Jurnali #5.indd
Jurnali #5.indd
Jurnali #5.indd
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Teimuraz fanjikiZe<br />
guram qeraSvili, xevi da moxeveebi, Tb., 2012<br />
saqarTvelo, upirveles yovlisa, mdidaria Tavisi Semadgeneli<br />
ulamazesi kuTxeebiT, romlebic politikur erTianobasTan erTad<br />
qmnian im did sulierebas da kulturul mravalferovnebas, riTac<br />
yovelTvis gamoirCeoda Cveni qveyana.<br />
marTlacda, msoflioSi, albaT, Znelad moiZebneba iseTi qveyana,<br />
sadac esoden patara teritoriaze arsebobdes amdeni gansxvavebuli<br />
xasiaTi, temperamenti, tradicia, wesi da adaTi, cekva da simRera,<br />
stumar-maspinZloba, lxini da glova, sulierebis sxva gamovlinebebi<br />
da maTgan momdinare cxovrebis wesi.<br />
es gansxvavebuloba da nairferoba, erTi mxriv, WeSmaritad didi<br />
simdidrea, didi potencialia erovnuli individualobisaTvis,<br />
originaluri SemoqmedebisaTvis, sakuTari meobis gamoxatvisa<br />
da damkvidrebisaTvis, Tumca, meore mxriv, igi Zalze arTulebs am<br />
kuTxeTa erTmaneTTan SekavSirebas, organizaciul erTobas da, gansakuTrebiT<br />
ki, marTvas.<br />
warsulidan kargad gvaxsovs, rom saqarTvelos TiToeul kuTxes<br />
od iTganve Tavisi specifika hqonda da Taviseburi elferi dahkravda,<br />
ga momdinare maTi fizikuri arsebobis pirobebidan, geografiuli<br />
mdebareobidan, garemocvidan, mtrulad Tu moyvrulad ganwyobili<br />
mezoblebidan, maT winaSe mdgari Tavis gadarCenis da damkvidrebis<br />
amocanidan.<br />
saqarTvelos TiToeul kuTxes adreuli xanidan dawyebuli Tavisi<br />
wvlili Sehqonda qveynis erTiani sxeulis arsebobasa da ganmtkicebaSi,<br />
SemuSavebuli hqonda centralur xelisuflebasa Tu sxva<br />
kuTxeebTan urTierTobis da Tanacxovrebis sakuTari gamocdileba.<br />
saWiroebis dros TiToeuli maTgani Tavis Tavze iRebda garkveul
174 Teimuraz fanjikiZe<br />
pasuxismgeblobas, igeriebda mtrisgan miyenebul dartymas da Rirseulad<br />
pasuxobda garedan mosul yovelgvar safrTxes.<br />
xevi da masSi mcxovrebi moxeveebi erT-erTi margalitia kuTxeTa<br />
im TanavarskvlavedSi, romlisganac Sedgeba mTlianad saqarTvelo.<br />
igi gamoirCeoda im istoriuli misiiT, rac mas mdebareobis gamo<br />
xvda wilad erTiani saqarTvelos sxeulSi da sakmaod saintereso<br />
warsuliTac.<br />
cxadia, ver vityviT, rom saqarTvelos kuTxeebi, maT Soris<br />
xevi, saerTod ar iyos Seswavlili istoriuli, geografiuli, eTnografiuli,<br />
ekonomikuri Tu sxva mimarTebiT, magram, miuxedavad<br />
amisa, TiToeuli axali wignis gamoCena am Temaze gansxvavebuli iersaxiT<br />
warmoaCens calkeuli regionis istorias, yofas, warsulsa<br />
Tu Tanamedroveobas.<br />
winamdebare wigni, romlis ganxilvasac mkiTxvels vTavazobT, Zalze<br />
saintereso da gamorCeuli naSromia. misi avtori warmoSobiT<br />
moxeve _ batoni guram qeraSvili, Tavisi profesiiT arc istorikosia<br />
da arc eTnografi, igi ubralod, Tavis kuTxeze da sakuTar<br />
Zirebze Seyvarebuli adamiania, specialobiT ki SesaniSnavi eqimiqirurgi,<br />
romelsac cxovrebis didi gza aqvs gavlili da sakmaod<br />
mdidari biografiac gaaCnia:<br />
dabadebulia 1940 wels, daamTavra Tbilisis saxelmwifo samedicino<br />
instituti. aris medicinis doqtori, ocamde samecniero Sromis<br />
avtori; wlebis manZilze muSaobda xelmZRvanel Tanamdebobebze:<br />
iyo barisaxos saubno saavadmyofos, q.Tbilisis saqarxno raionis<br />
samgoris saavadmyofo-poliklinikuri gaerTianebis, bavSvTa meoTxe<br />
klinikuri saavadmyofos, respublikis centraluri klinikuri saavadmyofos<br />
da respublikuri klinikuri infeqciuri saavadmyofos<br />
mTavari eqimi; saqarTvelos jandacvis ministris moadgile; wlebis<br />
ganmavlobaSi muSaobda saqarTvelos saxelmwifo qonebis marTvisa<br />
da ekonomikuri ganviTarebis saministroebSi _ xelmZRvanelobda<br />
samedicino dawesebulebebis marTvas.<br />
miuxedavad imisa, rom moxevea, baton gurams xevSi mudmivad arasodes<br />
ucxovria. daibada duSeTSi da Semdgom, ZiriTadad TbilisSi<br />
cxovrobda. cxadia, drodadro, umetesad zafxulobiT Cadioda yazbegSi<br />
da sofel axalcixeSi, saidanac misi winaprebi iyvnen warmoSobiT.<br />
Tavisi wignis Cafiqrebis istorias igi ase gadmogvcems: erT<br />
zafxuls SviliSvilebi, salome da guga wauyvania xevis gasacnobad,<br />
raTa maT ukeT scodnodaT, saidan iyvnen warmoSobiT, sad iyo maTi<br />
Zirebi, visi `gorisani~ iyvnen. bavSvebs misTvis bevri iseTi kiTxva
axali wignebi<br />
175<br />
dausvamT, romlebzec Secbunebul papas ver upasuxia da uxerxul<br />
mdgomarebaSic Cavardnila. am faqtis Semdeg, igi mTeli seriozulobiT<br />
Cajdomia mSobliuri kuTxisa da sakuTari gvaris warmomavlobis<br />
Seswavlas, rasac ramdenime weli moandoma. winamdebare<br />
wignis avtoris sasaxelod unda iTqvas, rom man keTilsindisierad<br />
Seiswavla am TemasTan dakavSirebuli pirvelwyaroebi, daamuSava ukve<br />
gamoqveynebuli samecniero Tu mxatvruli literatura, gaecno eTnografiul<br />
masalebs, safuZvlianad imuSava saarqivo dokumentebze<br />
da mxolod amis Semdeg Seudga wignis weras.<br />
istoriuli da xalxuri gadmocemebiT mopovebuli ambebis Txrobisas<br />
baton gurams Tavisi midgoma da xedva aqvs. xevis istorias<br />
igi marTebulad ikvlevs mTliani saqarTvelos da misi problemebis<br />
fonze, Tumca, calke gamoyofs da kargad aCvenebs im rolsa da funqcias,<br />
rasac es regioni asrulebda da asrulebs erTiani saqarTvelos<br />
istoriaSi.<br />
saarqivo da samecniero literaturasTan erTad avtori xSirad<br />
iyenebs mxatvrul da istoriul-popularul wignebs. mis SromaSi<br />
gansakuTrebiT uxvad aris motanili fragmentebi istorikosisa da<br />
mwerlis levan sanikiZis `uqarqaSo xmlebidan~. rogorc Cans, guram<br />
qeraSvilis ganwyoba da paTosi zustad emTxveva `uqarqaSo xmlebis~<br />
avtoris Sefasebebsa da suliskveTebas. levan sanikiZis msgavsad<br />
isic uzomod xarobs im warmatebebiT, romelTaTvisac qarTvelebs<br />
odesme miuRweviaT, wuxs gancdil marcxze da warumateblobaze.<br />
pirvelwyaroebze, saarqivo masalebze, samecniero da mxatvrul<br />
literaturaze dayrdnobiT, Tu sakuTari dakvirvebebis gadmocemiT<br />
avtori uamrav saintereso informacias awvdis mkiTxvels: mimoixilavs<br />
xevis geografiul mdebareobas, sazRvrebs, toponimebs, gadmocemebsa<br />
da istorias, Tqmulebebs; mSvenivrad aRwers moxeur Tems,<br />
Temur cxovrebas da mis marTvas; moxeveTa religiur rwmenebs da<br />
warmodgenebs, gaqristianebas da maT warmarTobanarev qristianobas.<br />
sworad xsnis xevis damokidebulebas centralur xelisuflebas-<br />
Tan da calkeul aRzevebul feodalebTan, romlebic maT daymevebas<br />
cdilobdnen. vrceli saubari aqvs moxeveTa monawileobaze zogadqarTul<br />
movlenebSi: omebSi, ajanyebebSi. am procesebis gadmocemis<br />
dros kargad iyenebs folklors.<br />
avtori did adgils uTmobs ruseTTan urTierTobas da mis gavlenas<br />
moxeveTa cxovrebaze. gansakuTrebiT gamoyofs saqarTvelos<br />
samxedro gzis mniSvnelobas, romelic did gavlenas axdenda da<br />
axdens mTeli saqarTvelos mdgomareobaze. mogviTxrobs am gzas-
176 Teimuraz fanjikiZe<br />
Tan dakavSirebul ambebs, aRwers dasaxlebebs, istoriul soflebs,<br />
xeobebs, eklesiebs, cixe-simagreebs da adrindel salocavebs.<br />
wignis mniSvnelovani nawili eTmoba xevis cxovrebis wess,<br />
tradiciebs da adaT-Cveulebebs. avtori saubrobs moxeveTa urTierTobaze<br />
sxva erovnebis xalxebTan, kerZod osebTan da qistebTan,<br />
maTTan dakavSirebul Zmadnaficobasa da `yonaRobaze~; moxeur<br />
`gorsa~ da `sagoreuloze~, saxelis moxveWis tradiciaze, ufrosumcrosobaze,<br />
qalis kultze, amanaTobaze, mesisxleobaze, `samansayudze~,<br />
darisxeba-dawyevlis da Temidan mokveTis tradiciebze.<br />
baton gurams metad saintereso masalebi aqvs mopovebuli moxeur<br />
gvarebze. igi dawvrilebiT mimoixilavs maTi warmoSobis istorias,<br />
gansaxlebas, urTierTkavSirebs da TemTan damokidebulebas.<br />
didi simpaTiiT da pativiscemiT moixseniebs xevis saxelovan Svilebs.<br />
yuradRebas imsaxurebs gvarTa kargad Sedgenili genealogiebi.<br />
wignis udavod saintereso nawilia xevis demografiis aRwera da<br />
is sqemebi, romlebic avtors am mizniT aqvs gakeTebuli. guram qeraSvili<br />
yuradRebas amaxvilebs sagangaSo demografiul cvlilebebze,<br />
mis tendenciebze da saintereso mosazrebebs gamoTqvams; didi<br />
gulistkiviliT, SeSfoTebiT saubrobs xevis dRevandel problemebze,<br />
dacarielebul soflebze, Semcirebul mosaxleobaze, gausa-<br />
Zlis socialur yofaze, Sobadobis Semcirebaze, dakargul miwebze,<br />
modarajebul mezoblebze, romlebic Cveni teritoriebis miTvisebas<br />
lamoben da a. S.<br />
sxva RirsebebTan erTad winamdebare naSromi aris wigni-mowodeba<br />
_ vuSveloT xevs! vuSveloT saqarTvelos mTas da sruliad saqarTvelos.<br />
gangaSis am sityvebiT amTavrebs guram qeraSvili Tavis<br />
saTqmels da naSroms, romelic, Cemi azriT, erT-erTi saukeTesoa<br />
bolo dros aRniSnul Temaze gamoqveynebul SromaTa Soris _ Tavisi<br />
mravalferovnebiT, sakiTxTa siuxviT, siRrmiT da patriotuli<br />
suliskveTebiT.<br />
wigni kargi qarTuliT aris dawerili, iolad ikiTxeba da uTuod<br />
miiqcevs mkiTxvelis yuradRebas Tavisi SinaarsiT, wyobiT, aqtualuri<br />
TemebiT. igi daainteresebs yvelas: didsa Tu pataras, specialists<br />
Tu ubralo mkiTxvels, radgan mas SeyavxarT saqarTvelos<br />
mTianeTis cxovrebis metad mimzidvel samyaroSi.<br />
aucileblad waikiTxeT es mSvenieri wigni da sxvasac waakiTxeT!