowera: anCisxatis taZris winamZRvris, de-
cxovreba. - 1917. - #38. - gv. 9; g) martyofis kemberi n. TalaqvaZe; b) sityva warmoTqmuli
tragedia: kirion kaTolikos-patriarqi // Tea­ sionis taZarSi katol. patriarqis kirion meo-
tri da cxovreba. - 1918. - #10. - gv. 4; ris anderZis agebaze, kviras 7 iv. 1918: Tqveno
168. kalandaZe, nestor (eSmaki). erovnuli yrilo- uwmindesobav... // Teatri da cxovreba. - 1918.
ba: (SeniSvnebi eSmakisa). [iumori] // eSmakis ma- - #15. - gv. 12;
Traxi. - 1917. - #49. - gv.: 1-7, 10-11; 186. imerlofobebi // axali sityva. - 1918. - #8. - gv.
169. kirion episkoposi: saqarTvelos eklesiis... 4-6;
[foto] // Teatri da cxovreba. - 1917. - #36. - 187. kirion kaTalikosi da mitropolitni: leoni-
gv. 1; de Tbileli, anton quTaTeli da ambrosi Wyon-
170. kirion episkoposs neba... // Teatri da cxovre- dideli: [suraTi] // Teatri da cxovreba. - 1918.
ba. - 1917. - #4. - gv. 15; - #2. - gv. 9;
171. kirioni: kaTalikos-patriarqi... [foto] // Tea- 188. kirion kaTalikosi: saqarT. eklesiis damouk.
tri da cxovreba. - 1917. - #37. - gv. 1; aRd. wlis Ses. gamo [portreti] // Teatri da
172. misi uwmindesoba saqarTvelos patriarq-kaTa­ cxovreba. - 1918. - #5. - gv. 8;
likosi kirion meore: (biografiuli cnobebi) 189. kirion meore: sruliad saqarTvelos kaTali-
// ganaTleba. - 1917. - #6-7. - gv. 354-356; kos patriarqi (1855-1918) [portreti] // Tea-
173. morieli. ori stumari // eSmakis maTraxi. - 1917. tri da cxovreba. - 1918. - #10. - gv. 1;
- #45. - gv. 3-5; 190. mesxeli. morwmune qarTvel ers // axali sityva.
174. n. sulxaniSvili: kompozitori... [foto] // Tea- - 1918. - #10. - gv. 6;
tri da cxovreba. - 1917. - #43. - gv. 8; 191. naWyebia, iv. – a) gaugebroba Tu Zveli gza?: (we-
175. saqarTvelos eklesiis droebiT mmarTvelo- rili samurzayanodan) // axali sityva. - 1918.
bis da mis yvela eparqialur ganyofilebaTa - #1. - gv. 4; b) werilebi redaqciis mimarT:Jur-
wevrebis arvCveulebrivi kreba // sveticxove- nal `axali sityvis~... // axali sityva. - 1918. -
li. - 1917. - #1. - gv. 3-5; #4. - gv. 6;

697
192. oqmi #10: mcxeTis saeparqio sabWoisa da sasa- wyaro:
marTloisa wevrTa SeerTebul sxdomisa Te- 1. natroSvili, a. n. – a) biografiuli cnobebi yo­
bervlis 5-sa 1918 w. // sveticxoveli. - 1918. vlad usamRvdeloesis alaverdis episkoposis
- #5. - gv. 1-2. - teqstis bolos: xels aweren: kirionis Sesaxeb // iveria. - 1898. - 1 seqtemberi.
Tavmjdomare kaTolikoz-patriarqi kirion - #187. - gv. 1-2; b) yovlad usamRvdeloesi ki­
meore da wevrni sabWoisa da sasamarTloisa. rioni, episkoposi alaverdisa // iveria. - 1898.
namdvilTan sworea: mdivani saeparqio sabWosi - 23 agvisto. - #181. - gv. 1-3;
m. molodini; 2. yovlad samRvdelo kirioni... // cnobis fur­
193. piri moxsenebisa, romelic sakaTalikoso sa- clis suraTebiani damateba. - 1902. - #34. - gv.
bWos wevrebma sabWos 23 maiss sxdomaze waru- 1;
dgines patriarq-kaTalikoss // axali sityva. 3. kirion episkoposi: [foto] // droeba: (suraTe­
- 1918. - #8. - gv. 6-8; biani damateba). - 1909. - 15 Tebervali. - #35.
194. pressa: Cvens Zvel nacnob... // axali sityva. - - damat. 7. - gv. 2. - ix. `droeba~ #34;
1918. - #13. - gv. 6; 4. mousvenariZe, g. kirion episkoposi: (werili
195. redaqciisagan // axali sityva. - 1918. - #8. - gv. xarkovidan) // droeba. - 1909. - 13 Tebervali. -
1-2; #33. - gv. 1-2;
196. sityva: Tqmuli sruliad saqarTvelos kaTo- 5. yovlad samRvdelo episkopozi kirioni: (misi
likoz-patriarqis kirion meoris mier sionis 30 wlis moRvaweobis gamo) // ganaTleba. - 1910.
taZarSi parakliszed 5 RvinobisTves 1917 - #8. - gv. 374-375. - darTuli aqvs suraTi;
welsa Tavad-aznaurTa deklaraciis gamocxa- 6. Sewynarebuli mRvdelmTavari // Teatri da
debis gamo // sveticxoveli. - 1918. - #5. - gv. cxovreba. - 1915. - #8. - gv. 1-2;
9-10; 7. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul
197. sityva. // sveticxoveli. - 1918. - #5. - gv. 10-11; gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­
198. qronika: 31 ianvars gaz. `saqarTveloSi~... // bisa da masalebis maCvenebeli. – petrogradi,
axali sityva. - 1918. - #1. - gv. 8; 1916. – gv.: 53, 71, 96, 102;
199. qronika: gansvenebul patriarq-kaTalikosis... 8. erisaagani. kirioni-kaTalikos-patriarqi
// axali sityva. - 1918. - #9. - gv. 8; sruliad saqarTveloisa // Teatri da cxovre­
200. qronika: TbilisSi maxaTas goraze... // axali si- ba. - 1917. - #37. - gv. 3-5;
tyva. - 1918. - #1. - gv. 7; 9. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb). – a)
201. qronika: kaTolikoz-patriarq kirion meoris erovnul yrilobaze: giorgobiTvis 19-24 //
avadmyofoba // sveticxoveli. - 1918. - #5. - gv. Teatri da cxovreba. - 1917. - #44. - gv. 4-5; b)
14; kirion meore: dRes mcxeTaSi... // Teatri da
202. qronika: rogorc moxsenebuli gvqonda... // axa- cxovreba. - 1917. - #38. - gv. 9; g) martyofis
li sityva. - 1918. - #4. - gv. 8; tragedia: kirion kaTolikos-patriarqi // Tea­
203. qronika: saqarTvelos eklesiis aRdgenis Sem- tri da cxovreba. - 1918. - #10. - gv. 4;
deg... // axali sityva. - 1918. - #1. - gv. 7-8; 10. kirion episkoposi: saqarTvelos eklesiis...
204. qronika: sruliad saqarTvelos patriarq-ka- [foto] // Teatri da cxovreba. - 1917. - #36. -
Talikosi... // axali sityva. - 1918. - #3. - gv. 8; gv. 1;
205. cicqiSvili, qr. sastiki cenzorni // axali si- 11. misi uwmindesoba saqarTvelos patriarq-kaTa­
tyva. - 1918. - #4. - gv. 2-3; likosi kirion meore: (biografiuli cnobebi)
206. winamZRvar-i. n. sulxaniSvili... // Teatri da // ganaTleba. - 1917. - #6-7. - gv. 354-356;
cxovreba. - 1918. - #9. - gv. 14; 12. arayiSvili, d. qarTuli musika: mokle isto­
207. WumburiZe, simon. mesxelis mowodebis gamo // riuli mimoxilva / m. ipolitov-ivanovis wina­
axali sityva. - 1918. - #12. - gv. 8; sityvaobiT. - quTaisi: gamomcemloba mecnie­
208. xerxeuliZe, er. smena xom ar mRalatobs? // axa- reba saqarTveloSi, 1925 (adgilobrivi meur­
li sityva. - 1918. - #7. - gv. 5-7; neobis st.). - gv. 49;
209. jaWvaZe. – a) kirion kaTalikosis wirva da sio- 13. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
nis wabilwva // axali sityva. - 1918. - #7. - gv. tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
6-7; b) ugunuroba Tu sulmdabloba // axali si- winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
tyva. - 1918. - #11. - gv. 5-6; T. maWavarianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941.
210. axali gamocemani miviReT // Teatri da cxovre- - gv. 399;
ba. - 1920. - #8. - gv. 16; 14. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
211. sityvierebis Teoria: [a. wereTlis sayuradRe- gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
bo bibliografiuli SeniSvna kirionisa da g. palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
yifSiZis `sityvierebis Teoriis~ saxelmZRva- bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
neloze] // komunisti. - 1951. - 15 aprili. jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­

698
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ 1931 wlamde qarxanaSi Seitana warmoebis
binati), 1941. - gv. 473. gasaumjobesebeli ocdaaTamde winadadeba,
gamoigona xuTi manqana: 1. mza saqonlis damke­
kirkitaZe, ioseb _ muSa-revolucio­ ci (wliurad 6.000 man. ekonomias iZleoda); 2.
neri, teroristi, zemo imereTidan (Sorapnis gamzomi da gamxvevi; 3. meqanikuri gamsinji; 4.
mazris sof. Tavasadan, glexTagani), WiaTu­ gasawuri manqanis samklavis mcvleli (iZleo­
ris maRaros muSa, bolSevikuri organizaciis da muSaxelisa da drois did ekonomias); 5.
wevri. 1904-1905 wlebSi, partiis dadgenile­ saSrob manqanaze gamwmendis gammartivebeli
biT, WiaTuris raionSi teroristul aqtebs (iZleoda 1.000 man. ekonomias).
asrulebda. 1905 wlis dasawyiss, WiaTuris
saboqauloSi Tavs daeca Savrazmel jaSuS wyaro:
mwerals, romelic partiis moTxovnilebas ar 1. sabWoTa qveyana unda icnobdes Tavis gmirebs:
daemorCila. Tavdasxmis dros i. kirkitaZes simon kiwmariSvili // droSa. - 1931. - #13-14. -
gv. 3.
policia-straJnikebi Semoertynen. ori amxa­
nagi moukles, xolo TviTon dasWres, mainc
kldiaSvili, aleqsandre [saba] gri­
alya gaarRvia. amave SemTxvevis gamo, maRa­
golis Ze ( – 1905, 20/X) _ qimikosi, – qarTveli
ros muSebi weraqv-wakatebiT SeiaraRebulni
mecnieri, laboranti odesis universitetisa
gamoemarTnen saboqaulosken. policiam rom
da revolucioneri, – TavisuflebisaTvis me­
mozRvavebuli xalxi dainaxa, gafrTxa. jari
brZoli, CagrulTa da devnilTa iaraRiT dam­
miimala. xalxma aiklo saboqaulo, cecxls
cveli, _ Svili efro kldiaSvilisa. daamTavra
misca straJnikebis bina. reaqciis dawyebis
quTaisis gimnazia da odesis universiteti,
dros (1906) i. kirkitaZe Seipyres da cimbiris romlis Semdeg, iqve miiwvies privat-docentad,
sakatorRo cixeSi gagzavnes, saidanac revo­ sadac profesorTa Soris niWier mecnier-mu­
luciis Semdeg dabrunda soflad da partor­ Sakad da patiosan mebrZolad iTvleboda.
ganizacias xelmZRvanelobda, rogorc parti­ 1905 wels, odesaSi ebraelTa aklebis
is mdivani sof. Tavasas TemSi. dros, al. kldiaSvili Tavisi SeiaraRebuli
razmiT ebraelebs gamoesarCla da mfarve­
mis Sesaxeb: loba gauwia, ris gamoc, kazakebma mokles To­
1. er. tusaRi. quTaisis satusaRo: [dim. Cigogi- fiT. amisaTvis, sxvaTa Soris, q. zugdidSi so­
Zis, ioseb kirkitaZis, Salva jafariZis kato- cial-federalistebis organizaciis komite­
rRaSi gagzavna; patimarTa mier SimSilis gamo- tis TaosnobiT, gaimarTa panaSvidi da poli­
cxadeba] // Sroma. - 1906. - 8 ivlisi. - #76. - gv. 4; tikuri demonstracia. komitetis moTxovniT,
2. politikur tusaRTa raodenoba: [quTaisis maRaziebi daiketa, didZali xalxi eklesiaSi
sapyrobileSi: dim. CigogiZis, ios. kirkita- Seikriba, sadac warmoiTqva revoluciuri
Zis, ilarion kalandaZis da sxv. gadasaxleba] // sityvebi TviTmpyrobelobis winaaRmdeg, al.
Sroma. - 1906. - 20 ivnisi. - #62. - gv. 2. kldiaSvilis pativsacemad. misi cxedris qu­
TaisSi Camosvenebis dros, didZalma xalxma
wyaro: demonstracia gamarTa da revolucionereb­
1. z. CiqvilaZis naambobidan; ma al. kldiaSvilis cxedris winaSe aRTqma
2. quTaisis gubernatoris (smaganis) moxsene­ dades: tyviis msrolel jalaTebisTvis axlo
ba mefis nacvlisadmi 1905 w. - revoluciis momavalSi tyviiTve gaecaT pasuxi. daikrZala
muzeumi. quTaisis mTavarangelozis eklesiaSi.
dedam – efrosine kldiaSvilisam –sof.
kiwmariSvili, simon (1886 – ) – muSa-ga­ simoneTSi mis saxelze samkiTxvelo daaarsa,
momgonebeli, – guriidan. daibada sof. bJo­ rasac TiTonve ganagebda sikvdilamde.
leTSi, glexis ojaxSi. 1917 wlidan Tbilisis
calke gamocemulia:
saqonlis sadgurSi muSaobda, 1921 wlidan
1. mokle mineraluri qimia: specialuri nawili
– baTumis sanapiro artelSi, 1928 wels – sa­
(Teoriuli nawili ix. `moambe~, 1903, #10 da
dguris gaerTianebuli fabkomis xelmZRvane­
12) / a. kldiaSvili. - tf., 1905 (qarTvelTa amx.
lad; 1928-1929 wlebSi saqarTvelos safeiqro
st.). - kani, Tavfurc., 233, II gv.
trestma moskovs gagzavna kvalifikaciis asa­
maRleblad, saidanac dabrunebis Semdeg Tbi­
gamoqveynebulia:
lisis maudis qarxanaSi daiwyo muSaoba bri­ 1. s. b. lorTqifaniZis xsenebas: (werili odes-
gadis xelmZRvanelad da sawarmoo komisiis idan) // cnobis furceli. - 1901. - 24 aprili. -
Tavmjdomared. #1445. - gv. 4;

699
2. mokle mineraluri qimia. Teoretiuli nawili, vilis mosaxseneblad, sazogadoebis TanagrZ-
fizika da qimia: (vuZRvni sayvarel dedas) // noba] // cnobis furceli. - 1905. - 18 noemberi.
moambe. - 1903. - #10, gany. 2. - gv. 1-19; #12, gany. - #2953. - gv. 2;
1. - gv. 19-44; 12. ~kviras, anCisxatis taZarSi~...: [gadaixades saba
3. mokle mineraluri qimia: specialuri nawili kldiaSvilis panaSvidi] // cnobis furceli. -
// moambe. - 1904. - #9, damateba. - gv. 1-16; #11, 1905. - 2 noemberi. - #2939. - gv. 2;
damateba. - gv. 17-32; #12, damateba. - gv. 33-48. 13. man-man. al. kldiaSvilis cxedris mosveneba:
4. mineraluri qimia // moambe. - 1905. - #2, dama- [sadgur sajavaxodan quTaisamde] // iveria. -
teba. - gv. 49-64; #3, damateba. - gv. 64-80; #4, 1905. - 19 noemberi. - #210. - gv. 4;
damateba. - gv. 81-96; #5, damateba. - gv. 97-117; 14. mariam ZnelaZisa SvilebiT acxadebs Tavisi
#6, damateba. - gv. 113-128; #7, damateba. - gv. Zmis, aleqsandre kldiaSvilis panaSvids // cno-
129-144; #8, damateba. - gv. 145-160; #9, dama- bis furceli. - 1905. - 28 oqtomberi. - #2935.
teba. - gv. 161-176; #10, damateba. - gv. 177-192; - gv. 1. - Semdeg nomrebSiac;
#11-12, damateba. - gv. 209-233. 15. megobrebi da amxanagebi gansvenebuli aleqsan-
dre kldiaSvilisa: [acxadeben, rom panaSvidi
mis Sesaxeb: Catardeba anCisxatis taZarSi] // cnobis fur-
1. rogorc gvatyobineben... // cnobis furceli. - celi. - 1905. - 30 oqtomberi. - #2937. - gv. 1;
1900. - 18 ivnisi. - #1155. - gv. 1; 16. odessa: [depeSa, rom 10 oqtombers, baTums
2. avaliani, sim. saba kldiaSvili: (werili odesi- waasvenes saba kldiaSvilis neSti] // cnobis
dan): [nekrologi] // cnobis furceli. - 1905. - 6 furceli. - 1905. - 13 noemberi. - #2949. - gv. 3;
noemberi. - #2943. - gv. 4; 17. odessa: [universitetis laborantis, aleqsan-
3. aleqsandre grigolis Ze kldiaSvili, odesis dre kldiaSvilis mkvleloba]: depeSa // iveria.
universitetis privatdocenti, TanamSromeli - 1905. - 26 oqtomberi. - #190. - gv. 3;
Jurn. `moambisa~. tragikulad moklul iqna 20 18. odesaSi mokluli aleqsandre kldiaSvilis pa-
otombers odesaSi: [portreti] // cnobis fur- naSvids acxadebs deda efrosine kldiaSvili-
celi: suraTebiani damateba. - 1905. - 30 oqtom- sa SvilebiT // cnobis furceli. - 1905. - 28 oq-
beri. - #357. - gv. 1; tomberi. - #2935. - gv. 1. - Semdeg nomrebSiac.
4. aleqsandre (saba) kldiaSvilis cxedris mos- - agreTve, ix.: iveria. - 1905. - 28 oqtomberi. -
venebas quTaisSi: [iuwyebian: deda, debi da #191. - gv. 1;
Zmebi] // cnobis furceli. - 1905. - 15 noemberi. 19. saba kldiaSvilis dasaflaveba: (werili quTai-
- #2950. - gv. 1; iveria. - 1905. - 15 noemberi. - sidan) // cnobis furceli. - 1905. - 18 noemberi.
#206. - gv. 1; - #2953. - gv. 3;
5. araCveulebrivi ambavi quTaisSi: (sakuTaris 20. quTaisSi mTavar-angelozis eklesiaSi gadax-
korespondentisagan): [saba kldiaSvilis Ca- dili iqneba panaSvidi saba kldiaSvilis mo-
mosveneba] // cnobis furceli. - 1905. - 20 noem- saxseneblad: [acxadeben: da - nino abaSiZisa, Zma
beri. - #2955. - gv. 4; - andria meuRliT] // cnobis furceli. - 1905. - 4
6. axali ambavi: [prof. v. petriaSvilis depeSa, noemberi. - #2941. - gv. 1;
rom odesaSi, garda al. (saba) kldiaSvilisa, 21. mRvdeli revolucioneri: [general Sirinkinis
mouklavT studenti bairamaSvili da jariska- Txovna eqsarxosis moadgiles, - dasajos mRv-
ci sabaxtaraSvili] // cnobis furceli. - 1905. deli ioane boboxiZe, romelmac aRmaSfoTe-
- 28 oqtomberi. - #2935. - gv. 3; beli sityva warmoTqva odesaSi moklul saba
7. b-Svili k. (konstantine berekaSvili). werili kldiaSvilis panaSvidze] // Sroma. - 1906. - 29
odesidan: [ebraelTa darbeva. moxsenebulia a. aprili. - #22. - gv. 3;
kldiaSvilis gambedaoba] // iveria. - 1905. - 13 22. sali. baTumi: [reaqciis gaZliereba; mokluli
noemberi. - #205. - gv. 4; qalaqis darajis dasaflavebaze, general-gu-
8. gaz. `naSa Jiznsa~ da `naSi dniSi~ gamoqveyne- bernatorma sityvaSi dacinviT moixsenia a.
buli profesorTa moTxovnilebebi // iveria. kldiaSvili, rogorc `odesaSi SemTxveviT
- 1905. - 8 Tebervali. - #18. - gv. 2; mokluli viRac laboranti~] // cnobis fur-
9. gansvenebuli a. g. kldiaSvili: [kuboSi] // cno- celi. - 1906. - 14 marti. - #3026. - gv. 1-2;
bis furceli: suraTebiani damateba. - 1905. - 8 23. quTaisis ambebi: [saba kldiaSvilis mosaxsene-
dekemberi. - #367. - gv. 2; beli panaSvidi mTavarangelozis eklesiaSi.
10. depeSebi: [baTumidan - saba kldiaSvilis cxe- panaSvidis dros baRTan jari idga] // megobari.
dris mosvenebis Sesaxeb. areuloba xersonis - 1906. - 26 oqtomberi. - #26. - gv. 2;
polkis jariskacTa Soris yvirilaSi] // cnobis 24. quTaisSi... gadaxdil iqneba wlis wirva da pa-
furceli. - 1905. - 15 noemberi. - #2950. - gv. 3; naSvidi gansvenebuli saba (aleqsandre) grigo-
11. zugdididan gvweren: [panaSvidi saba kldiaS- lis Ze kldiaSvilis mosaxseneblad: [acxade-

700
ben: deda, debi da Zmebi] // megobari. - 1906. - 19 mesakuTre-aznauris ojaxSi (mama – samsaxuris
oqtomberi. - #21. - gv. 1; kaci, Semdeg – soflis meurne, deda – n. Ro­
25. WeliZe, l. aleqsandre-saba kldiaSvili: [qar- RoberiZis asuli kesaria, meojaxe). 6-7 wlis
Tveli qimikosis da revolucioneris garda- d. kldiaSvili quTaisSi, andria mrevliSvi­
cvalebis 40 wlisTavis Sesrulebis gamo] // lis saswavlebelSi miabares. 1872 wels, sxva
industriuli quTaisi. - 1945. - 24 noemberi. - 42 bavSvTan erTad, kievis samxedro gimnazia­
#232. Si gagzavnes, sadac samSoblo enas TandaTan
aviwyebdnen da `tatarCevad~ ixseniebdnen,
wyaro: samagierod, studentebi _ n. lomouri da m.
1. JRenti, Tengiz. revolucionuri moZraoba sa­ iluriZe _ samSoblo enisa da mwerlobis siy­
megreloSi 1905 w. - tf.: saxelgami, 1929. - gv. varuls unergavdnen. samSobloSi Camosvlis­
58; Tanave, daewafa qarTul mwerlobasa da is­
2. kldiaSvili, d. moTxrobebi, piesebi, memuare­ torias, amave dros, varjiSobda germanulsa
bi. - t. 2 / p/mg red. s. kldiaSvili. - tf.: fede­ da frangulSi, monawileobda sazogadoebriv
racia, 1935 (gam-ba teqnika da Sromas st.). - gv.: saqmianobaSi.
254, 270, 275, 352; sazogadoebriv muSaobaSi Caeba baTumSi
3. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- CasvlisTanave, sadac 26 weli imsaxura. aq sam­
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis saxuris dros, sazogado sakrebulos garSe­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; mo Semoikriba mowinave inteligencia, moawyo
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. qarTvel msaxiobTa (vl. mesxiSvili, v. abaSiZe,
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ al. yazbegi da sxv.) gastrolebi, 1882 wels sa­
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ TaveSi Caudga baTumis dramwres, romlis war­
binati), 1941. - gv. 475. modgenebiTac didi samsaxuri gauwia mSrome­
li xalxis gaTviTcnobierebas da erovnul aR­
kldiaSvili, andria grigolis Ze zrdas, mxurvale monawileoba miiRo baTumis
(18.. – 19..) _ gamomgonebeli, – teqnikosi, – Svi­ qarTuli skolisa da saurTierTo sakredito
li efrosine kldiaSvilisa. saTavadaznauro sazogadoebis daarsebaSi, qalaqis TviTmmar­
qarTul gimnaziaSi swavlis Semdeg (ver daam­ Tvelobis dawesebasTan erTad, mis opozi­
Tavra), saxuroTmoZRvro kursebze miiRo ga­ ciur amomrCevelTa saqmianobaSi, 1896 wels
naTleba. pirveli msoflio omis dros (1917), duelSi gamoiwvia `Черноморский вестник~-is
mZimed daWril meomarTa mTa-gorian adgi­ redaqtori palmi (gabriel episkoposis dakr­
lebSi gadasayvanad gamoigona erTcxeniani Zalvis gamo umarTebulo werilis moTavsebi­
sakace (kurtanze mowyobili), gaumjobesebu­ saTvis), ramac, im xanad, didi aliaqoTi astexa,
li haeroplanis modeli. suraTi moTavsebu­ daucxromlad muSaobda qarTvel muslimanTa
lia `saxalxo gazeTSi~ 1911, #56). 1922-1923 da qristian qarTvelTa daaxloebisaTvis – is­
wlebSi Seqmna mozardi Taobis saaRmzrdelo toriuli ukuRmarTobis mizeziT am ori ga­
klubi, dawera `xalxosnuri aRzrda-ganviTa­ TiSuli Zmis erTsave ojaxSi SeyrisaTvis, la­
reba~, Seadgina gegma: a) saxalxo sagrilobe­ zistanSi 1914 wels, sxvebTan erTad, qarTuli
lis `wyal-grilasi~ (qalaqis yovel nawilSi erovnebis TvalsazrisiT qadagebda, lazebs,
asagebad); b) avtomobilebis xis liandagis; g) rogorc Zvel qarTvelebs, saqarTvelosTan
or-borbliani msubuqi etlisa da sxv., rome­ SeerTebisken mouwodebda. 1918 wlis maisSi,
lic saTanado dawesebulebaSi waradgina. sxvebTan erTad, qedas gaigzavna aWarlebTan
molaparakebisaTvis da sxv.
mis Sesaxeb: 1804-1908 wlebSi, samsaxurSi metad
1. kan-Zin. bavSvTa klubi: [misi daarseba andria udierad epyrobodnen erovnuli mimarTule­
kldiaSvilis mier] // komunisti. - 1922. - 25 ivni- bis, revoluciuri gamosvlebisa da muSaTa
si. - #142. - gv. 3. moZraobisadmi TanagrZnobis gamo, da, ro­
gorc arakeTilsaimedos, daRestans gada­
wyaro: saxleba gadauwyvites, xolo raki misi gada­
1. saxalxo gazeTi. - 1911. - #56. saxlebaSi gagzavna ver moxerxda, samsaxuri­
dan gadaayenes. amis Semdeg, mcire jamagirze
kldiaSvili, daviT samsonis Ze (1862, msaxurobda quTaisis qalaqis gamgeobaSi, bo­
28/VIII – 1931, 24/IV) – saxalxo mwerali, – bele­ los – Savi qvis mrewvelTa sabWoSi. 1914 wels
tristi, dramaturgi, realisti, sinamdvilis isev gaiwvies samxedro samsaxurSi da lazis­
SesaniSnavi mxatvari da sazogado moRvawe, – tanSi – komendantad daniSnes sof. pironitSi,
imereTidan. daibada sof. simoneTSi, wvrili xofes maxloblad. qarTuli erovnuli jaris

701
SedgenisaTvis, 1917 wels, pirvel saTadari­ Zvelis dagmobisa da ganaxlebuli yofisken
go polkSi gadmovida, 1918 wels 600 oficriT miswrafeba gauRviZa, gviCvena sakuTari wo­
gaemgzavra baTums, aqedan – aWaris wylis sada­ debis – Tavadaznaurobis – sulieri gaxrwna,
rajoze. osmalTa Semosevis dros, 1918 wlis cxovrebisaTvis met bargad gadaqceva, ro­
martis 31, ukanaskneli matarebliT gamovida melsac mxatvruli ostatobiT STaagonebda:
baTumidan, – gzaSi bewvze gadarCa mtris ty­ an unda gardaiqmna, ganaxlde, an unda daiRu­
vias. 1919 wlis 1 seqtembridan pirveli divi­ povo, da wodebrivi urTierTobis aucilebe­
zionis StabSi msaxurobda, jarebis organiza­ li dangreva winaswar ganWvrita.
ciis Semdeg – StatgareSe gavida. d. kldiaSvilma Tavisi samwerlo mrwamsi
Tavi isaxela samwerlo da sazogadoebriv TviTonve aRniSna Tavisi memuarebis win wamZR­
asparezze uangaro moRvaweobiT. varebul werilSi `avtorisagan~: `es mogo­
1920 wlis Tebervlis 15, TbilisSi gadu­ nebebi iwereba im mosazrebiT, rom romelime
xades 30 wlis samwerlo moRvaweobis iubile, mkvlevarma Cveni warsuli cxovrebis suraTis
1930 wlis ivnisis 29 – 40 wlisa, romlis dro­ dasaxatavad SeiZleba am striqonebSic ipovos
sac, saxkomsabWom mianiWa `saxalxo mwerlis~ gamosadegi ram masala... naSroms ki vuZRvni
saxeli. Tbilisis aRmaskomma umaRles saswa­ maT xsovnas, vinc guli siyvaruliT gamiT­
vlebelSi daawesa misi saxelobis ori stipen­ bo, maswavla adamianis pativiscema da ndoba.
dia, me-18 skolas uwoda misi saxeli, yovel­ mokle monagonebSi araferi Seferadebuli
gvari komunaluri gadasaxadisagan gaaTavi­ ar iqneba. iqneba mxolod sinamdvile. sinamd­
sufla, daeniSna personaluri pensia da sxv. vile, romelsac gadauxrelad vemsaxurebodi
gardaicvala 1931 wlis aprilis 24, samSoblo mTeli Cemi mwerlobis ganmavlobaSi~.
sof. simoneTSi. daikrZala TbilisSi – mTaw­ misi nawerebis nawili gadaTargmnilia
mindaze. somxurad (y. karapetianisagan `mrevlSi~,
literaturul naSromTagan pirvelad 1906); rusulad (a. yanCelisagan `qamuSaZis
gamoaqveyna naTargmni moTxroba `mwyemsi~ gaWirveba~, `miqela~ da `mrevlSi~; k. Cerniavs­
(Txz. i. herderisa, germanulidan. `nobaTi~, kisagan `solomon morbelaZe~, 1939).
1884, #5-6) d. samsoniZes fsevdonimiT, Semdeg
– frangulidan naTargmni da wvrili werile­ calke gamocemulia:
bi gazeTSi. pirveli originaluri moTxroba 1. qamuSaZis gaWirveba: moTxroba: gadmobeWdili
`Serisxva~ dabeWda `moambeSi~ (1894, #5). amas Jurnal `moambe~-dan. - tf., 1900 (wignis gam.
moayola moTxrobebi: `msxverpli~ (`moambe~, qarTvel amx. st.). - Tavfurceli, 149 gv.;
1894, #9), `solomon morbelaZe~ (`moambe~, 2. moTxrobani. - tf.: qarTvelTa Soris wera-ki­
1894, #12), `wrfeli guli~ (`moambe~, 1896, Txvis gamavrcelebeli sazogadoebis gamocema
#11), `samaniSvilis dedinacvali~ (`moambe~, #53, 1901 (g. Carkvianis st.). - 198 gv.;
1897, #1, 2), `mrevlSi~ (`moambe~, 1898, #1), 3. moTxrobebi. - t. 1. - baTumi: kalandaZis gamo­
`qamuSaZis gaWirveba~ (`moambe~, 1900, #1-4), cema, 1911 (g.s. TavarTqilaZis st.). - XXI, 258,
`miqela~ (`moambe~, 1904, #1); piesebi: `irines [1] gv.; t. 2. - baTumi: kalandaZis gamocema, 1911
bedniereba~: [suraTi soflis cxovrebidan 2 (g.s. TavarTqilaZis st.). - 303 gv.;
moq.] (`moambe~, 1897, #12), `darispanis gasaWi­ 4. moTxrobebi. - t. 1: k. abaSiZis da i. gomarTlis
ri~: [sur. 1 moq.] (`moambe~, 1904, #3), `ubedu­ kritikuli werilebis zed darTviT. - tf.: wkg
reba~: [1 moq.] (`saxalxo gazeTi~, suraTebiani saz-bis gamocema #183, 1920 (b. kilaZis st.). -
damateba, 1915); memuarebi `Cemi cxovrebis 258 gv.; t. 2. - tf.: wera-kiTxvis gamavrcelebe­
gzazed~ (`mnaTobi~, 1925). moTxrobebsa da li sazogadoebis gamocema #196, 1920 (b. kila­
piesebSi cxoveli feradebiT, sruli sinamd­ Zis st.). - 342 gv.;
viliT asuraTxatebs 1880-1890-iani wlebis 5. bakulas Rorebi: suraTi. - tf.: qarTuli mwer­
Tavadaznaurobis CamoqveiTebas, mamulis sim­ loba, 1926 (s.s.m.u.s. poligr. 1-li st.). - 35 gv.:
ciriT gamowveul siRatakes, crumorwmuneo­ sur.; 15sm. - (biblioTeka `qarTuli mwerloba~
bas, loTobas, kudabzikur-aznaurul Tavmo­ #5);
yvareobas, cxovrebis saxsris mosapoveblad 6. rCeuli nawerebi: 2 tomad. - t. 1. - tf.: saxel­
adamianuri Rirsebis damamcirebel saqciels, gami, 1926 (poligraftr. 1-li st.). - 268, [1] gv.;
glexTa gonebriv sibneles, mointeligento t. 2. - tf.: saxelgami, 1926 (poligraftr. 1-li
(warsul) axalgazrdobis umweo mdgomareo­ st.). - 261, [1] gv.;
basa da sxv. cxovrebis sinamdvilis daxatviT, 7. samaniSvilis dedinacvali: moTxroba. – tf.:
sxvadasxva pirTa iumoristuli aRweriT, ubo­ Sroma, 1926 ([poligrafskolis stamba]). - 108,
roto, cremlnarevi dacinviT qarTvel xalxs [2] gv.; 18sm. - danarTi: saqarTvelos profkav­
Tvali auxila, sakuTar cxovrebaSi Caaxeda, Sirebis gamomcemloba `Sroma~-s gamocemani;

702
[tf.]: saxelgami, 1928 (poligraftr. 1-li st.). CarT. furc. sur.; 22sm.. - ydaze: `daviT kl-
- 110, [1] gv.; 18sm. - (saSkolo biblioTeka); tf.: diaSvilis medalioni~;
saxelgamis sasw. pedag. seqtori, 1933 (1-li 21. moTxrobebi. - Tb.: saxelgami, 1947 (saq. poli-
st.). - 70 gv.; 30sm. - (saskolo biblioTeka); gr. da gam-bis saqm. sammarTv. beWvdiTi sityvis
8. ori moTxroba. - tf.: qarTuli wigni, 1930 (ko- kombinati). - 237, [3] gv.;
leqtivi). - 111 gv.; 22. ubedureba: suraTi erT moqmedebad. - Tb.: saq.
9. memuarebi. - [tf.]: saxelgamis ga-ma, 1932 (1-li Teatr. saz-bis ga-ma xelovneba, 1947 [kanze:
st.). - 376 gv.: sur.; 1948] (saq. ssr poligr. da gamomc. saqm. sammar-
10. moTxrobebi / sergo kldiaSvilis red.; winasi- Tv. 1-li st.). - 22 gv.;
tyv. avt.: g. natroSvili. - t. 1: moTxrobebi. - 23. Избранные произведения [Текст]: пер. с груз. / Д.
tf.: federacia, 1933 (komunisti-s st.). - [I], 378 Клдиашвили; пер. С. Д. Клдиашвили. - М.: ОГИЗ
gv.. - 22sm. - (qarTuli klasikuri mwerloba); худож. лит., 1947. - 219 с.;
11. moTxrobebi, piesebi, memuarebi. - t. 2 / p/mg. 24. Сочинения = Txzulebani: В 2 т. / Давид
red. s. kldiaSvili. – tf.: federacia, 1935 Клдиашвили; Пер. с груз. Н. Чхеидзе; Лит. ред. А.
(gam-ba teqnika da Sroma-s st.). - 354 gv.; 22 sm. Дроздова; [Вступ. ст. Б. Жгенти]. - Т. I. - Тбилиси:
- damateba: SeniSvnebi (349 gv.). - damateba: `me­ «Заря Востока», 1950 (тип. им. Мясникова). - ХVI,
muarebSi~ aRniSnul saxelTa saZiebeli (351 380 с. + [1] фронт. л. портр.; Т. 2: [Пьесы] / Пер. с
gv.); груз. Н. Чхеидзе. - Тбилиси: «Заря Востока», 1952
12. Мачеха Саманишвили; Свиньи Бакула; Соломон (Тип. «Заря Востока»). - 304 с.;
Морбеладзе; Ростом Манвелидзе: Избранное / 25. TxzulebaTa sruli krebuli: 2 tomad / [winasi-
Давид Клдиашвили; Рис. худ. Ш. Дзнеладзе; Обл. tyv. avt.: s. Wilaia]. - t. 1. - Tb.: sabW. mweralis
худ. А. Чхаидзе. - Тифлис: Закгиз, 1935 (Тип. «Заря gam-ba da st., 1952. - XVI, 392 gv.: 1 furc. por-
Востока»). - 151 с., 3 л. ил.; 20 см.. - (Классики
tr.. - danarTi: «SeniSvnebi», gv. 367-75. - «daviT
литератур народов Закавказья. Грузинская
kldiaSvilis leqsikoni» gv. 377-91. - (qarTuli
литература). - На обл. загл.: Мачеха Саманишвили;
klasikuri mweroba); t. 2. – Tb.: sabW. mweralis
13. moTxrobebi. - Tb.: saxelgami, 1937 (teqnika da
gam-ba da st., 1952. - 404 gv.: faqs.. - danarTi:
Sromas st.). - 232 gv.; 21 sm.. - (saskolo biblio-
«SeniSvnebi s. kldiaSvili», gv. 389-94. - «daviT
Teka. mxatvruli literatura);
kldiaSvilis leqsikoni-m. alaviZe», gv. 395-
14. Невзгоды семьи Камушадзе: [Рассказы]: Пер. с
402. - (qarTuli klasikuri mwerloba).
груз. / Д. Клдиашвили; [Вступ. ст. Л. Асатиани; Илл.
И. Гурро]. - Тбилиси: Заря Востока, 1939. - 252, [3]
gamoqveynebulia:
с.: ил.;
1. baTumi // iveria. - 1888. - 16 noemberi. - #241. -
15. bakulas Rorebi: [moTxroba saSualo asakisa-
gv. 2-3; 1889. - 25 marti. - #65. - gv. 3;
Tvis]. - Tb.: sablitgami, 1941. - 28 gv.: il.;
2. baTumi, agvistos 28 // iveria. - 1888. - 1 seqtem-
16. darispanis gasaWiri: [piesa] xumroba erT moq-
beri. - #182. - gv. 2;
medebad / saqarTvelos sax. saTeatro muzeumi.
3. baTumi, 22 seqtembers // iveria. - 1888. - 25 seq­
- Tb., 1941. - 28 gv.;
temberi. - #201. - gv. 2;
17. Микела; Ростом Манвелидзе: Рассказы / Давид
4. msxverpli: [moTxroba] // moambe. - 1894. - #9,
Клдиашвили; Пер. с груз. А. Канчели и Н. Чхеидзе;
gany. I. - gv. 33-76;
Ред. Л. Асатиани. - Тбилиси: Заря Востока, 1942
5. solomon morbelaZe: [moTxroba] // moambe. -
(тип. им. Мясникова). - 48 с.; 14 см.. - (Библиотечка
1894. - #12, gany. I. - gv. 1-40;
грузинской художественной литературы; Вып. IX);
6. Serisxva: (ambavi) // moambe. - 1894. - #5, gany. I. -
18. darispanis gasaWiri: suraTi erT moqmedebad.
– Tb.: saq. Teatr. saz-bis gam-ba xelovneba, 1947 gv. 95-108;
[kanze: 1948] (saq. ssr poligr. da gamomc. saqm. 7. wrfeli guli: [moTxroba] // moambe. - 1896. -
sammarTv. 1-li st.). - 30 gv.; 20 sm.. - danarTi: #11, gany. I. - gv. 1-40;
`darispanis gasaWiri~, gv. 29-30; 8. irines bedniereba: suraTi soflis cxovrebi­
19. irines bedniereba: suraTi soflis cxovre- dan, 2 moqmedebad // moambe. - 1897. - #12, gany.
bidan, 2 moqmedebad. – Tb.: saq. Teatr. saz-is I. - gv. 58-100;
gamoc. xelovneba, 1947 [kanze: 1948] (saq. ssr 9. samaniSvilis dedinacvali: [moTxroba] // moambe.
poligr. da gamomc. saqm. sammarTv. 1-li st.). - - 1897. - #1, gany. I. - gv. 1-42; #2, gany. I. - gv. 1-48;
44 gv.; 20 sm.. - danarTi: `irines bedniereba~, gv. 10. mrevlSi: suraTi // moambe. - 1898. - #1, gany. I. -
41-44; gv. 1-20;
20. moTxrobebi da piesebi. - Tb.: saxelgami, 1947 11. rostomis ojaxoba: [eskizi] // cnobis fur-
(saq. ssr poligr. da gam-bis saqmeTa sammarTv. celi. - 1900. - 5 dekemberi. - #1318. - gv. 1-3; 8
beWdviTi sityvis kombinati). - 928 gv.: il., 3 dekemberi. - #1321. - gv. 1-2;

703
12. qamuSaZis gaWirveba: [moTxroba] // moambe. - 34. rogor daiwera `elguja~: [d. kldiaSvilis
1900. - #1, gany. I. - gv. 1-48; #2, gany. I. - gv. 2-33; mogonebidan] // komunisti. - 1938. - 26 ianvari.
#3, gany. I. - gv. 63-86; #4, gany. I. - gv. 31-77; - #20. - gv. 3; sabWoTa aWara. - 1938. - 3 Teberva-
13. luka asaTianis gasveneba baTumidan // cnobis li. - #27. - gv. 3;
furceli. - 1901. - 12 noemberi. - #1640. - gv. 4; 35. werili a. yazbegisadmi: [aRmoCenili saxelmwi-
14. l. n. asaTianis gardacvaleba // cnobis fur- fo muzeumis arqivSi] // literaturuli saqar-
celi. - 1901. - 11 noemberi. - #1638. - gv. 3; Tvelo. - 1941. - 25 aprili. - #17.
15. luka nikolozis Zis asaTianis moRvaweoba ba-
TumSi // cnobis furceli. - 1901. - 16 noemberi. Targmna:
- #1643. - gv. 3-4; 1. herderi, iohan-gotfrid. mwyemsi: [germanuli
16. darispanis gasaWiri: suraTi erT moqmedebad // moTxroba. Targmani] // nobaTi. - 1884. - #5-6. -
moambe. - 1904. - #2, gany. I. - gv. 1-32; gv. 274-277;
17. miqela: [moTxroba] // moambe. - 1904. - #1, gany. 2. karmen silva. mTa-naxSiri: [Txzuleba] // Tea-
I. - gv. 1-18; tri. - 1886. - #7. - gv. 66-69.
18. werili redaqciis mimarT: [~cnobis furclis~
#2764-Si moTavsebuli werili xelweriT. mis Sesaxeb:
d.k.-Svili, mas ar ekuTvnis] // cnobis furceli. 1. ~baTumis qarTulis skolis samzrunvelo ko-
- 1905. - 31 marti. - #2785. - gv. 4; mitetis mdivani, b-ni d. kldiaSvili...~ // iveria.
19. akakis pirveli naxva Cemgan // ganaTleba. - 1911. - 1888. - 25 dekemberi. - #273. - gv. 2;
- #1. - gv. 26-27; 2. naTaZe, m. batono redaqtoro! // iveria. - 1888. -
20. Tavadi petres naambobi // kolxida: almanaxi. - 10 marti. - #51. - gv. 3;
quTaisi, 1911. - #1. - gv. 3-5; 3. marTeblobis gankargulebani // iveria. - 1890. -
9 ianvari. - #5. - gv. 2;
21. Tavadi petre: [eskizi] // grdemli. - 1912. - wigni
4. abaSiZe, kita. – a) cxovreba da xelovneba // ive-
I, gany. 1. - gv. 55-59;
ria. - 1895. - 16 ivlisi. - #150. - gv. 1-3; b) cxo-
22. mSoblis nugeSi: (suraTi axlo warsulidan).
vreba da xelovneba. Cveni axalgazrdoba // moam-
[moTxroba] // promeTe. - 1918. - #1. - gv. 5-7;
be. - 1897. - #7, gany. II. - gv. 25-51; #10, II gany.
23. al. yazbegis `elguja~-s Sesaxeb // xelovneba. -
- gv. 54-96; g) saqarTvelos warsulis saukunis
quTaisi, 1919. - #2. - gv. 2-4;
literatura, misi mosalodneli da sasurveli
24. bakulas Rorebi: suraTi [moTxroba] // cisart-
momavali: (VII. b-ni dav. kldiaSvili) // cnobis
yela. - 1920. - #8. - gv. 19-34;
furceli. - 1901. - 7 aprili. - #1429. - gv. 1-3;
25. arsen jorjiaSvilis davaleba: [mogoneba] // gr-
d) cxovreba da xelovneba: (recenzia) // cnobis
demli. - 1923. - #2. - gv. 30-31;
furceli. - 1901. - 9 Tebervali. - #1378. - gv.
26. ori mTavarmarTebeli: [dandukov-korsakovisa
1-3; e) etiudebi me-XIX saukunis qarTuli li­
da golicinis Sesaxeb] // grdemli. - 1923. - #5. -
teraturis Sesaxeb / kita abaSiZisa. - t. 2. - qu­
gv. 17-19;
Taisi: T. mTavriSvilis da amx. wignis maRaziis
27. anketebi vano sarajiSvilze: vano sarajiSvi-
gamocema (ioseb m. xelaZis st.). - gv. 263-282;
li / i. gedevaniSvili; didi momRerali / s. San-
5. yifSiZe, gr. saliteraturo mimoxilva, zrda
SiaSvili; vano sarajiSvili / d. kldiaSvili; v.
Cvenis literaturis 50-iani welni da mis Sem-
sarajiSvili / m. javaxiSvili // droSa. - 1924. -
degni aTeulni. riT iCina Tavi 80-ianma wlebma.
#21-22. - gv. 19-20;
erTi misi samsaxurica. saero kilo Cvens poezia-
28. dRevandeli qarTuli Teatri: [werili] //
Si. rogor asuraTeben Cvens cxovrebas axali
saxioba. - 1924. - #[1]. - gv. 4;
mweralni? vin gvaZlevs imeds? // moambe. - 1896.
29. mariam safarovi-abaSiZisa: (moRvaweobis 45 - #1, gany. II. - gv. 90-100; #2, gany. II. - gv. 97-108;
wlisTavis Sesrulebis gamo) // droSa. - 1924. - 6. nakaSiZe, i. – a) Cveni mwerloba: kldiaSvili, da­
#5. - gv. 27; viT. `samanaSvilis dedinacvali~, moTxroba d.
30. vaso abaSiZe - rkinigzis agenti // xelovneba. - kldiaSvilisa. `moambe~ #1, #2. 1897 w. [recen­
1925. - #1. - gv. 13; zia] // kvali. - 1897. - #11. - gv. 226-229; b) Cveni
31. Suacecxlis piras: (soflis suraTi) // axali ka- mwerloba: kldiaSvili, d. `irines bedniereba~
vkasioni. - 1925. - #1. - gv. 117-120; suraTi soflis cxovrebidan 2 moq. J. `moambe~
32. Cemi cxovrebis gzazed: [mogoneba] // mnaTobi. - #12, 1898 w. [recenzia] // moambe. - 1898. - #3,
1925. - #4. - gv. 147-178; #5-6. - gv. 193-217; #7. - gv. gany. II. - gv. 32-45;
149-165; #8-9. - gv. 190-325; #11-12. - gv. 80-126; 7. mkiTxveli. – a) moambe, Tviuri Jurnali 1898 w.:
33. ~elgujas~ Sesaxeb: [daviT kldiaSvilis mogo- [recenzia] // kvali. - 1898. - #6. - gv. 106-107; b)
nebidan] // axalgazrda komunisti. - 1938. - 2 Te- moambe, yovel-Tviuri Jurnali. 1898, N3: [re-
bervali. - #26. - gv. 3; cenzia] // kvali. - 1898. - #16. - gv. 278-280;

704
8. patara kaci. q. baTomi // kvali. - 1898. - #40. - gv. 24. xuskivaZe, T. kritika da bibliografia: [miqe­
662-663; la. moTxroba d. kldiaSvilisa. `moambe~, 1904,
9. wereTeli, akaki. bibliografiuli SeniSvna // #1] // iveria. - 1904. - 25 maisi. - #121. - gv. 2-3;
akakis krebuli. - 1898. - #9, gany. I. - gv. 49-53; 25. vaSakiZe, besarion (pelaSvili, b.). `irines
10. gorgaZe, sergo (droebiTi Crdiloeli, s. g.). bedniereba~ suraTi soflis cxovrebidan d.
sazogadoebrivi evolucia da Tanamedrove kldiaSvilisa: recenzia [vaSakiZe besarion] pe-
samRvdeloeba: (d. kldiaSvilis suraTis gamo: laSvili b.: [q. foTSi sasargeblod dadgmuli
`mrevlSi~, `moambe~ 1898 w. #1) // mwyemsi. - 1899. warmodgena. d. Carkvianisa da sxv. TamaSi] // ive-
- #2. - gv. 4-7; #5. - gv. 6-8; #6. - gv. 7-9; ria. - 1905. - 15 ivnisi. - #100. - gv. 4;
11. fancxava, romanoz (xomleli). - a) kritikuli 26. quTaisi: [qarTuli dasis mier dram. etiudis
SeniSvnebi: d. kldiaSvili // akakis krebuli. - `leanas~ da d. kldiaSvilis `irines bedniere-
1899. - #9, gany. I. - gv. 38-78; b) kritikuli Se- bas~ warmodgena] // megobari. - 1906. - 5 dekembe-
niSvnebi: (`grdemli~, saliteraturo krebuli. ri. - #59. - gv. 3;
wigni I.) // Sinauri saqmeebi. - 1912. - #40. - gv. 27. repertuari // isari. - 1907. - 9 noemberi. - #247.
10-11; #41. - gv. 9-11; - gv. 4;
12. gi-vi. `moambe~ 1900. #1, #2: [recenzia] // kvali. 28. saliteraturo krebuli // isari. - 1907. - 15
- 1900. - #17. - gv. 271-272. - bibliografia. - ga- noemberi. - #252. - gv. 2;
grZ. #18. - gv. 291-292; 29. 27 oqtombers... // Cveni kvali. - 1908. - #22. - gv.
13. gomarTeli, i. – a) axali gza: kldiaSvili, d. `qa­ 355;
muSaZis gaWirveba~. `moambe~ tf. 1900, #1, 2, 3, 30. avaliani, daviT (don-valiani). Teatri da xe-
4. [recenzia] // kvali. - 1900. - #29. - gv. 463-466; lovneba // Sroma. - 1908. - #8. - gv. 12;
#30. - gv. 474-477; #32. - gv. 510-513; b) 1900 wlis 31. dadiani, Salva. `usaRsroba~ da qarTveli
mwerlebi: werili redaqcias // amirani. - 1908.
sityva-kazmuli mwerloba // kvali. - 1901. - #1.
- 18 ivlisi. - #111. - gv. 3;
- gv. 12-15; #2. - gv. 26-28; #6. - gv. 96-98; g) dav.
32. i. nakaSiZis leqciebi // isari. - 1908. - 28 Teber-
kldiaSvilis moTxrobani // kvali. - 1902. - #23.
vali. - #47. - gv. 2;
- gv. 379-380; #24. - gv. 394-396; d) gasuli wlis
33. kviras, 11 maiss saxalxo universitetSi... //
sityvakazmuli mwerloba // cisartyela. - 1921. -
cxovrebis sarke. - 1908. - 9 maisi. - #15. - gv. 2;
#14. - gv. 59-95; e) daviT kldiaSvili // daexmare
34. megreli, dutu. kidev Cvenebur sityva kazmul
invalids: erTjeradi gazeTi. – 1930. – #1;
mwerlobis SeCerebis gamo: werili redaqciis
14. wulukiZe, al. // Новое обозрение. – 1900. – 19
mimarT // amirani. - 1908. - 16 ivlisi. - #109. - gv.
noemberi. – #5567;
3;
15. qarTuli Teatri: [recenzia] // kvali: yovelk-
35. merkvilaZe, ioseb (sosiko). akakis iubile aka-
vireuli Jurnali. - 1901. - #40. - gv. 864;
kis dRe quTaisSi // momavali. - 1908. - 21 dekem-
16. S. qarTuli Teatri quTaisSi // kvali. - 1901. -
beri. - #28. - gv. 1-2;
#49. - gv. 1004-1005;
36. mwerlebi mwerlobis dacemis Sesaxeb // mze. -
17. warmodgenili iqneba ...~irines bedniereba~,
1908. - 6 oqtomberi. - #1. - gv. 3-4;
scenebi 2 moqm. d. kldiaSvilisa da `pirveli
37. g. volskis dakrZalva // foni. - 1909. - 18 oqtom-
buzi~, kom. 3 moqm. Targm. v. guniasi... // kvali. -
beri. - #7. - gv. 2;
1901. - #39. - gv. 848;
38. gizo. WiaTura (imereTi) // momavali. - 1909. - 29
18. saxalxo warmodgena // cnobis furceli. - 1902.
oqtomberi. - #52. - gv. 4;
- 8 oqtomberi. - #1947. - gv. 4;
39. g. ob. n. gabunia-cagarlis iubilei quTaisSi
19. Savdia, galaqtion (Parole). quTaisi: (saxalxo (sak. korespondentisagan) // momavali. - 1909. - 8
warmodgena) // kvali. - 1902. - #46. - gv. 736-737; dekemberi. - #85. - gv. 3-4;
20. Teatri // cnobis furceli. - 1903. - 11 marti. - 40. k. abaSiZe apirobs... // foni. - 1909. - 18 oqtombe-
#2093. - gv. 3; ri. - #7. - gv. 2;
21. daviT kldiaSvili: [portreti] // saqarTvelos 41. saiubileo dResaswauli qalaq quTaisSi.: (3
kalendari. - 1904. - gv. 485; dekembers) // foni. - 1909. - 6 dekemberi. - #14. -
22. Teatri // cnobis furceli. - 1904. - 28 ianvari. gv. 2-4;
- #2392. - gv. 4; 42. saxalxo universiteti // foni. - 1909. - 6 dekem-
23. rcxilaZe, grigol (zangi). – a) recenzia // cno- beri. - #14. - gv. 1;
bis furceli. - 1904. - 29 seqtemberi. - #2625. 43. qalaqis wignTsacavis gamgeT... // foni. - 1909. - 1
- gv. 2-3; b) sityvakazmuli mwerloba 1904 w.: [s. noemberi. - #9. - gv. 2;
yifianis, m. adamaSvilis, n. arboelis (lomou- 44. quTaisi (sakuTari korespondentisagan) // mo-
ris), iv. afxazis, d. kldiaSvilisa da T. razi- mavali. - 1909. - 5 dekemberi. - #83. - gv. 3;
kaSvilis nawarmoebebis ganxilva] // cnobis 45. quTaisis Teatri... // momavali. - 1909. - 2 dekem-
furceli. - 1905. - 11 ianvari. - #2723. - gv. 2-3; beri. - #80. - gv. 1;

705
46. quTaisis Teatri. xuTSabaTs, 3 dekembers... // 61. sandro. v.SalikaSvilis benefisi // xalxi. -
foni. - 1909. - 29 noemberi. - #13. - gv. 1; 1911. - 17 Tebervali. - #9. - gv. 1-2;
47. warmodgena 12: qarTuli Teatri. kviras, 19 62. ~sorapnis~ axali gamocema // saxalxo kalenda-
aprils... // Cveni saqme. - 1909. - 17 aprili. - #36. ri. - 1911. - gv. 2;
- gv. 1; #37. - gv. 1; 63. qarTuli Teatri // xalxi. - 1911. - 15 Teberva-
48. WiaTuris saxalxo universiteti // Cveni saqme. li. - #7. - gv. 4; 19 Tebervali. - #11. - gv. 4;
- 1909. - 24 Tebervali. - #17. - gv. 3; 64. oqros verZis qronika: daviT kldiaSvils
49. xaxanaSvili, a. grigol volskis xsovnas // fo- dauweria... // oqros verZi. - quTaisi, 1913. - #1.
ni. - 1909. - 25 oqtomberi. - #8. - gv. 3; - gv. 15;
50. gabriCaZe, akaki (ak. plebeiSvili). xoni: 26 65. oqros verZis qronika: dRes qalaqis TeatrSi...
ivniss pirvelad warmoadgines... // Teatri da // oqros verZi. - quTaisi, 1913. - #4. - gv. 64;
cxovreba. - 1910. - #26. - gv. 16; 66. oqros verZis qronika: SabaTs, am nomris gamos-
51. gamocema mix. kalandaZisa q. baTumSi... // saqme. - vlis saRamos,... // oqros verZi. - quTaisi, 1913.
1910. - 2 seqtemberi. - #2. - gv. 1; 5 seqtemberi. - #2. - gv. 32;
- #5. - gv. 1; 67. d. kldiaSvili: avadmyofobisa gamo [portre-
52. miiReba xelis mowera...: [gancxadeba] // axali ti] // Teatri da cxovreba. - 1914. - #18. - gare-
gza. - 1910. - 3 agvisto. - #37. - gv. 1; 4 agvisto. kanis pirveli gv.;
- #38. - gv. 1; 68. dramaturgni: [portretebi] // Teatri da cxo-
53. nego simoneli. sof. simoneTi // axali gza. - vreba. - 1914. - #14. - gv. 3-5;
1910. - 29 ivlisi. - #33. - gv. 4; 69. vaJa-fSavela da d. kldiaSvili, kvicariZis
54. ri. s. simoneTi (quTaisis mazra) // saqme. - 1910. - wignis maRaziaSi, q. quTaisSi: [suraTi] // laxti.
7 seqtemberi. - #6. - gv. 4; - 1914. - #17. - gv. 4;
70. L’ami. quTaisis qarTuli dasi: „mTis zRapari~,
55. warmodgena #24 qarTuli Teatri... // saqme. -
n. SiukaSvilisa. „darispanis gasaWiri~, d. kl-
1910. - 16 noemberi. - #44. - gv. 1;
diaSvilisa. 25 enkenisTves 1914 w. [recenzia] //
56. benefisi v. SalikaSvilisa // xalxi. - 1911. - 15
Teatri da cxovreba. - 1914. - #33. - gv. 14-15;
Tebervali. - #7. - gv. 1;
71. qarTuli Teatris reJisorebs... // Teatri da
57. gamvleli. xoni // salamuri. - 1911. - #4. - gv. 14-
cxovreba. - 1914. - #11. - gv. 16;
15;
72. Cito. zneobrivi anarqia // sasoflo gazeTi. -
58. dRes qarTul TeatrSi... // xalxi. - 1911. - 17 Te-
1914. - #1. - gv. 2-3; N3. - gv. 10-12; #9. - gv. 5-9;
bervali. - #9. - gv. 1;
73. d. kldiaSvili da vaJa-fSavela: [suraTi] //
59. ir-. moTxrobebi dav. kldiaSvilisa. tomi I da II.
nakaduli: saymawvilo Jurnali mcirewlovan-
gamocema mix. kalandaZisa: [recenzia] // salamu-
TaTvis. - 1915. - #15. - gv. 4;
ri. - 1911. - #16. - gv. 14-15;
74. damswre. sof. bukiscixeSi (guria)... // Teatri
60. kldiaSvili, sergo. – a) qandakeba: (vuZRvni ma-
da cxovreba. - 1915. - #36. - gv. 15-16;
ma Cems - beletrist dav. kldiaSvils) // xalxi.
75. vaJa-fSavela da daviT kldiaSvili: [portre-
- 1911. - 16 Tebervali. - #8. - gv. 2; b) Zaxili war-
ti] // nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdil-
sulze: ZRvnaT beletrist mamas dav. kldiaSvi-
TaTvis. - 1915. - #7. - gv. 3;
ls: [proza] // salamuri. - 1911. - #18. - gv. 4-5;
76. ~Teatri da cxovrebis~ qarTvel mahmadianTa
g) daviT kldiaSvili. - tf.: saxelgami, 1930 (1-
nomerSi... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #28. -
li st.). - 89 gv.; d) daviT kldiaSvili. nawyveti
gv. 15;
mogonebidan. ukanaskneli gazafxuli // dro­
77. quTaisis TeatrSi... // Teatri da cxovreba. -
Sa. – 1932. – #7-8. – gv. 6-7; e) mogonebani daviT 1915. - #23. - gv. 15;
kldiaSvilze / mxatvari: sandro SanSiaSvili; 78. quT. qarT. msaxiobTa amxanagoba... // Teatri da
grafika: uCa jafariZis, l. grigoliasi; yda: d. cxovreba. – 1915. - #9. - gv. 16;
quTaTelaZis. - tf., 1933 (p/tr. 1-li st.). - 107 79. baTomSi... // Teatri da cxovreba. - 1916. - #41. -
gv.: sur.; v) daviT kldiaSvili da aleqsandre gv. 16;
yazbegi: 10 weli d. kldiaSvilis gardacvale- 80. mwerali daviT kldiaSvili: avadmyofobis ga-
bidan // literaturuli saqarTvelo. - 1941. mo. [portreti] // Teatri da cxovreba. - 1916. -
- 25 aprili. - #17; z) daviT kldiaSvili, 1862- #15. - gv. 3;
1931 / s. kldiaSvili. – Tb.: [gaz. literatura 81. mwerlebi... // Teatri da cxovreba. - 1916. - #10.
da xelovneba-s ga-ma], 1945 (l. p. berias saxel. - gv. 16;
poligrafkombinati `komunisti~). - 12 gv.; 16 82. gulisaba. baqos q.S.w.k.g. saz. gany. dram. seq-
sm.. - (literatura da xelovneba-s biblioTe- ciam... // Teatri da cxovreba. - 1917. - #8. - gv.
ka); T) daviT kldiaSvili: d. kldiaSvilis gar- 14-15;
dacvalebidan 20 wlisTavis gamo // literatu- 83. kalandaZe, nestor (eSmaki). eSmaki provincia-
ra da xelovneba. - 1951. - 29 aprili; Si: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1917. - #22. - gv.

706
6, 10; #23. - gv. 8-10; #24. - gv. 9-11. - darTuli 103. sv. wereTelma daamTavra... // Teatri da cxo-
aqvs malxazianis da gizo anjafariZis karika- vreba. - 1920. - #6. - gv. 15;
turebi; 104. RoRoberiZe, daTiko. daviT kldiaSvils: [leq-
84. mixeil T. qvariam,... // pirveli nabiji. - 1917. - si] // muSaTa cxovreba. - 1920. - #4. - gv. 10;
#16. - gv. 256; 105. SaraSiZe, Salva (T-na). oini: (saiubileo mo-
85. Jurnalis fondi: (vetcelis sastumro) // pir- Txroba) // eSmakis maTraxi. - 1920. - #13. - gv.
veli nabiji. - 1917. - #1. - gv. 15; #2. - gv. 28; 5-6;
#3. - gv. 47; 106. wereTeli, sv. – a) d. kldiaSvili // Teatri da
86. qarTvel mweralTa konferencia-sapato Ta- cxovreba. - 1920. - #4. - gv. 2-3; b) qalis ufleba:
vmjdomareni: [foto] // Teatri da cxovreba. - mogoneba d. kldiaSvilis iubiles gamo // Tea­
1917. - #40. - gv. 1; tri da cxovreba. - 1920. - #6. - gv. 6;
87. gr. saqariqedelma... // Teatri da cxovreba. - 107. rusTavelis Teatri: [d. kldiaSvilis `ubedu-
1918. - #8. - gv. 16; reba~ da `irines bedniereba~]: recenzia spe-
88. generali fon-kresi quTaisSi g. zdanoviCis qtaklebze // komunisti. - 1922. - 1 noemberi. -
wingTsacavSi qarTvel moRvaweTa Soris: (is. #251. - gv. 4;
kvicariZis Jurnal-gazeTebis kantora `imere- 108. xelovneba // komunisti. - 1922. - 27 oqtomberi.
T~-Si) // Teatri da cxovreba. - 1919. - #5. - gv. 1; - #247. - gv. 4; 28 oqtomberi. - #248. - gv. 2;
89. Tavisufalno moqalaqeno! // Teatri da cxo- 109. leli (metreveli levan). saxelmwifo akade-
vreba. - 1919. - #6. - gv. 14; miuri drama: [d. kldiaSvilis piesebis warmod-
90. Zia. zugdidis mosamsaxureTa sakrebulos sce- gena] // komunisti. - 1923. - 27 noemberi. - #273.
naze... // Teatri da cxovreba. - 1919. - #10. - gv. 15; - gv. 4;
91. gergeseli, k. furclebi: d. kldiaSvili // Tea­ 110. nemsaZe, k. amx. redaqtoro!: [madlobis gamo-
cxadeba krebul `Cveni mecnierebis~ redaqciis
tri da cxovreba. - 1920. - #6. - gv. 3-5;
mier mariam oraxelaSvils, S. dadians, d. kl-
92. gurgeniZe, pavle. q. axalcixis sakrebulos... //
diaSvils da sxvebs, vinc monawileoba miiRo
Teatri da cxovreba. - 1920. - #9. - gv. 15;
krebulis sasargeblod gamarTul literatu-
93. d. kldiaSvili: mwerali, misi iubiles... [foto]
rul gasamarTlebaSi] // komunisti. - 1923. - 3
// Teatri da cxovreba. - 1920. - #1. - gv. 1;
ivnisi. - #125. - gv. 4;
94. d. kldiaSvili: [foto] // Teatri da cxovreba. -
111. saxalxo Teatris dramaturgni: meore xana:
1920. - #6. - gv. 1;
[portretebi] // Teatri da cxovreba. - 1923. -
95. d. kldiaSvilis iubile... // Teatri da cxovre-
#1. - gv. 89;
ba. - 1920. - #3. - gv. 16; muSaTa cxovreba. - 1920.
112. iqsi. daviT kldiaSvili: moTxrobebi: tomi I:
- #4. - gv. 13;
bibliografia // komunisti. - 1926. - 26 oqtom-
96. d. kldiaSvilis iubiles... // Teatri da cxovre-
beri. - #244. - gv. 4;
ba. - 1920. - #1. - gv. 14; #6. - gv. 15; #7. - gv. 16;
113. d-re. akakis saRamo: [tramvais muSaTa klubSi] //
97. daviT kldiaSvilis saiubileod: [krebuli]. -
komunisti. - 1928. - 7 Tebervali. - #31. - gv. 4;
tf.: mweralTa kavSiris sabWos gamocema, 1920
114. daviT kldiaSvili - saxalxo mwerali: [dad­
(v. ruxaZis st.). - 16 gv.;
genileba saxalxo mwerlis wodebis miniWebis
98. dRes saRamos saxelmwifo... // Teatri da cxo-
Sesaxeb] // komunisti. - 1930. - 1 ivlisi. - #151.
vreba. - 1920. - #6. - gv. 15;
- gv. 4;
99. z., a. daviT kldiaSvilis iubile: [karikatu-
115. daviT kldiaSvilis iubile // komunisti. - 1930.
ra mwerlis personaJebze] // eSmakis maTraxi. -
- 30 maisi. - #124. - gv. 3; 25 ivnisi. - #145. - gv. 4;
1920. - #13. - gv. 7; 30 ivnisi. - #150. - gv. 5;
100. imedaSvili, ioseb. – a) d. kldiaSvilis iubi­ 116. natroSvili, g. – a) Сервантес Имеретии: [Давид
le... // Teatri da cxovreba. - 1920. - #8. - gv. 14; Клдиашвили] // На рубеже Востока. - 1930. - #5-
b) salami! // Teatri da cxovreba. - 1920. - #6. 6. - стр. 71-74; #11-12. - стр. 71-74; b) daviT kl-
- gv. 2; g) cremliT mocinari: d. kldiaSvili // diaSvilis Semoqmedeba / p/mg. red.: S. radiani.
Teatri da cxovreba. - 1920. - #6. - gv. 2-3. - te­ - tf.: saxelgami, 1935 (saxelgamis 1-li st.). -
qsts darTuli aqvs d. kldiaSvilis foto; 66 gv.; 16 sm.. - (masiuri biblioTeka); g) daviT
101. kritika da bibliografia: dav. kldiaSvili. kldiaSvili: [didi qarTveli mwerlis gardac­
moTxrobebi. tomi I da II. k. abaSiZis da iv. go­ valebis 15 wlisTavi] // komunisti. - 1946. - 24
marTlis kritikuli werilebis zeddarTviT. aprili. - #83; d) gamoCenili realisti mwera-
w. - kiTx. gamav. saz. gamocema: [recenzia] // ero­ li: d. kldiaSvilis dabadebidan 90 wlisTavis
ba. - 1920. - #13-14. - gv. 122-128; gamo // komunisti. - 1952. - 9 seqtemberi;
102. kunWulia, griSa. fiqri saqarTveloze // Tea­ 117. radiani, S. – a) daviT kldiaSvili: misi samwer­
tri da cxovreba. - 1920. - #2. - gv. 3; #6. - gv. lo moRvaweobis 40 wlis iubiles gamo: mxco­
5-6; #7. - gv. 4-5; #12. - gv. 3-4; #20; #24. - gv. 5; vani iubilari: mokle biografiuli cnobebi

707
// komunisti. - 1930. - 29 ivnisi. - #149. - gv. 3; dgmis gamo] // literatura da xelovneba. - 1949.
b) daviT kldiaSvili // komunisti. - 1931. - 29 - 2 oqtomberi. - #39;
aprili. - #98. - gv. 3; g) Давид Клдиашвили // На 131. Из `Заметок читателя~ Александра Цулукидзе //
рубеже Востока. - 1931. - #3-4. - стр. 98-103; d) Заря Востока. - 1938. - 27 августа. - #196. - С. 2;
daviT kldiaSvili: [Semoqmedebis mimoxilva]. - 132. gawerelia, a. d. kldiaSvili: [Semoqmedebis
tf.: saxelgamis sasw. pedagog. seqtoris ga-ma, kritikuli ganxilva] // Cveni Taoba. - 1940. - #4.
1933 (1-li st.). - 43 gv.: sur.; 16sm. - ([saskolo - gv. 48-52;
biblioTeka]); e) daviT kldiaSvili: [gardacva­ 133. gozaliSvili, S. qarTvel mweralTa da sazoga-
lebidan 10 wlisTavi] // literaturuli saqar­ do moRvaweTa mimowera iakob gogebaSvilTan:
Tvelo. - 1941. - 25 aprili. - #17; [ak. wereTlis, al. cagarelis, d. kldiaSvilis,
118. robaqiZe, gr. daviT kldiaSvili: [Semoqmede- Tedo razikaSvilis da i. meunargias werilebi]
biTi portreti] // qarTuli mwerloba. - 1930. // mnaTobi. - 1940. - #10. - gv. 91-107;
- #3-4. - gv. 97-108; 134. qiqoZe, g. daviT kldiaSvili: [cxovrebisa da
119. gorgaZe, v. momakvdavi wodebis mxatvari: [da- Semoqmedebis Sesaxeb] // literaturuli saqar­
viT kldiaSvili] // komunisti. - 1931. - 29 apri- Tvelo. - 1940. - 6 marti. - #7;
li. - #98. - gv. 3; 135. asaTiani, lado. daviT kldiaSvili: 10 weli
120. daviT kldiaSvilis gardacvalebis gamo: bio­ gardacvalebidan // komunisti. - 1941. - 24 apri-
grafiuli cnobebi // komunisti. - 1931. - 26 li. - #96;
aprili. - #96. - gv. 3; 136. gawerelia, a. wignebi da avtorebi: literatu­
121. daviT kldiaSvilis gardacvalebis gamo: mwe- ruli narkvevebis krebuli (1938-1940). - Tb.,
ralTa delegacia simoneTSi: samoqalaqo pa- 1941. - gv. 144-171;
naSvidi // komunisti. - 1931. - 28 aprili. - #97. 137. daviT kldiaSvilis xsovnis saRamo mweralTa
klubSi: [TbilisSi 28 aprils] // literaturu-
- gv. 4;
li saqarTvelo. - 1941. - 9 maisi. - #19;
122. daviT kldiaSvils dakrZalaven dRes. simone-
138. nucubiZe, g. daviT kldiaSvilis ucnobi weri-
Tidan sviramde. cxedris Camosveneba Tbilis-
li: [maswavlebel meri gurgeniZisadmi, daTa-
Si: samoqalaqo panaSvidi: [samZimris depeSebi] //
riRebuli 1927 wlis 15 TebervliT] // komunis-
komunisti. - 1931. - 29 aprili. - #98. - gv. 3;
ti. - 1941. - 8 ivnisi. - #133;
123. werili redaqciis mimarT: [daviT kldiaSvilis
139. sxirtlaZe, s. daviT kldiaSvili: 10 weli gar-
ojaxis werili saqarTvelos sabWoTa mTavro-
dacvalebidan // axalgazrda komunisti. - 1941.
bisadmi, daviT kldiaSvilis gardacvalebiT
- 24 aprili. - #96;
gamowveuli mwuxarebis gaziarebis gamo] // ko-
140. XX лет Советской Грузии [Текст]: [Соц.-экон.
munisti. - 1931. - 10 maisi. - #106. - gv. 3;
очерк]. - Тбилиси: Заря Востока, [1941]. - с. 228;
124. daviT kldiaSvilis xsovnis saRamo: [gardacva-
141. Зандукели, М. З. Д. С. Клдиашвили (1862-1931)
lebidan wlisTavis gamo] // komunisti. - 1932. -
// Очерки по истории грузинской литературы ХIХ
24 aprili. - #96. - gv. 4;
века / М. Зандукели. - Тбилиси: Изд-во и тип. ТГУ,
125. xundaZe, simon. daviT kldiaSvili. `memuare­
1941. - Стр. 276-285;
bi~. gv. 373, 1932 w. saxelgami: [bibliografia] //
142. Маградзе, А. Талантливый бытописатель: [К
saliteraturo gazeTi. - 1933. - 14 marti. - #6.
10-летию со дня смерти Д. Клдиашвили] // Заря
- gv. 4;
Востока. - 1941. - 24 апреля. - #96;
126. daviT kldiaSvilis xsovnis ukvdavsayofad:
143. baxturiZe, p. – a) daviT kldiaSvilis piesebi
// literaturuli aWara. - 1935. - #3. - gv. 6. - quTaisis TeatrSi / p. baxturiZe, g.samxaraZe
xelismowera: n. i.; // literaturuli saqarTvelo. - 1943. - 20 ian-
127. qarTveli mwerlebi rusul enaze: [d. kldiaS- vari. - #2; b) daviT kldiaSvilis piesebi mar-
vili, i. WavWavaZe] // komunisti. - 1935. - 23 noem- janiSvilis saxelobis TeatrSi: [recenzia] //
beri. - #271. - gv. 4; komunisti. - 1949. - 18 oqtomberi. - #207;
128. asaTiani, levan. kldiaSvilis imereTi rusTa- 144. Хачапуридзе, Георгий Васильевич. Грузинский народ
velis TeatrSi // rusTavelis Teatri. - 1936. - в борьбе за свою свободу и независимость [Текст] /
25 Tebervali. - gv. 3; Акад. Г. В. Хачапуридзе; Тбил. фил. Ин-та Марскса-
129. vasaZe, a. daviT kldiaSvili rusTavelis sax. Энгельса-Ленина при ЦК ВКП (б). - Тбилиси: Госиздат
TeatrSi // rusTavelis Teatri. - 1936. - 25 Te- ГССР. Сектор полит. лит., 1943. – с. 54;
bervali. - gv. 1; 145. alaviZe, mixeil. daviT kldiaSvilis leqsi­
130. RambaSiZe, Salva. – a) samaniSvilis dedinacva- koni: [mwerlis nawarmoebebidan amokrefili
li: [marjaniSvilis Teatris scenaze] // komu- imeruli sityvebi da gamoTqmebi, romelic
nisti. - 1937. - 15 maisi. - #109. - gv. 4; b) fardis gankuTvnilia qarTuli ganmartebiTi leqsi­
axdis win: [marjaniSvilis sax. saxelmwifo Tea- konisaTvis] // quTaisis saxelmwifo pedagogiu­
trSi daviT kldiaSvilis `darispanis gasaWi- ri institutis Sromebi. - quTaisi, 1946. - t. 6.
ris~, `irines bednierebis~ da `ubedurebis da- - gv. 49-62;

708
146. afxaiZe, S. daviT kldiaSvilis Semoqmedebis 164. janeliZe, n. daviT kldiaSvili // Cxaris kol-
garCeva // literatura da xelovneba. - 1946. - 8 meurne. - Cxari, 1949. - 23 oqtomberi. - #41-42;
ivnisi. - #24; 165. RvinefaZe, n. mwerlis saxlmuzeumSi: [daviT
147. daviT kldiaSvili: gardacvalebidan 15 wlis- kldiaSvili] // literatura da xelovneba. -
Tavis gamo // sabWoTa afxazeTi. - soxumi, 1946. 1950. - 13 agvisto. - #33;
- 25 aprili. - #82; 166. arCvaZe, S. daviT kldiaSvili: d. kldiaSvilis
148. kacaZe, a. daviT kldiaSvili: [qarTveli mwer­ gardacvalebidan 20 wlisTavis gamo // sabWoTa
lis gardacvalebis 15 wlisTavis gamo] // axal­ oseTi. - cxinvali, 1951. - 24 aprili;
gazrda komunisti. - 1946. - 25 aprili. - #50; 167. gogiaSvili, S. monografia daviT kldiaSvil-
149. qiaCeli, l. didi mxatvari: [15 wlisTavi daviT ze: n. dumbaZe. daviT kldiaSvili, monografia:
kldiaSvilis gardacvalebidan] // literatu- [recenzia // saxalxo ganaTleba. - 1951. - 21 Te-
ra da xelovneba. - 1946. - 8 ivnisi. - #24; bervali;
150. wulukiZe, v. mxatvari-humanisti: [15 wlisTavi 168. gociriZe, i. SesaniSnavi realisti mwerlis
d. kldiaSvilis gardacvalebidan] // litera- xsovna: mitingi d. kldiaSvilis saxl-muzeum-
tura da xelovneba. - 1946. - 8 ivnisi. - #24; Si: [sofeli zedasimoneTi] // axalgazrda komu-
151. Корнеев, Б. Выдающийся писатель-реалист: К nisti. - 1951. - 12 ivnisi;
15-летию со дня смерти Д. Клдиашвили // Заря 169. daviT kldiaSvilis moTxrobaTa gmirebi //
Востока. - 1946. - 25 апрель. - #84; sakolmeurneo sofeli. - Terjola, 1951. - 3
152. Ciqovani, s. amx. simon Ciqovanis moxseneba: [sa­ ivnisi;
qarTvelos sabWoTa mweralTa kavSiris gam­ 170. TevzaZe, d. cnobili realisti mwerali: daviT
geobis plenumze] // literatura da xelovneba. kldiaSvilis gardacvalebis 20 wlisTavis gamo
- 1947. - 28 seqtemberi. - #36; // sabWoTa afxazeTi. - soxumi, 1951. - 25 aprili;
153. daviT kldiaSvilis saxl-muzeumi: [simoneTSi] 171. kldiaSvili, n. kldiaSvilis saxl-muzeumi: [ze-
// literatura da xelovneba. - 1949. - 6 noembe- da simoneTSi]: d. kldiaSvilis gardacvalebi-
ri. - #44; dan 20 wlisTavis gamo // axalgazrda komunis-
154. damokidebuleba revoluciur moZraobasTan // ti. - 1951. - 26 aprili;
Cxaris kolmeurne. - Cxari, 1949. - 23 oqtombe- 172. maRlaferiZe, s. daviT kldiaSvili: d. kldiaS-
ri. - #41-42; vilis gardacvalebidan 20 wlisTavis gamo
155. didi realisti // Cxaris kolmeurne. - Cxari, // industriuli quTaisi. - quTaisi, 1951. - 24
1949. - 23 oqtomberi. - #41-42; aprili;
156. dumbaZe, neli. – a) daviT kldiaSvili: monogra- 173. sinamdvilis SesaniSnavi mxatvari - d. kldiaS-
fia. - baTumi: aWaris saxelgami, 1949 (aWaris vili: [mowinave statia] // sakolmeurneo sofe-
assr adgilobr. mrewv. saministros q. baTumis li. - Terjola, 1951. - 3 ivnisi;
samrewv. kombinatis st. - liT). - 144 gv.; 20sm. 174. Бахтадзе, Н. Выдающийся мастер грузинской
- bibliografia: lit-ra, SeniSvnebSi; b) daviT прозы: 20 лет со дня смерти Д. Клдиашвили //
kldiaSvili: [gardacvalebis 20 wlisTavis ga- Молодой сталинец. - 1951. - 26 апреля;
mo] // sabWoTa aWara. - baTumi, 1951. - 25 aprili; 175. Гогиава, К. Д. Клдиашвили: 20 лет со дня смерти //
157. zaqaraia, g. d. kldiaSvilis saxli-muzeumi: Заря Востока. - 1951. - 24 апреля;
[sofel simoneTSi] // komunisti. - 1949. - 23 oq- 176. Wilaia, s. didi qarTveli realisti: d. kldiaS-
tomberi. - #211; vilis dabadebidan 90 wlisTavis gamo // lite-
158. laSxia, a. daviT kldiaSvils: [leqsi] // Cxaris kol- ratura da xelovneba. - 1952. - 12 seqtemberi;
meurne. - Cxari, 1949. - 23 oqtomberi. - #41-42; 177. Жгенти, Б. Народный писатель: К 90-летию со дня
159. nawyveti d. kldiaSvilis moTxrobidan `solo- рождения Д. Клдиашвили // Заря Востока. - 1952. -
mon morbelaZe~ // Cxaris kolmeurne. - Cxari, 11 сентябрь;
1949. - 23 oqtomberi. - #41-42; 178. Месхи, И. Выдающийся писатель-реалист: К
160. JRenti, ak. d. kldiaSvili - Turq barbarosebis 90-летию со дня рождения Д. Клдиашвили //
mier Seviwrovebuli lazebis mosarCle // Cxa- Батумский рабочий. - Батуми, 1952. - 10 сентябрь.
ris kolmeurne. - Cxari, 1949. - 23 oqtomberi.
- #41-42; wyaro:
161. robaqiZe, v. daviT kldiaSvils: [leqsi]: 1. ~Teatri da cxovrebis~ qarTvel mahmadianTa
saxl-muzeumis gaxsnis gamo // Cxaris kolmeur- nomerSi... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #28. -
ne. - Cxari, 1949. - 23 oqtomberi. - #41-42; gv. 15;
162. sergo kldiaSvilis mogonebebidan // Cxaris kol- 2. gergeseli, k. furclebi: d. kldiaSvili // Tea­
meurne. - Cxari, 1949. - 23 oqtomberi. - #41-42; tri da cxovreba. - 1920. - #6. - gv. 3-5;
163. cecxlaZe, g. d. kldiaSvili Tbilisis operaSi: 3. imedaSvili, ioseb. – a) d. kldiaSvilis iubi­
[leqsi] // Cxaris kolmeurne. - Cxari, 1949. - 23 le... // Teatri da cxovreba. - 1920. - #8. - gv. 14;
oqtomberi. - #41-42; b) cremliT mocinari: d. kldiaSvili // Teatri

709
da cxovreba. - 1920. - #6. - gv. 2-3. - teqsts dar­ tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
Tuli aqvs d. kldiaSvilis foto; binati), 1941. - gv. 475;
4. kunWulia, griSa. fiqri saqarTveloze // Tea­ 22. literatura da xelovneba. - 1946. - 6 noemberi.
tri da cxovreba. - 1920. - #6. - gv. 5-6; - #43;
5. wereTeli, sv. – a) d. kldiaSvili // Teatri da 23. baTumis qarTuli Teatris 70 wlisTavi // komu­
cxovreba. - 1920. - #4. - gv. 2-3; b) qalis ufleba: nisti. - 1949. - 15 dekemberi. - #149.
mogoneba d. kldiaSvilis iubiles gamo // Tea­
tri da cxovreba. - 1920. - #6. - gv. 6; kldiaSvili, sergo daviTis Ze (1895,
6. xundaZe, simon. socializmis istoriisaTvis 18/X – ) _ mwerali, – prozaikos-beletristi da
saqarTveloSi. – t. 2: narodnikuli da marqsis­ dramaturgi, – ordenosani, – Svili zemoTxse­
tuli socializmi saqarTveloSi. – tf.: saxel­ nebulisa, umaRlesi ganaTlebiT.
gami, 1927. – gv. 200; jer kidev moskovSi studentobis dros,
7. xuroZe, varlam. qarTuli literaturis Tema­ aqtiurad monawileobda studentTa saTvis­
tiurad ganxilva me-XIX saukunidan Tebervlis tomos sazogadoebriv-literaturul da
revoliuciamde: [damxm. wigni Sromis skolis politikur saqmianobaSi. sxvaTa Soris, 1914
meore safexurisaTvis]. - tf.: politkato­ wels, monawileoba miiRo disputSi `mieces
rRelTa maRaziis gamocema, 1927 (poligraf­ qarTvel qals iuridiul-politikuri ufle­
tr. me-2 st.). - gv.: 97, 100-101, 178; ba Tu ara?~, romelSic s. kldiaSvilma, ro­
8. axalgazrda komunisti. - 1930. - 29 ivnisi. - gorc bralmdebelma antifeministma, amerikis
#141; 1 ivlisi. - #142; qalTa magaliTiT da cnobil mweralTa (Seqs­
9. ganaTlebis muSaki. - 1930. - 30 ivnisi. - #26; piri, Sopenhaueri, nicSe, veinengeri, tols­
10. daviT kldiaSvili - saxalxo mwerali: [dadge­
toi, mahomedi, arcibaSevi) mowmobiT, qalTa
nileba saxalxo mwerlis wodebis miniWebis Se­
uflebis winaaRmdeg gailaSqra da Tavisi sa­
saxeb] // komunisti. - 1930. - 1 ivlisi. - #151. - gv. 4;
bralmdeblo sityva ase daabolova: `imedia,
11. muSa. - 1930. - 30 ivnisi. - #149; 1 ivlisi. - #150;
qarTveli qali ar gaSordeba ojaxis keras da
12. radiani, S. daviT kldiaSvili: misi samwerlo
daicavs ojaxur tradiciebs, xolo politi­
moRvaweobis 40 wlis iubiles gamo: mxcovani
kis warmoebas mamakacebic moaxerxeben. TviT
iubilari: mokle biografiuli cnobebi // ko­
bunebam yvelas Tav-Tavisi daniSnuleba misca,
munisti. - 1930. - 29 ivnisi. - #149. - gv. 3;
da unayofoa am daniSnulebasTan SebrZole­
13. proletari [somxuri gazeTi]. - 1930. - #148;
ba~. qalTa uflebis damcvelma sv. wereTelma,
14. Рабочая правда. - 1930. - 29 ivnisi. - #171;
TviT sergosave mamis, daviT kldiaSvilis, mo­
15. daviT kldiaSvilis gardacvalebis gamo: bio­
Txroba `msxverplis~ mogonebiT gasca pasuxi:
grafiuli cnobebi // komunisti. - 1931. - 26
`nuTu marines (`msxverplis~ gmiri) tanjvi­
aprili. - #96. - gv. 3;
sa da msxverplis Semdeg, Cveni bralmdebeli
16. kldiaSvili, sergo. daviT kldiaSvili. nawy­
uaryofs qalTa uflebaso~, ris Semdeg nafic­
veti mogonebidan. ukanaskneli gazafxuli //
ma msajulebma daadgines: `mieces qarTvel
droSa. – 1932. – #7-8. – gv. 6-7;
17. toroSeliZe, mariam. qarTuli literatura:
qals Tanaswori uflebao~.
[moxseneba mweralTa sakavSiro yrilobaze 20
mwerloba daiwyo saqarTveloSi sabWoTa
agvistos] // komunisti. - 1934. - 28 agvisto. -
wyobilebis damyarebis pirveli wlebidanve,
#199. - gv. 2-4; jer – rogorc Jurnalistma, Semdeg – prozai­
18. zandukeli, mixeil. axali qarTuli litera­ kosma, ufro – simbolisturi ganxriT.
tura: umaRl. pedagog. saswavleblisaTvis / Tavis novela-moTxrobebsa da romanebSi
sssr ganaTl. saxalxo komisariati. - me-2 Sesw. exeba Tanamedrove xanas, Cveni qveynis aRor­
gamoc.. - t. 1. - baTomi: aWaristanis saxelgamis Zinebas, Zveli da axali yofa-cxovrebis,
ga-ma st.-liT., 1935. - gv. 12; zne-Cveulebebis da sxv. daxasiaTebas, xSirad
19. Малая советская энциклопедия [Текст] / Глав. ред. Н. – faruli satira-iumoriT. magaliTad, aRgvi­
Л. Мещеряков. - 2-е изд. - Т. 5: Исландия - Кумы [Текст]. wers yofil adamianTa saxecvlilebas (naxu­
- Москва: Советская энциклопедия, 1936. - Стр. 565; cari an mikitani, morwmune – RvTis msaxuri an
20. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis analiti­ uRmerToebis kavSiris wevri da sxv. cnobilia
kuri bibliografia / g. abzianiZis red. da winsi­ misi: `ferfli~ (romani. Tematurad `msoflio
tyv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi T. maWa­ imperialisturi omis Sesaxeb dawerili, ru­
varianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941. - gv. 399; sul da ucxo nawarmoebTa~ msgavsi), `provin­
21. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- ciis mTvare~, `svanuri moTxrobebi~, `aznaur
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis laxundarelis Tavgadasavali~ da sxv.
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; bolos, 1935 wlidan, dramaturgiaSic
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. isaxela Tavi, rogorc komediograf-satiri­
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ kosma. aRsaniSnavia misi: `Semodgomis aznau­

710
rebi~ (TavadaznaurTa gadaSenebis maCvenebe­ marTvelo. - Tb.: xalxuri Semoqm. kabinetis
li), `gmirTa Taoba~ (divertisantebisa da ni­ ga-ma, 1937 (saxmedgamis st). - 96 gv.; 17 sm.. - xel-
Rab-afarebulTa – mavnebelTa Sesaxeb), `gra­ naweris uflebiT;
fis qvrivi~ (poloneTis cxovrebidan. daidga 15. gmirTa Taoba: drama 4 moqm., 8 suraTad. 1937-
rusTavelis TeatrSi 1940 wels), `ukanaskneli 38 wlis sezoni / leninis ordenis rusTavelis
raindi~ (politikuri satira) da sxv. daweri­ sax. saxelmwifo Teatri. - [Tb.]: rusTavelis
li hqonda kinoscenarebic. Teatr. muzeumis ga-ma, [1938] (saqpartgam-bis
misi azriT: `mwerals ar uSvelis mar­ st). - 26, [6] gv.: portr. dasur.;
to formaluri ostatoba, Tu mis kalams ar 16. novelebi. – Tb.: federacias gam-ba da st., 1938.
amoZravebs Cveni epoqis ideebi~. - 127, [3] gv.;
17. roca zedazenidan gavcqeri: moTxrobebi / ser-
calke gamocemulia: go kldiaSvili. – Tb.: nakaduli, 1938. - 158 с.;
1. aznaur laxundarelis ucnauri Tavgadasava- 18. rCeuli proza. - Tb.: federacia, 1939. - 357 gv. 2
li. - tf.: Sroma, 1927 (st. poligrafsk.). - 59 gv.: daunomravi gv.;
sur.; me-2 Sesworebuli gamocema. - tf.: saxel- 19. omis kanoni: [moTxrobebis krebuli]. - Tb., 1942
gamis sab. da axalg. seqt. ga-ma da me-3 st., 1936. (federacia). - 76 gv.;
- 35 gv.: il.; 20. Четыре рассказа / Серго Клдиашвили; Пер. с груз.
2. provinciis mTvare: [moTxrobebi]. - tf.: Sroma, Наты Чхеидзе. - Тбилиси: Заря Востока, 1942 (тип.
1929 (poligraftr. 1-li st.). - 214 gv.; им. Мясникова). - 40 с.;
3. cicino gurieli. - [tf., 1929 (poligraftr. me- 21. daviT kldiaSvili, 1862-1931 / s. kldiaSvili.
5 st.]). - 14 gv.; 24sm. - (`axali sofelis~ biblio- – Tb.: [gaz. literatura da xelovneba-s ga-ma],
Teka; #3). - uTavfurcloa. - aRwerilia kanis 1945 (l. p. berias saxel. poligrafkombinati
mixedviT; agreTve: tf., 1930 (koleqtivi). - 43 `komunisti~). - 12 gv.; 16 sm.. - (literatura da
gv.; xelovneba-s biblioTeka);
4. daviT kldiaSvili. - tf.: saxelgami, 1930 (1-li 22. novelebis wigni. - Tb.: sabWoTa mwerali-s gam-
st.). - 89 gv.; ba da st., 1946. - 201, [3] gv.;
5. ferfli: qronikebi. - [tf.]: saxelgamis ga-ma, 23. xuTi moTxroba: [aznaur laxundarelis Tav­
1932 (1-li st.). - 274 gv.;
gadasavali, SemTxveva Zvel gorSi, erisTavi
6. mogonebani daviT kldiaSvilze / mxatvari: san-
cotne da sxv.] / s. kldiaSvili. – Tb.: sablitga­
dro SanSiaSvili; grafika: uCa jafariZis, l.
mi, 1946 (saq. ssr. poligraf. da gamomc. saqmeTa
grigoliasi; yda: d. quTaTelaZis. - tf., 1933
sammarTv. beWdviTi sityvis kombinati). - 76 gv.:
(p/tr. 1-li st.). - 107 gv.: sur.;
sur.;
7. moTxrobebi. - w. 1. - tf.: federacia, 1933 (p/sk.
24. brigadiris qorwineba / saq. ssr min. sabW. ar-
st.). - 258 gv.;
seb. kult.-saganm. dawes. saqm. kom-ti, saklubo
8. Пепел: Пер. с груз. / Серго Клдиашвили. - Москва,
dawes. gany-ba. - Tb.: saq. saxelmw. wignis pala-
1934. - 118, [1] с.;
tis gam-ba, 1947 (gaz. stalinis droSas st.). - 16
9. Пепелище / Серго Клдиашвили; Рис. и обл. худ.
gv.;
Арама Коджаяна. - Тифлис: Закгиз, 1934 (Тип.
25. piesebi da moTxrobebi. - Tb., 1947 (saq. ssr po­
Партиздата). - 119 с.;
ligr. da gam-bis saqmeTa sammarTv. beWdviTi
10. svanuri moTxrobebi / p/red.: b. CxeiZe. - tf.:
sityvis kombinati). - 540 gv.;
saxelgami, 1935 (saxelgamis me-3 st.). - 212 gv.;
26. Рассказы [Текст] / Серго Клдиашвили; Пер. с груз.
11. Грузинские новеллы [Текст] / Серго Клдиашвили;
Н. Чхеидзе. - Тбилиси: Заря Востока, 1947 (Тип.
Авториз. пер. с груз. Наты Чхеидзе; Ред.
им. Мясникова). - 128 с.;
и комментарии В. В. Гольцева. - Москва:
27. dabruneba: [moTxrobebi]. – Tb.: sabWoTa mwera-
Гослитиздат, 1935 (типо-лит. им. Воровского). -
Суп.-обл., переплет, 139, [2] с., 1 с. объявл., 6 вкл. lis gam-ba da st., 1948. - 164 gv.;
л. ил.; agreTve: Москва: Гослитиздат, 1941. - 168 28. axali moTxrobebi. – Tb.: sabWoTa mweralis
с. с заставками и концовками; gam-ba da st., 1950. - 160 gv.;
12. Semodgomis aznaurebi: libreto = Осенние 29. devis kunZuli: moTxrobebi. - Tb.: saxelgami,
дворяне: Либретто / sergo kldiaSvili; rusTa- 1951. - 106 gv.
velis sax. Teatri. - [tf.], [1936] (Тип. `Техника 30. rCeuli proza / s. kldiaSvili. - Tb.: sabW. mwe-
да Шрома~). - 8 gv.: il.; 18 sm.. - uTavfurclo, rali-s gam-ba da st., 1951. - 528 gv.
awerilia kanis mixedviT. - kani da teqsti para-
lelurad qarTul da rusul enebze; gamoqveynebulia:
13. gmirTa Taoba. - Tb.: federacias gam-ba da st., 1. vnebis morevSi: [moTxroba] // salamuri. - 1911. -
1937. - 154 gv.; #16. - gv. 9-10;
14. gmirTa Taoba: piesa 4 moqmedebad / saq. saxkom- 2. sami misi: [Canaxati] // salamuri. - 1911. - #19. -
sabWosTan arsebuli xelovnebis saqmeTa sam- gv. 3-4;

711
3. qandakeba: [ambavi] // kolxida: almanaxi. - quTai- 27. veluri: [nawyveti moTxrobidan] // salitera-
si, 1911. - #1. - gv. 12-14; turo gazeTi. - 1934. - #15;
4. qandakeba: (vuZRvni mama Cems - beletrist dav. 28. mcire ganmarteba: levan asaTianis werilis ga-
kldiaSvils) // xalxi. - 1911. - 16 Tebervali. - mo gazeT `komunistis~ #22-Si // literaturu-
#8. - gv. 2; li gazeTi. - 1934. - #18;
5. Zaxili warsulze: ZRvnaT beletrist mamas 29. uReltexilze // saliteraturo gazeTi. - 1934.
dav. kldiaSvils: [proza] // salamuri. - 1911. - - #1. - gv. 3;
#18. - gv. 4-5; 30. SemTxveva: [narkvevi] // literaturuli gazeTi.
6. winaswarmetyveli: [miniatura] // cxovreba da - 1934. - #18;
xelovneba. - 1911. - #11. - gv. 12-13; 31. warmarTi: [ambavi] // saliteraturo gazeTi. -
7. iyaviT marto: [miniatura] // oqros verZi. - qu- 1934. - #7;
Taisi, 1913. - #1. - gv. 7. - erTvis avtoris faq- 32. megobrebi mopirdapire poliusebze: [moTxro-
simile; ba] // axalgazrda komunisti. - 1935. - #13. - gv.
8. legenda: [eskizi] // oqros verZi. - quTaisi, 3;
1913. - #3. - gv. 40. - erTvis avtoris faqsimile; 33. mizantropi: nawyveti moTxrobidan // litera-
9. nislebi: [eskizi] // oqros verZi. - quTaisi, 1913. turuli gazeTi. - 1935. - #1;
- #3. - gv. 39-40; 34. savsebiT Seicvala weris principi: sergo kl-
10. eva taZarSi: [miniatura] // meocnebe niamorebi. - diaSvilis sityvidan // literaturuli saqar-
1919. - #3. - gv. 48; Tvelo. - 1936. - aprili. - #4. - gv. 4;
11. mTvral saubriT: [Canaxati] // meocnebe niamo- 35. sixaruli: [moTxroba] // literaturuli saqar-
rebi. - 1919. - #2. - gv. 10; Tvelo. - 1936. - Tebervali. - #1. - gv. 3;
12. wminda qalwulis cisferi gadmoxedva cidan 36. Semodgomis aznaurebi: nawyvetebi piesidan //
qveyanaze: [Canaxati] // meocnebe niamorebi. - rusTavelis Teatri. - 1936. - 25 Tebervali;
1920. - #4. - gv. 7;
37. aleqsandre yazbegi: [Tu ra Zlieria siyvaruli
13. xalifi uzRaproT: [Canaxati] // Svildosani. -
yazbegis Semoqmedebisadmi] // literaturuli
1920. - Tebervali-marti. - #2-3. - gv. 14;
saqarTvelo. - 1938. - 10 marti. - #6. - gv. 3;
14. mze baldaxinze: [etiudi] // meocnebe niamorebi.
38. arabulas pirveli reisi: [nawyveti mogzauro­
- 1921. - #5. - gv. 10;
bis STabeWdilebidan] // literaturuli saqar­
15. dabruneba: sandro cirekiZes: [moTxroba] //
Tvelo. - 1939. - 30 ivlisi. - #22. - gv. 2;
meocnebe niamorebi. - 1922. - #8. - gv. 12-13;
39. arieli: [scenebi pirvel moqmedebidan] // lite-
16. Natyr morte: [leqsi] // meocnebe niamorebi. - 1922.
raturuli saqarTvelo. - 1939. - 14 Tebervali.
- #7. - gv. 6;
- #6. - gv. 3-4;
17. gonorari yelsaxvevisaTvis: [moTxroba] //
40. bayaTaris xmali: p. kakabaZis axali piesis gamo
meocnebe niamorebi. - 1923. - #10. - gv. 10-11;
// literaturuli saqarTvelo. - 1939. - 30 mai-
18. taverna gzajvaredinze: Tavi meSvide: [mo-
si. - #16. - gv. 4. - xels aweren: s. kldiaSvili, v.
Txrobidan] // meocnebe niamorebi. - 1924. - #11.
gabeskiria, v. wulukiZe, a. gawerelia, d. benaS-
- gv. 13-14;
vili da sxv.;
19. tambuka, devis kunZuli: [moTxroba] // droSa. -
41. kakabaZis komediebi: [Semoqmedebis ganxilva] //
1924. - #21-22. - gv. 8-10; #23. - gv. 22-24;
literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 6 marti.
20. TuTiyuSi: [moxroba] // mnaTobi. - 1925. - #5-6. -
- #7;
gv. 50-60;
42. movawyoT quTaisis Teatris warmodgenebi Tbi-
21. fragmenti `moTxrobidan~: (moonebani) // na-
diroba / saqarTvelos monadireTa kavSiri. - lisSi / S. dadiani, l. qiaCeli, s. kldiaSvili, b.
1925. - #11-12. - gv. 1-4; JRenti // komunisti. - 1940. - 14 maisi. - #109
22. qalaqi viwro xevSi: [moTxroba] // xelovneba. - 43. daviT kldiaSvili da aleqsandre yazbegi: 10
1925. - #20. - gv. 11-12; weli d. kldiaSvilis gardacvalebidan // li-
23. qalaqi xevSi: [moTxroba] // mnaTobi. - 1925. - teraturuli saqarTvelo. - 1941. - 25 aprili.
#11-12. - gv. 69-79; - #17;
24. daviT kldiaSvili. nawyveti mogonebidan. uka- 44. erTi dilis ambavi: [samamulo omis epizodi] //
naskneli gazafxuli // droSa. – 1932. – #7-8. – literaturuli saqarTvelo. - 1941. - 5 seqtem-
gv. 6-7; beri. - #36;
25. vin epatroneba klasikosebs?: [besikis Txzu- 45. omis kanoni: [moTxroba] // literaturuli sa-
lebaTa sruli krebulis `federacia~, 1932 w. qarTvelo. - 1941. - 24 oqtomberi. - #43;
a. baramiZiseuli bibliografiul-kritikuli 46. faSizmis aTi mcneba // laxvari. - 1941. - 1 seq-
narkvevis gamo] // komunisti. - 1932. - 22 oqtom- temberi. - #1;
beri. - #246. - gv. 4; 47. ~Последний рыцарь~: [К премьере в театре им.
26. nataxtari: [narkvevi] // komunisti. - 1933. - 30 Руставели]: Замысель автора // Заря Востока. –
ivnisi. - #149. - gv. 3; 1941. – 18 марта. – #64;

712
48. bednieri dRe: [moTxroba] // literaturuli 72. lomi da xarebi: [igavi] // oqtombreli. - 1945. -
saqarTvelo. - 1942. - 8 Tebervali. - #6; #5. - gv. 7;
49. erTi Secdomis ambavi: [moTxroba] // literatu- 73. mogonebani akaki wereTelze // mnaTobi. - 1945. -
ruli saqarTvelo. - 1942. - 26 aprili. - #17; #2-3. - gv. 157-161;
50. magdenburgis tyve: [moTxroba] // literatu- 74. patara moTxrobebi: [dedofala; brma] // lite-
ruli saqarTvelo. - 1942. - 5 aprili. - #14; ratura da xelovneba. - 1945. - 23 dekemberi. -
51. megobrebi: [moTxroba] // literaturuli sa- #43;
qarTvelo. - 1942. - 28 Tebervali. - #9; 75. patara moTxrobebi: [uwmindesi miwa; erTob
52. xalxis saxelovani Svili: [amx. m. l. gaxokiZe. fuWi fiqrebi; qvaTa RaRadi; mosakiTxi; qvey-
sabrZolo epizodi] // komunisti. - 1942. - 19 nis Wirisufali; Cemi nacnobi mizantropi] //
ivlisi. - #169; literatura da xelovneba. - 1945. - 5 dekembe-
53. erisTavi cotne: [moTxroba] // literaturuli ri. - #41;
saqarTvelo. - 1943. - 10 Tebervali. - #4; 76. ram mokla Sveli: [igavi] // oqtombreli. - 1945. -
54. irmis xevi: [leqsi] // literatura da xelovne- #5. - gv. 7;
ba. - 1943. - 29 oqtomberi. - #2; 77. givis Tavgadasavali: moTxroba; nax. S. cxada-
55. Cveni maradi Tanamgzavri: [al. yazbegis garda- Zisa // oqtombreli. - 1946. - #10. - gv. 2-3;
cvalebidan ormocdaaTi wlisTavis gamo] // li- 78. erisTavi cotne: [moTxroba] // samSoblo: mxa-
teratura da xelovneba. - 1943. - 24 dekemberi. tvrul nawarmoebTa krebuli. - 1946. - gv. 151-154;
- #10; 79. patara moTxrobebi // mnaTobi. - 1946. - #2-3. -
56. dardiani kaci: [moTxroba] // literatura da gv. 109-111;
xelovneba. - 1944. - 13 agvisto. - #28; 80. patara moTxrobebi: [roca zedazenidan gavs-
57. TvalsaCino ostati: mxatvari qali n. tolmaCe- cqeri; rTvelSi] // literatura da xelovneba.
vskaia // literatura da xelovneba. - 1944. - 21 - 1946. - 31 ianvari. - #5;
ianvari. - #4;
81. patara moTxrobebi: [soflis gzaze; saqarTve-
58. irmis xevi: drama 4 moqmedebad // mnaTobi. -
loSi; TiTqmis gakveTili bunebismetyvele-
1944. - #1-2. - gv. 56-100;
bidan] // literatura da xelovneba. - 1946. - 9
59. karabadini: [moTxroba] // mnaTobi. - 1944. - #1-
ianvari. - #2;
2. - gv. 56-100;
82. sadRegrZelo: [narkvevi] // literatura da xe-
60. fantasmagori: [moTxroba] // mnaTobi. - 1944. -
lovneba. - 1946. - 12 maisi. - #20;
#6. - gv. 28-31;
83. saqmis kaci: [zRapari] / naxati l. gudiaSvilisa
61. qali xabardiani: [moTxroba] // literatura da
// oqtombreli. - 1946. - #7. - gv. 2-3;
xelovneba. - 1944. - 1 dekemberi. - #40;
84. serafita: [moTxroba] // mnaTobi. - 1946. - #4. -
62. Svili sasaxelo ojaxisa: [s. mesxiSvilebis ser-
gv. 40-46;
gei, ivane, kote da efemia - TvalsaCino figu-
85. sizmara: [zRapari] // Taiguli: [sabavSvo mxa-
rebi saqarTvelos sazogadoebriv cxovrebis
tvruli krebuli / mxat.: n. fofxaZe]. - Tb.: sa-
istoriaSi] // literatura da xelovneba. - 1944.
blitgami, 1946 (saxelgamis beWdviTi sityvis
- 1 ianvari. - #1;
kombinati). - gv. 157-161;
63. akaki wereTeli: [gardacvalebidan 30 wlis-
86. xalxis rCeuli: [l. p. beria] // literatura da
Tavis Sesrulebis gamo] // literatura da xe-
xelovneba. - 1946. - 7 Tebervali. - #6;
lovneba. - 1945. - 5 Tebervali. - #5;
87. Месть: [Рассказ] / Перевод Н. Чхеидзе // Великая
64. arabuli igavebi // oqtombreli. - 1945. - #6. -
Сталинская победа [Сборник]. - 1946. - стр. 73-78;
gv. 6; #8. - gv. 8;
65. bnel RameSi: [moTxroba] // mnaTobi. - 1945. - #1. 88. aprilis saidumlo: [moTxroba] // mnaTobi. -
- gv. 7-11; 1947. - #4. - gv. 47-50;
66. gorgaslanis Tasi: [moTxroba] // mnaTobi. - 89. g. SatberaSvilis proza: [recenzia] // litera-
1945. - #2-3. - gv. 10-15; tura da xelovneba. - 1947. - 20 aprili. - #16;
67. dodo anTaZe: [scenaze muSaobis 25 wlisTavis 90. karavi xvamlis ZirSi: [moTxroba] // mnaTobi. -
Sesrulebis gamo] // literatura da xelovneba. 1947. - #6. - gv. 100-106;
- 1945. - 25 ivlisi. - #24; 91. mwerlobis axali kadrebi: [s. kldiaSvilis
68. erTi muras ambavi: [moTxroba] // oqtombreli. - sityva saq. mweralTa kavSiris gamgeobis
1945. - #1. - gv. 11-12; plenumze] // literatura da xelovneba. - 1947.
69. erisTavi cotne: [moTxroba] // pioneri. - 1945. - - 7 oqtomberi. - #37;
#5. - gv. 12-15; 92. poeti da moqalaqe: [simon Cikovani, sssr umaR-
70. vaJkacuri sulis poeti: [vaJa-fSavela] // lite- lesi sabWos deputatobis kandidati] // lite-
ratura da xelovneba. - 1945. - 9 agvisto. - #26; ratura da xelovneba. - 1947. - 18 ianvari. - #3;
71. isini, vinc kavkasions icavdnen: podpolkovni- 93. romani sabWoTa sofelze: [al. WeiSvilis `le-
ki prokofi kacitaZe // literatura da xe- los~ gamocemebis gamo] // literatura da xe-
lovneba. - 1945. - 23 Tebervali. - #7; lovneba. - 1947. - 6 aprili. - #14;

713
94. wigni didi beladis siyrmis wlebze: [q. elisa- Targmna:
bedaSvilis wignis - `yrmoba~ gamocemis gamo] // 1. buZgvi: (Targmani). [moTxroba] // nakaduli: say-
literatura da xelovneba. - 1947. - 13 aprili. mawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1915.
- #15; - #4. - gv. 18-22;
95. dauridebloba Tu cinizmi?: [moTxrobebi] // 2. voiniCi, etel lilian. krazana: romani / voini­
literatura da xelovneba. - 1948. - #22. - gv. 3; Ci; mTargmn.: sergo kldiaSvili. - Tb.: saq. alkk
96. devis kunZuli: [moTxroba] // literatura da centraluri komiteti, sabavSvo da axalgazr­
xelovneba. - 1948. - #29, 32; dobis litgamomcemloba, 1938 (`komunistis~
97. kurdReli da ku: [zRapari] / nax. l. gudiaSvi- st.). – 328 gv.; 20sm.. - (saskolo biblioTeka).
lisa // dila. - 1948. - #3. - gv. 14-15;
98. sandro SanSiaSvili // mnaTobi. - 1948. - #10. - mis Sesaxeb:
gv. 146-147; 1. buaCiZe, b. Ripi – igive `provinciis mTvare~
99. axali soflis pirmSo: moTxroba // literatu- // axalgazrda komunisti. - 1930. - 11 maisi. -
ra da xelovneba. - 1949. - 11 seqtemberi. - #36; #100;
100. leo qiaCelis romanebi rusul enaze // litera- 2. natroSvili, g. sergo kldiaSvili - `moTxro-
tura da xelovneba. - 1949. - 19 ivnisi. - #24; bebi~: bibliografia // literaturuli gazeTi.
101. monografia niko lomourze: [e. qareliSvili- - 1934. - #22;
sa. recenzia] // literatura da xelovneba. - 3. Wyonia, ak. davicvaT enis siwminde: [SeniSvnebi k.
1949. - 15 maisi. - #19; gamsaxurdias, m. javaxiSvilis, s. kldiaSvilis,
102. moxuci mefutkre: [moTxroba] // mnaTobi. - 1949. k. lorTqifaniZis, d. Sengelaias, t. tabiZis, g.
- #4. - gv. 3-6; quCiSvilis, b. buaCiZis da sxva nawarmoebebze]
103. qarTuli prozis ostati: xuTi weli n. lorT- // komunisti. - 1934. - 14 aprili. - #87. - gv. 3;
qifaniZis gardacvalebidan // literatura da 4. javaxiSvili, m. vasil barnovis dasaflaveba //
xelovneba. - 1949. - 3 ivlisi. - #26; literaturuli gazeTi. - 1934. - #25;
104. Cveni qveynis imedi da momavali // literatura 5. a. g. sergo kldiaSvili. svanuri moTxrobebi:
da xelovneba. - 1949. - 9 ianvari. - #1; bibliografia // literaturuli saqarTvelo.
- 1936. - marti. - #2. - gv. 4;
105. xalxis sayvareli msaxiobi: [n. vaCnaZe. 25 wlis
6. afxaiZe, S. – a) kldiaSvili sergo. Semodgomis
moRvaweobis gamo // pioneri. - 1949. - #5. - gv.
aznaurebi: [recenzia rusTavelis Teatris
12;
speqtaklze] // komunisti. - 1936. - aprili. -
106. axali Temebi // literatura da xelovneba. -
#86. - gv. 3; b) s. kldiaSvilis novelebi // lite­
1950. - 29 oqtomberi. - #44;
ratura da xelovneba. - 1946. - #46;
107. gazafxuli zRvispiris mxareSi. erTi dRis mo-
7. diskusia `mTvaris motacebaze~: sityvebi - k.
goneba: [moTxroba] // mnaTobi. - 1950. - #2. - gv.
WiWinaZis, k. melaZis, v. mgalobliSvilis, s. Ci-
51-54;
qovanis, alio maSaSvilis, m. javaxiSvilis, d.
108. inglisuri kapitalizmis mtaceblobis mxile-
demetraZis, ak. gawerelias, s. kldiaSvilis, b.
ba: r. danibegaSvilis wignis gamocemis gamo:
JRentis, l. qiaCelis, al. WeiSvilis, n. miwiSvi-
[recenzia] // literatura da xelovneba. - 1950.
lis, qr. raWveliSvilis, t. tabiZis, k. boboxi-
- 30 aprili. - #18;
Zis, d. Sengelias // literaturuli saqarTve-
109. rTveli: [moTxroba] // mnaTobi. - 1950. - #3. - gv.
lo. - 1936. - oqtomberi. - #17. - gv. 3-4;
49-67; #4. - gv. 6-20;
8. Новая премьера театра им. Руставели: [В связи с
110. xalxis sayvareli mwerali // literatura da
постановкой пьессы писателя Серго Клдиашвили
xelovneba. - 1950. - 15 ianvari. - #3;
`Осенние дворяне~] // На рубеже Востока. - 1936. -
111. daviT kldiaSvili: d. kldiaSvilis gardacva-
января. - #1. - С. 7;
lebidan 20 wlisTavis gamo // literatura da 9. buaCiZe, S., CaCibaia, v. `gmirTa Taoba~ rusTave-
xelovneba. - 1951. - 29 aprili; lis TeatrSi: [recezia speqtaklze] // komunis-
112. pirveli dRe: [moTxroba] / nax. S. cxadaZisa // ti. - 1937. - 16 ivnisi. - #136. - gv. 4;
droSa. - 1951. - #5. - gv. 14-5; 10. dadiani, S. qarTuli sabWoTa dramaturgia: [is­
113. sabavSvo moTxrobebi: n. aRniaSvili. moTxro- toria da ganviTareba] // komunisti. - 1937. - 5
bebi: [recenzia] // literatura da xelovneba. noemberi. - #254. - gv. 3;
- 1951. - 25 Tebervali; 11. mweralTa kavSiris aqtivis kreba: ukanaskneli
114. akaki wereTeli: [mogonebebi ak. wereTelze] // sxdoma: [d. demetraZis da a. TaTariSvilis Se-
literaturis matiane. - 1952. - #6. - gv. 86-90. majamebeli gamosvlebis Sesaxeb] // komunisti.
- (nakv.1); - 1937. - 14 maisi. - #108. - gv. 4;
115. ubralo adamiani: [romani] // sabWoTa afxazeTi. 12. rusTavelis Teatris morigi premiera: [sergo
- soxumi, 1952. - 18 maisi; kldiaSvilis drama `veragi~ rusTavelis Tea-
116. qarTveli mwerlebi Tavis mkiTxvelebTan // li- tris scenaze] // komunisti. - 1937. - 16 maisi. -
teratura da xelovneba. - 1952. - 30 maisi. #110. - gv. 4;

714
13. benaSvili, d. sergo kldiaSvilis mxatvruli 27. Церцвадзе, И. Новая постановка театра имени
proza // literaturuli saqarTvelo. - 1938. - Руставели: [Комедия драматурга С. Клдиашвили
9 aprili. - #9. - gv. 3; `Вдова графа~]: [Тбилиси]: [Рецензия] // Заря
14. naTura, b. sergo kldiaSvilis `novelebi~: [ga- Востока. - 1940. - 29 апреля. - #99;
momcemloba `federacia~. recenzia] // litera- 28. abulaZe, b. ukanaskneli raindi: [piesa]: [recen­
turuli saqarTvelo. - 1938. - 15 ivnisi. - #15. zia] // komunisti. - 1941. - 27 marti. - #72;
- gv. 4; 29. astvacaturovi, e. `ukanaskneli raindi~ rus-
15. s. kldiaSvilis SemoqmedebiTi gza // litera­ Tavelis TeatrSi: [s. kldiaSvili piesa, dadgma
turuli saqarTvelo. - 1938. - 20 marti. - #1. ak. vasaZisa] // sabWoTa xelovneba. - 1941. - #5.
- gv. 4; - gv. 7-12;
16. nucubiZe, g. rusTavelis Teatris studiis 30. vasaZe, a. – a) ukanaskneli raindi: [piesa]: [re­
afxazuri seqciis sadiplomo speqtakli [s. kl- cenzia] // komunisti. - 1941. - 18 marti. - #64;
diaSvili `ubedureba~ da molieris `sganare- b) Правдивая пьеса // Заря Востока. – 1941. – 18
li~]: [recenzia] // komunisti. - 1939. - 2 aprili. марта. – #64;
- #75. - gv. 4; 31. sardioniZe, g. ukanaskneli raindi: [piesa]: [re-
17. Зритель о спектаклях театра им. Шевченко: cenzia] // industriuli quTaisi. - 1941. - 22
[Высказывания С. Д. Клдиашвили, Т. Абакелия и marti. - #68;
др.]: [Тбилиси] // Заря Востока. - 1939. - 27 июня. - 32. Ciqovani, v. – a) `ukanaskneli raindi~ WiaTuris
#145. - С. 4; TeatrSi: [recenzia speqtaklze] // WiaTuris ma-
18. bora, g. komedia `grafis qvrivi~ [quTaisis Raroeli. - 1941. - 15 maisi. - #59; b) amx. simon
TeatrSi]: avtori - sergo kldiaSvili, dadgma - Ciqovanis moxseneba: [saqarTvelos sabWoTa
resp. dams. artistis dodo anTaZisa, mxatvari - mweralTa kavSiris gamgeobis plenumze] // li­
v. comaia, musika - T. vaxvaxiSvilis: [recenzia] //
teratura da xelovneba. - 1947. - 28 seqtemberi.
industriuli quTaisi. - 1940. - 28 maisi. - #121;
- #36; g) qarTuli sabWoTa mwerlebis axlan­
19. gorgiSvili, s., mesabiSvili, d. m. marjaniSvi-
deli viTareba da Cveni amocanebi: [moxseneba
lis sax. yvarelis sakolmeurneo Teatri: s.
saqarTvelos sabWoTa mweralTa kavSiris gam­
kldiaSvilis `gmirTa Taoba~: dadgma resp. sax.
geobis plenumze] // literatura da xelovneba.
artist d. kobaxiZis, mxatvari maidanikovi: [re-
- 1948. - #19;
cenzia] // leninuri gziT. - yvareli, 1940. - 13
33. Габуния, Г. Новая постановка театра имени
oqtomberi. - #46;
Руставели: `Последний рыцарь~ // Заря Востока.
20. devdariani, d. `gmirTa Taoba~ WiaTuris Tea-
- 1941. - 8 апреля. - #82;
trSi: [sergo kldiaSvilis piesa]: [recenzia] //
34. Маградзе, А. Грузинские новеллы: [автор С.
komunisti. - 1940. - 21 ivnisi. - #97;
Клдиашвили]: [Рецензия] / перевод Н. Чхеидзе //
21. TediaSvili, S. „gmirTa Taoba~ sagarejos
Заря Востока. - 1941. - 1 июня. - #127;
kultsaxlSi: [sergo kldiaSvilis piesa] // sa-
35. lomiZe, g. erTi novelis gamo: [statia s. kl-
bWoTa xelovneba. - 1940. - #12. - gv. 57. - recen-
diaSvilis novela `sadRergrZelos gamo~] //
zia;
literatura da xelovneba. - 1946. - 15 dekembe-
22. Juruli, v. `grafis qvrivi~ rusTavelis Tea-
ri;
trSi: piesa - s. kldiaSvilis, dadgma - d. ale-
36. qareliSvili, er. – a) sergo kldiaSvili-~no­
qsiZisa, mxatvroba - d. TavaZisa, musika - r. ga-
velebis wigni~: sabWoTa mwerali, 1946 w. // mna­
biCvaZisa: [recenzia] // axalgazrda komunisti.
- 1940. - 16 maisi. - #111; Tobi. - 1946. - #8. - gv. 161-164. - [recenzia]; b)
23. JRenti, b. sergo kldiaSvilis `rCeuli pro- Рассказы о советских людях: [С. Клдиашвили.
za~: [recenzia] // literaturuli saqarTvelo. Расскази. Изд-во `Сабчота мцерали~. 1948 г.
- 1940. - 30 seqtemberi. - #27; Рецензия] // Заря Востока. - 1949. - 2 июля. - #128;
24. rusTavelis Teatris axali speqtakli s. kl­ 37. SamaTava, d. s. kldiaSvilis sabavSvo moTxro-
diaSvilis `grafis qvrivi~: dadgma reJisor bebi: `xuTi moTxrobis~ gamocemis gamo // lite-
d. aleqsiZisa: [recenzia] // literaturuli sa­ ratura da xelovneba. - 1947. - 20 aprili. - #16;
qarTvelo. - 1940. - 20 maisi. - #25. - xelis mowe­ 38. waikiTxe es wignebi: saintereso sabavSvo poe-
ra: mayurebeli; mebi ilo mosaSvilisa, moTxrobebi da igavebi
25. janeliZe, d. sabWoTa dramaturgiis axali sergo kldiaSvilisa // pioneri. - 1947. - #2. -
gamarjveba: `grafis qvrivi~ [s. kldiaSvilis garekanis me-3 gv.;
komedia] rusTavelis TeatrSi: [recenzia speq­ 39. alxaziSvili, S. s. kldiaSvili - `dabruneba~:
taklze] // komunisti. - 1940. - 29 aprili. - #99; [~sabWoTa mwerali~] // mnaTobi. - 1949. - #7. - gv.
26. Тавкелишвили, М. Покаление героев: [Пьеса С. 158-163. - recenzia;
Клдиашвили в постановке абхазской драмы]: 40. sergo kldiaSvilis mogonebebidan // Cxaris
[Сухуми]: [Рецензия] // Советская Абхазия. - kolmeurne. - Cxari, 1949. - 23 oqtomberi. - #41-
Сухуми, 1940. - 16 октября. - #241; 42;

715
41. yuraSvili, s. amerikel imperialistTa Savb- sruliad ufasod udgenda saaRmSeneblo geg­
neli saqmeebis mamxilebeli wigni: [h. fasti. mebs eklesiebsa da sazogado Senobebs.
`ukanaskneli sazRvari~. mTargmneli s. kl- 1896 wels, soxums miiwvies saqalaqo xu­
diaSvili. Tb. `sabWoTa mwerali~, 1949. recen- roTmoZRvrad, sadac aago sastumro (rusul
zia] // sabWoTa oseTi. - staliniri, 1950. - 29 yaidaze) da saarqielo karis eklesia.
ivlisi. - #148; 1899 wels, `SeuZlebel mowafeTa Semwe
42. ficxelauri, p. sergo kldiaSvili-~rCeuli Tbilisis guberniis TavadaznaurTa sazoga­
proza~ // mnaTobi. - 1951. - #12. - gv. 147-151. - doebam~ miiwvia qarTuli (saTavadaznauro)
`sabWoTa mwerali~, 1951 w. recenzia; gimnaziis (axlandeli Tbilisis saxelmwifo
43. wulukiZe, v. yviTeli eSmakis msaxurni: [recen­ universiteti) saaRmSeneblo gegmis Sesadge­
zia] // literatura da xelovneba. - 1951. - 21 oq­ nad da mSeneblobis meTvalyured. s. kldiaS­
tomberi. - #42; vilma, ilia WavWavaZes, iakob gogebaSvilsa da
44. Чумбуридзе, З. Рассказы: [С. Клдиашвили. niko cxvedaZesTan winaswar saidumlo SeTanx­
Рассказы]: [Рецензия] // Заря Востока. - 1951. - 7 mebiT, sauniversiteto (saWiroebisamebr – sa­
февраля; parlamento) Senobis gegma Seadgina, Tumca,
45. buaCiZe, S. daTa TulaSvilis Secdoma: [s. kl- oficialurad, viTomc gimnazia unda aSene­
diaSvilis piesa „dabruneba~ k. marjaniSvilis buliyo. 1900 wlis oqtombris 14 saZirkveli
sax. TeatrSi] // droSa. - 1952. - #11. - gv. 19. – Cayares. imisTvis, rom mSeneblobam zedized
recenzia; damatebiTi xarjebi moiTxova, zogierTeb­
46. Кикнадзе, В. `Остров деви~: [s. kldiaSvili. de- ma s. kldiaSvils mdurva dauwyes: es ra Cveni
vis kunZuli. moTxrobebi. Tb., saxelgami, 1951. dasaRupavi gegma Segvidgine, albaT, araferi
Рецензия] // Заря Востока. - 1952. - 26 апреля. gcodniao, – magram s. kldiaSvili yovel say­
vedurs sulgrZelobiT iTmenda, mSeneblobas
wyaro: dRe-Ram dastrialebda, iqve aTenebda, rom
1. wereTeli, sv. qalis ufleba: mogoneba d. kl­ winaswar dasaxuli gegma Seesrulebina. am Se­
diaSvilis iubiles gamo // Teatri da cxovreba. nobaSi moaTavsa mecnierebaTa yvela dargis
- 1920. - #6. - gv. 6; samecadino darbazi, samecniero samuSao kabi­
2. radiani, S. qarTuli mwerlobis 10 w. // mnaTobi. netebiTurT, saqarTvelos saistorio-saeT­
- 1931. - #3. - gv. 184-185; nografio muzeumis, `qarTvelTa Soris we­
3. toroSeliZe, mariam. qarTuli literatura: ra-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis~
[moxseneba mweralTa sakavSiro yrilobaze 20 wignTsacav-samkiTxvelos da sxva darbazebi
agvistos] // komunisti. - 1934. - 28 agvisto. - – mkvidri kedlebiT, uxvi sinaTliT, yovel­
#199. - gv. 2-4; mxriv mziurobiT da sxv. es veeba Senoba erT
4. dadiani, Salva. qarTuli sabWoTa dramatur­ saukeTesoTaganad aris cnobili, sadac am­
gia: [istoria da ganviTareba] // komunisti. - Jamad moTavsebulia i. stalinis saxelobis
1937. - 5 noemberi. - #254. - gv. 3; Tbilisis saxelmwifo universiteti. sikvdi­
5. s. kldiaSvilis SemoqmedebiTi gza // litera­ lis Jams, s. kldiaSvilma Tavisi teqnikuri da
turuli saqarTvelo. - 1938. - 20 marti. - #1. saxuroTmoZRvro biblioTeka Seswira uni­
- gv. 4; versitets, romelic daculia warweriT `s.
6. arabulas pirveli reisi: [nawyveti mogzauro­ kldiaSvilis biblioTeka~.
bis STabeWdilebidan] // literaturuli saqar­ am SenobaTa garda, s. kldiaSvilma Tbi­
Tvelo. - 1939. - 30 ivlisi. - #22. - gv. 2; lisSi aago skolebi da sxv. sazogadoebrivi
7. sergo kldiaSvilis `qarTuli novelebi~ // ko­ daniSnulebis SenobaTa gegmebs xSirad ufa­
munisti. - 1941. - 9 marti. - #57; sod adgenda. sxvaTa Soris, s. kldiaSvilma
8. literatura da xelovneba. - 1948. - #1. Seadgina Tbilisis `saTavadaznauro bankis~
Senobis sakonkurso proeqti. masve ekuTvnis
kldiaSvili, simon grigolis Ze `Tbilisis samxatvro akademiis fasadis re­
(1865, 2/15/II – 1920, 26/V) – xuroTmoZRvari konstruqcia~, sulxan WavWavaZis didi saxli
da sazogado moRvawe, – pirveli qarTveli uriaT-ubanSi, ilia WavWavaZis saxli TbilisSi,
arqiteqtori, klasikuri xuroTmoZRvrebis orjonikiZis quCaze da sxv. (kerZo saxlebis
mimdevari, – Svili efrosine (efro) kldiaS­ proeqtebi inaxeba Tbilisis saqalaqo arqivSi).
vilisa. daibada quTaisSi. daamTavra Tbili­ TiTqmis yvela qarTul sazogado dawese­
sis saostato instituti, Semdeg – moskovis bulebis mSeneblobaSi monawileobda. qarTul
samxatvro-sawaxnago, qandakebis da xuroT­ kulturul saqmianobas, qarTul siZveleebs
moZRvrebis saswavlebeli, ris Semdeg, kerZo didi gulisxmierebiT ekideboda. 1902 wels
samuSaoebs mihyo xeli kostromis guberniaSi. eqvTime TayaiSvils gahyva axalcixe-axal­

716
qalaqisa da Cildir-artaanis raionebSi, sa­ 18. xelovnebis seqcia // Teatri da cxovreba. -
dac gamoikvlia da gazoma mravali istoriu­ 1918. - #2. - gv. 15;
li Zegli: gana – didi tetrakionqi VII saukuni­ 19. arimaTieli, ioseb. samgloviaro furceli: v.
sa; javaxeTis wyarosTavi, zegani anu zaqi, Cai­ rcxilaZe, n. CxikvaZe, s. kldiaSvili // Teatri
si, urTa da vaSlobi, gogiubasi, kiagmisalTis da cxovreba. - 1920. - #21. - gv. 13-14;
mravalfasadiani taZrebi da sxv. 20. fiolia, i. pirveli qarTveli arqiteqtori si­
sazogado-saqveyno saqmeSi uangarod Ta­ mon kldiaSvili: [cxovreba da Semoqmedeba] //
vmdabali, keTilsindisieri, WeSmariti mamu­ literaturuli saqarTvelo. - 1941. - 16 maisi.
liSvili iyo. - #20;
sxvadasxva SejibrSi jildod miRebuli 21. beriZe, v. simon kldiaSvili: [gardacvalebidan
hqonda vercxlis didi da patara medlebi. 25 wlis Sesrulebis gamo] // literatura da xe­
lovneba. - 1945. - 27 maisi. - #18.
mis Sesaxeb:
1. Sinauri qronika // droeba. - 1884. - 27 ivlisi. - wyaro:
#162. - gv. 2-3; 1. arimaTieli, ioseb. samgloviaro furceli: v.
2. qarTvelis Svili. q. quTaisi: sayuradRebo am- rcxilaZe, n. CxikvaZe, s. kldiaSvili // Teatri
bebi // kvali. - 1895. - #20. - gv. 5; da cxovreba. - 1920. - #21. - gv.: 1, 13-14;
3. q. soxumi // iveria. - 1895. - 15 agvisto. - #174. - 2. kldiaSvili, daviT. moTxrobebi, piesebi, me­
gv. 1; muarebi. - t. 2 / p/mg. red. s. kldiaSvili. – tf.:
federacia, 1935 (gam-ba teqnika da Sroma-s st.).
4. ~Cven gadmogvces~... // cnobis furceli. - 1900.
- gv. 352;
- 27 Tebervali. - #1055. - gv. 1;
3. fiolia, i. pirveli qarTveli arqiteqtori si­
5. axali ambavi // iveria. - 1901. - 20 aprili. - #86.
mon kldiaSvili: [cxovreba da Semoqmedeba] //
- gv. 2;
literaturuli saqarTvelo. - 1941. - 16 maisi.
6. xuTSabaTs, 5 ivliss... // cnobis furceli. -
- #20;
1901. - 7 ivlisi. - #1516. - gv. 3;
4. beriZe, v. simon kldiaSvili: [gardacvalebidan
7. moskovis saimperatoro saarqeologio... //
25 wlis Sesrulebis gamo] // literatura da xe­
cnobis furceli. - 1902. - 19 ivlisi. - #1871. -
lovneba. - 1945. - 27 maisi. - #18.
gv. 1;
8. dramatuli sazogadoebis TxovniT: [arqiteq-
kldiaSvilisa, efrosine [efro]
tor s. kldiaSvils daavales saTavadaznauro
qaixosro yifianis asuli (1839 – 1913) –
Teatris SekeTeba] // cnobis furceli. - 1905. - 1
msaxiobi, mwerali-mTargmneli da sazogado
Tebervali. - #2730. - gv. 2;
moRvawe, – SesaniSnavi qarTveli deda, dimi­
9. RambaSiZe, d. qarTvelebis kolizei // mwyemsi. -
tri yifianis Zmiswuli, Sinauri ganaTlebiT,
1905. - #1-2. - gv. 5-6;
qarTuli mwerlobis kargi mcodne, TviTgan­
10. sadgomi muzeumisaTvis // amirani. - 1908. - 5
viTarebuli, quTaisis Teatris erTi mesaZir­
ivlisi. - #100. - gv. 2;
kvleTagani, mwerlobaSi TargmanebiT cnobi­
11. q.S.w.k.g. sazogadoebis gamgeobam... // naperwka-
li, SvilTa saukeTesod aRmzrdeli, uangaro
li. - 1908. - 5 ivlisi. - #34. - gv. 3; sazogado moRvawe da samSoblos moyvaruli.
12. axali Senoba qarTuli gimnaziisa // mwyemsi. - gardaicvala TbilisSi, 1913 wels, daikrZala
1910. - #1-2. - gv. 12-14; veris (wm. nikolozis) eklesiis galavanSi.
13. bibliografia: recenzia krebulze: efro kldiaSvilisa Tumca Sinaurulad,
`Матерiалы по археологiи Кавказа, собранные qarTul ojaxSi aRzrdili iyo, rusuli ena
экспедицiями Императорскаго Московскаго TavisiT imdenad Seiswavla, rom Targmni­
Археологическаго Общества, снаряженными на da kidec da qarTul Jurnal-gazeTebSi Ta­
Высочайше дорованныя средства. Вып. XII. С namSromlobda (`svaneTSi mogzaurobis Se­
приложенiемъ 26 таблицъ и 108 цинографiй подъ niSvnebi~ - daibeWda `droebaSi~, 1881, #49; i.
редакцiею графини Уваровой. Москва 1909 г. // mw- potapenkos `namdvili samsaxuri~ (Targmani)
yemsi. - 1910. - #7-8. - gv. 8-10; - daibeWda `moambeSi~, 1898, #7-10 da sxv.).
14. nacionalur muzeumis amSenebeli komisia // scenaze quTaisSi maSin gamovida, roca aq
droeba. - 1910. - 12 ianvari. - #8. - gv. 3; Teatris xsenebac ar iyo. erTi warmodgena di­
15. xarfuxis klubma... // Teatri da cxovreba. - di gaWirvebiT gamarTa gimnaziis maswavlebel­
1915. - #19. - gv. 16; ma iv. mosiZem da SeCerda. ori-sami wlis Semdeg
16. saburTalos Teatri... // Teatri da cxovreba. - raf. erisTavma, akakis mxurvale monawileo­
1916. - #43. - gv. 16; biT, Seadgina scenismoyvareTa wre da Seudga
17. qarTvel xelovanTa sazogado kreba... // Tea- warmodgenebis marTvas. am dros scenaze qalis
tri da cxovreba. - 1916. - #16. - gv. 15; gamosvla did samarcxvino saqmed iTvleboda.

717
Teatri usaqmurTa gasarTobad miaCndaT. e. yidlod Sromobda, piriqiT, Tavis Rarib qo­
kldiaSvilisam gadalaxa es cru Sexeduleba, nebidanac bevri dauxarjavs Teatris gulisa­
gabedviT gamovida scenaze da Tavisi niWiT, Tvis~ (`Teatri da cxovreba~, 1910, #36, gv. 3).
dakvirvebuli TamaSiT, dramatuli rolebis 1880-ian wlebSi, misi ojaxi quTaisSi sa­
xelovnuri TamaSiT male saerTo yuradReba zogado saqmeTa kerad iTvleboda. akakis re­
miipyro, Teatrs mayurebeli gaumravla da JisorobiT quTaisSi Semdgari scenismoyvare­
mSobliuri Teatris ganviTareba-aRorZinebas Ta wre mis binaSi mecadineobda; amave wlebSi,
niadagi gaumzada. samiode wlis ganmavlobaSi quTaisSi, efro kldiaSvilisas mecadineobiT
scenismoyvareTa wre gaizarda, warmodgene­ dafuZnda quTaisis Teatri. yoveli RonisZie­
bi Seuwyvetlad imarTeboda saqvelmoqmedo biT xels uwyobda Teatris, mwerlobisa da,
mizniT, romlis erTi dauRalavi, mudmivi mu­ saerTod, yovelgvari sazogadoebrivi saq­
SakTagani e. kldiaSvilisac iyo: erTi mxriv, mianobis winsvlas. saTanado xelSewyobisa da
sazogadoebas sulieri sazrdo gauCnda, garderobis uqonlobis gamo, xSirad sakuTa­
meore mxriv – warmodgenebis Semosavali sa­ ri saxiT da tanisamosiT gamodioda scenaze
ganmanaTleblo dawesebulebaT xmardeboda. da sxv. amasTanave, cnobili iyo, rogorc Rir­
am xanad, TbilisSi qarTuli warmodgenebis seuli meojaxe da Segnebuli qarTveli deda:
marTva Sewyvetili iyo sazogadoebis gulci­ yvela Svili qveynis sasargeblo wevrebad
vobisa da Teatris meTauris gakotrebis ga­ gamozarda. misi Svilebi iyvnen: momRerali
mo. amis gamo, quTaisis scenismoyvareTa dasi mariam ZnelaZisa, xoroTmoZRvari simon kl­
furgonebiT Tbiliss gadmovida (rkinigza diaSvili, qimikosi saba kldiaSvili, teqni­
ar iyo) da ramdenime warmodgena gamarTa. e. kosi andria kldiaSvili, ucxo enaTa mcodne
kldiaSvilisam Tavisi xelovnuri TamaSiT sa­ luarsab kldiaSvili, romelsac gancvifre­
zogadoebaze iseTi STabeWdileba moaxdina, baSi mohyavda uordropi, bebia – nino abaSi­
imdenad Zlieri gavlena, rom adgilobrivma Zisa, sapedagogo asparezze – anastasiasi da
seminarielma axalgazrdobam TviTon mokida saqimio laboratoriaSi momuSave – elisabed
xeli warmodgenebis marTvas. 1875 wlidan e. kldiaSvilebisa.
kldiaSvilisa al. WiWinaZis da ant. lorTqi­ odesaSi ebraelTa aklebis dros daRu­
faniZis TaosnobiT Semdgar scenismoyvareTa puli Svilis – sabas – saxelze sof. simoneTSi
wreSi monawileobda. misi da akakis TaosnobiT samkiTxvelo daaarsa da TiTonve awarmoebda.
Sedga quTaisis scenismoyvareTa dasi da sxv.
e. kldiaSvilisa, gansakuTrebiT, dramatul gamoqveynebulia:
rolebs asrulebda didi xelovnebiT, agre­ 1. me wavikiTxe `droebis~ 44 nomerSi... // droeba. -
Tve, saucxood asrulebda soflis dedaka­ 1875. - 2 maisi. - #49. - gv. 1;
cis rolebs. scenaze iyo swrafmosazrebuli, 2. rogorc mogexsenebaT... // droeba. - 1878. - 8 de-
nakisri rolis tipiuri ganmasaxierebeli. kemberi. - #251. - gv. 3;
akakis gaxsenebiT: `pirvelad rom Teatrma 3. svaneTSi mogzaurobis SeniSvnebi // droeba. -
quTaisSi biji gadadga, efroc Tan dahyva da 1881. - 7 marti. - #49. - gv. 1-3;
Tanaswor-momxiblavad TamaSobda, rogorc 4. gamocanebi: (warmodgenili ef. kldiaSvilisa
dramatiuls, ise komediur rolebsac. mudmi­ da g. bokerisagan) // jejili. - 1902. - #2. - gv.
vi moRvawe iyo Teatrisa... me da efro vTama­ 61-62.
SobdiT rafaelis piesaSi. rafaels suflio­
robda, meore moqmedeba [rveuli] Sin darCeno­ Targmna:
da da es maSin gavigeT, roca gamosuli viyaviT 1. Spilmani, e. don-pedro kastilieli: [istoriu­
scenaze. radganac deda-azri piesisa Segnebu­ li moTxroba] // cda: saliteraturo krebuli
li mqonda, me daviwye Cemi sityvebiT lapara­ / qarTuli mwerlobis moyvareni. - quTaisi,
ki, efro ar daibna da isic Tavis sityvebiT 1891. - #3. - gv. 221-275;
maZlevda Sesafer pasuxs. ase rom, publikas 2. potapenko, i. namdvili samsaxuri: [moTxroba.
amaSi araTu ara gaugia ra, didaTac mogviwo­ Targmani] efrosine kldiaSvilisa // moambe. -
na... TbilisSi warmovadgineT `yvaryvare aTa­ 1898. - #7, gany. I. - gv. 87-124; #8, gany. I. - gv.
begi~. didZali xalxi daeswro. efro menax­ 61-101; #9, gany. I. - gv. 35-96; #10, gany. I. - gv.
Siris qalis rols TamaSobda da ise gaitaca 81-110; calke: tfilisi: odesel qarTvel stu­
publika, rom zogierTebs isterika mouvidaT. dentebis gamocema #1, 1899 (wignis gamomce­
– yaflan orbelianma, romelic muxlze fexSe­ mel qarTvelTa amx. st.). - kani, 168 gv.
modebuli ijda pirvel wyebaSi, daiRriala:
`gaiyvaneT eg moTamaSe, Tvaram dagvxoca!~. un­ mis Sesaxeb:
da vaRiaro, rom jer qarTul scenaze ukeTesi 1. gasul orSabaTs, aprilis 14-s... // droeba. -
moTamaSe ar gamosula... [efro] ara Tu usas­ 1875. - #44. - gv. 2;

718
2. quTaisi, 26 Tebervals // droeba. - 1875. - 2 mar- wyaro:
ti. - #26. - gv. 2; 1. Wyonia, ilia (i-a i-Ze). quTaisis Teatris matia­
3. wereTeli, akaki (akaki). – a) werili efrosina ne // iveria. - 1878. - #18. - gv. 5-6;
kldiaSvilisadmi // droeba. - 1875. - 18 maisi. - 2. wereTeli, akaki. gaxseneba Teatris Sesaxeb //
#56. - gv. 1; b) gaxseneba Teatris Sesaxeb // Tea­ Teatri da cxovreba. - 1910. - #36. - gv. 3;
tri da cxovreba. - 1910. - #36. - gv. 3; 3. nekrologi // imereTi. - 1913. - 8 maisi. – #50;
4. quTaisi, ianvris 5-s // droeba. - 1876. - 9 ianvari. saxalxo gazeTi. - 1913. - 5 maisi. - #887; 7 maisi.
- #2. - gv. 3-4; - #888; 9 maisi. - #890;
5. mayurebelTagani. `Semosavliani adgili~ qu- 4. kldiaSvili, daviT. moTxrobebi, piesebi, me­
TaisSi // droeba. - 1878. - 25 maisi. - #101. - gv. 2; muarebi. - t. 2 / p/mg. red. s. kldiaSvili. – tf.:
6. Cven miviReT quTaisidam Semdegi SeniSvna... // federacia, 1935 (gam-ba teqnika da Sroma-s st.).
droeba. - 1878. - 28 aprili. - #82. - gv. 2-3; - gv. 352;
7. Wyonia, ilia (i-a i-Ze). quTaisis Teatris matia­ 5. nagreli, nikolo // oqtombreli. - 1940. - #8. -
ne // iveria. - 1878. - #18. - gv. 5-6; gv. 12;
8. mayurebeli. quTaisi, 6 maiss // droeba. - 1880. - 6. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
11 maisi. - #99. - gv. 3; tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da
9. s.x. quTaisi, 6 aprils // droeba. - 1880. - 12 apri- winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi
li. - #80. - gv. 3; T. maWavarianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941.
10. quTaTuri truppa // droeba. - 1880. - 23 marti. - - gv. 393;
#65. - gv. 2-3; 7. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
11. axali ambebi // droeba. - 1881. - 2 aprili. - #70. gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
- gv. 1-2; palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
12. xelaSvili, mixeil. `gTxovT umorCilesad...~ // bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
iveria. - 1891. - 5 maisi. - #95. - gv. 4; jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
13. efrosine qaixosros asuli kldiaSvilisa... // tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
iveria. - 1892. - 28 noemberi. - #252. - gv. 1; binati), 1941. - gv. 492;
14. maxlas! literaturuli axali ambebi: po- 8. buxnikaSvili, g. qarTuli Teatri asi wlis man­
tapenkos romani. emil zolas axali romani. Zilze. - Tb.: saxelgami, 1950. - gv. 43.
edmond rostanis axali drama // cnobis fur-
celi. - 1898. - 1 marti. - #468. - gv. 2; klimiaSvili, mixeil iosebis Ze (1873,
15. podporuCik samson TorTlaZis mosaxseneblad... 16/XI – ) _ revolucioneri, – organizatori,
// iveria. - 1899. - 8 dekemberi. - #264. - gv. 1; propagandist-agitatori, aralegaluri bi­
16. odesaSi moklul aleqsandre kldiaSvilis pa- blioTekis Semqmneli, saxalxo maswavlebeli
naSvids acxadebs deda efrosine kldiaSvili- da mTargmneli, – naymevi aznauris Svili, –
sa, SvilebiT // cnobis furceli. - 1905. - 28 oq- daibada sof. WadijvarSi, yof. Tbilisis gub.,
tomberi. - #2935. - gv. 1. - Semdeg nomrebSiac. duSeTis maz., T-d bagration-muxranbatonis
agreTve ix.: `iveria~ - 1905. - 28 oqtomberi. - naymevi aznauris – burdiaSvilebis ojaxSi,
#191. - gv. 1; romelic, TviT m. klimiaSvilis mama-papasTan
17. [kievidan - qarTvelTa koloniidan, WiaTuri- erTad, Tavadebis winaaRmdeg ibrZoda, rac
dan - kita abaSiZisagan, quTaisidan - efrosine mixeils bavSvobidanve Caenerga. 12 wlis m.
kldiaSvilisagan da sxv.]: depeSebi Sio CitaZis klimiaSvilma sakuTari TvaliT naxa, batonebi
gardacvalebis gamo // Sroma. - 1906. - 11 ivlisi. rogor Cagravdnen valdebul glexebs, xiz­
- #77. - gv. 3; nebs da sxv., xolo 16 wlisam TbilisSi, TviT­
18. nego simoneli. sof. simoneTi // axali gza. - ganviTarebis wreebSi SeiTvisa usamarTlo
1910. - 29 ivlisi. - #33. - gv. 4; wyobilebis dasamxobi azrebi, gabatonebulTa
19. -ri. s. simoneTi (quTaisis mazra) // saqme. - 1910. winaaRmdeg opoziciuri ideebi.
- 7 seqtemberi. - #6. - gv. 4; pirveldawyebiTi swavla miiRo Tbilisis
20. saTeatro moRvaweni: [portretebi] // Teatri saTavadaznauro skolaSi (1881-1887). or wels
da cxovreba. - 1914. - #14. - gv. 1-2; swavlobda samoqalaqo skolaSi (1888-1889),
21. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb). sam- Semdeg – saostato institutSi (1890-1891),
gloviaro furceli: v. rcxilaZe, n. CxikvaZe, sadac, swavlebis rusifikatoruli, usulgu­
s. kldiaSvili // Teatri da cxovreba. - 1920. - lo mimarTulebis gamo, mowafeTa xalxosnu­
#21. - gv. 13-14; ri aralegaluri wris muSaobaSi Caeba, male
22. gersamia, s. efro kldiaSvili [quTaisis Tea- instituts Tavi gaaneba da sabuRaltro kur­
tris scenaze, gasuli saukunis me-2 naxevarSi] sebi daamTavra, raki darwmunda, rom es ins­
// `quTaisis Teatri~ erTdrouli saiubileo tituti namdvil saxalxo maswavlebelT ara
gamocema. - 1940. - 1 ivlisi. zrdida.

719
1890-ian wlebSi xalxosnur mimdinareobas Tvelma xalxma gaigo, rom mas sdevnian, ro­
Camoecala da marqsistebTan daiwyo muSaoba. gorc mSromel xalxs da rogorc qarTvels.
1893 wels, moswavle axalgazrdobis mowi­ amitom igi mzad unda iyos daicvas Tavisi
nave wreebTan SeTanxmebiT, andria leJavasgan xalxuri da qarTveluri interesebi. xalxis
gadmoibara gola CitaZiseuli narodnikuli keTildReoba moiTxovs qoneba-SeZlebis uTa­
literaturis wignTsacavi, Sekriba sxvadasx­ nasworobis mospobas da demokratiuli sazo­
va amxanagebTan mimobneuli marqsistuli li­ gadoebis dafuZnebas, saqarTvelos damouki­
teratura da, 1893-1894 wlebSi, moswavle da deblobis aRdgenas, radgan umTavresi mizezi
sxva axalgazrdobisTvis Seqmna pirveli ara­ Cvenis daqveiTebisa aris ruseTis mTavrobis
legaluri marqsistuli wignTsacavi; masTan gabatoneba saqarTveloSi, im mTavrobis, ro­
dakavSirebiT, 1895-1896 wlebSi Camoayaliba melic qarTveli xalxis mospobas lamobso~.
pirveli muSaTa wre, romelsac mohyva aseTive am inteligentTa wridan Camoyalibda so­
wreebis Seqmna da muSebis sarevolucio saq­ cial-federalistTa partia, xolo m. klimiaS­
mianobaSi Cabma. m. klimiaSvilis sxva qalaqSi vili, social-demokratiuli partiis Camoya­
gadasvlis Semdeg, am wignTsacavs ganagebda libebisTanave, 1903 wels, isev marqsistebis
v. cabaZe. am wignTsacaviT sargeblobdnen se­ muSaobaSi Caeba.
minarielebi, teqnikuri da saxelosno skolis 1904 wlidan, m. davidovTan erTad, du­
mowafeebi. m. klimiaSvili teqnikuri saswa­ SeTis mazris soflebSi awarmoebda revolu­
vleblis mowafeebTan awarmoebda marqsis­ ciur muSaobas TviTmpyrobelobis winaaR­
tul-revoluciur muSaobas. mdeg. 1905 wlis gazafxulze moawyo mTeli
1896-1897 wlebSi safiloqsero komitet­ duSeTis mazris glexobis didi mitingi sof.
Si muSaobda instruqtorad raWasa da samtre­ eredaSi, ramdenime aTasi kacisa da qalis Tan­
diis raionSi, imave dros, muSa-mosamsaxureTa daswrebiT, imave dros, Tbilisis rkinigzis
wreebSi politikur propaganda-agitacias mosamsaxureTa `sainiciativo jgufis~ dele­
eweoda. 1897 wels, Tavisi survilisamebr, gatad iyo.
maswavleblad wavida TrialeTis miyruebul 1905 wlis agvistos 3, mTavrobis winaaR­
sofel did-gomareTs, qarTvelTa Soris we­ mdeg gamosvlebis saqmis gamoZiebis gamo sof.
ra-kiTxvis gamavrcelebel skolaSi, romlis WadijvarSi Casvlis dros, Seipyres da duSe­
maswavlebeli, erTi uxeiro saqcielis gamo, Tis cixeSi Casves, saidanac 17 oqtombris ma­
sofels gamoedevna da skolasac gadawvas nifestma gaaTavisufla, romlis Semdeg kvlav
emuqreboda. m. klimiaSvilma bavSvebis garda, ganagrZo revoluciuri muSaoba.
mozrdilebsac (30 mwyems-vaJkacs wera-kiTxva misi monawileobiT Semdgarma `sainicia­
da angariSi sakvirao skolis programiT) ise tivo jgufma~, 1905 wels, TbilisSi uxel­
aswavla, iseTi sazogadoebriv-aRmzrdelobi­ mZRvanela rkinigzelTa dekembris saerTo
Ti da politikuri muSaoba awarmoa, rom so­ gaficvas, somex-TaTarTa Setakebis dros
fels skola Seuyvarda, politikuradac Tva­ muSa-mosamsaxureTa samSvidobo demonstra­
li gamoaxila. 1899-1900 wlebSi, q. Tbilisis cias. reaqciis dawyebis pirvel dReebSi, 1905
TviTmmarTvelobaSi da `cnobis furcelis~ wlis miwuruls, didubis Ramis TavSesafar­
redaqciaSi samsaxuris dros, aralegalur Si (romlis gamgedac TviTon iyo) mebrZoli
muSaobasac awarmoebda, rac Jandarmerias Se­ razmelebis dasaxmareblad wiTel punqts
uniSnavi ar darCenia. xelmZRvanelobda, daWril revolucionerebs
1890-iani wlebis miwuruls marqsistebs saavadmyofoSi aTavsebda, daqsaqsul amxanagT
daSorda, radgan isini glexobaSi muSaobas ar Zebnida da sxv., ris gamoc, reaqciis gaZliere­
iziarebdnen da erovnul sakiTxsac gulcivad bisas samsaxuridan daiTxoves da samarTalSi
uyurebdnen. 1900-1902 wlebSi monawileobda misces, rasac mimalviT daaRwia Tavi da arale­
erovnul-demokratiulad moazrovneTa wre­ galurad muSaobda, rogorc profesionali
Si, romelmac Seadgina `qarTvel demokratTa revolucioneri. 1908 wels, gorSi mowveul
komiteti~. am komitetis saxeliT, gr. rcxi­ rsdmp samazro konferenciaze Sepyrobili
laZesTan erTad, m. klimiaSvilma, 1901 wlis cixeSi Casves, 1905 wlis saqmec gamouCxrikes
seqtembris 28, heqtografiT dabeWda (nino da 102-e muxlis ZaliT gaasamarTles, romlis
rcxilaZis xeliT gadawerili) aralegaluri Semdeg permis guberniaSi – Cerdinis mazraSi
furceli, riTac gmobda rusis TviTmpyrobe­ gadaasaxles, saidanac 1911 wels gamoiqca da,
lobas da mis morCil qarTvel Tavadaznauro­ Tbilissa da baTumSi aralegalurad cxovre­
bas, romelic piradi keTildReobisaTvis fex­ bis dros, muSaTa wreebSi muSaobda. 1912 wlis
qveS Telavda eris interesebs. am furcelSi, gazafxulze, TbilisSi, rsdmp saolqo orga­
sxvaTa Soris, werda: `qarTveli xalxi-ki, muSa nizaciebis konferenciaze Seipyres da, ram­
da glexi, brZolis velze unda gamovides. qar­ denime xniT cixeSi patimrobis Semdeg, ros­

720
tovs gadaasaxles, xolo iqidan (raki iqac ar 5. mzis dabneleba // nakaduli: saymawvilo Jurna-
moiSala revoluciuri muSaoba) – irkutskis li mozrdilTaTvis. - 1912. - #8. - gv. 55-60;
guberniis niJneudinis mazraSi – ganusazR­ 6. duSeTis mazr. glexebisadmi: (Ria werili) //
vreli vadiT, saidanac mxolod 1917 wlis 28 pirveli nabiji. - 1918. - #17. - gv. 263-264.
Tebervlis revoluciis Semdeg dabrunda sam­
SobloSi. mis Sesaxeb:
1. Ramis meore TavSesafaris... // cnobis fur-
Targmna da calke gamocemulia: celi. - 1903. - 12 ivnisi. - #2178. - gv. 2;
1. biCer-stou, hariet. biZia Tomas qoxi: mrava­ 2. saqarTvelos parlamentis Semadgenloba // sa-
li suraTebiT / romani hariet biCer-stousi; xalxo kalendari. - 1919. - gv. 107-109;
Targmani mixeil klimiaSvilisa. – tf.: `naka­ 3. l. r. baTomidan Tfilisamde // mxedari. - 1920. -
dulis~ gamocema, 1913 (wignis gamomcemel #16. - gv. 4-6.
qarTvelTa amxanagobis st.). - XXII, 378 gv.: il.;
21sm.. - `zangebis ganTavisufleba da hariet wyaro:
biCer-stou~ magita nakaSiZisa; agreTve: tf., 1. avtobiografia;
1928 (zaria vostokas st.). - 252gv.: sur. 2. saqarTvelos revoluciis muzeumis arqivi. -
#328. - t. 8. - gv. 801;
Targmna da gamoqveynebulia: 3. TalakvaZe, s. // revoluciis matiane. - 1925. -
1. mopasani, gi de. gulcivi adamiani: (mopasani- #2. - gv. 62;
dan). [moTxroba. Targmani] m. klimiaSvilisa // 4. giorgaZe, grigol. - a) sazogadoebrivi ur­
jejili. - 1900. - #9. - gv. 46-53; TierToba saqarTveloSi baton-ymobis gada­
2. spicini. areuloba: suraTi saymawvilo Tea- vardnidan pirvel revoluciamde 1864-1905
trisaTvis or moqmedebad // nakaduli: saymaw- / grigol giorgaZe. – tf.: saxelgami, 1928
vilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1910. - (poligrafskolis st.). - gv.: 521-522, 579-580;
#3. - gv. 10-18; b) TviTmpyrobeloba da revoliucia / gri­
3. dedis Suris Zieba: (ambavi bunebis ukanasknel gol giorgaZe. - w. 1: sabuTebi revolucio­
omis droisa) // nakaduli: saymawvilo Jurnali
nur moZraobis istoriisaTvis saqarTveloSi,
mozrdilTaTvis. - 1911. - #3. - gv. 34-38;
1870-1902. xalxosnebis xana. - daselebis-mar­
4. dedis siyvaruli: [moTxroba] // nakaduli: say-
qsistebis muSaobis dasawyisi da ganviTareba
mawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1912.
1902 wlamde. - tf.: saxelgami, 1929 [kanze: 1930]
- #7. - gv. 17;
(poligrafsk. st.). - gv.: 221, 245;
5. zarini, al. mxiaruli Soba: mogoneba gimnazie-
5. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
lisa [moTxroba] // nakaduli: saymawvilo Jur-
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
nali mozrdilTaTvis. - 1912. - #1. - gv. 18-27;
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
#2. - gv. 29-36; #3. - gv. 26-32; #4. - gv. 16-26;
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
6. melias ostatoba: [moTxroba] // nakaduli: say-
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
mawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1912.
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
- #9. - gv. 11-14;
binati), 1941. - gv. 492.
7. tyveobaSi: [moTxroba] // nakaduli: saymawvilo
Jurnali mozrdilTaTvis. - 1912. - #11. - gv. 27-
kobaiZe, andria mamukas Ze [igive
39;
kalmis-wvera, a. k-Ze] _ korespondenti da
8. stefanes Svili: [moTxroba] // nakaduli: saymaw-
sazogado moRvawe xevisa, xevidan.
vilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1913. - #6. -
gv. 28-35.
gamoqveynebulia:
gamoqveynebulia: 1. arSis cixe: (xalxis zepirgadmocemiT) // iveria.
1. soflis saWiroebaTa Sesaxeb // cnobis fur- - 1888. - 7 oqtomberi. - #209. - gv. 1-2;
celi. - 1902. - 1 oqtomberi. - #1941. - gv. 3-4; 2. mwyemsis korespondencia kobidgan // mwyemsi. -
2. sazogadoebis sayuradRebod // cnobis fur- 1888. - #18. - gv. 9-10;
celi. - 1903. - 10 seqtemberi. - #2260. - gv. 3; 3. sof. stefan-wminda // iveria. - 1891. - 15 marti. -
3. Ramis TavSesafarSi: (reportioris SeniSvnebi) #57. - gv. 2-3; 5 seqtemberi. - #188. - gv. 2; 1892.
// cnobis furceli. - 1903. - 18 ianvari. - #2043. - 25 aprili. - #86. - gv. 2;
- gv. 3-4; 4. s. stefanwminda: (saqarTvelos samxedro gza),
4. bum rogor aRzarda Cioras bartyebi: [mo- 2 agvisto // iveria. - 1891. - 6 agvisto. - #166. -
Txroba] // nakaduli: saymawvilo Jurnali mci- gv. 2-3;
rewlovanTaTvis. - 1911. - #8. - gv. 21-23; #9. 5. ~sof. stefanwmindis skolis sasargeblod...~ //
- gv. 14-19; iveria. - 1891. - 17 oqtomberi. - #221. - gv. 3;

721
6. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1891. - 6 29. Siola RuduSauri: [feletoni] // iveria. - 1902.
ivlisi. - #141. - gv. 3; 9 agvisto. - #168. - gv. 3; - 15 ivnisi. - #124. - gv. 2-3;
1892. - 24 ianvari. - #17. - gv. 4; 1897. - 2 aprili. 30. xevi // cnobis furceli. - 1904. - 24 ivlisi. -
- #63. - gv. 4; 4 ivlisi. - #133. - gv. 4; #2563. - gv. 3;
7. mTa: (saqarTvelos samxedro gzebi), 29 ivnisi // 31. xevi: (saqarTvelos samxedro gza): [glexTa
iveria. - 1892. - 8 ivlisi. - #142. - gv. 2-3; moZraoba; yrilobebi da moTxovnebi] // cnobis
8. sof. stefan-wminda: (saqarTvelos samxedro furceli. - 1905. - 29 aprili. - #2807. - gv. 2;
gza) // iveria. - 1892. - 18 ianvari. - #12. - gv. 2-3; 32. werili redaqciis mimarT: [gaz. `lamparis~
1894. - 16 ivlisi. - #151. - gv. 2-3; #21-Si moTavsebuli braldebis gasabaTile-
9. werili xevidam: skolis daarseba stefanwmin- blad] // Sroma. - 1906. - 25 maisi. - #40. - gv. 4;
daSi, istoria misi daarsebisa. ber-monazoni 33. werili redaqciis mimarT: [eqim sobestianskis
mama lonidi. panaSvidi m.z. yifianis mosaxsene- arakeTilsindisierebis Sesaxeb] // lampari. -
blad... winad da axla... // iveria. - 1892. - 4 dekem- 1906. - 27 ivnisi. - #51. - gv. 4;
beri. - #257. - gv. 2-3; 34. kargi saqme mTaSi // amirani. - 1908. - 15 agvisto.
10. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1894. - 22 - #134. - gv. 4;
aprili. - #83. - gv. 3; 35. xevi: saqarT. samxedro gza // droeba. - 1908. - 7
11. xevi: (aleksandre mixeilis Zis yazibegis Se- dekemberi. - #17. - gv. 3;
saxeb) // iveria. - 1894. - 4 ianvari. - #2. - gv. 2; 36. xevi da misi av-kargianoba // saxalxo gazeTi. -
12. xevi: (duSeTis mazra) // iveria. - 1894. - 24 ivni- 1910. - 11 maisi. - #4. - gv. 3.
si. - #133. - gv. 3-4; 4 dekemberi. - #257. - gv. 3;
13. `xevi~: (saqarTvelos samxedro gza) // iveria. - mis Sesaxeb:
1894. - 1 noemberi. - #231. - gv. 3; 1. yruaSvili, ioba. werili redaqtorTan // mwyem-
14. ~umorCilesad gTxovT~... // iveria. - 1895. - 1 ag- si. - 1888. - #20. - gv. 10. - xelmowera: yruaSvili
visto. - #162. - gv. 4; ioba gudamayris mRvdeli;
15. xevi // iveria. - 1895. - 13 agvisto. - #173. - gv. 2; 2. kaxiSvili, nikoloz. werili redaqciis mimarT
16. xalxuri leqsi: (Cawerili a. kobaiZisagan sof. // iveria. - 1892. - 5 dekemberi. - #258. - gv. 3-4;
gergetSi) // jejili. - 1896. - #5. - gv. 70; 1894. - 2 marti. - #46. - gv. 4;
17. xevi // iveria. - 1896. - 26 aprili. - #90. - gv. 2; 3. saqarTvelos karis mcvelni // Teatri da cxo-
1897. - 2 aprili. - #63. - gv. 2-3; vreba. - 1919. - #7. - gv. 13-14.
18. xevi da misi av-kargianoba // iveria. - 1897. - 15
ivnisi. - #117. - gv. 2-3; wyaro: ar aris miTiTebuli.
19. xevi da oris soflis dava erT sofelTan... //
iveria. - 1897. - 1 ivlisi. - #130. - gv. 1-3; 2 ivli- kobaxiZe, daviT stefanes Ze (1885 (sx­
si. - #131. - gv. 1-2; va cnobiT, 1884), 25/III – 1947, 5/VII) – msaxiobi,
20. sof. stefanwminda: (duSeTis mazra). qurdoba – proletaruli Teatris mesveuri, – mozard
da mkvlelobis ganzraxva // cnobis furceli. - mayurebelTa Teatris dasis wevri, sssr sa­
1898. - 1 oqtomberi. - #643. - gv. 3; xalxo artisti, – imereTidan. daibada sam­
21. werili kavkavidan // iveria. - 1898. - 18 marti. - trediaSi, rkinigzeli memanqanis ojaxSi. daw­
#59. - gv. 3; yebiTi skolis damTavrebis Semdeg, TavisiT
22. werili xevidgan // iveria. - 1898. - 25 oqtombe- gaiara gimnaziis kursi. bavSvobidanve uyvar­
ri. - #228. - gv. 2-3; da literatura, Teatri, xatva da fizkultu­
23. xevi: (duSeTis mazra). avkacoba da veragoba // ra. mwignobrobis siyvaruli Caunerga dedam,
cnobis furceli. - 1899. - 5 seqtemberi. - #909. Teatrisa – mamam, romelmac 1894-1895 wlebSi
- gv. 2-3; sakuTari xis Senoba samtrediis kulturul
24. werili xevidan: (duSeTis mazra) // iveria. - sazogadoebas dauTmo saTeatro Senobisa­
1900. - 12 agvisto. - #175. - gv. 2-3; Tvis, sadac mowyobil saRamo-warmodgenebs d.
25. werili xevidan // iveria. - 1900. - 8 agvisto. - kobaxiZe xSirad eswreboda. 1902 wlidan Tbi­
#50. - gv. 3; lisSi gaecno saxalxo Teatrsa da rkinigzel­
26. xevi // iveria. - 1901. - 28 ivlisi. - #164. - gv. 3; Ta revoluciur muSaobas, ris Semdeg, TviTo­
27. xevi: saqarTvelos samxedro gza // iveria. - nac partiul muSaobaSi Caeba.
1901. - 13 marti. - #57. - gv. 3; 24 ivnisi. - #136. bolSevikuri organizaciis direqti­
- gv. 2; vebiT, rogorc partiis wevri, 1903 wlidan
28. xevi: saqarTvelos samxedro gza: (Cemi cxvriT Seudga aralegaluri jgufis daxmarebiT sa­
mogzauroba Tergis olqsa da yizliaris gan­ Ramo-warmodgenebis marTvas. pirveli saRa­
yofilebaSi) // iveria. - 1901. - 24 ianvari. - #19. mo-warmodgena gamarTa samtrediaSi, partiu­
- gv. 2-3; 25 ianvari. - #20. - gv. 2-3; 26 ianvari. li aralegaluri adgilobrivi organizaciis
- #21. - gv. 2-3; 27 ianvari. - #22. - gv. 3; daxmarebiT, 1904 wlis miwuruls. amis Semdeg,

722
`moZravi Teatraluri jgufi~ (sagangebod mivardnil sof. aguras (akuras), nafareuls,
mowveul scenismoyvareTa, zogjer, msaxiobTa fSavels, iyalTos, axmetas, gurjaans, velis­
daxmarebiT) warmodgenebs marTavda yovelgan cixes, siRnaRs, maCxaans da sxv., sadac, TiTq­
– rogorc saqarTveloSi, iseve tuapses, novo­ mis yvelgan, glexoba aRtacebiT egebeboda,
rosiisks, aleqsandropols, armavirs, ganjas, zogan aqtiuradac monawileobda warmodge­
soWasa da sxv. nebis msvlelobaSi, magram Teatrma moqmedeba
1917 wlis oqtombris revoluciis Sem­ mainc Sewyvita. ganaxlda 1935 wels.
deg, Tavisi `moZravi Teatraluri jgufi~ 1904-1935 wlebSi, d. kobaxiZem Taviseburi
`proletaruli mogzauri dasis~ saxeliT ga­ gadakeTebiT dadga: `soflis gmirebi~, `qris­
daaxalisa, romlis wevrebic iyvnen: n. sariS­ tine~ (eg. ninoSvilis moTxrobebidan), t. ra­
vili, v. kalaZe-kobaxiZisa, v. gegeSiZe, s. g. do­ miSvilis `mezoblebi~, i. gedevaniSvilis `gam­
liZe, g. tyeSelava, i. saxarovi, e. kobaxiZe da cemi~, heransis `imedis~ daRupva~, p. ireTelis
sxv. es dasi `demosis~ firmiT, gansakuTrebiT, `damarcxebulni~, o. ernstis `pedagogebi~,
proletarul saRamo-warmodgenebs marTavda, s. belis `iuda ambori~, `samxedro banakSi~,
amasTan, bolSevikTa organizaciis davale­ a. yazbegis `arsena~, i. gomarTelis `qoxSi~,
bebs asrulebda. a. cagarelis `rac ginaxavs – veRar naxav!~, o.
d. kobaxiZis dasis moqmedebas bevri mowi­ mirabis `Jan da madlena~, ia ekalaZis `#21+~,
naaRmdege da mlanZRveli gauCnda. dass uwo­ n. SiukaSvilis `suleli~, `simaxinje~, pota­
des `fantaziorTa jgufi~, `ruseTis bolSe­ penkos `taini sovetnikis sizmari~, s. SanSiaS­
vizmis agentebi~, `RvarZliani demagogebi~ vilis `yamiri~, p. kakabaZis `yvaryvare TuTabe­
da sxv. da mTavrobas mouwodes, mis winaaRm­ ri~ da sxv. xSirad, nebadarTul piesaTa siaSi
deg zomebis misaRebad. `Tu vismes Sestkiva Setanili piesis saxeliT sxva, nebadaurTvel
guli Cvens xalxze da surs misi estetiuri piesas adgenda xolme, warmodgenebs arale­
gemovneba daakmayofilos, dae, ganagrZos Ta­ galurad marTavda da sxv. mis dadgmaTa re­
visi dakisrebuli saqme~, xolo `Tu gemovne­ cenziebi gazeTebSia.
bis magier Sxams anTxevs, is ZirSive unda Sewy­ 1918 wels, SamqorSi, ruseTisaken mimaval
des~-o (`social-demokrati~, 1918, #354), ris demobilizebul jarebsa da adgilobriv Zal­
Semdeg, dasis wevrebidan zogi daapatimres, Ta Soris Setakebis dros, d. kobaxiZem ganja­
zogi gadaasaxles. d. kobaxiZe baqos gadaa­ Si denTis sawyobi gatexa da Tanamomxre amxa­
saxles, saidanac moskovs gaiwvies meierxol­ nagebi SeaiaraRa sisxlisRvris winaaRmdeg
dis TeatrSi, sareJisoro kursebze samuSaod. sabrZolvelad, magram musavatebma gaitaces
1921 wlidan Tbilisis saxalxo saxlSi Seqmna dasaxvretad, rasac SemTxveviT gadarCa. par­
`revoluciuri Teatri~, 1922 wels – `drama­ tiul-politikuri muSaobisaTvis ramdenjer­
tuli studia-Teatri~, romliTac sxvadasxva me ijda cixeSi (ix. `revoluciis matiane~).
adgilas saCvenebel saRamo-warmodgenebs mar­ 1937 wels mieniWa sssr saxalxo artistis
Tavda. 1923 wels daarsebul proletkultSi wodeba.
ganagrZo muSaoba `wiTeli TeatriT~, rome­
lic gaxsna 1924 wlis 6 maiss, emil verharnis gamoqveynebulia:
piesa `riJraJis~ Taviseburi dadgmiT (moq­ 1. proletaruli dramatuli studia // komunis-
medeba daiwyo parterSi, gadavida orkestr­ ti. - 1922. - 24 Tebervali. - #44. - gv. 4.
Si, aqedan – scenaze), ramac gansakuTrebuli
STabeWdileba moaxdina auditoriaze. imave mis Sesaxeb:
wlis noembris 7, dadga `dahqris aCrdili 1. aleqsandrepolSi... // Teatri da cxovreba. -
evropaSi~, Semdeg – lope de-vegas `cxvris 1916. - #25. - gv. 16;
wyaro~ da sxv. am Teatrma Seqmna Teatrisa da 2. avdalaZe, v. Teatri da cxovreba // pirveli na-
kinosaTvis axalgazrda muSakebi. 1926 wels biji. - 1917. - #38. - gv. 606-607;
Camoayaliba revoluciuri `studia-Teatri~, 3. doliZe, s. sofeli qolubani: (senakis mazra) //
romelmac, Teoriul muSaobasTan erTad, da­ pirveli nabiji. - 1917. - #34. - gv. 543;
dga i. gedevaniSvilis `msxverpli~, i. vakelis 4. vin-doni. SantaJi TeatrSi // Teatri da cxo­
`meamboxeni~, agreTve - `SeTqmuleba~, `aRmSe­ vreba. - 1918. - #13. - gv. 16;
nebloba~, `grigali~ da Tbilisis yvela klubs 5. mogzauri dasi Sedga... // Teatri da cxovreba. -
uCvena studiis axalgazrda ZalTa sasceno 1918. - #4. - gv. 16;.
unarianoba, romlis muSaoba gagrZelda 1929 6. samtrediaSi... // Teatri da cxovreba. - 1918. -
wlamde. 1929-1930 wlebSi Seqmna `saxelmwifo #4. - gv. 16;
sakolmeurneo moZravi Teatri~, romelmac 7. komunistebis devna: depeSa mTavrobis Tavmj-
warmodgenebi gamarTa sakolmeurneo sakiTxe­ domaris saxelze: [T. JRentis, d. kobaxiZis, s.
bis saagitaciod: Telavs, winandals, sruliad qajaias da sxvebis protesti]: [Tavdasxma komu-

723
nistebze senakis mazraSi] // saqarTvelos komu- misi azriT, sasceno xelovneba yvela
nisti. - 1920. - 8 ivlisi. - #18. - gv. 4; xelovnebaze maRla dgas: dramaturgia, re­
8. proletaruli studia: [proletaruli xe- Jisura da msaxiobebi didi gulmodginebiT
lovnebis qarTuli dramatuli studiis daar- amaxvileben Cveni masebis ganviTarebisa da
sebis Sesaxeb politikuri ganaTlebis ganyo- kulturuli donis awevis saTanado doneze
filebasTan]: [informacia] // komunisti. - 1921. dayenebas. dramaturgs, reJisorsa da msaxi­
- 25 noemberi. - #20. - gv. 3; obs – TiToeuls cal-calke da yvelas erTad,
9. leli. wiTeli Teatri: [recenzia speqtaklze didi mniSvneloba aqvT, Tu avtoris mier swo­
`riJraJi~] // komunisti. - 1924. - 9 maisi. - #104. rad aTvisebuli Tema piesisa – swori gagebiT
- gv. 5; da socialisturi realizmis saxiT aris Ses­
10. gorgiSvili, s. – a) m. marjaniSvilis sax. yva- rulebuli.
relis sakolmeurneo Teatri: s. kldiaSvilis dawera: `goCa~ (4 moq., mozard mayurebel­
`gmirTa Taoba~: dadgma resp. sax. artist d. Ta Teatris repertuari), `proklamacia~ (ko­
kobaxiZis, mxatvari maidanikovi: [recenzia] / s. media 3 moq.), `sisxli da navTi~ (drama 4 moq.),
gorgiSvili, d. mesabiSvili // leninuri gziT. `tyis Zmebi~ (6 epizodad), `Wkuis kolofi~ (4
- yvareli, 1940. - 13 oqtomberi. - #46; b) pata- moq.), agreTve, sabavSvo da sxva TiTo-moqmede­
ra kaxi k. marjaniSvilis saxelobis yvarelis biani piesebi.
sakavSiro saxelmwifo TeatrSi: [recenzia spe- Targmna: `flengo~ (3 sur.), `didi ereti­
qtaklze] // leninuri gziT. - yvareli, 1941. - 5 kosi~ da sxv. TiTqmis yvela piesa Tbilisis di­
ianvari. - #1; di klubebis scenebze idgmeboda.
11. gersamia, s. d. kobaxiZe: [nekrologi] // litera-
tura da xelovneba. - 1947. - 12 ivlisi. - #27. mis Sesaxeb:
1. so-li. saxalxo saxlSi... // Teatri da cxovreba.
wyaro: - 1915. - #40. - gv. 14;
1. samSoblo. - 1916. - 26 oqtomberi. - #468; 2. w-ri. saliteraturo dila... // Teatri da cxo-
2. avtobiografia (1918, 25 marti); vreba. - 1915. - #19. - gv. 14;
3. vin-doni. SantaJi TeatrSi // Teatri da cxo­ 3. kiko. saxelosno klubSi... // Teatri da cxovre-
vreba. - 1918. - #13. - gv. 16; ba. - 1920. - #17. - gv. 14.
4. social-demokrati. - 1918. - 3 ivlisi. - #354;
5. leli. wiTeli Teatri: [recenzia speqtaklze wyaro:
`riJraJi~] // komunisti. - 1924. - 9 maisi. - #104. 1. saxalxo Teatri, 1893-1923: saiubileo krebu­
- gv. 5; li. - tf., 1923 (ssmus poligr. gany. 1-li stam­
6. droSa. - 1930. - #16; ba). - V, 95, [4], 11 gv.: il.;
7. WiaTuris maRaroeli. - 1934. - 17 ivnisi; 2. avtobiografia (1937, 25 oqtomberi).
8. S. b. WinWari // komunisti. - 1936. - #81;
9. mayurebeli. `kapitnis qali~ // axalgazrda ko­ kobaxiZe, vasil [vaso] samsonis
munisti. - 1937. - 1 aprili; Ze (1893, 29/XII – ) – momReral-mocekvave, –
10. gvaraZe, niko. Teatraluri memuarebi. - Tb.: raWa-leCxumis xalxur momReralTa eTnogra­
saxelgami, 1949. - gv.: 194, 247. fiuli gundis Semqmneli da xelmZRvaneli, –
raWidan. daibada sof. nikorwmindaSi, glexis
kobaxiZe [kobeli], vasil aleqsan­ ojaxSi. soflis skolaSi mcire xans namyofi,
dres Ze (1896, 5/XI – ) – msaxiobi, reJisori TviTganviTarebuli, 1905 wlis revoluciis
da dramaturgi. daibada q. TbilisSi, gaze­ Semdeg, mefis generlis alixanov-avarielis
Tis damtareblis ojaxSi, aRizarda siRari­ mier aklebis gamo, ZmasTan erTad, Tbiliss
be-gaWirvebaSi. daamTavra qalaqis pirveldaw­ gadmoxvewili, erTxans saSaqarlamoSi muSaob­
yebiTi 4/6 ganyofileba, Tbilisis II teqnikuri da. imave xanebSi, monawileobda mix. kavsaZis
saswavlebeli. seminariaSi gamocdebi Caabara xalxur gundSi, rogorc momRerali, mocekva­
saxalxo maswavleblis wodebaze, Semdeg – ve, gundis xelmZRvanelis moadgile da gamge.
1918-1919 wlebSi, 7-8 Tvis ganmavlobaSi, g. ja­ 1929 wels, viqtor koberiZesTan erTad,
badaris studiaSi swavlobda. pirvelma Camoayaliba raWa-leCxumis xalxu­
scenaze moRvaweoba daiwyo 1912 wels, sa­ ri simRerebis SemsrulebelTa eTnografiu­
xalxo saxlSi a. wuwunavas reJisorobis dros, li gundi – 40-mde qal-vaJis, stvirze damk­
n. gociriZis xelmZRvanelobiT. yovelnair vrelTa da mocekvaveTa monawileobiT. gundi
rols asrulebda. muSaobda saqarTvelos xelovnebaTa mTavari
1922 wels sxvadasxva klubSi muSaobda, sammarTvelos, gansaxkomis, sarewao kavSi­
rogorc reJisor-damdgmeli, agreTve, estra­ ris, l. berias sax. klubisa da sxv. saxeliT,
dis scenaze, saqfileqtSi – msaxiobad da reJi­ erovnul tanisamosSi gamowyobili. umTa­
sorad. vresad, asrulebda raWa-leCxumis xalxur

724
simRerebs, agreTve, qarTl-kaxurs, imeruls wyaro:
da sxv. fandurze asrulebda 15-mde sxvadasx­ 1. xalifaSvili, v. qarTuli sabavSvo Jurnalebi:
va simReras, raWuli stviri Seuwyo gundis [~pioneri~ da `oqtombreli~. 1940 wlis nomre­
simRerebs da sxv. gundma moiara saqarTvelos bis kritikuli ganxilva] // komunisturi aRzr­
yvela kuTxe-kunWuli, iyo moskovSic (1936), disaTvis. - 1941. - #2-3. - gv. 152-60.
sadac pirveli premia miiRo, xolo misma xel­
mZRvanelma – v. kobaxiZem – sigeli, abreSumze kokaia, grigol nestoris Ze (1904 – )
amoqsovili beladis suraTi da fuladi jil­ _ sazogado da saxelmwifo moRvawe, deputa­
do. gundi xSirad marTavda ufaso koncer­ ti, ordenosani. daibada gegeWkoris raionis
tebs, xolo fasianTa didi umetesobis Semo­ sof. did WyonSi, glexis ojaxSi. 1931 wlidan
savals kulturul miznebs axmarda. daarse­ – sakavSiro kp(b) wevri, 1933 wlidan Tanmim­
bidan (1929) 1942 wlamde gundma gamarTa 1500- devrobiT iyo: saqarTvelos kp(b) samtrediis,
mde koncerti. gudauTis raikomis, saqarTvelos kp(b) foTis
gundis mTavari wevrebi iyvnen: sandro saqalaqo komitetis mdivnad da sxv.
qvaTaZe, vaso saganeliZe, irakli oSxereli, samamulo omis wlebSi (1941-1945) Tavdac­
daniel WoxoneliZe, ermile saganeliZe, ivane viTi zRudeebis mSeneblobis dargSi mTavro­
giorgobiani, daniel oSaymaZe, daviT kobaxiZe bis davalebaTa warmatebiT SesrulebisaTvis,
da sxv. gundSi agreTve monawileobdnen raWu­ dajildoebulia wiTeli varskvlavis orde­
li cnobili mestvireni biWia burdilaZe da niT, germanel dampyrobTa winaaRmdeg brZo­
iagor eraZe, patara buzikis damkvreli vano lis frontze sabrZolo davalebaTa sanimu­
toroSeliZe, dairaze damkvrel-momReralni Sod SesrulebisaTvis _ 1943 wels – Savi zRvis
– mix. mxeiZe da akaki bibileiSvili. flotisgan wiTeli varskvlavis meore orde­
gundis simRera-dakvra-cekva, v. kobaxiZis niT, soflis meurneobisa da mecxoveleobis
xelmZRvanelobiT, yvelgan mowonebas iwvev­ ganviTarebis dargSi mTavrobis davalebaTa
da, risTvisac miRebuli hqonda mravali qebis warmatebiT SesrulebisaTvis – 1944 wels _
furceli. leninis ordeniT. miRebuli aqvs, agreTve:
Sromis wiTeli droSis ordeni da medlebi `ka­
mis Sesaxeb: vkasiis dacvisaTvis~ da `1941-1945 wlebis did
1. debi TarxniSvilebi Tvisi momReralTa jgu- samamulo omSi mamacuri SromisaTvis~.
fiT: [jgufuri foto] // Teatri da cxovreba. 1946 wlis 10 Tebervals airCa ssrk umaR­
- 1920. - #22. - gv. 1; lesi sabWos deputatad.
2. raWa-leCxumis gundis koncertebi: [v. kobaxi-
Zis xelmZRvanelobiT] // komunisti. - 1935. - 23 gamoqveynebulia:
ivlisi. - #170. - gv. 4. 1. wiTel jarSi: [werilebi] // komunisti. - 1924.
- 31 agvisto. - #198. - gv. 3. - Sinaarsi: mesan-
wyaro: greTa aseulis kulturuli muSaoba soflad
1. komunisti. - 1934. - 1 marti. - #51; / v. nucubiZe; qarTul gaerTianebul meTaur-
2. yazayiSi gazeTi. - 1935. - #191; Ta skola / l. WeliZe; mesame terlegioni / gr.
3. Вечерний Тифлис. - 1936. - #79; kokaia;
4. kavsaZe, m. momReralTa gundebi // literatura 2. saagitacio-masobrivi muSaoba [sabWoTa kavSi-
da xelovneba. - 1946. - #33. ris umaRlesi sabWos arCevnebis Semdeg] // ko-
munisti. - 1938. - 12 seqtemberi. - #210. - gv. 3;
kokaia, aleqsandre vladimeris Ze 3. partiaSi miReba axali wesdebiT: [warmoebisa da
(1921 – ) – mwerali. kulturul frontis mowinave adamianebisa sa-
qarTvelos kp (b) samtrediis organizaciebis
gamoqveynebulia: mier] // komunisti. - 1939. - 22 ivnisi. - #141. - gv. 3.
1. pirveli gasrola: [moTxroba umcrosi asakisa­
Tvis] // oqtombreli. - 1940. - #11. - gv. 12-14; mis Sesaxeb:
2. sazRvarze // biugeli. - 1940. - 23 marti. - #28; 1. mSromelTa deputatebis foTis saqalaqo sa-
3. wiTeli alami // biugeli. - 1940. - 7 dekemberi. - bWos aRmaskomis muSamosamsaxureebma kavSiris
#106; sabWos deputatobis kandidatad wamoayenes io-
4. Rimili // biugeli. - 1941. - aprili; seb besarionis-Ze stalini, erovnebaTa sabWos
5. Sexvedra: [moTxroba saSualo asakisaTvis] // deputatobis kandidatad grigol nestoris-Ze
pioneri. - 1941. - #5. - gv. 10-11; kokaia // komunisti. - 1946. - 8 ianvari. - #6;
6. wavidnen biWebi... wavidnen!: [moTxroba saSua­ 2. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
lo asakisaTvis] // pioneri. - 1941. - #1. - gv. kandidatebi // komunisti. - 1946. - 15 ianvari. -
11-12. #11; 19 ianvari. - #14;

725
3. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis ro-sakompozicio fakultetze, paralelu­
kandidatebi: [kandidatTa mokle biografiu- rad, swavlobda saxelmwifo universitetSi
li cnobebi] // komunisti. - 1950. - 21-27, 28 Te- enisa da literaturis dargze, romlebic
bervali. - #39-45; daamTavra kidec.
4. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis saqarTvelos sabWoTa kompozitorebis
kandidatTa registracia // komunisti. - 1950. - kavSiris Camoyalibebis dRidanve arCeul iqna
21-23 Tebervali. - #39-41; Tavmjdomaris moadgiled, 1937 wlis seqtem­
5. Кандидаты сталинского блока коммунистов и bridan – musgamomcemlobis xelmZRvanelad,
беспартийных: Краткие биографические сведения imave 1937 wlis dekembris 15-dan – saqarTve­
// Заря Востока. - 1950. - 21-26 февраля. - #38-43; los saxkomsabWosTan arsebul xelovnebis sa­
6. Предвыборное окружное совещание пре­д­ qmeTa sammarTvelos xalxuri SemoqmedebiTi
ставителей трудящихся единодушно под­дер­жало kabinetis (centraluri saxlis) direqtorad,
выдвижение кандидатами в де­путаты Верховного 1940 wlis ivlisidan – saqarTvelos simReri­
Совета СССР Иосифа Виссарионовича Сталина sa da cekvis ansamblis mxatvrul xelmZRva­
и товарищей В. М. Молотова, Л. П. Берия, Н. nelad, imave dros, iyo saxelmwifo konser­
М. Шверника, К. Н. Чарквиани и Г. Н. Кокая: vatoriis profpolitwris propagandistad.
Потийский избирательный округ // Заря Востока. saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi, umTavresad
- 1950. - 14 февраля. - #33. dasavleT saqarTveloSi (samegreloSi) mog­
wyaro: zaurobiT xalxuri musikis ZeglT krebda.
1. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis 1941 wlis Tebervlis 25, sabWoTa saqar­
kandidatebi // komunisti. - 1946. - 19 ianvari. - Tvelos 20 wlisTavTan dakavSirebiT, dajil­
#14. doebul iqna `sapatio niSnis ordeniT~, komka­
vSiris 20 wlisTavTan dakavSirebiT gamarTul
kokelaZe, grigol iraklis Ze (1904, 5/ konkursSi miiRo 2.800 man. jildo da sxv.
XII – ) – kompozitori, – ordenosani, – imereTi­ aqvs mTeli rigi musikalur nawarmoebTa,
dan. daibada sof. patrikeTSi, soflis maswa­ romlebic sruldeba rogorc saqarTveloSi,
vleblis, sasuliero wodebis, ojaxSi. 9 wli­ iseve – sxva qveynebSi. pirvelma dawera safan­
sas mama gardaecvala, dedam sofelSi daiwyo dure simRerebi.
maswavlebloba. udedmamod darCenilma gr.
kokelaZem didi SimSili da gaWirveba gamoia­ gr. kokelaZis musikalur nawarmoebTa
ra; zafxulSi soflad sxvis mamulSi muSaobda sia:
dRiuri qiriT, radgan sakuTari miwa ar yof­ a) sagundo simRerebi:
nida, zamTrobiT ki, sakuTari saswavlo sag­ 1. dedis gamoTxoveba: [akapela]. – teqsti i. WavWa­
nebis momzadebasTan erTad, sxva mowafeebsac vaZisa;
amzadebda Tavis sarCenad. daamTavra quTai­ 2. Tavdacvis marSi: [samxmiani gundisaTvis, f-nos
sis sasuliero saswavlebeli da I humanitaru­ akompanementiT]. – sityvebi var. Jurulisa;
li teqnikumi (1922-1923). 1923 wels quTaisis 3. Tebervlis zeimi: [samxmiani gundisaTvis]. – si­
komkavSiris rigebSi Sevida da q. WiaTuraSi tyvebi a. maSaSvilisa;
gansakuTrebuli daniSnulebis samxedro nawi­ 4. kantata stalinze: [sam nawilad. – soloebi da
lSi (`ConSi~) daiwyo gadamwerad samsaxuri, gundi simfoniuri orkestris TanxlebiT]. –
amave dros, vagonis gadamtvirTavad (Sav mu­ teqsti amoRebulia sabWoTa mwerlebis mimar­
Sad) muSaobda, Semdeg miiRes q. WiaTuris kp(b) Tvidan stalinis 60 wlis Tavze;
raikomis saqmis mwarmoeblad, aqedan – Savi 5. laSqruli: [samxmiani gundisaTvis, f-nos akom­
qvis warmoebis trestSi, moangariSe-mola­ panementiT]. – sityvebi g. quCiSvilisa;
red, 1925 wlidan – quTaisSi, amierkavkasiis 6. musikalur-qoreografiuli suraTi: [Tavdac­
dasavleT saqarTvelos rkinigzis samxedro vis Temaze – soloebi da gundi qarTuli ins­
razmis maswavleblad da politxelad, iqve trumentebis orkestris TanxlebiT]. – sityve­
airCies quTaisis mazris xelovnebis kavSiris bi i. abaSiZisa;
Tavmjdomared. 7. mxedruli: [samxmiani gundisaTvis, fortepia­
1927 wlis maisis 15-17, q. quTaisSi gamar­ nos akompanementiT]. – sityvebi a. maSaSvilisa;
Tul saqarTvelos xalxur momReralTa gun­ 8. pirveli maisi: [samxmiani gundisaTvis, forte­
debis olimpiadaSi, gr. kokelaZem Tavisi xel­ pianos akompanementiT]. – sityvebi a. maSaSvi­
mZRvanelobiT Semdgar profkavSiris momRe­ lisa;
ralTa gundiT SejibrSi miiRo mesame jildo 9. salami belads!: [komkavSiris sazeimo simRera
(150 man.); masTan erTad, Jiuris (d. arayiSvili, samxmiani gundisaTvis orkestris TanxlebiT.
m. balanCivaZe da sxv.) dadgenilebiT miRebul SeiZleba xmebis gaorebiT Seasrulos Sereul­
iqna saxelmwifo konservatoriaSi samecnie­ ma gundma]. – sityvebi i. abaSiZisa;

726
10. simRera stalinze: [Sereuli gundisaTvis or­ calke gamocemulia:
kestris TanxlebiT]. – sityvebi patakidan; 1. lenini [noti]: xmisaTvis f-pianos akompanimen-
11. wiTelflotelTa simRera: [samxmiani gundisa­ tiT / grigol kokelaZe; sity. alio maSaSvilis
Tvis, fanduris akompanementiT]; = Ленин / Григ. Кокеладзе; сл. Алио Машашвили;
12. himni samSoblos: [samxmiani gundisaTvis or­ Пер. Колау Чернявского. - Тифлис: saxelgami,
kestris TanxlebiT. SeiZleba xmebis gaorebiT 1928 (Литогр. ВСНХ ССРГ). - 4 gv.; 36 sm.. - paral.
Seasrulos Sereulma gundma]. – sityvebi a. ma­ qarT. da rus. en.;
SaSvilisa; 2. gudisa [noti]: afxazuri simRera: pirveli xmi-
saTvis f-pianos akomp-iT. - tfilisi: saxelga-
b) calke xmebisaTvis: mi, 1934 (saxelgamis 1-li st.). - 16 gv.; 31 sm.. -
13. davqorwildi: [maRali xmisaTvis, – fortepia­ Tavf. qarT. en.. - teqsti afxaz. en.;
nos akompanementiT]. – sityvebi t. SevCenkosi; 3. Tavdacvis marSi [noti]: samxmiani sagundo
14. vai sofelo!: [baritonisaTvis, – orkestris simRera f-pianos akomp-iT / sityv. v. Jurulis.
TanxlebiT]. – sityvebi S. rusTavelisa; - tfilisi: saxelgami, 1934 (saxelgamis 1-li
15. lenin!: [baritonisaTvis, – fortepianos akom­ st.). - 2 gv.;
panementiT]. – sityvebi a. maSaSvilisa; 4. arTi vardi [noti]: (megruli simRera): maRal
16. simRera stalinze: [baritonisaTvis, – orkes­ xmisaTvis f-pianos akomp-iT / gadmoc. r. Se-
tris TanxlebiT]; legias mier; damuS. g. kokelaZisa. - tfilisi:
17. simRera stalinze: [igive transkriptSi, – te­ saxelgami, 1935 (saxelgamis lit.). - 4 gv.; 31 sm..
norisaTvis, fortepianos akompanementiT]. –
- teqsti megr. en.;
sityvebi g. leoniZisa;
5. artek [noti]: pioneruli marSi f-pianos
18. siyvaruli: [maRali xmisaTvis, – fortepianos
akomp-iT / teqsti a. maSaSvilis; перев. с груз.
akompanementiT]. – sityvebi ak. wereTlisa;
П. Петренко. - Tbilisi: saxelgami, axalgazr-
19. tyve (Узник): [baritonisaTvis, – fortepianos
dobis da sab. seqt., 1935. – 4 gv.; 33sm.. - paral.
akompanementiT]. – sityvebi a. puSkinisa;
qarT., rus. enebze. - (sakavSiro pioner banak
`artekis~ 10 w. iubiles aRsaniSnavad);
g) xalxuri damuSavebuli:
6. sisatura [noti]: megruli nana = Сисатура:
20. arTi vardi (megruli): [maRali xmisaTvis, – or­
Менгрельская народная песня: maRali xmisaTvis
kestris TanxlebiT];
fortepianos akomp-iT / damuS. gr. kokelaZis
21. gulisa (abxazuri): [maRali xmisaTvis, – orkes­
mier; melodia r. Selegias gadmocemiT; пер. А.
tris TanxlebiT];
Неймана. - tfilisi: saxelgami, 1935 (saxelga-
22. megruli nana (sisatura): [maRali xmisaTvis, –
mis litogr.). - 6 gv.; 32 sm.. - teqsti megr., rus.
orkestris TanxlebiT];
en.;
23. megruli nana (sisatura): [igive transkriptSi,
7. Cven gavimarjvebT! [noti]: (tyve): patimris
– baritonisaTvis, orkestris TanxlebiT];
simRera: baritonisaTvis fortepianos akomp-
24. mwyemsis simRera beladze: [maRali xmisaTvis, –
iT / gr. kokelaZe = Мы победим: (Узник): Песня
fortepianos akompanementiT];
узника: для баритона с аккомп. фортепиано / Гр.
d) simebiani kvarteti: Кокеладзе; пер. А. Неймана. - tfilisi: saxelga-
25. gulisa (abxazuri): [damuSavebuli simebiani mi, 1935 (saxelgamis lit.). - 9 gv.; 35 sm.. - paral.
kvartetisaTvis]; qarT., rus. en.;
8. kolxida [noti]: f-pianos akomp-iT / sityv. v.
e) sabavSvo simRerebi: paWkoriasi // sabavSvo simRerebi [noti]: [xmisa-
26. zamTari. – sityvebi S. mRvimelisa; Tvis] fortepianos akompanimentiT / gr. koke-
27. kolxida. – sityvebi dramaturg paWkoriasi; laZe. - tfilisi: saxelgami. musseqtori, 1936.
28. mercxali. – sityvebi S. mRvimelisa; - gv.3-4;
29. pionerebis marSi. – sityvebi al. maSaSvilisa; 9. sabavSvo simRerebi [noti]: [xmisaTvis] forte-
pianos akompanimentiT / gr. kokelaZe. - tfi-
v) musikalurad gaformebuli piesebi: lisi: saxelgami. musseqtori, 1936 (saxelgamis
30. kolmeurnis qorwineba: [piesa p. kakabaZisa]. – lit.). - 4 gv.; 35 sm.. - Sinaarsi: 1. mercxali / si-
gaformebulia: Tbilisi, marjaniSvilis sax. tyv. S. mRvimelisa; 2. kolxida / sityv. v. paWko-
Teatri; foTis, zugdidis, cxakaias, samxreT riasi;
oseTis, WiaTuris TeatrebSi; 10. wiTel-armielTa simRerebi [noti]: 1. laSqru-
31. samSoblo (Честь): [piesa g. mdivnisa]. – gafor­ li; 2. win, mebrZolno!: sam xmiani gundisaTvis
mebulia: leningradis axalgazrdobis saolqo [a’capella] / gr. kokelaZe; sityv. g. quCiSvilsa. -
TeatrSi (Ленинградский областной театр) da tfilisi: saxelgami. musseqtori, 1936 (saxel-
sxv. gamis lit.). - 4 gv.;

727
11. siyvaruli [noti]: maRali xmisaTvis fortepia- laZis. - Tb.: musfondi, 1948. - 5gv.; 30sm.. - pa-
nos akomp. / gr. kokelaZe; sityv. a. wereTlis; ral. qarT., rus. en.;
rus. Targm. k. g. zininis = Любовь: для высокого 23. wiTelflotelTa simRera [noti]: samxmiani
голоса с аккомп. фортепиано / Гр. Кокеладзе; сл. А. gundisaTvis fandurebis Tanxl. / teqsti k.
К. Церетели; пер. К. Г. Зинина. - Tbilisi: saxel- boboxiZis. - Tb.: musfondi, 1948. - 7gv.; 28sm.. -
gami. musseqtori, 1940 (`zaria vostoka~-s st.). paral qarT., rus. en.;
- 8 gv.; 28 sm.. - paral. qarT., rus. en.; 24. gogom lamazma [noti]: romansi: maRali xmisa-
12. salami belads [noti] = Привет вождю: komkav- Tvis[f-pianos Tanxl.] / teqsti a. yazbegis; rus.
Siruli sazeimo simRera: 3-xmiani gundisaTvis Targm. m. kvaliaSvilis. - Tb.: musfondi, 1949.
f-pianos akomp-iT / sityv. ir. abaSiZis; Targm. – 7 gv.; 29sm.. - paral. qarT., rus. en.;
r. ivnevis. - Tbilisi: saxelgami. musseqtori, 25. gamoTxoveba SvilTan [noti]: [Sereuli gundi-
saTvis f-pianos Tanxl.] / teqsti i. WavCavaZis;
1941 (`zaria vostoka~-s st.). - 8 gv.; 30 sm.. - pa-
rus. Targm. a. neimanis. - Tb.: musfondi, 1950. -
ral. qarT., rus. en.;
10 gv.; 29 sm.. - paral. qarT., rus. en.;
13. himni samSoblos [noti]: [gundisaTvis forte-
26. simRera beladze [noti]: `salami saqarTvelo-
pianos akomp-iT / sityv. a. maSaSvilis. - Tbili-
dan~: [gundisaTvis f-pianos Tanxl.] / teqsti s.
si: saq. ssr musfondi, 1945 (Тип. Политотдела
faSaliSvilis. - Tb.: musfondi, 1950. - 2 gv.; 29
Груз. упр. ГВФ. ). - 8 gv.; 32 sm.. - Tavf. qarT. da
sm.. - paral. qarT., rus. en.;
rus. en.;
27. stalinis Taiguli [noti]: [xmisaTvis f-pianos
14. gamarjvebis simRera [noti] = Песня победы: Se-
Tanxl.] / teqsti i. griSaSvilis; rus. Targm. m.
reuli gundisaTvis f-pianos Tanxl. / teqsti
kvaliaSvilis. - Tb.: musfondi, 1950. - 3 gv.; 28
alio maSaSvilis; rus. Targm. a. neimanis. - Tb.: sm.. - paral. qarT., rus. en.;
saq. musfondi, 1947. - 12 gv.; 29 sm.. - paral. 28. stalinis Taiguli [noti]: [xmisaTvis f-pianos
qarT., rus. en.; Tanxl.] / teqsti i. griSaSvilis; rus. Targm. m.
15. sakolmeurneo sazeimo cekva [noti]: [gundisa- kvaliaSvilis. - Tb.: musfondi, 1950. - 3 gv.; 30
Tvis xalxuri sakr. Tanxl.] / teqsti g. xerxeu- sm.. - paral. qarT., rus. en.;
liZis; rus. Targm. a. neimanis. - Tb.: musfondi, 29. stalins [noti]: sabavSvo gundisaTvis f-pianos
1947. - 16gv.; 29sm.. - paral. qarT., rus. en.; Tanxl. / teqsti a. TevzaZis; rus. Targm. m. kva-
16. soflis mxatvruli TviTmoqmedebis respu- liaSvilis. - Tb.: musfondi, 1950. - 2 gv.; 29 sm..
blikuri daTvaliereba / saq. ssr ministrTa sa- - paral. qarT., rus. en.;
bW. arseb. kult.-saganman. daweseb. saqmeTa kom- 30. stalins [noti]: sabavSvo gundisaTvis f-pianos
ti. - Tb., 1947 (saq. ssr poligraf. da gamomc. Tanxl. / teqsti a. TevzaZis; rus. Targm. m. kva-
saqmeTa sammarTv. st. 1-li). - 12gv.; liaSvilis. - Tb.: musfondi, 1950. - 3 gv.; 29 sm..
17. komkavSiruli sazeimo marSi [noti]: gundisa- - paral. qarT., rus. en.;
Tvis f-pianos Tanxl. / teqsti m. gogiaSvilis. - 31. Cven omi ar gvinda [noti]: [gundisaTvis f-pia-
Tb.: musfondi, 1948. - 6gv.; 29sm.. - paral. qarT., nos Tanxl.] / teqsti a. mircxulavasi; rus.
rus. en.. - 5man., 100 Targm. m. kvaliaSvilis. - Tb.: musfondi, 1951.
18. simRera beladze [noti]: xalxuri: samxmiani - 4gv.; 29sm.. - paral. qarT., rus. en.;
gundisaTvis fandurebis Tanxl. / Cawer. g. 32. CxikvaZe, g., kokelaZe, g. musikaluri TviTmo-
kokelaZis mier. - Tb.: musfondi, 1948. - 3 gv.; 29 qmedebis ZiriTadi amocanebi / saq. ministr-
sm.. - paral. qarT., rus. en.; Ta sabWosTan arseb. kult-saganmanaTleblo
19. simRera beriaze [noti]: xalxuri: samxmiani daweseb. saq. kom-ti. - Tb., 1951. - 31 gv.
gundisaTvis Congurebis TanxlebiT / Caw. gr.
kokelaZis mier; teqsti v. Toduasi. - Tb.: saq.
gamoqveynebulia:
1. gakvriT samusiko saqmis defeqtebze // komu-
musfondi, 1948. - 9 gv.; 29 sm.. - Tavf. qarT., rus.
nisti. - 1929. - 16 noemberi. - #264. - gv. 4;
en.. - teqsti megr. en.;
2. proletarul musikosTa asociacia unda ga-
20. simRera samSobloze [noti]: Sereuli gundi-
jansaRdes // komunisti. - 1931. - 9 maisi. - #105.
saTvis f-pianos Tanxl. / teqsti a. maSaSvilis;
- gv. 3;
rus. Targm. r. ivnevis. - Tb.: musfondi, 1948. -
3. kompozitori viqtor doliZe: [mokle biogra-
7gv.; 29sm.. - paral. qarT., rus. en.;
fiuli cnobebi misi gardacvalebis gamo] // ko-
21. simRera SalamberiZeze [noti]: samxmiani gun-
munisti. - 1933. - 24 maisi. - #48. - gv. 4;
disaTvis Congurebisa da fandurebis Tanxl. /
4. zaqaria faliaSvilis xsovnas: [gardacvalebis
teqsti r. gvetaZis; rus. Targm. r. ivnevis. - Tb.: erTi wlisTavis gamo] // komunisti. - 1934. - 6
musfondi, 1948. - 10gv.; 29sm.. - paral. qarT., oqtomberi. - #232. - gv. 4;
rus. en.; 5. zaqaria faliaSvili: [gardacvalebis ori
22. simRera Ckalovze [noti]: xalxuri: samxmiani wlisTavis gamo] // komunisti. - 1935. - 6 oqtom-
gundisaTvis fandurebis Tanxl. / Caw. g. koke- beri. - #233. - gv. 4;

728
6. d. p. Wareli: [xis mxatvruli amowvis istati]: 4. Аракишвили, Д. Краткий исторический обзор
[nekrologi] // komunisti. - 1938. - 26 maisi. - грузинской музыки / Д. И. Аракишвили. - Тбилиси:
#43. - gv. 4; Госиздат Грузии Муз.-лит. сект., 1940. - Стр. 68;
7. porfile gabelia: [saqarTvelos xalxuri 5. Чхиквадзе, Гр.З. Композиторы Грузинской ССР:
simRerebis ostati, xobis saraiono eTnogra- Краткие биографии / Гр. Чхиквадзе; Предисл. М.
fiuli gundis xelmZRvaneli]: nekrologi // Бахтадзе. - Тбилиси, 1940 (Тип. «Заря Востока»).
komunisti. - 1938. - 11 aprili. - #83. - gv.4; mu- - 20 с.; 25 см.. - Загл. на обл.: Декада Советской
Sa. - 1938. - 10 aprili. - #82. - gv. 4; музыки. Композиторы Грузинской ССР. - Стр. 13-14;
8. beRura; mercxali / sityv. S. mRvimelis // saba- 6. vardiaSvili, g. qarTuli xalxuri simRerebis
vSvo simReraTa krebuli [noti]: [gundisaTvis dasacavad // literatura da xelovneba. - 1946.
f-pianos akomp-iT]. - Tbilisi: saxelgami. mus- - #46.
seqtori, 1939 (ssrk mecn. akad. saqfilialis
st.). - 24 gv.; 29 sm.. - yda qarT., rus. en.. - teqsti kokoskeria, iason basilis Ze (1914 – )
qarT. en.; _ sabWoTa kavSiris gmiri, deputati, ordeno­
9. xalxur TqmulebaTa Semomqmedni da Semsru- sani. daibada gagris raionis sof. galdaxvar­
lebelni // korespondentis dasaxmareblad. - Si, glexis ojaxSi. iqve miiRo dawyebiTi ganaT­
1939. - aprili. - #6. - gv. 14-15; leba. omamde kolmeurneobaSi misi brigada
10. gamoviyenoT Zvirfasi gamocdileba: [bavSvTa sanimuSod uvlida Cais, Tambaqosa da citru­
TviTmoqmedebis olimpiadis Sesaxeb] // axal- sebis plantaciebs. samamulo omSi (1941-1945)
gazrda komunisti. - 1940. - 24 ivnisi. - #144; 3 weli dahyo da kavkasionidan budapeStamde
11. ifurCqneba xalxuri Semoqmedeba: [saqarTve- brZoliT gaiara, risTvisac daimsaxura mTa­
los xalxuri Semoqmedebis saxlis direqto- vrobis 6 jildo, amxanag i. b. stalinis 18 mad­
ris werili] // komunisti. - 1940. - 19 oqtomberi. loba da sabWoTa kavSiris gmiris wodeba. de­
- #244;
mobilizebuli samSobloSi kvlav soflis sa­
12. saqarTvelos xalxuri Semoqmedebis cen-
meurneo da sazogadoebriv saqmianobaSi Caeba.
traluri saxli [TbilisSi] // sabWoTa xelovne-
1946 wlis 10 Tebervals arCeuli iqna ss­
ba. - 1940. - #9. - gv. 33-41;
rk umaRlesi sabWos deputatad.
13. xalxuri xelovnebis gamofena: [miZRvnilis sa-
bWoTa saqarTvelos 20 wlisTavze, Tbilisi] //
mis Sesaxeb:
komunisti. - 1941. - 23 marti. - #69;
1. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
14. dila: [musika g. kokelaZisa] // dila. - 1948. - #8.
kandidatebi // komunisti. - 1946. - 13 ianvari. -
- gv. 14-15;
#10;
15. pioneruli mgzavruli: [musika gr. kokelaZis,
2. Ищенко, Н. Герой Советского Союза Ясон
sityvebi al. Sengeliasi] // pioneri. - 1948. - #8.
Кокоскерия: (Кандидат в депутаты Верховного
- kanis me-3 da me-4 gv.;
Совета СССР) // Заря Востока. - 1946. - 11 января.
16. simRera beriaze: [musika gr. kokelaZisa, teqs-
- #8.
ti al. Sengeliasi] // pioneri. - 1949. - #3. - kanis
me-4 gv.;
wyaro:
17. stalinis Taiguli: sabavSvo simRera: teqsti i.
1. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
griSaSvilisa: musika g. kokelaZisa // norCi le-
kandidatebi // komunisti. - 1946. - 23 ianvari. -
nineli. - 1949. - 15 dekemberi. - #50;
#18.
18. xalxuri Semoqmedebis siwmindis dasacavad //
literatura da xelovneba. - 1949. - 9 ianvari.
- #1; kokoCaSvili [igive qoCeCaSvili],
19. stalins!: [sabavSvo simRera] / teqsti a. TavaZi- ivane petres Ze (1799 – 1864) – mwigno­
sa, musika g. kokelaZisa // pioneri. - 1950. - #3. bar-mkurnali, wamalT Semzadebis ostati,
- kanis me-4 gv.; leqsikonis Semdgeni-moene da qvelmoqmedi,
20. Новым успехам самодеятельного искусства // qarTveli kaTolike, – mkurnalobaSi ise iyo
Молодой сталинец. - 1951. - 1 марта. daxelovnebuli, rom orsuls advilad gau­
gebda, vaJi miecemoda Tu qali. samkurnalo
wyaro: wamalT momzadebis saidumlo ostatobaSiac
1. avtobiografia; iyo daxelovnebuli da Rarib-Ratak avadm­
2. rioniZe, g. dauviwyari dReebi: momReralTa yofT araTu saeqimo gasamrjelos ar arTmev­
gundebis Sejibris Sesaxeb quTaisSi // komunis­ da, TviTve exmareboda fuliT samkurnalod.
ti. - 1927. - 21 maisi. - #113. - gv. 3; icoda qarTuli, somxuri, TaTruli ene­
3. nestievi, i. qarTuli musika aRmavlobis gzaze bi wera-kiTxviTurT, Zvel gujrebs TviTve
// literaturuli saqarTvelo. - 1940. - 20 de­ Targmnida Turqul enaze. Seadgina `botani­
kemberi. - #35; kuri leqsikoni~ laTinuri, qarTuli, arabu­

729
li, osmaluri, somxuri da rusuli enisa. hqon­ maziT ganTqmuli). 8 wlisas deda gardaecvala,
da sxva nawerebic eqimobis Sesaxeb. izrdeboda deidasTan – paataSvilis ojaxSi.
gardaicvala ukidures siRaribeSi, ra­ pirvel mowafed – saukeTesod daamTavra Te­
dgan eqimobaSi aRebuli fuliT Rarib-Ratak lavis sasuliero saswavlebeli da saxelmwifo
avadmyofT da gaWirvebulT exmareboda. xarjiT gaigzavna Tbilisis sasuliero saswa­
vlebelSi, magram radganac i. koleliSvils
wyaro: axalgazrdobidanve sZulda samRvdeloeba da
1. WiWinaZe, zaqaria. qarTvel kaTolikeT moR­ eklesia, gimnaziisTvis mzadebas Seudga umaR­
vaweni da mesxeT-javaxeTis cnobebi / aRwerili lesSi Sesasvlelad, xolo mamis gardacvale­
da dabeWdili z. WiWinaZis mier. - Tfilisi, 1904 bis Semdeg, da-ZmiTurT sruliad usaxsrod
[kanze: 1905] (ar. quTaTelaZis st.). - gv. 53-56. darCenili, 1880 wels Telavis mazris metyevis
TanaSemwed gamwesda, imave dros, TviTganviTa­
kokoCaSvili, petre-pavle ivanes Ze rebas daewafa da Tavisi drois nakiTx-ganviTa­
(1832 – ) – afTiaqari, pirveli afTiaqis gamxs­ rebul adamianad iTvleboda.
neli quTaisSi, – Svili zemoTxsenebulisa, ka­ misi samsaxuris dros, Tavadma jandiereb­
Tolike patrebis gavleniT aRzrdili, mamis ma sof. vaCnaZianis (axland. Sroma) glexebs
xelobis mimdevari. qarTuls garda icoda tyis Taobaze dava autexes, ris gamoZiebac i.
laTinuri, franguli da italiuri enebi, ka­ koleliSvils miendo. man glexebis sasarge­
Tolike patrebisgan Seiswavla samkurnalo blo moxseneba warudgina mTavrobas, ris ga­
mecniereba, wamlebisa da samkurnalo balaxe­ moc modaveebma tyeSi gzad mimavali i. kole­
bis Tviseba da sxv. 1860 wels quTaisSi gaxsna liSvili mZimed daWres.
pirveli afTiaqi (mTel guberniaSic pirveli). i. koleliSvili soflebSi siarulis
yovel gaWirvebuls mfarvelobda, uSromis­ dros glexobas dauaxlovda, yovel gasaWir­
fasod mkurnalobda, wamlebsac ufasod uri­ Si exmareboda, aSkarad amxelda glexobis
gebda, samkurnalo wamlebisa da sxva janmrTe­ Semawuxebel policiisa da mTavrobis sxva
lobisaTvis saWiro nivTebis SesaZenad sazR­ moxeleTa meqrTameobas da sxv., ris gamoc
vargareTTan (konstantinepols, berlins, glexebs Zlier SeuyvardaT, xolo mTavrobam
venas da evropis sxva qalaqebTan) hqonda mis­ aiZula, samsaxurs CamoSoreboda. amis Semdeg
vla-mosvla. quTaisSi gaaRo samagaliTo sur­ i. koleliSvili soflis meurneobas Seudga.
nelovan wyalTa qarxana da sxv. saerTod, Tavi­ 1900 wels, i. koleliSvili parizSi (mso­
si uangarobiT imereTs (quTaiss) samagaliTo, flio gamofenaze Casuli), erTi weliwadi,
keTili samsaxuri gauwia. arC. jorjaZis, g. dekanoziSvilis da sxv. wya­
lobiT, socializms eziara da samSobloSi
wyaro: dabrunebulma intensiuri meurneoba gaaCaRa:
1. WiWinaZe, zaqaria. – a) qarTvel kaTolikeTa venaxi gaafarTova, Rvinos evropulad ayeneb­
vaWroba: zepir sityvaobiT sxvadasxva Zvelis da, Tan glexebs magaliTiT aswavlida. manamde
baraTebidgan da kondakebidgan Sekrebili Tu kargi da msuqani kerZis momxre iyo, 1902-
/ aRwerili da gamocemuli z. WiWinaZisagan. 1903 wlebSi l. tolstois gzas gahyva, ukidu­
- Tfilisi, 1905 (e.i. xelaZis st.). – 128 gv.; b) resi vegetarianeli Seiqna – daiwyo ubralo
qarTvel kaTolikeT moRvaweni da mesxeT-ja­ da sada cxovreba, aikrZala yovelgvari saWme­
vaxeTis cnobebi / aRwerili da dabeWdili z. li, sayvelieroc-ki: ikvebeboda jer mxolod
WiWinaZis mier. - Tfilisi, 1904 [kanze: 1905] (ar. qeris puriT, Semdeg – martodmarto moSuSu­
quTaTelaZis st.). - gv. 56-59. li xorbliT, xilianobasac xandisxan dReSi
erT cal leRvs an kufxal yurZens Tu Wamda.
koleliSvili, ivane Tevdores Ze 1905 wels, TelavSi, i. koleliSvili, ar­
(1860, 14/V – 1930, 19/VIII) – sazogado moRvawe, – Cil jorjaZesa da Tavis mowafe iv. paataSvil­
socialist-komunisti, pirveli komunis Semqm­ Tan erTad, amuSavebs socializmis ganxor­
neli saqarTveloSi, – kaxeTidan. daibada sof. cielebis gegmas, imave wels, moixmo Tavisi
gulgulaSi, Telavis yof. maz., winaprebiT sof. soflelni da socializmis mniSvneloba ganu­
qolidan, romlisganac warmodga misi gvari (ma­ marta.
ma – qvemo alvanis mRvdeli, SuamTis monaster­ 1906 wlis ianvris 5 (zogi Semcdari cno­
Si cnobil filadelfos berTan ganaTlebuli, biT, ivnisis 9), i. koleliSvilma sof. gulgu­
mWevrmetyveli. SesaniSnavi mgalobeli, saxare­ laSi, iv. paataSvilisa da iv. rostomaSvilis
bis ganTqmuli mkiTxveli da saqarTvelos is­ monawileobiT, moixmo TanasoflelTa saer­
toriis safuZvlianad mcodne, deda – ekateri­ To kreba, erTxel kidev ganumarta socializ­
ne _ Telavis moqalaqe ioseb paataSvilis asu­ mis mniSvneloba, auxsna, rom `miwa miwis muSas
li, Sinauri ganaTlebiT, axovanebiT da sila­ unda ekuTvnodes~, Tavisi kulturulad Se­

730
muSavebuli mamuli saxlkariTurT saerTo mweralTa da sazogado moRvaweTa yuradReba.
mflobelobad gamoacxada da dasZina – am ma­ mis Sesaxeb bevri werili daibeWda ucxoeTisa
muliTac mxolod mSromelma glexobam unda da rusul gazeTebSi, sxvaTa Soris, peterbur­
isargebloso, riTac safuZveli Cauyara komu­ gis gaz. `День~-is feletonistma 1913 wels
nas, anu, rogorc glexobam uwoda `Zmoba-er­ (aprilis Tu maisisa) Отшельник-is saTauriT
Tobas~. komunaSi glexebi Sevidnen TavTavisi feletoni moaTavsa.
miwa-mamulebiTurT da sameurneo iaraRebiT, saqarTveloSi TviTmpyrobelobis damxo­
komuna TandaTan gafarTovda 80-ode wevriT. bis Semdeg dabrunebulma (1920) i. koleliS­
oriode Tvis Semdeg SeuerTda maswavlebeli vilma, sof. gulgulaSi xelmeored daaarsa
arCil iakaSvili, romelic i. koleliSvilis kolmeurneoba `didi stalinis~ saxelwode­
marjvena xeli Seiqna komunis warmoebaSi. ko­ biT, romelsac pirvel wlebSi TviTonve xel­
munas TviT i. koleliSvili xelmZRvanelob­ mZRvanelobda.
da. glexobam daiwyo saerTo muSaoba saerTo sasmeli wylis uqonel sofels 8 kilome­
mamulSi: erTad xvna, Tesva, mka, lewva, venaxe­ tris manZilidan gamouyvana wyaro, romelsac,
bis saerTo Zal-RoniT SemuSaveba, airCies mis pativsacemad, `koleliSvilis wyaros~
ufrosi Zmebi, ufrosi debi, Sroma gainawiles, uwodeben.
yvelas TavTavisi Sesaferi samuSao hqonda: gardaicvala Tbilisis saavadmyofoSi
moxucni mwyemsebad midiodnen, mozardni – sisxlis mowamvliT 1930 wlis agvistos 19.
mexreebad, vaJkacebs xvna-Tesva da ufro mZime daikrZala Telav-gulgulas Sua mijnis moe­
saqme evalebodaT, qalebs – msubuqi, naSromis danze.
ganawilebaze kamaTi ar mosdiodaT. yovelive i. koleliSvilis mTavari gataceba iyo:
saerTo hqondaT – sazrdooba, molxena, Sro­ `sicocxle wminda siyvarulia, siyvarulis ga­
ma, gadawyvites saerTo binebis aSeneba da sxv. reSe ki – sikvdili~.
`erTobis~ saxeli mTel kaxeTSi Sors gavida, ekuTvnoda social-federalistebis par­
adgilobrivi mmarTvelobac ki Seafiqriana, es tias. sxvaTa Soris, ilia zarafiSvilTan (na­
xom socializmiao da SiSis zari daecaT. es er­ dikvreli) da iv. paataSvilTan (daviwyebuli)
Toba ar moswondaT soflis bobola-kulakeb­ erTad, TelavSi pirvelad i. koleliSvilma
sac, romelTac mTeli sofeli xelSi hyavdaT daiwyo social-federalizmis ideis qadageba
saWmelad. `komunis~ wyalobiT sofelic ga­ da mis organizacias zemoTxsenebul pirebTan
moecalaT, muSaxelic SemoakldaT sakuTari erTad saZirkveli Cauyara.
venaxebis dasamuSaveblad. amitom komunis wi­
naaRmdeg SeTqmuleba moaxdines. jer simindis mis Sesaxeb:
mevele moukles, mere – oqtombris 23-s – Ra­ 1. eqimi Stokmani (imedaSvili, i.). ganapirani: (Ce-
miT, i. koleliSvils fanjridan Tofi esro­ mi STabeWdilebani). sof. sagarejo. Telavi //
les da SublSi gakawres, roca igi meore dRis Teatri da cxovreba. - 1919. - #9. - gv. 14-15;
samuSao gegmas adgenda. komunarebma Tofis 2. Telavis samazro erobis gamgeobis sxdoma... //
msroleli bobola esitaSvili danaSaulobis Teatri da cxovreba. - 1919. - #8. - gv. 16;
adgilze Seipyres da iqve Caqvavebas upirebd­ 3. provinciaSi: [werilebi] // komunisti. - 1924. - 5
nen, magram daWrilma i. koleliSvilma daifa­ marti. - #5353. - gv. 6.
ra da sikvdils gadaarCina. meore dRes mazris
ufrosi antonovi Camovida 100 kazakiT, dam­ wyaro:
naSave esitaSvili gaaTavisufla, xolo i. ko­ 1. paataSvili, iv. [daviwyebuli]. xelnaweri:
leliSvili da misi damxmare maswavlebeli ar. `ioanne koleliSvili~;
iakaSvili Sepyrobili waiyvana Telavs, aqedan 2. kooperaciis ganviTarebis gzebi: sakiTxavi
Tbiliss gaistumra metexis cixeSi, saidanac wigni kooperaciidan / [simon wereTeli, S. go­
irkutskis guberniaSi gadasaxleba miusajes gebaSvili da roman bebiaSvili; winasityv. avt.:
(rasac Telavis mazris TavadaznaurTa marS­ S. gogebaSvili]. - tf.: cekavSiris gam-ba da st.,
lis – maqs WavWavaZis SuamdgomlobiT ascda 1927. - gv. 281-284.
da neba mieca, sam dReSi sazRvargareT wasu­
liyo). komuna daingra. kolubanski, konstantine [kote]
i. koleliSvilma imogzaura indoeTSi – q. mixeilis Ze (18.. – 1891, X) – mwerali, mTargm­
bombeis (saidanac inglisis mTavrobam saeW­ neli, scenismoyvare da sazogado moRvawe,
vod miCneuli, meore dRes gamoistumra), qai­ – gvartomiT qarTveli kalosubneli (e. i.
rosa da sxv. umetesad, italiis qalaq neapol­ Tbilisis kaloubnis eklesiis midamoeli. gad­
Si gandegiliviT cxovrobda. mocemiT, am ubans kaloubani imitom daerqva,
i. koleliSvils aqvs nawerebic. Tavisi rom aq leng Temurma kaloze Znis magier yrme­
mecnieruli gamokvleviT miipyro ucxoeTis bi daalaga da galewa, meore cnobiT, Zvelad

731
aq kaloebi yofila). kolubanski XIX saukunis saxla policiis meTvalyureobis qveS. 1879
70-ian wlebSi TanamSromlobda qarTul Jur­ wlis dekembris 20-dan iyo q. olonecSi.
nal-gazeTebSi: werda anu Targmnida moTxro­
bebs, piesebs, leqsebs da sxv., 1880-ian wlebSi wyaro:
qarTul scenaze niWier scenismoyvared iTvle­ 1. Деятели революционного движения в России:
boda, – `mzis dabnelebaSi~ geurqas saucxood от предшественников декабристов до падения
asrulebda. dawera `siyvaruli axalgazrda qa­ царизма: биобиблиографический словарь /
lisa~ – drama 3 moqmedebad (pirvelad daidga Всесоюзное о-во политических каторжан и
1885 wlis ianvris 17). cnobili iyo sazogado ссыльно-поселенцев; под ред. Феликса Кона
moRvawedac. aswavlida qarTul enas. [и др.]. - T. II, Вып. 2: Ж-Л. - Москва: Изд-во
Всесоюзного о-ва политических каторжан и
gamoqveynebulia: ссыльно-поселенцев, 1930. - стр. 625.
1. saqme mirovoi sudiasTan: [scena - rusulidan] //
ciskari. - 1867. - #1. - gv. 78-83; kontriZe, nestor egnates Ze (1854 –
2. z. devdariani: [biografia] // ciskari. - 1871. - 1932) _ sazogado moRvawe, simRera-galobis
#5. - gv. 419-422; gamavrcelebeli, maswavlebeli, tfilisis se­
3. sityva, Cemis megobris grigolis enikolofo­ minariis pirveli gundis lotbari, qarTuli
vis meuRlis dasaflavebazeda naTqvami kost. galobis gamavrcelebeli komitetis (1878,
kolubanskisagan 3 marts, 1871 w. // ciskari. - 6 oqtomberi) wevri. aq miiwvies qarTuli ga­
1871. - #3. - gv. 133-135; lobis maswavleblad. melqisedek nakaSiZes­
4. wigni pariJidgan: [moTxroba]. - ciskari. - 1871. Tan erTad, cnes pirvel mgaloblad, Semdeg
- #9. - gv. 660-662; tfilisis sasuliero seminariaSi galobis
5. wigni redaqtorTan: [eqim babovis mier Wleqis maswavleblad, tfilisis saxelosno skolaSi
wamloba kumisiT, fsiqiatri pavlovski da misi ujamagirod aswavlida, kerZod, bevri mgalo­
moRvaweoba saqarTveloSi] // ciskari. - 1872. - bel-momRerali aRzarda sruliad ufasod.
#6. - gv. 363-368; fil. qoriZes notebze Caawerina ramdenime
6. wigni, mowerili redaqtorTan: [al. Turqesta­ simRera-galoba, m. balanCivaZis daxmarebiT.
novis mokvlis gamo] // ciskari. - 1873. - #1. - gv. 1889 wels lixouris RvTismSoblis eklesiis
34-42; mRvdlad iyo, lixourSi 1892 wels gaaRo we­
7. a. i. s...is asuls: [leqsi] // ciskari. - 1875. - #1- ra-kiTxvis ganyofileba da samkiTxvelo (am
2. - gv. 57-58. dros ozurgeTs ar hqonda), risTvisac mazris
ufrosTan Cxubic mouvida. yoveli arCevnebis
Targmna: dros masve irCevdnen Tavmjdomared (mrevli
1. lermontovi, m. i. aSik-kerib: [osmaluri zRapa­ _ 250 komli). aqedan saeklesio gadasaxads
ri] // ciskari. - 1865. - #1. - gv. 1-13. mxolod 50 komls axdevinebda, 3-4 komls Ti­
To komlad swerda. yovelwliurad 400 maneTs
mis Sesaxeb: iRebda xelze. 1906 wels Zveli eklesia Seake­
1. daniSnulia benefisi batoni k. yifianisa... war- Ta, daexarja 600 man. 1902 wels mospo qelexebi,
modgenili iqneba...: [gancxadeba] // droeba. - risTvisac mRvdlebi aujanydnen. mis mrevlSi
1885. - 11 ianvari. - #8. - gv. 1; 10 versze naklebze misuli micvalebulis pa­
2. dRes miabares miwas kapitani konstantine troni purs ver sWamda. winaT xarjis momzade­
mixeilis Ze kolubanski... // iveria. - 1891. - 25 bisTvis Tu micvalebuli 5 dRe hyavdaT saxlSi,
oqtomberi. - #226. - gv. 2; axla usaxsrobis gamo mesame dRes marxavdnen.
3. konstantine mixeilis Ze kolubanskis... // ive- amis gamo, mRvdel mama leonidesTan uCivles:
ria. - 1891. - 29 noemberi. - #254. - gv. 1. Sen Tu ar ginda Wama, Cven gvindao. leonidem
araferi uTxra. Raribebisgan saRvTismsaxuro
wyaro: araferi auRia. 1906 wels mdinare aWiswyalze
1. cagareli, avqsenti. komediebi / i. griSaSvilis rkinis xidi gaakeTebina sakuTari xelmZRvane­
redaqciiT, winaTqmiT, SeniSvnebiT da leqsi­ lobiT, ramdenime aTasi dajda.
koniT. - tf.: federacia, 1936. - gv.: 406, 472.
gamoqveynebulia:
komaxiZe, mariam grigolis asuli 1. werilebi redaqciis mimarT: II. // ekali. - 1907. -
(1863 – ) _ revolucioneri, aznauri. peter­ #1. - gv. 8.
burgSi, cixeSi dapatimrebul politikurTa
sasargeblod fuls agrovebda, ris gamoc da mis Sesaxeb:
rogorc politikurad arakeTilsaimedo, pe­ 1. tf. sasuliero seminariis Segirdebisagan mi-
terburgis general-gubernatorma, 1879 wlis viReT SeniSvna... // droeba. - 1883. - 4 Teberva-
dekembris 11, olonecis guberniaSi gadaa­ li. - #24. - gv. 3;

732
2. N. y-d samRvdelo leonides mogzauroba gu- 2. qarTuli „dabadeba~ // moambe. - 1896. - #2, gany.
riaSi // Sinauri saqmeebi. - 1910. - #28. - gv. 4-7; II. - gv. 1-12;
3. nakaSiZe, mel. pasuxaT b-n qajeTels: batono 3. mogzauroba wm. qalaqs ierusalimsa da wm. aTo­
redaqtoro! // Sinauri saqmeebi. - 1911. - #23. - nis mTazed. // iveria. - 1899. - 5 noemberi. - #238.
gv. 6-9. - gv. 1-2; 9 noemberi. - #241. - gv. 1-2; 10 noembe­
ri. - #242. - gv. 1-3; 11 noemberi. - #243. - gv.
wyaro: ar aris miTiTebuli. 1-2; 12 noemberi. - #244. - gv. 1-2; 16 noemberi.
- #247. - gv. 1-3; 17 noemberi. - #248. - gv. 1-2; 18
konWoSvili [konWoSvili-ilwobeli, noemberi. - #249. - gv. 1-3; 19 noemberi. - #250. -
konCuaSvili], petre daviTis Ze, igive gv. 2-3; 27 noemberi. - #256. - gv. 2; 30 noemberi.
petre episkoposi ( – 1909, 5/II) – mwigno­ - #258. - gv. 1-3; 1 dekemberi. - #259. - gv. 2-4; 1
bar-mogzauri da sjulis moZRvari. dekemberi. - #259. - gv. 2-4; 2 dekemberi. - #260.
1883 wels, m. SaraZis mier daarsebul saR­ - gv. 2-3; 3 dekemberi. - #261. - gv. 1-2;
mrTo wignTsakiTxav da sagaloblis kabine­ 4. werili redaqciis mimarT: [saqarTvelos ekle-
tis zedamxedvelad dainiSna, sadac saRmrTo siis avtokefaliis sakiTxi samRvdeloebaSi
werilis zneobriv mxares uxsnida. erTi weli - valsamonis (s. gorgaZis) werilis gamo] // cno-
amierkavkasiis qalwulTa institutSi gamwes­ bis furceli. - 1906. - 25 marti. - #3036. - gv. 4;
da sjulis moZRvrad. meuRlis gardacvale­ 5. werili redaqciis mimarT: II. // mwyemsi. - 1906. -
bis Semdeg berad aRikveca da erTi wliT go­ #6-7. - gv. 17-18.
ris episkoposad dainiSna.
1899 wels imogzaura ierusalimsa da mis Sesaxeb:
aTonis mTaze. 1. fari (ilia feraZe). kritika da bibliografia //
iveria. - 1898. - 28 ianvari. - #20. - gv. 3-4;
2. qarTuli enis maswavlebeli. recenzia // mwyem-
calke gamocemulia:
si. - 1898. - #19. - gv.: 3. 7;
1. mogzauroba wm. qalaqs ierusalimsa da wm.
3. v-eli (gogebaSvili, iakob). bibliografia //
aTonis mTazed dekanozis petre daviTis Zis
iveria. - 1901. - 24 maisi. - #110. - gv. 3;
konWoSvilisa, sjulis moZRvrisa amierkavka­
4. fxakaZe, iakob. bibliografia: [recenzia] // ive­
siis qalwulTa institutisa imperatoris ni­
ria. - 1902. - 3 agvisto. - #164. - gv. 4;
kolooz I-sa. - tf., 1901 (m. SaraZis da amx. st.).
5. 23 ianvars... // mwyemsi. - 1906. - #1-2. - gv. 24;
- XII, 224 gv.: [15] CarT. furc. sur.; 26sm..
6. imereTis... // mwyemsi. - 1906. - #21. - gv. 12;
7. quTaisi: [qalaqis darbeva, mcxovrebTa gasvla
Targmna:
qalaqidan. episkoposi petre general alixano-
1. smirnovi, petre. samRvTo sjulisa da mcneba­
vTan] // cnobis furceli. - 1906. - 2 Tebervali.
TaTvis: marTlmadidebel katexizmos saxel­
- #2994. - gv. 1-2;
mZRvanelosamebr dekanozis petre smirnovisa
8. axali episkoposi // isari. - 1907. - 26 aprili. -
/ Targmnili dekan. petre konWoSvilis-mier. –
#89. - gv. 3;
tf., 1897 (m. SaraZisa da amxanagobis st.). - Tav­
9. episkoposad xel-dasma // isari. - 1907. - 6 noem-
furceli, III, 152 gv.; 20sm..
beri. - #244. - gv. 2;
2. diaCenko, gr. kiTxvani aRsarebasa zeda saxel­
10. i. g. WavWavaZis dakrZalva // Cveni gza. - 1907. - 11
mZRvanelosamebr saRvTo sjulis aTis mcne­
seqtemberi. - #6. - gv. 2;
bis, saxarebis cxra netarebisa da eklesiis
11. panaSvidi ilias sulis mosaxseneblad // isari.
cxra mcnebisave, mokle samoZRvro darigebiT - 1907. - 2 seqtemberi. - #192. - gv. 3;
codvaTa monanulisa, TviToeul mis mier aR­ 12. panaSvidi: kviras 2 am Tves... // Cveni gza. - 1907. -
sarebul codvis Semdeg: saxelmZRvanelosa­ 4 seqtemberi. - #1. - gv. 2;
viT saxmari eklesiis mwyemsTaTvis maT mier 13. qarTul saRmrTo wignebis beWdva // isari. -
sinanulis saidumlos (aRsarebis) Sesrulebis 1907. - 19 seqtemberi. - #204. - gv. 3;
dros da erisaganTaTvis, romelni emzadebian 14. 3 aprils, Tfilisis sazogado sakrebulos Se-
saziareblad / Sedgenili moskovis trifonis nobaSi... // mercxali. - 1908. - 5 aprili. - #2. - gv.
eklesiis mRvdlis, RvTis-metyvelebis magis­ 2;
tris, gr. diaCenkos mier; Targmani dekanozis 15. episkoposi petre: [nekrologi] // Sinauri saq-
petre konWoSvilisa. - tf., 1899 (m. SaraZis st.). meebi. - 1909. - #8. - gv. 8-9;
- [2], VIII, 112 gv.; 19sm. 16. Tavad-aznaurTa sagangebo kreba // Cveni saqme. -
1909. - 14 Tebervali. - #9. - gv. 3;
gamoqveynebulia: 17. petre, episkopozi gorisa: (nekrologi) //
1. sayuradReboT mefsalmuneTa da mgalobelTa droeba. - 1909. - 6 Tebervali. - #28. - gv. 3-4;
// kvali. - 1895. - #32. - gv. 1-2; agreTve: Zala: saliteraturo mxatvruli al-

733
manaxi / redaqtor-gamomcemeli i. griSaSvili. v. koptonaSvilma bavSvoba gaatara guT­
- 1909. - #6. - gv. 5; nis mexreobas, saqonlis Zovebas da soflis
18. saqarTvelos sinodaluri kantora amiT acxa- sxva sameurneo SromaSi, amasTan erTad, tk­
debs... // droeba. - 1909. - 8 Tebervali. - #29. - beboda papisagan mosmenili zRaprebiT. daam­
gv. 1; Tavra sof. baraleTis skola (1875-1881) da
19. tfilisi: kavkavidan gvweren... // droeba. - 1909. Tbilisis nikolozis saxelobis samoqalaqo
- 24 Tebervali. - #42. - gv. 3; saswavlebeli (1881-1883). jer kidev sof. ba­
20. tfilisi: petre episkoposi // droeba. - 1909. - 8 raleTis skolaSi isaxela Tavi sicqvitiT da
Tebervali. - #29. - gv. 3; codniT, rodesac, reviziis dros, kavkasiis
21. tfilisi: petre episkoposis gansveneba // samoswavlo olqis mzrunvel ianovskis Seki­
droeba. - 1909. - 10 Tebervali. - #30. - gv. 3; Txvaze: `rad eZaxian axalqalaqis mazras ja­
22. tfilisi: petre episkoposis gardacvalebis vaxeTso~, v. koptonaSvilma swrafad miugo:
gamo // droeba. - 1909. - 10 Tebervali. - #30. - `imitom, rom Zvel droSi romeliRac mefes
gv. 3; 11 Tebervali. - #31. - gv. 3; ramdenime Svili hyolia, maT Soris erTs ja­
23. q.S. wera-kiTxvis sazogadoebas... // Cveni saqme. - vaxosi rqmevia da rodesac mefes Tavis Svi­
1909. - 7 Tebervali. - #3. - gv. 4; lebisaTvis samefo daunawilebia, javaxoss
24. rampolla. qarTvelobas qarTvelebisave es kuTxe (axalqalaqis mazra) wilad rgebia da
TvalSi ara hqonia fasi! // Sinauri saqmeebi. - aqedan warmomdgara saxelwodeba javaxeTio~,
1910. - #10. - gv. 11; risTvisac mzrunvelma 5 manaTiT daajildo­
25. RambaSiZe, d. dek. ratom aris ase gaZnelebu- va.
li saRmrTo da saekklesio RvTis msaxurebis 1883 wels, xevsurebis sof. amtnisxev-to­
wignebis beWdvis saqme CvenSi? // mwyemsi. - 1910. laanTSi gamwesda maswavleblad luka razi­
- #13-14. - gv. 1-3. - gagrZeleba. dasawyisi ix.: kaSvilis (vaJa-fSavelas) Semcvlelad, ro­
mwyemsi. - 1910. - #7-8. - gv. 3-4.; 1910. - #9-10. - melic mRvdlis dasmeniT aqaurobas unda
gv. 1-3. ganSoreboda, rogorc aTeisti. aq 6 wlisa da
4 Tvis bejiTi muSaobiT – dRisiT mowafeTa
wyaro: swavlebiT, RamRamobiT sustebis momzadebiT
1. janaSvili, m. nekrologi p. konWoSvilis meuR­ da ufrosTa swavlebiT – ise Seayvara Tavi
lis Sesaxeb // cnobis furceli. - 1896. - #28; xalxs, rom roca 1889 wels sxvagan gadiyvanes,
2. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul xevsurebi gaetirnen: `rai dagiSaveaT uCite­
gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­ lai, ro gvtovebT da misdixarTo.~ 1889-1894
bisa da masalebis maCvenebeli. - petrogradi, wlebSi, mesxeTis sof. musxis skolaSi ganagr­
1916. - gv. 113; Zo maswavlebloba, sadac Zveli, dasangrevad
3. ruxaZe, tr. qarTuli eposi gardamavali xanis ganwiruli saskolo Senobis magier (giorgi
literaturaSi / prof. k. kekeliZis redaqciiT. da noe maisuraZeTa, qite da mose oqromeli­
- Tb., 1939. - gv. 169; ZeTa da sxvaTa daxmarebiT) axali saskolo
4. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- Senoba aago, iqve gaxsna wignTsacav-samkiTx­
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis velo da soflis CamorCenil xalxSi kultu­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; ruli muSaoba gaaCaRa. 1894 wlidan javaxeTis
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. sof. CunCxas skolaSi maswavleblobda, 1904
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ wlamde. Tavisi rwmenis winaaRmdeg (colisa da
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ ded-mamis daJinebuli moTxovniT), `cocxlisa
binati), 1941. - gv. 475. da mkvdris momxsenebeli~ iqnebio – mRvdlad
wavida, rac mTeli Tavisi arsebiT ezizReboda
koptonaSvili, vasil solomonis Ze da romel wodebasac Tavisi mwerlobiT ebr­
(1866 – ) – saxalxo maswavlebeli, mwerali-eT­ Zoda (am Secdomas SemdegSi nanobda – `mwared
nografi da sazogado moRvawe, – iv. rostomaS­ movstyuvdio~ da revoluciis moxdenisTana­
vilisa da il. alxaziSvilis TanamuSaki, – ja­ ve, 1917 wels, TvisiT gaiZro anafora).
vaxeTidan. daibada axalqalaqis mazris sof. mwerloba daiwyo 16-17 wlisam, gaz.
koTeliis glexis ojaxSi (mama – yof. diakvani, `droebaSi~ korespondenciebiT erwo-Tiane­
mxvnel-mTesveli, deda – qarTlis sof. xo­ Tidan. exeboda xalxis Wir-varams, naklova­
vles mebatoneTaganis – javaxiSvilis ymobi­ nebaT, yofa-cxovrebas, CveulebaT, adaTebs,
dan gaqceuli andria baxtaZis, igive mWedliS­ crumorwmuneobas, krebda xalxur zepir-gad­
vilis, lek-os andriad wodebulis asuli so­ mocemebs istoriuli naSTebis Sesaxeb da sxv.
fio, SesaniSnavi mSromeli-meojaxe da Svilis misi fsevdonimebia: karandeli, isa var, vinme
swavla-ganaTlebisTvis didi mzrunveli). javaxi.

734
nawerebi daeRupa 1918 wels, javaxeTSi 18. erekle-xani: [leqsi] (Cawerili maswavleblis v.
Turqebis Semosevis gamo ltolvis Jams. koptonaSvilis mier axalcixis mazraSi) [sof.
sazogadoebriv-kulturul asparezze musxSi] // iveria. - 1894. - 22 ianvari. - #16. - gv.
aqtiurad muSaobda. pirvelad v. koptonaS­ 2;
vilma SemoiRo skolebSi Sinauri sofluri 19. kako diakvani: (moTxroba) // iveria. - 1894. - 17
koncertebis marTva `dafa-zurna-dudukiT, marti. - #58. - gv. 1-3; 18 marti. - #59. - gv. 1-3;
mesxeT-javaxuri cekva-TamaSiTa da mesxur-su­ 20. legenda: (sof. rusTavis, SoTa rusTavelis
fruli simRerebiT~, Tavisive xelmZRvanelo­ samSoblos Sesaxeb) // iveria. - 1894. - 28 ianvari.
biT. - #21. - gv. 2-3;
v. koptonaSvilis naSroms `yeenoba ja­ 21. mgzavris dRiuridgan: (qarTveli mgzavri ar­
vaxeTSi~ ixseniebs da imowmebs akad. i. javaxiS­ dahanis „sanjaxSi`) // iveria. - 1894. - 21 ivlisi.
vili Tavis `qarTveli eris istoriaSi~ (wig. I, - #155. - gv. 1-3;
tf., 1928, gv. 62). 22. mesxuri leqsi: (Cawerili v. koptonaSvilis
mier axalcixis mazraSi) // iveria. - 1894. - 9 Te­
gamoqveynebulia: bervali. - #30. - gv. 2;
1. niSnobisa da qorwinebis Cveulebani javaxeTSi 23. sof. WobareTi: (axalcixis mazra), 30 ianvars //
// iveria. - 1886. - 12 seqtemberi. - #196. - gv. 2; iveria. - 1894. - 6 Tebervali. - #28. - gv. 2;
2. TioneTis mazridam: (erwos xeobis xevsureTi­ 24. SeniSvnebi axalcixis mazris qarTvelTa Se­
dam) // mwyemsi. - 1887. - #8-9. - gv. 2-3; saxeb: meurneoba. ekonomiuri yofa-cxovreba.
3. koTeliidam // mwyemsi. - 1887. - #17. - gv. 6-7; xasiaTi. tanisamosi. laparakis kilo. zneoba.
4. axal wlis dResaswauli javaxeTSi // iveria. - skolebi. zogierTi qorwinebis da niSnobis
1888. - 4 dekemberi. - #256. - gv. 3; Cveulebani. saxl-karis mowyobiloba. saxsari
5. sof. baraleTi (axalqalaqis mazra) // iveria. - fulis mogebisa // iveria. - 1894. - 29 ianvari. -
1888. - 5 maisi. - #93. - gv. 1-2; #22. - gv. 1-3; #23, gv. 1-2;
6. sof. javaxeTi // iveria. - 1888. - 4 agvisto. - 25. werili mesxeTidgan: („wera-kiTxvis gamavrce-
#163. - gv. 2; lebel sazogadoebis~ da „qarTvelTa wignebis
7. xevsuruli leqsi: (gagonili uSiSa burduli­ beWdvis amxanagobaTa~ sayuradRebod) // ive-
sagan da Cawerili vasil koptonaSvilis mier ria. - 1894. - 18 marti. - #59. - gv. 3;
tolaT-sofelSi) // iveria. - 1888. - 11 noemberi. 26. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1894. - 9
- #238. - gv. 1; aprili. - #77. - gv. 4; #85. - gv. 4; #94. - gv. 4;
8. javaxeTi // iveria. - 1888. - 6 ivlisi. - #140. - gv. #125. - gv. 4;
2-3; 27. werili javaxeTidgan // iveria. - 1894. - 29 ivli-
9. aRdgoma dRe: (javaxelebis cxovrebidgan) // si. - #161. - gv. 1-3; 1895. - 8 noemberi. - #242.
iveria. - 1889. - 18 aprili. - #79. - gv. 3; - gv. 2-3; 1898. - 29 marti. - #68. - gv. 3; 16 ivlisi.
10. aRdgoma dRe: [javaxelebis cxovrebidgan] // - #151. - gv. 2-3;
iveria. - 1889. - 18 aprili. - #79. - gv. 3; 28. mgzavris dRiuridgan: (gza-da-gza). sofeli sa­
11. omal-xan Cofani: zRapari gagonili da Cawe­ Ramo da iqauri Zveli ekklesiebi. saRamos tba
rili javaxeTSi, sof. koTeliaSi, vasil kop­ // iveria. - 1895. - 12 agvisto. - #172. - gv. 2;
tonaSvilis mier // iveria. - 1889. - 14 aprili. 29. javaxeTi // iveria. - 1895. - 13 ivnisi. - #122. - gv.
- #76. - gv. 1-3; 2;
12. werili javaxeTidam: (yeenoba javaxeTSi da zo­ 30. koTelia: javaxeTi // cnobis furceli. - 1902. -
gierTi crumorwmunoeba qarTvelebisa) // ive­ 5 ianvari. - #2032. - gv. 4.
ria. - 1889. - 8 marti. - #50. - gv. 3;
13. werili javaxeTidgan, misi maRal yovlad mis Sesaxeb:
usamRvdeloesoba saqarTvelos egzarxosi 1. zaralovi, vano. javaxeTi: [mRvdel vasil
paladi, javaxeTSi (axalqalaqis mazraSi) // ive- koptonaSvilis jaSuSobiT dapatimrebulni;
ria. - 1889. - 3 agvisto. - #163. - gv. 2-3; glexebis zizRi jaSuSisadmi] // Cveni cxovreba.
14. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1889. - 5 - 1906. - 25 agvisto. - #5. - gv. 3-4.
marti. - #48. - gv. 3;
15. axalcixe, 25 ianvari // iveria. - 1893. - 6 marti. - wyaro:
#47. - gv. 3; 1. avtobiografia;
16. sof. musxi: (axalcixis mazra) // iveria. - 1893. 2. zemoTxsenebuli naSromebi;
- 9 dekemberi. - #266. - gv. 2-3; 1894. - 16 marti. - 3. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul
#57. - gv. 2; 9 aprili. - #77. - gv. 2-3; gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­
17. b-no redaqtoro! // iveria. - 1894. - 16 marti. - bisa da masalebis maCvenebeli. - petrogradi,
#57. - gv. 4; 1916. - gv.: 14, 26, 36, 81;

735
4. axalcixis mxareTmcodneobis muzeumis cnoba. 4. duSeTis kooperativis muSaoba // komunisti. -
- 1938. - 11 seqtemberi. - #77; 1924. - 20 noemberi. - #265. - gv. 2;
5. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­ 5. duSeTis kooperativi // komunisti. - 1925. - 26
tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da marti. - #68. - gv. 4;
winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi 6. duSeTis kooperativi suls Rafavs // komunis-
T. maWavarianis. - nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941. ti. - 1925. - 31 maisi. - #123. - gv. 3.
- gv. 393.
mis Sesaxeb:
korinTeli, arCil giorgis Ze (1897, 1. imedaSvili, ioseb. cxovrebis anarekli: [ar.
1/I – ) – dramaturgi, Jurnalisti da saTeatro korinTeli] // orioni: piesebi / arCil korinTe­
moRvawe, – qarTlidan. daibada q. duSeTSi, az­ li; winasityv. avt.: ioseb imedaSvili; mxatv.: k.
nauris ojaxSi. swavlobda Tbilisis qarTul eri. - tf.: Teatri da cxovreba (ioseb imedaSvi­
gimnaziasa da komerciul saswavlebelSi, li), 1925 (cekavSiris st.). - gv. I-V;
daamTavra sabuRaltro kursebi da a/k safi­ 2. ficxelauri, roman. qarTuli dramatiuli
nanso-saekonomio instituti. mwerloba. - naw. 1: (kritikuli mimoxilva) /
1919 wels, TbilisSi Seadgina axalgazrda [winasityv. avt. borio marre]. - tf.: gamomce­
mweral-simbolistTa wre da sakuTari xel­ meli borio marre, 1928 (poligraftr. me-2
mZRvanelobiT gamosca Jurnali `kronosis st.). - gv. 66-71.
sarke~. imave wels, al. maisuraZesTan erTad,
Camoayaliba `axali dramatuli wre~, romlis wyaro:
mizanic iyo axali mimarTulebis Teatris 1. avtobiografia;
Seqmna (gamarTa ori warmodgena xelosanTa 2. zemoTxsenebuli gamocemani.
klubSi, – amaTgan erTi piesa `daRupuli si­
yvaruli~ TviT a. korinTels ekuTvnoda). q. korinTeli, barbare [babo] – msaxiobi
duSeTSi samsaxuris dros (1920), xelmZRvane­ qali, 1880-iani wlebis saTeatro saqmianobis
monawile, 1878-1879 wlebSim Tavis meuRle
lobda duSeTis dramatul dass da scenismoy­
gr. yifSiZesTan erTad, scenas emsaxurebo­
vareTa gamgeobaSi muSaobda.
da, samudamo dasis daarsebisTanave, dasSi
dawera piesebi, umTavresad, socialu­
miiRes da, amave dasTan erTad, saqarTvelos
ri Sinaarsisa. TiTqmis yvela idgmeba. Jur­
daba-qalaqebi moiara. 1881-1885 wlebSi v. aba­
nal-gazeTebSi aTavsebda saxelovno da pro­
SiZis antreprezaSi monawileobda. m. safaro­
vinciis saWirboroto sakiTxebis Sesaxeb we­
va-abaSiZis skolis mimdevari iyo, axalgazr­
rilebs.
da qalTa rolebis aRmasrulebeli da Tavisi
fsevdonimebia: duSeli, Tvali, ilti­
xelovnuri TamaSiT araerTxel usiamovnebia
zeli, korneli.
sazogadoeba. scenaze gamosvlamde qarTlis
xalxosanTa revoluciuri wris wevrad iyo.
calke gamocemulia:
misi Svilia giorgi fronispireli (yifSiZe).
1. orioni: piesebi / winasityv. avt.: ioseb imedaS­
vili; mxatv.: k. eri. - tf.: Teatri da cxovreba
mis Sesaxeb:
(ioseb imedaSvili), 1925 (cekavSiris st.). - V,
1. qarTuli warmodgena 15 oqtombers // droeba. -
162, [2] gv.
1880. - 18 oqtomberi. - #219. - gv. 3;.
2. W. (ilia Wyonia). qarTuli warmodgena, 2 noem-
gamosca: bers // droeba. - 1880. - 4 noemberi. - #233. - gv. 3;
1. ficxelauri, roman. TviTmkvleloba da masTan 3. benefisi b. korinTelisa...warmodgenili iqne-
brZola: (fsiqo-sociologiuri mimoxilva sa­ ba...: [gancxadeba] // droeba. - 1881. - 24 oqtombe-
zogadoebaT mecnierebidan) / [winasityv. avt.: ri. - #222. - gv. 1;
arCil korinTeli, roman ficxelauri]. - tf.: 4. dRiuri: [recenzia] // droeba. - 1882. - 29 seqtem-
gamocema arCil korinTelisa, 1927 (aRmasko­ beri. - #203. - gv. 2-3; noemberi. - #236. - gv. 1-2;
mis 1-li st.). - V, [1], 42 gv. 5. b. korinTlis benefisSi warmodgenili iqne-
ba...: [gancxadeba] // droeba. - 1885. - 12 ianvari.
gamoqveynebulia: - #9. - gv. 1;
1. odrikalidan: [leqsi] // kronosis sarke. - 1919. 6. benefisi b. korinTelisa da d. awyurelisa...
- #2. - gv. 2; warmodgenili iqneba...: [gancxadeba] // droeba.
2. trioleti: [leqsi] // kronosis sarke. - 1919. - - 1885. - 1 Tebervali. - #25. - gv. 1;
#1. - gv. 4; 7. pirvelad b. korinTelis benefisSi...warmodge-
3. Zvel poezias: [leqsi] // kronosis sarke. - 1919. - nili iqneba...: [gancxadeba] // droeba. - 1885. - 11
#1. - gv. 4; ianvari. - #8. - gv. 1;

736
8. s-i. Teatris matiane // iveria. - 1896. - 5 ianvari. koleqtivSi unda erTdebodes msaxiobi, reJi­
- #3. - gv. 3; sori, avtori, mxatvari da yvela is, vinc auci­
9. naxucriSvili, daviT (d.n.). qarTuli Teatris lebeli saWiroa im borblisaTvis, romelsac
istoriidan // Teatri da cxovreba. - 1910. - #1. xelovneba atrialebs.
- gv. 9-10.
gamoqveynebulia:
wyaro: 1. imeruli scena: [dialogi] // Teatri da cxovre-
1. gunia, valerian. qarTuli Teatri (1879-1889). - ba. - 1914. - #15. - gv. 6-7;
Tb., 1889 (gr. Carkvianis st.). - gv.: 3, 18, 24, 136; 2. qalaqSi: (imeruli scena) [novela] // Teatri da
2. TuTaevi, a. mcire SeniSvna: (n. avaliSvilis cxovreba. - 1915. - #9. - gv. 14-15.
`Cveni Teatris matianedan~-is gamo) // Teatri
da cxovreba. - 1910. - #10. - gv. 14-15; mis Sesaxeb:
3. daviTaSvili, S. mogonebani // revoluciis ma­ 1. msaxiob pl. koriSelis TaosnobiT... // Teatri
tiane. - 1923. - #3. - gv. 202; da cxovreba. - 1915. - #45. - gv. 15;
4. zandukeli, mixeil. Tergdaleulni da xalxos­ 2. msaxiobi p. koriSeli: [portreti] // Teatri da
nebi qarTuls literaturaSi: (istoriul-li­ cxovreba. - 1916. - #4. - gv. 5;
teraturuli gamokvlevis cda). - tf.: tf. un- 3. Sp-li S.. msaxiob pl. koriSelis benefisi: [v. Sa-
tis ga-ma, 1928. - gv. 191; likaSvilis 4 moqmedebiani piesa uniadagoni`] /
5. cagareli, avqsenti. komediebi / i. griSaSvilis S. Sp-li // komunisti. - 1923. - 3 ivnisi. - #125.
redaqciiT, winaTqmiT, SeniSvnebiT da leqsi­ - gv. 3;
koniT. - tf.: federacia, 1936. - gv.: 360-361, 454. 4. mTvrali msaxiobebis Tavdasxma „komunistis~
redaqciaze: [rusTavelis Teatris reJisorisa
koriSeli, p. [platon evgenis Ze Ciq­ da msaxiobebis a. axmetelis, a. vasaZis, v. ji-
viniZe] (1883, 15/III – ) – msaxiobi, – saxasiaTo qias, pl. koriSelis mier „komunistis~ redaq-
rexaniori, – imereTidan. daibada sof. dimSi, ciaSi atexili skandalis Sesaxeb] // komunisti.
quTaisis yof. maz., sasuliero wodebis ojax­ - 1924. - 1 Tebervali. - #26. - gv. 3.
Si. swavlobda quTaisis sasuliero seminaria­
Si, romlis II klasidan gamoricxes 1901 wels wyaro:
revoluciur moZraobaSi monawileobisaTvis, 1. avtobiografia;
ris Semdeg TviTganviTarebas mihyo xeli da 2. msaxiobi p. koriSeli: [portreti] // Teatri da
1907 wels aralegalurad cxovrobda, umTa­ cxovreba. - 1916. - #4. - gv. 5;
vresad, baTumsa da ruseTSi. 3. buaCiZe, Salva. qarTveli msaxiobebi profi­
saTeatro asparezze gamovida 1907 wels lebSi // Teatri da cxovreba. - 1924. - #3. - gv.:
quTaisis scenaze, svimon leoniZis rolSi 3, 9.
(`samSoblo~ d. erisTavisa), ris Semdeg scenas
aRar ganSorebia. misi mTavari rolebia: Sa­ kotetiSvili, vaxtang ilias Ze (1892,
diman baraTaSvili (`ugvirgvino mefeni~), fi­ 1/X – 1937, 23/X) – publicist-kritikosi, – li­
lipe barbaqaZe (`irines bedniereba~), maikel teraturis istorikosi, folkloristi da
(`gmiri~), mikitani (`interesTa TamaSi~) da sxv. moqandake, – qarTlidan. daibada sof. did-To­
mravali – daaxloebiT 200-mde roli. neTSi, sasuliero wodebis ojaxSi. swavlobda
qarTul scenaze, did qalaqebSi, iSviaTad Tbilisis sasuliero saswavlebelSi, sasu­
daudgamT piesa, rom p. koriSels masSi monawi­ liero seminariaSi da peterburgis fsiqone­
leoba ar mieRos. monawileobda `mogzaur vrologiur institutSi, daamTavra dorpa­
dasSi~, agreTve: baTums, quTaiss, Tbilissa da tis universitetis istoriul-filologiuri
sxv. misi rolebi, umTavresad, saxasiaToebia. fakulteti. miwveuli iyo Tbilisis saxelmwi­
dgamda piesebsac. fo universitetSi docentad, sadac Seqmna da
monawileobda mwerlobaSic – werda sce­ ganagebda folkloris kaTedras.
nebsa da saxelovno SeniSvnebs. misi azriT, samwerlo asparezze gamovida 1912 wels,
scenaze reJisors, msaxiobsa da avtors Tana­ weriliT: `sazogadoebrivi hangebi XVII-XVIII
bari mniSvneloba aqvT, Tu maTi Semoqmedeba ss. qarTul mwerlobaSi~ (`saxalxo gazeTi~,
gamarTlebulia Tav-Tavis dargSi. Teatrs #783-785).
unda Semoqmedi fanatikosi pirovnebani, ro­ dawera qarTuli literaturis istoria
melnic erTsulovnebiT Seqmnian koleqtivs. sam tomad, umTavresad, erovnuli suliT
uamisod Teatri ar arsebobs. pirovneba Tea­ gaJRenTili, marqsistul Tvalsazriss sru­
trs ver Seqmnis da Tu Seqmnis, am qveynidan liad amcdari. sxvaTa Soris, v. kotetiSvil­
wasvlisas Tan waiRebs yovelives ukvalod. mac daamtkica, rom ilia WavWavaZis poeziaSi

737
socialisturi motivebi uxvad aris gabneuli; v. kotetiSvilis redaqciiTa da winasity-
rom aleqsandre yazbegis saxeliT cnobil vaobiT gamocemulia:
nawarmoebTa avtori TviTon aleqsandre yaz­ 1. yazbegi, a. rCeuli moTxrobebi: [2 tomad] / ale­
begia da ara sxva vinme (dim. yazbegi), rogorc qsandre yazbegi; [red. s. abaSeli [da sxv.]]. - t.
amas zogierTni iZaxdnen; wamoayena sakiTxi sa­ 1-2. - tf.: s.s.s.r. saxelgami, 1924 (s.s.m.u.s. po­
literaturo mecnierebis meTodebis Sesaxeb ligraf. gany-bis I-li st.). - XXXVIII, 377, 386,
da sxv. XXXV gv.. - variantebi da SeniSvnebi: I-XXXV. - 24
didi amagi dasdo xalxuri sityvierebis sm.. - orive tomi akinZulia erTad. - TiToeul
Sevsebasa da gamoqveynebas, risTvisac eqspe­ toms gaaCnia Tavisi Tavfurceli da paginacia;
dicia moawyo saqarTvelos zogierT mxareSi. 2. lomouri, n. moTxrobebi / n. lomouri; [winasi-
erTxans (1935 wlidan), ganaTlebis muSakTa tyv. vaxtang kotetiSvili]. – tf.: saxelgami,
literaturul-SemoqmedebiT wreSi leqciebs 1926 (poligraftr. 1-li st.). - XXIII, 505, [1] gv.:
kiTxulobda da sxv. sur;
cnobili iyo, rogorc niWieri moqandake 3. mgalobliSvili, s. [rCeuli]. - t. 1: moTxrobebi
(qvaze amokveTa al. yazbegi), mWevrmetyveli / [winasityv. avt.: vax. kotetiSvili]. - tfili­
oratori da sxv. si: saxelmwifo gamomcemloba, 1926 (s.s.m.u.s.
v. kotetiSvilis mier gamoqandakebuli poltrestis me-4 st.). - XIII, 221 gv.: sur. - 18 sm.
Zegli al. yazbegisa aRmarTulia dendrolo­
giur baRSi (veraze, i. gogebaSvilisa da v. bar­ Targmna:
novis quCebs Soris). 1. Sklovski, viqtor. sentimentaluri mogzau­
roba / Targmani konstantine gamsaxurdias da
calke gamocemulia: vaxtang kotetiSvilis; avtoris winasityvao­
1. Savi wigni: (Sio aragvispirelis Semoqmedeba): biT. - tf.: saxelgami, 1926 (s.m.u.s poligraf­
ZRvnad iubilars. - [Tb.]: ioseb imedaSvilis ga­ tr. me-2 st.). - 198 gv.; 18sm. - [represirebuli
moc. #65, [1919]. - 30 gv.; gamocema].
2. uolt uitmani proletariatis poeti. - tf.:
saxelgami, 1921. - 34 gv.; 20sm. - (politikuri gamoqveynebulia:
ganaTlebis mTavarmmarTvelobis biblioTeka; 1. sazogadoebrivi hangebi XVII–XVIII ss. qarTul
#11). - [represirebuli gamocema]; mwerlobaSi // saxalxo gazeTi. - 1912. - 25 dekem­
3. aleqsandre yazbegi da misi avtorobis sakiTxi beri. - #783; 28 dekemberi. - #784; 29 dekembe­
/ [mxatv.: lado wilosani]. - tf.: gamomcemlebi: ri. - #785;
sol. yazbegi, mix. CofikaSvili, 1925 (amier-ka­ 2. griSaSvili da misi ocnebis kocna // saxalxo
vkasiis rkinis gzebis stamba-litografia). – gazeTi. - 1913. - 6 Tebervali. - #815;
256 gv.: portr.; 22sm. - [represirebuli gamoce­ 3. nik. baraTaSvili, rogorc msoflio godebis
ma]; matarebeli // saxalxo gazeTi. - 1913. - 18 apri­
4. qarTuli literaturis istoria me XIX - dRe­ li. - #872;
vandlamde / vaxtang kotetiSvili. - naw. 1. - qu­ 4. g. quCiSvili // Teatri da cxovreba. - 1914. -
Taisi [kanze: tfilisi]: mecniereba saqarTve­ #23. - gv. 5-6. - darTuli aqvs portreti;
loSi, 1925 (adgilobrivi meurneobis st.). - VII, 5. ilia WavWavaZe: i. gedevaniSvilis gamocema
232 gv. - 26 sm.. - [represirebuli gamocema]; naw. 1914 w. // Teatri da cxovreba. - 1914. - #27. - gv.
2. - quTaisi [kanze: tfilisi]: mecniereba saqar­ 6-7; #28. - gv. 7-8; #29. - gv. 12-13;
TveloSi, 1925 (adgilobrivi meurneobis st.). 6. ilia WavWavaZe // nakaduli: saymawvilo Jur-
- 290, [2] gv. - 26 sm.. - [represirebuli gamocema]; nali mozrdilTaTvis. - 1914. - #9. - gv. 43-52;
naw. 3. - quTaisi [kanze: tfilisi]: mecniereba #10. - gv. 32-43;
saqarTveloSi, 1927 (komunaluri meurneobis 7. konstantine mayaSvili // Teatri da cxovreba. -
st.). - 157, [1] gv. - 26 sm.. - [represirebuli gamo­ 1914. - #22. - gv. 3-4. - darTuli aqvs portreti;
cema]; 8. pirveli nabiji: „msxverpli~ drama 3 moqm. i. ge-
5. xalxuri poezia: [teqsti]. - [quTaisi: saxelga­ devaniSvilisa. [recenzia] // Teatri da cxovre-
mi, 1934] (gaz. muSa da kolmeurne-s st.). - [VI], ba. - 1914. - #30. - gv. 13-15;
400 gv.; 23sm.. - frontispisi rus. eneze. - danar­ 9. saRi guli: (lirika k. mayaSvilisa) // ganaTleba.
Ti: „SeniSvnebi~ (273-396 gv.), „sityvaTa saZiebe­ - 1914. - #8. - gv. 592-604; #9. - gv. 642-648;
li~ (401-414 gv.), „sakuTar saxelTa saZiebeli~ 10. simaxinje, rogorc saxe me-XIX-e saukunis qar-
(415-418 gv.), „kulti da simbolika~ (419-421 Tvelisa dRevandlamde // Teatri da cxovreba.
gv.), „geografiul saxelTa saZiebeli~ (422-425 - 1914. - #25. - gv. 6-8;
gv.), „avtorTa saZiebeli~ (426-427 gv.), „sityve­ 11. sruli mzis dabneleba // nakaduli: saymawvilo
bis axsna~ (428-429 gv.), leqsis saxelw. mTqmel­ Jurnali mozrdilTaTvis. - 1914. - #8. - gv. 56-
Ta da CamwerTa gvarebi (430-440 gv.). 62. - Tan axlavs fotoebi da naxazebi;

738
12. RvTis maZiebeli: [babilinas Semoqmedeba] // sa­ #217. - gv. 2. - xelmowera: kote mayaSvili, ale-
xalxo furceli. - 1914. - 13 ivlisi. - #37; 15 qsandre abaSeli, vaxtang kotetiSvili da sxv.;
ivlisi. - #38; 31. Savi wigni: Sio aragvispirelis Semoqmedeba //
13. akaki da saqarTvelo // saxalxo furceli. - komunisti. - 1926. - 10 ianvari. - #7. - gv. 4;
1915. - 9 ivnisi. - #302; 32. novela // literaturuli gazeTi. - 1934. - #22;
14. akaki wereTeli: (werili pirveli) // nakaduli: 33. tfilisi vasil barnovis SemoqmedebaSi: [lite-
saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1915. - raturuli mimoxilva] // literaturuli gaze-
#6. - gv. 39-53; Ti. - 1934. - #23;
15. tyve kavkasiisa: saliteraturo mimoxilva // 34. folkloruli eqspedicia TeZmisis xeobaSi //
ganaTleba. - 1915. - #7. - gv. 456-462; #8. - gv. komunisti. - 1934. - 16 seqtemberi. - #215. - gv.
527-535; 3;
16. qarTveli xelovani // Teatri da cxovreba. - 35. qandakeba XIII wlis manZilze // saliteraturo
1915. - #25. - gv. 5-6; #27. - gv. 12-14; gazeTi. - 1934. - #12;
17. qarTul koncertze // Teatri da cxovreba. - 36. qarTuli poeturi folkloris sakiTxebi //
1915. - #24. - gv. 12-13; literaturuli gazeTi. - 1934. - #30;
18. Savi wigni: (S. aragvispirelis Semoqmedeba) 37. qarTuli folklori // saliteraturo gazeTi.
// Teatri da cxovreba. - 1915. - #13. - gv. 5-6; - 1934. - #9;
#14. - gv. 5-7; #16. - gv. 5-7; #17. - gv. 4-6; #18. 38. akaki wereTeli da xalxuri poezia // litera-
- gv. 6-7; turuli aWara. - 1935. - #3. - gv. 3;
19. b. axospireli da misi simRera // Teatri da cxo- 39. aWaristani - saqarTvelos mxatvrebis gamofe-
vreba. - 1916. - #5; #6. - gv. 4-5; #7. - 5-6; #8. naze: [kritikuli werili] // literaturuli
- gv. 12-14; aWara. - 1935. - #1. - gv. 4-5;
20. diplomatiuri urTierToba ruseTsa da sa­ 40. Поэтический фольклор // Заря Востока. - 1936. -
qarTvelos Soris XV saukunis SeerTebamde // Сентябрь. - #210. - С.3.
saxalxo furceli. - 1916. - 23-24, 27-29 seqtem­
beri, 1, 6-7, 11-15 oqtomberi. - #679-680, 682- agreTve, ekuTvnis werilebi: „axali guli~
684, 686, 689-690, 693-697; (kote mayaSvilis Sesaxeb. `ganaTleba~, 1915),
21. didi katorReli g. zdanoviCi // saxalxo saqme. `warsulis kvali da momavali bediswera~ (mso­
- 1917. - 2-9 agvisto. - #15-21; flio omis perspeqtivebis Sesaxeb, istoriis
22. eris ufleba da saqarTvelos sakiTxi: politi­ filosofiis mixedviT. `saxalxo saqme~, 1915,
kur-sociologiuri etiudi // saxalxo saqme. - agvisto), `mTis fiqri~ (vaJas Sesaxeb. `saxalxo
1917. - 10, 13, 14, 18 oqtomberi. - #72, 75, 76, 79; furceli~, 1916), `Savi raindi~ (n. baraTaSvi­
23. sayovelTao gangaSi: [revoluciis axali eta­ lis Sesaxeb. `saxalxo furceli~, 1917), `dau­
pis `bolSevikTa~ moZraobis Sesaxeb] // saxalxo dgromeli xelovneba~ (`saxalxo saqme~, 1918),
saqme. - 1917. - 20, 22 agvisto, 1 seqtemberi. - `saqarTvelo da germania~ (`saxalxo saqme~,
#30, 31, 41; 1918).
24. social-federalizmi, rogorc aucilebloba
social-demokratiisaTvis // saxalxo saqme. - mis Sesaxeb:
1917. - 3-4, 6, 10-12 agvisto. - #16-17, 19, 22-24; 1. dRes diliT v. i. kotetiSvili... // Teatri da
25. stolipinis Toki: [sikvdiliT dasjis winaaRm­ cxovreba. - 1914. - #16. - gv. 16;
deg] // saxalxo saqme. - 1917. - 19 ivlisi. - #3; 2. [imedaSvili, ioseb] (li). qarTuli mWermetyve-
26. Zveli ruseTi da revoliucia // nakaduli: sa- leba // Teatri da cxovreba. - 1914. - #17. - gv. 6;
ymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1917. - 3. axalgazrda mweral-leqtori... // Teatri da
#4. - gv. 58-64; #5. - gv. 51-56; #6-7. - gv. 72-77; cxovreba. - 1915. - #21. - gv. 16;
27. Zveli wyobileba da revolucia // saxalxo saq­ 4. vardiZe, ia. quTaisi: (pirveli werili) // gan-
me. - 1917. - 14-15, 19 dekemberi. - #123-124, 127; Tiadi. - quTaisi, 1915. - #11. - gv. 24-25;
1918. - 3, 6, 10-11, 18 ianvari. - #136, 139, 141- 5. vaJa-fSavela qarTvelma erma... // Teatri da
142, 148; cxovreba. - 1915. - #32. - gv. 16;
28. amierkavkasia da saqarTvelo // saxalxo saqme. - 6. Cvenma TanamSromelma... // Teatri da cxovreba.
1918. - 7-9, 11 ivnisi. - #251-254; - 1916. - #16. - gv. 15;
29. aziisaken // leila: samxatvro-saliteraturo 7. S. aragvispirelis 30 w. samwerlo... // Teatri da
krebuli / redaqtori i. griSaSvili. - Tbilisi, cxovreba. - 1919. - #5. - gv. 16;
1920. - gv. 3; 8. kekelia, p. evropa Tu azia : (v. kotetiSvilis
30. saqarTvelos xelovanTa gancxadeba: [men- werilis gamo „leila`-Si) // Teatri da cxovre-
Sevikuri avantiuris dagmobisa da sabWoTa ba. - 1920. - #26. - gv. 3-5;
xelisuflebasTan aqtiuri TanamSromlobis 9. abaSeli, aleqsandre (xomaldeli). bibliogra-
Sesaxeb] // komunisti. - 1924. - 23 seqtemberi. - fia // xomaldi. - 1921. - dekemberi. - #1. - gv. 41-45;

739
10. axali mwerlobis kavSiris esTetikuri saRa- 24. sruliad saqarTvelos mweralTa me-2 yri-
moebis sezonis gaxsna: saRamo gaimarTeba va- loba: [masalebi yrilobis muSaobis Sesaxeb.
Ja-fSavelas saxeliT: [vaJas Semoqmedebaze 6-15 marti] // komunisti. - 1928. - 6-11 marti. -
moxsenebebs waikiTxaven paolo iaSvili, gri- #54-59. - gv. 2; 14-15 marti. - #60-61. - gv.: 2, 5b.
gol robaqiZe, vaxtang kotetiSvili, Salva - momxseneblebi: amx. f. maxaraZe, amx. ToxaZe,
afxaiZe, tician tabiZe] // komunisti. - 1922. - 3 amx. s. Todria, ger. qiqoZe (arifionis jgufi),
noemberi. - #253. - gv. 4; p. iaSvili (cisferi yanwebis jgufi), b. JRenti
11. zaqaria WiWinaZis iubile: [informacia mo- (memarcxeneobis jgufi), b. buaCiZe (prolet.
nawilTa Sesaxeb]: Teatri da xelovneba // komu- mweralTa asoc.), ar. WumbaZe (qarTuli akade-
nisti. - 1922. - 23 maisi. - #115. - gv. 3; miuri mwerloba);
12. kompozitor sulxaniSvilis saRamo: [rusTave- 25. imedaSvili, gaioz. v. kotetiSvili. „xalxuri
lis TeatrSi]: qronika // komunisti. - 1922. - 20 poezia~: xalxuri sityvierebis masalaTa mec­
ivnisi. - #137. - gv. 3; nieruli gamocemisaTvis // komunisti. - 1934. -
13. axali mwerlobis kavSiri: [xelovanTa sasaxle- 21 seqtemberi. - #219. - gv. 3;
Si Semdgari kavSiris sxdomis Sesaxeb]: [infor- 26. mecnieruli muSakebi Cvens redaqciaSi / „lite-
macia] // komunisti. - 1923. - 13 Tebervali. - raturuli gazeTis~ redaqcia // literaturu-
#33. - gv. 4; li gazeTi. - 1934. - #21;
14. axali mwerlobis kavSirSi: v. kotetiSvilis 27. n-Ze, g. sabavSvo folklori da qarTuli mwer-
moxseneba al. yazbegis Sesaxeb // komunisti. - loba: [vaxtang kotetiSvilis moxsenebis anga-
1923. - 13 Tebervali. - #33. - gv. 4; riSi] // saliteraturo gazeTi. - 1934. - #6;
15. gazeTi rubikoni: [saqarTvelos axali mweral- 28. ilia WavWavaZis leqsikoni: [ganmartebiTi leq-
Ta kavSiris me-12 nomris gamocemasTan daka- sikoni ilias nawarmoebebisTvis] // komunisti.
vSirebiT, miZRvnili poet sanro cirekiZis - 1937. - 28 maisi. - #120. - gv. 4.
xsovnisadmi]: [informacia] // komunisti. - 1923.
- 3 ivlisi. - #150. - gv. 4;
wyaro:
16. xelovneba: [werilebi] // komunisti. - 1923. - 14
1. avtobiografia;
noemberi. - #262. - gv. 4;
2. xundaZe, simon. socializmis istoriisaTvis
17. baxtaZe, v. proletarul revoluciis gabedu-
saqarTveloSi. - t. 1: burJuaziul-utopiuri
li boikoti gazeT „qarTul sityvaSi~ da Jur-
socializmi saqarTveloSi. - tf.: saxelgami,
nal kavkasionSi: [gamocemebis antirusuli da
1927. - gv. 73;
antisabWoTa mimarTulebis gamo] // komunisti.
3. vaSaymaZe, i. 10 w. sabWoTa mecnierebisa saqar­
- 1924. - 1, 3 ivnisi. - #124-125. - gv. 2;
TveloSi // mnaTobi. - 1931. - #1-2. - gv. 211-212;
18. mosuli. (xundaZe simon*) al. yazbegis avto-
4. komunisti. - 1935. - 6 Tebervali. - #32. - gv. 4.
robis sakiTxi: bibliografiis magier: [mix.
zandukelis wignis „al. yazbegis originaloba
kotetiSvili, lado [vladimer]
da dimitri yazbegi~ mimoxilva] // komunisti. -
ilias Ze (1895 – 1940, 19/III) – Zveli qarTu­
1924. - 10 agvisto. - #180. - gv. 3-4. - *gazeTSi
li mkurnalobis mkvlevari da karabadinebis
dabeWdil avtoris fsevdonims aqvs xeliT mi-
aRmomCeni, – qarTlidan. daibada TbilisSi,
naweri:=simon xundaZe;
19. RoRoberiZe, a. moq. v. kotetiSvils: [SeniSvne-
mRvdlis ojaxSi. saSualo ganaTleba miiRo
bi al. yazbegis Sesaxeb wakiTxul moxsenebas-
TbilisSi (1914), umaRlesi – xarkovis uni­
Tan dakavSirebiT avtorobis sakiTxis gamo] //
versitetSi saeqimo dargze (daamTavra 1919
komunisti. - 1924. - 28 noemberi. - #272. - gv. 4; wels). 1919-1922 wlebSi muSaobda xarkovis
20. b. x. vaxtang kotetiSvili // Teatri da cxovre­ universitetis nervul klinikasa da kliniku­
ba. - 1925. - #13. - gv. 14; ri hospitalis nervul ganyofilebaSi ordi­
21. devdariani, seiT. v. kotetiSvilis qarTuli natorad, 1922-1924 wlebSi – kaxeTSi – axal­
literaturis istoria. t.I: [recenzia] // komu- soflis eqimad, 1924-1926 wlebSi – Tbilisis
nisti. - 1925. - 22 seqtemberi. - #217. - gv. 5; fsiqiatriuli saavadmyofos ordinatorad,
22. kakabaZe, d. vaxtang kotetiSvilis siyalbe: [ga- amave dros – 1924-1932 wlebSi, SeTavsebiT –
moxmaureba Jurn. axal kavkasionSi [#1-2] ga- me-7 ambulatoriis nervuli kabinetis ordi­
moqveynebul vaxang gotetiSvilis recenziaze natorad da raionul nevropaTologad, 1932
daviT kakabaZis parizSi gamocemul wignTan wlis zafxulSi – samecniero-kvleviTi mizniT
dakavSirebiT] // komunisti. - 1925. - 5 ivlisi. - – axtalaze, 1932-1940 wlebSi – sanhigienuri
#152. - gv. 5; institutis ufros mecnier-muSakad saxalxo
23. kritikosi. gr. orbeliani - leqsebi: vaxtang medicinis dargSi. mtkice saZirkveli Cauyara
kotetiSvilis redaqciiTa da kritikuli we- Zveli qarTuli mkurnalobis kvleva-Ziebas.
riliT: bibliografia // komunisti. - 1928. - 17 sasikvdilo sarecelze mwolare avadmyofi
ivnisi. - #139. - gv. 5; daucxromlad muSaobda sulis amosvlamde,

740
Zvel gadaSlil xelnawerebSi Cafluli. gar­ Tavisi saeqimo-filosofiuri msoflmxedve­
daicvala operaciis Sedegad. dakrZalulia loba sicocxlis, avadmyofobisa da sikvdi­
petre-pavles sasaflaoze. lis mizezebis axsna-gagebaSi... Zveli qarTuli
samecniero-kvleviT muSaobas awarmoeb­ medicina organuli nawilia qarTuli kultu­
da sanhigienur institutSi, romlis davale­ risa, amitom misi Seswavla didi madliani saq­
biT da gegmiT amuSavebda Temebs qarTuli mea~ (wigni saaqimo, iadigar daudi).
medicinis istoriidan. am Temaze moxsenebebi
waikiTxa eqimTa sazogadoebaSi. 1939 wels, calke gamocemulia:
sanhigienurma institutma 6 TviT miavlina 1. wigni saaqimoi medicina Zvel saqarTveloSi.
leningrads, sadac muSaobda samecniero aka­ XIII saukune / tf. sabW. jan-ganis da jan. sax.
demiis aRmosavleTmcodneobis institutSi, kom-is sanit.-hig. in-ti-xalxuri medicinis ka­
qarTuli medicinis xelnawerebze. aRmoaCi­ bineti. - tf.: saxelgamis samecn. seqtoris ga-
na qarTuli saaqimo wignis axali xelnaweri ma, 1936 (teqnika da Sroma-s st.). - XX, 381 gv.;
`usworo karabadini~ (XI sauk.), daaxloebiT 27sm.. - gaSlili Tavfurceli rus.-frang. ene­
600 gverdiani naSromi, aRwera arqivebsa da bze. „winasityvaoba~ qarT. frang. enebze. - da­
wignTsacavebSi daculi saaqimo xasiaTis Zve­ narTi: „leqsikoni~, pirTa saxelebis saZiebeli
li qarTuli xelnawerebi, daamuSava Tema `ma­ da avadmyofTa saZiebeli (297-376 gv.). – [igive
giuri da sataZro medicinis kvali Zvel saqar­ rusul enaze: Книга медицинская. Медицина в
TveloSi~, Seiswavla, zogi gamoaqveyna kidec древней Грузии XIII век. - moskovi, Медгиз-is ga­
anu dasabeWdad gaamzada qarTuli mkurnalo­ mocema];
bis Zveli Zeglebi saerTo saTauriT `medicina 2. iadigar daudi: medicina Zvel saqarTveloSi,
Zvel saqarTveloSi~ xuT tomad: 1. IX, X, XI da XVI saukune / lado kotetiSvilis [winasity­
XII saukuneebi; 2. XIII saukune; 3. XIV-XV sauku­ vaobiT da gamokvleviT]; [v. egnataSvilis red.];
neebi; 4. XVI saukune da 5. XVII, XIII da XIX sauku­ saq. ssr janmrTelobis saxalxo komisariati,
neebi (romlis Sedegad Sewyda saqarTveloSi sanit. higienis in-ti, jandacvis organizaciu­
saeqimo wignebis wera); agreTve, `xalxuri me­ li gany-ba. - Tb.: saqbiomedgami, 1938 (teqnika
dicina~. gamoikvlia, medicina Zvel saqarTve­ da Sromas st.). - XXX, 741, [2] gv.: il. da nusxiT;
loSi ra doneze idga, ruseTis TviTmpyrobe­ 23 sm.. - gaSlili Tavf. da winasityv. qarT., rus.
loba rogor sdevnida qarTul samkurnalo da frang.. - danarTi: leqsikoni (gv. 691-736),
xelovnebas da qarTul saeqimo wignebs, gan­ pirTa saxelebis saZiebeli (gv. 737), avadmyof­
sazRvra, rom Zveli saqarTvelos medicinis Ta saZiebeli (gv. 738-741). - bibliografia: „li­
istoria SeiZleba gaiyos sam xanad: a) IX-XII teratura~ winasityvaobis SeniSvnaSi.
saukuneebi, `rodesac qarTuli filosofiuri
saeqimo msoflmxedveloba ganicdis saberZne­ dawera:
Tis mZlavr gavlenas~ (`kacisa Sesaqm~, grigol 1. saeqimo ideebi `vefxis tyaosanSi~;
noselis `dabadebisTvis kacisa~, nemesios eme­ 2. usworo karabadini;
selis `bunebisaTvis kacisa~); b) XII-XV ss., `ro­ 3. magiuri da sataZro medicinis kvali Zvel sa­
desac arabul-iranuli saeqimo msoflmxedve­ qarTveloSi;
loba udides gavlenas axdens qarTul saeqimo 4. axtalis talaxis gavlena profesiuli nervu­
azrovnebaze~ da g) XVI saukunidan XIX sauku­ li sistemis daavadebaTa dros [es ori ukanask­
nis dasawyisamde, roca `arabul-iranuli ga­ neli dasabeWdad gamzadebuli darCa. – i. i.].
vlena sustdeba da qarTuli saeqimo azrovne­
ba dasavleT evropis gavlenas ganicdis, – qar­ mis Sesaxeb:
Tuli medicinis brwyinvale ayvavebis xana XIX 1. RvinefaZe, d. „wigni saaqimoi~: [recenzia] // ko­
saukunis ocian wlebSi iwyeba~-o. aRniSna, rom munisti. - 1937. - 9 ianvari. - #7. - gv. 4;
`qarTuli mwerlobiTi medicinis da xalxuri 2. iadigar daudi // komunisti. - 1938. - 27 dekembe­
medicinis Seswavla da gamomJRavneba dRes un­ ri. - #295;
da moxdes~, agreTve, saWiroa `moxdes sataZro 3. mamulaSvili, m., foCxua, b. iadigar daudi: [Zve-
da magiuri medicinis naSTebis Segroveba, uk­ li qarTuli samedicino wigni]: [recenzia] //
ve Segrovilis sistemaSi moyvana... mTeli sa­ axalgazrda komunisti. - 1939. - 4 ianvari. - #3.
qarTvelos masStabiT Segrovdes xalxuri me­ - gv. 4.
dicina.... Seswavlil iqnes balaxeulis da sxva
samkurnalo saSualebebis saxelwodebani, Se­ wyaro:
grovdes maTi nimuSebi, balaxebis Segrovebis 1. RvinefaZe, d. „wigni saaqimoi~: [recenzia] // ko­
da aqedan wamlebis damzadebis wesebio~ da sxv. munisti. - 1937. - 9 ianvari. - #7. - gv. 4;
l. kotetiSvilis azriT: `saqarTvelosac aqvs 2. komunisti. - 1940. - 20 Tebervali. - #41.

741
koWlamazaSvili, ioseb dimitris Ze i. d. koWlamazaSvili // komunisti. - 1938. - 11
(1906 – ) _ sazogado da saxelmwifo moRvawe, aprili. - #83. - gv. 1; axalgazrda komunisti.
deputati, ordenosani. daibada 1906 wels. - 1938. - 11 aprili. - #83. - gv. 1; sabWoTa maswa-
politikur saqmianobaSi Caeba komkavSirel vlebeli. - 1938. - 12 aprili. - #32. - gv. 1; li-
muSad yofnis dros. ramdenime wels aWaris teraturuli saqarTvelo. - 1938. - 12 aprili.
komkavSirul organizaciaSi muSaobda, Semdeg - #9. - gv. 1; muSa. - 1938. - 11 aprili. - #83. - gv.
_ aWarisa da saqarTvelos profkavSirebSi, 1; sabWoTa afxazeTi. - 1938. - 14 aprili. - #85.
1924 wels kp(b) Sevida, 1927 wels xelmZRvanel - gv. 1;
partiul samuSaoze iyo yvarels, tyibulsa da 6. saqarTvelos kp (b) aWaris saolqo komitetis
gurjaanSi, mere – saqarTvelos kp(b) aWaris plenumi. sainformacio cnoba: [amx. i. koWla-
saolqo komitetis pirvel mdivnad, saqarTve­ mazaSvilis moxseneba saolqo komitetis mu-
los kp(b) ck meore mdivnad. 1938 wels airCa Saobis Sesaxeb me-16 saolqo partkonferenci-
saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos Tavmjdo­ is Semdeg ganvlili periodis ganmavlobaSi] //
mared, seqtemberSi _ mSromelTa deputatebis komunisti. - 1938. - 28 Tebervali. - #48. - gv. 1;
Tbilisis saqalaqo sabWos aRmasrulebeli sabWoTa aWara. - 1938. - 25 Tebervali. - #46. -
komitetis Tavmjdomared (mouravad), 1943 gv. 1; sabWoTa afxazeTi. - 1938. - 28 Tebervali.
wlidan _ saqarTvelos ssr saxalxo komisar­ - #48. - gv. 1; axalgazrda komunisti. - 1938. - 27
Ta sabWos (saministros) Tavmjdomaris moad­ Tebervali. - #47. - gv. 4;
giled, saqarTvelos kp(b) ck biuros wevri da 7. saq. ssr umaRlesi sabWos Tavmjdomaris de-
ssrk pirveli mowvevis umaRlesi sabWos depu­ putat i. d. koWlamazaSvilis sityva: [saq. ssr
tatad. 1946 wlis 10 Tebervals meored airCa umaRlesi sabWos VI sesiis gaxsnasTan dakavSi-
amave Tanamdebobaze. rebiT] // komunisti. - 1942. - 4 ianvari. - #3;
dajildoebulia samSoblos winaSe dam­ 8. m. d. Rlonti: [nekrologi] // komunisti. - 1947.
saxurebisTvis leninis ordeniT, Sromis wiTe­ - 7 dekemberi. - #243;
li droSis ordeniT da medlebiT `kavkasiis 9. profesiuli kavSiris umniSvnelovanesi amo-
dacvisaTvis~ da `1941-1945 wlebis didi sama­ cana: [muSaTa kulturul-teqnikuri donis Sem-
mulo omSi mamacuri SromisaTvis~. mTavrobis dgomi amaRlebis Sesaxeb] // komunisti. - 1950. -
sagangebo davalebaTa warmatebiT Sesrulebi­ 10 maisi. - #96;
saTvis eboZa wiTeli varskvlavis ordeni. 10. sanimuSod CavataroT 1950 wlis koleqtiuri
xelSekrulebaTa dadebis kampania // komunis-
gamoqveynebulia: ti. - 1950. - 29 ianvari. - #22;
1. kaxuri vazi: [mevenaxeobis ganviTareba gurjaa- 11. Коллективный договор - основа профсоюзной
nis raionSi] // komunisti. - 1936. - seqtemberi. работы // Заря Востока. - 1950. - 31 января. - #17;
- #217. - gv. 2; 12. saqarTvelos profkavSirebis brZolisa da
2. sabrZolo amocana mevenaxeobaSi // komunisti. - gamarjvebaTa saxelovani gza: profkavSirTa
1936. - agvisto. - #197. - gv. 2; resp. sabWos Tavmjdomaris [werili] // komunis-
3. sagazafxulo Tesvis frontze // komunisti. - ti. - 1951. - 24 Tebervali;
1936. - aprili. - #76. - gv. 3; 13. saq. profkavSirTa respublikuri sabWos Tavm-
4. sainformacio cnoba: [1938 wlis 9-10 aprils jdomare: koleqtiuri xelSekrulebebis zus-
saqarTvelos komunisturi partiis (b) cen- tad SesrulebisaTvis // komunisti. - 1951. - 11
traluri komitetis morig plenumze amx. l. maisi;
p. berias moxseneba xelmZRvaneli partiuli 14. saq. profkavSirTa respublikuri sakavSir-
organoebis arCevnebisaTvis mzadebis Sesaxeb TaSoriso konferencia: profkavSirTa saqar-
da amx. i. d. koWlamazaSvilis moxseneba saqar- Tvelos respublikuri sabWos Tavmjdomaris
Tvelos ssr umaRlesi sabWos arCevnebisaTvis i. koWlamazaSvilis moxsenebidan // komunisti.
mzadebis Sesaxeb] / lavrenti beria, i. koWla- - 1951. - 8 Tebervali;
mazaSvili // komunisti. - 1938. - 11 aprili. - 15. Летний отдых детей - всенародное дело //
#83. - gv. 1; axalgazrda komunisti. - 1938. - 11 Молодой сталинец. - 1951. - 31 мая;
aprili. - #83. - gv. 1; sabWoTa maswavlebeli. 16. Массовая проверка выполнения коллективных
- 1938. - 12 aprili. - #32. - gv. 1; literaturu- договоров // Заря Востока. - 1951. - 27 апреля;
li saqarTvelo. - 1938. - 12 aprili. - #9. - gv. 1; 17. Социальное страхование трудящихся: Беседа
muSa. - 1938. - 11 aprili. - #83. - gv. 1; sabWoTa с председателем Совпрофа Грузии тов. И.
afxazeTi. - 1938. - 14 aprili. - #85. - gv. 1; Кочламазашвили // Заря Востока. - 1951. - 16 ноября;
5. sainformacio cnoba: [xelmZRvaneli partiu- 18. 1952 wlis koleqtiuri xelSekrulebebi // ko-
li organoebis arCevnebisaTvis mzadebis Se- munisti. - 1952. - 23 ianvari;
saxeb; saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos ar- 19. mxatvruli TviTmoqmedebis axali aRmavlobi-
CevnebisaTvis mzadebis Sesaxeb] / l. p. beria, saTvis // komunisti. - 1952. - 19 aprili.

742
mis Sesaxeb: 10. Tbilisis miqoianis saxelobis xorckombina-
1. ioseb dimitris Ze koWlamazaSvili: [aWaris tis koleqtivma Tbilisis saqalaqo sabWos
saolqo komitetis pirveli mdivnis, deputa- deputatobis kandidatebad erTsulovnad
tobis kandidatis biografiuli cnobebi] // ko- daasaxela a. miqoiani, i. koWlamazaSvili, m.
munisti. - 1937. - 18 noemberi. - #208. - gv. 3; yaryaraSvili // komunisti. - 1947. - 7 dekemberi.
2. Tbilisis sabWos Tavmjdomaris movaleobis - #243; Заря Востока. - 1947. - 7 декабря. - #241;
aRmasruleblad amx. i. d. koWlamazaSvilis 11. baTumis gemSemkeTebeli qarxnis koleqtivma
damtkicebis Sesaxeb: dadgenileba / Tbilisis erovnebaTa sabWos deputatobis kandidatad
sabWos prezidiumi // komunisti. - 1938. - 1 seq- daasaxela ioseb dimitris-Ze koWlamazaSvili:
temberi. - #200. - gv. 1; axalgazrda komunisti. xalxi asaxelebs ssr kavSiris umaRlesi sabWos
- 1938. - 1 seqtemberi. - #200. - gv. 1; sabWoTa aWa- deputatobis kandidatebs // komunisti. - 1950.
ra. - 1938. - 1 seqtemberi. - #200. - gv. 1; sabWoTa - 7 Tebervali. - #29; Заря Востока. - 1950. - 8
afxazeTi. - 1938. - 2 seqtemberi. - #201. - gv. 1; февраля. - #29;
3. amxanagi i. koWlamazaSvilis Sexvedra Tavis 12. kandidatTa wamoyeneba erovnebaTa sabWos
amomrCevlebTan [Tbilisis saqalaqo sabWos arCevnebis saqarTvelos respublikuri saar-
arCevnebis #21 olqis amomrCevelTa winasaar- Cevno komisiis SemadgenlobaSi: kandidatTa
Cevno krebaze] // komunisti. - 1939. - 20 dekembe- CamonaTvali // komunisti. - 1950. - 18 ianvari. -
ri. - #291. - gv. 2; #13;
4. komunistTa da upartioTa stalinuri blokis 13. l. p. berias saxelobis Tbilisis fexsacme-
kandidatebis [registrirebuli Tbilisis sa- lis fabrikis koleqtivma Tbilisis saqalaqo
qalaqo sabWos deputatobaze amxanagebi: n. z. sabWos deputatobis kandidatebad erTsu-
umikovi, k. s. zavrievi, i. d. koWlamazaSvili, lovnad daasaxela aleqsandre epifanes Ze
f. i. maxaraZe, a. n. rafava, n. a. mesxi, v. v. sixa- TofuriZe, zaqaria nikolozis Ze kecxoveli,
ruliZe, v. a. garsevaniZe, S. a. jafariZe, n. i. ioseb dimitris Ze koWlamazaSvili: komunis-
bocvaZe]: [biografiuli cnobebi] // komunisti. tebisa da upartioebis stalinuri blokis
- 1939. - 29 noemberi. - #274. - gv. 3; kandidatebi // komunisti. - 1950. - 18 noemberi.
5. saqarTvelos komunisturi partiis XII yri- - #258;
loba: kamaTi amxanag k. Carkvianis moxsenebis 14. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
gamo. 27 Tebervlis dilis sxdoma // komunisti. kandidatebi: [kandidatTa mokle biografiu-
- 1939. - 28 Tebervali. - #48. - gv. 3; li cnobebi] // komunisti. - 1950. - 21-27, 28 Te-
6. Трехсоттысячный митинг-демонстрация трудя­ bervali. - #39-45;
щихся Тбилиси на площади имени Берия 5 15. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
декабря 1939 года [посвященный 3-ей годовщине kandidatTa registracia // komunisti. - 1950. -
со дня принятия Сталинской Конституции 21-23 Tebervali. - #39-41;
и выборам в местные Советы депутатов 16. Кандидаты сталинского блока коммунистов и
трудящихся]: [Выступления товарищей К. Н. беспартийных: Краткие биографические сведения
Чарквиани, И. Кочламазашвили, М. Ф. Гецадзе, Н. // Заря Востока. - 1950. - 21-26 февраля. - #38-43;
Кахелашвили, Л. Г. Казарова, Г. М. Мухадзе, Г. Н. 17. Предвыборное окружное совещание пред­
Леонидзе и Д. Г. Мжавия] // Заря Востока. - 1939. ставителей трудящихся единодушно под­держало
- 8 декабря. - #281. - С.2-3; Советская Абхазия. - выдвижение кандидатом в де­путаты Верховного
1939. - 8 декабря. - #279. - С.1; Совета СССР И. Д. Кочламазашвили: Батуми -
7. Tbilisis XVII saqalaqo partiuli konferen- Шаумянский из­бирательный округ // Заря Востока.
cia: [kamaTi saqarTvelos komunisturi parti- - 1950. - 16 февраля. - #34.
is (b) Tbilisis komitetisa da sarevizio ko-
misiis saangariSo moxsenebaTa gamo]: 8 martis wyaro:
dilis sxdoma [m. kuWavas, p. mWedliZis, u. kanza- 1. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
velis, i. koWlamazaSvilis da sxvaTa sityvebi // kandidatebi // komunisti. - 1946. - 25 ianvari. -
komunisti. - 1940. - 12 marti. - #59; #19.
8. amx. i. d. koWlamazaSvilis saqarTvelos ssr
saxalxo komisarTa sabWos Tavmjdomaris koxreiZe, giorgi rostomis Ze _ revo­
moadgiled daniSvnis Sesaxeb: brZanebuleba / lucioneri, imereTidan. imierkaspiis mazris
saqarTvelos ssr umaRlesi sabWo // komunisti. 1-li rkinigzis batalionis yofili jariska­
- 1943. - 14 maisi. - #105; Заря Востока. - 1943. - ci q. asxabadSi. 1905-1906 wlebSi Turqesta­
14 мая. - #105; nis revolucionuri moZraobis erTi aqtiuri
9. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis monawileTagani, ris gamoc, ramdenjerme iyo
kandidatebi // komunisti. - 1946. - 15 ianvari. - dapatimrebuli. bolos, 1906 wlis `ivnisis
#11; 25 ianvari. - #19; ajanyebis~ gamo, jarSi pasuxisgebaSi iyo mi­

743
cemuli, magram gaqceviT Tavs uSvela. amis [в клубе им. Плеханова]: (Тбилисский Ленинский
Semdeg cxovrobda saqarTvelosa da ruseTSi избирательный округ #122 по выборам в Совет
sxvadasxva gvariT. ukanasknelad, 1913 wels Национальностей) // Заря Востока. - 1946. - 19
dapatimrebuli iqna q. odesaSi, eliaSvilis января. - #14;
gvariT. 7. Встреча избирателей с кандидатом в депутаты
Верховного Совета СССР тов. Ш. Ф. Кохреидзе:
wyaro: (Тбилисский-Ленинский избирательниый округ
1. a. b. `asxabadis revoluciuri moZraoba~. #122 по выборам в Совет Национальностей) //
Заря Востока. - 1946. - 24 января. - #18;
koxreiZe, Salva Tevdores Ze (1901 8. Рабочие, инженеры и служащие паровозного
– ) _ socialisturi Sromis gmiri, deputati, депо Тбилиси выдвинули кандидатом в
ordenosani, warCinebuli rkinigzeli, Tbi­ депутаты Совета Союза Председателья Совета
lisis saorTqlmavlo depos memanqane-ins­ Народных Комиссаров СССР Генералиссимуса
truqtori. daibada samtrediis raionis sof. Советского Союза Иосифа Виссарионовича
ianeTSi. 14 wlisam rkinigzaze daiwyo muSaoba Сталина и кандидатом в депутаты Совета
da memanqane-instruqtoramde miaRwia. 1929 Национальностей машиниста-конструктора Героя
wels sakavSiro kp(b) Sevida, samamulo omis Социалистического Труда Шалву Феодоровича
(1941-1945) xanaSi ikisra, orTqlmavlis gar­ Кохреидзе // Заря Востока. - 1946. - 4 января. - #3;
bena uremontod 120 000 kilometrze aeyvana. 9. gociriZe, a. saxelovan reisebze: [S. koxreiZis
ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
am valdebulebas gadaaWarba 32 000 kilome­
kandidatad wamoyenebis Sesaxeb] // literatu-
triT. frontisa da saxalxo meurneobisaTvis
ra da xelovneba. - 1950. - 26 Tebervali. - #9;
mniSvnelovani tvirTis gadazidvas uzrun­
10. Tbilisis kirovis saxelobis dazgaTmSenebe-
velyofda, zrunavda axalgazrda memanqaneTa
li qarxnis koleqtivma ssr kavSiris umaRlesi
aRsazrdelad. misdami mindobili 9 orTqlma­
sabWos kavSiris sabWos deputatobis kandida-
vali unaklod muSaobda, maTgan 6 – sanimuSod
tad daasaxela l. p. beria, erovnebaTa sabWos
cnobili. wlis ganmavlobaSi dauzogavs 154
deputatobis kandidatad – S. T. koxreiZe:
tona sawvavi, aqtiurad monawileobda sazoga­
xalxi asaxelebs ssr kavSiris umaRlesi sabWos
doebriv saqmianobaSi da sxv. 1943 wels mieniWa
deputatobis kandidatebs // komunisti. - 1950.
socialisturi Sromis gmiris maRali wodeba,
- 5 Tebervali. - #27;
dajildoebulia Sromis wiTeli droSis or­
11. Tbilisis saorTqmavlo depos muSaTa, inJi-
deniT da medliT `kavkasiis dacvisaTvis~.
ner-teqnikur muSakTa da mosamsaxureTa kole-
1946 wlis 10 Tebervals airCa ssrk umaR­
qtivma kavSiris sabWos deputatobis kandida-
lesi sabWos deputatad.
tad daasaxela v. m. molotovi, erovnebaTa sa-
bWos deputatobis kandidatad – S. T. koxreiZe:
gamoqveynebulia: xalxi asaxelebs ssr kavSiris umaRlesi sabWos
1. Sroma zrdis adamians. // norCi lenineli. -
deputatobis kandidatebs // komunisti. - 1950.
1950. - 6 aprili. - #14. - 5 Tebervali. - #27;
12. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
mis Sesaxeb: kandidatebi: [kandidatTa mokle biografiu-
1. aglaZe, a. Salva Tedores-Ze koxreiZe: socia- li cnobebi] // komunisti. - 1950. - 21-27, 28 Te-
listuri Sromis gmiri // stalinuri lokomo- bervali. - #39-45;
tivi. - 1943. - 5 dekemberi. - #142; 13. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
2. kandidatTa wamoyeneba erovnebaTa sabWos kandidatTa registracia // komunisti. - 1950. -
arCevnebis saqarTvelos ss respublikuri ko- 21-23 Tebervali. - #39-41;
misiis SemadgenlobaSi // komunisti. - 1945. - 3 14. stalinis saxelobis Tbilisis orTqlmaval-va-
noemberi. - #218; gonsaremonto qarxnis muSebma, inJiner-te-
3. lomTaZe, d. gmiris saxeli: [meorTqmavle Sal- qnikosebma da mosamsaxureebma ssr kavSiris
va koxreiZe] // komunisti. - 1945. - 22 maisi. - umarlesi sabWos kavSiris sabWos deputato-
#100; bis kandidatad daasaxeles xalxTa beladi i. b.
4. ioseliani, oT. ase vaJkacdeboda gmiri: [S. stalini, erovnebaTa sabWos kandidatad – S. T.
koxreiZe] // axalgazrda komunisti. - 1946. - 5 koxreiZe: winasaarCevno kreba stalinis saxe-
Tebervali. - #16; lobis qarxanaSi // komunisti. - 1950. - 5 Teber-
5. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis vali. - #27;
kandidatebi // komunisti. - 1946. - 13 ianvari. - 15. Встреча избирателей с кандидатамы в депутаты
#10; 18 ianvari. - #13; Верховного Совета СССР Ш. Ф. Кохреидзе:
6. Встреча избирателей с кандидатом в депутаты Тбилисский-Ленинский округ // Заря Востока. -
Верховного Совета СССР тов. Ш. Ф. Кохреидзе: 1950. - 9 марта. - #52;

744
16. Вчера рабочие, инженеры, техники и служащие mis Sesaxeb:
Тбилисского паровозовагоноремонтного заво­ 1. sabWoTa scenis axalgazrda kadrebi: [d. gamre-
да имени Сталина с огромным подъемом и keli, m. yvareliSvili, b. kraveiSvili, d. xu-
воодушевлением выдвинули кандидатом в ciSvili, z. maCabeli, S. gigauri] // sabWoTa xe-
депутаты Совета Союза Иосифа Виссарионовича lovneba. - 1939. - #2. - gv. 91-93.
Сталина и кандидатом в депутаты Совета
Национальностей знатного машиниста-ин­струк­ wyaro:
тора Шалву Феодоровича Кохреидзе // Заря 1. baxtaZe, m. qarTuli romansi: baTu kraveiS­
Востока. - 1950. - 5 февраля. - #26; vilis koncertis gamo // literatura da xe­
17. Кандидаты сталинского блока коммунистов и lovneba. - 1947. - 11 ianvari. - #2.
беспартийных: Краткие биографические сведения
// Заря Востока. - 1950. - 21-26 февраля. - #38-43; kublaSvili, daviT maqsimes Ze (1860,
18. Коллектив Тбилисского станкостроительного 3/III – 1933, 10/III) – saxalxo maswavlebeli da
завода имени Кирова выдвинул кандидатом в sazogado moRvawe, – qvemo raWidan. daibada
депутаты Совета Союза Лаврентия Павловича sof. qvemo krixSi, glexis ojaxSi. Tbilisis
Берия и кандидатом в депутаты Совета sasuliero seminariaSi akrZaluli wignebis
Национальностей Шалву Федоровича Кохреидзе kiTxvis gamo me-6 klasidan daTxovnili, baTu­
// Заря Востока. - 1950. - 5 февраля. - #26; mis kerZo qarxanaSi msaxurobda. 1897 wlidan
19. Предвыборное совещание представителей sof. nikorwmindaSi (axlandeli sinaTle) pir­
трудящихся Ленинского, Сталинского и velma gaaRo skola (gadatanilis magivrad)
Молотовского районов гор. Тбилиси единодушно da maswavleblobas Seudga, sadac 1929 wlis
поддержало выдвижение кандидатами в депутаты gasvlamde imsaxura. aq misi TaosnobiT: a)
Верховного Совета СССР великого вождя народов aSenda ori saskolo Senoba (erTi maTgani qvi­
Иосифа Виссарионовича Сталина и товарищей… Tkirisa); b) 1916 wels daarsda kooperativi;
// Заря Востока. - 1950. - 7 февраля. - #28; g) daarsda samkiTxvelo da sxv. saerTod, so­
20. Представители трудящихся Тбилисского- flis sazogadoebriv-kulturul saqmianobas
Орджоникидзевского и Тбилисского - имени 26
meTaurobda.
комиссаров избирательных округов единодушно
1905 wlis revoluciis Semdeg, reaqci­
is gaZlierebis dros, roca mefis generalma
поддержали выдвижение кандидатами в
alixanov-avarielma revolucionerTa saxle­
депутаты Совета Национальностей Иосифа
bi gadawva da revolucionerT devna dauwyo,
Виссарионовича Сталина и товарищей… // Заря
devnilni d. kublaSvilma Seifara saxlSi, ro­
Востока. - 1950. - 18 февраля. - #36;
gorc ueWvo moxelem da gadaarCina.
21. Рабочие, инженерно-технические работники и
1923 wels, onSi gadauxades moRvaweobis
служащие Тбилисского электровозного депо
30 wlis Sesrulebis iubile, raWis saxalxo
выдвинули кандидатом в депутаты Совета Союза
maswavlebelTa da sazogado moRvaweTagan
Лазаря Моисеевича Кагановича и кандидатом
pirvels.
в депутаты Совета Национальностей Шалву
Феодоровича Кохреидзе // Заря Востока. - 1950. -
wyaro: ar aris miTiTebuli.
6 февраля. - #27.

wyaro:
kupraSvili, a. – msaxiobi. cnobilia
1. axalgazrda komunisti. – 1946. - #107;
nakisr rolTa xalisiani, lamazi da tipiuri
2. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
SesrulebiT. Seusrulebia: manidari (`oleko
kandidatebi // komunisti. - 1946. - 13 ianvari. -
dundiCi~).
#10.
wyaro:
kraveiSvili, baTu (1914, 16/XII – ) _ sa­ 1. janeliZe, d. oleko dundiCi // komunisti. -
qarTvelos ssr damsaxurebuli artisti. pir­ 1942. - #268.
velma gamarTa qarTuli simRerebis (romanse­
bis) saRamo-koncerti – 1946 wlis dekembris kupraSvili, baWua dianosis Ze (daax.
damlevs, rusTavelis Teatris sakoncerto 1890 – ) – revolucioneri, – propagandist-agi­
darbazSi. Seasrula m. balanCivaZis, a. yaraS­ tatori da mwerali, – beletristi, – xoragau­
vilis, ia kargareTelis, d. arayiSvilis, z. fa­ lis raionis soc.-demokratiul organizaci­
liaSvilis, v. gokielis, g. ToraZisa da sxvaTa is erT-erTi xelmZRvaneli bolSeviki, 1907
romansebi, riTac gamoamJRavna Tavisi didi wels, TbilisSi momxdari didi eqspropriaci­
ostatoba, rogorc momReralma. is monawile da sxv.

745
moTxrobebSi, umTavresad, socialur sa­ vleblis damTavrebis Semdeg (1892), WiaTuris
kiTxebs exeba da sazogadoebriv uswormaswo­ rkinigzis mSeneblobaze daiwyo Sav muSad mu­
robas, cxovrebis ukuRmarTi pirobebisagan Saoba, mere, TandaTanobiT: sawyobis darajad,
adamianTa gaukuRmarTebas gvisuraTebs, sike­ metabeled, memuxruWed, mwonavad, meangared,
Tisa Tu borotebis wyarod cxovrebis piro­ molared da sxv. aq gaecno muSaTa Sromis mZi­
bebi miaCnia. misi rwmeniT: `adamiani Caayene Se­ me pirobebs da aralegalur literaturas,
safer pirobebSi, miuaxlove is Tavis bunebriv romlis gavleniT, biqtor darCias da samson
Tvisebebs, da dainaxav nayofs~. yazaiSvilis STagonebiT, 1892 wels muSebi
gafica, gzis samuSaoTa ufros inJiners sim­
calke gamocemulia: bergs 3.000 muSiT alya Semoartya da muSebis
1. ambako samaniSvili: moTxroba. - tf.: saxelga­ kuTvnili 6 Tvis xelfasi or dReSi daarige­
mi, 1926 (poligraftrestis me-2 stamba). - 142 bina.
gv.; 18sm. - [represirebuli gamocema]; tf., 1935 1899 wlidan revoluciur gzas gahyva,
(gam-ba politkatorRelis st.). - 149 gv.: il. rogorc propagandist-agitatori, organiza­
2. buSi. - tf.: Sroma, 1927 ([aRmaskomis me-2 st.]). - tori, aralegaluri literaturis gamavrce­
160 gv.; 18sm. - [represirebuli gamocema]; tf.: lebeli, samecniero Tu politikuri wreebis
polit-katorR. sazog., 1935 (saxelgamis me-2 Semqmneli, sarevolucio organizaciis iara­
st.). - 163 gv. RiT SemWurveli da sxv.
somex-TaTarTa Setakebis dros (1905),
wyaro: ar aris miTiTebuli. Tavisi razmiT sisxlisRvrisa da Zarcvisagan
daifara Tavisi sadguris (aqstafis) midamoe­
kupraSvili, giorgi daviTis Ze (1867 bi, sxvadasxva mxridan devnil-ltolvilni
(savaraudod) – 1936, VIII) – maTematiko­ (somexni) gadasarCenad Tbiliss gamoistumra,
si-maswavlebeli da revolucioneri, – propa­ TavdamsxmelT iaraRiT gaumklavda, rsdmp
gandist-agitatori, – stalinis mier Seqmnili Tbilisis komitetis gamowveviT, Tavisi Seia­
pirveli wris wevri, pirveli marqsistuli
raRebuli razmiT, 1905 wlis dekemberSi me­
wreebis pirveli maswavlebeli, propagandis­
fis mTavrobis ZalTa winaaRmdeg Sesatevad
tebis aRmzrdeli, – Sromis gmiri, – maswavle­
TbilisSi Camovida, xolo revoluciis damar­
blobda avlabris saqalaqo skolis seqtorSi,
cxebis Semdeg, did gaWirvebaSi Cavardnili,
Tbilisis rkinigzis me-5 skolaSi da sxv.
devnili, aqa-iq wowialiT aralegalurad cxo­
vrobda, Tan revoluciur-kulturul muSao­
wyaro:
bas awarmoebda.
1. k. maWaraZis mogoneba;
1906-1908 wlebSi monawileobda scenis­
2. komunisturi ganaTleba. - 1935. - 24 dekemberi.
moyvareTa wreebSi da TiTqmis yovelkvira
- #31.
warmodgenebs marTavda kulaSis raions, sam­
trediasa da mis axlomaxlo soflebSi. 1912
kupraSvili, goguca – mozard mayure­
wels cixeSi Casves, saidanac 2 wlis da 10 Tvis
belTa Teatris msaxiobi, – respublikis dam­
saxurebuli artisti, – saucxood ganasaxiera Semdeg gaTavisuflebuli (CamorCobas anu ka­
qeTo quCukaSvilis sabavSvo piesa `zamTris torRas garedan daxmarebiT gadarCa), kvlav
zRaparSi~ marine – Svili (1945-1946 ww). revoluciur muSaobaSi Caeba, saqarTvelodan
devnili ruseTs gadixvewa, sadac revolu­
mis Sesaxeb: ciur organizaciebSi monawileobda.
1. lajaneli. d. lailaSis... // Teatri da cxovre- 1917 wlis Tebervlis revoluciam daa­
ba. - 1915. - #34. - gv. 15; bruna quTaiss, sadac sadgur quTaisis rkini­
2. p. i. mozard mayurebelTa TeatrSi: [speqtakli gzis aRmasrulebeli komitetis Tavmjdoma­
`Cven gavimarjvebT~] // komunisti. - 1935. - 20 red airCies, mere – mTavari gzis komitetis,
Tebervali. - #44. - gv. 4. quTaisis da Tbilisis rsdmp komitetebis we­
vrad.
wyaro: 1921 wlidan, saqarTvelos gasabWoebidan,
1. SamaTava, d. // axalgazrda komunisti. - 1946. - #21. oTxi weliwadi ebrZoda sabWoTa wyobilebas,
rogorc bolSevikTa winaaRmdegi: iyo Tbi­
kupraSvili, lavrenti Tomas Ze lisis aralegaluri komitetis wevri da sxv.,
(1872, 18/VII – 1948, 5/I) – profesionali revo­ xolo 1924 wlis ajanyebis (avantiurad aRia­
lucioneri, muSa-publicisti, Jurnalisti rebuli) mere, l. kupraSvilma dagmo Zveli
da scenismoyvare-moRvawe, – Sromis gmiri, – gza da menSevikTa winaaRmdeg gailaSqra. 1924
okribidan. daibada sof. cucxvaTSi, Raribi wlis oqtombris 7 arCeul iqna muSaTa komite­
glexis ojaxSi. quTaisis samoqalaqo saswa­ tis wevrad, romelSiac 1925 wlis oqtombris

746
8-mde muSaobda, amis Semdeg – saqarTvelos ko­ 11. cota ram miwis sakiTxis Sesaxeb // axali gza. –
munisturi partiis (b) cekasTan arsebul yo­ 1925. – #10.
fil menSevikTa Soris momuSave ganyofilebis 12. moxsenebebi menSevikebis „moRvaweobaze~: weri-
gamged 1928 w. 1 martamde, romlis ganmavlo­ li quTaisidan // komunisti. - 1926. - 31 marti.
baSi, saqarTvelos TiTqmis yvela mazrasa da - #71. - gv. 3;
TemSi yriloba-mitingze aqtiurad ibrZoda 13. proletariatis diqtatura da erovnuli gan-
menSevizmis winaaRmdeg. Tavisufleba // axalgzeli #18: komunistis
1924 wlidan muSaTa yovelkvireul Jur­ damateba. - 1926. - 15 agvisto. - #185. - gv. 3;
nal „axali gzis~ saredaqcio kolegiis wevri 14. ra brals gvdeben: [WiaTureli menSevikebis
da mudmivi TanamSromeli iyo, romelSiac TiT­ anonimuri werilis gamo] // axalgzeli #16: ko-
qmis yovelkvira aTavsebda werilebs muSaTa yo­ munistis damateba. - 1926. - 11 ivlisi. - #157.
fa-cxovrebidan, politikur-ekonomiur, par­ - gv. 3;
tiul da sxva xasiaTisas, saxel-gvaris garda l. 15. katastrofis Sesaxeb rkinigzebze: [winadade-
k., kvawaraxis, beberis, no-s fsevdonimebiT. bis wesiT] // komunisti. - 1928. - 6 maisi. - #103.
TanamSromlobda `erTobaSi~, amierkavka­ - gv. 3;
siis rkinigzis Jur. `Железнодорожник~-Si, `ko­ 16. vizrunoT okribis raionis ekonomiur aRor-
munistSi~ da sxv. calke gamocemulia `agvis­ ZinebisaTvis // komunisti. - 1929. - 11 seqtembe-
tos ajanyeba da Cveni amocanebi~ (1926). ri. - #209. - gv. 3;
l. kupraSvilma, sxva sazogadoe­ 17. bunebrivi simdidreni: spilenZi da rkina okri-
briv-saxelmwifo damsaxurebis garda, 1922 bis raionSi // komunisti. - 1930. - 24 ianvari. -
wels xanZars gadaarCina Tbilisis elsadguri. #19. - gv. 3;
ramdenime racionalizatoruli winada­ 18. kolmeurneobebi okribis raionSi // komunisti.
debis wardgenisaTvis erTdrouli jildo – - 1930. - 17 ivlisi. - #166. - gv. 3;
1.500 man. miiRo. sxvaTa Soris, l. kupraSvil­ 19. meti yuradReba wyals: [winadadebis wesiT] //
ma moiTxova Savi da kaspiis zRvebis SeerTeba komunisti. - 1932. - 16 agvisto. - #190. - gv. 4;
gvirabis saSualebiT. misi winadadebiT, men­ 20. 80 wlis saxalxo momRerali: [aWareli momRer-
jis samkurnalo wyaros debeti gamouyves da­ lis husein bajeliZis iubiles gamo] // komunis-
burRvisTvis, risTvisac madloba miiRo. ti. - 1935. - 3 dekemberi. - #279. - gv. 4.
saqarTvelos profsabWos me-7 plenumma
Sromis gmirad daamtkica. mis Sesaxeb:
misi aralegaluri saxeli iyo gulqan. 1. saxalxo gvardielTa pirveli yriloba // muSa-
Ta cxovreba. - 1919. - #9. - gv. 10;
calke gamocemulia: 2. saq. rk. gzebis muSa-mosamsaxureTa prof. kav-
1. agvistos ajanyeba da Cveni amocanebi. - [axal­ Siris Zveli gamgeoba: romlis TaosnobiTac...
qalaqi], 1926 (st. wiTeli javaxeTi). - 16 gv. [jgufuri foto] // Teatri da cxovreba. - 1920.
- #18. - gv. 9.
gamoqveynebulia:
1. rkinis gzelTa organizaciebis irgvliv // mu- wyaro:
SaTa cxovreba. - 1920. - #7. - gv. 5-6; 1. avtobiografia;
2. vin uSlis xels gaerovnebas? // axali gza. - 2. zemoTxsenebuli werilebi;
1925. - #26; 3. sabralmdeblo oqmi;
3. kidev gaerovnebis Sesaxeb // axali gza. - 1925. - 4. komunisti. - 1929. - 16 noemberi. - #264; 1948. - 7
#17; ianvari. - #5.
4. kooperativebis da maTi TanamSromelTa Se­
saxeb // axali gza. - 1925. - #19; kupraZe, viqtor dimitris Ze (1903,
5. ra gvinda Cven? // axali gza. - 1925. - #5; 8/XI – ) – maTematikosi, – maTematikur mecnie­
6. ratom ebrZvian bolSevizms? // axali gza. - rebaTa doqtori, profesori, – ordenosani.
1925. - #7; daibada 1903 wlis noembris 8, guriaSi, lan­
7. ruseTis revolucia da saqarTvelo // axali CxuTis r., sof. yulaSi, rkinigzelis ojaxSi.
gza. - 1925. - #3; daamTavra quTaisis realuri saswavlebeli
8. saqarTvelos simdidre da misi ekonomiuri (1911-1920) da Tbilisis saxelmwifo universi­
aRorZineba// axali gza. - 1925. - #17; tetis fizika-maTematikuri fakulteti. 1930
9. Cemi mogonebani revoluciis Sesaxeb // komunis- wels miiRes sakavSiro mecnierebaTa akademi­
ti. - 1925. - 20 dekemberi. - #293. - gv. 3; is aspiranturaSi maTematikis specialobiT,
10. Cemi STabeWdilebani goris kooperaciis wevr- 1932 wels – kp (b) rigebSi; 1932-1936 wlebSi
Ta krebaze // axalgzeli #4: komunistis dama­ leqciebs kiTxulobda leningradisa da mos­
teba. - 1925. - 25 dekemberi. - #297. - gv. 1; kovis universitetebSi. 1935 wels, moskovSi,

747
mecnierebaTa akademiaSi, daicva sadoqtoro v. kupraZes ekuTvnis ormocamde Sroma,
disertacia: `eleqtromagnituri talRebis romlebic gamoqveynebulia saqarTvelos sa­
Teoriis ZiriTad sasazRvro amocanebze~. bWoTa kavSirisa da ucxoeTis sxvadasxva spe­
1936 wlidan moiwvies Tbilisis saxelmwi­ cialur maTematikur JurnalebSi. maT Soris,
fo universitetSi profesorad, imave dros umTavresia:
– saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis 1. Метод интегральных уравнений в теории
maTematikis institutis direqtorad. 1941- дифракции // Математический сборник. - 1934;
1942 wlebSi, wiTel armiaSi gawveuli, monawi­ 1935. - Т. 41;
leobda samamulo omSi yirimis frontze, 1944 2. Обобщенный `принцип излучения~ в теории
wels dainiSna saqarTvelos ssr ganaTlebis упругости // Докл. АН СССР. - 1935. - Т. II. - #1,
saxalxo komisrad (ministrad). dajildoebu­ 14-18;
lia leninis ordeniT da medlebiT: `kavkasio­ 3. Распространение электромагнитных волн в
nis dacvisa~ da `samamulo omSi monawileobi­ неоднородной среде // Докл. АН СССР. - 1936. - Т.
saTvis~. I (Х). - #78;
v. kupraZem, maTematikuri fizikis dargSi 4. Zur Frage der Ausbreitung elektromagnetischer We-
ZiriTadi sakiTxebis Sesaxeb didi mecnieruli llen in einem inhomogenen ebenen Medium // Comp.
mniSvnelobis gamokvlevebiT, originaluri Math. - 1938. - V. 6. - F. 2;
meTodebiTa da axali amocanebis dasmiT, spe­ 5. К теории интегральных уравнений с интегралом в
cialistebis sayovelTao yuradReba miipyro. смысле главного значения по Коши // Известия АН
mecnierTa azriT, `v. kupraZem maTematikuri СССР. - Серия математика. - 1941. - Т. 5; saqar­
gamokvleviT aRmoaCina axali tipis zedapiru­ Tvelos mecnierebaTa akademiis moambe. – 1941.
li talRis arseboba, romelic, Turme, gark­ - t. II. - #7;
veul pirobebSi warmoiSoba sxvadasxva dreka­ 6. Теоремы Noether-а для системы особых
di areebis SeerTebis sazRvarze. v. kupraZem интегральных уравнений // saqarTvelos indus­
maTematikuri damtkiceba misca A. Sommer- triuli institutis Sromebi. - 1943. - #1;
feld-is e. w. `gamosxivebis princips~... man moax­ 7. Некоторые новые теоремы об уравнении
dina difraqciis ZiriTadi amocanebis sruli колебаний и их применения в граничных задачах
da efeqturi amoxsna, riTac ZiriTadi mniSvne­ // Tbilisis saxelmwifo universitetis Srome­
loba aqvs maTematikuri optikisaTvis... metad bi. - 1944. - XXVIa.
lamazi meTodiT srulad amoxsna maTematiku­
ri bunebismetyvelebis erT-erTi rTuli da calke gamocemulia:
mniSvnelovani amocana – eleqtromagnituri 1. Greenis, Neumannisa da Kleinis funqciebis gan-
talRebis gavrceleba araerTgvarovan are­ sazRvra zogierTi martivi arisaTvis. - tf.,
Si~. 1928 (poligraftr. 1-li st.). - 218-240 gv.: nax.;
v. kupraZis mecnieruli Sromebi, umTa­ 26sm. - calke amonabeWdi: tf. un-tis moambe, IX.;
vresad, Seexeba: 1. talRis gavrcelebisa da 2. К вопросу о распространении упругих волн
rxevis gantolebis Teorias; 2. eleqtomagni­ на границе двух сред с различными упругими
turi talRebis difraqciis problemasa da 3. свойствами... [Текст] / В. Д. Купрадзе, С. Л.
singularul integralur gantolebaTa Teo­ Соболев; [Ред. изд. П. М. Никифоров]. - Ленинград:
rias. изд-во Акад. наук, 1930 (тип. Акад. наук СССР). -
samive mimarTulebiT, v. kupraZis mier, 23 с.;
miRweulia mniSvnelovani Sedegebi. am Sedegeb­ 3. Основные задачи математической теории
Tan mWidrod aris dakavSirebuli seriozuli диффракции [Текст]: (Установившиеся процессы)
progresi, romelic aRniSnul sakiTxebis irg­ / В. Д. Купрадзе. - Ленинград; Москва: ОНТИ.
vliv ukanasknel (1935-1945) wlebSi mecniere­ Глав. ред. общетехн. лит-ры, 1935 (Л.: тип. «Кр.
baSia miRweuli. gansakuTrebiT, aRsaniSnavia печатник»). - Обл., 111 с.: черт.;
v. kupraZis cnobili gamokvlevebi eleqtro­ 4. Граничные задачи теории колебаний и
magnituri talRebis difraqciis Sesaxeb, интегральные уравнения [Текст] / В. Д. Купрадзе.
romelSiac mocemulia didxans gadauwyvete­ - Москва; Ленинград: Гос. изд-во техн.-теорет. лит.,
li e. w. brtyeli amocanis sruli, klasikuri 1950 (Москва: 16-я тип. Союзполиграфпрома). -
stiliT Sesrulebuli amoxsna. v. kupraZis am 280 с.: черт.
Sedegebis mniSvneloba imdenad didi da maTi
amoxsnis meTodebi imdenad dasrulebulia, gamoqveynebulia:
rom isini TiTqmis mTlianad Setanilia maTe­ 1. mowinave mecnierebis mwvervalebisaken!: [axali
matikuri fizikis cnobil sauniversiteto Sromebi da gamokvlevebi maTematikur mecnie-
kursebSi (magaliTad, ix.: В. И. Смирнов. Курс rebaTa dargSi] // komunisti. - 1939. - 30 aprili.
высшей математики, т. IV, 1941, стр. 376-386). - #99. - gv. 3;

748
2. Олимпиада юных математиков: [Итоги олимпяды, Грузинской ССР 1-го созыва] // Заря Востока. -
организованной для выявления одаренных 1945. - 2 августа. - #152;
учащихся и постановки преподавания математики 21. axali saswavlo weli da Cveni amocanebi // komu­
в средней школе] // Заря Востока. - 1939. - 3 июля. nisti. – 1946. – #178;
- #150. - С.3; 22. TerTmetwliani skola // komunisti. - 1946. - 8
3. naTela agaraks estumra: [leqsi saSualo asaki- maisi. - #92;
saTvis] // pioneri. - 1940. - #7. - gv. 8; 23. l. v. xmalaZe: [damsaxurebuli pedagogis gar-
4. mteri ulmoblad gavanadguroT // komunistu- dacvalebis gamo] / v. kupraZe, m. burWulaZe, i.
ri aRzrdisaTvis. - 1941. - #6. - gv. 33; javaxia da sxva // komunisti. - 1946. - 14 maisi. -
5. teqnikuri mecnierebis mowinave // teqnika. - #96;
1941. - #2. - gv. 45-53; 24. p. q. abulaZe: [mxcovani pedagogis gardacva-
6. Радостный день: [К образованию Академии наук lebis gamo] / v. kupraZe, n. kecxoveli, i. vekua
ССР Грузии] // Заря Востока. - 1941. - 25 января. - da sxva // saxalxo ganaTleba. - 1946. - 30 maisi.
#20; - #23;
7. saqarTvelos skolebi axali saswavlo wlis 25. saswavlo-saamRzrdelo muSaobis gaumjobe­
win // bolSeviki. - gagra, 1944. - #8-9. - gv. 73-84; sebis amocanebi: saqarTvelos ssr ganaTlebis
8. qarTuli enis axali saxelmZRvaneloebi: saq. saxalxo komisris amx. v. d. kupraZis moxsenebi­
ssr ganaTlebis saxalxo komisris werili // ko- dan saqarTvelos ssr maswavlebelTa respu­
munisti. - 1944. - 22 seqtemberi. - #192; blikur konferenciaze 1946 wlis 5 ianvars //
9. yovelmxriv momzadebuli SevxvdeT axal saswa- saxalxo ganaTleba. - 1946. - 11 ianvari. - #2;
vlo wels: [saq. ssr ganaTlebis sax. komisris 26. saxalxo ganaTlebis udidesi aRmavlobis wle­
werili] // komunisti. - 1944. - 11 ivlisi. - #140; bi: [1921-45 ww] // saxalxo ganaTleba. - 1946. - 24
10. andria razmaZe: [Sesavali sityva] // andria Tebervali. - #8;
razmaZe: gardacvalebidan 15 wlisTavis gamo. 27. axali amocanebis winaSe: saswavlo wlis dawye-
- 1945. - gv. 7-20; bis gamo: saq ssr ganaTlebis ministris [weri-
11. gamocdebi skolebSi da Cveni amocanebi: saq. li] // axalgazrda komunisti. - 1947. - 2 seqtem-
ssr ganaTlebis saxalxo komisris werili // ko- beri. - #105;
munisti. - 1945. - 28 aprili. - #84; 28. axali saswavlo wlisaTvis mzadebis amoca-
12. d. b. cincaZe: [damsaxurebuli maswavleblis nebis Sesaxeb // saxalxo ganaTleba. - 1947. - 10
gardacvalebis gamo. nekrologi] / v. kupraZe, ivlisi. - #28. - werili amoRebulia saq. ssr
m. burWulaZe, i. kvaWanxaZe da sxv. // sabWoTa ganaTlebis ministris amx. kupraZis moxsenebi-
maswavlebeli. - 1945. - 22 dekemberi. - #23; dan;
13. maswavleblis keTilSobiluri profesia // 29. gadaudebeli amocanebi: [saskolo muSaobis
axalgazrda komunisti. - 1945. - 30 ivnisi. - dargSi] // saxalxo ganaTleba. - 1947. - 21 agvis-
#65; to. - #34;
14. nikoloz baraTaSvilis cxovreba da Semoqme- 30. giorgi quCiSvilis xsovnas: [nekrologi] / v. ku-
deba // mnaTobi. - 1945. - #10. - gv. 59-74; praZe, s. Ciqovani, a. xorava // literatura da
15. profesori irodion surgulaZe: [nekrologi] xelovneba. - 1947. - 25 ianvari. - #4;
/ v. kupraZe, n. kecxoveli, s. janaSia da sxv. // ko- 31. niko abzianiZe: [nekrologi] // saxalxo ganaT-
munisti. - 1945. - 25 noemberi. - #233; leba. - 1947. - 27 noemberi. - #48;
16. sabWoTa skola aRmavlobis gzaze: saq. ssr 32. saxalxo ganaTlebis Semdgomi mZlavri aRma-
ganaTlebis sax. komisris werili // sabWoTa vlobisaTvis: saqarTvelos ssr umaRlesi sa-
maswavlebeli. - 1945. - 26 ivlisi. - #1; bWos meore sesia // saxalxo ganaTleba. - 1947.
17. saskolo inspeqtori da misi movaleoba: saq. - 24 ivlisi. - #30;
ssr ganaTlebis sax. komisris werili // sabWo- 33. skolebis amocanebi: saq. ssr ganaTlebis minis­
Ta maswavlebeli. - 1945. - 6 seqtemberi. - #7; tris [werili] // komunisti. - 1947. - 3 seqtembe­
18. skola axali amocanebis winaSe // komunisti. - ri. - #176;
1945. - 1 seqtemberi. - #174; 34. bavSvTa Semoqmedebis dResaswauli // saxalxo
19. skolis muSaobis zogierTi sakiTxi gamocde- ganaTleba. - 1948. - #31;
bis pirveli Sedegebis mixedviT // bolSeviki. 35. drekadobis Teoriis pirveli ZiriTadi dina-
- 1945. - #5. - gv. 17-22; mikuri sasazRvro amocanis amoxsna // saqar-
20. Прения по докладу о Государственном Бюджете Tvelos ssr mecnierebaTa akademiis moambe.
Грузинской ССР на 1945 год и исполнении - 1948. - t. 9. - gv. 99-106. - (#2);
Государственного бюджета за 1943 г. и 1944 годы: 36. axali warmatebebiT vupasuxoT maRal jil-
Вечернее заседание 30 июля. Речь Народного dos! // saxalxo ganaTleba. - 1949. - 10 marti. -
Комиссара Просвещения Грузинской ССР тов. #11-12;
В. Д. Купрадзе: [VIII сессия Верховного Совета 37. deputat v. d. kupraZis sityva: saq. ssr umaR-

749
lesi sabWos me-4 sesia // saxalxo ganaTleba. - годовщине выхода в свет труда И. В. Сталина
1949. - 21 aprili. - #19; «Марксизм и вопросы языкознания» // Заря
38. drekadi tanis rxevis meore ZiriTadi sasazR- Востока. - 1951. - 20 июня. - #143;
vro amocanis amoxsna // saqarTvelos ssr mec- 53. saxalxo ganaTleba sabWoTa saqarTveloSi 30
nierebaTa akademiis moambe. - 1949. - t. 10. - gv. wlisTavze // saqarTvelos pedagogikur mec-
259-264. - (#5); nierebaTa samecniero-sakvlevi institutis
39. drekadobis Teoriis pirveli ZiriTadi dina- SromaTa krebuli. - 1952. - t. 8-9. - gv. 3-20.
mikuri sasazRvro amocana // saqarTvelos ssr
mecnierebaTa akademiis moambe. - 1949. - t. 10. - mis Sesaxeb:
gv. 3-8. - (#1); 1. r-Ze, n. izrdeba axali mecnieruli kadrebi: [v.
40. maswavlebelTa armia gaamarTlebs beladis d. kupraZisaTvis maTematikur mecnierebaTa
ndobas // komunisti. - 1949. - 21 dekemberi. - doqtoris xarisxis miniWebis Sesaxeb] // komu-
#251; nisti. - 1935. - 30 ivlisi. - #177. - gv. 4;
41. skolebis amocanebis Sesaxeb 1949-1950 saswa- 2. amx. v. d. kupraZis saqarTvelos ssr ganaTle-
vlo wels // saxalxo ganaTleba. - 1949. - 25 ag- bis saxalxo komisrad daniSvnis Sesaxeb: brZa-
visto. - #35; nebuleba / saqarTvelos ssr umaRlesi sabWo
42. qarTveli axalgazrdobis gagzavnis Sesaxeb // komunisti. - 1944. - 28 maisi. - #107; Заря
moskovisa da leningradis umaRles teqnikur Востока. - 1944. - 28 мая. - #106;
saswavleblebSi: saubari saq. ssr ganaTlebis 3. kamaTi saqarTvelos ssr 1945 wlis saxelmwi-
ministrTan amx. v. kupraZesTan // komunisti. - fo biujetis Sesaxeb gakeTebuli moxsenebis
1949. - 5 agvisto. - #154; gamo: [saqarTvelos ssr ganaTlebis saxalxo
43. gamosaSvebi gamocdebis win: saubari saq. ssr komisris amx. v. d. kupraZis sityva, deputat g.
ganaTlebis ministr amx. v. kupraZesTan // komu- i. elisabedaSvils sityva (yazbegis olqi, yaz-
begis raioni), deputat d. a. daviTaZis sityva
nisti. - 1950. - 19 maisi. - #103;
(xulos olqi, aWaris assr), saqarTvelos ssr
44. saxalxo ganaTlebis Semdgomi aRmavlobisa-
janmrTelobis dacvis saxalxo komisris amx. a.
Tvis: deputat v. d. kupraZis sityva saqarTve-
T. xeliZis sityva] // komunisti. - 1945. - 1 agvis-
los ssr umaRlesi sabWos mexuTe sesiaze // sa-
to. - #151;
xalxo ganaTleba. - 1950. - 19 ivlisi. - #29;
4. misalmebani `axalgazrda komunists~: [gazeT
45. qarTveli axalgazrdebi ruseTis umaRles
`axalgazrda komunistis~ redaqcias / v. ku-
saswavlebelSi: saubari saq. ssr ganaTlebis
praZe da sxv. werilebi] // axalgazrda komunis-
ministr v. kupraZesTan // axalgazrda komunis-
ti. - 1945. - 8 dekemberi. - #132-133;
ti. - 1950. - 11 ivlisi. - #80;
5. gokieli, l. sabWoTa mecnierebis gamoCenili
46. qarTveli axalgazrdoba midis moskovisa da
warmomadgeneli // saxalxo ganaTleba. - 1947. -
leningradis umaRles teqnikur saswavle-
#3;
blebSi: saubari saqarTvelos ssr ganaTlebis
6. saswavlo gegmebi: rvawliani da saSualo sko-
ministrTan amxanag v. kupraZesTan // komunis-
lebis saswavlo gegma 1947-1948 saswavlo
ti. - 1950. - 9 ivlisi. - #147;
wlisTvis: [damtkicebulia saq. ssr ganaTlebis
47. kvlav axal warmatebebs gisurvebT: gazeT
ministr v. kupraZis mier] // saxalxo ganaTleba.
`norCi leninelis~ 20 wlisTavis gamo // norCi
- 1947. - 21 agvisto. - #34;
lenineli. - 1951. - 24 ivnisi;
7. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos deputato-
48. sabWoTa saqarTvelos saxalxo ganaTleba: saq.
bis kandidatebi: [biografiebi] // komunisti. -
ssr ganaTlebis ministris [werili] // saxalxo 1947. - 11 ianvari. - #9; 24 ianvari. - #18;
ganaTleba. - 1951. - 25 Tebervali; 8. WavWavaZe, l. dauviwyari Sexvedra: [Tbilisis
49. skolis muSakTa amocanebis Sesaxeb 1951-52 moswavleebis Sexvedra saq. ssr ganaTlebis
saswavlo wels // saxalxo ganaTleba. - 1951. - 22 ministr - v. kupraZesTan] // norCi lenineli. -
agvisto; 1947. - 22 maisi. - #21;
50. qarTuli enisa da literaturis swavlebis md- 9. erTsulovnad mivcemT xmas ssr kavSiris umaR-
gomareoba da amocanebi i. b. stalinis saenaT- lesi sabWos deputatobis kandidats viqtor
mecniero moZRvrebis safuZvelze: [wakiTxu- kupraZes: amomrCevelTa werilebi znauris
lia moxsenebad maswavlebelTa me-5 samecnie- #619 saarCevno olqidan // sabWoTa oseTi. -
ro-pedagogiur konferenciaze q. TbilisSi, 2 cxinvali, 1951. - 20 ivnisi;
ivlisi. - 1951] // saxalxo ganaTleba. - 1951. - 11 10. kamaTi saqarTvelos kp (b) Tbilisis saqalaqo
ivlisi; komitetis saangariSo moxsenebis gamo: [m. ja-
51. Закрепить достикнутое, добываться еще лучших Sis, m. CikvaiZis, v. kupraZis, m. lelaSvilisa da
успехов: [В школах Грузии] // Заря Востока. - 1951. g. gegeSiZis sityvebi]: Tbilisis XX saqalaqo
- 14 июня. - #138; partiuli konferencia // komunisti. - 1951. - 18
52. На основе учения И. В. Сталина о языке: К ianvari;

750
11. saqarTvelos ssr umaRlesi sabWos deputa- gubernatorma daxura mTavrobis sawinaaRm­
tobis kandidatTa registracia // komunisti. dego mimarTulebisaTvis, xolo TviT reda­
- 1951. - 3 Tebervali; qtori n. kurdRelaSvili cixeSi Casva (sadac
12. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis dawera legenda `Tavisufleba~. daibeWda gaz.
kandidatis amx. v. d. kupraZis Sexvedra Tavis `Cven droSi~, 1907 wels). 1908 wels, gaz. `cis
amomrCevlebTan // sabWoTa oseTi. - cxinvali, namSi~ TanamSromlobis dros, sxvaTa Soris,
1951. - 22 ivnisi. pirvelma moiTxova qarTvelTa Soris wera-ki­
Txvis gamavrcelebeli sazogadoebis wevr­
wyaro: Ta Semadgenlobis gafarToeba-gaxalxureba
1. zemoTxsenebuli Sromebi; sawevro gadasaxadis SemcirebiT (3 maneTidan
2. piradi arqivi; 1 maneTamde) – mdabio – muSa xalxis SeyvaniT.
3. xaraZe, arC. maTematikuri mecnierebani sabWo­ 1909 wels, ireTelis Jur. `sxivSi~ dabeWda mo­
Ta saqarTveloSi // teqnika da Sroma. - 1936. - Txroba `fxizeli daraji~. 1910 wels xelmZR­
#1-2. - gv. 32-36; vanelobda gaz. `xalxs~, sadac dabeWda: poema
4. saxalxo ganaTleba. - 1946. - 28 Tebervali. - #9. `komunarTa samare~, `deda~ (etiudi), `pankasis
Tvali~, `bibi~ (legenda) – narkanis fsevdoni­
kurdRelaSvili [narkani], nikoloz miT; werilebi: `parizis STabeWdilebani~ – p.
svimonis Ze (1872, 8/I – 1938, 8/X) – mwerali, jariaSvilis fsevdonimiT, meTauri werilebi
mTargmneli, Jurnalisti, maswavlebeli-mga­ – menaves, saTeatro recenziebi – n...-is, xolo
lobeli, scenismoyvare da sazogado moRvawe, moqandake rodenis werili `venera miloseli­
– kaxeTidan. daibada q. TelavSi, vaWris ojaxSi sa~ da `maTraxi eSmaks~ – Soltis fsevdonimiT
(deda – iyalToeli isaiaSvilis asuli). swa­ da sxv. amave gazeTSi gailaSqra partiuli poe­
vlobda Telavis sasuliero saswavlebelsa
tobis winaaRmdeg. 1910 wels `saxalxo gazeT­
da Tbilisis sasuliero seminariaSi (me-5 kla­
Si~ daiwyo muSaoba, rogorc mdivanma, bolos
samde), sadac monawileobda mowafeTa Jur.
– pasuxismgebel redaqtorad. aq, 1910 wels,
`Wabuksa~ da heqtografiT nabeWd `TaigulSi~
dabeWda `dakarguli bedi~, 1911 wels – `gaCaR­
(Tu `Tavisufleba~). masze didi aRmzrdelo­
da~, 1912 wels (damatebaSi) – `idumali gancda­
biTi gavlena iqonies v. barnovma, il. zara­
ni~, 1913 wels – `nu Tu?~ da sxv.
fiSvilma da sxv. monawileobda lado aRniaS­
werda xelovnebis sakiTxebzedac. magali­
vilis gundSi da eg. ninoSvilis aralegalur
Tad, `xelovneba CvenSi~ (`Teatri da cxovre­
wreSi. maswavleblobda: s. sarTiWalaSi (1893),
ba~, 1923, #1, 3; 1924, #3), sadac, misi azriT:
pankisSi (1896 wlamde), niJni-novgorodis sa­
`qveynis mSvenebas, mis sulier saunjes xe­
maswavleblo kursebis dasrulebis Semdeg
lovneba warmoadgens. xelovneba uaRresi sa­
– sof. xaSmSi (1896-1899), kavkavSi (1899-1902),
zomia eris kulturisa, maCvenebeli misi eko­
sadac adgilobrivi skolis sasargeblod,
nomiuri da finansuri donisa, gamomTqmelia
scenismoyvareTa daxmarebiT, warmodgenebs
marTavda. 1908 wels, parizSi, rodenTan, i. misi sulis sidiadisa, amsaxveli misi Semoqme­
nikolaZes xelmZRvanelobiT, swavlobda mo­ debis frTagaSlilobisa... sadac xelovneba
qandakeobas, xolo samxatvro akademiaSi – mxa­ mimkvdarebulia, iq sicocxlis majac duneT
tvrobas, rasac siRaribis gamo gaaneba Tavi. scems.~
n. kurdRelaSvilis pirveli qandakeba iyo cnobili iyo, rogorc revoluciis erTi
`kaxeli glexi~. werda moTxrobebs, leqsebs, mosamsaxure mweralTagani, – pirveli revo­
publicistur werilebs, Targmnida, agreTve luciisa da reaqciis xanaSi (1907) dawera br­
xelmZRvanelobda periodul gamocemebs. mi­ Zolis aRtyinebis gamomwvevi suraTebi `ama­
si fsevdonimebia: narkani, n..., k. jariaSvili, yi suli~, `netav moeklaT~, `laCari~, `beCavi
menave, Solti. dakrZalulia mweralTa pan­ xalxi~, `mejlisi~, `itire, sabralo!~, `ori ku­
TeonSi – vakeze. bo~, `Sors samsxverplodan~, `Cemi nana~, `saam­
mwerloba daiwyo 1892 wels, eg. ninoS­ drovo nana~, `gozinayis magieri~, da sxv.
vilisa da m. cxakaias xelmZRvanelobiT, gaz. monawileobda sazogadoebriv-praqti­
`iveriaSi~. pirveli leqsi, `pasuxi~, gamoaqvey­ kul saqmianobaSic: `qarTul dramatul sazo­
na 1893 wels (`iveria~, #9). gadoebaSi~, `qarTvelTa Soris wera-kiTxvis
1905 wels TanamSromlobda v. gogiCaiSvi­ gamavrcelebel sazogadoebaSi~, mweralTa,
lis `iveriaSi~. aq moaTavsa etiudi `laCari~, mbeWdavTa, mxatvarTa kavSirebSi da sxv.
`safrangeTis eklesia da saxelmwifo~, `sa­
frangeTis warsulidan~, `italiis warsuli­ gamoqveynebulia:
dan~ da sxv. – n...-is xelmoweriT. 1. ori grZnoba: [leqsi] // iveria. - 1893. - 27 maisi. -
1907 wels, misi pasuxismgebeli redaq­ #108. - gv. 1;
torobiT gamodioda gaz. `zaria~, romelic 2. pasuxi: [leqsi] // iveria. - 1893. - #9;

751
3. fantazia: [leqsi] (vuZRvni a. x-sas) // kvali. - 28. mtredebi RuRunebdnen: [moTxroba] // laxvari.
1893. - #51. - gv. 4-5; - 1907. - 24 maisi. - #35. - gv. 2-3;
4. guriidan: (Cveni venaxebi) // meurne. - 1896. - 29. mcire SeniSvna // cis nami. - 1907. - 13 dekemberi.
#36. - gv. 3-5; #37. - gv. 4-5; - #6. - gv. 1;
5. mowerili ambebi guriidan // meurne. - 1896. - 30. netav moeklaT!: [moTxroba] // laxvari. - 1907. -
#3. - gv. 3-5; 28 aprili. - #16. - gv. 2;
6. `neba miboZeT~... // iveria. - 1896. - 10 ianvari. - 31. saamdrovo nana: [iumoristuli leqsi] // eSmakis
#6. - gv. 4; maTraxi. - 1907. - #12. - gv. 1-2;
7. werili guriidan // meurne. - 1897. - #7. - gv. 6; 32. stipendiebi CvenSi // cis nami. - 1907. - 13 dekem-
8. xaSmis samonastro skola // iveria. - 1897. - 29 beri. - #6. - gv. 2;
oqtomberi. - #223. - gv. 3; 33. umorCilesaT vTxov... // wyaro. - 1907. - 29 noem-
9. oriode sityva xaSmis wignsacavis Sesaxeb // ive- beri. - #27. - gv. 1;
ria. - 1898. - 22 ivlisi. - #156. - gv. 4; 34. Senc?!: (fiqrebi ilias saflavze) // niSaduris
10. sazafxulo pedagogiuri kursebi tfilisSi // krebuli. - 1907. - #1. - gv. 14-19;
iveria. - 1898. - 23 ivnisi. - #132. - gv. 2; 25 ivni- 35. Sors, samsxverplodan!: [literaturuli Cana­
si. - #134. - gv. 2; xati] // Cveni gza. - 1907. - 23 seqtemberi. - #16.
11. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1899. - 25 - gv. 2-3;
aprili. - #86. - gv. 4; 36. wera-kiTxvis sazogadoebis wliuri krebis ga-
12. werili redaqciis mimarT: aleqsandre yazbe- mo // cis nami. - 1907. - 7 dekemberi. - #2. - gv. 1-2;
gis biografia // cnobis furceli. - 1904. - 3 de- 37. mTvarev, wamiyve!: [leqsi] // Cveni kvali. - 1908. -
kemberi. - #2688. - gv. 3; #3. - gv. 40-41;
13. ... irlandiis warsulidan // iveria. - 1905. - 4 oq- 38. Ria werili // dasawyisi. - 1908. - 23 marti. - #18.
tomberi. - #179. - gv. 2-3; - gv. 4;
39. akaki parizSi // saqarTvelos moambe. - 1909.
14. ... irlandiis warsulidan: [parneli, devitti
- #9. - gv. 3-5. - teqsts axlavs: akakis leqsi
da gladstoni] // iveria. - 1905. - 4 noemberi. -
`axalgazrdobas~;
#197. - gv. 2-3;
40. fxizeli daraji: [moTxroba] // sxivi. - 1909. -
15. laCari: (amonakvnesi) // iveria. - 1905. - 2 ivlisi.
#3. - gv. 12-14; 1910. - #4. - gv. 13-15;
- #107. - gv. 3;
41. axalgazrda kalmosnebis sayuradRebod //
16. muSaTa binebis Sesaxeb // iveria. - 1905. - 8 maisi.
xalxi. - 1910. - 5 aprili. - #14. - gv. 1;
- #71. - gv. 3-4;
42. bibi: (legenda) // xalxi. - 1910. - 11 ianvari. - #2.
17. muSaTa kavSirebi: [evropaSi] // iveria. - 1905. -
- gv. 2-3; 18 ianvari. - #3. - gv. 2-3; 25 ianvari. -
11 seqtemberi. - #162. - gv. 4;
#4. – gv. 2; 22 Tebervali. - #8. - gv. 2-3. - fele­
18. qalTa sakiTxi: [ruseTsa da inglisSi] // iveria.
toni;
- 1905. - 6 oqtomberi. - #181. - gv. 3;
43. deda: (moqandakis gancda) // xalxi. - 8 marti. -
19. amayi suli: (zRapruli) // cnobis furceli: su­
#10. - gv. 2. - feletoni;
raTebiani damateba. - 1906. - 23 marti. - #390.
44. dRevandeli viTareba // xalxi. - 1910. - 18 ianva-
- gv. 2-4;
ri. - #3. - gv. 1-2; #4. - gv. 1-2; #5. - gv. 1-2; #6.
20. agentebis sayuradReboT // zari. - 1907. - 5 ian-
- gv. 1;
vari. - #7. - gv. 4; 9 ianvari. - #8. - gv. 4. - gancxa-
45. egnate ninoSvilis Zeglis gamo // xalxi. - 1910.
debani;
- 8 Tebervali. - #6. - gv. 4;
21. am weriliT mivmarTav,... // cisartyela. - 1907.
46. evdoSvilis gadasaxleba // xalxi. - 1910. - 15 Te-
- 29 dekemberi. - #9. - gv. 4. - Ria werili. - reda- bervali. - #7. - gv. 4;
qciis SeniSvna; 47. eqvsi benefisi // xalxi. - 1910. - 1 marti. - #9. -
22. batono redaqtoro! // cisartyela. - 1907. - 25 gv. 2-3;
dekemberi. - #8. - gv. 4. - werili redaqciis mi- 48. maTraxi `eSmaks~ // xalxi. - 1910. - 29 marti. -
marT; #13. - gv. 3-4. - patara feletoni;
23. bedSavi xalxi: [moTxroba] // wyaro. - 1907. - 8 de­ 49. mogoneba: (ia iaSvilis xsovnas) [leqsi] // Tea-
kemberi. - #35. - gv. 2; tri da cxovreba. - 1910. - #29. - gv. 6-9;
24. ver viviwyeb, vera!: [moTxroba] // laxvari. - 50. `noesa hyavda sami Svili!~: (axal sxivis mepre-
1907. - 12 aprili. - #6. - gv. 2; ses samaxsovrod) // xalxi. - 1910. - 15 marti. -
25. isars ar moswonebia // cis nami. - 1907. - 9 dekem- #11. - gv. 1-2;
beri. - #4. - gv. 2; 51. pankasis Tvali // xalxi. - 1910. - 15 marti. - #11.
26. itire, itire sabralo! // wyaro. - 1907. - 16 noem­ - gv. 2. - feletoni;
beri. - #17. - gv. 2-3; 17 noemberi. - #18. - gv. 2-3- 52. parizis qarTveli sazogadoeba // xalxi. - 1910.
4; - 15 Tebervali. - #7. - gv. 4;
27. mejlisi: [moTxroba] // wyaro. - 1907. - 8 noembe­ 53. parizi: (STabeWdilebani) // xalxi. - 1910. - 18
ri. - #10. - gv. 2-3; ianvari. - #3. - gv. 3;

752
54. salami // xalxi. - 1910. - 28 aprili. - #16. - gv. saxelgami, 1930 (poligraftr. me-6 st.). - 382,
1-2; II gv.: sur.; Tb.: saxelgami, 1937 (teqnika da Sro-
55. `samegrelos mTavari levan~ // xalxi. - 1910. - 1 mas st.). - 278 gv.; 21sm. - (saskolo biblioTeka).
Tebervali. - #5. - gv. 2-3. - qarTuli Teatri; - danarTi: teqstSi naxmar ucxo sityvebis gan-
56. `qeTevani marTalia, zeinabi - damnaSave?!~ // martebani (gv. 269-275); b) saidumlo kunZuli:
xalxi. - 1910. - 12 aprili. - #15. - gv. 2-3; romani 3 nawilad [mozrdilTaTvis]: rius na-
57. Cveni ganmarteba // xalxi. - 1910. - 8 marti. - xatebiT / Targmani nik. kurdRelaSvilisa; an.
#10. – gv. 3-4; RviniaSvilis winasityvaobiT. - tf.: saxelgami,
58. Cveni deputatebis samare // xalxi. - 1910. - 15 sabavSvo da axalg. seqtori, 1936 (komunisti-s
marti. - #11. - gv. 3; st.). - XVIII, 392 gv.: portr., il.; g) kapitan gran-
59. Cveni `kritikosebi~ // xalxi. - 1910. - 29 marti. - tis Svilebi: romani saS. da ufr. asakisaTvis /
#13. - gv. 1-2; mTargmn.: n. kurdRelaSvili. - Tb.: sablitgami,
60. Zmobis samare: (parizis warsulidan) // xalxi. - 1949 (leninskoe znamia-s st.). - 720 gv.: il.
1910. - 8 Tebervali. - #6. - gv. 3; #7. - gv. 2-3;
#9. - gv. 2. - feletoni; agreTve, Targmna: „Madam X~, `qalwulni
61. qosas oinebi: [proza] // Teatri da cxovreba. - ugunurni~, „mesame sarTulis mdgmuri~.
1914. - #1. - gv. 14-15;
62. xilulis gadaRma // safironi. - 1916. - #1. - gv. mis Sesaxeb:
5-6; 1. xaSmeli sosika (ioseb imedaSvili). s. xaSmi: (ga­
63. Cems maestros iakob nikolaZes: [leqsi] // ga- re kaxeTi). mama leonidis axali nergi CvenSi //
laktion tabiZis Jurnali: yovelkvireuli cnobis furceli. - 1897. - 30 noemberi. - #386.
samxatvro-saliteraturo krebuli. - 1922. - - gv. 3;
#3. - gv. 4; 2. imedaSvili, ioseb (xaSmeli sosika). s. xaSmi (ga-
64. xelovneba CvenSi: [mimoxilva] // Teatri da cxo­ re-kaxeTi). panaSvidi mefe erekle meoreze //
vreba. - 1923. - #1. - gv. 4; 1924. - #3; cnobis furceli. - 1898. - 3 marti. - #470. - gv.
65. elo andronikaSvilis saRamo: [qarTul sce- 2;
naze 28 wlis moRvaweobis gamo] // komunisti. - 3. s. xaSmi // iveria. - 1898. - 4 marti. - #47. - gv. 3-4;
1924. - 20 ianvari. - #17. - gv. 4; 4. qarTvelTa Soris w.k.g.s. gamgeobam... // cnobis
66. parizis komuna: [leqsi] // droSa. - 1924. - #10. - furceli. - 1899. - 2 dekemberi. - #977. - gv. 1. -
gv. 18; Secdomis gasworeba ix. #979, gv. 2;
67. qarTuli stili: [winadadebebis wesiT] // komu- 5. toni (parTen goTua). werilebi kavkavidan: I.
nisti. - 1936. - dekemberi. - #286. - gv. 6. qarTuli warmodgenebi // cnobis furceli. -
1903. - 2 aprili. - #2113. - gv. 3;
Targmna: 6. tetia. kavkavi // cnobis furceli. - 1904. - 13
1. Seli. mogoneba: [leqsi. Targmani n. kurdRe- ianvari. - #2378. - gv. 4;
laSvilisa] narkani // kvali. - 1896. - #7. - gv. 7. `zari~: [qarTuli gazeTis gamosvla. redaq-
110; tor-gamomcemeli n. kurdRelaSvili] // megoba-
2. gorki, maqsim. – a) cxovrebis winaSe: (moTxro­ ri. - 1906. - 12 dekemberi. - #64. - gv. 2;
ba) // cnobis furceli. - 1904. - 5 dekemberi. 8. am dReebSi... // sayviri. - 1907. - 18 ianvari. - #3.
- #276. – gv. 3-4; b) gadidgulebuli mwerali / - gv. 3;
maqsim gorki; [mTargm.] narkani // iveria. - 1905. - 9. iv. W-niZe. stipendiebis saqmis gamo // cis nami. -
7 maisi. - #70. - gv. 2-3; 1907. - 24 dekemberi. - #10. - gv. 1-2;
3. denisovi. italiis warsulidan: [denisovis 10. b. nelisa da b. qarTlelis samediatoro sasa-
werilidan] // iveria. - 1905. - 22 seqtemberi. - marTlos gamo.: (simarTlis aRsadgenaT). // mer-
#170. - gv. 2-4; cxali. - 1908. - 5 aprili. - #2. - gv. 4;
4. veismani. saxelmwifo da eklesia safrangeTSi. 11. mgelaZe, vl. egnate ninoSvilis xsovnas: (17
profesor veismanis werilidan // iveria. - 1905. wlis winaT. mogoneba) // Cveni azri. - 1909. - 27
- 20 seqtemberi. - #168. - gv. 2-3; maisi. - #22. - gv. 2-3;
5. peSexonovi, a. Tavisufali sityvis sarCeli: 12. narkanma ukve sTargmna anri batailis axali
saWiroeba // iveria. - 1905. - 17 ivnisi. - #102. - piesa `ori vneba~, romelic am wlis sezonSi
gv. 1; iqneba warmodgenili // Teatri da cxovreba. -
6. rodeni, ogiust. venera milosisa: (werili di­ 1910. - #38. - gv. 16;
debulis moqandakis igust rodenisa) // xalxi. 13. frangulidan qarTulad narkani sTargmnis
- 1910. - 29 marti. - #13. - gv. 3; anri batailis piesas `Vieqec folles~ // Teatri da
7. verni, Jiul. – a) oTxmoci aTasi kilometri cxovreba. - 1910. - #35. - gv. 15;
wyalqveS: moTxroba mozrdilTaTvis or nawi- 14. Relispireli. d. surami // axali gza. - 1910. - 15
lad / Targmani: niko kurdRelaSvilis. - tf.: ivlisi. - #21. - gv. 4;

753
15. jariaSvili, p. parizis qarTveli sazogadoeba Закавказском фронте, [1943]. - 4 gv.; 21 sm. – [ge-
// xalxi. - 1910. - 15 Tebervali. - #7. - gv. 4; geWkori, l. (sityv. avt.)];
16. zubalaSvilis saxli // xalxi. - 1911. - 8 Teber- 3. sabavSvo piesebi [noti]: f-pianosaTvis. - Tb.:
vali. - #1. - gv. 4; 13 Tebervali. - #6. - gv. 3; saq. musfondi, 1947. - 8 gv.; 28 sm.. - paral. qarT.,
17. k... Teatri da xelovneba // cxovreba da xe- rus. en.;
lovneba. - 1911. - #11. - gv. 14-15; 4. saxumaro [noti]: f-pianosaTvis 4 xelSi. - Tb.:
18. gorgaZe, al. ganmartebis ganmarteba // mxeda- musfondi, 1949. - 7 gv.; 29sm.. - paral. qarT.,
ri. - 1920. - #26. - gv. 15-16. - axlavs redaqtor rus. en.;
n. kurdRelaSvilis ganmarteba. 5. didavoi nana [noti]: f-pianosaTvis 4 xelSi. -
Tb.: musfondi, 1950. - 7 gv.; 28sm.. - paral. qarT.,
wyaro: rus. en.;
1. avtobiografia; 6. 36 sabavSvo piesa [noti]: f-pianosaTvis. - Tb.:
2. xaSmeli sosika (ioseb imedaSvili). s. xaSmi: (ga­ musfondi, 1951. - 22 gv.; 28 sm.. - paral. qarT.,
re kaxeTi). mama leonidis axali nergi CvenSi // rus. en.;
cnobis furceli. - 1897. - 30 noemberi. - #386. 7. mravalJamier [noti]: operidan „eleonora~: Se-
- gv. 3; reuli gundisaTvis f-pianos Tanxl. / teqsti
3. xuroZe, v. // revoluciis matiane. - 1930. - #1. - xalxuri. - Tb.: musfondi, 1952. - 11 gv.; 28sm.. -
gv. 156; paral. qarT., rus. en.
4. n. kurdRelaSvili: [narkani. mwerali. 1938
wlis 8 oqtombers misi gardacvalebis gamo]: gamoqveynebulia:
nekrologi // komunisti. - 1938. - 11 oqtomberi. 1. pionerebis marSi / musika vl. kurtidisa // pio-
- #234. - gv. 4. - nekrologs xels awers 13 kaci. neri. - 1946. - #12. - kanis me-4 gv.;
2. pioneris niSani / v. kurtidi; teqsti m. miqela-
Zisa; musika v. kurtidisa // pioneri. - 1946. - #9.
kurtidi, vladimer giorgis Ze (1909
- gv. 31.
– ) – kompozitori, pedagogi da lotbari, –
qarTlidan. daibada q. TbilisSi. konserva­
mis Sesaxeb:
toriaSi Sesvlamde fortepianoze dakvras
1. RambaSiZe, Salva. samaniSvilis dedinacvali:
swavlobda. 1926 wlidan sxvadasxva Teatr­
[marjaniSvilis Teatris scenaze] // komunisti.
Si muSaobda pianistad. 1931 wels, Tbilisis
- 1937. - 15 maisi. - #109. - gv. 4;
saxelmwifo konservatoriaSi, kompoziciis
2. alxaziSvili, S. xajaraTi: pirveli qarTuli
klasSi daiwyo mecadineoba prof. s. v. barxu­
opereta musikaluri komediis TeatrSi: [re-
darianTan.
cenzia] // komunisti. - 1939. - 20 ianvari. - #16.
konservatoriis damTavrebis Semdeg,
- gv. 4;
samusiko saswavlebelSi maswavleblobda,
3. vaxtangiSvili, v. cisferi xaliCa: [speqtakli
imave droidan TeatrebSi muSaobda, rogorc
Tbilisis mozard mayurebelTa saxelmwifo
musikosi (musika dawera piesebisTvis: `sam­
qarTul TeatrSi]: [recenzia speqtaklze] //
Soblo~, `gmirTa Taoba~, `adelante~, `lado
norCi lenineli. - 1941. - 29 maisi. - #43;
kecxoveli~, `imedis daRupva~, `zamTris zRa­
4. javaxiSvili, v. cisferi xaliCa: [speqtakli
pari~ da sxv.). mis msxvil samusiko nawarmoeb­ Tbilisis qarTul mozandmayurebelTa Tea-
Tagan aRsaniSnavia: kantata (SoTa rusTave­ trSi]: [recenzia speqtaklze] // axalgazrda ko-
lis `vefxistyaosnis~ motivebze), „xajaraTi~ munisti. - 1941. - 10 maisi. - #108.
[„bedniereba`] (afxazTa cxovrebidan. m. laker­
baias libreto), „mogvaqvs Zala ori mzisa~, „sa­ wyaro:
maiso~ da sxv. 1. Аракишвили, Д. Краткий исторический обзор
dawera opera `eleonora~ al. yazbegis грузинской музыки / Д. И. Аракишвили. - Тбилиси:
amave saTauris romanis mixedviT. Госиздат Грузии Муз.-лит. сект., 1940. - Стр. 68;
2. Чхиквадзе, Гр. З. Композиторы Грузинской ССР:
calke gamocemulia: Краткие биографии / Гр. Чхиквадзе; Предисл. М.
1. mogvaqvs Zala ori mzisa [noti]: Sereuli gun- Бахтадзе. - Тбилиси, 1940 (Тип. «Заря Востока»).
disaTvis [f-pianos akomp-iT] / v. kurtidi; leq- - Стр. 14;
si g. kalandaZisa = С нами сила двух светил: для 3. gogiCaiSvili, g. `zamTris zrapari~ mozard
смешанного хора с фортепиано / В. Куртиди; стихи mayurebelTa qarTul Teatri: [recenzia] //
Г. Каландадзе; пер. Я. Родионова. - М.; Л.: Музгиз, literatura da xelovneba. - 1946. - 18 marti. -
1939 (Нотный отдел 1-ой образц. типогр.). - 8 с.; 32 #14;
см. - paral. qarT., rus. en.; 4. SamaTava, d. zamTris zRapari: mozard mayu­
2. laSqruli [noti]: [gundisaTvis f-pianos akomp- rebelTa TeatrSi // axalgazrda komunisti. -
iT]. - [Tb.]: Отделение Военного Издательства при 1946. - 17 Tebervali. - #21. - [recenzia].

754
kuxianiZe, barTlome sofromis Ze sruliad usasyidlod, nivTierad yovelmxriv
(1878, 13/XI – ) – momReral-mgalobeli, maswa­ Seviwroebuli, muSaobda 1925 wlamde. roca
vlebeli da xalxuri gundebis xelmZRvaneli, aWaris mTavrobam dainaxa gundis unarianoba
Zma meliton kuxianiZisa. quTaisis sasuliero da miRwevebi, 1925 wlidan dauniSna wliurad
saswavlebelSi kursis dasrulebis Semdeg 5.000 man. (gundis Semadgenloba 50 qal-vaJi
(1895), maswavleblobas da simRera-galobis iyo, aWaris saxkomsabWos Tavmjdomaris, gax­
swavlebas Seudga. sim ximSiaSvilisa da gansaxkomis, suleiman
1927 wels, quTaisis rkinigzis klubTan varSakiZis mzrunvelobiT, erovnul tanisa­
daaarsa rkinigzel muSa-mosamsaxureTa da mosSi – saquraSi gamowyobili), xolo erTi
maTi Svilebisagan Semdgari sabavSvo gundi, wlis Semdeg, momWirneobis wesiT (reJim-eko­
1928 wels – quTaisis profbiuros klubTan – nomia), Tumca gunds subsidia moespo, magram
profesionaluri kavSiris wevrTa gundi. ar daiSala da Tavis mizans TavganwirviT em­
repertuarSi hqonda saqarTvelos yvela saxureboda. 1927 wlis 15-17 maiss quTaisSi
kuTxisa da sxvadasxva eris xalxuri simRere­ gamarTul xalxur momReralTa pirvel Se­
bi. jibrSi monawileobda. amave wlidan xelaxla
1929 wlis ivnisis 28-30 monawileobda ganuaxlda subsidia.
sruliad saqarTvelos xalxur momReralTa m. kuxianiZis xelmZRvanelobiT, am gundma
olimpiadaSi. mravali koncerti gamarTa aWarasa da saqarTve­
los sxvadasxva qalaqSi, amaTgan ramdenime sru­
wyaro: ar aris miTiTebuli. liad ufasod – aWaris duxWiri xalxisaTvis.
1929 wlis ivnisis 28-30, sruliad saqarTvelos
kuxianiZe, meliton sofromis Ze momReralTa gundebis pirvel olimpiada-Seji­
(1875, III – ) – maswavlebeli, momReral-mgalo­ brebaSi pirveli jildo daimsaxura simRerebis
beli, saxalxo gundis lotbari da xalxuri mxatvruli SesrulebisaTvis. amis Semdeg, gaem­
simRerebis damamuSavebeli, – aWaris eTnogra­ gzavra ruseTis did qalaqebSi koncertebis ga­
fiuli gundis Semqmneli, – imereTidan. dai­ samarTavad, sadac didi aRtaceba gamoiwvia da
bada sof. mesxeTSi, quTaisis maz., sasuliero gundi maRalRirseulad iqna cnobili.
wodebis ojaxSi (mama – priCetniki, deda – Sin­ m. kuxianiZis repertuarSi Sedioda ro­
auri aRzrdiT, diasaxlisi). daamTavra quTai­ gorc saqarTvelos sxvadasxva kuTxis xalxu­
sis sasuliero saswavlebeli (1892), TviTmom­ ri simRerebi, agreTve – qarTveli da ucxo
zadebiT Tergis olqSi samaswavleblo gamoc­ kompozitorebis samusiko nawarmoebni.
da Caabara da iqve maswavleblad imsaxura 1893 simRerebis garda, gundi asrulebda xalxur
wlidan 1903 wlamde. 1904-1906 wlebSi peter­ erovnul cekvebs (xorums, ferxuls da sxv.).
burgis yof. saxelmwifo kapelaSi daamTavra kompozitor k. meRvineTuxucesis daxa­
samusiko ganaTleba salotbaro da musikis siaTebiT: `aWaristanis akademiuri gundi, m.
maswavleblis nawiliT, imave droidan, Seudga kuxianiZis xelmZRvanelobiT, warmoadgens
samusiko moRvaweobas. imgvar mxatvrulad damuSavebul erTeuls,
musikas aswavlida kavkavis samaswavle­ romlis Semoqmedeba gansakuTrebulad Cai­
blo seminarias, institutsa da sxv. saswavle­ Tvleba. am gundis saorganizacio-texnikuri
belSi, 1918 wlidan – quTaisSi axlad daar­ da mxatvruli mxare namdvilad pirvelxa­
sebul samusiko saswavlebelSi (teqnikumSi), risxovania, amitom pirvelxarisxovani unda
ori wlis Semdeg – xonis saostato seminaria­ iyos misi kvalifikaciac ara marto saqar­
Si, wlis Tavze – isev quTaisis samusiko saswa­ Tvelos, aramed mTeli sabWoTa kavSiris far­
vlebelSi. 1922 wels baTums gaiwvies aWaris glebSiac~. moskovis gaz. `Известия~-s sityviT:
mTavrobis dadgenilebiT samusiko skolis `mTel sabWoTa kavSirSi aWaristans samxatvro
dasaarseblad, magram radgan es ver moxerxda, musikis mxriv erT-erTi pirveli adgili uka­
adgilobriv pedagogiur institutSi gamwes­ via... gundis repertuarSi xalxuri musikalu­
da musikisa da galobis maswavleblad; imave ri Semoqmedebis nimuSebi umaRles mxatvrul
dros, mcire sainiciativo jgufis TaosnobiT, formamdea ayvanili... gansakuTrebuli qebis
baTumSi, 1923 wels daarsebul momReral-mga­ Rirsia aWaristanis saxalxo cekvis nimuSi~.
lobelTa sazogadoebam (romlis mizanic iyo: m. kuxianiZem sakuTriv daamuSava qarTu­
1. momReralTa gundis daarseba; 2. saqarTve­ li xalxuri simRerebi: `siyvaruli ar iqneba
los sxvadasxva kuTxis xalxuri kilo-simRe­ Zalada~, `patara sayvarelo~, `iav-nana~ da sxv.
rebis Sekreba-notebze gadaReba, gundis dawera `musikis elementaruli Teoriis
saSualebiT maTi xalxSi gavrceleba) miiw­ saxelmZRvanelo~ (1929 wels muz-s waredgina
via `aWaris saxelmwifo akademiuri saxalxo gansaxilvelad).
momReralTa gundis~ xelmZRvanelad, sadac misi Zmaa kuxianiZe barTlome.

755
mis Sesaxeb: wyaro:
1. evangulovi, buRdan (b. da-li). q. kavkavi // kva- 1. SaviSvili, gr. aWaristanis saxelmwifo aka­
li. - 1900. - #25. - gv. 397-398. - „kvalis~ kores- demiuri gundi meliton kuxianiZis xelmZR­
podenciebi; vanelobiT // Teatri da cxovreba. - 1925. -
2. kavkavidan gvweren... // cnobis furceli. - 1901. #7. - gv. 9;
- 15 dekemberi. - #1671. - gv. 2-3; 16 dekemberi. - 2. rioniZe, g. dauviwyari dReebi: momReralTa
#1672. - gv. 2; gundebis Sejibris Sesaxeb quTaisSi // komunis­
3. lomexeli. kavkavi // cnobis furceli. - 1901. - ti. - 1927. - 21 maisi. - #113. - gv. 3;
18 aprili. - #1439. - gv. 4; 3. ganaTlebis muSaki. - 1929. - #30. - gv. 3;
4. kavkavi // cnobis furceli. - 1902. - 21 ivnisi. - 4. komunisti. - 1929. - 20 ivlisi. - #164;
#1844. - gv. 3; 5. saqarTvelos respublika. momRerali gunde­
5. aqauri. kavkavi // cnobis furceli. - 1903. - 9 bis olimpiada // komunisti. - 1929. - 3 ivlisi.
ivnisi. - #2175. - gv. 1; - #150. - gv. 4;
6. damswre. kavkavi // cnobis furceli. - 1903. - 25 6. sruliad saqarTvelos momReral gundebis
ivnisi. - #2191. - gv. 4; olimpiada: [foto] // droSa. - 1929. - #12;
7. gegeWkori, lado. eTnografiuli gundebi da 7. Аракишвили, Д. Краткий исторический обзор
saxelmwifo kapela: [saqarTvelos eTnografiu- грузинской музыки / Д. И. Аракишвили. -
li gundebis SemoqmedebiTi muSaobis Sesaxeb] // Тбилиси: Госиздат Грузии Муз.-лит. сект., 1940.
komunisti. - 1937. - 12 agvisto. - #183. - gv. 4. - Стр. 65.

756

lazarevi, daviT (1832 – 1919) – saxalxo Тифлис: gamoc. nikoloz kobalaZisagan, 1880
moleqse da gamomcemeli, Tbiliseli moqala­ (тип. С. Г. Меликова). - 1002-1097 gv.; kari 12:
qe, xelobiT stambis muSa-asoTamwyobi (Jur. quCug-yaramaniani. - Тифлис: gamoc. nikoloz
`ciskris~, `saqarTvelos moambis~, `droebis~ kobalaZisagan, 1880 (тип. С. Г. меликова). - 1098-
da sxv.). 1900-iani wlebidan TbilisSi, aleq­ 1187 gv.; kari 13: quCug-yaramaniani. - Тифлис:
sandres (axlandel komunarTa) baRTan, wignT­ gamoc. nikoloz kobalaZisagan, 1880 (тип. С.Г.
savaWro hqonda. Меликова). - 1188-1274gv.; kari 14: quCug-yara­
moiZia saxlTxucisa da sardlis – Tav. da­ maniani. - Тифлис: gamoc. nikoloz kobalaZisa­
viT orbelianisagan sparsulidan qarTulad gan, 1882 (тип. Меликова). - kani, gv. (1276-1360);
naTargmni `saamod sasmeneli~ `yaramaniani~, kari 15: quCug-yaramaniani. - Тифлис: gamoc.
kliSeebi bzaze TviTonve amoWra, wigni Tvi­ nikoloz kobalaZisagan, 1882 (тип. Меликова).
Ton aawyo da sakuTarive redaqciiT gamosca: - 1361-1433 gv.; me-2 gamocema. - kari 1. - tf.: ga­
pirvelad – 1875-1882 wlebSi (n. kobalaZesTan mocemuli nikoloz kobalaZisagan, 1888 (e.g.
erTad), meored – 1888-1912 wlebSi, mesamed – mesxis st.). - 88 gv.; kari 2. - tf., 1888. - gv. (89-
1901-1914 wlebSi; sul 16 karad, zogi kari – 148); kari 3. - tf: gamoc. daviT lazarevisagan,
ramdenime gamocemad. 1892 (iv. martirosiancis st.). - 104 gv.; kari 4.
werda sasimRero leqsebs, adgenda, agre­ - tf: gamocemuli daviT lazarevisagan, 1900
Tve, somxuridan Targmnida (magaliTad, ra­ (v.i. martirosianis st.). - 112 gv.: il.; kari mexu­
ffis `zed-siZe~ da sxv.). xelmowera d. l. Te. - tf: gamocemuli d. lazarevis-mier, 1902
(st. gr. Carkvianisa). - 128 gv.: il.; kari 6. - tf:
dawera, Seadgina an gamomcemelia wignebisa: gamocemuli d. lazarevis-mier, 1902 (st. gr.
1. yaramaniani / sparsulisagan qarT. naTargmni Carkvianisa). - 114 gv.; kari 7. - tf: gamocemuli
saxlTxucis da sardlis Tav. daviT orbelia­ d. lazarevis-mier, 1902 (gr. Carkvianis st.).
nisagan saamoT sasmeneli. - kari 1. - Тифлис: - 112 gv.; kari 8. - tf: gamocemuli d. lazare­
gamoc. daviT lazarevisagan da nikoloz ko­ vis-mier, 1903 (ar. quTaTelaZis st.). - 112 gv.;
balaZisagan, 1875 (тип. Меликова и К.). - gv. kari 9. - tf., 1903 (ar. quTaTelaZis st.). - 112
(152-234): sur.; kari 2. - Тифлис: gamoc. daviT gv.: il.; kari 10. - tf.: gamocemuli d. lazare­
lazarevisagan da nikoloz kobalaZisagan, vis mier, 1904 (st. ar. quTaTelaZisa). - 112 gv.:
1875 (тип. Меликова и К.). - gv. (90-151): il.; ka­ il.; kari 11: quCuy-yaramaniani. - tf: gamocemu­
ri 3. - Тифлис: gamoc. daviT lazarevisagan da li d. lazarevis mier, 1905 (ar. quTaTelaZis
nikoloz kobalaZisagan, 1875 (тип. Меликова st.). - kani, 112 gv.: il.; kari 12. - tf: gamocemu­
и К.). - gv. (152-234): [3] CarT. furc.; kari 4. - li d. lazarovisagan. - 1908. - 100 gv.: il.; kari
Тифлис: gamoc. daviT lazarevisagan da niko­ 13. - tf: gamocemuli d.a. lazarevis mier, 1910
loz kobalaZisagan, 1876 (тип. Меликова и К.). (ganyofil. „progresis~ st.). - 96 gv.: il.; kari
- gv. (235-328): il.; kari 5. - Тифлис: gamoc. da­ 14: quCuk-yaramaniani. - tf: gamocemuli d. a.
viT lazarevisagan da nikoloz kobalaZisagan, lazarevis mier, 1911 (st. „progressi`). - 80 gv.:
1876 (тип. Меликова и К.). - gv. 329-434: il.; kari il.; kari 15: quCuk-yaramaniani. - tf: gamocemu­
6. - Тифлис: gamoc. daviT lazarevisagan da ni­ li sakuTaris redaqciiT d. a. lazarevis-mier,
koloz kobalaZisagan, 1878 (тип. Михельсона). 1911 (st. „progresi`). - 80gv.; kari 16: quCuk-ya­
- 435-530, [2] gv.: il.; kari 7. - Тифлис: gamoc. ramaniani / [bolosityv. avt.: d. a. lazarevi].
daviT lazarevisagan da nikoloz kobalaZi­ - tf: d.a. lazarevis gamocema, 1912 (s. losabe­
sagan, 1878 (тип. Михельсона). - gv. 533-626: il.; riZis st.). - 61, [3] gv.: il.; me-3 gamocema. - ka­
kari 8. - Тифлис: gamoc. nikoloz kobalaZi­ ri 1. - tf: gamocemuli daviT lazarevis mier,
sagan, 1879 (тип. С.Г. Меликова). - gv. 627-722; 1901 (k.i. martirosiancis st.). - 112 gv.: il.; ka­
kari 9. - Тифлис: gamoc. nikoloz kobalaZisa­ ri 2. - tf: gamocemuli daviT lazarevis mier,
gan, 1879 (тип. С.Г. Меликова). - gv. 627-722; kari 1901 (eq. iv. xelaZis st.). - 80 gv.; kari 3. - tf:
10: quCug-yaramaniani. - Тифлис: gamoc. daviT gamocemuli daviT lazarevis mier, 1903 (st.
lazarevisagan, 1879 (тип. Меликова и Ко.). - gv. ar. quTaTelaZisa). - 104 gv.: il.; kari 4. - tf:
905-1000: il.; kari 11: quCug-yaramaniani. - gamocemuli daviT lazarevis mier, 1909 (m.d.

757
kiknaZis st. „ideali`). - 112 gv.: il.; kari 5. - tf: simRera; Rvinov Sen WaWanauro; CrdiloeTis
d. lazarevis gamocema, 1914 (st. „nadeJda`). - mtredo; wuTi-soflis samduravi: [leqsebi] //
128 gv.: il.; kari 6. - tf: gamocemuli daviT la­ Canguri anu salxino mejlisi, tfilisis Zveli
zarevis mier, 1914 (st. sp. losaberiZisa). - 114 da axlis drois simRerebisa. Widaobis scenebi
gv.; kari 7. - tf: gamocemuli daviT lazarevis Cveni Zveli falevnis xizambarelis cxovrebi-
mier, 1914 (eleqt. mbeWd. st. „nadeJda`). - 113 dam. - tf.: gamocemuli d. lazarevis mier, 1905
gv.; me-4 gamocema. - kari 1. - Tb.: d. lazarevis (a. quTaTelaZis st.). - 61, III gv.
gamocema, 1912 (s. losaberiZis st.). - 112 gv.:
il.; kari 2. - Tb.: gamocemuli sakuTaris reda­ mis Sesaxeb:
qciiT d.a. lazareevis mier, 1912 (s. losaberi­ 1. isyideba tfilisSi... wignis maRaziebSi: „yara-
Zis st.). - 80 gv.: il.; kari 3. - Tb.: d. lazarevis maniani~ 12 kari: gancxadeba // sasoflo gazeTi.
gamocema, 1916 (t. rotiniancis st.). - 110, [2] - 1875. - #10. - gv. 8;
gv.: il.; 2. maWavariani, iv. (X.). yaramaniani: kari IX spar-
2. milicioneris simRera, molaSqris qeba da ar­ sulidan qarTulad naTargmni saxlTxucis da
dahani / d. l.. - tf.: gamoc. d. lazarevisagan sardlis Tav. daviT orbelianisagan „saamoT
da iv. araqelovisagan, 1877 (s. g. meliqiSvilis sasmeneli~. gam-ma meore d. lazarevisa. tf.
st.). - Tavfurc., 14 gv.; gv.102, f.45 k. [recenzia] // moambe. - 1904. - #4,
3. qvrivis simRera da sxvebi. - tf.: gamoc. d. la­ gany. II. - gv. 112-113.
zarevisagan da iv. araqelovisagan, 1877 (s. g.
meliqiSvilis st.). - Tavfurc., 14 gv.; me-2 gamo­ wyaro:
cema. - tf.: gamoc. d. lazarevisagan da iv. ara­ 1. qarTuli literaturis istoria / daibeWda
qelovisagan, 1878 (a. a. mixelsonis st.). - 16 gv.; Tanaxmad sibrZnis metyvelebis fakultetis
4. dResaswauli uflisa kvarTisa da cxovreba dadgenilebisa. mdivani docenti g. naTaZe. - t.
wmidisa ninosi, qarTvelT ganmanaTleblisa. 2: saero mwerloba XI-XVIII s. / [avt. winasityv.
- Тифлис: gamoc. d. lazarevisagan da iv. araqe­ germ. en.]. - tf.: Toma Ciqvanaia, 1924 (s.s.m.u.s.
lovisagan, 1878 (Тип. А.А. Михельсона). - 16 gv.; poligraftrestis me-2 st.). - gv. 284; igive: me-2
5. lusniak giSer (mTvarian Rames) da salxino Se­ Sevseb. da Sesw. gamocema. - t. 2. - Tb.: stalinis
maqcevari simRerebis kreba, ZvelTa da axalTa saxelobis sx. un-tis gam-ba, 1941. - gv. 309;
mwerlebisa. – tf.: gamoc. d. lazarevisa da gr. 2. griSaSvili, i. Zveli tfilisis literaturu­
farsadanovis mier, 1890 (iv. martirosiancis li bohema - Tb.: saxelgami, 1927. - gv. 88 (sqo­
st.). - 14 gv.; lio);
6. axali leqsi wuTi-soflis samduravi da sal­ 3. WavWavaZe. a. Txzulebani / i. griSaSvilis red,
xino Semaqcevari simRerebi / Sedgenili daviT winaTqmiT, SeniSv. da leqsikoniT. - Tb.: fede­
lazarevisagan. – tf., 1891 (iv. martirosiancis racia, 1940. - gv. 261;
st.). - 15 gv.; 4. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
7. odes mRelvar zRvasa zeda anu erb. alekow gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
wovivra (somxuri sityviT) / Sedgenili da ga­ palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
mocemuli daviT lazarevisagan. - tf., 1893 bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
(qarTvelTa amxanagobis st.). - 15 gv.; 24 sm.. - jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
(saxalxo simRerebi); tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
8. qalo lamazo da sxva da sxva Semaqcevari simRe­ binati), 1941. - gv.: 475, 492, 519, 521, 522.
rebi. - tf.: gamocema d. lazarevisa da g. Sixie­
vis-mier, 1896 (i. martirosiancis st.). - 16 gv.; lazariani-ocxeli [ivane moZRvari]
18sm.. - (saxalxo axali simRerebi); (17.. – 1837, 30/I) – mqadagebeli, – qarTveli
9. Canguri anu salxino mejlisi, tfilisis Zveli kaTolike ocxedan, `lazares Zmobis~ wevro­
da axlis drois simRerebisa. Widaobis scenebi bisTvis lazarianad wodebuli, konstanti­
Cveni Zveli falevnis xizambarelis cxovrebi­ nepols aRzrdili, mxiTaristebSi namyofi,
dam. - tf.: gamocemuli d. lazarevis mier, 1905 somxuri enis kargi mcodne da somxur tibi­
(a. quTaTelaZis st.). - 61, III gv. konze nakurTxi.
saqarTveloSi samoZRvro moRvaweobas
gamoqveynebulia: Seudga 1775 wlidan. am dros, somex-kaTolike­
1. angelozebr Segamkob; brZolis asparezze Ta moZRvari Sahyuliani qarTvel kaTolikeT
STanTqmuli navi; loTis anderZi; mamis Cangu- aviwrovebda da sdevnida, ris gamoc, mrevlma
ri; meqaTme gasparas simRera; mTvarian Rames; didi saCivrebi autexa sasuliero mTavro­
mTvrali kacis azrebi; muxambazi; naWer-naWer basTan. 1826 wlis aprilis 11, kaTolikeTa
Rrubeli modis; netar erTi mamklas vinmem; sasuliero mTavrobam (episkoposma vinCencio
siyvarulis alersi; sonas simRera; qvrivis qorezim) Sahyuliani gadaayena da mis magier

758
lazarian-ocxeli daniSna, romelmac, da­ ni Rrmad ideuri mweralia, garkveuli mizniT
niSvnisTanave, qarTul enaze daiwyo qadageba mebrZoli, wminda realisti, fxiani, `adamianis
da mrevlis winamZRoloba. usazRvro borotebiT~ aRSfoTebuli. misi
misi `wigni qadagebisa~, romelsa Sina Sei­ Semoqmedebis dedaazria `monobis borkilTa
cavs 24 mSvenieri qadagebani, sadidebelad dalewva, sazizRar kerpTa damsxvreva~. ami­
RvTisa da saswavloTa morwmune sulebisa~ _ tom yvelas gaadamianebis, zeaRdgomisa da
or tomad, 24 qadageba, 1793 wels Sedgenili, brZolisaken mouwodebs: `miixed-moixede gar­
daculia axalcixis naTlimcemlis wignTsa­ Semo... axla yvelas ezizReba monuri yofa...
cavSi. es qadagebani drois Sesaferi iyo, sa­ Seignes adamianuri ufleba, medgrad ebrZvian
yuradRebo. Targmnida, agreTve, somxuridan, mCagvrelebs ukeTesi momavlisaTvis da dRes
laTinuridan da werda kidec. Tu xval kidec miaxweven mizans... Tqven ki?..
– xalxi TviT upatronebs Tavis saqmeebs: igi
wyaro: aucileblad unda SeeCvios TviTmoqmedebas...
1. TamaraSvili, miqel. istoria kaTolikobisa TiTonve ganagos Tavisi bedi~-o da Rrmad
qarTvelTa Soris. namdvilis sabuTebis Semo­ swamda `mSromeli xalxis Zala: adre Tu gvian,
taniTa da ganmartebiT XIII saukunidgan vidre igi TviT warmoSobs gmirebs, namdvil uangaro
XX saukunemde / mRvdeli miqel TamaraSvili. - moRvaweT, vinc wmindis guliT da wrfelis
tf.: avtoris mier gamocemuli, 1902 (qarTvel­ ganzraxviT Tavdadebul samsaxurs gauwevs Ca­
Ta amxanagobis st.). - gv. 513. grulTa saqmes~-o.
mwerlobis garda, lalioni did partiul
lalioni [arsen antonis Ze mamu­ (social-demokrat) muSakad iyo cnobili, ro­
laiSvili] (1866, 23/I – 1918, 18/IX) – mwerali, gorc miudgomeli, pirdapiri, `partiis sini­
– beletristi, pedagogi da sazogado moRvawe, disis saukeTeso daraji~.
– `partiul sinidisad~ aRiarebuli, – gurii­
dan. daibada sof. dvabzuSi, Raribi aznauris calke gamocemulia:
ojaxSi. ozurgeTis saswavleblis damTavre­ 1. moTxrobebi / lalioni [arsen mamulaiSvili]. -
bis Semdeg (1883), daamTavra Tbilisis samaswa­ tf.: wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoe­
vleblo instituti (1889) da q. Semaxas (azerb.) bis gamocema #192, 1920 (saxelmwifo st.). - 230
gamwesda maswavleblad, aqedan – q. naxiWevans gv.: portr.;
(erevnis gub.), 1897 wlidan – Tbilisis saTa­ 2. raqviana: [moTxroba] / winasityv. avt.: a. sula­
vadaznauro guberniaSi. ramdenime xnis mere, va. - Tb.: sablitgami, 1940. - 32 gv.; 16sm.. - (sas­
maswavleblobas iZulebiT Tavi gaaneba da, kolo biblioTeka);
1900 wels, kerZo saswavlebeli gaxsna, sami 3. moTxrobebi. - Tb.: sabWoTa mwerali-s gam-ba da
wlis Semdeg amasac Tavi mianeba da kerZo gak­ st., 1949. - 190 gv.
veTilebiT cxovrobda. 1906 wels saqalaqo
saswavlebelSi gamwesda. umTavresad, mwer­ gamoqveynebulia:
lobiT isaxela Tavi. gardaicvala 1918 wlis 1. firali davlaZe: [moTxroba] // moambe. - 1895. -
seqtembris 18, daikrZala veraze. #4, gany. I. - gv. 1-26; #5, gany. I. - gv. 17-44;
samwerlo asparezze gamovida moTxrobiT 2. efemias ocneba: [moTxroba] // kvali. - 1901. -
`firali davlaZe~ (`moambe~, 1895, #4-5), ro­ #18. - gv. 488-491; #19. - gv. 508-511; #20. - gv.
melmac kritikisa da mkiTxvelTa yuradReba 523-525; #21. - gv. 554-556; #22. - gv. 571-575;
miipyro, rogorc klasTa brZolis dedaazrze 3. mSoblebi: [moTxroba] // kvali. - 1902. - #1. - gv.
agebulma nawarmoebma. amas moayola moTxro­ 11-13;
bebi: `efemias ocneba~ (`kvali~, 1901, #18- 4. raqviana: (ambavi) // moambe. - 1904. - #3, gany. I. -
22); `raqviana~ (`moambe, 1904, #3); `SemTxveva~ gv. 1-22;
(`talRa~, 1906, #1); `beJukas xvedri~ (`sxivi~, 5. „damSvideba~ // simarTle. - 1906. - 9 ivlisi. -
1909, #1, 2; 1910, #5) da sxv. #5. - gv. 2-3;
lalioni Tavis moTxrobebSi gvisuraTebs 6. SemTxveva // talRa. - 1906. - 30 ivlisi. - #1. - gv.
fulis gabatonebiT Seqmnil urTierTobas, 2-3;
soflis qonebriv daqveiTebas, gaRatakeba-ga­ 7. beJukas xvedri: [moTxroba] // sxivi. - 1909. - #1.
yaCaRebis mizezebs, glexTa nawilis aReb-mi­ - gv. 2-3; #2. - gv. 2-3; 1910. - #5. - gv. 2-3;
cemiT winsvlas, Tavadaznauruli wyobilebis 8. samkurnaloSi: (eskizi) // Cveni wyaro. - baqo,
darRvevasa da burJuaziulis warmoSobas, 1913. - #3-13. - gv. 11-13.
qarTveli glexobis mier miwa-wylis mitove­
bas, fulis SeZenis surviliT gatacebas, bur­ mis Sesaxeb:
Juaziul cxovrebaSi Cabmasa da am axali cxo­ 1. ocnebeli. bibliografia // iveria. - 1895. - 10
vrebiT mis zneobriv-gonebriv cvlas. lalio­ ivnisi. - #120. - gv. 1-3;

759
2. yifSiZe, gr. saliteraturo mimoxilva (sakri­ 3. TavarTqilaZe, s. // erToba. - 1918. - seqtemberi.
tiko da sapolemiko SeniSvnebi) // moambe. - 1896. - #200;
- #3, gany. II. - gv. 121-140; 4. samgloviaro furceli: arsen antonis Ze mamu­
3. wulukiZe, al. axali tipebi Cvens cxovrebaSi: laiSvili-lalioni (1886-1918) [nekrologi] //
lalioni [mamulaSvili, arsen]. „firali da­ Teatri da cxovreba. - 1918. - #14. - gv. 3-4;
vlaZe~ moTxroba. „moambe~ 1895 w. #4. - gv. 1-26; 5. g-ri, i. arsen antonis Ze mamulaiSvili (lalio­
#5. - gv. 17-44. [recenzia] // kvali. - 1898. - #44. - ni) // ganaTleba. - 1919. - #2. - gv. 82. - darTuli
gv. 730-733; #45. - gv. 747-748; #48. - gv. 795-789; aqvs fotosuraTi;
4. zangi (grigol rcxilaZe). sityva-kazmuli 6. xuroZe, varlam. qarTuli literaturis Tema­
mwerloba 1901 w. // cnobis furceli. - 1902. - 11 tiurad ganxilva me-XIX saukunidan Tebervlis
ianvari. - #1694. - gv. 1-3; revoliuciamde: [damxm. wigni Sromis skolis
5. Jurnal-gazeTebidan // kvali. - 1902. - #3. - gv. meore safexurisaTvis]. - tf.: politkato­
54-55; rRelTa maRaziis gamocema, 1927 (poligraf­
6. dadiani, Salva. „usaRsroba~ da qarTveli mwer- tr. me-2 st.). - gv. 91;
lebi: werili redaqcias // amirani. - 1908. - 18 7. wulukiZe, al. Txzulebani / redaqt.: i. TavaZe
ivlisi. - #111. - gv. 3; da quTelia; winasityv. avt.: i. b. stalini da l.
7. mwerlebi mwerlobis dacemis Sesaxeb // mze. - beria; sak. kp(b) centralur komitetTan arse­
1908. - 6 oqtomberi. - #1. - gv. 3-4; buli marqs-engels-leninis institutis Tbi­
8. mowyaleo xelmwifev. ufalo redaqtoro!.. // lisis filiali. - Tb.: saxelgami, politlite­
eSmakis maTraxi. - 1916. - #10. - gv. 3-5.. - teqs- raturis seqtori, 1943. - gv. 77-78.
tis bolos xelmowera: erTi federalistTaga-
ni. - teqsts darTuli aqvs komentari Tagunas laraZe, petre giorgis Ze ( – 1837, 24/
xelmoweriT; II) – mwerali da saxelmwifo moRvawis, – mama-pa­
9. anania. Tanamedrove mebrZoli beletristi // piT samegrelodan qarTls – sabaraTianoSi _
erToba. - 1918. - 21 seqtemberi. - #202; Camosaxlebuli samxedro moRvawis, giorgi
10. samgloviaro furceli: arsen antonis Ze mamu­ laraZis, umcrosi Svili. mamamisi giorgi qai­
laiSvili-lalioni (1886-1918) [nekrologi] // xosro orbelianis sardali iyo, abdul beg­
Teatri da cxovreba. - 1918. - #14. - gv. 3-4; Tan omSi saxelganTqmuli, romelic Teimuraz
11. arsen mamulaiSvili (lalioni): [foto] // de- II-m Tbiliss gadmoiyvana sasaxleSi. p. laraZe
mokratiuli kalendari. - 1919. - gv. 125; Zveli qarTuli sasuliero da saero mwerlo­
12. g-ri, i. arsen antonis Ze mamulaiSvili (lalio­ bis zedmiwevniT mcodne, jer erekle II-is, mere
ni) // ganaTleba. - 1919. - #2. - gv. 82. - darTuli giorgi XIII-is mwignobari da davTarxanis gam­
aqvs fotosuraTi; ge iyo, didi megobari ruseTis mowinaaRmdege
13. T., s. arsen aleqsandres Ze mamulaiSvili (la- Teimuraz batoniSvilisa, romelic rusTagan
lioni) // demokratiuli kalendari. - 1919. - gv. saqarTvelos ruseTTan SeerTebis gamo, spar­
124; seTs gadixvewa rusTa winaaRmdeg samoqmedod.
14. qarTl-imereli. 1919 wlis saxelovno qronika p. laraZem Teimurazi moTaTbirebiT Tbiliss
// Teatri da cxovreba. - 1920. - #1. - gv. 12; Camoiyvana rusebTan Sesarigeblad, xolo ro­
15. guruli, S. lalioni [arsen mamulaiSvili]: gar- ca Teimurazi ruseTs gagzavnes, p. laraZec
dacvalebidan 25 wlisTavis gamo // industriu- Tan gahyva, sadac (gadasaxlebul batoniSvil­
li quTaisi. - quTaisi, 1943. - 19 seqtemberi. - Ta Soris) Tavisi niWiT, codniT da mwerlo­
#193; biT gansakuTrebuli sapatio adgili daiWira.
16. sereli, v. lalioni: [a. mamulaiSvilis Semo- gardaicvala 1837 wlis Tebervlis 24.
qmedebis garCeva] // leninis droSa. - maxaraZe, mwerloba daiwyo XVIII saukuneSi, ganagr­
1945. - 7 oqtomberi. - #35; Zo XIX-Si. erekle II-is anderZisamebr, SeTxza
17. SamaTava, d. lalioni // komunisti. - 1948. - 18 `dilariani~ (viTomda, Tamar mefis drois
seqtemberi. - #186; mwerlis, sargis Tmogvelis, moTxrobis aRd­
18. caiSvili, solomon. _ a) lalioni // saxalxo gena), romlis pirveli dedani daekarga. dawe­
ganaTleba. - 1948. - 16 seqtemberi. - #38; b) ra meore – ukeTesi. am TxzulebaSi didi niWiT
Талантливый писатель // Заря Востока. - 1948. - aRwers `dilar xelmwifis anu dilar mZleve­
21 сентября. - #189. lis ambebs~. CarTuli aqvs Zveleburi iambiko­
ni, muSakuri (nawyveti prof. d. CubinaSvilma
wyaro: dabeWda 1863 wels, qrestomaTiaSi), agreTve,
1. ocnebeli. bibliografia // iveria. - 1895. - 10 proza. dawera veeba wigni `mravalferyvavi­
ivnisi. - #120. - gv. 1-3; lovani~ – saqarTvelos Zveli istoria Tamar
2. wulukiZe, al. mkiTxvelis SeniSvnebi // Новое mefemde leqsad, mravaliambiko-saliriko Sai­
обозрение. - 1900. - 19 декабря. - #5567; riT Semkuli. aqaa leqsebi vard-bulbulze,

760
siyvarulze, bunebis mSvenierebaze, sauflo „vefxis-tyaosnis~ redaqcia // ganaTleba. - 1917.
dResaswaulebze, saqarTvelos yvela wmidan­ - #4-5. - gv. 262-278; b) saqarTvelos saxelmwi­
ze da sxv. galeqsa `aleqsandriani~ – aleqsan­ fo muzeumis moambe. - 1947. - t. XV. - gv. 13.
dre makedonelis cxovreba (gamoica peter­ 9. papava, akaki (qeiburi). 1801 wlis Semdgom gar-
burgs. im drois qarTvelT ojaxebSi Zlier daxvewil batoniSvilTa poezia // mamuli = ma-
gavrcelebuli iyo). masve ekuTvnis `saxemgo­ muli-La Patria: krebuli mSobliuri istoriisa,
sani~ da volteris tragediis – `aRaTokles~ mwerlobisa da kulturisa. - buenos-airesi,
_ leqsad Targmani. Tavis leqsebs awerda: `ya­ 1951. - marti. - #1, mamuli-s es pirveli rveu-
ribi petre laraZe~, `petre yaribi~, `tanjuli li mieZRvna saqarTvelos samefos mospobis
petre~, `artanujeli mwiri~, `egriseli~, `ya­ 150 wlisTavs. - gv. 14-17.
ribi~.
wyaro:
calke gamocemulia: 1. petre laraZe: gardacvalebidan 100 wlis Ses­
1. saqarTvelois Zveli drois Tav-gadasava­ rulebis gamo // literaturuli saqarTvelo.
li: leqsad dawerili. (Zveli xelT-naweri). - 1937. - 20 oqtomberi. - #24. - gv. 4;
- Кутаисъ: gamocemuli dek. d. RambaSiZis mier, 2. leoniZe, g. besiki, marmonteli da lesaJi // li­
1897 (RambaSiZis st.). - IV, 237 gv.; teraturuli saqarTvelo. - 1938. - 30 seqtembe­
2. dilariani / Txzuleba petre laraZisa; [win­ ri. - #24. - gv. 3;
asityv. avt.: mRvdeli zaqaria gulisaSvili]. 3. ruxaZe, tr. – a) qarTuli eposi gardamavali xa­
- Tb.: gamocema marTa ivane laraZis asulisa nis literaturaSi / prof. k. kekeliZis redaq­
kn. SalikaSvilisa, 1903 (ar. quTaTelaZis st.). ciiT. - Tb., 1939. - gv. 250; b) ucnobi Targmanebi
- Tavfurc., VII, 794, XXXV gv.: [1] CarT. furc. // literatura da xelovneba. - 1944. - 14 apri­
portr. li. - #13;
4. WavWavaZe. a. Txzulebani / i. griSaSvilis red,
mis Sesaxeb: winaTqmiT, SeniSv. da leqsikoniT. - Tb.: fede­
1. istoriis moyvare. `dilarianis~ gamo // cnobis racia, 1940. – gv. 315;
furceli. - 1897. - 17 dekemberi. - #403. - gv. 5. kekeliZe, korneli. qarTuli literaturis is­
3-4; toria: Zveli mwerloba. - me-2 Sevseb. da Sesw.
2. WiWinaZe, zaqaria. - a) `dilariani~ da `savane gamocema. - t. 2. - Tb.: stalinis saxelobis sx.
gmirTa~ qmnili sargis Tmogvelis mier Tama­ un-tis gam-ba, 1941. – gv. 651;
ris dros // iveria. - 1897. - 30 ianvari. - #12. - 6. g. bagrationis literaturuli memkvidreoba
gv. 3-4; b) „vefxis tyaosnis~ gadamkeTebelni da // literatura da xelovneba. - 1948. - #29. - gv.
mis gadasxvafereba // rusTaveli. - 1918. - #1. 4.
- gv. 12-14;
3. xaxanaSvili, a. - a) oriode sityva `dilarianze~ lasxiSvili, giorgi mixeilis Ze
// kvali. - 1897. - #13. - gv. 257-258; b) xaxanaSvi­ (1866, 19/XII – 1931, 15/III) – revolucioneri, –
li, al. qarTuli sityvierebis istoria: (uZve­ publicisti, Jurnalisti da sazogado moR­
lesi droidgan me-XVIII sauk. gasulamde. - tf.: vawe, – didi katorReli, saqarTvelos so­
qSwkg saz-is gamocema #65, 1904. - gv. 309-329; cial-federalistTa revoluciuri partiis
4. TayaiSvili, e. - a) avtori `saqarTvelos Zveli erTi damaarsebelTagani, erovnul-politi­
drois Tavgadasavalisa~ // iveria. - 1899. - 19 kuri Tavisuflebis moZRvari, damfuZnebeli
ianvari. - #12. - gv. 3; 20 ianvari. - #13. - gv. krebis wevri, – imereTidan. daibada q. quTais­
3-4; b) marTla moaRwia Cvenamdis Zveli `di­ Si (mama – oficeri, sruliad umamulo, deda –
larianis~ nawyvetma Tu ara?: (mcire SeniSvna lorTqifaniZis asuli). quTaisis klasikuri
amiran-darejanianis xelnawerebis Sesaxeb) // gimnaziis saxelmwifo xarjze damTavrebis
moambe. - 1900. - #2, gany. II. - gv. 40-56; (1885) Semdeg, odesis universitetSi swavlob­
5. Cven gadmogvces... // cnobis furceli. - 1900. - da iuridiul fakultetze, saidanac gamori­
26 noemberi. - #1309. - gv. 3; cxes studentebis areulobaSi aqtiuri mo­
6. gulisaSvili, z. p. laraZe da misi Tanamedrove nawileobisaTvis. Tavi isaxela sarevolucio,
mwerloba // iveria. - 1901. - 10 ianvari. - #7; 11 politikur da publicistur sarbielze moR­
ianvari. - #8; vaweobiT.
7. janaSvili, m. _ a) qarTvelTa matiane // moambe. samwerlo muSaobas Seudga gimnaziaSive,
- 1903. - #6, gany. II. - gv. 1-55; b)„dilariani~: [re- sadac gamoscemda xelnawer Jurnal `stvirs~,
cenzia] // iveria. - 1905. - 11 marti. - #23. - gv. 4. - gaz. `beds~ da sxv., xolo politikurs – stu­
recenzia wignze: bibliografia, Tbilisi, 1905; dentobis dros: jer iyo narodovolec-stu­
8. abulaZe, i. - a) nawyvetebi werilebiTgan „ve- dentebis komitetis wevri, Semdeg – odesis
fxis-tyaosnis~ Sesaxeb: vaxtangis gamocemuli saqalaqo komitetisa; muSaobda samxreT ru­

761
seTis narodovolcebis jgufSi, romelsac Tvelebis mimarT, romelSiac, sxvaTa Soris,
xelmZRvanelobda cnobili revolucioneri werda: `mTavrobis manifestma sasacilod
kogan-bernSteini. aigdo Tavadaznauroba da daamcira, Sela­
g. lasxiSvili revoluciur muSaobas xa xalxi... qarTveli xalxi-ki, muSa da glexi,
awarmoebda studentebsa da muSebs Soris. samudamod darwmunda, rom brZolis velze
1888 wels, me-4 kursze yofnis dros, aqtiuri unda gamovides. qarTvelma xalxma gaigo,
monawileoba miiRo mTeli ruseTis studente­ rom mas sdevnian, rogorc mSromel xalxs da
bis did areulobaSi, risTvisac odesis cixe­ rogorc qarTvels, amisaTvis... unda daicvas
Si Casves, Semdeg quTaiss gadagzavnes etapiT; Tavisi xalxuri da qarTveluri interesebi.
aq, komitetis sxva wevrebTan erTad, meored xalxis keTildReoba moiTxovs: qoneba-SeZle­
Seipyres, gaasamarTles da, senatis gansaku­ bis uTanasworobis mospobas da demokratiu­
Trebuli ganyofilebis dadgenilebiT, 5 li sazogadoebis dafuZnebas... saqarTvelos
weli cimbirs gadaasaxles (oTxi weli dahyo q. Tavisuflebis aRdgenas, radgan umTavresi
ust-kamenagorskSi, erTi – q. petro-pavlovsk­ mizezi Cveni daqveiTebisa aris ruseTis mTa­
Si). cimbiridan Tbiliss dabrunda 1894 wels. vrobis gabatoneba saqarTveloSi, im mTavro­
1895 wlis ianvridan gaz. `iveriaSi~ dai­ bis, romelic qarTveli xalxis mospobas lam­
wyo muSaoba `lalis~ fsevdonimiT. kita aba­ obs~-o (es furceli gadiwera nino rcxilaZis
SiZesa da ilia nakaiZesTan erTad, 1897 wels, xeliT, heqtografiT daibeWda m. klimiaSvili­
ilia WavWavaZem `iveriis~ xelmZRvaneloba sa da g. rcxilaZis xelmZRvanelobiT).
Caabara. amaT gazeTi gamoacocxles, magram imave, 1901 wels daarsda social-federa­
mTavrobam daxura `mavne mimarTulebisaTvis~. listTa partia, romlis damaarsebelni iyvnen
amis Semdeg, g. lasxiSvilma monawileoba mii­ gaz. `cnobis furcelSi~ momuSave mTavari
Ro Jur. `moambeSi~, sadac moaTavsa werilebi: TanamSromelni: g. lasxiSvili, ar. jorjaZe,
1. ucxoeTi 1898 wels // moambe. - 1898. - #12, g. dekanoziSvili, vl. lorTqifaniZe, an. de­
gany. II. - gv. 81-100; kanoziSvili, k. abaSiZe, sa. fircxalava, evt.
2. ucxoeTis mimoxilva // moambe. - 1899. - #1, mamineiSvili da sxv. maT Semdeg moematnen: gr.
gany. II. - gv. 87-100; #2, gany. II. - gv. 67-77; rcxilaZe, Sio CitaZe, i. baraTaSvili, il. aR­
#3, gany. II. - gv. 105-116; #12, gany. II. - gv. laZe da sxv., quTaisidan: g. zdanoviCi, ias. ba­
49-56; 1900. - #3, gany. II. - gv. 81-88; #5, qraZe, iak. fancxava, gr. gvelesiani da sxv. (am
gany. II. - gv. 101-108; #8, gany. II. - gv. 98-104; partiis centraluri komitetis Tavmjdoma­
#10, gany. II. - gv. 75-88; re iyo g. lasxiSvili TiTqmis 15 weli).
3. Sinauri mimoxilva // moambe. - 1899. - #12, 1904 wels, social-federalistTa cen­
gany. II. - gv. 32-48; 1900. - #1, gany. II. - gv. traluri komitetis davalebiT, g. lasxiSvi­
65-80; #2, gany. II. - gv. 65-76; #3, gany. II. - li parizs wavida, sadac monawileoba miiRo
gv. 61-80; #4, gany. II. - gv. 69-87; #5, gany. ruseTis sarevolucio da saopozicio partie­
II. - gv. 84-100; #6, gany. II. - gv. 79-88; #7, bis kongresSi da, amasTanave, xelmZRvanelob­
gany. II. - gv. 62-74; #8, gany. II. - gv. 77-79; da social-federalistebis mier ucxoeTSi
#9, gany. II. - gv. 49-60. daarsebul Jur. `saqarTvelos~ (frangulad
agreTve, rusul gaz. `Новое обозрение~-Si – La Géorgie), radgan misi redaqtori da xel­
aTavsebda meTaur werilebsa da Jurnalis­ mZRvaneli arCil jorjaZe mZimed avad gaxda.
tis SeniSvnebs `lalis~ fsevdonimiT, Ta­ ruseTis pirveli revoluciis dros
namSromlobda `Кавказский вестник~-Siac. (1905), g. lasxiSvili dabrunda parizidan da
1900 wels, al. jabadarma v. guniasagan ganagrZo saliteraturo da sarevolucio mu­
gaz. `cnobis furceli~ SeiZina da misi xel­ Saoba. reaqciis dasawyiss gazeTSi gamoaqveyna
mZRvaneloba g. lasxiSvils Caabara. am gazeTSi mTavrobis ukanono moqmedebis mamxilebeli
da, misi daxurvis (1905) Semdeg, mis momdevar cnobani, ris gamoc, general-gubernatorma
gazeTebSi (`Sroma~, `isari~, `amirani~, `sa­ timofeevma `cnobis furcelis~ redaqcias
xalxo gazeTi~ da sxv.) g. lasxiSvilis kalams mosTxova gamoqveynebuli cnobis damadastu­
ekuTvnis mravali meTauri da werilebi `Sin da rebeli `daurRveveli sabuTebi~. g. lasxiS­
gareT~ da `ganis~ fsevdonimiT. g. lasxiSvili vilma dauyovnebliv Seadgina oficialuri sa­
TiTqmis 10 wlis ganmavlobaSi faqtiurad re­ buTebis mTeli nomeri, ris gamoc, general-gu­
daqtorobda soc.-federalistebis gazeTebs. bernatorma gaz. `cnobis furceli~ daxura,
saqarTvelos ruseTTan SeerTebis 100 misi oficialuri redaqtori al. jabadari
wlisTavis iubiles dros, g. lasxiSvilma, sx­ Tbilisidan gadaasaxla, xolo g. lasxiSvili
vebTan erTad, Seadgina `erovnuli komiteti~, mcire xniT daapatimra.
romelmac 1901 wlis seqtembris 28 arale­ 1907 wels, partiis davalebiT, g. lasxiS­
galuri saprotesto furceli gamosca qar­ vili, g. zdanoviCTan erTad, daeswro ruseTis

762
socialisturi partiebis konferencias fi­ ba da saqarTvelos erovnuli damoukideblo­
neTSi (mixailovis saxeliT), sadac erT-erT ba), romlis dasamxobad yvela politikuri
momxseneblad gamovida. partiis SeTanxmebiTi brZolaa saWiro, mxo­
1910 wlis maisis 1 kvlav daatusaRes so­ lod amis Semdeg iqneba SesaZlebeli nayofie­
cial-federalisturi partiis cekas sxva ri brZola socialuri Tanasworobis dasamya­
wevrebsa da momuSaveebTan erTad. metexis reblado da sxv.
cixeSi 10 Tvis patimrobis Semdeg, miusajes 1900-iani wlebidan erovnuli Tavisufle­
ruseTSi gadasaxleba isev 5 wlis vadiT. gada­ bisa da socialuri Tanasworobis sakiTxebs
saxlebaSi iyo 4 wels, samSobloSi dabrunda exeboda. misi samwerlo-praqtikuli moR­
1913 wels (sul cixeebSi dahyo 3 welze meti, vaweobis ZiriTadi mrwamsi iyo TviTmpyrobe­
gadasaxlebaSi – 9 weli). TbilisSi dabrune­ lobis damxoba da mis nangrevebze politiku­
bisTanave isev Seudga saliteraturo muSao­ ri da socialuri Tavisuflebis damyareba:
bas gaz. `saxalxo saqmeSi~ da sarevolucio `Tavisufali eri, Tavisufali adamiani, samar­
moRvaweobas partiaSi. Tali erTa Soris da samarTali adamianTa So­
imave xanSi, nivTieri gaWirvebis gamo, pir­ ris~. g. lasxiSvilis azriT: `ar SeiZleba so­
velad mouxda kerZo samsaxuris Zebna. mcire cialuri samarTlianobisTvis brZola, sanam
xans msaxurobda damfasebeli komisiis wevrad ar iqneba damsxvreuli erovnuli borkilebi,
Tbilisis saqalaqo mmarTvelobaSi, Tbilisis agreTve, SeuZlebelia namdvili erovnuli
saadgilmamulo bankis kancelariis gamged, aRorZineba gareSe socialuri samarTliano­
bolos – quTaisis saadgilmamulo bankis Tbi­ bis damyarebisa~. sxvaTa Soris, cnobili iyo,
lisis ganyofilebis mmarTvelad. rogorc `Tbilisis narodnikuli inteligen­
sazogadoebriv asparezze 1896 wlidan ciis mamaTmTavari~, `moxuci da usinaTlo ge­
ganuwyvetliv mxurvale monawileobas iReb­ la~.
da: `qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrce­ gardaicvala 1931 wlis 15 marts. dai­
lebel sazogadoebaSi~, `qarTul dramatul krZala didubis panTeonSi, arC. jorjaZis
sazogadoebaSi~, saxalxo universitetSi, sa­ gverdiT. kubo Semosili iyo erTi didi gvir­
xalxo warmodgenebis mmarTvel sazogadoe­ gviniT: `did katorgels giorgi lasxiSvils
baSi. orjer arCeuli iyo Tbilisis saqalaqo politkatorgelebisagan~.
sabWos xmosnad (revoluciis wlebSi). 1917
wlis revoluciis dros, pirvelad arCeul calke gamocemulia:
iqna saqarTvelos erovnuli sabWos Tavmjdo­ 1. memuarebi (1885-1915) / giorgi lasxiSvili. -
maris amxanagad, Semdeg – amierkavkasiis komi­ tf.: [politkatorRelTa saz-bis ga-ma], 1934
sariatTan daarsebul umaRles saTaTbiros (saq. partgam-bis me-2 st.). - [1], [XIX], 307 gv.: avt.
wevrad, mere – amierkavkasiis seimis wevrad da port.; 21 sm.. - (politkatorRelTa saz-bis ga­
saqarTvelos pirveli parlamentis deputa­ mocema; #9). - danarTi: `saxelTa saZiebeli~
tad; saqarTvelos damoukideblobis gamocxa­ (297-306 gv.).
debis dros (1918 wlis 26 maiss) – Tavisufali
saqarTvelos pirveli mTavrobis wevrad da gamoqveynebulia:
saxalxo ganaTlebis ministrad, 1920 wels – 1. kidev Savi-qvis saqmezed // iveria. - 1886. - 4 mai-
saqarTvelos damfuZnebeli krebis wevrad. si. - #97. - gv. 2-3; 6 maisi. - #98. - gv. 2;
saqarTveloSi sabWoTa wyobilebis damya­ 2. mkiTxvelT mimarT // iveria. - 1886. - 15 Teberva-
rebis Semdeg, politikur muSaobas Tavi gaane­ li. - #37. - gv. 2;
ba da msaxurobda sxvadasxva dawesebulebaSi 3. Savi-qvis mrewvelobis mdgomareoba // iveria. -
(sagareo vaWrobis komisariatSi, koopera­ 1886. - 16 oqtomberi. - #223. - gv. 1-3;
ciul bankSi, socialuri uzrunvelyofis ko­ 4. Savi-qvis saqme // iveria. - 1886. - 7 Tebervali. -
misariatSi), xolo 1926 wels samsaxurs Tavi #30. - gv. 2-3; 8 Tebervali. - #31. - gv. 1-3;
gaaneba pensiis damsaxurebiT. 5. cofis wamlobis gamo // iveria. - 1886. - 8 marti.
g. lasxiSvili 1895-1897 wlebSi `iveriaSi~ - #53. - gv. 2;
exeboda qarTveli eris politikur-ekonomiu­ 6. Savi-qvis mrewveloba // iveria. - 1887. - 28 oq-
ri cxovrebis viTarebas, cdilobda gamoer­ tomberi. - #224. - gv. 1-2; 29 oqtomberi. - #225.
kvia Cveni eris cxovrebis `uaxlobelesi sa­ - gv. 1-2; 30 oqtomberi. - #226. - gv. 2-3;
fexurebi da inteligentis movaleoba~: Zveli 7. tfilisi, ... // iveria. - 1892. - 27 ivnisi. - #134.
cxovreba emxoba, axali iSoba, inteligenciam - gv. 1; 1893. - 2 maisi. - #91; 1895. - 20 ianvari. -
sofels unda miaSuros da glexobas gauad­ #14. - gv. 1. – [Secdomis gasworeba ix.: #15, gv.
vilos axal cxovrebaSi Cabmao, Cveni qveynis 2]; 21 ianvari. - #15. - gv. 1-2; 28 ianvari. - #21.
winsvlas aferxebs Tanamedrove wes-wyobile­ - gv. 1-2; 2 Tebervali. - #25. - gv. 1-2; 5 Teber-
ba, dRevandeli `zedSenoba~ (TviTmpyrobelo­ vali. - #27. - gv. 1-2; 8 Tebervali. - #29. - gv.

763
1-2; 15 Tebervali. - #33. - gv. 1-2; 16 Teberva- 15. Jurnali `kvali~ isev Tavis mimarTulebis
li. - #34, gv. 1; 19 Tebervali. - #37. - gv. 1; 22 kvleva-ZebnaSia // iveria. - 1895. - 26 ianvari. -
Tebervali. - #39. - gv. 1-2; 25 Tebervali. - #42. #19. - gv. 1-3;
- gv. 1-2; 28 Tebervali. - #44. - gv. 1-2; 2 marti. 16. samagaliTo Sroma // iveria. - 1895. - 17 dekembe-
- #46. - gv. 1-2; 5 marti. - #49. - gv. 1-2; 12 mar- ri. - #273. - gv. 1-2;
ti. - #55. - gv. 1-2; 19 marti. - #61. - gv. 1-2; 25 17. samwuxaro mdgomareoba // iveria. - 1895. - 5
marti. - #66. - gv. 1-2; 8 aprili. - #72. - gv. 1-2; noemberi. - #240. - gv. 2;
9 aprili. - #73. - gv. 1-2; 16 aprili. - #79. - gv. 18. sxvaTa Soris // iveria. - 1895. - 10 Tebervali. -
1-2; 20 aprili. - #82. - gv. 1-2; 23 aprili. - #85. - #31. - gv. 1-3;
gv. 1-2; 14 maisi. - #100. - gv. 1-2. – [gagrZ. ix.:N16 19. uaxlobelesi safexuri da inteligenciis mo-
maisi. - #101. - gv. 1; 18 maisi. - #103. - gv. 1; 20 valeoba // iveria. - 1895. – 24 marti. - #65. - gv.
maisi. - #104. - gv. 1; 24 maisi. - #106. - gv. 1-2]; 1-2; #69, gv. 1-3;
27 maisi. - #108. - gv. 1; 30 maisi. - #110. - gv. 1-2; 20. SeniSvna // iveria. - 1895. - 22 aprili. - #84. - gv.
4 ivnisi. - #115. - gv. 1-2; 11 ivnisi. - #121. - gv. 2;
1-2; 14 ivnisi. - #123. - gv. 1-2; 25 ivnisi. - #133. - 21. cimbiris gamoCenili patrioti // iveria. - 1895.
gv. 1-2; 2 ivlisi. - #138. - gv. 1; 9 ivlisi. - #144. - 1 Tebervali. - #24. - gv. 1-3;
- gv. 1-2; 16 ivlisi. - #150. - gv. 1; 27 ivlisi. - 22. dasavleT saqarTvelos ubedureba da Cveni
#159. - gv. 1-2; 30 ivlisi. - #161. - gv. 1; 13 ag- movaleoba // iveria. - 1896. - 11 Tebervali. -
visto. - #173. - gv. 1-2; 20 agvisto. - #178. - gv. #32. - gv. 2-3;
1-2; 27 agvisto. - #184. - gv. 1-2; 3 seqtemberi. 23. zamTrisagan dazaralebulTa daxmareba // ive-
- #189. - gv. 1-2; 6 seqtemberi. - #191. - gv. 1-2; ria. - 1896. - 16 marti. - #61. - gv. 1;
8 seqtemberi. - #193. - gv. 1-2; 28 seqtemberi. - 24. narkvevi // meurne. - 1896. - #3. - gv. 5-6;
#207. - gv. 1-2; 29 seqtemberi. - #208. - gv. 1-2; 25. soflis meTvalyureTa mimarT / ivane maWava-
30 seqtemberi. - #209. - gv. 1-2; 1 oqtomberi. - riani, giorgi lasxiSvili, kita abaSiZe // ive-
#210. - gv. 1; 8 oqtomberi. - #216. - gv. 1; 15 oq- ria. - 1896. - 16 marti. - #61. - gv. 2;
tomberi. - #222. - gv. 1; 22 oqtomberi. - #228. 26. ucxoeTi 1895 wels // iveria. - 1896. - 1 ianvari.
- gv. 1-2; 29 oqtomberi. - #234. - gv. 1-2; 2 de- - #1. - gv. 1-2;
kemberi. - #261. - gv. 1-2; 10 dekemberi. - #267. 27. samSoblo cixis guSags // kvali. - 1897. - #53. -
- gv. 1-2; 24 dekemberi. - #279. - gv. 1-2; 1896. - 14 gv. 931-932;
ianvari. - #10. - gv. 1-2; 2 Tebervali. - #26. - gv. 28. qalaqis arCevnebi da Cveni taqtika // iveria.
1; 18 Tebervali. - #38. - gv. 1-2;N20 Tebervali. - 1897. - 15 ivnisi. - #117. - gv. 1-3; 17 ivnisi. -
- #39. - gv. 1-2; 23 Tebervali. - #42. - gv. 1; 14 #118. - gv. 1-2;
marti. - #59. - gv. 1-2; 31 marti. - #69. - gv. 1; 13 29. ucxoeTi 1898 wels // moambe. - 1898. - #12, gany.
aprili. - #80. - gv. 1; 25 aprili. - #89. - gv. 1-2; II. - gv. 81-100;
27 aprili. - #91. - gv. 1; 12 maisi. - #101. - gv. 1; 30. ucxoeTis mimoxilva // moambe. - 1899. - #1, gany.
cnobis furceli. - 1905. - 1 noemberi. - #2938. II. - gv. 87-100; #2, gany. II. - gv. 67-77; #3, gany. II.
- gv. 1; 2 noemberi. - #2939. - gv. 1; 4 noemberi. - gv. 105-116; #12, gany. II. - gv. 49-56; 1900. - #3,
- #2941. - gv. 1; 6 noemberi. - #2943. - gv. 1; 2 de- gany. II. - gv. 81-88; #5, gany. II. - gv. 101-108; #8,
kemberi. - #2961. - gv. 1; 3 dekemberi. - #2962. gany. II. - gv. 98-104; #10, gany. II. - gv. 75-88;
- gv. 1; 1906. - 5 ianvari. - #2973. - gv. 1; 13 ianva- 31. Sinauri mimoxilva // moambe. - 1899. - #12, gany.
ri. - #2978. - gv. 1; 14 ianvari. - #2979. - gv. 1; 18 II. - gv. 32-48; 1900. - #1, gany. II. - gv. 65-80; #2,
ianvari. - #2981. - gv. 1; 26 Tebervali. - #3013. gany. II. - gv. 65-76; #3, gany. II. - gv. 61-80; #4,
- gv. 1; gany. II. - gv. 69-87; #5, gany. II. - gv. 84-100; #6,
8. ucnauri saqcieli qalaqis gamgeobisa // iveria. gany. II. - gv. 79-88; #7, gany. II. - gv. 62-74; #8,
- 1893. - 17 marti. - #56. - gv. 2-3; gany. II. - gv. 77-79; #9, gany. II. - gv. 49-60;
9. b. ratilis koncerti // iveria. - 1895. - 1 ivlisi. 32. areuloba CineTSi // moambe. - 1900. - #7, gany.
- #137. - gv. 1; II. - gv. 75-84;
10. kidev erTi ukuRmarToba `kvali~-sa // iveria. - 33. axali programa // cnobis furceli. - 1900. - 1
1895. - 8 marti. - #51. - gv. 1-2; dekemberi. - #1314. - gv. 1-2;
11. mixeil besarionis Ze xelTufliSvili: nekro- 34. brZola samxreT afrikaSi // moambe. - 1900. - #1,
logi // iveria. - 1895. - 25 aprili. - #86. - gv. 1; gany. II. - gv. 61-96; #2, gany. II. - gv. 77-84;
12. moxseneba borCalos mazris Sesaxeb // iveria. - 35. giorgi wereTeli: [nekrologi] // moambe. - 1900.
1895. - 28 oqtomberi. - #233. - gv. 2; - #1, gany. II. - gv. 61-64;
13. mcire SeniSvna // iveria. - 1895. - 24 maisi. - #106. 36. mcire SeniSvna // cnobis furceli. - 1901. - 15
- gv. 4; noemberi. - #1642. - gv. 4;
14. oriode sityva `kvalis~ publicists // iveria. - 37. pasuxad b. gogebaSvils // cnobis furceli. -
1895. - 16 marti. - #58. - gv. 1-2; 1901. - 14 noemberi. - #1641. - gv. 3-4;

764
38. Sin da gared // cnobis furceli. - 1903. - 2 seq- 43. axali da Zveli: [Zveli da axali cxovrebs Se-
temberi. - #2353. - gv. 2; 3 seqtemberi. - #2254. jaxeba. n. v. Selgunovis pesimizmi da n. niko-
- gv. 2; 4 seqtemberi. - #2255. - gv. 2; 6 seqtembe- laZis optimisturi pasuxi XIX-s oTxmocian
ri. - #2257. - gv. 2-3; 12 seqtemberi. - #2262. - gv. wlebSi] // cnobis furceli. - 1905. - 13 ianvari.
2; 16 seqtemberi. - #2265. - gv. 2; 23 seqtemberi. - #2725. - gv. 3;
- #2272. - gv. 3; 24 seqtemberi. - #2273. - gv. 2; 44. biuros aRmasrulebeli komiteti. mowodeba:
25 seqtemberi. - #2274. - gv. 2; 26 seqtemberi. [SemowirulebaTa miReba moZraobaSi dazara-
- #2275. - gv. 2; 28 seqtemberi. - #2277; 30 seq- lebulTa sasargeblod; biuros wevrebi: i.
temberi. - #2279. - gv. 2; 1 oqtomberi. - #2280. gogebaSvili, g. lasxiSvili da sxv.] // iveria. -
- gv. 2-3; 4 oqtomberi. - #2282. - gv. 3; 5 oqtombe- 1905. - 30 noemberi. - #215. - gv. 1;
ri. - #2283. - gv. 2-3; 7 oqtomberi. - #2285. - gv. 45. droa Tu ara?: [saqarTvelos avtonomiis mo-
2-3; 8 oqtomberi. - #2286. - gv. 2; 11 oqtomberi. Txovnis sakiTxis gamo] // cnobis furceli. -
- #2289. - gv. 3; 14 oqtomberi. - #2292. - gv. 2-3; 1905. - 24 aprili. - #2803. - gv. 1-2; 27 aprili.
15 oqtomberi. - #2294. - gv. 3; 17 oqtomberi. - #2805. - gv. 2; 30 aprili. - #2808. - gv. 2;
- #2295. - gv. 3; 22 oqtomberi. - #2300. - gv. 2; 46. namestnikobis [aRdgenis gamo axali moTxovne-
23 oqtomberi. - #2301. - gv. 2-3; 24 oqtomberi. - bi] // cnobis furceli. - 1905. - 19 Tebervali.
#2302. - gv. 2; 30 oqtomberi. - #2308. - gv. 2; 31 - #2748. - gv. 4;
oqtomberi. - #2309. - gv. 2; 4 noemberi. - #2313. 47. oriode sityva qarTlel Tavadaznaurobas //
- gv. 2-3; 6 noemberi. - #2315. - gv. 2-3; 9 noem- cnobis furceli. - 1905. - 6 marti. - #2762. - gv.
beri. - #2318. - gv. 2. – [a. m. arRuTinski-dol- 1-2;
gorukovis pasuxi ix. #2321, gv. 4]; 11 noemberi. 48. qalaqSi: Cveni saWiroebani // cnobis furceli.
- #2320. - gv. 3; 12 noemberi. - #2321. - gv. 2-3; 15 - 1905. - 10 Tebervali. - #2739. - gv. 2; 17 Teber-
noemberi. - #2324. - gv. 3; 16 noemberi. - #2325. vali. - #2746. - gv. 2;
- gv. 3; 25 noemberi. - #2333. - gv. 2-3; 26 noembe- 49. Cveni saWiroebani: IV, sofelSi: [glexobis md-
ri. - #2334. - gv. 2-3; 27 noemberi. - #2335. - gv. gomareobis gaumjobesebisa da TviTmmarTve-
2. – [dasasr. ix.: 12 dekemberi. - #2350. - gv. 2]; 28 lobis saWiroeba] // cnobis furceli. - 1905.
noemberi. - #2336. - gv. 2-3; 30 noemberi. - #2338. - 4 Tebervali. - #2733. - gv. 1-2; 5 Tebervali.
- gv. 2-3; 2 dekemberi. - #2340. - gv. 2-3; 3 dekem- - #2734. - gv. 1-2;
beri. - #2341. - gv. 2-3. – [gagrZ. ix.: - #2342. - 50. Cveni saWiroebani: [marTva-gamgeoba] // cnobis
gv. 2-3; 5 dekemberi. - #2343. - gv. 2]; 9 dekembe- furceli. - 1905. - 14 ianvari. - #2726. - gv. 2-3;
ri. - #2347. - gv. 2; 13 dekemberi. - #2351. - gv. 18 ianvari. - #2729. - gv. 2;
3; 16 dekemberi. - #2354. - gv. 2-3; 19 dekemberi. 51. Cveni saWiroebani: [Zvelis uaryofa da axlis
- #2357. - gv. 2-3; 23 dekemberi. - #2361. - gv. Zieba] // cnobis furceli. - 1905. - 12 ianvari. -
3; 24 dekemberi. - #2362. - gv. 3; 25 dekemberi. #2724. - gv. 2;
- #2363. - gv. 3-4; 30 dekemberi. - #2366. - gv. 52. warmomadgenlebis arCevnebi: [damfuZnebeli
2; 1904. - 1 ianvari. - #2368. - gv. 6; 8 ianvari. - krebis arCevnebis Sesaxeb] // cnobis furceli.
#2373. - gv. 2-3; 1904. - 13 ianvari. - #2378. - gv. - 1905. - 1 maisi. - #2809. - gv. 2; 4 maisi. - #2811.
3; 14 ianvari. - #2379. - gv. 3; 17 ianvari. - #2381. - gv. 1-2;
- gv. 2-3; 18 ianvari. - #2382. - gv. 3; 20 ianvari. 53. axali saarCevno kanoni: mowinave: [gamoqveyne-
- #2384. - gv. 3; 22 ianvari. - #2386. - gv. 2; 25 ian- buli 11 dekembers] // cnobis furceli. - 1906.
vari. - #2389. - gv. 3; 28 ianvari. - #2392. - gv. 3-4; - 4 ianvari. - #2972. - gv. 1;
17 Tebervali. - #2412. - gv. 3-4; 54. ~daurRveveli sabuTebi~; b-n tf. gen. - guberna-
39. avtonomia da erovneba // erovnuli TviTmar- toris winadadebis gamo: [faqtebis damtkiceba
Tveloba: [werilebis krebuli]. - quTaisi: v.i. axlad Segrovebul-Sekrebili informaciiT
beJaneiSvilis gamocema, 1905 (v. i. WilaZis st.). damsjeli razmebis Zalmomreobis Sesaxeb
- 80 gv.; `cnobis furcelSi~ gamoqveynebul korespon-
40. axali da Zveli: [glexTa ganTavisuflebis 43 denciebSi] // cnobis furceli. - 1906. - 24 mar-
wlisTavi da axalis moTxovna] // cnobis fur- ti. - #3035. - gv. 1-3;
celi. - 1905. - 19 Tebervali. - #2798. - gv. 3; 55. kidev finansebi: [revolucia da finansuri md-
41. axali da Zveli: [muSaTa gaficva ruseTsa da gomareoba ruseTSi] // cnobis furceli. - 1906.
germaniaSi] // cnobis furceli. - 1905. - 1 Te- - 11 ianvari. - #2976. - gv. 1;
bervali. - #2730. - gv. 2; 56. maRal wreSi: [piesa oTx moqmedebad] // Cveni kva-
42. axali da Zveli: 3: [pasuxi `ganjel qarTve- li. - 1908. - #13. - gv. 200-202; #14. - gv. 221-224;
lebs~, rom saWiroa qarTvelma sazogadoe- #15. - gv. 239-241; #16. - gv. 253-255; #17. - gv.
bam xma amoiRos `Cveni qveynis dard-varamze~] 268-269; #19. - gv. 302-303; #20. - gv. 316-320;
// cnobis furceli. - 1905. - 2 Tebervali. - 57. Cveni zrda: sruliad saqarTvelos scenis moR-
#2731. - gv. 3; vaweTa pirvel yrilobis mimarT warmoTqmuli

765
sityva 8 ivniss // Teatri da cxovreba. - 1914. - 23. damswre. Jurnalistebis kavSiri: [Jurnalis-
#17. - gv. 2-3. tebis kreba peterburgSi da qarTuli presis
warmomadgenlebi: g. lasxiSvili, p. surgu-
mis Sesaxeb: laZe, g. rcxilaZe, z. avaliSvili da i. javaxiS-
1. matiane saeklesio da sazogadoebrivi cxovre- vili] // iveria. - 1905. - 22 aprili. - #57. - gv. 3;
bisa // mwyemsi. - 1885. - #14. - gv. 16; 24. ~samSabaTs, 26 aprils~: [mowafeTa mSoblebis
2. axali ambavi // iveria. - 1889. - 16 ivnisi. - #124. krebaze SemuSavebuli rezolucia; cvetnic-
- gv. 2; kis da bukmteinis sityviT gamosvla; komisiis
3. besiki. quTaisi, 13 ivnisi // iveria. - 1889. - 20 wevrebad a.n. furcelaZis, i. ramiSvilis, m. ge-
ivnisi. - #127. - gv. 2-3; devaniSvilis, g. lasxiSvilisa da sxvaTa arCe-
4. naneiSvili, a. quTaisis guberniis Tavad-aznau- va] // iveria. - 1905. - 28 aprili. - #62. - gv. 3;
robis morigi kreba // iveria. - 1891. - 14 maisi. 25. ~SabaTs, 30 aprils~...: [qarTvel JurnalistTa
- #100. - gv. 2; krebaze sruliad ruseTis JurnalistTa kre-
5. axali ambavi // iveria. - 1893. - 29 dekemberi. - bis angariSis mosmena; gadawyvetileba daaar-
#281. - gv. 1; son qarTvel JurnalistTa kavSiri; biuros
6. i. (ilia zarafiSvili). `iveriis~ 84 nomerSi wevrebad g.m.lasxiSvilis, p.r. surgulaZis, gr.
dastambul SeniSvnis // iveria. - 1895. - 2 maisi. rcxilaZis, i. zurabiSvilisa da f. gogiCaiSvi-
- #92. - gv. 2-3; lis arCeva] // iveria. - 1905. - 4 maisi. - #67. - gv. 1;
7. yifianisa, nino. Ria werili // iveria. - 1895. - 26 26. mowodeba // nobaTi. - 1906. - #5. - gv. 80;
Tebervali. - #43. - gv. 3; 27. q. S. wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoe-
8. vuZRvni kritikosebs: [leqsi k. abaSiZeze da g. bis kreba // isari. - 1907. - 18 dekemberi. - #279.
lasxiSvilze] // kvali. - 1896. - #18. - gv. 312; - gv. 3;
9. xizanaSvili, nikoloz (Plebs). maslaaTi // ive- 28. adgilobrivi presa // dasawyisi. - 1908. - 9 mar-
ria. - 1896. - 21 ianvari. - #16. - gv. 1-2; ti. - #6. - gv. 2;
10. qarTuli Teatris saqme // cnobis furceli. - 29. samediatoro sasamarTlo // amirani. - 1908. - 27
1897. - 8 ivnisi. - #219. - gv. 1-2; agvisto. - #143. - gv. 4; 1908. - 17 seqtemberi. -
11. WavWavaZe, ilia. patara saubari // iveria. - 1897. #14. - gv. 3-4;
- 28 dekemberi. - #269. - gv. 2; 30. seqciebi // droeba. - 1908. - 13 dekemberi. - #22.
12. saxalxo warmodgena // cnobis furceli. - 1898. - gv. 4;
- 22 seqtemberi. - #635. - gv. 3-4; 31. skvinCa. koCievis saqme // savaWro gza. - 1908.
13. somxur Tviur Jurnals `murWSi~... // iveria. - - seqtemberi. - #2. - gv. 3. - samediatoro sasa-
1898. - 14 ianvari. - #9. - gv. 4; marTlo;
14. asoT amwyobi. oriode sityva asoT amwyobebis 32. qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcelebe-
Sesaxeb // kvali. - 1899. - #28. - gv. 441-442; li sazogadoebis... // ekali. - 1908. - 21 seqtem-
15. megobari. qarTuli saxalxo warmodgena cirk- beri. - #18. - gv. 2; 4 oqtomberi. - #28. - gv. 2;
Si // cnobis furceli. - 1899. - 8 maisi. - #813. savaWro gza. - 1908. - 5 oqtomberi. - #11. - gv. 3;
- gv. 3. - g. lasxiSvilis pasuxi ix. #815, gv. 1-2; 33. qarTul stambis orasi wlis iubilei // savaWro
16. b. lals // kvali. - 1900. - #9. - gv. 142-143; gza. - 1908. - seqtemberi. - #8. - gv. 3;
17. gi-vi. `moambe~ 1900. #1, #2: [recenzia] // kvali. 34. kalandaZe, nestor (eSmaki). – a) patara komedia:
- 1900. - #17. - gv. 271-272; #18. - gv. 291-292; moqmedeba meore // maTraxi da salamuri. - 1909.
18. dausrulebeli ambavi: wvrilfexobis Tavxe- - #28. - gv. 5-7. - teqstidan Cans rom pirveli
doba. axirebuli `kontrabandisti~. nanatri moqmedeba ar dawerila; b) saSobao misaloci //
ideali. zne maRali publicisti // kvali. - 1900. eSmakis maTraxi. - 1915. - #32. - gv. 1-5.. - teqsts
- #9. - gv. 139-140. - kviridan kviramde. - werils darTuli aqvs karikaturebi; g) erovnuli yri-
xels aweren: imereli aznauri da bulvareli. loba: (SeniSvnebi eSmakisa). [iumori] // eSmakis
- darTuli aqvs leqsi -~aRar gaxsovs silova- maTraxi. - 1917. - #49. - gv. 1-7, 10-11.. - darTu-
ni~... `moambis~ mkiTxvelis xelis moweriT; li aqvs S. qiqoZis karikatura `loJa kaTaliko-
19. Jurnal-gazeTebidan // kvali. - 1900. - #14. - gv. sisa~;
219-220; 35. qarTvelTa Soris w.-kiT. gamavrcelebel sa-
20. tfilisis `mamaTa~ darbazidan // cnobis fur- zogadoebis meore morigi kreba // momavali. -
celi. - 1901. - 9 dekemberi. - #1665. - gv. 3; 1909. - 15 dekemberi. - #91. - gv. 3-4; #92. - gv.
21. guSin, 9 ivniss... // cnobis furceli. - 1902. - 10 3-4; #93. - gv. 3-4; #94. - gv. 3-4;
ivnisi. - #1833. - gv. 1; 36. gadasaxleba // saqme. - 1910. - 18 noemberi. - #46.
22. wereTeli, irakli (yvirileli). – a) Tbilisi: 30 - gv. 2;
noemberi // kvali. - 1903. - #31. - gv. 493-495; b) 37. dapatimrebulTa bedi // mwyemsi. - 1910. - #17-
kerZo uTanxmoeba, Tu ZiriTadi? (`warsulze~ 18. - gv. 19. - axali ambebi da SeniSvnebi. - gadmo-
kamaTis gamo) // kvali. - 1903. - #32. - gv. 509-511; beWdilia `saxalxo ganaTlebidan~;

766
38. sazogadoebis 1909 wlis 13 dekembris sazoga- 59. saqarTvelos respublikis mTavrobis Semad-
do kreba // wera-kiTxvis sazogadoebis moambe. genloba: [1919 w.] // saxalxo kalendari. - 1919.
- 1910. - #1-2. - gv. 17-25; - gv. 106-107;
39. qarTvelTa Soris wera kiTxvis sazogadoeba // 60. saqarTvelos yofili mTavroba: saqarTvelos
saxalxo kalendari. - 1911. - gv. 69-78; damoukideblobis aqti. [fotoebi] // Teatri da
40. xomleli. kritikuli SeniSvnebi: (dutu megre- cxovreba. - 1919. - #6. - gv. 7;
lis moTxrobani da leqsebi 1901 w.). I. // Sinauri 61. sax. gan. ministri. g. lasxiSvili: [foto] // naka-
saqmeebi. - 1911. - #26. - gv. 3-4; duli: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. -
41. Teatris aRmdgenel komitetis krebam... // Tea- 1919. - #1. - gv. 45;
tri da cxovreba. - 1914. - #38. - gv. 16; 62. ZiZiguri, v. ganaTlebis saministro // Teatri
42. oqmebi sruliad saqarTvelos... // Teatri da da cxovreba. - 1919. - #7. - gv. 7. - axlavs foto­
cxovreba. - 1914. - #33. - gv. 16; masala;
43. sruliad saqarTvelos scenis moRvaweTa pir- 63. Tav. giorgi mixeilis Ze TumaniSvili: (1954-
veli yrilobis prezidiumi: [portretebi] // 1920) // Teatri da cxovreba. - 1920. - #4. - gv.
Teatri da cxovreba. - 1914. - #15. - gv. 5; #22. 12-14. - teqsts darTuli aqvs foto. - SeniSvna
- gv. 5; sqolioSi: cnobebi amoRebulia ioseb imedaS-
44. qarTuli scenis moRvaweTa pirvel yrilobis vilis xelnawer `qarTvel moRvaweTa leqsiko-
yvavilebi // Teatri da cxovreba. - 1914. - #17. ni~-dan;
- gv. 8; 64. saqarTvelos xalxo! // eroba. - 1920. - #13-14. -
45. akakis gamosveneba saCxeridan: [epizodi] // gan- gv. 8-12;
Tiadi. - quTaisi, 1915. - #4. - gv. 13-15; 65. qarTul dramatul sazogadoebaSi: [wesde-
46. i-li. akakis samoqalaqo panaSvidi // Teatri da bis proeqtis Sedgena krebam sagangebo komi-
sias miando, romelSic arCeul iqnen giorgi
cxovreba. - 1915. - #11. - gv. 14;
lasxiSvili, k. andronikaSvili da Salva dadia-
47. cxedris wamosasveneblad... // Teatri da cxo-
ni] // saxalxo saqme. - 1920. - 21 ianvari;
vreba. - 1915. - #5. - gv. 16. - akakis gardacvale-
66. rwmunebulTa yriloba: (mokle angariSi) // kav-
bis gamo;
Siri. - 1921. - #3. - gv. 12-15;
48. jabauri, g. saxalxo Teatris istoria: mogone­
67. bibliografia: gani [g. lasxiSvili] - artur
bani // Teatri da cxovreba. – 1915. - #20. - gv.
laisti. saqarTvelos guli; `momavali~- saq.
14-15; #51. - gv. 15; 1916. - #1. - gv. 15; 1917. -
axalg. komk. ck-s organo; revoluciis matia-
#2. - gv. 13;
ne-istoriuli Jurnali part. ist. komisiisa //
49. saxalxo saxlis mmarTvel komisiaSi... // Teatri
grdemli. - 1923. - #5. - gv. 30-32.
da cxovreba. - 1916. - #28. - gv. 16;
50. qarT. kult. sazogad. kavSiris... // Teatri da
wyaro:
cxovreba. - 1916. - #16. - gv. 15;
1. cnoba d. melaSvilisagan;
51. qarTul kultur. saz. kav. gamgeoba: g. m.
2. saRaraZe, m. i. Cveni axali Taoba: kritikuli
lasxiSvili. [portreti] // Teatri da cxovre-
mimoxilva / m. i. saRaraZisa. - quTaisi, 1897 (i.
ba. - 1916. - #17. - gv. 9;
kilaZis da i. xelaZis st.). - gv.: 96, 97, 98;
52. amxanagebo! emzadeniT damfuZnebel krebis ar-
3. jorjaZe, arCil. Txzulebani arCil jorjaZi­
CevnebisaTvis... // mebrZolTa xma. - 1917. - #6.
sa. - w. 2: Cveni sazogadoebrivoba. - tf., 1911 (s.
- gv. 8;
losaberiZis st.). - gv.: 63, 67, 76;
53. axali barometri: [karikatura] // eSmakis ma-
4. jabauri, g. saxalxo Teatris istoria: mogone­
Traxi. - 1917. - #9. - gv. 8-9; bani // Teatri da cxovreba. – 1915. - #20. - gv.
54. lasxiSvili g.: [foto] // Teatri da cxovreba. - 14-15; #51. - gv. 15; 1916. - #1. - gv. 15; 1917. -
1917. - #44. - gv. 1; #2. - gv. 13;
55. saqarTvelos erovnul interpariul sabWos: 5. saqarTvelos erovnul interpariul sabWos:
Tavmjdomare akaki Cxenkeli, mdivani p. sayva­ Tavmjdomare akaki Cxenkeli, mdivani p. sayvare­
reliZe, Tavmjdomaris amx. g. m. lasxiSvili liZe, Tavmjdomaris amx. g. m. lasxiSvili [fo­
[foto] // Teatri da cxovreba. - 1917. - #37. - gv. to] // Teatri da cxovreba. - 1917. - #37. - gv. 3;
3; 6. saqarTvelos mTavroba: [portretebi] // Tea­
56. b. m. giorgi mix. lasxiSvili // ganaTleba. - 1918. tri da cxovreba. - 1918. - #8. - gv. 1;
- #1. - gv. 55-56; 7. saqarTvelos yofili mTavroba: saqarTvelos
57. saqarTvelos mTavroba: [portretebi] // Tea­ damoukideblobis aqti. [fotoebi] // Teatri da
tri da cxovreba. - 1918. - #8. - gv. 1; cxovreba. - 1919. - #6. - gv. 7;
58. mamuliSvilni: romelTa TaosnobiTac 1903 w. 8. ZiZiguri, v. ganaTlebis saministro // Teatri
parizSi gamoica J. `saqarTvelo~... [fotoebi] // da cxovreba. - 1919. - #7. - gv. 7. - axlavs foto­
Teatri da cxovreba. - 1919. - #6. - gv. 10; masala;

767
9. aslaniSvili, soso. g. dekanoziSvili da Cveni 11. duSeTis mazris ajanyebis 4 wlisTavze: [mogo-
partia // tribuna. – 1922. – #348; neba] // komunisti. - 1922. - 13 ivnisi. - #131. - gv.
10. xundaZe, simon. socializmis istoriisaTvis 2-3;
saqarTveloSi. - t. 2: narodnikuli da marqsis­ 12. duSeTis mazris glexkacobis ajanyebis oTxi
tuli socializmi saqarTveloSi. - tf.: saxel­ wlisTavis aRsaniSnavad // komunisti. - 1922. - 9
gami, 1927. - gv.: 74, 141, 151, 152, 162, 167, 176- ivnisi. - #128. - gv. 2;
184; 13. Tbilisis metyeveTa komujredSi // komunisti.
11. giorgaZe, grigol. sazogadoebrivi urTier­ - 1922. - 9 dekemberi. - #282. - gv. 2;
Toba saqarTveloSi baton-ymobis gadavardni­ 14. amxanag sinka takaSvilis xsovnas: [nekrologi]
dan pirvel revoluciamde 1864-1905 / grigol // komunisti. - 1923. - 23 marti. - #65. - gv. 3;
giorgaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafsko­ 15. duSeTis ajanyeba: [mogoneba]// komunisti. -
lis st.). - gv. 581. 1923. - 17 ivnisi. - #137. - gv. 2;
16. duSeTis mazraSi ajanyebis 5 wlisTavisaTvis:
lafanaSvili, giorgi _ partiul-po­ [faqtiuri Sesworeba i. xaxuas werilSi - `komu-
litikuri moRvawe, qarTlidan. daibada sof. nisti~ 1923 weli, #126] // komunisti. - 1923. - 8
Woports, duSeTis maz. 1926 wels daasrula ivnisi. - #129. - gv. 2;
tfilisis muSfaki. mxurvale monawileobas 17. mogoneba Tbilisis miliciis warsulidan // ko-
iRebda duSeTis ajanyebaSi (dawera `duSeTis munisti. - 1923. - 24 ianvari. - #16. - gv. 2;
ajanyeba 1918 w.~, tf., 1927 w.). gasabWoebis Sem­ 18. muSaTa fakulteti // komunisti. - 1923. - 11 Te-
deg, 1922 wels, duSeTis aRmaskomis Tavmjdo­ bervali. - #32. - gv. 2;
mared iyo, mere – tfilisSi, saolqo sasamarT­ 19. diskusia partiis axali amocanebis Sesaxeb: [we-
los sisxlis samarTlis ganyofilebis gamged, rilebi] // komunisti. - 1924. - 17 ianvari. - #14.
aqedan – tfilisis aRmaskomis ganaTlebis qve­ - gv. 3-5;
ganyofilebis momaragebis gamged. 1927 wels, 20. ukvdavi aris Cveni winamZRoli: [leninis gar-
mtkice opozicionerobis gamo, partiidan ga­ dacvalebis gamo] // komunisti. - 1924. - 30 ianva-
ricxes da samsaxuridanac daiTxoves.
ri. - #24. - gv. 3;
21. qarTuli muSfaki // komunisti. - 1924. - 22 ivni-
calke gamocemulia:
si. - #141. - gv. 3; 1925. - 14 ivnisi. - #134. - gv. 4.
1. duSeTis ajanyeba 1918 w.. - tf., 1927 (saq. wiT.
jvris saz-bis st.). - XXV, 348, [2] gv.: sur.; 22 sm..
mis Sesaxeb:
- [represirebuli gamocema].
1. ajanyebaSi daxocil gmirebis xsovnas: [1918
wlis duSeTis glexTa ajanyebis Sesaxeb] // ko-
gamoqveynebulia:
munisti. - 1923. - 17 ivnisi. - #137. - gv. 2.
1. duSeTis mazraSi: [partiuli muSaoba] // komu-
nisti. - 1921. - 29 aprili. - #48. - gv. 3;
wyaro: ar aris miTiTebuli.
2. partiuli cxovreba: [werilebi] // komunisti. -
1921. - 10 marti. - #8. - gv. 4; 1923. - 18 maisi. -
laRiaSvili, ioseb iakobis Ze (1866,
#111. - gv. 2-3; 14 oqtomberi. - #236. - gv. 5;
3. partiuli Zalebis aRnusxva duSeTis mazraSi //
2/I – 1913) – revolucioneri, – pirveli poli­
komunisti. - 1921. - 14 aprili. - #35. - gv. 3;
tikuri teroristi, saqarTvelos gamofxi­
4. provinciaSi: [werilebi] // komunisti. - 1921. - 1
zlebis erTi mercxalTagani, – qarTlidan (ma­
maisi. - #49. - gv. 4; 1922. - 12 maisi. - #106. - gv. mamisi sof. xurvaleTis Raribi mRvdeli iyo,
4; yof. maswavlebeli, deda – sof. banZeli mR­
5. amxanagi miSa muzaSvili: [nekrologi] // komu- vdlis Tevdore danelias asuli klemencia).
nisti. - 1922. - 19 noemberi. - #266. - gv. 3; ded-mamis adre daxocvis gamo, i. laRiaSvili
6. daxmareba duSeTis mazris damSeulebs // komu- aRzarda bebiam, nino maxaraSvilma: daamTavre­
nisti. - 1922. - 14 oqtomberi. - #236. - gv. 3; bina goris sasuliero saswavlebeli, saida­
7. duSeTis mazra // komunisti. - 1922. - 30 seqtem- nac Tbilisis sasuliero seminariaSi miiRes
beri. - #224. - gv. 3; saxelmwifo xarjze.
8. duSeTis mazra: mazris aRmaskomis muSaobis an- muyaiTi, mSromeli da uwyinari bavSvi iyo:
gariSi // komunisti. - 1922. - 1 dekemberi. - N276. seminariaSi erTi redaqtorTagani Seiqna xel­
- gv. 3. - 1922. - 2 dekemberi. - #277. - gv. 3; nawer Jurnal `yvavilisa~, amave dros, arale­
9. duSeTis mazra: [mSeneblobisaTvis xarjebis galur wreebSi monawileobda TviTganviTare­
saWiroebaze]: [werilebi] // komunisti. - 1922. - 9 bis mizniT. am dros, rusis sasuliero da sae­
maisi. - #96. - gv. 4; ro mTavrobisgan qarTveloba, qarTuli ena
10. duSeTis mazra: [partiul muSaobaze da par- da Tavisufali moazreoba sastikad idevne­
tiuli rigebis xelmeored gawmendis Sesaxeb] // boda qarTvelTa garusebis mizniT, romlis
komunisti. - 1922. - 23 agvisto. - #192. - gv. 3-4; ganxorcielebasac emsaxurebodnen eqsarxosi

768
pavle, reqtori Cudecki, swavla-ganaTlebis moc, dimitri yifiani imave wels stavropols
mzrunveli anovski, mTavarmarTebeli don­ gadaasaxles, sadac 1887 wlis oqtombris 24-s,
dukov-korsakovi da sxva maTi xelqveiTni. Rame, mZinare mokles. male TviT pavle eqsar­
seminariaSi qarTuli Jurnal-gazeTebis ki­ xosic gaZevebul iqna. am ambebma im dros qar­
Txva akrZaluli iyo, mowafe-seminarielT Tu TvelTa revoluciur-erovnuli moZraoba
ara saeklesio, sxva wignebis kiTxvis neba ara gaaZliera.
hqondaT, qarTul TeatrSi siaruli ekrZale­ am teroris dros i. laRiaSvilic daiWra,
bodaT da sxv. miuxedavad amisa, mowinave mowa­ magram arafrad SeimCnia. samxedro-saolqo
feoba mainc gatacebiT ewafeboda akrZalul sasamarTlom saswrafod gaasamarTla da wi­
wignebs, mSobliur Teatrs, gazeTs, gaiCines naswari STagonebiT 1886 wlis ivnisis 16-s Ca­
xelnaweri Jurnali da sxv., ris gamoc, mowa­ moxrCoba miusaja, xolo rogorc mcirewlo­
feebs reqtor-inspeqtorTan Sexla-Semoxla vans (19 wlis), 20 wlis katorRiT Seucvala
hqondaT. da saxalinis kunZulze gadaasaxla, saidanac
erTxel, roca i. laRiaSvilma Tavisi Jur. i. laRiaSvili iaponias gaiqca, iqidan – 1889
`yvavili~ gaamzada, inspeqtorma xelidan ga­ wels amerikas gadavida, q. san-franciskos,
moglija moparviT, amave dros, xelSi Caig­ saidanac kavSiri hqonda amxanagebTan da sa­
des misi dRiuri, romelsac epigrafad ewera: dac gardaicvala 1913 wels. (zogierTi cno­
`codna – sinaTlea, Tavisuflebas aZlevs biT, 1908 wels).
kacs; Tu codna ara gaqvs – arc Tavisufali
xar!~, xolo dRiurSi i. laRiaSvili gmobda mis Sesaxeb:
seminariis mTavrobis ukuRmarTobas, iq game­ 1. axali ambavi // iveria. - 1886. - 29 maisi. - #114.
febul jaSuSobas, sasuliero moZRvrebas da - gv. 2. - [i. laRiaSvilis gasamarTleba]; 8 ivni­
mRvdelmsaxurT arafrad agdebda. amis gamo, si. - #121. - gv. 2. - [i. laRiaSvilis saqmis gada­
i. laRiaSvili jer pansionidan daiTxoves, me­ cema samxedro bralmdeblisaTvis]; 14 ivnisi. -
re seminariidan gamoricxes, ulufa mouspes #126. - gv. 1-2. - [i. laRiaSvilis saqmis garCeva];
da yofaqcevaSi `4~ dausves, rac samsaxurSi 15 ivnisi. - #127. - gv. 1-2. - [i. laRiaSvilis sa-
Seusvlelobasa da saswavlebelSi miuReblo­ qme samxedro olqis sasamarTloSi]; 18 ivnisi.
bas niSnavda, maSasadame – SimSiliT sikvdi­ - #129. - gv. 1. - [i. laRiaSvilis saqmis ganaCeni];
ls. garda amisa, reqtor Cudeckis wyalobiT, 22 ivnisi. - #133. - gv. 2. - [i. laRiaSvilis saqmis
kerZo gakveTilebiT cxovrebis saSualebac ganaCeni]; 1890. - 28 oqtomberi. - #229. - gv. 2. -
mouspes da seminariidan i. laRiaSvilis amxa­ [i. laRiaSvilis gaqceva];
nagobaSi eWvmitanili ramdenime mowafec 2. axali ambebi da SeniSvnebi: i. laRiaSvilis ga-
daiTxoves. am garemoebam ise gaamwara mowi­ samarTleba... // mwyemsi. - 1886. - #17. - gv. 8-9;
nave mowafeni, rom gola CitaZisa da sxvaTa 3. guSin seminariaSi erTi ubeduri SemTxveva
STagonebiT, gadawyvites politikuri te­ moxda... // iveria. - 1886. - 25 maisi. - #111. - gv. 2;
roris moxdena, romlis Sesruleba miendo 4. i. laRiaSvilis... // mwyemsi. - 1886. - #16. - gv. 11-
i. laRiaSvils. i. laRiaSvilma mindobileba 12;
mtkiced Seasrula (1886 wlis maisis 24, di­ 5. sasamarTlos matiane: mkvleloba tfilisis
las, 10 saaTze). mkvlelobas piradi sarCuli sasuliero seminariis reqtoris, dekanozis
daedo – reqtors vexvewe – yofaqcevis niSani Cudeckisa laRiaSvilis mier // iveria. - 1886. -
4-iani xuTad ar gadamikeTao, yaCaRi miwodao 18 ivnisi. - #129. - gv. 2-4; 19 ivnisi. - #130. - gv.
da sxv.. arc aravin gasca, raTa qarTvelo­ 3; 20 ivnisi. - #131. - gv. 3-4; agreTve: mwyemsi.
ba mefis mTavrobis risxvisagan daecva (am - 1886. - #18. - gv. 3-9; #19. - gv. 8-10; #20. - gv.
teroris momxdenTa wres ganzraxva hqonda 7-10;
eqsarxosisa da reqtoris erTad afeTqeba 6. safosto-satelegrafo... // Teatri. - 1886. -
seminariis eklesiis sakurTxevelSi, magram #25. - gv. 257-258;
yumbaram umtyuna). 7. xaxutaSvili, a. ioseb laRiaSvili: [romani].
i. laRiaSvilis mier reqtor Cudeckis [nawyveti] // mnaTobi. - 1939. - ianvari. - #1. - gv.
mokvlam, erTi mxriv, mTeli qarTveloba aa­ 98-117; marti. - #3. - gv. 143-160; maisi. - #5. - gv.
moZrava da gaaxara, meore mxriv, pavle eqsar­ 118-134; ivnisi. - #6. - gv. 80-106.
xosma Cudeckis dros daswyevla i. laRiaSvi­
li da misi warmomSobeli qveyana (saqarTve­ wyaro:
lo), ris gamoc, dimitri ivanes Ze yifianma 1. sasamarTlos matiane: mkvleloba tfilisis
pavle eqsarxoss mrisxane werili miswera: Tu sasuliero seminariis reqtoris, dekanozis
marTla saqarTvelo daswyevle, girCev axla­ Cudeckisa laRiaSvilis mier // iveria. - 1886. -
ve gaecalo am qveyanas, rom uaresi ubedureba 18 ivnisi. - #129. - gv. 2-4; 19 ivnisi. - #130. - gv.
ar SegemTxvaso, e. i. Senc ar mogklano, ris ga­ 3; 20 ivnisi. - #131. - gv. 3-4;

769
2. saxokia, T. i. laRiaSvili // lomisi. - 1922. - gareTidan iRebda aralegalur literaturas
#11; mixa cxakaias mier Seqmnili revoluciuri
3. davidovi, S. mogonebani // revoluciis matiane. organizaciisTvis gadasacemad, rac mTel sa­
- 1923. - #4. - gv. 202; qarTvelosa da amierkavkasiaSi vrceldebo­
4. maxaraZe, f. rogor gavxdi marqsisti / saqar­ da. 1901 wlidan muSaobda soc.-federalist­
Tvelos axalgazrdaTa komunisturi kavSiri. Ta partiaSi (am wels saqarTvelos ruseTTan
- tf.: saq. axalgazrdaTa komunistur kavSiris SeerTebis aRsaniSnavi iubiles winaaRmdeg ar.
cekas gamocema #7 (s.s.m.u.s. polig. gany. 1-li jorjaZisa da mis amxanagTa mier gamocemuli
stamba), 1923. - 61, [1] gv.; didZali proklamaciebi waiRo dasavleT sa­
5. CiqvilaZe, z. tfilisis sasuliero seminaria qarTveloSi da gaavrcela). 1902 wels, pari­
gasuli saukunis 80-ian wlebSi // revoluciis zSi yofnis dros, socialist-federalistTa
matiane. - 1924. - #2-3. - gv. 141-150; #4-5; partiis sazRvargareTis komitetis Tavmjdo­
6. TalakvaZe, s. // revoluciis matiane. - 1925. - mares – g. dekanoziSvils – gadasca 1.000 man.
#2. - gv. 61; xarjebisaTvis; 1904 wels socialist-federa­
7. xundaZe, simon. socializmis istoriisaTvis listur partias Seswira 2.000 man. sazRvarga­
saqarTveloSi. - t. 2: narodnikuli da marqsis­ reT iaraRis SesaZenad da revoluciisaTvis
tuli socializmi saqarTveloSi. - tf.: saxel­ xalxis SesaiaraReblad. 1905 wlis wina xaneb­
gami, 1927. - gv.: 89, 141 (sqolio 1); Si, misi bina quTaisSi revolucionerTa da
8. giorgaZe, gr. sazogadoebrivi urTierToba sa­ revoluciisaTvis devnilTa TavSesafari iyo:
qarTveloSi baton-ymobis gadavardnidan pir­ am dros, m. laRiZe, TviT mTavrobis mxriv did
vel revoluciamde 1864-1905 / grigol gior­ safrTxeSi myofi, yovelmxriv exmareboda yve­
gaZe. - tf.: saxelgami, 1928 (poligrafskolis la devnil revolucioners; 1906 wlis dasaw­
st.). - gv.: 249-250, 497-499; yisSi, roca mTavrobam imereTs damsjeli raz­
9. giorgaZe, grigol. TviTmpyrobeloba da re­ mebi Seusia, quTaisis general-gubernatorma
voliucia / grigol giorgaZe. - w. 1: sabuTebi alixanov-avarielma m. laRiZe quTaisis cixeSi
revolucionur moZraobis istoriisaTvis Casva (sami TviT) da irkutskis gubeniaSi gada­
saqarTveloSi, 1870-1902. xalxosnebis xana. - saxleba gadauwyvita.
daselebis-marqsistebis muSaobis dasawyisi da rogorc kulturtregerma mrewvelma, m.
ganviTareba 1902 wlamde. - tf.: saxelgami, 1929 laRiZem erTi pirvelTagani adgili daiWira
[kanze: 1930] (poligrafsk. st.). - gv. 328; mTel saqarTvelosa da amierkavkasiaSi: 1900
10. xundaZe, ark. reqtor Cudeckis mkvleli ioseb wels Seqmna xileul-madneuli wylebis qarxa­
laRiaSvili: [mogonebani] / levan asaTianis win­ na da sagangebo samkurnalo Tvisebis wylebis
asityvaobiT, redaqciiT da SeniSvnebiT. - tf., momzadeba daiwyo, romliTac, erTi mxriv, aR­
1938. - gv.: 85, 249. kveTa janmrTelobisTvis mavne, uxeiro wyle­
bis momamzadebeli qarxnebi, meore mxriv ki,
laRiZe, mitrofane ermalos Ze (1870, xeli Seuwyo loTobis winaaRmdeg brZolas
4/VII – ) – qvelmoqmedi, gamomcemeli, revolu­ da loTobis Semcirebas (rasac akakimac leqsi
cioneri, sazogado-politikuri moRvawe da uZRvna, romelSiac, sxvaTa Soris, ambobs:
progresuli mrewveli, – imereTidan. daibada `Rvino gawyenT – ar gagitanT,
sof. Wolevs, quTaisis maz. Sinauri swavla-aR­ me dedis rZed SegergebiT,
zrdiT, TviTganviTarebuli. 1884 wlidan da arc Zvirad dagijdebiT...
mowafed muSaobda quTaisis afTiaqsa da iva­ sasmelebis metoqe var –
novskis xelovnuri wylis qarxanaSi. 1890 wli­ ludis, Rvinis, wylis da rZisa,
dan revoluciur muSaobaSi Caeba; 1893 wlidan xileulTa esencia –
`kvalis~ gamavrcelebeli iyo da redaqcias mitrofane laRiZisa~.
nivTierad exmareboda; 1895 wlidan dasavleT 1902 wels, m. laRiZem quTaisSi aago pirve­
saqarTveloSi – imereTis daba-soflebs, li elsadguri da yinulis qarxana, sadac 1904
baTumsa da soxumSi – kalaTiT wignebsa da wels SemoiRo 8 saaTiani samuSao dRe (Tumca
Jurnal-gazeTebs avrcelebda, nebadarTul mTavrobis mier sastikad iyo akrZaluli),
gamocemebTan erTad, xalxSi nebadaurTvel ifaravda revolucionerebs. igive qarxana
furcel-wignakebsac hfenda; am droidanve iyo aralegaluri literaturisa da iaraRis
gamosca sapropagando-saagitacio Sinaarsis sawyobi (gasabWoebisTanave, 1921 wels, qarxana
wignakebi (iv. gomarTelis `Sileris poezia~, p. saxelmwifod gadiricxa).
surgulaZis `kopernikidan darvinamde~, e. fe­ revoluciur-sazogadoebrivi miswrafe­
rieris `darvinizmi~, akakis `naTela~ da sxv.), bebiT gamsWvaluli m. laRiZe mudam uwevda
romelTagan zogis Semosavali sazogado saq­ daxmarebas gaficul muSebs, politpatimrebs,
mianobas Seswira; 1895-1896 wlebidan sazRvar­ partiulobis ganurCevlad – yvela mimarTu­

770
lebis revolucionerebs, sxvadasxva saqvel­ 11. iso (kvicariZe, isidore). quTaisi // iveria. -
moqmedo-kulturul saqmianobasa da mraval 1902. - 2 agvisto. - #163. - gv. 2;
kerZo pirs. rusis TviTmpyrobeli mTavroba m. 12. quTaisis axali ambebi // cnobis furceli. -
laRiZes, mis Zma mixeilTan erTad, arakeTil­ 1902. - 15 ivlisi. - #1867. - gv. 1; 2 agvisto. -
saimedod aRiarebda: erTs soc.-revolucio­ #1885. - gv. 2-3; 17 seqtemberi. - #1927. - gv. 3;
nerad Tvlida, meores – anarqist-komunistad: 1903. - 24 maisi. - #2160. - gv. 3; 1904. - 16 maisi.
`sazRvargareTis anarqistebs saqarTvelos­ - #2497. - gv. 3; 2 noemberi. - #2658. - gv. 2;
Tan kavSiri laRiZis saSualebiT uWiravTo~. 13. quTaisis qalaqis sabWo // cnobis furceli. -
1904. - 14 noemberi. - #2670. - gv. 3;
calke gamocemulia: 14. ~4 oqtombers dapatimrebuli~...: [mitr. laRi-
1. maRalxarisxovani xileuli wylebis warmoeba Zis ganTavisfleba, sxvebis gadasaxleba] // me-
saqarTveloSi / v. m. kakabaZis redaqciiTa da gobari. - 1906. - 12 oqtomberi. - #15. - gv. 3;
winasityvaobiT. - Tb.: teqnika da Sroma, 1949 15. amxanagoba: [daaarsa mitrofane laRiZem `xe-
(zaria vostoka-s st.). - 82 gv.: il. lovnurad Semzadebuli xileulis wylis
yinulis qarxnebis da eleqtronis sadguriT~
gamoqveynebulia: q. quTaisSi; aqvea amxanagobis mizani, komisiis
1. recenzia wignze: saxokia, T. rusul-qarTuli wevrTa gvarebi] // Sikriki. - 1906. - 13 ivlisi. -
leqsikoni // kvali. - 1897. - #25. - gv. 486-487; #4. - gv. 1. – gancxadeba;
2. werili redaqciis mimarT // kvali. - 1897. - #21. 16. ~amxanagoba xileul-madneulis wylis xe-
- gv. 419-420; lovnuri yinulis qarxnebis da eleqtronis
3. werili q. quTaisis saabreSumo amxanagobis sadgurisa m. e. laRiZe da amx.: [gancxadeba
gamgeobis mimarT // iveria. - 1899. - 30 ianvari. mimReb-Semfasebeli komisiis, moxseneba-anga-
- #22. - gv. 4; riSis Sesaxeb] // megobari. - 1906. - 2 dekemberi.
4. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1903. - 9 - #57. - gv. 4;
dekemberi. - #262. - gv. 3; 17. gogoriSvili, efrem. werili redaqciis mi-
5. quTaisis wylis milis saqme: (werili redaqci­ marT: [m. laRiZis qarxnis muSaTa saxeliT,
is mimarT) // cnobis furceli. - 1904. - 17 marti. protestis gamocxadeba gaz. `lamprisaTvis~,
- #2441. - gv. 3-4; uSinaarso da lanZRva-ginebiT savse `protes-
6. momxmarebelTa sayuradRebod: [acxadebs, rom tebis~ beWdvisaTvis] // muSa. - 1906. - 2 ivlisi.
xelovnuri wyali da yinuli fasdaklebiT iyi­ - #22. - gv. 3;
deba] // Sroma. - 1906. - 2 ivlisi. - #71. - gv. 1. 18. imedaSvili, ioseb (maxlobeli). axali samrew-
- gancxadeba; velo amxanagoba quTaisSi: [m. laRiZis wylis,
7. pasuxi b. `wamebuls~ // Cveni azri. - 1909. - 15 mai­ yinulis qarxnebisa da eleqtrosadguris Se-
si. - #13. - gv. 4. saxeb] // talRa. - 1906. - 30 ivlisi. - #1. - gv. 3;
19. mitrofane laRiZem Tavisi cnobili qarxnebi
mis Sesaxeb: gadasca: [amxanagobas; warmoebis daxasiaTeba,
1. axali ambavi // iveria. - 1894. - 17 dekemberi. - Tanxa, damfuZnebeli komisiis wevrebi da moma-
#267. - gv. 2; vali moqmedebis gegma] // megobari. - 1906. - 15
2. abaSiZe, gr. q-no redaqtoro! // kvali. - 1896. - dekemberi. - #67. - gv. 4. – gancxadeba;
#32. - gv. 567; 20. ~mitrofane laRiZem Tavisi cnobili qarxnebi
3. axali wigni akakisa // cnobis furceli. - 1896. - xelSekrulebiT gadasca amxanagobas~...: [saq-
26 noemberi. - #39. - gv. 2; mianobis aRwera, Tanxis raodenoba, damfuZne-
4. saadgil-mamulo banki,... // kvali. - 1896. - #34. - beli komisiis wevrebi da sxv.] // talRa. - 1906.
gv. 604-605; - 30 noemberi. - #36. - gv. 4. – gancxadeba;
5. xoStaria, dimitri (dutu-megreli). SeniSvna // 21. sazogadoebis sayuradRebod!: [axlo momaval-
kvali. - 1896. - #41. - gv. 738; Si TfilisSi gaixsneba laRiZis `cnobili wya-
6. saxokia, T. ulmobeli kritika // cnobis fur- lis~ sawyobi] // talRa. - 1906. - 2 agvisto. - #3.
celi. - 1897. - 21 ivnisi. - #232. - gv. 2-3. – [m. - gv. 1. – gancxadeba;
laRiZis werili ix.: `kvali~, 1897, #25]; 22. q. quTaisSi... saurTierTo ndobis darbazSi
7. mwignobroba // cnobis furceli. - 1898. - 24 mai- daniSnulia kreba m. laRiZis amx. wevrebisa...:
si. - #541. - gv. 3; [iwveven maT, vinc xeli moawera amxanagobis we-
8. saxalxo gamocemebi // cnobis furceli. - 1898. vrobas; xels aweren damfuZnebeli wevrni: v.
- 23 aprili. - #514. - gv. 2; WilaZe, f. gabunia, m. laRiZe da sxv.] // Sroma.
9. ruxaZe, varlam. Cemi aRsareba: [leqsi] (vuZRvni - 1906. - 4 agvisto. - #98. - gv. 1. – gancxadeba;
m. laRiZes) // moambe. - 1900. - #1, gany. I. - gv. 58; 23. ~quTaisidan gvatyobineben~: [m. laRiZis wylis
10. sayovelTao klubi TbilisSi,... // kvali. - 1900. samrewvelo amxanagobis krebis Sesaxeb; xel-
- #17. - gv. 264; mZRvanel direqtorad airCies m. laRiZe, ro-

771
melmac uari Tqva jamagirze] // talRa. - 1906. 47. meTvalyure. - a) laRiZis da amx. limonaTis
- 9 agvisto. - #9. - gv. 1; qarxana // ekali. - 1908. - 16 seqtemberi. - #13.
24. quTaisis ambebi: [Tav. dadeSqelianebsa da xa- - gv. 4; b) Ria werili m. laRiZis da amx. qarxnis
zinas Soris atexili davis garCeva. mitrofane administracias // ekali. - 1908. - 26 seqtemberi.
laRiZis dapatimreba. iavorskaias dasis gas- - #22. - gv. 4;
trolebi] // megobari. - 1906. - 7 oqtomberi. - 48. m. laRiZis savaWros... // isari. - 1908. - 5 Teber-
#11. - gv. 3; vali. - #28. - gv. 2-3;
25. quTaisis ambebi: [mitrofane laRiZis qarxnis 49. moiTxoveT yvelgan m. laRiZisa da amxanago-
muSaTa gaficvis Sewyveta morigebiT] // Sroma. bis...: [gancxadeba] // amirani. - 1908. - 3 agvisto.
- 1906. - #56. - gv. 2; - #125. - gv. 4; 5 seqtemberi. - #150. - gv. 4; eka-
26. quTaisis ambebi: [WiaTuris maxloblad xidis li. - 1908. - 23 agvisto. - #1. - gv. 4; #3. - gv.
SekeTebis Seferxeba. mitrofane laRiZis dapa- 4; naperwkali. - 1908. - 4 ivnisi. - #7. - gv. 4; 14
timrebis mizezebi. qalaqis Semosavlis xarje- ivnisi. - #16. - gv. 4; foni. - 1909. - 6 seqtemberi.
bi] // megobari. - 1906. - 10 oqtomberi. - #13. - gv. - #1. - gv. 8; #3. – gv. 8; xomli. - 1908. - 13 ivli-
2-3; si. - #1. - gv. 4;
27. ~cnobili qarxana m. laRiZisa axlad daarsebu- 50. sazogadoebis sayuradReboT // ekali. - 1908.
li amxanagobis kuTvnilebad gadaiqceva~: [m. - 26 seqtemberi. - #22. - gv. 3. - muSaTa Soris.
laRiZis TaTbiri quTaisis vaWrebTan] // Sroma. - teqstis bolos xelmowera: daTxovnili muSe-
- 1906. - 26 ivlisi. - #90. - gv. 2-3; bi;
28. amx. `georgia~-sTan // isari. - 1907. - 22 ivlisi. - 51. cnobili mTels kavkasiaSi... // savaWro gza. -
#159. - gv. 1; 1908. - seqtemberi. - #2. - gv. 4. - gancxadebani.
29. Tumca xelSekrulobis proeqti... // isari. - - igive teqsti ix. #3, gv. 1, #11, gv. 1...;
1907. - 31 agvisto. - #190. - gv. 2; 52. wamebuli muSa. m. laRiZis da amx. limonadis
30. m. e. laRiZe da amx. // isari. - 1907. - 7 ianvari. - qarxana quTaisSi // ekali. - 1908. - 16 seqtembe-
#2. - gv. 4; ri. - #13. - gv. 4;
31. m. laRiZe... // isari. - 1907. - 14 dekemberi. - 53. gaiRo kafe `londoni~ // iveria. - 1909. - 4 maisi.
#276. - gv. 3; - #18. - gv. 1; 18 maisi. - #20. - gv. 1; 21 seqtembe-
32. m. laRiZem damatebiTi gancxadeba Seitana... // ri. - #38. - gv. 1;
isari. - 1907. - 13 Tebervali. - #32. - gv. 2; 54. gordaZe, mixeil (muSa). laRiZis da amx. limona-
33. m. laRiZem ukve Seitana... // isari. - 1907. - 23 se- dis qarxana // momavali. - 1909. - 29 seqtemberi.
qtemberi. - #208. - gv. 3; - #27. - gv. 4;
34. m. laRiZis... // isari. - 1907. - 23 maisi. - #110. - 55. kodara. laRiZis da amx. limonaTis qarxana
gv. 3; TfilisSi // Cveni saqme. - 1909. - 12 Tebervali. -
35. pirobis qaRalds... // isari. - 1907. - 8 noemberi. #7. - gv. 4;
- #246. - gv. 3; 56. mkiTxvelebis sayuradReboT: gazeTi `foni~
36. svetis amxanagobis warmomadgenelma kavkasi- iyideba... // foni. - 1909. - 8 noemberi. - #10. - gv.
Zem... // isari. - 1907. - 10 Tebervali. - #30. - gv. 1. - igive ix.: `foni~, #11, gv. 1; #13, gv. 1; #14,
3; gv. 1;
37. qalaqis gamgeoba... // isari. - 1907. - 19 oqtombe- 57. qalaqis eleqtroniT ganaTeba // Cveni saqme. -
ri. - #229. - gv. 3; 1909. - 5 Tebervali. - #1. - gv. 3;
38. qalaqis quCebis... // isari. - 1907. - 30 marti. - 58. quTaisis noqarTa cxovrebidan // momavali. -
#70. - gv. 3; 1909. - 6 noemberi. - gv. 4;
39. quTaTurebi Cveulni arian... // isari. - 1907. - 20 59. wamebuli. – a) axali limonaTis qarxana quTais-
seqtemberi. - #205. - gv. 2; Si // Cveni azri. - 1909. - #7. - gv. 4; b) pasuxad
40. quTaisi // niSaduri. - 1907. - #6. - gv. 15; b. mitrofane laRiZes // varskvlavi. - 1909. - 1
41. 27 ivniss moxda... // amirani. - 1908. - 1 ivlisi. - ivlisi. - #1. - gv. 4;
#96. - gv. 3; 60. Teatris ganaTebis saqme, rogorc gavigeT,
42. b-no redaqtoro!: gTxovT Tqven pativcemul... hsurs aiRos p. feraZem... // Teatri da cxovre-
// ekali. - 1908. - 24 seqtemberi. - #20. - gv. 4; ba. - 1910. - #38. - gv. 16;
43. b-no redaqtoro! // savaWro gza. - 1908. - 9 oq- 61. mineraluri, xileulobis da samkurnalo
tomberi. - #12. - gv. 4; wylebis // axali azri. - 1910. - 3 oqtomberi. -
44. eleqtroni // droeba. - 1908. - 9 dekemberi. - #2. - gv. 4; saqme. - 1910. - 2 seqtemberi. - #2. - gv.
#18. - gv. 4; 4.. - igive teqsti ix. amave gaz. #5, gv. 4;
45. eleqtronis sinaTle // Suqi. - 1908. - 12 noembe- 62. m. laRiZis da amx. qarxnis daTvaliereba // axa-
ri. - #5. - gv. 2; li gza. - 1910. - 18 agvisto. - #49. - gv. 2;
46. vaWrebis sayuradRebod // savaWro gza. - 1908. - 63. namdvili saukeTeso xileulis wyali: m. laRi-
23 noemberi. - #25. - gv. 2; Zis da amxanagobisa // xalxi. - 1910. - 4 ianvari.

772
- #1. - gv. 1. - igive ix.: #2, gv. 1; #3, gv. 1; #4, belobis winaaRmdeg yovelgvar gamosvlaSi:
gv. 1. ...; xelmZRvanelobda mitingebs, wreebs, eweoda
64. xileulis samkurnalo wyali m. laRiZisa da agitacia-propagandas, avrcelebda arale­
amx.: [reklama] // maTraxi da salamuri. - 1910. - galur literaturas, iwvevda mitingebsa da
#27. - gv. 16; sxv. alazans gaRma arc erTi iseTi revolu­
65. madloba TanagrZnoba-daxmarebisTvis // koope- ciuri saqme ar Sesrulebula, rom q. layafaS­
racia. - 1911. - #11. - gv. 13; vils aqtiuri monawileoba ar mieRos. misi bi­
66. mitrofane laRiZis qarxnis wyali...: [reklama] na iyo propagandist-agitatorTa Tavsafari,
// saxalxo kalendari. - 1911. - gv. 304; organizaciis bude, yovelgvari revoluciis
67. nemsi. danosebi: b. a. krinickis. mowyaleo xel- gamCaRebeli. mis saxlSi Tavs afarebdnen da
mwifev! rogorc gavigeT... // nemsi: almanaxi. - misive aqtiuri monawileobiT sarevolucio
quTaisi, 1911. - #1. - gv. 7; muSaobas awarmoebdnen: sv. jafariZe – qoroR­
68. akakis damkrZalavma amer-imereTis komiteteb- li, kar. modebaZe – avTandili, g. xirseli,
ma... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #7. - gv. 16; soso maWavariani da sxv. TviT cnobili iyo,
69. mit. laRiZem gamosca... // Teatri da cxovreba. - rogorc dauRalavi erTobis qali, organiza­
1916. - #37. - gv. 15; tori, glexTa Soris propaganda-agitaciis ga­
70. mogilocavT axal wels! // Teatri da cxovreba. mwevi da sxv., risTvisac mefis mTavrobam devna
- 1916. - #1. - garekanis bolo gverdi; dauwyo. amitom erTi weliwadi aralegalurad
71. m. laRiZe da amx...: [etiketi] // Teatri da cxo- cxovrobda. 1908 wels Seipyres 4 SviliTurT
vreba. - 1917. - #1. - gv. 16; #14. - gv. 16; (2 vaJi, 2 qali) da ganjas gadaasaxles, aqedan
72. qronika: qvaSveTis eklesiis samreklos... // axa- dabrunebuli TbilisSi aralegalurad cxo­
li sityva. - 1918. - #9. - gv. 8; vrobda javaxiSvilis pasportiT. erTi wlis
73. quTaisis wyalsadeni // eroba da qalaqi. - 1920. Semdeg, astraxanis guberniaSi, enotaevis
- #5. - gv. 49-52. mazraSi gadaasaxles, sadac 3 weli dahyo. 1911
wels ruseTSi dabrunebis neba mieca, magram
wyaro: TviTon aralegalurad samSoblo sof. grem­
1. lasxiSvili, g., saxokia, T., diasamiZe, al. - mow­ Si dabrunda, aqedan devnili – Tbiliss gada­
moba; saxlda da, karga xans, saidumlod cxovrobda.
2. Свид. Упр. Кутаисского губернатора. - 1895. - cimbirSi gadasaxlebaSi myofs sami Svili gar­
#2748; daecvala, romelTagan erTi jer kidev gada­
3. WiWinaZe, z. qarTuli mwignobroba da qarTuli saxlebamde, mTavrobam skolidan gamoricxa
wignebis mstambelni // kvali. - 1897. - #36. - gv. proklamaciebis gavrcelebis gamo.
653-655;
4. saqarTvelos sarevolucio muzeumi­ wyaro:
dan: I. Начальник Тифлисского губернского 1. sarevolucio moRvaweobis mowmoba. -
жандармского управления. Начальник Кутаисского socuzrunvelyofis saxkomis v. vaSakiZis
губернского жандармского управления 18 марта saxelze wardgenili personaluri pensiis mi­
1908 г. - #100; II. Помощ. по Кут., Шорапанск. и saRebad;
Ланчхутск. уездам 12 апреля 1908 г. - #1063; III. 2. Архивная справка. - 1931, #89.
Начальник Кутаисского губернского жандармского
управления 20 апреля 1908 г. - #96; laSaZe-boWoriZe, babe [maro] gior­
5. cxakaia, mixa. ruseTis kompartiis arsebobis gis asuli (1861 – 1946, 13/VI) – revolucione­
25 wlisTavze: mogonebani // komunisti. - 1923. ri, – teqnikuri muSaki, aralegaluri stambe­
- 14 marti. - #57. - gv. 1; bis mudmivi diasaxlisi, `revoluciis bebiad~
6. JRenti, Tengiz. - a) revoliucionuri moZrao­ wodebuli, – kaxeTidan. daibada q. TelavSi,
ba Sorapnis mazraSi (1905 w.). - tf.: saxelgami, oblobaSi aRizarda, bavSvobidanve fizikuri
1927. - gv. 11; b) revolucionuri moZraoba same­ SromiT irCenda Tavs.
greloSi 1905 w. - tf.: saxelgami, 1929. - gv. 53. 1898 wlidan Tavisi Zmiswulis, mixa boWo­
riSvilis (igive boWoriZe), STagonebiT, re­
layafaSvili, qeTevan giorgis asu­ voluciur muSaobaSi Caeba: mefis Jandar­
li (1868 – ) – revolucioneri, – propagan­ meriis sastiki meTvalyureobis drosac ki,
dist-organizatori, – kaxeTidan. daibada didi moxerxebiT avrcelebda aralegalur
sof. gremSi, yvarlis r., yof. Telavis maz., literaturas, faruli stambebisaTvis mTel
glexTagani, skolis gareSe, Sinauri aRzrdiT. saqarTveloSi Srifti gadahqond-gadmohqon­
1902 wlidan, rogorc mTavari revolucio­ da, erTi adgilidan meoreze yumbarebsa da
ner-organizatori, Tavis SvilebTan erTad, patronebs agzavnida, iaraRis miRebis mizniT,
mxurvale monawileobas iRebda TviTmpyro­ monawileobda quTaisis cixis qveS Txrilis

773
(gvirabis) gayvanaSi. 1903 wels muSaobda Cu­ freniT moiara sabWoTa kavSiris usazRvro
RureTis aralegaluri stambis diasaxlisad; samflobelo. Tavi isaxela germaniasTan omis
1904-1906 wlebSi, avlabris aralegaluri dros, 1941 wlis ivlisSi, roca Tavisi TviT­
stambis zeda sarTulSi, sagangebod mowyobil mfrinaviT, kapitan-mfrinav savinTan erTad,
oTaxSi dasaxlebuli, rogorc diasaxlisi, vi­ pirveli sabWoTa yumbarebi dauSina konstan­
Tom mdgmurebs inaxavda, namdvilad ki, saxlis cas, – sevastopolis dabombvis pasuxad, ris
irgvliv quCebs Tvalyurs adevnebda – saeWvo Sedegadac konstancas cecxli gauCnda. mas
pirTa gamoCenisa anu ucxos SemosvlisTanave, Semdeg samxedro xelmZRvanelobis yovel
droulad afrTxilebda iqve, farul stambaSi saxifaTo davalebas yovelTvis sasaxelod as­
(WaSi) momuSaveT, agreTve, Tbilisis komite­ rulebda.
tis mier samxedro-teqnikuri codnis SesaZe­ brZolaSi uSiSroebis, mamacobisa da gmi­
nad saidumlod SekrebilT. dedobrivi mzrun­ robis gamoCenisaTvis, dajildoebul iqna wi­
velobiT uvlida saidumlo stambis muSebs, Teli droSis ordeniT.
sxvadasxva politikur devnilT, kinZavda ara­
legaluri Jur. `proletariatis brZolis~ mis Sesaxeb:
nomrebs, avrcelebda politpatimarTa Soris 1. kalaZe, k. Salva lebaniZes: [leqsi] // komunisti.
da sxv. - 1941. - 22 ivlisi. - #171; komunizmis droSiT.
vano sturuas da mixa cxakaias mowmobiT, - walenjixa, 1941. - 7 dekemberi. - #36;
babes biografia gacilebiT ufro Sinaarsia­ 2. lebaniZe, m. simRera Salva lebaniZeze: [leqsi]
nia sinamdvileSi. babem swored daimsaxura // komunisti: saagitacio furceli. - 1941. - 4
bolSevikuri komunisturi partiis revolu­ oqtomberi. - #23; socialisturi mSenebloba.
ciur moZraobaSi, rom ewodebinaT misTvis - oni, 1941. - 7 noemberi. - #39;
`revoluciis bebia~. 3. leoniZe, giorgi. win, stalinuri arwivno!: [le-
qsi miZrvnili a. wurwumiasa da S. lebaniZisad-
mis Sesaxeb: mi] // avangardi. - cxakaia, 1941. - 18 oqtomberi.
1. juRaSvili, k. babe boWoriZis gamowveviT...: - #73;
[Sewiruleba TviTmfrinavis asagebad] // komu- 4. Juruli, v. maiori lebaniZe: [leqsi] // axal-
nisti. - 1927. - 5 ivlisi. - # 150. - gv. 3; gazrda komunisti. - 1941. - 3 agvisto. - #181;
2. megreliZe, l. babe boWoriZes: avlabris sai- 5. Как мы бомбили Плоешти: Самолеты вел штурман
dumlo stambis muSak qals: [leqsi] // muSa. - майор Лебанидзе // Заря Востока. - 1941. - 16
1938. - 21 ianvari. - # 17. - gv. 3; июля. - #166;
3. Глебов, Г. «Хозяйка» Бабэ: [Лашадзе - работница 6. Понивежский, А. Боевое мастерство Арсения
в Авлабарской подпольной большевидской Совина и Шалвы Лебанидзе: [Летчики военно-
типографии в 1904-1906 гг]: [Ее воспоминания] // морских сил]: Статья из газеты «Красная звезда»
Заря Востока. - 1938. - 5 мая. - # 101. - С.2. // Заря Востока. - 1941. - 25 июля. - #174;
7. Рижинашвили, С. На родине майора Ш.
wyaro: Лебанидзе: [в селе Квашхиети Онского района] //
1. cnoba avlabris aralegaluri stambis muzeu­ Заря Востока. - 1941. - 5 августа. - #183;
midan; 8. Сталинские соколы Шалва Лебанидзе и Арсений
2. vano sturuas da mixa cxakaias mowmoba. - 1930. - Совин: [Летчики военно-морского флота] // Заря
5 agvisto; Востока: Агитационная листовка. - 1941. - 26 июля.
3. daviTaSvili, m. // komunisti. - 1937. - 21 noembe­ - #7;
ri. - # 265; 9. Борисов, Б. Отважные сыны грузинского народа:
4. alajalova, n. babe boWoriZe: [nekrologi] / n. [Участники отечественной войны: А. Цурцумия,
alajalova, g. elisabedaSvili, i. vaceki da sx­ Ш. Лебанидзе, К. Чубабрия, Гвенетадзе, Ш.
va // komunisti. - 1946. - 16 ivnisi. - # 120; Арсенидзе, Гогишвили, Г. Лаперадзе, Д. Оболадзе,
5. Заря Востока. - 1946. - 16 июня. - # 120. Кипиани, Джахидзе, Чубинидзе, Георгидзе,
Турдзеладзе и П. Г. Чанчибадзе] // Заря Востока.
lebaniZe, Salva dianozis Ze (1905 - 1942. - 23 февраля. - #46.
–) – mfrinavi, – Sturmani, maiori ordenosa­
ni, – raWveli, – daibada sof. kvaSxieTs, onis wyaro:
r., glexis ojaxSi. bavSvobidanve gatacebuli 1. kapitani savini da maiori lebaniZe: [samamulo
iyo samxedro saqmianobiT da yovelTvis ocne­ omis gmirebi] // komunisti. - 1941. - 19 ivlisi. -
bobda mfrinavi yofiliyo. 1924 wels 19 wlis #169;
S. lebaniZe samxedro saswavlebelSi Sevida, 2. Красный флот. - 1941. - Июль;
swavlobda da sxvasac aswavlida, imave dros, 3. Заря Востока. - 1946. - 5 августa. - #183.

774
leisti, artur adolfis Ze (1852, 8/ sadRac, aris erTi patara samoTxe, romelsac
VII – 1927, 22/III) – mwerali, – filologi, eT­ saqarTvelo hqvian da am patara samoTxeSi
nografi, poeti, Jurnalisti da mTargmneli, cxovrobs erTi patara eri, romelsac ucems
– germaniidan. daibada sileziis dedaqalaq didi guli kacobriobis warmatebisa, sikeTisa
breslauSi. mama – maswavlebeli, eTnografi, da bednierebisaTvis~-o.
filologi da Jurnalisti, deda – lion ber­ a. leistma ilia WavWavaZisa da, saerTod,
gis asuli, mwerlobisa da xelovnebis didi mo­ qarTvelTa imedi sasaxelod gaamarTla: er­
yvaruli. universitetis damTavrebis (1874) Ti Tvis Semdeg samSobloSi gabrunebulma
Semdeg, a. leisti maswavleblobas da mwerlo­ gamosca Tavisi axali naSromi `Georgien~ – `sa­
bas Seudga. 25 wlis iqneboda, rom germaniis qarTvelo~ (gamoica laipcigSi, gadaiTargmna
samma didma gazeTma korespondentad gagzavna polonur enazedac). 1885 wels meored Camo­
poloneTs. werda mwerlobisa da xelovne­ vida saqarTveloSi, gulmodgined Seiswa­
bis yvela dargis Sesaxeb. TavisiT Seiswavla vla saqarTvelos mwerloba da istoria,
evropuli enebi – franguli, inglisuri, ita­ dauaxlovda mowinave qarTvelobas, agreTve,
liuri da rusuli, agreTve, am erTa istoria, gaicno somxoba da, amis Semdeg, 1886 wels,
yofa-cxovreba da literatura. 1881 wels, laipcigSi gamosca Tavis mier qarTulidan
a. leists xelT Cauvarda germaneli mgosnis germanul enaze gadaTargmnili qarTveli
– fr. bodenStedtis – wigni `aTas erTi dRe mgosnebis nawarmoebni saTauriT `qarTveli
aRmosavleTSi~, romelSiac saqarTvelo aRta­ poetebi~, riTac evropelni pirvelad gaec­
cebiT ixsenieba. saqarTvelos am aRwerilobis nen qarTvelTa gonebiT nawarmoebs (es wigni
wakiTxviT aRfrTovanebulma a. leistma Tbi­ meored gamosca 1900 wels, Sevsebuli). i. Wa­
lisidan gaiwvia saWiro wignebi, saqarTvelos vWavaZisa da iv. maCablis daxmarebiT, leqsad
gaecno da, erTi wlis mecadineobis Semdeg, gadaTargmna germanul enaze `vefxistyaosa­
dawera saqarTvelos Sesaxeb Tavisi pirveli ni~ (drezdeni-laipcigi, 1889). es iyo pirveli
naSromi: `daviwyebuli mwerloba~ (Magazin für Targmani, rasac evropelni didi yuradRebiT
die Literatur des In- und Auslandes – Cveni da sazR­ Sexvdnen. 1888 wels, erT germanul JurnalSi
vargareTis qveynebis literaturis Jurnali, dabeWda ori moTxroba qarTvelTa cxovrebi­
1883), romelic gadaiTargmna rusulsa da dan – `qeTevan~ da `maro~; 1889 wels evropaSi
qarTul enebze. amis Semdeg kidev ramdenime gamoaqveyna `somxuri eskizebi~ da `somexTa
werili dabeWda germanul Jurnal-gazeTebSi poetebi~. agreTve, Stuthardtis JurnalSi
saqarTvelos Sesaxeb. dabeWda didi moTxroba `varipaniZiaanT nino~
1884 wels ilia WavWavaZem Tbiliss moi­ (qarTulad Targmna iv. maCabelma. – `moambe~,
patiJa, romelsac im drois qarTveloba di­ 1895, #2, 3). 1904 wels daamTavra didi naSro­
di pativiT Sexvda. sxvaTa Soris, iv. maCablis mi `qarTveli xalxi~, – saqarTvelos warsu­
gaz. `droeba~ (1884, #118, 119 - `Cveni stumari li da awmyo yofa-cxovrebis dasuraTxateba
artur leisti TbilisSi~) werda: `am dReebSi (gadaTargmnilia evropis mraval enaze). sa­
estumra Cvens qalaqs b-ni artur leisti, ro­ yuradRebo wignia misive `mgzavris dRiuri~
melmac ramdenime werili dabeWda evropul (Tagebuch eines Wanderers von Artur Leist, Dresden,
Jurnal-gazeTebSi saqarTvelos istoriasa da 1909), romelSiac aRwerilia saqarTvelo, misi
literaturaze da romelic, es sami weliwadi Rvawli da saerTaSoriso ganwyobileba, aqvea
iqneba, rac didis xalisiTa da siyvaruliT cnoba somxebsa da maTs moRvaweebze.
swavlobs qarTuls enas, istoriasa da lite­ 1906 wels, TbilisSi, Tavisi redaqto­
raturas, Tvalyurs adevnebs qarTvelTa cxo­ robiT da xelmZRvanelobiT germanul enaze
vrebas da warmatebas da Tavis Seswavlisa da gamosca gaz. `Kaukasische Post~ (1,5 TviT gamos­
codnis nayofs uziarebs evropis mkiTxvels cemda, mere misi mTavari TanamSromeli iyo).
sazogadoebas~-o, xolo ilia WavWavaZem 1884 bolo xanebSi Seadgina Tavis rCeul nawar­
wlis 1 ivniss nadimze moiwvia da gamoCenil moebTa ori krebuli `saqarTvelos guli~,
qarTvel moRvaweTa TandaswrebiT warmoTq­ romelSiac Sesulia, rac dauweria saqarTve­
va: `artur leisti is kacia, romelmac, Cvenda los Sesaxeb, qarTul mwerlobasa da qar­
sasaxelod, kisrad ido Suakacoba gagviwios Tvel mwerlebze da sazogado moRvaweebze.
Cvensa da evropas Soris. Tu aqamde Soridan am wignebSi aRniSnulia qarTvelTa da saqar­
vuyvardiT b-n leists, dRes aq mobrZanebula, Tvelos umTavresi Tvisebani, saqarTvelos
rom axlo gagvicnos. imedia, rom axlad gacno­ awmyosa Tu warsulze bevri utyuari azri. a.
bili qarTvelT ufro metad Seayvarebs Tavis leistma saqarTvelos evropis winaSe namdvi­
Tavsa. imedia, rom am siyvaruliT Cagonebuli li Suakacoba gauwia, didi amagi dasdo germa­
piruTvneli sityva b-n leistisa mohfens mTe­ niasTan saqarTvelos daaxloebas, am ori eris
ls ganaTlebul qveyanas im ambavs, rom Sors, urTierTkulturis gacnobas, – am mxriT, a.

775
leisti cnobilia, viTarca qarTvelTa aRor­ 3. Literarische Skizzen / von Arthur Leist. - Leipzig: Wil-
Zineba-warmatebis didi da uangaro muSaki, helm Friedrich, [1886]. - 173 p.; 19 cm.. - (Armenische
mTel evropaSi Cveni eris vinaoba-raobis gam­ Bibliothek / hrsg. von Abgar Joannissiany; 2);
tani. a. leistma daaarsa germanel-qarTvelTa 4. Georgische Dichter. - Leipzig: Wilhelm friedrich,
kulturuli sazogadoeba. did pativs scemda 1887. - X, 150 p.
yvela eris, maT Soris, qarTvelebis, Semo­ 5. Der Mann im Tigerfelle / von Schota Rustaweli; aus
qmedebis Taviseburebas. a. leistis azriT, dem Georg. ubersetzt von Arthur Leist. - Dresden;
`musikasa da mxatvrobas uwinares yovlisa Lpz.: Piersons Verl., [1889]. - IV, 288 с.; 17 см;
unda etyobodes Tavisebureba (magaliTad, 6. Armenische Dichter / ubersetzt von Arthur Leist. -
qarTvels – qarTveluroba), yvelafers eris Dresden; Leipzig: E.Pierson’s Verl., 1898. - 32 p.;
ieri unda emCneodes~. mas swamda qarTveli 7. Das Georgische Volk, geschildert von Arthur Leist. -
eris yovel dargSi winsvla da misi brwyinva­ Dresden: E. Pierson’s Verlag., 1903[2];
le momavali, `oRond qarTveluri mconaroba 8. Tagebuch eines Wanderers. - Dresden: Pierfond’s
da zarmacoba unda Seicvalos saqmianobasa da verl., 1909. - 207 p.;
sifxizleze, Sromismoyvareobasa da disci­ 9. saqarTvelos guli: nawarmoebTa krebuli /
plinaze: qarTveli eri rac ufro male gaimsW­ [T. saxokias winasityvaobiT]. - tf: saxelgami,
valeba sulieris discipliniT, misi kultura 1923. - XVI, 168 gv.;
miT ufro male Seiqms ukvdav maradisobas~. a. 10. saqarTvelos guli. - w. 2. - tf.: saxelgami, 1927.
leists swamda, `rom qarTvelebi xelovnebaSi - 157 gv.
ufro Sors wavlen da ara mxolod mxatvro­
basa da musikaSi, aramed SairobaSiac. magram gamoqveynebulia:
arc mecniereba mouxveWs qarTvelT nakleb 1. qarTvelebisa da somxebis ltolvileba ganaT-
saxels, radgan isini inteligenti, sulierad lebisadmi // droeba. - 1882. - 8 aprili. - #70.
mkvircxlni arian da arc niWi akliaT~. - gv. 2-3;
`saqarTvelo, rogorc kulturuli eri, 2. Das Bildungsstreben der Georgier und Armenier //
Tqma ar unda, male, sul aTeul wlebSi, dai­ Gazeta Polska. – 1882. - #66;
Wers evropis erTa Soris sapatio adgils~. 3. miviwyebuli literatura // droeba. - 1883. - 9
`isa, rom qarTvelTa ricxvi dRes or Tebervali. - #28. - gv. 1-3;
milions bevrad ar aRemateba, didi mniSvne­ 4. qarTuli axali literaturis Taobazed: ilia
lobis ar aris. danielebi, norvegielebi da WavWavaZis Txzulebani // droeba. - 1883. - 29 de-
finebic ricxviT ar arian ufro metni da kul­ kemberi. - #264. - gv. 1-3;
turul erTa wreSi mainc TvalsaCino adgili 5. Eine vergessene Literatur // Magazin für die Literatur
ukaviaT. vusurveb qarTvelT, rom sakacobrio des In- und Auslandes. - 1883. - 20 Januar;
kulturis asparezze male asuliyvnen danie­ 6. qarTuli literatura: werili artur leisti-
lebiviTa da norvegielebiviT, maRla, magram sa (Literatura Gruzinska Art. Leista. Ateneum. Marzee
me mrwams, rom xelovnebaSi isini ueWvelad 1884) // iveria. - 1884. - #5-6. - gv. 91-126;
ufro maRla avlen, vidre es orive eri~-o. 7. kolxidaSi: (mgzavris SeniSvnebi) artur leis-
mravali Sromis garda, a. leists dawe­ tisa // iveria. - 1885. - #4-5. - gv. 164-211;
rili aqvs `aRmosavleTis xalxi da nivTebi~, 8. germaniis literaturis Sesaxeb // iveria. -
`somxis xalxi~ da sxv. misi Sromebis gamocema 1890. - 4 dekemberi. - #258. - gv. 1-2;
ikisra berlinis samecniero sazogadoebam. 9. dasavleTis cxovrebisa da literaturis Se-
msoflio omis dros, rogorc germaneli, 1,5 saxeb // iveria. - 1890. - 21 oqtomberi. - #224.
wliT cixeSi Casves. - gv. 1-2;
qarTvelTa winaSe didi damsaxurebis ga­ 10. batono redaqtoro! // iveria. - 1891. - 11 ivli-
mo, sruliad saqarTvelos xelovanTa kavSi­ si. - #145. - gv. 3;
ris mTavarma komitetma 1922 wlis oqtombris 11. inglisis literaturis Sesaxeb // iveria. - 1891.
22 gadauxada saqarTveloSi moRvaweobis 40 - 7 marti. - #50. - gv. 1-3;
wlisTavis iubile. eZleoda umaRlesi perso­ 12. italiis axali literatura // iveria. - 1891. - 2
naluri pensia. gardaicvala TbilisSi, daikr­ aprili. - #71. - gv. 1-3;
Zala didubis panTeonSi 1927 wlis martis 26. 13. literaturisa da xelovnebis Sesaxeb // iveria.
- 1891. - 8 seqtemberi. - #191. - gv. 1-3;
calke gamocemulia: 14. skandinaviis mwerlobis Sesaxeb // iveria. - 1891.
1. Georgien: Natur, Sitten und Bewohner: mit 9 Illustra- - 13 Tebervali. - #34. - gv. 1-2; 14 Tebervali. -
tionen nach Original-Aufnahmen / von Arthur Leist. – #35. - gv. 2-3;
Leipzig: Verlag von Wilhelm Friedrich, 1885. - 130 p. 15. Zvels qveynebSi: (mgzavris werilebi). venidgan
2. Drei Erzählungen von Raphael Patkanian. - Leipzig: udinos. friulo da friulos alpebi. venecia
W. Friedrich, 1886; // iveria. - 1892. - 17 seqtemberi. - #196. - gv. 1-2.

776
- q.S.w.k.g. sazogadoebis calze miwerilia: `a. 38. qarTveli vaWari // iveria. - 1905. - 4 seqtemberi.
leisti~. - gagrZeleba ix. amave gaz. 18 seqtem- - gv. 3-4;
beri. - #197. - gv. 1-3; 39. qarTuli ojaxi // iveria. - 1905. - 1 ivlisi. -
16. literatura da xelovneba: azri profesoris #106. - gv. 1;
fererosi exlandeli literaturis Sesaxeb. 40. qonebrivi warmateba germanelebisa // iveria. -
xelovneba amerikaSi. `Cosmopolis~-s pol bur- 1905. - 18 seqtemberi. - #167. - gv. 2-3;
Jesi // iveria. - 1893. - 14 noemberi. - #246. - gv. 41. cxovreba da mwerloba skandinaviaSi // iveria. -
1-3; 1905. - 4 agvisto. - #135. - gv. 3;
17. literatura da xelovneba: iubilei moric 42. henrix senkeviCi da polonelebi // iveria. -
iokaisa. sadramo xelovneba berlinSi // iveria. 1905. - 18 agvisto. - #145. - gv. 3-4;
- 1893. - 2 dekemberi. - #261. - gv. 1-3; 43. iumori qarTvelebis cxovrebaSi // iveria. -
18. Zvel qveynebSi: (mgzavris werilebi). venecii- 1906. - #3. - gv. 10-11;
dan florenciaSi. florencia. // iveria. - 1893. 44. qarTuli kultura ukanasknel 20 welSi // ive-
- 9 maisi. - #96. - gv. 1-2; ria. - 1906. - #9. - gv. 8-10;
19. mimoxilva germanulis axalis literaturisa // 45. warsulis mogonebani: (1884-89 ww) // iveria. -
iveria. - 1894. - 6 ivlisi. - #142. - gv. 1-2; 1906. - #25. - gv. 7-8; #26. - gv. 9-10;
20. varipaniZianT nino: moTxroba saqarTvelos 46. henrix heine // iveria. - 1906. - #2. - gv. 11-12;
cxovrebidan artur leistisa, Targmani ger- 47. Cemi mogoneba ilia WavWavaZis Sesaxeb // isari.
manuliT // moambe. - 1895. - #2, gany. I. - gv. 3-44; - 1907. - 28 oqtomberi. - #237. - gv. 2-3. – fele-
#3, gany. I. - gv. 16-66; #4, gany. I. - gv. 29-62; toni;
21. oriode sityva prof. Suxartis wignis Sesaxeb 48. ilia WavWavaZe: (mogoneba) // ganaTleba. - 1917. -
// iveria. - 1895. - 21 seqtemberi. - #202. - gv. 4; #3. - gv. 177-179; #4-5. - gv. 241-247; #6-7. - gv.
22. Georgische Sprichwörter // Aus fremden Zungen. - 328-334; 1918. - #1. - gv. 45-51;
1900. - #9; 49. germania-saqarTvelos urTierTdaaxlovebis
23. germanelTa garToba // iveria. - 1905. - 10 agvis- erTi Tavgadadebuli moRvaweTagani, gamoCeni-
to. - #139. - gv. 2-3; li mwerali... [portreti] // Teatri da cxovre-
24. gonebrivi warmateba germanelebisa // iveria. - ba. - 1918. - #16. - gv. 3;
1905. - 18 seqtemberi. - #168. - gv. 1-2; 50. ilia WavWavaZe TbilisSi: (dasasruli) // ganaT-
25. ~don-kixoti~ da misi 300 wlis dResaswauli is- leba. - 1919. - #1. - gv. 56-63. - dasawyisi ix. J.
paniaSi // iveria. - 1905. - 2 ivnisi. - #90. - gv. 3; `ganaTleba~ #6-7, 1917 w. da #1.
26. venecia // iveria. - 1905. - 25 agvisto. - #151. -
gv. 3; mis Sesaxeb:
27. inglisis cxovrebidan: [ekonomiuri warmateba 1. Cven wavikiTxeT... // droeba. - 1882. - 25 Teberva-
da germaniis metoqeoba] // iveria. - 1905. - 13 ag- li. - #41. - gv. 2;
visto. - #142. - gv. 2-3; 2. uCinari. sakenki // droeba. - 1883. - 2 marti. -
28. italiis cxovreba da mwerloba: [umTavresad #44. - gv. 3;
gabriel d. anuncios Sesaxeb] // iveria. - 1905. - 8 3. urbneli, n. (xizanaSvili, niko). literaturu-
maisi. - #71. - gv. 3; li qronika: werili pirveli, werili meore //
29. litvelebi // iveria. - 1905. - 6 dekemberi. - droeba. - 1884. - 9 agvisto. - #172. - gv. 1-3; 10
#220. - gv. 2; agvisto. - #173. - gv. 1-2; 17 agvisto. - #178. -
30. madiarebis cxovrebidan // iveria. - 1905. - 6 oq- gv. 1-2; 18 agvisto. - #179. - gv. 1-3;
tomberi. - #181. - gv. 2; 4. Sinauri qronika // droeba. - 1884. - 28 aprili.
31. moTxrobiTi mwerloba safrangeTSi // iveria. - - #92. - gv. 1-2; 5 ivnisi. - #119. - gv. 2-3; 14 ivni-
1905. - 11 seqtemberi. - #162. - gv. 2-3; si. - #127. - gv. 1-2; 4 oqtomberi. - #213. - gv.
32. paraskev dRes stambolSi: (Cemi mogonebani) // 2; 1885. - 21 aprili. - #84. - gv. 2; 6 agvisto. -
iveria. - 1905. - 1 oqtomberi. - #178. - gv. 3-4; #168. - gv. 1-2;
33. ra aris kultura? // iveria. - 1905. - 1 seqtembe- 5. Cveni stumari artur leisti TbilisSi // droe-
ri. - #155. - gv. 2-3; ba. - 1884. - 3 ivnisi. - #118. - gv. 2-3; 5 ivnisi.
34. romi // iveria. - 1905. - 12 noemberi. - #204. - gv. - #119. - gv. 3;
3; 6. baxtaZe, ilia (xoneli, il.). saxeldaxelo:
35. safrangeTis cxovreba da mwerloba // iveria. - (ybad-asaRebi da ara wyalwasaRebi) // iveria. -
1905. - 27 aprili. - #61. - gv. 1-2; 1886. - 29 maisi. - #114. - gv. 3-4;
36. somxuri beletristika: [kritikuli mimoxil- 7. saeklesio-samrevlo skolebis... // mwyemsi. -
va] // iveria. - 1905. - 8 ivlisi. - #112. - gv. 2-3; 1886. - #8. - gv. 8-9;
37. fridrix Silleri: (mis gardacvalebidan asi 8. axali ambavi // iveria. - 1887. - 17 marti. - #56. -
wlis Sesrulebis gamo) // iveria. - 1905. - 26 gv. 1-2; 26 aprili. - #82. - gv. 1; 14 maisi. - #95. -
aprili. - #60. - gv. 1; gv. 1-2; 11 seqtemberi. - #188. - gv. 2-3; 1888. - 13

777
Tebervali. - #33. - gv. 2; 10 seqtemberi. - #189. 29. Morfill, W. R. `Das Georgische Volk~ (The Georgian
- gv. 1-2; 1889. - 12 Tebervali. - #33. - gv. 1; 16 People) by Arthur Leist // The Journal of the Royal
Tebervali. - #36. - gv. 1-2; 1890. - 29 ivlisi. - Asiatic Society of Great Britain and Ireland. - 1904. -
#162. - gv. 2; January. - Volume 36, Issue 1. - pp. 152-154;
9. germanelebi da maTi azri qarTul poeziazed // 30. axali gazeTebi: [neba mieca k. a. fon-kuCenbaxs,
iveria. - 1887. - 8 agvisto. - #163. - gv. 1-2; art. laistis redaqtorobiT gamosces gaz.
10. inanaSvili, v. azri bodenStetisa a. leistis `kaukaziSe posti~] // Sroma. - 1905. - 21 aprili. -
germanuls Targmanze. qarTveli poetebi: (we- #15. - gv. 2;
rili redaqciis mimarT) // iveria. - 1887. - 14 31. axali ambavi: [axali qarTuli gaz. `Sroma~ al.
ivnisi. - #119. - gv. 3; diasamiZis redaqtor-gamomcemlobiT `prome-
11. furcelaZe, b. (meTvalyure). sof. alaverdi, Teosis~ gamocemis nebarTva. artur laistis
14 seqtemberi // iveria. - 1887. - 24 seqtemberi. - iniciativiT germanuli gazeTis gamocemis
#198. - gv. 3; ganzraxva] // cnobis fucruli. - 1906. - 9 Teber-
12. Cven mogvivida ambavi, rom laipcigSi... // ive- vali. - #2999. - gv. 3;
ria. - 1887. - 7 Tebervali. - #28. - gv. 2; 32. axali gazeTebi: [val. SalikaSvils neba darTes
13. narkvevi: (Jurnal-gazeTebidam) // iveria. - gamosces gaz. `xma~ da k.a. fon-kuCenbaxs - art.
1891. - 3 maisi. - #93. - gv. 2-3; laistis redaqtorobiT, gaz. `kaukaziSe pos-
14. Telavi // iveria. - 1893. - 10 ivnisi. - #120. - gv. ti~] // Sroma. - 1906. - 21 aprili. - #15. - gv. 2;
2; 33. ~daiwyo xelmowera axal sapolitiko salite-
15. kita (ivane abaSiZe). – a) cxovreba da xelovneba raturo da sazogadoebriv... germanul gazeT-
// iveria. - 1895. - 3 oqtomberi. - #211. - gv. 1-3; 4 ze `kaukziSe post.~ redaqtori artur leisti,
oqtomberi. - #212. - gv. 2. - Secd. gasworeba ix. gamomcemeli k. fon-kuCenbaxi~... // Sroma. - 1906.
#217, gv. 2; b) saliteraturo mimoxilva 1895-
- 8 ivnisi. - #52. - gv. 1;
is wlisa // iveria. - 1896. - 18 ianvari. - #13. - gv.
34. pressa: [TbilisSi germanuli gazeTis `kauka-
1-4;
ziSi postis~ gamosvla artur laistis redaq-
16. bibliografiuli cnoba // iveria. - 1899. - 21
torobiT] // Sroma. - 1906. - 21 ivnisi. - #63. - gv.
noemberi. - #252. - gv. 3;
3;
17. qarTuli leqsebi germanulad // cnobis fur-
35. 30 oqtomberi // isari. - 1907. - 30 oqtomberi. -
celi. - 1899. - 19 agvisto. - #895. - gv. 2;
#238. - gv. 1;
18. Cveni axalgazrda beletristis... // cnobis
36. saliteraturo saRamo // isari. - 1907. - 18 oq-
furceli. - 1899. - 4 dekemberi. - #979. - gv. 1;
tomberi. - #228. - gv. 1;
19. ama wlis 15 martis germanuli Jurnalis no-
37. w-kiTxvis saz... // isari. - 1907. - 18 oqtomberi. -
merSi... // cnobis furceli. - 1900. - 30 marti. -
#228. - gv. 1;
#1086. - gv. 1;
38. hugo Suxardtis werili // isari. - 1907. - 19 seq-
20. italianurs erT-erT JurnalSi... // cnobis
temberi. - #204. - gv. 3;
furceli. - 1900. - 29 marti. - #1085. - gv. 1;
39. artur leistisagan // droeba. - 1908. - 14 dekem-
21. narkvevi: (Jurnal-gazeTebidan) // iveria. -
beri. - #23. - gv. 2;
1900. - 11 ivnisi. - #124. - gv. 4;
40. artur leistis Txzuleba // droeba. - 1908. - 20
22. qarTveli (anton furcelaZe). axali wignebi //
dekemberi. - #28. - gv. 3;
iveria. - 1900. - 9 Tebervali. - #30. - gv. 3-4;
41. g. mgzavris dRiuri // droeba. - 1909. - #105;
23. germanul gazeT `Berliner tageblatt~-Si... // cnobis
42. artur leisti: germania-saqarTvelos ur­
furceli. - 1902. - 19 aprili. - #1784. - gv. 3;
24. n-SiZe, i. (nakaSiZe i.). artur leistis azri qar- TierT daaxlovebis erTi Tavgadadebuli moR­
Tveli eris Sesaxeb: (wignidan: Das Georgische vaweTagani, gamoCenili mwerali... [portreti] //
Volk, geschiedert von Artur Leist) // iveria. - 1903. - 26 Teatri da cxovreba. - 1918. - #16. - gv. 3;
ivnisi. - #137. - gv. 2-3; 2 ivlisi. - #142. - gv. 2-3; 43. WiWinaZe, zaqaria (z. W.). `vefxis tyaosani~ sx-
25. ~q. drezdenSi gamovida...~ // iveria. - 1903. - 3 vadasxva enazed // rusTaveli. - 1918. - #2. - gv.
ivnisi. - #117. - gv. 2; 10-11;
26. Leist Artur Das georgische volk seschildert. Dresden. 44. artur laistis iubile: [informacia] // komu-
1903 // cnobis furceli. - 1903. - 27 ivnisi. - nisti. - 1922. - 20 seqtemberi. - #215. - gv. 4; 19
#2193. - gv. 1-3; 28 ivnisi. - #2194; oqtomberi. - #240. - gv. 3;
27. artur leisti: [biografia] // saqarTvelos 45. artur laistis iubiles gadaxda // komunisti.
kalendari. - 1904. - gv. 579-581.. - ix. suraTi gv. - 1922. - 25 oqtomberi. - #245. - gv. 4;
501; 46. vego. artur laisti: [iubile] // komunisti. -
28. germanuli presa b-n leistis Txzulebis Se- 1922. - 22 oqtomberi. - #243. - gv. 3;
saxeb // cnobis furceli. - 1904. - 1 aprili. - 47. xelovneba // komunisti. - 1922. - 16 seqtemberi.
#2453. - gv. 3-4; - #211. - gv. 2;

778
48. gunia, v. valerian gunias sityva artur leis- merToTa biuroSi Tavmjdomared, kultkomi­
tis iubileze: [teqsti] // galaktion tabiZis siis wevrad, saqalaqo sabWos wevrad, savaWro
Jurnali: yovelkvireuli samxatvro-salite- kooperatiuli seqciis biuros wevrad da sxv.)
raturo krebuli. - 1923. - #5. - gv. 14-15; muSaobda.
49. artur laistis gardacvaleba // komunisti. -
1927. - 23 marti. - #64. - gv. 3; wyaro: ar aris miTiTebuli.
50. artur laistis damkrZalavi komitetis sxdo-
ma // komunisti. - 1927. - 25 marti. - #66. - gv. 3; lelaSvili, giorgi [gigo] zaqarias
51. v-ni. artur laisti: mokle biografiuli cno- Ze (1881 – 1943, 16/IX) – partiul-politiku­
bebi // komunisti. - 1927. - 23 marti. - #64. - gv. 3; ri muSaki, Zveli bolSeviki, – aralegaluri
52. tabiZe, tician. artur laisti: [misi dakrZalvis stambis muSa, – aralegaluri literaturis
gamo] // komunisti. - 1927. - 26 marti. - #66. - gv. 3; amwyob-gamavrcelebeli, – daibada goris
53. iordaniSvili, solomon. vefxis-tyaosnis mazris Raribi glexis ojaxSi. 15 wlidan Tbi­
Targmanebi evropul enebze: [informacia lisis rkinigzis mTavar saxelosnoSi muSa­
mTargmnelebis Sesaxeb da Targmanebis mokle Ta mowinave pirveli wris wevri Seiqmna. 1900
mimoxilva] // komunisti. - 1937. - 21 noemberi. - wels aqtiurad monawiloebda gaficvebsa da
#265. - gv. 3; politikur gamosvlebSi. 1901 wels, stalini­
54. artur leisti da gogebaSvili // sabWoTa maswa- sa da mixa boWoriZis davalebiT, mTawmindaze
vlebeli: saiubileo damateba. - 1940. - 27 oq- aralegaluri stamba moawyo. misi bina arale­
tomberi. - #94; galur muSakTa Sexvedrebis konspiraciuli
55. tabataZe, a. artur leisti gogebaSvilis Se- adgili iyo.
saxeb // stalinuri lokomotivi. - 1940. - 27 oq- 1901 wels mefis mTavrobam gadaasaxla
tomberi. - #116. cimbirs, saidanac male gamoiqca baqos da, g.
rTvelaZes, g. sturuasTan da sxvebTan erTad,
wyaro: aqtiurad monawileobda baqos bolSevikuri
1. Cven SevityeT... // iveria. - 1889. - 10 noemberi. - organizaciis muSaobaSi, aralegalur stamba­
#240. - gv. 1. - axali ambavi; Si da sxv.
2. Cven miviReT lepcixSi... // iveria. - 1890. - 28 1903 wels, naZaladevSi, mis binaze moewyo
noemberi. - #253. - gv. 1. - axali ambavi; saidumlo stamba Tbilisis social-demokra­
3. Туманов, Г. М. Словарь кавказских деятелей. - tiuli komitetis xelmZRvanelobiT. aq aSe­
Тифлис: тип. М. Вартанянца, 1890. - Стр. 47; nebuli iyo stambaSi momuSaveTa oTaxi, ro­
4. artur leisti: germania-saqarTvelos ur­ melSiac ori xis taxti idga. xis taxts fexebi
TierT daaxlovebis erTi Tavgadadebuli moR­ stambaSi Casaval xufze edga. am xufs aiRebd­
vaweTagani, gamoCenili mwerali... [portreti] // nen da ise Cadiodnen stambaSi. muSaobis dros
Teatri da cxovreba. - 1918. - #16. - gv. 3; xufi iketeboda. xufis yoveli moxazuloba
5. gamsaxurdia, konstantine. kargi evropeli // iatakis naxat-naxazebs uerTdeboda ise, rom
lomisi. - 1922. - #8; misi SemCneva Zlier Zneli iyo. stambis oTaxi
6. muSa. – 1938. – #3; daxSuli iyo. aq muSaobdnen (sanTelze) asoTa­
7. caiSvili, sol. artur leisti // sabWoTa maswa­ mwyobni: vano bolqvaZe, lado dumbaZe da uSan­
vlebeli. - 1938. - 30 seqtemberi. - #88. gi jaSi. iwyoboda da ibeWdeboda sxvadasxva
furclebi, rac Tbilisis muSebSi revolu­
lekiSvili, platon daviTis Ze (1894 ciur aRtyinebas aZlierebda TviTmpyrobe­
- ) _ sazogado moRvawe, leCxumidan. daibada lobisa da Zveli wes-wyobilebis winaaRmdeg.
sof. WyviSs, glexis ojaxSi. sasoflo skolaSi iarseba ramdenime Tves. movardnilma niaRvar­
swavlis Semdeg, quTaisis sakvirao skolebSi ma gaanadgura. amis Semdeg, 1904-1906 wlebSi,
moemzada TviTganviTarebiT. 1904-1905 wleb­ g. lelaSvili avlabris aralegalur stambaSi
Si quTaiss mesaaTesTan iyo Segirdad. 1925 muSaobda – awyobda proklamacia-mowodebebs,
wels, roca saxelosno alixanovma gadawva, beWdavda, dabeWdil literaturas sxvadasx­
tfiliss gadavida, xeloba daasrula da esen­ va mxares gzavnida gasavrceleblad. Semdeg
tuks wavida, iqidan – novoCerkaskSi, Semdeg qarTlis soflebsa da TbilisSi aralegalur
– piatigorskSi, sadac mxurvale monawileoba bolSevikur agitacia-propagandas eweoda,
miiRo eserebis partiaSi, `Crdilo-kavkasiis bolo xanebSi `imelSi~, saqarTvelos bolSevi­
qarTvelTa sazogadoebis~ daarsebasa da saq­ kuri organizaciis istoriuli dokumentebis
mianobaSi. piatigorskidan korespondenciebs Sekreba-damuSavebaSi monawileobda.
aTavsebda `saxalxo gazeTsa~ da `Cven mego­ gardaicvala 1943 wlis seqtembris 16.
barSi~. gasabWoebis Semdeg, foTis sxvadasxva daikrZala ZmaTa sasaflaoze naZaladevSi, xu­
organizaciaSi (sarewao kooperaciaSi, uR­ dadovis tyeSi.

779
gamoqveynebulia: `axali aliaqoTi~, `soflis aliaqoTi~, `Cveni
1. В подпольной [Авлабарской] типографии [в aliaqoTi~ (ori nomeri).
которой печатались брошюры тов. И. В. Сталина] 1903 wlidan muSaobda TeatrebSi. monawi­
// Заря Востока. - 1940. - 26 мая. - #119. leobda rogorc TbilisSi, iseve provinciaSi,
– umTavresad, rezonierebis rolebs asru­
wyaro: lebda, ufro ki, Teatrebs teqnikurad emsaxu­
1. cnoba avlabris aralegaluri stambis muzeu­ reboda Tavisi ojaxiT, sruliad ufasod. am
midan; warmodgenebis Semosavali, umetesad, xmarde­
2. amx. gigo lelaSvilis xsovnas // komunisti. - boda saqvelmoqmedo, partiul-revoluciur,
1943. - 19 seqtemberi. - #197; kulturul-sazogadoebriv saqmianobas. m.
3. Заря Востока. - 1943. - 19 сентября. - #197. lelaSvili aqtiurad monawileobda revolu­
ciur moZraobaSi – TviTmpyrobelobis winaaR­
lelaSvili, mixeil [miSa] giorgis Ze mdeg gamosvlebSi, rogorc agitator-pro­
(1869, 20/XI – 1915, 2/V) – muSa-revolucioneri, pagandisti, mepapirose muSaTa organizato­
mgosani, Jurnalisti da scenismoyvare, – bol­ ri, teqnikuri damxmare, – mis binaze xSirad
Seviki, – qarTlidan. daibada TbilisSi. siRa­ imarTeboda revolucioner muSaTa saidumlo
ribis gamo, 7 wlisam enfinjiancis Tambaqos krebebi stalinis xelmZRvanelobiT. aq Tavs
qarxanaSi daiwyo muSaoba, Zaluasagan anbani afarebdnen aralegaluri, devnili muSakebi
iswavla, vagonebze – kiTxva. TavisiT ganvi­ da sxv. misi revoluciuri moRvaweobis Tana­
Tarda wignebis da Jurnal-gazeTebis kiTxviT ziari iyo meuRle daroc, mTeli ojaxiTurT.
da saxalxo kilos leqsebis wera daiwyo. Ta­ fsevdonimebi: Smaga, iadoni, nemsis wveri,
namSromlobda Jurnal `jejilSi~. aqtiurad niSaduri, meTuTune, qarxnis muSa da sxv.
monawileobda saxalxo warmodgenebis mar­ m. lelaSvilis redaqtorobiT gamosuli
Tvasa da revoluciur moZraobaSi. gamocemu­ iumoristuli Jurnalis erT-erT nomerSi ewe­
li aqvs ramdenime wignaki. gardaicvala did ra (iv. polumordvinovis cenzorobis dros):
siRaribeSi, 1915 wlis maisis 2. dakrZalulia `oqtombris manifestma winidan mocemuli Ta­
TbilisSi, kukiis (wm. ninos) sasaflaoze. visufleba ukanidan gagvacala, – rogorc wi­
samwerlo asparezze gamovida XIX sauku­ wilebs nakmazi gadauyaro, ise gadmogviyares
nis 90-ian wlebSi. mudmivi TanamSromeli iyo da isev wagvarTveso~. amis gamo, Jandarmeriam
Jur. `jejilisa~ akakis, l. aRniaSvilis, va­ da policiam RamiT gaCxrikes loginSi mwo­
Ja-fSavelas, T. razikaSvilis, g. wereTlis, Sio liare, mZime avadmyofi m. lelaSvili da unda
mRvimelis, dutu megrelis gverdiT, sadac, waeyvanaT. colma, darom, ar daaneba, eqimmac
leqsebs garda, aTavsebda akrostixebs, Sara­ daudastura misi avadmyofoba. m. lelaSvili
debs da sxv., riTac mdabio xalxisa da mozar­ col-SviliT (6 suli) patara oTaxSi cxovrob­
di Taobis gaTviTcnobierebas emsaxureboda. da. Jandarmeriam darajad Cauyena ori poli­
umTavresad, muSa xalxs exeboda, mSromelT cieli. am garemoebis gamo m. lelaSvili Seir­
gaTviTcnobierebisken mouwodebda, cxovre­ ya da sabani daxia, erTi Tvis Semdeg sulis
bis gaumjobesebis survils aRuZravda, samSo­ avadmyofTa samkurnaloSi gadaiyvanes. sami
blos siyvaruls, simarTlis moyvareobasa da Tvis Semdeg Zmis TavdebobiT ganTavisufle­
Rarib-RatakTa sibraluls unergavda. buli, xelaxla Sepyrobis dros, enaCavardni­
1913 wlis 15 seqtembridan, misi redaq­ li, ukidures gaWirvebaSi gardaicvala. darCa
tor-gamomcemlobiT gamodioda saoxunjo mravali xelnaweri.
almanaxi – karikaturebiani Jurnali `WinWa­ misi Svili iyo gamomgonebeli m. lelaSvili.
ri~, romlis gamocema SeCerda 3 noembers. sul
gamovida 8 nomeri. 1913 wlis 1 dekembridan ga­ calke gamocemulia:
modioda saliteraturo-mxatvruli, karika­ 1. tyviiT mokluli tariel f-Ze gociriZeze le­
turebiani Jurnali `susxi~. am wels 4 nomeri qsi / m. lelaSvilisa. - Tbilisi: gamocemuli v.
gamoica, Semdeg Jurnali `Tbilisis sasamarT­ gociriZisagan, 1892 (i.a. mansvetovis st.). - 15
lo palatis samomwesrigeblo krebam~ akrZala gv.; gamoc. meore. - Tb.: gamoc. v. gociriZisagan,
da misi gamocema SeaCera. ganaxlda 1914 wlis 1 1892 (e. i. xelaZis st.). - 16 gv.;
ianvridan da gamovida 5-9 nomrebi 26 ianvris 2. moRalate Zma: (zRapruli poema) / m. lelaSvi­
CaTvliT. me-9 nomerze SeaCera mmarTvelobam, lisa. - axal-senaki: gamocema k. TavarTqilaZis
xolo TviT redaqtori m. lelaSvili pasuxis­ wignis maRaziisa, #42, 1895 [kanze: 1896] (k. Ta­
gebaSi misca 129-e muxlis ZaliT. 1912 wels varTqilaZis st.). - 40 gv.;
gamosca erTdrouli saoxunjo almanaxebi: 3. kandeli: saymawvilo leqsebi da akrostixebi /
`zRva~ (ori nomeri), `Surduli~, `xumara~, `sa­ m. lelaSvilisa. - Tb.: qvelmomqmedTa gamoce­
tana~ (ori nomeri), `aliaqoTi~ (ori nomeri), ma, 1901 (m. SaraZisa da amx. st.). - 31 gv.;

780
4. avadmyofoba da medicina / m. lelaSvilisa. - 10. yazbegi, a. akrostixi: warmogenili m. lelaSvi-
1908 (`cxovreba~-s st.). - 8 gv.; lisagan // jejili. - 1894. - #1. - gv. 73;
5. msxverpli Widaobisa / poema m. lelaSvilisa. - 11. Saradebi: (warmodgenili m. lelaSvilisagan) //
1911 (`Sroma~-s st.). - 32 gv.: portr.; jejili. - 1894. - #3. - gv. 61; 1896. - #2. - gv. 55;
6. axal-modis `kanoniT~ daiketa duqnebi!: (komi­ 1897. - #7-8. - gv. 94; #10. - gv. 55; #11. - gv. 56;
kuri scenebi). - 1912 (st. `Sroma~). - 16 gv.; 1898. - #10. - gv. 62; 1899. - #4. - gv. 62-63; 1900. -
7. qalaqis scenebi. 1. karapeta da gigo (somexi da #4. - gv. 67; #7-8. - gv. 83; #9. - gv. 67; #11. - gv.
qarTveli). 2. agenti da mikitani / Tqmuli m. le­ 62; 1901. - #2. - gv. 72; 1905. - #4. - gv. 31;
laSvilisa. - 1912 (st. `Sroma~). - 16 gv.; 12. anagramebi: (warmodgenili m. lelaSvilisagan)
8. qristianebis da TaTrebis osmaleTis Tavgada­ // jejili. - 1895. - #1. - gv. 61; 1896. - #2. - gv.
savali. - 1912 (st. `Sroma~). - 15 gv.; 55; 1897. - #3. - gv. 59; #10. - gv. 53; #12. - gv. 58;
9. yaCaRi zelim-xani / galeqsili m. lelaSvilisa. 1898. - #6. - gv. 62; #10. - gv. 62; #11. - gv. 62;
- 1912 (st. `Sroma~). - 14 gv.; 1899. - #6. - gv. 58; #12. - gv. 68; 1900. - #2. - gv.
10. iason mwyemsi SioSvili / gamocemuli sandro 66; #4. - gv. 66; #6. - gv. 62; #7-8. - gv. 82; #9. -
geTiaSvilisagan. - 1913 (`Sroma~-s st.). - 7 gv.; gv. 66; #10. - gv. 62; #11. - gv. 61; #12. - gv. 57;
11. Samili / poema m. lelaSvilisa. - tf., 1913 (stam­ 1901. - #6. - gv. 62; 1905. - #3. - gv. 34;
ba cxovreba). - 16 gv.; 13. erTi kaci modioda...: xalxuri leqsebi / [war-
12. sabralo eva: (eva aleqsandres asuli orduxa­ modgenili n. barnabiSvilisa da m. lelaSvili-
novisa) [leqsebi]. - [Tb.], [w. a.] (тип. `Жизнь~). - 1 sagan] // jejili. - 1895. - #6. - gv. 53;
gv., uTavfurclo. 14. erisTavi, g. akrostixi: warmodgenili m. le-
laSvilisagan // jejili. - 1895. - #1. - gv. 62;
gamoqveynebulia: 15. erisTavi, T. r. akrostixi: warmodgenili m. le-
1. zma: (warmodgenili m. l.) [mixeil lelaSvili] //
laSvilisagan // jejili. - 1895. - #1. - gv. 61;
jejili. - 1893. - #3. - gv. 61; #4. - gv. 59;
16. gamocanebi: (warmodgenilia m. lelaSvilisa-
2. istoriuli akrostixi: (warmodgenili m. le-
gan) // jejili. - 1896. - #2. - gv. 54; 1905. - #3.
laSvilisagan) // jejili. - 1893. - #4. - gv. 59;
- gv. 33;
1894. - #1. - gv. 73;
17. mama da Svili: [leqsi] // jejili. - 1896. - #7. -
3. Cqara gamosaTqmeli: (warmodgenili m. lelaS-
gv. 3-5;
vilisagan) // jejili. - 1893. - #2. - gv. 61; 1900.
18. andazebi: I. (warmodgenili vano laliaSvili-
- #10. - gv. 63;
sagan). II. (warmodgenili m. lelaSvilisagan) //
4. andazebi: I. (warmodgenili k. grZelisagan). II.
jejili. - 1897. - #10. - gv. 53; 1898. - #3. - gv. 58;
(warmodgenili m. lelaSvilisagan) // jejili. -
19. andazebi: I. (warmodgenili k. vinme mesxisagan).
1894. - #1. - gv. 71;
II. (warmodgenili m. lelaSvilisagan) // jeji-
5. baraTaSvili, n. akrostixi: (warmodgenili m.
li. - 1897. - #12. - gv. 57;
lelaSvilisagan) // jejili. - 1894. - #6. - gv.
20. andazebi: (warmodgenili m. lelaSvilisagan) //
59.. – gagrZ. ix.: #4. - gv. 60; #5. - gv. 62; 1894. -
jejili. - 1897. - #2. - gv. 64; #7-8. - gv. 80; 1899.
#1. - gv. 73; #2. - gv. 68; #3. - gv. 60; #4. - gv. 71;
- #3. - gv. 61; #6. - gv. 58;
#5. - gv. 62-63; #6. - gv. 58; 1898. - #6. - gv. 63;
21. akrostixebi: I. (warmodgenili vaJa-fSavela-
1899. - #1. - gv. 61; #2. - gv. 60; #3. - 61; 1895. -
sagan). II. (warmodgenili m. lelaSvilisagan) //
#1. - gv. 61; #3. - gv. 61; 1897. - #6. - gv. 61; #9.
jejili. - 1898. - #7-8. - gv. 82;
- gv. 62; #12. - gv. 67; 1900. - #1. - gv. 68; #2. - gv.
22. andazebi: I. (warmodgenili m. lelaSvilisagan).
65-66; #4. - gv. 64; #5. - gv. 59; #6. - gv. 60; #7-
8. - gv. 80; #10. - gv. 61; #11. - gv. 59; 1901. - #3. II. (warmodgenili vinme mesx k. gvaramiZisagan).
- gv. 62; #12. - gv. 49; 1902. - #2. - gv. 62; 1903. - III. (warmodgenili vano laliaSvilisagan) // je-
#3. - gv. 63; 1905. - #5. - gv. 63; #6. - gv. 29; jili. - 1898. - #6. - gv. 62;
6. gamocanebi: (warmodgenili m. lelaSvilisa da 23. gamocanebi: (qarTlSi gagonili T. razikaSvi-
s. TarxniSvilisagan) // jejili. - 1894. - #4. - gv. lisa da gagonili m. lelaSvilisagan) // jeji-
69-70; li. - 1898. - #7-8. - gv. 81;
7. zma: (warmodgenili m. lelaSvilisagan) // jeji- 24. gamocanebi: (warmodgenili m. lelaSvilisa da
li. - 1894. - #3. - gv. 59; #4. - gv. 70; #5. - gv. 61; T. razikaSvilisagan) // jejili. - 1898. - #12. -
#6. - gv. 58; 1895. - #3. - gv. 61; 1898. - #5. - gv. gv. 54-55;
61; 1899. - #12. - gv. 68; 1900. - #9. - gv. 66; 1901. 25. iadoni da bulbuli: [leqsi] // jejili. - 1898. -
- #6. - gv. 63-64; #9. - gv. 62; #2. - gv. 3-6;
8. zma: (warmodgenili m. lelaSvilisa da cxinva- 26. marxva vis gaugonia...: xalxuri leqsebi / [war-
lelisagan) // jejili. - 1894. - #2. - gv. 65-66; modgenili m. lelaSvilisagan da fSavSi Cawe-
9. ninoSvili, e. akrostixi: warmodgenili m. le- rili gr. afSinaSvilisagan] // jejili. - 1898.
laSvilisagan // jejili. - 1894. - #4. - gv. 71; - #10. - gv. 60;

781
27. samaTematiko gamocana: (warmodgenili m. le- 52. Tbilisidan: avlabari // eSmakis maTraxi. - 1908.
laSvilisagan) // jejili. - 1898. - #7-8. - gv. 81; - #35. - gv. 10. - werilebi eSmakisadmi;
28. Sarada: (warmodgenili m. lelaSvilisagan) // 53. Tbilisidan: eSmak! belinski quCisken... [iumo-
jejili. - 1898. - #12. - gv. 55-56; 1913. - #6. - gv. ristuli leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #34.
350. – wvrilmani; - gv. 9. - werilebi eSmakisadmi;
29. andazebi: I. (warmodgenili mix. lelaSvilisa- 54. Tbilisidan: naZaladevi. `eSmako! jereT ver
gan). II. (warmodgenili k. fronispirelisagan) // icnob...~ // eSmakis maTraxi. - 1908. - #36. - gv. 10-
jejili. - 1899. - #12. - gv. 68; 11. - werilebi eSmakisadmi;
30. gazafxuli: [leqsi] // jejili. - 1899. - #4. - gv. 55. Tfilisidan: avWalis `quCis~ TeatrSi... [iumo-
19; ristuli leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #43.
31. gamocanebi: (warmodgenili m. lelaSvilisa da - gv. 14. - werilebi eSmakisadmi;
g. bokeriasagan) // jejili. - 1899. - #12. - gv. 68; 56. Tfilisidan: me ara mjera eSmako... // eSmakis
32. akrostixi: I. (warmodgenili m. lelaSvilisa- maTraxi. - 1908. - #39. - gv. 5. - werilebi eSmaki-
gan) II. (warmodgenili a. xabulianisagan) // je- sadmi;
jili. - 1900. - #12. - gv. 55-56; 57. Tfilisidan: Seni Wirime eSmako! verisken gamo-
33. akrostixi: I. (warmodgenili m. lelaSvilisa- gviare... // eSmakis maTraxi. - 1908. - #33. - gv. 10.
gan) II. (warmodgenili sol. g-Zisagan) // jejili. - werilebi eSmakisadmi;
- 1900. - #9. - gv. 64; 58. Tfilisidan: Zmao eSmak! gevedrebiT... // eSmakis
34. gamocanebi: (warmodgenili m. lelaSvilisa da maTraxi. - 1908. - #38. - gv. 10. - werilebi eSmaki-
v. sayvareliZisagan) // jejili. - 1900. - #4. - gv. sadmi;
65-66; 59. iafi kasebi: [iumoristuli leqsi] // eSmakis ma-
35. gamocanebi: (warmodgenili m. lelaSvilisa da Traxi. - 1908. - #21. - gv. 1-2;
k. fronispirelisagan) // jejili. - 1900. - #11. 60. is iyo mama qarTvelTa, namdvili maswavlebe-
- gv. 60-61; li...: akrostixi // nakaduli: saymawvilo Jurna-
36. wereTeli, g. akrostixi: warmodgenili m. le- li mcirewlovanTaTvis. - 1908. - #23. - gv. 24;
laSvilisagan // jejili. - 1900. - #1. - gv. 68; 61. katasuna // eSmakis maTraxi. - 1908. - #25. - gv.
37. gamocanebi: (warmodgenili m. lelaSvilisa da 12-13;
janaSiasagan) // jejili. - 1901. - #4. - gv. 64; 62. kiTxva-pasuxi: [iumoristuli leqsi] // eSmakis
38. erisTavi, r. d. akrostixi: warmodgenili m. le- maTraxi. - 1908. - #26. - gv. 10;
laSvilisagan // jejili. - 1901. - #3. - gv. 62; 63. ludis qarxnis lokauti // ekali. - 1908. - 4 oq-
39. msunagi: [leqsi] // jejili. - 1901. - #7-8. - gv. 28- tomberi. - #28. - gv. 4;
29; 64. maka kiloze metyoda, xili ar miyvars menao...:
40. andaza: (warmodgenili m. lelaSvilisagan) // zma // nakaduli: saymawvilo Jurnali mci-
jejili. - 1905. - #3. - gv. 33; rewlovanTaTvis. - 1908. - #24. - gv. 24. - igive:
41. akrostixi // jejili. - 1906. - #2. - gv. 63-64; 1909. - #5. - gv. 23;
42. aprili koxta Tve aris... // jejili. - 1908. - #2. 65. mela: [leqsi] // nakaduli: saymawvilo Jurnali
- gv. 63. - zma. - lelaSvili, m. (Semkr.); mcirewlovanTaTvis. - 1908. - #21. - gv. 13;
43. gakotrebuli: (scena quCaSi) // eSmakis maTraxi. 66. naZaladevi: fraqtikovani quCaze... [iumoris-
- 1908. - #34. - gv. 6-7; tuli leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #39. -
44. diacTa godeba // eSmakis maTraxi. - 1908. - #28. gv. 5. - werilebi eSmakisadmi;
- gv. 3; 67. patimars: (siRnaRis cixeSi). [leqsi] // eSmakis
45. esferia WeSmariti...: (xaSmisaTvis) // eSmakis ma- maTraxi. - 1908. - #22. - gv. 6-7;
Traxi. - 1908. - #31. - gv. 4. – gamocanebi; 68. petuas Civili // eSmakis maTraxi. - 1908. - #35. -
46. eSmako! frTebi maTxove?!... // eSmakis maTraxi. - gv. 7;
1908. - #42. - gv. 10-11; 69. pirveli aris frinveli...: anagrama // nakadu-
47. vaqe Tofi alazanze...: zma // jejili. - 1908. - li: saymawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis.
#4. - gv. 27. - zma. - lelaSvili, m. (Semkr.); - 1908. - #18. - gv. 23. - axsna: #20. - gv. 24;
48. vin aris damnaSave?: (zRapari marTal ambavze) // 70. pirveli erqva mgosansa...: (warmodgenili m.
niSaduri. - 1908. - #22. - gv. 15. - gamoxmaureba lelaSvilisagan). [anagrama] // jejili. - 1908. -
ix. #24. - gv. 16; #26. - gv. 15; #1. - gv. 33. - anagrama. - axsna: #2. - gv. 32;
49. viri Tu adamiani: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 71. pirveli marcvliT sofelSi...: [Sarada] // naka-
1908. - #37. - gv. 9; duli: saymawvilo Jurnali mcirewlovan-
50. vifilosofe litraze...: zma // jejili. - 1908. TaTvis. - 1908. - #4. - gv. 63. - lelaSvili, m.
- #7-8. - gv. 44. - zma. - warmodgenili m. lelaS- (Semkr.);
vilis mier. axsna: #9. - gv. 64; 72. pirveli rCeba mRvrie wyals...: anagrama // jeji-
51. zogierTi veqili: [iumoristuli leqsi] // ma- li. - 1908. - #4. - gv. 27. – anagrama. - lelaSvili,
Traxi. - 1908. - #2. - gv. 5; m. (Semkr.);

782
73. pirveli uxilavia...: [anagrama] // jejili. - 1908. 94. pirveli Savi zRvis piras...: anagrama // nakadu-
- #7-8. - gv. 43-44. - anagrama. - warmodgenili m. li: saymawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis.
lelaSvilis mier. axsna: #9. - gv. 64; - 1909. - #3. - gv. 24. - axsna: #5. - gv. 24;
74. pirveli hqvia karg dResa...: Sarada // nakadu- 95. pirveli xvdeba pirutyvsa...: [Sarada] // naka-
li: saymawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. duli: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis.
- 1908. - #17. - gv. 23; - 1909. - #2. - gv. 62. - axsna: #4. - gv. 64;
75. pirvelsa ityvis patara...: Sarada // jejili. 96. qarxnis muSebi: [leqsi] // jojoxeTi: iumoris-
- 1908. - #4. - gv. 28. – Sarada. - lelaSvili, m. tuli almanaxi. - 1909. - gamoc. 6. - gv. 8;
(Semkr.); 97. kata da mzareuli: (igavi) // nakaduli: saymawvi-
76. rkina rkinobas cecxlSi ver izams...: (m. lelaS- lo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1910. - #16.
vilisagan warmodgenili) // jejili. - 1908. - - gv. 16-17;
#9. - gv. 63. – andazebi; 98. agenti da mikitani: (scena) // axali xaTabala:
77. saWidao moedans gavs... // jejili. - 1908. - #2. - saoxunjo almanaxi. - 1912. - #1. - gv. 4-6;
gv. 63. - anagrama. - lelaSvili, m. (Semkr.); 99. aliaqoTi: (xumroba 1 moqmedebaT) // axali
78. Rorma iseTi ra sWama...: (m.lelaSvilisagan war- aliaqoTi: saoxunjo almanaxi. - 1912. - #1. - gv.
modgenili) // jejili. - 1908. - #9. - gv. 63. – an- 2-3; gagrZ. ix.: Cveni aliaqoTi. - 1912. - #1. - gv.
dazebi; 2-4;
79. SantaJistebi: [iumoristuli leqsi saorsulo 100. anagrama // jejili. - 1912. - #12. - gv. 731-732;
kasis Sesaxeb]] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #25. - 101. barels: (misi werilis gamo `sax. gaz.~-Si). [iumo-
gv. 9; ristuli leqsi] // aliaqoTi. - 1912. - #1. - gv. 5;
80. SantaJisti ilia // eSmakis maTraxi. - 1908. - 102. gamocana // jejili. - 1912. - #11. - gv. 637-638;
#31. - gv. 4; 103. giqo da niko: (suraTi). [iumoristuli scena]
81. col-qmarni - SantaJistebi: (scena quCaSi). [iu- // Solti: saoxunjo almanaxi. - 1912. - #1. - gv.
moristuli gasaubreba leqsad] // eSmakis ma- 2-3;
Traxi. - 1908. - #29. - gv. 5; 104. mendliani ZaRli: [iumoristuli leqsi] // Cveni
82. ZaRli da adamiani: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - aliaqoTi. - 1912. - #2. - gv. 6;
1908. - #41. - gv. 8; 105. mikitani vaso: [iumoristuli leqsi] // axali xa-
83. xaSmidan: eSmako! Senma maTraxma marTlac rom Tabala: saoxunjo almanaxi. - 1912. - #1. - gv. 6;
gasWra Zalian... [iumoristuli leqsi] // eSmakis 106. mxedari: (SoTaseburi). [leqsi] // soflis alia-
maTraxi. - 1908. - #31. - gv. 13. - werilebi eSmaki- qoTi. - 1912. - #1. - gv. 2;
sadmi; 107. niko da kedeli: [iumoristuli leqsi] // jeji-
84. xaSmi: [iumoristuli leqsi Savrazmelebze] // li. - 1912. - #12. - gv. 703-704;
eSmakis maTraxi. - 1908. - #21. - gv. 11. - werile- 108. saiqiodan dabrunebuli: (zRaparsaviT) // xuma-
bi eSmakisadmi; ra: saoxunjo almanaxi. - 1912. - #2. - gv. 1-3;
85. xolera: [iumoristuli leqsi] // maTraxi. - 109. saiqiodan dabrunebuli: werili II. [iumori] //
1908. - #3. - gv. 12; aliaqoTi. - 1912. - #1. - gv. 2;
86. xucis simRera: (vuZRvni xaSmel moZRvars). [iu- 110. saiqiodan dabrunebuli: (werili N3). [iumo-
moristuli leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1908. - ristuli proza] // aliaqoTi. - 1912. - #2. - gv.
#28. - gv. 5; 2-3;
87. jadoqari: [iumoristuli leqsi saorsulo kasis 111. qalaqis scena: (aleqsandrovis baRSi) // satana:
Sesaxeb] // eSmakis maTraxi. - 1908. - #24. - gv. 15; saoxunjo Jurnali. - 1912. - #2. - gv. 3-4;
88. agenti: [iumoristuli leqsi qalaqis sabWos 112. qalaqis scena: [iumoristuli proza] // Solti:
moxeleze] // salamuri. - 1909. - #1. - gv. 16; saoxunjo almanaxi. - 1912. - #2. - gv. 2-3;
89. Tamaris gvirgvini: (istoriuli Semecneba). 113. Sarada: zma (warmodgenili m. lelaSvilisagan)
[leqsi] // nakaduli: saymawvilo Jurnali mozr- // jejili. - 1912. - #12. - gv. 703;
dilTaTvis. - 1909. - #10. - gv. 15-19; 114. winaT da exla: (saamdrovo SeniSvnebi) // so-
90. mikitnebi // eSmakis maTraxi. - 1909. - gamoc. 8. - flis aliaqoTi. - 1912. - #1. - gv. 2-3;
gv. 3; 115. WidaobaSi: [iumoristuli leqsi] // Solti:
91. pawawina, TeTri matli...: (warmodgenili m. le- saoxunjo almanaxi. - 1912. - #1. - gv. 4-5;
laSvilis-mier). [gamocana] // jejili. - 1909. - 116. avadmyofi suli: [leqsi] // susxi. - 1913. - #4. -
#4. - gv. 63; gv. 5;
92. pirveli avadmyofoba...: anagrama // nakaduli: 117. akrostixi: [warmodgenili m. lelaSvilis mier]
saymawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - // jejili. - 1913. - #7-8. - gv. 424. - wvrilmani. -
1909. - #13. - gv. 24. - axsna: #16. - gv. 24; eZRvneba ivane maCabels;
93. pirveli - qvaa, bavSvebis...: Sarada leqsad al- 118. akrostixi: wlis Tavze (warmodgenili misganve
manax `salamurze~ // salamuri. - 1909. - #2. - gv. [m. lelaSvilisagan]) // jejili. - 1913. - #6. - gv.
15; 349-350.. – wvrilmani;

783
119. anagrama. Sarada: (warmodgenili m. lelaSvili- 142. anagrama: (warmodgenili m. lelaSvilis mier) //
sagan). // jejili. - 1913. - #2. - gv. 95-96; jejili. - 1914. - #9. - gv. 497. - wvrilmani;
120. anagrama: (warmodgenili m. lelaSvilisagan) // 143. aryis anTeba: (scena) // susxi. - 1914. - #8. - gv.
jejili. - 1913. - #3. - gv. 157; #4. - gv. 226. – 3-4;
wvrilmanebi; 144. gamocana: [leqsi] // laxti. - 1914. - #7. - gv. 8;
121. anagrama: [warmodgenili m. lelaSvilis mier] // 145. veris ambavi: [leqsi] // laxti. - 1914. - #2. - gv.
jejili. - 1913. - #7-8. - gv. 423-424; #11. - gv. 7-8;
622. - wvrilmani; 146. matyuara: [leqsi] // laxti. - 1914. - #3. - gv. 6;
122. gamocana. zma, anagrama, Sarada. (warmodgenili 147. mkiTxavi: (veris ambavi). [leqsi] // laxti. - 1914.
m. leleSvilisagan) // jejili. - 1913. - #1. - gv. - #4. - gv. 8;
33-34; 148. celqi gogla: [leqsi] // jejili. - 1914. - #5. -
123. gamocana: (warmodgenili m. lelaSvilis mier) gv. 272-273;
// jejili. - 1913. - #11. - gv. 622. – wvrilmani; 149. akrostixi. Sarada: (warmodgenili m. lelaSvi-
124. gveli: [leqsi] // susxi. - 1913. - #3. - gv. 2; lis mier) // jejili. - 1915. - #5. - gv. 285-286..
125. gogebaSvili, i. akrostixi: (warmodgenili m. - wvrilmani;
lelaSvilis mier) wlis wirvis gamo. // jejili. 150. SaSvi: [leqsi] // jejili. - 1915. - #3. - sxva da
- 1913. - #5. - gv. 320; sxva ambebi;
126. erTxel ezopis batoni...: [igavi] // jejili. - 151. akrostixi: (mixeil lelaSvilisa) // jejili. -
1913. - #5. - gv. 316-317; 1916. - #5. - gv. 288. – wvrilmani;
127. zma: (warmodgenili m. lelaSvilisagan) // jeji- 152. akrostixi: (warmodgenili m. lelaSvilisagan)
li. - 1913. - #6. - gv. 349; #7-8. - gv. 423; #11. // jejili. - 1916. - #11-12. - gv. 703. – wvrilmani;
- gv. 622. – wvrilmani; 153. Sarada: (warmodg. gansveneb. lelaSvilisagan)
128. igaviseburi: `yvavi~ da bulbuli (mibaZva) // // jejili. - 1916. - #6. - gv. 349-350. – wvrilmani;
WinWari. - 1913. - #7. - gv. 8; 154. akrostixi: (gansvenebuli m. lelaSvilis dRiu-
129. mgosnis moTqma: (ocneba) [leqsi] // susxi. - 1913. ridan) // jejili. - 1917. - #1. - gv. 27.
- #1. - gv. 4-5;
130. mepuris godeba // WinWari. - 1913. - #7. - gv. 7-8; Targmna:
131. mze amodis: [leqsi] // aur-zauri: saoxunjo al- 1. ezope. – a) mgeli da ZRarbi: (ezopis igavi).
manaxi. - 1913. - marti. - #1. - gv. 4; [Targmani] m. leleSvilisa // jejili. - 1893. -
132. papirosi: (saistorio-saamdrovo). [moTxroba] #6. - gv. 20; b) mela da mayvali: (ezopis igavi)
// aur-zauri: saoxunjo almanaxi. - 1913. - mar- [Targmani] m. l-isa // jejili. - 1893. - #3. - gv.
ti. - #1. - gv. 2-3; 26; g) mtredi da mimino: (ezopis igavi). [Targma-
133. ra mivqare mamivida!..: (vuZRvni g. gelikuraSvi- ni] m. lelaSvilisa // jejili. - 1893. - #4. - gv.
ls) [piesa] // axali WinWari: saoxunjo almanaxi. 35; d) melia da maimuni: (ezopis igavi). [Targma-
- 1913. - #1; ni] m. lelaSvilisa // jejili. - 1894. - #4. - gv.
134. saqulas saidumlo: [piesa] // axali WinWari: 60-61; e) melia da wero: (ezopis igavi). [Targma-
saoxunjo almanaxi. - 1913. - #2. - gv. 2; ni] m. lelaSvilisa // jejili. - 1894. - #6. - gv.
135. saxumaro gamocana: (rusulidan. warmodgeni- 37-39; v) glexi da angelozi: [igavi. Targmani] m.
li m. lelaSvilis mier) // jejili. - 1913. - #11. lelaSvilisa // jejili. - 1895. - #3. - gv. 3-4; z)
- gv. 654. – wvrilmani; kiborCxala da misi Svili: (ezopis igavi). [leq-
136. sizmris axsna: [iumori] // ori xumara: salite- si] // nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdil-
raturo mxatvruli almanaxi. - 1913. - #2. - gv. TaTvis. - 1908. - #9. - gv. 61-62.
6;
137. Sarada: [leqsi] // aur-zauri: saoxunjo alma- mis Sesaxeb:
naxi. - 1913. - marti. - #1. - gv. 8. - sqolioSi beS- 1. WiWinaZe, zaqaria. werili redaqciis mimarT //
tias SeniSvna; iveria. - 1892. - 5 seqtemberi. - #188. - gv. 4;
138. Sarada: (warmodgenili m. lelaSvilis mier) // 2. bibliografia: [recenzia] // mogzauri. - 1901. -
jejili. - 1913. - #11. - gv. 654; 1914. - #10. - gv. #6-7. - gv. 724;
560-561. – wvrilmani; 3. kvirxila. gakvra-gamokvriT: (axirebuli pro-
139. Zvel wels: [leqsi] // axali WinWari: saoxunjo testis gamo) // Solti: saoxunjo almanaxi. -
almanaxi. - 1913. - #1. - gv. 2; 1912. - #1. - gv. 6-7;
140. amxanagebs!: (saaxalwlo milocva) [leqsi] // 4. sizmris axsna: [iumori] // ori xumara: salite-
susxi. - 1914. - #5. - gv. 2; raturo mxatvruli almanaxi. - 1913. - #2. - gv.
141. anagrama. zma. akrostexi: (warmodgenili m. le- 6;
laSvilis mier) // jejili. - 1914. - #7-8. - gv. 5. mixeil lelaSvili // laxti. - 1914. - #14. - gv.
427. - wvrilmani; 5. - teqsts axlavs poetis suraTi;

784
6. imedaSvili, iosebi (arimaTieli, ioseb) mu- 1949 wlebis saxelmwifo biujetis Sesrulebis
Sa-mwerali // Teatri da cxovreba. - 1915. - #19. Sesaxeb moxsenebis gamo: mSromelTa deputate-
- gv. 4. - mamuliSvilTa sadideblad; bis Tbilisis saqalaqo sabWos aRmaskomis Ta-
7. mixeil lelaSvili: [foto] // Teatri da cxo­ vmjdomaris amx. m. lelaSvilis sityvebi: saq.
vreba. - 1915. - #16. - gv. 3. ssr umaRlesi sabWos mexuTe sesia // komunisti.
- 1950. - 15 ivlisi. - #152.
wyaro:
1. bibliografia: [recenzia] // mogzauri. - 1901. - mis Sesaxeb:
#6-7. - gv. 724; 1. amierkavkasiis rkinigzis sammarTvelos ko-
2. saxalxo gazeTi. - 1914. - 31 ianvari. - #1104; leqtivma Tbilisis saqalaqo sabWos deputa-
3. imedaSvili, iosebi (arimaTieli, ioseb) mu­ tobis kandidatad erTsulovnad daasaxela
Sa-mwerali // Teatri da cxovreba. - 1915. - #19. mixeil mixeilis Ze lelaSvili: komunistebisa
- gv. 4. - mamuliSvilTa sadideblad; da upartioebis stalinuri blokis kandidate-
4. mixeil lelaSvili: [foto] // Teatri da cxo­ bi // komunisti. - 1950. - 18 noemberi. - #258;
vreba. - 1915. - #16. - gv. 3. 2. lenin-stalinis partiis erTguli Svili: [l.p.
5. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- beria da m. lelaSvili] // komunisti. - 1950. -
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis 3 marti. - #47. - rubrika: komunistebisa da
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g. i. kiknaZe; upartioebis stalinuri blokis kandidatebi;
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. 3. miqoianis saxelobis Tbilisis xorckombina-
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ tis muSa-mosamsaxureebma da inJiner-teqni-
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ kurma muSakebma kavSiris sabWos deputato-
binati), 1941. – gv. 475; bis kandidatad wamoayenes anastas ivanes-Ze
6. baqraZe, g. i. qarTuli periodika, 1819-1945 / miqoiani, erovnebaTa sabWos deputatobis
bibliografia Sedgenili g. i. baqraZis mier; v. kandidatad - mixeil mixeilis-Ze lelaSvili:
i. egnataSvilis red. - Tb., 1946 [1947]. - gv. 257. xalxi asaxelebs ssr kavSiris umaRlesi sabWos
deputatobis kandidatebs // komunisti. - 1950.
lelaSvili, mixeil mixeilis Ze (1910, - 6 Tebervali. - #28; Заря Востока. - 1950. - 6
7/IV – ) – gamomgonebeli, eleqtro inJineri, – февраля. - #27;
daibada TbilisSi. daamTavra Tbilisis indus­ 4. ssr kavSiris umaRlesi sabWos deputatobis
triuli teqnikumi da kavSirgabmulobis ins­ kandidatTa registracia // komunisti. - 1950. -
tituti, codnis gasaRrmaveblad, 1935 wels, 21-23 Tebervali. - #39-41;
ruseTis yvela TvalsaCino kavSirgabmulobis 5. Кандидаты сталинского блока коммунистов и
qarxana daaTvaliera da Seiswavla. беспартийных: Краткие биографические сведения
jer kidev institutSi swavlis dros ga­ // Заря Востока. - 1950. - 21-26 февраля. - #38-43;
moigona kombinirebuli telefoni, e. i. xu­ 6. Предвыборное совещание представителей
Ti telefoni erT telefonSi gaaerTiana da трудящихся Ленинского, Сталинского и
gaamartiva, rac iZleoda drois, adgilisa da Молотовского районов гор. Тбилиси единодушно
Tanxis did dazogvas da muSaobas aCqarebda поддержало выдвижение кандидатами в
(amis gamo, 4 TviT samsaxuridan gaaTavisu­ депутаты Верховного Совета СССР великого
fles jamagiris SenaxviT. garda amisa, 1000 вождя народов Иосифа Виссарионовича Сталина
man. misces, rom codna ufro Seevso). и товарищей В. М. Молотова, Г. М. Маленкова, Л.
misi gamogoneba, romelsac avtorma `kom­ П. Берия, К. Е. Ворошилова, А. И. Микояна, Л. М.
binacia~ uwoda, praqtikaSi gamoiyeneboda Кагановича, А. А. Андреева, Н. С. Хрущева, Н. А.
(ufro dawvrilebiT ix. `axalgazrda komunis­ Булганина, Н.М. Шверника, А. Н. Косыгина, К. Н.
ti~, 1934, #270). Чарквиани, А. И Антонова, Ш. Ф. Кохреидзе, Д. А.
Чичинадзе, М. М. Лелашвили // Заря Востока. -
gamoqveynebulia: 1950. - 7 февраля. - #28;
1. mekavSireebi pirvelobas ar daTmoben: [gzis ka- 7. Представители трудящихся Тбилисского-
vSirgabmulobis ufrosis moadgilis werili] Орджоникидзевского и Тбилисского - имени 26
// stalinuri lokomotivi. - 1944. - 1 ivlisi. - комиссаров избирательных округов единодушно
#79; поддержали выдвижение кандидатами в
2. Tbilisis raionuli sabWoebi axali amocane- депутаты Совета Национальностей Иосифа
bis winaSe: mSromelTa deputatebis Tbilisis Виссарионовича Сталина и товарищей В. М.
saqalaqo sabWos aRmaskomis Tavmjdomaris we- Молотова, Г. М. Маленкова, Л. П. Берия, К. Е.
rili // komunisti. - 1949. - 4 seqtemberi. - #176; Ворошилова, А. А. Андреева, А. И. Микояна, Л.
3. kamaTi saqarTvelos ssr 1950 wlis saxelmwifo М. Кагановича, Н. С. Хрущева, Н. М. Шверника,
biujetis Sesaxeb da saqarTvelos ssr 1948 da К. Н. Чарквиани, З. Н. Чхубианишвили, М. М.

785
Лелашвили, Д. А. Чичинадзе, Ш. Ф. Кохреидзе mayris xeobaSi, pankiss, barisaxos da oseTis
и Т. М. Матиашвили // Заря Востока. - 1950. - 18 yvela samrevloSi). 1889 wels miwveul iqna
февраля. - #36; saeparqio saskolo sabWos wevrad da saganma­
8. Tbilisis orTopediisa da aRdgeniTi qirur- naTleblo saqmeTa aRmasrulebad. 1890 wels
giis institutis koleqtivma saqarTvelos ssr saingiloSi saZirkveli Cauyara qurumxis
umaRlesi sabWos deputatobis kandidatad wm. giorgis eklesias da kaxis dedaTa skola
daasaxela m. m. lelaSvili: q. Tbilisis tols- aaSenebina. 1892 wels TismaloSi qristiano­
tois saarCevno olqi // komunisti. - 1951. - 13 baze moaqcia 62 suli, imave xanebSi, `kavkasia­
ianvari; Si qristianobis aRmadgenel sazogadoebas~
9. kamaTi saqarTvelos kp (b) Tbilisis saqalaqo fuli gadaadebina taZarTa gansaaxleblad.
komitetis saangariSo moxsenebis gamo: [m. ja- dainiSna ioane zedaznis monastris iRumenad,
Sis, m. CikvaiZis, v. kupraZis, m. lelaSvilisa da 1893 wels – arqimandritad, wm. stefanes mo­
g. gegeSiZis sityvebi]: Tbilisis XX saqalaqo nastris winamZRvrad da qarTl-kaxeTis epar­
partiuli konferencia // komunisti. - 1951. - 18 qiis monasterTa blaRoCinad. gaamSveniera
ianvari; xirsis monasteri, wm. stefanes taZari da Ta­
10. Общее собрание профессоров, научных visi xarjiT gaxsna samrevlo skola. 1896 wels
работников, врачей, рабочих и служащих miiwvies qarTl-kaxeTis sasinodo kantoris
Тбилисского научно-иследовательского wevrad, 1897 wels – ioane naTlismcemlis mo­
института ортопедии выдвинуло кандидатом в nastris winamZRvrad (sadac sakuTari xarjiT
депутаты Верховного Совета Грузинской ССР gaxsna sof. xaSmis samrevlo skola). amasTana­
М. М. Лелашвили: Коммунисты и беспартийные ve, dainiSna `dabadebis~ gamsworebeli komi­
совместно выдвигают кандидатами Верховного tetis, Tbilisis siZveleT sacavis da Rarib­
Совета Грузинской ССР верных советских Ta samzrunvelos Tavmjdomared, 1898 wlis
патриотов // Заря Востока. - 1951. - 12 января. 17 aprils – goris mRvdelmTavrad, mcxeTis
taZris ganmaaxlebeli komitetis Tavmjdoma­
wyaro: ris amxanagad da qarTuli enisa da saeklesio
1. axalgazrda komunisti. - 1934. - 23 noemberi. - galobis swavlebis meTvalyured (seminarias,
#270. saeparqio dedaTa da sasuliero saswavle­
belSi), 1900 wlis zafxulSi – saqarTvelos
leonide kaTalikos-patriarqi saeqsarxosos saqmeTa gamged, imave wels – ime­
[eriskacobaSi longinoz oqropiriZe] reTis episkoposad (gardacvlili besarion
(1861 – 1921, 11/VII) – mqadagebeli, – saganma­ episkoposis adgilze).
naTleblo, saeklesio da sazogado moRvawe, 1905 wels uwmidesi sinodis krebebSi mo­
ruseTis samecniero akademiis wevri, avtoke­ nawileobda, sadac saqarTvelos eklesiis
falisti, – sasuliero winaparTa STamoma­ TviTmmarTvelobis (avtokefalobis) aRdge­
vali, – daibada 1861 wels. 8 wlisam swavla nas icavda.
daiwyo Tbilisis sasuliero saswavlebelSi 1917 wels, revoluciis dawyebisas,
Tavisi biZis, aleqsandre episkoposis (1824- maxlobeli monawileobiT gaZevebul iqna ru­
1907), xelmZRvanelobiT. umaRlesi saRvTis­ sis eqsarxosi platoni, romlis Semdeg, re­
metyvelo ganaTleba miiRo kievis sasuliero voluciurad Seudga saqarTvelos eklesiis
akademiaSi, miaRwia sasuliero wodebis umaR­ marTva-gamgeobas (rodesac am striqonebis
les xarisxs, Tavi isaxela saeklesio da sazo­ damwerma, sxvebTan erTad, rusis berebis par­
gadoebrivi moRvaweobis asparezze. gardaic­ paSi alagma da eqsarxosis yof. binaSi leoni­
vala 1921 wlis ivlisis 11. daikrZala sionis des SeuZRva gafrTxilebiT: mamao, icodeT,
taZarSi. SesaZloa platon eqsarxosis muxanaTobiT aq
1887 wels berad aRikveca. 1888 wels, sikvdili gelodeTo, leonidem miugo: – mere
umaRlesi ganaTlebis damTavrebisTanave, dai­ ra? saqarTvelo mtarvalTagan usisxlod ara­
niSna `kavkasiaSi qristianobis aRmadgeneli sodes gaTavisuflebula da me bednieri viq­
sazogadoebis~ skolebis inspeqtor-mision­ nebi, Tu dRes saqarTvelos eklesiis, xolo
rad, imave dRidan saingilos, fSav-xevsureTs, miT Cveni samSoblos gasaTavisufleblad Cemi
mTiuleTsa da oseTSi dadioda sofliT-so­ sisxli daiRvrebao). kirion II kaTalikosis ar­
flad, dabidan-dabad da xalxs mdabio, ga­ Cevis dros mis mosaydred airCa.
sagebi eniT uqadagebda saxarebis sityvas, 1918 wels, kirion II-is veragulad mok­
swavla-ganaTlebis saWiroebasa da samSoblo vlis Semdeg, 1919 wlis Tebervlis 23, mcxeTa­
qveynisadmi siyvaruls. didi Sroma dasdo Si arCeul iqna sruliad saqarTvelos kaTo­
TuS-fSav-xevsurTa Soris swavla-ganaTlebis likos-patriarqad, romel TanamdebobaSiac
saqmes (daaarsa skolebi rokas, ediss, guda­ medgrad icavda saqarTvelos saeklesio-sasu­

786
liero da saqveyno sazogadoebriv da saxel­ 5. sityva wm. ninoobis dRes. - Tb.: sionis RvTis­
mwifoebriv interesebs. mSoblis Zmobis gamocema, 1915 (a. kereseliZis
cnobili iyo, rogorc mWevrmetyveli mqa­ st.). - 8 gv..
dagebeli, qristes mcnebis WeSmariti moZRva­
ri, samSoblo qveynis moyvaruli mamuliSvili gamoqveynebulia:
da swavla-ganaTlebis gamavrcelebeli. mis qa­ 1. paraskevas [vaJa-fSavelas] werilis gamo // ive­
dagebaTa sagani iyo saqarTvelos Tanamedro­ ria. - 1891. - 24 Tebervali. - #44. - gv. 2-3;
ve mdgomareoba, eris yofa-cxovreba, av-kargi, 2. sityva, Tqmuli ninooba dRes, sionis taZarSi
Rirseba-naklebuleba, sazogadoebriv-zneo­ iRumenis leonidis mier // mwyemsi. - 1893. - #2.
brivi mxare, Tavisufleba da sxv. - gv. 13-14;
sxvaTa Soris, igi moZRvrebda, rom `ada­ 3. sityva Tqmuli 8 ivliss Sio-mRvimis monaster­
mianTa arsebobis erTaderTi safuZveli si­ Si aleqsandre episkoposis berobaSi ormocda­
marTlea, adamianTa kacoba mxolod simarT­ aTi wlis Sesrulebis dRes // iveria. - 1895. - 15
leSi ixateba, kaci is aris, vinc simarTliT ivlisi. - #149. - gv. 2;
cxovrobs, simarTles emsaxureba da yovel 4. sityva, Tqmuli arqimandritis leonidis mier
wams mzadaa msxverpli Seswiros simarTles...~. xirsis wm. stefanes monastris taZarSi 27 de-
simarTlis TqmisaTvis Tavi mokveTes ioane kem. 1894 w. // mwyemsi. - 1895. - #2. - gv. 12-14;
naTlismcemels, magram saxeli ioanesi sauku­ 5. Sesxma Tqmuli rafiel erisTavis ormoc-
nod SerCa qristianobas. `qarTvelebsac gv­ da-aTis wlis iubiles dRes // iveria. - 1895. - 24
yavda sakuTari naTlismcemeli. es iyo didi oqtomberi. - #229. - gv. 1-2;
ilia WavWavaZe, mouridebli da medgari mcve­ 6. werili redakciis mimarT / leonide arqiman­
li-mqadagebeli simarTlisa da samarTliano­ driti // iveria - 1895. - 8 ivlisi. - #143. - gv.
bisa, romlis veragulad mokvlam gagviRviZa 3-4;
erovnuli Segneba...~. `dRevandeli umagali­ 7. b-n mose janaSvilis werilis gamo // iveria. -
To omis zarbaznebis grial-quxili TiTqos 1898. - 3 aprili. - #72. - gv. 2;
beWeds akravs ilias moZRvrebas da gvikar­ 8. sityva, zaqes kviriakes zeda // mwyemsi. - 1899. -
naxebs: fexze dadeqiT didno da patarano! #3. - gv. 11-12;
moupoveT samSoblos Tavisufleba da Zils nu 9. sityva, Tqmuli 1-s oqtombers, mcxeTis sve-
miscemT Tqvens Tvalebs, vidre ar gamoWedavT ti-cxovelis taZarSi // mwyemsi. - 1899. - #19. -
mis bednierebaso~. gv. 13-15;
`maS, xeli xels mivsceT qalma da kacma, 10. sityva, Tqmuli 14 ianvars, qarTvelTa ganma-
da mxardamxar wavideT samSoblos ganTavisu­ naTlebel wm. ninos dResaswaulis dRes sionis
flebisaken!.. dRevandeli dRe (1917 wlis ag­ taZarSi goris episkoposis yovlad usamRvde-
vistos 29, ilia WavWavaZis sikvdilis 10 wlis­ loesis leonides mier // mwyemsi. - 1899. - #2.
Tavi) didebuli sionis zaris rekvaa, rom Tavi - gv. 13-14;
dasdo sayvareli samSoblos keTildReobisa­ 11. sityva, Tqmuli 29 noembersa mRvdel mowamisa
Tvis!..~ (`Teatri da cxovreba~, 1917, #35, gv. abibos, nekres qalaqis episkoposis xsenebis
2-3). dResa anCisxatis taZarSi // mwyemsi. - 1899. - #1.
ena hqonda martivi, Tanamedrove, advi­ - gv. 10-13;
lad gasagebi. qadagebani gazeTebSia gabneuli. 12. pirveli sityva, Tqmuli mis yovlad usamRv-
deloebis leonidis mier quTaisis sakaTedro
calke gamocemulia: taZarSi 17 seqtembers pirvelad eparqiaSi Se-
1. ori sityva didebulis saqarTvelos mefis mobrZanebis dros // mwyemsi. - 1900. - #18. - gv.
erekle meoris gardacvalebidan asi wlis Ses­ 3-6;
rulebis gamo. - tf., 1898 (m. SaraZis st.). - 18 gv. 13. sityva, zaqes kviriakesa zeda Tqmuli 30 ian-
2. wm. ninos dReoba da misi mniSvneloba: ori si­ vars kaloubnis ekklesiaSi // mwyemsi. - 1900. -
tyva, Tqmuli foTis sakrebulo taZarSi 14 #3. - gv. 9-11;
ianvars 1912 w. episkopos leonidesagan da mR. 14. sityva, Tqmuli 20 Tebervals anCisxatis ta-
m. kelenjeriZisagan. - quTaisi: Jurnal `Sinau­ ZarSi, gansvenebuli mRvdlis aleqsandre mo-
ri saqmeebis~ redaqciis gamocema #10, 1912 lodinaSvilis anderZis agebazed // mwyemsi. -
(st. `Zmoba~). - 30 gv.; 1900. - #4. - gv. 12-13;
3. sityvani da moZRvrebani. - w. 1: qarTveli wmin­ 15. sityva, Tqmuli imereTis eparqialur gabrie-
danebis dReebi. - foTi, 1914 (l. m. tuRuSis lis dedaTa saswavleblis mowafeTadmi yo-
st.). - 1914. - 285, [2] gv.; vlad samRvdelo leonidis mier maTi meufebis
4. sityva wm. Tamar mefis dRes 1-l maiss. - Tb.: ga­ xsenebuli saswavleblis eklesiaSi pirveli
mocema sionis RvTismSoblis Zmobisa, 1915 (ar. wirvis Sesrulebis dros 15 oqtombers // mwyem-
m. kereseliZis st.). - 23 gv.; si. - 1900. - #20. - gv. 13-14;

787
16. sityva, Tqmuli ors Tebervals mirqmis dRes, 35. batono redaqtoro! // iveria. - 1904. - 4 agvis­
Tbilisis samebis ekklesiaSi // mwyemsi. - 1900. - to. - #179. - gv. 2-3;
#4. - gv. 9-11; 36. sityva, argveTis mTavarTa didTa mowameTa
17. sityva, Tqmuli ors oqtombers mowameTis mo- daviT da konstantines dRes // mwyemsi. - 1904.
nasterSi // mwyemsi. - 1900. - #22. - gv. 11-12; - #20. - gv. 14-15;
18. sityva, Tqmuli Sio mRvimis monasterSi 17 Te- 37. sityva, Tqmuli gelaTis monasterSi wirvis
bervals, Rirsi mama Sio mRvimelis wm. nawilTa Semdeg, 8 seqtembers 1904 w. // mwyemsi. - 1904. -
aRmosvenebis dRes // mwyemsi. - 1900. - #5. - gv. #17. - gv. 5-7;
9-11; 38. sityva patiosani da cxovelmyofeli jvarTa-
19. sityva 21 kviriakesa, Tqmuli quTaisis sakaTe- maRlebis dRes // mwyemsi. - 1904. - #19. - gv. 13-
dro taZarSi // mwyemsi. - 1901. - #21. - gv. 1-3; 16;
20. sityva, Tqmuli 8 seqtembers - RvTismSoblis 39. simarTle mcxeTis samTavros dedaTa monas­
dabadebis dRes gelaTis taZarSi // mwyemsi. - tris oqonis xatis Sesaxeb // iveria. - 1905. - 9
1901. - #17-18. - gv. 22-24; Tebervali. - #19. - gv. 3;
21. sityva, Tqmuli sof. xaragaulSi 23 enkenis- 40. mamao redaqtoro! // sityva. - 1906. - #3. - gv. 15-
Tves ekklesiisa da samrevlo Skolis kurTxe- 16;
vis gamo // mwyemsi. - 1901. - #20. - gv. 11-12; 41. sayuradRebod saqarTvelos samRvdeloebisa
22. sityva, iTqva ors dekembers quTaisis sakrebu- // mwyemsi. - 1906. - #8. - gv. 1-2; jvari vazisa. -
lo taZarSi wmidaTa Soris wilknis episkopo- 1906. - #7. - gv. 8-9
sis xsenebis dRes // mwyemsi. - 1901. - #23-24. - gv. 42. quTaisi // isari. - 1907. - 2 seqtemberi. - #192. -
14-17; gv. 3;
23. sityva iTqva quTaisis sakrebulo taZarSi 43. cru cnobebi quTaisSi qarTuli saeklesio
did-marxvis pirveli kviriakis SabaTs Semdeg
galobis Sesaxeb // isari. - 1907. - 8 dekemberi. -
wm. ziarebis miRebisa // mwyemsi. - 1901. - #5. - gv.
#271. - gv. 4;
12-13;
44. sityva akakis iubileis dRes // momavali. - 1908.
24. moZRvreba kviriakesa, Tqmuli quTaisis saka-
- 7 dekemberi. - #26. - gv. 4; agreTve, ix.: Sinauri
Tedro taZarSi // mwyemsi. - 1902. - #1-2. - gv. 17-
saqmeebi. - 1908. - #28. - gv. 1-4;
18;
45. ganja: sizmraT vnaxe, rom eSmaki... [iumoristu-
25. sityva, Tqmuli 8 enkenisTves gelaTis monas-
li leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1909. - gamoc. 7.
tris taZarSi yovlad wmida RvTismSoblis da-
- gv. 7-8;
badebis dRes // mwyemsi. - 1902. - #18. - gv. 10-11;
46. sityva, Tqmuli 11 oqtombers q. baTumSi gri-
26. sityva marTl-madideblobis kviriakesa, Tq-
gol volskis dasaflavebaze // Sinauri saqmee-
muli quTaisis sakaTedro taZarSi // mwyemsi. -
bi. - 1909. - #28. - gv. 1-3;
1902. - #6. - gv. 1-3;
47. sityva wminda ninos dRes // Sinauri saqmeebi. -
27. sityva ocdaTeqvsmetsa kviriakesa, Tqmuli
1909. - #5. - gv. 5-7;
quTaisis sakrebulo taZarSi // mwyemsi. - 1902.
48. sityva: wm. ninos dRes Tqmuli foTis sakaTe-
- #3. - gv. 13-14;
dro taZarSi 1910 welsa // Sinauri saqmeebi. -
28. moZRvreba, Tqmuli 19 ianvars-Rirsi mama an-
1910. - #4. - gv. 4-6;
ton martoTmyofelis dRes // mwyemsi. - 1903. -
49. 14 ianvari qalaq foTSi // Sinauri saqmeebi. -
#3. - gv. 11-13;
1911. - #5. - gv. 1-4. - teqstis bolos: 14 ianvari
29. moZRvreba: Tqmuli rusulad sasuliero
1911 w.;
saswavleblis mowafeTa win wm. daviT aRmaSene-
blis dRes // mwyemsi. - 1903. - #5. - gv. 12-14; 50. episkopos leonidis sityva, Tqmuli sionis ta-
30. sityva, Tqmuli 13 qristesSobisTves farcxa- ZarSi anderZis wesis Sesrulebis win: [d. z. sa-
nayanevis ekklesiis kurTxevaze // mwyemsi. - rajiSvilis gardacvalebasTan dakavSirebiT]
1903. - #24. - gv. 8-9; // ganaTleba. - 1911. - #7. - gv. 408-409; agreTve,
31. Sesxma Tqmuli T. k. i. muxran-batoniSvilis ix.: Sinauri saqmeebi. - 1911. - #20. - gv. 1-3;
dakrZalvis dRes // mwyemsi. - 1903. - #11. - gv. 4-5; 51. sityva: TeklaTis dedaTa monastris winamZR-
32. sityva, Tqmuli mociqulTa sworis nino qar- vris monazoni ninos iRumeniad kurTxevis ga-
TvelT ganmanaTleblis dResaswaulis daisad mo // Sinauri saqmeebi. - 1911. - #22. - gv. 1-3;
// mwyemsi. - 1903. - #1-2. - gv. 15-16; 52. sityva TeklaTis dedaTa monastris wm. ninos
33. sityva wmidaTa didTa mowameTa argveTis mTa- saxelobaze axali taZris kurTxevis dRes // Si-
varTa daviT da konstantines dRes // mwyemsi. - nauri saqmeebi. - 1911. - #38. - gv. 3-6;
1903. - #20. - gv. 14-16; 53. sityva Tqmuli 6 noembers foTis sakrebulo
34. Sesxma Tqmuli T. k. i. muxran-batoniSvilis taZarSi gansvenebuli n. z. cxvedaZis sulis
dakrZalvis dRes // mwyemsi. - 1903. - #11. - gv. mosaxsenebel panaSvidze // Sinauri saqmeebi. -
4-5; 1911. - #37. - gv. 1-3;

788
54. sityva Rirsi mama Sio mRvimelis xsenebis dRes: 9. arximandritis leonidis xeldasxma // cnobis
[qadageba] // Sinauri saqmeebi. - 1911. - #7. - gv. furceli. - 1898. - 20 aprili. - #511. - gv. 1-2;
3-7; 10. axali ambavi // iveria. - 1898. - 27 oqtomberi. -
55. pr. aleqsandre xaxanaSvilis gardacvalebis #229. - gv. 1;
gamo // Sinauri saqmeebi. - 1912. - #26-27. - gv. 11. gorgaZe, s. arqimandritis leonides saxelwo­
4-7; debis dResaswauli // iveria. - 1898. - 18 aprili.
56. sityva kostantinepolis unetaresis patriar- - #82. - gv. 3;
qis ioakime mesames gardacvalebis gamo // Sin- 12. goris axali episkoposi leonide // cnobis
auri saqmeebi. - 1912. - #44. - gv. 1-3. - sqolioSi: furceli. - 1898. - 5 aprili. - #500. - gv. 1;
iTqva baTumis berZnebis eklesiaSi 24 noembers 13. kviras, 19 aprils... // iveria. - 1898. - 21 aprili.
1912 w.; - #84. - gv. 1;
57. sityva oc da meeqvse kviriakesa: (Cveni ubedu- 14. leonide (arqimandriti). sityva warmoTqmuli
rebis mizezi calmxrivi ganaTlebaa) // Sinauri arqimandrit leonides mier 11 ianvars sionis
saqmeebi. - 1912. - #43. - gv. 1-4; sakaTedro taZarSi Cveni sasiqadulo mefis
58. sityva oc da meoTxe kviriakesa // Sinauri saq- erekle meoris panaSvidis gadaxdis dros // ive­
meebi. - 1912. - #41. - gv. 2-5; ria. - 1898. - 13 ianvari. - #8. - gv. 3;
59. sityva oc da mesame kviriakesa // Sinauri saq- 15. meTvalyure. d. cxinvali. yovlad samRvdelos
meebi. - 1912. - #39. - gv. 1-4; goris episkopozis leonidis mobrZaneba //
60. sityva oc da mexuTe kviriakeze // Sinauri saq- cnobis furceli. - 1898. - 16 ivnisi. - #559. - gv.
meebi. - 1912. - #1. - gv. 2-5; 2;
61. sityva y-d wmida qalwulisa mariamis taZrad 16. mTavrobis gankarguleba // iveria. - 1898. - 16
miyvanebis dRes // Sinauri saqmeebi. - 1912. - aprili. - #80. - gv. 1;
17. natroSvili, a. yovlad samRvdelo leoni­
#40. - gv. 1-5;
de, episkoposi gorisa, vikari, saqarTvelos
62. sityva wm. ninos dRes, Tqmuli foTis sakaTe-
qarTl-kaxeTis eparqiisa // iveria. - 1898. - 30
dro taZarSi // Sinauri saqmeebi. - 1912. - #2-3.
aprili. - #90. - gv. 1-3;
- gv. 8-10;
18. foTi // iveria. - 1898. - 21 ivnisi. - #131. - gv. 1;
63. sityva winamZRvrianT karis sasoflo-sameur-
19. janaSvili, mose (m.s.). sityva warmoTqmuli
neo saswavleblis 30 wlis iubiles dRes // ga-
leonidis mier misi episkoposad saxelwodebis
naTleba. - 1913. - #8. - gv. 600-603;
dRes // iveria. - 1898. - 5 maisi. - #94. - gv. 2-3;
64. oriode sityva b. alxaziSvilis ukanaskneli
20. leonid episkoposi; sityva Tqmuli 14 ianvars,
werilis gamo // ganaTleba. - 1914. - #9. - gv. 686-
qarTvelTa ganmanaTlebel wminda ninos dRe-
688;
saswaulze // iveria. - 1899. - 17 ianvari. - #11.
65. Sesxma: Tqmuli ila WavWavaZis saflavze misi
- gv. 3;
gardacvalebis aTi wlis Sesrulebis Tavze //
21. r. W. sof. martvili. y-d samRvdelo aleqsan­
Teatri da cxovreba. - 1917. - #35. - gv. 2-3.
dre da leonidis mobrZaneba // cnobis fur­
celi. - 1899. - 17 agvisto. - #893. - gv. 3;
mis Sesaxeb:
22. yovlad samRvdelo episkoposis leonidis mo-
1. axali ambavi // iveria. - 1888. - 3 aprili. - #71. -
gzauroba walka-TrialeTSi // iveria. - 1899. -
gv. 2-3;
29 ivlisi. - #160. - gv. 2;
2. iqauri. werili mTidam // iveria. - 1889. - 24 ag­
23. `am dReebSi...~: [episkopos leonidis biogra­
visto. - #180. - gv. 3;
fia] // cnobis furceli. - 1900. - 20 agvisto. -
3. sof. mleTi // iveria. - 1889. - 11 maisi. - #97. - gv. #1215. - gv. 2;
2; 24. ianqoSvili, maTe. yovlad samRvdelo leoni-
4. sof. kaki: (saingilo) // iveria. - 1890. - 27 marti. dis quTaisSi mobrZaneba // iveria. - 1900. - 20
- #66. - gv. 1; seqtemberi. - #204. - gv. 2-3;
5. sof. qareli: (goris mazra) // iveria. - 1892. - 1 25. imereTis episkoposis yovlad usamRvdeloe-
dekemberi. - #254. - gv. 1-2; sis leonidis mibrZaneba WiaTurasa da saCxere-
6. panaSvidi krwanisis velzed samSoblosaTvis Si // mwyemsi. - 1900. - #21. - gv. 5-7;
daxocil meomarTa sulis mosaxseneblad // ive- 26. ioseliani, giorgi. imerTa mimarT // iveria. -
ria. - 1895. - 12 seqtemberi. - #195. - gv. 1-3; 1900. - 17 seqtemberi. - #202. - gv. 2;
7. arqimandritis leonides saxelwodeba da epis- 27. maTi yovladusamRvdeloesobis imereTis epis-
koposis xarisxze ayvana // mwyemsi. - 1898. - #8. koposis leonidis mibrZaneba daba yvirilaSi //
- gv. 7-8; mwyemsi. - 1900. - #19. - gv. 1-3;
8. arximandritis leonidis saxel-wodeba epis­ 28. pirveli sityva, Tqmuli mis yovlad usamRv-
koposad // cnobis furceli. - 1898. - 19 aprili. deloebis leonidis mier quTaisis sakaTedro
- #510. - gv. 3; taZarSi 17 seqtembers pirvelad eparqiaSi Se-

789
mobrZanebis dros // mwyemsi. - 1900. - #18. - gv. sablaRoCinoSi // mwyemsi. - 1902. - #17. - gv. 7-8;
3-6; b) werili xopidam // Sinauri saqmeebi. - 1910. -
29. feraZe, ilia (oriniani). – a) mose janaSvilis #32. - gv. 14-15; g) 13 ama noembers... // Sinauri
wignis: `Грузинские обиатели вне грузии~-s gamo saqmeebi. - 1911. - #38. - gv. 10-11;
(vuZRvni yovlad usamRvdeloess leonides, 43. vaSaZe, besarion. – a) yovlad-usamRvdeloesis
episkoposs gorisas) // iveria. - 1900. - 14 ivnisi. imereTis episkoposis leonidis mobrZaneba
- #126. - gv. 1-2; b) imereTis episkoposi yovlad sarevizioT sof. oTxvisSi (Sorapnis mazra) //
samRvdelo leonidi CuneSis sablaRoCino ol- iveria. - 1902. - 18 ivlisi. - #151. - gv. 2-3; b) yo-
qSi (quTaisis mazra) // iveria. - 1901. - 12 maisi. vlad usamRvdeloesis imereTis episkoposis
- #102. - gv. 2; g) episkoposi leonide. sityvani leonidis mobrZaneba d. yvirilaSi da Sorapnis
da moZRvrebani. wigni pirveli. qarTveli wmin­ sablaRoCinoebis samRvdeloTa kreba // iveria.
danebi: [recenzia] // ganaTleba. - 1914. - #3. - gv. - 1903. - 15 marti. - #60. - gv. 3;
236-239. – bibliografia; 44. Tornike (gegeSiZe). baRdadis saboqaulo: qu-
30. yovlad usamRvdeloesi leonidi, episkoposi Taisis mazra // iveria. - 1902. - 28 ivnisi. - #135.
imereTisa // iveria. - 1900. - 29 agvisto. - #182. - gv. 2-3;
- gv. 2; 45. l. d. zemo imereTi: yovlad samRvdelo imere-
31. wamla wyaroeli. sasiamovno ambavi // iveria. - Tis episkoposis leonidis revizia zemo ime-
1900. - 5 Tebervali. - #27. - gv. 2-3; reTSi // iveria. - 1902. - 18 oqtomberi. - #222.
32. abduSeliSvili, p. s. iTxvisi: Sorapnis mazra // - gv. 2-3;
iveria. - 1901. - 24 marti. - #67. - gv. 2-3; 46. m. j. (janaSvili mose). bibliografia // iveria. -
33. areSiZe, vladimer. masw. `mwyemsis~ korespon- 1902. - 29 noemberi. - #256. - gv. 3;
dencia-s. kulaSi // mwyemsi. - 1901. - #14. - gv. 47. neboZireli, il. imereTis episkopozi leonidi
4-7; / il. neboZirelisa. - Tb.: z. WiWinaZis gamoce­
34. d. xani: (quTaisis mazra) // cnobis furceli. - ma, 1902 (ar. quTaTelaZis st.). - 28 gv.: [4] CarT.
1901. - 30 aprili. - #1451. - gv. 2; furc.;
35. T-t-eli. imereTis episkoposi yovlad-samR­ 48. qoCoreli. xaragauli: imereTis episkoposis
vdelo leonidi: (misi moRvaweobis mokle leonidis CamobrZaneba xaragaulis sablaRo-
ganxilva) // mogzauri. - 1901. - #6-7. - gv. 669- CinoSi (Sorapnis mazra) // iveria. - 1902. - 10
681; ivlisi. - #144. - gv. 2;
36. m. a. S. `mwyemsi~-s korespondencia: (raWidam) // 49. berikacis werilebi: wakiTxuli da gagonili //
mwyemsi. - 1901. - #16. - gv. 4; mogzauri. - 1904. - #5-6. - gv. 326-345;
37. quTaisis sakrebulo taZarSi panaSvidis ga- 50. sityva yovlad samRvdelo leonidisa: waki-
daxda gansvenebulis rafiel erisTavis sulis Txuli dek. g. cagareiSvilis mier s. b. To-
mosaxseneblad: [leonid episkoposis sityva] // furias dasaflavebis dros // mwyemsi. - 1904.
mwyemsi. - 1901. - #5. - gv. 1-3; - #13. - gv. 7-8;
38. RambaSiZe, daviT. – a) yovlad samRvdelo ga- 51. `guSin, 5 aprils~...: [TfilisSi imereTis epis-
brielis saflavze Zeglis dadgma da misi kur- kopos leonidis Camosvla] // iveria. - 1905. - 6
Txeva gelaTis monasterSi // mwyemsi. - 1901. aprili. - #46. - gv. 3;
- #4. - gv. 1-4; b) yovlad samRvdelo imereTis 52. ~imereTis episkoposma leonidma iTxova~: [vos-
episkoposis leonidisagan dResaswaulobiTi torgovis mier gaZevebuli arqimandriti am-
wirva Sio mRvimis monasterSi 21 warsul Te- brosi xelaia daabrunon saqarTveloSi] // ive-
bervals yvelieris xuTSabaTs // mwyemsi. - 1902. ria. - 1905. - 31 ivlisi. - #132. - gv. 3;
- #7. - gv. 7-11; #15-16. - gv. 9-10; #17. - gv. 4-6; 53. ~tfilisSi Camovidnen~...: [episkoposebi: kavka-
#19. - gv. 7-8; 1903. - #1-2. - gv. 6-8; #4. - gv. 10- siisa - germane da imereTisa - leonide] // ive-
11; #7. - gv. 9-11; ria. - 1905. - 23 seqtemberi. - #171. - gv. 3;
39. yovlad-samRvdelo leonide episkoposi ime- 54. avtokefaliis Sesaxeb: [saqarTvelos eklesi-
reTisa: [foto] // mogzauri. - 1901. - #6-7. - gv. is avtokefaliis sakiTxis gansaxilvelad pe-
523; terburgSi Catarda gansakuTrebuli komisiis
40. bzvaneli, giorgi. sof. amaRleba: (quT. mazra) sxdomebi; erTi kreba datova n. marma, meores
// cnobis furceli. - 1902. - 27 ivnisi. - #1850. - aRar daeswrnen episkoposebi kirioni da leo-
gv. 3; nide] // megobari. - 1906. - 23 dekemberi. - #74.
41. bzvaneli, vlado (nacvliSvili, vladimer). – - gv. 2;
a) rion-gaRmis kuTxidgan // iveria. - 1902. - 12 55. anTaZe, k. azri saqarTvelos eklesiis Sesaxeb
ivlisi. - #146. - gv. 2-3; b) rion gaRmis kuTxe // ruseTis gansakuTrebuli krebisa: (Особаго
iveria. - 1904. - 13 Tebervali. - #37. - gv. 3; присуствиа) // mwyemsi. - 1906. - #11-12. - gv. 6-10;
42. damswre. – a) yovlad samRvdelo imereTis 56. axali ambavi: [depeSa peterburgidan episkopos
episkoposis leonidis mobrZaneba xaragaulis leonidis saxelze: seminariis SenobaSi jaris

790
Cadgoma] // cnobis furceli. - 1906. - 11 ianvari. 72. quTaisis ambebi: [patimrebis senakSi gadayvana
- #2976. - gv. 2; cixis gadatvirTvis gamo, peterburgidan epis-
57. depeSa, peterburgidan: [sasuliero akademiaSi kopos leonidis gamomgzavreba] // cnobis fur-
gadaxdil Smidtis panaSvids daeswrnen epis- celi. - 1906. - 22 Tebervali. - #3009. - gv. 3;
koposebi: leonidi da kirioni] // cnobis fur- 73. quTaisis ambebi: [sasuliero saswavleblis ze-
celi. - 1906. - 11 marti. - #3024. - gv. 3; damxedvel grekovis mokvla. episkopos leoni-
58. episkoposni kirioni da leonidi sinodis kre- dis daWra] // Sroma. - 1906. - 1 ivnisi. - #46. - gv.
baze saqarTvelos avtokefalias icaven: [sura- 2;
Ti] // cnobis furceli: suraTebiani damateba. 74. 2 enkenisTves qarTul gimnaziis... // isari. -
- 1906. - 2 marti. - #384. - gv. 1; 1907. - 6 seqtemberi. - #195. - gv. 3;
59. imereTis axali episkoposi: [leonidis nac- 75. giorgobisTves... // isari. - 1907. - 13 noemberi. -
vlad, alaverdis episkoposis, petres da- #250. - gv. 1; 14 noemberi. - #251. - gv. 1;
niSvna] // axali droeba. - 1906. - 5 marti. - #2. 76. episkoposad xel-dasma // isari. - 1907. - 6 noem-
- gv. 2; beri. - #244. - gv. 2;
60. imereTis... // mwyemsi. - 1906. - #21. - gv. 12; 77. episkoposebi leonidi da kirioni // megobari. -
61. mcire SeniSvna: (kulaSis sabl. samR. dadgeni- 1907. - 13 ianvari. - #1. - gv. 4;
lebis gamo) // mwyemsi. - 1906. - #17. - gv. 7-9; 78. zaqaraSvili, al. sof. nagarebi: (quTaisis
62. peterburgi, 27 Tebervali: depeSa: (sakuTari mazra) // isari. - 1907. - 25 agvisto. - #186. - gv.
korespondentisagan): [solovkis monaster- 2-3;
Si episkopos leonidis gagzavnis ganzraxva] 79. i. g. WavWavaZis dakrZalva // Cveni gza. - 1907. - 11
// cnobis furceli. - 1906. - 28 Tebervali. - seqtemberi. - #6. - gv. 2;
#3014. - gv. 3; 80. seminariis paraleluri ganyofilebani // isa-
63. peterburgi: depeSa: (sakuTaris koresponden- ri. - 1907. - 5 aprili. - #75. - gv. 3;
tisagan): [saqarTvelos eklesiis avtokefali- 81. sparsel qarTvelebis mogzauroba // isari. -
is sakiTxis ganxilva sinodSi; leonidisa da ki- 1907. - 11 ivlisi. - #149. - gv. 1;
rionis gamosvla sinodis winaaRmdeg] // cnobis 82. yovlad samRvdelo... // isari. - 1907. - 5 oqtom-
furceli. - 1906. - 11 Tebervali. - #3001. - gv. beri. - #217. - gv. 1; 6 oqtomberi. - #218. - gv. 1;
3; 83. SantaJistebi // isari. - 1907. - 3 noemberi. -
64. peterburgi: [qarTuli enis swavlebis sakiTxi #242. - gv. 2;
saqarTvelos sasuliero skolebSi; kirionisa 84. bosleveli [mWedliZe, estate]. revizia // Sinau-
da leonidis mier avtokefaliis moTxovna] // ri saqmeebi. - 1908. - #6. - gv. 12; #8. - gv. 10-12;
cnobis furceli. - 1906. - 31 ianvari. - #2992. 85. episkopozi leonide... // savaWro gza. - 1908. -
- gv. 2-3; seqtemberi. - #2. - gv. 2. – qronika;
65. politikuri mimoxilva: [ruseTis Sinauri 86. imereTis...: [episkopos leonidis guria-same-
politika. episikoposebis kirionisa da leo- grelos episkoposad daniSvna] // Sroma. - 1908.
nidis peterburgs gawveva avtokefaliis saki- - #2. - gv. 15;
TxTan dakavSirebiT] // sxivi. - 1906. - 5 ianvari. 87. medgari. foTi // isari. - 1908. - 23 Tebervali. -
- #13. - gv. 2; 6 ianvari. - #14. - gv. 1; #44. - gv. 3;
66. ra mdgomareobaSia saqarTvelos ekklesiis av- 88. mRvdelT mTavrebis gadayvan-gadmoyvana // mw-
tokefalobis aRdgenis saqme? // jvari vazisa. yemsi. - 1908. - #5-6. - gv. 3-4;
- 1906. - #2. - gv. 8; 89. sityva, Tqmuli episkopoz leonides mier, 31
67. ruseTi, peterburgis depeSa: [avtokefaliaze agvistos ilia WavWavaZis panaSvidze // savaWro
msjelobis dros, zogierTma uaryofiTi damo- gza. - 1908. - seqtemberi. - #2. - gv. 3. – pressa;
kidebuleba gamoamJRavna qarTveli wmindane- 90. ~stoian~. ar SeiZleba oriode sityva... // dasaw-
bis mimarT; leonidisa da kirionis winaSe maT yisi. - 1908. - 8 marti. - #5. - gv. 4. - muSaTa So-
bodiSi moaxdevines] // patara gazeTi. - 1906. - ris;
24 marti. - #23. - gv. 3; 91. qalaqis sabWom... // isari. - 1908. - 5 Tebervali. -
68. saqarTvelos samRvdeloebis sayuradRebod // #28. - gv. 2. - quTaisis qronika;
jvari vazisa. - 1906. - #2. - gv. 8-9; 92. yovlad samRvdelo aleqsandres... // Suqi. -
69. uwmindes sinodis... // mwyemsi. - 1906. - #1-2. - gv. 1908. - 7 noemberi. - #1. - gv. 1; 8 noemberi. - #2.
23; - gv. 1;
70. uwmindes sinodSi... // mwyemsi. - 1906. - #1-2. - gv. 93. yovlad samRvdelo imereTis episkoposis
24; leonides gadayvana // Sinauri saqmeebi. - 1908.
71. qarTvel episkoposebis dabareba peterburg- - #5. - gv. 9-12;
Si: [molaparakeba avtokefaliis Sesaxeb leo- 94. CxeiZe, meliton. ager erTma weliwadma gan-
nid da kirion episkoposebTan] // cnobis fur- vlo... // amirani. - 1908. - 3 ivlisi. - #98. - gv.
celi. - 1906. - 5 ianvari. - #2973. - gv. 3; 4. - werili redaqciis mimarT;

791
95. Zveli senakidan (levan qavTaraZis dasaflave- 121. mwyemsuri mogzauroba // Sinauri saqmeebi. -
ba) // savaWro gza. - 1908. - 19 oqtomberi. - #15. 1910. - #11. - gv. 16;
- gv. 3; 122. samegrelos erT samrevlos... // Sinauri saqmee-
96. am dReebSi Zmobas mouvida... // Sinauri saqmeebi. bi. - 1910. - #17. - gv. 15;
- 1909. - #20. - gv. 16; 123. yovladsamRvdelo guria-samegrelos epis-
97. gazeTebis sityviT... // mwyemsi. - 1909. - #1. - gv. koposis... // Sinauri saqmeebi. - 1910. - #19. - gv.
11. - axali ambebi da SeniSvnebi; 11;
98. gankargulebis gauqmeba // Cveni azri. - 1909. - 2 124. yovladsamRvdelo leonidem ukve moiara... //
ivnisi. - #27. - gv. 3; Sinauri saqmeebi. - 1910. - #13. - gv. 11;
99. goris episkoposis petres cxedaris gasveneba 125. yovladsamRvdelo leonidis mogzauroba gu-
// Cveni saqme. - 1909. - 10 Tebervali. - #5. - gv. 3; riaSi // Sinauri saqmeebi. - 1910. - #21. - gv. 7-9;
100. deputati gegeWkori quTaisis gubernatorTan #22. - gv. 7-10; #23. - gv. 4-7; #25. - gv. 11-15;
gurulebis gaWirvebis Sesaxeb // foni. - 1909. - #27. - gv. 10-12; #28. - gv. 4-7; #29. - gv. 8-11;
27 seqtemberi. - #4. - gv. 3; #30. - gv. 7-10; #31. - gv. 6-7;
101. drama fulis Sesaxeb // momavali. - 1909. - 26 se- 126. Semowiruleba // Sinauri saqmeebi. - 1910. - #10.
qtemberi. - #25. - gv. 3; - gv. 1;
102. egzarqosis mkvlelebi // Cveni saqme. - 1909. - 10 127. xoxobi. pedagogiur nawils: [iumoristuli
Tebervali. - #5. - gv. 2; leqsebi] // Sinauri saqmeebi. - 1910. - #3. - gv. 16;
103. episkoposi kirioni // droeba. - 1909. - 11 Teber- 128. d. z. sarajiSvilis gasvenebaze... // Sinauri saq-
vali. - #31. - gv. 3; meebi. - 1911. - #19. - gv. 9;
104. episkoposi leonide // Cangi. - 1909. - 4 agvisto. 129. mgzavri. werili senakidan: noqalaqevis ekle-
- #27. - gv. 3; sia // Sinauri saqmeebi. - 1911. - #27. - gv. 8-10;
105. Tfilisi, 19 Tebervali // Cveni saqme. - 1909. - 19 #28. - gv. 9-11;
Tebervali. - #13. - gv. 1; 130. rogorc gavigeT... // Sinauri saqmeebi. - 1911. -
106. iverieli. saaxalwlo milocvebi iverielisa: #9. - gv. 11;
[leqsebi] // Sinauri saqmeebi. - 1909. - #1. - gv. 8-9; 131. y-d samRvdelo leonide reviziaSi // Sinauri
107. kr-Ze. SimSiloba guriaSi da drama fulis saqme saqmeebi. - 1911. - #23. - gv. 6;
// Cveni azri. - 1909. - 16 ivnisi. - #39. - gv. 3; 132. ZimistariSvili, gaioz. yovlad samRvdelo
108. meTvalyure. Cemi dRiuri // iveria. - 1909. - 12 leonidis sarevizioT mogzaurobidam megre-
ianvari. - #2. - gv. 3-4; liaSi // Sinauri saqmeebi. - 1911. - #28. - gv. 12-
109. tfilisi: episkoposi kirioni // droeba. - 1909. 13;
- 10 Tebervali. - #30. - gv. 3; 133. besiki. rafaelis suraTis `madonas~-s win:
110. tfilisi: episkoposis datusaRebis Sesaxeb // STabeWdileba. (vuZRvni Zvirfas mamuliSvils
droeba. - 1909. - 13 Tebervali. - #33. - gv. 3; episkopozs leonids) // Sinauri saqmeebi. - 1912.
111. tfilisi: episkoposis leonidis gaCxreka // - #11. - gv. 10;
droeba. - 1909. - 27 ianvari. - #20. - gv. 3; 134. dadiani, otia elisbaris Ze. T. otia dadianis
112. tfilisi: petre episkoposis gansveneba // werili // Sinauri saqmeebi. - 1912. - #12-13. - gv.
droeba. - 1909. - 10 Tebervali. - #30. - gv. 3; 16-17; agreTve, ix.: gazafxuli: almanaxi. - qu-
113. quTaisis Tavad aznaurTa warmomadgenlebis Taisi, 1912. - #1. - gv. 13-14;
sagangebo kreba // Sinauri saqmeebi. - 1909. - #8. 135. episkopozs leonidsa da Tav. otia dadians So-
- gv. 14-15; ris momxTari uTanxmoebis gamo // Sinauri saq-
114. Semowiruleba // Sinauri saqmeebi. - 1909. - #16. meebi. - 1912. - #4-5. - gv. 11-12;
- gv. 16; 136. saarCevno xronika: TfilisSi da baTumSi qala-
115. 14 noembers marTlmadideblobis aRmadgenel qis arCevnebi... // Cveni arCevani. - quTaisi, 1912.
sazogadoebis... // Sinauri saqmeebi. - 1910. - - #2. - gv. 10-11;
#31. - gv. 15; 137. q. quTaisi, 12 Tebervali // Sinauri saqmeebi. -
116. 23 aprils misma meufebam... // Sinauri saqmeebi. - 1912. - #4-5. - gv. 2-3;
1910. - #17. - gv. 16; 138. Sinauri saqmeebis fosta // Sinauri saqmeebi. -
117. brZnuli gankarguleba // Sinauri saqmeebi. - 1912. - #9. - gv. 16;
1910. - #26. - gv. 16; 139. xundaZe, r. – a) guria samegrelos eparqiis
118. k. wuTisofleli. kargi STabeWdileba // Sinau- blaRoCinTa sayuradRebod // Sinauri saqmeebi.
ri saqmeebi. - 1910. - #28. - gv. 12-14. - teqstis - 1912. - #38. - gv. 12-13; b) kadnieri werilis ga-
bolos: 28 agvisto 1910 w.; mo // Sinauri saqmeebi. - 1913. - #13. - gv. 7-8;
119. martvileli mRvdeli. martvilis monasteri // 140. N. yovladsamRvdelo leonides mogzauroba
Sinauri saqmeebi. - 1910. - #26. - gv. 12-13; samegrelos eklesiebis dasaTvaliereblad //
120. misma meufebam yovlad samRvdelom giorgim... Sinauri saqmeebi. - 1912. - #4-5. - gv. 6-8; #8. -
// Sinauri saqmeebi. - 1910. - #19. - gv. 12; gv. 3-6; #9. - gv. 1-5; #10. - gv. 2-3; #12-13. - gv.

792
12-14; #14. - gv. 3-5; #15. - gv. 14-16; #17. - gv. 159. qronika: tfilelma mitropolitma leonidma
9-11; #18-19. - gv. 6-8; #20. - gv. 4-5; #21. - gv. aRZra... // axali sityva. - 1918. - #12. - gv. 8;
4-6; #22. - gv. 14-16; #24. - gv. 4-7; 160. winamZRvar-i. n. sulxaniSvili... // Teatri da
141. rogorc SevityveT... // Sinauri saqmeebi. - 1913. cxovreba. - 1918. - #9. - gv. 14;
- #12. - gv. 13; 161. gadamalul saeklesio ganZeulobaTa aRmoCe-
142. am JamaT yovlad samRvdelo leonidi... // Sinau- na: [gadamalvis istoria da ganZeulobis sia] //
ri saqmeebi. - 1914. - #2. - gv. 14; komunisti. - 1923. - 19 maisi. - #112. - gv. 1;
143. aRdgoma dRes... // Sinauri saqmeebi. - 1914. - #3- 162. ~uwmindesi kontrrevolucia~ braldebulis
4. - gv. 8; skamze: [saqarTvelos kaTolikos-patriarqis
144. CxikvaZe, z. i. simarTle: filarmoniul sazoga- ambrosis da misi sabWos sasamarTlo proce­
doebis daarsebis Sesaxeb // Teatri da cxovre- sis dasawyisi]: [mowinave statia] // komunisti.
ba. - 1914. - #16. - gv. 12-13; - 1924. - 11 marti. - #58. - gv. 1.
145. graf varancov-daSkovis moRvaweoba saqarTve-
loSi // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #16. - gv. 23- wyaro:
26; 1. iqauri. werili mTidam // iveria. - 1889. - 24 ag­
146. ei vah. Savis gaTeTreba: (baTumisaTvis). [sati- visto. - #180. - gv. 3;
ra] // eSmakis maTraxi. - 1915. - #19. - gv. 6-7; 2. xaSmeli sosika (ioseb imedaSvili). s. xaSmi: (ga­
147. vaJa-fSavela qarTvelma erma... // Teatri da re kaxeTi). mama leonidis axali nergi CvenSi //
cxovreba. - 1915. - #32. - gv. 16; cnobis furceli. - 1897. - 30 noemberi. - #386.
148. megobari. saxalxo ganaTlebis asparezze moR- - gv. 3;
vaweni: lado bzvaneli // ganaTleba. - 1915. - 3. gorgaZe, s. arqimandritis leonides saxelwo­
#10. - gv. 671-674; debis dResaswauli // iveria. - 1898. - 18 aprili.
- #82. - gv. 3;
149. qarTuli wignTsacav-samkiTxvelo... // Teatri
4. leonide (arqimandriti). sityva warmoTqmuli
da cxovreba. - 1915. - #26 (qarTvel mahmadian-
arqimandrit leonides mier 11 ianvars sionis
Ta nomeri). - garekanis meore gverdi;
sakaTedro taZarSi Cveni sasiqadulo mefis
150. javaxia, kirile (kirile wuTisofleli). Se-
erekle meoris panaSvidis gadaxdis dros // ive­
niSvnebi: mRvdelmTavrebi: antoni, gabrieli
ria. - 1898. - 13 ianvari. - #8. - gv. 3;
da leonidi: (Txzulebani ep. leonidis, pirve-
5. natroSvili, a. yovlad samRvdelo leoni­
li tomi, gamoc. 1914 w.). winasityvaobis magie-
de, episkoposi gorisa, vikari, saqarTvelos
ri // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #14. - gv. 23-27;
qarTl-kaxeTis eparqiisa // iveria. - 1898. - 30
#17. - gv. 22-24;
aprili. - #90. - gv. 1-3;
151. anTaZe, konstantine (gZeli, k.). saqarTvelos
6. janaSvili, mose (m.s.). sityva warmoTqmuli
eklesiis aRdgena // Teatri da cxovreba. - 1917.
leonidis mier misi episkoposad saxelwodebis
- #12. - gv. 8;
dRes // iveria. - 1898. - 5 maisi. - #94. - gv. 2-3;
152. kavkasiis eqzarxosi platoni da saqarTvelos
7. T-t-eli (feraZe, ilia). imereTis episkoposi
eklesia // sveticxoveli. - 1917. - #2. - gv. 2-3;
yovlad-samRvdelo leonidi: (misi moRvaweo­
153. leonide episkoposi kviras, martis 12... // Tea-
bis mokle ganxilva) // mogzauri. - 1901. - #6-7.
tri da cxovreba. - 1917. - #12. - gv. 15;
- gv. 669-681;
154. leonid episkoposi: sruliad saqarTvelos
8. neboZireli, il. imereTis episkopozi leonidi
eklesiis kaTalikos-patriarqis mosaydre...:
/ il. neboZirelisa. - Tb.: z. WiWinaZis gamoce­
[foto] // Teatri da cxovreba. - 1917. - #12. -
ma, 1902 (ar. quTaTelaZis st.). - 28 gv.: [4] CarT.
gv. 8; furc.;
155. saqarTvelos eklesiis droebiT mmarTvelo- 9. gunia, v. saqarTvelos kalendari. - tf., 1903. -
bis da mis yvela eparqialur ganyofilebaTa gv. 479;
wevrebis araCveulebrivi kreba // sveticxove- 10. qarTuli bibliografia: 1. qarTul periodul
li. - 1917. - #1. - gv. 3-5; gamocemebSi (1852-1910) moTavsebuli statie­
156. saqarTvelos samociqulo kaTolike eklesiis bisa da masalebis maCvenebeli. - petrogradi,
saqmeebi // simarTlis gza. - 1917. - #2. - gv. 4-5; 1916. - gv.: 15, 36;
157. sruliad saqarTvelos kaTalikoz-patriar- 11. gZeliSvili, k. saqarTvelos eklesiis aRdgena
qis arCeva // sveticxoveli. - 1917. - #3. - gv. 1. // Teatri da cxovreba. - 1917. - #12. - gv. 8;
- teqsts darTuli aqvs `Zeglis werai wmidisa 12. Tbilel mitropoliti leonidi: [foto] // Tea­
da RmrTiv-ganbrZnobilisa krebisai, romeli tri da cxovreba. - 1917. - #36. – gv. 1;
Semokrba qalaqsa tfiliss CSiz welsa, sekdem- 13. glaxaSvili, s. leonidis kurTxeva kaTaliko­
brisa c dResa~; sad // Teatri da cxovreba. - 1919. - #4. - gv. 15;
158. qronika: Tbileli mitropoliti leonide... // 14. TalakvaZe, nikita. Tavisufali saqarTvelo da mi­
axali sityva. - 1918. - #4. - gv. 8; si eklesia // Teatri da cxovreba. - 1919. - #6. - gv. 4;

793
15. leonide kaTalikos patriarqi, mcxeTaSi kur­ direqtorobiT. p/m mdivani iyo ilia WavWava­
Txeuli Tebervlis 23: [foto] // Teatri da Zis, akaki wereTlis, al. griboedovisa da sxv.
cxovreba. - 1919. - #2. - gv. 8; saiubileo komitetebisa, 1936 wels airCa sa­
16. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- bWoebis sruliad sakavSiro merve sagangebo
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis yrilobis delegatad, 1939 wels – Tbilisis
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; sabWos deputatad, mweralTa kavSiris gamgeo­
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. bis wevrad; 1939 wels miiRo `Sromis wiTeli
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ droSis~ ordeni, 1941 wels – stalinuri pre­
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ mia 50.000 man., 1944 wels arCeul iqna saqarTve­
binati), 1941. - gv. 475. los ssr mecnierebaTa akademiis wevrad da sxv.
g. leoniZis samgosno-SemoqmedebiTi niWi
leoniZe, giorgi [gogla] nikolozis da samSoblo literaturis kvleviTi-samec­
Ze (1899, 27/XII – ) – mwerali, mgosani, lite­ niero Sroma, gansakuTrebiT, sabWoTa wyobi­
raturis istoriis mkvlevari, memuaristi, lebis damyarebis Semdeg gaifurCqna. erTxans
akademikosi, ordenosani, stalinuri premiis `cisferyanwelebis~ mimdevari, saqarTvelos
laureati, – daibada sof. patarZeulSi, so­ sabWoTa mwerlebis mowinave rigebSi Cadga,
flis maswavleblis ojaxSi. 1918 wels daam­ rogorc TavisTavaduri, xalxur Semoqmede­
Tavra Tbilisis sasuliero seminaria da 1920 basTan naziarebi, muyaiTi mkvlevari qarTu­
wlidan Tbilisis saxelmwifo universitetis li mwerlobisa da mravalmxrivi praqtikuli
filologiis fakultetze swavlobda. moRvawe. Tavisi SemoqmedebiTi muSaobis Ziri­
leqsebis wera 10-11 wlisam daiwyo. pir­ Tadi safuZvlebi TviTonve aRniSna:
veli prozauli nawarmoebi `mkvdris pasu­ `aq Zveli kedlebis xma momesmoda,
xi~ dabeWda gaz. `sinaTleSi~ (1911, #17, 21). mamaTmTavrebis xma gadasuli...
pirveli leqsi `mcxeTa~ – iqve (#30), romlis aq dedaCemis koWobi duRda...
redaqtor-gamomcemelma, iv. rostomaSvilma, aq xmals lesavda mama mxargrZeli,
g. leoniZes uTxra: niWieri mwerali da sasar­ guTans uZRoda gaRimebuli;
geblo muSaki gamoxvalo. pirvelxanad Ta­ maT magar gulze me var gazrdili,
namSromlobda Jur. `Teatri da cxovrebaSi~ sityvatkbili da maRalxmiani~-o.
da sxv. amasTan, aRniSnavs:
jer kidev TiTqmis bavSvi – 14-15 wlis Wa­ `me mipovnia Cemi simRera
buki – Rrma rwmeniT Sehyurebda cxovrebis ga­ Cemi sityvebi gamapobeli~-o.
naxlebas. igi werda: swams: `ulamazesi mxolod is aris, vinc
`mec mwams... mec vici, dro dagvidgeba avsebuli Tavis dros ZaliT, adidebuli, da­
samaradJamo sixarulisa, – mwifebuli~ aris `dRevandeli dRis pasuxism­
arwivis frTebze ganiavdeba gebeli~. mogviwodebs:
sevda, varami obol gulisa `vimReroT, Zmebo, Sromis mSveneba,
da nangrevebze aRimarTeba qveynis simdidre da avsiloba,
taZari turfa siyvarulisa!.. vimReroT bnelis gadaSeneba,
(`Teatri da cxovreba~, 1914, #41, gv. 8) vimReroT Cveni Tavdaxsniloba~
1916 wels, mowafeobis dros, gamosca mxa­ da
tvruli Jur. `safironi~ (sandro SanSiaSvi­ `samSoblos droSis Srials Sevxari,
lis, k. mayaSvilis, Sio mRvimelis, s. faSaliS­ lodmagar qvitkirs aRtacebuli,
vilis, m. ToiZis, n. lorTqifaniZis, gandegi­ miyvars samSoblos ganTiadebi,
lis, g. qiqoZisa da sxvaTa nawerebiT). misi simagre Seutexeli,
1922 wels misi redaqtorobiT gamovida mis lamaz miwas vealersebi~.
yovelkvireuli saliteraturo gaz. `bax­ gulmokluli kiTxulobs: qarTveli
trioni~, 1923 wels monawileoba miiRo Jur. xalxis Robe rad aris:
`grdemlis~ daarsebaSi, romlis pasuxismgebe­ `dabali, mdidris gadasaTeli?
li mdivanic iyo. rad ver anaTebs RameSi
1926 wels xelmZRvanelobda Tbilisis Raribi kacis sanTeli?
stalinis saxelobis orTqlmavalTa saremon­ Cven vmuSaobT, maTi ari
to qarxnis muSaTa saliteraturo wres, 1935 puri, Rvino, baReuli,
wels misi p/m mdivnobiT gamovida `literatu­ simSili da siRaribe
ruli memkvidreoba~. axlo monawileoba miiRo kalTaSi gvaqvs gaxveuli~
mweralTa mTawmindis muzeumis daarsebaSi, da aRniSnavs, rom:
romelic Semdeg `saqarTvelos saxelmwifo `cxra kari aqvs saqarTvelos,
literaturul muzeumad~ gardaiqmna, misi daketili aris cxrave,

794
dagvsevian yvav-yornebi 9. leqsebi. - Tb.: saxelgami, 1943. - 172, IV gv.: 1
da Cven gul-RviZls xarbad hxraven.~ CarT. furceli portr.;
al. quTaTelis sityviT: `leoniZe... ner­ 10. leqsebi. - Tb.: sabWoTa mweralis gam-ba da st.,
gavs msmenelis gulSi qarTveli xalxis gmiru­ 1944. - 95 gv.;
li warsulisadmi, sabWoTa saqarTvelos naTe­ 11. stalini. bavSvoba da yrmoba: epopea = Сталин.
li awmyo da momavlisadmi siyvaruls, gmirul Детство и отрочество: Эпопея. - wigni 1 = Книга
socialistur optimizms da Cvens yuradRebas 1. - Tb.: saxelgami, 1944 (saxelgamis beWdviTi
epoqis mier wamoyenebul diad sakiTxebisaken sityvis kombinati). - 158, [3] gv.. - gaSlil Tav­
mimarTavs~ (`literatura da xelovneba~, furcelze saTauri rusul enaze;
1945, #3). 12. qarTvel meomrebs: [leqsi]. - Tb.: saxelgami,
gansakuTrebiT, Tavi isaxela beladis (i. 1944. - 20 gv.;
b. juRaSvil-stalinis) cxovrebidan poemis – 13. Сталин: Эпопея / Георгий Леонидзе; Пер. с груз.
`stalini. bavSvoba da siyrme~ – daweriT, ris­ Георгия Цагарели; Ред. А. Абашели. - Кн. 1:
Tvisac, 1940 wels, mieniWa stalinis saxelo­ Детство и отрочество. - Тбилиси: «Заря Востока»,
bis premia 50.000 man.; agreTve, lirikuli le­ 1944 (тип. им. Мясникова). - 144 с.: с заставками;
qsebiT. cnobilia, rogorc klasikuri poeziis 14. Сталин: Детство и отрочество: Эпопея / Георгий
Tayvanismcemeli, uaRresad erovnuli poeti. Леонидзе; [Ред. Е. Гогоберидзе; Худож. Н.В.
misi poemebi da leqsebi gadaTargmnilia ru­ Ильин]. - Кн. 1. - М.: ОГИЗ, 1946 (6-я тип. треста
sul, somxur, ebraul da sxv. enebze. «Полиграфкнига»). - 143 с.;
oqtombris revoluciis 30 wlisTavis Se­ 15. leqsebi da poemebi: erTtomeuli. - Tb.: saxel­
saxvedrad g. leoniZem dawera poema `samgori~ gami, 1947 (saq. ssr poligraf. da gamomc. saqm.
saqarTvelos warsulidan (V saukunidan), ro­ sammarTv. beWdv. sityvis kombinati). - 527 gv.: 1
melSic aRwerilia vaxtang gorgaslis brZola CarT. furc. portr.;
samSoblos damoukideblobisaTvis sparsTa 16. qarTlis baRi: [leqsebi]. - Tb.: sabWoTa mwer-
winaaRmdeg da misi muxanaTurad daRupva. Ses­ lis gam-ba da st., 1947. - 152 gv.;
avalsa da daboloebaSi samgoris dRevandeli 17. Сталин: Детство и отрочество: Эпопея / Георгий
gardaqmnis suraTebia gadaSlili (`komunis­ Леонидзе; Пер. с груз. Г. Цагарели; Под ред. С.
ti~, 1948, #1, 2, 3). Шервинского. - Кн. 1. - Москва: ОГИЗ, 1947 (6-я
v. gorgoZesa da s. faSaliSvilTan erTad,
тип. Огиза). - 129 с.;
g. leoniZem Targmna osuri xalxuri eposi
18. stalini. epopea. bavSvoba da yrmoba. - w. 1. – Tb.:
`narTebi~ – gamoica 1947 wels.
sablitgami, 1949 (l.p. berias sax. poligra-
werilebSi exeba qarTuli mwerlobis, mxa­
fkombinati komunisti). - 182 gv.: il.;
tvrobis, xelovnebis, musikis, saxalxo gmire­
19. Ziebani qarTuli literaturis istoriidan:
bis, mamuliSvilebisa da sxva sakiTxebs.
XVII-XVIII s.. - t. I. - Tb.: sabWoTa mwerali-s gam-ba
da st., 1949. - 326 gv.. - bibliografia: lit-ra,
calke gamocemulia:
SeniSvnebSi;
1. WaSniki: mamuka baraTaSvilis poetika. - Tb.: saq.
20. Сталин: Детство и отрочество: Эпопея / Георгий
centr. kooperat. kavSiris gamoc. #32, 1920
Леонидзе; [Худож. Е. И. Коган]. - Кн. 1 / Пер. с
(samxedro sam. st.). - XVI, 56 gv.;
груз. Н. Тихонова. - М.: Военизд М-ва вооруж. сил
2. mgosani saaTnova: biografiuli eskizi. - [tf.]:
Союза ССР, 1949. - 166 с.;
qarTuli wigni, 1930 (poligraftr. me-3 st.). -
21. leqsebi. - suxumi: afxazeTis saxelgami, 1950
61, [2] gv.;
(afxazeTis saxelgamis st.). - 107 gv.;
3. leqsebi. - Tb.: federacia-s gamomcemloba da
22. samgori. ambavi Tbilisisa da samgoris: sagmi-
stamba, 1939. - 208 gv.;
ro epopea miZRvnili Tbilisis 1500 wlisTavi-
4. stalini: leqsebis krebuli. - Tb.: sablitgami,
1939. - 67 gv.; sadmi. - Tb.: saxelgami, 1950 (beWdviTi sityvis
5. stalini. - w. 1: bavSvoba da yrmoba. - Tb.: saxel- kombinati). - 172 gv.;
gami, 1939. - 164 gv.. - damat. Tavfur. rus. en.; 23. Избранное / Георгий Леонидзе; [Пер.: Н.
6. samSoblo stalini. - Tb.: federacia, 1942. - 50 Тихонов, В. Державин, Г. Цагарели и др.; Ред.
gv.; В. Орджоникидзе]. - М.: Мол. гвардия, 1950 (Тип.
7. qarTveli gmirebi. - Tb.: sablitgami, 1942. - 44 «Красное знамя»). - 182 с.;
gv.; 24. Сталин: Детство и отрочество: Эпопея / Георгий
8. Сталин: Эпопея / Геогрий Леонидзе; Пер. с груз. Леонидзе; Пер. с груз. Н. Тихонова. - Кн. 1. - [М.]:
Н. Тихонова; Ред. А. Абашели, О. Эгадзе; Илл. Гослитиздат, 1950 (1-я образц. тип. им. А. А.
В. Григолия; Предисл. С. Кавтарадзе. - Книга 1: Жданова). - 152 с.;
Детство и отрочество. - Тбилиси: «Заря Востока», 25. leqsebi. - Tb.: sabW. mweralis gam-ba da st.,
1942 (тип. им. Мясникова). - 180 с.; 1951. - 120 gv.;

795
26. Стихотворения и поэмы: Пер. с груз. / Георгий 2. es sofeli aseTia...: xalxuri leqsebi / [warmo-
Леонидзе; [Пер.: Державин В., Заболоцкий, Н., dgenili g. leoniZis mier] // jejili. - 1912. -
Цагарели Г. и др.; Ред. и примеч. В. В. Гольцева; #5. - gv. 279;
Худож. И. Кричевский]. - М.: Худож. лит., 1951 (21-я 3. menaxiris guda Sercxves....: gamocanebi / [war-
тип. им. Ивана Федорова). - 318 с.: 1 вкл. л. фронт. modgenili g. leoniZis mier] // jejili. - 1912.
портр.; - #5. - gv. 280;
27. leqsebi da poemebi. - Tb.: sablitgami, 1952 (sa- 4. ori msxverpli: (ilia WavWavaZe da dimitri yi-
qpoligrafgamomc. 1-li st.). - 186 gv.: 1 furc. fiani) [leqsi] // ganaTleba. - 1912. - #9. - gv. 704-
portr.; 705;
28. forToxala da berSoula: [poemebi]. - Tb.: 5. rebusi (warmodgenili g. leoniZis mier) // je-
saxelgami, 1952 (saqpoligrafgamomc. b.s. kom- jili. - 1912. - #12. - gv. 704. - axlavs: gamocane-
binati). - 52 gv.: 2f. il. bis da zmis axsna;
6. gamocanebi: (Sekrebili sof. patarZeulSi g.
Targmna da calke gamocemulia: leoniZis mier) // jejili. - 1913. - #7-8. - gv.
1. narTebi: osuri xalxuri eposi / Targmani 423;
osuridan g. leoniZisa, v. gorgaZis da s. fa­ 7. gamocanebi: (warmodgenili g. leoniZis mier) //
SaliSvilis mier; winasityv. avt.: vaso abaevi. jejili. - 1913. - #4. - gv. 226; #10. - gv. 560;
- staliniri: samxreT oseTis saxelgami, 1947 8. daibada!: [leqsi] // jejili. - 1913. - #12. - gv.
(тип. Госиздата Юго-Осетии). - XXII, [2], 528 gv.: 29 684;
CarT. furc. sur.; 27sm.. - danarTi: «komentare­ 9. elegia: [leqsi] // ganaTleba. - 1913. - #8. - gv.
bi», gv. 519-525. - gaSlil Tavfurcelze saTau­ 623;
ri rusul enaze. 10. Tu ar vixmareb iaraRs...: andazebi / [warmodge-
nili g. leoniZesagan] // jejili. - 1913. - #12.
g. leoniZis redaqciiTa da winasityvao- - gv. 685;
biT gamoica: 11. igi xom ocnebaa!..: (saaRdgomo). [miniatura] //
1. revoliuciis poetebi / tician tabiZis da ganaTleba. - 1913. - #4. - gv. 289;
giorgi leoniZis redaqciiT; [mxatv.: Sarle­ 12. iSva!: [leqsi] // susxi. - 1913. - #4. - gv. 7;
mani]. - tf.: saxelgami, 1921 (saxalxo meurn. 13. nakvesi: (Cawerili sof. patarZeulSi g. leoni-
umaRl. sabWos st.). - IV, 116 gv.; 25sm. - (politi­ Zisagan) // jejili. - 1913. - #3. - gv. 158;
kuri ganaTlebis biblioTeka); 14. norC saflavzed: (arCil jorjaZis samarezed).
2. orbeliani, sulxan-saba. sibrZne-sicruisa / wi­ [leqsi] // ganaTleba. - 1913. - #4. - gv. 276;
nasityv. avt.: giorgi leoniZe; red.: solomon 15. Rame: [leqsi] // ganaTleba. - 1913. - #10. - gv. 787;
iordaniSvili. - [Tb.]: saxelgami, 1938 (poli­ 16. Sarada: (warmodgenili g. leoniZis mier) // je-
grafkombinati). - 393 gv.: calk. pagin., [9] CarT. jili. - 1913. - #4. - gv. 226; #5. - gv. 279;
furc. portr. da il.; 19sm.. - ilustraciebi 17. xalxuri leqsi: (Cawerilig. leoniZisagan so-
s. maisaSvilis. - yda, forzaci da tituli l. fel patarZeulSi) // jejili. - 1913. - #12. - gv.
grigolias. - danarTi: leqsikoni (gv. 173-198), 685;
saZiebeli (gv. 201-214); 18. 1914 wels: [leqsi] // susxi. - 1914. - #9. - gv. 2;
3. Тбилели, И. Дидмоуравиани: Поэма о Георгии 19. aRdgoma: [leqsi] // laxti. - 1914. - #5. - gv. 2;
Саакадзе / Тбилели Иосиф; Предисл: акад. 20. bero tbeliSvili: (suraTi soflis cxovrebi-
Г. Леонидзе: «Иосиф Тбилели и его поэма dan) // laxti. - 1914. - #1. - gv. 5-6;
Дидмоуравиани»; Пер. с груз. Георгия Цагарели; 21. gedis simRera: (vuZR. irakli gamrekels) [leq-
Худ. оформление Вл. Кутателадзе. - Тбилиси: si] // susxi. - 1914. - #8. - gv. 4;
Заря Востока, 1944 (тип. им. Мясникова). - IX, [2], 22. dimitri yifians: [leqsi. dabadebidan asi wlis-
81 с. с заставками и концовками; Tavis aRsaniSnavad] // laxti. - 1914. - #7. - gv. 2;
4. Cxetia, Salva. nikoloz baraTaSvili / S. Cxe- 23. dRis saburavi - sxiviT Semkuli...: [leqsi] // Tea-
tia; saq. ssr Sssk saarqivo sammarTvelo. - [t.] tri da cxovreba. - 1914. - #2. - gv. 7;
1: masalebi nikoloz baraTaSvilis Sesaxeb / [p/m 24. elegia: [leqsi] // ganaTleba. - 1914. - #10. - gv.
red. g. leoniZe]. – Tb.: sssr Sinsaxkomis saarqi- 766;
vo sammarTvelos gam-ba, 1945 (saxelgamis beWd- 25. zamTari: [leqsi] // ganaTleba. - 1914. - #3. - gv. 221;
viTi sityvis kombinati). - 424 gv.: fotopio da 26. iveriis qalwuli: [leqsi] // laxti. - 1914. - #10.
faqsim.. - danarTi: saZieblebi, gv. 407-421. - bi- - gv. 2;
bliografia: lit-ra SeniSvnebSi. 27. konspeqti qarTul Teatris istoriisa 1790
wlidan 1879 wlamde // Teatri da cxovreba. -
gamoqveynebulia: 1914. - #14. - gv. 5-7;
1. rebusi: warmodgenili g. leoniZesagan // jeji- 28. maisi: (varskvlavT-mricxveloba) // laxti. -
li. - 1911. - #1. - gv. 25; 1914. - #8. - gv. 3;

796
29. maRaros muSa: [leqsi] // susxi. - 1914. - #8. - gv. 58. zamTris melodia: [leqsi] // ganaTleba. - 1915. -
2; #3. - gv. 215-216;
30. mec mwams...: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 59. zafxulis bolo: (vuZRvni Salva kiRuraZes)
1914. - #41. - gv. 8; [leqsi] // nakaduli: saymawvilo Jurnali mozr-
31. mzem sxivi styorcna saqarTvelos mTebs...: (ga- dilTaTvis. - 1915. - #11-12. - gv. 71-72;
daviwyebul rveulidan). [leqsi] // ganaTleba. - 60. mziur vaJas: [leqsi] // ganaTleba. - 1915. - #8-9.
1914. - #10. - gv. 766; - gv. 578;
32. mzis hangebi: vuZRvni filipe SavguliZes. [leq- 61. nu, nu Seaxeb!...: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
si] // ganaTleba. - 1914. - #2. - gv. 132-133; 1915. - #44. - gv. 9;
33. moxuc qurums: k. d. yifians [leqsi] // susxi. - 62. striqonebi: [leqsi] // ganaTleba. - 1915. - #10. -
1914. - #9. - gv. 2; gv. 698;
34. musikaluri dasakravebi saqarTveloSi: 63. uailds: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1915. -
(vuZRvni ia kargareTels) // jejili. - 1914. - #49. - gv. 9;
#2. - gv. 106-109; 64. ukvdaveba: (eZRvnis nar-kans). [leqsi] // ganaT-
35. mwuxri: [leqsi] // ganaTleba. - 1914. - #4. - gv. leba. - 1915. - #5-6. - gv. 394;
298; 65. uxilavis simRerebidan: [leqsi] // ganaTleba. -
36. naTelas: [leqsi] // ganaTleba. - 1914. - #10. - gv. 1915. - #8-9. - gv. 576;
765; 66. foToli: [leqsi] // ganaTleba. - 1915. - #10. - gv.
37. nugeSi: [leqsi] // susxi. - 1914. - #9. - gv. 4; 969;
38. nuRar qviTineb...: [leqsi] // ganaTleba. - 1914. - 67. frTosnis simRera: [leqsi] // nakaduli: saymaw-
#10. - gv. 766; vilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1915. - #8. -
39. ori suraTi: (vuZRvni Salva maTikaSvils). [le- gv. 17-19;
qsi] // laxti. - 1914. - #8. - gv. 2; 68. furclebi: platon ioseliani // Teatri da
40. samSoblo stiris...: (m. gobeCias xsovnas). [leq- cxovreba. - 1915. - #47. - gv. 4-5;
si] // Teatri da cxovreba. - 1914. - #15. - gv. 5; 69. furclebi: II. oskar uaildi // Teatri da cxo-
41. simRera: [leqsi] // laxti. - 1914. - #8. - gv. 3; vreba. - 1915. - #51. - gv. 13-15;
42. suraTi: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1914. - 70. Semodgoma: [leqsi] // ganaTleba. - 1915. - #8-9. -
#6. - gv. 13; gv. 572;
43. survili: [leqsi] // laxti. - 1914. - #2. - gv. 4; 71. cas: [leqsi] // ganaTleba. - 1915. - #1. - gv. 59.. -
44. tim. bakuriZes: [leqsi] // laxti. - 1914. - #9. - teqstis bolos: s. patarZeuli;
gv. 4; 72. xma mowafisa // Teatri da cxovreba. - 1915. -
45. qarTveli qali // Teatri da cxovreba. - 1914. - #43. - gv. 12-13;
#3. - gv. 4; 73. aprilis Sairebidan: (Sen...). [leqsi] // ganaTle-
46. Semodgoma: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - ba. - 1916. - #3. - gv. 212;
1914. - #30. - gv. 8; nakaduli: saymawvilo Jur- 74. aprilis Sairi: [leqsi] // Teatri da cxovreba. -
nali mozrdilTaTvis. - 1914. - #10. - gv. 3-4; 1916. - #13. - gv. 8;
jejili. - 1914. - #10. - gv. 562; 75. ganTiadisas mzes eSaire...: [leqsi] // Teatri da
47. Semodgomis simRera: [leqsi] // nakaduli: say- cxovreba. - 1916. - #25. - gv. 7;
mawvilo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1914. 76. dek. korneli kekeliZe // Teatri da cxovreba. -
- #20. - gv. 4-5; 1916. - #44. - gv. 9-10;
48. Semodgomis fiqri...: [leqsi] // ganaTleba. - 77. varskvlavidan varskvlavamde: [leqsi] // Tea-
1914. - #8. - gv. 620; tri da cxovreba. - 1916. - #7. - gv. 7;
49. Semodgomis cremli: [leqsi] // ganaTleba. - 78. vin?: [leqsi] // ganaTleba. - 1916. - #3. - gv. 212;
1914. - #8. - gv. 620; 79. Tvalebi: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1916.
50. Cemi leqsi: [leqsi] // ganaTleba. - 1914. - #5. - - #43. - gv. 9;
gv. 366; 80. kidev ori... // Teatri da cxovreba. - 1916. -
51. Cemi simRera: [leqsi] // ganaTleba. - 1914. - #4. - #10. - gv. 10;
gv. 295; 81. lelis Sairi: [leqsi] // ganaTleba. - 1916. - #10.
52. wm. miqel modrekili da misi sagalobelni // sa­ - gv. 623;
xalxo gazeTi. - 1914. - 11 aprili. - #1159; 82. mzis SroSana: [leqsi] // ganaTleba. - 1916. - #4.
53. wyaro: [leqsi] // laxti. - 1914. - #6. - gv. 2; - gv. 284;
54. hangebi: [leqsi] // ganaTleba. - 1914. - #10. - gv. 83. mTvaris sicilze...: [leqsi] // Teatri da cxo-
766; laxti. - 1914. - #1. - gv. 2; vreba. - 1916. - #19. - gv. 10;
55. hangi: [leqsi] // laxti. - 1914. - #3. - gv. 2; 84. rad?: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1916. -
56. guls: [leqsi] // ganaTleba. - 1915. - #1. - gv. 59; #9. - gv. 7;
57. dgeba Rame...: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 85. saxalxo Teatri // Teatri da cxovreba. - 1916. -
1915. - #47. - gv. 9; #48. - gv. 13-14;

797
86. saxalxo saxlSi... // Teatri da cxovreba. - 1916. 111. vasil barnovis xsovnas: [werilebi] // komunis-
- #12. - gv. 15-16; #17. - gv. 16; ti. - 1934. - 10 noemberi. - #259. - gv. 3. – Si-
87. siyvaruli: [leqsi] // ganaTleba. - 1916. - #1. - naarsi: mxcovani mwerali / f. maxaraZe; vasil
gv. 65; barnovi / g. leoniZe; vasil barnovi / g. qiqoZe;
88. ugvirgvino mefeni, sandro SanSiaSvilisa // moxuci enTuziasti / v. luarsamiZe;
Teatri da cxovreba. - 1916. - #24. - gv. 11-13; 112. leqsebi ioris pirad: [leqsi] // saliteraturo
89. qarga: [leqsi] // safironi. - 1916. - #1. - gv. 3-4; gazeTi. - 1934. - #10;
90. Sena...: [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1916. - 113. mecxre yrilobis delegatebs: [leqsi] // komu-
#4. - gv. 7; nisti. - 1934. - 10 ianvari. - #9. - gv. 1;
91. SuaRamis locvebidan: [eskizi] // Teatri da 114. mweralTa yrilobis win: [werilebi] // komunis-
cxovreba. - 1916. - #11. - gv. 5; ti. - 1934. - 10 agvisto. - #184. - gv. 3. - Sinaarsi:
92. aRmosavleTis sityva tagore // Teatri da cxo- ras movelodi yrilobisagan / g. leoniZe; mwe-
vreba. - 1917. - #23. - gv. 7; rali da mkiTxveli / s. euli;
93. lelis: [leqsi] // mebrZolTa xma. - 1917. - #5. - 115. stalins: [leqsi] // komunisti. - 1934. - 28 ian-
gv. 7; vari. - #124. - gv. 2; saliteraturo gazeTi. -
94. modavriSe Tvalebi: (eles). [leqsi] // mebrZol- 1934. - #24;
Ta xma. - 1917. - #4. - gv. 6; 116. Одинокое дерево; Страна-поэту // Поэты советской
95. sruliad saqarTvelos yrmaT: [leqsi] // mebr- Грузии / Авториз. пер. и предисл. Бориса Брика;
ZolTa xma. - 1917. - #11. - gv. 7-8.. - teqstis [Ответ. ред. Еф. Зозуля]. - М.: Журнально-газетное
bolos: guram bivritiani (dorian grei). 1915. объединение, 1934 (Тип. Жургазобъединение). -
aRdgomis dRe; 48 с.; 15 см.. - (Б-ка «Огонек» #60 (831));
96. qarga: [leqsi] // safironi: [krebuli] / g. leo- 117. akaki da misi megobari qalebi: [akakis daubeW-
niZis red.. - [tf., 1918] (st. «qarTli»). - 16 gv.: davi leqsebi] // literaturuli gazeTi. - 1935.
il.; - #7. - gv. 9;
97. ucnob qals kabareSi: [leqsi] // Tolabulisis 118. darCenili: [ambavi] // koleqtivizacia. - 1935. -
sartyeli. - 1919. - aprili. - #1. - gv. 5; #152. - gv. 2;
98. avtoportreti: [leqsi] // meocnebe niamorebi. - 119. erTi veqsilis istoria: [patara epizodi Cemi
1921. - #6. - gv. 4; cxovrebidan akakis xeliT miwerili] // litera-
99. Сирбиладзе, Н. И. (Николо Мицишвили). Поэты turuli gazeTi. - 1935. - #7. - gv. 8;
Грузии: [Сборник] / Сост. Николай Мицишвили 120. erTi Rame metexSi: [akakis erTdRiani dapa-
[псевд.]. - Тифлис: Гос. изд-во Грузии, 1921. - 49, III с.; timrebis gamo] // literaturuli gazeTi. -
100. axali mTvare kaxeTSi: [leqsi] // meocnebe niamo- 1935. - #7. - gv. 9;
rebi. - 1922. - #8. - gv. 7; 121. vaJa-fSavelas neSts: [leqsi] // komunisti. -
101. ivane maCabeli: misi dakargvidan 25 wlis Ses- 1935. - 21 oqtomberi. - #245. - gv. 3;
rulebis gamo // grdemli. - 1923. - #5. - gv. 9-10; 122. vefxistyaosnis axali xelnaweri: (winaswari
102. tfilisis sasaflao: [leqsi] // meocnebe niamo- cnobebi) // komunisti. - 1935. - 1 marti. - #52. -
rebi. - 1923. - #10. - gv. 7; gv. 3;
103. vefxi: valerian gafrindaSvils: [leqsi] // 123. salami ordenosan azerbaijanis poetebs: [leq-
meocnebe niamorebi. - 1924. - #11. - gv. 8; si] // komunisti. - 1935. - 16 ianvari. - #139. - gv.
104. qarTuli Teatris qronikebi // droSa. - 1925. - 1;
#24. - gv. 20; 124. tye xaTivarisa: [etiudi] // koleqtivizacia. -
105. tfilisis opera 50-ian wlebSi // xelovneba. - 1935. - #166. - gv. 3;
1926. - #23-24; 125. Первый снег; Тифлисский рассвет; Калила и
106. werili redaqciis mimarT: [informacia ivane Димна: [Стихи] // Пастернак, Борис. Грузинские
maCablis biografiaze muSaobasa da mimarTva лирики / Б. Пастернак; [Отв. ред. К. Зелинский]. - [М.]:
sazogadoebisadmi maCablis Sesaxeb mogonebe- Сов. писатель, 1935 (39-я тип. Мособлполиграфа).
bisa da cnobebis miwodebis Sesaxeb] // komunis- - 137 с.: рис.;
ti. - 1928. - 13 seqtemberi. - #213. - gv. 3; 126. Поэты Грузии / В переводах Б. Л. Пастернака и Н.
107. daniel WonqaZis sabiografio masalebis aRmo- С. Тихонова; Вступ. ст., редакция и словарь Николо
Cena // komunisti. - 1931. - 23 noemberi. - #268. Мицишвили; [Обл. и илл. С. Надарейшвили]. -
- gv. 4 Тифлис: ЗАКГИЗ, 1935 (MCMXXXV) (тип. им. А.Ф.
108. Поэзия народов Закавказья / [С предисл. Г. Мясникова изд-ва «Заря Востока»). - 200 с.: ил.;
Татулова]. - [Тифлис]: Закгиз, 1933. - VII, 156 с.; 127. gmiri da poeti: [leqsi] // komunisti. - 1936. - Te-
109. Поэты Закавказья: [Стихи]. - [Тифлис]: Закгиз, bervali. - #30. - gv. 3;
1933. - 156 с.; 128. ilias suraTze: [leqsi]: 11 seqtemberi. tfi-
110. gazafxuli: [leqsi] // saliteraturo gazeTi. - lisi // literaturuli saqarTvelo. - 1936. -
1934. - #7; ivlisi. - #12. - gv. 24;

798
129. madridis damcvelebs: [leqsi] // komunisti. - 150. xalxTa belads - did stalins: [leqsi] // komu-
1936. - oqtomberi. - #240. - gv. 3; nisti. - 1937. - 31 dekemberi. - gv. 1. - minaweri:
130. puSkini saqarTveloSi: [recenzia puSkinis Tbilisis saqalaqo sabWos rusTavelis saiu-
nawarmoebze] // komunisti. - 1936. - seqtemberi. - bileo sazeimo plenumis mimarTva leqsad gar-
#327. - gv. 4; dasTqva giorgi leoniZem; igive ix. agreTve:
131. sami simRera stalinze: [leqsebi] / p. iaSvili, g. literaturuli saqarTvelo. - 1938. - 10 ian-
leoniZe, s. Ciqovani // literaturuli saqar- vari. - #1. - gv. 1; sabWoTa afxazeTi. - 1938. - 3
Tvelo. - 1936. - agvisto. - #13. - gv. 1; ianvari. - #2. - gv. 1; sabWoTa aWara. - 1938. - 3
132. simRera beladze: [leqsi] // komunisti. - 1936. - ianvari. - #2. - gv. 1; komunisturi ganaTleba. -
maisi. - #101. - gv. 3; 1938. - 1 ianvari. - #1. - gv. 1-2;
133. simRera beladze: [musikis avtori r. gabiCvaZe, 151. 12 ivnisi TbilisSi: [leqsi] // komunisti. - 1938.
teqstis avtori g. leoniZe] // komunisti. - 1936. - 14 ivnisi. - #135. - gv. 2; sabWoTa aWara. - 1938.
- seqtemberi. - #217. - gv. 4; - 16 ivnisi. - #137. - gv. 2;
134. simRera stalinze: [leqsi] // literaturuli 152. arwivis frTebi: [leqsi] // komunisti. - 1938. - 24
saqarTvelo. - 1936. - agvisto. - #13. - gv. 1; ivnisi. - #144. - gv. 3;
135. sityva poetis giorgi leoniZisa sabWoebis 153. beladma ndoba gamogvicxada: [leqsi amx. la-
sruliad sakavSiro sagangebo VIII yrilobaze vrenti berias sityvis gamo 13 maiss, Tbilisis
// komunisti. - 1936. - dekemberi. - #292. - gv. 3; mSromelTa 300.000-ian mitingze] // komunisti.
sabWoTa aWara. - 1936. - dekemberi. - #291. - gv. - 1938. - 12 ivnisi. - #133. - gv. 3; sabWoTa aWara.
2; literaturuli saqarTvelo. - 1936. - dekem- - 1938. - 13 ivnisi. - #134. - gv. 1;
beri. - #21. - gv. 1; 154. daviT batoniSvili (1769-1819): [gardacvale-
136. yvelaze uZvirfasesma ocnebam xorci Seisxa: bidan 120 wlisTavis gamo] // literaturuli
sabWoebis sakavSiro merve yrilobis delega-
saqarTvelo. - 1938. - 10 seqtemberi. - #22. - gv.
tis poet g. leoniZis TviTangariSi // muSa. -
4;
1936. - dekemberi. - #289. - gv. 2;
155. ilia WavWavaZis pirveli poeturi nawarmoe-
137. Вождю: [Стихотворение] / Пер. А. Канчели // Заря
bis aRmoCena: [poemis `Calaubnis~ xelnaweris
Востока. - 1936. - Август. - #187. - С.3;
povna] // literaturuli saqarTvelo. - 1938. -
138. Вождю: [Стихотворение] / Пер. Борис Брик // Заря
12 aprili. - #9. - gv. 3;
Востока. - 1936. - Октябрь. - #234. - С.3;
156. ioane xelaSvili: 1775-1837. gardacvalebidan
139. Жизнь Пиросмани: [Художника] // Заря Востока. -
asi wlis Sesrulebis gamo // literaturuli
1936. - Май. - #110. - С.3;
saqarTvelo. - 1938. - 22 Tebervali. - #5. - gv.
140. О песне Д. Туманишвили, переданной А. С.
5-6;
Пушкину: [в 1829 году] // Заря Востока. - 1936. -
157. ixare xalxo Zliero!: [leqsi] // komunisti. -
Октябрь. - #237. - С.4;
1938. - 15 ivnisi. - #15. - gv. 2;
141. Песня о вожде: [Стихотворение] / Пер. с
158. nikoloz baraTaSvilis neSts: [leqsi] // komu-
грузинского Борис Серебряков // Заря Востока. -
nisti. - 1938. - 22 oqtomberi. - #243. - gv. 3; sa-
1936. - Июнь. - #129. - С.3;
bWoTa aWara. - 1938. - 27 oqtomberi. - #247. - gv.
142. Речь тов. Г. Леонидзе на чрезвычайном
3;
8-Всесоюзном съезде Советов // Заря Востока. -
159. n. baraTaSvilis portretisaTvis // komunisti.
1936. - Декабрь. - #285. - С.3;
- 1938. - 24 oqtomberi. - #245. - gv. 3; sabWoTa
143. Родина: [Из поэмы «Детство вождя»] / Пер. Борис
afxazeTi. - 1938. - 27 oqtomberi. - #247. - gv. 3;
Серебряков // Заря Востока. - 1936. - Декабрь. -
#295. - С.2; 160. norio: [navTis sabados Sesaxeb. #arkvevi] // ko-
144. Юбилейная сессия ЦИК ССР Грузии: [Речи тов. munisti. - 1938. - 6 oqtomberi. - #230. - gv. 2;
тов. М. Д. Багирова, М. Коридзе, Г. Леонидзе, Ф. 161. stalinur Sevardnebs: [leqsi] // komunisti.
Махарадзе] // Заря Востока. - 1936. - марта. - #50. - 1938. - 9 oqtomberi. - #232. - gv. 1; sabWoTa
- С.3; afxazeTi. - 1938. - 11 oqtomberi. - #234. - gv. 1;
145. VIII yrilobis delegatis mogoneba: [leqsi] // 162. 12 июня в Тбилиси [день выборов в Верховный
komunisti. - 1937. - 11 dekemberi. - #282. - gv. 3; Совет Грузинской ССР. Стихотворение] / Пер. А.
146. axali kolxida: [leqsi] // komunisti. - 1937. - 18 Канчели // Заря Востока: Приложение. - 1938. - 17
seqtemberi. - #214. - gv. 3; июня. - #138. - C.1;
147. beladis kera: [leqsi] // komunisti. - 1937. - 26 163. Вождь оказал нам доверие: [Стихотворение на
dekemberi. - #296. - gv. 3; речь товарища Л. Берия, посвященное товарищу
148. vefxis-tyaosans: [leqsi] // komunisti. - 1937. - Сталину] / Пер. Бориса Серебрякова // Заря
18 noemberi. - #263. - gv. 3; Востока. - 1938. - 13 июня. - #134. - C.3;
149. stalini: bavSvoba da yrmoba: nawyveti poemi- 164. arsena: [leqsi] // komunisti. - 1939. - 11 dekembe-
dan // komunisti. - 1937. - 6 marti. - gv. 3; ri. - #284. - gv. 2;

799
165. beladis bavSvoba da yrmoba: ori Tavi poemidan moba~ // komunisti. - 1939. - 12 agvisto. - #184.
// komunisti. - 1939. - 6 maisi. - #102. - gv. 3; - gv. 3;
166. bolSevizmis matianes brwyinvale furclebi 184. Zvel qarTvel mxatvrebze: dasasruli // lite­
[l. p. berias wigni `amier-kavkasiis bolSeviku- raturuli saqarTvelo. - 1939. - 20 agvisto. -
ri organizaciebis istoriis sakiTxvisTvis~] // #24. - gv. 3-4;
komunisti. - 1939. - 21 ivlisi. - #165. - gv. 4; 185. warwera Tasze: [leqsi] // literaturuli sa-
167. daumTavrebeli leqsi: [leqsi] // literaturu- qarTvelo. - 1939. - 30 ivnisi. - #19. - gv. 2;
li saqarTvelo. - 1939. - 30 ivnisi. - #19. - gv. 2; 186. xalxis poeti [taras grigolis-Ze SevCenko] //
168. TuSis qals alaverdobaSi: [leqsi] // litera- komunisti. - 1939. - 9 marti. - #55. - gv. 3;
turuli saqarTvelo. - 1939. - 8 ianvari. - #1. 187. Встречи с вождем: Самые радостные дни нашей
- gv. 3; жизни // Заря Востока. - 1939. - 18 ноября. - #265.
169. ia kargareTeli: [qarTveli cnobili momRera- - С.3;
li da sazogado moRvawe, misi gardacvalebis 188. akakis: [leqsi, warmoTqmuli mTawmindaze, aka-
gamo] // komunisti. - 1939. - 15 aprili. - #86. - gv. kis saflavze gamarTul mitingze. 22 ivniss
1; 1940 w.] // komunisti. - 1940. - 24 ivnisi. - #144;
170. leninis mavzoleiSi: [lenini] // komunisti. - 189. akaki wereTeli: [Semoqmedebis kritikuli
1939. - 22 ianvari. - #18. - gv. 3; ganxilva] // komunisti. - 1940. - 4 Tebervali. -
171. lenin-stalinis diadi partiis droSiT [miRwe- #28;
vebi XVII da XVIII partyrilobebs Soris gan- 190. amxanagi stalini gorkis zRapris Sesaxeb: [`qa-
vlili wlebis manZilze saqarTvelos sabWoTa liSvili da sikvdili~] // Cveni Taoba. - 1940. -
literaturis ganviTarebaSi]: saqarTvelos #1. - gv. 48-54;
ordenosani sabWoTa mwerlebis koleqtiuri 191. axlad aRmoCenili mogonebani dimitri yifia-
nisa nikoloz baraTaSvilze // komunisti. -
statia - pataki // axalgazrda komunisti. - 1939.
1940. - 22 oqtomberi. - #246;
- 10 marti. - gv. 2. - teqsti bolos xels aweren:
192. gazeT `komunists~: [leqsi] // komunisti. - 1940.
alio maSaSvili, Salva dadiani, galaktion ta-
- 3 ivnisi. - #126;
biZe, giorgi leoniZe;
193. giorgi saakaZe: [s. SanSiaSvilis piesa] // axal-
172. maisuri: [leqsi] // literaturuli saqarTve-
gazrda komunisti. - 1940. - 11 seqtemberi. -
lo. - 1939. - 8 ianvari. - #1. - gv. 3;
#211;
173. marabdis omi [315 wlisTavis gamo] // sabWoTa
194. daviT guramiSvili: [cxovreba da Semoqmedeba]
afxazeTi. - 1939. - 6 ivlisi. - #153. - gv. 3-4;
// komunisti. - 1940. - 14, 15 agvisto. - #187, 188;
174. marabdis omi: [qarTvel patriotTa brZola
195. `deda ena~: [leqsi, miZRvnili iakob gogebaSvi-
dampyrobel iranelTa winaaRmdeg]: 315 wlis-
lis 100 wlisTavisadmi] // komunisti. - 1940. - 30
Tavis gamo // komunisti. - 1939. - 30 ivnisi. -
oqtomberi. - #253;
#148. - gv. 2;
196. Tolia: [leqsi] // literaturuli saqarTvelo.
175. mecnierebisa da xelovnebis muSakebi saqmiT
- 1940. - 10 dekemberi. - #34;
upasuxeben beladis miTiTebebs: [werilebi] / a.
197. lenini: [leqsi] // remedasi. - 1940. - #1. - gv. 3;
SaniZe, g. CubiniSvili, m. ToiZe, g. leoniZe, s.
198. nikoloz baraTaSvilis garSemo; nax. d. gvele­
janaSia // komunisti. - 1939. - 1 aprili. - #74. -
sianisa // literaturis matiane. - 1940. - #1-2.
gv. 3;
- gv. 397-465;
176. mTebi: [epopeadan `stalini~] // remedasi. - 1939.
199. roca leninis Zma CamoaxrCes...: nawyveti poemi-
- #11-12. - gv. 9; dan `stalini, bavSvoba da yrmoba~ // damkvre-
177. mogesalmebi, axalo welo: [leqsi] // komunisti. li. - wulukiZe, 1940. - 22 dekemberi. - #60;
- 1939. - 1 ianvari. - #1. - gv. 3; 200. sad cxovrobda TbilisSi n. baraTaSvili? // ko-
178. nino WavWavaZes: [leqsi] // literaturuli sa- munisti. - 1940. - 27 seqtemberi. - #225;
qarTvelo. - 1939. - 8 ianvari. - #1. - gv. 3; 201. Родной газете: [Стихи, посвященные газете
179. ori dRe: [leqsi] // literaturuli saqarTve- «Комунисти» в связи с ее 20-летием] / Пер. с
lo. - 1939. - 30 ivnisi. - #19. - gv. 2; грузинского Б. Сербряков // Заря Востока. - 1940.
180. pirveli qarTuli gazeTis 120 wlisTavi `sa- - 6 июня. - #129;
qarTvelos gazeTi~ // komunisti. - 1939. - 22 202. besiki: [cxovreba da Semoqmedeba] // literatu­
marti. - #66. - gv. 4; ruli saqarTvelo. - 1941. - 11 aprili. - #15;
181. simRera Tarze: [leqsi] // literaturuli sa- 203. gmiri dedaberi: saqarTvelos warsulidan //
qarTvelo. - 1939. - 30 ivnisi. - #19. - gv. 2; komunisti. - 1941. - 30 dekemberi. - #310;
182. CerniSevski eSafotze: gardacvalebidan 50 204. vumRer samSoblos: [leqsi] // komunizmis dro-
wlisTavis Sesrulebis gamo // komunisti. - SiT. - walenjixa, 1941. - 25 Tebervali. - #9;
1939. - 29 oqtomberi. - #249. - gv. 3; sabWoTa 205. zezva gafrindauli-saxalxo gmiri: [saqarTve­
afxazeTi. - 1939. - 30 oqtomberi. - #250. - gv. 3; los gmiruli warsulidan, me-17 saukune] // ko­
183. Zveli gori: poemidan `beladis bavSvoba da yr- munisti. - 1941. - 21 seqtemberi. - #224;

800
206. leninis qalaqs: [leqsi] // komunisti. - 1941. - 18 226. did Tamars: [leqsi] // mnaTobi. - 1942. - #11-12.
seqtemberi. - #221; - gv. 26-27;
207. maior aleqsi inaurs: [leqsi] // komunisti. - 227. vismen maisis simTa xmas: [leqsi] // mnaTobi. -
1941. - 25 seqtemberi. - #227; sabWoTa svaneTi. 1942. - #11-12. - gv. 24;
- lentexi, 1941. - 5 oqtomberi. - #37; 228. kaxeTi: [leqsi] // mnaTobi. - 1942. - #11-12. - gv.
208. mxedari pirtaxia: [leqsi] // komunisti. - 1941. - 24-26;
12 agvisto. - #189; 229. sad inavardeb: [leqsi] // mnaTobi. - 1942. - #11-
209. poets: [leqsi] // literaturuli saqarTvelo. - 12. - gv. 27;
1941. - 14 marti. - #11; 230. samSoblos gmirebs: [leqsi] // komunisti. - 1942.
210. samSoblosaTvis, stalinisaTvis: [leqsi] // - 22 noemberi. - #277;
komunisti. - 1941. - 2 ivlisi. - #154; sabWoTa 231. qarTvel mxedrebs: [leqsi] // komunisti. - 1942.
sofeli: saagitacio furceli. - abaSa, 1941. - 1 - 5 seqtemberi. - #211. - gv. 2;
oqtomberi. - #4; 232. qarTvel qals: [leqsi] // literaturuli saqar-
211. samSoblos: [leqsi] // komunisti. - 1941. - 25 Te- Tvelo. - 1942. - 15 marti. - #11;
bervali. - #47; remedasi. - 1941. - #2. - gv. 8; 233. Cveni maisi: [leqsi] // komunisti. - 1942. - 1 maisi.
stalinuri sityva. - sagarejo, 1941. - 5 maisi. - #103;
- #20; 234. jaxievis javSnian matarebelze: [narkvevi] //
212. stalins: [leqsi // bolSevikuri tempiT. - ca- literaturuli saqarTvelo. - 1942. - 23 Te-
geri, 1941. - 25 Tebervali. - #10; komunisti. bervali. - #8;
- 1941. - 26 oqtomberi. - #254; 235. Братство народов: [Стихотворение] / Пер. Вл.
213. qarTveli qali: epizodi saqarTvelos warsu­ Орлова // Заря Востока. - 1942. - 30 октября. -
lidan // komunisti. - 1941. - 23 seqtemberi. - #258;
#225; 236. Грузинке: [Стихи] / Пер. с грузинского Борис
214. qarTvel ostatebs: [leqsi] // mnaTobi. - 1941. - Серебряков // Заря Востока. - 1942. - 4 июня. -
#8. - gv. 4-6; #130;
215. Salva-Savlego: saqarTvelos gmiruli warsu­ 237. Дорога к Кавказу станет могилой для гитлеровцев!
lidan // komunisti. - 1941. - 2 noemberi. - #260; // Заря Востока. - 1942. - 6 ноября. - #264;
216. Zveli daiar da muxambazi: [leqsi krebulidan 238. ar daidardo dedao: [leqsi] // komunisti. -
`yabaxis aCrdilebi~] // literaturuli saqar- 1943. - 23 noemberi. - #242;
Tvelo. - 1941. - 28 marti. - #13; 239. axalo qarTlo, miwav qarTlisa: [leqsi] // mna-
217. win, stalinuro arwivo!: [leqsi miZRvnili saxe- Tobi. - 1943. - #2. - gv. 15;
lovani mfrinavebisadmi] // komunisti. - 1941. - 240. dila nargiznarevi: [leqsi] // mnaTobi. - 1943. -
22 ivlisi. - #171; avangardi. - cxakaia, 1941. - 18 #3. - gv. 7;
oqtomberi. - #73; 241. kaxeTi: [leqsi] // komunisti. - 1943. - 19 oqtom-
218. xmali kvlav gavakaSkaSoT: [leqsi] // komunisti. beri. - #218;
- 1941. - 29 ivlisi. - #177; sabWoTa sofeli. - 242. mzispiris nabani minda: [leqsi] // mnaTobi. -
abaSa, 1941. - 23 oqtomberi. - #6; 1943. - #3. - gv. 6;
219. hei, arwivno!: [leqsi] // literaturuli saqar- 243. rusTavis verxvi: [leqsi] // mnaTobi. - 1943. - #3.
Tvelo. - 1941. - 12 seqtemberi. - #37; stalins: - gv. 5-6;
leqsTa krebuli. - 1944. - gv. 59; samSoblo: mxa- 244. samSoblos gmirs: [leqsi]: gvardiis gene-
tvrul nawarmoebTa krebuli. - 1946. - gv. 159- ral-maiors n. TavarTqilaZes // komunisti. -
160; 1943. - 6 ivlisi. - #143;
220. Аветик Исаакян: [К 65-летию со дня рождения] // 245. samSoblos: [leqsi] // komunisti. - 1943. - 18 Te-
Заря Востока. - 1941. - 9 февраля. - #33; bervali. - #40;
221. Вперед, сталинский сокол!: [Стихи] / Пер. Бориса 246. qarTvel meomrebs: [leqsi] // komunisti. - 1943.
Серебрякова // Заря Востока. - 1941. - 21 сентября. - 15 dekemberi. - #258;
- #224; 247. qarTvel ostatebs: [leqsi] // komunisti. - 1943.
222. Городу Ленина: [Стихи] // Заря Востока. - 1941. - 26 - 31 oqtomberi. - #227;
октября. - #254; 248. Cveni maisi: [leqsi] // sabWoTa sofeli. - abaSa,
223. Книге «Витязь в тигровой шкуре»: [Стихи] / Пер. с 1943. - 1 maisi. - #16;
грузинского Н. Тихонова // Заря Востока. - 1941. - 249. Zveli wignis mwerali: [leqsi] // mnaTobi. - 1943.
21 июня. - #144; - #3. - gv. 6-7;
224. Родине: [Стихи] / Пер. Бориса Серебрякова // 250. xarkovi aviReT!: [leqsi] // komunisti. - 1943. - 18
Советская Абхазия. - Сухуми, 1941. - 25 мая. - Tebervali. - #40;
#121; 251. Наш май: [Стихотворение] / Пер. с грузинского
225. besiki: (monografia) // literaturis matiane. - Дмитрий Стрельцов // Заря Востока. - 1943. - 1
1942. - #3-4. - gv. 341-432; мая. - #97;

801
252. Сталинскому соколу; Герой Советского Союза 273. qarTlo, msoflios dido venaxo: [leqsi] // sta-
подполковник М. С. Диасамидзе; Сынам Грузии; lins: leqsTa krebuli. - 1944. - gv. 63;
Зов предков: [Стихи] // Героические сыны 274. qeTevan dedoflis wigni: [leqsi] // literatu-
грузинского народа = qarTveli xalxis gmiri ra da xelovneba. - 1944. - 8 oqtomberi. - #34;
Svilebi: Сборник. - Тбилиси: Заря Востока, 1943. 275. Sinmousvlelo, sada xar...: [leqsi] // komunisti.
- ХV, 128 с.: ил.; - 1944. - 24 maisi. - #104;
253. aimarTeniT, vaJkacno: [leqsi] // stalins: leqs- 276. akademikosi n. baraTaSvili: [gardacvalebidan
Ta krebuli. - 1944. - gv. 47; 100 wlis Tavis gamo] // komunisti. - 1945. - 20 oq-
254. amxanag stalins-mTavarsardals: [leqsi] // sta- tomberi. - #208; literatura da xelovneba. -
lins: leqsTa krebuli. - 1944. - gv. 51-52; 1945. - 4 oqtomberi - #35;
255. axal wels axali gamarjvebisaTvis: [g. tabiZis, 277. berlins myofo qarTlis vaJo...: [leqsi] // komu-
g. leoniZis, gr. abaSiZis da sxv. werilebi] // ko- nisti. - 1945. - 10 maisi. - #92;
munisti. - 1944. - 1 ianvari. - #1; 278. griboedovi da saqarTvelo // literatura da
256. baraTaSvili: [leqsi] ganjis Rames 1845 w. 9 oq- xelovneba. - 1945. - 2 marti. - #8. - 22 marti. -
tomberi // literatura da xelovneba. - 1944. - #10;
24 noemberi. - #39; 279. daviT aRmaSenebels: [leqsi] // komunisti. -
257. giorgi brwyinvale: [istoriuli drama poemad] 1945. - 6 Tebervali. - #26;
// literatura da xelovneba. - 1944. - 22 seqtem- 280. didi qarTveli poeti: [n. baraTaSvili] // sabWo-
beri. - #32; Ta afxazeTi. - soxumi, 1945. - 21 oqtomberi. -
258. giorgi jakobias xsovnas: [nekrologi] // lite- #204;
ratura da xelovneba. - 1944. - 10 marti. - #9; 281. vaJa-fSavelas neSts: [leqsi] // stalinuri
259. da sxva. stalins: [leqsi. `stalins leqsTa kre- gziT. - duSeTi, 1945. - 10 agvisto. - #.31-32;
buli~, 1944, 5-15] // mnaTobi. - 1944. - #12. - gv. 282. leninis mavzoleiSi: [leqsi] // stalinis droSa.
3-11; - 1945. - 21 ianvari. - #4-5;
260. didi qarTveli mwerali [niko lorTqifaniZe] // 283. nina WavWavaZes: [leqsi] // literatura da xe-
literatura da xelovneba. - 1944. - 2 ivnisi. - lovneba. - 1945. - 12 ianvari. - #2;
#19 [29]; 284. pionerebs: [leqsi] // pioneri. - 1945. - #1. - gv. 2;
261. dRes vadRegreloT..: [leqsi] // komunisti. - 285. samSoblos: [leqsi] // komunisti. - 1945. - 1 ianva-
1944. - 19 noemberi. - #233; ri. - #1;
262. Tbilisi: [leqsi] // komunisti. - 1944. - 13 oq- 286. qarTlis cxovreba: qarTlo. mesxi var. leqse-
tomberi. - #207; bi] // literatura da xelovneba. - 1945. - 29 mar-
263. Tbiliso, Cveno Tbiliso!: [leqsi] // Заря ti. - #11;
Востока. - 1944. - 7 апреля. - #70; sabWoTa 287. qarTlis cxovreba: jafiri. fanaskertels.
afxazeTi. - soxumi, 1944. - 14 maisi. - #94; leqsebi] // literatura da xelovneba. - 1945. -
264. poeziis xalxurobisaTvis: saq. sabWoTa mwer- 20 aprili. - #14;
lobis kavSiris gamgeobis plenumze warmoTq- 288. belads da mTavar sardals: [leqsi] // stalins:
muli sityvebidan // literatura da xelovne- leqsTa krebuli. - 1946. - gv. 57-58;
ba. - 1944. - 14 aprili. - #13; 289. berSoula: [leqsi] // stalins: leqsTa krebuli.
265. ras amboben mtkvari da aragvi mcxeTaSi: [leq- - 1946. - gv. 59-71;
si] // komunisti. - 1944. - 27 agvisto. - #174; sta- 290. berSouli: [poema] // komunisti. - 1946. - 1 ianva-
lins: leqsTa krebuli. - 1944. - gv. 53; ri. - #1;
266. sabWoTa epoqis poeti: [i. griSaSvili] / s. Ciqo- 291. dabadeba: [leqsi] // Taiguli. - 1946. - gv. 162-
vani, g. leoniZe, a. abaSeli da sxv. // literatu- 165;
ra da xelovneba. - 1944. - 27 oqtomberi. - #36; 292. vumRer samSoblos: [leqsi] // samSoblo: mxa-
267. sadRegrZelo: [leqsi] // stalins: leqsTa kre- tvrul nawarmoebTa krebuli. - 1946. - gv. 158;
buli. - 1944. - gv. 49; 293. Tbiliso, Cveno Tbiliso: [leqsi] // literatu-
268. samgori: [leqsi] // komunisti. - 1944. - 13 oqtom- ra da xelovneba. - 1946. - 12 aprili. - #16;
beri. - #207; 294. ivane TarxniSvils: [leqsi] // komunisti. - 1946.
269. stalinis droSa: [leqsi] // stalins: leqsTa - 27 ivnisi. - #128;
krebuli. - 1944. - gv. 50; 295. lavrenti berias: [leqsi] // bolSevikuri kol-
270. ukvdavi aris Tavisufleba: [leqsi] // litera- meurneoba. - axalqalaqi, 1946. - 25 Tebervali.
tura da xelovneba. - 1944. - 16 ivnisi. - #21 [31]; - #13; komunisti. - 1946. - 9 Tebervali. - #29;
271. qarTveli mxedris naambobi: [leqsi] // litera- 296. maior aleqsi inaurs: [leqsi] // komunisti. -
tura da xelovneba. - 1944. - 7 ianvari. - #2; 1946. - 25 seqtemberi. - #227. - gv. 3;
272. qarTvel partizanebs: [leqsi] // komunisti. - 297. mesxeTs: [isev sunTqaven qarTul ocnebiT;
1944. - 14 maisi. - #97; vin meCveneba... vin miwvdis xelebs?. leqsebi] //

802
literatura da xelovneba. - 1946. - 12 maisi. - 322. Sen-madloba, Sen-dideba...: [leqsi] / nax. s. ke-
#20; cxovelisa // dila. - 1947. - #9. - gv. 8;
298. sadRegrZelo: [leqsi] // saxalxo ganaTleba. - 323. Грузии: [Стихи] / Пер. с груз. Б. Серебряков //
1946. - 1 maisi. - #19; Батумский рабочий. - Батуми, 1947. - 25 февраля.
299. samSoblosaTvis, stalinisaTvis: [leqsi] // - #40;
samSoblo: mxatvrul nawarmoebTa krebuli. - 324. Первый снег // Пастернак, Б. Л. Грузинские
1946. - gv. 157; поэты: Избранные переводы / Борис Пастернак. -
300. samSoblos: [leqsi] // samSoblo: mxatvrul Тбилиси: Изд-во и тип. «Заря Востока», 1947. - 144
nawarmoebTa krebuli. - 1946. - gv. 158-159; с.;
301. saqarTvelo: [leqsi] // komunisti. - 1946. - 25 325. Родине: [Стихи] / Пер. с груз. Б. Серебряков // Заря
Tebervali. - #42; Востока. - 1947. - 14 февраля. - #36;
302. qarTuli gazeTi: [leqsi] // industriuli qu- 326. Самгори: [Стихи] / Пер. с груз. Б. Серебряков //
Taisi. - quTaisi, 1946. - 15 ivnisi. - #118; Молодой сталинец. - 1947. - 25 февраля. - #24;
303. azRvavebulo ocnebav...: [leqsi] // komunisti. - 327. aleqsandre yazbegs: [leqsi] // komunisti. -
1947. - 3 ianvari. - #2; 1948. - 2 oqtomberi. - #196. - gv. 2;
304. ambavi samgorisa da Tbilisisa: [poema] // lite- 328. ar daidardo, dedao...: [leqsi] // qarTveli
ratura da xelovneba. - 1947. - 21 ivnisi. - #24; mwerlebi leninur komkavSirs: krebuli. - 1948.
305. ar daidardo, dedao!: [leqsi] // qarTuli sabWo- - gv. 57-58;
Ta poeziis anTologia. - 1947. - gv. 192-194; 329. daviT guramiSvils: misi samaris povnis gamo //
306. gamarjvebuli: [leqsi] // komunisti. - 1947. - 9 komunisti. - 1948. - 16 ivnisi. - #119. - gv. 3;
maisi. - #99; 330. vaxuSti bagrationis saflavi // komunisti. -
307. g. leoniZis sityva: [akademikos s. n. janaSias 1948. - #156. - gv. 3;
gardacvalebis gamo] // literatura da xe- 331. samgorelebi: [4 leqsi: iori; beri papa; samgo-
lovneba. - 1947. - 23 noemberi. - #45; ris akvnebi; samgoris mindorvelo!] // komunis-
308. diadi qalaqebis Sesaxeb... // pioneri. - 1947. - ti. - 1948. - 8 agvisto. - #157. - gv. 3;
#9. - gv. 2-3; 332. sandro SanSiaSvils: [leqsi] // komunisti. -
309. vaxtang meeqvse: gardacvalebidan 210 wlisTa- 1948. - 24 oqtomberi. - #212;
vis gamo // literatura da xelovneba. - 1947. - 9 333. simRera; sadRegrZelo; komunizmis xaraCoe-
maisi. - #18; bi; tabawyuri: [leqsebi] // literatura da xe-
310. vumRer samSoblos: [leqsi] // qarTuli sabWoTa lovneba. - 1948. - 26 dekemberi. - #50. - gv. 1;
poeziis anTologia. - 1947. - gv. 181; 334. Поэты Грузии / Избр. переводы Б. Серебрякова. -
311. Tbiliss: [leqsi] // komunisti. - 1947. - 14 Teber- Тбилиси: Изд-во и тип. «Заря Востока», 1948. - 192
vali. - #35; с.;
312. maS, ra vuyoT poetebo!: [leqsi] // qarTuli sa- 335. belads: [leqsi] // komunizmisaken. - kaspi, 1949. -
bWoTa poeziis anTologia. - 1947. - gv. 189-190; 21 dekemberi. - #54;
313. moskovs: [leqsi] / a. abaSeli, i. griSaSvili, g. 336. budapeStis pionerTa banakSi: [leqsi] // norCi
leoniZe // komunisti. - 1947. - 7 seqtemberi. lenineli. - 1949. - #51-52. - 21 dekemberi; axal-
- #179; sabWoTa afxazeTi. - soxumi, 1947. - 10 gazrda komunisti (specialuri gamoSveba). -
seqtemberi. - #179; 1949. - 21 dekemberi. - #23;
314. mcxeTis mTebSi: [leqsi] // qarTuli sabWoTa 337. dabadeba: nawyveti g. leoniZis poemidan `bavS-
poeziis anTologia. - 1947. - gv. 183-185; voba da yrmoba~ // socialisturi Seteva. - sam-
315. nina WavWavaZes: [leqsi] // qarTuli sabWoTa tredia, 1949. - 21 dekemberi. - #145-146;
poeziis anTologia. - 1947. - gv. 188-189; 338. eilen stalin: [leqsi] // saxalxo ganaTleba. -
316. samgori: (Tavebi poemidan) // mnaTobi. - 1947. - 1949. - 21 dekembri. - #52;
#1-2. - gv. 3-15; 339. ibadeboda: poemidan `stalini~ // ganTiadi. -
317. samgori: [poema] // komunisti. - 1947. - 31 dekem- qluxori, 1949. - 21 dekemberi. - #100-101;
beri. - #260; 340. iubilars: [leqsi] // lenineli. - gulrifSi,
318. simRera pirveli Tovlisa: [leqsi] // qarTuli 1949. - 21 ivlisi. - #32;
sabWoTa poeziis anTologia. - 1947. - gv. 191- 341. lenini saqarTveloSi: [leqsi] // komunisti. -
192; 1949. - 25 ianvari. - #16;
319. stalins: [leqsi] // qarTuli sabWoTa poeziis 342. lenins: [leqsi] // stalinuri lokomotivi. -
anTologia. - 1947. - gv. 179-180; 1949. - 21 ianvari. - #10-11;
320. qarTvel dedas: [leqsi] // qarTuli sabWoTa 343. nu gaTaTrdebi!: [leqsi] // literatura da xe-
poeziis anTologia. - 1947. - gv. 187-188; lovneba. - 1949. - 2 oqtomberi. - #39;
321. qarTlis baRi: [leqsi] // qarTuli sabWoTa 344. puSkini saqarTveloSi // komunisti. - 1949. - 5
poeziis anTologia. - 1947. - gv. 181-183; ivnisi. - #111;

803
345. raikomis mdivani: [leqsi] // komunisti. - 1949. - 364. mze Causvleli: [leqsi] // stalineli. - gori,
27 Tebervali. - #41; 1950. - 2 noemberi. - #194;
346. stalini. bavSvoba. yrmoba: nawyveti // axal- 365. saqarTvelo: [leqsi] // metalurgiisaTvis. -
gazrda komunisti. - 1949. - 29 noemberi. - #143; rusTavi, 1950. - #41. - 4 aprili;
347. stalinis suraTze: [leqsi] // socialisturi 366. stalins: [leqsi]: wakiTxul iqna 1936 w. 19
mSenebloba. - oni, 1949. - 21 dekemberi. - #152- marts kremlSi, saqarTvelos delegaciis mi-
153; Rebis dros // avangardi. - cxakaia, 1950. - 8 apri-
348. stalinuri premiis laureati. budapeStis pio- li. - #46;
nerTa banakSi: [leqsi] // dila. - 1949. - #12. - gv. 367. Semoqmedebis saRamo: [z. faliaSvilis sax. ope-
2; risa da baletis saxelmwifo TeatrSi. 3 apri-
349. tabawyuri: [leqsi] // bolSevikuri tempiT. - li] // komunisti. - 1950. - 5 aprili. - #71;
borjomi, 1949. - 27 ianvari. - #11; 368. За родину - наш тост!: [Стихи] / Пер. с грузинского
350. qarTlis baRi: [leqsi] // bolSevikuri sityva. - Б. Серебряков // Советская Абхазия. - Сухуми,
xaSuri, 1949. - 1 ianvari. - #1; bolSeviki. - ga- 1950. - 23 декабря;
gra, 1949. - 21 dekemberi. - #150-151; 369. Ленин в Грузии: [Стихи] / Пер. с груз. Л. Мартынов
351. qarTlis baRi: nawyveti // stalinis droSa. - // Заря Востока. - 1950. - 21 января. - #15;
1949. - 21 dekemberi. - #51-52; 370. Ленину: [Стихи] / Пер. Н. Тихонов // Батумский
352. ...Sen-madloba, Sen-dideba...: [leqsi] // dila. - рабочий. - Батуми, 1950. - 22 января. – #16;
1949. - #12. - gv. 8; 371. Сталин: [Поэма] / Пер. с грузинского Н. Тихонова //
353. CarTulia ukve deni!: [leqsi]: eleqtrosadgu- Советская Абхазия. - Сухуми, 1950. - 31 декабря;
ris gaxsna sofel patarZeulSi // komunisti. - 372. Сталин: [Стихи] / Пер. с грузинского В. Державина
1949. - 17 ivlisi. - #141 // Советская Абхазия. - Сухуми, 1950. - 23 декабря;
373. «Эйлиен Сталин»: [Стихи] / Пер. с грузинского Г.
354. Cemo samSoblov, Seni mekvle var!: [leqsi] //
Крейтан // Советская Абхазия. - Сухуми, 1950. - 23
komunisti. - 1949. - 1 ianvari. - #1; ganTiadi.
декабря;
- qluxori, 1950. - 1 ianvari. - #1; damkvreli. -
374. ...azRvavebulo ocnebav...: [leqsi] // bolSeviku-
wulukiZe, 1950. - 1 ianvari. - #1; sabWoTa sofe-
ri droSa. - wulukiZe, 1951. - 16 ianvari;
li. - abaSa, 1950. - 1 ianvari. - #1; bolSevikuri
375. anTim iverieli: [qarTuli erovnuli stambis
tempiT. - cageri, 1951. - 1 ianvari;
istoriisaTvis] // droSa. - Tb., 1951. - #2. - gv.
355. Отанымды жырлаймын // Достык жыры: Одактас
16-8;
совет республикалары акындарынын тандамалы
376. axali leqsebi // literatura da xelovneba. -
шыгармаларынын жыйнагы / Ред. Калижан
1951. - 1 ivlisi;
Бекхожин; Худож. К. Баранов. - Алматы: Казактын
377. beladis kera: [leqsi] // stalineli. - gori,
бiрiккен мемлекет баспасы, 1949. - 451 п.;
1951. - 14 agvisto;
356. afxiarca: [leqsi] // sabWoTa afxazeTi. - soxumi,
378. gavaZlierebT brZolas literaturuli enis
1950. - 31 dekemberi; literaturuli almanaxi.
siwmindis dacvisaTvis // komunisti. - 1951. - 20
- soxumi, 1951. - #4. - gv. 3;
ivnisi;
357. belads: [leqsi] // mgznebare kolxideli. - fo-
379. guSin, samgoris gaxsnaze: [leqsi] // droSa. -
Ti, 1950. - 24 seqtemberi. - #186;
1951. - #4. - gv. 13;
358. biZina buqurauli // axalgazrda komunisti. -
380. deputat g. leoniZis sityva: saqarTvelos ssr
1950. - 4 aprili. - #39;
umaRlesi sabWos I sesia // komunisti. - 1951. - 26
359. gazeTs: [leqsi] // komunisti. - 1950. - 3 ivnisi. -
aprili;
#116; 381. deputatobis pirvel kandidats: [leqsi] // ko-
360. diula: rkalidan `leqsebi ungreTze~ // sa- munisturi sityva. - WiaTura, 1951. - 18 ianvari;
bWoTa afxazeTi. - soxumi, 1950. - 23 dekembe- 382. kamaTi saq. kp (b) Tbilisis saqalaqo komitetis
ri. - #252; literaturuli almanaxi. - soxumi, saangariSo moxsenebis gamo // komunisti. - 1951.
1951. - #4. - gv. 4-5; - 20 ianvari;
361. lamazo, foTis qalaqo! // mgznebare kolxide- 383. mecxramete saukunis qarTuli mwerlobis ma-
li. - foTi, 1950. - 26 seqtemberi. - #187; ma: leoniZis sityva ilias saxlmuzeumis gaxs-
362. lenins: [leqsi] // metalurgiisaTvis. - rusTavi, nisadmi miZRvnil mitingze // literatura da
1950. - 22 aprili. - #49; xelovneba. - 1951. - 3 ivnisi;
363. leqsebi ungreTze: [elien stalins! Weramis 384. sadRegrZelo: [leqsi] // stalineli. - gori,
wyali, biZina buxurauli, rom gamxdariyo 1951. - 14 agvisto;
varskvlavad, iuliSko, budapeStis pionerTa 385. saqarTvelo: [leqsi] // sakolmeurneo gza. - Te-
banakSi, venaxi badaConSi, naaznaurali, buda- Tri wyaro, 1951. - 25 Tebervali;
peStis aerodromze, wamosvlisas] // komunisti. 386. saqarTvelos didi ostati: g. leoniZis sityva
- 1950. - 1 maisi. - #90; warmoTqmuli mTawmindaze i. nikolaZis dakr-

804
Zalvis dRes // literatura da xelovneba. - Targmna da gamoqveynebulia:
1951. - 14 marti; 1. mickeviCi, adam. odesac iSvebs Cemi netari...:
387. stalins: [leqsi] // stalineli. - gori, 1951. - 14 [leqsi] // Teatri da cxovreba. - 1914. - #10. - gv.
agvisto; 8;
388. qarTlis baRi: [leqsi] // stalineli. - gori, 2. verharni, e. La Fete: [poema] / emil verharni;
1951. - 18 agvisto; giorgi leoniZe [mTargmn.] // grdemli. - 1923. -
389. Seni saxeli mzesTan darCeba: [leqsi] // komunis- #2. - gv. 18-21;
ti. - 1951. - 1 ianvari; 3. gzelli, p. akademiuri vizitebi: [scena] / pol
390. Senma xomaldma RelvaSi: [leqsi] // dila. - 1951. gzelli; giorgi leoniZe // droSa. - 1924. - #19-
- #4. - gv. 3; 20. - gv. 23-26;
391. Cemo samgoro!: [leqsi] // komunisti. - 1951. - 27 4. gilbo, a. karl libknexti: [leqsi] / anri gilbo;
oqtomberi; sakolmeurneo Sroma. - gurjaani, galli [g. leoniZe. mTargmn.] // droSa. - 1924. -
1951. - 7 noemberi; #18. - gv. 19-20;
392. webeldelebs: [leqsi] // lenineli. - gulrifSi, 5. daviT sasunci: nawyveti meoTxe karis meore
1951. - 22 marti; Tavidan / Targmna g. leoniZem // axalgazrda
393. xidi: [sityva Tqmuli budapeStSi] // droSa. - komunisti. - 1939. - 15 seqtemberi. - #212. - gv.
1951. - #1. - gv. 5; 3.
394. Воля народа // Заря Востока. - 1951. - 18 сентября;
395. Воспоминания делегата Чрезвычайного mis Sesaxeb:
Восьмого съезда Советов: [Стихи] / Пер. с груз. Н.
1. or-kapikian gazeT... // xalxi. - 1911. - 9 Teberva­
Заболецкий // Заря Востока. - 1951. - 5 декабря;
li. - #2. - gv. 1. – narkvevi;
396. Говорит Янош: Из цикла «Стихи о Венгрии» / Пер.
2. k-uri, iv. milocvebi // laxti. - 1914. - #7. - gv. 7;
В. Державин // Заря Востока. - 1951. - 30 сентября;
3. akakis saRamos... // Teatri da cxovreba. - 1915. -
397. Грузинская сталь: [Стихи] / Пер. с груз. Б.
#30. - gv. 16;
Серебряков // Заря Востока. - 1951. - 2 сентября;
4. vaJa-fSavela. giorgi leoniZes: [leqsi] // ga-
398. Мост: Из цикла «Стихи о Венгрии» / Пер. В.
naTleba. - 1915. - #8-9;
Державин // Заря Востока. - 1951. - 30 сентября;
5. qarTuli saxioba: sof. sarTiWalaSi (gare kaxe-
399. Самгори завтра: [Стихи]: Пер. с грузин. // Заря
Ti)... // Teatri da cxovreba. - 1915. - #38. - gv.
Востока. - 1951. - 23 октября;
15;
400. Сбылось ожидание: [Стихи] / Пер. В. Сикорско //
6. 20 qristeSobisTves TfilisSi gamova... // eSma-
Заря Востока. - 1951. - 3 ноября;
kis maTraxi. - 1916. - #50. - gv. 16;
401. Цвети, Самгори!: [Стихи] / Пер. А. Межиров // Заря
7. axali samx.-salit. krebuli... // Teatri da cxo-
Востока. - 1951. - 4 ноября;
vreba. - 1916. - #48. - gv. 15;
402. amx. giorgi leoniZis sityva: saq. k.p.(b) XV yri-
8. axalgazrda mgosnebi: g. quCiSvili, i. mWedliS-
loba // literatura da xelovneba. - 1952. - 3
vili, daroSvili, qnari, g. leoniZe [foto] //
oqtomberi;
Teatri da cxovreba. - 1917. - #27. - gv. 1;
403. belads: [leqsi] // gamarjveba. - 1952. - 27 apri-
li; 9. saaxalwlod TbilisSi gamovida... // Teatri da
404. gogolis dReebi saqarTveloSi // sabWoTa ose- cxovreba. - 1917. - #2. - gv. 15;
Ti. - 1952. - 2 marti; 10. `safironi~-s meore krebuli... // Teatri da
405. mSvidobisaTvis: [leqsebi] // literatura da xe- cxovreba. - 1917. - #20. - gv. 14;
lovneba. - 1952. - 20 ianvari; 11. g., v. mxatvruli matiane: quTaisSi gamovida
406. r. erisTavis daviwyebuli werili n. baraTaS- mowafeTa... // meocnebe niamorebi. - 1919. - #1.
vilze // literatura da xelovneba. - 1952. - 20 - gv. 22-24;
ivnisi; 12. barnovis iubile // mxedari. - 1920. - #15. - gv.
407. stalins: [leqsi] // komunari. - ambrolauri, 10;
1952. - 21 dekemberi; 13. abaSeli, aleqsandre (xomaldeli). bibliogra-
408. ulamazesi arqiteqturuli nageboba // lite- fia // xomaldi. - 1921. - dekemberi. - #1. - gv. 41-
ratura da xelovneba. - 1952. - 21 dekemberi; 45;
409. qsnis sadRegrZelo: [leqsi] // stalineli. - le- 14. axali mwerlobis kavSiris wevrTa sazogado
ningori, 1952. - 1 aprili; kreba: [Tavmjdomaris da gamgeobis arCeva, mza-
410. Seni saxeli mzesTan darCeba!: [leqsi] // avangar- deba poeziis dRisaTvis]: [informacia] // komu-
di. - cxakaia, 1952. - 1 ianvari; axali TianeTi. - nisti. - 1922. - 25 aprili. - #90. - gv. 3;
TianeTi, 1952. - 1 ianvari; 15. nikoloz miwiSvilis poeziis saRamo: xelovne-
411. Cemo samSoblov, Seni mekvle var!: [leqsi] // sa- bis sasaxle. sergievis q. 13: gancxadeba // komu-
xalxo ganaTleba. - 1952. - 2 ianvari; nisti. - 1922. - 2 ivnisi. - #123. - gv. 4. - teqstis
412. xalxis mesaidumle: [n. lomouri] // stalineli. bolos: axali mwerlobis kavSiris Tavmjdoma-
- gori, 1952. - 1 aprili. re - grigol robaqiZe;

805
16. xelovneba: [informacia siaxleebis Sesaxeb 28. qarTuli literaturisadmi miZRvnili ukra-
xelovnebaSi] // komunisti. - 1922. - 27 ivnisi. - inuli Jurnali // komunisti. - 1937. - 9 ianvari.
#143. - gv. 3; - #7. - gv. 4;
17. guruli. mnaTobi N3 1924 w.: yovelTviuri 29. radiani, Salva. – a) poeturi ganviTarebis gza
samxatvro-saliteraturo da samecniero Jur- // literaturuli saqarTvelo. - 1938. - 10 de­
nali // komunisti. - 1924. - 24 ivlisi. - #166. - kemberi. - #30. - gv. 2; b) giorgi leoniZis Se-
gv. 3-4; moqmedeba // mnaTobi. - 1939. - #8. - gv. 112-124;
18. qarTuli wignis istoria: giorgi leoniZis ini- g) Передовой советский поэт: [Г. Н. Леонидзе
ciativis Sesaxeb qarTuli wignis beWdvis 300 выдвинут союзом советских писателей Грузии
wlisTavTan dakavSirebiT stambisTvis niki- кандидатом в депутаты Тбилисского городского
fore irbaxis saxelis miniWebis Sesaxeb] // ko- Совета]: [Творческий путь поэта] // Заря Востока.
munisti. - 1924. - 21 noemberi. - #266. - gv. 3; - 1939. - 24 ноября. - #270. - С.2; d) g. leoniZe.
19. dadiani, S. g. leoniZe // saliteraturo gazeTi. epopea amxanag stalinis bavSvobisa da yrmobis
- 1932. - 12 seqtemberi; wlebze: [recenzia] // literaturuli saqar-
20. feSangi. Sahnavaziani: giorgi leoniZisa da Tvelo. - 1940. - 1 maisi. - #13; e) giorgi leo­
iordaniSvilis redaqciiT // muSa. - 1935. - niZis epopea amxanag stalinis bavSvobisa da yr­
#141. - gv. 4; mobis wlebze // literaturuli saqarTvelo.
21. sabWoTa saqarTvelos mSromelTa werili - 1941. - 21 marti. - #12; v) giorgi leoniZis
xalxTa belads did stalins: werils xeli Semoqmedeba // literaturuli Ziebani. - 1949. -
moawera sabWoTa saqarTvelos 1.580.000 mSro- t. 5. - gv. 83-112; z) giorgi leoniZe // mnaTobi.
melma // komunisti. - 1936. - Tebervali. - #46. - 1950. - #4. - gv. 87-101;
- gv. 2-3; literaturuli saqarTvelo. - 1936. - 30. asaTiani, levan. – a) istoriuli Temebi qar­
Tebervali. - #1. - gv. 1-2; sabWoTa aWaristani. Tul sabWoTa literaturaSi. werili pirveli
- 1936. - Tebervali. - #47. - gv. 2-3; axalgazr- // literaturuli saqarTvelo. - 1939. - #15; b)
da komunisti. - 1936. - Tebervali. - #46. - gv. stalinuri epoqis mesityve // literatura da
2-5; muSa. - 1936. - Tebervali. - #46. - gv. 2-4; xelovneba. - 1950. - 2 aprili. - #14;
Заря Востока. - 1936. - февраля. - #46. - С.2; На 31. afxaiZe, S. – a) saamuri cxovrebis momRerali
рубеже Востока. - 1936. - февраля. - #5. - С.2-4; [poeti giorgi leoniZe. misi leqsebis wignad
Советская Абхазия. - 1936. - февраля. - #46. - С.1- gamocemis gamo]: [recenzia] // komunisti. - 1939.
3; - 16 Tebervali. - #38. - gv. 3; b) giorgi leoni­
22. saqarTvelos ssr. centraluri aRmasrulebe- Ze. `beladis bavSvoba da yrmoba~: [recenzia] //
li komiteti: saqarTvelos cakis saiubileo komunisti. - 1940. - 17 ivlisi. - #163; b) giorgi
sesia 1936 w. 24 Tebervals: sityvebi: amx. amx. leoniZe: [leqsebi]: [recenzia] // literatura
bagirovis, musabekovis, f. maxaraZis, guloia- da xelovneba. - 1944. - 7 ianvari. - #2; g) gamar-
nis da poet g. leoniZis // komunisti. - 1936. - jvebuli xalxis poeti // literatura da xe-
marti. - #50. - gv. 2-3; lovneba. - 1950. - 2 aprili. - #14;
23. simRera beladze: [musikis avtori r. gabiCvaZe, 32. baraTeli, a. ordenosani poeti [-giorgi leo­
teqstis avtori g. leoniZe] // komunisti. - 1936. niZe]: [Tbilisis saqalaqo sabWos deputatobis
- seqtemberi. - #217. - gv. 4; kandidati, registrirebulia 382 saarCevno
24. arSaruni, a. averbaxis meabjre: [benito bua- olqSi] // komunisti. - 1939. - 26 noemberi. -
CiZis trockistul jgufTan kavSirsa da qar- #267. - gv. 1;
Tveli mwerlebis winaaRmdeg ideologiuri 33. benaSvili, d. giorgi leoniZe [qarTveli poeti.
brZolis Sesaxeb] // komunisti. - 1937. - 17 maisi. misi Semoqmedebis Sesaxeb] // literaturuli sa­
- #111. - gv. 3; qarTvelo. - 1939. - 20 ivlisi. - #21. - gv. 3-4;
25. ilia WavWavaZis dabadebidan 100 wlisTavisa- 34. giorgi leoniZis epopea `stalini~: `bavSvoba
Tvis: [saiubileo komitetis axali Semadgen- da yrmoba~: [bibliografia] // komunisti. - 1939.
lobis damtkicebasa da dasaxuli RonisZiebe- - 20 dekemberi. - #291. - gv. 4;
bis Sesaxeb] // komunisti. - 1937. - 9 maisi. - #104. 35. Tbilisis saqalaqo sabWos deputatobis kandi-
- gv. 3; datebi [irakli besarionis-Ze abaSiZe da gior-
26. puSkinis xsovnisadmi miZRvnili sazeimo sxdo- gi nikolozis-Ze leoniZe wamoyenebulni arian
ma: [Tbilisis operisa da baletis saxelmwifo mweralTa kavSiris mier] // literaturuli sa-
TeatrSi xelisuflebisa da inteligenciis mo- qarTvelo. - 1939. - 20 noemberi. - #34. - gv. 1;
nawileobiT] // komunisti. - 1937. - 18 Teberva- 36. inasariZe, b. `didmouraviani~ [poema ioseb Tbi-
li. - #40. - gv. 1; lelisa giorgi saakaZis pirovnebis Sesaxeb,
27. saamovi, g. axali kolxida: [recenzia qarTveli g. leoniZis axali gamocema da winasityvaoba:
poetebis leqsebis krebulis gamocemis gamo] // [recenzia] // axalgazrda komunisti. - 1939. - 27
komunisti. - 1937. - 18 noemberi. - #263. - gv. 4; ivnisi. - #145. - gv. 4;

806
37. kasraZe, d. ioseb tfileli-~didmouraviani~: - 8 декабря. - #281. - С.2-3; Советская Абхазия. -
giorgi leoniZis redaqciiT: [recenzia] // ko­ 1939. - 8 декабря. - #279. - С.1;
munisti. - 1939. - 6 ivlisi. - #153. - gv. 3; 49. baletis `mTebis gulis~ mokle Sinaarsi: [pre-
38. komunistTa da upartioTa stalinuri blokis miera Tbilisis operis TeatrSi]: a. balanCiva-
kandidatebi: [Tbilisis saqalaqo sabWos depu- Zis musika, libreto g. leoniZisa // komunisti.
tatobaze amxanagebi: d. WiWinaZe, z. s. nadiraZe, - 1940. - 2 noemberi. - #256;
T. r. gagniZe, e. l. gvaramiZe, g. n. leoniZe, d. s. 50. g. leoniZis poemis [`beladis bavSvoba da yrmo-
yifSiZe, k. s. baqraZe]: [biografiuli cnobebi] // ba~] // komunisti. - 1940. - 15 ivnisi. - #136;
komunisti. - 1939. - 26 noemberi. - #271. - gv. 3; 51. giorgi saakaZe: [s. SanSiaSvilis piesa]: rusTa-
39. literaturnaia gazeta poet g. leoniZis leq- velis Teatris axali premiera: [s. SanSiaSvi-
sebis krebulis Sesaxeb: [an. tarasenkovis sare- lis, g. leoniZis da sxv. werilebi] // axalgazr-
cenzio statia miZRvnili g. leoniZis liriki- da komunisti. - 1940. - 11 seqtemberi. - #211;
sadmi] // komunisti. - 1939. - 9 ivnisi. - #130. - gv. 52. mTebis guli: Tbilisis operisa da baletis
4; saxelmwifo Teatris axali premiera: baleti
40. mecnierebisa da xelovnebis muSakebi saqmiT 4 moqmedebad [mokle Sinaarsi]: musika a. balan-
upasuxeben beladis miTiTebebs: [werilebi] // CivaZisa, libreto g. leoniZisa // axalgazrda
komunisti. - 1939. - 1 aprili. - #74. - gv. 3; komunisti. - 1940. - 2 noemberi. - #256;
41. JRenti, b. – a) giorgi leoniZis leqsebi: [re­ 53. natroSvili, g. – a) giorgi leoniZe: [Semoqme­
cenzia] // literaturuli saqarTvelo. - 1939. debis ganxilva] // literaturuli saqarTvelo.
- 24 marti. - #11. - gv. 3; b) literatura da - 1940. - 30 oqtomberi. - #30; b) giorgi leonni­
xelovneba. – 1947. - #32; g) samSoblosa da be- Zis leqsebi: [kritika] // komunisti. - 1944. - 22
ladis momRerali // axalgazrda komunisti. - Tebervali. - #37; g) stalinuri epoqis mesity­
1950. - 4 aprili. - #39; d) giorgi leoniZis ori ve: [g. leoniZe] // literatura da xelovneba. -
poema: [`berSoula~ da `forToxala~] // lite- 1948. - #29. - gv. 3; d) gamoCenili sabWoTa poeti
ratura da xelovneba. - 1952. - 21 marti; // saxalxo ganaTleba. - 1950. - 6 aprili. - #14;
42. qarTveli mwerlebis wignebi did stalinze: 54. Долидзе, Ю. Три книги о Сталине [на грузиснчком
[`federacias~-s gamocema-belads. qarTveli языке]: [Библиография] // Заря Востока. - 1940. - 12
mwerlebi: gamsaxurdia k. - beladi. trilogia. марта. - #59;
wigni pirveli da leoniZe g. - stalini. bavSvo- 55. abramia, polio. poetebi mikrofonTan. giorgi
ba da yrmoba. epopeia. wigni pirveli] // sabWoTa leoniZe // radioprogramebi. - 1941. - #13; ko­
xelovneba. - 1939. - #12. - gv. 63-65; munisti. - 1944. - 26 ianvari. - #18;
43. yara-murza, v. qarTuli poeziis saRamo mosko- 56. asaTiani, n. niWieri poeti: [giorgi leoniZis
vSi: [ordenosani poetebis: maSaSvilis, leoni- Semoqmedebis Sesaxeb] // stalinuri sityva. - sa-
Zis, Ciqovanis da sxv. monawileobiT] // komunis- garejo, 1941. - 5 maisi. - #20;
ti. - 1939. - 24 Tebervali. - #45. - gv. 4; 57. maisuraZe, il. poeturi enis Taviseburebisa­
44. yoCaSvili, m. g. leoniZe - leqsebi: [recenzia] // Tvis // literaturuli saqarTvelo. - 1941. -
sabWoTa maswavlebeli. - 1939. - 12 Tebervali. - #20;
#14. - gv. 4; 58. niWieri poeti: [giorgi leoniZis Semoqmedebis
45. Wilaia, s. giorgi leoniZe: [leqsebis wignis ga­ Sesaxeb] // stalinuri sityva. - sagarejo, 1941. -
mo] // muSa. - 1939. - #35; 5 maisi. - #20;
46. jibuti, v. sulxan-saba orbelianis `sibrZ- 59. samxaraZe, g. xalxuri poezia da giorgi leoni-
ne-sicruisa~: [recenzia] // sabWoTa maswavlebe- Ze // industriuli quTaisi. - quTaisi, 1941. - 7
li. - 1939. - 4 maisi. - #38. - gv. 4; ivnisi. - #132;
47. Встречи с вождем: Самые радостные дни нашей 60. stalinuri premiis laureatebis saRamo qu-
жизни: [Высказывания о великом Сталине А. TaisSi: [leo qiaCelisa da giorgi leoniZis
Саникидзе, Г. Леонидзе, Н. Мусхелишвили, М. Semoqmedebis] // literaturuli saqarTvelo.
Плиевой и В. Самхарадзе] // Заря Востока. - 1939. - 1941. - 13 ivnisi. - #24;
- 18 ноября. - #265. - С.3; 61. stalinuri premiis laureatebis Sexvedra
48. Трехсоттысячный митинг-демонстрация presis muSakebTan: [l. qiaCelisa da g. leoniZis
трудящихся Тбилиси на площади имени Берия 5 Sexvedra gazeT `komunistis~ klubSi Tbilis-
декабря 1939 года [посвященный 3-ей годовщине Si 10 aprils] // literaturuli saqarTvelo. -
со дня принятия Сталинской Конституции 1941. - 18 aprili. - #16;
и выборам в местные Советы депутатов 62. stalinuri premiis pirveli laureatebi // mna-
трудящихся]: [Выступления товарищей К. Н. Tobi. - 1941. - #3. - gv. 3-6;
Чарквиани, И. Кочламазашвили, М. Ф. Гецадзе, Н. 63. giorgi leoniZe-~samSoblo, stalini~ // mnaTo-
Кахелашвили, Л. Г. Казарова, Г. М. Мухадзе, Г. Н. bi. - 1942. - #11-12. - gv. 234-237. - `federacia~,
Леонидзе и Д. Г. Мжавия] // Заря Востока. - 1939. 1942, [recenzia];

807
64. moskovis ambebi: moskovi, `komunistis~ sak. ko- poeti // literatura da xelovneba. - 1950. - 2
respondentisagan. recenzia giorgi leoniZis aprili. - #14;
poemaze `stalini, bavSvoba, yrmoba~ // komunis- 81. jiblaZe, g. simbolizmis namsxvrevebi: [Se­
ti. - 1945. - 22 ianvari. - #16; niSvnebi g. leoniZis poemaze `samgori~] // li­
65. riabovi, i. poeturi moTxroba amxanag stalin­ teratura da xelovneba - 1948. - #17;
ze // literatura da xelovneba. - 1945. - #9; 82. giorgi leoniZis saRamo // literatura da xe-
66. ukrainuli presa giorgi leoniZis epopeis Se- lovneba. - 1949. - 20 Tebervali;
saxeb // komunisti. - 1945. - 27 maisi. - #104; 83. mamisTvalovi, a. giorgi leoniZes: [leqsi] //
67. quTaTeli, aleqsandre. giorgi leoniZis leqsebi da poemebi: krebuli. - staliniri,
poezia // literatura da xelovneba. - 1945. - 19 1949. - gv. 97-98;
ianvari. - #3; 16 Tebervali. - #6; 84. ratiani, p. partiuli poeziis SesaniSnavi nimu-
68. bergi, leonid. g. leoniZis poema `stalini~ // Sebi: gaz. komunistSi gamoqveynebuli ori axa-
mnaTobi. - 1947. - #1-2. - gv. 229-237; li leqsi: `lenini saqarTveloSi~ da `raikomis
69. diadi qalaqebis Sesaxeb...: [v. i. lenini, l. mdivani~. recenzia: g. leoniZis axali leqsebis
tolstoi, b. belinski, a. puSkini, a. i. ostro- gamo // komunisti. - 1949. - 15 maisi. - #96;
vski, g. leoniZe da sxv.] // pioneri. - 1947. - #9. 85. Ciqovani, m. narTuli eposi: [osuri xalxuri
- gv. 2-3; eposis qarTulad Targmnis gamo] // literatu­
70. imedaSvili, i. g. leoniZe: [mokle biografiu­ ruli Ziebani / qarTuli literaturis isto­
li mimoxilva] // stalinuri sityva. - sagarejo, riis instituti. - 1949. - t. 5. - gv. 375-383;
1947. - 30 agvisto. - #168; 86. jayeli, s. mniSvnelovan gamokvlevaTa krebu-
71. lundbergi, e. – a) giorgi leoniZis poema li // saxalxo ganaTleba. - 1949. - 17 noemberi.
`stalini~: [werili] // mnaTobi. - 1947. - #1- - #47;
2. - gv. 229-237; b) `Сталин~: Поэма Г. Леонидзе:
87. abaSeli, a. giorgi leoniZes: [leqsi] // komunis-
[Библиография] // Молодой сталинец. - 1947. - 27
ti. - 1950. - 2 aprili. - #69;
февраля. - #25;
88. amisulaSvili, S. giorgi leoniZes: [leqsi] //
72. moskovis presa qarTveli poetebis g. leoniZi-
axalgazrda komunisti. - 1950. - 4 aprili. -
sa da s. Ciqovanis nawarmoebTa Sesaxeb // lite-
#39;
ratura da xelovneba. - 1947. - 13 aprili. - #15;
89. baiaZe, v. – a) g. leoniZis axali leqsebi: [recen-
73. odiSeli, x. simRerebi ganaxlebul saqarTve-
zia] // literatura da xelovneba. - 1950. - 15
loze: [g. leoniZis wigni - `qarTlis baRis~
oqtomberi. - #42; b) mgznebare poeturi stri-
gamocemis gamo] // sabWoTa afxazeTi. - soxumi,
qonebi: g. leoniZis leqsebis axali wignis gamo:
1947. - 25 marti. - #40;
[recenzia] // sabWoTa oseTi. - staliniri, 1950.
74. saqarTvelos sabWoTa mwerlebma Tbilisis
- 15 noemberi. - #225; g) g. leoniZis ori poema:
saqalaqo sabWos deputatobis kandidatebad
[`berSoula~ da `forToxala~. recenzia] // sta-
daasaxeles g. leoniZe, i. griSaSvili, i. abaSiZe
lineli. - gori, 1952. - 2 noemberi;
// komunisti. - 1947. - 9 dekemberi. - #244; Заря
90. gigiberia, d. zRva da poezia: [leqsi]: giorgi
Востока. - 1947. - 7 декабря. - #241;
leoniZes // sabWoTa afxazeTi. - soxumi, 1950. -
75. xalxTa did belads amxanag stalins: [leqsi]:
23 dekemberi. - #252;
qarTveli mwerlebis mimarTva, miRebuli sa-
91. g. leoniZis dabadebis 50 wlisTavi: moskovi,
qarTvelos sabWoTa mwerlebis kavSiris gam-
`komunistis~ korespondentisagan // komunis-
geobis sazeimo plenumze 1947 wlis 5 noembers
ti. - 1950. - 1 Tebervali. - #24;
/ g. abaSiZe, i. abaSiZe, g. leoniZe, s. Ciqovani,
g. mircxulava // literatura da xelovneba. - 92. giorgi leoniZis moxseneba praRaSi // komunis-
1947. - 11 noemberi. - #44; ti. - 1950. - 5 dekemberi. - #272. - gv. 3;
76. Поэма Георгия Леонидзе о детстве и отрочестве 93. giorgi leoniZis SemoqmedebiTi saRamo: [z.
вождя // Заря Востока. - 1947. - 9 февраля. - #31; faliaSvilis sax. operisa da baletis saxelmw.
77. giorgi leoniZis saRamo stalinirSi // lite- TeatrSi. 3 aprili] // komunisti. - 1950. - 5 apri-
ratura da xelovneba. - 1948. - #46. - gv. 4; li. - #71;
78. literatura da xelovneba. - 1948. - #22; 94. graSi, a. xalxTa Zmobis momRerali // litera-
79. poema `samgoris~ Sesaxeb: [g. leoniZis gmiruli tura da xelovneba. - 1950. - 9 aprili. - #15;
epopea `samgori~] // komunisti. - 1948. - 28 apri­ 95. vaJa-fSavela. giorgi leoniZes: [leqsi]: dabeW-
li; dilia 1915 wels Jurnal `ganaTlebaSi~ N8-9 //
80. Ciqovani, s. – a) qarTuli sabWoTa mwerle­ komunisti. - 1950. - 2 aprili. - #69;
bis axlandeli viTareba da Cveni amocanebi: 96. kavsaZe, S. TvalsaCino mkvlevari // komunisti. -
[moxseneba saqarTvelos sabWoTa mweralTa ka­ 1950. - 2 aprili. - #69;
vSiris gamgeobis plenumze] // literatura da 97. kalaZe, k. giorgi leoniZes // saxalxo ganaTle-
xelovneba. - 1948. - #20; b) xalxis sayvareli ba. - 1950. - 6 aprili. - #14;

808
98. kandidatTa wamoyeneba erovnebaTa sabWos 112. qoiava, m. giorgi leoniZes: [leqsi] // sabWoTa
arCevnebis saqarTvelos respublikuri saar- afxazeTi. - soxumi, 1950. - 31 dekemberi. - leq-
Cevno komisiis SemadgenlobaSi: kandidatTa si wakiTxulia g. leoniZis SemoqmedebiT saRa-
CamonaTvali // komunisti. - 1950. - 18 ianvari. - moze q. soxumSi;
#13; 113. Rlonti, S. – a) g. leoniZis mxatvruli saxeebis
99. kekeliZe, m. giorgi leoniZe-~Ziebani qarTuli zogierTi Taviseburebebis Sesaxeb // sabWoTa
literaturis istoriidan, me-17-me-18 s. s.~: [t. afxazeTi. - soxumi, 1950. - 23 dekemberi. - #252;
I] // mnaTobi. - 1950. - #1. - gv. 180-184. – recen- g) striqonebi, romlebic sicocxles gvayva-
zia; rebs: [recenzia] // sabWoTa afxazeTi. - soxumi,
100. kokilaSvili, a. simRera vaJkacobasa da mego- 1950. - 20 seqtemberi. - #187;
brobaze: [`jurRais fari~, mxatvruli musi- 114. SanSiaSvili, s. giorgi leoniZes: [leqsi] // li-
kaluri filmi. Tbilisis leninis ordenosani teratura da xelovneba. - 1950. - 2 aprili. -
kinostudiis nawarmoebi. scenaris avtorebi: #14;
g. leoniZe, s. doliZe, d. rondeli. dadgma 115. wverava, s. – a) stalinuri epoqis niWieri momRe-
reJisorebis - s. doliZisa da d. rondelisa. rali: [g. leoniZe] // sabWoTa afxazeTi. - soxumi,
operatorebi - k. kuznecovi da a. rolikeviCi]: 1950. - 23 dekemberi. - #252; b) simRerebi samSo-
kino: [recenzia] // komunisti. - 1950. - 9 ivnisi. - bloze, mSvidobaze da megobrobaze: [recezia] //
#121; sabWoTa afxazeTi. - soxumi, 1952. - 23 noemberi;
101. komaxiZe, S. giorgi leoniZes: [leqsi] // mgzneba- g) qarTuli poeziis siamaye: [g. leoniZe] // sa-
re kolxideli. - foTi, 1950. - 24 seqtemberi. - bWoTa afxazeTi. - soxumi, 1952. - 5 aprili;
#186; 116. Wilaia, s. gamoCenili sabWoTa poeti // komunis-
102. lominaZe, g. stalini - bavSvoba da yrmoba: [re- ti. - 1950. - 2 aprili. - #69;
cenzia g. leoniZis wignze] // norCi lenineli. - 117. xalxis kandidatebi: [g. leoniZe, i. griSaSvili,
1950. - 19 ianvari. - #3; i. abaSiZe da sxv.] // literatura da xelovneba.
103. misabiSvili, v. `jurRais fari~: [scenaris av- - 1950. - 10 dekemberi. - #50;
torebi g. leoniZe, s. doliZe, da d. rondeli. 118. xalxis sayvareli poeti: giorgi leoniZis da-
reJisorebi: s. doliZe da d. rondeli. opera- badebis 50 wlisTavi // norCi lenineli. - 1950.
torebi k. kuznecovi, a. polikeviCi, mxatvari e. - 13 aprili. - #15;
maWavariani leninis ordenosani kinostudiis 119. xerxeuliZe, g. – a) giorgi leoniZis poezia //
nawarmoebi. recenzia] // sabWoTa afxazeTi. - literaturuli Ziebani. - 1950. - t. 5. - gv. 185-
soxumi, 1950. - 11 ivnisi. - #115; 221; b) RirsSesaniSnavi epopea: [g. leoniZis `be-
104. mixeil grigolis-Ze cxakaias dakrZalva: sam- ladis bavSvoba da yrmoba~] // literatura da
gloviaro mitingi mTawmindaze // komunisti. - xelovneba. - 1950. - 2 aprili. - #14;
1950. - 25 marti. - #64; 120. jaxua, a. giorgi leoniZes: [leqsi] // mgzneba-
105. mSvenieri saCuqari: [recenzia] // saxalxo ga- re kolxideli. - foTi, 1950. - 24 seqtemberi. -
naTleba. - 1950. - 26 ianvari. - #4; #186;
106. mweral g. n. leoniZis leninis ordeniT dajil- 121. Похороны Михаила Григорьевича Цхакая: К
doebis Sesxeb: [brZanebuleba] / ssrk umaRlesi кончине старейшего деятеля большевистской
sabWos prezidiumi. 20 maisi // komunisti. - 1950. партии и международного рабочего движения:
- 21 maisi. - #105; Речи тов. тов. А. Ф. Горкина, М. И. Барамия, Н. Н.
107. nacvliSvili, p. xalxis sayvareli poeti: [g. Данилова, Н. Гейдарова, З. Т. Григорьяна, Ш. М.
leoniZe] // mgznebare kolxideli. - foTi, 1950. Татарашвили, Н. Бокучава, Г. Н. Леонидзе // Заря
- 24 seqtemberi. - #186; Востока. - 1950. - 25 марта. - #64;
108. nioraZe, g. epopea beladis bavSvobasa da yrmo- 122. zaqariaZe, S. samgors umRerian qarTveli poe-
baze // saxalxo ganaTleba. - 1950. - 1 ianvari. - tebi: [g. leoniZe, g. abaSiZe da sxvebi] // axal-
#1; gazrda komunisti. - 1951. - 4 noemberi. - #261;
109. rumineTis saxalxo demokratiuli respubli- 123. kamaTi saqarTvelos kp (b) Tbilisis saqalaqo
kis mweralTa kavSirisagan: [misalmeba] // komu- komitetis saangariSo moxsenebis gamo: [s. Ci-
nisti. - 1950. - 2 aprili. - #69; qovanis, k. bujiaSvilis, g. leoniZis, i. noneSvi-
110. samxaraZe, g. giorgi leoniZis poezia: dabade- lisa da n. musxeliSvilis sityvebi]: Tbilisis
bis 50 wlisTavis gamo // industriuli quTaisi. XX saqalaqo partiuli konferencia // komunis-
- quTaisi, 1950. - 2 aprili. - #65; ti. - 1951. - 20 ianvari;
111. ssr kavSiris sabWoTa mwerlobis kavSiris 124. ruxaZe, t. giorgi leoniZe-~qarTuli litera-
prezidiumis misalmeba g. leoniZisadmi misi turis istoriidan~ // literaturuli Ziebani
dabadebis 50 wlisTavze // komunisti. - 1950. - / qarTuli literaturis istoriis instituti.
2 aprili. - #69; literatura da xelovneba. - - 1951. - t. 7. - gv.339-352. - Tb. 1949 w. gam. `sabWo-
1950. - 2 aprili. - #14; Ta mwerali~ recenzia;

809
125. Cexuri presa giorgi leoniZis Sesaxeb // komu- 7. Газнели, Г. Литературная летопись: [Рецензия] //
nisti. - 1951. - 27 marti. - #72; Заря Востока. - 1941. - 9 февраля. - #33;
126. Боцвадзе, И. Георгий Леонидзе // Советская 8. Леонидзе, Г. Дорога к Кавказу станет могилой для
Абхазия. - Сухуми, 1951. - 23 декабря; гитлеровцев! // Заря Востока. - 1942. - 6 ноября. -
127. Прения по докладу о Государственном бюджете #264.
Грузинской ССР на 1951 год и об исполнении
Государственного бюджета ГССР за 1950 год: leoniZe, levan nikolozis Ze (18.. – ) –
Заседания Верховного Совета ГССР // Заря mikrobiologi, mecnieri-mesaqonle, aRmomCe­
Востока. - 1951. - 26 апреля; ni, Jurnalisti da leqsikografi, – profeso­
128. Прения по отчетному докладу Тбилисского ri, – garekaxeTidan. daibada s. patarZeulSi,
городского комитета КП (б) Грузии: XX Тбилисская soflis maswavleblis ojaxSi.
городская партийная конференция // Заря misi pasuxismgebeli redaqtorobiT, 1930
Востока. - 1951. - 20 января; wels, TbilisSi gamovida Jurnali `veterina­
129. amaRlobeli, m. giorgi leoniZe-leqsebi: [Tb., riis moambe~, romelic, umTavresad, mesaqon­
`sabW. mwerali~, 1951. recenzia] // industriu- leobis mecnierul niadagze ganviTarebas em­
li quTaisi. - quTaisi, 1952. - 28 marti; saxureboda. am JurnalSi damatebis saxiT dai­
130. berulava, x. STamagonebeli striqonebi: [re- beWda (#1-2-dan) `samkurnalo cxeniza~, uZve­
cenzia] // axalgazrda komunisti. - 1952. - 13 de- lesi karabadini, l. leoniZisave redaqciiT.
kemberi. - #150; aRmoaCina citrusovanTa (mandarini, li­
131. vardosaniZe, g. mgznebare simRerebi samSo- moni, forToxali da sxv.), xorceulisa da
bloze: [recenzia] // axalgazrda komunisti. - Tevzeulis daulpoblad, gauxrwnelad da
1952. - 14 agvisto. - #98; sundaucemlad Senaxvis saSualeba, rac saku­
132. Todua, m. g. leoniZis poema tajikur enaze //
Tari xeliT gamoCorknili xelsawyoTi moam­
literatura da xelovneba. - 1952. - 8 Teberva-
zada, agreTve, gamoigona uvargisi Tambaqos
li;
`wamlobis~ da gaumjobesebis saxsari.
pirvelma Seadgina `mesaqonleobis leqsi­
133. kalandaZe, l. g. leoniZis `forToxala~ da
koni~ (tf., 1925).
`berSoula~ // mnaTobi. - 1952. - #5. - gv. 121-127;
134. kenWoSvili, a. xalxTa Soris mSvidobis da me-
calke gamocemulia:
gobrobis simRerebi: [recenzia] // sabWoTa ose-
1. meRoreoba. - tf.: wiTeli wigni, 1924 (zaria
Ti. - staliniri, 1952. - 15 ivnisi;
vostokas st.). - VI, 241gv.: sur.; 23 sm. - [repre­
135. mebuke, v. stalini-poeziis uSreti wyaro: [re-
sirebuli gamocema];
cenzia] // gamarjveba. - 1952. - 5 dekemberi;
2. saqonlis eqimis saubari. - tf.: s.s.s.r. miwaT­
136. Citaia, g. leqsis novatori: [g. leoniZe] // sta-
moqmedebis sax. komisariatis saveterinaro
lineli. - gori, 1952. - 1 aprili.
sammarTvelos gam., 1924 (zaria vostokas st.).
- 22 gv.: sur.; 23sm. - (seria I. Sinaur pirutyvTa
wyaro:
senebi). - [represirebuli gamocema];
1. radiani, S. socialisturi realizmis poezii­
3. mesaqonleobis leqsikoni. - tf.: miwad-moq­
saTvis // komunisti. - 1936. - 12 ianvari. - #10.
medebis komisariatis sasoflo meurneobis
- gv. 3;
ganyof. gamocema, 1925 (poligraftrestis 2-e
2. leoniZe, g. literaturuli kalendari: daviT
stamba). - XII, 99, [1] gv.;
batoniSvili 1769-1819 // literaturuli sa­
4. tarimanaze: (mecxvareebis saubari). - tf.: gamo­
qarTvelo. - 1938. - 10 seqtemberi. - #22. - gv. 4;
cema saqarTvelos mecxvareTa amxanagoba mw­
3. razed muSaoben mwerlebi: giorgi leoniZe // yemsi-sa #1, 1925 (cekavSiris st.). - 14 gv.; 23sm.
literaturuli saqarTvelo. - 1938. - 10 seq­ - [represirebuli gamocema].
temberi. - #22. - gv. 2;
4. Tbilisis saqalaqo sabWos deputatobis kandi­ gamoqveynebulia:
datebi [irakli besarionis-Ze abaSiZe da gior­ 1. werili redaqcias: [gancxadeba] // komunisti. -
gi nikolozis-Ze leoniZe wamoyenebulni arian 1924. - 26 seqtemberi. - #220. - gv. 4;
mweralTa kavSiris mier] // literaturuli sa­ 2. saqarTvelos mecxvareoba da saZovarTa saki­
qarTvelo. - 1939. - 20 noemberi. - #34. - gv. 1; Txi // axali gza. - 1925. - #30. - gv. 3-5.
5. komunisti. - 1939. - 3 Tebervali. -@#27;
6. literaturnaia gazeta poet g. leoniZis leqse­ mis Sesaxeb:
bis krebulis Sesaxeb: [an. tarasenkovis sarecen­ 1. mir-li. l. leoniZe. saqonlis eqimis saubari:
zio statia miZRvnili g. leoniZis lirikisadmi] [recenzia] // komunisti. - 1924. - 17 maisi. - #111.
// komunisti. - 1939. - 9 ivnisi. - #130. - gv. 4; - gv. 4;

810
2. Sironbei. l. leoniZe. meRoreoba: [bibliogra­ jaSuSur-saajanyebo organizaciis sasamarT-
fia] // komunisti. - 1924. - 23 seqtemberi. - #217. lo procesi] // komunisti. - 1937. - 3 dekemberi.
- gv. 3-4; - #276. - gv. 3;
3. metreveli, lev. ambavi erTi aRmoCenisa [xili­ 13. braldebul n. Coxelis dakiTxva: [saqarTve-
sa da sasoflo-samurneo produqtebis Senax­ los miwsaxkomis organoebSi, mecxoveleobis
vis prof. l. leoniZiseuli meTodis Sesaxeb] // dargSi moqmedi diversiul mavnebluri, ja-
komunisti. - 1935. - 15 ianvari. - #138. - gv. 2; SuSur-saajanyebo organizaciis sasamarTlo
4. 2 dekembris saRamos sxdoma: [saqarTvelos mi­ procesi] // komunisti. - 1937. - 3 dekemberi. -
wsaxkomis organoebSi, mecxoveleobis dargSi #276. - gv. 3;
moqmedi diversiul mavnebluri, jaSuSur-saa­ 14. mecxoveleobis dargSi momqmedi kontrrevo-
janyebo organizaciis sasamarTlo procesi] // luciur-mavnebluri, jaSuSur-saajanyebo or-
komunisti. - 1937. - 3 dekemberi. - #275. - gv. 3; ganizaciis monawileTa gasamarTleba: [3 dekem-
5. 3 dekembris saRamos sxdoma: [saqarTvelos mi­ bris saRamos sxdomis mimoxilva] // komunisti.
wsaxkomis organoebSi, mecxoveleobis dargSi - 1937. - 5 dekemberi. - #277. - gv. 4;
moqmedi diversiul mavnebluri, jaSuSur-saa­ 15. mecxoveleobis dargSi moqmedi kontrrevo­
janyebo organizaciis sasamarTlo procesi] // luciuri, mavneblur-jaSuSuri saajanyebo
komunisti. - 1937. - 3 dekemberi. - #276. - gv. 3; organizaciis gasamarTleba // komunisti. -
6. braldebul b. Sengelias dakiTxva: [saqarTve- 1937. - 3 dekemberi. - #275. - gv. 3;
los miwsaxkomis organoebSi, mecxoveleobis 16. mecxoveleobis dargSi momqmedi kontrrevo-
dargSi moqmedi diversiul mavnebluri, ja- luciur-mavnebluri, jaSuSur-saajanyebo or-
SuSur-saajanyebo organizaciis sasamarTlo ganizaciis monawileTa gasamarTleba: mowmeTa
procesi] // komunisti. - 1937. - 3 dekemberi. - Cvenebebi // komunisti. - 1937. - 5 dekemberi. -
#276. - gv. 3; #277. - gv. 4;
7. braldebul vladimer basilias dakiTxva: [sa- 17. sikvdili sazizRar mkvlelebs, jaSuSebs, di­
qarTvelos miwsaxkomis organoebSi, mecxo- versantebs! // komunisti. - 1937. - 3 dekemberi.
veleobis dargSi moqmedi diversiul mavne- - #275. - gv. 3;
bluri, jaSuSur-saajayebo organizaciis 18. talaxaZe, i. sabraldebo daskvna: [saqarTve­
sasamarTlo procesi] // komunisti. - 1937. - 4 los miwsaxkomis organoebSi, mecxoveleobis
dekemberi. - #276. - gv. 3; dargSi moqmedi diversiul mavnebluri, jaSu­
8. braldebul k. SaniZis dakiTxva: [saqarTve- Sur-saajanyebo organizaciis saqmeze] // komu­
los miwsaxkomis organoebSi, mecxoveleobis nisti. - 1937. - 2 dekemberi. - #274. - gv. 1-4;
dargSi moqmedi diversiul mavnebluri, ja- 19. xalxis ganaCeni: [mecxoveleobis dargSi momq­
SuSur-saajanyebo organizaciis sasamarTlo medi kontrrevoluciur-mavnebluri organi­
procesi] // komunisti. - 1937. - 5 dekemberi. - zaciis sasamrTlo procesis mimdinareobis mi­
#277. - gv. 4; marT] // komunisti. - 1937. - 8 dekemberi. - #279.
9. braldebul l. kiknaZis dakiTxva: [saqarTve- - gv. 1.
los miwsaxkomis organoebSi, mecxoveleobis
dargSi moqmedi diversiul mavnebluri, ja- wyaro:
SuSur-saajanyebo organizaciis sasamarTlo 1. samkurnalo cxeniza // veterinariis moam­
procesi] // komunisti. - 1937. - 3 dekemberi. - be. - 1930. - #1-2;
#276. - gv. 3; 2. metreveli, lev. ambavi erTi aRmoCenisa
10. braldebul m. kagarlickis dakiTxva: [saqar- [xilisa da sasoflo-samurneo produq­
Tvelos miwsaxkomis organoebSi, mecxoveleo- tebis Senaxvis prof. l. leoniZiseuli
bis dargSi moqmedi diversiul mavnebluri, meTodis Sesaxeb] // komunisti. - 1935. - 15
jaSuSur-saajanyebo organizaciis sasamarT- ianvari. - #138. - gv. 2.
lo procesi] // komunisti. - 1937. - 3 dekemberi.
- #276. - gv. 3; leoniZe, nikoloz [niko] romanis Ze
11. braldebul m. kutubiZis dakiTxva: [saqarTve- (1861 (sxva cnobiT, 1862) – 1900) – soflis
los miwsaxkomis organoebSi, mecxoveleobis maswavlebeli, sazogado moRvawe da korespon­
dargSi moqmedi diversiul mavnebluri, ja- denti, – mama giorgi da levan leoniZeebisa,
SuSur-saajanyebo organizaciis sasamarTlo garekaxeTidan. daibada sof. patarZeulSi, sa­
procesi] // komunisti. - 1937. - 3 dekemberi. - garejos raionSi. goris saostato seminariis
#276. - gv. 3; damTavrebisTanave (1884), maswavleblobas Seu­
12. braldebul mixeil korZaxias dakiTxva: [saqar- dga soflebSi: mleTas, Rudasa da qvemo WalaSi,
Tvelos miwsaxkomis organoebSi, mecxoveleo- sadac, pedagogobis garda, marTavda saqvel­
bis dargSi moqmedi diversiul mavnebluri, moqmedo-saxalxo warmodgenebs, romlis di­

811
vertismentSi bavSvebic gamohyavda, Seadgina 24. xma Sida qarTlidam // iveria. - 1887. - 7 noembe-
qarTvel mgalobelTa gundi da kvira-uqmeebSi ri. - #233. - gv. 2-3; 4 dekemberi. - #254. - gv. 3;
agalobebda, skolis irgvliv Semoikriba vaJTa 18 dekemberi. - #266. - gv. 3;
garda, qali moswavlenic da sxv. 25. xma ivris xeobidan // iveria. - 1888. - 17 seqtem-
aqveynebda korespondenciebsa da leq­ beri. - #194. - gv. 1-2; 1889. - 12 marti. - #54.
sebs. misi xelmonaweria: n. l-Ze, niko l-on-Ze. - gv. 2;
26. mTiuleTi, 10 maiss // iveria. - 1889. - 1 ivnisi. -
gamoqveynebulia: #111. - gv. 3.
1. sof. patarZeuli, 11 ianvars // droeba. - 1883. -
23 ianvari. - #16. - gv. 2-3; Targmna:
2. sofeli patarZeuli, TibaTvis 20-s // droeba. - 1. burdoni, d. Zilis Sesaxeb // ciskari. - 1887. - 15
1884. - 28 ivnisi. - #139. - gv. 2-4; ianvari. - #5. - gv. 3-4;
3. berTuban-patarZeuli, ivlisis 8-s // droeba. - 2. struve. Rvinis keTeba // ciskari. - 1887. - 19
1885. - 18 ivlisi. - #153. - gv. 2-3; marti. - #22. - gv. 3-4.
4. Tbilisidam sarTiWalamde: mgzavris STabeW-
dilebani... // droeba. - 1885. - 9 agvisto. - #170. mis Sesaxeb:
- gv. 1-2; 1. s. qvemo-Wala, Tebervlis 7-s // droeba. - 1885. -
5. ivris xeoba, TibaTvis 8-s // droeba. - 1885. - 13 13 Tebervali. - #33. - gv. 2;
ivnisi. - #124. - gv. 2-3; 2. sof. qvemo-Walis skolis mowafeT... // droeba. -
6. sof. patarZeuli (gareT kaxeTi), ivlisis 28-s // 1885. - 19 ianvari. - #14. - gv. 2;
droeba. - 1885. - 6 agvisto. - #168. - gv. 3-4; 3. sof. qvemo-Wala // iveria. - 1886. - 20 ivlisi. -
7. sof. rene (qarTli) // droeba. - 1885. - 12 marti. #157. - gv. 2-3;
- #54. - gv. 2; 4. tfiliseli, o. i. samTavisi (goris mazra) 22
8. sof. qvemo-Wala, ianvris 18-s // droeba. - 1885. - maiss // iveria. - 1886. - 8 ivnisi. - #121. - gv. 2-3;
20 ianvari. - #15. - gv. 1; 5. 29 ivliss abas-abadis moedanze mimaval... //
9. dramatiuli sazogadoebis komitets // Tea- xomli. - 1908. - 31 ivlisi. - #16. - gv. 2;
tri. - 1886. - #43. - gv. 500;  6. xomeriki, n. – a) niko leoniZe: 1862-1900: sa-
10. ivris xeoba, aprilis 18-s // iveria. - 1886. - 25 xalxo ganaTlebis moRvaweni // saxalxo ganaT-
aprili. - #89. - gv. 2-3; leba. - 1949. - 23 ivnisi. - #26; b) niko leoniZe:
11. lexuras xeoba (goris mazra, 28 ianv.) // iveria. raionis SesaniSnavi adamianebi // stalinuri si-
- 1886. - 21 Tebervali. - #42. - gv. 3; tyva. - sagarejo, 1949. - 5 ivlisi. - #54; 9 ivli-
12. nana Sobis dRes saTqmeli: [leqsi] // mwyemsi. - si. - #55.
1886. - #24. - gv. 9-10;
13. sof. patarZeuli, 14 TibaTves // iveria. - 1886. - wyaro:
22 ivnisi. - #133. - gv. 2-3; 1. sof. qvemo-Wala // iveria. - 1886. - 20 ivlisi. -
14. sof. patarZeuli // iveria. - 1886. - 9 agvisto. - #157. - gv. 2-3;
#172. - gv. 2-3; 2. mgalobliSvili, sofrom. mogonebani / levan
15. sof. qvemo-Wala // iveria. - 1886. - 20 ivlisi. - asaTianis winasityvaobiT, redaqciiT da Se­
#157. - gv. 2-3; niSvnebiT. - Tb.: federacia, 1938. - gv.: 90, 249.
16. ivris xeoba, ivlisis 23-s // iveria. - 1887. - 26
ivlisi. - #153. - gv. 2-3; leoniZe, solomon andrias Ze [igi­
17. korespondencia soflidgan // iveria. - 1887. - 1 ve solomon msajuli] (1741 – 1818) (sxva
ianvari. - #1. - gv. 4; 4 ianvari. - #2. - gv. 3-4; cnobiT, 1745 – 1811) – erovnuli saxelmwi­
18. lexuras xeoba, 8 ianvars // iveria. - 1887. - 8 fo moRvawe, – erekle II-is mTavari mdivani da
marti. - #19. - gv. 2; mrCeveli, kancleri, – saqarTvelos erTo­
19. lexuras xeoba, Tebervlis 22-s // ciskari. - bis mociquli, – kaxeli nalekari, dekanozis
1887. - 12 marti. - #20. - gv. 3-4; Svili, piradi damsaxurebiT gaTavadebuli,
20. sof. berTuban-patarZeuli: (ivris xeoba), seq- – daibada daaxloebiT 1741 wels. drois Sesa­
tembris 6-s // iveria. - 1887. - 12 seqtemberi. - feri swavla-ganaTleba miiRo dosiTeoz Cer­
#189. - gv. 3; qeziSvilis, ioane beris, ioane orbelianis,
21. sof. maSraani, 29 qristeSobisTves // ciskari. - frangTa patrebisa da sxvaTa xelmZRvanelo­
1887. - 11 ianvari. - #4. - gv. 4; biT. ganswavluli iyo sibrZnismoyvareobas,
22. sof. qvemo-Wala (qarTli), maisis 24-s // iveria. evropis wes-wyobilebas, samecniero-saRv­
- 1887. - 6 ivnisi. - #112. - gv. 2-3; Tismetyvelo moZRvrebasa da sxvadasxva eris
23. werili megobarTan // ciskari. - 1887. - 15 marti. istoriaSi, qarTuls garda, icoda somxuri,
- #21. - gv. 1-3; sparsuli, berZnuli, rusuli da ebrauli ene­

812
bi; iyo maRalniWieri, didsulovani, Zlieri Tisaken apirebdnen gandgomas da daaSoSmina.
nebisyofis mqone, SorsmWvreteli, bunebiT cdilobda amer-imereTis gaerTianebas, rad­
gonieri, mdabio-xelosanTa, glexTa da mo­ gan swamda: eris saunje da Zala erTobaao, da
qalaqeTa Tanaziarobis gamo, xalxSi saxel­ am mizniT, misive meoxebiT, erekle II-m, solo­
ganTqmuli, risTvisac erekle II-m Tavis mrCe­ mon II-m da guria-samegrelos mTavrebma erTo­
vlad da qveynis saqmeTa mzrunvelad moixmo, bis xelSekruleba dades. 1793 wels sparseTs
kariskacTa Soris upiratesoba miakuTvna iyo da, im xanad, saqarTvelos kidec aacdina
da qalaqis marTvis zedamxedveloba miando. aRa-mahmad-xanis jaris Semoseva.
sruliad saqarTvelos gaerTianebis momxre, s. leoniZe Tavisi jgufiT ruseTTan
ruseTTan SeerTebis winaaRmdegi, marad sam­ daaxloebis winaaRmdegi Seiqna, gansakuTre­
Soblo qveynis sakuTari ZalebiT aRorZinebi­ biT, mas Semdeg, roca dainaxa da darwmunda,
saTvis zrunavda. gardaicvala sparseTSi, 67 rom ruseTs saqarTvelos mfarveloba ar ewa­
wlisa da iqve daikrZala somexTa kaToliko­ da (s. leoniZis aseTi mrwamsi, sxvaTa Soris,
sis, efremis, mier. n. baraTaSvils aRniSnuli aqvs Tavis poema­
s. leoniZe cnobili iyo mravalmxrivi Si `bedi qarTlisa~, sadac solomon leoniZe
saxelmwifoebriv-erovnuli moRvaweobiT: mo­ erekle II-s eubneba: `ici, mefeo, rome iverni
qalaqeebs ganuwesa qalaqis gaSeneba – bazri­ iqnebian rusT xelT bednierni?.. saxelmwifo­
sa da quCebis gafarToeba, xidebis SekeTeba, sa erToba hsjulis araras argebs, odes miss
saxelosno-qarxnebis daarseba, mogzaurTa­ Soris Tviseba erTa sxvadasxvaobdes~.
Tvis qarvaslebis aSeneba, vaWrobis gaCaReba, s. leoniZis mamuliSviluri moRvaweoba
romelsac mfarveloba gauwia; erekle mefes angarebiT gatacebulma warCinebulma pireb­
SemoaRebina `moqalaqeoba~ (qalaqis sapatio ma, dedofalma da taxtis memkvidre giorgi XI­
pirTa kreba), xelosanTa amqruli wes-wyobi­ II-m ver Seignes, gadaemternen, rogorc rusTa
leba sakuTari gamgeobiT, riTac xelosanni mowinaaRmdeges da axalgazrda, ganaTlebuli
Tavis sadao saqmeTa mosamarTle-mekanone­ daviT batoniSvilis gamefebis momxres. gior­
ni Seiqnen da mebatones nebas ar aZlevdnen, gi XII-s gardacvalebis (1800) Semdeg, ruseTis
Cveulebrivad, qargal-Segirdni gaeyvanaT TviTmpyrobelobam veragobiT rom daviT ba­
anu gaeyidnaT. xelosanT daudgina ustabaSTa toniSvili saqarTvelos mmarTvelad daniSna
arCevis wesebi, mefis dasturiT uzrunvelyo da ara mefed, rogorc amas s. leoniZe moiTxo­
xelosnoba-moqalaqobis aRorZineba, ruseTs vda, Tavisi jgufiT, rusebma igi cixeSi Cas­
wamsvlelTaTvis SemoiRo saWiro `nebarTva~ ves. cixidan imereTs gaiqca (1801), sadac mefe
(pasporti), moWra oqros fuli, misive mecadi­ solomon II-m didi pativiT miiRo da mdivanbe­
neobiT TbilisSi daarsda qaRaldis savaWro goba uboZa. aq s. leoniZe ibrZoda dasavleT
saxli, davrdomilTa bina `samadlo~ da sxv. saqarTvelos mefobis dasacavad. sruliad
da, amgvarad, samefo aRorZinebis gzaze Seaye­ saqarTvelos damoukideblobis SesanarCu­
na. neblad s. leoniZem imogzaura osmaleTs,
samefos sakiTxTa gadawyvetaSi yovel­ sparseTs, dasasrul – safrangeTSiac, magram
Tvis umaxlobeles monawileobas iRebda, vi­ vidre saqmeebs moagvarebda, ruseTis jarma
Tarca keTili mrCeveli, miukerZoebeli gan­ imereTis mefe solomon II daatyveva, xolo
msjeli. 1780 wels sajaro sityviT mimarTa kavkasiis mTavarmarTebelma s. leoniZes mamu­
mefes da ganumarta, saWiroa qarTvel tomTa lebi CamoarTva. tyve mefe s. leoniZis moxer­
SekavSireba, mSromeli xalxis zurgis gama­ xebiT trapizons gaiqca. 1812 wels, s. leoniZe
greba, romelic samefos sveti da moqalaqeo­ trapizonSi myof solomon II-s gamoeTxova da
briobis Zalaao. aleqsandre batoniSvilTan wavida sparseTs,
samsajuloSi Tbilisis moqalaqenic sadac avadmyofobiT gardaicvala 1818 wels,
miixmo, saqveyno saqmeebs moqalaqeTa Ta­ 67 wlisa.
namSromlobiT ganabWobda, glexebis mxare s. leoniZe Seudrekeli mamuliSvili
daiWira da erekle mefes mosTxova, aelagma iyo, samSoblos mtkice moyvaruli, maRal-pa­
is mebatoneni, romelnic isedac awiokebul tiosani da qarTvelTa erTobis motrfiale.
glexebs iklebdnen. axalcixis faSas mosTxo­ – rusebs Tavis mtrad miaCndaT: veraviTari
va, saqarTvelos da osmaleTs Soris sazRvre­ Cin-ordenebiT ver moisyides misi Tavisufle­
bi dainiSnos, daRestneli lekebis darbeviTi bisa da mamulis moyvaruli guli. s. leoniZes
TareSoba moispos, osmalT aekveTos qarTvel­ swamda, rom samSoblos Ralats veraviTari
Ta tacioba, anu mebatoneTagan ymaTa yidvao. saCuqari ver aunazRaurebda, Tavisuflebas
gamoesarCla mTiulT, romelnic modave Tava­ ver mianiWebda. misi mizani iyo nakuw-nakuwad
daznaurTagan Seviwroebis mizeziT, osmale­ qceuli saqarTvelos gaerTianeba, damouki­

813
deblobis SenarCuneba, qveynis sammarTvelod 172; #3. - gv. 256-264; #5. - gv. 486-495; #8-9. -
eris warmomadgenelTa mowveva, Sinauri Zlie­ gv. 858-872; #10. - gv. 1004-1012; #11. - gv. 1077-
rebis aRorZineba, amer-imereTis gamgebloba 1083; #12. - gv. 1173-1177; g) solomon leoniZe.
erTi mamasaxlisis warmomadgenlobiT da sxv. msajuli, anu vice-kancleri mefe erekle da
pl. ioselianis daxasiaTebiT, s. leoniZe, solomon imerTa mefisa / z. WiWinaZisa. - Tfi­
viTarca patiosani moRvawe, iyo qarTvelTa lisi: z. WiWinaZis gamocema, 1910 (st. `nadeJ­
fabriciusi da viTarca mtkice da Seuryeve­ da~). - 34 gv.; d) saqarTvelos ganTavisuflebis
li – qarTvelTa erisa da istoriis namdvili moRvaweni: (1832 w. `faruli sazogadoeba~) //
katoni. Teatri da cxovreba. - 1918. - #11. - gv. 15; #12.
- gv. 14; #13. - gv. 14; #14. - gv. 14; 1919. - #1. -
gamoqveynebulia: gv. 13;
1. moTqmiT tirili saqarTvelos mefisa Rerku­ 9. s. kacxidan (Sorapnis mazra) gvweren... // cnobis
les netarebisa Rirsisa // ciskari. - 1857. - #1. furceli. - 1901. - 24 agvisto. - #1562. - gv. 2;
- gv. 45-52; 10. asi wlis imereTis ruseTTan SeerTebis gamo:
2. maTs brwyinvalebas Cems mowyales xelmwifes: istoriuli mimoxilva 1810 w. // saxalxo kalen-
[zurab wereTlis mimarT, 1806]: [istoriul­ dari. - 1910. - gv. 255-292;
ni sigelni] // iveria. - 1877. - #26. - gv. 12-13. - 11. ubeduri nabiji // Tavisufali saqarTvelo. -
xelwera: brwyinvalebisa Tqvenisa monad umor­ 1913. - #2. - gv. 18-23;
Cilesi mdivanbegi solomon; 12. solomon leoniZe: erekle mefis msajuli da
3. glova irakli meorisa // iveria. - 1898. - 11 ian­ saqarTvelos despani: [naxati] // Teatri da
vari. - #7. - gv. 1-2; mwyemsi. - 1898. - #1. - gv. 6. cxovreba. - 1915. - #41. - gv. 9;
13. axali piesa... // Teatri da cxovreba. - 1916. -
mis Sesaxeb: #3. - gv. 16;
1. Wyonia, ilia. gigzavniT pirs... // iveria. - 1877. - 14. ruxaZe, tr. solomon msajuli: (solomon an-
#26. - gv. 12. – [istoriulni sigelni]; drias-Ze leoniZe) // literaturuli Ziebani. -
2. raporti d. s. s. kovalenskisa gen. l. knoringi- 1947. - t. 3. - gv. 177-188.
sadmi, 4-s ivlisidgan 1802 w. // mwyemsi. - 1887.
- #5-6. - gv. 8; wyaro:
3. mefe irakli meoris drois werilebi: 1. werili 1. zepir gadmocema (solomon msajulis Sesaxeb,
irakli II-sa kaTalikoz anton I-is mimarT: 2. we- Sekrebili g. wereTlis mier): guguna bazRara­
rili, irakli II-is Zisa vaxtangisa, kaTalikoz Zis naambobi... ambavi Cawerilia T. daviT leo­
antonis I-is mimarT: 3-4. solomon msajulis niZis gadmocemiT, romelic aris SviliSvili
werili mefe irakli II-is mimarT: 5. werili gar- solomon msajulisa // kvali. - 1895. - #42. - gv.
sevan WavWavaZisa mefis mimarT // moambe. - 1894. 13-14;
- #1, gany. II. - gv. 40-48; 2. solomon leoniZe: erekle mefis msajuli da
4. axali ambavi // iveria. - 1895. - 2 ivlisi. - #138. - saqarTvelos despani: [naxati] // Teatri da
gv. 2. – [solomon leoniZis cxovrebis aRwera]; cxovreba. - 1915. - #41. - gv. 9;
5. zepir gadmocema (solomon msajulis Sesaxeb, 3. saqarTvelos ganTavisuflebis moRvaweni:
Sekrebili g. wereTlis mier): guguna bazRara- (1832 w. «faruli sazogadoeba») // Teatri da
Zis naambobi... ambavi Cawerilia T. daviT leo- cxovreba. - 1918. - #11. - gv. 15;
niZis gadmocemiT, romelic aris SviliSvili 4. raWveliSvili, qr. saqarTvelos mokle isto­
solomon msajulisa // kvali. - 1895. - #42. - gv. ri: (dasabamiTgan 1917 wlamde). - tf.: gamomc.
13-14; Toma Ciqvanaia (zaria vostokas st.), 1925. - gv.
6. bibliografiuli SeniSvnebi: recenzia: `moam- 172;
be~ Tviuri Jurnali [1896 w.] IV. // kvali. - 1896. 5. devdariani, seiT. sazogadoebrivi azris `is­
- #25. - gv. 441-444; toriisaTvis~: [qarTvelebi respublikur
7. mefe solomon meoris drois werilebi: I. we- marTva-gamgeobas jer kidev XIX saukunemde
rili solomon leoniZisa zurab wereTlis mi- icnobdnen]: meore legenda // literaturuli
marT... // moambe. - 1896. - #4, gany. II. - gv. 84-100; gazeTi. - 1934. - #31. - gv. 4;
8. WiWinaZe, zaqaria. – a) Cven gvTxovs gamova­ 6. ruxaZe, tr. – a) qarTuli eposi gardamavali
cxadoT Semdegi // iveria. - 1898. - 21 agvisto. xanis literaturaSi / k. kekeliZis red.. - Tb.:
- #179. - gv. 1; b) solomon leoniZe, msajuli Tbil. un-tis gam-ba, 1939 (teqnika da Sroma-s
mefe ereklesi da saqarTvelos ruseTTan st.). - gv. 250; b) SeviswavloT... // literatura
SeerTebis momzadebis wvlilni (saxsovrad da xelovneba. - 1948. - #26;
asi wlis Sesrulebisa saqarTvelos ruseTTan 7. qarTuli Jurnalebisa da krebulebis anali­
SeerTebidgan) // mogzauri. - 1901. - #2. - gv. 157- tikuri bibliografia / g. abzianiZis red. da

814
winsityv.; bibliogr. redaqcia da saZieblebi samsaxuridan daiTxoves. 1912 wels samsaxur­
T. maWavarianis. - nakv. 1.: 1852-1877. - Tb., 1940. - Si xelaxla miiRes, CamoqveiTebiT, Tbilisi­
gv. 5. - rigiTi #60; nakv. 2: 1877-1892. - Tb., 1941. dan aleqsandropolSi gadayvaniT, xolo 1916
- gv. 9. - rigiTi #106; wels (nikoloz II-is saqarTveloSi Camosvlis
8. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- xans) rkinigzaze samsaxurs sruliad CamoaSo­
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis res. 1917 wels, sariyamiSis rkinigzis meman­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; qaned yofnisas, jariskacebSi Zmadgaficvis
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. azrebs avrcelebda da uqadagebda: `omis gaTa­
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ veba mxolod Tqven SegiZliaTo~. Tebervlis
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ revoluciis Sesaxeb jariskacebs pirvelad n.
binati), 1941. - gv. 485. leJava ukiTxavda gazeTebs da depeSebs, ris
gamoc mefis momxreebma Sepyroba moundomes,
leJava, noe maqsimes Ze (1884, XII – 1938) magram jariskacebma ar daanebes. amave wels,
– revolucioneri, – propagandist-agitato­ q. aleqsandropolSi, sadac Zveli moxele-mo­
ri, organizatori, profmoZraobis muSaki qalaqeni Taviseburi TviTmmarTvelobis Sed­
da muSa-Jurnalisti, – partiuli komunisti, genas apirebdnen, n. leJavam moiTxova muSaTa
– imereTidan. daibada sof. kulaSs, uRaribe­ deputatebis sabWos Sedgena, moxeleTa gan­
si glexis ojaxSi. 1904 wels daamTavra xonis zraxva CaSala, meore dRes, sxvebTan erTad,
saxelosno saswavlebeli, 1920-1921 wlebSi moiwvia muSebis kreba, romelmac muSaTagan 15
moskovis sverdlovis saxelobis komunistur deputati airCia (maT Soris, TviT n. leJavac,
universitetSi swavlobda, 1928 wlidan – Tbi­ romelic deputatTa sabWos mier aRmaskomSi
lisis politeqnikur institutSi. airCa). p. arvelaZesTan erTad Seqmna bolSevi­
revoluciur moZraobaSi 1902 wels xo­ kuri fraqcia, romelic male saqalaqo komi­
nis saswavlebelSi Caeba, rogorc mowafeTa tetad gamocxadda. am komitetma (p. arvelaZe,
gaficvis momwyobTagani. 1904 wlidan Tbilis­ amaSukeli, n. leJava, al. garibjanovi, sofio
Si, eriqsonis teqnikur kantoraSi mcire xniT SatberaSvilis asuli da sxv.) moqmedeba dai­
mxazvelad muSaobda, Semdeg, tfilisis rkini­ wyo erevansa da yarsSi. gamosca gaz. `Правда
gzis sayudSi zeinklad muSaobis dros, Sevida жизни~ da sxv. n. leJava aq, rkinigzis saubno
rsdmp-Si da am droidan aqtiurad monawileob­ aRmasrulebel komitetSi, bolSevikur fraq­
da revoluciur saqmianobaSi: avrcelebda cias xelmZRvanelobda.
mowodeba-furclebs, agrovebda partiul da 1917 wlis ivnisSi a/k rkinigzis pirvel le­
profsawevro gadasaxads, iyo aTisTav-asisTa­ galur yrilobas delegatad daeswro, sadac
vad. 1905 wels Sevida g. marsagovis TaosnobiT droebiTi mTavrobis winaaRmdeg gailaSqra.
Semdgar rkinigzis muSaTa mebrZol razmSi da, aseTive moTxovniT gamodioda aleqsandres
sxvebTan erTad, darajobda didube-naZala­ baRis mitingebze soc.-demokratTa memar­
devis ubnebs (romelTac TviTmpyrobeli mTa­ cxene frTis saxeliT. imave wlis dekemberSi
vroba, rogorc meamboxeTa budeebs, awiokebas daeswro meore saarmio yrilobas (am yrilo­
upirebda), daurideblad gamodioda mefisa bam dadgenilebani bolSevikebis winadadebiT
da sayudis gamgeobis sawinaaRmdego krebebze, miiRo). aleqsandropolis sax. saxlSi gamar­
monawileobda gaficvebSi, saprotesto mitin­ Tul jariskacTa krebaze (romelsac menSe­
gebSi (1905 wlis agvistos 29 qalaqis TviTm­ vik-internacionalistebi xelmZRvanelobd­
marTvelobis darbazSi mitingis Jletis dros nen) n. leJavam moiTxova: `mTeli Zalaufleba
fexSi daiWra) da sxv. 1906 wels bolSevikebis sabWoebs~, `uaneqsio da ukontribucio zavi~,
frTas miemxro. amave wels, samxedro sam­ `miwa glexebs~, `burJuaziis jibeebis gasinj­
saxurSi gawvevis dros, quTaisSi axalwveul­ va~ da sxv.
Ta demonstraciis erTi mesveurTagani Seiqna, 1917 wels, samtrediis rkinigzis Teatr­
romlis drosac demonstrantebma mefisadmi Si, kato miqaZis TaosnobiT mowveul krebaze,
fici CaSales, samxedro sakrebulodan quTai­ moxseneba `omi da internacionali~ waikiTxa,
sis sadguramde wiTeli droSebiT mividnen sadac a/k komisariatis winaaRmdeg gailaSqra.
da sadguris Jandarmeria ganaiaraRes. 1907 oqtombris gadatrialebis Semdeg, tfilisis
wels, q. baranoviCSi jarSi samsaxuris dros, rkinigzis depoSi yvela krebaze bolSevikuri
samxedro cixis bnel sakanSi Casves. 1907-1912 platformiT gamodioda, daeswro tfilisis
wlebSi, Tbilisis rkinigzis sayudSi memanqa­ soc.-demokrati bolSevikebis pirvel le­
nis TanaSemwed samsaxuris dros, aralegalu­ galur konferencias, romlis mizani iyo men­
ri muSaobis warmoebisaTvis devna dauwyes. SevikebTan da ruseTis damfuZnebel krebas­
depos ufrosis, ilinskis, dasmeniT TbilisSi Tan damokidebulebis ganxilva; awarmoebda

815
propaganda-agitacias, organizaciul muSao­ (jarSi), agreTve, partiuli muSaobis gamomk­
basa da sxv. vlev sxvadasxva komisias. 1924-1928 wlebSi
1918 wlis ianvris 7-12, osmaleTis fron­ a/k m/g inspeqciaSi muSaobda kolegiis wevrad
tidan ukan dabrunebul jarSi samxedro-re­ (xelmZRvanelobda sxvadasxva sagamomkvle­
voluciuri komiteti Seadgina da yaraiazi­ vo inspeqtorTa jgufebs, warmoebis, Sromisa
dan balajaramde brZolas xelmZRvanelobda, da sasoflo-sameurneo seqciebs), a/ujredis
agreTve, e. w. `martis samoqalaqo omis~ dros mudmivi (arCeviTi) mdivani, a/k sak. komisiis
(sam. kandelakTan da sim. xmalaZesTan erTad) wevri, avtori rkinigzaze saqmeTa warmoebis
monawileobda baqos da misi raionebis – sa­ samSoblo enaze SemoRebis da saaRmSeneblo
bunCi-suraxanis dacvaSi, awarmoebda rkini­ trestis Seqmnis proeqtebisa, urTierTdamx­
gzis liandagebis aRsadgen damcvel brZolas mare salaros wesebisa da sxv. xSirad gamodio­
(ganja, petrovsk-porti, petrovsk-kavkazi, da partiul, profkavSirul da sxva konferen­
xasav-iurti, gudermesis raioni da sxv.). pir­ cia-yrilobaze sagangebo moxsenebiT.
veli da meore javSnosnis instruqtorad yo­ 1916 wlidan, `imereli muSis~ fsevdoni­
fnisas, samoqalaqo omSi monawileoba 12-jer miT, gaz. `Tanamedrove azrSi~ muSaTa saWir­
miiRo. baqoze mtris Setevis dros, saolqo boroto sakiTxebis Sesaxeb werilebs aTavseb­
komitetis davalebiT Seasrula sxvadasxva da. TanamSromlobda: `pravdaSi~, `kavkazski
samxedro xasiaTis davaleba: baqodan kavkavs raboCiSi~, `brZolaSi~, `bakinski izvestiaSi~,
Caitana qarTuli Srifti qarTuli gazeTis `terski pravdaSi~, `muSaSi~, `komunistSi~,
gamosacemad, monawileoba miiRo kavkavSi ru­ `zaria vostokaSi~, `raboCaia pravdaSi~ da
sul gaz. `Терская правда~-s daarsebaSi; duSe­ sxv. 1922-1924 wlebSi xelmZRvanelobda rki­
Tis ajanyebis dros Stabis mdivani da komisa­ nigzelTa yoveldRiur gamocemas `a/k rkini­
ri iyo kereseliZis gvariT (faqtiurad, fron­ gzelsa~ da `gudoks~, romlebSiac, TiTqmis
tis xelmZRvaneli, Tavmjdomared – glexi yovel nomerSi, meTaur werilebs aTavsebda
pav. inaSvili). mineralovodskSi iyo saubno qarTul da rusul enebze. misi werilebi exe­
rkinigzis ganyofilebis leqtori, partorga­ ba saprofkavSiro, muSaTa yofa-cxovrebisa,
nizaciis xelmZRvaneli, partiuli komitetis saaRmSeneblo da sxv. xasiaTis sakiTxebs. agre­
Tavmjdomare. am xanSi iaraRi ahyara kazakebis Tve, aRwerili aqvs duSeTis ajanyebis, rev­
soflebsa da mineralovodsks, moawyo sabWo, moZraobisa da samoqalaqo omis ambebi.
gaaCaRa aRmadgeneli muSaoba da sxv. 1920 wels n. leJavas mogoneba-werilebi Tu moxsene­
baqos rkinigzis kavSirSi muSaobda, 1920-1921 bani gazeTebSia gabneuli, anu partiul, pro­
wlebSi – moskovis wiTel presniaSi saraiono fkavSirul da mTavrobis dawesebulebebSia
komitetis (b) wevrad, sverdlovis univer­ wardgenili.
sitetis partorganizaciis xelmZRvanelad, politikur-revoluciuri muSaobis gamo,
profkavSirebSi diskusiebis momwyob-Camta­ xSirad sikvdilis safrTxeSi iyo. 1918 wels,
reblad, mesame ubnis organizatorad (ro­ kulaSSi faruli krebebis gamarTvis gamo
gorc leninis gezis e. w. `10-Ta platformis~ SemCneuli, CrdiloeT kavkasiaSi gaemgzavra
damcveli da gamtarebeli, trockistebis enuqiZis gvariT, ra drosac Seipyro raWa-le­
winaaRmdeg mebrZoli) da moskovis saguber­ Cxumis gansaiaraReblad Semdgarma razmma (as­
nio partkonferenciaze pirvel delegatad ma kacma). razmelTa Soris n. leJavam Tavisi
sverdlovis universitetidan – X partyri­ propagandiT ise gaierTgula zogierTi raz­
lobis win. meli, rom raWaSi (sof. WrebaloSi) tyveqmni­
1921 wlidan TbilisSi muSaobda, rogorc li sadiskusiod gamoiwvies da taSiTac daa­
saqarTvelos rkinigzis komitetisa da gamaer­ jildoves. erTi Tve gzaSi wowialis Semdeg
Tianebeli biuros wevri, a/k respublikis rki­ TbilisSi Camoiyvanes da, bolSevikobisaTvis
nigzis gamaerTianebeli yrilobis mowvevis ramdenime TviT metexSi jdomis Semdeg, erTi
erTi iniciatorTagani, a/k rkinigzis komi­ weli miusajes (cixeSi dahyo 17 Tve).
tetis wevri, amave komitetis saorganizacio miCneuli iyo saSiS politikur mowinaaR­
ganyofilebis gamge, mdivani, Tavmjdomaris mdeged. metexis cixeSi jdomisas politpati­
moadgile, Semdeg – Tavmjdomare, sakavSiro marTa komitets Tavmjdomareobda: moawyo
rkinigzelTa ck-s wevri, sruliad saqarTve­ samkiTxvelo, cixidan ramdenime werili moa­
los profkavSirTa ori mowvevis prezidiumis Tavsa gaz. `social-demokratSi~ navrozaSvi­
wevri, sakavSiro profkavSirebis 4 yrilo­ lis fsevdonimiT, _ cixis yofa-mdgomareobis,
bis delegati da sxv. partiul-revoluciu­ Samqoris ambebisa da patimrobis Sesaxeb. 1919
ri gziT wmendas xelmZRvanelobda 1921 wels wels politikuri SimSili gamoacxada. 1923
zugdidsa da TbilisSi, 1929 wels – gorSi wlis Tebervlis 9 sakavSiro rkinigzelTa

816
ck-m ordeniT daajildova, rogorc revolu­ 5. Билет члена Краснопреснейского района ко. РКП
ciuri profmoZraobis (1918-1923) aqtiuri (б), 1921 г., #7;
muSa, rkinigzis revoluciuri kavSiris erTi 6. leJava, n. – a) duSeTis glexebis 1918 w. revo­
organizatorTagani da ganmamtkicebeli. luciuri gamosvlebi // komunisti. - 1922. - 13
ivnisi. - #131. - gv. 2; b) Cemi Tavgadasavali //
calke gamocemulia: revoluciis matiane. - 1924. - #4-5/9-10. - gv.
1. Производственные и экономические совещания 349-361;
и комиссии в ЗСФСР: По материалам ЗККК и НК 7. spks mandati, 1922 w., #189;
РКИ ЗСФСР; Резолюции / Н. Лежава. - Тифлис: НК 8. Закавказский вестник труда. - 1922. - #1;
РКИ ЗСФСР, 1927 (Тип. газ. «Заря Востока»). - [1], 9. Профсоюзн. раб. ж.-д. треста, чл. Билет, 1924 г.,
42, [2] с.; 23 см. #39;
10. oci wlis winad // revoluciis matiane. - 1925. -
gamoqveynebulia: #3. - gv. 55-68;
1. muSis xma: [dawerili 1916 wlis 29 Tebervals g. 11. lafanaSvili, v. duSeTis ajanyeba 1918 w.. - tf.,
plexanovis mowodebis gamo] // brZola. – 1917. 1927 (saq. wiT. jvris saz-bis st.). - gv.: 5, 67, 183,
– [aRniSnuli werili gaz. `Tanamedrove azrma~ 211-214, 257, 275-276, 285. - [represirebuli ga­
ar dabeWda taqtikuri mosazrebis gamo. – i. i.]; mocema];
2. amxanag kamos xsovnas // komunisti. - 1922. - 20 12. Сеф, Семен Ефимович. Правда о Шамхоре
ivlisi. - #164. - gv. 3; 7-12 января 1918 г.: По неизданным архивным
3. duSeTis glexebis 1918 w. revoluciuri gamos­ материалам Музея революции ССР Грузии / С.Е.
vlebi // komunisti. - 1922. - 13 ivnisi. - #131. - Сеф; Предисл. авт.. - [Тифлис]: АО Заккнига, 1927
gv. 2; (1-я тип. полиграфтр. ВСНХГ). - Стр. 33-36; 14 см..
4. menSevikuri saqmianoba: [kontrrevoluciuri - (Из истории революции 1917 г. в Закавказьи). - С
gamoxdomebi samtrediaSi] // komunisti. - 1922. 7-ю приложениями;
- 2 ivnisi. - #123. - gv. 4; 13. Удост. Закавк. краев. конт. ком. ВКП (б), 1927 г.,
5. rkinigzaze: [meti yuradReba kadrebis SerCe- #1818;
vas] // komunisti. - 1922. - 27 ivlisi. - #170. - gv. 14. Todria, vladimer. maRaroelis mogonebani. -
3-4; tf., 1930 (poligraftr. 1-li st.). - gv. 69;
6. Обзор годовой деятельности Закавказского 15. wiTeli depoeli. - 1931. - 25 Tebervali.
дорожного комитета Всероссийского
профессионального союза работников жел. дор. leJava, olga vasilis asuli (1887,
транспорта с августа 1922 года по июль 1923 года. 17/VII – ) – msaxiobi, – qarTlidan. daibada q.
- Тифлис, 1923 (Тип. упр. Зак. ж.д.). - 72 с.; 24 см.. TbilisSi, mRvdlis ojaxSi. misi mama soflad
- Без тит. л.; msaxurobda da kulturul-saganmanaTleblo
7. Резолюции и постановления IV Съезда ж.-д. muSaobas eweoda. daamTavra mcxeTis dedaTa
ЗСФСР. - Тфл., 1923; monastris 4-klasiani pansioni, romlis Sem­
8. sawarmoo TaTbirebis Sesaxeb // komunisti. - deg sof. avWalaSi glexis bavSvebi Sekriba da
1924. - 28 dekemberi. - #298. - gv. 1; wera-kiTxvasa da xelsaqmes aswavlida. drama­
9. Cemi Tavgadasavali // revoluciis matiane. - tul skolaSi arsad yofila, TviT ganviTarda
1924. - #4-5/9-10. - gv. 349-361; wignebis kiTxviTa da TeatrSi siaruliT, um­
10. kooperaciis muSaobis Sesaxeb // komunisti. - Tavresad, vera komisarJevskaias (1864-1910)
1925. - 11 ianvari. - #9. - gv. 1; warmodgenebze.
11. meti yuradReba muSaTa gamomgoneblobas // ko- scenaze pirvelad gamovida 1899 wlis
munisti. - 1925. - 1 dekemberi. - #276. - gv. 3; ianvris 24, sof. avWalaSi, glexebisaTvis pir­
12. О принципах создания мощной строительной velad gamarTul saxalxo warmodgenaSi (a. ca­
организации - Строительный трест // Нот и garelis `cimbireli~, maSiko). am warmodgenis
хозяйство. - 1926. - #5. - Стр. 49-52; mizani iyo glexebisaTvis gaecnoT Teatri,
13. SemTxvevebi rkinigzaze da masTan brZola // ko- msaxiobi da Teatris mniSvneloba. imave 1899
munisti. - 1927. - 1 oqtomberi. - #222. - gv. 2. wlis ivnisis 6, anton furcelaZis speqtakl­
Si `avazakni~ miiRo monawileoba, razec Jurn.
wyaro: `kvali~ werda: `saucxoo artistuli niWi ga­
1. erToba. - 1918. - 6 oqtomberi. - #214; moiCina. gamoTqma, gataceba, rolSi Sesvla
2. satusaRo bileTi tfilisis 2 cixisa, 1918 w., namdvili artistuli aqvs, kargia, rom es niWi
#2319; ubralod ar daikargoso~.
3. Тифлисский листок. - 1918. - 6 октября. - #214; 1901 wels, qarTuli dramatuli sazoga­
4. Молот. - 1919. - #31; doebis gamgeobam, anton furcelaZisa da sv.

817
svimoniZis rCeviT, miiwvia dasSi, sadac v. aba­ vra-moxvra, yovelive RirsSesaniSnavi azris.
SiZisa da v. gunias xelmZRvanelobiT, sadebiu­ TiToeuli sityvis mkafio da mniSvnelovani
to warmodgena `cixis saidumloSi~ (`cimbire­ gamoTqma, dramatiuli aRmafrena da fsiqo­
li~) Tina Seasrula. am debiutiT gaimarjva. logiuri momentebis Seudarebeli Segnebuli
1901-1913 wlebSi monawileobda Tbili­ gamoxatva, bunebrioba da arc erTi gadaWar­
sis scenaze qarTuli dramatuli sazogadoe­ bebuli kilo an mimoxvra msmenels aviwyebi­
bis dasSi da, masTan erTad, imogzaura gors, nebda, rom is saxalxo TeatrSi iyo, ucqeroda
ganjas, WiaTuras, quTaissa da sxv., 1913-1914 scenis moyvares, da ara `xelovnebis TeatrSi~,
wlebSi – baTumSi, 1917 wlidan – Tbilisis gamoCenili msaxiobis winaSe~ (`droeba~, 1909,
amxanagobis dasSi, 1929-1930 wlebSi – Telav­ 23 enkenisTve).
Si, 1930-1931 wlebSi – soxumSi. TiTqmis yvela o. leJava daucxromlad muSaobda sa­
warmodgenaSi axal rols asrulebda. xalxo Teatris scenaze.
o. leJavas mTavari ampluaa e. w. enJe­ 1931 wlis Semdeg kinoSi monawileobda:
niu-dramatika, Tumca, xSirad, sxva xasiaTis (`ukanaskneli maskaradi~ – mitos deda), (`ar­
rolebic Seusrulebia. misi rolebia: ligia sena~ – baraTaanT yma), (`narinjis veli~ – kol­
(`vidre xval, ufalo!~), dezdemona (`otelo~), meurne muSa qali) da sxv.
kordelia (`mefe liri~), amalia (`yaCaRebi~), scenis garda, o. leJava mxurvale monawi­
gaiane (`Ralati~), faixoSi (`samSoblo~), tur­ leobas iRebda sazogadoebriv saqmianobaSic.
fa (`patara kaxi~), luiza (`ori oboli~) da sxv. 1898 wlidan xelmZRvanelobda mamisa da saku­
o. leJavas sasceno TamaSis damaxasiaTebe­ Tari TaosnobiT daarsebul Wra-kervis sko­
lia gulubryviloba, gulwrfeloba, sinaze, las, meTaurobda glexobisaTvis kvira-uqmeo­
sisadave, bunebrioba, umankoeba, kdemamosi­ biT gamarTul kiTxvebs, saerTod, glexebSi
leba da grZnobaTa gancda. TiTqmis yvela re­ kulturuli moZraobis gaZlierebas da sxv.
cenzenti erTxmad qebiT ixseniebda. in-zenis misi azriT, scenaze dramaturgsa da reJi­
daxasiaTebiT: `saxezed grZnobaTa aRbeWdi­ sorsac didi mniSvneloba aqvs, magram msaxio­
leba harmoniulad uerTdeboda rolis ama bis TviTSemoqmedeba mainc maRla dgas.
Tu im wamis Sinaarss, TviT siCumis drosac
ki msaxiobis saxes metyveleba emCneoda... du­ Targmna:
miliT aris moculi Tu saubarSi garTuli, 1. vagneri. nepentesi - xorcis mWameli mcenare //
Tanasworis STabeWdilebiT gadmogvcems im nakaduli: saymawvilo Jurnali mcirewlovan-
adamianis sulTa swrafvas, romelsac igi api­ TaTvis. - 1911. - #15. - gv. 20-22.
rovnebs~ (`iveria~, 1901, #268). arCil jorja­
Zis sityviT: `garegnulis SexedulebiT leJa­ mis Sesaxeb:
va dramatiulis rolebis asasruleblad aris 1. s. mcxeTa // iveria. - 1895. - 7 ivnisi. - #117. - gv. 2;
dabadebuli: kargad moyvanili, saxis umanko 2. s. avWala: qarTuli warmodgena // cnobis fur-
gamometyveleba, grZeli Savi wamwamebi, ro­ celi. - 1899. - 28 ianvari. - #737. - gv. 3-4;
melnic aCrdileben Tvalebs... agreTve Tama­ 3. dReidan iwyeba qarTuli Teatris sezoni //
Soba da xma~ (`cnobis furceli~, 1901, #1616). cnobis furceli. - 1901. - 12 seqtemberi. -
m. kaxis SefasebiT: `is (leJava) nazi da haero­ #1580. - gv. 3;
vani moTamaSea, Taviseburi niWi mas nebas aZle­ 4. kviras, qarTuls TeatrSi... // cnobis furceli.
vs erTgvaris naperwkaliT ganaxorcielos Ta­ - 1901. - 25 dekemberi. - #1681. - gv. 2;
visi rolebi~. Рауль-is sityviT: `Ею сцена была 5. k. (s. fircxalava). - a) qarTuli Teatri: (recen-
воспроизведена весьма тонко и художественно~ zia) // cnobis furceli. - 1901. - 18 dekemberi.
(`Закавказье~, 1907, #233). Л. К-ни-is azriT: - #1674. - gv. 3; 1903. - 18 marti. - #2100. - gv.
`У нас не было до сих пор и Гайане... и только в 3; b) qarTuli warmodgena: (recenzia) // cnobis
отчетном спектакле г-жа Лежава дала именно то, что furceli. - 1902. - 26 oqtomberi. - #1965. - gv.
требуется от артистки... Превосходно показала нам 3-4; 5 noemberi. - #1975. - gv. 4; 1903. - 11 ianva-
эту чистую, непосредственную душу... Приветствуем ri. - #2037. - gv. 3; 8 Tebervali. - #2063. - gv. 3;
и благодарим за моменты художественной игры~ 6. melomani. qarTuli Teatri: I. `cixis sai-
(`Театральный листок~, 1907, #252). recenzent dumlo~, 4 moqm. drama gadmok. v. gunias mier II.
#1-is sityviT: `siamovnebiT gagvakvirva da `saRamos erTi cxviri xeiria~, vod. sundukian-
aRtacebaSi mogviyvana q-n leJavas xelovnurma cisa [recenzia] // kvali. - 1901. - #38. - gv. 831;
TamaSma. Cven mudam movelodiT imixagan aseT 7. recenzenti. – a) qarTuli Teatri: (recenzia) //
TamaSs, magram misma kviris TamaSma molodins cnobis furceli. - 1901. - 27 noemberi. - #1653.
gadaaWarba. Tavidan bolomdis Segnebuli da - gv. 3; 4 dekemberi. - #1660. - gv. 2-3; b) qarTu-
dakvirvebuli TamaSi, Sesaferi kilo da mix­ li warmodgena: (recenzia) // cnobis furceli.

818
- 1901. - 14 seqtemberi. - #1582. - gv. 3; 8 dekem- 24. qarTuli warmodgena saxazino TeatrSi // Cveni
beri. - #1664. - gv. 4; gza. - 1907. - 16 oqtomberi. - #34. - gv. 1; 17 oq-
8. qarTuli Teatri: (recenzia) // cnobis fur- tomberi. - #35. - gv. 1;
celi. - 1901. - 26 oqtomberi. - #1623. - gv. 3-4; 25. avlabris Teatri... // dasawyisi. - 1908. - 7 marti.
11 dekemberi. - #1667. - gv. 3; - #4. - gv. 1. - igive ix.: #5, gv. 1; #6, gv. 1;
9. jorjaZe, arCil. Teatri da xelovneba // cno- 26. Zm. zubalaSvilebis saxalxo Teatri... // Cveni
bis furceli. - 1901. - 20 oqtomberi. - #1616. saqme. - 1909. - 10 aprili. - #30. - gv. 1; 11 apri-
- gv. 1-2; li. - #31. - gv. 1; 12 aprili. - #32. - gv. 1;
10. 1901-1902 w. qarTuli Teatri: (msaxiobTa por- 27. dasSi mowveul iqmnen o. leJava, t. saginaSvi-
tretebi) // cnobis furceli (suraTebiani da- li da n. gvaraZe // Teatri da cxovreba. - 1910.
mateba). - 1902. - 1 ianvari. - #21. - gv. 2-8; - #36. - gv. 15. - wvrili ambebi;
11. kviras, qarTuli warmodgena... // cnobis fur- 28. dRes iwyeba qarTuli Teatris sezoni dav.
celi. - 1902. - 5 Tebervali. - #1717. - gv. 2; erisTavis istoriuli piesiT `samSoblo~ //
12. qarTuli warmodgena: (recenzia) // cnobis Teatri da cxovreba. - 1910. - #38. - gv. 14;
furceli. - 1902. - 2 Tebervali. - #1715. - gv. 29. saxalxo Teatri // xalxi. - 1910. - 1 Tebervali. -
3-4; 16 Tebervali. - #1728. - gv. 3; 8 oqtomberi. #5. - gv. 3;
- #1947. - gv. 3-4; 12 noemberi. - #1982. - gv. 3-4; 30. tar-tar. `samSoblo~ dav. erisTavisa // saqme. -
1903. - 29 aprili. - #2136. - gv. 3; 1910. - 28 seqtemberi. - #22. - gv. 4; #23. - gv. 4;
13. don-valiani (daviT avaliani). quTaisi // cno- 31. qarTuli Teatri // axali azri. - 1910. - 5 oq-
bis furceli. - 1903. - #2166. - gv. 3; tomberi. - #3. - gv. 1;
14. Teatri: (recenzia) // cnobis furceli. - 1904. - 32. warmodgena #20 qarTuli Teatri... // saqme.
5 noemberi. - #2661. - gv. 3; - 1910. - 5 noemberi. - #35. - gv. 1; #36. - gv. 1;
15. qarTuli drama: (recenzia) // cnobis furceli.
#37. - gv. 1;
- 1904. - 17 dekemberi. - #2701. - gv. 5;
33. warmodgena... qarTuli Teatri // saqme. - 1910. -
16. ki-ki. qarTuli Teatri: `Ralati~, drama sumba-
30 oqtomberi. - #30. - gv. 1; 2 noemberi. - #32.
TaSvilisa // mogzauri. - 1905. - #36. - gv. 571-
- gv. 1; 13 noemberi. - #42. - gv. 1; 18 noemberi.
572;
- #46. - gv. 1;
17. `mezoblebi~ dr. 4 moqm. tr. ramiSvilisa: [re-
34. avlabris Teatri // xalxi. - 1911. - 8 Tebervali.
cenzia] // iveria. - 1905. - 6 aprili. - #46. - gv. 4;
- #1. - gv. 4;
18. `axali moZRvreba~, drama baretis, Targm. kan-
35. zubalaSvilis saxli // xalxi. - 1911. - 10 Teber-
delakis: recenzia - qarTuli warmodgena: [Si-
vali. - #3. - gv. 4;
naarsis ganxilva. val. guniasa da vl. mesxiS-
36. k... Teatri da xelovneba // cxovreba da xe-
vilis qeba. a. kargareTelis, m. mdivnisa da o.
lovneba. - 1911. - #11. - gv. 14-15;
leJavas Sesaxeb] // cnobis furceli. - 1906. - 4
37. usavano. saxalxo saxlSi... // Teatri da cxovre-
Tebervali. - #2995. - gv. 3-4;
ba. - 1914. - #40. - gv. 15;
19. qarTuli Teatri: [qarTuli dramatuli dasis
38. WiaTuris dasi Seikriba... // Teatri da cxovre-
mier ori axali piesis v. SalikaSvilis Targma-
ba. - 1914. - #27. - gv. 15;
ni. `xalxisa~ da `koxta kacis~ warmodgena; d.
39. WiaTuris saxalxo Teatris reJisorad... // Tea-
ivaniZis, a. kargareTelis, ol. leJavasa da sx-
tri da cxovreba. - 1914. - #17. - gv. 16;
vaTa monawileobiT] // lampari. - 1906. - 1 maisi.
40. qarTuli saxalxo warmod. marT wre... // Tea-
- #11. - gv. 1;
tri da cxovreba. - 1915. - #4. - garekanis meore
20. qarTuli warmodgena TelavSi: qarTuli dra-
gverdi;
matuli dasis mier... ol. leJavas, val. gunias,
v. gamyreliZis... monawileobiT warmodgenili 41. jabauri, g. sax. Teatris istoria: mogonebani //
iqneba al sumbaTaSvili istoriuli drama `Ra- Teatri da cxovreba. - 1916. - #1. - gv. 15.. - ga-
lati~; gamge aqv. mamulovi: [gancxadeba] // tal- grZeleba. ix. `T. da c.~ 1915 w. #51. - darTuli
Ra. - 1906. - 3 agvisto. - #4. - gv. 1; aqvs msaxiobTa portretebi.
21. `xval, orSabaTs~...: [avlabris TeatrSi v. gu-
nias piesis `da-Zmis~: warmodgena. msaxiobebis wyaro:
svimoniZis da o. leJavas monawileobiT] // lam- 1. kvali. - 1899. - #24;
pari. - 1906. - 1 maisi. - #11. - gv. 3; 2. s. avWala: qarTuli warmodgena // cnobis fur­
22. diliT qarTuli warmodgena... // isari. - 1907. - celi. - 1899. - 28 ianvari. - #737. - gv. 3-4;
24 noemberi. - #259. - gv. 1; 3. in-zen. Teatris matiane // iveria. - 1901. - 11 de­
23. qarTuli warmodgena... // isari. - 1907. - 4 noem- kemberi. - #268. - gv. 2-3;
beri. - #243. - gv. 1; dasawyisi. - 1908. - 8 marti. 4. melomani. qarTuli Teatri: I. `cixis sai­
- #5. - gv. 1; dumlo~, 4 moqm. drama gadmok. v. gunias mier II.

819
`saRamos erTi cxviri xeiria~, vod. sundukian­ cinis doqtori, qirurgi, – raWidan. daibada
cisa: [recenzia] // kvali. - 1901. - #38. - gv. 831; sof. wkadiss. raWis mazris yofili aznauri.
5. recenzenti. qarTuli Teatri: (recenzia) // cno­ saSualo ganaTleba miiRo quTaisis gimnazia­
bis furceli. - 1901. - 4 dekemberi. - #1660. - gv. 2-3; Si, umaRlesi – odesis universitetSi, venasa
6. Новое обозрение. - 1901. - 20 октяьбря. - #5853; da SveicariaSi – saeqimo fakultetze. er­
7. qarTuli warmodgena: (recenzia) // cnobis fur­ Txans, raWaSi msaxurobda eqimad.
celi. - 1902. - 2 Tebervali. - #1715. - gv. 3-4; partiul-politikur moRvaweobas 1895
8. don-valiani (daviT avaliani). quTaisi // cno­ wlidan, ganjaSi Seudga (aq Seadgina pirveli
bis furceli. - 1903. - #2166. - gv. 3; soc.-demokratiuli ujredi da TviTmpyrobe­
9. Закавказье. - 1907. - 8 ноября. - #233; 1910. - 28 lobis winaaRmdeg agitacias eweoda. 1896 wli­
Сентября. - #218; dan iyo rsdmp wevri. 1901-1902 wlebSi, erevan­
10. droeba. - 1909. - 23 seqtemberi. - #210; Si safuZveli daudo pirvel soc.-demokra­
11. tar-tar. `samSoblo~ dav. erisTavisa // saqme. - tiul ujreds (maRalovi, kaCegari Wanturia,
1910. - 28 seqtemberi. - #22. - gv. 4; #23. - gv. 4; osipiani da sxv.); soc.-demokratTa partiuli
12. baTumis gazeTi. - 1913. - 19 seqtemberi. - #67; ganxeTqilebis (1903) dRidan bolSeviki iyo,
noemberi. - #85; 1903 wlidan – studenturi moZraobis erTi
13. Temi. - 1913. - 30 seqtemberi. - #143; mesveurTagani, rogorc propaganist-agita­
14. mercxali. - 1913. - 12 ianvari. - #10; tori, revolucioneri-msajuli, revolucio­
15. saxalxo gazeTi. - 1914. - 25 marti. - #1148; ner studentTagan Semdgari `xalxis maswavle­
16. saxalxo Teatri, 1893-1923: saiubileo krebu­ blis~ wris wevri (am wris krebebs Tavis binaze
li. - tf., 1923 (ssmus poligr. gany. 1-li stam­ marTavda, aqve inaxavda aralegaluri sabeWda­
ba). - V, 95, [4], 11 gv.: il. vis xelsawyoebs). amave wlis miwuruls, ode­
sis soc.-demokratiuli komitetis wevrebTan
leJava, platon darispanis Ze (1881, erTad, SeimuSava muSaTa Soris sapropagando
15/VII – ) – mgosani, iumorist-satirikosi, – Ta­ gegma (v. Savdias, gr. lorTqifaniZes, k. su­
namSromlobda gamocemebSi: `imereTi~, `kolxi­ laqveliZesa da m. mdivanTan erTad), daaarsa
da~, `alioni~, `Teatri da cxovreba~, `baTumis soc.-demokratiuli organizacia `fakeli~,
gazeTi~, `eSmakis maTraxi~, „Закавказская речь~, romelic did revoluciur muSaobas awar­
„Черноморское побережье~ da sxv. moebda. amave wels, gr. lorTqifaniZesa da v.
misi fsevdonimebia: sevdiani, baron knut, SavdiasTan erTad, xelmZRvanelobda odesis
abezara, platon bei. did demonstracias (kulikovis mindorze),
mis kalams ekuTvnis sasimRerod gavrce­ ris gamoc Seipyres `fakelis~ organizaciis
lebuli leqsi `micocavs~. sxva wevrebTan (gr. lorTqifaniZe, v. Savdia da
sxv.) erTad da odesis cixeSi Casves (es organi­
calke gamocemulia: zacia gasca zubatoveli Svaviris agentma Sa­
1. sergia erisTavis oxunjoba / [avtoris winasi- pirom). 1905 wlis maisis pirvel ricxvebSi, pe­
tyvaobiT]. – tf., 1926 (Tb. aRmaskomis stamba). terburgis cixidan (meored Sepyroba) ganTa­
- 35 gv. visuflebis Semdeg, etapiT gamoigzavna saqar­
TveloSi. samSobloSi CamosvlisTanave sof.
gamoqveynebulia: axalsofelSi (raWis maz.) daaarsa pirveli
1. vai-vui: [anegdoti] // eSmakis maTraxi. - 1915. - bolSevikuri organizacia mTel raWa-leCxum­
#4. - gv. 9; Si (daba onisa da patara onis garda). qiqia Wi­
2. sizmrebi: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1915. - #7. WinaZesa da lev. dadeSqelianTan erTad, moaw­
- gv. 4; yo bolSevikuri organizaciebi, mamasaxlisebi
3. SemTxvevaa yvelaferi: (sadReiso kupletebi). gadaayena, sasamarTlos boikoti gamoucxada,
[leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1915. - #5. - gv. 11. eklesiebi daxura, aarCia asisTav-aTisTave­
bi, Seadgina wiTeli razmi, wiTel razmelTa
wyaro: ar aris miTiTebuli. daxmarebiT iaraRi ahyara mTavrobis sadara­
joebs, tyis mcvelebs da sxv. boqaulis yofil
leJava, SamSe [simon] konstantines kancelariaSi (ambrolaurSi) moawyo klubi
[kostas] Ze (1876, 18/I – ) – revolucioneri, (sadac yovel xuTSabaTobiT Sekrebil gle­
propagandist-agitatori, organizatori da xobas ukiTxavdnen moxsenebebs) da, saerTod,
politikuri sazogado moRvawe, raWis pirve­ xelmZRvanelobda raWis bolSevikur organi­
li bolSevikuri organizaciis damaarsebeli zaciebsa da maT revoluciur gamosvlebs.
da raWa-leCxumis revoluciuri moZraobis 1905 wels, guriaSi, ramdenime mitingi
erTi xelmZRvanelTagani, – komunisti, medi­ gaimarTa. S. leJava samitingo sityvebSi mu­

820
dam mourideblad gmobda TviTmpyrobelobas saqarTvelos gasabWoebis Semdeg iyo: da­
da xalxs misi damxobisaken mouwodebda. 1905 savleT saqarTvelos janmrTelobis komisa­
wlis oqtombris manifestis dReebSi (quTaisi­ ri, quTaisis pirveli revkomis Tavmjdomare
dan kazakebis gayvanis moTxovnisaTvis guber­ (1922-1926), Semdeg – misi prezidiumis wevri
natorisa da moxeleTa TandaswrebiT Semdgar da saqarTvelos remedasis, – revoluciis me­
krebaze), nikoloz mefis suraTisaken xeli brZolTa damxmare sazogadoebis, – Tavmjdo­
gaiSvira da warmoTqva: `ai, mizezi dRevande­ mare.
li ubedurebisa da moZraobis, es nikolozi misi TaosnobiT raWaSi aigo kurorti So­
da misi avazaki ministrebi, romlebic muSaTa vi, SamSovad wodebuli (romlis mdebareobis
klasis auarebel sisxlsa Rvrian mTel ruseT­ simSveniere, adgilis jansaRoba da madneuli
sa da saqarTveloSio~. wylebis samkurnalo Tviseba S. leJavam jer
1905 wlis miwuruls, quTaisidan kazake­ kidev TviTmpyrobelobis xanaSi, revoluciu­
bis gasarekad Crdilo-dasavleTis mxriv Se­ ri moRvaweobis gamo devnis dros, raWaSi ga­
mortymuli wiTeli razmis erTi meTaurTaga­ damalulma SeniSna). kurortis aSenebis saqmes
ni iyo (qiqia WiWinaZes, lev. dadeSqelianTan Seudga 1922 wels da 1927 wlis miwuruls daam­
da T. kakriaSvilTan erTad), amave dros, iyo Tavra (4-sarTuliani saxli, hidroelsadguri
quTaisis sarevolucio Stabis wevri. 200 cx. Z., kurzali –sasadilo, ori sastumro
1905 wlis dekemberSi, moskovSi revo­ 40 oTaxiT, vila 7 oTaxiT, sawarmoo-samkurna­
luciis damarcxebis Semdeg, mefis general lo Senobebi kooperativis, ambulatoriisa da
alixanov-avarielis damsjeli razmis Semose­ afTiaqisaTvis, dasasvenebeli saxli 25 oTa­
vis dros, soc.-demokratiuli organizacie­ xiT wiTelarmielTaTvis, 2 saxerxi qarxana,
bis mowinave muSakTa konferenciaze moiTxo­ gzebi da sxv.).
va: `razms nu davSliT, vawarmooT partizanu­ mwerlobaSi (zogjer Telanelis fsevdo­
li brZola, SevetakoT alixanovis damsjel nimiT) partiul, politikur, sarevolucio,
razmso~ (am winadadebas mxari dauWires: l. samecniero da sxv. sakiTxebs exeba.
dadeSqelianma, q. WiWinaZem, T. kakriaSvilma,
l. patariZem da il. kacitaZem, – danarCenebma calke gamocemulia:
xma misces menSevik d. razmaZes da miT uaryo­ 1. leninis xsovnas: [beladi (mogonebidan)]. - tf.:
fil iqna S. leJavas winadadeba). organizaciis axali sofeli, 1927 (zaria vostokas stamba). -
gadawyvetilebis Tanaxmad, S. leJava q. WiWi­ 14 gv.;
naZesTan erTad (romelnic alixanovma kanon­ 2. mogonebani saqarTvelos gasabWoebis Sesaxeb.
gareSe gamoacxada da maT mkvlels 3.000 man. - tf.: saxelgami, 1927 (s.m.u.s. poligraftres­
jildo aRuTqva) ramdenime amxanagiT sawali­ tis me-3 st.). - 32 gv.;
kis maRali mTis gamoqvabuls Seefara, Semdeg 3. kominternis aTi weli: (mogonebani). - tf.: re-
(1906) soris mTaSi gaixizna, sadac, q. WiWinaZe­ medasis saq. cekas gam-ba, 1929 (poligraftr.
sa da sxva amxanagebTan erTad, 35 dRe gomur­ 1-li st.). - 60 gv.;
Si (miwurSi) gaatara. am dros amxanagebs le­ 4. kurorti SamSovi / n. a. semaSkos winasityvao­
qciebs ukiTxavda (mecnierul socializmze, biT. - [tf.]: saxelgami, 1929 (poligraftr. 1-li
klasTa brZolaze, fiziologiur sakiTxebze st.). - 70 gv.: ruka;
da sxv.). 1906 wels sazRvargareT emigrantad 5. beladi [v. i. lenini]: (mogonebidan). - tf.: reme-
(TviTmpyrobelobis dros devnili) arale­ dasi, 1931 (koleqtivis st.). - 12 gv.;
galurad cxovrobda (Tavad lorTqifaniZis, 6. revoliucionuri brZola da partiuli muSao-
xan eqim liaZis saxeliT). ba. - t. 1. - tf.: saq. w/jvrisa da w/mTvaris saz-is
politikuri moRvaweobisaTvis dapa­ gamoc., 1933 (a.f. miasnikovis sax. wiTeldro-
timrebuli iyo: 1903-1904 wlebSi – odesas, Sovani st.). - 174 gv.: fot.
1905 wels – peterburgis cixeebSi, erTeul
sakanSi (126-e muxlis ZaliT), vilnoSi, qu­ gamoqveynebulia:
TaisSi, 1912 wels – onis cixeSi. patimrobis 1. qvemo raWa: [mRvdel vl. fofxaZis dasmeniT
drosac mudam gautexavi iyo. mtkiced swamda, Teofile kakriaSvilis dapatimreba] // lampa-
rom `brZola, simarTle, simxneve yvelafris ri. - 1906. - 28 ivnisi. - #52. - gv. 3;
safuZvelia~ da (1912 wels, quTaisis cixeSi) 2. avstria. vena, 10 oqtomberi // wyaro. - 1907. - 2
Sepyrobil amxanagebs mouwodebda: noemberi. - #5. - gv. 4; 3 noemberi. - #6. - gv. 4;
`gamagrdiT Tqvenac Zmobilno, 3. avstria. vena, 13 (1) ivnisi (sakuTari korespon-
guli nu SegiSindebaT, dentisagan): galiciis mTavrobis Zal-momreo-
TavSi rom mwared geCvenoT, ba arCevnebis dros // dila. - 1907. - 22 ivnisi.
bolo xom gagitkbildebaT~-o. - #4. - gv. 3;

821
4. avstria: vena, (19) dekemberi. saprotesto kreba // 2. ramiSvili, z. S. leJava. revolucionuri brZo-
cisartyela. - 1907. - 21 dekemberi. - #5. - gv. 3-4; la da partiuli muSaoba: bibliografia // ko-
5. avstria: qalTa masiuri saprotesto kreba. ve- munisti. - 1934. - 20 agvisto. - #192. - gv. 4.
na, 27 oqtomberi // wyaro. - 1907. - 9 noemberi.
- #11. - gv. 2-3; wyaro:
6. avstriel kaTolikeTa Tavdasxma venis univer­ 1. saqarTvelos revoluciuri muzeumis masale­
sitetze da brZola maT winaaRmdeg avstriis bi;
soc.-dem. mier // Cveni wyaro. - 1907. - #8; 2. qiqia WiWinaZis biografiuli masalebi;
7. avstriis social-demokratiis gamarjveba!: vena, 3. Центарльный архив РСФСР. Дела департамента
14 maisi // laxvari. - 1907. - 13 maisi. - #27. - gv. 1; полиции. ДО 5-39. Б. 912 г., 5-79 - Б. 912 г. 1800-2-
8. parteitagi venaSi: sakuTaris korespondenti­ 905 г. Д. VII 822-1912 г. 181-905 г.;
sagan // Cveni gza. - 1907. - 13 oqtomberi. - #32. 4. 1917 wlamde daRupul revoliucionerTa
- gv. 4; 14 oqtomberi. - #33. - gv. 4; 16 oqtom­ xsovnas / sssr. saq. kompartiis da revoliu­
beri. - #34. - gv. 4; 17 oqtomberi. - #35. - gv. ciis komisia. - tf.: Jurn. revoliuciis matia­
4. - werilebi avstriidan. vena, 10 oqtomberi; nes gamoc., 1923 (zaria vostokas st.). - gv.: 53-
9. 1848 wlis martSi proletarTa sasaflaoze // 54;
Cveni wyaro. - 1908. - #22; 5. saqarTvelos kompartiis Zveli gvardia [gar­
10. avstria. vena, 16 marti. (sakuTari korespon- dacvlil da cocxal revoliucioner bolSe­
dentisagan) // dasawyisi. - 1908. - 29 marti. vikebis (1890-1905 w.w.) suraT-biografiebi: al­
- #22. - gv. 2;. - saTauris qveS mocemulia qve- bomad Sekruli] / winasity. avt.: sev. TalaqvaZe.
saTauri: `1848 wels martSi daxocil prole- - tf.: [saq. kom. partiis cekas gamocema], 1925
tarTa sasaflaoze; (saq. kp c.k. st.). - 175 gv.;
11. sadoqtoro disertacia germanul enaze `Über 6. revoluciis matiane. - 1928. - #1-3;
die Besiehung des Blutruckes zu gehirn blutungen~, 7. JRenti, Tengiz. 1905 weli guriaSi / p/mg. red. e.
1910 w.; bedia. - tf., 1936. - gv. 75.
12. qalaqisa da samazro revkomis janmrTelobis
ganyofilebis moqmedebis angariSi: [quTaisSi liaZe, ivane – revolucioner-maswa­
a.w. 1 enkenisTvemde] // komunisti. - 1921. - 27-30 vlebeli, – qarTlidan. Tbilisis sasuliero
oqtomberi. - #197-199. - gv. 1-2; seminariaSi kursis damTavrebisTanave (1876),
13. raWa ar gayva avantiurebs // komunisti. - 1924. - gamwesda ozurgeTis sasuliero saswavle­
13 seqtemberi. - #209. - gv. 1; blis inspeqtorad – gamgis TanaSemwed, sadac
14. oqtombris revoluciis merve wlisTavze: mo- SeniSna, rom swavlis saqme cudad iyo dayene­
gonebani: [foTis komunisturi organizaciis buli. saqmis gaumjobesebis mizniT, gars Se­
muSaoba oqtombramde ramdenime TviT adre da moikriba mowinave maswavlebelni (maT Soris,
oqtombris Semdeg] // komunisti. - 1925. - 7 noem- andria benaSvili) da mowafeni (eg. ninoSvili,
beri. - #257. - gv. 3-4; s. i. jiblaZe da sxv.), romlebic im dros gu­
15. erevnidan julfaSi: [mogzaurobis Canawerebi] riis revoluciur fuZed iTvlebodnen. maTSi
// komunisti. - 1926. - 3 Tebervali. - #26. - gv. 3; daiwyo revoluciuri azrebisa da wignebis
16. revoluciuri brZola da partiuli muSaoba // gavrceleba, rogorc didad nakiTxma, ganvi­
revoluciis matiane. - 1928. - #1-3; Tarebulma da maRali miswrafebiT gatace­
17. amxanagi stalini xonSi // komunisti. - 1929. - 21 bulma; amave dros, gaz. `droebaSi~ aTavsebda
dekemberi. - #294. - gv. 3; skolis mdgomareobisa da sxva saWirboroto
18. mTavari yuradReba sabWoTa kavSiris Tavdac­ sakiTxebis Sesaxeb korespondenciebs, ris
vas: wiTeli jvris sazogadoebis aTdRiuris gamoc, Setakeba mouxda skolis gamgesTan
gamo rkinigzisa da wylis transportze // ko­ (dekanoz qiqoZesTan). misi bejiTi mowafeni
munisti. - 1930. - 10 seqtemberi. - #211. - gv. 4;. iyvnen eg. ninoSvili da sxvani, romelTac i.
19. yuradReba remedasis dekadas // komunisti. - liaZe xSirad sakuTar binaze iwvevda, aswa­
1930. - 18 oqtomberi. - #244. - gv. 2; vlida, saWirboroto kiTxvebs uxsnida, gul­
20. socialisturi mSeneblobis mebrZolis Si adamianur da maRal grZnobebs unergavda.
xsovnas: [andria giorgis-Ze kacitaZe] // komu- i. liaZem mowafeebTan erTad gailaSqra saswa­
nisti. - 1931. - 13 aprili. - #85. - gv. 3. vleblis gamgis winaaRmdeg, ris msxverplic
Seiqna eg. ninoSvili.
mis Sesaxeb:
1. ak. Cxenkeli, SamSe leJava da m. mgalobliSvi- gamoqveynebulia:
li... // mercxali. - 1908. - 20 aprili. - #11. - gv. 1. pasuxi uf. xelaZes // droeba. - 1878. - 5 seqtem-
2. - axali ambebi; beri. - #179. - gv. 2.

822
wyaro: samsaxure. aqve dauaxlovda revoluciurad
1. geleiSvili, p. // revoluciis matiane. - 1924. - ganwyobil muSebs, ris gamoc, stambidan gan­
#1. - gv. 105; devnes. amis Semdeg soflis meurneobas gahyva,
2. kalaZe, raJden. egnate ninoSvilis biografia: romelsac bavSvobidanve (6 wlidan) misdevda.
[suraTiT]. - [tf.]: saxelgami, 1927 (s.m.u.s. po­ 1916 wels samxedro samsaxurSi gaiwvies, sa­
ligraftr. me-2 st.).. - gv. 26-31. dac, mZime samxedro da fizikur SromasTan er­
Tad, jariskacTa Soris aralegalur muSaobas
liTaniSvili, boris iosebis Ze ( awarmoebda da revoluciiT aimedebda. 1917
– 1930, 15/IV) _ scenismoyvare da kultmuSa­ wels, codnis wyurviliT gatacebuli TviT­
ki, soflisa da qalaqis muSaTa Teatrebis ganviTarebas daewafa. 1918 wels monawileoba
moRvawe, gurjaanis Wra-kervis skolis da­ miiRo Turqebis winaaRmdeg omSi md. Coloqze.
maarsebeli, TviTganviTarebuli. aTeuli 1919 wels bolSevikebTan muSaobda, ris ga­
wlebis ganmavlobaSi emsaxureboda scenas, moc, araerTgzis iyo dapatimrebuli. sabWoTa
rogorc msaxiobi, reJisori, xelmZRvaneli wyobilebis damyarebis Semdeg, proletarul
muSaTa Teatrebsa da klubebSi (plexano­ mweralTa asociaciis daarsebaSi miiRo mo­
vis, orjonikiZis, duSeTis, qviSxeTisa da nawileoba, iyo gamomcemloba `federaciis~
gurjaanis), sadac misi xelmZRvanelobiT direqtori da sxv.
Camoyalibda sxvadasxva wre da saklubo mu­ samwerlo asparezze SemTxvevis wyalo­
Saoba gajansaRda. agreTve, monawileobda biT gamovida: 1917 wels, sofelSi scenis mo­
sazogadoebriv saqmianobaSi – ubnis kavSiris yvareTa warmodgenis naxvis Semdeg, dawera
instruqtorad, w.-k. centraluri gamgeobis piesa `unayofo nugeSi~, romelic ioseb ime­
prezidiumis wevrad, leninis raionis sabWos daSvilis daxmarebiT wignad gamosca. misive
Tavmjdomared da sxv. gardaicvala uecrad, rCeviT gahyva mwerlobas. male dawera meore
moulodnelad. dakrZalulia kukiis wm. ni­ piesa `omis bralia!~ (drama 4 moq.) – Turqeb­
nos sasaflaoze. Tan omis STabeWdilebidan (Jur. `mxedari~,
1919). 1920 wlidan TanamSromlobda gaz. `ko­
gamoqveynebulia: munistSi~. werda leqsebsac. nawerebSi exeba,
1. werili redaqciis mimarT: [madloba plexano- umTavresad, revoluciuri da socialisturi
vis saxelobis klubis biblioTekisaTvis wig- mSeneblobis Temebs. i. lisaSvilis rwmeniT:
nebis Semomwirvelebs] // komunisti. - 1924. - 8 `Cven varT is eri, romelic yvela Tavis momx­
marti. - #56. - gv. 6. dur mters qeds ar mouxris da jerovan pasuxs
gascems~.
wyaro:
1. d-eli. duSeTis Teatri // Teatri da cxovreba. calke gamocemulia:
- 1925. - #2. - gv. 14; 1. unayofo nugeSi: piesa erT moqmedebad / i. xome­
2. duSeTis dramatiul dasis gamgeoba da sare­ rikisa. - Tb.: i. imedaSvilis gamocema #65, 1919
vizio komisia: [foto] // Teatri da cxovreba. (samxedro saministros st.). - uTavfurc., 14
- 1925. - #5. - gv. 11; gv.; 16sm.. - (saTeatro biblioTeka);
3. sagangebo depeSa // Teatri da cxovreba. - 1925. 2. manqanebis WraRebi: leqsebi da miniaturebi. -
- #8. - gv. 17 (kanze); tf., 1923. - 46 gv.;
4. axalaZe, s. amx. boria liTaniSvilis xsovnas // 3. zvirTebis qaravani: (poema) / [mxatvari: ir.
muSa. - 1930. - #88; gamrekeli]. - tf., 1926 (poligrafskolis st.).
5. nekrologi // komunisti. - 1930. - 18 aprili. - - 59, [1] gv.;
#88. - gv. 4. 4. leqsebi da poemebi / iakinTe lisaSvili (xo­
meriki); [winasityv. avt.: sil. Todria]. - [tf.]:
lisaSvili, iakinTe [iakinTe barna­ saxelgami, 1927 (poligrafskola). - VIII, [1], 169,
bis Ze xomeriki] (1897, 8/IX – ) – mwerali, – [2] gv.;
proletarul mweralTa pirveli Taobis war­ 5. gaSlili frontiT: [leqsebi]. - tf.: saxelgami,
momadgenelTagani, – guriidan. daibada Rari­ 1931 (1-li st.). - 60gv.;
bi glexis ojaxSi. maswavleblis `gadakidebis~ 6. vardnili: romani / winasityvaoba: g. natroS­
gamo, swavlas skolis meoTxe ganyofilebidan vili; mxatv.: d. quTaTelaZe. - tf.: federacias
CamoSorda, mamas baTumSi gahyva da g. TavarT­ ga-ma, 1933 (cekavSiris st.). - [XXXV], 312 gv.:
qilaZis stambaSi Sevida mowafed. asoTamwyo­ sur.;
bis saqmisa da beWdvis SeswavlasTan erTad, 7. kadona: [novela] / mxatv.: d. quTaTelaZe. - tf.:
dRedaRam mZime Sav muSaobas eweoda, rogorc saliteraturo gazeTi, 1934 (p/sk. st.). - 72 gv.:
stambis ubralo muSa da mestambis ojaxis mo­ [3];

823
8. leqsebi / red.: r. gvetaZe. - tf.: federacia, 9. qarxanaSi: [leqsi] // komunisti. - 1923. - 31 ianva-
1935 (sax. me-3 st.). - 164 gv.; ri. - #22. - gv. 2;
9. poemebi / red.: b. CxeiZe. - tf.: saxelgami, 1935 10. lenini: [leqsi] // Cveni gza. - 1924. - #5. - gv. 11;
(p/skola [me-3 st.]). - 108 gv.; 11. gaTenebamdis qalaqSi: [leqsi] // mnaTobi. - 1925.
10. Zaxili mTaSi: romani / iakinTe lisaSvili. - Tb.: - #4. - gv. 12;
federacia da st., 1937. - 286 gv.; Tb.: federa­ 12. zogjer da exla: [leqsi] // liandagi. - 1925. - oq-
cia, 1940. - 444 gv.; tomberi. - #1. - gv. 9-10;
11. kolxeTis mze: [moTxroba]. - Tb.: federacias 13. gaSlili frontiT: [leqsi] // komunisti. - 1930.
gam-ba da st., 1938. - 110 gv.; - 19 seqtemberi. - #219. - gv. 2;
12. moTxrobebi / [mxatvari n. CerniSkovi]. - Tb.: 14. umaRles safexurze: [leqsi] // komunisti. -
saxelgami, 1940. - 311 gv.; 1931. - 4 ianvari. - #4. - gv. 2;
13. kecxoveli: [romani] / iakinTe lisaSvili. - Tb.: 15. zRvasTan: [nawyveti poemidan] // saliteratu-
federacia, 1941. - 309 gv.; Tb.: sablitgami, ro gazeTi. - 1934. - #1. - gv. 3;
1949. - 356 gv.; 16. mweralTa yrilobis win: [werilebi] // komunis-
14. moTxrobebi samamulo omze da Sromaze. - Tb.: ti. - 1934. - 8 agvisto. - #182. - gv. 3. - Sinaarsi:
federacia, 1942. – 122 gv.; mwerali - `sulis inJineri~ / i. lisaSvili; mwe-
15. sicocxlisaTvis: romani. - Tb.: sabWoTa mwera- ralTa yriloba da axalgazrda mwerlebi / k.
li-s gam-ba da st., 1946. - 250, [2] gv.; boboxiZe;
16. proza / iakinTe lisaSvili. - Tb.: sabWoTa mwe­ 17. werili redaqcias: [~vefxvistyaosani~-s kons-
ralis gam-ba da st., 1948. - 376 gv.; tantine WiWinaZis redaqciiT gamocemis gamo] //
17. naTela: [romani]. - Tb.: sabWoTa mwerlis gam-ba saliteraturo gazeTi. - 1934. - #15;
da st., 1949. - 165 gv.; 18. afxazeTi: [leqsi] // komunisti. - 1936. - Teber-
18. erTguleba: romani / iakinTe lisaSvili. - Tb.: vali. - #41. - gv. 3;
sabW. mweralis gam-ba da st., 1951. - 286 gv. 19. pirveli Wriloba: [moTxroba] // literaturu-
li saqarTvelo. - 1936. - dekemberi. - #20. - gv.
misi redaqtorobiT gamoica: 5;
1. buxnikaSvili, guguli. SeSinebuli anTimozi: 20. mis Zvirfas xsovnas: [leqsi] // komunisti. - 1937.
komedia 2 moqmedebad = Антимоз / g. buxnikaS- - 22 Tebervali. - #43. - gv. 3;
vili; p/mg. red. i. lisaSvili. - tf.: federacia, 21. lirikis Zala: [leqsi] // literaturuli saqar-
1935 (gaz. „wiTelarmielis~ st.). - 36 gv.; Tvelo. - 1938. - 26 aprili. - #10. - gv. 2;
2. javaxiSvili, mixeil. arsena marabdeli: [roma- 22. mTawmindis riJraJi: [leqsi] // komunisti. -
ni] / mix. javaxiSvili; [red. i. lisaSvili]. - me-4 1938. - 24 ivlisi. - #168. - gv. 3; literaturu-
gamocema. - [Tb.]: federacia, 1936. - 587 gv. li saqarTvelo, 1938. - 24 ivlisi. - #18. - gv. 2;
23. samSoblo: [leqsi] // literaturuli saqarTve-
gamoqveynebulia: lo. - 1938. - 26 aprili. - #95. - gv. 1;
1. revoluciis istoriidan // komunisti. - 1920. - 24. samSoblo suraTebSi: [leqsi] // literaturu-
10 ivnisi. - #7. - gv. 3-4; li saqarTvelo. - 1938. - 10 Tebervali. - #4. -
2. sicrue Tu sisulele? // komunisti. - 1920. - 19 gv. 2;
noemberi. - #98. - gv. 3; 25. dabruneba: [moTxroba] // literaturuli sa-
3. ukanaskneli kbilT-RrWena: [menSevikebis mier qarTvelo. - 1939. - 10 ivlisi. - #20. - gv. 3;
q. quTaisidan evakuaciasa da wiTeli jaris Se- 26. lavrenti beria: [leqsi] // literaturuli sa-
mosvlaze] // komunisti. - 1921. - 2 aprili. - #26. qarTvelo. - 1939. - 20 aprili. - #13. - gv. 3;
- gv. 3; 3 aprili. - #27. - gv. 3; 27. Zaxili mTaSi: [romani] // mnaTobi. - 1939. - agvis-
4. 26 komunari: veragulad daxocilTa amxanage- to. - #9. - gv. 58-87; #10-11. - gv. 33-92;
bis 4 wlis Tavze: [leqsi] // komunisti. - 1922. - 28. ganTiadamde: Tavi romanis `Zaxili mTaSi~-s
20 seqtemberi. - #215. - gv. 2; meore wignidan // literaturuli saqarTvelo.
5. Tavis daRupva: suraTi guriis cxovrebidan // - 1940. - 1 Tebervali. - #4;
qura. - 1922. - #1. - gv. 14-18; 29. ganTiadi: [Tavi romanidan `kecxoveli~] // li-
6. stiqia: [leqsi] // qura. - 1922. - #2. - gv. 8; teraturuli saqarTvelo. - 1940. - 10 dekembe-
7. Cveni mogzauroba provinciaSi: [proletarul ri. - #34;
mweralTa da msaxiobTa erTi jgufis mier sa- 30. `brZolis~ dabadeba: nawyveti romanidan `la-
Ramoebis gamarTva saqarTvelos sxvadasxva do kecxoveli~ // komunisti. - 1941. - 6 aprili. -
qalaqebSi] // komunisti. - 1922. - 13 seqtemberi. #81; sabWoTa afxazeTi. - soxumi, 1941. - 5 maisi.
- #209. - gv. 3; - #104;
8. mzis CiraRdnebi: (poema) // momavali. - 1923. - 31. mgzavrebi: [moTxroba] // mnaTobi. - 1941. - #8. -
#11. - gv. 14-16; gv. 46-56;

824
32. romanis `kecxoveli~ sajaro ganxilva gorSi: - #2. - gv. 35-51; #3. - gv. 22-35; #4. - gv. 3-16;
[14-15 ivnisi] // literaturuli saqarTvelo. - #5. - gv. 52-65; #6. - gv. 12-36;
1941. - 20 ivnisi. - #25; 55. abovianis samSobloSi: [narkvevi] // literatu-
33. `Брдзола~: [Отрывок из романа `Ладо Кецховели~] ra da xelovneba. - 1951. - 18 noemberi;
// Заря Востока. - 1941. - февраль. - #14; 56. qorwili: [narkvevi] // literatura da xelovne-
34. dila sangarSi: [leqsi] // laxvari. - 1942. - 24 ba. - 1951. - 8 ivlisi;
maisi. - #3; 57. В подполье: Отрывок из романа `Кецховели~ //
35. megobrebi: [moTxroba] // mnaTobi. - 1942. - #4. - Заря Востока. - 1951. - 12 декабря;
gv. 91-94; 58. Рустави: [Очерк] // Заря Востока. - 1951. - 6 июля.
36. aqedan iwyeba cecxli: [Tavi romanidan-~sico-
cxlisaTvis~] // literaturuli saqarTvelo. mis Sesaxeb:
- 1943. - 28 Tebervali. - #6; 1. xelovneba: [informacia RonisZiebebis Sesaxeb]
37. mezoblebi: `guriaSi vaso jabuas, mixako ora- // komunisti. - 1923. - 18 Tebervali. - #38. - gv.
gveliZisa da ermile gobroniZis frontuli 3-4;
tempebiT muSaobis Sesaxeb~ // komunisti. - 1943. 2. saqarTvelos proletarul mweralTa asocia-
- 14 noemberi. - #236; ciis me-4 plenumi: [rezolucia] // komunisti. -
38. sicocxlisaTvis: [romani] // mnaTobi. - 1943. - 1930. - 5 noemberi. - #259. - gv. 3;
#1. - gv. 18-49; #2. - gv. 42-71; 1946. - #1. - gv. 3. luarsamiZe, v. i. lisaSvili. `vardnili~: ro­
38-52; #5-6. - gv. 49-75; manis gamocemis gamo: [recenzia] // komunisti.
39. ukraina: [leqsi] // literaturuli saqarTve- - 1934. - 5 aprili. - #80. - gv. 4;
lo. - 1943. - 8 seqtemberi. - #22; 4. wulukiZe, v. mkiTxvelis SeniSvnebi `vardnil­
40. metyviamfrqveve siamaSvili: narkvevi // lite- ze~: [iakinTe lisaSvilis romanze] // salitera­
turo gazeTi. - 1934. - #8;
ratura da xelovneba. - 1944. - 21 ianvari. - #4;
5. TvalTmaqci trockisti-averbaxeli b. buaCi-
41. Sermadini: [moTxroba] // mnaTobi. - 1944. - #3. -
Zis Sesaxeb: saqarTvelos mweralTa kavSirSi:
gv. 13-29;
[gamgeobis partjgufis sxdomaze] // komunisti.
42. ganTiadamde: [narkvevi] // literatura da xe-
- 1937. - 2 ivnisi. - #124. - gv. 4;
lovneba. - 1945. - 23 agvisto. - #28;
6. mweralTa aqtivis kreba: [kamaTi a. TaTariSvi-
43. fiqrebi: [leqsi] // literatura da xelovneba. -
lis moxsenebis garSemo] // komunisti. - 1937. - 9
1945. - 22 marti. - #10;
maisi. - #104. - gv. 4;
44. beladi bazaleTis tbasTan: [leqsi] // stalins:
7. Zaxili mTaSi: [diskusia i. lisaSvilis romanis
leqsTa krebuli. - 1946. - gv. 73;
irgvliv mweralTa sasaxleSi] // literaturu-
45. kerpi: [moTxroba] // samSoblo: mxatvrul
li saqarTvelo. - 1938. - 30 ivnisi. - #16. - gv. 4;
nawarmoebTa krebuli. - 1946. - gv. 161-179;
8. roman `kecxovelis~ sajaro ganxilva sofel
46. mtaceblis Tvali: Zveli ambavi. moTxroba //
anagaSi: [romanis avtori i. lisaSvili] // li-
literatura da xelovneba. - 1946. - 28 ivnisi. -
teraturuli saqarTvelo. - 1941. - 13 ivnisi. -
#27;
#24;
47. naTela: [moTxroba] // literatura da xelovne-
9. Жгенти, Бесарион. Книга о пламенном
ba. - 1947. - 19 ivlisi. - #28; mnaTobi. - 1947. -
революционере: [Рецензия на роман `Кецховели~]
#5. - gv. 4-61;
// Заря Востока. - 1941. - 9 мая. - #107;
48. samSoblo: [leqsi] // qarTuli sabWoTa poeziis
10. Ciqovani, s. amx. simon Ciqovanis moxseneba: [sa­
anTologia. - 1947. - gv. 196-197;
qarTvelos sabWoTa mweralTa kavSiris gam­
49. sofel Sromis ordenosani kolmeurneoba:
geobis plenumze] // literatura da xelovneba.
[narkvevi] // literatura da xelovneba. - 1947. - 1947. - 28 seqtemberi. - #36;
- 7 noemberi. - #42-43; 11. vardosaniZe, g. literaturuli wuni: [recen-
50. stalini: [leqsi] // qarTuli sabWoTa poeziis zia] // axalgazrda komunisti. - 1950. - 2 seqtem-
anTologia. - 1947. - gv. 195; beri. - #103;
51. kolxeTis mze: [moTxroba] // qarTveli mwerle- 12. Татишвили, В. `Ладо Кецховели~: [Рецензиа] //
bi leninur komkavSirs: krebuli. - 1948. - gv. Заря Востока. - 1951. - 14 октября.
118-149;
52. Cemi sofeli: [narkvevi] // mnaTobi. - 1948. - #1. - wyaro:
gv. 81-88; 1. xomeriki, iakinTe. vasil daTias Ze mJavia // Tea­
53. axali mesxebi: [narkvevi. mwerlis bloknoti- tri da cxovreba. - 1920. - #8. - gv. 13;
dan] // mnaTobi. - 1949. - #1. - gv. 155-158; 2. razed muSaoben mwerlebi?: iakinTe lisaSvili
54. erTguleba: [romani] // mnaTobi. - 1950. - #10. - // literaturuli saqarTvelo. - 1938. - 30 seq­
gv. 63-79; #11. - gv. 31-44; #12. - gv. 22-34; 1951. temberi. - #24. - gv. 3;

825
3. i. lisaSvilis romanis `kecxovelis~ sajaro aRorZinebas da amiT – erovnul gaTviTcno­
ganxilva gorSi // komunisti. - 1941. - #141; bierebas, qarTvelTa gvar-tomebis gaerTia­
4. mwerlebi mikrofonTan // radioprogramebi. - nebasa da xalxis sulier amaRlebas. 1924 wels
1941. - #12; quTaisSi gadauxades samusiko moRvaweobis
5. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- 25 wlis iubile. gardaicvala sakoncerto
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis repeticiaze oflisgan gaciebuli, filtve­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; bis anTebiT, 1924 wlis agvistos 8. daikrZala
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. veris (wm. nikolozis) sasaflaoze, mtkvrisken
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ (axlandeli kirovis baRi). darCa meuRle da
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­ ori mcirewlovani Svili.
binati), 1941. - gv. 482. Z. loluas gansakuTrebiT didi amagi
miuZRvis afxazeT-samegrelos mSromeli
lolua, ekaterine spiridonis asu­ xalxis winaSe, romelTa Soris TavgamodebiT
li (1906, 18/III – ) – saopero msaxiobi, – liri­ qmnida momReral glexTa gundebs yovelgva­
kuli soprano, – samegrelodan, Raribi metye­ ri nivTieri saxsris gareSe. xSirad, Tavisi
vis Svili, mamiT adre daoblebuli, siRaribe­ gundiT, fexiT dadioda soflidan soflad,
Si aRzrdili. daamTavra quTaisis yofili wm. dabidan – dabad, krebda xalxSi darCenil
ninos saswavlebeli (1924) da Tbilisis saxel­ simRerebs, marTavda koncertebs, bevrjer –
mwifo konservatoria (1930). 1926 wlidan ufasod, ris gamoc, im drois zogierTi `war­
koncertebze gamodioda. 1929-1930 wlebSi Cinebuli piri~ Zraxavda da `usaqmod moxetia­
muSaobda konservatoriasTan arsebul saope­ les~ eZaxda. magram Zuku lolua erTxelve
ro klasSi, al. wuwunavas xelmZRvanelobiT. dasaxul mizans bejiTad emsaxureboda.
1930 wels saopero TeatrSi Sevida (`darejan 1897 wels quTaisis TeatrSi gamarTa pir­
cbierSi~ ciras roli Seasrula). moskovSi veli `megrul xalxur momReralTa gundis~
qarTuli xelovnebis dekadis dros (1937), da­ koncerti: Seasrula megrul-afxazur-svanu­
jildoebul iqna oqros saaTiT. ri simRerebi da amiT qarTvel sazogadoebas
pirvelad gaacno manamde uyuradRebod mito­
wyaro: vebuli kuTxis simRerebi. aqedan Tavisi gun­
1. avtobiografia; diT imogzaura baTumSi, soxumsa da oCamCire­
2. xelovnebaTa sammarTvelo. kadrebis ganyofi­ Si. amis Semdeg, droebiTi gundebis saSuale­
leba. biT marTavda koncertebs: moiara soWi, adle­
ri da gagra, sadac gundebi Seqmna. 1904 wels,
lolua, Zuku baxvas Ze (1877 – 1924, 8/ soxumSi Camoayaliba muSaTa da mowafeTa
VIII) – xalxuri momReral-lotbari da simRe­ gundebi. 1905 wels revoluciuri simRerebiT
rebis Semkrebi, – dasavleT saqarTvelos win uZRoda TavisuflebisaTvis mebrZolT.
eTnografiuli gundebis Semqmnel-xelmZR­ 1908-1914 wlebSi, soxumis muSaTa da afxaz
vaneli, mwerali da sazogado moRvawe, – same­ moxaliseTa gaerTianebuli gundiT imogzau­
grelodan. daibada xobis maz. sof. qvalonSi. ra saqarTveloSi. afxazTa Soris daucxrome­
ori Tvisas mama gardaecvala, aRzarda dedam li samusiko moRvaweobiT, xalxur-erovnuli
– jamjalam, manve Seaswavla wera-kiTxva, Sem­ simRerebis Sekreba-gavrcelebiT, afxazeTs
deg TviT ganviTarda. bavSvobidanve simReram saqarTvelos erovnul suls aziarebda, ris­
gaitaca: skolis gareSe darCenili, soflis Tvisac, 1916 wlis ianvris 4, afxazebma jgufu­
mdabio mosimRere xalxSi trialebda (yanaSi, ri suraTi miarTves vercxlis firfitiTurT,
qorwilSi, lxinobaSi...) da maTgan swavlobda Semdegi warweriT: `Zuku loluas. guliTad
simRerebs. 1889-1891 wlebSi baTumis qarxa­ madlobas giZRvniT Tqven, mSobliur simRere­
naSi muSaobda, 1893 wels – diakvnad gamwesda bis Semkreb-damcvels, romelmac Cven gvaswa­
sof. koks (zugdidis yof. maz.); am Tanamdebo­ vleT simRera da gvagrZnobineT igio~.
baze yofnisas ufro Seiswavla xalxuri simRe­ afxazeTSi misive TaosnobiT gaiRo wig­
rebi. yru iyo, magram saocari alRos mqone, nis jixuri `dioskuria~, exmareboda soxumis
bunebiT niWieri, TiTqos alRoTi ismenda dramatul sazogadoebas, `qarTvelTa Soris
simRerebs da amave alRoTi aswavlida: gundis wera-kiTxvis gamavrcelebel sazogadoebas~,
30 monawile-momReralTa Soris rom vismes daaarsa afxaz-megrelTa samusiko sazoga­
SeSloda, maSinve Seusworebda. im dros moR­ doeba, muSaobda aWaris damxmare komitetSi.
vaweobda, roca CvenSi garusebis mimdinareo­ soxumSi Sedgenil gundebs, megrul-afxazuri
ba batonobda. Zuku lolua Tavisi moRvaweo­ simRerebis garda, qarTl-kaxur simRerebsac
biT xels uwyobda xalxur simRera-galobis aswavlida, xolo saRamo-koncertebidan Semo­

826
sul Tanxas Rarib mowafeT urigebda. aq moR­ #12, kanze), magram sikvdilma misi gaxsna aRar
vaweobda 1919 wlamde. acala.
1919 wels q. foTSi daaarsa `qarTuli Z. loluas gardacvalebis Semdeg, mis
xalxuri simRerebis moyvarulTa sazoga­ gunds saTaveSi Caudga kiwi gegeWkori, xolo
doeba~ da mowafe qal-vaJTa gundi. simReras Semdeg daarsda `Zuku loluas saxelobis da­
aswavlida notio loluas qalTa profesiul savleT saqarTvelos eTnografiuli gundi~ k.
saswavlebelSi, q. suramSi adgilobriv axal­ paWkorias xelmZRvanelobiT.
gazrdaTagan daaarsa xalxur momReralTa samSoblos dacvis saqmeSi Z. lolua aq­
gundi. 1920 wels zugdidis samazro erobam tiurad monawileobda: 1918 wels, baTumSi
miiwvia instruqtorad, Seqmna momReral­ Turqebis Semosevis dros, megrel-afxazTa
Ta gundebi maTi damxmare sazogadoebebiT 130 moxalise meomriTurT gaemgzavra front­
(zugdids, xeTas, xobs da sxv.); imave wels, ze.
qal-vaJTa gundiT moiara dasavleT saqar­ mas ekuTvnis piesa „revoluciis gariJra­
Tvelo. 1921 wels, saqarTvelos gansaxkomis Jze~ [1 moq.].
xelovnebis mTavarma komitetma samegrelos
momReralTa gundebis mTavar instruqto­ calke gamocemulia:
rad daniSna. 1. Cveni cxovrebis suraTebi. - tf.: gamocema no­
Z. loluam mravali xalxuri simRera Se­ tio loluasi („saxalxo saqmes~ st.), 1919. - 57
kriba, gadaamuSava da notebze gadaaRebina. gv.
Tavisi simRerebiT, gansakuTrebiT, mSromel
glexobasa da muSebs emsaxureboda. misi re­ gamoqveynebulia:
pertuari, umTavresad, soflis kvnesa-vae­ 1. megobar nardosnis naambobi: (vuZRvni quTai­
bas, Wirsa da lxins gamoTqvamda, daCagrulT sel nardosnebs) // eSmakis maTraxi. - 1915. -
amxnevebda, mCagvrelT guls ugmiravda (`no­ #20. - gv. 12-13;
duri~, `Cela~, `ma do Cqimi araba~, `daWrilis 2. werili `xelovnebis komisiisa da samusiko sa­
simRera~ (afxazuri), `mecxvare~, `salamuri~ zogadoebis sayuradRebod~ // saxalxo saqme. -
da sxv.). 1919. - #560;
Z. lolua wuxda, rom CvenSi `iviwyeben 3. quTaisis samazro xelovanTa kavSirs: [xalxur
Cvens ZvelisZvel, mama-papaTa gadmocemul momRerlis da lotbaris Zuku loluas moxse-
simRerebs, romelTa ganxilva Cven bevr sarge­ neba] // Teatri da cxovreba. - 1924. - #19. - gv.
blobas mogvitans rogorc kulturis mxriT, 10-11.
ise eTnografiulad... Cven winaaRmdegi ara
varT ucxo kulturis, magram naTqvamia: jer mis Sesaxeb:
Tavo da Tavoo... amitom saWiroa jer Cveni ma­ 1. aWareli xasanai (hasan ciciSvili). baTomi: me-
ma-papaTa simRerebi davamuSavoT da mere ucxo gruli xoros koncerti // cnobis furceli. -
simRerebs movkidoT xelio~. igi xedavda, rom 1898. - 11 aprili. - #503. - gv. 2-3;
`Cveni mozardi Taoba ecnoboda da iTviseb­ 2. barkalaia, g. soxumi: megrelTa xoros kon-
da bazarSi Semotanils da restornebSi yur­ certi // cnobis furceli. - 1898. - 20 aprili.
mokrul aziurs Tu sxva iaf-fasian simRerebs, - #511. - gv. 2;
xolo sakuTar Zvirfas hangebs man zurgi Sea­ 3. narakiZe, yaraman. q. baTomi: megruli xalxuri
qcia. „ramdenime aTi wlis winad gagviCndnen xoro // cnobis furceli. - 1898. - 4 aprili. -
Cveni gadamgvarebelni, Cveni sulierad mkvle­ #499. - gv. 2;
lni, vostergovebi, ianovskebi, zavadskebi, 4. xorgeli. soxumi: [momRerelTa gundis saqvel-
slovinskebi da maTi brma iaraRni, romelTac moqmedo koncerti Zuku loluas xelmZRvane-
ieriSi miitanes pirdapir Cvens erovnul musi­ lobiT] // megobari. - 1906. - 9 dekemberi. - #62.
kaze, rogorc saukeTeso niadagze deda enisa, - gv. 3-4;
gamoaZeves is Cveni skolebidan, riTac isini 5. guruli, niko. momReral gundTa mogzauroba
amunjebdnen Cvens mozard Taobaso~ da sxv. am qarTlSi // Teatri da cxovreba. - 1914. - #23. -
ukuRmarTobis aRmosafxvrelad, Z. loluam, gv. 15-16;
sxvaTa Soris, saqarTvelos musikosTa, lot­ 6. m. kavsaZema da Zuku loluam... // Teatri da cxo-
barTa da cnobil momReralTa konferenciis vreba. - 1914. - #22. - gv. 16;
mowveva ganizraxa, risTvisac `quTaisis sa­ 7. dasavleT saqarTvelos xalxuri gundi Zuku
mazro xelovanTa kavSirs~ moxsenebiT mimar­ loluas lotbarobiT: [suraTi] // Teatri da
Ta (`Teatri da cxovreba~, 1924, #19, gv. 10- cxovreba. - 1917. - #36. - gv. 3;
11). es konferencia moiwvia kidec saTanado 8. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb). – a)
SemadgenlobiT (`Teatri da cxovreba, 1924, erovnul-xalxuri xelovneba: (Zuku loluas

827
koncertebis gamo) // Teatri da cxovreba. - d) Zuku lolua da misi ukanaskneli ocneba //
1917. - #36. - gv. 3-5; b) samSoblo xelovneba: Teatri da cxovreba. - 1924. - #19. - gv. 9-10; e)
Zuku lolua // Teatri da cxovreba. - 1918. - xalxuri simRerebisaTvis // Teatri da cxovre­
#6. - gv. 13; g) madliani adamiani // Teatri da ba. - 1924. - #20. - gv. 1-2; v) jansaRi simRera //
cxovreba. - 1920. - #11. - gv. 4-5; Teatri da cxovreba. - 1924. - #19. - gv. 12-13;
9. lotbari Zuku lolua... // Teatri da cxovreba. 4. qarTuli erovnuli simRerebis Semkreb-gama­
- 1917. - #32. - gv. 11; vrcelebeli... // Teatri da cxovreba. - 1919. -
10. simReris moyvarulTa wris... // Teatri da cxo- #8. - gv. 8;
vreba. - 1917. - #32. - gv. 11; 5. m. k. Zuku lolua: [samusiko asparezze 25 wlis
11. Zuku lolua da i. griSaSvili...: [foto] // Tea- moRvaweobis gamo] // komunisti. - 1923. - 30 ivni­
tri da cxovreba. - 1917. - #34. - gv. 1; si. - #148. - gv. 3;
12. qarTuli erovnuli simRerebis Semkreb-gama- 6. sxvitoriZe, akaki. Zuku lolua: [25 w. samusiko
vrcelebeli... // Teatri da cxovreba. - 1919. - moRvaweobis gamo] // tribuna. - 1923. - 16 maisi. -
#8. - gv. 8; #471;
13. griSaSvili, ioseb. axali wignebi // leila: 7. lolua, Zuku. quTaisis samazro xelovanTa ka­
samxatvro-saliteraturo krebuli / redaq- vSirs: [xalxur momRerlis da lotbaris Zuku
tori i. griSaSvili. - Tbilisi, 1920. - gv. 17-18; loluas moxseneba] // Teatri da cxovreba. -
14. xelovneba // komunisti. - 1922. - 10 maisi. - #104. 1924. - #19. - gv. 10-11;
- gv. 3; 1923. - 14 aprili. - #83. - gv. 4; 24 ivnisi. 8. saxalxo momReralTa da lotbarTa konferen­
- #143. - gv. 3-4; cia quTaisSi // Teatri da cxovreba. - 1924. -
15. m. k. Zuku lolua: [samusiko asparezze 25 wlis #12. - kanis me-2 gv.;
moRvaweobis gamo] // komunisti. - 1923. - 30 ivni- 9. Zuku lolua // droSa. - 1924. - #21-22. - gv. 45;
si. - #148. - gv. 3; 10. musika: Zuku loluas gardacvalebidan 6 Tvis
16. Zuku loluas 25 wlis iubile: [saxalxo simRe- Tavze... // Teatri da cxovreba. - 1925. - #6. - gv.
ris dauRalavi muSaki] // komunisti. - 1923. - 30 16;
ivnisi. - #148. - gv. 3; 11. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
17. buaCiZe, S. (S.b.). Zuku loluas gundis koncer- gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
ti // komunisti. - 1924. - 19 dekemberi. - #290. palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
- gv. 4; bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
18. gegeWkori, k. Zuku loluas gundis koncerte- jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
bi // komunisti. - 1924. - 17 dekemberi. - #288. tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
- gv. 3; binati), 1941. - gv. 475;
19. Zuku lolua: [nekrologi] // komunisti. - 1924. - 12. caiSvili, s. Zuku lolua: [mokle biografiuli
13 agvisto. - #182. - gv. 3; cnobebi] // literatura da xelovneba. - 1949. - 7
20. kaSmaZe, i. xalxuri simReris entuziasti: Zuku agvisto. - #32.
loluas gardacvalebidan 29 wlisTavis Ses-
rulebis gamo // literatura da xelovneba. - lomTaTiZe, aleqsandre spirido­
1944. - 13 agvisto. - #28; nis Ze (1882, 25/V – 1924, 2/XI) – politikuri
21. caiSvili, s. Zuku lolua: [mokle biografiuli moRvawe, – saqarTvelos damfuZnebeli krebis
cnobebi] // literatura da xelovneba. - 1949. - 7 Tavmjdomare, publicisti da mTargmneli, –
agvisto. - #32; guriidan. daibada sof. baxvSi, Raribi glexis
22. gegeWkori, l. xalxuri simRerisa da Congurze ojaxSi. pirveldawyebiTi swavla miiRo baxvis
dakvris ostati: [Z. lolua] // literatura da orklasian skolaSi, 14 wlisam TbilisSi, sam­
xelovneba. - 1952. - 28 noemberi. zareulos mosamsaxureobiT (qvabebis xexva)
daiwyo lukma-puris Zieba, amave dros, Tavi­
wyaro: siT moemzada ioseb imedaSvilis daxmarebiT
1. Jvania, i. glexuri momRerali - xelnaweri; da qarTul gimnaziis me-4 klasSi Sevida, er­
2. guruli, niko. momReral gundTa mogzauroba Ti wlis Semdeg – me-2 klasikur gimnaziaSi
qarTlSi // Teatri da cxovreba. - 1914. - #23. - ganagrZo swavla, romelic, rogorc sauke­
gv. 15-16; Teso mowafem, 1903 wels daamTavra da imave
3. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb). - a) sam­ wels xarkovis universitetSi Sevida saeqimo
Soblo xelovneba: Zuku lolua // Teatri da fakultetze, yovlad usaxsrod. Tavs kerZo
cxovreba. - 1918. - #6. - gv. 13; b) gadadebuli gakveTilebiT irCenda (amave dros, TbilisSi
koncerti... // Teatri da cxovreba. - 1924. - or patara Zmas aswavlida gamogzavnili fu­
#15. - gv. 3; g) qarTvel moRvaweTa leqsikoni liT). me-3 kursidan filologiur fakultet­
// Teatri da cxovreba. - 1924. - #18. - gv. 11; ze gadavida.

828
1911 wels, studentTa moZraobaSi monawi­ Targmna da calke gamocemulia:
leobisaTvis, vologdis guberniaSi gadaa­ 1. [arnu, a.]. TavisuflebisaTvis mebrZolni / [a.
saxles 3 wliT. 1912 wels avadmyofobis mi­ arnu]; Targmani a. lomTaTiZisa. - Tf.: v. gadi­
zeziT germaniaSi gaemgzavra. 1913 wels mani­ lias wignis maRaziis gamocema #4, 1906 (eleq­
festiT napatiebi samSobloSi dabrunda, amave trombeWdavi amx. `Sroma~). - 24 gv.;
wels eqsternad daamTavra universiteti. 2. [bebeli, avgust]. dedakaci / Targmani a. lomTa­
aqtiurad monawileobda revoluciur-saxel­ TiZisa. - Tf.: v. gadilias wignis maRaziis gamo­
mwifoebriv asparezze da mwerlobaSi. gar­ cema, #5, 1906 (eleqtrombeWdavi amx. „Sroma`).
daicvala SimSiliT, tyveobaSi, q. taSkentis - 28, IV gv.;
cixeSi, 1924 wlis noembris 2. daikrZala taS­ 3. muSis sityva msajulebis winaSe / Targmani a.
kentis sasaflaoze noembris 12. darCa coli lomTaTiZisa. – Tf.: v. gadilias wignis maRa­
da ori Svili (gardacvalebis dros Sewuxe­ ziis gamocema #7, 1906 (eleqtrombeWdavi amx.
buli cixis ufrosma daamSvida: `ra gawuxebT, „Sroma`). - kani, 15 gv.;
erTiT naklebi iqnebiTo~). 4. [lunkeviCi]. adamianis oTxfexa mosamsaxureni.
al. lomTaTiZe soc.-demokratiul meore nawili: mtacebeli cxovelebi da frin­
moZraobaSi Caeba gimnaziaSi swavlis drosve, velebi / lunkeviCidan gadmoqarTulebuli al.
xolo xarkovis universitetSi studentur lomTaTiZis mier. - tf., 1926 (poligrafsko­
moZraobas xelmZRvanelobda. amave dros, lis st.). - 128 gv.: sur.
qarTul presaSi TanamSromlobda, - erTxans es wignebi SemdegSi mefis cenzuram akrZa­
gaz. `cnobis furcelSi~. universitetis dam­ la da misi gamomcemeli v. gadilia pasuxisgeba­
Tavrebis Semdeg partiul muSaobaSi Caeba. Si misca.
msoflio omis dros, Tbilisis xmosanTa de­
mokratiul mcire jgufs xelmZRvanelobda agreTve, Targmna:
da saqmiani kritikiT sayovelTao yuradRe­ 1. bebeli, a. dedakacis awmyo da momavali / a. bebe­
ba miipyro. 1917 wlis revoluciis pirvel li; Targm. al. lomTaTiZis // cnobis furceli.
dRidanve politikur saqmianobas Seudga, - 1905. - 15 ivnisi. - #2844. - gv. 2-3; 29 ivnisi.
rogorc soc.-demokratiuli partiis wevri - #2849. - gv. 2-3; 5 ivlisi. - #2853. - gv. 2-3; 9
da revoluciur moZraobas saTaveSi moeq­ ivlisi. - #2857. - gv. 2-3;
ca: yvela mitingsa da krebaze gamodioda, 2. gorki, maqsim. aRsareba / maqsim gorki; [mTargm.]
rogorc niWieri oratori, xelmZRvaneli, a. lomTaTiZe // cnobis furceli: suraTebiani
mesveuri. misi moTxovniT ganiaraRda revo­ damateba. - 1905. - 11 dekemberi. - #368. - gv. 1-2;
luciis pirveli dRidanve (1917 wlis martis 3. kretceri, m. Savi serTukis istoria: germani-
5-dan) Zveli mTavrobis policia da Sedga is proletariatis cxovrebidan / [mTargm.] a.
revoluciuri milicia. partiis yvela dawe­ lomTaTiZe // cnobis furceli: suraTebiani
sebulebis saTaveSi idga. saqarTvelos dam­ damateba. - 1905. - 1 dekemberi. - #365. - gv. 2-4;
fuZnebeli krebis SekrebisTanave (1919 wlis 4. presangi, e. patara burJua: scenebi rusuli-
12 marti) arCeul iqna damfuZnebeli krebis dan: [mTargm.] a. lomTaTiZe // cnobis furceli:
Tavmjdomaris pirvel (ufros) amxanagad suraTebiani damateba. - 1905. - 26 maisi. - #319.
da faqtiurad igi xelmZRvanelobda krebas - gv. 1-4;
(radgan Tavmjdomare karlo CxeiZe imJamad 5. rekliu, el. mSieri: londonis proletariatis
saqarTveloSi ar imyofeboda). cnobili iyo, cxovrebidan: [mTargm.] a. lomTaTiZe // cnobis
rogorc gonieri, dakvirvebuli xelmZRva­ furceli: suraTebiani damateba. - 1905. - 13
neli, saqarTvelos damoukideblobis ganm­ noemberi. - #361. - gv. 1-4; 17 noemberi. - #362.
tkicebis yoveli nabijis erT-erTi mTavari - gv. 3-4;
mesveuri, axali kanonmdeblobis fuZemde­ 6. kuskova. samaiso sizmari: (muSaTa cxovrebi-
belTagani da saqarTvelos damoukideblo­ dan) / [mTargm.] a. lomTaTiZe // Sroma: suraTe-
bis ideis mtkice damcveli. biani damateba. - 1906. - 20 aprili. - #5. - gv. 1-2;
mwerlobaSic, gansakuTrebiT marqsis­ #6. - gv. 2-4; #7. - gv. 1-4; #8. - gv. 1-4; #9. - gv.
tul gamocemebSi, aqtiurad monawileobda: 1-4;
sagazeTo, publicisturi werilebis weris 7. muSa varlenis sityva, warmoTqmuli parizis
garda, Targmnida kidec. mosamarTleTa winaSe: [1868 w.] / mTargmneli
al. lomTaTiZe // cnobis furceli. - 1906. - 27
calke gamocemulia: ianvari. - #2989. - gv. 2-3. - 28 ianvari. - #2990.
1. rogor unda moxdes xalxis warmomadgenlebis - gv. 2-3;
arCevnebi? - tf.: vasil gadilias wignis maRazi­ 8. andreevi, l. saxrCobelasken: dRis pirvels sa­
is gamocema #2, 1906 (st. mx. `Sroma~) - 16 gv. aTze, Tqveno aRmatebulebav! [moTxroba] // sxi­

829
vi. - 1910. - #5. - gv. 11-14; #6. - gv. 7-11; #7. - gv. 12. saqarTvelos parlamentis Semadgenloba: dam-
6-9; #8. - gv. 4-8. fuZnebeli krebis wevrebi // saxalxo kalenda-
ri. - 1920. - gv. 107-112;
gamoqveynebulia: 13. qalaq Tbilisis sabWos 1920 w. 15 martis sxdo-
1. Ria werili: [gaz. `Sromis~ redaqtoris al. g. mis Jurnali // Tbilisis qalaqis sabWos moambe.
jabadaris gamowveva samediatoro samarTal­ - 1920. - #1-6. - gv. 89-96;
Si] // Cveni cxovreba. - 1906. - 31 agvisto. - #9. 14. saqarTvelo da evropa // Tavisufali saqar-
- gv. 4; Tvelo. - 1921. - #9-10. - gv. 6-8.
2. b-no redaqtoro!: neba momeciT Tqveni gazeTi
`ekalis~ saSualebiT... // ekali. - 1908. - 20 se- wyaro:
qtemberi. - #17. - gv. 4. - werilebi redaqciis 1. saqarTvelos damfuZnebeli krebis prezidiu­
mimarT. - teqstis bolos: studenti a. lomTa- mi: saqarTvelos damfuZnebeli kreba, Sekre­
TiZe; bili Tb. sasaxleSi 1919 w. da monawileni. [fo­
3. b-no redaqtoro! neba momeciT... // axali gza. - toebi] // Teatri da cxovreba. - 1919. - #6. - gv.
1910. - 27 agvisto. - #57. - gv. 4. - werili redaq­ 9;
ciis mimarT; 2. saqarTvelos damfuZnebeli krebis prezidiu­
4. baTomis SemoerTebis gamo: damfuZnebeli kre­ mi: k. CxeiZe, al. lomTaTiZe, eq. TayaiSvili, s.
bis Tavmjdomaris sityva // mxedari. - 1920. - mdivani, k. jafariZe, g. naTaZe, q. SaraSiZe [fo­
#7. - gv. 7. to] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #19. - gv. 8;
3. lasxiSvili, giorgi. memuarebi (1885-1915) /
mis Sesaxeb: giorgi lasxiSvili. - tf.: [politkatorRelTa
1. jabadari, aleqsandre. werili redaqciis mi- saz-bis ga-ma], 1934 (saq. partgam-bis me-2 st.). -
marT: [pasuxi al. lomTaTiZis werilze. saki- gv.: 81, 300;
Txis gadawyvetas andobs mediatorebs] // Cveni 4. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor-
cxovreba. - 1906. - 3 seqtemberi. - #12. - gv. 4; gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis
2. q.S.w.k. gamavrcelebel sazogadoebam... // dasaw- palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe;
yisi. - 1908. - 22 marti. - gv. 2; bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v.
3. kalandaZe, nestor (eSmaki). damfuZnebeli kre- jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­
ba: Tfilisis guberniis saxalxo maswavlebel- tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
Ta kavSirisa // eSmakis maTraxi. - 1916. - #25. - binati), 1941. - gv.: 475, 492.
gv. 6-9.. - teqsts darTuli aqvs karikaturebi;
4. erovnuli sabWos pirveli... // Teatri da cxo- lomTaTiZe, bikenti [Wola] bibonis
vreba. - 1917. - #44. - gv. 16. - wvrili ambebi; Ze (1878, 24/VI – 1915, 4/XI) – mwerali, – bele­
5. krizisi // eSmakis maTraxi. - 1917. - #46. - gv. tristi, poeti da politikuri moRvawe, lite­
1-16.. - darTuli aqvs S. qiqoZis karikaturebi raturaSi revoluciur-demokratiuli mimar­
artur rilkeze da viqtor Tevziaze; Tulebis warmomadgeneli, proletariatisa
6. saqarTvelos parlamentis Semadgenloba // sa- da uRaribesi glexobis revoluciuri sulis­
xalxo kalendari. - 1919. - gv. 107-109; kveTebis gamomxatveli, fsiqologiuri sko­
7. aleqsandre lomTaTiZe: [SarJi] // Teatri da lis warmomadgeneli, axali cxovrebisTvis
cxovreba. - 1920. - #5. - gv. 9; daucxromeli mebrZoli, – guriidan. daibada
8. damfuZnebeli krebis dekretebi: mTavrobis basileTis sazogadoebis sof. mewieTSi 1878
dadgenilebani da gankargulebani. instruq- wlis ivnisis 24, – zogi cnobiT, 1879 an 1881
ciebi, brZanebani da cirkuliaruli dadgeni- wels. mamamisi xalxosanTa gavleniT gaTviTc­
lebani // gzaTa uwyebis moambe. - 1920. - #3-4. nobierebuli, Wkuamaxvili, moswrebuli mola­
- gv. 3-18; parake, qedmaRali glexi iyo, soflis bobole­
9. evropis soc. delegaciis gamgzavreba: delega- bis kriWaSi mdgomi, deda – erodione – Raribi
ciis STabeWdilebani // mxedari. - 1920. - #18. aznauris, qaixosro nikolaiSvilis, asuli
- gv. 7. - kviridan-kviramde; – metad lmobieri, nazi gulisa da ojaxis mo­
10. lekiSvili, g. sag. baTalionis frontze gamg- yvaruli.
zavreba // saxalxo gvardieli. - 1920. - #6. - gv. daamTavra basileTis orklasiani skola
14. - jariskacTa da gvardielTa leqsebi da we- pirvel mowafed, arsen wiTliZis saaRmzr­
rilebi; delo gavleniT, ris Semdeg, ramdenime Tve
11. saqarTvelos damfuZnebeli krebis prezidiu- ozurgeTis samoqalaqo skolaSi dahyo, rasac
mi: k. CxeiZe, al. lomTaTiZe, eq. TayaiSvili, s. usaxsrobis gamo Tavi gaaneba (mamam fuli ver
mdivani, k. jafariZe, g. naTaZe, q. SaraSiZe [fo- Seitana) da, dediT adre daoblebulma, dedi­
to] // Teatri da cxovreba. - 1920. - #19. - gv. 8; nacvlisgan gariyulma, xidisTavis samkiTx­

830
veloSi daiwyo samsaxuri TveSi 5 maneTad. aq liTad: guriis glexTa moZraobidan vrceli
waikiTxa qarTuli da rusuli Zveli da axali werili moaTavsa 1905 wels `Образование~-Si
wignebi, aqve monawileobda sazogadoebrivi xasanis fsevdonimiT. TanamSromlobda arale­
sakiTxebis irgvliv atexil kamaTSi, ramac galur gamocemebSic.
swavla-ganaTlebis survili ufro gauRviZa. TiTqmis Seuwyvetliv werda, umTavresad,
1896 wels quTaisis sameurneo skolaSi mii­ cixeebSi yofnisas, 1914 wlis miwurulamde,
Res saxelmwifo xarjze, saidanac meore wel­ xSirad pirdapir TeTrad (misi moTxrobebis
sve (1897) daiTxoves gaficvis mowyobisaTvis. bibliografia ix. `Wola lomTaTiZe, moTxro­
skolis gareT TviTganviTarebas Seudga. bebi, t. II, sssr saxelmwifo gamomcemloba,
quTaisSi dauaxlovda literaturul-sazo­ 1925, gv. 307-309). Targmna heines leqsebi. misi
gadoebriv wreebs: pirvel xanad s. qvarianis zogi naweri rusuladaa gadaTargmnili.
mamuliSviluri moZRvreba itacebda, mere m. W. lomTaTiZis nawarmoebni pirad ganc­
cxakaias marqsistul wres SeuerTda. aq er­ daTa gamoxatulebania, arsebuli sazogadoe­
Txans, m. laRiZis qarxanaSi msaxurobda. amxa­ brivi cxovrebis mouwyoblobiT, ama qveynis
nag-megobarTa daxmarebiT xarkovis saSualo ZlierTa usamarTlobiT gamowveuli. bolo­
sameurneo skolaSi Sevida, sadac mowafeTa droindel nawerebSi inteligentTa wres exe­
saidumlo krebaze Seipyres Jandarmebma da ba, arsebuli wyobilebiT da sazogadoebrivi
samSobloSi gamoaZeves (1898). ori Tve sof. urTierTobiT sazogadoebisgan gariyulTa
wyalwmindis samrevlo skolaSi maswavle­ yofa-cxovrebas, politikur-ekonomikuri pi­
blobda, aqedan raWaSi, xe-tyis mrewvel p. mo­ robebiT Seviwroebul adamianTa suliskveTe­
seSvilTan gadavida mefutkred, sadac damqi­ bas. W. lomTaTiZis warmodgeniT, Tanamedrove
ravebelTagan dajabnil muSebs gamoesarCla, sazogadoebrivi wyobileba metad usamarT­
ris gamoc, iZulebuli Seiqna Tbiliss gadmo­ loa, araadamianuri: cxovreba sazogadoebis
suliyo. cxraasiani wlebidan propaganda-agi­ erTi nawilisTvis zeimia, meorisaTvis – marad
taciiT da mwerlobiT aqtiurad ibrZoda Zve­ satanjveli. amitom Tavisi mkacri, xan damci­
li wyobilebis winaaRmdeg. navi da xan mkicxavi sityviT igi cdilobs sa­
1907 wlis Tebervlis 22, meore saxelmwi­ zogadoebrivi sindisis gaRviZebas, raTa cxo­
fo saTaTbiros deputatad arCeuli, soc.-de­ vrebis qveda safexurze mdgomTaken miuTiTos
mokratiul fraqciaSi muSaobda. imave 1907 da aCvenos, rom nivTieri uTanasworobisagan
wels, saTaTbiros gaZevebis gamo, 55 deputat­ gaTiSuli adamianic `kacia, iseTive xelebi
Tan erTad, noembris 22-Si, 102-e muxliT (Seia­ asxia, rogorc sxvebs, iseve laparakobs da
raRebuli ajanyebisaTvis mowodebis bralde­ dadis, rogorc sxvebi, amitom masac mounde­
biT) gaasamarTles da 5 wlis katorRa miusa­ ba xolme sxvasaviT Seyvarebuli iyos~, magram
jes, magram rogorc avadmyofs, 7,5 wlis cixiT saamiso saxsars moklebulia. Tanamedrove sa­
Seucvales, rac sxvadasxva cixeSi (peterbur­ zogadoebrivi wyobilebis ukuRmarTobis um­
gis, moskovis, xarkovis, sevastopolis, baTu­ Tavresi safuZveli isaa, rom qveynis simdidre
mis, axalcixis, metexis) gaatara. gardaicvala erTi, mcire nawilis xelSia mogrovili, xolo
saratovis davrdomilTa TavSesafarSi 1915 meore, – umetesi nawili, – gaRatakebulia.
wlis noembris 4. daikrZala 15 noembers Tbi­ `simdidre ki ise vaWrobs adamianiT, rogorc
lisSi, kukiis (wm. ninos) sasaflaoze, arCil Zroxis xorciT da sxva aseTi xorageuliT~
jafariZisa da severian juRelis gverdiT. (`dasaflaveba~). sazogadoebrivi cxovrebis
darCa 9 wlis vaJi – Woliko. ama Tu im ukuRmarT mxares, sagmob movlenas,
misi fsevdonimebia: geri, spiridon mci­ didi zizRiT aRgviwers, radgan Rrmada swams,
riSvili, sp. mc-li, W. olia, xasana. rom `ramdenadac mets hnergav adamianis gul­
mwerloba daiwyo 14-15 wlisam, xidisTavis Si zizRs, imdenad Zlieri mqadagebeli xar
samkiTxveloSi samsaxuris dros, leqsebiT, siyvarulisa, vinaidan warmoudgenelia siyva­
romliTac gaamaTraxa vaWrebi – `arSin-yanTa­ ruli, Tu siZulvili ar SegiZlia~. kacobrio­
ristebi~, ris gamo gadaekidnen kidec, xolo ba ki bednierebas maSin eRirseba, roca Zvel
aSkarad samwerlo asparezze gamovida 1901 wess daasaflavebs da ganaxlebul cxovrebas
wels, moTxrobebiT: `cxovrebis gulidan~ Seudgeba sayovelTao sabednierod. mas sZags
(`cnobis furceli~, suraTebiani damateba, mdgari, gayuCebuli cxovreba, uyvars moZrao­
1901, #17) da `daviTi~ (`moambe~, 1901, #12). ba, mudmivi miswrafeba, talRa, radgan `tal­
1903 wels `kvalis~ maxlobeli TanamSromeli Ra talRas ejaxeba, Relva matulobs da misi
Seiqna, 1904-1905 wlebSi peterburgis Jur­ mdgari xma mkafio guguniT ifanteba haerSi,
nal-gazeTebSi aTavsebda cnobebs saqarTve­ amoZravebs gaCerebul sivrces~ (`talRa~) da
los revoluciuri moZraobis Sesaxeb. maga­ es ki axal cxovrebas badebs. xSirad gvisura­

831
Tebs bedkrul adamianebs, sazogadoebrivi bis garda, roca da sadac saWiro iyo, muSaTa
cxovrebidan garewarT, suliT spetak ganmar­ da glexTa mtrebis winaaRmdeg moqmedebi­
toebulT, diplomiT mosil cru ganaTle­ Tac ilaSqrebda. guriaSi cnobil propagan­
bulT, ideisa da rwmenisaTvis devnil-wame­ distTa wreSi monawileobda, romlis miza­
bulT. nic iyo propagandist-agitatorTa momzade­
W. lomTaTiZis rwmeniT, `yvelam Tavisi ba. 1905 wels revoluciis damarcxebis gamo
daniSnuleba unda Seasrulos~ da adre Tu mowveul krebaze reaqciis winaaRmdeg brZo­
gvian, arsebuli usamarTlo wyobilebis na­ la uaryo. 1906 wels guriis soc.-demokra­
cvlad saerTo Zmoba-siyvaruli, Zmuri ur­ tiulma organizaciam stokholmis partiul
TierToba damyardeba, sadac ar iqneba adamia­ yrilobaze gagzavna, sadac vorobiovis gva­
nisagan adamianis Cagvra, pirovnebis abuCad riT sityvac warmoTqva (dabeWdilia yrilo­
aReba anu zizRi erovnuli, sargo bunebrivi, bis angariSSi). yrilobis Semdeg aralegalu­
uflebrivi da sxv. Tavisi msoflmxedvelo­ rad dabrunda gurias da Tavis amomrCevelT
biT W. lomTaTiZe marqsistuli moZRvrebis angariSi warudgina. 1907 wlis Tebervlis
maRiarebeli iyo, saerTaSoriso demokratiis 22, quTaisis guberniis mxriT soc.-demokra­
ideis mtkice mimdevari, internacionalisti tTa siiT airCies me-2 saxelmwifo saTaTbi­
da, imave dros, qarTveli xalxis winmsvlelo­ ros deputatad, sadac soc.-demokratebis
bis erTguli muSakTagani. samSoblo qveynis fraqciaSi muSaobda.
didi moyvaruli iyo, magram ara sxva erebis ka­ igi cixeSi tyveobis Jamsac deputati iyo,
ciWamia. igi unazesi grZnobebiT agviwers sam­ xalxis ndobiT mosili, mefis mTavrobis wi­
Soblos siyvaruls, sadac TviTeul nangrev­ naaRmdeg Seurigebeli mebrZoli.
Si budobs ara marto bu da natamali, aramed
didebuli, mimtaci da mSvenieri mogoneba... calke gamocemulia:
`minda yvela qva nangrevebidan gadmogorebu­ 1. ganTiadi: leqsebi / Sedg. da gamoc. despinaSvi-
li vnaxo da sisxlis wveTebi davTvalo zed. iq lisa [Wola lomTaTiZe]. - tf., 1913 (Sromas-s
cxovroben ara marto buni da natamalni, Ra­ st.). - 31 gv.;
mura da xvlikebi, iqave cxovrobs drama Cveni 2. moTxrobebi. - t. 1 / [winasityvaobis avt.: so­
cxovrebisa, miuwvdomi idealizmiT gaJRenTi­ lomon TavaZe]. - tf.: s.s.s.r. sax. gam-ba, 1925
li mogonebani...~. mas swams, rom `saqarTvelos (s.s.m.u.s. poligraftrestis me-2 stamba). -
suli mainc cocxalia, Zvalni gamxmarni kvlav XXXII, 295, [1] gv.; t. 2 / [winasityvaobis avt.:
gamococxldebian~ da am rwmeniT miiswrafis s. devdariani]. - tf.: s.s.s.r. sax. gam-ba, 1925
win, magram ara Zveli qarTveliviT, aramed ro­ (s.s.m.u.s. poligraftrestis 1-li stamba). -
gorc sruliad axali mebrZoli, wevri Zlieri XXIII, 309, [1] gv.;
partiisa, romelsac qveyana unda daipyros, 3. pirveli maisi: moTxroba. - tf.: Sroma, 1927 (po-
gaabednieros...~. midis, gzas miikafavs da xe­ ligrafskola). - 64 gv.; [tf.]: saxelgami, 1928
davs, rom `ikargeba sazRvari, ikargeba gansx­ (poligraftr. 1-li st.). - 30 gv.
vaveba~, yvela eris Svils `aRtacebuli aZlevs
xels da Zmurad, amxanagurad hkocnis~ – amiT gamoqveynebulia:
W. lomTaTiZem gviCvena, rom saqarTvelo unda 1. daviTi (saSobao): [moTxroba] // moambe. - 1901. -
aRsdges ara gankerZoebiT, aramed sxva ereb­ #12. - gv. 14-22;
Tan ZmobiT, saerTaSoriso kavSiriT, interna­ 2. cxovrebis gulidan. Tavisianebi: [moTxroba]
cionalizmiT. // cnobis furceli (suraTebiani damateba). -
W. lomTaTiZe revoluciur moZraobaSi 1901. - 2 dekemberi. - #17. - gv. 1-2;
mxurvale monawileobas iRebda, rogorc pro­ 3. dasaflaveba: [proza] // cnobis furceli. -
pagandisti, agitatori, organizatori – Tbi­ 1902. - 2 ivnisi. - #1826. - gv. 1-2;
liss, baTums, guriasa da sxv. 1903 wlis ivni­ 4. erTi saRamo baton advokatTan: [moTxroba] //
sis 15 monawileoba miiRo baTumSi mowveul cnobis furceli. - 1902. - 23 ivnisi. - #46. - gv.
soflad momuSaveTa pirvel yrilobaSi. 1-3;
1904, wels foTSi Camoayaliba muSaTa 5. matli: (vuZRvni gal. Savdias) [proza] // cnobis
organizacia, Semdeg novorosiiskis muSa­ furceli. - 1902. - 30 ianvari. - #1712. - gv. 1-2.
Ta Soris, agitacia-propagandis wyalobiT, - 1 Tebervali. - #1714. - gv. 1-2;
aseTsave organizacias Cauyara safuZveli. 6. kidev sadReiso lozungze: [dumis aRdgenis sa-
1905 wels, guriis glexobaSi mowinaaRmdege­ kiTxi] // talRa. - 1906. - 12 agvisto. - #12. - gv.
Ta mimarT – daundobel, xolo glexebisa da 1-2. - 13 agvisto. - #13. - gv. 1;
yvela Cagrul-devnilis dasafaravad – sas­ 7. [pasuxad e. daviTaSvils] // Cveni cxovreba. -
tik brZolas awarmoebda. sityvieri paeqro­ 1906. - 24 agvisto. - #4. - gv. 3;

832
8. sadReiso lozungebi: [damfuZnebeli krebis 32. sapyrobileSi: saerTo kameraSi: [moTxroba] //
mowvevis aucilebloba] // talRa. - 1906. - 1 ag- momavali. - 1909. - 26 agvisto. - #1. - gv. 2-3; 27
visto. - #2. - gv. 1-2; agvisto. - #2. - gv. 2-3;
9. Ria werili ozurgeTis qalaqis Tavs, b-n vasil 33. sapyrobileSi // Cangi. - 1909. - 25 ivnisi. - #4. -
xundaZes // zari. - 1906. - 24 dekemberi. - #5. - gv. gv. 1; 26 ivnisi. - #5. - gv. 2; 27 ivnisi. - #6. - gv. 2;
2; 20 agvisto. - #39. - gv. 2; 23 agvisto. - #42. - gv.
10. xma soflidan: (amx. W-s werilis gamo): [sofel- 2-3;
Si saqmianobis irgvliv] // grigali. - 1906. - 16 34. satusaRoSi: saerTo kameraSi [moTxroba] // Can-
seqtemberi. - #6. - gv. 1-2; gi. - 1909. - 21 ivlisi. - #15. - gv. 2-3; 22 ivlisi.
11. b-no redaqtoro! // sayviri. - 1907. - 19 ianvari. - #16. - gv. 2-3; 24 ivlisi. - #18. - gv. 2-3;
- #4. - gv. 4; 35. usaTauro // momavali. - 1909. - 28 agvisto. - #3.
12. sikvdiliT dasasjelis dRiuridan: [moTxro- - gv. 3; #4. - gv. 2-4; #9. - gv. 2-3; #10. - gv. 2-3;
ba] // cisartyela. - 1907. - 22 dekemberi. - #6. 36. patara ambebi. siluetebi: grammofoni [Canaxa-
- gv. 2-3; 23 dekemberi. - #7. - gv. 2-3; ti] // axali azri. - 1910. - 13 oqtomberi. - #9.
13. ar wagcdes: (Wakneli `proletariatis~ sai- - gv. 3;
dumlo). [iumoristuli leqsi] // niSaduri. - 37. Cemi dRiuri: (nawyveti) (vuZRvni maswavle-
1908. - #30. - gv. 12; bels, amxanags, megobars-noe nikolozis Ze
14. aRdgoma: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - #39. - gv. Jordanias) // sxivi. - 1910. - #12. - gv. 2-6. - Tan
5; axlavs gamomcemlis winasityvaoba; #13. - gv.
15. gadareuli xana: [iumoristuli leqsi] // niSa- 8-9; #14. - gv. 8-10;
duri. - 1908. - #21. - gv. 2; 38. gzaSi: (silueti). [moTxroba] // Teatri da cxo-
16. dabmuli lomi: [leqsi] // saqarTvelo. - 1908. - vreba. - 1914. - #10. - gv. 10-12;
39. pirveli maisi: [moTxroba] // xomaldi. - 1922. -
#9. - gv. 6;
#4-5. - gv. 17-42; droSa. - 1924. - #13. - gv. 1-6.
17. dedinacvlis nana: [leqsi] // niSaduri. - 1908. -
#26. - gv. 12;
Targmna:
18. viTomda `iumori~: (eSmakebis bunags). [iumo-
1. legenda: (rusulidan. gadmoRebuli Wola
ristuli leqsi] // niSaduri. - 1908. - #40. - gv.
lomTaTiZis mier) despineSvili // cnobis fur-
12;
celi (suraTebiani damateba). - 1903. - 19 ivnisi.
19. marti: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - #33. - gv. 3;
- #128. - gv. 2-3;
20. nawyvetebi: [leqsi] // saqarTvelo. - 1908. - #6. -
2. heinedan: [leqsi] // axali azri. - 1910. - 17 oq­
gv. 11;
tomberi. - #13. - gv. 2.
21. netav!...: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - #55. - gv. 9;
3. haine, henrix. henrix heines leqsebi / [mTargmn.:
22. netav viyo...: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - #53. -
Wola lomTaTiZe]. - Tb.: b. kilaZis gamocema da
gv. 9;
st., 1913. - 125, [1] gv.
23. pitna anu jiutoba da erovnuli kiTxva: [iumo-
ristuli leqsi] // niSaduri. - 1908. - #46. - gv.
mis Sesaxeb:
7;
1. daviTaSvili, e. lanCxuTi (guria): [polemika
24. simoneTi // eSmakis maTraxi. - 1908. - #19. - gv.
gaz. `simarTlis~ #1-Si riJas (ap. wulaZis) we-
12;
rilis irgvliv. agreTve exeba mitingze xasanas
25. usaqmod darCenili: [leqsi] // niSaduri. - 1908.
(W. lomTaTiZis) gamosvlas soc.-federalis-
- #35. - gv. 7;
tebis winaaRmdeg] // Sroma. - 1906. - 11 agvisto.
26. ucnauri mosarCle: (naZaladevelebis mestvi-
- #104. - gv. 3. - riJas da xasanas pasuxebi ix.:
ruli simRera). [iumoristuli leqsi] // niSadu- `Cveni cxovreba~ - 1906. - 24 agv. - #4. - gv. 3;
ri. - 1908. - #49. - gv. 15; 2. riJa. lanCxuTi (guria): [mitingze social-fe-
27. ylapizmi: [iumoristuli leqsi marqsizmze] // deralistTa da social-demokratTa kamaTi.
niSaduri. - 1908. - #25. - gv. 8; sityvaSi j-s da xasanis (W. lomTaTiZis) gamos-
28. ylapistebis Teoria: [iumoristuli leqsi] // vla] // simarTle. - 1906. - 5 ivlisi. - #1. - gv. 3;
niSaduri. - 1908. - #26. - gv. 3-4; 3. deputatebi // miwa. - 1907. - #7. - gv. 13;
29. Zalad macxones: [leqsi] // niSaduri. - 1908. - 4. s. mdivani gvTxovs davbeWdoT... // isari. - 1907.
#22. - gv. 8; - 21 ivnisi. - #133. - gv. 3;
30. Tf. tramvais direqtoris `savaldebulo dad- 5. wereTeli, vasil (uro). Cemi kvireuli // gr-
genileba~ // momavali. - 1909. - 14 oqtomberi. - demli. - 1907. - #1. - gv. 1-2. - a. abulaZis pasuxi
#39. - gv. 4; ix.: iqve, 1907. - #2. - gv. 2;
31. sapyrobileSi: 2, gzaSi, [moTxroba] // Cveni 6. xundaZe, vasil. – a) b-no redaqtoro! umorCi-
azri. - 1909. - 9 ivlisi. - #51. - gv. 2-3; lesaT gTxovT... // zari. - 1907. - 5 ianvari. - #7.

833
- gv. 4; b) werili redaqciis mimarT // isari. - 26. s. d. moRvaweni saqarTveloSi... // pirveli nabi-
1907. - 7 Tebervali. - #27. - gv. 4; ji. - 1917. - #16. - gv. 254;
7. meore saTaTbiros deputatebis gasamarTleba 27. sxiviSvili, qeTo. q. yvirila // pirveli nabiji.
// miwa. - 1908. - #1. - gv. 16; - 1917. - #39. - gv. 621-622;
8. adamiZe, S. gaugebroba: [iumori] // eSmakis ma- 28. qarTvelebi saxelmwifo saTaTbiroSi: [foto]
Traxi. - 1915. - #29. - gv. 14; // Teatri da cxovreba. - 1917. - #11. - gv. 8;
9. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb). – a) 14 29. Sengelia, vladimer. Jurnal-gazeTebis sasar-
giorgobisTve: Tavze xelaRebuli: Wola lom­ geblod // Teatri da cxovreba. - 1917. - #2. - gv.
TaTiZis xsovnas // Teatri da cxovreba. - 1915. 14;
- #46. - gv. 1-2; b) ubiwo zvaraki: Wola lomTa­ 30. meore saTaTbiros s.-d deputatebi: [foto] //
TiZe (1881-1915) [nekrologi] // Teatri da cxo­ axali kvali. - 1918. - #6. - gv. 1;
vreba. - 1915. - #46. - gv. 5-7; g) xalxis warmomad­ 31. boWoriSvili, m. Wola lomTaTiZe // lomisi. -
geneli metexis cixeSi: (mogoneba) // Teatri da 1922. - #13;
cxovreba. - 1915. - #47. - gv. 5-8; d) saTaTbiros 32. devdariani, s. - a) gamwarebuli gulis mgosani //
aTi wlis Tavi // Teatri da cxovreba. - 1916. - lomTaTiZe, W. moTxrobebi. t. 2 / [winasityvao­
#21. - gv. 3-5; bis avt.: s. devdariani]. - tf.: s.s.s.r. sax. gam-ba,
10. an [noe Jordania] // Tanamedrove azri. - 1915. - 1925 (s.s.m.u.s. poligraftrestis 1-li stamba).
#211; - gv. V-XXIII; b) Wola lomTaTiZe: [misi krebulis
11. roiniSvili, vas. dauviwyar Wolas!: [leqsi] // gamocemis gamo] // mnaTobi. - 1925. - #7. - gv. 166-
Teatri da cxovreba. - 1915. - #50. - gv. 7; 173;
12. silagaZe, n. g. Wola lomTaTiZis dakrZalva: 33. manwkava, i. Wola lomTaTiZe: (kritikuli etiu­
[fotosuraTi] // Teatri da cxovreba. - 1915. - di) / i. manwkava; avtoris winasityvaobiT. – tf.:
#50. - gv. 1;
ganaTleba, 1925 (s.m.u.s. poligraftrestis me-
13. fot. i. sturuam... // Teatri da cxovreba. -
2 st.). - 48 gv.;
1915. - #51. - gv. 16;
34. ruxaZe, v. Wola lomTaTiZe: mogoneba // xe-
14. Wola: [iumori] // eSmakis maTraxi. - 1915. - #27.
lovneba. - 1925. - #22. - gv. 8-9;
- gv. 2-3;
35. CxeiZe, d. uyismaTo mwerali: Wola lomTaTiZe:
15. Wola lomTaTiZes saqarTveloSi dabrunebis
[kritikuli werili] // axali gza. - 1925. - #12. -
neba mieca: [cnoba] // Teatri da cxovreba. -
gv. 7-8;
1915. - #16. - gv. 16;
36. klasikuri memkvidreobis aTvisebisaTvis: [aka-
16. Wola lomTaTiZis sxva da sxva zomis... // Tea-
kis, vaJas, ir. evdoSvilis da W. lomTaTiZis Se-
tri da cxovreba. - 1915. - #50. - gv. 15;
saxeb] // literaturuli aWara. - baTumi, 1935.
17. Wola lomTaTiZis cxedari... // Teatri da cxo-
- #2. - gv. 6;
vreba. - 1915. - #46. - gv. 15; #47. - gv. 16;
37. miwiSvili, n. iRbliani: [literaturuli mi-
18. xerxeuliZe, mixeil (kiazoSvili). Wola lom-
moxilva] // literaturuli gazeTi. - 1935. - #7.
TaTiZe, rogorc adamiani // Teatri da cxovre-
- gv. 2;
ba. - 1915. - #51. - gv. 4-6;
38. iremaZe, qeTevan. literaturuli medalionebi
19. xomleli. kritikuli ganxilva // ganTiadi. -
/ winasityv. avt.: Salva afxaiZe. - Tb.: sabWoTa
1915. - #17;
mwerali-s gam-ba da st., 1946. - gv. 115-118.
20. gulisaba. baqos qarT. samx.-salit. wrem, Sa-
baTs... // Teatri da cxovreba. - 1916. - #5. - gv.
15;
wyaro:
1. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb). ubiwo
21. mgelaZe, noe. `eSmakis maTraxis~ me-28 nomer-
Si... // eSmakis maTraxi. - 1916. - #3. - gv. 14; zvaraki: Wola lomTaTiZe (1881-1915) [nekro­
22. CxeiZe, daviT (Cianeli, dia). - a) tanjuli mgo- logi] // Teatri da cxovreba. - 1915. - #46. - gv.
sani: (Wola lomTaTiZis xsovnas). [Canaxati] // 5-7;
Teatri da cxovreba. - 1916. - #20. - gv. 4-5; b) 2. a. i. bikenti (Wola) bibonis Ze lomTaTiZe //
uyismaTo mwerali: Wola lomTaTiZe: [kriti- saqarTvelos kompartiis da revoliuciis is­
kuli werili] // axali gza. - 1925. - #12. - gv. 7-8; toriis komisia: 1917 wlamde daRupul revo­
23. wulaZe, ap. saxalxo ganaTlebis moRvaweni: liucionerTa xsovnas / s.s.s.r.. - tf.: Jurnal
arsen simonis Ze wiTliZe // ganaTleba. - 1916. - revoliuciis matiane-s gamoc., 1923 (zaria
#5-6. - gv. 380-385; vostoka-s st.). - gv. 47-48;
24. Wola lomTaTiZe gardas. megob. Soris: [sura- 3. TavaZe, solomon. Wola lomTaTiZe // moTxro­
Ti] // Teatri da cxovreba. - 1916. - #23. - gv. 1; bebi. - t. 1 / [winasityvaobis avt.: solomon Ta­
25. Telaveli. giorgi konstantines Ze xirseli: vaZe]. - tf.: s.s.s.r. sax. gam-ba, 1925 (s.s.m.u.s. po­
(mosuli) // pirveli nabiji. - 1917. - #1. - gv. 4-5; ligraftrestis me-2 stamba). - gv. VII-XXXII;

834
4. JRenti, T. 1905 w. guriaSi. - tf.: saxelgami, sabolood gaimarjvebs. amave akademikosis
1927. - gv.: 17, 95, 108; miTiTebiT, g. lomTaTiZem Seadgina qarTu­
5. xuroZe, varlam. - a) qarTuli literaturis li xalxuri sazomebis leqsikoni (gadasca
Tematiurad ganxilva me-XIX saukunidan Te­ saqarTvelos saistorio-saeTnografio sa­
bervlis revoliuciamde: [damxm. wigni Sromis zogadoebas). g. lomTaTiZis mier Sekrebili
skolis meore safexurisaTvis]. - tf.: poli­ masalebidan l. metrevelma 400 andaza Seita­
tkatorRelTa maRaziis gamocema, 1927 (po­ na Tavis mier 1925 wels gamocemul `qarTuli
ligraftr. me-2 st.). - gv. 54-56; b) revoluciis andazebis~ krebulSi. amas garda, g. lomTaTi­
matiane. - 1930. - #1. - gv. 163-164; Ze werda leqsebs, igavebs, arakebs, piesebs da
6. toroSeliZe, m. qarTuli literatura: [moxse­ moTxrobebs – umTavresad, dasaxiCrebulTa
neba mweralTa sakavSiro yrilobaze 20 agvis­ cxovrebidan. igi wuxs, rom `xalxma ar icis, ra
tos] // komunisti. - 1934. - 28 agvisto. - #199. aris Zmoba, ra aris siyvaruli! Zmobis taxtze
- gv. 2-4; mtroba zis, siyvarulis alagas siZulvili
7. qarTuli wigni = Грузинская книга = Das Geor- sTesia...~; `me mzad var SegewiroT, sanTeliviT
gische Buch: bibliografia / saq. ssr sax. wignis daviwve, oRond Tqven, xalxno, iswavleT Zmo­
palata. - t. 1: 1629-1920 / pmg red. g.i. kiknaZe; ba, igemeT siyvrulio~.
bibliogr. redaqcia: T. nakaSiZe, p. xundaZe, v. misi fsevdonimebia: cagilo, in-di, lom­
jojua; mxatv. l. grigolia. - Tb.: wignis pala­ TaTiani, lomTaToRli.
tis gamoc. (saxelgamis beWdviTi sityvis kom­
binati), 1941. - gv.: 492, 494. calke gamocemulia:
1. sami araki. – tf.: mesame omis sainvalido
lomTaTiZe, giorgi ambakos Ze (1887, saxlis gam. #1, 1924 (s.s.m.u.s. poligr. gany.
23/VI – ) – folkloristi, qarTuli xalxuri 1-li stamba). - 14 gv.;
sityvierebis mkvlevar-mwerali, – guriidan. 2. sulis macxonebelni: (zRapari). – tf., 1924 (sa­
daibada sof. paiWeseulSi, Rarib ojaxSi. mama qarTvelos wiTel jvris stamba). - uTavfur­
miwis muSa iyo, deda sadimo – xalxuri mkur­ clo, 8 gv.;
nali. swavlobda xidisTavis, mewieTis da ba­ 3. giJi invalidi: [sruliad saqarTvelos xeibar­
sileTis soflis skolebSi. skola 1903 wels Ta damxmare komitets, am wignakis gamocemaSi
daamTavra. 1904 wels misma yofilma maswa­ xelis SewyobisaTvis vuZRvni madlobas]. – Tb.,
vlebelma, d. megreliZem, Caaba revoluciur 1925 (poligraftrestis me-2 stamba). - 14 gv.;
muSaobaSi. 1907 wlidan qarTul folklor­ 4. qarTuli gamocanebi / Sekrebili g. lomTaTi­
ze daiwyo muSaoba: Sekriba saqarTvelos sx­ Zis mier. - tf., 1926 (poligraftrestis me-2-re
vadasxva kuTxis xalxuri Semoqmedebis da st.). - 7 gv.;
zne-Cveulebebis nimuSebi. mis mier Sekrebi­ 5. samRvdeloeba qarTul zepirsityvierebaSi /
li masalebi SeiZina: saqarTvelos saisto­ [winasityvaobis avt.: d. o-Ze]. - tf.: saq. uRmer­
rio-saeTnografio sazogadoebam, saqarTve­ ToTa kavSiri, 1928 (poligraftr. 1-li st.). -
los revoluciis muzeumma, samecniero dawe­ 45 gv.; me-2 Sevs. gamoc.. - tf., 1933 (p/sk. st.). - 31
sebulebaTa mTavrmarTvelobam, saqarTvelos gv..
muzeumis folkloris ganyofilebam. 6. cxraobiTi Tvla da misi warmomSobi safuZ­
1917 wlidan qarTul Jurnal-gazeTebSi veli: [moxseneba wakiTxuli saq. saist.-saeTn.
TanamSromlobda. saz.-is sxdomaze 1929 w. 1/II]. - tf., 1929 (poli­
1922 wlidan wevria baTumis `rabisis~; graftr. me-2 st.). - 18 gv.;
1925 wlidan – saqarTvelos saistorio-saeT­
nografio sazogadoebis; 1928 wlidan qarTul gamoqveynebulia:
saenaTmecniero sazogadoebis wevr-kores­ 1. qurdi // nakaduli. - 1914. - #3. - gv. 5-11;
pondentia, 1930 wlidan – qarTuli folklo­ 2. simonikas werili // jejili. - 1915. - #5. - gv.
ris seqtoris. 1930 wels saxelmwifo univer­ 287-296;
sitetSi ismenda v. kotetiSvilis leqciebs 3. giRalate.., mapatie!...: [proza] // Teatri da
folkloris dargis Sesaxeb. cxovreba. - 1916. - #35. - gv. 4;
1928 wlis Tebervlis 1, saqarTvelos 4. xalxuri sibrZne: guriaSi Sekrebili andaze-
saistorio-saeTnografio sazogadoebaSi wai­ bi // Teatri da cxovreba. - 1916. - #31. - gv. 15;
kiTxa moxseneba: `cxraobiTi saTvalavis war­ #32. - gv. 15;
momSobi safuZveli~. am saTvalavis genezisis 5. ~На перевязку!..~: [Canaxati] // Teatri da cxovre-
safuZvlad wamoayena qalis orsuloba, e. i. ba. - 1916. - #3. - gv. 2;
dedis muceli da cxra Tve. akad. iv. javaxiS­ 6. andazebi: (guriaSi Sekrebili g. lomTaTiZis
vilis avtoritetuli daskvniT, es Teoria mier) // nakaduli. - 1917. - #10-12. - gv. 79;

835
7. bayayis imedi: xalxuri leqsi / [warmodgenili Tbilisis saxelmwifo universitetSi afxa­
giorgi lomTaTiZis mier] // nakaduli. - 1917. - zuri enis Sesaxeb leqciebis kiTxva daiwyo.
#1. - gv. 16; ufros mecnier-TanamSromlad miiwvies akad.
8. gamocanebi: (xalxuri. Sekrebili calfexa n. maris sax. institutis kavkasiur enaTa gan­
giorgi lomTaTiZis mier) // nakaduli. - 1917. - yofilebaSi, imave institutis afxazeTis gan­
#10. - gv. 24; yofilebis konsultantad.
9. momeciT fexi...Cemi fexi...is mrTeli fexi!..: gamoqveynebuli aqvs mecnieruli Sromebi:
(ZRvnad gabo lomTaTiZes) // nakaduli. - 1917. 1) naSTebi mesame piris obieqturi prefiqsisa
- #10-12. - gv. 29-31; gurulsa da aWarulSi; 2) [qarTul afxazolo­
10. sasjeli: [leqsi] // eSmakis maTraxi. - 1917. - #4. giaSi pirvel seriozul narkvevad miCneuli]
- gv. 7; ZiriTad droTa warmoebisaTvis afxazurSi
11. sicocxle: [proza] // nakaduli. - 1917. - N6-7. - (akad. n. maris moambe, nak. II, Tb., 1938); 3) redu­
gv. 37-41; plikaciis funqciebi afxazurSi; 4) brunebis
12. ZRvnad abaSels: [leqsi] // Teatri da cxovreba. sakiTxi afxazurSi; 5) zmnis gardamavlobis sa­
- 1917. - #22. - gv. 4; kiTxze afxazurSi; 6) abazur dialeqtTa fone­
13. jaja: (xalxuri Tqmuleba...). [leqsi] // eSmakis tikuri sistema afxazurisas win mimarTebaSi
maTraxi. - 1917. - #3. - gv. 4; (moxseneba, 1940, 11 noemberi).
14. apokrifuli ambavi: guriaSi gagonili // naka-
duli. - 1918. - #2. - gv. 11; calke gamocemulia:
15. askaneli yurZnis mkrefavi da aWareli: (xalxu- 1. afxazuri enis tapanTuri dialeqti: teqste-
ri igavi) // nakaduli. - 1918. - #6. - gv. 22; biTurT. - Tb.: saq. ssr. mecn. akad. gam-ba, 1944
16. xalxuri andazebi: (Cawerili calfexa g. lom- (saq. ssr kvebis mrewv. komisariatis liTogr.).
TaTiZis mier) // nakaduli. - 1918. - #5-6. - gv. 64; - 402gv. gay. pagin.; 27sm. - damatebiTi Tavfurc.
17. TanagrZnoba: (silueti) [Canaxati] // Teatri da rusul da inglisur enebze. - wanarTi: satrans-
cxovreba. - 1920. - #27. - gv. 8; krifcio niSnebi, gv. XX. - bibliografia: miTi-
18. bavSvis pasuxi: [miniatiura] // nakaduli. - 1924. Tebuli literatura, gv. XVI-XIX.
- #12. - gv. 14;
19. gubazoulis mdinare: [leqsi] // CiraRdani. - disertacia:
1924. - #9-10. - gv. 14. 1. afxazuri enis tapanTuri dialeqti (teqste-
biTurT): avtoref... filol. mecn. doqt. / saq.
wyaro: mecn. akad., enis in-ti. - Tb., 1945. - 6 gv.
1. saqarTvelos saistorio-saeTnografio sazo­
gadoebis mowmoba. - 1925 w., #84, iv. javaxiSvi­ misi redaqciiT gamoica:
lis xelmoweriT; 1. rusTaveli, SoTa. vefxistyaosani: poema / SoTa
2. cnoba saqarTvelos saistorio-saeTnografio rusTaveli; qarTulidan afxazurad Targm-
muzeumisa. - 1926 w., 19 maisi, s. gorgaZis xel­ na dimitri guliam; red.: simon janaSia, qeTo
moweriT; lomTaTiZe; [il. irakli ToiZe]; Sesav. mixa
3. qarTuli saenaTmecniero sazogadoebis cno­ delbasi. - soxumi, 1941. - 345, [4] gv. + [18] CarT.
ba. - 1929 w., 22 maisi, #116; f. il.; 30 sm.. - teqsti afxaz.. - paral. Tavf.
4. baTumis `rabisis~ mowmoba. - 1932, w., 19 oqtom­ qarT., rus.. - avt. port.
beri, #3417.
gamoqveynebulia:
lomTaTiZe, qeTevan [qeTo] besario­ 1. naSTebi mesame piris obieqturi prefiqsisa
nis asuli (1911 – ) _ lingvisti, enaTmecnie­ gurulsa da aWarulSi // Tbilisis un-ti. fi-
ri, filologiur mecnierebaTa kandidati, lologiuri fakulteti. - Tb.: Tbil. un-tis
guriidan. daibada sof. paiWeseulSi, Raribi gam-ba, 1937. - gv. 115-244; 25 sm.. - calke amona-
glexis ojaxSi. saSualo skolis Semdeg warma­ beWdi~ Sromebi VI;
tebiT daamTavra: Tbilisis saxelmwifo uni­ 2. `aq aris~: [epizodi espanel moswavle qalTa br­
versitetis enaTmecnierebis dargi (1931), iq­ Zolisa] // remedasi. - 1939. - agvisto. - #8. - gv.
ve – aspirantura afxazuri enis specialobiT 10-11;
(1934-1937), daicva disertacia filologiur 3. saangariSo moxseneba afxazuri enis bzifur
mecnierebaTa kandidatis xarisxis mosapove­ kiloze muSaobis Sesaxeb // enis, istoriisa da
blad (1938). materialuri kulturis institutis (enimkis)
1931-1932 wlebSi muSaobda saqarTvelos moambe. - 1939. - t. 4. - gv. 235-239. - (nakv. 3);
muzeumSi, 1932-1934 wlebSi – `qarTuli sabWo­ 4. meti energiiT vimuSaveb // sabWoTa maswavlebe­
Ta enciklopediis~ redaqciaSi. 1937 wlidan, li. - 1940. - 9 marti. - #23;

836
5. reduplikaciis funqciebisaTvis afxazurSi lomTaZe, amiran yaramanis Ze (1865,
// enis, istoriisa da materialuri kulturis 15/IV – ) _ revolucioneri da mwerali qvemo
institutis (enimkis) moambe. - 1940. - t. 5-6. - gv. raWidan. daibada sof. tolaSi, glexis ojaxSi.
115-135; xvanWkaris sasoflo saswavleblis damTavre­
6. erTeulis kategoria da misi mawarmoebeli bis Semdeg, TviTganviTarebas Seudga. 1892
afxazurSi // enis, istoriisa da materialuri wlidan satyeo samsaxurSi iyo. revolucio­
kulturis institutis (enimkis) moambe. - 1941. nur moZraobaSi Caeba 1905 wels, rogorc or­
- t. 10. - gv. 197-207; ganizatori da mxurvale monawile. ekuTvno­
7. brunebis sakiTxi afxazurSi // enis, istoriisa da eserebis partias.
da materialuri kulturis institutis (enim­ 1897 wlidan korespondenciebs aTavseb­
kis) moambe. - 1942. - t. 12. - gv. 183-197; da `cnobis furcelSi, `droebaSi~, `imereT­
8. gardamavlobis kategoria afxazur zmnebSi // sa~ da sxva gazeTebSi. werda leqsebsac. aqvs
enis, istoriisa da materialuri kulturis daubeWdavi nawerebi. a. lomTaZis fsevdoni­
institutis (enimkis) moambe. - 1942. - t. 12. - gv. mebia: raWveli glexi da menave. mis Sesaxeb
1-29; swerda akaki.
9. kiTxviTi formebi afxazurSi // saqarTvelos
ssr mecnierebaTa akademiis moambe. - 1942. - t. calke gamocemulia:
3. - gv. 973-980. - (#9); 1. leqsebi / Sedgenili da gamocemuli amiran
10. `adamianis~ aRmniSvneli sityva afxazurSi // sa­ lomTaZis mier. - Tb., 1911 (nadeJda-s st.). - 46, II
qarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis moambe. gv.; 18 sm.. - (glexTa cxovrebidgan).
- 1943. - t. 4. - gv. 725-731. - (#7);
11. bulbulis erT-erTi saxelwodebis yarana-s gamoqveynebulia:
gamo // saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademi­ 1. zemo raWa: [siRaribe. mRvdlebis mier xalxis
is moambe. - 1944. - t. 5. - gv. 121-123; motyueba] // cnobis furceli. - 1905. - 18 ivnisi.
12. afxazuri afsaas afsaata sityvis etimologii­ - #2847. - gv. 4;
saTvis // saqarTvelos ssr mecnierebaTa akade­ 2. glexs // miwa. - 1906. - #7. - gv. 9. - glexebis da
muSebis werilebi.
miis moambe. - 1945. - t. 6. - gv. 309-312. - (#4);
13. kauzativis kategoria afxazurSi // saqarTve­
mis Sesaxeb:
los ssr mecnierebaTa akademiis moambe. - 1945.
1. raWveli Surduli. d. oni: (raWa) // droeba. -
- t. 6. - gv. 89-96. - (#1);
1909. - 9 ianvari. - #6. - gv. 3.
14. damokidebuli winadadebis erTi Tavisebureba
zog qarTul dialeqtSi // iberiul-kavkasiuri
wyaro: ar aris miTiTebuli.
enaTmecniereba / enaTmecnierebis instituti. -
1946. - t. 1. - gv. 337-345;
lomTaZe, daTiko Ze ( – 1925, 7/VII) _ po­
15. -q sufiqsisaTvis megrul zmnebSi // iberiul-ka­
litikuri moRvawe, Jurnalisti, saqarTvelos
vkasiuri enaTmecniereba / enaTmecnierebis
axalgazrda marqsistTa meTaurTagani.
instituti. - 1946. - t. 1. - gv. 131-139;
mefis mTavrobis dros axalgazrda mar­
16. afxazuri gardamavali zmnis usubieqto for­
qsistTa moZraobaSi Caeba da male misi me­
mebi // iberiul-kavkasiuri enaTmecniereba /
TaurTagani Seiqna. 1917 wlis Tebervlis re­
enaTmecnierebis instituti. - 1948. - t. 2. - gv.
voluciis Semdeg, saqarTvelos axalgazrda
1-15;
marqsistTa cekas wevri, Semdeg – Tavmjdoma­
17. e. w. `mizan-pirobiTi kilos~ warmoebisaTvis
re (1920 wlamde) da, amave dros, Jur. `axali
afxazur dialeqtebSi // iberiul-kavkasiuri
kvalis~ erT-erTi redaqtori iyo. saqarTve­
enaTmecniereba / enaTmecnierebis instituti.
los damoukideblobis gamocxadebis Semdeg,
- 1948. - t. 2. - gv. 17-31;
saqarTvelos mTavrobis mdivnad muSaobda,
18. enis Sesaxeb stalinuri moZRvrebis ZiriTadi mere – revolucioner studentobis inter­
debulebebi // afxazeTis samecniero-kvleviTi partiuli komitetis wevrad. axalgazrdobis
institutis Sromebi. - 1951. - t. 24. - gv. 39-60. politikurad aRzrdasa da muSaTa klasisa
da eris ganTaisuflebis saqmes dauRalavad
wyaro: emsaxureboda. bevri axalgazrda gamowvrT­
1. mamulaSvili, m. bibliografia // axalgazrda na saqarTvelos damoukideblobis ideisTvis
komunisti. - 1938. - 3 noemberi. - #253; sabrZolvelad, risTvisac devna, tyveoba,
2. komunisti. - 1940. - 11 noemberi. - #261. wameba gadaitana da sapyrobileSi WleqiT
3. lomTaTiZe, qeTo. meti energiiT vimuSaveb // dasneulda. tyveobisa da avadmyofobis miuxe­
sabWoTa maswavlebeli. - 1940. - 9 marti. - #23. davad, axerxebda axalgazrdobis xelmZRvane­

837
lobas rCeva-darigebiTa da samoqmedo gegmis Svili. TviT germane ki, amave dros, bolqvaZis
micemiT. pasportiT cixeSi ijda. gaTavisuflebisTana­
ve tfiliss Camovida.
mis Sesaxeb: 1908 wels, amxanagebTan erTad (vano
1. amier-kavkasiis axalgazrda marqsistTa orga- kalandaZe, iliko WaWiaSvili da sxv.), Sei­
nizaciebis meore Tavisufali konferencia // pyres, gaasamarTles 102-e muxlis ZaliT (par­
axali kvali. - 1920. - #3. - gv. 12. - teqstis bo- tiis wevroba) da 6 wliT katorRa miusajes.
los xelmowera: mdivani; 1910 Tu 1911 wels, sasjelis mosaxdelad
2. nucubiZe, v. centralur komitetSi // axali saratovis sakatorRo cixeSi gadagzavnes, va­
kvali. - 1920. - #4. - gv. 16. - teqstis bolos: saq. dis damTavrebis Semdeg – cimbirSi, sacxovre­
ax. marq. org. mdivani v. nucubiZe. blad.
1916 wels gamoiqca tfiliss, aqedan – gu­
wyaro: ar aris miTiTebuli. rias (sof. lixauri), sadac 1916 wlis 18 Tu 20
ivliss gardaicvala.
lominaZe, elise [partiuli saxeli cnobili iyo, rogorc saukeTeso organi­
`Caxundara~] (1885 – 1916) _ revolucio­ zatori, lomguli, spetaki, uangaro da Seuri­
neri-organizatori, eqspropriatori. gebeli revolucioneri-mebrZoli.
1901-1902 wlebSi (17-18 wlisa iqneboda) so­
cial-demokratiul organizaciaSi daiwyo mis Sesaxeb:
muSaoba. 1903 wels, q. baTumSi, jarSi gawveul 1. `guSin policielebma~...: [saxlebis Cxreka: Tbi­
axalgazrdaTa Soris SeiWra wiTeli droSiT lisSi elise lominaZis Zebna] // axali cxovre­
da mTavrobis sawinaaRmdego demonstracia ba. - 1906. - 14 ivlisi. - #20. - gv. 2.
Caatara lozungebiT: `Zirs TviTmpyrobe­
loba~, `gaumarjos socializms~. komunizmis wyaro:
pirveli droSa jarSi gawveulTa Soris man 1. 1917 wlamde daRupul revoliucionerTa
aafriala. xsovnas / sssr. saq. kompartiis da revoliuci­
1903 wlis Semdeg gadmovida q. tfiliss da is komisia. - tf.: Jurn. revoliuciis matianes
profesionali revolucioneri Seiqna. neli gamoc., 1923 (zaria vostokas st.). - gv. 29-30.
propagandistuli muSaoba ar moswonda, go­
neba da niWi iqiTken hqonda mipyrobili, rom lomiZe, mixeil [mixako] lukas Ze
monawileoba mieRo an TviTon moewyo aSkara (1866 – 1921) _ revolucioneri, aralegalu­
revolucionuri gamosvlebi mefis mTavrobis ri furclebis gamavrcelebeli, xonidan. mu­
winaaRmdeg. mxne da Tavdaviwyebamde gabedu­ Saobda limonaTis qarxanaSi. sarevolucio
li, mudam saxifaTo samuSaos irCevda. 1904 muSaoba daiwyo 1900 wels, xonSi. am dros xoni
wlidan aralegaluri literaturis trans­ imereT-samegrelos revoluciuri saqmiano­
portirebas TiTqmis mTel kavkasiaSi eweoda. bis SemakavSirebeli punqti iyo. m. lomiZes
1903 wlis partiuli ganxeTqilebis Semdeg aqedan limonaTis gadasazid furgonze daw­
bolSeviki gaxda. 1905 wels, saqarTvelos yobili yuTebis qveS damaluli proklamacie­
TiTqmis yvela kuTxeSi muSaobda. 1906 wels, bi da aralegaluri gazeTebi samegreloSi
saukeTeso amxanagebisagan Sedga partiuli gadahqonda (maT Soris, stalinis da noe xo­
mebrZoli samxedro jgufi, romlis mizani iyo merikis wignakebi, romlebic vrceldeboda
partiis materialurad gamagreba, iaraRis imereT-samegrelosa da mTel saqarTveloSi).
SeZena da sxv. e. lominaZe am jgufis pirvel sazogadod, m. lomiZe bolSevikebis moZraoba­
ujredSi, sam amxanags Soris (kote cincaZe, va­ Si aqtiur monawileobas iRebda.
no kalandaZe) iyo. gardaicvala saqarTvelos gasabWoebis
monawileoba miiRo 1907 wels, quTaisSi, pirvel wels.
erevnis moedanze mowyobil eqsproproacia­
Si, sadac sapasuxismgeblo rols asrulebda. wyaro: ar aris miTiTebuli.
amave wels, germane mgalobliSvilis paspor­
tiT petrograds gaemgzavra samxedro jgu­ lomiZe, sofio zaqarias asuli (1877,
fisaTvis iaraRis Camosatanad. is finlandiis 1/II – ) – saxalxo maswavlebeli, mwerali, sce­
sazRvarze dapatimrebuli iqna da, vinaidan nismoyvare da sazogado moRvawe, – kaxeTidan,
mtkicebulebebi ar arsebobda samarTalSi ioseb zaqarias Ze andronikaSvilis da. daiba­
misacemad, etapiT samSobloSi gamogzavnes. da sof. melaanSi, TavadiSvilis ojaxSi. daam­
q. ozurgeTSi, germane mgalobliSvilis ma­ Tavra Tbilisis wm. ninos saxelobis institu­
mam elise cixidan gamoiyvana, rogorc Tavisi ti (1893).

838
1893-1902 wlebSi, mSobliur sofel me­ mizniT Tavisi skolis mowafeebs samrevlo
laanSi, sadac wera-kiTxvis mcodne TiTqmis skolis mowafeebTan aaxlovebda saCuqrebiT,
aravin iyo da sofeli wyvdiadSi Cafluliyo, da, saerTod, cdilobda, mozardi Taoba yo­
Tavi mouyara glexis gogo-biWebs da swavla velmxriv ganeviTarebina, maTSi sxvadasxva
daawyebina (wera-kiTxvis, angariSis, isto­ codnisadmi miswrafeba gaeRviZebina. mowafe­
ria-geografiis da sxv.) sruliad ufasod, Ta­ Ta ricxvi 16-dan 60-mde gazarda, skola 4-gan­
visive safasiT SeZenili saxelmZRvaneloebiT. yofilebianad gardaqmna, meore maswavlebe­
aswavlida qarTul literaturas, simRerebs, li moimata, SemoiRo qarTuli enis swavleba
Seqmna momReralTa gundi, romelmac saxalxo iseTi unarianobiT, rom am enas rusebic swa­
simRerebiT (`gafrindi Savo mercxalo~, `si­ vlobdnen, mowafeT codnis SeZenis wyurvils
mindsa Toxna davuwyoT~, `facxa~, `nana~, `Cu­ ise unergavda, rom aq kursdamTavrebulni
xCuxiTa Camorboda~, `qarTvelo, xeli xmals sul advilad gadadiodnen Telavisa da sxv.
ikar~ da sxv.) glexoba aRtacebaSi moiyvana. saSualo saswavleblebSi, xolo Semdeg – umaR­
wera-kiTxvisa da sxva sagnebis swavlebasTan lesSi. mis mier aRzrdili mravali namowafari
erTad, glexebs unergavda eqimebis rwmenas, saqveyno-sameurneo SromaSi Caeba. s. lomiZis
visic Zlier eSinodaT, ebrZoda crumorwmu­ daucxromeli SromiT es – winandlis – sko­
neobasa da sxv. 1893 wlidanve Targmnida da la, romlis gamgedac 17 wlis ganmavlobaSi,
werda saymawvilo nawarmoebT. sxvaTa Soris, 1919 wlamde, TviT s. lomiZe iyo, mTeli Te­
misi originaluri moTxrobebia: `mercxlebi~, lavis mazraSi samagaliTod iqca; swavla-ga­
`mkvexara giorgi~, `exlandel ymawvilebs~, naTlebis uwyebis umaRlesi warmomadgenelni
`leqsi~ da sxv. dawera piesac, romelic winan­ mudam qebiT ixseniebdnen, didad afasebdnen,
dalSi daidga. xolo kavkasiis saufliswulo mamulTa ins­
Tavisi xelmZRvanelobiT da reJisoro­ peqtorma s. lomiZisadmi oficialur miwe­
biT SemoiRo sabavSvo warmodgenebis marTva rilobaSi (1913 w. 25 aprili, #1623) aRniSna:
(1899 wels – sof. gumbrSi da sxv.). cxraasian `Образцовая постановка дела во вверенной Вам
wlebSi siRnaRSi marTavda saqvelmoqmedo Цинондальской удельной школе, какой я не встречал
warmodgenebs, romlis Semosavals ugzavnida нигде на Кавказе за всю долголетнюю мою службу в
qarTuli gimnaziis (axlandeli universite­ Инспекции, неоднократно была засвидетельствована
tis) Senobis saaRmSeneblo komisiis Tavmj­ как Управляющим имением, так и Инспектором
domares – m. v. orbelians, qarTul dramatul народных училищ, в последнее же время была
sazogadoebas; monawileobda `qarTvelTa отмечена также и Высокопреосвященным Экзархом
Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazoga­ Грузии при посещении им школы в 1912 году~, da
doebis~ sasargeblo saRamo-warmodgenebSi, Tqveni daucxromeli moRvaweobisa da bavSv­
`mesame daselTa~ kulturul-revoluciur Ta swavla-aRzrdis gonierad warmoebisaTvis
muSaobaSi da sxv. umaRlesad boZebul jildos gaaxlebo.
1902 wlidan maswavleblad gamwesda wi­ 1902-1926 wlebSi, winandalSi cxovrebis
nandlis yof. saufliswulo (axlandel sa­ dros, Seuwyvetliv monawileobda rogorc
xalxo) mamulTan arsebul erTklasian sko­ adgilobriv, ise Telavis warmodgenebSi,
laSi, sadac 16-mde mowafe swavlobda rusul qarTul da rusul enebze, omSi gawveulTa
enaze. s. lomiZisagan moiTxovdnen mxolod anu uRaribes ojaxebs Tavisi TaosnobiTa da
rusuli enis, angariSis 4 moqmedebis, saRmr­ avtorobiT gamarTuli warmodgenis Semo­
To sjulisa da saeklesio galobis swavlebas, savliT exmareboda (magaliTad, erTxel 40
rac mas ar akmayofilebda. arsebuli progra­ ojaxs xuT-xuTi Tumani dauriga); TbilisSi
mebis safuZvelze s. lomiZem Seqmna sakuTari gadmosvlis Semdeg, aqtiurad muSaobda sko­
programa, airCia is sagnebi, romlebic saWi­ lis mSobelTa sabWoebSi da sxv.
rod miaCnda, skolis Sinamowyobiloba sru­ 1913 wels gamoigona pirveli saxis ariT­
liad gardaqmna: TvalsaCinoebis swavlebis metikis TvalsaCinod Seswavlis mowyobilo­
mizniT feradi suraTebiT morTo, SeiZina ja­ ba, ramdenime feradi sagnisagan Semdgari,
do-fanari – ekraniTurT da, TiTqmis yovel saxelwodebiT `modi, davTvaloT~, romelic
SabaTobiT, ara mxolod mowafe-bavSvebs, maT mcodne pirTagan mowonebul iqna da saTanado
mSoblebsac jado-suraTebs uCvenebda, mudmi­ umaRlesi dawesebulebis mier upiratesobac
vad marTavda sabavSvo warmodgenebs, salite­ mieca.
raturo saRamoebs, sagazafxulo seirnobebs,
yovelwliur naZvis xes, aswavlida xatvas, gamoqveynebulia:
simReras, xelsaqmes, Seuqmna saucxoo sabavS­ 1. mercxlebi: [moTxroba] // nakaduli. - 1905. -
vo biblioTeka, Zmoba-erTobis ganmtkicebis #12. - gv. 315-318;

839
2. mkvexara giorgi: [moTxroba] // nakaduli. - 1905. 1931 wlidan 1952 wlamde T. lomouri mu­
- #23. - gv. 649-655. Saobda saqarTvelos saxelmwifo muzeumSi
– jer, rogorc ufrosi mecnieri TanamSro­
wyaro: meli, Semdeg – numizmatikis kabinetis gamge.
1. avtobiografia; igi iyo iv. javaxiSvilis Rirseuli mowafe, ga­
2. Удостоверение Инспектора Народных училищ moCenili numizmati, TvalsaCino pedagogi da
4-го р. Тифлисской губернии Погорелова; mniSvnelovani Sromebis avtori saqarTvelos
3. Инспектор Кавказских удельных имений. - 1913. - istoriaSi.
25 апреля. - #1623; T. lomours gansakuTrebuli damsaxure­
4. Аттестат. - 1919. - Управл. Гос. Нац. бив. Удель. ba miuZRvis qarTuli numizmatikuri fonde­
имен. `Цинондали~ М. Папича; bis mowesrigebasa da mecnierul SeswavlaSi.
5. mfarveli mowmoba. saqarTvelos demokratiu­ man Cauyara safuZveli Tbilisis universite­
li respublika. finansTa da vaWroba-mrewve­ tis numizmatikis kabinetis mecnierul muSao­
lobis saministro. gany. savaWro-samrewvelo. bas, romlis masalebi Semdeg SeuerTda saqar­
- 1920 w., 10 enkenisTve, #1825; Tvelos saxelmwifo muzeumis numizmatikis
6. patenti #17 upiratesobisa da privilegiisa, fondebs.
micemuli saqarTvelos demokratiuli respu­ saqarTvelos saxelmwifo muzeumSi mu­
blikis finansTa da vaWroba-mrewvelobis sami­ Saobis periodSi T. lomourma gamoaqveyna
nistros vaWroba-mrewvelobis departamentis mravali mecnieruli naSromi, axali Suqi mo­
mier s-z-lo misiisaTvis micemuli. – 1920 w., 18 hfina saqarTvelos istoriis ara erTsa da
dekemberi; or sakiTxs, gamoamJRavna axali zarafxanebi,
7. cnoba winandlis mamulis muSa-mosamsaxu­ daaTariRa manamde dauTariRebeli masalebi,
reTagan, direqtoris mier xelmoweriT da daazusta zogierTi istoriuli faqti da a. S.
beWdiT damowmebuli, sssr Tbilisis qalaqis aRsaniSnavia T. lomouris Rvawli saqar­
me-14 Sromis skola. mowmoba. - 1930 w., #24, Tvelos istoriis wyaroebis Seswavlasa da ga­
#652. mocemaSi. mas ekuTvnis daviT da bagrat bato­
niSvilebis saistorio Txzulebebis kritiku­
lomouri, Tamar nikolozis asuli li gamocema. prof. n. berZeniSvilTan erTad,
(1883, 28/IX – ) – cnobili istorikosi da nu­ gamosca vaxuSti batoniSvilis `saqarTvelos
mizmati, pedagogi, Tbilisis saxelmwifo uni­ geografia~.
versitetis docenti. daibada 1883 wels, gor­ didi Rvawli miuZRvis T. lomours axal­
Si, gamoCenili qarTveli mwerlis, niko lo­ gazrda specialistebis aRzrdaSi; 16 wlis
mouris, ojaxSi. pirveldawyebiTi ganaTleba ganmavlobaSi kiTxulobda leqciebs Tbili­
miiRo gorSi, xolo Semdeg swavla ganagrZo sis universitetSi. sicocxlis ukanasknel
Tbilisis qalTa gimnaziaSi, romelic 1904 periodSi didi muSaoba gaswia `qarTuli enis
wels daamTavra da ori wlis ganmavlobaSi ganmartebiTi leqsikonis~ tomebis momzade­
maswavleblobda jer TbilisSi, xolo Semdeg basa da gamocemaSi, rogorc mTavari redaqci­
– gorSi. 1906 wels Sevida peterburgis qalTa is wevrma da recenzentma.
umaRlesi kursebis istoriul-filologiur T. lomouris mravalmxrivi mecnieruli
ganyofilebaze, romelic 1910 wels warmate­ moRvaweoba yovelTvis xasiaTdeboda gansaku­
biT daasrula da miiRo safuZvliani ganaT­ Trebuli keTilsindisierebiT, kvlevis siRr­
leba zogad istoriaSi. amis Semdeg dabrunda miT, uaRresi mecnieruli sifrTxiliT.
samSobloSi da ganagrZo maswavlebloba Tbi­ misi saxeli dauviwyari iqneba madlieri
lisSi. qarTveli xalxis xsovnaSi.
T. lomouri 1918 wels Sevida Tbilisis
axlad daarsebuli universitetis sibrZnisme­ calke gamocemulia:
tyvelebis fakultetze, romlis damTavrebis 1. lomouri, T. petre bagrationi / stalinis
Semdeg datoves universitetSi. 1924 wels da­ saxelobis Tbilisis saxelmwifo universite-
niSnes numizmatikis kabinetis gamged. ti. - Tb., 1943. - 80 gv..
1925-1926 wlebSi, T. lomourma fakulte­
tis sxdomaze warmatebiT Caabara sadoqtoro gamomcemelia wignebisa:
gamocdebi saqarTvelos, somxeTisa da spar­ 1. bagrat batoniSvili. axali moTxroba / bagrat
seTis istoriebSi, dainiSna universitetis batoniSvili // axali istoria / daviT batoniS-
leqtorad da miendo saqarTvelos istoriis vili. axali moTxroba / bagrat batoniSvili;
damxmare disciplinebSi kursis kiTxva. 1932 [red. n. berZeniSvili]; saq. ssr mecn. akad., is-
wels daamtkices docentad. toriis in-ti. - Tb.: Tamar lomouri: saq. ssr

840
mecn. akad. gam-ba, 1941. - gv. 49-212. - (saqarTve- 5. ukanaskneli raindi altenari: (reinuli le-
los istoriis originaluri wyaroebi. isto- genda) // nakaduli: saymawvilo Jurnali mozr-
rikosebi). - 10m., 600c. dilTaTvis. - 1909. - #8. - gv. 51-53.
2. daviT batoniSvili. axali istoria / daviT ba-
toniSvili. axali moTxroba / bagrat batoniS- mis Sesaxeb:
vili; [red. n. berZeniSvili]; saq. ssr mecn. akad., 1. gori // iveria. - 1896. - 9 ianvari. - #5. - gv. 2;
istoriis in-ti. - Tb.: Tamar lomouri: saq. ssr 2. laliaSvili, vano. q. gori: kurs-damTavrebul-
mecn. akad. gam-ba, 1941. - XIX, 212 gv.; 23sm.. - (sa- ni dedaTa gimnaziaSi. kurs-damTavrebulni
qarTvelos istoriis originaluri wyaroebi. saostato seminariaSi // cnobis furceli. -
istorikosebi). - damat. Tavfur. rus. en.. - da- 1899. - 9 ivnisi. - #837. - gv. 2;
narTi: saZiebeli pirTa saxelebisa d. batoniS- 3. q. gori // iveria. - 1899. - 19 ivnisi. - #119. - gv. 2;
vilis istoriisa, gv. 163-186. - saZiebeli pirTa 4. tfilisis dedaTa... // cnobis furceli. - 1902. -
saxelebisa b. batoniSvilis istoriisa, gv. 187- 12 ivnisi. - #1835. - gv. 1; 1904. - 2 ivnisi, #2512.
212. - 10 m. - gv. 2;
5. tfilisis gub. Tavad-aznaurTa stipendiebis
gamoqveynebulia: damniSvnelma komitetma... // cnobis furceli.
1. XIII saukunis qarTuli fulis sakiTxTa gamo - 1904. - 8 agvisto. - #2577. - gv. 3;
// saqarTvelos saxelmwifo muzeumis moambe. 6. natroSvili, g. T. lomouri - petre bagratio-
- 1940. - t.10-B. - gv. 123-130. - reziume rusul ni // mnaTobi. - 1943. - #8. - gv. 166-167. - stali-
enaze; nis sax. Tbilisis saxelmwifo universitetis
2. vaxuStis geografiuli Txzulebis axali ga- gamocema. 1943 w. [recenzia].
mocema: [recenzia] / l. maruaSvili; T. lomou-
ri, n. berZeniSvili // industriuli quTaisi. -
wyaro: ar aris miTiTebuli.
1941. - 29 aprili. - #100;
3. axalcixis zarafxana: [XIII-XIV saukuneebSi] //
lomouri, nikoloz [niko] iosebis
Ze (1853, 19/II – 1915, 17/IV) – mwerali, maswa­
saqarTvelos saxelmwifo muzeumis moambe.
vlebeli da sazogado moRvawe, xalxosani,
- 1944. - t.12-B. - gv. 213-215. - reziume rusul
– xalxosnuri mxatvruli literaturis war­
enaze;
momadgeneli, – qarTlidan. daibada sof. ar­
4. qodalas ganZi // saqarTvelos saxelmwifo
boSi, 1853 wels (zogi cnobiT, 1852 w.), Rari­
muzeumis moambe. - 1947. - t.14-B. - gv. 127-148. -
bi mRvdlis ojaxSi. deda – arboeli gvimra­
reziume rusul enaze;
Zis asuli efemia. bavSvoba glexebSi gaatara:
5. daviT VII-is da vaxtang III-is fulebi: [me-13
maTi zRapar-arakebiT, Sair-andazebiT da ga­
saukunis aRmosavleT saqarTvelos ori mefis
mocanebiT sazrdoobda. wera-kiTxva diakvan­
droindeli vercxlis da spilenZis fuli] //
ma Seaswavla. swavla daiwyo goris sasulie­
saqarTvelos saxelmwifo muzeumis moambe.
ro saswavlebelSi, meore klasidan Tbilisis
- 1948. - t.15-B. - gv. 65-82. - reziume rusul
sasuliero seminariaSi ganagrZo, sadac me-4
enaze.
klasidan iakob gogebaSvili aswavlida, ro­
melmac Tavisi liberalobiT, aTeistobiT da
Targmna:
gonivruli aRzrdiT masze didi gavlena moa­
1. maimunis dRiuri: (franguliT). [moTxroba.
xdina; Semdeg aseTive maswavlebel-aRmzrde­
Targmani] T. lomourisa // nakaduli: saymawvi-
lebad Sexvdnen niko cxvedaZe da g. ioselia­
lo Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1904. - #3.
ni. i. gogebaSvilisave rCeviT, n. lomourma
- gv. 64-66; #4. - gv. 90-93; waikiTxa i. WavWavaZis `glaxis naambobi~ da
2. bobis gazeTi: (inglisuridan). [Targmani Tamar sxv., romelTac didi STabeWdileba datoves
lomourisa] T. l-uri // nakaduli: saymawvilo masze. gaicno rusi mwerlebis, g. uspenskis, n.
Jurnali mcirewlovanTaTvis. - 1905. - #13. - nekrasovis, n. CerniSevskis, n. dobrolubo­
gv. 339-352; vis da sxvaTa nawarmoebni, romelTa STago­
3. mgosnis vardebi: (franguliT). [moTxroba. nebiT xalxosnur mimarTulebas gahyva. enis
Targmani] T. lomourisa // nakaduli: saymawvi- mxriv, masze gavlena moaxdines i. turgenevis
lo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1905. - #5. - gv. da r. bernsis nawerebma, agreTve, Jan-Jak ru­
238-246; sos `emilim~. 1875 wels, kievis sasuliero
4. ugulo adamiani: zRapari (inglisuridan). akademiaSi Sevida istoriul dargze, romlis
[Targmani] T. lomaurisa // nakaduli: saymawvi- damTavrebis (1881) Semdeg, Tbilisis saTava­
lo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1905. - #7. - gv. daznauro skolis gamged msaxurobda, sami
351-360; wlis Semdeg – qarTuli enis maswavleblad

841
iyo goris saostato seminariasa da saqale­ n. lomouri glexTa cxovrebas guli-gul­
bo gimnaziaSi, sadac sikvdilamde darCa da Si Cascqeroda, – xedavda, rom glexs `uRvTo
bevri saqveyno muSaki aRzarda. imave dros, SromiT Rone~ erTmeoda, misi Sromis nayofiT
samwerlo da sazogadoebriv asparezze mu­ sxvebi stkbebodnen. amitom glexis bagiT moT­
Sakobda. samociani wlebis moRvaweTa maRa­ qvamda: `RmerTo! netavi ros gveRirseba, rom
li idealebiT aRfrTovanebuli, xalxis sam­ yvela Tavis RvawliT hstkbebodes da amodena
saxuriT gatacebuli da mamulis mxurvale muqTad mylapavni Cvenis ofliTa ar sarge­
moyvaruli, WeSmariti moqalaqe – sazogado blobdeso!~. gviCvena glexTa siRatake, Camor­
moRvawe, Cumad, mokrZalebiT, magram mad­ Ceniloba, daCagvra da mogviwoda – uSveleT
lianad emsaxureboda mSobeli eris winsvlis rameo. misi rwmeniT, Cveni mSromeli xalxi
saqmes – swavla-ganaTlebis gavrcelebasa sofelSia, sofeli ki duxWir mdgomareobaSia.
da dabeCavebuli xalxis gamofxizlebas. saWiroa, sofels miveSveloT da swavla-ga­
Tavi isaxela, rogorc qarTveli xalxis yo­ naTlebiT fexze wamovayenoT, Tu Cveni qveynis
fa-cxovrebis niWierma amsaxvelma, mwerlo­ sikeTe da xsna gvindao.
bis gulwrfelma qurumma da tkbili qar­ n. lomouri sazogadoebriv-praqtikul
Tulis didma ostatma. gardaicvala gorSi, saqmianobaSiac mxurvale monawileobas
1915 wlis aprilis 17 da, iqve, samebis ekle­ iRebda – saTeatro, wera-kiTxvis gamavrce­
siis galavanSi daikrZala, xolo 1935 wels lebel da sxv., pedagogiur moRvaweobaSic
goris parkSi gadaasvenes. mudam progresisken iswrafoda. mas swamda,
n. lomourma mwerloba daiwyo leqsebiT rom `pedagogika yovel wlobiT mecnierebis
(pirveli leqsi `sions~ daibeWda `droebaSi~, madliT imoseba, samSoblo literatura win
1869, #47) da korespondenciebiT. midis~ da amitom yoveli saxelmZRvanelos
akakis rCeviT, leqsebis weras Tavi miane­ ganaxlebas, Sevsebas moiTxovda da is peda­
ba da prozas mihyo xeli. akademiaSi swavlis gogi, vinc ganaxlebas, winsvlas gaurbis,
dros, gaz. `droebaSi~ aTavsebda korespon­ `jaglagiao~.
denciebs saTauriT `xma monastridam~ (rad­ ramdenadac mtkice mamuliSvili iyo, im­
gan akademia `ZmaTa monastris~ saxlebSi iyo denadve internacionalisti: qarTul saxel­
moTavsebuli). akademiaSive dawera (1878) pir­ mZRvaneloSi unda Sevides ucxo qveynebis
veli moTxroba `ali~ (`iveria~, 1879, #4, gv. aRwerasTan erTad, maTi gamoCenil adamian­
100-141), romelic anton furcelaZem kerZo Ta biografiebic, ris wyalobiTac qarTuli
saubarSi augiT moixsenia, riTac axalgazrda saxelmZRvanelo `xidad gaideba saqarTvelo­
avtors guli atkina, magram i. WavWavaZem da sa da msoflios, qarTvelebsa da kacobriobis
i. gogebaSvilma Zlier mouwones, ris Semdeg, Sorisao~. cnobili iyo, rogorc qarTveli
ganagrZo moTxrobebis wera. aqve dawera `be­ eris wodebaTa SeTanxmebis mqadagebeli, WeS­
di ubedurTa~ – ambavi Cveni xalxis cxovre­ mariti maswavlebeli, didi moqalaqe, mwer­
bidan (`iveria~, 1880, #1, gv. 195-234), xolo lobaSi Tavmdabali, mokrZalebuli, mudam
TbilisSi – `qajana~ (`mwyemsi~, 1881, #1, gv. gulwrfeli mamxilebeli, yvelgan da yovel­
29-58). Tvis WeSmaritebis mRaRadebeli. misi rwmeniT,
n. lomouri Tavis moTxrobebSi gvixata­ `yovelTvisin WeSmariti grZnobani gulis
vs glexTa yofa-cxovrebas: maTi vaeba-mwuxa­ siRrmeSia Camaluli da adamiani valdebulia,
rebis warmomSob crumorwmuneobas (`ali~, rom bralian ubralod maT molaqlaqe enis
`qajana~), bunebis brma movlenaTagan (gvalva, wveri ar miakaros, sabraloa is kaci, romel­
niaRvari da sxv.) soflis gaoxrebas (`bedi ube­ sac guli enaze daukerebia da ara ena gulze­
durTa~), xalxis sasikeTod gatacebul, magram da. am ukanasknel SemTxvevaSi ki ena, rogorc
unayofo meocnebesa da mecnieruli codnis mociquli gulisa, hqadagebs imas, rasac guli
uqonlobiT usargeblo axalgazrdobas (`gi­ ubrZanebso~. dutu megrelis daxasiaTebiT,
go RrubelaSvili~), moxele-mmarTvelTagan n. lomouri `mraval wels TavdadebiT aswa­
glexkacobis fexqveS gaqelvas, ararad Cag­ vlida sikeTesa da simarTles, nergavda siyva­
debas, glexebis mier Tavisi mZime mdgomareo­ ruls mamulisa da mSobeli erisadmi~. yvela
bidan Tavis daxsnis gzis verpovnas: `sam-fexa adamianTan iyo wminda, ucxo kilo-sityvebis­
amirana~ (`moambe~, 1896, #2), `qristiani le­ gan Seuryvneli, tkbili qarTuliT darbaise­
kebi~ (`moambe, 1896, #5), `yoveli mxridan~ li mosaubre.
(`moambe~, 1900, #4) da sxv. mis moTxrobaTagan 1941 wels, n. lomouris moTxrobis mixed­
aRsaniSnavia, agreTve: `berua qristesiaSvi­ viT, Tbilisis kinostudiam `qajana~ gadaiRo.
li~ (`moambe~, 1904, #9), `aRar eSveleba-ra~ n. lomouris fsevdonimebia: arboeli, Tq­
(`Teatri~, 1890, #14) da sxv. veneburi, provincieli kievidan, lev caveli,

842
seminarieli, agreTve n. l-uri, n. l-i, n. l., p. 10. qristiani lekebi: moTxroba. - [tf.]: saxelgami,
li. 1928 (poligraftr. 1-li st.). - 20 gv.;
n. lomouris gamouqveynebeli romani 11. yinva da patara mowafe: [leqsi umcrosi asa-
`samZimari~ (2 nawilad) da miwer-mowera dacu­ kisaTvis] / mxatvari: vaSaZe. - Tb.: sablitgami,
lia saqarTvelos literaturis muzeumSi. 1941. - 11 daunomr. gv.: il.;
12. moTxrobebi. - Tb.: sablitgami, 1949 (saq. ssr poli-
calke gamocemulia: graf. da gamomc. saqm. sammarTv. 1-li st.). - 82 gv.;
1. ali / moTxroba niko lomourisa. - Tb.: gamoc. 13. moTxrobebi / s. xuciSvilis winasityvaobiT,
z. WiWinaZisagan, 1883 (al. dreviCisa da ar. SeniSvnebiT da redaqciiT. - Tb.: sabW. mwera-
kalandaZis st.). - II, 97 gv.; me-2. - Tb.: q.S.w.k.g. li-s gam-ba da st., 1951. - XIV, 376 gv.;
saz-bis gam-ma #59, 1903 (ar. quTaTelaZis st.). 14. Рассказы [Текст] / Нико Ломоури; Пер. с груз. М.
- 63 gv.; mesame gamocema. - Tb.: q.S.w.k.g. saz-bis Кахидзе; [Предисл. Л. Асатиани]. - Тбилиси: Заря
gam-ma #102, 1913 (s. losaberiZis st.). - 64 Востока, 1952. - 295 с., 1 л. портр.: портр.
gv.; gamocema me-4. - Tb.: q.S.w.k.g. saz-bis gam-ma
#150, 1918 (v. ruxaZis st.). - 64 gv.; gamoqveynebulia:
2. qajana / moTxroba niko lomourisa. - Tb.: ga­ 1. sions: [leqsi] // droeba. - 1869. - 20 noemberi. -
moc. z. WiWinaZisagan, 1885 (meliqiSvilis #47. - gv. 4;
st.). - 59 gv.; [gamocema meore]. – Tb., 1894 (gr. 2. ufskruli Rrma, saSineli, gardaSlila qveya-
Carkvianis st.). - 44 gv.; gamocema mesame. – tf.: nazed!: [leqsi] // mnaTobi. - 1871. - #5. - gv. 36;
q.S.w.k.g. saz-bis gam-ma #58, 1902 (eq. iv. xela­ 3. imeds: (simRera fiqris Semdeg) [leqsi] // mnaTo-
Zis st.). - 31 gv.; gamocema me-4. - Tb.: q.S.w.k.g. bi. - 1871. - #7. - gv. 62;
saz-bis gam-ma #103, 1913 (s. losaberiZis st.). 4. Cems varskvlavs: [leqsi] // mnaTobi. - 1871. - #2.
- 32 gv.; me-5 gamocema mokle biografiiT. – - gv. 68;
tf.: q.S.w.k.g. saz-bis gam-ma #136, 1917 (v. ru­ 5. glexis Svils: [leqsi] // mnaTobi. - 1872. - #2. -
xaZis st.). - 38 gv.; meeqvse gamocema [avtoris] Tebervali. - gv. 24;
mokle biografiiT. - Tb.: q.S.w.k.g. saz-bis gam- 6. samSoblo: (poemidan `levan batoniSvili~) //
ma #157, 1919 (samxedro saministros st.). - 38 mnaTobi. - 1872. - #8-9. - gv. 44;
gv.; tf.: saxelgami, 1935 (saxelgamis 1-li st.). 7. ukanaskneli brZola: [leqsi] // mnaTobi. - 1872. -
- 24 gv.; #1. - gv. 181;
3. bedi ubedurTa / moTxroba niko lomourisa. - 8. qarTveli glexi: [leqsi] // mnaTobi. - 1872. - #1.
me-2-ed gamocemuli. - Tb.: z. WiWinaZis, 1889 (g. - gv. 21-22;
Carkvianis st.). - 100 gv.; [tf.]: saxelgami, 1928 9. Cemi simdidre: [leqsi] // mnaTobi. - 1872. - #10-
(poligraftr. 1-li st.). - 48 gv.; 11-12. - gv. 38;
4. yovelis mxridan: etiudi soflis cxovrebidan 10. peterburRidam // droeba. - 1873. - 9 Tebervali.
/ arboelisa. – tf.: qarTvelTa q.S.w.k.g. saz-bis - #6. - gv. 3;
gam-ma #54, 1901 (eq. iv. xelaZis st.). - 47 gv.; 11. peterburRi, maisis 24-s // droeba. - 1873. - 15
me-2 gamoc.. – tf.: q.S.w.k.g. saz-bis gam-ma #106, ivnisi. - #23. - gv. 3-4;
1913 (s.m. losaberiZis st.). - 48 gv.; [tf.]: saxel­ 12. xma monastridan // droeba. - 1875. - 10 oqtombe-
gami, 1929 (poligraftr. 1-li st.). - 39 gv.; ri. - #115. - gv. 1-2; 1876. - 30 ianvari. - #11. - gv.
5. berua qristesiaSvili / n. lomaurisa. - tf.: 1-2; 17 marti. - #28. - gv. 1-3; 18 aprili. - #38.
wignis maRazia `codna~-s gamocema #69, 1913 - gv. 1-2; 4 agvisto. - #81. - gv. 1-3; 29 agvisto.
(eleqtro-mbeW. a. kereseliZisa). - 48 gv.; - #92. - gv. 1-3; 1877. - 2 ivnisi. - #61. - gv. 1-3; 3
6. winaparTa aCrdilni: istoriuli ambavi / niko ivnisi. - #62. - gv. 1-3; 4 ivnisi. - #63. - gv. 1-3;
lomourisa. - gori, 1914 (st. `qarTli~). - 40 gv.; 13. goris gamgeobis sxdoma: 4 dekembers // droeba.
gori: gamocema iason kereseliZisa #7, 1915 - 1876. - 8 dekemberi. - #133. - gv. 2-3;
(st. `qarTli~). - 58 gv.; 14. gori, dekembris 11-s // droeba. - 1876. - 19 de-
7. pawia megobrebi / n. lomouri. - tf.: q.S.w.k.g. kemberi. - #138. - gv. 2;
saz-bis gam-ma #221, 1920 [kanze: 1921] (v. ruxa- 15. gori, 3 RvinobisTves // droeba. - 1877. - 11 oq-
Zis da g. bolqvaZis st.). - 40 gv.; Tb.: sablitga- tomberi. - #164. - gv. 4;
mi, 1949. - 47 gv.; 16. gori, 24 RvinobisTves // droeba. - 1877. - 29 oq-
8. moTxrobebi / n. lomouri; [winasityv. vaxtang tomberi. - #180. - gv. 3;
kotetiSvili]. – tf.: saxelgami, 1926 (poli- 17. simRera: [leqsi] // droeba. - 1877. - 2 ianvari. -
graftr. 1-li st.). - XXIII, 505, [1] gv.; #1. - gv. 4;
9. gigo RrubelaSvili: poema. - [tf.]: saxelga- 18. sofluri oratorebi: (gadmokeTebuli) //
mi, 1928 (poligraftr. 1-li st.). - 36 gv.; tf.: droeba. - 1877. - 25 ivnisi. - #81. - gv. 1-2; 26
saxelgami, 1935 (saxelgamis 1-li st.). - 36 gv.; ivnisi. - #82. - gv. 1-3;

843
19. gori, 6 marts // droeba. - 1878. - 9 marti. - #49. aprili. - #15. - gv. 2-3; iveria. - 1891. - 11 agvis-
- gv. 3; to. - #170. - gv. 3-4; 1892. - 5 aprili. - #72. - gv.
20. gori, 20 aprils // droeba. - 1878. - 30 aprili. - 3-4; 14 agvisto. - #172. - gv. 3; 1895. - 21 Teber-
#84. - gv. 2; vali. - #38. - gv. 1-2; 1896. - 9 Tebervali. - #30.
21. gori, 3-s ivliss // droeba. - 1878. - 8 ivlisi. - - gv. 2-3; 1898. - 14 aprili. - #78. - gv. 3; 1899. - 24
#135. - gv. 3; marti. - #64. - gv. 2-3;
22. gori, 12 ivliss // droeba. - 1878. - 16 ivlisi. - 45. aRar eSveleba-ra: [moTxroba] // Teatri. - 1890. -
#142. - gv. 1-2; 1 aprili. - #14. - gv. 2-3; 12 aprili. - #15. - gv. 3;
23. qarTlidam, 26 ivliss // droeba. - 1878. - 2 agvis- 46. sityva Tqmuli bat. n. lomourisagan 11 Teber-
to. - #154. - gv. 2-3; vals d. z. baqraZis panaSvidzed q. gorSi // Tea-
24. ali: ambavi Cvenis xalxis cxovrebidam: [mo- tri. - 1890. - 25 Tebervali. - #9. - gv. 2;
Txroba] // iveria. - 1879. - #4. - gv. 100-141; 47. dRevandeli tkivili gorisa // iveria. - 1891. -
25. gaswiT, gafrindiT Cemo fiqrebo...: [leqsi] // 24 marti. - #65. - gv. 3;
iveria. - 1879. - #2. - gv. 103-104; 48. sof. arbo da iqauri axali taZari // mwyemsi. -
26. gori, 10 oqtombers // droeba. - 1879. - 17 oq- 1891. - #18. - gv. 7-9;
tomberi. - #214. - gv. 2-3; 49. yaCaRi tate da misi amxanagebi // iveria. - 1891. -
27. vedreba patara glexisa...: [leqsi] // iveria. - 18 ivlisi. - #151. - gv. 2-3;
1879. - #4. - gv. 98-99; 50. gori // iveria. - 1892. - 8 marti. - #51. - gv. 3;
28. uf. goris kruJokis wevrs // droeba. - 1879. - 17 1896. - 9 ianvari. - #5. - gv. 2-3;
ivlisi. - #147. - gv. 2-3; 18 ivlisi. - #148. - gv. 51. sarCobelasTan: (werili goridam) // iveria. -
3-4; 1892. - 19 Tebervali. - #37. - gv. 2-3;
29. sizmari: [leqsi] // iveria. - 1879. - #2. - gv. 102- 52. tato jioSvili da misi amxanagebi: (werili go-
103; ridan) // iveria. - 1892. - 30 ianvari. - #22. - gv.
30. bedi ubedurTa, anbavi Cvenis xalxis cxovrebi- 2-3;
dam: uZRvni vaso dek-is saxels // iveria. - 1880. 53. gori // mwyemsi. - 1893. - #23. - gv. 4-5;
- #1. - gv. 195-234; 54. s. arbo, Tebervlis 2: (goris mazra) // iveria. -
31. glex-kacis tanjvas vin mosTvlis?: [leqsi] // 1893. - 26 Tebervali. - #42. - gv. 3-4;
iveria. - 1880. - #2. - gv. 151; 55. farnaoz Juruli: nekrologi // iveria. - 1894. -
32. gori, 25 aprils // droeba. - 1880. - 29 aprili. - 9 aprili. - #77. - gv. 2;
#89. - gv. 3; 56. sofluri `aRdgoma~: (qristesia deuraSvilis
33. kaxeTis TavadaznaurT // droeba. - 1880. - 26 naambobi) // iveria. - 1895. - 2 aprili. - #70. – gv.
ivnisi. - #134. - gv. 1-2; 1-3;
34. simRera, „ager modis farani`-s xmazed: [leqsi] 57. sam-fexa amirana: [moTxroba] // moambe. - 1896. -
// iveria. - 1880. - #2. - gv. 152; #2, gany. I. - gv. 1-13;
35. gori, 8 ianvars // droeba. - 1881. - 14 ianvari. - 58. s. ateni // iveria. - 1896. - 7 aprili. - #75. - gv.
#9. - gv. 2-3; 2-3;
36. patara qajana: (saymawvilo ambavi) // wyaro: yr- 59. q. gori: oqonis xatis eklesia // kvali. - 1896. -
maTaTvis sakiTxavi wigni. - 1881. - #1. - gv. 29- #6. - gv. 84. - sayuradRebo ambebi;
58; 60. qristiani lekebi: (fotografiuli suraTi) //
37. Tbilisis saTavadaznauro skolis gamgeobisa- moambe. - 1896. - #5, gany. I. - gv. 1-16;
gan // droeba. - 1882. - 16 seqtemberi. - #193. - 61. yoveli mxridan: [moTxroba] // moambe. - 1900. -
gv. 3-4; #4, gany. I. - gv. 1-30;
38. vedreba patara glexisa // saymawvilo biblio- 62. durmiSxan Salvas Ze Juruli: (nekrologi) //
Teka. - 1883. - #1. - 33-34 gv.; iveria. - 1901. - 29 marti. - #71. - gv. 2-3;
39. moRvawis xvedri // droeba. - 1884. - 7 ivnisi. - 63. goris mazris Tavad-aznaurTa wliuri kreba //
#121. - gv. 1-2; iveria. - 1902. - 16 maisi. - #101. - gv. 2;
40. publicisti x-z-i da misi qadageba zrdiloba- 64. axali saflavis winaSe: (werili redaqciis mi-
zed // droeba. - 1884. - 3 ivlisi. - #142. - gv. 1-3; marT) // iveria. - 1904. - 21 ivlisi. - #168. - gv.
41. werili goridam // droeba. - 1884. - 26 maisi. - 2-3;
#112. - gv. 1-3; 65. berua qristes-iaSvili: (am miwaze naxuli da ga-
42. Cveneburi ambebi // Teatri. - 1885. - #19. - gv. gonili ambavi) // moambe. - 1904. - #9, gany. I. - gv.
184; 1-36;
43. yovels Tqvengans... // iveria. - 1887. - 22 oqtom- 66. werili redaqciis mimarT // iveria. - 1906. -
beri. - #220. - gv. 2; #14. - gv. 15-16;
44. xma provinciidam... // mwyemsi. - 1889. - #22. - gv. 67. goreli pestaloci: [iumoristuli leqsi] // ni-
6-8; 1892. - #18. - gv. 3-7; Teatri. - 1890. - 12 Saduri. - 1908. - #30. - gv. 15;

844
68. Sinauri mimoxilva // fari. - quTaisi, 1908. - #2. mis Sesaxeb:
- gv. 10-11; 1. sarajiSvili, aleqsandre. recenzia // droeba. -
69. e. ninoSvilis xsovnis dRe // Cveni azri. - 1909. 1879. - 27 marti. - #67. - gv. 1-3;
- 20 maisi. - #16. - gv. 3; #17. - gv. 2; #18. - gv. 4; 2. axali wignebi: [recenzia] // iveria. - 1881. - #3. -
#19. - gv. 3; gv. 147-152;
70. miniaturebi. XVI: kelaptari // burji. - 1909. - 3. c-isa, b. werili tfilisis saTavad-aznauro
#4. - gv. 2; skolis inspeqtors b. n. lomours // droeba. -
71. miniaturebi: is // burji. - 1909. - #4. - gv. 2; 1882. - 30 dekemberi. - #273. - gv. 4;
72. uadgilo sulgrZeloba // erToba. - 1909. - #1. 4. adgilobrivi ambebi // Sroma. - 1883. - 26 maisi. -
- gv. 7-10; #20. - gv. 1;
73. deida sidonia: [gamouqveynebel roman `samZi- 5. axali ambebi // droeba. - 1883. - 8 maisi. - #85. -
maris~ nawili] // ganaTleba. - 1912. - #2. - [p. gv. 2-3; 20 maisi. - #93. - gv. 2; 8 ivnisi. - #106.
li-s xelmoweriT]; - gv. 2;
74. iakob svimonis-Ze gogebaSvili: pirveli naxe- 6. Sinauri qronika // droeba. - 1884. - 21 dekembe-
vari misi cxovreba-moRvaweobisa // nakaduli: ri. - #275. - gv. 1-2;
saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1912. 7. xizaniSvili, n. – a) polemikidam: (n. l. pasuxad,
- #9. - gv. 31-41; „droeba~ #142) // droeba. - 1884. - 11 ivlisi. -
75. gori // ganaTleba. - 1913. - #9. - gv. 709-710; #149. - gv. 1-3; b) samzRvari literaturuli
76. xerxi sjobia Ronesa...: uZRvni gansveneb. T-d brZolisa da erTi magaliTi Cvenis mwerlobi-
ivane givis-Zis amilaxvaris xsovnas // nakadu- dam // droeba. - 1884. - 24 ivnisi. - #136. - gv. 1-3;
li: saymawvilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 8. bibliografiuli cnoba // iveria. - 1886. - 10
1913. - #11. - gv. 6-19; ianvari. - #6. - gv. 3;
77. provincielis SeniSvnebi: (werili pirveli) 9. axali ambavi // iveria. - 1889. - 7 ivlisi. - #141.
[ambavi] // ganTiadi. - quTaisi, 1915. - #17. - gv. - gv. 2; 14 ivlisi. - #147. - gv. 1-3; 1893. - 11 Te-
20-21; bervali. - #29. - gv. 2-3;
78. sami Sauri // nakaduli: saymawvilo Jurnali 10. „Cven miviReT mesame da meoTxe wigni Toma kem-
felis Txzulebis: „mibaZva qristesi~...~ // ive-
mcirewlovanTaTvis. - 1915. - #4. - gv. 12-14;
ria. - 1890. - 30 noemberi. - #255. - gv. 1-2;
79. axirebuli SemTxveva: [mogoneba iakob goge-
11. dadiani, n. arCiluri Svid-Tavi: (saamdrovo
baSvilis mier seminariis atestatis akademiis
amicanebi) // iveria. - 1891. - 25 ivlisi. - #156.
mowmobis da sxva sabuTebis dawvis Sesaxeb] //
- gv. 2-3;
komunisturi aRzrdisaTvis. - 1940. - #10. - gv.
12. gori // iveria. - 1896. - 9 ianvari. - #5. - gv. 2; 13
78;
marti. - #58. - gv. 1;
80. axirebuli SemTxveva: mogonebidan [i. gogebaS-
13. nikoloz lomouri: [portreti] // saqarTve-
vilis Sesaxeb] // sabWoTa maswavlebeli: saiubi-
los kalendari. - 1896. - gv. 57; 1897. - gv. 20;
leo damateba. - 1940. - 27 oqtomberi. - #94;
14. saliteraturo mimoxilva: niko lomouris sa-
81. lomouris ucnobi werili i. gogebaSvilisadmi
beletristo moRvaweoba // moambe. - 1896. - #11,
// saxalxo ganaTleba. - 1951. - 27 ianvari.
gany. II. - gv. 99-112;
15. mTavrobis gankargulebani // iveria. - 1897. - 23
Targmna:
Tebervali. - #32. - gv. 2;
1. baironi. Silionis patimari: [poema] // mnaTobi. -
16. nik. lomouris axali moTxroba: („samZimari`) //
1872. - #4-5. - gv. 1-20;
cnobis furceli. - 1897. - 10 ianvari. - #80. - gv. 1;
2. barbie, ogiust. ismine, mona, moidrike saswra­
17. tfilisi // iveria. - 1903. - 9 Tebervali. - #33. -
foT Tavi...: [leqsi] // mnaTobi. - 1872. - #8-9. -
gv. 1;
gv. 47-48;
18. xaxanaSvili, al. qarTuli sityvierebis isto-
3. san-iago: ispaniuri motivebidam. VII. [leqsi]
ria: (uZvelesi droidgan me-XVIII sauk. gasu-
(rusuliT) // mnaTobi. - 1872. - #2. - gv. 56-57; lamde. - tf.: qSwkg saz-is gamocema #65, 1904.
4. erkman-Satriani. patiosani Zveli dro // droe­ - kani, 593, XIX gv.;
ba. - 1877. - 4 marti. - #25. - gv. 1-3; 6 marti. - 19. rcxilaZe, grigol (zangi). sityvakazmuli
#26. - gv. 1-3; mwerloba 1904 w.: [n. arboelis (lomouris) da
5. yinva da patara Segirdi: (leqsi) // wyaro: yrma­ sxvebis nawarmoebebis ganxilva] // cnobis fur­
TaTvis sakiTxavi wigni. - 1881. - #1. - gv. 65-67; celi. - 1905. - 11 ianvari. - #2723. - gv. 2-3;
6. SevCenko, taras. muSa-qali: (taras SevCenkos 20. tfilisis guberniis Tavad-aznaurTa kerZo
poema) // iveria. - 1881. - #5. - gv. 3-26; TaTbiri: [komisiis arCeva xalxis aRelvebis
7. Svili: [moTxroba] // nakaduli. - 1905. - #7. - gv. mizezis gamosarkvevad] // cnobis furceli. -
361-369. 1905. - 9 marti. - #2765. - gv. 2;

845
21. xizaniSvili, niko (cxinvaleli). cxinvali: 39. imedaSvili, ioseb (arimaTieli, ioseb). glex-
[sof. eredvSi damsjeli razmis Cayeneba; n. lo- Ta Wirisufali // Teatri da cxovreba. - 1915.
mouris uSedego Suamdgomloba glexebsa da - #17. - gv. 1-2;
Tavad-aznaurebs Soris] // cnobis furceli. - 40. kakabaZe, m. Zvirfas maswavleblis niko lomou-
1905. - 9 ivlisi. - #2857. - gv. 3; ris xsovnas // ganaTleba. - 1915. - #5-6. - gv. 415-
22. moskoveli i. q. gori: [b. d. meliqiSvilis, vaso 417;
xaxanaSvilis, Sio CitaZis, niko lomouris kan- 41. kasraZe, d. gardaicvala! // klde. - 1915. - #15. -
didatebad dasaxeleba] // Sroma. - 1906. - 5 maisi. gv. 2;
- #26. - gv. 3; 42. li. nikoc davkrZaleT!: [nekrologi] // Teatri
23. [namoraZe, giorgi] (namori). q. gori: [qalaqis da cxovreba. - 1915. - #18. - gv. 14-15;
TviTmmarTvelobis arCevnebi; niko lomouris, 43. lomouri (2) megobar-amxanagTa Soris: [foto]
kote elioziSvilis, Salva erisTavisa da sxv. // Teatri da cxovreba. - 1915. - #17. - gv. 3;
xmosnebad arCeva] // megobari. - 1906. - 4 noembe- 44. mirianaSvili, al. niko lomouri: [biografia]
ri. - #34. - gv. 3; // nakaduli: saymawvilo Jurnali mozrdilTa-
24. am samiode wlis winaT... // isari. - 1907. - #101. - Tvis. - 1915. - #4. - gv. 3-9. - Tan axlavs fotoebi;
gv. 4; 45. mwerali niko lomouri (avadmyofobis gamo):
25. redaqciam miiRo saymawvilo Jurnal „nakadu- [foto] // Teatri da cxovreba. - 1915. - #14. -
lis~... // isari. - 1907. - 7 ivlisi. - #146. - gv. 2; gv. Tavfurceli;
26. darCaSvili, lado. Sinauri mimoxilva // fari. - 46. mweral-maswavlebeli da sazogado moRvawe
quTaisi, 1908. - #2. - gv. 10-11; nikoloz iosebis Ze lomouri (1852-1915): [fo-
27. ekalaZe, ia. provinciis viTareba: cxinvalidan to] // Teatri da cxovreba. - 1915. - #17. - gv.
mowerili ambebi // amirani. - 1908. - 21 agvisto. 1 - Tavfurceli. - iqve warwera: gardaicvala
17 aprils. dakrZalaven dRes q. goris samebis
- #138. - gv. 3-4. - dasasruli;
eklesiaSi;
28. pressa akakis iubileze // droeba. - 1908. - 9 de-
47. mweral-maswavleblis niko lomouris garda-
kemberi. - #18. - gv. 3;
cvalebis gamo // Teatri da cxovreba. - 1915. -
29. saRamo ilia WavWavaZis saxsovrad // isari. -
#17. - gv. 16. - wvrili ambebi;
1908. - 17 ianvari. - #13. - gv. 3;
48. niko lomouri: (nekrologi) // ganaTleba. -
30. e. ninoSvilis xsovnis dRe // Cveni azri. - 1909.
1915. - #4. - gv. 322-324.. - teqsts darTuli aqvs
- 20 maisi. - #16. - gv. 3; #17. - gv. 2; #18. - gv. 4;
ori suraTi;
#19. - gv. 3;
49. niko lomouri: [portreti] // nakaduli: saymaw-
31. miiReba xelis mowera 1909 wlisaTvis sali-
vilo Jurnali mozrdilTaTvis. - 1915. - #4. -
teraturo samxatvro Jurnali „faskunji~... //
gv. 1;
Cveni saqme. - 1909. - 11 Tebervali. - #6. - gv. 4.
50. q. g. a. niko lomouri ojaxobiT s. arboSi: [fo-
- gancxadebani. - igive ix.: „Cveni saqme~, #9, gv.
to] // Teatri da cxovreba. - 1915. - #18. - gv. 5;
4; #14, gv. 4;
51. q. gorSi ibeWdeba... // klde. - 1915. - gv. 7;
32. bocvaZe, l. winasityvaoba // lomouri, niko.
52. q-miZe, S. niko lomouri // jejili. - 1915. - #4. -
ali: moTxroba niko lomourisa / avtoris su-
gv. 251-253;
raTiT da mokle biografiiT; [Sedgenili l.
53. yifSiZe, gr. niko lomouri // samSoblo. – qu-
bocvaZis mier]. - mesame gamocema. – Tb.: q.S. we-
Taisi, 1915. – 21 aprili. – #62;
ra-kiTxvis gamavrc. sazogadoebis gamocema
54. SiukaSvili, n. niko lomouris samaresTan: (si-
#102, 1913 (s. losaberiZis st.). - 64 gv.;
tyva dram. n. SiukaSvilis mier Tqmuli gorSi)
33. 26 aprili: kidev erTi Zvirfasi samare // Tea-
// Teatri da cxovreba. - 1915. - #18. - gv. 4-6;
tri da cxovreba. - 1915. - #17. - gv. 1; 55. WiWinaZe, z. nikoloz lomouri // Teatri da
34. axali ambebi // klde. - 1915. - #7. - gv. 15. - sxva cxovreba. - 1915. - #18. - gv. 11;
da sxva ambebi; 56. xomleli. niko lomouri // ganTiadi. - 1915. -
35. bocvaZe, l. nikoloz iosebis Ze lomouri: #9;
(mokle biografia) // ganaTleba. - 1915. - #4. - 57. imedaSvili, ioseb (i-Teli). gasuli weli:
gv. 324-326; (mokle mimoxilva) // Teatri da cxovreba. -
36. gabaSvili, ek. niko lomouri // klde. - 1915. - 1916. - #1. - gv. 12-14;
#16. - gv. 10; jejili. - 1915. - #4. - gv. 226-229; 58. g. l. niko lomouri // droSa. - 1929. - #16;
37. enuqiZe, nino. niko lomouris xsovnas // jeji- 59. zandukeli, m. n. lomouris Semoqmedebis so-
li. - 1915. - #5. - gv. 317-320; cialuri safuZvlebi // mnaTobi. - 1935. - #5;
38. i-li. akakis samoqalaqo panaSvidi // Teatri 60. m. g. mweral n. lomouris neStis gadasveneba:
da cxovreba. - 1915. - #11. - gv. 14. - qarTuli [goris qalaqis baRSi] // komunisti. - 1935. - 29
saxioba; oqtomberi. - #252. - gv. 4;

846
61. niko lomouris xsovnis saRamo: [gori] // komu- - 15 oqtomberi. - #126; b) xorcSesxmuli saxe:
nisti. - 1935. - 24 dekemberi. - #297. - gv. 4; er. qareliSvilis „niko lomouris~ gamo: [re-
62. radiani, S. niko lomouri: [werili] // komunis- cenzia] // saxalxo ganaTleba. - 1950. - 12 ianva-
ti. - 1935. - 12 dekemberi. - #287. - gv. 3; ri. - #2;
63. q. r. niko lorTqifaniZe. „qariSxalamde~: [re- 79. kldiaSvili, s. monografia niko lomourze: [e.
cenzia TxzulebaTa I tomis gamocemis gamo] // qareliSvilisa. recenzia] // literatura da xe-
komunisti. - 1935. - 15 dekemberi. - #289. - gv. 4; lovneba. - 1949. - 15 maisi. - #19;
64. abulaZe, savle. niko lomours: [leqsi] // komu- 80. Sengelaia, al. er. qareliSvili - „niko lomou-
nisturi ganaTleba. - 1936. - ivlisi. - #27. - gv. ri~ // sabWoTa afxazeTi. - soxumi, 1949. - 4 oq-
3; tomberi. - #195;
65. donaZe, k. niko lomouri: [Semoqmedebis 81. jayeli, s. kritika da bibliografia // komunis-
ganxilva] // komunisturi ganaTleba. - 1936. - ti. - 1949. - 17 ivlisi. - #141;
maisi. - #22. - gv. 3; 82. dumbaZe, n. gamoCenili demokrati mwerali: niko
66. natroSvili, g. niko lomouri: [gardacvale- lomouris gardacvalebis 35 wlisTavis gamo //
bidan 25 wlisTavis Sesrulebis gamo] // norCi sabWoTa aWara. - baTumi, 1950. - 30 aprili. - #88;
lenineli. - 1940. - 12 maisi. - #36; 83. maruaSvili, d. „pawia megobrebi~: [ra vikiTxoT]
67. niko lomouris avtobiografia // literatu- // norCi lenineli. - 1950. - 19 oqtomberi. - #42;
ris matiane. - 1940. - #1-2. - gv. 513-514; 84. maRlaferiZe, s. niko lomouri: gardacvale-
68. niko lomouri: gardacvalebidan 25 wlisTavi- bis 35 wlisTavis gamo // industriuli quTaisi.
saTvis // komunisti. - 1940. - 9 maisi. - #105; - quTaisi, 1950. - 30 aprili. - #84;
69. Cargiani, v. niko lomouri: [gardacvalebidan 85. gamoCenili qarTveli mwerali: (100 weli n.i.
25 wlisTavis gamo] // literaturuli saqar- lomouris dabadebidan. Cveni kalendari) //
Tvelo. - 1940. - 3 ivnisi. - #16; stalinuri lokomotivi. - 1952. - 1 marti;
70. Маградзе, А. Н. И. Ломоури: К 25-летию со дня 86. gamrekeli, q. „qali moxelsaqme unda iyos~: (mo-
смерти // Заря Востока. - 1940. - 12 мая. - #108; gonebani) // stalineli. - gori, 1952. - 2 marti;
71. asaTiani, l., kalandaZe, m. qajana: [sabavSvo ki- 87. gozaliSvili, S. n. lomouri da i. gogebaSvili
nofilmi] // axalgazrda komunisti. - 1941. - 23 // literatura da xelovneba. - 1952. - 28 marti;
marti. - #69; 88. TaTaraSvili, q. „orianis~ gamo daRvrili cre-
72. Зандукели, Мих. Ник. Иос. Ломоури (1852–1915) mlebi: (mogonebani) // stalineli. - gori, 1952.
// Очерки по истории грузинской литературы ХIХ - 2 marti;
века. - Тб., 1941. - Стр. 146-154; 89. TarxniSvili, e. Cveni sayvareli maswavlebeli:
73. guguSvili, v. niko lomouri: gardacvalebi- (mogonebani) // stalineli. - gori, 1952. - 2 mar-
dan 30 wlisTavis gamo // industriuli quTai- ti;
si. - quTaisi, 1945. - 28 aprili. - #84; 90. leoniZe, g. xalxis mesaidumle: [n. lomouri] //
74. caiSvili, s. niko lomouri: gardacvalebidan stalineli. - gori, 1952. - 1 aprili;
30 wlisTavi // axalgazrda komunisti. - 1945. - 91. maxarobliZe, S. – a) gamoCenili qarTveli mwe-
29 maisi. - #51; rali // stalineli. - gori, 1952. - 2 marti; b)
75. SuRliaSvili, d. – a) niko lomouri: [dabadebi- niko lomouri: (dabadebidan 100 wlisTavis ga-
dan 95 wlis Sesrulebis gamo] // saxalxo ganaT- mo) // socialisturi sofeli. - gori, 1952. - 25
leba. - 1947. - 6 marti

You might also like