You are on page 1of 93

იტალიური ენის

თვითმასწავლებელი
BUONGIORNO ITALIA!!!
ბონჯორნო იტალია!!!

თბილისი
„დელისი“
2019

0
გაკვეთილი 1

იტალიური ენის შესწავლა არც ისე რთული საქმეა, რადგან ქართულ ფონეტიკაში
არსებობს ყველა ბგერა, რომელიც გამოიყენება იტალიურ ენაში. შეიძლება ითქვას, რომ
იტალიურად სიტყვები გამოითქმება ისევე, როგორც იწერება. იტალიური სიტყვების
გამოთქმით ვარიანტებს ჩვენ შემოგთავაზებთ კვადრატულ ფრჩხილებში [...], ქართული
ასოების გამოყენებით.

C - იკითხება როგორც [კ], ხოლო ხმოვნების e და i-ს წინ [ჩ]. მაგალითად: cia [ჩა],
cio [ჩო], ciu [ჩუ], სადაც i არ იკითხება. ასოს გრაფიკული გამოსახულება (მაგალითად:
à), მიგვანიშნებს რომ, ეს ბგერა წარმოითქმება შედარებით ხანგრძლივად.

Casa [კაზა] - სახლი

Città [ჩიტტა] - ქალაქი

g - წარმოითქმება როგორც [გ], ხოლო ხმოვნების e და i-ს წინ [ჯ] მაგალითად: gia
[ჯა], gio [ჯო], giu [ჯუ], და ასე შემდეგ. სადაც i არ იკითხება.

Albergo [ალბერგო] - სასტუმრო

Giardino [ჯარდინო] - ბაღი

Gn – იკითხება როგორც [ნ], ოღონდ უფრო შერბილებული ფორმით.

S – წარმოითქმება როგორც [ს]

Signora [სინიორა] - ქალბატონი

Signore [სინიორე] - ბატონი

S – წარმოითქმება როგორც [ზ] როცა მოქცეულია ხმოვნებს შორის

Cosa [კოზა] - ნივთი

Casa [კაზა] - სახლი

Gli – იკითხება როგორც [ლი], ოღონდ ძალიან რბილად

Famiglia [ფამილია] - ოჯახი

Figlio [ფილიო] - შვილი (მამრობითი) ვაჟი

H – იტალიურ ენაში არასოდეს წარმოითქმება. იგი ზეგავლენას ახდენს c და g


წარმოთქმისას. მაგალითად: chi იკითხება როგორც [კი]

1
Chiesa [კიეზა] - ეკლესია

Macchina [მაკკინა] - მანქანა

წაიკითხეთ ახალი სიტყვები და ყურადღება მიაქციეთ მათ სწორ გამოთქმას:

Casa [კაზა] - სახლი

Città [ჩიტტა] - ქალაქი

Albergo [ალბერგო] - სასტუმრო

Giardino [ჯარდინო] - ბაღი

Signora [სინიორა] - ქალბატონი

Signore [სინიორე] - ბატონი

Famiglia [ფამილია] - ოჯახი

Figlio [ფილიო] - შვილი (მამრობითი), ვაჟიშვილი

Chiesa [კიეზა] - ეკლესია

Macchina [მაკკინა] - მანქანა

იტალიურ ენაში არსებით სახელებს გააჩნიათ მდედრობითი და მამრობითი


სქესის განმასხვავებელი არტიკლები:

Un – [უნ] განუსაზღვრელი არტიკლი, რომელიც ისმება მამრობითი სქესის


არსებითი სახელის წინ, მხოლობით რიცხვში. არტიკლი un ნიშნავს რომელიღაცას,
რომელიმეს. იმ არსებითი სახელების წინ, რომლებიც იწყება თანხმოვნებზე b, m, p, ეს
არტიკლი იკითხება, როგორც [უმ].

Una – [უნა] განუსაზღვრელი არტიკლი, რომელიც ისმება მდედრობითი სქესის


არსებითი სახელის წინ, მხოლობით რიცხვში: იგი ნიშნავს რომელიღაცას, რომელიმეს.
მაგალითად:

Una casa [უნა კაზა] - რომელიღაც სახლი

Un giardino [უნ ჯარდინო] - რომელიღაც ბაღი

2
იტალიურ ენაში გვხვდება ისეთი არსებითი სახელები, რომელთა სქესის
განსაზღვრა მხოლოდ არტიკლებით არის შესაძლებელი, ისინი ბოლოვდებიან ხმოვან e-
ზე.

გაკვეთილი 2
წინა გაკვეთილზე ჩვენ გავეცანით განუსაზღვრელ არტიკლებს, ახლა კი
შევისწავლოთ განსაზღვრული არტიკლები.

il – [ილ] განსაზღვრული არტიკლი, რომელიც ისმება მამრობითი სქესის


არსებითი სახელის წინ და ნიშნავს - იგი, ის.

la – [ლა] განსაზღვრული არტიკლი, რომელიც ისმება მდედრობითი სქესის


არსებითი სახელის წინ და ნიშნავს - იგი, ის.

განსაზღვრული არტიკლები გამოიყენება, როცა პირი ან საგანი, რომელზეც


ვსაუბრობთ ჩვენთვის უკვე ნაცნობია, ანუ გარკვეული წარმოდგენა გაგვაჩნია.
მაგალითად:

La casa [ლა კაზა] - ის სახლი

Il signore [ილ სინიორე] - ის ბატონი

La signora [ილ სინიორა] - ის ქალბატონი

იმ შემთხვევაში თუ არსებითი სახელი (სქესის განურჩევლად) მხოლობით


რიცხვში იწყება ხმოვანზე, მაშინ არტიკლი იღებს l’ ფორმას. მაგალითად: L’albergo
[ლალბერგო] ის სასტუმრო.

იმისათვის, რომ შევადგინოთ მარტივი წინადადებები, საჭიროა გავეცნოთ


რამოდენიმე სწორ ზმნას (განუსაზღვრელ დროში). მათი ძირითადი დამახასიათებელი
ნიშანია დაბოლოება - are.

Guardare [გუარდარე] - ყურება, თვალიერება, თვალთვალი

Amare [ამარე] - სიყვარული, მოწონება

Visitare [ვიზიტარე] - ვიზიტი, ყოფნა, მონახულება

Comprare [კომპრარე] - ყიდვა, შეძენა

3
უკვე ნაცნობი სიტყვებიდან შევეცადოთ შევადგინოთ წინადადებები:

Amare la famiglia [ამარე ლა ფამილია] - ამ ოჯახის სიყვარული

Visitare una Chiesa [ვიზიტარე ანუ კიეზა] - ეკლესიაში ვიზიტი, ყოფნა

Guardare il giardino [გუარდარე ილ ჯარდინო] - ამ ბაღის ყურება, მიხედვა

Comprare un albergo [კომპრარე უნ ალბერგო] - რომელღაც სასტუმროს ყიდვა

Visitare la città [ვიზიტარე ლა ჩიტტა] - ვიზიტი ამ ქალაქში

Amare una signora [ამარე უნა სინიორა] - რომელიღაც ქალბატონის სიყვარული

Comprare la casa [კომპრარე ლა კაზა] - ამ სახლის ყიდვა, შეძენა

Guardare il signore [გუარდარე ილ სინიორე] - ამ ბატონის ყურება

ახლა გავეცნოთ პირის ნაცვალსახელებს მხოლობით რიცხვში:

Io [იო] - მე

Tu [ტუ] - შენ

Lui [ლუი] - ის, იგი (მამრობითი)

Lei [ლეი] - ის, იგი (მდედრობითი)

შევადგინოთ წინადადებები პირის ნაცვალსახელების გამოყენებით:

Io guardo il figlio [იო გუარდო ილ ფილიო] - მე ვუყურებ ამ ვაჟიშვილს

Tu visiti una città [ტუ ვიზიტი უნა ჩიტტა] - შენ იმყოფები ერთერთ ქალაქში

Lei ama la signora [ლეი ამა ლა სინიორა] - მას უყვარს ეს ქალბატონი

Lui compra la casa [ლუი კომპრა ლა კაზა] - ის მამაკაცი ყიდულობს ამ სახლს

Io visito una Chiesa [იო ვიზიტო უნა კიეზა] - მე დავდივარ ეკლესიაში

Tu guardi l’albergo [ტუ გუარდი ლალბერგო] - შენ უყურებ ამ სასტუმროს

Io amo [იო ამო] - მე მიყვარს

4
იტალიურ ენაში პირის ნაცვალსახელები შეიძლება გამოტოვებული იქნეს, მაგრამ
აუცილებლად იგულისხმება. მაგალითად:

Compro la macchina [კომპრო ლა მაკკინა] – (მე) ვყიდულობ მანქანას

Visiti la città [ვიზიტი ლა ჩიტტა] – (შენ) ვიზიტით ხარ, იმყოფები ამ ქალაქში

გაკვეთილი 3
ამ გაკვეთილზე ჩვენ გავეცნობით ახალ სიტყვებს. წაიკითხეთ ისინი ხმამაღლა,
ყურადღება მიაქციეთ მათ გამოთქმას.

La mamma [ლა მამმა] - დედა

Il babbo [ილ ბაბბო] - მამა

S - უმეტეს შემთხვევაში იკითხება, როგორც [ს], მაგრამ ხმოვნებს შორის - [ზ],


მაგალითად: Casa, Chiesa

La scuola [ლა სკუოლა] - სკოლა

La discoteca [ლა დისკოტეკა] - დისკოტეკა

Lo studente [ლო სტუდენტე] - სტუდენტი

Sc – ხმოვანი e-ს წინ იკითხება, როგორც ხანგრძლივი [შ], i-ს წინ, როგორც
ჩვეულებრივი [შ], ხოლო დანარჩენ შემთხვევაში [სკ].

La scena [ლა შენა] - სცენა

Q - ასო შეესაბამება [კ]-ს

Il quaderno [ილ კუადერნო] - რვეული

L’acqua [ლ’აკვა] - წყალი

Z - ასო იკითხება, როგორც [ც] ან [ძ]

La lezione [ლა ლეციონე] - ლექცია

La zia [ლა ძია] - დეიდა

Lo zio [ლო ძიო] - ბიძა, ბიძია

5
წაიკითხეთ ახალი სიტყვები და ყურადღება მიაქციეთ მათ გამოთქმას:

La mamma [ლა მამმა] - დედა

Il babbo [ილ ბაბბო] - მამა

La scuola [ლა სკუოლა] - სკოლა

La discoteca [ლა დისკოტეკა] - დისკოტეკა

Lo studente [ლო სტუდენტე] - სტუდენტი

La scena [ლა შენა] - სცენა

Il quaderno [ილ კუადერნო] - რვეული

L’acqua [ლ’აკვა] - წყალი

La lezione [ლა ლეციონე] - ლექცია

La zia [ლა ძია] - დეიდა

Lo zio [ლო ძიო] - ბიძია, ბიძა, ძია

თუ მამრობითი სქესის არსებითი სახელი იწყება თანხმოვნებზე z ან s-ზე და მათ


შემდეგ მოყვება თანხმოვნები, მაშინ განსაზღვრული არტიკლი il გარდაიქმნება lo-დ,
ხოლო განუსაზღვრელი არტიკლი uno გარდაიქმნება un-ად. მაგალითად: lo zio და un
quaderno.

Guardi la zia [გუარდი ლა ძია] - შენ უყურებ ამ დეიდას

Lo studente ama la scuola [ლო სტუდენტე ამა ლა სკუოლა] - ამ სტუდენტს უყვარს


ეს სკოლა

Compro l’acqua [კომპრო ლაკკუა] - მე ვყიდულობ ამ წყალს

La zia visita uno zio [ლა ძია ვიზიტა უნო ძიო] - ეს დეიდა სტუმრობს ვიღაც ბიძიას

Tu compri un quaderno [ტუ კომპრი უნ კუადერნო] - შენ ყიდულობ რომელიღაც


რვეულს

Lei guarda la scena [ლეი გუარდა ლა შენა] - ის (მდედრ.) უყურებს ამ სცენას

Amo lo zio [ამო ლო ძიო] - მე მიყვარს ეს ბიძია

Lui visita una lezione [ლუი ვიზიტა უნა ლეციონე] - ის (მამრ.) ესწრება რომელიღაც
ლექციას.

6
გაკვეთილი 4
ახლა გავეცნოთ პირის ნაცვალსახელებს მრავლობით რიცხვში:

Noi [ნოი] - ჩვენ

Voi [ვოი] - თქვენ

Loro [ლორო] - ისინი

შევადგინოთ წინადადებები მათი გამოყენებით და ამასთანავე, ყურადღება


მივაქციოთ ჩვენთვის უკვე ნაცნობი ზმნების გარდაქმნას:

Noi guardiamo lo studente [ნოი გუარდიოამო ლო სტუდენტე] - ჩვენ ვუყურებთ იმ


სტუდენტს

Noi visitiamo una scuola [ნოი ვიზიტიამო უნა სკუოლა] - ჩვენ ვსტუმრობთ ხოლმე
რომელიღაც სკოლას

Noi compriamo un quaderno [ნოი კომპრიამო უნ კუადერნო] - ჩვენ ვყიდულობთ


რომელიღაც რვეულს

პირველი პირის მრავლობით რიცხვში ზმნას გააჩნია დაბოლოება - iamo [იამო]

Voi comprate l’acqua [ვოი კომპრატე ლ’აკვა] - თქვენ ყიდულობთ ამ წყალს

Voi visitate uno zio [ვოი ვიზიტატე უნო ძიო] - თქვენ სტუმრობთ ხოლმე ვიღაც
ბიძიას

Voi amate il giardino [ვოი ამატე ილ ჯარდინო] - თქვენ გიყვართ ეს ბაღი

მეორე პირის მრავლობით რიცხვში ზმნას გააჩნია დაბოლოება - ate [ატე]

Loro amano la scuola [ლორო ამანო ლა სკუოლა] - მათ უყვართ ეს სკოლა

Loro comprano una casa [ლორო კომპრანო უნა კაზა] - ისინი ყიდულობენ
რომელიღაც სახლს

Loro guardano lo zio [ლორო გუარდანო ლო ძიო] - ისინი უყურებენ ამ ბიძიას

მესამე პირის მრავლობით რიცხვში ზმნას გააჩნია დაბოლოება - ano [ანო]

7
როგორც მხოლობით, ასევე მრავლობით რიცხვში იტალიელები ხშირად არ
ხმარობენ პირის ნაცვალსახელებს, მაგრამ აუცილებლად გულისხმობენ. მაგალითად:

Compriamo un quaderno [კომპრიამო უნ კუადერნო] – (ჩვენ) ვყიდულობთ


რომელიღაც რვეულს

Guardate lo zio [გუარდატე ლო ძიო] – (თქვენ) უყურებთ ამ ბიძიას

Visitano la città [ვიზიტანო ლა ჩიტტა] – (ისინი) სტუმრობენ ამ ქალაქს

შეეცადეთ სწორად გადათარგმნოთ წინადადებები იტალიურად:

ა). ის (მამრ.) ყიდულობს (რომელიღაც) ავტომობილს

ბ). თქვენ გიყვართ (ეს) დეიდა

გ). შენ უყურებ (ამ) ბატონს

დ). ისინი უყურებენ (ამ) ბაღს

ე). ჩვენ გვიყვარს (ეს) ოჯახი

ვ). თქვენ სტუმრობთ ხოლმე (ამ) ბაღს

ზ). (ეს) დეიდა ყიდულობს (ამ) სახლს

შეასწორეთ ქვემოთ მოყვანილი წინადადებები, თუ ისინი შეცდომითაა


დაწერილი:

1). Voi amiamo la casa

2). Tu visiti la famiglia

3). Io guardo la mamma

4). Il studente compra una macchina

5). Lei compra un’albergo

6). Noi guardiamo la signora

7). Lui ama lo zio

8
გაკვეთილი 5
გავეცნოთ ახალ სიტყვებს:

Il ragazzo [ილ რაგაცცო] - ბიჭი

La ragazza [ლა რაგაცცა] - გოგონა

Lo spettacolo [ლო სპეტტაკოლო] - წარმოდგენა, სპექტაკლი

Il libro [ილ ლიბრო] - წიგნი

La figlia [ლა ფილია] - ქალიშვილი, (მდედრ.) შვილი

Il museo [ილ მუზეო] - მუზეუმი

L’autobus [ლაუტობუს] - ავტობუსი

Il biglietto [ილ ბილიეტტო] - ბილეთი

L’amico [ლამიკო] - ძმაკაცი, (მამრ.) მეგობარი

L’amica [ლამიკა] - დაქალი, (მდედრ.) მეგობარი

თუ თქვენ გინდათ, რომ არსებითი სახელი გადაიყვანოთ მრავლობით რიცხვში,


მაშინ არტიკლიც მრავლობით რიცხვში უნდა იყოს. მაგალითად:

I ragazzi [ი რაგაცცი] - ბიჭები

Gli amici [ლი ამიჩი] - ძმაკაცები

Gli studenti [ლი სტუდენტი] - სტუდენტები

Le ragazze [ლე რაგაცცე] - გოგონები

Le amiche [ლე ამიკე] - დაქალები

ძალიან ყურადღებით წაიკითხეთ შემდეგი წინადადებები და დააკვირდით


არსებითი სახელების დაბოლოებებს:

Lui compra la macchina [ლუი კომპრა ლა მაკკინა] - ის ყიდულობს მანქანას

Lui compra le machhine [ლუი კომპრა ლე მაკკინე] - ის ყიდულობს მანქანებს

Loro visitano il museo [ლორო ვიზიტანო ილ მუზეო] - ისინი სტუმრობენ მუზეუმს

Loro visitano i musei [ლორო ვიზიტანო ი მუზეი] - ისინი სტუმრობენ მუზეუმებს

Ami il giardino [ამი ილ ჯარდინო] - შენ გიყვარს ბაღი

9
Ami i giardini [ამი ი ჯარდინი] - შენ გიყვარს ბაღები

Guardo il signore [გუარდო ილ სინიორე] - მე ვუყურებ ბატონს

Guardo i signori [გუარდო ი სინიორი] - მე ვუყურებ ბატონებს

Amate la scuola [ამატე ლა სკუოლა] - თქვენ გიყვართ სკოლა

Amate le scuole [ამატე ლე სკუოლე] - თქვენ გიყვართ სკოლები

იტალიურ ენაში მდედრობითი სქესის არსებითი სახელები მრავლობით რიცხვში


ბოლოვდება e-ზე, ხოლო დანარჩენი i-ზე. არსებობს გამონაკლისებიც, რა დროსაც
არსებითი სახელები მრავლობით რიცხვში იცვლის ფორმას ან უცვლელი რჩება.
მაგალითად: le città, gli autobus ეს სიტყვები ფორმას არ იცვლის, მაგრამ მათ რიცხვზე
არტიკლი მიგვანიშნებს. არსებითი სახელი l’uomo [ლუომო] კაცი იღებს ფორმას gli
uomini [ლი უომინი].

ასევე არსებითი სახელები albergo და amica იღებენ ფორმას alberghi და amiche,


სადაც h გამოიყენება იმისათვის, რომ შენარჩუნებული იქნას ბგერები [გ] და [კ].

თქვენ უკვე საკმარისი ცოდნა გაგაჩნიათ იმისათვის, რომ გადათარგმნოთ


შემდეგი წინადადებები: (კავშირი „და“ იტალიურად არის e)

1). ძმაკაცები და დაქალები ვიზიტით იმყოფებიან ქალაქში

2). მარია ინახულებს ხოლმე (ვიღაც) დეიდას

3). ისინი უყურებენ სასტუმროს და ბაღს

4). ვაჟიშვილს უყვარს დედა და მამა

5). მე ვყიდულობ წიგნს და რვეულს

6). თქვენ უყურებთ იმ კაცებს

7). ბიჭები და გოგონები ათვალიერებენ ეკლესიას

8). (ვიღაც) ბატონი ყიდულობს მანქანას (ვიღაც) დეიდასთვის

(ვიღაცისთვის ანუ -თვის არის -per)

10
გაკვეთილი 6
ამ გაკვეთილზე გავეცნოთ რამოდენიმე ზედსართავ სახელს:

Piccolo [პიკკოლო] - პატარა

Vecchio [ვეკკიო] - მოხუცი, ბებერი, ხანდაზმული, ძველი

Giovane [ჯოვანე] - ახალგაზრდა

Gentile [ჯენტილე] - თავაზიანი, სასიამოვნო, ზრდილობიანი

წაიკითხეთ წინადადებები ახალი ზედსართავი სახელების გამოყენებით:

Il piccolo ragazzo ama la mamma [ილ პიკკოლო რაგაცცო ამა ლა მამმა] - პატარა
ბიჭს უყვარს დედა

Noi guardiamo un giovane uomo [ნოი გუარდიამო უნ ჯოვანე უომო] - ჩვენ


ვუყურებთ (ვიღაც) ახალგაზრდა კაცს

Un vecchio signore compra un biglietto per l’autobus [უნ ვეკიო სინიორე კომპრა უნ
ბილიეტტო პერ ლაუტობუს] - მოხუცი ბატონი ყიდულობს ავტობუსის ბილეთს

Un gentile amico visita la famiglia [უნ ჯენტილე ამიკო ვიზიტა ლა ფამილია] -


თავაზიანი მეგობარი (მამრ.) სტუმრობს ამ ოჯახს.

ახლა გავეცნოთ იგივე ზედსართავებს მდედრობით სქესში:

Piccola [პიკკოლა] - პატარა

Vecchia [ვეკკია] - მოხუცი, ბებერი, ხანდაზმული, ძველი

Giovane [ჯოვანე] - ახალგაზრდა

Gentile [ჯენტილე] - თავაზიანი, სასიამოვნო, ზრდილობიანი

შევადგინოთ წინადადებები მათი გამოყენებით:

La piccola Maria compra l’acqua [ლა პიკკოლა მარია კომპრა ლაკუა] - პატარა მარია
ყიდულობს წყალს

La vecchia signora ama il giardino [ლა ვეკკია სინიორა ამა ილ ჯარდინო] - მოხუც
ქალბატონს უყვარს ეს ბაღი

Una gentile ragazza visita il museo [უნა ჯენტილე რაგაცცა ვიზიტა ილ მუზეო] -
თავაზიანი გოგონა სტუმრობს მუზეუმს

11
La giovane zia guarda la casa [ლა ჯოვანე ძია გუარდა ლა კაზა] - ახალგაზრდა
დეიდა უყურებს, ათვალიერებს სახლს

თარგმნეთ იტალიურად შემდეგი წინადადებები:

ა). მე ვყიდულობ პატარა ავტომობილს

ბ). ისინი ათვალიერებენ რომელიღაც ძველ ეკლესიას

გ). ახალგაზრდა ბიჭს უყვარს გოგონა

დ). შენ სტუმრობ ხოლმე სასიამოვნო ოჯახს

ე). ახალგაზრდა ქალბატონი (donna) უყურებს სცენას

ვ). თქვენ სტუმრობთ ხოლმე თავაზიან ბიძიას

იტალიურ ენაში ზედსართავ სახელებს გააჩნიათ რიცხვი. მდედრობითი სქესის


ზედსართავ სახელებს, რომლებიც ბოლოვდებიან a-ზე მრავლობით რიცხვში ექნებათ
დაბოლოება - e, ხოლო ყველა დანარჩენი (იგულისხმება მამრობითი სქესიც)
ბოლოვდება -i-ზე. მაგალითად: i giovani zii [ი ჯოვანი ძიი] - ახალგაზრდა ბიძები.

I vecchi alberghi [ი ვეკკი ალბერგი] - ძველი სასტუმროები

I gentili studenti [ი ჯენტილი სტუდენტი] - თავაზიანი სტუდენტები

I piccoli autobus [ი პიკკოლი აუტობუს] - პატარა ავტობუსები

I vecchi amici [ი ვეკკი ამიჩი] - ძველი ძმაკაცები, ძველი მეგობრები

Le piccole ragazze [ლა პიკკოლე რაგაცცე] - პატარა გოგონები

Le vecchie zie [ლე ვეკკიე ძიე] - მოხუცი დეიდები

გაკვეთილი 7
ა). გადავთარგმნოთ ქართულად:

Visitiamo con Sofia una vecchia

I piccoli figli guardano la mamma e il babbo

Comprate un vecchio albergo con un piccholo giardino

Ami le giovani amiche e i giovani amici

Un gentile signore compra un biglietto per l’autobus

12
ბ). შემდეგ წინადადებებში ჩავსვათ ჩვენთვის ნაცნობი ზედსართავი სახელი

Guardo una …. signore e un …. signore

Loro comprano le …. case

Lo zio ama una …. donna

I …. uomini visitano un …. museo

Ami le …. amiche

გ). გადავთარგმნოთ იტალიურად

მარია ყიდულობს (რომელიღაც) წიგნს თავისი გოგონასთვის

ისინი ნახულობენ (ამ) ძველ ქალაქებს და (ამ) პატარა ეკლესიებს

(ამ) მოხუც ადამიანებს უყვართ (ეს) ძველი სახლები და (ეს) პატარა ბაღები ან
სკვერები

თქვენ უყურებთ (რომელიღაც) ახალგაზრდა სტუდენტს

(ეს) სასიამოვნო კაცი ყიდულობს (რომელიღაც) ძველ ავტომობილს

დ). შემდეგ წინადადებებში გავასწოროთ შეცდომები:

Il giovane signore compra il biglietto per la discoteca

Le ragazze gentile amano la mamma

Lo visitare la piccola citta

Guardate una vecchio albergo

Gli giovani studenti guardano le vecchie scuoli

13
გაკვეთილი 8
ეს გაკვეთილი დავიწყოთ ახალი სიტყვების გაცნობით:

Il professore [ილ პროფესორე] - პროფესორი

L’ingegnere [ლინჯენერე] - ინჟინერი

La penna [ლა პენნა] - ავტოკალამი, კალამი

La camera [ლა კამერა] - ოთახი

La cucina [ლა კუჩინა] - სამზარეულო

L’ufficio [ლუფფიჩო] - ოფისი

Il negozio [ილ ნეგოციო] - მაღაზია

L’impiegato [ლიმპიეგატო] - თანამშრომელი, მომსახურე, მშრომელი

Il mercato [ილ მერკატო] - ბაზარი, მარკეტი, სავაჭრო

Il bagno [ილ ბანიო] - აბაზანა, საპირფარეშო

დავსვათ კითხვები და გავცეთ სწორი პასუხები:

Chi è? [კი ე] - ვინ არის? (მხოლობით რიცხვში)

È Maria [ე მარია] – (ეს) მარიაა

È il professore [ე ილ პროფესორე] – (ეს) პროფესორია

È l’impiegato [ე ლიმპიეგატო] – (ეს) თანამშრომელია

Chi sono? [კი სონო] - ვინ არიან? (მრავლობით რიცხვში)

Sono Maria e Sofia [სონო მარია ე სოფია] – (ესენი) მარია და სოფია არიან

Sono gli ingeneri [სონო ლი ინჯენერი] – (ესენი) ინჟინრები არიან

Sono le ragazze [სონო ლე რაგაცცე] – (ესენი) გოგონები არიან

ამ შემთხვევაში იტალიურ ენაში სიტყვები „ეს“ და „ესენი“ არ იხმარება,


გამოტოვებულია და ამიტომაც ეს სიტყვები ჩავწერეთ ფრჩხილებში.

ამ მაგალითში გამოჩნდა ორი ახალი სიტყვა: Chi „ვინ“ და ზმნის ორი ფორმა essere
„ყოფნა,“ è „არის,“ „იმყოფება“ და sono „არიან“ „იმყოფებიან,“ „წარმოადგენენ.“

14
გადავთარგმნოთ იტალიურად შემდეგი წინადადებები:

ვინ არის ეს? (მხოლობითი რიცხვი) – Chi è [კი ე]

(ეს) დედაა - È la mamma [ე ლა მამმა]

(ეს) რომელიღაც ქალბატონია - È una signora [ე უნა სინიორა]

(ეს) პატარა ბიჭია - È un piccolo ragazzo [ე უნ პიკკოლო რაგაცცო]

ვინ არიან ესენი? (მრავლობითი რიცხვი) – Chi sono [კი სონო]

(ესენი) დაქალები არიან - Sono le amiche [სონო ლე ამიკე]

(ესენი) ვაჟიშვილები და ქალიშვილები არიან - Sono i figli e le figlie [სონო ი ფილი


ე ლე ფილიე]

(ესენი) პროფესორები და თანამშრომლები არიან - Sono i professori e gli impiegati


[სონო ი პროფესსორი ე ლი იმპიეგატი]

აქამდე ჩვენ კითხვებს ვსვამდით ადამიანებზე, ახლა დავსვათ კითხვები


საგნებზე:

Che cosa è [კე კოზა ე] - რა არის ეს? (მხოლობითი რიცხვი - è არის)

È un ufficio [ე უნ უფფიჩო] – (ეს) არის (რომელიღაც) ოფისი, (ეს) ოფისია.

È la penna [ე ლა პენნა] – (ეს) არის ავტოკალამი, (ეს) კალამია.

È il bagno [ე ილ ბანიო] – (ეს) არის აბაზანა, (ეს) აბაზანაა

Che cosa sono [კე კოზა სონო] - ესენი რეებია? (მრავლობითი რიცხვი - sono არიან)

Sono le camere [სონო ლე კამერე] – (ესენი) ოთახებია

Sono gli autobus [სონო ლი აუტობუს] – (ესენი) ავტობუსებია

Sono i biglietti [სონო ი ბილიეტტი] – (ესენი) ბილეთებია

დავიმახსოვროთ, რომ იტალიურ ენაში კითხვა ვინ? და რა? განსხვავებულად


დაისმის მრავლობით რიცხვში, კერძოდ მხოლობით რიცხვში Chi è? და Che cosa è? და
მრავლობით რიცხვში Chi sono? და Che cosa sono?.

15
ვთარგმნოთ იტალიურად:

რა არიან ესენი? (მრავლობითი რიცხვი) Che cosa sono? [კე კოზა სონო]

(ესენი) ოთახები, სამზარეულო და სააბაზანოა Sono le camera, la cucina e il bagno


[სონო ლე კამერე, ლა კუჩინა ე ილ ბანიო]

(ესენი) წიგნები, რვეულები და ავტოკალმებია Sono i libri, i quaderni e le penne


[სონო ი ლიბრი, ი კუადერნი ე ლე პენნე]

(ესენი) ოფისებია. Sono gli uffici [სონო ლი უფფიჩი]

რა არის ეს? (მხოლობითი რიცხვი) Che cosa è? [კე კოზა ე]

(ეს) (რომელიღაც) ბაზარია È un mercato [ე უნ მერკატო]

(ეს) (რომელიღაც) მაღაზიაა È un negozio [ე უნ ნეგოციო]

ვინ არიან? (მრავლობითი რიცხვი) Chi sono? [კი სონო]

(ესენი) პროფესორ-მასწავლებლები არიან Sono i professori [სონო ი პროფესსორი]

(ესენი) მომსახურე-თანამშრომლები არიან Sono gli impiegati [სონო ლი იმპიეგატი]

ვინ არის? (მხოლობითი რიცხვი) Chi è? [კი ე]

(ეს) (რომელიღაც) სტუდენტია È uno studente [ე უნო სტუდენტე]

(ეს) ინჟინერია È l’ingegnere [ე ლინჯენერე].

გაკვეთილი 9
უკვე ვიცით კითხვის დასმა: ვინ? და რა?. ახლა კი დავსვათ კითხვა - როგორი?
(მამრობითი და დედრობითი სქესი)

Come è la camera? [კომე ე ლა კამერა] - როგორი ოთახია?

La camera è piccola [ლა კამერა ე პიკკოლა] - პატარა ოთახია

Come è il professore? [კომე ე ილ პროფესსორე] - როგორი პროფესორია?

Il professore è gentile [ილ პროფესსორე ე ჯენტილე] - თავაზიანი პროფესორია

Come sono le cucine? [კომე სონო ლე კუჩინე] - როგორი სამზარეულოებია?

Le cucine sono vecchie [ლე კუჩინე სონო ვეკკიე] - ძველი სამზარეულოებია

16
Come sono gli impiegati? [კომე სონო ლი იმპიეგატი] - როგორი თამანშრომლები
არიან?

Gli impiegati sono giovani [ლი იმპიეგატი სონო ჯოვანი] - ახალგაზრდა


თანამშრომლები არიან

Com’è il mercato? [კომე ილ მერკატო] - როგორი ბაზარია?

Il mercato è piccolo [ილ მერკატო ე პიკკოლო] - პატარა ბაზარია

Come sono gli amici? [კომე სონო ლი ამიჩი] - როგორი მეგობრები არიან?

Gli amici sono gentili e giovani [ლი ამიჩი სონო ჯენტილი ე ჯოვანი] - თავაზიანი
და ახალგაზრდა მეგობრები არიან

Com’è la città? [კომე ლა ჩიტტა] - როგორი ქალაქია?

La città è vecchia [ლა ჩიტტა ე ვეკკია] - ქალაქი ძველია

მიაქციეთ ყურადღება com’è ნაცვლად come è არის ორი სიტყვის შერწყმა ერთში.
ეს აისახება გამოთქმაზე. ამასთან აქცენტი უნდა გაკეთდეს (გაგრძელდეს) ე-ზე. ესე იგი
გამოვთქვათ [კომე] და არა [კომე ე]. com’è ხშირად იხმარება სალაპარაკო ენაში.

ახლა განვიხილოთ კითხვები, რომლებიც იწყება სიტყვით ეს...?

È un uomo? [ე უნ უომო] - ეს კაცია?

Si, è un uomo [სი, ე უნ უომო] - დიახ, ეს კაცია

No, non è un uomo [ნო, ნონ ე უნ უომო] - არა, ეს კაცი არ არის

Sono le donne? [სონო ლე დონნე] - ესენი ქალები არიან?

Si, sono le donne [სი, სონო ლე დონნე] - დიახ, ესენი ქალები არიან

No, non sono le donne, sono le ragazze [ნო, ნონ სონო ლე დონნე, სონო ლე რაგაცცე]
- არა, ესენი ქალები არ არიან, ესენი გოგონები არიან

È il negozio? [ე ილ ნეგოციო] - ეს მაღაზიაა?

Si, è il negozio, è il mercato [სი, ე ილ ნეგოციო, ე ილ მერკატო] - დიახ, ეს მაღაზიაა,


ეს ბაზარია

Sono i libri? [სონო ი ლიბრი] - ესენი წიგნებია?

Si, sono i libri [სი, სონო ი ლიბრი] - დიახ, ესენი წიგნებია

17
No, non sono i libri, sono i quaderni [ნო, ნონ სონო ი ლიბრი, სონო ი კუადერნი] -
არა, ესენი არაა წიგნები, ესენი რვეულებია.

როგორც შევამჩნიეთ იტალიურ ენაში კითხვითი წინადადება არაფრით არ


განსხვავდება თხრობითისგან. როგორ განარჩიოთ ისინი? კითხვითი წინადადების
ბოლოს წერის დროს იწერება კითხვის ნიშანი, ხოლო საუბრისას ვსარგებლობთ
განსაკუთრებული ინტონაციით (როგორც ქართულ ენაში).

ახლა წავიკითხოთ შემდეგი კითხვა-პასუხი და მივაქციოთ ყურადღება


ქვემდებარის და შემასმენელის ადგილს წინადადებაში.

È gentile l’ingegnere? [ე ჯენტილე ლინჯენერე] - არის თავაზიანი ინჟინერი?

No, l’ingegnere non è gentile [ნო, ლინჯენერე ნონ ე ჯენტილე] - არა, ინჟინერი არ
არის თავაზიანი

Gli impiegati sono giovani? [ლი იმპიეგატი სონო ჯოვანი] - თანამშრომლები


ახალგაზრდები არიან?

Si, gli impiegati sono giovani [სი, ლი იმპიეგატი სონო ჯოვანი] - დიახ,
თანამშრომლები ახალგაზრდები არიან

È una, citta vecchia? [ე უნა ჩიტტა ვეკკია] - ქალაქი ძველია?

No, non è una citta vecchia [ნო, ნონ ე უნა ჩიტტა ვეკკია] - არა, ქალაქი არაა ძველი

Sono piccoli i ragazzi? [სონო პიკკოლი ი რაგაცცი] - პატარა ბიჭები არიან?

Si, i ragazzi sono piccoli [სი, ი რაგაცცი სონო პიკოლი] - დიახ, ბიჭები პატარები
არიან.

იტალიურ ენაში კითხვითი წინადადებები შეგვიძლია ასევე ვაწარმოოთ


სიტყვების პირიქით გადალაგებით, ესე იგი შემასმენელი დავსვათ ქვემდებარის წინ.

დადებითი პასუხი იტალიურ ენაში არის si, ხოლო უარყოფითი no. სიტყვა no
უარყოფს ყველა წინადადებას და არ არის საკმარისი ყველა პასუხისთვის. თუ ჩვენ
გვინდა მივცეთ შექცეული პასუხი, მაშინ ვიყენებთ ორმაგ უარყოფას, ესე იგი გარდა no
ვიყენებთ მეორე უარყოფის ფორმას non, რომელიც ყოველთვის წინ უსწრებს ზმნას.

გავაკეთოთ სავარჯიშოები:

Sono gentili I figli? [სონო ჯენტილი ი ფილი] - თავაზიანი ბავშვები არიან?

Si, I figli sono gentili [სი, ი ფილი სონო ჯენტილი] - დიახ, ბავშვები თავაზიანები
არიან

18
È vecchia la mamma? [ე ვეკკია ლა მამმა] - დედა მოხუცია?

No, la mamma non è vecchia, è giovane [ნო, ლა მამმა ნონ ე ვეკკია, ე ჯოვანე] - არა,
დედა არ არის მოხუცი, დედა ახალგაზრდაა

È piccolo il negozio? [ე პიკკოლო ილ ნეგოციო] - მაღაზია პატარაა?

Si, il negozio è piccolo [სი, ილ ნეგოციო ე პიკკოლო] - დიახ, მაღაზია პატარაა

Chi è giovane? [კი ე ჯოვანე] - ვინ არის ახალგაზრდა?

Maria e Sofia sono giovani [მარია ე სოფია სონო ჯოვანი] - მარია და სოფია
ახალგაზრდები არიან

Sono gentili gli impiegati? [სონო ჯენტილი ლი იმპიეგატი] - თანამშრომლები


თავაზიანები არიან?

No, gli impiegati non sono gentili [ნო, ლი იმპიეგატი ნონ სონო ჯენტილი] - არა,
თანამშრომლები არა არიან თავაზიანები

Sono piccoli i ragazzi? [სონო პიკკოლი ი პაგაცცი] - ბიჭები პატარები არიან?

Si, i ragazzi sono piccoli [სი, ი რაგაცცი სონო პიკკოლი] - დიახ, ბიჭები პატარები
არიან

Lei è piccola? [ლეი ე პიკკოლა] - ის პატარაა?

Si, lei è piccola [სი, ლეი ე პიკკოლა] - დიახ, ის პატარაა

გაკვეთილი 10
ეს გაკვეთილი დავიწყოთ ახალი სიტყვების გაცნობით:

Il vino [ილ ვინო] - ღვინო

Il vestito [ილ ვესტიტო] - კაბა, ტანსაცმელი, სამოსელი

La lana [ლა ლანა] - შალი

Il chilo [ილ კილო] - კილოგრამი

Il cotone [ილ კოტონე] - ბამბა

La bottiglia [ლა ბოტილია] - ბოთლი

Il legno [ილ ლენიო] - ხე, მორი, მერქანი

19
La tavola [ლა ტავოლა] - მაგიდა

Il pomodoro [ილ პომოდორო] - პომიდორი

Roma [რომა] - რომი

Tbilissi [ტბილისი] - თბილისი

Mosca [მოსკა] - მოსკოვი

დავაკვირდეთ ახალი სიტყვების გამოყენებას როგორც თხრობით ასევე კითხვით


წინადადებებში.

Che cosa comprano gli studenti? [კე კოზა კომპრანო ლი სტუდენტი] - რას
ყიდულობენ სტუდენტები?

Gli studenti comprano una bottiglia di vino [ლი სტუდენტი კომპრანო უნა ბოტილია
დი ვინო] - სტუდენტები ყიდულობენ ბოთლ ღვინოს

Chi guarda il vestito di lana? [კი გუარდა ილ ვესტიტო დი ლანა] - ვინ (უყურებს)
ათვალიერებს შალის კაბას?

Le donne guardano il vestito di lana [ლე დონნე გუარდანო ილ ვესტიტო დი ლანა] -


ქალები ათვალიერებენ შალის კაბას

Di che cosa è la tavola? [დი კე კოზა ე ლა ტავოლა] - რისგან არის დამზადებული


მაგიდა?

La tavola è di legno [ლა ტავოლა ე დი ლენიო] - მაგიდა დამზადებულია ხისგან

Chi sono Anna e Sofia? [კი სონო ანნა ე სოფია] - ვინ არიან (რას წარმოადგენენ) ანნა
და სოფია?

Anna e Sofia sono le zie di Maria [ანნა ე სოფია სონო ლე ძიე დი მარია] ანნა და სოფია
მარიას დეიდები არიან.

ამ სავარჯიშოში გამოჩნდა ახალი, პატარა მაგრამ მნიშვნელოვანი თანდებული di.


როგორც ჩანს მოცემული მაგალითებიდან ის ასრულებს მრავალ სხვადასხვა ფუნქციას,
ის გამოიყენება თუ აუცილებელია.

20
1). ავღწეროთ მასალა (როცა რაღაც დამზადებულია რაღაცისგან), მაგალითად:

È (/ sono) di legno - არის (/ წარმოადგენენ) ხისგან

È (/ sono) di cotone - არის (/ წარმოადგენენ) ბამბისგან

È (/ sono) di lana - არის (/ წარმოადგენენ) შალისგან

2). ვთქვათ რაოდენობაზე (რამე) მაგალითად:

Un chilo di pomodori [უნ კილო დი პომოდორი] - კილოგრამი პომიდორი

Una bottiglia di vino [უნა ბოტტილია დი ვინო] - ბოთლი ღვინო

Una bottiglia d’acqua [უნა ბოტტილია დ’აკვა] - ბოთლი წყალი

3). ვაწარმოოთ ნათესაობით ბრუნვაში (რომელიც პასუხობს კითხვებს ვისი?


რისი?) მაგალითად:

Professore di Maria [პროფესსორე დი მარია] - მარიას მასწავლებელი

Figlio di Anna [ფილიო დი ანნა] - ანნას ვაჟიშვილი

Zio di Sofia [ძიო დი სოფია] - სოფიას ბიძა

კიდევ გავეცნოთ წინადადებებს თანდებული di-ს გამოყენებით:

Un piccolo ragazzo compra un chilo di pomodori [უნ პიკკოლო რაგაცცო კომპრა უნ


კილო დი პომოდორი] - პატარა ბიჭი ყიდულობს კილოგრამ პომიდორს

La mamma di Anna è gentile [ლა მამმა დი ანნა ე ჯენტილე] - ანას დედა თავაზიანია

I professori di Maria e di Sofia sono giovani [ი პრიფესსორი დი მარია ე დი სოფია


სონო ჯოვანი] - მარიას და სოფიას მასწავლებლები ახალგაზრდები არიან

Chi è Marco? [კი ე მარკო] - ვინ არის [რას წარმოადგენს] მარკო?

Marco è ingegnere [მარკო ე ინჯენერე] - მარკო ინჟინერია

Gli amici comprano una bottiglia d’acqua [ლი ამიჩი კომპრანო უნა ბოტტილია
დ’აკვა] - მეგობრები ყიდულობენ ბოთლ წყალს

21
Di che cosa è il vestito? [დი კე კოზა ე ილ ვესტიტო] - რისგან არის დამზადებული
კაბა, ტანსაცმელი, სამოსელი.

Il vestito è di cotone [ილ ვესტიტო ე დი კოტონე] - კაბა, ტანსაცმელი, სამოსი


ბამბისაა.

È vecchio il babbo di Cristina? [ე ვეკკიო ილ ბაბბო დი კრისტინა] - ქრისტინეს მამა


ხანდაზმული, მოხუცია?

No, il babbo di Cristina non è vecchio, è giovane [ნო, ილ ბაბბო დი კრისტინა ნონ ე
ვეკკიო, ე ჯოვანე] - არა, ქრისტინეს მამა მოხუცი, ხანდაზმული არაა, ის ახალგაზრდაა.

ალბათ თქვენ მიაქციეთ ყურადღება კითხვებს: Chi è...? ვინ არის (ვის
წარმოადგენს) ...? და di che cosa è ...? რისგან არის (დამზადებული) ....? როდესაც
ვპასუხობთ პირველ შემთხვევაში, არ ვხმარობთ არტიკლს არსებითი სახელის წინ,
რომელიც ასახავს პროფესიას, ამ დროს ჩვენ ვამბობთ: è ingegnere, è studente, è professore,
è impiegato. მეორე შემთხვევაში კი არტიკლს ყოველთვის ვტოვებთ.

გაკვეთილი 11
დავიწყოთ ერთ-ერთი მთავარი ზმნის წარმოების შესწავლა: essere - ყოფნა. ჩვენ
უკვე გავეცანით მის ორ ფორმას è - არის, წარმოადგენს და sono - არიან, წარმოადგენენ.
დადგა დრო გავეცნოთ დანარჩენებსაც.

Essere - არასწორი ზმნაა ამიტომ ყველა მისი ფორმა უნდა შევისწავლოთ


ზეპირად.

მხოლობითი რიცხვი:

1. Io sono [იო სონო] - მე ვარ


2. Tu sei [ტუ სეი] - შენ ხარ
3. Lui è [ლუი ე] - ის არის (მამრ.)
4. Lei è [ლეი ე] - ის არის (მდედრ.)

თავაზიანი (თქვენობითი) ფორმა - Lei è [ლეი ე] - თქვენ ხართ, ბრძაბდებით

მრავლობითი რიცხვი:

1. Noi siamo [ნოი სიამო] - ჩვენ ვართ


2. Voi siete [ვოი სიეტე] - თქვენ ხართ
3. Loro sono [ლორო სონო] - ისინი არიან

თავაზიანი (თქვენობითი) ფორმა - Loro sono [ლორო სონო] - ბატონები არიან.

22
არ არის შეცდომა იმაში, რომ ნაცვალსახელი lei და loro მოცემულია ორჯერ
პატარა განსხვავებებით. ერთ შემთხვევაში იწერება პატარა ასოთი წინადადებაში, ხოლო
მეორე შემთხვევაში დიდი ასოთი. Lei თავაზიანი ფორმაა ქართულის ანალოგიური -
თქვენ. ის გამოიყენება როგორც ქალის ისე მამაკაცისადმი მიმართვისას, ხოლო loro
თავაზიანი ფორმაა, როცა მივმართავთ რამდენიმე პიროვნებას.

ვივარჯიშოთ აღნიშნული ფორმების გამოყენებაზე:

Io sono di Tbilissi, e tu? [იო სონო დი ტბილისი, ე ტუ] - მე ვარ თბილისიდან, შენ?

Io sono di Roma ma amo Tbilissi [იო სონო დი რომა მა ამო ტბილისი] - მე რომიდან
ვარ, მაგრამ თბილისი მიყვარს.

Sei ingegnere? [სეი ინჯენერე] - შენ ინჟინერი ხარ?

No, non sono ingegnere, sono impiegato [ნო, ნონ სონო ინჯენერე, სონო იმპიეგატო]
- არა, მე არ ვარ ინჟინერი, მე თანამშრომელი ვარ.

Siete vecchi? [სიეტე ვეკკი] - თქვენ მოხუცები (ხანდაზმულები) ხართ?

No, siamo giovani [ნო, სიამო ჯოვანი] - არა, ჩვენ ახალგაზრდები ვართ.

Lei è gentile, signora [ლეი ე ჯენტილე, სინიორა] - თქვენ თავაზიანი ქალბატონი


ბრძანდებით

Lei non è vecchio, signore [ლეი ნონ ე ვეკკიო, სინიორე] - თქვენ არ ხართ
ხანდაზმული ბატონი.

Come sei? Sono piccola [კომე სეი? სონო პიკკოლა] - როგორი ხარ შენ? მე პატარა ვარ
(მდედრ.)

Come siete? Siamo giovani [კომე სიეტე? სიამო ჯიოვანი] როგორები ხართ თქვენ?
ჩვენ ახალგაზრდები ვართ

Come è Lei? [კომე ე ლეი] - როგორი ხართ თქვენ? (თავაზიანი ფორმა)

Sono vecchio ma gentile [სონო ვეკიო მა ჯენტილე] - მე ხანდაზმული, მოხუცი ვარ


მაგრამ თავაზიანი.

ამ გაკვეთილში გამოჩნდა კიდევ ერთი ახალი კავშირი ma [მა] - მაგრამ, რომელიც


ხშირად გვხვდება წინადადებებში, ერთ-ერთ წინადადებაში თქვენ შეხვდით კავშირის
e-ს ახალ მნიშვნელობას, რომელიც ამ შემთხვევაში აღნიშნავს ma-ს, (მე..., შენ? მე... და
შენ? მე... მაგრამ შენ?)

23
ვნახოთ, როგორ დაისმება კითხვა თხრობით წინადადებებზე:

რომი არ არის პატარა ქალაქი - Roma non è una città piccola [რომა ნონ ე უნა ჩიტტა
პიკკოლა]

როგორია რომი? - Come è (com’è) Roma? [კომე ე (კომე) რომა]

თქვენ ახალგაზრდები და თავაზიანები ხართ - Voi siete giovani e gentili [ვოი სიეტე
ჯოვანი ე ჯენტილი]

როგორები ხართ თქვენ? – Come siete (voi)? [კომე სიეტე (ვოი)]

ანა და სოფია ინჟინრები არიან - Anna e Sofia sono ingegneri [ანა ე სოფია სონო
ინჯენერი]

რას წარმოადგენენ ანა და სოფია? – Chi sono Anna e Sofia? [კი სონო ანა ე სოფია]

მამა ყიდულობს ბოთლ ღვინოს, ხოლო დედა ბოთლ წყალს - Il babbo compra una
bottiglia di vino e la mamma compra una bottiglia d’acqua [ილ ბაბბო კომპრა უნა ბოტტილია
დი ვინო ე ლა მამმა კომპრა უნა ბოტტილია დ’აკვა]

რას ყიდულობენ დედა და მამა? – Che cosa comprano la mamma e il babbo? [კე კოზა
კომპრანო ლა მამმა ე ილ ბაბბო]

კაბები შალის და ბამბისაა - I vestiti sono di lana e di cotone [ი ვესტიტი სონო დი


ლანა ე დი კოტონე]

რისგან არის (დამზადებული) კაბები? – Di che cosa sono i vestiti? [დი კე კოზა სონო
ი ვესტიტი]

ასე რომ არსებობს მრავალი საშუალება დავსვათ კითხვა, მაგალითად:

La tavola è di legno [ლა ტავოლა ე დი ლენიო] - მაგიდა ხისაა.

Di che cosa è la tavola? [დი კე კოზა ე ლა ტავოლა] - რისგანაა (ნაკეთი) მაგიდა?

È di legno la tavola? [ე დი ლენიო ლა ტავოლა] - მაგიდა ხისაა?

Come è la tavola? [კომე ე ლა ტავოლა] - როგორია მაგიდა?

ვივარჯიშოთ კითხვითი წინადადებების შედგენაში:

როგორია სააბაზანო და სამზარეულო? – Come sono il bagno e la cucina [კომე სონო


ილ ბანიო ე ლა კუჩინა]

24
სააბაზანო და სამზარეულო პატარაა - Il bagno e la cucina sono piccoli [ილ ბანიო ე
ლა კუჩინა სონო პიკკოლი]

ვისია ეს სახლი? - Di chi è la casa? [დი კი ე ლა კაზა]

ეს სოფიას სახლია - La casa è di Sofia [ლა კაზა ე დი სოფია]

თქვენ თავაზიანი ქალბატონი ხართ? – Lei è gentile signora? [ლეი ე ჯენტილე


სინიორა]

ვინ ხარ შენ? – Chi sei? [კი სეი]

მე მშრომელი ვარ - Sono impiegato [სონო იმპიეგატო]

რისგან არის (დამზადებული) ტანსაცმელი? – Di che cosa è il vestito? [დი კე კოზა


ე ილ ვესტიტო]

ტანსაცმელი ბამბისაა - Il vestito è di cotone [ილ ვესტიტო ე დი კოტონე]

თქვენ სტუდენტებთან ხართ? - Siete con gli studenti? [სიეტე კონ ლი სტუდენტი]

არა ჩვენ სტუდენტებთან ერთად არ ვართ, ჩვენ მეგობრებთან ვართ - No, non siamo
con gli studenti, siamo com gli amici. [ნო, ნონ სიამო კონ ლი სტუდენტი, სიამო კონ ლი
ამიჩი].

გაკვეთილი 12
ვიწყებთ გაკვეთილს ახალი სიტყვებით:

Buongiorno! [ბუონჯორნო] - გამარჯობა

La montagna [ლა მონტანია] - მთა, მთები

Il teatro [ილ ტეატრო] - თეატრი

La Polonia [ლა პოლონია] - პოლონეთი

L’Italia [ლ’იტალია] - იტალია

L’Europa [ლ’ეუროპა] - ევროპა

La Georgia [ლა ჯორჯა] - საქართველო

La Francia [ლა ფრანჩა] - საფრანგეთი

Il centro [ილ ჩენტრო] - ცენტრი, წერტი

25
Dove [დოვე] - სად, საით

La biblioteca [ლა ბიბლიოტეკა] - ბიბლიოთეკა

Ciao! [ჩაო] - ჩაო! გაუ! (გამოიყენება მისალმებისას და დამშვიდობებისასაც)

Arriverderci! [არრივედერჩი] - ნახვამდის!

სანამ ჩვენ შევძლებთ გამოვიყენოთ ახალი სიტყვები წინადადებებში, ჩვენ უნდა


გავეცნოთ ორ ახალ თანდებულს. თანდებულები a და in ორივე გამოიყენება
ადგილმდებარეობის აღსანიშნად სადაც ვიმყოფებით. მაგალითად ოფისში, იტალიაში
და ასე შემდეგ.

Siamo a casa, e tu? [სიამო ა კაზა, ე ტუ] - ჩვენ სახლში ვარ, შენ?

Io sono in ufficio [იო სონო ინ უფფიჩო] - მე ოფისში ვარ

Lei è in Francia? [ლეი ე ინ ფრანჩა] - თქვენ საფრანგეთში ბრძანდებით?

No, sono in Polonia [ნო, სონო ინ პოლონია] - არა, მე პოლონეთში ვარ

Loro sono in Europa? [ლორო სონო ინ ეუროპა] - ისინი ევროპაში არიან?

Si, sono in Europa [სი, სონო ინ ეუროპა] - დიახ, ისინი ევროპაში არიან

Sei in cucina? [სეი ინ კუჩინა] - შენ სამზარეულოში ხარ?

No, sono in bagno [ნო, სონო ინ ბანიო] - არა, მე სააბაზანოში ვარ

Siete in montagna? [სიეტე ინ მონტანია] - თქვენ მთაში ხართ?

No, siamo a Roma [ნო, სიამო ა რომა] - არა, ჩვენ რომში ვართ

Lui è in scuola? [ლუი ე ინ სკუოლა] - ის (მამრ.) სკოლაშია?

No, lui è in città [ნო, ლუი ე ინ ჩიტტა] - არა, ის (მამრ.) ქალაქშია.

თანდებული a გამოიყენება იმ შემთხვევაში, როცა ადგილს რომელზეც ჩვენ


ვსაუბრობთ წარმოადგენს ქალაქს, (რომლის დასახელებაც გამოიყენება არტიკლის
გარეშე), მაშინ, როცა თანდებული in გამოიყენება იმ შემთხვევაში, როცა საუბარია
ქვეყნის დასახელებაზე (ასევე არტიკლის გარეშე). ჩვენ ვამბობთ: a Roma, a Mosca, a
Tbilissi, მაგრამ in Italia, in Polonia, in Geogia და ასე შემდეგ.

26
გავეცნოთ კითხვებს, რომლებიც იწყება სიტყვებით: სად, საით? Dove?

Dove sono i figli? [დოვე სონო ი ფილი] - სად არიან ვაჟიშვილები?

I figli sono in Italia [ი ფილი სონო ინ იტალია] - ვაჟიშვილები იტალიაში არიან.

Dove sei? [დოვე სეი] - სად ხარ შენ?

Sono in scuola [სონო ინ სკუოლა] - მე სკოლაში ვარ.

Dove è lei, signora? [დოვე ე ლეი, სინიორა] - სად ხართ, ქალბატონო?

Sono in montagna [სონო ინ მონტანია] - მე მთაში ვარ.

Dove sono Loro, signori? [დოვე სონო ლორო, სინიორი] - სად ხართ, ბატონებო?

Siamo a Mosca [სიამო ა მოსკა] - ჩვენ მოსკოვში ვართ.

Dove sono i ragazzi? [დოვე სონო ი რაგაცცი] - სად არიან ბიჭები?

I ragazzi sono in biblioteca [ი რაგაცცი სონო ინ ბიბლიოტეკა] - ბიჭები


ბიბლიოთეკაში არიან.

ვთარგმნოთ იტალიურად:

შენ სახლში ხარ? – Sei a casa? [სეი ა კაზა]

არა მე ოფისში ვარ - No, sono in ufficio [ნო, სონო ინ უფფიჩო]

სად არიან დაქალები? – Dove sono le amiche? [დოვე სონო ლე ამიკე]

ისინი ეკლესიაში არიან - Loro sono in chiesa. [ლორო სონო ინ კიეზა]

თქვენ მოხვედით მანქანით? – Lei è in macchina? [ლეი ე ინ მაკკინა]

კი, მე მოვედი მანქანით - Si, sono in macchina [სი, სონო ინ მაკკინა]

ისინი ევროპაში არიან? – Loro sono in Europa? [ლორო სონო ინ ეუროპა]

დიახ, ისინი რომში არიან - Si, sono a Roma [სი, სონო ა რომა]

ის (მდედრ.) სახლშია? – Lei è a casa? [ლეი ე ა კაზა]

არა, ის (მდედრ.) ბაღშია - No, lei è in giardino [ნო, ლეი ე ინ ჯარდინო]

27
გაკვეთილი 13
ვიწყებთ გაკვეთილს ზმნით, რომელიც ხშირად გვხვდება, კერძოდ: andare - სვლა.

მხოლობითი რიცხვი:

1. Io vado [იო ვადო] - მე მივდივარ


2. Tu vai [ტუ ვაი] - შენ მიდიხარ
3. Lui, lei va [ლუი, ლეი ვა] - ის მიდის (Lei va - თქვენობითი ფორმა) - თქვენ
მიბრძანდებით. (საუბარია ერთ ადამიანზე)

მრავლობითი რიცხვი:

1. Noi andioamo [ნოი ანდიამო] - ჩვენ მივდივართ


2. Voi andate [ვოი ანდატე] - თქვენ მიდიხართ
3. Loro vanno [ლორო ვანნო] - ისინი მიდიან (Loro vanno თქვენობითი ფორმა) -
თქვენ მიბრძანდებით. (საუბარია რამოდენიმე ადამიანზე).

ვნახოთ ზმნის გამოყენება წინადადებებში:

Dove andate? [დოვე ანდატე] - სად მიდიხართ?

Andiamo a scuola [ანდიამო ა სკუოლა] - სკოლაში მივდივართ

Vai in centro? [ვაი ინ ცენტრო] - ცენტრში მიდიხარ?

No, vado a casa [ნო, ვადო ა კაზა] - არა, სახლში მივდივარ

Dove va Lei, signora? [დოვე ვა ლეი, სინიორა] - სად მიდიხართ ქალბატონო?

Vado in montagna [ვადო ინ მონტანია] - მივდივარ მთაში

Loro vanno, signori, in ufficio? [ლორო ვანნო, სინიორი, ინ უფიჩო] - ბატონები


ოფისში მიდიან?

Si, andiamo in ufficio [სი, ამდიამო ინ უფიჩო] - დიახ, ოფისში მივდივართ

Andate in Italia? [ანდატე ინ იტალია] - იტალიაში მიდიხართ?

No, andiamo a Mosca [ნო, ანდიამო ა მოსკა] - არა, მოსკოვში მივდივართ.

ვთარგმნოთ იტალიურად:

28
სად მიდიხარ? – Dove vai?

მე სააბაზანოში მივდივარ - Io vado in bagno

თქვენ სახლში მიდიხართ? – Voi andate a casa?

არა, ჩვენ ეკლესიაში მივდივართ - No, noi andiamo in chiesa

თქვენ პოლონეთში მიდიხართ? – Voi andate in Polonia?

ბატონო, თქვენ პოლონეთში მიდიხართ? – Lei signore, va in Polonia?

არა, მე იტალიაში მივდივარ - No, vado in Italia

თქვენ თეატრში მიდიხართ? – Voi andate a teatro?

არა, ჩვენ ოფისში მივდივართ - No, noi andiamo in ufficio

შენ ბიბლიოთეკაში მიდიხარ? – Tu vai in biblioteca?

არა, მე არ მივდივარ ბიბლიოთეკაში, მე ოფისში მივდივარ - No, io non vado in


bibliotaca, io vado in ufficio

ახლა გავეცნოთ ამ ზმნის გამოყენების სხვა ფორმებს:

Dove vai? [დოვე ვაი] - სად მიდიხარ?

Vado a comprare i pomodori [ვადო ა კომპრარე ი პომოდორი] - მივდივარ


პომიდვრის საყიდლად

Dove vanno loro? [დოვე ვანნო ლორო] - ისინი სად მიდიან?

Andiamo a comprare una macchina [ანდიამო ა კომპრარე უნა მაკკინა] - მივდივართ


მანქანის საყიდლად (ავტომობილის შესაძენად)

Dove va Maria? [დოვე ვა მარია] - სად მიდის მარია?

Lei va a visitare gli amici [ლეი ვა ვიზიტარე ლი ამიჩი] - ის მიდის მეგობრების


მოსანახულებლად, სანახავად.

Dove vado io? [დოვა ვადო იო] - სად მევდივარ მე?

Io vado a comprare i libri e i quaderni, e tu? [იო ვადო ა კომპრარე ი ლიბრი ე ი


კვადერნი, ე ტუ] - მე მივდივარ წიგნებისა და რვეულების საყიდლად, ხოლო შენ?

Andate a visitare un museo? [ანდატე ა ვიზიტარე უმ მუზეო] - მუზეუმის სანახავად


მიდიხართ?

29
Si, e voi? [სი, ე ვოი] - დიახ, და თქვენ?

თქვენ ალბათ შეამჩნიეთ, რომ იტალიურად, როცა გვინდა ვთქვათ რომ ჩვენ
მივდივართ რაღაცის გასაკეთებლად, ვიყენებთ შესაბამისი ზმნის ფორმას andare,
რომელიც აღნიშნავს მოქმედებას. ამ დროს ჩვენ ვგულისხმობთ საქმეს, რომლის
გაკეთებასაც ვაპირებთ, (მაგალითად: ყიდვა, დათვალიერება). მასთან ყოველთვის
იხმარება თანდებული a.

ახლა ვივარჯიშოთ ფორმაზე, რომელიც გულისხმობს წასვლას რაღაცის


გასაკეთებლად. იტალიურად „andare a + ინფინიტივი.“

სად მიდიხართ თქვენ? Dove andate? [დოვე ანდატე]

ჩვენ მივდივართ ავტომობილის საყიდლად Andiamo a comprare una macchina


[ანდიამო ა კომპრარე უნა მაკკინა]

მიდიხარ თუ არა შენ ქალაქში მუზეუმების და ეკლესიების დასათვალიერებლად?


Vai in città a visitare i musei e le chiese [ვაი ინ ჩიტტა ა ვიზიტარე ი მუზეი ე ლე კიეზე]

არა, მე მივდივარ ცენტრში, ოფისში No, vado in centro, in ufficio [ნო, ვადო ინ
ჩენტრო ინ უფიჩო]

ისინი მთებში მიდიან? Loro vanno in montagna [ლორო ვანნო იმ მონტანია]

დიახ, ჩვენ მივდივართ მთებში მათ დასათვალიერებლად Si, andiamo in montagna


a guardare le montagne [სი, ანდიამო იმ მონტანია ა გუარდარე ლე მონტანიე]

თქვენ რომში მიდიხართ? Lei va a Roma signore? [ლეი ვა ა რომა სინიორე]

არა, მე პოლონეთში მივდივარ ოჯახის მოსანახულებლად No, vado in Polonia a


visitare la famiglia [ნო, ვადო იმ პოლონია ა ვიზიტარე ლა ფამილია]

ამ გაკვეთილში ჩვენ გავეცანით კიდევ ერთ თანდებულის ფორმას - in. ის


გამოიყენება ტრანსპორტის სახის აღსანიშნად. როცა ჩვენ გვინდა ვთქვათ - მე მივდივარ
ავტობუსით, ან მე მივდივარ ავტომობილით, მაშინ საჭიროა ამ თანდებულის
გამოყენება. Vado in macchina, vado in autobus. ეს წესი მოქმედებს ყველა
გადასაადგილებელ საშუალებასთან მიმართებაში.

Come vai in città? [კომე ვაი ინ ჩიტტა] - რითი მიდიხარ ქალაქში?

Vado in città in macchina [ვადო ინ ჩიტტა ინ მაკკინა] - ქალაქში მანქანით მივდივარ

30
Andate in ufficio in autobus? [ანდატე ინ უფიჩო ინ აუტობუს] - ოფისში ავტობუსით
მიდიხართ?

Si, andiamo in autobus [სი, ანდიამო ინ აუტობუს] - დიახ, ავტობუსით მივდივართ

Lei va a Mosca in macchina? [ლეი ვა ა მოსკა ინ მაკკინა] - თქვენ მოსკოვში მანქანით


მიდიხართ?

No, vado in autobus [ნო, ვადო ინ აუტობუს] - არა, ავტობუსით მივდივარ

Vai in autobus o in machina? [ვაი ინ აუტობუს ო იმ მაკკინა] - ავტობუსით მიდიხარ


თუ მანქანით?

გაკვეთილი 14
ამ გაკვეთილზე ჩვენ გავეცნობით ყოველდღიური მოხმარების სიტყვებს,
როგორიცაა: შიმშილი, წყურვილი, ძილი, შიში და ასე შემდეგ.

ამ სიტყვებს საერთო ზმნა აქვთ - avere-ქონა [ქონა და ყოლა]. თავდაპირველად


გავეცნოთ ამ ზმნის უღლებას, ყურადღება მივაქციოთ მის მართლწერას და წარმოთქმას,
რომელიც იწყება ასო h-თი.

მხოლობითი რიცხვი: მრავლობითი რიცხვი:

Io ho [იო ო] - მე მაქვს Noi abbiamo [ნოი აბიამო] - ჩვენ გვაქვს

Tu hai [ტუ აი] - შენ გაქვს Voi avete [ვოი ავეტე] - თქვენ გაქვთ

Lui, lei ha [ლუი, ლეი ა] - მას აქვს Loro hanno [ლორო ანნო] - მათ აქვთ

ყურადღება ასო h მხოლოდ იწერება და არ იკითხება. მისი გამოტოვება წერის


დროს არ შეიძლება, თუ დავწერთ ho-ს ნაცვლად o-ს მივიღებთ სხვა სიტყვას ნაცვლად
სიტყვისა მაქვს (ქონა, ყოლა). Avere ქონა ძალიან მნიშვნელოვანი ზმნაა იტალიურში. მას
აქვს ორი ფუნქცია, გვხვდება როგორც დამოუკიდებელ ასევე დამხმარე ზმნად,
რომელიც გამოიყენება რთული დროითი ფორმების საწარმოებლად.

Noi abbiamo una macchina e voi? [ნოი აბიამო უნა მაკკინა ე ვოი] - ჩვენ გვყავს
მანქანა, ავტომობილი, და თქვენ?

Io ho un figlio e una figlia [იო ო უნ ფილიო ე უნა ფილია] - მე მყავს ვაჟიშვილი და


ქალიშვილი

31
Maria e Sofia hanno un albergo [მარია ე სოფია ანნო უნ ალბერგო] - მარიას და
სოფიას აქვთ სასტუმრო

Tu hai una giovane mamma [ტუ აი უნა ჯოვანე მამმა] - შენ გყავს ახალგაზრდა დედა

Voi avete la casa con giardino [ვოი ავეტე ლა კაზა კონ ჯარდინო] - თქვენ გაქვთ
სახლი ბაღით.

La zia ha un vestito di lana [ლა ძია ა უნ ვესტიტო დი ლანა] - დეიდას აქვს შალის
კაბა

Lei ha gli amici gentili [ლეი ა ლი ამიჩი ჯენტილი] - მას (მდედრ.) ჰყავს თავაზიანი
მეგობრები; (ან თავაზიანი ფორმისას) თქვენ გყავთ თავაზიანი, სათნო მეგობრები.

Avere - როგორც დამხმარე ზმნა.

Avere fame [ავერე ფამე] - იყო მშიერი, გშიოდეს, განიცდიდე შიმშილს

Avere sete [ავერე სეტე] - განიცდიდე წყურვილს, გწყუროდეს

Avere paura [ავერე პაურა] - განიცდიდე შიშს, გეშინოდეს

Avere caldo [ავერე კალდო] - განიცდიდე სიცხეს, გცხელოდეს

Avere freddo [ავერე ფრედო] - განიცდიდე სიცივეს ან ყინვას, გციოდეს

Avere fretta [ავერე ფრეტტა] - გეჩქარებოდეს

Avere ragione [ავერე რაჯონე] - იყო მართალი

Avere sonno [ავერე სონნო] - გეძინებოდეს, გინდოდეს ძილი

Avere torto [ავერე ტორტო] - იყო მტყუანი

Avere tempo [ავერე ტემპო] - გქონდეს დრო

ვთარგმნოთ იტალიურიდან:

Buongiorno, hai tempo? [ბონჯორნო, აი ტემპო] - გამარჯობა, დრო გაქვს?

Ciao! No, non ho tempo, ho fretta [ჩაო! ნო, ნონ ო ტემპო, ო ფრეტტა] - გაუ! არა, დრო
არ მაქვს, მე მეჩქარება

32
Arrivederci, abbiamo sonno [არრივედერჩი, აბბიამო სონნო] - ნახვამდის, ჩვენ
გვეძინება

Tu non hai ragione, hai torto [ტუ ნონ აი რაჯონე, აი ტორტო] - შენ არ ხარ მართალი,
შენ მტყუანი ხარ. შენ ცდები.

Chi ha fame? [კი ა ფამე] - ვის შია? ვინ არის მშიერი?

Gli uomini non hanno paura [ლი უომინი ნონ ანნო პაურა] - კაცებს არ ეშინიათ

Loro hanno freddo? [ლორო ანნო ფრედდო] - მათ სცივათ?

No, non hanno freddo, hanno caldo [ნო, ნონ ანნო ფრედდო, ანნო კალდო] - არა, მათ
არ სცივათ, მათ სცხელათ

Chi ha sonno? [კი ა სონნო] - ვის ეძინება?

Le piccole ragazze hanno sonno [ლე პიკკოლე რაგაცცე ანნო სონნო] - პატარა
გოგონებს ეძინებათ

Lui ha freddo? [ლუი ა ფრედდო] - მას (მამრ.) სცივა?

Lei ha freddo? [ლეი ა ფრედდო] - თქვენ გცივათ?

გაკვეთილი 15
აქამდე ჩვენ ვხმარობდით ზმნას avere მხოლოდ მყარი გამონათქვამებისთვის,
მაგრამ ეს ზმნა ხშირად გამოიყენება თავისი ძირითადი დანიშნულებით - ქონა, ყოლა.

Maria ha un libro [მარია ა უნ ლიბრო] - მარიას აქვს წიგნი

Che cosa hanno gli studenti? [კე კოზა ანნო ლი სტუდენტი] - რა აქვთ სტუდენტაბს?

Tu hai figli? [ტუ აი ფილი] - შენ გყავს შვილები?

Si, io ho un figlio e una figlia [სი, იო ო უნ ფილიო ე უნა ფილია] - დიახ, მე მყავს ვაჟიშვილი
და ქალიშვილი

È Lei, ha figli, signora? [ე ლეი, ა ფილი, სინიორა] - ქალბატონო, თქვენ გყავთ შვილები?

No, io non ho figli [ნო, იო ნონ ო ფილი] - არა, მე არ მყავს შვილები

Loro hanno una macchina? [ლორო ანნო უნა მაკკინა] - მათ ჰყავთ ავტომობილი?

Si, loro hanno una vecchia macchina [სი, ლორო ანნო უნა ვეკკია მაკკინა] - დიახ, მათ ჰყავთ
ძველი მანქანა

33
È voi, avete una casa? [ე ვოი, ავეტე უნა კაზა] - თქვენ გაქვთ სახლი?

No, noi non abbiamo casa, abitiamo in giardino [ნო, ნოი ნონ აბბიამო კაზა, აბიტიამო ინ
ჯარდინო] - არა, ჩვენ არ გვაქვს სახლი, ჩვენ ვცხოვრობთ ბაღში.

შეამჩნიეთ თუ არა, რომ უარყოფის დროს წინადადებაში avere-სთან არტიკლი


გამოტოვებულია, მაგალითად: Non ho figli. Non abbiamo casa.

უპასუხეთ კითხვებს დამოუკიდებლად, პასუხი დავიწყოთ ფრჩხილებში


ჩასმული სიტყვით:

Chi ha fretta? (il professore) [კი ა ფრეტტა] - ვის ეჩქარება?

Il professore ha fretta [ილ პროფესორე ა ფრეტტა] - პროფესორს ეჩქარება

Hanno fame i ragazzi? (si) [ანნო ფამი ი რაგაცცი] - ბიჭებს შიათ?

Si, i ragazzi hanno fame [სი, ი რაგაცცი ანნო ფამი] - დიახ, ბიჭებს შიათ

Avete libri e quaderni? (no) [ავეტე ლიბრი ე კვადერნი] - გაქვთ წიგნები და რვეულები?

No, non abbiamo libri e quaderni [ნო, ნონ აბბიამო ლიბრი ი კვადერნი] - არა, არ გვაქვს
წიგნები და რვეულები

Chi ha sonno? (loro) [კი ა სონნო] - ვის ეძინება?

Loro anno sonno [ლორო ანნო სონნო] - მათ ეძინებათ

Lei ha acqua o vino? (si, vino) [ლეი ა აკვა ო ვინო] - თქვენ გაქვთ წყალი ან ღვინო? ან მას
(მდედრ.) აქვს წყალი ან ღვინო?

Si, ho il vino [სი, ო ილ ვინო] - დიახ, მე მაქვს ღვინო.

Loro hanno la lezione? (no) [ლორო ანნო ლა ლეციონე] - მათ აქვთ ლექცია?

No, non abbiamo la lezione [ნო, ნონ აბბიამო ლა ლეციონე] - არა, არ გვაქვს ლექცია

შემდეგ სავარჯიშოში შევადგინოთ კითხვითი წინადადებები, რომლებიც


დაიწყება ფრჩხილებში ჩასმული სიტყვით:

L’ingegnere ha ragione (მართალია) [ლინჯენერე ა რაჯონე] - ინჟინერი მართალია

L’ingegnere ha ragione? [ლინჯენერე ა რაჯონე] - ინჟინერი მართალია?


34
Si, ho una penna (გაქვს) [სი, ო უნა პენნა] - დიახ, მე მაქვს კალამი

Hai una penna? [აი უნა პენნა] - გაქვს შენ კალამი?

No, loro non anno tempo (აქვთ) [ნო, ლორო ნონ ანნო ტემპო] - არა, მათ არ აქვთ დრო

Loro anno tempo? [ლორო ანნო ტემპო] - მათ აქვთ დრო?

Abbiamo un piccolo autobus (რა გაქვთ) [აბბიამო უმ პიკკოლო აუტობუს] - ჩვენ გვაქვს
პატარა ავტობუსი.

Che cosa avete? [კე კოზა ავეტე] - რა გაქვთ თქვენ?

Le donne hanno paura (ვის) [ლე დონნე ანნო პაურა] - ქალებს ეშინიათ

Chi ha paura? [კი ა პაურა] - ვის ეშიანია?

Ho fame. Vado a comprare pomodori (ვინ, ვის) [ო ფამე. ვადო ა კომპრარე პომოდორი] - მე
მშია. მივდივარ პომიდვრის საყიდლად.

Chi ha fame? [კი ა ფამე] - ვინ არის მშიერი? ვის შია?

Avete torto, io non ho freddo (ვინ) [ავეტე ტორტო, იო ნონ ო ფრედდო] - თქვენ ცდებით,
მე არ მცივა.

Chi ha torto? [კი ა ტორტო] - ვინ ცდება? ვინ არის მტყუანი?

გადავთარგმნოთ წინადადებები იტალიურად:

რა არის ეს? - Che cosa è?

რეებია ესენი? – Che cosa sono?

ეს წიგნები და კალმებია - Sono i libri e le penne.

ვინ ხარ? – Chi sei?

მე სტუდენტი ვარ - Sono studente

როგორი ქალაქია ეს? – Com’è la città?

ქალაქი პატარა და ძველია - La città è piccola e vecchia

თქვენ წყლის საყიდლად მიდიხართ? – Andate a comprare l’acqua?

არა, ჩვენ მივდივართ ღვინის შესაძენად - No, Andiamo a comprare il vino

სად არიან თანამშრომლები? – Dove sono gli impiegati?

35
ისინი ოფისში არიან - loro sono in ufficio

ისინი იტალიაში ცხოვრობენ? – Loro abitano in Italia?

არა, ჩვენ თბილისში ვცხოვრობთ - No, abitiamo in Tbilissi

შენ გწყურია? – Hai sete?

არა, მაგრამ მე მშია - No, ma ho fame

ვის ცხელა? – Chi ha caldo?

ბატონს და ქალბატონს ცხელა - il signore e la signora hanno caldo

რისგან არის ნაკეთი სახლი? – Di che cosa è la casa?

სახლი ხისაა - La casa è di legno

თქვენ სააბაზანოში ხართ თუ სამზარეულოში? – Siete in cucina o in bagno?

ჩვენ ოთახში ვართ - Siamo in camera

მამაკაცებს ეჩქარებათ, მათ არ აქვთ დრო - Gli uomini hanno fretta, non hanno tempo

შენ ცენტრში ავტომობილით მიდიხარ? – Vai in centro in macchina?

არა, ავტობუსით მივდივარ - No, vado in autobus.

გაკვეთილი 16
ვთარგმნოთ იტალიურიდან:

Con Maria, Andiamo in centro a comprare un libro per un amico.

Arrivederci, non ho tempo, vado in Italia con gli amici.

Di dove è Lei, signora? Io sono di Mosca.

Loro non hanno fame, ma hanno sonno.

Vai a visitare una chiesa o un museo?

ვთარგმნოთ იტალიურად:

შენ გაქვს ოთახი, სააბაზანო და სამზარეულო?

ქალიშვილს ცივა, მშიერი და უძილოა.

თქვენ ცხოვრობთ ქალაქში თუ მთაში?

36
მე არ მაქვს სახლი, მე სასტუმროში ვცხოვრობ.

მამა ოფისშია, დედა კი თეატრში.

დავსვათ ნებისმიერი კითხვა შემდეგი წინადადებების მიხედვით:

Loro hanno fame e sete.

Noi abitiamo in Polonia, a Varsavia.

Vado a teatro in macchina.

Maria non è in cucina, è in camera.

შემდეგ წინადადებებში გავასწოროთ შეცდომები:

Io sono fame e sete.

Loro sonno vechi ma hanno gli amici giovane.

Tu non hai i libri, ma hai un penna.

Lei a un albergo e un negozio.

გაკვეთილი 17
შევისწავლოთ ახალი სიტყვები:

L’anno [ლ’ანნო] - წელი, წელიწადი

Il pane [ილ პანე] - პური

Il burro [ილ ბურრო] - კარაქი

Lo zucchero [ლო ძუკკერო] - შაქარი

Il latte [ილ ლატტე] - რძე

Il litro [ილ ლიტრო] - ლიტრი

Il formaggio [ილ ფორმაჯო] - ყველი

Il panino [ილ პანინო] - ფუნთუშა

La scatola [ლა სკატოლა] - ყუთი

37
Il prosciutto [ილ პროშუტტო] - ლორი

Il carne [ილ კარნე] - ხორცი

L’etto [ლ’ეტტო] – 100 გრამი

ეს სიტყვები გამოვიყენოთ წინადადებებში:

Che cosa è? [კე კოზა ე] - რა არის ეს?

È il pane [ე ილ პანე] - ეს პურია

Comprate i panini? [კომპრატე ი პანინი] - თქვენ ფუნთუშას ყიდულობთ?

Compro un litro di latte [კომპრო უნ ლიტრო დი ლატტე] - მე ვყიდულობ ლიტრ რძეს

Guardiamo il formaggio e il prosciutto [გუარდიამო ილ ფორმაჯო ე ილ პროშუტტო] - ჩვენ


ვუყურებთ ყველს და ლორს

Loro comprano un chilo di zucchero [ლორო კომპრანო უნ კილო დი ძუკკერო] - ისინი


ყიდულობენ კილოგრამ შაქარს

Un etto di burro, per favore [უნ ეტტო დი ბურრო, პერ ფავორე] - გთხოვთ, 100 გრ. კარაქი

Per favore - შეესაბამება სიტყვას - გთხოვთ, და იწერება სიტყვის დასაწყისში ან


ბოლოში. ამასთან ზმნა შეიძლება არ იყოს მინიშნებული და მხოლოდ
იგულისხმებოდეს. გამოიყენება მოწიწებისა და თავაზიანობის გამოსახად.

Mi dica, per favore [მი დიკა, პერ ფავორე] - მითხარით გეთაყვა, ან მითხარით
გთხოვთ.

Due etti di formaggio, per favore [დუე ეტტი დი ფორმაჯო, პერ ფავორე] - ორასი
გრამი ყველი, გთხოვთ

გავეცნოთ რიცხვით სახელებს 1-დან 10-მდე. ისინი პასუხობენ კითხვას რამდენი?


და აღნიშნავენ რაოდენობას:

Uno, una, un, un’ [უნო, უნა, უნ] - ერთი

Due [დუე] - ორი

38
Tre [ტრე] - სამი

Quattro [კვატრო] - ოთხი

Cinque [ჩინკვე] - ხუთი

Sei [სეი] - ექვსი

Sette [სეტტე] - შვიდი

Otto [ოტტო] - რვა

Nove [ნოვე] - ცხრა

Dieci [დიეჩი] - ათი

ალბათ შეამჩნიეთ, რომ რიცხვით სახელს - 1 (ერთი), აქვს რამდენიმე ფორმა,


რომელიც იდენტურია განუსაზღვრელ არტიკლთან. რიცხვითი სახელი ცვლის
არტიკლს. მაგალითად: Uno zio, una ragazza, un uomo. არტიკლი ასევე გამოიტოვება
ნებისმიერი რიცხვითი სახელის დროს. Due donne, sei case და ასე შემდეგ. რიცხვითი
სახელის შემდეგ (ერთიანის გამოკლებით) არსებითი სახელი იხმარება მრავლობით
რიცხვში.

გაკვეთილი 18
დავსვათ კითხვები რაოდენობაზე - Quanto [კვანტო] - რამდენი?

მდგომარეობიდან გამომდინარე ოთხი ფორმიდან ვირჩევთ კითხვის დასმის ერთ


ფორმას:

1. Quanto - იწერება ზმნის და არსებითი სახელის წინ მამრობითი სქესის


მხოლობით რიცხვში.
2. Quanta - არსებითი სახელის წინ მდედრობითი სქესის მხოლობით
რიცხვში.
3. Quanti - არსებითი სახელი წინ მამრობითი სქესის მრავლობით რიცხვში.
4. Quante - არსებითი სახელის წინ მდედრობით სქესის მრავლობით
რიცხვში.
არტიკლი quanto-ს წინ არ იხმარება.

გავეცნოთ ორ ფორმას quanti და quante:

Abbiamo dieci panini [აბბიამო დიეჩი პანინი] - ჩვენ გვაქვს ათი ფუნთუშა

39
Quanti panini avete? [კვანტი პანინი ავეტე] - რამდენი ფუნთუშა გაქვთ?
Comprate due scatole di latte? [კომპრატე დუე სკატოლე დი ლატტე] - თქვენ ორ ყუთ
(ბოთლ) რძეს ყიდულობთ?
Quante scatole di latte comprate? [კვანტე სკატოლე დი ლატტე კომპრატე] - რამდენ ყუთ
(ბოთლ) რძეს ყიდულობთ?
Loro comprano tre etti di prosciutto [ლორო კომპრანო ტრე ეტტი დი პროშუტტო] - ისინი
ყიდულობენ სამას გრამ ლორს.
Quanti etti di prosciutto comprano? [კვანტი ეტტი დი პროშუტტო კომპრანო] - რამდენ გრამ
ლორს ყიდულობენ ისინი?
Guardi due formaggi [გუარდი დუე ფორმაჯი] - შენ (ხედავ) უყურებ ორ ყველს.
Quanti formaggi guardi? [კვანტი ფორმაჯი გუარდი] - რამდენ ყველს უყურებ შენ?
Il figlio ha nove anni [ილ ფილიო ა ნოვე ანნი] - ვაჟიშვილი ცხრა წლისაა
Quanti anni ha il figlio? [კვანტი ანნი ა ილ ფილიო] - რამდენი წლისაა ვაჟიშვილი?

კითხვით წინადადებას დამოუკიდებლად მივუსადაგოთ თხრობითი წინადადება:

რამდენ გრამ ყველს ყიდულობთ თქვენ ბატონო? Quanti etti di formaggio compra Lei,
signore?
რამდენი ქალიშვილი ჰყავს მარიას? Quante figlie ha Maria?
რამდენი ლიტრი ღვინის საყიდლად მიდიხარ? Quanti litri di vino vai a comprare?
რამდენი წლისაა პროფესორი? Quanti anni ha il professore?

იმისათვის, რომ კარგად გავეცნოთ Quanto-ს ფორმას, შევისწავლოთ ორი ზმნა:


Pagare - გადახდა, Costare - ღირებულება, ღირს.

Quanto costa un chilo di zucchero? [კვანტო კოსტა უნ კილო დი ძუკკერო] - რა ღირს


კილოგრამი შაქარი?
Quanto pane compri? [კვანტო პანე კომპრი] - შენ რამდენ პურს ყიდულობ?
Quanto costano i panini? [კვანტო კოსტანო ი პანინი] - რა ღირს ფუნთუშები?
Quanto costa un etto di burro? [კვანტო კოსტა უნ ეტტო დი ბურრო] - რა ღირს 100 გრ.
კარაქი?
Quanto costano le scatole? [კვანტო კოსტანო ლე სკატოლე] - რა ღირს ქილები? (Scatola -
ბოთლი, ყუთი, კალათა, ქილა)
Quanto vino avete? [კვანტო ვინო ავეტე] - რამდენი ღვინო გაქვთ?
Quanto pago? [კვანტო პაგო] - რამდენს ვიხდი?
Quanto pagano le amiche? [კვანტო პაგანო ლე ამიკე] - რამდენს იხდიან დაქალები?
Paga Lei, signore, noi non paghiamo [პაგა ლეი, სინიორე, ნოი ნონ პაგიამო] - თქვენ იხდით
ბატონო, ჩვენ არ ვიხდით.

40
Paghi tu o pago io? [პაგი ტუ ო პაგო იო] - შენ იხდი თუ მე?

ორივე ეს ზმნა უკვე ნაცნობი ფორმით იუღლება. ზმნა Costare უფრო ხშირად
გამოიყენება მხოლობითი და მრავლობითი რიცხვის მესამე პირში. გავეცნოთ ამ
ფორმებს:
მხოლობითი რიცხვი:
Pago [პაგო] - მე ვიხდი
Paghi [პაგი] - შენ იხდი
Paga [პაგა] - ის იხდის costa [კოსტა] - ღირს.
მრავლობითი რიცხვი:
Paghiamo [პაგიამო] - ჩვენ ვიხდით
Pagate [პაგატე] - თქვენ იხდით
Pagano [პაგანო] - ისინი იხდიან costano [კოსტანო] - ღირს, ღირან.

Quanto costa il pane? [კვანტო კოსტა ილ პანე] - რა ღირს პური?


Quanti panini avete? [კვანტი პანინი ავეტე] - რამდენი ფუნთუშა გაქვთ?
Due etti di formaggio, per favore [დუე ეტტი დი ფორმაჯო, პერ ფავორე] - თუ
შეიძლება ორასი გრამი ყველი, გეთაყვა, გთხოვთ
Quanti anni hai? [კვანტი ანნი აი] - რამდენი წლის ხარ?
Chi paga? [კი პაგა] - ვინ იხდის?
Andate a pagare un litro di latte [ანდატე ა პაგარე უნ ლიტრო დი ლატტე] -
მიდიხართ, ლიტრი რძის საფასურის გადასახდელად.
Quanto formaggio hai? [კვანტო ფორმაჯო აი] - რამდენი ყველი გაქვს?
Quante macchine hanno loro? [კვანტე მაკკინე ანნო ლორო] - რამდენი მანქანა,
ავტომობილი აქვთ მათ?

ვთარგმნოთ იტალიურად:
მე მივდივარ სამი ფუნთუშის, კილოგრამი პომიდორისა და 200 გრ. ყველის
საყიდლად - Vado a comprare tre panini, un chilo di pomodori e due etti di formaggio.
რა ღირს ლორი? – Quanto costa il prosciutto?
შენ არ იხდი? იხდის ბიძა - Tu non paghi? Paga lo zio
რამდენი წლისები არიან ისინი? – Quanti anni hanno loro?
გთხოვთ, კილოგრამი შაქარი - Per favore, un chilo di zucchero
ჩვენ გვაქვს 4 წიგნი, 5 რვეული და 1 კალამი - Noi abbiamo quattro libri, cinque
quaderni e una penna.
რამდენ შაქარს ყიდულობენ ისინი? – Quanto zucchero loro comprano?
რამდენ ქილას ყიდულობთ თქვენ? – Quante scatole comprate?
რა ღირს ფუნთუშები? – Quanto costano i panini?

41
ბავშვები მიდიან ავტომობილის დასათვალიერებლად - I figli vanno a guardare la
macchina.
ვინ მიდის გადასახდელად? – Chi va a pagare?
რამდენ კილოგრამ პომიდორს ვყიდულობთ? – Quanti chili di pomodori
compriamo?

გაკვეთილი 19

გავეცნოთ ახალ სიტყვებს:

La gonna [ლა გონნა] - ბოლოკაბა


La scarpa [ლა სკარპა] - ჩექმა
I pantaloni [ი პანტალონი] - შარვალი
La camicia [ლა კამიჩა] - პერანგი
Il vestito [ილ ვესტიტო] - კაბა
Il paio [ილ პაიო] - წყვილი
Il colore [ილ კოლორე] - ფერი
La camicetta [ლა კამიჩეტტა] - ბლუზი, პერანგი
Il fazzoletto [ილ ფაცცოლეტტო] - თავსაფარი
La maglia [ლა მალია] - სვიტერი, სვიტრი, ჯემპრი
La borsa [ლა ბორსა] - ჩანთა

Guardiamo una camicetta di cotone - ჩვენ ვათვალიერებთ ბამბის ბლუზს


Quanto costa un paio di pantaloni di lana? - რა ღირს შალის შარვალი?
La gonna è vecchia - ბოლოკაბა ძველია
Il signore paga le scarpe - ბატონი იხდის ჩექმ(ებ)ის ფულს
Quanto costano i fazzoletti? - რა ღირს თავსაფრები?
La zia va a comprare una borsa - დეიდა მიდის ჩანთის საყიდლად
Come è la camicia di Marco? - როგორია მარკოს პერანგი? როგორი პერანგი აქვს მარკოს?
Quante maglie hai? - რამდენი სვიტერი, ჯემპრი გაქვს?
Di che colore sono le scarpe? - რა ფერის არის ჩექმა? რა ფერისაა ჩექმები?
Di che colore è la macchina? - რა ფერისაა ავტომობილი, მანქანა?
ბოლო ორ წინადადებაში ისმის კითხვა - Di che colore è…? Di che colore sono…? რა
ფერის არის? რა ფერის არიან? დაიმახსოვრეთ ისინი, რომ გავცეთ ამ შეკითხვას პასუხი,
ვისწავლოთ ფერების დასახელება იტალიურად.
დავიმახსოვროთ, რომ ფერის განმსაზღვრელი თანდებული ყოველთვის იწერება
არსებითი სახელის შემდეგ.

42
მხოლობითი რიცხვი:
Bianco, bianca [ბიანკო, ბიანკა] - თეთრი
Nero, nera [ნერო, ნერა] - შავი
Rosso, rossa [როსსო, როსსა] - წითელი
Azzurro, azzurra [აძძურრო, აძძურრა] - ცისფერი
Giallo, gialla [ჯალლო, ჯალლა] - ყვითელი
Grigio, grigia [გრიჯო, გრიჯა] - რუხი, ნაცრისფერი
Verde [ვერდე] - მწვანე
Marrone [მარრონე] - ყავისფერი

მრავლობითი რიცხვი:
Bianchi, bianche [ბიანკი, ბიანკე] - თეთრები (თეთრი ...ები)
Neri, nere [ნერი, ნერე] - შავები (შავი ...ები)
Rossi, rosse [როსსი, როსსე] - წითლები (წითელი ...ები)
Azzurri, azzurre [აძძურრი, აძძურრე] - ცისფერები (ცისფერი ...ები)
Gialli, gialle [ჯალლი, ჯალლე] - ყვითლები (ყვითელი ...ები)
Grigi, grige [გრიჯი, გრიჯე] - რუხები, ნაცრისფერები (რუხი ....ები)
Verdi [ვერდი] - მწვანეები (მწვანე ...ები)
Marroni [მარრონი] - ყავისფერები (ყავისფერი ...ები)

Di che colore è la camicetta? - რა ფერისაა ბლუზი?


La camicetta è bianca - ბლუზი თეთრია
Di che colore sono i pantaloni? - რა ფერისაა შარვალი?
I pantaloni sono bianchi - შარვალი თეთრია
Di che colore è l’albero? - რა ფერისაა ხე?
L’albero è verde - ხე მწვანეა
Di che colore sono le scarpe? - რა ფერისაა ჩექმა? რა ფერისაა ჩექმები?
Le scarpe sono nere - ჩექმა შავია, ჩექმები შავია
Di che colore è la gonna? - რა ფერისაა ბოლოკაბა
La gonna è gialla - ბოლოკაბა ყვითელია
Di che colore sono fazzoletti? - რა ფერისაა თავსაფრები?
I fazzoletti sono verdi, rossi, azzurri e grigi - თავსაფრები მწვანე, წითელი, ცისფერი
და რუხი ნაცრისფერია

გადავთარგმნოთ წინადადებები იტალიურად:


მხოლობითი რიცხვი:
როგორი ფერისაა ღვინო? - Di che colore è il vino?

43
ღვინო თეთრი ან წითელია. – Il vino è bianco o rosso.
რა ფერისაა ყველი? – Di che colore è il formaggio?
ყველი თეთრი ან ყვითელია. – Il formaggio è bianco o giallo.
რა ფერისაა ეკლესია? – Di che colore è la Chiesa?
ეკლესია წითელია. – La Chiesa è rossa.
რა ფერისაა სამზარეულო? – Di che colore è la cuccina?
სამზადეულო თეთრი და ყავისფერია - La cuccina è bianca e marrone.
მრავლობითი რიცხვი:
როგორი ფერისაა თავსაფრები? – Di che colore sono i fazzoletti?
თავსაფრები მწვანე და ცისფერია - I fazzoletti sono verdi e azzurri.
რა ფერისაა კაბები? – Di che colore sono i vestiti?
კაბები ყვითელი, ყავისფერი და ნაცრისფერია - I vestiti sono gialli, grigi e marroni.
რა ფერისაა ჩანთები? – Di che colore sono le borse?
ჩანთები თეთრი და წითელია - Le borse sono bianche e rosse.
რა ფერისაა ბლუზები? – Di che colore sono le camicette?
ბლუზები ყვითელი და მწვანეა - Le camicette sono gialle e verdi
რა ფერის არიან კატები? – Di che colore sono i gatti? - რა ფერი აქვთ კატებს?
კატები შავები არიან - I gatti sono neri.

გაკვეთილი 20

შევისწავლოთ ახალი ზმნა - დანახვა - vedere [ვედერე]

Che cosa vedi? - რას ხედავ?


Loro non vedono il professore - ისინი ვერ ხედავენ პროფესორს.
Come vedete? - როგორ ხედავთ?
Vediamo la macchina di Sofia - ვხედავთ სოფიას მანქანას, ავტომობილს
Vedo la mamma e il babbo - ვხედავ დედას და მამას
La signora non vede il figlio - ქალბატონი ვერ ხედავს ვაჟიშვილს

ზმნის ინფინიტივები, რომელსაც ჩვენ უკვე შევხვდით მთავრდება are-ზე. ხოლო


vedere – დანახვა, ბოლოვდება ere-ზე. აქედან გამომდინარე მისი უღლებაც ხდება ასეთი
ზმნებისთვის დამახასიათებელი ფორმით. მისი უღლება ახლანდელ დროში:
მხოლობითი რიცხვი:
Io vedo - მე ვხედავ
Tu vedi - შენ ხედავ
Lui, lei vede - ის ხედავს Lei vede - თქვენ ხედავთ (თქვენობითი)

44
მრავლობითი რიცხვი:
Noi vediamo - ჩვენ ვხედავთ
Voi vedete - თქვენ ხედავთ
Loro vedono - ისინი ხედავენ

თქვენ შეამჩნიეთ განსხვავება, ეს არის დაბოლოვება მესამე პირის მხოლობით


რიცხვში და მეორე და მესამე პირის მრავლობით რიცხვში. დაიმახსოვრეთ თუ
ინფინიტივში ზმნას აქვს დაბოლოვება - are მაშინ მხოლობითი რიცხვის მესამე პირში
მას აქვს დაბოლოვება - a. მრავლობითი რიცხვის მეორე პირში - ate, ხოლო მაშინ თუ
ზმნის ინფინიტივს აქვს დაბოლოვება - ere, მაშინ ჩამოთვლილ პირებში მისი
დაბოლოვებაა - e, ete.
მაგალითად:
Che cosa vedete? – რას ხედავთ?
Vedete un paio di pantaloni bianchi? – ხედავთ წყვილ თეთრ შარვალს?
Voi vedete un paio di pantaloni di cotone - თქვენ ხედავთ ბამბის წყვილ შარვალს.
Lei vede la zia? – თქვენ ხედავთ დეიდას? (ან, მდედრი) ის ხედავს დეიდას?
Marco non vede lo zucchero - მარკო ვერ ხედავს შაქარს.

სხვა მაგალითები:
Vede un paio di pantaloni bianchi? – თქვენ ხედავთ წყვილ თეთრ შარვალს?
Non vedo due libri, vedo un libro – ვერ ვხედავ ორ წიგნს, მე ვხედავ ერთ წიგნს.
Loro guardano, ma non vedono – ისინი უყურებენ, მაგრამ ვერ ხედავენ.
Che cosa vedete? – თქვენ რას ხედავთ?
Vedi la vecchia casa di legno? – ხედავ თუ არა ძველ ხის სახლს?
Vado a vedere dove sono gli studenti – მივდივარ ვნახო, სად არიან სტუდენტები.
Vediamo un giovane uomo - ჩვენ ვხედავთ ახალგაზრდა მამაკაცს.
Dove è la borsa, chi la vede? - სად არის ჩანთა, ვინ ხედავს მას?

ვთარგმნოთ იტალიურად:

მე ვერ ვხედავ მარკოს, სად არის ის? – Non vedo Marco. Dove è?
ხედავთ თუ არა თქვენ ბამბის წყვილ შარვალს? – Vedete un paio di pantaloni di
cotone?
ჩვენ ვხედავთ რვეულებს, მაგრამ ვერ ვხედავთ წიგნებს - Vediamo i quaderni, ma
non vediamo i libri.

45
თქვენ ხედავთ დეიდას? არა, მე ვხედავ ბიძას - Lei vede la zia? No, vedo lo zio.
რის სანახავად მიდიან ისინი? – Che cosa vanno a vedere?
ხედავ თუ არა შენ ინჟინერს? – Vedi l’ingegnere?
არა, მე ვხედავ თანამშრომლებს - No, vedo gli impiegati.
ისინი ვერ ხედავენ პერანგს, ისინი უყურებენ ჩექმებს - Loro non vedono la camicia,
guardano le scarpe.
რამდენი თეთრი ბლუზი გაქვს შენ? – Quante camicette bianche hai?
მარკო ვერ ხედავს შაქარს, სად არის ის? – Marco non vede lo zucchero, dove è?
ხომ ვერ ხედავ რომელიმე წიგნს ანასთვის? – Non vedi un libro per Anna?
რამდენი წლისები არიან სტუდენტები? – Quanti anni hanno gli studenti?
რა ფერის არის მარიას შარვალი? – Di che colore sono i pantaloni di Maria?
მე ვუყურებ ლორს, მაგრამ ვყიდულობ პურს, შენ? – Io guardo il prosciutto ma
compro il pane, e tu?
რა ღირს ბოთლი წითელი ღვინო? – Quanto costa una bottiglia di vino rosso?
რა ფერის არის სოფიას სვიტერი? – Di che colore è la maglia di Sofia?
ისინი მიდიან რვა ფუნთუშის საფასურის გადასახდელად - Loro vanno a pagare
otto panini.
გთხოვთ, 300 გრ. კარაქი, ლიტრი რძე და კილოგრამი პომიდორი - Tre etti di burro,
un litro di latte e un chilo di pomodori, per favore.
ისინი უყურებენ ავტომობილებს და ვერ ხედავენ ავტობუსს - Loro guardano le
macchine e non vedono l’autobus.
რა ღირს იტალიაში წყვილი ჩექმა? – Quanto costa in Italia un paio di scarpe?
ანას თავსაფრები თეთრი, წითელი, მწვანე და ყვითელია - I fazzoletti di Anna sono
bianchi, rossi, verdi e gialli.
შენ გადაიხდი? მე მეჩქარება - Paghi tu? Io ho fretta.

გაკვეთილი 21

გადავთარგმნოთ ქართულად:
Andiamo a comprare il pane e due etti di burro.
Il babbo paga lo zucchero, il latte e il formaggio.
Quanto costano le scarpe marroni?
Di che colore è il fazzoletto di Sofia?

46
La camicetta di cotone è verde.

შემდეგ წინადადებებს დავუსვათ კითხვები:


I pantaloni sono neri, la camicia e le scarpe sono bianche.
Abbiamo dieci panini.
I ragazzi vedono un giovane signore.
La gonna e il vestito sono di lana.
Loro hanno quarttro figlie.

გადავთარგმნოთ იტალიურად:
ჩანთები თეთრი, შავი და ყვითელია.
თქვენ ხედავთ ხუთ ავტომობილს თუ ექვსს?
ის იხდის თანხას, ცისფერი სვიტრის საფასურს.
გთხოვთ, სამი ბოთლი წითელი ღვინო...
შენ არ ხარ ცხრა წლის, შენ რვა წლის ხარ.

ვიპოვოთ შეცდომები წინადადებებში და გავასწოროთ:


Di che colore è le scatole?
Compriamo un paio di i fazzoletti.
Quanta costa un chilo di pomodori?
Paghiamo la gonna azzurra.
La camicia biancha è di cotone.

გაკვეთილი 22

ამ გაკვეთილს ვიწყებთ ახალი სიტყვების გაცნობით, პირველ რიგში ზმნებით:

Scrivere [სკრივერე] - წერა


La lettera [ლა ლეტტერა] - წერილი, ასო

47
Prendere [პრენდერე] - აღება, (მართვა - წაყვანა - ტარება)
Vivere [ვივერე] - ცხოვრება
Leggere [ლეჯერე] - კითხვა
Accendere [აჩჩენდერე] - ანთება, ჩართვა
Spegnere [სპენიერე] - ჩაქრობა, გამორთვა
La radio [ლა რადიო] - რადიო
La luce [ლა ლუჩე] - შუქი, სინათლე
La TV, la televizione – [ლა ტივუ, ლა ტელევიზიონე] - ტელეხედვა, ტელევიზორი
Scrivere una lettera – [სკრივერე უნა ლეტტერა] - წერილის წერა
Leggere un libro – [ლეჯერე უნ ლიბრო] - წიგნის კითხვა
Prendere la macchina [პრენდერე ლა მაკკინა] - ავტომობილის წაყვანა
Accendere la luce [აჩჩენდერე ლა ლუჩე] - შუქის ანთება
Vivere a Mosca [ვივერე ა მოსკა] - მოსკოვში ცხოვრება
Spegnere la TV [სპენიერე ლა ტივუ] - ტელევიზორის გამორთვა

ახალი ზმნები ინფინიტივით - ere იუღლება როგორც ზმნა - vedere. ვაუღლოთ


ორი ზმნა: spegnere - გამორთვა და leggere - კითხვა.

მხოლობითი რიცხვი:

Spegno [სპენიო] - ვაქრობ Leggo [ლეგგო] - ვკითხულობ


Spegni [სპენი] - აქრობ Leggi [ლეჯი] - კითხულობ
Spegne [სპენიე] - აქრობს Legge [ლეჯე] - კითხულობს

მრავლობითი რიცხვი:

Spegniamo [სპენიამო] - ვაქრობთ Leggiamo [ლეჯიამო] - ვკითხულობთ


Spegnete [სპენიეტე] - აქრობთ Leggete [ლეჯეტე] - კითხულობთ
Spengono [სპენგონო] - აქრობენ Leggono [ლეგგონო] - კითხულობენ

ახალი ზმნები გამოვიყენოთ წინადადებებში:

Io scrivo e leggo la lettera – მე ვწერ და ვკითხულობ წერილს.


Lei prende lo zucchero - ის იღებს შაქარს.
Noi viviamo in Polonia - ჩვენ ვცხოვრობთ პოლონეთში.
Tu accendi e spegni la radio - შენ რთავ (ანთებ) და გამორთავ (აქრობ) რადიოს.
Loro vivono in montagna - ისინი ცხოვრობენ მთაში (მთებში).

48
Voi accendete la luce - თქვენ ანთებთ შუქს.

ვთარგმნოთ ზმნები:

Vivi, prendi, accendi, spegni – ცხოვრობ, იღებ, ანთებ, აქრობ.


Scriviamo, leggiamo, vediamo – ვწერთ, ვკითხულობთ, ვხედავთ.
Prendono, leggono, vedono – იღებენ, კითხულობენ, ხედავენ.
Spegno, accendo – ვაქრობ, ვანთებ.
Vivete, vedete, prendete – ცხოვრობთ, ხედავთ, იღებთ.
Scrive, legge, vede – წერს, კითხულობს, ხედავს.

გადავიდეთ წინადადებებზე:

Che cosa scrivi? – რას წერ?


Non vediamo il professore – ჩვენ ვერ ვხედავთ პროფესორს.
Chi spegne la luce? – ვინ გამორთავს (აქრობს) შუქს?
Loro accendono la radio – ისინი რთავენ (ჩართავენ) რადიოს
Non vivete in Italia – (თქვენ) არ ცხოვრობთ იტალიაში.
Tu non scrivi ma leggi – შენ არ წერ, მაგრამ კითხულობ.
Chi vede la casa di Marco? – ვინ ხედავს მარკოს სახლს?

მივაქციოთ ყურადღება ახალ სიტყვას - allora. იტალიელები ხშირად ხმარობენ მას


სხვადასხვა დროს. ის აღნიშნავს: მაშინ, ამ შემთხვევაში, ასე, აბა!...

ვთარგმნოთ იტალურად:

რას ხედავთ თქვენ ქალბატონო? – Che cosa vede signora?


ის მიდის წიგნის ასაღებად - Lui va a prendere il libro.
ვინ ცხოვრობს რომში? – Chi vive a Roma?
მამაკაცები არ წერენ წერილებს - Gli uomini non scrivono le lettere.
ისინი ხედავენ მთებს? – Loro vedono le montagne?
ის მიდის ტელევიზორის ჩასართავად - Lei va a accendere la TV.
მე არ ვწერ, მე ვკითხულობ - Io non scrivo, io leggo.
რას იღებ შენ? – Che cosa prendi?
ჩვენ არ ვკითხულობთ, ჩვენ ვუყურებთ წარმოდგენას - Non leggiamo, guardiamo lo
spettacolo.

49
გაკვეთილი 23

გადავთარგმნოთ ქართულად წინადადებები, სადაც გვხვდება ჩვენთვის ნაცნობი


სიტყვები:

Prendo il panino. Lo prendo. - მე ვიღებ ფუნთუშას. მე მას ვიღებ.


Guardiamo la TV. La guardiamo. - ჩვენ ვუყურებთ ტელევიზორს. ჩვენ მას ვუყურებთ.
Vedi i ragazzi? Li vedi? - შენ ხედავ ბიჭებს? შენ მათ ხედავ?
Loro scrivono le lettere. Loro le scrivono. - ისინი წერენ წერილებს. ისინი მათ წერენ.
Leggete il libro. Lo leggete. - თქვენ კითხულობთ წიგნს. თქვენ მას კითხულობთ.
Chi accende la luce? Chi la accende? - ვინ ანთებს შუქს? ვინ ანთებს მას?
Dove sono Maria e Marco? Non li vedo. - სად არიან მარია და მარკო? ვერ ვხედავ მათ.
Guardo le scatole e le compro. - ვუყურებ ყუთებს და ვყიდულობ მათ.

როგორც შევამჩნიეთ აღნიშნულ წინადადებებში გამოიყენება ოთხი ფორმა - lo, la,


le, li, რომელთაგანაც სამი ჩვენთვის ცნობილია, როგორც განმსაზღვრელი არტიკლები.
ახლა გავეცნოთ მათ, როგორც პირდაპირი დამატების ნაცვალსახელს, რომელიც
პასუხობს კითხვებს - ვისი? რა?.

Lo – (მას, მისი) ცვლის მამრობითი სქესის არსებით სახელს მხოლობით რიცხვში.


La – (მას, მისი) ცვლის მდედრობითი სქესის არსებით სახელს მხოლობით რიცხვში.
Li - (მათ, მათი) ცვლის მამრობითი სქესის არსებით სახელს მრავლობით რიცხვში.
Le - (მათ, მათი) ცვლის მდედრობითი სქესის არსებით სახელს მრავლობით რიცხვში.

არ აქვს მნიშვნელობა, რომელი ფორმა აქვს (პირდაპირს თუ არაპირდაპირს,


განსაზღვრულს თუ განუსაზღვრელს) არტიკლს, რომელიც ცვლის არსებით სახელს, ესე
იგი ჩვენ ვამბობთ: vedo lo zio და vedo un libro, მაგრამ ორივე შემთხვევაში ჩვენ ვიტყვით
- lo vedo.

ნაცვალსახელი lo ასევე გამოიყენება მნიშვნელობით - ამას, ამის.


მაგალითად:

Lo vedo – მე ამას ვხედავ.


Vado a leggerlo - მე მივდივარ ამის წასაკითხად.

50
ნაცვალსახელი, რომელსაც ჩვენ გავეცანით იწერება ზმნის წინ პირად ფორმაში,
მაგალითად: Vedo un uomo – lo vedo. მაშინ როცა არაპირდაპირ ფორმაში მაგალითად
ინფინიტივში ისინი იწერება ზმნის შემდეგ, რომელიც მასთან ერთად წარმოქმნის ერთ
სიტყვას. მაგალითად: Andiamo a comprare la macchina – Andiamo a comprarla. ამასთან
ერთად დაბოლოვება e გამოიტოვება.
დავაკვირდეთ ახალი ნაცვალსახელის გამოყენებას წინადადებებში და
მივაქციოთ ყურადღება რომელი ნაცვალსახელით არის შეცვლილი არსებითი სახელი.

Chi va a comprare il pane? – ვინ მიდის პურის საყიდლად?


Lo compro io – მას ვყიდულობ მე.
Dove leggi la lettera? – სად კითხულობ წერილს?
La leggo a casa – მას ვკითხულობ სახლში.
Chi paga i formaggio? – ვინ იხდის ყველის საფასურს?
Li paga la mamma – (მის საფასურს) მას იხდის დედა.
Vedete le borse bionco-nere? – ხედავთ შავ-თეთრ ჩანთებს?
No, non le vediamo – არა, ჩვენ მათ ვერ ვხედავთ.
Andate a vedere uno spettacolo? – თქვენ მიდიხართ წარმოდგენის საყურებლად?
Si, andiamo a vederlo – დიახ, ჩვენ მივდივართ მის სანახავად.
Anna vede la gonna e la camicetta – ანა ხედავს ბოლოკაბას და ბლუზს.
Le guarda e le prende – (ის მათ) უყურებს და ყიდულობს მათ.
Spegni la radio? – შენ თიშავ რადიოს?
Si, la spegno – დიახ, მას გამოვრთავ, მას ვთიშავ.

ვთარგმნოთ იტალიურიდან:

Lo prendo i pantaloni verdi, ma chi li paga? – მე ვიღებ მწვანე შაევალს, მაგრამ ვინ იხდის
მის საფასურს?
Dove è il prosciutto? Non lo vediamo – სად არის ლორი? ჩვენ ვერ ვხედავთ მას.
Guardi la TV? No, non la guardo – შენ უყურებ ტელევიზორს? არა, მე მას არ ვუყურებ.
Scrivono i figli le lettere? Si, le scrivono – წერენ თუ არა ბავშვები წერილებს? დიახ, ისინი
მათ წერენ.
Che cosa prende, signora? Prendo il latte – რას იღებთ ქალბატონო? ვიღებ რძეს.
Chi accende la luce? – ვინ ანთებს შუქს?
Vedi la macchina di Marco? No, non la vedo – შენ ხედავ მარკოს მანქანას? არა, მე მას ვერ
ვხედავ.
Il vino, lo pago io – ღვინო, მის საფასურს ვიხდი მე. ღვინის საფასურს ვიხდი მე.
Lei scrive, signore, un libro? Si, lo scrivo – ბატონო, თქვენ წერთ წიგნს? დიახ. მას მე ვწერ.

51
Prendono Loro le scarpe marroni? No, non le prendiamo – თქვენ იღებთ ამ ყავისფერ ჩექმებს?
არა, ჩვენ მათ არ ვიღებთ.
Paghi il burro? No, pago il pane – შენ იხდი კარაქის საფასურს? არა, მე ვიხდი პურის
საფასურს.

ვთარგმნოთ იტალიურად:

სად არის ჩანთა, ვინ ხედავს მას? – Dove è la borsa, chi la vede?
თქვენ ყიდულობთ შაქარს ბატონო? არა, მე მას არ ვყიდულობ – Prende Lei, signore, lo
zucchero? No, non lo prendo.
მე ვუყურებ წარმოდგენას, მაგრამ მას ვერ ვხედავ? – Io guardo lo spettacolo, ma non lo vedo.
ისინი ჩართავენ ტელევიზორს, მაგრამ აღარ გამორთავენ მას - Loro accendono la TV e non
la spengono.
შენ მიდიხარ წერილის დასაწერად? დიახ, მე მივდივარ მის დასაწერად - Vai a scrivere
una lettera? Si, vadi a scriverla.
მე ვანთებ შუქს, შენ კი აქრობ - Io accendo la luce e tu la spegni.
ვინ ყიდულობს შაქარს? ჩვენ მას არ ვყიდულობთ - Chi compra lo zucchero? Noi, non lo
compriamo.
მამა ყიდულობს ღვინოს, დედა კი იხდის მის საფასურს - Il babbo compra il vino e la
mamma lo paga.
ის კითხულობს წიგნებს? არა, ის მათ არ კითხულობს - Lui legge i libri? No, non li legge.
შენ ხედავ წითელ სვიტრს? კი, მე მას ვხედავ - Vedi la maglia rossa? Si, la vedo.
ვინ იხდის თავსაფრების საფასურს? მე არ ვიხდი მათ საფასურს - Chi paga i fazzoletti? Io
non li pago.
ჩვენ არ გვაქვს პური, ჩვენ მივდივართ მის საყიდლად - Non abiamo pane, andiamo a
comprarlo.
ქალბატონო, თქვენ ნახულობთ მუზეუმებს? არა, მე მათ არ ვნახულობ - Signora, visita i
musei? No, non li visito.
პერანგი სააბაზანოშია, თქვენ მას ხედავთ? – La camicia è in bagno. La vedete?

გაკვეთილი 24

წავიკითხოთ წინადადებები ისე, რომ თანამოსაუბრისთვის გასაგები იყოს


როგორია ეს წინადადება კითხვითი, თხრობითი თუ ბრძანებითი:

52
Che cosa comprate?
Io compro il borro, cinque panini e latte, i ragazzi comprano due etti di prosciutto e un etto di
formaggio.
E tu che cosa compri?
Signora, quanto costa un chilo di zucchero, per favore?
Un chilo di zucchero costa otto mila lire.
E io, signora, quanto pago?
Lei paga per i pomodori dieci mila lire?
La zia di Marco va a comprare una borsa e un paio di pantaloni.
Per favore, avete i pantaloni di lana bianchi o grigi?
Si, abbiamo un paio di pantaloni grigi.
Allora li prendiamo. E quanto costano?
Ciao, quanti anni hai?
Io sono piccolo, ho tre anni e tu?
Io ho quattro anni.
Vedi i fazzoletti di Cristina? Di che colore sono?
Sono bianchi, rossi, gialli e blu.
Che cosa vedi?
Vedo le macchine: sono nere, verdi e marroni. E tu, che cosa vedi?
Vedo una vecchia casa bianca.
Loro accendono la radio e spengono la luce.
Noi, spegniamo la radio e accendiamo la TV.
Vio spegnete la TV e accendete la luce. Chi guarda lo spettacolo?
La mamma.
Chi scrive le lettere?
Noi, le scriviamo.
Chi accende la TV?
I ragazzi l’accendono.
Prendi il libro?
Si, lo prendo e lo leggo.
Lo zio prende sette panini e li mangia?
Si, li prende e li mangia.
E voi, guardate una macchina e la comprate?
No, noi non la compriamo, la compra il babbo.
Noi andiamo a vedere uno spettacolo. Andiamo a vederlo con la zia.
Voi andate a prendere la macchina. Andate a prenderla.
Gli uomini vanno a pagare due bottilie di vino rosso. Vanno a pagarle.

53
ვთარგმნოთ იტალიურიდან:

Di che colore sono i pantaloni di Cristina? – რა ფერია ქრიატინას შარვალი?


Loro vanno a pagare due panini – ისინი მიდიან ორი ფუნთუშის საფასურის
გადასახდელად.
Maria vede la gonna e la camicetta – მარია ხედავს ბოლოკაბას და ბლუზს.
Dove è il prosciutto? Non lo vediamo? – სად არის ლორი? ჩვენ მას ვერ ვხედავთ?
Vado a comprare dieci panini, due chili di pomodori e tre etti di formaggio – მე მივდივარ ათი
ფუნთუშის, ორი კილო პომიდვრის, და სამასი გრამი ყველის საყიდლად.
Quanto costa un paio di scarpe marroni? – რა ღირს წყვილი ყავისფერი ჩექმა?

ვთარგმნოთ იტალიურად:

მე მშიერი ვარ. სად არის ფუნთუშა და კარაქი? – Ho fame. Dove sono i panini e il burro?
ის წერს, შენ კითხულობ, ბიჭებს კი შიათ - Lui scrive, tu leggi e i ragazzi hanno fame.
მე ვუყურებ თავსაფარს, ვყიდულობ და ვიხდი მის საფასურს - Guardo il fazzoletto, lo
compro e lo pago.
შენ ლაპარაკობ და ლაპარაკობ, მე კი დრო არ მაქვს, მეჩქარება - Parli e parli e io non ho
tempo, ho fretta.
შავი ჩექმები პატარაა, მე მათ არ ვყიდულობ - Le scarpe nere sono piccole, allora non le
prendo.
რა ფერის არის ყუთები? – Di che colore sono le scatole?
ქალბატონო, რამდენ ბოთლ ღვინოს ყიდულობთ? ცხრას. – Quante bottiglie di vino prende
signora? Nove.
გთხოვთ, ექვსი რვეული და ერთი კალამი - Sei quaderni e una penna, per favore.
წითელ ავტომობილს ხომ ვერ ხედავთ? – Non vedete la macchina rossa?
რამდენი თავსაფარი აქვს დედას? – Quanti fazzoletti ha la mamma?
ისინი უყურებენ ბამბის შარვალს, მაგრამ არ ყიდულობენ - Loro guardano i pantaloni di
cotone, ma non li comprano.
ვინ ყიდულობს ღვინოს? – Chi compra il vino?
მე მას არ ვყიდულობ - io non lo compro.
გთხოვთ, სამასი გრამი ლორი, ორი კილო შაქარი და სამი პატარა ყველი - Per favore, tre
etti di prosciutto, due chili di zucchero e tre piccoli formaggi.
რა ღირს წყვილი შალის შარვალი? – Quanto costa un paio di pantaloni di lana?
სად მიდიან გოგონები? – Dove vanno le ragazze?
ისინი მიდიან ბაზარში პომიდვრის საყიდლად - Loro vanno al mercato a comprare i
pomodori.

54
გაკვეთილი 25

ვთარგმნოთ იტალიურიდან:

Noi prendiamo una gonna di cotone e la paghiamo.


Vado a vedere uno spettacolo di Eduardo De Filippo.
Cominci a scrivere o a leggere?
Vediamo otto macchine, ma non vediamo la macchina di Maria.
Avete sonno allora spegnete la luce.
Il ragazzo va a comprare i pomodori. Lui va a comprarli con la mamma.
Quanto costano le scatole?

ვთარგმნოთ იტალიურად:

ის არ ცხოვრობს იტალიაში. ის ცხოვრობს უკრაინაში, კიევში.


რა ღირს 3 ფუნთუშა, ლიტრი რძე, 200 გრ. ყველი და 100 გრ. კარაქი?
რა ფერისაა ანას კალამი?
შენ დალევ თეთრ ან წითელ ღვინოს?
ჩვენ არ ვიხდით, ვინ გადაიხდის ჩანთის საფასურს?
რას კითხულობენ ისინი?

ვიპოვოთ და გავასწოროთ შეცდომები წინადადებებში:

Spegnate o accendate la luce?


Loro vanno vedere un museo. Vanno lo vedere con gli amici.
Per favore, uno chilo di zucchero.
Dove sono le ragazze? Non li vedo.
Lei non è vecchio, signore, è giovano.
Hai un zio? No, ho quattro zii.
Che cosa pagate? Pagiamo cinque quaderni e uno libro.
გაკვეთილი 26

შევისწავლოთ ახალი სიტყვები:

Parlare [პარლარე] - ლაპარაკი, საუბარი


Il fratello [ილ ფრატელლო] - ძმა
I genitori [ი ჯენიტორი] - მშობლები

55
La sorella [ლა სორელლა] - და
Cominciare [კომინჩარე] - დაწყება
Il letto [ილ ლეტტო] - საწოლი
Il ristorante [ილ რისტორანტე] - რესტორანი
Chiedere [კიედერე] - თხოვნა, შეკითხვა
Il quadro [ილ კუადრო] - სურათი, ნახატი
Il favore [ილ ფავორე] - სამსახურის გაწევა, გეთაყვა
La studentessa [ლა სტუდენტესსა] - სტუდენტი გოგონა

ზმნა - parlare იხმარება სხვადასხვა თანდებულებთან:


თანდებულთან - a. მაგალითად parlo a Maria - მე ველაპარაკები მარიას.
თანდებულთან - di. მაგალითად parlo di Maria - მე ვლაპარაკობ მარიაზე.
თანდებულთან - con. მაგალითად parlo con Maria - მე ვლაპარაკობ მარიასთან.

შეგახსენებთ, რომ ზმნები parlare და cominciare იუღლება პირველი ტიპით


(როგორც ზმნა დაბოლოებით - are) ხოლო chiedere მეორე ტიპის უღლებით (როგორც
ზმნა დაბოლოებით - ere).

Chedo dove è la sorella di Anna – მე ვკითხულობ სად არის ანას და.


I ragazzi vanno a vedere i quadri – ბიჭები მიდიან სურათების დასათვალიერებლად.
Il fratello e la sorella comprano un libro per i genitori – და-ძმა ყიდულობს წიგნს
მშობლებისთვის.
Con chi parlate? – ვისთან საუბრობთ?
Parliamo con un impiegato – ჩვენ ვესაუბრებით თანამშრომლებს.
Quanti letti hai a casa? – რამდენი საწოლი გაქვს სახლში?
Lui comincia a leggere un libro di Pirandello – ის იწყებს პირანდელოს წიგნის წაკითხვას.
È il ristorante di Pietro – ეს პეტრეს რესტორანია.
Chiedo a mamma un favore – მე ვთხოვ დედას გამოწიოს სამსახური, დამეხმაროს.
Maria è studentessa – მარია სტუდენტია.

ჩვენ უკვე ვიცით თანდებულები a და di. აქამდე ჩვენ ვხმარობდით მათ არსებითი
სახელის წინ არტიკლის გარეშე. მაგრამ უმრავლეს შემთხვევაში არტიკლის გამოტოვება
არ შეიძლება, ამიტომ გამოიყენება შერწყმული ფორმები თანდებულისა a და di
განსაზღვრული არტიკლით ანუ ეგრეთ წოდებული შედგენილი თანდებულის სახით.

Loro parlano della lezione – ისინი საუბრობენ ლექციის შესახებ.


La casa è dei genitori – მშობლების სახლია.

56
L’ingegnere parla agli impiegati – ინჟინერი ესაუბრება თანამშრომლებს.
Andate al ristorante? – მიდიხართ თუ არა რესტორანში?
Il fratello dell’amica è pofessore – დაქალია ძმა პროფესორია.
I libri sono dello zio – წიგნები ბიძისაა.
Parlo alle amiche del quadro di Tropinin – ვესაუბრები დაქალებს ტროპინინის სურათზე.
La città di Roma è vecchia – ქალაქი რომი ძველია.
Comincio a leggere un libro di Alberto Moravia – ვიწყებ ალბერტო მორავიას წიგნის
წაკითხვას.
Chiedete la macchina alla mamma o al babbo? – თქვენ თხოვთ მანქანას დედას თუ მამას?

შეგახსენებთ, რომ თანდებული a იხმარება მოძრაობის მიმართულების


განმსაზღვრელად, მაგალითად: Vado al mercato. ადგილმდებარეობა: Siamo alla
biblioteca. დაისმის კითხვები ვისთან? რასთან? : Scrivo a Maria. მისი მეშვეობით
ვაერთებთ ორ ზმნას Vado a comprare.
თანდებული di იხმარება წარმოშობის განსაზღვრისათვის: Sono di Roma.
საგნების, ნივთების: Una gonna di cotone. რაოდენობის: Un litro di vino. კუთვნილების,
რომელსაც შეესაბამება ნათესაობითი ბრუნვა (ვისი? რისი?): Un libro di Maria. ასევე
ზოგიერთი ორი ზმნის შესაერთებლად: Chiedo di comprare.
შედგენილი თანდებულები წარმოიშობა ერთნაირად. ეს გაგიადვილებთ მათი
ფორმების დამახსოვრებას:

il lo l’ la i gli le
a al allo all’ alla ai agli alle
di del dello dell’ della dei degli delle

გაკვეთილი 27

წინა გაკვეთილზე მოცემული თანდებულები გამოვიყენოთ წინადადებებში:

La casa di Maria, del fratello, della sorella, dell’amico, dello zio - მარიას სახლი, ძმის,
დის, მეგობრის და ბიძისაა.

57
Parlo a Marco, al professore, alla zia, all’amica, allo studente - მე ვესაუბრები მარკოს,
პროფესორს, დეიდას, დაქალს, სტუდენტს.
Chiedi un favore ai figli, agli uomini, alle donne - შენ თხოვ დახმარების გაწევას
ვაჟიშვილებს, მამაკაცებს, ქალებს.
Le macchine sono dei signori, delle signore e degli studenti - მანქანები ბატონების,
ქალბატონების და სტუდენტებისაა.
Loro cominciano a leggre, a scrivere, a parlare, a guardare - ისინი იწყებენ კითხვას,
წერას, საუბარს, ყურებას.
Andate a letto, alla discoteca, al ristorante, al mercato - თქვენ მიდიხართ საწოლში,
დისკოტეკაზე, რესტორანში, ბაზარში.

თანდებულის გამოყენებამ შეიძლება მთლიანად შეცვალოს წინადადება,


მაგალითად: parlo a Cristina - მე ველაპარაკები ქრისტინას. და parlo di Cristina - მე
ვლაპარაკობ ქრისტინაზე.

Il figlio dello zio guarda il giardino – ბიძის ვაჟიშვილი ათვალიერებს ბაღს.


Loro cominciano a scrivere una letera ai genitori – ისინი იწყებენ წერილის წერას
მშობლებისათვის.
Chiediamo agli amici un favore – ჩვენ ვთხოვთ მეგობრებს დახმარების გაწევას.
I ragazzi non vanno al ristorante, vanno a scuola – ბიჭები არ მიდიან რესტორანში,
ისინი მიდიან სკოლაში.
Lei chiede all’amico di accendere la TV – ის თხოვს მეგობარს ჩართოს ტელევიზორი.
A chi parli? Parlo agli studenti – ვის ესაუბრები? მე ვესაუბრები სტუდენტებს.
Come sono le scarpe della zia? – როგორია დეიდას ჩექმები?
A chi legge la mamma i libri di Franco? – ვის უკითხავს დედა ფრანკოს წიგნებს?
Lei li legge ai figli – ის მათ უკითხავს შვილებს.
Di chi parlano le donne? – ვისზე საუბრობენ ქალები?
Parlano degli uomini – ისინი საუბრობენ კაცებზე.
Andiamo a vedere un quadro al museo – ჩვენ მივდივართ მუზეუმში სურათის
სანახავად.
Sei di Roma? – შენ რომიდან ხარ?
No, sono di Venezia – არა, მე ვენეციიდან ვარ.
Di che cosa parlate? – რაზე საუბრობთ თქვენ?
Parliamo dello spettacolo – ჩვენ ვსაუბრობთ წარმოდგენაზე.

მივაქციოთ ყურადღება, წინადადებებში გამეორებულ ზმნას: chiedere - თხოვნა.

Chiedere a + (არსებითი) თხოვო ვინმეს

58
Chiedere di + (ზმნა) თხოვნა, რომ ვინმემ რამე გააკეთოს
Chiedere + (არსებითი) თხოვნა, (რამის) რამეზე.

მაგალითად:
Chiedo a Sofia di accendere la TV – მე ვთხოვ სოფიას, რომ მან ჩართოს ტელევიზორი
Chiedo a Marco un favore – მე ვთხოვ მარკოს, გამიწიოს დახმარება

ვთარგმნოთ იტალიურად:

ვინ საუბრებს პროფესორთან იტალიაზე? – Chi parla con il professore dell’Italia?


ვისია მწვანე მანქანა? – Di chi è la macchina verde?
მარკოს დის შვილები ახალგაზრდები არიან - I figli della sorella di Marco sono giovani.
თქვენ მიდიხართ სკოლაში? – Andate a scuola?
არა, ჩვენ მივდივართ ბიბლიოთეკაში - No, Andiamo alla biblioteca.
შენ ელაპარაკები ყმაწვილებს? – Parli ai ragazzi?
არა, მე ვესაუბრები გოგონებს - No, parlo alle ragazze.
რის კითხვას იწყებ? – Che cosa cominci a leggere?
ვის თხოვთ თქვენ დახმარების გაწევას? – A chi chiedete un favore?
ვისზე საუბრობს ის? – Di chi parla lui?
დის ბლუზი ძველია - La camicetta della sorella è vecchia.
მე ვთხოვ ვაჟიშვილს აანთოს სინათლე - Chiedo al figlio di accendere la luce.
ვის უხდი ჩანთის საფასურს? – A chi paghi per la borsa?
დეიდა მიდის ლეონარდო და ვინჩის სურათების სანახავად - La zia va a vedere i quadri
di Leonardo da Vinci.

გაკვეთილი 28

შევისწავლოთ ახალი სიტყვები:

La madre [ლა მადრე] - დედა


Il padre [ილ პადრე] - მამა
Il marito [ილ მარიტო] - ქმარი
La moglie [ლა მოლიე] - ცოლი

59
Il treno [ილ ტრენო] - მატარებელი
L’aereo [ლ’აერეო] - თვითმფრინავი
Il dottore [ილ დოტტორე] - ექიმი
Il dentista [ილ დენტისტა] - სტომატოლოგი, დენტისტი
Il bar [ილ ბარ] - ბარი
Il coltello [ილ კოლტელლო] - დანა
La forchetta [ლა ფორკეტტა] - ჩანგალი
Mangiare [მანჯარე] - ჭამა

ახალი სიტყვები გამოვიყენოთ წინადადებებში:

La moglie del padre è dottore – მამის ცოლი ექიმია.


Vai a mangiare al ristorante? – შენ მიდიხარ რესტორანში საჭმელად?
No, vado al bar – არა, მე მივდივარ ბარში.
Dove sono i coltelli e le forchette? – სად არის დანა-ჩანგალი? სადაა დანები და ჩანგლები?
Lei è marito di Maria, signore? – ბატონო, თქვენ მარიას ქმარი ხართ?
No, sono marito di Sofia – არა, მე სოფიას ქმარი ვარ.
Gli amici del dottor Bianco sono dentisti – ექიმ ბიანკოს მეგობრები დენტისტები არიან.
Dove sono i treni e gli aerie di Marco? – სადაა მარკოს მატარებლები და თვითმფრინავები?
La madre di Marco è giovane e gentile – მარკოს დედა ახალგაზრდა და თავაზიანია.
Vado dal dottore, e tu? – მე მივდივარ ექიმთან, შენ?
Io vado dal dentista e ho paura – მე მივდივარ სტომატოლოგთან და მეშინია.
Abitiamo dai genitori – ჩვენ ვცხოვრობთ მშობლებთან.
Che cosa è? È una macchina da scrivere – რა არის ეს? ეს საბეჭდი მანქანაა.
Loro hanno due libri da leggere – მათ წასაკითხი აქვთ ორი წიგნი.
Dove abiti? Abito dagli amici – სად ცხოვრობ შენ? მე ვცხოვრობ მეგობრებთან.
Che cosa è? È la camera da letto – რა არის ეს? ეს საძინებელი ოთახია.
Dove sono le sorelle di Cristina? Sono dello zio – სად არიან კრისტინას დები? ისინი არიან
ბიძასთან.
Che cosa avete da comprare? – რა უნდა იყიდოთ? რა გაქვთ საყიდელი?
Loro mangiano al ristorante? No, mangiano dalle amiche – ისინი ჭამენ რესტორანში? არა,
ისინი ჭამენ დაქალებთან.

თანდებული da, ჩვენთვის უკვე ნაცნობია თანდებული di-ს მსგავსია, შეიძლება


გაერთიანდეს განსაზღვრულ არტიკლებთან და წარმოქმნას რთული ფორმები.
თანდებული da და მისგან წარმოებულები გამოიყენება რაიმეს ასაღწერად.
მასთან, ვისთანაც ჩვენ ვიმყოფებით, მაგალითად: Sono dal fratello.
მასთან, ვისთანაც ვიღაც მიემართება, მაგალითად: Andiamo dalle amiche.

60
ადგილები ან პირები, საიდანაც ან ვისგანაც ჩვენ მოვდივართ, მაგალითად: Torno
da Roma.
მოქმედება, რომელიც უნდა შესრულდეს, მაგალითად: Una lettera da leggere.
არსებული საგნის დანიშნულება, მაგალითად: Una macchina da scrivere.
დაიმახსოვრეთ, რომ თანდებული - da მიმართულების განსაზღვრისათვის
(ვისთან) გამოიყენება მხოლოდ პირებთან მიმართებაში. ამიტომ ჩვენ ვამბობთ: Sono a
Mosca; Sono in Polonia. მაგრამ - Sono dal professore.

ვთარგმნოთ იტალიურად:

მე ვარ დეიდასთან და ვათვალიერებ წიგნებს - Sono dalla zia e guardo i libri.


რა არის ეს? ეს საბეჭდი მანქანაა - Che cosa è? È una macchina da scrivere.
შენ ცხოვრობ ძმასთან თუ დასთან? – Abiti dal fratello o dalla sorella?
წერილი (რომელიღაც) დაქალისგანაა? – È una lettera da un’amica.
როდიდან ცხოვრობთ ბიძასთან? – Da quando abitate dallo zio?
რა აქვთ გადასახდელი მათ? – Che cosa loro hanno da pagare?
თქვენ მარიასთან ხართ, ბატონებო? – Siete da Maria, signori?
არა, ჩვენ კბილის ექიმთან ვართ - No, siamo dal dentista.
სად მიდიხართ თქვენ? ჩვენ მივდივართ თანამშრომელთან - Dove andate? Andiamo
dall’impiegato.

გაკვეთილი 29

გავეცნოთ ახალ ზმნებს. დავიწყოთ სწორი ზმნით, რომლის დაბოლოვებაა - are:

Tornare (da, a) [ტორნარე] - ბრუნდება (საიდანღაც, ვიღაცისგან, სადღაც).


Contare [კონტარე] - თვლა (რაღაცის), ვისიმე იმედზე ყოფნა.

61
გავეცნოთ ზმნას - venire [ვენირე] - დაბრუნება (მოსვლა), თანდებულთან
მიმართებაში venire+da+არსებითი სახელი [ვენირე და] ჩამოსვლა, მოსვლა, დაბრუნება
(საიდანღაც, ვიღაცისგან, ვიღაცასთან); venire+a+ინფინიტივი [ვენირე ა] მოსვლა რაიმეს
გასაკეთებლად.
ვაუღლოთ არასწორი ზმნა venire - დაბრუნება (მოსვლა):
1. Vengo [ვენგო] - მოვდივარ 1. Veniamo - მოვდივართ
2. Vieni [ვიენი] - მოდიხარ 2. Venite - მოდიხართ
3. Viene [ვიენე] - მოდის (მობრძანდებით) 3. Vengono - მოდიან

გამოვიყენოთ ეს ზმნა წინადადებებში:

Vieni da Roma? - შენ ჩამოდიხარ რომიდან?


No, vengo da Mosca - არა, მე ჩამოვდივარ მოსკოვიდან.
Con chi venite? - ვისთან ერთად ჩამოდიხართ თქვენ?
Veniamo con gli amici - ჩვენ ჩამოვდივართ მეგობრებთან ერთად.
Chi viene con i genitori? - ვინ ჩამოდის მშობლებთან ერთად?
Loro non vengono con la madre - ისინი არ ჩამოდიან დედასთან ერთად.
Vieni a mangiare? - შენ საჭმელად მოდიხარ?
No, vengo a guardare la TV - არა, მე მოვდივარ ტელევიზორის საყურებლად.
Viene a parlare con la mamma? - ის დედასთან სასაუბროდ მოდის?
Si, vengo a parlare con i genitori - დიახ, მე მოვდივარ მშობლებთან სალაპარაკოდ.
Da dove tornano gli impiegati? - საიდან ბრუნდებიან თანამშრომელები?
Tornano dall’ufficio - ისინი ბრუნდებიან ოფისიდან.
Da dove vieni? - საიდან ჩამოდიხარ შენ?
Vengo dalla Polonia - მე პოლონეთიდან ჩამოვდივარ.
Che cosa mangi? Mangio il pane con il burro - რას ჭამ? მე ვჭამ კარაქიან პურს.
Abbiamo fame. Veniamo a mangiare - გვშია. ჩვენ მივდივართ რაიმეს საჭმელად.
Tornate dal dentista? – თქვენ კბილის ექიმისგან ბრუნდებით?
No, torniamo dal dottore – არა, ჩვენ ექიმისგან ვბრუნდებით.
Da dove viene Lei, signora? – საიდან ჩამოდიხართ თქვენ, ქალბატონო?
Vengo da Roma – მე რომიდან ჩამოვდივარ.
Lei mangia i pomodori? – თქვენ ჭამთ პომიდორს?
No, non li mangio – არა, მე მათ არ ვჭამ.
Vieni con noi a visitare un museo? – შენ წამოხვალ მუზეუმში ჩვენთან ერთად?
Marco non va con loro a teatro – მარკო არ მიდის მათთან ერთად თეატრში.
Torno a casa e poi vado da Maria – მე ვბრუნდები სახლში, ხოლო მერე მივდივარ
მარიასთან.

62
ბოლო წინადადებაში შეგვხვდა კიდევ ერთი ახალი სიტყვა poi [პოი] - მერე,
შემდეგ, მოგვიანებით. ეს ზმნიზედაა.
იტალიურ ენაში ზმნის ფორმიდან გამომდინარე, გამოიყენება ორი
განსხვავებული ზმნა.
Venire – მოდიოდე ჩემთან ერთად, ჩვენთან; მოვდიოდე შენთან ერთად,
თქვენთან; მოდიოდე ადგილიდან, პიროვნებისგან, მოსაუბრისგან.
Andare – მიდიოდე ჩვენთან ერთად, მასთან ერთად, მათთან; მიდიოდე
პიროვნებასთან, რომელიმე ადგილისკენ.

ვთარგმნოთ იტალიურიდან:

Vai con la mamma al mercato? – შენ მიდიხარ დედასთან ერთად ბაზარში?


L’ingegnere ha fretta, non viene con noi – ინჟინერს ეჩქარება, ის ჩვენთან ერთად არ მოდის.
Signore, Lei va, in Italia con la famiglia? – ბატონო, თქვენ მიდიხართ იტალიაში ოჯახთან
ერთად?
Lui non viene con voi, non ha tempo – ის არ მოდის თქვენთან ერთად, მას არ აქვს დრო.
Voi andate in montagnia e io non vengo con voi – თქვენ მიდიხართ მთებში და მე არ
მოვდივარ თქვენთან ერთად.
Andiamo al bar – ჩვენ მივდივართ ბარში.
Vieni con noi? – შენ მოდიხარ ჩვენთან ერთად?

ვთარგმნოთ იტალიურად:

ბიჭი სთხოვს გოგონებს გაუწიონ დახნარება - Il ragazzo chiede un favore alle ragazze.
ჩვენ მივდივართ საჭმელად რესტორანში - Andiamo a mangiare al ristorante.
ის მიდის ბაზარში პომიდორის საყიდლად - Lui va al mercato a comprare i pomodori.
ისინი ბრუნდებიან ოფისიდან - Loro tornano dall’ufficio.
სურათები დედის კი არა, მამისაა - I quadri non sono della madre, sono del padre.
შენ ყიდულობ ერთ თუ ორ ბოთლ ღვინოს? - Compri una o due bottigli di vino?
მარიას მშობლები იტალიაში ცხოვრობენ - I genitori di Maria vivono in Italia.

63
რაზე საუბრობენ თანამშრომლები? – Di che cosa parlano gli impiegati?
ქმარი სთხოვს ცოლს დანა-ჩანგალს - Il marito chiede alla moglie il coltello e la forchetta.
თქვენ მიდიხართ (რომელიღაც) ძველი ეკლესიის დასათვალიერებლად? – Andate a
vedere una vecchia chiesa?
ექიმს ეძინება და მიდის დასაძინებლად საწოლში - Il dottore ha sonno e va a letto.
თეთრი მანქანა მშობლების მეგობარს ეკუთვნის - La macchina bianca è dell’amico dei
genitori.
რამდენი საძინებელი გაქვთ თქვენ? – Quante camere da letto avete?
ჩვენ უნდა მოვინახულოთ ხუთი ქალაქი - Abbiamo da visitare cinque città.
რისგან არის დამზადებული დეიდის კაბა? – Di che cosa è il vestito della zia?
მოსწავლეები მასწავლებელთან მიდიან - Gli studenti vanno del professore.
შენ უნდა გადაიხადო ყველის და პურის საფასური - Hai il pane e il formaggio da pagare.
საიდან მოდიხართ, ბატონებო? – Da dove vengono, signori?
ჩვენ კბილის ექიმისგან მოვდივართ - Veniamo dal dentista.
პატარა პეტრე ითვლის მატარებლებს - Il piccolo Pietro conta i treni.
შენ კარაქიან პურს ჭამ? – Mangi il pane con il burro?
არა, მე ვჭამ ფუნთუშას ლორით - No, mangio i panini con il prosciutto.
ჩვენ ვენეციაში მივდივართ. შენ წამოხვალ ჩვენთან ერთად? – Andiamo a Venezia. Vieni
con noi?
გოგონების თავსაფრები წითელი და მწვანეა, ხოლო ბიჭების თეთრი და ყავისფერი - I
fazzoletti delle ragazze sono rossi e verdi e i fazzoletti dei ragazzi sono bianchi e marroni.
მე ვესაუბრები დებს წარმოდგენაზე - Parlo con le sorelle dello spettacolo.
ჩვენ მოგვშივდა და ესე იგი მივდივართ ბარში - Abbiamo fame, allora andiamo al bar.

გაკვეთილი 30

ვთარგმნოთ იტალიურიდან:

Di che cosa parli con l’amico?


Compriamo al fratello un libro.
Da dove venite? Veniamo dal ristorante.
Il fratello di Cristina? A letto.

64
Quante scatole di zucchero paghi?
A chi chiedete un favore?

ვთარგმნოთ იტალიურად:

ვის ესაუბრებიან მშობლები?


შენ მიდიხარ სკოლაში? არა მე მივდივარ ექიმთან.
ჩვენ მეგობრებთან ერთად ბარში ვართ.
მა მაქვს ერთი შალის და სამი ბამბის კაბა.
დაქალის მშობლები სათნოები, თავაზიანები არიან.
ჩვენ მივდივართ დანა-ჩანგლის საყიდლად.

მოვძებნოთ შეცდომები წინადადებებში და გავასწოროთ:

Abito dal’amica dello zio.


A che cosa parlano gli studenti?
Di dove tornate?
Hai fame? Vieni mangiare?
? il letto da Marco
I ragazzi vanno alla scuola.

გაკვეთილი 31

გავეცნოთ ახალ სიტყვებს:

Qualcosa [qualche cosa] – რაღაც


Niente – არაფერი
Perche – რატომ, იმიტომ რომ
Il giorno – დღე

65
La notte – ღამე
Il mese – თვე
La settimana – კვირა (შვიდეული)
Quando – როდის
La prima colazione – პირველი კვება, საუზმე
Il pranzo – სადილი
La cena – ვახშამი

იტალიელები გარდა გამოთქმისა mangiare il pranzo - ჭამა, სადილობა, იყენებენ


ზმნას - pranzare, ხოლო გამოთქმის მაგივრად mangare la cena - ვახშმობა - ზმნას - cenare.

წინადადებებში გამოვიყენოთ ახალი სიტყვები:

È notte, vado a letto – ახლა ღამეა, მე მივდივარ საწოლში დასაძინებლად.


Quando vieni? Fra due giorni – როდის ჩამოხვალ? ორი დღის შემდეგ.
Mangiamo la prima colazione in cucina – ჩვენ ვსაუზმობთ სამზარეულოში.
Prende qualcosa, signora? – თქვენ დალევთ რამეს ქალბატონო?
Ho fame e non ho niente da mangiare – მე მშიერი ვარ და არაფერი მაქვს საჭმელი.
Da quando guardi la TV? – როდიდან უყურებ შენ ტელევიზორს?
Andiamo a cena al ristorante – ჩვენ მივდივართ რესტორანში სასაუზმოდ.
Da una settimana non vedo Pietro – უკვე ერთი კვირაა, მე ვერ ვხედავ პეტრეს.
Perchè non scrivi le lettere? – რატომ არ წერ წერილებს?
Perchè non ho tempo? – იმიტომ, რომ მე არ მაქვს დრო.
Da due mesi mangio il prosciutto – უკვე ორი თვეა, ვჭამ ლორს.
Il pranzo è di paolo – სადილი პავლესია. პავლეს სადილი.

თანდებული da ასევე შეიძლება მივაკუთვნოთ დროს, მაგალითად da quando


აღნიშნავს რა დროიდან, როდიდან. ამ კითხვაზე საპასუხოდ ასევე გამოიყენება
თანდებული da მაგალითად: da una settimana.

თქვენ სად ვახშმობთ? – Dove mangiate la cena? (cenate?)


როდის დაიწყებ შენ წიგნის კითხვას? – Quando cominci a leggere il libro?
მარკო! რატომ არ ხარ შენ თავაზიანი? – Marco! Perche non sei gentile?
როდიდან ცხოვრობ მარკოს ძმასთან? – Da quando abiti dal fratello di Marco?
რას ჭამ ვახშამზე? – Che cosa mangi per la cena?
ჩვენ არ გვჭირდება არაფრის წაკითხვა - Non abbiamo niente da leggere.
ისინი რომში არიან (დასათვალიერებლად) უკვე 1 თვეა - Loro visitano Roma da un mese.
სად არის პავლეს რვეულები? – Dove sono i quaderni di Paolo?

66
რატომ არ მიდიხართ თქვენ დეიდის მანქანის სანახავად? – Perchè non andate a vedere la
macchina della zia?

ადრე ჩვენ გავეცანით თანდებულ in-ის უბრალო ფორმას. ახლა კი შემდეგ


წინადადებებში ჩვენ გამოვიყენებთ მის შერწყმულ ფორმას არტიკლთან.

I quaderni e i libri sono nella borsa nera – რვეულები და წიგნები შავ ჩანთაშია.
Guardo la TV nella camera da letto – მე ვუყურებ ტელევიზორს საძინებელში.
Parliamo con gli amici in un bar del centro – ვესაუბრებით მეგობრებს ბარში, ქალაქის
ცენტრში.
Vieni in autobus? No, vengo in aereo – შენ მიდიხარ ავტობუსით? არა მე მივფრინავ
თვითმფრინავით.
Dov’è Marco? È nella macchina di Sofia – სად არის მარკო? ის სოფიას მანქანაშია.
Il quaderno è nell’acqua? – რვეული წყალშია?
Noi scriviamo nei quaderni – ჩვენ ვწერთ რვეულებში.
Gli impiegati sono negli uffici - თანამშრომლები ოფისში არიან.

მივაქციოთ ყურადღება, რომ თანდებული in იცვლება ზოგ შემთხვევაში ne-თი.

ვთარგმნოთ იტალიურად:

მარკო მეგობრებთან ერთად ბარშია - Marco è nel bar con gli amici.
თქვენ მანქანით მოდიხართ? – Venite in macchina?
არა, ჩვენ მოვდივართ მატარებლით - No, veniamo in treno.
სად არის კალამი? – Dove è la penna?
ის ჩანთაშია - È nella borsa.
სად ვჭამთ ჩვენ? – Dove mangiamo?
ჩვენ ვჭამთ ბაღში - Mangiamo nel giardino.
წერილი დევს რვეულში - La lettera è nel quaderno.

კიდევ ერთი თანდებული, რომელიც გამოიყენება შერწყმულ ფორმებში არის


თანდებული - su. ხშირად ის გამოიყენება ადგილმდებარეობის განსაზღვრისთვის.

Dove è il libro? È sul letto – სად არის წიგნი? ის საწოლზეა.


I pomodori sono sulla tavola – პომიდვრები მაგიდაზეა.
La penna è sui quaderni – კალამი დევს რვეულებზე.
I figli contano sui genitori – ბავშვებს მშობლების იმედი აქვთ.
Le ragazze sono sull’autobus – გოგონები იმყოფებიანი ავტობუსში.

67
I libri sono sulle tavole - წიგნები დევს მაგიდებზე.

ვთარგმნოთ იტალიურად:

კითხვა საწოლზე - Leggere sul letto.


მეგობრების იმედზე ყოფნა - Contare sugli amici.
მაგიდაზე წერა - Scrivere sulla tavola.
პედაგოგების იმედზე ყოფნა - Contare sui professore.

გაკვეთილი 32

თანდებული fra (tra) გამოიყენება მოქმედების დროის და ადგილის


განსაზღვრისთვის. ის ასევე არ წარმოქმნის შერწყმულ ფორმებს არტიკლთან როგორც
თანდებული con, per.
მაგალითად:
Torniamo in Polonia fra due anni – ჩვენ ვბრუნდებით პოლონეთში ორი წლის შემდეგ.
Dove sono le camere? – სად მდებარეობს ოთახები?
Le camere sono fra il bagno e la cucina – ოთახები სამზარეულოსა და აბაზანას შორისაა.
Pietro è tra il padre e la madre – პეტრე იმყოფება მამასა და დედას შორის.
Fra un anno vengo a Venezia – ერთი წლის შემდეგ ჩამოვალ ვენეციაში.
La casa dei genitori, fra la chiesa e il giardino - მშობლების სახლი მდებარეობს ეკლესიასა
და ბაღს შორის.

თანდებული con გარდა მნიშვნელობისა ვინმესთან, ასევე შეიძლება


გამოყენებულ იქნას მოქმედებითი ბრუნვის წარმოსაქმნელად და აღნიშნავდეს
რამესთან, ან რაიმეს დახმარებით.

Con che cosa scrivi il padre? – რითი წერს მამა?


Il padre scrive con la penna – მამა წერს კალმით.
Noi mangioamo con il coltello e con la forchetta – ჩვენ ვჭამთ დანა-ჩანგლით.

ვთარგმნოთ იტალიურად:

ვისთან ერთად მიდიხართ თეატრში? – Con chi andate a teatro?


რომელიღაც ქალბატონთან - Con una signora.
რა გაქვს შენ მამისთვის? – Che cosa hai per il padre?

68
ბოთლი წითელი ღვინო - Una bottiglia di vino rosso.
მანქანა იმყოფება სახლსა და ბაღს შორის - La macchina fra la casa e il giardino.
ჩვენ ვბრუნდებით იტალიიდან ორი წლის შემდეგ - Torniamo dall’Italia fra due anni.
სააბაზანო სამზარეულოსა და საძინებელს შორის არის - Il bagno fra la cucina e la camera
da letto.

გაკვეთილი 33

ამ გაკვეთილში ჩვენ შევისწავლით, ძალიან ხშირად გამოყენებულ ბრუნვას c’è, ci


sono, რომელიც აღნიშნავს - იმყოფება, მოიპოვება, არის, იმყოფებიან, მოიპოვებიან,
არიან. იტალიურში ჩვენ ვამბობთ c’è, - ვიმყოფები საჭმელად, როცა ფორმალური
ქვემდებარე, რომელიც მოყვება ზმნას არის მხოლობით რიცხვში, ხოლო - ci sono,
იმყოფებიან საჭმელად - ვხმარობთ მრავლობით რიცხვში. განვიხილოთ მაგალითები:

Sulla tavola c’è il libro – მაგიდაზე არის წიგნი.


Nel giardino ci sono gli alberi – ბაღში არიან ხეები.
Nella borsa non ci sono le scarpe – ჩანთაში არ არის ჩექმები.
ასეთ წინადადებებს ჩვენ ვუსვამთ კითხვებს Che cosa c’è? - რა იმყოფება, რა
მოიპოვება, რა არის? კითხვა ეკუთვნის ქვემდებარეს.

Il libro è sulla tavola – წიგნი იმყოფება მაგიდაზე.


Gli alberi sono nel giardino – ხეები არის ბაღში.
Le scarpe non sono nella borsa – ჩექმები არ არის ჩანთაში.
ასეთ წინადადებებს ჩვენ ვუსვამთ კითხვას dove è? ან Dove sono?
სად? კითხვა ესმის ადგილმდებარეობას.
გავეცნოთ წინადადებებს სადაც გამოიყენება c’è, ci sono.

Che cosa c’è nella biblioteca? – რა არის ბიბლიოთეკაში?


Nella biblioteca ci sono i libri – ბიბლიოთეკაში არის წიგნები.
Che cosa c’è sulla tavola – რა არის მაგიდაზე?
Sulla tavola ci sono il coltello e la forchetta – მაგიდაზე დევს დანა-ჩანგალი.
Il marito e la moglie sono a casa – ცოლ-ქმარი სახლშია.
No, (a casa) loro non ci sono – არა, ისინი არ არიან სახლში.
Chi c’è nel bar – ვინ იმყოფება ბარში?
Nel bar ci sono gli uomini e le donne – ბარში არიან მამაკაცები და ქალები.
Lo zio è in ufficio – ბიძა ოფისშია.
Si, lo zio è in ufficio – დიახ, ბიძა ოფისშია.

69
Gli studenti sono a scuola? – სტუდენტები სკოლაში არიან?
No, gli studenti non sono a scuola, sono a casa – არა, ისინი არ არიან სკოლაში, ისინი სახლში
არიან.

ვთარგმნოთ იტალიურად:

ბავშვები რომში არიან? – I figli sono a Roma?


არა, ბავშვები ვენეციაში არიან - No, i figli sono a Venezia.
ვინ არის სახლში? – Chi c’è a casa?
სახლში მშობლები არიან - A casa ci sono i genitori.
ვისზე საუბრობთ თქვენ? – Di chi parlate?
ჩვენ ვსაუბრობთ მარიას ქმარზე - Parliamo del marito di Maria.
არის თუ არა საჭმელი? – C’è qualcosa da mangiare?
არა, არაფერი არ არის - No, non c’è niente (da mangiare)
რითი წერენ სტუდენტები? – Con che cosa scrivono gli studenti?
ისინი კალმით წერენ - Loro scrivono con le penne.
რა არის საუზმედ? – Che cosa c’è per la colazione?
არის კარაქიანი პური და პომიდორი - C’è pane con burro e ci sono pomodori.
ოთახშია თუ არა კაბა? – È nella camera il vestito?
არა, ის სააბაზანოშია - No, è nel bagno.
ვინ არის ექიმთან? – Chi c’è dal dottore?
ექიმთან რომელიღაც ხანდაზმული ქალია - C’è una vecchia signora.
ცოლი ცხოვრობს დედასთან, ხოლო ქმარი მეგობართან - La moglie abita dalla madre e il
marito dell’amica.
შენ მიდიხარ მანქანით? – Prendi la macchina.
არა, მე ავტობუსით მივდივარ - No, vado in autobus.
ახლა დღეა? არა, ღამეა - È giorno? No, è notte.
რა არის მანქანაში? – Che cosa c’è nella macchina?
მანქანაში არის რადიო და ტელევიზორი - Nella macchina ci sono una radio e una TV.
და თეატრშია? – La sorella è a teatro?
არა, ის ეკლესიაშია - No, lei è in chiesa.
საიდან ჩამოდიხართ ქალბატონო? – Da dove viene, signora?
მე პოლონეთიდან ჩამოვდივარ - Vengo dalla Polonia.
რატომ არ არის ის სტომატოლოგთან? – Perche lui non è dal dentista?
იმიტომ, რომ მას არ აქვს დრო - Perche non ha tempo.
თქვენ ჩამოდიხართ იტალიაში? – Venite in Italia.
დიახ ერთი წლის შემდეგ - Si, fra un anno.

70
გაკვეთილი 34

შევეცადოთ წინადადებები გამოვთქვათ სწორი ინტონაციით:

Ho fame. Il burro è sulla tavola.


Allora, prendo due panini con prosciutto e due pomodori.
E tu, Maria, che cosa prendi?
Io? Non prendo niente, non ho fame, ho sonno e vado a dormire.
Allora io vado a letto.
Vieni con noi? No, non vengo con voi.
Ciao, dove sono i genitori, le sorelle e i fratelli?
I figli contano sui genitori.
Tu leggi? No, guardo la TV.
Perche? Non dormite? No.
Perche? Abbiamo una festa.
Lunedi - ორშაბათი
Martedi - სამშაბათი
Mercoledi - ოთხშაბათი
Giovedi - ხუთშაბათი
Venerdi - პარასკევი
Sabato - შაბათი
Domenica - კვირა

გაკვეთილი 35

ვთარგმნოთ იტალიურიდან:

Da dove vengono le amiche dello zio?


Dove sono il coltello e la forchetta?
Io vengo dal dentista e tu vai dal dottore.
Andiamo a vedere uno spettacolo a teatro.
Che cosa avete da leggere?
Di che cosa è la borsa dell’amica?

71
ვთარგმნოთ იტალიურად:

ჩვენ გვწყურია და ვყიდულობთ ერთ ბოთლ წყალს.


გაქვთ თქვენ საბეჭდი მანქანა ან კომპიუტერი?
ჩემი და, მარკოს ძმასთან ერთად მიდის ბარში.
რა ფერის არის ანას ქმრის მანქანა?
ვისთან არიან მისი მშობლები?
მე ვცხოვრობ დეიდასთან.

წერტილების ადგილას ჩავსვათ უბრალო და შერწყმული არტიკლის ფორმის


თანდებულები:

Andiamo … teatro … la sorella … babbo.


Non dormo … tre giorni.
Abito … una gentile donna.
Parlate … scuola o … spettacolo?
Loro vanno … vedere la maglia … lana.

გაკვეთილი 36

შევისწავლოთ რაოდენობითი რიცხვითი სახელები 11-დან 20-მდე:

Undici [უნდიჩი] - თერთმეტი


Dodici [დოდიჩი] - თორმეტი
Tredici [ტრედიჩი] - ცამეტი
Quattordici [კვატტორდიჩი] - თოთხმეტი
Quindici [კვინდიჩი] - თხუთმეტი
Sedici [სედიჩი] - თექვსმეტი
Diciassette [დიჩასეტტე] - ჩვიდმეტი
Diciotto [დიჩოტტო] - თვრამეტი

72
Diciannove [დიჩანნოვე] - ცხრამეტი
Venti [ვენტი] - ოცი

გამოვიყენოთ რიცხვითი სახელი:

Dodici mesi [დოდიჩი მეზი] - თორმეტი თვე


Vent’anni [ვენტ’ანნი] - ოცი წელი
Undici settimane [უნდიჩი სეტტიმანე] - თერთმეტი კვირა, 11 შვიდეული
Diciannove libri [დიჩანნოვე ლიბრი] - ცხრამეტი წიგნი

ვთარგმნოთ იტალიურად:

მე 19 წლის ვარ - Ho diciannove anni.


ისინი ყიდულობენ 16 რვეულს და 12 წიგნს - Loro comprano sedici quaderni e dodici libri.
ბაღში არის 13 ხე - Nel giardino ci sono tredici alberi.
სტუდენტი 14 წლისაა - Lo studente ha quattordici anni.
წელიწადში 12 თვეა - Un anno ha dodici mesi.

გავეცნოთ ზმნებს, რომლებიც ბოლოვდება ინფინიტივით ire და წარმოქმნიან მე-


3 ჯგუფის უღლებას.

Partire [პარტირე] - წასვლა


Dormire [დორმირე] - ძილი
Offrire [ოფფრირე] - შეთავაზება, გამასპინძლება

დავაკვირდეთ ამ ზმნების გამოყენებას წინადადებებში:

Quando partono gli amici? – როდის მიდიან მეგობრები?


Che cosa offrite alla mamma? – რას სთავაზობთ დედას?
Offriamo alla mamma un libro – დედას ვთავაზობთ წიგნს.
Signora, lei parte con il marito? – ქალბატონო, თქვენ ქმართან ერთად მიდიხართ?
Dormite? No abbiamo sete – გძინავთ? არა, ჩვენ გვწყურია.
Con chi parti per la montagna? – ვისთან ერთად მიდიხარ მთებში?

გაკვეთილი 37

შევისწავლოთ მესამე პირის ზმნის უღლება. ზმნა partire-ს მაგალითზე:

73
Io part-o - მე მივდივარ
Noi part-iamo - ჩვენ მივდივართ
Tu part-i - შენ მიდიხარ
Voi part-ite - თქვენ მიდიხართ
Lui part-e - ის მიდის
Loro part-ono - ისინი მიდიან

როგორც I და II პირის უღლების ზმნაში, რომელიც ბოლოვდება are და ere-ზე,


ასევე III პირის უღლების ზმნებში II პირის მრავლობით რიცხვში შენარჩუნდება იგივე
ხმოვანი, რაც ინფინიტივში:
Part-ire part-ite
Dorm-ire dorm-ite

ვთარგმნოთ იტალიურიდან:

A chi offri il fazzoletto? – ვის სთავაზობ შენ თავსაფარს?


Lo offro alla zia – მე მას ვთავაზობ დეიდას.
Quando non ho tempo non dormo – როდესაც მე არ მაქვს დრო, მე არ მძინავს.
Quando partite per Roma? – როდის მიდიხართ თქვენ რომში?
Fra due giorni – ორი დღის შემდეგ.
Dormi? No, non dormo, leggo un libro – გძინავს? არა, არ მძინავს, ვკითხულობ წიგნს.
Maria offre a un’amica i panini con prosciutto – მარია უმასპინძლდება დაქალს ლორიანი
ფუნთუშით.

ვთარგმნოთ იტალიურად:

გვეჩქარება იმიტომ, რომ მივდივართ სკოლაში - Abbiamo fretta, perche Andiamo a scuola.
როდის იწყება გაკვეთილი? – Quando comincia la lezione?
შენ მშობლებთან ერთად ცხოვრობ? – Abiti con i genitori?
არა, მე მეგობრებთან ერთად ვცხოვრობ - No, abito dagli amici.
კვირაში რამდენი დღეა? – Quanti giorni ha una settimana?

გაკვეთილი 38

შევისწავლოთ ახალი სიტყვები:

74
L’orologio [ლ’ოროლოჯო] – საათი
L’ora [ლ’ორა] – საათი, დრო
Il minuto [ილ მინუტო] – წუთი
La mattina [ლა მატტინა] – დილა
La sera [ლა სერა] – საღამო
La notte [ლა ნოტტე] - ღამე
La porta [ლა პორტა] – კარი
La finestra [ლა ფინესტრა] – ფანჯარა
La chiave [ლა კიავე] – გასაღები
Aprire [აპრირე] – გაღება
Chiudere [კიუდერე] - დაკეტვა, დახურვა
Mettere [მეტტერე] - დაწყობა, დადება

ზმნები aprire და chiudere იუღლებიან უკვე ნაცნობი წესით:

Chiudi la porta a chiave? – შენ კეტავ კარს გასაღებით?


Signora ha un orologio? – ქალბატონს აქვს საათი?
Apriamo la finestra perche abbiamo caldo – ჩვენ ვაღებთ ფანჯარას იმიტომ, რომ გვცხელა.
Dove sono le chiavi di casa? – სად არის სახლის გასაღებები?
Visitiamo il museo da cinque minuti – ჩვენ უკვე 5 წუთია ვათვალიერებთ მუზეუმს.

ახლა გავეცნოთ კითხვა-პასუხის სხვადასხვა ფორმას დროსთან დაკავშირებით:


რომელი საათია? იტალიელები ამ შემთხვევაში იყენებენ კითხვის ორ ფორმას: Che ora e?
ან Che ore sono? მიაქციეთ ყურადღება, რომ ამ კითხვაზე პასუხის დროს e გამოიყენება
სამ შემთხვევაში: e l’una, e mezzogiorno, e mezzanotte, ხოლო დანარჩენ შემთხვევაში
იხმარება sono.

გავეცნოთ წინადადებებს სადაც იტალიელები აღნიშნავენ დროს დღე-ღამის


განმავლობაში:

Che ora e? Che ore sono? – რომელი საათია? რა დროა?


E mezzogiorgno – შუადღეა
E mezzanotte – შუაღამეა
Sono le due – ორი საათი
Sono le nove – ცხრა საათი
Sono le undici – თერთმეტი საათი
Sono le quindici – თხუთმეტი საათი

75
პასუხში კითხვაზე Che ora e? Che ore sono? სიტყვა ora არ მეორდება. მას ცვლის
განსაზღვრული არტიკლი მდედრობითი სქესის მხოლობით რიცხვში ან მრავლობით
რიცხვში დროის აღნიშვნისთვის გამოიყენება რაოდენობითი რიცხვითი სახელები.

ვთარგმნოთ იტალიურად:

რომელი საათია? – Che ora e? Che ore sono?


ათი საათია - Sono le dieci.
სამი საათია - Sono le tre.
რა დროა? – Che ore sono? Che ora e?
შუადღეა - E mezzogiorno.
შუაღამეა - E mezzanotte.

შემდეგი სავარჯიშოდან გავიგებთ, როგორ გამოითქმის დრო წუთებით.


დავიმახსოვროთ, რომ სიტყვა minuto მათში არ გამოიყენება:

Che ore sono? – რა დროა? რომელი საათია?


Sono le quattro e cinque – ოთხი საათი და ხუთი წუთია.
Sono le sei e dieci – ექვსი საათი და ათი წუთია.
Sono le otto meno sette – რვას აკლია შვიდი წუთი.
Sono le undici meno cinque – თერთმეტს აკლია ხუთი წუთი.
Sono le diciannove e sette - ცხრამეტი საათი და შვიდი წუთია.
Sono le venti - ოცი საათია.
Preciso - ზუსტი
Preciso sono le otto - ზუსტი რვა საათია.

ვთარგმნოთ იტალიურიდან:

Sono le due e venti – ორი საათი და ოცი წუთია. სამის ოცი წუთია.
E mezzanotte meno due – შუაღამეს აკლია ორი წუთი.
Che ore sono? – რა დროა? რომელი საათია?
E l’una meno cinque – პირველს აკლია ხუთი წუთი.

იტალიურში დროის განსასაზღვრად კიდევ გამოიყენება შემდეგი სიტყვები:

Un quarto [კვარტო] – მეოთხედი (15 წუთი).


Mezzo, mezza [მეძო, მეძა] - ნახევარი.

76
სიტყვა მეოთხედი quarto ყოველთვის გამოიყენება განუსაზღვრელ არტიკლში, ხოლო
სიტყვა ნახევარი mezzo გამოიყენება არტიკლის გარეშე, ამასთან იხმარება ორი
ვარიანტიდან ერთერთი: mezzo ან mezza.

E l’una e mezzo – ორის ნახევარია. პირველი საათი და ოცდაათი წუთია.


E l’una e mezza – ორის ნახევარია. პირველი საათი და ოცდაათი წუთია.
E l’una e un quarto – ორის თხუთმეტი წუთია.
Sono le sei e mezzo – შვიდის ნახევარია.
Sono le sei meno un quarto – ექვსს აკლია თხუთმეტი წუთი.
Sono le dodici e mezzo – თორმეტი საათი და ოცდაათი წუთია.
E mezzogiorno e mezzo - დღის პირველის ნახევარია.
Sono le venti e mezzo – საღამოს ცხრის ნახევარია. ოცი საათი და ოცდაათი წუთია.

გაკვეთილი 39

გავეცნოთ ახალ ზმნას:

Fare [ფარე] - კეთება.

მხოლობითი რიცხვი: მრავლობითი რიცხვი:

Faccio [ფაჩჩო] - ვაკეთებ Facciamo [ფაჩჩიამო] - ვაკეთებთ


Fai [ფაი] - აკეთებ Fate [ფატე] - აკეთებთ
Fa [ფა] - აკეთებს Fanno [ფანნო] - აკეთებენ

გავეცნოთ ახალ ზმნას წინადადებებში:

Che cosa fa la mamma? – რას აკეთებს დედა?


Mette i coltelli e le forchette sulla tavola – დანა-ჩანგალს აწყობს მაგიდაზე.
Che cosa fai? – რას აკეთებ შენ?
Chiudo la porta e apro la finestra – ვხურავ კარს და ვაღებ ფანჯარას.
Dove sono le chiavi? – სად არის გასაღები?
Non le vedo – მე მათ ვერ ვხედავ.
La mattina Maria fa il letto – დილით მარია შლის საწოლს.
Vado a fare le compere al mercato – მე მივდივარ ბაზარში საყიდლებზე.
Fai qualche cosa? No, non faccio niente – შენ რამეს აკეთებ? არა, არაფერს ვაკეთებ.

77
Fare il bagno [ფარე ილ ბანიო] - აბაზანის მიღება
Fare il letto [ფარე ილ ლეტტო] - საწოლის გაშლა
Fare le compere [ფარე ლე კომპერე] - საყიდლებზე წასვლა

გავეცნოთ კითხვას, რომელ საათზე?

A che ora vai a scuola? – რომელ საათზე მიდიხარ სკოლაში?


Vado a scuola alle otto meno un quarto – სკოლაში მივდივარ 8-ს რომ 15 წუთი აკლია.
A che ora vengono gli zii? – რომელ საათზე მოვლენ ბიძები?
Gli zii vengono all’una – ბიძები მოვლენ პირველ საათზე.

იტალიურში შეკითხვისას, რომელ საათზე? და მათ პასუხში გამოიყენება


თანდებული a. (არტიკლით რიცხვითი სახელების წინ და უარტიკლოდ სიტყვების წინ
- შუადღე, შუაღამე).

A che ora? - რომელ საათზე?


Alle sei – ექვსზე
Alle dieci – ათზე
A mezzanotte – შუაღამეს
A mezzogiorno – შუადღეს

ვთარგმნოთ იტალიურიდან:
A che ora le ragazze vanno a dormire? – რომელ საათზე მიდიან გოგოები დასაძინებლად?
Loro vanno a dormire alle nove – ისინი მიდიან დასაძინებლად ცხრა საათზე.
Alle sette e un quarto gli uomini vanno in ufficio – 8-ის 15 წუთზე კაცები მიდიან ოფისში.
A che ora loro partono? - რომელ საათზე მიდიან ისინი?
ვთარგმნოთ იტალიურიდან:

Quando abito dagli amici non mangio la prima colazione.


Abbiamo una lettera da scrivere e le compere da fare.
Perche il padre e la madre non offrono niente ai figli?
Hai l’orologio? Che ore sono?
E mezzanotte meno venti. Vado a dormire.

ვთარგმნოთ იტალიურად:

რომელი საათია? ხუთს აკლია ათი წუთი.


რომელ საათზე ბრუნდებით ოფისიდან?

78
რა უნდა გააკეთონ ქალებმა, როცა სახლში არიან?
ახლა თორმეტის ნახევარი, რატომ არ გძინავს?
ჩვენ ცამეტი დანა და თხუთმეტი ჩანგალი გვაქვს.

ვიპოვოთ და გავასწოროთ შეცდომები:

Sono dieci di sera, il figli vanno dormire.


Chi parta per montagna con il genitori?
Apri la porta? No, le chiudo.
A che ora loro partano?
Sono le nove e quarto, ceniamo alla cosa o andiamo al ristorante?

გაკვეთილი 40

გავეცნოთ ახალ სიტყვებს:

Svegliarsi [ზველიარსი] - გაღვიძება


Alzarsi [ალცარსი] - ადგომა
Mettersi [მეტტერსი] - ჩაცმა (საკუთარ თავზე)
Vestirsi [ვესტირსი] - ჩაცმა (ტანისამოსის)
Svestirsi [ზვესტირსი] - გახდა
Lavarsi [ლავარსი] - ბანვა, ბანაობა
Asciugarsi [აშუგარსი] - გამშრალება
Pettinarsi [პეტტინარსი] - დავარცხნა
Il pettine [ილ პეტტინე] – სავარცხელი
Lo specchio [ლო სპეკკიო] - სარკე
Il sapone [ილ საპონე] – საპონი
L’asciugamano [ლ’აშუგამანო] - პირსახოცი

Maria si sveglia e si alza – მარია იღვიძებს და დგება.


I ragazzi si vestono – ბიჭები იცვამენ.
La madre si lava con acqua calda – დედა ცხელი წყლით იბანს.
Le figlie si pettinano con il pettine – ქალიშვილები სავარცხლით ივარცხნიან.
A che ora loro si svegliano? – რომელ საათზე იღვიძებენ ისინი?
Lei non si guarda nello specchio – ის არ უყურებს თავის თავს სარკეში.

79
იტალიურ ენაში si ფორმა გამოიყენება ზმნის უღლების დროს მხოლოდ მესამე
პირის მხოლობით და მრავლობით რიცხვში. ნაცვლად - მე ვიბან, იტალიელები იტყვიან
- მე ჩემს თავს ვიბან.
ქვემოთ მოცემულ წინადადებებში გავეცნოთ I და II პირის ზმნებს მხოლობით და
მრავლობით რიცხვში:

Io mi lavo con sapone – მე ვიბან საპნით.


Noi ci guardiamo nello specchio – ჩვენ ვუყურებთ ჩვენს თავს სარკეში.
Tu ti asciughi con l’asciugamano – შენ იმშრალებ პირსახოცით.
Voi vi svestite nel bagno – თქვენ იხდით სააბაზანოში.
Pietro si mette i pantaloni neri – პეტრე იცვამს შავ შარვალს.

განვიხილოთ უკუქცევითი სამი სახის ზმნის აწმყო დროში უღლება:


I-are ზე (Lavarsi), II-ere ზე (Mettersi) და III-ire ზე (Vestirsi) დაბოლოებული ზმნები.

მხოლობითი რიცხვი:
Io mi lav-o; Io mi mett-o; Io mi vest-o.
Tu ti lav-i; Tu ti mett-i; Tu ti vest-i.
Lui si lav-a; Lui si mett-e; Lui si vest-e.

მრავლობითი რიცხვი:
Noi ci lav-iamo; Noi ci mett-iamo; Noi ci vest-iamo.
Voi vi lav-ate; Voi vi mett-ete; Voi vi vest-ite.
Loro si lav-ano; Loro si mett-ono; Loro si vest-ono.

წინადადებაში უარმყოფელი non იწერება ნაცვალსახელის წინ. მაგალითად: Non mi lavo,


non vi vestite, loro non si alzano.

ვთარგმნოთ იტალიურიდან:

Sono le sei e venti, allora io mi alzo – ექვსი საათი და ოცი წუთია, მე ამ დროს ვდგები.
A che ora ti svegli? – რომელ საათზე იღვიძებ?
E note, perche non vi svestite? – ღამეა, რატომ არ ხიდით თქვენ?
Che cosa fanno le ragazze? – რას აკეთებენ გოგონები?
Si guardano nello specchio – იყურებიან სარკეში.
Cristina e Paolo si comprano i libri – ქრისტინა და პავლე ყიდულობენ თავისთვის წიგნებს.

ვთარგმნოთ იტალიურად:

80
რომელ საათზე დგები, იბან და იცვამ? – A che ora ti alzi, ti lavi e ti vesti?
მე არ ვიშლი ჩემთვის ლოგინს, ამას დედა აკეთებს - Io non mi faccio il letto, lo fa la mamma.
ჩვენ ვივარცხნით მაგრამ არ ვიყურებით სარკეში - Noi ci pettiniamo, ma non ci guardiamo
nello specchio.
რას ყიდულობთ თქვენთვის? – Che cosa Lei si compra?
მე ვყიდულობ ჩემთვის შალის ბოლოკაბას - Io mi compro una gonna di lana.
რომელ საათზე იღებენ ისინი აბაზანას? – A che ora loro fanno il bagno?

გაკვეთილი 41

გავეცნოთ კიდევ რამდენიმე კითხვას, რომელიც დაკავშირებულია დროსთან:

Da che ora sei a casa? – რომელი საათიდან ხარ სახლში?


Sono a casa delle tre e un quarto – მე სახლში ვარ ოთხის 15 წუთიდან.
Quando andate al mercato? – როდის მიდიხართ ბაზარში.
Fra dieci – quindici minuti – 10-15 წუთის (შუალედში ან) შემდეგ.
Fino a che ora avete le lezioni? – რომელ საათამდე გაქვთ გაკვეთილები?
Abbiamo le lezioni fino alle due – ჩვენ გაკვეთილები ორ საათამდე გვაქვს.
Da che ora fino a che ora lui dorme? – რომელი საათიდან რომელ საათამდე სძინავს მას?
Lui dorme dalle undici alle sei e mezzo – მას სძინავს 11-დან შვიდის ნახევრამდე.
Da quando abito in Italia? Da nove mesi – რა დროიდან ვცხოვრობ იტალიაში? უკვე 9 თვეა.
Fino - მდე
Fra - შემდეგ, შორის, შუალედში

კითხვა - რა დროიდან? იტალიურად იქნება - Da che ora?


რა დრომდე? - Fino a che ora?
რომელი საათიდან რომლამდე? – Da che ora fino a che ora?

ვთარგმნოთ იტალიურად:

რას აკეთებ შენ 10-დან 11 საათის შუალედში? – Che cosa fai fra le dieci e le undici?
მე რაღაცას ვჭამ - Mangio qualcosa.
რომელ საათამდე გაქვთ თქვენ დრო? – Fino a che ora avete il tempo.
ჩვენ დრო გვაქვს თვრამეტ საათამდე - Abbiamo il tempo fino alle diciotto.
რამდენი საათის შემდეგ მიდიხართ თქვენ? - Fra quante ore partite?
ჩვენ მივდივართ 4 საათის შემდეგ - Partiamo fra quattro ore.

81
გაკვეთილი 42

წავიკითხოთ მოთხრობა გამოთქმით:

Sono le sei e mezza. Mi sveglio, mi alzo, vado al bagno, mi lavo con acqua calda con
sapone, mi asciugo con l’asciugamano verde. Mi vesto, mi guardo nello specchio e mi pettino con
il pettine bianco. Faccio il letto e apro le finestre. Alle sette e un quarto faccio la prima colazione.
Mangio due panini con burro e con formaggio. Chiudo la porta a chiave. All’una andiamo con
gli amici al ristorante per mangiare qualcosa. Poi vado a comprare due etti di formaggio, un litro
di latte, una bottiglia d’acqua minerale, una scatola di zucchero, li pago, e alle quattro meno un
quarto torno a casa. Alle quattro i ragazzi tornano da scuola e prenziamo in cucina. Fra le cinque
e le sette loro scrivono e leggono, ed io ho molto da fare. Alle sette torna a casa il padre. Lui ha
fame, allora ceniamo. Poi guardiamo la TV. Alle nove e mezza i figli si svestono, fanno il bagno
e vanno a letto. Noi guardiamo un film o uno spettacolo alla TV. A mezzanotte andiamo dormire.
ახლა ეს მოთხრობა წავიკითხოთ შეცვლილი ფორმით, სადაც სიტყვა noi იცვლება
Maria-თი და ზმნები, რომლებიც დგას I პირის მრავლობით რიცხვში, იცვლება III პირის
მხოლობითი რიცხვით (Maria si sveglia, si alza, va al bagno).
A che ora vi alzate? Ci alziamo alle sette meno cinque. Vi lavate con acqua fredda o calda?
La mattina ci laviamo con acqua fredda, e la sera con acqua calda. Che cosa fare fra le otto e
l’una? Siamo a scuola, scriviamo e leggiamo. Da che ora siete a casa? Dalle due meno un quarto.
Cenate con il padre e la madre di Paolo? Si ceniamo con loro. Che cosa mangiate? Mangiamo i
panini con burro e pomodori. Quando guardate la TV? Fra le otto e mezza e le dieci di sera, e poi
andiamo a fare il bagno. Quante ore dormite? Dormiamo otto ore: dalle dieci e mezza di sera fino
alle sette meno un quarto di mattina.
Buongiorno, signora! Va al mercato? Si vado a fare le compere, e tu, dove vai? Io vado a
comprare i quaderni e un libro per la zia. Quando vai a vizitare la zia? Andiamo a visitarla la
sera, alle sette. Lei e giovane? No, non e giovane. Abita con il marito e con la sorella del marito
in una vecchia casa bianca con un giardino. Nel giardino ci sono gli alberi. Andate dalla zia in
autobus? No, andiamo in macchina del babbo.

გაკვეთილი 43

ვთარგმნოთ იტალიურად:

რომელი საათია? შვიდის 15 წუთია. – Che ore sono? Sono le sei e un quarto.
რომელი საათიდან არ გძინავს? – Da che ora non dormi?
მე არ მძინავს უკვე 10 წუთია - Non dormo da dieci minuti.
რამდენი საათის შემდეგ მიდიხართ თქვენ? – Fra quante ore partite?

82
სამი საათის შემდეგ - Fra tre ore.
მე დილით ცივი წყლით ვიბან. შენ? – Mi lavo la mattina con acqua fredda e tu?
რის საყიდლად მიდიხარ შენ? – Che cosa vai a comprare?
შენ იბან? არა, ვიმშრალებ - Ti lavi? No, mi asciugo.
ვინ არის სააბაზანოში? – Chi e nel bagno?
სააბაზანოში მამაა - Il babbo e nel bagno.
საძინებელში ორი საწოლი, ერთი პატარა მაგიდა და ერთი სარკეა - Nella camera da letto
ci sono due letti, una piccola tavola e uno specchio.
ვის აქვს ბიძის მანქანის გასაღები? – Chi ha le chiavi della macchina dello zio?
სად არის ავტობუსის ბილეთები? – Dove sono i biglietti dell’autobus?
ისინი შავ ჩანთაშია - Loro sono nella borsa nera.

დავიზეპიროთ ლოცვა - მამაო ჩვენო:

Padre Nostro

Padre Nostro, che sei nei cieli, sia santificato il Tuo nome, venga il Tuo
regno, sia fatta la Tua volonta come in cielo cosi in terra. Dacci oggi il nostro pane
quotidiano; Rimetti a noi i nostri debiti come noi li rimettiamo ai nostri debitori,
e non cindurre in tentazione, liberaci dal male Cosi sia. Amen.

გაკვეთილი 44

ვთარგმნოთ იტალიურიდან:

Da dove vieni a mezzanotte?


Non faccio il letto, perche? Ho fretta.
Offriamo all’amica un piccolo orologio.
Non dormo da venti ore.
Che cosa c’e? Da vedere alla TV?

ვთარგმნოთ იტალიურად:

რომელიდან რომელ საათამდე უყურებ ტელევიზორს?


ექს საათზე მე მივდივარ ექიმთან. შემდეგ ვბრუნდები სახლში.

83
ის არ ბანაობს, არ იხდის და არ მიდის დასაძინებლად.
თქვენ კეტავთ კარს გასაღებით?
ექვსიდან თოთხმეტ საათამდე მე არ ვარ სახლში. მე ოფისში ვარ.

წერტილების ნაცვლად ჩავსვათ შესაბამისი ნაცვალსახელი:

Non … lavo con acqua calda, … lavo con acqua fredda.


Noi … laviamo con acqua calda? No, … laviamo con acqua fredda.
Io … alzo e … vesto. Tu … alzi e … vesti.
Loro … alzano e … vestono.
Noi … guardiamo nello specchio e … pettiniamo.
Voi … guardate nello specchio e … pettinate.
A che ora … svegli?
Voi … mette le scarpe marroni.

გაკვეთილი 45

შევისწავლოთ ახალი სიტყვები:

Il bambino [ილ ბამბინო] – ბავშვი ბიჭი


La bambina [ლა ბამბინა] – ბავშვი გოგონა
Il viaggio [ილ ვიაჯო] – მოგზაურობა, მგზავრობა
Buon viaggio [ბუონ ვიაჯო] – კეთილი მგზავრობა
Viaggiare [ვიაჯარე] – მოგზაურობა, მგზავრობა
Conoscere [კონოშერე] – ცოდნა, გაცნობა
Il soggiorno [ილ სოჯორნო] – ჩამოსვლა, სასტუმრო ოთახი, სტუმრობა
Capire [კაპირე] – გაგება
Italiano, italiana [იტალიანო, იტალიანა] – იტალიელი (მამრ., მდედრ.)
L’italiano [ლ’იტალიანო] - იტალიური ენა, იტალიელი
Il georgiano, la georgiana [ილ ჯორჯანო, ლა ჯორჯანა] - ქართული ენა, ქართველი
L’ucraino [ლ’უკრაინო] – უკრაინელი, უკრაინული ენა
Ukraino, ukraina [უკრაინო, უკრაინა] – უკრაინელი (მამრ., მდედრ.)
Il russo, la russa [ილ რუსსო, ლა რუსსა] - რუსული ენა, რუსი (მამრ., მდედრ.)
Caro, cara [კარო, კარა] – ძვირფასი
I soldi [ი სოლდი] - ფული

იტალიელები ამბობენ:

Parlare italiano, russo, georgiano – საუბარი იტალიურად, რუსულად, ქართულად

84
Essere italiano, russo, georgiano – იყო იტალიელი, რუსი, ქართველი
Capire l’italiano, il russo, il georgiano – გესმოდეს იტალიური, რუსული, ქართული
Conoscere l’italiano, il russo, il georgiano – იცოდე იტალიური, რუსული, ქართული
Leggere in italiano, in georgiano - კითხულობდე იტალიურად, ქართულად

ახალ სიტყვებს გავეცნოთ წინადადებებში:

I bambini viaggiano con i genitori – ბავშვები მოგზაურობენ მშობლებთან ერთად.


Quanto costa una bottiglia d’acqua minerale? – რა ღირს 1 ბოთლი მინერალური წყალი?
Costa mille lire, non e cara – 1000 ლირა ღირს, ძვირი არ არის.
Comprate qualcosa? – ყიდულობთ რამეს?
No, non compriamo niente - არა, არაფერს ვყიდულობთ
Non abbiamo soldi – არ გვაქვს ფული.
Parti per l’italia? – შენ მიდიხარ იტალიაში?
Allora buon viaggio! – მაშინ, კეთილი მგზავრობა!
Lei e ucraina, signora? – ქალბატონო, თქვენ უკრაინელი ხართ?
No, sono italiana – არა, მე იტალიელი ვარ.
Non, capisco l’italiano – არ მესმის იტალიური.
Dove e il soggiorno? – სად არის სასტუმრო ოთახი?
Il viaggio in Italia - მოგზაურობა იტალიაში.

დავიმახსოვროთ, რომ არსებითი სახელის წინ, რომელიც განსაზღვრავს


ეროვნებას და შედის სახელობით შემასმენელში, არტიკლი არ იხმარება:
Io sono georgiano. Io sono ucraino. Io sono italiano.

მოცემული წინადადებებში ჩვენ შევხვდით ორ ახალ ზმნას:

Conosciere ცოდნა (II უღლება-ere)


Capire გაგება (III უღლება-ire)

Capire la lezione? – შენ გესმის გაკვეთილი?


Io la capisco, ma Laura non capisce niente - მე ის მესმის, მაგრამ ლაურას არაფერი ესმის.
Loro conoscono Pietro? – ისინი იცნობენ პეტრეს?
Si, noi conosciamo Pietro - დიახ, ჩვენ ვიცნობთ პეტრეს.
Lei parla italiano? – თქვენ საუბრობთ იტალიურად?
No, non parlo italiano, ma lo capisco - არა, არ ვსაუბრობ იტალიურად, მაგრამ ის მესმის.

გავეცნოთ III უღლების კიდევ ერთ ზმნას finire [ფინირე] დამთავრება.

85
Perche non finite il vino? - რატომ არ სვამთ ბოლომდე ღვინოს? რატომ არ ამთავრებთ
ღვინოს?

იტალიურ ენაში III უღლების ზმნები იყოფა ორ ჯგუფად:

A. Dormire B. Capire
Io dorm-o Cap-isc-o [კაპისკო]
Tu dorm-i Cap-isc-i [კაპიში]
Lui dorm-e Cap-isc-e [კაპიშე]
Noi dorm-iamo Cap-iamo [კაპიამო]
Voi dorm-ite Cap-ite [კაპიტე]
Loro dorm-ono Cap-isc-ono [კაპისკონო]

თქვენ ალბათ შეამჩნიეთ, რომ დაბოლოვება ორივე ზმნის უღლებისას ერთი და


იგივეა. მაგრამ თითქმის ყველა ჯგუფში I და II პირის მრავლობითი რიცხვის გარდა
ფუძეს შორის cap-და დაბოლოებას შორის ჩნდება სუფიქსი isc, სამწუხაროდ არ არის
არავითარი წესი, რომელიც საშუალებას მოგვცემდა განგვესაზღვრა თუ რომელ ჯგუფს
მიეკუთვნება ესა თუ ის ზმნა.
ზმნის conoscere უღლება: სიტყვაში sc წარმოადგენს ფუძის ნაწილაკს.

Io conosc-o [კონოსკო] Noi conosc-iamo [კონოშიამო]


Tu conosc-i [კონოში] Voi conosc-ete [კონოშეტე]
Lui conosc-e [კონოშე] Loro conosc-ono [კონოსკონო]

გამოვიყენოთ ახალი სიტყვები წინადადებებში:

გოგონა არ იცნობს დეიდას - La bambina non conosce la zia.


ბიჭი ჭამს - il bambino mangia.
იტალიაში ყოფნის დრო მთავრდება - il soggiorno in Italia finisce.
მე ვმგზავრობ - Faccio un viaggio.
დედა მიდის მატარებლით - La mamma parte in treno.
გზა მშვიდობისა დედა! – Buon viaggio, mamma.
თქვენ იცნობთ ანას მშობლებს? – Conoscete i genitori di Anna?
დიახ, ჩვენ ვიცნობ ანას მშობლებს - Si, noi conosciamo i genitori di Anna.
ქალბატონი იტალიელია? – La signora e italiana?
არა, ქალბატონი ქართველია - No, la signora e georgiana.
ქალბატონო, თქვენ უკრაინელი ხართ? – Lei e ucraina, signora?
დიახ, მე უკრაინელი ვარ - Si, sono ucraina.

86
ჩემი ქმარი იტალიელია - Mio marito e italiano.
როდის მთავრდება თქვენი ვიზიტი იტალიაში? – Quando finisce il vostro soggiorno in
Italia?
ჩვენი ვიზიტი იტალიაში სრულდება ორი კვირის შემდეგ - Il nostro soggiorno in Italia
finisce fra due settimane.
ვინ არ იცნობს რომს? – Che non conosce Roma?
მე ვიცნობ რომს - Io conosco Roma.
თქვენ გესმით, როცა ჩვენ ვსაუბრობთ იტალიურად? – Capite quando parliamo italiano?
დიახ, ჩვენ გვესმის იტალიური - Si, noi capiamo italiano.
ჩვენ ვსაუბრობთ იტალიურად - Noi parliamo italiano.
როცა ისინი საუბრობენ უკრაინულად, ჩვენ არ გვესმის - Quando loro parlano ucraino, noi
non capiamo.
ლორი ძვირია? დიახ, ლორი ძვირია - il prosciutto e caro? Si, il prosciutto e caro.
თქვენ გაქვთ ფული? – Voi avete i soldi?
დიახ, ჩვენ გვაქვს ფული - Si, noi abbiamo i soldi.

გაკვეთილი 46

წავიკითხოთ შემდეგი წინადადებები ყურადღებით:

La nostra casa non è piccola – ჩვენი სახლი არ არის პატარა.


Dove sono i loro biglietti? – სად არის მათი ბილეთები?
Le mie scarpe sono bianche – ჩემი ფეხსაცმელი თეთრია.
Perche non guardi il tuo professore? – რატომ არ უყურებ შენს მასწავლებელს?
La mia famiglia e grande – ჩემი ოჯახი დიდია.
I tuoi vestiti sono nella borsa – შენი კაბები ჩანთაშია.
A casa mia mi sveglio e alzo alle sei – ჩემს სახლში მე ვიღვიძებ და ვდგები ექვს საათზე.
A che ora parte il suo treno? – რომელ საათზე გადის მისი მატარებელი?

87
სიტყვები, რომლებსაც ჩვენ გავეცანით კუთვნილებითი ნაცვალსახელებია. ისინი
ხშირად გამოიყენება იტალიურში.

იტალიურ ენაში კუთვნილებითი ნაცვალსახელი დამოკიდებულია, საგნის


კუთვნილების ტიპზე, ოდენობაზე და მფლობელთა რაოდენობაზე.

ა). საგნის კუთვნილების ტიპი


La mia casa – ჩემი სახლი
Il tuo libro – შენი წიგნი
Il nostro treno – ჩვენი მატარებელი
La sua macchina – მისი მანქანა
La sua famiglia – მისი ოჯახი
La loro chiave – მათი გასაღები
La vostra acqua – თქვენი წყალი

ბ). საგნის კუთვნილების ოდენობა


Le mie case – ჩემი სახლები
I tuoi libri – შენი წიგნები
I nostri treni – ჩვენი მატარებლები
Le sue macchine – მისი მანქანები
Le sue famiglie – მისი ოჯახები
Le loro chiave – მათი გასაღებები
Le vostre acque - თქვენი წყლები

გ). მფლობელთა რაოდენობა


La mia casa la nostra casa – ჩემი სახლი - ჩვენი სახლი
Il tuo libro il vostro libro – შენი წიგნი - თქვენი წიგნი
La sua macchina la loro macchina – მისი მანქანა - მათი მანქანა
I miei amici i nostri amici – ჩემი მეგობრები - ჩვენი მეგობრები
Le tue camere le vostre camere – შენი ოთახები - თქვენი ოთახები
Le sue penne le loro penne - მისი კალმები - მათი კალმები

ამ შემთხვევაში ჩვენ ნაცვალსახელს ვიყენებთ მფლობელთა რაოდენობიდან


გამომდინარე და ვათანხმებთ არსებით სახელთან.

ძმის წიგნი - მისი წიგნი - il libro del fratello – il suo libro


დის წიგნი - მისი წიგნი - il libro della sorella – il suo libro

88
ძმის სახლი - მისი სახლი - la casa del fratello – la sua casa
დის სახლი - მისი სახლი - la casa della sorella – la sua casa

იტალიურ ენაში კუთვნილებითი ნაცვალსახელი იცვლის ფორმას იმის


მიხედვით თუ რომელ (I, II ან III) პირს და რომელ რიცხვს მიეკუთვნება:

Io prendo i miei libri – მე ვიღებ ჩემს წიგნებს


Tu prendi i tuoi libri – შენ იღებ შენს წიგნებს
Lui prende i suoi libri – ის იღებს თავის წიგნებს
Noi prendiamo i nostri libri – ჩვენ ვიღებთ ჩვენს წიგნებს
Voi prendete i vostri libri – თქვენ იღებთ თქვენს წიგნებს
Loro prendono i loro libri - ისინი იღებენ თავიანთ წიგნებს

თუ ნაცვალსახელები suo, sua, suoi, sue ითარგმნება, როგორც თქვენობითი ფორმა


ანუ თავაზიანობის გამოსახატად და არა მესამე პირის მისამართით, მაშინ წინადადებები
ასე აიგება:
Dove e la Sua casa, signora? – ქალბატონო, სად არის თქვენი სახლი?
La Sua camera e grande, signore? - ბატონო, თქვენი ოთახი დიდია?

ნაცვალსახელი loro არ იცვლება არც რაოდენობის და არც პირის შეცვლის დროს:


La loro casa – le loro case
Il loro libro – I loro libri

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი, რომელიც დგას არსებითი სახელის წინ,


გამოიყენება განსაზღვრული არტიკლით. გარკვეულ შემთხვევებში არტიკლი
გამოიტოვება, მაგალითად:
1. თუ ნაცვალსახელის შემდეგ დგას არსებითი სახელი მხოლობით რიცხვში,
რომელიც განსაზღვრავს ნათესაობით კავშირს: Mio padre, tua madre, nostra sorella, suo
marito, vostro zio.
2. თუ ნაცვალსახელი დგას განსაზღვრული არსებითი სახელის შემდეგ: Che
cosa fai a casa mia? - რას აკეთებ ჩემს სახლში?
3. თუ ნაცვალსახელი დგას essere ზმნის შემდეგ და ასრულებს შემასმენლის
სახელობითი ნაწილის ფუნქციას: È la tua acqua? Si è mia. - ეს შენი წყალია? დიახ ჩემია.

ყურადღება მივაქციოთ კუთვნილებით ნაცვალსახელებს წინადადებებში:

Mio figlio ama le sue sorelle – ჩემს ვაჟს უყვარს თავისი დები.
La nostra mamma è giovane – ჩვენი დედა ახალგაზრდაა.

89
Dove è tuo marito? – სად არის შენი ქმარი?
Suo fratello non è professore, è studente – მისი ძმა არ არის პროფესორი, ის სტუდენტია.
Il nostro piccolo fratello dorme – ჩვენს პატარა ძმას სძინავს.
Di che colore è la tua macchina? – რა ფერისაა შენი მანქანა?
I loro letti sono piccoli – მათი საწოლები პატარაა.
Dove sono le vostre chiavi? – სად არის თქვენი გასაღებები?
I suoi amici non conoscono l’ucraina - მისი მეგობრები არ იცნობენ უკრაინას.

განსაზღვრული არტიკლის ხმარება აუცილებელია:


ა). თუ არსებითი სახელს, რომელიც განსაზღვრავს ნათესაობით კავშირს,
კუთვნილებითი ნაცვალსახელის გარდა წინ უსწრებს ასევე სხვა ზედსართავი სახელი: il
nostro piccolo fratello - ჩვენი პატარა ძმა.
ბ). თუ არსებითი სახელი არის მრავლობით რიცხვში: I miei fratelli - ჩემი ძმები.
გ). როცა არსებით სახელს წინ უსწრებს კუთვნილებითი ნაცვალსახელი loro: il
loro fratello – მათი ძმა; I loro fratelli - მათი ძმები.
დ). თუ არსებითი სახელი გამოიყენება მოფერებითი მოკლე სუფიქსით: La mia
sorellina – ჩემი დაიკო; il mio fratellino - ჩემი ძამიკო; il mio babbo – ჩემი მამიკო; la mia
mamma - ჩემი დედიკო.

გაკვეთილი 47

ვთარგმნოთ იტალიურად:

რამდენი წლის არის თქვენი დაქალი? – Quanti anni ha la vostra amica?


ჩემი დაქალი ოცი წლისაა - La mia amica ha venti anni.
სად ცხოვრობს თქვენი დედა? – Dove abita sua madre?
ჩვენი დედა თავის სახლში ცხოვრობს - La nostra mamma abita a casa sua.
მისი სახლი ძველია? – La sua casa è vecchia?
დიახ, მისი სახლი ძველია - Si, la sua casa è vecchia.
ბავშვებს არ ესმით თავისი მშობლების - I figli non capiscono i loro genitori.
მათ ესმით როცა მე ვსაუბრობ იტალიურად? – Loro capiscono quando parlo italiano?
არა, მათ არ ესმით იტალიური - No, loro non capiscono italiano.
ჩემი წიგნები რატომ არის შენს მაგიდაზე? – Perche i miei libri sono sulla tua tavola?
იმიტომ, რომ მე შენს წიგნებს ვკითხულობ - perche, io leggo i tuoi libri.

90
მაგიდაზე წიგნები ჩემი არაა, ისინი თქვენია - I libri sulla tavola non sono miei, sono vostri.
რა ფერის არის შენი მანქანა? – Di che colore è la tua macchina?
ჩემი მანქანა მწვანეა - La mia macchina è verde.
შენ გცივა? – Hai freddo?
დიახ, მე მცივა - Si, ho freddo.
მაშინ არ მესმის, რატომ არ კეტავ ფანჯარას! – Allora, non capisco perche non chiudi la
finestra!
ბავშვები უყურებენ ტელევიზორს სასტუმრო ოთახში - I bambini guardano la TV nel
soggiorno.

უკვე ნასწავლი სიტყვებითა და გრამატიკული წესების


გათვალისწინებით დამოუკიდებლად შეადგინეთ წინადადებები.
გისურვებთ წარმატებებს!

შენიშვნები

91
92

You might also like