10.07.2015 Views

gi de mopasani

gi de mopasani

gi de mopasani

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

axla survili hqonda, elises mindvrebze gasuliyo, iqidan ki bulonistyeSi gaevlo da iq, tyis CrdilSi, cotao<strong>de</strong>ni sufTa haeri SeesunTqa. magramamave dros erTi wyurvilic axrCobda — wyurvili qalze nadirobisa.jer ar icoda, rogor da vis Sexv<strong>de</strong>boda, magram ager, sami Tvea im qalsyoveldRe, yovel saRamos elo<strong>de</strong>boda. marTalia, Tavisi silamazisa da koxtatanis wyalobiT aqa-iq ukve ram<strong>de</strong>njerme moipara siyvaruli, magram es arhyofnida, mudam metisa da ukeTesis imedi hqonda.jibecarieli da sisxlamRvreuli, quCis romelime kuTxeSi rogorc ki vinmemeZavs gaexaxuneboda, TaviT fexebame<strong>de</strong> aiwveboda: `wamomyvebi, lamazo? —uCurCulebdnen meZavni. magram ver mis<strong>de</strong>vda: fuli ar hqonda da, garda amisa,sxva ramesac eZebda: sxvanair kocnas, sxvanair <strong>de</strong>dakacs, arc am<strong>de</strong>nadgacveTilsa da vulgaruls.dÁuruas uyvarda kaxpebiT savse ad<strong>gi</strong>lebi, maTi mosalxeni darbazebi,yavaxanebi da quCebi. uyvarda maT Soris torRiali, maTTan ybedoba, `Sen~-obiTlaparaki, maTi mZafri sunamoebis Seynosva da maTTan axlo yofna. rac undaiyos, isinic, siyvarulis monazvnebic, qalebi iyvnen da JorJ dÁuruassrulebiTac ar examuSeboda es meZavebi, rogorc Tandayolili zizRiTejavrebaT xolme isini colSvilian mamakacebs.madlenas quCisken Seuxvia da sicxisagan ilajgawyvetil brbos talRasahyva. xalxiT gaWedili didi yavaxanebi TiTqo trotuarebze gadmoRvriliyo.msmeli sazogadoeba brwyinvale da kriala fanjrebis Suqze saqveynodgamofeniliyo. am xalxs patara mrgval an oTxkuTxa ma<strong>gi</strong><strong>de</strong>bze wiTeli, mwvane,yviTeli da yovelnairi feris siTxiT savse Wiqebi edga, xolo minis grafinebSiCawyobili, didroni, kriala da gamWvirvale yinuli sufTa, ankara wyalsagrilebda.dÁuruam nabijs uklo, radgan usmelobiT yeli uSreboda.wyurvili axrCobda, wyurvili zafxulis Ramisa. pirSi civi sasmelis gemocki igrZno. magram am saRamos Tund ori Wiqac rom daelia, xval upovarsauzmeze xeli unda aeRo da Tvis dasasruls erTxel ki<strong>de</strong>v egrZno ukvemravaljer nacadi SimSili.`aT saaTam<strong>de</strong> movicadoT da mere erTi Wiqa amerikul yavaxanaSi davlioT,— uTxra Tavis Tavs da daumata: — daswyevlos eSmakma, rogor momwyurda!~man gaxeda ma<strong>gi</strong><strong>de</strong>bis irgvliv msxdomT, romelTac im<strong>de</strong>nis daleva SeeZloT,ram<strong>de</strong>nsac moisurvebdnen. gaxeda da Caiara. kvlav yoCaRad da mxiaruladmiabijebda, yavaxanebSic icqireboda, yvelas garegnobiT, tanisamosiT afasebdada Tan angariSobda, jibeSi vis ram<strong>de</strong>ni fuli unda hqonoda.am mosvenebuls, gatylarWul xalxs rom umzerda, gulSi braziugub<strong>de</strong>boda. jibeebi rom mouCxrikos, ram<strong>de</strong>n oqros, vercxlsa da spilenZsupovis! saSualod TiTos ori luidori mainc eqneba. yavaxanaSi, sul cota, asikaci mainc iqneboda. asjer ori luidori oTxi aTas franks Seadgens.`Rorebo!~ — waiCurCula da avaruli grexiT ganagrZo gza. romelime am`RorisTvis~ sadme kuTxeSi, bnel alagas rom mieswro, RmerTmani, uyoymanodmougrexda kisers — swored ise, rogorc didi aRlumis dros glexebisfrinvels ugrexda xolme.da ori wlis samsaxuri gaaxsenda afrikaSi, alJiris samxreTiT, patarasadarajoebze, sadac arabebs Zarcvavda xolme. uceb erTi TareSi moagondauledalanis tomis qveyanaSi da sastikma Rimilma gadaurbina tuCebze. amTareSma sami arabi sicocxles gamoasalma, xolo dÁuruas da mis megobrebsoTxi qaTami, ori cxvari, bajaRlo oqro da eqvsi Tvis saoxunjo masala misca.ra Tqma unda, moTareSeni ver aRmoaCines. arc uZebniaT, radgan arabebisaldaTebis TiTqmis bunebriv davlad miaCndaT.parizSi ki sul sxva saqmea, aq ar SeiZleba ise marjved Zarcva-gleja, isicrevolveri rom xelSi geWiros, xmali gverdze gekidos, rogorc iq, samoqalaqosasamarTlosgan moSorebiTa da Tavisufali TareSiT. iq dÁurua saldaTisyvela ulagmo instinqts grZnobda, im saldaTisas, romelic dapyrobilqveyanaSi gairyvna. mxedari axla siamiT igonebda udabnoSi gatarebul or


weliwads da fiqrobda: `neta iq davrCeniliyavi~. keTili, magram dabrunebisasxom ukeTess moeloda!.. mere ra miiRo? kar<strong>gi</strong> ambavi ki daemarTa, ara?pirSi ena moisva da odnav gaawlakuna, TiTqo misi gaSrobis dadasturebaundodao.daRlil-daqanculi xalxi irgvliv kvlav midi-modioda, is ki isevfiqrobda: `ai, namdvili naxiri! am pirutyvebs yvelas Jiletis jibeSi fulimoepoeba!~ is ki... is kvlav mavalebs awy<strong>de</strong>boda da mxiarulad ustvenda. mis miermxarnakravi mamakacebi ukan ixe<strong>de</strong>bodnen da raRacas burtyunebdnen, <strong>de</strong>dakacebiki iZaxdnen: `ra pirutyvi vinmea!~vo<strong>de</strong>vilis Teatrs auara da amerikuli yavaxanis win Sedga. fiqrobda,Sesuliyo da erTi WiqiT gagrilebuliyo. magram sanam Sesvlas gadawyvetda,ganaTebul saaTs Sexeda, romelic Sua gzaze boZze idga. aTis TxuTmeti iyo.vaJi Tavis Tavs kargad icnobda: daudgamen Tu ara erT kaTxa luds, umalvegadaylapavs, mere ki ra qnas TerTmet saaTam<strong>de</strong>?gaiara. `madlenas eklesiam<strong>de</strong> gavivli, — uTxra Tavis Tavs, — da nelinabijiT davbrun<strong>de</strong>bi~.operis foris kuTxes rom miaRwia, erT tansrul axalgazrdas Seejaxa daumalve bundad gaaxsenda, rom misi saxe sadRac hqonda nanaxi. im ucnobs gahyva.Tavs Zalas atanda, cdilobda gaexsenebina da TavisTvis imeorebda: `daswyevloseSmakma, sad minaxavs es kaci?~tvins Zalas atanda, iqoTebda, magram ver gaixsena. Sem<strong>de</strong>g mexsierebisucnauri Jinis wyalobiT is adamiani uceb Tvalwin daudga: maSin es kaci naklebmsuqani iyo, ufro axalgazrdac da husaris mundiriT gamowyobili, moagonda daxmamaRla daiZaxa:— marTla, forestie unda iyos!nabijs umata da undoda win mimavlisaTvis mxareze xeli daekra. ucnobimobrunda, Sexeda da hkiTxa:— ra gnebavT, batono?dÁuruas gaecina.— ver micani?— vera, ver <strong>gi</strong>caniT.— JorJ dÁurua var, husarTa meeqvse polkidan. gagaxsendi?forestiem xelebi gaSala.— ho, Cemo kargo, rogora xar?— mSvenivrad. Sen?— me ki kargad vera var, warmoid<strong>gi</strong>ne, guli papie-maSed gadameqca.weliwadSi eqvs Tves vaxveleb, radgan oTxi wlis winaT, davbrundi Tu ara,maSinve gavcivdi buJivalSi.— marTla? keTili, magram ieri mainc mSvenieri gaqvs.forestiem Zvel megobars mklavSi xeli gauyara da laparaki gauba. uamboTavis avadmyofobaze, diagnozebze, eqimebis rCeva-darigebasa da yvela imdabrkolebaze, romlebic xels uSlida, maT mier daniSnuli wamlobaSeesrulebina. maT urCies zamTari samxreTSi gaetarebina, magram sad SeuZlia!coli hyavs, Jurnalistia, mSvenieri ala<strong>gi</strong> uWiravs.— me politikuri ganyofilebis gamge var gazeT `safrangeTis cxovrebisa~.senatis sxdomebis angariSebs vaZlev `xsnas~ da drogamoSvebiT saliteraturoqronikas vawvdi `planetas~. rogorc xedav, gza gavikafe.dÁurua gaocebuli Sescqeroda. forestie Zlier gamocvliliyo, ZlierSemwifebuliyo, misi siaruli, mixra-moxra da tanisamosic mogagonebdaTdamjdar adamians, sakuTari Zal-Ronis Tavdamjers, xolo mucliT — maZRars.uwin gamxdari iyo, Txeli, Wirveuli da SfoTiani, mudam mxiaruli da moZravi.parizma ki sam weliwadSi sul gamocvala: gaasuqa, daadinja da, TumcaocdaSvidi wlisa Zlivs iqneboda, safeTqlebSi ukve WaRara gauria.— sad mixval? — hkiTxa forestiem.— arsad, — miugo dÁuruam, — davseirnob, sanam Sin davbrun<strong>de</strong>bo<strong>de</strong>.


forestiem kari SeaRo. `Semodi~, — uTxra da win gauZRva. dÁuruac auyvamdidrul da WuWyian kibes, romelic mTlianad moCanda quCidan, da talanSiSevida. orma msaxurma mis megobars Tavi daukra. forestie erT WuWyian damtvrian oTaxSi SeCerda. misaReb oTaxs hgavda. kedlebze akruli yalbi,gacveTili, mwvane xaverdi ise iyo daCvretil-dalaqavebuli, TiTqo TagvebsgauxravTo.— dajeqi, — uTxra forestiem, — xuT wuTSi gamoval, — da meoreoTaxSi gavida,redaqciis suni idga — ucnauri, Taviseburi, gamouTqmeli. dÁurua uZravadijda. odnav dabneuli iyo, ufro ki gaocebuli. drogamoSvebiT vinme swrafadgauvlida win da sanam dÁurua mis gasinjvas moaswrebda, is ukve meore karSigavar<strong>de</strong>boda. gamvleli an axalgazrda TanamSromeli iyo — saqmiani ieriT,xelSi rom qaRaldis furclebi uSrialebT xolme, an amwyobi, romelsactilos xalaTis qveS peran<strong>gi</strong>s sakmaod TeTri sayelo da xeiriani SarvaliuCans. maT frTxilad mihqondaT jer ki<strong>de</strong>v sveli, axlad dabeWdilisakoreqturo furclebi.xandaxan vinme patara batonic gaivlida xolme. metismetad sufTadCacmuli, welSi Zlier moWerili serTuki ecva, Sarvalic nametnavad viwrohqonda, fexsacmelic nametnav wvetiani _ albaT, reportiorebi iyvnen dazemourTa wreebidan saRamos qronika mohqondaT.sxvanairi xalxic modioda: warCinebulni, medidurebi, maT iseTiafraganieri cilindrebi exuraT, TiTqos mTeli kacobriobisagan amcilindrebiT surdaT gamorCeuliyvnen.forestie isev gamoCnda. xelixelgayrili mos<strong>de</strong>vda viRacas — maRals,gamxdars, ormocio<strong>de</strong> wlisas, romelsac Savi fraki ecva da TeTri sayeloekeTa. metad Savgvremani iyo, Txeli ulvaSi zeviT hqonda agrexili, xolo saxe_ kmayofili da kadnieri.— mSvidobiT, Zvirfaso maestro! — uTxra forestiem.man xeli CamoarTva:— naxvamdis, Cemo keTilo! — da kibeze daeSva, Tan ustvenda da lamaziwvrili joxi iRliiT mihqoda.dÁuruam hkiTxa:— eg vin aris?— Jak rivalia. ar ga<strong>gi</strong>gonia? ganTqmuli qronikioria, duelisti, Taviskoreqturas gadaxeda, gareni, monteli da eg kaci parizis saukeTesoqronikiorebi arian. maxvili kalami aqvT da TavianTi saqmis didi mcodnenicarian. kviraSi or werils gvaZlevs, weliwadSi ocdaaT aTass iRebs.gamosvlis dros erT kacs Sexvdnen — msuqans, grZel Tmians, WuWyians.qSeniT amodioda kibeze. forestiem dabla daukra Tavi.— norber <strong>de</strong> varenia, — Tqva, — poeti, `mkvdari mzis~ avtori. ma<strong>gi</strong>sTanaxalxs axla didi fasi aqvs. TiTo misi moTxroba samasi franki gviRirs, xoloyvelaze didi oras striqons ar aRemateba. aba, SevixedoT `napolitenSi~, Toremwyurvili maxrCobs!miusxdnen Tu ara ma<strong>gi</strong>das, forestiem daiZaxa:— ori ludi! — da Tavisi wili kaTxa erTi moyu<strong>de</strong>biT gadaylapa. dÁuruaki TiTo ylupiT svamda, TiTqo iSviaT neqtars sinjavda.misi megobari gaCumda, TiTqo raRacaze Cafiqrda, da uceb hkiTxa:— ar <strong>gi</strong>nda Jurnalistoba scado?man jer gaocebiT gadaxeda megobars da Sem<strong>de</strong>g miugo:— magram me... araso<strong>de</strong>s... araso<strong>de</strong>s araferi damiweria.— mere ra! daiwye, sca<strong>de</strong>. mec gamomadgebodi, cnobebs momigrovebdi,davalebas Semisrulebdi, aqa-iq gaggzavnidi, jerjerobiT oras ormocdaaTfranks da<strong>gi</strong>niSnavT. sasiarulo xarjic Cveni iqneba. <strong>gi</strong>nda direqtorsmovelaparako?— ra Tqma unda, Zalian minda.


— megobaro, qalebSi marTla didi gasavali gqonia, — gaicina forestiem,— isargeble. SeiZleba, Sors waxvi<strong>de</strong>.gaCumda da Sem<strong>de</strong>g ise Tqva, TiTqo TavisTvis xmamaRla fiqrobda:— saukeTeso gzac eg aris.da radgan dÁurua isev Cumad iRimeboda, hkiTxa:— ki<strong>de</strong>v darCebi? me meyofa. waval.dÁuruam waiburtyuna:— ho, cota xans ki<strong>de</strong>v davrCebi. jer gviani ar aris.forestie wamodga:— maS mSvidobiT iyavi. xvalam<strong>de</strong>. ar daiviwyo: fontenis quCa, Cvidmeti,rvis naxevarze.— usaTuod. xvalam<strong>de</strong>. madlobeli var.erTmaneTs xeli CamoarTves da Jurnalisti wavida.daSorda Tu ara megobari, dÁuruam Tavisufleba igrZno da jibeSi oroqros xelaxla siamiT moucacuna. mere wamodga, xalxSi gaeria da guldasmiTdauwyo sinjva.male orive <strong>de</strong>dakaci SeamCnia, Savgvremanic da qerac, romelnic isev amayiglaxebis ieriT dadiodnen. pirdapir imaTken gaswia, magram rom miuaxlovda,isev daibna.Savgvremanma hkiTxa:— ha, ra hqeni, ena ipove?dÁuruam waiburtyuna:— daswyvevlos RmerTma! — da meti veRaraferi Tqva.samiveni isev ise idgnen, rogorc Sesdgnen, da gezi Seucvales xalxs,romelic am jgufs irgvliv uvlida. maSin Savgvremanma ubralod hkiTxa:— wamomyvebi?dÁurua survilisgan TrToda da ukmexad miugo:— minda, magram erT luidorze meti ar maqvs.qalma gulgrilad upasuxa:— ara uSavs ra.da davlasaviT mohkida xeli.roca midiodnen, dÁurua fiqrobda, rom danarCeni oci frankiTxvalin<strong>de</strong>li sadilisTvis advilad iqiravebda fraks.Tavi meore— batoni forestie aqa cxovrobs?— meoTxe sarTuli, marcxniv, — upasuxa mekarem zrdilobiani kiloTi,romelSic mobinadrisadmi pativi ismoda. JorJ dÁurua kibeze avida.odnav morcxvobda, dabneuli iyo da uxerxulobas grZnobda, fraki TavissicocxleSi pirvelad Caecva da am tanisamosis saerTo ieri awuxebda.yvelafers nakli hqonda: fexsacmeli sakmaod kar<strong>gi</strong> iyo, magram ulako, dÁuruaki fexs mudam anebivrebda da lamazad inaxavda. arc gaxamebuli peran<strong>gi</strong>vargoda, dRes diliT luvrSi rom iyida oTx-naxevar frankad. sayelo metadTxeli iyo da ukve daiWmuWna. danarCeni perangebi, yoveldRe rom atarebda,sakmaod gacveTili iyo da, maT Soris saukeTesoc ki, aRar vargoda.metad ganieri Sarvali fexebs kargad ver gamosaxavda, TiTqo wvivzenaoW<strong>de</strong>boda da sakmaod nacvamis ieri hqonda, is ieri, romelic adasturebda,rom Sarvali SemTxveviT iyo nayidi da ucxo tanze iyo Sekerili. marto frakiedga xeirianad, radgan maRaziaSi swored misi zomisa upoves.kibeze nela adioda, odnav SiSiT Sepyrobili. guli ucemda. yvelazemetad imis eSinoda, vinmesTvis sasacilo ar yofiliyo. uceb pirispir waawydaerT lamazad Cacmul kacs, romelic mas aTvalierebda. ukve im<strong>de</strong>nadmiuaxlovdnen erTmaneTs, rom dÁuruam ukan daixia da gaocebuli Sedga, TavisiTavi icno, sakuTari Tavi dainaxa maRal sarkeSi, romelic meore sarTulisbaqanze idga da grZeli <strong>de</strong>refnis landsa hqmnida. dÁurua ucbad mozRvavebuli


sixaruliT akankalda, radgan i<strong>gi</strong> gacilebiT ukeTesi aRmoCnda, vidre aqamdisegona.vinaidan Sin mxolod pawawina sarke hqonda ulvaSebisTvis, TavisSezavebul tanisamoss mxolod nawil-nawil xedavda, imasac uvar<strong>gi</strong>sad, amitomyovel mcire manks azvia<strong>de</strong>bda da SiSisagan Tavbru exveoda, rom uSnod aravismosCveneboda.axla ki Tavisi Tavi moulodnelad sarkeSi dainaxa da verc ki icno. sxvavinmed moeCvena, warCinebul adamianad moelanda, romelic, erTi SexedviT,saucxood iyo Cacmuli.Sem<strong>de</strong>g artistiviT Tavisi oreulis Seswavlas Seudga: iRimeboda, xelsiSverda, imanWeboda, saxavda gaocebas, siames, mowonebas da eZebda Rimilisa daTvalis yovelnair iers, raTa qalebs lamaz vaJkacad moCveneboda daegrZnobinebina, rom TviTonac moswonda isini da surda ki<strong>de</strong>c.zeviT kibeze kari gaaRes. SeeSinda, rom manWiobaze ar mieswroT, da swrafinabijiT ahyva kibes, Tan eWvobda, vinme stumarma xom ar dainaxa, roca sarkiswin ipranWeboda.erTi sarTulic rom aiara, meore sarke SeniSna da nabiji Seanela, raTaTavisi TavisTvis erTxel ki<strong>de</strong>v Seevlo Tvali. gasinja da metad lamazimoeCvena. koxta siaruli hqonda. uceb sakuTari Tavisadmi usazRvro ndobiTganimsWvala. laparaki ar unda, aseTi taniT, SeupovrobiT, aseTi TavnebaxasiaTiT dÁurua Tavisas gaitans. roca meoTxe sarTulze adioda, ukvesirbilis da xtunvis Jinma Seipyro. mesame sarkis winac SeCerda, naCvevi fandiTulvaSi Seiswora, cilindri moixada, Tmaze xeli moisva da Taviseburad dabalixmiT warmoTqva:— sarke mSvenieri gamogonebaa. — Sem<strong>de</strong>g xeli gaiSvira da zari Camoreka.kari TiTqmis umalve gauRes da dÁurua aRmoCnda mediduri, gaparsulilaqiis win, romelsac lakiani fexsacmeli da Savi tanisamosi ecva. mas iseTisaucxoo mixra-moxra hqonda, rom axalmosuli xelaxla dafrTxa, da TviTonacar icoda, rad da saidan moeria es grZnoba: iqneb imitomac, rom man uneburadSeadara Tavisi da im msaxuris tanisamosi. dÁuruas xeliT eWira palto daeSinoda, misi laqebi ar gamoCeniliyo. laqiam CamoarTva da hkiTxa:_ rogor movaxseno?da gadaxsna sastumro oTaxis mZime farda, saca dÁurua unda Sesuliyo, damisi gvari daasaxela.dÁuruam uceb dakarga faxi da igrZno, rom raRac siZabunem Seipyro. suliSeugubda, swored maSin Seugubda, roca pirveli nabiji unda Seedga axalcxovrebaSi, romelsac ase moeloda da razec am<strong>de</strong>ns ocnebobda.mainc Sevida. axalgazrda qera qali zeze idga da elo<strong>de</strong>boda. marto iyodid da naTel oTaxSi, romelic oranJereasaviT yvavilebiT iyo savse.dÁurua sul daibna da uceb Sedga, vin aris es qali, mas rom uRimis?Sem<strong>de</strong>g gaaxsenda, rom forestie coliani iyo. `maS es lamazi, mox<strong>de</strong>nili qera<strong>de</strong>dakaci misi megobris coli iqneba~. am azrma sabolood gaaSeSa.— qalbatono, me gaxlavarT... — wailuRluRa dÁuruam.— vici, batono, — gaawyvetina da xeli gauwoda, — Sarlma Tqveniwuxan<strong>de</strong>li Sexvedra miambo, me didad nasiamovnebi var, rom bednieri azridaebada, romelmac dRes CvenTan mo<strong>gi</strong>yvanaT sadilad.stumari yurebam<strong>de</strong> gawiTlda, aRar icoda, ra eTqva, da imave drosgrZnobda, rom diasaxlisi mas TaviT fexam<strong>de</strong> aTvalierebda, swavlobda,afasebda.dÁuruas survili awvalebda — bodiSi moexada da Tavisi tanisamosisurigoba gaemarTlebina, magram veraferi moigona da verc gabeda am usiamovnosagans mihkareboda.diasaxlisma skami uCvena. dÁurua Camojda da, roca igrZno, rom mis qveSskamis moqnili da nazi xaverdi Caizniqa, roca igrZno, Tu rogor miiRo man i<strong>gi</strong>,rogor Caiwia da moexvia, rogori silbiliT moawva mas skamis funCula zur<strong>gi</strong>da foCebi, dÁuruas moeCvena, TiTqos axal da saucxoo sacxovrebelSi Sevida,


TiTqos is raRac saamuri daipyro, TiTqos TviTonac vinmed gadaqceuliyo dagadarCeniliyo. dÁuruam axeda qalbaton foresties, romelic mas Tvals araSorebda.diasaxliss ecva cisferi qiSmiris kaba, romelic mis moqnil tansa dasavse mkerds mkafiod hkveTavda, misi yelis da titveli mklavebis xorciTiTqos amodioda TeTri arSiebis qafidan, romelic gulispirs da moklesaxeloebs hqondaT Semovlebuli. Tma maRla hqoda awnuli, kefaze odnavexveoda da kiserTan baci da msubuqi RinRliviT iRrubleboda.misi mzeris wyalobiT dÁuruas gambedaoba emateboda, is ki ar icoda,ratom emateboda. es mzera moagonebda mzeras meore <strong>de</strong>dakacisas, romelicguSin, foli-berJerSi gaicno. Tvalebi WroRa hqonda, cisfer anarekliani,romelic mas raRac Tavisebur iers aZlevda. cxviri — Txeli, tuCebi —msuqani, nikapi — odnav sruli, xolo saxe — usworo, sama<strong>gi</strong>erod, jadosnuri,alersiani da mzakvruli. zo<strong>gi</strong>erTi qalis saxis yovel xazs aqvs TaviseburimSveneba, romelic savsea xolme idumalebiT; yovel mis moZraobaSi raRacnaubari da naCumari livlivebs. qalbaton foresties swored aseTi saxe hqonda.man mcire dumilis Sem<strong>de</strong>g dÁuruas hkiTxa:— didi xania parizSi brZan<strong>de</strong>biT?dÁurua TavisTavs TandaTan ipyrobda.— sul ram<strong>de</strong>nime Tve iqneba, — upasuxa. — rkinigzebis sammarTveloSivmsaxurob. magram forestiem imedi momca, rom misi daxmarebiT SeiZlebaJurnalistad gadaviqce.diasaxlisma ufro saamurad gaiRima da dabali xmiT uTxra:— vici.zari xelmeored darekes. msaxurma moaxsena:— qalbatoni <strong>de</strong> marel.patara Savgremani <strong>de</strong>dakaci Semovida. msubuqi nabijiT modioda. Savi dametad sada kaba ecva, romelic tanze mWidrod Semoewkipa da daxatul suraTshgavda. Tvals mxolod TmaSi CarTuli wiTeli vardi itacebda, romelicmxiaruli feriT da gansakuTrebuli ieriT sdaRavda mis pirisaxes: xazgasmiTacxa<strong>de</strong>bda mis Tavisebur xasiaTs da sasiamovno simkvircxles da sificxesaCenda.ukan moklekabiani patara qaliSvili mos<strong>de</strong>vda. qalbatoni forestie maTkengaeqana:— gamarjoba, klotilda!— gamarjoba, madlena!erTmaneTi dahkocnes. mere pataram diasaxliss mozrdili adamianisgambedaobiT SeuSvira Subli da Tqva:— gamarjoba, Zalo!qalbatonma forestiem akoca. mere stumrebi erTmaneTs gaacvnes:— Sarlis megobari, JorJ dÁurua... qalbatoni <strong>de</strong> mareli, Cemi megobari daSoreuli naTesavi, — Sem<strong>de</strong>g daumata: — batono dÁurua, Cven aq ubralodviqceviT, upretenziod. Tqvenc xom Tanaxma xarT?axalgazrda vaJma Tavi daukra.kari xelaxla gaiRo. dabali, sqeli, Camrgvalebuli kaci Semovida daxelixelgayrili <strong>de</strong>dakaci Semoiyvana. <strong>de</strong>dakaci im kacze gacilebiT ufrotanadi iyo, ufro axalgazrda, maRali da lamazi, mSvenieri mimoxvra damediduri ieri hqonda. maTi gvari — valteri. qmari <strong>de</strong>putati iyo, finansisti,mdidari, saqmosani, ebraeli, samxreTeli da `safrangeTis cxovrebis~gamomcemeli. misi colic bankir bazil-ravalos qaliSvili iyo.Sem<strong>de</strong>g erTmaneTs mohyvnen metad turfa Jak rivali da norber <strong>de</strong> vareni,romelsac grZeli Tma sayeloze scemda, qertli Camosdioda da amis gamofrakis sayelo odnav qoniani, mbrwyinavi da daqertlili hqonda.yelsabami mru<strong>de</strong>d hqonda Sekruli da netarebis ieri edo. lamazi bebrismixra-moxriT mivida diasaxlisTan, xelebi CamoarTva da majaze akoca. roca


daixara, misi grZeli Tma axalgazrda qalis titvel xelze talRebiviTCaiSala.bolos TviTon forestiec Semovida da dagvianebisTvis bodiSi moixada.morelis saqmem redaqciaSi daagviana. moreli <strong>de</strong>putati iyo, radikali, da esaris axla SekiTxva misca ministrs alJiris kolonizaciisaTvis moTxovniliTanxebis gamo.mosamsaxurem moaxsena:— sadili mzad gaxlavT.yvelani sasadiloSi gavidnen.dÁurua qalbaton <strong>de</strong> marelis da misi qaliSvilis Sua dasves. xelaxlaraRac morcxvoba igrZno: eSinoda, Canglis, danisa da Wiqebis xmarebis wesi ardaerRvia. win oTxi Wiqa edga, erTi maTgani cisferi iyo. neta ras svamen amWiqiT?wvnians uxmod Seeqceodnen. mere norber <strong>de</strong> vareni alaparakda:— waikiTxeT goties gasamarTlebis angariSi? ra sasacilo ambavia!da mohyvnen am SemTxvevis garCevas, sadac sayvarelTa ambavs SantaJiarTulebda. amis gamo iseTi kiloTi ki ar laparakobdnen, rogorc ojaxebSi,sadac i<strong>gi</strong> gazeTebSi amoikiTxes, aramed ise, rogorc eqimebi rame senze, anmebostneebi mwvanilze laparakoben xolme. aravin iyo arc SeSfoTebuli, arcgaocebuli, am ambis idumal mizezebs profesiuli cnobismoyvareobiT dasruliad gulgrilad eZebdnen, Tan cdilobdnen zedmiwevniT gaegoT yovelicalke saqcieli da ganemartaT fsiqikuri xveulebi dramisa, romelic maTTvisSe<strong>de</strong><strong>gi</strong> iyo sulieri viTarebis, mecnierebis mier ukve Secnobilis daaRricxulisa.kvleva-Ziebam qalebic gaitaca. mere axal ambebze gadavidnen: sCxrekdnen,komentatorobdnen, yovelmxriv sinjavdnen da praqtikulad afasebdnen, Tanacise swonidnen, rogorc wonis xolme axali ambebiT movaWre, romelic adamianTakomedias striqonebad axurdavebs. swored ase yovelmxriv sinjavs da afasebsmeduqne saqonels, romelic ganzraxuli aqvs, muStars SesTavazos.Sem<strong>de</strong>g erT duelze Camovarda laparaki, saubari Jak rivalma igdo xelSi,radgan dueli misi xeloba iyo da amaze mis garda aravis ar SeeZlo msjeloba.dÁurua ver bedavda saubarSi Tundac erTi sityva CaerTo. drogamoSvebiTmezobel <strong>de</strong>dakacs gadaxedavda xolme, misi mrgvali kiseri mas macdur Jinshgvrida. yuris bibiloze oqros ZafiT ekida brilianti, romelic tanzedavardnil kurcxals hgavda. qalbatoni <strong>de</strong> mareli saubarSi iseT SeniSvnasCaurTavda, romelic saerTo Rimils iwvevda xolme. misi oxunjoba mudamsasacilo, maxvili da moulodneli iyo, rogorc oxunjoba gamocdili celqisa,romelic yvelafers udar<strong>de</strong>lad Sescqeris da yovelives eWviani qarafSutobiTada gulkeTilobiT sjis.dÁurua cdilobda, Tundac erTi qaTinauri moegona misTvis da, radganveraferi ipova, mis qaliSvils miubrunda: wyals usxamda, saWmels sTavazobda,yovelnairad emsaxureboda. patara qali <strong>de</strong>daze ufro susxiani iyo: mezobelsTavs ukravda da madlobas eubneboda:— metad gulkeTili brZan<strong>de</strong>biT, batono... didad gmadlobT, — dabalRurad Cafiqrebuli, kvlav yurs ug<strong>de</strong>bda ufrosTa saubars.sadili metad gemrieli iyo da yvela gaitaca. valteri msuna<strong>gi</strong>viT Wamda,xmas TiTqmis ar iRebda da miTavazebul saWmels saTvalis qvevidan almaceradsinjavda. norber <strong>de</strong> vareni valters ar CamorCeboda da peran<strong>gi</strong>s gulispirsxSirad wunwklebiT isvelebda.forestie dinji RimiliT aTvalierebda yvelafers. is da misi colidrogamoSvebiT mravalmniSvnelovnad gadaxedavdnen xolme erTmaneTs im oriamxana<strong>gi</strong>viT, romlebic mZime saqmes aspulebdnen, da es saqme kargad midioda.stumrebs pirisaxe aelanZaT, xmebsac auwies. laqia ufro xSir-xSiradCasCurCulebda maT:— kordoni gnebavT? Sato-larozi?


dÁuruas kordoni moewona da Wiqas mudam avsebinebda. saamurmamxiarulebam moicva i<strong>gi</strong>. kuWidan TavSi raRac siTbo amosdioda, tanisnawilebSi iRvreboda da mTel sxeuls saamod e<strong>de</strong>boda. is srul kmayofilebasgrZnobda — fizikursa da gonebrivs, sxeulisas da sulisas.uceb survili aReZra, laparaki daewyo da yuradReba daepyro. undoda,misTvisac ise moesminaT da daefasebinaT, rogorc danarCenebs afasebdnen dayovel maT sityvas angariSs uwevdnen.laparaki Seuwyvetliv mimdinareobda, erTi azridan meoreze gadadioda,erTi Temidan meoreze daxtoda da zogjer romelime sityvas, romelimewvrilmans ebRauWeboda. dRiuri ambebi ukve amowures, gakvriT aTas sxvasakiTxs mos<strong>de</strong>s ena da bolos xelaxla daubrundnen morelis SekiTxvasalJiris kolonizaciis gamo.valterma Zlivs amoiRo xma. erTi saWmlidan meoreze rom gadadioda,cinikuri eWvianobiT ram<strong>de</strong>nimejer gaixumra. forestiem yvelas Tavisixvalin<strong>de</strong>li werilis Sinaarsi uambo. Jak rivalma moiTxova, rom koloniaSixelisufleba samxedro xalxisTvis gadaecaT da yvela oficrisTvis, vinc iqocdaaT weliwads imsaxurebda, miwa miecaT.— amrigad, — ambobda rivali, — Tqven xels SeuwyobT Seiqmnas moqmedimosaxleoba, romelic Seiyvarebs da Seiswavlis im qveyanas, ecodineba iqauriena da SeZlebs gaarkvios yvela ad<strong>gi</strong>lobrivi mniSvnelovani saqme, romelTagageba metad eZnelebaT xolme axalmosulebs.norber <strong>de</strong> varenma Seawyvetina:— diax, diax. yvelaferi ecodinebaT, garda miwaTmoqme<strong>de</strong>bisa. isiniiswavlian arabuls, sama<strong>gi</strong>erod, verc Warxals dargaven da verc xorbalsdaTesen. farikaobac ecodinebaT, magram odnavadac ver moaxerxeben mindorSisasuqis Setanas. piriqiT, am qveyanaSi yvelas farTod unda gavuRoT kari.Wkviani xalxi Tavis ad<strong>gi</strong>ls daiWers, danarCenebi ki CamoSor<strong>de</strong>bian. aseTiasocialuri kanoni.yvelani erTi wuTiT daCumdnen da gaiRimes.JorJ dÁuruam piri gaaRo da laparaki daiwyo, magram ise gaukvirdasakuTari xma, TiTqos i<strong>gi</strong> pirvelad smenoda.— iqaurebs Tavdapirvelad kar<strong>gi</strong> miwa akliaT, noyieri miwa aqaurze iafadar fasobs. mdidari parizelebi mas yiduloben, radgan xelsayreliakapitalistisaTvis, xolo namdvil kolonistebs, Raribebs, romelTaclukmapurisTvis samSoblo miatoves, udabnoRa SerCaT, uwylobis gamo i<strong>gi</strong>arafers iZleva.yvelam dÁuruas gadaxeda. man igrZno, rom gawiTlda. valterma hkiTxa:— kargad icnobT alJirs?— diax. ocdarva Tve gavatare im qveyanaSi da sam provinciaSi vicxovre.norber ve varenma morelis saqme daiviwya da uceb alJiris zne-CveulebisgamokiTxva dauwyo, romelic erTi aficrisgan hqonda gagonili. nametnavadsurda, rame gaego patara arabuli respublikis `mzab~-is Sesaxeb, romelicsaharaSi, am ucxelesi udabnos yvelaze metad xmel kuTxeSi aRmocenda.dÁurua orjer iyo mzabSi da am SesaniSnavi qveynis yofa-cxovrebaze uambo.iq wyals Turme oqros fasi aqvs. yoveli mosaxle sazogado muSaobis monawileada iqauri komerciuli sinidisi gacilebiT ufro mtkicea, vidre ganaTlebulixalxisa.odnavi baqiT da gatacebiT laparakobda, radgan RviniT da TavmowonebiTiyo aforiaqebuli. uambo yazarmuli anegdotebi, samxedro Tavgadasavali daarabebis cxovrebac daaxasiaTa. ram<strong>de</strong>nime feradovani Tqmac ki ipova im bnelida SiSveli tramalebis asawerad, romelic mwvave mzisgan srulebiT gadamwvarida usazRvrod sasowarmkveTia.yvela qali dÁuruas umzerda. qalbatonma valterma xmadabla Tqva:— SesaZlebelia, Tqveni mogonebidan ram<strong>de</strong>nime mSvenieri weriligamoiWras.


da misma qmarmac saTvalis zevidan umal dÁuruas gadmoxeda. aseicqireboda valteri, roca visime saxis garCeva undoda, xolo maTlafas mudamsaTvalis qvevidan sinjavda xolme.forestiem dro ixelTa:— Zvirfaso patrono, dRes zo<strong>gi</strong> ram <strong>gi</strong>ambeT JorJ dÁuruaze da gTxovdiT,es kaci politikuri qronikisaTvis TanaSemwed mogecaT CemTvis. rac marambomTavi dagvaneba, saswrafo da saidumlo cnobebisTvis veRaravin gamigzavnia. amisgamo gazeTi zaral<strong>de</strong>ba.valteri Rrmad Cafiqrda, moiRuSa, saTvale moixsna, dÁurua guldasmiTgasinja da Tqva:— ueWvelia, baton dÁuruas ori<strong>gi</strong>naluri Wkua hqonia. Tu keTil ineba daxval sam saaTze momelaparaka, yvelaferi moxerx<strong>de</strong>ba. — cota xniT dadumda daSem<strong>de</strong>g pirdapir axalgazrda kacs mimarTa: — axlave damiwereT patara,fantasturi werilebis seria alJirze. Tqvens mogonebas Tavi mouyareT dakolonialur sakiTxebs gadaabiT, swored ise, rogorc axla gviambeT.saWirboroto sakiTxia, Cveni sadReiso Wiria da, darwmunebuli var, CvensmkiTxvels moewoneba. oRond nu gadas<strong>de</strong>bT. pirveli werili xvalisTvis anze<strong>gi</strong>sTvis minda. saWiroa mkiTxvelis yuradReba mivizidoT, sanam <strong>de</strong>putatTapalataSi magaze laparakoben.misma colma seriozuli alersiT daumata — im alersiT, romelic mudamTan dahqonda da mis sityvebs wyalobis iers aZlevda:— ai, mSvenieri saTauric: `afrikeli saldaTis mogonebani~. ras ityviT,batono norber?moxucma poetma gvian miaRwia aRiarebas, amitom yvela axalbeda sZulda,maTi SiSi hqonda, da ugemurad miugo:— diax, kar<strong>gi</strong>a, oRond saWiroa danarCenic amave stiliT iyos dawerili.umTavresi swored es aris. Sesaferi stili da musikis swori kilo erTi dai<strong>gi</strong>vea.qalbatonma forestiem dÁuruas mowyale TvaliT gadmoxeda. mcodne iyo damisi Tvali TiTqos ambobda: `Sors waxvalo~. qalbatoni <strong>de</strong> marelicram<strong>de</strong>njerme moubrunda. oqros Zafze Camoki<strong>de</strong>buli brilianti SeuCereblivTrToda mis yurze, rogorc namis wveTi, romelic sacaa unda mowy<strong>de</strong>s daCamovar<strong>de</strong>s.misi patara qali uZravad ijda da seriozulad dascqeroda maTlafas.laqia sufras kvlav irgvliv uvlida da cisfer WiqebSi iohanisbergsasxamda. forestiem valters Tavi daukra da warmoTqva:— es Wiqa `safrangeTis cxovrebis~ dRegrZelobisa da ayvavebisa iyos.moRimare patrons yvelam Tavi daukra. gamarjvebiT mTvralma dÁuruam WiqaerTi moyu<strong>de</strong>biT dascala. is mzad iyo Tund erTi Cafic daelia, mTeli xariSeeWama da lomi daexrCo, radgan sxeulSi zekacur Rones, uryev gambedaobas daamouwurav imedsa grZnobda.axla am xalxSi Tavisi Tavi Sin egona. es-es aris maT Soris ad<strong>gi</strong>lidaimkvidra. yvelas gabedulad Sescqeroda. mis TvalebSi axali TviTrwmenaCanda da Tavis mezobel <strong>de</strong>dakacs pirvelad Sehkadra:— qalbatono, aseTi lamazi sayure jer arsad minaxavs.mezobeli RimiliT moubrunda:— es Cemi mogonilia. brilianti aviRe da Zafze ubralod Camovki<strong>de</strong>. namiswveTsa hgavs, xom marTalia?vaJs eSinoda, sisulele ar eTqva da, Tavissave gambedaobiT SemkrTalma,xmadabla miugo:— saucxooa, magram... zogjer yuric amSvenebs xolme sayures.qalma madloba TvaliT gadauxada, im qaluri TvaliT, romelic zogjergulis siRrmes swv<strong>de</strong>ba xolme. dÁuruam Zlivs moaswro Tvalis moSoreba. misiTvalebi umalve Sexvda qalbaton foresties Tvalebs, romelic weRan<strong>de</strong>liviTmowyale iyo, magram moeCvena, TiTqo iq saamuri mxiaruleba, eSmakoba dawaqezeba axla ufro metad gamohkrToda.


mamakacebi ukve erTad laparakobdnen, xelebs iqnevdnen da zogjer xmasacuwevdnen. baasi Camovarda uzarmazar metropolitenze. tkbili rom gaaTaves,saubari maSinRa daasrules, radgan yvelas hqonda saTqmeli parizSi nelimoZraobis, uxerxuli tramvais, autaneli omnibusebisa da meetleTa TavxedobisSesaxeb.mere yavis dasalevad sasadilodan sastumro oTaxSi gavidnen. dÁuruampatara qals xumrobiT mklavi gauSvira. man medidurad gadauxada madloba daTiTis wverebze Sedga, rom Tavisi mezoblis nidayvs Camohki<strong>de</strong>boda.roca dÁurua sasadiloSi Sevida, xelaxla oranJerea gaaxsenda. oTaxisoTxive kuTxeSi idga didi palmebi, romelTac lamazi foTlebi gaeSalaT,Weram<strong>de</strong> aweuliyvnen da iq CanCqerebiviT ibneodnen.buxris orive mxares svetiviT swori ori fikusi idga da TavianTi muqifoTlebi erTmaneTze mtevnebiviT SeeyarnaT. pianinoze ori ucnobi, mrgvalimcenare yvaviliT iyo akunwuli, erTi sul TeTri, xolo meore vardisferi, daorive xelovnur, saocnebo mcenares hgavda, radgan cocxali yvavilisTvismetismetad lamazebi iyvnen.sufTa haeri iseTi gaurkveveli da tkbili surnelebiT iyo gaJRenTili,rom ar SeiZleboda gagerkviaT da raime saxeli dagerqmiaT misTvis.axalgazrda vaJs Tavisi Tavi axla ukve xelT hqonda. oTaxi guldasmiTgasinja. didi ar iyo. mcenareebis garda Tvals araferi ara sWrida. mxiaruliferi arafers ar edo. magram yvelgan siame da myudrooba sufevda da siwynaresda mosvenebas iwvevda. i<strong>gi</strong> rogorRac nazad exveoda iq myofT da saamuradalersiani iyo.kedlebs Zveleburi, gaxunebuli, iasamnisferi qsovili hqonda akruli,romelic patara xalebiT da yviTeli abreSumis yvavilebiT iyo dawinwkluli.karebze molurjo saldaTuri maudis far<strong>de</strong>bi ekida. zed wiTeliabreSumiT ram<strong>de</strong>nime wiTeli yvavili iyo amoqarguli. mravalnairi zomisa damoxatulobis savarZlebi uwesrigod iyo gabneuli. aq yvelaferi ipoeboda:kuSeti, veeba da mcire savarZeli, taxti, Sezlon<strong>gi</strong> da tabureti, — lui XVIisstilze nakeTebi, da an abreSumiT, an lamazi, Calisferi xaverdiTgadakruli da granatis arSiamovlebuli.— batono dÁurua, yava ara gnebavT?da diasaxlisma savse finjani gauwoda megobruli RimiliT, romelicmudam saxeze hqonda gaSlili.— madlobeli gaxlavarT, qalbatono.finjani CamoarTva da, roca SiSiT daixara, raTa vercxlis maSiT erTinaWeri Saqari amoeRo saSaqridan, romelic patara qalma gauwoda, qalbatonmaforestiem dabali xmiT uTxra:— qalbaton valters gauarSiydiT.da sanam dÁurua etyoda rames, zur<strong>gi</strong> Seaqcia da moSorda.jer yava dalia, eSinoda, xaliCaze ar daeRvara. Sem<strong>de</strong>g guls moeSva dasababs dauwyo Zebna, raTa Tavisi axali patronis colTan misuliyo da musaifigaeba.uceb SeniSna: valteris cols carieli finjani eWira. ma<strong>gi</strong>dis moSorebiTijda da ar icoda, sad daedga. dÁurua swrafad mieSvela:— neba miboZeT...— didad gmadlobT.finjani waiRo da isev daubrunda:— neta ico<strong>de</strong>T, ram<strong>de</strong>ni siame magrZnobina `safrangeTis cxovrebam~ iq,udabnoSi. roca safrangeTSi ara xar, marto am gazeTis wakiTxva SeiZleba,radgan yvela sxva gazeTze ufro Sinaarsiani, cocxali da mravalferia, amgazeTSi yvelaferi moipoveba.<strong>de</strong>dakacma Tavaziani gulgrilobiT gaiRima da seriozulad upasuxa:— arc im<strong>de</strong>nad advili iyo valterisTvis iseTi gazeTis Seqmna, romelicaxal moTxovnilebas daakmayofilebda.


saubari gaabes, dÁuruas azrebi Tavisufali da gacveTili hqonda, xma —Tilismuri, Tvali — saamuri, xolo misi ulvaSis jados veravin gauZlebda.zemo tuCze xSiri, qoCoCa ulvaSi hqonda mdidrulad da lamazad naxvevi.qera ferisa iyo da oqro gadahkravda, xolo ajagrul wveroebze mTlad Riaieri e<strong>de</strong>boda.isaubres parizis, misi midamoebis, senis napirebis, agarakebis, sazafxulosiamis Sesaxeb da yvelaferze, razedac ki dauRalavad da dausruleblivSeiZleba laparaki, mere ki, roca norber <strong>de</strong> vareni movida da Tan pawawa Wiqaliqioric moitana, dÁurua mokrZalebiT moSorda.qalbatonma <strong>de</strong> marelma is iyo qalbaton forestiesTan saubari gaaTava da,dÁurua rom dainaxa, dauZaxa:— maS egre, — ubralod hkiTxa, — <strong>gi</strong>ndaT Jurnalistoba daiwyoT, ara?dÁuruam jer zogadi sityvebiT uambo Tavisi gegma, Sem<strong>de</strong>g ki iseTivesaubari gaaba, rogoric qalbaton valterTan hqonda. Tema axla ukeT hqondaSeTvisebuli da upiratesobac gamoiCina, radgan sityva-sityviT imeorebdayvelafers, rac weRan gaigona, Tanac baasis dros mosaubris Tvalebs Tvals araSorebda, TiTqos Tavis naTqvams raRac Rrma azrs aZlevda.Tavis mxriv, qalbatoni <strong>de</strong> mareli qaluri gatacebiT uambobda anegdotebsda iseTi kiloTi laparakobda, rom etyoboda, Tavi Wkuamaxvil qalad miaCndada surda oxunjis saxeli moexveWa. lazRandarobac ki daiwyo: mklavze xelsa<strong>de</strong>bda da zogjer xmas imdablebda, raTa mcire ram eTqva, da mis naTqvams amisgamo saidumlos ieri eZleoda. vaJs ki am <strong>de</strong>dakacis mikareba, romelic masarTobda, Tavbrus asxamda da sisxls umRvrevda. mas survili aReZra Tavigaewira misTvis, eCvenebina Tavisi fasi, daecva i<strong>gi</strong>, xolo dabali xma ukve miszraxvebsa da gulisna<strong>de</strong>bs amJRavnebda.uceb qalbatonma <strong>de</strong> marelma daiZaxa:— lorina!Svili <strong>de</strong>das miuaxlovda.— aq dajeqi, Svilo: albaT, Segcivda fanjarasTan.dÁuruas bavSvis kocnis wyurvili moeria, TiTqos am kocnidan mis <strong>de</strong>dasraRac unda gadas<strong>de</strong>boda, da uceb mamobrivi da Tavaziani kiloTi hkiTxa:— SeiZleba, gakocoT?bavSvma gaocebuli Tvalebi SeanaTa, qalbatonma <strong>de</strong> marelma ki siciliTuTxra:— upasuxe: dRes SeiZleba, ram<strong>de</strong>nime wlis Sem<strong>de</strong>g ki — vnaxoT-Tqo.dÁurua Camojda, lorina muxlebze daisva da mis talRovansa da TxelTmas tuCebiT Seexo.<strong>de</strong>da gaocda:— erTi uyureT, ar gaeqca! sakvirvelia! Cveulebriv, marto qalebsakocninebs xolme. batono dÁurua, mougeriebeli yofilxarT.dÁurua gawiTlda, ara upasuxa ra. bavSvi isev muxlebze hyavda da odnavaqanavebda. qalbatoni forestiec mivida da gaocebiT wamoiZaxa:— Sexe<strong>de</strong>T, lorina gauSinaurda! namdvili saswaulia!Jak rivalic wamovida, Tan sigaras abolebda. dÁurua wasasvleladwamodga. SiSi hqonda, xepruli ram sityviT gamarjveebis dasawyisi, ukvemogvarebuli saqme, ar gaefuWebina. Tavi daukra: nazad mouWira qalebisgamowvdil patara TiTebs da magrad dabertya mamakacebis xelebi. man SeamCnia,rom Jak rivalis xeli mSrali da Tbili iyo, da gulianad CamoarTva i<strong>gi</strong>,norber <strong>de</strong> varens sveli, civi xeli hqonda da dÁuruas TiTebs usxlteboda.valterisa civi iyo, rbili da uZalo, xolo forestiesi — msuqani da Tbili.megobarma dabali xmiT uTxra:— ar dagaviwy<strong>de</strong>s: xval, sam saaTze.— eWvi nu geqneba.kibeze rom gavida, sixarulisagan gaqceva mounda, or-or safexurzemixtoda. magram mesame sarTulze did sarkeSi dainaxa viRac vaJbatoni,


daRlils, moTelils hgavda, TiTqo sacxedredan yofiliyo gamotanili, xolomisi erTa<strong>de</strong>rTi abreSumis cilindri, Calis skamze rom egdo, glaxasaviTgamoiyureboda da mowyalebas Txoulobda.oTaxi ruxi SpaleriT iyo akruli da cisferi yvavilebiT dawinwkluli,magram raRac ucnauri da saeWvo laqa yvavilebze naklebi ar iqneboda. ZnelisaTqmeli iyo, risi laqebi iyo, gaWyletili mwerebis, pomadiT gasvriliTiTebisa Tu sapniani wylis winwklebis. yovelives ubadruki siRatakis beWedihqonda dakruli, parizuli morTuli oTaxebis beWedi. dÁurua Tavis siRatakisgamo aRSfoTda da gadawyvita, aqedan dauyovnebliv gadasuliyo, maTxovruliarsebobisaTvis xvalve moeRo bolo.uceb muSaobis sicxe igrZno, isev ma<strong>gi</strong>das miujda da sityvebis Zebnadaiwyo, iseTi sityvebisa, romelTa wyalobiT SesaZlebeli iqneboda, kargadgadmoeca ucnauri da saucxoo garegnoba alJirisa, afrikis idumal siRrmeTakaribWesi, momTabare arabebisa da zangTa ucnobi tomebisa, im afrikisa,romelic metad mimzidveli da jer ki<strong>de</strong>v gamourkveveli iyo. mxolod zogjersazogado baRebSi gvaCveneben xolme iqaur ramerumes, raRac daujerebelpirutyvebs, romelnic TiTqos gangeb fantasturi moTxrobebisTvis iyo gaCenili:siraqlemebs, — ucnaur qaTmebs rom hgvanan, — lamaz jixvebs, RvTaebriv koxtaSvelebs, saocar da sasacilo Jirafebs, medidur aqlemebs, sazarelhipopotamebs, umsgavso martorqebs da adamianis saSinel Zmebs — gorilebs.dÁurua bindbundad grZnobda, rom raRac azrebi mosdioda. maTi gamoTqmaki<strong>de</strong>v SeeZlo, magram dalageba da qaRaldze gadmotana uZnel<strong>de</strong>boda. amuZalobis gamo cieba emarTeboda. xelaxla wamodga. xelebi oflisgan svelihqonda, safeTqlebi stkioda.im saRamos mekares mrecxavis angariSi amoetana da ma<strong>gi</strong>daze daedo.dÁuruam Tvali mohkra. mware uimedobam Seipyro. uceb gaqra sixarulic,TavisTavis ndobac da momavlis rwmenac. diax, yvelaferi gaTavda. verafers vermoaxerxebs, verafers ver miaRwevs! da raRac dacliloba, sruli uniWoba,zedmetoba, araraoba da ganwiruleba igrZno.isev sarkmels miadga. swored im wuTs gvirabidan matarebeli WaxaWuxiT dagrgvinviT gamovarda. qveviT, velmindvrebiT, zRvisken midioda. dÁuruasmSobliuri mogonebani moawva.ager, is matarebeli misi mSoblebis saxls samio<strong>de</strong> milis manZilzegauvlis. man naTlad dainaxa sofel kanteles ganapiras mdgari patara saxli,maRal serze, romelic qalaq ruans da senis veeba vakes gadascqeroda.iq mis mSoblebs patara duqani, mcire ram restorani hqondaT, kviraobiTgareTubnelebi sadilad modiodnen. saxelad `lamazi xidi~ erqva. undodaTSvili batoni gamoeyvanaT da kolejSi miabares. swavla daasrula, magrambakalavris diplomi mainc ver miiRo da samxedro samsaxurSi Sevida im azriT,rom oficeri, polkovniki, generali gamosuliyo. samsaxuris vada — xuTiweliwadi — jer arc ki gasuliyo, rom samxedro saqme moswyinda da ocnebadaiwyo, parizSi brwyinvale momavali epova.samsaxuri daasrula. mSoblebis ocneba gaqra. Tumca Svils emudarebodnen,maTTan darCeniliyo, man ar Seiwynara da parizSi Camovida. momavlis imedihqonda da winaTgrZnoba bundovnad CasCurCulebda, rom raRac ambebigaamarjvebinebda, rom ueWvelad moaxerxebda xelsayreli pirobebis Seqmnas damaTs gamoyenebas.polkSi rom iyo, Tavis garnizonSi warmateba hqonda. SemTxveviTigamarjveba yvelgan Tan s<strong>de</strong>vda mas da bednieri sasiyvarulo Tavgadasavalimasze ufro zemour qalebSi iSviaTi ar iyo misTvis. or qals gatacebiTSeuyvarda: gadasaxadTa amkrefis qaliSvils, romelic mzad iyo yvelafrisaTvisTavi mienebebina da masTan erTad gaqceuliyo, da erTi veqilis cols, romelmacdardiT Tavis daxrCoba scada, roca dÁuruam masze xeli aiRo. amxanagebiambobdnen masze:`gaiZvera da gaqnili kacia, yvelgan gzas gaikafavs~, — da imanacgadawyvita, marTla gaiZvera gamxdariyo.


unebiT patiosani normandieli iyo, magram yoveldRiurma sagarnizonocxovrebam gaauxeSa. afrikaSi yofnis dros xSirad Zarcvavda, ukanonoSemosavals iCenda, saeWvod veragobda da amis gamo rogorRac moiqna misisinidisi, romelsac meore mxriv sxvanairi daRic daemCnia — jarSigavrcelebuli daRi patiosnebis, mxedruli trabaxobis, patriotuligrZnobebis, unterebis gmiruli ambebisa da profesiuli cudmedidobis. amitomdÁurua raRac oinbazur samZira yuTad gadaiqca, sadac yvelaferi ipoeboda.magram yovelive amas winsvlis, warmatebis survili hflobda.axlac uneburad daiwyo ocneba. ase emarTeboda yovel saRamos. saocarisasiyvarulo ram Tavgadasavali elan<strong>de</strong>boda da misi wyalobiT yvela misiocneba tansxmuli gamodioda. colad, magaliTad, SeirTavs bankiris an didivaJbatonis qaliSvils, romelsac quCaSi gaicnobs da erTi SexedviT daipyrobs.gvirabidan marto orTqlmavali gamovarda gasagmirali kiviliT, rogorckurdReli sorodan, dasasveneblad gaqrola da dÁurua gamoafxizla. magrammaleve Seisxa frTebi bundovan-saamuri imedisa, romelic TiTqmis mudam Tans<strong>de</strong>vda, da bnel RameSi alalbedze siyvarulis kocna gaugzavna ucnob qals,romelsac elo<strong>de</strong>boda, xarbi kocna simdidres, romelsac ase msunagad eZebda.mere sarkmeli mixura da tanisamosis gaxdas Seudga, Tan CurCulebda:`dila mudam sjobia Rames. dRes gunebaze ara var. garda amisa, mgonizedmetic davlie. aseT pirobebSi SeuZlebelia nayofieri muSaoba~.lo<strong>gi</strong>nSi Cawva, lampa Caaqro da TiTqmis umalve CaeZina.diliT adre ise gaiRviZa, rogorc didad saimedo an sazrunav dResiRviZeben xolme. lo<strong>gi</strong>nidan wamoxta da sarkmeli gaaRo, raTa, misive Tqmisa ariyos, erTi finjani sufTa haeri daelia.rkinigzis farTo lianda<strong>gi</strong>s gadaRma romis quCis saxlebi idga. amomavalmzeze kriali gahqondaT da TiTqos mqrqali ferebiT iyo daxatuli. Sors,marjvniv, arJanteilis gorebi, sanuas mwvervalebi da orJemonis wisqvilebimoCanda. yovelive gaxveuli iyo msubuq, cisfer nislSi, romelic tatnobzegadafarebul mofriale da gamWvirvale leCaqs hgavda.dÁurua Soreul mindvrebs ram<strong>de</strong>nime wuTs uZravad gascqeroda. mere CumixmiT warmoTqva:`aseTi dRe iq, albaT, momxiblavi iqneba~, — mere azrma gahkra: `axlave,amave wuTs muSaobas unda Sevudge~. mekaris Svils aTi su misca dasammarTveloSi gagzavna, rom Tavisi uqeifoba Seetyobinebina. Sem<strong>de</strong>g ma<strong>gi</strong>dasmiujda, kalami melanSi Caawo da fiqrebis dasagroveblad Tavi xelze daibjina.magram amaod. erTi azric ar miekara.mainc guls ar itexda. `ara uSavs ra, — fiqrobda, — SeCveuli ara var. esxelobac sxva xelobas hgavs da yvelafers SeCveva, varjiSi sWir<strong>de</strong>ba. kar<strong>gi</strong>a,pirvelad miSveli<strong>de</strong>s vinme. forestiesTan waval. aTio<strong>de</strong> wuTSigamomiWaxrakebs~.Caicva da, quCaSi rom gamovida, moisazra: forestiesTan wasvla adre iyo,radgan misi megobari, albaT, gvian dgeboda, amitom dÁuruam jer neli siarulidaiwyo gare bulvarze.jer cxra saaTic ar iqneboda, rom monsos baRSi Sevida, romelic is iyomoerwyoT da axlad gabanils hgavda. skamze Camojda da isev ocnebas Seudga.viRac lamazi Wabuki iqve win da ukan dadioda. cxadi iyo, elo<strong>de</strong>boda qals,romelic, pirba<strong>de</strong>afarebuli swrafi nabijiT movida. erTmaneTs umal CamoarTvesxeli, mklavi mklavs gauyares da wavidnen.dÁuruas guls uceb SfoTiani wyurvili moedo, wyurvili wminda, nazi dasaamo siyvarulisa. adga da wavida, Tan forestieze fiqrobda: ai, vis hqoniabedi. swored im wams miadga megobris kars, roca forestie quCaSi gamodioda.— aq xar? ase adre? Tqvi, ra <strong>gi</strong>nda?dÁuruas Sercxva imis gamo, rom swored im dros Sexvda, roca isgamodioda, da waiburtyuna:— saqme is aris... is aris saqme, rom... ver iqna, werili ver davwere... xomici, alJirze unda damewera, valterma rom mTxova. sakvirvelic ar aris, radgan


araso<strong>de</strong>s ar miweria. am saqmeSic, rogorc yvelaferSi, varjiSobaa saWiro.darwmunebuli var, male SeveCvevi, jerjerobiT ki ar vici, rogor daviwyo.azrebi maqvs, ai, aq mila<strong>gi</strong>a, magram gadmoSlas ver vaxerxeb.da yoymaniT Sedga. forestiem cuRluti RimiliT miugo:— vici, gamocdili maqvs.dÁuruam ganagrZo:— ra Tqma unda, yvela gamouc<strong>de</strong>ls, albaT, CemsaviT emarTeba, amitomwamovedi... movedi, daxmareba gTxovo... aTio<strong>de</strong> wuTSi maswavli da maCveneb, Turogor unda Sevudge saqmes. stilistikis erTi kar<strong>gi</strong> gakveTili unda momcegakvriT, Torem uSenod araferi gamomiva.forestie isev mxiarulad iRimeboda. mere Zvel megobars mxarze xelidahkra da uTxra:— Cems colTan adi, CemsaviT kargad <strong>gi</strong>Svelis. me Sevaswavle es saqme. meTviTon ki am diliT ara mcalia, Torem didi siamovnebiT <strong>gi</strong>Svelidi.dÁurua uceb morcxvobam moicva. Seyoymanda, ver gabeda.— ase adre rogor avi<strong>de</strong> masTan!— Zalian advilad axval. ukve zezea. Cems kabinetSi naxav, Cems nawerebsalagebs.JorJi mainc uarze idga:— ara, ar SemiZlia.forestiem mxrebSi xeli daavlo, miabruna da kibisken waiyvana, Tanqimunjs hkravda da eubneboda:— wadi, wadi-meTqi! aba ra saWiroa xelmeored avi<strong>de</strong> meoTxe sarTulze,Senc agaTrio da imasac avuxsna? wadi-meTqi!dÁuruam Zlivs gadawyvita:— gmadlob... aval. vetyvi, rom Sen maiZule, Zala damatane, diax, Zaladamatana-meTqi.— keTili, agre uTxari. arxeinad iyavi, ar SegWams. ar dagaviwy<strong>de</strong>s, samsaaTze modi.— nu geSinia, ar damaviwy<strong>de</strong>ba.forestie swrafi nabijiT wavida, dÁurua ki nela Seudga kibes, TansaTqmels igonebda da eSinoda, rogor dauxv<strong>de</strong>boda qalbatoni forestie?msaxurma kari gauRo. lurji winsafari ecva, xelSi ki sawmendi eWira.kiTxvas aRar moucada, ise miaxala:— batoni Sin ar brZan<strong>de</strong>ba.dÁuruam mtkice kiloTi miugo:— hkiTxeT qalbatons, SeuZlia Tu ara mimiRos, da moaxseneT, romgamomgzavna misma qmarma, romelsac es-es aris Sevxvdi quCaSi.moicada. msaxuri dabrunda, marjvniv kari gauRo da xmamaRla uTxra:— mobrZandiT. qalbatoni gelo<strong>de</strong>baT.JorJi patara oTaxSi Sevida. kedlebi mTlad afarebuli iyo wignebiT,romelic Savi xis TaxCebze swored iyo dalagebuli. wignebis erTnairobasmxiarul fers aZlevda mravalnairi feris yda: wiTeli, yviTeli, mwvane,iisferi, lurji da Savi.qalbatoni sawer ma<strong>gi</strong>dasTan ijda. axlac mudmivad iRimeboda, arSiebianiTeTri matine ecva. mobrunda da xeli gamouwoda ganieri saxelodan.— ukve? — hkiTxa. mere daumata: — sayvedurs ki ar geubnebiT, mxolodgekiTxebiT.dÁuruam wailuRluRa:— damijereT, amosvla ar mindoda, magram maiZula Tqvenma qmarma,romelsac qveviT Sevxvdi. darcxvenili var da verc ki vbedav mogaxsenoT, Turam momiyvana aq.diasaxlisma savarZelze miuTiTa:— dabrZandiT da miambeT.kalmad xelSi batis frTa eWira da mardad atrialebda. win naxevraddawerili Tabaxi edo. axalgazrda vaJis mosvlam wera Seawyvetina. etyoboda,


sawer ma<strong>gi</strong>dasac ise SesCveoda, rogorc salons. Tavs Tavisuflad grZnobda daukve naCvevi saqmiT iyo garTuli.mis dilis kabas msubuqi surneli asdioda, sufTa suni adamianisa,romelmac es aris axla daamTavra Tavis movla. dÁurua cdilobda es <strong>de</strong>dakacinaTlad warmoed<strong>gi</strong>na da TiTqos xedavda ki<strong>de</strong>vac — xedavda axalgazrda, sufTa,savse da Tbil tans, rbil qsovilSi gaxveuls.diasaxlisi pasuxs elo<strong>de</strong>boda da, radgan dÁurua sdumda, hkiTxa:— aba, miambeT, ra saqme gaqvT?man gaubedavad waiCurCula:— ai... magram, RmerTmani, vera vbedav. saqme is aris, wuxelis gvianobamevijeqi da... dRes adre av<strong>de</strong>qi... im werilis dasawerad av<strong>de</strong>qi, romelic valtermamTxova alJiris Sesaxeb... magram xeiriani araferi gamodis. ram<strong>de</strong>nic davwere,sul davxie. am saqmes SeCveuli ara var da foresties mova<strong>de</strong>qi... rom miSvelos,pirvelad miSvelos-meTqi.qalma gulianad gadikiskisa. kmayofili, mxiaruli da gulmoferebuli iyo.— da CemTan gamoggzavnaT? — gaawyvetina, — Zalian momwons, Zalian.— diax, qalbatono, miTxra, mas Cemze ukeT SeuZlia gaWirvebidangamo<strong>gi</strong>yvanoso: me TviTon ar mindoda, ver gavbe<strong>de</strong>, radgan... xom gesmiT, ratom?diasaxlisi wamodga:— mSvenieria! di<strong>de</strong>buli TanamSromloba gamova. aRfrTovanebuli varTqveni gadawyvetilebiT. aba, Cemi ad<strong>gi</strong>li daikave, Torem redaqciaSi Cems xelsicnoben. axlave gamovacxobT werils, iseT werils, rom namdvilad gaimarjvos.dÁurua dajda, kalami aiRo, win qaRaldi daido da daeloda. q-niforestie ki idga da samzadiss Tvals a<strong>de</strong>vnebda. mere buxris Tavidan papirosiaiRo da moukida.— Tu ar movwie, ver vimuSaveb. — Tqva. — aba, axla miTxariT, ra gnebavTuamboT mkiTxvels?dÁuruam gaocebiT axeda:— aba ra vici. mec swored amisTvis geaxeliT.— diax, — Tqva qalma, — vici. axlave <strong>gi</strong>SveliT. me wvens mo<strong>gi</strong>mza<strong>de</strong>bT,Tavi saWmeli ki Tqvenve unda SeamzadoT.vaJi gaWirvebuli iyo. povna eZneleboda. Sem<strong>de</strong>g gaubedavad warmoTqva:— minda Cemi mgzavroba Tavidanve vuambo.qali meore mxridan moujda ma<strong>gi</strong>das, JorJs Tvali TvalSi gauyara dauTxra:— aba, jer me miambeT. xom gesmiT, marto me miambeT. nu aCqar<strong>de</strong>biT, nurcrames gamostovebT. mere me TviTon avirCev, rac gamosa<strong>de</strong><strong>gi</strong> iqneba.radgan dÁuruam ar icoda, saidan daewyo, qali mieSvela. mkafio<strong>de</strong>kiTxeboda, rogorc mRv<strong>de</strong>li hkiTxavs xolme aRsarebaze misuls, da amkiTxvebiT axsenebda daviwyebul wvrilmans, nanax adamianebs da SemTxveviTTvalmokrul ucnobebsac.saaTis meoTxedi rom alaparaka, uceb Seawyvetina:— axla ki SeiZleba daviwyoT. jer warmovid<strong>gi</strong>noT, viTom magSTabeWdilebas vinme megobars uambobT. es uflebas mogcemT, mTeli grovasisulele wamoroSoT, asnairi SeniSvna CaurToT da, Tu moaxerxeT, ubralo daoxunjuri kiloc aiRoT. maS daviwyoT:— `Zvirfaso anri, <strong>gi</strong>nda, gaigo, alJiri ras warmoadgens? axlave getyvi.alizis qoxSi vcxovrob da saqme ara maqvs-ra, amitom dRiursaviT da<strong>gi</strong>wer ramesda <strong>gi</strong>ambob, rogor midis yoveldRe da yovel saaTs Cemi cxovreba. zo<strong>gi</strong> ramiqneb uzr<strong>de</strong>lobadac mogeCvenos, magram ara uSavs-ra. aravin gaZalebs, romnacnob qalebsac waukiTxo~.Sedga da Camqral papiross xelaxla moukida. batis frTis wripinicumalve Sewyda.— aba, ganvagrZoT.


`alJiri, safrangeTis didi provincia, m<strong>de</strong>bareobs uzarmazari,gamoukvleveli qveynebis sazRvarze, romelTac hqvian sahara, Sua afrika da sxv.da sxv.`alJiri am saocari qveynis karia, TeTri, mSvenieri kari. magram saWiroajer alJirSi Casvla. Tumca ico<strong>de</strong>, gza yvelasaTvis vardiT ar aris mofenili.albaT gecodineba, mSvenieri cxenosani var, polkis ufrosis cxenebs vxedni,magram SeiZleba mSvenieri cxenosanic iyo da yovlad uvar<strong>gi</strong>si mezRvaurigamodge. es WeSmariteba Cemzedac gamarTlda.`gaxsovs maiori senbreti, `eqim ipekas~ rom veZaxdiT?* (* pirveli bgerebiasityvisa `ipekakuana~ — sasaqmebeli mcenaris saxelia.) roca gvegona, rom droiyo erTi dRe-RamiT samkurnaloSi, e.i. bednierebis qveyanaSi dagvesvena, umalveam eqims mivadgebodi xolme.`skamze ijda, wiTelSarvliani fexebi galajuli hqonda, xelebi muxlebzeewyo, TiTqo xidi gaedoT, nidayvebi — aweuli. WaRara ulvaSs ikvnetda daTevzis Tvalebs abrialebda.`misi receptic gexsomeba: `ama da am saldaTs kuWi aqvs moSlili. mieciTsasaqmebeli #3, mere Tormet saaTs moasveneT da yovelive gauvlis~.`es sasaqmebeli di<strong>de</strong>buli ram iyo da mudam sWrida. meti ra gza iyo, undaCagveylapa. sama<strong>gi</strong>erod, am wamebas rom gavuZlebdiT — oRond gvrgeboda da —Tormet saaTs vnebivrobdiT.`maS ase, Cemo Zvirfaso, Tu <strong>gi</strong>nda afrikaSi mohyve, ormoci saaTisganmavlobaSi namdvil sasaqmebels unda gauZlo, magram sxvanairs,transatlanturi kompaniis receptiT Semza<strong>de</strong>buls~.q-ma forestiem xelebi siamiT moifSvnita, radgan Zalian kmayofili iyoTavisi gamogonebiT. adga, meore papiross moukida da oTaxSi siaruli daiwyo,Tan bolis Wavlebs uSvebda. es Wavli mokumuli tuCebis patara da mrgvalinaCvretebidan jer swori zolebiviT gamodioda, mere ki ganivr<strong>de</strong>boda dacurviT ifanteboda. alag-alag am talRebisgan haerSi mxolod nacrisferixazebi, raRac gamWvirvale nisli da orTqli rCeboda, romelic ablabudashgavda. q-ni forestie zogjer ufro ujiaT bolis Rrubels xelis erTigakvriT hfantavda, zogjer ki saCvenebeli TiTis CaqneviT gasWrida xolme damere guldasmiT, yuradRebiT a<strong>de</strong>vnebda Tvals bolis or ganaWers, romelicnel-nela qreboda.dÁurua gaSterebiT umzerda diasaxliss, Tvals a<strong>de</strong>vnebda yovel mismimoxvras, misi tanis da saxis yovel moZraobas, romelnic garTuliyvnen anciTamaSiT, sadac misi azri araviTar wils ar iRebda.axla q-ni forestie mgzavrobis yovel Tavgadasavals awerinebda, mogoniliTanamgzavrebis portretebs ukarnaxebda da erTi sasiyvarulo Tavgadasavalicki aawerina, romelic dÁuruas viTom fexosani jaris kapitnis colTan SeemTxva,qmarTan rom midioda.mere isev Camojda da misTvis srulebiT ucnobi alJiris topografiagamohkiTxa. ram<strong>de</strong>nime wuTis Sem<strong>de</strong>g ukve JorJze naklebi ar icoda da amcnobebidan werilis politikur-kolonialuri Tavi Sead<strong>gi</strong>na, raTamkiTxvelisTvis es saqmec gaecno da seriozuli sakiTxebisaTvis Seemza<strong>de</strong>bina,romelic Sem<strong>de</strong>g unda yofiliyo aRwerili.mere mcire eqskursi moaxdina oranis provinciaSi. am fantastikurmogzaurobaSi mxolod iqaur mavritanel qalebze, ebraelebsa da espanelebzeiyo laparaki.— mkiTxvels mxolod es ainteresebs, — Tqva da werili iq daasrulebina,sadac mgzavrebi daabanaka: saidSi, maRali zegnebis ZirSi, roca sainteresokvanZi gaiba unteroficer JorJ dÁuruasa da espanel muSaqals Soris, romelicainelhajaares fabrikaSi msaxurobda. aRwerili iyo maTi paemani RamiT, udaburkldian mTebSi, sadac ufskrulTa Soris turebi, mgelkacebi da arabuliZaRlebi ymuian, yefen da iRrinebian.dasasruls mxiarulad daumata:


— Sem<strong>de</strong><strong>gi</strong> xval iqneba, — mere wamodga da mimarTa: — ai, batono Cemo,rogor iwereba sagazeTo werili. keTili inebeT da xeli moawereT.dÁurua meryeobda.— xeli moawereT-meTqi!gaicina da moawera: `JorJ dÁurua~.qali isev dadioda da abolebda, xolo dÁurua kvlav Sescqeroda dasamadlobel sityvas eZebda. ijda da bednieri iyo misi siaxloviT, aRsavse iyomadlobiT da fizikuri netarebiT imis gamo, rom maT Soris intimobamatulobda. eCveneboda, TiTqos irgvliv yovelive am <strong>de</strong>dakacis nawili iyo,yovelive, wignebiT afarebuli kedlebic ki. savarZlebs, avejeuls da odnavTambaqos boliT gaJRenTil haersac ki raRac gansakuTrebuli, nazi damSvenieri ieri edo da yovelive es misgan, am <strong>de</strong>dakacisgan modioda.madlenam uceb hkiTxa:— ra azrisa brZan<strong>de</strong>biT Cems megobar qalbaton <strong>de</strong> marelze?moulodnelma kiTxvam dÁurua gaaoca:— me... me mgoni... Cemis azriT, momxiblavia, mSvenieria.— marTla?— ra Tqma unda, — da undoda daematebina: `arc im<strong>de</strong>nad, rogorc Tqven~,magram ver gaubeda. maspinZelma ganagrZo:— rom ico<strong>de</strong>T, ra Wkviania, mxiaruli, Taviseburi! bohemaa, namdvili bohema,amitom ar uyvars qmars. marto nakls amCnevs da sikeTes ki ara xedavs.dÁuruam rom gaigo, qalbatoni <strong>de</strong> mareli gaTxoviliao, Zlier gaikvirva,Tumca daujerebeli araferic ar iyo, da hkiTxa:— marTla? maS qmriania? vin aris misi qmari?qalbatonma forestiem odnav aiCeCa mxrebi, warbi aswia da am rxevas raRacxelSeuxebeli mniSvneloba misca.— CrdiloeTis rkinigzebis inspeqtoria. TveSi erTi kviriT Camodis xolmeparizSi. am Svid dRes misma colma `saval<strong>de</strong>bulo samsaxuri~, `begara~ da`wminda kvira~ daarqva. roca ufro axlos gaicnobT, naxavT, rao<strong>de</strong>nadgulisxmieri da saucxoo <strong>de</strong>dakacia... am dReebSi rogorme dro ixelTeT daSeiareT.dÁuruas daaviwyda, rom wasvlis dro iyo. egona, TiTqos Sin iyo dasamudamod aq unda darCeniliyo.kari uxmod gaiRo da mouxsenebliv viRac maRali vaJbatoni Semovida.dÁurua rom dainaxa, Sesdga. q-ni forestie wamiT SekrTa. mxrebsa da saxezesiwiTlem gadahkra. mainc ar SeimCnia da Cveulebrivi xmiT uTxra:— mobrZandiT, Cemo Zvirfaso. neba miboZeT, gagacnoT: Sarlis megobariJorJ dÁurua, momavali Jurnalisti, — da Sem<strong>de</strong>g axalmosulic gulgriladdaasaxela:— Cveni saukeTeso da uaxloesi megobari grafi <strong>de</strong> vodreki.mamakacebma erTmaneTs Rrmad Caxe<strong>de</strong>s TvalebSi da Tavi daukres. dÁuruaumalve gamovida.darCena aravis uTxovia. ram<strong>de</strong>nime samadlobeli sityva wailuRluRa,axalgazrda qals xeli CamoarTva, erTxel ki<strong>de</strong>v daukra Tavi stumars,romelsac, rogorc zrdilobian adamians Seefereboda, isev civi da seriozuliieri edo saxeze, da iseTi darcxvenili gamovida, TiTqos raRac sisuleleCaedinos.quCaSi rom aRmoCnda, cud gunebaze dadga, raRac sevda igrZno, raRacSeucnobelma dardma Seipyro. midioda da Tan fiqrobda, ase uceb rad moawvabundovani naRveli. mizezs ver poulobda, magram graf <strong>de</strong> vodrekis susxianitani da saxe Tvalidan ar Sor<strong>de</strong>boda. is axalgazrda aRar iyo, WaRara eria dadinji, ukmexi Tvalebi hqonda, Tvalebi mdidari da Tavis Zal-RoneSidajerebuli kacisa.isic SeamCnia, rom ucnobis mosvlam, ase rom daarRvia saucxoo saubari,romelsac JorJis guli TiTqmis mieCvia, im civi uimedobis STabeWdilebamoaxdina, romelic zogjer Tqvens gunebaSi SeiZleba gamoiwvios romelime


sityvam, SemTxveviT SemCneulma naklma, raRac umniSvnelo wvrilmanma. gardaamisa, moeCvena, TiTqos im adamiansac, vin icis, ratom, misi Sexvedra aresiamovna.sam saaTam<strong>de</strong> saqme ara hqonda ra, jer ki Tormetic ar iyo. jibeSi eqvsnaxevarifranki edo, amitom duvalTan Sevida sauzmis saWmelad. Sem<strong>de</strong>g didbulvarze iboriala da, sami saaTi rom dareka, ukve `safrangeTis cxovrebis~kibeze adioda.gulxeldakrefili kancelariis msaxurni isxdnen da elo<strong>de</strong>bodnen, xolomekare misjdomoda ma<strong>gi</strong>das, romelic profesoris mcire kaTedras hgavda daaxlad mosul fostas arCevda. yovelive kargad iyo navarau<strong>de</strong>vi, raTaSemosulebze STabeWdileba moexdinaT. mosamsaxureebic ise iyvnen SerCeulni,rogorc didi gazeTis talans Seefereboda. yvelas Sesaferi geSi, mixra-moxra,rixi da faxi hqonda.dÁuruam ikiTxa:— SeiZleba batoni valteris naxva?mekarem miugo:— batoni direqtori amJamad krebazea. keTil inebeT da cota xansmoiTmineT, — da xalxiT savse misaReb oTaxze miuTiTa.aq bevrnairi xalxi trialebda: xnieric da axalgazrdac, medidurior<strong>de</strong>nianic da mdabioc: cudad Cacmuli, yelam<strong>de</strong> Sekruli serTukebiT,romelnic geografiul rukebs hgvandnen, radgan maTi laqebi zRvas da xmeleTsmogagonebdaT.maT Soris sami <strong>de</strong>dakaci iyo. erTi maTgani mopranWuli, lamazi iyo,iRimeboda da roskips hgavda. imis saxedanaoWebul mezobels sadad, mkacra<strong>de</strong>cva, tra<strong>gi</strong>kuli saxe hqonda da Zvel msaxiobs hgavda. rogorRac moTelili,xelovnuri arseba iyo, Tanac raRac gamofituli, naZala<strong>de</strong>vi siaxalgazrdavisieri edo da damJavebuli siyvarulis suni asdioda.mesame <strong>de</strong>dakacs samgloviarod ecva, kuTxeSi ijda da mWmunvare qvrivisbeWedi esva. dÁuruam gaifiqra, albaT, mowyalebis saTxovnelad mosulao.Tumca ocio<strong>de</strong> wuTi gavida, valterTan mainc jer aravin SeeSvaT. dÁuruasbednieri azri mouvida da mekaris sanaxavad gavida.— batonma valterma sami saaTisTvis damibara, — uTxra. — yoveliSemTxvevisaTvis, Seixe<strong>de</strong>T, Cemi megobari forestie aq xom ar aris.dÁurua grZeli talaniT waiyvanes da Seiyvanes did darbazSi, sadacganiersa da mwvane ma<strong>gi</strong>das oTxi kaci misjdomoda da werda.forestie buxarTan idga, papiross eweoda da bilbokes TamaSobda.etyoboda, am TamaSSi gamocdili iyo da yviTeli xis uzarmazar burTsauc<strong>de</strong>nlad arWobda patara joxis wverze.— ocdaori... ocdasami... ocdaoTxi... ocdaxuTi, — iTvlida.— ocdaeqvsi! — Tqva dÁuruam. misma megobarma gadmoxeda, magram xelebismoZraoba ar Sewyvita.— ha, aqa xar? guSinwin zedized ocdaSvidjer daviWire. marto sen-poteniTamaSobs Cemze ukeT. Cveni patroni naxe? imaze sasacilo araferia, rocabebrucuna norberi bilbokes TamaSobs xolme. pirs ise aRebs, TiTqo burTisgadaylapvas apirebso.erTma redaqtorTaganma misken moixeda:— yuri mig<strong>de</strong>, forestie. erT alagas Zalian Zvirad iyi<strong>de</strong>ba xis mSvenieribilboke. amboben, o<strong>de</strong>sRac espaneTis <strong>de</strong>dofals ekuTvnodao. samoc franksTxouloben. Zviri ar aris.— sad iyi<strong>de</strong>ba? — ikiTxa forestiem — da meocdaCvidmeteze rom aacdina,karada gamoaRo. iq dÁuruam ocio<strong>de</strong> saucxoo bilbokes mohkra Tvali. ise iyodalagebul-danomrili, rogorc Zvirfasi nivTebi koleqcioneris maRaziaSi.— sad inaxeba is iSviaTi bilboke? — kvlav ikiTxa forestiem mas Sem<strong>de</strong>g,roca saTamaSo Tavis alagas dado.— vo<strong>de</strong>vilis Teatris erT mebileTesTan, — miugo Jurnalistma. — Tu<strong>gi</strong>nda, xvalve mo<strong>gi</strong>tan.


— keTili, Tanaxma var. Tu marTla lamazia, aviReb. bilboke araso<strong>de</strong>szedmeti bar<strong>gi</strong> ar aris. — mere dÁuruas miubrunda. — wamomye, patronTanSe<strong>gi</strong>yvan, Torem saRamos Svid saaTam<strong>de</strong> aq ij<strong>de</strong>bi.gaiares misaRebi oTaxi, sadac i<strong>gi</strong>ve xalxi isev weRan<strong>de</strong>l rigze ijda.gamoCnda Tu ara forestie, axalgazrda qali da xnieri msaxiobi <strong>de</strong>dakaciwamodgnen da masTan mividnen.man jer erTi miiyvana fanjarasTan, mere meore, da Tumca cdilobdnendabali xmiT elaparakaT, dÁuruam mainc gaigona: orives `Sen~-obiTelaparakeboda.`kreba~ erT saaTze metxans gagrZelda: valteri ekartes eTamaSebodaram<strong>de</strong>nime vaJbatons, romelnic dÁuruam guSin redaqciaSi SeniSna.valters qaRaldi eWira. gulmod<strong>gi</strong>ned da cuRluti ieriT TamaSobda.meore moTamaSe ki msubuq, ferad qaRalds ise moqnilad, ise mardad iRebda daatrialebda, rom etyoboda, gamocdili moTamaSe unda yofiliyo. norber <strong>de</strong>vareni direqtoris savarZelSi ijda da werils werda, xolo Jak rivali rbiltaxtze gaSotiliyo, Tvalebi daexuWa da sigaras eweoda.haerSi Smoris, avejis, tyavis, sigaris bolis da stambis suni idga,redaqciis is Taviseburi suni, romelsac yoveli Jurnalisti icnobs.spilenZiT Semkul Savi xis ma<strong>gi</strong>daze qaRaldis veeberTela grova idga:werilebi, sadarbazo baraTebi, gazeTebi, Jurnalebi, angariSebi da yovelnairidabeWdili masala elaga.forestiem moTamaSeTa ukan mdgomT xeli CamoarTva, sityva ar dasZra daTamaSs Tvalyuris <strong>de</strong>vneba dauwyo. mere dro ixelTa da, valterma rom moigo,uTxra:— ai, Cemi megobari dÁurua.direqtorma axalgazrda vaJs saTvalis zemodan swrafad gadmoxeda dahkiTxa:— werili momitaneT? sanam <strong>de</strong>putatTa palataSi morelis SekiTxvis gamokamaTia gamarTuli, Tqveni werili miswreba iqneba.dÁuruam jibidan oTxaddakecili furclebi amoiRo da— ai inebeT.patroni TiTqo Zalian kmayofili darCa. gaiRima da uTxra:— Zalian kar<strong>gi</strong>. sityvis Sesruleba gcodniaT, forestie, saWiroa Tu arawavikiTxo?forestiem umalve miugo:— ara Rirs, batono valter. mindoda dÁuruasTvis es saqme meswavlebina,amitom erTad vimuSaveT. Zalian kar<strong>gi</strong> werilia.viRac maRali, gamxdari kaci, memarcxene centris <strong>de</strong>putati, qaRaldsarigebda. valterma qaRaldi aiRo da gulgrilad Tqva:— keTili.forestiem aRar moucada, sanam valteri axal partias daiwyebda, da yurSirbilad CauwveTa:— Tu gaxsovT, marambos alagze dÁuruas ayvanas dampirdiT... neba miboZeT,imave pirobiT moviwvio.— ho, kar<strong>gi</strong>.Jurnalistma Tavis megobars xeli gauyara da oTaxidan gaiyvana, valteriki xelaxla Seudga TamaSs.norber <strong>de</strong> varenma Tavic ar aswia: dÁurua TiTqo verc ki dainaxa, an vericno. Jak rivalma ki, piriqiT, gangeb <strong>de</strong>monstratiuli ener<strong>gi</strong>iT CamoarTva xeli,rogorc keTilma megobarma, romlis imedi saWiro dros mudam sarwmuno iyo.xelaxla gaiares misaRebi oTaxi da, radgan maT yvelam Tvali miabjina,forestiem yvelaze axalgazrda qals uTxra, raTa sxvebs gaegonaT:— gamomcemeli male daiwyebs miRebas. amJamad sabiujeto komisiis orwevrTan saubrobs.Tqva da swrafi nabijiT, saqmiani da amayi ieriT gaiara, ise gaiara, TiTqodauyovnebliv metad saswrafo <strong>de</strong>peSa unda Seed<strong>gi</strong>na.


saredaqcio darbazSi rom dabrundnen, forestie xelaxla Seudga Tavisbilbokes. TamaSs gulmod<strong>gi</strong>ned gahyva, Tan dÁuruas elaparakeboda da TanTvlida:— maS ico<strong>de</strong>: yoveldRe sam saaTze moxval da moismen, sad unda waxvi<strong>de</strong>,vin inaxulo da rodis — diliT, SuadReze Tu saRamos. — es erTi!Tavdapirvelad sarekomendacio werils gagatan sapolicio prefeqturis biurosgamgesTan, — es ori! xolo is erT-erT Tavis moxelesTan gaggzavnis. Sen masSeuTanxm<strong>de</strong>bi, Tu rogor unda miiRo misgan yvela saintereso axali ambavi, —es sami! prefeqturis momsaxureebisagan... oficialuri ambebi da, TavisTavadcxadia, TiTqos oficialuric, wvrilmanisTvis, sen-potens mimarTe xolme. manyvelaferi icis, — es oTxi! Se<strong>gi</strong>Zlia axlave an xval naxo. umTavresi is aris,rom iswavlo, rogor unda gamoswuro yvelaferi im xalxs, visTanac gaggzavni,— es xuTi! da yvelgan, Tundac daketil karebSic, rogor unda SeZvre, — eqvsi!jama<strong>gi</strong>rad TveSi mudmiv orasi franki geqneba da striqonSi ori su sainteresoqronikaSi, Tu am ambebs Senve moagroveb, — Svidi! striqonSi ori su imwerilebSi, romelic sxvadasxva sakiTxebis gamo Sen geqneba mondobili, — esecrva!mere suliT da guliT Caacivda TamaSs da auCqarebliv iTvlida: `cxra!...aTi!... TerTmeti!... Tormeti!... cameti!~ Sem<strong>de</strong>g aacdina da SeikurTxa:— uh, isev cameti! daswyevlos eSmakma! es ricxvi mudam CamWris xolme.erTma redaqtorTaganma muSaoba gaaTava da bilboke gamoiRo karadidan.patara tanis vaJi iyo da, miuxedavad imisa, rom ocdaTxuTmeti wlisaSesrulda, mainc balRs hgavda. ki<strong>de</strong>v ram<strong>de</strong>nime Jurnalisti Semovida. yvelarig-rigad midioda karadasTan da Tavisi bilboke gamohqonda. male eqvsiveCamwkrivda. zur<strong>gi</strong> kedlisken hqondaT da Tanabari, gamozomili moqneviT haerSiwiTel, yviTelsa da Sav burTebs isrodnen. Sejibri daiwyo, amitom oriredaqtoric wamodga, raTa msajuloba ekisraT.forestiem TerTmetiT gaimarjva. patara kacma, balRs rom hgavda, waago.mosamsaxures dauZaxa da uTxra:— cxra Wiqa ludi.da ludis molodinSi yvelani xelaxla Seudgnen TamaSs.dÁuruamac Tavis axal TanamSromlebTan erTad dalia da forestieshkiTxa:— dRes ras mibrZaneb?man upasuxa:— dRes saSeno araferi maqvs. Tu <strong>gi</strong>nda, wadi.— Cveni... Cveni werili... dResve daibeW<strong>de</strong>ba?— ho, magram nu swuxar. koreqturas me TviTon wavikiTxav. xvalisTvisgagrZeleba Seamza<strong>de</strong> da swored samze modi.dÁuruam yvelas xeli CamoarTva, Tumca maTi saxelic ki ar icoda, dabednieri guliT, mxiaruli gunebiT, mSvenier kibeze daeSva.Tavi meoTxeJorJ dÁuruas cudad eZina, radgan survili awvalebda Tavisi werilidabeWdili enaxa. gaTenda Tu ara, ukve zeze iyo. quCebSi gacilebiT ufro adregamovida saxetialod, vidre gamoCn<strong>de</strong>bodnen damtarebelni, romelnic gazeTebiTerTi jixuridan meoresken gadarbian xolme.sen-lazares sadgurisken wavida. kargad icoda, rom `safrangeTiscxovreba~ iq ufro adre midioda, vidre mis ubanSi. magram adre iyo da quCaSibolTas scemda. jer dainaxa mineulobiT movaWre <strong>de</strong>dakaci, romelmac Tavisiduqani gaaRo, mere SeamCnia erTi adamiani, romelsac Tavze SemoebuliqaRaldis grova mihqonda. mivarda, magram `figaro~, `Jil blasi~, golua~ da`yoveldRiuri ambebi~ da ram<strong>de</strong>nime sxva dilis gazeTi aRmoaCnda. `safrangeTiscxovreba~ ki jer ar iyo gamosuli.


uceb SiSi Seepara: `iqneb `afrikeli saldaTis mogonebani~ xvalisTvisgadas<strong>de</strong>s, an SemTxveviT, ukanasknel wuTs beber valters werili ar moewona?~jixurTan dabrunda da SeniSna, rom mis gazeTs ukve hyiddnen, Tumca arSeuniSnavs, rodis da rogor gaatares mis gverdiT. jixurs eca, sami su miugdo,Tabaxi gaSala da pirveli gverdis saTaurebs gadaavlo Tvali. `ar aris!~ guliauCqrolda. furceli gadmoSala da aforiaqebulma erTi svetis ZirSi SaviasoebiT nabeWdi waikiTxa: `JorJ dÁurua~. `yofila! ra sasixarulo ambavia!~gaiara. araferze aRar fiqrobda. gazeTi xelSi eWira. cilindri gverdzehqonda mog<strong>de</strong>buli da Tanac survili hklavda, gamvlelebi SeeCerebina da eTqva:`iyi<strong>de</strong>T, es gazeTi iyi<strong>de</strong>T, Cemi werilia dabeWdili!~ surda, rac Zala hqonda,daeyvira, rogorc saRamoobiT megazeTeni hkivian xolme bulvarebze: `waikiTxeT`safrangeTis cxovreba~. waikiTxeT JorJ dÁuruas `mogonebani afrikelisaldaTisa!~ da uceb TviTonac mounda am werilis wakiTxva sadme sazogadoad<strong>gi</strong>lze, kafeSi, yvelas Tvalwin. da iseTi kafes Zebnas Seudga, rom savseyofiliyo xalxiT. didxans mouwia siaruli. bolos sadRac Sevida, sadacram<strong>de</strong>nime muStari ijda.— erTi romi! — ise daiZaxa, TiTqos SeeZlo romis nacvlad absenticmoeTxova, is ki aRar ifiqra, rom jer ki<strong>de</strong>v adre iyo. Sem<strong>de</strong>g miaZaxa: — garson,`safrangeTis cxovreba~ momitane!erTi biWi mivarda. TeTri winsafari ekeTa.— eg gazeTi ara gvaqvs, batono. mxolod `mowo<strong>de</strong>ba~, `saukune~, `lampari~da `parizis furceli~ mogvdis.dÁuruam mwyralad da aRSfoTebiT ganacxada:— ra ambavia, es ra duqania? wadiT da iyi<strong>de</strong>T!msaxurma sirbiliT moitana gazeTi. dÁurua Tavisi werilis kiTxvas Seudgada ram<strong>de</strong>njerme Tqva xmamaRla: `Zalian kar<strong>gi</strong>! Zalian kar<strong>gi</strong>!~, raTa mezoblebisyuradReba miepyro da maTTvis survili aReZra, gaegoT, ra iyo saimisodabeWdili im gazeTSi. roca gamodioda, gazeTi gangeb datova ma<strong>gi</strong>daze,patronma SeamCnia da miaZaxa:— batono, gazeTi dagaviwydaT!dÁuruam upasuxa.— ukve wavikiTxe. gangeb da<strong>gi</strong>toveT. sxvaTa Soris, am gazeTSi metadsaintereso ram aris dabeWdili.werili ar dausaxela, magram roca mobrunda, dainaxa, rom erTma muStarmamisi gazeTi aiRo.`axla raRa vqna?~ — hkiTxa Tavis Tavs da gadawyvita winan<strong>de</strong>l samsaxurSiwasuliyo, jama<strong>gi</strong>ri mieRo da samsaxuridan gasvlac gaecxa<strong>de</strong>bina. windawinveTrToda siamiT imis gamo, Tu rogor gaoc<strong>de</strong>bodnen misi TanamSromlebi dagamge, da nametnav aRtacebuli iyo Tavisi ufrosis gakvirvebiT.neli nabijiT midioda, raTa aTis naxevarze adre ar misuliyo: salarosmxolod aTze aRebdnen.is ganyofileba, sadac dÁurua muSaobda, didsa da bnel oTaxSi iyomoTavsebuli da zamTrobiT airi TiTqmis mTel dRes enTo. i<strong>gi</strong> viwro ezosgadascqeroda. danarCen ganyofilebaTa fanjrebic amave ezoSi gamodioda. amoTaxSi rva kaci muSaobda, garda TanaSemwesi, romelic fardiT mofarebulkuTxeSi ijda.dÁurua jer jama<strong>gi</strong>ris misaRebad mivida. misi xvedri as Tvrameti frankida ocdaxuTi santimi yviTel konvertSi ido da jama<strong>gi</strong>rTa gam<strong>gi</strong>s yuTSiinaxeboda. Sem<strong>de</strong>g gamarjvebulis rixiT Sebrunda did samuSao oTaxSi, sadacam<strong>de</strong>ni dRe gaatara.Sevida Tu ara, gam<strong>gi</strong>s TanaSemwem potelma mimarTa:— aa, batono dÁurua, Tqven brZan<strong>de</strong>biT? gamgem ukve ram<strong>de</strong>njerme <strong>gi</strong>kiTxaT.xom iciT, rom zedized or dReze meti avad yofna akrZalulia, Tu eqimismowmoba ar warmoad<strong>gi</strong>neT.dÁurua oTaxis SuagulSi idga da STabeWdilebis mox<strong>de</strong>nas amza<strong>de</strong>bda. merexmamaRla upasuxa:


— jandabas Tqveni wesebic da gamgec!mosamsaxureebs gaocebis talRam gadahkra. batoni poteni TiTqos yuTSiijda, axla ki, es sityvebi rom gaigona, misi Tavi fardidan gamoZvra.man am far<strong>de</strong>bs Seafara Tavi: qarebi sWirda da orpiri niavisa eSinoda.mxolod ori naCvreti gaukeTa sqel qaRalds, raTa mosamsaxureTaTvisTvalyuri e<strong>de</strong>vnebina.imwams buzic rom gafreniliyo, gaigebdnen. bolos, TanaSemwem gaubedavadhkiTxa:— ra brZaneT?— jandabas Tqveni wesebic da gam<strong>gi</strong>s Tavic-meTqi! me mxolod imisTvisSemoviare, rom samudamod daveTxovo Tqvens samsaxurs. amieridan `safrangeTiscxovrebis~ TanamSromlad viTvlebi da jama<strong>gi</strong>rad, honoraris garda, TveSixuTasi franki meqneba. Cemi werili ki<strong>de</strong>vac daibeWda dRevan<strong>de</strong>l nomerSi.jer siamovnebis gaWianureba undoda, magram veRar moiTmina da yvelaferierTad gadmoalaga. mainc sruli STabeWdileba moaxdina: yvelani saxtaddarCnen.Sem<strong>de</strong>g dÁuruam daumata:— amas axlave ganvucxa<strong>de</strong>b ganyofilebis gamges da Sem<strong>de</strong>g yvelas Tavsda<strong>gi</strong>kravT.da mis saZebnelad wavida. dainaxa Tu ara gamgem dÁurua, maSinve yvirilsmohyva:— aa, mobrZandiT? xom iciT, me ar miyvars...xelqveiTma gaawyvetina:— ar mesmis, ra gayvirebT?Casuqebuli da mamlis bibilosaviT wiTuri gamge gaocebuli gaxevda,dÁuruam ki ganagrZo:— meyo, rac Tqvens duqanSi obi momekida. dRes Jurnalistoba daviwye daZalian kar<strong>gi</strong> ad<strong>gi</strong>li miviRe. mSvidobiT brZan<strong>de</strong>bo<strong>de</strong>T!da SurnaZiebi gamovida.yvela TnamSromels xeli CamoarTva, romelTac sityvac ver uTxres:aTvalwunebis SiSi hqondaT, radgan, weRan rom kari Ria datova, misi laparakigamgesTan yvelam gaigona.axla dÁurua quCaSia da jama<strong>gi</strong>ri jibeSi aqvs. erT restoranSi, sadac masicnobdnen da fasic xelsayreli iyo, gasaZRomi sauzme SeukveTa. Sem<strong>de</strong>g`safrangeTis cxovrebis~ erTi nomeric iyida da restoranSi datova. ram<strong>de</strong>nimemaRaziaSi Seiara da mxolod imisTvis SeiZina wvrilmani, rom SeZleba hqonoda,Tavis binaze gaegzavna da Tavisi vinaoba xmamaRla gaecxa<strong>de</strong>bina: — JorJdÁurua — da Tanac daematebina: — `safrangeTis cxovrebis~ TanamSromeli.Sem<strong>de</strong>g quCis saxels da saxlis nomers etyoda da mzrunvelobiT daumatebda:— mekares gadaeciT.radgan Tavisufali dro hqonda darCenili, liTografiaSi Sevida da asisadarbazo baraTi SeukveTa, Tanac saxels da gvars axali Tanam<strong>de</strong>bobacdaumata. baraTebi mis Tvalwin ram<strong>de</strong>nime wuTSi daumza<strong>de</strong>s da Caabares. amisSem<strong>de</strong>g redaqciaSi wavida.forestie xelqveiTs amayad dauxvda:— aqa xar? Zalian kar<strong>gi</strong>. bevri saqme maqvs SenTan. erTi wuTi momica<strong>de</strong>,sanam samuSaos gavaTaveb<strong>de</strong>.da dawyebuli werilis wera ganagrZo.didi ma<strong>gi</strong>dis meore boloSi erTi kaci ijda da werda. patara, metadmkrTali, gaberili, msuqani da meloti iyo. Tavis qala mTlad TeTri hqonda daqonisagan elvarebda. beci iyo da amitom weris dros cxviri qaRaldze hqondadabjenili.forestiem hkiTxa mas:— erTi miTxari, sen-poten, Cvenebs romel saaTze CamoarTmev intervius?— oTxze.


— Tan axalgazrda dÁuruas waiyvan, ai, aq aris, da Cveni xelobissaidumlos gaacnob.— keTili, Sevasruleb.Sem<strong>de</strong>g forestie Tavis megobars miubrunda da daumata:— werilis gagrZeleba moitane? dRevan<strong>de</strong>l nomerSi dabeWdil dasawyissdidi gamoZaxili hqonda.SemkrTalma dÁuruam wailuRluRa:— ar momitania... megona, naSuaRamevs movaswreb-meTqi... auarebeli saqmemqonda... ver movaswari.man ukmayofilod aiCeCa mxrebi:— Tu dapirebas ar Seasruleb xolme, momavals waix<strong>de</strong>n. beber valtersSeni werilis imedi hqonda. vetyvi, xval daibeW<strong>de</strong>ba-meTqi. magram c<strong>de</strong>bi, Tufiqrob, rom tyuil-ubralod mogcemen jama<strong>gi</strong>rs.da xanmokle dumilis Sem<strong>de</strong>g daurTo:— sanam furne cxelia, puri manam<strong>de</strong> gamoacxve.sen-poteni wamodga da Tqva:— mzad gaxlavarT.forestie savarZelSi gaiWima, TiTqmis sazeimo ieri miiRo da dÁuruasdavaleba misca.— ai, ras getyvi: ori dRea parizSi cxovroben Cineli generali li tengfao, romelsac `kontinentalSi~ aqvs bina, da indoeli raja taposa<strong>gi</strong>brama<strong>de</strong>rao pali — `bristolSi~. unda moelaparakoT. — mere sen-potensmiubrunda: — Cemi naTqvamis mTavari <strong>de</strong>bulebani ar daiviwyo. rajas dageneralsac hkiTxe, ras fiqroben inglisis qvebudanobaze SoreulaRmosavleTSi, mis politikaze missave koloniebSi, aqvT Tu ara imedi, rom maTsaqmeebSi evropa da, kerZod, safrangeTi saerTod Caereva? — gaCumda da mereTiTqo ganze sTqva: — Cvens mkiTxvels nametnavad ainteresebs, ras fiqrobenCineTi da indoeTi am sakiTxebis gamo, — mere marto dÁuruas miubrunda dauTxra: — Tvalyuri a<strong>de</strong>vne, rogor udgeba saqmes sen-poteni — mSvenierireportioria — da sca<strong>de</strong> Seiswavlo is xerxebi, romelTa wyalobiTac xuTwuTSi SeiZleba adamians yvelaferi wamoaroSvino.Sem<strong>de</strong>g medidurad aiRo kalami da cxadhyo, rom surda, mozrdil manZilzedarCeniliyo da Tavis naamxanagevisTvis (axla ki axali TanamSromlisTvis)Sesaferi ala<strong>gi</strong> mieCina.gamoscdnen Tu ara karis dires, sen-potenma gaicina da dÁuruas uTxra:— ra jambazia! Cvens winaSec ki marTavs warmodgenas. RmerTmani, lamisaavifiqro, rom Cvenc ki Tavisi mkiTxvelebi vgonivarT. — da roca bulvarzegamovidnen, hkiTxa: — davlioT rame?— didi siamovnebiT. Zalian cxela.kafeSi Sevidnen da gasagrilebeli moiTxoves. sen-poteni ybedobas mosdga.gazeTze da yvelaferze gasaocari wvrilmaniT laparakobda.— Cveni patroni? namdvili ebraelia! ebraeli ki, xom iciT, mudamebraelia. ras izam, aseTi jiSia!da saocari magaliTebi uambo misi sixarbis da siZunwisa, romelicebraelebs axasiaTebT, groSul ekonomiasa da mtaceblur-mevaxSur fan<strong>de</strong>bze.— miuxedavad amisa, di<strong>de</strong>buli, saqmis kacia, aravis ar endoba da TviTonveatrialebs yvelafers. misi gazeTi oficiozia, kaTolikuri, liberaluri,respublikuri, roialuri. guliani qadaa, sawvrilmano duqania da daarsdamxolod misi sabirJo operaciebisa da yovelgvari bneli saqmeebisreklamisaTvis. am saqmes kargad icnobs, ugroSod aarsebs saaqciosazogadoebebs da milionebs igebs.dÁuruas `Cemo Zvirfaso megobaros~ eZaxda da uambobda:— es Zunwi balzakiviT laparakobs. warmoid<strong>gi</strong>neT: erT mSvenier dRes miskabinetSi me, gamofituli boloki norberi da don kixoti rivali visxediT.uceb Cveni mouravi monteleni Semovida Tavis natis portfeliT, romelsacmTeli parizi icnobs. valterma cxviri aswia da ikiTxa:


— `axali ra aris?~montelenma gulubryvilod upasuxa:— `es-es aris gadavixa<strong>de</strong> qaRaldis vali Teqvsmeti aTasi franki~.gaocebuli patroni Sexta:— `rao? ra Tqvi?~— `baton privas gadavuxa<strong>de</strong>~.— `xom ar ga<strong>gi</strong>JdiT?~— `ratom?~— `ratom... ratom... ratom...~saTvale moixsna, gawminda, mere im sasacilo RimiliT gaiRima, romelicmis msuqan loyebze gadairbens xolme, roca raime cuRluturis andidmniSvnelovanis Tqmas apirebs, da damcinavi, dajerebuli kiloTi Tqva:— `ratom! imitom, rom SegveZlo oTxi an xuTi aTasi franki dagveklo~.montelenma gakvirvebiT miugo:— `batono direqtoro, angariSi sworad iyo Sedgenili. me Sevamowme, TqvenmiiReT i<strong>gi</strong>...~patronma seriozulad upasuxa:— Tqven gulubryvilo brZan<strong>de</strong>biT. agre ar SeiZleba. ico<strong>de</strong>T, montelen:jer vali unda daagrovoT xolme da Sem<strong>de</strong>g movrig<strong>de</strong>T~.sen-potenma mcodnesaviT Caiqnia Tavi da daumata:— ha, ras ityviT, gana balzakis tipi ar aris?dÁuruas balzaki wakiTxuli ara hqonda, magram rwmeniT miugo:— ra Tqma unda, agrea!mere reportiori sxvebs gadaswvda: q-ni valteri didi indauria, norber <strong>de</strong>vareni avyia beberia, xolo rivali — fervakis aslia. mere foresties miswvda:— es kaci ki colma gamoiyvana kacad, morCa da gaTavda!dÁuruam hkiTxa:— vin aris, ra qalia misi coli?sen-potenma xelebi moifSvnita:—Wkviani qalia, gaqnili vinmea. erTi xnieri vivieris, vinme vodrekis, graf<strong>de</strong> vodrekis sayvarelia. mziTevi misca da gaaTxova.dÁuruas civma Jruantelma Caurbina. nervulad moikrunCxa da am ybedisgalanZRvisa da awkepis survilma Seipyro, magram mxolod SeaCera erTi kiTxviT:— sen-poteni Tqveni namdvili gvaria?man gulwrfelad upasuxa:— ara, me Toma mqvia. redaqciaSi ki sen-potenad momnaTles.* (* `poten~frangulad Wors niSnavs, xolo `sen-poten~ — wminda Worikanas.)dÁuruam orives danaxarji gadaixada da Tqva:— mgoni, gviania, Cven ki ori vaJbatoni unda vnaxoT.sen-potenma gaicina:— ra gulubryvilo brZanebulxarT! Tqven ggoniaT, marTla gamovkiTxav imCinels an indoels, ras fiqroben inglisze? me maTze ukeT vici, ra undaifiqron Cveni mkiTxvelisaTvis. xuTas aseT Cinels, sparsels, indoels, Cilelsada iaponels mainc gamovkiTxe, da yvelani Cemeburad erTsa da i<strong>gi</strong>ves imeoreben.sakmarisia, Cemi ukanaskneli werili aviRo, romelic vinme bolo mogzaurstumars vuZRveni da sityvasityviT gadmovwero. marto saTaurs, wo<strong>de</strong>bas,xnovanebasa da amalas gamovcvli. oRond sifrTxilea saWiro, ar unda Sec<strong>de</strong>,Torem umalve an `figaro~ an `golua~ da<strong>gi</strong>Wers. sastumro `bristolis~ da`kontinentalis~ mekareni saWiro cnobebs xuT wuTSi momawvdian. sigaris weviTfexiT gavivliT iqiT, kantoridan ki etlisa xuTi franki gvergeba. ai, Zvirfaso,rogor keT<strong>de</strong>ba praqtikuli saqme.dÁuruam hkiTxa:— aseT pirobebSi reportioroba xelsayreli unda iyos, ara?Jurnalistma idumali kiloTi upasuxa:— diax, magram yvelaze xelsayreli xmis dayraa, radgan iq mudam raimereklama imaleba.


adgnen, bulvars gahyvnen da madlenas quCisaken wavidnen. uceb sen-poteniTavis amxanags miubrunda:— iciT, ras getyviT: Tu saqme gaqvT, mibrZandiT. ara mWir<strong>de</strong>biT.dÁuruam xeli CamoarTva da wavida. gaaxsenda, rom saRamos werili hqondadasaweri da am azrma qenjna dauwyo. midioda da azrebs igrovebda,STabeWdilebas iaxlebda, anegdotebs igonebda. ase Cavida elises mindvrebam<strong>de</strong>,sadac gamvleli ukve iSviaTad Canda: sicxem parizi daacariela.triumfaluri TaRis maxloblad, etualis forze, patara restoranSiisadila, neli nabijiT gare bulvarebs gamohyva, Sin dabrunda, ma<strong>gi</strong>das miujdada muSaoba daiwyo. magram mohkra Tu ara TeTri qaRaldis did Tabaxs Tvali,dagrovili masala sul gamoucvivda Tavidan, TiTqos tvinidan gamqraliyo,orTqlad qceuliyo. cdilobda mogonebaTa nafleTebi mainc daeWira daqaRaldze miekra, magram moeWi<strong>de</strong>boda Tu ara, umalve usxltebodnen, anerTmaneTSi ireodnen, da aRar icoda, rogor gamoeTqva, saidan daewyo da rayalibSi Camoesxa.erT saaTSi xuTi gverdi dajRabna, magram erTi winada<strong>de</strong>ba meores vergadaaba da bolos TavisTavs uTxra: `jer xeli ver SevaCvie. erTi gakveTilicmWir<strong>de</strong>ba~. azrma gauelva, rom q-n forestiesTan erT samuSao dilas ki<strong>de</strong>vgaatarebda, rom ganmartoebiT xangrZliv, intimur, guliTadsa da saamur paemansmiiRebda, da am azrma aaTrTola. swrafad gaixada da Cawva, Tanac eSinoda,xelaxla weras ar Sesdgomoda da saqme ar daeZlia.meore dRes guSin<strong>de</strong>lze ufro gvian adga da dro gaaWianura, Tanwindawinve tkbeboda momavali SexvedriT.aTi saaTi iyo, roca Tavisi megobris karTan zari Camohkra. msaxurmauTxra:— baton foresties ara scalia. muSaobs.dÁuruam sulac ar ifiqra, rom SeiZleboda qmari Sin yofiliyo, maincmtkiced uTxra:— moaxseneT, rom me var da saCqaro saqme maqvs.xuTi wuTis lodinis Sem<strong>de</strong>g Seiyvanes kabinetSi, sadac guSin aseTimSvenieri dila gaatara. is ala<strong>gi</strong>, sadac maSin TviTon ijda, axla forestieseWira. Custebi da saSinao tanisamosi ecva, patara inglisuri qudi exura. ijdada werda. misi coli guSin<strong>de</strong>li tanisamosiT iyo Semosili, buxarsdayrdnoboda, papiross swevda da karnaxobda.dÁurua zRurblze Sedga da neli xmiT Tqva:— did bodiSs vixdi. mgoni, xeli Se<strong>gi</strong>SaleT.megobarma kiseri moiRrija da wyromiT waiburtyuna:— ki<strong>de</strong>v ra <strong>gi</strong>nda? male Tqvi, ara gvcalia.dÁurua morcxvad aborZikda:— ara... araferi... bodiSs vixdi.magram forestie ukve gabrazda:— Tqvi, raRa, Tqvi! dros nu makargvineb. imisTvis xom ar Semovardi, romdila mSvidobisa gesurvebina.dÁurua mTlad airia. mainc gabeda:— ara... ai... werili mainc ver davwere, Sen gulkeTili... Tqven im<strong>de</strong>nigulkeTiloba gamoiCineT, rom imedi mqonda... mosvla gavbe<strong>de</strong>.forestiem Seawyvetina:— xom ar dagvcini, marTla! iqneba ggonia, rom Sens ma<strong>gi</strong>vrad me vimuSaveb,Sen ki Tvis dasasruls salaroSi mixval da fuls miiReb? ara, RmerTmani,kar<strong>gi</strong> ambavia!misi coli isev Cumad abolebda da gaurkveveli RimiliT iRimeboda, da esRimili zrdilobian niRabs hgavda, romelic mis ironiul azrebs faravda.gawiTlebuli dÁurua aluRluRda:— mapatieT... imedi mqonda... vfiqrobdi, — da uceb mkafiod daumata: —qalbatono, aTasjer vixdi bodiSs da erTxel ki<strong>de</strong>v gmadlobT gulwrfelad


mSvenieri werilisaTvis, romelic guSin Semid<strong>gi</strong>neT. — Tavi daukra da SarlsmimarTa: — sam saaTze redaqciaSi viqnebi, — da gavida.swrafi nabijiT midioda Sinisken da burtyunebda. `keTili da patiosani. meTviTon davwer werils da naxon... vaCveneb~!Sevida Tu ara oTaxSi, braziT aforiaqebuli miujda ma<strong>gi</strong>das da kalamiaiRo.q-n foresties mier dawyebuli Tavgadasavali ganagrZo, Tanac feletonuriromanebidan nasesxeb wvrilmanebs, daujerebel SemTxvevebs da yvavilovansuraTebs axuxulavebda. <strong>gi</strong>mnazielis uxeSi stiliT, TiTqmis saldaTuriJargoniT werda. pirvel saaTze daasrula, raRac uxamsuri qaosi SeTiTxna daredaqciaSi miitana, Rrmad iyo darwmunebuli, rom es werili guSin<strong>de</strong>ls arCamouvar<strong>de</strong>boda.sxvebze adre Sexvda sen-potens, romelmac ener<strong>gi</strong>ulad CamoarTva xeli dahkiTxa:— waikiTxeT Cemi nabaasevi CinelTan da indoelTan? sasaciloa, xom?mTeli parizi icinis. namdvilad ki maTi cxviric ar minaxavs.dÁuruas araferi ar hqonda wakiTxuli. gazeTi aiRo da grZeli werili —`indoeTi da CineTi~ — CaaTvaliera, reportiori ki Sveloda da sainteresostriqonebs TiTiT uCvenebda.forestie aCqarebiT, qSeniT Semovida da saqmiani kiloTi uTxra:— ho, aqa xarT? Zalian kar<strong>gi</strong>. orive mWir<strong>de</strong>biT, — da dausaxela ram<strong>de</strong>nimepolitikuri cnoba, romelic saRamosTvis unda moegrovebinaT.dÁuruam Tavisi werili gauwoda:— ai, pirveli werilis gagrZeleba.— keTili. moita. patrons gadavcem.amiT gaTavda laparaki.sen-potenma axali megobari gaiyvana da, talanSi rom gavidnen, uTxra:— salaroSi SeiareT?— ara, risTvis?— rogor Tu risTvis! fulisTvis. yuri mig<strong>de</strong>T, erTi Tvis jama<strong>gi</strong>ri mudamwindawinve unda gqon<strong>de</strong>T waRebuli. vin icis, ra mox<strong>de</strong>s!— ho, magram... ra Tqma unda, uars ar vityvi.— molares gagacnobT. is xels ar Se<strong>gi</strong>SliT, aq kargad iZlevian.dÁuruam orasi franki jama<strong>gi</strong>ri miiRo, ocdarva — guSin<strong>de</strong>li werilisa.rkinigzidan miRebuli jama<strong>gi</strong>ris narCenic rom miumata, samas ormoci frankigamouvida.amo<strong>de</strong>na Tanxa araso<strong>de</strong>s hqonia xelSi da egona, es simdidre didxanseyofoda.Sem<strong>de</strong>g sen-potenma oTxi Tu xuTi moqiSpe gazeTis redaqciaSi waiyvana imimediT, rom iq ukve naSovni eqnebodaT misTvis saWiro axali ambebi, da TavisigrZeli da cuRluti enis wyalobiT am ambebs iSovida.saRamos dÁurua usaqmod iyo. ganizraxa, xelmeored wasuliyo `foliberJerSi~ da rixiT miadga kontroliors.— me JorJ dÁurua gaxlavarT, `safrangeTis cxovrebis~ TanamSromeli. amaswinaT me da forestie gaxldiT aq. talonis Sovnas dampirda. neta xom ardaaviwyda?romeliRac siaSi Caixe<strong>de</strong>s da misi gvari ver ipoves. magram kontroliormadidi TavaziT uTxra:— mainc SebrZandiT... direqtors sTxoveT. albaT, uars ar getyviT.Sevida da TiTqmis umalve Sexvda raSels, im qals, romelsac pirvel Ramesgahyva.raSeli mivida masTan da —— gamarjoba, fisuni. rogora xar?— kargad. Sen rasa iq?— mec ara miSavs ra. damijereb Tu ara, mas aqeT orjer gnaxe sizmarSi.dÁuruas iama, gaiRima:— marTla? mere ras niSnavs eg ambavi?


— sulelo, imas niSnavs, rom momewone, da agreTve imas, rom gavimeoroT,roca moisurveb.— dResve, <strong>gi</strong>nda?— minda.— Zalian kar<strong>gi</strong>. magram, ai, ras getyvi... — da yoymanobda. saTqmelisarcxvenoda: — saqme is aris, rom dRes ufulod gaxlavar. klubidan movdivar.rac mqonda sul wavage.raSelma TvalebSi Sexeda da qaluri alRoTi, praqtikuli WkuiT siyalbesmiuxvda: SeCveuli iyo da icoda, rom mamakacebi xSirad TaRliToben daRijinoben xolme.— cuRluto! maincdamainc zrdilobiani ar yofilxar.dÁuruam CaiRima.— Tu aT franks damjer<strong>de</strong>bi, inebe. amaze meti ara maqvs.— sul erTia, Zvirfaso, me Seni Tavis meti araferic ar minda, — miugoman uangaro meZaviviT, romelic mxolod Tavis Jins uxdis xolme xarks.mere axalgazrda vaJis ulvaSebs Seyvarebuli Tvalebi miapyro da mismklavs nazad daeyrdno.— jer grenadini davlioT da mere cotao<strong>de</strong>ni gaviaroT aqve. Zalian minda,ai ase gamataro operaSi: msurs Seni Tavi qveyanas davanaxvo. dRes adre wavalTSin, ara?* * *im qalTan gvianobamdis eZina. ukve dRe iyo, roca quCaSi gamovida da umalazri daebada, `safrangeTis cxovreba~ eyida. mTrTolvare xeliT gaSalagazeTi: misi werili ar iyo dabeWdili. rogorc idga, iseve darCa trotuarze,SiSnaWami TvalebiT aTvalierebda dabeWdil svetebs da mainc imeds arhkargavda, rom ipovida, rasac eZebda.uceb gulze mZime raRac daawva. vnebiani Ramisagan daTenTili iyo dausiamovneba, daqanculobas rom miemata, namdvil ubedurebad moeCvena. SinSevida da gaux<strong>de</strong>lad miiZina.ram<strong>de</strong>nime saaTis Sem<strong>de</strong>g ukve redaqciaSi iyo. valters warudga damoaxsena:— dRes diliT metad gamakvirva im garemoebam, rom Cemi meore werilialJiris Sesaxeb ar daibeWda.gamomcemielma Tavi aswia da civad miugo:— werili Tqvens megobars foresties gadaveci da vTxove: waekiTxa. armoewona. Sesworeba dasWir<strong>de</strong>ba.araferi upasuxa, gabrazebuli gamovida, Tavisi megobris kabinetSi swrafinabijiT Sevida da hkiTxa:— Cemi werili ratom ar dabeW<strong>de</strong>?Jurnalisti Rrmad ijda savarZelSi, fexebi ma<strong>gi</strong>daze ewyo, naxevraddaweril werils quslebiT svrida da papiross abolebda.susti, uniaTo xmiT, dinjad da mkafiod upasuxa, TiTqos ormos Ziridanamoilaparaka:— Cvens patrons uvar<strong>gi</strong>sad eCvena, damibruna da miTxra, ukanve mieci,Seasworoso, ai, waiRe.da xeliT aCvena gaSlili furclebi, romelic saSrobis qveS ewyo.dÁuruas Sercxva da aRar icoda, ra eTqva. roca Tavisi naxelavi jibeSiCaido, forestiem uTxra:— dRes jer prefeqturaSi waxval...da CamouTvala cnobebis da vizitebis grZeli ri<strong>gi</strong>, romelic undaSeesrulebina. dÁurua geslian sityvas eZebda, magram ver ipova da gamovida.meore dRes i<strong>gi</strong>ve werili xelmeored mitana da xelmeored ukanve miiRo.mesamejer gaaswora da isev rom daubrunes, mixvda, rom metismetad Cqarobda damarto foresties xels SeeZlo misi win waweva.


amitom `afrikeli saldaTis mogonebaze~ xeli aiRo da gadawyvita,daTmobisa da eSmakobis gzas dadgomoda: uamisod ara gamovidoda ra.jerjerobiT gulmod<strong>gi</strong>ned unda Seesrulebina reportioris movaleoba.male gaicno Teatrebis da politikis kulisebi, kuluarebi, saxelmwifomoRvaweTa da <strong>de</strong>putatTa misaRebi oTaxebi, mTavrobis kabinetis mediduriwevrebi da Zilmoreuli, gabRenZili da pirquSi mekareni.man mudmivi kavSiri gaaba da gaicno ministrebi, mekareni, generlebi,policiis agentebi, Tava<strong>de</strong>bi da suteniorebi, meZavebi da elCebi, episkoposebida matrakvecebi, maWanklebi da jib<strong>gi</strong>rebi, maRali wris xalxi, meetleni,yavaxanis laqiebi da sxva mravalni, da maT saerTo gulgril da moangaremegobrad gadaiqca. mis TvalSi yvelani erTi grovidan iyvnen, yvelas erTiadliT zomavda da erTi TvalsazrisiT afasebda, radgan yvelas yoveldResxvadasxva saaTze xv<strong>de</strong>boda, Seuwyvetliv erTisagan meoresTan gadadioda dayvelas erTsa da imave profesinalur saqmeze esaubreboda, Tanac TavisTavs imadamians adarebda, vinc zedized yovelnairi Rvino gamoscada da Sato-margosarJanteilis Rvinisagan veRar arCevda.mokle xanSi gadaiqca SesaniSnav reportiorad, romelic mtkiced iyodajerebeuli Tavis cnobebSi. gaiqna, gaeSmakda, gayoCaRda da, valteris Tqmisaar iyos, romelmac kargad icoda TanamSromelTa fasi, gazeTisaTvis namdvilganZad gadaiqca.magram radgan striqonSi mxolod aT santims iRebda da jama<strong>gi</strong>rad orasifranki hqonda, xolo bulavarebze da kafe-restornebSi xetiali Zviriuj<strong>de</strong>boda, fuli mudam aklda da siRaribis gamo yovelTvis sasowarkveTiliiyo.amave dros, dÁurua xedavda, rom zog mis megobars jibe oqroTi hqondasavse, da radgan ar esmoda, ra idumali xerxebiT Soulobdnen aseTkeTildReobas, egona, aq raRac Taviseburi saidumlo unda arsebob<strong>de</strong>so. Suriukarnaxebda, aq raRac ucnobi da saeWvo xrikebi unda imalebo<strong>de</strong>s, raRacnairisamsaxuri, raRac naxevrad nebadarTuli kontrabanda unda iCqmalebo<strong>de</strong>so.ueWvelad unda gaixsnas es saidumlo, dÁuruac am naCumar amxanagobaSi wevradunda Sevi<strong>de</strong>s, rogorme unda SeZvres SeTqmulTa wreSi, romelic uimisodnadavls iyofda.saRamoobiT, roca Tavisi fanjridan Tvals a<strong>de</strong>vnebda mimaval matarebels,fiqrobda, ra xriki unda moegona am miznis misaRwevad.Tavi mexuTeori Tve gavida, seqtemberi dadga, xolo brwyinvale momavali, romelicdÁuruas swamda, jer arsad Canda. yvelaze metad Tavisi dabali Tanam<strong>de</strong>bobaawuxebda. ver xedavda im gzas, romelsac i<strong>gi</strong> unda aeyvana mwvervalebze, sadacfulsac iSovida da pativsac. eCveneboda, rom reportioris SeumCnevelmaxelobam Cahketa, Caflo da veraso<strong>de</strong>s iqidan did gzaze veRar gamovidoda.marTalia, afasebdnen, magram pativsac misi xelobis mixedviT scemdnen. TviTforestiec ki, romelsac man aTasi samsaxuri gauwia, sadilad aRar hpatiJebdada xelqveiTiviT abuCad ig<strong>de</strong>bda, Tumca, rogorc megobars, uwin<strong>de</strong>burad `Sen~obiTelaparakeboda.marTalia, dÁurua xangamoSvebiT dros ixelTebda, patara werilsdabeWdavda xolme, da xifaTic aRar moeloda, rom sadReiso SeniSvnebs ardaubeWdavdnen, radgan Tavisi `gamoZaxilebiT~ man ukve SeiZina is taqti dastilis moqniloba, romelic meore, dawunebul werils aklda. magram`gamoZaxilebs~ da damouki<strong>de</strong>bel, seriozul werilebs, an politikurmimoxilvaTa Soris iseTive manZili iyo, rogorc, magaliTad, or meetlesSoris: vinc bulonis tyeSi sxvas daaseirnebs, da vinc sakuTar etls TviTonvemarTavs.nametnavad is amcirebda dÁuruas missave TvalSi, rom mis win maRalisazogadoebis kari daxSuli iyo, rom Tavisi toli nacnob-megobrebi ara hyavda


da qalebsac ver dauaxlovda, Tumca zo<strong>gi</strong>erTi msaxiobi qali angarebiT daubralod iRebda mas.isic icoda gamocdilebiT, rom yvela aseTi qali, maRali wridanmoyolebuli dabal msaxiobam<strong>de</strong>, mas raRac gansakuTrebulad eltvoda,CalasaviT uceb enTeboda, da dÁuruac fexSekruli cxenis mouTmenlobiTeloda, raTa male gaecno isini, visac, SeiZleba, misi momavali eWira.xSirad fiqrobda, saWiroa q-n forestiesTan Sevlao, magram maTiukanaskneli Sexvedris gaxseneba xel-fexs uboWavda. Tavi SeuracxyofiladmiaCnda da, garda amisa, foresties mxriv dapatiJebas eloda.erTxelac moagonda, rom q-ma marelma dahpatiJa, da erT dRes, sadilisSem<strong>de</strong>g, roca usaqmod iyo, ewvia.— sam saaTam<strong>de</strong> mudam Sina var, — uTxra maSin man dÁuruas.da ai, samis naxevarze zari daureka. q-ni mareli verneis quCaze, mexuTesarTulze cxovrobda. kari patara gawewilma moaxlem gauRo da TavsaxvevissworebiT uTxra:— diax, qalbatoni Sin gaxlavT, magram ar vici, adga Tu ara, — dasastumros kari xelis kvriT SeaRo.dÁurua Sevida. sakmaod didi oTaxi iyo, ram<strong>de</strong>nime dgami da dau<strong>de</strong>vradmovlil-mowyobili Zveli, gaxunebuli savarZlebi ise idga kedlebis CayolebiT,rogorc moaxles gemovnebam daalaga. arsad ojaxis mosiyvarule diasaxlisislamazi mzrunveloba ar Canda. oTxive kedlis Suagulze, sxvadasxvanairisigrZis zonrebze oTxi ubralo suraTi ekida: navi mdinareze, xomaldi zRvaze,wisqvili mindorze da cecxli tyeSi. dÁurua mixvda, rom didi xania, rac essuraTebi ase hkidia da diasaxlisis gulgril Tvals aRar izidaven.dÁurua dajda da lodini daiwyo. didxans icada. bolos kari gaiRo da q-ni mareli Semovida. vardisferi abreSumis iaponuri penuari ecva da zed oqrosbuneba, lurji yvavilebi da TeTri frinvelebi iyo moqarguli.— warmoid<strong>gi</strong>neT, — wamoiZaxa, — jer isev lo<strong>gi</strong>nSi viyavi. ra mSvenivradmoiqeciT, rom Cem sanaxavad SemoiareT! darwmunebuli viyavi, daviwyebuligyavdiT.da aRtacebiT gauwoda orive xeli, romelic dÁuruam CamoarTva da,norber <strong>de</strong> varenis mibaZviT, erT maTganze akoca. diasaxlisma sTxova,damjdariyo. dÁurua dajda da am uSno oTaxSi Tavi xalvaTad igrZno.qalbatonma marelma TaviT fexam<strong>de</strong> CaaTvaliera da uTxra:— rogor gamocvlilxarT! mSvenieri ieri dag<strong>de</strong>biaT. parizi mogxdomiaT.aba, axali ambebi miambeT.ZvelisZveli nacnobebiviT uceb Seudgnen ybedobas, Tanac grZnobdnen, rommaT Soris izr<strong>de</strong>boda da myar<strong>de</strong>boda raRac moulodneli maxlobloba, ndoba,intimoba da daZmobileba, romelic erTnairi xasiaTisa da jiSis or adamiansumalve amegobrebs xolme.uceb axalgazrda qalma gaocebiT Sewyvita baasi:— gana sasacilo ar aris, rom ase tkbilad vbaasobT? mgonia, TiTqosaTio<strong>de</strong> weliwadia <strong>gi</strong>cnobT. ueWvelad davmegobr<strong>de</strong>biT. <strong>gi</strong>ndaT?— ra Tqma unda! — miugo dÁuruam, magram misi Rimili ufro metsacambobda.dÁurua fiqrobda, rom es qali, Ria feris nazi xalaTiT Semosili qali,metad warmtaci ram iyo. mas ara hqonda `imis~, TeTrkabianis sinaze, moqnilobada Tavazianoba, sama<strong>gi</strong>erod, ufro macduri, amforiaqebeli da JinamSlelimosCanda. uZravi da kekluci Rimili q-n forestiesi erTsa da imave drosizidavda ki<strong>de</strong>vac da aCerebda, TiTqos ambobda: `momwonxars~ da `gafrTxilebT~.am Rimilis azrs veraso<strong>de</strong>s gaigebdiT. dÁurua masTan yofnis dros survilsgrZnobda, mis fexebTan gawoliliyo an misi gulispiris wvrili arSiebidaekocna da nela eynosa Tbili, surnelovani haeri, romelic, albaT mismoqnil ZuZuebs asdioda. xolo q-n marelis gverdiT ufro uxeSsa da cxad xoSsgrZnobda, iseT xoSs, romelic mas aRelvebda, roca Tvals mohkravda abreSumismsubuq qsovilSi gaxveuli qalis nakvTebs.


qali Seusvenebliv laparakobda, Tanac saubarSi urevda msubuq simaxviles,romelic Cveulebad hqonda gadaqceuli: ase SeeCveva xolme muSa romelimefands, romelic garda TviTon muSisa, yvelas aocebs, radgan Zalian Znelsaqmed miaCniaT.dÁurua usmenda da fiqrobda: `neta yvelaferi damamaxsovr<strong>de</strong>s. es qalidRiur sakiTxebze unda alaparako da Sem<strong>de</strong>g mSvenieri parizuli qronikaSead<strong>gi</strong>no~.viRacam nela, Zalian nela daakakuna im karze, saidanac weRan q-ni mareliSemovida.— Semodi, Cemo patarav, — upasuxa diasaxlisma.misi qaliSvili Semovida, stumrisken wavida da xeli gauwoda.gaocebulma <strong>de</strong>dam Cumad Cailaparaka:— sul daimorCileT es qali, veRara vcnob.vaJma patara qals akoca, gverdiT moisva da seriozulad, Tanac nazadgamohkiTxa, ras akeTebda mas Sem<strong>de</strong>g, rac maT erTmaneTi aRar enaxaT. gogonawvrili xmiT, magram mozrdilis ieriT upasuxebda.saaTma samjer dareka. Jurnalisti wamodga.— xSirad SemoiareT xolme, — Txova q-ma <strong>de</strong> marelma, — dRevan<strong>de</strong>liviTviybedoT. Tqveni naxva da saubari yovelTvis mesiamovneba, magram, erTimiTxariT, foresties ojaxSi ratom aRar CanxarT?— bevri saqme maqvs, magram imedia, am dReebSi iq Sevxv<strong>de</strong>biT erTmaneTs.gamovida da ime<strong>de</strong>biT savse guli wamoiRo, Tumca TviTonac ar icodamizezi. foresties am darbazobaze araferi uTxra.ram<strong>de</strong>nime dRis ganmavlobaSi mogonebas atarebda, mogonebaze metsac: imqals uxilavad, mudam Tavis gverdiT grZnobda, eCveneboda, TiTqos misgan TanraRac wamoiRo; misi sxeulis xati mudam Tvalwin edga, xolo gulSi misisulieri arsis sitkbo SerCa. qalis saxe marad win miuZRoda: ase x<strong>de</strong>ba masSem<strong>de</strong>g, roca sayvareli adamianis gverdiT ram<strong>de</strong>nime saaTs dahyof xolme. esraRac Taviseburi daufleba da daurvebaa misi — ucnauri, intimuri, ucxado,mRelvare da idumali, romelSic raRac misteriuli ram imaleba.ram<strong>de</strong>nime dRis Sem<strong>de</strong>g JorJma xelaxla Seirbina. gadiam sastumroSiSeiyvana. lorinac umal gamoCnda da stumars xeli ki aRar gauwoda, aramedSubli miuSvira da uTxra:— <strong>de</strong>dam damavala gTxovoT, cota xans moicadoT, radgan jer Cacmuli araris. TxuTmet wuTze meti lodini ar dagWir<strong>de</strong>baT, manam<strong>de</strong> ki me viqnebiTqvenTan.patara qalis mxriv di<strong>de</strong>bis mibaZva dÁuruas acinebda.— keTili da patiosani, — miugo, — didi siamovnebiT gavatareb TqvenTanTxuTmetio<strong>de</strong> wuTs. magram gafrTxilebT, me seriozuli kaci ara var da mTelidReobiT vTamaSob, amitom winada<strong>de</strong>bas gaZlevT, daWerobana meTamaSoT.qaliSvili Seyoymanda. mere ise gaiRima, rogorc gaiRimebda amis gamogaocebuli, xamuSnakravi <strong>de</strong>dakaci da Cumad upasuxa:— es oTaxebi saTamaSod ar aris mowyobili.magram man miugo:— CemTvis sul erTia. me yvelgan vTamaSob. aba, damiWireT!da ma<strong>gi</strong>dis garSemo daiwyo sirbili, Tanac patara qals dasaWeradamxnevebda, is ki ukan mis<strong>de</strong>vda, gamudmebiT Tavazianad iRimeboda da zogjerdasakravad xels iSverda, magram Tavis Tavs gatacebis da sirbilis nebas maincar aZlevda.roca m<strong>de</strong>vari qali patara da gaubedavi nabijiT miuaxlov<strong>de</strong>boda xolme,dÁurua Sesdgeboda da saTamaSo yuTidan amomxtari WinkasaviT gadaskup<strong>de</strong>bodadarbazis erTi kuTxidan meoreSi. pataras ecineboda. TandaTan gamxiarulda,sicili morTo, ahyva da, roca egona — daviWireo, SiSiTa da sixaruliTicinoda. dÁurua skamebs iSveliebda, gzas uRobavda, erT xans skamis irgvlivatrialebda, mere am skams miug<strong>de</strong>bda da meoreze gadadioda. axla lorinamTlad gatacebuli iyo axali TamaSiT da namdvilad darboda. pirisaxe


alanZuli hqonda da balRuri aRfrTovanebiT das<strong>de</strong>vda, Tanac Tavisi megobriseSmakobas da fan<strong>de</strong>bs windawinve sakuTar xerxebs uxvedrebda.erT wams moeCvena, rom dÁurua veRarsad wauvidoda, manac swored am drosaitaca bavSvi Weram<strong>de</strong> da miaZaxa:— da<strong>gi</strong>Wire!ymawvili aRtacebiT iqnevda fexebs, raTa rogorme ganTavisuflebuliyo, dagulianad xiTxiTebda.uceb qalbatoni <strong>de</strong> mareli Semovida da gaSterebuli Sesdga.— RmerTo Cemo, lorina... lorina TamaSobs! batono dÁurua, jadosaniyofilxarT.man bavSvi CamouSva da <strong>de</strong>das xeli daukocna. oriveni dasxdnen da ymawviliSuaSi Caisves. undodaT saubari gaebaT, magram TamaSiT damTvrali, CveulebrivCumi lorina axla aRar Cum<strong>de</strong>boda, amitom <strong>de</strong>da iZulebuli iyo — patara qalioTaxidan daeTxova.lorina usityvod daemorCila, magram Tvalebi cremliT aevso. marto romdarCnen, q-ma marelma xmas daudabla:— iciT ras getyviT. erTi seriozuli gegma maqvs da Tqven gamaxsendiT.aseTi saqmea: kviraSi erTxel forestiesTan vsadilob da drogamoSvebiT mecvpatiJeb xolme restoranSi. ar miyvars Cems ojaxSi xalxis dapatiJeba,amisaTvis ara var gaCenili da, garda amisa, saojaxo saqmebisac araferigamegeba. me Tavisufali da xalvaTi cxovreba miyvars. maS ase: foresties da mismeuRles drogamoSvebiT restoranSi vpatiJeb xolme, magram samni mxiaruladver vatarebT dros, Cemi nacnobebi ki daaxloebuli ar arian maTTan. amasimisTvis mogaxsenebT, rom Tqvens uCveulo dapatiJebas ganmarteba mivce. axlaxom gesmiT, rac <strong>gi</strong>TxariT, amitom gTxovT, SabaTs, rvis naxevarze kafe `riS~-SimobrZan<strong>de</strong>T. xom iciT, sad aris kafe `riS~?dÁurua aRtacebuli iyo. diasaxlisma ganagrZo:— patara jgufis, oTxis garda sxva aravin meyoleba. aseTi patara qeifiZalian gvarTobs <strong>de</strong>dakacebs, radgan qeifs SeCveuli ara varT.mas ecva muqi yavisferi kaba, romelic lamazad da mimzidveladaaSkaravebda qalis wels, TeZoebs, yelsa da mklavebs. dÁurua gaocebas iyo,Tanac morcxvobda, TiTqo examuSeboda ki<strong>de</strong>vac, rom qalis natifi da daferilimSveniereba srulebiT ar egueboda cxad gulgrilobas, romelic mis ojaxsemCneoda.yvelaferi, rac qalis tans hmosavda, rasac pirdapiri da mWidro kavSirihqonda masTan, zedmiwevniT iyo naTeli da kekluci, xolo yovelive, rac misirgvliv x<strong>de</strong>boda, TiTqos misTvis ucxo iyo da ar ainteresebda.JorJi iseve wamovida, rogorc pirvelad. Tan mohqonda grZnoba, TiTqos isqali mudmiv Tan hyoloda, da SabaTs gauZlebeli mouTmenlobiT moeloda.fraki isev qiriT wamoiRo: jer im<strong>de</strong>ni ara hqonda, rom sakuTari eyida, dadaniSnul vadaze ram<strong>de</strong>nime wamiT adre mivida.jer aravin iyo mosuli. meore sarTulze aiyvanes da Seiyvanes patarawiTel kabinetSi, romelsac erTi fanjara hqonda da bulvars gadascqeroda.oTxkuTxed ma<strong>gi</strong>daze oTxisTvis iyo gaSlili kriala sufra, romelicTeTri lakiT garecxils hgavda. or maRal SandalSi Tormeti sanTeli enTo.Wiqebi, vercxleuli da TefSebi Tvalwarmtacad prialebda.gareT moCanda mwvaned SefoTlili xis totebi, romlebic kabinetebidangamomavali SuqiT iyo ganaTebuli.dÁurua dabalsa da kedlebis msgavsad wiTel savarZelSi Cajda. mismasimZimem dasajdomi Caswia, TviTon ki egona, TiTqos ormoSi Cavarda. amuzarmazar saxlSi raRac nazavi xmauroba idga — xmauroba didi restornebisa,sadac erTmaneTSi ireva WurWlis raxuni, TefSebis wkriali, xaliCebis mierCasrutuli laqiebis fexis xma da viwro kabinetebSi mosadileTa laparaki,romelic drogamoSvebiT gaRebuli karebidan gamodis xolme.forestie Semovida da iseTi guliTadi megobrobiT CamoarTva xeli,romelsac redaqciaSi araso<strong>de</strong>s iCenda xolme, da Tqva:


— qalebi erTad movlen. ra mSvenieria aseTi sadili!mere sufra daaTvaliera, Caaqro airis lampa, romelic Ramis lampariviTbJutavda, fanjara naxevrad mixura, rom ar gaciebuliyo, da ala<strong>gi</strong> kuTxeSiairCia, Tanac Tqva:— Zalian unda gavufrTxil<strong>de</strong> Cem Tavs. erT Tves ukeT viyavi, axla ki,ager ram<strong>de</strong>nime dRea, isev uaresoba dametyo. samSabaTs Teatridan romgamovdiodi, albaT maSin gavcivdi.kari gaiRo da metrdotelis TanxlebiT ori qali Semovida. orivespirba<strong>de</strong> hqonda afarebuli da malviT da im warmtaci idumalebiT modiodnen,romliTac imosebian xolme qalebi aseT alagebSi, sadac yoveli Sexvedra damezobloba eWvs iwvevs xolme.roca dÁuruam qalbaton foresties xeli CamoarTva, man sayveduriganucxada imis gamo, rom dÁuruam i<strong>gi</strong> aRar inaxula. Sem<strong>de</strong>g Tavis megobarsgauRima da daumata:— cxadia, Cems Tavs qalbatoni <strong>de</strong> mareli <strong>gi</strong>rCevniaT. misTvis drosSoulobT, CemTvis ki — vera.ma<strong>gi</strong>das mousxdnen da, roca metrdotelma foresties Rvinoebis siamiarTva, <strong>de</strong> marelma Tqva:— <strong>de</strong>e, am batonebma TavianTTvis airCion Rvino, Cven ki saukeTeso, tkbili,gayinuli Sampanuri mogvarTviT da meti araferi. — msaxuri rom gavida,siciliT daumata: — dRes minda davTvre. viqeifoT, namdvilad viqeifoT.forestiem naTqvami TiTqos ver gaigo da hkiTxa:— fanjara rom mivxuro, xom ar gamiwyrebiT? ram<strong>de</strong>nime dRea, isevgavcivdi.— ki, batono.forestie mivida fanjris meore naxevris misaxuravad da pirnaTeli,damSvi<strong>de</strong>buli daubrunda Tavis alags. misi coli sdumda, raRac fiqrSi iyowasuli. Tavi sufraze hqonda Caqindruli da gaurkveveli RimiliT Wiqebsdascqeroda. im RimiliT, romelic TiTqos raRacas gpir<strong>de</strong>baT, magramdanapirebs araso<strong>de</strong>s asrulebs.ostinduri xamanwkebi Semoitanes — nazi da msuqani, romelic lokokinebSiCasmul pawawa yurebs hgavda da enasa da sasas Sua mlaSe kanfetiviT dneboda.wvnians moayoles kalmaxi, romelic axalgazrda qaliviT mowiTalo iyo.saubari gaaCaRes. jer parizis quCebSi mogrovili Worebi gadmoalages,Sem<strong>de</strong>g gaarCies erTi warCinebuli qalis istoria, romelsac qmris megobarmawaaswro, roca is qali ucxoel TavadTan calke kabinetSi vaxSmobda. am ambavmaforestie bevri acina. qalebma ganacxa<strong>de</strong>s, rom TavdauWereli ybedi amSemTxvevaSi tutuci da salaxana gamodga. dÁuruam kveri daukra da xmamaRlaganacxada, rom aseT saqmeSi mamakaci, — moqmedia i<strong>gi</strong>, rwmunebuli Tu mowme, —samaresaviT munji unda iyoso, da daumata:— ram<strong>de</strong>n sitkboebas mogvcemda cxovreba, erTmaneTisgan sruli dumilisimedi rom gvqonoda! xSirad, Zalian xSirad, TiTqmis mudam, qali imitom ikavebsTavs, rom Tavisi naCumaris gamJRavnebisa eSinia. — Sem<strong>de</strong>g gaiRima da daasrula:— mibrZaneT, gana marTals ar vambob? ram<strong>de</strong>ni qali ahyveboda ucabed vnebas,moulodnelsa da Zlier wuTier Jinsa da siyvarulis ocnebas, xifaTi rom armoelo<strong>de</strong>s, rom wuTier sitkboebas saqveyno ayalmayali da mware cremli armos<strong>de</strong>v<strong>de</strong>s!dÁurua ise TavdajerebiT laparakobda, TiTqos viRacas da Tavis Tavsacicavda, da Tanac ambobda: `Cemi mxriv, aseTi xifaTi aravis moelis. sca<strong>de</strong>T dadarwmun<strong>de</strong>biTo~.qalebi ise Sescqerodnen, TiTqos naTqvams TvalebiT udasturebdnen daumowmebdnen, rom is kargad da samarTlianad laparakobda. maTi Tanaziaridumili aSkaras xdida, Tu saidumloebis dacva uzrunveli iqneboda, amparizeli qalebis uryevi moralic didxans ver gasZlebda.


forestie TiTqmis iwva savarZelSi. erTi fexi mokecili hqonda,xelsawmendi — JiletSi Catanebuli, raTa tanisamosi ar gaesvara. uceb manskeptikurad Caicina da qalebs uTxra:— RmerTo Cemo, saidumloeba rom uzrunvelyofili iyos, ra dResdagvayridiT! vai qmrebis brali!baasi siyvarulze gadavida. dÁuruas samudamo siyvarulisa ara sjeroda.misi rwmeniT, i<strong>gi</strong> rac SeiZleba xangrZlivi unda yofiliyo da mas mtkicekavSiri, nazi megobroba da Zlieri ndoba unda daemyarebina. fizikuri kavSirimxolod gulTa SeduRebas unda adastureb<strong>de</strong>so. sama<strong>gi</strong>erod, mas abrazebdamousvenari eWvianoba, dramebi, kinklaoba da sayveduri, romelic TiTqmis mudamgayriT Tav<strong>de</strong>ba xolme.roca gaaTava, <strong>de</strong> marelma amoioxra:— diax, sruli simarTlea. siyvaruli sicocxlis erTa<strong>de</strong>rTi siamea,romelsac xSirad vimwarebT, radgan zogjer misgan SeuZlebel rames moviTxovTxolme.qalbatoni forestie danas aTamaSebda.— diax, diax... — daumata man, — kar<strong>gi</strong>a, roca uyvarxar vinmes.etyoboda, misi ocneba ufro Sors frenda da iseTi ram elan<strong>de</strong>boda, rasacxmamaRla ver ityoda, ver gabedavda.radgan mori<strong>gi</strong> saWmeli jer ar mohqondaT, drogamoSvebiT Sampanurisylups svamdnen da Tanac patara da mrgvali puris yuebs RrRnidnen. fiqrisiyvarulze nel-nela Jonavda da ipyrobda maT, TandaTan aTrobda maT sulsmsgavsad sufTa Rvinisa, romelic wveT-wveTad CasdiodaT yelSi, sisxlsuTbobda da gonebas unislavda.cxvris katleti moitanes — nazi, msubuqi da satacuris wvrili TavebiTSezavebuli.— daswyevlos eSmakma, ra gemrielia! — wamoiZaxa forestiem.yvela Wamas Seudga. naz xorcsa da kremiviT garTxmul mwvanils madianadmiirTmevdnen.dÁuruam ganagrZo:— roca qals vyvarob, yovelive danarCeni CemTvis aRar arsebobs.es sityvebi Rrma rwmeniT warmoTqva, Tanac aRfrTovanebuli iyosasiyvarulo sitkboebis natvriT da gemrieli sadiliT, romelsac amJamadSeeqceoda.q-ma forestiem Cumad ise sTqva, TiTqos es srulebiTac ar exeboda mas:— imaze udi<strong>de</strong>si bedniereba ar arsebobs, ro<strong>de</strong>sac ori xeli erTmaneTspirvelad mouWers da erTi maTgani ekiTxeba meores: `<strong>gi</strong>yvarvar?~ meore kiupasuxebs: `ho, miyvarxar~.marelma SampanuriT savse Wiqa erTi moyu<strong>de</strong>biT dascala, iqiT misdga damxiarulad daurTo:— Tu me mkiTxavT, arc mag<strong>de</strong>nad platonuri arseba gaxlavarT.yvelam TanagrZnobiT gaicina, Tanac Tvalebi ukamkamebdaT.forestie savarZelSi gaiWima, xelebi gaSala, idayvebiT baliSebs daeyrdnoda seriozulad Tqva:— ma<strong>gi</strong>sTana gulwrfeloba momwons. i<strong>gi</strong> amtkicebs, rom Tqven praqtikuli<strong>de</strong>dakaci brZanebulxarT. magram neba miboZeT gkiTxoT, ra azris brZan<strong>de</strong>babatoni <strong>de</strong> mareli?marelis colma mxrebi neli da xangrZlivi zizRiT aiSmuSna da meremtkiced upasuxa:— baton <strong>de</strong> marels am saganze araviTari azri ara aqvs. is mxolod...mxolod Tavs ikavebs xolme.saubari grZnobaTa mwvervalebidan uceb natifi uwmawurobis yvavilovanbaRSi daeSva. da wamovida lamazad Tqmuli orazrovneba da iseTi sityvebi,romelnic TiTqos qalsaviT samosels ixdidnen da SiSvl<strong>de</strong>bodnen. dadga drotlanqi da gadakruli Tqmebisa, moxerxebuli bilwisa, pirmoTne urcxvobiTmiCqmaluli sityvebisa, zrdilobiani frazebisa, romelTa ukan uzr<strong>de</strong>li azri


imaleboda. aseTi azri aRviZebs TavSi yovelives, ris Tqmac pirdapir arSeiZleba xolme. i<strong>gi</strong> warCinebul xalxs saSualebas aZlevs Seqmnas garSemovnebianobis msubuqi, idumali nisli, fiqrTa raRac WuWyiani Sexla-Semoxla,romelic tvins iseve aforiaqebs da aduRebs, rogorc xvevna, romelic aRviZebsda aRvivebs yovelive sqesobrivs, raic sircxviliTa da saidumloebiT arisxolme Semosili da vnebiT aris nakurTxi.moxrakuli gnolebi moitanes. garSemo mwyerebi hqonda dalagebuli. amasmwvane muxudo mohyva, Sem<strong>de</strong>g — paSteti. mas zed erTi salaTi, romlis kuwubofoTlebi pirsabanis TasiviT momrgvalo sasalaTeSi mwvane xavsiviT iyogaSlili. mosadileni yovelive amas ise Wamdnen, rom saWmlis gemos veRaramCnevdnen, aRarafers yuradRebas ar aqcevdnen, TavianTi naubariT atacebulebsxoSiani almuri moki<strong>de</strong>bodaT.axla <strong>de</strong>dakacebic saxifaTo sityvebs isrodnen. qalbatoni <strong>de</strong> marelilaparakobda bunebrivi TavgasulobiT, romelic gamowvevas hgavda, xolo misimegobari momxiblavi TavdaWeriT, morcxvobis kiloTi, romelic yvelafersemCneoda: mis kilos, xmas, Rimilsa da laparakis iersac. mis naubars TiTqosvnebis cieb-cxeleba unda Seenelebina, namdvilad ki misi piridan amosuliTamami sityvebi ufro metad acxelebdnen sulsac da sisxlsac.forestie baliSebze gaSxlarTuliyo, icinoda, Seusvenebliv svamda, Wamdada xangamoSvebiT iseT gabedul, zogjer ki iseT uxeS sityvebs isroda, romeldanacemi qalebi erTi wamiT gangeb iseT iers miiRebdnen, TiTqos SeSindnenan daircxvineso. roca foresties metad uzr<strong>de</strong>li ram wamosc<strong>de</strong>boda xolme,yovelTvis daumatebda:— saqme mSvenivrad midis, Cemo bavSvebo, da Tu Sem<strong>de</strong>gac ase wavida,ueWvelad rame sisuleles Cai<strong>de</strong>nT.tkbili moitanes, mere yavac moayoles, xolo liqiorma isedacaforiaqebuli Tavi ufro metad daunislaT da gaucxelaT.Tanaxmad sadilis dasawyisSive micemuli dapirebisa, q-ni <strong>de</strong> mareli odnavSezarxoSda. man es icoda, da stumrebis gasarTobad, isedac cxad simTvralesmxiaruli ancobiT da gabeduli ybedobiT gangeb aaSkaravebda.q-ni forestie, albaT, sifrTxilis gamo dadumda. dÁurua naZala<strong>de</strong>vadimagrebda enas, radgan esmoda, rom Seficxuli iyo da advilad SeeZlo Tavisisaxeli daezianebina.papirosebi gaaboles. uceb foresties saSineli xvela auvarda, romelicguls uglejda. saxe gauwiTlda, Sublze ofli daasxa. xelsawmendi aifara daxvela Zlivs Seimagra, mere braziT warmoTqva:— es siamovneba saCemo ar yofila... sisulelea!kar<strong>gi</strong> guneba ukvalod gauqra da avad gaxdomis SiSma Seipyro.— Sin wavi<strong>de</strong>T, — Tqva.q-ma <strong>de</strong> marelma zariT moixmo laqia da angariSi mosTxova. umalvemiarTves. misi wakiTxva scada, magram cifrebi Tvalwin uxtoda da dÁuruasgadasca, Tan uTxra:— aha, Cem ma<strong>gi</strong>er gadaixa<strong>de</strong>T. me metismetad mTvrali var da verafersvarCev, — da safule miugdo.danaxarji sul asocdaaT franks Seadgenda. dÁuruam angariSi Seamowma,ori sakredito bileTi misca da, xurdas rom iRebda, dabali xmiT ikiTxa:— ram<strong>de</strong>ni mivce laqias?— ar vici, ram<strong>de</strong>nic gnebav<strong>de</strong>T.sainze xuTi franki dado, safule axalgazrda qals daubruna da uTxra:— nebas miboZebT, gagaciloT?— ra Tqma unda. Cems binas marto verc ki mivagneb.col-qmar forestiebs gamoeTxovnen da dÁurua qalbaton <strong>de</strong> marelTanerTad karetaSi aRmoCnda. JorJs axla qali gverdiT hyavda, sul axlos.oriveni Caketilni iyvnen Sav yuTSi, romelsac drogamoSvebiT trotuaridanSemovardnili airis Suqi anaTebda. JorJi Tavis kiserze qalis siTbos grZnobda


da misTvis erT sityvasac veRar poulobda: misi Caxutebis mwvave survilma enadauba da goneba SeuboWa.`neta ras izams, rom gavubedo?~ — fiqrobda, Tan sadilze naTqvami yvelasisulele gaaxsenda da gaTamamda, magram marcxis SiSma mainc ver gaabedvina.qali daJinebiT sdumda da, karetis kuTxeSi mikunWuli, uZravad ijda.mZinares emgvaneboda, Tvalebi gaxelili rom ara hqonoda, romelic yovel wuTsubrwyinavda, roca quCidan farnis sxivebi SemoiWreboda xolme.`neta ras fiqrobs?~ dÁurua grZnobda, rom laparaki saWiro ar iyo, romsityva, Tundac erTi sityvis Tqma da dumilis darRveva yvelafers gahfantavda,magram amave dros ucabedi da uxeSi moqme<strong>de</strong>bisaTvis siTamamec ara hyofnida.uceb igrZno, rom qalma fexi gaafaCuna da am moZraobaSi nervuli daucabedi raRac moeCvena: i<strong>gi</strong> an mouTmenlobis niSani iyo, an mowo<strong>de</strong>bisa. aseTiSeumCneveli moZraoba rom igrZno, dÁurua TaviT fexam<strong>de</strong> SekrTa, ucbadmibrunda da eZgera, Tan tuCebiT mis tuCebs eZebda da xelebiT SiSvel tansetaneboda.qalma sustad Sehkivla da scada wamomdgariyo, Tavi daecva, xeliskvriTmoegeriebina, mere ki ise dauTmo, TiTqos xangrZlivi winaaRm<strong>de</strong>gobis gamo ZalaaRar Seswevdao.kareta q-n marelis binis win SeCerda. dÁurua amas ar moeloda da veRarmoaswro mxurvale sityvebi moeZebna, raTa madloba gadaexada da TavisierTguleba da siyvaruli gamoeTqva. qali Tavzardacemuli iyo da ara dgeboda,arc inZreoda. dÁuruas SeeSinda, meetlem eWvi ar aiRoso, amitom pirveligamovida karetidan da qals xeli misca.qali usityvod da barbaciT Camovida. dÁuruam zari dareka da, roca karigaiRo, mTrTolvare xmiT hkiTxa:— rodis gnaxo xelaxla?qalma iseTi neli xmiT upasuxa, rom vaJma Zlivs gaigo:— xval modiT, erTad visauzmoT. — mZime kari xelis kvriT SeaRo daSesavlis sibneleSi STainTqa. kari iseTi jaxuniT miiketa, TiTqos zarbazanigavardao.dÁuruam meetles xuTi franki misca, gaistumra da gamarjvebulis swrafinabijiT wamovida, Tan guliT sixaruli mohqonda.Zlivs ar daipyro gaTxovili <strong>de</strong>dakaci, warCinebulTa wris <strong>de</strong>dakaci!sufTa sazogadoebidan, parizis sazogadoebidan! mereda ra moulodnelad daanaz<strong>de</strong>ulad moxda yvelaferi!aqamdis egona, rom aseTi sanatreli arsebis daaxloebisa dadapyrobisaTvis saWiro iyo xangrZlivi molodini, dausrulebeli sifrTxile,ostaturi arSiyobiT alyis Semortyma, nazi sityvebi, oxvra da saCuqari. da ai,moulodnelad da xelis gaunZrevlad pirvelive Semxvedri qali aZlevsTavisTavs... ase uceb... saocaria!`mTvrali iyo, — gaifiqra, — xval ki sul sxvanairad amRer<strong>de</strong>ba. cremlicdaiRvreba~. am azrma SeakrTo. `mere rao! — inugeSa Tavi. — ukve me mekuTvnisda SenarCunebasac SevZleb~.bundovan suraTebSi amaRlebis, gamarjvebis, di<strong>de</strong>bis, simdidrisa da qalissiyvarulis imedi elan<strong>de</strong>boda da am suraTebSi uceb moeCvena apoTeoziviTgaSlili statisti: qalebis xveuli, grZeli litania <strong>de</strong>dakacebis — lamazTa,mdidarTa, ZalovanTa. TiTo-TiTod win uvlidnen, uRimodnen da misi ocnebisoqroRrublebSi inTqmebodnen.im Rames Zili mravalnairi landiTa da moCvenebiT gaevso.meore dRes, q-n <strong>de</strong> marelis kibeze rom adioda, odnav aRelvebli iyo,rogor dauxv<strong>de</strong>ba — egebis sulac ar miiRos? iqneb ki<strong>de</strong>vac ubrZana, rom arcki SeeSvaT? an iqneb uambo ki<strong>de</strong>vac...… magram ara, verafersac ver etyoda, amitomis, batoni dÁurua, ukve garemoebis baton-patronia.moaxlem kari gauRo. saxeze araferi etyoboda. aman vaJi ise gaamxneva,TiTqos moaxle karis gasaRebad daRvremili unda gamosuliyo.— qalbatoni kargad brZan<strong>de</strong>ba? — hkiTxa.


— rogorc mudam, Zalian kargad, — miugo moaxlem da sastumroSi SeuSva.sarkeSi Casaxedad da Tavisi ulvaSisa da tanisamosis gasasinjad pirdapirbuxrisken wavida. uceb sarkeSi Tvali mohkra, q-ni <strong>de</strong> mareli Tavisi oTaxiskarebSi idga da axalmosuls aTvalierebda.Tavi moikatuna, viTom ver SeamCnia, da sanam pirispir Sexv<strong>de</strong>bodnen,erTxans oriveni erTmaneTs sarkeSi sinjavdnen, uTvalTvalebdnen. dÁuruamitrialda, qali ad<strong>gi</strong>lidan ar daiZra, TiTqos raRacas elo<strong>de</strong>boda. vaJi miskengaeqana, Tan butbutebda:— ooh! rom ico<strong>de</strong>T, rogor miyvarxarT! rogor miyvarxarT!qalma mklavebi gaSala da mkerdSi Caixuta. Sem<strong>de</strong>g Tavi aswia daerTmaneTs xangrZlivi kocniT akoces.`Turme gacilebiT ufro ioli yofila, vidre megona, — gaifiqra JorJma.— saqme mSvenivrad midis~. tuCebi erTmaneTs daaSores. dÁurua qals usityvoduRimoda da cdilobda TvalebiT Tavisi usazRvro siyvaruli gamoeTqva.qalic uRimoda, uRimoda Taviseburi qaluri RimiliT, romelic survils,Tanxmobas da danebebis mzadyofnas gamosaxavda, mere waiCurCula:— Cven martoni varT. lorina megobarTan gavgzavne. iq isauzmebs.dÁuruam xelebi daukocna da amoioxra:— gmadlob, Cemo saTayvanebelo.qalma mklavSi xeli gauyara, rogorc Tavis qmars, da savarZelTan miiyvana.dasxdnen.axla saWiro iyo Tavbrudamxvevi da iribuli ybedoba, magram radgandÁuruam xelsayreli veraferi ipova, borZikiT warmoTqva:— maS, ar miwyrebiT?<strong>de</strong> marelma pirze xeli daafara:— gaCumdi!erTxans Cumad isxdnen, erTmaneTs Sescqerodnen da urTierTs cxel xelebsusresdnen.— rom ico<strong>de</strong>T, ra ga<strong>gi</strong>JebiT mindodiT! — Tqva dÁuruam.— gaCumdi! — gaimeora qalma.meore oTaxSi, kedlis iqiT, moaxle WurWels awkrialebda. dÁurua wamodga:— me ar SemiZlia Tqvens gverdiT jdoma. Tavbru mexveva.kari SemoaRes da, —— sauzme mzad gaxlavT.stumarma diasaxliss Tavazianad gauwoda mklavi.sasadiloSi erTmaneTis pirdapir isxdnen, ganuwyvetliv erTmaneTsumzerdnen da uRimodnen. marto TavianTi Tavi axsovdaT da axlad CaTeslilisiyvarulis jadoTi iyvnen moxiblulni. sWamdnen da saWmels ver amCnevdnen.dÁuruam igrZno, rom ma<strong>gi</strong>dis qveS pawawina fexi daborialebda. i<strong>gi</strong> TavisfexebSua moigdo, magrad mouWira da aRar gauSva.moaxle ise Semodioda da gadioda, saWmeli ise gulgrilad Semohqonda dagahqonda, TiTqos arafers amCnevda.sauzmis Sem<strong>de</strong>g isev sastumroSi gavidnen da winan<strong>de</strong>l alagze erTmaneTisgverdiT dasxdnen.dÁuruam TandaTan miiwia da xelis moxveva scada, magram qalma dinjadmoiSora da uTxra:— frTxilad, SeiZleba vinme Semovi<strong>de</strong>s.man waibutbuta:— rodis gnaxoT sul marto, rom Cemi siyvaruli gada<strong>gi</strong>SaloT?qalma tuCebi yurTan miutana da CasCurCula:— am dRebSi me TviTonve Semovivli TqvenTan.dÁuruam gawiTleba igrZno:— ho, magram... Zalian cudi oTaxi maqvs.qalma gaiRima:— ara uSavs ra. me Tqveni oTaxisTvis ki ar movdivar, aramed TqvenTvis.


dÁuruam daJinebiT moindoma gaego, rodis movidoda <strong>de</strong>-mareli. man meorekviris bolo dRe dauniSna. dÁurua emudareboda, is dRe win wamoewia.forxiliT laparakobda, Tvalebi ubrwyinavda, xels qalis xels uWerda daealerseboda. saxec wiTeli hqonda, almuri asdioda, vnebiT umaxinj<strong>de</strong>boda —im vnebiT, romelic aseT pirispir Wama-smis Sem<strong>de</strong>g agre rigad ipyrobs xolmemamakacs.qali siames grZnobda imis gamo, rom vaJi ase cxared emudareboda da nelnelaTiTo dRes uTmobda. magram dÁurua mainc Tavisas imeorebda:— xval... xval... miTxariT, xvale-Tqo.bolos mainc daiTanxma.— kar<strong>gi</strong>, agre iyos. xval xuT saaTze.dÁuruam sixaruli da Svebis grZeli oxvra amouSva. amis Sem<strong>de</strong>g TiTqmisdinjad daiwyes saubari, romelsac iseTi guliTadi kilo misces, TiTqoserTmaneTs mraval weliwads icnobdnen.zaris xmam orive SeakrTo da, TiTqo viRacam xeli wahkrao, moSorebiTgadasva.qalma waiCurCula:— albaT lorina iqneba.patara qaliSvili Semovida, gaocebuli Sedga, mere taSi Semohkra dadÁuruasken gamoeqana. misi naxviT aRtacebulma SesZaxa:— ai, Cemi lamazi megobari!<strong>de</strong>dam gadikiskisa:— rao? lamazi megobario? batono dÁurua, ukve mognaTlaT lorinam.saucxoo, megobruli saxelia da amas iqiT mec lamaz megobars da<strong>gi</strong>ZaxebT.dÁuruam patara qali muxlebze daisva da iZulebuli gaxada, eTamaSa yvelasaTamaSo, rac ki TviTonve aswavla.sams oci aklda, roca redaqciaSi wasasvlelad wamodga. kibeze rom Cavida,naxevrad gaRebul karebSi klotildas erTxel ki<strong>de</strong>v wasCurCula:— maS, xval xuT saaTze.axalgazrda qalma RimiliT upasuxa:— ho! — da miimala.Tavisi dRiuri saqme rom gaaTava, dÁurua fiqrs mieca: rogor moerTooTaxi sayvarlis dasaxvedrad, rogor daemala misi siRatake. azrad mouvida,kedlebi iaponuri samkaulebiT Seemko. xuT frankad patara maraoebisa dawvrilmanis koleqcia iyida da nametani sicxadiT moCinari laqebi dafara.fanjris minebze feradi da gamWvirvale suraTebi gaakra, sadac daxatuli iyomdinareni, zed mocurave xomal<strong>de</strong>bi, wiTel caze frTagaSlili frinvelebi,aivanze gamofenili feradi qalebi da pawawina Savi kacunebi, romelnicdaTovlil mindorze midiodnen.misi oTaxi, sadac sawoli taxti da ma<strong>gi</strong>da Zlivs eteoda, axla WreliqaRaldis farans daemsgavsa. dÁurua kmayofili iyo Tavisi naxelaviT da mTelisaRamoc oTaxis morTvas moandoma: gadarCenili feradi qaRaldisgansxvadasxvanair frinvelebs Wrida da Werze awebebda. mere dawva da tkbiladdaiZina, orTqlmavalTa kivili naninad eCveneboda.meore dRes Sin adre dabrunda, Tan moitana erTi boTli ma<strong>de</strong>ra da tkbilinamcxvari, romelic bayalTan iyida. ori TefSisa da ori Wiqis saSovneladiZulebuli iyo xelaxla gamosuliyo. Sem<strong>de</strong>g satualeto ma<strong>gi</strong>didan qila dapirdasabani taSti aalaga, gadamala, WuWyian ficars xelsawmendi gadaafara,zed tkbileuli da Rvino daawyo da lodins Seudga.q-ni <strong>de</strong>-mareli eqvsis TxuTmet wuTze movida, Wreli oTaxi SeaTvaliera daaRtacebiT wamoiZaxa:— RmerTmani, mSvenieri oTaxi gaqvT. sama<strong>gi</strong>erod, kibe ar <strong>gi</strong>vargaT, radganxalxiT aris savse.dÁuruam qali Caixuta da vnebiT dauwyo kocna pirbadiT dafarul Tmaze,romelic Sublsa da Sliapas Sua moCanda.


saaT-naxevris Sem<strong>de</strong>g romis quCam<strong>de</strong> miacila, sadac etlebi idga xolme, daroca erT karetaSi Casva, CurCuliT hkiTxa:— samSabaTs isev xuT saaTze, ara?qalma upasuxa:— samSabaTs, isev xuT saaTze.da radgan ukve bneloda, qalma karetis karebSi misi Tavi Seizida datuCebSi akoca. roca meetlem cxens gautlaSuna, q-ma <strong>de</strong>-marelma dauZaxa:— naxvamdis, lamazo megobaro!lurja jaglagam danjRreuli etli dasZra da daRlili CorTiTwaaraxuna.ase modioda dÁuruasTan sami kviris ganmavlobaSi misi sayvareli yovelmesame an meoTxe dRes, xan dildilobiT, xan ki<strong>de</strong>v saRamoobiT.erTxel nasadilevs JorJi <strong>de</strong> marelis molodinSi iyo da Sin ijda. ucebkibes miugdo yuri. iqidan raRac xmauroba ismoda. balRi tiriliT iWaWeboda.viRac mamakacma braziT daiZaxa:— Cveni niko im kaxpam waaqcia, zeviT, JurnalistTan rom daeTreva. aqSemoSvebis Rirsi ar aris iseTi mawanwala, romelic arc ki kadrulobs, balRsgverdi auqcios.dabneuli dÁurua kars moswyda da ukan gadmoxta, radgan qvemo sarTuliskibeze kabis mali Sriali da swrafi fexis xma moesma.male karzec daakakunes, romelic dÁuruam is iyo miketa.gauRo Tu ara, q-ni <strong>de</strong>-mareli oTaxSi Semovarda da qSeniT, borZikiT ZlivswarmoTqva:— gaigeT?... gaige-meTqi?dÁuruam Tavi moikatuna da TvalTmaqcurad hkiTxa:— ara... ra iyo, ra moxda?— ver gaige, ra Seuracxyofa momayenes?— vin?— im binZurebma... iq, qveviT.— ara, ar gami<strong>gi</strong>a. magram, miTxari, ra moxda?qalma qviTini amouSva da erTi sityvac veRar amoTqva. dÁuruam Sliapamoxada, kaba gauxsna, lo<strong>gi</strong>nze miawvina da safeTqlebi sveli tiloTi dauzila.qali ixrCoboda. roca odnav damSvidda, brazs piri moxsna da sayvarelsmosTxova, umalve qveviT Casuliyo, Cxubi gaemarTa da is uzr<strong>de</strong>lebi daexoca.dÁurua ki Tavisas imeorebda:— gaige, genacva: muSebia, ubralo xalxia. aba, ifiqre, saqme sasamarTloSigaTav<strong>de</strong>ba. SeiZleba <strong>gi</strong>cnon, dagapatimron, dagRupon. ar SeiZleba aseT xalxsgadaekido.— maS ra vqna? me aq veRar moval.man miugo:— am binidan gadaval, morCa da gaTavda!qalma wynarad upasuxa:— ho, magram amas dro dasWir<strong>de</strong>ba. — mere axali azri daebada da ucebgamoidara: — yuri mig<strong>de</strong>, erTi rame movifiqre. Sen nuraferze nu izruneb,yvelaferi me moman<strong>de</strong>. xval diliT cisfer qaRalds miiReb Cemgan.ase eZaxdnen saqalaqo <strong>de</strong>peSebs, romelic cisfer qaRaldze iyo dawerili.man xelaxla gaiRima, radgan kmayofili iyo Tavisi gamogonebiT, romelsac jerar eubneboda, da mis alerssa da ancobas bolo aRar uCanda.magram, roca ukanve Cadioda kibeze, xelaxla aRelda da sayvarlis mklavsmkvidrad daeyrdno, radgan muxlebi ekeceboda.kibeze aravin SexvedriaT.meore dRes dÁurua gvian adga. TerTmet saaTze, roca jer isev lo<strong>gi</strong>nSiiwva, fostis damtarebelma Sepirebuli `cisferi qaRaldi~ Caabara. gaxsna dawaikiTxa.`paemani dRes, xuT saaTze, konstantinopolis quCa, 127. ubrZane, im binaSiSe<strong>gi</strong>Svan, romelic qalbatonma dÁuruam daiqirava.


klo gkocnis~.swored xuT saaTze Sevida is erT did keTilmowyobil saxlSi da mekareshkiTxa:— qalbatonma dÁuruam bina aq daiqirava?— diax, batono!— gTxovT, im binaSi mimaciloT.mekare SeCveuli iyo saCoTiro saqmeebs, sadac nametnavi sifrTxile iyosaWiro, amitom jer TvalebSi Sexeda, mere didi Sekvridan erTi gasaRebiamoarCia da hkiTxa:— Tqven batoni dÁurua brZan<strong>de</strong>biT?— ra Tqma unda.amis Sem<strong>de</strong>g mekarem Seiyvana patara binaSi, romelic qvemo sarTulSi,mekaris binis pirdapir m<strong>de</strong>bareobda da ori oTaxisgan Sedgeboda.sastumro oTaxi sakmaod axali, arSiiani SpaleriT iyo akruli. wiTelixis avejze gadakruli momwvano repsi yviTeli iribebiT iyo moxatuli. iatakzeiseTi sabralo da Txeli xaliCa egdo, rom fexi xis iataks grZnobda.sawoli oTaxi im<strong>de</strong>nad patara iyo, rom kuTxeSi mdgar sawols oTaxis samimeoTxedi eWira. sama<strong>gi</strong>erod, didi sawoli idga, swored iseTi, romelicmxolod keTilmowyobil nomrebSi ipoeba: lurji, mZime repsis far<strong>de</strong>biTCamofardaguli da wiTeli abreSumiT gadakruli bumbulis sabniT, romelsacaqa-iq raRac saeWvo laqebi emCneoda.dÁurua amrezili, ukmayofilo iyo da fiqrobda: `aseTi bina metad Zviraddamij<strong>de</strong>ba. isev vali unda aviRo. ra sisulele moigona!~kari gaiRo da aRtacebuli klotilda kabis SrialiTa da gaSlilimklavebiT qariviT SemoiWra.— gana saucxoo bina ar aris? Tqvi, saucxoo ar aris? arc maRla asvladagvWir<strong>de</strong>ba. qvemo sarTulSia da SegviZlia quCidan pirdapir Semovi<strong>de</strong>T xolme.Tu saWiro iqneba, ise SemoviparebiT da gaviparebiT fanjridan, mekarec ki vergaigebs. ra bednieri viqnebiT!dÁuruam civad akoca, magram sakiTxavi ver hkiTxa, romelic enazeutrialebda.Sua oTaxSi mrgvali ma<strong>gi</strong>da idga, klotildam Tan motanili nivTebi zeddaalaga: sapnis naWeri, lÁubenis satualeto wylis flakoni, Rrubeli, TmissarWebiT savse kolofi, fexsacmlis Sesakravi kavi da Tmis dasaxvevi maSa,romelic xSirad sWir<strong>de</strong>boda, radgan Sublze Tma mudam eweweboda xolme.axali binis morTva, dalageba da yvelafrisTvis sakuTari ala<strong>gi</strong>s miCenadidxans arTobda klotildas. ujrebs aqoTebda da ambobda:— cota sacvalic unda movitanoT. Tu saWiro iqneba, gamovicvliT.magaliTad, gzaSi rom didma wvimam damasvelos, aq gaviSrob. Senc da mec TiTogasaRebi gveqneba, erTs ki mekares mivcemT. Tu Cveni gasaRebi Sin dagvaviwy<strong>de</strong>ba,is gvaTxovebs. bina sami TviT daviqirave, ra Tqma unda, Sens saxelze: Cems gvarsver davasaxelebdi.dÁuruam hkiTxa:— qiris gadaxdis vada rodis aris?qalma ubralod upasuxa:— ukve gadaxdilia, Cemo kargo.— maS, me Seni movale var?— ara, Cemo katuni, es Seni saqme ar aris. me Cems Tavs cotao<strong>de</strong>nicuRlutobis neba miveci.dÁurua TiTqos gajavrdao:— araso<strong>de</strong>s! me ma<strong>gi</strong>s nebas ver mogcem.klotildam saxeze mudara gaiSala, miuaxlovda, xelebi mxrebze dauwyoda


— JorJ, gexvewebi, ise mesiamovneba, ise, rom... <strong>de</strong>e, Cveni bu<strong>de</strong> Cemi iyos,marto Cemi, ar unda gewyinos. an ratom unda iukadriso? me Cvens siyvarulSiCemi wili Semaqvs. miTxari, rom Tanaxma xar, Cemo JorJ, miTxari...da eajeboda TvalebiT, pirsaxiT, mTeli Tavisi arsebiT.dÁuruam jer bevri axvewnina da gabrazebiT uarze idga, Sem<strong>de</strong>g ki dauTmo,radgan klotildas sabuTebi samarTlianad moeCvena.sayvareli rom wavida, xelebis sresiT uTxra Tavis Tavs:— rac unda iyos, saucxoo <strong>de</strong>dakacia. — da arc ki dafiqrda, saidan,gulis romeli idumali kuTxidan amotivtivda dRes es azri.ram<strong>de</strong>nime dRis Sem<strong>de</strong>g isev saqalaqo <strong>de</strong>peSa miiRo:`dRes saRamos Cemi qmari brun<strong>de</strong>ba. Tve-naxevari dahyo provinciaSiinspeqciisaTvis. erTi kvira unda moviTminoT. ra Znelia, sayvarelo!Seni klo~.dÁurua gaocda. sul daaviwyda, rom klotildas qmari hyavda. neta erTxelmainc daenaxa misi saxe da gaego, rogori iyo, vin iyo es adamiani? moTminebiTelo<strong>de</strong>boda mis wasvlas, magram ori saRamo mainc `fli-berJerSi~-Si gaatara daorive raSelis oTaxSi daasrula.Sem<strong>de</strong>g, dilaze, axali <strong>de</strong>peSa miiRo, sadac mxolod oTxi sityva ewera:`dRes xuT saaTze klo~.daniSnul dros orTave adre mivida. klotilda siyvarulis qariSxaliviTeZgera, gulSi Caikra da mTeli saxe vnebiT daukocna. mere uTxra:— roca xvevna-kocniT gavZRebiT, iqneb sadme sadilad wamiyvano? sulTavisufali var.Tvis dasawyisi iyo. Tumca didi xania jama<strong>gi</strong>ri avansad hqonda aRebuli,Tumca xSirad sesxulobda, mainc im dros SemTxveviT fuli hqonda dagaxarebuli iyo, rom sayvarelze cota rames daxarjavda.— ra Tqma unda, Zvirfaso! — upasuxa. — saca gnebav<strong>de</strong>s, iq wavi<strong>de</strong>T.Svid saaTze Sinidan gamovidnen da gareubnis bulvarebs dahyvnen.klotildas magrad eWira misi mklavi da yurSi CasCurCulebda:— rom ico<strong>de</strong>, ra siames mgvris SenTan xelgayrili siaruli, rogormixaria, roca Sen myavxar gverdiT!— <strong>gi</strong>nda `latÁuilTan~ SeviaroT?klotildam upasuxa:— ara, metismetad mdidrulia. me samxiarulo ram minda, ubralo, sadacmosamsaxureebi da muSa qalebi dadian. Zalian miyvars aseTi duqnebi. oh, netasadme qalaqgareT SeiZlebo<strong>de</strong>s gasvla!radgan dÁuruas am ubanSi aseTi ram araferi eguleboda, amitom didxansixetiales bulvarze da bolos Cavidnen erT sardafSi, sadac sadilicipoveboda. klotildam fanjridan dainaxa ori TavSiSveli qali, romlebic orimxedris pirdapir isxdnen.viwro, grZeli oTaxis siRrmeSi sami meetle sadilobda. iqve ijda erTigamoucnobi xelobis kaci, romelic Cibuxs wevda. savarZelSi gaSotiliyo, Tavisazurgeze gadaegdo, fexebi gaeWima da xelebi Sarvlis jibeebSi Caewyo. misitanisamosi laqebis koleqcias hgavda, xolo magrad gatenili jibeebi —gaberil mucels, da im muclidan boTlis yels, puris naWers, gazeTSi gaxveulraRacas da Tokis bolos amoeyoT Tavi. xSiri, areuli, gawewili, WuWyisaganganacruli Tma hqonda, xolo qudi ma<strong>gi</strong>dis qveS egdo.klotildas mosvlam da misma lamazma kabam STabeWdileba moaxdina. orivewyvilma CurCuli Sewyvita, meetleebma kamaTze xeli aiRes, xolo ucnaurmakacma piridan Cibuxi gamoiRo, gverdze gadaafurTxa, Tavi odnav moabruna daaxalmosulebs Sexeda.q-ma <strong>de</strong> marelma waiCurCula:— mSvenieria! karg alags movageniT. meorejer muSurad Cavicvam.


da Tavisuflad, uxamuSod miujda ma<strong>gi</strong>das, romelsac qoniani saWmlisganda zeddaRvrili Rvinisgan kriali gahqonda — etyoboda, rom mas gakvriT daiSviaTad wmenddnen. dÁurua odnav Takilobda, odnav morcxvobda da TaviscilindrisTvis Camosaki<strong>de</strong>bels eZebda, da rom vera ipova ra, iqve skamze dado.ragu, cxvris xorcis TiTo naWeri da salaTi SeWames.klotilda imeorebda.— ga<strong>gi</strong>JebiT miyvars aseTi rame. glexi qalis gemovneba maqvs. aqaurobainglisur kafeze metad momwons. — da Sem<strong>de</strong>g daumata: — Tu <strong>gi</strong>nda namdviladmasiamovno, sadme sacekvao alagas wamiyvane. erTi ala<strong>gi</strong> vici. aqedan Sors araris. `TeTri <strong>de</strong>dofali~ hqvia.gaocebulma dÁuruam hkiTxa:— vin gaCvena is ala<strong>gi</strong>?Sexeda da SeamCnia: klotilda gawiTlda da odnav airia, TiTqos amkiTxvas mis xsovnaSi raRac nazi mogoneba gamoewvios. mcire yoymanis Sem<strong>de</strong>g,romelic im<strong>de</strong>nad swrafi aqvT qalebs, rom misi danaxva mixvedriT Tu SeiZleba,klotildam miugo:— erTma megobarma wamiyvana... — da mcire dumilis Sem<strong>de</strong>g daumata: —cocxali aRar aris.da bunebrivi sevdiT daxara Tvalebi.dÁuruas axla mouvida azrad, Tu ram<strong>de</strong>nad ucnobi iyo misTvis am<strong>de</strong>dakacis warsuli. ocnebam gaitaca da Cafiqrda. ra Tqma unda, sayvarlebimanam<strong>de</strong>c eyoleboda, magram vin? rogori? uceb mZulvarebis da eWvianobistalRa moawva. mas SesZulda es <strong>de</strong>dakaci da yvelaferi, rac misTvissaidumloebiT iyo moculi, rac mas ar ekuTvnoda, rac sxvam ukve daaswro, racam qalis guls da mis cxovrebas mostaca. Suriani TvaliT Sescqeroda Tavissayvarels da Tanac brazobda am lamaz da mdumare TavSi CamalulidumalebaTa gamo, romelsac — am Tavs — am wamSi SeiZleba sinanuliTagon<strong>de</strong>boda sxva vinme an sxvebi. ra sixaruliT SeiWreboda dÁurua mismogonebaTa samyaroSi, ra siamiT gaCxrekda iqaurobas da yvelafers gaigebda,dasunavda, dainaxavda! q-ma <strong>de</strong>-marelma gaimeora:— ras ityvi, wamiyvan Tu ara `TeTr <strong>de</strong>dofalSi~? iq wasvla CemTvisnamdvili dResaswauli iqneboda.dÁurua ki fiqrobda: `ara, ra Cemi saqmea misi warsuli? suleli var, romamaze vwuxvar~. da RimiliT upasuxa:— ra Tqma unda, Cemo Zvirfaso.quCaSi rom gamovidnen, <strong>de</strong>-marelma iseTi Cumi xmiT da idumali kiloTiganagrZo, TiTqo did saidumloebas andobda:— adre amis Tqma ver gavbe<strong>de</strong>. ver warmoidgen, rarigad miyvarsmamakacebisTvis Tvalyuris <strong>de</strong>vna iseT alagebSi, sadac patiosani <strong>de</strong>dakaci ardadis. karnavalis dros <strong>gi</strong>mnazielis formas Cavicvam. es tanisamosi Zalianmix<strong>de</strong>ba.sacekvao darbazSi rom Sevidnen, <strong>de</strong>-mareli SiSiT da siamiT miekrosayvarels, Tanac aRtacebiT Sehyurebda kaxpebs, suteniorebs da drogamoSvebiTise ambobda pirquSsa da uZrav policielze, TiTqo momavali xifaTis gamoTavisTavs amxnevebda:`amas Zalian saimedo ieri aqvs~.magram TxuTmeti wuTis Sem<strong>de</strong>g yvelaferi moswyinda da dÁuruam Sinwaiyvana.male daiwyo mogzauroba saeWvo alagebSi, sadac mdabio xalxi erTobaxolme. dÁuruam SeniSna, rom imis sayvarels ga<strong>gi</strong>JebiT uyvarda stu<strong>de</strong>nturimxiaruli xetiali.daniSnul paemanze <strong>de</strong>-mareli TeTri selis kabiT da morTuli xilabandiTmodioda — subretis bafTiani xilabandiT. Tumca koxta, natifi da sadatanisamosi ecva, Tavis beW<strong>de</strong>bs, samajurebsa da briliantis sayureebs mainc ariSorebda. dÁurua exveweboda moexsna, magram is ase asabuTebda uars:— <strong>de</strong>e iyos. yvela ifiqrebs, yalbi samkauliao.


Tanac egona, TiTqo didi ostatobiT iyo gadacmuli, namdvilad ki buCqebSiTavCamalul siraqlemas hgavda. ase dadioda yvela tavernaSi, romelTac cudisaxeli hqondaT gavardnili, Tanac surda, rom dÁuruac muSurad Caecva, magrammisi sayvareli uarze idga: cilindric ki ar moixada da kvlav kopwiabulvarelsa hgavda. aseTi sikerpis gamo <strong>de</strong>-mareli Tavs ase inugeSebda:`ifiqreben: moaxle iqneba da sayvarlad sufTa vaJi hyavso~, da aseTi komediiTcamdis iyo aRtacebuli.Wvartlian saxalxo tavernebSi Sevidodnen xolme da koWl skamebzedasx<strong>de</strong>bodnen, Zvel ma<strong>gi</strong>das miusx<strong>de</strong>bodnen. oTaxSi mwvave kvamlis Rrubeli damoxrakuli Tevzis suni idga. xalaTiani xalxi Wiqebs awkrialebda da yayanebda.gaocebul mosamsaxures ori Wiqa daspirtuli alubali mohqonda da Tan amucnaur wyvils aTvalierebda.qal-vaJi SiSiT da aRtacebiT TrToda. SemkrTali, almo<strong>de</strong>buli TvalebiTixe<strong>de</strong>bodnen aqeT-iqiT da lamazi feris tkbil sasmels patara ylupebiTsvamdnen. yoveli gadakruli ylupi <strong>de</strong>-marelis TavSi Seco<strong>de</strong>basaviT SeiWrebodaxolme da yoveli wveTi cxare da tkbili sasmelisa, romelic yelSi Casdioda,mwvave siamed eCveneboda da SeCvenebuli akrZalulis sitkboebas hgvrida.Sem<strong>de</strong>g dabali xmiT ityoda xolme: `wavi<strong>de</strong>T~, da gamodiodnen.TavCaRunuli <strong>de</strong>-mareli Teatridan momavali msaxiobis swrafi da moklenabijiT aRwevda Tavs loTebs, romelnic idayvebiT iyvnen ma<strong>gi</strong><strong>de</strong>bzedayrdnobili da eWviT da braziT Sescqerodnen mas. dires aqeT ise grZlad daSvebiT amoioxrebda xolme, TiTqos raRac saSinel xifaTs gadaurCao, da Tavissayvarels kankaliT ekiTxeboda:— Sen ras izam, aseT alagas upatiurad rom momeqces vinme?sayvareli Tavze xelaRebuliviT upasuxebda:— ra unda vqna! ra Tqma unda, da<strong>gi</strong>cav.aseTi pasuxiT gaxarebuli <strong>de</strong>-mareli xelze xels uWerda da SeiZlebaidumali survilic hqonda, raTa mas uptiurad mopyrobodnen dagamosarClebodnen. SeiZleba, undoda enaxa, rogor daetakeboda erTmaneTs imisgulisTvis es xalxi, swored es gauTleli xalxi da misi sayvareli.ase daexetebodnen kviraSi orjer-samjer. bolos dÁuruas mobezrda da,garda amisa, ukanasknel dros Zalian gauZnelda yovelTvis aT-aTi frankisSovna etlebisa da sasmelisaTvis.axla mas mudmivi sazrunavi gauCnda — ufro metic, vidre im dros, rocaCrdiloeTis rkinigzaze msaxurobda. pirvel TveebSi, axal samsaxurSi romgadmovida, Zalian bevrs xarjavda, uangariSod fantavda, Tanac mudam imedihqonda, rom male did fuls iSovida, da amrigad Tavis maragsa da fulismogebis fan<strong>de</strong>bs swuravda.yvelaze martivi xerxi — salarodan sesxis gamotana — male amoiwura daaxla oTxi Tvis jama<strong>gi</strong>ri da momavali honoraris eqvsasi franki daedo valad.garda amisa, asi franki forestiesi emarTa, samasi — Jak rivalisa, romelsacyvelasTvis mudam Ria hqonda jibe, da ki<strong>de</strong>v mravali wvrili vali — xuT-xuTida oc-oci franki.sen-potens rCeva hkiTxa, sad da rogor eSova ki<strong>de</strong>v asi franki, magramimanac veraferi mougona, Tumca metad moxerxebuli kaci iyo. aseTi gaWirvebisgamo dÁurua sasowarkveTilebam moicva: misi moTxovnileba TandaTanmatulobda da gaWirvebac Tanabrad awveboda. amitom yvelas mimarT gulSibrazi da mudmivi sianCxle daugubda, rac xSirad, mcire sababis da umciresimizezis gamo umal gareT gamoxeTqavda xolme.zogjer Tavis Tavs ekiTxeboda, rogor SeeZlo TveSi saSualod aTasifranki daexarja, Tumca arafers zedmets ara flangavda da araviTargulisTqmas an Jins ar ikmayofilebda. da iTvlida: rvafrankiani sauzme daTormetfrankiani sadili bulvaris romelime kafeSi ukve luidors Seadgenda.amas rom mivumatoT dReSi aTi franki, romelic araso<strong>de</strong>s ar ici, sad darogor ixarjeba, dReSi ocdaaTi franki gamova, rac TveSi cxraas franks


Seadgens. amas unda daematos tanisamosi, fexsacmeli, ubralo da gaxamebulisacvali, gasarTobi, oTaxi da sxva mravali wvrilmani.da ai, 14 <strong>de</strong>kembers ukve jibeSi groSic aRar aRmoaCnda da cotao<strong>de</strong>nifulis saSovnelad verc rame moigona. am dResac ise moiqca, rogorc uwiniqceoda: sauzmes aRar Wamda, xolo nasadilevs redaqciaSi midioda dagaborotebuli muSaobda.oTx saaTze sayvarlisagan <strong>de</strong>peSa miiRo: `ar <strong>gi</strong>nda, erTad visadiloT?Sem<strong>de</strong>g cotas vixetialebT tavernebSi~.umalve upasuxa: `sadili SeuZlebelia~. Sem<strong>de</strong>g saamurad dros gatarebazeuaris Tqma ugunurebad moeCvena da miumata: `sama<strong>gi</strong>erod, cxra saaTze Cvensbinaze gelo<strong>de</strong>bi~.xarjis asacileblad <strong>de</strong>peSa redaqciis mosamsaxures gaatana da fiqrsSeudga, vaxSmisTvis saWiro Tanxa sadRa eSova.saRamos Svidi saaTisaTvis jer araferi hqonda moxerxebuli. ZlieriSimSiliT kuWi ewvoda. bolos Tavganwirulis xerxi ixmara: jer moicada, daroca yvela TanamSromeli zedized wavida da marto darCa, zari dareka.Semovida patronis mekare, romelic redaqciis sadarajod darCeniliyo.dÁurua idga da nerviulad iqoTebda jibeebs, mere guldawyvetili xmiTmimarTa mekares:— fukar, safule Sin damviwyebia, luqsembur<strong>gi</strong>s baRSi ki sadili momelis.ormocdaaTi su masesxeT etlisTvis.mekarem sami franki amoiRo da hkiTxa:— meti xom ara gnebavT, batono dÁurua?— ara, saWiro ar aris. meyofa.fuli gamostaca, sirbiliT daeSva kibeze, sadilad im duqanSi gaiqca,sadac gaWirvebis Jams Seirbenda xolme.cxra saaTze patara sastumro oTaxSi ijda, buxarTan Tbeboda dasayvarels elo<strong>de</strong>boda. male mouvida — metad cocxali, mxiaruli dasicilisgan SewiTlebuli.— ar <strong>gi</strong>nda, gaviseirnoT? — hkiTxa <strong>de</strong>-marelma. — TerTmetzedavbrun<strong>de</strong>biT. saucxoo haeria.dÁuruam buzRuniT upasuxa:— ra saWiroa? aqac kar<strong>gi</strong>a.<strong>de</strong>-mareli Sliapas ar ixdida:— rom ico<strong>de</strong>, ra mSvenivrad anaTebs mTvare! aseT darSi seirnobanamdvili gancxroma iqneba.— SeiZleba agrec iyos, magram seirnobis gunebaze ara var, — uxasiaTodupasuxa dÁuruam.<strong>de</strong>-marels ewyina da gaukvirda:— ra dagemarTa? ra kiloTi laparakob? gaseirneba minda. ar mesmis, raaris aq gasajavrebeli?dÁurua gabrazda. wamodga da— me gajavrebuli ara var. yvelaferi mombezrda, morCa da gaTavda!<strong>de</strong>-mareli iseTi xasiaTis <strong>de</strong>dakaci iyo, romelsac winaaRm<strong>de</strong>gobis gawevauaresad amwarebda xolme. xolo uzr<strong>de</strong>loba — akapasebda. zizRiT da civisamduraviT upasuxa:— me ma<strong>gi</strong>sTana mopyrobas SeCveuli ara var. maS marto waval. mSvidobiT!dÁurua mixvda, rom saqme gamwvavda, swrafad mivarda sayvarels da orivexeli CamoarTva, Tan ukocnida da Tanac forxiliT exveweboda:— Semin<strong>de</strong>, Zvirfaso, Semin<strong>de</strong>. dRes metismetad aSlili, metismetadgamwarebuli var. uamravi usiamovneba, samsaxuris davidaraba da sazrunavidamatyda... albaT, Senc gecodineba...klotilda odnav molba, magram jer ar damSvi<strong>de</strong>buliyo, da miugo:— eg Cemi saqme ar aris. sulac ara msurs, rom Cemze amoiyaroT javri.JorJma mklavebi moxvia da savarZlisaken waiyvana:


— geyofa, Cemo Zvirfaso, yuri mig<strong>de</strong>. me Seni wyena ar mindoda... arc kimesmoda, ras geubnebodi.dasva da dauCoqa:— xom Semin<strong>de</strong>? xom mapatie? miTxari, miTxari, mipatiebia-Tqo.klotildam Cumi, magram civi xmiT upasuxa:— kar<strong>gi</strong>, mipatiebia. ico<strong>de</strong>, aseTi ambavi aRar gaimeoro. — mere wamodga dadaurTo: — axla ki saseirnod wavi<strong>de</strong>T.dÁurua isev daCoqili idga. xelebi qalis welze hqonda moxveuli daluRluRebda:— Zalian gTxov, nu wavalT. gexvewebi, davrCeT. gemudarebi, damiTme. netaico<strong>de</strong>, ra bednieri viqnebi, rom es saRamo Sens gverdiT gavataro...ganmartoebiT... ai aq, buxris piras. miTxari, ho-Tqo, miTxari.sayvarelma mokled da mtkiced upasuxa:— ara. me seirnoba minda da Sens Jins ar avyvebi.dÁurua mainc Tavisas Txoulobda:— gexvewebi. damijere, sabuTic maqvs, Zalian seriozuli sabuTi, Zalian,Zalian!klotildam xelaxlad miugo:— ara. Tu ar wamomyvebi, marto waval. mSvidobiT!xelidan gausxlta da erTi naxtomiT karTan gaCnda. JorJi mivarda da isevmoexvia:— yuri mig<strong>de</strong>, klo, Cemo patara klo... damiTme-meTqi, erTxel maincdamiTme.klotilda sauarod iqnevda Tavs, kocnas eri<strong>de</strong>boda da gasxltomaslamobda, JorJi ki kvlav luRluRebda:— klo, Cemo patara klo, damijere, sapatio mizezi maqvs-meTqi.<strong>de</strong>-mareli Sedga, TvalebSi Caxeda:— styui... ra mizezi gaqvs?dÁurua gawiTlda, veRar moigona, ra eTqva. xolo aRSfoTebulmaklotildam amxila:— xom <strong>gi</strong>Txari, styui-meTqi, turtliano pirutyvo!da gamwarebiT gaiwia, gausxlta. Tvalebze cremli ubrwyinavda.dÁurua erTxel ki<strong>de</strong>v eca mxrebSi da mzad iyo gamotexiliyo, oRondsayvareli ar daekarga, da uimedo xmiT uTxra:— maS kar<strong>gi</strong>. ico<strong>de</strong>, erTi groSic ar maqvs jibeSi... aha, xom <strong>gi</strong>Txari.klotilda uceb gaxevda da simarTlis gasagebad TvalebSi CaaSterda:— rao, ra sTqvi?dÁurua Tmis Ziram<strong>de</strong> gawiTlda:— isa vTqvi, fuli ara maqvs-meTqi... gaige? erTi frankic ara maqvs, arcnaxevari, rom erTi alubali mainc dagalevino, Tu SevediT sadme. aha, iseTirame maTqmevine, rom sircxviliT viwvi. xom ar SemeZlo wamogyolodi, da rocamogvitandnen rames, guldinjad meTqva, danaxarjs ver gadavixdi-meTqi.klotilda kvlav Sehyurebda TvalebSi:— maS... marTalia?dÁuruam erT wuTSi amoibruna yvela jibe Sarvlis, Jiletis, zedatanisada waiCurCula:— aha!.. axla xom kmayofili xar?klotildam mklavebi gaSala da mxurvaled gadaexvia:— vai Se sawyalo! Se sabralov, Sena! neta mcodnoda mainc. miambe, miambe,rogor moxda?dasva, muxlebze Camoujda, kiserze moexvia. ulvaSs, Tvalebs, tuCebsukocnida da aambobinebda, Tu rogor mouvida dÁuruas aseTi marcxi.JorJma gulamaCuyebeli SemTxveva moigona. is iZulebuli iyo mamisTviseSvela, romelsac gaWirveba miadga, rac Senaxuli hqonda, sul misca da didvalSic Cavarda.uambo da daumata:


— naxevar weliwads mainc unda gavuZlo SimSils. radgan yvela Cemi wyaroamovwure. aba ra vuyo, TiTo gaWirveba yvelas miadgeba xolme. Tumca — rismaqnisia fuli! RmerTmani, imad ara Rirs, rom am<strong>de</strong>ni vizrunoT masze.klotildam yurSi CasCurCula:— <strong>gi</strong>nda gasesxo?Jurnalistma medidurad upasuxa:— Zalian gulkeTili xar, Cemo Zvirfaso, magram gTxov, amaze nurafersmetyvi, radgan Seuracxyofas mayeneb.sayvareli gaCumda. mere mZlavrad moexvia, miizida da Cumi xmiT uTxra:— Sen veraso<strong>de</strong>s ver gaigeb, rogor miyvarxar.es saRamo ubednieresi gamodga maTi siyvarulis istoriaSi, wasasvleladrom emza<strong>de</strong>bodnen, klotildam gaiRima da isev Camougdo sityva:— rogor gaexar<strong>de</strong>ba, vinc Sens dReSia, jibeSi daviwyebuli fuli romipovos, romelic SemTxveviT sarCulis qveS mohyolia!— ra Tqma unda! — miugo JorJma.klotildas undoda fexiT wasuliyo, Tqva, mTvares kaSkaSi gaaqvs da misimzera metad saamuri ram ariso.civi da sufTa Rame idga. aseTi dari <strong>de</strong>kembris dasawyisSi icis xolme.gamvlelebi da cxenebi ficxlad dadiodnen, radgan mcire yinva erekeboda maT,fexis nabijs maRali xma hqonda. klotildam hkiTxa:— <strong>gi</strong>nda zeg mnaxo?— ra Tqma unda.— isev cxraze, ara?— cxraze iyos.— maS mSvidobiT, Cemo Zvirfaso.da erTmaneTi nazad dakocnes.dÁurua ukanve wamovida. ganieri nabijiT moalajebda da Tanac fiqrobda,ra moesazrebina xval wyeuli ufulobis gamo. roca Tavis oTaxSi kari SeaRoda asanTis amosaRebad jibeze xeli moisva, uceb gaocda: Jiletis jibeSi raRacfuls waawyda.lampa rom aanTo, saCqarod amoiRo da daxeda: luidori iyo, ocfrankianioqro!jer egona, gav<strong>gi</strong>Jdio. oqros xelSi atrialebda da lamobda gamoecno, rasaswauliT aRmoaCnda i<strong>gi</strong> jibeSi. bolos da bolos, cidan xom ar Cauvarda!uceb mixvda da saSinelma SfoTma moicva. klotildas naTqvamic gaaxsenda:zogjer, gaWirvebis dros, sarCulis qveS fuls poulobeno. ra Tqma unda,mowyalebas miuxvda. vai sircxvilo! dÁuruas lanZRva aRmoxda da daemuqra:— maS kar<strong>gi</strong>! zeg gavaxseneb, da mere rogor! damacados!da gasresil-gajavrebuli, swrafad Cawva lo<strong>gi</strong>nSi.gvian gaiRviZa da SimSili igrZno. lamobda xelaxla daeZina da orzeamdgariyo. mere TavisTavs uTxra:`ara, ase Sors ver waval. bolos da bolos, unda viSovo Tu ara fuli?~da daime<strong>de</strong>buli gamovida gareT: iqneb quCaSi mainc movigono rameo.magram TavSi araferi mosdioda. restorans rom Cauvlida xolme, mwvaveSimSilisgan piri nerwyviT evseboda. radgan SuadRem<strong>de</strong> veraferi moigona, ucbadgadawyvita: `ra be<strong>de</strong>naa! klotildas fuliT visauzmeb da xval davubruneb~.or-naxevari franki Wamaze daxarja da redaqciaSi Sevida. sami frankimekares misca da uTxra:— ai, fukar, guSin rom gzis fuli masesxeT.Svidam<strong>de</strong> imuSava. mere sadilad wavida da imave fulidan sami franki ki<strong>de</strong>vdaxarja. saRamoze ori Wiqa ludic dalia da daTvala: im dRes klotildasnamowyalevs cxra franki da ocdaaTi santimi daaklda.da radgan erT dRe-RameSi verc kredits aRidgenda da verc axal wyarosiSovida, meore dRes eqvs-naxevari franki ki<strong>de</strong>v daaklo im fuls, romelic imsaRamos unda daebrunebina. daniSnul paemanze rom mivida, jibeSi oTxi frankida oci santimiRa hqonda.


ZaRliviT gaanCxlebuli iyo da gadawyvita yovelive umal gamoerkvia.sayvarels saTqmelic Seumzada: `guSinwin rom oci franki Cami<strong>de</strong> jibeSi, ico<strong>de</strong>,vipove. dResve ver <strong>gi</strong>bruneb, radgan Cemi saqme ar Secvlila da agreTve imitom,rom dRes fulisTvis ar mecala. magram Segxv<strong>de</strong>bi Tu ara meorejer, ueWveladda<strong>gi</strong>bruneb~.klotildac movida — nazi, Tavmdabali da qlesa. rogor dauxv<strong>de</strong>baJorJi? sayvedurebi rom Tavidan aecilebina, didxans hkocnida da exveoda.dÁurua ki TavisTavs eubneboda: `jer ki<strong>de</strong>v maqvs dro. sababs vupovi davetyvi~.magram sababi ver ipova da araferic ar uTxra, Tanac aseT saCoTirosaqmeze laparakis Camog<strong>de</strong>bac examuSeboda. klotilda seirnobaze aRarafersambobda da JorJis gulis mogebas lamobda.erTmaneTs SuaRameze gaSordnen da Sem<strong>de</strong><strong>gi</strong> paemani mxolod momavalikviris oTxSabaTisTvis daniSnes: q-n <strong>de</strong>-marels mravalgan eloda sanadimosadili.meore dRes, sadili rom gaaTava da gadarCenil oTx franks dauwyo Zebna,dÁuruas jibeSi xuTi cali moneta aRmoaCnda da erTi maTgani oqrosi gamodga.jer egona, es oci franki albaT guSin xurdas gadmohyvao. magram Sem<strong>de</strong>g mixvdada am axali namowyalevis gamo guli damcirebiT auCqrolda.rogor nanobda axla, rom guSin klotildas araferi uTxra! maSin romsusxianad gaekicxa, dÁuruas ase aRar daamcirebdnen. oTx dReSi xuTiluidoris ZebnaSi mravali xerxi da ZalRone daxarja amaod da klotildasmeore luidoric Wamaze gaaniava.sayvarels rom Sexvda, mtkiced uTxra: `ici ras getyvi: xumrobas Tavidaanebe, Torem gamabrazeb~. da meore dRes Sarvlis jibeSi isev luidori ipova.`daswyevlos eSmakma!~ — wamoiZaxa da is oqro Sarvlis jibidan JiletisjibeSi gadmoido, radgan erTi santimic aRar hqonda, Tan mSfoTav sindissimSvi<strong>de</strong>bda: `mTel vals erTad davubruneb. marTali rom vTqvaT, valad maZlevs,meti xom araferia!~bolos gazeTis molarem misi vaeba da mudara Seiwynara da dReSi xuTifrankis micemas dahpirda. sadilisTvis sakmarisi iyo, magram am fuliT samocfranks vals ver gadaixdida.klotildas xetialis Jini daubrunda. winan<strong>de</strong>burad parizis saeWvoalagebSi daqroda da aseTi gabeduli Ramis Sem<strong>de</strong>g dÁurua yovelTivs erToqros poulobda — an jibeSi, an fexsacmelSi, an ki<strong>de</strong>v saaTis bu<strong>de</strong>Si, da amasise SeeCvia, rom aRarc ki brazobda.radgan mis sayvarels xetialis iseTnairi Jini hqonda, rom dÁurua amJamadver Seusrulebda, gana bunebrivi ar iyo, rom klotilda amjobinebda TviTonveexarja fuli, vidre xeli aeRo sasiamovno cxovrebaze?ase msjelobda Jurnalisti, da radgan amgvarad miRebuli fuli sesxadmiaCnda, wignakSi iwerda da ganzraxuli hqonda, o<strong>de</strong>sme daebrunebina. erTxel,saRamo Jams, klotildam uTxra:— damijereb Tu ara, `foli-berJerSi~-Si erTxelac ar vyofilvar. ar<strong>gi</strong>nda, wamiyvano?dÁurua Seyoymanda, radgan raSelTan Sexvedrisa eSinoda. Sem<strong>de</strong>g moisazra:`sisulelea! bolos da bolos, coliani xom ara var. Tu raSelma dagvinaxa,mixv<strong>de</strong>ba da ar damelaparakeba. esec rom ar iyos, loJas aviReb~. da erTmaazrmac aiZula daTanxmebuliyo: sasiamovno iyo, SemTxveviT esargebla, q-n <strong>de</strong>marelisTvisufaso loJa mierTmia da, amrigad, madloba gadaexada.klotilda karetaSi datova da bileTis asaRebad wavida, raTa sayvarelsar daenaxa, rom ufasod Sehyavda. mere Camosva da TeatrSi Seiyvana.kontroliorma dabla daukra Tavi.foie savse iyo da moyayane xalxSi Zlivs gaikvlies gza. bolos TavianTloJaSi Sevidnen da CaketilSi dasxdnen: erTi mxriv, uZravi parteri hqondaT,xolo meore mxriv — aCoCoqolebuli talanebi.


q-ni <strong>de</strong>-mareli sul ar uyurebda scenas da garTuli iyo mxolod kaxpebiT,romelnic mis zurgs ukan laparakobdnen. wamdauwum ukan ixe<strong>de</strong>boda,aTvalierebda da wyurvili hklavda, gaxaxuneboda da xeliT gaesinja maTikorsetebi, loyebi, Tma da gaego, ra sulierebi iyvnen es qalebi.uceb dÁuruas uTxra:— aq erTi msuqani da Savgvremani qali dadis da daJinebiT gvaTvalierebs.momeCvena ki<strong>de</strong>vac, TiTqos CvenTan mosvla da dalaparakebac undo<strong>de</strong>s. icnob?dÁuruam miugo:— ara. albaT Secdi.namdvilad ki didi xania Tvali mohkra raSels, romelic iqve axlosdaeTreoda, Tanac gaborotebul Tvalebs aelvebda da enaze momdgar wyevlasZlivs imagrebda.xalxs rom miapobda, dÁuruam odnav gahkra mklavi, raSelma ki dabalixmiT uTxra: `gamarjoba!~, Tanac Tvali Caukra: `mesmiso~. dÁuruas eSinoda, missayvarels ar SeemCnia, da amitom Tavazian salamze pasuxi ar misca: TavaweulmatuCebi zizRiT Caikeca da gverdze civad gauara.raSeli uneburad eWvma moicva. gamobrunda, mklavi gahkra da ufroxmamaRla miaZaxa: `JorJ, gamarjoba!~dÁuruam isev araferi upasuxa. maSin raSelma gadawyvita gamocnaurebodada salmis mocema aeZulebina, amitom dÁuruas loJis irgvliv daiwyo siarulida xelsayrel dros eZebda.SeamCnia Tu ara, rom q-ma <strong>de</strong>-marelmac Tvali aa<strong>de</strong>vna mas, raSelma dÁuruasmxarze xeli daado da uTxra:— gamarjoba! rogora xar?Jurnalistma arc ki moixeda.— ha, ra mo<strong>gi</strong>vida? — xmas aumaRla raSelma, — xuTSabaTs aqeT dayruvdiTu sxva rame dagemarTa?dÁuruam isev ar upasuxa. lamobda, SeenarCunebina Rirseba, romelic nebasar aZlevda am gasasyidi <strong>de</strong>dakacis winaSe Tundac erTi sityviT daemcirebinaTavi.raSelma braziT gadixarxara da uTxra:— maS, munji xar? am qalbatonma xom ar mogakvnita eg ena?dÁurua ficxlav SeinZra da gamwarebiT SesZaxa:— vin mogcaT neba, egre rom melaparakebiT! aqedan damekargeT, Toremaxlave dagapatimrebT.raSels Tvalebi aenTo, kiseri gausivda da— maS, agre? — Sehyvira. — hai, Se salaxanav, Sena! raki qalTan iweqi,salami mainc mieci. da Tu dRes sxva gombio moiyvane, Tavi mainc ar undamomarido. weRan rom CemTvis cotao<strong>de</strong>ni yuradReba mogeqcia, roca gverdzega<strong>gi</strong>are, Tavs daganebebdi. magram Sen yoyloCinoba irCie. maS, damaca<strong>de</strong>! me SengaCveneb ampartavnobas! maS, salamis mocemac aRar gekadreba?!ki<strong>de</strong>v didxans iyvirebda, magram am dros q-ma marelma loJis kari gaaRo daxalxSi Sevarda, Tan dabneuli eZebda gamosasvlel kars. dÁurua dae<strong>de</strong>vna dalamobda dasweoda. raSelma rom gaqceulebi dainaxa, meti rixiT Seutia:— daiWiT! daiWireT! sayvareli mompara!irgvliv xarxari atyda. orma mamakacma <strong>de</strong>-marels xumrobiT mxrebSiwaavlo xelebi da orivem sakocnelad miiwia. magram dÁuruam droze miuswro,qali ZaliT gaag<strong>de</strong>bina xelidan da quCaSi gaiyvana.<strong>de</strong>-mareli Teatris win mdgar cariel etlSi axta. dÁuruac ahyva, da rocameetlem hkiTxa, saiT gnebavTo, upasuxa: `saiTac <strong>gi</strong>ndo<strong>de</strong>T~.etli ZunZuliT migoravda. klotildas nervuli krunCxva daemarTa.pirisaxeze xelebi aifara da ixrCoboda. dÁuruam aRar icoda, ra eTqva da raeqna. bolos, misi tirili rom moesma, aluRluRda:— yuri mig<strong>de</strong>, klo, Cemo patara klo... maTqmevine... me ubralo var... is qalididi xania gavicani... uwin gavicani.


uceb klotildam saxe gamoaCina da motyuebuli Seyvarebuli qalissaSineli braziT Sepyrobilma, romelmac ena Zlivs amoidga, borZikiT, sxapuniT,nawyvetad da xrCobiT daiwyo:— ooh, Se ubeduro!.. ubadruko!.. masxarad mig<strong>de</strong>b, gana! SesaZlebelia?dasajerebelia? vai sircxvilo!.. RmerTo Cemo, es ra sircxvili vWame! es rasaSinelebaa!da rac ufro unaTl<strong>de</strong>boda goneba da TavSic axali azrebi eba<strong>de</strong>boda,im<strong>de</strong>nad ufro meti sianCxliT hkioda:— maS, Cemi fuliT yidulobdi im gombios, gana! da mec amisTvis gaZlevdifuls? hoi, saZagelo! sazizRaro! salaxanav!ram<strong>de</strong>nime wams TiTqo meore sityvas, ufro magars eZebda, magram verpoulobda. Sem<strong>de</strong>g ise aRmoxda gulidan, TiTqo gadafurTxeba ewadao: `ooh,Roro!.. Roro!.. Roro!.. Roro!..~ da meti rom veRaraferi moigona, isev gaiZaxoda:`Roro!.. Roro!..~sarkmelSi gadmoeyuda, meetles saxeloze miswvda da miaZaxa:— Ses<strong>de</strong>qiT! — Tan kari gaaRo da quCaSi gadaxta.JorJsac undoda gadmosuliyo, magram gaafTrebulma sayvarelma iseTiZaliT miaZaxa: `ar gabedo!~ rom gamvlelebma mis garSemo SequCeba daiwyes.dÁuruas aliaqoTis SeeSinda da ad<strong>gi</strong>lidan veRar daiZra.klotildam safule amoiRo, farnis Suqze gavida, or-naxevari frankigadmosTvala, meetles gadasca da mTrTolvare xmiT uTxra:— ai, aiReT... erTi saaTisas gaZlevT... me vixdi... es aramzada ki bursosquCaze waiyvaneT, batiniolSi.Tavmoyril xalxSi sicili moisma. erTma vaJbatonma Tqva: `yoCaR, koxtaqalo!~, xolo meore avara ymawvilma etlis Ria karebSi Tavi Sehyo da wvrilixmiT SesZaxa: `saRamo mSvidobisa, bibi~!mere etlic daiZra da xalxis sicili Tan gaiyola.Tavi meeqvsemeore diliT JorJ dÁuruam daRvremili Tvalebi Zlivs gaaxila. nelaCaicva, sarkmels miujda da fiqrs mieca.sul damtvreuli iyo, TiTqos wina dRes vinmes Zlier daebeJa.fulis Sovnis saWiroebam SeanjRria, wamoayena da forestiesTan waiyvana.megobari kabinetSi ijda da buxarTan Tbeboda.— ram agayena ase adre? — hkiTxa.— Zalian saWiro saqmem. gadau<strong>de</strong>belma valma.— qaRaldis valma? —dÁurua Seirya. mere upasuxa:— ho, qaRaldis valma.— bevria?— xuTasi frankia.namdvilad ki mxolod orasoTxmoci emarTa.forestiem undoblad hkiTxa:— visi gmarTebs?dÁuruam uceb ver upasuxa:— erTisa... vinme karlvilisa.— hoo, sada cxovrobs?— iq... im quCaze.forestiem gaicina:— `SarSan<strong>de</strong>li Tovlis quCaze, ara? mec vicnob im vaJbatons, Cemo kargo.Tu <strong>gi</strong>nda, oci franki ki<strong>de</strong>v momepoveba SenTvis, amaze mets ki ver mogcem~.dÁuruam erTi oqro CamoarTva.Sem<strong>de</strong>g yvela Tavis nacnobs Camouara, yvelas Sin ewvia da bolos, xuTsaaTze, oTxmoci franki Zlivs moagrova.


adgan orasic sWir<strong>de</strong>boda, gadawyvita, es fuli xeluxlebliv Seenaxa daTavisTavs uTxra: `aba ra vuyo! aseTi fexsusti qalisTvis Wkuaze xom verSeviSlebi. roca meqneba, mivcem~.or kviras momWirned da TavSemagrebiT cxovrobda, Tanac metad mtkiceganzraxviT iyo SeWurvili. magram mere isev mwvave siyvarulma Seipyro.eCveneboda, TiTqo Zalian bevri dro gavida mas Sem<strong>de</strong>g, rac qali eWiramklavebSi, da rogorc xmeleTis danaxvaze mezRvaurs <strong>gi</strong>Juri foriaqi aitacebsxolme, aseTive TrTola awvalebda dÁuruasac yoveli kabis danaxvaze.erT saRamos xelaxla Seixeda `foli berJerSi~ im imediT, rom iq raSelsipovida. Sevida Tu ara, umalve Tvali mohkra.RimiliT da gawvdili xeliT gaemarTa misken, magram raSelma TaviTfexam<strong>de</strong>aavlo Tvali da civad hkiTxa, ra gnebavT?dÁuruam gaRimeba scada.— geyo, nu ipranWebi.kaxpam zur<strong>gi</strong> Seaqcia da Tqva:— me alfonsebTan saqme ara maqvs.raSelma yvelaze mwvave sityva ipova. dÁuruas sisxli eca TavSi da Sinmarto dabrunda.daosebuli, dasustebuli da mudmivi xveliT daZabunebuli forestiedÁuruas sicocxles umwarebda redaqciaSi da misTvis TiTqos gangeb eZebdayvelaze sazizRarsa da saTakilo saqmes. erTxel dÁuruam saWiro cnobebi vermoutana. forestie kinaRam daixrCo xveliT. nervebi aforiaqebuli hqonda dawaiburtyuna:— RmerTo Cemo, Sen ufro suleli yofilxar, vidre megona.dÁuruam kinaRam sila gaartya, magram Tavi Seimagra da muqariT wavida:`maS damaca, male gada<strong>gi</strong>xdi!~ erTma azrma gaurbina TavSi da daumata: `rqebsdagadgam, Cemo kargo, javrs Sens colze amoviyri~. axalma gegmam sixaruliTaavso da xelebis fSvnetiT wavida.gadawyvita sawa<strong>de</strong>lis Sesrulebas xvalve Sesdgomoda da meore dResniada<strong>gi</strong>s mosasinjad q-n foresties ewvia.misi megobris coli savarZelSi ijda da wigns kiTxulobda. ad<strong>gi</strong>lidanarc ki daiZra. mxolod Tavi moibruna, xeli gauwoda da uTxra:— gamarjoba, lamazo megobaro.dÁuruas TiTqos sila gaawneso:— mag saxels rad meZaxiT?diasaxlisma RimiliT upasuxa:— warsul kviras q-n <strong>de</strong>-marels Sevxvdi da gavige, rom iq TqvenTvis aseTisaxeli SeurqmeviaT.axalgazrda qalis lmobierma kilom siTamame daubruna. Tumca risi undaSineboda?qalbatonma forestiem ganagrZo:— Cems megobar <strong>de</strong>-marels anebivrebT, me ki mxolod Tvis ocdaTeqvsmetSigagon<strong>de</strong>biT xolme, gana!dÁurua gverdiT miujda da ise dauwyo sinjva, rogorc ostati lamaznaxelavs aTvalierebs xolme.q-ni forestie iyo mSvenieri, nazi, mxurvale, qera da mxolod alersisTvisdaba<strong>de</strong>buli. `imas, ueWvelad, sjobia~, — fiqrobda stumari da gamarjvebissruli rwmena hqonda. `oRond xeli unda gaviSviro da mwife xili movwyvito~.da mtkice xmiT uTxra:— imitom ar movdivar TqvenTan, rom vfiqrob, ase ajobebs.— rogor? ratom?— ratom? ver mimixvdiT?— vera, ver mi<strong>gi</strong>xvdiT.— imitom, rom... miyvarxarT... odnav, sul odnav, da ar minda sul CaveflosiyvarulSi.


q-n foresties arc gaoceba daetyo, arc gajavreba, arc pirferobis siame.isev Tavisi gulgrili RimiliT iRimeboda. mere dinji kiloTi miugo:— miuxedavad amisa, mainc SeiZleba zogjer CemTanac SemoixedoT xolme.Cemi xangrZliv Seyvareba yovlad SeuZlebelia.misma kilom ufro gaaoca dÁurua, vidre sityvam, da hkiTxa:— ratom?— imitom, rom amaod Caivlis, da mec moarSiyes umalve vagrZnobineb xolmeamas. Tqveni SiSi adreve rom geTqvaT CemTvis, maSinve gagamxnevebdiT dagTxovdiT, rac SeiZleba xSirad SemogevloT xolme CemTan.dÁuruam aweuli xmiT SesZaxa:— kar<strong>gi</strong> iqneboda, Cveni grZnoba Cvens brZanebas emorCilebo<strong>de</strong>s.diasaxlisi miubrunda:— Zvirfaso megobaro, Seyvarebuli mamakaci CemTvis amoSlilia cocxalTasiidan. Cemis azriT, is tutuc<strong>de</strong>ba, da marto tutuci ki ar aris, aramedsaxifaToc. yvelas, vinc Semiyvarebs, an marwmunebs, viTom vuyvar<strong>de</strong>, umalvesamudamod vSor<strong>de</strong>bi xolme: aseTi adamiani jer usiamovnod meCveneba, Sem<strong>de</strong>g ki— saeWvodac. aseTi kaci momagonebs cofian ZaRls, romelsac SeiZleba ucebdaemarTos bneda. amitom mas moralur karantins vumarTav im drom<strong>de</strong>, sanam seniar gauvlis. daixsomeT Cemi naTqvami. Zalian kargad vici, rom TqvenTvissiyvaruli karg madas udris, CemTvis ki, pirukuRma, SeiZleba, Taviseburi...sulTa urTierTobac iyos, romelic mamakacis grZnobisTvis miuRwevelia. Tqvenmxolod sityva gesmiT, me ki — sityvac da sulic. magram... aba kargadSemomxe<strong>de</strong>T TvalebSi...diasaxlisi aRar iRimeboda. saxe dinji da civi hqonda. mcire dumilisSem<strong>de</strong>g ganagrZo, Tanac yovel sityvas xazgasmiT ambobda:— araso<strong>de</strong>s, araso<strong>de</strong>s Tqveni sayvareli ar gavx<strong>de</strong>bi, gesmiT? amitomsrulebiT usargeblo, TqvenTvis cudic ki iqneba, Tu amis Sem<strong>de</strong>gac Tqvenssurvils daiJinebT da masze xels ar aiRebT. axla ki... am operaciis Sem<strong>de</strong>g,davmegobr<strong>de</strong>T, namdvilad davmegobr<strong>de</strong>T da yvela biwieri zraxva moviSoroT.dÁurua mixvda, rom aseTi udavo ganCinebis Sem<strong>de</strong>g yovelgvari xrikiunayofo iqneboda, da umalve uyoymanod dasTanxmda, Tanac aRtacebuli iyo imisgamo, rom cxovrebis gzaze aseT mokavSires Soulobda.dÁuruam orive xeli gauSvira da uTxra:— ganageT Cemi Tavi, rogorc gsur<strong>de</strong>T.dÁuruas xmaSi madlenas wrfeli kilo moeCvena da TviTonac orive xeligauwoda.dÁuruam orive zedized daukocna da Tavi rom aswia, ubralod uTxra:— oh, TqvenisTana qali rom mepova, ra sixaruliT SevirTavdi!axla ki misma naTqvamma gasWra da q-n foresties guli autoka: aseTgrZnobas iwvevs xolme qalis gulSi mizans monaxvedri qaTinauri, da imanaciseTi swrafi da madlieri Tvali aavlo axal megobars, romelic Cven,mamakacebs, <strong>de</strong>dakacis monad gvxdis xolme.radgan dÁuruam aRar icoda, rogor gaegrZelebina saubari, madlena missaxelos TiTiT Seexo da tkbilad uTxra:— me axlave unda Sevudge megobris movaleobas. Tqven, Cemo Zvirfaso,sakmaod gaqnili ar yofilxarT... — da yoymanis Sem<strong>de</strong>g hkiTxa: — neba meZlevagulaxdilad <strong>gi</strong>TxraT?— diax.— srulebiT gulaxdilad?— sul, srulebiT.— maS, ai, ras getyviT. sadarbazod mibrZandiT qalbaton valterTan,romelic Zalian gafasebT, da Tavi moawoneT. Tqveni qaTinaurebi iq Tavisad<strong>gi</strong>lze daixarjeba, Tumca is patiosani <strong>de</strong>dakacia, gesmiT, srulebiTpatiosania-meTqi. es ki ico<strong>de</strong>T: imedi... taciobis imedi nurc iq geqnebaT,sama<strong>gi</strong>erod, Tu xSirad ivliT, saukeTeso rames ipoviT. me vici, rom redaqciaSijerjerobiT mcire ala<strong>gi</strong> <strong>gi</strong>WiravT, magram nu geSiniaT: gazeTis yvela


TanamSromels valteris ojaxSi Tanabari TavaziT xv<strong>de</strong>bian xolme. maSdamijereT da SeiareT.dÁuruam RimiliT upasuxa:— didad gmadlobT. Tqven angelozi brZan<strong>de</strong>biT... Cemi mfarveli angelozi.mere saubari sxva saganze gadavida.dÁurua didxans darCa: surda madlenasaTvis eniSnebina, rom masTan yofnasasiamovno iyo, da wasvla rom daapira, xelaxla hkiTxa:— maS megobrebi varT?— megobrebi varT.da radgan dÁuruam Tavidanve igrZno mis mier naTqvami pirveli qaTinaurisZala da gavlena, axlac mniSvnelovani kiloTi uTxra:— da Tu o<strong>de</strong>sme daqvriv<strong>de</strong>biT, pirvel kandidatad migulveT.Tqva da swrafad gavida, raTa misTvis gajavrebis dro ar mieca.q-n valterTan darbazobas mainc eri<strong>de</strong>boda: dapatiJebuli ar iyo da arsurda es misvla uzr<strong>de</strong>lobaSi CamoerTvaT. patroni misi mwyalobeli iyo, missamsaxursac afasebda da gaWirvebis dros mas mudam gamoiyenebda xolme. maSratom ar unda isargeblos dÁuruam am garemoebiT da ar Sevi<strong>de</strong>s imis ojaxSi?da erT mSvenier dRes diliT adre adga, bazarSi gavida da aT frankadoci saucxoo msxali iyida. mere gulmod<strong>gi</strong>ned Caalaga mogrZo kalaTSi,Soridan motanilis ieri misca da qalbaton valteris mekares gadasca, Tanacsadarbazo baraTi daayola, romelzedac ewera:JorJ dÁuruaumorCilesad sTxovs qalbaton valters, ZRvnad miiRos msxali, romelicman dRes diliT miiRo normandiidan.da meore dRes redaqciaSi, Tavis safosto yuTSi sapasuxo baraTi miiRo q-n valterisagan, `romelic JorJ dÁuruas gulwrfel madlobas uxdis dastumrebs SabaTobiT iRebs~.da dÁuruac imave SabaTs estumra.valteri sakuTar saxlSi, malzerbis bulvarze cxovrobda, da radgansaqmiani da momWirne kaci iyo, saxlis naxevari gaqiravebuli hqonda. erTa<strong>de</strong>rTimekare orive binis Sua cxovrobda da orive binis karebs aRebda xolme. tana<strong>de</strong>klesiis mekares hgavda: msuqan wvivebze TeTri, maRalyeliani win<strong>de</strong>bi hqondagamowkepili, xolo misi oqrosRilebiani da wiTelsarCuliani livrea im saxlsmdidrul iers aZlevda.sastumro oTaxi zemo sarTulSi iyo, xolo misaReb oTaxs qsovili hqondaakruli da far<strong>de</strong>biT iyo morTuli. skamebze ori laqia Tvlemda. erTmadÁuruas palto CamoarTva, meorem ki — joxi, kari gauRo, ram<strong>de</strong>nime nabijiTwin gauswro, mere gverdze gadga, win SeuSva da cariel darbazSi misi saxelida gvari daiZaxa.axalgazrda kaci iqaurobas mokrZalebiT aTvalierebda da uceb sarkeSiram<strong>de</strong>nime kaci dainaxa, romlebic, albaT Sors isxdnen. radgan sarkem moatyua,jer yalbi geziT wavida, mere ori carieli oTaxic gaiara da Sevida raRacpatara buduarSi, romelic yviTelyvavilebiani cisferi abreSumiT iyo akruli.mrgvali ma<strong>gi</strong>dis irgvliv oTxi qali ijda da xmadabla saubrobda.ma<strong>gi</strong>daze Cai edgaT finjnebiT.dÁurua guldajerebuli kaci iyo. parizuli cxovrebisa da nametnav kiTavisi xelobis wyalobiT sakmao siTamamec hqonda: did vaJbatonebs xSiradxv<strong>de</strong>boda da gaiwvrTna, magram darbazobis Taviseburi ieris da carieloTaxebSi mogzaurobis gamo mainc daibna da morcxvi TvalebiT diasaxlissdauwyo Zebna.— Cems Tavs neba miveci da... — wailuRluRa.q-ma valterma gauwoda xeli, romelic axalmosulma TavdaxriT CamoarTva.


— didad davalebuli var Tqvens mier, radgan Cem sanaxavad mobrZandiT, —uTxra qalbatonma da savarZelze miuTiTa. dÁurua ufro daeca zed, vidredajda: ufro maRali egona, vidre namdvilad iyo.siCume Camovarda. baasi erTma <strong>de</strong>dakacma ganaaxla. laparakobdnen imaze,rom didi sicive daiwyo, magram arc im<strong>de</strong>nad Zlieri, rom saxadi SeeCerebina daSesaZlebeli yofiliyo cigurebiT esrialaT. yvelam Tavisi azri gamoTqvayinvis rolis Sesaxeb parizis cxovrebaSi. Sem<strong>de</strong>g gadavidnen imaze, Tu wlisromeli dro sjobia, da yvelam Cveulebrivi sabuTi moitana, romelic iseavsebs xolme Tavs, rogorc mtveri oTaxs.kari Cumad SemoaRes. dÁuruam Tavi miibruna da minian karSi sqeli<strong>de</strong>dakaci dainaxa. Semovida Tu ara buduarSi, erTi stumari qali wamodga,yvelas xeli CamoarTva da gavida. roca midioda, axalgazrda kacma sarkeebSiimis zurgs aa<strong>de</strong>vna Tvali da <strong>gi</strong>Sris mZivTa kriali dainaxa.roca xelaxla dasxdnen, uceb baasi gaabes sazRvao SeiaraRebaze,aRmosavleTis omsa da inglisis gaWirvebaze samxreT afrikaSi. qalebi iselaparakobdnen amaze, TiTqo dazepirebul gakveTils imeorebdnen, an mravaljerSesrulebulsa da sazogadoebaSi miRebul zrdilobian komedias TamaSobdnen.erTi patara da daxuWuWebuli qera qalbatonic Semovida. misma mosvlamerTi maRali, Suaxnis, gamxdari <strong>de</strong>dakacis wasvla gamoiwvia.axla imaze Camovarda saubari, Tu ram<strong>de</strong>ni Sansi hqonda b-n lines,aka<strong>de</strong>miis wevrad aerCiaT. axalmosuls mtkiced sjeroda, rom am alags b-nikabanon-leba waarTmevda, romelmac `don kixoti~ mSvenivrad galeqsa da piesadgadaakeTa.— ar iciT? momaval zamTars `o<strong>de</strong>onSi~ dadgamen.— marTla? ueWvelad vnaxav, Tu rogor dasrulda aseTi literaturulicda.q-ni valteri yvelaferze Sesafer pasuxs iZleoda, — saamurs, dinjsa damox<strong>de</strong>nils, Tanac saTqmelze sulac ar hfiqrobda: pasuxi windawinve hqondamomza<strong>de</strong>buli.oTaxebSi bindi wveboda. diasaxlisma dareka da lampebis anTeba ubrZana,Tanac yurs ug<strong>de</strong>bda saubars, romelic moCuxCuxe wyarosaviT arc erTi wuTiTara wy<strong>de</strong>boda, da amave dros imazedac fiqrobda, rom momavali sadilisaTvismosawvevi baraTebis dasabeWdad liTografiaSi Sevla ar daviwyeboda.jer isev lamazi iyo, Tumca odnav sisrule datyoboda. i<strong>gi</strong> axlos idga imxnovanebasTan, roca sabediswero cvlileba x<strong>de</strong>ba xolme, da am silamazesjerjerobiT mravalnairi mzrunvelobiT, sifrTxiliT, hi<strong>gi</strong>eniTa da kanissalbuniT inaxavda. etyoboda, gonieri, Wkviani da zomieri iyo da im <strong>de</strong>dakacebshgavda, romelTac franguli baRiviT movarcxnil-molokili Wkua aqvT. iqmoulodnels verafers waawy<strong>de</strong>biT, sama<strong>gi</strong>erod, erTgvar siturfes ipoviT. Wkuapraqtikuli da maxvili hqonda, romelic fantaziis, gulkeTilobisa daTavda<strong>de</strong>bis ma<strong>gi</strong>vrobas uwevda da, garda amisa, arc dinji keTilmosurneobaaklda, romelsac yvelaze da yvelaferze xarjavda.diasaxlisma SeniSna, rom dÁuruas jer erTi sityvac ar eTqva, rom masaravin elaparakeboda da, rogorc etyoboda, amis gamo darcxvenili iyo. rakistumrebi isev aka<strong>de</strong>miaze msjelobdnen, romelic maT Soris mudam xangrZlivdavas iwvevda, diasaxlisma hkiTxa:— batono dÁurua, Tqven vis miscemdiT upiratesobas? am mxriv Cvenze metiunda gesmo<strong>de</strong>T.man uyoymanod upasuxa:— me kandidatebis sadavo damsaxurebas ufro nakleb yuradRebas vaqcev,vidre maTs xnovanebas da janmrTelobas. me maTi moRvaweoba ki ar mainteresebs,aramed maTi avadmyofoba. Cemis azriT, umniSvneloa, gadaTargmnes Tu araleqsad lope <strong>de</strong> vega. gacilebiT ufro mniSvnelovania, Tu rogori Tirkmeliaqvs maT, an guli, RviZli da xerxemlis tvini. gulis siganieres an dawyebulsidambles, Cemis mosazrebiT, asjer ufro meti mniSvneloba aqvs, vidreormoctomian gamokvlevas — `samSoblos i<strong>de</strong>a barbarosTa poeziaSi~.


amgvarma msjelobam yvela gaaoca.qalbatonma valterma RimiliT hkiTxa:— ratom?dÁuruam miugo:— imitom, rom me mudam qalebis interesebze vzrunav. aka<strong>de</strong>mia mxolodmaSin gainteresebT, roca aka<strong>de</strong>mikosi mokv<strong>de</strong>ba xolme, da rac ufro xSiradixocebian, Tqvenc ufro xSirad gsiamovnebT. maSasadame, raTa xSir-xSiraddaixocon, saWiroa aka<strong>de</strong>miaSi ufro xnieri da daava<strong>de</strong>buli avirCioT xolme.da radgan yvela mosaubre isev gaocebuli iyo, dÁuruam daumata:— am mxriv me Tqvengan arafriT ar gamovirCevi. parizul qronikaSisiamovnebiT vkiTxulob xolme cnobas romelime aka<strong>de</strong>mikosis gardacvalebazeda Cem Tavs vekiTxebi: `neta vin daiWers imis alags?~, Tan Cemebur sias Sevadgenxolme. es Taviseburi TamaSia, saamuri TamaSi, romelsac parizis yvela salonSiTamaSoben mudam, roca romelime aka<strong>de</strong>mikosi ukuneTSi gadasaxl<strong>de</strong>ba. ai amashqvia `sikvdilis da ormoci bebris TamaSi~.Tumca qalebi jer mxolod ver daeTanxmnen, magram TandaTan mainc RimilimoeriaT: dÁuruas Sedareba metad maxvili eCvenaT.Sem<strong>de</strong>g wamodga da daasrula:— aka<strong>de</strong>miis wevrebs Tqven irCevT, qalbatonebo, imisaTvis irCevT, raTamale daixocon. maS isev bebrebi airCieT, Zalian bebrebi, yvelaze ufro bebrebida mets nuraferze izrunebT.da mox<strong>de</strong>nilad, rxeviT, mardi nabijiT gavida.erTma stumarma ganacxada:— Zalian sasiamovno vaJia, vin aris?q-ma valterma upasuxa:— Cveni TanamSromelia. jerjerobiT wvrilman sagazeTo saqmes asrulebs,magram eWvi ara maqvs, male dawinaur<strong>de</strong>ba.kmayofili dÁurua mxiarulad moalajebda malzerbis bulvarze dafiqrobda: `kar<strong>gi</strong> dasawyisia~.im saRamos raSels Seurigda.meore kviras ori ambavi moxda: dÁurua `gamoZaxilebis~ ganyofilebisgamged daniSnes da q-n valterTan sadilad miiwvies. umalve mixvda, rom oriveambavi erTmaneTTan mWidrod iyo dakavSirebuli.`safrangeTis cxovreba~, upirveles yovlisa, fulis gazeTi iyo da misipatronic fulis kaci iyo, romelic gazeTsac da <strong>de</strong>putatobasac mxolodsaSualebad iyenebda.valteri gulmartivobas efareboda, zrdilobiani da patiosani kacisniRbis qveS muSaobda, magram yvela Tavis saqmes, ranairic unda yofiliyo,mxolod iseT kacs andobda, vinc Seswavlili, gamocdili da daReWili hyavdada vinc gaqnilad, gambedavad da gaiZverad miaCnda. `gamoZaxilis~ ganyofilebisgamged daniSnuli dÁuruac misi azriT swored aseTi kaci iyoo.am Tanam<strong>de</strong>bobas aqam<strong>de</strong> redaqciis mdivani buarenari asrulebda — ZveliJurnalisti, Tavaziani, gulmod<strong>gi</strong>ne da moxelesaviT mori<strong>de</strong>buli. ocdaaTi wlisganmavlobaSi man TerTmeti gazeTis mdivnoba moaswro da arc Tavis yofaqcevasgadauxvia da arc azrebi gamoicvala. erTi redaqciidan ise gadadioda meoreSi,rogorc restoranSi gadadian xolme. da arc ki amCnevda, rom saWmels meoreSisxvanairad amza<strong>de</strong>ben. politikur da reli<strong>gi</strong>ur azrovnebasTan araviTari davada saqme ara hqonia da mudam im gazeTis erTguli iyo, sadac muSaobda. TanacTavisi saqme kargad esmoda, didi gamocdileba hqonda da fasic amiT daido.muSaobda brmasaviT, romelic arafers amCnevs, yrusaviT, romelsac araferiesmis da munjiviT, romelic araso<strong>de</strong>s araferze ar laparakobs. amave dros,didi profesiuli patiosnebac hqonda da araso<strong>de</strong>s iseT rames ar Cai<strong>de</strong>nda, racTavisi specialuri da profesiuli TvalsazrisiT ukadrisobad, upatiosnobadda usindisobad miaCnda.Tumca valteri afasebda mas, mainc xSirad fiqrobda, `gamoZaxili~sxvisTvis miendo, radgan es ganyofileba, misive sityviT, gazeTis namdvili


guli iyo. swored aq iqmneba axali ambebi da xmebi, romelic udi<strong>de</strong>s gavlenasax<strong>de</strong>ns xalxze da rentaze. or sazeimo nadims Sua moxerxebulad unda CaurTometad mniSvnelovani ambavi, romelic pirdapir ki ar unda gamoTqva, aramedmxolod aniSno da gadakvriT agrZnobino. mkiTxveli saWiro cnobas undamiaxvedro, Wori ise uaryo, rom simarTles emsgavsos, da ise daasabuTo, rommomxdari ambisa aravis sjero<strong>de</strong>s. yovelma mkiTxvelma qronikaSi erTisaintereso striqoni mainc unda ipovos, romelsac amis gamo yvela moeWi<strong>de</strong>ba.mudam unda gaxsov<strong>de</strong>s yvela da yvelaferi, sazogadoebis yoveli zoli dayoveli xeloba, parizic da provinciac, jaric da mxatvrebic, samRv<strong>de</strong>loebacda universitetic, qalaqebic da kaxpebic.vinc qronikas da reportiorebis batalions ganagebs, mudam undafxizlob<strong>de</strong>s, guSagad idges, aravis ar endobo<strong>de</strong>s da yvelafers windawinvexedav<strong>de</strong>s. unda iyos eSmaki, frTxili, cocxali, moswrebuli. SeWurvili undaiyos mzakvrobiT, utyuari ynosviT da alRoTi, raTa Wori erTi SexedviT icnos,saTqmeli dasamalisagan gaarCios da gamoicnos, ras eqneba gavlena mkiTxvelzeda, garda amisa, man unda SeZlos, yvelaferi iseTnairad miarTvas mkiTxvels,rom STabeWdileba ram<strong>de</strong>nimejer ufro metad gauRizianos.buarenari didi xnis navarjiSevi iyo, magram simar<strong>de</strong>, faxi da nametnav isbunebrivi eSmakoba aklda, romlis meoxebiT patronis idumali zraxvebi undagamoecno xolme.dÁuruas ki es saqme zedmiwevniT unda Seesrulebina da Zvirfas kacadmovlenoda gazeTs, romelic, norber <strong>de</strong> varenis Tqmisa ar iyos,`saxelmwifoebriv siRrmeebsa da politikur fonebSi micuravda~.`safrangeTis cxovrebis~ namdvil STamagoneblad da TanamSromlad eqvsi<strong>de</strong>putati iTvleboda. isini moziareni iyvnen gazeTis gamomcemlis yvelaspekulaciisa, romelsac valteri an Taosnobda, an mxars uWerda. palataSi amjgufs `valteris banda~ daarqves da Tanac misi moSurneni iyvnen, radgan eseqvsi kaci valterTan erTad da misive daxmarebiT did fuls igebda.gazeTis politikuri redaqtori forestie mxolod TaRliTi monacvle iyoam saqmiani xalxisa, mxolod maT nakarnaxevs asrulebda da maT mier CabarebulmeTaurebs werda, misive TqmiT — Sin werda, mosvenebiT da naTeli gonebiTasrulebda.gazeTisTvis literaturuli da parizuli kilo rom miecaT, origanTqmuli mwerali moiwvies: feletonisti Jak rivali da norber <strong>de</strong> vareni —poeti, beletristi, ufro ki axali skolis novelisti.Sem<strong>de</strong>g iSoves iafi kritikosebic: saliteraturo, samxatvro, samusiko dasaTeatro. moiwvies sisxlis samarTlis qronikis mcodnec, doRis reportiorida yovelnairi xelobis mravali gayiduli mjRabneli.ori warCinebuli qalbatoni — `vardisferi domino~ da `TeTri TaTi~ —werda yovelnairs zemour narevs da pawawa werilebs `modis~ gemovnebis,yofaqcevis wesebis, cxovrebis xerxis Sesaxeb da, roca saWiro iyo, zogdi<strong>de</strong>bul qalbatons gadakvriT saxelsac utexda xolme.da am mardi xelebiT gangebuli da momarTuli `safrangeTis cxovreba~`siRrmeebsa da fonebSi micuravda~.dÁurua jer ki<strong>de</strong>v sixaruliT TrToda axali warCinebis gamo, roca pataraliTografiuli baraTi miarTves: `b-ni da q-ni valterebi baton dÁuruassTxoven ewvios sadilze 20 ianvars, xuTSabaTs~, — waikiTxa Jurnalistma.dÁurua am axali wyalobis gamo, romelic pirvels mohyva, im<strong>de</strong>nadgaxarebuli iyo, rom baraTs sasiyvarulo weriliviT akoca. mere molaresTanCavida, raTa saqmisaTvis metad mniSvnelovani sakiTxi — finansuri sakiTxi —gamoerkvia.qronikis gamges sakuTari xarjTaRricxva aqvs da am Tanxidan xarjavsaxal ambebze — kargzedac da mdarezedac, xan erTis mier monatanze, xanmeores mier monarbenze. swored ase uzidaven xolme mebaReebi xils vaWars.dÁuruam Tavidanve aTasorasi franki moiTxova da imedi hqonda, rom amfulis umetes nawils TviTon daitovebda, magram xangrZlivi laparakis Sem<strong>de</strong>g


mxolod oTxasi franki miiRo avansad. jer mtkiced hqonda gadawyvetili, q-n <strong>de</strong>marelisvali — orasoTxmoci franki — gadaexada, magram maSinvegamoiangariSa, rom mxolod asoci franki darCeboda, xolo es Tanxa metadmcire iyo imisaTvis, rom axali samsaxuri xeirianad waremarTa, da valisgadaxda erTxel ki<strong>de</strong>v gadasdo.radgan farTo, saerTo saredaqcio darbazSi calke ma<strong>gi</strong>da da werilebisujrebi misces, dÁurua or dRes mounda mowyoba-dalagebas. am oTaxSi man erTikuTxe daiWira, xolo meore ekuTvnoda buarenars, romelsac, miuxedavad misixnovanebisa, kupriviT Savi Tma hqonda da es Tma mis winaSe m<strong>de</strong>bare TeTrqaRaldze bnel RamesaviT moCanda.SuaSi idga grZeli ma<strong>gi</strong>da, romelic `mfrinav~ TanamSromlebs ekuTvnoda.Cveulebriv, i<strong>gi</strong> sajdom skamad iyo gadaqceuli da zedmsxdomebs fexebiCamokiduli hqondaT, magram zogni fexmokeciT, TaTrulad isxdnen, zogjer kixuTi-eqvsi kaci Cinuri kerpebiviT ijda zed da bilbokes TamaSobda.bolos am gasarTobs dÁuruac SeeCvia da, sen-potenis daxmarebis da rCeviswyalobiT, saukeTeso Se<strong>de</strong>gsac miaRwia.foresties gauareseba etyoboda, SedarebiT iSviaTad TamaSobda da Tavisilamazi, wiTeli xis bilboke, romelic ukanasknel dros iyida, dÁuruas dauTmosaTamaSod, radgan i<strong>gi</strong> mZime eCveneboda, misi megobari ki zortze Camoki<strong>de</strong>bulSav burTs Zlieri mklaviT advilad aTamaSebda da Cumi xmiT iTvlida: `erTi,ori, sami, oTxi, xuTi, eqvsi~.swored im dRes, roca q-n valterTan unda esadila, man pirvelad daTvalazedized ocdaeqvsi.`dRes bedi mwyalobs, — gaifiqra, — yvelaferSi vimarjveb~. da, marTlac,bilbokes TamaSis dros xelmarjvoba gazeTis TanamSromelTa Soris erTgvarupiratesobad iTvleboda.dÁurua redaqciidan adre gavida, radgan tanisamosis gamocvlas apirebda.londonis quCaze rom adioda, win erT dabal da swrafad mimaval qals mohkraTvali, romelic <strong>de</strong> marels hgavda. igrZno, rom pirisaxeSi sisxli auvarda daguli mZlavrad auCqrolda. qalis saxis dasanaxad gezi ibruna da quCis meoremxareze gadavida. Turme mxolod moeCvena, da SvebiT amoioxra.xSirad ekiTxeboda xolme TavisTavs, rogor moiqceoda, <strong>de</strong>-marelspirispir rom Sexvedroda, salams miscemda, Tu Tavs moikatunebda da uxmodgauvlida gverdze?`ar SevamCnev, morCa da gaTavda~, — fiqrobda TavisTvis.cioda. arxebs yinulis qerqi gadahkvroda, trotuarebi gamSraliyo dafarnebis Suqze nacris feri edoT.Tavis oTaxSi rom Sevida, gaifiqra: `droa, bina gamovicvalo. es bina aRargamomadgeba~. uceb iseTma nervulma sixarulma aitaca, egona, saxlebissaxuravebzec ki SevZleb xtomas`o. fanjarasa da sawols Soris daborialebdada xmamaRla gaiZaxoda: `nuTu marTla bedi mewvia? ho, bedia, bedi! mamas undamivwero~.drogamoSvebiT lurji werilebi mosdioda. misamarTi uxeSi damTrTolvare xeliT iyo dawerili da JorJi mudam erTsa da imave striqonebskiTxulobda: `Cemo Zvirfaso Svilo! gatyobinebT, rom Cven, me da <strong>de</strong>daSeni,kargada varT. sayuradRebo ambebi araferi gvaqvs. mainc gauwyeb, rom~...dÁuruas axlac ainteresebda soflis saqmeebi, mezoblebis bedi, miwis damosavlis ambebi.patara sarkis win TeTr yelsakravs ikeTebda da imeorebda: `xvalve mivwermamas. dRes saRamos rom daminaxos iq, rogor gaoc<strong>de</strong>ba Cemi bebrucuna!davificav, rom aseTi sadili mas nanaxi ar eqneba~. uceb didi da carielioTaxis ukan naTlad dainaxa TavianTi Savi samzareulo da yviTeli qvabebi,kedlebze areklili maTi yviTelive Suqi. Rumelze kata ijda, Tavi cecxliskenhqonda mibrunebuli da mokuzul qimeras hgavda. dainaxa xis ma<strong>gi</strong>dac, romelsaczed daRvril siTxeTa da drois meoxebiT msuye ieri hqonda; dainaxa wvniTsavse Tasic ma<strong>gi</strong>dis SuaSi, iqidan amomavali orTqli da or maTlafas Sua


Cadgmuli sanTelic. misi <strong>de</strong>d-mama dinjad, glexurad, patara ylupebiT xvrepdaam wvnians. JorJs maTi bebruli pirisaxis yoveli naoWi da maTi Tavebis daxelebis odnavi mimoxvrac ki axsovda. isic ki icoda, ras eubnebodnen yoveldReerTmaneTs, roca urTierTis pirdapir vaxSamze isxdnen.`droa iqaurobas vewvio, davxedo~, — gaifiqra. tanisamosi gadaicva,sanTeli Caaqro da gamovida. gare bulvarze rom midioda, kaxpebi aekidnen.dÁurua xels iTavisuflebda da iseTi zizRiT ambobda, `Tavi damanebeT!~TiTqos isini SecdomiT ae<strong>de</strong>vnen da Seuracxyofasac ki ayenebdnen. marTlacda,vina hgoniaT maT es axalgazrda? an iqneb es meZavebi patiosan xalxssalaxanebisgan veRar arCeven? fraki imitom Caicva, rom mdidar ojaxSi midiodasadilad, ganTqmul da pativcemul xalxTan, da am frakma iseTi grZnoba aRuZra,TiTqos TviTonac sxva adamianad gardaqmniliyo da maRali sazogadoebisnamdvil wevrad qceuliyo.brinjaos maRali SandlebiT ganaTebul karebSi Sevida da or laqiaspalto da joxi Taviseburi mimoxvriT gadasca.yvela darbazi ganaTebuli iyo. q-ni valteri stumrebs meore oTaxSi, diddarbazSi uxv<strong>de</strong>boda. dÁurua momxiblavi RimiliT miiRo. axalmosulma ormamakacsac CamoarTva xeli — firmens da laroS-maties — <strong>de</strong>putatebs da`safrangeTis cxovrebis~ anonimur TanamSromlebs. laroS-maties redaqciaSigansakuTrebuli avtoriteti hqonda, rasac sarCulad palataSi misi didigavlena edo, eWvi aravis epareboda, rom erT mSvenier dRes is ministricgax<strong>de</strong>boda.Sem<strong>de</strong>g forestie movida Tavis meuRlesTan erTad. q-ni madlena vardisferkabaSi iyo morTuli da saucxoo lamazi ieri hqonda. dÁuruam SeniSna, romorive <strong>de</strong>putati madlenas megobrulad dauxvda, da gaikvirva. madlena erTkuTxeSi, buxarTan, xuTio<strong>de</strong> wuTs Cumad elaparakeboda laroS-maties. imisqmars — Sarls — tanjuli ieri hqonda. erT TveSi Zlier gaxda, gamudmebiTaxvelebda da imeorebda: `rogorc Cans, zamTari samxreTSi unda gavataro~.norber <strong>de</strong> vareni da Jak rivali erTad movidnen. Sem<strong>de</strong>g oTaxis siRrmeSikari gaiRo da valteri gamovida, Tan ori qaliSvili gamoiyvana, erTi Teqvsmetiwlisa, meore ki — Tvrametisa. erTi— uSno, xolo meore — lamazi.Tumca dÁuruam icoda, rom gamomcemels ojaxi hyavda, mainc gancvifrda,radgan gamomcemlis qaliSvilebzedac im<strong>de</strong>ns fiqrobda, ram<strong>de</strong>nsac fiqrobenxolme Soreul qveynebze, romelTa naxvas araso<strong>de</strong>s ar moelian. garda amisa, esqalebi sul patarebi egona, axla ki uceb gasaTxovrebi dainaxa. amis gamo iseveaiSala, rogorc aseTi SemTxvevis dros airevian xolme.jer erTma qalma CamoarTva xeli, mere meorem, Sem<strong>de</strong>g oriveni ueWveladmaTTvis momza<strong>de</strong>bul patara ma<strong>gi</strong>das miusxdnen da ujraSi daiwyes fusfusi,sadac abreSumis Zafis gorglebi da koWebi elaga.ki<strong>de</strong>v viRacas elo<strong>de</strong>bodnen. yvelani Cumad iyvnen da imnair uxerxulobasgrZnobdnen, romelic win uZRvis xolme sadils, iseT sadils, sadac mosadilenierTmaneTs ar icnoben da TavianTi samsaxuridan da saqmidan pirdapir aqmovidnen da urTierTi aq gaicnes.dÁurua mowyenili iyo da kedlebs aTvalierebda. valterma SoridanveuTxra kvexniT:— Cems suraTebs aTvalierebT, ara?da sityvam `Cems~ dÁuruas yuri gahkawra.— axlave gaCvenebT.da lampa wamoiRo, raTa `misi~ suraTebi lampis Suqze ufro ukeTgamoCeniliyo.— aq peizaJebi hkidia, — Tqva valterma.ke<strong>de</strong>lze SuaSi ekida <strong>gi</strong>omes didi tilo, romelzec gamosaxuli iyonormandiis sanapiro qariSxlis molodinSi. mis qvemoT — arpinis `tye~, Sem<strong>de</strong>g— <strong>gi</strong>omes `alJiris veli~. velis tatnobze moCanda aqlemi, romelic raRacucnaur Zegls hgavda.


mere valteri meore ke<strong>de</strong>ls miadga da seriozulad, ceremonmeisteriskiloTi Tqva:— aq ki didi tiloebi hkidia. ke<strong>de</strong>lze oTxi suraTi ekida: Jerves`samkurnaloSi~, bastien-lepaJis `yanis momkeli <strong>de</strong>dakaci~, bugros `qvrivi~ daJan-pol loransis `sikvdiliT dasja~. am ukanasknelze exata van<strong>de</strong>eli mRv<strong>de</strong>li,romelsac `cisferi~ razmi eklesiis ke<strong>de</strong>lTan TofebiT xvretda.da roca patroni mesame ke<strong>de</strong>ls miadga, mis saxeze Rimilma SeiTamaSa:— aq ki mxiaruli suraTebi hkidia.jer Jan beros patara suraTis win Sedgnen — `zemoT da qvemoT~. lamaziparizeli qali kibiT omnibusis saxuravze adis, misi Tavi ukve imperialsgausworda da iq msxdomi mamakacebi maTken amaval axalgazrda pirisaxes siamiTsinjaven, xolo sxvebi, qvemo baqanze rom dganan, sxvadasxvanairad Sescqerianqalis kanWebs, erTni — gulnaklulad, meoreni ki — gulisTqmiT.valteri lampas suraTisken iSverda da siciliT ambobda:— ha? ras ityviT? Sesaqcevia Tu ara? sasaciloa Tu ara? — da Sem<strong>de</strong>gwarmoTqva: — ai, mxatvar lamberis `daRupulis gadarCena~.ma<strong>gi</strong>daze kata ijda da WiqaSi Cavardnil buzs gaocebiT dascqeroda. erTiTaTi ukve momarTuli hqonda da mzad iyo mweri swrafi moqneviT daeWira,magram jer mainc ver gaebeda da yoymanobda. neta rogor moiqceva?Sem<strong>de</strong>g patronma <strong>de</strong>tais `gakveTili~ aCvena — yazarmaSi saldaTi goSiasdolis dakvras aswavlis — da Tqva:— mSvenieria!dÁurua siciliTa da aRtacebiT udasturebda:— saucxooa! ra di<strong>de</strong>bu...da uceb ena Cauvarda: uknidan q-n <strong>de</strong> marelis xma moesma, romelicÝesaamosuliyo. patroni ki isev suraTebs aCvenebda da ganmartebas aZlevda. axla ismoris leluaris akvarelis win idga — `dabrkoleba~. quCaSi taxtrevani Sedga,radgan orma yoCaRma biWma gza gadauRoba. Wabukebi herkulesebiviT Widaoben.taxtrevanis sarkmlidan qalis ulamazesi saxe icqireba da ori goliaTisSejibrebas moTminebiT, uSiSrad da odnav aRtacebiTac ki umzers... umzers...moTminebiT umzers.valteri ganagrZobda:—suraTebi sxva oTaxebSic maqvs, magram am<strong>de</strong>nad cnobili mxatvrebisa araris, aq ki SerCeuli saloni gavmarTe. amJamad axalgazrda mxatvrebis suraTebsvyidulob, sul axalgazr<strong>de</strong>bisas, da maragad vinaxav, sxva oTaxebSi vaTavseb davelo<strong>de</strong>bi im dros, roca maTi avtorebi saxels moixveWen. — Sem<strong>de</strong>g sul Cumaddaumata: — axla suraTebis sayidlad Zalian xelsayreli droa. mxatvrebiSimSiliT ixocebian da erTi groSic aRar aqvT, erTi groSic.dÁurua usmenda valters, magram verc verafers xedavda da arc araferiesmoda, radgan q-ni <strong>de</strong> mareli iqve iyo, imis zurgsukan idga. rogor moiqces?Tavi daukras? magram, vin icis, iqneb man zur<strong>gi</strong> Seaqcios an Tavxeduri sityvacakadros? an ras ifiqreben sxvebi, dÁuruam rom salami ar misces?da Tavis Tavs uTxra: `unda vcado da dro movigo~. erT wams ise aRelda,rom azrma gauelva, iqneb avad gavx<strong>de</strong> da am sababiT gaviparoo.suraTebis daTvaliereba gaTavda. patronma lampa Tavis alagas dadga daaxali stumris misasalmeblad wavida, dÁurua ki marto darCa da xelaxlaSeudga suraTebis sinjvas, TiTqos maTi xilviT weRan sakmaod ver datkbao.veRaraferi moisazra da sul airia. uknidan xmebi da calkeuli sityvebiesmoda. uceb q-ma forestiem dauZaxa:— batono dÁurua!dÁurua mivida. madlenas surda, misTvis gaecno erTi Tavisi megobari,romelic saqvelmoqmedo saRamos marTavda da undoda, es ambavi `safrangeTiscxovrebis~ qronikaSi yofiliyo dabeWdili.dÁuruam wailuRluRa:— ra Tqma unda... ra Tqma unda...


axla <strong>de</strong> mareli sul axlos idga, amitom Jurnalistma gabruneba dawasvla veRar gabeda.uceb, — egona, v<strong>gi</strong>J<strong>de</strong>bio, — uceb klotildam xmamaRla dauZaxa:— gamarjoba, lamazo megobaro! veRara mcnobT?dÁurua umalve mibrunda. klotilda mis win idga, iRimeboda da TvalebSisinaze da sixaruli exateboda. xeli gamouwoda.dÁuruam kankaliT CamoarTva xeli da mainc raRac eSmakobis, raRacmzakvrobisa eSinoda. klotildam ki ganaTebuli saxiT ganagrZo:— ra dagemarTaT? aRarsad CanxarT.dÁuruas jer goneba ver moekriba da wailuRluRa:— bevri samuSao maqvs... Zalian bevri. batonma valterma axali saqmemomando, romelsac Zalian bevri dro miaqvs.<strong>de</strong> mareli kvlav umzerda, xolo Jurnalisti imis TvalebSi sixarulisgarda verafers poulobda. mere klotildam uTxra:— ukve vici, magram eg sakmao sabuTi ar aris saimisod, rom megobrebidaiviwyoT.erTmaneTs axalma stumarma daaSora: Semovida sqeli, mkerdgaxsnili<strong>de</strong>dakaci, romelsac wiTeli xelebi da wiTeli saxe hqonda da pranWiasaviT iyodavarcxnili da Cacmuli, Tanac iseTi mZime nabijiT modioda, rom es siaruliimis fexebis wonas da sisqes saqveynod amJRavnebda. raki im <strong>de</strong>dakacs, rogorcCanda, gansakuTrebul yuradRebas aqcevdnen, dÁuruam q-n foresties hkiTxa:— vin aris?— hercog <strong>de</strong> persemÁuris qali, romelic `TeTri TaTis~ fsevdonimiT wers.dÁuruas gaukvirda da sicili moeria.— TeTri TaTi! TeTri TaTi! me ki es `TaTi~ TqvensaviT axalgazrda megona.namdvilad ki, ai, Turme vin yofila! RmerTmani, momwons, Zalian momwons!karebSi laqia gamoCnda da moaxsena:— sadili mzad gaxlavT.sadilma mxiarulad, xalvaTad Caiara. i<strong>gi</strong> im sadilTagani iyo, sadac arcaraferze, da imave dros, yvelaferzedac laparakoben. dÁurua patronis ufrosqaliSvils, uSno rozasa da <strong>de</strong> marels Soris moeqca. nasayvarlevis mezoblobaodnav akrTobda, <strong>de</strong> mareli ki karg gunebaze iyo da Cveulebrivi enamaxvilobiTsaubrobda. Jurnalisti swuxda da im momReraliviT iqceoda, romelmacsimReris dros kilo dakarga. magram TandaTan rwmena daubrunda da maTTvalebSic, roca erTmaneTs Sexv<strong>de</strong>bodnen xolme, kiTxva-pasuxi moCanda. boloses Tvalebi erTmaneTs uwin<strong>de</strong>li vnebiani intimobiT CaexlarTa.uceb dÁuruam igrZno, TiTqos ma<strong>gi</strong>dis qveS fexze raRaca moelamuna. fexiodnav gaswia da mezoblis fexs Seaxvedra, romelmac ukan ar daixia. am wamserTmaneTs ar umzerdnen da TavianT mezoblebs elaparakebodnen.dÁuruas guli ufancqalebda. muxli erTxel ki<strong>de</strong>v waswia da pasuxadmuxlze muxli mia<strong>de</strong>s. maSin dÁurua mixvda, rom maTi siyvaruli ganaxlda. razelaparakobdnen amis Sem<strong>de</strong>g? sul ubraloze, magram ro<strong>de</strong>sac maTi TvalebierTmaneTs Sexv<strong>de</strong>boda xolme, maT tuCebsac TrTola emCneoda.axalgazrda kacs surda, patronis qaliSvilisTvis Tavaziani mezoblobagaewia, amitom drogamoSvebiT misTvis ram<strong>de</strong>nime sityvas imetebda, qalbatonirozac <strong>de</strong>dasaviT umalve aZlevda pasuxs.valteris marjvniv ijda hercog <strong>de</strong> persemÁuris qali, romelsac princesasieri hqonda. dÁuruas amis gamo gulSi ecineboda. mere <strong>de</strong> marels Cumad hkiTxa:— meoresac icnobT, `vardisferi dominos~ fsevdonimiT rom wers xolme?— baronesa livarisa? diax, Zalian kargad.— isic amasa hgavs?— ara, magram isic amasaviT sasaciloa. xmeli da maRali bebrucunaa,samoci wlisa, xelovnuri kavebi aqvs, kbilebi — inglisuri da tanisamosi —restavraciis droin<strong>de</strong>li.— neta sad ipoves aseTi saliteraturo jojoebi?


— Tavadaznaurul nakacarebs gamdidrebul burJuebSi mudam kar<strong>gi</strong>gasavali aqvT.— viTom eg aris erTa<strong>de</strong>rTi mizezi?— sxva mizezi ar arsebobs.Sem<strong>de</strong>g valterma, orive <strong>de</strong>putatma, norber <strong>de</strong> varenma da Jak rivalmagamarTes politikuri kamaTi, romelic tkbileulis motanam<strong>de</strong> gagrZelda. rocastumrebi isev sastumroSi gadavidnen, dÁurua <strong>de</strong> marels miuaxlovda, TvalebSiCaxeda da hkiTxa:— neba meZleva binam<strong>de</strong> migaciloT?— ara.— ratom?— roca aq vsadilob, mudam Cemi mezobeli laroS-matie macilebs xolme.— maS rodis gnaxoT?— xval, sauzmis dros mobrZandiT.da erTmaneTs moSordnen.dÁurua didxans aRar darCenila, radgan es saRamo mosawyeni iyo. kibezerom Camodioda, daewia norber <strong>de</strong> varens, romelic is-is iyo gamosuliyo.moxucma poetma mklavSi xeli gauyara. dÁurua mas moqiSped aRar miaCnda,radgan gazeTis sxvadasxva dargSi muSaobdnen, amitom axla axalgazrda kacsbebrul mfarvelobasac ki uwevda xolme.— cotaze ver gamacilebT? — hkiTxa dÁuruas.— didi siamovnebiT, — upasuxa.da malzerbis bulvars neli nabijiT gahyvnen. im Rames parizis quCebidacarielda. civi Rame idga, iseTi Rame, roca qveyana Cveulebrivze farTomoCans, roca varskvlavebi TiTqos ufro maRla dganan da adamiani haeris civsunTqvaSi raRac Soreuls, varskvlavebze ufro Soreuls grZnobs.jer orive mgzavri dumda, Sem<strong>de</strong>g dÁuruam siCumis dasarRvevadCailaparaka:— rogorc etyoba, laroS-matie Zalian Wkviani da ganaTlebuli kaci undaiyos.moxucma wailuRluRa:— viTom?gakvirvebulma axalgazrdam gaubedavad upasuxa:— diax. saerTod cnobilia, rom palataSi erTi uniWieresTagania.— SeiZleba, radgan brmebis samefoSi calTvala mefed moCans xolme. undamogaxsenoT, rom aseT xalxs mokle Wkua aqvs: maTi Tvali fulisa da politikisiqiT verafers xedavs. eseni, Cemo kargebo, WkuaTxelebi arian, radgan maTTanaraferze ar SeiZleba laparaki, araferze, rac ki CvenTvis Zvirfasia. maTigoneba mofonebulia da SeTxelebuli, rogorc mdinare sena anierTan. oh, raZnelia iseTi kacis povna, romelsac SeuZlia azris farTe moqneva da di<strong>de</strong>bisda xalvaTobis STabeWdilebis mox<strong>de</strong>na, swored iseTi STabeWdilebisa,romelsac adamiani zRvis napirze grZnobs xolme. me ram<strong>de</strong>nime aseT adamiansvicnobdi, magram erTic aRar darCa cocxali.norber <strong>de</strong> vareni mkafiod laparakobda, magram moSTobili xmiT, romelicRamis siCumeSi maRla darekavda, misTvis rom Tavisufleba miecaT.metad aRelvebuli da datyvevebuli iyo iseTnairi kaeSniT, romeliczogjer suls xuTavs da ise awkrialebs, rogorc miwa wkrialebs xolme didyinvaSi.poetma ganagrZo:— bolos da bolos, ra be<strong>de</strong>naa, odnav meti Wkua geqneba Tu naklebi; sulerTia, mainc yvelaferi gaqreba.da gaCumda. dÁurua am saRamos Zalian mxiarulad iyo.— dRes yvelaferi Savad geCvenebaT, Zvirfaso metr, — SeniSna.— me mudam ase meCveneboda, ymawvilo, — upasuxa poetma, — ram<strong>de</strong>nimewlis Sem<strong>de</strong>g Tqvenc i<strong>gi</strong>ve dagemarTebaT. cxovreba mTas hgavs. manam aRmamidixar, mwvervals Sescqeri da Seni Tavi bednierad geCveneba. magram Txemze


om axval, uceb Tvalwin daRmarTi, dasasruli, sikvdili gadageSleba. manamwin aRmarTi <strong>gi</strong><strong>de</strong>vs, yvelaferi nela midis, xolo daRma rom daeSvebi, yoveliveswrafad mirbis. Tqvens xnovanebas sixaruli da uamravi imedi SeSvenis,romelic, marTali rom mogaxsenoT, araso<strong>de</strong>s ar marTl<strong>de</strong>ba. Cems xanSi kiaRarafers ar elo<strong>de</strong>bi... garda sikvdilisa.dÁuruas gaecina:— daswyevlo eSmakma! Tqvenma sityvebma kankali momgvara.norber <strong>de</strong> varenma ganagrZo:— ara, Tqven jerjerobiT Cemi ar gesmiT, Sem<strong>de</strong>gSi ki Cems naTqvamsgaixsenebT. o<strong>de</strong>sme ueWvelad dadgeba is dRe, — zo<strong>gi</strong>sTvis ki Zalian adrec, —roca sicils bolo eReba, radgan yvelafris ukan, rasac ki Sehyureb, ukvesikvdils amCnev. vici, Tqven arc ki gesmiT es sityva — sikvdili! Tqvens xanSimas jer azri ara aqvs, Cems xanSi ki — saSinelia!diax, adamiani am azrs ucbad gaigebs xolme — aravin icis, ratom da rasababis gamo, da amis Sem<strong>de</strong>g cxovrebaSi yvelafers feri da ieri ecvleba. ukveTxuTmeti weliwadia, rac Cems Tavze sikvdili matliviT muSaobs. me vgrZnobdi,rom TvedaTve, saaTobiTac ki, dangreuli saxliviT vdabl<strong>de</strong>bodi, da am xnisganmavlobaSi ise davmaxinjdi, rom Cems Tavs TviTonac veRara vcnob. aRaraferidarCa Cems namdvil `mes~-gan, im mxiarul, cocxal da Zalovan kacisgan,romelic o<strong>de</strong>sRac ocdaaTi wlisa iyo. me Tvalyurs va<strong>de</strong>vnebdi sikvdils,romelic saocari gonierebiT da boroti sidinjiT aTeTrebda Cems Sav Tmas. manwamarTva moqnili kani, kunTebi, kbilebi da mTeli tani, romelic o<strong>de</strong>sRac memekuTvnoda. sasowarkveTili sulis garda araferi aRar damitova da sacaaamasac waritacebs.diax, im saZagelma Cemi arsis dangrevaze ganuwyvetliv imuSava da nel-nelasaSinlad damRrRna, amJamad ki, rasac unda vakeTeb<strong>de</strong>, an sadac unda viyo,yvelgan da mudam Cems sikvdils vxedav xolme. yovel nabijze mas vuaxlov<strong>de</strong>bida yoveli Cemi amonasunTqi da moZraoba sikvdilis sazizRar saqmes aCqarebs.sunTqva, Zili, Wama, sma, muSaoba, ocneba da uklebliv yvelaferi, rasac kivakeTebT, sikvdlisTvis keT<strong>de</strong>ba da masve emsaxureba. TviTon sicocxlecmxolod sikvdilia da meti araferi.moicaT, Tqvenc gaigebT amas. TxuTmeti wuTi ifiqreT amaze da Tqvencyvelafers aSkarad dainaxavT. axla ras eZebT? raRas eliT? siyvaruls? ki<strong>de</strong>vram<strong>de</strong>njerme akocebT da Zalac dagelevaT.ki<strong>de</strong>v ra gnebavT? fuli? risTvis <strong>gi</strong>ndaT? qalebis sayidlad? ra be<strong>de</strong>naa!an imisTvis, rom bevri WamoT, gasuq<strong>de</strong>T da nikrisis qaris wyalobiTgaTenebamdis ikvnesoT?ki<strong>de</strong>v ra gsurT? ki<strong>de</strong>v raRas elo<strong>de</strong>biT? saxeli? di<strong>de</strong>ba? risTvisRa<strong>gi</strong>ndaT, ukeTu siyvaruli ukve gafrinda!mere? dasasruli? mxolod sikvdili.me axla ise axlo meCveneba is, rom xSirad survili meba<strong>de</strong>ba, xeli vkra damoviSoro. i<strong>gi</strong> mTel <strong>de</strong>damiwas hfaravs da irgvliv mTel sivrces avsebs. meyvelgan vpoulob mas: gzaze gasresili mweri, Camocvenili foToli da megobriswverSi gareuli WaRara — yvelaferi guls miklavs da mikivis: `aha, ai,sikvdili!~i<strong>gi</strong> miwamlavs namuSevars da yvelafers, rasac ki vxedav, vWam, vsvam, da racmiyvars: mTvaris Suqic, mzis amosvlac, diadi zRvac, mSvenieri mdinarec dazafxulis saRamos haeric, romelsac ase tkbilad visunTqav xolme.isev neli nabijiT midioda, odnav qSinavda, TiTqos xmamaRla ocnebobdada TiTqmis aRarc ki axsovda, rom gverdiT msmeneli hyavda.— da araso<strong>de</strong>s, — ganagrZo, — araso<strong>de</strong>s arc erTi arseba aRar brun<strong>de</strong>ba.SeiZleba Zeglebis Camosasxmeli yalibi SevinaxoT, romelic mudam erTnairnivTs iZleva, magram Cemi sxeuli, Cemi saxe, Cemi azrebi da Cemi surviliaraso<strong>de</strong>s aRar gamoCn<strong>de</strong>ba. marTalia, milioni da miliardi sulieri iba<strong>de</strong>ba,romelTac ram<strong>de</strong>nime kvadratuli santimetris areze CemisTana cxviri, CemisTanaTvalebi, Subli, loyebi, piri da sulic ki CemisTana eqnebaT, magram me, — me


aRar davbrun<strong>de</strong>bi da arc erTi iseTi wvrilmani ramec aRar gaCn<strong>de</strong>ba, rom CemiTavi im niSniT mainc vicno. aRar gamoCn<strong>de</strong>ba im uTvalav qmnilebaTa Soris,dausrulebliv sxvanairTa Soris, romelnic ase hgvanan erTmaneTs, magramyoveli maTgani mainc savsebiT damouki<strong>de</strong>belia da ganumeorebeli.ras movWido xeli? vis mivmarTo Cemi urvis kivili? vis davujero da ravirwmuno? yvela reli<strong>gi</strong>a, maTi morali da maTi egoisturi dapirebanicsuleluria, Sesazard uxamsuria. mxolod sikvdilia cxadi da ueWveli.uceb Sedga, dÁuruas paltos sayeloze mohkida xelebi da nela warmoTqva:— amaze ifiqreT, ymawvilo, — ifiqreT mTeli dReobiT, TveobiT, wlobiTda sicocxlec sul sxvanairad mogeCvenebaT. sca<strong>de</strong>T moiSoroT yvelaferi, racki irgvliv gartyiaT. zekacuri ZaliT cocxladve amovardiT Tqvenive tanidanda daiviwyeT Tqveni interesebic, azrebic da mTeli kacobriobac. mere ukanmiixe<strong>de</strong>T da mixv<strong>de</strong>biT, Tu ram<strong>de</strong>nad umniSvneloa romantikosebis danaturalistebis dava, an xarjTaRricxvis ganxilva da angariSebis qeqva.nabijs moumata da ganagrZo:— da, garda amisa, sasowarkveTilebis saSinel Zalasac igrZnobT.daikargebiT, daiRupebiT da eWviT gaiwewebiT. oTxive mxriv akivl<strong>de</strong>biT:`miSveleT!~ — da arsaidan pasuxs ar miiRebT. xelebs gaiSverT, mSvelelsdauZaxebT da siyvaruls, nugeSsa da gadarCenas moiTxovT, magram amaod, aravingamoCn<strong>de</strong>ba.ra gvawvalebs? rad vitanjebiT? imitom, rom sulieri cxovrebisTvis kiara varT gaCenili, aramed xorcielisTvis, magram bunebis mier naCuqarmaazrovnebam ganviTarebul Wkuasa da cxovrebis ucvlel pirobaTa Sorisgarduvali xrami gaTxara.aba Sexe<strong>de</strong>T mdabio xalxs, sanam romelime didi ubedureba ar daaty<strong>de</strong>baT,kmayofili arian da saerTo seniT ar itanjebian, xolo pirutyvi maTzenaklebad wvalobs.erTxel ki<strong>de</strong>v Sedga, ram<strong>de</strong>nime wams ifiqra da morCili kiloTi ganagrZo:— me ki... me daRupuli kaci var. arc mama myavs, arc <strong>de</strong>da, arc Zma, arc da,arc coli, arc Svilebi da arc RmerTi.cota xans iyuCa da daumata:— da poeziis meti aRaraferi damrCa.mere Sexeda cas, sadac mTvaris mkrTali baki cimcimebda, da leqsad Tqva:da urviT vlamob gavaRo idumali marad kariudabur caSi, sadac Zrwis naxtomi iremi-xaris.Tanxmobis xids miadgnen, uxmod gavidnen da burbonebis sasaxles gauyvnen.norber <strong>de</strong> varenma xelaxla daiwyo:— Cemo kargo, <strong>gi</strong>rCevT coli SeirToT. verc ki warmoidgenT, Cemi xniskacisTvis ra sazarelia martooba. axla i<strong>gi</strong> saSinel sevdas mgvris. saSineliasaRamoobiT oTaxSi buxris win marto jdoma. aseT dros meCveneba xolme,TiTqos mTel qveyanaze martodmarto viyo da yoveli mxridan gars mertyasaTasi ucnauri xifaTi da raRac saSineli idumaleba. mgonia, rom Cemsa da Cemucnob mezobels Soris, romelic Txeli kedlis iqiT cxovrobs, im<strong>de</strong>nivemanZilia, ram<strong>de</strong>nic Cveni mnaTobidan sxva romelime varskvlavam<strong>de</strong>.aseT Jams raRac cieba Semipyrobs xolme. sevdis da kaeSnis cieba, davSfoTav imis gamo, rom kedlebi damunjebulan da xmas ar iReben. martoxelakacis oTaxis dumilSi imaleba uRrmesi urva, romelic mxolod tans ki arimorCilebs, aramed sulsac. sadRac aveji rom gaiWraWunebs, mTeli arsebiTSevkrTebi xolme: im Sav binaSi yovelgvari xmauri ucnauria da moulodneli.isev iyuCa da Sem<strong>de</strong>g daurTo:— ra kar<strong>gi</strong>a siberis dros Svilebi!burgundiis quCis naxevari galies. poeti maRali saxlis win Sedga, zariCamohkra, dÁuruas xeli CamoarTva da uTxra:


— daiviwyeT, ymawvilo, Cemi bebruli ybedoba da axalgazrduladicxovreT. mSvidobiT iyaviT.da bnel talanSi miimala.gulSewuxebulma dÁuruam gza gaagrZela. Tanac eCveneboda, TiTqo misTvisraRac ormo eCvenebinaT, ConCxebiT savse ormo, sadac o<strong>de</strong>sme uciloblivTviTonac unda Cavardniliyo.— daswyevlos eSmakma! — waiburtyuna. — im kacs sulSi majlajuna uzis.me ar wavidodi imis azrebis gamofenaze, Tanac saukeTeso ala<strong>gi</strong>c rom damiTmon.man gza dauTmo etlidan gadmosul Sin mimaval qals da xarbad SeisunTqaverbenisa da zambaxis surneli, romelic im qalisagan daiRvara.uceb guli sasixarulo imediT autokda da mTeli misi arseba Seipyro <strong>de</strong>marelis gaxsenebam, romelsac xval unda Sexvedroda. dÁuruas yvelafermagauRima, cxovreba naz daxvedras pir<strong>de</strong>boda. ra saamuria xorcSesxmuli imedi!bednierebiT SezarxoSebulma dÁuruam male CaiZina da adre wamodga,radgan ewada, paemanze wasvlam<strong>de</strong> bulonis tyis prospeqtze gasuliyosaseirnod.RamiT niavma piri icvala. dari Serbilda da haerSi ianvris susxisma<strong>gi</strong>vrad aprilis mzis siTbo daiRvara. am dilas bulonis tyis mudmivistumrebi naTeli da nazi daris mowo<strong>de</strong>bas damorCilebodnen da saseirnodgamosuliyvnen.dÁurua nela midioda da xarbad isrutavda gazafxulis cvriansa damsubuq haers. `etualis~ triumfalur TaRs gascda da did xeivans dahyva,romelic cxenosnebis gzas mis<strong>de</strong>vda, Tanac navardiT an CorTiT mimaval mdidarqal-vaJebs Sescqeroda da TiTqos maTi simdidre aRar Surda. TiTqmis yvelasicnobda da yvelaferi icoda: maTi saxeli, maTi simdidre da maTi cxovrebissaidumloebanic, radgan misma xelobam parizel saxelovan adamianTa da maTiskandalebis cnobarad gadaaqcia.tanwvrili da Savi kabiT gamowkepili amorZalebi iseTi ampartavnuli damiukarebeli ieriT mohgogavdnen, rogoric cxenosan qals emCneva xolme. dÁuruasiamovnebiT da neli xmiT — iseTi neli xmiT, rogoric eklesiaSi aRapebiskiTxvis dros ismis xolme — CamoTvlida im amorZalebis namdvilsa da saTuosayvarlebis saxels, gvars, wo<strong>de</strong>bas da tituls. zogjer `baron <strong>de</strong> tankle~... an`Tavadi <strong>de</strong> latur angeranis~ ma<strong>gi</strong>er butbutebda: lesbosi!.. luiza miSovo<strong>de</strong>vilis Teatridan... roza marketon operidan.da es TamaSi ise arTobda dÁuruas, TiTqos saqveynod aaSkaravebdazrdilobianobis mkacri ieriT dafarul simdables, adamianis mudmivsa dauRrmes simdares, da es gamomzeureba mas axarebda, aRelvebda, amxnevebda.Sem<strong>de</strong>g xmamaRla wamoiZaxa: `ai farisevelTa brbo!~ da TvalebiT dauwyoZebna im cxenosnebs, romelTa Sesaxeb yvelaze ufro WuWyiani xmebi dadioda.aq bevri saeWvo vinme daseirnobda. maT jib<strong>gi</strong>robaze mTeli parizilaparakobda. erTi ram iyo mainc ueWveli: klubebi maT didi Semosavliswyarod hqondaT gadaqceuli da es wyaro erTa<strong>de</strong>rTi da metad mRvrieSemosavali iyo.meoreni, metad gamoCenili mamakacebi, mxolod TavianTi colebis xarjzecxovrobdnen, da esec yvelam icoda, xolo mesameni TavianTi sayvarlebisfuliT daparpaSebdnen. bevri maTgani valsac ki ixdida (friad saqebaria),magram veravin mixvedriliyo, saidan Soulobdnen saamiso fuls (friad saeWvosaidumloeba). aqve moCanda finansistebic, romelTac uamravi simdidrequrdobiT hqondaT SeZenili, da maTs winaSe mainc yvela kari, aristokratiuliojaxebis karebic ki, mudam Ria iyo. aq im<strong>de</strong>nad sapatio pirebic kidaseirnobdnen, rom gamvlelebi quds uxdidnen, magram vinc saqmis sarCuliicoda, iman isic icoda, rom friad mniSvnelovan erovnul saqmeebSi esenicurcxvad TaRliTobdnen. da uklebliv yvelas — vinc ulvaSiani anbakenbardiani iyo — yvelas ampartavnuli ieri, amayurad Sekecili tuCebi daTavxeduri Tvalebi hqonda.dÁurua kvlav icinoda gulSi da imeorebda:


`jib<strong>gi</strong>rebis, TaRliTebisa da aramza<strong>de</strong>bis di<strong>de</strong>buli xrova gamofenila!~magram ager mSvenieri, dabali da Ria etli mohqris. Sig ori patara,fafarayrili, TeTri cxeni abia. etlma swrafad gairbina. cxenebs axalgazrdaqali marTavda — dabali, qera, ganTqmuli meZavi. ukan ori grumi ejda. dÁuruaSedga. uceb survili aReZra am qalisTvis salami mieca da taSi daekra, daekrataSi im meZavisTvis, romelmac siyvarulis vaWrobiT gaikvlia gza da aseTamamad gamohfina kaxpobiT naSovni myvirala simdidre — swored aq da sworedim dros gamohfina, roca flidi da pirmoTne aristokratia daseirnobs. vinicis, iqneb dÁurua bundovnad grZnobda ki<strong>de</strong>vac, rom mas da im qals saerToraRac hqondaT, rom maT raRac bunebrivi kavSiri aerTebda, rom orivenierTnair jiSs ekuTnvoda, orives Tanaswori sulieri sarCuli edo da dÁuruasgamarjvebac aseTive gabedul yofaqcevaze unda yofiliyo damyarebuli.ukan gamobrunda, nabiji ufro Seanela da guli Rrma siamiT gaevso, xoloroca Tavisi pirveli sayvarlis kars miadga, saaTs daxeda: jer isev adre iyo.klotilda iseTi xvevna-kocniT dauxvda, TiTqos usiamovneba arc kimosvlo<strong>de</strong>T, erT xans gonieri sifrTxilec ki ukuagdo, romelsac Tavis binazeCveulebriv ar iviwyebda xolme. Sem<strong>de</strong>g axveuli ulvaSis boloebi daukocna dauTxra:— arc ki ici, Cemo keTilo, ra usiamovneba mewvia. megona, am TvesaxladjvardawerilTa pirvel TvesaviT gavatarebT-meTqi, namdvilad ki Cemiqmari moulodnelad eqvsi kviriT damatyda... Svebuleba miiRo. magram rogorSemiZlia eqvsi kvira gavZlo uSenod, nametnav Cveni mcire Cxubis Sem<strong>de</strong>g. amitomai ra movigone: orSabaTs CemTan sadilad xar dapatiJebuli. ukve vuTxari qmarsda gagacnob.dÁurua yoymanobda: jer araso<strong>de</strong>s Sexvedroda pirispir im mamakacs,romelsac cols paravda. eSinoda, morcxvobiT, Tvalis ieriT an sxva romelimewvrilmaniT ar gaeca Tavisi Tavi, da uarze Sesdga:— ara, mirCevnia moverido Sens qmars, ar gavicno.klotilda mis win gancvifrebuli idga da gulubryvilo Tvalebi farTodhqonda gaxelili.— ratom? gamagebine, ratom-meTqi? ra sasacilo xar! es xom sul ubraloambavia! RmerTmani, ar megona, rom aseTi suleli iqnebodi, — daJinebiTmoiTxovda Tavisas axalgazrda qali.aman dÁurua aafeTqa:— maS kar<strong>gi</strong>. orSabaTs sadilad moval.klotilda kmayofili iyo:— mindoda, am sadilisTvis meti bunebrioba mimeca, amitom oriveforestiec davpatiJe, Tumca aseTi Sinauri sadili me sasiamovnod ar mimaCnia.orSabaTam<strong>de</strong> dÁuruas am Sexvedraze arc ki ufiqria, orSabaTs ki, <strong>de</strong>marelis kibeze rom adioda, ucnauri simorcxve igrZno. imitom ki ar rcxvenoda,rom klotildas qmrisTvis xeli unda CamoerTmia, misi Rvino daelia da misipuri eWama. ara, sxva raRacisa eSinoda da TviTonac ar icoda, risa, an visi.sastumro oTaxSi Seaciles. dajda da uwin<strong>de</strong>liviT lodini daiwyo. meremeore oTaxis kari gaiRo da dÁuruam maspinZeli dainaxa: srulebiT WaRara,maRali, darbaiseli da Tavaziani kaci Semovida. saRileSi or<strong>de</strong>ni hqondagayrili. stumars natifi zrdilobiT miuaxlovda da uTxra:— Cemi colisgan bevri msmenia Tqvenze da friad moxaruli var, romga<strong>gi</strong>caniT.dÁuruam erTi nabiji gadadga, Tan cdilobda saxeze guliTadi ieri aesaxa,da gamowvdili xeli zedmeti ener<strong>gi</strong>iT CamoarTva. Sem<strong>de</strong>g dajda da aRar icoda,ra eTqva.<strong>de</strong> marelma erTi naWeri SeSa Seagdo buxarSi da hkiTxa:— didi xania, rac JurnalistobT?— sul ram<strong>de</strong>nime Tve iqneba.— marTla? maS male dawinaurebulxarT.


— diax, sakmaod male waviwie, — da mouri<strong>de</strong>bel ybedobas mohyva. naTqvamsarc ki ufiqr<strong>de</strong>boda, guluxvad isroda gacveTil sityvebs, iseT sityvebs,romelsac ucnobi xalxi ase advilad xarjavs xolme. JorJs Cveulebrivi rwmenadaubrunda da Tavisi mdgomareoba TavSesaqcevad moeCvena. b-n <strong>de</strong> marelisdarbaiselsa da dinj saxes Sescqeroda, sicils Zlivs imagrebda da fiqrobda:`eh, Cemo bebrucanav, rom ico<strong>de</strong>, rogor gatyuebT!~ da Tanac uRrmes biwierkmayofilebas grZnobda, qurdis sixaruls, mzakvruls da aRmafren sixarulsimis gamo, rom man moipara, ise moxerxebulad iqurda, rom masze eWvic ki armihqondaT. uecrad survili moawva, am adamians damegobreboda, misi ndobadaemsaxurebina da misi warsulis saidumloebani gaego.q-ni <strong>de</strong> mareli gamoCnda, orives moRimare Tvali gadaavlo da mividadÁuruasTan, romelmac qmris Tvalwin ver gabeda, sayvarlisaTvis uwin<strong>de</strong>buradxelze ekocna.diasaxlisi gulmSvidad da mxiarulad titinebda, da radgan yvelafersSeCveuli da bunebiTac garyvnili iyo, es Sexvedrac bunebrivi da ubraloegona. lorinac Semovida da pawawina Subli JorJs Cveulebrivze ufrodarbaislurad miuSvira: mamasTan gaubedaobas grZnobda. <strong>de</strong>dam hkiTxa:— ra moxda, rom `lamaz megobars~ aRar uwo<strong>de</strong>b?bavSvi gawiTlda, TiTqos uxeSad moqceodnen, TiTqos iseTi ram eTqvaT,rac saTqmeli ar iyo, da TiTqos misi odnav samarcxvino saidumloebagaemJRavnebinoT.b-ni da q-ni forestie rom Semovidnen, yvelas Sarlis ierisa SeeSinda. erTkviraSi saSinlad gaxda, gafiTrda da axlac Seuwyvetliv axvelebda. manganacxada, rom Tanaxmad eqimebis daJinebuli moTxovnisa, momaval xuTSabaTsiZulebulia kanSi wavi<strong>de</strong>s.col-qmari adre wavida. dÁuruam Tavi gaaqnia da Tqva:— Cemis azriT, Sarlis saqme cudad aris. didxans veRar gaatans.b-ma <strong>de</strong> marelma dau<strong>de</strong>vrad daudastura:— marTalia, Sarli gaTavebuli kacia. mainc bedi hqonia, rommadlenasnairi coli iSova.— Zalian Svelis? — hkiTxa dÁuruam.— namdvilad yvelafers madlena akeTebs. yvelaferi icis da yvelasicnobs. Tumca TiTqos aravis ara hxedavs xolme, mainc mudam aRwevs sawa<strong>de</strong>ls.Tqven ar icnobT: madlenasaviT marjve da mardi intrigani sxva aravin meguleba.visac warmateba surda, imisTvis es qali namdvili ganZia.— ra Tqma unda, male gaTxov<strong>de</strong>ba, ara? — hkiTxa JorJma.— Zalian male. me arc ki gamikvir<strong>de</strong>ba, rom axlave vinme hyav<strong>de</strong>s arCeuli...erT <strong>de</strong>putats daadga Tvali, magram... SeiZleba iman ar isurvos, radgan...radgan... mgoni seriozuli... moraluri dabrkoleba unda arsebob<strong>de</strong>s. Tumca,swored rom vTqva, me araferic ar vici.qmarma mouTmenlad da nela CaibuzRuna:— Sen mudam zedmet eWvebs aSli xolme. sxvis saqmeSi nuraso<strong>de</strong>s nugaerevi. yovel Cvengans sakuTar sindisTanac bevri rame aqvs sadavidarabo.dÁurua wamovida, Tan mousvenari guli da bundovani gegmiT datvirTuliTavi wamoiRo. meore dRes foresties ewvia. isini TiTqmis mzad iyvnenwasasvlelad. Sarli savarZelSi gaSotiliyo, sunTqvis siZneles azvia<strong>de</strong>bda daimeorebda:— erTi TviT ufro adre unda wavsuliyavi.Sem<strong>de</strong>g dÁuruas gazeTis Sesaxeb mravali davaleba misca, Tumca valterTanbaasis dros yvelaferi ukve gamorkveuli hqonda. JorJma wamosvla daapira,megobars magrad CamoarTva xeli da gaamxneva:— aba, Cemo kargo, naxvamdis!xolo q-n foresties, romelic gamosacileblad gamohyva, swrafadmoagona:


— Cveni piroba ar dagaviwy<strong>de</strong>T. Cven xom megobrebi da mokavSireni varT?maS, risTvisac ki dagWir<strong>de</strong>T Cemi Tavi, nu momeri<strong>de</strong>biT. werili an <strong>de</strong>peSagamogzavneT da yvelafers Se<strong>gi</strong>srulebT.— madlobeli var, — waiCurCula madlenam. — ar da<strong>gi</strong>viwyeb.da TvalebiTac `madloba~ uTxra, oRond sityvierze ufro Rrma da ufronazi.kibeze rom Camodioda, Sexvda nela amomavali <strong>de</strong> vodreki, romelicerTxel madlenam gaacno. grafi daRvremili iyo, neta imis gamo xom ara, rommadlena midioda?da raTa zrdiloba gamoeCina, Jurnalistma grafs guliTadi, Tavazianisalami misca.imanac zrdilobianad, magram odnav amayi ieriT upasuxa.col-qmari forestie xuTSabaT saRamos wavida.Tavi meSvi<strong>de</strong>foresties wasvlis Sem<strong>de</strong>g redaqciaSi dÁuruas fasma aiwia. radganpatroni moiTxovda, rom yvelas Tavisi ganyofilebisaTvis ego pasuxi, dÁuruamram<strong>de</strong>nime meTauri statia dawera da, amave dros, qronikasac adgenda. orjersagazeTo kamaTSic ki Caeria da orjerve mardad gamosxlta, xolo mudmiviurTierToba saxelmwifo moRvaweebTan am adamians TandaTan xelmarjve daSorsmWvretel politikur mwerlad amza<strong>de</strong>bda.dÁurua Tavis tatnobze mxolod erT patara Savi Rrublis naglejsxedavda, es iyo mciretiraJiani da Wirveuli gazeTi, romelic mas mudam Tavsesxmoda, ufro sworad ki — misi saxiT `safrangeTis cxovrebis~ qronikisgamges umiznebda, `b. valteris saocari qronikis~ gamges, rogorc im gazeTis —`kalmis~ anonimuri avtori werda xolme. dÁurua im gazeTSi Tavis TavzeyoveldRe Sxamian isrebs da yovelnair ciliswamebas kiTxulobda.amis gamo Jak rivalma erTxel ki<strong>de</strong>vac uTxra mas:— marTali unda mogaxsenoT, didi moTmineba gqoniaT.— aba ra vqna, — upasuxa man, — pirdapir ar mitevs, Torem...erTxel, sadilis Sem<strong>de</strong>g, redaqciaSi rom Sevida, buarenarma `kalmis~nomeri gauwoda.— aq TqvenTvis isev usiamovno SeniSvnaa dabeWdili.— marTla? ris gamo?— miqarvaa. zneobis policiis mier viRac q-n oberis dapatimrebis gamoadawerili.JorJma gazeTi gamoarTva da werilis kiTxva daiwyo.`dÁurua Tavs irTobs~ — aseTi saTauri hqonda im werils.`safrangeTis cxovrebis~ saxelovani reportiori dRes gvicxa<strong>de</strong>bs, rom q-ni oberi, romlis dapatimreba zneobis sazizRari policiis mier ukveSevatyobineT mkiTxvelebs, TiTqos Cveni fantaziis nayofi iyos. namdvilad ki esqalbatoni cxovrobs monmartrze, ekureilis quCaze, #18. sxvafriv Cven kargadgvesmis, ra interesi an ra interesebi aiZulebs valteris bankis agentebs, mxarimiscen policiis prefeqtis agentebs, romelnic am duqnis arsebobas iTmenen.rac Seexeba aq nagulisxmev reportiors, isa sjobia, man ram<strong>de</strong>nime Tavissensaciur axal ambavze gviambos, romlis saidumloebasac is ase xelmarjvedxmarobs; vurCevT. dakmayofil<strong>de</strong>s viRac-viRaceebis gardacvalebis qronikiT,romelsac meore dResve uaryofen. dakmayofil<strong>de</strong>s arsad ar momxdari omebiT dagvirgvinosanTa mier warmoTqmuli mniSvnelovani sityvebiT, romelic aravis arwarmouTqvams. erTi sityviT, ikmaros is ambebi, romelic `valteris mogebas~amravlebs. an iqneb isic gviambos, Tu ra mouri<strong>de</strong>blad amJRavnebs mizans zo<strong>gi</strong>qalbatonis mier gamarTuli sazeimo saRamo, romelsac didi gamarjveba hqonda.an ki<strong>de</strong>v agvixsnas, rogor iwereba zo<strong>gi</strong>erTi SeniSvna sanova<strong>gi</strong>s Sesaxeb daram<strong>de</strong>n Semosavals aZlevs aseTi SeniSvnebi zog Cvens Tanamokalmes.~


axalgazrda kacma sircxvili ufro igrZno, vidre brazi, da isRa gaigo,rom imisTvis aq raRac metad usiamovno ram ewera.— vin mogcaT cnoba am saqmeze? — hkiTxa buarenarma.dÁurua cdilobda gaexsenebina, magram ver SeZlo.mere uceb moagonda:— marTla, sen-potenma momca.Sem<strong>de</strong>g `kalamSi~ dabeWdili werili erTxel ki<strong>de</strong>v waikiTxa da ucebgawiTlda, radgan mixvda, rom meqrTameobas abralebdnen.— rao?! — wamoiZaxa. — brals m<strong>de</strong>ben, viTom me fuls maZlevdnenimisTvis, rom...— daswyevlos eSmakma, agrea! — gaawyvetina buarenarma. — metadusiamovno bral<strong>de</strong>baa. am mxriv Cveni patroni daundobeli kacia. qronikaSixSirad mox<strong>de</strong>ba xolme, rom...am wams sen-poteni Semovida. dÁurua mivarda da— waikiTxeT `kalmis~ SeniSvna?— ho, wavikiTxe da es-es aris qalbaton oberTan viyavi. es qali marTlaarsebobs, magram dapatimrebuli ar yofila, amitom es xma usafuZvlod dairxa.amis Sem<strong>de</strong>g dÁurua patronTan gaiqca. valterma civad da zizRiTgadmoxeda, da roca yvelaferi moismina, ganacxada: `im qalbatonTan mibrZandiTda iseTi sapasuxo werili dawereT, rom Tqvenze aseTi ramis dawera veRargabedon. me vgulisxmob yvelafers, rac im werilSia. es ambavi yvelasTvisusiamovnoa: CemTvisac, gazeTisTvisac da TqvenTvisac. Jurnalisti keisriscoliviT umwikvlo unda iyos~.dÁuruam mxleblad sen-poteni waiyvana. etlSi Caisva da meetles miaZaxa:— monmartri, ekureilis quCa #18.uzarmazari saxli iyo. iZulebuli gaxdnen meeqvse sarTulze asuliyvnen.kari viRac <strong>de</strong>dakacma gauRo. sen-poteni rom dainaxa, hkiTxa:— ki<strong>de</strong>v ra gnebavT Cemgan?— ai, es batoni moviyvane, — upasuxa man. — policiis inspeqtoria daTqveni saqmis gacnoba surs.<strong>de</strong>dakacma orive SeuSva da uTxra:— Tqvens Sem<strong>de</strong>g ki<strong>de</strong>v ori Jurnalisti movida, is ki ar vici, romelmagazeTma gamogzavna, — mere dÁuruas miubrunda da daumata: — maS gnebavTgaigoT, rogor iyo saqme?— diax, Tqven policiis agentma dagapatimraT?— ara, Cemo batono, — da xelebi aswia. — araso<strong>de</strong>s aravisac ardavupatimrebivar. saqme ase iyo: Cemi yasabi karg xorcs maZlevs, magram wonaSiTaRliTobs xolme. amas bevrjer movkari Tvali, magram xmas ar viRebdi.erTxel ori livri sakatlete vTxove, radgan Cems qaliSvils da siZesvelo<strong>de</strong>bodi, da uceb SevniSne, rom Zvalic gadmoayola. marTalia, sakatleteZvlebi iyo, magram CemTvis awonili katletisa ar yofila. isic marTalia, amxorcisagan ragus gakeTebac SemeZlo, magram me imitom ki ar movTxovesakatlete, rom sxvisi Zvlebi moecaT CemTvis. me uari vuTxari xorcze. maSinyasabma beberi virTagva damiZaxa, me ki: — beberi jib<strong>gi</strong>ri xar-meTqi! sityvasityvas mivayoleT da iseTi Cxubi avtexeT, rom sayasbos win asio<strong>de</strong> kacimogrovda da xarxari atyda.bolos, policieli movida da orive komisarTan migvipatiJa. wavediT,magram arc erTi ar gagvamarTles da gamogviSves. axla me meore yasabTanvyidulob, imas ki, davidaraba rom avicilo Tavidan, axlosac aRar vekarebi.da gaCumda. dÁuruam hkiTxa:— meti araferi?— sruli simarTle mogaxseneT, Cemo batono, — da moxucebulma SesTavazaerTi Wiqa arayi, romelic dÁuruam ar miiRo, da `inspeqtors~ sTxova, sadacjer ars, moexsenebina, rom yasabi wonaSi TaRliTobda.dÁurua redaqciaSi dabrunda da aseTi pasuxi dawera:


`kalmis~ viRac anonimurma mjRabnelma kalami iSova da amaze ukeTesi saqmever moigona: Sari momdo erTi <strong>de</strong>dakacis gamo, romelic am mjRabnelis sityviT,TiTqos zneobis policiis mier yofiliyos dapatimrebuli. me uarvyof amas. mepiradad vinaxule q-ni oberi, romelic, sul cota, samoci wlisa mainc iqneba.man dawvrilebiT miambo ambavi Cxubisa, romelic mas ori livri sakatletexorcis gamo mouvida yasabTan da Sem<strong>de</strong>g uneburad iZulebuli gaxda policiiskomisrisaTvis ganmarteba mieca. es iyo da es.rac Seexeba `kalmis~ danarCen ciliswamebas, i<strong>gi</strong> mxolod zizRis Rirsia.SeuZlebelia vupasuxo aseT rameze, radgan es cili anonimis amoZaxilia.JorJ dÁurua~.valterma da axalSemosulma Jak rivalma Tqves, es pasuxi sakmarisiao, dadaad<strong>gi</strong>nes, imave dRes qronikis boloSi daebeWdaT.dÁurua Sin adre dabrunda. cotaTi ukmayofilo da SeSfoTebuli iyo. rasupasuxebs mteri? an vin aris is? sad aris aseTi briyvuli Tavdasxmis mizezi?JurnalistebSi arsebuli mouri<strong>de</strong>blobis gamo, am sisuleles SeiZlebodaseriozuli Se<strong>de</strong><strong>gi</strong> mohyoloda. im Rames dÁuruam kargad ver gamoiZina.meore diliT Tavisi pasuxi gazeTSi amoikiTxa da darwmunda, rom mas,dabeWdils, xelnawerze ufro mebrZoli kilo hqonda, zo<strong>gi</strong> sityvaSesarbilebelic ki iyo.civi dRe iyo da Zlieri yinva idga. quCis orive mxareze ru trotuarebsyinulis ori zonariviT mis<strong>de</strong>vda. gazeTi jer ar moetanaT. uceb dÁuruasgaaxsenda is dRe, roca misi pirveli werili — `afrikeli saldaTismogonebani~ — daibeWda. xel-fexi eyineboda, nametnavad ki — TiTebi, amitomsirbili daiwyo sagazeTo kioskis irgvliv, sadac gamyidveli <strong>de</strong>dakaci mayalzedayu<strong>de</strong>buliyo da sarkmelSi marto cxviri da wiTuri loyebi gamoeyo.bolos, roca gazeTis damtarebelma im sarkmelSi gazeTebis dasta Sesdo,<strong>de</strong>dakacma dÁuruas daukecavi `kalmis~ nomeri gadmoawoda.man Tvali aavlo da Tavisi gvaris Zebna daiwyo, magram jer veraferiipova. ukve SvebiT amoisunTqa, magram uceb or xazs Sua pasuxi SeamCnia.ewera: `safrangeTis cxovrebis~ banakidan b. dÁurua uaryofs Cvensbral<strong>de</strong>bas, magram, amave dros, styuis. miuxedavad amisa, mainc gvidasturebs,rom q-ni oberi arsebobs da agentma i<strong>gi</strong> marTla gagzavna policiaSi. mas isRadarCenia, rom `agents~ ori sityvac miumatos — `zneobis policiis agentma~, damaSin yvelaferi aRiarebuli iqneba.samwuxarod, zo<strong>gi</strong> Jurnalistis sindisi mis niWze maRla ara dgas.axla ki xels vawer: lui langremon~.dÁuruas guli auCqrolda. Sin dabrunda da tanisamosis gamocvlas Seudga,is ki ar icoda, risTvis da ratom.maS ase: dÁurua Seuracxyves da im<strong>de</strong>nad upatiurad moepyrnen, rom yoymanicki aRar SeiZleboda. mere risTvis? arafrisTvis. viRac moxucebuli<strong>de</strong>dakacisTvis, romelsac yasabTan Cxubi mouvida. swrafad gadaicva tanisamosida, Tumca jer rva saaTic Zlivs iqneboda, valteris sanaxavad wavida. patroniukve zeze iyo da `kalams~ kiTxulobda.— aba, ras ityviT? — sTqva man seriozulad, dÁurua rom dainaxa. — ukanveRar daixevT. — axalgazrda kacma araferi upasuxa, gamomcemelma ki ganagrZo:— axlave mibrZandiT rivalTan. Tqvens saqmes is moagvarebs.dÁuruam ram<strong>de</strong>nime bundovani sityva wailuRluRa da feletonistTanwavida. Jak rivali jer isev lo<strong>gi</strong>nSi iwva da zarma aayena. `kalmis~ SeniSvnarom waikiTxa, wamoiZaxa:— daswyevlos eSmakma! meti gza ar aris, unda vewvio. meore sekundantadvina gyavT?— jer aravin.— buarenari rom moviwvioT, ras ityviT?— keTili, buarenari iyos.


— kargad farikaobT?— farikaoba sulac ar vici.— eg ki ar momwons. dambaCis srola mainc gecodinebaT.— cotao<strong>de</strong>ni.— maS, kar<strong>gi</strong>. manam am saqmes movagvareb<strong>de</strong>, Tqven varjiSobas Seu<strong>de</strong>qiT. erTwuTs momica<strong>de</strong>T.Tavis sapirfareSoSi gavida. isev male dabrunda pirdabanili, gaparsuli,gamowyobili, da Tqva:— wavi<strong>de</strong>T.rivali patara sastumros qvemo sarTulSi cxovrobda da dÁuruac imaveSenobis did sardafSi Caiyvana, romelic yovelmxriv Caketili iyo da srolafarikaobissavarjiSo darbazad iyo gadaqceuli.feletonistma aanTo airis farnebis ri<strong>gi</strong>, romelic Carigebuli iyo meoresardafis ukana kedlam<strong>de</strong>, sadac lurjad da wiTlad SeRebili rkinis kacisfituli idga. Sem<strong>de</strong>g ma<strong>gi</strong>daze dado ori axali sistemis dambaCa, romelicCaxmaxis mxridan iteneboda, da imnairad daiwyo mbrZanebloba, TiTqos ukvebarierTan mdgariyo:— mzada xarT? erTi, ori, sami! esroleT!dÁurua usityvod emorCileboda: mklavs maRla swevda, umiznebda, esrodada xSirad muclis SuaSi axvedrebda: nasaldaTari iyo da, garda amisa,balRobisas mamis Zvel dambaCas ezoSi Camofrenil frinvels xSirad esrodaxolme. Jak rivali kmayofilebiT imeorebda:— keTili, kar<strong>gi</strong>, Zalian kar<strong>gi</strong>! yoCaR, yoCaR! ase isroleT SuadRemdis. aivaznebi, nu momeri<strong>de</strong>biT, sul daxarjeT. roca davbrun<strong>de</strong>bi, erTad visauzmebTda yvelafers <strong>gi</strong>ambobT.marto datova da wavida. dÁuruam ki<strong>de</strong>v ram<strong>de</strong>nimejer gaisrola, mereCamojda da Cafiqrda.ra suleluri ambavia! mere amiT ras miaRwevs? gana duelis Sem<strong>de</strong>garamzada isev aramzadad ar rCeba? gana gonivrulia, rom patiosanma kacmaTavisi sicocxle gansac<strong>de</strong>lSi Caagdos mxolod imitom, rom mas viRac salaxanaudierad moeqca? da dÁuruas dabindul gonebaSi uceb gacocxlda norber <strong>de</strong>varenis sityvebi adamianis gonebis uZlurebis, Cveni interesebisa da azrebisubadrukobis, Cveni moralis siRatakis Sesaxeb, da xmamaRla warmosTqva:— RmerTmani, <strong>de</strong> vareni marTalia!Sem<strong>de</strong>g wyurvili igrZno. uknidan wylis wveTebis xma moesma. onkani dainaxa,mouSva da wyali dalia. mere isev Cafiqrda. sardafi saflaviviT sevdiani iyo.etlebis Soreuli da yru xmauroba Soridan momaval qariSxals hgavda. netaram<strong>de</strong>ni saaTi iqneba axla? dro am nestian jurRmulSi ise miizlazneba,rogorc, albaT, sapatimroSi midis xolme, sadac araferi ara Tvlis da araRniSnavs mis <strong>de</strong>nas, garda zedamxedvelis gamoCenisa, ro<strong>de</strong>sac saWmeli moaqvs.da JorJi icdida, didxans icdida.bolos, nabijis xma da laparaki moesma. Jak rivali da buarenariCamovidnen. rivalma Soridanve dauZaxa:— yvelaferi gavaTave.dÁuruas egona, mopirdapirem ram<strong>de</strong>nime striqoniT bodiSi unda moixados.guli sixaruliT aufancqalda da wailuRluRa:— marTla? madlobeli var.feletonistma ki ganagrZo:— langremonma yvela Cveni piroba miiRo: ocdaxuTi nabiji, srola —brZanebisamebr, damizneba — qvevidan zeviT. ase xeli ufro marjved geqnebaT,vidre zevidan qveviT damiznebisas. Sexe<strong>de</strong>, buarenar, da darwmun<strong>de</strong>bi, rommarTali var.aiRo revolveri da isrola, Tanac aCvenebda, rao<strong>de</strong>n advilia moaxvedromizans, Tu qvevidan zeviT umizneb.— axla ki wavi<strong>de</strong>T da visauzmoT. ukve Tormeti dahkra.


da iqve restoranSi Sevidnen. dÁurua Cumad iyo da imitom Wamda, rom SiSiar gamoemJRavnebina. mere buarenars redaqciaSi gahyva da iq maSinalurad,dabneulad muSaobda. yvelam daadastura, rom JorJi Zalian yoCaRad iyo.sadilis Sem<strong>de</strong>g Jak rivali xelis CamosarTmevad Semovida da SeuTanxmda,rom xval, dilis Svid saaTze, sekundantebi etls miuyvandnen da yvelanibezines tyeSi wavidodnen, sadac dueli unda Semdgariyo.yvelaferi ucbad da imgvarad moxda, rom mas, JorJ dÁuruas, monawileobaar miuRia. mas erTi sityvis Tqmac ar ergo, arc azris gamoTqma, arc Tanxmobismicema an uarze dadgoma. yovelive iseTi siswrafiT datrialda, rom dÁuruaTavzardacemuli, dabneuli iyo da ara esmoda ra, rac irgvliv x<strong>de</strong>boda.buarenari sadiladac gahyva, radgan megobari iyo da mTel dRes armoSorebia. cxra saaTze dÁurua Tavis oTaxSi midi-modioda. im<strong>de</strong>nadaRelvebuli iyo, rom fiqric aRar SeeZlo. erTi azriRa utrialebda TavSi:`xval duelia~, da es azri bundovnad da mZlavrad aRelvebda. dÁuruanasaldaTari ki iyo da xSiradac esroda arabebs, magram aseTi srolis drosmas didi xifaTi ar moeloda: ise isroda, TiTqos taxebze nadirobso.bolos da bolos, man is Caidina, rac unda Caedina, da qveyanas ise aCvenaTavi, rogorc unda eCvenebina. masze laparaks astexen, gaamxneveben, miulocaven.Sem<strong>de</strong>g Sedga da xmamaRla wamoiZaxa, swored ise, rogorc Zlieri sulieriforiaqis dros iZaxian xolme: `ra pirutyvi vinme yofila!~mere Camojda da fiqrSi CayvinTa. ma<strong>gi</strong>daze mis mier gadasrolili mtrissavizito baraTi egdo. rivalma misamarTis Sesanaxad misca, da im erT dReSimeocejer waikiTxa: `lui langremon, monmartris quCa, 176~. da meti araferi.zedized Carigebul asoebs Cascqeroda da eCveneboda, TiTqos iq raRac idumaliram imaleboda, TiTqos Sig raRac saforiaqo azri iyo CaRvrili. `luilangremon!~ vin aris, ra kacia? ram<strong>de</strong>ni wlisaa? ra simaRlisaa? rogori ieriaqvs? gana aRmaSfoTebeli ar aris, rom viRac ucnobi, ucxo kaci modio<strong>de</strong>s dayovlad uazrod, mxolod JinisaTvis, viRac <strong>de</strong>dakacis gulisaTvis, romelicyasabs waeCxuba, sicocxles <strong>gi</strong>wamlav<strong>de</strong>s?~ da erTxel ki<strong>de</strong>v wamoiZaxa:— ra pirutyvi vinme yofila!uZravad, CafiqrebiT ijda da baraTs daJinebiT dascqeroda. uceb qaRaldisam nafleTis mimarT brazi moeria, brazi da siZulvili, romelTac raRacusiamovno mousvenroba daerTo. `tutucuri ambavia!~ ma<strong>gi</strong>didan frCxilebismakrateli aiRo da ise gaxvrita dabeWdili gvari, TiTqo adamiani xanjliTgangmirao.maS, ase: unda ibrZolos, dambaCiT unda iomos! neta ratom daSna ar airCia?mxarSi an sadme ZvalSi uCxvletdnen da amiT gadarCeboda, tyviaze ki veravinacver ityvis, sad moxv<strong>de</strong>ba da rogor gaTav<strong>de</strong>ba.`kmara! yoCaRad unda iyo, JorJ dÁurua!~ gaamxneva Tavisive Tavi dasakuTari xmisa SeeSinda. garSemo mimoixeda. Sem<strong>de</strong>g mixvda, rom nervebi aeSala,erTi Wiqa wyali dalia da dawva. mere sanTeli Caaqro da Tvalebi daxuWa.Tumca oTaxSi cioda, mainc dascxa da ver daiZina. erTi gverdidan meorezebrunavda, xuTio<strong>de</strong> wuTs piraRma iwva, mere marcxniv gadatrialda, Sem<strong>de</strong>gmarjvniv gadmobrunda da isev moswyurda. wamoiwia da uceb xelaxladau<strong>de</strong>groba moeria: `nuTu meSinia?~ rad uCqrolavda ase gaSmagebiT guli, rocaoTaxSi nacnob WraWuns an faCuns mohkravda xolme yurs? roca misi gugulasaaTi dasarekad emza<strong>de</strong>boda da Wrials iwyebda, JorJi SekrTeboda xolme daise SeZrwun<strong>de</strong>boda, haeris CasasunTqad piri ram<strong>de</strong>nime wams Ria unda hqonoda.Sem<strong>de</strong>g filosofiurad Seudga msjelobas, marTla SeSinebuli iyo Tu ara?ra Tqma unda, ara. silaCre ar Sehparvia: gadawyvetili hqonda, am saqmesbolom<strong>de</strong> mihyoloda, mtkiced hqonda dadgenili — ebrZola da arSemkrTaliyo. magram, amave dros, gulis Relvam ise dahria xeli, rom dÁuruamTavis Tavs hkiTxa: `gana SeiZleba, <strong>gi</strong>ndo<strong>de</strong>s, SiSs ar daemorCilo da maincgeSino<strong>de</strong>s?~ da eWvma da mousvenrobam sabolood daria xeli. ra daemarTeba mas,Tu imis nebisyofaze ufro Zlierma Zalam, mourigebelma da uZlevelma ZalamdaimorCila i<strong>gi</strong>? diax, ra mox<strong>de</strong>ba maSin?


a Tqma unda, barierTan gava: gasvla ukve gadawyvetili aqvs. magram vaiTuswored im dros SekrTes? iqneb gonebac dakargos? da naTlad warmoudga, radaemarTeboda maSin mis samsaxurs, saxelsa da momavals. uceb Jinianma survilmaSeipyro: Tavisi Tavi sarkeSi daenaxa. sanTeli aanTo da, natifad gaCarxulminaSi Tavisi saxis anarekli rom dainaxa, SekrTa: sakuTari Tavic veRar icno;moeCvena, TiTqos Tavisi Tavi araso<strong>de</strong>s hqono<strong>de</strong>s nanaxi. Tvalebi uzarmazarihqonda da saxeze zafranis feri edo. cxadia, mkrTali feri, Zalian mkrTali!anazdad TavSi erTma azrma elvasaviT gahkra: `xval am dros SeiZleba ukvemkvdari viyo~, da guli xelaxla saSinlad auZgerda. lo<strong>gi</strong>nisken mibrunda daTavisi Tavi masze cxadad dainaxa: gulaRma iwva lo<strong>gi</strong>nze. mas, cxedars, iseTiveCaweuli pirisaxe hqonda, rogorc mkvdrebs aqvT xolme, xolo xelebis siTeTreaSkarad amtkicebda, rom isini veRaraso<strong>de</strong>s gainZreoda.Jurnalists Tavisave sawolisa SeeSinda, Tvalis mosari<strong>de</strong>blad fanjaragamoaRo da gaRma daiwyo cqera. magram, ro<strong>de</strong>sac gayinuli haeri TaviTfexam<strong>de</strong>moexvia, ukan daixia da ZlivsRa sunTqavda. azrad mouvida, buxari aenTo. nelnelauki<strong>de</strong>bda cecxls da ukan veRar ixe<strong>de</strong>boda. xelebi uTrToda, Tavbruesxmoda, azri aeria, mihqroda da dÁuruas Tavs atkivebda. raRac ucnaurzarxoSs grZnobda, TiTqos nasvami da mTvrali yofiliyos, da ganuwyvetlivTavis Tavs ekiTxeboda: `ra vqna? rogor moviqce? neta ra damemarTeba?~da isev siaruls mohyva, Tanac gauTavebliv da uneburad imeorebda: `undamxned da ener<strong>gi</strong>ulad moviqce, Zalian ener<strong>gi</strong>ulad~. Sem<strong>de</strong>g gaifiqra: `<strong>de</strong>d-mamasmivwer, Tu vinicobaa, ubedureba SememTxva~...xelaxla dajda, safosto qaRaldi aiRo da dawera: `Zvirfaso mamilo,Zvirfaso <strong>de</strong>dilo~. Sem<strong>de</strong>g gaifiqra, amgvari tra<strong>gi</strong>kuli SemTxvevisaTvis aseTidasawyisi lazRandaroba iqneboda, amitom furceli daxia da meoreze daiwyo:`Zvirfaso mama, Zvirfaso <strong>de</strong>da! dRes riJraJze duelSi unda gavi<strong>de</strong> daradgan SeiZleba~...gambedaoba ar eyo, bolom<strong>de</strong> daewera, da zeze wamoxta. wamoxta da sulisamaforiaqebeli azric ahyva: `dueli moelis. i<strong>gi</strong> aucilebelia. axla ki raemarTeba? aki brZola surda. mtkiced hqonda gadawyvetili~. da moeCvena, viTomnebisyofis daWimvis miuxedavad, barierTan misvlis Zalac ki aRar Seswevda.xangamoSvebiT kbilebs aRrWenda, Cum da xmel xmas aRebinebda da isevTavis Tavs ekiTxeboda:`neta Cems mters o<strong>de</strong>sme gamoucdia dueli? dadioda Tu ara sasrolad dasavarjiSod? cnobilia Tu ara? ekuTvnis Tu ara karg sazogadoebas?~aravisgan araso<strong>de</strong>s misi saxeli ar gaegona, da esec cxadia, dambaCaskargad rom ar isro<strong>de</strong>s, am saxifaTo iaraRis arCevaze ase advilad, uyoymanodda udavod ar daTanxm<strong>de</strong>boda. da dÁurua TviTonve xatavda momaval Sejibrebas:rogor daiWerda Tavs TviTonac da misi mopirdapirec, da azrs Zalas atanda,raTa brZolis yoveli wvrilmanic ki rogorme daenaxa. uceb Tvalwin patara,Rrma da Savi Rru daudga, saidanac sacaa tyvia unda gamovardniliyo.da dÁurua erTbaSad sazarelma sasowarkveTilebam Seipyro. mTeli tanikankalma aitana da verafriT SeeCerebina. yvirili rom Seemagrebina, kbilebsmZlavrad uWerda, amave dros, <strong>gi</strong>Juri survilic moeria: iatakze davardniliyo,ekotriala, eglija da ekbina. buxris Tavze Wiqas Tvali mohkra da gaaxsenda,rom ganjinaSi didi boTliT arayi hqonda Senaxuli: man aqam<strong>de</strong> SeinarCunasaldaTuri Cveuleba da yovel diliT erT Wiqas gadahkravda xolme.boTls xeli dastaca, moiyuda, xarbad dauwyo sma da maSinRa gadadga,roca suli Seugubda. Turme boTlis mesamedi dascala da male iseTi sicxeigrZno stomaqSi, TiTqos cecxli eki<strong>de</strong>bao. aqedan siTbo mTel tans moedo,gaabrua da dÁuruas sulieri simSvi<strong>de</strong> daubruna. `kar<strong>gi</strong> wamali vipove~, — Tqvada, radgan mTeli sxeuli ewvoda, xelaxla gaaRo fanjara.susxiani da wynari dila Ten<strong>de</strong>boda. zeviT, sul zeviT, ganaTebuli zecissiRrmeSi, varskvlavebis xomli TrToda da TiTqos kv<strong>de</strong>boda, xolo qveviT,rkinigzis xramSi, mwvane, wiTeli da TeTri saniSno farnebis Suqma daiwyocimcimi. <strong>de</strong>podan pirveli orTqlmavlebi gamodiodnen da matareblebisken


stveniT midiodnen, meoreni ki sadRac Sors ganmeorebiT kiodnen da mamlebiviTwvrilad da mwvaved uyiodnen erTmaneTs.dÁurua ki isev Tavisas fiqrobda: `es suraTi me SeiZleba veRarc ki vnaxo~.magram maSinve igrZno, rom sacaa xelaxla atir<strong>de</strong>boda Tavis bedze, da mxneduTxra Tavis Tavs: `ho, kmara! sanam mters Sexv<strong>de</strong>bo<strong>de</strong>, nuraferze nuRar ifiqreb,Tu gsurs yoCaRad dauxv<strong>de</strong>, yvelaferi amoig<strong>de</strong> Tavidan!~da samzadiss Seudga. wvers rom iparsavda, sisustem erTxel ki<strong>de</strong>v gahkra.gaifiqra: `vin icis, iqneb ukanasknelad vixe<strong>de</strong>bi sarkeSi~. erTi ylupi arayiki<strong>de</strong>v mosva da moemzada. erTi saaTi iyo darCenili. es dro saSinlad mZime<strong>de</strong>Cveneboda. kuTxidan kuTxem<strong>de</strong> daborialebda da azris CaxrCobas lamobda.karze rom daakakunes, ise Sexta, kinaRam gulaRma gadavarda.— droa! — da misi sekundantebi Semovidnen. orives qurqi ecva. rivalmaxeli CamoarTva da Tqva:— cimbiris sicivea, — Sem<strong>de</strong>g hkiTxa: — gunebaze rogor brZan<strong>de</strong>biT?— mSvenivrad.— simSvi<strong>de</strong>?— srulebiT gulmSvidad gaxlavarT.— keTili da patiosani. SeWameT an dalieT rame?— diax. meti araferi minda.buarenars am SemTxvevisaTvis ucxoeTis raRac yviTel-mwvane or<strong>de</strong>niCamoekida, romelic dÁuruas jer ar enaxa mis mkerdze.qveviT Cavidnen. etlSi viRac ucxoeli ijda. rivalma daasaxela: `eqimi lebrÁumani~.dÁuruam xeli CamoarTva da wailuRluRa: `gmadlobT~, wina skamzeundoda damjdariyo da raRac magars — dambaCebis yuTs daajda.— aq ara, aq ara, — imeorebda rivali. — duelianti da eqimi rbilalagze dabrZandiT. — dÁurua Zlivs mixvda da eqimis gverdiT Camojda. Sem<strong>de</strong>gori sekundantic dajda da etli daiZra. meetlem ukve icoda, sad undawasuliyo. magram dambaCebis yuTi yvelas aviwroebda, nametnav ki dÁuruas,romelsac erCivna i<strong>gi</strong> sulac ar daenaxa. zurgsukan gada<strong>de</strong>s, magram axla ukanmsxdomebs uqletavda zurgebs. mere rivals da buarenars Caudges SuaSi, magramqveviT var<strong>de</strong>boda. bolos fexebis qveS damales. Tumca eqimi anegdotebs yveboda,baasi mainc undilad midioda. marto rivali aZlevda pasuxs. dÁuruas Zalianundoda guldinjoba gamoeCina, magram saubris Zafis dakargvasa da sulisforiaqis gamJRavnebas eri<strong>de</strong>boda, Tanac mtanjvel SiSs ebrZoda, kankali aravardnoda.etli male gascda qalaqs. cxra saaTi iqneboda. zamTris grili dila iyo.erTi im dilaTagani, roca broliviT magari mTeli buneba krialebs daxramunebs, ro<strong>de</strong>sac TrTvilSi Cacmul mcenareulobas TiTqos yinulis oflimosdis, roca fexqveS miwas guguni gaaqvs da xmel haerSi odnavi faCunic kisadRac Sors ibneva, roca lurji ca sarkesaviT prialebs, xolo mbrwyinavi dacivi mze sivrceSi dacuravs da moyinul qveyanas gril sxivebs esvris.rivalma uTxra dÁuruas:— dambaCebi gastin-renets gamovarTvi. TviTon iman datena. yuTidabeWdilia. garda amisa, wili unda vyaroT, vis visi dambaCa ergeba.dÁuruam meqanikurad miugo:— madlobeli gaxlavarT.Sem<strong>de</strong>g rivalma dawvrilebiT daariga: misTvis didi mniSvneloba hqonda,rom dÁurua araferSi ar Semcdariyo da Tavisi sekundantic ar Seercxvina,amitom TiTo darigebas ram<strong>de</strong>nimejer imeorebda:— roca gkiTxaven: `mzad brZan<strong>de</strong>biT?~ mtkice xmiT upasuxeT: `mzad gaxlavarT!~roca daiZaxeben: `esroleT!~ male awieT xeli da, sanam mbrZanebeli ityo<strong>de</strong>s:`sami~, esroleT.da dÁuruac gulSi imeorebda: `roca daiZaxeben: `esroleT~, me xels avwev...roca daiZaxeben: `esroleT~, me xels avwev... roca daiZaxeben: `esroleT~, mexels avwev~... — da ise imeorebda amas, rgorc bavSvi izepirebs xolme


gakveTils. imeorebda manam, sanam gaZReboda da mobezr<strong>de</strong>boda, radgan surdadarigeba tvinSi Rrmad CaeWeda: roca daiZaxeben: `esroleT~, me xels avwev.etli tyeSi Sevida, marjvniv motrialda da erTxel ki<strong>de</strong>v marjvnivmouxvia. mere rivalma uceb kari gamoaRo da meetles dauZaxa:— aqeT, ai am gzaze wadiT, — da etlic tyeSi mimaval gzas gahyva. zemoTyinulis foCebiT Semosili mkvdari foTlebi TrToda, dÁurua ki isev Tavisasimeorebda:`roca daiZaxeben `esroleT!~, me xels avwev~. oh, neta etls ramedamarToda, dÁurua im did xifaTs gadurCeboda! oh, neta gamoZvrenaSeiZlebo<strong>de</strong>s! ra bednieri iqneboda! neta fexis motexa mainc SeeZlos?!ager, tafobis boloSi ukve etlsa da oTx kacs mohkra Tvali. oTxivegasaTbobad xel-fexs ibertyavda. dÁuruas im<strong>de</strong>nad gauZnelda sunTqva, romiZulebuli iyo, piri gaeRo. etlidan jer sekundantebi Camoxtnen, Sem<strong>de</strong>g —eqimi, bolos — dÁuruac Camovida. rivalma dambaCebis yuTi aiRo da buarenarisTanxlebiT maTken momavali ucnobebisken wavida. dÁurua xedavda, ranairiTavaziT miesalmnen erTmaneTs, rogor gaiares kordze da rogoraTvalierebdnen xan miwas, xan xeebs, TiTqo iseT rames eZebdnen, rasac anCamovardna, an gafrena SeeZlo. Sem<strong>de</strong>g nabijebiT miwa mozomes da gayinulmiwaSi TavianTi joxebi Zlivs CaarWes, mere isev moiyares Tavi da iseamoZravdnen, TiTqos biWebi raRacas TamaSobeno.eqimma hkiTxa dÁuruas:— gunebaze kargad brZan<strong>de</strong>biT? xom araferi <strong>gi</strong>ndaT?— ara, araferi. gmadlobT.egona, TiTqos Wkuaze SeSliliyos, TiTqos ZilSi yofiliyos da sizmarsxedav<strong>de</strong>s, an raRac zebunebrivi emarTebo<strong>de</strong>s. eSinoda? SeiZleba... magram aricoda, radgan aRarc Tavisi esmoda rame, aRarc gareSemosi.Jak rivali kmayofili dabrunda da Cumad uTxra:— yvelaferi mzad aris. dambaCebis arCevaSi bedma gagviRima.dÁuruasaTvis ki yovelive sul erTi iyo. paltos rom xdidnen,ganurCevlad daemorCila. mere jibeebi mouCxrikes, raTa darwmunebuliyvnen, romTan qaRaldi an safule ara hqonoda, radgan maT SeeZloT faris ma<strong>gi</strong>vrobagaewia. dÁurua ki locvasaviT imeorebda gulSi: `roca daiZaxeben: `esroles!~,me xels avwev~.Sem<strong>de</strong>g miwaSi CarWobil erT-erT joxTan miiyvanes da dambaCa miawo<strong>de</strong>s.maSinRa SeniSna, rom mis win, sul axlo, patara, Ripiani, meloti da saTvalianikaci idga. es iyo misi moSuRlari. Zalian kargad xedavda mas, magram mxolo<strong>de</strong>rTs hfiqrobda: `roca damiZaxeben `esroleT!~, me xels avwev da vesvri.uceb Rrma siCumeSi ise gaisma xma, TiTqos Soridan modioda:— mzad brZan<strong>de</strong>biT, batonebo?— mzad varT! — daiZaxa dÁuruam.maSin imave xmam SesZaxa:— esroleT!dÁuruas meti aRaraferi gau<strong>gi</strong>a, arc daunaxavs, arc Seugnia. imasRagrZnobda, rom xels maRla swevda da saCvenebel TiTs mTeli Zal-RoniTdambaCis fexs aWerda. dambaCis gavardnis xmac ar gau<strong>gi</strong>a. sama<strong>gi</strong>erod, lulisboloze avardnili boli dainaxa. mis pirdapir mdgomi kaci isev uZravad idga,da isic dainaxa, rom moSuRlaris Tavzedac Rrublis TeTri qula avarda.orivem gaisrola da duelic damTavrda.eqimma da sekundantebma dÁuruas tanze xelebi moufaTures da moCxrikes,tanisamosic gauxsnes, Tan mRelvare xmiT ekiTxebodnen:— daWrili xom ar brZan<strong>de</strong>biT?— mgoni, ara var, — uneburad upasuxa.langremonic uvneblad gadarCa. Jak rivalma ukmayofilod wailaparaka:— mudam ase emarTeba am wyeul dambaCebs: misi tyvia an moklavs kacs, anasc<strong>de</strong>ba. saZageli iaraRia!


dÁurua ad<strong>gi</strong>lidan veRar daiZra, radgan gaocebiT da sixaruliTdambladacemuli iyo: `gaTavda!~ mas CamoarTves iaraRi, romelic isev xelSieWira. Jurnalists axla eCveneboda, rom is mzad iyo Tundac mTel laSqarsSebrZoleboda. ukve gaTavda! ra bednieria! da sakmao gambedaobas grZnobda,raTa rCeuli msrolelic ki gaewvia brZolaSi.sekundantebma ram<strong>de</strong>nime wuTs ilaparakes da oqmis Sesadgenad Sexvedrisad<strong>gi</strong>li daniSnes. Sem<strong>de</strong>g dÁurua da misi megobrebi isev etlSi Casxdnen. kofozemeetle iRimeboda. Sem<strong>de</strong>g Solti Seatkacuna da cxenebi gareka.oTxivem bulvarze isadila, Tanac duelze saubrobdnen. dÁuruam TavisiSTabeWdilebani gadmoalaga:— CemTvis es dueli miqarva iyo, namdvili miqarva. bolos da bolos,albaT, Tqvenc SeniSnavdiT da darwmun<strong>de</strong>bodiT.— Zalian yoCaRad brZan<strong>de</strong>bodi, — upasuxa rivalma.Semza<strong>de</strong>buli oqmi gazeTSi dasabeWdad dÁuruas Caabares, romelsac Zaliangaukvirda, roca amoikiTxa, viTom TiTos orjer esrolos. odnav SeSfoTda darivals hkiTxa:— mgoni, TiTojer gavisroleT.— diax, TiTojer, — RimiliT upasuxa rivalma. — TiTom TiTojer,maSasadame, sul orjer.dÁurua dakmayofilda aseTi ganmartebiT da aRar auxirda. beberi valterigadaexvia:— vaSa, vaSa! Tqven `safrangeTis cxovrebis~ pativi daicaviT, vaSa!saRamoze dÁuruam Tavis gamosaCenad didi gazeTebis redaqciaSi dabulvaris mTavar yavaxanebSi Seixeda da ram<strong>de</strong>nimejer Sexvda Tavis moSuRlars,romelic imave mizniT gamosuliyo. erTmaneTs salami ar misces, magramromelime maTgani rom daWriliyo, urTierTs xels CamoarTmevdnen. oriveirwmuneboda, mopirdapiris tyviis zuzuni gavigoneo.meore dRes, dilis TerTmet saaTze, dÁuruas <strong>de</strong>peSa mouvida: `RmerTo,rogor meSinoda! dauyovnebliv modi konstantinopolis quCaze. minda mogexvio,Cemo siyvarulo. ra mamaci yofilxar! Tayvans gcem. klo~.JorJi paemanze wavida. klotilda mklavebSi Cauvarda, Tanac kocnas ayridada titinebda:— ooh, Cemo Zvirfaso! rom ico<strong>de</strong>, rogor vRelavdi dRes diliT, rocagazeTebs vkiTxulobdi. miambe, axlave miambe! minda, yvelaferi gavigo.da dÁuruamac yvelaferi uambo, wvrilmanic ar daaviwyda. klotildamhkiTxa:— ra saZagel Rames gaatarebdi duelam<strong>de</strong>!— sulac ara. mSvenivrad meZina.— me ki Tvalsac ver movxuWavdi. mere, barierTan? miambe, rogor moxdayvelaferi?dÁuruam mTeli drama moigona:— roca oci nabijis manZilze dav<strong>de</strong>qiT pirispir, e. i. oTxi am oTaxissigrZis manZilze, Jakma gviTxra, mzada varT Tu ara, da niSanic daiZaxa:`esroleT!~, umalve xeli avwie da zedmiwevniT davumizne. magram Sevcdi, radganTavSi vumiznebdi. metad magarfexa dambaCa Semxvda, me ki msubuqs var SeCveuli.rom daiWeqa, lulas maRla ahkra. mainc odnav avacdine. is aramzadac kar<strong>gi</strong>msroleli yofila. tyvia kinaRam safeTqelSi momxvda. misma nivmac ki gamkra.sayvareli muxlebze ejda da JorJi mklavebSi hyavda Caxveuli, TanacTiTqos TviTonac ganicdida moSuRlaris sifaTs da wamdauwum imeorebda:— uh, Cemo sacodao! uh, Cemo Zvirfaso! — xolo, roca dÁuruam ambavidaasrula, uTxra: — ici ras getyvi: me uSenod cxovreba ar SemiZlia. minda,mudam gxedav<strong>de</strong>, es ki ar xerx<strong>de</strong>ba, radgan Cemi qmari zogjer parizSia xolme.manam Sen adgebo<strong>de</strong>, dildilobiT erTi saaTi Tavisufali dro maqvs daadvilad SemiZlia movi<strong>de</strong> da erTxel mainc mogexvio xolme. magram me ara msursSens saSinel binaSi mosvla.— maS ra vqna?


dÁuruas erTma azrma gahkra da hkiTxa:— ram<strong>de</strong>ns aZlev am binaSi?— TveSi as franks.— keTili, am xarjs me vkisrulob da am binaSi gadmovdivar. Cemi Zvelibina Cems axal Tanam<strong>de</strong>bobas ar SeSvenis.klotildam cota moifiqra da upasuxa:— ara, ar minda.— ratom? — gaocda JorJi.— imitom...— eg ra sabuTia! es bina Cemzea gamoWrili, aqa var da aqve vrCebi, —gaicina da daumata: — isic gaixsene, rom es bina Cem saxelzea daqiravebuli.— ara, ara, ar minda, — axirda klotilda.— ratom-meTqi?maSin sayvarelma Cumad da nazad CasCurCula yurSi:— imitom, rom... aq qalebs moiyvan.— araso<strong>de</strong>s! — aRelda JorJi. — patiosan sityvas gaZlev.— ara mjera. moiyvan.— geficebi.— marTla?— patiosnebas geficebi-meTqi. es Cveni saxli iqneba, mxolod Cveni.klotildam kinaRam daaxrCo kocniT:— maS Tanaxma var, Cemo Zvirfaso, magram, ico<strong>de</strong>: Tu momatyue, TundacerTxel momatyue, Cvens Soris yvelaferi samudamod gaTav<strong>de</strong>ba, yvelaferi,yvelaferi.JorJi wrfeli guliT eficeboda. SeTanxmdnen, rom dÁurua imave dResgadmovidoda, raTa klos mudam SesZleboda Semosvla, roca ki am saxlTangaivlida. Sem<strong>de</strong>g klotildam uTxra:— rac unda iyos, kviras sadilad unda moxvi<strong>de</strong>. Cemi qmari moxibluligyavs.— marTla? — moewona JorJs. — ho, imis guli pirvelive naxviT daipyari.ai ki<strong>de</strong>v ras getyvi: Sen meubnebodi, sofelSi gavizar<strong>de</strong>o, ara?— agrea. mere?— maS sasoflo meurneobas mainc unda icnob<strong>de</strong>.— ho.— maS Cem qmars cota mainc esaubre mebaReobaze, mamulis saqmeze. Zalianuyvars.— keTili. ar damaviwy<strong>de</strong>ba.duelma klotildas nametani sinaze gauRviva da amitom uamravi kocnisSem<strong>de</strong>gRa wavida.dÁurua redaqciaSi midioda da fiqrobda: `ra sasacilo arsebaa! namdviliCitis Tavia! vin gamoicnobs, ra unda da ra uyvars! mere ra sasacilo wyvilia!vis mouvida aseTi gasaSterebli azri — is beberi da es qarafSutaSeeuRlebina? neta ra mosazrebis gamo SeirTo batonma inspeqtorma es kudraWamowafe? aq raRac saidumlo imaleba. vin icis, iqneb siyvarulic iyo?~bolos gaifiqra: `rac unda iyos, di<strong>de</strong>buli sayvarelia da udi<strong>de</strong>ssisuleles Cavi<strong>de</strong>n, Tu o<strong>de</strong>sme xelidan gavuSveb~.Tavi merveduelis wyalobiT dÁurua `safrangeTis cxovrebis~ mTavar TanamSromelTarigSi Cadga, magram radgan uamravi Sroma daxarja rame ori<strong>gi</strong>nalurismogonebaze da mainc veraferi gaawyo, amitom specialobad Wreli da medidurimsjeloba airCia zneobis dacemis, xasiaTis gafuWebis, patriotizmisSesustebisa da franguli Rirsebis anemiis (sityva `anemia~ TviTon SeitanasagazeTo werilebSi da amis gamo Zalian amayobda) Sesaxeb.


da roca q-ni <strong>de</strong> mareli — es TvalsaCino nimuSi damcinavi, skeptikuri daqarafSuta sulisa, rasac `frangul Wkuas~ uwo<strong>de</strong>ben, masxarad ig<strong>de</strong>bda mistira<strong>de</strong>bs da erTi mWreli sityviT anadgurebda, JorJi RimiliT eubneboda:— mere ra! sama<strong>gi</strong>erod, momavlisaTvis karg saxels vimza<strong>de</strong>b.axla ukve konstantinopolis quCaze cxovrobda. misi binis gamocvla imaSigamoixata, rom Cemodani, sawmendi, samarTebeli da saponi gadaitana.axalgazrda qali kviraSi orjer an samjer, diliT adre, JorJis adgomam<strong>de</strong>,axal binaSi Seirbenda, wuTSi gaixdida da siciviT akankalebuli lo<strong>gi</strong>nSiSeugor<strong>de</strong>boda xolme.Tavis mxriv dÁurua yovel xuTSabaTs masTan sadilobda, qmarselamuneboda da sasoflo meurneobaze esaubreboda. da radgan TviTonacZalian uyvarda miwa da yovelive, rasac miwasTan hqonda kavSiri, amitomzogjer orives ise gaitacebda xolme saubari, rom sul aviwy<strong>de</strong>bodaTaxalgazrda qali, romelic iqve, savarZelSi Tvlemda.am dros lorinasac eZina xolme, zogjer — mamis, zogjer ki lamazimegobris muxlebze.da roca Jurnalisti wavidoda, b-ni <strong>de</strong> mareli darigebis kiloTi ityodaxolme, radgan yovelnair wvrilmanzedac ki amave kiloTi laparakobda:— Zalian saintereso axalgazrda vaJia, Zalian saintereso daganviTarebuli.ukve Tebervlis miwuruli iyo. vinc diliT patara orTvalebs gauvlida,romelsac movaWre <strong>de</strong>dakacebi miagorebdnen, ukve iis suns Seiynosavda.dÁuruas caze Rrublis erTi nafleTic ar moCanda. da ai, erTxel, RamiTrom dabrunda, karis qveS Semocurebuli werili ipova. daxeda beWeds dawaikiTxa: `kani~. werilSi ewera:`kani~, vila `Joli~.`Zvirfaso megobaro! xom gaxsovT Tqveni sityvebi: Cemi imedi gqon<strong>de</strong>To? ai,axla iZulebuli var didi daxmareba gTxovoT: Sarli sicocxlis ukanasknelwuTebs ganicdis da aseT dros marto nu damtovebT. Tumca jer ki<strong>de</strong>v dgebalo<strong>gi</strong>nidan, eqimma mainc gamafrTxila, erT kvirasac veRar gaZlebso.me aRarc Rone Semwevs da arc sulis Zala, rom dRedaRam imis sulisRafvas va<strong>de</strong>vno Tvalyuri, da zardacemuli vfiqrob momaval ukanasknelwuTebze. aseTi TxovniT SemiZlia marto Tqven mogmarToT: Cems qmarsmaxlobeli naTesavi aravin hyavs. Tqven misi megobari iyaviT. Sarlma redaqciaSimogawyoT. gemudarebiT, CamodiT. sxva veRaravin momixmia.Tqveni erTguli megobari madlena forestie~.dÁuruas guli ucnaurma grZnobam moicva — ganTavisuflebis, gaxsnilixalvaTobis grZnobam — da Tavis Tavs uTxra: `ra Tqma unda, waval. sawyaliSarli! aseTia yvelas bedi~.madlenas werili patrons aCvena: romelmac JorJi buzRuniT daiTxova daTan imeorebda:— male dabrundiT. saWiro xarT.meore dRes dÁuruam Tavisi wasvla orive <strong>de</strong> marels <strong>de</strong>peSiT Seatyobina,Svid saaTze swrafi matarebliT kanSi wavida da meore dRes, naSuadRevis oTxsaaTze, ukve iq iyo.komisionerma mTis kalTaze aSenebul vilam<strong>de</strong> miacila, aiyvana TeTrisaxlebiT mimobneul naZvnarSi, romelic kanSi iwyeba da JuanSiTav<strong>de</strong>ba.vila `Joli~* (* anu `lamazi~ (frang.).) italiuri stilis patara TeTrisaxli iyo da gzis napiras idga. es gza tyeSi klakniT adioda mTaze da yovelmosaxvevze saucxoo suraTs gadascqeroda.msaxurma JorJs kari gauRo da miaxala:— batoni da qalbatoni mouTmenlad mogelian.— rogor brZan<strong>de</strong>ba Tqveni batoni? — hkiTxa dÁuruam.


— Zalian cudad. didxans veRar gaatans.JorJi Sevida. pirveli oTaxi vardisferi CiTiT iyo akruli da lurjiyvavilebiT dawinwkluli. maRali da ganieri fanjara qalaqs da zRvasgadascqeroda.— daswyevlos eSmakma, mSvenieri agarakia! neta sad Souloben saamisofulebs? — waiCurCula JorJma.kabis Srialma moabruna. qalbatonma forestiem orive xeli gauwoda.— ra sikeTe miyaviT, rom Txovna SemisruleT!da uceb gadaexvia. mere erTmaneTi SeaTvalieres, madlena odnav gamxdarida gafiTrebuli iyo, magram winan<strong>de</strong>liviT qorfa ieri hqonda, TiTqos ufroganazebuliyo da galamazebuliyo.— Sarli saSinelebad gadaiqca, — waiCurCula madlenam. — grZnobs, rommisi dReni daTvlilia da sazarlad mawvalebs. ukve Sevatyobine TqveniCamosvla. sad aris Tqveni Cemodani?— sadgurze davtove: ar vicodi, romel sastumroSi mirCevdiT dabinavebas,rom axlo vyofiliyavi TqvenTan.madlena Seyoymanda da upasuxa:— amave vilaze dabinav<strong>de</strong>biT. oTaxi ukve gavamza<strong>de</strong>bine. SeiZleba ucebgardaicvalos, da Tu es ubedureba Rame moxda, me marto viqnebi. bargs axlavemovatanineb.— rogorc geneboT, — da Tavi daukra.— axla ki zeviT adiT.dÁurua gahyva. madlenam meore sarTulze SeaRo kari da JorJma dainaxa:fanjarasTan savarZelSi cocxali leSi zis — sabnebSi gaxveuli da Camavalimzis Suqisgan jigariviT gawiTlebuli. zis da dÁuruas Sescqeris. JorJmaZlivs icno, ufro ki mixvda, rom misi megobari iyo.oTaxSi eTeris, fisis da wamlebis Semawuxebeli suni idga — mZime dagaurkveveli suni oTaxisa, sadac Wleqiani sunTqavs xolme.forestiem nela da gaWirvebiT aswia xeli.— Zlivs ar Camoxvedi! — Tqva, — momakvdavis sanaxavad Camoxvedi, ara?gmadlobT.dÁuruam naZala<strong>de</strong>vad gaicina:— momakvdavisa? sasiamovno araferia. amis sanaxavad kanSi Camosvla arRirda. ubralod, Sens sanaxavad da cota dasasveneblad Camovedi.— dajeqi, — waiCurCula forestiem, Tavi Caqindra da Savma fiqrebmamoicva. swrafad, xSirad sunTqavda da drogamoSvebiT kvnesoda, TiTqos surda,Tavisi tanjva sxvebisTvisac gaexsenebina.forestie rom dadumda, madlena fanjarasTan mivida, JorJs Tavis qneviTcis tatnobze miuTiTa da uTxra:— Sexe<strong>de</strong>T, ra lamazia!agarakebiT mofenili mTis kalTebi qalaqam<strong>de</strong> eSveboda, romelic zRvisnapiras naliviT gadaSliliyo. marjvniv is navsayu<strong>de</strong>ls mihkroda, romelsacZveli qalaqi da Zveli koSki dahyurebda, xolo marcxniv lorenis kunZulebTanTav<strong>de</strong>boda. es kunZulebi lurj midamoze dawinwklul or wertilsemsgavseboda da im<strong>de</strong>nad Txeli iyo, rom or uzarmazar wyalSi mocuravefoTols hgavda.Sors, Zalian Sors, yures miRma, TiTqos horizonts Camoefarao, krialacis fonze moCanda saucxoo, zRapruli silamazis mocisfro jaWvi moxrili,mrgvali, daklaknili da wvetiani mTebisa, romelic piramidis msgavsi maRali,frialo kldiT mTavr<strong>de</strong>boda.daburuli mwvervalebis zemoT ki TvalismomWrelad gadaWimuliyocecxlisferi ca.dÁurua moixibla mzis Casvlis am di<strong>de</strong>buli sanaxaobiT. — ho! es marTlacrom umSvenieresi ramaa! — waiCurCula man, sxva ufro xatovani sityva vermonaxa Tavisi aRfrTovanebis gamosaTqmelad.forestiem colisken moixeda da Cailaparaka:


— cota haeri SemouSvi.— frTxilad iyavi, — upasuxa. — mze Cadis, saRamoa da SeiZleba xelaxlagaciv<strong>de</strong>. es ki, xom ici, ras niSnavs SenTvis.man marjvena xeli ciebianiviT odnav gaiqnia, da am moZraobiT undamixvedriliyaviT, rom mas muStis mokumSva ewada, da Tqva momakvdavis mrisxaneRmeWiT, ramac misi tuCebis siTxele, pirisaxis sigamxdre da Zvlebis wvetebigamoaCina.— geubnebi, vixrCobi-meTqi. raki sicocxle miTav<strong>de</strong>ba, gana SenTvis sulerTi ar aris, erTi dRiT adre movkv<strong>de</strong>bi Tu gvian?madlenam farTod gaaRo fanjara. sufTa haerma yvelaze alersiviTimoqmeda. oTaxSi Semofusfusda gazafxulis rbili, Tbili, neli niavi,romelic buCqnaris da yvavilebis suniT iyo gaJRenTili, nametnav ki naZvisfisis magari surneli da evkaliptebis mwvave suni igrZnoboda.am haers forestie xSiri sunTqviT ylapavda. frCxilebiT skamissaxelurebs CaeWida da mstvenavi xmiT yrud da braziT warmoTqva:— mixure fanjara, haerma filtvebi matkina. isev mirCevnia, sadme sardafSiCavZaRl<strong>de</strong>.colma fanjara nela miketa, Sem<strong>de</strong>g Subli minas miado da TvalebiTSoreTs daaSterda.dÁuruas goneba daumZimda. surda avadmyofisaTvis raime eTqva,gaemxnevebina, magram sanugeSo sityva ver ipova. bolos mainc hkiTxa:— rac parizidan wamoxvedi, ukeTesobas ver amCnev?man nervulad aiCeCa mxrebi:— Senve xedav, — da Tavi xelaxla Caqindra.— daswyevlos eSmakma, — ganagrZo dÁuruam, — parizTan Sedarebac arSeiZleba. es metismetad kar<strong>gi</strong> qveyana yofila. iq jer namdvili zamTaria:Tovli, yinva, wvima, xolo sam saaTze ukve lampebis anTeba gvWir<strong>de</strong>ba.— axali ra aris redaqciaSi?— araferi. Sens ma<strong>gi</strong>vrad droebiT lakreni moiyvanes `volteridan~, magramjerjerobiT saSinlad susti muSakia. droa, dabrun<strong>de</strong>.— me? — waiburtyuna avadmyofma. — me Cems werilebs male miwis qveSdavwer, ori adlis siRrmeze.da zaris rekvasaviT xelaxla ubrun<strong>de</strong>boda mtanjveli, kviati i<strong>de</strong>a yovelisityvis, sababis da azris gamo.xangrZlivi siCume Camovarda, — Rrma da sevdiani. Camavali mzis Riaferebi TandaTan SemkrTalda. xolo Semuqebul wiTel caze ayu<strong>de</strong>buli mTebibindiT imosebodnen. Ramis Crdili jer ki<strong>de</strong>v Sezavebuli iyo mimqrali mnaTobisferadovani da susti anareklebiT. es Crdili oTaxSic ipareboda da avejs,kedlebsa da Spalersac Savi da RviZlis feriT nislovanad Rebavda. sabuxresarkeSi moCanda tatnobi, romelic sisxlisfrad iyo SeRebili.q-ni forestie saxiT isev fanjris minaze iyo miyu<strong>de</strong>buli. bolosavadmyofma nawyvetad, gulsaklavad mimxrCvali xmiT dailaparaka:— neta ki<strong>de</strong>v ram<strong>de</strong>njer vnaxav mzis Casvlas? rvajer... aTjer...TxuTmetjer... ocjer... SeiZleba ocdaaTjerac, magram mets veRar vnaxav. yvelasjer ki<strong>de</strong>v gaqvT dro, CemTvis ki yvelaferi gaTavda... da roca me aRar viqnebi,yvelaferi mainc ucvleli darCeba.ram<strong>de</strong>nime wuTiT dadumda da ganagrZo:— rasac axla vxedav, yvelaferi meubneba, rom ram<strong>de</strong>nime dRis Sem<strong>de</strong>gamasac veRar vnaxav... saSinelebaa... me veRarafers ver vnaxav, verafers, rac kiarsebobs, sul ubralo nivTebsac ki veRar vixilav... Wiqebs, TefSebs... lo<strong>gi</strong>ns,sadac ase kargad visvenebdi xolme... veRarc etlebs... ra kar<strong>gi</strong>a saRamoobiTetliT seirnoba!.. rogor miyvarda yvelaferi!xelis TiTebs nervulad ukakunebda skamis saxelurs, TiTqos pianinosukravso. im<strong>de</strong>nad cxadi iyo misi naazrevis saSineleba, rom avadmyofis dumilimis Civilze ufro gulsaklavi iyo. dÁuruas ucbad norber <strong>de</strong> varenis naubarigaaxsenda: `axla sikvdils im<strong>de</strong>nad axlo vxedav, rom xSirad survili meba<strong>de</strong>ba,


xeli vkra da ukuvagdo i<strong>gi</strong>. mas yvelgan vxedav. gzaze gaWyletili mweri,Camocvenili foTlebi, megobris wverSi gamoCenili TeTri bewvi — yovelive esguls miklavs da Camkivis — `aha sikvdili!~maSin dÁuruam ver gaigo naTqvamis azri, axla ki, foresties rom umzerda,yvelaferi igrZno, igrZno da ucnobma kaeSanma Seipyro. TiTqos es sazarelisikvdili sul axlos egrZnos, erTi adlis manZilze, ager im savarZelSi, sadacmisi megobari ixrCoboda.da mas adgomis, wasvlis, gaqcevis da axlave parizSi dabrunebis survilimoeria. oh, rom scodnoda, arasgziT ar wamovidoda.oTaxSi Ramis bindi Camowva da momakvdavi naadrevad Semosa samgloviarosudariT. marto fanjaraRa moCanda da mis naTel oTxkuTxedSi axalgazrdaqalis muqi aCrdili isaxeboda.— ra ambavia, dRes lampas aRar moitanen? — braziT ikiTxa forestiem. —magaT rom hkiTxo, amas avadmyofis movla hqvia.fanjris minebze moxatuli qalis Crdili umalve gaqra da eleqtroniszarma mkvaxed daiwkaruna.mosamsaxurem male Semoitana lampa da buxris Tavze dadga. q-ma forestiemqmars hkiTxa:— rogor <strong>gi</strong>nda, dawvebi Tu sadilad qveviT Camoxval?— Camoval, — waiCurCula qmarma.sadilis molodinSi samiveni erT saaTs uZravad isxdnen da drogamoSvebiTrame sityvas isrodnen, iseT usargeblo, zedmetsa da gacveTil sityvebsambobdnen, TiTqos xangrZliv dumilSi raRac xifaTi yofiliyo mimaluli,idumali xifaTi da saWiro iyo, utyvi haeris Seryeva am oTaxSi, sadac ukvefusfusebda sikvdili.bolos sasadilod Cavidnen. dÁuruas i<strong>gi</strong> grZlad, dausruleblad moeCvena.aRar laparakobdnen, uxmod Wamdnen da TiTebiT puris naWrebs fxvnidnen.msaxuric ise moZraobda, ise gadioda da Semodioda, rom misi fexis xmac ki arismoda: qeCis Custebi ecva, raTa Ceqmis kakuns Sarli ar Seewuxebina. mxolodkedlis saaTis meqanikuri rakuni arRvevda siCumes.gaaTava Tu ara dÁuruam Wama, daRliloba moimizeza da Tavis oTaxSigavida. iq sarkmels mieyrdno da mTvares dauwyo cqera, romelic agarakis TeTrke<strong>de</strong>ls caSi Camoki<strong>de</strong>buli uzarmazari, mrgvali faraniviT odnavi nisliTmocul xmel Suqs esroda da zRvis zedapirze Tevzis nazi qercliviTbrwyinavda. JorJi umzerda am suraTs da lamobda wasasvleli sababi epovna —raime eSmakoba, an <strong>de</strong>peSa moegona vinmesgan, Tundac valterisagan, romelicviTom saswrafod sTxovda mas parizSi dabrunebas.magram roca meore diliT gaiRviZa, darwmunda, rom gaqceva SeuZlebeliiyo. q-n foresties ver moatyuebda, xolo sulmokleobis gamo SeiZlebodaTavisi erTgulebis nayofi sulac daekarga. `diax, Zalian Znelia, — uTxraTavisTavs, — magram meti gza ar aris. cxovrebaSi usiamovno wuTebic arsebobs,Tumca, SeiZleba aman didxans arc ki gastanos~.elvare dRe iyo. samxreTis laJvardi ca guls sixaruliT avsebda. dÁuruazRvis napirze Cavida: forestiesTan Sesvla jer adre iyo.roca sauzmis dro movida, ukanve dabrunda. msaxurma uTxra:— batonma ram<strong>de</strong>njerme <strong>gi</strong>kiTxaT. Tu gnebavT, SebrZandiT.dÁurua zeviT avida. forestie savarZelSi ijda da TiTqos eZina. misicoli iqve taxtze wamowoliliyo da wigns kiTxulobda.avadmyofma Tavi aswia. dÁuruam hkiTxa:— ha, rogora xar? dRes ukeTesi feri ga<strong>de</strong>vs.— ho, dRes ukeTa var, — CaiCurCula man. — Zal-Rone mibrun<strong>de</strong>ba. Sen damadlenam male isauzmeT, radgan saseirnod mivdivarT.roca axalgazrda qali da dÁurua martoni darCnen, madlenam uTxra:— dRes isev eCveneba, gadavrCio. dilas aqeT raRac gegmebze fiqrobs. axlaJuanis yureSi wavalT da parizis binisTvis faianss viyidiT. mas ueWvelad surs


wavi<strong>de</strong>T, me ki saSinlad meSinia, ubedureba ar mox<strong>de</strong>s. gzis njRrevas vergauZlebs.etli rom moiyvanes, forestie msaxuris daxmarebiT nela Cavida kibeze da,kareta rom dainaxa, saxuravis gadaxda moiTxova.coli eubneboda:— gaciv<strong>de</strong>bi. nu ga<strong>gi</strong>Jdi.qmari ki Jinianobda:— ara, winan<strong>de</strong>lze gacilebiT ukeTa var-meTqi. me vgrZnob amas.— jer wavidnen bindiani gziT, romelic baRebsSua midioda da kansinglisuri baRis iers aZlevda, mere zRvis napirze mimaval antipis gzazegavidnen. forestie dÁuruas iqaurobas aCvenebda. graf <strong>de</strong> paris vila daanaxa dasxva agarakebic daasaxela. avadmyofs mxiarulad mohqonda Tavi, magram esganwirulis naZala<strong>de</strong>vi da sabralo molxena iyo. TiTs zeviT iSverda, magramxelis asawevad Zala aRar Seswevda.— ager wmida margaritas kunZuli da cixe-darbazi. iqidan gaiqca marSalibazeni. kar<strong>gi</strong> davidaraba ki agvitexa im ambavma!Sem<strong>de</strong>g erTad gatarebuli samxedro cxovreba gaixsena da daasaxela gvariram<strong>de</strong>nime oficrisa, romlebic sxvadasxva SemTxvevasTan iyvnen dakavSirebuli.magram ai, gzam mouxvia da Tvalwin Juanis mTeli yure, siRrmeSi mikunWuliTeTri sofeli da mis pirdapir m<strong>de</strong>bare antibis koncxi gadaiSala. ucebbavSvuri sixaruliT aRtacebulma forestiem wailuRluRa:— aha, eskadra! axlave dainaxav eskadras!navsayu<strong>de</strong>lis SuagulSi marTla moCanda eqvsio<strong>de</strong> didi gemi, romelnictotebiT Semosil kl<strong>de</strong>ebs hgavdnen. ucnauri, maxinji ieri hqondaT: raRac<strong>de</strong>vebi Tu iyvnen — koJriani, koSkiani, <strong>de</strong>ziani <strong>de</strong>vebi, da ise Rrmad isxdnenwyalSi, TiTqo Sig fesvebis gadgmas apirebdnen.Zneli warmosadgeni iyo, rom am uzarmazar, fskerze mikrul goliaTebsad<strong>gi</strong>lis gadanacvleba da moZraoba SesZlebodaT. mrgvali, maRali daobservatoriis msgavsi moZravi batarea zRvis kl<strong>de</strong>ze aSenebul kan<strong>de</strong>ls hgavda.am javSnosnebis gverdiT didi samanZiani xomaldi gaSlil zRvaSi gadioda.mas TeTri da morTuli afrebi gaeSala da metad koxta da lamazi Canda rkinissaomar gveleSapebis gverdiT, romelnic ase gonjad isxdnen wyalSi.forestie maT garCevas cdilobda:— ager `kolberi~, `sÁufreni~, `admirali dÁupre~, `mrisxane~,`ganadgureba~, Tumca ara, — gaaswora, — Sevcdi, `ganadgureba~ ager is aris.male did Senobas miadgnen. masze ewera: `Juanis yuris mxatvruli faiansi~.etlma molze mouxvia da SesavalTan Sedga.foresties undoda, wignebis karadaze dasadgmelad ori larnaki eyida.radgan etlidan ver gadmodioda, orive nimuSi etlTan miutanes. didxansarCevda, Tanac cols da dÁuruas rCevas ekiTxeboda:— ici, SeiZleba, es Cemi kabinetis siRrmeSi davdgaT. Cemi savarZlidanmudam davinaxav xolme. me Zveli, berZnuli forma mirCevnia.nimuSebs guldasmiT sinjavda, axal-axlebs Txoulobda da isev pirvelsubrun<strong>de</strong>boda. bolos gabeda, airCia, fuli gadaixada, umalve agarakzegaagzavnina da daasrula:— ram<strong>de</strong>nime dRis Sem<strong>de</strong>g parizSi vbrun<strong>de</strong>bi.etli gamobrunda, magram yures napirze xeobidan moulodneladgamosxletil civi qaris nakads waawyda. foresties xvela auvarda.jer saimiso araferi iyo. odnav axvelebda, magram Sem<strong>de</strong>g TanadaTangauZlierda da ganuwyvetel slokinad da xrialad gadaeqca.forestie ixrCoboda, da yovelTvis, roca ki moisurvebda amoesunTqa,gulis siRrmidan amovardnili xvela yels ufxrewavda. es xvela veRarc riTimeSeaneles da verc SeaCeres. etlidan oTaxSi xeliT gadaiyvanes. dÁuruas misifexebi eWira da grZnobda, rom yovel daxvelebaze ufarTxalebda.


lo<strong>gi</strong>nis siTbomac ver uSvela da xvelam SuaRamem<strong>de</strong> gastana. esmomakvdinebeli xriali mxolod TriaqiT SeaCeres da avadmyofi dilam<strong>de</strong>TvalRia ijda lo<strong>gi</strong>nSi.diliT Tavdapirvelad parikmaxeri moiTxova, radgan wvers yoveldReiparsavda. lo<strong>gi</strong>nidan wamodga, magram maSinve Caawvines. wyvetili, mZime daswrafi sunTqva hqonda. SeSinebulma madlenam axladCaZinebuli dÁuruagaaRviZebina da sTxova, eqimis mosayvanad wasuliyo.JorJma umalve moiyvana eqimi gavo, romelmac wamali gamouwera daram<strong>de</strong>nime darigeba misca, magram roca gadioda, gasacileblad gayolildÁuruas uTxra:— ukve sulTmobrZavia, dilam<strong>de</strong> veRar gaatans. misi sabralo coligaafrTxileT da mRv<strong>de</strong>lic moiyvaneT. Tumca me Tqvens gankargulebaSigaxlavarT, mainc unda mogaxsenoT, rom me aq saWiro aRar var.dÁuruam msaxuris piriT q-ni forestie daibara da uTxra:— Sarli kv<strong>de</strong>ba. eqimma mirCia, mRv<strong>de</strong>li mouyvaneTo. Tqven ras mibrZanebT?madlena didxans yoymanobda. Sem<strong>de</strong>g yvelaferi awona da nela Tqva:— ho, ase ajobebs... yovel mxriv. me waval da Sevamza<strong>de</strong>b. vetyvi, Seni naxvaTviTon mRv<strong>de</strong>lma moisurva-meTqi, an amis magvar rames movigoneb. Tqven ki sikeTemiyaviT da vinme mRv<strong>de</strong>li moiwvieT... iseTi airCieT, rom nametnavad aripranWebo<strong>de</strong>s, eca<strong>de</strong>T, aRsarebiT dakmayofil<strong>de</strong>s da sxva danarCeni TavidanagvaSoros.axalgazrda kacma moiyvana xnieri, darbaiseli mRv<strong>de</strong>li, romelic xalisiTegueboda garemoebas. mRv<strong>de</strong>li rom momakvdavTan Sevida, q-ni forestie gamovida,dÁuruasTan erTad mezobel oTaxSi dajda da uTxra:— Tavzari daeca. mRvdlis moyvana rom gaigo, saxe Semazrzenad daeRmija,TiTqos... `misi~ sunTqva egrZnos, xom gesmiT? mixvda, rom yvelaferi gaTavda, darom misi Jami ukve daTvlilia.saSinlad fermkrTalma madlenam ganagrZo:— misi saxis gamometyveleba araso<strong>de</strong>s damaviwy<strong>de</strong>ba. eWvi ara maqvs, imwamssikvdili dainaxa... ho, dainaxa.mRv<strong>de</strong>ls yurT aklda da xmamaRla laparakobda:— ara, ara-meTqi, — ambobda moZRvari. — arc ise cudad aris Tqveni saqme.ra Tqma unda, avad brZan<strong>de</strong>biT, magram seriozuli xifaTi mainc ar mogeliT.saamiso sabuTic aqve gaqvT: me geaxeliT, rogorc megobari da mezobeli.dÁuruam da madlenam Sarlis pasuxi ver gaigones.— ara, ar gaziarebT, — ganagrZo mRv<strong>de</strong>lma. — roca momjobin<strong>de</strong>biT,ziarebaze maSin vilaparakoT. magram Zalian moxaruli viqnebi, Tu Cemi mosvliTisargeblebT da aRsarebas metyviT. me moZRvari var da yovelTvis vsargeblobSemTxveviT, raTa Cemi kravebi WeSmarit gzaze davayeno xolme.xangrZlivi siCume Camovarda. albaT, forestie laparakobda, TavisimimxrCvali da usicocxlo xmiT aRsarebas ambobda. uceb mRv<strong>de</strong>li sxvanairkiloze — sakurTxevlis kiloze alaparakda:— RvTis mowyaleba usazRvroa, Svilo. waikiTxeT Confiteor* (* monaniebislocva: `vaRiareb...~ (laT.).) iqneba, dagaviwydaT... gagaxsenebT. gaimeoreT: ConfiteorDeo omnipotenti… Beatae Mariae semper vir<strong>gi</strong>ni…** (** `vaRiareb yovlismpyrobeliRvTisa... (da) netari, marad qalwuli mariamis winaSe...)da drogamoSvebiT Cum<strong>de</strong>boda, raTa avadmyofs gameoreba moeswro. mereTqva:— axla aRsareba miTxariT.axalgazrda qali da dÁurua ar inZreodnen. ucnauri simorcxviTa dasaSineli molodinis RelviT iyvnen Sepyrobilni. avadmyofma raRac Tqva.mRv<strong>de</strong>lma gaimeora:— Tqven garyvnilebas aqezebdiT... ranairs, Svilo?axalgazrda qali wamodga da —— cota gaviseirnoT baRSi, — Tqva. — sxvis saidumlos yurs numivug<strong>de</strong>bT.


gavidnen da karTan skamze — ayvavebuli vardisa da mixakis buCqebTandasxdnen. haerSi yvavilebis Zlieri da tkbili suni idga. ram<strong>de</strong>nime wuTs iyuCes.mere dÁuruam hkiTxa:— male apirebT parizSi dabrunebas?man miugo:— ho, male... roca yvelaferi gaTav<strong>de</strong>ba.— aTio<strong>de</strong> dRis Sem<strong>de</strong>g?— mets ar davrCebi.man ganagrZo:— maS naTesavi aravina gyavT?— biZaSvilebis garda — aravin. bavSvobaSive davobldi.orivem pepelas Sexeda, romelic mixakze neqtars agrovebda, frTebisswrafi qneviT erTi yvavilidan meoreze gadadioda, da roca daj<strong>de</strong>boda xolme,frTebs isev nela aqanavebda. ase gayuCebulebi isxdnen didxans.msaxuri gamovida da Seatyobina — mRv<strong>de</strong>lma Tavisi saqme gaaTavao. orivenizeviT avidnen. forestie guSin<strong>de</strong>ls aqeT TiTqos uaresad damdnariyo. mRv<strong>de</strong>lsmisi xeli eWira.— naxvamdis, Svilo. xval diliT moval, — da gavida.avadmyofma umalve scada colisTvis orive xeli gaeSvira da xColviTaluRluRda:— miSvele... miSvele, Cemo Zvirfaso... me ar minda movkv<strong>de</strong>, ar minda... oh,miSveleT-meTqi... miTxari, ra aris amisaTvis saWiro... wadi, eqimi momiyvaneT.yovelnair wamals miviReb, rasac ki mibrZanebs... ar minda, ar minda-meTqi!da atirda. Cavardnil loyebze msxvili kurcxlebi scvioda da gamxdaripiris kuTxeebi ise eRmiWeboda, rogorc nawyen bavSvebs emarTebaT xolme.sawolze davardnilma xelebma gamozomilad da wynarad ganuwyvetlivifaTuri daiwyes, TiTqos sabanze raRacas agrovebdneno. colmac tirili daiwyo,Tan amSvi<strong>de</strong>bda:— nu, nu swuxxar... eg araferia. es krizisia... xval ukeT iqnebi. guSin<strong>de</strong>lmaseirnobam dagRala.forestie Zlier daqanculi ZaRliviT qaqanebda — ise swrafad, romTvalis mi<strong>de</strong>vnebac ar SeiZleboda, da ise sustad, rom SeuZlebeli iyo misisunTqvis daTvlac da yuris mokvrac, Tan isev imeorebda:— ar minda sikvdili!.. ooh, RmerTo!.. RmerTo Cemo, ra memarTeba?..veRarafers ver vxedav... veRarafers... araso<strong>de</strong>s... araso<strong>de</strong>s... ooh, RmerTo Cemo!da Tvalwin iseT rames xedavda, rasac sxvebi ver amCnevdnen — raRacsazizRars, radgan uZrav TvalebSi Zrwola da zari hqonda Casaxlebuli, xolomisi orive xeli isev saSinel da damqancav moZraobas ganagrZobda.uceb mTeli tani mZlavrad aukankalda, aeklakna da ZlivsRa warmoTqva:— me... sasaflaoze... oh, RmerTo di<strong>de</strong>bulo!es iyo misi ukanaskneli sityva. gainaba da mRvrie Tvalebi aaceca.dro midioda. mezoblad m<strong>de</strong>bare monastris saaTma Tormeti dahkra. dÁuruaoTaxidan gamovida. Sioda da surda, odnav danayrebuliyo. erTi saaTis Sem<strong>de</strong><strong>gi</strong>sev dabrunda. q-ma forestiem Wamaze uari Tqva. avadmyofi isev uZravad iwva damxolod misi xelebi weRan<strong>de</strong>liviT afxaWunebda sabans, TiTqos misi wamoxurvaundoda da ver waexurao. coli avadmyofis fexebTan ijda savarZelSi. dÁuruagverdiT moujda da orive Cumad ucdida. eqimis mier gamogzavnili lalaweRanve mosuliyo da fanjarasTan Tvlemda.dÁuruasac ruli moeria, magram igrZno, rom raRac moxda. Tvalebi gaaxilada imis danaxvaRa moaswro, Tu rogor daexuWa foresties Tvalebi, ise daexuWa,TiTqos ori Wraqi mihqrao. momakvdavs yelidan neli slokini aRmoxda, piriskuTxeebSi sisxlis ori livi gamoCnda da perangze Camosdinda. xelebmaSemzaravi moZraoba Sewyvita. forestie aRar sunTqavda.colma uceb gaigo, rac moxda, Sehkivla, muxlebze daeca, saxe sabanSiCamala da aqviTinda. mexnakravma, gaocebulma JorJma uneburad gadaiwerapirjvari. lalam gaiRviZa, sawols miadga da Tqva:


— gaTavda.dÁuruam, romelsac sidinje daubrunda, Svebis oxvriT waiCurCula:— ufro adre gaTavda, vidre megona.roca pirveli STabeWdileba gaqra da pirveli cremlic gaSra, Cveulebrivdavidarabas Seudgnen, romelic sikvdils mos<strong>de</strong>vs xolme. dÁurua ki<strong>de</strong>v didxansdarboda.roca dabrunda, saSinlad Sioda. q-ni forestie odnav danayrda. Sem<strong>de</strong>gmTeli ori RamiT gansvenebulis oTaxSi gadavida. Ramis ma<strong>gi</strong>daze ori sanTelienTo. aqve TefSiT wyali idga da Sig mimozas toti ido, radgan bza vereSovnaT.axalgazrda kaci da axalgazrda qvrivi gansvenebulis gverdiT martoniiyvnen. Cumad isxdnen, TavianT fiqrebSi wasuliyvnen da TvalebiT cxedarsmisCerebodnen.cxedris irgvliv Cawolili bindi JorJs mosvenebas ar aZlevda damicvalebuls isic daJinebiT dascqeroda. sanTlis mocimcime Suqze es gamxdaripirisaxe namdvilze ufro metad Cangreuli moCanda da mis Tvalebs da gonebasizidavda, ajadoebda. es iyo Sarl forestie, misi megobari, romelic mas jerki<strong>de</strong>v guSin esaubreboda! ra ucnauri, ra saSineli ram aris sulieris sruligaqroba! oh, ra cxadad gaaxsenda axla sikvdilis SiSiT Sepyrobili norber <strong>de</strong>varenis sityvebi: `araso<strong>de</strong>s arc erTi sulieri aRar brun<strong>de</strong>ba~. milioni damiliardi msgavsi adamiani iba<strong>de</strong>ba — TvalebiT, cxviriT, piriT, Tavis qaliT,azrebiT, yvelafriT msgavsi, magram ai es, aq rom wevs lo<strong>gi</strong>nSi, araso<strong>de</strong>s aRardabrun<strong>de</strong>ba.ram<strong>de</strong>nime weliwads cxovrobda, Wamda, icinoda, uyvarda da sxvebiviTimedovnebda. axla ki yovelive gaTavebulia misTvis, gaTavebulia samudamod. maSai, ra yofila sicocxle! ram<strong>de</strong>nime saaTi da — aRaraferi! iba<strong>de</strong>bi, izr<strong>de</strong>bi,tkbebi, elo<strong>de</strong>bi da kv<strong>de</strong>bi. mSvidobiT! mamakaci xar Tu <strong>de</strong>dakaci, sul erTia,<strong>de</strong>damiwaze aRar dabrun<strong>de</strong>bi. da mainc yvela Cvenganis sulSi maradiulobismduRare da ganuxorcielebli survili cocxlobs. yvela Cvengani calke pawawaqveyanaa did qveyanaSi, yvela swrafad hqreba da alags axal suliers uTmobs.mcenares, cxovels, adamians, varskvlavs da mTel qveyanasac — ukleblivyvelas sicocxle eZleva, Sem<strong>de</strong>g ki yovelive kv<strong>de</strong>ba da ixrwneba. da araso<strong>de</strong>ssicocxles aRar daubrun<strong>de</strong>ba — arc mweri, arc adamiani, arc mnaTobi.da dÁuruas suls gaurkveveli, sazareli, autaneli saSineleba lodiviTdaawva — saSineleba araraobisa, romelic uciloblad da marad anadgurebsyovelive warmavals da umweo arsebobas. dÁurua TviTonac ukve kisers idrekdamisi muqaris winaSe, Tan fiqrobda buzebze, romelnic ram<strong>de</strong>nime saaTscocxloben, da mnaTobebze, romelnic ram<strong>de</strong>nime saukunes arseboben. riTgansxvav<strong>de</strong>ba erTi meorisagan? ram<strong>de</strong>nime zedmeti ciskriT — morCa da gaTavda!da Tvali moarida, raTa cxedrisTvis aRar emzira. q-ni forestiecTavCaqindruli ijda da isic sevdian fiqrebs miscemoda. misi qera Tma iselamazad ewyo daRvremili pirisaxis irgvliv, rom axalgazrda kacs gulSiraRac saamurma grZnobam gahkra, romelic imedis sunTqvas hgavda, an rad undagahyoloda sasowarkveTilebas, ro<strong>de</strong>sac win am<strong>de</strong>ni wlis sicocxle hqonda?dÁuruam axalgazrda qvrivs mzera dauwyo. madlena sakuTar fiqrebSi iyogarTuli da mas ver amCnevda. is ki Tavis Tavs eubneboda: `siyvaruli — ai,cxovrebis erTa<strong>de</strong>rTi sitkboeba! sayvarlis yola mklavebSi — ai, adamianisbednierebis ukanaskneli sazRvari. ra bedi xvda gansvenebuls, rom aseTsaucxoo da Wkvian megobars waawyda! neta rogor gaicnes erTmaneTi? neta radgahyva madlena aseT uCinar da Rarib Wabuks? neta rogor gamoiyvana man kaca<strong>de</strong>s Wabuki?~Sem<strong>de</strong>g yoveli pirovnebis cxovrebaSi Camalul saidumloebaze Cafiqrda.gaaxsenda yvelaferi, rasac ki CurCulebdnen graf <strong>de</strong> vodrekze, romelsacmadlenasaTvis viTom mziTevic mieces da qmaric eSovnos.neta rogor moiqceva axla madlena? vin misTxov<strong>de</strong>ba, <strong>de</strong>putats, rogorc q-ni <strong>de</strong> mareli fiqrobda, Tu saimedo momavliT SeWurvil vinme umaRles


foresties? ukve aqvs Tu ara raime proeqti, gegma, ganzraxva? neta scodnodadÁuruas! magram rad dasWirda mas ase ucbad am saqmeze Tavis mtvreva? —hkiTxa Tavis Tavs da darwmunda, rom misi SfoTi im gaurkveveli, idumalis dabundovani azris nayofi iyo, romelSic adamiani ara ty<strong>de</strong>ba da romelsacmaSinRa poulobs, roca Tavisi sulis jurRmulSi Caixedavs xolme.magram ratom TviTonac ar unda scados gamarjveba? ram<strong>de</strong>ni Zala damrisxaneba miemateba mas, Tu madlena eyoleba mokavSired! ra swrafad, ra Sorsda ra imedianad wava maSin win JorJ dÁurua!an ratom ar unda gaimarjvos? Zalian kargad xedavda, rom madlenasacmoswonda, rom am qvrivis grZnoba misdami ubralo gulmisavlobaze meti iyo,rom es iyo erTa<strong>de</strong>rTi im grZnobaTagani, romelic Tanabar xasiaTebs Sorisiba<strong>de</strong>ba da marto erTmaneTis mimzidvelobaze ki ar aris xolme damyarebuli,aramed Cum SeTanxmebazec. madlena icnobda mas, rogorc Wkvians, gabeduls,ener<strong>gi</strong>uls, da SeeZlo misi rwmena hqonoda.gana aseT seriozul dros madlenam mas, JorJ dÁuruas, ar mouwoda? raRais airCia damxmared? gana ufleba ara aqvs es ambavi erTgvar upiratesobad,grZnobis gamJRavnebad, niSnis micemad miiCnios? Tu madlenam swored im dros,roca daqvriveba moeloda, JorJi gaixsena, iqneb im wams swored imaze fiqrobda,vinc momavalSi SesaZlebelia megobrad da mokavSired gamosdgomoda?Jurnalisti mouTmenelma grZnobam moicva — gaego misi zraxvebi,gamoetyua, gamoekiTxa. zeg dÁurua unda wavi<strong>de</strong>s: am axalgazrda qvrivTan martodarCena uxerxulia. maS, saWiroa aCqar<strong>de</strong>s da parizSi wasvlam<strong>de</strong> xelmarjved dazrdilobianad dastyuos gegma, vinme sxva metoqes daaswros da madlena pirobisCamorTmeviT SeboWos.oTaxSi Rrma siCume idga. mxolod buxris Tavze saaTis wikwiki ismoda.dÁuruam waiCurCula:— albaT, Zalian daiRlebodiT.madlenam miugo:— diax, magram ufro metad moralurad daviRale.maTi xma ise ucnaurad ismoda am oTaxSi, rom TviTonve gaukvirdaT. ucebgansvenebulis saxes ise gadaxe<strong>de</strong>s, TiTqos moelodnen, rom is maT laparaksgaigebda da SeinZreoda — swored ise, rogorc ram<strong>de</strong>nime saaTis win Seirxa.dÁuruam ganagrZo:— Zalian didi ubedurebaa TqvenTvis, namdvili Semusvraa. i<strong>gi</strong> Tqvenscxovrebas Zirfesvianad Secvlis.madlenam Rrmad amoioxra, man ki ganagrZo:— ra Znelia TqvenisTana axalgazrda qalisTvis marto darCena!da gaCumda. madlena pasuxs ar aZlevda. maSin dÁuruam enis borZikiTdaumata:— yoveli SemTxvevisaTvis, Cveni piroba gaxsov<strong>de</strong>T da Cemi Tavi isegamoiyeneT, rogorc gnebav<strong>de</strong>T. me savsebiT Tqven gekuTvniT.madlenam xeli gauwoda da iseTi sevdiani da nazi TvaliT Sexeda,romelic mamakacs Sig gulSi Caswv<strong>de</strong>ba xolme.— madlobeli var. Tqven Zalian gulkeTili xarT, Zalian. rom SemeZlosgavbedo da ramenairad gada<strong>gi</strong>xadoT, mec getyodiT: Cemi imedic gqon<strong>de</strong>T.JorJma xeli CamoarTva da didxans eWira, Tan uWerda da guliT surdaekocna. bolos gabeda: nela aitana tuCebTan da odnav cxel, Txelsa da surnelkans xangrZlivi kocniT daewafa.roca igrZno, rom es megobruli alersi metismetad gagrZelda, qalispatara xeli gauSva, romelic axalgazrda qvrivis muxlebze rbilad daeca.madlenam seriozulad uTxra:— diax, marto viqnebi, magram vec<strong>de</strong>bi, mxneoba ar davkargo.dÁuruam ar icoda, rogor gaegebinebina, rom is bednieri iqneboda, Zalianbednieri, Tu madlena colobaze daTanxm<strong>de</strong>boda. cxadia, ar SeiZleba es axlave,aq, foresties winaSe uTxras. mainc — egona — SeiZleboda iseTi orazrovani,


Tavaziani da daxlarTuli sityvebi epovna, saca Cumi azri iqneboda damaluli,sruli saTqmeli ki — nagulisxmevi.magram maT winaSe gaWimuli da gaxevebuli cxedari dÁuruas sircxvilshgvrida da orTa Sua zRu<strong>de</strong>saviT iyo gaxiruli. garda amisa, erTi xaniaeCveneboda, TiTqos am Caketili oTaxis haerSi saeWvo suns daeberos,micvalebulis gaxrwnili filtvebis Saravian lpobas, cxedris pirvel dasaSinel suns, romelsac sabralo gansvenebulni ugzavnian xolme maT Tavzefxizlad mdgom naTesavebs, sanam am suniT TavianT kubos gaavseben. dÁuruamhkiTxa:— SeiZleba, fanjara odnav gavaRo? mgoni, oTaxSi mZime haeri unda idges.madlenam upasuxa:— gaaReT. meca vgrZnob.dÁurua sarkmelTan mivida da gamoaRo. Ramis surnelovani sigrile umalSemoiWra oTaxSi da sawolTan mdgari ori sanTlis Suqi Searxia. mTvare Tavisuxv da nel sinaTles wina RamesaviT agarakebis TeTr kedlebsa da zRvis didkriala zewarze hRvrida. dÁuruam mTeli mkerdiT daiwyo sunTqva da ucebigrZno, rom imedma xelaxla moicva i<strong>gi</strong>. axalgazrda Jurnalists bednierebismoaxloebis grZnoba TiTqos maRla eweoda.moixeda da uTxra:— aq modiT, cotao<strong>de</strong>ni sufTa haeri SeisunTqeT. di<strong>de</strong>buli Ramea.madlena wynarad mivida da mis gverdiT sarkmels mieyrdno. maSin man CumixmiT daiwyo:— momismineT da eca<strong>de</strong>T Cemi naTqvami sworad gaigoT. oRond nuaRSfoT<strong>de</strong>biT imis gamo, rom aseT rames aseT dros geubnebiT. magram me zegmivdivar, xolo, roca Tqven parizSi dabrun<strong>de</strong>biT, albaT, gvianRa iqneba. maSase... Tqvenc mogexsenebaT, rom me sabralo Rataki var, meti araferi, da jerki<strong>de</strong>v ver mimiRwevia mdgomareobisaTvis. sama<strong>gi</strong>erod, nebisyofa da, mgoni,mcireo<strong>de</strong>ni Wkuac unda mqon<strong>de</strong>s. umTavresi ki is aris, rom me swor gzazevdgavar. ro<strong>de</strong>sac Tvalwin iseTi adamiani <strong>gi</strong>dgas, romelmac ukve miaRwiawarmatebas, windawinve ici, vis abareb Sens beds, xolo, roca adamiani mxolodaxla iwyebs Tavis gzas, winaswar ver gaigeb, rogor daasrulebs i<strong>gi</strong> am gzas. eskar<strong>gi</strong>c aris da, amave dros, saxifaToc. erTxel, TqvenTan rom viyavi, <strong>gi</strong>TxariT,Cemi udi<strong>de</strong>si natvra is aris, rom TqvenisTana qali SevirTo-meTqi. dResxelaxla vimeoreb amaves. nu mipasuxebT, jer maTqmevineT. amJamad am saTxovnelsara gTxovT, es axla samarcxvinoc iqneboda. minda mxolod SegatyobinoT, romTqven erT sityvas Cemi gabedniereba SeuZlia, rom Tqven Se<strong>gi</strong>ZliaT an ZmasaviTerTgul megobrad gamixadoT, an qmrad gamomiyenoT, — rogorc Tqveni surviliiqneba, radgan Cemi tanic da Cemi sulic Tqven gekuTvniT. me ar minda, axlavemiviRo pasuxi. me aq laparaki ki aRara msurs amaze, roca xelaxla mnaxavTparizSi, Tqveni pasuxic maSin magrZnobineT. manam<strong>de</strong> ki erT sityvasac numetyviT, xom meTanxmebiT?da saTqmeli ise gaaTava, madlenas arc ki Sexeda, TiTqo sityvebs RamiswyvdiadSi isrodao. axalgazrda qali ise uZravad idga, TiTqo naubari aresmoda: isic gareT ixe<strong>de</strong>boda da daSterebiT umzerda mTvaris mkrTalinaTeliT Semosil farTo ares.didxans idgnen gaunZrevlad, erTmaneTis gverdiT, mdumareni daCafiqrebulni. mere madlenam neli xmiT Tqva:— agrilda.mibrunda da cxedarTan mivida. dÁuruac gahyva. roca miuaxlovda,darwmunda, rom cxedars marTla suni asdioda, da Tavisi savarZeli gaswia:aRar SeeZlo gvamis suni aetana, mere Tqva:— dilaze kuboSi unda CavasvenoT.man upasuxa:— ho, ho, ra Tqma unda, mekuboe dilis rva saaTze mova. — da radgandÁuruam oxvriT Tqva:


— sawyali, — imanac, Tavis mxriv, urviT amoioxra, da am oxvraSibedisadmi morCileba gamokrTa.axla isini iSviaTad ixe<strong>de</strong>bodnen cxedrisken. ukve SeeCvivnen mas da gulSiTanagrZnobac ki daebadaT misdami, romelic maT jer ki<strong>de</strong>v aSfoTebda da Tanabrazebda, radgan isinic mokvdavni iyvnen.aRar laparakobdnen da zrdilobianad, uZilod fxizlobdnen. magramSuaRamem rom moatana, dÁuruas CasTvlima. roca gaiRviZa, dainaxa, rom q-nforesties eZina. Sem<strong>de</strong>g ufro myudrod mokalaTda savarZelSi da wailuRluRa:`rac unda Tqvan, RmerTmani, isev lo<strong>gi</strong>ni jobia~.uceb moulodnelma xmaurma SeakrTo. mowyalebis da Semosuliyo. gareTganTiadi idga. axalgazrda qvrivi meore savarZelSi ijda JorJis win da isicdÁuruasaviT iyo SeSinebuli. odnav gafiTrebuliyo, magram, miuxedavad RamisTevisa, uwin<strong>de</strong>liviT lamazi, qorfa da mSvenieri iyo.dÁuruam cxedars gadaxeda da ZrwoliT wamoiZaxa:— Sexe<strong>de</strong>T, wveri!gaxrwnil cxedars ram<strong>de</strong>nime saaTSi imo<strong>de</strong>nive wveri amosvloda, ramo<strong>de</strong>naccocxal adamians ram<strong>de</strong>nime dReSi ezr<strong>de</strong>ba xolme. SeSinebulebi ise idgnen amsicocxlis winaSe, romelic jer ki<strong>de</strong>v hRvioda mkvdar sxeulSi, TiTqos raRacsaSineli saswauli, raRac zebunebrivi muqara yofiliyo mkvdreTiT aRdgomisa,raRac uCveulo da zardamcemi, romelic adamians Tavbrus asxams da azrebsuxlarTavs. Sem<strong>de</strong>g oriveni dasasveneblad wavidnen da TerTmet saaTzedabrundnen. roca Sarli kuboSi Caasvenes, orivem Sveba da mosveneba igrZno.sauzmis dros erTmaneTis pirdapir dasxdnen da moundaT, rame samxiarulo,gasamxnevebeli eTqvaT da, raki sasikvdilo saqmeebi daasrules, dro iyo,sasicocxlos dabrunebodnen.Ria fanjaraSi gazafxulis nazi siTbo iRvreboda da karis wingafurCqnili mixakis tkbili suni SigniT Semohqonda.q-ma forestiem dÁurua baRSi gaipatiJa. oriveni viwro gzas dinji nabijiTgahyvnen da naZvebisa da evkaliptebis suniT gaJRenTil haers siamiTisunTqavdnen.uceb madlena Tavmoubrunebliv alaparakda, rogorc JorJi laparakobdawuxelis, dinjad, Cumad da seriozuli xmiT:— momismineT, Zvirfaso megobaro, me ukve vifiqre imaze, rac guSinmiTxariT. ar minda, upasuxod ga<strong>gi</strong>stumroT. arc hos geubnebiT, arc — aras.movicadoT, moviTminoT da erTmaneTi ufro axlo gavicnoT. Tqveni mxrivacguldasmiT moisazreT. nu ahyvebiT marto gulisTqmas, romelic aseT drosadvilad modis da adviladve hqreba. magram Cveni sabralo Sarlisdasaflavebam<strong>de</strong> imitom gelaparakebiT amaze, rom Tqveni sityvebis Sem<strong>de</strong>gCemTvis metad saWiroa, ico<strong>de</strong>T, vina var me: daiviwyeT, rac miTxariT, Tu Tqvencar ekuTvniT imaT... iseT xalxs, visac SeuZlia Cemi xasiaTis gageba da CemiSeTviseba. eca<strong>de</strong>T, Cemi saTqmeli kargad gaigoT. qorwineba CemTvis xundi ki araris, aramed kavSiri. me msurs Tavisufali viyo, sul Tavisufali. Tavisufladvimoqmedo, Cems saqmeebs movuaro, Tavisuflad viaro da yvelaferSi Cem TavsvekuTvno<strong>de</strong>. me ar SemiZlia arc kontroli, arc eWvianoba da arc Cemiyofaqcevis kritika moviTmino. ra Tqma unda, valad viReb, ar Seuracxvyo imkacis saxeli, visac mivTxov<strong>de</strong>bi, da sircxvili ar vaWamo. magram, amave dros,saWiroa im kacmac valad idos, raTa Cemi Tavi Tanaswor mokavSired miiCnios daise ar momeqces, rogorc Tavis Tavze ufro dabals, morCilsa da xelqveiTcols epyrobian xolme. vici, Cems azrs yvela ar iziarebs, magram me mas arvuRalateb, morCa da gaTavda. erTsac davumateb. nu mipasuxebT, Tqveni pasuxiualago da unayofo iqneba. Cven ki<strong>de</strong>v vnaxavT erTmaneTs da amaze ki<strong>de</strong>vvilaparakebT Sem<strong>de</strong>gSi. axla ki wadiT da gaiseirneT. me ki `imasTan~ waval.erTmaneTs saRamoze vnaxavT.JorJma madlenas xangrZlivi kocniT akoca xelze da usityvod wavida.mxolod sadilis dros Sexvdnen erTmaneTs, Sem<strong>de</strong>g ki, radgan metaddaRlil-moTenTilebi iyvnen, Tav-TavianT oTaxebSi wavidnen.


Sarl forestie meore dRes kanis sasaflaoze uzeimod damarxes. JorJdÁuruam gadawyvita, parizSi dabrunebuliyo swrafi matarebliT, romelic orisnaxevarze gadioda. q-ma forestiem sadguram<strong>de</strong> gaacila. matareblis wasvlismolodinSi dinjad midi-modiodnen baqanze da umniSvnelo ramezelaparakobdnen.namdvili eqspresi, xuTi vagonisagan Sedgenili matarebeli movida.Jurnalistma ala<strong>gi</strong> daiWira da xelaxla gamovida salaparakod. ram<strong>de</strong>nime wuTsesaubra madlenas da uceb sevda da sinanuli igrZno imis gamo, rom iZulebuliiyo, es qali daetovebina, TiTqos Tavs samudamod anebebdao.konduqtorma daiZaxa: `marseli, lioni, parizi, alagebi daiWireT!~ dÁuruavagonSi Sevida da ram<strong>de</strong>nime sityvis saTqmelad sarkmlidan gamoixeda.orTqolmavalma daustvina da matarebeli daiZra.axalgazrda kaci vagonidan icqireboda da umzerda madlenas, romelicbaqanze uZravad idga da JorJs Tvals ayolebda. uceb, sanam Tvalidandahkargavda, dÁuruam orive xeliT kocna gaugzavna.madlenam ufro mori<strong>de</strong>bulad, gaubedavad da nazad upasuxa.nawili meoreTavi pirveliJorJ dÁurua uwin<strong>de</strong>l cxovrebas Seudga.Zvel binaze, konstantinepolis quCaze dasaxlda da fxizeli cxovrebadaiwyo, radgan mdgomareobis Secvlas moeloda. Jurnalistis da q-n <strong>de</strong> marelisurTierTobam TiTqmis col-qmruli xasiaTi miiRo, TiTqos dÁurua momavlisTviswindawinve emza<strong>de</strong>bao: mis sayvarels maTi kavSiris sidinje da ganzomilebaxSirad ancvifrebda da siciliT imeorebda xolme:— Sen Cems qmarze uaresi burJua yofilxar. RmerTmani, ar Rirda gacvla.q-ni forestie jer ar dabrunebuliyo, radgan kanSi Sehgvianeboda. JorJmamisgan werili miiRo, iwereboda, aprilis Sua ricxvebSi davbrun<strong>de</strong>bio, da maTgamoTxovebas erTi sityviTac ar ixsenebda. JorJi icdida, gadawyvetili hqonda,Tu axalgazrda qvrivi Seyoyman<strong>de</strong>boda, yoveli Rone exmara, raTa madlenaSeerTo, magram mas Tavis bedisa sjeroda da swamda, rom mas, JorJ dÁuruas,mimzidveli, gaurkveveli da uZleveli Zala hqonda, romelic yovel qalsizidavda da ipyrobda.mokle baraTma auwya, rom misi bedis saaTs sacaa unda daekra.`me parizSi var, mnaxeT. — madlena forestie~.da meti araferi. es baraTi dilis cxra saaTis fostam moutana, sam saaTzeki dÁurua ukve madlenas kibeze adioda, axalgazrda qalma orive xeli gauwodada Tavisi lamazi, sandomiani RimiliT gauRima. ram<strong>de</strong>nime wams erTmaneTsdaJinebiT Cascqerodnen TvalebSi.mere madlenam CurCuliT uTxra:— rom ico<strong>de</strong>T, ram<strong>de</strong>ni sikeTe miyaviT, im saSinel dReebSi marto rom ardamtoveT.JorJma miugo:— rasac ki mibrZanebdiT, yvelafers Se<strong>gi</strong>srulebdiT.dasxdnen. madlenam axali ambebis, valterisa da gazeTis yvelaTanamSromlis ambavi gamohkiTxa. Turme im xanebSi xSirad igonebda gazeTs.— gulnaklulad viyavi, TiTqos raRac maklda, — ambobda. — suliT daguliT Jurnalistad gadaviqeci. rac unda Tqvan, es xeloba mainc miyvars.Sem<strong>de</strong>g dadumda. JorJs moeCvena, TiTqos mis RimilSi, mis kilosa dasityvebSi raRac SeniSna da raRac dapireba amoikiTxa, Tumca gadawvetilihqonda, win ar gamxtariyo, mainc hkiTxa borZikiT:— maS ratom... ratom xelaxla ar daubrun<strong>de</strong>bi… am xelobas... dÁuruas...dÁuruas saxeliT?


madlenam uceb Rimili Camoixsna, xeli saxeloze daado da dabali xmiTuTxra:— magaze jer nurafers vityviT.magram JorJi mixvda, rom madlena mis survils ar uaryofda, dauCoqa daxelebi vnebiT daukocna, Tan imeorebda:— madlobeli var, madlobeli, rarig miyvarxarT!madlena wamodga, dÁuruac ahyva da SeamCnia, rom qali Zlier gafiTrda,maSin mixvda, rom mas moswonda, iqneb didi xanic aris, rac moswonda. da radganam wuTs pirispir idgnen, JorJma mklavebi moxvia da Sublze akoca — grZelida nazi kocniT akoca.madlenam Tavi gaiTavisufla da seriozulad uTxra:—yuri mig<strong>de</strong>T, megobaro. jer veraferi gadavwyvite, magram SeiZleba `ho~—<strong>gi</strong>TxraT. piroba momeciT, rom amas saidumlod SeinaxavT, manam laparakisuflebas ar mogcemT.JorJma Sefica da sixaruliT savse guli waiRo Sin. mas Sem<strong>de</strong>g, roca kimadlenas sanaxavad mividoda xolme, cdilobda Tavi Seemagrebina da garkveuliTanxmoba ar moeTxova, miT ufro, rom madlena momavalze laparakis da gegmisSemuSavebis dros orives cxovrebas mudam akavSirebda, da es sityvebidÁuruasTvis ufro mniSvnelovani iyo, vidre formaluri Tanxmoba.dÁurua gulmod<strong>gi</strong>ned muSaobda, cotas xarjavda da cdilobda cotao<strong>de</strong>nifuli daegrovebina, raTa qorwilisaTvis ufulod ar darCeniliyo. ram<strong>de</strong>nadacuwin xelgaSlili iyo, axla im<strong>de</strong>nadve gaZunwda.zafxuli gavida, Semodgomac gahyva, da mainc aravis eWvic ar hqonda,radgan erTmaneTs iSviaTad da Cveulebriv pirobebSi xv<strong>de</strong>bodnen.erT saRamos madlenam Rrmad Caxeda TvalebSi da hkiTxa:— q-n <strong>de</strong> marelisTvis jer araferi <strong>gi</strong>TqvamT?— ara, megobaro, ar miTqvams, radgan dagpirdiT, es ambavi saidumlodSemenaxa, amitom aravis ar vuTxari.— maS droa, SeatyobinoT, me ki valters da imis cols vetyvi. es saqme amkviras gavaTavoT, kar<strong>gi</strong>?dÁurua gawiTlda.— keTili, Tundac xvalve gavaTavoT.madlenas TiTqos ar surda misi darcxvenis danaxva, amitom nela moaSoraTvali da ganagrZo:— Tu sawinaaRm<strong>de</strong>go araferi geqnebaT, jvari maisis dasawyisSi daviweroT.xelsayreli droa.— yvelaferSi sixaruliT gemorCilebiT.— aTi maisi SabaTs modis. minda es dRe avirCio, radgan swored am dResdaviba<strong>de</strong>.— Tanaxma var, aT maiss iyos.— Tqveni mSoblebi ruanis axlo cxovroben, ara? mgoni, ase miTxariT.— diax, ruanis axlo, kanteleSi.— riT cxovroben?— mamaCems wvrili... cotao<strong>de</strong>ni renta aqvs.— marTla? Zalian minda gavicno.JorJs Zalian Sercxva da Seyoymanda:— keTili, magram...… magram...da radgan mtkice xasiaTi hqonda, uceb gadawyvita:— Zvirfaso megobaro, Cemi mSoblebi glexebi arian, duqani aqvT da Cemsgazrdaze araferi ar daiSures. ar meTakileba, magram maTi...… maTi ubralo...…SeiZleba maTi sofluri yofaqceva gexamuSoT.madlenam gulkeTili RimiliT upasuxa:— ara uSavs ra, Seviyvareb. vestumrebiT, ase msurs, amaze ki<strong>de</strong>vvisaubrebT. mec Raribi xalxis Svili var... magram oboli var. amqveynadaRaravina myavs,…— xeli gauwoda da daumata: — Tqvens meti.


JorJma didi sinaze igrZno da guli auCuyda. es axalgazrda kaci am<strong>de</strong>dakaciviT jer arc erT qals ar daemorCilebina.— erTi azri mawuxebs, — Tqva madlenam, — magram misi ganmartebameZneleba.— ra moxda, ra gawuxebT? — hkiTxa dÁuruam.— iciT, ras getyviT, megobaro, mec sxva qalebiviT... sxva qalebiviT sustivar, me Cemi Jini maqvs, yvelaferi brwyinvale da sazeimo miyvars. Zalianbednieri viqnebodi, aznauris gvari rom mqonoda. iqneb moaxerxoT da Cvenidaqorwinebis gamo… Tqvens gvars aristokratiuli ieri misceT? — da isegawiTlda, TiTqos misi Txovna samarcxvino yofiliyo.dÁuruam ubralod upasuxa:— amaze xSirad mifiqria, magram, mgoni, advili ar unda iyos.— ratom?JorJma gaicina:— imitom, rom meSinia, Cemi Tavi masxarad aravis avag<strong>de</strong>bino.madlenam mxrebi aiCeCa:— sulac ara, sulac ara, yvela ase iqceva da aravisac ar dascinian.Tqveni gvari orad gahyaviT: `dÁu-rua~-d da sul sxva ram gamova.JorJma maSinve im kaciviT upasuxa, vinc es saqme Zalian kargad icis:— ara, ar ivargebs, eg xerxi metismetad ubraloa, naTrevi da gacveTili.vfiqrobdi, Cemi soflis saxeli ameRo, jer saliteraturo fsevdonimad gamexda,Sem<strong>de</strong>g uceb Cemi saxelisTvis mimematebina da mere, dro rom gavidoda, rogorcTqvenc mirCieT, Suaze gameyo.madlenam hkiTxa:— Tqvens sofels kantele hqvia, ara?— diax.qali Cafiqrda.— ar ivargebs, sityvis dasasruli ar momwons, aba vcadoT, iqneb rogormeodnav SevcvaloT... kantele?ma<strong>gi</strong>didan kalami aiRo da qaRaldze saxelebi Camowera, Tanac sinjavda,TiTo saxeli rogor esmoda smenas. mere uceb wamoiZaxa:— mzad aris, vipove!da furceli gauwoda. JorJma waikiTxa: `qalbatoni dÁu rua <strong>de</strong> kantel~,ram<strong>de</strong>nime wams ifiqra da seriozulad upasuxa:— diax. Zalian kar<strong>gi</strong>a.madlena aRtacebuli iyo da imeorebda:— dÁu rua <strong>de</strong> kantel... dÁu rua <strong>de</strong> kantel... qalbatoni dÁu rua <strong>de</strong>kantel. di<strong>de</strong>bulia! mSvenieria! — da darwmunebuli kiloTi daumata: — naxavT,yvelas ra advilad mivaRebinebT am gvars. SemTxvevas gamoyeneba unda.xvalin<strong>de</strong>li dRidan Tqvens werilebs ase moawereT: `dÁu rua <strong>de</strong> kantel~,qronikas ki — mxolod `dÁu rua~. es presaSi sul ubralo ambavia da aravin argaoc<strong>de</strong>ba imis gamo, rom fsevdonimi airCieT. qorwinebam<strong>de</strong> ki<strong>de</strong>v odnavSevcvliT da nacnobebs vetyviT, rom Tqveni samsaxurisa da TavmdablobiswyalobiT uwin nawilak `dÁu~-s ar awerdiT, an sulac arafers ar vetyviT.mamaTqvens ra hqvia?—aleqsandre.madlenam ramo<strong>de</strong>nimejer gaimeora: `aleqsandre... aleqsandre...~ da misxmovanebas yuri miugdo, mere sufTa qaRaldze dawera: `b-ni da q-ni aleqsandredÁu rua <strong>de</strong> kantel pativiscemiT auwyeben maT Svilis b-n JorJ dÁu rua <strong>de</strong>kantelis da q-n madlena foresties qorwinebas~.nawers Soridan daxeda da aRtacebiT Tqva:— mardi da Wkviani adamiani yvelafers miaRwevs.quCaSi rom gamovida, dÁuruas moeCvena, TiTqos gazrdiliyo da namdvilvaJbatonad gadaqceuliyo, radgan mtkiced gadawyvita, amieridan aznaurulad`dÁu-rua~ Suaze gaeyo, es gvari daeCemebina da ufro metic: `dÁu rua <strong>de</strong>kanteli~ daesakuTrebina. i<strong>gi</strong> ufro yoCaRi nabijiT miabijebda, Tavic ufro


maRla aewia, ulvaSi amayad aigrixa da namdvili aznauris niri aisaxa,gamxiarulebuls mounda gamvlelebisTvis eTqva:— me dÁu rua <strong>de</strong> kanteli mqvia.magram Sin rom dabrunda, mtkivneuli azri aekviata: q-ni <strong>de</strong> mareli undaSeemza<strong>de</strong>bina, maSinve dajda, werili dawera da xvalisTvis daibara.`advili saqme ar aris... Zlier qariSxals unda gavuZlo~.JorJi aucilebel mosax<strong>de</strong>ns bunebiT Tandayolili uzrunvelobiTemorCileboda, rac cxovrebis gzaze usiamovnebaTa gadalaxvaSi Svelodaxolme. amitom feletonis dasawerad dajda, rac axali gadasaxa<strong>de</strong>bis SemoRebasSeexeboda.werilSi dÁurua, sxvaTa Soris, gamoTqvamda azrs, gadasaxadi daedoTgvaris aznaurul nawilakze, `<strong>de</strong>~ an `dÁu~— asi franki weliwadSi, xolotitulze, baronidan Tavadam<strong>de</strong> _ xuTasidan aTasam<strong>de</strong>, da moawera: `d.<strong>de</strong>kantel~.meore dRes sayvarlisgan saqalaqo <strong>de</strong>peSa miiRo. klotilda atyobinebda,rom pirvel saaTze movidoda.JorJi ciebiani RelviT ucdida. gadawyvetili hqonda, yvelaferi ucebgadmoelagebina, uceb eTqva saubris dasawyisSive. Sem<strong>de</strong>g, pirveli foriaqi romgaivlida, klotilda daejerebina, daemtkicebina, rom mas ar SeeZlo samudamoddarCeniliyo ucolod, da radgane b-n <strong>de</strong> marels daJinebiT surs jer cocxaliiyos, dÁuruas ar SeeZlo sxva vinme qalze ar efiqra, raTa i<strong>gi</strong> cxovrebiskanonier megobrad gaexada.mainc did aRelvebas grZnobda. zarma rom Camohkra, guli aufancqalda,klotilda mivarda da gadaexvia.— gamarjoba, lamazo megobaro! — da JorJis mklavebis sicive romigrZno, Sexeda da kiTxa:— ra dagemarTa?— dajeqi, — uTxra. — seriozulad unda movilaparakoT.klotildam pirba<strong>de</strong> aiwia, Sliapa ar moixada, dajda da lodini daiwyo.dÁuruam Tvalebi daxara da salaparakod moemzada, mere nela daiwyo:— Zvirfaso megobaro, Senve xedav, rogor mawuxebs, mawvalebs da mtanjavsCemi saTqmeli, Zalian miyvarxar, suliT da guliT miyvarxar, amitom ufro Senidatanjvis SiSi miklavs guls, vidre TviTon ambavi, romelic axla undaSegatyobino.klotildas feri ecvala, kankali igrZno da Zlivs waiCurCula:— ra moxda? male miTxari!man sevdianad, magram mtkiced uTxra im naZala<strong>de</strong>vad mwuxare kiloTi,romliTac saamur ubedurebas atyobineben xolme:— is moxda, rom cols virTav.klotildas oxvra aRmoxda, gulis siRrmidan amovardnili sevdiani oxvraqalisa, romelsac guli misdis. ixrCoboda, xma ver amoeRo; mxolod xSiradsunTqavda. da radgan <strong>de</strong> mareli sdumda, dÁuruam ganagrZo:— ver warmoidgen, rogor vitanjebodi, sanam amas gavbedavdi. me arcfuliani kaci var da arc TvalsaCino ala<strong>gi</strong> miWiravs. me marto var, dakargulivar parizSi da saWiroa iseTi vinme myav<strong>de</strong>s gverdiT, vinc damarigebs,gamamxnevebs, mxars momcems xolme. me mokavSires, meuRles, megobars veZebdi daki<strong>de</strong>vac vipove.da im imediT daCumda, rom raime pasuxs miiRebda, da ukve mZvinvare brazisda Seuracxyofis mosasmenad Seemzada.klotildam xeli gulze miido, TiTqos misi Semagreba undoda, i<strong>gi</strong> isevZlivs sunTqavda. mkerdi Zlier uRelavda da Tavi ucancarebda.JorJma gamoarTva xeli, romelic savarZelze edo, magram klotildamumalve gamohglija. Sem<strong>de</strong>g, gacbunebulma waiCurCula:— ooh, RmerTo Cemo!JorJma fexebTan dauCoqa, magram ver gaubeda mihkareboda. misi dumiliufro aRelvebda, vidre grigaliseburi afeTqeba aaRelvebda.


— klo, Cemo patara klo, gaige, ra dReSi var, oh, neta Seni SerTvaSemeZlos, ra bednieri viqnebodi! magram Sen qmari gyavs. maS raRa meqna?moifiqre, Sen TviTonve moifiqre, me sazogadoebaSi Cemi ala<strong>gi</strong> unda movZebno, eski SeuZlebeli saqmea, sanam ojaxs ar gaviCen. garwmuneb, iseTi droc iyo, rocaSeni qmris mokvlac ki mindoda.dÁurua rbili, sevdiani da tkbili xmiT laparakobda, romelic yursmusikasaviT elamuneboda. misi sayvarlis Tvalebidan orma kurcxalma nelagamoJona, loyebze Camocurda. mere wamwamebze ki<strong>de</strong>v ori gamoCnda. JorJmadainaxa da waiCurCula:— ooh, klo, nu stiri, klo, gexvewebi, nu stiri-meTqi, Seni cremli gulsmiklavs.maSin klotildam Tavs Zala daatana, raTa siamaye da pativi SeenarCunebina,da mTrTolvare xmiT, im qalis xmiT, romelic sacaa unda aqviTin<strong>de</strong>s, hkiTxa:—vin aris... vis irTav?dÁurua wamiT Seyoymanda, magram Sem<strong>de</strong>g mixvda, rom Tqma saWiro iyo, daupasuxa:— madlena foresties virTav.klo mTeli taniT acaxcaxda, magram isev usityvod ijda RrmadCafiqrebuli, TiTqos daviwyeboda, vin iyo mis winaSe muxlmoyrili. misTvalebSi axal-axali gamWvirvale wveTebi Cn<strong>de</strong>boda, cvioda da mom<strong>de</strong>vnokurcxlebs uTmobda alags.klotilda wamodga. dÁurua mixvda: ise wavidoda, rom erT sityvasac aretyoda _ arc samduravs, arc Sesandobars. aman JorJs gulis siRrmem<strong>de</strong> gahkrada damcireba agrZnobina. ar undoda, uxmod gaeSva, da kabas moeWida, savsefexebs moexvia, grZnobda, rom es fexebi daWimuli iyo da uZalian<strong>de</strong>boda.— gemudarebi, agre nu waxval, — eajeboda.maSin klotildam zevidan iseTi uimedo, sveli, momajadoebeli da sevdianiTvalebiT gadmoxeda, rom qalis gulis go<strong>de</strong>ba savsebiT gamoCnda, daluRluRiT uTxra:— me, me saTqmeli araferi maqvs... me... ra <strong>gi</strong>yo... Sen marTali xar. Sen... Sen...rac <strong>gi</strong>ndoda, ipove.mere dausxlta da wavida. JorJi aRar cdila klotilda daetovebina.marto rom darCa, wamodga. gabruebuli iyo, TiTqos TavSi magrad Caartyeso.Sem<strong>de</strong>g garemoebas Seurigda da gaifiqra:` maS ra meqna, meti raRa SemeZlo! ki<strong>de</strong>v kar<strong>gi</strong>, rom aliaqoTi ar amitexa~,— da TiTqos gulidan mZime lodi moexsnao, uceb SvebiT igrZno, romTavisufali iyo, rom isev Tavis Tavs ekuTvnoda da mzad iyo axali cxovrebadaewyo. ke<strong>de</strong>ls muStebi dauSina. TiTqos beds ebrZoda, radgan gamarjvebiT daZal-RoniT iyo SezarxoSebuli.roca madlenam hkiTxa: `qalbatoni <strong>de</strong> mareli gaafrTxileT?~, mangulmSvidad upasuxa: `ra Tqma unda~, q-ma forestiem Tavisi naTeli TvalebiTSexda, TiTqos scdida, da hkiTxa:— ar aRelda?— ara, sulac ara. pirukuRmac moxda, ki<strong>de</strong>vac momiwona.axali ambavi male gavrcelda. zogs ukvirda. zo<strong>gi</strong> irwmuneboda: winaTvevicodiTo, xolo zo<strong>gi</strong> ise iRimebda, TiTqos ambobda: Cven eg ambavi sulac argvaocebso.axla axalgazrda kaci Tavis feletonebs ase awerda: `d. <strong>de</strong> kantel~,qronikas — `dÁu-rua~, iSviaTad daweril politikur werilebs ki — `dÁu rua~.naxevar dros daniSnulTan atarebda. madlena ZmasaviT elazRandareboda,romelsac WeSmarit da Cum sinazes raRac survils umatebda da am grZnobasnaklsaviT malavda. sacoles gadawyvetili qonda, saidumlod daeweraT jvarida imave saRamos ruanSi wasulivnen. jvrisweras mxolod saWiro mowmeni undadaswrebodnen. meore dRes axalgazr<strong>de</strong>bi Jurnalistis mSoblebs gadaexveodnenda iq ram<strong>de</strong>nime dRes darCebodnen.


dÁu-rua cdilobda, sacolesaTvis am gegmaze xeli aeRebinebina, magramsawa<strong>de</strong>ls ver miaRwia da bolos Tanxmoba misca.aTi maisic movida. axalgazr<strong>de</strong>bs eklesiuri jvriswera da wesi zedmetadmiaCndaT, radgan, sul erTia, stumrebi ar eyolebodaT, amitom mers estumrnen,Caewernen, dabrundnen, wasasvlelad moemzadnen da saRamos eqvs saaTze senlazaressadguridan normandiaSi wavidnen.sanam vagonSi martoni darCebodnen, erTmaneTs aTio<strong>de</strong> sityvac ver uTxres.xolo Sem<strong>de</strong>g, gzaSi yofna rom igrZnes, urTierTs gadaxe<strong>de</strong>s da gaicines: raRacsircxvili igrZnes da misi gamomJRavneba eTakilebodaT.matarebeli batiniolis sadgurs nela gascda da gadaWra udaburimindori, romelic parizis zRu<strong>de</strong>dan senam<strong>de</strong> gadaWimula.dÁu-rua da misi coli drogamoSvebiT ram<strong>de</strong>nime sityvas ityodnen xolmeda mere fanjridan isev bunebas aTvalierebdnen. anieris xidze rom gadiodnen,mebadurni, menaveni da nav-xomaldiT mofenili mdinare dainaxes da ZaliangaexardaT. maisis mZlavri mze cerad nasroli sxivebiT wynar, TiTqmis uZravmdinares da navebs lekavda. arc wylis dineba moCanda, arc moqceva, i<strong>gi</strong> TiTqossaRamos siTboSi da sinaTleSi gaxevebuliyo, erTi afriani navi wylisSuagulSi gasuliyo, orive boloSi TeTri selis ori didi samkuTxedi afragaeSala, odnav niavsac ki grZnobda da safrenad Semza<strong>de</strong>bul uzarmazarfrinvels hgavda.dÁu-ruam waiCurCula:— ga<strong>gi</strong>JebiT miyvars parizis midamoebi da aqaur Semwvar Tevzze ukeTesimogoneba ar momepoveba,madlenam upasuxa:— navebi? ra mSvenivrad mocuraven wylis zedapirze mzis Casvlis dros dara saucxooa am dros Sig jdoma.Sem<strong>de</strong>g gaCumdnen, TiTqos TavianTi warsulis gaxsenebas veRar bedavdnen,dumdnen, isxdnen da, SesaZlebelia, sinanulis poeziiTac tkbebodnen.dÁu-rua colis pirdapir ijda. xeli gamoarTva da akoca.— roca davbrun<strong>de</strong>biT, — uTxra, — zogjer SatuSi visadilebT xolme.madlenam waiCurCula:— bevri saqme gveqneba. — TiTqos undoda eTqva: `sasargeblos siamisTvisver gavwiravTo~.JorJs misi xeli isev eWira da gulisfancqaliT fiqrobda, rogor daewyoalersi. vinme umanko qali ise ar SebhoWavda mas, rogorc madlenas cocxalida cbieri Wkua uZnelebda saqmes. eSinoda, cols suleli ar hgoneboda anmxdali, an nametnav gambedavi, an sulwasuliviT ar aCqarebuliyo, an ki<strong>de</strong>vundilad ar dahgvianeboda. xels odnav uWerda, magram madlena Zaxilze pasuxsar aZlevda. mere uTxra:— sasaciloa, Tqven rom Cemi coli xarT.madlenas gaukvirda.— ratom?— ar vici, raRac meCoTireba. minda gakocoT da mikvirs, rom amis uflebamaqvs.madlenam gulmSvidad miuSvira loya. dÁu-ruam dasaviT akoca da ganagrZo:— pirvelad rom gnaxeT, — xom gaxsovT is ad<strong>gi</strong>li, forestiem romdampatiJa? — gavifiqre: `oh, mec rom aseTi coli Semxv<strong>de</strong>s!~ da ai, natvraamisrulda: Tqven Cemi coli brZan<strong>de</strong>biT.madlenam waiCurCula:— Zalian momwons, — da cbieri TvalebiT, mudmiv moRimare TvalebiTdaaSterda.JorJi fiqrobda: `suleli var, Tavs rom vimagreb, meti gambedaobaasaWiro~, da hkiTxa:— rogor gaicaniT forestie?madlenam dacinviT upasuxa:— gana imisTvis mivdivarT ruanSi, rom amaze vilaparakoT?


qmari gawiTlda:— gavsuleldi. Zalian mrcxvenia, Tqvens gverdiT rom var.—marTla? — gaexarda madlenas. — rad? risTvis?JorJi gverdiT miujda, uceb madlenam daiZaxa:— Sexe<strong>de</strong>T, iremi!matarebeli sen-Jermenis tyiT midioda da madlenam Tvali mohkra irems,romelic erTi naxtomiT gadaevlo gakaful gzas.sanam misi coli sarkmelSi ixe<strong>de</strong>boda, dÁu-rua daiRuna da mis kisersSeyvarebulis kocniT daewafa.madlena erT wuTs ganabuli iyo, Sem<strong>de</strong>g Tavi aswia da— meRitineba, xeli gamiSviT!qmarma tuCebi ar moaSora da qoCora ulvaSiT TeTr kiserze alersidauwyo. madlena gaTavisuflebas lamobda:— Tavi damanebeT!xolo man colis Tavs xeli moxvia, saxe Tavisken moibruna da ise daakvdamis tuCebs, rogorc Sevar<strong>de</strong>ni nanadirevs. madlena igeriebda, xels hkravda dagamosxltomas lamobda. bolos mainc gaTavisuflda da gaumeora:— Tavi damanebeT-meTqi!magram qmari yurs aRar ug<strong>de</strong>bd, magrad exveoda, mTrTolvare tuCebiThkocnida da lamobda savarZelze gadaebrunebina. madlenam Zala moikriba,xelidan gausxlta, adga da mkacrad uTxra:— JorJ, kmara, gaaTaveT. bavSvebi xom aRara varT, rom ruanam<strong>de</strong> veRarmoviTminoT.aseTi gonierebiT gagrilebuli da vnebiT gawiTlebuli qmari savarZelzedarCa. Sem<strong>de</strong>g nel-nela dawynarda da—— keTili, moviTmen, — Tqva, — magram ruanam<strong>de</strong> xmasac aRar amoviReb.axla ki, ico<strong>de</strong>T, mxolod puasisTan varT.— me ki vilaparakeb, — upasuxa colma da dinjad miujda qmars. meredawvrilebiT mouyva, ras gaakeTeben dabrunebis Sem<strong>de</strong>g. saWiroa, is binadaitovon, sadac madlena cxovrobs. JorJi gazeTSi foresties alags daiWersda imis jama<strong>gi</strong>rs miiRebs.madlenam daqorwinebam<strong>de</strong> saqmiani kacis simardiT gamoarkvia maTisafinanso saqmeni. Tanaxmad saqorwino pirobisa, mas sakuTari qoneba undahqonoda. imave pirobaSi yovelgvari SemTxveva windawinve iyo gaTvaliswinebuli:sikvdili, gayra, erTis an ram<strong>de</strong>nime Svilis daba<strong>de</strong>ba. axalgazrda kacs oTxiaTasi franki hqonda, aqedan aTas xuTasi valad hqonda aRebuli, danarCeni kierT weliwadSi am bednieri dRisaTvis daagrova, xolo axalgazrda qalsormoci aTasi franki hqonda, romelic, imis TqmiT, qmarma dautova.madlenam forestie gaixsena da qeba Seasxa:— metad momWirne, patiosani da mSromeli kaci iyo. rom dascloda,SeeZlo mokle droSi gamdidrebuliyo.dÁu-rua sxva azrebs gahyva da yurs aRar ug<strong>de</strong>bda. madlena ki zogjergaCum<strong>de</strong>boda, romelime azrs Caufiqr<strong>de</strong>boda da mere agrZelebda.— ori-sami wlis Sem<strong>de</strong>g Tqven weliwadSi ocdaaT-ormoc aTass iSoviT. esim<strong>de</strong>ni fulia, ram<strong>de</strong>nsac Sarlic gaakeTebda, cocxali rom darCeniliyo.dÁu-ruas es gakveTili mobezrda da upasuxa:— me ki megona, ruanSi imisTvis ar mivdiodiT, rom mkvdar Sarlzegvelaparaka.madlenas odnav gahkra loyaze:— marTalia, davaSave, — da gaicina.JorJma xelebi medidurad daiwyo muxlebze, rogorc kargad gazrdilibiWebi iwyoben xolme, da gaxevda.— ra suleluri ieri gaqvT! — uTxra colma.— maS ra vqna, — upasuxa, — aseTia Cemi roli. Tqven es-es aris gamaxseneTi<strong>gi</strong> da mec vasruleb.madlenam hkiTxa:


— ratom?—imitom, rom Tqven kisrulobT, xelmZRvaneloba gauwioT Tqvens ojaxs daCems Tavsac. ra Tqma unda, Tqveni saqmea, radgan qvrivi brZan<strong>de</strong>biT.coli gaocda:— risi Tqma gnebavT?— imisa, rom Tqveni gamocdileba Cems umecrebas gafantavs, rom Tqvenicolqmruli praqtika Cems martoxelobis umankoebas gaanaTlebs, ai, amis Tqmamindoda.madlenam wamoiZaxa:— eg ki metismetia!man miugo:— ara, swored asea, me qalebs ar vicnob, Tqven ki mamakacebs icnobT,radgan qvrivi brZan<strong>de</strong>biT. diax, Tqven SeudgebiT Cems ganaTlebas... amaRam, diax,amaRam-meTqi. da Tu gnebavT, Tqven Se<strong>gi</strong>ZliaT am aRzrdas axlave SeudgeT,axlave, diax!madlena gamxiarulda da wamoiZaxa:— iciT ra, Tu am mxriv Cemi imedi gaqvT...JorJma bavSviviT warmosTqva, romelic dazepirebul gakveTils imeorebs:— ra Tqma unda, imedi maqvs. me isic mjera, rom safuZvlian ganaTlebasmomcemT, ocio<strong>de</strong> gakveTils miboZebT: aTs — elementarul sagnebisas...kiTxvisas da gramatikisas, aTs ki varjiSobis da ritorikisas... me xom sruliumecari var.madlenam gadikiskisa da Tqva:— suleli yofilxar.qmarma upasuxa:— raki `Sen~-obiT damiwye laparaki, mec mogbaZav da getyvi, sayvarelo,rom Cemi siyvaruli wuTiT wuTam<strong>de</strong> matulobs da... da ruanam<strong>de</strong> gza metadgrZlad meCveneba.dÁu-rua axla msaxiobis kiloTi laparakobda da saxes mox<strong>de</strong>niladaTamaSebda, es ki metad moswonda da acinebda qals, romelic SeCveuli iyosaliteraturo bohemis pranWiobas. qmars gverdidan umzerda, ga<strong>gi</strong>JebiTmoswonda da iseT dReSi iyo, roca adamians, erTi mxriv, nayofis mogleja unda,meore mxriv ki goniereba urCevs, moiTminos, raTa i<strong>gi</strong> sadilze miirTvas. aseTmaazrma madlena gaawiTla, da Tqva:— Cemo kargo Se<strong>gi</strong>rdo, daujereT Cems gamocdilebas, Cems didgamocdilebas. kocnas vagonSi araviTari fasi ara aqvs. kuWis moSla icis. —mere ki<strong>de</strong>v ufro gawiTlda da wasCurCula: — xils nuraso<strong>de</strong>s mkvaxes numoglejT.misi lamazi piridan amosulma orazrovnebam JorJi gaaRiziana da gaacina.pirjvari gadiwera da tuCebi aacmacuna, TiTqo locvas kiTxulobso, daganacxada:— am wuTs Cemi Tavi yvela cdunebulis mfarvels _ wminda antonsmivabare. axla brinjaosaviT mtkice var.Rame nela eSveboda Zirs da marjvniv gadaSlil velebs gamWvirvalebindiT hburavda. matarebeli senis napirs mis<strong>de</strong>vda da axalgazrda col-qmariSehyurebda mdinares, romelic gzis gverdiT miedineboda da gaelvarebuliliTonis veeba bafTas hgavda. mdinareze molaplape wiTeli anareklebi cidanCamovardnil laqebs mogagonebdnen, romlebic Camavali mzis mier mewamulad dacecxlisfrad iyvnen SeRebili. es laqebi TandaTan qreboda, moqme<strong>de</strong>bda,sevdianad bnel<strong>de</strong>boda da mindvrebic wyvdiadSi inTqmeboda, im avi dasasikvdilo TrTolviT iyvinTeboda, romelic mudam uvlis miwas, roca bindiwveba xolme.sarkmlidan saRamos mwuxri Semovida, axalgazrda wyvilis eso<strong>de</strong>nisixaruliT savse gulSic Seipara da gaaCuma. erTmaneTs ekvrodnen da maisismSveniers, sulTmobrZav saRamos umzerdnen.


qalaq mantSi aanTes zeTis patara farani, romelmac kupeSi akruli ruximaudi yviTlad mokankale SuqiT gaanaTa.dÁu-ruam cols mklavebi moxvia da mkerdze miizida. weRan<strong>de</strong>li vnebianiJini axla k<strong>de</strong>mamosil sinazed gadaeqca da msubuqi, umanko alersis nelisurvili aReZra — iseTi alersis, romelic bavSvebs nanasaviT aZinebs xolme.JorJi mibnedili xmiT laparakobda:— Zalian, Zalian meyvarebi, Cemi patara mad.nazma xmam qals guli auCuya da tanSi TrTolva CauRvara. da radgan qmarsloya mis ZuZuze hqonda mibjenili, madlenam Tavi daxara da tuCebi miawoda.grZel, unjsa da Rrma kocnas mkveTri brZola, ucabedi <strong>gi</strong>Juri xvevna daxanmokle ficxeli Widili mohyva. Sem<strong>de</strong>g erTxans Caxveulebi iwvnen da odnavgulgatexilebi, daRlilebi da jer ki<strong>de</strong>v gulTbilni iyvnen. mereorTqlmavalma stveniT Seatyobina sadguris siaxlove.colma ganacxada, Tan safeTqlebze awewil Tmas TiTebiT isworebda.— ra sisulelea! bavSvebi xom ar varT!JorJi xelebs ukocnida da tuCebi mouTmenlad erTidan meorezegadahqonda:— gaRmerTeb, gaRmerTeb, Cemo patara mad.ruanam<strong>de</strong> TiTqmis uZravad isxdnen. loya loyaze hqondaT mi<strong>de</strong>buli dasarkmlidan gahyurebdnen Ramis sibneles, sadac xangamoSvebiT SenobebissinaTle livliviT gairbenda xolme. isxdnen, zmanebaSi dacuravdnen dasiaxlovis grZnobiT ufro Tavisufali da ufro mWidro xvevnis molodiniTtkbebodnen.qalaq ruanSi erT sastumroSi Camoxtnen, oTaxi sanapiro quCis mxarezedaiWires, msubuqad, swrafad ivaxSmes da dasaZineblad wavidnen. diliT, rvasaaTi rom dareka, moaxlem gaaRviZa da Ramis ma<strong>gi</strong>daze ori finjani yava daudga.roca yava gaaTaves, dÁu-ruam cols gadaxeda da uceb iseTi sixaruliT mivardada Caekona, TiTqos xazina ipovao: `Cemo patara mad... ise miyvarxar... isemiyvarxar, ise, ise. rom~...madlena sando, madlieri RimiliT iRimeboda da kocnas ubrunebda:— mec... albaT. mec.magram JorJs mSoblebTan misvla awuxebda. coli ukve ramo<strong>de</strong>nimejergaafrTxila, Seamzada, da erTxel ki<strong>de</strong>v daubrunda:— xom gesmis, glexebi arian. saopero ki ara, ubralo, namdvili glexebiarian-meTqi.madlenam gaicina:— vici, mravaljer miTxari. aba, a<strong>de</strong>qi da mec amayene.qmari wamoxta da win<strong>de</strong>bis Cacmas Seudga.— im bebrebTan cudad movewyobiT, Zalian cudad. Cems oTaxSi martoerTi Zveli sawolia, isic Calis leibiani. sxvanairi nali kanteleSi arc kiunaxavT.coli aRtacebuli iyo:— magas ra sjobia! cudi Zili SenTan...…SenTan erTad... mamlis yiviligamaRviZebs... di<strong>de</strong>bulia!madlenam matine Caicva, — xalvaTi, TeTri flanelis xalaTi, romelicqmarma maSinve icno da ar moewona. ratom? Zalian kargad icoda, rom madlenasTormetio<strong>de</strong> amgvari dilis tanisamosi hqonda. maS Tavis mziTevs xom argadahyrida da axlebs ar iyidda? magram JorJs surda, rom mis cols diliskabebi da Ramis sacvali, sasiyvarulo sacvali, i<strong>gi</strong>ve ar scmoda, rac `imis~dros ecva, da elan<strong>de</strong>boda, rom rbilsa da Tbil qsovils TiTqos raRac aCndaforestiesi.fanjaras miadga da papirosi gaabola. navsadguri da ganieri mdinare savseiyo msubuqafriani xomal<strong>de</strong>biT da Ripiani gemebiT, romelnic sanapirozemqSinavi manqanebis mier didi xmaurobiT itvirTeboda da icleboda. JorJsyovelive es didixania nanatri hqonda, magram am suraTma masze axlacSTabeWdileba moaxdina.


— daswyevlos eSmakma, — wamoiZaxa, — ra mSvenieria!madlena fanjaras mivarda, orive xeli qmars mxrebze dauwyo, megobrulindobiT mieyuda da aRtacebuli, gaocebuli gainaba.— oh, ra lamazia! ra di<strong>de</strong>buli! — imeorebda, — arc ki vifiqrebdi, romerT alagze am<strong>de</strong>ni gemi da xomaldi iqneboda Tavmoyrili.erTi saaTis Sem<strong>de</strong>g im imediT gavidnen, rom sofelSi sauzmem<strong>de</strong> avidodnen.JorJma Tavisi mSoblebi ram<strong>de</strong>nime dRis win gaafrTxila.isini waiyvana Jan<strong>gi</strong>anma, Ria etlma, romelsac rvalis qvabiviT gugunigahqonda. gaiares grZeli, uSno bulvari, gadalaxes mindvrebi, sadac mdinaremoedineboda, da aRmarTs Seudgnen. mzis sxivebiT daqanculma madlenamCaTvlima, myudrod ijda kuTxeSi da ise grZnobda Tavs, TiTqos mzis Suqis daTbili haeris abanoSi yofiliyo.qmarma gaaRviZa:— Sexe<strong>de</strong>.aRmarTze or-samjer mouxvies da Sedgnen. aqedan ganTqmuli sanaxaobaiSleboda da yvela mogzauri aq mohyavdaT xolme. maT winaSe gadaiSalauzarmazari, ganieri da grZeli veli, romelsac talRovani xveulebiT kidiTki<strong>de</strong>m<strong>de</strong> molaplape mdinare seravda. erT mxares, sadac velze gamodioda,mravali kunZuliT iyo dawinwkluli da, sanam ruanam<strong>de</strong> mividoda, farTodirkaleboda. Sem<strong>de</strong>g marjvena napirze qalaqi iSleboda. i<strong>gi</strong> dilis nisliTodnav iyo Semosili, mze saxuravebze da samrekloTa tyeze krialebda —msubuqze da wvetianze, an veeba ganZiviT mZimeze da mCateze. moCanda oTxkuxedida mrgvali koSkebi, heraldikuri gvirgvinebiT mosili mravali jixuri,sazveravi da saeklesio goTikuri stilis samrekloebi. xolo yvelas zevidan<strong>de</strong>da-taZris wvrilad gaTlili wveti dascqeroda — gasaocari, maxinji,ucnauri, uzomo da mTel qveyanaze yvelaze ufro maRali.mis pirdapir, wylis gaRma, sen-severis mozrdili gareubnis saqarxnosakvamurebi iyo aRmarTuli — mrgvali, viwro, amoburculi. am sakvamurTa jariki maT moymeTa — saeklesio koSkebis laSqarze meti moCanda. aguris maRalisvetebi did manZilebze gaSliliyvnen, werwetad asvetiliyvnen da laJvard casTavianT Savs naxSirian sunTqvas abolebdnen.maT Soris yvelaze maRali, qarxana `elvas~ uzarmazari sakvamuri, xeofsispiramidis toli iyo da adamianis naxelavTa Soris simaRliT meore ad<strong>gi</strong>lieWira. i<strong>gi</strong> TiTqmis eTanabreboda Tavis amay moZmes — <strong>de</strong>da-taZris gumbaTiswvers, da iseve di<strong>de</strong>bulad amarTuliyo mbolavi fabrikebis veeba brboSi,rogorc is, meore, — saeklesio Zeglebis wvetian tyeSi.Sem<strong>de</strong>g, muSaTa gareubnis ukan, naZvnari gaWimuliyo. am or qalaqSiCamomavali sena Tavisi gziT midioda, tyiT dafarul daklaknil da frialonapirs eTamaSeboda, alag-alag misi qviani TeTri ConCxi Camoerecxa, Sem<strong>de</strong>g,erTxel ki<strong>de</strong>v veeberTela naxevarwred morkaluli Sors ikargeboda.mdinareze ram<strong>de</strong>nime karWapi Canda, maT pawawa gemi miaTrevda, romelicxSirad bolavda da Soridan buzs hgavda. kunZulebi erT larze iyo gaWimuli,mwvane krialosanis usworo mZivebs mogagonebdaT da erTmaneTs daSorebuliiyo.sanam mgzavrebi sanaxaobiT gaZRebodnen, meetle icdida. gamocdilebiTicoda, rom yvelanairi turisti am gadasaxediT didxans tkbeboda xolme.roca xelaxla gaudgnen gza, dÁu-ruam ram<strong>de</strong>nime aseuli metris manZilzeuceb dainaxa ori beberi, romlebic Sesaxvedrad modiodnen, da etlidanyviriliT gadmoxta:— ager, modian! vicani.misi <strong>de</strong>d-mama ubralo glexebi iyvnen. areuli nabijiT modiodnen,barbacebdnen da zogjer erTmaneTs mxrebiT ejaxebodnen. mamakaci Sua tanisaiyo, mkvrivi, lamazi, odnav Ripiani da, miuxedavad xnovanebisa, jer ki<strong>de</strong>v mxneda Senaxuli <strong>de</strong>dakaci ki — maRali, xmeli moxrili, pirquSi da soflurijafis namdvili nimuSi. is bavSvobidan muSaobda da araso<strong>de</strong>s molxena ara


hqonda, ar hqonda maSinac ki, roca misi qmari muStarTan erTad svamdalaybobda xolme.madlenac gadmovida etlidan da, axlos mosuli sawyali wyvili romdainaxa, guli autokda da moulodneli sevda moeria. col-qmars es lamazivaJbatoni Svilad ar emcnaura da araso<strong>de</strong>s azradac ar mouvidodaT, rom eskoxta qalbatoni maTi rZali iqneboda.Svilis dasaxvedrad Cumad da swrafad modiodnen da yuradRebas araqcevdnen or qalaqel vaJbatons, romelTac etli mos<strong>de</strong>vda. roca gauswordnen,JorJma siciliT SesZaxa:— mama, gamarjoba!— Svilo, Sena xar?axalgazrda vaJma upasuxa:— ra Tqma unda, me var, <strong>de</strong>di! — mivida da orive loyaze akoca. Sem<strong>de</strong>gmamis safeTqlebs Tavisi safeTqlebi gauxaxuna. beberma glexma maRali,abreSumis qudi moiSvlipa, romelsac im dros ruanSi gasavali hqonda da,Cveulebriv, fexze movaWreni atarebdnen xolme.mere JorJma uTxra:— es Cemi coli gaxlavT.soflelebma madlena raRac saswauliviT da SiSnarevi undoblobiTSeaTvalieres, rasac mamis mxriv kmayofili dasturi da gamxneveba daemata,xolo <strong>de</strong>dis mxriv — mtruli eWvianoba.JorJis mama, cuRluti moxuci, mTlad gaJRenTili iyo msubuqi sidrisa daalkoholis simxiaruliT. man suli moiTqva da eSmakuri RimiliT hkiTxa:— SeiZleba erTi vakoco?Svilma miugo:— ra Tqma unda!madlenam orive loya gulgrilad miuSvira, glexma xmamaRla akoca datuCebi maSinve xeliT moiwminda. <strong>de</strong>damTilma mtruli siciviT akoca rZals. ara,is aseT rZals ki ar natrobda, aramed — romelime fermeris mosulsa daqorfa qaliSvils, romelic TuraSauli vaSliviT wiTeli da jiSiani WakiviTmrgvali unda yofiliyo. es qalbatoni ki Tavisi qobebiT, nawiburebiTa damuSkis suniT namdvil folorcis qals hgavda. bebrucuna yovelgvarnelsasunebels muSks uwo<strong>de</strong>bda da axlac es saxeli gaifiqra.yvela daiZra da gahyva etls, romelsac axalgazr<strong>de</strong>bis bar<strong>gi</strong> mihqonda.mamam Svils xeli gauyara, <strong>de</strong>dakacebs CamoaSora da cnobismoyvare xmiT hkiTxa:— ha, rogora xar, saqme rogor midis?— Zalian kargad.— marTla? maS, kar<strong>gi</strong>. axla miTxari, Sens cols aqvs rame?JorJma miugo:— ormoci aTasi franki.mamam gaocebis niSnad odnav daustvina da ise gaukvirda es Tanxa, rommxolod waiCurCula:— biWos! — da Sem<strong>de</strong>g seriozuli guldajerebiT daumata: — Tqma arunda, mzeTunaxavia, — mas madlena TvalSi mouvida, radgan Tavis drozeqalebis did mcodned iTvleboda.madlena da <strong>de</strong>damTili erTad midiodnen da daJinebiT dumdnen. mamakacebiwamoewien. patara sofeli axlos iyos da gzis aqeT-iqiT aT-aTi saxli Zlivsidga, zo<strong>gi</strong> patara qalaqis Senobas hgavda, zo<strong>gi</strong> ki — ubralo qoxs. erTi —agurisa, meore — alizisa, is — fiqaliT daxuruli, es ki — CaliT moburuli.beber dÁuruas duqani `lamazi xedi~ — erTsarTulian saxlSi iyo da marcxenamxares idga. karze naZvis toti hqonda mikruli, romelic, Tanaxmad ZveliCveulebisa, msmelebs aniSnebda, rom isini am duqanSi Zvirfas stumrebadiTvlebodnen.duqanSi ori ma<strong>gi</strong>da erTmaneTs miadges da ori xelsawmendi gadaafares.erTi mezobeli <strong>de</strong>dakaci moiSvelies. aseTi lamazi qali rom dainaxa, Rrmaddaukra Tavi, magram mere JorJi icno da SesZaxa:


— ieso qriste! biWo, Sena xar?JorJma mxiarulad upasuxa:— diax, Zalua brÁeulen, me gaxlavar! — akoca da Sem<strong>de</strong>g colsmiubrunda: — Cvens oTaxSi Sedi. SeiZleba iq Sliapac moixado.da marjvena kariT gril, filaqniT dagebul oTaxSi Seiyvana. kedlebiTeTrad iyo SeRebili da sawolsac TeTri suzanebi efina. am pirquS oTaxsmxolod sami samkauli hqonda. saaiazmes Tavze aRmarTuli jvarcma da oriferadi suraTi: erTze daxatuli iyo poli da virJini, romelnic lurji palmisZirSi sxedan, xolo meoreze — Taflisfer cxeneze mjdari napoleon I.marto rom darCnen, JorJi madlenas moexvia:— gamarjoba, mad. me Cemi bebrucanebis naxva gamexarda. manam parizSiviyavi, aRar maxsovda, axla ki maTi xilvis bedniereba isev vigrZeni.magram mama meore oTaxidan ukve urakunebda ke<strong>de</strong>ls:— Cqara, Cqara! wvniani moitanes.iZulebuli gaxdnen, gasuliyvnen da xangrZliv glexur sauzmesSedgomodnen. saWmeli uxerxulad iyo SerCeuli: batkans Zexvi mos<strong>de</strong>vda, Zexvs— tafamwvari. beberi dÁurua sidrma da Rvinis ram<strong>de</strong>nime Wiqam gaamxiarula. manSerCeuli oxunjobis nakadi gadmouSva, romelic didi uqmeebisTvis hqondaxolme Senaxuli, erTimeoreze WuWyiani da cxare ambavi gaadmoalga, romelic,oxunji bebris sityviT, mis megobrebs daemarTa.JorJma es ambebi zepirad icoda da icinoda, namdvilad ki mSobliurihaeriT da iqaurobis Tandayolili siyvaruliT iyo damTvrali da amitomilxenda. uceb warsuli grZnobani moaskda, Zveli mogonebani aeSala, romelicnacnobma nivTebma, sxvadasxva wvrilmanma, karebze W<strong>de</strong>ulis an koWli skamisdanaxvam aRuZra. yovelive wvril ojaxur ambavs moagonebda; JorJma yvelafrismkveTri suni da mwvave aromati igrZno: miwis, tyis, sofluri kupris, binebis,wyarosi da sasuqis.mudam sevdiani da susxiani <strong>de</strong>da ki dumda da rZals uceb gaRviZebulisiZulviliT a<strong>de</strong>vnebda Tvalyurs. es iyo siZulvili muSis, dakorZebulixelebisa da mZime SromiT dagonjebuli kunTebisa qalaqeli qalbatonis mimarT,romelic mas zizRs hgvrida rogorc vinme SeCvenebuli, gankicxuli, uwmindurisulieri, usaqmurobisa da garyvnilebisaTvis gaCenili. moxuci pirquSadibRvireboda da yovel wuTs ma<strong>gi</strong>didan dgeborda, raTa saWmlis axali Tavimoetana, WiqaSi suridan moyviTalo mwklarte Rvino gadmoesxa, xolo boTlidanwiTeli, msusxavi da tkbili sidra, romelsac iseTive tlaSuniT amohqondakorpi, rogorc airiT gaJRenTil limonaTs amoaqvs xolme.madlena ara Wamda, dumda da mowyeniT iyo, xolo mis Cveulebriv gayinulRimils bneli da morCili ieri mieca. guli gautyda da TavmoyvareobacSelaxuli hqonda. risTvis? ratom? xom TviTonve undoda maTi naxva da isicicoda, rom glexebTan, Rarib glexebTan midioda? maS, rogori eCveneboda esxalxi mas, vinc Cveuli ar iyo gatacebas da gadaWarbebas?da ra icoda? gana qalebs mudam namdvilze metis imedi ara aqvT? iqneb esxalxi Soridan ufro poeturi eCveneboda? ara, magram SeiZleba ufrokeTilSobilurs, ufro guliTadsa da ufro ferovans moeloda, vidrewignebSia xolme aRwerili. miuxedavad amisa, madlenas sulac ar swadda, romes xalxi iseve Tavaziani da mopranWuli yofiliyo, rogorc romanistebigvaCveneben xolme. maS rogor unda aexsna, rom ase eTakileboda es mdabiobebrebi, aTasi xelSeuxebeli wvrilmani, aTasi uxilavi sisulele, maTiglexuri mimoxra, sityva, ieri da sicili?da madlenas moagonda sakuTari <strong>de</strong>da, romelicaravisTvis ar hqonda aweril-naambobi — Sec<strong>de</strong>nili maswavlebeli,romelic sen<strong>de</strong>nSi aRizarda, da roca madlena Tormeti wlisa iyo, siRatakiTada dardiT gardaicvala. viRac ucnobma mamakacma ikisra patara qalis aRzrda.vin iyo mamamisi? araferi icoda, mxolod bundovani eWvi hqonda.sauzme veRar gaTavda, mezoblebi Semodiodnen, mama dÁuruas xelsarTmevdnen, misi Svilis naxvis gamo raimes wamoiyvirebdnen da, axalgazrda


cols rom gadaxedavdnen, erTmaneTs cuRlutad TvaliT aniSnebdnen xolme. esTvalis Cakvra aseT azrs gamosaxavda — `daswyvevlos eSmakma, ra lamazi coliCaugdia xelSi Cvens JorJ dÁuruas! ~vinc am ojaxis maxlobeli ar iyo, is ma<strong>gi</strong>das miuj<strong>de</strong>boda da iZaxda: `erTilitra! — erTi Wiqa! ~ori patara!~ Tan dominos TamaSobdnen da sworkuTxa Savda TeTr Zvlebs magrad aWaxunebdnen.JorJis <strong>de</strong>da isev fexze trialebda, muStars pirquSad emsaxureboda, fulsiRebda da ma<strong>gi</strong><strong>de</strong>bs Tavisi lurji winsafris boloTi asufTavebda.oTaxi Tixis Cibuxebis da iafi sigarebis bolma gaavso. madlenam xvelebadaiwyo da qmars hkiTxa:— meti aRar SemiZlia.. Tu Senc <strong>gi</strong>nda, gavi<strong>de</strong>T sadme.sauzme jer ar daemTavrebinaT, moxucma dÁuruam ukmayofileba gamoTqva.madlenam gadawyvita, ma<strong>gi</strong>didan amdgariyo da gasasvlel karebTan moecada,sanam mamakacebi yavas miirTmevdnen.cota xnis Sem<strong>de</strong>g mas JorJi miuaxlovda.— xom ar inebebT senaze gaseirnebas?— siamovnebiT! — sixaruliT daeTanxma madlena.daRma daeSvnen, kruaseSi navi daiqiraves da dRis meore naxevari erTkunZulze, tirifebis qveS gaatares, saca gazafxulis tkbili siTbo datalRebis mTvlemare titini axalgazr<strong>de</strong>bs nanas eubneboda.saRamo Jamsdabrundnen. qonis sanTliT gaSuqebuli Ramis seroba madlenas weRan<strong>de</strong>lzeufro gulsaklavad eCvena. dÁu-ruas mama mTvrali iyo da dumda, <strong>de</strong>da isev isepirquSad ijda.susti Suqi nacrisfer kedlebze Crdilebs isroda. Tavebs veeba cxvirebiebaT da yoveli moZraoba sazarlad iyo gadaWarbebuli. zogjer <strong>de</strong>vur xelsorTiTis o<strong>de</strong>na Cangali zeviT ahqonda da urCxulis msgavsi pirisaken mihqonda.amisaTvis sakmarisi iyo, moyviTalo da mTrTolvare sanTlisken vinme odnavmainc mibrunebuliyo.gaTavda Tu ara sadili, madlenam qmari Sinidan gaiyvana, raTa am SavbneldarbazSi aRar darCeniliyo, sadac gamudmebiT Zveli Cibuxebis mwvave simyraleda daRvrili sasmelebis suni idga. roca gamovidnen, JorJma cols uTxra:— rogorc vatyob, ukve mogwyinda.madlena uarze idga, magram qmarma gaawyvetina:— ara, mSvenivrad gatyob. Tu <strong>gi</strong>nda, xvalve wavi<strong>de</strong>T.colma wailaparaka:— ho, Zalian minda.Cumad gahyvnen gzas. Tbili Rame idga da misi Rrma da alersiani sibneleTiTqos raRac odnavi xmauriT, faCuniT da SrialiT iyo savse. col-qmariviwrod gakaful tyeSi Sevidnen, romelic ganuWvreteli wyvdiadiT iyodaburuli da maRali xeebiT garemoculi.madlenam kiTxa:— sada varT?man miugo:— tyeSi.— didia?— Zalian: erTi udi<strong>de</strong>sTagania safrangeTSi.tyis xeivanSi TiTqos yvelaferi Tvlemda: suni miwis, xeebisa da xavsis,bebruli suni datotvili xeebisa, romelsac kvirtebisa da damWknari,obmoki<strong>de</strong>buli foTlis aromati hqonda Sereuli.madlenam Tavi aswia da xeebis wveroebSua varskvlavebi dainaxa. Tumcahaeri uZravad idga da niavi totebs ar arxevda, irgvliv mainc foTlis okeanisgaurkvevel TrTolvas grZnobda.ucnaurma kankalma Caurbina tanSi da sulSi Caswvda. guli raRacbundovanma kaeSanma SeukumSa. ratom? ver ityoda. magram eCveneboda, TiTqosdakarguliyos, gza areo<strong>de</strong>s, xifaTi moxveo<strong>de</strong>s, misTvis yvelas Tavi mienebebinos


da mTel qveyanaze, sadRac maRla mocimcime da cocxali TaRis qveS,martodmarto darCeniliyos.— cota meSinia, — waiCurCula. — davbrun<strong>de</strong>T.— keTili, davbrun<strong>de</strong>T.— maS, parizSi… xval wavalT?— ho, xval wavalT.— diliT?— Tu <strong>gi</strong>nda, diliT.Sin rom dabrundnen, moxucebi ukve dawoliliyvnen. madlenas cudad eZina,radgan misTvis ucnobi sofluri xmauroba awuxebda: Wotis kivili, ke<strong>de</strong>ls ukanCaketili Roris Wyvitini da yivili mamlisa, romelmac SuaRamidanve daiwyoZaxili da xmis micema. ciskari rom dgeboda, isini ukve mzad iyvnenwasasvlelad.JorJma mSoblebs ukan dabruneba Seatyobina. <strong>de</strong>d-mamas jer zari daeca,mere ki mixvdnen, visi gadawyvetili iqneboda es moulodneli wasvla. mamamubralod hkiTxa:— rodisRa gnaxavT xelaxla?— ra Tqma unda, amave zafxulSi.— maS, kar<strong>gi</strong>.<strong>de</strong>dam waiburtyuna:— <strong>gi</strong>surveb, rom eg nabiji sananeblad ar gagxdomo<strong>de</strong>s.maTi wyena rom daeSoSminebina, JorJma saCuqrad orasi franki dautova.etlisTvis biWi gagzavnes. aT saaTze moiyvana. axalgazr<strong>de</strong>bma moxucebidakocnes da wamovidnen.Tavqve rom daeSvnen, dÁu-ruam gaicina:— aha, — uTxra, — aki gafrTxilebdi! sulac ar iyo saWiro gamecnoSenTvis ufrosi Taoba, batoni da qalbatoni dÁu rua <strong>de</strong> kantelTa winaprebi.madlenamac gaicina da Tqva:— mainc Zalian kmayofili var, ukve miCn<strong>de</strong>ba am keTili xalxisadmisiyvaruli. parizidan saCuqarsac gamovugzavni. — Sem<strong>de</strong>g waiCurCula: — dÁurua <strong>de</strong> kantel... ai, naxav? Cveni mosawvevi baraTis warwera aravisac argaukvir<strong>de</strong>ba. yvelas vuambobT, rom Seni mSoblebis mamulSi erTi kviragavatareT.mere zed miekra da ulvaSis bolo daukocna:— gamarjoba, Jo!JorJma upasuxa:— ga<strong>gi</strong>marjos, mad! — da welze xeli moxvia.Sors, velis siRrmeSi, veeba mdinare dilis mzeSi vercxlis bafTasaviTgaWimuliyo, saqarxno sakvamurni cas bolis Rrublebs esrodnen. saeklesiosamrekloebi uZvelesi qalaqis Tavze aRmarTuliyvnen.Tavi meorecol-qmari dÁu-rua ukve ori dRea, parizSi dabrunda. Jurnalisti xelaxlaSeudga Tavis saqmes im dRis molodinSi, roca qronikis weras Tavs daanebebda,sabolood daiWerda foresties alags da Tavis Tavs mxolod politikasSeswiravda.saRamos JorJi gaxarebuli adioda Tavisi winamorbedis binaSi da Tanahqonda sadilis Zlieri mada, da wyurvili moxveoda cols, romelicfizikurad male moajadova da SeumCnevlad daimorCila. notr dam <strong>de</strong> loretisquCis dasawyisSi yvavilebis maRazias Cauara da azrma gahkra, madlenasTvisraime eyida. Sevida da gauSleli var<strong>de</strong>bis, surnelovani kokrebis didiTaiguli airCia.kibis yovel baqanze did sarkeSi Tavis Tavs siamovnebiT aTvalierebda dais dro agon<strong>de</strong>boda, roca am saxlSi pirvelad Semodioda.


zari dareka, radgan gasaRebi Sin daaviwyda. kari winan<strong>de</strong>lma mosamsaxuremgauRo, romelic man colis rCeviT daitova. JorJma hkiTxa:— qalbatoni dabrunda?— diax, batono.sasadilo rom gaiara, SeniSna: sufra samisTvis iyo gaSlili, dagakvirvebuli Sedga. sastumros farda aweuli iyo da JorJma Tvali mohkramadlenas, romelic buxris Tavze, vardis iseTsave Taiguls dgamda larnakSi,rogoric man moutana. dÁuruas javri moeria, TiTqos misi azri, yuradRebisniSani da is siame moeparaT, romelsac Taigulis motanis gamo moeloda.rom Sedioda, hkiTxa:— vinme moiwvie?madlena yvavilebs datrialebda da moubrunebliv upasuxa:— ver vityvi, rom momewvios. Cemi Zveli megobari, grafi <strong>de</strong> vodrekiCveulebriv orSabaTobiT sadilobda CvenTan da dResac mova, rogorc uwinmodioda xolme.JorJma mxolod esa Tqva:— hoo? maS kar<strong>gi</strong>.colis ukan idga, xelSi Taiguli eWira da surda daeSala, an gadaegdo,da mainc uTxra:— moixe<strong>de</strong>, var<strong>de</strong>bi mo<strong>gi</strong>tane.colma swrafad moixeda da RimiliT wamoiZaxa:— oh, ra kargad moqceulxar!da iseTi guliTadi sixaruliT gauwoda xeli da tuCebi, rom JorJmaumalve igrZno nugeSi. madlenam var<strong>de</strong>bi aiRo da aRtacebuli bavSvissimkvircxliT Caalaga cariel larnakSi, romelic pirvelis pirdapir idga.Sem<strong>de</strong>g trfialiT aaTvaliera da Cumad Tqva:— ra kmayofili var! axla ra kargad aris morTuli Cemi buxari! — damaSinve daumata: — ici, es vodreki Zalian kar<strong>gi</strong> kacia. male damegobr<strong>de</strong>biT.zarma grafis mosvla SeatyobinaT.ise Semovida, rogorc sakuTar binaSi, dinjad da kmayofili saxiT.axalgazrda qals Tlili TiTebi daukocna, qmars moubrunda, guliTadi ieriTCamoarTva xeli da kiTxa:— rogor brZan<strong>de</strong>biT, Zvirfaso dÁu-rua?uwin<strong>de</strong>liviT mediduri da miukarebeli aRar iyo. misi saxe axla naTladambobda, rom axlan<strong>de</strong>li viTareba sul sxvanairia, vidre adre iyoo.gaocebulma Jurnalistma Tanabari TavaziT upasuxa, xolo xuTi wuTis Sem<strong>de</strong>gaTi wlis nacnobebs hgavdnen.madlenam sxivmosili RimiliT uTxra:— samzareuloSi unda gavi<strong>de</strong>, marto dagtovebT, — da miimala. orivemTvali gaayola.roca dabrunda, stumar-maspinZeli Teatrze da romeliRac axal piesazelaparakobda da maTi Tvalazrisi im<strong>de</strong>nad Tanabari iyo, rom maT TvalebSiurTierTisadmi megobroba brwyinavda.sadilma Tavisuflad, mxiarulad, gulRiad Caiara, grafi iseT siamesgrZnobda am saxlSi, mosiyvarule axalgazrda maspinZelTa Soris, romgvianobam<strong>de</strong> darCa. roca vodreki wavida, madlenam qmars hkiTxa:— aki <strong>gi</strong>Txari, kar<strong>gi</strong> kacia-meTqi. rac ufro axlo gaicnob, ufro metadmogewoneba. saimedo, guliTadi da mSvenieri megobaria. oh, eg rom aryofiliyo... — da saTqmeli aRar daamTavra. JorJma upasuxa:— marTalia, mec Zalian momewona, mgoni, erTmaneTs davuaxlov<strong>de</strong>biT.colma sabaaso Tema gamocvala:— ici, sanam daviZineb<strong>de</strong>T, erTi saqme unda SevasruloT. ver movaswarisadilobam<strong>de</strong> meTqva SenTvis, radgan vodreki fexdafex mogyva. dRes marokosSesaxeb didi ambebi Sematyobines. <strong>de</strong>putatma laroS-matiem miTxra, momavalmaministrma. unda didi sensaciuri werili davweroT, cifrebic da faqtebicmzada maqvs. aba, davsx<strong>de</strong>T da saqmes SevudgeT. aha, lampa!


JorJma lampa aiRo da kabinetSi gavidnen. Taroebze i<strong>gi</strong>ve wignebi ewyo,zeviT ki sami larnaki ido, romelic forestiem Juanis yureSi sikvdilis winadRes iyida. gansvenebulis kuTvnili tyavis farda<strong>gi</strong> dÁuruas ma<strong>gi</strong>dis qveSucdida. JorJi miujda da spilos Zvlis kalmistari aiRo, romelsac bolouwin<strong>de</strong>li patronis mier odnav dakvnetili hqonda.buxris Tavze Camoyrdnobilma madlenam papirosi gaabola, axali ambebigadmoalaga, Sem<strong>de</strong>g Tavisi azrebi gamoTqva da werilis gegmac gaacno.JorJi guldasmiT ug<strong>de</strong>bda yurs, SeniSvnebs werda da, roca colma gaaTava,zo<strong>gi</strong> ram upasuxa, mTavar sagans daubrunda, gaafarTova da, ara marto werilisgegma, aramed axlan<strong>de</strong>li saministros sawinaaRm<strong>de</strong>go brZolis gegmac kiganaviTara. es werili Tavdasxmis niSani unda yofiliyo. JorJis azrma im<strong>de</strong>naddaainteresa misi coli, iseTi farTo da Soreuli suraTi gadauSala, rommadlenam papirosis weva Sewyvita da yuri miugdo. mxolod drogamoSvebiTCaurTavda dabali xmiT:— ho... ho... Zalian kar<strong>gi</strong>... mSvenieria... di<strong>de</strong>bulia, — da roca JorJmagaaTava, uTxra: — axla weras SevudgeT.JorJs jer ki<strong>de</strong>v eZneleboda dawyeba da Sesaferi sityvebis SerCeva. maSincoli mividoda, mxarze nazad daeyrdnoboda da Cumad, sul Cumad dauwyebdaxolme karnaxs. zogjer gaubedavad Sedgeboda da hkiTxavda:— amis Tqma <strong>gi</strong>ndoda, ara?qmari upasuxebda:— ho, ho.madlena kabinetis meTauris winaaRm<strong>de</strong>g moxerxebulad poulobda geslian,namdvil qalur sityvebs, da misi garegnobis gamo politikur Sxams CaurTavdaxolme. aseTi ad<strong>gi</strong>lebi mkiTxvels acinebda da, amave dros, simarTleSicajerebda.dÁu-rua romelime Setevis azrs zogjer ram<strong>de</strong>nime sityviT gaaRrmavebda dagaaZlierebda xolme. garda amisa, marjved xmarobda Tavisebur xelovnebas —saTqmeli Tqva da veragulad bolom<strong>de</strong> ar miiyvano! es xerxi man qronikisgamokveTis dros iswavla. roca madlena lamobda romelime ambavi namdvilfaqtad eCvenebina, JorJs ki saeWvod an uxerxulad miaCnda, maSinve Secvlida:mosxletiT, xelmardad gadahkravda, mxolod aniSnebda da mkiTxvels ufromoxerxebulad Caagonebda, vidre pirdapiri mxilebiT ityoda.werili daasrula da xmamaRla waikiTxa gamoTqmiT. orive SeTanxmda, romi<strong>gi</strong> mSvenivrad iyo dawerili, da aRtacebulni, gakvirvebulni ise uRimodnenerTmaneTs, TiTqos es-es aris gaecnoT urTierTi. gaocebiT da nazad umzerdnenerTmaneTs TvalebSi da iseTi gatacebiT hkocnidnen, TiTqos maTi WkuisnaTesaoba maTs sxeulebsac gadas<strong>de</strong>bo<strong>de</strong>s.dÁu-ruam xelaxla aiRo lampa.— axla ki naninas SevudgeT, — Tqva da almo<strong>de</strong>buli Tvalebi SeanaTa.colma miugo:— win mibrZandiT, Zvirfaso maswavlebelo, radgan gzas Tqven minaTebT.JorJi sawoli oTaxisken wavida, madlena ki ukan mis<strong>de</strong>vda, Tmasa dasayelos Sua uRitinebda. JorJi gaurboda: Ritinisa eSinoda.`JorJ dÁu rua <strong>de</strong> kantel~-is werilma aliaqoTi gamoiwvia. palataSi didiSTabeWdileba moaxdina. beberma valterma miuloca da politikuri ganyofilebaCaabara, xolo qronika isev buarenars miando.amis Sem<strong>de</strong>g gazeTma saministros moxerxebuli da mkacri omi dauwyo.ieriSi marjve iyo da sabuTiani. xan ironias miuSvebdnen, xan seriozuladutevdnen, zogjer xumrobis kilos iSveliebdnen da gesls anTxevdnen. Setevaim<strong>de</strong>nad damajerebeli da mZafri iyo, rom yvela gaocebas eZleoda. danarCenigazeTebi gamudmebiT beWdavdnen `safrangeTis cxovrebis~ werilebisamonawerebs, xolo mTavrobis wevrebi cdilobdnen gaegoT, xom ar SeiZlebodaam ucnobis mkacri mtrisaTvis prefeqturis saSualebiT CaekmendinebinaT xma.dÁu-ruam politikur moRvaweTa Soris saxeli moixveWa. Tavisi gavleniszrdas i<strong>gi</strong> imiT grZnobda, Tu rogor arTmevdnen xels da rogor uxdidnen quds.


meore mxriv, mas aocebda colis moxerxebuli Wkua, nacnobTa simravle da issimarjve, romlis meoxebiTac ase advilad Soulobda masalas da cnobebs.roca ki unda dabrunebuliyo Sin, sastumro oTaxSi mudam poulobdasenators, <strong>de</strong>putats, vinme did moxeles, da yvelani madlenas Zvel nacnobsaviT,seriozulad, magram Sinaurulad eqceodnen. neta sad gaicno amo<strong>de</strong>na xalxi?`sazogadoebaSi~, — ambobda misi coli. magram rogor moipova maTi ndoba damegobroba — es ki ver gaigo qmarma.—`metad moxerxebuli diplomati dadgeboda~, — fiqrobda.madlena xSirad igvianebda sadilad da axvneSebuli, gawiTlebuli,aRelvebuli brun<strong>de</strong>boda. manam pirba<strong>de</strong>s moixsnida, ityoda xolme:— dResac axali ambebi movitane. warmoid<strong>gi</strong>ne, iusticiis ministrma oriiseTi piri daniSna mosamarTled, romelic Sereul komisiaSi monawileobda.iseT seirs vaCvenebT, rom didxans aRar daiviwyos.da ministrs seirs aCvenebdnen, meore dResac imeorebdnen da cota xnisSem<strong>de</strong>g xelaxla axsenebdnen.dÁu-ruas ojaxSi sadilebis kviras orSabaTobiT grafi <strong>de</strong> vodrekiiwyebda, samSabaTobiT <strong>de</strong>putati laroS-matie sadilobda, col-qmars magradarTmevda xels, nametan sixaruls amJRavnebda da ganuwyetliv imeorebda.— daswyevlos eSmakma, namdvili omia! nuTu ver CamovyriT?mas imedi hqonda, rom sagareo saqmeTa ministris portfeli ergeboda,romelic didi xania niSanSi hqonda amoRebuli.laroS-matie im politikosTagani iyo, visac arc garkveuli saxe aqvs, arcrwmena, arc didi niWi, arc gambedaoba da arc safuZvliani codna. isprovincieli veqili iyo. lamaz vaJkacad iTvleboda, moqiSpe partiebs Sorisqanaobda da wonasworobas mardad icavda. is respublikuri iezuitobiswarmomadgeneli iyo da saeWvo liberaluri soko, rogoric sayovelTaosaarCevno uflebis saxelovan sasuqze asobiT izr<strong>de</strong>ba xolme.Tavisi sofluri makiavelobis wyalobiT, laroS-matie Wkvian kacadiTvleboda TavisianebSic da im gan<strong>de</strong>vnilTa da klasobrivi jgufidanamovardnil adamianebs Sorisac, visac Cveulebriv <strong>de</strong>putatebad irCeven xolme.mas sakmaod gamoCenili garegnoba, Tavazianoba da zrdiloba gaaCnda saimisod,rom gamarjveba moepovebina. da, marTlac, warmateba hqonda sazogadoebaSiacda imdroin<strong>de</strong>l saxelmwifo moRvaweTa Sereul, gaurkvevelsa da saeWvowreebSic.masze yvela ambobda:— laroSi ministri gax<strong>de</strong>ba, — da TviTon masac sjeroda, yvelazemtkiced sjeroda, rom ministroba ar asc<strong>de</strong>boda.es <strong>de</strong>putati beberi valteris gazeTis mTavari aqcionerTagani, valterisamxana<strong>gi</strong> da mokavSire iyo sxvadasxva finansur saqmeebSi.dÁu-ruas misi sjeroda, Tan imedic hqonda, rom o<strong>de</strong>sme gamoadgeboda,amitom mxars uWerda. sxvafriv JorJi mxolod foresties saqmes agrZelebda,romelsac laroS-matie sapatio le<strong>gi</strong>onis or<strong>de</strong>ns hpir<strong>de</strong>boda, roca laroSisdro dadgeboda. axla ki am or<strong>de</strong>ns madlenas axali qmris mkerdi undadaemSvenebina da meti araferi. amrigad, araferic ar Secvliliyo.amas yvela naTlad xedavda, da gazeTis TanamSromlebma dÁu-ruas iseTisaxeli Searqves, romelic mas abrazebda: axla mas yvelani forestiesuwo<strong>de</strong>bdnen. redaqciaSi Sevidoda Tu ara, maSinve vinme mihmarTavda:— erTi miTxari, forestie...JorJi Tavs ikatunebda, TiTqos ar esmoda, da xelebs ujrebSi afaTurebda,magram is viRac ufro maRali xmiT imeorebda:— Sen, forestie!aqa-iq Cumi sicili gaismoda. roca dÁu-rua direqtoris oTaxiskenwavidoda, mas vinme SeaCerebda da etyoda:— mapatie, genacva, erTi wuTiT mWir<strong>de</strong>bi. ucnauria, magram sawyali Sarlisda Tqveni saxelebi mudam mereva. es imiT aixsneba, rom Tqveni werilebimetismetad hgavs Sarlisas, sxvebsac ase hgoniaT.


dÁu-rua pasuxs ar aZlevda, magram simwriT iwureboda da gulSigansvenebulis mimarT yru brazi ugub<strong>de</strong>boda. xolo roca erTxel bebervaltersac gamoucxa<strong>de</strong>s gancvifreba imis gamo, rom axali politikuriredatoris werilebi azrovnebiTac da stilisturadac Zvelisas hgavda, isicdaeTanxma da Tqva:— diax, forestie gaxlavT, magram es forestie ufro janmrTelia, ufronervuli da ufro vaJkacuri.meorejer dÁu-ruam SemTxveviT gamoaRo karada, sadac bilboke ewyo, dadainaxa: misi winamorbedis bilbokes Savi bafTa hqonda mikerebuli, xoloTavis bilbokes, sen-potenis xelmZRvanelobiT rom xmarobda xolme —vardisferisa. yvela burTi erT Taroze ewyo zomis mixedviT. qaRaldisnaglejs, romelic ise iyo mikruli, rogorc muzeumSi, aseTi warwera hqonda:`forestiesi da amxanagobis yofili koleqcia. mkvidri saqonelia daxelsayrelia yvelgan, mogzaurobaSic da sxvaganc~.dÁu-ruam kari dinjad mixura da sakmaod xmamaRla warmoTqva, raTa yvelasgaegona:— yvelgan arian tutucebi da moSurneni.magram Jurnalistma Tavmoyvareobis kbena igrZno, kbena mwerlis siamayis dapativmoyvareobisa, romelic nervul fxukianobas iwvevs da rac Tanabrad sWirTromelime reportiorsac da genialur poetsac.saxeli `forestie~ JorJs smenas sWrida, misi gagonebisac ki eSinoda da,roca sadme yurs mohkravda, grZnobda, rom saxeze ali eki<strong>de</strong>boda. es saxeligeslian masxrobad eCveneboda, ufro metic: Seuracxyofda da uyviroda mas:`Seni coli imis ma<strong>gi</strong>vrad muSaobda, axla ki Sens ma<strong>gi</strong>vrobasac eweva.uimisod araraoba iqnebodi~.JorJi Tanaxma iyo, rom forestie umadlenod verafers miaRwevda, magramTviTon... ara, aq ki sul sxvanairad iyo saqme. Sin rom brun<strong>de</strong>boda, es azriaekviateboda xolme. axla mTeli bina, aveji, yoveli ubralo da mcire ram,rasac ki xels Seaxebda — yvelafris gamo gansvenebuli megobari agon<strong>de</strong>boda.pirvel xanebSi amaze arc ki fiqrobda, magram Sem<strong>de</strong>g, roca TanamSromlebmazedmeti saxeli miakeres, gulSi Wrilobis msgavsi ram gauCnda, romelsacmanam<strong>de</strong> SeumCneveli wvrilmanic ki uRizianebda.mas aqeT erT nivTsac veRar mihkareboda, rom im nivTze Sarlis xelic armosCveneboda. rasac ki xedavda, rasac ki xels miakarebda, uklebliv yvelaferi`imas~ ekuTvnoda, o<strong>de</strong>sRac Sarls emsaxureboda, Sarlis nayidi da misivesayvareli ram iyo. da JorJi male im azrmac ki aaRelva, Tu ranairiurTierToba hqondaT mis megobars da mis cols.zogjer Tavisi gulis ajanyeba aocebda, misi foriaqisa araferi gaegebodada sakuTar Tavs ekiTxeboda: `daswyevlos eSmakma, es ra ambavia? madlenasmegobrebze ar veWvianob. maTdami araviTari eWvi ara maqvs. arc is azrimawuxebs, Tu ras sCadis madlena. roca moisurvebs, wava, roca moindomebs,dabrun<strong>de</strong>ba, xolo im wyeulis mogoneba, im pirutyvi Sarlis gaxseneba braziTmklavs!~ da gulSi daumatebda xolme: `namdvilad rom vTqva, tutuci iyo,gamotvinebuli, da swored es milaxavs Tavmoyvareobas, is mamwarebs, rommadlena aseT sulels gahyva colad~. da ganuwyvetliv ekiTxeboda Tavis Tavs:`neta aseTi <strong>de</strong>dakaci, Tundac erT wuTs, rogor uZlebda aseT cxovels~.dRiTidRe aTasi umniSvnelo wvrilmanis gamo brazi emateboda, i<strong>gi</strong>nemsiviT kbenda, simware axrCobda mkvdris gauTavebeli gaxsenebis gamo,romelsac madlenas, laqias an moaxlis romelime sityva uRviZebda xolme.erT saRamos dÁu-ruam ikiTxa, radgan tkbileuli uyvarda:— ratom araso<strong>de</strong>s tkbili namcxvari ara gvaqvs xolme?axalgazrda colma mxiarulad miugo:— marTla, aRar gamaxsenda, imitom, rom Sarls ejavreboda.JorJi mouTmenlad Setokda. Tavi veRar Seimagra da miaxala:


— kmara, Senma Sarlma Tavi momabezra. mudam erTi da i<strong>gi</strong>ve mesmis: aqacSarli, iqac Sarli, Sarls es uyvarda, Sarls is uyvarda. Sarli CaZaRlda,droa daiviwyo!madlena Tavis qmars gancvifrebiT Sescqeroda da moulodneli afeTqebismizezi ar esmoda. magram Wkviani iyo da mixvda, rac x<strong>de</strong>boda JorJis sulSi,mixvedrili iyo eWvianobis Cumsa da nel muSaobas, romelic forestiessikvdilis Sem<strong>de</strong>g dRiTidRe izr<strong>de</strong>boda yvelafris gavleniT, rac ki mis qmarsmicvalebuls gaaxsenebda xolme.es ambavi balRobad moeCvena, magram radgan misi qaluri Tavmoyvareoba amisgamo daamda, araferi aRar upasuxa da gauCumda. qmari ki uaresad gawyra imitom,rom Tavisi brazi ver damala. saRamoze, sadilis Sem<strong>de</strong>g, xvalin<strong>de</strong>linomrisTvis werils rom werdnen, JorJs bewvian fardagSi fexebi gaexlarTa, daradgan veRar gadaabruna, fexis moqneviT iqiT gadaagdo da siciliT hkiTxa:— Sarls mudam civi fexebi hqonda?madlenam siciliTve upasuxa:— mudam gaciebisa eSinoda: susti filtvebi hqonda.dÁu-ruam mZvinvare kiloTi SeniSna:— da ki<strong>de</strong>vac daamtkica. — da Tavazianad daumata: — Cemda sabednierod.— da cols xeli daukocna.magram roca wveboda, i<strong>gi</strong>ve azri aekviata da hkiTxa:— Tqvi, orpiri qaris SiSiT Tavze qaRaldis CaCs xom am ixuravda xolme?colma am oxunjobaze upasuxa — ara, abreSumis Tavsaxvevs ikravda xolme.JorJma mxrebi aiyara da janmrTeli adamianis zizRiT SeniSna:— suleli!mas Sem<strong>de</strong>g Sarli mudmiv salaparakod gadaeqca. dÁurua mas yovelisababiT, uzomo gulistkiviliT ixsenebda da am saxels sxvanairad ar ityoda,Tu ara `sawyali Sarli~. mas Sem<strong>de</strong>g, rac JorJs redaqciaSi mxolod forestiesgvariT axsenebdnen xolme, dÁu-rua sama<strong>gi</strong>eros micvalebuls uxdida: Sin romdabrun<strong>de</strong>boda, Tavis winamorbedze Surs iZiebda da siZulviliT, gamasxrebiTda geslis SesxmiT das<strong>de</strong>vda. Jurnalists cismare dRes agon<strong>de</strong>bodagansvenebulis yoveli nakli, misi sasacilo Tvisebani, misi wvrilmani xasiaTi,da iseTi siamiT iTvlida TiTebze amas, iseTnairad axasiaTebda da aWarbebda,TiTqos miznad hqono<strong>de</strong>s Tavisi colis gulSi saSineli mopirdapiris gavlenisgaqarwyleba,da imeorebda:— mad, miTxari, gaxsovs Tu ara, rogor cdilobda is briyvi daemtkicebinaCvenTvis, viTom msuqani kaci gamxdarze ufro gamZle yofiliyos?qmars surda, gansvenebulis yvela saidumloeba, yvela naCumari wvrilmanigaego. coli uarze idga, radgan rcxvenoda, magram JorJi daJinebiT imeorebdaakviatebuls:— mad, miTxari, Sarli albaT Zalian sasacilo ram iyo im dros, ara?coli CurCulebda:— geyofa, Tavi daanebe.magram qmari isev Tavisas gaiZaxoda:— miTxari-meTqi, is pirutyvi lo<strong>gi</strong>nSi albaT xelmarjve ver iyo, ara?da naTqvams mudam ase aTavebda:— ra pirutyvi iyo!erT saRamos, ivlisis damlevs, JorJi fanjarasTan idga da papirossabolebda, metad cxeli saRamo iyo da gaseirneba mounda.— mad, Cemo Zvirfaso, — hkiTxa, — <strong>gi</strong>nda bulonis tyeSi gaviseirnoT?— ra Tqma unda.Ria etli daiqiraves da wavidnen. jer elises mindvrebi gaiares, Sem<strong>de</strong>gbulonis prospeqtze gavidnen. haeri uZravad idga da erTi im buRian RameTaganiiyo, roca parizis almuriani haeri filtvebSi cxeli orTqliviT Cadis. mravalaTas etls Seyvarebulebi mihyavda, erTmaneTs mis<strong>de</strong>vda da bolo aRar Canda.JorJs da madlenas arTobdaT CaxutebulTa xilva, romelnic etlebiT maTi


gverdiT mihqrodnen. qalebs Ria feris tanisamosi ecvaT, mamakacebs ki muqierCivnaT. SeyvarebulTa veeba nakadi bulonis tyisken miiltvoda da lxenas,Svebas da siames Tbilsa da varskvlavebiT mofenili cis qveS eZebda. irgvlivTvlebis yru gugunis meti araferi ismoda. etlebi erTmaneTs mis<strong>de</strong>vdnen daTiToSi erTi wyvili ijda — baliSebze miyu<strong>de</strong>buli, gaCumebuli, TiTqmisCaxutebuli, vnebiT gabruebuli da momavali xvevnis molodiniT akankalebulni.Tbili bindi TiTqos kocniT iyo gaJRenTili. haeric irgvliv dagubebulialersiTa da cxoveluri vnebiT TiTqos damZimda, Segubda, SeduRda. yoveliwyvili erTi azriT, erTi JiniT iyo damTvrali da garSemo raRac aRvlefilRelvas hRvrida, yoveli etli — siyvaruliT datvirTuli da alersiswyurviliT garemoculi — gavlis Semdgom raRac mxurvales, xelSeuxebelsada amaforiaqebel kvals tovebda.JorJma da madlenam igrZnes, rom es fufuni imaTac gadaedoT, da sicxiTk<strong>de</strong>mamosilebma, idumali RelviT gaJRenTilebma, erTmaneTs xeli xelSiCasWi<strong>de</strong>s.roca sangrebis gaswvriv mosaxvevTan mividnen, erTmaneTs Caexvivnen.madlenam morcxvad Tqva:— RmerTmani, bavSvebi varT. ise viqceviT, rogorc ruanis gzaze moviqeciT.tyis SesavalTan etlebis nakadi orad gaiyo. tbis xeivanSi, sadac dÁu-ruasetli mihgoravda, etlebs Sua erTgvari manZili rCeboda, magram yoveliveirgvliv — xeebis xSiri bindic, foTlisa da moCuxCuxe nakadulebis miergasufTavebuli haeric, Rrma mokamkame cac da Ramis haeris raRac sigrilec —moseirneTa xvevna-kocnas uRrmes mSvenebas da idumalebis iers aZlevda.JorJma waiCurCula:— ooh, Cemo sayvarelo mad, — da miizida.colma uTxra:— gaxsovs Tqveni tye? ra bneli d pirquSi iyo! meCvenebda, TiTqossaxifaTo mxecebiT yofiliyos savse da arc dasasruli hqono<strong>de</strong>s, aq kimSvenieria, haerSi alersia daRvrili, da isic vici, rom tyis iqiTa mxares seriiqneba.man miugo:— Cvens tyeSi irmis, meliis, Svelisa da gareuli Roris meti sxva mxeciar moipoveba da tyis mcvelis* ( *forestie — frangulad tyis mcvels niSnavs.)qoxsac ki iSviaTad waawy<strong>de</strong>bi.da es sityva, gansvenebuli Sarlis gvari rom warmoTqva, gaocebuli darCa,moeCvena, TiTqos TviTon ki ar eTqvas i<strong>gi</strong>, aramed misTvis daeZaxaT tyissiRrmidan. uceb dadumda, radgan is saocari da Seupovari mtruli grZnobamoeria. ucbad isev eWvianma, mqenjnavma da uZlevelma sianCxlem daipyro, rac,erTi xania, sicocxles uwamlavda.erTi wuTis Sem<strong>de</strong>g cols hkiTxa:— saRamoobiT SarlTan erTadac ase daseirnobdi xolme, ara?madlenam upasuxaL— ho, xSirad.JorJs uceb Sin dabrunebis survili gauCnda, im<strong>de</strong>nad Zlieri, rom guliSeekumSa, TavSi foresties saxe gaucocxlda. am saxem Seipyro i<strong>gi</strong>, axrCobda,mxolod amaze SeeZlo amJamad fiqric da laparakic.— mad, miTxari... — daiwyo dageslili xmiT.— ra, gnacvale, ra <strong>gi</strong>Txra?— ro<strong>de</strong>sme <strong>gi</strong>Ralatia sawyali SarlisTvis?colma zizRiT upasuxa:— sul gasulelebulxar, mudam erTi da i<strong>gi</strong>ve gagon<strong>de</strong>ba.magram qmari ara cxreboda:— Seni Wirime, mad, miTxari, gamotydi: uRalate Tu ara, moatyue Tu ara?madlena sdumda, radgan es sityva rogorc yvela qals, masac examuSeboda,JorJi ki isev aCemebulad imeorebda:


— RmerTmani, Sarlis Tavi zedgamoWrili iyo rqebisTvis. ra Tqma unda, raTqma unda! ra siamovnebiT gavigeb, rom im Tavze rqebi daad<strong>gi</strong>, ha? RmerTo Cemo,ra doylapia iyo!da radgan colis saxeze Rimils mohkra Tvali, — vin icis, ra moagonda?— isev a<strong>de</strong>vnebul kviats Caacivda:— mad, genacvale, Tqvi, saimiso araferia, Tqvi-meTqi. piriqiT, Zaliansasaciloc iqneba, Tu gamoty<strong>de</strong>bi da metyvi, swored me metyvi, rom SarlsRalatobdi, atyuebdi.da mouTmenlad, wyurviliT kankalebda gaego, rom Sarli, sazizRariSarli, saZageli cxedari, aseTi sasacilo da samarcxvino samkauliT iyodamSvenebuli. magram, amasTan erTad... amasTan erTad, ki<strong>de</strong>v erTi bundovanigrZnoba uRvivebda cnobismoyvareobas.— mad, Seni Wirime, mad, miTxari, Sarlma xom savsebiT daimsaxura rqebi.Zalian daaSavebdi, rom misi Tavi am saCuqriT ar dagemSvenebina. mad, miTxari,raRa!aseTi Jinianoba cols, albaT, moewona, radgan mokle da dafleTilisiciliT gaicina.JorJi mis yurTan daixara da —— aba, ha, gamotydi, raRa!madlenam mkveTrad gaiwia ganze da Tqva:— sul ga<strong>gi</strong>Jebulxar. ma<strong>gi</strong>sTana kiTxvaze aba vin <strong>gi</strong>pasuxebs?iseTi ucnauri kiloTi Tqva es sityvebi, rom JorJs susxma Caurbina,mexnakravi, gaocebuli qmari gaxevda da, TiTqos elda ecao, suli Seugubda.etli axla tbis gaswvriv midioda. cas tbaSi TiTqos varskvlavebidaefanta. mis zedapirze ori gedi dacuravda, romlebic sibneleSi TiTqmis armoCanda.JorJma meetles SesZaxa:— ukan dabrundi!etli gamobrunda da gahyva nela mimavali etlebis faranTa rigs,romelnic tyeSi mocimcime Tvalebs hgavda.ra ucnaurad upasuxa colma! dÁu-rua Tavis Tavs ekiTxeboda: `TiTqmisgamotyda, TiTqmis aRiara?~ aman TiTqmis daajera, rom madlena pirvel qmarsRalatobda, da JorJi am azrma simwriT gaa<strong>gi</strong>Ja. survili hklavda, colisTvisgaertya, daexrCo, Tma daeglija!oh, neta naqvrivals aseTi pasuxi miego: `genacvale, JorJ, SarlisTvisRalati rom SemZleboda, mxolod SenTan vuRalatebdi~. rogor dahkocnidamaSin madlenas, rogor moexveoda, rogor Seiyvarebda!uZravad ijda, gulxeldakrefili da cas umzerda, magram azrebi isehqonda daxlarTuli, rom fiqri aRar SeeZlo. mxolod imasa grZnobda, rombrazi da javri ugub<strong>de</strong>boda — is brazi, romelic yoveli mamlis gulSibJutavs da maSin afeTq<strong>de</strong>ba mZvinvared, roca <strong>de</strong>dlis gautanlobas waawy<strong>de</strong>baxolme. JorJma pirvelad igrZno gaurkveveli sevda qmrisa, romelsac colisRalatis eWvi Seepara. is ukve eWvianobda, — micvalebulis, foresties ma<strong>gi</strong>ereWvianobda, da am grZnobas, raRac ucnaursa da mtanjvels, uceb madlenasadmisiZulvilic miemata. Tu am naqvrivalma pirvel qmars uRalata, maS, rogorRaendos mas meore qmari?foriaqi nel-nela daiwynara, magram aSlil grZnobas jer ki<strong>de</strong>v ebrZodada fiqrobda: `yvela qali garyvnilia. unda gamoiyeno, magram araso<strong>de</strong>s SeniTavi savsebiT ar unda dauTmo mas~.sulieri simware lamobda, gareT gamofeTqiliyo, da dÁu-ruagadmosaskdomad Semza<strong>de</strong>bul zizRsa da siZulvilis sityvebs Zlivs imagrebda.magram guls ilagmavda da TavisTavs ajerebda: `es qveyana Zlierebs ekuTvnis,saWiroa mec Zlieri viyo da yvelaferze maRla vidge~.etli sakmaod swrafad midioda.sangrebs gascda. dÁu-rua win, caSi xedavda raRac mowiTalo sinaTles,romelic uzarmazari quris Suqs hgavda. Tanac raRac bundovani, Rrma da


ganuwyveteli guguni esmoda. mas erToda uamravi mravalnairi xma, raRac yru,axlobeli da Tan Soreuli xmauri, uzarmazari sicocxlis idumali feTqva —sunTqva parizisa, romelic zafxulis am Rames daRlilobisagan uilajo daqancmileuli iyo.JorJi fiqrobda: `ra sisuleles Cavdivar, rom amis gamo sisxls viSrob!yvela Tavis TavisTvis cxovrobs. gamarjveba mamacs ekuTvnis, egoizmiyvelaferia. egoizmi pativmoyvareobis da fulis saqmeSi ufro maRla dgas,vidre egoizmi qalis da siyvarulis saqmeSi~.qalaqis SesasvlelTan `etualis~ triumfaluri TaRi gamoCnda urCxulisor fexze idga da sazarel, uSno da brge <strong>gi</strong>gants hgavda, romelic mzad iyomis winaSe gaSlil farTo gzaze gadmoelajebina da wamosuliyo.JorJi da madlena isev etlebis nakadSi moxvdnen, etlebs axla mdumare daCaxveuli qal-vaJebi Sinisken, sanetaro lo<strong>gi</strong>nisken mihyada. col-qmarseCveneboda, TiTqos maT gverdiT sixaruliT, siamiTa da bednierebiT damTvralimTeli kacobrioba mihqroda.axalgazrda qalma albaT, gumaniT miagno qmris mqenjnav fiqrebs da Tavisirbili xmiT hkiTxa:— geTayva, gamagebine, raze fiqrob? naxevari saaTi iqneba, erTi sityvac ar<strong>gi</strong>Tqvams.qmarma RreWiT miugo:— me am sulelebze vfiqrob, axla rom hkocnian da exvevian erTmaneTs, daCems Tavs veubnebi: RmerTmani, cxovrebaSi amis garda sxva ramec moipoveba-meTqi.colma waiCurCula:— ho... magram zogjer esec kar<strong>gi</strong>a,JorJi cxovrebas weRan<strong>de</strong>liviT poetur samosels xdida da TiTqosgamwarebuli braziT ambobda: `ra tutuci var, rom ukanasknel drossircxviliT vitanjebi, Cems Tavs siamovnebas vakleb, vRelav, vcodvilob dasuls viwewav?~ TavSi foresties saxem gaurbina da sulac aRar gaaRiziana.ki<strong>de</strong>vac moeCvena, TiTqos Serigebuliyvnen, damegobrebuliyvnen, da survilihqonda daeZaxa:`gamarjoba, Zvelo megobaro!~dumiliT SeSfoTebulma madlenam hkiTxa:— iqneb Sin dabrunebam<strong>de</strong> tortonis SevuaroT da nayiniT gavgril<strong>de</strong>T?dÁu-ruam gverdulad gaxeda da romeliRac kafe-Santanis Suqze — airisfarnebis Zlier sinaTleze — mkafiod dainaxa misi Txeli, qera qalis Txeli,unaklo saxe, dainaxa da gaifiqra: `lamazia, miT ukeTesi. rogoric alxana,iseTi Calxanao, Cemo keTilo. magram aba amas iqiT Seni gulisTvis gamajavron,<strong>de</strong>das vutireb!~ da Sem<strong>de</strong>g upasuxa:— ra Tqma unda, genacvale, SeviaroT, — da madlenas rom misi fiqri argamoecno, akoca.axalgazrda qals qmris tuCebi yinuliviT civi eCvena. etli kafes winSedga. JorJma cols xeli miawoda, madlenam CamoarTva da Tavisi CveulebriviRimiliT gauRima.Tavi mesamemeore dRes, redaqciaSi rom Sevida, dÁu-rua pirdapir buarenarTan mivida:— Zvirfaso Ìmegobaro, — uTxra, — gTxov, samsaxuri gamiwio. erTi xania,zog vaJbatons sasiamovnod miaCnia, forestie damiZaxos. es masxroba mombezrda.iqneb damavalo da es vaJbatonebi gaafrTxilo: vinc aseT oxunjobas ki<strong>de</strong>vgabedavs, silas gavawnav. mere TviTonve gansajon, Rirs Tu ara es xumrobaduelSi gasvlad. Sen imitom mogmarTe, rom dinji kaci xar, Se<strong>gi</strong>Zliausiamovneba agvacilo Tavidan, da ki<strong>de</strong>v imitom, rom Cemi sekundanti iyavi.buarenarma es davaleba ikisra. dÁu-rua saqmeze gavida da erTi saaTisSemdg dabrunda. aRaravis misTvis forestie ar dauZaxnia. Sin rom dabrunda,sastumrodan qalebis xma moesma da ikiTxa:


— vin arian?msaxurma miugo:— qalbatoni valteri da qalbatoni <strong>de</strong> mareli.guli odnav aufancqalda, Sem<strong>de</strong>g gaifiqra: `aba, vnaxoT~, da kari SeaRo.klotilda buxarTan, kuTxeSi ijda da fanjridan SemoWrili sinaTlissxivebSi iyo gaxveuli. JorJs moeCvena, TiTqos mis danaxvaze nasayvarlevi odnavgafiTrda. diu-rua jer q-n valters miesalma, mere mis qaliSvilebs, romelnic<strong>de</strong>dis gverdiT darajebiviT isxdnen, Sem<strong>de</strong>g klotildasken gaemarTa dagamowvdili xeli raRac sxvanairad CamoarTva, TiTqos eubneboda: `isevuwin<strong>de</strong>burad miyvarxaro~. klotildamac aseTive xelmoWeriT upasuxa.dÁu-ram hkiTxa:— rogor brZan<strong>de</strong>biT? mas aqeT, rac ukanasknelad gnaxeT, mTeli saukunegavida.nasayvarlevma lazRandarulad upasuxa:— me Zalian kargad gaxlavar. Tqven rogor <strong>gi</strong>kiTxoT, lamazo megobaro?— madlenas miubrunda da daumata: — nebas maZlev, uwin<strong>de</strong>liviT lamazimegobari vuwodo?— ra Tqma unda, Cemo Zvirfaso. yvelafris nebas gaZlev, rasac kimoisurveb.da mis sityvebs geslis odnavma Crdilma Caurbina.q-ma valterma sityva erT saRamo-seirnobaze Camoagdo, romelsac Jakrivali Tavis martoxela binaze marTavda. warCinebul qalTa TandaswrebiTdidi farikaoba unda mowyobiliyo. q-ni valteri ambobda:— didi seiri iqneba. magram Zalian Sewuxebuli var imis gamo, romgamcilebeli aravina myavs. Cemi qmari swored am dros ar iqneba parizSi.dÁu-ruam umal Tavisi Tavi SesTavaza. q-ni valteri siamovnebiT daeTanxma.me da Cemi qalebi didi madlobeli viqnebiT.JorJma umcros qals gadaxeda da gaifiqra: `ara uSavs ra. RmerTmani, essuzana koxta qalia~. suzana msubuq <strong>de</strong>dofalas hgavda: Zalian patara da turfaqera qali iyo, wvrili weli, viwro TeZoebi da Txeli mkerdi hqonda. molurjoTvalebs minanqari gadahkravda, TiTqos mxatvris mier gulmod<strong>gi</strong>ned dasaucxood iyo moxatuli. kani metad TeTri, sipi, mbrwyinavi da uzado, magram,amave dros, uferuli hqonda, Tma — dakululebuli da apentili, magramapentili marjved, msubuqad, momxiblavi RrubeliviT. amave dros, i<strong>gi</strong> kacsmoagonebda didi da lamazi <strong>de</strong>dofalas Tmas. aseT <strong>de</strong>dofalas xSiradSexv<strong>de</strong>biT quCaSi pawawa qaliSvilebis xelSi, romelnic TavianT saTamaSoebzeufro dablebi arian xolme.ufrosi da roza im<strong>de</strong>nad uSno da ulamazo iyo, rom, Cveulebriv, aseTqals arc vinme amCnevs xolme, arc esaubreba da masze arc sazogadoebaSilaparakoben.<strong>de</strong>da wamodga da dÁu-ruas miubrunda:— maS, Tqveni imediT viqnebi, xuTSabaTs, or saaTze.manac miugo:— ueWvelad.wavida Tu ara, q-ni <strong>de</strong> marelic wamodga:—naxvamdis, lamazo megobaro, — da xeli mZlavrad mouWira. JorJs esCumi aRiareba gulSi moxvda da uceb uwin<strong>de</strong>li nazi talRa moawva, mimzidvelitalRa am patara qarafSuta burJua qalisadmi, romelsac nasayvarleviSesaZlebelia marTla uyvarda, da gaifiqra: `xvalve Sevixedav~.marto rom darCnen, madlenam qmars Tvali TvalSi gauyara, mxiaruladgaucina da uTxra:— gana ver xv<strong>de</strong>bi, rom Sen q-n valters namdvili siyvaruli Caunerge?qmarma undoblad miugo:— kar<strong>gi</strong>, Seni Wirime, aba ra saTqmelia!


— damijere, agrea, <strong>gi</strong>Juri aRtacebiT laparakobda Senze. aman Zaliangamaoca. mas surs, Tavis qalebs ori SenisTana saqmro uSovos. sabednierod,aseTi aRmafrena misTvis saxifaTo ar aris.qmarma ver gaigo:— rogor Tu saxifaTo ar aris.madlenam rwmeniT miugo, im <strong>de</strong>dakacis rwmeniT, romelmac icis, rasaclaparakobs:— qalbatoni valteri im qalebis ricxvs ekuTvnis, viszedac cudsverafers ityvi, xom gesmis, verafers saTakilos, verc erT sityvas, veraso<strong>de</strong>s.yovelmxriv unakloa. mis qmars CemsaviT kargad icnob, magram misi coli sulsxva vinmea. marTalia, sakmaod itanjeba imis gamo, rom ebraels misTxovda,magram mainc namusi da erTguleba Seunaxa. Zalian patiosani qalia.dÁu-ruas gaukvirda:— me ki valteris colic ebraeli megona.— marTla? sulac ara. wminda madlenas ubnis yvela saqvelmoqmedojgufis Tavmjdomarea, jvaric eklesiaSi daiweres. is ki ar vici, qmarimoinaTla, Tu samRv<strong>de</strong>loebam wauyrua.JorJma waiburtyuna:— hoo?.. maS, Sen ambob... ambob, viTom Sevuyvardi?— ueWvelad, Zalian Seuyvardi. coli rom ara gyoloda, <strong>gi</strong>rCevdi,geTxova... suzana geTxova. xom sjobia rozas?qmarma ulvaSis grexiT upasuxa:— hm... SeiZleba <strong>de</strong>dasac gavuarSiy<strong>de</strong>T.madlena gawyra:— ici, ras getyvi, Cemo kargo? Tu <strong>de</strong>daze Cafiqrdi, gamarjvebas <strong>gi</strong>surveb.misi ar meSinia. im xnisa ar aris, roca suls pirvelad waiwyme<strong>de</strong>n xolme. ufroadre unda daewyo.JorJma gaifiqra: `nuTu marTla SemeZlo, suzana SemerTo? — mxrebiSeiSmuSna da TavisTvis daumata: `ra sisulelea! gana mamamisi o<strong>de</strong>sme momcemdaTanxmobas?~mainc gadawyvita, yuradRebiT e<strong>de</strong>vnebina Tvali, Tu rogor moepyrobodamas q-ni valteri. imaze arc ki fiqrobda, Tu ra sargeblobas gamoitanda aqedan.mTeli saRamo klotildas siyvarulis mogoneba ar Sor<strong>de</strong>boda da esmogoneba erTsa da imave dros sinaziTac iyo savse da vnebiTac. moagonda misioxunjoba, kudraWoba, gaaxsenda maTi xetiali Ramis duqan-kabareebSi, daimeorebda:`RmerTmani, Zalian sandomiania, Zalian mimzidvelia. ho, xval waval davnaxav~.da meore dResve, samxris Semdgom marTla wavida verneilis quCaze. imavemoaxlem gauRo kari. moaxles lazRandarulad hkiTxa:— rogor brZan<strong>de</strong>biT?man miugo:— Zalian kargad.da sastumroSi Sevida. iq viRacis mouqneli xeli pianinoze savarjiSosukravda. lorina gamodga. JorJi moeloda, rom bavSvi kiserze moexveoda, magrampatara qali qalbatoniviT wamodga, medidurad daukra Tavi da amayad gavida.dÁu-rua gaocebas iyo imis gamo, rom bavSvs Seuracxyofili qaliviTeWira Tavi. klotilda Semovida. JorJi xelze emTxvia.— neta ico<strong>de</strong>T, ram<strong>de</strong>ni vifiqre Tqvenze! — uTxra dÁu-ruam.— mec, — miugo nasayvarlevma.dasxdnen. erTmaneTs TvalebSi umzerdnen da xvevnis surviliT iwvodnen.— Cemo Zvirfaso klo, isev miyvarxarT.— mec miyvarxarT.— maS... maS... Zalian ar miwyrebodi?


— ho, da arc... jer Zalian metkina guli, magram mere davijere, rommarTali iyavi, da Cems Tavs vuTxari: `eh, isev damibrun<strong>de</strong>ba. dRes Tu ara, xvalmainc dabrun<strong>de</strong>ba-meTqi~.— ver gavbe<strong>de</strong> dabruneba, radgan ar vicodi, rogor damixv<strong>de</strong>bodi. vergavbe<strong>de</strong>, magram Zalian mindoda. marTla, erTi miTxari, lorinas ra daemarTa?salami Zlivs momca da gajavrebuli gavida.— ar vici. magram rac coli SeirTe, Senze xma veRar gamicia. mgoni,namdvilad eWvianobs imis gamo, rom coli SeirTe.— ras ambob!— damijere, marTals geubnebi. Sen lamaz megobars ki ar geZaxis, aramedforesties.dÁu-rua gawiTlda, magram mere klotildasken miiwia:— tuCebi!klotildam tuCebi Seageba.— sad SeiZleba vnaxoT erTmaneTi? — hkiTxa JorJma.— isev... isev iq... konstantinopolis quCaze.— rao? maS Cemi bina gaqiravebuli ar aris?— ar aris... isev me daviqirave.— Sen daiqirave?— ho, radgan vicodi, rom damibrun<strong>de</strong>bodi.JorJs gulze amayi sixaruli moawva. maS, am <strong>de</strong>dakacs marTla hyvarebia is,— namdvili, erTguli da uRrmesi siyvaruliT hyvarebia. da waiCurCula:— Tayvansa gcem, klo, — mere hkiTxa: — Seni qmari rogor aris?— Zalian kargad. erT Tves dahyo aq da mxolod guSin wavida.dÁu-ruam sicili veRar Seimagra:— maS droze mouswria wasvla!man gulubryvilod upasuxa:— droze wvida, magram xom ici, arc maSin gviSlida xels, roca aq iyoxolme.— egec marTalia. saerTod, mSvenieri adamiania.— miTxari, axla rogora xar?— arc kargad, arc cudad. Cemi coli megobrobas miwevs, namdvilimokavSirea.— meti araferi?— meti araferi... siyvaruli ki...— Zalian kargad mesmis, magram mainc mSvenieri qalia.— ho, magram... ver maRelvebs, — ki<strong>de</strong>v miiwia da CurCuliT hkiTxa: — maSrodis gnaxo?— Tu<strong>gi</strong>nd... Tundac xval, Tu <strong>gi</strong>nda.— maS xval iyos. or saaTze?— orze.JorJi wasasvlelad wamodga da morcxvad uTxra:— me minda, is bina isev Cem saxelze gadmovitano, agre msurs. egRa maklia,qira Sen gadaixado.klotildam nazad daukocna xelebi da uTxra:— ise moiqec, rogorc <strong>gi</strong>ndo<strong>de</strong>s, me isic meyofa, rom aqam<strong>de</strong> Sevinaxe daxelaxla SegviZlia imave binaze vnaxoT xolme erTmaneTi.dÁu-rua srulebiT kmayofili wavida. fotografis gverdiT rom gaiara,CarCoSi didTvala da sruli <strong>de</strong>dakacis suraTi dainaxa, romelmac q-ni valterigaaxsena. `ara uSavs ra, — gaifiqra, — arc im<strong>de</strong>nad moberebulia. neta rogormoxda, rom aqam<strong>de</strong> ver SevamCnie? neta vico<strong>de</strong>, rogor momeqceva xuTSabaTssaRamo-seirnobaze?~xelebs ifSvnetda da, Sinagani sixaruliT aRsavse, Tavisi gziTmialajebda, Tanac yvela Tavisi gamarjveba uxaroda _ uxaroda xelmarjvekacis egoisturi sixaruliT da im nazi siamiT, romelsac qalis mxurvale guli


hqmnis, roca i<strong>gi</strong> Cvens pativmoyvareobas ulaqucebs da aforiaqebul Jinsgviklavs xolme.xuTSabaTi rom dadga, JorJma madlenas hkiTxa:— Sejibrebaze ar wamoxval, rivalis binaze rom imarTeba?— ara, araviTari xalisi ara maqvs. isev <strong>de</strong>putatebis palataSi waval.da radgan saucxoo dari idga, dÁu-rua valteris binaze Ria etliT wavida.q-ni valteri rom dainaxa, im<strong>de</strong>nad lamazi da axalgazrda eCvena, rom gaocda.mkerdamoWrili Ria feris kaba ecva, yviTeli arSiebis qveS savse ZuZuebigamosWvioda, dÁu-ruas i<strong>gi</strong> araso<strong>de</strong>s enaxa aseTi umWknari. dinji da TiTqmismkacri saxe da ori Svilis <strong>de</strong>dis mixra-moxra hqonda. amis gamo mamakacebiTiTqmis ar amCnevdnen mas. garda amisa, laparakSi mxolod cnobil, sayovelTaoda zomier azrebs gamoTqvamda xolme, radgan yvela misi azri iyo gonieri,meToduri, sanimuSod dalagebuli da yovelgvar ukiduresobas moklebuli.misi qaliSvili suzana vardisferi kabiT iyo da vatos gakrialebulsuraTs hgavda, xolo ufrosi — gamzr<strong>de</strong>ls an gadias, romelsac davalebulihqonda am qalisTvis, saTamaSosaviT lamazi qalisaTvis, Tvalyuri e<strong>de</strong>vnebina.rivalis binis karebTan etlebis grZeli ri<strong>gi</strong> idga. dÁu-ruam q-n valtersxeli miaSvela da Camoiyvana.es Sejibreba parizis meeqvse ubnis obolTa sasargeblod imarTeboda,romelTac mzrunvelobas `safrangeTis cxovrebis~ maxlobeli <strong>de</strong>putatebis dasenatorebis colebi uwevdnen.q-ni valteri mosvlas da Tavisi qaliSvilebis moyvanas dahpirda, magramdiasaxlisobaze uari ganacxada: Tavis saxels mxolod samRv<strong>de</strong>loebis miergamarTul saqvelmoqmedo saqmeebs aTxovebda xolme, da amas imitom ki arsCadioda, rom morwmune iyo, aramed imitom, rom, misi azriT, ebraelis colobareli<strong>gi</strong>uri movaleobis SesrulebaSi misgan metad did simkacres moiTxovda,xolo Jurnalistis mier gamarTul am saRamos respublikuri xasiaTi hqonda daSeiZleboda vinmes antiklerikaluric mosCveneboda.jer ki<strong>de</strong>v sami kviris win sxvadasxva mimarTulebis gazeTebSi daaxloebiTaseTi Sinaarsis SeniSvna iyo dabeWdili:`Cvens pativcemul Tanamokalmes, b-n Jak rivals maxvili da adamianuriazri mouvida: parizis meeqvse ubnis obolTa sasargeblod b-ni rivali Tavismartoxela binaze, mSvenier safarikao darbazSi, did Sejibrebas marTavsdaSnebiT.`misapatiJebel baraTebs gzavnian q-ebi lalua<strong>gi</strong>, remonteli, risoleni,senatorebis da cnobili <strong>de</strong>putatebis meuRleni, q-ebi laroS-matie, perseroli,firmeni. Sesvenebis dros Semowiruleba mogrov<strong>de</strong>ba da mTeli Tanxadauyovnebliv meeqvse ubnis mers an mis warmomadgenels gadaecema~.aseTi SeniSvna udrida uzarmazar reklamas, romelic marjve Jurnalistmamoigona.Jak rivali stumrebs uxv<strong>de</strong>boda Sesaval karTan, sadac msubuqi sasadiloiyo gamarTuli. es xarji saerTo Semosavals unda gaestumrebina. maspinZelistumrebs esalmeboda da Sem<strong>de</strong>g Tavazianad uCvenebda patara kibes, romelicsardafSi Cadioda, saca safarikao da sasroli darbazi iyo gamarTuli, Tanaceubneboda:_ qveviT, batono, qveviT mibrZandiT. Sejibreba sardafSi mox<strong>de</strong>ba.Tavisi gamomcemlis coli rom dainaxa, ficxlav dauxvda, Sem<strong>de</strong>g dÁu-ruasmimarTa:— gamarjoba, lamazo megobaro!mas gaukvirda:— vin <strong>gi</strong>TxraT, rom...rivalma Seawyvetina:— qalbatonma valterma. es saxeli Zalian momwons.q-ni valteri gawiTlda:


— marTalia, gamovty<strong>de</strong>bi da mogaxsenebT: ufro axlo rom <strong>gi</strong>cnob<strong>de</strong>T, meclorinasaviT am saxels <strong>gi</strong>wo<strong>de</strong>bdiT. Cemi azriT, es saxeli zedgmoWriliaTqvenze.dÁu-ruam gaicina:— gTxovT, agre miwodoT, qalbatono, nu momeri<strong>de</strong>biT.man Tvalebi daxara:— ara, Cven jer saamisod ver vicnobT erTmaneTs.JorJma CurCuliT miugo:— SeiZleba imedi viqonio, rom davmegobr<strong>de</strong>biT?— vnaxoT, — miugo man.da viwro kibisken wavidnen, romelic airis farniT iyo ganaTebuli. dRissinaTlidan uceb airis yviTel Suqze gadasvla gulSesaRonebeli iyo, xveulkibeze ukve sardafis suni idga, suni nestis, daobebuli kedlebis, romelnicmxolod am dRisTvis iyo gamomSrali; suni sakmevlis, romelic eklesiasgagaxsenebdaT, da bolos suni nelsasuneblis, lÁubenis o<strong>de</strong>kolonis, verbenis,iisa da irisis.qvevidan guguni da Segulianebuli xalxis Relva ismoda.mTeli sardafi ganaTebuli iyo airisa da venetikuri farnebis krialalarebiT. es larebi Camaluli iyo mwvane foTlianSi, romelic qvis kedlebsvaziviT exveoda.yvelgan totebi moCanda. Weric ki gvimriT iyo Semkuli, xolo iatakzefoToli da yvavilebi uxvad iyo gabneuli.yvela ambobda, saucxood aris mogonili da mSvenieri ram gamovidao.sardafis ukana kuTxeSi Sejibris monawileTaTvis patara estrada gaemarTaT,xolo iqve, orive mxareze, msajTaTvis skamebis ri<strong>gi</strong> idga.sardafi savse iyo skamebiT, TiTo rigSi aTi skami idga. sul orasiiqneboda, xolo mowveulTa ricxvi oTxass udrida.axalgazrda vaJebi estradis win idgnen safarikao tanisamosSigamowyobilebi, xmel-xmelebi, werwetebi, grZeli xelfexianebi daulvaSagrexilebi. sazogadoebaSi maTi saxeli da gvari ismoda, farikaobisyvela saxelovan moRvaweze uTiTebdnen — diletantebzec da specialistebzec.maT irgvliv viRac serTukiani vaJbatonebi idgnen _ axalgazr<strong>de</strong>bic daxnierebic. etyobodaT, mofarikaveTa Sinaurebi unda yofiliyvnen.es vaJbatonebi ki<strong>de</strong>vac cdilobdnen, rom isini yvelas daenaxa, ecno,daesaxelebina, radgan isini namdvili ostatebi da dRevan<strong>de</strong>li Sejibrebiseqspertebi iyvnen.TiTqmis yvela skamze qalebi isxdnen, romelnic sardafs kabebis SrialiTda CurCuliT avsebdnen, Tanac maraoebs aniavebdnen, TiTqos TeatrSiyofiliyvnen, radgan foTliT Semosil gvirabSi ukve abanosaviT dacxa.viRac oxunji drogamoSvebiT yviroda:_ orSadi, limonaTi, ludi!q-ni valteri da misi qaliSvilebi pirvel rigSi dasxdnen, ad<strong>gi</strong>lebiwindawinve hqondaT miCenili, dÁu-ruam daabinava, wasvla daapira da Cumad Tqva:— iZulebuli var, Tavi daganeboT, radgan mamakacebs jdoma akrZaluliaqvT.q-ma valterma gaubedavad miugo:— me minda, rom Tqven CemTan iyoT, monawileTa gvarebs damisaxelebdiT.Cem skamTan da<strong>de</strong>qiT. aravis ar SeawuxebT. — nazi da didi TvalebiT umzerdada imeorebda: — darCiT-meTqi... CvenTan darCiT, batono...…batono... lamazomegobaro. Tqveni Tavi dagvWir<strong>de</strong>ba.man miugo:— gemorCilebiT... siamovnebiT gemorCilebiT, qalbatono.yoveli mxridan ismoda:— Zalian kar<strong>gi</strong>a...…mSvenieri darbazia.


am mrgvalTaRa sardafs JorJi mSvenivrad icnobda. is dila gaaxsenda,romelic aq duelis win gaatara, is dila, roca marto darCa TeTri qaRaldisniSis win, romelic mas siRrmidan saSineli da veeba TvaliviT umzerda.kibeze Camomavalma Jak rivalma daiZaxa:— qalbatonebo, axlave daiwyeba!estradaze eqvsi kaci avida da eqspertebis skamebze dajda. raTa TavianTimker<strong>de</strong>bi ufro aSkarad gamoeCinaT, eqvsives serTuki viwrod hqonda mowkepili.darbazSi umalve gaisma saxelebi: msajTa Tavmjdomare, generali <strong>de</strong>renaldi — didulvaSiani patara kaci; mxatvari Jozef ru<strong>de</strong> — grZelwvera,veeba meloti kaci; mateo <strong>de</strong> ÁuJari, simon ramonseli, pier <strong>de</strong> karveni, samikoxta axalgazrda vaJi da farikaobis profesori gaspar merleroni.sardafis orive mxareze ori warwera gamoCnda: marjvniv ewera: `b.krevkeri~, xolo marcxniv: `b. plÁumo~.orive farikaobis maswavlebeli iyo — orive kar<strong>gi</strong>, magram meore ri<strong>gi</strong>sa.oriveni estradaze gamovidnen. gamxdrebi iyvnen da samxedro ieri hqondaT,magram maTi moqniloba sanimuSod ver CaiTvleboda. erTmaneTs meqanikuraddaukres Tavi da Sejibri daiwyes. tilosi da TeTri tyavis tanisamosi ecvaT datikinebis Teatridan mosul saoxunjo saldaTebs hgavdnen, romelnic mxolodmasxrobisTvis farikaoben xolme.drogamoSvebiT ismoda: `moxvda!~ da eqvsive msaji ostatis ieriT xridaTavs. xolo sazogadoeba mxolod or marionets xedavda, romelic moZraobdada xelebs iSverda. xalxs farikaobisa araferi esmoda, magram mainc kmayofiliiyo. es ori ubralo kaci xelmarjve mofarikaved da, ratomRac, sasacilo<strong>de</strong>Cveneboda, aqa-iq gaixsenes xis moWidaveni, romlebic saaxalwlod bulvarebzeiyi<strong>de</strong>ba xolme.isini rom gavidnen, maTi ala<strong>gi</strong> umal b. plantonma da b. karipenma daiWires,erTi samxedro mofarikave iyo, xolo meore — samoqalaqo. plantoni jujakaci iyo, karipeni — metad sruli da saSiSi, rom i<strong>gi</strong> pirvelive dakvriTbuStiviT ar gaexeTqaT. yvelani icinodnen, plantoni maimuniviT daxtoda,karipeni mxolod xels amuSavebda, xolo misi tani, sisrulis gamo, uZravadidga. yovel xuT wuTSi i<strong>gi</strong> ise mouxeSavad da mZimed utevda, TiTqos TavissicocxleSi yvelaze ener<strong>gi</strong>ulad axla moZraobda. marTlac, pozis SecvlaZalian uZnel<strong>de</strong>boda.mcodneni amtkicebdnen, metad mtkiced da mkafiod farikaobso.gulmarTalma xalxma advilad daujera.Sem<strong>de</strong>g porioni da lapalmi gamovidnen — maswavlebeli da diletanti, dacofianTa jambazoba daiwyo. erTi Sma<strong>gi</strong>viT das<strong>de</strong>vda meores da msajebsacarbeninebda TavianTi skamebiT. estradaze win da ukan daqrodnen, erTi kuTxidanmeoremdis daxtodnen, erTi ieriSiT midioda, meore Tavs icavda. da oriveniZlieri da sasacilo naxtomebiT trialebdnen. ukan patara naxtomiT ixevdnenda qalebs acinebdnen, win ki ucabedad, mZlavrad sxltebodnen da sustSTabeWdilebas ax<strong>de</strong>ndnen. viRac ucnobma xumaram darbazidan es sasaciloSejibreba aseTi SeZaxiliT daaxasiaTa: `kmara, weli ar moiwyvitoT!~ zogs esugemuri SeniSvna ar moewona da aqeT-iqidan daiZaxes: `Cumad!~ eqspertebis azrisazogadoebas gadasces: moqiSpeebs Turme didi Zala da mcire simar<strong>de</strong>gamoeCinaT.pirveli ganyofileba Jak rivalma da saxelovanma bel<strong>gi</strong>elma profesormalebegma daasrules, romelnic sakmaod lamazad ibrZodnen. rivali qalebsZalian moewonaT. marTlac, lamazi vaJkaci iyo — kargad Casxmuli, moqnili,moZravi da yvelaze sxarti, vinc ki manam<strong>de</strong> estradaze asuliyo. imis fan<strong>de</strong>bs —damxvduris da mimxdomis xerxebs _ jiSiani simkvircxle da silamaze etyoboda,romelic yvelas moswonda. srulebiT ar hgavda misi mopirdapiris ener<strong>gi</strong>ul,magram gacveTil fan<strong>de</strong>bs.rivalma gaimarjva. yvelam taSi daukra. ukve ram<strong>de</strong>nime xani iyo, zemodanraRac ucnauri xmauroba Camodioda da sazogadoebas awuxebda. xSiri fexis xmada xmamaRali sicili ismoda. orasma stumarma qveviT ad<strong>gi</strong>li ver iSova da,


ogorc etyoboda, gasarTobi moigona. patara kibeze ormocdaaTam<strong>de</strong> kaciireoda. qveviT metad cxeloda. `haeri! sasmeli!~ — iZaxdnen aqa-iq. weRan<strong>de</strong>lixumara sxvebis saubars wvrili WyiviliT hfaravda: `orSadi! limonaTi! ludi!~rivali gamoCnda. mTlad gawiTlebuliyo da jerac safarikao tanisamosiecva.— me brZaneba gaveci, rom grili rame moitanon, — Tqva da kibeze avarda.magram zemo sarTuli qvemos mowyvetili iyo da kibeze aRmarTuli adamianTakedlis garRvevac iseTi Zneli aRmoCnda, rogorc Weridan asvla. maSin rivalmadaiyvira:— qalebisaTvis nayini CamogzavneT!da ormocdaaTma xmam gaimeora:— nayini!bolos sini gamoCnda, magram zed carieli WurWeliRa ewyo, radganyvelaferi gzaSive SeeWamaT. viRacam daibRavla:— davixrCobiT, male gaaTaveT, wavi<strong>de</strong>T.meorem daiZaxa:— fuli moagroveT!ilajgawyvetili xalxi mainc kmayofili iyo da yviroda:— fuli moagroveT... moagroveT... moagroveT.eqvsma qalma skamebs Camouara da oqro-vercxlis xma gaisma, romelsacqisebSi hyridnen.dÁu-rua qalbaton valters saxelovan pirebze miuTiTebda. aq iyoaristokratia, Jurnalistebi, Zveli da didi gazeTebis TanamSromlebi,romelnic `safrangeTis cxovrebas~, Tanaxmad gamocdilebisa, zevidan daTavdaWeriT dascqerodnen. bevri aseTi politikur-finansuri gazeTi daiRupamaT Tvalwin. saeWvo kombinaciebze aSenebuli gazeTebi zogjer saministrosubralo krizisis gamo iRupeboda. aqve naxavdiT moqandakeebs da mxatvrebsac,radgan maT saerTod uyvardaT sporti; romeliRac poet-aka<strong>de</strong>mikoss, romelsacyvelani TiTiT aCvenebdnen; or musikoss da mraval cnobil ucxoels, romelTagvarebs dÁu-rua umatebda `proto~-s (sityvidan `protobestia~) da Tan dasZenda,amas ingliselTa mibaZviT vakeTebo, romlebic TavianT gvarebs sadarbazobaraTebze `esk~-s urTavdnen xolme.viRacam dÁu-ruas dauZaxa:— gamarjoba, lamazo megobaro!grafi <strong>de</strong> vodreki iyo. JorJma valteris ojaxis winaSe bodiSi moixada davodrekisaken gaemarTa. xeli CamoarTva, dabrunda da Tqva:— es vodreki momxiblavi adamiania... ai, ras niSnavs STamomavloba!q-ma valterma araferi upasuxa. odnav daRlili iyo. misi mkerdi yovelamosunTqvaze ZaldatanebiT iburceboda da JorJis Tvalebic am mkerdze iyomiSterebuli. es Tvalebi drogamoSvebiT mis Tvalebs xv<strong>de</strong>boda — dabinduls,lamunians, gaubedavs, odnav masze azidulsa da umalve moSorebuls — dafiqrobda:`agre, agre... nuTu esec daviWire?~qalebma fulis mogroveba daasrules, qisebi oqro-vercxliT gaivso.estradaze axali warwera gamoCnda: `didi siurprizi~. eqspertebi TavianTad<strong>gi</strong>lebze dasxdnen: yvela eloda.ori qali gamoCnda. xelSi daSnebi eWiraT. muqi safarikao triko da moklekabebi ecvaT, romelic TeZoebs Zlivs ufaravdaT. samkerduli baliSebi im<strong>de</strong>nadmaRali hqondaT, rom orive iZulebuli iyo, Tavi maRla aewia, orive lamazi daaxalgazrda iyo. RimiliT daukres Tavi sazogadoebas, romelic maT didxansesalmeboda, da brZola qaTinaurebisa da xumrobis gugunSi daiwyes.eqspertebi Tavazianad iRimebodnen da yovel dakvras dabali `vaSa~-Tiesalmebodnen. es brZola sazogadoebas Zalian moewona da Tavis aRtacebasmebrZolebs xmamaRla ucxa<strong>de</strong>bda. mebrZoli qalebi mamakacebs aRelvebdnen,xolo qalebs parizelTa bunebrivi gemo gauRviZes — gemo orazrovani


oxunjobis, iafi sikeklucis, yalbi silamazis da yalbive sinatifis _saopereto d sakafeSantano momReralTa cru mox<strong>de</strong>nilobisa da moqnilobis.yovelTvis, roca romelime mebrZoli meores miuxteboda, darbazSiaRtacebis TrTolva gairbenda xolme. ro<strong>de</strong>sac erTi maTgani sazogadoebaszurgs Seaqcevda xolme, sakmaod jiSian zurgs, yvela am zurgs pirdaRebuliaSter<strong>de</strong>boda da moZraobis simar<strong>de</strong>s yuradRebas aRar aqcevda.mebrZol qalebs <strong>gi</strong>Juri taSi miayares.amas xmaldaxmal brZola mohyva, magram Tvals aRaravin a<strong>de</strong>vnebda: yvelasgulisyuri zemo sarTulisken iyo mipyrobili. iqidan ram<strong>de</strong>nime wuTs avejisforiaqi moismoda, avejs iatakze daaTrevdnen, TiTqos mdgmurebi binasicvliano. Sem<strong>de</strong>g uceb pianinos xma da taqtze ayolebuli fexis ritmulifratuni moisma, zemoT darCenilma stumrebma danaklisi ainazRaures da cekvagamarTes.safarikao darbazSi xalxma jer sicili atexa, mere ki cekvis Jiniqalebsac moeriaT. estradas yuri aRar aTxoves da laparaks mouxSires.dagvianebulTa mier gamarTulma rokvam yvela gaarTo. iq, zeviT, rogorcCanda, mowyeniT ar isxdnen, da yvelas asvla mounda.magram ai, ori axali mebrZoli gamovida da ise daetaknen erTimeores, romyvela isev estradas miubrunda. iseTi koxta moqnilobiT, ganzomili ZaliTkravdnen daSnebs da igeriebdnen nakravs, iseTi sizuste da moZraobis mkafioba,fan<strong>de</strong>bis iseTi sifaqize da nakravis imo<strong>de</strong>na ganzomileba gamoiCines, romumecari brbo gancvifrebuli da moxibluli darCa. maTi dinji simar<strong>de</strong>,zomieri moqniloba da eso<strong>de</strong>n gamozomili siswrafe, erTi SexedviT, darbislurSTabeWdilebas rom tovebda, Tvals izidavda da ajadoebda. xalxi grZnobda,rom raRac lamaz da iSviaT sanaxaobas xedavda, rom orma didma xelovanmayovelive saukeTeso gamoaCina, rac ki am xelovnebaSi moepovebodaT —ostatobis srulyofa, sruli moxerxeba, sruliad gazomili codna da fizikurisimar<strong>de</strong>, uklebliv yvelaferi, rac ki or specialists SeeZlo saqveynodgamoefina.mayurebeli gaocebuli, uxmod misCereboda maT. ukanaskneli SetakebisSem<strong>de</strong>g, roca moasparezeebma erTmaneTs xeli CamoarTves, darbazSi yviriligaisma: `bravo!~ xalxi Rrialebda, fexebs abakunebda. yvelam gaigo am orimebrZolis gvari, eseni iyvnen serJani da raviniaki.yvelas aRelveba moedo, mamakacebi Cxubis gunebaze dadgnen da mezoblebsubRverdnen. SemTxveviT Rimilsac ki SeeZlo Cxubis atexa. visac araso<strong>de</strong>s daSnaar sWeroda, axla joxs imarjvebda, utevda da igeriebda.xalxi nel-nela ahyva kibes da zeviT avida. axla ki SeiZleboda ramedaeliaT, magram yvelas javri moedo: zemoT darCenilebs sasmel-saWmelidaecalaT da wasuliyvnen, Tanac ganecxa<strong>de</strong>binaT: upatiosnod mogveqcnen: orasikaci dagvpatiJes da araferic ar gviCveneso.aRaraferi darCeniliyo: arc erTi namcxvari, arc erTi wveTi Sampanuris,sirofis, ludis, arc erTi kanfeti, araferi, sul aRaraferi.mosamsaxureebma darCenilebs yvelaferi dawvrilebiT uambes. saxe sevdianihqondaT, magram sicils Zlivs imagrebdnen da eubnebodnen: `qalebi mamakacebzemetad mZvinvarebdnen. im<strong>de</strong>ni sves da Wames, rom, albaT, avad dax<strong>de</strong>biano~. maTinaambobi qalaqelebis saCivars hgavda, romelTac mtrisgan Zarcva-gleja daaoxreba ganica<strong>de</strong>s.xelcarielebi wavidnen, mamakacebs Sewiruli oc-oci franki enanebodaT daSurdaT, rom zemourebma ufasod iqeifes.diasaxlisebma sami aTas frankze meti Seagroves, xarji gamoakles dameeqvse ubnis obolTa sasargeblod orasoci frankiRa darCa.valteris ojaxi dÁu-ruam Tavisi etliT waiyvana. TviTon q-n valterispirdapir dajda da gzaSi erTxel ki<strong>de</strong>v daiWira misi Tvalebi — alersiani,gaubedavi da TiTqos morcxvi Tvalebi. dÁu-ruam gaifiqra: `daswyevlos eSmakma,mgoni, marTla moedo ankesi! ~ Tan gunebaSi eRimeboda: qalebze marTla


imarjvebda. qalbatoni <strong>de</strong> marelic gaaxsenda, romelmac JorJi SerigebisSemdgom ga<strong>gi</strong>JebiT Seiyvara.Sin gaxarebuli dabrunda. madlena sastumro oTaxSi elo<strong>de</strong>boda.— axali ambebi mo<strong>gi</strong>tane, _ uTxra colma. _ mdgomareoba marokoSirTul<strong>de</strong>ba. advili SesaZlebelia, ram<strong>de</strong>nime TveSi safrangeTma jari gagzavnos.yovel SemTxvevaSi, apireben isargeblon amiT da mTavroba Camoagdon. ra Tqmaunda, laroSsac ara sZinavs da Seec<strong>de</strong>ba, sagareo saqmeTa ministris portfelsdaepatronos.dÁu-ruam Tavi moikatuna, viTom ara sjeroda, radgan colis gajavrebisgunebaze iyo. nuTu ise ga<strong>gi</strong>J<strong>de</strong>bian, rom tunisis sisulele gaimeorono.madlenam mouTmenlad aiyara mxrebi:— geubnebi, asea-meTqi, gesmis? namdvil ambavs geubnebi. nuTu ar gesmis,rom maTTvis es fulis seriozuli sakiTxia? amJamad, megobaro, politikurkombinaciebs rom akvir<strong>de</strong>bi, `qali eZie~-s nacvlad unda Tqva: `TaRliToba eZie~.dÁu-ruam colis gasajavreblad erTiRa wamoiZaxa:— rogor ara!madlenam wyromiT miugo:— RmerTmani, Senc forestiesaviT gulubryvilo yofilxar.mas surda qmrisTvis ekbina da risxvas moeloda, magram JorJma gaiRima daupasuxa:— rqosan forestiesaviT, ara?coli gancvifrda da esRa moaxerxa:— uh, JorJ!xolo man kadnierad da geslianad ganagrZo:— ra iyo, ra moxda? gana amas winaT Senve ar gamomitydi, rom forestiesuRalate? — da uRrmesi Sebralebis kiloTi daumata: — sawyali Sarli!madlenam pasuxi ar gasca da zur<strong>gi</strong> Seaqcia. erT wuTs sdumda, mere uTxra:— samSabaTs stumrebi gveyoleba. q-ni laroS-matie da vikont <strong>de</strong>persemuris meuRle gvewvevian. iqneb Sen rivali da norber <strong>de</strong> vareni dapatiJo?me ki xvalve q-n valters da <strong>de</strong> marels Sevuvli. SeiZleba, q-ni risolenicgvewvios.erTi xania, madlena cdilobda sazogadoebaSi nacnob-megobrebi gaeCina.Tavisi qmris politikuri gavleniT sargeblobda, da nebsiT Tu uneblieT, imsenatorebis da <strong>de</strong>putatebis colebs hpatiJebda, romelTac `safrangeTiscxovrebis~ daxmareba esaWiroebodaT.dÁu-ruam miugo:— keTili, rivaldis da norber <strong>de</strong> varenis dapatiJebas me vkisrulob.Tanac siamisagan xelebs ifSvnetda, radgan kar<strong>gi</strong> xerxi ipova colisgasajavreblad da im bneli brazis, im idumali da mqenjnavi eWvisgamosarkvevad, romelic bulonis tyeSi seirnobis dros daebada. amieridanforesties saxels ise aRar axsenebs, Tu `rqosanic~ ar daumata. Zalian kargadicoda, rom madlena bolos da bolos unda gamwarebuliyo. daRamebam<strong>de</strong> droixelTa da `rqosani forestie~ gulkeTili gesliT aTjer mainc gaixsena. axlamicvalebulze aRar javrobda, ara, is ukve Surs iZiebda.misi coli TvalTmaqcobda, TiTqos ar esmoda, da viTom gulgriladaciRimeboda. madlenas meore dRes q-n valterTan unda Seevlo da daepatiJebina.qmars azrad mouvida colisaTvis daeswro da TviTonve wasuliyo, radganimedi hqonda, patronis cols martoka naxavda da ec<strong>de</strong>boda gaego, marTlaSeuyvarda im <strong>de</strong>dakacs Tu ara. es azri Tan arTobda da Tanac ulaqucebda mas.xolo Semdgom...Tu moxerxda,…viTom ratom arao?da or saaTze malzberis bulvarze gaCnda. sastumro oTaxSi Seiyvanes.daeloda. q-ni valteri Semovida da bednierma swrafad gauwoda xeli.— romelma keTilma qarma momitana Tqveni Tavi?— mxolod Tqveni naxvis wyurvilma, qalbatono. ar vici rad, magramromeliRac Zala meweoda Tqvensken. marTali rom mogaxsenoT, saTqmeli araferi


maqvs. ubralod movedi da meti araferi. gTxovT, mapatioT es darbazoba, dilisdarbazoba da pirdapiroba.amas TavaziT da xumrobiT ambobda, tuCebze Rimili uTrToda, magram xmaSiseriozuli kilo ismoda. maspinZeli odnav gaocda, gawiTlda. mere borZikiTupasuxa:— keTili. magram... me ar mesmis... Zalian makvirvebT.JorJma daumata:— xom xedavT, siyvaruls <strong>gi</strong>cxa<strong>de</strong>bT, mxiarulad <strong>gi</strong>cxa<strong>de</strong>bT, radgan TqveniSeSineba ar minda.erTmaneTis gverdiT dasxdnen. maspinZelma naTqvami xumrobaSi Caatara:— maS... Tqveni gancxa<strong>de</strong>ba… seriozulia?— ra Tqma unda! didi xania vapirebedi meTqva, magram ver ga<strong>gi</strong>be<strong>de</strong>T.Tqvenze amboben, metad miukarebeli da mkacriao.q-ma valterma Zala moikriba da upasuxa:— raRa dRevan<strong>de</strong>li dRe airCieT?— TviTonac ar vici. — Sem<strong>de</strong>g xmas dauwia da: — swored rom mogaxsenoT,imitom avirCie, rom guSin<strong>de</strong>li dRidan mxolod Tqvenze vfiqrobdi.qali uceb gafiTrda da Zlivs gamosTqva:— kmara masxroba. axla sxva rameze vilaparakoT.magram dÁu-rua ise moulodnelad Cauvarda fexebSi, rom q-ni valteriSeSinda. unda amdgariyo, magram JorJma orive xeli welze moxvia da ZaliTdastova skamze, Tan vnebiT imeorebda:— oh, marTalia, marTalia! didi xania ga<strong>gi</strong>JebiT miyvarxarT... nu, numipasuxebT. me... me gav<strong>gi</strong>Jdi. miyvarxarT-meTqi, oh, rom ico<strong>de</strong>T, rogormiyvarxarT!<strong>de</strong>dakaci ixrCoboda, dalaparakebas lamobda, magram erTi sityvac veraTqva. orive xeli TmaSi waavlo da cdilobda, rogorme misi tuCebi aecilebina,romelic misken moiwevda. Tavs xan marjvniv gadaig<strong>de</strong>bda, xan marcxniv, radganmisi saxis danaxvas eri<strong>de</strong>boda.JorJi tanze xels usvamda, exveoda, xolo mamakacis Zlieri da uxeSialersi q-n valters TandaTan Zalas ulevda. dÁu-rua uceb wamodga da undodamoxveoda, magram <strong>de</strong>dakacma wuTiT Tavisufleba rom igrZno, gaiwia, gausxltada gaeqca, Tan erTi savarZlidan meoreze gadadioda.JorJma aseTi <strong>de</strong>vna iukadrisa, savarZelze daeSva, Tavi xelebSi Cargo damoaCvena, TiTqos gulamoskvniT qviTinebda. mere ucbad wamodga da gaiqca, TanacwamoiZaxa: `mSvidobiT! mSvidobiT!~talanSi Tavisi joxi wynarad moZebna, quCaSi gamovida, waiburtyuna:`RmerTmani, mgoni, mzad aris~, da telegrafis kantorisken wavida, radgansaxvaliod klotildasTvis paemani unda daeniSna.Sin droze dabrunda da cols uTxra:— ras ityvi, Seni stumrebi sadilad gvewvevian?madlenam miugo:— ho, oRond q-n valters eSinia, rom dros ver gamonaxavs. raRacgaugebars meubneboda, raRac movaleobaze da sindisze laparakobda, verafericver gavige. mainc mgonia, rom mova.qmarma mxrebi aiyara:— ra Tqma unda, mova.mainc mtkiced ar iyo darwmunebuli da SfoTavda. meore dilas q-nvalterisagan madlenas aseTi werili mouvida:`Zlivs gavTavisufldi. marto moval. Cem qmars ara scalia~.dÁu-ruam gaifiqra: `Zalian kargad moviqeci, rom meored aRar wavedi. axlaki frTxilad!~ da stumris mosvlas gulis fancqaliT daeloda. q-ni valteriSemovida. saxe metad wynari, odnav civi da TiTqmis ampartavnuli hqonda. dÁuruaTavmdablad, mori<strong>de</strong>biT da morCilad dauxvda.q. q. laroS-maties da risolens qmrebi mohyvnen. vikont persemuris meuRlemaRal wreebze laparakobda; q-ni <strong>de</strong> mareli saucxoo ram iyo: saocari, raRac


jadosnuri, yviTel-Savi espanuri kaba ecva, romelic mox<strong>de</strong>nilad anakveTebdalamaz wels, maRal mkerds, savse mklavebs, da mis frinvelis saxes ener<strong>gi</strong>uliers aZlevda.q-ni valteri dÁu-ruas marjvniv moujda. maspinZeli sadilis dros mxolodseriozul rameze elaparakeboda da mometebulad Tavaziani iyo. drogamoSvebiTklotildas gadaxedavda xolme da fiqrobda: `ra Tqma unda, klo ufrolamazic aris da ufro qorfac~. Sem<strong>de</strong>g cols daadgamda Tvals, da Tumcamasze malulad da ujiaTad iyo gabrazebuli, mainc ambobda: `amasac arauSavsra~. q-ni valteri ki gamarjvebis siZneliT da siaxliT izidavda, romelicmamakacs mudam acTunebs da aRizianebs xolme.q-ma valterma adre moindoma wasvla.— gagacilebT, — SesTavaza maspinZelma.is uarze idga. JorJi daJinebiT Txovda:— ratom ara gsurT? Zalian mawyeninebT, qalbatono. nu mafiqrebinebT,TiTqos Cemi danaSauli ar gepatiebinoT. xom xedavT, ra damSvi<strong>de</strong>buli var.man miugo:— keTili, magram stumrebs xom Tavs ver daanebebT.dÁu-ruam gaiRima:— eg araferia. mxolod ocio<strong>de</strong> wuTiT movSor<strong>de</strong>bi, verc ki SemamCneven. Tuuars metyviT, guls momiklavT.man waiCurCula:— maS, kar<strong>gi</strong>. Tanaxma var.magram Casxdnen Tu ara etlSi, dÁu-rua xelze eca da vnebiT dauwyo kocna.— miyvarxarT, miyvarxarT-meTqi. neba miboZeT, <strong>gi</strong>TxraT, rogor miyvarxarT.xels ar gaxlebT. me minda gauTavebliv vimeoro, rom ga<strong>gi</strong>JebiT miyvarxarT.man Zlivs miugo:— oh!.. mas Sem<strong>de</strong>g, rac piroba momeciT... eg ar varga, ar varga-meTqi.JorJma Tavis Tavs TiTqos Zala daatana da TavSekavebuli xmiT upasuxa:— ai, xom xedavT, Tavi avilagme, da mainc... magram neba miboZeT,mogaxsenoT... miyvarxarT-meTqi. neba miboZeT, es erTi sityva mainc gavimeoro.neba damrTeT TqvenTan movi<strong>de</strong>, muxlebSi Ca<strong>gi</strong>var<strong>de</strong>T da es erTa<strong>de</strong>rTi sityvamogaxsenoT.q-ni valteri oxvriT sunTqavda. xeli ar gamoarTva da uTxra:— ara, ar minda, ar SemiZlia. Tqven TviTonve ifiqreT. ras ityvianmosamsaxureni, Cemi Svilebi. ara, SeuZlebelia, SeuZlebeli!JorJma ki ganagrZo:— me uTqvenod sicocxle aRar SemiZlia. TqvenTan an sxvagan, sul erTia,mainc unda gnaxoT. yoveldRe Tundac erTi wuTiT da Tundac erTxel am xelsunda Sevexo, Tqvens axlos visunTqo, Tqveni tanis moxazulobas vumziro daTqvens didrons da mSvenier Tvalebs Cavxedo, romelic Tavbrus maxvevs dama<strong>gi</strong>Jebs.<strong>de</strong>dakaci am gacveTil sasiyvarulo sityvebs JrJoliT ug<strong>de</strong>bda yurs datitinebda:— ara, ara... SeuZlebelia. gaCumdiT!JorJi ki isev yurSi CasCurCulebda. man icoda, rom aseTi ubralo<strong>de</strong>dakaci TandaTan unda daepyro, rom Tavdapirvelad sapaemanod daeTanxmebina,— jer iq, sadac TviTon qali moisurvebda, Sem<strong>de</strong>g ki — sadac dÁu-ruainebebda.— yuri mig<strong>de</strong>T, saWiroa-meTqi... me minda ueWvelad gnaxoT! maTxovariviT...Tqvens karTan davdgebi, da Tu ar CamobrZan<strong>de</strong>biT, me TviTonve amoval da maincgnaxavT... xvalve gnaxavT.is ki imeorebda:— nu moxvalT, nu... ar mi<strong>gi</strong>RebT. Cemi qalebi gaixseneT.— maS miTxariT, sad SeiZleba Segxv<strong>de</strong>T... Tundac quCaSi, sul erTia... rocageneboT... oRond ki gnaxoT. Tayvans gcemT, getyviT: `miyvarxarT~ da waval.


q-ni valteri daibna, Seyoymanda. da radgan etli ukve mis saxlTan idga,swrafad waiCurCula:— maS kar<strong>gi</strong>, xval. oTxis naxevarze samebis eklesiaSi moval. — Sem<strong>de</strong>getlidan Camoxta da meetles SesZaxa: — batoni dÁu-rua Sin waiyvaneT.roca dabrunda, colma hkiTxa:— sad daikarge?man Cumi xmiT upasuxa:— saswrafo <strong>de</strong>peSa mqonda gasagzavni.q-ni <strong>de</strong> mareli miuaxlovda da —— lamazo megobaro, ver gamacilebT? xom gaxsovT, mxolod am pirobiTmovdivar xolme sadilad. — mere madlenas miubrunda: — xom ar eWvianob?madlenam auCqarebliv upasuxa:— ara, arc im<strong>de</strong>nad.stumrebi iSlebodnen. q-ni laroS-matie provinciel gadias hgavda.notariusis qaliSvili iyo da laroSma jer ki<strong>de</strong>v maSin SeirTo, roca usaxeloveqilad muSaobda.q-n risolens, pranWia bebrucanas, nabebievis ieri hqonda, romelsacganaTleba samkiTxveloSi aqvs miRebuli. vikont <strong>de</strong> persemuris meuRle maszevidan dascqeroda da misi `TeTri TaTi~ am mdabio xelebs zizRiT ekarebodaxolme.mTlad arSiebSi gaxveuli klotilda ukve direze iyo, roca madlenasuTxra:— SesaniSnavi sadili gqonda. Seni politikuri saloni male pirvelad<strong>gi</strong>ls daiWers parizSi.da martoni rom darCnen, JorJi umalve mkerdze miikra.— oh, Cemo Zvirfaso, Cemo lamazo megobaro, dRiTidRe sul ufro metadmiyvarxar.— etli Cveni oTaxis ma<strong>gi</strong>vrobas ver gaswevs, — Tqva klotildam.— ra Tqma unda!magram misi azrebi ukve q-n valterTan iyo.Tavi meoTxeivlisis mcxunvare mzis qveS samebis moedani udaburad moCanda. parizSialmuri idga. TiTqos qalaqs mZime, gaxurebuli, sqeli da mwvave haeridaswoloda da misTvis sunTqva Seekra.eklesiis win Sadrevanis nakadulebic ki rogorRac undilad gadmodioda,TiTqos dinebiT daRliliyo, ilaji gamoscloda da modunebuliyo. auzSifoTlebi da qaRaldis nafleTebi eyara da mis momwvano zedapirs sqeli, Waobismsgavsi siTxe mos<strong>de</strong>boda.ZaRli qvis galavanze gadamxtariyo da auzis binZur wyalSi banaobda.eklesiis karibWis garSemo gaSlil patara mrgval foreze skami idga, zedram<strong>de</strong>nime kaci ijda da ZaRls SuriT Sescqeroda.dÁu-ruam saaTi amoiRo. jer sami iyo. naxevari saaTiT adre mosuliyo.am paemanis gaxsenebaze gulSi gaecina da gaifiqra: `eklesia am<strong>de</strong>dkacisTvis yvelaferSi gamosa<strong>de</strong><strong>gi</strong> yofila. i<strong>gi</strong> anugeSebs mas imis gamo, romebraels misTxovda, politikur wreebSi protestantad gamohyavs, rCeulsazogadoebaSi zrdilobiani <strong>de</strong>dakacis saxels aZlevs, da bolos, sapaemanoad<strong>gi</strong>lsac sTavazobs. ai, amazea naTqvami: reli<strong>gi</strong>a dasakeci qolgasaviTgamoiyeneo: daris mixedviT, i<strong>gi</strong> joxad gamogadgeba an wvimisagan da mzisaganda<strong>gi</strong>cavs, xolo Sin rom dabrun<strong>de</strong>bi, talanSi miayu<strong>de</strong>b. aseTi xalxi asobiTmoipoveba. RmerTs dascinian, magram sxvas aravis cuds ar aTqmevineben. TudasWirdaT, RmerTs maWankladac gamoiyeneben. Tu paemani sadme sastumroSidauniSne, ewyinebaT da, amave dros, kankeli sasiyvarulo saqmisaTvis marjvead<strong>gi</strong>lad miaCniaT~.


auzis gaswvriv neli nabijiT daiwyo siaruli, mere isev samreklos saaTsaxeda. misi saaTi ori wuTiT idga ukan, zeviT oTxis xuTi wuTi iyo. Sem<strong>de</strong>ggaifiqra, rom eklesiaSi mocda ajobebda, da Sig Sevida. sardafis sigrileSeisunTqa. am haers xalisiT ylapavda. mere eklesia daiara da daaTvaliera.farTo Senobis siRrmeSi viRacis fexis xma xan droebiT wy<strong>de</strong>boda, xanxelaxla ismoda da pasuxs aZlevda sakuTarsave nabijebs. maRali TaRis qveSJorJis fexis xmasac guguni gahqonda. cnobismoyvareobam dÁu-rua am uCinarixmauris gasagebad waiyvana. viRac meloti kaci iyo. cxviraweuli dadioda. qudizurgs ukan eWira.aqa-iq ram<strong>de</strong>nime beberi <strong>de</strong>dakaci moCanda, romelic muxlmodrekiTloculobda, Tan saxe xelebSi hqondaT Camaluli. maT suls martoobis,ganwirulebis da simSvidis grZnoba atyvevebda. feradi minebis Suqi Tvalselamuneboda.dÁu-ruas azriT, aq, SigniT, `Zalian kar<strong>gi</strong> iyo~. isev gamovida da koSksaxeda. mxolod oTxis TxuTmeti wuTi iyo. karibWesTan Camojda da inana, rompapiross ver moswevda. eklesiis siRrmidan isev weRan<strong>de</strong>li msuqani vaJbatonisnabijis xma modioda.viRac Semovida. JorJma swrafad moixeda. ubralo, Raribi <strong>de</strong>dakaci iyo.Salis kaba ecva. pirvelive skamTan daiCoqa da gulxeldakrefili gaxevda.Tvalebi caSi hqonda apyrobili, suli — locvaSi Caxveuli.dÁu-rua guldasmiT a<strong>de</strong>vnebda Tvals da Tavis Tavs ekiTxeboda: neta rakaeSani, ra varami, ra uimedoba awvalebs am mdabio guls? cxadi iyo, SimSiliTkv<strong>de</strong>boda. iqneb Sin qmaric hyavda, romelic mas scems xolme, an bavSvic,romelic male unda moukv<strong>de</strong>s? da gulSi waiCurCula: `sawyali xalxi, ram<strong>de</strong>nsiTmens!~ da uwyalo bedis winaaRm<strong>de</strong>g boRma moawva. Sem<strong>de</strong>g gaifiqra: `amubedurebs is mainc swamT, rom zecaSi mfarveli vinme eyolebaT, rom iqaRapebsa Sina maTi sixarulic iwereba da wamebac, rom iq saboloodangariSoben da jams ukeTeben yvelafers, rac amaT ukve miRebuli aqvT da racki<strong>de</strong>v ergeba~... iq, zecaSi! sad, samyaros romel kuTxeSi?...eklesiis dumilma dÁu-rua raRac bundovan ocnebaSi Seiyvana. sicocxlesCaufiqrda da Cumad warmoTqva:`ra sisulelea!~kabis Srialma SeakrTo. q-ni valteri iyo. wamodga da swrafi nabijiTwavida misken. man xeli ar gauwoda da Cumad uTxra:— sul ram<strong>de</strong>nime wuTi maqvs. axlave Sin unda davbrun<strong>de</strong>. Cems gverdiTdaiCoqeT. ar dagvinaxon.mTavari karibWisaken wavida da im adamianiviT moiZia marjve da wynarikuTxe, romelic am eklesias kargad icnobda. saxe sqeli pirbadiT hqondaCamoburuli da ise Cumad dadioda, rom misi fexis xma TiTqmis ar ismoda.SaniSinTan rom mividnen, q-ni valteri mobrunda da iseTi idumali CurCuliTTqva, rogoric mxolod eklesiaSi ismis xolme:— stoaSi ukeTesi iqneba. aq yvela dagvinaxavs.mTavari sakurTxevlis win metaniiT daiCoqa, mere marjvniv mouxvia, odnavukanve wamovida da sadaviTnosTan daiCoqa. JorJi muxlis Tavebze daeca,mlocvelis ieri miiRo da daiwyo:— gmadlobT, didad gmadlobT. me... gaRmerTebT. msurs es sityva yovelsaaTs vimeoro da <strong>gi</strong>amboT, rogor CamivardiT gulSi, rogor daipyariT i<strong>gi</strong>pirvelive Sexvedris dros. neta nebas miboZebT, rom o<strong>de</strong>sme Cemi guligadmo<strong>gi</strong>SaloT da yvelaferi <strong>gi</strong>amboT?q-ni valteri Rrmad iyo Cafiqrebuli da TiTqos araferi esmoda. xelebipirze hqonda afarebuli da sityvebma TiTebs Sua gamoJona:— albaT, gav<strong>gi</strong>Jdi, rom ma<strong>gi</strong>s Tqmis nebas gaZlevT. si<strong>gi</strong>Je iyo Cemi mosvla,si<strong>gi</strong>Jea mTeli Cemi saqcieli: me imeds gaZlevT, viTom SesaZlebeli iyos aseTiambis ganmeoreba. maS, daiviwyeT... nuraso<strong>de</strong>s nuRar metyviT magas.


da pasuxs daeloda. dÁu-rua sapasuxo sityvebs eZebda — gabeduls davnebians, magram moZraoba Seborkili hqonda, TiTqo dambladacemuli yofiliyo.mere miugo:— me arafersac ar moveli... da arafris imedi ara maqvs. mainc miyvarxarTda, rogorc unda moiqceT, me mainc Cemsas gavimeoreb xolme — ise xSirad,iseTi ZaliT da simwvaviT, rom Cems grZnobas, bolos da bolos, Tqvenc gaigebT.me sawa<strong>de</strong>ls mivaRwev: Cemi simxurvale Tqvenc moge<strong>de</strong>baT. am nazi grZnobiTTandaTan, TiTqos saaTobiT da dRiTidRe mag suls ga<strong>gi</strong>vsebT, namiviTga<strong>gi</strong>JRinTavT, romelic wveT-wveTad CagesxmebaT. i<strong>gi</strong> dagalbobsT, k<strong>de</strong>miTgagavsebT da o<strong>de</strong>sme gaTqmevinebT: `mec miyvarxarT~.da grZnobda, Tu mis gverdiT rogor uTrToda <strong>de</strong>dakacs mxari da rogoruRelavda maRali mkerdi, da imanac waiCurCula:— mec miyvarxarT.JorJi SekrTa, TiTqos raRac daartyeso, da oxvra amouSva.— oh, RmerTo Cemo!xolo <strong>de</strong>dakacma mxrColavi xmiT ganagrZo:— gana ufleba mqonda meTqva, rac <strong>gi</strong>TxariT? me vgrZnob, codva Cavidineda zizRis Rirsi var... ori qali myavs,…magram ar SemiZlia... ar SemiZlia-meTqi...me ar vicodi... ar vfiqrobdi... es grZnoba Cemze... Cemze Zlieri yofila. yurimig<strong>de</strong>T... momismineT... araso<strong>de</strong>s aravin ar myvarebia... geficebiT, Tqven pirvelixarT, erTi weliwadia miyvarxarT... Cumad, gulis siRrmeSi miyvarxarT, oh,rogor vitanjebodi, rogor vibrZodi, magram meti aRar SemiZlia... mecmiyvarxrT-meTqi.saxeze xelebi hqonda afarebuli, tiroda da mTeli tani ukankalebda,Relvisagan ucaxcaxebda. JorJma waiCurCula:— xeli momeciT. msurs Sevexo, CamogarTvaT.man nela moiSora xeli pirisaxidan. JorJma loya daunaxa. sul svelihqonda, xolo wamwamebze kurcxali ekida, romelic sacaa unda Camovardniliyo.xeli CamoarTva da mouWira.— oh, neta SemeZlos Tqveni cremli davlio!man Cumi da gabrazebuli xmiT miugo, romelic ufro kvnesas hgavda:— Cems grZnobas borotad nu gamoiyenebT, me daRupuli var.JorJs kinaRam gaecina: rogor SeiZleboda aseTi ad<strong>gi</strong>lis borotadgamoyeneba? misi xeli mkerdze daido da uTxra:— xom gesmiT, rogor feTqavs?da vnebiani sityvis mara<strong>gi</strong> ukve gamoelia.erTi xania, maT msuqani kacis nabiji uaxlov<strong>de</strong>boda. man sakurTxevlebimoiara da patara, pirveli stoas mxridan ukve meorejer brun<strong>de</strong>boda, roca q-mavalterma gaigo, rom ucnobi saZ<strong>gi</strong>dis axlos iyo, romelic maT hfaravda. JorJsxeli gamostaca da isev saxeze aifara. ucnobma axlos Cauara, gulgriladgadaxeda maT da eklesiis bolosken wavida. Tanac qudi isev zurgs ukan eWira.dÁu-rua fiqrobda, rogor moewyo sxvagan sadme paemani, da CasCurCula:— xval sad gnaxoT?man ar upasuxa. gaxevebuli iyo da `locvas~ qandakebas hgavda.dÁu-ruam waiCurCula:— Tu gnebavT, xval erTmaneTs monsos baRSi Sevxv<strong>de</strong>T.man Ria saxe moibruna. mkvdris feri edo da saSineli wamebiT hqondadaRmejili. nawyvet-nawyvetaad upasuxa:— Tavi damanebeT... marto damtoveT...…aqedan momSordiT... xuTi wuTiTmainc momSordiT... Tqvens gverdiT yofna metismetad mtanjavs... me locvamwadia... ar SemiZlia...…wadi-meTqi... SemavedrebineT ufals, raTa codvamomiteos,…raTa mixsnas gansac<strong>de</strong>lisagan... wadiT,…xuTi wuTi madroveT.im<strong>de</strong>nad sasomixdili iyo, iseTi sevdiani saxe hqonda, rom JorJma veRargauZlo da usityvod wamodga. mere, cota yoymanis Sem<strong>de</strong>g hkiTxa:— xom maZlevT nebas, rom isev davbrun<strong>de</strong>?Tanxmoba Tavis daqneviT miiRo da SaniSinisken daixia.


maSin qalma scada, locvas Sesdgomoda, zeadamianuri Zala ixmara RvTismosaxmobad da, akankalebulma, dabneulma zecas SehRaRada: `ufalo,Segviwyalen!~ Tvalis quTuToebs ZaliT xuWavda, raTa aRar daenaxa is, vinc esesaris moiSora. cdilobda, azridan amoegdo. igeriebda, gaurboda, magramgulis kaeSans RvTis madli ar uqarvebda: mis winaSe mainc axalgazrda vaJisagrexili ulvaSi idga.ukve weliwdi iyo, rac yoveldRe, yovel saRamos ebrZoda am saxes,romelic aRar Sor<strong>de</strong>boda, izr<strong>de</strong>boda, misi ocnebidan aRar amodioda. man,romelmac daimorCila i<strong>gi</strong> da Zili daufrTxo. da grZnobda, rom nadiriviTxafangSi iyo daWerili, Sekruli da am xvadis xelSi mig<strong>de</strong>buli, romelmac i<strong>gi</strong>mxolod ulvaSiT da Tvalebis feriT daipyro da SeboWa.axla ki aq, eklesiaSi, RvTis maxloblad, Tavisi Tavi ufro susti, ufroumweo, dakarguli da minebebuli egona, vidre Sin iyo xolme. locva aRarSeeZlo, mxolod dÁu-ruaze fiqrobda da itanjeboda imis gamo, rom weRanTavidan moiSora. miuxedavad amisa, TavganwirviT ibrZoda, Tavs icavda da mTeliZal-RoniT uxmobda mSvelels. mzad iyo momkvdariyo, oRond ar davrdomiliyo,radgan jer araso<strong>de</strong>s emruSa. abdaubda mudariT savse sityvebs CurCulebda,magram, amave dros, JorJis fexis xma esmoda, romelic Sors, TaRebqveS,TandaTan nel<strong>de</strong>boda.uceb mixvda, rom yovelive dasrulebuli iyo, rom amao iyo brZola!damorCileba mainc ar moisurva da iseTma nervulma bnedam moicva, romelicqalebs miwaze anarcxebs xolme. mTeli tani ucaxcaxebda da grZnobda, sacaawaiqceoda da gminva-go<strong>de</strong>biT gagor<strong>de</strong>boda iatakze.viRac uaxlov<strong>de</strong>boda swrafi nabijiT, moixeda da mRv<strong>de</strong>li dainaxa. maSinvewamodga, mivarda, xelebi gauwoda da Seevedra:— miSveleT, mamao, miSveleT!mRv<strong>de</strong>li gaocebiT Sesdga:— ra gnebavT, qalbatono?— miSveleT, mixseniT, SemibraleT, Tu ar damexmarebiT, daviRupebi.mRv<strong>de</strong>li Sescqeroda da fiqrobda: <strong>gi</strong>Ji xom ar ariso, da xelmeoredhkiTxa:— riT SemiZlia dagexmaroT, qalbatono?maRali da sakmaod sruli axalgazrda kaci iyo, — mdidari mrevlispatroni, lamazi, qalaqeli, da ukve SeCveuli SeZlebulTa codvebis monaniebas.loyebic sruli da Camowolili hqonda, Tanac xSiri parsvisagan molurjoferi gadahkravda.— aRsareba maTqmevineT, mamao, — uTxra mRv<strong>de</strong>ls, — rCeva, mxneobamomeciT da damarigeT, rogor moviqce.man miugo:— qalbatono, aRsarebas SabaTobiT vismen xolme, sami saaTidan eqvsam<strong>de</strong>.q-ma <strong>de</strong> valterma xeli gamostaca, Tan uWerda da imeorebda:— ara, ara! axlave, axlave! saWiroa, axlave maTqmevinoT! is aq aris, ameklesiaSia da melo<strong>de</strong>ba.mRv<strong>de</strong>lma hkiTxa:— vin gelo<strong>de</strong>baT, qalbatono?— is kaci... vinc unda damRupos... unda damimorCilos. Tu ar damexmarebiT,veRar gaveqcevi... metad davitanje, metismetad... iseTi susti var... ise davsustdi,rom... — da qviTiniT Cauvarda fexebSi: — mamao, SemibraleT! RvTis gulisaTvis,miSveleT!qali moZRvris Sav anaforas ebRauWeboda, raTa ar gahqceoda, xolomRv<strong>de</strong>li irgvliv ixe<strong>de</strong>boda: vinme morwmune an borotis Tvali xom ar xedavsCem fexebSi Cavardnil <strong>de</strong>dakacsao?bolos mixvda, rom versad wauvidoda, da uTxra:— abrZandiT. saaRsarebos gasaRebi SemTxveviT Tan mqonia.


jibe moiCxrika, gasaRebTa akido amoiRo, erTi amoirCia da swrafi nabijiTgaemarTa xis patara saknebisaken, sulieri WuWyis sanagveebisken, sadacmorwmuneni TavianT codvebs hyrian xolme.Sua karebSi Sevida da Caiketa. q-ma valterma iqve viwro ad<strong>gi</strong>lze daiCoqada mxurvaled, TavganwirviT warmosTqva:— makurTxe, mamao, rameTu Sevco<strong>de</strong>.. . . . . . . . . . .dÁu-ruam mgalobelTa SaniSins Semouara da marcxena stoaTi wavida.Suam<strong>de</strong> rom mivida, isev im melot kacs Sexvda, romelic weRan<strong>de</strong>liviT nelinabijiT dadioda, da gaifiqra:`am kacs aq ra unda?~imanac uklo nabijs da JorJs Sexeda. etyoboda, dalaparakeba surda. sulaxlos rom mivida, Tavi daukra da didi TavaziT hkiTxa:— gTxovT mapatioT, batono Cemo, gawuxebT. iqneb ico<strong>de</strong>T, rodis aaSeneses taZari?dÁu-ruam miugo:— RmerTmani, ar vici. mgoni, oci Tu ocdaxuTi wlis winaT. Tumca, ameklesiaSi pirvelad gaxlavarT.— mec aqam<strong>de</strong> ar menaxa.maSin cnobismoyvare Jurnalistma hkiTxa:— mgoni, Zalian guldasmiT sinjavT. albaT, misi Seswavla gnebavT.man morCili xmiT upasuxa:— ara, ara vsinjav. cols velo<strong>de</strong>bi, romelmac paemani aq daminiSna, magramZalian daigviana. — mere dadumda da ram<strong>de</strong>nime wamis Sem<strong>de</strong>g daumata: — quCaSisaSineli sicxea.dÁu-rua am kacs umzerda, gulkeTil adamianad eCveneboda, da uceb azradmouvida, foresties Zalian hgavso.— provincieli brZan<strong>de</strong>biT? — hkiTxa.— diax, renidan gaxlavarT. Tqven raRas akeTebT aq, eklesiasaTvalierebT?— ara. mec qals velo<strong>de</strong>bi, — Tavi daukra da RimiliT moSorda.karibWes rom miuaxlovda, xelaxla dainaxa metaniiT mlocveli Raribi<strong>de</strong>dakaci da gaifiqra:L`ra moTmineba hqonia!~ da is Raribi gulSi TanagrZnobasukve aRar aRuZravda. gverdiT gauara da marjvena stoas gahyva, sadac weRan q-nivalteri idga.Soridanve eZebda da ukvirda, rom qali iq aRar iyo. gaifiqra, albaT, sxvastoaSi Sevidao, yvelas Semouara da imave ad<strong>gi</strong>las dabrunda. maS, wasula! dagancvifrebuli, gamwyrali Sedga. Sem<strong>de</strong>g azrad mouvida, iqneb TviTonacmeZebso, da eklesia xelaxla moiara. isev ver ipova da isev iq dabrunda, sacaweRan dastova, da lodini dauwyo. imedi hqonda, movidoda.male CurCuls mohkra yuri. mimoixeda, magram eklesiis im kuTxeSi veravindainaxa. maS, saidan modis es CifCifi? skamidan adga da Zebna dauwyo. iqve,samlocveloSi, saaRsarebos kars mohkra Tvali. erT ad<strong>gi</strong>ls kabis bolo gareTdarCeniliyo da miwaze egdo. mivida da icno. maS, aRsarebaze mdgara!survilma mouara, mxrebSi xeli Caevlo da am yuTidan gamoeTria. meregaifiqra: `ara Rirs. dRes mRvdlis jeria, xval ki Cemi dadgeba~. saaRsarebosmoajirTan gulmSvidad Camojda da Tavis jers daucada, Tan am TavgadasavalzegulSi ecineboda.didxans eloda. rogorc iyo, q-ni valteri wamodga, mobrunda da miskenwamovida. susxiani da mkacri saxe hqonda.— mowyaleo xelmwifev, — uTxra, — gTxovT, ar gamaciloT; nurcame<strong>de</strong>vnebiT da nurc marto mobrZan<strong>de</strong>biT Cems saxlSi. ar mi<strong>gi</strong>RebT. mSvidobiTbrZan<strong>de</strong>bo<strong>de</strong>T!da amayi nabijiT wavida.


dÁu-ruam wasvla ar dauSala. wesad hqonda, araso<strong>de</strong>s mosax<strong>de</strong>ni ardaeCqarebina. xolo Sem<strong>de</strong>g, roca odnav areuli mRv<strong>de</strong>li TavSesafridangamovida, misken gaemarTa, TvalebSi CaaSterda da pirSi miaxala:— eg kaba rom ara gcmodaT, mag sazizRar dingSi or silas gagawnavdiT.ucbad motrialda da eklesiidan stveniT gamovida.karibWesTan erTxel ki<strong>de</strong>v dainaxa msuqani kaci, qudi daexura da xelebizurgze daewyo. idga molodiniT moqanculi da farTo moedans da maszegamomaval quCebs aTvalierebda. dÁu-ruam gverdiT gauara. erTmaneTs miesalmnen.Jurnalisti axla Tavisufali iyo da redaqciaSi wavida. talanSive mixvda,roca msaxurebs aavlo Tvali, rom raRac uCveulo ram moxda, da swrafinabijiT wavida direqtoris oTaxisaken.beberi valteri fexze idga da werils nervulad, nawyvet-nawyvetukarnaxebda abzacidan abzacam<strong>de</strong>, Tanac garSemo mdgar reportiorebsdavalebas aZlevda. buarenars arigebda da axlad mosul fostaSi gakvriTixe<strong>de</strong>boda.— aha, lamazi megobaric droze movida! — uceb morcxvad dadumda dabodiSi moixada: — bodiSs vixdi am saxelisTvis. axalma ambebma amaRelva.garda amisa, Cemi coli da qalebic sul am saxels geZaxian, amitom, bolos dabolos, mec SeveCvie. xom ar miwyrebiT?— ra brZanebaa! eg saxeli sulac ar meCoTireba.beberma valterma ganagrZo:— Zalian kar<strong>gi</strong>. maS, sxvebTan erTad mec lamaz megobars da<strong>gi</strong>ZaxebT. axlaki, ai ras getyviT: Zalian didi ambebi moxda. saministro waiqca. as ori TeTrimiiRo da samas aTi Savi. miuxedavad imisa, rom dRes ukve ocdarva ivlisia,<strong>de</strong>putatebis Svebuleba xelaxla gadaido, aravin icis, ram<strong>de</strong>ni xniT gadaido.espaneTi marokos gamo gviwyreba da swored aman Camoagdo duran <strong>de</strong> l’ena damisi damqaSebi. yelam<strong>de</strong> varT Cafluli. axali kabinetis Sedgena marros mian<strong>de</strong>s.man buten d’akrs samxedro ministris portfeli SesTavaza, xolo Cvens megobarlaroS-maties — sagareo saqmeTa ministrisa. TavisTvis marrom Sinagan saqmeTaministroba da sabWos Tavmjdomareoba airCia. amas iqiT Cveni gazeTi oficiozadgadaiqceva. axla mowinaves, Cveni principebis ubralo <strong>de</strong>klaracias vwer dasaministros programas vxazav, — gulmarTlad gaiRima da daumata: —TavisTavad igulisxmeba, iseT programas vwer, rom maT misi ganxorcielebasjero<strong>de</strong>T. magram marokos gamo me saintereso ram minda, raime feletoni —cxel-cxeli, sadReiso, sensaciuri, erTi sityviT, amis msgavsi ram mWir<strong>de</strong>ba.dÁu-rua wamiT Cafiqrda. mere miugo:— rac gWir<strong>de</strong>baT, momepoeba. mozrdil werils mogcemT yvela Cveniafrikuli koloniis — tunisis, alJirisa da marokos politikuri viTarebisSesaxeb. am werilSi aRwerilia am uzarmazar teritoriaze mosaxle erTaistoria da moTxrobilia ambavi eqspediciisa marokodan fi<strong>gi</strong>jis oazisam<strong>de</strong>,sadac jer arc erT evropels ar daudgams fexi da romelic dRevan<strong>de</strong>likrizisis sababad gadaiqca. gamogadgebaT?beberma wamoiZaxa:— di<strong>de</strong>bulia! saTauri?— `tunisidan tanJeram<strong>de</strong>~.— mSvenieria!dÁu-rua wavida da gazeTis Zveli nomrebis Cxrekas Seudga, sadac misipirveli werili — `afrikeli saldaTis mogonebani~ — iyo dabeWdili. saTaurirom gamoucvalos, xelaxla SeakeTos da TaviT bolom<strong>de</strong> Secvalos, i<strong>gi</strong> avtorsdid samsaxurs gauwevs, radgan iq swored sadReiso masala moipoveba:kolonialuri politika, alJiris mosaxleoba da oranis provinciaSieqspediciis gagzavna.erTi saaTic ar dasWirda. is werili gadaakeTa, xelaxla gamoWra,gawminda, sadReiso masala CaurTo da axal kabinetsac qeba Seasxa.direqtorma waikiTxa da Tqva:


— mSvenieria... saucxooa... namdvili ganZi xarT CvenTvis. di<strong>de</strong>bulad arisdawerili.im dRis nayofiT aRtacebuli dÁu-rua sadilad Sin dabrunda. miuxedavadmarcxisa, romelic samebis eklesiaSi ganicada, mainc grZnobda, rom brZolamogebuli hqonda. coli mouTmenlad eloda. qmari rom dainaxa, saCqarodSeatyobina:— ici, rom laroSi sagareo saqmeTa ministrad daniSnes?— vici. amis gamo es aris axla werilic davwere alJiris Sesaxeb.— rogor?— xom gaxsovs pirveli werili, erTad rom davwereT, `afrikeli saldaTismogonebani?~ davaTvaliere da momentis mixedviT gadavakeTe.madlenam gaiRima:— ho, marTla! swored dRevan<strong>de</strong>lzea gamoWrili. — Sem<strong>de</strong>g cota moifiqrada daumata: — magon<strong>de</strong>ba, maSin werilebis mTeli ri<strong>gi</strong> <strong>gi</strong>ndoda dagewera da... ardaamTavre. xelsayreli droa. modi, am werilebs xelaxla davubrun<strong>de</strong>T. metaddrouli ram gamova.JorJi ma<strong>gi</strong>das miujda.— Zalian kar<strong>gi</strong>, — upasuxa. — amJamad, rqosani foresties sikvdilisSem<strong>de</strong>g, xels veRaravin SegviSlis.madlenam mSrali, nawyeni da mkacri xmiT miugo:— Seni xumroba sazRvars gadascda da metismetad gagrZelda. gTxov,bolo mouRo.JorJi apirebda, raime gesliani pasuxi gaeca, magram swored am drosxelmowerili <strong>de</strong>peSa miawo<strong>de</strong>s, sadac ewera: `ar vici, ra memarTeba. Semin<strong>de</strong>T daxval oTx saaTze monsos baRSi modiT~.umalve mixvda da cols gaxarebuli guliT miugo, Tanac lurji furcelijibeSi Caicura:— aRar vizam, genacvale. gamovty<strong>de</strong>bi, sisuleles vroSav xolme.sadils Seudga da Wamis dros am ram<strong>de</strong>nime sityvas gamudmebiT imeorebda:`ar vici, ra memarTeba, Semin<strong>de</strong>T da xval oTx saaTze monsos baRSi modiT~. maSase, daTmo, gana! <strong>de</strong>peSa amas niSnavda: `gneb<strong>de</strong>biT, gekuTvniT, saca da rocagnebav<strong>de</strong>T~.JorJma gaicina. madlenam hkiTxa:— ra dagemarTa?— saimiso araferi. dRes erT mRv<strong>de</strong>ls Sevxvdi da is gamaxsenda. saocaridin<strong>gi</strong> hqonda.meore dRes dÁu-rua paemanze swored daniSnul dros mivida. yvela skamzesicxiT moTenTili zanti gadiebi isxdnen da TiTqmis Tvlemdnen bavSvebisgverdiT, romlebic qviSaSi TamaSobdnen.dÁu-ruam q-ni valteri Zvel nangrevebTan ipova, sadac nakaduli mosCqefda.SeSfoTebuli da sevdiani, mcire svetebis irgvliv midi-modioda. JorJma salamimisca. man umalve SesCivla:— ra bevri xalxia am baRSi!dÁu-ruam SemTxveviT isargebla:— diax, bevri xalxia. sadme sxvagan wavi<strong>de</strong>T.— sad?— gana sul erTi ar aris? Tu gnebavT, karetiT gaviaroT, Tqvens mxarezefarda CamouSviT da aravinac ar da<strong>gi</strong>naxavT.— ho, agre ajobebs, aq ki SiSiT vkv<strong>de</strong>bi.— maS, keTili. xuTi wuTis Sem<strong>de</strong>g im karTan mipoviT, romelic garebulvarze gadis. karetas axlave moviyvan.da sirbiliT wavida. q-ni valteri karetaSi Cajda, Tavis mxareze sarkmelifardiT Camoabnela da dÁu-ruas miubrunda:— sad ubrZaneT meetles wasvla?JorJma miugo:— nu wux<strong>de</strong>biT, TviTon icis.


weRan dÁu-ruam meetles konstantinopolis quCis misamarTi misca, q-mavalterma ganagrZo:— verc ki warmoidgenT, rogor vitanjebi Tqveni gulisTvis. guSineklesiaSi mkacrad mogepyariT, msurda ueWvelad gagqceodiT. rom ico<strong>de</strong>T,TqvenTan marto darCenis rogor meSinia! xom mapatieT?JorJma orive xelze mouWira:— diax, diax. ise miyvarxarT, rom yvelafers gapatiebT.man dÁu-ruas mudariT SeanaTa Tvalebi:— yuri mig<strong>de</strong>T. piroba momeciT, rom namuss SeminaxavT da ar... ar... Toremveraso<strong>de</strong>s veRar mnaxavT.JorJma jer araferi upasuxa da ulvaSSi iseTi Rimili aaTamaSa, romelicqalebs sisxls uforiaqebda xolme. mere dabali xmiT upasuxa:— me Tqveni mona-morCili gaxlavarT.Sem<strong>de</strong>g q-ma valterma uambo, Tu rogor da rodis igrZno pirveladsiyvaruli. es maSin moxda, roca gaigo, rom JorJi madlena foresties irTavda,da sxvadasxva wvrilmans igonebda, uambobda.uceb dadumda. kareta Sedga. dÁu-ruam kari gaaRo.— sada varT? — hkiTxa qalma.man miugo:— etlidan CamobrZandiT da am saxlSi SebrZandiT. aq ufro arxeinadviqnebiT.— keTili, magram sada varT-meTqi?— CemTan. aq Cemi uwin<strong>de</strong>li bina gaxlavT. xelaxla daviqirave... ram<strong>de</strong>nimedRiT, raTa Sesaxvedri kuTxe gvqonoda.q-ni valteri zardacemuli iyo imis gamo, rom dÁu-ruasTan erTadpirispir unda darCeniliyo. karetis Spalers moeWida da aluRluRda:— ara, ara... ar minda, ar minda!dÁu-ruam mtkice xmiT miugo:— geficebiT, pativs ar Se<strong>gi</strong>laxavT. CamobrZandiT, Torem aqeT-iqidan ukvegvicqerian da male xalxic mogvexveva. Cqara... Cqara... gadmobrZandiT. — dagaimeora: — fics gaZlevT,rom pativs Se<strong>gi</strong>naxavT-meTqi.siraji duqnis win idga da maT cnobismoyvareobiT Sescqeroda. q-nivalteri dafrTxa, Camoxta da saxlSi Sevarda. undoda kibeze asuliyo, magramdÁu-ruam xeli staca.— aqeT, qvemo sarTulSi.da Tavis binaSi Seagdo. kari Caketa da ise daetaka, rogorc mxecinanadirevs ecema xolme. <strong>de</strong>dakaci ibrZoda, gasxletas lamobda da gamudmebiTimeorebda: `oh, RmerTo Cemo... RmerTo Cemo!~ .. xolo JorJi vnebiT ukocnidakisers, Tvalebs, tuCebs. qali alersis qariSxals veRar uZalian<strong>de</strong>boda,igeriebda, xels hkravda, gaurboda, kocnis ari<strong>de</strong>bas lamobda, magram, amavedros, uneburad kocniTve upasuxebda.uceb brZola Sewyda da, damarcxebulma, damorCilebulma, tanisamosisgaxda daaneba. JorJma gamocdil moaxlesaviT marjved da swrafad gaxada.<strong>de</strong>dakacma Tavisi korsaJi gamoglija, pirisaxeze aifara. axla i<strong>gi</strong> fexebTanCacvivnul kaba-sacvalSi sul mTlad TeTri idga.JorJma fexgaux<strong>de</strong>li qali lo<strong>gi</strong>nze gadaitana, man ki modunebuli xmiTyurSi wasCurCula:— geficebiT, rom araso<strong>de</strong>s... sayvareli ara myolia, —rogorcaxalgazrda qaliSvili ityvis xolme: `geficebiT, umanko varo~.JorJ dÁu-ruam ki gaifiqra: `eg CemTvis sul erTia~.Tavi mexuTeSemodgoma dadga. JorJma da madlenam mTeli zafxuli parizSi gaatares daaxal mTavrobas mcire sa<strong>de</strong>putato arda<strong>de</strong>gebis dros `safrangeTis cxovrebaSi~ener<strong>gi</strong>ulad icavdnen.


Tumca jer oqtombris dasawyisi iyo, orive palatam ukve Tavi moiyara dasxdomebs Seudga, radgan marokos saqme seriozulad garTulda.eqspediciis gagzavna aravis sjeroda, Tumca parlamentis ukanasknelsxdomaze memarjvene <strong>de</strong>putatma graf <strong>de</strong> lamber-sarazenma Wkuamaxvili sityvawarmosTqva, romelmac centrSic ki taSi gamoiwvia, da <strong>de</strong>putatebs sanaZleosda<strong>de</strong>ba SesTavaza. man indoeTis erT ganTqmul mefisnacvals mihbaZa da Tqva: meCems ulvaSs dav<strong>de</strong>b sanaZleod, xolo ministrTa sabWos Tavmjdomarem Tavisibakenbar<strong>de</strong>bi dados, Tu axalma kabinetma winan<strong>de</strong>ls ar mibaZos da marokoSijari ar gagzavnos, rogorc uwin gagzavnes tunisSi. amas Cvengan, — ambobdagrafi, — Tundac simetriis alRo moiTxovs, romelic gvaiZulebs buxris TavzeerTi larnakis ma<strong>gi</strong>vrad ori davdgaT xolme.— marTlac, batonebo, — daasrula, — afrika safrangeTis buxris rolsasrulebs, im buxrisa, sadac Cveni saukeTeso SeSa iwvis, sadac haeri Zlieruberavs da romelsac, SeSis garda, sabanko bileTebic ukeTia. Tqven, keTiliinebeT da, am buxris marcxena kuTxe tunisis metad Zviri samkauliT daamSveneT.axla ki imasac naxavT, rom batoni marro Tavis winamorbeds mibaZavs damarjvena kuTxes marokos larnakiT Seamkobs.am sityvam didi xmauri atexa da dÁu-ruas Tema misca, alJirze aTio<strong>de</strong>werili daawerina, is werilebi, romelTac win uZRoda erTi werili, dabeWdiliim dros, roca is `safrangeTis cxovrebis~ redaqciaSi muSaobas iwyebda. avtoriener<strong>gi</strong>ulad moiTxovda samxedro eqspediciis gagzavnas. Tumca darwmunebuliiyo, rom es ar mox<strong>de</strong>boda. erTi mxriv, is patriotul simebs aJRerebda, meoremxriT ki — espaneTis winaaRm<strong>de</strong>g ilaSqrebda da zizRiani sityvebis ulevelmarags xarjavda, romelsac yovel ers daayrian xolme, Tu imisi interesebiTqveni eris interesebs upirdapir<strong>de</strong>ba.`safrangeTis cxovrebas~ didi wona daedo, radgan yvelam icoda, rom masmTavrobasTan mWidro kavSiri hqonda. politikuri axali ambebi am gazeTSiufro adre ibeWeboda, vidre danarCen seriozul gazeTebSi. redaqcia xSiradnarTauli sityvebiT agrZnobinebda xolme mkiTxvels Tavisi megobariministrebis survilebsa da gegmebs. parizis da provinciis yvela gazeTi aqedanhkrefda cnobebs. mas asaxelebdnen, misi SiSi hqondaT da nel-nela pativsacs<strong>de</strong>bdnen. i<strong>gi</strong> politikuri aferistebis saeWvo organod ki aRar iTvleboda,aramed kabinetis gazeTad gadaiqca. laroS-matie gazeTis suli iyo, dÁu-rua ki— misi sayviri. beberi valteri im <strong>de</strong>putatebis tips ekuTvnoda, romelnictribunaze arsad ar adian xolme. marjve gamomcemeli ise axerxebda yvelafrismogvarebas, rom TviTon araso<strong>de</strong>s moCanda da, rogorc ambobdnen, amJamad Cum-Cumad awyobda marokos spilenZis did saqmes.madlenas saloni gavlenian bu<strong>de</strong>d iqca, sadac kviraSi erTxel kabinetismravali wevri iyrida Tavs. ministrTa sabWos Tavmjdomarem aq orjerac kiisadila, xolo saxelmwifo moRvaweTa colebi, romelnic o<strong>de</strong>sRac Tavsikavebdnen, raTa wveodnen am ojaxs, axla mis megobrobas ikvexnidnen da amojaxSi ufro xSirad dadiodnen, vidre madlena dadioda maTTan.sagareo saqmeTa ministri am saxlSi maspinZeli gegonebodaT. rocamoisurvebda, maSin Semovidoda, da Tanac <strong>de</strong>peSebi, cnobebi, moxsenebanimohqonda da pasuxs qmars an cols ise ukarnaxebda, TiTqo misi mdivnebiyofiliyvnen.roca ministris wasvlis Semdgom col-qmari marto rCeboda, qmari ammatrakveca adamianis yofaqcevis gamo brazs veRar imagrebda xolme. mis xmaSimuqara ismoda, xolo sityvebSi — veraguli narTauli. magram madlena mxarsaTvalwunebiT aiyrida da etyoda xolme:— Senc miaRwie, rasac man miaRwia; Senc ministroba iSove da maSingamoiCine ampartavnoba, manam<strong>de</strong> ki sjobia, gaCum<strong>de</strong>.JorJi ulvaSs igrexda, cols cerad Sehyurebda da ambobda:— jer aravin icis, ra SemiZlia me, magram o<strong>de</strong>sme yvelani gaigebT.coli filosofiuri sidinjiT miugebda xolme:— vnaxoT.


im dilas, roca palatam sxdomebi ganaaxla, axalgazrda qalma lo<strong>gi</strong>nSivemisca aTasi davaleba Tavis qmars, romelic am dros tanT icvamda: sxdomisdawyebam<strong>de</strong> laroS-matiesTan unda wasuliyo da misgan `safrangeTis cxovrebis~xvalin<strong>de</strong>li meTauri werilisTvis darigeba mieRo. es werili kabinetisnamdvili zraxvebis <strong>de</strong>klaracia unda yofiliyo.madlena ambobda:— umTavresi ar dagaviwy<strong>de</strong>s. hkiTxe, gagzavnian Tu ara oranSi, rogorcganzraxuli iyo, general belonkls? amas didi mniSvneloba aqvs.JorJma nervulad upasuxa:— Senze ukeT vici, rogor unda moviqce. Seni Wirime, Tavi damanebe.ram<strong>de</strong>njer <strong>gi</strong>Tqvams eg ambavi!colma wynarad miugo:— Cemo kargo, Sen mudam gaviwy<strong>de</strong>ba imis naxevari, rasac ministrTandagavaleb xolme.JorJma waiburtyuna:— Senma ministrma Tavi momabezra! tutucia, meti araferi!madlenam mSvidad upasuxa:— Tu laroSi Cemi ministria, Senic aris. bolos da bolos, SenTvis ufrosasargeblo kacia, vidre CemTvis.qmarma erTi gamoxeda da CacinviT miugdo:— bodiSs vixdi, laroSi me ar mearSiyeba.colma wynarad upasuxa:— arc me. magram orive win mivyevarT, orives gvexmareba.dÁu-ruam iyuCa da Sem<strong>de</strong>g SeniSna:— Seni moTayvaneTa arCeva rom momandon, isev bebrucana vodreksavirCevdi. marTla, ra daemarTa? erTi kviraa, aRar minaxavs.colma auRelveblad miugo:— avad aris, mwerda, nikrisis qarma Semomitia da lo<strong>gi</strong>nad Cavvardio.kargs izamdi, rom Seirben<strong>de</strong> da gaigeb<strong>de</strong>. xom ici, Zalian uyvarxar da Seninaxvac esiamovneba.JorJma miugo:— ho, agrea. ueWvelad dResve Sevirben.Cacma daasrula, cilindri daixura da sarkis win erTxel ki<strong>de</strong>vmotrialda. yvelaferi rigze rom ipova, lo<strong>gi</strong>nTan mivida da cols Sublzeakoca:— mSvidobiT iyavi, Cemo kargo. albaT, Svidze adre ver davbrun<strong>de</strong>bi.da wavida. laroS-matie ukve elo<strong>de</strong>boda. am dRes ministri sauzmes aTzemiirTmevda, radgan mTavrobas Tormetze — palatis sxdomis dawyebam<strong>de</strong> undamoeyara Tavi.radgan misma meuRlem ar moisurva Wamis dro Seecvala, sufrazeministrisa da piradi mdivnis meti aravin iyo. dasxdnen Tu ara, dÁu-ruam Taviswerilze Camougdo laparaki, Tanac am werilis mTavar azrebs eZebda dadrogamoSvebiT SeniSvnebSi ixe<strong>de</strong>boda, romelic sadarbazo baraTze hqondaCawerili; roca daasrula, hkiTxa:— Zvirfaso ministro, xom ar inebebT SecvaloT rame?— Sesacvleli TiTqmis araferia, Cemo megobaro. mxolod erTs vityvi:iqneb marokos Sesaxeb zedmeti damajereblobiT adasturebT zo<strong>gi</strong>erT ambavs. isedawereT, TiTqos eqspedicia mosalodneli yofiliyos, magram, amave dros,mkiTxvels agrZnobineT, rom i<strong>gi</strong> ar Sedgeba, rom Tqven misi gagzavna ar gjeraT.erTi sityviT, iqneb moaxerxoT da sazogadoebas striqonebSua amoakiTxvinoT,rom mTavrobas am avantiuraSi Carevis survili ara aqvs-Tqo.— Zalian kar<strong>gi</strong>. mec gavige da vec<strong>de</strong>bi sxvebsac gavagebino. garda amisa,colma damavala gavigo, gagzavniT Tu ara general belonkls oranSi? TqveninaTqvamidan Cans, rom ar gagzavniT.saxelmwifo moRvawem upasuxa:— ara, ar gavgzavniT.


Sem<strong>de</strong>g sityva momaval sesiaze Camoag<strong>de</strong>s. laroS-matie oratorobas mohyvada mquxare sityva warmoTqva, romelic ram<strong>de</strong>nime saaTis Semdgom palataSi undagaemeorebina. marjvena xels azanzarebda da haerSi xan danas iqnevda, xanCangals, xan ki<strong>de</strong>v puris natexs. es lamazi da kargad davarcxnili vaJkaciTiTqos uCinar sxdomas mimarTavda da Tavis wyalwyala enamWevrobasRvarTqafiviT asxamda. misi metad mokle ulvaSis boloebi tuCze morielisnestariviT adiod-Camodioda. briliantiviT molokil-movarcxnili da Suazegayofili Tma safeTqlebze provinciel kopwiasaviT hqonda daxuWuWebuli.miuxedavad axalgazrdobisa, odnav msuqani iyo da Jiletis qveS muceliTvalsaCinod ebereboda. misi piradi mdivani enamWevrobis aseT nakads, albaT,ukve SeeCvia da sasmel-saWmels wynarad Seeqceoda. dÁu-ruas ki laroS-matiesgamarjvebis gamo SuriT guli ukvnesoda da fiqrobda: `ra araraobaa! RmerTo,ra tutucebi arian politikuri moRvaweni~.Tavis Tavs am ybed ministrs adarebda da ambobda: `daswyevlos eSmakma! merom naRdi asi aTasi franki mqonoda, raTa Cems sayvarel ruanSi Cemi<strong>de</strong>putatobis kandidatura gamomecxa<strong>de</strong>bina da Cveni yoCaRi, beyeCanormandielebi, miuxedavad maTi eSmakobisa, xelSi dameWira, — am becebSi dabriyvebSi ra saxelmwifo moRvawed gamovCn<strong>de</strong>bodi!~sanam yavas moutandnen, laroS-matie ybedobda. xolo Sem<strong>de</strong>g, roca SeamCnia,rom igvianebda, etli gamoiwvia telefoniT da Jurnalists xeli gauwoda:— Zvirfaso megobaro, yvelaferi gaigeT?— yvelaferi, Zvirfaso ministro, Cemi imedi iqonieT.da radgan oTx saaTam<strong>de</strong> saqme ara hqonda ra, Zalian neli nabijiT wavidaredaqciaSi werilis dasawerad, xolo oTxze konstantinopolis quCaze undagasuliyo, sadac amJamad q-n <strong>de</strong> marels kviraSi orjer xv<strong>de</strong>boda —orSabaTobiT da paraskeobiT.Sevida Tu ara redaqciaSi, dabeWdili <strong>de</strong>peSa miawo<strong>de</strong>s. i<strong>gi</strong> q-n valterisganiyo. swerda:`Zalian minda Seni naxva dResve, friad didi saqmisaTvis. or saaTzekonstantinopolis quCaze melo<strong>de</strong>bo<strong>de</strong>. did samsaxurs ga<strong>gi</strong>wev.marad Seni erTguli virJini~.JorJi gawyra: `daswyevlos RmerTma, ras Camomekida!~ uceb avma gunebammoicva da, radgan sianCxlis gamo muSaoba aRar SeeZlo, maSinve quCaSi gamovida.eqvsi kvira iqneba, rac am <strong>de</strong>dakacisTvis Tavis danebebas lamobda, magrammisi motmasnebuli vneba verafriT ver Seasusta. mas danebebis Sem<strong>de</strong>g, jersindisis qenjnis Seukavebeli Jini auvarda. paemanze rom movidoda, sayvarelssayvedurs da krulvas ayrida xolme. JorJs es wyevlac mobezrda da esnaWarbevad mwife, Teatralur-mediduri <strong>de</strong>dakacic moswyinda, radgan metismetadgaZRa. egona, kavSiris Zafebi TavisTavad dawy<strong>de</strong>bao, da TandaTan ganze gadga.magram amis Semdgom <strong>de</strong>dakaci <strong>gi</strong>JiviT ae<strong>de</strong>vna da am siyvaruls iseTiveTavganwirviT misca Tavi, rogorc is adamiani, kiserze lods rom moibams dawyalSi gadavar<strong>de</strong>ba xolme. dÁu-rua sisustis, lmobierebisa da sibralulisgamo isev daubrunda mas, magram man i<strong>gi</strong> Tavis Sma<strong>gi</strong>ani da damqancavi Jinis ymadgadaaqcia da mudam gaxelebuli alersiT das<strong>de</strong>vda.mas surda Tavisi JorJi yoveldRe, yovel wuTs enaxa da sanaxavad erTiwuTiT sadme quCis kuTxeSi, romelime maRaziaSi an qalaqis romelime baRSi<strong>de</strong>peSiT ibarebda xolme.am paemanis dros <strong>de</strong>dakaci erTsa da imave ucvleli sityvebiT gamudmebiTimeorebda, rom mas JorJi uyvarda, kerpiviT Tayvans scemda, wasvlisas kieficeboda, rom `bednieri iyo imis gamo, rom JorJi naxa~.q-ni valteri sul sxvanairi aRmoCnda, vidre JorJs egona. es <strong>de</strong>dakacilamobda sayvareli balRuri sinaziTa da sasiyvarulo ancobiT daepyro, esfandi ki im xnis adamianisTvis mxolod sasacilo iyo. sanam JorJs waawy<strong>de</strong>boda,is mkacrpatiosani <strong>de</strong>dakaci iyo da qalwulis guli hqonda, romelic


siyvarulisTvis miukarebeli da vnebisTvis sruliad ucnobi iyo. da amkeTilgonier, mSvidsa da ormoci wlis <strong>de</strong>dakacs, romelic grili zafxulisSem<strong>de</strong>g TiTqos uferul SemodgomaSi gadadioda, uceb daubrunda damWknarigazafxulis msgavsi dari, romelmac uxvad moutana cudad gafurCqniliyvavilebi da daumwifebeli kvirtebi. mis gulSi rogorRac ucnaurad ifeTqaumanko qalis siyvarulma — nagvianevma, ficxma da gulubryvilo siyvarulma,moulodnelma qrolvam, Teqvsmeti wlis qalis kivilma, mosabezrebelma RuRunmada nazma alersma. es qali ise daberda, rom axalgazrdoba arc ki hqondagancdili. sayvarels dReSi aT werils swerda, erTi meoreze saSinladsulelurs. es werilebi dawerili iyo raRac ucnauri, poeturi, sasacilostiliT da moqarguli iyo induri nawerebiviT, romlebic mxecebisa dafrinvelTa saxelebiT aris xolme savse.roca marto darCebodnen, qali ise dauwyebda kocnas, rogorc msuqani,mouxeSavi da celqi yrma hkocnis xolme, Tanac tuCebi odnav sasacilo<strong>de</strong>manWeboda, xolo savse ZuZuebi xtunvis dros korsaJis qveS undiladufamfalebda. JorJs nametnav ezizReboda misi saalerso titini: `Cemo daTunav~,`Cemo tugav~, `Cemo xazinav~, `Cemo lurjo Cito~, `Cemo TvalisCino~, da agreTvedanebebis ieri: yovelTvis, roca neb<strong>de</strong>boda, umanko qalis morcxvobis patarakomedias asrulebda xolme: SeSinebuliviT krToda, da es SekrToma siturfedmiaCnda, Tanac gafuWebuli pansioneriviT celqobda.xSirad ekiTxeboda sayvarels: `es tuCebi visia?~ da Tu JorJi ar etyoda:`Cemia~, manam<strong>de</strong> Caaciv<strong>de</strong>boda, sanam misi sayvareli simwriT ar gafiTr<strong>de</strong>bodaxolme.am <strong>de</strong>dakacs unda esmo<strong>de</strong>s, — fiqrobda JorJi, rom siyvaruli didzomierebas, simarjves, keTilgonierebasa da, umTavresad, utyuar kilosmoiTxovs. q-ni valteri mwife <strong>de</strong>dakaci iyo, ojaxis <strong>de</strong>da, warCinebulTa wevri,da sayvarels Rirseulad, alagmuri gatacebiT, pirsusxianad unda danebeboda,SeiZleba cremlic daeRvara, magram julietas cremli ki ara, aramed didonasi.is ki gamudmebiT imeorebda:rogor miyvarxar, Cemo biWiko! miTxari, Cemo pawawav, Senc agre <strong>gi</strong>yvarvar?JorJs aRar SeeZlo imis mosmena, ra kiloTic ambobda: `Cemo biWiko~, `Cemopawawav~, da Zlier surda, TviTonac miego: `Cemo bebrucanav!~q-ni valteri zogjer etyoda xolme:— ram gama<strong>gi</strong>Ja, rom dagnebdi! magram mainc ara vnanob. siyvaruli metadtkbili ram yofila.misi naTqvami: `siyvaruli metad tkbili ram yofila~, JorJs brazs hgvrida,radgan am sityvebs Teatraluri aRmafreniT ambobda xolme.mamakacs misi mouxeSavi alersic aanCxlebda. zogjer am lamazi vaJkaciskocna sisxlSi uceb cecxls unTebda, sisxls umRvrevda. maSin misi xvevnauvicurad mwvave da ualagod darbaisluri gamodioda. amis gamo dÁu-ruasgulSi ecineboda da is berikaci agon<strong>de</strong>boda, romelic anbanis swavlas iwyebda.im wuTebSi am <strong>de</strong>dals sayvareli xvevniT unda daexrCo, mimWknari<strong>de</strong>dakacis Rrma da saSineli Tvalebi misTvis unda mienaTebina. undaukanaskneli siyvarulis sidia<strong>de</strong> gamoeCina, JorJi unji da mTrTolvare tuCebiTunda daekbina. mZime, mxurvale da daqanculi, magram mainc gaumaZRari xorciTunda daexrCo, is ki amis ma<strong>gi</strong>er bavSviviT ficxobda da titinebda, raTa misTvisufro meti survili aReZra:rogor miyvarxar, Cemo biWiko! rom ico<strong>de</strong>, rogor miyvarxar! akoce,genacvale, magrad akoce Sens colikos!JorJs aseT Jams <strong>gi</strong>Juri survili axrCobda: See<strong>gi</strong>nebina, qudi aeRo, gareTgavardniliyo da kari moejaxunebina. pirvel xanebSi erTmaneTs sakmaod xSiradxv<strong>de</strong>bodnen xolme konstantinopolis quCaze, magram dÁu-ruas eSinoda,qalbaton <strong>de</strong> marels ar wawydomoda, da aTas sababs poulobda, raTa paemaniaeri<strong>de</strong>bina. magram sanacvlod TiTqmis yoveldRe valteris binaze undamisuliyo, xan samxrad da xan sadilad. diasaxlisi ma<strong>gi</strong>dis qveS xelze xelsuWerda, sadme karebis ukan tuCebs uSverda, mas ki ufro exaliseboda TamaSi


suzanasTan, romelic mas Tavisi ancobiT amxiarulebda xolme. es axalgazrdaqali garegnobiT <strong>de</strong>dofals hgavda, namdvilad ki metad cocxali, maxvili,Jiniani da cuRluti Wkua hqonda, i<strong>gi</strong> marionetiviT dauRalavi iyo. yvelas dayovelives mwvave gesliT dascinoda. JorJi mas STagonebas unergavda. qalisdacinva maSin ironiad gadiqceoda xolme da orTaves erTmaneTisa Zaliankargad esmodaT.qali yovel wuTs Tavisken mouwo<strong>de</strong>bda xolme:— gesmiT, lamazo megobaro?.. aq modiT, lamazo megobaro.JorJi <strong>de</strong>das maSinve Tavs anebebda da SvilTan mirboda, romelic masyurSi raime geslian oxunjobas CaawveTebda xolme, da oriveni gulianadicinodnen.gulacrueba <strong>de</strong>disadmi JorJs TandaTan dauZlevel zizRad gadaeqca. misidanaxva, mosmena da masze fiqric ki brazis gareSe aRar SeeZlo, amitom aRarcmis saxlSi modioda, aRarc werilebze aZlevda pasuxs da aRarc misi patiJisurda.qalbatoni valteri bolos mixvda, rom JorJs aRar uyvarda, da misTvissaSineli tanjvis xana daiwyo. magram mainc ar dacxra. ujiaTi JinianobiTujaSuSebda, das<strong>de</strong>evda da fardaCamoSvebul karetaSi ucdida: redaqciisSesavalTan, sacxovrebel binasTan da yvela im quCaze, sadac ki SesaZlebeliiyo Sexvedroda. JorJs surda, sayvareli gaelanZRa, ecema da pirdapir eTqva:`kmara, meyofa, Tavi momabezre!~ magram indobda da arc is aviwy<strong>de</strong>boda, romTviTon `safrangeTis cxovrebis~ TanamSromeli iyo. mxolod cdilobda susxiT,zrdilobiani uxeSobiT, zogjer ki kadnierebiTac egrZnobinebina, rom dro iyo,yvelaferi gaeTavebinaT.is mainc ar isvenebda da gansakuTrebuli Tavgamo<strong>de</strong>biT igonebda mravaleSmakobas, raTa sayvarels konstantinopolis quCaze Sexvedroda, JorJi kiSiSiT kankalebda imis gamo, rom erT mSvenier dRes im binis karTan orive<strong>de</strong>dakaci SesaZlebelia erTmaneTs pirispir Sesjaxeboda.meore mxriv, JorJi zafxulSi q-n <strong>de</strong> marels ufro metad Seezarda,romelsac `Cemi avara~ daarqva. es `avara~ namdvilad Seuyvarda. orives xasiaTsbevri ram hqonda saerTo da oriveni im boganoTa avantiurul jiSs ekuTvnoda,warCinebul boganoebs, romelnic Saragzis usaxlkaro mawanwalebsmogvagoneben, da es msgavseba TviTon maT eWvadac ar mosdiodaT.zafxuli moqeife stu<strong>de</strong>netebiviT saucxood gaatares. xan samxrad da xanacsadilad midiodnen arJanteilSi, buJivals, mezons, puasSi da ram<strong>de</strong>nime saaTiTan navSi isxdnen, an wylis napirze yvavilebs hkrefdnen xolme. orTavesga<strong>gi</strong>JebiT uyvardaT mdinare senas moxrakuli Tevzi, kurdRlis ragu,mezRvaurTa mier Semza<strong>de</strong>buli Tevzeuli, sadme duqnis sabaasoSi jdoma damenaveTa SeZaxili. JorJisTvis saamuri iyo klotildasTan erTad unaklo darSigareubnis omnibusis imperialze jdoma, samxiarulo sisulelis roSva daparizis dasaxiCrebul midamoebSi gavla, sadac saZageli burJuaziuliagarakebi mravlad iyo gaSenebuli.da roca aseTi gaseirnebis Sem<strong>de</strong>g saWiro iyo q-n valterTan sadiladdabrunebuliyo, mas Tavisi beberi da mouSorebeli sayvareli sZulda xolme,radgan savse iyo im meoris mogonebiT, romelsac es-esaa daSorda da romelmacweRan iq, wylis napiras, balaxebSi mozRvavebuli Jini moukla.bolo dros imedi hqonda, rom patronis cols Tavidan moiSorebda, radganmetad mkafiod da TiTqmis tlanqad amcno, Tavs ganebebo. magram dResredaqciaSi uceb xelaxla miiRo <strong>de</strong>peSa, romelic ori saaTisTviskonstantinopolis quCaze ibarebda.dÁu-rua midioda da <strong>de</strong>peSas kiTxulobda: `Zalian minda Seni naxva dResve,Zalian didi saqmisTvis. or saaTze konstantinopolis quCaze melo<strong>de</strong>bo<strong>de</strong>. didsamsaxurs ga<strong>gi</strong>wev. marad Seni erTguli virJini~.midioda da fiqrobda: `ki<strong>de</strong>v ra unda Cemgan am beber Wots? sanaZleosdav<strong>de</strong>b, rom saTqmeli araferi aqvs. xelaxla mohyveba, gaRmerTebo. mainc undamivi<strong>de</strong>. raRac saWiro saqmes da didi samsaxuris gawevaze iwereba. iqneb


marTalic iyos? oTx saaTze ki klotilda unda movi<strong>de</strong>s. sam saaTam<strong>de</strong> undamoviSoro. daswyevlos eSmakma, erTmaneTs mainc ar Sexv<strong>de</strong>bodnen! ra saZaglebiarian es qalebi!~ da gaifiqra, rom mxolod erTa<strong>de</strong>rTi qali — misi coli —araso<strong>de</strong>s ar tanjavda mas. is TavisTvis cxovrobda da, rogorc etyoboda,Zalian uyvarda JorJi iseT dros, romelic misTvis hqonda xolme gada<strong>de</strong>buli,nebas aravis ar aZlevda, sacxovrebeli saqmianobis uryevi wesri<strong>gi</strong> daerRviaT.JorJi Tavis sapaemno binisken midioda neli nabijiT da Tavis Tavspatronis colis sawinaaRm<strong>de</strong>god amza<strong>de</strong>bda. `Tu tyuila damiZaxa, di<strong>de</strong>buladdavuxv<strong>de</strong>bi. kambronis ena CemTan SedarebiT Tavazianobad moeCveneba.Tavdapirvelad gamovucxa<strong>de</strong>b, rom imis saxlSi fexsac aRar Sevdgam~.binaSi Sevida da lodini dauwyo. sayvarelic TiTqmis maSinve Semovida da,dainaxa Tu ara, uTxra:— <strong>de</strong>peSa miiReT? Zalian kar<strong>gi</strong>.dÁu-ruam piri moiRuSa:— diax, miviRe. redaqciaSi gadmomces, roca palataSi wasasvleladvemza<strong>de</strong>bodi. ki<strong>de</strong>v ra <strong>gi</strong>nda Cemgan?man pirba<strong>de</strong> aixada, raTa ekocna, da SiSnaWam, morCili ZaRlis ieriTmiuaxlovda, romelsac xSirad scemen xolme.— ra mkacrad meqcevi!.. ra mkvaxed melaparakebi! ra da<strong>gi</strong>Save? verc kiwarmoidgen, rogor vitanjebi SenTvis.Jurnalistma waiburtyuna:— isev daiwye?is ki idga mis winaSe da Rimils an raime niSans elo<strong>de</strong>boda, raTa maSinvegadaxveoda. mere dabali xmiT daiwyo:— maS raRad dam<strong>de</strong>vdi, Tuki agre momeqceodi? ratom ar damtove isevebednieri da mSvidi, rogorc uwin viyavi? ukve dagaviwyda, ras meubnebodieklesiaSi? dagaviwyda, rom am saxlSi ZaliT Semomiyvane? axla ki asemelaparakebi, ase mixv<strong>de</strong>bi! oh, RmerTo Cemo, rogor vitanjebi!JorJma iataks fexi dahkra da wyromiT miugo:— geyo, gaCumdi! kmara-meTqi! erTi wuTiTac ver Se<strong>gi</strong>wyvetia eg simRera.gegoneba, maSin angeloziviT umanko, cxrameti wlis gamouc<strong>de</strong>li iyavi. ara, Cemokargo, simarTles nu daviviwyebT. ubiwo qalis cTunebaze laparakic arSeiZleba. Sen rom damnebdi, sakmaod mwife xnisa brZan<strong>de</strong>bodiT. didad gmadlob.ueWvelad madlieri var Seni, magram Cemi Tavi movaled ar mimaCnia, kubom<strong>de</strong>Sens kabaze viyo Camoki<strong>de</strong>buli. Sen qmari gyavs, me ki — coli. Tavisufali arcSen xar da arc me. cotao<strong>de</strong>ni vicuRluteT, es ambavi aravinac ar icis, axla kimorCa da gaTavda!<strong>de</strong>dakacma upasuxa:— oh, ra mkacri adamiani yofilxar! ra tlanqad da upatiosnodlaparakob! marTalia, maSin gasaTxovari ar vyofilvar, sama<strong>gi</strong>erod, arc vinmemyvarebia da arc o<strong>de</strong>sme Semicodia...JorJma gaawyvetina:— eg sabuTi ocjer mainc <strong>gi</strong>Tqvams da mec Zalian kargad davixsome. magramSen ori Svili gyavs... am<strong>de</strong>nad, umankoeba me ar amirTmevia SenTvis.q-ma valterma ukan daixia:— oh, JorJ, eg simdablea!orive xeli mkerdze itaca. qviTiniT ixrCoboda.dÁu-ruam rom dainaxa, sacaa cremli unda daRvriliyo, buxris Tavidanqudi aiRo da, —— maS, tirils apireb? Tu agrea, mSvidobiT iyavi. am komediis sanaxavaddamiZaxe?<strong>de</strong>dakacma nabiji gadadga, gza gadauRoba, jibidan swrafad amoiRoxelsaxoci da uceb SeiSro cremli. TavisTavs SeebrZola da, Tumca qviTiniTborZikobda, mainc xmas simtkice misca da uTxra:


— ara... imisTvis movedi, rom... rom axali ambavi meTqva... politikuriambavi... rom SenTvis ormocdaaTiaTasi franki momegebinebina... an ufro metic...Tu <strong>gi</strong>nda...moulodnelad morbilebulma JorJma hkiTxa:— ra ambavi moxda? ris Tqmas apireb?— guSin Cemi qmari da laroSi laparakobdnen. uneburad ram<strong>de</strong>nime sityvasmovkari yuri, Tumca isic saTqmelia, rom maincdamainc ar meri<strong>de</strong>bodnen.valteri urCevda ministrs, saidumlo SenTvis ar gaemxila, mTel qveyanasmoe<strong>de</strong>bao.dÁu-ruam qudi skamze dado da guldasmiT miugdo yuri.— gamagebine, ra moxda?— marokos dapyrobas apireben.— kar<strong>gi</strong>, Sen Wirime, ra dasajerebelia! samxari laroSTan erTad vWame daman TiTqmis mikarnaxa kabinetis zraxvani.— ara, genacva, gverdi a<strong>gi</strong>qcies, radgan eSiniaT, kombinacia aravingagvigoso.— dajeqi, — uTxra JorJma.TviTon savarZelSi Cajda, iman ki dabali skami moidga da axalgazrdakacis fexebTan moikalaTa. mere laquciT ganagrZo:— radgan amJamad mudam Senze vfiqrob, amitom yurs vug<strong>de</strong>b yvelafers,rasac irgvliv laparakoben xolme.da auxsna, Tu rogor mixvda, rom erTi xania saidumlod raRacasamza<strong>de</strong>bdnen. Tu rogor iyenebdnen dÁu-ruas da amave dros misi CarevisaceSinodaT.— xom ici, — eubneboda JorJs sayvareli, — roca vinme <strong>gi</strong>yvars,eSmakobasac axerxeb.bolos, guSin, yvelaferi gaigo. uzarmazar saqmes, saidumlo saqmesxlarTavdnen. mTxrobeli Tavis simarjviT bednieri iyo da axla ukve iRimeboda.isic gaitaca am saqmem, etyoboda, finansistis coli rom laparakobda, romelicSeCveuli iyo sabirJo xrikebs, fasiani qaRal<strong>de</strong>bis ryevas, maTs ciebcxelebianafrenas da daqveiTebas. man isic icoda, rom ori saaTis spekulaciac sakmarisiiyo, raTa gaekotrebinaT mravali aTasi burJua da rantie, gaekotrebinaT yvela,vinc Tavisi danazo<strong>gi</strong> aqciebSi Cahyara da miendo iseTs saqmes, romelsacTav<strong>de</strong>bad edga saxeli pativcemuli, darbaiseli adamianebisa, bankirebisa dapolitikuri moRvaweebisa.gamomcemlis coli imeorebda:— Zalian didi saqme daiwyes, Zalian. yvelafers saTaveSi valteri udgas,mas ki Zalian kargad esmis aseTi saqme. RmerTmani, di<strong>de</strong>buli ram aris.am winasityvaobam dÁu-ruas moTmineba gamoulia:— male Tqvi, raRa!— maS ase. tanJerSi eqspediciis gagzavna im dResve gadawyvites, rocalaroSma sagareo saqmeTa ministris portfeli miiRo, da TandaTan Seisyi<strong>de</strong>smarokos sesxis qaRal<strong>de</strong>bi, romelic samocdaxuT frankam<strong>de</strong> daeca. metadxelmarjved yidulobdnen, viRac ucnobi xalxis xeliT iZendnen, romelnicaravis saeWvod ar miaCnda. rotSil<strong>de</strong>bi gaocdnen imis gamo, rom marokosaqciebs ase uxvad moiTxovdnen, magram isinic ki moatyues. am bankirebs pasuxadagentebis sia warud<strong>gi</strong>nes. radgan is xalxi ukve saxelgatexili sabirJowvrilfexoba iyo, es didi bankic ki damSvidda. axla eqspedicias gagzavnian, daroca Cveni jari Cava, safrangeTis mTavroba marokos vals maSinve Tav<strong>de</strong>baddaudgeba. Cveni megobrebi am saqmeze ormocdaaT-samoc milions moigeben. axlamixvdi? maS imasac gaigeb, rogor eSiniaT maT yvelasi da am ambis ubralogaCuCunebasac ki rogor eri<strong>de</strong>bian.Tavi axalgazrda kacis Jilets miayrdno da xelebi muxlebze dauwyo.miekro, mielamuna, grZnobda, rom i<strong>gi</strong> axla JorJisTvis saWiro iyo, da amitomTundac erTi mcire RimilisTvis, alersisTvis yvelafers Cai<strong>de</strong>nda, rasac kidÁu-rua mosTxovda.


— mtkiced xar darwmunebuli? — hkiTxa Jurnalistma.man Sejerebuli xmiT miugo:— ra Tqma unda, Zalian mtkiced.— diax, Zalian moxerxebulad mouwyviaT, — SeniSna JorJma. — imqvemZroms ki, laroSs, sama<strong>gi</strong>eros gadavuxdi. ooh, salaxanav axla kimifrTxil<strong>de</strong>s, momeridos! es ministri o<strong>de</strong>sme xelSi Camivar<strong>de</strong>ba da misgan bevriaRaraferi darCeba. — Sem<strong>de</strong>g isev Cafiqrda da Tqva: — es ambavi mainc undagamoviyeno.— Sen jer ki<strong>de</strong>v Se<strong>gi</strong>Zlia es qaRal<strong>de</strong>bi SeiZino, — miugo man. — maTifasi samocdaTormetze SeCerda.dÁu-ruam upasuxa:— keTili, magram Tavisufali fuli ara maqvs.sayvarelma RaRadiT savse Tvalebi SeanaTa:— me ukve vifiqre amaze, Cemo katuni, Sen rom Wkviani biWi iyo, odnav maincrom <strong>gi</strong>yvar<strong>de</strong>, ar damiSlidi SenTvis cota fuli mesesxebina.JorJma mkacrad, TiTqmis mkvaxed miugo:— araso<strong>de</strong>s, magaze laparakic ar SeiZleba!q-ma valterma dabali xmiT dauwyo mudara:— yuri mig<strong>de</strong>. SeiZleba isec moxerx<strong>de</strong>s, rom fulis sesxad aRebac ardagWir<strong>de</strong>s. mec mindoda sakuTari fuli gameCina da aTi aTasi frankis aqciebimeyida. axla oci aTasisas viyidi, magram im pirobiT, rom Sen monaxevredmeyolebi. xom gesmis, valters am fuls ar gadauxdi. jerjerobiT erTfranksac ar mivcemT. Tu es ambavi gamarTlda, Sen samocdaaT aTass moigeb, Tuara da — aTi aTasi franki gemarTeba Cemi, roca moisurveb, maSin gadamixdi.dÁu-rua isev uarze idga:— ara, arc eg kombinacia momwons.Sem<strong>de</strong>g gamomcemlis coli sayvarlis dajerebas Seudga. arwmunebda, romis, JorJi, patiosani sityviT ikisrebda aTi aTasi frankis gadaxdas, am Tanxasalalbedze ag<strong>de</strong>bda, maSasadame, valad Tavis sayvarlisagan arc arafersiRebda, radgan fuls valteris banki ixdida.garda amisa, isic gaaxsenda, rom swored man gadaitana gazeTSi espolitikuri laSqroba, romelmac SesaZlebel hyo am saqmis mowyoba, dagulubryviloba iqneboda, rom nayofiT ar esargebla. yoymani rom SeamCnia, q-mavalterma ganagrZo:— aba moifiqre, am fuls sesxad namdvilad valteris banki gaZlevs. Senmas iseTi samsaxuri gauwie, rom i<strong>gi</strong> gacilebiT ufro Zvirad undadafasebuliyo.— maS kar<strong>gi</strong>! — daeTanxma dÁu-rua. — Seni monaxevre var. Tu wavageT, aTiaTas franks <strong>gi</strong>xdi.q-ni valteri gaxarebuli wamodga, orive xeli Tavze moxvia da xarbaddauwyo kocna.JorJi jer ar eurCeboda, Sem<strong>de</strong>g ki, roca sayvareli gaTamamda, rocaalersi daayara da xrCoba dauwyo, gaaxsenda, rom sacaa meorec unda mosuliyo,da am <strong>de</strong>dakacs rom ahyoloda, dros dahkargavda, bebrucunas mklavebSidastovebda im xoSs, romelic sjobda isev axalgazrdasTvis Seenaxa.nela moiSora da uTxra:— kmara, gonebas nu dakargav.man sasowarkveTili Tvali Seavlo:— JorJ, nuTu kocnis uflebac aRar maqvs?— ara, dRes ara, — miugo man. — odnav Tavi mtkiva da alersis gamouaresad vx<strong>de</strong>bi xolme.sayvareli isev morCilebiT miujda fexebTan da hkiTxa:— xval sadilad moxval Cvensas? didad masiamovnebdi.JorJi Seyoymanda, magram uari ver gaubeda:— ho, ra Tqma unda, moval.— gmadlob, Cemo Zvirfaso.


da Tavis loyas mis mkerdze Tanaswori moZraobiT uxaxunebda. erTigrZeli bewvi JiletSi gaixlarTa. q-ma valterma SeniSna da TavSi <strong>gi</strong>Jurma azrmagauelva, erTma im crumorwmune azrTaganma, romelsac qalis goneba xSira<strong>de</strong>morCileba xolme. es bewvi nel-nela Jiletis Rils Semoaxvia. Sem<strong>de</strong>g meoreRilsac meore bewvi moaxvia da arc mesames daaklo — TiTo Rils TiTo bewvimiuzRo.roca JorJi wamoiwevs, am Tmebs amohglejs. mas etkineba — ra bednieriiqneba! sama<strong>gi</strong>erod, sayvarels uneburad raRacas gaatans. mas arc ki ecodineba,magram JorJi sayvarlis ramenime bewvs waiRebs, romelic araso<strong>de</strong>s ar uTxovniamisTvis. es iqneba jado, romelic mas Sehkravs. faruli jado, Selocva,namdvili Tilisma, romelic sayvarels moxiblavs. amis Sem<strong>de</strong>g JorJi uneburadmasze ifiqrebs xolme, sizmarSic naxavs da xvalve winan<strong>de</strong>lze metadSeiyvarebs.uceb dÁu-ruam Tqva:— droa, unda wavi<strong>de</strong>, radgan sxdomis dasasruls palataSi melo<strong>de</strong>bian.q-ma valterma amoioxra:— ukve? — da morCilad daumata: — wadi, Cemo Zvirfaso, magram xvalsadilad modi.da Tavi swrafad gaiqnia. mwvave tkivili igrZno, TiTqo kanSi qinZisTaviuCxvliteso. guli aufancqalda, gaexarda, rom es tkivili misgan igrZno, dauTxra:— mSvidobiT.JorJma q-ni valteri sibralulis RimiliT Caikra mkerdSi da TvalebSicivad akoca. xolo iman am mikarebisagan goneba dakarga da erTxel ki<strong>de</strong>vCasCurCula: `ukve?~ xolo TvalebiT meore oTaxze aniSna, romelic im dResCaketili darCa.JorJma moiSora da aCqarebiT uTxra:— unda avCqar<strong>de</strong>, Torem damigvian<strong>de</strong>ba.maSin q-ma valterma tuCebi gauSvira, JorJi odnav miekara. kinaRam qolgadaaviwyda. dÁu-ruam miawoda da aaCqara:— Cqara, Cqara, meoTxe saaTia.q-ni valteri gavida. JorJic gahyva.— xval, Svid saaTze? — ganmeorebiT hkiTxa q-nma valterma.— xval, Svid saaTze.da erTmaneTs daSordnen. q-ni valteri marjvniv wavida, dÁu-ruam marcxnivgauxvia. gareubnis bulvaze rom mivida, mazerbis bulvarze Cauxvia.sakonditros rom gauara, brolis larnakSi daSaqruli wabli dainaxa dagaifiqra: `erT kolofs klotildas wavuReb~. tkbileuli iyida, radgan <strong>de</strong>marels ga<strong>gi</strong>JebiT uyvarda. oTxze isev dabrunda da axalgazrda sayvarlismolodins Seudga.man odnav daigviana, radgan qmari erTi kviriT mouvida, da hkiTxa:— Se<strong>gi</strong>Zlia xval sadilad moxvi<strong>de</strong>? Zalian gaexar<strong>de</strong>ba.— ver moval. xval patronTan vsadilob. auarebeli politikuri dafinansuri saqme gvaqvs.klotildam Sliapa moixada da korsaJis gaxsnas Seudga. romelic gulzeuWerda.JorJma buxris Tavze miuTiTa:— ager, daSaqruli wabli mo<strong>gi</strong>tane.klotildam taSi daukra:— ra kar<strong>gi</strong>a! ra keTili xar!erTi SeWama da ganucxada:— mSvenieria. vgrZnob, erTic ar gadamirCeba. — Sem<strong>de</strong>g sayvarels gadaxedada xoSnarevi sixaruliT daumata: Sen yvela Cems biwier Cveulebas aqezebxolme.wabls dinjad Wamda. Tan xSirad ixe<strong>de</strong>boda parkSi, TiTqos surdadarwmunebuliyo, Sig ki<strong>de</strong>v iyo darCenili tkbileuli Tu ara.


— aba, savarZelSi Camojeqi, — uTxra JorJs, — mec Sens fexebTandavj<strong>de</strong>bi da wabls gavaTaveb. agre jdoma momwons.dÁu-ruam gaiRima, savarZelSi Cajda da fexebTan moisva i<strong>gi</strong> ise, rogorces-es iyo ejda q-ni valteri. klotildam pirisaxe auSvira da uTxra:— ici ra, genacva, wuxel sizmarSi gnaxe. TiTqos oriveni aqlemzevisxediT da sadRac Sors samogzaurod mivdiodiT. aqlems ori kuzi hqonda.TiTo kuzze visxediT da udabnoSi mivdiodiT. qaRaldSi Sexveulibuterbro<strong>de</strong>bi da erTi boTli Rvino gvqonda. kuzebze visxediT davsauzmobdiT. me momwyinda, radgan Sors ijeqi da ver gkocnidi. me Camosvlamominda.JorJma miugo:— mec minda Camovi<strong>de</strong>.da gaicina. es ambavi arTobda mas. JorJi Tavis sayvarels mravalsisuleles alaparakebda da yovelnair samasxros aybe<strong>de</strong>bda, rac kiSeyvarebulebs enaze moadgebaT xolme. JorJs <strong>de</strong> marelis aseTi TamaSi Zalianmoswonda. xolo q-n valteris aseTive siance mas uzomod abrazebda.klotildac wamdauwum eubneboda: `Cemo Zvirfaso~, `Cemo biWiko~, `Cemokatuni~, da es sityvebi JorJs naz alersad miaCnda, im meores naTqvami kimxolod aanCxlebda, akapasebda. sasiyvarulo sityvari mudam ucvlelia. saqmemxolod is aris, visi bage gamosTqvams xolme am sityvebs.es cuRlutoba mas Zalian amxiarulebda, magram mosageb samocdaaT aTassmainc ver iviwyebda. uceb megobars TiTi kefaze Caukakuna da uTxra:— yuri mig<strong>de</strong>, katuni. erTi ram unda dagavalo qmarTan. Cem ma<strong>gi</strong>vraduTxari, rom xvalve iyidos aTi aTasi frankis marokos aqciebi. axlasamocdaTormeti Rirs, magram pirobas vaZlev, rom samio<strong>de</strong> Tvis Sem<strong>de</strong>g samocoTxmocaTass moigebs. gadaeci, rom es saqme aravis gaumJRavnos, da Cem mxrivdaumate, rom tanJerSi eqspediciis gagzavna ukve gadawyvetilia, marokos sesxsmTavroba daudgeba Tav<strong>de</strong>bad. magram arsad wamoayrantalo, ico<strong>de</strong>,saxelmwifoebrivi saidumloeba gagan<strong>de</strong>.klotilda guldasmiT usmenda. mere Cumad uTxra:— gmadlobT, JorJ. dRes saRamos gadavcem Cems qmars. imedianad iyavi,aravisac ar etyvis. Zalian saimedo kacia. SiSi nu geqneba.wabli sul SeWama, parki daWmuWna da buxarSi Seagdo. Sem<strong>de</strong>g Tqva:— aba, axla ki davwveT.da rogorc ijda, iseve dauwyo sayvarels Jiletis gaxsna.uceb Sedga. Jiletze mo<strong>de</strong>buli grZeli bewvi ori TiTiT gamoswia dasicili astexa:— uyure, madlenas Tma wamo<strong>gi</strong>Ria. ra erTguli qmari xar!Sem<strong>de</strong>g saxe moeRrubla. napovn Tmas didxans sinjavda xelisgulze, merewaiCurCula:— ara, madlenasi ar aris. muqia.JorJma gaiRima:— albaT, Cveni moaxlis iqneba.klotilda ki policielis gulmod<strong>gi</strong>nebiT Seudga Jiletis daTvalierebasda erTi Tma meore Rilzedac ipova. Sem<strong>de</strong>g mesamesac mohkra Tvali da,gafiTrebulma, odnavi SeJrJolebiT wamoiZaxa:— vaime! Sen viRac <strong>de</strong>dakacTan geZina. iman Tavisi Tma yvela Rilzedagaxvia.gancvifrebulma dÁu-ruam mxolod wailuRluRa:— ara, ara-meTqi. xom ar ga<strong>gi</strong>Jdi!uceb gaaxsenda, mixvda. jer Sercxva, mere RimiliT iuara. sulac arjavrobda imis gamo, rom misi sayvareli eWvianobda.xolo klotilda isev eZebda, axal-axals poulobda, xelis erTi moqneviTgamohqonda da xaliCaze yrida. yvelafers qaluri alRoTi mixvda, gawyra,gagulisda, mzad iyo atirebuliyo, da ZlivsRa gamoTqva:


— im qals uyvarxar... mas undoda SenTvis raime sakuTari gamoetanebina daai... oh, moRalatev!uceb nervuli sixarulis kiviliT SesZaxa:— aha, beberi yofila!.. ai WaRara bewvi! maS axla beberi <strong>de</strong>dakacebicmogwons? fuls gaZleven, gana! Tqvi, xom gaZleven?.. maS beberTa jeric movida?!maS me saWiro aRar vyovilfar... im bebrucanasTan icxovre...wamoxta, skamze mig<strong>de</strong>bul korsaJs mivarda da swrafad Seikra.JorJi mis SeCerebas lamobda da morcxvad luRluRebda:— ara-meTqi... klo, sisulelea... arc ki vici, saidan gaCnda... yuri mig<strong>de</strong>...gaaTave... geyofa. gaaTave-meTqi.is ki Tavisas imeorebda:— Sen bebrucanasTan icxovre... aeki<strong>de</strong>... imis Tmis beWedi SeukveTe... imisWaRara Tmis beWedi... Sengan esec mosalodnelia.swrafi da mZafri mixra-moxriT Caicva, daivarcxna, pirba<strong>de</strong> aixvia da, rocadÁu-ruam misi Sekaveba scada, erTi Zlieri sila gaawna. gabruebuli JorJiSedga, xolo q-ma <strong>de</strong> marelma kari gamoaRo da gavarda.marto rom darCa, im bebrucana q-n valterze mZvinvare brazi mouvida.aCvenebs im jojos, aCvenebs da sama<strong>gi</strong>eros miuzRavs!SewiTlebuli loya moibana da gamovida, Tanac SurisZiebis xerxs eZebda.axla ki aRar apatiebs. ara, aRar apatiebs!bulvaram<strong>de</strong> mivida da xetialis dros saaTebis maRaziis win Sedga, raTaqronometri gaesinja, didi xania undoda eyida. aTas rvaas franks afasebdnen.ucbad erTma azrma gahkra da guli aufancqalda: `is samocdaaTi aTasirom movigo, am saaTs viyidi~. da ocnebas gahyva. ras izamda, amo<strong>de</strong>na fuli rommoego.dÁu-ruas <strong>de</strong>putatad airCeven, am qronometrs iyidis, mere birJaze bedsgamocdis da Sem<strong>de</strong>g... mere ki...redaqciaSi wasvla aRar mounda, radgan jer madlenasTan molaparakebasapirebda, mere valteri unda enaxa da werilsac Sem<strong>de</strong>g dawerda. i<strong>gi</strong> SiniskengaemarTa.ukve diuos quCaze iyo gasuli, rom uceb Sedga. graf <strong>de</strong> vodrekTan Sevladaaviwyda, romelic Sose dantenis quCaze cxovrobda. ukanve gamobrunda, TanacaTas saamur ocnebas misca Tavi da momaval simdidres, laroSis araraobas dasaZagel bebrucana q-n valters gahyva. klotildas risxva ar aSinebda: icoda,rom male apatiebda.graf <strong>de</strong> vodrekis mekares hkiTxa:— batoni <strong>de</strong> vodreki rogor brZan<strong>de</strong>ba? am dReebSi gavige, avad yofila.man miugo:— Zalian cudad gaxlavT, batono. albaT, dilam<strong>de</strong> veRar gaatans: qariTurme gulSi eca.dÁu-rua daibna, aRar icoda, ra eqna. maS, vodreki kv<strong>de</strong>ba?! mravalmamRelvarebam da bundovanma azrma gaurbina, iseTma azrma, rom man maTiaRiarebac ki ver gabeda. mxolod waiburtyuna: `gmadlobT... davbrun<strong>de</strong>bi~, daTviTonac aRar esmoda, ras ambobda.Sem<strong>de</strong>g pirvelive etlze axta da Sin wavida. coli Sin dauxvda. xvneSiTSevarda mis oTaxSi da umalve Seatyobina:— gaige? vodreki kv<strong>de</strong>ba.madlena ijda da werils kiTxulobda. qmars axeda da samjer zedizedhkiTxa:— rao? ra Tqvi... ra Tqvi?... ra Tqvi-meTqi?— geubnebi, vodreki kv<strong>de</strong>ba-meTqi. nikrisis qari Turme gulSi scemia. —mere daumata: — ras apireb?madlena wamodga. Tvalebs uazrod acecebda. saxeze nervulma kankalmagadaurbina. uceb xelebi Tvalebze aifara da mwared atirda. didxans idga daqviTinebda, Tan caxcaxebda da mwuxarebiT itanjeboda.mere uceb Caikla dardi, cremli SeiSro da Tqva:


— me waval... iq waval... CemTvis nu Sewux<strong>de</strong>bi... ar vici, romel saaTzedavbrun<strong>de</strong>bi... nu damelo<strong>de</strong>bi...qmarma miugo:— kar<strong>gi</strong>, wadi.erTmaneTs xeli CamoarTves da madlena ise Cqara gavida, romxelTaTmanebis Cacmac ki daaviwyda.JorJma marto isadila. Sem<strong>de</strong>g werils Caujda da ise dawera, rogorcministrs surda: mkiTxvels garkveviT agrZnobina, rom eqspedicia ar Sedgeboda.mere is werili redaqciaSi waiRo, patrons ram<strong>de</strong>nime wuTs elaparaka da Sindabrunda, arxeinad abolebda papiross da TviTonac ar icoda, ase gulmSvidadrad iyo.coli jer ar dabrunebuliyo. dÁu-ruam gaixada da miiZina. madlenaSuaRames dabrunda; JorJs ucbad gaeRviZa, lo<strong>gi</strong>nSi wamojda da ikiTxa:— ambavi?Tavisi coli araso<strong>de</strong>s aseTi ferwasuli da mRelvare ar enaxa. madlenamwaiCurCula:— mokvda.— marTla? da... araferi <strong>gi</strong>Txra?— araferi. roca mivedi, gonze aRar iyo.JorJi Cafiqrda. enaze iseTi kiTxvebi utrialebda, rom Tqma ver gaubeda.madlenam swrafad gaixada da gverdiT miuwva. qmarma ganagrZo:— hyavda vinme naTesavi sasikvdilo sarecelTan?— diswulis garda aravin.— hoo?! is diswuli xSiri stumari iyo xolme?— araso<strong>de</strong>s. aTi weliwadia erTmaneTi ar unaxavT.— sxva naTesavebic hyavda?— ara... ara mgonia.— maS... yvelaferi im diswuls darCeba?— ar vici.— vodreki Zalian mdidari iyo?— Zalian.— ar ici, ram<strong>de</strong>ni eqneboda daaxloebiT?— ara, namdvilad ar vici. erTi an ori milioni eqneboda.qmarma meti aRaraferi Tqva. madlenam sanTeli Caaqro. sibneleSi iseverTmaneTis gverdiT iwvnen — uZiloni, mdumareni da Cafiqrebulebi.JorJs aRar eZineboda. q-ni valteris mier Sepirebuli samocdaaTi aTasifranki axla jibis fuladRa miaCnda. uceb moeCvena, TiTqos madlena tiroda.raTa darwmunebuliyo, hkiTxa:— gZinavs?— ara.xmaSi cremli da TrTola ismoda. JorJma ganagrZo:— marTla, kinaRam damaviwyda: Senma ministrma mogvatyua.— rogor?qmarma valter-laroSis kombinacia dawvrilebiT uambo. roca gaaTava,colma hkiTxa:— visgan gaige?man upasuxa:— neba miboZe, ar <strong>gi</strong>pasuxo. Sen Seni wyarodan mogdis cnobebi da mearafers meubnebi. mec Cemi wyaro maqvs da CemTvisve Sevinaxav. yovelSemTxvevaSi, me pasuxs vageb, rom Cemi wyaro namdvilia.— ho, SeiZleba... mec eWvi aviRe, rom uCvenod raRac keT<strong>de</strong>boda, — uTxracolma Cumi xmiT.JorJs Zili ar ekareboda. colisken miiwia da Cumad yurSi akoca. madlenamumalve wahkra mujluguni.— Tu RmerTi gwams, Tavi damanebe! sisulelis gunebaze ara var.— JorJi arxeinad gadabrunda kedlisken, Tvalebi daxuWa da male CaiZina.


Tavi meeqvseeklesia SaviT iyo Semosili, Sesavalis Tavze aRmarTuli gvirgvinianifari auwyebda xalxs, rom viRac di<strong>de</strong>buls marxavdnen.wesis ageba dasrulda da xalxma nela daiwyo daSla. yvela kubosTan dagraf <strong>de</strong> vodrekis diswulTan midioda, romelic mosamZimreebs xels arTmevdada salamze pasuxs aZlevda.JorJ dÁu-rua da misi colic gamovidnen da Sinisaken wamovidnen. oriveTavis fiqrSi iyo garTuli da dumda. bolos, JorJma TiTqo Tavis Tavs uTxra:— RmerTmani, sakvirvelia!madlenam hkiTxa:— ra aris sakvirveli, megobaro?— rom vodrekma araferi dagvitova.madlena uceb ise gawiTlda, TiTqos yelidan Sublam<strong>de</strong> vardisferipirba<strong>de</strong> aafares da pirisaxis TeTri kanic SeuRebeso.— rad unda daetovebina CvenTvis? — ikiTxa. — araviTari saamiso sabuTiara hqonda. — mere cota xans iyuCa da ganagrZo: — SeiZleba romelimenotariusTan an<strong>de</strong>rZi inaxebo<strong>de</strong>s. jer araferi viciT.JorJi Cafiqrda. Sem<strong>de</strong>g dabali xmiT daiwyo:— diax, SeuZlebelia, ar daetovebina, radgan gansvenebuli, bolos dabolos, Cveni saukeTeso, Cveni saerTo megobari iyo, kviraSi orjer sadilobdaCvenTan da roca moisurvebda, modioda, ise modioda, rogorc sakuTar ojaxSi.Sen mamasaviT uyvardi. mas ojaxi ara hyavda, arc Svilebi, Zmebi an <strong>de</strong>bi, aravin,garda Soreuli diswulisa. diax, an<strong>de</strong>rZi unda arsebob<strong>de</strong>s. me bevri araferiminda. mcireo<strong>de</strong>nic sakmarisi iqneba. i<strong>gi</strong> gviCvenebda, rom is kaci Cvenzefiqrobda, rom vuyvardiT da madlobeli iyo Cveni zrunvisaTvis. rac unda iyos,Cven megobrobis mcire niSani mainc davimsaxureT.Cafiqrebulma madlenam gulgrilad upasuxa:— SeiZleba marTla raime an<strong>de</strong>rZi arsebob<strong>de</strong>s.Sin rom Sediodnen, msaxurma madlenas werili miawoda. man gaxsna daSem<strong>de</strong>g qmars gadasca.notariusis, metr lamaneris kantora.voJis quCa, 17`mowyaleo xelmwifev!pativiscemiT gTxovT samSabaTs, oTxSabaTs an xuTSabaTs oridan oTxsaaTam<strong>de</strong> Cems kantoraSi mobrZan<strong>de</strong>T erTi saqmis gamo, romelic Tqven SegexebaT.miiReT da sx.`lamaneri~.axla JorJi gawiTlda:— albaT, an<strong>de</strong>rZis gamo <strong>gi</strong>barebs. erTi ram meucxoeba: me ki ar mibarebs,ojaxis kanonier meTaurs, aramed Sen.qalma jer araferi upasuxa. cota moifiqra da Sem<strong>de</strong>g miugo:— Tu <strong>gi</strong>nda, axlave wavi<strong>de</strong>T.— keTili. wavi<strong>de</strong>T.sauzme Wames da notariusisken gaemarTnen. lamaneris kantoraSi romSevidnen, ufrosi klerki cxadi mowiwebiT wamodga da patronis kabinetSiSeacila.


notariusi patara da mrgvali kaci iyo. Tavi did burTs miugavda, romelicki<strong>de</strong>v ufro did burTze iyo damagrebuli, xolo i<strong>gi</strong> im<strong>de</strong>nad mokle da patarafexebze idga, rom isinic odnav hgavdnen burTebs.Semosulebs Tavi daukra, savarZelze miuTiTa da madlenas mimarTa:— qalbatono, me imisTvis mo<strong>gi</strong>wvieT, rom graf <strong>de</strong> vodrekis an<strong>de</strong>rZigamo<strong>gi</strong>cxadoT, romelic Tqven SegexebaT.JorJma Tavi veRar Seimagra da waiCurCula:— mec agre megona.notariusma daumata:— maS, am mokle dokuments wa<strong>gi</strong>kiTxavT.mis win m<strong>de</strong>bare ydiani portfelidan qaRaldi amoiRo da waikiTxa:`me, qvemore amis xelismomweri, pol-emilien-siprien-gontran graf <strong>de</strong>vodreki, jansaR Wkuaze da mtkice mexsierebaSi myofi, Cems ukanasknel survilsgamovTqvam.`vinaidan sikvdili SeiZleba yovel wuTs gvewvios, me keTilgonierebadmimaCnia misi mosvlis molodinSi davwero Cemi an<strong>de</strong>rZi, romelic metrlamanerTan iqneba Senaxuli.`radgan pirdapiri memkvidre ara myavs, amitom yovel Cems sarCos — eqvsasaTas frankad Rirebul sabirJo qaRal<strong>de</strong>bs da daaxloebiT xuTasaTasadRirebul uZrav qonebas — an<strong>de</strong>rZad vutoveb qalbaton klara-madlena dÁu-ruasmis uzrunvelsayofad da imis mxriv raime val<strong>de</strong>bulebis dau<strong>de</strong>blad. me vTxovmas, miiRos es saCuqari gansvenebuli megobrisagan, niSnad Cemi uRrmesimadlobisa da mowiwebiTi erTgulebisa~.notariusma daurTo:— meti araferi. es dokumenti wels, agvistos TveSi aris daTariRebulida dawerilia nacvlad meoresi, aseTive an<strong>de</strong>rZisa, romelic Sedgenili iyo oriwlis winaT q-n klara-madlena foresties saxelze. isic CemTan inaxeba, da Tugrafi vodrekis naTesavebi saCivars aRZraven, imis sabuTad gamodgeba, romgansvenebulis neba Seucvleli darCa.madlena metad ferwasuli iyo da qveviT ixe<strong>de</strong>boda. JorJi TiTebiTulvaSis boloebs igrexda nervulad. mcire dumilis Sem<strong>de</strong>g notariusi dÁuruasmiubrunda da daumata:— TavisTavad igulisxmeba, rom q-n dÁu-ruas neba ara aqvs naan<strong>de</strong>rZevimiiRos, Tu Tqveni Tanxmobac ar eqneba.dÁu-rua wamodga da civad miugo:— dro mWir<strong>de</strong>ba, unda movisazro.notariusma RimiliT daukra Tavi da Tavaziani xmiT upasuxa:— Tqveni xamuSi da yoymani mec mesmis. erTic unda mogaxsenoT: <strong>de</strong>vodrekis diswulma dRes diliT Tavisi biZis ukanaskneli survili rom gaigo,Tanxmoba gamoacxada daemorCilos, Tu mas asiaTas franks dauTmoben. CemisazriT, an<strong>de</strong>rZi sadavo ar aris, magram saCivari aliaqoTs gamoiwvevs, amitom,SesaZlebelia, ukeTesic iyos, i<strong>gi</strong> Tavidan aiSoroT. xalxi xSirad borotadmsjelobs. yovel SemTxvevaSi, Se<strong>gi</strong>ZliaT Tu ara SabaTam<strong>de</strong> dawvrilebiTipasuxi SematyobinoT?JorJma Tavi daukra:— diax.Sem<strong>de</strong>g zrdilobianad daemSvidoba, win coli waimZRvara, romelmac erTisityvac ar dasZra, da ise pirquSad gamovida, rom notariusi Rimils veRarubedavda.dabrundnen Tu ara Sin, dÁu-ruam mZafrad moijaxuna kari, qudi lo<strong>gi</strong>nzedaagdo da hkiTa:— Sen vodrekis sayvareli iyavi?madlena pirba<strong>de</strong>s ixsnida. SekrTa da mobrunda:— me?— diax, Sen. vin dautovebs qals mTel sarCos, Tu is qali...


madlena acaxcaxda da veRar gamoiRo qinZisTavi, romelic pirbadisgamWvirvale qsovils imagrebda. cota Cafiqrda da mRelvared wailuRluRa:— aba... aba moifiqre... ga<strong>gi</strong>Jdi... Sen... Sen... gana Sen TviTon... es aris axla...gana Sen imedi ara gqonda, rom... rom rames da<strong>gi</strong>tovebda?JorJi isev win edga da mis yovel sulier ryevas ise a<strong>de</strong>vnebda Tvals,rogorc gamomZiebeli, romelic cdilobs eWvmitanili sisustis dros daiWirosda gamostexos.mere uTxra, Tanac yovel sityvas xazi gausva:— diax... mas SeeZlo CemTvis daetovebina rame, CemTvis... Seni qmrisTvis...CemTvis, Tavis megobrisTvis... xom gesmis, magram ara SenTvis... ara TavismegobrisTvis, radgan Sen Cemi coli xar. aq ZiriTadi, umTavresi gansxvavebaazrdilobis TvalsazrisiT da agreTve sazogadoebrivi azris TvalsazrisiTac.Tavis mxriv, madlenac CaciebiT Sescqeroda mas, Rrma da ucnauri TvaliTaSter<strong>de</strong>boda, TiTqos mis TvalebSi raRacis wakiTxvas lamobda, yoveliadamianis im Seucnobeli arsis gaxsnas cdilobda, romlis Secnoba Cvenaraso<strong>de</strong>s ZalgviZs. mxolod Tvalis daxamxamebaze vaxerxebT xolme SigCaxedvas, isic maSin, roca adamians uzrunveloba, silaRe, dau<strong>de</strong>vroba moerevaxolme, romelic naxevrad Ria karia adamianis sulis idumal arsSi mimavali.madlenam auCqarebliv da damarcvliT warmoTqva:— me mainc mgonia, rom Tu... yovel SemTxvevaSi, aseve ucnauri iqneboda,rom <strong>de</strong> vodreks... aseTi didi Tanxa SenTvis daetovebina.dÁu-ruam mZafri kiloTi hkiTxa:— viTom ratom?colma miugo:— imitom, rom... — uceb odnav Seyoymanda, magram Sem<strong>de</strong>g daasrula: —radgan Sen Cemi qmari xar... imitom, rom bolos da bolos, Sen mxolod axlaxangaicani es kaci... imitom, rom me didixania misi megobari viyavi... ki<strong>de</strong>v imitom,rom maSin dawerili pirveli an<strong>de</strong>rZi, roca forestie jer ki<strong>de</strong>v cocxali iyo,Cem saxelze iyo Sedgenili.JorJma didi nabijebiT daiwyo siaruli da ganacxada:— Sen am memkvidreobas ver miiReb.madlenam gulgrilad miugo:— Zalian kar<strong>gi</strong>. maS, SabaTsac nu movucdiT. Cven SegviZlia pasuxi axlaveSevatyobinoT lamaners.qmari colis win SeCerda. ki<strong>de</strong>v ram<strong>de</strong>nime wuTs idgnen, erTmaneTsTvalebiT hgmiravdnen, lamobdnen urTierTis tvinis da gulis idumalsiRrmem<strong>de</strong> CamZvraliyvnen da iq mqrolavi azrebi moefaTurebinaT. am mwvave daunji dakiTxviT yovel maTgans swadda meoris sindisi gaeSiSvlebina. es iyoCumi Widili ori adamianisa, romelic Tumca erTad cxovrobs, magramurTierTisa ar esmis, mudam eWvianobs, uTvalTvalebs, usafr<strong>de</strong>ba da maincerTimeores ar icnobs, mis gulis siRrmes vera swv<strong>de</strong>ba.uceb qmarma dabali xmiT miugo:— gamotydi-meTqi, rom Sen vodrekis sayvareli iyavi.man mxrebi aiyara:— sisuleles roSav... vodreki Zalian Tavda<strong>de</strong>buli iyo CemTvis, Zalian,magram meti aRaraferi... araso<strong>de</strong>s...JorJma fexi daubraguna:— styui! SeuZlebelia!colma dinjad miugo:— mainc isea, rogorc <strong>gi</strong>Txari.dÁu-ruam siaruli ganaaxla, mere xelmeored Sesdga:— maS amixseni, raRa marto Sen <strong>gi</strong>an<strong>de</strong>rZa Tavisi qoneba.man dau<strong>de</strong>vrad da gulgrilad upasuxa:— sul ubralod. es-es aris Senca Tqvi, Cvens garda mas sxva megobari arahyavdao, ufro sworad rom vTqva — Cems garda, radgan me bavSvobidanvemicnobda. <strong>de</strong>daCemi imis naTesavis ojaxSi kompanioni iyo. vodreki xSirad


midioda iq, da radgan pirdapiri memkvidre ara hyavda, amitom me momaqciayuradReba. SeiZleba odnav ki<strong>de</strong>c vuyvardi. magram romel qals ara hyavda aseTimoTayvane? da roca man ganizraxa ukanaskneli gankarguleba gaeca, SeiZleba ammalulma, am idumalma nazma grZnobam swored Cemi saxeli Caagona. ratom ara?yovel orSabaTs CemTvis yvavilebi mohqonda, xom marTalia? axla man amavemizeziT damitova Tavisi qoneba, da ki<strong>de</strong>v imitom, rom sxvas veRaravis miscemda.pirukuRma rom Caedina, SenTvis rom gadmoeca, swored es iqnebeoda friadsaocari. ratom? vina xar misTvis?madlena ise Tavisuflad da bunebrivad laparakobda, rom JorJicSeyoymanda da miugo:— sul erTia. amgvar pirobebSi Cven ar SegviZlia es naan<strong>de</strong>rZevi miviRoT.i<strong>gi</strong> metad cud STabeWdilebas moax<strong>de</strong>nda. yvelas garkveuli azri mouva, yvelagamWoravs da masxarad amig<strong>de</strong>bs. Cvens TanamSromlebs isedac SurT Cemidawinaureba da cdiloben, rogorme mikbinon xolme. amitom yvelaze metadswored me unda vizruno Cems pativze da Cems saxels gavufrTxil<strong>de</strong>. me arSemiZlia neba davrTo Cems cols, miiRos saCuqari im kacisgan, vinc Worikanebismier mis sayvarlad aris dasaxuli. SesaZlebelia, forestie daTanxmebuliyo, esimis saqme iqneboda, me ki araviTar SemTxvevaSi dasturs ar mogcem.colma Tavmdablad upasuxa:— maS uari vTqvaT, Cemo kargo. Cvens jibes erTi milioni daakl<strong>de</strong>ba, metiaraferi.qmari siaruls ganagrZobda da xmamaRla fiqrobda. rasac ambobda,colisTvis iyo naTqvami, magram pirdapir mas ar eubneboda.— diax, milioni!.. ra vqnaT? an<strong>de</strong>rZs rom werda, ver mixvda, ra uxerxuldReSi gvayenebda? ratom zrdilobac ar iangariSa? ver xedavda, rom yalbmdgomareobaSi mag<strong>de</strong>bda da saqveynod sasacilod mxdida... cxovrebaSi umTavresiieri, feris gadanakravi... naxevari rom CemTvis daetovebina, saqme gaCarxuliiqneboda.dajda, fexi fexze gadaido da ulvaSis grexa daiwyo, radgan es dardis,SfoTisa da mZime fiqrebis dros Cveulebad hqonda.madlenam qarga aiRo, romelsac drogamoSvebiT mis<strong>de</strong>vda. Zafebis SerCevasSeudga da uTxra:— dumilis meti araferi damrCenia. yvelaferi Sens xelSia da, rogorc<strong>gi</strong>ndo<strong>de</strong>s, ise gadawyvite.qmarma karga xans araferi upasuxa, Sem<strong>de</strong>g ki gaubedavad uTxra:— xalxi verc imas Seurig<strong>de</strong>ba o<strong>de</strong>sme, rom vodrekma Sen erTa<strong>de</strong>rTmemkvidred dagniSna, da verc imas, rom me amis Tanxmoba mogeci. am an<strong>de</strong>rZismiRebiT Sen daadasturebdi, rom... bilwi kavSiri gqonda masTan, me ki — viTomsamarcxvino Tanxmobas gaZlevdi. axla xom gesmis, rogor gaigeben Cven mier aman<strong>de</strong>rZis miRebas? saqmis gamosakeTeblad rame fandi, raRac xerxi undamovigonoT. magaliTad, xma unda davarxioT, viTom mas Tavisi qoneba Suazegaeyos, viTom naxevari qmrisTvis daetovebinos, naxevari — colisTvis.madlenam amis gamo ganacxada:— ver warmomidgenia, rogor unda moxerx<strong>de</strong>s eg saqme, raki formalurian<strong>de</strong>rZi arsebobs.— sul advilad, — miugo qmarma. — Sen Se<strong>gi</strong>Zlia memkvidreobis naxevariiqve Cems saxelze gadmowero. Svilebi ara gvyavs, amitom arc aravisgaukvir<strong>de</strong>boda. am xerxiT advilad SeiZleba Worikanebs pirSi burTi CavCaroT.colma odnavi braziT miugo:— mainc ar mesmis, rogor unda gavaCumoT Worikanebi, roca vodrekis mierxelmowerili sabuTi arsebobs?qmarma risxviT upasuxa:— mere vin gvaiZulebs, eg sabuTi yvelas vaCvenoT an kedlebze gavakraT?sisuleles ambob. Cven vityviT, rom grafma <strong>de</strong> vodrekma mTeli qoneba Suazegagviyo, morCa da gaTavda! Sen am qonebas Cems nebadaurTvelad mainc ver miiReb,


me ki im pirobiT gaZlev mas, Tu Suaze gavyofT, es ki imis sawindari iqneba, romxalxis TvalSi masxarad ar gadaviqcevi.colma erTxel ki<strong>de</strong>v gangmira TvalebiT.— rogorc gnebav<strong>de</strong>s. Tanaxma var.JorJi wamodga da xelaxla Seudga siaruls. TiTqo isev yoymanobda dacolis mWrel Tvalebs eri<strong>de</strong>boda, Tanac ambobda:— ara, arasgziT... araso<strong>de</strong>s... iqneb isev uaris Tqma job<strong>de</strong>s. es ufrolamazi, ufro sufTa, ufro Rirseuli saqme iqneba. Tumca, rom miviRoT, maincverafers ifiqreben, sul verafers. da yvelaze ufro faqiz xalxs imaze metiraRa darCeba, rom Cvens winaSe qudi moixados!madlenas win gaCerda:— maS ase, Cemo Zvirfaso. Tu <strong>gi</strong>nda, marto me waval notarius lamanerTan,rCevas vTxov da yvelafers avuxsni. Cems yoymanze vuambob da davumateb, romzrdilobis dasacavad da Worikanebis dasadumeblad Cven gadavwyviteT egqoneba Suaze gaviyoT. im wamidan, roca monaxevre ga<strong>gi</strong>x<strong>de</strong>bi, yvelasTvis aSkaragax<strong>de</strong>ba, rom aravis gaRimebis nebac ki aRar eqneba. es Cem mxriv aseT saqveynogancxa<strong>de</strong>bas udris: `Cemma colma imitom miiRo memkvidreoba, rom mec miviRe dame, misi qmari, marto me var imis msajuli, Tu ra SeiZleba Caidinos Cemma colmaTavisi saxelis gautexavad~. da Tu ase ar moviqcevi, ueWvelad, aliaqoTiaty<strong>de</strong>ba.madlenam mxolod CaiCurCula:— rogorc <strong>gi</strong>ndo<strong>de</strong>s.qmarma ki ganagrZo:— diax, gayofis Sem<strong>de</strong>g yvelaferi cxadi gax<strong>de</strong>ba-meTqi. Cven miviReTmemkvidreoba megobrisagan, romelsac ar surda orSi erT-erTi gamoerCia, arundoda erTisTvis upiratesoba mieniWebina, ar surda am an<strong>de</strong>rZiT eTqva: `me Cemisikvdilis Sem<strong>de</strong>g erTs an meores upiratesobas vaZlev, radgan sicocxlisdrosac masve vaZlevdio~. ra Tqma unda, misTvis Cemi coli ufro Zvirfasi iyo,vidre me, magram qonebis ganawilebiT man naTlad Tqva, rom es upiratesobamxolod platonuria. darwmunebuli iyavi, es rom adreve moefiqra, swored asemoiqceoda. magram man ar moisazra, Se<strong>de</strong><strong>gi</strong> ar gazoma. Sen sruli simarTle Tqviaxla: yovel kviras SenTvis yvavilebi mohqonda da uneburad xsovnisukanaskneli niSanic marto Sen da<strong>gi</strong>tova.colma braznarevi xmiT Seawyvetina:— kmara. mago<strong>de</strong>na ganmarteba saWiro ar aris. gavige. axlave wadinotariusTan.qmari gawiTlda da wailuRluRa:— marTali xar, axlave mivdivar.cilindri aiRo da wasvlisas daumata:— vec<strong>de</strong>bi, vodrekis diswuls ormocdaaT aTasze movurig<strong>de</strong>, kar<strong>gi</strong>?madlenam ampartavnuli kiloTi miugo:— ara. asi aTass Txoulobs da asi aTasive mieci. Tu <strong>gi</strong>nda, es Tanxa Cemiwilidan gamomibare.JorJs uceb Sercxva da Cumi xmiT uTxra:— ara, am xarjs Suaze gaviyofT;. Tu TiTo Cvengani ormocdaaT aTassmiscems, erTi milioni mainc dagvrCeba. — Sem<strong>de</strong>g daumata: _ maS naxvamdis, Cemomad.da notariusTan wavida am kombinaciis Sesatyobineblad, romelic, misivesityviT, viTom colma moigona.meore dRes madlenam saCuqris sabuTs xeli moawera da Tavis qmarsormocdaaTiaTasi franki dauTmo.roca kantoridan gamovidnen, JorJma fexiT gaseirneba moindomabulvaram<strong>de</strong> da colsac SesTavaza, Tanac cdilobda Tavazianoba, mzrunveloba,yuradReba da sinaze gamoeCina. qmari kmayofili iyo da icinoda, coli kiCafiqrebuli da pirsusxiani modioda.


Semodgomis sakmaod civi dRe iyo. xalxi TiTqos Cqarobda da swrafinabijiT midioda. dÁu-ruam coli im iuvelirTan waiyvana, sadac qronometriTase xSirad tkbeboda xolme.— ici ra, <strong>gi</strong>nda <strong>gi</strong>yido rame? — hkiTxa.man uxalisod miugo:— rogorc <strong>gi</strong>ndo<strong>de</strong>s.— ra <strong>gi</strong>rCevniaT, maniaki, samajuri Tu sayureebi?oqroulobam da patiosani Tvlebis simravlem madlenas gangebi sicivegaulxo. Tvalebi aenTo da ganZeuls xarbad dauwyo sinjva. uceb maTi SeZeniswyurvili moeria da Tqva:— ai, lamazi samajuri.es samajuri ucnauri jaWvi iyo. yvela rgoli sxvadasxvanairi patiosaniTvalisagan Sedgeboda.JorJma ikiTxa:— es samajuri ra Rirs?— sami aTasi franki, — miugo patronma.— or-naxevrad damiTmeT da naRdi miiReT.iuveliri Seyoymanda:— ara, ar SemiZlia.dÁu-ruam ganagrZo:— ai, ras getyviT: es qronometric aTas xuTasad CamiTvaleT da oriveoTxi aTasad miangariSeT. Tanaxma xarT? Tu ara da, sxva maRaziaSi waval.iuveliri didxans idga uarze, magram bolos daeTanxma:— Tqveni neba iyos.Jurnalistma Tavisi misamarTi misca da daumata:— qronometrze sami aso amoWeriT: `J. r. k.~, monogramasaviT gaakeTeT dazevidan baronis gvirgvini daad<strong>gi</strong>T.gaocebulma madlenam gaiRima.vaWarma Tavi daukra:— batono baron, arxeinad brZan<strong>de</strong>bo<strong>de</strong>T. xuTSabaTs mzad iqneba.quCaSi rom gamovidnen, colma mklavSi odnavi sinaziT gauyara xeli.fiqrobda, ra ener<strong>gi</strong>uli da marjve qmari myavso. fuli rom gauCnda, titulicmounda — agrec unda yofiliyo.vo<strong>de</strong>vilis Teatrs Cauares. axal piesas dgamdnen.— <strong>gi</strong>nda dRes saRamos TeatrSi wavi<strong>de</strong>T? — hkiTxa JorJma. — vcadoT,iqneb loJa viSovoT.loJa iSoves da iyi<strong>de</strong>s. qmarma daumata:— iqneb restoranSi visadiloT?— siamovnebiT.JorJi mefesaviT bednierad grZnobda Tavs, sul imis cdaSi iyo, ki<strong>de</strong>v ramemoegona.— modi, q-n <strong>de</strong> marels SevuaroT da vTxovoT, saRamo CvenTan gaataros.Turme qmari aqa hyavs, siamovnebiT CamovarTmevdi xels.wavidnen. JorJs sayvarlis naxvisa odnav eSinoda da isic uxaroda, romcoli Tan hyavda, radgan axsna-ganmartebebs Tavidan aicilebda.magram klotildas, rogorc Canda, yvelaferi daviwyebuli hqonda, daqmaric daiTanxma. sadili Zalian mxiarulad da saucxood gaatares.JorJi da madlena Sin gvian dabrundnen. kibeze airi aRar enTo.safexurebis gasanaTeblad Jurnalisti drogamoSvebiT cvilis asanTs anaTebda.meore sarTulis baqanze rom avidnen, asanTi gahkra da ucbad aprialebulsinaTleSi kedlis sarkidan axalgazrda col-qmari wamovida. orive moCvenebashgavda, romelic saidanRac amolivlivda da sacaa isev Ramis wyvdiadSi undaSTanTqmuliyo.dÁu-ruam is xeli aswia, romelSic asanTi eWira, raTa isini sarkeSi ufronaTlad gamoCeniliyvnen, da rixiani siciliT Tqva:— gani, milionerebi modian!


Tavi meSvi<strong>de</strong>marokos dapyrobis Sem<strong>de</strong>g ukve ori Tve gavida. tanJeris mpyrobelisafrangeTi axla xmelTaSua zRvis mTel im sanapiroze batonobda, romelicafrikas ekvris marokodan tripolam<strong>de</strong>.ambobdnen, orma ministrma am saqmeze oc-oci milioni gaakeTao, da laroSmatiessaxelsac TiTqmis saqveynod axsenebdnen. xolo valterma ormagad moigo:sesxze — ocdaaTidan ormoc milionam<strong>de</strong>, xolo rkinis da spilenZismaRaroebze — rva Tu aTi milioni, da agreTve veeberTela mamulzedac,romelic eqspediciis gagzavnam<strong>de</strong> TiTqmis ufasod iyida da okupaciis Sem<strong>de</strong>gsakolonizacio sazogadoebas mihyida. es ambavi mTelma parizma icoda.valteri ram<strong>de</strong>nime dReSi am qveynis mpyrobelTa Soris moeqca da erTi imfinansistTagani gaxda, vinc mefeze ufro Zalovania da romelTa winaSe yvelakiseri idrikeba, yoveli ena dum<strong>de</strong>ba da saqveynod aSkarav<strong>de</strong>ba adamianTa gulSimiCqmaluli simdable, simxdale da Suri.is amJamad uwin<strong>de</strong>li ubralo valteri ki aRar iyo, — saeWvo bankisdireqtori, safrTxilo gazeTis direqtori, eWvmitanili <strong>de</strong>putati, aramedbatoni valteri, mdidari bankiri!da erTxel Tavisi Zalis gamomzeureba moiwadina.Tavadi kalsburgeli, romelsac foburg senthonores da elises mindvrebsSua ulamazesi sasaxle hqonda, gaWirvebaSi Cavarda. valterma gaigo da amqonebaSi, uklebliv yvelaferSi, sami milioni SeaZlia, oRond im pirobiT, romskamebic ki Tavis alagas darCeniliyo. Tavads eso<strong>de</strong>ni Tanxa exarba dadaTanxmda.valteri axal binaze meore dResve gadavida.Sem<strong>de</strong>g meore azric daebada, namdvili azri dampyroblisa, romelsacmiznad parizis aReba dausaxavs — WeSmaritad bonapartuli azri.im xanebSi mTeli qalaqi Jan lenoblis galereaSi midioda ungrelimxatvris karl markoviCis didi suraTis sanaxavad, romelic wylis zedapirzemimaval ieso qristes gamoxatavda.aRfrTovanebulma samxatvro kritikam es suraTi saukunis Se<strong>de</strong>vradgamoacxada. valterma es suraTi naxevar milion frankad iyida da maSinvewaiRo. amis gamo meore dRes misuli xalxis nakadi daukmayofilebeligamobrunda da mTeli parizi alaparakda. erTs Surda, meore gmobda, mesamesmoswonda.Sem<strong>de</strong>g bankirma gazeTSi gamoacxada: raTa ar Tqvan, viTom mas es suraTimarto TavisTvis daeCemebinos, mas ganzraxuli aqvs erT saRamos Tavis binazemoiwvios parizis cnobili sazogadoeba da ucxoeli mxatvris klasikurinawarmoebi aCvenos. misi saxli Ria iqneba yvelasaTvis, vinc Sesaval karSimosawvev baraTs waradgenso.xolo es baraTi ase iyo Sedgenili: `b. da q-ni valterebi gTxoven pativisceT maT da ewvioT 30 <strong>de</strong>kembers saRamos 9 saaTidan 12-m<strong>de</strong> karl markoviCissuraTis `qriste wyalze~ sanaxavad, romelic eleqtronis Suqze iqnebanaCvenebi~. da qveviT poskriptumSi sul pawawina asoebiT iyo dabeWdili: `12saaTis Sem<strong>de</strong>g — cekva~.vinc moisurvebs darCenas, darCeba, da maT Soris valterebi axalnacnobebs SearCeven. sxvebi im suraTs, sasaxlesa da maT patronebszrdilobiani cnobismoyvareobiT Sexedaven gulgrilad an kadnierad — darogorc movidnen, iseve wavlen. magram bankirma kargad icoda, rom isiniSem<strong>de</strong>gSi ki<strong>de</strong>v movidodnen, rogorc ukve mividnen misive tomis sxvagamdidrebul wevrebTan.oRond saWiroa, yvela warCinebuli, romelTa gvarebs gazeTSi werenxolme, valteris saxlSi Semovi<strong>de</strong>s.da Semovlen ki<strong>de</strong>vac: zo<strong>gi</strong> imisTvis, rom naxon is adamiani, romelmac eqvskviraSi ormocdaaTi milioni iSova, meoreni, raTa valteric naxon da isinic,


vinc imis sanaxavad movida, xolo mesameni imitom, rom man isini gabeduladmoiwvia Tavis saxlSi, ebraelis saxlSi, qristianuli suraTis sanaxavad.valteri maT TiTqos eubneboda: `ai naxeT, markoviCis reli<strong>gi</strong>uri Se<strong>de</strong>vri`qriste wyalze~ naxevar milionad viyi<strong>de</strong>, da es Se<strong>de</strong>vri CemTan darCeba, Cemizedamxedvelobis qveS iqneba, ebraeli valteris saxlSi darCeba samudamod~.zemourebSi, hercogTa da Jokei-klubis wevrTa Soris didxans msjelobdnenam dapatiJebis gamo, romelic bolos da bolos, aravisTvis saval<strong>de</strong>bulo ariyo. iqac iseve SeiZleboda wasvla, rogorc b-n ptis galereaSi akvarelissanaxavad dadian xolme. valterma Se<strong>de</strong>vri daiCema da Tavisi saxlis kari erTiRamiT gaaRo, raTa xalxi im suraTiT damtkbariyo. amas ra sjobia?`safrangeTis cxovreba~ am saRamos gamo or kviras yoveldRe rameSeniSvnas beWdavda da sazogadoebis cnobismoyvareobas aforiaqebda.patronis aseTi gamarjvebiT dÁu-rua braziT ixrCoboda. aqam<strong>de</strong>, sanamcols naxevar milions dastyuebda, Tavisi Tavi mdidrad miaCnda, Sem<strong>de</strong>g misirgvliv milionebis wvima wamovida. Jurnalisti lamobda am wvimisa cota ramemainc daeWira, magram mas araferi ar Sexvda. ai, amis Sem<strong>de</strong>g miiCnia dÁu-ruamTavisi Tavi Ratakad.misi Suriani RvarZli dRiTidRe matulobda. is yvelaze iyo gabrazebuli:valterebze — da maT ojaxSi aRar dadioda; laroSis mier motyuebul colze,romelmac urCia marokos aqciebi ar eyida, da nametnav TviTon laroSze,romelmac moatyua, miuxedavad imisa, rom dÁu-ruas Zal-Rones iyenebda dakviraSi orjer mis ojaxSic sadilobda.JorJi misi mdivanic iyo, agentic, gadamweric, da roca misi karnaxiTwerda, <strong>gi</strong>Juri survili aReZvroda xolme, rogorme miexrCo es lamazi dagamarjvebuli kaci. laroSs, rogorc ministrs, mcire gamarjveba ergo da, raTaportfeli SeenarCunebina, i<strong>gi</strong> oqroTi gatena. dÁu-rua mainc yvelaferSigrZnobda amas: am matrakveca veqilis kiloSic, romelsac ampartavnuli ierimieca, mis Tavxedur mixra-moxraSic, ufro metad, gabedul laparakSic da imndobaSic, romelsac dÁu-ruasadmi winan<strong>de</strong>lze ufro mets iCenda.laroSi dÁu-ruas ojaxSi axla mefed iqca, vodrekis ad<strong>gi</strong>li daiWira daimave dReebSi modioda sadilad, ro<strong>de</strong>sac gansvenebuli dadioda xolme, xolomosamsaxureebs ise epyroboda, TiTqos im ojaxis patroni yofiliyo.JorJi iTmenda da im ZaRliviT anCxlobda, romelsac kbena surs, magramvera bedavs, amitom javrs colze iyrida xolme: xSirad mkacrad da tlanqa<strong>de</strong>pyroboda. madlena mxolod mxrebs iCeCavda da qmars uzr<strong>de</strong>li balRiviTeqceoda. ukvirda, misi qmari mudam cud gunebaze rom iyo, da imeorebda:— me Seni xasiaTisa aRaraferi mesmis. mudam rames Civi, namdvilad ki aragaklia ra.qmari zurgs Seaqcevda da arafers upasuxebda.jer gadawyvita, patronis saRamoze ar wasuliyo da am saZageli kacissaxlSi fexic aRar Seedga. ori Tve iqneboda, rac q-ni valteri yoveldReswerda mas, exveweboda, mosuliyo an sadac moisurvebda, iq daeniSna paemani,radgan, — iwereboda, — is samocdaaTi aTasi franki unda gadmogce, romelicSenTvis movigeo.is ki pasuxsac ar aZlevda da sasowarkveTiT daweril werilebs buxarSiyrida. mogebis naxevarze sulac ar ambobda uars, oRond undoda nasayvarlevidaetanja, Seuracxeyo, zizRiTa da fexiT gaeTela. q-ni valteri metismetadgamdidrda da JorJs surda, Tavis ampartavnoba eCvenebina.im dRes, roca valters saRamo hqonda daniSnuli, madlena JorJsarwmunebda, ar wasvla didi Secdoma iqnebao, is ki mxolod aseT pasuxsaZlevda:— Tavi damanebe. me Sin davrCebi.xolo sadilis Sem<strong>de</strong>g uceb ganacxada:— mainc iZulebuli var, es vali movixado. male Caicvi.madlenam icoda, rom saqme ase gaTav<strong>de</strong>boda.— TxuTmeti wuTis Sem<strong>de</strong>g mzad viqnebi, — miugo.


JorJi Cacmis dros ganuwyvetliv buzRunebda da geslis yra karetaSic armoiSala.karlsburgelis sasaxlis sazeimo ezo oTxiv kuTxiv eleqtronis didifarnebiT iyo ganaTebuli, romelnic oTx cisfer mTvares hgavda. sadarbazokaris win kibeze mdidruli xaliCa ego, xolo yovel safexurze ZegliviTidgnen livreiT morTuli msaxurebi. dÁu-ruam waiCurCula:— ra ugemuri ram aris!da mxrebi SuriT aiCeCa. colma miugo:— gaCumdi. Senc miaRwie.zemo tanisamosi laqiebs misces da Sevidnen. aq ukve bevri xalxitrialebda. TavianT qurqebs isinic aq tovebdnen. drogamoSvebiT ismoda:— Zalian lamazia, Zalian!uzarmazari holi gobelenis xaliCebiT iyo akruli da zed veneras damarsis Tavgadasavali iyo gamoxatuli. marcxniv da marjvniv ori sazeimo kibeadioda, romelic meore sarTulis baqanze erT<strong>de</strong>boda. naWedi rkinis moajiridi<strong>de</strong>buli naxelavi iyo. oqros uZvelesi, Camuqebuli varayi wiTel marmarilossafexurebze saamo krials abnevda.oTaxebis SesasvlelSi ori patara qali idga, erTs vardisferi ecva,meores — cisferi. isini stumar qalebs yvavilebs sTavazobdnen. yvela ambobda,di<strong>de</strong>buliao.ukve sakmaod bevri xalxi Seikriba. qalebis umravlesobas kaba kisram<strong>de</strong>hqonda Sekruli, rac imis niSani iyo, rom aqac ise movidnen, rogorc romelimesxva gamofenaze dadiodnen xolme. xolo imaT, vinc nadimze apirebda darCenas,gulamoWrili kaba CaecvaT.stumrebiT garemoculi q-ni valteri meore oTaxSi ijda da axalmosulTasalamze salmiTve aZlevda pasuxs. umetesoba diasaxliss ar icnobda, arco<strong>de</strong>sme enaxaT. maspinZeli ar eprianebodaT da ise daseirnobdnen, TiTqosmuzeumSi yofiliyvnen. diasaxlisma dÁu-rua rom dainaxa, gawiTlda da iseSeinZra, TiTqos adgoma da masTan misvla ewada. magram Tavis ad<strong>gi</strong>lze darCa damis moaxloebas daeloda. Jurnalistma sazeimo salami misca, madlenam kiqaTinaurebi miayara. JorJma Tavisi coli patronis cols dautova da xalxsSeeria. undoda is gesliani sityvebi moesmina, romelsac, Tqma ar unda, uxvadabnevdnen.xuTi saloni erTmaneTs mis<strong>de</strong>vda da xuTive Zvirfasi qsoviliT, italiurinaqar<strong>gi</strong>T da sxvadasxva ferisa da stilis aRmosavluri xaliCebiT iyo akrulida mokazmuli. yvelgan kedlebze Zveli mxatvrebis naxelavi ekida. yvelaniufro metad lui XVI stilis erT patara oTaxSi Cer<strong>de</strong>bodnen da iqaurobiTtkbebodnen. i<strong>gi</strong> buduars hgavda da cisferi farCiT iyo akruli, romelzedacvardisferi yvavilebi iyo moqarguli. dabali da oqrovarayiani aveji,kedlisave qsoviliT Semosili, wvrilad da di<strong>de</strong>bulad iyo CuqurTmebiTmoxatuli.JorJma saxelovani xalxi icno: herco<strong>gi</strong> <strong>de</strong> terasinisa, grafi <strong>de</strong> raveleniTavisi meuRliT, generali, Tavadi d’adremoni, Zalian lamazi markiza <strong>de</strong> duni,da yvela mamakaci da <strong>de</strong>dakaci, romlebic ki TeatrebSi premieraze dadian.uceb viRacam mklavSi xeli staca da axalgazrdulma, mxiarulma xmamyurSi CasCurCula:— Zlivs ar da<strong>gi</strong>WireT, avgulo lamazo megobaro! ratom aRar moCanxarT?suzana valteri iyo, romelic JorJs natifi minanqris TvalebiTSescqeroda.dÁu-rua am SexvedriT aRtacebaSi movida da megobrulad CamoarTva xeli.mere bodiSi moixada:— ar SemeZlo, ukanasknel or TveSi im<strong>de</strong>ni saqme mqonda, rom veRarsaddavdiodi.— ar varga, sul ar varga, — miugo man seriozuli xmiT. — ZaliangvawyenineT, radgan me da <strong>de</strong>daCemi gaRmerTebT, nametnav ki —me. uTqvenodsicocxle aRar SemiZlia. roca Tqven ara gxedavT, mowyenilobiT vkv<strong>de</strong>bi. xom


xedavT, amas pirdapir geubnebiT, radgan minda, rom Sem<strong>de</strong>gSi ase aRargadaikargoT. xeli momeciT. me TviTon gaCvenebT suraTs `qriste wyalze~. ageriq aris, siRrmeSi, oranJereis iqiT. mamam imitom gadaitana iq, rom mnaxvelmayvela oTaxi gaiaros da daaTvalieros. sakvirvelia, rogor moaqvs am sasaxliTTavi, namdvili farSevan<strong>gi</strong>a.xalxSi gzas nela miikvlevdnen, zogni ukan ixe<strong>de</strong>bodnen, raTa es lamazivaJkaci da es nazi <strong>de</strong>dofali daenaxaT.erTma cnobilma mxatvarma Tqva:— Sexe<strong>de</strong>T, ra lamazi wyvilia! qali metad Tvalwarmtaci vinmea.JorJi ki fiqrobda: `me rom marTla marjve kaci vyofiliyavi, ai, visSevirTavdi. ki<strong>de</strong>vac SemeZlo. rogor ar movifiqre? rogor moxda, rom madlenaSevirTe? ra sisulele Cavidine! adamiani mudam Cqarobs da Tavis saqcielsaraso<strong>de</strong>s bolom<strong>de</strong> ar moifiqrebs xolme~.sulSi wveT-wveTad mware Suri eRvenTeboda da sixaruls uwamlavda,sicocxles aZulebda. suzanam uTxra:— lamazo megobaro, ufro xSirad modiT xolme Cvensas: mamaCemi Zaliangamdidrda, Cven SegviZlia aTasi sisulele CavidinoT da <strong>gi</strong>JebiviTvimxiaruloT.isev weRan<strong>de</strong>li azriT akviatebulma JorJma miugo:— eh, Tqven male gaTxov<strong>de</strong>biT. vinme mSveniers, odnav gakotrebul TavadsgahyvebiT da erTmaneTs veRara vnaxavT.man gulmarTliv wamoiZaxa:— ara, jer ara! me msurs imas mivTxov<strong>de</strong>, vinc momewoneba, Zalianmomewoneba, sul momewoneba. Cemi simdidre orives gveyofa.dÁu-ruam ironiulad, medidurad gaiRima da iqve mosiaruleTa CamoTvladaiwyo. usaxelebda metad warCinebul kacebs, romelTac TavianTi daJanguliRerbi suzanasaviT mdidar qalebs mihyi<strong>de</strong>s da axla arxeinad cxovrobdnen,zo<strong>gi</strong> colTan, zo<strong>gi</strong> calke, oRond — Tavisuflad, urcxvad, pativiT dasaxeliT cxovrobdnen.— eqvsi Tvec ar gava, rom Tqvenc imave ba<strong>de</strong>Si gaixlarTebiT. vinmemarkizis an herco<strong>gi</strong>s meuRled, an kneinad gadaiqceviT da zemodangadmomxedavT.misi megobari aRSfoTda, xelze marao dahkra da Sehfica, rom saqmrosarCevaSi mxolod gulisTqmas daujerebda.JorJma gaicina:— kar<strong>gi</strong>, kar<strong>gi</strong>, vnaxoT. saamisod Tqven metismetad mdidari brZan<strong>de</strong>biT.— mere ra, Tqvenc xom miiReT naan<strong>de</strong>rZevi? — SeniSna suzanam.— ih! — Rrma zizRiT gadmoagdo Jurnalistma. — saTqmeladac ara Rirs.raRac orasi aTasi wliuri renta dRes bevri araferia.— sama<strong>gi</strong>erod, Tqvenma colmac miiRo memkvidreoba.— diax, orives erTi milioni gvergo. weliwadSi ormoci aTasi mogviva. amfuliT im<strong>de</strong>nsac ver SevZlebT, rom sakuTari etli SevinaxoT.bolo oTaxam<strong>de</strong> rom mividnen, Tvalwin oranJerea, farTo sazamTro baRigadaeSalaT. i<strong>gi</strong> mozrdili egzotikuri mcenareebiT iyo savse, romelnic iSviaTyvavilnars faravdnen. am muqi foTlianis qveS, sadac Suqi vercxlistalRasaviT miipareboda, nestiani miwis Tbili sigrile da mcenareTa mZimesurneli idga. es naxelovnevi, momqancavi, nebieri buneba raRacnair ucnaur,nazsa da sneul Tilismas hqmnida. xSir buCqnars Sua xaliCebi daegoT, romeliczedmiwevniT hgavda xavss. uceb dÁu-ruam palmebis veeba TaRis qveS TeTrimarmarilos auzi SeniSna. i<strong>gi</strong> im<strong>de</strong>nad didi iyo, rom Sig banaobac kiSeiZleboda. oTxive kuTxeSi <strong>de</strong>lftis faiansis oTxi gedi ijda da naxevrad Rianiskartebidan wylis nakadulebi gadmosCqefdaT.auzis fskeri oqros qviSiT iyo mofenili. wyalSi veeba wiTeli Tevzebidacuravda, raRac ucnauri Cinuri urCxulebi livlivebda, romelTacgadmokarkluli Tvalebi hqondaT da cisferi qacviT iyvnen dazolili. esTevzebi — wylis mandarinebi — oqros fskeris fonze gaxevebulni an


molaslaseni, adamians im ucnaur naqargs moagonebda, romelsac ucnaursaveCineTSi amza<strong>de</strong>ben xolme.Jurnalisti gulis fancqaliT Sedga da TavisTavs uTxra: `ai, sad arisgancxroma. ratom mec ar unda mivaRwio amas?~ Tan saamiso Tanxaze fiqrobda dasakuTari umweoba abrazebda.misi Tanamgzavri Cafiqrebuli sdumda. JorJma gverdulad gaxeda daerTxel ki<strong>de</strong>v gaifiqra: `amis misaRwevad sakmarisi iqneboda, es cocxalimarioneti SemerTo~. suzana TiTqos uceb gamofxizlda:— yuradReba! — uTxra da megobari gzaze gaxirul xalxSi gaiyvana, mereuceb marjvniv mouxvia.ucnaur mcenareTa Soris, romelTac mTrTolvare foTlebi wvrilTiTagaSlili xelebiviT gaeSviraT haerSi, wylis zedapirze mimavali uZravi kacimoCanda.STabeWdileba gansacvifrebeli iyo. suraTi, romlis napirebi moZravimcenareulobiT iyo dafaruli, jadosnuri SoreTis Sesaval kars hgavda.unda dakvirvebodi, raTa yvelaferi gagego. CarCo Suaze Wrida navs, Sigmociqulebi isxdnen. erT maTgans farani eWira. misi cera sxivebi mociqulebsodnav anaTebda. farniani mociquli navis ki<strong>de</strong>ze ijda da mTeli Suqi wyalzemimaval qristeze hqonda mibjenili.qristes erTi fexi talRaze edga da Canda, rom is talRa, — wynari,morCili da mSvidi talRa — qristes mTrgunveli fexis qveS rogorCazneqiliyo. RmerTkacis irgvliv yovelive pirquSad iyo. mxolod uamravimnaTobi cialebda caSi.is mociquli, romelsac farani eWira, danarCenebs qristeze miuTiTebda.TiToeulis saxeze, am SuqiT bundovnad ganaTebulze, gaoceba iyo gayinuli.es suraTi marTla Zlieri, Taviseburad mofiqrebuli nawarmoebi iyo, erTiimaTgani, romelic Cvens azrs acvifrebs da Zalian didxans gvamaxsovr<strong>de</strong>ba.mnaxvelebi usityvod Sescqerodnen suraTs, Cafiqrebulni brun<strong>de</strong>bodnen damxolod Sem<strong>de</strong>gRa iwyebdnen naxatis Sefasebas.dÁu-rua ram<strong>de</strong>nime wuTs sinjavda. Sem<strong>de</strong>g Tqva:— imas ra sjobia, Tu Se<strong>gi</strong>Zlia, Tavs neba misce da aseTi rame SeiZino.suraTis naxva sxvebsac undodaT, JorJs xels hkravdnen da ganzeayenebdnen, amitom male wavida da suzanac Tan waiyvana, Tanac gamudmebiT odnavxels uWerda.valteris qaliSvilma hkiTxa:— <strong>gi</strong>ndaT, TiTo Wiqa Sampanuri davlioT? sasadiloSi Sevi<strong>de</strong>T. mamac iqiqneba.maT yvela oTaxi xelaxla gamoiares. xalxma imata. sagangebod, sazogadouqmeebisaTvis mokazmuli brbo mxiarulad xmaurobda da ise laRad iyo,rogorc sakuTar saxlSi.uceb JorJs viRacis xma moesma:— es laroSia, qalbaton dÁu-ruasTan rom dadis.es sityvebi qmars Soreuli niaviviT CaeRvara yurSi. neta saidan wamovidaes naTqvami? madlenas Zebna dauwyo da marTlac male mohkra Tvali.xelixelgayrili mos<strong>de</strong>vda ministrs. Cumi xmiT, intimurad laparakobdnen,erTmaneTs TvalebSi umzerdnen da uRimodnen.dÁu-ruas moeCvena ki<strong>de</strong>c, viTom maTs gamoCenaze aqa-iq CurCuli atyda, dauceb mxecurma Jinma mouara: im or adamians dastakeboda da orive muStebiTCaexoca.madlena mas sasacilod xdida. dÁu-ruas forestie gaaxsenda. vin icis,iqneb axla maszedac amboben: `vinaa es rqiani dÁu-rua?~ vin aris es <strong>de</strong>dakaci?SeumCneveli, magram sakmaod mardi matrakveca, romelsac namdvili araviTariseriozuli qoneba ara aqvs. xolo mis qmarTan stumrad imitom dadian, rom misiSiSi aqvT, imis Zalas hgrZnoben, magram, roca am Jurnalistebis usaCinowyvilze laparakoben, albaT, aRar eri<strong>de</strong>bian da Sesaferad amkoben xolme.amgvar colTan erTad JorJi Sors ver wava. aseTi coli mis ojaxs mudam


Crdils miayenebs da Tavis Tavsac samudamod saxels gautexs. marto misi mixramoxracki amtkicebs, rom i<strong>gi</strong> intrigani <strong>de</strong>dakacia. axla madlena JorJswarmatebis saqmeSi mxolod daabrkolebs. oh, neta adreve scodnoda, adrevemimxvdariyo! maSin sxvanairad waiyvanda saqmes da frTebs ufro farTod, ufrolaRad gaSlida. suzanasken rom aeRo gezi, ra mogebaSi iqneboda! ratom adrevear moisazra yvelaferi?!sasadiloSi Sevidnen. is uzarmazari oTaxi svetebze iyo dabjenili.kedlebze uZvelesi gobelenebi ekida. valterma Tavis TanamSromels mohkraTvali da swrafi nabijiT wamovida, raTa misTvis xeli CamoerTmia. bankirisixaruliT iyo mTvrali.— yvelaferi naxeT? suzana, miTxari, yvelaferi aCvene? naxe, lamazomegobaro, ra sazogadoebaa? Tavadi <strong>de</strong> kerSi SegxvdaT? es-es aris aq iyo dapunSi dalia.Sem<strong>de</strong>g senator risolenisken wavida, romelsac Tavisi coli mohyavda —srulebiT zardacemuli da sabazro duqaniviT mopranWuli.suzanas viRacam salami misca. maRali da xmeli kaci iyo. qerabakenbar<strong>de</strong>bi, odnav meloti Tavi da iseTi mixra-moxra hqonda, romelsacyvelgan icnobdiT. JorJma mis gvars SemTxveviT mohkra yuri — markiz <strong>de</strong>kazoli, da uceb misdami eWviT aRivso. didi xania, rac suzana icnobs am kacs?albaT, gamdidrebis dRidan, da Jurnalistma gumaniT gamoicno: markizi masalbaT suzanas guls edaveboda.viRacam mklavSi xeli waavlo. norber <strong>de</strong> vareni aRmoCnda. moxucebulipoeti Tavisi qoniani TmiT da gacveTili frakiT undilad da gulgriladdaexeteboda xalxSi.— am brbos yovelive es gasarTobi hgonia, — warmosTqva man. — sacaacekvas daiwyeben, Sem<strong>de</strong>g daiZineben da qaliSvilebi kmayofilni iqnebian.Sampanuri miirTviT, di<strong>de</strong>bulia.Wiqa aivso, dÁu-ruas savse Wiqas miujaxuna da Tqva:— es sadRegrZelo sulis gamarjvebisa da milionebis daTrgunvisa iyos,— Sem<strong>de</strong>g Cumi xmiT daumata: — imitom ki ara, viTom sxvisi jibis milionebimSur<strong>de</strong>s, arc imitom, viTom amis gamo gabrazebuli viyo, aramed principis gamo.JorJi yurs aRar ug<strong>de</strong>bda. is suzanas eZebda, romelic markiz <strong>de</strong> kazolTanerTad gahqra. Jurnalistma norber <strong>de</strong> varens Tavi mianeba da axalgazrda qalissaZebnelad wavida. xalxis xSirma nakadma SeaCera, romelic sasadiloskenraimes dasalevad modioda. es nakadi rom gaarRvia, orive <strong>de</strong> marels waawyda.cols uwin<strong>de</strong>liviT xv<strong>de</strong>boda xolme, magram qmari didi xania aRar enaxa. manJurnalists orTav xeli CamoarTva:— ra madlobeli var Tqveni, Zvirfaso, im rCevisaTvis, romelicklotildas piriT SemomiTvaleT! marokos sesxze asi aTasam<strong>de</strong> movige, TqveniwyalobiT movige. marTla Zvirfasi megobari yofilxarT.mamakacebi ukan ixe<strong>de</strong>bodnen, raTa lamazi da kopwia, Savgvremani q-ni <strong>de</strong>mareli SeeTvalierebinaT. dÁu-ruam miugo:— Cemo kargo, aseTi samsaxuris gawevis gamo coli unda mogtacoT, anufro sworad rom vTqva, mas xels vTavazob. saWiroa, col-qmari mudam gahyaroxolme.<strong>de</strong> marelma Tavi daukra:— sruli simarTlea. Tu damkargavT, erTi saaTis Sem<strong>de</strong>g aqve mipoviT.— Zalian kar<strong>gi</strong>.axalgazrda qali da kaci xalxis nakads Seerivnen. <strong>de</strong> —marelmac mihbaZa.klotilda imeorebda:— ra bednierebi arian valterebi! ai, ras niSnavs saqmis kaci.— oRondac! visac Tavi abia, mudam Tavisas miaRwevs — an aeTi gziT, arki<strong>de</strong>v sxvanairad, miugo JorJma.klotildam ganagrZo:— ai, ori axalgazrda qali, romelsac TiTos oci, ocdaaTi milioniergeba. garda amisa, suzana sandomianic aris.


man araferi upasuxa. misive azri, sxvisi piriT gamoTqmuli, Jurnalistsbrazs hgvrida.klotildas jer suraTi ar enaxa. JorJma SesTavaza, gagacilebo. oriveniucnob-nacnobebs dascinodnen, hkilavdnen da amrigad erTobodnen. sen-potenmagverdiT gauara. frakze mravali or<strong>de</strong>ni da medali ekida. aman Zaliangaamxiarula oriveni, radgan ukan momaval naelCars gacilebiT naklebi jildoekida.— ra sasacilo sazogadoebaa! — sTqva JorJma.buarenarma xeli CamoarTva. amasac mkerdze yviTel-mwvane saCuqari daekida,romelic duelis dResac ekeTa.lui XVI stilis patara buduarSi veeba, morTul-mokazmuli q-nipersemiuri viRac hercogs elaparakeboda.JorJma waiCurCula:— albaT intimuri saqmeebi eqnebaT.oranJereaSi Tavisi coli xelaxla dainaxa. laroS-maties gverdiT ijdada orives TiTqmis faravda mcenareuloba. isini TiTqos yvelas eubnebodnen:`Cven aq paemani davniSneT, saqveynod davniSneT, radgan sazogadoebis azriCaladac ar migvaCnia~.q-ma <strong>de</strong> marelma aRiara, rom markoviCis `qriste~ saocari ram iyo, daoriveni gamobrundnen. b-ni <strong>de</strong> mareli daekargaT. JorJma hkiTxa:— marTla, lorina isev miwyreba?— isev mwyralad aris. Seni naxva aRar unda, da roca Senze laparakoben,oTaxidan gadis xolme.man araferi miugo. im patara qalis mtroba sevdas hgvrida da awuxebda.roca romeliRac karebSi gamodiodnen, suzanam daiWira da uTxra:— ai, sad yofilxarT! aba, lamazo megobaro, marto unda darCeT, mSvenieriklotilda Cemi oTaxis saCveneblad mimyavs.da oriveni swrafi nabijiT wavidnen, Tanac stumarTa nakadSi iseTnairitalRiani da moklaknili moZraobiT micuravdnen, rogorsac xalxSi siarulisdros mxolod qalebi axerxeben xolme.TiTqmis imave dros viRacis xma moesma:— JorJ!q-ni valteri iyo. man Cumi xmiT ganagrZo:— oh, ra sastikad, ra mkacrad mepyrobiT. rad mawvalebT amaod? imqalbatonis wayvana suzanas me davavale, radgan TqvenTvis orio<strong>de</strong> sityvis Tqmamindoda. yuri mig<strong>de</strong>T. unda... unda dResve mogelaparakoT, Tu ara da... Tu arada, ar vici, ras Cavi<strong>de</strong>n. oranJereaSi SediT. marcxniv kars dainaxavT. baRSigaxvalT. pirdapir xeivans gahyeviT. sul bolos patara fanCaturs miadgebiT. iqaTio<strong>de</strong> wuTi momica<strong>de</strong>T. Tu ar dameTanxmebiT, RmerTmani, aqve, amave wams,skandals ga<strong>gi</strong>marTavT.JorJma zviadi xmiT upasuxa:— keTili. aTi wuTis Sem<strong>de</strong>g Tqvens mier naCveneb alagas viqnebi.da erTmaneTs daSordnen. magram Jak rivalis meoxebiT JorJma kinaRamdaigviana. man xeli gauyara JorJs da gatacebiT raRacas gauTavebliv uambobda.eWvi ar iyo, sasadilo oTaxidan modioda. bolos b-n <strong>de</strong> marels Sexvdnen.JorJma rivali miaCeCa da gaiqca. saWiro iyo gafrTxilebuliyo, raTa colsa dalaroSs araferi SeemCniaT. dÁu-ruam gasxleta moaxerxa, radgan isini raRacasgaetaca, da ukve baRSi gavida.civma haerma masze yinulis abazanasaviT imoqmeda. `daswyevlos RmerTma, argavciv<strong>de</strong>!~ — gaifiqra da kiserze xelsaxoci Semoixvia. Sem<strong>de</strong>g xeivans gahyva.kargad ver xedavda, radgan Zlier ganaTebuli oTaxebidan gamovida. marcxnivda marjvniv gacrecil buCqebs arkvevda. foToli dacvivnuli hqondaT dawvrili Stoebi ucaxcaxebdaT. totebis burvilSi saxlidan gamonaJoni sinaTlekamkamebda. Sua gzaze raRac moTeTro gaarCia. q-ni valteri aRmoCnda.gulamoWrili kabiT iyo. JorJs akankalebuli xmiT CasCurCula:— aqa xar? Cemi mokvla <strong>gi</strong>nda?


man wynarad miugo:— Tu RmerTi gwams, aliaqoTs nu amitex, Torem axlave waval.<strong>de</strong>dakaci kiserze moexvia, tuCi tuCTan miutana da uTxra:— Tqvi, ra da<strong>gi</strong>Save, rom ase upatiosnod meqcevi? Tqvi, ra da<strong>gi</strong>Save-meTqi?JorJma misi moSoreba scada:— bolos rom gnaxe, Seni Tma yvela Rilze damaxvie. amis gamo kinaRamcols gaveyare.— Sens cols amasTan saqme ara aqvs. albaT, romelime sayvarelma a<strong>gi</strong>texaaliaqoTi.— me sayvarlebi ara myavs.— sjobs gaCum<strong>de</strong>. CemTan ratom aRar modixar? kviraSi Tundac erTxelratom ar sadilob Cvensas? xom ici, rogor vitanjebi. im<strong>de</strong>nad miyvarxar, romSens garda erTi azric aRara maqvs. rasac Sevxedav, Tvalwin Sen midgaxar,xolo pirs rom saTqmelad gavaReb xolme, meSinia, Seni saxeli ar wamomc<strong>de</strong>s.Sen amas ver gaigeb. meCveneba, TiTqo raRac, raRac WangebSi Cavvardi, raRacpirmokrul tomaraSi moveqeci. TviTonac ar vici, ra momdis da riT gaTav<strong>de</strong>bayvelaferi. Seni xseneba Tavs ar manebebs, yelSi miWers, ai aq, sadRac gulSimaxrCobs da fexebi mekveTeba. me SemiZlia mTel dRes ugunuri pirutyviviTvij<strong>de</strong> savarZelSi da mxolod Senze vfiqrob<strong>de</strong>.dÁu-rua gaocebiT Sescqeroda. q-ni valteri im sqels, patara da ancqaliSvils aRar hgavda, rogorc aqamdis egona. es ukve sasowarkveTili,imeddakarguli <strong>de</strong>dakaci iyo, romelic aRarafers ar moeri<strong>de</strong>boda. TavSi raRacbundovani azri Cauvarda da Tqva:— Cemo Zvirfaso, maradiuli siyvaruli ar arsebobs. erTmaneTs neb<strong>de</strong>bianda Sor<strong>de</strong>bian. magram roca mas dasasruli aRar uCans, i<strong>gi</strong> saSinel uRladgadaiqceva xolme. me amaze meti aRar SemiZlia. ai, sruli simarTle. magram TuSen gonze moxval, Tu megobarsaviT damixv<strong>de</strong>bi da momepyrobi, Sens saxlSi isevwinan<strong>de</strong>liviT vivli. Tqvi, Se<strong>gi</strong>Zlia?man SiSveli xelebi Sav frakze daawyo JorJs da CurCuliT uTxra:— me yvelaferi SemiZlia. oRond gnaxo xolme.— maS, gadawyvetilia, — miugo Jurnalistma, — Cven megobrebi varT dameti araferi.— gadawyvetilia, — mere tuCebi miuSvira: — erTi kocnac da...ukanasknelia...man rbilad uarhyo:— ara. sityva unda SeinaxoT.q-ni valteri mibrunda. cremli moiwminda. mere korsaJidan vardisferibabTiT Sexveuli paketi amoiRo da dÁu-ruas gauwoda:— ai, Seni wili... marokos operaciisa. Zalian mixaroda, rom SenTvis cotaram movige. aha, aiRe, aiRe, raRa...JorJs surda uari eTqva:— ara, am fuls ar aviReb.yofili sayvareli aRSfoTda:— rao? Sen ar izam magas!.. ara, ara-meTqi! es fuli Sen gekuTvnis, martoSen. Tu ar aiReb, ico<strong>de</strong>, sanagveze gadavag<strong>de</strong>b! JorJ, nu mawyenineb!man aiRo paketi, jibeSi Caido da Tqva:— davbrun<strong>de</strong>T, Torem filtvebis anTeba dagemarTeba.— neta eg mox<strong>de</strong>s! neta sikvdili SemeZlos!da <strong>de</strong>dakacma xeli CamoarTva, Jinianad, <strong>gi</strong>Juri sasowarkveTiT dakocna daSin gaiqca.Cafiqrebuli JorJi neli nabijiT gamobrunda, oranJereaSi RimiliT damedidurad Sevida. misi coli da laroSi iq aRar iyvnen. cxadi iyo, sacekvaoddarCena aravis ar surda. JorJma suzanas da imis das mohkra Tvali. xelgayrilidadiodnen. masTan mividnen da Txoves, maTTan da graf latur-ivelenTan erTadpirveli kadrili ecekva. man gaikvirva:— eg viRa aris?


suzanam odnavi gesliT upasuxa:— Cemi dis axali megobaria.gawiTlebulma rozam Cumad Tqva:— boroti nu xar, suzana. Tu is vaJbatoni Cemia, maS Senic yofila.dam gaiRima:— me vici, rasac vambob.roza gauwyra, zur<strong>gi</strong> Seaqcia da wavida.JorJma masTan darCenil qals Sinaurulad waavlo xeli nidayvSi daTavisi alersiani xmiT uTxra:— miTxariT, Cemo Zvirfaso, megobrad migaCnivarT Tu ara?— ra Tqma unda, lamazo megobaro.— mendobiT?— savsebiT.— gaxsovT, ras geubnebodiT dRes?— raze?— Tqvens gaTxovebaze, anu, ufro swored rom <strong>gi</strong>TxraT, im kacze, visacmisTxov<strong>de</strong>biT.— ho.— keTili. maS Se<strong>gi</strong>ZliaT erT rames dampir<strong>de</strong>T?— ho. ras?— imas, rom me ueWvelad mkiTxavT rCevas, roca vinme Tqvens Tavs iTxovsda uCemod aravis Tanxmobas ar miscemT.— Zalian kar<strong>gi</strong>.— oRond es ambavi CvenSi unda darCes. nurc Tqvens <strong>de</strong>da-mamas etyviT.— arc erT sityvas.— maZlevT patiosan sityvas?— gaZlevT.rivali saqmiani ieriT miuaxlovda maT:— mamaTqveni gTxovT, qalbatono, darbazSi mibrZan<strong>de</strong>T.suzanam Tqva:— wavi<strong>de</strong>T, lamazo megobaro.magram JorJma uari uTxra, radgan Sin dabruneba da marto darCenagadawyvita. mas axali safiqrali gauCnda da cols dauwyo Zebna. male ipova.madlena dÁu-rua or ucnob mamakacTan erTad Sokolads svamda. im ucnobebsTavisi qmari gaacno, magram maTi gvari ar daasaxela. cota xnis Sem<strong>de</strong>g qmarmahkiTxa:— Sin ar wamoxval?— rogorc <strong>gi</strong>ndo<strong>de</strong>s.qmars xeli gauyara da wamovidnen. oTaxebSi xalxi SeTxelebuliyo.— q-ni valteri sad aris? — ikiTxa madlenam. — unda Zili nebisavusurvo.— ar Rirs. Txovnas dagviwyebs, cekvaze darCiTo. me ki ukve yvelaferimombezrda.— agrea, marTali xar.Sin misvlam<strong>de</strong> dumdnen, magram oTaxSi rom Sevidnen, madlenam RimiliTuTxra:— ici ra, SenTvis axali ambavi maqvs.cud gunebaze myofma qmarma waiburtyuna:— ra ambavia?— gamoicani.— swored ma<strong>gi</strong>sTvis mcalia.— maS, getyvi. zeg pirveli ianvaria.— agrea.— saaxalwlo saCuqrebis wesi arsebobs.— ho.— ai, laroSis saCuqari. weRan gadmomca SenTvis.


da patara Savi kolofi gauwoda, sadac Cveulebriv Zvirfas nivTs inaxavenxolme.JorJma gulgrilad gaxsna da sapatio le<strong>gi</strong>onis jvari dainaxa. odnavgafiTrda, mere gaiRima da Tqva:— me aTi milioni merCivna. es jvari laroSs Zvirad ar uzis.madlenas egona, gavaxarebo. qmris gulgrilobam ki gaabraza da, —— autaneli xasiaTi dagCemda. axla aRaraferi aRar gakmayofilebs.man dinjad miugo:— is kaci mxolod vals mixdis da jer ki<strong>de</strong>v bevri marTebs Cemi.cols am sityvebis kilo gaukvirda da SeniSna:— rac unda iyos, Seni xnis kacisaTvis eg jildo mcire ram ar aris.— yovelive SedarebiTia, — miugo qmarma. — me SemeZlo metic mqonoda.JorJma kolofi aiRo, gaxsna, buxris Tavze dadga da Sig mbrwyinavvarskvlavs ram<strong>de</strong>nime wuTs umzerda. Sem<strong>de</strong>g isev daxura, mxrebi aiyara da dawva.marTlac, `mTavrobis uwyebebSi~ pirvel ianvars dabeWdili iyo, romJurnalist prosper JorJ dÁu-ruas gansakuTrebuli damsaxurebisaTvis sapatiole<strong>gi</strong>onis kavaleris wo<strong>de</strong>ba eboZao. misi gvari or nawilad iyo gayofili daJorJs es ufro esiamovna, vidre TviTon or<strong>de</strong>ni.erTi saaTi Zlivs iqneboda gasuli, rac man es ambavi waikiTxa da ukvemoedo sazogadoebas. Jurnalists q-ni valterisagan werili mouvida.nasayvarlevi eajeboda, im dResve misuliyo maTTan sadilad colTan erTad,raTa es dResaswauli aReniSnaT. cota xans yoymanobda, Sem<strong>de</strong>g orazrovnadmonaweri baraTi cecxlSi Seagdo da madlenas uTxra:— dRes valterTan vsadilobT.cols gaukvirda:— rao? me megona, Sen gadawyvetili gqonda, maTs saxlSi fexic aRarSegedga.man kbilebSi gamoscra:— azri Sevicvale.roca mividnen, q-ni valteri marto ijda lui XVI stilis patarabuduarSi, sadac axlo megobrebs uxv<strong>de</strong>bodnen xolme. Savi kaba ecva, TmaSeepudra da momxiblavi ieri hqonda. Soridan moxucebuls hgavda, axlodan —axalgazrdas, magram dakvirvebuli kaci maSinve gaarCevda, rom es mxolodTvalis motyueba iyo.— mgloviared brZan<strong>de</strong>biT? — hkiTxa madlenam.— var ki<strong>de</strong>vac da arca var, — miugo man. — aravinac ar momkvdomia,magram iseT xanSi gadav<strong>de</strong>qi, roca adamians SeuZlia Tavis sicocxleze ukveSavebi Caicvas. me dRes Cavicvi, raTa mekurTxebina i<strong>gi</strong>. amieridan Savi gulSicmeqneba Cacmuli.dÁu-ruam gaifiqra: `es gadawyvetileba neta didxans eyofa?~ sadils sevdisieri hqonda. marto suzana titinebda SeuCerebliv. roza fiqrebSi iyo wasuli.yvela ulocavda Jurnalists. saRamoze yvelani baasiTa da xetialiTdarbazebSi da oranJereaSi daifantnen. dÁu-ruas q-ni valteri mihyavda. manodnav SeaCera JorJi.— yuri mig<strong>de</strong>T, — uTxra dabali xmiT. — araso<strong>de</strong>s aRarafers getyviT,oRond... zogjer mnaxeT xolme, JorJ. xom xedavT, `Sen~-obiTac ki aRargelaparakebiT. uTqvenod sicocxle aRar SemiZlia, es CemTvis gamouTqmeliwamebaa. me ise vgrZnob Tqvens Tavs da ise <strong>gi</strong>naxavT Cems TvalebSi, gulSi, tanSi,dRisiT da RamiTac, TiTqos CemTvis sawamlavi dagelevinebinoT, romelicSigneulobas mimduRravs. me ar SemiZlia, ara, aRar SemiZlia. me mxolod xnieriqali SemiZlia viyo TqvenTvis. Tma gangeb SeviWaRarave, raTa Cemi sibereTqvenTvis meCvenebina, oRond zogjer mnaxeT xolme, xangamoSvebiT megobruladSemoixe<strong>de</strong> xolme.JorJs xeli CamoarTva da mouWira, frCxilebi CaaWdo. man wynarad miugo:— Cven yvelaferi ukve naTqvami gvaqvs da saWiro aRar aris ganmeoreba.xom xedavT, miviRe Tu ara werili, umalve geaxeliT.


-ni valteri qaliSvilebTan da madlenasTan erTad midioda win daJurnalists `qristesTan~ ucdida.— warmoid<strong>gi</strong>neT, — sTqva man siciliT, — guSin Cemi coli am suraTis winmuxlmoyrili vipove. ise loculobda aq, rogorc samlocveloSi. ram<strong>de</strong>nimacina!colma mtkice xmiT upasuxa, mis kiloSi Cumi aRtaceba gamosWvioda.— es qriste suls micxonebs. roca vumzer, simxneves da Zalas maZlevs, —wyalze Semdgari qristes win gaCerda da CurCuliT daumata: — ra lamazia!rogor eSiniaT adamianebs misi da rogor uyvarT! Sexe<strong>de</strong>T mis Tavs, Tvalebs, raubraloa da imave dros ra saucxoo!suzanam wamoiZaxa:— Tqvena ggavT, lamazo megobaro! Tqven rom wveri gqon<strong>de</strong>T, an mas rommoparsoT, tyupebi iqnebodiT. RmerTmani, saocari msgavsebaa!suzanas undoda, dÁu-rua suraTTan damdgariyo da maSin marTlac yvelanidarwmun<strong>de</strong>bonen, Tu rao<strong>de</strong>n didi msgavseba iyo maT Soris.yvelas gaukvirda. valters es msgavseba ucnaurobad moeCvena. madlenam kiRimiliT Tqva: qristes ufro vaJkacuri ieri aqvso.q-ni valteri uZravad idga, qristes gverdiT mdgom Tavis yofil sayvarelsCaSterebiT umzerda, saxeze Tavisive Tmis feri edo.Tavi mervemTeli zamTris manZilze dÁu-rua xSiri stumari iyo valteris ojaxisa.zogjer marto mividoda xolme sadilad, radgan madlena daRlilobas uCiodada Sin darCena erCivna. JorJma stumrad misasvlelad paraskevi daiCema da q-nivalteri im dRes aravis iRebda xolme, radgan paraskevi marto mas, martolamaz megobars ekuTvnoda. sadilis Sem<strong>de</strong>g qaRalds TamaSobdnen, CinurTevzebs purs aWmevdnen, isvenebdnen da Sinaurulad erTobodnen.xSirad sadme kars ukan, oranJereaSi, buCqTan, an sadme bnel kuTxeSidiasaxlisi JorJs moulodnelad gulze miikravda, mTeli Zal-RoniTmiizidavda da yurSi CasCurCulebda:— miyvarxar... miyvarxar-meTqi... sikvdilam<strong>de</strong> meyvarebi...magram yofili sayvareli mudam civad iSorebda da mkvaxed etyoda xolme:— Tu winan<strong>de</strong>burad momeqceviT, sulac aRar moval.martis dasasruls uceb xma dairxa, orive da Txov<strong>de</strong>bao: roza graf <strong>de</strong> latur ivelinze, suzana ki — markiz <strong>de</strong> kazolze. es ori kaci gauSinaurdavalteris ojaxs, ubralod ki ar gauSinaurda, aramed ise, rom maT aSkaraupiratesobas aZlevdnen da gansakuTrebul pativs <strong>de</strong>bdnen.JorJi da suzana erTmaneTs isev megobrulad, isev da-Zmuri silaRiTepyrobodnen. saaTobiT ybedobdnen, yvelas dascinodnen da, rogorc etyobodaT,erTmaneTic moswondaT. amave dros, araso<strong>de</strong>s ar uxsenebiaT arc axalgazrdaqalis gaTxoveba da arc drogamoSvebiT Semosuli mTxovneli.erTxel valterma dÁu-rua sauzmed moiyvana Sin. sauzmis Sem<strong>de</strong>g q-nivalteri mosalaparakeblad gaixmes. maSin JorJma uTxra suzanas:— wamo, Tevzebs vaWamoT.TiTom puris didi naWeri aiRo da oranJereaSi gavidnen. marmarilos auzisirgvliv baliSebi ewyo, raTa zed daeCoqaT da mocurave TevzebTan axloyofiliyvnen. axalgazrda qal-vaJma baliSebi aiRes, erTmaneTis gverdiTdaiCoqes, auzze daixarnen da dasorslil purs wyalSi yra dauwyes. dainaxesTu ara Tevzebma, boloebis qneviT axlo mocurdnen, didsa da gadmokarklulTvalebs atrialebdnen, iyvinTebodnen, fskerisken mina<strong>de</strong>n davlas iWerdnen daaxlis molodiniT umal isev amotivtiv<strong>de</strong>bodnen xolme.pirs metad sasacilod aRebdnen, swrafad da moulodnelad xtodnen ganze,ucnaurad ipranWebodnen da raRac patara urCxulebs emsgavsebodnen.JorJi da suzana wyalSi TavianT saxeebs xedavdnen da uRimodnen. ucebdÁu-ruam Cumi xmiT uTxra:


— suzana, kargs ar sCadixarT, rom mimalavT...— ra moxda, lamazo megobaro? — hkiTxa man.— dagaviwydaT, ras SempirdiT, ai, amave ad<strong>gi</strong>lze, im saRamos?— aRar maxsovs.— unda CemTvis rCeva gekiTxaT, roca ki vinme Tqvens Txovas moisurvebda.— mere ra?— Tqveni Tavi ukve iTxoves.— vin?— Tqvenc kargad iciT.— garwmunebT, ar vici.— iciT-meTqi, im grZelfexa markizma, pranWia <strong>de</strong> kazolma <strong>gi</strong>TxovaT.— jer erTi, pranWia ar aris.— SesaZlebelia, sama<strong>gi</strong>erod, sulelia, TamaSiT gakotrebuli da qeifiTqancmileuli. RmerTmani, Zalian kar<strong>gi</strong> qmari geyolebaT — lamazi, qorfa daWkviani.qalma RimiliT hkiTxa:— mainc ras uwunebT?— me? arafers.— ara, gulSi raRac <strong>gi</strong><strong>de</strong>vT. is sulac ar aris egeTi, rogoric ggoniaT.— aba ra saTqmelia! intrigania da suleli.suzanam wyals Tvali moswyvita da odnav mobrunda.— miTxariT, ra dagemarTaT?JorJma ise upasuxa, TiTqos siRrmidan saidumlo amoglijeso:— me... me... is damemarTa, rom eWvi mtanjavs.qals odnav gaukvirda:— Tqven?— diax, me.— ratom?— imitom, rom... miyvarxarT da Cemi siyvaruli Tqvenc kargad iciT,avgulo.maSin suzanam susxiT miugo:— ga<strong>gi</strong>JebulxarT, lamazo megobaro.— mec vici, rom si<strong>gi</strong>Jes vroSav, — miugo man, — mec ar vici, rogor<strong>gi</strong>bedavT amis Tqmas. me coli myavs, Tqven ki axalgazrda qaliSvili brZan<strong>de</strong>biT.<strong>gi</strong>Jze metica var. borotmoqmedi, mdabali borotmoqmedi var. magram me imediaRmekveTa da aman gonebac damikarga. da roca Tqvenze mesmis, Txov<strong>de</strong>bao, isevxel<strong>de</strong>bi, rom lamis vinme Semomakv<strong>de</strong>s. Semin<strong>de</strong>T es si<strong>gi</strong>Je, suzana.da dadumda. Tevzebi gaxevdnen, radgan sakvebs aRar uyridnen, erT wyebazegamwkrivdnen, inglisel saldaTebs hgavdnen da axalgazr<strong>de</strong>bis daxril saxeebsSescqerodnen, magram maT TevzebisaTvis aRar ecalaT.qalma naxevrad mxiaruli kiloTi da Cumi, sevdanarevi xmiT uTxra:— Zalian vnanob, rom coliani xarT. magram ra vqna. gvianRaa, saqmegaTavebulia.JorJi uceb miutrialda, Tavi axlo miutana da TiTqmis pirSi uTxra:— ucolo rom vyofiliyavi, gamomyvebodiT?man wrfeli guliT miugo:— ho, lamazo megobaro, gamogyvebodiT, yvelaze metad Tqven momwonxarT.JorJi wamodga da borZikiT miugo:— gmadlobT... gmadlobT. gemudarebiT, nuravis nu miscemT Tanxmobas. cotaki<strong>de</strong>v moica<strong>de</strong>T. gexvewebiT. pirobas maZlevT?qals misi zraxva ar esmoda. odnav darcxvenili iyo da CurCuliT miugo:— ho, gaZlevT.dÁu-ruam puris didi natexi Tevzebs miugdo, qals arc ki gamoeTxova dagaxelebuliviT gamoiqca.Tevzebi ecnen purs, romelic dazelili ar iyo da wylis zedapirzedacuravda, da TavianTi gaumaZRari pirebiT xarbad dauwyes gleja. auzis meore


kuTxeSi waaTries da mis qveS moZravi mtevaniviT Seikvrnen, raRac cocxal dambrunav yvavils daemgavsnen, romelic TiTqos yiramala Cavardniliyo wyalSi.gaocebuli da SemkrTali suzana wamodga da neli nabijiT gamobrunda.Jurnalisti aRarsad iyo.JorJi guldamSvi<strong>de</strong>buli dabrunda Sin. madlena werils werda. colshkiTxa:— paraskevs valterTan vsadilob. Senc xom wamoxval?madlena Cafiqrda:— ara. odnav uqeifod var da Sin jdoma mirCevnia.— rogorc gsur<strong>de</strong>s. Zalas ar dagatan.qudi aiRo da maSinve gamovida. didi xania dÁu-rua Tavis cols Tvalsa<strong>de</strong>vnebda, mis kvals das<strong>de</strong>vda da yoveli misi nabiji icoda. bolos, didi xnisnalodinevi Jamic daudga, colis naTqvamis kilom, — `Sin jdoma mirCevniao~, —qmari ver moatyua.mom<strong>de</strong>vno dReebis ganmavlobaSi cols Tavazianad epyroboda. mxiaruladaciyo, es ki im xanebSi iSviaTad emCneoda.colma SeniSna:— Sen isev winan<strong>de</strong>l JorJad gadaiqeci.paraskevs sakmaod adre Caicva, radgan, misive sityviT, sanam patronsewveoda, ram<strong>de</strong>nime ad<strong>gi</strong>las unda Seevlo. eqvs saaTze cols akoca da karetisdasaqiraveblad notr dam <strong>de</strong> loretis forze gavida. meetles uTxra:— fontenis quCaze me-17 nomris win gaCer<strong>de</strong>biT da im<strong>de</strong>n xans idgebiT,sanam wasvlas ar getyviT. Sem<strong>de</strong>g lafaetis quCaze restoran `xoxobSi~wamiyvanT.etli neli CorTiT daiZra. dÁu-ruam far<strong>de</strong>bi CamouSva, kareta Tavisisaxlis win SeaCera da Sesasvlels dauwyo TvalTvali. aTi wuTis lodinisSem<strong>de</strong>g iqidan gamosuli madlena dainaxa, romelic gareubnis bulvarisakenwavida. roca man didi manZili gaiara, dÁu-ruam sarkmelSi Tavi gamohyo daSesZaxa:— aba, wadi!kareta daiZra da mgzavri im ubanSi cnobil saSualo restoran `xoxobSi~miiyvana. JorJi saerTo darbazSi Sevida, sadili SeukveTa da auCqareblivSeWama, Tanac drogamoSvebiT saaTze ixe<strong>de</strong>boda. Sem<strong>de</strong>g yava dalia, ori mcireWiqa koniaki daayola, erTi kar<strong>gi</strong> sigara moswia, rvis-naxevarze gamovida, iqvemimavali carieli etli daiqirava da la roS fukos quCaze wasvla ubrZana.erTi patara saxlis win gaaCera, mekares ar daekiTxa, meoTxe sarTulzeavida da, roca moaxlem kari gauRo, hkiTxa:— batoni Jilber <strong>de</strong> lormi Sin brZan<strong>de</strong>ba?— diax, batono.da sastumroSi Seacila. cota xans ac<strong>de</strong>vines. Sem<strong>de</strong>g vinme maRali daor<strong>de</strong>niani kaci gamovida, romelsac axalgazrdobis miuxedavad, ukve WaRaraeria da mxedruli mimoxvra hqonda.dÁu-ruam salami misca da uTxra:— batono komisaro, rogorc megona, Cemi coli amJamad marTla TavissayvarelTan sadilobs martiris quCaze, daqiravebul binaze.moxelem Tavi daukra:— mibrZaneT, batono Cemo.— Tqven, mgoni, — ganagrZo JorJma, — mgoni, mxolod cxra saaTam<strong>de</strong> gaqvTdro. Sem<strong>de</strong>g ki kerZo binaSi Sesvlisa da mruSobis dadasturebis ufleba aRaragaqvT, ara?— zamTrobiT mxolod Svid saaTam<strong>de</strong>, xolo 31 martidan — cxra saaTam<strong>de</strong>.dRes xuTi aprilia, maSasadame, dro gvqonia.— keTili, batono komisaro. qveviT etli gvelo<strong>de</strong>ba. SeiZleba agentebiviaxloT. Sem<strong>de</strong>g ki karebTan movicdiT. rac ufro gvian SevalT, ufro adviladdaviWerT.— rogorc gnebav<strong>de</strong>T.


komisari gavida, mere paltogadacmuli dabrunda, romelic samferasartyels hfaravda. man ukan daixia, raTa dÁu-rua gaeSva win, magramJurnalisti fiqrebSi iyo garTuli da imeorebda:— Tqvens Sem<strong>de</strong>g, batono, Tqvens Sem<strong>de</strong>g gavivli.moxelem miugo:— gTxovT mibrZan<strong>de</strong>T, batono Cemo. me Cems saxlSi gaxlavarT.JorJma Tavi daukra da dires gadmoalaja. jer komisariatSi wavidnen,sadac samoqalaqo tanisamosiT gamowyobili sami agenti icdida, radgan dilasvegaafrTxila, rom is saRamos colis daWeras apirebda mruSobaze. erTi agentimeetles gverdiT miujda kofoze, xolo ori karetaSi Cajda, romelic martirisquCisken wavida.dÁu-ruam komisars Seatyobina:— me binis gegma maqvs, mesame sarTulzea. jer mcire talani iqneba, Sem<strong>de</strong>gsasadilo, bolos ki — sawoli oTaxi. gasaqcevad sxva kari ara aqvT. iqve axlozeinkali cxovrobs. Tu dagvWirda, mzad iqneba.roca naCveneb saxlTan mividnen, cxris TxuTmeti iyo. gaCumebulebi isxdnenda ocio<strong>de</strong> wuTs icdidnen. roca dÁu-ruam dainaxa, rom cxras TxuTmeti wuTiaklda, Tqva:— axla ki Sevi<strong>de</strong>T.mekares yuri ar aTxoves, romelmac isini verc ki dainaxa, da kibezeavidnen. erTi agenti gamosavali karis dasacavad darCa gareT.mesame sarTulis baqanze oTxi kaci Sedga. dÁu-ruam kars jer yuri miado,Sem<strong>de</strong>g klites naCvretSi Seixeda. arc raime moCanda, arc xmauri ismoda. zaridareka.komisari agentebs miubrunda:— Tu da<strong>gi</strong>ZaxoT, mzad iyaviT. jer aq i<strong>de</strong>qiT.da lodini daiwyes. ori-sami wuTis Sem<strong>de</strong>g JorJma zaris Rils zedizedram<strong>de</strong>njerme odnav daaWira TiTi. binis siRrmeSi xmauroba moisma, Sem<strong>de</strong>g viRacmsubuqi nabijiT moaxlovda. maSin Jurnalistma xis karze mokakuli TiTiTdaaraxuna mZlavrad.qalma odnav Secvlili xmiT hkiTxa:— romeli xarT?policiis komisarma ganucxada:— kanonis ZaliT, kari gaaReT!— vin brZan<strong>de</strong>biT? — gaimeora qalis xmam.— policis komisari gaxlavarT: gaaReT, Torem Semovamtvrev.— ra gnebavT? — moisma Signidan.— es me var, — SesZaxa dÁu-ruam. — tyuiladRa ec<strong>de</strong>biT, dagvemaloT.kars SiSveli fexis xma moSorda, xolo ram<strong>de</strong>nime wamis Sem<strong>de</strong>g isevmoaxlovda.JorJma uTxra:— Tu ar gaaRebT, kars gavtexavT.xels saxelurze uWerda da kars mxriT awveboda. radgan pasuxi ar iyo,uceb ise mZlavrad daetaka, rom morTuli oTaxebis Zvelma klitem veRargauZlo. kars xraxnilebi moswyda da JorJi kinaRam madlenas daeca, romelicmxolod peran<strong>gi</strong>sa da qvemo kabis amara idga. Tma gawewili hqonda, fexSiSvelaiyo da xelSi sanTeli eWira.JorJma SesZaxa:— is aris, daviWireT! — da oTaxebs eca.komisarma qudi moixada da gahyva. SeSinebuli axalgazrda <strong>de</strong>dakaci ukanmis<strong>de</strong>vda da gzas unaTebda. sasadilo gaiares, romelic aulagebeli iyo dama<strong>gi</strong>daze nasufrali eyara: Sampanuris carieli boTlebi, paStetis narCeni,qaTmis Zvlebi da puris natexebi. or TefSze ostrakus niJara eyara.oTaxi ise iyo areuli, TiTqos mdgmurebs es aris axla Cxubi hqondaTo.kaba skamis sazurgeze ekida, Sarvals savarZlis saxelurze gadaelajebina. ori


wyvili fexsacmeli — erTi mozrdili da erTic patara — sawoli taxtisfexebTan gverdze gadabrunebuli eyara.morTuli saxlis Cveulebrivi oTaxi iyo, ubralo avejiT Semkuli.yvelafers sastumros saZageli, sazizRari suni asdioda, — far<strong>de</strong>bs, leibebs,kedlebs, skamebs, — im adamianTa suni, visac o<strong>de</strong>sme am binaSi ecxovra, anmxolod sZineboda, zogs erTi dRe, zogs eqvsi Tve, da yvelas sakuTari sunidaetovebina. es suni winamorbedi mdgmurebis sunSi ireoda da TandaTan raRacgaurkvevel uxamsur da autanel simyraled gadaqceuliyo, romelic yvela aseTalagas erTnairia xolme.buxris Tavze uwesrigod idga tkbili namcxvriT savse TefSi, erTi boTliSartrezi da ori gamoucleli patara Wiqa, xolo qudi saaTze CamoefxataT.komisari swrafad mobrunda, madlenas TvalebSi Sexeda da hkiTxa:— Tqven q-ni klara-madlena dÁu-rua brZan<strong>de</strong>biT, aq myofi publicistisprosper JorJis kanonieri meuRle, ara?man SexuTuli xmiT upasuxa:— diax.— aq ras akeTebT?man araferi miugo. xolo kanonis mcvelma ganagrZo:— aq ras akeTebT-meTqi? morTul oTaxebSi gxedavT, TiTqmis gaxdilibrZan<strong>de</strong>biT. aq risTvis mobrZandiT? — erT wuTs moucada, da radgan madlenaisev dumda, daumata: — radgan ara gsurT ganmarteba miboZoT, iZulebuli varoqmis Sedgenas Sevudge.lo<strong>gi</strong>nSi, sabnis qveS, adamianis tani moCanda. komisari mivida da dauZaxa:— mowyaleo xelmwifev!sabanSi gaxveuli ucnobi ar inZreoda. rogorc Canda, kedlisken iwva daTavi sasTumlis qveS hqonda Camaluli. xelisufalma im alagas daado xeli,rac, albaT, mxari unda yofiliyo, da gaumeora:— gTxovT, Zalas nu maxmarebinebT.magram gaxveuli kaci kvlav mkvdariviT uZravad egdo. dÁu-ruac mivida.swrafad dastaca xeli, sabani axada, baliSic aaglija da laroS-matiesjigrisferi saxe gamoaCina. JorJi daiRuna, Tan wyurviliT kankalebda, raTayelSi swvdomoda da miexrCo, da kbilebis kraWuniT uTxra:— im<strong>de</strong>ni gambedaoba mainc gamoiCineT, rom Tqvens aramzadobaSi gamoty<strong>de</strong>T.kanonis darajma erTxel ki<strong>de</strong>v hkiTxa:— batono, vin brZan<strong>de</strong>biT-meTqi? — da radgan mexnakravi sayvareli pasuxsar iZleoda, ganagrZo: — me policiis komisari gaxlavar da Tqvens vinaobasmoviTxov.cxoveluri sibraziT acaxcaxebulma JorJma SesZaxa:— laCaro, upasuxeT raRa, Torem me TviTon dagasaxelebT!maSin mwoliarem xma amoiRo:— batono komisaro, am kacs nebas nu miscemT sasacilod amigdos. visTanmaqvs saqme, TqvenTan Tu amasTan? Tqven unda <strong>gi</strong>pasuxoT, Tu amas?xaxa TiTqos sul gamSrali hqonda.— Tqven CemTan gaqvT saqme, — miugo kanonis mcvelma, — marto CemTan.isev gekiTxebiT, vin brZan<strong>de</strong>biT-meTqi?is mainc dumda. sabani nikapam<strong>de</strong> moibura da Tvalebs abneulad acecebda.misi agrexili patara ulvaSi sul Savad mosCanda. komisarma ganagrZo.— pasuxis mocema ara gsurT? maS iZulebuli var, dagapatimroT. asea Tuise, droa wamodgeT. roca adgebiT, dagkiTxavT.lo<strong>gi</strong>nSi mwoliare sxeuli SeinZra, xolo misma Tavma waiCurCula:— keTili, magram ar SemiZlia Tqvens Tvalwin...— ratom? — ikiTxa moxelem.— radgan... radgan… me... me... sul titveli var.dÁu-ruam gadixarxara, iatakze Cavardnili peran<strong>gi</strong> aiRo, lo<strong>gi</strong>nze miugdoda uTxra:


— aba, wamo<strong>de</strong>qiT. raki Cemi colis Tvalwin gaxda SesZeliT, Cems TvalwinCacmasac moaxerxebT.mere mobrunda da buxarTan Sedga.madlenas sidinje daubrunda. radgan yvelaferi gaTavebuli iyo,gadawyvita, aRarafers mori<strong>de</strong>boda. Tvalebi gamomwvevi siTamamiT aenTo.qaRaldi daaxvia da buxris Tavze maxinj SandlebSi aTive sanTeli TiTqossazeimod aanTo. Sem<strong>de</strong>g marmarilos buxars mieyuda, qveda kaba uknidan zeviTaiwia, SiSveli fexi buxars miuSvira, vardisferi kolofidan papirosi amoiRoda gaabola.komisari axla mas miubrunda, sanam madlenas Tanaziari Caicvamda.man kadnierad hkiTxa moxeles:— xSirad <strong>gi</strong>x<strong>de</strong>baT aseTi saqmis Sesruleba?komisarma mkacrad upasuxa:— rac SeiZleba iSviaTad, qalbatono.— Tqvens ma<strong>gi</strong>er me mixaria, — pirSi gaucina komisars, — arc im<strong>de</strong>nadsufTa saqmea.madlena Tavs ikatunebda, TiTqo Tavis qmars ar amCnevda. lo<strong>gi</strong>nSimwoliare vaJbatoni tans imosavda, fexsacmeli da Sarvali Caicva damiuaxlovda, Tanac Jilets ikravda. policiis oficerma mimarTa:— gnebavT axla Tqveni gvari daasaxeloT?man ar upasuxa. komisarma warmoTqva:— maS iZulebuli viqnebi, dagapatimroT.maSin ucnobma uecrad wamoiZaxa:— xels nu maxlebT, Cemi pirovneba Seuxebelia.dÁu-rua ise eca, TiTqos misi dabegva undao, da Sig pirSi Causisina:— Tqven wagaswres. borotmoqme<strong>de</strong>baze wagaswres. Tu movisurve,dagapatimreben... diax, Tu me movisurve... — mere mrTolvare xmiT daumata: — eskaci laroS-matie gaxlavT, sagareo saqmeTa ministri.gancvifrebulma policiis komisarma ukan daixia da waibutbuta:— axla ki seriozulad gekiTxebiT, gnebavT Tu ara Tqveni vinaobadaasaxeloT?man gabeda da ZaldatanebiT warmoTqva:— am aramzadam axla ki simarTle Tqva: me marTla ministri laroS-matiegaxlavarT. — Sem<strong>de</strong>g dÁu-ruas mkerdze miuTiTa, saca patara xali cecxliviTmoCanda, da daurTo: — ai es salaxana im jildos atarebs Tavis frakze,romelic me miveci.dÁu-ruas Warxlis feri daedo. sapatio le<strong>gi</strong>onis lenti umalve moiglija,cecxlSi Seagdo da miayola:— ai, ra fasi aqvs TqvenisTana qvemZromis saCuqars!oriveni pirispir idgnen, orive gaanCxlebuli iyo da muStebi Semza<strong>de</strong>bulihqondaT, erTi — gamxdari da ulvaSdaweuli, meore ki — sruli daulvaSagrexili.komisari swrafad Cadga SuaSi da Tqva:— batonebo, gonierebas nu dakargavT!isini dadumdnen da erTmaneTs zur<strong>gi</strong> Seaqcies. madlena uZravad idga,iRimeboda da isev papiross abolebda.policiis moxelem ganagrZo:— batono ministro, Tqven da aq myof qalbaton dÁu-ruas martomogaswariT. Tqven lo<strong>gi</strong>nSi iweqiT, es ki TiTqmis titveli brZan<strong>de</strong>boda. orivestanisamosi areulia da uwesrigod yria am binaSi. es yovelive pirdapirisabuTia mruSobisa. Tqven ver uaryofT. ras mibrZanebT amis sapasuxod?laroS-matiem waiCurCula:— arafers. SeasruleT Tqveni movaleoba.komisari madlenas miubrunda:— qalbatono, aRiarebT, rom es batoni Tqveni sayvarelia?man gamomwvevi xmiT miugo:


— uars ar vambob: Cemi sayvarelia.— srulebiT sakmarisia.Sem<strong>de</strong>g komisarma ramo<strong>de</strong>nime SeniSvna Caiwera imis Sesaxeb, Tu oTaxebirogor iyo areuli da mowyobili. roca wera daasrula, ministri ukve Cacmuliiyo. palto ecva, xelSi joxi eWira da moxeles ucdida. mere hkiTxa:— ki<strong>de</strong>v gWir<strong>de</strong>biT? xom aRaraferi mevaleba? SemiZlia wavi<strong>de</strong>?dÁu-rua miubrunda, kadnierad gauRima da uTxra:— rad midixarT? Cven Cveni SevasruleT da isev dagtovebT, Se<strong>gi</strong>ZliaTisev lo<strong>gi</strong>nSi CawveT. — komisris saxelos Seexo da daumata: — wavi<strong>de</strong>T,batono komisaro. aq araviTari saqme aRar gvaqvs.odnav gaocebuli komisari gamohyva JorJs, romelic karis direze Sedga,raTa kanonis mcvelisTvis gza daeTmo. man Tavazianad daiwia, dÁu-rua TavisnaTqvamze idga:— gTxovT, batono.komisarma miugo:— Tqvens Sem<strong>de</strong>g, batono Cemo.maSin Jurnalistma Tavi daukra da ironiuli TavaziT upasuxa:— axla Tqveni jeria, batono komisaro. me am saxlSi TiTqmis SingaxlavarT.Sem<strong>de</strong>g kari nela da mori<strong>de</strong>biT gamoixura.erTi saaTis Sem<strong>de</strong>g dÁu-rua `safrangeTis cxovrebis~ redaqciaSi Sedioda.valteri ukve iq iyo: Tavis gazeTs uwin<strong>de</strong>liviT ganagebda da bejiTada<strong>de</strong>vnebda Tvalyurs. mas uamravi mkiTxveli miemata da i<strong>gi</strong> valteris bankisgafarToebul operaciebs didad umagrebda zurgs.gamomcemelma Tavi aswia da hkiTxa:— aq brZan<strong>de</strong>biT? raRac ucnauri ieri gaqvT. ratom dRes sadilad armoxvediT? saidan modixarT?axalgazrda kacma saTqmelis Zala gazoma da yoveli sityva xazgasmiTgamoTqva:— es-es aris sagareo saqmeTa ministri Camovag<strong>de</strong>.valters jer xumroba egona:— Camoag<strong>de</strong>T... neta rogor?— me kabinets vcvli, morCa da gaTavda! is qvemZromi didi xania gasag<strong>de</strong>biiyo.beberi gamomcemeli gancvifrebuli iyo da gaifiqra: albaT, daTvrao, dawaiCurCula:— kar<strong>gi</strong>, gaaTaveT. ucnaur raRacas meubnebiT.— sulac ara. batoni laroS-matie da Cemi coli daviWire. policiiskomisarma oqmi Sead<strong>gi</strong>na. Cveni ministris saqme gaTavebulia.valteri gaSterebuli iyo. saTvale Sublze aizida da hkiTxa:—xom ar damciniT?— sulac ara. axlave Sesafer qronikasac davwer.— keTili, magram... miznad ra gaqvT?— am qurdis, am salaxanas, sazogadoebis am mavne kacis mospoba. — qudiskamze dado da miumata: — gafrTxil<strong>de</strong>s, vinc gzaze gadameRobeba! araso<strong>de</strong>saravis ar davindob.gamomcemels mainc ar esmoda.— magram... magram Tqveni coli? — waiCurCula.— xval diliT gancxa<strong>de</strong>bas Sevitan da gayras moviTxov. <strong>de</strong>e, isevgansvenebuli foresties colad gadaiqces.— maS gayra gsurvebiaT.— ra Tqma unda. qveynis masxarad gamxada. saWiro iyo, Tavi suleladmomeCvenebina, raTa isini mruSobaSi dameWira. axla ki saqme gaTavebulia dasaqmis mbrZanebeli amJamad me gaxlavarT.


valteri jer gons ver mosuliyo da TanamSromels gaocebuli TvalebiTSescqeroda, Tanac fiqrobda: `daswyevlos RmerTma, am eSmakTan morigebiT undavicxovro!~— amieridan Tavisufali var, — ganagrZo JorJma. — mcireo<strong>de</strong>ni fulimaqvs. oqtombris dasawyiss arCevnebSi kandidatad gamoval Cems olqSi, iqZalian kargad micnoben. aseT colTan erTad, romelsac yvela eWvis TvaliTuyurebda, Rirseul alags ver daviWerdi da verc Sesafer pativs movipovebdi.gamatutuca, momatyua, momxibla da tyved Camigdo. magram gavuge Tu aragveloba, umalve Tvali ava<strong>de</strong>vne. — gaicina da daumata: — sawyali forestienamdvili rqosani gamodga... mindobili, gulmarTali da beyeCa kaci iyo. magramis samkauli, romelic man an<strong>de</strong>rZad damitova, Tavidan moviSore. axla xel-fexigaxsnili maqvs. amieridan me Sors waval.skams gadaalaja da CafiqrebiT gaimeora:— diax, axla ki Sors waval.beberi valteri isev farTod gaxelili TvalebiT umzerda daTavisTavs eubneboda: `diax, es gaiZvera Sors wava~.JorJi wamodga:— axla saqroniko SeniSvnas davwer. darbaislur kiloze unda Sevad<strong>gi</strong>no.magram i<strong>gi</strong> ministrisTvis saSineli ram iqneba. laroSi gaTavebuli kacia.veraferic veRar uSvelis. aRarc Cvenma gazeTma unda daindos, aRar gvWir<strong>de</strong>ba.valteri ram<strong>de</strong>nime wuTs yoymanobda. Sem<strong>de</strong>g ki gabeda:— maS dawereT! axia! brali misi, vinc aseT saqmeSi Caeria.Tavi mecxresami Tve gavida. dÁu-rua is-is iyo cols gaeyara, romelmac isev forestiesgvari daibruna.radgan 15 ivliss valterebi truvilSi unda wasuliyvnen, gadawyvites,erTi dRe qalaqgareT gaetarebinaT da xuTSabaTs, dilis cxra saaTzeeqvsad<strong>gi</strong>liani etliT gavidnen, romelSic oTxi cxeni eba. ganzraxuli hqondaT,samxari sen-JermenSi, anri meoTxis pavilionSi eWamaT. radgan lamaz megobarsmarkiz <strong>de</strong> kazolis naxva ezareboda, valterebs sTxova, is ar daepatiJaT.magram bolos gadawyvites, sama<strong>gi</strong>erod, grafi <strong>de</strong> la tur-iveleni pirdapirlo<strong>gi</strong>nidan moetacaT da wina dRes i<strong>gi</strong> gaafrTxiles ki<strong>de</strong>vac.etli gakruli CorTiT gavida elises mindvrebze da Sem<strong>de</strong>g bulonis tyegadaWra.zafxulis mSvenieri dRe idga. Zalian ar cxeloda. mercxlebi laJvardcaSi ganier rkalebs xazavdnen da maT nafrenze erT wams TiTqos marTla Savikvali rCeboda.etlis ukana rbil skamze qalebi isxdnen: q-ni valteri SuaSi, aqeT-iqiT —qaliSvilebi, xolo pirdapir — valteri, mxars stumrebi umSvenebdnen.senas gavidnen, mon-valeriens mouares, buJivals miaRwies da wylis napiriTpekam<strong>de</strong> mividnen.grafi la tur-iveleni Suaxnis kaci iyo, grZeli da Txeli bakenbar<strong>de</strong>bihqonda, romelsac ubralo niavic ki arxevda, da dÁu-rua oxunjobda: `misiwveri qars Zalian lamazad gamosaxavso~. grafi nazad umzerda rozas, romelicerTi Tvis win daniSna.JorJi Zalian fermkrTali iyo da aseve ferwasul suzanas Sescqeroda.maTi Tvalebi erTmaneTs xv<strong>de</strong>boda, urTierTisa esmodaT da TiTqos raRacsaidumlos uziarebdnen, raRac pirobas aZlevdnen da xelaxla Sor<strong>de</strong>bodnen. q-ni valteri dinjad da bednierad gamoiyureboda.didxans samxrobdnen. parizSi dabrunebis win JorJma yvelani sen-Jermeniserdoze miipatiJa. jer Sedgnen da sanaxaobiT tkbebodnen, yvelani ke<strong>de</strong>lTangamwkrivdnen da xalvaT midamos aRfrTovanebiT miacqerdnen. grZeli seristerfSi mezon-lafitisken miiklakneboda sena, romelic mwvaneze gaSotiluzarmazar mcuravs hgavda. marjvniv, qedis Txemze, marlis wyalsa<strong>de</strong>ni moCanda.


misi uSvelebeli profili caze mkveTrad isaxeboda da veebafexebian muxluxoWias hgavda, xolo qvemoT marli simwvaneSi ikargeboda.maT win gaSlil velze aqa-iq soflebi moCanda. vezines gubeebi mcire tyisTxel foTlianSi mkafiod moxazul da Ria feris laqebs emsgavseboda. sulSors, marcxniv, haerSi, sartruvilis samreklos wveti aRmarTuliyo.valterma Tqva:— qveyanaze aseT sanaxaobas versad naxavT. verc SveicariaSi ipoviT. mereneli nabijiT wavidnen, raTa erTsadaimave dros sanaxaobiTac damtkbariyvnen daseirnobiTac moRliliyvnen.JorJi da suzana CamorCnen. daSordnen Tu ara danarCenebs ram<strong>de</strong>nimenabijiT, Jurnalistma Cumi da Sekavebuli xmiT uTxra:— suzana, gaRmerTebT... suzana, ga<strong>gi</strong>JebiT miyvarxarT.— mec miyvarxarT, lamazo megobaro. — CasCurCula man.— Tu colad ar gamomyvebiT, — ganagrZo dÁu-ruam, — parizidan dasafrangeTidan gadavixvewebi.— sca<strong>de</strong>T da mamaCems Cemi Tavi sTxoveT, — miugo man. — iqneb daTanxm<strong>de</strong>s.JorJma uimedod Caiqnia xeli:— ara, ukve mravaljer <strong>gi</strong>TxariT, Tqma amao iqneba-meTqi. amis Sem<strong>de</strong>gTqvens saxlSic aRar SemomiSveben, redaqciidanac damiTxoven da erTmaneTisnaxvasac veRar movaxerxebT. Tu Tqveni Tavi wesierad viTxove, aseT mSvenierpasuxs momcemen. maT undaT markiz <strong>de</strong> kazols migaTxovon, imedi aqvT, rombolos da bolos `hos~ etyviT da am dRes elo<strong>de</strong>bian.— maS ra vqna? — hkiTxa qalma.man gaubedavad gadaxeda gverdulad da uTxra:— suzana, im<strong>de</strong>nad <strong>gi</strong>yvarvarT, rom gabedoT da erTi xelaRebuli nabijigadadgaT?man Tamamad upasuxa:— ho!— Zalian gabeduli nabiji rom iyos?— ho.— yvela sxva nabijze xelaRebuli rom gamodges?— ho-meTqi.— gahbedavT <strong>de</strong>d-mamas win aRudgeT?— ho.— marTla?— ho.— maS erTa<strong>de</strong>rTi gzaRa dagvrCenia. saWiroa, rom saqmis meTauri me ki arviyo, aramed Tqven. Tqven ganebivrebuli hyavxarT, Tqven nebas gaZleven,yvelaferi TqvaT, rac mogesurvebaT, amitom erTi kadnieri saqcielic undaCaidinoT, did gaocebas ar gamoiwvevs. maS yuri mig<strong>de</strong>T. dRes saRamos, rocadavbrun<strong>de</strong>biT, <strong>de</strong>daTqvenTan midiT, ro<strong>de</strong>sac marto iqneba, da gamoutydiT, romgsurT colad gamomyveT. <strong>de</strong>daTqveni Zalian aRel<strong>de</strong>ba da Zalian gawyreba...suzanam Seawyvetina:— <strong>de</strong>das daviTanxmeb.man ficxlad miugo:— ara, <strong>de</strong>daTqvens ar icnobT. gawyreba-meTqi da mamaTqvenze ufro metadgajavr<strong>de</strong>ba. ai naxavT, uars getyviT. magram Tqven magrad i<strong>de</strong>qiT, ar dauTmoTda imeoreT, rom gsurT mxolod me momTxov<strong>de</strong>T da sxvas aravis. etyviT amas?— vetyvi.— mere mamasTan gaxvalT da amaves gaimeorebT, metad mtkiced da gadaWriTgaumeorebT.— ho, ho. mere?— mere? ai axla iwyeba yvelaze seriozuli saqme. Tu marTla mtkicedgadawyviteT, mtkiced, mtkiced, Tu sul mtkiced gadaWriT gadawyviteT, coladgamomyveT, Cemo Zvirfaso, Zvirfaso, suzanav, maS me... maS mo<strong>gi</strong>tacebT.saSinlad gaxarebulma qalma kinaRam taSi daukra:


— uh, ra bednierebaa! maS momitacebT? rodisRa?da qalis sulSi sizmariviT gamococxlda RamiT motacebis mTeli Zvelipoezia — safosto karetebiT, duqnebiT da yvela mwignobruli saucxooTavgadasavliT, romelsac sacaa xorci unda Sesxmoda. gaimeora:— rodis iqneba-meTqi?dÁu-ruam metad dabali xmiT upasuxa:— dResve saRamos... amaRam.— mere... sad wavalaT? — xmis kankaliT ikiTxa man.— eg Cemi saidumloebaa. moifiqreT, rasac sCadixarT. esec ico<strong>de</strong>T, romgaqcevis Sem<strong>de</strong>g Tqven Cemi colobis meti sxva gza aRar geqnebaT. es erTa<strong>de</strong>rTigza aris-meTqi da i<strong>gi</strong>... Zalian saxifaToa... TqvenTvis.man upasuxa:— gaTavebulia... sada gnaxoT?— Se<strong>gi</strong>ZliaT marto gamoxvi<strong>de</strong>T Sinidan?— ho. vici, rogor unda gavaRo patara WiSkari.— maS ase: roca mekare dawveba, daaxloebiT SuaRames, Tanxmobis forzegamodiT. iq karetaSi mipoviT, romelic sazRvao saministrosTan idgeba.— moval.— namdvilad?— namdvilad.JorJma magrad CamoarTva xeli da, —— ooh, suzana, rogor miyvarxarT! ra saucxoo da gambedavi xarT! maS ar<strong>gi</strong>ndaT <strong>de</strong> kazols gahyveT?— ara.— mamas rom `ara~ uTxariT, Zalian gajavrda?— maS! undoda monasterSi gavegzavne.— xom xedavT, rom gambedaoba yofila saWiro?— gamoviCen ki<strong>de</strong>c.suzana farTo tatnobs gahyurebda da misi fiqrebi momavali motacebiT iyoSepyrobili. is da JorJi Sors, Zalian Sors wavlen... is da JorJi! dÁu-rua masmoitacebs! da ukve amayobda! sulac ar fiqrobda Tavis saxelze, SesaZlebelsircxvilze. icoda rame qalma amis Sesaxeb? gumani mainc hqonda aRebuli?q-ma valterma moixeda da miaZaxa:— aq mo, patarav! ras akeTeb lamaz megobarTan?orive danarCenebs SeuerTda, laparakobdnen zRvaze, sadac valteris ojaxiunda wasuliyo.raTa ukanve imave gziT ar dabrunebuliyvnen, Satus gzaze mouxvies dawamovidnen.JorJi Cumad ijda da fiqrobda. maS agre: Tu am qals gambedaoba aRmoaCnda,mas gamarjveba moelis. sami Tvis ganmavlobaSi nazi Tilismis uZlevel ba<strong>de</strong>Siabamda: acTunebda, ipyrobda, atyvevebda, nageSi xerxebiT ayvarebda Tavs dabolos, am qarafSuta tikinas suli gauWirvebliv daimorCila. jer aiZula <strong>de</strong>kazolisTvis uari eTqva, axla ki, radgan meti gza ar iyo, gaqcevazecdaiTanxma. Zalian kargad icoda, olm q-ni valteri Tavis qals araso<strong>de</strong>s mas armiaTxovebda, radgan TviTonve uyvarda dÁu-rua da Sem<strong>de</strong>gac eyvareboda Zlierda ujiaTad. es nasayvarlevi JorJs ganzomili gulcivobiT eWira xelSi, magramgrZnobda, rom imis gulSi uZluri da msaxvreli vneba duRda. JorJi masveraso<strong>de</strong>s ver mostexavs. q-ni valteri araso<strong>de</strong>s ar moiTmens, rom suzana JorJdÁu-ruas ergos.magram roca qaliSvili sadme Sors eyoleba, dÁu-rua mamasTan gamarTavsmolaparakebas, rogorc Tavis TanasworTan.am fiqrebSi iyo JorJi, sxvis laparaks yurs ar ug<strong>de</strong>bda, naTqvamze nawyvetnawyvetadpasuxobda da gonze maSinRa movida, roca parizSi Semovidnen.suzanac Cafiqrebuli iyo. oTxi cxenis eJvnebi yurebSi uwkrialebda daTvalwin uqroda ganieri, dausrulebeli gza, mTvaris uleveli Suqi, zogjer


tevri, bneli tye, duqnebi gzis napiras da meetleni, romelnic swrafad cvliancxenebs, radgan yvela mixvedrilia, rom maT uknidan m<strong>de</strong>vari mos<strong>de</strong>vs.roca etli karlsburgelis sasaxles miadga, JorJs Txoves, sadiladdarCeniliyo, magram man uari uTxra da Sin dabrunda.odnav danayrda da, TiTqos Sor mgzavrobas apirebso, Tavisi qaRal<strong>de</strong>bimoawesriga. saxifaTo werilebi dawva, danarCeni gadamala da zo<strong>gi</strong>erT megobarsmiswera. drodadro saaTs daxedavda da gaifiqrebda: `axla iq, albaT, didibrZolaa gaCaRebuli~ da guls mousvenroba uwewavda. ra iqneba, rom CaefuSos?magram risa unda eSino<strong>de</strong>s? Tavs yovelTvis daiZvrens, rac unda iyos,dRevan<strong>de</strong>li TamaSi mainc metad seriozulia.TerTmetze xelaxla gamovida, cota xans iboriala, kareta daiqirava daTanxmobis forze sazRvao saministros kamarasTan gaCerda. drogamoSvebiTwumwumas anaTebda da saaTs dahyurebda. Tormeti rom moaxlovda, mousvenrobisciebam aitana. yovel wuTs sarkmlidan ixe<strong>de</strong>boda, xom aravin modiso.sadRac Sors saaTma Tormeti dareka, mere meorem ufro axlo gaimeora,Sem<strong>de</strong>g orma erTdroulad Camohkra, bolos ki<strong>de</strong>v sadRac, metad Sors, erTiki<strong>de</strong>v gamoexmaura. ukanasknelma rom gaaTava, JorJma gaifiqra: `gaTavebulia.CaifuSa. ar mova~.mainc gadawyvita gaTenebam<strong>de</strong> moecada, radgan `aseT dros saWiroamoTminebiT aRiWurvo~, — fiqrobda.male saaTebma pirvelis TxuTmeti darekes, mere — naxevari, Sem<strong>de</strong>g — samimeoTxedi, da bolos, yvelam imave wyebaze Camohkra pirveli, rogorc weRandahkres Tormeti. JorJi qalis mosvlas ki aRar eloda, aramed ubralod ijdagayuCebuli da daJinebiT fiqrobda, ra unda momxdariyo valteris ojaxSi. ucebqalma sarkmelSi Tavi Semoyo da hkiTxa:— Tqvena xarT, lamazo megobaro?— me var, me.karis swrafad gaReba veRar moaxerxa da imeorebda:— oh, Tqvena xarT... Tqvena xarT... SemobrZandiT.suzana Semovida da gverdiT miujda. JorJma meetles SesZaxa:— gaswi!etli daiZra. suzana aCqarebiT sunTqavda da arafers ambobda.— aba miambeT, rogor moxda? — hkiTxa man.qals TiTqmis guli misdioda. Zlivs waiCurCula:— uh, saSineleba ram iyo, nametnav <strong>de</strong>dasTan.JorJi mousvenrad iyo da kankalebda.— <strong>de</strong>daTqvenTan? rao, ra Tqva? Cqara miambeT.— uh, saSineleba ram iyo-meTqi! saTqmeli windawinve kargad movifiqre,mere Sevedi da vuTxari. feri daekarga da SesZaxa: `araso<strong>de</strong>s! araso<strong>de</strong>s!~, mevtirodi, vjavrobdi, veficebodi, rom Tqvens garda sxvas aravis mivTxov<strong>de</strong>bodi.erTxans momeCvena ki<strong>de</strong>vac, TiTqos Cemi cemac ki undoda. SeSliliviT iyo daganacxada, xvalve monasterSi gaggzavnio. araso<strong>de</strong>s minaxavs <strong>de</strong>daCemi aseaRSfoTebuli, araso<strong>de</strong>s! mamasac gaegona misi suleluri kivili da Semovida.<strong>de</strong>dasaviT ar gamwyrala, magram Tqva, dÁu-rua Seni Sesaferi saqmro ar ariso.radgan gamajavres, imaTze metad me avkivldi. mamam tra<strong>gi</strong>kuli xmiTgamomistumra, romelic mas sulac ar ux<strong>de</strong>ba. yvelaze metad aman gadamawyvetinaTqvenTan erTad gavqceuliyavi, da ai, ukve aqa var. magram miTxariT, saiTmivdivarT?sanam suzana laparakobda, JorJma welze Cumad moxvia xeli da, gaZafruli,gulis fancqaliT ug<strong>de</strong>bda yurs, Tanac valterisadmi siZulvili eRviZeboda.magram maTi qaliSvili axla xom xelSi hyavs! maS, vnaxoT!— matarebelze davigvianeT, — upasuxa JorJma, — amitom am etliT sevrSiCavalT. iq Rames gavaTevT, xval ki laroS<strong>gi</strong>ionSi CavalT. Zalian lamazisofelia, mantis da bonieris Sua, senis napirzea.suzanam waiCurCula:— araferi ara maqvs Tan, araferi ar wamomiRia.


man uzrunvelad gaiRima:— ara uSavs ra. yvelafers iqve movagvarebT.etli erTi quCidan meoreze gadadioda. JorJma axalgazrda qals xeliCamoarTva da wynarad, Tavazianad dauwyo kocna. arc ki icoda, ra eTqva, radganplatonur alerss SeCveuli ar iyo. uceb moeCvena, TiTqos qali tiroda, daSiSiT hkiTxa:— ra mo<strong>gi</strong>vidaT, Cemo Zvirfaso?man cremlnarevi xmiT upasuxa:— sawyali <strong>de</strong>dilo! Tu SeamCnia, rom iq aRara var... albaT, aRara sZinavs.mis <strong>de</strong>das marTla aRar eZina.roca suzana misi oTaxidan gavida da col-qmari marto darCa, dabneulmada gulmoklulma colma qmars hkiTxa:— RmerTo Cemo, es ra ambavia?valterma braziT wamoiZaxa:— is ambavia, rom im intriganma Svili gadagviria. <strong>de</strong> kazols rom uariuTxra, esec imis bralia. daswyevlos eSmakma! cxadia, suzanas mziTevi WkuaSidaujda. — brazmoreulma siaruli daiwyo da ganagrZo: — ra Tqma unda, Senckargad iqceodi! mudam earSiyebodi, eferebodi, eloliavebodi. dilidansaRamom<strong>de</strong> marto amas gaiZaxodi: `aq — lamazi megobari, iq — lamazimegobari~. ai, xom gada<strong>gi</strong>xada!gawiTlebulma colma upasuxa:— me vearSiyebodi?qmarma pirSi miaxala:— diax, Sen, Sen! yvelani gadareulebi iyaviT — <strong>de</strong>-marelic, suzanac,yvela, yvela! Sen ggonia, me ara vxedavdi, rom or dResac ver gaZlebdi, Tu iskaci ar genaxa?coli medidurad gasworda:— me nebas ar mogcemT, aseTi rame miTxraT. nu gaviwy<strong>de</strong>baT, rom meTqvensaviT duqanSi ara var gazrdili.valteri Sedga, gaocebiT gaxevda. mere braziT gadmoagdo: `uh, daswyevloseSmakma!~ — da kari gaijaxuna.marto rom darCa, q-ni valteri uneburad sarkes miadga, raTa gaesinja,saxe xom ar Seecvala, radgan yovelive es daujerebeli da sazareli iyo.suzanas lamazi megobari uyvars! da lamaz megobarsac surs suzana SeirTos!araso<strong>de</strong>s! cxadia, q-ni valteri Secda. yvelaferi tyuilia! misma qaliSvilma amlamazi vaJkacisadmi srulebiT bunebrivi mimzidveloba igrZno da TavimoinugeSa: mimaTxovebeno. cxadia, TviTonve moigona! magram am saqmeSi is vermiiRebda monawileobas! q-ni valteri katastrofis moaxloebisas bundovaniSiSiT fiqrobda amas: ara, lamazma megobarma suzanas qarafSutuli ganzraxvisa,albaT, araferi icoda.da didxans eWi<strong>de</strong>boda azrs: Tu ra sabuTiT SeiZleboda am kacisveragobaSi eWvis Setana, an ram<strong>de</strong>nad ucodveli iyo i<strong>gi</strong>. magram ra aramzadayofila, Tu marTla man Seamzada es ambavi! neta ra mohyveba amas? da win uamravxifaTsa da wvalebas xedavda.Tu JorJma jer araferi icis, SeiZleba yvelaferi rogorme mogvar<strong>de</strong>s,suzanas naxevari wliT sadme waiyvans da yvelaferi TavisTavad gaTav<strong>de</strong>ba,magram mere JorJs rogorRa Sexedos TvalebSi? jer xom isev uyvardanasayvarlevi. es vneba gulSi isariviT Caujda da verasgziT veRar amoiRebda.uamisod sicocxle aRar SeeZlo da isev sikvdili erCivna. misi fiqriarcodnisa da kaeSnis brWyalebSi farTxalebda, Tavi ise astkivda, TiTqosnemsebiT Cxvleteno. azrebi daumZimda, daubindda, gaumwvavda. Zala eleoda,lamobda, eWvebi gaefanta da, radgan am WidilSi ver imZlavra,sasowarkveTilebiT itanjeboda. saaTs daxeda, ukve meore daiwyo. gaifiqra: `arSemiZlia. unda gavigo. suzanas gavaRviZeb da gamovkiTxav~.da raTa xmauroba ar aetexa, fexT ar Caicva, sanTeli waiRo da suzanasoTaxisken wavida. kari Zalian nela SeaRo, Sevida da lo<strong>gi</strong>ns daxeda. i<strong>gi</strong>


moTelilic ar iyo. jer ver gaigo da egona, Cemi qali, albaT, mamas edavebao.magram TavSi uceb saSinelma eWvma gauelva da qmarTan gaiqca. erTi wamisSem<strong>de</strong>g ukve iq iyo. feri aRar edo da ixrCoboda. valteri lo<strong>gi</strong>nSi iwva dawigns kiTxulobda. cols areulad hkiTxa:— ra ambavia? ra dagemarTa?— suzana ar <strong>gi</strong>naxavs? — waiCurCula man.— me? ara. rad mekiTxebi?— maS... maS wavida... mgoni, gaiqca, oTaxSi aRar aris.valteri erTi naxtomiT xaliCaze gaCnda, fexebi Ramis fostlebSi Cahyo daperan<strong>gi</strong>samara qaliSvilis oTaxisaken gaeqana. carieli oTaxi rom dainaxa, eWvicki gaefanta: cxadia, gaiqca. savarZelze daeSva da lampa iatakze dadga. colicSemovida da amis TqmaRa moxerxda:— ha? —valters arc sapasuxod eyo Zala, arc gabrazebisTvis. mxolodamoikvnesa:— ra Tqma unda, imasTan aris. yvelaferi daiRupa.— rogor Tu daiRupa? — ver gaugo colma.— daswyevlos RmerTma, ra Tqma unda, daiRupa! axla ki SeirTavs!zardacemulma colma Sehkivla:— iman unda SeirTos? ga<strong>gi</strong>Jdi?qmarma sevdiT miugo:— gvianRaa yvirili. moitaca, pativi axada. unda mivceT, meti gza aRargvaqvs. Tu xeirianad moviqceviT, am ambavs veravin gaigebs.coli saSinlad Relavda da imeorebda:— araso<strong>de</strong>s! araso<strong>de</strong>s suzanas is ar SeirTavs! araso<strong>de</strong>s Tanxmobas armivcem!Ronemixdilma valterma CaiCurCula:— gaige, xelSi hyavs-meTqi. saqme gaTavebulia, iqam<strong>de</strong> Seinaxavs sadmejurRmulSi, sanam ar davTmobT. amitom saqveyno aliaqoTis asacileblad undadauyovnebliv daveTanxmoT.coli naCumari varamiT iweweboda da imeorebda:— ara, ara-meTqi! araso<strong>de</strong>s ar davTanxm<strong>de</strong>bi!qmarma mouTmenlad miugo:— salaparakoc ki aRaraferia. saWiroa-meTqi. uyure im salaxanas, rogorgagvacura! Tqma ar unda, Zalian marjve vinme yofila! sazogadoebriviTvalsazrisiT, ukeTes siZes viSovidiT, magram amaze moxerxebulsa da saimedomomavlians versad movZebnidiT. es kaci Zalian Sors wava. <strong>de</strong>putatic gax<strong>de</strong>ba daministric.q-ma valterma udreki ener<strong>gi</strong>iT ganacxada:— araso<strong>de</strong>s nebas ar mivcem, rom suzana SeirTos... gesmis, araso<strong>de</strong>s-meTqi!maSin valteri gawyra da, rogorc saqmis kacma, lamazi megobris dacvaikisra:— kmara, gaCumdi... erTxel ki<strong>de</strong>v geubnebi, axla ki saWiroa-meTqi,aucilebliv saWiroa. garda amisa, vin icis, SeiZleba, arc ki vinanoT. jeraravin icis, ra SeuZlia aseT gamobrZmedil kacs! xom naxe, erTi dakvriTrogor dasca is suleli laroS-matie da, miuxedavad imisa, rom misTvis,qmrisTvis, es saqme Znelze uZnelesi iyo, mainc Rirseulad moiqca. erTisityviT, vnaxavT. mxolod erTia marTali: xelSi vyavarT da sxva gziT am saqmesTavs ver davaRwevT.cols swadda ekivla, egorava da Tma daeglija. erTxel ki<strong>de</strong>v warmoTqvauimedobiT savse xmiT:— suzanas ver miiRebs... me... me ar minda! ar minda-meTqi!valterma lampa aiRo, wamodga da sTqva:— Senc danarCeni qalebiviT suleli yofilxar. Tqven marto grZnobagalaparakebT. garemoebas araviTar angariSs ar uwevT... Tqven bolom<strong>de</strong>sulelebi yofilxarT. geubnebi, SeirTavs-meTqi, saWiroa! — da Custebis


fratuniT gavida. Ramis peran<strong>gi</strong>T raRac sasacilo moCvenebas hgavda. miZinebulisaxlis ganieri talani gaiara da Tavis oTaxSi Seimala.q-ni valteri marto darCa saSineli urviT gawamebuli. yovelive jer ki<strong>de</strong>vkargad ar esmoda. jer mxolod iqenjneboda. Sem<strong>de</strong>g azrad mouvida, romSeuZlebeli iyo dilam<strong>de</strong> ase darCeniliyo, erT alagze mjdariyo, da Zalianmounda, sadme mimaluliyo, gaqceuliyo, wasuliyo, Svela eZebna da rogormemieRo.lamobda vinme mSveleli gaexsenebina, magram ver poulobda. mRv<strong>de</strong>li? ho,marTla, mRv<strong>de</strong>li! muxlebSi Cauvar<strong>de</strong>ba, codvaSi gamouty<strong>de</strong>ba, aRsarebas etyvisda Tavis ukurnebel ambavs uambobs. is gaigebs da mixv<strong>de</strong>ba, rom aseTi vera<strong>gi</strong>suzanas ver SeirTavs, da mRv<strong>de</strong>li xels SeuSlis mas.mRv<strong>de</strong>li axlave sWir<strong>de</strong>ba. magram amJamad sad ipovos? sad moZebnos? magramarc ase SeiZleba darCena.maSin mas wyalzed mimavali qristes naTelma saxem moCvenebasaviT gauara.ise mkafiod xedavda mas, TiTqos suraTis win mdgariyo. qriste eubneboda:`moved Cemda da fexTa winaSe muxli moiyare da me gaswavo Sen gzanisimarTlisani~.man sanTeli aiRo, oTaxidan gavida da, oranJereaSi rom Sesuliyo, qveviTCavida. `qriste~ sul bolos, patara oTaxSi iyo. oTaxi minis kariT iketeboda,raTa oranJereas nests tilo ar gaefuWebina, amitom ucnaur mcenareTa tyeSiagebul samlocvelos hgavda.sazamTro baRSi rom Sevida, romelic manam<strong>de</strong> mxolod savse SuqiTganaTebuli enaxa, misma pirquSma siRrmem gaaoca da Sedga. veeba tropikulmcenareebs haeri TavianTi mZime amonasunTqiT gaevsoT. yvela kari mixuruliiyo. minis TaRis qveS Caketil mcenareTa ucnauri surneli sunTqvas aZnelebda,Tavbrus axvevda, aTrobda, i<strong>gi</strong> erTsa da imave dros saamuric iyo da mZimec, datanSi sikvdilis damasustebeli nebivrobis Sereul grZnobas iwvevda.sabralo <strong>de</strong>dakaci wynarad midioda. Semazrzeni wyvdiadidan sanTlismocimcime Suqze livliviT amodiodnen xan urCxulebis msgavsi, xan raRaccocxal sulierTa minagvani ucnauri mcenareni, romelTac jadosnuri ieriedoT.uceb qriste dainaxa. kari gamoaRo, romelic mas suraTs aSorebda, dafexebSi Cauvarda. jer qada<strong>gi</strong>viT loculobda, RmerTkacs mxurvaleTavganwirulobiT uxmobda, xolo Sem<strong>de</strong>g, roca sasoeba Caunelda, Sexeda da,uRrmesi kaeSniT moculma, suli ganaba. qvevidan mTrTolvare sanTliT odnavganaTebuli qriste ise hgavda lamaz megobars, rom is, visac axla umzerda,ukve RmerTi ki aRar iyo, aramed misi sayvareli. is xedavda mis Tvalebs, misSubls, mis saxis metyvelebas, mis civsa da medidur iers, da umweodluRluRebda: `ufalo!.. ufalo... ufalo!..~, Tan JorJis saxeli enazeutrialebda. uceb gaifiqra, rom axla, ai, am wams, JorJi da misi suzana, misiqaliSvili, SeiZleba sadme oTaxSi, sadme ganmartoebiT iyvnen. JorJi! JorJi dasuzana!da imeorebda: `ufalo! ufalo!~, magram fiqriT isev imaTTan, JorJTan daTavis SvilTan iyo. sadme oTaxSi martoni arian. axla Ramea, da orives xedavda,ise naTlad xedavda, TiTqos aqve suraTis ma<strong>gi</strong>er mdgariyvnen. erTmaneTsuRimian, hkocnian. oTaxSi bnela. sawol taxtze sabani naxevrad gadakecilia.<strong>de</strong>dam wamoiwia, raTa mivardniliyo, Svils TmaSi daswvdomoda da JorJismklavebidan gamoeTria. undoda qalisTvis yelSi waeWira da daexrCo. masamJamad ukve sZulda Tavisi qaliSvili, romelic mis nasayvarlevs danebda.Tavis Svilisken xeli gaiSvira da... tilos Seexo, qristes fexs Sexvda, maRalixmiT Sehkivla da gulaRma daeca. sanTeli iatakze dauvarda da Caqra.ra moxda Sem<strong>de</strong>g? didxans elan<strong>de</strong>boda ucnauri da sazareli uJmuri. mudameCveneboda, viTom JorJi da suzana qristes Caxveodnen, romelic maT saSinelsiyvaruls kurTxeviT locavda.bundovnad grZnobda, rom Tavis oTaxSi aRar iyo. surda amdgariyo,gaqceuliyo, magram ar SeeZlo. raRacnairad gacbunebuli iyo. am cbunebam


mTeli tani gauxeva da mxolod fxizeli da bindiT mosili azri dautova. axlamas raRac saSineli, daujerebeli, fantasturi uJmuri awvalebda. i<strong>gi</strong> Seepyroucnaur, avadmyofur, TiTqmis momakvdinebel lan<strong>de</strong>bs. amgvar lan<strong>de</strong>bs adamianistvinSi aCenen xolme cxeli qveynis Zilismomgvreli mcenareebi, romelTacraRac Tilismuri ieri da Zlieri surneli aqvT.meore dilas q-ni valteri `qristes~ win ipoves garTxmuli — ugono daTiTqos mimxrCvali. mZimed gaxda avad da misi sicocxle bewvzeRa ekida.mxolod meore dRes movida srul gonebaze da aqviTinda.msaxurebisTvis suzanas dakargva rom aexsnaT, uTxres, viTom i<strong>gi</strong>moulodnelad monasterSi gaegzavnaT. xolo valterma dÁu-ruas grZelwerilze upasuxa, rom is Tanaxma iyo Tavisi qaliSvili misTvis mieTxovebina.lamazma megobarma gaqcevis wina Rames werili dawera da safosto yuTSiparizidan gasvlis dros Caagdo. Tavazianad swerda valters, rom didi xaniamisi qali uyvarda, rom maT araso<strong>de</strong>s araferSi piri ar SeukravT. magram suzanaTviTon mivida masTan, raTa Tavisive nebiT eTqva: `me Tqveni coli viqnebi~. maSinman igrZno, rom ufleba hqonda, qali TavisTan daetovebina da daemala ki<strong>de</strong>vac,sanam pasuxs miiRebda qalis mSoblebisagan, romelTa Tanxmobas is Tavissabedos survilze nakleb fass ar aZlevs. dÁu-rua, amasTan erTad, sTxovdavalters — sapasuxo werilze `mokiTxvam<strong>de</strong>~ waewera, da miumata, rom am werilserTi misi megobari miiRebda fostaSi da mas, JorJ dÁu-ruas, gadaugzavnida.sacolem da saqmrom laroS-<strong>gi</strong>ionSi eqvsi dRe gaatares senas napirze.araso<strong>de</strong>s axalgazrda qals ase kargad ar gaetarebina dro. Tavisi Tavi mwyemsiqali egona. JorJi suzanas Tavis dad asaRebda, mruSobas eri<strong>de</strong>boda, ubiwosinaxavda da misi xeluxlebliv datoveba ufro xelsayrelad miaCnda.JorJma meore dResve sacvali da glexuri tanisamosi iyida, mindvrisyvavilebiT morTuli veeba Calis qudi daixura da Tevzaobas Seudga. essofeli suzanas di<strong>de</strong>bul ad<strong>gi</strong>lad eCveneboda. iq idga Zveli koSki da cixedarbazi,sadac saocari Spaleris naxva SeiZleboda.JorJi sacoles senas napirebze fexiT aseirnebda, xan naviT. erTmaneTsyovel wams mRelvarebiT kocnidnen, suzana — umankoebiT, JorJi ki —TavalagmviT. saqmros SeeZlo TavdaWera. roca man sacoles uTxra, `xvalparizSi vbrun<strong>de</strong>biT, mamaTqvenma Tanxmoba mogvcao~, suzanam gulubryvilodwaiCurCula: `ase male? me ki Zalian mxiarulad gavatare dro da ar megona, Cemicoloba ase adre gaTav<strong>de</strong>boda~.Tavi meaTekonstantinopolis quCaze patara binaSi bneloda, JorJi da klotildaerTmaneTs karebSi Sexvdnen da swrafad Semovidnen. sanam dÁu-rua fanjrisdarabebs gamoaRebda, sayvarelma hkiTxa:— maS suzana valters irTav?JorJma Tavmdablad aRiara da daumata:— aqam<strong>de</strong> ar icodi?braziT savse, mrisxane klotilda win edga.— suzana valters irTav? es ki metismetia! es ki nametania! maS sam Tvesmxolod imitom mealersebodi, rom eg ambavi dagemala? Cems garda yvelasscodnia, me ki Cemi qmrisgan gavige, Cemi qmrisgan!dÁu-ruam gaicina, Tumca darcxvenilic iyo. qudi buxarze dasdo dasavarZelSi Camojda. klotildam TvalebSi Sexeda da Cumi, magram braziani xmiTuTxra:— mas Sem<strong>de</strong>g, rac coli miatove, am bednieri dRis molodinSi iyavi, amsaCuqars mimza<strong>de</strong>bdi da, amave dros, isev me myvarobdi? ra mzakvari yofilxar!— raTa? — hkiTxa man. — coli myavda da mRalatobda. daviWire, gaveyareda axla sxvas virTav. amaze ubralo raRa iqneba?man xmis kankaliT CasCurCula:— oh, ra cbieri da ra saxifaTo kaci yofilxar?


JorJma gaiRima:— daswyevlos eSmakma! suleli mudam gacruebuli darCeba!magram klotilda Tavisas ar iSlida:— ara, Tavidanve rogor ver gavige, ra vaJbatonic brZan<strong>de</strong>bodi! imas maincver vifiqrebdi, rom aseTi aramzada gamodgebodi.man mediduri ieri aisaxa da, —— gTxov, Tavi ailagmo!aman klotilda SeaSfoTa:— rao? isRa damrCenia xelTaTmani Cavicva da ise gelaparako? mas aqeT,rac <strong>gi</strong>cnob, avarasaviT <strong>gi</strong>Wiravs Tavi da amis Tqmasac mikrZalav? yvelas atyueb,yvelas hyvlef, yvelgan fulsa xvet, siamis yvavilebs hkref da isic <strong>gi</strong>nda, rompatiosansaviT mogeqce?JorJi wamodga. tuCi auTrTolda:— gaCumdi, Torem aqedan gagag<strong>de</strong>b.— aqedan gamag<strong>de</strong>b... — wailuRluRa man. — aqedan gamag<strong>de</strong>b. Sen gamag<strong>de</strong>baqedan?.. Sen gamag<strong>de</strong>b?.. Sena?..meti veRaraferi Tqva, radgan brazi axrCobda, da uceb amoxeTqa:— aqedan gamag<strong>de</strong>b? dagaviwyda, rom am binis qiras pirvelive dRidan mevixdidi? marTalia, drogamoSvebiT Senc gada<strong>gi</strong>xdia, magram vin daiqirava? me.vin Seinaxa? isev me da Sen me mipireb gag<strong>de</strong>bas? xma gaikmin<strong>de</strong>, Se salaxanav! Senaggonia, ar vici, rogor mopare madlenas vodrekis qonebis naxevari? Sena ggonia,ar vici, rogor gaabriyve suzana, rogor iweqi masTan, rom ageZulebina, coladgamogyoloda?JorJma mxrebSi xelebi Caavlo da njRreva dauwyo:— imaze laparaki ar gabedo! <strong>gi</strong>krZalav!— suzanasTan iweqi-meTqi, vici! — mainc yviroda klotilda.dÁu-rua yvelafers moismenda da moinelebda, magram am sicruem moTminebadaukarga, klotildas mier nasrolma simarTlem guli braziT aucaxcaxa,magram im qalze, sacoleze cilis wamebam am <strong>de</strong>dakacis cemis Jini gauRviZa.dÁu-ruam gaumeora:— gaCumdi, gafrTxileb... gaCumdi-meTqi,…— da im xesaviT anjrevda,romelsac xilis Camosayrelad arxeven xolme.klotildas Tma CamoeSala, piri farTod daeRo, Tvalebi <strong>gi</strong>JsaviTgayinoda da imeorebda:— iweqi-meTqi!JorJma xeli gauSva da iseTi sila gaawna, rom klotilda ke<strong>de</strong>ls miaskdada waiqca. mere xelebze daebjina, wamoiwia, miubrunda da erTxel ki<strong>de</strong>vmiaxala:— iweqi, iweqi-meTqi!JorJi eca, Cabubna da ise dauwyo cema, rogorc mamakacs scemen xolme.klotilda uceb gaCumda da akvnesda. aRar inZreoda, pirisaxe iataksa dake<strong>de</strong>ls Sua hqonda Carguli da sabralod krusunebda.JorJma cema Sewyvita da wamoiwia. mere ram<strong>de</strong>njerme gaiara, raTa sidinjeaRed<strong>gi</strong>na. TavSi erTi azri mouvida. sawol oTaxSi gavida, taStSi civi wyaliCaasxa da Tavi Sig Cahyo, Sem<strong>de</strong>g xeli daibana, frCxilebi guldasmiT gaiwmindada sayvarlis sanaxavad dabrunda. klotilda ar inZreoda, isev iatakze egdogaSotili da weRan<strong>de</strong>liviT gulamoskvnili tiroda.— male gaaTaveb krusuns? — hkiTxa.man arafri miugo. JorJi Sua oTaxSi idga da iatakze gawolili sxeuliswinaSe raRac sircxvils grZnobda. Sem<strong>de</strong>g ucbad gadawyvita da buxris TavidanTavisi qudi moitaca:— mSvidobiT, roca mosulier<strong>de</strong>bi, gasaRebi mekares gadaeci. me vermovicdi, sanam adgomis gunebaze moxvido<strong>de</strong>.gamovida, kari gamoixura, mekaresTan Seixeda da uTxra:


— qalbatoni jer iq darCa, magram isic axlave gamova. gadaeci saxlispatrons, rom pirveli oqtombridan binaze uars vambob. dRes agvistosTeqvsmetia, maSasadame, vadas jer ar gadavcilebivar.da swrafi nabijiT gaudga gzas, radgan ki<strong>de</strong>v ram<strong>de</strong>nime alagas undaSeevlo da qorwilisTvis ukanaskneli sayi<strong>de</strong>li eyida.jvriswera oci oqtombrisTvis iyo daniSnuli, saparlamento sesiisganaxlebis Sem<strong>de</strong>g. wesi wm. madlenas eklesiaSi unda SeesrulebinaT. amqorwilze bevri xma dadioda, magram namdvili aravin icoda, Wori maincdacocavda. motacebazedac laparakobdnen, magram marTali da mogonili veravisgaerCia.msaxurebi ambobdnen, rom q-ma volterma, romelic sasiZos xmas ar scemda,im dRes, SuaRames, suzanas gaTxoveba rom gadawyvita, qaliSvili monasterSigaacila da TviTon simwriT avad gaxdao. oranJereadan meore dRes TiTqmismkvdari gamoitanes. ueWvelia, araso<strong>de</strong>s aRar momjobin<strong>de</strong>ba. Tma sul gauTeTrdada moxucebuls daemgvana. RvTismosavad iqca da yovel samSabaTs ziarebasiRebda.seqtembris dasawyisSi `safrangeTis cxovrebam~ gamoacxada, rom baronidÁu-rua <strong>de</strong> kanteli amieridan am gazeTis mTavar redaqtorad iniSneboda, xolovalteri gamomcemlis saxelwo<strong>de</strong>bas inarCunebda. redaqciam samsaxurSi cnobilifeletonistebis, politikuri redaqtorebisa da samxatvro-saTeatrokritikosTa jari moiwvia. es laSqari fulis meoxebiT gadmoibires didigazeTebidan, Zveli da mZlavri redaqciebidan, romelTac mkvidri ad<strong>gi</strong>lebieWiraT.xnieri, darbaiseli da pativcemuli Jurnalistebi mxrebs aRar iCeCavdnen,roca `safrangeTis cxovrebis~ Sesaxeb Camovar<strong>de</strong>boda xolme saubari. swrafida sruli gamarjvebis wyalobiT am gazeTs seriozuli mwerlebic ki aRarTakilobdnen, Tumca i<strong>gi</strong> manam<strong>de</strong> aTvalwunebuli hqondaT.am gazeTis mTavari redaqtoris qorwineba parizis cxovrebaSi did ambadgadaiqca, radgan JorJ dÁu-rua da valteri, erTi xania, saerTocnobismoyvareobas aRvivebdnen.es ambavi Semodgomis mowmendil dRes moxda.wm. madlenas eklesiis msaxurni wiTel, ganier xaliCas dilidanve karibWismaRal kibeze hfendnen, romelic roialis quCas gadascqeris. mosiaruleniuneburad Cer<strong>de</strong>bodnen da uyurebdnen. parizelebma maSinve daaskvnes, rom aqdidi ambavi unda momxdariyo.TavianT saqmeebze mimavali kantoris mosamsaxureni, muSa qalebi danoqrebi taZris win Cer<strong>de</strong>bodnen, Sehyurebdnen da mdidrebze fiqrobdnen,romelnic colis SerTvaze amo<strong>de</strong>na fuls xarjavdnen. saaTis aTidan aqa-iqcnobismoyvareTa jgufebic gaCnda, yvela ram<strong>de</strong>nime wuTs icdida im imediT, romsacaa daiwyebao, da Sem<strong>de</strong>g isev Tavisi gziT midiodnen.TerTmet saaTze policiis razmi movida da umalve wesri<strong>gi</strong>s aRdgenasSeudga, radgan yovel wuTs axal-axali jgufi Cn<strong>de</strong>boda. male movidnen pirvelistumrebic, romelnic saukeTeso ad<strong>gi</strong>lebs iWerdnen: maT yvelafris naxvasurdaT. eseni stoas gaswvriv dasxdnen.nel-nela sxva stumrebic gamoCndnen: abreSumis kabebiT moSriale qalebida darbaiseli mamakacebi. TiTqmis yvela mamakaci meloti iyo da siarulisieri ganzomili hqonda, taZars ki ufro meti medidureba mieca.eklesia TandaTan ivseboda. uzarmazar Ria karSi mzis Suqis nakadiSemodioda da stumarTa pirvel rigebs anaTebda. odnav bnel kan<strong>de</strong>lze cvilissanTlebiT mofenili sakurTxeveli isroda yviTel Suqs, romelic didi karidanSemosul sinaTlesTan SedarebiT metad uZalo iyo.mosulni erTmaneTs Tvals rom mohkravdnen, niSanze moiwevdnen, jgufebadikribebodnen, radgan literatorebs sazogadoebis sxva wevrebze naklebisasoeba hqondaT, isini sxvebze ufro maRali xmiT laparakobdnen.norber <strong>de</strong> vareni vinme megobars eZebda. skamebs Sua rigSi Jak rivalsmohkra Tvali da mivida.


— xom xedavT, — uTxra, — momavali marjve xalxs ekuTvnis.rivals JorJisa ara Surda ra da upasuxa:— bedi hqonia. moaxerxa da cxovrebac moiwyo.mere sazogadoebas dauwyes sinjva.— xom ar iciT, ras akeTebs JorJis nacolari?poetma gaiRima:— vici ki<strong>de</strong>vac da arc vici. Turme metad ganmartoebiT cxovrobsmonmartris ubanSi, magram... magram mcireo<strong>de</strong>ni `magram~ arsebobs. erTi xania,gazeT `La plume-Si politikur werilebs vkiTxulob, romelic Zalian hgavsforesties da dÁu-ruas werilebs. vinme Jan <strong>de</strong> doli awers xels. axalgazrda,lamazi da Wkviani vaJia, romelic Turme Cveni megobris, JorJis jiSisa yofilada mis nacolarsac icnobs. aqedan aseTi daskvna gamovitane: im qalbatonsZalian hyvarebia damwyebni da momavalSic eyvareba. Tumca isic saTqmelia, romis qalbatoni Zalian mdidaria. vodreki da laroS-matie mis saxlSi tyuilad kiar iyvnen gaSinaurebuli.…rivalma SeniSna:— madlena sandomiani, cbieri da marjve qalia. roca samosels ixdis,albaT, mSvenieri vinmea. magram erTi es miambeT, geTayva, dÁu-rua gayris Sem<strong>de</strong>grogor axerxebs eklesiuri wesiT meore colis SerTvas?— imitom irTavs eklesiuri wesiT, — miugo norber <strong>de</strong> varenma, — rommisi pirveli qorwineba samRv<strong>de</strong>loebisaTvis jvris werad ar iTvleba.— ratom?— gulgrilobiT Tu momWirneobisaTvis, Cvenma lamazma megobarma ifiqra,sakmarisi iqneba madlena foresties SerTva marto meriaSi iyos aRniSnulio,saeklesio kurTxevas Tavi moarida. amis gamo, Cveni wminda <strong>de</strong>da-eklesiis azriT,maTi qorwineba ubralo sqesobrivi kavSiri iyo da meti araferi. amitom misTvisJorJi dRes ucolo vaJia da saqmros nebazea eklesiis yvela sazeimo ganrigeba,romelic valters iafi ar dauj<strong>de</strong>ba.momatebuli xalxis guguni TaRis qveS TandaTan Zlier<strong>de</strong>boda. zo<strong>gi</strong>erTiTiTqmis xmamaRla laparakobda, stumrebi erTmaneTs aCvenebdnen saxelovanaxalmosulebs, romelnic kmayofili iyvnen, rom maT aTvalirebdnen, daiWimebodnen. Tanac cdilobdnen, Cveulebis mixedviT, kvlav pirvel rigSimdgariyvnen.. es saxelovani xalxi ukve daCveuli iyo yvela dResaswaulzeTavianTi Tavi amrigad eCvenebinaT da egonaT, rom isini yoveli zeimis ucvlelsamkauls, mxatvrul mokazmulobas Seadgendnen.rivalma ganagrZo:— erTi mibrZaneT, Tqven xom xSirad dabrZan<strong>de</strong>bodiT patronTan:marTalia Tu ara, viTom q-ni valteri da dÁu-rua erTmaneTs xmas aRar scemen?— diax, marTalia. mas ara surda Tavisi qali dÁu-ruasTvis mieTxovebina,magram JorJma maT mier marokoSi Camarxuli cxedrebi aRmoaCina da amiTvalteri xelSi daiWira. bebers saSinel gamxilebas emuqreboda. valterslaroSis magaliTi gaaxsenda da ucbad danebda. xolo yvela qaliviT jiutma<strong>de</strong>dam fici dasdo, rom siZes erT sityvasac aRar etyoda. erTad rom vxedav,saSinlad mecineba xolme. q-ni valteri im dros nemezidas Zegls hgavs, is kiZalian darcxvenilia, Tumca amas ar amJRavnebs, radgan mSvenivrad scodniaTavisi grZnobebis alagmva.saliteraturo Tanamokalmeni dÁu-ruas xels arTmevdnen, aqa-iqpolitikuri saubris nawyvetebi ismoda. taZris karibWesTan Tavmoyrili xalxislaparaki, Soreuli zRvis guguniviT bundovani, mzis sinaTlesTan erTadkarebSi Semodioda, TaRebSi adioda da eklesiaSi Tavmoyril rCeulTa dabalxmaurs hfaravda.uceb mekarem xis iataks samjer dahkra kverTxi. yvelam skamebis miwevmoweviTda kabebis SrialiT miixeda iqiT. karibWis naTel SuqSi gamoCnda<strong>de</strong>dofali, romelic Tavis mamas xelgayrili mos<strong>de</strong>vda. suzana uwin<strong>de</strong>liviTsaucxoo TeTr saTamaSos hgavda. TmaSi TeTri, wvrili yvavili hqonda gayrili.


am<strong>de</strong>nime wamiT direze Sedga, roca fexi taZarSi Semodga, orRanmamZlavrad daiguguna da Tavisi Zlieri liTonis xmiT yvelas <strong>de</strong>doflis mosvlaauwya.sacole TavCaRunuli modioda, Tumca araviTari siZabune ar etyoboda,mainc gaurkvevel mRelvarebas hgrZnobda, da iyo mSvenieri, patara daTvalwarmtaci. xalxs rom axlo gauara, qalebi RimiliT CurCulebdnen; xolomamakacebi erTmaneTs dabali xmiT eubnebodnen: `saucxooa! RvTaebrivia!~ mamaWarbi medidurobiT moabijebda, odnav fermkrTali iyo da cxvirze saTvaleukrialebda.maT oTxi dobili mos<strong>de</strong>vda, oTxive lamazi, oTxive vardisferi kabiTgamowyobili. es iyo marTla saTamaSo <strong>de</strong>dofalas mSvenieri amala. oTximejvarec erTimeoris Sesaferisad iyo SerCeuli da ise modiodnen, TiTqosbaletmeisteris mier yofiliyvnen dageSili.Sem<strong>de</strong>g <strong>de</strong>da mohyva simamrs. markiz <strong>de</strong> la ter-ivelens, samocdaTormetiwlis moxucs, xelgayrili mos<strong>de</strong>vda. q-ni valteri ki ar modioda, molaslsebdada yovel nabijze TiTqmis guli misdioda, TiTqos misi fexisgulebi iataksewebeboda, fexebic siarulze uars ambobdnen da saguleSi guli im mxeciviTufarTxalebda, romelic naxtomebiT lamobs damalvas. gamxdariyo, xoloWaRara Tmis gamo misi pirisaxe ufro fermkrTali da mimWknari moCanda. aravinrom ar daenaxa, pirdapir ixe<strong>de</strong>boda da imazeRa fiqrobda, rac mas awvalebda.mere JorJ dÁu-rua da viRac ucnobi xnieri <strong>de</strong>dakaci gamoCndnen. sasiZosTavi maRla eWira, warbSekruli iyo da mtkice da uZravi TvaliT pirdapirixe<strong>de</strong>boda. zemo tuCeze ulvaSi TiTqos braziT ayriliyo. yvelas lamazvaJkacad moeCvena. wvrili, neli, ucxo siaruli da werweta fexebi hqonda. frakikopwiad hqonda gamowyobili, xolo zed sisxlis wveTiviT micxebuli sapatioo<strong>de</strong>nis pawawa niSani yvelas TvalSi scemda.mere naTesavebi modiodnen. roza senator risolens mohyveboda. ukve TvenaxevriswinaT iyo gaTxovili. grafi la turiveleni da grafi <strong>de</strong> persemurasmeuRle xelixel-gayrili Semovidnen.sul bolos dÁu-ruas mohyva nacnob-megobarTa Wreli ri<strong>gi</strong>, romelic manTavis axal naTesavebs gaacno. es xalxi cnobili iyo parizis naxevradwarCinebulTa Soris, yvelas advilad ecnoboda, adviladve umegobr<strong>de</strong>boda, TusaWiro iyo, ki<strong>de</strong>vac unaTesav<strong>de</strong>boda. aq iyvnen mdidari metiCrebi, davrdomili,gakotrebuli, saxelgatexili Tavadaznaurebi. zo<strong>gi</strong>erTebs, yvelaze uaresebs —col-Svilic ki hyavdaT. aq naxavdiT <strong>de</strong> belvins, markiz banJolens, graf <strong>de</strong>ravelens Tavisi coliT. aqve moCandnen herco<strong>gi</strong> <strong>de</strong> ramorano, Tavadi kravalovi,kavaleri valreali, Sem<strong>de</strong>g valteris stumrebi: Tavadi <strong>de</strong> geSi, herco<strong>gi</strong> <strong>de</strong>ferasini Tavisi coliT da mSvenieri markiza <strong>de</strong> dunisa. am jgufSi q-nvalteris ram<strong>de</strong>nime naTesavs karga provincialuri ieri hqonda.orRani galobda. misi kriala sayvirebi zecas adamianTa sixaruls daurvas ugzavnidnen da uzarmazar Senobas maRali, ritmuli xmebiT avsebdnen.karibWe daketes da iqauroba uceb ise Camoabneles, TiTqos im taZridan mzegaegdoT.axla mefe-<strong>de</strong>dofali sakurTxevlis win idga muxl-moyrili. tanJerisaxali episkoposi sakurTxevlidan kverTxiT da mitriT gamovida, raTa axaliwyvili samaradisos saxeliT SeeerTebina.Cveulebrivi sakiTxveli gamohkiTxa, beW<strong>de</strong>bi Seucvala, jaWviviT SemboWavisityvebi warmoTqva da axlad jvardawerilebs qadageba uTxra. didxansilaparaka Semkuli sityvebi erTgulebaze. episkoposi didi, sruli da erTi imprelatTagani iyo, romelsac muceli di<strong>de</strong>bulis iers aZlevs xolme.ucabedi qviTinis xmaurma zo<strong>gi</strong>erTi moaxeda. <strong>de</strong>doflis <strong>de</strong>das pirisaxexelebSi Caemala da tiroda, bolos is iZulebuli iyo, daeTmo. an ra eqna?dRidan suzanas dabrunebisa <strong>de</strong>da autaneli da dausrulebeli varamiTewvaleboda. qaliSvili ar daloca da Tavisi oTaxidan gamoagdo, xolosazeimo salmiT Semosul dÁu-ruas Cumi xmiT uTxra:


— TqvenisTana vera<strong>gi</strong> Cems sicocxleSi jer ar Semxvedria. nuraso<strong>de</strong>snuraferze nuRar mommarTavT. ico<strong>de</strong>T, ar <strong>gi</strong>pasuxebT.suzana mwvave siZulviliT SeiZula, da am av grZnobas uimedo vneba dauwyalo eWvi daerTo, ucnauri eWvi <strong>de</strong>dis da sayvarlisa axali WrilobisaTvismwvave da sazareli, romelSic SeuZlebeli iyo gamotexiliyo.da ai, episkoposi jvars swerda maT, mis Svils da mis sayvarels, swerdaeklesiaSi, oriaTasi kacis TandaswrebiT da misive Tval-win! <strong>de</strong>das kiveraferi uTqvams! mas ar Zalus xeli SeuSalos! ar ZaluZs daiyviros: `eg kacime mekuTvnis, eg kaci Cemi sayvarelia! Tqven mier nakurTxi SeuRlebasamarcxvinoa!zog qals guli auCuyda da waiCurCula:— sawyali <strong>de</strong>da, rogori aRelvebulia!xolo episkoposi enamWevrobda:— Tqven am qveynis bednierebs ekuTvniT, mdidrebsa da pativcemulebs.Tqvenma niWma, mowyaleo xelmwifev, sxvebze maRla agamaRlaT. TqvenxalxisaTvis swerT, aswavliT, arigebT, gzas uCvenebT da Tqvens winaSedi<strong>de</strong>buli asparezia gadaSlili. Tqven mSvenieri vali gekisrebaT, TqvenSe<strong>gi</strong>ZliaT saucxoo magaliTi aCvenoT.dÁu-rua yurs ug<strong>de</strong>bda da siamayis grZnoba Tavbrus axvevda: romiseklesiis prelati ase elaparakeboda mas! xolo zurgsukan is xalxs grZnobda,rCeul xalxs, romelic aq isev misTvis, dÁu-ruasTvis mosuliyo, TanaceCveneboda, rom mas raRac Zala hkravda xels da zeviT eweoda, is ukve Sevidaim wreSi, romelic am qveyanas ganagebda — is, sofel kantelis Raribi glexisSvili!uceb Tvalwin <strong>de</strong>d-mama warmoudga iq, dabalWerian duqanSi. mTis kalTisTxemze, romelic ruanis did vels dahyurebs, cxadad xedavda, glexebs rogorusxamdnen sasmels. roca JorJi vodrekis memkvidred gadaiqca, mSoblebs xuTiaTasi franki gaugzavna. axla ki ormocdaaTiaTass gaugzavnis, patara mamulsiyidian da gabednier<strong>de</strong>bian.episkoposma sityva daasrula. farCis olariT mosili mRv<strong>de</strong>lisakurTxevelSi Sevida. orRani xelaxla Seudga mefe-<strong>de</strong>doflis qeba-di<strong>de</strong>bas,axla i<strong>gi</strong> grZeli da maRali xmiT galobda. misi talRiseburi galoba iseTixmovani da mZlavri iyo, TiTqos surda Weri aeglija da laJvard caSiafreniliyo. es idumali xma mTel taZars avsebda da misgan yoveli sxeuli dayoveli suli uneburad TrToda, Sem<strong>de</strong>g orRani damSvidda da haerSiyurwarmtaci da sunTqvasaviT msubqi melodia gadmoskda. es iyo narnari,mxiaruli, Citis RuRuniviT simRera. magram uceb es kekluci musikac isedarbaislurad amRerda, ise medidurad da mZlavrad aJRerda, TiTqos erTi ramioti xalxisave Tvalwin veeba qveynad gardaqmniliyo.Sem<strong>de</strong>g adamianuri xma gaisma da TavCaRunulebs zed gadauara: operisartistebi b.b. vori da lan<strong>de</strong>ki galobdnen. irgvliv yovelive sakmevlis nazisurneliT iJRinTeboda. sakurxevelTan wirvas aTavebdnen. RmerTkacma Tavisimogvis xma ismina da am soflad Camodioda, raTa baron dÁu-ruasTvisgamarjveba daeloca da ekurTxebina.suzanas gverdiT mdgomma lamazma megobarma Tavi daRuna. — im wamselan<strong>de</strong>boda viTom RmerTi irwmuna, romelmac mas eso<strong>de</strong>ni mfarveloba gauwiada eso<strong>de</strong>ni wyaloba mohgvara. TiTqos arc ki icoda, vis mimarTavda: axalkaciTavisi warmatebisaTvis ufals swiravda madlobas.wirva rom dasrulda, JorJ dÁu-rua wamodga, cols xeli misca daSesamoselTa sacavSi gaiyvana. stumrebma maT winaSe gavla daiwyes. bolo aRarCanda, sixaruliT gadareul JorJs zogjer Tavisi Tavi eCveneboda mefed,romelsac xalxi esalmeboda. yvelas xels arTmevda, fuRuro sityvebseubneboda, Tavs ukravda da qaTinaurebze aseT pasuxs aZlevda: `friad,sasiamovno~!..ucbad klotildas mohkra Tvali da gaaxsenda yvela mis mier micemulmiRebulikocna, maTi alersi, xvevna, cuRlutoba, misi xmis ieri, misi tuCebis


gemo, da am mogonebam mas nasayvarlevis dabrunebis Jini aunTo. klotildaTavisi cocxali TvalebiT da avaruli ieriT isev lamazi, isev winan<strong>de</strong>liviTmimzidveli iyo. mainc di<strong>de</strong>buli sayvarelia! gaifiqra JorJma.klotilda gaubedavad, SiSnakravi krZalviT miuaxlovda da xeli gauwoda.JorJma CamoarTva, erT xans eWira da misi qaluri, mori<strong>de</strong>buli, nazi ZaxiliigrZno, misi mosarigebeli da Sesandobari xelmoWera gaigo, da am pawawaTaTunias TviTonac ise mouWira, TiTqos eubneboda: `isev Seni var, klotilda,da isev uwin<strong>de</strong>liviT miyvarxar~.maTi moRimare, mbrwyinavi da siyvaruliT aRsavse Tvalebi erTmaneTsSexvda. klotildam Tavisi nazi xmiT waiCurCula:— naxvamdis, male gewveviT.— naxvamdis, male gvnaxeT, — mxiarulad upasuxa man.q-ni <strong>de</strong> mareli wavida.sxvebic modiodnen, axalgazrda col-qmris win xalxi wyaliviTmiedineboda. bolos SeTxelda, ukanasknelebmac Cauares. JorJma suzanasxelaxla mohkida xeli.magram eklesia isev gaivso: yvela isev Zvel ad<strong>gi</strong>ls daubrunda, radgansurdaT enaxaT, mefe-<strong>de</strong>dofali erTad rogor gaivlida. JorJi neli nabijiTmodioda. Tavi maRla aewia, xolo Tvalebi mzis SuqiT ganaTebul ganierkaribWeze hqonda mibjenili. midioda da zogjer xangrZlivi JrJola uvlidatanSi. xan ki is civi TrTolva gahkravda, romelsac udi<strong>de</strong>si bedniereba iwvevsxolme. is aRaravis ar xedavda da mxolod Tavis Tavze fiqrobda.diresTan rom mivida, Savi, mRelvare, SequCuli brbo dainaxa, romelsacmisTvis, JorJ dÁu-ruas gulisTvis moeyara Tavi. axla parizeli xalxi axalkacs Sescqeroda da misi gamarjveba Surda.Sem<strong>de</strong>g axalmefem Tvalebi aswia da moSorebiT, Tanxmobis moednis gadaRma,<strong>de</strong>putatTa palata dainaxa. maSinve moeCvena, TiTqos TiTqos wminda madlenaskaribWedan burbonTa sasaxlis aivanze gadamxtariyo.maRalsa da ganier kibeze wynarad daeSva. cnobismoyvareTa or wyebas SuaCamodioda da aravis aRar uyurebda: misi azri ukanve gamobrunda. mZafri mzisSuqiT dabindul TvalebSi elan<strong>de</strong>boda isev klo, romelic safeTqlebze Tmasisworebda, radgan lo<strong>gi</strong>nidan adgomis dros mudam awewili hqonda xolme.komentarebi`lamaz megobarze~ muSaoba mopasans dawyebuli unda hqon<strong>de</strong>s 1883 wels,ro<strong>de</strong>sac gamoqveynda misi ri<strong>gi</strong> moTxroba da narkvevi, sadac gvxv<strong>de</strong>ba romaniszo<strong>gi</strong>erTi siuJeturi epizodi da i<strong>de</strong>uri motivi. JorJ dÁuruasa da laroSmaties saxeebiT warmodgenili socialur-fsiqolo<strong>gi</strong>uri tipis pirvel monaxazsSeicavs 1883 wlis martSi gamoqveynebuli patara narkvevi `mamakaci-meZavi~. aq<strong>mopasani</strong> ubodiSod acxa<strong>de</strong>bs, rom `mamakaci-meZavi~ warmoadgens `qveynis iaras~,romlisganac `<strong>de</strong>putatTa palataa walekili~ da romelic `gazeTebSi gvxv<strong>de</strong>bayvelaze metad, sadac yvelaze metadac aris saWiro~.burJuaziuli gazeTebis sicrueze, uprincipobaze, meqrTameobaze dayalTabandobaze cxadi warmodgena mopasans jer ki<strong>de</strong>v 70-ian wlebSi Seeqmnada, uTuod, isev floberis wyalobiT, romelic ambobda xolme, `am duqnebisadmisiZulvili mSvenierebisadmi siyvarulis dasawyisiao~. Sem<strong>de</strong>g ki piradigamocdileba sul ufro umtkicebda mopasans am warmodgenas.`lamazi megobris~ personaJebs realuri prototipebica hyavs. <strong>mopasani</strong>smier nacnobTa wreSi naTqvami, `dÁurua me var!~-o, mistifikacias warmoadgens,magram sama<strong>gi</strong>erod misi umcrosi Zma erve, romelic arc Jurnalisti da arcebraeli bankiris siZe ar yofila, aramed mxolod qera ulvaSebiT Semkuliunteroficeri, aSkarad emsaxura mas rogorc `fizikuri mo<strong>de</strong>li~. amas garda,erTi Tanamedrovis mowmobiT, mopasanma `sastiki ulmobelobiT Semoiyvana


omanis ganviTarebaSi ori qali, romlebic met-naklebad earSiyebodnen mismzard cnobierebas~, xolo meore biografosis cnobiT, valteris prototipadmopasanma gamoiyena gazeT `goluas~ gamomcemeli artÁur meieri, romelsac aseveaxasiaTebda gazeTis striqoniT cinikuri vaWroba da politikuri situaciiTmoxerxebuli spekulacia. marTalia, meierisa da valteris saxeebi zustad arTanxv<strong>de</strong>bian erTmaneTs, magaliTad, pirveli kaTolike monarqisti iyo, meore kiparlamentis `marcxena centris~ momxre da Tanac, <strong>de</strong>putati, magram es`dacileba~ gansaxierebis realisturi meTodiTaa nakarnaxevi, romlisTanaxmadac <strong>mopasani</strong> mxolod imas irCevs empiriuli masalidan, rac tipiurisaxis Sesaqmnelad sWir<strong>de</strong>ba.am TvalsazrisiT gansakuTrebiT sainteresoa `tanJeris eqspediciis~epizodi, romelic romanSi mravali realisturi <strong>de</strong>taliTaa moTxrobili.sinamdvileSi <strong>mopasani</strong>s dros araviTari tanJeris eqspedicias ar hqonia ad<strong>gi</strong>li,magram zo<strong>gi</strong>erTi msgavsi faqtis, — umTavresad safrangeTis mier 1881 welstunisis dapyrobis, — mixedviT mweralma SeTxza mxatvruli ambavi, romelicbrwyinvaled axda 30 wliT gvian: 1912 wels safrangeTma, espaneTTan erTad,marTlac daipyro da `gaiyo~ maroko.`tanJeris eqspediciis~ valterisa da maties finansiur maqinaciebTankavSiris motivsac realuri sarCuli u<strong>de</strong>vs: 1881 wlis seqtemberSi cnobilmapamfletistma anri roSforma gamoaqveyna mamxilebeli werili, sadacamtkicebda, rom tunisis okupacia mTlianadaa mowyobili gambetas, safrangeTisprezi<strong>de</strong>ntisa, da rustanis, safrangeTis tuniseli elCis, mier, romelTamizansac sabirJo TamaSi warmoadgenda.cocxal sinamdvilesTan, mimdinare politikur ambebTan aseTi mWidrosiaxlove publicisturi pamfletis simwvaves sZens `lamaz megobars~ dabunebrivia, rom mis gamoqveynebas gaugonari sensacia mohyva. saocari xmauriatexa <strong>mopasani</strong>s mier eso<strong>de</strong>n mwared ganqiqebulma reaqciulma presam. magram misdamcvelTa `argumentebi~, romelTa Soris mTavari is iyo, rom parizisJurnalistikis romanSi daxatuli suraTi `daujerebelia~, mxolod <strong>mopasani</strong>ssimarTles adasturebda. ase magaliTad, konservatiul `goluas~ recenzentiacxa<strong>de</strong>bda: `me ver davijereb, rom aseTivea mTeli Jurnalistika. balzakma missust mxareTa miuxedavad ufro amaRlebulad warmogvid<strong>gi</strong>na i<strong>gi</strong>... aq ki Cvenmxiarulad vcuraobT sibinZuris okeaneSi. ra sazogadoebaa! dido RmerTebo! ragaremo! ra xalxi!~ recenzentis mier misdauneburad kargad SemCneuligansxvaveba parizis Jurnalistikis balzakiseul da <strong>mopasani</strong>seul suraTebsSoris savsebiT sworad gamoxatavs im politikur-moralur <strong>de</strong>gradacias,romelic burJuaziulma presam kapitalizmis imperializmad gadaqcevasTanerTad ganicada.`lamaz megobars~ imTaviTve uaRresi warmateba xvda wilad. 1883 wlis 8aprils daiwyo gazeT `Jil blas~-Si feletonebad misi beWdva, xolo ukve imavewlis seqtemberSi misi 37-e, 1887 wlis aprilSi ki 51-e gamocema gamovida.agreTve dauyovnebliv iTargmna i<strong>gi</strong> sxva evropul enebze.* * *gv. 28. elises mindvrebi. ZvelberZnul miTolo<strong>gi</strong>aSi — micvlilTaaCrdilebis imieri sasufeveli, xolo parizSi — saqveynod cnobili parki,romelSic dgas safrangeTis prezi<strong>de</strong>ntis rezi<strong>de</strong>ncia — elises sasaxle daromelsac Wris 2 kilometris sigrZis brwyinvale SenobebiT Semkuli prospeqti— elises mindvrebis aveniu.bulonis tye — md. senis marjvena napirze m<strong>de</strong>bare vrcelikeTilmowyobili baRi, romelic samxreT-dasavleTidan akravs parizis centrs.gv. 30. alJiri — safrangeTis kolonia afrikis CrdiloeT sanapiroze(dasavleTiT esazRvreba marokos, aRmosavleTiT — tuniss, xolo samxreTiT —saharas), ad<strong>gi</strong>lobriv, ZiriTadad arabul mosaxleobasTan sastiki brZolebisSe<strong>de</strong>gad frangebma daipyres 1830-47 wlebSi.


gv. 33. bakalavri — Zvelad dasavleT-evropul universitetebSi, amJamad kimxolod inglisSi — pirveli, umdablesi samecniero xarisxi; xoloTanamedrove safrangeTSi da zo<strong>gi</strong>erT sxva qveyanaSic — pirovneba, romelsacsaSualo skola daumTavrebia.ciceroni, markus tuliusi (Zv. w. 160—43) — ZvelromaelTasaxelganTqmuli oratori da gamoCenili mwerali da saxelmwifo moRvawe.tiberiusi (Zv. w. 42—ax. w. 37) — ZvelromaelTa TvalsaCino mxedarTmTavarida saxelmwifo moRvawe, me-14 wlidan — romis imperatori.mentona — safrangeTis cnobili klimaturi kurorti xmelTaSua zRvissanapiroze.gv. 36. kafe-Santani — restorani estradiTurT, romelzedac srul<strong>de</strong>baxolme orazrovani, xSirad uxamsi simRerebi da cekvebi.miuzari (1793—1859) — fran<strong>gi</strong> musikosi, romlebic XIX saukunis 30-40-ianiwlebis parizSi marTavda balebsa da maskara<strong>de</strong>bs.foli-berJeri (`mwyemsuri <strong>gi</strong>Jobani~) Tavdapirvelad erqva parizis `mcireformaTa~ Teatrebs, romlebSic idgmeboda operebi da baletebi (pirveli`foli~ 1831 wels daarsda), xolo Sem<strong>de</strong>gSi isini gadaiqcnen Cveulebrivkabareebad anu kafeebad da restornebad, sadac saWmel-sasmelic iyi<strong>de</strong>ba dasxvadasxva xasiaTis sacekvao, sasimRero, musikaluri an sacirko warmodgenebicidgmeboda.gv. 38. italielebTanac Sexv<strong>de</strong>biT: — igulisxmeba parizis italiurisaopero Teatrigv. 33. 39. sen-lazari — meZavTa cixe parizSilursini — parizis cixe.gv. 47. kordoni, Sato-larozi — franguli Rvinis markebi.gv. 49. `patara arabuli respublika mzab~ mopasanma dawvrilebiT aRweraafrikaSi 1881 wels Tavisi mogzaurobis Sesaxeb narkvevSi `mzis qveS~ (1884),sadac sxvaTa Soris, vkiTxulobT: `mzabi aris respublika an, ufro sworad,imis msgavsi komuna, rogoris daarsebac 1871 wels parizis revolucionerebmaca<strong>de</strong>s~.gv. 52. `aq yvelaferi ipoeboda: kuSeti... Sez-lon<strong>gi</strong>... lui XVI-is stilzenakeTebi~. — kuSeti—divani. Sez-lon<strong>gi</strong> (`grZeli skami~) — erTgvari savarZelidaxrili zur<strong>gi</strong>Ta da wagrZelebuli dasajdomiT. romelzedac naxevradwamowola SeiZleba. lui XV — safrangeTis mefe, romelic revolucionerebma1792 wels taxtidan Camoag<strong>de</strong>s, xolo 1793-s <strong>gi</strong>liotinaze aiyvanes. mis saxelTandakavSirebuli <strong>de</strong>koratiuli stili mkvidr<strong>de</strong>ba XVIII s-is 60-ni wlebidan,warmoadgens gadasasvlels `rokokodan~, `neoklasicizmisaken~ da xasiaT<strong>de</strong>bamkrTali ferebiTa da ornamentul formaTa mSvidi sicxadiTa da sinaziT.gv. 58. `bunebiT patiosani normandieli iyo~, e. i. mkvidri normandiisa.Tanamedrove safrangeTis Crdilo-dasavleTi provinciisa, romlis centria q.ruani da sadauric iyo TviTon <strong>mopasani</strong>.gv. 65 oranis provincia — alJiris dasavleTi, marokos mosazRvre mxare.gv. 67. `diuvalTan Sevida sauzmis saWmelad~. — parizSi 1850-ni wlebidanarsebobda kuxmister diuvalis mier organizebuli didi qseli iaffasianisasadiloebisa, romlebic TavianTi damaarseblis saxeliT ixsenieboda.gv. 68. bilboke — erTgvari TamaSi, romelic mdgomareobs kanafze mibmuliburTis ag<strong>de</strong>basa da joxze dasmaSi.gv. 69. ekarte — banqos franguli TamaSi, `piketuri~, — 32 qaRaldiani, —dastiTa da or monawiles Soris.gv. 77. `es Zunwi balzakiviT laparakobs~. udi<strong>de</strong>si fran<strong>gi</strong> romanistisonore balzakis (1799-1850) ena xasiaT<strong>de</strong>ba mkveTri da ZarRviani, kontrastuli daparadoqsuli sityvebiTa da gamoTqmebiT.`... don kixoti rivali~ — genialuri espaneli satirikosis miguelservantesis (1547-1616) gmiri don kixoti iqca ararealuri miznebis msaxvelikacis, uniadago meocnebisa da unayofo mebrZolis simbolod.


gv. 78. `erTi xnieri vivieris... sayvarelia~. — franguli `vivieur — vivieri~niSnavs `cxovrebis kacs~. siamovnebis momxres, mxiarulebisa da xorcielitkbobis motrfiales.fervaki — XIX-is 70-80-ni wlebis fran<strong>gi</strong> Jurnalisti, gazeT `figaros~niWieri reportiori, romelic aSuqebda `maRali~ sazogadoebis cxovrebas.gv. 79. `etualis fori~ anu `varskvlavis moedani~ — parizis erT-erTimTavari moedania, romelzedac dgas cnobili satriumfo kamara — di<strong>de</strong>buliTaRi, romlis mSenebloba daiwyo 1806 wels imperator napoleon pirvelisausterlicTan brZolaSi brwyinvale gamarjvebis (1805 w. 2 <strong>de</strong>kembers)aRsaniSnavad.gv. 83. grenadini — `grenadis~ anu broweulis sirofi.gv. 84. Sato-margo, arJanteili — franguli Rvinis markebia.gv. 86. iaponiuri peniuari — qalis dilis xalaTi. erTgvari kapoti,kimono.gv. 89. saTamaSo yuTidan amomxtari WinkasaviT gadaskup<strong>de</strong>boda. — `yuTSiCasmuli Winka~ — safrangeTSi popularuli sabavSvo TamaSia.gv. 110. liuqsembur<strong>gi</strong>s baRi — parizis Zveli parki, romelic akravs 1612—20 wlebSi agebul liuqsembur<strong>gi</strong>s sasaxles, Tavdapirvelad taxtis memkvidreprincTa, xolo bolos safrangeTis senatis rezi<strong>de</strong>ncias.gv. 121. `me alfonsebTan saqme ara maqvs~. — aleqsandre dÁuma-Svilis(1824—95) komediis `batoni alfonsis~ (1874) gmiris mixedviT alfonsi SeerqvameZav mamakacs, romelsac qalebi arCenen.gv. 127. lope <strong>de</strong>-vega. (1562—1635) — aRorZinebis xanis gamoCenili espanelidramatur<strong>gi</strong>, `cxvris wyarosa~ da mravali sxva cnobili dramis avtori.gv. 128. `sikvdili da ormoci bebris TamaSi~ — safrangeTis aka<strong>de</strong>miasormoci wevri hyavs da axal aka<strong>de</strong>mikoss mxolod Zveli wevris sikvdilisSem<strong>de</strong>g irCeven.gv. 134. <strong>gi</strong>eme, Jan-batist-antuani (1843—1918) — fran<strong>gi</strong> peizaJisti damarinisti (zRvis xedTa) mxatvari, <strong>mopasani</strong>s erT-erTi megobari; mas mieZRvnanovela `naTloba~.arpini, anri-Jozefi (1819—1916) — fran<strong>gi</strong> mxatvari, peizaJisti dagrafikosi, ekuTvnoda e. w. `barbizonis~ skolas, romelic etaneboda bunebis`intimur~, mSvid da sada, magram grZnobier suraTebs.<strong>gi</strong>ome, <strong>gi</strong>ustav-aSili (1840—1887) — fran<strong>gi</strong> literatori da mxatvariorientalisti;didxans cxovrobda alJirSi da TiTqmis mTlad SemoifarglaalJirisa da marokos TematikiT.gv. 135. Jerve, anri (daib. 1852) — fran<strong>gi</strong> mxatvari, Janruli da istoriulsuraTTa avtori, <strong>mopasani</strong>s megobari; 1885 wlis april-ivnisSi mopasanTan erTadimogzaura italiaSi, imave wlis zamTarSi dawera <strong>mopasani</strong>s portreti.bastien-lepaJi, Jiuli (1848—1884) fran<strong>gi</strong> realisti mxatvari.bugro, adolf-uiliami (1825—1905) — fran<strong>gi</strong> mxatvari, e. w. `neoklasikuri~mxatvrobis warmomadgeneli.loransi, Jan-poli (1838—1921) — fran<strong>gi</strong> mxatvari, mravali istoriulisuraTis avtori.van<strong>de</strong>eli mRv<strong>de</strong>li. — van<strong>de</strong>a aris atlantikuri okeanis sanapiroze, md.luaris SesarTavis samxreTiT m<strong>de</strong>bare franguli provincia, sadac safrangeTisXVIII saukunis didi burJuaziuli revoluciis dros moxda reaqciulisamRv<strong>de</strong>loebisa da aristokratiis mier motyuilebuli glexobis ajanyeba.`cis-feri~ razmi, — razmi safrangeTis maSin<strong>de</strong>li revoluciuri jarisa,romelsac cisferi mundirebi ecva.bero. Jani (1849—1935) — fran<strong>gi</strong> portretisti da Janruli mxatvari,romelsac mopasanma miuZRvna moTxroba `Salli~.lamberi, lui-eJeni (1825—1900) — fran<strong>gi</strong> mxatvari animalisti, <strong>de</strong>lakruasmowafe, xatavda Janrul komikur suraTebs, romelTa moqmedi pirebi iyvnenkatebi, risTvisac xumrobiT `katebis rafaeli~ ewoda.


<strong>de</strong>tai, Jan-batist-eduardi (1848—1912) — cnobili fran<strong>gi</strong> realistimxatvari, bataluri suraTebis avtori.leluari, morisi (1853—1940) — fran<strong>gi</strong> mxatvari, <strong>mopasani</strong>s megobari, masmieZRvna moTxroba `idilia~.gv. 145. lesbosi — saberZneTis kunZuli egeosis zRvaSi, ZvelberZnulikulturis mniSvnelovani centri; imdroin<strong>de</strong>li lesobseli qalebi cnobilniiyvnen urTierTisadmi arabunebrivi seqsualuri midrekilebiT.vo<strong>de</strong>vili — saxelwo<strong>de</strong>ba warmosdgeba Crdilo franguli provincia Val <strong>de</strong>Vire-dan — Tavdapirvelad, XVI s-is safrangeTSi, qalaqis quCis simRera,romelic mefis urC feodalebs dascinis; merme, XVIII s-is dasawyisSi: saxumaroxasiaTis sasimRero piesa, romlis calkeul kupletebs msaxiobebTan erTadmayurebelic mReroda; da bolos, daaxl. 1750 wlidan moyolebuli, — pataramoculobisa da msubuqi komediuri xasiaTis kupletebian-cekvebiani piesa,komikuri opera.gv. 150. `dÁurua Tavs irTobs (Duroy s‘amuse) — es sityvebi parodiaswarmoadgenen viqtor hiugos cnobili dramis saTaurisa: `mefe Tavs irTobs (LeRoi s‘amuse).gv. 151. `Jurnalisti keisris coliviT umwikvlo unda iyos~. pompeas,iulios keisris meore cols, qmris Ralati dabralda;a Tumca es bral<strong>de</strong>ba ardadasturda, iulios keisari mainc gaeyara mas im sabuTiT, rom `keisris colieWvmiutaneli unda iyos~.monmartri — parizis Crdilo raioni, poetebisa da mxatvarTa, sareTodartistuli bohemis ubani.gv. 152. ori livri kotleti. — livri franguli `<strong>gi</strong>rvanqaa~.gv. 161. gastrin-reneti — cnobili parizeli mesaWurvle.gv. 167. kanna — cnobili sazamTro da sazRvao kurorti safrangeTisrivieraze (xmelTaSuazRvis sanapiroze). — `Joli~ frangulad lamazs niSnavs.gv. 174. inglisuri baRi. — gansxvavebiT `franguli~ anu XVII s-Si miRebuli`barokos~ stilis aristokratiuli parkebisa, romelTac aSkara xelovnuroba,`arqiteqtonizirebuli~ gaformeba, `kultivirebuli~ ieri axasiaTebda, XVIII s-is dasawyisidan aRmocenebuli `inglisuri baRebi~ gamoirCeva viTomdaxeluxlebeli da Tavisuflad miSvebuli `bunebrivobiT~.grafi <strong>de</strong>-pari anu parizis grafi iyo princ lui-filip-alber orleanelis(1838—1894), safrangeTis ukanaskneli mefis, lui-filipes SviliSvilis tituli.bazeni — safrangeTis marSali, romelic 1871 wels metcTan danebdaprusielebs, risTvisac omis Sem<strong>de</strong>g safrangeTis mTavrobam mas TavisuflebaaRukveTa; misi cixidan gaqceva mopasanma dawvrilebiT aRwera Tavis samogzauronarkvevTa wignSi `wyalze~ (1888).gv. 175. kolberi (1619—1693) — cnobili fran<strong>gi</strong> saxelmwifo moRvawe, luiXIV-is ministri; mis mraval RonisZiebas Soris aRsaniSnavia franguli flotisreorganizacia.sÁufreni (1726—1788) safrangeTis admirali, romelic indoeTSi warmatebiTeomeboda ingliselebs.dÁupre (1775—1846) — safrangeTis admirali, alJiris dapyrobis monawile.gv. 194. `Tqveni gvari orad gahyaviT: `dÁu-rua~-d, da sul sxva ram gamova~.safrangeTSi `dÁu~, `<strong>de</strong>~, an `d~ winsarTi aristokratiul gvarebs erTvis xolme.gv. 205. matine — i<strong>gi</strong>ve peniuari.gv. 297. `mrgvali koSkebi, heraldikuri gvirgvinebiT mosili~ anusagvareulo RerbebiT damSvenebuli.goTikuri stili — XII s-is safrangeTSi aRmocenebuli da mere mTeldasavleT-evropaSi gavrcelebuli arqiteqturuli stili, romelic xasiaT<strong>de</strong>baisrisebri TaRebiTa da kamarebiT da, saerTod, vertikaluri wawvetebuliformebis siWarbiT.`... uzarmazari sakvamle, qeopsis piramidis toli~. — qeopsma, ZveliwelTaRricxvis daaxl. 2600 wels mcxovrebma egviptis mefem, dRevan<strong>de</strong>l qairos


maxloblad akldamad aiSena piramida, romelzedac, herodotes cnobiT, 30 weli100 aTasma kacma imuSava da romlis simaRle amJamad 139 metrs aRwevs.gv. 210. poli da virJini — fran<strong>gi</strong> mwerlis bernar<strong>de</strong>n <strong>de</strong>-sen-pieris (1737—1814) amave saxelwo<strong>de</strong>bis cnobili sentimentalur-idiliuri romanis gmirebi.gv. 219. `Sereuli komisiebi~ — 1851 wlis gadatrialebis Sem<strong>de</strong>g daawesanapoleon III-m Tavis politikur mtrebTan sasamarTlos meSveobiT angariSisgasasworeblad.`Tavisi sofluri makiavelobis wyalobiT...~ — nikolo makiaveli (1469—1527), didi italieli humanisti da politikosi, romelic fr. engelsmarenesansis epoqis erT-erT `titanad~ miiCnia, amtkicebda, rom xalxiskeTildReobisaTvis mzrunvel xelisufals aqvs ufleba da ki<strong>de</strong>vac marTebsyovelgvari saSualeba gamoiyenos Tavisi Zalauflebis gansamtkiceblad; amazriT Camoayaliba man Tavisi cnobili formula: `mizani amarTlebssaSualebas~. magram burJuaziulma saqmosnebma imTaviTve Seryvnes dagaavulgares, yovelgvari miznisaTvis gamarTlebulad CaTvales makiavelis espolitikuri principi, ise rom male `makiavelobis~ anu `makiavelizmis~ cnebaSegnebuli da sruli uprincipobisa da amoralizmis sinonimad aqcies.gv. 234. vatto, antuani (1684—1721) — `rokokos~ stilis gamoCenili fran<strong>gi</strong>mxatvari, romelsac axasiaTebda ferTa simkveTre da silaRe.gv. 240. `esk~ warmoadgens Semoklebas inglisuri sityvisa `eskuaier~-i, racniSnavs `memamule~-s.gv. 243. `nuTu ise ga<strong>gi</strong>J<strong>de</strong>bian, rom tunisis sisulele gaimeoron~. —miniSneba safrangeTis mier 1881 wels tunisis okupaciaze, romelmac namdviliomis xasiaTi miiRo.gv. 258. `espaneTi marokos gamo gviwyreba~, — frang da espanelimperialistTa interesebi xSirad ejaxeboda erTmaneTs marokoSi, vidre esukanaskneli 1912 wels ar iqna gayofili safrangeTsa da espaneTs Soris.gv. 268. `...magram julietas cremli ki ara, aramed didonasi~. — julietaSeqspiris cnobili tragediis gmiria, xolo didona — didi romaeli poetisvir<strong>gi</strong>liusis (70—19) poemis `eneidasi~. (am poemis mixedviT, eneasi, romaelTalegendaruli winapari, gaemijnura didonas, karTagenis damaarsebelsa dakviprosis mefis pigmalionis das, romelmac i<strong>gi</strong> mgznebared Seiyvara, xolo masSem<strong>de</strong>g, rac eneasma miatova, Tavi moikla). <strong>mopasani</strong>s teqstSi julieta dadidona dapirispirebulni arian, rogorc ymawvili qalis siyvarulisa dagadamwifebuli qalis vnebis gansaxierebani.gv. 271. `kambronis ena CemTan SedarebiT Tavazianobad moeCveneba~. —frangma generalma pier kambronma (1770—1842), romelic vaterloosTanbrZolaSi napoleonis Zvel gvardias sardlobda, uwmawuri <strong>gi</strong>nebiT upasuxadanebebis Sesaxeb mtris winada<strong>de</strong>bas.gv. 294. `im xanebSi mTeli qalaqi Jan lenoblis galereaSi midiodahungreli mxatvris karl markoviCis didi suraTis sanaxavad...~ — aseTimxatvari, romlis xsenebuli suraTi valterma iyida, ar arsebula, magram 1884wels parizSi marTlac yofila gamofenili cnobili ungreli mxatvrismunkaCis suraTi `qriste jvarze~, xolo 3 wliT adre amave mxatvarma marTlacmihyida viRac amerikels uzarmazar fasad (120000 dolarad) Tavisi meoresuraTi `qriste pilates winaSe~. amrigad mopasanma mxatvris gvari da missuraTTa siuJeti Secvala mxolod, xolo Tavisi drois kulturuli cxovrebisnamdvili <strong>de</strong>tali ucvlelad asaxa romanSi.gv. 297. gobelenis xaliCa — ke<strong>de</strong>lze dasakidi xaliCa, romelzedac raimesuraTia amoqarguli.venera — romaul miTolo<strong>gi</strong>aSi siyvarulisa da silamazis RmerTqali,RmerTTa RmerTis, iupiteris asuli, cecxlis RmerTis, vulkanis meuRle daomis RmerTis, marsis satrfo.gv. 304. buduari — patara, koxtad morTuli sastumro qalisa.gv. 309. `sapatio le<strong>gi</strong>onis jvari~ — napoleon bonapartis mier 1802 welsSemoRebuli or<strong>de</strong>ni, romliTac saxelmwifos winaSe gansakuTrebuli


damsaxurebisaTvis jildov<strong>de</strong>bian rogorc samxedro ise samoqalaqo pirebi.sxvaTa Soris, erT-erTma pirvelma miiRo es or<strong>de</strong>ni napoleonis cnobilmaqarTvelma mamluqma rustanma. monarqiis damxobis Sem<strong>de</strong>g am or<strong>de</strong>niT ministrTaward<strong>gi</strong>nebiT ajildovebs respublikis prezi<strong>de</strong>nti. dÁuruam miiRo am or<strong>de</strong>nis`kavaleris~ wo<strong>de</strong>ba, e. i. misi pirveli, umdablesi xarisxi (sul xuTi xarisxiarsebobs). dajildovebulni Cveulebriv atareben ara TviT or<strong>de</strong>ns, aramedor<strong>de</strong>nis niSans — saRileSi mimagrebul patara alisfer lents.gv. 313. `inglisel saldaTebs hgavdnen~. — Sedareba emyareba im droisinglisel jariskacTa mundirebis wiTel fers.gv. 323. sen-Jermeni — parizis, senis marcxena mxares m<strong>de</strong>bare gareubani,cnobili renesansis epoqis sasaxliTa da imave saxelwo<strong>de</strong>bis tyiT.anri meoTxe (1553—1610) — safrangeTis didi mefe, burbonTa dinastiismamamTavari.gv. 346. Tanxmobis moedani, — Tavdapirvelad `lui XV moedani~, — XVII s-is SuaSi dagegmili da klasicizmis stiliT gamarTuli centraluriarqiteqturuli ansambli parizisa, romelsac ukavSir<strong>de</strong>ba qalaqis umTavresima<strong>gi</strong>stralebi.burbonTa sasaxle — safrangeTSi monarqiis damxobis Sem<strong>de</strong>g <strong>de</strong>putatTapalatis ad<strong>gi</strong>lsamyofeli..`me vxedav ambebs, romlebic sasaciloa, sasacilo, da ki<strong>de</strong>v bevr rasme, racsamwuxaroa, samwuxaro; mokled, mTeli qveyana sulelia, suleli, aqac, viTyvelgan~, — ase swerda <strong>mopasani</strong> Tavis maswavlebelsa da ufros megobars,gÁustav flobers.es mware sityvebi <strong>mopasani</strong>s zogma burJuaziulma mkvlevarma didi fran<strong>gi</strong>beletristis Semoqme<strong>de</strong>biTi mrwamsis gamoxatulebad miiCnia. am TvalsazrisiT,<strong>mopasani</strong> warmogvidgeba, rogorc `Tavisi epoqis uZlieresi da srulyofilipesimisti~, romelic `ise ganasaxierebs yvelgan sasacilos, samwuxarosa dasulelurs, rom gamosavlis yovelgvar imedsa da gardaqmnis yovelgvarsurvilsaa moklebuli~; am arafrismorwmune kacs TiTqos imis CvenebaRa swadia,rom adamianica da cxovrebac naklebad imsaxureben siyvarulsa da pativiscemas,radgan erTTavad warmoadgenen mdabal cxovelur vnebaTa saTavssa da borotidumal ZalTa sarbiels. aseTi `totaluri pesimizmis~ mesveurad misiwarmosaxviT burJuaziis i<strong>de</strong>ologebi eZieben Surs maTi `cxovrebis wesis~ imulmobeli mxilebisaTvis, romelmac <strong>mopasani</strong> mecxramete saukunis frangulirealizmis korifeTa, — stendalis, balzakisa da floberis, — memkvidredaqcia.<strong>mopasani</strong>s i<strong>de</strong>olo<strong>gi</strong>uri mtrebi lamoben yovelmxriv daamciron misipirovneba da memkvidreoba. kerZod, maT surT warmoad<strong>gi</strong>non i<strong>gi</strong>, rogorcsakuTari `bunebis memkvidreobiTi gaorebulobis~ msxverpli. TiTqosda,floberisagan gansxvavebiT, romelsac sicocxlis Sinaarsad mTlianadxelovneba eqmna, <strong>mopasani</strong> erTdroulad `cxovrebaze~ amaRlebisaken mswrafi,sazogadoebis moZule xelovanic iyo da `maRali wreebis~ modur salonebSigarTuli, pativmoyvareobis vnebasa da tkbobis Jins ayolili snobic. es`gaoreba~, Turme, <strong>mopasani</strong>saTvis mSobelT uan<strong>de</strong>rZebiaT, romelTagan <strong>de</strong>da,Zveli da kulturuli burJuaziuli ojaxis qali, romantikos poetis alfred<strong>de</strong>-puatvenis da floberis siWabukis megobari, Tavis Svils bolo drom<strong>de</strong> udgagverdiT literaturul mrCevelad da TanaSemwed, xolo mamam, gaRaribebulmaaristokratma, marTlac Sealia Tavisi jani da peizaJisti mxatvris arcTuurigo niWi salonebSi drostarebas. da am `gaorebas~, romelsac Se<strong>de</strong>gad


xelovanis `damaZabunebeli ganaxevreba~ mos<strong>de</strong>vda, mZime sulieri senic daerTo,ramac sabolood ki<strong>de</strong>vac gatexa mwerali. amrigad, Turme, xelovanis tragediasklinikuri motivi `agvirgvinebs~, romlis Suqzedac misi didi Semoqme<strong>de</strong>biTimemkvidreobac metnaklebad `aranormalur~, paTolo<strong>gi</strong>ur movlenad unda Can<strong>de</strong>s.magram sinamdvileSi <strong>mopasani</strong>s tragedia pirvel rigad sakuTriv-Semoqme<strong>de</strong>biTi xasiaTisaa. misi avadmyofoba, Tumca mniSvnelovani, magram maincmeoradi, mxolod gamaZlierebeli faqtori iyo am tragediisa. marTalia,<strong>mopasani</strong> bolom<strong>de</strong> trialebs parizis `maRal~ sazogadoebaSi, magram sulac arasnobizmis gamo; i<strong>gi</strong> sul ufro da ufro mtrobs am sazogadoebas, sadac, misiTqmisamebr, `xelovanni da swavlulni miaCniaT inteleqtualur mojama<strong>gi</strong>reebad,romelTaTvisac RvTisagan dawesebula didkacTa garToba da samsaxuri~, da Tui<strong>gi</strong> mainc ar wyvets masTan kavSirs, mxolod imitom, rom aq sainteresomxatvruli masala eguleba; Tanac am masalis Zieba mas araso<strong>de</strong>sSemoufarglavs mxolod `didkacobis~ yofiT, ram<strong>de</strong>nadac mudam im azrs adga,rom `mwerals marTebs mTeli garemoTi iyos dainteresebuli da taxtTasafexurebTan erTad aRweros samzareuloTa nakleb molipuli safexurebic~. dadasasrul, marTalia, mopasans adridanve dasCemda daeWvebisa da uimedobisganwyobilebani, magram i<strong>gi</strong> arasdros Seupyria, ase vTqvaT, organul, da, miTufro, `totalur~ pesimizms. piriqiT, misi rwmenis simbolos da Semoqme<strong>de</strong>biswyaros Seadgenda adamianis siyvaruli da sicocxlis xalisi, romlisSenarCunebisaTvis i<strong>gi</strong> bolom<strong>de</strong> Seupovrad ibrZoda, da pesimisturisuliskveTeba mas mxolod maSin ipyrobda, roca am brZolaSi misTvisgadaulaxav obieqtur da subieqtur dabrkolebaTa winaSe dgeboda. Tu ram<strong>de</strong>na<strong>de</strong>ucxoveboda <strong>mopasani</strong>s saR arsebas es suliskveTeba, saukeTesod iqidana Cans,rom ukanasknel wlebSi mas swored maTi moZaleba eqca jer Semoqme<strong>de</strong>biTikrizisisa, xolo sabolood sulieri kraxis mTavar mizezad. da <strong>mopasani</strong>stragediis swored am Semoqme<strong>de</strong>biT, — da ara paTolo<strong>gi</strong>ur, — arss Caswvda levtolstoi Cinebulad, ro<strong>de</strong>sac werda: `<strong>mopasani</strong>s cxovrebis tra<strong>gi</strong>zms isSeadgens, rom i<strong>gi</strong>, simaxinjiTa da uzneobiT usaSineles garemoSi moqceuli,Tavisi niWis, Tavis sulSi STaner<strong>gi</strong>li uCveulo sinaTlis ZaliT Tavs aRwevdaam garemocvis msoflmxedvelobaT, ukve miaxlovebuli iyo ganTavisuflebas,sunTqavda ki<strong>de</strong>c TavisuflebiT, magram, ram<strong>de</strong>nadac am brZolaSi ukanaskneliZalebi Semoexarja da erTi saboloo gaZalebis Rone ar eyo, ise daiRupa, romgauTavisuflebeli darCa...~anri rene alber <strong>gi</strong> <strong>de</strong>-<strong>mopasani</strong> daibada 1850 wlis 5 agvistos q. diepismaxloblad, normandiis sanapiroze, sadac ganvlo misma bavSvobam da siyrmem.`me gavizar<strong>de</strong>, — wers i<strong>gi</strong>, — zRvis, CrdiloeTis ruxi da civi zRvis piras,meTevzeTa patara qalaqSi, romelsac gamudmebiT Soltavda qari, wvima datalRis Sxefebi da ganuwyvetliv asdioda Tevzis suni...~ <strong>de</strong>dis TqmiT, patara <strong>gi</strong>`awyvetil kvics~ hgavda: fermerTa biWebTan erTad daZrwoda velebsa da tyeebSiTu sanapiro kl<strong>de</strong>ebze, meTevzeebs dahyveboda zRvaze, Tevzaobda da nadirobda,da swored am adriani wlebis monapovars warmoadgens bevri is Tviseba, —bunebis mgznebare siyvaruli, cocxali, qmediTi cxovrebis xalisi, ubraloxalxisadmi interesi da simpaTia, misi zne-Cveulebebisa da metyvelebisCinebuli codna, misi `rableseuli~, motlanqo, magram ZarRviani humoris gemo,— ramac Sem<strong>de</strong>gSi <strong>mopasani</strong>s Semoqme<strong>de</strong>bis saRi, <strong>de</strong>mokratiul-realisturisafuZveli Sead<strong>gi</strong>na. cameti wlis biWi patara qalaq ivetos daxurulseminariaSi miabares, saidanac i<strong>gi</strong> jer TviTon gaiqca ram<strong>de</strong>nimejer, xolosabolood, 1866 wels, gamoricxes seminariis saxuravze RamiT gamarTuliqeifisTvis da `epikuruli~, `cxovrebis siameTa~ madi<strong>de</strong>beli leqsis gamo. mereman ruanis seminariaSi ganagrZo swavla, romelic 1870 wels daasrula.seminariis erT-erTma maswavlebelma, `parnaselma~, poetma da floberismegobarma lui builem yuradReba miaqcia Wabuk meleqses da i<strong>gi</strong> kruaseSi,ruanis maxloblad m<strong>de</strong>bare floberiseul mamulSi dahyavda stumrad; aqedandaiwyo did romanistTan <strong>mopasani</strong>s xangrZlivi Se<strong>gi</strong>rdoba da mWidro megobroba,romelmac floberis sikvdilam<strong>de</strong>, 1880 wlam<strong>de</strong> gastana. 1870 wlis ivlisSi


safrangeT-prusiis omi atyda da kanis universitetis iuridiul fakultetzeSesuli <strong>mopasani</strong> jarSi gaiwvies. omis periodi man jer ruansa da Sem<strong>de</strong>gparizSi gaatara intendantad. omis mom<strong>de</strong>vno ekonomiurma krizisma mismSobelTa materialuri mdgomareoba Searyia da mopasans sakuTari SromiTux<strong>de</strong>ba cxovreba. i<strong>gi</strong> parizs Cadis, sadac literaturuli Semoqme<strong>de</strong>biT apirebscxovrebas, magram floberis rCeviT saxelmwifo samsaxurSi dgeba, pataramoxeled muSaobs jer sazRvao, mere ki, 1878 wlidan, ganaTlebis saministroSi.mas mxolod maSin eZleva SesaZlebloba mTlianad mieces Semoqme<strong>de</strong>biT Sromas,roca 1880 wels gamoqveynebulma `funTuSam~ erTbaSad moupova saxeli dasimdidre.1880 wlam<strong>de</strong> grZel<strong>de</strong>ba <strong>mopasani</strong>s Semoqme<strong>de</strong>biTi cxovrebis pirveli,yvelaze xangrZlivi etapi, roca axalgazrda mwerali daJinebiT iRvwisostatobisaTvis.pirveli, rac am xnis manZilze `salambos~ avtorma Tavis Se<strong>gi</strong>rdsSTaunerga, iyo samwerlo Sromis maRali kultura. floberi didxansukrZalavda mopasans jer ki<strong>de</strong>v arasrulfasovan TxzulebaTa gamoqveynebas da1875 wels Se<strong>gi</strong>rdma, rogorc Cans, maswavleblisagan malulad dabeWda JozefpÁunes fsevdonimiT Tavisi pirveli moTxroba `gvamis xeli~, `ar vici, gaqvT Tuara Tqven niWi, — eubneboda mas floberi mis pirvel nawerTa gacnobis Sem<strong>de</strong>g.— imaSi, rac momitaneT, erTgvari unari igrZnoba, magram nuraso<strong>de</strong>sdagaviwy<strong>de</strong>baT, ymawvilo, rom niWi, bÁufonis Tqmisaebr, mxolod xangrZlivimoTminebaa. imuSaveT~. da <strong>mopasani</strong>c muSaobda, moTminebiT wvrTnida da xvewdakalams. `Svidi wlis manZilze, — igonebs i<strong>gi</strong> mogvianebiT, — me vwerdi leqsebs,vwerdi novelebs, davwere sazizRari dramac ki~. am Tavgamo<strong>de</strong>bul Sromas,diaxac, unayofod ar Cauvlia: profesiul gamocdilebasTan erTad man siuJetTauxvi mara<strong>gi</strong>c, mdidari nedli masalac daugrova Semdgom eso<strong>de</strong>n nayofiermwerals (faqtiurad aTio<strong>de</strong> wlis manZilze man gamoaqveyna zustad samasimoTxroba da novela, eqvsi didi romani, samogzauro narkvevTa sami wigni dauricxvi literaturul-publicisturi esse da werili).magram mTavari, rac floberma Tavis Se<strong>gi</strong>rds STaunerga, iyo mxatvruliformis is kulti, ramac <strong>mopasani</strong>, misi maswavleblis gverdiT, franguliliteraturis udi<strong>de</strong>s stilistTa rigSi Caayena.floberis msgavsad <strong>mopasani</strong> araso<strong>de</strong>s ar cdilobs weros `lamazad~ damisi stili araa gadatvirTuli im `samkaulebiT~, — maRalfardovani saxeebiT,`iSviaTi~ SedarebebiT, zedmeti perifrazebiT, nacvalsaxelebiT, — romlebicfrazas tlanqsa da mZimes xdian; aq araferi iqcevs sagangebo yuradRebas,yovelive Tavis ad<strong>gi</strong>lzea da mxolod erTs rasme emsaxureba, — gansaxierebis`im simsubuqesa da sizustes, romlebic asmagad zrdian kiTxvis sixaruls~. daaseve, mopasans eucxoeba fxvieri kompozicia, ganStoebuli anda lirikuli Turefleqsuri gadaxvevebiTa da wiaRsvlebiT garTulebul-damZimebuli siuJetismdore dineba. moTxroba esmis mas, rogorc materialuri Tu sulieri xasiaTiserTi ambis gadmocema, romelsac ise aqvs micemuli dramatiuli erTianoba, rommisgan gamoricxulia yvelaferi, rac aucilebeli araa ZiriTadi azrisnaTelsayofad. amitomac etaneba i<strong>gi</strong> novelis sakuTrivsa da klasikur formas,romelic jer ki<strong>de</strong>v XV s-Si iqna margarita navarelis mier bokaCiosaganSeTvisebuli da frangul mwerlobaSi gadmoner<strong>gi</strong>li, — moTxrobas, romlisdinamiuri moqme<strong>de</strong>bis centrSi dgas `novella~ anu `axali ambavi~, raimeanekdoturi SemTxveva, romlis Suqze Cn<strong>de</strong>ba da iSleba moqmed pirTa xasiaTi,mdgomareoba da bedi. da amave kompoziciuri simkacriT xasiaT<strong>de</strong>ba misiromanebic: maTi lo<strong>gi</strong>kurad gaSlil-dasrulebuli siuJetidan gamoricxuliayovelive, — kerZod, mravalricxovan, TavisTavad sayuradRebo, magram mTavarTemasTan nakleb dakavSirebul personaJTa monacvleoba, — rasac mravalsqeltanian romanSi `cxovrebasTan~ siaxlovisaÒda msgavsebis STabeWdilebisSeqmna evaleba xolme. da am<strong>de</strong>nad, rogorc mis moTxrobaTa, ise romanTa`arqiteqturuli~ wyobidan, <strong>mopasani</strong>s TqmiTve`verc erT nawilaks ver amoag<strong>de</strong>b ise, rom saerTo harmonia ar daarRvio~.


magram, cxadia, `Se<strong>gi</strong>rdobis~ xanaSi mopasans marto mxatvris didostatobarodi SesZenia: amave dros, 70-ian wlebSi, Camoyalibda i<strong>gi</strong>msoflmxedvelobrivadac.ukve 1870—71 wlebis ambebma moaxdina mopasanze udi<strong>de</strong>si zegavlena.prusiasTan omma misi patriotuli grZnoba gaamZafra, xolo frangTadamarcxebam da am erovnuli katastrofisadmi `maRali~ sazogadoebissamarcxvino gulgrilobam mravali iluzia gauqarwyla Wabuks, pirveladCauwveTa pesimizmis Sxami.marTalia, <strong>mopasani</strong> iSviaTad exeboda Tavis TxzulebebSi uSualodpolitikur Tematikas, magram es sulac ar niSnavs imas, TiTqos i<strong>gi</strong> Tavisidrois mwvave sazogadoebrivi Zvrebis miRma mdgariyos. i<strong>gi</strong> WeSmariti xelovanisdidi namusiTaa aRWurvili, ris ZaliTac Tavidanve gamodis gabatonebulmankierebaTa, Zalmomreobisa da usamarTlobis, fizikuri Tu moraluri<strong>de</strong>gradaciis sastik mamxileblad. xolo 70-iani wlebi saamisod friad uxvmasalas iZleoda: es xom parizis komunis Semdgom gamZvinvarebuli reaqciisxana iyo, ro<strong>de</strong>sac imperializmis stadiaSi fexSedgmulma burJuaziam da`kapitalis warmoebis~ procesSi Cabmulma aristokratiam saboloodSemoifliTes odin<strong>de</strong>li `<strong>de</strong>mokratiuli liberalizmisa~ Tu `STamomavlobiTikeTilSobilebis~ ZonZebi da srulad gaaSiSvles TavianTi antihumanuriklasobrivi arseba.`me moviTxov mmarTvel klasTa ganadgurebas, — werda <strong>mopasani</strong> flobers,— lamaz Clung batonTa xrovis mospobas, romlebic iqeqebian im beberiRvTismosavi da suleli roskipis kabebSi, maRali sazogadoeba rom ewo<strong>de</strong>ba.diax, me dRes mimaCnia, rom 93-e weli rbili iyo, rom seqtembrelebmalmobiereba gamoiCines, rom marati batkania, dantoni — umanko baWia, xolorobespieri — mtredi. raki Zveli mmarTveli klasebi amJamad iseve ugunurnirCebian, rogorc maSin iyvnen, isini amJamadac iseve unda moispon, rogorc maSin,da wyalSi arian gadasayreli lamazi kretini batonebi maT lamaz kaxpaqalbatonebTan erTad~. `mmarTveli klasebisadmi~ uzomo siZulvilTan dazizRTan erTad aq yuradRebas iqcevs `maRali sazogadoebis~ batonTa daqalbatonTa `silamazisa~ da `siClun<strong>gi</strong>s~, `silamazisa~ da `sikaxpis~ xazgasma(rac kvlav flobers gvagonebs, romelic <strong>mopasani</strong>save TqmiT, `sityva burJua~-ssityva `Clun<strong>gi</strong>~-s sinonimad Tvlida da ase ganmartavda: `burJuas vuwo<strong>de</strong>byvelas, vinc qvenad azrovnebso~). da swored am mZafri Seusabamobis, —burJuaziisa da aristokratiis garegani silamazis, keTilSobilebisa dawesierebis da Sinagani simaxinjis, gadagvarebisa da gaxrwnilebis, — Cvenebaiqca `lamazi megobris~ avtoris erT mTavar Semoqme<strong>de</strong>biT Temad.Tanac mopasans saimiso Zala da gambedaoba aRmoaCnda, rom `mmarTvelklasTa~ daundobel mxilebasTan erTad isic eCvenebina, rom maT mierSeZulebul `ubralo~ xalxSia daculi is Rirsebani, — patriotizmis,siyvarulis, samarTlianobis, patiosnebis, Tavisuflebis, Rirsebis grZnobani, —romlebic adamians namdvil, Sinagan silamazes, sulier keTilSobilebasaniWeben. es iqca <strong>mopasani</strong>s meore mTavar Temad, romelmac srulad gamoxata misiSemoqme<strong>de</strong>bis pozitiuri, naTeli, optimisturi ten<strong>de</strong>ncia da <strong>de</strong>mokratiulhumanisturiarsi. da swored aqaa yvelaze ufro mosaxsenebeli XIX s-is meoredidi mwerali, romelsac <strong>mopasani</strong> agreTve uwo<strong>de</strong>bs Tavis `Zvirfasmaswavlebelsa da megobars~. esaa 70-80-ian wlebSi safrangeTs mcxovrebi dafloberTan mWidrod daaxloebuli ivane turgenevi.turgenevs rogorc mxatvruli Txrobis, metadre novelis ubadloostatsac unda emoqmedna mopasanze. frang novelists `monadiris moTxrobaTa~avtori aRafrTovanebs, rogorc `pirvelxarisxovani mxatvari~, romelmac`ram<strong>de</strong>nime gverdze icis srulyofili nawarmoebis Seqmna, garemoebaTasaucxood dajgufeba da cocxal, xelSesaxeb, warmtac saxeTa Seqmna, maTi sulorio<strong>de</strong>, im<strong>de</strong>nad msubuqi da mox<strong>de</strong>nili StrixiT moxazva, rom Znelimisaxvedria, Tu rogor SeiZleba garegnulad eso<strong>de</strong>n ubralo saSualebebiTaseTi damajereblobis miRweva~, magram ufro mniSvnelovani mainc turgenevis


i<strong>de</strong>uri zegavlena Cans, romelic nawilobriv floberis sawinaaRm<strong>de</strong>godmoqme<strong>de</strong>bda. floberi socialur kriticizmTan, burJuaziis siZulvilTan erTadmopasans unergavda agreTve Tavis `zizRs masis ugunurebisadmi~ da ltolvas`spilos Zvlis koSkSi~ Caketvisaken, Tavis relativizmsa da pozitivizms anu imganwyobilebebsa da i<strong>de</strong>ebs, romlebic mas ukve rogorc dasavleTis klasikurirealizmis daSlis mijnaze mdgarsa da erTroulad esTetizmisa danaturalizmisaken midrekil xelovans axasiaTebda, turgenevi ki, piriqiT,amdidrebda da aZlierebda <strong>mopasani</strong>s realizms, Sveloda ra mas gamklavebodacxovrebasa da adamianze im uaryofiT, unugeSo Tvalsazriss, romelsac sulufro nergavda maSin<strong>de</strong>l frangul literaturaSi burJuaziuli reaqciis zeimi.turgenevi uziarebda Tavis axalgazrda frang kolegas im maRal rwmenasadamianis sikeTisa da Zlierebisa, im Rrma siyvarulsa da TanagrZnobasdabeCavebuli xalxisadmi, metadre glexobisadmi, da im utex imeds ukeTesimomavlisa, romliTac eso<strong>de</strong>n gansxvav<strong>de</strong>ba rusuli klasikuri literaturametismeti kriticizmisa Tu skepticizmis seniT Sepyrobili dasavleT-evropulimwerlebisagan. da Tamamad iTqmis: Tu ki <strong>mopasani</strong> didad aRemata Tavis frangmaswavlebels di<strong>de</strong>biT, naTel saxeTa xatviT, rusma damrigebelma swored imiTdasdo mas udi<strong>de</strong>si Rvawli, rom am saxeTa frangul sinamdvileSi, frangxalxSi danaxvis unari ganumtkica da gaumaxvila.<strong>mopasani</strong>s Semoqme<strong>de</strong>biTi ganviTarebis meore da umTavresi monakveTi modis1880—86 wlebze. esaa <strong>mopasani</strong>seuli kritikuli realizmis aRmavlobis xana,ro<strong>de</strong>sac mwerali Tavis umniSvnelovanes Txzulebebs qmnis, romlebSic sruladCn<strong>de</strong>ba misi Semoqme<strong>de</strong>biT pozitiuri ten<strong>de</strong>nciebi da Taviseburebani.marTalia, <strong>mopasani</strong>s realizms klasikuri — stendal-balzakiseuli —kritikuli realizmis aSkara daqveiTebis niSani emCneva; es daqveiTeba, uwinaresyovlisa, imaSi gamoixateba, rom sinamdvilis wvdomisa da asaxvis masStabiviwrov<strong>de</strong>ba, kerZod, sazogadoebriv mankierebaTa mxileba warmoebs ukve arasocialur-politikur, aramed `Cveulebriv~, viwro piradul, yoveldRiuryofacxovrebiTurTierTobaTa aspeqtSi. magram <strong>mopasani</strong>, floberis msgavsad,jer ki<strong>de</strong>v im<strong>de</strong>nad tipurad da mZafrad, — iseTi temperamentiTa da iseSeurbileblad, — asaxavs `mmarTvel klasTa~ simaxinjesa da mavneblobas, rommainc stendal-balzakiseuli tradiciis uSualo memkvidre rCeba. Tanac, erTismxriv, i<strong>gi</strong> ki<strong>de</strong>vac aviTarebs am tradicias, — kritikasa da mxilebasTan erTadkontrastulad imasac uCvenebs, rom `maRal~ sazogadoebaSi Seryvnil-Se<strong>gi</strong>nebuladamianobas SeZlebisdagvarad `ubralo~ xalxis Svilebi inarCuneben da icavenxolme. marTalia, muqi ferebi aq aSkarad Warboben naTel ferebs, magram esukanasknelni mainc im<strong>de</strong>n Suqs hfenen <strong>mopasani</strong>s mTel Semoqme<strong>de</strong>bas, rom i<strong>gi</strong>verafriT ver CaiTvleba `totaluri pesimistis~ anu <strong>de</strong>ka<strong>de</strong>ntis memkvidreobad.ase kontrastuladaa gaSuqebuli <strong>mopasani</strong>s novelistikis yvela mTavarimotivi.kerZod — patritizmis motivi, romelsac mwerali safrangeT-prusiis omismasalaze amuSavebs Tavisi mTeli Semoqme<strong>de</strong>bis manZilze. Tuki gaqniliburJuebisa da gayinuli aristokratebis garegani `wesiereba~ mxolod maTisulieri simdablisa da siglaxis niRabia, angarebianobisa da laCrobis safari,meZavis `uweso~ xelobas ver CauxSvia funTuSas sulieri keTilSobileba, verSeubRalavs misi zneobrivi siwmin<strong>de</strong>; da sadac `di<strong>de</strong>bulni~ mzad arianyovelgvari damamcirebeli, magram sasargeblo garigeba dasdondampyroblebTan, iq gankicxuli `mdabio~ qali, mtris mimarT wrfelisiZulviliTa da zizRiTaa aRsavse da mxolod imisaTvis neb<strong>de</strong>ba prusieloficers, raTa Zalmomreobisa da damcirebisagan ixsnas `patiosani aramza<strong>de</strong>bi~,romelTac gulubryvilod Tanamemamuleebad racxs da safrangeT-prusiis omismasalaze agebuli bevri sxva moTxrobac, — `Zalua sovaJi~, `tyveebi~,`madmuazel fifi~, `lo<strong>gi</strong>ni #29~, — cxadhyofs imas, rom mxolod xalxis beCav,magram simdidris gamxrwneli zegavleniT SeubRalvel SvilebsRa abadiaTsamSoblos siyvarulis grZnoba da mtris winaaRm<strong>de</strong>gobis unari.


aseve kontrastulad amuSavebs <strong>mopasani</strong> kritikuli realizmis umTavresmotivs: angarebiTa da siZunwiT, egoizmiTa da pativmoyvareobiT Sepyrobiliadamianis dasaxiCrebisa da gadagvarebis Temas.burJuaziul sazogadoebaSi yovelgvar borotebasa da sisaZagles ba<strong>de</strong>bssimdidris dagrovebis, mogebis Jini. aq qals SeuZlia umowyalod yvlifossakuTari organizmic ki da saSoSive asaxiCros Tavisi bavSvebi, raTa meresarfianad mihyidos isini `iSviaTobaTa~ muzeumebs (`gonjebis <strong>de</strong>da~), xolo kacsSeuZlia sakuTari colisa da colis dis `bazaze~ gaxsnas Sem<strong>de</strong>gSi didadSemosavliani saroskipo (`megobari pasÁansi~); anda aq coli kvercxebis saCekadsvams dambladacemul qmars, raTa man tyuilad ar Wamos puri, xolo berwiqmari TviTon miuCens kuros Tavis cols, romelic milions ian<strong>de</strong>rZebs, TukiSvili eyoleba (`memkvidreoba~). burJuas yvela adamianuri unari damoTxovnileba aqvs CaxSobili. i<strong>gi</strong> ar azrovnebs, gonebas mis tvinSi cbiereba dagaqniloba enacvleba anu `is saRi Wkua, romelic uWkuobas esazRvreba~. misTvisucxoa yovelgvari sulieri sixaruli, codnisa Tu silamazis wyurvili.mdabali sixarbis garda mas mxolod wmindad zoolo<strong>gi</strong>uri, cxovelurimidrekilebebi rCeba: misi `cxovrebis formula~ yovlad martivia: `kar<strong>gi</strong>cxovreba, kar<strong>gi</strong> sufra da kar<strong>gi</strong> Zili; vWam da mZinavs, ai, esaa Cemi arseboba~. amsulieri siRatakisa da ubadrukobis ganuyreli Tanamgzavria uzomo simxdale,metadre `sazogadoebrivi azris~ winaSe SiSi, romlis karnaxiTac burJuasZaluZs yovelgvari simdable Caidinos. Tanac am silaCresTan erTad burJuas`zneobriv~ saxes saocari farisevloba `srulqmnis~, romelic ubinZuresgaryvnilobas afarebs xolme saTnoebis niRabs.bevri Tanamedrove mwerlisagan, kerZod emil zolasgan gansxvavebiT<strong>mopasani</strong> ar ixibleba didi `gaqanebis~ saqmosanTa TiTqosda `ZlieripirovnebebiT~, vinaidan im azrisaa, rom Tavisi arsebiT mdabali da wvrilmaniburJuaziuli vnebani yvelgan erTnairad aknineben da axurdaveben adamians;magram amave dros i<strong>gi</strong> xedavs, rom swored wvrili burJuebis, bankirobazemeocnebe meduqneTa anda or<strong>de</strong>nis monatrul moxeleTa SezRudul yofaSigansakuTrebuli sisazizRriT da, maSasadame, tipiurobiT Cn<strong>de</strong>ba mTeli klasisdamaxasiaTebeli mankierebani, da amitomac upiratesad swored am fenidanarCeven Tavisi novelebis gmirebs.amave dros, <strong>mopasani</strong> imasac xedavs, rom burJuaziuli vnebani,kapitalistur urTierTobaTa amoralizmi sxva klasebsac ryvnian, ara mxolodmeore `mmarTvel klass~, aristokratias, aramed glexobis masasac, romliTacmis TvalSi faqtiurad ki<strong>de</strong>vac amoiwureba `xalxis~ cneba. <strong>mopasani</strong>s bevrinovela sastiki simarTliT, TiTqmis naturalisturi siSiSvliT warmoadgensglexis wvril mesakuTreobriv fsiqolo<strong>gi</strong>as, misi sixarbisa da siZunwis tlanq,siRatakiTa da sibneliT damZimebul gamovlenebs.magram amasTanave mopasans arc is rCeba daunaxavi, rom Tuki sadmeasapovneli adamianuri suliskveTebebi, sikeTe da patiosneba, Rirsebisa dapativis grZnobebi, moyvasisadmi uangaro damoki<strong>de</strong>buleba, — isev da isevmxolod xalxSi, imave glexobaSi, romelsac siRrmeSi, mZime Sromisa dasiRatakis, gaunaTleblobisa Tu burJuaziuli zegavlenis miuxedavad, maincxeluxlebeli, spetaki da Zlieri darCenia keTili da marTali guli,adamianuri arseba. <strong>mopasani</strong>s mravali moTxroba gvixatavs xalxis Svilebs,romlebic sulgrZelobiTa da keTilSobilebiT Seudareblad aRematebianburJuas. jarSi gawveuli sofleli muSa buateli imitom Seiyvarebs zang qals,rom i<strong>gi</strong> keTilia da Tavaziani, mzrunveli da Sromismoyvare, didi sulisadamiani (`buateli~). anda soflis mWe<strong>de</strong>li filip eeremi uyoymanod irTavssxvis mier Sec<strong>de</strong>nil blanSetas imitom, rom misi umamod darCenili biWieco<strong>de</strong>ba da Tavad blanSeta `kar<strong>gi</strong>, mimzidveli qalia, romelic, Tavisiubedurebis miuxedavad, patiosani kacis Rirseuli coli iqneba~. <strong>mopasani</strong>uzomo simpaTiiT da siTboTi gvixatavs keTilSobil, suliTa da xorciTjansaR filipesa da mis amxanag mWedlebs, romlebic, sixarbiTa Tu SuriTmoSxamul da uqnarobiT Tavgabezrebul burJuasagan gansxvavebiT, `Zlierni da


mtkiceni, mxiarulni da kmayofilebiT savseni daRamebam<strong>de</strong> We<strong>de</strong>n rkinas~(`simonis mama~); anda ki<strong>de</strong>v, matareblis vagonSi axalgazrda sofleli ZiZa-qali,TiTqosda araferiao, ise moawovebs ZuZus ucnob muSas, romelsac SimSilisaganmisdis guli; es saqcieli, romelic `moraluri~ burJuas TvalSi aRmaSfoTebel`uwesobad~ Cans, xalxis SvilTa adamianuri ubraloebis, sisadavisa dagulisxmierebis ulamazesi gamovlenaa (`idilia~). sadac `civilizebul~ burJuasmisi yalbi, farisevluri `morali~ uSlis xels iyos adamiani, — da amitomacaa,rom <strong>mopasani</strong> `civilizebul~ kacs `velurs~, `barbaross~ uwo<strong>de</strong>bs xolme, — iqcrumorwmunebisa da pirobiTobebisagan Tavisufali `mdabioni~ uyoymanodmis<strong>de</strong>ven xolme umaRles zneobriv kanons, urTierTis TanagrZnobisa damxardaWeris adamianur princips.da <strong>mopasani</strong>s-realistis mTavari miRwevac esaa swored: i<strong>gi</strong>, floberiviT,`mmarTvel klasebSi~ verc erT gmirs ver xedavs, magram, floberisavesawinaaRm<strong>de</strong>god, xalxis wiaRSi mravlad poulobs `uxvi da sulgrZeli gulis~kacebsac da qalebsac, romlebic TavianTi xalasi adamianobiT `im jiSisgmirebi arian, diad istoriul saqmeTa Ca<strong>de</strong>na rom ZaluZT.gansakuTrebul ad<strong>gi</strong>ls iWers <strong>mopasani</strong>s mTel Semoqme<strong>de</strong>baSi siyvarulisada seqsis motivi, romelsac imave socialuri kontrastis Suqi Rrma,erTdroulad kritikul-mamxilebeli da pozitiur-humanisturi SinaarsiT avsebs.<strong>mopasani</strong> gviCvenebs, rom TavisTavad siyvaruli didad humanuri damoraluri Zalaa, romelic adamianebs erTmaneTTan akavSirebs da aaxlovebs,ukeTilSobiles da ulamazes suliskveTebebs uRvivebs, mdabal vnebebzeamaRlebs da, am<strong>de</strong>nad, sikeTisa da bednierebis uSret wyarod iqceva. Rrmasiberem<strong>de</strong> rao<strong>de</strong>n bednieri darCa sÁuzen <strong>de</strong> sirmoni, warCinebuli ojaxislamazi qali, romelmac mdidruls cxovrebas `koxta Wabukis, ubralo glexis~siyvaruli arCia (`bedniereba~); da ram<strong>de</strong>ni moxuci Seupyria imis tra<strong>gi</strong>kulSegrZnebas, rom mas namdvilad ar ucxovria, Tavisi dReni fuWad Cautarebia,ram<strong>de</strong>nadac namdvili siyvaruli ar ganucdia (`bavSvi~, `naTloba~, `sinanuli~,`gaseirneba~, `mama~, `b-ni parani~).magram namdvili siyvaruli isev `ubralo, mdabio~ kacs Tu Seswevs da araburJuasa da aristokrats. `gana bevria siyvarulSi sasixarulo, Tuki masSizecisa da miwis mTels poezias, mTels musikas ver Caaqsoveb~, — ambobs moxuciq-ni JÁuli romeni, — o<strong>de</strong>sRac cnobili msaxiobi, romelic or did xelovanshyvarebia, `magram Tqven, — dasZens i<strong>gi</strong>, — axlan<strong>de</strong>li mamakacebi, siyvarulzearc ki fiqrobT, Tqven axla mebirJeebi, vaWrebi, saqmosnebi xarT, CvenTanlaparakic ki aRar iciT... axla siyvaruli mxolod ubralo kavSirad iqca,romelic xSirad mkeravis angariSis dafarviT iwyeba...~ (`JÁuli romeni~). da<strong>mopasani</strong> isev da isev ubrun<strong>de</strong>ba am Teziss—rom burJuas vnebaTa Relvebsaraferi aqvs siyvarulTan saerTo. mesakuTris, egoistis nebani yvela adamianurgrZnobas hklaven, riTac `adamianSi mimalul mxecs xsnian aRvirs~, xolo mxecsSeuZlia mxolod an `mamali~, `xvadi~ anda `<strong>de</strong>dali~, `Zu~ iyos, romelsacmartoo<strong>de</strong>n froidiseuli `libido~ anu seqsualuri `SimSili~ amoZraveb<strong>de</strong>s. daam<strong>de</strong>nad burJuas, kaci iqneba i<strong>gi</strong> Tu qali, `siyvaruli ki ar gaaCnia, aramedmartoo<strong>de</strong>n avxorcoba~, romelic iseve mdabalia da xarbi, civi da sastiki,rogorc misi mTeli angarebian-egoisturi arseba.novelebs garda, <strong>mopasani</strong>s aRmavlobis xanas ekuTvni sami romani, —`cxovreba~ (1883), `lamazi megobari~ (1885) da `mont orioli~ 1886), — romlebSicfarTo, epikur masStabebSi iSleba misi Semoqme<strong>de</strong>bis kritikul-mamxilebeli,antiburJuaziuli Tema.Tuki saerTod <strong>mopasani</strong>s romanebi ram<strong>de</strong>nimed sentimentalur xasiaTsatareben da TavianTi ori<strong>gi</strong>nalobiTa da teqnikuri srulyofilebiT erTgvaradCamouvar<strong>de</strong>bian novelebs, i<strong>gi</strong>ve ar iTqmis `lamaz megobarze~: es Se<strong>de</strong>vri Tavisiavtoris mTeli Semoqme<strong>de</strong>biTi Zalvis kulminacias warmoadgens. masSiorganulad SeerTda <strong>mopasani</strong>s-novelistis didostatoba da franguli romanisuzarmazari tradicia.


`lamazi megobris~ mTavari siuJeturi motivi, — JorJ dÁuruas, ubadrukida binZuri karieristis mier `maRali~ sazogadoebis `dapyrobis~ ambavi, —zedmiwevniT tipuri istoriuli viTarebis fonze iSleba. moqme<strong>de</strong>bis dros aqSua 70-ni wlebi Seadgenen, ro<strong>de</strong>sac franguli kapitalizmis imperializmisstadiaSi gadasvlis niSnebi Cn<strong>de</strong>ba, ro<strong>de</strong>sac valteris tipis banditfinansistTa nebis morCil iaraRad iqceva aramxolod presa, aramed mTelisaxelmwifo aparati, roca bankirTa `didi politika~ nacionalur farglebsscil<strong>de</strong>ba da saerTaSoriso rbevis, kolonializmis asparezze gamodis. magrammebrZoli kapitalizmis am materialur triumfs Tan s<strong>de</strong>vs burJuaziulisazogadoebis katastrofuli sulieri <strong>de</strong>kadansi, zneobrivi xrwna da daknineba.<strong>mopasani</strong>save sityvebiT rom vTqvaT, amdroin<strong>de</strong>li `maRali~ sazogadoeba sworedrom `beber roskipad~ iqceva, romlis mTels, — politikursa Tu kerZo, —yofaSi ukve aRaraferi rCeba prostituciis anu, am laTinuri sityvisTavdapirveli mniSvnelobisamebr, SebRalvis, gaupatiurebis niSniT aRubeWdavi.aq sayovelTao aReb-mimcemloba sufevs, erTTavad yvela, qalica da kacic,vaWrobs, sxvasac yidulobs da sakuTar Tavsac hyidis Tavis uzomod,paTolo<strong>gi</strong>urad gazrdil egoistur vnebaTa dasacxrobad, da swored amgvarroskips warmoadgens lamazi megobris mier `dapyrobili~ sazogadoebac. amsazogadoebis wevrebic sxvadasxvagvarad, magram erTianad prostitucias ewevian.eseni arian: quCis `ubralo~ meZavi raSeli, romelic romanSi yvelazed uSualo,wrfel arsebad gamoiyureba; da buduarTa `wesieri~ meZavebi — qalbatonebimareli, forestie da valteri, romelTagan pirveli ori cinikuri`TavisufalmoazrovneobiT~ xasiaT<strong>de</strong>ba, xolo mesame imiT gamoirCeva, rom`reli<strong>gi</strong>as dasakec qolgasaviT iyenebs~ (sakuTari avxorcobis dasafaravadSlis, xolo sxvaTa `uzneobis~ gasajoxad hkecavs); Sem<strong>de</strong>g, eseni arian: presismeZavi — Sarl forestie, romelic imis fasad `ver amCnevs~ Tavisi colis grafvodrekTan romans, rom i<strong>gi</strong> niWier sagazeTo werilebs uwers; da politikismeZavi — <strong>de</strong>putati da ministri laroS matie, `uniWo matrakveca~, romelicqveynis sagareo politikas valteris finansur kombinaciebs `uTanxmebs~, xoloTavisi sayvarelis qmars, lamaz megobars, `sapatio le<strong>gi</strong>onis~ or<strong>de</strong>niTimadlierebs; anda eseni arian: kanonis meZavi — policiis komisari, romelic,cxadia, saTanado gasamrjelos fasad iuridiulad adgens q-n dÁuruas`mruSobis~ faqts, riTac b-n dÁuruas SesaZleblobas aZlevs mas Sem<strong>de</strong>ggaeyaros `uRirs~ meuRles, rac mas pirveli sayvarlisagan, vodrekisagan,naan<strong>de</strong>rZevi milionis naxevari dastyua; da eklesiis meZavi — episkoposi,romelic valteris milionTa memkvidre sÁuzenTan dÁuruas jvriswerisasmaRalfardovani enamWevrobiT locavs mas, viTarca cnobilsa da pativcemulliterators, xalxis niWier, samagaliTo maswavlebelsa da damrigebels, gzisgamkvlevs...da TviT dÁuruas pirovnebasac, mis xasiaTsac mTlianad misi drois, e.i. amgaroskipebuli sazogadoebis beWedi azis, sazogadoebisa, romelsac savsebiTaRaraferi SerCenia Tavisi adrin<strong>de</strong>li, Tundac saukunis pirveli naxevrisdroin<strong>de</strong>li moCvenebiTi Rirsebebisa. dÁuruas mTavari Tavisebureba, romelicmas winamorbedi, stendal-balzakiseuli karieristebisagan, ara mxolod mtkiceJulien sorelisagan, aramed agreTve am ukanasknelzed gacilebiT susti eJenrastiniakisagan arsebiTad ganasxvavebs, aris misi sruli Sinagani, sulieriubadrukoba, TviTon dÁuruas `Zlier pirovnebad~ moaqvs Tavi; sul imasagonebs TavisTavs, rom es qveyana ZalovanT ekuTvnis~ da `Tavmdablad~acxa<strong>de</strong>bs, `nebisyofa da, mgoni, cotao<strong>de</strong>ni Wkuac unda mqon<strong>de</strong>so~, magramnamdvilad mas im inteleqtualuri, emociuri da nebelobiTi Zalis natamalicar scxia, romelic adamians cxovelze amaRlebs. gonebamaxvileba mas mxolodsaimisod hyofnis, rom salonebSi gamoiCinos Tavi `iribi bedobiT~, `gadakrulisityvebiT, moxerxebuli bilwiT, zrdilobiani frazebiT, romelTa ukanuzr<strong>de</strong>li azri imaleba~; rogorc Jurnalisti, i<strong>gi</strong> uniWobis gamo fuye<strong>de</strong>magogad iqceva: `radgan uamravi Sroma daxarja raime ori<strong>gi</strong>nalurismogonebaze da mainc veraferi moigona~, man `zneobis dacemis, xasiaTis


dawvrilmanebis, patritizmis Sesustebisa da franguli patiosnebis anemiisSesaxeb Wreli da mediduri msjeloba airCia specialobad~. siyvaruli, rogorc`sulTa urTierToba~, ucnobia misTvis; `platonur alerss SeuCvevelma~, man`arc ki icis ra uTxras qals~; misTvis siyvaruli mxolod `karg madas udris~,romlis dakmayofilebac yovel qalTan (meZavTan Tu mandilosanTan) da yovelad<strong>gi</strong>las (karetaSic da daqiravebul oTaxSic) SeiZleba. mis mamakacurmomxiblaobasa da mougerieblobaSic araferia sulieri: is aris `xvadi,romelic ac<strong>de</strong>ns da ipyrobs qalebs Tvalebis feriT, fuSfuSa ulvaSebiTa dameti arafriT~. da mis eWvianobaSic araferia adamianuri: i<strong>gi</strong> mxolod `im brazswarmoadgens, romelic yovel mamals gulSi ubJutavs da maSin afeTq<strong>de</strong>bamZvinvared, roca <strong>de</strong>dalis gautanlobas waawy<strong>de</strong>ba xolme~. mxdals ZlierTapirispir da unebisyofos Tavis mdabal vnebaTa winaSe, mas amoZravebs dagarkveul ener<strong>gi</strong>asac ki sZens `Suriani RvarZli~, romelic cxoveluri braziTaRavsebs yvela masze maRla mdgomis mimarT, da zerele, wvrilmanipativmoyvareoba, romelic misi odnavi `amaRlebisTanave~ aukadrisebinebs`mdabio~ warmoSobasa da aristokratiul yaidaze — dÁurua <strong>de</strong>-kantelad —gadaamaxinjebinebs gvars. es Suri da pativmoyvareoba mis `gaZlierebasTan~, e.i.gamdidrebasTan erTad matulobs da, bolos, im `did TamaSsac~ abedvinebs,romlis mogebamac ubadruki avantiuristi TviT baton valters, mTel am`didkacur~ saroskipos ugvirgvino mefes, gautola, misi zRapruli simdidrisada, maSasadame, Zalis Tanamoziared aqcia.<strong>mopasani</strong> sagangebod usvams xazs dÁuruasa da mis mier `dapyrobili~sazogadoebis organiul erTianobas, Tvisebriv i<strong>gi</strong>veobas. dÁurua misi RviZlia,misi gamoyvanilia `mamakac roskipad~. erTa<strong>de</strong>rTi, rac mas mSoblebisagan,kanteles — floberis sacxovrebeli ad<strong>gi</strong>lis! — meduqneebisagan dahyva, misimdare niWia, xolo misi yvela sxva Tviseba sazogadoebiseuli `monapovaria~.pirveli skola man alJiris kolonialur jarebSi unteroficrad samsaxurisasgaiara: `sagarnizono cxovrebisaTvis afrikaSi Cveulebrivma rbevam, TaRliTobamda ukanono Semosavalma~ mas erTxel da samudamod CauxSo sindisi. xoloparizSi Casuli, i<strong>gi</strong> male rwmun<strong>de</strong>ba, rom aq legalur rbevas faruli rbeva,kanonierebiTa da wesierebiT SeniRbuli Zalmomreoba cvlis, da ki<strong>de</strong>vac x<strong>de</strong>bawarmatebis moxveWis am ufro `daxvewili~, ufro `civilizebuli~ meTodisdidostati. magram mTavari isaa, rom lamazi megobris eso<strong>de</strong>n Tavbrudamxveviwarmateba mainc im<strong>de</strong>nad misi subieqturi `unarianobis~ nayofi ki ar aris,ram<strong>de</strong>nadac im absoluturi Sinagani araraobis obieqtur Se<strong>de</strong>gs warmoadgens,romelic mas yvelaze metad anaTesavebs mis garemomcvel sazogadoebasTan. essazogadoeba eso<strong>de</strong>n ubadruki rom ar yofiliyo, dÁurua mas eso<strong>de</strong>n adviladver daipyrobda da, piriqiT, dÁuruasac rom i<strong>gi</strong>ve ubadrukoba ar gamoeCina, arces sazogadoeba daneb<strong>de</strong>boda ase iolad. saqme isaa, rom am sazogadoebaSi,romlis yofierebis arss uprincipoba, xolo formas wesiereba warmoadgens,patiosani, namdvili kaci umal moitexs kisers, xolo dÁuruas magvari aramzadayvela kars moargebs gasaRebs da amitomaa, rom mis winaSe TviT valtericdrkeba da `gonivrulad~ askvnis: `diax, es gaiZvera Sors wava~, `masTanmorigebiT unda vicxovro~.da Tavis garemocvasTan misi am organuli erTianobiT isazRvreba lamazimegobris Rrma tipiuroba, romelic didad Sor<strong>de</strong>ba misi Seqmnis xanas, rasacase kargad aRniSnavs erTi fran<strong>gi</strong> kritikosi:`lamazi megobari gax<strong>de</strong>ba ministri an respublikis prezi<strong>de</strong>nti. avtori arambobs, magram gvagrZnobinebs amas. lamaz megobars saimiso gaqaneba aRmoaCn<strong>de</strong>ba,rom `xalxis suli warmoad<strong>gi</strong>nos~ da saxelmwifos etli marTos. politikaSii<strong>gi</strong> ZlierTa mxareze iqneba. misi megobrebi iqnebian mdidari, pativcemuli,Zlevamosili da keTilgonieri pirovnebani~; `lamazi megobari karieristebis immravalricxovan TaobaTa winaparia, 1885 wlidan rom scvlian erTmaneTs. isdainaxo, lamazi megobari rogor moqme<strong>de</strong>bs, imis danaxvas niSnavs, Tu rogormoqme<strong>de</strong>ben misi Svilebi da SviliSvilebi. xerxebi i<strong>gi</strong>vea — mcire


saxecvlilebiT. lamazi megobari simboloa, simbolo Tanamedrove sazogadoebissidamplisa~.<strong>mopasani</strong>s pirveli romani, `cxovreba~, am sityvebiT mTavr<strong>de</strong>ba: `iciT,cxovreba veraa maincdamainc kar<strong>gi</strong>, magram arc ise cudia, rogorc hgoniaTxolme~. xolo `lamaz megobarSi~ yuradRebas iqcevs moxuci poeti norber <strong>de</strong>vareni,romelic egoistur da cru, `Wkua-Txel~ da SezRudul `maRalsazogadoebaze~ xangrZliv dakvirvebas uimedobam<strong>de</strong> da sasowarkveTilebam<strong>de</strong>, imdaskvnam<strong>de</strong> miuyvania, rom `momavali aramza<strong>de</strong>bs ekuTvniT~ da `mxolodsikvdilia cxadi da ueWveli~. marTalia, vareni, — gamoxatavs ra TviT<strong>mopasani</strong>s Tvalsazriss, — Tavis am daskvnas sulac ar acxa<strong>de</strong>bs absolutur dasaval<strong>de</strong>bulo WeSmaritebad, sagangebod aRniSnavs, rom es daeWveba daurwmunoeba mxolod misdagvari moxuci da sneuli, martoxela da `daRupulikacis~ xvedria xolme da rom ymawvil kacs imedianad da ener<strong>gi</strong>ulad,`axalgazrdulad cxovreba~ marTebs. magram <strong>mopasani</strong>s Sem<strong>de</strong>g Txzulebebsswored am vareniseuli pesimisturi ganwyobilebis aCqarebuli zrda emCneva,ukve `mont oriols~, romelic <strong>mopasani</strong>s Semoqme<strong>de</strong>biTi aRmavlobis miwurulsekuTvnis, aSkarad gamsWvalavs gauvalobis mZime SegrZneba; xolo cxovrebazevareniseuli negatiuri Tvalsazrisis gabatonebis, — Tumca mainc, arasrulizeimis, — daRi azis mwerlis cxovrebis ukanasknel, 1887 wlidan momdinareetaps, roca `lamazi megobris~ avtoris humanizmisa da realizmis rRveva,sabolood, misi sulieri kraxi mTavr<strong>de</strong>ba.bolo 80-ian wlebSi <strong>mopasani</strong> Tavisi di<strong>de</strong>bis mwvervalebze Cans: i<strong>gi</strong>saqveynod cnobili mweralia, misi wignebi SesaniSnavad iyi<strong>de</strong>ba, xolo simdidredRiTidRe izr<strong>de</strong>ba. misTvis Riaa parizis yvela salonis kari, `warCinebuli~sazogadoeba sul ufro `ixibleba~ misi pirovnebiT. i<strong>gi</strong> yidulobs jer patara,mere ufro did xomalds, romelTac `lamaz megobars~ arqmevs da romlebiTacxSirad mogzaurobs xmelTaSua zRvaze. magram es mogzaurobani sul ufroiReben misi `maTayvanebeli~ sazogadoebisagan ltolvis, sakuTar TavSiCaketvisaken miswrafebis xasiaTs, iseve, rogorc mis mTelamdroin<strong>de</strong>lcxovrebas ipyrobs Rrma, sabolood dauZleveli krizisi, romelsac yovladobieqturi, — <strong>mopasani</strong>s am droisaTvis Zlier gamwvavebuli avadmyofobisagandamouki<strong>de</strong>beli, — mizezebi moepoveba.80-ni wlebis miwurulisaTvis safrangeTi iqceva erT-erT udi<strong>de</strong>s koloniurqveyanad, valteris tipis finansuri magnatebi TavianT srul gamarjvebaszeimoben, xolo maTi damqaSebi, yvela juris `lamazi megobrebi~, romlebicTavianT Tavs `<strong>de</strong>mokratebs~, `radikalebs~ Tu `liberalebs~ uwo<strong>de</strong>ben, mtkice<strong>de</strong>uflebian qveynis samarTav saWes, da aseTs viTarebaSi mopasans eCveneba, rommmarTvel klasebTan mis brZolas mniSvneloba ekargeba, ram<strong>de</strong>nadac maTganmomdinare sazogadoebrivi boroteba uZlevelia. xolo meore mxriv. 80-ianiwlebis bolodan aseve imedgacruebis niadagze mTel frangulsa da saerTod,evropuls literaturaSi iwyeba realizmis daSlisa da mravali <strong>de</strong>ka<strong>de</strong>nturinakadi warmoqmnis intensiuri procesi. da, cxadia, am faqtorsac unda moexdina<strong>mopasani</strong>s Semoqme<strong>de</strong>baze uaryofiTi zegavlena, magram gadamwyvet faqtoradmainc mwerlis msoflmxedvelobrivi SezRuduloba iqceva, romelic arTmevs masrogorc garTulebuli socialuri viTarebis, ise gaZlierebul <strong>de</strong>kan<strong>de</strong>nturiliteraturis zegavlenaTa daZlevis unars. jerovani Tanmim<strong>de</strong>vruloba romgamoeCina, `mmarTveli klasebi~— mgmobel da saerTod angarebaze da egozmzedamkvidrebul sazogadoebriv urTierTobaTa uarmyofel mopasansproletariatis istoriuli roli unda ecno da misi revoluciuri brZolaeRiarebina, swored es iqneboda is `saboloo daZaleba~, mis gadamwyveti nabiji,romelic mas saSineli burJuaziuli garemocvisagan Sinaganad gaaTavisuflebda.magram man swored es nabiji ver gadadga: tolstoisa ar iyos, burJuaziisa daaristokratiis mier SebRaluli adamianis mesveurad `ubralo xalxis~maRiarebels, mas faqtiurad xalxis cnebidan gamoricxuli daurCaproletariati, romelsac TiTqosda, `bednierTa da mdidarTadmi~ SuriamoZravebs, da am<strong>de</strong>nad misi, ZiriTadad glexobaze, e.i. kvlav mesakuTre klasze


da agreTve funTuSasebr viTomda `zeklasobriv~, namdvilad ki <strong>de</strong>klasirebulpirovnebebze orientirebuli humanisturi mrwamsi, cxadia, sul ufro da ufrokargavs realur sayr<strong>de</strong>ns. xolo amasTan erTad mwerali sul ufro ixrebaklasobriv adamianSi awyvetili mxecis absolutirebisaken, saerTod adamianuribunebis mniSvnelad aRiarebisaken, rac mas sul ufro aRavsebssasowarkveTilebiTa da pesimizmiT.borotebis uZlevelobis aRiareba odnavadac ar ganawyobs mopasans`mmarTvel klasebTan~ Sesarigeblad, mas winan<strong>de</strong>lze ufro damouki<strong>de</strong>blad daamayad uWiravs Tavi xelisuflebis winaSe, 1889 wels uars ambobs `sapatiole<strong>gi</strong>onis~ or<strong>de</strong>nis miRebaze, 1890 wels ki — aka<strong>de</strong>miis wevrobaze. da aseve misSemoqme<strong>de</strong>baSi, metadre romanebSi, _ `pieri da Jani~ (1887), `sikvdiliviT Zlieri~(1889) da `Cveni guli~ (1890), — ki ar sust<strong>de</strong>ba, aramed piriqiT, mZafr<strong>de</strong>ba`maRali sazogadoebis~ mxileba. metic: am periodSiac gvxv<strong>de</strong>ba ZveleburadnaTeli moTxrobebi, romlebic aRsavsea adamianTa erTmaneTTan guliTadidamoki<strong>de</strong>bulebiTa da wmindad xalxuri mxiarulebiT, galur-rableseuliiumoriTa da siciliT (`baWia~, `buzi~) anda romlebSic avtori did siTbosa dasinazes iCens Tavisi gmirebis mimarT (`portreti~, `xeibari~) magram amave dros<strong>mopasani</strong>s Semoqme<strong>de</strong>baSi iWreba Tu, ufro sworad, Zlier<strong>de</strong>ba da baton<strong>de</strong>baiseTi motivebi da faqtorebi, romelic arRveven mis humanizmsa da realizms.mopasans adridanve mosdis xolme daeWvebisa da uimedobis,sasowarkveTilebisa da SiSis Setevebi, ro<strong>de</strong>sac mas idumalisa da zebunebrivis,si<strong>gi</strong>Jisa da sikvdilis Sesaxeb mtkivneuli fiqrebi ipyroben, magram mweralimedgrad ebrZvis maT, cdilobs maT saR, realistur safuZvelze axsnas daupirispirebs sicocxliT, mxiarulebiT, ener<strong>gi</strong>iTa da silamaziT Semkulsaxeebs. axla ki es <strong>de</strong>ka<strong>de</strong>nturi, paTolo<strong>gi</strong>ur-mistikuri motivebi garkveulsistemad lag<strong>de</strong>bian, romelic cxovrebis `borot~, `idumal~ da `stiqiur~ ZalTawinaSe adamianis umweobisa da ganwirulebis SegrZnebas gamoxataven.am tra<strong>gi</strong>kuli SegrZnebisagan xsnas <strong>mopasani</strong> cxovrebidan pasiur gasvlaSi,TavdaviwyebaSi eZebs da saamiso saSualebad mas esTetizmi da eroTizmi esaxeba.mis romanebsa da novelebSi mkvidr<strong>de</strong>ba `usargeblo silamazis~ motivi, romlisTanaxmad, magaliTad, qalma naklebad unda imSobiaros, rom ar damaxinj<strong>de</strong>s,xolo siyvaruli sul ufro iqceva raRac `zemoralur~ sawyisad, romelmacxanmokled mainc unda CauxSos kacs mankieri socialuri vnebani da Tundacfizikurad ganac<strong>de</strong>vinos bedniereba...… magram <strong>mopasani</strong> TviTonac grZnobs am`gamosavlis~ siyalbes da misi ukanaskneli qmnilebebidan sul ufrogamosWvivis vareniseuli azri, rom kacis erTa<strong>de</strong>rT namdvil, `cxadsa daueWvel~ xsnas si<strong>gi</strong>Je da sikvdili warmoadgens.da dasasrul, Zlier cvlilebas ganicdis Txrobisa da xatvis<strong>mopasani</strong>seuli manerac. Tuki manam<strong>de</strong>l TxzulebebSi <strong>mopasani</strong> mkacrad icavdaTavis maswavlebelTa principebs, — rom mwerali unda iyos `obieqturixelovani~, romelic mxolod laparakobs da araso<strong>de</strong>s ar fiqrobs Tavis gmirTama<strong>gi</strong>er, ise rom misi `pirovneba wignis TaviseburebaSi qreba~ (floberi); darom `fsiqolo<strong>gi</strong> iseve unda qrebo<strong>de</strong>s mxatvarSi, rogorc ConCxi uCinar<strong>de</strong>bacocxalsa da Tbil sxeulSi, romelsac mtkice, magram uxilav sayr<strong>de</strong>na<strong>de</strong>msaxureba (turgenevi), — axla misi stili sul ufro iRebs `Tanamedrove~,subieqtivistur-fsiqolo<strong>gi</strong>stur xasiaTs. gmirTa obieqturi qcevisadmi interessenacvleba maTi subieqturi `Sidasamyarosadmi~ yuradRebis gamaxvileba.moqme<strong>de</strong>ba mZim<strong>de</strong>ba da dun<strong>de</strong>ba, mis ener<strong>gi</strong>ul dinebas abrkolebs da wyvetsgmirTa ganwyobilebis, ganc<strong>de</strong>bisa da fiqrebis <strong>de</strong>taluri analizi, avtorislirikul-refleqsuri Carevebi da Txrobis saerTo mWvretelur-aRwerilobiTitoni.yvela es i<strong>de</strong>ur-mxatvruli cvlileba arsebiTad `antimopasanuri~ xasiaTisaiyo, `funTuSas~ da `lamazi megobris~ Semqmnels organulad eucxoveboda.amitomac mopasans uTuod unda egrZno, rom Tavisi bunebis winaaRm<strong>de</strong>g midis dasakuTari Tavisagan es dacileba, cxadia, sastikad unda gaZneleboda.


da marTlac, Tavis or ukanasknel romans i<strong>gi</strong> udi<strong>de</strong>si gaWirvebiT wers,xolo 1891 wlis agvistoSi poet o<strong>gi</strong>ust dorSens Tavisi mori<strong>gi</strong> romanisxelnaweris gamo eubneba: `ai Cemi romanis `anJelusis~ ormocdaaTi gverdi,mTeli wlis ganmavlobaSi amas striqonic ver mivumate, Tu sam TveSi wigni verdavasrule, Tavs moviklav~-o.xelnawers araferi momatebia da 1892 wlis 2 ianvars mopasanma, ukvebodviT mdgomareobaSi Cavardnilma, Tumca warumateblad, magram maincSeasrula sityva: yelSi dana Caica. amis Sem<strong>de</strong>g i<strong>gi</strong> fsiqiatriul saavadmyofoSimoaTavses, sadac ki<strong>de</strong>vac gardaicvala 1893 wlis 6 ivliss.cxadia, didi roli aq avadmyofobamac iTamaSa, romelmac bolo xanebSiaranormalobis aSkara niSnebi daamCnia mwerals. da `lamazi megobris~ gamoSuris maZiebelma Jurnalistebmac `gaiRes~ TavianTi wvlili: jer gazeTSi aseTisensaciuri cnoba gamoaqveynes — `b-n <strong>mopasani</strong>s janmrTelobis gauareseba.uaxlos xanSi mas fsiqiatriul saavadmyofoSi moaTavseben~, xolo Sem<strong>de</strong>gukanasknel cnobaTa svetSi mTeli ori kvira imaze imsjeles, `ukve ga<strong>gi</strong>Jda Tuara~, ramac sastiki Tavzari dasca bedSavs, romelsac ukve ram<strong>de</strong>nime wlis windasCemeboda ga<strong>gi</strong>Jebis SiSi.magram yovelive aman mxolod gaamZafra da srulqmna oqros kerpissamyaroSi xelovanis tragediis es erT-erTi umkveTresi magaliTi, romelsac<strong>mopasani</strong>s cxovreba da Semoqme<strong>de</strong>ba hqvia.***orio<strong>de</strong> sityvac `lamazi megobris~ qarTuli TargmanisaTvis. masze i<strong>gi</strong>veiTqmis, rac mixeil javaxiSvilis sakuTar stilzea saTqmeli — es ukanaskneli<strong>mopasani</strong>sas enaTesaveba, romelic ambobda, `stili ar unda igrZnobo<strong>de</strong>so~:moklebulia yovelgvar xelovnurobas, maRalfardovnebas daliteraturulobas, JRers, rogorc cocxali qarTuli, romelsac qarTvelikaci ise `ubralod~ ambobs da ismens, rom arc yurs ug<strong>de</strong>bs da arc ufiqr<strong>de</strong>ba,romelic ise aris, rom ar yviris, varo, da aseve winam<strong>de</strong>bare Targmanic: masTargmanoba ar emCneva, i<strong>gi</strong> ise ikiTxeba, rogorc qarTulad dawerili wigni,Tundac mixeil javaxiSvilisave romanebi.oTar jinoria.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!