literaturuli gazeTi
literaturuli gazeTi
literaturuli gazeTi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
#86<br />
16 - 29 noemberi 2012<br />
gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />
fasi 50 TeTri<br />
lia sturua<br />
wonasworoba<br />
am qalaqs vuyvardi:<br />
quCebs, ZaRlebs, telefonebs.<br />
rogor vusmendi!<br />
simfoniaSi Seyvanili gundiviT.<br />
ra jdeba es sigiJe, ki vici,<br />
magram Tavidan iseTi elvarea,<br />
verc Tvalebs gamoakleb,<br />
verc yurTamenas,<br />
mere telefons nomers Seucvlian,<br />
quCas – saxels,<br />
misamarTi momikvdeba,<br />
Tavis tkbili dogmebianad, -<br />
mexsierebis kerZo nawili,<br />
sadRac, Sakikis raionSi<br />
erTi Sublis manZilze<br />
socialuri qselidan...<br />
deda, sad xar Tundac, maSin,<br />
fanjrebs rom akrialeb, zamTris mzesaviT<br />
es yvelaferi sad wavida<br />
qveteqstSi, aracnobierSi<br />
Tu me gamomakles, rogorc<br />
zedmeti sixaruli,<br />
gaZlebis niWi rom aRmomeCina<br />
dapirispirebis ara,<br />
amisTvis celsiusis ramdenime<br />
gradusi damaklda,<br />
wonasworoba ufro morgebuli sityvaa,<br />
TiTqmis, vertikaluri,<br />
ufro gamosadegi Tavis mosatyueblad.<br />
II<br />
baTu danelia<br />
bavSvobis adgilebi<br />
es is muxaa, me rom momca yvavis Zmisroli,<br />
xolo Tevzi rom Semabrala – es is tboria,<br />
mayvlovani ki, sadac cxenma gadamisrola,<br />
iseve aris beRurebis sanatoria...<br />
daval, yvelafers vexvevi da gulSi vekrobi,<br />
iseve mesmis balaxis da baos aria...<br />
SiSvel fexebs rom mikocnidnen maSin eklebi,<br />
axla Cacmulebs rogor mCxvleten – saocaria.<br />
Zebna<br />
samyaros veZeb axals da (Zveli momwyinda)<br />
yvelafers vaReb daxuruls,<br />
daxSuls, daketils,<br />
suls siviwrove mixrCobs da Cemiv xorcidan<br />
minda rom Sevqmna mTvaris, an marsis maketi<br />
da iq vicxovro axali robinzoniviT,<br />
lodinis zidviT metkinos Zvlebic laviwis,<br />
guSin samyaro Coxisebr movizomeda<br />
ar Cametia da isev jvalo Cavicvi.<br />
CrdilSi myofelTa Sesaxeb<br />
niavi foTliT loyebs gvilokavs,<br />
rogorc iremi lokavs qvamarils –<br />
TiTqos gvaswavlis Tavis kilokavs,<br />
romelic ise tkbili ramaris,<br />
rogorc silurje mwuxris kamaris,<br />
anda – Citebis dilis yriloba,<br />
Ramis narCenebs rom asamarebs...<br />
RmerTo, ramdeni kargi ramea<br />
dasabamidan CrdilSi myofeli,<br />
Cven ki SevxariT fonogramian<br />
momRerlebsa da pirvelyofili<br />
mSvenierebis anfas-profili<br />
ar gvaxsovs, TiTqos, Tavi Sxamian<br />
daviwyebaSi gvaqvs Cayofili...<br />
IV-V<br />
iv-v
2 poezia<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
***<br />
Tavidan rogor agaSeno<br />
neknidanac ar gamova,<br />
Tumca marilic meyofa<br />
da tyuilic,<br />
axagazrdobis foto,<br />
guSindel xorcze Semdgari,<br />
ufro iolad ewereba<br />
sizmris faqturaSi,<br />
axla, garemo:<br />
haerSi kavkasions Sevurev,<br />
uTovlod, CemTvis ar minda<br />
futkarsac ver avcdebi,<br />
yvela mcenareSi Taflis masalas ipovis<br />
da isev mogklavs.<br />
ra vqna sinonimebis leqsikonSi<br />
Saqari kargi sityvaa.<br />
leqsiviT rom gamogigono<br />
Tan zafxuli unda iyos,<br />
roca dRe ki ar gikvdeba,<br />
Tavdeba,<br />
mzis beWeds usvams sabuTis boloSi...<br />
***<br />
kote gabaSvili<br />
lia sturua<br />
svetebi uRlebebis, gantolebebis<br />
xedi ki aqvT zemodan,<br />
magram ara peizaJi, abstraqcia:<br />
magida rom waSalo<br />
da mis fexebze puri Seayeno<br />
araferze ar devs, ar iWmeva,<br />
marto simaZRris SesaZleblobiT gamSvidebs...<br />
strofis wveridan gadaxti,<br />
Tu ginda, Tavi gaixeTqe!<br />
sisxlis analizebSi mokvdebi,<br />
Sededebuli leqsiT dagimaxsovreben<br />
ra swori sityvebi gqonia TavSi<br />
RmerTisa da striqonis mimarT!<br />
nevrozi<br />
xanZari<br />
bgera, zogjer, xmas ar moyveba,<br />
azrisken aris, romelic monadirea,<br />
wiTlad moniSnul gumanze.<br />
me rom gramatikiT Caverevi<br />
da am yvelafers<br />
harmoniisken waviyvan,<br />
vin waikiTxavs<br />
ai, navTi rom gadavisxa<br />
da cecxli wavikido,<br />
amas uyureben, es moswonT,<br />
monawileoba, rogorc<br />
romelime xarisxis damwvroba...<br />
_ sisxlis rezusi mtkiva-meTqi<br />
da giJi ki ar vegonebi,<br />
xalxi Tavisi moednebiT mova,<br />
dadebiTi zogadi saxiT,<br />
romelsac vuTbob<br />
da taSis bolomde vanTivar<br />
mere, isev, soroSi, isev, marto<br />
Camqralis morCena ufro Znelia,<br />
vidre daWrilis<br />
da Tu stiqiuri ubedureba<br />
maqvs TvalebSi<br />
16 - 29 noemberi 2012<br />
***<br />
araviTari saxli-cixe!<br />
mTavari kalapoti TavSia.<br />
savarcxlebis gvirgviniani tvinebi<br />
simWidroveSi ufro Canan,<br />
Tavs imkvidreben, me ra vqna<br />
zRva rom SevuSva TavSi,<br />
kalapots ki gatexavs,<br />
magram garedan rom zRvaa,<br />
SigniT – sisxlis umarTaoba.<br />
aRar minda ase sikvdili!<br />
tvinis adgilas – wiTeli xorci,<br />
bevri, gulwrfeli,<br />
karaqwasmuli logikasaviT..<br />
isic aseve: ki ar momikles, gamiuqmes!<br />
diafragmaSi adgili hqonda CemTvis<br />
mTlianad veteodi (zoma 38)<br />
qimiiT amomagdes,<br />
sxva organoebTan erTad,<br />
zRva, mainc, gadaesxaT,<br />
sisxli, ukve, ujgufo iyo,<br />
TanagrZnobis TeTri kruxebi utemperaturo<br />
eleqtroni gvqonda saerTo,<br />
mavTuli gadamiWres<br />
kbilidan Tu iyo amoqaCuli,<br />
ise metkina...<br />
TvalebiT gexvevi<br />
xelebi dakavebuli maqvs:<br />
nevrozis nakverCxlebi miWiravs,<br />
cecxls ki veRar aCaReben,<br />
verc me manaxSireben,<br />
marto damwvrobas mitoveben<br />
Semdeg Semotevamde,<br />
gafoTlili var Semodgomis xesaviT.<br />
siberwe ar arsebobs,<br />
foTols mogawyveten xelidan,<br />
Tu Svils muclidan,<br />
rac saRi da ovaluria<br />
dagrexili nevrozisgan gansxvavebiT,<br />
yvelafris deda Tu ara,<br />
meurve, mainc xar,<br />
sityvebic aqedan iCekeba,<br />
cocxali Tu dagtoves,<br />
_7 dioptriiT, viRas moexvevi,<br />
an rogor dainaxav<br />
qvebi rom gaugiJdeba,<br />
im TirkmeliT<br />
umuxto dietaze dagsvamen<br />
da tropic aRar gamogiva,<br />
ise dagmarxaven<br />
rogorc eleqtrobas amiweben...<br />
vin icis es<br />
me movedi SenTan,<br />
rogorc bavSvobis saxlSi,<br />
sadac zamTari gaciebuli rZesaviTaa,<br />
roca ginda, gaaTbob<br />
wvimas ki gamxdrebi ufro uxdebian,<br />
rom darbian, oqros koWebi uCanT,<br />
arqimedes wertili aqvT aseTi,<br />
civi rZe usayrdenoa,<br />
sanam TeTri silurjeSi gadasdis,<br />
naRebisken rom wava,<br />
raRac dedobriv statuss miiRebs,<br />
Zroxas rom qva Caaylapo –<br />
moculoba gaumyaro...<br />
akeTe da akeTe stiqiebi!<br />
Seayene am pedestalze!<br />
daxate Zalian pirobiTi qveyana;<br />
mwvane laqebi – gamxdrebi wvimaSi,<br />
oqros koWebi – samxreTis Riaoba<br />
da virbinoT wreze<br />
ukuTxo oTaxebis, dedamiwis, globusis!<br />
romelia Cven orSi mkvdari,<br />
romeli cocxali vin icis es<br />
vaSlis borbalma, brinjaos stiqiebma<br />
borbali yvelas dagvatrialebs<br />
da mere gadagvivlis.<br />
farglis wveridan sisxli wveTavs...
16 - 29 noemberi 2012<br />
dRea iseTi, rom mzes sul yviTlad<br />
ababanebs. magasac ki sicxe sWirs da<br />
xvati.<br />
Saraze qvebi gawolilan, qvebze _<br />
xvlikebi, gaficxebul zurgebze mzis<br />
mtveri wauyriaT da Tvlemen. Robeebs<br />
mayvlis bardebSi waurgavT Tavi, ezoc<br />
mayvlis bardebs epotineba, Crdils<br />
eZebs isic.<br />
ezoSi saxli dgas. aTasSi erTgan<br />
TuRaa SemorCenili egeTi _ mdinaridan<br />
moziduli nislisferi qviT naSeni.<br />
iqneb saukunisacaa, ra icis, aba,<br />
wlebs rogor daiTvlis, saxlia, adamiani<br />
xo ara. Tavs iwonebs mainc: xavsis<br />
xaverdiT gawyobili kramitis saxuravi<br />
CixtikopiviT adevs, xabardian kabasaviT<br />
gamobervia rikulebiani aivani.<br />
mere ra, rom es xabardiani kaba wvimas<br />
urecxia da Tovls uxexia aTasjer da<br />
metjer, gauxunebia da gaucviTavs,<br />
sufTa xoa... mSvidad dgas saxli.<br />
ezos Zveli, mavTulSebmuli WiSkari<br />
papam SemoaRo. papa iqneba, maS vin, isea<br />
TeTrad dapentili. Semovida, zurgze<br />
TiTqos mindvris kuzi amosvlia _<br />
bawriT Sekruli, axalmoTibuli balaxis<br />
veeberTela bRuja adevs. bRuja<br />
yvavilebs axamxamebs _ vardkaWaWebs,<br />
frintebs, SavTavebs, krazanebs... wamowolilan<br />
am yvavilebze erTi cida mwerebi,<br />
gayursulan, ra enaRvlebaT, papas<br />
zurgze arian mokalaTebulni, arc<br />
xtunva uwevT, arc cocva, am sicxeSi<br />
egenic zarmacoben.<br />
papam celi miayuda saxlis kuTxeze,<br />
bRuja moixsna, miwaze dado, mxrebSi<br />
gaiSala, oRond sul _ vera. moxucia,<br />
sadRa SeuZlia mxrebSi gaSla. arada,<br />
adre ki ar dadioda, iraos hkravda<br />
miwaze.<br />
mivida papa, uzarmazari, qoCora<br />
msxlis qveS, ezos skamze Camojda, xelebi<br />
saRebavgadaclil magidaze daalaga.<br />
saxlidan SavTavsafrianma qalma<br />
gamoixeda, uyvarT CvenTan Savi Tavsafari,<br />
an eCvevian. qalic im asakSia, rom<br />
namdvilad baboa, Tumca papasaviT xmeli<br />
araa, muq tansacmelSi mainc krTeba<br />
savse sxeuli, mzemokidebul saxeze<br />
cisferi Tvalebi ulivlivebs, dro<br />
jerjerobiT ver amRvrevs am cisfer<br />
livlivs.<br />
_ moxvedi ukve _ hkiTxa papas, isev<br />
saxlSi Sebrunda, iqidan lurjad moWiquli,<br />
TeTr-wiTlad dawinwkluli<br />
doqi gamoitana, magidaze dadga,<br />
Tlili Wiqac moayola, Tonis puri,<br />
ToTo kitri da mwvanili, beltebad<br />
datexili yveli, mkvaxe pomidvris<br />
laplapa mwnili, bolos maTlafiT<br />
lobioc Camodga.<br />
_ biWi sadaa _ hkiTxa papam, ezos<br />
moavlo Tvali.<br />
_ sad iqneba, Tavis ZmakacTana, _<br />
siyvaruli Caurakrakda xmaSi qals,<br />
xeliT saxe moiCrdila, sivrces gasZaxa:<br />
_ gioo, gioo, modi, babo, gamoiqe,<br />
papa movida!<br />
_ gio ki ara, giorgia ega, giorgi,<br />
veRar gaige _ papam iqiT gaixeda,<br />
saidanac, savaraudod, biWi unda<br />
gamoCndes.<br />
biWio... biWi ki ara, namdvili nakverCxalia<br />
_ buxridan celqad gadmomxtari,<br />
sul wiTlad uburburebs<br />
aCeCili Tma, almuradenil saxeze Worflis<br />
qinqlebi mihkvria, babos Tvalebi<br />
ulivlivebs imasac. oTxiode wlisaa,<br />
metis ara, cota naklebisa _ SeiZleba.<br />
modis, moxtis TikaniviT, ukan Tavisze<br />
didi ZaRli mohyveba dinjad, boros<br />
eZaxian, mecxvarea, imas biWiviT xtunva<br />
ar SeSvenis.<br />
biWi xvneSiT aacocda muxlebze papas,<br />
iwriala, Seawuxa kaci.<br />
_ nela, Se mamaZaRlo, nela, _ viTom<br />
gauwyra papa, biWi Caixuta, loyebi<br />
daukocna, burbura Tma ufro metad<br />
auCeCa:<br />
_ modi, kaco, damewvie, marto xo<br />
ar SevWam ramesa.<br />
mere saxlSi Sesul babos gasZaxa:<br />
_ jami gamouta balRsa da Wiqac<br />
moayole, dRe davlocoT, uflisa vTqvaT.<br />
babo gamovida, biWs wyliani Wiqa<br />
da emalis patara, TeTri jami daudo<br />
win. emalisaa xo, egre eZaxian iq minanqars,<br />
uxdeba ki da...<br />
jamze gaxunebuli mamali xatia, naxevari<br />
bibiloRa aqvs SerCenili, isic<br />
gaxunebuli, magram mere ra, samagierod<br />
dezebi emCneva kargad. dadis<br />
jamis SuagulSi, rogorc ki kovzs dahkrav,<br />
gaaJRarunebs im Tavis dezebs,<br />
xumroba xom araa, kideebze mixatul<br />
dedlebs patronobs! amayad ahyivlebsxolme<br />
gios, erTi Semxede, jer isev ra<br />
magrada varo. albaT ase ahyivlebdaxolme<br />
biWis mamasac, roca isic giosxela<br />
iyo.<br />
axla didia gios mama, ise didi, rom<br />
adga da cxra mTas iqiT wavida samuSaod.<br />
papam wylian WiqaSi cota Rvino<br />
gauria.<br />
_ aba, gagimarjos, biWo, giorgi,<br />
_ uTxra biWs da Wiqa Wiqaze miuWaxuna.<br />
_ gagimarjos, giorgi papa, _ didi<br />
kaciviT uTxra biWma, xmac ki daiboxa,<br />
mere Wiqa moiyuda da wyalnarevi Rvino<br />
bolomde Caicala damoklebuli<br />
maisuridan gadmogdebul, sasacilo<br />
RipSi. vina Tqva pataraao, didi kacia<br />
lela cucqiriZe<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
da egaa.<br />
babom lobio gadmouRo jamze, papam<br />
puri moutexa, Tavad kidev, biWi,<br />
mwvanils gadaswvda, Savi TuTiT moTxvril<br />
pirSi Caixvia, Tan lobioSi puri<br />
amoiwo madianad.<br />
_ kacia ukve, kaci, _ gaecina papas,<br />
mwvanils gadaswvda TviTonac, biWs<br />
mibaZa. egrea, xandaxan papebic baZaven<br />
SviliSvilebs.<br />
uceb gaCerda biWi, rogorc SeeZlo,<br />
ise swrafad Camococda papas muxlebidan,<br />
xvneSiT gaZvra magidis qveS,<br />
mere Tavis jams daavlo xeli, erTi<br />
mTliani SoTic aiRo da magidasTan gawolili<br />
boros gverdiT moirTxa fexi.<br />
borom Tavi wamoswia, biWs Sexeda<br />
Wkviani TvalebiT. biWma purs baraqiani<br />
yua moatexa, lobioSi amoavlo da<br />
boros drunCTan miutana:<br />
_ gana, damaviwydi, Wame Senca,<br />
mSieri xaar CemsaviTa.<br />
borom moTuTxnul TiTebze daxeda<br />
biWs, maincdamainc ar esiamovna<br />
lobioSi amovlebuli puris danaxva,<br />
erTi kargi Zvliani xorcis naWeri er-<br />
Civna, magram arc ra, gios saxe auloka<br />
da lukma Zlier ybebSi moigdo.<br />
_ uime! ras akeTeb, Se gasazrdelo,<br />
eg rogor SeiZleba! _ loyaze xeli<br />
itaca babom.<br />
_ daacade, daacade, _ gaecina papas,<br />
interesiT SeaCerda SviliSvils.<br />
biWma axla TavisTvis Camoitexa<br />
puri, amoawo isic lobioSi, madianad<br />
galukma.<br />
babom xelisguli miifara tuCebze,<br />
Cumad Caicina.<br />
ase ician aq qalebma, TiTqos rcxveniaT<br />
Tavisi sicilisa, arada,<br />
gekuTvniT guliani sicili, gekuTvniT,<br />
Tqve kargebo, jafisgan daRlilebs<br />
mkrTalad, magram mainc rom gib-<br />
JutavT silamaze zamTris xeebze Ser-<br />
Cenili Sindis nayofiviT...<br />
_ erTi amas uyure _ biWisken ani-<br />
Sna babos papam, _ kacia-meTqi, aki vambob,<br />
kacia-meTqi!<br />
_ Tqveni ali-kvalia, Tqveni, _ bi-<br />
Wze TvalmouSoreblad uTxra babom, _<br />
Seni da mamamisisa. egre icoda imanaca,<br />
martokina lukmas ar gatexavda.<br />
`netav axla rogor icis~ _<br />
TavisTvis gaifiqra papam.<br />
ar imCnevs, Torem ise enatreba<br />
Svili, ise roo...<br />
biWs xom enatreba da enatreba mama<br />
da deda, mere ra, rom maTi xma TiTqmis<br />
yoveldRe esmis im lamazi mobiluridan,<br />
cxra mTas iqidan rom gamougzavnes,<br />
marto xma ar hyofnis, naxva unda<br />
da Caxuteba, bolos rodis Caexuta,<br />
aRarc axsovs.<br />
_ axla sad ari mamaCemi maS cxra<br />
mTas iqiT ari, ara _ ekiTxeba-xolme<br />
babos saRamoobiT da mis Tbil mkerdze<br />
Tavmidebuli cisfrad molivlive<br />
TvalebSi misCerebia.<br />
_ cxra mTas iqiTa, maaS, _ qoCors<br />
uCeCavs babo da cisferi Tvalebi ecvareba,<br />
kidev kargi, ver amCnevs biWi.<br />
_ mere, deda ratoRa waiyvana _<br />
brazobs biWi.<br />
_ col-qmari erTad unda iyos, babo<br />
genacvalos da imito, _ amSvidebs<br />
babo.<br />
_ Svili _ meramdened kiTxulobs<br />
biWi.<br />
_ ramden kiTxvebsa svaam, biWo, _<br />
frTxeba-xolme babo, mere xmaSi sul<br />
SroSanebs iSlis, _ Sena babo, aq imito<br />
dagtoves, ro bebrebs gvipatrono. Sen<br />
ro ara gvyavde, ra gveSveleboda me da<br />
papasa, ha<br />
_ hoo, Sen arafrisa SegeSindes,<br />
babo, aqa vaar mee, aqa, _ ukve butbutebs<br />
gio da ise swrafad eZineba, rom<br />
sizmris angelozebi daxuWul Tvaleb-<br />
Si bolomde SeZromas veRarc aswreben,<br />
asxmartaleben gareT darCenil pawia<br />
fexebs da gios ise eRitineba, ise<br />
eRitineba, rom sul kuWkuWebs ZilSi.<br />
mere baboc iZinebs, papac...<br />
saxlSi marto sawolebs RviZavT<br />
mTeli Rame, soflis WoriknebiviT ar<br />
iRlebian: xan rkinis sawoli gadau-<br />
Wrialebs babos da biWis sizmrebs xis<br />
taxts, xan xis taxti gadmouWrialebs<br />
rkinis sawols papas sizmars.<br />
Robis gareT, kaklis xeze Camoyuncul<br />
mikiotebs sawolebis Wriali esmiT,<br />
yurebs cqveten, axla isini uluklukeben<br />
erTmaneTs sawolebisgan gagonil<br />
Wor-sizmrebs, da eg kidev ra,<br />
xedaven kidevac gamoWyetili<br />
proza 3<br />
TvalebiT: biWis sizmari sul xasxasa<br />
ferebiTaa aWrelebuli, babos sizmars<br />
sevdiani iisferi dahyveba da wyliani<br />
cisferi, papas sizmars foladisferi<br />
dahkravs, aqa-iq Jangisferic, magram<br />
eg araferi, jer is Jangi miwisfrad ar<br />
qceula.<br />
mere riJraJi motantalebs, moipareba,<br />
moaqvs wyaros wyalSi gavlebuli,<br />
gakamkamebuli haeri Cum mindorze<br />
gadasafenad, papas mainc esmis imis<br />
lurj yelze Sebmuli cvrisa da namis<br />
susti wkriali, dgeba, gareT gadis,<br />
xarbad isrutavs haers da WiSkars<br />
aRebs. WiSkridan binddakruli mindori<br />
iWvriteba ezoSi, Cumia isev.<br />
gahyurebs papa mindors, mindorze<br />
cxeni dgas, mbzinav abzindebsa da qerqeta<br />
babuawverebSi Caurgavs Tavi,<br />
TiTqos patrons gamouSvia sabalaxod.<br />
wminda giorgis cxensa hgavs, imisi cxeniviT<br />
TeTria da qviSisferi gadahkravs<br />
zurgze. dgas, ar inZreva, xandaxan<br />
kuds Tu gaiqnevs da egaa.<br />
dgas, TiTqos patrons elodeba,<br />
TiTqos ahaa da tyeSi SeyuJuli patara<br />
sami giorgi<br />
salocavidan Tavad wminda giorgi Camova,<br />
gamoscdeba mTaze mawoniviT Sededebul<br />
nisls, Semoabijebs am Cum mindorSi,<br />
Tavdaxril cxens Camousvams<br />
xels kiserze, qviSisferi zurgisken<br />
gauyolebs, mere miva da papas daadebs<br />
moxril mxarze, Sexedavs Tavisi Tbili<br />
TvalebiT imis Tbil Tvalebs.<br />
papa koJrian TiTebSi moiqcevs mis<br />
xels da ase, xelCakidebuls Seiyvans<br />
ezoSi, qoCora msxlis ZirSi, skamze<br />
dasvams, damelodeo, Seni Wirime, wmida<br />
giorgio, _ Seexveweba, Tavad maran-<br />
Si Cava, Tixis Secvarul doqs amoitans,<br />
Tixisave patara fialaSi Camoasxams<br />
kriala, Suqian Rvinos da<br />
daalocvinebs wminda giorgis. uxmod,<br />
usityvod dalocavs isic _ salocavidan<br />
fexiT Camosuli wminda giorgi.<br />
dalocavs, maS rogor, aqaurobis<br />
mfarvelia, aqaurobaze erCis guli...<br />
mere wamodgeba, isev mxarze daadebs<br />
xels papas, isev Caxedavs Tavisi Tbilze<br />
Tbili TvalebiT imis Tbil Tvalebs da<br />
gava WiSkridan.<br />
uyurebs papa, TeTr cxenTan miva<br />
wminda giorgi, fafarze Camousvams<br />
xels da patara, tyeSi SeyuJuli salocavisken<br />
gaiyolebs.<br />
midis fexiT wminda giorgi, muxlamde<br />
wvdeba mbzinavi abzindebi da qerqeta<br />
babuawverebi, Cumia, rogorc dilis<br />
mindori, midis da mihyveba TeTri<br />
cxeni qviSisferi zurgiT. mere erTxelac<br />
moxedavs papas Tavisi Tbilze<br />
Tbili TvalebiT da mTaze mawoniviT<br />
Sededebul nisls Seereva.<br />
...rac sami giorgiRa darCa sofel-<br />
Si, imis mere xo, sul amas xedavs papa...
4 poezia<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
tariel Wanturia<br />
Sen maSinac mSvenieri iqnebi<br />
roca saflavis Sav langarze<br />
Wiebi Wamis magier<br />
kocnas da alerss dagiwyeben<br />
Sen maSinac mSvenieri iqnebi<br />
roca milioni wlis Semdeg<br />
Seni saZvalis miwas mozelen<br />
da misgan me gamomZerwaven<br />
da Cem neknidan Sen gagaCenen<br />
16 - 29 noemberi 2012<br />
`zamTari Cveni mRelvarebisa~<br />
ambavs, zamTrisagan SemoTvlils,<br />
SiSis sazomebiT vzomavdiT,<br />
magram gazafxuli Semodis,<br />
rogorc navTsadgurSi xomaldi.<br />
veRar vaSoSminebT SegrZnebebs,<br />
male, metrfesaviT giJmaJi,<br />
rasac mimozebi SeZleben,<br />
Cven ver gavakeTebT sizmarSic.<br />
naxva sapatarZlo atmisxis –<br />
tanSi gaaJrJolebT terasebs,<br />
nuSi desantiviT gadmosxams<br />
qaTqaTs – mTawmindidan veraze...<br />
karSi yvelaferi gamova,<br />
kvirti Semogvayris cincxalebs<br />
da, viT oxSivari samovars,<br />
miwas aRmoxdeba simwvane...<br />
gars ki, omebia kacTada<br />
sisxli, tborebiviT damdgari,<br />
zamTars gavacilebT qancmagars,<br />
magram ar mTavrdeba, asmagad<br />
mZle da usasrulod gamxdari,<br />
`Cveni mRelvarebis zamTari~!<br />
fiqri qarSi<br />
rkalidan `ART e k l e b i~<br />
qari varo da fiwlebis jogebs modenis<br />
da yovlisa da yvelafris – lamobs awewvas.<br />
roca hqris, minda TiTebi mqondes rodenis<br />
da Tixa medos win – qaris gamosaZerwad...<br />
cxenebi qaris monetebs adrian nalebs,<br />
gvalvebi qaris fostidan wyaros elian...<br />
CemSi ki qari – Taflia adrenalinis,<br />
erTerT zurgze rom Semisvams karuseliviT...<br />
qarisTvis cisqveS yvelafers saxeluri aqvs<br />
da Tu biWia, viRacam rame gabedos! _<br />
qars arasodes ecvleba saxe veluris,<br />
sul pirvelyofils aqrolebs Tavis habituss...<br />
dilis diliJansi anu dilatacia<br />
adamianebs ar hyofniT dila,<br />
undaT, rogorme, SuadRemde mainc gagrZeldes,<br />
radgan zogs rZeze agviandeba,<br />
zogs – samsaxurSi,<br />
zogsac – dilis matarebelze,<br />
da swored dila rom ar hyofniT,<br />
imitomac agviandebaT<br />
da surT werili misweron RmerTs<br />
da sTxovon, dila rom gaagrZelos...<br />
adamianebs ar hyofniT dila,<br />
Tumc eqcevian Zalian frTxilad,<br />
da loginebSi siyvarulis<br />
mSvenier saqmiT rom dakavdnen,<br />
imis magier uTenia uwevT adgoma,<br />
ra qnan, arasdros ar hyofniT dila,<br />
Tumc eqcevian Zalian frTxilad,<br />
surT SuadRemde mainc gagrZeldes,<br />
an es SuadRe saerTod ra saWiroa,<br />
xom SeiZleba saRamomde gagrZeldes dila,<br />
an es saRamoc ra saWiroa,<br />
ra saWiroa mzis Casvla da SemoRameba,<br />
xom SeiZleba dila iyos SuaRamemdec,<br />
baTu danelia<br />
an SuaRamec ra saWiroa,<br />
xom SeiZleba... modiT, dila iyos dilamde,<br />
raTa moaswron yvelaferi:<br />
seqsic, rZis yidvac, Tmis davarcxnac,<br />
da samsaxurSi droze misvlac,<br />
miswrebac dilis matarebelze,<br />
radgan arasdros ar hyofniT dila –<br />
uceb iyreba cargvalze lila,<br />
cidanac uceb, awyvetil Rilad,<br />
mzis, sisxliani, gordeba Tavi<br />
da uceb xdeba TeTri dRe – Savi,<br />
uceb ewnebaT sikvdilis sila,<br />
uceb SordebaT Tebro da ila<br />
da ikmazeba ucebve Sila,<br />
anu – cxvirsaxo-ciani flavi...<br />
da araferi ar xdeba tyvila –<br />
tyuilad rodi civa da Tbila,<br />
tyuilad Tixa arc RmerTma zila,<br />
magram qceulebs kentad da wyvilad,<br />
adamianebs ar hyofniT dila,<br />
romelic aris samyaros kbila,<br />
Tumc eqcevian Zalian frTxilad,<br />
uceb iyreba cargvalze lila,<br />
uceb eyreba erbosac qila...<br />
uceb ewnebaT sikvdilis sila –<br />
adamianebs ar yofniT dila!<br />
adamianebs ar hyofniT dila!<br />
saRamodauviwyari<br />
gavcqeri cxovrebas, talaxSi baRamosvrils<br />
da xsovna ielvebs bavSvobis saRamosi:<br />
dRe, TiTqos, momkili puriviT Segvikones...<br />
mtirali biWuna – vexute bebikonas<br />
da, rogorc werili omidan mowerili,<br />
Rrubeli moCanda Zalian mowyenili,<br />
kopitzec mowyeniT ekida saqanela,<br />
saRamos – mindvridan mohyavda saqoneli<br />
da mwyemsis Zaxili ismoda moSorebiT,<br />
Zroxebis bRavilze tirodnen boColebi,<br />
deda kars uRebda lamazas boColians<br />
da bebos alersis gza – Cemi qoCoria,<br />
SaSvma ki CiCayvi surodan isaxela,<br />
xeebze giSrisfrad Ruoda `izabela~,<br />
niavis xelebi eZebdnen dasayrdenebs,<br />
WriWinebs elodnen foTlebi `sasarkmele~...<br />
da fiTrsac ar surda saxeli parazitis...<br />
da gulic am xsovnas eleva arasodes.<br />
ganWvreta mSvenierebidan<br />
Sen maSinac mSvenieri xar<br />
roca bazridan bostneuliT savse<br />
celofnis didi parkebiT modixar<br />
Sen maSinac mSvenieri xar<br />
roca sadilis momzadebis da<br />
samzareulos dalagebis Semdeg<br />
sadarbazos kibesac hgvi<br />
Sen maSinac mSvenieri iqnebi<br />
roca loginze gamoCndebi<br />
Tavdayira mdgar gaSlil fargaliviT<br />
TiTqos Werze wre unda Semoxazo<br />
Sen maSinac mSvenieri iqnebi<br />
roca asi wlis Semdeg<br />
kubos vakuums amoavseb<br />
da yvavilebs SenTan yofna ar moundebaT<br />
ratom unda daviCagroTo<br />
idumalebis mZebneli<br />
zogi Sexaris mzis da mTvaris unazes bakmebs...<br />
sxvebma sicrue ganadides, simarTle dagmes<br />
da rom, sxvebiviT, saarsebod movedi aqme,<br />
sxvebiviT unda gavakeTo raime, albaT,<br />
magram ra, roca omegaSi mereva alfa! -<br />
rogorRa unda gamovnaxo aq Cemi saqme,<br />
rodesac nisli meCveneba qedebis skalpad!<br />
verafers vugeb am WanWikebs, onkanebs, dguSebs,<br />
Cem siaxloves, magaTnairs, arafers vuSveb...<br />
idumalebav, sul Sen unda geZebo, sulSen...<br />
sxvebi elodon monitorings, revizors, godos...<br />
yvelam akeTos is, rac unda: imReros, scodos...<br />
me varskvlavebis surneleba vigrZeni sulSi<br />
da es maxarebs, rogorc ZuZus danaxva ToTos...<br />
ori logosi lia sturuas<br />
1. warmosaxva<br />
raki yovelive warmosaxvis<br />
xarisxsa da donezea damokidebuli –<br />
kauWa joxic ar gWirdeba,<br />
arc sawer magidaze Sedgoma,<br />
arc fexis wverebze aweva,<br />
ubralod aiSver kalmian xels da,<br />
Subze wamogebuliviT CamoiReb elvas,<br />
rogorc bavSvobis xeze garCenil yelsaxvevs,<br />
da samSoblos dakbilul sazRvrebs<br />
Semoaxvev Cinur kedeliviT...<br />
2. riTmis xibli da absurdi<br />
ratom vera Zlebs vefxvi uSambod<br />
ratom uxdeba sufras muSamba<br />
da ratom hqvia qalaqs duSambe<br />
mindorSi<br />
miTxari, gvirilav, anda Sen, yayaCorav,<br />
gons modi, pepelas amboriT gulwasulo,<br />
mag TeTri kabiT rom amdenxans gamaCere,<br />
miTxari, es miwa rad brunavs usasrulod!<br />
gavyureb saZovars, uTvalav nikorians,<br />
netavi, maT Soris vnaxavde sazrianebs,<br />
romlebic metyvian, rom miwa – Cikoria<br />
da viRac, dRedaRam, bavSviviT abzrialebs.<br />
kaci-Rorebi<br />
eh, gana saoci – Rorebis siRorea,<br />
siRore mxolodRa kacisa gvaocebdes!<br />
da kaci-RorisTvis ucxoa siyvaruli,<br />
Tan xSirad aginebs stalins da mao Zeduns,<br />
rom imiT Tavisi Roroba gadafaros... –<br />
ver ZReba noyier miwebis arendobiT...<br />
da kaci-RorebiT savsea mTadabari,<br />
isini WamaSi Svilebsac ar indoben...<br />
da yvela maTia medlebi, ordenebi,<br />
posti da Cini da, agiJebT kariera,<br />
msoflio ixrCoba magaTi odenobiT, –<br />
suyvelgan maTi gza, saxli da kariari...<br />
da kaci-Rorebi Rorebsac aWarbeben,<br />
erTurTs ki lanZRaven, RoriviT msunagobo.<br />
maT arsad ar uwevT sircxviliT aWarxleba<br />
da brZolac magaTTan sul aris unayofo...<br />
kapriCio violinosa da gvalvis TanxlebiT<br />
aki karSi Cvenc gamovsulvarT,<br />
xelSi uxilav uqonlobis violinoTi,<br />
da gafurCqnili uimedoba,<br />
zamTris daTovlil baRiviT,<br />
Cvenc gvqonia gars movlebuli<br />
da fexmomtvreul kontrabasis da<br />
tuCmotexili fleitebis<br />
qudebSi cremlis monetebi Cvenc Cagvigdia,<br />
Sin ki, alvis xis simSraleCamdgar<br />
filtvebiTac davbrunebulvarT<br />
da, rogoria, vaxSmis magier,<br />
wagakiTxon beber batis memuarebi...
16 - 29 noemberi 2012<br />
sawylebi<br />
xandaxan Cem Tavs Soridan vxedav momavals<br />
da meSinia, am awmyom mzera momavlos<br />
da gamomstacos xelidan Suqi momavlis...<br />
yvela vgrZnobT dReTa moWeras gulze Rvedebad<br />
da rom, TandaTan, xavsi da obi gvedeba<br />
SiSisa, raki aRar varT madlis momvleli<br />
da aRar gviCans siaved – cudis keTeba...<br />
da Tumc yvelani Cvenive yofnis sarkevarT,<br />
bolomde mainc ar ZalgviZs misi garkveva...<br />
gaurkvevloba – uxilav, mZime bargebad<br />
gvawveba sulze da vwvalobT misi gaZlebiT,<br />
razedac, zogjer, erTmaneTs mglebad vacxrebiT,<br />
zogjer ki, rac gvaqvs, yoveli dagvekargeba<br />
sawylebs da... mainc ratom varT ase sawylebi!<br />
Citebis sayvareli xe<br />
im xes uCitod ver naxavdiT, Tanac imdeni<br />
asxdnen yovelTvis Tavze, mxrebze, zurgze,<br />
mklavebze,<br />
rom misadmi sibraluli gagiCndebodaT,<br />
erTxel ki, diliT, is Citebi erTad afrindnen<br />
da imxela xec aiyoles fesvebianad,<br />
cicqna brWyalebi CaevloT misTvis<br />
da mifrinavdnen maRla, maRla,<br />
da xe, tanis da tot-fesvebis moyvanilobiT,<br />
uzarmazar qviSis saaTs mogagonebdaT,<br />
me maT vucqerdi da vSiSobdi, ar gavardnodaT<br />
xe da, paraSutgauxsneli mfrinavis darad,<br />
ar daskdomoda is dedamiwas,<br />
magram mere Sinaganma xmam mikarnaxa,<br />
rom aseTi ram ar moxdeboda,<br />
radgan Citebi mifrinavdnen samoTxisaken<br />
da iq mihyavdaT sayvareli xe,<br />
maradiuli cxovrebisaTvis...<br />
radio. naturmorti martoobiT<br />
radio. musika apurebs RamiseTers,<br />
romelic sxvebisgan arafriT ganirCeva.<br />
me Seni lodini TvalebSi CamiwveTes,<br />
me Seni lodini damiges xaliCebad.<br />
radio. erTxel Tu mewvevi, qalbatono,<br />
cariel Wer-kedlebs Sexede yuradRebiT,<br />
sadac, Cem yofnis da aryofnis albaTobad,<br />
hkidia ubadlo lodinis suraTebi...<br />
radio. mindoda, mklavebis defisebiT,<br />
Segverwya sulebi, rac RmerTsRa emoneba.<br />
da geli. da RmerTs da siyvaruls geficebi,<br />
rom qveynad arsebobs lodinis xelovnebac...<br />
radio. musika midis da mueZinis<br />
simReriT Zaxili hgavs cidan CamoTqeSils...<br />
guls unda, rodisme Sens mkerdze mieZinos,<br />
rom sizmrad ixilos cxovreba samoTxeSi.<br />
radio. uSenod gugebi matuloben...<br />
imedze medeba sqeli da farToobi...<br />
me minda cxovreba vaqcio naturmortad,<br />
cxovreba Camogavs naturmorts martoobiT.<br />
axalgazrda mxatvrebis gamofenaze<br />
ar dauxatavs arc pikasos, arc modilians<br />
mindori, sadac bedaurni qars modenian,<br />
rac iseTia, rom wamocdes mkvdars `odelia~, –<br />
ratom ar arRvevT am siCumes samariseburs,<br />
sad xarT, axalo sezanebo da matisebo! _<br />
ukve dro ari, moxdes wamTa maradiuli<br />
mSvenierebis daZabva da dramatizeba...<br />
sad xarT, axalo maneebo da moneebo! _<br />
tilo sicrues arasodes daemoneba,<br />
tilos ar uyvars funjiT ferTa maimunoba,<br />
sxva aris, roca STagoneba mxrebze SegisvamT<br />
da gamoCndebiT RvTis da tilos Soris defisad,<br />
maS, aRadgineT angelozTan paemanebi,<br />
rom xatoT mxolod Semdgom masTan paemnebisa!<br />
usasrulo sinanuli<br />
sad aris Tovli SarSanwindeli<br />
fransua viioni<br />
magier ra unda moeca nikolozs,<br />
garda im sastiki rusuli qar-Tovlis,<br />
romelSic nebivrad tyviam Tu iqrola,<br />
xorci da Zvali ki – STaenTqaT qarTvelebs,<br />
vin iyvnen isini, anda ram gadariaT!<br />
maTi saflavebi sadarian<br />
isini vin iyvnen, romelTa gvar-saxels<br />
aravin ixsenebs im ucxo mxareSi,<br />
sad Cveni gulisTvis miwisqveS dasaxldnen<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
saflavis, kubos da qelexis gareSe! _<br />
magaTi ConCxebi, Tofian-maTarian,<br />
sad wvanan, sadarian<br />
ki, maTi wyalobiT, msoflio faSistebs<br />
wavglijeT sikvdilis mfrqveveli xelidan<br />
da mere cxovreba gvrgvinavda taSisqveS,<br />
romelsac ixveWda sabWoTa elita,<br />
magram dRes, TavianT cecxlian-Radarian,<br />
sadarian –<br />
daemxnen!.. da natvris axdena gveneba<br />
da Cveni Tavisa daviwyeT Seneba,<br />
vakeTeT is, risic viyaviT movale,<br />
magram rac gvindoda da dRemde moveliT,<br />
risTvisac vkvdebodiT didian-patarian,<br />
is TeTri dReebi sadarian<br />
mexuTe saxareba<br />
uwmindessa da unetaress<br />
ai, ioanes, maTes da, markozisda<br />
lukas saxareba – diadi oTxeuli,<br />
rogorc gamomyvani eSmakTa narkozidan,<br />
rogorc panacea – gamCenis morTmeuli.<br />
oTxma saxarebam rwmenisken migvaSvira,<br />
veRar gaubedes nekisic dakareba...<br />
oRond damerwmuneT, moZRvaro, imaSirom<br />
aris qveyanaze mexuTe saxarebac.<br />
isic, im oTxiviT, dRedaRam gvaswavlida<br />
madlis yvelasTvis gacemas ganurCevlad,<br />
isic, ugulwrfeles logosis saswauliT<br />
sulis mourCenel tkivilebs ayuCebda.<br />
manac, arsebobis usazRvro tramalebze<br />
grZnoba gaaqrola melnisferfafareba,<br />
manac zari dasca warsulis amneziebs,<br />
rogorc uZlevelma oTxive saxarebam.<br />
da rom moTminebiT gvmosavda xorcielebs,<br />
roca gaWirvebas verafriT vifonebdiT...<br />
da rom Sinagani RvarZlebi mogvicela<br />
Tavis moqneul da madlian striqonebiT,<br />
da rom gagviwia sinaTlis magivrobac,<br />
da rom urwmunobas xvdeboda laxvarebad,<br />
da rom dagvanaxa SoreTis napirebi:<br />
iyos poezia – mexuTe saxareba!<br />
ukvdavni<br />
am rusTvels, am dantes, am Cosers, ambodlers<br />
verafers davaklebT arkiTxviT... –<br />
amaTze, sul edems rom hgvanan gamfoTlavs,<br />
fuWia, cudi Tu kargivTqviT,<br />
jobs rame vimReroT, vicekvoT lambada,<br />
davukraT buki an barbiTi,<br />
amaTze jobia arafers vambobdeT, –<br />
RmerTia amaTi arbitri...<br />
dedis rZe matyuarebis winaaRmdeg<br />
simindis fqvilis fafa ise Semyvarebia –<br />
bebias xumrobiT uTqvams,<br />
am wels simindi ar gveyofao,<br />
magram mainc ar gamovel bevris mWameli,<br />
tyuilebs Tu ar miviRebT mxedvelobaSi,<br />
tyuils ki marTla<br />
bevrs maWmeven garSemomyofni,<br />
tyuili iyo is fafac, radgan<br />
wyalisgan iyo gakeTebuli<br />
da bevrsac, albaT, imitom vWamdi...<br />
kidev kargi, rom dedis rZe mqonda,<br />
romelic dRemde am tyuilebs aneitralebs...<br />
umaduri stumrebi<br />
samSoblo aris maspinZeli maradiuli<br />
da stumrebs Tbilad gvimaspinZldeba<br />
mTebiT, mindvrebiT, mdinareebiT,<br />
zRviT, wyaroebiT Tu CanCqerebiT,<br />
ise guluxvad, rom wasvlac ar gvindeba mere...<br />
is aRarafers ar dagvimalavs,<br />
yvelafers dayris Tavis `sufraze~,<br />
Cven ki, molxenis eSxSi Sesulni,<br />
umadurobis magaliTebi,<br />
mezobel `sufrebs~ vugzavniT xolme,<br />
cis natex mis tbebs, cis sazRvar soflebs,<br />
zRvisfer qalaqebs, saydrebs, kurortebs,<br />
ramdenime boTl SampanuriviT...<br />
eqspresi qarSi<br />
erTxel xom unda vigemoT cisqveS amodRis<br />
tkbili nayofi, an Tundac mxolod wvenian<br />
ubralo wyali! mova dro, viRac gamoTvlis,<br />
cisqveSeTs rodis eqneba saxe samoTxis<br />
da yofnas rodis Seamkobs kacTa genia!..<br />
poezia<br />
oRond manamde, vaiTu, rogorc karTagens,<br />
msoflios Cvenve movuWerT sisxlis artaxebs<br />
da, rac rodisme isedac gasaZvrenia<br />
nemsebis yunwSi, maTac Cven gavapartaxebT.<br />
aseve xdeba raRaca mzeSic, mTvareSic –<br />
ematebaT an akldebaT Zala magaTac...<br />
Cven ki aq Cvens Tavs xramisken mivaTareSebT,<br />
rogorc cxvris fara, mwyemsis da botis gareSe<br />
da mxsnelad unda gagvixdes isev bagada...<br />
rac kargi iyo, wavida... raic aqaris,<br />
uaresdeba TandaTan... ukve sayvarlis<br />
saflavs ar veZebT... da xem rom Crdili daxata,<br />
ise ver vxatavT tanjvas da lxenas – akvarliT...<br />
vuaresdebiT... da krefac ufro xSirdeba<br />
ueklo vardTa, xolo suls gvCxvleten qacvebi<br />
da Cvens cxovrebas ufeTqavs cremli kvirtebad<br />
da matulobs da matulobs Cveni kirTeba...<br />
da Cven akrZalul samanebs SubliT vawvebiT...<br />
Savma dReebma qedebic Savad dafares...<br />
da ise moCans gza, saxli, cirkic, kabarec,<br />
rogorc moxuci mSoblebi, Svilis nacemi<br />
da, rogorc, qariT TovaSi, mina saqare...<br />
CanCqeriani klde<br />
gayruebdes qSena wyalis didi xvavis,<br />
ar gesmodes, rogor umRers Citi yvavils<br />
kokorians,<br />
sul zvavs hgavde, ar akmaro Soki tinebs<br />
da idge da iyo mudam moqviTine –<br />
rogoria!<br />
mkvdari dedis kivili<br />
wuxel mesizmra, rom me movkvdi da saflavidan<br />
kioda deda zustad ise, zustad imgvarad,<br />
rogorc cocxali ikivlebda Cem sikvdilze da<br />
mkvdars Semebrala dedaCemi, mkvdarmave sizmrad,<br />
vin amcno-meTqi, gavikiTxe, magram aravin<br />
ar mipasuxa, Tumca mkvdari ras gavigebdi,<br />
da gavioce, mkvdars kivili rogor mesmoda,<br />
Tan mkvdar dedisa, dedisave yru samaridan.<br />
gameRviZa da guli damwyda, rom amdeni xnis<br />
gaugonari Zvirfasi xma aRar mesmoda<br />
da gavifiqre, iqneb, Cveni sikvdilis gamo,<br />
cxadSic hkivian saflavebSi Cveni dedebi<br />
da Cvenc, usuloT da SegrZnebebgacivebulebs,<br />
iqneb, mogvesmis is kivili da, iqneb kidec<br />
ganvicdiT imas, magram cocxlebs is ar esmiT da<br />
arc ra uwyian im kivilze da saerTodac<br />
cocxlebi mkvdrebis saqmeebSi ver erevian...<br />
kalmisadmi<br />
Cemo kalamo...<br />
ilia<br />
etli var uTqmel leqsTa da Cemi cxenixar,<br />
Sen damaqroleb WixviniT, esmiT Senixma...<br />
wyurvils Tu giklavs raime, melnis wveniRa.<br />
da Tu borblebiT ara vwerT viwroxevian<br />
striqonebs, maSin, daRlil cxens rogorc sCvevia,<br />
dakotrialob qaRaldze, raTa SeniRbo<br />
dardi, romelic Sens cicqna wverze – devia...<br />
cxens sul ar hgavxar, me ki cxens mainc gadareb.<br />
Sen, albaT, ufro Cxiri xar, almis satare,<br />
magram Sen Cemi sulisa gesmis fadare...<br />
Sen SeiZleba vinmesTvis gaxde Samfuric,<br />
vinc medidurobs jibiT da sqeli safuliT,<br />
xolo me Seni wyalobiT davqri sadara,<br />
roca xar Cemze – leqsebis etlze Cabmuli...<br />
sxva survilebis samyaro leqsma gaTela<br />
Cems arsebaSi, viT romi mZlavrma atilam...<br />
me leqsTa etlad viqeci ise advilad,<br />
rogorc moswavles ZaluZs Txzva Zveli Temebis<br />
da, Cemo cxeno-kalamo, xSirad Semebi,<br />
raTa wavideT Sors, rogorc, mwuxris naTeliT<br />
mTvrali, midian horizonts iqiT – gemebi!..<br />
5
6 proza<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
`me ki ar vakeTeb amas, aramed codva,<br />
romelic CemSia~<br />
merab mamardaSvili<br />
`gTxovT dafaroT Tqveni Svilebis<br />
dakrZalvis Tanxa. angariSsworebisTvis<br />
mobrZandiT damkrZalav biuro-<br />
Si misamarTze: ### an morgSi, misamarTze:<br />
### SegiZliaT dagvikavSirdeT<br />
Semdeg nomerze: ###~<br />
rostoms fostalioni karTan daxvda,<br />
zars rekavda.<br />
_ moxvediT wasvlas vapirebdi. _<br />
uTxra liftidan gamosuls, Setyobineba<br />
gadasca da xelic moawerina. rostoms<br />
ar axsovda, bolos rodis miiRo<br />
werili. Sin Sevida, konverti gaxsna da<br />
interesiT daaqcerda furcels. warbebi<br />
aswia, kari isev gamoaRo, TiTqos<br />
fostalionisgan SeZlebda gaego, ra<br />
igulisxmeboda am sityvebSi, magram<br />
sadarbazo carieli daxvda. furceli<br />
gadmoatriala, ukana mxares araferi<br />
ewera.<br />
_ ra jandabaa! _ Caiburtyuna da<br />
werili Taroze miagdo.<br />
fexsacmeli gaixada, xelebi daibana,<br />
televizori CarTo. mtvrian da<br />
areul saxlSi yvela skamze tansacmeli<br />
eyara. xis Taroebi gayviTlebuli<br />
wignebiT iyo gamotenili. moZvelebul<br />
samzareuloSi cudad garecxili, yurmomtvreuli<br />
Wiqebi da<br />
kideSemocveTili TefSebi ewyo. rostomma<br />
wina dRiT Semwvar kartofils<br />
gazi SeunTo. macivridan sawebeli gamoiRo<br />
da purs dauwyo Zebna.<br />
_ sad waviRe - butbutiT miubrunda<br />
televizors, ekrans uazrod Sexeda,<br />
Jolosferpijakiani telewamyvani<br />
swrafad da agresiulad laparakobda.<br />
mere karTan dabrunda. puri Taroze<br />
aRmoCnda, ucnauri Setyobinebis gverdiT.<br />
gardacvlili dedis gadidebul<br />
suraTs axeda da uceb moeCvena, rom<br />
Sav-TeTri saxe sevdiTa da guliswyromiT<br />
dahyurebda.<br />
aseTi gancda ZiriTadad maSin eufleboda,<br />
roca rames aSavebda, magaliTad<br />
bevrs svamda... saxlis gayidvaze<br />
rom fiqrobda, maSin saerTod Tvals<br />
aridebda fotos. Camoxsnas ver bedavda.<br />
imisic rcxvenoda, rom aseTi azri<br />
daebada.<br />
* * *<br />
dianas dRiuri<br />
7 marti<br />
ver vitan linas am Tvisebas. vdgavar<br />
da velodebi. aavsebs taSts, Cayofs<br />
saxes da gayuCdeba. ambobs, rom isvenebs.<br />
visvenebo Tu vfiqrobo _ aRar<br />
maxsovs... erToba ra... cota xanSi buStebs<br />
uSvebs, filtvebs clis. Tan mec masvelebs!<br />
mere CaisunTqavs da isev<br />
Tavidan... erTxel vifiqre, vcdi-meTqi.<br />
horoskopiT xom erTni varT da<br />
iqneb erTnairi raRacebic mogvwons...<br />
magram ara. ra sisulelea... Tan ar minda,<br />
naxos, rogor vbaZav... isedac sul<br />
Cemi dRiurisken iyureba. erTia, rom<br />
ainteresebs... da kidev mgonia, rom<br />
male TviTonac daiwyebs weras. daiwyos,<br />
me ra!.. arc araferi, ubralod xom<br />
vicnob, male daiwyebs...<br />
wyalSi rom yofs saxes, Tavsac isvelebs.<br />
veubnebi, Tmas mainc nu isvelebmeTqi<br />
da ar esmis! mere gaSrobas undeba<br />
kidev erTi saaTi...<br />
me ubralod vwer, aravis vuSli. suraTebis<br />
gamoWriT rom erToba, magaze<br />
xom xmas ar viReb! Tu unda yvela Jurnali<br />
daWras... me ra<br />
es bloknoti bebiaCemis karadaSi<br />
vipove. gamibrazda, magram bolos momca.<br />
rom vwer, mgonia, rom ase ufro<br />
varsebob, TiTqos Cemi arseboba<br />
rogorRac dasturdeba. sadme xom<br />
unda Candes, rom Sen xar, namdvilad<br />
xar. gava dro da ise gavqrebiT, verc<br />
veravin gaigebs... suraTic ki ar gvaqvs,<br />
arc erTi! foto mgoni yvelas aqvs Cven<br />
garda. aravin gvitirebs albaT. Tumca<br />
tirili ra SuaSia gana vwuwuneb tirili<br />
ram maTqmevina albaT iman<br />
maTqmevina, rac garedan Semodis Cven-<br />
Si. gareT xom raRac wesebia... ra dros<br />
itiro, icino, gaiRimo, ilaparako da<br />
gaCumde. Tumca sinamdvileSi Cven ra<br />
viciT, ra aris gareT televizoria<br />
Cveni „gareT”.<br />
guram da zazac. isic doCanaSvili<br />
iqidan modis, garedan.<br />
...Torem tirili ra SuaSia satireli<br />
esaa albaT, Cven rom varsebobT. me<br />
da lina, lina da me...<br />
me var diana.<br />
9 marti<br />
vwer rom viyo. ratom unda viyo, ar<br />
vici. gardauvalia da imitom. var anu<br />
varT...<br />
iqneb es „T” aris yvela ubedurebis<br />
mizezi. es erTi asoa, Txilis natexiviT<br />
rom CameWeda kbilebSi, momekro<br />
enaze da veRar momiglejia... es `T~ ar<br />
maZlevs uflebas marto Cemze vilaparako,<br />
ar maclis sakuTar TavTan<br />
darCenas, cxovrebas ar maclis...<br />
zogjer iseTi uazroa yvelaferi.<br />
xandaxan linaze adre meRviZeba da<br />
ekaterine togoniZe<br />
raRacnairad mixaria is ramdenime<br />
wuTi. ase mgonia, iq aris Cemi cxovreba.<br />
iq da am dRiurSi.<br />
* * *<br />
rostomi samsaxurSi, rogorc<br />
yovelTvis, pirveli mivida. mxolod<br />
damlagebeli facifucobda.<br />
gepeiSi rostoms pativs scemdnen.<br />
studentebs qulebze arasdros awuwunebda.<br />
zogjer leqciebis Semdeg<br />
ramdenime TanamSromelTan erTad<br />
iqve, jixurSi Zexvs, pursa da arays<br />
yidulobda. Seiketebodnen kaTedraze,<br />
qirqilebdnen „daleva umaRlesSi viciT<br />
Cveno”. akritikebdnen mTavrobas,<br />
cxvrebis axlebur wesebsa da axal<br />
Taobas, erTmaneTs aqebdnen, „intiligenciad”<br />
moixseniebdnen da leqciebze<br />
metad sadRegrZeloebSi ixarjebodnen.<br />
Tbilisis saxelmwifo universitetidan<br />
kidev erTi kolega uerTdebodaT,<br />
radgan iq dalevaca da mowevac<br />
sastikad aekrZalaT.<br />
rostomi daclili da gabruebuli<br />
dabrunda Sin. sanam dawveboda, mamidasTan<br />
wasaRebi sarecxi moagrova. am<br />
dros mezobelma daukakuna, fostalionma<br />
werili dagitovao.<br />
`gTxovT dafaroT Tqveni Svilebis<br />
dakrZalvis Tanxa. angariSsworebisTvis<br />
mobrZandiT damkrZalav biuro-<br />
Si misamarTze: ###an morgSi misamarTze:<br />
### SegiZliaT dagvikavSirdeT<br />
Semdeg nomerze: ###<br />
yoveldRiurad gekisrebaT micvalebulis<br />
Senaxvis safasuri~.<br />
Taroze SemorCenili pirveli Setyobineba<br />
rom ara, es ambavi aRarc axsovda...<br />
ramdenime dRiswinandeli scena<br />
cudi sizmariviT gameorda da<br />
ganivrco. rostomma saxe moisrisa,<br />
TiTqos Tvalebs ar ujerebda da meqanikurad<br />
dedis sevdian fotos axeda.<br />
* * *<br />
dianas dRiuri<br />
asinqroni<br />
fragmenti romanidan<br />
varT da CanTas marTlac ra azri aqvs<br />
magram mainc mewyina, ase rom Tqva...<br />
CanTaSi raRacebi CavawyveT, naqargiani<br />
cxvirsaxoci gvqonda, Zveli pomada,<br />
Tmissamagrebi da ramdenime sawuwni<br />
kanfeti. sarkesTan CamovkideT. ise<br />
irekleba, gegoneba, oria. calke<br />
CemTvis, calke linasTvis. aba saerTo<br />
ratom unda iyos!<br />
zogjer roca cud xasiaTze var,<br />
vxsni da vaTvaliereb. maxalisebs. xandaxan<br />
piriqiT, nervebi meSleba. esec<br />
iqidanaa, `garedan~ da sul maxsenebs,<br />
rom iq verasodes movxvdebiT. iq Cveni<br />
adgili araa. me da lina aq unda viyoT,<br />
or xesTan, mRvrie mdinaresTan,<br />
uxilavi TokiT dabmulebi, bebiaCemis<br />
pensiisa da zazas gamoCenis imedad.<br />
raRac mojadoebuli adgiliviTaa, ase<br />
mgonia arc erT rukaze araa, erT wertiladac<br />
ki... zogjer maSinebs es. linas<br />
wamouva xolme cremlebi da maleve<br />
12 marti<br />
erTxel zazam CanTa mogvitana. maxsovs,<br />
bebiam Cailaparaka, es rad unda-<br />
To... muSambisaa, feradi. arsad davdidawynardeba.<br />
linasTvis yvelaferi<br />
advilia, itirebs da gauvlis. me ase ar<br />
SemiZlia... tirilis mrcxvenia. mrcxvenia,<br />
rom aseTebi varT. zogjer lamis<br />
gavgiJde...<br />
ratom moxda ase ratom Cven..<br />
17 marti<br />
mezizReba marti. qars miaqvs Cveni<br />
saxli! dRes yvelaferi mezizReba, saxlic!<br />
bebiaCemi serialebs uyurebs, ar<br />
gadamarTvevina kinoze. linac debilia,<br />
ar daiWira Cemi mxare! rogor Seu-<br />
ZliaT am sisulelis yureba! erTi da<br />
igive, erTi da igive! bebiaCems rom<br />
kiTxo, uazrobaa es serialebi da saqme<br />
saqmeze rom midgeba, ver mowyvet<br />
televizors. amovida yelSi!<br />
kidev kargi, dRiuri maqvs! adgili,<br />
romelic mxolod me mekuTvnis! adgili,<br />
sadac me viqnebi me... vityvi yvelafers!<br />
aq aravin Semaviwrovebs, ar<br />
CameCreba... veravin verafers damiSlis.<br />
rogorc minda, ise vityvi!<br />
vityvi: me vakeTeb da ara Cven vakeTebT.<br />
me minda da ara Cven gvinda...<br />
aq me viqnebi me, marto da Tavisufali.<br />
Cemi ocnebaa viyo Tavisufali. Tavisufleba<br />
Tavisufleba aris... SegeZlos<br />
marto yofna. RmerTo, ra bednierebaa!<br />
* * *<br />
_ ici, ras gaumarjos urTierTgagebas<br />
gaumarjos! ori adamiani rom<br />
erTmaneTs gaugebs... iqnebian es megobrebi...<br />
Tu meuRleebi... ai, sulSi ro<br />
Caisvam, bolomde gaugeb... gverdiT<br />
daudgebi, Tu gasatania, gaitan! sabednierod<br />
vinc aqa varT, yvelam viciT<br />
amis fasi! me magaliTad, martoobas<br />
sikvdili mirCevnia! marto Cemi mteri<br />
iyos! _ Wiqebs uWaxunebdnen kaTedraze<br />
gvianobamde SemorCenili kacebi.<br />
dacarielebul SenobaSi mxolod<br />
maTi xma ismoda.<br />
_ xo gvaqvs kaco qarTvelebs, marto<br />
kaci WamaSiac braliao! egrea! ai,<br />
gindac sixaruli... sixaruli gaziarebaSi<br />
aTmagdeba! gasaWirSi kidev RmerTma<br />
nu dagvtovos marto! martoobas<br />
yvelaferi jobia...<br />
16 - 29 noemberi 2012<br />
_ xo, aba ratoa mogonili cixe<br />
adinoCkaSi giJdeba xalxi! rogori<br />
Zlieri fsiqikac ginda gqondes, martoobas,<br />
gamoricxulia, gauZlo!<br />
rostomi TanamSromlebs Tavis<br />
qneviT usmenda. bolos sadRegrZelom<br />
nel-nela saxe icvala da pirdapir mas<br />
moergo.<br />
_ ai, Sennairi kaci ro marto iqneba,<br />
im cxovrebas ra vuTxari... Sen,<br />
Zmao, marto arasdros ar iqnebi, sanam<br />
Cven cocxlebi varT... magram amisTana<br />
kaci ro marto mocdeba, Sens saxlSi<br />
ro kai diasaxlisi ar itrialebs da<br />
bavSvebi ar irbenen... razea saerTod<br />
laparaki! es kaci unda iyos axla uSvilod<br />
da sxvebi mravldebodnen ra-<br />
Raca qeni, Se kai adamiano, cota<br />
gaixed-gamoixede... gadayevi am<br />
leqciebs!<br />
SezarxoSebul rostoms Svilebis<br />
xsenebaze Setyobineba moagonda da<br />
arayze metad aman Cauwva ucnaurad<br />
guli...<br />
* * *<br />
dianas dRiuri<br />
19 marti<br />
ai, xom vTqvi! linam furclebis Zebna<br />
daiwyo, TviTonac mounda wera. Zveli<br />
rveuli ipova. bloknoti meti ar<br />
iyo. cota iwuwuna, mere nawerebi amoxia,<br />
gaasufTava. ras Cawers neta cdilobs<br />
damimalos, samagieros mixdis.<br />
lina marcxena xeliT wers. gamodis,<br />
rom caciaa. sxva ra gza aqvs...<br />
* * *<br />
linas dRiuri<br />
20 marti<br />
ori nawnavi, ori qudi... erTi kaba,<br />
erTi sacvali _ es varT Cven.<br />
me var marcxena.<br />
Cemi da ar makiTxebs Tavis dRiurs.<br />
mec amitom vumalav, Torem dasamali<br />
ra gvaqvs erTxel iqneba da mainc vnaxav,<br />
Cumad gadavSli. ras wers aseTs<br />
iqneb leqsebia da jer ar icis, varga<br />
Tu ara. Tu asea, ar mewyineba. leqsebis<br />
wera mec sul mindoda... Cemi leqsebi<br />
siyvarulze ver iqneboda. me Seyvarebuli<br />
ar myolia. erTi msaxiobi momwonda,<br />
mere gamiara. me leqss mamaze<br />
davwerdi, gardacvlil dedazec...<br />
gana amaTze vici bevri rame... magram<br />
rames movifiqrebdi, isini mainc<br />
rogorRac arseboben CemSi. deda suraTiT,<br />
mama _ warmodgeniT.<br />
Cvenzec davwerdi...<br />
ori guli, ori piri, ori suli... ase<br />
daviwyebdi. mere mere ar vici. me ar<br />
maqvs amis niWi...<br />
axla davfiqrdi, ori guli orgulobaa,<br />
ori piri _ orpiroba. ra<br />
saSineli sityvebia! sxva enebSi rogoraa<br />
neta Cven sxva ena ar viciT.<br />
qarTulSi ar momwons, usamarTlobaa.<br />
ori suli orsulobaa.<br />
ratom araa CvenTvis adgili arsad<br />
arc enaSi...<br />
ori Tavi ra gamodis orTava...<br />
es dRiuri mgoni suleluri ramea.<br />
uaresad miSlis nervebs. zogjer mgonia,<br />
rom jobia saerTod ar ifiqro,<br />
araferze!<br />
Cemi da ras wers amdens rogor mainteresebs...<br />
isev suraTebs gamovWri. rac dianam<br />
dRiuris wera daiwyo, saerTod<br />
aRar mexmareba, CemTvis aRar scalia<br />
da gamoWrac Zalian garTulda.<br />
Tavidan verafriT ver movaxerxe cali<br />
xeliT, axlac vwvalob.<br />
* * *<br />
dianas dRiuri<br />
25 marti<br />
elenes foto nervebs miSlis. rom<br />
viRviZeb pirdapir mas vxedav da yoveldRe<br />
lursmaniviT meWedeba TavSi.<br />
dedaCemi aq albaT Cvenxela iyo an<br />
cota didi. ra enaRvleboda! verc<br />
gvnaxa, mgoni, ise mokvda. mamaCvensac<br />
ar vunaxivarT. is ar momkvdara, magram<br />
ra fexebze ar vkidivarT ar kidia<br />
varT Tu ara...<br />
ara, urCevnia ar viyoT! vinme Tu
16 - 29 noemberi 2012<br />
aris, visac Cveni yofna unda. vis raSi<br />
vWirdebiT gana, vwuwuneb... xom maqvs<br />
ufleba, vicode minda vicode,<br />
risTvis gavCndi an is vicode, rodemde<br />
iqneba es yvelaferi...<br />
neta vicode, ra gvelis. meSinia.<br />
cud xasiaTze vdgebi, roca amaze<br />
vfiqrob...<br />
bavSvobaSi ase ar iyo. adre mgoni,<br />
bednierebic viyaviT...<br />
xom SeiZleba, rame kargi moxdes,<br />
xandaxan mainc! aTasSi erTxel... zaza<br />
rom Sokolads gamoayolebs qalaqidan<br />
an bebia rom namcxvars gamoacxobs,<br />
imaze kargi, odnav ukeTesi, cota<br />
meti sixaruli... aRar myofnis es<br />
sisuleleebi, aRar mixaria! rodemde<br />
unda viyoT am patara oTaxSi! veRar<br />
veteviT! Tan Tavze gvengreva... ise<br />
daviRale yvelafrisgan, ufro _<br />
arafrisgan. Cveni cxovreba aris<br />
araferi.<br />
ratom gagvaCina elenem ratom ar<br />
fiqroben adamianebi sxvebze ratom<br />
cxovroben cxovelebiviT _ mounda _<br />
gaakeTa, daorsulda _ gaaCina...<br />
me da linas gvkiTxa vinmem rame Cven<br />
gvindoda aq yofna<br />
vin dagvwyevla neta..<br />
bebia ambobs, wyevla mawyevarisaao<br />
da neta imas ra daemarTa<br />
26 marti<br />
elenes suraTis Camoxsna rom davapire,<br />
linam Widaoba damiwyo. bebia pensiisTvis<br />
iyo wasuli, Torem isic CaerTveboda<br />
CxubSi, ra Tqma unda, Cem<br />
winaaRmdeg. mainc Camovxseni. ujraSi<br />
aRar Camadebina. axla magidaze devs.<br />
kedels kidev Ria feris oTxkuTxedi<br />
aCnia. am laqis yureba mirCevnia elenes<br />
momRimar saxes, ar SemiZlia es<br />
micvalebulis udardeli gamometyveleba!<br />
...ise deda lamazi iyo. vgavar.<br />
* * *<br />
rostomi diliT saxlidan rom<br />
gavida, liftSi sunamos suni daxvda.<br />
lamis xelSesaxebi aromati, Tan sasiamovno,<br />
Tan usiamovno, tkbilic da momwaroc<br />
erTdroulad. uneburad<br />
Tvalwin qalis konturebi gaukrTa, im<br />
qalis, visac es surneli unda hqonoda...<br />
Zalian gamxdari unda yofiliyo,<br />
mxrebSi odnav moxrili, fermkrTali,<br />
ucnaurad mimzidveli... mSrali kani-<br />
Ta da unatifesi TiTebiT.<br />
gepeiSi xmauri iyo. kaTedraze profesor-maswavleblebi<br />
Sekrebiliyvnen.<br />
yavis, moZvelebuli sunamosa da garedan<br />
Semoyolili sigaretis suni erTmaneTSi<br />
ireoda. mdivani yavis msurvelebs<br />
iTvlida da finjnebs alagebda.<br />
kari frTxilad gaiRo da studentma<br />
Semoixeda, oTaxs moridebiT<br />
moavlo Tvali da rostomis danaxvaze<br />
ikiTxa:<br />
_ SeiZleba _ rostomma mkacrad<br />
dauqnia Tavi. oTaxSi maRali, sifrifana<br />
gogo Semovida wvrili firuzisferi<br />
TvalebiT. xelSi furclebi<br />
eWira _ ai, movitane... _ Tqva<br />
Tavdaxrilma.<br />
rostomma uinteresod gamoarTva<br />
da kolegasTan saubari ganagrZo.<br />
_ ras awvaleb am bavSvs araa cudi<br />
gogo. _ miutrialda TanamSromeli<br />
studentis gasvlisTanave.<br />
_ vis, kaco _ gaukvirda gulwrfelad<br />
_ ...davalebas rom vaZlev, egaa<br />
wvaleba _ furclebs daxeda rostomma<br />
_ Tu axlobelia, miTxari, razea<br />
laparaki...<br />
_ ara, ra axlobeli! ise geubnebi,<br />
kai bavSvia, gonebagaxsnili. SarSan<br />
vukiTxavdi me magaT...<br />
rostomma uwyiss Caxeda da studentis<br />
gvaris gaswvriv qulebs gaayola<br />
Tvali. Sefasebebi dabali iyo. mere<br />
gaaxsenda, rom ukve orjer gadaabarebina<br />
Sualeduri wera.<br />
_ ho, ra vici... _ Cailaparaka da<br />
dafiqrda.<br />
uceb mixvda, rom am gogos mimarT<br />
auxsnel emocias ganicdida. mizezi<br />
ver moZebna, konkretuli veraferi<br />
gaixsena. Tvalwin mxolod maRali<br />
kiseri, morkaluli warbebi, wvrili<br />
Tvalebi da CamogrZelebuli, Txeli<br />
saxe daudga. gogo naxats Camogavda,<br />
eqspresionistebi rom xatavdnen,<br />
iseTs...<br />
* * *<br />
linas dRiuri<br />
27 marti<br />
gogoebs Turme megobrobis dRiurebi<br />
aqvT. sadRac wavikiTxe, viRacis<br />
interviuSi. iq kiTxvebs weren da mere<br />
pasuxoben, ra giyvars, raze ocnebob,<br />
vinaa Seni simpaTia, romeli mwerali<br />
mogwons da a S. aseTi dRiuri mec meqneboda,<br />
magram vis Sevavsebino me Tvi-<br />
Tonac Sevavsebdi siamovnebiT, magram<br />
am kiTxvebze ra unda vupasuxo<br />
_ ra ginda<br />
_ ra giyvars<br />
_ ras ver itan ra gaRizianebs<br />
_ vin ginda gamoxvide<br />
_ ras akeTeb Tavisufal dros<br />
_ romeli mxatvari mogwons<br />
_ ra aris Seni ocneba<br />
_ romeli msaxiobi giyvars<br />
ra minda, ar vici. axla uceb mominda<br />
mec mkiTxon iseTi raRacebi, rasac<br />
am JurnalebSi ekiTxebian cnobil adamianebs.<br />
da gamoaqveynon. linas uyvars<br />
es, lina ocnebobs amaze... lina<br />
aseTia, lina iseTia, lina icinis... linas<br />
am kiTxvaze pasuxi ar unda... Cems<br />
dasac kiTxon da imazec daweron, diana<br />
ufro sxvanairia, mere ra, rom<br />
tyupebi arian, mainc Zalian gansxvavdebian...<br />
amitomac Cxuboben xandaxan,<br />
magram mainc Zalian uyvarT erTmaneTi.<br />
erTmaneTis gareSe cxovreba<br />
ver warmoudgeniaT!<br />
me miyvars xorci. bebia rom pensias<br />
aiRebs, zazas cota xorci da yveli<br />
moaqvs xolme. ori-sami dRe gvyofnis.<br />
saerTod is dRe miyvars, roca zaza<br />
modis. sayidlebs raRac ucxo suni<br />
moyveba. zogjer Sokoladsac gvCuqnis,<br />
amas mgoni TavisiT yidulobs,<br />
Tavis fuliT. axali Jurnalebi mixaria.<br />
maRaziidan raRac sareklamo<br />
bukletebic moaqvs, netav yvelas<br />
aZleven Tu... zaza rogor Soulobs am<br />
furclebsac is ucxo suni udis, qalaqis.<br />
Cveni dabadebis dRec kargia, bebia<br />
namcxvars gvicxobs. Tmissamagrebs<br />
gvCuqnis, tansacmels. erTxel Sampuni<br />
gvaCuqa, Zalian kargi suni hqonda. ise<br />
advilad qafdeboda, Tma dagvirbila...<br />
zazam kide erTxel sapnis buStebis<br />
gasaSvebi mogvitana. ra kargi iyo! me<br />
da Cemi da vejibrebodiT, vin ufro did<br />
buSts gauSvebda, visi ufro did xans<br />
gaZlebda... imdeni vicineT! dianas<br />
Tavidan ar gamosdioda da brazobda.<br />
me vkvdebodi siciliT! qafi rom gaTavda,<br />
bebiam ufleba aRar mogvca Wur-<br />
Wlis sarecxi siTxe Cagvematebina. saponi<br />
kidev ise ar qafdeba, rom buStebi<br />
gamovides. mere Cum-Cumad vasxamdiT<br />
cotas, ise, rom ver SeemCnia da<br />
ukana ezoSi vuSvebdiT cisartyelisfer<br />
buStebs.<br />
axla vityvi, ras ver vitan: ver vitan<br />
ezos dabarvas. amas sarecxis da<br />
WurWlis recxva mirCevnia. ver vitan<br />
bebia rom xvrinavs. an rame rom stkiva<br />
da kvnesis. am bolo dros sul kvnesis.<br />
es xma magiJebs! mirCevnia, yru viyo.<br />
profesia _ me minda gamovide<br />
dizaineri, lamaz kabebs Sevkeravdi,<br />
JurnalebSi roa, iseTebs. Cven isedac<br />
sul gviwevs maisurebis gadakeTeba.<br />
Sarvlebi da iubkebi Cveulebrivad<br />
gvacvia, magram zeda tansacmels sul<br />
vWriT da vkeravT. viqnebodi dizaineri,<br />
jer CvenTvis Sevkeravdi lamaz<br />
kabebs da mere sxvebisTvisac, cnobil<br />
qalbatonebs Cavacmevdi, me SevurCevdi<br />
ferebsac da fasonsac.<br />
Tavisufal dros vyvinTav, Tavs wyalSi<br />
vyof da sxva samyaroSi gadavdivar.<br />
Tvalebis gaxelac viswavle, adre<br />
meSinoda. axla yurebsac vyof. piridan<br />
buStebs vuSveb. rac SeiZleba did<br />
xans var uhaerod. taStis fskerze<br />
yvavilebi xatia, wyalSi yvelaferi sxvanairia,<br />
bundovani. xma TiTqmis ar<br />
ismis. Cemi sakuTari xma mesmis marto,<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
organizmis xma, mgoni isic ki mesmis,<br />
sisxli rogor moZraobs ZarRvebSi,<br />
guli rogor feTqavs.<br />
Cemi da sul meCxubeba, SeeSvi am<br />
yuryumelaobaso. me momwons, Cavyof<br />
Tavs da var simSvideSi.<br />
kidev miyvars Jurnalebis Tvaliereba,<br />
suraTebis amoWra da Segroveba<br />
da axla werac daviwye.<br />
Cemi ocnebaa viyo Tavisufali. sanam<br />
am kiTxvas vupasuxebdi, bevri vifiqre.<br />
rom mkiTxoT, ra aris Tavisufleba,<br />
zustad ver gipasuxebT. magram<br />
SemiZlia daaxloebiT aRvwero, me<br />
rogor warmomidgenia.<br />
Tavisufleba albaT imas gavs, roca<br />
wyalSi vyvinTav... sanam haeri Tavisuflad<br />
myofnis da filtvebi ar mtkiva.<br />
am dros vgrZnob sakuTar Tavs,<br />
vgrZnob rom lina var! gana dianas<br />
tyupiscali, oboli, zazas naTesavi,<br />
gareubnis barakSi damaluli ucnauri<br />
adamiani, aramed ubralod lina... lina<br />
da morCa!<br />
daviRale...<br />
* * *<br />
dianas dRiuri<br />
29 marti<br />
zazam rom parkebi moitana da bebiam<br />
amoalaga, safenebi uxeSad gadado<br />
gverdze. yovelTvis Tvals aridebs.<br />
TiTqos brazobs Cvenze. Cveni ra bralia<br />
rom mogvivida, saerTod ar<br />
vicodi(T), ra iyo Tviuri da amitom<br />
SemeSinda. lina me gavaRviZe. imas saer-<br />
Tod guli gauskda. bebiaCemma, ra Tqma<br />
unda, araferi agvixsna. mere SeveCvieT.<br />
mogvianebiT satelevizio reklamebis<br />
azrsac CavwvdiT. zazasTvis<br />
safenebis dabareba gvrcxvenoda. zewari<br />
davxieT... Sig bambebs vtenidiT,<br />
tualetis qaRaldebs, Jurnalis furclebs.<br />
bolos yvelaferi rom gaTavda,<br />
produqtebis sias bolosken esec<br />
mivawereT. mas Semdeg moaqvs.<br />
es wignebi, Jurnalebi da televizori<br />
rom ara, albaT saerTod<br />
gavgiJdebodiT. bebiaCemi brazobs,<br />
rad gindaT es Jurnalebi, raSi mayrevinebT<br />
fulso, magram linas urCevnia<br />
ar Wamos, oRond eseni qondes.<br />
kidev kargi, bebiaCemma wera-kiTxva<br />
gvaswavla. magisTvis daibada albaT,<br />
rom CvenTvis wera-kiTxva eswavlebina...<br />
Tumca is rom ar yofiliyo, iqneb<br />
sul sxvanairad wasuliyo Cveni cxovreba!<br />
iqneb aq ar gamoveketeT da<br />
Cvenc gagvego, ra xdeba gareT. ra aris<br />
aseTi saSiSi iq ramdenjer mifiqria,<br />
zazas vetyvi: moica ar waxvide, Cvenc<br />
Tan wagviyvane! maRaziaSi wamogyvebiT...<br />
Tu ginda, manqanaSi dagelodebiT!..<br />
da yovelTvis roca amis Tqmas<br />
davapireb, ena miSeSdeba pirSi. SeiZleba<br />
ise gavides cxovreba, rom es ver<br />
warmovTqva. an wagviyvans ki zaza albaT<br />
ara...<br />
* * *<br />
leqciebis Semdeg, is iyo, rostomi<br />
kolegebs daemSvidoba, rom karSi soso<br />
proza 7<br />
gamoCnda. universitetidan gepeiSi<br />
gamoqceuliyo, pijakSi boTls malavda.<br />
_ sufTa WaWaa, orjer naxadi! _<br />
ratomRac xmadabla Tqva, TiTqmis<br />
CurCuliT _ misayolebeli Tqvenze<br />
iyos, ise TafliviTaa, cota puri da<br />
yvelic gveyofa!<br />
_ auh, ra vitaminebi mogvitane, Sen<br />
gaixare! dilidan Tavi miskdeba!<br />
_ ager rostomi gadioda da mec<br />
Cavyvebi axla, amovitanT erT-or lukmas...<br />
am dros telefonma dareka.<br />
_ batono rostom! _ xumrobis<br />
toniT mimarTa megobarma _ viRac<br />
qalbatonia... _ Tvali Caukra da<br />
mravalmniSvnelovnad gaiRima.<br />
_ me mirekaven _ rostoms samsaxurSi<br />
aravin urekavda. yurmili<br />
gakvirvebulma gamoarTva _ gismenT!<br />
_ batoni rostomi brZandebiT _<br />
xma, Tavisuflad SeiZleboda, axalgazrda<br />
kacisac yofiliyo...<br />
_ diax, gismenT!<br />
_ batono rostom, ukve orjer<br />
mogwereT. Tu dakrZalvis Tanxas ar<br />
dafaravT da micvalebulis... ukacravad,<br />
micvalebulebis Senaxvis safasursac<br />
ar gadaixdiT... _ rostomi<br />
Secba, yurebs ar daujera _ mainc<br />
mogiwevT aq mosvla. unda daweroT<br />
gancxadeba, rom uars acxadebT Tqveni<br />
Svilebis dasaflavebis xarjebis<br />
dafarvaze.<br />
_ sxvagan xvdebiT! _ gaawyvetina<br />
rostomma _ raRaca werilebic SecdomiT<br />
modis!<br />
_ batoni rostomi brZandebiT _<br />
monotonurad gaimeora xmam.<br />
_ Tqven romeli rostomi gnebavT<br />
me ar myavs batono Svilebi! _ xmaze<br />
mRelvareba daetyo.<br />
_ ukacravad... _ yurmils TiTqos<br />
xeli aafares, yrud gaisma ori adamianis<br />
saubari, magram sityvebi ar gair-<br />
Ceoda _ iciT, SegiZliaT de-en-emis<br />
analizi moiTxovoT. am SemTxvevaSi<br />
micvalebulis Senaxvis dRiuri Tanxis<br />
garda gadasaxdeli geqnebaT analizis<br />
120 lari da pasuxis lodinis<br />
dReebs aRar CagiTv...<br />
_ vin mogcaT saerTod es nomeri<br />
an Cemi misamarTi saidan gaqvT ra xdeba,<br />
gamagebineT... _ rostoms Subli<br />
daecvara. yurmili dakida da ganerviulebulma<br />
kacebs gadaxeda _ giJebi<br />
arian eseni!.. _ mxrebi aiCeCa, jibidan<br />
cxvirsaxoci amoiRo, saxe moiwminda<br />
da Tqva _ wavedi, biWebo, isec ver<br />
viyavi kargad....<br />
_ xo mSvidobaa<br />
_ ki, ki... wavedi da aba, Tqven iciT...<br />
soso, ar miwyino... vera var kargad _<br />
rostomma kari gamoaRo da kacebis<br />
xvewnas yuri aRar aTxova.<br />
saxlSi orive werili Tavidan waikiTxa...<br />
Zilis win isev studenti gogos saxem<br />
gauelva, eqspresionistuli naxativiT.
8 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
esse 16 - 29 noemberi 2012<br />
_ TurqeTis msgavs despotur<br />
qveyanaSi, sadac adamiani ar fasobs,<br />
rwmenisaTvis Tavganwirva sisulelea.<br />
maRali principebi, rwmena _ es yvelaferi<br />
mdidari qveynebis moqalaqeTa<br />
xvedria, _ arwmunebs erTi personaJi<br />
meores, magram miuxedavad misi poetobisa<br />
da avtoritetisa, is meore,<br />
erovnuli tradiciebis rRveviT Sewuxebuli<br />
da am rRvevis winaaRmdeg anTebuli<br />
qali, ar iziarebs am Sexedulebas<br />
da kvlav Tavisi miswrafebis erTguli<br />
rCeba:<br />
_ piriqiT, Rarib qveyanaSi adamians<br />
rwmenis garda sanugeSo araferi<br />
rCeba.<br />
***<br />
_ kargi poeti realobis SegrZnebas<br />
ar unda kargavdes, magram amave dros<br />
am realobam poezia ar unda gaufuWos.<br />
swored realobis SegrZnebis faruli<br />
musika iqneba misi xelovneba, _ es personaJis<br />
zogadi Sexeduleba ki ar aris,<br />
aramed _ misi mxatvrul-esTetikuri<br />
mrwamsi, radganac es personaJi poetia,<br />
Tanac sakmaod kargi poetic,<br />
visTvisac mxatvruli samyaro sulieri<br />
moTxovnilebaa da ara martoden profesia,<br />
Torem maSin yovlad warmoudgeneli<br />
iqneboda, rom warmatebuli debiutis<br />
mere oTxi wlis ganmavlobaSi<br />
erTi leqsic ar daewera, Semdeg ki erTbaSad<br />
mozRvaveboda poeturi saTqmeli.<br />
poeti-xelosani rom yofiliyo,<br />
iolad gadaanawilebda saTqmels da<br />
erTi ukiduresobidan meoreSi ar aRmoCndeboda,<br />
magram radganac namdvili<br />
poetia da idumalebidan Soulobs<br />
sazrdos, misi cxovrebis yaidasac iracionaluri<br />
gansazRvravs da piradad<br />
masze aRarc hkidia leqsis Seqmna-ar-<br />
Seqmna.<br />
ager, hgonia, niWi dameSrita da<br />
aRarafris damweri aRar varo.<br />
da ager, ukve wamdauwum furceli<br />
da kalami aqvs momarjvebuli da kafeebSic<br />
SeuZlia SemoqmedebiT proces-<br />
Si CaiZiros.<br />
im oTx weliwads germaniaSi gadaxvewiliyo,<br />
da Tumc iq es dro fuWad ar<br />
gaetarebina da ziareboda Tanamedrove<br />
dasavleTis literaturul-kulturul<br />
miRwevebs, poeturi ZarRvi<br />
moudundeboda da xelovnurad ki ar<br />
moindomebda mis Canacvlebas meqanizebuli<br />
ZarRviT, vidre mSobliur<br />
TurqeTs daubrundeboda da kidev<br />
ufro mZafrad Seicnobda da<br />
SeigrZnobda im satkivars, rasac misi<br />
qveyana gaeTanga da gamosavlis Ziebisas<br />
umwvavesi Setakebanic Cveulebrivi<br />
movlena gamxdariyo, sulac samxedro<br />
gadatrialebiT rom unda dagvirgvinebuliyo.<br />
es ukve mis Tvalwin.<br />
da poet kas is xanmokle Tavgadasavali<br />
unda gadaiqces siuJetur qargad<br />
orhan famuqis romanisa `Tovli~,<br />
bedisweris mijnaze Semdgari qveynis<br />
mxatvrul qronikad, Setyobinebad<br />
dasavleTisaTvis, Tu ras warmoadgens<br />
TurqeTi `Signidan~ _ politikur miswrafebaTa,<br />
diplomatiur urTierTobaTa<br />
miRma, Tavisi TviTmyofadi saxi-<br />
Ta da sulieri ryevebiT.<br />
neta poeti ka sulac avtoris alter<br />
egod xom araa Cafiqrebuli..<br />
yovel SemTxvevaSi swored man unda<br />
gaamJRavnos is Temebi da problemebi,<br />
rac famuqisaTvis aserigad mniSvnelovania.<br />
da gaamJRavnos realobis SegrZnebis<br />
faruli musikiT.<br />
arada, orhan famuqis saxels is romani<br />
ufro daukavSirdeboda _ `me<br />
wiTeli mqvia~, rogorc nobelianti<br />
Turqi mwerlis erTgvari savizito baraTi<br />
_ yvelaze ukeTesi gamomxatveli<br />
misi msoflmxedvelobisac da<br />
sagulisxmo ganacxadic aRmosavleTisa<br />
da dasavleTis Sepirispirebamorigebis<br />
Ziebisas, uamravi goneba rom<br />
damaSvrala am urTulesi, umwvavesi<br />
problemis gadasaWrelad da kidev bevri<br />
goneba Seawydeba am Tavsatexis<br />
gamorkvevasa da mogvarebis mcdelobas.<br />
rostom CxeiZe<br />
`me wiTeli mqvia~ _ Tavisi deteqtiuri,<br />
CaxlarTuli siuJetiT, originaluri<br />
arqiteqtonikiT, mravalferovani,<br />
gamokveTili xasiaTebiTa da<br />
Rrmaazrovani gansjiT am umwvaves<br />
problemas mTeli sigrZe-siganiTac<br />
warmogvisaxavs da sakmaod eqspresiuladac,<br />
da gasakviri sulac ar aris, es<br />
romani mniSvnelovan qmnilebad rom<br />
aRiares, Tumc... srulyofilebis mxriv<br />
mTlad isedac ver unda brwyinavdes,<br />
rom Tund orhan famuqis Semoqmedeba-<br />
Si yovlisumjobesad dagvesaxa _ sakmaod<br />
Wianurdeba (rac mxatvruli nakli<br />
ufroa, vidre raRac sagangebo<br />
Canafiqri, nasesxebi inteleqtualuri<br />
romanis poetikidan) da mxatvruli qsovilic<br />
problemis filosofiurfsiqologiur-kulturologiur<br />
gansjas<br />
ewireba, publicisturi elferiT<br />
Sezavebuls.<br />
Torem ager `Tovli~ ufro srulyofilicaa<br />
da ufro STambeWdavic, rakiRa<br />
mxatvruli qsovili gadarCenilia<br />
xelovnuri minarevebisagan, satkivari<br />
da problema ki aranaklebia _<br />
mZafri, Seurigebeli dapirispireba<br />
tradiciul, islamistur rwmenasa da<br />
axal, liberalur doqtrinas Soris,<br />
maTma Widilma ki kvlavac aRmosavle-<br />
Tisa da dasavleTis Sepirispirebamde<br />
unda migviyvanos, egaa, ise TvalSisace-<br />
mad ara, `me wiTeli mqvia~ rogorc warmogvisaxavs.<br />
***<br />
Cveni Tanadrouli mTargmnelobi-<br />
Ti interesis gaRvivebis wyalobacaa,<br />
rom orive romanze xeli qarTulad<br />
migviwvdeba, Tanac Cinebul versiebad:<br />
`me wiTeli mqvia~ lia ClaiZis mTargmnelobiTi<br />
ostatobis dasturia, `Tovli~<br />
ki _ nana janaSiasi.<br />
samxedro gadatrialeba, rac erT<br />
mivardnil qalaqSi _ saxeldobr, yars-<br />
Si _ xdeba, ganzogaddeba aramarto<br />
mTeli TurqeTis saxelmwifoebriv yofasa<br />
da bedisweraze, aramed Sinagani<br />
paTosic exmaureba sakacobrio<br />
safiqrals.<br />
Teatraluri gadatrialeba<br />
orhan famuqis romani `Tovli~<br />
Tovli martoden saxelwodebadac<br />
gatanili simbolo ar aris _ is kompoziciis<br />
mamoZravebeli elementia,<br />
is refreni, rasac eyrdnoba veeba romanis<br />
arqiteqturuli xerxemali. am<br />
fonze rom TamaSdeba sisxliani aqcia<br />
da misi Tanamdevi dramatuli movlenebi,<br />
es garemoeba kidev ufro amkve-<br />
Trebs da ganazogadebs im tragizms,<br />
romlis wiaRSic CaTreula qveyana da<br />
garSemo yvelgan Cixi moCans, Tuki<br />
suliereba sabolood ar imZlavrebs.<br />
suliereba ki jerjerobiT am Tovlis<br />
simbolikasaa Sefarebuli, wamdauwum<br />
rom unda gamoCndes da lamobdes<br />
borotebis, Zalmomreobis, damTrgunvelobisa<br />
da sxva aTasgvari simaxinjis<br />
kvalis waSlas.<br />
moqmedebebs Soris ki fardasaviT<br />
Camoefaros.<br />
fardis asociacia SemTxveviTi sulac<br />
ar gaxlavT.<br />
da aRarc isaa ucnauri, rom<br />
samxedro gadatrialeba maincdamainc<br />
TeatrSi, maincdamainc speqtaklis msvlelobisas<br />
da maincdamainc Teatraluri<br />
dasis mier xdeba.<br />
es is dasia, romlis mxatvrul-esTetikuri<br />
kredoc piesebis gamartivebas<br />
gulisxmobs. Sesaferisi argumentic<br />
moumarjvebiaT: Cveni xalxisaTvis<br />
gasagebi da Wkuissaswavlebeli rom iyoso.<br />
da amitomac warmoadgendnen<br />
xolme kornelis, Seqspirisa da brextis<br />
piesebs mucliT cekvisa da uxamsi<br />
simRerebiT Sezavebuls.<br />
mTavari gmiris _ da TviTon avtorisac<br />
_ aRqmaSi realoba isedac<br />
gardaisaxeba Teatralur sanaxaobad.<br />
Teatralizebuloba mTeli am ambis<br />
suliskveTebaa, misi arsi arsTagania da<br />
mTavaric esaa, Torem gana realoba mxolod<br />
Teatralur Seferilobas Rebulobs.<br />
da personaJebic ukve aRar ganirCevian<br />
msaxiobebisagan, imisda miuxedavad,<br />
TviTon acnobiereben Tu ara TavianT<br />
rolsa da daniSnulebas am sinamdvileSi.<br />
uiliam Seqspiris zogadi Sexeduleba:<br />
cxovreba Teatriao, _ yarsis<br />
sazogadoebriv-politikur realoba-<br />
Si kidev ufro mkveTri da TvalSisacemi<br />
xdeba, kidev ufro niSandoblivi,<br />
kidev meti manerulobiT daRdasmuli.<br />
da qarTveli poetis kvalobaze isic ki<br />
SeiZleba ganecxadebina: Cemi samSoblo<br />
_ osmaleTi _ sxva Teatriao!..<br />
visTvis famuqiseuli gaazreba pirwmindad<br />
mxatvruli meTodi SeiZleba<br />
aRmoCndes, dasavleli mkiTxveli sxvagvarad<br />
verc aRiqvams Txrobis am stilistikas,<br />
Tumc CvenTvis es yovelive<br />
aramarto bunebriobaa, aramed realizmi<br />
sulac naturalizms uaxlovdeba,<br />
radganac Cvens uaxloes warsulSic<br />
SegviZlia davadasturoT zustad ase-<br />
Tive monacvleoba.<br />
aki kidevac daerqva 1991-92 wlebis<br />
dekember-ianvris mijnaze momxdar<br />
samxedro Zaladobas `artistuli gadatrialeba~<br />
_ oTar CxeiZis romanis<br />
es saxelwodeba gansazRvravda mis mxatvrul<br />
meTodsac da stilistikasac<br />
_ sworedac mkveTrad da TvalSisacemad,<br />
sworedac niSandoblivad, sworedac<br />
im manerulobiT, realoba verafriT<br />
rom veRarc gagvirCevia Teatraluri<br />
warmodgenisagan.<br />
samxedro gadatrialeba TbilisSi<br />
iseve moxdeboda mayureblis Tvalwin,<br />
rogorc yarsSi.<br />
orhan famuqs realoba TviTonve<br />
karnaxobda amgvari stilistikis arCevas<br />
da, cxadia, ver daesesxeboda mis-<br />
Tvis ucnob qarTul romans, magram<br />
sagulisxmo isaa, rom literaturul<br />
mdinarebaSi `artistuli gadatrialeba~<br />
win uswrebs `Tovls~ 8 wliT: famuqi<br />
Tu 2001 wels daasrulebda Tavis romans,<br />
oTar CxeiZes 1993 wels moeTavebina.<br />
literaturul mdinarebaSi kidev<br />
sxva qarTuli romanic uswrebs `Tovls~,<br />
is ukve 24 wliT _ 1977 wels Seqmnili<br />
Tamaz bibiluris `Jami kiTxulisa~,<br />
da is ukve Tovlis simbolikis<br />
moSveliebiT kompoziciuri struqturis<br />
asagebad, fardasaviTac rom<br />
Camoefareba moqmedebasa da moqmedebas<br />
Soris da TiTqos imisTvis movlenila<br />
Tovlic da wvimac, rom<br />
drodadro waSalos xolme borotebis,<br />
Zalmomreobis, damTrgunvelobisa<br />
da sxva aTasgvari simaxinjis kvali.<br />
orhan famuqi am mxatvrul xerxs rom<br />
miagnebda da sulac sistemad gaiazrebda,<br />
sakuTar aRmoCenad miiTvlida,<br />
rakiRa acdenila erTmaneTs samwerlo<br />
procesebi TviT mezobel qveynebs<br />
Sorisac _ famuqisaTvis lamis mSobliuria<br />
dasavluri samwerlo cxovreba<br />
da dasavleTisTvisac kargad nacnobi<br />
xdeba Turqi nobeliantis mxatvruli<br />
samyaro, Cveni <strong>literaturuli</strong> miRwevebi<br />
ki...<br />
da rodesac famuqi damoukideblad<br />
ipovnida Tovlis `mamoZravebel<br />
Zalas~ romanis siuJetis warmarTvisaTvis,<br />
safiqrebelia, rom STamagonebeli<br />
Tu pirvelbiZgi yofiliyo jeimz<br />
joisis moTxrobis _ `mkvdrebi~ _ finali,<br />
rodesac TovlSi iZireba mTeli<br />
irlandia da erTnairad aTovT cocxalTac<br />
da micvalebulTac.<br />
Tovlis simbolika ganmsWvalavda<br />
`mkvdrebis~ siuJetsac da suliskveTedasasruli<br />
me-11 gverdze
16 - 29 noemberi 2012<br />
adamiani uxsovari droidan miiswrafoda<br />
mxatvruli nawarmoebebi<br />
Seeqmna istoriul pirebsa da movlenebze.<br />
bunebrivia, SemoqmedebiTi procesi<br />
moiTxovda, rom realurad arsebuli<br />
istoriuli pirebis gverdiT gaCeniliyvnen<br />
gamogonili personaJebic.<br />
rac ufro niWieri iyo mwerali, miT<br />
ufro koloritul da dasamaxsovrebel<br />
saxeebs qmnida. xandaxan xdeboda<br />
ise, rom es gamogonili gmirebi<br />
ufro popularulebi xdebodnen, vidre<br />
istoriuli pirovnebebi. amis naTel<br />
magaliTs warmoadgens CvenTvis kargad<br />
nacnobi `sami muSketeri~. dRes bavSvs<br />
rom hkiTxo, vin ufro mogwons, muSketerebi<br />
Tu riSelieo, umal getyvis,<br />
muSketerebio da es arc iqneba gasakviri,<br />
radgan riSelie, romelmac safrangeTze<br />
zrunvas Sealia sicocxle,<br />
romanSi gaSarJebuladaa gamoyvanili.<br />
samagierod, xotbaSesxmulni arian istoriulad<br />
ararsebuli adamianebi:<br />
aTosi, porTosi da aramisi. Turme arc<br />
riCard mesame yofila iseTi tirani,<br />
rogoric is Seqspirma dagvixata da arc<br />
kardinali riSelie hgavda raimeTi<br />
muSketerebis mier mravaljer gapampulebul<br />
personaJs, magram axla amaSi<br />
viRas daarwmuneb. Seqspirisa da diumas<br />
niWma yvela istoriuli argunenti<br />
gadawona.<br />
msgavsi ram SeiZleba iTqvas qarTuli<br />
prozis Sedevr `didostatis marjvenaze~.<br />
am romanSi gamoyvanili zogierTi<br />
piri sakmaod Sordeba Tavis istoriul<br />
prototips, damaxinjebulia<br />
istoriuli fonic.<br />
daviwyoT imiT, rom termini bizantia<br />
pirvelad germanelma istorikosma<br />
vulfma ixmara 1557 wels. bizantioni<br />
patara daba iyo, romlis adgilze<br />
aSenda da SemdegSi gafarTovda aRmosavleT<br />
romis imperiis sataxto qalaqi<br />
konstantinopoli. imperiis arsebobis<br />
periodSi saxeli bizantia saerTod<br />
ar yofila xmarebaSi, aqedan gamomdinare<br />
verc giorgi I etyoda pipas:<br />
`mudam bizantielebs egebodnen fexqveS<br />
Cveni suleli aznaurebi da Rormucela<br />
episkoposebi, mefeebi mwvane etlebs<br />
mietrfodnen da bizantiur xarisxebso~.<br />
Tavad giorgi mefis portretsac<br />
mniSvnelovani Strixebi aklia. gaurkveveli<br />
rCeba, ratom uwodes mas `mesiis<br />
maxvili~ an `uSiSi viTarca uxorco~.<br />
nuTu imitom, rom zviad spasalars meamboxe<br />
xevisberebi godolebidan gadaayrevina<br />
an rogor uwodebdnen `mesiis<br />
maxvils~ `uweso dedebis~ moyvarul<br />
mefes, romelmac urCi feodalis<br />
Tavidan mosaSoreblad im Zelicxovlis<br />
jvris mowamvlac ki ar iTakila,<br />
Tornike erisTavis laSqars rom miuZRvoda<br />
win<br />
ara, Sina omebSi gamoCenili mamacobisTvis<br />
ar uwodebiaT giorgi pirvelisTvis<br />
`uSiSi viTarca uxorco~. `didostatis<br />
marjvenaSi~ ki sxva omebis<br />
Sesaxeb TiTqmis araferia naTqvami.<br />
nawarmoebSi basili keisris mier sveticxovlis<br />
agebaSi Setanili wvlilis<br />
Sesaxebac araferia moTxrobili. es<br />
taZari ki swored misi nawyalobevi TanxiT<br />
aSenda. keisars ar daviwyebia, rogor<br />
dauCoqa Tornike erisTavs, rodesac<br />
umweo bavSvi iyo da barda skliarosi<br />
taxtis warTmeviT emuqreboda, da<br />
rogor gadaarCina is qarTvelma mxedarTmTavarma.<br />
qarTvelebis madlierma<br />
keisarma melqisedek kaTalikoss kastoriis<br />
monasteri gadasca 105 sofliT<br />
da didZali ganZiT, romelic Semdgom-<br />
Si wmindanad Seracxilma melqisedek<br />
kaTalikosma mTlianad saeklesio miwebis<br />
SeZenasa da sveticxovlis taZris<br />
agebas moaxmara.<br />
melqisedek kaTalikosi erT-erTi<br />
yvelaze energiuli adamiani iyo qarTvel<br />
kaTalikosTa Soris, romlis SeZenili<br />
soflebis, dabebisa da agarakebis<br />
adgilmdebareobis mixedviT, imdroindeli<br />
saqarTvelos sazRvrebis Sesaxeb,<br />
dResac Zvirfas informacias iReben<br />
istorikosebi. man giorgi I-is sikvdilis<br />
Semdeg kidev eqvsi weli icxovra.<br />
mefis gardacvalebamde ori wliT adre<br />
ki is konstantinopolSi gaxldaT, sadac<br />
mas eklesiis Sesamkobeli mravali<br />
xati, jvari da samRvdelmTavro<br />
samkauli gadasces. amis Semdeg is dabrunda<br />
saqarTveloSi `da iyida soflebi<br />
taos: zedkareki xuTiTa agarakiTa,<br />
da ZaRlis xevs iyida sofeli oroTa<br />
samiTa agarakiTa. ... da klarjeTs moigo<br />
sofeli erTi sxloani da SavSeTs<br />
moigo sofeli didi xslobani, agara<br />
misi naRvarevi da javaxeTs moigo sofeli<br />
didi orotani agarakiTa da faravans<br />
aaSena sofeli erTi maxarovani. da<br />
sakoeTs Seipyrna da aaSena sofelni<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
TvaliT. calTvala meomrebs dabrmavebuli<br />
meomrebi TavTavianT qalaqebSi<br />
unda daebrunebinaT... bulgarelTa<br />
mefe ukan dabrunebuli dabrmavebuli<br />
meomrebis danaxviT miRebuli Sokisgan<br />
maleve gardaicvala.<br />
ai, vis eomeboda giorgi I daviT<br />
kurapalatis sikvdilis Semdeg dakarguli<br />
tao-klarjeTis miwebisTvis. man<br />
isargebla imiT, rom basili keisari<br />
bulgarelebTan omiT iyo dakavebuli<br />
da 1014-1016 wlebis laSqrobebisas es<br />
dakarguli teritoriebi daibruna. es<br />
qarTuli miwebi Tavis droze daviT<br />
esse<br />
9<br />
nis maxloblad xaldias qveyanaSi<br />
daizamTra.<br />
1021 wlis gazafxulze brZolebi<br />
ganaxlda. marTalia, am brZolaSi keisarma<br />
kvlav garkveul warmatebebs miaRwia,<br />
magram es ar iZleoda<br />
saqarTvelosTvis sakuTari moTxovnebis<br />
upirobod karnaxis safuZvels.<br />
im dros, rodesac bulgaruli eklesiis<br />
avtokefalia gauqmebuli iyo da<br />
agrZelebda funqcionirebas rogorc<br />
damoukidebeli saepiskoposo,<br />
saqarTvelos eklesia ara mxolod sakuTar,<br />
aramed droebiT dakargul tao-<br />
Temur gabunia<br />
istoriuli prozis paradoqsebi<br />
orni da naqalaqevi da berdaZoni da<br />
daudva wmidasa amas dedaqalaqsa mcxeTas,<br />
suetsa cxovelsa~.<br />
ai, rogori energiuli iyo melqisedek<br />
kaTalikosi, `didostatis marjvenaSi~<br />
ki is gamudmebiT avadmyofobs<br />
da oTxi beris daxmarebis gareSe unagiridan<br />
Camosvlasac ver axerxebs.<br />
sainteresoa, Tu aseTi uZluri iyo ka-<br />
Talikosi, giorgi mefis gardacvalebamde<br />
ori wliT adre rogor SeZlo<br />
aseTi saqmeebis aRsruleba<br />
did vaJkacobas moiTxovda sveticxovlis<br />
taZris ageba mcxeTaSi, rodesac<br />
sul raRac ociode kilometris<br />
moSorebiT TbilisSi arabebi batonobdnen.<br />
es mxolod `mesiis maxvilad~<br />
wodebuli mefis zeobis dros<br />
SeiZleboda momxdariyo. arc basili<br />
keisris imperiasTan omi unda yofiliyo<br />
advili, romelic `erT-erTi<br />
uZlieresi saxelmwifo iyo, rac ki<br />
odesme arsebula mTels mzisqveSeTSi~<br />
(Sarl dili `bizantiis imperiis istoria~).<br />
es imperia aerTianebda oci sxvadasxva<br />
erovnebis xalxs. misi sazRvrebi<br />
gadaWimuli iyo `erTis mxriv, dunaidan<br />
siriamde, meores mxriv, ki italiis<br />
sanapiroebidan somxeTis zeganamde~<br />
(iqve). siriaSi, antioqiasa da palestinaSi<br />
laSqrobebis Semdeg imperiis<br />
sazRvrebma `TviT ierusalimis bWes miaRwia~.<br />
misi sazRvrebis gaswvriv ganlagebuli<br />
vasaluri saxelmwifoebi ki<br />
`mTel msoflios gadascemdnen imperiis<br />
politikursa Tu kulturul gavlenas~.<br />
basili II-s zedmetsaxelad `bulgaroqtonosi~<br />
(bulgarTmJleti) erqva.<br />
man es saxeli bulgarelebis winaaRmdeg<br />
gamoCenili sisastikis gamo daimsaxura.<br />
bulgarelebTan gamarTul<br />
gadamwyvet brZolaSi man mtris TxuTmeti<br />
aTasi mebrZoli daabrmava, yoveli<br />
aseulidan oTxmocdacxrameti ori<br />
TvaliT, xolo yoveli mease _ cali<br />
kurapalatis antiimperiul amboxSi<br />
monawileobis gamo daikarga. basili IIs<br />
ramdenimejer aujanydnen urCi<br />
feodalebi. 976-979 wlebSi momxdari<br />
barda skliarosis ajanyeba mcirewlovanma<br />
keisarma swored daviT kurapalatisa<br />
da Tornike erisTavis daxmarebiT<br />
CaaxSo. Tumca barda skliarosi<br />
amjerad ukve barda fokasTan erTad<br />
987-989 wlebSi kvlav ajanyda, amjerad<br />
daviT kurapalati fokas miemxro.<br />
foka gadamwyveti brZolis win<br />
mowamles. amboxi warumateblad<br />
damTavrda. fokasTan SeTqmuli daviT<br />
kurapalati ki iZulebuli gaxda Tavis<br />
memkvidred keisari gamoecxadebina.<br />
swored daviT kurapalatis mier keisris<br />
ZaldatanebiT dawerili anderZis<br />
gamo dakarguli miwebi daibruna giorgi<br />
I-ma 1014-1016 wlebSi. taos miwebis<br />
dakargviT ganrisxebulma keisarma<br />
1020-1921 wlebSi, bulgarelebis damarcxebis<br />
Semdeg, giorgi I-is dasasjelad<br />
gamoilaSqra. gadamwyveti brZola<br />
sofel SirimnTan gaimarTa, sadac<br />
orive mxarem didi danakargi ganicada.<br />
am brZolaSi gmirulad daiRupa<br />
liparit baRvaSis mama rati. maSin saomrad<br />
aRiWurva da brZolaSi CaerTo<br />
TviT giorgi mefe `rameTu axovani iyo<br />
da uSiSi yovliTurT viTarca uxorco~.<br />
maSin `moisrnes berZenni friad~,<br />
qarTvelebma ki didZali nadavli wamoiRes.<br />
magram, rogorc Cans, swored am<br />
nadavlma daRupa qarTvelebi.~<br />
sulmokle iqmnes qarTvelni, morides<br />
da warmovideso~, naTqvamia `matiane<br />
qarTlisaSi~. nadavls daxarbebuli<br />
qarTvelebis sulmokleobiT gaTamamebuli<br />
basili II, romelic `sivltolad<br />
ganmzadebulic~ki iyo, kvlav Setevaze<br />
gadavida. Tumca saberZneTSi dawyebuli<br />
SinaaSlilobis gamo man brZolis<br />
saboloo gamarjvebamde miyvana mainc<br />
ver gabeda. ukan gabrunda da trapizoklarjeTisa<br />
da kola-artaanis teritoriazec<br />
ki inarCunebda saeklesio<br />
miwebs, soflebsa da eklesia-monastrebs.<br />
giorgi I-sa da basili II-is zavis<br />
pirobebiT qarTuli eklesiis kuTvnili<br />
miwebi da soflebi xelSeuxeblad<br />
cxaddeboda.<br />
ai, amas miaRwia giorgi I-ma, romelsac<br />
mematiane `mesiis maxvils~ uwodebs.<br />
`didostatis marjvenaSi~ki is rwmena-<br />
Seryeul adamianad da meqalTaned<br />
moixsenieba. ratomRac romanSi araferia<br />
naTqvami bagrat IV-s naxevarZma<br />
demetrezec, romlis meeqvse Taobac<br />
iyo oseTis ufliswuli daviT soslani.<br />
giorgi I-s xuTi Svili da ori coli<br />
hyavda (mariami da alde) da ara mxolod<br />
mariami, rogorc es romanSia<br />
warmodgenili. giorgi mefis zRvargadasul<br />
meqalTaneobas arc erTi istoriuli<br />
wyaro ar adasturebs. bunebrivia,<br />
ismis kiTxva, Tuki aSot kurapalatisa<br />
da sxva mefeebis sayvarlebze<br />
gvawvdidnen cnobebs istorikosebi,<br />
raRa maincdamainc giorgi I-s daindobdnen!<br />
cxadia, mxatvruli nawarmoebi<br />
ufro kiTxvadia, roca masSi uxvadaa<br />
cxovrebiseuli epizodebi. xolo mwerals,<br />
Tuki is didi xelovania, yvelafers<br />
patioben, maT Soris istoriuli<br />
fonis damaxinjebasac. amitom sasurvelia<br />
mxolod mxatvrul nawarmoebebze<br />
dayrdnobiT ar SeviqmnaT warmodgena<br />
ama Tu im istoriul pirovnebaze,<br />
radgan <strong>literaturuli</strong> personaJebi,<br />
rogorc wesi, Zalian gansxvavdebian<br />
TavianTi istoriuli prototipebisgan.<br />
mkiTxvelisTvis namdvil gamocanas<br />
warmoadgens romanis kidev erTi mTavari<br />
personaJi arsakiZe. marTla arsebobda<br />
Tu ara msgavsi tragikuli<br />
dasasruli me-11 gverdze<br />
¡
10 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
poezia 16 - 29 noemberi 2012<br />
da esec SeiZleba.<br />
ra qnan Raribebma, romlebic darCnen yinvaSi,<br />
maTze ki gulamoskvniT mogviTxres<br />
utvino Jurnalistebma.<br />
ra qnan uimedo momitingeebma,<br />
romlebic wamowvnen skverebSi<br />
da ar daibanes cxra dRe.<br />
maTzec zizRiT mogviTxres utvino Jurnalistebma.<br />
ra qnan meti adamianebma.<br />
etyoba, meti arc araferi sWirdebaT.<br />
ra vqnaT Cven.<br />
vinc yvelaferi erTad da bevrjer movindomeT.<br />
Tavidan dawyeba<br />
droa, davfiqrde mec<br />
droa, davfiqrde Cems movaleobaze.<br />
droa davfiqrde imaze, ratom ar bzinavda Cemi ojaxi.<br />
namdvilad imitom, rom vmuSaobdi.<br />
namdvilad imitom, rom lamazi viyavi.<br />
namdvilad imitom, rom xmamaRla vlaparakobdi.<br />
namdvilad imitom, rom Tavi ar gavwire.<br />
siyvaruli ki, ratomRac, ar megona<br />
Zilis win xuTwuTiani seqsi da didi<br />
supermarketidan qmarTan erTad<br />
amayad gamosvla, samocdaaTi SekvriT.<br />
arc xelgadaxveuli siaruli megona siyvaruli,<br />
roca orsulad viyavi,<br />
arc garemontebuli bina.<br />
arc ori nabijiT qmris ukan siaruli.<br />
iqneb, amitom CamoiSala.<br />
droa, davfiqrde Cems movaleobaze da davijero:<br />
daRlili SeiZleba iyos mxolod is.<br />
me ki winsafris jibeSi viteno<br />
gafenili sarecxi, tafaze mimwvari TiTi, eWvianobis<br />
dozebi, minaze miWyletili cxviri, bavSvebis<br />
pampersebi,<br />
serialis bednieri finalebi<br />
da ase vicxovro _<br />
moTmeniT da morCilebiT _ amaSi cudi araferia.<br />
gaaCnia rogor Sexedav.<br />
me ki saidanac ar Sevxede,<br />
yvela mxridan igive gamoCnda.<br />
droa, me viyo Tvrametjer ufro Tbili<br />
(magram ara seqsualuri),<br />
maSinac, roca sxvisi suni asdis,<br />
da ojaxs, rogorc moyanyalebul magidas<br />
_ oTxad dakecili furceli,<br />
ise gaverWo _ droebiT simyared.<br />
me aseTi qveSgageba unda momewonos.<br />
saerTod, mudmivad qveSyofna unda momwondes.<br />
oTxSabaTs da paraskevs ar unda miyvardes,<br />
Tu SemTxveviT mTvralma xeli ar momifaTura.<br />
mag dReebSi unda mokrZalebiT moiSoro<br />
da RmerTisken aaxedo.<br />
man ki Tqvas, Cemi coli xar, RmerTs vin ekiTxeba.<br />
mere ki sanTlebi davanToT. siyvaruli movinanioT.<br />
droa, bednieri viyo TavganwirviT,<br />
radgan me, RmerTma, Tu maincdamainc amas davuSvebT,<br />
momca ZuZuebi da saSo.<br />
mas ki ufro aRmatebuli organoebi.<br />
droa, Tayvani vce maT, rom gavmravlde.<br />
droa davbano fexebi,<br />
da arasodes gameparos Tvali ufro zemoT.<br />
da vxedavde terfidan muxlamde da mkerdidan<br />
Sublamde.<br />
danarCeni sxeuli sibneleSi unda davinaxo.<br />
droa am sxeulze amosuli Cemi Tavi<br />
gveleSapiviT momaWras,<br />
radgan Turme ver vetevi.<br />
droa is iyos mTavari da moitanos fuli.<br />
me ki yoveldRe gavuwodo sia _ dRes gvinda puri,<br />
maionezi, zeTi, mwvanili.<br />
da siis bolos mokrZalebiT mivawero:<br />
higienuri safeni.<br />
da amiT viyo bednieri.<br />
albaT, droa.<br />
magram me maxsovs:<br />
eka qevaniSvili<br />
erTxel, kacma marTla dambana fexebi da<br />
me mas vuyvardi.<br />
erTxel me Cems kacs marTla davbane fexebi<br />
da me is miyvarda.<br />
mag dros arcerTs ar gvaxsovda saRvTo werili.<br />
mag dros arc erTs ar gvaxsovda<br />
romeliRac deklaracia.<br />
da Cven gvqonda<br />
ori sxeuli.<br />
ori Tavi.<br />
Sesabamisad, oTxi fexi da oTxi xeli.<br />
da veteodiT.<br />
ra qnan meti adamianebma<br />
ra qnan meti adamianebma,<br />
meti maT araferi SeuZliaT.<br />
erTxel SeuZliaT da morCa.<br />
erTxel unda moxdes yvelaferi,<br />
siyvaruli. fuli. Svili. bina. manqana.<br />
es yvelaferi, legalurad, erTxel unda moxdes:<br />
oraskaciani qorwilebi da dadgmuli fotoebi.<br />
cxra Tvis Semdeg varskvlavbiWunebi<br />
da Tofis srolebi,<br />
princesebi da yuris awevebi.<br />
es unda moxdes mmaCis biuroebSi. qorwinebis saxlebSi.<br />
mTaze Semomdgar eklesiebSi.<br />
yvelas Tvalwin gacvlili beWdebiT.<br />
yvelas Tvalwin gamofenili zewrebiT.<br />
yvelas Tvalwin dalewili TefSebiT.<br />
es unda moxdes aucileblad qals da kacs Soris.<br />
es unda moxdes dedamTilebis, dedebis, Soreuli<br />
naTesavebis CareviT.<br />
danarCeni yvelaferi ar SeiZlebaa.<br />
danarCeni yvelaferi _ uwesoba.<br />
ra qnan kacebma,<br />
romlebic jiutad cxovroben colebTan<br />
da wuwuneben sxvebTan _<br />
me isini masevdianeben.<br />
ra qnan qalebma, romlebic Sexvdnen aseT kacebs,<br />
dabrmavdnen da moiTmines isini _<br />
me isinic masevdianeben.<br />
ra qnas Cemma lesboselma gogonam,<br />
romelsac vuyvarvar.<br />
da ukve mesmis misi siyvaruli.<br />
ra qnas Cemma gei biWma _ jer ar icis, rom miyvars.<br />
da ukve vici misi siyvarulic.<br />
ra qnan sxvebma,<br />
romlebsac surT erTad yofna Riad<br />
da mainc imalebian<br />
ucxo qveynebis sastumroebSi da kafeebSi da barebSi.<br />
ra qnan maT, vinc wesebi daarRvies.<br />
maT ase SeuZliaT da morCa.<br />
ra qnan keTilma liberalebma,<br />
inteleqtualma snobebma,<br />
Sterma nacionalistebma,<br />
goimma patriotebma.<br />
an _ goimma snobebma, inteleqtualma liberalebma...<br />
mokled, rogorc geneboT, dayaviT.<br />
ra qnan maT, romlebmac moirges adgilebi.<br />
romlebsac moewonaT sakuTari xma mikrofonSi<br />
da saxeebi teleekranze.<br />
ra qnan socialuri programebis mamebma,<br />
romlebmac daisvenes maiamize.<br />
da es SeiZleba.<br />
ra qnan mdidrebma, romlebic mudmivad wuwuneben<br />
pirveli saxli Calis iyo<br />
da gamudmebiT niavdeboda.<br />
me es saxli naxevar dReSi avaSene _ gazafxulze,<br />
roca zamTari fexze mekida.<br />
Semodgomaze _ qarma waiRo.<br />
meore saxli davdgi maSin,<br />
roca megona gavizarde da xis totebis mogroveba<br />
CemiT SemeZlo.<br />
roca megona _ ar daangrevs xis saxls miwisZvra.<br />
qari xis saxls ar aafrialebs.<br />
maSinac arc SemSinebia.<br />
ar vdardobdi,<br />
mownul kedlebSi sinaTle Tu Semoatanda,<br />
siyvarulis aurzauri gareT vinmes Tu Seawuxebda.<br />
aqac ubralo daudevrobiT<br />
amovagde RmerTi, zamTari, mezoblebi,<br />
naTesaoba, SiSi, sircxvili.<br />
me CemTvis da SenTvis vcxovrobdi.<br />
Cumad,<br />
uwesod.<br />
dRemde ar maqvs zusti pasuxi _ ratom daSale.<br />
kadrad damrCi _ iRliaSi amoCrili<br />
saxlis erT-erTi mownuli kedliT, rogor midixar.<br />
mesame saxlis aSeneba daviwye gulSi.<br />
Rrma fundamenti,<br />
kedlebi _ tvinSi amoviyvane da mogawode<br />
gadasaxurad.<br />
axla vdgavarT xriok mindorze,<br />
erTmaneTisgan zurgebiT da<br />
moniSnuli wertilidan oc nabijs vzomavT.<br />
miwa gvyofnis.<br />
arc mglis,<br />
arc xalxis ar gveSinia.<br />
me saqme maqvs, saqme...<br />
me saqme maqvs, saqme. me imdeni saqme maqvs,<br />
Cemo pawawina mrevlo,<br />
Cemo yurmoWrilo mrevlo,<br />
Cemo cxvaro mrevlo,<br />
ramdeni patimaric zis TiTo sakanSi saqarTveloSi.<br />
me saqme maqvs, saqme, me am saqmes ver gadavdeb,<br />
am saqmeze unda wamovwve, wamovkotrialde,<br />
am saqmes xelebi unda Semovxvio da CavbRujo<br />
da xandaxan SigniTac SevZvre da gadavifaro<br />
– iq siTboa.<br />
me saqme maqvs, saqme,<br />
zeTi unda migisv–mogisvaT,<br />
samoTxes dagpirdeT,<br />
Tqven ki ar mkiTxoT, ra saqmea es, amisTana,<br />
gadaudebeli.<br />
me unda mogiwodoT, mSvidad iZinoT<br />
fumfula baliSebze<br />
da ar CagesmodeT<br />
„studentebi ar modian<br />
studentebi ar modian~<br />
me saqme maqvs, saqme,<br />
me lamazi da msuqani saqme maqvs<br />
da is arasodes aris nawamebi.<br />
da mas arasodes Sia.<br />
gasdis erbo.<br />
mas aqvs mwvane gumbaTi da iisferi sakurTxeveli<br />
da ar hgavs adrindel saqmeebs.<br />
me saqme maqvs, saqme<br />
da amitomac saxlSi unda wavide da wamovwve<br />
da saqmiT gaverTo.<br />
ar SemawuxoT.
16 - 29 noemberi 2012<br />
rostom CxeiZe<br />
Teatraluri gadatrialeba<br />
orhan famuqis romani `Tovli~<br />
dasasruli<br />
basac, romelsac gansazRvravda<br />
Seurigebeli Widili erovnulsa da<br />
yalbad gagebul kosmopoliturs<br />
Soris. da rodesac TviTonac CauRrmavdeboda<br />
am Seurigebel Widils<br />
Turqul sinamdvileSi _ islamistursa<br />
da liberalur msoflxedvas Soris<br />
_ Zaldautaneblad wamoutivtivdeboda<br />
`mkvdrebis~ finali, romlis<br />
STagonebiTac yarss TovlSi CaZiravda<br />
mTeli Txrobis manZilze.<br />
yarss _ romelsac ukiduresi<br />
simZafriT surs msoflio-istoriuli<br />
movlenebis SuagulSi itrialos, magram<br />
sakuTar TaviseburebaTa dakargvac<br />
enaneba da aseT xvedrs ver<br />
Seurigdeba.<br />
lajiverTis piriT islamistTa is<br />
guliswyroma unda gamoiTqvas, maT<br />
erovnul TavisTavadobas yvelaze did<br />
safrTxed Tanadrouli dasavluri<br />
azrovneba rom movlenia, ufro sworad,<br />
keTilSobilebis niRabSi Camaluli<br />
farisevluri suli:<br />
_ dasavleTi, romelsac alahis sityvaze<br />
metad Tavisi udidesi monapovris,<br />
demokratiisa sjera, yarsSi<br />
mowyobili am antidemokratiuli gadatrialebis<br />
winaaRmdeg xmas ar aRimaRlebs<br />
an iqneb mTavari demokratia,<br />
Tavisufleba da adamianis uflebebi ki<br />
ara, danarCeni msoflios mier dasavleTisTvis<br />
maimuniviT mibaZvaa dasavleTi<br />
Seegueba im demokratias, romelic<br />
masTan radikalurad dapirispirebulma<br />
mtrebma daamyares<br />
dasavleTisTvis maimuniviT mibaZvao...<br />
globalizms Cawnul liberalur<br />
miswrafebebs gzas ver gadauketav da<br />
naWuWSi ver moemwyvdevi, magram xom<br />
SeiZleba ise gadaataro es axali<br />
qariSxali Sens Tavze, erovnuli TviTmyofadoba<br />
pirwmindad ar gawiro, SeTvisebiT<br />
ki martoden is SeiTviso, rac<br />
Sens idealebsac eTanadeba!.<br />
eTanadeba Sinaganad, Torem garegnuli<br />
brWyvialebis gamodevnebam bevri<br />
adamiani, Taoba, qveyana imsxverpla da<br />
raRa am Rvarcofs unda gadahyve,<br />
rodesac SeiZleba Sens fesvebs moufrTxilde,<br />
tradiciis CarCoebs ar gadascde<br />
da mis wiaRSi hpovebde xolme<br />
ganaxlebis dauSretel unars!.<br />
***<br />
mkiTxveli dabejiTebiT grZnobs,<br />
rom kas yarsuli lirikuli cikli<br />
raRac gansakuTrebuli movlena unda<br />
iyos, im saidumlos gamxsnelic, Tu<br />
rogor unda moxerxdes erovnuli<br />
TavisTavadobis SenarCunebac da msoflio-istoriuli<br />
procesebis Suagul-<br />
Si trialic...<br />
saidumlos gaxsna saidumlos gaxsnad,<br />
magram...<br />
poeti gaurkvevel viTarebaSi mkvlelis<br />
tyvias unda emsxverplos.<br />
misi mokvlis uSualo sababi gazeT-<br />
Si gamoqveynebuli statia unda gaxdes,<br />
lanZRvisa da ciliswamebis is<br />
Rvarcofi, rac am mTavari Tezisis irgvliv<br />
ikvris: dasavleTis es unamuso<br />
mimbaZveli am mZime dReebSi areulobis<br />
gamowvevis mizniT Camovida CvenTan,<br />
yarsSio.<br />
<strong>gazeTi</strong>s redaqtori, visi dawerilicaa<br />
es statia, uRmerTod galanZRuli<br />
adresatis winaSe Tavs imiT imarTlebs:<br />
erTi sityvisac ar mjera<br />
iqidan, rac davwere, Zalian mewyineba,<br />
Tu ifiqrebT, rom es yvelaferi<br />
davijere. amaSi piraduli araferia.<br />
ubralod, yarseli Jurnalistebi iZulebulni<br />
arian, aseTi SekveTili<br />
statiebi weron xolmeo.<br />
isini xom gubernatoris aparatidan<br />
drodadro Rebuloben brZanebas, raTa<br />
vinme talaxSi amosvaron.<br />
ki magram, poet kasaTvis ra SeRava-<br />
Tia, Tu statiis avtori mis Sinaarss ar<br />
iziarebs<br />
redaqtori, Tavisi WkuiT, ufro<br />
damarwmunebel arguments moiSveliebs:<br />
_ arc Cvens mkiTxvels sjera am<br />
statiebisa. amitom sagangaSo araferia.<br />
maS ra rjiT sicruis gasavrceleblad<br />
_ aRmosavleT anatoliis media<br />
didi wnexis qveSaa. yarselebi ar yiduloben<br />
Cvens gazeTs. mxolod saxelmwifo<br />
dawesebulebebi iweren. TavisTavad<br />
cxadia, rom is unda vweroT, risi<br />
wakiTxvac maT surT. msoflios yvela<br />
kuTxeSi, amerikaSic ki, gazeTebSi, upirveles<br />
yovlisa, is ibeWdeba, rac<br />
mkiTxvels ainteresebs. Tu mkiTxveli<br />
Tqvengan tyuils iTxovs, msoflioSi<br />
arsad aravin dawers simarTles,<br />
romelic gayidvebs Seamcirebs. Cemi<br />
<strong>gazeTi</strong>s gayidvebi Tu gaizrdeba, mec<br />
ar davwer simarTles! garda amisa,<br />
policiac ar damrTavs nebas, rom simarTle<br />
vwero.<br />
rac unda amtkicos redaqtorma,<br />
poets am statiiT ukve sasikvdilo ganaCeni<br />
rom aqvs gamotanili<br />
is cdilobs es mosalodneli safrTxe<br />
xumrobaSi gaataros: Zalian<br />
meamayeba, Cems gazeTs aseT mniSvnelobas<br />
rom aniWebTo.<br />
magram ager...<br />
moraluri sanqcia, rac im cilismwameblurma<br />
statiam gasca, poetisaTvis<br />
aki sabediswero aRmoCnda.<br />
leqsebis is ciklic ugzoukvlod<br />
gaqres.<br />
da neta vinRaa am saidumlos mimkvlevi<br />
da poetur enaze ammetyvelebeli!.<br />
***<br />
cxadia, ar unda kargavdes kargi<br />
poeti realobis SegrZnebas.<br />
arc realobam unda waaxdinos poezia.<br />
da Tu realobis SegrZnebis faruli<br />
musika unda gansazRvravdes mis xelovnebas,<br />
swored es musikaa, `Tovlis~<br />
mxatvrul qsovils aserigad rom msWvalavs<br />
da sisxliani aqtis miRma inar-<br />
Cunebs romantikul sulsa da Txrobis<br />
iseT mimzidvelobasa da eqspresias,<br />
klasikuri mwerlobidan rom dagvmaxsovrebia<br />
da kvlavac Zalumad gviforiaqebs<br />
suls.<br />
***<br />
xolo orhan famuqis samSoblo _<br />
osmaleTi _ sxva Teatria!..<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
dasasruli<br />
xvedris adamiani, marTla moaWres Tu<br />
ara marjvena literatorebis azriT,<br />
arsakiZe mogonili personaJia da mas<br />
istoriuli an bibliuri prototipi ar<br />
hyavs. Tumca es ase ar unda iyos.<br />
rogorc cnobilia, xirams, solomon<br />
mefis didostats, mis Sesaxeb arsebuli<br />
erT-erTi legendis mixedviT,<br />
mklavi mokveTes. mklavmokveTiladaa<br />
moxseniebuli mcxeTis aRmSenebelic.<br />
`xekorZulas wyali misvams, mcxeTa ise<br />
amigia, damiWires, mklavi momWres, ratom<br />
kargi agigia~. mklavis mokveTis<br />
mTavari mizezi orive SemTxvevaSi<br />
Suria. xirams emterebodnen Suriani<br />
qarglebi da solomon mefesTan asmendnen.<br />
`kargis agebis~ gamo daisaja xalxuri<br />
poeziis gmiric.<br />
konstantine gamsaxurdiam mSvenivrad<br />
SeniSna es msgavseba. ufro metic,<br />
man arsakiZis saxe Seavso leqsis<br />
lirikuli gmirisa da xiramisTvis damaxasiaTebeli<br />
saxasiaTo StrixebiT. ase<br />
rom, mis mier daxatuli didostati,<br />
romelic man xalxuri poeziis personaJTan<br />
gaaigiva, TandaTanobiT solomon<br />
mefis xuroTmoZRvarsac daemsgavsa.<br />
meti mimzidvelobisTvis nawarmoebSi<br />
gaCnda sasiyvarulo samkuTxedi:<br />
Sorena, giorgi mefe, arsakiZe da am<br />
personaJebs Soris daaxloebiT iseTive<br />
Temur gabunia<br />
esse 11<br />
istoriuli prozis paradoqsebi<br />
rom swored danis StoSi unda dabadebuliyo<br />
antiqriste. wminda ioane<br />
RvTismetyvels danis Sto saerTod ar<br />
mouxsenebia axal ierusalimSi Semsvlel<br />
tomTa Soris.<br />
Tumca solomon mefis didostati,<br />
Tuki masze Seqmnil legendas CavuRrmavdebiT,<br />
ara finikielad an<br />
ebraelad, aramed warRvnasgadarCenili<br />
kaenis modgmis Camomavlad miiCnevda<br />
Tavs. `Cemi winapari Tubal-kaeni gamomecxadao~,<br />
_ ambobs is. rogorc<br />
mogexsenebaT, bibliis mixedviT, war-<br />
Rvnam Tubal-kaenis modgma saerTod<br />
gaanadgura, Tumca xirams sxvagvarad<br />
miaCnda. is migvaniSnebda, rom Tubalkaenis<br />
Sto saidumlod gagrZelda da<br />
rom warRvnasgadarCenili kaenitebis<br />
erT-erTi warmomadgeneli Tavad iyo.<br />
rogor gavigoT es rogorc Cans, aq<br />
saqme gvaqvs raRac saidumlo moZRvrebasTan,<br />
RmerTTanmebrZolobasTan,<br />
romelic ufro luciferulia, vidre<br />
iakoburi.<br />
droTa ganmavlobaSi xiramis moWrili<br />
mklavi marTkuTxa samkuTxedTan<br />
gaigivda. marTi kuTxe wveriT qvemoT<br />
mimarTuli samkuTxedis erT-erTi Semadgeneli<br />
nawilia. Tavad es figura<br />
ki droTa ganmavlobaSi antiqristianuli<br />
triadis (luciferi, antiqriste,<br />
cruwinaswarmetyveli) simbolo gaxda.<br />
sikvdilis win xiramma Tavisi oqros<br />
samkuTxedi WaSi Caagdo da Tqva: `me bevurTierToba<br />
Camoyalibda, rogoric<br />
iyo sabas dedofals, solomon mefesa<br />
da xirams Soris. xalxur leqsSi moxseniebuli<br />
didostati vin iyo sinamdvileSi,<br />
Cven ar viciT. istoriuli<br />
wyaroebiT ar dasturdeba, rom swored<br />
man aago sveticxoveli. cnobilia, rom<br />
taZari aaSena vinme arsukiZem, magram<br />
sveticxovelze amokveTili marjvena<br />
srulebiTac ar niSnavs da Sesabamisad<br />
arc adasturebs, rom taZris amgebs<br />
marjvena mokveTes. iyo SemTxvevebi,<br />
roca ostatebi xelis gamosaxulebas<br />
tovebdnen TavianT agebul taZrebze. es<br />
iyo da es. Tuki xalxuri poeziis gmiris<br />
istoriulobaze kidev SeiZleba vikamaToT,<br />
Sorenas Sesaxeb raime eWvic ki<br />
ar arsebobs. is mTlianad mwerlis fantaziis<br />
nayofia. saqarTveloSi araTu<br />
msgavsi istoriuli pirovneba, TviT<br />
saxeli Sorenac ki ar arsebobda. es saxeli<br />
mxolod `didostatis marjvenis~<br />
gamoqveynebis Semdeg gavrcelda. am<br />
personaJis mogoneba, rogorc Cans,<br />
aucilebeli iyo imisTvis, rom arsakiZis<br />
ambavi kidev ufro damsgavseboda<br />
xiramisas. legendis mixedviT, solomon<br />
mefes sabas dedofali Seuyvarda.<br />
qorwilis dRec dainiSna, magram<br />
dedofalma sxva arCevani gaakeTa, man<br />
Tavisi bedi mefis niWier didostats<br />
daukavSira. solomon mefes Rvinis Tas-<br />
Si Zilismomgvreli wamali Cauyares,<br />
sabas dedofali xiramTan erTad gaiqca.<br />
Tumca mdevrebma xirami Seipyres da<br />
mefis brZanebiT marjvena mokveTes.<br />
arsebobs sxva niSanic, romelic arsakiZes<br />
xiramTan aaxlovebs. esaa RmerTTanmebrZoloba.<br />
cnobilia RmerT-<br />
Tan mebrZolis ori saxe: RvTaebrivi<br />
(iakobis SemTxvevaSi) da luciferuli,<br />
rodesac RmerTTan brZolis Semdeg<br />
angelozi ecema. ar SeiZleba am ori saxis<br />
gaigiveba. iakobis brZola misi amaRlebiT<br />
mTavrdeba, luciferisa ki dacemiT.<br />
riTi sruldeba iakobTan Sedarebuli<br />
arsakiZis brZola RmerTTan<br />
mwerals miaCnia, rom arsakiZe maRldeba,<br />
anu gamsaxurdia bibliuri iakobis<br />
msgavsi RmerTTan mebrZolis saxes xatavs.<br />
xiramic RmerTTan mebrZolia. is<br />
ayalibebs qvismTlelTa saidumlo saZmos,<br />
romlis wevrebic erTmaneTs `amxanagoTi~<br />
mimarTaven. xirami orive<br />
mxridan dawyevlili modgmidanaa,<br />
mamiT qanaaneli finikieli, dediT ki<br />
ebraeli, danis tomidan. qanaani noem<br />
dawyevla, iakobma ki ase mimarTa dans<br />
sikvdilis win: `gveli iqneba dani gzaze,<br />
unasi _ bilikze; damgeslavi cxenis<br />
quslisa; gadaeqneba ukan mxedari~.<br />
amiT patriarqma iwinaswarmetyvela,<br />
ri Svilebi meyolebao~. rogorc Cans,<br />
uSvilo xirami am gamonaTqvamSi Tavisi<br />
saidumlo saZmos gavrcobasa da<br />
mravalricxovan organizaciad gadaqcevas<br />
gulisxmobda.<br />
rogor kvdeba arsakiZe da ra aris<br />
misi dasjis mizezi `didostatis marjvenaSi~<br />
farsman sparsi Suriani qarglebis<br />
rols asrulebs, swored farsmani<br />
asmens didostats giorgi<br />
mefesTan. RmerTTan mebrZoli iakobis<br />
suraTs xatavs arsakiZe, RmerTs kaTalikos<br />
melqisedekis saxe aqvs, Tavad<br />
iakobs ki xuroTmoZRvris. am dasmenis<br />
Semdeg Sorenas RalatiT ganrisxebuli<br />
giorgi mefe brZanebs, rom xuroTmoZRvars<br />
mklavi mokveTon.<br />
ai, rogor hgavs es ori istoria<br />
erTmaneTs! konstantine gamsaxurdias<br />
ki `didostatis marjvenam~ ara mxolod<br />
sayovelTao aRiareba moutana,<br />
aramed garkveuli imunitetic SesZina<br />
im avbediT 30-in wlebSi, rodesac misi<br />
sicocxle sasworze ido. mwerals uamravi<br />
damsmeni hyavda, romlebic mas<br />
reaqcioner ultranacionalistad axasiaTebdnen.<br />
Turme gamsaxurdias yofna-aryofnis<br />
sakiTxi stalinis doneze<br />
gadawyvetila. belads, gadmocemis<br />
Tanaxmad, romani erT RameSi waukiTxavs<br />
da uTqvams, acadeT mwerals, inadiros<br />
da gaerTos Tavis mwevrebTano. es<br />
arc iyo gasakviri, radgan erTujrediani<br />
damsmenebisgan gansxvavebiT, stalins,<br />
albaT, mSvenivrad esmoda, ra Temas<br />
exeboda mwerali. konstantine gamsaxurdia<br />
ki ganagrZobda Tavis Semoqmedebas.<br />
is mSvidad cxovrobda im uxilav<br />
koSkSi, romelsac Tavad mwerlis<br />
garda veravin xedavda.
12 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
interviu 16 - 29 noemberi 2012<br />
mkiTxveli<br />
kaxa Tolordava<br />
`ucnobi musika~ _ ase hqvia proeqts, romelic xarisxian musikas, msoflios<br />
sxvadasxva kuTxeSi rom iqmneba, SeZlebisdagvarad, saqarTvelos sazogadoebrivi<br />
mauwyeblis eTerSi aqcevs da dainteresebuli msmenelisTvis<br />
xelmisawvdoms xdis. gadacemis avtorsa da wamyvans sazogadoeba araerTi<br />
sxva warmatebuli proeqtidanac icnobs. saubari kaxa TolordavasTan swored<br />
am proeqtebiT daviwyeT.<br />
_ intervius mTavari Tema literaturaa,<br />
karg literaturas ki bevri<br />
aqvs saerTo im musikasTan, romelsac<br />
Tqven, sazogadoebrivi mauwyeblis<br />
eTeriT, mayurebels sTavazobT. saer-<br />
To aqvT-meTqi, imitom vambob, rom<br />
aseTi musika ar iqmneba farTo momxmareblisTvis,<br />
ar aris maskulturis<br />
nawili da, ise rogorc yvelafer<br />
xarisxians, mis aRmoCenasac garkveuli<br />
Zalisxmeva sWirdeba. miambeT<br />
Tqvens teleproeqtze, mis miznebze.<br />
_ yvelaferi teleproeqtamde bevrad<br />
adre daiwyo. erT dRes sazogadoebrivi<br />
mauwyeblis radioprodiuseri<br />
nika cercvaZe damikavSirda da gadacemis<br />
gakeTeba SemomTavaza. msmenelisTvis<br />
musikis misawodeblad radio<br />
yvelaze intimuri mediumia. amitom<br />
es kargi saCuqari aRmoCnda CemTvis.<br />
mas mere sami welia, yovel SabaTs gadacema<br />
`ucnobi musika~ FM102,4-ze<br />
mimyavs.<br />
mogvianebiT teleprodiuserebma<br />
imave saxis teleproeqtis ganxorcieleba<br />
moiwadines. dialogis formati<br />
bevrad sainteresos gaxdida gadacemas,<br />
amitom gulmodgined veZebdi<br />
Tanawamyvans. rTulia moamzado gadacema<br />
musikaze, roca Sens gverdiT musikosebi<br />
ar sxedan, Tumca maTi umetesoba<br />
musikaluri sentenciebis jerovan<br />
artikulirebas naklebad axerxebs da<br />
saubris mosmena msmenelisTvis mosawyeni<br />
xdeba. Semdeg gia xadurs Sevxvdi.<br />
imTaviTve SevTanxmdiT, rom es ar iqneboda<br />
erTgvarad qedmaRluri gadacema,<br />
Cven ubralod viqnebodiT musikis<br />
`virusis~ gadamdebni.<br />
Zalze Sromatevadi samuSaoa. Ti-<br />
Toeuli gadacemisTvis sami-oTxi kvira<br />
vemzadebiT. marTali giTxraT, xels<br />
gviSlis codna, radganac gvinda, gadacemaSi<br />
yvelaferi CavtioT, es ki Seu-<br />
Zlebelia. axlaxan bob dilanze<br />
zedized ori gadacema CavwereT, sxvagvarad<br />
warmoudgeneli iyo, gesaubra<br />
adamianze, romelic erTdroulad<br />
aris musikosi, momRerali, kompozitori,<br />
poeti.<br />
_ Tqveni gadacemis meSveobiT `virusi~<br />
bevr iseT adamians gadaedo,<br />
iqamde Sors rom iyo musikasTan, bevrma<br />
misTvis `ucnobi~ musika aRmoaCina.<br />
_ asea. xarisxiani musikis moZebna<br />
virtualur sivrceSi sul ufro<br />
gaZnelda. amitomac axalgazrdebi<br />
`yuriscecebiT~ eZeben axal musikas. es<br />
mdgomareoba mec gamovlili maqvs.<br />
ubralod sxva sivrceSi, sxva konteqst-<br />
Si miwevda Zebna. sabWoTa periodSi `ucnob~<br />
musikas Znelad Tu miakvlevdi,<br />
diskebi ar iyideboda, Tu vinmes hqonda<br />
_ lamis mTeli Tbilisi masTan iyrida<br />
Tavs. Cveni gadacema imisTvis arsebobs,<br />
msmenels msoflios sxvadasxva<br />
kuTxeSi mikarguli musikis moZebnaSi<br />
daexmaros. Tu msmeneli dainteresdeba,<br />
Semdeg Tavad gaagrZelebs `mogzau-<br />
robas~.<br />
_ gadacemaSi, romelic bob dilans<br />
mieZRvna, saubari iyo imazec, Tu<br />
rogori gavlena iqonia am musikosma<br />
jon lenonze. albaT, ar arsebobs xelovani,<br />
romelmac Tavisi Semoqmedeba,<br />
sxvadasxva dros, aseTi `gavlenebiT~<br />
ar asazrdova.<br />
_ gavlenebi gardauvalia da<br />
vfiqrob, bunebrivicaa im adamianisTvis,<br />
romelic qmnis, an Seqmnas<br />
apirebs. mTavaria, man am gavlenis gadaazreba,<br />
aTviseba moaxerxos. im gadacemaSi<br />
gia xadurmac pozitiur WrilSi<br />
isaubra dilanis faqtorze lenonis<br />
SemoqmedebaSi. dilanis simRerebis<br />
mosmenis Semdeg lenoni sxva, axal Temebze<br />
dafiqrda, axali interesis vel-<br />
Si moeqca. kargi wignic xom ase zemoqmedebs<br />
adamianze! is yovelTvis gibi-<br />
Zgebs raRacis Seqmnisken. cxadia im<br />
SemTxvevaSi, Tu marto mkiTxvelis<br />
mdgomareobaSi ki ar xar, aramed raRacis<br />
Seqmnis survili gaqvs. cdilob,<br />
garkveuli gavlenebi Seneburad<br />
gardaqmna, gaiTaviso da ukve sxva saxiT<br />
daubruno samyaros. kargi literatura<br />
sulSi gwvdeba, gaswavlis,<br />
rogor ganmartovde sakuTar TavTan.<br />
kiTxva araviTar SemTvevaSi ar aris<br />
monologis mdgomareoba, wigni dialogisken<br />
iwvevs adamians, Tumca ramdenad<br />
Sedgeba es dialogi, metwilad,<br />
mkiTxvelzea damokidebuli.<br />
_ wignSi, romelic 2009 wels<br />
`bakur sulakauris gamomcemlobam~<br />
Tqveni avtorobiT gamosca, Tavmoyrilia<br />
interviuebi cnobil jazmenebTan.<br />
`saubrebi jazze~ dajildovebulia<br />
<strong>literaturuli</strong> premiiT<br />
`gala~. wignis mTavari Rirebuleba<br />
is aris, rom mkiTxvels, Tvrameti<br />
jazmenis musikaluri gamocdilebis<br />
gacnobis miRma, saSualeba aqvs Tvali<br />
miadevnos gzas, romelmac did<br />
musikosebs sakuTari Tavi aRmoaCenina.<br />
uamisod, vfiqrob, namdvili xelovneba<br />
ar iqmneba. rogorc vici, am<br />
masalis mogrovebas rva weli dasWirda.<br />
joisi<br />
kauWiviT<br />
aRmoCnda<br />
_ 2003 wels Cemma megobarma, xaTuna<br />
kereseliZem, romelic erT-erTi perioduli<br />
gamocemis mTavari redaqtori<br />
gaxldaT, SemomTavaza interviu<br />
trilok gurtusTan. cnobili indoeli<br />
musikosi, `isTern promouSenis~<br />
mowveviT, imxanad TbilisSi imyofeboda.<br />
davelaparakebi-meTqi, vuTxari.<br />
_ ar nerviulobdiT<br />
_ maSin ormocs viyavi gadacilebuli.<br />
iqamde wlebis ganmavlobaSi intensiurad<br />
vusmendi am musikoss. amitom<br />
SemoTavazebisTanave masTan Sexvedris<br />
mzadyofna gamovxate. maxsovs,<br />
Cems win rom Camojda, pirvelive<br />
wuTidan Cven Soris saerTo veli,<br />
garkveuli kavSiri gaCnda da saubari<br />
daviwyeT. xSirad ukiTxavT, msgavsi<br />
SesaZlebloba gacilebiT adre rom<br />
mogcemoda, rogor moiqceodio. albaT,<br />
oci wlis rom vyofiliyavi, aseTi<br />
rangis musikosTan Sexvedra damafrTxobda.<br />
musikosebisTvis dro Zvirfasia.<br />
`isini dausruleblad dafrinaven qalaqidan<br />
qalaqSi, `Cemodnebze sxedan~ da<br />
mobezrebuli aqvT interviuebi Jur-<br />
~<br />
nalistebTan, romlebic, moumzadebelni,<br />
zedapirul SekiTxvebs usvamen.<br />
amitom CemTvis mniSvnelovania, musikosebma<br />
igrZnon, rom me maT dros tyuilubralod<br />
ar vkargav. iqidan moyolebuli<br />
dRemde, am adamianebTan saubrisas,<br />
CemTvis mTavaria SekiTxvebis sworad<br />
artikulireba, iseTi kiTxvebis<br />
dasma, romelic sxvisgan ar mousmeniaT.<br />
vcdilob, SesaZlebloba mivce<br />
isaubron imaze, rac aqamde ar uTqvamT.<br />
interviusTvis rom movemzado, sul<br />
cota, oTxi-xuTi Tve mWirdeba. es niSnavs,<br />
vusmino Zalian bevrs da vikiTxo<br />
Zalian bevri. pirdapir getyviT, isini<br />
afaseben amas.<br />
_ ganaTlebiT vin brZandebiT<br />
_ Tbilisis saxelmwifo universitetis<br />
dasavleT enebisa da literaturis<br />
fakulteti davamTavre. Cveni<br />
kursi 1984 wlis erT-erTi saukeTeso<br />
`gamoSveba~ iyo. minda giTxraT, Zalian<br />
gamimarTla pedagogebSi. literaturaTmcodne,<br />
mTargmneli, filologiis<br />
mecnierebaTa doqtori niko yiasaSvili<br />
TiTqmis mTeli semestri gvikiTxavda<br />
`ulises~. jeims joisis cnobierebis<br />
nakads baton nikoze ukeT Znelad<br />
Tu vinme gvaziarebda. vismendiT mixeil<br />
kveselavas leqciebsac. mas axali<br />
damTavrebuli hqonda `poeturi integralebi~,<br />
romelic galaktionis<br />
poeziis ZiriTad tendenciebs miuZRvna<br />
da muSaobas iwyebda wignze XX saukunis<br />
mistikosisa da filosofosis,<br />
giorgi gurjievis Sesaxeb. kargad maxsovs,<br />
Cemi TxovniT gvikiTxavda kidec<br />
nawyvetebs jer kidev dausrulebeli<br />
naSromidan.<br />
_ mrCeba STabeWdileba, rom daaxloebiT<br />
im rangis literaturas kiTxulobT,<br />
rogor musikasac usmenT, ise-<br />
Ti avtorebi mogwonT, romelTa Semoqmedeba<br />
Rrma Sinagan gamocdilebas<br />
ireklavs. farTo mkiTxveli aseT teqstebs<br />
`mZimes~uwodebs.<br />
_ maRizianebs da ver vxvdebi ras<br />
gulismoben, roca ama Tu im filmze,<br />
musikasa Tu wignze, mZime ariso, amboben.<br />
Tu nawarmoebi sainteresoa, sim-<br />
Zimis gancda ucxoa CemTvis.<br />
Zalian mniSvnelovania, sakuTari<br />
Tavi dainteresebis velSi vamyofo.<br />
aris teqstebi, romelsac vicileb, an<br />
TavisiT mcildeba, Semdeg axali interesebis<br />
velSi veqcevi. ukanaskneli Svidi-rva<br />
weliwadia, ZiriTadad, politikur<br />
literaturas vecnobi. Cem<br />
garSemo garkveuli procesebi mimdinareobs.<br />
pirveladi SemecnebiT _ am<br />
qveynis moqalaqis mdgomareobiT, movlenebis<br />
interpretacias, ra Tqma unda,<br />
met-naklebad vaxerxeb, magram xSirad<br />
es sakmarisi araa. Cven vimyofebiT im<br />
sivrceSi, sadac adamianebs liberalur-demokratiul<br />
pirobebSi cxovrebis<br />
gamocdileba ar gaaCniaT. Sesabamisad<br />
vTvli, rom meoradi Semecneba,<br />
anu politikuri literaturis<br />
kiTxva aucilebeli xdeba. am interess<br />
mTeli rigi avtorebisken mivyavar,<br />
maTgan `vismen~ gamocdil, Zalze seriozul<br />
rekomendaciebs saxelmwifos<br />
Seqmnis, misi funqciis, daniSnulebis<br />
Sesaxeb. raki mainteresebs, iZulebuli<br />
var gaverkve kidec. es erTgvari Sromaa,<br />
romlis drosac pirvel rigSi exebi<br />
filosofiur literaturas da Semdeg<br />
_ politikurs.<br />
Cems `qindlSi~ asze meti avtoria.<br />
maT Soris aris avstrieli mwerali<br />
iozef roti, `radeckis marSis~ avtori.<br />
bolo dros misi teqstebis mimarT<br />
gansakuTrebuli interesi maqvs.<br />
aqvea kapka kasabova, bulgareli warmo-<br />
Sobis axalzelandieli poeti, mwerali,<br />
romlis wignma `Twelve Minutes of Love:<br />
a tango story~ udidesi STabeWdileba<br />
moaxina Cemze.<br />
gulgrili ver davrCi musikosisa da<br />
kompozitoris, jguf `Talking Heads~-is<br />
yofili lideris, devid bernis wignis<br />
mimarTac. `velosipedistis dRiurebi~<br />
sami wlis win gamoica. cxadia, intensiurad<br />
vkiTxulob literaturas musikis<br />
Sesaxeb. `qindlis~ saSualebiTve gavecani<br />
devid bernis sruliad axal wigns,<br />
romlis saxelwodeba daaxloebiT ase<br />
JRers: `rogor muSaobs musika~.<br />
gavixseneb elis munros, romelsac<br />
mokle mxatvruli formebis erT-erT<br />
yvelaze ufro daxvewil avtorad miviCnev.<br />
munro is avtoria, prozisken rom<br />
mimabruna. am Janris literaturas, marTali<br />
giTxraT, mouclelobis gamo<br />
veRar vkiTxulobdi.<br />
es mxolod mcire CamonaTvalia im<br />
avtorebisa, Cemi interesis velSi rom<br />
moeqcnen. Cemi interesebis ruka sakmaod<br />
farTea da `rTul~ teritoriebsac<br />
moicavs.<br />
_ `qindli~ saukeTeso saSualebaa,<br />
msoflioSi mimdinare kulturul Tu<br />
samecniero procesebs miadevno Tvali<br />
da axal-axali `interesis velebi~<br />
Seiqmna. Tumca mkiTxvelTa erTi nawili<br />
Tanamedrove eleqtronul sakiTxavs<br />
ar scnobs, beWdur wignebs,<br />
Zvel avtorebs amjobinebs.<br />
_ es yvelam TviTon unda gadawyvitos.<br />
cota xnis win fransua rables<br />
gadakiTxva mominda, weliwadSi erTxel<br />
aucileblad vubrundebi xolme<br />
herman melvilis `mobi dikis~. mkiTxvels<br />
Tavis Zvel wignebTan mibruneba<br />
rom undeba, es Zalian bunebrivi survili<br />
mgonia.<br />
dasasruli me-16 gverdze
16 - 29 noemberi 2012<br />
literatori<br />
nino qajaia<br />
cota xnis win mTargmneli da literatori nino qajaia stokholmidan<br />
Camovida, sadac SvedeTis institutis miwveviT ramdenimekacian jgufTan<br />
erTad imyofeboda. mizani iqauri biblioTekebis gacnoba iyo, romelTa<br />
analogis gaxsna arcTu Soreul momavalSi saqarTveloSic igegmeba.<br />
yvelaferi oriode wlis win daiwyo, rodesac SvedeTis saelCoSi gaCnda<br />
idea, TbilisSi gaxsniliyo Sveduri modelis sabavSvo biblioTeka. SvedeTis<br />
institutma es saqme mweralsa da Jurnalists mari oskarsons da wignis<br />
ilustrator helena bergendals SesTavaza. es qalbatonebi saqarTveloSi<br />
bavSvTa ganviTarebis fondisa da sabiblioTeko asociaciis warmomadgenlebs<br />
Sexvdnen, maTi daxmarebiT leqcia-seminarebi gamarTes da iqauri<br />
biblioTekebis sanaxavad ramdenime jgufi SvedeTSic waiyvanes. nino qajaia<br />
am saqmeSi gasul wels CaerTo, rodesac Svedurma mxarem biblioTekisTvis<br />
Senobis SerCevis TxovniT Tbilisis sakrebulos mimarTa. ramdenime<br />
SeTavazebuli variantidan stumrebic da maspinZlebic moswavle<br />
axalgazrdobis sasaxleze Sejerdnen, sadac momaval wels dagegmilia<br />
Sveduri modelis pirveli biblioTekis gaxsna. riT aris mimzidveli es<br />
biblioTekebi qarTul sinamdvileSi, ra xdeba iseTi, ris gamoc biblioTeka<br />
patarebis TavSeyris sayvareli adgilia, rogor cdiloben Svedebi momavali<br />
Taobis wigniT dainteresebas _ am da sxva saintereso sakiTxebze nino qajaia<br />
gvesaubreba.<br />
_ diax, wilad mxvda bedniereba, am<br />
araCveulebrivi proeqtis monawile<br />
gavmxdariyavi. proeqtis farglebSi<br />
orjer viyavi stokholmSi. am qalaqsa<br />
da saerTod Svedebze saubari vrceli<br />
Temaa da amaze sityvas ar gavagrZeleb.<br />
vityvi mxolod, rom minda didi madloba<br />
vuTxra yvela im adamians, vinc am<br />
proeqtSia CarTuli _ Svedebsac da<br />
qarTvelebsac, gansakuTrebiT, Svede-<br />
Tis saelCos saqarTveloSi, Svedur institutsa<br />
da Cvens Sved maspinZlebs _<br />
mari oskarsonsa da helena bergendals,<br />
romelTa mier mofiqrebuli da organizebuli<br />
programebi Zalian saintereso<br />
da mravlismomcemi iyo Cveni<br />
delegaciebisTvis.<br />
amjerad delegaciaSi CemTan erTad<br />
iyvnen axalgazrdobis sasaxlis direqtori<br />
lika meRviniSvili, misi TanaSemwe<br />
rodam comaia, sasaxlis biblioTekarebi<br />
qeTevan kalandaZe da<br />
Tamar maWavariani, sportisa da axalgazrdobis<br />
saministros warmomadgeneli<br />
giorgi ivaniSvili da gazeT `axali<br />
ganaTlebis~ TanamSromeli lali<br />
jelaZe.<br />
rac Seexeba Cveni vizitis mTavar<br />
Temas _ es iyo sabavSvo biblioTekebi.<br />
Svedebs araCveulebrivi biblioTekebi<br />
aqvT, sadac yvelaferi umcires detalebamdea<br />
gaTvlili. daviwyoT imiT,<br />
rom es araa tipiuri biblioTeka, saidanac<br />
wigns wamoiReb, an samkiTxvelo<br />
darbazSi dajdebi da waikiTxav. es aris<br />
socializaciis adgili, sadac mkiTxvelebs<br />
mxolod wignTan ki ara, erTmaneTTan<br />
urTierTobis SesaZleblobac<br />
aqvT. biblioTekebi asakobriv<br />
jgufebadaa dayofili. yvelaze patarebisTvis<br />
gaTvaliswinebul biblioTekaSi<br />
mSoblebs dahyavT Cvilebi<br />
da 9 wlamde bavSvebi. maTTvis iq uamravi<br />
gasarTobia – saTamaSoebi, wignebi...<br />
albaT gagikvirdebaT _ ra unda<br />
akeTos biblioTekaSi ramdenime Tvis<br />
bavSvma getyviT: ixoxos, iTamaSos,<br />
wignebSi naxatebi aTvalieros mSobelTan<br />
erTad. sul male am wignebs aqve<br />
waukiTxaven, mere albaT TviTonac<br />
moindomebs wakiTxvas. mTavaria, rom<br />
aqauroba _ es wignebiT savse, xalisiani,<br />
mosaxerxeblad saZromialo karadebi<br />
da am jadosnuri `saxlis~<br />
maspinZlebi maTTvis pataraobidanve<br />
`sakuTar~, sayvarel adgilad iqceva.<br />
patarebi specialurad mowyobil<br />
bilikebsa da samalavebSi dafofxaven,<br />
lamazad dasuraTebul wignebs furclaven.<br />
biblioTekarebic aqtiurad<br />
arian CarTuli am procesSi: bavSvebs<br />
eTamaSebian, wignebs aTvalierebineben,<br />
mere ukiTxaven. iq maT arafers uSlian<br />
– arc Taroebze acocebas, arc xmaurs<br />
da arc wignis xelSi aRebas. saocaria,<br />
magram patarebi wignebs ar xeven... saer-<br />
Tod, SvedeTSi gaWirveulebuli bavSvi<br />
ar minaxavs. Zalian mSvidi garemoa imis<br />
miuxedavad, rom xmaurs aravin ukrZalavT.<br />
imave sivrceSi sxedan odnav<br />
mozrdilebic da dedebTan erTad<br />
kiTxuloben. aqvea samxatvro studia,<br />
sadac patarebi xataven. arsebobs Tematuri<br />
jgufebic, romlebSic bavSvebi<br />
interesebis mixedviT erTiandebian.<br />
cota ufrosebs mSoblebi ramdenime<br />
saaTiT toveben kidec.<br />
`patara mkiTxvelebisTvis moZravi<br />
biblioTekebic arsebobs. es aris<br />
iq,<br />
sadac<br />
yovelTvis<br />
gelian<br />
~<br />
wignebiT aRWurvili avtobusebi,<br />
romelic sabavSvo baRebisTvisaa<br />
gankuTvnili. isini ori-sami saaTiT<br />
midian patarebTan.<br />
calke Temaa Tineijerebis biblioTekebi<br />
9-dan 13 wlamde mozardebisTvis.<br />
stokholmSi yofnisas kulturis<br />
saxls vestumreT, sadac mozardebisTvis<br />
araCveulebrivi garemoa Seqmnili.<br />
es SenobaSi SesvlisTanave igrZnoba.<br />
Zirs dagebul xaliCas aweria _ `zRvari<br />
fexsacmelebisa da ufrosebisTvis!~,<br />
rac niSnavs, rom aq maTi teritoriaa.<br />
bavSvebs sruli Tavisufleba<br />
aqvT. yvelaferi isea gaTvlili, rom<br />
erTmaneTs xeli ar SeuSalon. uamravi<br />
adgilia, sadac SegiZlia SeiyuJo da<br />
mSvidad ikiTxo _ patar-patara kuTxeebi<br />
baliSebiTa da rbili savarZlebiT,<br />
specialurad mowyobili samalavebi,<br />
momcro taxtebi. erTi sityviT, sruli<br />
komfortia. survilis SemTxvevaSi<br />
wignebs saxlSic atanen. garda amisa,<br />
arsebobs Tematuri jgufebi, sadac sxvadasxva<br />
interesebis mqone mozardebi<br />
erTiandebian. isini TavianT gatacebas<br />
mTeli seriozulobiT ekidebian da<br />
ufrosebic maqsimalurad uwyoben<br />
xels amaSi. sailustraciod erT magaliTs<br />
mogiyvanT.<br />
dRes mTeli msoflios mozardebs<br />
Soris Zalian popularulia manga _<br />
animaciuri mxatvrobis Tanamedrove<br />
mimdinareoba. komiqsis erTgvari analogia,<br />
iaponuri kulturuli sivrcis<br />
nayofi. mangas Sesaxeb Cemi Svilisgan<br />
gavige, romelsac Zalian ainteresebs<br />
es Janri, Tumca informaciis moZieba<br />
da animaciebis keTeba did Zalisxmevad<br />
ujdeba da internetis amaraa. is, rac<br />
stokholmis erT-erT biblioTekaSi<br />
vnaxe, mangaTi gatacebuli bavSvebisTvis<br />
namdvili samoTxea. mozardebi<br />
biblioTekasTan arsebul studiaSi<br />
ikribebian da animaciebs xataven, iReben<br />
da specialurad gamoyofil darbazSi<br />
uCveneben. hyavT konsultantic _ adamiani,<br />
romelic animaciebis awyobaSi<br />
exmarebaT. aqvea Tavmoyrili am Temas-<br />
Tan dakavSirebuli literaturac.<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
SesaZleblobaTa maqsimumia imisTvis,<br />
rom mozardma interesi daikmayofilos.<br />
iqauri biblioTekebi bavSvebs mxolod<br />
wignTan urTierTobaSi ki ar exmareba,<br />
aramed saSualebas aZlevs, mo-<br />
Zebnos da daumegobrdes saerTo interesebis<br />
mqone Tanatolebsac.<br />
_ anu, SvedeTSi yvelaferi keTdeba<br />
imisTvis, rom bavSvs biblioTekaSi<br />
siaruli da wignis kiTxva Seayvaron.<br />
_ amisaTvis marTlac yvelafers<br />
akeTeben garda erTisa _ es aris iZuleba.<br />
nebismieri saxis zewola gamoricxulia.<br />
termini – `aucilebeli sakiTxavi~<br />
maTTvis ar arsebobs. bavSvma<br />
unda ikiTxos is, rac ainteresebs. sul<br />
erTia, deteqtivi iqneba, fentezi Tu<br />
klasika. biblioTekari nebismier dros<br />
mzad aris, daexmaros mas, oRond amosavali<br />
aqac bavSvis interesia da ara<br />
mSoblisa, rogorc CvenTan xdeba.<br />
stokholmSi erT-erTi sabavSvo biblioTekis<br />
dizaineri gavicaniT,<br />
romelic konkretul proeqtze ori<br />
wlis ganmavlobaSi muSaobda. misi<br />
TqmiT, dagegmvis procesSi gadamwyveti<br />
roli mozardTa survilebma iTamaSa.<br />
Caatares gamokiTxva, romlis mizani<br />
iyo gaerkviaT, rogor biblioTekaze<br />
ocnebobdnen bavSvebi. saer-<br />
Tod, SvedeTSi patarebi aqtiurad arian<br />
CarTulni maTTvis gankuTvnili<br />
sivrcis mowyobaSi. rac mTavaria,<br />
ufrosebi momavali Taobis mosazrebebs<br />
ismenen da iTvaliswineben. Sedegic Sesabamisi<br />
aqvT.<br />
_ iyo am vizitis dros rame iseTi,<br />
rac gansakuTrebiT dagamaxsovrdaT<br />
_ Svedur biblioTekebze saubrisas<br />
Znelia, Tqva, ra ar dagamaxsovrda `gansakuTrebiT~,<br />
radgan CvenTvis esaa<br />
sruliad gansxvavebuli da Zalze STambeWdavi<br />
sivrce... ukve giambeT patarebisa<br />
da Tineijerebis biblioTekebze...<br />
CemTvis Zalian saintereso iyo Sexvedra<br />
erT-erT skolaSi, sadac literaturis<br />
gakveTils daveswariT. es iyo<br />
sagareubno skola, iq ZiriTadad emigrantebi<br />
swavloben. maTi umetesoba<br />
cxeli wertilebidanaa _ serbiidan,<br />
avRaneTidan, somalidan... maswavlebeli<br />
_ sabavSvo mwerali gunila<br />
ludgreni aq 18 welia aswavlis. daveswariT<br />
me-9 klaselTa gakveTils. Tema<br />
wlevandeli nobeliantis _ mo ianis<br />
Semoqmedeba iyo. davalebuli hqondaT<br />
interviu<br />
dasasruli me-16 gverdze<br />
13<br />
waekiTxaT misi romelime nawarmoebi da<br />
werili mieweraT avtorisTvis an nawarmoebi<br />
daesuraTebinaT. am masalas Semdeg<br />
wignad kinZaven, avtors ugzavnian<br />
da skolaSi epatiJebian. rogorc<br />
gairkva, mwerlebi miwvevas siamovnebiT<br />
Tanxmdebian. maswavleblis TqmiT, 18<br />
wlis ganmavlobaSi mxolod orjer ver<br />
moaxerxes mwerlebma skolaSi misvla.<br />
Tavad faqti, rom bavSvebs yovel wels<br />
nobelis premiis laureatebi xvdebian,<br />
mravlismetyvelia. ar dagaviwydeT, es<br />
xdeba skolaSi, sadac yvelaze Raribi<br />
da auwyobeli ojaxebis Svilebi dadian...<br />
warmogidgeniaT, ra viTarebaa iq,<br />
sadac ufro maRali inteleqtisa da<br />
finansuri SesaZleblobebis mqone bavSvebi<br />
swavloben rasakvirvelia, skolis<br />
biblioTekasac vestumreT, sadac serbi<br />
erovnebis qalbatoni muSaobs. igi<br />
gamudmebiT cdilobs, daarwmunos<br />
mozardebi kiTxvis aucileblobaSi da<br />
amisTvis sul ar sWirdeba iZuleba an<br />
CiCini. sakmarisia myari argumenti, rom<br />
mxolod am gziT SeZleben isini sazogadoebis<br />
srulfasovan wevrebad Camoyalibebas.<br />
umetes SemTxvevaSi es xerxi<br />
amarTlebs da bavSvebi mondomebiT iwyeben<br />
sakuTar Tavze muSaobas. sxvaTa-<br />
Soris, gansakuTrebulad damamaxsovrda<br />
maswavleblis sityvebi _ am bavSvebs<br />
dabejiTebiT, xSirad vumeorebT, rom<br />
Cven gvjera maTi SesaZleblobebisa da<br />
yvelaferSi vendobiTo.<br />
kidev erT faqts mogiyvebiT. wina<br />
jerze stokholmis mimdebare soflis,<br />
ekeros biblioTekaSi viyaviT, sadac<br />
didebisa da bavSvebis ganyofilebebi<br />
erT SenobaSia ganlagebuli. Cveni<br />
maspinZeli gviambobda, rom biblioTeka<br />
adgilobrivTa TavSeyris sayvareli<br />
adgilia. stokholmSi adamianebs gar-<br />
Tobisa Tu Sexvedrebis uamravi saSualeba<br />
da adgili aqvT, ekeros mkvidrni<br />
ki biblioTekaSi xvdebian erTmaneTs,<br />
saubroben, STabeWdilebebs uziareben.<br />
weRanac giTxariT _ biblioTeka SvedeTSi<br />
socializaciis adgilia. es faqti<br />
pirdapir Tu iribad zemoqmedebs<br />
adamianebze: SeiZleba kaci didi mkiTxveli<br />
ar iyos, magram yoveldRe wigns<br />
rom uyurebs, erTxel aucileblad<br />
waiRebs Sin da waikiTxavs.<br />
SvedeTis biblioTekebSi Zalian bevri<br />
ramaa samagaliTo. rac mTavaria,<br />
velosipedis gamogoneba ar aris<br />
saWiro, TvalsaCinod vxedavT, rogor<br />
SevayvaroT momaval Taobas kiTxva.<br />
erTi SexedviT, gaugebaria, ra unda sami<br />
Tvis pataras biblioTekaSi, magram meore<br />
mxriv, faqtia, rom swored am asakidan<br />
iwyeba wignis siyvaruli. aseT<br />
garemoSi gazrdili mozardisTvis<br />
kiTxva bunebrivi moTxovnilebaa,<br />
rogorc Wama an TamaSi. minda giTxraT,<br />
rom Svedi bavSvebi iseTive sixaruliT<br />
dadian biblioTekaSi, rogorc<br />
qarTvelebi _ atraqcionze.<br />
aris kidev erTi, umniSvnelovanesi<br />
faqtori _ biblioTekaSi Sesul bavSvebs<br />
guliTad maspinZlebad xvdebian<br />
Tavis saqmeze Seyvarebuli, enTuziazmiT,<br />
xalisiT savse adamianebi, da maT-<br />
Tan urTierToba kidev erTi xiblia
14 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
Canawerebi 16 - 29 noemberi 2012<br />
gasxvlis saidumlo anu<br />
kargi mebaRe<br />
xes miwis zemoT da qvemoT aqvs gaSlili<br />
nervuli konebi, gafanCuli,<br />
didroni da sayvareli... zemoT _ fo-<br />
Tol-yvavil-nayofebiT acaxcaxebuli,<br />
qvemoT _ mineralur zRvaSi<br />
CaZiruli; miwis yel-qerqTan ki _<br />
Sekonil-gabantuli.<br />
gviani Semodgomisas an adrian<br />
gazafxulze, roca xeebs jer kidev sZinavT,<br />
baRSi Sedis mebaRe da yvelafers,<br />
rac saWiroebs sxvlas, sxlavs. man kargad<br />
icis, rom swori gasxvla nayofierebis<br />
zrdis sawindaria; icis sxvlis<br />
saidumlo.<br />
zogi xe, magaliTad, atami, Tu yovel<br />
wels ar gasxali, nayofi dauknindeba<br />
da TandaTan gaxmeba. xes Tu kenwero<br />
waaWeri, zrda Seuferxdeba, an sulac,<br />
gaxmeba. arc is totebi unda<br />
moaWra, romlebic samomavlo kvirtebiTaa<br />
daxunZluli; amasTanave, xes<br />
lamazi, Taviseburi formac unda SeunarCuno<br />
da sxva niuansebic gaiTvaliswino,<br />
rac mebaRem SesaniSnavad icis.<br />
maS ase, aivl-Caivlis mebaRe xeTa<br />
rigebs Sua da baRs akopwiavebs, samomavlo<br />
gamometyveleba-gamomsaxvelobisaTvis<br />
amzadebs, eyrdnoba ra mcenareTa<br />
fizikur gamovlinebas.<br />
roca adamianebi uaxlovdebian er-<br />
TmaneTs, magaliTad, megobrdebian, qmnian<br />
ojaxs, mezobldebian da a.S. iwyeben<br />
ra erTmaneTze fizikur-sulier zemoqmedebas,<br />
maT Sorisac igive procesi<br />
mimdinareobs, rac baRSi aRvwereT.<br />
aq orives ZaluZs erTmaneTis `gasxvla~<br />
an xelSeuxeblad datoveba, `mebaRis~<br />
survilisa da SesaZleblobebisamebr.<br />
dalocva iqneboda: RmerTma kargi<br />
`mebaRe~ mogivlinos!<br />
m e a n i<br />
1<br />
_ ginda, mdinaris saTave gaCveno<br />
_ minda!<br />
_ maSin wagiyvan mTebSi, xeobebSi da<br />
giCveneb, yinulis gamlRvari wveTebi<br />
rogor erTiandebian Tavqve daSvebisas,<br />
qmnian patar-patara nakadulebs, an miwidan<br />
amoCuxCuxebuli wyaroebi Tvals<br />
rogor gvikraven da xeobebidan Camococebulni,<br />
rogor erTiandebian yvelaze<br />
dabal adgilas da iqidan<br />
mdinared eSvebian; gza-gza kvlav<br />
ikreben da ikreben Tavisianebs da, saer-<br />
Tod, yvela mdinaris saTave sul pawia<br />
wyaroa...<br />
_ mereda, wyaro saidan iSveba<br />
_ wyaro wyaro cis Tvalia, cidan<br />
modis. rom ar iyos wvima, Tovli, aba,<br />
ra CaiJoneboda miwaSi da iqidan ra amovidoda<br />
_ ese igi... ise gamodis, mdinarec<br />
cidan iwyeba.<br />
_ ki, mdinarec cidan iwyeba.<br />
_ es xom imasac niSnavs, adamianic<br />
cidan iwyeba. Semoqmedis nawerSi yvela<br />
saidumlo xom erTnairi, erTiani wesrigiT<br />
cxaddeba.<br />
_ albaT... erTad rom ar yofiliyo<br />
wyali, wvima, mcenare, mze, haeri, fotosinTezic<br />
ar ganxorcieldeboda...<br />
Tumca, gaaCnia, rogor ifiqreb adamianis<br />
warmoSobaze...<br />
qva Tavis TavSi mineraluri samyaros<br />
Tvisebebs atarebs, mcenare _<br />
mineralurisasac da mcenareulisasac.<br />
cxoveli _ mineralurisas,<br />
mcenareulisas da cxovelurisas er-<br />
Tad; xolo adamiani, erTdroulad,<br />
samives da kidev mets _ wminda adamianur<br />
arss. amdenad, adamiani mineralze,<br />
mcenareze da cxovelze maRla dgas.<br />
gagikvirdeba, rom giTxra, qvac adamiania-meTqi<br />
_ ra Tqma unda, gamikvirdeba. Tu<br />
raimeSi ar dagvWirda, qvebs xom zedac<br />
ar vuyurebT.<br />
_ ho, qva yvelaze sapatio vinme br-<br />
Zandeba. misi mcenareuli, cxoveluri<br />
da adamianuri nawili maRla, saidumlo<br />
SreebSia Sefarebuli, Senaxuli,<br />
romelic iq Tavisebur qmedebaSia, magram<br />
aq, miwaze, mxolod mineraluri<br />
saxiT gvecxadeba.<br />
_ ese igi misi zeciuri cnobierebi-<br />
Taa gamowveuli, rom xan fexebSi wamogvedeba,<br />
gzas gviborkavs da sadRac<br />
wasvlas gviSlis misive wyalobaa, rom<br />
masze amotvifruli saidumloebebi samaradisod<br />
inaxeba da, ase mdumared,<br />
RaRadebs warsulze Tu awmyoze<br />
_ ho, aq bevri ram igulisxmeba. axla<br />
mcenaris ambavic moismine.<br />
mcenare mineraluri samyaroTia<br />
mdidari, sasicocxlo _ zrda-ganvi-<br />
Tarebis, gamravlebis sxeulic aqvs gamovlenili,<br />
magram misi cxoveluri da<br />
adamianuri nawilebi, masTan kavSirSi<br />
myofni, maRla sufeven.<br />
_ es imasac niSnavs, rom mcenareebic<br />
saidumlod gvexmarebian da gvexmarebian<br />
yvelafers rom Tavi gavaneboT,<br />
maTiT vsazrdoobT, vcocxlobT...<br />
nuTu cxovelebzec igives<br />
ityvi, isinic, sadRac, adamianebi arian<br />
Tamar gabroSvili<br />
_ ki, cxovelebic adamianebi arian,<br />
oRond TavianTi adamianuri nawili<br />
gauCinarebuli aqvT. da iciT, ramxela<br />
keTilSobileba da siyvarulia Cadebuli<br />
maT qmedebaSi _ iyvnen aseTni da<br />
mxolod aseTni, aq miwaze ase _ nawilobrivad<br />
realizebulni. es maTi mxridan<br />
msxverplTSewirvaa, adamianTaTvis<br />
uCumaresi, uangaro, siyvaruliani msaxurebaa,<br />
raTa adamianebi, maTi SemweobiT,<br />
gamoyenebiT, iqcnen adamianebad,<br />
gaxdnen namdvili adamianebi, srulyon<br />
TavianT TavebSi yvelaze maRali arsi,<br />
rac ki dedamiwazea SesaZlebeli da ar<br />
iyvnen qvebi, xeebi anda cxovelebi...<br />
_ Sexede maT, ra guladebi da<br />
keTilSobilebi yofilan!<br />
o, sayvarelo qvebo, Wrel-Wrulad<br />
morTulo mwvane megobrebo da pirutyvo<br />
arsebebo... isic xom ar vifiqroT,<br />
rom sadRac, saazrovno<br />
sivrceSi, mineralebi, mcenareebi, cxovelebi<br />
da adamianebi erTiandebian,<br />
erTad arseboben da qmedeben<br />
_ cxadia, gamocdilebaTa sxvadasxvaoba<br />
gaziardeba.<br />
_ is rogorRa gavigoT, adamiani<br />
cidan modiso<br />
_ ho, rogorc mdinareze vTqviT.<br />
adamiani orguliania; erTi guli Sin<br />
aqvs, meore _ gareT, garkveul momentebSi,<br />
isini erTmaneTs adgilebs ucvlian.<br />
gardacvalebis Semdeg erTi<br />
guli miwas miebareba, meore ki _ cisken<br />
midis xolme. swored es ukanaskneli<br />
atarebs e.w. Tesls, romelSic samomavlo<br />
Canasaxia. caSi is Rvivdeba da,<br />
saWiro dros, isev eSveba dedamiwaze<br />
aRmosaceneblad.<br />
ai, xedav, Tovlis fifqebi ra xilulad<br />
modis _ es caSi dakristalebuli,<br />
sufTa formebia, ase uxvad rom<br />
gvacviva da gvadneba Tavze. warmoidgine<br />
ra iqneboda, xedavde, rogor<br />
modian adamianebi cidan, ase, Tovlis<br />
fantelebiviT... es cota rTulia...<br />
_ ara, ar aris rTuli, Zalian sainteresoa.<br />
kidev miTxari rame.<br />
_ exla, exla is minda giTxra, rac<br />
Zalian didi bednierebacaa da didi<br />
tragediac.<br />
_ da Cvenc vmonawileobT amaSi<br />
_ ki, oRond brmad. adamianis dabadebaze<br />
mindoda meTqva...<br />
2<br />
(aborti borotebaa!)<br />
bulTagan, mSoblis arCevas... xom sainteresoa,<br />
Cven ki ar vaCenT aq Svilebs,<br />
isini gvirCeven da Rirsgvyofen, viyoT<br />
maTi mSoblebi. isini Tavisi miznebis,<br />
arsebobis, gamocxadebis Sesabamis<br />
wyvils irCeven. Tu wyvili jer dacalcalebulia,<br />
cdiloben, exmarebian, rom<br />
isini gaxdnen meuRleebi: SemTxveviT,<br />
anTu `bedis wyalobiT,~ Seaxvedreben<br />
erTurTs da es cicqna, jerac gaumxeleli<br />
`nawilakebi~ yovel Rones xmaroben,<br />
rom SemoiWran Cvens samyaroSi,<br />
TavianTi sityva Tqvan. bevri garjis<br />
Semdeg, mravalwlobiT namogzaurebi<br />
adamianis samomavlo Tesli ganayofierdeba<br />
Tu ara, iwyebs gamococxlebas:<br />
umnaTes burTulad gadaiqceva,<br />
romelic ciuri moZraobiT miiwevs saSvilosnosken.<br />
Seva Tu ara Tavis kosmiur<br />
sabrZanebelSi _ uzenaesi wesrigiT<br />
moqmed organoSi _ saSvilosnoSi,<br />
hermetulad ixureba iqauroba da vi-<br />
Tardeba uSinaganesi, mikrokosmiurgracoizuli<br />
procesebi: erTi bednieri<br />
ujredi iwyebs gayofa-gamravlebas,<br />
formaTa usazRvro da swraf cvalebas,<br />
qmnis patar-patara budeebis Canasaxebs,<br />
romlebSic nel-nela unda Semoikribos<br />
_ guli, Tvalebi, TiTebi da a. S da<br />
man, TandaTan, unda `moisxas~ mTeli<br />
sxeuli, yvela foToli, kvirti, nayofi<br />
_ yvela organo da gacxaddes,<br />
rogorc RvTis sityva, rogorc a d a m<br />
i a n i da, am dros, qali, Svilis Ser-<br />
Ceul-rCeuli, uars ambobs RvTiuri<br />
misiis Sesrulebaze, did dedobaze da<br />
ikeTebs aborts, klavs cocxal nayofs,<br />
miwamde, didi rudunebiT, imediT, Zlivs<br />
CamoRweuls, uars eubneba gansxeulebaze.<br />
am gadawyvetilebis miRebasa da<br />
aRsrulebaSi, masTan erTad, meuRle da<br />
eqimebic monawileoben. qali ki, sacodavi<br />
qali, verc ki acnobierebs, ra<br />
Sescoda _ cis nobaTze, sul ubralod<br />
rom Tqva uari da, Tu raime, seriozul<br />
gamarTlebas ar movuZebniT, mkv-<br />
_ dabadeba mudam bednierebaa, tragedia<br />
raRa SuaSia<br />
_ ukvdavi Tesli, romelic gardacvalebis<br />
Semdeg caSi midis da<br />
Rvivdeba, mwifdeba ramdenime aTeuli,<br />
aseuli Tu aTaseuli wlis ganmavlobaSi;<br />
gadawyvets, rom dabrundes<br />
dedamiwaze, iwyebs `zemodan~ Tadarigs<br />
da qvemoT `mofusfuse~ qal-vaJTagan,<br />
xan dauwyvilebel, xanac SeuRlelelad<br />
iqca.<br />
_ es ra miTxari... es rom qalebma<br />
icodnen, albaT Zalian bednierebi iqnebodnen,<br />
rom `cis arCevnebSi~ gaimarjves<br />
da arasodes Caidendnen aseT momakvdinebel<br />
codvas... axla mivxvdi, am<br />
erTi adamianis SematebaSi mTeli samyaro<br />
erTianad iqneboda Cabmuli... e.i.<br />
Cven madlierni unda viyoT Cveni<br />
mSoblebisa, rom gvSobes.<br />
_ da mSoblebic unda acnobierebdnen,<br />
rom pataram maTi Sviloba ineba!<br />
gana cota dadis am qveynad, rom zustadac,<br />
im `cis arCevnebSi~ monawileobas<br />
ver Rebulobs, anda, monawileobis<br />
miuxedavad, ver imarjvebs amis<br />
mizezebze sxva dros vilaparakoT,<br />
axla Tavs aRar Segawyen. Tumca getyvi,<br />
rom, miuxedavad yvelafrisa, samyaro<br />
mainc keTili da mSvenieria...<br />
ginda mdinaris saTave gaCveno gzadagza<br />
kidev bevrs vilaparakebT...<br />
_ minda! ra Tqma unda, minda!<br />
_ wavediT!<br />
sulis nakadulebi<br />
Sexe, patara nakaduli ferdobze ra<br />
Tavisuflad moedineba; Tu gzad lodi<br />
Semoxvda, gverds auvlis da gzas<br />
gaagrZelebs ise, TiTqos winaRoba ara<br />
hqonia. Tu sadme jebiri amoeWdo,<br />
Cagubdeba, Cagubdeba da imden xans<br />
Cagubdeba, sanam ar gadmova da mainc<br />
win wava... ra kargad icis yovelive patara<br />
nakadulma, ise kargad, Senc mogindeba,<br />
masaviT, SeZlo win-win dineba,<br />
rakrakiT, usayvedurod, moTminebiT<br />
da mwyurvalTaken swrafvis didi surviliT.<br />
o, siyvarulis usasrulo oazisebo,<br />
Tqvenve SobeT Tqvensave siSoreebSi<br />
uwmindesi nakadulebi _ cis xelisgulis<br />
siRrmeSi Camdinare grZnoba siankareTa<br />
da sibrZne netarebaTa, cis sisvelidan<br />
miwis sifaSremde CamoRwevadi<br />
momlocveloba...<br />
Tval-Tvali<br />
adamians rom Sexedav, pirvel rig-<br />
Si, misi Tvalebi mogixvdeba mzeris<br />
fokusSi _ iyurebi TiTqos mis fanjrebSi,<br />
raTa dainaxo, SigniT ra xdeba...<br />
mas Tvalebi ubrwyinavs, gaxsnilia,<br />
sruliad gaxsnili, Seyvarebulia. kargad<br />
Sexede, misi Tvalebi mzea, anTebuli<br />
mze; wamwamebi ki am mzis gamoCinebuli<br />
sxivebia, romlebic uCinrad gr-<br />
Zeldebian da ifantebian garemoSi. Cven<br />
am wam-wamebSi varT gaxveulni _ wuTisofelSi.<br />
`irmis naxtomi~<br />
is biWi, gamometyvelebaze etyoboda,<br />
qurdi da avazaki iyo; amitom, gogona,<br />
romelic gverdiT miyveboda,<br />
lamazi da mSvenieri, colad ki ar moiyvana,<br />
aramed moipara, rogorc erTer-<br />
Ti Zvirfasi nivTi. sawyali gogona! Sei-<br />
Zleba mSoblebi hyavda kidevac, magram<br />
mainc upatrono iyo... mSoblebisgan<br />
sulier mfarvelobas, siaxloves moklebuli,<br />
dabrmavebuli uZlurqmniliyo<br />
Zlieri da utifari metoqis winaSe.<br />
aseT yofaSi aRmoCenili `sawyali<br />
biWic~ bevrjer gvinaxavs.<br />
vaime, Svilo!<br />
siyvarulis aCrdili<br />
gareT mxolod siyvarulis<br />
aCrdili dadis!<br />
WeSmariti siyvaruli Sens Signi-<br />
Taa!<br />
rogorc yvavils, gulsac aqvs<br />
mtveri. roca aRar giyvars, mizezTa<br />
gamo, siyvaruli rom gamogecleba, siyvarulis<br />
yvavilis guljams Tavisive<br />
mtvrianebi zed daebertyeba; moxdeba<br />
TviTdamtverva, romelic mkvdari gulis<br />
da siyvarulis kvlav aRdgenas emsaxureba.<br />
gacvilebul ujredebSi mZimed<br />
iZireba tkbilmware xsovna, zemoT<br />
ki moiqceva utyuari amaoeba.<br />
gareT mxolod siyvarulis<br />
aCrdili dadis!
16 - 29 noemberi 2012<br />
WeSmariti siyvaruli Sens SigniTaa!<br />
nawnavi _ ufali CvenTan!<br />
bavSvebi ferad-ferad mindvris<br />
yvavilebs agroveben; grZel Reroianebs<br />
arCeven _ gvirgvini unda<br />
dawnan. saRamos koncertia da monawileebs<br />
lamazi gvirgvinebi unda daadgan<br />
Tavze, simbolurad... sxva saCuqari<br />
ar aqvT, arc fuli, rom rame uyidon.<br />
mindori ki _ abibinebuli da gulmowyale,<br />
uxvad gascems sasaCuqre, unazes,<br />
velur yvavilebs. bavSvebic Jriamuli-<br />
Ta da kiskisiT uerTdebian mindvris<br />
Ria zeims, agroveben yvavilebs. maT<br />
Soris Camjdarni wnaven gvirgvinebs,<br />
Tavze irgeben, sicocxles Sehxarian.<br />
maTma didebulma Zalisxmevam gamaxsena:<br />
dawvna, nawnavis gakeTeba didi saidumloebis<br />
uneblie gamJRavnebasavi-<br />
Taa: samis SerTva, gadanaskva erTurT-<br />
Si, kvlav samad gantotva, isev gadanaskva<br />
da a.S. _ samebis madlis amsaxveli<br />
da Semomtani qmedebaa.<br />
amitomac, udavod mSvenierni arian<br />
nawnaviani an dawnul-yvavileb-gvirgviniani<br />
gogonebi da qalebi, RvTiuri<br />
niSnis matarebelni. Tumca, nawnavebis<br />
tarebis wadili dRes cotasRa Semor-<br />
Cenia... magram, alalbedze, win Tu<br />
gagiqrolebs nawnavebiani gogona,<br />
daakvirdi, ra sxvanairia misi Tvalebi...<br />
bunebis Tvalebs hgavs _ svels, sandos<br />
da Signidan bedniers!<br />
dafna dafionisa<br />
ratom adgamen gamarjvebulebs<br />
dafnis gvirgvinebs<br />
gansakuTrebuli, mZafri surneli<br />
aqvs dafnis foTols, simetriuli da<br />
klasikuri, Sekruli forma. Tavad xes<br />
_ ulamazesi, wvrili, swori tani; kani<br />
_ xis kvalobaze, ganumeorebeli _<br />
unazesi, kriala, Savi vercxliswyali<br />
saidan uJonavs, ver gaigeb; wvimisas,<br />
sveli rom naxo, xom saocrebaa... am xis<br />
gamorCeul gamometyvelebas, masSi `sxvanairad~<br />
mowesrigebuli sasicocxlo<br />
procesebi ganapirobeben... da albaT,<br />
uTuod, imsaxurebs misi gvirgviniT Seimkon<br />
didebulebi, xolo misgan wawyvetili<br />
TiTo-orola foTliT Seikmazon<br />
mwnileulni da sxva, madis momgvreli<br />
Cveni Semweebi.<br />
adami Tu marioneti<br />
adamianebi ar moigonebdnen marionetebis<br />
Teatrs, sinamdvilidan rom ar<br />
aeRoT amisi magaliTi, ar hqonodaT<br />
rwmena bediswerisa: adamiani TamaSobs<br />
viRacis mier dawerili scenaris mixedviT.<br />
aq ar vlaparakob imaze, vis rogor<br />
xelewifeba _ iyos niWieri Tu uniWo<br />
msaxiobi, aramed mxolod arsze.<br />
erTaderTi: marioneti is aRaraa,<br />
vinc Rrmad Seicno adamianis misia,<br />
daniSnuleba, amaRlda miwier, cxovelur<br />
gancdebze da samyaroSi daikava<br />
adamianisTvis kuTvnili adgili. is Tavad<br />
wers Tavisi bedis wigns da aRaraa<br />
adamianuka, adamianiko, adamianuna da<br />
a.S, moferebiT saxelebSi gadatanili,<br />
damcrobili, dakninebuli arseba _<br />
marioneti.<br />
ori maTxovari<br />
quCaSi xelgamowvdili maTxovari<br />
dgas.<br />
gauara kacma. SeCerda. jibeebi<br />
moiqeqa:<br />
_ vai, xurda ara mqonia, Torem<br />
mogcemdi.<br />
_ ramdeniani gaqvs<br />
_ oclariani.<br />
_ moica, me dagiSli... _ afaTurda<br />
maTxovari.<br />
u k b i l o<br />
_ nacnobs manqanis SekeTebaSi davexmare.<br />
madlobis niSnad erTi yuTi<br />
dabrawuli kexura vaSli gadmoiRo da<br />
maCuqa.<br />
am dros gamoiara Cemma meore nacnobma.<br />
Tavi mohqonda, putiniviT, mec<br />
metexidan varo. erTi kbiliRa rom<br />
darCa, veubnebodiT, barem egec<br />
nisa rom ara adardebs ra. kbilebi modis<br />
da vesalmebiT am qveyanas; kbilebi<br />
midis da _ TandaTan _ vemSvidobebiT.<br />
kbilebi Tu sul dagZvra, niSnavs, rom<br />
aq bevri aRara dagrCenia ra da gijobs,<br />
bevr Wamasac gadaeCvio.<br />
adamians xom 32 kbili aqvs, TiTo kbilis<br />
mocileba TiTo nabijia im qveynisaken.<br />
roca ocdaTormetive nabijs<br />
gadadgam, ocdacamecamete nabiji ukve<br />
imqveyniuria, Tundac, pirobiTad, fexebiT<br />
am qveynad dadiode. siaruli<br />
farfatiT gecvleba da rac gamZimebs,<br />
iSoreb. Sens sawyiss ubrundebi! da gaxsovdes,<br />
rom dasawyisi yovelTvis sjobs<br />
dasasruls! aris adgili, sadac ukbilodac<br />
siyvaruliT migiReben, sadac<br />
kbilebs araviTari mniSvneloba aqvs. es<br />
ukbilo bednierTa TavSesafari(ca)a.<br />
jibeebi<br />
zog adamians gansakuTrebiT uyvars<br />
farTojibeebiani xalaTi an sxva samoseli.<br />
gana imitom, rom Sig rameebi<br />
Cailagos, sinamdvileSi imitom, rom<br />
xelebi Caiwyos. xelebi, Soreuli periferiebidan<br />
Cvens mier Zlivs Segrovebuli<br />
Cveni nawilebia, aseve fexebic,<br />
gansakuTrebiT xelis mtevnebi da fexis<br />
terfebi; amitom gvinda, Cvenad kargad<br />
SevigrZnoT, cota CaviTbunoT da,<br />
qvecnobierad, veZebT jibeebs, aseve xelTaTmanebs<br />
da fexsacmelebs. rogorc<br />
Tvalma monaxa Tavisi bude da Sig zis<br />
bednieri bartyiviT, rogorc guli zis<br />
saguleSi da a.S. xelebsac undaT, xandaxan<br />
mainc, daisvenon jibeebSi...<br />
kargi, morgebuli fexsacmeli gecvas,<br />
sadRac imasac niSnavs, rom kargi<br />
patroni gyavdes. praqtikulad, jibeebi,<br />
xelTaTmanebi, fexsacmelebi Cvens<br />
xel-fexs ufrTxildebian, mzrunvelobas<br />
uweven.<br />
meWeWebiani gogra<br />
gogras bevri guli aqvs. roca isini<br />
SigniT veRar etevian, gareT gamodian,<br />
iyinebian (imitom rom gareT mudam<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
moiZreo. axla isic movardnoda da<br />
pirs gaaRebda Tu ara, sawyals, ena gareT<br />
uvardeboda, kbilebi aRar hqonda<br />
jarji fxoveli<br />
da jarji aba riTi daikavebda. fxoveli kexura vaSli<br />
yvareboda da rom dainaxa, Wama da Wama,<br />
marto grZel yunwebs miCvenebda, ai<br />
esRa davtove Seni vaSlidanao; mikvirda,<br />
arcerTi kbili hqonda da RrZilebi<br />
kbilebiviT magari gaxdomoda, ise<br />
kbeCavda, kbilebians SeSurdeboda.<br />
hoda, ra, exla mec kbili rom amtkiva,<br />
aRar viplombav, amisi fuli sadRa<br />
maqvs; mivdivar eqimTan da pirdapir<br />
viZrob. Sen fuli da saWmeli Tqvi,<br />
Torem kbilebi ra saWiroa! _ msuqania<br />
da xiTxiTebs.<br />
patara bavSvsac xom ar aqvs kbilebi,<br />
magram mSvenierad Wams, svams da<br />
izrdeba.<br />
ubralod, erTi miniSnebaa _ kbilebi<br />
Cveni am qveyanaze yofnis macneebi<br />
arian. patara bavSvi, romelsac mudmivi<br />
kbilebi jerac ar amosvlia, jer kidev,<br />
im qveynidan mosuli angelosia, am qveyufro<br />
civa, vidre SigniT) da meWeWdebian.<br />
zog adamiansac uCndeba meWeWebi<br />
sxeulze, gansakuTrebiT _ saxeze. ase-<br />
Ti xalxic, SigniT gulCautevelni, gareT<br />
gamovlenil, pativcemul gulebs<br />
isxamen.<br />
beberi bebera<br />
es saSiSi araa<br />
mZime samuSaos Sesrulebisas kani<br />
gagiuxeSdeba, Sig siTxe Cagidgeba, bebera<br />
`dagajdeba~. Tu gaxeTqav, siTxe<br />
dageRvreba, infeqcia SegeWreba,<br />
dagiCirqdeba da morCena gagixangr-<br />
Zlivdeba. Tu xels ar axleb, Tavs Tavadve<br />
mouvlis, gagiqreba.<br />
beberi adamianic beberasaviTaa.<br />
Tavisi sxeulidan zemoTaa aweuli,<br />
aberili (asfalts, neSompalas maRla<br />
rom amoburcavs, amoxeTqavs xolme<br />
yvavil-balaxi, gazafxulze amosvla<br />
rom surs mzisken miswrafebuls). Tavisi<br />
`gauxeSebuli~, daberebul-danaoWebuli<br />
kaniT ze-miqceuli, wylis stiqiiT<br />
gamoyofili, rogorc beberaSi, TandaTan,<br />
TandaTan da... bolomde gane-<br />
Soreba Tavis mtvradsaqcev didebul<br />
ConCxs. beberic, beberasaviT, gaskdeba<br />
an Tavadve CaiCuteba da... ganikurneba<br />
yovelgvari sneulebisagan!<br />
`mee!~<br />
cxvari balaxze dakunkulebda, bewvs<br />
izrdida, imSvenebda vard-eklebiT.<br />
mere gaparses; matyli gawewes, daCeCes,<br />
daarTes, amoaxvies, dagrixes _ abzriales<br />
TiTistari, da, dedabris CxirebiT,<br />
yvelaze grZel RameSi moqsoves<br />
winda. windiani isev cxvarSi wavida.<br />
gauCerebeli<br />
mgzavri exveweba:<br />
_ gaaCere, kaco, aq gaCerebaa, Casasvleli<br />
var.<br />
_ me vici, sacaa gaCereba da iq gavaCereb.<br />
_ pasuxobs mZRoli.<br />
gaiara sami-oTxi gaCereba.<br />
_ ra mogdis, kaco, raa, ginda<br />
mandedan CamogiRo _ yviris mgzavri.<br />
_ cotac moicade. _ pasuxobs.<br />
mgzavri, bolos da bolos, SeeCvia<br />
im azrs, rom gacda Casasvlelel adgils<br />
da ukan dasabruneblad sxva transportze<br />
gadajdoma mouxdeboda. amitom<br />
gaCumda.<br />
mZRolma sadRac gaaCera.<br />
_ me iq vaCereb, sadac amis sagzao<br />
niSania (gulisxmobda trafarets,<br />
romelzec avtobusi exata). wadiT da<br />
iq miCivleT, saca gindaT, daekidaT da<br />
gavaCerebdi. _ Tavs imarTlebs.<br />
gaiara gza. morig gaCerebaze kaciSvili<br />
ara Cans, samagierod, doinjSemoyrili<br />
trafareti dgas. mZRoli<br />
aCerebs avtobuss, aRebs kars, erTxans<br />
ayovnebs, arc aravin Cadis, arc aravin<br />
amodis... isev xuravs da gzas agrZelebs.<br />
ai, Zmao, pativiscema moyvasisa da<br />
Canawerebi<br />
15<br />
samsaxureobrivi movaleobisa! gagixariaT<br />
ra...<br />
_ neta es kaci sxva saqmeebSic Tu<br />
aseTi punqtualuria. _ butbutebs<br />
moxuci mandilosani.<br />
me gulSi vfxukuneb.<br />
ise, ramdennair robots Sexvdebi<br />
`sulier~ samyaroSi, ara erTxel da<br />
samudamod, raRac reJimSi CarTulebi<br />
rom cxovroben, daqoqilebiviT<br />
muSaoben da veRaranair cvlilebas<br />
itanen...<br />
amplituda<br />
_ ranairad iqcevi, kaco, avtobusi<br />
xom ar aris, `marSutkaa~ da sadac<br />
getyvian, iq unda gaaCero, Tundac sadarbazosTan!<br />
_ me rom yvelgan vaCero, uknidan<br />
Semdegi `marSutka~ wamomeweva, me naxevar<br />
saaTSi sul unda Cavetio; egre ki<br />
ar aris, Sen rogorc ginda... gana me<br />
ukeT ar vici Cemi saqme<br />
_ ara, marTali ara xar!<br />
_ Tqven ra profesiisa brZandebiT<br />
_ inJineri!<br />
_ hoda, mec minda amiSeno kargi,<br />
gamZle saxli, ori saukune myarad rom<br />
idgeba. raa, ar SeiZleba Tuki eklesiebi<br />
uZleben saukuneebs<br />
neta Tu ici, rogor Sendeba taZari,<br />
romelic saukuneebs uZlebs sad aqvs<br />
saZirkveli da samreklo; ra wesrigi-<br />
Taa gaTvlili yovelive da, rac mTavaria,<br />
iq sad ggonia Seni Tavi<br />
ise, mec gavbrazdi im mZRolze.<br />
tvirTi mekava da iq gaaCera, sadac<br />
Cemze samjer meti `Crdili~ idga.<br />
isev:<br />
moZravi taZrebi uZrav taZrebs<br />
eTayvanebodnen da ar axsovdaT, sad<br />
`ewyo~ `cocxali agurebi~ ase<br />
gauCinarebuli sicocxlis mSeneblobisaTvis.<br />
indauri sarkeSi<br />
erTxel indaurebs WaWa vaWameT;<br />
Zalian moewonaT. ise gamoTvrnen,<br />
daeyarnen da didxans eZinaT.<br />
_ mainc ra ugono yofila indauri.<br />
sarke daudges win da iq danaxul meore<br />
indaurs Cxubi dauwyo. ver mixvda, rom<br />
is indauri TviTonve iyo. _ Tqva qalma.<br />
_ eh, qalbatono, roca adamiani meore<br />
adamians eCxubeba, gana am dros<br />
Tavis Tavs ar eCxubeba zogadad, adamianis<br />
cneba konkretul adamianebs<br />
aerTianebs. raki Sen adamiani gqvia, yvela<br />
adamiani erTdeba SenSi. Sen is xar,<br />
visac eCxubebi, visac eferebi, vinc giyvars,<br />
an gezizReba da a.S.<br />
ise rom, Cven indaurze meti gonebisani<br />
ar varT, roca meore adamians veCxubebiT...<br />
_ gaognebuli Semomcqeroda<br />
qali; mgoni verafriT mixvda, rogor<br />
SeiZleboda, meore adamianSi Tavisi<br />
Tavi ecno.<br />
sikeTisa da borotebis<br />
gzajvaredini dedamiwaa<br />
sikeTe da siyvaruli aqroladi<br />
fenomenebia, eTerSi icis gabneva.<br />
boroteba myaria, erT adgilze icis<br />
Caqvaveba, mijaWva da uWirs iqidan mocileba;<br />
uneblieT fexs wamokrav da gadaiCexebi.<br />
amitomaa boroteba ioli<br />
dasanaxi, goliaTiviT. sikeTe ki ise<br />
dafarfatebs da dafrens, pepelasaviT,<br />
sul unda misdio da misdio, mis kvalze<br />
iyo gamodevnebuli, usasrulobis diad<br />
simarTlemde, iqamde, sadac boroteba<br />
kargavs Tavis azrs, aRar aRiqmeba, imdenadaa<br />
damcrobili siyvarulis sinaTleSi.<br />
sikeTe simsubuqea, boroteba _ sim-<br />
Zime. amitom pirvelis tareba ar uWirT<br />
adamianebs, radgan is _ sikeTe, siyvaruli,<br />
Tavad daatarebs adamians maRla-maRla;<br />
boroteba ki _ Trgunavs,<br />
SiSs hgvris, fexebze girebiviT ekideba,<br />
raTa ufskrulSi CaZiros samudamod<br />
da Tan Caiyolos yvela da yvelaferi,<br />
rac da vinc mis msaxurebaSi<br />
iqneba.
16 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
interviu 16 - 29 noemberi 2012<br />
kaxa Tolordava:<br />
`joisi kauWiviT aRmoCnda~<br />
dasasruli<br />
ovrobT. qarTuli litarturis, ise<br />
rogorc mTlianad, qarTuli kulturis<br />
ZiriTadi problema albaT es aris.<br />
magaliTad, kiTxulob orhan famuqis<br />
romans `me wiTeli mqvia~ da ucabedad<br />
mis kulturul sivrceSi eqcevi,<br />
uyureb nuri bilge jeilanis films<br />
`erTxel anatoliaSi~ da warmoudgeneli,<br />
Rrmad `Turquli~ STabeWdilebis<br />
qveS xar. yoveli aseTi SemTxvevis mere<br />
xvdebi, rom maT mogyides is realoba,<br />
romelsac yvelaze ukeT icnoben.<br />
kubelma mweralma alexo karpentierim<br />
inve anebeb Tavs, garbixar wignisgan, an<br />
piriqiT, misi kulturuli sivrcis<br />
`mona~ xdebi. CemTvis joisi kauWiviT<br />
aRmoCnda.<br />
gare samyaro sruliad arafers<br />
gvTavazobda, is Caketili iyo CvenTvis.<br />
raRacebi fragmentulad modioda Cvenamde.<br />
sakuTari xeliT maqvs gadawerili<br />
danieli filosofosisa da Teologis<br />
seren kierkegoris `an-an~, alber<br />
kamius leqcia, nobelis premiis miRebisas<br />
rom waikiTxa. kidev araerTi xeliT<br />
naweri wigni midevs saxlSi<br />
meore mxriv, sul mgonia, rom wignisadmi,<br />
SeiZleba iTqvas, odnav arajansaRma<br />
damokidebulebam, `daTvuri samsaxuri~<br />
gagviwia, codnis iluzia<br />
gagviCina. qarTvelebs xSirad gvemarTeba<br />
ase _ ormocdaaTi wignis wakiTxvis<br />
Semdeg gveqmneba STabeWdileba,<br />
rom ganaTlebulebi varT. Tuki adamiani<br />
ver moixmars wakiTxuls, ver<br />
aiTvisebs mas, ver gamoimuSavebs wign-<br />
Tan, an TanamosaubresTan dialogis<br />
survils, dialogis kulturas _ mas<br />
TavmowonebaRa rCeba. Cvens garSemo<br />
amis uamravi magaliTia.<br />
Cemi azriT aucilebeli ar aris _<br />
da am Temaze xSirad mikamaTia _ yvelam<br />
ikiTxos dostoevski, dante. unda<br />
gavTavisufldeT iluziisgan, rom vinc<br />
kiTxulobs, is aucileblad ganaTlebulia.<br />
erTia, iyo nakiTxi, sxvaa _ ganaTlebuli.<br />
arsebobdnen adamianebi,<br />
romlebmac bevri imuSaves sakuTar<br />
Tavze, mzera SigniT Caibrunes da bevrs<br />
miaRwies ise, rom erTi wignic ar waukiTxavT.<br />
_ sainteresoa Tqveni azri qarTuli<br />
mwerlobis Sesaxeb.<br />
_ qarTuli literatura arsebobs<br />
im saxiT, ra saxec mas aqvs. ar SemiZlia<br />
Sevafaso, es kargia Tu cudi. originaluri<br />
ar viqnebi Tu vityvi, rom Cven<br />
garSemo Zalian bevri niWieri mweralia.<br />
magram samwuxaroa is, rom Tanamedrove<br />
qarTulma literaturam globaluri<br />
mniSvneloba ver SeiZina, Cven<br />
verafriT davaintereseT danarCeni<br />
samyaro im realobiT, romelSic vcxnino<br />
qajaia:<br />
`iq, sadac yovelTvis gelian~<br />
dasasruli<br />
nebismieri asakis mkiTxvelisTvis. Sveduri<br />
biblioTeka is adgilia, sadac<br />
yovelTvis gelian da Seni naxva<br />
yovelTvis uxariaT; Seni yovelTvis<br />
esmiT da mzad arian, dagexmaron _ ra-<br />
Sic ginda. dameTanxmebiT, es Zalian<br />
mniSvnelovania bavSvebisTvis, da aseTi<br />
adamianebis rCevebsac sxva fasi aqvs.<br />
_ samwuxarod, dRes CvenTan aseTi<br />
garemo ar arsebobs. im TiTze CamosaTvlel<br />
biblioTekebSi, sadac specialurad<br />
bavSvebisTvis mowyobili<br />
kuTxeebia, wigniT xelSi Camomsxdari<br />
patarebi ar minaxavs. es yvelaferi<br />
ufro dekoracias hgavs.<br />
_ sxvaTaSoris, rodesac Sveduri<br />
tipis biblioTekis gaxsnaze vfiqrobdiT,<br />
erT-erT variantad mweralTa saxls<br />
ganvixilavdiT, magram uari vTqviT<br />
im mizeziT, rom iq patarebis aliaqoTs<br />
SeiZleboda problemebi Seeqmna. bavSvebs<br />
iseTi sivrce sWirdebaT, romelic<br />
mxolod maTi iqneba da aravin arafers<br />
aukrZalavs. moswavle axalgazrdobis<br />
sasaxle am mxriv yvelaze misaRebi aRmoCnda<br />
_ bavSvebi iq isedac dadian da<br />
specialuri garemos Seqmna ar gWirdeba,<br />
magram momdevno etapisTvis Zalian<br />
kargi iqneba, aseTi biblioTeka<br />
damoukidebel sivrceSi gakeTdes.<br />
Zalian mniSvnelovania interieric.<br />
CvenTvis, ufrosi Taobis mkiTxvelebisTvis,<br />
wignis Zvel karadebs Tavisi<br />
simyudrove da xibli aqvs, magram bavSvisTvis<br />
es uinteresoa. mas naTeli ferebi<br />
da mxiaruli garemo sWirdeba, rac<br />
kargad ician Svedur biblioTekebSi.<br />
gansakuTrebiT momewona is, rom nebismier<br />
maTganSi aris kuTxeebi, sadac SegiZlia<br />
gancalkevde da ikiTxo.<br />
_ ras kiTxuloben Svedi Tineijerebi<br />
_ ZiriTadad fentezis. qarTveli<br />
Tanatolebis msgavsad, dinamiuri siu-<br />
Jeti izidavT. Zalian popularulia<br />
stig larsonis romanebi, stefani meieris<br />
saga _ `bindi~. ufro am tipis<br />
literaturiT arian gatacebuli, Tumca<br />
ufrosebs es ar aRelvebT, maTi<br />
azriT, mTavaria, bavSvma wignis gemo<br />
gaigos, da mere aucileblad miva karg<br />
literaturamdec.<br />
_ anu CvenTan ase popularuli<br />
siebi da CamonaTvalebi, bavSvma ra<br />
asakSi romeli wignebi unda waikiTxos,<br />
aqtualuri ar aris<br />
_ ara, radgan maTTvis kiTxva ar<br />
aris valdebuleba, kiTxva siamovnebaa.<br />
ufrosebi ar miiCneven, rom 9-10 wlis<br />
bavSvma aucileblad unda waikiTxos<br />
Jiul vernis romanebi, mere main ridi<br />
sworad Tqva, mkiTxvels im realobis<br />
nawils vTavazobT, romel realobaSic<br />
Cven gavizardeTo. amitomac imoqmeda<br />
ase laTonoamerikulma literaturam<br />
ucxoenovan mkiTxvelze. mgonia, rom<br />
jer-jerobiT Cven es ver movaxerxeT.<br />
_ siymawvileSi albaT araerTi<br />
<strong>literaturuli</strong> gataceba gqoniaT.<br />
axla nebismieri wigni xelmisawvdomia,<br />
Tumca gvaxsovs dro, roca mkiTxvelisTvis<br />
arCevani Zalze mwiri iyo.<br />
_ kargad maxsovs is gancda, roca<br />
Cvidmeti wlisam pirvelad wavikiTxe<br />
`ulise~. niko yiasaSvilis Targmani,<br />
romelic `saunjeSi~ ibeWdeboda. warmoudgeneli<br />
STabeWdileba moaxdina<br />
Cemze, msgavsi ram arasodes wamekiTxa.<br />
roca im asakSi `ulises~ exebi, an maSmiayolos<br />
da ase Semdeg... bavSvma unda<br />
ikiTxos is, rac ainteresebs da siamovnebs.<br />
_ Cvens SemTxvevaSi didia mentalobis<br />
gavlenac, romelic wlebis<br />
ganmavlobaSi Camoyalibda da swored<br />
am sayovelTaod wasakiTxi wignebis<br />
sias amkvidrebda. cudi araferia,<br />
rodesac cdilob, bavSvs mcire asakidan<br />
aswavlo, ra aris kargi literatura,<br />
Tumca ufrosebs xSirad<br />
gvaviwydeba, rom dro icvleba, icvleba<br />
gemovnebac da dRevandeli TaobisTvis<br />
bevri ram, rac Cven da Cvens<br />
mSoblebs mogvwonda, SeiZleba sulac<br />
ar iyos saintereso, Tundac<br />
Jiul vernis romanebis cotaTi gawelili<br />
dinamika. Tumca arian sabavSvo<br />
avtorebi, igive astrid lindgreni,<br />
romlis nawerebsac nebismieri<br />
erovnebisa da asakis mozardi siamovnebiT<br />
kiTxulobs.<br />
esaubra Tamar Juruli<br />
_ da ara marto mozardi... mec<br />
Zalian miyvars `biulerbiueli bavSvebi~<br />
da `emili~. sxvaTa Soris, viyaviT<br />
astrid lindgrenis muzeumSi, `iunibakenSi,~<br />
romlis naxvazec yvela bavSvi<br />
ocnebobs. es aris lindgrenisa da sxva<br />
sabavSvo mwerlebis personaJebiT<br />
dasaxlebuli miniaturuli zRapruli<br />
samyaro, sadac aris yvelaferi, rac<br />
wignebSi ase gvizidavs: karlsonis saxli,<br />
zustad iseTive areul-dareuli,<br />
rogoric warmogvidgenia; pepis saxli;<br />
xis patara figurebiT savse oTaxi, sadac<br />
dasjil emilis amwyvevda mamamisi;<br />
flagStokze dakidebuli daiko ida...<br />
uamravi scenaa gacocxlebuli. aqvea<br />
patara kafec, sadac pepis maWkatebiTa<br />
da karlsonis gufTebiT gagimaspin-<br />
Zldebian. saocari adgilia.<br />
_ kargia, roca adamianebs aqvT<br />
survili da SesaZlebloba, daafason<br />
sakuTari mwerlebi.<br />
_ Cemi azriT, survili ufro mniSvnelovania.<br />
xSirad gveubnebodnen, rom<br />
rodesac biblioTekis gakeTeba gadawyvites,<br />
maincdamainc bevri fuli ar<br />
hqondaT, Tumca kreatiulobis xarjze<br />
saintereso Sedegs miaRwies – ganaaxles<br />
Zveli aveji, gadaakres feradi qsovili,<br />
Taroebad xis yuTebi gamoiyenes,<br />
da mSvenieri biblioTeka gamouvidaT.<br />
anu aq mTavaria mentaloba da survili,<br />
raRac gaakeTo. Seqmna garemo, sadac<br />
didsac da patarasac erTnairad moundeba<br />
kiTxva. am SemTxvevaSi SvedebisTvis<br />
prioritetuli bavSvia, radgan wignis<br />
siyvaruli pataraobidan iwyeba. es ise-<br />
Ti senia, erTxel Tu Segeyara, veRar<br />
moiSoreb. amitomac ufrTxian am qveyanaSi<br />
valdebulebebs da amboben, rom<br />
ar aris saWiro iZuleba. kiTxva saxaliso<br />
unda iyos. waikiTxos bavSvma is, rac<br />
Tavad moswons. Tu dRes es `bindia~,<br />
xval SeiZleba diumam gaitacos da nelnela<br />
Rirebul literaturamdec miva.<br />
esaubra nana kobaiZe<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
gamodis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />
dacvis saministros finansuri mxardaWeriT<br />
redaqtori irakli javaxaZe<br />
redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />
Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />
tel.: 2292196; mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com