25.12.2014 Views

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

#86<br />

16 - 29 noemberi 2012<br />

gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />

fasi 50 TeTri<br />

lia sturua<br />

wonasworoba<br />

am qalaqs vuyvardi:<br />

quCebs, ZaRlebs, telefonebs.<br />

rogor vusmendi!<br />

simfoniaSi Seyvanili gundiviT.<br />

ra jdeba es sigiJe, ki vici,<br />

magram Tavidan iseTi elvarea,<br />

verc Tvalebs gamoakleb,<br />

verc yurTamenas,<br />

mere telefons nomers Seucvlian,<br />

quCas – saxels,<br />

misamarTi momikvdeba,<br />

Tavis tkbili dogmebianad, -<br />

mexsierebis kerZo nawili,<br />

sadRac, Sakikis raionSi<br />

erTi Sublis manZilze<br />

socialuri qselidan...<br />

deda, sad xar Tundac, maSin,<br />

fanjrebs rom akrialeb, zamTris mzesaviT<br />

es yvelaferi sad wavida<br />

qveteqstSi, aracnobierSi<br />

Tu me gamomakles, rogorc<br />

zedmeti sixaruli,<br />

gaZlebis niWi rom aRmomeCina<br />

dapirispirebis ara,<br />

amisTvis celsiusis ramdenime<br />

gradusi damaklda,<br />

wonasworoba ufro morgebuli sityvaa,<br />

TiTqmis, vertikaluri,<br />

ufro gamosadegi Tavis mosatyueblad.<br />

II<br />

baTu danelia<br />

bavSvobis adgilebi<br />

es is muxaa, me rom momca yvavis Zmisroli,<br />

xolo Tevzi rom Semabrala – es is tboria,<br />

mayvlovani ki, sadac cxenma gadamisrola,<br />

iseve aris beRurebis sanatoria...<br />

daval, yvelafers vexvevi da gulSi vekrobi,<br />

iseve mesmis balaxis da baos aria...<br />

SiSvel fexebs rom mikocnidnen maSin eklebi,<br />

axla Cacmulebs rogor mCxvleten – saocaria.<br />

Zebna<br />

samyaros veZeb axals da (Zveli momwyinda)<br />

yvelafers vaReb daxuruls,<br />

daxSuls, daketils,<br />

suls siviwrove mixrCobs da Cemiv xorcidan<br />

minda rom Sevqmna mTvaris, an marsis maketi<br />

da iq vicxovro axali robinzoniviT,<br />

lodinis zidviT metkinos Zvlebic laviwis,<br />

guSin samyaro Coxisebr movizomeda<br />

ar Cametia da isev jvalo Cavicvi.<br />

CrdilSi myofelTa Sesaxeb<br />

niavi foTliT loyebs gvilokavs,<br />

rogorc iremi lokavs qvamarils –<br />

TiTqos gvaswavlis Tavis kilokavs,<br />

romelic ise tkbili ramaris,<br />

rogorc silurje mwuxris kamaris,<br />

anda – Citebis dilis yriloba,<br />

Ramis narCenebs rom asamarebs...<br />

RmerTo, ramdeni kargi ramea<br />

dasabamidan CrdilSi myofeli,<br />

Cven ki SevxariT fonogramian<br />

momRerlebsa da pirvelyofili<br />

mSvenierebis anfas-profili<br />

ar gvaxsovs, TiTqos, Tavi Sxamian<br />

daviwyebaSi gvaqvs Cayofili...<br />

IV-V<br />

iv-v


2 poezia<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

***<br />

Tavidan rogor agaSeno<br />

neknidanac ar gamova,<br />

Tumca marilic meyofa<br />

da tyuilic,<br />

axagazrdobis foto,<br />

guSindel xorcze Semdgari,<br />

ufro iolad ewereba<br />

sizmris faqturaSi,<br />

axla, garemo:<br />

haerSi kavkasions Sevurev,<br />

uTovlod, CemTvis ar minda<br />

futkarsac ver avcdebi,<br />

yvela mcenareSi Taflis masalas ipovis<br />

da isev mogklavs.<br />

ra vqna sinonimebis leqsikonSi<br />

Saqari kargi sityvaa.<br />

leqsiviT rom gamogigono<br />

Tan zafxuli unda iyos,<br />

roca dRe ki ar gikvdeba,<br />

Tavdeba,<br />

mzis beWeds usvams sabuTis boloSi...<br />

***<br />

kote gabaSvili<br />

lia sturua<br />

svetebi uRlebebis, gantolebebis<br />

xedi ki aqvT zemodan,<br />

magram ara peizaJi, abstraqcia:<br />

magida rom waSalo<br />

da mis fexebze puri Seayeno<br />

araferze ar devs, ar iWmeva,<br />

marto simaZRris SesaZleblobiT gamSvidebs...<br />

strofis wveridan gadaxti,<br />

Tu ginda, Tavi gaixeTqe!<br />

sisxlis analizebSi mokvdebi,<br />

Sededebuli leqsiT dagimaxsovreben<br />

ra swori sityvebi gqonia TavSi<br />

RmerTisa da striqonis mimarT!<br />

nevrozi<br />

xanZari<br />

bgera, zogjer, xmas ar moyveba,<br />

azrisken aris, romelic monadirea,<br />

wiTlad moniSnul gumanze.<br />

me rom gramatikiT Caverevi<br />

da am yvelafers<br />

harmoniisken waviyvan,<br />

vin waikiTxavs<br />

ai, navTi rom gadavisxa<br />

da cecxli wavikido,<br />

amas uyureben, es moswonT,<br />

monawileoba, rogorc<br />

romelime xarisxis damwvroba...<br />

_ sisxlis rezusi mtkiva-meTqi<br />

da giJi ki ar vegonebi,<br />

xalxi Tavisi moednebiT mova,<br />

dadebiTi zogadi saxiT,<br />

romelsac vuTbob<br />

da taSis bolomde vanTivar<br />

mere, isev, soroSi, isev, marto<br />

Camqralis morCena ufro Znelia,<br />

vidre daWrilis<br />

da Tu stiqiuri ubedureba<br />

maqvs TvalebSi<br />

16 - 29 noemberi 2012<br />

***<br />

araviTari saxli-cixe!<br />

mTavari kalapoti TavSia.<br />

savarcxlebis gvirgviniani tvinebi<br />

simWidroveSi ufro Canan,<br />

Tavs imkvidreben, me ra vqna<br />

zRva rom SevuSva TavSi,<br />

kalapots ki gatexavs,<br />

magram garedan rom zRvaa,<br />

SigniT – sisxlis umarTaoba.<br />

aRar minda ase sikvdili!<br />

tvinis adgilas – wiTeli xorci,<br />

bevri, gulwrfeli,<br />

karaqwasmuli logikasaviT..<br />

isic aseve: ki ar momikles, gamiuqmes!<br />

diafragmaSi adgili hqonda CemTvis<br />

mTlianad veteodi (zoma 38)<br />

qimiiT amomagdes,<br />

sxva organoebTan erTad,<br />

zRva, mainc, gadaesxaT,<br />

sisxli, ukve, ujgufo iyo,<br />

TanagrZnobis TeTri kruxebi utemperaturo<br />

eleqtroni gvqonda saerTo,<br />

mavTuli gadamiWres<br />

kbilidan Tu iyo amoqaCuli,<br />

ise metkina...<br />

TvalebiT gexvevi<br />

xelebi dakavebuli maqvs:<br />

nevrozis nakverCxlebi miWiravs,<br />

cecxls ki veRar aCaReben,<br />

verc me manaxSireben,<br />

marto damwvrobas mitoveben<br />

Semdeg Semotevamde,<br />

gafoTlili var Semodgomis xesaviT.<br />

siberwe ar arsebobs,<br />

foTols mogawyveten xelidan,<br />

Tu Svils muclidan,<br />

rac saRi da ovaluria<br />

dagrexili nevrozisgan gansxvavebiT,<br />

yvelafris deda Tu ara,<br />

meurve, mainc xar,<br />

sityvebic aqedan iCekeba,<br />

cocxali Tu dagtoves,<br />

_7 dioptriiT, viRas moexvevi,<br />

an rogor dainaxav<br />

qvebi rom gaugiJdeba,<br />

im TirkmeliT<br />

umuxto dietaze dagsvamen<br />

da tropic aRar gamogiva,<br />

ise dagmarxaven<br />

rogorc eleqtrobas amiweben...<br />

vin icis es<br />

me movedi SenTan,<br />

rogorc bavSvobis saxlSi,<br />

sadac zamTari gaciebuli rZesaviTaa,<br />

roca ginda, gaaTbob<br />

wvimas ki gamxdrebi ufro uxdebian,<br />

rom darbian, oqros koWebi uCanT,<br />

arqimedes wertili aqvT aseTi,<br />

civi rZe usayrdenoa,<br />

sanam TeTri silurjeSi gadasdis,<br />

naRebisken rom wava,<br />

raRac dedobriv statuss miiRebs,<br />

Zroxas rom qva Caaylapo –<br />

moculoba gaumyaro...<br />

akeTe da akeTe stiqiebi!<br />

Seayene am pedestalze!<br />

daxate Zalian pirobiTi qveyana;<br />

mwvane laqebi – gamxdrebi wvimaSi,<br />

oqros koWebi – samxreTis Riaoba<br />

da virbinoT wreze<br />

ukuTxo oTaxebis, dedamiwis, globusis!<br />

romelia Cven orSi mkvdari,<br />

romeli cocxali vin icis es<br />

vaSlis borbalma, brinjaos stiqiebma<br />

borbali yvelas dagvatrialebs<br />

da mere gadagvivlis.<br />

farglis wveridan sisxli wveTavs...


16 - 29 noemberi 2012<br />

dRea iseTi, rom mzes sul yviTlad<br />

ababanebs. magasac ki sicxe sWirs da<br />

xvati.<br />

Saraze qvebi gawolilan, qvebze _<br />

xvlikebi, gaficxebul zurgebze mzis<br />

mtveri wauyriaT da Tvlemen. Robeebs<br />

mayvlis bardebSi waurgavT Tavi, ezoc<br />

mayvlis bardebs epotineba, Crdils<br />

eZebs isic.<br />

ezoSi saxli dgas. aTasSi erTgan<br />

TuRaa SemorCenili egeTi _ mdinaridan<br />

moziduli nislisferi qviT naSeni.<br />

iqneb saukunisacaa, ra icis, aba,<br />

wlebs rogor daiTvlis, saxlia, adamiani<br />

xo ara. Tavs iwonebs mainc: xavsis<br />

xaverdiT gawyobili kramitis saxuravi<br />

CixtikopiviT adevs, xabardian kabasaviT<br />

gamobervia rikulebiani aivani.<br />

mere ra, rom es xabardiani kaba wvimas<br />

urecxia da Tovls uxexia aTasjer da<br />

metjer, gauxunebia da gaucviTavs,<br />

sufTa xoa... mSvidad dgas saxli.<br />

ezos Zveli, mavTulSebmuli WiSkari<br />

papam SemoaRo. papa iqneba, maS vin, isea<br />

TeTrad dapentili. Semovida, zurgze<br />

TiTqos mindvris kuzi amosvlia _<br />

bawriT Sekruli, axalmoTibuli balaxis<br />

veeberTela bRuja adevs. bRuja<br />

yvavilebs axamxamebs _ vardkaWaWebs,<br />

frintebs, SavTavebs, krazanebs... wamowolilan<br />

am yvavilebze erTi cida mwerebi,<br />

gayursulan, ra enaRvlebaT, papas<br />

zurgze arian mokalaTebulni, arc<br />

xtunva uwevT, arc cocva, am sicxeSi<br />

egenic zarmacoben.<br />

papam celi miayuda saxlis kuTxeze,<br />

bRuja moixsna, miwaze dado, mxrebSi<br />

gaiSala, oRond sul _ vera. moxucia,<br />

sadRa SeuZlia mxrebSi gaSla. arada,<br />

adre ki ar dadioda, iraos hkravda<br />

miwaze.<br />

mivida papa, uzarmazari, qoCora<br />

msxlis qveS, ezos skamze Camojda, xelebi<br />

saRebavgadaclil magidaze daalaga.<br />

saxlidan SavTavsafrianma qalma<br />

gamoixeda, uyvarT CvenTan Savi Tavsafari,<br />

an eCvevian. qalic im asakSia, rom<br />

namdvilad baboa, Tumca papasaviT xmeli<br />

araa, muq tansacmelSi mainc krTeba<br />

savse sxeuli, mzemokidebul saxeze<br />

cisferi Tvalebi ulivlivebs, dro<br />

jerjerobiT ver amRvrevs am cisfer<br />

livlivs.<br />

_ moxvedi ukve _ hkiTxa papas, isev<br />

saxlSi Sebrunda, iqidan lurjad moWiquli,<br />

TeTr-wiTlad dawinwkluli<br />

doqi gamoitana, magidaze dadga,<br />

Tlili Wiqac moayola, Tonis puri,<br />

ToTo kitri da mwvanili, beltebad<br />

datexili yveli, mkvaxe pomidvris<br />

laplapa mwnili, bolos maTlafiT<br />

lobioc Camodga.<br />

_ biWi sadaa _ hkiTxa papam, ezos<br />

moavlo Tvali.<br />

_ sad iqneba, Tavis ZmakacTana, _<br />

siyvaruli Caurakrakda xmaSi qals,<br />

xeliT saxe moiCrdila, sivrces gasZaxa:<br />

_ gioo, gioo, modi, babo, gamoiqe,<br />

papa movida!<br />

_ gio ki ara, giorgia ega, giorgi,<br />

veRar gaige _ papam iqiT gaixeda,<br />

saidanac, savaraudod, biWi unda<br />

gamoCndes.<br />

biWio... biWi ki ara, namdvili nakverCxalia<br />

_ buxridan celqad gadmomxtari,<br />

sul wiTlad uburburebs<br />

aCeCili Tma, almuradenil saxeze Worflis<br />

qinqlebi mihkvria, babos Tvalebi<br />

ulivlivebs imasac. oTxiode wlisaa,<br />

metis ara, cota naklebisa _ SeiZleba.<br />

modis, moxtis TikaniviT, ukan Tavisze<br />

didi ZaRli mohyveba dinjad, boros<br />

eZaxian, mecxvarea, imas biWiviT xtunva<br />

ar SeSvenis.<br />

biWi xvneSiT aacocda muxlebze papas,<br />

iwriala, Seawuxa kaci.<br />

_ nela, Se mamaZaRlo, nela, _ viTom<br />

gauwyra papa, biWi Caixuta, loyebi<br />

daukocna, burbura Tma ufro metad<br />

auCeCa:<br />

_ modi, kaco, damewvie, marto xo<br />

ar SevWam ramesa.<br />

mere saxlSi Sesul babos gasZaxa:<br />

_ jami gamouta balRsa da Wiqac<br />

moayole, dRe davlocoT, uflisa vTqvaT.<br />

babo gamovida, biWs wyliani Wiqa<br />

da emalis patara, TeTri jami daudo<br />

win. emalisaa xo, egre eZaxian iq minanqars,<br />

uxdeba ki da...<br />

jamze gaxunebuli mamali xatia, naxevari<br />

bibiloRa aqvs SerCenili, isic<br />

gaxunebuli, magram mere ra, samagierod<br />

dezebi emCneva kargad. dadis<br />

jamis SuagulSi, rogorc ki kovzs dahkrav,<br />

gaaJRarunebs im Tavis dezebs,<br />

xumroba xom araa, kideebze mixatul<br />

dedlebs patronobs! amayad ahyivlebsxolme<br />

gios, erTi Semxede, jer isev ra<br />

magrada varo. albaT ase ahyivlebdaxolme<br />

biWis mamasac, roca isic giosxela<br />

iyo.<br />

axla didia gios mama, ise didi, rom<br />

adga da cxra mTas iqiT wavida samuSaod.<br />

papam wylian WiqaSi cota Rvino<br />

gauria.<br />

_ aba, gagimarjos, biWo, giorgi,<br />

_ uTxra biWs da Wiqa Wiqaze miuWaxuna.<br />

_ gagimarjos, giorgi papa, _ didi<br />

kaciviT uTxra biWma, xmac ki daiboxa,<br />

mere Wiqa moiyuda da wyalnarevi Rvino<br />

bolomde Caicala damoklebuli<br />

maisuridan gadmogdebul, sasacilo<br />

RipSi. vina Tqva pataraao, didi kacia<br />

lela cucqiriZe<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

da egaa.<br />

babom lobio gadmouRo jamze, papam<br />

puri moutexa, Tavad kidev, biWi,<br />

mwvanils gadaswvda, Savi TuTiT moTxvril<br />

pirSi Caixvia, Tan lobioSi puri<br />

amoiwo madianad.<br />

_ kacia ukve, kaci, _ gaecina papas,<br />

mwvanils gadaswvda TviTonac, biWs<br />

mibaZa. egrea, xandaxan papebic baZaven<br />

SviliSvilebs.<br />

uceb gaCerda biWi, rogorc SeeZlo,<br />

ise swrafad Camococda papas muxlebidan,<br />

xvneSiT gaZvra magidis qveS,<br />

mere Tavis jams daavlo xeli, erTi<br />

mTliani SoTic aiRo da magidasTan gawolili<br />

boros gverdiT moirTxa fexi.<br />

borom Tavi wamoswia, biWs Sexeda<br />

Wkviani TvalebiT. biWma purs baraqiani<br />

yua moatexa, lobioSi amoavlo da<br />

boros drunCTan miutana:<br />

_ gana, damaviwydi, Wame Senca,<br />

mSieri xaar CemsaviTa.<br />

borom moTuTxnul TiTebze daxeda<br />

biWs, maincdamainc ar esiamovna<br />

lobioSi amovlebuli puris danaxva,<br />

erTi kargi Zvliani xorcis naWeri er-<br />

Civna, magram arc ra, gios saxe auloka<br />

da lukma Zlier ybebSi moigdo.<br />

_ uime! ras akeTeb, Se gasazrdelo,<br />

eg rogor SeiZleba! _ loyaze xeli<br />

itaca babom.<br />

_ daacade, daacade, _ gaecina papas,<br />

interesiT SeaCerda SviliSvils.<br />

biWma axla TavisTvis Camoitexa<br />

puri, amoawo isic lobioSi, madianad<br />

galukma.<br />

babom xelisguli miifara tuCebze,<br />

Cumad Caicina.<br />

ase ician aq qalebma, TiTqos rcxveniaT<br />

Tavisi sicilisa, arada,<br />

gekuTvniT guliani sicili, gekuTvniT,<br />

Tqve kargebo, jafisgan daRlilebs<br />

mkrTalad, magram mainc rom gib-<br />

JutavT silamaze zamTris xeebze Ser-<br />

Cenili Sindis nayofiviT...<br />

_ erTi amas uyure _ biWisken ani-<br />

Sna babos papam, _ kacia-meTqi, aki vambob,<br />

kacia-meTqi!<br />

_ Tqveni ali-kvalia, Tqveni, _ bi-<br />

Wze TvalmouSoreblad uTxra babom, _<br />

Seni da mamamisisa. egre icoda imanaca,<br />

martokina lukmas ar gatexavda.<br />

`netav axla rogor icis~ _<br />

TavisTvis gaifiqra papam.<br />

ar imCnevs, Torem ise enatreba<br />

Svili, ise roo...<br />

biWs xom enatreba da enatreba mama<br />

da deda, mere ra, rom maTi xma TiTqmis<br />

yoveldRe esmis im lamazi mobiluridan,<br />

cxra mTas iqidan rom gamougzavnes,<br />

marto xma ar hyofnis, naxva unda<br />

da Caxuteba, bolos rodis Caexuta,<br />

aRarc axsovs.<br />

_ axla sad ari mamaCemi maS cxra<br />

mTas iqiT ari, ara _ ekiTxeba-xolme<br />

babos saRamoobiT da mis Tbil mkerdze<br />

Tavmidebuli cisfrad molivlive<br />

TvalebSi misCerebia.<br />

_ cxra mTas iqiTa, maaS, _ qoCors<br />

uCeCavs babo da cisferi Tvalebi ecvareba,<br />

kidev kargi, ver amCnevs biWi.<br />

_ mere, deda ratoRa waiyvana _<br />

brazobs biWi.<br />

_ col-qmari erTad unda iyos, babo<br />

genacvalos da imito, _ amSvidebs<br />

babo.<br />

_ Svili _ meramdened kiTxulobs<br />

biWi.<br />

_ ramden kiTxvebsa svaam, biWo, _<br />

frTxeba-xolme babo, mere xmaSi sul<br />

SroSanebs iSlis, _ Sena babo, aq imito<br />

dagtoves, ro bebrebs gvipatrono. Sen<br />

ro ara gvyavde, ra gveSveleboda me da<br />

papasa, ha<br />

_ hoo, Sen arafrisa SegeSindes,<br />

babo, aqa vaar mee, aqa, _ ukve butbutebs<br />

gio da ise swrafad eZineba, rom<br />

sizmris angelozebi daxuWul Tvaleb-<br />

Si bolomde SeZromas veRarc aswreben,<br />

asxmartaleben gareT darCenil pawia<br />

fexebs da gios ise eRitineba, ise<br />

eRitineba, rom sul kuWkuWebs ZilSi.<br />

mere baboc iZinebs, papac...<br />

saxlSi marto sawolebs RviZavT<br />

mTeli Rame, soflis WoriknebiviT ar<br />

iRlebian: xan rkinis sawoli gadau-<br />

Wrialebs babos da biWis sizmrebs xis<br />

taxts, xan xis taxti gadmouWrialebs<br />

rkinis sawols papas sizmars.<br />

Robis gareT, kaklis xeze Camoyuncul<br />

mikiotebs sawolebis Wriali esmiT,<br />

yurebs cqveten, axla isini uluklukeben<br />

erTmaneTs sawolebisgan gagonil<br />

Wor-sizmrebs, da eg kidev ra,<br />

xedaven kidevac gamoWyetili<br />

proza 3<br />

TvalebiT: biWis sizmari sul xasxasa<br />

ferebiTaa aWrelebuli, babos sizmars<br />

sevdiani iisferi dahyveba da wyliani<br />

cisferi, papas sizmars foladisferi<br />

dahkravs, aqa-iq Jangisferic, magram<br />

eg araferi, jer is Jangi miwisfrad ar<br />

qceula.<br />

mere riJraJi motantalebs, moipareba,<br />

moaqvs wyaros wyalSi gavlebuli,<br />

gakamkamebuli haeri Cum mindorze<br />

gadasafenad, papas mainc esmis imis<br />

lurj yelze Sebmuli cvrisa da namis<br />

susti wkriali, dgeba, gareT gadis,<br />

xarbad isrutavs haers da WiSkars<br />

aRebs. WiSkridan binddakruli mindori<br />

iWvriteba ezoSi, Cumia isev.<br />

gahyurebs papa mindors, mindorze<br />

cxeni dgas, mbzinav abzindebsa da qerqeta<br />

babuawverebSi Caurgavs Tavi,<br />

TiTqos patrons gamouSvia sabalaxod.<br />

wminda giorgis cxensa hgavs, imisi cxeniviT<br />

TeTria da qviSisferi gadahkravs<br />

zurgze. dgas, ar inZreva, xandaxan<br />

kuds Tu gaiqnevs da egaa.<br />

dgas, TiTqos patrons elodeba,<br />

TiTqos ahaa da tyeSi SeyuJuli patara<br />

sami giorgi<br />

salocavidan Tavad wminda giorgi Camova,<br />

gamoscdeba mTaze mawoniviT Sededebul<br />

nisls, Semoabijebs am Cum mindorSi,<br />

Tavdaxril cxens Camousvams<br />

xels kiserze, qviSisferi zurgisken<br />

gauyolebs, mere miva da papas daadebs<br />

moxril mxarze, Sexedavs Tavisi Tbili<br />

TvalebiT imis Tbil Tvalebs.<br />

papa koJrian TiTebSi moiqcevs mis<br />

xels da ase, xelCakidebuls Seiyvans<br />

ezoSi, qoCora msxlis ZirSi, skamze<br />

dasvams, damelodeo, Seni Wirime, wmida<br />

giorgio, _ Seexveweba, Tavad maran-<br />

Si Cava, Tixis Secvarul doqs amoitans,<br />

Tixisave patara fialaSi Camoasxams<br />

kriala, Suqian Rvinos da<br />

daalocvinebs wminda giorgis. uxmod,<br />

usityvod dalocavs isic _ salocavidan<br />

fexiT Camosuli wminda giorgi.<br />

dalocavs, maS rogor, aqaurobis<br />

mfarvelia, aqaurobaze erCis guli...<br />

mere wamodgeba, isev mxarze daadebs<br />

xels papas, isev Caxedavs Tavisi Tbilze<br />

Tbili TvalebiT imis Tbil Tvalebs da<br />

gava WiSkridan.<br />

uyurebs papa, TeTr cxenTan miva<br />

wminda giorgi, fafarze Camousvams<br />

xels da patara, tyeSi SeyuJuli salocavisken<br />

gaiyolebs.<br />

midis fexiT wminda giorgi, muxlamde<br />

wvdeba mbzinavi abzindebi da qerqeta<br />

babuawverebi, Cumia, rogorc dilis<br />

mindori, midis da mihyveba TeTri<br />

cxeni qviSisferi zurgiT. mere erTxelac<br />

moxedavs papas Tavisi Tbilze<br />

Tbili TvalebiT da mTaze mawoniviT<br />

Sededebul nisls Seereva.<br />

...rac sami giorgiRa darCa sofel-<br />

Si, imis mere xo, sul amas xedavs papa...


4 poezia<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

tariel Wanturia<br />

Sen maSinac mSvenieri iqnebi<br />

roca saflavis Sav langarze<br />

Wiebi Wamis magier<br />

kocnas da alerss dagiwyeben<br />

Sen maSinac mSvenieri iqnebi<br />

roca milioni wlis Semdeg<br />

Seni saZvalis miwas mozelen<br />

da misgan me gamomZerwaven<br />

da Cem neknidan Sen gagaCenen<br />

16 - 29 noemberi 2012<br />

`zamTari Cveni mRelvarebisa~<br />

ambavs, zamTrisagan SemoTvlils,<br />

SiSis sazomebiT vzomavdiT,<br />

magram gazafxuli Semodis,<br />

rogorc navTsadgurSi xomaldi.<br />

veRar vaSoSminebT SegrZnebebs,<br />

male, metrfesaviT giJmaJi,<br />

rasac mimozebi SeZleben,<br />

Cven ver gavakeTebT sizmarSic.<br />

naxva sapatarZlo atmisxis –<br />

tanSi gaaJrJolebT terasebs,<br />

nuSi desantiviT gadmosxams<br />

qaTqaTs – mTawmindidan veraze...<br />

karSi yvelaferi gamova,<br />

kvirti Semogvayris cincxalebs<br />

da, viT oxSivari samovars,<br />

miwas aRmoxdeba simwvane...<br />

gars ki, omebia kacTada<br />

sisxli, tborebiviT damdgari,<br />

zamTars gavacilebT qancmagars,<br />

magram ar mTavrdeba, asmagad<br />

mZle da usasrulod gamxdari,<br />

`Cveni mRelvarebis zamTari~!<br />

fiqri qarSi<br />

rkalidan `ART e k l e b i~<br />

qari varo da fiwlebis jogebs modenis<br />

da yovlisa da yvelafris – lamobs awewvas.<br />

roca hqris, minda TiTebi mqondes rodenis<br />

da Tixa medos win – qaris gamosaZerwad...<br />

cxenebi qaris monetebs adrian nalebs,<br />

gvalvebi qaris fostidan wyaros elian...<br />

CemSi ki qari – Taflia adrenalinis,<br />

erTerT zurgze rom Semisvams karuseliviT...<br />

qarisTvis cisqveS yvelafers saxeluri aqvs<br />

da Tu biWia, viRacam rame gabedos! _<br />

qars arasodes ecvleba saxe veluris,<br />

sul pirvelyofils aqrolebs Tavis habituss...<br />

dilis diliJansi anu dilatacia<br />

adamianebs ar hyofniT dila,<br />

undaT, rogorme, SuadRemde mainc gagrZeldes,<br />

radgan zogs rZeze agviandeba,<br />

zogs – samsaxurSi,<br />

zogsac – dilis matarebelze,<br />

da swored dila rom ar hyofniT,<br />

imitomac agviandebaT<br />

da surT werili misweron RmerTs<br />

da sTxovon, dila rom gaagrZelos...<br />

adamianebs ar hyofniT dila,<br />

Tumc eqcevian Zalian frTxilad,<br />

da loginebSi siyvarulis<br />

mSvenier saqmiT rom dakavdnen,<br />

imis magier uTenia uwevT adgoma,<br />

ra qnan, arasdros ar hyofniT dila,<br />

Tumc eqcevian Zalian frTxilad,<br />

surT SuadRemde mainc gagrZeldes,<br />

an es SuadRe saerTod ra saWiroa,<br />

xom SeiZleba saRamomde gagrZeldes dila,<br />

an es saRamoc ra saWiroa,<br />

ra saWiroa mzis Casvla da SemoRameba,<br />

xom SeiZleba dila iyos SuaRamemdec,<br />

baTu danelia<br />

an SuaRamec ra saWiroa,<br />

xom SeiZleba... modiT, dila iyos dilamde,<br />

raTa moaswron yvelaferi:<br />

seqsic, rZis yidvac, Tmis davarcxnac,<br />

da samsaxurSi droze misvlac,<br />

miswrebac dilis matarebelze,<br />

radgan arasdros ar hyofniT dila –<br />

uceb iyreba cargvalze lila,<br />

cidanac uceb, awyvetil Rilad,<br />

mzis, sisxliani, gordeba Tavi<br />

da uceb xdeba TeTri dRe – Savi,<br />

uceb ewnebaT sikvdilis sila,<br />

uceb SordebaT Tebro da ila<br />

da ikmazeba ucebve Sila,<br />

anu – cxvirsaxo-ciani flavi...<br />

da araferi ar xdeba tyvila –<br />

tyuilad rodi civa da Tbila,<br />

tyuilad Tixa arc RmerTma zila,<br />

magram qceulebs kentad da wyvilad,<br />

adamianebs ar hyofniT dila,<br />

romelic aris samyaros kbila,<br />

Tumc eqcevian Zalian frTxilad,<br />

uceb iyreba cargvalze lila,<br />

uceb eyreba erbosac qila...<br />

uceb ewnebaT sikvdilis sila –<br />

adamianebs ar yofniT dila!<br />

adamianebs ar hyofniT dila!<br />

saRamodauviwyari<br />

gavcqeri cxovrebas, talaxSi baRamosvrils<br />

da xsovna ielvebs bavSvobis saRamosi:<br />

dRe, TiTqos, momkili puriviT Segvikones...<br />

mtirali biWuna – vexute bebikonas<br />

da, rogorc werili omidan mowerili,<br />

Rrubeli moCanda Zalian mowyenili,<br />

kopitzec mowyeniT ekida saqanela,<br />

saRamos – mindvridan mohyavda saqoneli<br />

da mwyemsis Zaxili ismoda moSorebiT,<br />

Zroxebis bRavilze tirodnen boColebi,<br />

deda kars uRebda lamazas boColians<br />

da bebos alersis gza – Cemi qoCoria,<br />

SaSvma ki CiCayvi surodan isaxela,<br />

xeebze giSrisfrad Ruoda `izabela~,<br />

niavis xelebi eZebdnen dasayrdenebs,<br />

WriWinebs elodnen foTlebi `sasarkmele~...<br />

da fiTrsac ar surda saxeli parazitis...<br />

da gulic am xsovnas eleva arasodes.<br />

ganWvreta mSvenierebidan<br />

Sen maSinac mSvenieri xar<br />

roca bazridan bostneuliT savse<br />

celofnis didi parkebiT modixar<br />

Sen maSinac mSvenieri xar<br />

roca sadilis momzadebis da<br />

samzareulos dalagebis Semdeg<br />

sadarbazos kibesac hgvi<br />

Sen maSinac mSvenieri iqnebi<br />

roca loginze gamoCndebi<br />

Tavdayira mdgar gaSlil fargaliviT<br />

TiTqos Werze wre unda Semoxazo<br />

Sen maSinac mSvenieri iqnebi<br />

roca asi wlis Semdeg<br />

kubos vakuums amoavseb<br />

da yvavilebs SenTan yofna ar moundebaT<br />

ratom unda daviCagroTo<br />

idumalebis mZebneli<br />

zogi Sexaris mzis da mTvaris unazes bakmebs...<br />

sxvebma sicrue ganadides, simarTle dagmes<br />

da rom, sxvebiviT, saarsebod movedi aqme,<br />

sxvebiviT unda gavakeTo raime, albaT,<br />

magram ra, roca omegaSi mereva alfa! -<br />

rogorRa unda gamovnaxo aq Cemi saqme,<br />

rodesac nisli meCveneba qedebis skalpad!<br />

verafers vugeb am WanWikebs, onkanebs, dguSebs,<br />

Cem siaxloves, magaTnairs, arafers vuSveb...<br />

idumalebav, sul Sen unda geZebo, sulSen...<br />

sxvebi elodon monitorings, revizors, godos...<br />

yvelam akeTos is, rac unda: imReros, scodos...<br />

me varskvlavebis surneleba vigrZeni sulSi<br />

da es maxarebs, rogorc ZuZus danaxva ToTos...<br />

ori logosi lia sturuas<br />

1. warmosaxva<br />

raki yovelive warmosaxvis<br />

xarisxsa da donezea damokidebuli –<br />

kauWa joxic ar gWirdeba,<br />

arc sawer magidaze Sedgoma,<br />

arc fexis wverebze aweva,<br />

ubralod aiSver kalmian xels da,<br />

Subze wamogebuliviT CamoiReb elvas,<br />

rogorc bavSvobis xeze garCenil yelsaxvevs,<br />

da samSoblos dakbilul sazRvrebs<br />

Semoaxvev Cinur kedeliviT...<br />

2. riTmis xibli da absurdi<br />

ratom vera Zlebs vefxvi uSambod<br />

ratom uxdeba sufras muSamba<br />

da ratom hqvia qalaqs duSambe<br />

mindorSi<br />

miTxari, gvirilav, anda Sen, yayaCorav,<br />

gons modi, pepelas amboriT gulwasulo,<br />

mag TeTri kabiT rom amdenxans gamaCere,<br />

miTxari, es miwa rad brunavs usasrulod!<br />

gavyureb saZovars, uTvalav nikorians,<br />

netavi, maT Soris vnaxavde sazrianebs,<br />

romlebic metyvian, rom miwa – Cikoria<br />

da viRac, dRedaRam, bavSviviT abzrialebs.<br />

kaci-Rorebi<br />

eh, gana saoci – Rorebis siRorea,<br />

siRore mxolodRa kacisa gvaocebdes!<br />

da kaci-RorisTvis ucxoa siyvaruli,<br />

Tan xSirad aginebs stalins da mao Zeduns,<br />

rom imiT Tavisi Roroba gadafaros... –<br />

ver ZReba noyier miwebis arendobiT...<br />

da kaci-RorebiT savsea mTadabari,<br />

isini WamaSi Svilebsac ar indoben...<br />

da yvela maTia medlebi, ordenebi,<br />

posti da Cini da, agiJebT kariera,<br />

msoflio ixrCoba magaTi odenobiT, –<br />

suyvelgan maTi gza, saxli da kariari...<br />

da kaci-Rorebi Rorebsac aWarbeben,<br />

erTurTs ki lanZRaven, RoriviT msunagobo.<br />

maT arsad ar uwevT sircxviliT aWarxleba<br />

da brZolac magaTTan sul aris unayofo...<br />

kapriCio violinosa da gvalvis TanxlebiT<br />

aki karSi Cvenc gamovsulvarT,<br />

xelSi uxilav uqonlobis violinoTi,<br />

da gafurCqnili uimedoba,<br />

zamTris daTovlil baRiviT,<br />

Cvenc gvqonia gars movlebuli<br />

da fexmomtvreul kontrabasis da<br />

tuCmotexili fleitebis<br />

qudebSi cremlis monetebi Cvenc Cagvigdia,<br />

Sin ki, alvis xis simSraleCamdgar<br />

filtvebiTac davbrunebulvarT<br />

da, rogoria, vaxSmis magier,<br />

wagakiTxon beber batis memuarebi...


16 - 29 noemberi 2012<br />

sawylebi<br />

xandaxan Cem Tavs Soridan vxedav momavals<br />

da meSinia, am awmyom mzera momavlos<br />

da gamomstacos xelidan Suqi momavlis...<br />

yvela vgrZnobT dReTa moWeras gulze Rvedebad<br />

da rom, TandaTan, xavsi da obi gvedeba<br />

SiSisa, raki aRar varT madlis momvleli<br />

da aRar gviCans siaved – cudis keTeba...<br />

da Tumc yvelani Cvenive yofnis sarkevarT,<br />

bolomde mainc ar ZalgviZs misi garkveva...<br />

gaurkvevloba – uxilav, mZime bargebad<br />

gvawveba sulze da vwvalobT misi gaZlebiT,<br />

razedac, zogjer, erTmaneTs mglebad vacxrebiT,<br />

zogjer ki, rac gvaqvs, yoveli dagvekargeba<br />

sawylebs da... mainc ratom varT ase sawylebi!<br />

Citebis sayvareli xe<br />

im xes uCitod ver naxavdiT, Tanac imdeni<br />

asxdnen yovelTvis Tavze, mxrebze, zurgze,<br />

mklavebze,<br />

rom misadmi sibraluli gagiCndebodaT,<br />

erTxel ki, diliT, is Citebi erTad afrindnen<br />

da imxela xec aiyoles fesvebianad,<br />

cicqna brWyalebi CaevloT misTvis<br />

da mifrinavdnen maRla, maRla,<br />

da xe, tanis da tot-fesvebis moyvanilobiT,<br />

uzarmazar qviSis saaTs mogagonebdaT,<br />

me maT vucqerdi da vSiSobdi, ar gavardnodaT<br />

xe da, paraSutgauxsneli mfrinavis darad,<br />

ar daskdomoda is dedamiwas,<br />

magram mere Sinaganma xmam mikarnaxa,<br />

rom aseTi ram ar moxdeboda,<br />

radgan Citebi mifrinavdnen samoTxisaken<br />

da iq mihyavdaT sayvareli xe,<br />

maradiuli cxovrebisaTvis...<br />

radio. naturmorti martoobiT<br />

radio. musika apurebs RamiseTers,<br />

romelic sxvebisgan arafriT ganirCeva.<br />

me Seni lodini TvalebSi CamiwveTes,<br />

me Seni lodini damiges xaliCebad.<br />

radio. erTxel Tu mewvevi, qalbatono,<br />

cariel Wer-kedlebs Sexede yuradRebiT,<br />

sadac, Cem yofnis da aryofnis albaTobad,<br />

hkidia ubadlo lodinis suraTebi...<br />

radio. mindoda, mklavebis defisebiT,<br />

Segverwya sulebi, rac RmerTsRa emoneba.<br />

da geli. da RmerTs da siyvaruls geficebi,<br />

rom qveynad arsebobs lodinis xelovnebac...<br />

radio. musika midis da mueZinis<br />

simReriT Zaxili hgavs cidan CamoTqeSils...<br />

guls unda, rodisme Sens mkerdze mieZinos,<br />

rom sizmrad ixilos cxovreba samoTxeSi.<br />

radio. uSenod gugebi matuloben...<br />

imedze medeba sqeli da farToobi...<br />

me minda cxovreba vaqcio naturmortad,<br />

cxovreba Camogavs naturmorts martoobiT.<br />

axalgazrda mxatvrebis gamofenaze<br />

ar dauxatavs arc pikasos, arc modilians<br />

mindori, sadac bedaurni qars modenian,<br />

rac iseTia, rom wamocdes mkvdars `odelia~, –<br />

ratom ar arRvevT am siCumes samariseburs,<br />

sad xarT, axalo sezanebo da matisebo! _<br />

ukve dro ari, moxdes wamTa maradiuli<br />

mSvenierebis daZabva da dramatizeba...<br />

sad xarT, axalo maneebo da moneebo! _<br />

tilo sicrues arasodes daemoneba,<br />

tilos ar uyvars funjiT ferTa maimunoba,<br />

sxva aris, roca STagoneba mxrebze SegisvamT<br />

da gamoCndebiT RvTis da tilos Soris defisad,<br />

maS, aRadgineT angelozTan paemanebi,<br />

rom xatoT mxolod Semdgom masTan paemnebisa!<br />

usasrulo sinanuli<br />

sad aris Tovli SarSanwindeli<br />

fransua viioni<br />

magier ra unda moeca nikolozs,<br />

garda im sastiki rusuli qar-Tovlis,<br />

romelSic nebivrad tyviam Tu iqrola,<br />

xorci da Zvali ki – STaenTqaT qarTvelebs,<br />

vin iyvnen isini, anda ram gadariaT!<br />

maTi saflavebi sadarian<br />

isini vin iyvnen, romelTa gvar-saxels<br />

aravin ixsenebs im ucxo mxareSi,<br />

sad Cveni gulisTvis miwisqveS dasaxldnen<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

saflavis, kubos da qelexis gareSe! _<br />

magaTi ConCxebi, Tofian-maTarian,<br />

sad wvanan, sadarian<br />

ki, maTi wyalobiT, msoflio faSistebs<br />

wavglijeT sikvdilis mfrqveveli xelidan<br />

da mere cxovreba gvrgvinavda taSisqveS,<br />

romelsac ixveWda sabWoTa elita,<br />

magram dRes, TavianT cecxlian-Radarian,<br />

sadarian –<br />

daemxnen!.. da natvris axdena gveneba<br />

da Cveni Tavisa daviwyeT Seneba,<br />

vakeTeT is, risic viyaviT movale,<br />

magram rac gvindoda da dRemde moveliT,<br />

risTvisac vkvdebodiT didian-patarian,<br />

is TeTri dReebi sadarian<br />

mexuTe saxareba<br />

uwmindessa da unetaress<br />

ai, ioanes, maTes da, markozisda<br />

lukas saxareba – diadi oTxeuli,<br />

rogorc gamomyvani eSmakTa narkozidan,<br />

rogorc panacea – gamCenis morTmeuli.<br />

oTxma saxarebam rwmenisken migvaSvira,<br />

veRar gaubedes nekisic dakareba...<br />

oRond damerwmuneT, moZRvaro, imaSirom<br />

aris qveyanaze mexuTe saxarebac.<br />

isic, im oTxiviT, dRedaRam gvaswavlida<br />

madlis yvelasTvis gacemas ganurCevlad,<br />

isic, ugulwrfeles logosis saswauliT<br />

sulis mourCenel tkivilebs ayuCebda.<br />

manac, arsebobis usazRvro tramalebze<br />

grZnoba gaaqrola melnisferfafareba,<br />

manac zari dasca warsulis amneziebs,<br />

rogorc uZlevelma oTxive saxarebam.<br />

da rom moTminebiT gvmosavda xorcielebs,<br />

roca gaWirvebas verafriT vifonebdiT...<br />

da rom Sinagani RvarZlebi mogvicela<br />

Tavis moqneul da madlian striqonebiT,<br />

da rom gagviwia sinaTlis magivrobac,<br />

da rom urwmunobas xvdeboda laxvarebad,<br />

da rom dagvanaxa SoreTis napirebi:<br />

iyos poezia – mexuTe saxareba!<br />

ukvdavni<br />

am rusTvels, am dantes, am Cosers, ambodlers<br />

verafers davaklebT arkiTxviT... –<br />

amaTze, sul edems rom hgvanan gamfoTlavs,<br />

fuWia, cudi Tu kargivTqviT,<br />

jobs rame vimReroT, vicekvoT lambada,<br />

davukraT buki an barbiTi,<br />

amaTze jobia arafers vambobdeT, –<br />

RmerTia amaTi arbitri...<br />

dedis rZe matyuarebis winaaRmdeg<br />

simindis fqvilis fafa ise Semyvarebia –<br />

bebias xumrobiT uTqvams,<br />

am wels simindi ar gveyofao,<br />

magram mainc ar gamovel bevris mWameli,<br />

tyuilebs Tu ar miviRebT mxedvelobaSi,<br />

tyuils ki marTla<br />

bevrs maWmeven garSemomyofni,<br />

tyuili iyo is fafac, radgan<br />

wyalisgan iyo gakeTebuli<br />

da bevrsac, albaT, imitom vWamdi...<br />

kidev kargi, rom dedis rZe mqonda,<br />

romelic dRemde am tyuilebs aneitralebs...<br />

umaduri stumrebi<br />

samSoblo aris maspinZeli maradiuli<br />

da stumrebs Tbilad gvimaspinZldeba<br />

mTebiT, mindvrebiT, mdinareebiT,<br />

zRviT, wyaroebiT Tu CanCqerebiT,<br />

ise guluxvad, rom wasvlac ar gvindeba mere...<br />

is aRarafers ar dagvimalavs,<br />

yvelafers dayris Tavis `sufraze~,<br />

Cven ki, molxenis eSxSi Sesulni,<br />

umadurobis magaliTebi,<br />

mezobel `sufrebs~ vugzavniT xolme,<br />

cis natex mis tbebs, cis sazRvar soflebs,<br />

zRvisfer qalaqebs, saydrebs, kurortebs,<br />

ramdenime boTl SampanuriviT...<br />

eqspresi qarSi<br />

erTxel xom unda vigemoT cisqveS amodRis<br />

tkbili nayofi, an Tundac mxolod wvenian<br />

ubralo wyali! mova dro, viRac gamoTvlis,<br />

cisqveSeTs rodis eqneba saxe samoTxis<br />

da yofnas rodis Seamkobs kacTa genia!..<br />

poezia<br />

oRond manamde, vaiTu, rogorc karTagens,<br />

msoflios Cvenve movuWerT sisxlis artaxebs<br />

da, rac rodisme isedac gasaZvrenia<br />

nemsebis yunwSi, maTac Cven gavapartaxebT.<br />

aseve xdeba raRaca mzeSic, mTvareSic –<br />

ematebaT an akldebaT Zala magaTac...<br />

Cven ki aq Cvens Tavs xramisken mivaTareSebT,<br />

rogorc cxvris fara, mwyemsis da botis gareSe<br />

da mxsnelad unda gagvixdes isev bagada...<br />

rac kargi iyo, wavida... raic aqaris,<br />

uaresdeba TandaTan... ukve sayvarlis<br />

saflavs ar veZebT... da xem rom Crdili daxata,<br />

ise ver vxatavT tanjvas da lxenas – akvarliT...<br />

vuaresdebiT... da krefac ufro xSirdeba<br />

ueklo vardTa, xolo suls gvCxvleten qacvebi<br />

da Cvens cxovrebas ufeTqavs cremli kvirtebad<br />

da matulobs da matulobs Cveni kirTeba...<br />

da Cven akrZalul samanebs SubliT vawvebiT...<br />

Savma dReebma qedebic Savad dafares...<br />

da ise moCans gza, saxli, cirkic, kabarec,<br />

rogorc moxuci mSoblebi, Svilis nacemi<br />

da, rogorc, qariT TovaSi, mina saqare...<br />

CanCqeriani klde<br />

gayruebdes qSena wyalis didi xvavis,<br />

ar gesmodes, rogor umRers Citi yvavils<br />

kokorians,<br />

sul zvavs hgavde, ar akmaro Soki tinebs<br />

da idge da iyo mudam moqviTine –<br />

rogoria!<br />

mkvdari dedis kivili<br />

wuxel mesizmra, rom me movkvdi da saflavidan<br />

kioda deda zustad ise, zustad imgvarad,<br />

rogorc cocxali ikivlebda Cem sikvdilze da<br />

mkvdars Semebrala dedaCemi, mkvdarmave sizmrad,<br />

vin amcno-meTqi, gavikiTxe, magram aravin<br />

ar mipasuxa, Tumca mkvdari ras gavigebdi,<br />

da gavioce, mkvdars kivili rogor mesmoda,<br />

Tan mkvdar dedisa, dedisave yru samaridan.<br />

gameRviZa da guli damwyda, rom amdeni xnis<br />

gaugonari Zvirfasi xma aRar mesmoda<br />

da gavifiqre, iqneb, Cveni sikvdilis gamo,<br />

cxadSic hkivian saflavebSi Cveni dedebi<br />

da Cvenc, usuloT da SegrZnebebgacivebulebs,<br />

iqneb, mogvesmis is kivili da, iqneb kidec<br />

ganvicdiT imas, magram cocxlebs is ar esmiT da<br />

arc ra uwyian im kivilze da saerTodac<br />

cocxlebi mkvdrebis saqmeebSi ver erevian...<br />

kalmisadmi<br />

Cemo kalamo...<br />

ilia<br />

etli var uTqmel leqsTa da Cemi cxenixar,<br />

Sen damaqroleb WixviniT, esmiT Senixma...<br />

wyurvils Tu giklavs raime, melnis wveniRa.<br />

da Tu borblebiT ara vwerT viwroxevian<br />

striqonebs, maSin, daRlil cxens rogorc sCvevia,<br />

dakotrialob qaRaldze, raTa SeniRbo<br />

dardi, romelic Sens cicqna wverze – devia...<br />

cxens sul ar hgavxar, me ki cxens mainc gadareb.<br />

Sen, albaT, ufro Cxiri xar, almis satare,<br />

magram Sen Cemi sulisa gesmis fadare...<br />

Sen SeiZleba vinmesTvis gaxde Samfuric,<br />

vinc medidurobs jibiT da sqeli safuliT,<br />

xolo me Seni wyalobiT davqri sadara,<br />

roca xar Cemze – leqsebis etlze Cabmuli...<br />

sxva survilebis samyaro leqsma gaTela<br />

Cems arsebaSi, viT romi mZlavrma atilam...<br />

me leqsTa etlad viqeci ise advilad,<br />

rogorc moswavles ZaluZs Txzva Zveli Temebis<br />

da, Cemo cxeno-kalamo, xSirad Semebi,<br />

raTa wavideT Sors, rogorc, mwuxris naTeliT<br />

mTvrali, midian horizonts iqiT – gemebi!..<br />

5


6 proza<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

`me ki ar vakeTeb amas, aramed codva,<br />

romelic CemSia~<br />

merab mamardaSvili<br />

`gTxovT dafaroT Tqveni Svilebis<br />

dakrZalvis Tanxa. angariSsworebisTvis<br />

mobrZandiT damkrZalav biuro-<br />

Si misamarTze: ### an morgSi, misamarTze:<br />

### SegiZliaT dagvikavSirdeT<br />

Semdeg nomerze: ###~<br />

rostoms fostalioni karTan daxvda,<br />

zars rekavda.<br />

_ moxvediT wasvlas vapirebdi. _<br />

uTxra liftidan gamosuls, Setyobineba<br />

gadasca da xelic moawerina. rostoms<br />

ar axsovda, bolos rodis miiRo<br />

werili. Sin Sevida, konverti gaxsna da<br />

interesiT daaqcerda furcels. warbebi<br />

aswia, kari isev gamoaRo, TiTqos<br />

fostalionisgan SeZlebda gaego, ra<br />

igulisxmeboda am sityvebSi, magram<br />

sadarbazo carieli daxvda. furceli<br />

gadmoatriala, ukana mxares araferi<br />

ewera.<br />

_ ra jandabaa! _ Caiburtyuna da<br />

werili Taroze miagdo.<br />

fexsacmeli gaixada, xelebi daibana,<br />

televizori CarTo. mtvrian da<br />

areul saxlSi yvela skamze tansacmeli<br />

eyara. xis Taroebi gayviTlebuli<br />

wignebiT iyo gamotenili. moZvelebul<br />

samzareuloSi cudad garecxili, yurmomtvreuli<br />

Wiqebi da<br />

kideSemocveTili TefSebi ewyo. rostomma<br />

wina dRiT Semwvar kartofils<br />

gazi SeunTo. macivridan sawebeli gamoiRo<br />

da purs dauwyo Zebna.<br />

_ sad waviRe - butbutiT miubrunda<br />

televizors, ekrans uazrod Sexeda,<br />

Jolosferpijakiani telewamyvani<br />

swrafad da agresiulad laparakobda.<br />

mere karTan dabrunda. puri Taroze<br />

aRmoCnda, ucnauri Setyobinebis gverdiT.<br />

gardacvlili dedis gadidebul<br />

suraTs axeda da uceb moeCvena, rom<br />

Sav-TeTri saxe sevdiTa da guliswyromiT<br />

dahyurebda.<br />

aseTi gancda ZiriTadad maSin eufleboda,<br />

roca rames aSavebda, magaliTad<br />

bevrs svamda... saxlis gayidvaze<br />

rom fiqrobda, maSin saerTod Tvals<br />

aridebda fotos. Camoxsnas ver bedavda.<br />

imisic rcxvenoda, rom aseTi azri<br />

daebada.<br />

* * *<br />

dianas dRiuri<br />

7 marti<br />

ver vitan linas am Tvisebas. vdgavar<br />

da velodebi. aavsebs taSts, Cayofs<br />

saxes da gayuCdeba. ambobs, rom isvenebs.<br />

visvenebo Tu vfiqrobo _ aRar<br />

maxsovs... erToba ra... cota xanSi buStebs<br />

uSvebs, filtvebs clis. Tan mec masvelebs!<br />

mere CaisunTqavs da isev<br />

Tavidan... erTxel vifiqre, vcdi-meTqi.<br />

horoskopiT xom erTni varT da<br />

iqneb erTnairi raRacebic mogvwons...<br />

magram ara. ra sisulelea... Tan ar minda,<br />

naxos, rogor vbaZav... isedac sul<br />

Cemi dRiurisken iyureba. erTia, rom<br />

ainteresebs... da kidev mgonia, rom<br />

male TviTonac daiwyebs weras. daiwyos,<br />

me ra!.. arc araferi, ubralod xom<br />

vicnob, male daiwyebs...<br />

wyalSi rom yofs saxes, Tavsac isvelebs.<br />

veubnebi, Tmas mainc nu isvelebmeTqi<br />

da ar esmis! mere gaSrobas undeba<br />

kidev erTi saaTi...<br />

me ubralod vwer, aravis vuSli. suraTebis<br />

gamoWriT rom erToba, magaze<br />

xom xmas ar viReb! Tu unda yvela Jurnali<br />

daWras... me ra<br />

es bloknoti bebiaCemis karadaSi<br />

vipove. gamibrazda, magram bolos momca.<br />

rom vwer, mgonia, rom ase ufro<br />

varsebob, TiTqos Cemi arseboba<br />

rogorRac dasturdeba. sadme xom<br />

unda Candes, rom Sen xar, namdvilad<br />

xar. gava dro da ise gavqrebiT, verc<br />

veravin gaigebs... suraTic ki ar gvaqvs,<br />

arc erTi! foto mgoni yvelas aqvs Cven<br />

garda. aravin gvitirebs albaT. Tumca<br />

tirili ra SuaSia gana vwuwuneb tirili<br />

ram maTqmevina albaT iman<br />

maTqmevina, rac garedan Semodis Cven-<br />

Si. gareT xom raRac wesebia... ra dros<br />

itiro, icino, gaiRimo, ilaparako da<br />

gaCumde. Tumca sinamdvileSi Cven ra<br />

viciT, ra aris gareT televizoria<br />

Cveni „gareT”.<br />

guram da zazac. isic doCanaSvili<br />

iqidan modis, garedan.<br />

...Torem tirili ra SuaSia satireli<br />

esaa albaT, Cven rom varsebobT. me<br />

da lina, lina da me...<br />

me var diana.<br />

9 marti<br />

vwer rom viyo. ratom unda viyo, ar<br />

vici. gardauvalia da imitom. var anu<br />

varT...<br />

iqneb es „T” aris yvela ubedurebis<br />

mizezi. es erTi asoa, Txilis natexiviT<br />

rom CameWeda kbilebSi, momekro<br />

enaze da veRar momiglejia... es `T~ ar<br />

maZlevs uflebas marto Cemze vilaparako,<br />

ar maclis sakuTar TavTan<br />

darCenas, cxovrebas ar maclis...<br />

zogjer iseTi uazroa yvelaferi.<br />

xandaxan linaze adre meRviZeba da<br />

ekaterine togoniZe<br />

raRacnairad mixaria is ramdenime<br />

wuTi. ase mgonia, iq aris Cemi cxovreba.<br />

iq da am dRiurSi.<br />

* * *<br />

rostomi samsaxurSi, rogorc<br />

yovelTvis, pirveli mivida. mxolod<br />

damlagebeli facifucobda.<br />

gepeiSi rostoms pativs scemdnen.<br />

studentebs qulebze arasdros awuwunebda.<br />

zogjer leqciebis Semdeg<br />

ramdenime TanamSromelTan erTad<br />

iqve, jixurSi Zexvs, pursa da arays<br />

yidulobda. Seiketebodnen kaTedraze,<br />

qirqilebdnen „daleva umaRlesSi viciT<br />

Cveno”. akritikebdnen mTavrobas,<br />

cxvrebis axlebur wesebsa da axal<br />

Taobas, erTmaneTs aqebdnen, „intiligenciad”<br />

moixseniebdnen da leqciebze<br />

metad sadRegrZeloebSi ixarjebodnen.<br />

Tbilisis saxelmwifo universitetidan<br />

kidev erTi kolega uerTdebodaT,<br />

radgan iq dalevaca da mowevac<br />

sastikad aekrZalaT.<br />

rostomi daclili da gabruebuli<br />

dabrunda Sin. sanam dawveboda, mamidasTan<br />

wasaRebi sarecxi moagrova. am<br />

dros mezobelma daukakuna, fostalionma<br />

werili dagitovao.<br />

`gTxovT dafaroT Tqveni Svilebis<br />

dakrZalvis Tanxa. angariSsworebisTvis<br />

mobrZandiT damkrZalav biuro-<br />

Si misamarTze: ###an morgSi misamarTze:<br />

### SegiZliaT dagvikavSirdeT<br />

Semdeg nomerze: ###<br />

yoveldRiurad gekisrebaT micvalebulis<br />

Senaxvis safasuri~.<br />

Taroze SemorCenili pirveli Setyobineba<br />

rom ara, es ambavi aRarc axsovda...<br />

ramdenime dRiswinandeli scena<br />

cudi sizmariviT gameorda da<br />

ganivrco. rostomma saxe moisrisa,<br />

TiTqos Tvalebs ar ujerebda da meqanikurad<br />

dedis sevdian fotos axeda.<br />

* * *<br />

dianas dRiuri<br />

asinqroni<br />

fragmenti romanidan<br />

varT da CanTas marTlac ra azri aqvs<br />

magram mainc mewyina, ase rom Tqva...<br />

CanTaSi raRacebi CavawyveT, naqargiani<br />

cxvirsaxoci gvqonda, Zveli pomada,<br />

Tmissamagrebi da ramdenime sawuwni<br />

kanfeti. sarkesTan CamovkideT. ise<br />

irekleba, gegoneba, oria. calke<br />

CemTvis, calke linasTvis. aba saerTo<br />

ratom unda iyos!<br />

zogjer roca cud xasiaTze var,<br />

vxsni da vaTvaliereb. maxalisebs. xandaxan<br />

piriqiT, nervebi meSleba. esec<br />

iqidanaa, `garedan~ da sul maxsenebs,<br />

rom iq verasodes movxvdebiT. iq Cveni<br />

adgili araa. me da lina aq unda viyoT,<br />

or xesTan, mRvrie mdinaresTan,<br />

uxilavi TokiT dabmulebi, bebiaCemis<br />

pensiisa da zazas gamoCenis imedad.<br />

raRac mojadoebuli adgiliviTaa, ase<br />

mgonia arc erT rukaze araa, erT wertiladac<br />

ki... zogjer maSinebs es. linas<br />

wamouva xolme cremlebi da maleve<br />

12 marti<br />

erTxel zazam CanTa mogvitana. maxsovs,<br />

bebiam Cailaparaka, es rad unda-<br />

To... muSambisaa, feradi. arsad davdidawynardeba.<br />

linasTvis yvelaferi<br />

advilia, itirebs da gauvlis. me ase ar<br />

SemiZlia... tirilis mrcxvenia. mrcxvenia,<br />

rom aseTebi varT. zogjer lamis<br />

gavgiJde...<br />

ratom moxda ase ratom Cven..<br />

17 marti<br />

mezizReba marti. qars miaqvs Cveni<br />

saxli! dRes yvelaferi mezizReba, saxlic!<br />

bebiaCemi serialebs uyurebs, ar<br />

gadamarTvevina kinoze. linac debilia,<br />

ar daiWira Cemi mxare! rogor Seu-<br />

ZliaT am sisulelis yureba! erTi da<br />

igive, erTi da igive! bebiaCems rom<br />

kiTxo, uazrobaa es serialebi da saqme<br />

saqmeze rom midgeba, ver mowyvet<br />

televizors. amovida yelSi!<br />

kidev kargi, dRiuri maqvs! adgili,<br />

romelic mxolod me mekuTvnis! adgili,<br />

sadac me viqnebi me... vityvi yvelafers!<br />

aq aravin Semaviwrovebs, ar<br />

CameCreba... veravin verafers damiSlis.<br />

rogorc minda, ise vityvi!<br />

vityvi: me vakeTeb da ara Cven vakeTebT.<br />

me minda da ara Cven gvinda...<br />

aq me viqnebi me, marto da Tavisufali.<br />

Cemi ocnebaa viyo Tavisufali. Tavisufleba<br />

Tavisufleba aris... SegeZlos<br />

marto yofna. RmerTo, ra bednierebaa!<br />

* * *<br />

_ ici, ras gaumarjos urTierTgagebas<br />

gaumarjos! ori adamiani rom<br />

erTmaneTs gaugebs... iqnebian es megobrebi...<br />

Tu meuRleebi... ai, sulSi ro<br />

Caisvam, bolomde gaugeb... gverdiT<br />

daudgebi, Tu gasatania, gaitan! sabednierod<br />

vinc aqa varT, yvelam viciT<br />

amis fasi! me magaliTad, martoobas<br />

sikvdili mirCevnia! marto Cemi mteri<br />

iyos! _ Wiqebs uWaxunebdnen kaTedraze<br />

gvianobamde SemorCenili kacebi.<br />

dacarielebul SenobaSi mxolod<br />

maTi xma ismoda.<br />

_ xo gvaqvs kaco qarTvelebs, marto<br />

kaci WamaSiac braliao! egrea! ai,<br />

gindac sixaruli... sixaruli gaziarebaSi<br />

aTmagdeba! gasaWirSi kidev RmerTma<br />

nu dagvtovos marto! martoobas<br />

yvelaferi jobia...<br />

16 - 29 noemberi 2012<br />

_ xo, aba ratoa mogonili cixe<br />

adinoCkaSi giJdeba xalxi! rogori<br />

Zlieri fsiqikac ginda gqondes, martoobas,<br />

gamoricxulia, gauZlo!<br />

rostomi TanamSromlebs Tavis<br />

qneviT usmenda. bolos sadRegrZelom<br />

nel-nela saxe icvala da pirdapir mas<br />

moergo.<br />

_ ai, Sennairi kaci ro marto iqneba,<br />

im cxovrebas ra vuTxari... Sen,<br />

Zmao, marto arasdros ar iqnebi, sanam<br />

Cven cocxlebi varT... magram amisTana<br />

kaci ro marto mocdeba, Sens saxlSi<br />

ro kai diasaxlisi ar itrialebs da<br />

bavSvebi ar irbenen... razea saerTod<br />

laparaki! es kaci unda iyos axla uSvilod<br />

da sxvebi mravldebodnen ra-<br />

Raca qeni, Se kai adamiano, cota<br />

gaixed-gamoixede... gadayevi am<br />

leqciebs!<br />

SezarxoSebul rostoms Svilebis<br />

xsenebaze Setyobineba moagonda da<br />

arayze metad aman Cauwva ucnaurad<br />

guli...<br />

* * *<br />

dianas dRiuri<br />

19 marti<br />

ai, xom vTqvi! linam furclebis Zebna<br />

daiwyo, TviTonac mounda wera. Zveli<br />

rveuli ipova. bloknoti meti ar<br />

iyo. cota iwuwuna, mere nawerebi amoxia,<br />

gaasufTava. ras Cawers neta cdilobs<br />

damimalos, samagieros mixdis.<br />

lina marcxena xeliT wers. gamodis,<br />

rom caciaa. sxva ra gza aqvs...<br />

* * *<br />

linas dRiuri<br />

20 marti<br />

ori nawnavi, ori qudi... erTi kaba,<br />

erTi sacvali _ es varT Cven.<br />

me var marcxena.<br />

Cemi da ar makiTxebs Tavis dRiurs.<br />

mec amitom vumalav, Torem dasamali<br />

ra gvaqvs erTxel iqneba da mainc vnaxav,<br />

Cumad gadavSli. ras wers aseTs<br />

iqneb leqsebia da jer ar icis, varga<br />

Tu ara. Tu asea, ar mewyineba. leqsebis<br />

wera mec sul mindoda... Cemi leqsebi<br />

siyvarulze ver iqneboda. me Seyvarebuli<br />

ar myolia. erTi msaxiobi momwonda,<br />

mere gamiara. me leqss mamaze<br />

davwerdi, gardacvlil dedazec...<br />

gana amaTze vici bevri rame... magram<br />

rames movifiqrebdi, isini mainc<br />

rogorRac arseboben CemSi. deda suraTiT,<br />

mama _ warmodgeniT.<br />

Cvenzec davwerdi...<br />

ori guli, ori piri, ori suli... ase<br />

daviwyebdi. mere mere ar vici. me ar<br />

maqvs amis niWi...<br />

axla davfiqrdi, ori guli orgulobaa,<br />

ori piri _ orpiroba. ra<br />

saSineli sityvebia! sxva enebSi rogoraa<br />

neta Cven sxva ena ar viciT.<br />

qarTulSi ar momwons, usamarTlobaa.<br />

ori suli orsulobaa.<br />

ratom araa CvenTvis adgili arsad<br />

arc enaSi...<br />

ori Tavi ra gamodis orTava...<br />

es dRiuri mgoni suleluri ramea.<br />

uaresad miSlis nervebs. zogjer mgonia,<br />

rom jobia saerTod ar ifiqro,<br />

araferze!<br />

Cemi da ras wers amdens rogor mainteresebs...<br />

isev suraTebs gamovWri. rac dianam<br />

dRiuris wera daiwyo, saerTod<br />

aRar mexmareba, CemTvis aRar scalia<br />

da gamoWrac Zalian garTulda.<br />

Tavidan verafriT ver movaxerxe cali<br />

xeliT, axlac vwvalob.<br />

* * *<br />

dianas dRiuri<br />

25 marti<br />

elenes foto nervebs miSlis. rom<br />

viRviZeb pirdapir mas vxedav da yoveldRe<br />

lursmaniviT meWedeba TavSi.<br />

dedaCemi aq albaT Cvenxela iyo an<br />

cota didi. ra enaRvleboda! verc<br />

gvnaxa, mgoni, ise mokvda. mamaCvensac<br />

ar vunaxivarT. is ar momkvdara, magram<br />

ra fexebze ar vkidivarT ar kidia<br />

varT Tu ara...<br />

ara, urCevnia ar viyoT! vinme Tu


16 - 29 noemberi 2012<br />

aris, visac Cveni yofna unda. vis raSi<br />

vWirdebiT gana, vwuwuneb... xom maqvs<br />

ufleba, vicode minda vicode,<br />

risTvis gavCndi an is vicode, rodemde<br />

iqneba es yvelaferi...<br />

neta vicode, ra gvelis. meSinia.<br />

cud xasiaTze vdgebi, roca amaze<br />

vfiqrob...<br />

bavSvobaSi ase ar iyo. adre mgoni,<br />

bednierebic viyaviT...<br />

xom SeiZleba, rame kargi moxdes,<br />

xandaxan mainc! aTasSi erTxel... zaza<br />

rom Sokolads gamoayolebs qalaqidan<br />

an bebia rom namcxvars gamoacxobs,<br />

imaze kargi, odnav ukeTesi, cota<br />

meti sixaruli... aRar myofnis es<br />

sisuleleebi, aRar mixaria! rodemde<br />

unda viyoT am patara oTaxSi! veRar<br />

veteviT! Tan Tavze gvengreva... ise<br />

daviRale yvelafrisgan, ufro _<br />

arafrisgan. Cveni cxovreba aris<br />

araferi.<br />

ratom gagvaCina elenem ratom ar<br />

fiqroben adamianebi sxvebze ratom<br />

cxovroben cxovelebiviT _ mounda _<br />

gaakeTa, daorsulda _ gaaCina...<br />

me da linas gvkiTxa vinmem rame Cven<br />

gvindoda aq yofna<br />

vin dagvwyevla neta..<br />

bebia ambobs, wyevla mawyevarisaao<br />

da neta imas ra daemarTa<br />

26 marti<br />

elenes suraTis Camoxsna rom davapire,<br />

linam Widaoba damiwyo. bebia pensiisTvis<br />

iyo wasuli, Torem isic CaerTveboda<br />

CxubSi, ra Tqma unda, Cem<br />

winaaRmdeg. mainc Camovxseni. ujraSi<br />

aRar Camadebina. axla magidaze devs.<br />

kedels kidev Ria feris oTxkuTxedi<br />

aCnia. am laqis yureba mirCevnia elenes<br />

momRimar saxes, ar SemiZlia es<br />

micvalebulis udardeli gamometyveleba!<br />

...ise deda lamazi iyo. vgavar.<br />

* * *<br />

rostomi diliT saxlidan rom<br />

gavida, liftSi sunamos suni daxvda.<br />

lamis xelSesaxebi aromati, Tan sasiamovno,<br />

Tan usiamovno, tkbilic da momwaroc<br />

erTdroulad. uneburad<br />

Tvalwin qalis konturebi gaukrTa, im<br />

qalis, visac es surneli unda hqonoda...<br />

Zalian gamxdari unda yofiliyo,<br />

mxrebSi odnav moxrili, fermkrTali,<br />

ucnaurad mimzidveli... mSrali kani-<br />

Ta da unatifesi TiTebiT.<br />

gepeiSi xmauri iyo. kaTedraze profesor-maswavleblebi<br />

Sekrebiliyvnen.<br />

yavis, moZvelebuli sunamosa da garedan<br />

Semoyolili sigaretis suni erTmaneTSi<br />

ireoda. mdivani yavis msurvelebs<br />

iTvlida da finjnebs alagebda.<br />

kari frTxilad gaiRo da studentma<br />

Semoixeda, oTaxs moridebiT<br />

moavlo Tvali da rostomis danaxvaze<br />

ikiTxa:<br />

_ SeiZleba _ rostomma mkacrad<br />

dauqnia Tavi. oTaxSi maRali, sifrifana<br />

gogo Semovida wvrili firuzisferi<br />

TvalebiT. xelSi furclebi<br />

eWira _ ai, movitane... _ Tqva<br />

Tavdaxrilma.<br />

rostomma uinteresod gamoarTva<br />

da kolegasTan saubari ganagrZo.<br />

_ ras awvaleb am bavSvs araa cudi<br />

gogo. _ miutrialda TanamSromeli<br />

studentis gasvlisTanave.<br />

_ vis, kaco _ gaukvirda gulwrfelad<br />

_ ...davalebas rom vaZlev, egaa<br />

wvaleba _ furclebs daxeda rostomma<br />

_ Tu axlobelia, miTxari, razea<br />

laparaki...<br />

_ ara, ra axlobeli! ise geubnebi,<br />

kai bavSvia, gonebagaxsnili. SarSan<br />

vukiTxavdi me magaT...<br />

rostomma uwyiss Caxeda da studentis<br />

gvaris gaswvriv qulebs gaayola<br />

Tvali. Sefasebebi dabali iyo. mere<br />

gaaxsenda, rom ukve orjer gadaabarebina<br />

Sualeduri wera.<br />

_ ho, ra vici... _ Cailaparaka da<br />

dafiqrda.<br />

uceb mixvda, rom am gogos mimarT<br />

auxsnel emocias ganicdida. mizezi<br />

ver moZebna, konkretuli veraferi<br />

gaixsena. Tvalwin mxolod maRali<br />

kiseri, morkaluli warbebi, wvrili<br />

Tvalebi da CamogrZelebuli, Txeli<br />

saxe daudga. gogo naxats Camogavda,<br />

eqspresionistebi rom xatavdnen,<br />

iseTs...<br />

* * *<br />

linas dRiuri<br />

27 marti<br />

gogoebs Turme megobrobis dRiurebi<br />

aqvT. sadRac wavikiTxe, viRacis<br />

interviuSi. iq kiTxvebs weren da mere<br />

pasuxoben, ra giyvars, raze ocnebob,<br />

vinaa Seni simpaTia, romeli mwerali<br />

mogwons da a S. aseTi dRiuri mec meqneboda,<br />

magram vis Sevavsebino me Tvi-<br />

Tonac Sevavsebdi siamovnebiT, magram<br />

am kiTxvebze ra unda vupasuxo<br />

_ ra ginda<br />

_ ra giyvars<br />

_ ras ver itan ra gaRizianebs<br />

_ vin ginda gamoxvide<br />

_ ras akeTeb Tavisufal dros<br />

_ romeli mxatvari mogwons<br />

_ ra aris Seni ocneba<br />

_ romeli msaxiobi giyvars<br />

ra minda, ar vici. axla uceb mominda<br />

mec mkiTxon iseTi raRacebi, rasac<br />

am JurnalebSi ekiTxebian cnobil adamianebs.<br />

da gamoaqveynon. linas uyvars<br />

es, lina ocnebobs amaze... lina<br />

aseTia, lina iseTia, lina icinis... linas<br />

am kiTxvaze pasuxi ar unda... Cems<br />

dasac kiTxon da imazec daweron, diana<br />

ufro sxvanairia, mere ra, rom<br />

tyupebi arian, mainc Zalian gansxvavdebian...<br />

amitomac Cxuboben xandaxan,<br />

magram mainc Zalian uyvarT erTmaneTi.<br />

erTmaneTis gareSe cxovreba<br />

ver warmoudgeniaT!<br />

me miyvars xorci. bebia rom pensias<br />

aiRebs, zazas cota xorci da yveli<br />

moaqvs xolme. ori-sami dRe gvyofnis.<br />

saerTod is dRe miyvars, roca zaza<br />

modis. sayidlebs raRac ucxo suni<br />

moyveba. zogjer Sokoladsac gvCuqnis,<br />

amas mgoni TavisiT yidulobs,<br />

Tavis fuliT. axali Jurnalebi mixaria.<br />

maRaziidan raRac sareklamo<br />

bukletebic moaqvs, netav yvelas<br />

aZleven Tu... zaza rogor Soulobs am<br />

furclebsac is ucxo suni udis, qalaqis.<br />

Cveni dabadebis dRec kargia, bebia<br />

namcxvars gvicxobs. Tmissamagrebs<br />

gvCuqnis, tansacmels. erTxel Sampuni<br />

gvaCuqa, Zalian kargi suni hqonda. ise<br />

advilad qafdeboda, Tma dagvirbila...<br />

zazam kide erTxel sapnis buStebis<br />

gasaSvebi mogvitana. ra kargi iyo! me<br />

da Cemi da vejibrebodiT, vin ufro did<br />

buSts gauSvebda, visi ufro did xans<br />

gaZlebda... imdeni vicineT! dianas<br />

Tavidan ar gamosdioda da brazobda.<br />

me vkvdebodi siciliT! qafi rom gaTavda,<br />

bebiam ufleba aRar mogvca Wur-<br />

Wlis sarecxi siTxe Cagvematebina. saponi<br />

kidev ise ar qafdeba, rom buStebi<br />

gamovides. mere Cum-Cumad vasxamdiT<br />

cotas, ise, rom ver SeemCnia da<br />

ukana ezoSi vuSvebdiT cisartyelisfer<br />

buStebs.<br />

axla vityvi, ras ver vitan: ver vitan<br />

ezos dabarvas. amas sarecxis da<br />

WurWlis recxva mirCevnia. ver vitan<br />

bebia rom xvrinavs. an rame rom stkiva<br />

da kvnesis. am bolo dros sul kvnesis.<br />

es xma magiJebs! mirCevnia, yru viyo.<br />

profesia _ me minda gamovide<br />

dizaineri, lamaz kabebs Sevkeravdi,<br />

JurnalebSi roa, iseTebs. Cven isedac<br />

sul gviwevs maisurebis gadakeTeba.<br />

Sarvlebi da iubkebi Cveulebrivad<br />

gvacvia, magram zeda tansacmels sul<br />

vWriT da vkeravT. viqnebodi dizaineri,<br />

jer CvenTvis Sevkeravdi lamaz<br />

kabebs da mere sxvebisTvisac, cnobil<br />

qalbatonebs Cavacmevdi, me SevurCevdi<br />

ferebsac da fasonsac.<br />

Tavisufal dros vyvinTav, Tavs wyalSi<br />

vyof da sxva samyaroSi gadavdivar.<br />

Tvalebis gaxelac viswavle, adre<br />

meSinoda. axla yurebsac vyof. piridan<br />

buStebs vuSveb. rac SeiZleba did<br />

xans var uhaerod. taStis fskerze<br />

yvavilebi xatia, wyalSi yvelaferi sxvanairia,<br />

bundovani. xma TiTqmis ar<br />

ismis. Cemi sakuTari xma mesmis marto,<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

organizmis xma, mgoni isic ki mesmis,<br />

sisxli rogor moZraobs ZarRvebSi,<br />

guli rogor feTqavs.<br />

Cemi da sul meCxubeba, SeeSvi am<br />

yuryumelaobaso. me momwons, Cavyof<br />

Tavs da var simSvideSi.<br />

kidev miyvars Jurnalebis Tvaliereba,<br />

suraTebis amoWra da Segroveba<br />

da axla werac daviwye.<br />

Cemi ocnebaa viyo Tavisufali. sanam<br />

am kiTxvas vupasuxebdi, bevri vifiqre.<br />

rom mkiTxoT, ra aris Tavisufleba,<br />

zustad ver gipasuxebT. magram<br />

SemiZlia daaxloebiT aRvwero, me<br />

rogor warmomidgenia.<br />

Tavisufleba albaT imas gavs, roca<br />

wyalSi vyvinTav... sanam haeri Tavisuflad<br />

myofnis da filtvebi ar mtkiva.<br />

am dros vgrZnob sakuTar Tavs,<br />

vgrZnob rom lina var! gana dianas<br />

tyupiscali, oboli, zazas naTesavi,<br />

gareubnis barakSi damaluli ucnauri<br />

adamiani, aramed ubralod lina... lina<br />

da morCa!<br />

daviRale...<br />

* * *<br />

dianas dRiuri<br />

29 marti<br />

zazam rom parkebi moitana da bebiam<br />

amoalaga, safenebi uxeSad gadado<br />

gverdze. yovelTvis Tvals aridebs.<br />

TiTqos brazobs Cvenze. Cveni ra bralia<br />

rom mogvivida, saerTod ar<br />

vicodi(T), ra iyo Tviuri da amitom<br />

SemeSinda. lina me gavaRviZe. imas saer-<br />

Tod guli gauskda. bebiaCemma, ra Tqma<br />

unda, araferi agvixsna. mere SeveCvieT.<br />

mogvianebiT satelevizio reklamebis<br />

azrsac CavwvdiT. zazasTvis<br />

safenebis dabareba gvrcxvenoda. zewari<br />

davxieT... Sig bambebs vtenidiT,<br />

tualetis qaRaldebs, Jurnalis furclebs.<br />

bolos yvelaferi rom gaTavda,<br />

produqtebis sias bolosken esec<br />

mivawereT. mas Semdeg moaqvs.<br />

es wignebi, Jurnalebi da televizori<br />

rom ara, albaT saerTod<br />

gavgiJdebodiT. bebiaCemi brazobs,<br />

rad gindaT es Jurnalebi, raSi mayrevinebT<br />

fulso, magram linas urCevnia<br />

ar Wamos, oRond eseni qondes.<br />

kidev kargi, bebiaCemma wera-kiTxva<br />

gvaswavla. magisTvis daibada albaT,<br />

rom CvenTvis wera-kiTxva eswavlebina...<br />

Tumca is rom ar yofiliyo, iqneb<br />

sul sxvanairad wasuliyo Cveni cxovreba!<br />

iqneb aq ar gamoveketeT da<br />

Cvenc gagvego, ra xdeba gareT. ra aris<br />

aseTi saSiSi iq ramdenjer mifiqria,<br />

zazas vetyvi: moica ar waxvide, Cvenc<br />

Tan wagviyvane! maRaziaSi wamogyvebiT...<br />

Tu ginda, manqanaSi dagelodebiT!..<br />

da yovelTvis roca amis Tqmas<br />

davapireb, ena miSeSdeba pirSi. SeiZleba<br />

ise gavides cxovreba, rom es ver<br />

warmovTqva. an wagviyvans ki zaza albaT<br />

ara...<br />

* * *<br />

leqciebis Semdeg, is iyo, rostomi<br />

kolegebs daemSvidoba, rom karSi soso<br />

proza 7<br />

gamoCnda. universitetidan gepeiSi<br />

gamoqceuliyo, pijakSi boTls malavda.<br />

_ sufTa WaWaa, orjer naxadi! _<br />

ratomRac xmadabla Tqva, TiTqmis<br />

CurCuliT _ misayolebeli Tqvenze<br />

iyos, ise TafliviTaa, cota puri da<br />

yvelic gveyofa!<br />

_ auh, ra vitaminebi mogvitane, Sen<br />

gaixare! dilidan Tavi miskdeba!<br />

_ ager rostomi gadioda da mec<br />

Cavyvebi axla, amovitanT erT-or lukmas...<br />

am dros telefonma dareka.<br />

_ batono rostom! _ xumrobis<br />

toniT mimarTa megobarma _ viRac<br />

qalbatonia... _ Tvali Caukra da<br />

mravalmniSvnelovnad gaiRima.<br />

_ me mirekaven _ rostoms samsaxurSi<br />

aravin urekavda. yurmili<br />

gakvirvebulma gamoarTva _ gismenT!<br />

_ batoni rostomi brZandebiT _<br />

xma, Tavisuflad SeiZleboda, axalgazrda<br />

kacisac yofiliyo...<br />

_ diax, gismenT!<br />

_ batono rostom, ukve orjer<br />

mogwereT. Tu dakrZalvis Tanxas ar<br />

dafaravT da micvalebulis... ukacravad,<br />

micvalebulebis Senaxvis safasursac<br />

ar gadaixdiT... _ rostomi<br />

Secba, yurebs ar daujera _ mainc<br />

mogiwevT aq mosvla. unda daweroT<br />

gancxadeba, rom uars acxadebT Tqveni<br />

Svilebis dasaflavebis xarjebis<br />

dafarvaze.<br />

_ sxvagan xvdebiT! _ gaawyvetina<br />

rostomma _ raRaca werilebic SecdomiT<br />

modis!<br />

_ batoni rostomi brZandebiT _<br />

monotonurad gaimeora xmam.<br />

_ Tqven romeli rostomi gnebavT<br />

me ar myavs batono Svilebi! _ xmaze<br />

mRelvareba daetyo.<br />

_ ukacravad... _ yurmils TiTqos<br />

xeli aafares, yrud gaisma ori adamianis<br />

saubari, magram sityvebi ar gair-<br />

Ceoda _ iciT, SegiZliaT de-en-emis<br />

analizi moiTxovoT. am SemTxvevaSi<br />

micvalebulis Senaxvis dRiuri Tanxis<br />

garda gadasaxdeli geqnebaT analizis<br />

120 lari da pasuxis lodinis<br />

dReebs aRar CagiTv...<br />

_ vin mogcaT saerTod es nomeri<br />

an Cemi misamarTi saidan gaqvT ra xdeba,<br />

gamagebineT... _ rostoms Subli<br />

daecvara. yurmili dakida da ganerviulebulma<br />

kacebs gadaxeda _ giJebi<br />

arian eseni!.. _ mxrebi aiCeCa, jibidan<br />

cxvirsaxoci amoiRo, saxe moiwminda<br />

da Tqva _ wavedi, biWebo, isec ver<br />

viyavi kargad....<br />

_ xo mSvidobaa<br />

_ ki, ki... wavedi da aba, Tqven iciT...<br />

soso, ar miwyino... vera var kargad _<br />

rostomma kari gamoaRo da kacebis<br />

xvewnas yuri aRar aTxova.<br />

saxlSi orive werili Tavidan waikiTxa...<br />

Zilis win isev studenti gogos saxem<br />

gauelva, eqspresionistuli naxativiT.


8 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

esse 16 - 29 noemberi 2012<br />

_ TurqeTis msgavs despotur<br />

qveyanaSi, sadac adamiani ar fasobs,<br />

rwmenisaTvis Tavganwirva sisulelea.<br />

maRali principebi, rwmena _ es yvelaferi<br />

mdidari qveynebis moqalaqeTa<br />

xvedria, _ arwmunebs erTi personaJi<br />

meores, magram miuxedavad misi poetobisa<br />

da avtoritetisa, is meore,<br />

erovnuli tradiciebis rRveviT Sewuxebuli<br />

da am rRvevis winaaRmdeg anTebuli<br />

qali, ar iziarebs am Sexedulebas<br />

da kvlav Tavisi miswrafebis erTguli<br />

rCeba:<br />

_ piriqiT, Rarib qveyanaSi adamians<br />

rwmenis garda sanugeSo araferi<br />

rCeba.<br />

***<br />

_ kargi poeti realobis SegrZnebas<br />

ar unda kargavdes, magram amave dros<br />

am realobam poezia ar unda gaufuWos.<br />

swored realobis SegrZnebis faruli<br />

musika iqneba misi xelovneba, _ es personaJis<br />

zogadi Sexeduleba ki ar aris,<br />

aramed _ misi mxatvrul-esTetikuri<br />

mrwamsi, radganac es personaJi poetia,<br />

Tanac sakmaod kargi poetic,<br />

visTvisac mxatvruli samyaro sulieri<br />

moTxovnilebaa da ara martoden profesia,<br />

Torem maSin yovlad warmoudgeneli<br />

iqneboda, rom warmatebuli debiutis<br />

mere oTxi wlis ganmavlobaSi<br />

erTi leqsic ar daewera, Semdeg ki erTbaSad<br />

mozRvaveboda poeturi saTqmeli.<br />

poeti-xelosani rom yofiliyo,<br />

iolad gadaanawilebda saTqmels da<br />

erTi ukiduresobidan meoreSi ar aRmoCndeboda,<br />

magram radganac namdvili<br />

poetia da idumalebidan Soulobs<br />

sazrdos, misi cxovrebis yaidasac iracionaluri<br />

gansazRvravs da piradad<br />

masze aRarc hkidia leqsis Seqmna-ar-<br />

Seqmna.<br />

ager, hgonia, niWi dameSrita da<br />

aRarafris damweri aRar varo.<br />

da ager, ukve wamdauwum furceli<br />

da kalami aqvs momarjvebuli da kafeebSic<br />

SeuZlia SemoqmedebiT proces-<br />

Si CaiZiros.<br />

im oTx weliwads germaniaSi gadaxvewiliyo,<br />

da Tumc iq es dro fuWad ar<br />

gaetarebina da ziareboda Tanamedrove<br />

dasavleTis literaturul-kulturul<br />

miRwevebs, poeturi ZarRvi<br />

moudundeboda da xelovnurad ki ar<br />

moindomebda mis Canacvlebas meqanizebuli<br />

ZarRviT, vidre mSobliur<br />

TurqeTs daubrundeboda da kidev<br />

ufro mZafrad Seicnobda da<br />

SeigrZnobda im satkivars, rasac misi<br />

qveyana gaeTanga da gamosavlis Ziebisas<br />

umwvavesi Setakebanic Cveulebrivi<br />

movlena gamxdariyo, sulac samxedro<br />

gadatrialebiT rom unda dagvirgvinebuliyo.<br />

es ukve mis Tvalwin.<br />

da poet kas is xanmokle Tavgadasavali<br />

unda gadaiqces siuJetur qargad<br />

orhan famuqis romanisa `Tovli~,<br />

bedisweris mijnaze Semdgari qveynis<br />

mxatvrul qronikad, Setyobinebad<br />

dasavleTisaTvis, Tu ras warmoadgens<br />

TurqeTi `Signidan~ _ politikur miswrafebaTa,<br />

diplomatiur urTierTobaTa<br />

miRma, Tavisi TviTmyofadi saxi-<br />

Ta da sulieri ryevebiT.<br />

neta poeti ka sulac avtoris alter<br />

egod xom araa Cafiqrebuli..<br />

yovel SemTxvevaSi swored man unda<br />

gaamJRavnos is Temebi da problemebi,<br />

rac famuqisaTvis aserigad mniSvnelovania.<br />

da gaamJRavnos realobis SegrZnebis<br />

faruli musikiT.<br />

arada, orhan famuqis saxels is romani<br />

ufro daukavSirdeboda _ `me<br />

wiTeli mqvia~, rogorc nobelianti<br />

Turqi mwerlis erTgvari savizito baraTi<br />

_ yvelaze ukeTesi gamomxatveli<br />

misi msoflmxedvelobisac da<br />

sagulisxmo ganacxadic aRmosavleTisa<br />

da dasavleTis Sepirispirebamorigebis<br />

Ziebisas, uamravi goneba rom<br />

damaSvrala am urTulesi, umwvavesi<br />

problemis gadasaWrelad da kidev bevri<br />

goneba Seawydeba am Tavsatexis<br />

gamorkvevasa da mogvarebis mcdelobas.<br />

rostom CxeiZe<br />

`me wiTeli mqvia~ _ Tavisi deteqtiuri,<br />

CaxlarTuli siuJetiT, originaluri<br />

arqiteqtonikiT, mravalferovani,<br />

gamokveTili xasiaTebiTa da<br />

Rrmaazrovani gansjiT am umwvaves<br />

problemas mTeli sigrZe-siganiTac<br />

warmogvisaxavs da sakmaod eqspresiuladac,<br />

da gasakviri sulac ar aris, es<br />

romani mniSvnelovan qmnilebad rom<br />

aRiares, Tumc... srulyofilebis mxriv<br />

mTlad isedac ver unda brwyinavdes,<br />

rom Tund orhan famuqis Semoqmedeba-<br />

Si yovlisumjobesad dagvesaxa _ sakmaod<br />

Wianurdeba (rac mxatvruli nakli<br />

ufroa, vidre raRac sagangebo<br />

Canafiqri, nasesxebi inteleqtualuri<br />

romanis poetikidan) da mxatvruli qsovilic<br />

problemis filosofiurfsiqologiur-kulturologiur<br />

gansjas<br />

ewireba, publicisturi elferiT<br />

Sezavebuls.<br />

Torem ager `Tovli~ ufro srulyofilicaa<br />

da ufro STambeWdavic, rakiRa<br />

mxatvruli qsovili gadarCenilia<br />

xelovnuri minarevebisagan, satkivari<br />

da problema ki aranaklebia _<br />

mZafri, Seurigebeli dapirispireba<br />

tradiciul, islamistur rwmenasa da<br />

axal, liberalur doqtrinas Soris,<br />

maTma Widilma ki kvlavac aRmosavle-<br />

Tisa da dasavleTis Sepirispirebamde<br />

unda migviyvanos, egaa, ise TvalSisace-<br />

mad ara, `me wiTeli mqvia~ rogorc warmogvisaxavs.<br />

***<br />

Cveni Tanadrouli mTargmnelobi-<br />

Ti interesis gaRvivebis wyalobacaa,<br />

rom orive romanze xeli qarTulad<br />

migviwvdeba, Tanac Cinebul versiebad:<br />

`me wiTeli mqvia~ lia ClaiZis mTargmnelobiTi<br />

ostatobis dasturia, `Tovli~<br />

ki _ nana janaSiasi.<br />

samxedro gadatrialeba, rac erT<br />

mivardnil qalaqSi _ saxeldobr, yars-<br />

Si _ xdeba, ganzogaddeba aramarto<br />

mTeli TurqeTis saxelmwifoebriv yofasa<br />

da bedisweraze, aramed Sinagani<br />

paTosic exmaureba sakacobrio<br />

safiqrals.<br />

Teatraluri gadatrialeba<br />

orhan famuqis romani `Tovli~<br />

Tovli martoden saxelwodebadac<br />

gatanili simbolo ar aris _ is kompoziciis<br />

mamoZravebeli elementia,<br />

is refreni, rasac eyrdnoba veeba romanis<br />

arqiteqturuli xerxemali. am<br />

fonze rom TamaSdeba sisxliani aqcia<br />

da misi Tanamdevi dramatuli movlenebi,<br />

es garemoeba kidev ufro amkve-<br />

Trebs da ganazogadebs im tragizms,<br />

romlis wiaRSic CaTreula qveyana da<br />

garSemo yvelgan Cixi moCans, Tuki<br />

suliereba sabolood ar imZlavrebs.<br />

suliereba ki jerjerobiT am Tovlis<br />

simbolikasaa Sefarebuli, wamdauwum<br />

rom unda gamoCndes da lamobdes<br />

borotebis, Zalmomreobis, damTrgunvelobisa<br />

da sxva aTasgvari simaxinjis<br />

kvalis waSlas.<br />

moqmedebebs Soris ki fardasaviT<br />

Camoefaros.<br />

fardis asociacia SemTxveviTi sulac<br />

ar gaxlavT.<br />

da aRarc isaa ucnauri, rom<br />

samxedro gadatrialeba maincdamainc<br />

TeatrSi, maincdamainc speqtaklis msvlelobisas<br />

da maincdamainc Teatraluri<br />

dasis mier xdeba.<br />

es is dasia, romlis mxatvrul-esTetikuri<br />

kredoc piesebis gamartivebas<br />

gulisxmobs. Sesaferisi argumentic<br />

moumarjvebiaT: Cveni xalxisaTvis<br />

gasagebi da Wkuissaswavlebeli rom iyoso.<br />

da amitomac warmoadgendnen<br />

xolme kornelis, Seqspirisa da brextis<br />

piesebs mucliT cekvisa da uxamsi<br />

simRerebiT Sezavebuls.<br />

mTavari gmiris _ da TviTon avtorisac<br />

_ aRqmaSi realoba isedac<br />

gardaisaxeba Teatralur sanaxaobad.<br />

Teatralizebuloba mTeli am ambis<br />

suliskveTebaa, misi arsi arsTagania da<br />

mTavaric esaa, Torem gana realoba mxolod<br />

Teatralur Seferilobas Rebulobs.<br />

da personaJebic ukve aRar ganirCevian<br />

msaxiobebisagan, imisda miuxedavad,<br />

TviTon acnobiereben Tu ara TavianT<br />

rolsa da daniSnulebas am sinamdvileSi.<br />

uiliam Seqspiris zogadi Sexeduleba:<br />

cxovreba Teatriao, _ yarsis<br />

sazogadoebriv-politikur realoba-<br />

Si kidev ufro mkveTri da TvalSisacemi<br />

xdeba, kidev ufro niSandoblivi,<br />

kidev meti manerulobiT daRdasmuli.<br />

da qarTveli poetis kvalobaze isic ki<br />

SeiZleba ganecxadebina: Cemi samSoblo<br />

_ osmaleTi _ sxva Teatriao!..<br />

visTvis famuqiseuli gaazreba pirwmindad<br />

mxatvruli meTodi SeiZleba<br />

aRmoCndes, dasavleli mkiTxveli sxvagvarad<br />

verc aRiqvams Txrobis am stilistikas,<br />

Tumc CvenTvis es yovelive<br />

aramarto bunebriobaa, aramed realizmi<br />

sulac naturalizms uaxlovdeba,<br />

radganac Cvens uaxloes warsulSic<br />

SegviZlia davadasturoT zustad ase-<br />

Tive monacvleoba.<br />

aki kidevac daerqva 1991-92 wlebis<br />

dekember-ianvris mijnaze momxdar<br />

samxedro Zaladobas `artistuli gadatrialeba~<br />

_ oTar CxeiZis romanis<br />

es saxelwodeba gansazRvravda mis mxatvrul<br />

meTodsac da stilistikasac<br />

_ sworedac mkveTrad da TvalSisacemad,<br />

sworedac niSandoblivad, sworedac<br />

im manerulobiT, realoba verafriT<br />

rom veRarc gagvirCevia Teatraluri<br />

warmodgenisagan.<br />

samxedro gadatrialeba TbilisSi<br />

iseve moxdeboda mayureblis Tvalwin,<br />

rogorc yarsSi.<br />

orhan famuqs realoba TviTonve<br />

karnaxobda amgvari stilistikis arCevas<br />

da, cxadia, ver daesesxeboda mis-<br />

Tvis ucnob qarTul romans, magram<br />

sagulisxmo isaa, rom literaturul<br />

mdinarebaSi `artistuli gadatrialeba~<br />

win uswrebs `Tovls~ 8 wliT: famuqi<br />

Tu 2001 wels daasrulebda Tavis romans,<br />

oTar CxeiZes 1993 wels moeTavebina.<br />

literaturul mdinarebaSi kidev<br />

sxva qarTuli romanic uswrebs `Tovls~,<br />

is ukve 24 wliT _ 1977 wels Seqmnili<br />

Tamaz bibiluris `Jami kiTxulisa~,<br />

da is ukve Tovlis simbolikis<br />

moSveliebiT kompoziciuri struqturis<br />

asagebad, fardasaviTac rom<br />

Camoefareba moqmedebasa da moqmedebas<br />

Soris da TiTqos imisTvis movlenila<br />

Tovlic da wvimac, rom<br />

drodadro waSalos xolme borotebis,<br />

Zalmomreobis, damTrgunvelobisa<br />

da sxva aTasgvari simaxinjis kvali.<br />

orhan famuqi am mxatvrul xerxs rom<br />

miagnebda da sulac sistemad gaiazrebda,<br />

sakuTar aRmoCenad miiTvlida,<br />

rakiRa acdenila erTmaneTs samwerlo<br />

procesebi TviT mezobel qveynebs<br />

Sorisac _ famuqisaTvis lamis mSobliuria<br />

dasavluri samwerlo cxovreba<br />

da dasavleTisTvisac kargad nacnobi<br />

xdeba Turqi nobeliantis mxatvruli<br />

samyaro, Cveni <strong>literaturuli</strong> miRwevebi<br />

ki...<br />

da rodesac famuqi damoukideblad<br />

ipovnida Tovlis `mamoZravebel<br />

Zalas~ romanis siuJetis warmarTvisaTvis,<br />

safiqrebelia, rom STamagonebeli<br />

Tu pirvelbiZgi yofiliyo jeimz<br />

joisis moTxrobis _ `mkvdrebi~ _ finali,<br />

rodesac TovlSi iZireba mTeli<br />

irlandia da erTnairad aTovT cocxalTac<br />

da micvalebulTac.<br />

Tovlis simbolika ganmsWvalavda<br />

`mkvdrebis~ siuJetsac da suliskveTedasasruli<br />

me-11 gverdze


16 - 29 noemberi 2012<br />

adamiani uxsovari droidan miiswrafoda<br />

mxatvruli nawarmoebebi<br />

Seeqmna istoriul pirebsa da movlenebze.<br />

bunebrivia, SemoqmedebiTi procesi<br />

moiTxovda, rom realurad arsebuli<br />

istoriuli pirebis gverdiT gaCeniliyvnen<br />

gamogonili personaJebic.<br />

rac ufro niWieri iyo mwerali, miT<br />

ufro koloritul da dasamaxsovrebel<br />

saxeebs qmnida. xandaxan xdeboda<br />

ise, rom es gamogonili gmirebi<br />

ufro popularulebi xdebodnen, vidre<br />

istoriuli pirovnebebi. amis naTel<br />

magaliTs warmoadgens CvenTvis kargad<br />

nacnobi `sami muSketeri~. dRes bavSvs<br />

rom hkiTxo, vin ufro mogwons, muSketerebi<br />

Tu riSelieo, umal getyvis,<br />

muSketerebio da es arc iqneba gasakviri,<br />

radgan riSelie, romelmac safrangeTze<br />

zrunvas Sealia sicocxle,<br />

romanSi gaSarJebuladaa gamoyvanili.<br />

samagierod, xotbaSesxmulni arian istoriulad<br />

ararsebuli adamianebi:<br />

aTosi, porTosi da aramisi. Turme arc<br />

riCard mesame yofila iseTi tirani,<br />

rogoric is Seqspirma dagvixata da arc<br />

kardinali riSelie hgavda raimeTi<br />

muSketerebis mier mravaljer gapampulebul<br />

personaJs, magram axla amaSi<br />

viRas daarwmuneb. Seqspirisa da diumas<br />

niWma yvela istoriuli argunenti<br />

gadawona.<br />

msgavsi ram SeiZleba iTqvas qarTuli<br />

prozis Sedevr `didostatis marjvenaze~.<br />

am romanSi gamoyvanili zogierTi<br />

piri sakmaod Sordeba Tavis istoriul<br />

prototips, damaxinjebulia<br />

istoriuli fonic.<br />

daviwyoT imiT, rom termini bizantia<br />

pirvelad germanelma istorikosma<br />

vulfma ixmara 1557 wels. bizantioni<br />

patara daba iyo, romlis adgilze<br />

aSenda da SemdegSi gafarTovda aRmosavleT<br />

romis imperiis sataxto qalaqi<br />

konstantinopoli. imperiis arsebobis<br />

periodSi saxeli bizantia saerTod<br />

ar yofila xmarebaSi, aqedan gamomdinare<br />

verc giorgi I etyoda pipas:<br />

`mudam bizantielebs egebodnen fexqveS<br />

Cveni suleli aznaurebi da Rormucela<br />

episkoposebi, mefeebi mwvane etlebs<br />

mietrfodnen da bizantiur xarisxebso~.<br />

Tavad giorgi mefis portretsac<br />

mniSvnelovani Strixebi aklia. gaurkveveli<br />

rCeba, ratom uwodes mas `mesiis<br />

maxvili~ an `uSiSi viTarca uxorco~.<br />

nuTu imitom, rom zviad spasalars meamboxe<br />

xevisberebi godolebidan gadaayrevina<br />

an rogor uwodebdnen `mesiis<br />

maxvils~ `uweso dedebis~ moyvarul<br />

mefes, romelmac urCi feodalis<br />

Tavidan mosaSoreblad im Zelicxovlis<br />

jvris mowamvlac ki ar iTakila,<br />

Tornike erisTavis laSqars rom miuZRvoda<br />

win<br />

ara, Sina omebSi gamoCenili mamacobisTvis<br />

ar uwodebiaT giorgi pirvelisTvis<br />

`uSiSi viTarca uxorco~. `didostatis<br />

marjvenaSi~ ki sxva omebis<br />

Sesaxeb TiTqmis araferia naTqvami.<br />

nawarmoebSi basili keisris mier sveticxovlis<br />

agebaSi Setanili wvlilis<br />

Sesaxebac araferia moTxrobili. es<br />

taZari ki swored misi nawyalobevi TanxiT<br />

aSenda. keisars ar daviwyebia, rogor<br />

dauCoqa Tornike erisTavs, rodesac<br />

umweo bavSvi iyo da barda skliarosi<br />

taxtis warTmeviT emuqreboda, da<br />

rogor gadaarCina is qarTvelma mxedarTmTavarma.<br />

qarTvelebis madlierma<br />

keisarma melqisedek kaTalikoss kastoriis<br />

monasteri gadasca 105 sofliT<br />

da didZali ganZiT, romelic Semdgom-<br />

Si wmindanad Seracxilma melqisedek<br />

kaTalikosma mTlianad saeklesio miwebis<br />

SeZenasa da sveticxovlis taZris<br />

agebas moaxmara.<br />

melqisedek kaTalikosi erT-erTi<br />

yvelaze energiuli adamiani iyo qarTvel<br />

kaTalikosTa Soris, romlis SeZenili<br />

soflebis, dabebisa da agarakebis<br />

adgilmdebareobis mixedviT, imdroindeli<br />

saqarTvelos sazRvrebis Sesaxeb,<br />

dResac Zvirfas informacias iReben<br />

istorikosebi. man giorgi I-is sikvdilis<br />

Semdeg kidev eqvsi weli icxovra.<br />

mefis gardacvalebamde ori wliT adre<br />

ki is konstantinopolSi gaxldaT, sadac<br />

mas eklesiis Sesamkobeli mravali<br />

xati, jvari da samRvdelmTavro<br />

samkauli gadasces. amis Semdeg is dabrunda<br />

saqarTveloSi `da iyida soflebi<br />

taos: zedkareki xuTiTa agarakiTa,<br />

da ZaRlis xevs iyida sofeli oroTa<br />

samiTa agarakiTa. ... da klarjeTs moigo<br />

sofeli erTi sxloani da SavSeTs<br />

moigo sofeli didi xslobani, agara<br />

misi naRvarevi da javaxeTs moigo sofeli<br />

didi orotani agarakiTa da faravans<br />

aaSena sofeli erTi maxarovani. da<br />

sakoeTs Seipyrna da aaSena sofelni<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

TvaliT. calTvala meomrebs dabrmavebuli<br />

meomrebi TavTavianT qalaqebSi<br />

unda daebrunebinaT... bulgarelTa<br />

mefe ukan dabrunebuli dabrmavebuli<br />

meomrebis danaxviT miRebuli Sokisgan<br />

maleve gardaicvala.<br />

ai, vis eomeboda giorgi I daviT<br />

kurapalatis sikvdilis Semdeg dakarguli<br />

tao-klarjeTis miwebisTvis. man<br />

isargebla imiT, rom basili keisari<br />

bulgarelebTan omiT iyo dakavebuli<br />

da 1014-1016 wlebis laSqrobebisas es<br />

dakarguli teritoriebi daibruna. es<br />

qarTuli miwebi Tavis droze daviT<br />

esse<br />

9<br />

nis maxloblad xaldias qveyanaSi<br />

daizamTra.<br />

1021 wlis gazafxulze brZolebi<br />

ganaxlda. marTalia, am brZolaSi keisarma<br />

kvlav garkveul warmatebebs miaRwia,<br />

magram es ar iZleoda<br />

saqarTvelosTvis sakuTari moTxovnebis<br />

upirobod karnaxis safuZvels.<br />

im dros, rodesac bulgaruli eklesiis<br />

avtokefalia gauqmebuli iyo da<br />

agrZelebda funqcionirebas rogorc<br />

damoukidebeli saepiskoposo,<br />

saqarTvelos eklesia ara mxolod sakuTar,<br />

aramed droebiT dakargul tao-<br />

Temur gabunia<br />

istoriuli prozis paradoqsebi<br />

orni da naqalaqevi da berdaZoni da<br />

daudva wmidasa amas dedaqalaqsa mcxeTas,<br />

suetsa cxovelsa~.<br />

ai, rogori energiuli iyo melqisedek<br />

kaTalikosi, `didostatis marjvenaSi~<br />

ki is gamudmebiT avadmyofobs<br />

da oTxi beris daxmarebis gareSe unagiridan<br />

Camosvlasac ver axerxebs.<br />

sainteresoa, Tu aseTi uZluri iyo ka-<br />

Talikosi, giorgi mefis gardacvalebamde<br />

ori wliT adre rogor SeZlo<br />

aseTi saqmeebis aRsruleba<br />

did vaJkacobas moiTxovda sveticxovlis<br />

taZris ageba mcxeTaSi, rodesac<br />

sul raRac ociode kilometris<br />

moSorebiT TbilisSi arabebi batonobdnen.<br />

es mxolod `mesiis maxvilad~<br />

wodebuli mefis zeobis dros<br />

SeiZleboda momxdariyo. arc basili<br />

keisris imperiasTan omi unda yofiliyo<br />

advili, romelic `erT-erTi<br />

uZlieresi saxelmwifo iyo, rac ki<br />

odesme arsebula mTels mzisqveSeTSi~<br />

(Sarl dili `bizantiis imperiis istoria~).<br />

es imperia aerTianebda oci sxvadasxva<br />

erovnebis xalxs. misi sazRvrebi<br />

gadaWimuli iyo `erTis mxriv, dunaidan<br />

siriamde, meores mxriv, ki italiis<br />

sanapiroebidan somxeTis zeganamde~<br />

(iqve). siriaSi, antioqiasa da palestinaSi<br />

laSqrobebis Semdeg imperiis<br />

sazRvrebma `TviT ierusalimis bWes miaRwia~.<br />

misi sazRvrebis gaswvriv ganlagebuli<br />

vasaluri saxelmwifoebi ki<br />

`mTel msoflios gadascemdnen imperiis<br />

politikursa Tu kulturul gavlenas~.<br />

basili II-s zedmetsaxelad `bulgaroqtonosi~<br />

(bulgarTmJleti) erqva.<br />

man es saxeli bulgarelebis winaaRmdeg<br />

gamoCenili sisastikis gamo daimsaxura.<br />

bulgarelebTan gamarTul<br />

gadamwyvet brZolaSi man mtris TxuTmeti<br />

aTasi mebrZoli daabrmava, yoveli<br />

aseulidan oTxmocdacxrameti ori<br />

TvaliT, xolo yoveli mease _ cali<br />

kurapalatis antiimperiul amboxSi<br />

monawileobis gamo daikarga. basili IIs<br />

ramdenimejer aujanydnen urCi<br />

feodalebi. 976-979 wlebSi momxdari<br />

barda skliarosis ajanyeba mcirewlovanma<br />

keisarma swored daviT kurapalatisa<br />

da Tornike erisTavis daxmarebiT<br />

CaaxSo. Tumca barda skliarosi<br />

amjerad ukve barda fokasTan erTad<br />

987-989 wlebSi kvlav ajanyda, amjerad<br />

daviT kurapalati fokas miemxro.<br />

foka gadamwyveti brZolis win<br />

mowamles. amboxi warumateblad<br />

damTavrda. fokasTan SeTqmuli daviT<br />

kurapalati ki iZulebuli gaxda Tavis<br />

memkvidred keisari gamoecxadebina.<br />

swored daviT kurapalatis mier keisris<br />

ZaldatanebiT dawerili anderZis<br />

gamo dakarguli miwebi daibruna giorgi<br />

I-ma 1014-1016 wlebSi. taos miwebis<br />

dakargviT ganrisxebulma keisarma<br />

1020-1921 wlebSi, bulgarelebis damarcxebis<br />

Semdeg, giorgi I-is dasasjelad<br />

gamoilaSqra. gadamwyveti brZola<br />

sofel SirimnTan gaimarTa, sadac<br />

orive mxarem didi danakargi ganicada.<br />

am brZolaSi gmirulad daiRupa<br />

liparit baRvaSis mama rati. maSin saomrad<br />

aRiWurva da brZolaSi CaerTo<br />

TviT giorgi mefe `rameTu axovani iyo<br />

da uSiSi yovliTurT viTarca uxorco~.<br />

maSin `moisrnes berZenni friad~,<br />

qarTvelebma ki didZali nadavli wamoiRes.<br />

magram, rogorc Cans, swored am<br />

nadavlma daRupa qarTvelebi.~<br />

sulmokle iqmnes qarTvelni, morides<br />

da warmovideso~, naTqvamia `matiane<br />

qarTlisaSi~. nadavls daxarbebuli<br />

qarTvelebis sulmokleobiT gaTamamebuli<br />

basili II, romelic `sivltolad<br />

ganmzadebulic~ki iyo, kvlav Setevaze<br />

gadavida. Tumca saberZneTSi dawyebuli<br />

SinaaSlilobis gamo man brZolis<br />

saboloo gamarjvebamde miyvana mainc<br />

ver gabeda. ukan gabrunda da trapizoklarjeTisa<br />

da kola-artaanis teritoriazec<br />

ki inarCunebda saeklesio<br />

miwebs, soflebsa da eklesia-monastrebs.<br />

giorgi I-sa da basili II-is zavis<br />

pirobebiT qarTuli eklesiis kuTvnili<br />

miwebi da soflebi xelSeuxeblad<br />

cxaddeboda.<br />

ai, amas miaRwia giorgi I-ma, romelsac<br />

mematiane `mesiis maxvils~ uwodebs.<br />

`didostatis marjvenaSi~ki is rwmena-<br />

Seryeul adamianad da meqalTaned<br />

moixsenieba. ratomRac romanSi araferia<br />

naTqvami bagrat IV-s naxevarZma<br />

demetrezec, romlis meeqvse Taobac<br />

iyo oseTis ufliswuli daviT soslani.<br />

giorgi I-s xuTi Svili da ori coli<br />

hyavda (mariami da alde) da ara mxolod<br />

mariami, rogorc es romanSia<br />

warmodgenili. giorgi mefis zRvargadasul<br />

meqalTaneobas arc erTi istoriuli<br />

wyaro ar adasturebs. bunebrivia,<br />

ismis kiTxva, Tuki aSot kurapalatisa<br />

da sxva mefeebis sayvarlebze<br />

gvawvdidnen cnobebs istorikosebi,<br />

raRa maincdamainc giorgi I-s daindobdnen!<br />

cxadia, mxatvruli nawarmoebi<br />

ufro kiTxvadia, roca masSi uxvadaa<br />

cxovrebiseuli epizodebi. xolo mwerals,<br />

Tuki is didi xelovania, yvelafers<br />

patioben, maT Soris istoriuli<br />

fonis damaxinjebasac. amitom sasurvelia<br />

mxolod mxatvrul nawarmoebebze<br />

dayrdnobiT ar SeviqmnaT warmodgena<br />

ama Tu im istoriul pirovnebaze,<br />

radgan <strong>literaturuli</strong> personaJebi,<br />

rogorc wesi, Zalian gansxvavdebian<br />

TavianTi istoriuli prototipebisgan.<br />

mkiTxvelisTvis namdvil gamocanas<br />

warmoadgens romanis kidev erTi mTavari<br />

personaJi arsakiZe. marTla arsebobda<br />

Tu ara msgavsi tragikuli<br />

dasasruli me-11 gverdze<br />

¡


10 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

poezia 16 - 29 noemberi 2012<br />

da esec SeiZleba.<br />

ra qnan Raribebma, romlebic darCnen yinvaSi,<br />

maTze ki gulamoskvniT mogviTxres<br />

utvino Jurnalistebma.<br />

ra qnan uimedo momitingeebma,<br />

romlebic wamowvnen skverebSi<br />

da ar daibanes cxra dRe.<br />

maTzec zizRiT mogviTxres utvino Jurnalistebma.<br />

ra qnan meti adamianebma.<br />

etyoba, meti arc araferi sWirdebaT.<br />

ra vqnaT Cven.<br />

vinc yvelaferi erTad da bevrjer movindomeT.<br />

Tavidan dawyeba<br />

droa, davfiqrde mec<br />

droa, davfiqrde Cems movaleobaze.<br />

droa davfiqrde imaze, ratom ar bzinavda Cemi ojaxi.<br />

namdvilad imitom, rom vmuSaobdi.<br />

namdvilad imitom, rom lamazi viyavi.<br />

namdvilad imitom, rom xmamaRla vlaparakobdi.<br />

namdvilad imitom, rom Tavi ar gavwire.<br />

siyvaruli ki, ratomRac, ar megona<br />

Zilis win xuTwuTiani seqsi da didi<br />

supermarketidan qmarTan erTad<br />

amayad gamosvla, samocdaaTi SekvriT.<br />

arc xelgadaxveuli siaruli megona siyvaruli,<br />

roca orsulad viyavi,<br />

arc garemontebuli bina.<br />

arc ori nabijiT qmris ukan siaruli.<br />

iqneb, amitom CamoiSala.<br />

droa, davfiqrde Cems movaleobaze da davijero:<br />

daRlili SeiZleba iyos mxolod is.<br />

me ki winsafris jibeSi viteno<br />

gafenili sarecxi, tafaze mimwvari TiTi, eWvianobis<br />

dozebi, minaze miWyletili cxviri, bavSvebis<br />

pampersebi,<br />

serialis bednieri finalebi<br />

da ase vicxovro _<br />

moTmeniT da morCilebiT _ amaSi cudi araferia.<br />

gaaCnia rogor Sexedav.<br />

me ki saidanac ar Sevxede,<br />

yvela mxridan igive gamoCnda.<br />

droa, me viyo Tvrametjer ufro Tbili<br />

(magram ara seqsualuri),<br />

maSinac, roca sxvisi suni asdis,<br />

da ojaxs, rogorc moyanyalebul magidas<br />

_ oTxad dakecili furceli,<br />

ise gaverWo _ droebiT simyared.<br />

me aseTi qveSgageba unda momewonos.<br />

saerTod, mudmivad qveSyofna unda momwondes.<br />

oTxSabaTs da paraskevs ar unda miyvardes,<br />

Tu SemTxveviT mTvralma xeli ar momifaTura.<br />

mag dReebSi unda mokrZalebiT moiSoro<br />

da RmerTisken aaxedo.<br />

man ki Tqvas, Cemi coli xar, RmerTs vin ekiTxeba.<br />

mere ki sanTlebi davanToT. siyvaruli movinanioT.<br />

droa, bednieri viyo TavganwirviT,<br />

radgan me, RmerTma, Tu maincdamainc amas davuSvebT,<br />

momca ZuZuebi da saSo.<br />

mas ki ufro aRmatebuli organoebi.<br />

droa, Tayvani vce maT, rom gavmravlde.<br />

droa davbano fexebi,<br />

da arasodes gameparos Tvali ufro zemoT.<br />

da vxedavde terfidan muxlamde da mkerdidan<br />

Sublamde.<br />

danarCeni sxeuli sibneleSi unda davinaxo.<br />

droa am sxeulze amosuli Cemi Tavi<br />

gveleSapiviT momaWras,<br />

radgan Turme ver vetevi.<br />

droa is iyos mTavari da moitanos fuli.<br />

me ki yoveldRe gavuwodo sia _ dRes gvinda puri,<br />

maionezi, zeTi, mwvanili.<br />

da siis bolos mokrZalebiT mivawero:<br />

higienuri safeni.<br />

da amiT viyo bednieri.<br />

albaT, droa.<br />

magram me maxsovs:<br />

eka qevaniSvili<br />

erTxel, kacma marTla dambana fexebi da<br />

me mas vuyvardi.<br />

erTxel me Cems kacs marTla davbane fexebi<br />

da me is miyvarda.<br />

mag dros arcerTs ar gvaxsovda saRvTo werili.<br />

mag dros arc erTs ar gvaxsovda<br />

romeliRac deklaracia.<br />

da Cven gvqonda<br />

ori sxeuli.<br />

ori Tavi.<br />

Sesabamisad, oTxi fexi da oTxi xeli.<br />

da veteodiT.<br />

ra qnan meti adamianebma<br />

ra qnan meti adamianebma,<br />

meti maT araferi SeuZliaT.<br />

erTxel SeuZliaT da morCa.<br />

erTxel unda moxdes yvelaferi,<br />

siyvaruli. fuli. Svili. bina. manqana.<br />

es yvelaferi, legalurad, erTxel unda moxdes:<br />

oraskaciani qorwilebi da dadgmuli fotoebi.<br />

cxra Tvis Semdeg varskvlavbiWunebi<br />

da Tofis srolebi,<br />

princesebi da yuris awevebi.<br />

es unda moxdes mmaCis biuroebSi. qorwinebis saxlebSi.<br />

mTaze Semomdgar eklesiebSi.<br />

yvelas Tvalwin gacvlili beWdebiT.<br />

yvelas Tvalwin gamofenili zewrebiT.<br />

yvelas Tvalwin dalewili TefSebiT.<br />

es unda moxdes aucileblad qals da kacs Soris.<br />

es unda moxdes dedamTilebis, dedebis, Soreuli<br />

naTesavebis CareviT.<br />

danarCeni yvelaferi ar SeiZlebaa.<br />

danarCeni yvelaferi _ uwesoba.<br />

ra qnan kacebma,<br />

romlebic jiutad cxovroben colebTan<br />

da wuwuneben sxvebTan _<br />

me isini masevdianeben.<br />

ra qnan qalebma, romlebic Sexvdnen aseT kacebs,<br />

dabrmavdnen da moiTmines isini _<br />

me isinic masevdianeben.<br />

ra qnas Cemma lesboselma gogonam,<br />

romelsac vuyvarvar.<br />

da ukve mesmis misi siyvaruli.<br />

ra qnas Cemma gei biWma _ jer ar icis, rom miyvars.<br />

da ukve vici misi siyvarulic.<br />

ra qnan sxvebma,<br />

romlebsac surT erTad yofna Riad<br />

da mainc imalebian<br />

ucxo qveynebis sastumroebSi da kafeebSi da barebSi.<br />

ra qnan maT, vinc wesebi daarRvies.<br />

maT ase SeuZliaT da morCa.<br />

ra qnan keTilma liberalebma,<br />

inteleqtualma snobebma,<br />

Sterma nacionalistebma,<br />

goimma patriotebma.<br />

an _ goimma snobebma, inteleqtualma liberalebma...<br />

mokled, rogorc geneboT, dayaviT.<br />

ra qnan maT, romlebmac moirges adgilebi.<br />

romlebsac moewonaT sakuTari xma mikrofonSi<br />

da saxeebi teleekranze.<br />

ra qnan socialuri programebis mamebma,<br />

romlebmac daisvenes maiamize.<br />

da es SeiZleba.<br />

ra qnan mdidrebma, romlebic mudmivad wuwuneben<br />

pirveli saxli Calis iyo<br />

da gamudmebiT niavdeboda.<br />

me es saxli naxevar dReSi avaSene _ gazafxulze,<br />

roca zamTari fexze mekida.<br />

Semodgomaze _ qarma waiRo.<br />

meore saxli davdgi maSin,<br />

roca megona gavizarde da xis totebis mogroveba<br />

CemiT SemeZlo.<br />

roca megona _ ar daangrevs xis saxls miwisZvra.<br />

qari xis saxls ar aafrialebs.<br />

maSinac arc SemSinebia.<br />

ar vdardobdi,<br />

mownul kedlebSi sinaTle Tu Semoatanda,<br />

siyvarulis aurzauri gareT vinmes Tu Seawuxebda.<br />

aqac ubralo daudevrobiT<br />

amovagde RmerTi, zamTari, mezoblebi,<br />

naTesaoba, SiSi, sircxvili.<br />

me CemTvis da SenTvis vcxovrobdi.<br />

Cumad,<br />

uwesod.<br />

dRemde ar maqvs zusti pasuxi _ ratom daSale.<br />

kadrad damrCi _ iRliaSi amoCrili<br />

saxlis erT-erTi mownuli kedliT, rogor midixar.<br />

mesame saxlis aSeneba daviwye gulSi.<br />

Rrma fundamenti,<br />

kedlebi _ tvinSi amoviyvane da mogawode<br />

gadasaxurad.<br />

axla vdgavarT xriok mindorze,<br />

erTmaneTisgan zurgebiT da<br />

moniSnuli wertilidan oc nabijs vzomavT.<br />

miwa gvyofnis.<br />

arc mglis,<br />

arc xalxis ar gveSinia.<br />

me saqme maqvs, saqme...<br />

me saqme maqvs, saqme. me imdeni saqme maqvs,<br />

Cemo pawawina mrevlo,<br />

Cemo yurmoWrilo mrevlo,<br />

Cemo cxvaro mrevlo,<br />

ramdeni patimaric zis TiTo sakanSi saqarTveloSi.<br />

me saqme maqvs, saqme, me am saqmes ver gadavdeb,<br />

am saqmeze unda wamovwve, wamovkotrialde,<br />

am saqmes xelebi unda Semovxvio da CavbRujo<br />

da xandaxan SigniTac SevZvre da gadavifaro<br />

– iq siTboa.<br />

me saqme maqvs, saqme,<br />

zeTi unda migisv–mogisvaT,<br />

samoTxes dagpirdeT,<br />

Tqven ki ar mkiTxoT, ra saqmea es, amisTana,<br />

gadaudebeli.<br />

me unda mogiwodoT, mSvidad iZinoT<br />

fumfula baliSebze<br />

da ar CagesmodeT<br />

„studentebi ar modian<br />

studentebi ar modian~<br />

me saqme maqvs, saqme,<br />

me lamazi da msuqani saqme maqvs<br />

da is arasodes aris nawamebi.<br />

da mas arasodes Sia.<br />

gasdis erbo.<br />

mas aqvs mwvane gumbaTi da iisferi sakurTxeveli<br />

da ar hgavs adrindel saqmeebs.<br />

me saqme maqvs, saqme<br />

da amitomac saxlSi unda wavide da wamovwve<br />

da saqmiT gaverTo.<br />

ar SemawuxoT.


16 - 29 noemberi 2012<br />

rostom CxeiZe<br />

Teatraluri gadatrialeba<br />

orhan famuqis romani `Tovli~<br />

dasasruli<br />

basac, romelsac gansazRvravda<br />

Seurigebeli Widili erovnulsa da<br />

yalbad gagebul kosmopoliturs<br />

Soris. da rodesac TviTonac CauRrmavdeboda<br />

am Seurigebel Widils<br />

Turqul sinamdvileSi _ islamistursa<br />

da liberalur msoflxedvas Soris<br />

_ Zaldautaneblad wamoutivtivdeboda<br />

`mkvdrebis~ finali, romlis<br />

STagonebiTac yarss TovlSi CaZiravda<br />

mTeli Txrobis manZilze.<br />

yarss _ romelsac ukiduresi<br />

simZafriT surs msoflio-istoriuli<br />

movlenebis SuagulSi itrialos, magram<br />

sakuTar TaviseburebaTa dakargvac<br />

enaneba da aseT xvedrs ver<br />

Seurigdeba.<br />

lajiverTis piriT islamistTa is<br />

guliswyroma unda gamoiTqvas, maT<br />

erovnul TavisTavadobas yvelaze did<br />

safrTxed Tanadrouli dasavluri<br />

azrovneba rom movlenia, ufro sworad,<br />

keTilSobilebis niRabSi Camaluli<br />

farisevluri suli:<br />

_ dasavleTi, romelsac alahis sityvaze<br />

metad Tavisi udidesi monapovris,<br />

demokratiisa sjera, yarsSi<br />

mowyobili am antidemokratiuli gadatrialebis<br />

winaaRmdeg xmas ar aRimaRlebs<br />

an iqneb mTavari demokratia,<br />

Tavisufleba da adamianis uflebebi ki<br />

ara, danarCeni msoflios mier dasavleTisTvis<br />

maimuniviT mibaZvaa dasavleTi<br />

Seegueba im demokratias, romelic<br />

masTan radikalurad dapirispirebulma<br />

mtrebma daamyares<br />

dasavleTisTvis maimuniviT mibaZvao...<br />

globalizms Cawnul liberalur<br />

miswrafebebs gzas ver gadauketav da<br />

naWuWSi ver moemwyvdevi, magram xom<br />

SeiZleba ise gadaataro es axali<br />

qariSxali Sens Tavze, erovnuli TviTmyofadoba<br />

pirwmindad ar gawiro, SeTvisebiT<br />

ki martoden is SeiTviso, rac<br />

Sens idealebsac eTanadeba!.<br />

eTanadeba Sinaganad, Torem garegnuli<br />

brWyvialebis gamodevnebam bevri<br />

adamiani, Taoba, qveyana imsxverpla da<br />

raRa am Rvarcofs unda gadahyve,<br />

rodesac SeiZleba Sens fesvebs moufrTxilde,<br />

tradiciis CarCoebs ar gadascde<br />

da mis wiaRSi hpovebde xolme<br />

ganaxlebis dauSretel unars!.<br />

***<br />

mkiTxveli dabejiTebiT grZnobs,<br />

rom kas yarsuli lirikuli cikli<br />

raRac gansakuTrebuli movlena unda<br />

iyos, im saidumlos gamxsnelic, Tu<br />

rogor unda moxerxdes erovnuli<br />

TavisTavadobis SenarCunebac da msoflio-istoriuli<br />

procesebis Suagul-<br />

Si trialic...<br />

saidumlos gaxsna saidumlos gaxsnad,<br />

magram...<br />

poeti gaurkvevel viTarebaSi mkvlelis<br />

tyvias unda emsxverplos.<br />

misi mokvlis uSualo sababi gazeT-<br />

Si gamoqveynebuli statia unda gaxdes,<br />

lanZRvisa da ciliswamebis is<br />

Rvarcofi, rac am mTavari Tezisis irgvliv<br />

ikvris: dasavleTis es unamuso<br />

mimbaZveli am mZime dReebSi areulobis<br />

gamowvevis mizniT Camovida CvenTan,<br />

yarsSio.<br />

<strong>gazeTi</strong>s redaqtori, visi dawerilicaa<br />

es statia, uRmerTod galanZRuli<br />

adresatis winaSe Tavs imiT imarTlebs:<br />

erTi sityvisac ar mjera<br />

iqidan, rac davwere, Zalian mewyineba,<br />

Tu ifiqrebT, rom es yvelaferi<br />

davijere. amaSi piraduli araferia.<br />

ubralod, yarseli Jurnalistebi iZulebulni<br />

arian, aseTi SekveTili<br />

statiebi weron xolmeo.<br />

isini xom gubernatoris aparatidan<br />

drodadro Rebuloben brZanebas, raTa<br />

vinme talaxSi amosvaron.<br />

ki magram, poet kasaTvis ra SeRava-<br />

Tia, Tu statiis avtori mis Sinaarss ar<br />

iziarebs<br />

redaqtori, Tavisi WkuiT, ufro<br />

damarwmunebel arguments moiSveliebs:<br />

_ arc Cvens mkiTxvels sjera am<br />

statiebisa. amitom sagangaSo araferia.<br />

maS ra rjiT sicruis gasavrceleblad<br />

_ aRmosavleT anatoliis media<br />

didi wnexis qveSaa. yarselebi ar yiduloben<br />

Cvens gazeTs. mxolod saxelmwifo<br />

dawesebulebebi iweren. TavisTavad<br />

cxadia, rom is unda vweroT, risi<br />

wakiTxvac maT surT. msoflios yvela<br />

kuTxeSi, amerikaSic ki, gazeTebSi, upirveles<br />

yovlisa, is ibeWdeba, rac<br />

mkiTxvels ainteresebs. Tu mkiTxveli<br />

Tqvengan tyuils iTxovs, msoflioSi<br />

arsad aravin dawers simarTles,<br />

romelic gayidvebs Seamcirebs. Cemi<br />

<strong>gazeTi</strong>s gayidvebi Tu gaizrdeba, mec<br />

ar davwer simarTles! garda amisa,<br />

policiac ar damrTavs nebas, rom simarTle<br />

vwero.<br />

rac unda amtkicos redaqtorma,<br />

poets am statiiT ukve sasikvdilo ganaCeni<br />

rom aqvs gamotanili<br />

is cdilobs es mosalodneli safrTxe<br />

xumrobaSi gaataros: Zalian<br />

meamayeba, Cems gazeTs aseT mniSvnelobas<br />

rom aniWebTo.<br />

magram ager...<br />

moraluri sanqcia, rac im cilismwameblurma<br />

statiam gasca, poetisaTvis<br />

aki sabediswero aRmoCnda.<br />

leqsebis is ciklic ugzoukvlod<br />

gaqres.<br />

da neta vinRaa am saidumlos mimkvlevi<br />

da poetur enaze ammetyvelebeli!.<br />

***<br />

cxadia, ar unda kargavdes kargi<br />

poeti realobis SegrZnebas.<br />

arc realobam unda waaxdinos poezia.<br />

da Tu realobis SegrZnebis faruli<br />

musika unda gansazRvravdes mis xelovnebas,<br />

swored es musikaa, `Tovlis~<br />

mxatvrul qsovils aserigad rom msWvalavs<br />

da sisxliani aqtis miRma inar-<br />

Cunebs romantikul sulsa da Txrobis<br />

iseT mimzidvelobasa da eqspresias,<br />

klasikuri mwerlobidan rom dagvmaxsovrebia<br />

da kvlavac Zalumad gviforiaqebs<br />

suls.<br />

***<br />

xolo orhan famuqis samSoblo _<br />

osmaleTi _ sxva Teatria!..<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

dasasruli<br />

xvedris adamiani, marTla moaWres Tu<br />

ara marjvena literatorebis azriT,<br />

arsakiZe mogonili personaJia da mas<br />

istoriuli an bibliuri prototipi ar<br />

hyavs. Tumca es ase ar unda iyos.<br />

rogorc cnobilia, xirams, solomon<br />

mefis didostats, mis Sesaxeb arsebuli<br />

erT-erTi legendis mixedviT,<br />

mklavi mokveTes. mklavmokveTiladaa<br />

moxseniebuli mcxeTis aRmSenebelic.<br />

`xekorZulas wyali misvams, mcxeTa ise<br />

amigia, damiWires, mklavi momWres, ratom<br />

kargi agigia~. mklavis mokveTis<br />

mTavari mizezi orive SemTxvevaSi<br />

Suria. xirams emterebodnen Suriani<br />

qarglebi da solomon mefesTan asmendnen.<br />

`kargis agebis~ gamo daisaja xalxuri<br />

poeziis gmiric.<br />

konstantine gamsaxurdiam mSvenivrad<br />

SeniSna es msgavseba. ufro metic,<br />

man arsakiZis saxe Seavso leqsis<br />

lirikuli gmirisa da xiramisTvis damaxasiaTebeli<br />

saxasiaTo StrixebiT. ase<br />

rom, mis mier daxatuli didostati,<br />

romelic man xalxuri poeziis personaJTan<br />

gaaigiva, TandaTanobiT solomon<br />

mefis xuroTmoZRvarsac daemsgavsa.<br />

meti mimzidvelobisTvis nawarmoebSi<br />

gaCnda sasiyvarulo samkuTxedi:<br />

Sorena, giorgi mefe, arsakiZe da am<br />

personaJebs Soris daaxloebiT iseTive<br />

Temur gabunia<br />

esse 11<br />

istoriuli prozis paradoqsebi<br />

rom swored danis StoSi unda dabadebuliyo<br />

antiqriste. wminda ioane<br />

RvTismetyvels danis Sto saerTod ar<br />

mouxsenebia axal ierusalimSi Semsvlel<br />

tomTa Soris.<br />

Tumca solomon mefis didostati,<br />

Tuki masze Seqmnil legendas CavuRrmavdebiT,<br />

ara finikielad an<br />

ebraelad, aramed warRvnasgadarCenili<br />

kaenis modgmis Camomavlad miiCnevda<br />

Tavs. `Cemi winapari Tubal-kaeni gamomecxadao~,<br />

_ ambobs is. rogorc<br />

mogexsenebaT, bibliis mixedviT, war-<br />

Rvnam Tubal-kaenis modgma saerTod<br />

gaanadgura, Tumca xirams sxvagvarad<br />

miaCnda. is migvaniSnebda, rom Tubalkaenis<br />

Sto saidumlod gagrZelda da<br />

rom warRvnasgadarCenili kaenitebis<br />

erT-erTi warmomadgeneli Tavad iyo.<br />

rogor gavigoT es rogorc Cans, aq<br />

saqme gvaqvs raRac saidumlo moZRvrebasTan,<br />

RmerTTanmebrZolobasTan,<br />

romelic ufro luciferulia, vidre<br />

iakoburi.<br />

droTa ganmavlobaSi xiramis moWrili<br />

mklavi marTkuTxa samkuTxedTan<br />

gaigivda. marTi kuTxe wveriT qvemoT<br />

mimarTuli samkuTxedis erT-erTi Semadgeneli<br />

nawilia. Tavad es figura<br />

ki droTa ganmavlobaSi antiqristianuli<br />

triadis (luciferi, antiqriste,<br />

cruwinaswarmetyveli) simbolo gaxda.<br />

sikvdilis win xiramma Tavisi oqros<br />

samkuTxedi WaSi Caagdo da Tqva: `me bevurTierToba<br />

Camoyalibda, rogoric<br />

iyo sabas dedofals, solomon mefesa<br />

da xirams Soris. xalxur leqsSi moxseniebuli<br />

didostati vin iyo sinamdvileSi,<br />

Cven ar viciT. istoriuli<br />

wyaroebiT ar dasturdeba, rom swored<br />

man aago sveticxoveli. cnobilia, rom<br />

taZari aaSena vinme arsukiZem, magram<br />

sveticxovelze amokveTili marjvena<br />

srulebiTac ar niSnavs da Sesabamisad<br />

arc adasturebs, rom taZris amgebs<br />

marjvena mokveTes. iyo SemTxvevebi,<br />

roca ostatebi xelis gamosaxulebas<br />

tovebdnen TavianT agebul taZrebze. es<br />

iyo da es. Tuki xalxuri poeziis gmiris<br />

istoriulobaze kidev SeiZleba vikamaToT,<br />

Sorenas Sesaxeb raime eWvic ki<br />

ar arsebobs. is mTlianad mwerlis fantaziis<br />

nayofia. saqarTveloSi araTu<br />

msgavsi istoriuli pirovneba, TviT<br />

saxeli Sorenac ki ar arsebobda. es saxeli<br />

mxolod `didostatis marjvenis~<br />

gamoqveynebis Semdeg gavrcelda. am<br />

personaJis mogoneba, rogorc Cans,<br />

aucilebeli iyo imisTvis, rom arsakiZis<br />

ambavi kidev ufro damsgavseboda<br />

xiramisas. legendis mixedviT, solomon<br />

mefes sabas dedofali Seuyvarda.<br />

qorwilis dRec dainiSna, magram<br />

dedofalma sxva arCevani gaakeTa, man<br />

Tavisi bedi mefis niWier didostats<br />

daukavSira. solomon mefes Rvinis Tas-<br />

Si Zilismomgvreli wamali Cauyares,<br />

sabas dedofali xiramTan erTad gaiqca.<br />

Tumca mdevrebma xirami Seipyres da<br />

mefis brZanebiT marjvena mokveTes.<br />

arsebobs sxva niSanic, romelic arsakiZes<br />

xiramTan aaxlovebs. esaa RmerTTanmebrZoloba.<br />

cnobilia RmerT-<br />

Tan mebrZolis ori saxe: RvTaebrivi<br />

(iakobis SemTxvevaSi) da luciferuli,<br />

rodesac RmerTTan brZolis Semdeg<br />

angelozi ecema. ar SeiZleba am ori saxis<br />

gaigiveba. iakobis brZola misi amaRlebiT<br />

mTavrdeba, luciferisa ki dacemiT.<br />

riTi sruldeba iakobTan Sedarebuli<br />

arsakiZis brZola RmerTTan<br />

mwerals miaCnia, rom arsakiZe maRldeba,<br />

anu gamsaxurdia bibliuri iakobis<br />

msgavsi RmerTTan mebrZolis saxes xatavs.<br />

xiramic RmerTTan mebrZolia. is<br />

ayalibebs qvismTlelTa saidumlo saZmos,<br />

romlis wevrebic erTmaneTs `amxanagoTi~<br />

mimarTaven. xirami orive<br />

mxridan dawyevlili modgmidanaa,<br />

mamiT qanaaneli finikieli, dediT ki<br />

ebraeli, danis tomidan. qanaani noem<br />

dawyevla, iakobma ki ase mimarTa dans<br />

sikvdilis win: `gveli iqneba dani gzaze,<br />

unasi _ bilikze; damgeslavi cxenis<br />

quslisa; gadaeqneba ukan mxedari~.<br />

amiT patriarqma iwinaswarmetyvela,<br />

ri Svilebi meyolebao~. rogorc Cans,<br />

uSvilo xirami am gamonaTqvamSi Tavisi<br />

saidumlo saZmos gavrcobasa da<br />

mravalricxovan organizaciad gadaqcevas<br />

gulisxmobda.<br />

rogor kvdeba arsakiZe da ra aris<br />

misi dasjis mizezi `didostatis marjvenaSi~<br />

farsman sparsi Suriani qarglebis<br />

rols asrulebs, swored farsmani<br />

asmens didostats giorgi<br />

mefesTan. RmerTTan mebrZoli iakobis<br />

suraTs xatavs arsakiZe, RmerTs kaTalikos<br />

melqisedekis saxe aqvs, Tavad<br />

iakobs ki xuroTmoZRvris. am dasmenis<br />

Semdeg Sorenas RalatiT ganrisxebuli<br />

giorgi mefe brZanebs, rom xuroTmoZRvars<br />

mklavi mokveTon.<br />

ai, rogor hgavs es ori istoria<br />

erTmaneTs! konstantine gamsaxurdias<br />

ki `didostatis marjvenam~ ara mxolod<br />

sayovelTao aRiareba moutana,<br />

aramed garkveuli imunitetic SesZina<br />

im avbediT 30-in wlebSi, rodesac misi<br />

sicocxle sasworze ido. mwerals uamravi<br />

damsmeni hyavda, romlebic mas<br />

reaqcioner ultranacionalistad axasiaTebdnen.<br />

Turme gamsaxurdias yofna-aryofnis<br />

sakiTxi stalinis doneze<br />

gadawyvetila. belads, gadmocemis<br />

Tanaxmad, romani erT RameSi waukiTxavs<br />

da uTqvams, acadeT mwerals, inadiros<br />

da gaerTos Tavis mwevrebTano. es<br />

arc iyo gasakviri, radgan erTujrediani<br />

damsmenebisgan gansxvavebiT, stalins,<br />

albaT, mSvenivrad esmoda, ra Temas<br />

exeboda mwerali. konstantine gamsaxurdia<br />

ki ganagrZobda Tavis Semoqmedebas.<br />

is mSvidad cxovrobda im uxilav<br />

koSkSi, romelsac Tavad mwerlis<br />

garda veravin xedavda.


12 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

interviu 16 - 29 noemberi 2012<br />

mkiTxveli<br />

kaxa Tolordava<br />

`ucnobi musika~ _ ase hqvia proeqts, romelic xarisxian musikas, msoflios<br />

sxvadasxva kuTxeSi rom iqmneba, SeZlebisdagvarad, saqarTvelos sazogadoebrivi<br />

mauwyeblis eTerSi aqcevs da dainteresebuli msmenelisTvis<br />

xelmisawvdoms xdis. gadacemis avtorsa da wamyvans sazogadoeba araerTi<br />

sxva warmatebuli proeqtidanac icnobs. saubari kaxa TolordavasTan swored<br />

am proeqtebiT daviwyeT.<br />

_ intervius mTavari Tema literaturaa,<br />

karg literaturas ki bevri<br />

aqvs saerTo im musikasTan, romelsac<br />

Tqven, sazogadoebrivi mauwyeblis<br />

eTeriT, mayurebels sTavazobT. saer-<br />

To aqvT-meTqi, imitom vambob, rom<br />

aseTi musika ar iqmneba farTo momxmareblisTvis,<br />

ar aris maskulturis<br />

nawili da, ise rogorc yvelafer<br />

xarisxians, mis aRmoCenasac garkveuli<br />

Zalisxmeva sWirdeba. miambeT<br />

Tqvens teleproeqtze, mis miznebze.<br />

_ yvelaferi teleproeqtamde bevrad<br />

adre daiwyo. erT dRes sazogadoebrivi<br />

mauwyeblis radioprodiuseri<br />

nika cercvaZe damikavSirda da gadacemis<br />

gakeTeba SemomTavaza. msmenelisTvis<br />

musikis misawodeblad radio<br />

yvelaze intimuri mediumia. amitom<br />

es kargi saCuqari aRmoCnda CemTvis.<br />

mas mere sami welia, yovel SabaTs gadacema<br />

`ucnobi musika~ FM102,4-ze<br />

mimyavs.<br />

mogvianebiT teleprodiuserebma<br />

imave saxis teleproeqtis ganxorcieleba<br />

moiwadines. dialogis formati<br />

bevrad sainteresos gaxdida gadacemas,<br />

amitom gulmodgined veZebdi<br />

Tanawamyvans. rTulia moamzado gadacema<br />

musikaze, roca Sens gverdiT musikosebi<br />

ar sxedan, Tumca maTi umetesoba<br />

musikaluri sentenciebis jerovan<br />

artikulirebas naklebad axerxebs da<br />

saubris mosmena msmenelisTvis mosawyeni<br />

xdeba. Semdeg gia xadurs Sevxvdi.<br />

imTaviTve SevTanxmdiT, rom es ar iqneboda<br />

erTgvarad qedmaRluri gadacema,<br />

Cven ubralod viqnebodiT musikis<br />

`virusis~ gadamdebni.<br />

Zalze Sromatevadi samuSaoa. Ti-<br />

Toeuli gadacemisTvis sami-oTxi kvira<br />

vemzadebiT. marTali giTxraT, xels<br />

gviSlis codna, radganac gvinda, gadacemaSi<br />

yvelaferi CavtioT, es ki Seu-<br />

Zlebelia. axlaxan bob dilanze<br />

zedized ori gadacema CavwereT, sxvagvarad<br />

warmoudgeneli iyo, gesaubra<br />

adamianze, romelic erTdroulad<br />

aris musikosi, momRerali, kompozitori,<br />

poeti.<br />

_ Tqveni gadacemis meSveobiT `virusi~<br />

bevr iseT adamians gadaedo,<br />

iqamde Sors rom iyo musikasTan, bevrma<br />

misTvis `ucnobi~ musika aRmoaCina.<br />

_ asea. xarisxiani musikis moZebna<br />

virtualur sivrceSi sul ufro<br />

gaZnelda. amitomac axalgazrdebi<br />

`yuriscecebiT~ eZeben axal musikas. es<br />

mdgomareoba mec gamovlili maqvs.<br />

ubralod sxva sivrceSi, sxva konteqst-<br />

Si miwevda Zebna. sabWoTa periodSi `ucnob~<br />

musikas Znelad Tu miakvlevdi,<br />

diskebi ar iyideboda, Tu vinmes hqonda<br />

_ lamis mTeli Tbilisi masTan iyrida<br />

Tavs. Cveni gadacema imisTvis arsebobs,<br />

msmenels msoflios sxvadasxva<br />

kuTxeSi mikarguli musikis moZebnaSi<br />

daexmaros. Tu msmeneli dainteresdeba,<br />

Semdeg Tavad gaagrZelebs `mogzau-<br />

robas~.<br />

_ gadacemaSi, romelic bob dilans<br />

mieZRvna, saubari iyo imazec, Tu<br />

rogori gavlena iqonia am musikosma<br />

jon lenonze. albaT, ar arsebobs xelovani,<br />

romelmac Tavisi Semoqmedeba,<br />

sxvadasxva dros, aseTi `gavlenebiT~<br />

ar asazrdova.<br />

_ gavlenebi gardauvalia da<br />

vfiqrob, bunebrivicaa im adamianisTvis,<br />

romelic qmnis, an Seqmnas<br />

apirebs. mTavaria, man am gavlenis gadaazreba,<br />

aTviseba moaxerxos. im gadacemaSi<br />

gia xadurmac pozitiur WrilSi<br />

isaubra dilanis faqtorze lenonis<br />

SemoqmedebaSi. dilanis simRerebis<br />

mosmenis Semdeg lenoni sxva, axal Temebze<br />

dafiqrda, axali interesis vel-<br />

Si moeqca. kargi wignic xom ase zemoqmedebs<br />

adamianze! is yovelTvis gibi-<br />

Zgebs raRacis Seqmnisken. cxadia im<br />

SemTxvevaSi, Tu marto mkiTxvelis<br />

mdgomareobaSi ki ar xar, aramed raRacis<br />

Seqmnis survili gaqvs. cdilob,<br />

garkveuli gavlenebi Seneburad<br />

gardaqmna, gaiTaviso da ukve sxva saxiT<br />

daubruno samyaros. kargi literatura<br />

sulSi gwvdeba, gaswavlis,<br />

rogor ganmartovde sakuTar TavTan.<br />

kiTxva araviTar SemTvevaSi ar aris<br />

monologis mdgomareoba, wigni dialogisken<br />

iwvevs adamians, Tumca ramdenad<br />

Sedgeba es dialogi, metwilad,<br />

mkiTxvelzea damokidebuli.<br />

_ wignSi, romelic 2009 wels<br />

`bakur sulakauris gamomcemlobam~<br />

Tqveni avtorobiT gamosca, Tavmoyrilia<br />

interviuebi cnobil jazmenebTan.<br />

`saubrebi jazze~ dajildovebulia<br />

<strong>literaturuli</strong> premiiT<br />

`gala~. wignis mTavari Rirebuleba<br />

is aris, rom mkiTxvels, Tvrameti<br />

jazmenis musikaluri gamocdilebis<br />

gacnobis miRma, saSualeba aqvs Tvali<br />

miadevnos gzas, romelmac did<br />

musikosebs sakuTari Tavi aRmoaCenina.<br />

uamisod, vfiqrob, namdvili xelovneba<br />

ar iqmneba. rogorc vici, am<br />

masalis mogrovebas rva weli dasWirda.<br />

joisi<br />

kauWiviT<br />

aRmoCnda<br />

_ 2003 wels Cemma megobarma, xaTuna<br />

kereseliZem, romelic erT-erTi perioduli<br />

gamocemis mTavari redaqtori<br />

gaxldaT, SemomTavaza interviu<br />

trilok gurtusTan. cnobili indoeli<br />

musikosi, `isTern promouSenis~<br />

mowveviT, imxanad TbilisSi imyofeboda.<br />

davelaparakebi-meTqi, vuTxari.<br />

_ ar nerviulobdiT<br />

_ maSin ormocs viyavi gadacilebuli.<br />

iqamde wlebis ganmavlobaSi intensiurad<br />

vusmendi am musikoss. amitom<br />

SemoTavazebisTanave masTan Sexvedris<br />

mzadyofna gamovxate. maxsovs,<br />

Cems win rom Camojda, pirvelive<br />

wuTidan Cven Soris saerTo veli,<br />

garkveuli kavSiri gaCnda da saubari<br />

daviwyeT. xSirad ukiTxavT, msgavsi<br />

SesaZlebloba gacilebiT adre rom<br />

mogcemoda, rogor moiqceodio. albaT,<br />

oci wlis rom vyofiliyavi, aseTi<br />

rangis musikosTan Sexvedra damafrTxobda.<br />

musikosebisTvis dro Zvirfasia.<br />

`isini dausruleblad dafrinaven qalaqidan<br />

qalaqSi, `Cemodnebze sxedan~ da<br />

mobezrebuli aqvT interviuebi Jur-<br />

~<br />

nalistebTan, romlebic, moumzadebelni,<br />

zedapirul SekiTxvebs usvamen.<br />

amitom CemTvis mniSvnelovania, musikosebma<br />

igrZnon, rom me maT dros tyuilubralod<br />

ar vkargav. iqidan moyolebuli<br />

dRemde, am adamianebTan saubrisas,<br />

CemTvis mTavaria SekiTxvebis sworad<br />

artikulireba, iseTi kiTxvebis<br />

dasma, romelic sxvisgan ar mousmeniaT.<br />

vcdilob, SesaZlebloba mivce<br />

isaubron imaze, rac aqamde ar uTqvamT.<br />

interviusTvis rom movemzado, sul<br />

cota, oTxi-xuTi Tve mWirdeba. es niSnavs,<br />

vusmino Zalian bevrs da vikiTxo<br />

Zalian bevri. pirdapir getyviT, isini<br />

afaseben amas.<br />

_ ganaTlebiT vin brZandebiT<br />

_ Tbilisis saxelmwifo universitetis<br />

dasavleT enebisa da literaturis<br />

fakulteti davamTavre. Cveni<br />

kursi 1984 wlis erT-erTi saukeTeso<br />

`gamoSveba~ iyo. minda giTxraT, Zalian<br />

gamimarTla pedagogebSi. literaturaTmcodne,<br />

mTargmneli, filologiis<br />

mecnierebaTa doqtori niko yiasaSvili<br />

TiTqmis mTeli semestri gvikiTxavda<br />

`ulises~. jeims joisis cnobierebis<br />

nakads baton nikoze ukeT Znelad<br />

Tu vinme gvaziarebda. vismendiT mixeil<br />

kveselavas leqciebsac. mas axali<br />

damTavrebuli hqonda `poeturi integralebi~,<br />

romelic galaktionis<br />

poeziis ZiriTad tendenciebs miuZRvna<br />

da muSaobas iwyebda wignze XX saukunis<br />

mistikosisa da filosofosis,<br />

giorgi gurjievis Sesaxeb. kargad maxsovs,<br />

Cemi TxovniT gvikiTxavda kidec<br />

nawyvetebs jer kidev dausrulebeli<br />

naSromidan.<br />

_ mrCeba STabeWdileba, rom daaxloebiT<br />

im rangis literaturas kiTxulobT,<br />

rogor musikasac usmenT, ise-<br />

Ti avtorebi mogwonT, romelTa Semoqmedeba<br />

Rrma Sinagan gamocdilebas<br />

ireklavs. farTo mkiTxveli aseT teqstebs<br />

`mZimes~uwodebs.<br />

_ maRizianebs da ver vxvdebi ras<br />

gulismoben, roca ama Tu im filmze,<br />

musikasa Tu wignze, mZime ariso, amboben.<br />

Tu nawarmoebi sainteresoa, sim-<br />

Zimis gancda ucxoa CemTvis.<br />

Zalian mniSvnelovania, sakuTari<br />

Tavi dainteresebis velSi vamyofo.<br />

aris teqstebi, romelsac vicileb, an<br />

TavisiT mcildeba, Semdeg axali interesebis<br />

velSi veqcevi. ukanaskneli Svidi-rva<br />

weliwadia, ZiriTadad, politikur<br />

literaturas vecnobi. Cem<br />

garSemo garkveuli procesebi mimdinareobs.<br />

pirveladi SemecnebiT _ am<br />

qveynis moqalaqis mdgomareobiT, movlenebis<br />

interpretacias, ra Tqma unda,<br />

met-naklebad vaxerxeb, magram xSirad<br />

es sakmarisi araa. Cven vimyofebiT im<br />

sivrceSi, sadac adamianebs liberalur-demokratiul<br />

pirobebSi cxovrebis<br />

gamocdileba ar gaaCniaT. Sesabamisad<br />

vTvli, rom meoradi Semecneba,<br />

anu politikuri literaturis<br />

kiTxva aucilebeli xdeba. am interess<br />

mTeli rigi avtorebisken mivyavar,<br />

maTgan `vismen~ gamocdil, Zalze seriozul<br />

rekomendaciebs saxelmwifos<br />

Seqmnis, misi funqciis, daniSnulebis<br />

Sesaxeb. raki mainteresebs, iZulebuli<br />

var gaverkve kidec. es erTgvari Sromaa,<br />

romlis drosac pirvel rigSi exebi<br />

filosofiur literaturas da Semdeg<br />

_ politikurs.<br />

Cems `qindlSi~ asze meti avtoria.<br />

maT Soris aris avstrieli mwerali<br />

iozef roti, `radeckis marSis~ avtori.<br />

bolo dros misi teqstebis mimarT<br />

gansakuTrebuli interesi maqvs.<br />

aqvea kapka kasabova, bulgareli warmo-<br />

Sobis axalzelandieli poeti, mwerali,<br />

romlis wignma `Twelve Minutes of Love:<br />

a tango story~ udidesi STabeWdileba<br />

moaxina Cemze.<br />

gulgrili ver davrCi musikosisa da<br />

kompozitoris, jguf `Talking Heads~-is<br />

yofili lideris, devid bernis wignis<br />

mimarTac. `velosipedistis dRiurebi~<br />

sami wlis win gamoica. cxadia, intensiurad<br />

vkiTxulob literaturas musikis<br />

Sesaxeb. `qindlis~ saSualebiTve gavecani<br />

devid bernis sruliad axal wigns,<br />

romlis saxelwodeba daaxloebiT ase<br />

JRers: `rogor muSaobs musika~.<br />

gavixseneb elis munros, romelsac<br />

mokle mxatvruli formebis erT-erT<br />

yvelaze ufro daxvewil avtorad miviCnev.<br />

munro is avtoria, prozisken rom<br />

mimabruna. am Janris literaturas, marTali<br />

giTxraT, mouclelobis gamo<br />

veRar vkiTxulobdi.<br />

es mxolod mcire CamonaTvalia im<br />

avtorebisa, Cemi interesis velSi rom<br />

moeqcnen. Cemi interesebis ruka sakmaod<br />

farTea da `rTul~ teritoriebsac<br />

moicavs.<br />

_ `qindli~ saukeTeso saSualebaa,<br />

msoflioSi mimdinare kulturul Tu<br />

samecniero procesebs miadevno Tvali<br />

da axal-axali `interesis velebi~<br />

Seiqmna. Tumca mkiTxvelTa erTi nawili<br />

Tanamedrove eleqtronul sakiTxavs<br />

ar scnobs, beWdur wignebs,<br />

Zvel avtorebs amjobinebs.<br />

_ es yvelam TviTon unda gadawyvitos.<br />

cota xnis win fransua rables<br />

gadakiTxva mominda, weliwadSi erTxel<br />

aucileblad vubrundebi xolme<br />

herman melvilis `mobi dikis~. mkiTxvels<br />

Tavis Zvel wignebTan mibruneba<br />

rom undeba, es Zalian bunebrivi survili<br />

mgonia.<br />

dasasruli me-16 gverdze


16 - 29 noemberi 2012<br />

literatori<br />

nino qajaia<br />

cota xnis win mTargmneli da literatori nino qajaia stokholmidan<br />

Camovida, sadac SvedeTis institutis miwveviT ramdenimekacian jgufTan<br />

erTad imyofeboda. mizani iqauri biblioTekebis gacnoba iyo, romelTa<br />

analogis gaxsna arcTu Soreul momavalSi saqarTveloSic igegmeba.<br />

yvelaferi oriode wlis win daiwyo, rodesac SvedeTis saelCoSi gaCnda<br />

idea, TbilisSi gaxsniliyo Sveduri modelis sabavSvo biblioTeka. SvedeTis<br />

institutma es saqme mweralsa da Jurnalists mari oskarsons da wignis<br />

ilustrator helena bergendals SesTavaza. es qalbatonebi saqarTveloSi<br />

bavSvTa ganviTarebis fondisa da sabiblioTeko asociaciis warmomadgenlebs<br />

Sexvdnen, maTi daxmarebiT leqcia-seminarebi gamarTes da iqauri<br />

biblioTekebis sanaxavad ramdenime jgufi SvedeTSic waiyvanes. nino qajaia<br />

am saqmeSi gasul wels CaerTo, rodesac Svedurma mxarem biblioTekisTvis<br />

Senobis SerCevis TxovniT Tbilisis sakrebulos mimarTa. ramdenime<br />

SeTavazebuli variantidan stumrebic da maspinZlebic moswavle<br />

axalgazrdobis sasaxleze Sejerdnen, sadac momaval wels dagegmilia<br />

Sveduri modelis pirveli biblioTekis gaxsna. riT aris mimzidveli es<br />

biblioTekebi qarTul sinamdvileSi, ra xdeba iseTi, ris gamoc biblioTeka<br />

patarebis TavSeyris sayvareli adgilia, rogor cdiloben Svedebi momavali<br />

Taobis wigniT dainteresebas _ am da sxva saintereso sakiTxebze nino qajaia<br />

gvesaubreba.<br />

_ diax, wilad mxvda bedniereba, am<br />

araCveulebrivi proeqtis monawile<br />

gavmxdariyavi. proeqtis farglebSi<br />

orjer viyavi stokholmSi. am qalaqsa<br />

da saerTod Svedebze saubari vrceli<br />

Temaa da amaze sityvas ar gavagrZeleb.<br />

vityvi mxolod, rom minda didi madloba<br />

vuTxra yvela im adamians, vinc am<br />

proeqtSia CarTuli _ Svedebsac da<br />

qarTvelebsac, gansakuTrebiT, Svede-<br />

Tis saelCos saqarTveloSi, Svedur institutsa<br />

da Cvens Sved maspinZlebs _<br />

mari oskarsonsa da helena bergendals,<br />

romelTa mier mofiqrebuli da organizebuli<br />

programebi Zalian saintereso<br />

da mravlismomcemi iyo Cveni<br />

delegaciebisTvis.<br />

amjerad delegaciaSi CemTan erTad<br />

iyvnen axalgazrdobis sasaxlis direqtori<br />

lika meRviniSvili, misi TanaSemwe<br />

rodam comaia, sasaxlis biblioTekarebi<br />

qeTevan kalandaZe da<br />

Tamar maWavariani, sportisa da axalgazrdobis<br />

saministros warmomadgeneli<br />

giorgi ivaniSvili da gazeT `axali<br />

ganaTlebis~ TanamSromeli lali<br />

jelaZe.<br />

rac Seexeba Cveni vizitis mTavar<br />

Temas _ es iyo sabavSvo biblioTekebi.<br />

Svedebs araCveulebrivi biblioTekebi<br />

aqvT, sadac yvelaferi umcires detalebamdea<br />

gaTvlili. daviwyoT imiT,<br />

rom es araa tipiuri biblioTeka, saidanac<br />

wigns wamoiReb, an samkiTxvelo<br />

darbazSi dajdebi da waikiTxav. es aris<br />

socializaciis adgili, sadac mkiTxvelebs<br />

mxolod wignTan ki ara, erTmaneTTan<br />

urTierTobis SesaZleblobac<br />

aqvT. biblioTekebi asakobriv<br />

jgufebadaa dayofili. yvelaze patarebisTvis<br />

gaTvaliswinebul biblioTekaSi<br />

mSoblebs dahyavT Cvilebi<br />

da 9 wlamde bavSvebi. maTTvis iq uamravi<br />

gasarTobia – saTamaSoebi, wignebi...<br />

albaT gagikvirdebaT _ ra unda<br />

akeTos biblioTekaSi ramdenime Tvis<br />

bavSvma getyviT: ixoxos, iTamaSos,<br />

wignebSi naxatebi aTvalieros mSobelTan<br />

erTad. sul male am wignebs aqve<br />

waukiTxaven, mere albaT TviTonac<br />

moindomebs wakiTxvas. mTavaria, rom<br />

aqauroba _ es wignebiT savse, xalisiani,<br />

mosaxerxeblad saZromialo karadebi<br />

da am jadosnuri `saxlis~<br />

maspinZlebi maTTvis pataraobidanve<br />

`sakuTar~, sayvarel adgilad iqceva.<br />

patarebi specialurad mowyobil<br />

bilikebsa da samalavebSi dafofxaven,<br />

lamazad dasuraTebul wignebs furclaven.<br />

biblioTekarebic aqtiurad<br />

arian CarTuli am procesSi: bavSvebs<br />

eTamaSebian, wignebs aTvalierebineben,<br />

mere ukiTxaven. iq maT arafers uSlian<br />

– arc Taroebze acocebas, arc xmaurs<br />

da arc wignis xelSi aRebas. saocaria,<br />

magram patarebi wignebs ar xeven... saer-<br />

Tod, SvedeTSi gaWirveulebuli bavSvi<br />

ar minaxavs. Zalian mSvidi garemoa imis<br />

miuxedavad, rom xmaurs aravin ukrZalavT.<br />

imave sivrceSi sxedan odnav<br />

mozrdilebic da dedebTan erTad<br />

kiTxuloben. aqvea samxatvro studia,<br />

sadac patarebi xataven. arsebobs Tematuri<br />

jgufebic, romlebSic bavSvebi<br />

interesebis mixedviT erTiandebian.<br />

cota ufrosebs mSoblebi ramdenime<br />

saaTiT toveben kidec.<br />

`patara mkiTxvelebisTvis moZravi<br />

biblioTekebic arsebobs. es aris<br />

iq,<br />

sadac<br />

yovelTvis<br />

gelian<br />

~<br />

wignebiT aRWurvili avtobusebi,<br />

romelic sabavSvo baRebisTvisaa<br />

gankuTvnili. isini ori-sami saaTiT<br />

midian patarebTan.<br />

calke Temaa Tineijerebis biblioTekebi<br />

9-dan 13 wlamde mozardebisTvis.<br />

stokholmSi yofnisas kulturis<br />

saxls vestumreT, sadac mozardebisTvis<br />

araCveulebrivi garemoa Seqmnili.<br />

es SenobaSi SesvlisTanave igrZnoba.<br />

Zirs dagebul xaliCas aweria _ `zRvari<br />

fexsacmelebisa da ufrosebisTvis!~,<br />

rac niSnavs, rom aq maTi teritoriaa.<br />

bavSvebs sruli Tavisufleba<br />

aqvT. yvelaferi isea gaTvlili, rom<br />

erTmaneTs xeli ar SeuSalon. uamravi<br />

adgilia, sadac SegiZlia SeiyuJo da<br />

mSvidad ikiTxo _ patar-patara kuTxeebi<br />

baliSebiTa da rbili savarZlebiT,<br />

specialurad mowyobili samalavebi,<br />

momcro taxtebi. erTi sityviT, sruli<br />

komfortia. survilis SemTxvevaSi<br />

wignebs saxlSic atanen. garda amisa,<br />

arsebobs Tematuri jgufebi, sadac sxvadasxva<br />

interesebis mqone mozardebi<br />

erTiandebian. isini TavianT gatacebas<br />

mTeli seriozulobiT ekidebian da<br />

ufrosebic maqsimalurad uwyoben<br />

xels amaSi. sailustraciod erT magaliTs<br />

mogiyvanT.<br />

dRes mTeli msoflios mozardebs<br />

Soris Zalian popularulia manga _<br />

animaciuri mxatvrobis Tanamedrove<br />

mimdinareoba. komiqsis erTgvari analogia,<br />

iaponuri kulturuli sivrcis<br />

nayofi. mangas Sesaxeb Cemi Svilisgan<br />

gavige, romelsac Zalian ainteresebs<br />

es Janri, Tumca informaciis moZieba<br />

da animaciebis keTeba did Zalisxmevad<br />

ujdeba da internetis amaraa. is, rac<br />

stokholmis erT-erT biblioTekaSi<br />

vnaxe, mangaTi gatacebuli bavSvebisTvis<br />

namdvili samoTxea. mozardebi<br />

biblioTekasTan arsebul studiaSi<br />

ikribebian da animaciebs xataven, iReben<br />

da specialurad gamoyofil darbazSi<br />

uCveneben. hyavT konsultantic _ adamiani,<br />

romelic animaciebis awyobaSi<br />

exmarebaT. aqvea Tavmoyrili am Temas-<br />

Tan dakavSirebuli literaturac.<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

SesaZleblobaTa maqsimumia imisTvis,<br />

rom mozardma interesi daikmayofilos.<br />

iqauri biblioTekebi bavSvebs mxolod<br />

wignTan urTierTobaSi ki ar exmareba,<br />

aramed saSualebas aZlevs, mo-<br />

Zebnos da daumegobrdes saerTo interesebis<br />

mqone Tanatolebsac.<br />

_ anu, SvedeTSi yvelaferi keTdeba<br />

imisTvis, rom bavSvs biblioTekaSi<br />

siaruli da wignis kiTxva Seayvaron.<br />

_ amisaTvis marTlac yvelafers<br />

akeTeben garda erTisa _ es aris iZuleba.<br />

nebismieri saxis zewola gamoricxulia.<br />

termini – `aucilebeli sakiTxavi~<br />

maTTvis ar arsebobs. bavSvma<br />

unda ikiTxos is, rac ainteresebs. sul<br />

erTia, deteqtivi iqneba, fentezi Tu<br />

klasika. biblioTekari nebismier dros<br />

mzad aris, daexmaros mas, oRond amosavali<br />

aqac bavSvis interesia da ara<br />

mSoblisa, rogorc CvenTan xdeba.<br />

stokholmSi erT-erTi sabavSvo biblioTekis<br />

dizaineri gavicaniT,<br />

romelic konkretul proeqtze ori<br />

wlis ganmavlobaSi muSaobda. misi<br />

TqmiT, dagegmvis procesSi gadamwyveti<br />

roli mozardTa survilebma iTamaSa.<br />

Caatares gamokiTxva, romlis mizani<br />

iyo gaerkviaT, rogor biblioTekaze<br />

ocnebobdnen bavSvebi. saer-<br />

Tod, SvedeTSi patarebi aqtiurad arian<br />

CarTulni maTTvis gankuTvnili<br />

sivrcis mowyobaSi. rac mTavaria,<br />

ufrosebi momavali Taobis mosazrebebs<br />

ismenen da iTvaliswineben. Sedegic Sesabamisi<br />

aqvT.<br />

_ iyo am vizitis dros rame iseTi,<br />

rac gansakuTrebiT dagamaxsovrdaT<br />

_ Svedur biblioTekebze saubrisas<br />

Znelia, Tqva, ra ar dagamaxsovrda `gansakuTrebiT~,<br />

radgan CvenTvis esaa<br />

sruliad gansxvavebuli da Zalze STambeWdavi<br />

sivrce... ukve giambeT patarebisa<br />

da Tineijerebis biblioTekebze...<br />

CemTvis Zalian saintereso iyo Sexvedra<br />

erT-erT skolaSi, sadac literaturis<br />

gakveTils daveswariT. es iyo<br />

sagareubno skola, iq ZiriTadad emigrantebi<br />

swavloben. maTi umetesoba<br />

cxeli wertilebidanaa _ serbiidan,<br />

avRaneTidan, somalidan... maswavlebeli<br />

_ sabavSvo mwerali gunila<br />

ludgreni aq 18 welia aswavlis. daveswariT<br />

me-9 klaselTa gakveTils. Tema<br />

wlevandeli nobeliantis _ mo ianis<br />

Semoqmedeba iyo. davalebuli hqondaT<br />

interviu<br />

dasasruli me-16 gverdze<br />

13<br />

waekiTxaT misi romelime nawarmoebi da<br />

werili mieweraT avtorisTvis an nawarmoebi<br />

daesuraTebinaT. am masalas Semdeg<br />

wignad kinZaven, avtors ugzavnian<br />

da skolaSi epatiJebian. rogorc<br />

gairkva, mwerlebi miwvevas siamovnebiT<br />

Tanxmdebian. maswavleblis TqmiT, 18<br />

wlis ganmavlobaSi mxolod orjer ver<br />

moaxerxes mwerlebma skolaSi misvla.<br />

Tavad faqti, rom bavSvebs yovel wels<br />

nobelis premiis laureatebi xvdebian,<br />

mravlismetyvelia. ar dagaviwydeT, es<br />

xdeba skolaSi, sadac yvelaze Raribi<br />

da auwyobeli ojaxebis Svilebi dadian...<br />

warmogidgeniaT, ra viTarebaa iq,<br />

sadac ufro maRali inteleqtisa da<br />

finansuri SesaZleblobebis mqone bavSvebi<br />

swavloben rasakvirvelia, skolis<br />

biblioTekasac vestumreT, sadac serbi<br />

erovnebis qalbatoni muSaobs. igi<br />

gamudmebiT cdilobs, daarwmunos<br />

mozardebi kiTxvis aucileblobaSi da<br />

amisTvis sul ar sWirdeba iZuleba an<br />

CiCini. sakmarisia myari argumenti, rom<br />

mxolod am gziT SeZleben isini sazogadoebis<br />

srulfasovan wevrebad Camoyalibebas.<br />

umetes SemTxvevaSi es xerxi<br />

amarTlebs da bavSvebi mondomebiT iwyeben<br />

sakuTar Tavze muSaobas. sxvaTa-<br />

Soris, gansakuTrebulad damamaxsovrda<br />

maswavleblis sityvebi _ am bavSvebs<br />

dabejiTebiT, xSirad vumeorebT, rom<br />

Cven gvjera maTi SesaZleblobebisa da<br />

yvelaferSi vendobiTo.<br />

kidev erT faqts mogiyvebiT. wina<br />

jerze stokholmis mimdebare soflis,<br />

ekeros biblioTekaSi viyaviT, sadac<br />

didebisa da bavSvebis ganyofilebebi<br />

erT SenobaSia ganlagebuli. Cveni<br />

maspinZeli gviambobda, rom biblioTeka<br />

adgilobrivTa TavSeyris sayvareli<br />

adgilia. stokholmSi adamianebs gar-<br />

Tobisa Tu Sexvedrebis uamravi saSualeba<br />

da adgili aqvT, ekeros mkvidrni<br />

ki biblioTekaSi xvdebian erTmaneTs,<br />

saubroben, STabeWdilebebs uziareben.<br />

weRanac giTxariT _ biblioTeka SvedeTSi<br />

socializaciis adgilia. es faqti<br />

pirdapir Tu iribad zemoqmedebs<br />

adamianebze: SeiZleba kaci didi mkiTxveli<br />

ar iyos, magram yoveldRe wigns<br />

rom uyurebs, erTxel aucileblad<br />

waiRebs Sin da waikiTxavs.<br />

SvedeTis biblioTekebSi Zalian bevri<br />

ramaa samagaliTo. rac mTavaria,<br />

velosipedis gamogoneba ar aris<br />

saWiro, TvalsaCinod vxedavT, rogor<br />

SevayvaroT momaval Taobas kiTxva.<br />

erTi SexedviT, gaugebaria, ra unda sami<br />

Tvis pataras biblioTekaSi, magram meore<br />

mxriv, faqtia, rom swored am asakidan<br />

iwyeba wignis siyvaruli. aseT<br />

garemoSi gazrdili mozardisTvis<br />

kiTxva bunebrivi moTxovnilebaa,<br />

rogorc Wama an TamaSi. minda giTxraT,<br />

rom Svedi bavSvebi iseTive sixaruliT<br />

dadian biblioTekaSi, rogorc<br />

qarTvelebi _ atraqcionze.<br />

aris kidev erTi, umniSvnelovanesi<br />

faqtori _ biblioTekaSi Sesul bavSvebs<br />

guliTad maspinZlebad xvdebian<br />

Tavis saqmeze Seyvarebuli, enTuziazmiT,<br />

xalisiT savse adamianebi, da maT-<br />

Tan urTierToba kidev erTi xiblia


14 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

Canawerebi 16 - 29 noemberi 2012<br />

gasxvlis saidumlo anu<br />

kargi mebaRe<br />

xes miwis zemoT da qvemoT aqvs gaSlili<br />

nervuli konebi, gafanCuli,<br />

didroni da sayvareli... zemoT _ fo-<br />

Tol-yvavil-nayofebiT acaxcaxebuli,<br />

qvemoT _ mineralur zRvaSi<br />

CaZiruli; miwis yel-qerqTan ki _<br />

Sekonil-gabantuli.<br />

gviani Semodgomisas an adrian<br />

gazafxulze, roca xeebs jer kidev sZinavT,<br />

baRSi Sedis mebaRe da yvelafers,<br />

rac saWiroebs sxvlas, sxlavs. man kargad<br />

icis, rom swori gasxvla nayofierebis<br />

zrdis sawindaria; icis sxvlis<br />

saidumlo.<br />

zogi xe, magaliTad, atami, Tu yovel<br />

wels ar gasxali, nayofi dauknindeba<br />

da TandaTan gaxmeba. xes Tu kenwero<br />

waaWeri, zrda Seuferxdeba, an sulac,<br />

gaxmeba. arc is totebi unda<br />

moaWra, romlebic samomavlo kvirtebiTaa<br />

daxunZluli; amasTanave, xes<br />

lamazi, Taviseburi formac unda SeunarCuno<br />

da sxva niuansebic gaiTvaliswino,<br />

rac mebaRem SesaniSnavad icis.<br />

maS ase, aivl-Caivlis mebaRe xeTa<br />

rigebs Sua da baRs akopwiavebs, samomavlo<br />

gamometyveleba-gamomsaxvelobisaTvis<br />

amzadebs, eyrdnoba ra mcenareTa<br />

fizikur gamovlinebas.<br />

roca adamianebi uaxlovdebian er-<br />

TmaneTs, magaliTad, megobrdebian, qmnian<br />

ojaxs, mezobldebian da a.S. iwyeben<br />

ra erTmaneTze fizikur-sulier zemoqmedebas,<br />

maT Sorisac igive procesi<br />

mimdinareobs, rac baRSi aRvwereT.<br />

aq orives ZaluZs erTmaneTis `gasxvla~<br />

an xelSeuxeblad datoveba, `mebaRis~<br />

survilisa da SesaZleblobebisamebr.<br />

dalocva iqneboda: RmerTma kargi<br />

`mebaRe~ mogivlinos!<br />

m e a n i<br />

1<br />

_ ginda, mdinaris saTave gaCveno<br />

_ minda!<br />

_ maSin wagiyvan mTebSi, xeobebSi da<br />

giCveneb, yinulis gamlRvari wveTebi<br />

rogor erTiandebian Tavqve daSvebisas,<br />

qmnian patar-patara nakadulebs, an miwidan<br />

amoCuxCuxebuli wyaroebi Tvals<br />

rogor gvikraven da xeobebidan Camococebulni,<br />

rogor erTiandebian yvelaze<br />

dabal adgilas da iqidan<br />

mdinared eSvebian; gza-gza kvlav<br />

ikreben da ikreben Tavisianebs da, saer-<br />

Tod, yvela mdinaris saTave sul pawia<br />

wyaroa...<br />

_ mereda, wyaro saidan iSveba<br />

_ wyaro wyaro cis Tvalia, cidan<br />

modis. rom ar iyos wvima, Tovli, aba,<br />

ra CaiJoneboda miwaSi da iqidan ra amovidoda<br />

_ ese igi... ise gamodis, mdinarec<br />

cidan iwyeba.<br />

_ ki, mdinarec cidan iwyeba.<br />

_ es xom imasac niSnavs, adamianic<br />

cidan iwyeba. Semoqmedis nawerSi yvela<br />

saidumlo xom erTnairi, erTiani wesrigiT<br />

cxaddeba.<br />

_ albaT... erTad rom ar yofiliyo<br />

wyali, wvima, mcenare, mze, haeri, fotosinTezic<br />

ar ganxorcieldeboda...<br />

Tumca, gaaCnia, rogor ifiqreb adamianis<br />

warmoSobaze...<br />

qva Tavis TavSi mineraluri samyaros<br />

Tvisebebs atarebs, mcenare _<br />

mineralurisasac da mcenareulisasac.<br />

cxoveli _ mineralurisas,<br />

mcenareulisas da cxovelurisas er-<br />

Tad; xolo adamiani, erTdroulad,<br />

samives da kidev mets _ wminda adamianur<br />

arss. amdenad, adamiani mineralze,<br />

mcenareze da cxovelze maRla dgas.<br />

gagikvirdeba, rom giTxra, qvac adamiania-meTqi<br />

_ ra Tqma unda, gamikvirdeba. Tu<br />

raimeSi ar dagvWirda, qvebs xom zedac<br />

ar vuyurebT.<br />

_ ho, qva yvelaze sapatio vinme br-<br />

Zandeba. misi mcenareuli, cxoveluri<br />

da adamianuri nawili maRla, saidumlo<br />

SreebSia Sefarebuli, Senaxuli,<br />

romelic iq Tavisebur qmedebaSia, magram<br />

aq, miwaze, mxolod mineraluri<br />

saxiT gvecxadeba.<br />

_ ese igi misi zeciuri cnobierebi-<br />

Taa gamowveuli, rom xan fexebSi wamogvedeba,<br />

gzas gviborkavs da sadRac<br />

wasvlas gviSlis misive wyalobaa, rom<br />

masze amotvifruli saidumloebebi samaradisod<br />

inaxeba da, ase mdumared,<br />

RaRadebs warsulze Tu awmyoze<br />

_ ho, aq bevri ram igulisxmeba. axla<br />

mcenaris ambavic moismine.<br />

mcenare mineraluri samyaroTia<br />

mdidari, sasicocxlo _ zrda-ganvi-<br />

Tarebis, gamravlebis sxeulic aqvs gamovlenili,<br />

magram misi cxoveluri da<br />

adamianuri nawilebi, masTan kavSirSi<br />

myofni, maRla sufeven.<br />

_ es imasac niSnavs, rom mcenareebic<br />

saidumlod gvexmarebian da gvexmarebian<br />

yvelafers rom Tavi gavaneboT,<br />

maTiT vsazrdoobT, vcocxlobT...<br />

nuTu cxovelebzec igives<br />

ityvi, isinic, sadRac, adamianebi arian<br />

Tamar gabroSvili<br />

_ ki, cxovelebic adamianebi arian,<br />

oRond TavianTi adamianuri nawili<br />

gauCinarebuli aqvT. da iciT, ramxela<br />

keTilSobileba da siyvarulia Cadebuli<br />

maT qmedebaSi _ iyvnen aseTni da<br />

mxolod aseTni, aq miwaze ase _ nawilobrivad<br />

realizebulni. es maTi mxridan<br />

msxverplTSewirvaa, adamianTaTvis<br />

uCumaresi, uangaro, siyvaruliani msaxurebaa,<br />

raTa adamianebi, maTi SemweobiT,<br />

gamoyenebiT, iqcnen adamianebad,<br />

gaxdnen namdvili adamianebi, srulyon<br />

TavianT TavebSi yvelaze maRali arsi,<br />

rac ki dedamiwazea SesaZlebeli da ar<br />

iyvnen qvebi, xeebi anda cxovelebi...<br />

_ Sexede maT, ra guladebi da<br />

keTilSobilebi yofilan!<br />

o, sayvarelo qvebo, Wrel-Wrulad<br />

morTulo mwvane megobrebo da pirutyvo<br />

arsebebo... isic xom ar vifiqroT,<br />

rom sadRac, saazrovno<br />

sivrceSi, mineralebi, mcenareebi, cxovelebi<br />

da adamianebi erTiandebian,<br />

erTad arseboben da qmedeben<br />

_ cxadia, gamocdilebaTa sxvadasxvaoba<br />

gaziardeba.<br />

_ is rogorRa gavigoT, adamiani<br />

cidan modiso<br />

_ ho, rogorc mdinareze vTqviT.<br />

adamiani orguliania; erTi guli Sin<br />

aqvs, meore _ gareT, garkveul momentebSi,<br />

isini erTmaneTs adgilebs ucvlian.<br />

gardacvalebis Semdeg erTi<br />

guli miwas miebareba, meore ki _ cisken<br />

midis xolme. swored es ukanaskneli<br />

atarebs e.w. Tesls, romelSic samomavlo<br />

Canasaxia. caSi is Rvivdeba da,<br />

saWiro dros, isev eSveba dedamiwaze<br />

aRmosaceneblad.<br />

ai, xedav, Tovlis fifqebi ra xilulad<br />

modis _ es caSi dakristalebuli,<br />

sufTa formebia, ase uxvad rom<br />

gvacviva da gvadneba Tavze. warmoidgine<br />

ra iqneboda, xedavde, rogor<br />

modian adamianebi cidan, ase, Tovlis<br />

fantelebiviT... es cota rTulia...<br />

_ ara, ar aris rTuli, Zalian sainteresoa.<br />

kidev miTxari rame.<br />

_ exla, exla is minda giTxra, rac<br />

Zalian didi bednierebacaa da didi<br />

tragediac.<br />

_ da Cvenc vmonawileobT amaSi<br />

_ ki, oRond brmad. adamianis dabadebaze<br />

mindoda meTqva...<br />

2<br />

(aborti borotebaa!)<br />

bulTagan, mSoblis arCevas... xom sainteresoa,<br />

Cven ki ar vaCenT aq Svilebs,<br />

isini gvirCeven da Rirsgvyofen, viyoT<br />

maTi mSoblebi. isini Tavisi miznebis,<br />

arsebobis, gamocxadebis Sesabamis<br />

wyvils irCeven. Tu wyvili jer dacalcalebulia,<br />

cdiloben, exmarebian, rom<br />

isini gaxdnen meuRleebi: SemTxveviT,<br />

anTu `bedis wyalobiT,~ Seaxvedreben<br />

erTurTs da es cicqna, jerac gaumxeleli<br />

`nawilakebi~ yovel Rones xmaroben,<br />

rom SemoiWran Cvens samyaroSi,<br />

TavianTi sityva Tqvan. bevri garjis<br />

Semdeg, mravalwlobiT namogzaurebi<br />

adamianis samomavlo Tesli ganayofierdeba<br />

Tu ara, iwyebs gamococxlebas:<br />

umnaTes burTulad gadaiqceva,<br />

romelic ciuri moZraobiT miiwevs saSvilosnosken.<br />

Seva Tu ara Tavis kosmiur<br />

sabrZanebelSi _ uzenaesi wesrigiT<br />

moqmed organoSi _ saSvilosnoSi,<br />

hermetulad ixureba iqauroba da vi-<br />

Tardeba uSinaganesi, mikrokosmiurgracoizuli<br />

procesebi: erTi bednieri<br />

ujredi iwyebs gayofa-gamravlebas,<br />

formaTa usazRvro da swraf cvalebas,<br />

qmnis patar-patara budeebis Canasaxebs,<br />

romlebSic nel-nela unda Semoikribos<br />

_ guli, Tvalebi, TiTebi da a. S da<br />

man, TandaTan, unda `moisxas~ mTeli<br />

sxeuli, yvela foToli, kvirti, nayofi<br />

_ yvela organo da gacxaddes,<br />

rogorc RvTis sityva, rogorc a d a m<br />

i a n i da, am dros, qali, Svilis Ser-<br />

Ceul-rCeuli, uars ambobs RvTiuri<br />

misiis Sesrulebaze, did dedobaze da<br />

ikeTebs aborts, klavs cocxal nayofs,<br />

miwamde, didi rudunebiT, imediT, Zlivs<br />

CamoRweuls, uars eubneba gansxeulebaze.<br />

am gadawyvetilebis miRebasa da<br />

aRsrulebaSi, masTan erTad, meuRle da<br />

eqimebic monawileoben. qali ki, sacodavi<br />

qali, verc ki acnobierebs, ra<br />

Sescoda _ cis nobaTze, sul ubralod<br />

rom Tqva uari da, Tu raime, seriozul<br />

gamarTlebas ar movuZebniT, mkv-<br />

_ dabadeba mudam bednierebaa, tragedia<br />

raRa SuaSia<br />

_ ukvdavi Tesli, romelic gardacvalebis<br />

Semdeg caSi midis da<br />

Rvivdeba, mwifdeba ramdenime aTeuli,<br />

aseuli Tu aTaseuli wlis ganmavlobaSi;<br />

gadawyvets, rom dabrundes<br />

dedamiwaze, iwyebs `zemodan~ Tadarigs<br />

da qvemoT `mofusfuse~ qal-vaJTagan,<br />

xan dauwyvilebel, xanac SeuRlelelad<br />

iqca.<br />

_ es ra miTxari... es rom qalebma<br />

icodnen, albaT Zalian bednierebi iqnebodnen,<br />

rom `cis arCevnebSi~ gaimarjves<br />

da arasodes Caidendnen aseT momakvdinebel<br />

codvas... axla mivxvdi, am<br />

erTi adamianis SematebaSi mTeli samyaro<br />

erTianad iqneboda Cabmuli... e.i.<br />

Cven madlierni unda viyoT Cveni<br />

mSoblebisa, rom gvSobes.<br />

_ da mSoblebic unda acnobierebdnen,<br />

rom pataram maTi Sviloba ineba!<br />

gana cota dadis am qveynad, rom zustadac,<br />

im `cis arCevnebSi~ monawileobas<br />

ver Rebulobs, anda, monawileobis<br />

miuxedavad, ver imarjvebs amis<br />

mizezebze sxva dros vilaparakoT,<br />

axla Tavs aRar Segawyen. Tumca getyvi,<br />

rom, miuxedavad yvelafrisa, samyaro<br />

mainc keTili da mSvenieria...<br />

ginda mdinaris saTave gaCveno gzadagza<br />

kidev bevrs vilaparakebT...<br />

_ minda! ra Tqma unda, minda!<br />

_ wavediT!<br />

sulis nakadulebi<br />

Sexe, patara nakaduli ferdobze ra<br />

Tavisuflad moedineba; Tu gzad lodi<br />

Semoxvda, gverds auvlis da gzas<br />

gaagrZelebs ise, TiTqos winaRoba ara<br />

hqonia. Tu sadme jebiri amoeWdo,<br />

Cagubdeba, Cagubdeba da imden xans<br />

Cagubdeba, sanam ar gadmova da mainc<br />

win wava... ra kargad icis yovelive patara<br />

nakadulma, ise kargad, Senc mogindeba,<br />

masaviT, SeZlo win-win dineba,<br />

rakrakiT, usayvedurod, moTminebiT<br />

da mwyurvalTaken swrafvis didi surviliT.<br />

o, siyvarulis usasrulo oazisebo,<br />

Tqvenve SobeT Tqvensave siSoreebSi<br />

uwmindesi nakadulebi _ cis xelisgulis<br />

siRrmeSi Camdinare grZnoba siankareTa<br />

da sibrZne netarebaTa, cis sisvelidan<br />

miwis sifaSremde CamoRwevadi<br />

momlocveloba...<br />

Tval-Tvali<br />

adamians rom Sexedav, pirvel rig-<br />

Si, misi Tvalebi mogixvdeba mzeris<br />

fokusSi _ iyurebi TiTqos mis fanjrebSi,<br />

raTa dainaxo, SigniT ra xdeba...<br />

mas Tvalebi ubrwyinavs, gaxsnilia,<br />

sruliad gaxsnili, Seyvarebulia. kargad<br />

Sexede, misi Tvalebi mzea, anTebuli<br />

mze; wamwamebi ki am mzis gamoCinebuli<br />

sxivebia, romlebic uCinrad gr-<br />

Zeldebian da ifantebian garemoSi. Cven<br />

am wam-wamebSi varT gaxveulni _ wuTisofelSi.<br />

`irmis naxtomi~<br />

is biWi, gamometyvelebaze etyoboda,<br />

qurdi da avazaki iyo; amitom, gogona,<br />

romelic gverdiT miyveboda,<br />

lamazi da mSvenieri, colad ki ar moiyvana,<br />

aramed moipara, rogorc erTer-<br />

Ti Zvirfasi nivTi. sawyali gogona! Sei-<br />

Zleba mSoblebi hyavda kidevac, magram<br />

mainc upatrono iyo... mSoblebisgan<br />

sulier mfarvelobas, siaxloves moklebuli,<br />

dabrmavebuli uZlurqmniliyo<br />

Zlieri da utifari metoqis winaSe.<br />

aseT yofaSi aRmoCenili `sawyali<br />

biWic~ bevrjer gvinaxavs.<br />

vaime, Svilo!<br />

siyvarulis aCrdili<br />

gareT mxolod siyvarulis<br />

aCrdili dadis!<br />

WeSmariti siyvaruli Sens Signi-<br />

Taa!<br />

rogorc yvavils, gulsac aqvs<br />

mtveri. roca aRar giyvars, mizezTa<br />

gamo, siyvaruli rom gamogecleba, siyvarulis<br />

yvavilis guljams Tavisive<br />

mtvrianebi zed daebertyeba; moxdeba<br />

TviTdamtverva, romelic mkvdari gulis<br />

da siyvarulis kvlav aRdgenas emsaxureba.<br />

gacvilebul ujredebSi mZimed<br />

iZireba tkbilmware xsovna, zemoT<br />

ki moiqceva utyuari amaoeba.<br />

gareT mxolod siyvarulis<br />

aCrdili dadis!


16 - 29 noemberi 2012<br />

WeSmariti siyvaruli Sens SigniTaa!<br />

nawnavi _ ufali CvenTan!<br />

bavSvebi ferad-ferad mindvris<br />

yvavilebs agroveben; grZel Reroianebs<br />

arCeven _ gvirgvini unda<br />

dawnan. saRamos koncertia da monawileebs<br />

lamazi gvirgvinebi unda daadgan<br />

Tavze, simbolurad... sxva saCuqari<br />

ar aqvT, arc fuli, rom rame uyidon.<br />

mindori ki _ abibinebuli da gulmowyale,<br />

uxvad gascems sasaCuqre, unazes,<br />

velur yvavilebs. bavSvebic Jriamuli-<br />

Ta da kiskisiT uerTdebian mindvris<br />

Ria zeims, agroveben yvavilebs. maT<br />

Soris Camjdarni wnaven gvirgvinebs,<br />

Tavze irgeben, sicocxles Sehxarian.<br />

maTma didebulma Zalisxmevam gamaxsena:<br />

dawvna, nawnavis gakeTeba didi saidumloebis<br />

uneblie gamJRavnebasavi-<br />

Taa: samis SerTva, gadanaskva erTurT-<br />

Si, kvlav samad gantotva, isev gadanaskva<br />

da a.S. _ samebis madlis amsaxveli<br />

da Semomtani qmedebaa.<br />

amitomac, udavod mSvenierni arian<br />

nawnaviani an dawnul-yvavileb-gvirgviniani<br />

gogonebi da qalebi, RvTiuri<br />

niSnis matarebelni. Tumca, nawnavebis<br />

tarebis wadili dRes cotasRa Semor-<br />

Cenia... magram, alalbedze, win Tu<br />

gagiqrolebs nawnavebiani gogona,<br />

daakvirdi, ra sxvanairia misi Tvalebi...<br />

bunebis Tvalebs hgavs _ svels, sandos<br />

da Signidan bedniers!<br />

dafna dafionisa<br />

ratom adgamen gamarjvebulebs<br />

dafnis gvirgvinebs<br />

gansakuTrebuli, mZafri surneli<br />

aqvs dafnis foTols, simetriuli da<br />

klasikuri, Sekruli forma. Tavad xes<br />

_ ulamazesi, wvrili, swori tani; kani<br />

_ xis kvalobaze, ganumeorebeli _<br />

unazesi, kriala, Savi vercxliswyali<br />

saidan uJonavs, ver gaigeb; wvimisas,<br />

sveli rom naxo, xom saocrebaa... am xis<br />

gamorCeul gamometyvelebas, masSi `sxvanairad~<br />

mowesrigebuli sasicocxlo<br />

procesebi ganapirobeben... da albaT,<br />

uTuod, imsaxurebs misi gvirgviniT Seimkon<br />

didebulebi, xolo misgan wawyvetili<br />

TiTo-orola foTliT Seikmazon<br />

mwnileulni da sxva, madis momgvreli<br />

Cveni Semweebi.<br />

adami Tu marioneti<br />

adamianebi ar moigonebdnen marionetebis<br />

Teatrs, sinamdvilidan rom ar<br />

aeRoT amisi magaliTi, ar hqonodaT<br />

rwmena bediswerisa: adamiani TamaSobs<br />

viRacis mier dawerili scenaris mixedviT.<br />

aq ar vlaparakob imaze, vis rogor<br />

xelewifeba _ iyos niWieri Tu uniWo<br />

msaxiobi, aramed mxolod arsze.<br />

erTaderTi: marioneti is aRaraa,<br />

vinc Rrmad Seicno adamianis misia,<br />

daniSnuleba, amaRlda miwier, cxovelur<br />

gancdebze da samyaroSi daikava<br />

adamianisTvis kuTvnili adgili. is Tavad<br />

wers Tavisi bedis wigns da aRaraa<br />

adamianuka, adamianiko, adamianuna da<br />

a.S, moferebiT saxelebSi gadatanili,<br />

damcrobili, dakninebuli arseba _<br />

marioneti.<br />

ori maTxovari<br />

quCaSi xelgamowvdili maTxovari<br />

dgas.<br />

gauara kacma. SeCerda. jibeebi<br />

moiqeqa:<br />

_ vai, xurda ara mqonia, Torem<br />

mogcemdi.<br />

_ ramdeniani gaqvs<br />

_ oclariani.<br />

_ moica, me dagiSli... _ afaTurda<br />

maTxovari.<br />

u k b i l o<br />

_ nacnobs manqanis SekeTebaSi davexmare.<br />

madlobis niSnad erTi yuTi<br />

dabrawuli kexura vaSli gadmoiRo da<br />

maCuqa.<br />

am dros gamoiara Cemma meore nacnobma.<br />

Tavi mohqonda, putiniviT, mec<br />

metexidan varo. erTi kbiliRa rom<br />

darCa, veubnebodiT, barem egec<br />

nisa rom ara adardebs ra. kbilebi modis<br />

da vesalmebiT am qveyanas; kbilebi<br />

midis da _ TandaTan _ vemSvidobebiT.<br />

kbilebi Tu sul dagZvra, niSnavs, rom<br />

aq bevri aRara dagrCenia ra da gijobs,<br />

bevr Wamasac gadaeCvio.<br />

adamians xom 32 kbili aqvs, TiTo kbilis<br />

mocileba TiTo nabijia im qveynisaken.<br />

roca ocdaTormetive nabijs<br />

gadadgam, ocdacamecamete nabiji ukve<br />

imqveyniuria, Tundac, pirobiTad, fexebiT<br />

am qveynad dadiode. siaruli<br />

farfatiT gecvleba da rac gamZimebs,<br />

iSoreb. Sens sawyiss ubrundebi! da gaxsovdes,<br />

rom dasawyisi yovelTvis sjobs<br />

dasasruls! aris adgili, sadac ukbilodac<br />

siyvaruliT migiReben, sadac<br />

kbilebs araviTari mniSvneloba aqvs. es<br />

ukbilo bednierTa TavSesafari(ca)a.<br />

jibeebi<br />

zog adamians gansakuTrebiT uyvars<br />

farTojibeebiani xalaTi an sxva samoseli.<br />

gana imitom, rom Sig rameebi<br />

Cailagos, sinamdvileSi imitom, rom<br />

xelebi Caiwyos. xelebi, Soreuli periferiebidan<br />

Cvens mier Zlivs Segrovebuli<br />

Cveni nawilebia, aseve fexebic,<br />

gansakuTrebiT xelis mtevnebi da fexis<br />

terfebi; amitom gvinda, Cvenad kargad<br />

SevigrZnoT, cota CaviTbunoT da,<br />

qvecnobierad, veZebT jibeebs, aseve xelTaTmanebs<br />

da fexsacmelebs. rogorc<br />

Tvalma monaxa Tavisi bude da Sig zis<br />

bednieri bartyiviT, rogorc guli zis<br />

saguleSi da a.S. xelebsac undaT, xandaxan<br />

mainc, daisvenon jibeebSi...<br />

kargi, morgebuli fexsacmeli gecvas,<br />

sadRac imasac niSnavs, rom kargi<br />

patroni gyavdes. praqtikulad, jibeebi,<br />

xelTaTmanebi, fexsacmelebi Cvens<br />

xel-fexs ufrTxildebian, mzrunvelobas<br />

uweven.<br />

meWeWebiani gogra<br />

gogras bevri guli aqvs. roca isini<br />

SigniT veRar etevian, gareT gamodian,<br />

iyinebian (imitom rom gareT mudam<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

moiZreo. axla isic movardnoda da<br />

pirs gaaRebda Tu ara, sawyals, ena gareT<br />

uvardeboda, kbilebi aRar hqonda<br />

jarji fxoveli<br />

da jarji aba riTi daikavebda. fxoveli kexura vaSli<br />

yvareboda da rom dainaxa, Wama da Wama,<br />

marto grZel yunwebs miCvenebda, ai<br />

esRa davtove Seni vaSlidanao; mikvirda,<br />

arcerTi kbili hqonda da RrZilebi<br />

kbilebiviT magari gaxdomoda, ise<br />

kbeCavda, kbilebians SeSurdeboda.<br />

hoda, ra, exla mec kbili rom amtkiva,<br />

aRar viplombav, amisi fuli sadRa<br />

maqvs; mivdivar eqimTan da pirdapir<br />

viZrob. Sen fuli da saWmeli Tqvi,<br />

Torem kbilebi ra saWiroa! _ msuqania<br />

da xiTxiTebs.<br />

patara bavSvsac xom ar aqvs kbilebi,<br />

magram mSvenierad Wams, svams da<br />

izrdeba.<br />

ubralod, erTi miniSnebaa _ kbilebi<br />

Cveni am qveyanaze yofnis macneebi<br />

arian. patara bavSvi, romelsac mudmivi<br />

kbilebi jerac ar amosvlia, jer kidev,<br />

im qveynidan mosuli angelosia, am qveyufro<br />

civa, vidre SigniT) da meWeWdebian.<br />

zog adamiansac uCndeba meWeWebi<br />

sxeulze, gansakuTrebiT _ saxeze. ase-<br />

Ti xalxic, SigniT gulCautevelni, gareT<br />

gamovlenil, pativcemul gulebs<br />

isxamen.<br />

beberi bebera<br />

es saSiSi araa<br />

mZime samuSaos Sesrulebisas kani<br />

gagiuxeSdeba, Sig siTxe Cagidgeba, bebera<br />

`dagajdeba~. Tu gaxeTqav, siTxe<br />

dageRvreba, infeqcia SegeWreba,<br />

dagiCirqdeba da morCena gagixangr-<br />

Zlivdeba. Tu xels ar axleb, Tavs Tavadve<br />

mouvlis, gagiqreba.<br />

beberi adamianic beberasaviTaa.<br />

Tavisi sxeulidan zemoTaa aweuli,<br />

aberili (asfalts, neSompalas maRla<br />

rom amoburcavs, amoxeTqavs xolme<br />

yvavil-balaxi, gazafxulze amosvla<br />

rom surs mzisken miswrafebuls). Tavisi<br />

`gauxeSebuli~, daberebul-danaoWebuli<br />

kaniT ze-miqceuli, wylis stiqiiT<br />

gamoyofili, rogorc beberaSi, TandaTan,<br />

TandaTan da... bolomde gane-<br />

Soreba Tavis mtvradsaqcev didebul<br />

ConCxs. beberic, beberasaviT, gaskdeba<br />

an Tavadve CaiCuteba da... ganikurneba<br />

yovelgvari sneulebisagan!<br />

`mee!~<br />

cxvari balaxze dakunkulebda, bewvs<br />

izrdida, imSvenebda vard-eklebiT.<br />

mere gaparses; matyli gawewes, daCeCes,<br />

daarTes, amoaxvies, dagrixes _ abzriales<br />

TiTistari, da, dedabris CxirebiT,<br />

yvelaze grZel RameSi moqsoves<br />

winda. windiani isev cxvarSi wavida.<br />

gauCerebeli<br />

mgzavri exveweba:<br />

_ gaaCere, kaco, aq gaCerebaa, Casasvleli<br />

var.<br />

_ me vici, sacaa gaCereba da iq gavaCereb.<br />

_ pasuxobs mZRoli.<br />

gaiara sami-oTxi gaCereba.<br />

_ ra mogdis, kaco, raa, ginda<br />

mandedan CamogiRo _ yviris mgzavri.<br />

_ cotac moicade. _ pasuxobs.<br />

mgzavri, bolos da bolos, SeeCvia<br />

im azrs, rom gacda Casasvlelel adgils<br />

da ukan dasabruneblad sxva transportze<br />

gadajdoma mouxdeboda. amitom<br />

gaCumda.<br />

mZRolma sadRac gaaCera.<br />

_ me iq vaCereb, sadac amis sagzao<br />

niSania (gulisxmobda trafarets,<br />

romelzec avtobusi exata). wadiT da<br />

iq miCivleT, saca gindaT, daekidaT da<br />

gavaCerebdi. _ Tavs imarTlebs.<br />

gaiara gza. morig gaCerebaze kaciSvili<br />

ara Cans, samagierod, doinjSemoyrili<br />

trafareti dgas. mZRoli<br />

aCerebs avtobuss, aRebs kars, erTxans<br />

ayovnebs, arc aravin Cadis, arc aravin<br />

amodis... isev xuravs da gzas agrZelebs.<br />

ai, Zmao, pativiscema moyvasisa da<br />

Canawerebi<br />

15<br />

samsaxureobrivi movaleobisa! gagixariaT<br />

ra...<br />

_ neta es kaci sxva saqmeebSic Tu<br />

aseTi punqtualuria. _ butbutebs<br />

moxuci mandilosani.<br />

me gulSi vfxukuneb.<br />

ise, ramdennair robots Sexvdebi<br />

`sulier~ samyaroSi, ara erTxel da<br />

samudamod, raRac reJimSi CarTulebi<br />

rom cxovroben, daqoqilebiviT<br />

muSaoben da veRaranair cvlilebas<br />

itanen...<br />

amplituda<br />

_ ranairad iqcevi, kaco, avtobusi<br />

xom ar aris, `marSutkaa~ da sadac<br />

getyvian, iq unda gaaCero, Tundac sadarbazosTan!<br />

_ me rom yvelgan vaCero, uknidan<br />

Semdegi `marSutka~ wamomeweva, me naxevar<br />

saaTSi sul unda Cavetio; egre ki<br />

ar aris, Sen rogorc ginda... gana me<br />

ukeT ar vici Cemi saqme<br />

_ ara, marTali ara xar!<br />

_ Tqven ra profesiisa brZandebiT<br />

_ inJineri!<br />

_ hoda, mec minda amiSeno kargi,<br />

gamZle saxli, ori saukune myarad rom<br />

idgeba. raa, ar SeiZleba Tuki eklesiebi<br />

uZleben saukuneebs<br />

neta Tu ici, rogor Sendeba taZari,<br />

romelic saukuneebs uZlebs sad aqvs<br />

saZirkveli da samreklo; ra wesrigi-<br />

Taa gaTvlili yovelive da, rac mTavaria,<br />

iq sad ggonia Seni Tavi<br />

ise, mec gavbrazdi im mZRolze.<br />

tvirTi mekava da iq gaaCera, sadac<br />

Cemze samjer meti `Crdili~ idga.<br />

isev:<br />

moZravi taZrebi uZrav taZrebs<br />

eTayvanebodnen da ar axsovdaT, sad<br />

`ewyo~ `cocxali agurebi~ ase<br />

gauCinarebuli sicocxlis mSeneblobisaTvis.<br />

indauri sarkeSi<br />

erTxel indaurebs WaWa vaWameT;<br />

Zalian moewonaT. ise gamoTvrnen,<br />

daeyarnen da didxans eZinaT.<br />

_ mainc ra ugono yofila indauri.<br />

sarke daudges win da iq danaxul meore<br />

indaurs Cxubi dauwyo. ver mixvda, rom<br />

is indauri TviTonve iyo. _ Tqva qalma.<br />

_ eh, qalbatono, roca adamiani meore<br />

adamians eCxubeba, gana am dros<br />

Tavis Tavs ar eCxubeba zogadad, adamianis<br />

cneba konkretul adamianebs<br />

aerTianebs. raki Sen adamiani gqvia, yvela<br />

adamiani erTdeba SenSi. Sen is xar,<br />

visac eCxubebi, visac eferebi, vinc giyvars,<br />

an gezizReba da a.S.<br />

ise rom, Cven indaurze meti gonebisani<br />

ar varT, roca meore adamians veCxubebiT...<br />

_ gaognebuli Semomcqeroda<br />

qali; mgoni verafriT mixvda, rogor<br />

SeiZleboda, meore adamianSi Tavisi<br />

Tavi ecno.<br />

sikeTisa da borotebis<br />

gzajvaredini dedamiwaa<br />

sikeTe da siyvaruli aqroladi<br />

fenomenebia, eTerSi icis gabneva.<br />

boroteba myaria, erT adgilze icis<br />

Caqvaveba, mijaWva da uWirs iqidan mocileba;<br />

uneblieT fexs wamokrav da gadaiCexebi.<br />

amitomaa boroteba ioli<br />

dasanaxi, goliaTiviT. sikeTe ki ise<br />

dafarfatebs da dafrens, pepelasaviT,<br />

sul unda misdio da misdio, mis kvalze<br />

iyo gamodevnebuli, usasrulobis diad<br />

simarTlemde, iqamde, sadac boroteba<br />

kargavs Tavis azrs, aRar aRiqmeba, imdenadaa<br />

damcrobili siyvarulis sinaTleSi.<br />

sikeTe simsubuqea, boroteba _ sim-<br />

Zime. amitom pirvelis tareba ar uWirT<br />

adamianebs, radgan is _ sikeTe, siyvaruli,<br />

Tavad daatarebs adamians maRla-maRla;<br />

boroteba ki _ Trgunavs,<br />

SiSs hgvris, fexebze girebiviT ekideba,<br />

raTa ufskrulSi CaZiros samudamod<br />

da Tan Caiyolos yvela da yvelaferi,<br />

rac da vinc mis msaxurebaSi<br />

iqneba.


16 <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

interviu 16 - 29 noemberi 2012<br />

kaxa Tolordava:<br />

`joisi kauWiviT aRmoCnda~<br />

dasasruli<br />

ovrobT. qarTuli litarturis, ise<br />

rogorc mTlianad, qarTuli kulturis<br />

ZiriTadi problema albaT es aris.<br />

magaliTad, kiTxulob orhan famuqis<br />

romans `me wiTeli mqvia~ da ucabedad<br />

mis kulturul sivrceSi eqcevi,<br />

uyureb nuri bilge jeilanis films<br />

`erTxel anatoliaSi~ da warmoudgeneli,<br />

Rrmad `Turquli~ STabeWdilebis<br />

qveS xar. yoveli aseTi SemTxvevis mere<br />

xvdebi, rom maT mogyides is realoba,<br />

romelsac yvelaze ukeT icnoben.<br />

kubelma mweralma alexo karpentierim<br />

inve anebeb Tavs, garbixar wignisgan, an<br />

piriqiT, misi kulturuli sivrcis<br />

`mona~ xdebi. CemTvis joisi kauWiviT<br />

aRmoCnda.<br />

gare samyaro sruliad arafers<br />

gvTavazobda, is Caketili iyo CvenTvis.<br />

raRacebi fragmentulad modioda Cvenamde.<br />

sakuTari xeliT maqvs gadawerili<br />

danieli filosofosisa da Teologis<br />

seren kierkegoris `an-an~, alber<br />

kamius leqcia, nobelis premiis miRebisas<br />

rom waikiTxa. kidev araerTi xeliT<br />

naweri wigni midevs saxlSi<br />

meore mxriv, sul mgonia, rom wignisadmi,<br />

SeiZleba iTqvas, odnav arajansaRma<br />

damokidebulebam, `daTvuri samsaxuri~<br />

gagviwia, codnis iluzia<br />

gagviCina. qarTvelebs xSirad gvemarTeba<br />

ase _ ormocdaaTi wignis wakiTxvis<br />

Semdeg gveqmneba STabeWdileba,<br />

rom ganaTlebulebi varT. Tuki adamiani<br />

ver moixmars wakiTxuls, ver<br />

aiTvisebs mas, ver gamoimuSavebs wign-<br />

Tan, an TanamosaubresTan dialogis<br />

survils, dialogis kulturas _ mas<br />

TavmowonebaRa rCeba. Cvens garSemo<br />

amis uamravi magaliTia.<br />

Cemi azriT aucilebeli ar aris _<br />

da am Temaze xSirad mikamaTia _ yvelam<br />

ikiTxos dostoevski, dante. unda<br />

gavTavisufldeT iluziisgan, rom vinc<br />

kiTxulobs, is aucileblad ganaTlebulia.<br />

erTia, iyo nakiTxi, sxvaa _ ganaTlebuli.<br />

arsebobdnen adamianebi,<br />

romlebmac bevri imuSaves sakuTar<br />

Tavze, mzera SigniT Caibrunes da bevrs<br />

miaRwies ise, rom erTi wignic ar waukiTxavT.<br />

_ sainteresoa Tqveni azri qarTuli<br />

mwerlobis Sesaxeb.<br />

_ qarTuli literatura arsebobs<br />

im saxiT, ra saxec mas aqvs. ar SemiZlia<br />

Sevafaso, es kargia Tu cudi. originaluri<br />

ar viqnebi Tu vityvi, rom Cven<br />

garSemo Zalian bevri niWieri mweralia.<br />

magram samwuxaroa is, rom Tanamedrove<br />

qarTulma literaturam globaluri<br />

mniSvneloba ver SeiZina, Cven<br />

verafriT davaintereseT danarCeni<br />

samyaro im realobiT, romelSic vcxnino<br />

qajaia:<br />

`iq, sadac yovelTvis gelian~<br />

dasasruli<br />

nebismieri asakis mkiTxvelisTvis. Sveduri<br />

biblioTeka is adgilia, sadac<br />

yovelTvis gelian da Seni naxva<br />

yovelTvis uxariaT; Seni yovelTvis<br />

esmiT da mzad arian, dagexmaron _ ra-<br />

Sic ginda. dameTanxmebiT, es Zalian<br />

mniSvnelovania bavSvebisTvis, da aseTi<br />

adamianebis rCevebsac sxva fasi aqvs.<br />

_ samwuxarod, dRes CvenTan aseTi<br />

garemo ar arsebobs. im TiTze CamosaTvlel<br />

biblioTekebSi, sadac specialurad<br />

bavSvebisTvis mowyobili<br />

kuTxeebia, wigniT xelSi Camomsxdari<br />

patarebi ar minaxavs. es yvelaferi<br />

ufro dekoracias hgavs.<br />

_ sxvaTaSoris, rodesac Sveduri<br />

tipis biblioTekis gaxsnaze vfiqrobdiT,<br />

erT-erT variantad mweralTa saxls<br />

ganvixilavdiT, magram uari vTqviT<br />

im mizeziT, rom iq patarebis aliaqoTs<br />

SeiZleboda problemebi Seeqmna. bavSvebs<br />

iseTi sivrce sWirdebaT, romelic<br />

mxolod maTi iqneba da aravin arafers<br />

aukrZalavs. moswavle axalgazrdobis<br />

sasaxle am mxriv yvelaze misaRebi aRmoCnda<br />

_ bavSvebi iq isedac dadian da<br />

specialuri garemos Seqmna ar gWirdeba,<br />

magram momdevno etapisTvis Zalian<br />

kargi iqneba, aseTi biblioTeka<br />

damoukidebel sivrceSi gakeTdes.<br />

Zalian mniSvnelovania interieric.<br />

CvenTvis, ufrosi Taobis mkiTxvelebisTvis,<br />

wignis Zvel karadebs Tavisi<br />

simyudrove da xibli aqvs, magram bavSvisTvis<br />

es uinteresoa. mas naTeli ferebi<br />

da mxiaruli garemo sWirdeba, rac<br />

kargad ician Svedur biblioTekebSi.<br />

gansakuTrebiT momewona is, rom nebismier<br />

maTganSi aris kuTxeebi, sadac SegiZlia<br />

gancalkevde da ikiTxo.<br />

_ ras kiTxuloben Svedi Tineijerebi<br />

_ ZiriTadad fentezis. qarTveli<br />

Tanatolebis msgavsad, dinamiuri siu-<br />

Jeti izidavT. Zalian popularulia<br />

stig larsonis romanebi, stefani meieris<br />

saga _ `bindi~. ufro am tipis<br />

literaturiT arian gatacebuli, Tumca<br />

ufrosebs es ar aRelvebT, maTi<br />

azriT, mTavaria, bavSvma wignis gemo<br />

gaigos, da mere aucileblad miva karg<br />

literaturamdec.<br />

_ anu CvenTan ase popularuli<br />

siebi da CamonaTvalebi, bavSvma ra<br />

asakSi romeli wignebi unda waikiTxos,<br />

aqtualuri ar aris<br />

_ ara, radgan maTTvis kiTxva ar<br />

aris valdebuleba, kiTxva siamovnebaa.<br />

ufrosebi ar miiCneven, rom 9-10 wlis<br />

bavSvma aucileblad unda waikiTxos<br />

Jiul vernis romanebi, mere main ridi<br />

sworad Tqva, mkiTxvels im realobis<br />

nawils vTavazobT, romel realobaSic<br />

Cven gavizardeTo. amitomac imoqmeda<br />

ase laTonoamerikulma literaturam<br />

ucxoenovan mkiTxvelze. mgonia, rom<br />

jer-jerobiT Cven es ver movaxerxeT.<br />

_ siymawvileSi albaT araerTi<br />

<strong>literaturuli</strong> gataceba gqoniaT.<br />

axla nebismieri wigni xelmisawvdomia,<br />

Tumca gvaxsovs dro, roca mkiTxvelisTvis<br />

arCevani Zalze mwiri iyo.<br />

_ kargad maxsovs is gancda, roca<br />

Cvidmeti wlisam pirvelad wavikiTxe<br />

`ulise~. niko yiasaSvilis Targmani,<br />

romelic `saunjeSi~ ibeWdeboda. warmoudgeneli<br />

STabeWdileba moaxdina<br />

Cemze, msgavsi ram arasodes wamekiTxa.<br />

roca im asakSi `ulises~ exebi, an maSmiayolos<br />

da ase Semdeg... bavSvma unda<br />

ikiTxos is, rac ainteresebs da siamovnebs.<br />

_ Cvens SemTxvevaSi didia mentalobis<br />

gavlenac, romelic wlebis<br />

ganmavlobaSi Camoyalibda da swored<br />

am sayovelTaod wasakiTxi wignebis<br />

sias amkvidrebda. cudi araferia,<br />

rodesac cdilob, bavSvs mcire asakidan<br />

aswavlo, ra aris kargi literatura,<br />

Tumca ufrosebs xSirad<br />

gvaviwydeba, rom dro icvleba, icvleba<br />

gemovnebac da dRevandeli TaobisTvis<br />

bevri ram, rac Cven da Cvens<br />

mSoblebs mogvwonda, SeiZleba sulac<br />

ar iyos saintereso, Tundac<br />

Jiul vernis romanebis cotaTi gawelili<br />

dinamika. Tumca arian sabavSvo<br />

avtorebi, igive astrid lindgreni,<br />

romlis nawerebsac nebismieri<br />

erovnebisa da asakis mozardi siamovnebiT<br />

kiTxulobs.<br />

esaubra Tamar Juruli<br />

_ da ara marto mozardi... mec<br />

Zalian miyvars `biulerbiueli bavSvebi~<br />

da `emili~. sxvaTa Soris, viyaviT<br />

astrid lindgrenis muzeumSi, `iunibakenSi,~<br />

romlis naxvazec yvela bavSvi<br />

ocnebobs. es aris lindgrenisa da sxva<br />

sabavSvo mwerlebis personaJebiT<br />

dasaxlebuli miniaturuli zRapruli<br />

samyaro, sadac aris yvelaferi, rac<br />

wignebSi ase gvizidavs: karlsonis saxli,<br />

zustad iseTive areul-dareuli,<br />

rogoric warmogvidgenia; pepis saxli;<br />

xis patara figurebiT savse oTaxi, sadac<br />

dasjil emilis amwyvevda mamamisi;<br />

flagStokze dakidebuli daiko ida...<br />

uamravi scenaa gacocxlebuli. aqvea<br />

patara kafec, sadac pepis maWkatebiTa<br />

da karlsonis gufTebiT gagimaspin-<br />

Zldebian. saocari adgilia.<br />

_ kargia, roca adamianebs aqvT<br />

survili da SesaZlebloba, daafason<br />

sakuTari mwerlebi.<br />

_ Cemi azriT, survili ufro mniSvnelovania.<br />

xSirad gveubnebodnen, rom<br />

rodesac biblioTekis gakeTeba gadawyvites,<br />

maincdamainc bevri fuli ar<br />

hqondaT, Tumca kreatiulobis xarjze<br />

saintereso Sedegs miaRwies – ganaaxles<br />

Zveli aveji, gadaakres feradi qsovili,<br />

Taroebad xis yuTebi gamoiyenes,<br />

da mSvenieri biblioTeka gamouvidaT.<br />

anu aq mTavaria mentaloba da survili,<br />

raRac gaakeTo. Seqmna garemo, sadac<br />

didsac da patarasac erTnairad moundeba<br />

kiTxva. am SemTxvevaSi SvedebisTvis<br />

prioritetuli bavSvia, radgan wignis<br />

siyvaruli pataraobidan iwyeba. es ise-<br />

Ti senia, erTxel Tu Segeyara, veRar<br />

moiSoreb. amitomac ufrTxian am qveyanaSi<br />

valdebulebebs da amboben, rom<br />

ar aris saWiro iZuleba. kiTxva saxaliso<br />

unda iyos. waikiTxos bavSvma is, rac<br />

Tavad moswons. Tu dRes es `bindia~,<br />

xval SeiZleba diumam gaitacos da nelnela<br />

Rirebul literaturamdec miva.<br />

esaubra nana kobaiZe<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

gamodis saqarTvelos kulturisa da ZeglTa<br />

dacvis saministros finansuri mxardaWeriT<br />

redaqtori irakli javaxaZe<br />

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />

Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />

tel.: 2292196; mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!