m i k r o m i k r o Ã¢Â€Â“ k v l e v e b i k v l e v e b i k v l e v e b i

1 | P a g eresurs centrim i k r o – k v l e v e b i2008

2 | P a g ewinasityvaobasaqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciis resurscentrSi 2008 wels ganxorcielda 15 mikro-kvleva. mikrokvlevebisTemakas warmoadgenda prioritetuli da aqtualuribiznes seqtorebi.mikro-kvlevebis farglebSi moxda seqtorebis zogadi mimoxilva,Catarda raodenobrivi kvlevebi, moxda informaciis damuSavebada analizi.2008 wels resurs centrSi ganxorcielda Semdegi seqtorebismikro-kvlevebi: turistuli kompaniebi; bankebi da sakreditomomsaxureba; saofise inventari da teqnika; mobiluritelefonebis bazari; satransorto gadamzidavi kompaniebi;gamajansaRebeli centrebi, auzebi, fitnes-klubebi; popularulitansacmlis brendebi da maRaziebi; msubuqi avtomobilebisbazari; stambebi; sareklamo saagentoebi; samTo-saTxilamurobazari; samSeneblo bazari; sakancelario saqonlis bazari;sunamoebis bazari; sawvavis bazari.publikaciaSi warmodgenilia saqarTvelos axalgazrdaekonomistTa asociaciis resurs centris mier 2008 welsganxorcielebuli mikro-kvlevebis angariSebi.

3 | P a g eSinaarsiContentssunamoebis bazari ..................................................................................................................................... 7sunamos warmoSobis istoria ........................................................................................................ 7sunamos Semadgenloba ......................................................................................................................... 8sunamos gamoyenebis wesi .................................................................................................................. 8reklamis roli sunamoebis biznesSi ......................................................................................... 9sunamoebis bazari saqarTveloSi ................................................................................................ 9kvlevis Sedegebi .................................................................................................................................. 112008 wlis mosalodneli aromatebi .......................................................................................... 16sareklamo saagentoebi ........................................................................................................................ 18reklamis warmoSobis istoria da funqciebi ..................................................................... 18sareklamo saagentoebis warmoSobis istoria.................................................................. 19reklamis mniSvneloba firmis brendad CamoyalibebaSi ............................................... 20sareklamo matareblebi .................................................................................................................. 21mediis rolis mniSvneloba sareklamo kampaniis ganxorcielebisas ..................... 26sareklamo tarifebi saqarTveloSi ......................................................................................... 28samSeneblo bazari ................................................................................................................................. 31zogadi mimoxilva .............................................................................................................................. 31komerciuli farTis fasebi TbilisSi .................................................................................... 32sacxovrebeli farTebis fasebi Tbilisis centralur ubnebSi ................................. 33gaqiravebis biznesi ............................................................................................................................ 34samSeneblo kompaniebis saqmianoba .......................................................................................... 34samSeneblo bazris tendenciebi sxvadasxva qveyanaSi .................................................... 37mSeneblobis produqcia sawarmoTa zomis mixedviT ...................................................... 43gayidvisa da gaqiravebis fasebis Soris tendencia ......................................................... 43samTo-saTxilamuro bazari .............................................................................................................. 44Txilamurebis warmoSobis istoria ........................................................................................ 44saqarTveloSi Txilamurebis warmoSoba .............................................................................. 46Txilamuris tipebi da brendebi ................................................................................................. 46

4 | P a g esamTo saTxilamuro kurortebi ................................................................................................. 47Catarebuli kvlevis Sedegebi....................................................................................................... 48sawvavis bazris kvleva ........................................................................................................................ 54zogadi mimoxilva .............................................................................................................................. 54kvlevis Sedegebi .................................................................................................................................. 54benzinis da dizelis importis tendenciebi saqarTveloSi ....................................... 58sawvavis fasebi saerTaSoriso da saqarTvelos masStabiT ....................................... 62sakancelario saqonlis bazari ...................................................................................................... 66zogadi mimoxilva .............................................................................................................................. 66sakancelario saqonlis realizebis gzebi ........................................................................... 66yvelaze moTxovnadi produqtebi .............................................................................................. 68sakancelario saqonelis importiorebi saqarTveloSi............................................... 69sakancelario saqonlis maRaziebi ............................................................................................ 70sakancelario saqonlis bazris tendenciebi ..................................................................... 72msubuqi avtomobilebis bazari ....................................................................................................... 74Sesavali ................................................................................................................................................... 74msubuqi avtomobilebis bazris zogadi mimoxilva ........................................................ 74avtomobilebis importi ................................................................................................................. 76momxmarebelTa kvlevis Sedegebi ............................................................................................... 80jarimebi .................................................................................................................................................... 87avtomobilis fasiani nomrebi .................................................................................................... 90bankebi da sakredito sistemebi ..................................................................................................... 92Sesavali ................................................................................................................................................... 92sabanko saqmianobis warmoSobis istoria ........................................................................... 93saqarTvelos erovnuli banki ....................................................................................................... 96Mmsoflios warmatebuli bankebi ............................................................................................... 97sakanonmdeblo regulireba ......................................................................................................... 101sabanko seqtoris mimoxilva ...................................................................................................... 104saqarTveloSi licenzirebuli bankebi da maTi saqmianoba ..................................... 108prokredit banki ............................................................................................................................ 108banki respublika ............................................................................................................................ 116viTibi banki ..................................................................................................................................... 124

5 | P a g esaqarTvelos banki ........................................................................................................................ 128TBC banki .............................................................................................................................................. 135kvlevis Sedegebi ................................................................................................................................ 146mobiluri telefonebis bazris kvleva .................................................................................... 150Sesavali ................................................................................................................................................. 150mobiluri telefonebis warmoSobis istoria ................................................................. 151mobiluri telefonebis bazari saqarTveloSi ............................................................... 152mobiluri telefonebis brendebi saqarTveloSi ........................................................... 153mobiluri telefonebis importiori qveynebi ................................................................. 157mobiluri telefonebis maRaziebis servisebi .................................................................. 157mobiluri telefonebis ganvadeba ........................................................................................... 158mobilur telefonebze arsebuli aqciebi ........................................................................... 159bazris tendenciebi .......................................................................................................................... 160momxmareblebis damokidebuleba .............................................................................................. 162mobiluri telefonis arCevisas gasaTvaliswinebeli faqtorebi ........................ 165daskvna ..................................................................................................................................................... 166stambebi ...................................................................................................................................................... 167Sesavali ................................................................................................................................................. 167beWdvis ganviTarebis istoria ................................................................................................... 169Tanamedrove beWdvis istoria ................................................................................................... 170qarTuli stambisa da qarTuli wignis warmoSobis istoria .................................. 172Tanamedrove beWdvis teqnologiebi ....................................................................................... 175kvlevis Sedegebi ................................................................................................................................ 176danarTi ................................................................................................................................................... 182sportul-gamajansaRebeli centrebi ........................................................................................... 183Sesavali ................................................................................................................................................. 183kvlevis Sedegebi ................................................................................................................................ 184servisebi .............................................................................................................................................. 184momxmareblebi ................................................................................................................................... 190gasaRebis stimulireba ................................................................................................................. 193fasebi .................................................................................................................................................... 194vakis sacurao auzisa da fitnes-klubis momsaxurebis tarifebi .......................... 195

6 | P a g epraim fitnesis momsaxurebis tarifebi ................................................................................ 196daskvna ..................................................................................................................................................... 197turistuli saagentoebi .................................................................................................................... 198Sesavali ................................................................................................................................................. 198turizmis biznesi da sastumro industria ......................................................................... 199turistuli seqtoris arsebuli mdgomareobis analizi ............................................ 204kvlevis Sedegebi ................................................................................................................................ 210popularuli tansacmlis brendebis kvleva ............................................................................ 217Sesavali ................................................................................................................................................. 217qartuli samosis istoria ........................................................................................................... 217Tanamedrove brendebis mimoxilva .......................................................................................... 218kvlevis Sedegebi ................................................................................................................................ 222qarTuli brendebi ............................................................................................................................. 228modis tendenciebi ............................................................................................................................ 229saofise inventari ................................................................................................................................ 230Sesavali ................................................................................................................................................. 230sakancelario saqonelis istoria .......................................................................................... 231sakancelario bazris kvlevis Sedegebi ................................................................................ 232ofisis kompiuteruli uzrunvelyofa ................................................................................... 234kompiuteruli teqnikis kvlevis Sedegebi .......................................................................... 235saofise avejis kvlevis Sedegebi ............................................................................................. 238ofisis usafrTxoeba ........................................................................................................................ 243satransporto-gadamzidavi kompaniebi ..................................................................................... 244Sesavali ................................................................................................................................................. 244sakanonmdeblo regulireba ......................................................................................................... 244tvirTebis gadatanasTan dakavSirebuli davebis ganxilva ....................................... 246tranziti ............................................................................................................................................... 248saWiro sabuTebis nusxa .................................................................................................................. 252kvlevis Sedegebi ................................................................................................................................ 254

7 | P a g esunamoebis bazarisunamos warmoSobis istoriasunamo, momajadoebeli da idumali. . .aromatebis istoria Zveli egviptidan iRebs saTaves, egviptelebi sunamoebsoqroze metad afasebdnen da mxolod SeZlebuli fenis privilegiadmiiCnevdnen. kleopatra sunamos apkurebda ialqnebs raTa yvelas egrZno misiCamobrZaneba. TandaTanobiT aromatebma moajadova mTeli msoflio.magaliTad, Zvel berZnebs sjerodaT rom RmerTebi Tavad qmnian aromatebsda rom RmerTis an qalRmerTis dedamiwaze movlineba tkbili aromatiTSeigrZneba. aRmosavleT kulturaSi religiuri kuTxiT didi mniSvnelobaeniWeboda aromatebs. arabebi pativiscemis niSnaT, stumrebs misvlisasvardis wyals, xolo wasvlisas fimiams apkurebdnen. indoeTSi aromatebikulturis ganuyofel nawils warmoadgenda.dagenilia, rom sunamo adamianis me-s gamoxatavis saukeTeso saSualebaa.mcenareebisagan surnelovani siTxis Seqmna, saukuneebma xelovnebis erT erTdargadac ki Camoayaliba, romelsac safuZveli Cauyares Zvelma romaelebma,egviptelebma, berZnebma, . . . Tanamedrove qimikosebma ki maTi saxelebidaarqves da adamianTa Siangan samyaros daukavSires.TiToeuli sunamo harmoniulad Seqmnili mTlianobaa. surneli adamianSivnebas da ltolvas aRvivebs, kargad SerCeuli sunamo urTierTobisharmoniulobis sawindaria. jon galianos TqmiT qalis yvelazemniSvnelovani samkauli misi surnelia. poetebi, mwerlebi, Semoqmedebi daubralo adamianebi aRfrTovanebaSi mohyavda im surnels romelic asedufaravad amxelda susti sqesis saidumlos.

8 | P a g eamgvari saidulmloebebiTa da idumalebiT moculia sunamo, iseve, rogorcTviT qali. qalis surnelze werdnen da daweren momavalSic. uZRvnidnenleqsebs, Sedevrebs, rac iqamde gagrZeldeba sanam qali iarsebebs. . . .sunamos Semadgenlobasunamos mTavari saidumloeba mis SemadgenlobaSi imaleba. parfiumerulinawarmebis Semadgenloba erTnairia: spirti, wyali da parfiumerulikompozicia. gansxvavebas mxolod proporciebi qmnis. umaRlesi kategoriisparfiumerias-sunamos(Parfum-i an Extrait-i) warmoadgens 20-30%parfiumeruli kompozicia da 90%-iani spirti. sunamos SemadgenlobaSiSedis Zvirfasi naturaluri komponentebi. parfiumeruli wylis (eau De parfum,Parfum De toilette) SemTxvevaSi proporcia Semdegia: parfiumeruli kompoziciis15-20% da 90%-iani spirti. tualetis wyalSi (Eau De Toilette) 6-12% koncentantiSezavebulia 85%-iani spirtiT. odekolons (Eau De Cologne) qmnis 3-5%surnelovani nivTiereba 70-80 %ian spirtSi.imisTvis, rom sunamom Tavisi surneli didxans SeinarCunas misigansakuTrebulad Senaxva aris saWiro. gauxsneli suanomoebis Senaxvis vada,saSualod 3 welia, xolo gaxsnis Semdeg is 6-18 Tvemde mcirdeba. TumcaSenaxvis wesebis dacvis gareSe sunamo SeiZleba erT kviraSi gafuWdes.upirveles yovlis unda gvaxsovdes, rom parfiumerias sami dauZinebelimteri hyavs: Suqi, siTbo da nesti. isini arRveven sunamos formulas daafuWeben mas. sunamo unda Seinaxos Tavisive kolofSi, siTbosa dasinaTlisgan rac SeiZleba Sors. araviTar SemTxvevaSi ar SeinaxoT sunamoabazanaSi. yvelaze saukeTeso adgilia komodis ujra, romelsac iSviaTadiyenebT.sunamos gamoyenebis wesisunamosTvis Senaxvis garda aseve mniSvnelovania misi sworad gamoyenebac,raTa didxans SevinarCunoT misi surneli. sunamo unda daipkuroT sufTa,

9 | P a g emSral kanze, sadac kani ufro faqizia. xandaxan SeiZleba daipkuroT TmazeTuki misi gamoSrobis ar geSiniaT. tansacmelze sunamos dapkurebarekomendirebulia maTTvis, vinc misi romelime komponentis mimarTalergiulia. sunamos aromati srulad mxolod kanTan kontaqtisas iSleba,ase, rom qsovilze dapkurebiT sul sxva efeqts miviRebT. TumcaSesaZlebelia tansacmelze sunamom, surnelTan erTad laqac datovos. Tukimzeze yofna giwevT, girCevT gamoiyenoT Tqveni sunamos ualkoholovarianti.sufTa Tma, naturaluri qsovilebi da bewvi didxans inarCunebs aromats. esunda gaiTvaliswinos man, vinc xSirad icvlis sunamos.reklamis roli sunamoebis biznesSireklamas didi adgili uWuravs sunamos (da ara marto sunamos)popularizaciaSi. magaliTad, sunamo "Chanel №5"–isTvis gakeTebuli reklamissafasurad msaxiobma nikol kidmanma 4 wuTian videorgolSi honorari 3,71milioni dolari aiRo da amiT ginesis rekordebis wignSi Sevida. ginesisrekordebis bolo monacemebiT aqamde arcerT msaxiobs 4 wuTSi aseTi didiraodenobis Tanxa ar gamoumuSavebia. rekordsmenTa Soris arian agreTve:madona, jenet jeqsoni, da sxvebikritikosebi, sunamo “JaDore”-is warmatebas sareklamo klips miaweren,romelSic Dior-ma holivudis varskvlavi Sarliz teroni gamoiyena.sunamoebis bazari saqarTveloSisaqarTveloSi parfiumeriisa da kosmetikis sferoSi yovelTvis arsebobdaxarisxian produqciaze moTxovna, Tumca ar arsebobda adgilobriviwarmoeba. cnobili brendebi saqarTvelos bazarze daaxloebiT 10-12 wlis

10 | P a g ewin gamoCndnen. 1995 wels TbilisSi TiTqmis erTdroulad gamoCnda oriaxali qseli- “vule-vu” da “isi-pari”. droTa ganmavlobaSi orive qselidaixvewa da gafardovda. dResdReobiT saqarTveloSi “isi-pari”-s 14 da“vule-vu”-s 11 maRaziaa warmodegnili. cota mogvianebiT 1998 welsparfiumeriebis maRaziaTa qselebs Seemata kidev erTi axali qseli“lutecia”, romelic 6 savaWro obieqts aerTianebs. mis qselSi Sedis aseve“iv-roSes” ori maRazia.“vule-vu”-Si fasebi maRalia da fasdaklebebi mxolod sadResaswaulodReebSi xdeba. moTxovna “vule’vu”-s produqciaze swrafad izrdeba. sulraRac or weliwadSi 4 maRazia gaixsna. “vule-vu”-s aTvisebuli aqvs yvelasegmenti. asortimenti sakmaod farToa. “vule-vu”-s momxmareblis 70-80procenti maRalSemosavliania, xolo momxmareblis 20 procenti “vule-vu”-Si xarisxiani produqciis gamo Sedis.“isi-pari”-Si warmodegnilia axalgazrduli brendebi, magaliTad “naomiqembeli”, “meqsi”, “la kosta”. maRazia gaTvlilia sazogadoebis yvelasegmentze. aqvT eqskluziuri brendebic. aqvT SedarebiT ZviradRirebulibrendebic magaliTad “la priri” romelic aris Sveicaruli firma daromlis produqciac damzadebulia Tevzis uZvirfases qviTirze, romlisfasic 1500-5000 laramde adis. amasaTan isi-parim 2007 wels qselSi erT erTiZviradRirebuli brendi “bugati” Semoitana. sunamo sami originalurisaxiTaa gamoSvebuli- “ bugati prestiJi” “ bugati maltipili” “bugatiluqsi” e.w. oqros bugatis” Rirebuleba 6600 laria. mas saqarTvloi Tavisimyidvelebi hyavs.parfiumeriis maRaziaTa qsels mZafr konkurencias uwevs bazroba, sadacfasebi SedarebiT dabalia da warmodgenili produqciis asortimentimravalferovani. Tumca bazrobaze warmodgenili produqciadabalxarisxiania. eqspertebis mosazrebiT bazris am segmentSi didiafalsifikaciis riski.

11 | P a g eunda aRvniSnoT, rom didi sirTules eavawydiT maRaziebis gamokvlevisas,radgan menejerebi ar gvawvdidinen informacias bazarze arsebulikonkurenciis gamo.kvlevis SedegebiCatarda kvleva, romlis farglebSic gamoikiTxa sunamos momxmareblebi.sul gamokiTxul iqna 81 sunamos momxmarebeli, aqedan 59 qali da 22mamakaci. romelTa asaki gansxvavebuli iyo erTmaneTisagan, Tumca ZiriTadad16-25 wlamde meryeobda. kvlevis farglebSi aseve gamokiTxen sunamosmaRaziebimomxmareblisTvis sasurveli maRaziebi6050403020100isi-parivule-vu sxvamaRazialuteciabazrobarogorc diagramidan Cans, Cvens mier gamokiTxuli momxmareblebis 53.1%sunamos yidvas ~isi-pari~-Si amjobinebs, 16% upiratesobas ~vule-vu~-s

12 | P a g eaniWebs. ~lutecia~-Si ki suanmos gamokiTxulTa 9.9% iZens, xolo bazrobazeda sxva maRaziebSi Sesabamisad 8.6%-12.3%.zogierTi adamiani sunamos did mniSvnelobas aniWebs da yoveldRiuradmoixmars, zogisTvis ki sunamo ubralod damatebiTi aqsesuars warmoadgensda romliTac SeuZlia gansakuTrebul dReebSi Tavi moiwonos. gamokiTxulisunamos momxmareblebis 87% regularulad moixmars sunamos, daaxloebiT5% mxolod gansakuTrebul dReebSi, xolo 8% ki Zalian iSviaTad.sunamos SeZenis sixSire50,045,040,035,030,025,020,015,010,05,00,03TveSierTxel6 TveSierTxelweliwadSierTxelefroiSviaTadgamokiTxuli sunamos momxmarebelTa 47% - 3 TveSi erTxel yidulobssunamos. 28% - 6 TavveSi erTxel, 14% - weliwadSi erTxel, gamokiTxulaTa11 % ki ufro iSviaTad yidulobs sunamos. davadgineT agreTve sunamosyidvis mizanic, kerZod ki 74,1% sunamos yidulobs piradi moxmarebisTvis 25,5 % ki saCuqrad, romelic ZiriTadad megobrisTvisaaa gankuTvnili.Catarebulma kvlevam gamoavlina is ZiriTadi faqtorebi romlebicmniSvnelovania momxmarebliTvis sunamos arCevis procesSi. gamovyaviTSemdegiZiriTadi faqtorebi: brendi, surneli, moduroba, flakonisdizaini, siaxle da fasi. momxmarebels TviTeuli maTgani unda Seefasebina

13 | P a g equlebiT 1. Zalian mniSvnelovania. 2. mniSvnelovania. 3. naklebadmniSvnelovania. 4. umniSvneloa. saboloo jamSi miviReT Semdegi saxismonacemebi; rogorc diagramidan Cans momxmareblisTvis yvelazeniSvnelovani surneli aRmoCnda, Semdegi faqtori romelic gavlenas axdensmomxmareblis gadawyvetilebaze aris brendi . yvelaze umniSvnelo sunamosSeZenisasa momxmareblisTvis aRmoCnda flakonis dizaini.mniSvnelovani faqtorebi sunamos SerCevisaskvlevis farglebSi moxda momxmarebeTa segmentacia or jgufad: admianebiromlebic saCuqrad yiduloben sunamos da adamianebi, romlebic TaviaanTipiradi moxamrebisTvis yiduloben sunamos ra faqtorebs aniWebenupiratesobas sunamos arCevis dros.Sedegad, gamovlinda, rom momxmareblisTvis romelic piradi moxmarebisTvisyidulobs sunamos, yvelaze mniSvnelovania fasi da surneli, xoloSedarebiT umniSvneloa brendi da flakonis dizaini. sunamos saCuqradyidvis dros ki surnelze mniSvnelovani aRmoCnda brendi. gamokiTxulTaumetesobisTvis flakonis dizainic aranakleb mniSvnelovani aRmoCnada.yovel sunamos Tavisi gansakuTrebuli surneli gaaCnia Sesabamisadgansxvavebulia momxmarebelTas gemovnebac. gamokiTxul momxmarebelTa 76%upiratesobas aniWebs grili surnelis sunamos, xolo mZafr da tkbilsunamos Sesabamisad 14-10%.

14 | P a g ekvlevis farglebSi aseve dadginda cvlian Tu ara sunamos saxesgamokiTxuli i momxmareblebi. gairkva, rom gamokiTxulebis 56% xSiradcvlis sunamos saxes, 29% met-naklebad xSirad, radgan sunamoebs ZiriTadadCuqnian. Tavisi sunamos erTgulad ki mxolod 16 % rCeba.aseve mniSvnelovania faqtorebis Sefaseba, maRaziis arCevis dros,gamokiTxuli sunamos momxmareblebisTvis yvelaze mniSvnelovani aRmoCndaasortimentis ganaxleba axali sunamoebiT. Tumca aseve mniSvnelovaniadabali fasebi da perioduli fasdaklebebi. SedarebiT nakleb mniSvnelobasaniWeben imas rom maT mier arCeuli maRazia iyos farTo qseli.mniSvnelovani faqtorebi maRaziis arCevisas4030201001.ZalianmniSvnelovania2.mniSvnelovania3.naklebadmniSvnelovania4.umniSvneloarac Seexeba sunamos fasebs, ZiriTadad yiduloben 50-100 laramdeRirebulebis sunamoebs, rasac aseve adastureben Cvens mier gamokiTxulimaRaziebis menejerebi. Semdeg modis 50 larze naklebi Rirebulerbissunamoebi, 100-150 150 laramde yidulobs gamokiTxulebis 13.6%. 150 laris zeviTki mxolod 3.6%.SeZenili sunamos fasi50,040,030,020,010,00,050-100laramde50laramde100-150laramde150lariszeviT

15 | P a g eaRmoCnda, rom is vinc sunamoze xarjavs 150 lars zeviT, sunamos yidulobswliwadSi erTxel an ufro iSviaTad, xolo is vinc 3 TveSi erTxelyidulobs ZiriTadad 50-100 laramde xarjavs.kvlvis erT-erTi mizani iyo dadgeniliyo Tu romel brends aniWebenupiratesobas sunamos momxmareblebi. gamokiTxul momxmarebelTa Sorisyvelaze popularuli brendia Channel, Semdeg mas mosdevs Dior, Armani aseveupiratesobas aniWeben Nina Ricci da Lancome. maRaziebis menejerTa gamokiTxvisSedegadac TiTqmis igive brendebi dasaxelda yvelaze popularuladmoTxovnad brendebad. maTi TqmiT yvelaze popularuli brendia Channel.Semdeg mas mosdevs Nina Ricci.qalbatnebisTvis yvelaze sasurveli brendebi20151050C hanelDiorNina R icciArmaniLacos taC alvinK leinG ucciV ers aceE lleHugo B os sdolce&G abbanaB ugattiK enz oLancomeP umaMexxDavid offmamakacebisTvis yvelaze sasurveli brendebi20151050ArmaniChanelNina RicciLancomeGucciVersaceKenzoDiorCalvinKleinE lledolce&GabbanaLacostaMexxBugattiHugo BossPumaDavid off

16 | P a g e2008 wlis mosalodneli aromatebi2008 wlis gazafxulze Grès-is saxli agrZelebs sakuTari sunamoebisseriebis gamoSvebas marlen ditrixis saxeliT. sameuli Hommage a’MarleneDietich, klasikuri yvavilovani surneli My Dream, yvavilovani Sipri My Life danazi aromati My Passion, romelic gaZlevs saSualebas Seexo kinomatografiisklasikas.wels ruseTSi gamoCndeba kidev erTi seria Annick Goutal –isgan. Guerlain iZlevadapirebas, rom gamoeSvebs mamkacis sunamos, romelic Seesatyveseba qalissunamos Insolence. Hermes-i ki 2008 wels gaagrZelebs Un jardin... is serias. maTiaxali sunamo aziur Temaze Jana-kloda elenisagan maisSi gamova.lorenzo villoresi ki ar Ralatobs Tavis manias da zRvis aromatiTaxal Mare Nostrum-s amzadebs . es koleqcia ori surnelisagan – muskusismgrZnobiare da qaluri flerdoranJisgan Sedgeba.rac Seexeba axlad Seqmnil brends By Kilian-s, igi oTx axal sunamosgamouSvebs. Davidoff-is saxli ki eyrdnoba mamakacis sunamos Adventure-s dadidi imedebs amyarebs, romelic sul male gamoCndeba bazarze.maisSi gamoCndeba mamakacTa sunamos kidev erTi versia The One for MenDolce&Gabbana meTiu makkonaxisagan.martis TveSi parfiumeri Aantuin li Comme des Garcons warmoadgens ‘888’, romelsacpirobiTad “oqros” sunamos uwodeben.parfiumeulurma proeqti Etat Libre d’Orange, axalis suanmoebis gamoSvebasgegmavs. sunamo Seicavs sufTa kanis da muskusis surnels.

17 | P a g eGivenchy-is saxlma 2008 wlis SemodgomisaTvis gadawyvita mamakacis kideverTi sunamo Pi Neo gamouSvas, romelic sxva aromatebTan erTad mandarinissurnelsac unda Seicavdes.Juicy Countre –is saxlma gadawyvita martis TveSi gamouSvas mamakacis pirvelisunamo Dirty English. saxelwodebis mixedviT igi vintejis an goTurimimdinareobis unda iyos.cnobili italieli kuwurie jorj armani bolo dros aqcents akeTebsTavis parfiumerul nawarmze. adre Tu parfiumerias uSvebda rogorcdamatebiT aqsesuars tansacmelze, axla piriqiT parfiumeriisTvis qmnisdamatebiT aqsesuars. axal sunamos man daarqva Diamonds. axali aromatiSeiqmna specialurad eleganturi qalebisaTvis da amitom misi saxe gaxdabionse noulsi.

18 | P a g esareklamo saagentoebireklamis warmoSobis istoria da funqciebidRes msoflio da adgilobriv bazrebze saqonlis gasaReba SeuZlebeliareklamisa da promouSenis gareSe. reklamas ki Zalze grZeli istoria aqvs.xmelTaSua zRvis qveynebSi arqeologebma aRmoaCines nivTmtkicebebi,romlebic mianiSnebda sxvadasxva RonisZiebebisa Tu SeTavazebis Sesaxeb.romaelebi qmnidnen kedlis naxatebs, raTa euwyebinaT gladiatorTabrZolebze; finikielebi ki, sazeimo TavSeyris adgilebSi, uzarmazar qvebze,xatavdnen suraTebs sakuTari nawarmis stimulirebis mizniT. miuxedavadamisa, Tanamedrove reklama sruliad gansxvavdeba Tavisi winamorbedisagan.amJamad, reklamaze aSS-Si yovelwliurad 237 miliard dolars xarjaven.msoflioSi ki, reklamaze, daaxloebiT 470 miliardi dolari ixarjeba.General Motors-ma aSS-Si reklamirebis udidesma ganmaxorcielebelma, 2005wels qveynis masStabiT reklamirebas 3.6 miliard dolarze meti moaxmara.miuxedavad imisa, rom reklama, ZiriTadad, komerciuli firmebis miergamoiyeneba, mas aqtiurad mimarTaven arakomerciuli organizaciebi,profesionaluri da socialuri saagentoebi, romelnic reklamas uwevenTavianT saqmianobas. reklamaze yvelaze didi fulis mxarjvelTa Soris 24adgili ukavia arakomerciul organizacias- aSS-is mTavrobas. reklama kargisaSualebaa informaciis miwodebisa da darwmunebisTvis.yovel reklamaSi aris simarTlisa da tyuilis nazavi. realuradreklamirebas ori funqcia aqvs: pirveli, momxmareblis informireba, meore,momxmareblis motyueba da gabrueba, raTa man saswrafod iyidos esa Tu issaqoneli. aris kidev reklamirebis erTi funqcia _ miaCvios am Tu imsaqonels da xSirad monopoliuri mdgomareoba daikavos bazarze. amisTvalsaCino magaliTia “koka_kolas”reklama.raSia `koka_kolas~ unikaluroba? araferSi! maS ratom iyideba yvelazemetad? imitom, rom yvelaze didi reklama aqvs da moqmedebs adamianis,gansakuTrebiT ki mozardebis fsiqikaze.

19 | P a g ereklama xorcieldeba Semdegi arxebiT: teleeTeriT _ bazris 60%;bilbordebiT quCaSi da sxvadasxva sanaxaobebze _ 8%; beWdviTi mediissaSualebiT _ 12%; internetis saSualebiT _ 18%; sxva saSualebebiT _ 2%.aqedan yvelaze mzardia reklamireba internetis saSualebiT. masspecialistebi momavlis monopolistobas uwinaswarmetyveleben. dResyvelaze reitinguli tele_radio reklamaa. mas uWiravs ZiriTadad bazarida dRiTidRe didi tempebiT izrdeba. man am bazridan TiTqmis gamoaZevabeWdviTi media da es bunebrivia, radgan tyveobaSi hyavs ufro farTomayurebeli.reklamis sajaro bunebidan gamomdinare, momxmareblebSi Warbobs tendencia,reklamirebuli produqtebi ganixilon, rogorc ufro sando. amavdroulad,reklama Zalze STambeWdavia – igi kompanias saSualebas aZlevs, vizualuri,beWduri, xmovani saSualebebisa Tu ferebis gamoyenebiT xatovnad aRwerosTavisi produqcia. erTi mxriv, reklama SeiZleba gamoviyenoTproduqtisaTvis grZelvadiani imijis Sesaqmnelad, meore mxriv ki – swrafifasdaklebis sauwyeblad.Tumca reklamas aqvs uaryofiTi mxareebic. miuxedavad imisa, rom swrafadaRwevs bevr adamianamde, reklama arapersonaluria da ar SeiZleba iseTivedamajerebeli iyos, rogoric kompaniis gayidvis personalTan uSualourTierToba.sareklamo saagentoebis warmoSobis istoriasareklamo kampaniis warmoeba SeuZlebelia sareklamo kompaniebis gareSe.sareklamo saagentoebi Seiqmna 1800-iani wlebis Sua periodSi,gamyidvelebisa da brokerebis mier, romelnic muSaobdnen mediisaTvis daiRebdnen sakomisios kompaniebze sareklamo sivrcis miyidvaSi. gadioda droda realizatorebic ufro met daxmarebs uwevdnen myidvelebs reklamisdamzadebaSi. sabolood, maT Seqmnes saagentoebi da Camoyalibdnen ufrorogorc reklamis Semqmnelebi, vidre mediis warmomadgenlebi. dRevandeli

20 | P a g esaagentoebi qiraoben specialistebs, romelTac SeuZliaT sareklamoamocanaTa ganxorcieleba ukeT, vidre Tavad kompaniis momsaxure personals.dRes is kompaniebic ki, romelTac Zlieri sareklamo ganyofilebebigaaCniaT, iyeneben sareklamo saagentoebis momsaxurebas. zogierTisareklamo saagento uzarmazaria. magaliTad, McCann – Erickson Worldwide-is wliuriSemosavali 1.2 miliard dolars aWarbebs. bolo wlebSi bevri saagentosxva saagentoebis mierTebis xarjze gaizarda. swored ase iqmnebauzarmazari sareklamo saagentoebi mflobeli kompaniebi. erT-erTi udidesiam ~megajgufebs~ Soris aris Omnicom Group-i, romelic moicavs ramdenimedid sareklamo, sazogadoebasTan urTierTobisa da stimulirebis saagentos,romelTa jamuri Semosavali 7.5 miliardi dolaria.reklamis mniSvneloba firmis brendad CamoyalibebaSikompaniebis brendad formireba mniSvnelovnad aris damokidebulisareklamo kampaniis sworad dagegmvasa da warmarTvaze. marTlac,Tanamedrove pirobebSi, konkurentul garemoSi komerciuli saqmianobisefeqtianobis amaRleba warmoudgenelia kargad dagegmili da organizebulisareklamo kampaniis gareSe. kampaniis mTavari amocanaa, rac SeiZlebasworad ganisazRvros, rogor miitans is reklamas momxmareblamde: raformiT, masobrivi informaciis romeli saSualebiT da biujetis rafarglebSi. sazRvargareT Zalian didi mniSvneloba eniWeba sareklamosaqmianobaSi marketingul kvlevebs, rac am saqmianobasTan dakavSirebulimaRali riskis faqtoriTaa gamowveuli. metad mniSvnelovania momxmarebelzereklamis zemoqmedebis fsiqologiuri faqtoric. dasavleTis qveynebSisareklamo kampaniis warmarTva warmoudgenelia fsiqologis Carevis gareSe.amitomac saagentoebs aucileblad hyavT sakuTari fsiqologi, romelicuSualod reklamazea daspecializebuli.

21 | P a g eTavisi mniSvnelobidan gamomdinare, msoflio bazarze reklamis biznesisul ufro da ufro imyarebs poziciebs. 2006 wels sareklamo bazari4,9%_iT gaizarda, xolo wliurma brunvam 282 miliardi dolari Seadgina.franguli institutis BIPE_is monacemebis mixedviT, 2007 wels reklamazegaweuli xarjebi mTels msoflioSi 295 miliard dolars miaRwia.msoflio bazarze mimdinare procesebis kvaldakval sainteresoa Tu ratendenciebi ikveTeba qarTul sareklamo bazarze, vin arian ZiriTadimoTamaSeebi, aqvs Tu ara adgili bazris zrdas da ra problemebi ikveTebamisi ganviTarebis procesSi.sareklamo matareblebiiseve rogorc mTels msoflioSi, saqarTveloSic sareklamo kampanias,rogorc wesi, sareklamo saagentoebi awarmoeben. saqarTveloSi saagentoebi16_17 welia rac arseboben da TavianT sareklamo saqmianobas axorcieleben.dReisaTvis maTi saerTo raodenoba 78-s Seadgens. umravlesoba mcire zomisda biujetis mqone kompaniebia. unda aRiniSnos isic, rom Tu sazRvargareTsaagentoebi garkveuli sferos specifikis mixedviT iyofian, CvenTan saqmesxvagvaradaa. Cvens kompaniebs muSaoba sakmaod rTul pirobebSi uxdebaT.iqidan gamomdinare, rom bazari pataraa, maT yvelafris keTeba TavaduxdebaT _ es iqneba sareklamo kampaniis dagegmva, ganTavseba TuSemoqmedebiTi mxare. Tumca arian iseTi saagentoebic, romlebic mxoloddagegmvasa da mis ganTavsebaze specializdebian.sareklamo saagentoebi sareklamo kampaniis ganxorcilebis dros masobriviinformaciis iseT saSualebebs iyeneben, rogoricaa televizia, radio, presa,gare reklama da interneti. Tu msoflios sareklamo bazars gadavxedavT,gamoyenebis TvalsazrisiT, masobrivi informaciis saSualebebs Sorisyvelaze didi procenti televiziasa da presaze modis. magaliTad,espaneTSi televizia sareklamo bazris daaxloebiT 50%_s ikavebs, iseverogorc italiasa da ruseTSi, Tumca ver aRwevs iseT simaRleebs, rogorc

22 | P a g elaTinuri amerikis, samxreT_aRmosavleT aziisa da centraluri evropisqveynebSi. aSS_Si, iaponiasa da CineTSi televiziaze 50%_ze naklebi modis.arian qveynebi, sadac televiziis roli SezRudulia, magram sakmaodganviTarebuli da diversificirebulia presa (Crd. evropa, germania, naklebixarisxiT didi britaneTi da safrangeTi).rogorc ucxoeli eqspertebi aRniSnaven, marTalia, televizia jer_jerobiTkvlav inarCunebs bazarze lideris poziciebs, magram satelevizio reklamisòqros xana~ sruldeba, yovel SemTxvevaSi, aseTia situacia ganviTarebulqveynebSi. marTalia, is SeinarCunebs maRal satelevizio Semosavlebs, Tumcamisi roli Sesustdeba komunikaciis inovaciuri, interaqtiuli saSualebebiszegavleniT. televiziis hegemonia male warsulSi darCeba, rasac internetismniSvnelobis zrdis arnaxuli tempebi ganapirobebs.televiziis Semdeg, mniSvnelobis TvalsazrisiT, bevr qveyanaSi meoreadgils presa ikavebs. unda aRiniSnos, rom aSS_Si, iaponiasa da CineTSiZiriTadad orientirebulni arian gazeTebze, xolo safrangeTsa da ruseTSireklamis didi wili Jurnalebze modis. italiaSi, did britaneTsa dagermaniaSi sareklamo investiciebi Jurnal_gazeTebze Tanabrad nawildeba.rac Seexeba radios, mas aqvs potenciali mniSvnelovnad gazardos sakuTariauditoria, Tumca aq seriozul problemebs cifruli teqnologiisganviTarebis maRali tempi qmnis.perspeqtiulia gare reklamis momavali, rasac ori mniSvnelovani faqtorisbalansi gansazRvravs: erTi mxriv is, rom saxls gareT myof adamianTamobiluroba xels uwyobs am saxis komunikaciisadmi auditoriispotencialis zrdas, meore mxriv, izrdeba saerTaSoriso kompaniebis garereklamis operatorTa SeTavazebaTa xarisxi; Tumca amave dros, arsebobsriski, rom reklamis konstruqciaTa xarisxi da moculoba garemos dacvismizniT Semcirdeba.unda aRiniSnos, rom gare reklama saqarTveloSic sakmaod didipopularobiT sargeblobs, Tumca sareklamo kampaniaTa biujetebis 75_80%

23 | P a g eteleviziaze modis. dReisaTvis saqarTveloSi ramdenime tele_arxiarsebobs, romlebic sazogadoebaSi sakmaod didi reitingiT sargebloben.sareklamo biznesis ganviTareba pirdapir kavSirSia mediis ganviTarebismaCvenebelTan. sainteresoa, ikvleven Tu ara saqarTveloSi masobriviinformaciis saSualebebis reitingulobis xarisxs.reklamis SeqmnaSi fsiqologiis roli, marTlac, didia. Tumca Cvenisareklamo saagentoebi iSviaTad Tu iyeneben fsiqologis rCevebs reklamisSeqmnis dros, amas sareklamo rgolebic mowmobs. reklamis SeqmnisprocesSi gaTvaliswinebuli unda iyos adamianis fsiqikis Taviseburebani.sareklamo bazris ganviTareba mniSvnelovnadaa damokidebuli masobriviinformaciis saSualebaTa ganviTarebaze. qarTuli sareklamo saagentoebisareklamo obieqtis specifikidan gamomdinare, gegmaven sareklamo kampaniasda reklamis ganTavsebisTvis TiTqmis yvela arsebul saSualebas iyeneben,kombinirebulad. Tumca, unda aRiniSnos, rom sareklamo biujetebis 58_65%televiziaze modis. daaxloebiT 15% _ gare reklamaze, 10% _ radioze,danarCeni _ presaze. aq reklama ufro statiebis saxiTaa warmodgenili.iqedan gamomdinare, rom televizia mosaxleobis sakmaod farTo masebsmoicavs, mas yvelaze maRali procentuli maCvenebeli aqvs reklamisganTavsebis TvalsazrisiT. Tumca ki Cveni gamokvlevis Tanaxmad, garereklamaze moTxovna ufro maRalia, vidre satelevizio reklamaze moTxovna.2006 wlis satelevizio bazari 13,5 milion dolaradaa Sefasebuli.dResdReobiT qarTul mediasivrceSi daaxloebiT 8 telekompania moqmedebs.maT Soris ramdenime sakmaod maRali xarisxis satelevizio gadacemebssTavazobs mayurebels da didi reitingiTac sargeblobs. ukve wamyvanitelearxebi iseT proeqtebs yiduloben, romelTa bijetebi milionnaxevarlarsac aRwevs. 2006 wlis sareklamo biujetebis ZiriTadi nawilitelekompania ìmedsa~ da `rusTavi 2~_is arxebze gadanawilda. Zalian mcirenawili modis danarCen arxebze. aRsaniSnavia isic, rom satelevizio eTersmultinacionaluri kompaniebi avseben. raodenobis simciris, maTSi

24 | P a g egarkveuli SiSis faqtoris arsebobis Tu sxva mizezTa gamo qarTulikompaniebi satelevizio bazarze naklebad arian warmodgenilni.biznesmenTa wreebSi sareklamo kampaniis mniSvnelobis zrdisa datelekompaniebis ganviTarebis paralelurad, saqarTveloSi Seiqmna sistema,romlis meSveobiT sareklamo da telekompaniebs Soris urTierToba ufrociviluri formiT xorcieldeba. jer kidev 2004 wels kompania `mediahausi~,xolo ukve 2005 wlidan `videointerneiSeneli~ Semovidnen qarTul bazarzeda isini eqskluziuri uflebiT uzrunvelyofen telekompaniebis sareklamodrois miyidvas sareklamo saagentoebisTvis.aRniSnul faqtorebTan erTad sareklamo bazris zrdas xels uwyobskonkurenciis ganviTareba biznesis sxvadasxva sferoSi. CvenTan konkurenciagansakuTrebiT gaZlierda mobiluri kavSirgabmulobis, safinanso,mSeneblobis, farmaciis sferoebSi. maT Zalian kargad ician reklamismniSvneloba. satelevizio drois ZiriTad nawils swored aRniSnulsferoebSi moTamaSe kompaniebi avseben. isini, dResdReobiT sakmaod Zlier,msxvilbiujetian, swori strategiis mqone organizaciebs warmoadgenen dawarmatebulebic arian. 2002_2003 wlebSi yovelive es CanasaxovanmdgomareobaSi iyo. bolo wlebSi ki sakmaod swrafad ganviTarda,gansakuTrebiT reklamis kuTxiT. televiziis kvaldakval bazarzegamoyenebis TvalsazrisiT seriozul poziciebs ikavebs gare reklama. masqarTuli kompaniebi sakmaod aqtiurad iyeneben. izrdeba radios rolicreklamis sferoSi. rac Seexeba presas, dReisaTvis sareklamo biujetebisyvelaze dabali procenti masze modis. jer_jerobiT verc internetisargeblobs didi popularobiT saqarTveloSi.marTalia, bazari neli tempebiT, magram ase Tu ise viTardeba, Tumca dRemdesareklamo biznesSi erT_erTi umniSvnelovanesi problema gadauwyvetelirCeba _ ar mimdinareobs intensiuri muSaoba kvalificiuri kadrebismosamzadeblad am sferoSi.

25 | P a g eZiriTadi mediakategoriebisaTvis damaxasiaTebeli niSan-TvisebebimediasaSualebagazeTiteleviziapirdapiri fostaradiointernetiJurnaligare reklamaupiratesobanimoqniloba, perioduloba,adgilobrivi bazris kargidafarva, ndobis maRalixarisximasobrivi bazris dafarva,dabali xarji erTmayurebelze, micavsgamosaxulebas, xmas damoZraobas; aRZravs emociebsauditoriis maRaliSerCeviToba; aranairisareklamo konkurenti imavemediagaremoSi;personifikaciisSesaZleblobageografiuli dademografiuli SerCeviTobismaRali done; dabalixarjebiSerCeviTobis maRali done;dabali xarji; myisierigavrceleba;interaqtiurobisSesaZleblobebigeografiuli dademografiuli SerCeviTobismaRali done; sandooba daprestiJi; reproduqciismaRali done; grZelvadianisasicocxlo cikli; kargigavrceleba mkiTxvelebSimoqniloba; ganmeorebiTgamoyenebis SesaZlebloba;dabali xarji; dabalikonkurencia sxvaSetyobinebis mxridan;adgilis SerCevisSesaZleblobaSezRudvebimoklevadiani sasicocxlocikli, reproduqciisdavali xarisxi,gavrcelebis mcireauditoriamaRali mTliani xarji;qaosuroba; auditoriisSezRuduli SerCeviToba;zerele zegavlenaSedarebiT maRali xarjierT pirovnebaze;`makulaturis~ imijimxolod xmovaniSetyobineba; zerelezegavlena; yuradRebisnaklebi done; fragmentulimsmenelTa auditoriamcire auditoria; SedarebiTnaklebi zegavlena; naxvasakontrolebs TviTonauditoriamaRali xarji; ganacxadisdamuSavebis xangrZliviperiodiauditoriis SerCeviTobisdabali done; SemoqmedebiTiSezRuduloba

26 | P a g emediis rolis mniSvneloba sareklamo kampaniis ganxorcielebisasdRes mediis fragmentaciam, mediaxarjebis mkveTrma zrdam da miznobrivimarketingis ufro fokusirebulma strategiebma mniSvnelovnad gazardamediadagegmvis funqcia. reklamis Semqmnelebi sul ufro harmoniuladuTavseben erTamaneTs sareklamo Setyobinebebsa da mediasaSualebebs.xSirad mediis saSualebebiT vismenT da vuyurebT iseT sareklamorgolebs, romlebic mxolod adamianTa motyuebad SeiZleba CavTvaloT.reklamis Semqmnelebi xSirad reklamis fsiqologiuri zegavlenis unarsborotad iyeneben uxarisxo produqciis gasasaReblad da gvaCeCebenyovlad gamousadegar saqonels, romlebmac SeiZleba uaryofiTi gavlenaiqonion adamianTa janmrTelobaze da maT biujetzec. albaT, yvelasZalian kargad axsovs, ra reklama gaukeTda zeikiZis Zexveuls, magramSemdeg aRmoCnda, rom misi warmoeba yovlad warmoudgenel pirobebSixdeboda. miuxedavad amisa, Tavis droze is momxmarebelSi didipopularobiT sargeblobda da es mxolod reklamis damsaxurebaa, romlismizanic am konkretul SemTxvevaSi adamianTa motyueba iyo. marTalia,mogvianebiT gairkva, rogori xarisxis iyo es produqcia da misi poziciebibazarze sagrZnoblad Sesustda, magram saWiroa damcavi meqanizmebisamoqmedeba, raTa SemdgomSic ar moxdes momxmarebelTa interesebisa dauflebebis uxeSi darRveva.isic yvelam kargad icis, rom `koka_kola~ janmrTelobisaTvis saSiSingrendientebs Seicavs, Tumca gamagrilebel sasmelebs Soris is maincliderobs, is brendia. amas ki marTlac rom efeqturi reklamissaSualebiTsareklamo bazris moculobis mixedviT, ruseTi evropaSi mexuTeze damsoflioSi me_12 adgilzea. ruseTis komunikaciebis saagentoebiseqspertebis azriT, qveynis sareklamo bazari 2006 wlis I kvartalSi, 2005wlis analogiur periodTan SedarebiT 28%_iT gaizarda da 2.8 mlrd

27 | P a g edolars miaRwia. bazris mniSvnelovani zrda aRiniSna aseveinternet_segmentSi (+80%), amasTan warmoCinda virtualuri reklamispotenciali.sareklamo qaosi awuxebs rogorc momxmareblebes, aseve problemebs uqmnisreklamis Semqmnelebsac. magaliTad, sakabelo satelevizio reklamisSemqmnelebi popularul programebSi reklamebis gansaTavseblad yovel 30wamSi 200 000 dolars ixdian an kidev ufro mets, gansakuTrebiT ki iseTigadacemebis da megamovlenebis dros, rogoricaa Friends (456.000 dolari 30wamian sareklamo droSi), amerikuli fexburTis superTasi (2.4 milionidolari).reklamis umsxvilesi mimwodeblebis sameulidan yvela segmentSi pirveladgilzea `Procter&Gamble~, meore adgili daikava kompania `koka_kola~_m,sameulSi bolo adgilzea kompania ÙNILEVER~_i, aseve liderTa siaSiakompania `General Motors~-i.bolo wlebSi masmediis saSualebiT sareklamo kampaniis warmoeba metadZviri da naklebad efeqturi gaxda. Tumca dRemde televiziis mayurebelireklamis SemqmnelTaTvis yvelaze advilad misazid auditoriaswarmoadgens. Tuki adre mayurebels mxolod ramdenime arxis yureba SeeZlo,dRes ukve sakabelo Tu satelituri televiziebis Seqmnis Semdeg masgacilebiT meti arCevanis SesaZlebloba aqvs. adamians SeuZlia Taviaaridos reklamebs arakomerciuli arxebis yurebiT an ubralod,televizoris sxva arxze gadarTviT. bolodroindeli gamokiTxvebisTanaxmad, televiziis daaxloebiT naxevarze meti mayurebeli rTavs ama Tuim arxs komerciuli Wris dawyebisTanave.gaizarda moTxovna internet reklamebze. Tuki 2006 wels masze moTxovnsiyo 11.19%, 2007 wels gaxda – 15.22%, xolo 2008 wlisTvis navaraudevia-19.25%.

28 | P a g eyvelaze xSirad reklamas mimarTaven sakvebi produqciis mwarmoebelikompaniebi(34%), xolo Semdeg adgilzea shopping (25%).bolo periodSi sakmao popularobiT sargeblobs reklama eleqtronulifostis meSveobiT. sareklamo kompaniebi bolo dros mimarTaven sxvadasxvatipis axal sareklamo matareblebs. ukve farTod gavrcelebulia reklamaadamianis sxeulze.reklamam didi adgili daikava TiToeuli adamianis cxovrebaSi. masSexvdebiT yvelgan: saxlSi – televizoris yurebisas, manqanaSi – radiosmosmenisas, quCaSi – bilbordebisa da laiTboqsebis danaxvisas. erT-erTieqspertis SefasebiT, erTi adamiani dReSi saSualod 1600 sareklamoSetyobinebas iRebas, meoris mtkicebiT ki, es maCvenebeli TiTqmis 5000-saRwevs.sareklamo tarifebi saqarTveloSisaqarTveloSi tarifebi sareklamo droze gacilebiT dabalia, vidreganviTarebul qveynebSi. gansxvavebulia fasebi sxvadasxva mediasaSualebSic.magaliTad Semdegi fasebia gazeTebSi:~24 saaTi”gazeTs aqvs danarTi biznes ekonomikis bloki romlis nebismier Sidagverdebze 1 kv. sm 50 centi jdeba bolo gverdis Rirebulebaa 1 kvadratulsantimetrze aris 1 dolari. wina gverdze daaxloebiT 3-5 dolaramde.“kviris palitra”reklamis ganTavseba biznesis da ekonomikis gverdze anu 27 gverdze: 1 kv. sm80 centi. pirvel gverdze daanonseba 1 kv. sm -5 dolari.

29 | P a g e200-500 dolaramde SekveTaze 15% fasdakleba.700-1000 dolaramde SekveTaze 20% fasdakleba.200-500 dolaramde SekveTaze 15% fasdakleba.700-1000 dolaramde SekveTaze 20% fasdakleba.“rezonansi”statia naxevari gverdi: Sida gverdebi 330 dolari.statia mTliani gverdi: pirveli da bolo gverdebi 650 dolari.me-5 gverdze 2,40d., me-7 1,60 dolari.~kapitali~gare ydis Sida gverdi 1200 dolari, Sida gverdebze 800 dolari~biznes viqi~Sida gverdze naxevari gverdi reklama jdeba 50 dolari. (SavTeTri)“Georgia Today”1 gverdze – 250 kvsm – 500$ (feradi)Sida gverdebi – 1100 kvsm – 550$ (SavTeTri) – 1100$ (feradi)bolo gverdze – 1100 kvsm – 1650 $ (feradi)`Georgian Business Today~

30 | P a g esareklamo statiis momzadeba (1 gverdis Rirebuleba) – 1500 lari

31 | P a g esamSeneblo bazarizogadi mimoxilvaqveyanaSi, gansakuTrebiT ki TbilisSi, SesamCnevad izrdeba mSeneblobaTamasStabebi. aRsaniSnavia isic, rom qarTuli samSeneblo bazari ufro daufro mimzidveli xdeba ucxoeli investorebisTvis.saqarTvelos samSeneblo seqtoris ganviTarebasTan erTad mniSvnelovaniyuradReba eniWeba mSeneblobis xarisxis amaRlebas. dakvirveba SegviZliavawarmooT samSeneblo nagebobebis daniSnulebis TvalsazrisiT. am kuTxiTqarTul bazarze ZiriTadad sami saxis samSeneblo tipi SeiZleba gamoiyofa_ sacxovrebeli, saofise da komerciuli farTebis mSenebloba. aqgansxvavebuli maCveneblebia. kerZod, komerciul farTebze ufro metimoTxovnilebaa. IPM_is SefasebiT, ver kmayofildeba moTxovnabiznes_farTebze. vinaidan da radganac saqarTvelos mosaxleobaSisaSualo fena yalibdeba, qalaqis samSeneblo seqtori qalaqis centridanmisi gareubnebisken inacvlebs, moTxovna ki saSualofasian sacxovrebeladgilebze izrdeba. saSualo fasad iTvleba kvm_ze 800_1000 dolari. amtendenciis gamomwvevi kidev erTi mizezia qalaqis centralur ubnebSi miwisfasis mkveTri zrda, sadac fasebi erT kvm_ze 1200_1500 dolaridan iwyeba.yvelazemaRali ali moTxovnaa 50_60 0 kvm farTis sacxovrebeli binebze,romlebic centralur ubnebSi ar Sendeba da romelTa fasi 40_50 aTasidolaris farglebSi meryeobs..maRali moTxovnaa didi diRmis teritoriaze arsebul sacxovrebel binebze.amas mowmobs samSeneblo kompaniebis mier ara marto kompleqsebis aSeneba,aramed sacxovrebeli ubnebis. eqspertebi varaudoben, rom momavaliwlisTvis mSeneblobisTvis gankuTvnili miwis moculoba 8 mln kvm miaRwevs.deficituria komerciuli da saofise farTebic, radgan maT mimarT interesimkveTrad izrdeba, magram maTi Sesyidva TiTqmis SeuZlebelia. saofisefarTis fasi centralur ubnebSi kvm_ze 2000 dolaridan iwyeba da 2400dolars aRwevs. xolo komerciuli farTis fasi kvm_ze 5 000 dolarsaRwevs:

32 | P a g ekomerciuli farTis fasebi TbilisSibagebisaburTalosairmejiqias q.gagariniorTaWalam. ~sarajiSvili~gelovanis gamziriavlabarikrwanisidiRmis tye_parkim. ~isani~m. ~varkeTili~didi diRomidolari14008001000450800650450450700800650700600600dolari1400120010008006004002000

33 | P a g esacxovrebeli farTebis fasebi Tbilisis centralur ubnebSidolarivake1500mTawminda1300saburTalo1200didube1000sacxovrebeli farTebis fasebicentralur ubnebSi16001400120010008006004002000vake mTawminda saburTalo didubesaqarTvelos mosaxleobis moTxovna axal sacxovrebel farTzemniSvnelovnad gaizarda, radgan fuladi gzavnilebis maCvenebeli mimdinarewels 53%_iT gaizarda, romlis umetesi nawilic samSeneblo seqtorSimidis.qalaqis ganviTarebis departamentis monacemebiT, saqarTveloSi jerjerobiTmSeneblobisTvis 4 mln kvm miwa damtkicda, 2006 wels es maCvenebeli 2 mlnm 2 iyo. damtkicebul farTebze Senobebi 2 wlis ganmavlobaSi unda aSendes.

34 | P a g egaqiravebis biznesirac Seexeba gaqiravebis bizness, am sferoSi mdgomareoba sakmaodstabiluria, anu aq fasebis mateba praqtikulad iseTi tempebiT arSeiniSneba, rogorc, magaliTad, gayidvebze. aqve unda aRiniSnos is faqti,rom binebis sakmaod didi procenti iyideba ara sakuTari saWiroebis,aramed kapitaldabandebebis mizniT. ucxoeli Tu qveynidan wasuli uamraviadamiani xedavs did aqtivobas fasebis zrdaSi da bankSi ki ar inaxavs Tavisdanazogs, aramed mas uZrav qonebaSi debs. marTalia, uZravi qoneba mTelsmsoflioSi aseTive funqcias asrulebs, magram CvenTan masSi dabandebuliTanxebis procenti sakmaod didia. zogierT kompaniaSi acxadeben, romucxoeTidan Semosuli fuli 20 %-s Seadgens, zogan ki _ 40 %-s. amgvarad,mosaxleobis did nawils biznesinteresebis, gayidvis an gaqiravebis mizniTaqvs bina SeZenili.samSeneblo kompaniebis saqmianobadReisaTvis mSeneblobam Tbilisis bevri raioni moicva. centraluri ubnebisgarda, samSeneblo kompaniebisTvis prioritets ukve qalaqis gareubnebicwarmoadgens. magaliTad, kompania `centr_pointi~ dainteresebuliamSeneblobiT iseT ubnebSi, rogoricaa didi diRomi, moskovis prospeqti.mSeneblobebi kargaxania gascda Tbilisis sazRvrebsac da moicvagansakuTrebiT sakurorto teritoriebi: Savi zRvis sanapiro zoli, likani,zamTris kurortebi _ bakuriani, gudauri. gori da quTaisi. Tu 2003wlisTvis mSeneblobaSi arsebuli jamuri farTi 1 850000 m2_s Seadgenda,axlandeli monacemebiT igi 2 170410 m2_s Seadgens, maT Soris saofisefarTia 131.694 m2, xolo komerciuli farTi 95.573 m2. darCenili 1 943143 m2binaTmSeneblobaze modis. jamuri brunva 1 200 000000dolars.Seadgens.samSeneblo bazarze moTamaSe kompaniebis aTeuli ki ase gamoiyureba:`centr_pointi~, àrsi~, àqsisi~, `magistili~, `kalasi~, `sasko~,`kid_arqiteqtura~, àrqstudia~, `moduli~, ìberia~, `meridiani~, `7_SKY~,èvordi~, `teqsi~. maT mTliani bazris 70 procenti uWiravT.statistikis departamentis monacemebiT, samSeneblo sawarmoebis ZiriTadikapitali mTlianad saqarTvelos masStabiT 258.7 mln. lars Seadgens.

35 | P a g emSeneblobaSi produqciis moculoba ki 270.6 mln. laria. rac Seexeba amdargSi dasaqmebulTa raodenobas, 2006 wlis I kvartalisTvis26775 kacsSeadgenda, maT SorisTbilisSiTbilisSi_16631kacs.samSeneblo saqmianoba marTlac farTovdeba, Tumca arsebobs rigifaqtorebisa, romlebic garkveulwilad problemebs qmnis qarTulsamSeneblo biznesSi. samSeneblo farTebze fasebis zrdam garkveuliproblemebi Seqmna am biznesSi. Tumca es zrda obieqturi mizezebiT iyogamowveuli. pirvel rigSi, unda aRiniSnos, legalizaciis TaobazesaqarTvelos politikaSi ganxorcielebuli cvlilebebi. legalizaciassamSeneblo kompaniebis warmomadgenlebi dadebiTad afaseben, radgan ukvekoreqtulad da civiluri xerxebiT muSaobis saSualeba miecaT. Tumcafasebis zrdis erT_erTi mizezi swored legalizacia gaxda. amas daemata2004 wels mSeneblobaze droebiT nebarTvis gacemis SeCerebis faqti, ramacgazarda moTxovna bazarze da Sesabamisad _ fasebi produqciaze. gasayidifasebis zrdis tempi SedarebiT gamyarda 2006 wlisTvis. fasebis zrdisperspeqtiva isev arsebobs, qveyanaSi ekonomikuri klimatic ase Tu iseumjobesdeba. miuxedavad imisa, rom stabiluri gaxda miwodeba da zogSemTxvevaSi is gadaWarbebulic aris, am movlenebis gverdiT moTxovniszrdac SeimCneva. samSeneblo bazarze moTxovnis zrda ki, rogorc zemoTaRvniSneT, ganapiroba saSualo fenis gamoCenis niSnebma. marTalia, is jerrogorc klasi ar Camoyalibebula, Tumca bazarze myidvelTa raodenobagaizarda. maTi zrdis obieqtur faqtorad is axali SesaZleblobebisaxeldeba, romlebsac Tavad mSeneblebi sTavazoben momxmarebels.kompaniebi samSeneblo periodSi (2 wlis ganmavlobaSi) myidvels sTavazobenganvadebas.garda amisa, gaCnda sabanko ipoTekuri sesxi. axla ukve ramdenime banki aseTu ise ormxrivad afinansebs mSeneblobas. erTis mxriv, isini kreditsaZleven samSeneblo kompaniebs, raTa maT ar hqondeT Seferxeba samSenebloprocesSi, meores mxriv ki afinanseben momxmarebels, romelsac legaluriTviuri SemosavliT (300_400 dolaris farglebSi) SeuZlia aiRos ipoTekurisesxi. misi dafarvis periodi ki gacilebiT ufro xangrZlivia, vidresamSeneblo periodi. rogorc wesi, bankebi stabiluri SemosavlisCvenebasTan erTad sxva garantiebsac iTxoven (magaliTad, uZravi qonebisCadebas).Tumca zog samSeneblo kompanias bankebTan aqvs iseTi urTierToba, romdamatebiTi uzrunvelyofa ar sWirdebaT. magaliTad, `kid_arqiteqturis~klientebisTvis `Ti_bi_si~ banks SeuZlia mSenebare binisaTvis gascessamomxmareblo_ipoTekuri sesxi. amgvari sqema aqvs `saqarTvelos banksac~.

36 | P a g ees namdvilad axali produqtia, romelic miuxedavad bazarzedafiqsirebuli gazrdili fasebisa, xels uwyobs klientTa im garkveulibazis SenarCunebas, romelicmiwodebistempebsmisdevs.sabinao, saofise da komerciuli tipis mSeneblobebis garda, qarTulisamSeneblo kompaniebi jer_jerobiT sxva daniSnulebis Senoba_nagebobismSeneblobaze daspecialebulni ar arian. Tumca unda aRiniSnos saxelmwifodakveTiT kompania àqsisis~ mier maxinjauris rkinigzis sadgurisdaproeqtebis faqti, romelSic àqsisis~ arqiteqturuli biuro CaerTo.daproeqtebis an mSeneblobis sxva SemTxveva saqarTveloSi jer araRiniSneba.rac Seexeba eqsports, qarTuli samSeneblo kompaniebi eqsportzeorientirebulni jer ar arian. Tumca garkveuli dainteresebebi maTimxridan arsebobs. aris zogierTi kompania, romelsac am mxriv gaaCniainteresi, magaliTad ruseTSi, moskovSi. cnobilia, agreTve, qarTvelebissamSeneblo aqtivobis Sesaxeb barselonaSi. am cota xnis win ganxilul iqnaTavad kompania `kid_arqiteqturis~ mier azerbaijanis dedaqalaq baqoSimSeneblobis warmoebis sakiTxi. analogiuri winadadeba SemovidayazaxeTidan, alma_atadan. Tumca saubrebis da ganxilvebis iqiT saqme jerar wasula. seriozuli SemoTavazebis SemTxvevaSi, maT gaaCniaT TavianTigamocdilebis investirebis SesaZlebloba. Tumca jer_jerobiTsaqarTveloSic bevria samuSao da gasakeTebeli.samuSao da gasakeTebeli marTlac bevria. magram faqtia, rom qarTulisamSeneblo biznesi ufro da ufro mimzidveli xdeba ucxoelebisTvisrogorc investiciis aq dabandebis, ise qarTuli kompaniebis ucxourbazarze mizidvis TvalsazrisiT. Cveni samSeneblo bazari TandaTanuaxlovdeba saerTaSoriso samSeneblo bazars. sacxovrebelbinaTmSeneblobaSi saqarTvelo ukve saerTaSoriso samSeneblo bazrisgarkveul nawils warmoadgens. CvenSi Camoyalibebuli wes_Cveulebebi,analizis safuZvelze saerTaSoriso normebs Seesabameba. garkveulwiladsaofise da savaWro farTis nawilic Sedis im moTxovnebSi, romelsacsaerTaSoriso bazari ayenebs. ekonomikur ganviTarebas da axaliproduqtebis gamoCenasTan erTad mosalodnelia am moTxovnebTan metimiaxloeba da gaTanabrebac ki.qarTuli biznesisTvis seriozul sainvesticio da Sromis bazarsspecialisti mSeneblebisTvis poloneTis bazari warmoadgens. SeiZlebaiTqvas, rom am qveyanaSi dRes mSeneblobis bumia. Tumca poloneTis

37 | P a g esamSeneblo kompaniebSi sagangaSo mdgomareobaa Seqmnili, radgan maTTvissul ufro da ufro Zneli xdeba kvalificiuri mSeneblis povna. amiserT_erT mizezad gafarToebul samSeneblo samuSaoebTan erTadmSeneblebis migracia saxeldeba. poloneTi evrokavSiris axal wevrsaxelmwifoebs Soris samuSao Zalis eqsportiT pirvel adgilzea.poloneTis mSeneblobis ministri anton iaSCaki investorebs sarfiankapitaldabandebebs pirdeba, qarTvel mSeneblebs ki _ maRal anazRaurebas.ase rom, maTi SromiTi bazari qarTveli mSeneblebisTvis Riaa. axlasaWiroa, xeli moeweros dokuments poloneTis da saqarTvelos Sesabamissaministroebs Soris.amgvarad, kvalificiuri kadris naklebobas ganicdis poloneTi.sainteresoa, ra mdgomareobaa am mxriv CvenTan. xazgasmiTaa aRnsaniSnavikompania àrsis~ arqiteqturuli jgufis saqmianoba. is faqtobrivad pirveliqarTuli samSeneblo kompaniaa da Cvidmeti welia qarTul bazarzemoRvaweobs. aseve dasafasebelia àqsisis~ arqiteqtorTa jgufi da maTiarqiteqturuli nawarmi, aRsaniSnavia kompania ìberiis~ arqiteqtorebi,`centr-pointis~ developerebi da a.S..qarTuli samSeneblo biznesis aseT gaaqtiurebas, albaT, imanac Seuwyoxeli, rom mTavroba mondomebiT TanamSromlobs qarTul kompaniebTan. isiniTanamSromloben ekonomikuri ganviTarebis saministrosTan dakanonmdeblobaSi, romelic daxvewas moiTxovs, male mniSvnelovanicvlilebebic Seva.samSeneblo bazris tendenciebi sxvadasxva qveyanaSimTel msoflioSi ekonomikuri ganviTarebis fonze dRiTidRe izrdebamoTxovna uZrav qonebaze, paralelurad farTovdeba mSeneblobismasStabebi, inergeba axali teqnologiebi, aqtiuri kvleviTi samuSaoebimimdinareobs maRali xarisxis, usafrTxo da ekologiurad sufTasamSeneblo masalebis Sesaqmnelad.aRniSnuli procesebi aisaxa msoflios yvela qveyanaSi. magaliTad,TurqeTSi mSenebloba intensiurad mimdinareobs stambulSi da aq wlisbolomde 30_mde axali sacxovrebeli kompleqsis aSeneba igegmeba.dResdReobiT qalaqis centrSi ukve Tavisufali adgilebi aRar aris,amitomac mSeneblebi Zvel saxlebs yiduloben da maT adgilas Tanamedrovesacxovrebel kompleqsebs ageben. fasebi saSualod aq weliwadSi 25%_iT

38 | P a g eizrdeba. Tu ori wlis win 80m 2 farTis binis SeZena qalaqis centrSi 100aTas dolarad SeiZleboda, axla misi fasi 350 aTas dolars Seadgens. undaaRiniSnos isic, rom TurqeTi ukve lideria evropis qveynebs SorisgayidvaTa reitingSi.msoflios konkurentunariani ekonomikis mqone qveynebs Soris wamyvanpoziciebs skandinaviis qveynebi _ Svecia, norvegia, dania da fineTi ikavebs.isini yvelas akvirveben TavianTi ganviTarebis tempebiT, rac ganpirobebuliamaRali saojaxo moTxovnebiT, warmoebis, eqsportis zrdiT, biznesisefeqturobiTa da gamWvirvalobiT.investorTa yuradRebas xangrZlivi drois ganmavlobaSi ZiriTadad Sveciaipyrobda. bolo dros ki didi interesi fineTma gamoiwvia. gaizardayuradReba daniis mimarTac, sadac bazari ufro likviduri gaxda.dResdReobiT kopenhageni skandinaviis qveynebis qalaqebs Soris meoreadgilzea mosaxleobis simWidrovis mixedviT, Sesabamisad gamococxlebaSeiniSneba uZravi qonebis sferoSic. norvegia jer kidev rTul bazradrCeba, Tumca cvlilebebi ukeTesobisken aqac mkafiod aRiniSneba. saerTod,am qveynebSi swrafi tempiT viTardeba samSeneblo industria.mudmivad izrdeba uZravi qonebis bazari. es exeba rogorc komerciuls,aseve sacxovrebel segments. gasul wels daniaSi fasebi sacxovrebelbinebze 23%_iT gaizarda, xolo norvegiaSi _ 14%_iT. 12% da 18%_iTgaZvirda binebi Sveciasa da fineTSi. dResdReobiT, GLOBAL PROPERTY GUIDE_is monacemebiT, erTnairi xarisxisa da zomis binebis Rirebuleba osloSi3992 dolars Seadgens, kopenhagenSi _ 2955 dolars, helsinkSi _ 2600dolars, xolo stokholmSi _ 2470 dolars.yvelaze msxvili bazari skandinaviis qveynebidan Sveciis uZravi qonebisbazaria. gansakuTrebuli zrda am mxriv SveciaSi 1997 wels aRiniSna.mxolod 2002 w. SeiniSneboda zrdis tempis dacema. Tumca Semdgom kvlavdaiwyo ekonomikis sagrZnobi ganviTareba da 2004 wels ukve sacxovrebelfarTebze fasebma 2004 wels 9,6%_iT moimata, 2005 wels _ 9,63%_iT.ekonomikis zrdam am qveyanaSi gasul wels 4,2% Seadgina. mimdinare wels kizrdis tempis umniSvnelo Senelebaa mosalodneli. Statistics Sweden_ismonacmebiT, 1995_2000 wlebSi qveyanaSi yovelwliurad saSualod 12 000sacxovrebeli bina Sedioda eqsploataciaSi. 2004 wels 25000 bina gaiyida,2005 wels ki _ 27000.SesaSuri ekonomikuri zrdis tempebia fineTSi. kerZod, ekonomikurma zrdam2006 wels 4,8% Seadgina. igive tempi ivaraudeba mimdinare welsac.mosalodnelia moTxvonis sagrZnobi matebac. rac Seexeba fasebs, isini

39 | P a g esacxovrebel farTebze 1995_2005 wlebSi gaormagda, xolo helsinkSi135%_iT gaizarda. dResdReobiT qveyanaSi erTi m 2 sacxovrebeli farTisRirebuleba saSualod 1796 evros Seadgens. miuxedavad imisa, rom 1990_ianwlebSi fineTis uZravi qonebis bazarma dacema ganicada, dRes situaciaSecvlilia, ganviTarebis tempebi izrdeba, paralelurad matulobsinvestorTa interesic am qveynisadmi. unda aRiniSnos, rom 2004_2006 wlebSigarigebaTa 49% uZrav qonebaze modioda. SemoTavazebebze maRal moTxovnasTu gaviTvaliswinebT, qveyanaSi investiciaTa moculobis zrdaamosalodneli, gansakuTrebiT ki es helsinks Sexeba.norvegiaSi wliuri Semosavlis norma mosaxleobis erT sulze erT_erTiyvelaze maRalia msoflioSi, luqsemburgisa da aSS_s Semdeg. is 65785dolars Seadgens. miuxedavad imisa, rom 2002 wels qveynis ekonomika daeca,krizisis negatiuri Sedegebi ukve gadalaxulia. unda aRiniSnos, romekonomika izrdeba samSeneblo industriaSi mimdinare bumis, uZravi qonebisRirebulebis da navTobis biznesSi investiciaTa zrdis xarjze. adgili aqvsfasebis zrdas sacxovrebel farTebze. 2003_2004 wlebSi zrdam 10,5%Seadgina, 2005 wels ki _ 8%. fasebis zrda grZeldeboda gasul welsac daqalaqebSi: stavangeri, bergeni, tronxai maT 14,6% Seadgina, osloSi ki _9,19%.daniis ekonomika 1995_2000 wlebSi yovelwliurad 3,27%_iT izrdeboda.Tumca 2001_2004 wlebSi msoflioSi mimdinare negatiuri procesebisgavleniT qveyanaSi ekonomikuri zrdis tempi 0,95%_iT Semcirda. 2005 welsdaniis uZravi qonebis bazarma mkveTrad daiwyo zrda, rasac 2004 welsekonomikis zrdis swrafma tempma Seuwyo xeli. Sesabamisad, gaizardamoTxovna moxmarebaze. zrda grZeldeboda bolo ori wlis ganmavlobaSic,gamococxlda uZravi qonebis bazari da investiciaTa moculoba regionSiTvidan Tvemde sagrZnoblad matulobs. uZrav qonebaze fasebis mateba 2005wels daiwyo. am wels is 21,3%_iT gaizarda. kopenhagenSi kerZosacxovrebeli saxlebis Rirebuleba 2000_2005 wlebSi 47,28%_iT gaizarda,binebze ki _ 87,14%_iT. amavdroulad amaRlda fasebi ijarazec 13,56%_iT.rogorc eqspertebi acxadeben, moTxovna uZrav qonebaze saberZneTSiSeiZleba gavutoloT moTxovnas uZrav qonebaze italiaSi. aq jer arSeiniSneba fasebis sagrZnobi zrda, Tumca mosalodnelia maTi gaTanabrebaevropul donesTan. fasebis yovelwliuri mateba aq saSualod 10%_sSeadgens.rac Seexeba ukrainis dedaqalaq kievs, aq martis dasasrulsa da aprilisdasawyisSi uZravi qonebis bazari stagnaciasa da gamococxlebas Soris

40 | P a g emeryeobda. samwuxarod, stagnaciam gadawona. tradiciulad, bazarzesagazafxulo gamococxleba SeiniSneboda, Tumca es procesebi Semdgom argagrZelebula. marTalia, garigebaTa raodenoba martis TveSi gaizarda,magram umniSvnelod. bazars stagnaciisken politikurma krizisma ubiZga.ucxoelma investorebma, rogorc Cans, taim_auti aiRes. yvela elodebasazogadoebaSi dapirispirebis dasrulebas, radgan aravis surs gariskva,roca yoveli mxridan populisturi lozungebi esmiT. arc politikurikrizisis gazviadeba Rirs. gasuli wlebis gamocdileba aCvenebs, rom kievisuZravi qonebis bazari, rogorc wesi, sakmaod mSvidad reagirebs Sesabamiskrizisul movlenebze. ase rom, situacia radikalurad ar Secvlila, Tumcafasebis cvlilebas drodadro hqonda adgili. aprilis TveSi kievisbazarze erTi m 2 sacxovrebeli farTi 2478 dolari Rirda. yovelTviurmazrdam ki 1,3% Seadgina. ukrainaSi wels specialistTa prognoziT,ekonomikis zrdaa mosalodneli, rac ueWvelad Tavis gavlenas moaxdensuZravi qonebis bazarzec.evropaSi ekonomikurma zrdam saofise farTebze moTxovna gazarda. kompaniaJones Lang LaSalle_s monacemebiT, 2007 wlis pirveli kvartalisdasasrulisTvis maqsimaluri saijaro ganakveTi saofise farTebze, gasuliwlis pirvel kvartalTan SedarebiT, 8,9%_iT gaizarda. bolo kvartalSi kizrdam 2,5% Seadgina, xolo saerTo raodenobam ijariT gacemul dagayidul farTebze 3,3 milion m 2 miaRwia, rac 2006 wlis am periodTanSedarebiT 6%_iT metia.aRsaniSnavia, rom yvelaze meti aqtiuroba am mimarTulebiT parizmagamoavlina _ ijariT gacemuli da gayiduli saofise farTebis saerToraodenobam 645000m2 Seadgina. safrangeTis dedaqalaqSi cxovrebaprestiJulia, Sesabamisad moTxovnac da fasebic uZrav qonebaze sakmaodmaRalia. amasTanave is evropis danarCen dedaqalaqebs Soris uZravi qonebisbazarze metad mimzidvelad rCeba investorebisTvis. rac Seexebasacxovrebeli saxlebis bazars parizSi, is SeiZleba davyoT 3 jgufad.pirvel jgufSi Sedis kerZo saxlebi da vilebi, romelTa fasebi 300000evrodan 2_3 milion evromde meryeobs. meore jgufSi Sedis elitaruliparizuli binebi. maTi fasi 400000 evrodan iwyeba. mesame jgufSiCveulebrivi binebi Sedis. maTi saSualo fasi 80000_150000 evros Sorismeryeobs. aseTi SeTavazebebi ki parizis uZravi qonebis bazarze yvelazemetia. fasebis rekoduli maCvenebeli parizSi 2004 wels aRiniSna _ 4400evro erT kvm_ze. wlis bolosTvis es maCvenebeli 5000 evromde gaizarda.2006 wels fasebma kidev 1000 evroTi moimata da dRes erTi m 2 sacxovrebelifarTis Rirebuleba 6000_7000 evros utoldeba. fasebis aseTi zrdis

41 | P a g emiuxedavad, frang analitikosebs sulac ar surT isaubron momavalistagnaciis procesze da irwmunebian, rom iseT qalaqSi, rogoric parizia,fasebi ar SeiZleba iyos dabali da ufro metic, maT mosalodnel zrdazemianiSnebnen.saofise farTebze fasma STambeWdav cifrs miaRwia moskovSic _ 2007 wlispirvel kvartalSi aq saijaro da gayiduli saofise farTebis saerToraodenobam 541000m 2 Seadgina, rac 136%_iT metia wina wlis pirvelkvartalTan SedarebiT.stabiluri ekonomikuri ganviTarebis paralelurad, saofise farTebzemoTxovnis mudmivma zrdam evropis bazrebze Tavisufali saofise farTebisraodenoba Seamcirabolo aTi wlis ganmavlobaSi espaneTSi 270%_iT gaizarda fasebi uZravqonebaze. 2007 wlisTvis aq 800000 axali saxlis mSenebloba igegegmeba, racmesamediT metia wina wlis maCveneblebTan SedarebiT. saxlebis saSualoRirebuleba 300000 evros Seadgens. axaldasaxlebebTan SedarebiT, qveynisdanarCen teritoriaze fasebi uZrav qonebaze erTi_orjer dabalia.uZravi qonebis bazris ganviTareba prioritetulia luqsemburgis mmarTveliZalebisTvis. evropis centrSi qveynis xelsayreli adgilmdebareoba,hercogTa kargi ekonomikuri da socialuri mdgomareoba, mSeneblobisganviTarebis tempebi ucxoel investorebs izidavs. kerZod, dedaqalaqSi m 2saSualod 3,7_6 aTasi evro Rirs. qalaqgareT ki _ 3_4 aTasi evro. qveynissamxreTSi fasebi uZrav qonebaze SedarebiT dabalia.londonSi uZrav qonebaze fasebi 27 Tvis ganmavlobaSi mudmivad izrdeba.2007 wlis pirvel kvartalSi sacxovrebeli saxlebis fasebi 10%_iTgizarda, binebze _ 7,5%_iT. martis Tvis monacemebiT, saSualo fasma kerZosaxlebze 5 milioni funti_sterlingi Seadgina (9,9 milioni dolari), xolobinebze _ 2,5 milioni funti. londonis uZrav qonebaze fasebi samjerswrafad gaizarda, vidre saxlebis saSualo fasi mTels inglisSi.ingliseli eqspertebi aRniSnaven, rom bolo 5 wlis ganmavlobaSi erT_erTyvelaze gavlenian myidvelebad rusebi iqcnen da ZviradRirebuli saxlebisnaxevarze mets londonSi swored isini floben. rusebi aranakleb 8milionis Rirebulebis saxlebis myidvelTa 21%_s Seadgenen, 13%_s _ arabiSeixebi, xolo 7%_s _ amerikelebi. britaneli spacialistebis monacemebiT,1976 wlidan moyolebuli fasebi uZrav qonebaze londonSi 40_jer gaizarda.paralelurad 21_jer gaizarda safondo indeqsi, xolo samomxmareblofasebma 4_jer moimata.

42 | P a g efasebis zrdaa mosalodneli uZrav qonebaze bulgareTSi. rac Seexebaisraels, aq sacxovrebeli saxlebis bazarze aminds ucxoelebi qmnian.maRali fasebis gamo uZravi qonebis SeZena aq SeZlebul investorebsSeuZliaT. yvelaze xSirad ki maT did nawils amerikelebi, frangebi darusebi Seadgenen. israelis adgilobrivi mosaxleoba ar iswrafvis uZraviqonebs Sesyidvas, radgan es maTTvis gacilebiT Zviria. amitom aq miRebuliasaxlebis daqiraveba. es gacilebiT iafi ujdebaT maT, vidre yovelTviurigadasaxadebi ipoTekaze. ierusalimSi saSualo fasi sacxovrebeli farTism 2 _ze daaxloebiT 3000 dolars Seadgens. qalaqis istoriul nawilSi daaxal mSeneblobebze kidev ufro maRali fasebia.saerTaSoriso bazarze erTi m 2 sacxovrebeli farTis RirebulebaqveyanaparizihelsinkikieviluqsemburgiierusalimierTi m 2 sacxovrebelifarTis RirebulebasaSualod dolarebSi98872731247873773000100009000800070006000500040003000200010000

43 | P a g emSeneblobis produqcia sawarmoTa zomis mixedviTmSeneblobis dasawyebad saWiroa samSeneblo nebarTva, romlis aRebacSesaZlebelia urbanuli dagegmarebis samsaxurSi. vinaidan da radganacmSenebloba did xarjebTanaa dakavSirebuli, bazris udidesi wili ukaviaTdidi zomis samSeneblo kompaniebs.mSeneblobis produqcia sawarmoTa zomis mixedviT9080706050403020msxvilisaSualomcire1002001 2002 2003 2004 2005 2006 2007gayidvisa da gaqiravebis fasebis Soris tendenciaTbilisSi gaqiravebis fasebi450400350300250200150100500

44 | P a g eimisaTvis, rom gavigoT rogori tendenciaa centralur ubnebSi gayidvisa dagaqiravebis fasebs Soris, magaliTisTvis aviRoT erToTaxiani binissaSualo gasayidi fasi. saburTaloze erToTaxiani binis saSualo fasia44270$. rac Seexeba gaqiravebis fass, imave ubanSi daaxloebiT aris 380l.rom viyodoT saburTaloze saSualo fasad bina, gavaremontoT dakeTilmovawyoT, daaxloebiT misi fasi gaxdeba 75000l. Tu am binasgavaqiravebT saSualo fasad (380l), Cadebul Tanxas amoviRebT daaxloebiT16 welSi.samTo-saTxilamurosaTxilamuro bazariTxilamurebis warmoSobis istoria

45 | P a g eTxilamurebi uZvelesi droidan gamoiyeneboda CrdiloeTis qveynebismosaxleobis mier, TovlSi gadaadgilebisaTvis. uZvelesi Txilamuriwarmoadgenda naZvis, fiWvis, muxis an sxva masalisgan damzadebul orficars, romelis wina nawili yovelTvis amozneqili iyo, xolo ukananawili - zogjer. Txilamuris qveda zedapiris Sua nawili amoWrili iyomTel sigrZeze, da amoburculi, rac iZleoda Tovlze, rogorc relszegadaadgilebis saSualebas. Txilamuri unda yofiliyo msubuqi da gluvi,aseve Zlieri, xisti da samarTavad mosaxerxebeli. yvelaze gavrcelebuli,iafi da advilad dasamzadebeli iyo, e.w. "SiSveli" Txilamuri. Tumca,gacilebiT moxerxebuli iyo Txilamuri, romelsac qveda zedapirzegadakruli hqonda losis, xbos an Taxvis balniani tyavi. tyavis balanimimarTuli iyo zevidan qveviT. rac zrdida moWidebas da aadvilebda mTaSiaRmarTze siaruls.TxilamuriT srialisas Tovlze dasayrdnobad gamoiyeneba specialuri xismogrZo joxebi, romelTac gvirgvinis magvari daboloeba aqvT. simaRlidandaSvebisas xels uwyobs balansis SenarCunebas da damuxruWebas. zogierTjoxs zeda nawilSi aqvs rkinis kauWi, romliTac gaukvalav tyeSisiarulisas xes eWidebian da ise miiweven zeviT.taigaSi, sadac gzebi ar arsebobs, Txilamuris gareSe zamTarSiwarmoudgenelia gadaadgileba. is exmareba monadires uproblemod daewiosnadirs, romelsac uWirs TovlSi gadaadgileba. Txilamurebi asevegamoiyeneba Waobiani adgilebis gadasalaxad.norvegiaSi, fineTsa da ruseTSi TxilamurebiT sirbili TandaTanobiTgadaizarda sportSi. imarTeboda Sejibrebebi 30 kilometriani distanciiTda or saaTze met xans grZeldeboda. ukanasknel periodSi Txilamurebsiyeneben sabrZolo miznebisTvis. germaniis da avstriis qveynebis jarSispecialur jgufs aswavlian Txilamurebis gamoyenebas, maTi meSveobiT ukeTmanevrirebas da a.S. am tipis meomrebs SeuZliaT awarmoon partizanulibZrola zamTarSi.

46 | P a g eXIX saukunis miwurulsa da XX saukunis dasawyisSi gaCnda saTxilamurosporti, romelic gulisxmobda TxilamurebiT gadaadgilebas siswrafisTvisan ubralod siamovnebis misaRebad. Sesabamisad Seicvala Txilamurisproporciac. Txilamuri dagrZelda da daviwrovda (sigrZe - 170-220 sm.sigane - 5-8 sm.), ramac Txilamuri ufro swrafi gaxada. amave periodSiSeqmnes saTxilamuro joxebi, rac aseve aswrafebda da aadvilebdaTxilamurebiT gadaadgilebas. TandaTanobiT Txilamuri gadaiqca sportulinventarad da man miiRo CvenTvis kargad cnobili forma.saqarTveloSi Txilamurebis warmoSobawTovlze sabijebeli Txilamurebi gavrcelebuli iyo saqarTvelosmTiswineTsa da maRalmTianeTSi. xevsureTSi umTavresad girkaliseburTxilamurs iyenebdnen, samegreloSi, svaneTSi, afxazeTsa da mTiuleTSi –mrgvals, xolo qarTlSi, raWasa da aWaraSi – elifsurs. saqarTveloSisxvadasxva mxareSi SemorCenili Txilamurebis Zveli saxelebi: svaneTSi`laCirxalali~, TuSeTSi `qoki~, mTiuleTSi `kagdi~. sulxan sabaorbelianis mixedviT: `Txilamurebi grkali ars, ferxTa daikurnen didTaTovlTa zeda sasvlelad, raTa TovlTa siRrmes ara CaiWren~.Txilamuris tipebi da brendebiarsebobs Txilamurebis ramodenime tipi: alpuri, Tavisufali, samTo, samTogakvaluli gzisTvis, sazRvao da qarverebi.msoflioSi mravali kompania awarmoebs Txilamurebs, maTgan yvelazecnobili brendebia: Volkl, Volant, Zai, Hart , Blizard, Elan, Atomic, Dynamic, Fischer, Head,Rossignol, Salomon da sxva.msoflioSi yvelaze popularuli Txilamuris mwarmoebeli brendebi xuTeuli asegamoiyureba:1. Atomic2. Dynastar

47 | P a g e3. Elan4. K25. Rossignol1. atomiki aris Txilamurebis industriaSi 1955 wlis Semdeg. Tavisi orivebrendiT alpinebiT da nordikebiT. atomiks aqvs Txilamurebi, rogorcdamwyebTaTvis, aseve moyvarulTaTvis.2. 40 welia rac Dynastar akeTebs Txilamurebs da maTi Txilamurebi arismxolod siaxleebis moyvarulTaTvis, Dynastar-i cnobilia maRali xarisxiTda SesaniSnavi teqnikuri monacemebiT.3. Elan-s awarmoeben sloveniaSi, romelic gvTavazobs TxilamurebsdamwyebTaTvis, moyvarulTaTvis da profesionalTaTvis. Elan-is Txilamurebicnobilia, Tavis maRali xarisxiT.4. K2 –is Txilamurebis diazainma da xarisxma eqspertTa da sportsmenTa didimowoneba daimsaxura. K2 aris brendi romelsac SegviZlia vendoT, romelicyovelTvis mowodebis simaRlezea, K2 –is Txilamurebi aramarto TvalsgWris, aramed misi SesaniSnavi xarisxi kargad gagrZnobinebs Tavs mTaSi.5. K2 –is Txilamurebis diazainma da xarisxma eqspertTa da sportsmenTa didimowoneba daimsaxura. K2 aris brendi romelsac SegviZlia vendoT, romelicyovelTvis mowodebis simaRlezea, K2 –is Txilamurebi aramarto TvalsgWris, aramed misi SesaniSnavi xarisxi kargad gagrZnobinebs Tavs mTaSi.samTo saTxilamuro kurortebiTxilamuri ganviTarebasTan erTad viTardeboda samTo saTxilamurikurortebic, msoflioSi yovelwliurad uamravi turisti mogzaurobsTxilamuriT siamovnebis misaRebad.msoflioSi yvelaze popularuli samTo-saTxilamuro kurortebia:1. Aspen, Colorado2. Bretton Woods, New Hampshire3. Park City, Utah4. Teton Village, Wyoming5. CANADA,Whistler6. CHILE,Portillo

48 | P a g e7. ITALY,Cortina d’Ampezzo8. NEW ZEALAND,Queenstown9. SWEDEN,Åre10. SWITZERLAND,St. St. Moritzmsoflios samTo saTxilamuro kurortebTan SedarebiT saqarTveloskurortebi arc Tu ise swrafad viTardeba, Tumca mainc didi popularobiTsargeblobs. saqarTveloSi ganviTarebulia bakurianis da gudauris samTosaTxilamurokurortebi. ucxoel damsveneblebs saqarTveloSi izidavsgaukvalavi Tovli, sxva qveynebSi akrZalulia gaukvalav TovlSi sriali,radgan didia zvavis warmoqmnis saSiSroeba.bakurianidaba borjomis raionSi. mdebareobs TrialeTis qedis Crdilo kalTaze, mdinarebakurianiswylis napiras (zRvis donidan 1700m, borjomidan 30km). saSualotemperature 4,3°C, ianvarSi 7,2 ° C, agvistoSi 15° C, , naleqebi 734mm weliwadSi.gudaurisamTo-saTxilamuro saTxilamuro kurorti stefanwmindis (yofili yazbegis) raionSi,Tbilisidan 120 km-Si, zRvis donidan 1196 m simaRleze. saTxilamuro sezonidekembridan aprilamde grZeldeba. amJamad funqcionirebs 4 sawevela. saTxilamurotrasebis saerTo sigrZe Seadgens 16 kilometrs.Catarebuli kvlevis Sedegebikvlevis farglebSi gamokiTxul iqna 33 Txilamuris momxmarebeli da 5Txilamurebis maRaziis menejeri.Txilamuris importiori qveynebislovenia20%germania20%avstria60%

49 | P a g eTxilamurebis fasebi500 -laramde500 - 1000laramde1000 -laridanzeviTwina wlebTan SedarebiT Txilamurze moTxovna saqarTveloSi gaizarda.damsveneblebi sastumros nomerSi ixdian 30 dan 100 laramde.samTo-saTxilamuri saTxilamuri kurortebze dasvenebis sixSire

50 | P a g egamokiTxuli mosaxleobis umravlesoba samTo-saTxilamuro saTxilamuro kurortebzedasasveneblad dadis saqarTveloSi. xolo sazRvargareT isvenebensafrangeTSi, kerZod, Val Thorens-Si.saqarTvelos kurortebiarCevani samTo-saTxilamuro saTxilamuro kurortebze dasasveneblad, gamokiTxulTaumravlesobis azri TiTqmis Tanabrad gadanawilda gudaursa da bakurianze.momxmareblebi kurortebis arCevevisas mniSvnelobas aniWebenprestiJulobas, adgilmdebareobas da fasebs.sastumros tipebi19,51918,51817,51716,51615,51514,5saojaxo tipissastumro1Cveulebrivi tipissastumro2ra tipis sastumroSi dadixarT?

51 | P a g egamokiTxuli Txilamurebis momxmareblebidan umetesoba upiratesobasaniWebs saojaxo tipis sastumroebs. rac Seexeba fasebs, gamokiTxulipirebis umetesoba sastumros nomerSi dReSi 30-100 lars ixdis.sastumros fasebi2018161412108642030 laramde 30-100laramde100 dan 200laramde200 laridanzeviT1 2 34ramdens ixdiT sastumros nomerSi dReSi?gamokiTxuli Txilamuris momxmareblebi ZiriTadad samTo-saTxilamurokurortebze dadian megobrebTan erTad, maCvenebliT Semdegi ojaxiswevrebTan erTad dasveneba. aseve Txilamurebis momxmareblebis garkveulinawili samTo-saTxilamuro saTxilamuro kurortebze TanamSromlebTan erTad dadis.visTan erTad dadian dasasveneblad Txilamuris momxmareblebi

52 | P a g egamokiTxuli pirebis umetesobam Txilamuris SeZenisas gadaixada 200 larzemeti, yvelaze xSiria SemTxveveba rodesac Txilamuris momxmarebelmagadaixada 200-500 lari. Tumca aRniSnul maCvenebels mcired Camouvardeba impirebis ricxvi, romlebmac TxilamurebSi 500-100 da aseve 100-ze meti larigadaixades.SeZenili Txilamurebis fasi76543210200 - laramde 200-500 laramde 500-1000 laramde 1000 dan zeviT1 2 3 4ra fasad SeiZineT Txilamurebi?saqarTveloSi kargad aris ganviTarebuli Txilamurebis gaqiravebisbiznesi, daqiraveba SesaZlebelia, rogorc TbiliSi, aseve kurortze. fasebiki meryeobs 18-40 laramde.kvlevis farglebSi gamokiTxulma pirebma daasaxeles maTTvis sasurveliTxilamuris brendebi, romelsac siamovnebiT SeiZendnen sakmarisi finansurisaxsrebis arsebobis SemTxvevaSi. gamokiTxulTa umetesobam sasurvelbrendad daasaxela Atomic-is Txilamurebi, romelsac mciredi cvlilebiTmosdevs Rossignol da Fisher brendis Txilamurebi.

53 | P a g esaqarTveloSi TandaTan ufro popularuli xdeba samTxo-saTxilamurokurortebi, rasac mTavroba uwyobs xels. axlo momavalSi dagegmiliaaxali samTo-saTxilamuro saTxilamuro kurortis ageba tyvarCelis raionSi, SovSi daSaoris wyalsacavis mimdebare teritoriaze.

54 | P a g esawvavis bazris kvlevazogadi mimoxilvasawvavis biznesi erT-erTi yvelaze ufro momgebiani biznesia msoflioSi.Txevadi sawvavi amowurvadi resursia, ase rom sawvavis sistematiurimoxmareba iwvevs mis moculobis TandaTnobiT klebas da bolosamowurvas. aseve arsebobs varaudebi am resursis amowurvis vadebTandakavSirebiT. es ZiriTAdi faqtori ganapirobebs am produqtze fasebiscvlilebas, Sesabamisad advili misaxvedria rom am resursis fasi yovelwliurad unda izrdebodes. am resursis gareSe SeuZleblad migvaCniaqveynis gamarTuli funqcionireba da didi mniSvneloba aqvs sawvavismfasebs msoflio bazarze.navTobis importi dResdReobiT sawvavis bazarze mimdinare movlenebisakmaod aqtualuria. msubuqi da satvirTo avtomobilebis umravlesobamoixmars an benzins, an dizels aseve isini warmoadgenen am sawvavisZiriTad momxmarebels, aqedan gamomdinare avtomobilebis importismoculobis cvalebadoba pirdapir asaxvas povebs benzinis importismoculobis cvalebadobaze.kvlevis SedegebiimisaTvis rom realuri warmodgena Segveqmnas sawvavis bazarze saWiroasawvavis momxmareblis moTxovnilebebis gamovlena. amisaTvis CvenCavatareT kvleva, romlis Sedegad gamoikiTxa 60 momxmarebeli.gamokiTxulTa didi nawilis SerCeva SemTxveviTi meTodiT moxda.saboloo jamSi romelTa 25%-is ojaxis Semosavlebi maRalia (saSualodTiTo ojaxis wevris Semosavali 400 larze meti, sul 1700 larze meti).gamokiTxuli momxmareblis 23%-is ojaxis yovelTviuri SemosavalisaSualoa (saSualod TiTo ojaxis wevris Semosavali 250-dan 400laramdea, sul 800-dan 1700 laramde), gamokiTxulTa 52% Semosavali ki

55 | P a g edabalia (saSualod TiTo ojaxis wevris Semosavali 250 larze naklebia,sul ki 800 laramde).dabal Semosavliani momxmareblis 40% iyenebs dabalxarisxian sawvavs(regulars an dizels), miuxedavad imisa rom aqvT survilimaRalxarisxiani sawvavis gamoyenebisa. 40% saSualo xarisxian (evroregulars), 20% maRal xarisxian sawvavs (premiums).saSualo Semosavliani ojaxidan momxmarebelTa 5% iyenebs dabalixarisxis (regulars) sawvavs, 55% saSualo xarisxis(evro regulars)sawvavs, 40% maRali xarisxis sawvavs (premiums).maRal Semosavliani momxmareblis 78% moixmars maRal xarisxiansawvavs(premiums). 11%-11% saSualo xarisxian(evro regulars) da umaRlesxarisxian sawvavs (supers, maqspauers an evro dizels). saboloo jamSisawvavis momxmarebelTa 22% iyenebs regulars, 40% evro regulars, 33%premiums, 5% supers, maqspauers.gamokiTxul dizelis momxmarebelTa mxolod 10% moixmarda evrodizels darCeni 90% ki “dizels”. aseTi didi sxvaoba gamowveulia maTSoris fasis sxvaobiT 1,65 da 1,85 lars Soris.rac Seexeba fass momxmarebelTa 52% fiqrobs rom is Zalian maRalia,40% fiqrobs rom saSualoa, xolo 8%-Tvis misaRebia. miuxedavad imisarom momxmarebeli Zvirs ixdis sawvavSi romelsac is iyenebs isini sulacar fiqroben rom es sawvavi xarisxiania. gamokiTxulTa mxolod 8%fiqrobs rom sawvavi xarisxiania, 74% fiqrobs rom sawvavi saSualoxarisxis aris, xolo 16% ukmayofiloa sawvavis xarisxiT.SevecadeT gamogvevlina Tu ra kriteriumebiT xelmZRvanelobda benzinistipis arCevis dros momxmarebeli. Momxmarebels unda Seefasebina oTxikriteriumi (brendi, fasi, xarisxi da ekologiuroba) romlis mixedviTac

56 | P a g eirCevdnen benzinis tips 1-4 qulamde sabolood ki miviReT SemdegiSedegebi:1. xarisxi – 284 qula2. fasi – 282 qula3. brendi – 212 qula4. ekologiuroba – 210 qularogorc xedavT xarisxi da fasi bevrad mniSvnelovania brendze daekologiurobaze rac normaluria. iyvnen respondentebi romlebic ufroglobalurad uyurebdnen sawvavis gamoyenebas da maTTvis mniSvnelovaniiyo ekologiuroba, Tumca maT ra Tqma unda Warbobdnen respondentebiromlebic mxolod lokalurad udgebodnen sakiTxs da mxolod TavianTjibeze fiqrobdnen.interesis obieqts warmoadgenda isic rom Tu ris mixedviT irCevdnenmomxmareblebi benzingasamarT sadgurs. momxmarebels unda SeefasebinaSemdegi kriteriumebi: xarisxiani produqti, fasi fasebi, fasdaklebebi,farTo qseli, popularuli kompania, teritoriuli niSani da servisebisfarTo arCevani (Tanamedrove sadguri).benzingasamarTi sadguris arCevis mizezi120100806040200

57 | P a g egamokiTxvis Sedegad gamoirkva rom xarisxiani produqti da fasebi arisyvelaze mniSvnelovani, Semdeg modis farTo qseli da fasdaklebebi,Semdeg teritoriuli niSani, xolo bolo adgilebze aris Tu ramdenadpopularulia kompania da gasamarTi sadguris Tanamedroveoba servisebisfarTo arCevaniT.kvlevam aseve aCvena faqtori romelic Cven ar gvqonda miTiTebuli damomxmaebels SeeZlo mieTiTebina. momxmarebelTa umetesobam es punqtiSeuvsebeli datova, mxolod maTma 7% Seavso igi da erTsulovnaddaasaxeles faqtori _ momsaxureba. romlis mizezebic iyo naklebiraodenobiT Casxmuli sawvavi vidre ekuTvnoda, TavRia datovebuliavtomobilis benzinis avzi.kvlevis farglebSi aseve gamovlinda momxmareblis favoriti sawvavisraelizatori kompania romlis qselis gasamarTi sadgurebiTacsargebloben momxmareblebi. Sedegebi ki Semdegia:• lukoili – 42%• visoli _ 22%• eko-jorjia _ 17%• rompetroli _ 7%• sxva _ 7%• mniSvneloba ar aqvs _ 5%kvlevis mixedviT sawvavis bazari ramodenime kompanias aqvs dapyrobilibrendebs Soris aSkara upiratesobiT liderobs moulodnelad lukoili,romlis ZiriTAdi ganmapirobebeli aris is rom mas aqvs fasdaklebebi daufro farTo qseli vidre mis ZiriTad konkurentebs. visolma moklexanSi efeqturi marketingis saSualebiT miaRwia warmatebas, xolo ekosmomxmarebelTa didi nawili icnobs rogorc xarisxiani sawvavisrealizatori.

58 | P a g erompetroli ki axali moTamaSea bazarze da dabali fasebiT gamoirCeva.wvrili kompaniebi romlebic ramodenime wlis win mniSvnelovan wilsflobdnen dResdReobiT isini Zalian umniSvnelo wils floben dadResdReobiT gasamarT sadgurs romelsac saxeli ar aweria ansaTanadod ar aris mowyobili cota klienti hyavs an saerTod ar hyavs.benzinis da dizelis importis tendenciebi saqarTveloSisaqarTveloSi benzinis da dizelis importi 727 722 tonas Seadgens. racwina wels importirebul sawvavis raodenobasTan SedarebiT 80 722toniT(12,5%) metia.2007 wels saqarTveloSi importirebul iqna 386 246 tona benzini, racrekorduli maCvenebelia importirebuli benzinis mxriv. miuxedavad imisarom bolo wlebTan SedarebiT mkveTrad daeca azerbaijanidanimportirebuli benzinis moculoba azerbaijani wina wlebis msgavsad 2007wels saqarTveloSi benzinis importior qveynebSi liderobas inarCunebs.mniSvnelovnad (2-jer) gaizarda rumineTidan Semotanili benzinisraodenoba, aseve aRsaniSnavia saqarTveloSi benzinis importior qveynebSiaxali eqsportioris _ italiis damatebac.2007 welssaqarTveloSi benzinisimportiori qveynebi3%21%28% 3% 7%4% 3%31%bulgareTiitaliasaberZneTiukrainaazerbaijaniruseTirumineTiTurqmenaTi

59 | P a g esaidanac xarisxiani sawvavi Semodis da ganpirobebulia xarisxiansawvavze moTxovnis zrdiT. aseve SesamCnevia is faqtic rom 2007 welssaqarTveloSi evropidan importirebulma sawvavis moculobam pirveladsaqarTvelos damoukideblobis istoriaSi gadaaWarbaaziidan(azerbaijanidan da TurqmeneTidan) importirebul sawvavismoculobas. rac momxmarebelis cnobierebaSi evropuli warmomavlobissawvavis xarisxTan asociaciasTan aris dakavSirebuli, vinaidanmomxmareblisTvis sawvavis xarisxi mniSvnelovania Sesabamisad gaizardamasze moTxovnac.cota xnis win sazogadoebaSi gavrcelebuli informaciis TanaxmadsaqarTveloSi importirebuli benzini janmrTelobisTvis mavnenivTierebebs Seicavda da abinZurebda garemos. amis sapasuxodnavTobimportiorTa kavSirma da garemos dacvis samonostrom erToblivimonitoringi ganaxorcieles benzinis ekologiurobaze da gamodga romsaqarTveloSi importirebuli benzinis didi nawilSi evrokavSirisqveynebis standartebs Seesabameboda. rac gasakviri namdvilad ar arisvinaidan saqarTveloSi benzinis ZiriTad importiorebs warmoadgenenqveynebi(saberZneTi, rumineTi, azerbaijani, bulgareTi da italia)sadacwarmoebul benzinSi tyviis(mTavari damWuWyianeblis) Semcvelobaminimumamde aris dayvanili.evropa VS sxvebi (azerbaijani&TurqmeneTiazerbaijani&TurqmeneTi)100%90%80%70%60%63 89076 55032 78055 34062 600145 380123 350252 64650%40%30%20%10%122 810189 840234 200209 300229 000186 600195 000evropa133 600azerbaijani daTurqmeneTi0%2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

60 | P a g e2007 wels saqarTveloSi importirebuli dizelis moculoba 341 476 tonaSeadgina. rac wina wlis maCvenebelTan SedarebiT 13 180 toniT metia. Tumcawina wlisgan gansxvavebiT dizeli am maCveneblis mixedviT Camouvardebabenzins. 2007 wels azerbaijanidan saqarTveloSi eqsportirebuli dizelismoculoba benzinis msgavsad Semcirda da lideroba TurqmeneTs(53%)dauTmo. 2007 wels 8-jer ufro meti dizelis importireba moxdasaqarTveloSi vidre 2000 wels. gansakuTrebiT dizelis importis zrdamoxda 2004 _ 2006 wlebSi, raSic mniSvnelovani vani wvlil miuZRvis “yviTeliavtobusebis” Semosvlas, romlebic dizels moixmaren.tona400 000350 000300 000250 000200 000150 000100 00050 0000saqarTveloSi eqsportirebulidizelis dinamika wlebismixedviT98 21372 43180 50448 005251 583162 058341 476328 65420002001200220032004200520062007wlebi53%dizelis importiqveynebis mixedviT5%0% 2%36%0%4%bulgareTibelgiasaberZneTiazerbaijanirumineTiTurqeTiTurqmeneTi2007 wels saqarTveloSi benzinis importior kompaniebSi liderobsmomxmareblisTvis ucnobi kompania sokari 147 000 toniT (38%), romelicbazarze 2007 wlis maisSi Semovida da ZiriTadad sawvavis biTumadrealizacias eweoda. 2008 wels sokars dagegmili aqvs 10 gasamarTisadguris gaxsna. meore adgilze imortirebuli benzinis mixedviTlukoilia 81 111 toniT (21%), romelsac saqarTveloSi yvelaze farToqseli aqvs _ 63 gasamarTi sadguri saqarTveloSi (33 TbilisSi). mesameadgilze visolia 61799 toniT (16%), romelic bazarze cnobadobiT, farTo

61 | P a g eqseliT (50 sadguri saqarTveloSi, maT Soris 26 TbilisSi) da italiurisawvaviT gamoirCeva. 2008 wlisTvis visols dagegmili aqvs qselis kidevufro gafarToeba 8 sadguriT. benzinis importis danarCeni _ 96 561 tona(25%) sxva axal, Tu patara kompaniebze modis.saqarTveloSi benzinisimportiori kompaniebisaqarTveloSi dizelisimportiori kompaniebi16%25%21%38%sokarilukoilivisolisxva9%29%6% 4%52%sxvavisolisokarilukoilirompetroli2007 wels saqarTveloSi dizelis importior kompaniebSi visoli liderobs99 028 toniT (29%), meore adgils sokari ikavebs 30 732 toniT (9%), mesamemeoTxeadgilebs lukoili da rompetroli ikaveben Sesabamisad 6% da 4%-iT.saqarTveloSi eqsportirebulisawvavis dinamika wlebis mixedviT800 000727 722700 000647 000583 563600 000tona500 000400 000300 000200 000100 0000362 850338 822347 481234 700453 664welisawvavi(benzini,di…kvlevis erT-erT amocanas warmoadgenda avtomobilebis importsa dasawvavis imports Soris kavSiri. 2001-dan 2002 wlamde Txevadi sawvavisimportis zrda TiTqmis SeCerebuli iyo qveyanaSi, razec pirdapiri

62 | P a g egavlena iqonia amave wels importirebuli avtomobilebis dabalma ricxvmada Semdeg welsac sawvavimportiorebic frTxilobdnen da Sedegadimportirebuli sawvavis moculoba mkveTri cvlileba ar ganucdia. esfaqti metyvelebs imaze rom avtomobilebis da Txevadi sawvavis importierTmaneTTan pirdapirdamokidebulebaSia.importirebuli sawvavis moculoba damokidebulia wina welsimportirebuli avtomobilebis raodenobasTan. aseve 2007 wels erTavtomobilze sawvavis importma Seadgina 14,4 tona, 2006 _ 14,6, 2005 _ 17,6,2004 _ 15,8, 2003 _ 22,8. daTvlili iqna wlebis mixedviT importirebuliavtomobilebis da importirebuli sawvavis(dinamikebs Soris)SeWiduloba(korelacia) da dadasturda rom maT Soris aris ZlieridadebiTi kavSiri Correlation = 0,923. gamomdinare aqedan SegviZliavivaraudoT rom momaval wels sawvavis importi kidev gaizrdeba. asevemosalodnelia ufro maRali xarisxis sawvavis(benzinis) importis zrdac,vinaidan sazRvargareTidan axali avtomobilebis nakadi ar wydeba dayovel dRe vxedavT axali manqanebiT datvirTul avtomatareblebsromlebic foTidan an TurqeTidan Tbilisisken.sawvavis fasebi saerTaSoriso da saqarTvelos masStabiTmsoflio masStabiT dResdReobiT sakmaod aqtualur Temas warmoadgensnavTobis fasebi, romlebic dRiTi-dRe axal simaRleebs aRwevs.dResdReobiT igi wamyvan safondo birJebze Seadgens 108 amerikuldolars erT barelze. rac 2 Tvis winandelTan SedarebiT 15 dolariTmetia. xolo erTi wlis winandelTan SedarebiT TiTqmis ormagia.saerTaSoriso energetikis saagentos informaciiT masze moqmedebsSemdegi faqtorebi:• geopolitikuri riskebi• kompaniebis gasavlis zrda

63 | P a g e• problemebi sabadoebis xelmisawvdomobasTan• aSS dolaris kursis dacemageopolitikuri faqtori _ igulisxmeba didi navTobis maragebis mqoneqveynebis politikuri stabiluroba. Amis magaliTad SegviZlia moviyvanoTnigeriaSi meamboxeTA lideris mkvlelobas moyolebuli movlenebi.romlis Semdegac navTobis transportireba did riskTan iyodakavSirebuli. Amas isic erTvoda rom arcerTi sadazRvevo kompania arriskavda tvirTis dazRvevas. Sedegad miwodeba Semcirda da fasicgaizarda. meore amgvari movlena moxda venesuelaSi rodesac problemebiSeeqmna qveynis wamyvan navTobkompanias Sedegad Semcirda miwodeba dafasebis zrdamac ar daayovna.navTobkompaniebis xarjebis zrda _ gamowveulia teqnologiurmiRwevebiT da axali Znelad misadgomi sabadoebidan navTobis amoRebissirTulesTan.problemebi sabadoebis xelmisawvdomobasTan _ viciT rom navTobiamowurvadi bunebrivi resursia da gamomdinare aqedan sul ufro rTulixdeba axali navTob sabadoebis aRmoCena.aSS dolaris dasusteba _ ra Tqma es faqtoric axdens gavlenas miscvlilebaze vinaidan dolari gamoiyeneba konvertirebisaTvis. garkveulwiladamitomac miaRwia aseT simaRleebs.

64 | P a g esawvavis fasebis aseTma zrdam momavalSi SeiZleba gamoiwvios maszemoTxovnis Semcireba rac mis fass Seamcirebs.rogorc zemoT mocemul saerTaSoriso navTobis da saqarTvelossawvavis fasebis saSualovadian dinamikebze cvlilebebi erTdrouladaisaxeba. aRsaniSnavia is faqtic rom ukanaskneli ori wlis ganmavlobaSisaqarTveloSi miuxedavad imisa rom benzinis fasma mkveTri zrdaganicada ufro mkveTrad gaizarda dizelis fasi da benzinis fassgautolda. amiT daimsxvra is “miTi” rom dizelze momuSave avtomobiliekonomiuri iyo.fasi saidanac xorcieldeba benzinis importi saqarTveloSi Seadgens 884dolars 1 tonaze, xolofasi saidanac xorcieldeba dizelis importisaqarTveloSi Seadgens 960 dolars 1 tonaze, romlebic saerTaSoriso fasebismsgavsad izrdeba.dResdReobiT saqarTveloSi sawvavis fasebi swrafi tempiT izrdeba. qvemodmoyvanilia sawvavis amJamindeli fasebi wamyvani kompaniebis sacaloqselebSi:eko-jorjiaსუპერი 100 - 1.92 ლარიპრემიუმი - 1.77ლარირეგულარი (ევროევრო) -1.69ლარირეგულარი (სტანდარტისტანდარტი)- 1.63 ლარიდიზელი (ევროევრო) -1.87ლარიlukoili"სუპერისუპერი" - 1.90 ლარი"პრემიუმავანგარდი" - 1.80 ლარი"ევრორეგულარი" - 1.70 ლარი"რეგულარირეგულარი" - 1.60 ლარიევრო დიზელი - 1.90

65 | P a g evisolirompetroliსუპერი (ევროევრო) - 1,87 ლარისუპერი - 1.92 ლარიპრემიუმი (ევროევრო) - 1,75 ლარირეგულარი (ევროევრო) -1.72ლარირეგულარი (სტანდარტისტანდარტი) - 1.65 ლარიდიზელი (ევროევრო) - 1.87 ლარი იზელი (სტანდარტისტანდარტი) -1.67 ლარიპრემიუმი- 1.82 ლარირეგულარი (ევროევრო) -1,65 ლარიდიზელი( ევრო) - 1,8 ლარიდიზელი L 62 - 1,8 ლარი

66 | P a g esakancelario saqonlis bazarizogadi mimoxilvasakancelario saqoneli erT-erT umniSvnelovanes rols TamaSobsorganizaciis saqmianobaSi. saqarTveloSi sabazro ekonomika ganviTarebissawyis etapzea, analogiuri situaciaa sakancelario saqonlis bazarzec.sakancelario saqonlis kvlevis procesSi gamovlinda ramdenime msxvilimaRazia, romelic sakmaod maRal donezea ganviTarebuli da farToasortiments Tavazobs Tavis momxmareblebs.miuxedavad amisa, aRsaniSnavia rom miRebuli Sedegebi ar aris sakmarisiimis dasamtkiceblad, rom sakancelario bazari kargadaa ganviTarebuilisaqarTveloSi. Tumca es bazari namdvilad adgas ganviTarebis gzas da didipotencialic gaaCnia. am kuTxiT Zalian bevri ram saWiroebs daxvewasa dagaumjobesebas.sakancelario saqonlis realizebis gzebisakancelario bazarze momsaxurebis TvalsazrisiTac saWiroa ganviTareba.Cveni kvlevis Sedegebidan gamomdinare aRmoCnda, rom sakancelariomaRaziebi saqarTveloSi ZiriTadad momxmareblebs produqcias Tavazobenmxolod sacalo qselSi gayidvebis saSualebiT. aseve SedarebiTganviTarebulia da gavrcelebulia gayidvebi korporatiul klientebTanxelSekrulebebis gaformebiT. maRaziebis mflobelebi, romlebsacurTierToba aqvT organizaciebTan maTTan aformeben xelSekrulebebs.es Zalian mniSvnelovani faqtoria, radgan amave dros miuTiTebssaqarTveloSi savaWro urTierTobebis gaumjobesebasa da daxvewaze. gardaamisa zog maRazias aqvs katalogebi da am saxiT Tavazobs Tavis

67 | P a g emomxmarebels sakancelario produqcias. Tumca es gayidvebis ufronaklebad gavrcelebuli formaa dRes saqarTveloSi.Zalian yuradsaRebi da mniSvnelovani faqtori, rac kvlevis Sedegadgamovlinda aris is, rom dReisaTvis saqarTveloSi yvelaze naklebadganviTarebulia sakancelario nivTebis gayidva internetis saSualebiT.Cvens mier gamokiTxul arc erT maRazias ar aqvs internetis saSualebiTproduqciis gayidvis momsaxureba ganviTarebuli.SeiZleba amJamad es ar aris popularuli saqarTveloSi da TviTmomxmareblebidanac ar modis am saxis momsaxurebis arsebobis interesi.magram arsebuli ganviTarebis tendenviebi migvaniSnebs imaze, rom am saxiTgayidvebis ganxorcieleba aucileblad gaizrdeba da ganviTardebasaqarTveloSi. Cveni azriT Zalian male moxdeba am niSis aTviseba dainternet gayidvebi gaxdeba gayidvebis erT-erTi erTi ZiriTadi forma, radgancnobili rom fraza “dro fulia” ufro da ufro aqtualuri xdebasaqarTveloSi da gansakuTrebiT biznesSi. vinc mxars aubams TanamedrovemoTxovnebs swored is daimkvidrebs adgils bazarze.amitom sakancelario bazarze moRvawe mewarmeebma unda upasuxon arsebulmoTxovnebs da gaaumjobeson momsaxureba Tundac momsaxurebis saxeobiskuTxiT. gamokiTxul maRaziebidan yvelam aRniSna rom zemoTaRniSnulimomsaxurebis SemTxvevaSi isiniaucieblad gamoiyenebdnen mas, rac maTdauzogavda 21-e saukuneSi yvelaze Zvirfass, dros. amitom sasurveliamewarmeebma aqtiurad imuSavon am kuTxiT.

68 | P a g emomsaxurebis saxeebis TvalsazrisiT aseve mniSvnelovania organizaciebisgamikiTxvebis Sedegad miRebuli Sedegebi, Tu rogor axdenen isiniZiriTadad sakancelario nivTebis Sesyidvas. gamoirkva, rom umetesadorganizaciebi sakancelario saqonels iZenen sacalo qselSi da asevexelSekrulebebis gaformebiT, rogorc korporatiuli klientebi. aseTisaxiT Sesyidvebi ufro martivad wasamarTia organizaciebisaTvis. TumcamniSvnelovania is, rom ZiriTadad isini ar TanamSromloben mxolod erTkonkretul maRaziasTan da uwevT ramdenime maRaziasTan urTierTobasakancelario nivTebis SesaZenad. es kidev erTi mniSvnelovani problemaa damiuTiTebs sakancelario bazris ganuviTareblobaze.yvelaze moTxovnadi produqtebiTavad sakancelario maRaziebisa da maT mier SeTavazebuili gayidvebissaxeebis Semdeg gamovarkvieT is produqtebi, romlebic ufro moTxovnadiada umetesed iyideba. qarTul bazarze aqtualuri produqtebi vcadeTgamogverkvia, rogorc maRaziebis mxridan, Tu romeli produqtebi iyidebaufro metad. aseve organizaciebis TvalsazrisiTac, Tu romel produqtebsmoixmaren ufro aqtiurad. gavakeTeT sakancelario nivTebis siaaqtualurobis mixedviT.maRaziebis gamokiTxvis Sedegi:1. qaRaldi2. markeri, kalami, fanqari3. bainderi, faili, saqaRalde4. bloknoti5. webo, webovani misakrobi6. cd, floppy, flesh memory sticker7. flifCarTi8. dafa9. stepleri, stepleris tyvia10. Wikarti, skrepi, skoCi11. samkerde beiji

69 | P a g eorganizaciebis gamokiTxvis Sedegi:1. qaRaldi2. markeri, kalami, fanqari3. bainderi, faili, saqaRalde4. stepleri, stepleris tyvia5. webo, webovani misakrobi (stikeri)6. Wikarti, skrepi, skoCi7. bloknoti8. cd, floppy, flesh memory sticker9. flifCarti10. dafa11. samkerde beijisakancelario saqonelis importiorebi saqarTveloSiCveni kvlevis mixedviT gamovikvlieT ZiriTadad romeli qveynebidan xdebasakancelario saqonlis Semotana saqarTveloSi. maRaziebi gamovikiTxeT, Turomel qveynebSi nawarmoebi produqcias Tavazoben ZiriTadadmomxmareblebs. gamoirkva, rom saqarTveloSi sakancelario saqoneliumetesad germaniidan da TurqeTidan Semodis. garda amisa, ZiriTadadmaRaziebSi aris sakancelario nivTebi, romlebic nawarmoebia armoebia italiasa daruseTSi.10 91050273 37252

70 | P a g erogorc am Sedegebidan SegviZlia davaskvnaT, importi sakancelariobazarze sakmaod ganviTarebulia. is produqcia, romelic dRes saqarTvelossakancelario bazarze iyideba nawarmoebia da importirebuliasazRvargareTidan romlebic ZiriTadad mebiTumeebs SemoaqvT. essakancelario bazris sisuste SeiZleba CaiTvalos saqarTveloSi moRvaweyvela sakancelario maRzias aqvs urTierToba adgilobriv mebiTumeebTan,rac naTalad adasturebs, rom maT kvlav bevri unda imuSavon saerTaSorisoasparezze raTa Tavad daukavSirdnen adgilobriv mwarmoeblebs da “pirvelixelidan” miiRon produqti, es maT saSualebas miscems ufro iafad daorgnizebulad Semoitanon saqoneli.aRniSnuli faqtidan gamomdinare am bazarze moRvawe mewarmeebi cdilobenaqtiurad iTanmSromlon maTTan da moaxdinon rogorc asortimentis gazrdaaseve fasebis Semcireba rac iuridiul Tu fizikur pirebs ubiZgebs maTTanTanamSromlobisaken.sakancelario saqonlis maRaziebisakancelario saqonlis bazari ganviTarebis sawyis etapzea saqarTve;loSi.Tumca konkurencia am bazarze mainc arsebobs da TandaTan izrdeba.saqarvelos sakancelario bazarze ukve arsebobs ramdenime msxvilisakancelario maRazia, romelTa popularoba TandaTan izrdeba. es ra Tqmaunda zrdis konkurencias. magram sakancelario bazarze jer kidev ararsebobs sakmao raodenobis maRaziebi da ar aris jansaRi konkurencia.dReisaTvis am bazarze arsebobs ramdenime msxvili da cnobili firma,romlebsac ukaviaT ZiriTadi wili bazarze da did konkurencias uwevensxva wvril maRaziebs.amgvari zogadi Sefasebis miuxedavad, Cvens mier gamokiTxuli maRaziebisumetesoba miiCnevs, rom bazarze arseboben konkurentebi da isini cdilobenkonkurencia gauwion maT. aRsaniSnavia isic, rom maRaziebis mflobelebi

71 | P a g eTavad aRniSnaven - Tu iqneba ufro meti sakancelario maRazia, es marTaliagazrdis konkurencias, magram amave dros xels Seiwyobs gayidvebis gazrdasda meti momxmareblis mozidvas.gamokiTxulTa umetesoba miiCnevs, rom konkurentebTan mimarTebaSi maTiupiratesoba gamoixateba ZiriTadad maT mier momxmareblebisaTvis gaweulmomsaxurebaSi. es Zalian mniSvnelovani da sainteresoa, iqidan gamomdinare,rom saqarTveloSi momsaxurebis kultura zogadad maRal donezeganviTarebuli ar aris da Seswavlis procesSia. amdenad sainteresoa, romgamokiTxvis Sedegad umetesobam Tavis upiratesobad swored momsaxurebamiuTiTa. es gviCvenebs, rom momsaxurebis kultura ixveweba da viTardebasaqarTeveloSi. amave sros upiratesobad miiCneven maRal xarisxs, misaRebifasebi da adgilmdebareobas.upiratesobebi1210864207911381konkurenciis TvalsazrisiT Zalian mniSvnelovania farTo asortimenti.sakancelario bazris arasrulyofileba dReisaTvis saqarTveloSi imaSicgamoixateba, rom maRaziebSi asortimenti aris SezRuduli. amis gamo,ZiriTadad organizaciebi mxolod erT maRaziaSi wasvliT an erTTankontraqtis gaformebiT ver axerxeben yvela saWiro produqciis Sesyidvasda uwevT ramdenime maRaziaSi wasvla. Cveni azriT, es sakancelariomaRaziebis yvelaze mniSvnelovan problemas warmoadgens. amitom

72 | P a g ekonkerenciis TvalsazrisiT farTo asortimenti Zalian mniSvnelovanifaqtoria.organizaciebis gamokiTvidanac gamoirkva, rom isini sakancelario maRaziisarCevisas yvelaze metad yuradRebas farTo asortiments.aqceven. garda amisa momxmareblebisaTis rogorc mosalodneli iyo didimniSvneloba eniWeba produqciis xarisxs.9876543210mniSvn.naklebad mniSv.umniSvn.sakancelario saqonlis bazris tendenciebizogadad sakancelario bazari saqarTveloSi ganviTarebasa da zrdas romganicdis es Cveni kvlevis Sedegebidanac gamoCnda. saqarTveloSisakancelario saqonlis gayidveli izrdeba. gamokiTxvebis Sedegadgamovlinda, rom bazarze zrda umetesad Seadgens 15%, Tumca zogierTimaRaziis gayidvebis zrdam 50%-ze metsac miaRwia bolo erTi wlismanZilze.arsebuli Sedegebis analizis Sedegad SegviZlia CavTvaloT, rom am bazriserT_erTi didi upiratesoba da siZliere aris zrdadi moTxovna.saqarTveloSi ekonomika izrdeba da viTardeba, aseve Cndeba bevri axalibiznesi, ixsneba axali konpaniebi da organizaciebi. aqedan gamomdinare

73 | P a g esakancelario bazars didi SesaZleblobebi aqvs. Amas adasture isic, romdReisaTvis arsebuli maRaziebis umravlesobas ZiriTadi momxmarebelebiarian iuridiuli pirebi. sakancelario maRaziebis gayidvebis umetesobamodis organizaciebze.sakancelario bazris daxvewisa da gaumjobesebis tendenciebi ikveTeba aseveproduqciis Sesyidvis kuTxiTac. Cveni gamokiTxvis Sedegad gamoirkva, romsakancelario saqonlis Sesyidvis kultura daxvewilia saqarTveloSi daorganizaciebi ZiriTadad Sesyidvebs axorcieleben winaswar dagegmiligegmis mixedviT.saqarTveloSi sakancelario saqonlis bazaris zrdasTan dakavSirebiTyvelaze mniSvnelovani farqoti, rac Cven davinaxeT kvlevis Sedegad, arisis rom dResdReobiT qveyanaSi ar arsebobs adgilobrivi warmoeba. arismxolod ramdenime sawarmo, romlebic nawilobriv da arasrulyofiladaxdenen zogierTi produqtis warmoebas, Tumca isinic muSaoben ZalianganuviTareblad. Cveni azriT, adgilobrivi warmoebis dawyeba aris ZalianmniSvnelovani faqtori, romelic mniSvnelovnad Seuwyobs xelssakancelario saqonlis bazris ganviTarebasa da zrdas saqarTveloSi.

74 | P a g emsubuqi avtomobilebis bazariSesavalikvlevis mizans warmoadgenda avtomobilebis bazarze fasebis Seswavla,momxmarebelTa moTxovnilebebi, avtomobilebis importis moculoba.kvleva ganxorcielda q.TbilisSi. avtomobilebis fasebi dadgindaoficialuri dilerebis axal avtomobilze fasebidan da aseve internetSimocemuli informaciis safuZvelze. gamoikiTxa 143 avtomobilismomxmarebeli informacia avtomobilebis importis moculoba mowodebuliqna statistikis departamentisa da finansTa saministros mier.ავტომობილი [ფრანგ. automobile] - ადამიანთა გადასაყვანი (მსუბუქი) ან ტვირთის გადასატანი(სატვირთო) მანქანა, რომელიც შიგაწვის ძრავათი მოძრაობს ურელსო გზებზე. ავტომობილი(ავტო... და ლათ. mobilis - მოძრავი), ძრავიანი თვითმავალი ეტლი, რომელსაც აქვს ორზე მეტითვალი (თვლებთან ერთად შეიძლება ჰქონდეს მუხლუხები ან თხილამურები), გადაჰყავსმგზავრები და გადააქვს ტვირთი. პირველი თვითმავალი ეტლის იდეა ეკუთვნის ლეონარდო დავინჩის. 1515 წელს მან მთავრობას წარუდგინა სამხედრო მიზნებისათვის განკუთვნილითვითმავალის პროექტი, რომლის მიხედვითაც თვლები უნდა ამოძრავებინა წინასწარშეკუმშულზამბარას. 1689 წელს ი. ნიუტონმა დაამუშავა ორთქლის 1337 ქვაბიდან წნევით გამომავალიორთქლის ჭავლის რეაქტიული პრინციპით მოქმედი თვითმავალი ეტლის პროექტი. ესპროექტები თავის დროზე არ განხორციელებულა (მათში წამოყენებული პრინციპებიგამოყენებულია ჩვენი დროის ბევრ სატრანსპორტო მანქანაში).1885 wels aages pirveli avtomobili Sidawvis ZraviT (g.daimleri daa.benci). Sidawvis Zravis Seqmnam gadatrialeba moaxdiana transportirebaSi,samxedro teqnikisa da soflis meurneobis meqanizacaSi.msubuqi avtomobilebis bazris zogadi mimoxilvasaqarTveloSi avtomobileis SeZena SesaZlebelia avtobazrobebze,avtosalonebSi, internetiT, Jurnal-gazeTebiT an CamoyavT kerZo dilerebisdaxmarebiT. avtobazrobaze SesaZlebelia yvela tipis ZiriTada meoraditipis avtomobilebis SeZena, xolo avtosalonebi gvTavazoben axalavtomobilebs romelTa fasic gacilebiT maRalia meorad avtomobilebTanSedarebiT da es avtosalonebi sTavazoben momxmarebels ganvadebiTavtomobilebis SeZenas. internetiT avtomobilebis moZebna da maTi fasebisgageba yvelaze martivia, magram Znelia Segeqmnas sruli warmodgenaSerCeul avtomobilze. aseve Znelia avtomobilis SerCeva Jurnal-gazeTebismeSveobiT.

75 | P a g ekompaniebi da avtomobilis markebikompaniis saxelwodebagasayidi avtomobilebismarka1 A.P.S. NISSAN, INFINITI2 აკა3ალი ჯორჯიანმოტორსი"მერსედეს-ბენც"-ის მსუბუქი დასატვირთო ავტომობილები; ავტობუსები;სპეციალური ავტომობილებიAudi A8, A6, A4, A3, TT Coupe, TT Roadster,Q7, Allroad4 აუტოჰაუზიOpel :corsa,combo ,tigra twin top, meriva, zafira,astra, astra GTC, vectra, vectra sport, signum,Vivaro Chevrolet: Spark, Kalos, Lacetti, Rezzo, Evanda56ვილიამა სერვისილაქშარი ქარსHyundaiNISSAN, INFINITI7 მეგა მოტორსი Renault8 ომეგა მოტორსი BMW-s yvela modeli9 სენა ავტო სერვისიSUZUKI 2008 წლის მოდელები GRAND VITARA,XL-7, JIMNY, SX-4, SWIFT, APV, ALTO10სილქ როუდ მოტორსიკრაისლერი, ვაზი, გაზი, JEEP, Dodge11შ.პ.ს "რიჩ კომპანი"Ssang young12 შპს "იბერია მოტორს" peugeot markis yvela modeli13 ჯი-თი-ეს ლადა ვაზილადა 21214 (ნივა), ლადა 21074,ლადა 11183 (კალინა), ლადა 21073 (პრიორია)14 kres-autohaus vw, audi, skoda

76 | P a g esaqarTveloSi avtomobilebis importma 2007 wels 50527 Seadgina. amraodenobaSi yvelaze meti modis germaniaze 18534 cali , mas mosdevs a.S.S6543 cali , iaponia-3336, belgia 2018 da a.S. oficialur dilerebswarmoadgenen Semdegi firmebi: A.P.S (NISSAN,INFINITI), aka(MERSEDES) ,alijorjian motorsi (AUDI), authauzi (OPEL),viliama servisi (HYUNDAI), kresavtohausi (VW, SKODA), laqSeri qars (NISSAN,INFINIT), mega motorsi (RENAULT),omega motorsi (BMW), sana avto servisi (suzuki), silqroudmotorsi(CHEVRYLER,VAZ,GAZ,JEEP,DODGE), toiota centri Tbilisi (TOYOTA),S.p.s ,,riC kompani”(SSASGYONG), ji-Ti gruf (ford), S.p.s,,iberia motorsi”, ji-Ti-es lada vazi da sxva uamravi dileri romelTa saxelebi jerjerobiTnaklebad cnobilia.avtomobilebis importimsubuqi avtomobilebis mTlianma importma 2007 wels Seadgina 44971, racwina wlis maCvenebelze 7008-iT naklebia. 2000 wlidan moyolebuli 2006wlamde SeiniSneboda avtomobilebis importis yovelwliuri raodenobrivizrda.miuxdeavad imisa, rom 2007 wels 2006 welTan SedarebiT avtomobilebisraodenobam iklo, Tanxobrivma maCvenebelma moimata 74438.7 aTasi aSSdolariT. rac ganpirobebulia aSS dolaris kursis mkveTri dacemiT.60000avtomobilebis importis moculoba500004000030000200001000002000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Ikv.rogorc diagramidan Cans importis moculobiT pirvel adgilze ariasevropuli qveynebi, Semdeg mas mozdevs a.S.S da iaponia. SeinimCneva evropidanimportis Semcireba da a.S.S dan da iaponiida zrda.

77 | P a g e350002006-2007 2007 wlebSi saqarTveloSi importirebuliavtomobilebi qveynebis mixedviT30000250002000015000100005000200620070avtomobilebis importis moculobiT eqspluataciaSi myofi avtomobilebiTpirvel adgilze aris opel- is markis avtomobilebi, Semdeg mas mosdevsmercedes da wv. xolo rac Seexeba axal avtomobileb pirvel adgilze aristoyota, mas mosdevs hyunda -i da nissan- i.2007 wels axali da eqspluataciaSi myofiavtomobilebis importi100009000800070006000500040003000200010000OpelMercede…VWBMWFordsxvaMitsubishiToyotaHondaAudiNissanVolvoMazdaHyndaiRenaultJeepLand RoverKiaPeugeotInfinitiAlfa …eqspluataciaSiaxali

78 | P a g e16001400120010008006004002000axali avtomobilebis importi 2006-2007w2007w2006200714000120001000080006000400020000eqspluataciaSi myofi avtomobilebis importi2006-20072007(aTasi cali)200620072007 wels 2008 welTavn SedarebiT gaizarda axali avtomobilebis importida Semcirda eqspluataciaSi myofi avtomobilebis importi.

79 | P a g eaxali da eqspluatirebuli avtomanqanebi500004500040000350003000025000200001500010000500004364134002547650172006 2007eqspluatirebuliaxaliaxali da eqspluataciaSi myofi avtomobilebis importis moculobebiszrdam da Sesabamisad klebam 9.1% da 22.1%-I Seadgina. ramac saboloo jamSigavlena moaxdina importirebuli avtomobilebis fasebis moculobiszrdisaken da maTi raodenobis Semcirebaze.120%100%100%100%109,1%80%60%40%77,9%eqspluatirebuliaxali20%0%1 2

80 | P a g emomxmarebelTa kvlevis Sedegebiavtomobilebis moxmarebelTa kvlevis Sedegad gamoikiTxa sul 143respodenTi maTgan 117 mamakaci, xolo 26 qalbatoni.avtomobilebismoxmarebis mxriv asakobrivi gadanawileba Semdegnairi iyo.sqesobrivi struqtura18%mamrobiTimdedrobiTi82%askobrivi gadanawileba14%26%34%18-25 wlamde;26-35 wlamde;36-50 wlamde;50 wels zeviT;26%gamokiTxulTa umravlesobas 57% sedanis kategoriis avtomobili yavs,Semdeg modis jipi da heCbeki 19-19% da bolos 5% iT kupe. sxva kategoriisavtomobilebis mqone respodentebi ar dafiqsirebula, rac miuTiTebs am 4kategoriis gavrcelebul saxeze.

81 | P a g eavtomobilebis moxmareba kategoriebis mixedviT5%19%19%57%sedanijipiheCbekikupegamokiTxulTa 18 % yavs opel-is markis avtomobili, 14 %- mercedes-is, 13%-bmw-is, 10%-wv-is, xolo danarCeni 45 % sxvadasxva markis avtomobili.ganawileba markis mixedviTpegeot2% 2% 3%4%4%hondahyundai18%mitsubishivolvo5%nissan14%6%6%toyotaaudilada13%10%8%6%sxva miuTiTeTvwbmwmercedes-benzopeldodgeZalian saintereloa Tu romeli wlis avtomobili yavdaT Censrespodentebs, radgan avtomobilis fasi erTerTi mTavari gamsazRvrelifaqtoria misi wlovaneba.

82 | P a g eavtomobilebis gadanawileba wlovanebis mixedviT6% 6%10%8%10%16%30%14%sxva2000200120022003200420052006gamokiTxulTa 44% avtomobili Camoayvanina sazRvargareTida, xolo 39%Tavisi avtomobili SeiZina avto bazrobaze, avto servis centrSi 7%, 4%internetiT, sxava 6%-Si respodentTa umravlesoba ganacxada rom manavtomobili SeiZina nacnobisagan.avtomobilebis SeZena ganxorcielda4%7%6%39%avtobazrobze;Camovayvanine sazRvargareTidan;avto servis centrebSi;44%internetiTsxvakiTxvaze Tu, rogor moaxdines finansuri angariSworeba avtomobilebisSeZenisas 82 % moaxdina naRdi angariSworeba, unda vivadaudoT, rom es 82 %warmoadgens im avtomobilTa mflobelebs romlebmac SeiZines avtomobiliavtobazrobebze da Camoayvanines sazRvargareTidan. 8%- ki romelic arisganvadebiT SeZenili albaT avtosalonebSi SeiZenda maT.

83 | P a g eangariSworeba3%7%8%ganvadebiTnaRdi angariSworebiTgadaricxviTsxva miuTiTeT82%avtomobilis momxmareblebi TavianT avtomobilebs Semdegnairad afaseben 1dan 5 qulamde (1-minimumi, 5-maqsimumi).sakuTari avtomobilebis Sefaseba4,54,03,53,02,52,01,51,00,50,03,63,53,63,93,63,84,23,6rogorc diagramidan Cans avtomobilTa mepatronebs Taviant avtomobiSimetnaklebad yvelaferi akmayofilebT, yvela erTad TavianT avtomobilssaSualod afasebs da miaCniaT erTerT yvelae dadebiT mxared saWisganlageba.

84 | P a g ekiTvaze Tu romel avtomobilT Secvlidnen TavianT avtomobils 31%-ma 47respodentma Mercedes arCia sxva avtomobilebs, Semdeg modis b.m.w 19%.sasurveli avtomobilebi27%31%mercedes-benzbmwtoyota7%6%10%19%audiinfinitsxvagamokiTxulTa 78% avtomobilis arCevisas I kriteriumad miiCnevs fass dausafrTxoebas erTad. II kriteriumad siCqaris kolofs, xolo III da IVkriteriumebi ganvadebis SesaZleblobas.9080706050403020100faqtorebis mniSvnelobaI kriteriumiII kriteriumiIII kriteriumiIV kriteriumigamokiTxulTa umravlesobas 57% ojaxSi 1 avtomobili yavs, 30% - 2avtomobili, 10% -3 avtomobili, xolo danarCen 3% 4-ze meti avtomobiliyavs.

85 | P a g eavtomobilTa raodenoba ojaxebSi3%10%30%57%1234 da metigamokiTxulTa umravlesobis _ 29%-is ojaxis yovelTviuri SemosavlebiaRmoCnda rom Seadgenda 800-1500 laramde. TiTqmis igive procenti _ 28%-isaSeadgina 400-800 laramde. minimaluri Semosavlebis mqone respondentebi kisakmaod mcire raodenoba Seadgina _ 5%.gamokiTxulTa ojaxebis yovelTviuri Semosavlebi14%5%5%28%

86 | P a g egamokiTxulTa ojaxebis yovelTviuri danazogi23%200-40045%401-60010%7%15%601-800801

87 | P a g eqalebis arCevani87654321074 432 2 21jarimebi1. ალკოჰოლური სიმთვრალის მდგომარეობაში მანქანის მართვა2. ტექდათვალიერების გარეშე სატრანსპორტო საშუალების მართვა3. უსაფრთხოების ღვედის გამოყენება4. მართვის მოწმობის კატეგორია, სადაზღვევოაზღვევო პოლისი, სატრანსპორტო საშუალების კონსტრუქციისშეცვლა, ჰაერის გამაჭუჭყიანებელი გამონაფრქვევი5. სატრანსპორტო საშუალებებზე სპეციალური ხმამაღლა მოლაპარაკე, სანათი ან ხმოვანი ხელსაწყოსშსს-ს სპეციალური ნებართვის გარეშე დაყენება6. ესკორტის შეფერხება7. მართვა მართვის მოწმობის გარეშე8. მართვის მოწმობის დაკარგვისათვის გათვალისწინებულია ჯარიმა9. სატრანსპორტო საშუალების მართვა მისი რეგისტრაციის გარეშე, სანომრე ნიშნის გარეშე,შენიღბული სანომრე ნიშნით10. პოლიციელის მოთხოვნა სატრანსპორტოსაშუალების გაჩერების შესახებ11. სიჩქარის გადაჭარბება, ამკრძალავი ნიშანი “დგომადგომა-გაჩერებაგაჩერება აკრძალულია”12. მგზავრთა გადაყვანისა და ტვირთის გადაზიდვის წესების დარღვევა, სატრანსპორტო საგზაობარათის წარმოება და გამოყენება13. ჯარიმის და საურავის დადგენილ ვადებში გადაუხდელობა, მისი იძულებითი აღსრულება14. ადმინისტრაციული დაკავებისავების ვადები15. წვრილმანი ხულიგნობა1. ალკოჰოლურისიმთვრალისმდგომარეობაშიმანქანისმართვა:ალკოჰოლური სიმთვრალის მდგომარეობაში მანქანის მართვა ისჯება 150 ლარით. იმ შემთხვევაში,როდესაც მძღოლს არ აქვს მართვის მოწმობა და არის ნასვამი, იგი ისჯება 250 ლარით; პირი,რომელმაც მანქანა სამართავად გადასცა ნასვამ მდგომარეობაში მყოფ პირს ჯარიმდება 170 ლარით;იმ შემთხვევაში, როცა ნასვამი პირის, მიერ ავტომანქანის მართვას მოჰყვა სატრანსპორტოსაშუალებების, ტვირთის, გზის, საგზაო თუ სხვა ნაგებობების, სხა ქონების,ან ადამიანის სხეულისმსუბუქი დაზიანება, მძღოლს ჩამოერთმევა მართვის უფლება 3 წლის ვადით., ხოლო საქართველოსტერიტორიაზე მყოფი უცხოელი მოქალაქე და მოქალაქეობის არმქონე პირი (გარდა პირისა

88 | P a g eრომელიც საქართველოს კანონებისა და საერთაშორისო შეთანხმებებისა და ხელშეკრულებებისთანახმად სარგებლობს იმუნიტეტით) დაჯარიმდება 500 ლარის ოდენობით.პოლიციის თანამშრომელი ვალდებულია, მანქანის მართვას ჩამოაშოროს ნასვამ მდგომარეობაშიმყოფი პირი. თუ დამრღვევი სადაოდ არ ხდის ალკოჰოლის მიღების ფაქტს და ამას ადასტურებსოქმზე ხელმოწერით, ადგილზე შეუფარდოს ადმინისტრაციული სახდელი. იმ შემთხვევაში თუმძღოლი სადავოდ ხდის ალკოჰოლური სიმთვრალის ფაქტს ალკოტესტის აპარატით ადგილზევეშეამოწმოს იგი ; თუ შემოწმების შედეგად დადასტურდა ალკოჰოლური სიმთვრალის ფაქტიპოლიციის თანამშრომელი შეადგენს საჯარიმო ქვითარს. ამასთან, მძღოლი უფლებამოსილიასამართალდარღვევის გამოვლენიდან 2 საათის განმავლობაში მიმართოს შესაბამისსამედიცინო/საექსპერტო დაწესებულებას ალკოჰოლურ სიმთვრალეზე შემოწმების მიზნით. ამშემთხვევაში შემოწმების ხარჯებს გაიღებს მძღოლი (10 ლარი).2. ტექდათვალიერების გარეშე სატრანსპორტო საშუალების (გარდამსუბუქი მანქანებისა),მართვაისჯება 10 ლარით;3. უსაფრთხოების ღვედის გამოუყენებლობა იმ საავტომობილო გზაზე, სადაც დაშვებულია 80 კმ/სთსთ-ზე მეტი სიჩქარით მოძრაობა, გამოიწვევს დაჯარიმებას 20 ლარის ოდენობით4. მართვის მოწმობის კატეგორია, სადაზღვევო პოლისი, სატრანსპორტო საშუალების კონსტრუქციისშეცვლა,ჰაერისგამაჭუჭყიანებელიგამონაფრქვევი:თუ მძღოლს არა აქვს იმ სატრანსპორტო საშუალების კატეგორიის მართვის მოწმობა, რომელსაცმართავს, იგი ჯარიმდება 50 ლარით;სადაზღვევო პოლისის არქონისათვის მძღოლი ჯარიმდება 10 ლარით; ეს მოთხოვნა ვრცელდებამხოლოდ იმ მანქანების მფლობელებზე, რომლებიც ახორციელებენ მგზავრთა მრავალჯერადგადაყვანას (გარდა ადგილობრივი სატაქსო გადაყვანისა), საერთაშორისო გადაყვანა-გადაზიდვას(ტრანზიტი) და რომლებიც ფლობენ 3 ტონა და მეტი ტვირთამწეობის მქოვე სატვირთოავტომობილებს.ისეთი სატრანსპორტო საშუალების მართვა, რომელსაც გამონაფრქვევში აღენიშნება გამაჭუჭყიანებელნივთიერებათა ისეთი რაოდენობა, რომელიც დადგენილ ნორმას აჭარბებს, ჯარიმდება 30 ლარით;ისეთი სატრანსპორტო საშუალებების მართვა, რომელსაც თვითნებურად გადაკეთებული აქვსსაწვავის ავზი, ძარა, დაყენებული აქვს ბუნებრივი აირის სისტემა, ან რაიმე სახით შეცვლილი აქვსკონსტრუქციის სისტემა და არ შეესაბამება საგზაო მოძრაობის უსაფრთხოების მოღხოვნებს ან/დაქარხანა-დამამზადებლის სტანდარტებს ისჯება 50 ლარით; ტექდათვალიერების, უსაფრთხოებისღვედის არქონის, ავტომანქანის კონსტრუქციის გადაკეთების, გამონაფრქვევში გამაჭუჭყიანებელინივთიერების ნორმის ზევით არსებობის მიზეზით სატრანსპორტო საშუალების, ტვირთის, გზის,საგზაო თუ სხვა ნაგებობების, სხვა ქონების ან ადამიანის სხეულის მსუბუქი დაზიანებისშემთხვევაში, გა თვალისწინებულია ჯარიმა 200 ლარის ოდენობით.5. სატრანსპორტო საშუალებებზე სპეციალური ხმამაღლა მოლაპარაკე, სანათი ან ხმოვანი ხელსაწყოსშსს-სსპეციალურინებართვისგარეშედაყენება:შს სამინისტროს ნებართვის გარეშე სატრანსპორტო საშუალებებზე სპეციალურიხმამაღლამოლაპარაკე, სანათი და ხმოვანი ხელსაწყოს დაყენება, ანდა ოპერატიული ან სპეციალურისამსახურის ავტომობილისათვის განკუთვნილი შეფერილობის გამოყენება ჯარიმდება 100 ლარით დააღნიშნული ხელსაწყოს ჩამორთმევით;6. ესკორტისშეფერხება:იმ სატრანსპორტო საშუალებების შეფერხება, რომლებიც მოძრაობენ სპეციალური სიგნალებით, ანახორციელებენ ესკორტს, ისჯება 6 თვის ვადით მართვის უფლების ჩამორთმევით;

89 | P a g e7. 200 ლარით ჯარიმდება პირი, რომელსაც არა აქვს მართვის უფლება, ან ეს უფლება ჩამორმეულიაქვს რომელიმე დარღვევისათვის იგივე თანხით ჯარიმდება მსგავსი სტატუსის მქონე პირისათვისსამართვად მანქანის გადამცემი პირიც;8. მართვის მოწმობის დაკარგვისათვის გათვალისწინებულია ჯარიმა 20 ლარის ოდენობით;9. სატრანსპორტო საშუალების მართვა მისი რეგისტრაციის გარეშე, სანომრე ნიშნის გარეშე,შენიღბულისანომრენიშნით:წინასწარი შეცნობით სატრანსპორტო საშუალების სანომრე ნიშნის გარეშე, ან შეცვლილი სანომრენიშნით, ან საქარე მინაზე მიმაგრებული სანომრე ნიშნით მართვა ისჯება 60 ლარით; 300 ლარითისჯება სატრანსპორტო საშუალების რეგისტრაციის დადგენილი წესების გარეშე მართვა; წინასწარიშეცნობით სატრანსპორტო საშუალების სხვისი ან შენიღბული სანომრე ნიშნით ტარება ისჯება 500ლარით;10. პოლიციელისმოთხოვნასატრანსპორტოსაშუალებისგაჩერებისშესახებ:მძღოლის მიერ პოლიციის თანამშრომლის სატრანსპორტო საშუალების გაჩერების მოთხოვნისშეუსრულებლობა ჯარიმდება 100 ლარით. Aამ მიზეზით საავარიო ვითარების შექმნა, ან მოძრაობისშეფერხება ისჯება 200 ლარით, ან ადმინისტრაციული პატიმრობით 5 დღის ვადით;11. სიჩქარისგადაჭარბება,ამკრძალავინიშანი“დგომადგომა-გაჩერებაგაჩერებააკრძალულია”:მძღოლი, რომელიც ახორციელებს მგზავრთა ადგილობრივ გადაყვანას, გადააჭარბა სიჩქარისდადგენილ ნორმას, დაჯარიმდება მართვის მოწმობის ჩამორთმევით ერთი თვის ვადით, ხოლო თუმძღოლი ახორციელებს მგზავრთა საერთაშორისო რეგულარულ გადაყვანას, დაჯარიმდება 300ლარით; სიჩქარის გადაჭარბებას თუ მოჰყვა სატრანსპორტო საშუალებების, ტვირთის, გზის, საგზაოთუ სხვა ნაგებობების, სხა ქონების,ან ადამიანის სხეულის მსუბუქი დაზიანება, გამოიწვევს მართვისუფლების ჩამორთმევას 1 წლის ვადით ხოლო საქართველოს ტერიტორიაზე მყოფი უცხოელიმოქალაქე და მოქალაქეობის არმქონე პირი (გარდა პირისა რომელიც საქართველოს კანონებისა დასაერთაშორისო შეთანხმებებისა და ხელშეკრულებების თანახმად სარგებლობს იმუნიტეტით)დაჯარიმდება 300 ლარის ოდენობით. ამკრძალავი ნიშნის “დგომა აკრძალულია” მოთხოვნისდაუცველობისათვის მძღოლი დაჯარიმდება 40 ლარით; თუ მძღოლის მიერ სიჩქარის გადაჭარბებასდა “დგომა აკრძალულია” ნიშნის უგულვებელყოფას მოჰყვა სატრანსპორტო საშუალების, ტვირთისგზის, საგზაო თუ სხვა ნაგებობის, აგრეთვე სხვა ქონების ან ადამიანის სხეულის მსუბუქიდაზიანება მოჰყვა, იგი დაჯარიმდება 200 ლარით;12. მგზავრთა გადაყვანისა და ტვირთის გადაზიდვის წესების დარღვევა, სატრანსპორტო საგზაობარათისწარმოებადაგამოყენება:საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი მგზავრთა გადაყვანისა და ტვირთის გადაზიდვისწესების დარღვევა, ისჯება 30 ლარით; ხოლო საქართველოს საერთაშორისო შეთანხმებებით,ხელშეკრულებებით და კონვენციებით დადგენილი საავტომობილო ტრანსპორტით მგზავრთაგადაყვანისა და ტვირთის გადაზიდვის წესების დარღვევა გამოიწვევს დაჯარიმებას 500 ლარისოდენობით საავტომობილო ტრანსპორტზე სატრანსპორტო საგზაო ბარათის წარმოებისა და მისიგამოყენების წესების დარღვევა ისჯება 100 ლარით;13. ჯარიმისის და საურავის დადგენილ ვადებში გადაუხდელობა, მისი იძულებითი აღსრულება:ჯარიმის დადგენილ ვადაში გადაუხდელობის შემთხვევაში, პირს ჯარიმასთან ერთად დაეკისრებასაურავი, ამასთან ჯარიმა შეიცვლება მართვის უფლების ჩამორთმევით. ჯარიმის იძულებითაღსრულება, ან მართვის მოწმობის ჩამორთმევა პირს არ ათავისუფლებს საურავისაგან. პირები,რომლებსაც არა აქვთ მართვის მოწმობა, არ დაიშვებიან მართვის უფლების მისაღებ გამოცდებზემანამ, სანამ არ გადაიხდიან დაკისრებულ ჯარიმას.

90 | P a g e14. ადმინისტრაციულიდაკავებისვადები:პირი, რომლის დაკავების ვადა ემთხვევა არასამუშაო დროს, შეიძლება დაკავებულ იქნეს საქმეზესაბოლოო გადაწყვეტილების მიღებამდე.15. წვრილმანიხულიგნობა:წვრილმანი ხულგნობისათვის პირი დაჯარიმდება 100 ლარით. თუ საქმის გარემოებათა დადამრღვევის პიროვნების გათვალისწინებითან ამ ზომის გამოყენება ჩაითვლება არასაკმარისად, მასშეეფარდება ადმინისტრაციული პატიმრობა 30 დღემდე ვადითavtomobilis fasiani nomrebi"საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროსმომსახურების სააგენტოს მიერ გაწეული მომსახურებისათვის დაწესებული საფასურისა და ვადების"შესახებ საქართველოს კანონის შესაბამისად სახელმწიფო სანომრე ნიშნებზე დადგენილია შემდეგისაფასურები:1. სახელმწიფო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა, 2-14 პუნქტებით განსაზღვრულიშემთხვევების გარდა, აგრეთვე დაკარგული ან დაზიანებული სახელმწიფო სანომრე ნიშნისაღდგენა – 28 ლარი;2. სახელმწიფო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა, რომლის ლათინური შრიფტის სამივეასო იდენტურია, ხოლო ციფრების კომბინაცია იცვლება 001-დან 009-ის ჩათვლით – 600 ლარი;3. სახელმწიფო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა, რომლის ლათინური შრიფტის სამივეასო იდენტურია, ხოლო ციფრების კომბინაციაა: 111, 222, 333, 444, 555, 666, 777, 888, 999 – 800ლარი;4. სახელმწიფო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა, რომლის ლათინური შრიფტის სამივეასო იდენტურია, ხოლო ციფრების კომბინაციაა: 100, 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800, 900 – 400ლარი;5. სახელმწიფო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა, რომლის ლათინური შრიფტის სამიასოდან ორი იდენტურია, ხოლო ციფრების კომბინაცია იცვლება 001-დან 009-ის ჩათვლით – 500ლარი;6. სახელმწიფო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა, რომლის ლათინური შრიფტის სამიასოდან ორი იდენტურია, ხოლო ციფრების კომბინაციაა: 111, 222, 333, 444, 555, 666, 777, 888,999 – 700 ლარი;7. სახელმწიფო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა, რომლის ლათინური შრიფტის სამიასოდან ორი იდენტურია, ხოლო ციფრების კომბინაციაა: 100, 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800,900 – 300 ლარი;8. სახელმწიფო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა, რომლის ლათინური შრიფტის სამივეასო არაიდენტურია, ხოლო ციფრების კომბინაციაა: 001, 002, 003, 004, 005, 006, 007, 008, 009 –200 ლარი;

91 | P a g e9. სახელმწიფო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა, რომლის ლათინური შრიფტის სამივეასო არაიდენტურია, ხოლო ციფრების კომბინაციაა: 111, 222, 333, 444, 555, 666, 777, 888, 999 – 250ლარი;10. სახელმწიფო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა, რომლის ლათინური შრიფტის სამივეასო არაიდენტურია, ხოლო ციფრების კომბინაციაა: 100, 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800, 900 –150 ლარი;11. სახელმწიფო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა, რომლის ლათინური შრიფტი შედგებაპირისათვის სასურველ ასოთა კომბინაციისაგან – 10 000 ლარი;12. სახელმწიფო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა, გარდა 1-10 პუნქტებით განსაზღვრულიშემთხვევებისა, რომლის ლათინური შრიფტის სამივე ასო იდენტურია, ხოლო ციფრები შედგებაპირისათვის სასურველი კომბინაციისაგან – 350 ლარი;13. სახელმწიფო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა, გარდა 1-10 პუნქტებით განსაზღვრულიშემთხვევებისა, რომლის ლათინური შრიფტის სამი ასოდან ორი იდენტურია, ხოლო ციფრებიშედგება პირისათვის სასურველი კომბინაციისაგან – 300 ლარი;14. სახელმწიფო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა, გარდა 1-10 პუნქტებით განსაზღვრულიშემთხვევებისა, რომლის ლათინური შრიფტის სამივე ასო არაიდენტურია, ხოლო ციფრებიშედგება პირისათვის სასურველი კომბინაციისაგან – 250 ლარი;15. სატრანზიტო სანომრე ნიშნის ერთი წყვილის გაცემა – 18 ლარი;16. მოტოციკლის, მისაბმელისა და სასოფლო-სამეურნეო ტექნიკის სანომრე ნიშნის გაცემა – 14ლარი;მექანიკური სატრანსპორტო საშულებათა გასხვისების შემთხვევაში კანონმდებლობითგათვალისწინებული გამონაკლისების გარდა, პირი სანომრე ნიშანს აბარებს სარეგისტრაციოსამსახურს.სარეგისტრაციო სამსახური ვალდებულია ჩაბარებული სანომრე ნიშანი, რომელზეც “საჯაროსამართლის იურიდიული პირის - შსს-ს მომსახურების სააგენტოს მიერ გაწეულიმომსახურებისათვის დაწესებული საფასურისა და ვადების შესახებ” საქართველოს კანონისთანახმად დაწესებულია საფასური არანაკლებ 100 ლარის ოდენობით, შეინახოს არა უმეტეს 6თვის ვადით და ამ ვადაში დადგენილი წესით უზრუნველყოს მისი იმავე პირზე უსასყიდლოდგადაცემა.მე-11 პუნქტით გათვალისწინებული სახელმწიფო სანომრე ნიშანი პირს გადაეცემა სამუდამოდ

92 | P a g ebankebi da sakredito sistemebiSesavalimogexsenebaT, rom sabanko seqtori qveynis ekonomikuri ganvitarebis erT-erTiumniSvnelovanesi winapirobaa. da radganac sabanko seqtori saxelmwifosganviTarebaSi did rols asrulebs, metad mniSvnelovani da saWiroa misiganviTareba da xelSewyoba. sabednierod, saqarTveloSi sakmaod ganviTarebuliasabanko seqtori da TandaTanobiT kidev ufro metad viTardeba.saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciis resurs centrSi Catardabankebisa da sakredito sistemis bazris kvleva. kvlevis mizania aRniSnuli bazrisSeswavla da arsebuli mdgomareobis Sefaseba. igi asaxavs sabanko sferoSiarsebul problemebsa da gamowvevebs. kvleva efuZneba biznesmaregulirebelikanonmdeblobis analizsa, saerTaSoriso monacemebsa da raodenobriv kvlevas,romlis farglebSic gamoikiTxa 13 sabanko dawesebuleba.kvlevis Sedegad dadginda, Tu romeli banki ra momsaxurebas sTavazobsmomxmarebels da riTi cdilobs iyos sxvisgan gansxvavebuli, romel

93 | P a g emomsaxurebazea ufro maRali moTxovna da rogoria bazris ganviTarebis tendenciabolo 5 wlis ganmavlobaSi.sabanko saqmianobis warmoSobis istoriamsoflio bankis istoriapirveli sabanko urTierTobebi primitiuli formiT XII saukunidan iRebs saTavesitalielTa mier. Tavdapirvelad maT vaWrobiT daiwyes da Semdgomma ganviTarebamiseTi rTuli meqanizmi warmoSva, rogoric aris banki, amasTan, calkeul bankTafilialebis dafuZneba ucxo qveynis teritoriebzec moxda. italiidanmomdinareobs sabanko urTierTobebi da miuxedavad imisa, rom met-naklebadsrulyofili saaqcio sazogadoebebis Camoyalibeba mxolod XVII s-Si moxdaholandiasa da inglisSi, italia mainc mTavar wyarod iTvleba aRniSnulisamarTlebrivi urTierTobebisa. Tumca, politikuri da ekonomikuri azrovnebisSewyma da umniSvnelovanesi finansuri institutis Seqmna, romelic Zlier,centralizebul elements warmoadgenda, ukavSirdeba ingliss, roca 1694 welsSeiqmna inglisis banki. Zlier bankad iTvleboda aseve SvedeTis banki. xolo racSeexeba Tanamedrove, saerTaSoriso donis bankebs, ukve XIX s-Si Camoyalibda.saqarTveloSi Zvelad kreditis gavrcelebuli forma iyo mevaxSeoba. sainteresoa,rom sakredito urTierTobebis kultura monRolTa “oqros urdos” ukavSirdeba,radgan Sua saukuneebSi gaCnda vaWarTa sakredito asociacia, romelsac 1259 wlissigeliT “orTaRi” (monRoluri amxanagoba) ewodeboda. “orTaRi” asrulebdaucxouri fulis adgilobrivze gadaxurdavebas, zarafobas (fulis moWra) daqonebis giravnobiT sesxad gascemda naRd fuls an sxvadasxva saqonels.kapitalizmis genezisis periodSi pirveli saxelmwifo sakredito organizaciaTbilisSi 1810 wels daarsda, rasac sazogadoebrivi mzrunvelobis sagangio“prikazi” iwodeboda. xolo mis moxeleebs “prikazCikebi”. igi uZravi qonebis, qvisSenobis uzrunvelyofiT, sesxad gacemuli fulisaTvis Rebulobda wliur 6%-ssargebels, sesxis sidide dagiravebuli qonebis 50%-s ar aRemateboda. Tu aRebulivali droze ar daifareboda, girao “prikazis” sakuTrebaSi pirdapiri wesiTgadadioda.

94 | P a g eXIX saukunis 50-iani wlebidan qveynis Semdgomi ganviTareba moiTxovda ufromoqnil sakredito organizacias. 1849 wlidan saqarTvelos (Tbilisi) “prikazi”amierkavkasiis “prikazad” gardaiqmna, rac Semnaxveli salaroebisa da bankebisyvela funqcias asrulebda. “prikazi” meanabreebs sargebels wliur 4%-s uxdida.garda imisa, rom “prikazi” vaWrobisa da mrewvelobis ganviTarebas emsaxureboda,igi Tbilisisa da quTaisis guberniebSi ipoTekuri dakreditebis umniSvnelovanesiorganizaciac iyo. 1890-ian wlebSi Tavadaznaurobis mTeli adgil-mamulebismeoTxedze meti “prikazSi” iyo dagiravebuli.reformis Semdgom periodSi aucilebeli gaxda feodaluri “prikazis” nacvladkapitaluri sakredito dawesebulebis Seqmna. 1866 wels TbilisSi gaixsna ruseTissaxelmwifo bankis Tbilisis kantora.TbilisSi komerciuli kreditis mowesrigebis sakiTxi XIX saukunis 30-ian wlebSiwamoiWra, magram Tbilisis komerciuli banki (Tkb) mxolod 1871 wels Seiqmna. igiawarmoebda rusuli da ucxouri Tamasuqebis diskonts da rediskonts, gascemdavadian sesxebs, asrulebda ruseTisa da ucxoeTis bazrebze saxelmwifoqaRaldebis, aqciebis, obligaciebis, kuponebis mixedviT fulis miRebis davalebas,yidda da yidulobda Zvirfass liTonebs zodebisa da monetebis saxiT, Rebulobdavadian da uvado anabrebs, procentian qaRaldebs da sxva faseulobebs. Tbilisiskomerciul banks ganyofilebebi hqonda baTumSi (gaixsna 1810 wels), baqoSi (gaixsna1886 wels) da erevanSi (gaixsna 1895 wels). igi aqtiurad monawileobdamrewvelobaSi (prioritetulad navTobis), yidulobda miwebsa da qonebas. am bankisaqciebi iyideboda TbilisSi, moskovsa da peterburgSi.amave dros saxelmwifos iniciativiT daarsebuli saadgilmamulo bankebicmoqmedebda Tbilissa da quTaisSi.Tbilisis saadgilmamulo banki daarsda 1875 wels, romlis damfuZnebladacmiiCneva ilia WavWavaZe. saadgilmamulo bankSi miwebi ideboda giraod, amave drosTavadebs gaecemodaT garkveuli Tanxa, xolo naymev glexebs ki sesxad eZleodamiwis gamosyidvis safasuri, rac Tavidan acilebda glexobas miwisagangamowyvetas, ganapirobebda sasoflo-sameurneo ekonomikuri dargis SenarCunebas daxels uSlida glexebis migracias.

95 | P a g esayuradReboa is faqti, rom ilia WavWavaZem saocari sizustiT Seqmna sabankomomsaxurebis iseTi sistema, romelic maSindeli samoqalaqo sazogadoebis yvelafenisaTvis misaRebi aRmoCnda, xolo SemdgomSi safuZveli Cauyara saqarTveloserovnul banks.saadgilmamulo bankma iarseba 1909 wlamde. daarsebisTanave bankma sazogadoebrivisaWiroebisa da saqvelmoqmedo mizniT gasca 2 milioni maneTi, romelTagan metiwili daixarja Tbilisis saTavadaznauro gimnaziis (axlandeli universitetis)mSeneblobaze. saerTo jamSi es fuli moxmarda socialur, kulturul, ekonomikur,eTnografiul, saganmanaTlebo sferoebs. aRsaniSnavia, rom quTaisissaadgilmamulo banksac, Tavis mxriv, saqvelmoqmedo daniSnulebiT gaucia erTmilion maneTze meti, rac im droisaTvis kolosaluri raodenobisa iyo.Tbilisis saadgilmamulo banks misi daarsebis wels Ziris fulad 240 aTasi maneTihqonda, xolo 25 weliwadSi marto wliuri Semosavali 232 aTas maneTs Seadgenda.daarsebis dRidan 30 wlis ganmavlobaSi bankis Tavmjdomare gaxldaT iliaWavWavaZe da igi protestis niSnad gadadga am postidan 1905 wels. mxolod imitom,rom Tavadaznaurobis reaqciuli mTavroba aiZulebda mas bankis saxsrebiT CaexSoglexTa masobrivi moZraoba.im droisaTvis daniSnulebis mixedviT ganasxvavebdnen kreditis saxeebs. iskreditebi, romlebic uSualod miwaTmoqmedebisaTvis gaicemoda, miwissamoqmedokreditad iwodeboda, rac Tavis mxriv iyofoda or saxed, grZelvadian damoklevadian kreditebad.saadgilmamulo bankis wliur angariSs amowmebda sarevizio komiteti, romelicgansaxilvelad gadascemda saerTo krebas, sadac modioda debatebi bankissaqmianobis Sesaxeb. 1882 wlis 16 oqtombers ministrTa komitets ufleba mieniWafinansTa ministrisaTvis, SeeCerebina bankis obligaciebis gacema maSin, roca amassaWirod CaTvlida.1874 wels damtkicda saadgilmamulo bankis wesdeba, romelic Semdeg mTavarsafuZvlebs emyareboda: “banki moqmedebs Tbilisis guberniis farglebSi dasasesxo operaciebs awarmoebs rogorc naRdi fuliT, ise sakredito niSnebiT anugiravnobis farglebiT; sesxi gaicema grZelvadiani 43 wliTa da 6 TviT soflismamulebisaTvis, xolo 27 wliTa da 6 TviT qalaqis uZravi qonebisaTvis.

96 | P a g emoklevadiani sesxi gaicema 1 wlidan 3 wlamde naRdi fuliT uZravi qonebisgiravnobiT. wliuri mogebisagan, romelic yvela xarjisa da zaralis SemdegdarCeba, 45 procenti unda gadaidvas im Tavnis Sesadgenadm romelTac undadakmayofildes qarTveli xalxis zogadsasargeblo saWiroebani. bankis saqmeebsganagebs TavadaznaurTa kreba, zedamxedveli komiteti da bankis gamgeoba, romelicSedgeba 3 wevrisagan: Tavmjdomarisa da ori direqtorisagan romelTac sazogadokreba irCevs.”saqarTvelos erovnuli bankiTanamedrove saqarTvelos erovnuli banki Seiqmna 1991 wels, sabWoTa kavSiris(ssrk) daSlis Semdeg, rodesac saqarTvelos uzenaesi sabWos gadawyvetilebiTsaqarTvelos respublikis sakuTrebad gamocxadda mis teritoriaze arsebulisabWoTa sakredito sistemis Semadgeneli yvela struqtura, maT Soris saxelmwifobanki, romlis bazazec dafuZnda saqarTvelos respublikis erovnuli banki. Tumcapirveli centraluri banki saqarTveloSi 1919-1921 wlebSi funqcionirebda.saqarTvelos erovnuli banki warmoadgens saqarTvelos centralur banks da misistatusi qveynis konstituciiT aris gansazRvruli. misi saqmianobis umTavresimizani fasebis stabilurobis uzrunvelyofaa. pirveli centraluri bankisaqarTveloSi 1919 wels Seiqmna. dRevandeli saxiT banki 1991 wlidan arsebobs.saqarTvelos erovnuli banki, saqarTvelos konstituciis mixedviT,damoukidebelia Tavis saqmianobaSi da arc sakanonmdeblo da arc aRmasrulebelixelisuflebis warmomadgenlebs ar aqvT ufleba Caerion mis saqmianobaSi.saqarTvelos erovnuli bankis, rogorc qveynis centraluri bankis uflebamovaleobebi,saqmianobis wesi da damoukideblobis garantia ganisazRvrebasaqarTvelos organuli kanoniT „saqarTvelos erovnuli bankis Sesaxeb".saqarTvelos erovnuli banki axorcielebs saqarTvelos parlamentis miergansazRvrul monetarul da savaluto politikas. igi flobs, gankargavs damarTavs qveynis saerTaSoriso savaluto rezervebs. saqarTvelos erovnuli bankipasuxismgebelia mis xelT arsebuli maregulirebeli da monetaruli

97 | P a g einstrumentebiT uzrunvelyos kanonmdeblobiT masze dakisrebuli ZiriTadifunqciebisa da miznebis Sesruleba.banks eqskluziuri ufleba aqvs ganaxorcielos saqarTvelos teritoriaze fulisniSnebis, rogorc gadaxdis kanonieri saSualebebis emisia, aseve mimoqcevisaTvis annumizmatikuri miznebisaTvis samaxsovro monetebis moWra.saqarTvelos erovnuli banki uflebamosilia sabanko momsaxureba gauwios sxvaqveynebis mTavrobebs, centralur bankebsa da fulad-sakredito organoebs, agreTvesaerTaSoriso organizaciebs, romelTa wevric aris TviTon an saqarTvelo.erovnul banki monawileobs im saerTaSoriso organizaciebis muSaobaSi, romelTamizania saerTaSoriso TanamSromlobis gziT fulad-sakredito sferoSiekonomikuri stabilurobis xelSewyoba.Mmsoflios warmatebuli bankebiCsaukeTeso Cinuri bankebis aTeuli Semdegnairad gamoiyureba:1. Industrial and Commercial Bank of China Ltd. 7,508,7512. China Construction Bank Corp., 5. 448,5113. Agricultural Bank of China 5,343,9434. Bank of China Ltd. 5,327,6535. Bank of Communciations Co. Ltd. 1,719,4836. China Merchants Bank Co. Ltd. 934,1027. China Minsheng Banking Corp. Ltd. 725,0878. China CITIC Bank Co. Ltd. 706,7239. Shanghai Pudong Development Bank Co. Ltd. 689,34410. Industrial Bank Co. Ltd. 617,665msoflios yvelaze prestiJul bankTa aTeulSi Sedis Semdegi bankebi:1. Goldman Sachs

98 | P a g e2. Morgan Stanley3. The Blackstone Group4. Lehman Brothers5. JPMorgan6. Citigroup Corporate & Investment Banking7. Merrill Lynch8. Lazard9. Credit Suisse Investment Banking Divizion10. JPMorgan Chase2005 wlis monacemebiT, amerikis yvelaze msxvili bankebia:1. Bank of America $ 683 miliardi2. Citicorp $ 628 miliardi3. JP Morgan Chase $584 miliardi4. Wachovia $330 miliardi5. Wells Fargo $308 miliardi6. Washington Mutual $204 miliardi7. HSBC Holding $127 miliardi8. SunTrust Bank $122 miliardi9. U.S. Bancorp $122 miliardi10. Royal Bank of Scotland $99 miliardisaukeTeso sainvesticio bankebis xuTeuli Semdegnairad gamoiyureba:1. Goldman Sachs2. JPMorgan3. Morgan Stanley

99 | P a g e4. Citigroup5. UBS2007 wlis monacemebiT, msoflios yvelaze daculi bankebis aTeuli gamoiyurebaSemdegnairad:1. Caisse des Depots et Consignations _ safrangeTi2. Bank Nederlandse Gemeenten _ holandia3. Landwirtschaftliche Rentbank _ germania4. Rabobank _ holandia5. Landeskreditbank Baden-Wuerttemberg – Foerderbank _ germania6. UBS _ Sveicaria7. Lloyds TSB _ gaerTianebuli samefo8. Wells Fargo _ aSS9. Barclays Bank _ gaerTianebuli samefo10. BNP Paribas _ safrangeTi2007 wlis monacemebiT, msoflios saukeTeso bankebis reitingSi SevxvdebiT Semdegiqveynebis saukeTeso bankebs:1. Bank of America _ aSS2. Citicorp _ aSS3. HSBC _ aSS4. Credit Agricole Group _ safrangeTi5. JP Morgan Bank _ aSS6. Mitsubishi UFJ Financial Group _ iaponia7. ICBC _ CineTi8. Royal Bank of Scotland _ gaerTianebuli samefo9. Bank of China _ CineTi10. Santander Central Hispano _ espaneTi2008 wlis 1 aprilis mdgomareobiT, saqarTvelos sabanko seqtorSi fizikuripirebis anabrebis jamurma moculobam 1 163 682 000 lari Seadgina.saqarTvelos erovnuli bankis cnobiT, mTlian seqtorSi fizikuri pirebis larSidenominirebuli vadiani depozitebi wlis dasawyisTan SedarebiT 49.7%-iT, xolo

100 | P a g eucxour valutaSi ganTavsebuli _ 11.1%-iT gaizarda. komerciuli bankebis mTlianpasivebSi fizikuri pirebis vadiani depozitebis wilma 14.4% Seadgina.2007 wlis mdgomareobiT, lideri bankebis aTeuli fizikuri pirebis anabrebismixedviT Semdgenairad gamoiyureba :1. TBC banki _ 385 491 000 lari2. saqarTvelos banki _ 256 592 000 lari3. prokredit banki _ 201 332 000 lari4. banki respublika _ 116 384 000 lari5. viTibi banki jorjia _ 72 313 000 lari6. saxalxo banki _ 60 986 000 lari7. standartbanki _ 25 625 000 lari8. bazisbanki _ 12 965 000 lari9. banki qarTu _ 11 080 000 lari10. taoprivatbanki_ 10 672 000 lari2008 wlis 1 maisis mdgomareobiT saqarTveloSi 22 komerciuli bankia da maTisaerTo aqtivebis moculoba 8.3 miliard lars aRwevs.aqedan saqarTvelos bankze mTliani sabanko aqtivebis 33.4% modis - 2.76 miliardilari, Tibisi banks mTliani sabanko sistemis aqtivebis 25.2% ukavia - 2.084miliardi lari. mesame adgilze banki respublikaa 632 milioni lariT, meoTxeadgils prokrediti ikavebs 593 milioni lariT, xolo mexuTeze viTibi bankijorjiaa 459 milioniT.aqtivebis mixedviT yvelaze msxvili bankebis reitingi ase gamoiyureba:1. saqarTvelos banki _ 2.76 mlrd lari2. TBC banki _ 2.084 mlrd lari3. banki respublika _ 632 mln lari4. prokreditbanki _ 593 mln lari5. viTibi banki jorjia _ 459 mln larikomerciuli bankebis aqtivebis moculobam Seadgina Semdegi monacemebi:

101 | P a g e2007 wlis agvisto _ 5.867 mlrd lari2007 wlis seqtemberi _ 6.482 mlrd larisakanonmdeblo regulirebasaqarTvelos kanonis `komerciuli bankebis saqmianobis Sesaxeb~ mixedviT:komerciuli banki SeiZleba Seiqmnas saaqco sazogadoebis organizaciul -samarTlebrivi formiT. komerciuli bankebis saqmianoba reglamentirdeba amkanoniT, "erovnuli bankis Sesaxeb", "mewarmeTa Sesaxeb", kanonebiTa da sxvasakanonmdeblo da normatiuli aqtebiT. aravis ar aqvs ufleba moizidosdepozitebi da maTi gamoyenebiT Tavisi saxeliT gasces kreditebi erovnuli bankislicenziis gareSe.sabanko saqmianobis licenziis misaRebad saqarTvelos erovnul banks mimarTavenwerilobiT, am ukanasknelis mier gansazRvruli wesebisa da formis mixedviT.Suamdgomlobas unda daerTos:aslebi;a) damfuZnebeli dokumentebis dednebi an maTi notariulad damowmebulib) informacia komerciuli bankis direqtorebis kvalifikaciisa da sabankosferoSi muSaobis gamocdilebis Sesaxeb;g) bankis cnoba gancxadebuli sawesdebo kapitalisa da misi ganaRdebulinawilis Sesaxeb, agreTve informacia, romelic Seicavs monacemebs Sesabamisikomerciuli bankis gancxadebuli sawesdebo kapitalis da sazedamxedvelokapitalis sakuTrebisa da maTi warmoSobis Sesaxeb;d) bankis biznesgegma, romelSic sxva aspeqtebTan erTad unda aRiniSnos misisaqmianobis saxeoba da organizaciuli struqtura;e) bankis im TiToeuli partnioris (aqcioneris) saxeli, gvari, sacxovrebeliadgilis misamarTi (iuridiuli piris adgilsamyofeli) da saqmianoba an profesia,romelic flobs aqciebis (wilis) 5 da 5-ze met procents (misi odenobismiTiTebiT);v) saqarTvelos erovnuli bankis wesebiT gaTvaliswinebuli damatebiTiinformacia, romelic unda Seicavdes informacias sawesdebo kapitalisa da sxvafinansuri resursebis, bankis saTavo dawesebulebisa da filialebis

102 | P a g eadgilsamyoflis Sesaxeb, agreTve nebismieri sxva informacia, romelsac erovnulibanki dasabuTebulad moiTxovs TiToeul konkretul SemTxvevaSi;z) dokumentacia, romelic adasturebs im uZrav qonebaze sargeblobis ansakuTrebis uflebas, sadac momavalSi ganTavsdeba komerciuli banki an misifiliali;T) informacia saqarTvelos erovnuli bankis mier dadgenil komerciuli bankisadministratorebisa da mniSvnelovani wilis mflobeli aqcionerebisSesaferisobis kriteriumebTan komerciuli bankis administratorebisa damniSvnelovani wilis mflobeli aqcionerebis Sesabamisobis Sesaxeb.komerciul bankebs sabanko saqmianobis licenziebi miecemaT mxolod imSemTxvevaSi, Tu:a) saqarTvelos erovnuli bankis mier dadgenili sawesdebo kapitalisminimaluri odenoba Sevsebulia srulad, fuladi Senatanis saxiT;b) komerciuli bankis administratorebi da mniSvnelovani wilis mflobeliaqcionerebi Seesabamebian saqarTvelos erovnuli bankis mier dadgenilkomerciuli bankis administratorebisa da mniSvnelovani wilis mflobeliaqcionerebis Sesaferisobis kriteriumebs da akmayofileben saqarTveloskanonmdeblobiT maTTvis dadgenil sxva moTxovnebs. komerciuli bankissameTvalyureo sabWos wevrebisa da mniSvnelovani wilis mflobeli aqcionerebisSesaferisobis kriteriumebi ganisazRvreba mxolod am kanonis moTxovnaTaSesabamisad, xolo direqtorebisa da sxva administratorebis Sesaferisobiskriteriumebi dgindeba agreTve saqarTvelos erovnuli bankis mier miRebulinormatiuli aqtebiT;g) sabanko saqmianobis licenziis miRebis mizniT wardgenili dokumentebi dainformacia srulyofili da sandoa da warmoadgens komerciuli bankismomgebianobisa da finansuri mdgomareobis stabilurobis realur winapirobebs.komerciuli banki uflebamosilia:

103 | P a g ea) flobdes iuridiuli piris sawesdebo kapitalis wilis ara umetes 20procents, Tu bankis wili ar aRemateba TviT am bankis saaqcio kapitalis 15procents;b) SeuzRudavi odenobiT flobdes wils garkveul saqmianobaSi, romelicdakavSirebulia mxolod sabanko saqmianobasTan. saqarTvelos erovnuli bankiswerilobiTi nebarTvis gareSe es wili ar unda aRematebodes bankis saaqciokapitalis 15 procents;g) saqarTvelos erovnuli bankis werilobiTi nebarTviT Seqmnas da SeiZinosSvilobili sawarmoebi, romlebic ewevian sxva saxis saqmianobas. nebarTvaSiTiToeuli Svilobili sawarmos mixedviT daTqmuli unda iyos saqmianobis saxeoba,romlis Sesrulebac mas SeuZlia. am SemTxvevaSi Svilobili sawarmoebissaqmianoba SezRudulia nebarTvaSi daTqmuli saqmianobis saxeobiT;d) miiRos wili mis mier gacemuli kreditis Tanxis asanazRaureblad. aseTSemTxvevaSi, Tu darRveul iqna am muxlis me-2 an me-3 punqtis moTxovnebi, igivaldebulia gaasxvisos nameti wili am uflebis SeZenidan ara ugvianes 6 Tvisa.gansakuTrebul SemTxvevaSi erovnul banks SeuZlia gaagrZelos aRniSnuli vada;e) Seqmnas an SeiZinos Svilobili sawarmoebi – sabrokero kompaniebi, romlebicmonawileoben mxolod „fasiani qaRaldebis bazris Sesaxeb„ saqarTvelos kanoniTgansazRvrul sabrokero kompaniis saqmianobaSi da flobdes masSi wilsSeuzRudavi odenobiT, Tu saqarTvelos erovnuli bankis nebarTvis gareSe es wiliar aRemateba misi saaqcio kapitalis 15 procents.komerciuli bankebisaTvis nebadarTulia saqmianobis mxolod qvemoTCamoTvlili saxeobani:a) procentiani da uprocento depozitebis (moTxovnamde, vadiani da sxvasaxis) da sxva dabrunebadi gadaxdis saSualebebis mozidva;b) sesxebis gacema samomxmareblo, saipoTeko, arauzrunvelyofili dasxva kreditebis CaTvliT, faqtoringuli operaciebi regresis uflebiT da amuflebis gareSe, komerciul garigebaTa dafinanseba, garantiebis, akreditivebisada aqceptebis gamocema forfetirebis CaTvliT;

104 | P a g eg) sakuTari da klientTa saxsrebiT fuladi sabuTebis (Cekebis, Tamasuqebisa dasadepozito sertifikatebis CaTvliT, fasiani qaRaldebis, fiuCersebisa daofcionebis savalo instrumentebiT an saprocento ganakveTebiT, savaluto dasaprocento instrumentebis, savalo sabuTebis, ucxouri valutis, ZvirfasiliTonebis da Zvirfasi qvebis yidva-gayidva;d) naRdi da unaRdo angariSsworebis operaciebis da sakaso-sainkasaciomomsaxurebis ganxorcieleba;e) gadaxdis saSualebebis gamoSveba da maTi mimoqcevis organizeba (sagadaxdobaraTebis, Cekebisa da sabanko tratebis CaTvliT);v) saSuamavlo momsaxureba safinanso bazarze;z) klientebis davalebiT ndobiT (satrasto) operaciebis ganxorcieleba,saxsrebis mozidva da ganTavseba;T) faseulobaTa Senaxva da aRricxva fasiani qaRaldebis CaTvliT;i) sakredito-sacnobaro momsaxureba;k) zemoT CamoTvlil TiToeul saqmianobasTan dakavSirebuli momsaxureba.sabanko seqtoris mimoxilvasabanko seqtorSi ganTavsebuli depozitebis (mimdinare angariSebis da vadianidepozitebis) moculobam 2008 wlis pirveli maisisaTvis 3.1 mlrd lari Seadgina,rac 47.1 procentiT aRemateba gasuli wlis Sesabamisi TariRisaTvis arsebulmonacemebs. sagulisxmoa, rom ukanaskneli erTi wlis manZilze erovnuli valutiTganTavsebuli depozitebis moculoba gacilebiT swrafad izrdeboda, vidreucxouri valutiT denominirebuli depozitebisa. kerZod, aRniSnul periodSilariT ganTavsebuli depozitebi 69.6 procentiT gaizarda, xolo ucxourivalutiT ganTavsebuli depozitebi - 36.5 procentiT.depozitebis dolarizaciis koeficienti gasuli wlis Sesabamis periodTanSedarebiT, 4.9 procentuli punqtiT Semcirda da 2008 wlis pirveli maisisaTvis

105 | P a g e63.0 procenti Seadgina. am procesis mniSvnelovani xelSemwyobi faqtoria isic, romkomerciuli bankebi ukanaskneli erTi wlis manZilze erovnuli valutiTganTavsebul depozitebze ufro maRal sargebels ixdidnen, vidre depozitebze -ucxouri valutiT. amave periodSi ganTavsebul depozitebze saSualo wliurisaprocento ganakveTi 8.7 procents Seadgenda, maT Soris, depozitebze erovnulivalutiT - 10.1 procents, xolo ucxouri valutiT depozitebze - 8.5 procents.2007 wels ucxouri valutiT ganTavsebuli depozitebis saerTo moculobaSi aSSdolaris wili 88.7 procents utoldeboda, xolo evrosi - 10.7 procents, mimdinarewlis pirveli maisisaTvis aSS dolaris wili 71.8 procentamde Semcirda, xoloevros wili 27.4 procentamde gaizarda.aRsaniSnavia, rom, miuxedavad erovnuli valutisadmi sazogadoebis pozitiuridamokidebulebis zrdisa, mosaxleobis anabrebis struqturaSi kvlav maRali rCebaucxour valutaSi denominirebuli depozitebis xvedriTi wili, rac 2008 wlispirveli maisisaTvis 78.6 procents Seadgenda, Tumca, es maCvenebeli, gasuli wlisSesabamis periodTan SedarebiT, 9.9 procentuli punqtiTaa Semcirebuli.ukanaskneli erTi wlis manZilze fizikuri pirebis anabrebi, absoluturmaCveneblebSi, 437.9 mln lariT (43.5 procenti) gaizarda da 1.4 mlrd lars miRwia,rac mosaxleobis erT sulze gadaangariSebiT, daaxloebiT, 330 lars Seadgens.2008 wlis ianvar-aprilSi saqarTveloSi moqmedi bankebis Semosavlebi 2.1-jergaizarda wina wlis Sesabamis periodTan SedarebiT da 498.8 mln lari Seadgina.mimdinare wlis 4 Tvis ganmavlobaSi komerciuli bankebis wminda mogebis saerToTanxam 29.4 mln lari Seadgina, rac 3.9 mln lariT, anu 11.6 procentiT naklebiawina wlis analogiuri periodis maCvenebelze.rogorc saqarTvelos erovnul bankSi acxadeben, ekonomikis realuri seqtorisdakreditebis moculobis zrdam xeli Seuwyo saprocento Semosavlebis zrdas.wina welTan SedarebiT, am maCvenebelma 67.7 procentiT moimata da mTlianiSemosavlebis 61.1 procents gautolda.komerciuli bankebis xarjebis mTlianma moculobam ianvar-aprilSi 454.8 mln lariSeadgina, rac 2.3-jer aRemateba gasuli wlis Sesabamisi periodis maCvenebels.xarjebis zrdis udidesi nawili rogorc ararezidenti bankebidan da

106 | P a g esaerTaSoriso safinanso organizaciebidan miRebul sesxebze gadaxdilprocentebze, aseve reklamis, komunalur da safosto xarjebze modis.umsxvilesi aqtivebis mqone xuTi bankis wili sabanko seqtoris mTlian aqtivebSiwlis dasawyisidan 80.4-dan 78.9 procentamde Semcirda.2008 wlis ianvan-aprilSi komerciuli bankebis mier dakreditebis moculobismniSvnelovan zrdas hqonda adgili soflis meurneobis, metyeveobisa da TevzWerisseqtorSi, sadac es maCvenebeli 2.0-jer gaizarda da 51.1 mln lari Seadgina;ganaTlebis seqtorSi dakreditebis moculobam 1.6-jer moimata da 9.3 mln larsgautolda. Tumca, am dargebis wili sesxebis saerTo moculobaSi kvlav mcirea da,Sesabamisad, 1.6 da 0.3 procentis doneze rCeba.iuridiuli pirebis dakreditebis mTlian moculobaSi yvelaze didi xvedriTiwili vaWrobis sferos ukavia - 47.4 procentis odenobiT. ukanasknel erTweliwadSi am seqtorSi sesxebis moculoba 44.8 procentiT gaizarda da 1.5 mlrdlars miaRwia.mrewvelobisaTvis gacemulma sesxebma iuridiuli pirebis dakreditebismoculobaSi 19.2 procenti Seadgina, rac 2008 wlis pirveli maisisaTvis 599.6 mlnlariT ganisazRvreboda (39.6 procentiT meti 2007 wlis analogiur TariRTanSedarebiT);mSeneblobis seqtorisaTvis 13.4 procenti gaica, rac 417.3 mln lars utoldeba(Sesabamisad, 61.0 procentiT meti). amdenad, iuridiuli pirebis dakreditebissaerTo moculobis 80.0 procenti mxolod sam dargze - mrewvelobaze,mSeneblobasa da vaWrobaze modis.2008 wlis pirveli maisis mdgomareobiT, wlis dasawyisTan SedarebiT,saqarTvelos komerciuli bankebis mTliani wminda aqtivebi 1068.5 mln lariT, anu14.8 procentiT gaizarda da 8276.6 mln lari Seadgina.wlis dasawyisidan sabanko seqtoris sakuTari saxsrebi (saaqcio kapitali) 283.5mln lariT (19.3 procenti) gaizarda da 1754.6 mln lars gautolda, rackomerciuli bankebis mTliani wminda aqtivebis 21.2 procents (nacvlad 20.4procentisa wlis dasawyisisaTvis) Seadgens.

107 | P a g eganaRdebuli sawesdebo kapitalis zrdam 102.7 mln lari, anu 22.6 procentiSeadgina. bankebis raodenoba ucxouri kapitalis monawileobiT sawesdebokapitalSi, wlis dasawyisTan SedarebiT, 12-dan 14 erTeulamde gaizarda, xolomaTma wilma bankebis saerTo sawesdebo kapitalSi 4.3 procentuli punqtiT moimatada 68.5 procenti Seadgina.sabanko seqtoris aqtivebis rentabelobam aprilis bolos 1.5 procenti, xolokapitalis rentabelobam 7.0 procenti Seadgina (nacvlad 2.8 da 13.9 procentisa,Sesabamisad, gasuli wlis analogiuri periodisaTvis).2008 wlis aprilis bolos, gasuli wlis analogiur periodTan SedarebiT,komerciuli bankebis mier erovnuli ekonomikis dakrediteba 2.0 mlrd lariT (63.7procenti) gaizarda da 5.1 mlrd lars gadaaWarba.saqarTvelos erovnuli bankis informaciiT, erovnuli valutiT gacemuli sesxebismoculoba 2.2-jer gaizarda da 1.7 mlrd lars aRemateba, xolo ucxouri valutiTdenominirebuli sesxebis zrda 44.0 procentiT ganisazRvra da 3.4 mlrd larsgautolda. amasTan, imave periodSi, sesxebis struqtura, erovnuli da ucxourivalutebis mixedviT, mniSvnelovnad Seicvala da, Sesabamisad, 34 da 66 procentiSeadgina (nacvlad 25 da 75 procentisa).ukanasknel erT weliwadSi swrafi tempiT izrdeboda grZelvadiani sesxebismoculoba (64.6 procentiT, 61.8 procentTan SedarebiT moklevadiani sesxebismixedviT) da am maCvenebelma erovnuli ekonomikis dakreditebis saerTo odenobaSi68.9 procenti Seadgina, gasuli wlis aprilis bolos dafiqsirebuli 68.5procentis nacvlad.ukanaskneli erTi wlis manZilze fizikuri pirebis anabrebi, absoluturimaCveneblebis mixedviT, 412. mln lariT (41.9 procentiT) gaizarda da 1.4 mlrdlars miaRwia, rac mosaxleobis erT sulze gadaangariSebiT, daaxloebiT, 320lars Seadgens.garda amisa, izrdeba komerciul bankebSi evroSi ganTavsebuli depozitebismoculobac. rogorc erovnul bankSi acxadeben, ucxouri valutiT ganTavsebulidepozitebis struqtura ukanaskneli erTi wlis ganmavlobaSi evros sasargeblodmniSvnelovnad Seicvala.

108 | P a g ekerZod, Tu erTi wlis winaT ucxouri valutiT ganTavsebuli depozitebis saerTomoculobaSi aSS dolaris wili 89.1 procents Seadgenda, xolo evros wili - 10.3procents, mimdinare wlis 1-li aprilisaTvis aSS dolaris wili 69.9 procentamdeSemcirda, xolo evrosi 29.4 procentamde gaizarda.miuxedavad erovnuli valutis mimarT mosaxleobis pozitiuri damokidebulebiszrdisa, kvlav maRali rCeba ucxouri valutiT denominirebuli depozitebisxvedriTi wili mosaxleobis anabrebis struqturaSi. man 2008 wlis 1-liaprilisaTvis 79.2 procenti Seadgina, Tumca, gasuli wlis Sesabamis periodTanSedarebiT, es maCvenebeli 10.3 procentuli punqtiTaa Semcirebuli.saqarTveloSi licenzirebuli bankebi da maTi saqmianobaerovnuli bankis monacemebiT, saqarTveloSi licenzirebulia 22 banki: Tibisibanki, saqarTvelos banki, banki respublika, saqarTvelos saxalxo banki,prokredit banki, xalik banki, taoprivatbanki, agroinvestbanki, pirveli britanulibanki, bazisbanki, viTibi banki jorjia, banki qarTu, galt end Taggart banki,standart banki, bta silq roud banki, investbanki, azerbaijanis saerTaSorisobanki – saqarTvelo, ziraaT bankis Tbilisis filiali, Ria saaqcio sazogadoebis"kavkasiis ganviTarebis bankis" Tbilisis filiali, eiC es bi si banki saqarTvelo,progres banki, kor banki saqarTvelo.prokredit bankiss `prokredit banks~ saqarTveloSi funqcionirebis 9 weli Seusrulda dadResdReobiT, bankis momsaxurebiT, daaxloebiT, 200 000 klienti sargeblobs.bankma saqarTveloSi funqcionireba 1999 wels daiwyo da amJamad, qveynismasStabiT, 46 filiali aqvs gaxsnili. `prokredit banki~ orientirebulia Zalianmcire, mcire da saSualo zomis sawarmoebis dafinansebaze saqarTveloSi da srulsabanko momsaxurebas sTavazobs iuridiul da fizikur pirebs.

109 | P a g ebanki prokredit bankebis saerTaSoriso sabanko jgufis wevria, romelicwarmatebiT funqcionirebs aRmosavleT evropis 11, laTinuri amerikis 7 da afrikis4 qveyanaSi. `prokredit banks~ saerTaSoriso sareitingo kompania Fitch–sganminiWebuli aqvs `BB-~ reitingi.2008 wlis pirveli kvartlis mdgomareobiT, `prokredit bankis~aqtivebma 380 mln.aSS dolari Seadgina.prokredit banki momxmarebels sTavazobs Semdegi saxis momsaxurebas:sesxebieqspres-mikro kreditieqspres-mikro sesxis meSveobiT SegiZliaT gazardoT biznesis sabrunavisaSualebebi, SeiZinoT biznesisaTvis saWiro ZiriTadi saSualebebi, gaaremontoTsawarmoo farTi, wamoiwyoT damatebiTi biznesi.eqspres-mikro sesxis pirobebi aSS dolarSi:• vada _ 36 Tvemde;• Tanxa _ 6 000 aSS dolaramde;• uzrunvelyofa – giraos gareSe.eqspres-mikro sesxis pirobebi larSi:• vada _ 24 Tvemde;• Tanxa _ 10 000 aSS laramde;• uzrunvelyofa – giraos gareSe.mikro sesximikro sesxis pirobebia:• sesxis Tanxa _ 6 001 _ 20 000 aSS dolaramde;• vada miznobriobis Sesabamisad:⇒ sabrunavi saSualebebisTvis _ 36 Tvemde;⇒ ZiriTadi saSualebebisTvis _ 60 Tvemde;⇒ uZravi qonebis SesaZenad _ 120 Tvemde.agro sesxiagro sesxiT SegiZliaT SeiZinoT saTesle masala, Sxamqimikatebi, sasuqebi,cxovelTa sakvebi, sasoflo-sameurneo teqnika, fermis Senoba da a.S.agro sesxis pirobebia:• sesxis Tanxa _ 50 _ 30 000 aSS dolaramde;

110 | P a g e• vada miznobriobis Sesabamisad:⇒ sabrunavi saSualebebisTvis _ 24 Tvemde;⇒ ZiriTadi saSualebebisTvis _ 48 Tvemde.samomxmareblo sesxisamomxmareblo sesxis meSveobiT SegiZliaT samogzaurod wasvla, qorwilismowyoba, audio/video teqnikis da sxva sayofacxovrebo nivTebis SeZena.samomxmareblo sesxis pirobebia:• vada _ 18 Tvemde;• Tanxa _ 2000 aSS dolaramde;• uzrunvelyofa _ samomxmareblo sesxisTvis uzrunvelyofa armoiTxoveba.SeRavaTiani samomxmareblo sesxiTu prokredit bankSi gericxebaT xelfasi, Tqven gaqvT saSualeba miiRoTsamomxmareblo sesxi SeRavaTiani pirobiT. SeRavaTiani samomxmareblo sesxigaZlevT SesaZleblobas imogzauroT, gaistumroT valebi, dafaroT swavlissafasuri, SeiZinoT sayofacxovrebo nivTebi da sxv.sesxis pirobebi:ipoTekuri sesxi• vada _ 24 Tve;• Tanxa _ 10 000 aSS dolaramde;• uzrunvelyofa:⇒ im SemTxvevaSi, Tu sesxi ar aRemateba Tqveni an Tqveni ojaxis samiTvis Semosavals da ar aris 3 000 aSS dolarze meti, uzrunvelyofaar moiTxoveba.⇒ im SemTxvevaSi, Tu sesxis vada aris 18 Tvemde da Tanxa ar aRemateba 2000 aSS dolars, uzrunvelyofa ar moiTxoveba. yvela sxva SemTxvevaSiSeRavaTiani samomxmareblo sesxis uzrunvelyofa SeiZleba iyostransporti, uZravi qoneba, SesaZeni qoneba da a.S.ipeTekuri sesxis pirobebi:• vada _ 10 wlamde;• Tanxa _ 50 000 aSS dolaramde;• uzrunveyyofa _ transporti, uZravi qoneba. ar aris aucilebelidagiravdes is farTi, romelsac yidulobT. uzrunvelyofisRirebuleba unda faravdes sesxis Tanxas da masze daricxul mxolod6 Tvis procents.SeRavaTiani ipoTekuri sesxi

111 | P a g eTu xelfasi gericxebaT prokredit bankSi gaxsnil angariSze, Tqven gaqvTsaSualeba miiRoT ipoTekuri sesxi SeRavaTiani pirobiT. SeRavaTiani ipoTekurisesxi saSualebas gaZlevT SeiZinoT an aaSenoT sacxovrebeli saxli an agarakiyovelgvari danazogis gareSe.sesxis pirobebi:• vada _ 120 Tve;• Tanxa _ 70 000 aSS dolaramde;• uzrunvelyofa:⇒ im SemTxvevaSi, Tu sesxi ar aRemateba Tqveni an Tqveni ojaxis samiTvis Semosavals da ar aris 3 000 aSS dolarze meti, uzrunvelyofaar moiTxoveba.⇒ im SemTxvevaSi, Tu sesxis vada aris 18 Tvemde da Tanxa ar aRemateba 2000 aSS dolars, uzrunvelyofa ar moiTxoveba. yvela sxva SemTxvevaSiSeRavaTiani samomxmareblo sesxis uzrunvelyofa SeiZleba iyostransporti, uZravi qoneba. ar aris aucilebeli Caidos is farTi,romelsac yidulobT. sesxis dafarva xorcieldeba yovelTviuri Tanabari SenatanebiT.sacxovrebeli farTis keTilmowyobis sesxiprokredit bankis keTilmowyobis sesxi saSualebas gaZlevT gaaremontoT bina,SeiZinoT aveji da sayofacxovrebo nivTebi Tqveni ojaxisTvis.sesxis pirobebi:• vada _ 5 wlamde;• Tanxa _ 50 _ 40 000 aSS dolaramde;• uzrunveyyofa _ piradi nivTebi, uZravi qoneba, avtomanqana, SesaZeniqoneba da igi damokidebulia sesxis Tanxaze da vadaze.uzrunvelyofis Rirebuleba unda faravdes sesxis Tanxas da maszedaricxul mxolod 6 Tvis procents.SeRavaTiani sacxovrebeli farTis keTilmowyobis sesxiTu xelfasi gericxebaT prokredit bankSi gaxsnil angariSze, Tqven gaqvTsaSualeba miiRoT ipoTekuri sesxi SeRavaTiani pirobiTprokredit bankis keTilmowyobis sesxi saSualebas gaZlevT gaaremontoT bina,SeiZinoT aveji da sayofacxovrebo nivTebi Tqveni ojaxisTvis.sesxis pirobebi:• vada _ 60 Tvemde;• Tanxa _ 50 000 aSS dolaramde;

112 | P a g e• uzrunvelyofa:⇒ im SemTxvevaSi, Tu sesxi ar aRemateba Tqveni an Tqveni ojaxis samiTvis Semosavals da ar aris 3 000 aSS dolarze meti, uzrunvelyofaar moiTxoveba.⇒ im SemTxvevaSi, Tu sesxis vada aris 18 Tvemde da Tanxa ar aRemateba 2000 aSS dolars, uzrunvelyofa ar moiTxoveba. yvela sxva SemTxvevaSiSeRavaTiani samomxmareblo sesxis uzrunvelyofa SeiZleba iyostransporti, uZravi qoneba. ar aris aucilebeli Caidos is farTi,romelsac yidulobT.plastikuri baraTebiviza eleqtroniviza eleqtronis tarifebi: sesxis dafarva xorcieldeba yovelTviuri Tanabari SenatanebiT.• baraTis moqmedebis vada _ 2 weli• baraTis fasi _ 10 lari• baraTis ganaxleba moparvis, dakargvis, dazianebis an vadis gasvlisSemTxvevaSi _ 10 lari• minimaluri naSTi angariSze _ ara• baraTis dablokva moparvis an dakargvis SemTxvevaSi ufaso• dRiuri jarima araavtorizebul overdraftze _ 0.15%• Tanxis ganaRdeba erovnul valutaSi saqarTvelos prokredit bankisbankomatSi/ pos terminaliT _ ufaso• Tanxis ganaRdeba aSS dolarSi saqarTvelos prokredit bankisbankomatebSi/pos terminalebSi _ 0.3%• Tanxis ganaRdeba saqarTvelos sxva bankis bankomatSi _1% min. 2.5 aSSdolari• Tanxis ganaRdeba ucxoeTis bankomatebSi _ 2% min. 3 aSS dolari• dRiuri ganaRdebis limiti bankomatSi 1,000 laris eqvivalenti• baraTiT gadaxdis operaciis dRiuri limiti _ 10,000 lariseqvivalenti• dRiuri ganaRdebis limitis gazrda _ limitis Tanxis 0.1%, min. 10 lari• baraTiT gadaxdis operaciis sakomisio _ ufaso• prokredit bankis pos terminalis saSualebiT angariSze Tanxis Setanislimiti _ 2,000 lari• Tanxis ganaRdeba saqarTvelos sxva bankis pos terminaliT _1% min. 2.5 aSSdolari• Tanxis ganaRdeba sazRvargareT pos terminaliT _2% min. 3.5 aSS dolariviza klasikiviza klasikis tarifebi

113 | P a g e• baraTis moqmedebis vada 2 weli• baraTis fasi 35 lari• baraTis ganaxleba moparvis, dakargvis, dazianebis an vadis gasvlisSemTxvevaSi 35 lari• minimaluri naSTi angariSze ara• baraTis dablokva moparvis an dakargvis SemTxvevaSi ufaso• dRiuri jarima araavtorizebul overdraftze 0.15%• saerTaSoriso stop siaSi baraTis Casma baraTis moparvis an dakargvisSemTxvevaSi (mxolod masterkard standarti da viza klasik baraTebi) 50aSS dolari• Tanxis ganaRdeba erovnul valutaSi saqarTvelos prokredit bankisbankomatSi/ pos terminaliT ufaso• Tanxis ganaRdeba aSS dolarSi saqarTvelos prokredit bankisbankomatebSi/pos terminalebSi 0.3%• Tanxis ganaRdeba saqarTvelos sxva bankis bankomatSi 1% min. 2.5 aSSdolari• Tanxis ganaRdeba ucxoeTis bankomatebSi 2% min. 3 aSS dolari• dRiuri ganaRdebis limiti bankomatSi 1,000 aSS dolari -s eqvivalenti• baraTiT gadaxdis operaciis dRiuri limiti 10,000 aSS dolari -seqvivalenti• dRiuri ganaRdebis limitis gazrda limitis Tanxis 0.1%, minimaluri 10lari• baraTiT gadaxdis operaciis sakomisio ufaso• prokredit bankis pos terminalis saSualebiT angariSze Tanxis Setanislimiti 2,000 aSS dolari• Tanxis ganaRdeba saqarTvelos sxva bankis pos terminaliT 1% min. 2.5 aSSdolari• Tanxis ganaRdeba sazRvargareT pos terminaliT 2% min. 3.5 aSS dolarimasterqard maestromaestro aris ufaso da martivi saSualeba Tqveni angariSebis marTvisaTvis.maestro, iseve rogorc viza eleqtroni, gamoiyeneba bankomatebsa da posterminalebSi da mas xmaroben,rogorcsaxelfasobaraTs.masterqard maestros tarifebi• baraTis moqmedebis vada _ 2 weli• baraTis fasi _ 10 lari• baraTis ganaxleba moparvis, dakargvis, dazianebis an vadis gasvlisSemTxvevaSi _ 10 lari• minimaluri naSTi angariSze _ ara

114 | P a g e• baraTis dablokva moparvis an dakargvis SemTxvevaSi _ ufaso• dRiuri jarima araavtorizebul overdraftze _ 0.15%• Tanxis ganaRdeba erovnul valutaSi saqarTvelos prokredit bankisbankomatSi/pos terminaliT _ ufaso• Tanxis ganaRdeba aSS dolarSi saqarTvelos prokredit bankisbankomatebSi/pos terminalebSi _ 0.3%• Tanxis ganaRdeba saqarTvelos sxva bankis bankomatSi _ 1% min. 2.5aSS dolari• Tanxis ganaRdeba ucxoeTis bankomatebSi _ 2% min. 3 aSS dolari• dRiuri ganaRdebis limiti bankomatSi _ 1,000 laris eqvivalenti• baraTiT gadaxdis operaciis dRiuri limiti _ 10,000 lariseqvivalenti• dRiuri ganaRdebis limitis gazrda _ limitis Tanxis 0.1%, min. 10lari• baraTiT gadaxdis operaciis sakomisio _ ufaso• prokredit bankis pos terminalis saSualebiT angariSze Tanxis Setanislimiti _ 2,000 lari• Tanxis ganaRdeba saqarTvelos sxva bankis pos terminaliT _ 1% min.2.5 aSS dolari• Tanxis ganaRdeba sazRvargareT pos terminaliT _ 2% min. 3.5aSS dolarimasterqard standartimasterqard standarti, iseve rogorc viza klasiki fasisa da xarisxis optimaluriSeTavsebaa da gaaCnia igive maxasiaTebelbi, rogorc vizas.masterqard standartis tarifebi• baraTis moqmedebis vada _ 2 weli• baraTis fasi _ 35 lari• baraTis ganaxleba moparvis, dakargvis, dazianebis an vadis gasvlisSemTxvevaSi _ 35 lari• minimaluri naSTi angariSze _ ara• baraTis dablokva moparvis an dakargvis SemTxvevaSi _ ufaso• dRiuri jarima araavtorizebul overdraftze _ 0.15%• saerTaSoriso stop siaSi baraTis Casma baraTis moparvis an dakargvisSemTxvevaSi (mxolod masterkard standarti da viza klasik baraTebi)_ 50 aSS dolari• Tanxis ganaRdeba erovnul valutaSi saqarTvelos prokredit bankisbankomatSi/ pos terminaliT _ ufaso• Tanxis ganaRdeba aSS dolarSi saqarTvelos prokredit bankisbankomatebSi/pos terminalebSi _ 0.3%• Tanxis ganaRdeba saqarTvelos sxva bankis bankomatSi _ 1% min. 2.5aSS dolari• Tanxis ganaRdeba ucxoeTis bankomatebSi _ 2% min. 3 aSS dolari• dRiuri ganaRdebis limiti bankomatSi _ 1,000 aSS dolari -seqvivalenti

115 | P a g e• baraTiT gadaxdis operaciis dRiuri limiti _ 10,000 aSS dolari -seqvivalenti• dRiuri ganaRdebis limitis gazrda _ limitis Tanxis 0.1%, minimaluri10 lari• baraTiT gadaxdis operaciis sakomisio _ ufaso• prokredit bankis pos terminalis saSualebiT angariSze Tanxis Setanislimiti _ 2,000 aSS dolari• Tanxis ganaRdeba saqarTvelos sxva bankis pos terminaliT _ 2% min. 6aSS dolari• Tanxis ganaRdeba sazRvargareT pos terminaliT _ 2% min. 6 aSSdolarisamgzavro CekebiTu Tqven apirebT mogzaurobas, komfortuli mgzavrobisTvis da Tqveni fulisusafrTxoebisTvis prokredit banki gTavazobT samgzavro Cekebs. amerikan eqspresissamgzavro Ceki Tqven naRdi fulis magivrobas gagiwevT.amerikan eqspresis samgzavro Cekebi gamoicema Semdegi nominalebiT:$ 20, 50, 100, 500, 1,000€ 50, 100, 200, 500£ 20, 50, 100, 200, 500samgzavro CekebiT sargeblobis upiratesobebi:• Cekebis gamoyeneba martivia da usafrTxo, Tavidan airidebT mogzaurobisdros naRdi fulis tarebasTan dakavSirebul riskebs;• SeZenisas Cekze Tqveni xelmowera mis absolutur daculobas uzrunvelyofs,rac niSnavs, rom misi ganaRdeba mxolod Tqvens mier aris SesaZlebeli;• Cekis ganaRdeba martivia - Ceki SegiZliaT gaanaRdoT msoflios 130 qveyanaSi,84,000-ze met gadasacvlel punqtsa Tu sabanko dawesebulebaSi;• dakargvis, moparvis an dazianebis SemTxvevaSi Cekebis aRdgena SesaZlebeliaklientis mier amerikan eqspresTan dakavSirebis Semdeg 24 saaTisganmavlobaSi (im SemTxvevaSi, Tu SeZenis momentSi daculi iqna yvelapiroba);sad SeiZleba gamoiyenoT samgzavro Cekebi?CekebiT SegiZliaT isargebloT sxvadasxva produqciisa Tu momsaxurebis SesaZenadsastumroebSi, restornebsa da maRaziebSi;Cekis moqmedebis vada:amerikan eqspresis samgzavro Cekebi uvadoa. ar aqvs mniSvneloba rodis SeiZineTCeki, misi ganaRdeba SegiZliaT nebismier dros.

116 | P a g etarifebi:samgzavro Cekebis gayidva _ 0.8%samgzavro Cekebis ganaRdeba _ 0.8% (larebSi ufaso)banki respublikabanki “respublika” dafuZnda 1991 wels. bankSi dasaqmebulia 750-ze meti adamiani.klientebs 36 filialisa da servis-centris meSveobiT emsaxureba. ukve erTi welia,rac bankis aqciebis 60%-is mflobeli jgufi “sosiete Jenerali” gaxda.korporatiulidakreditebis zogadi pirobebi:• minimaluri vada: 1 Tve• maqsimaluri vada: 7 weli• dafarvis wyaro: sabrunavi kapitali, kompaniis mogeba.• sesxis uzrunvelyofa: kompaniis kuTvnili uZravi da moZravi qoneba,sasaqonlo maragebi, finansuri Tavdebobebi.anabriT uzrunvelyofili sesxisaprocento ganakveTi Seadgens anabarze daricxul procents +4%. sesxisdafarvis wyaro SeiZleba iyos anabarze ganTavsebuli Tanxa.sacaloDream CardDream Card – i gaZlevT saSualebas, 2 wlis ganmavlobaSi mravaljer miiRoT Tanxa5,000 laramde uzrunvelyofis gareSe da gamoiyenoT es Tanxa 55 dRe 0%–ad andafaroT nel–nela.imisaTvis, rom gamoiyenoT Dream Card – i 0%–ad, anu ise, rom procenti saerTod argadaixadoT, Tqven yoveli Tvis 1–dan 25 ricxvis CaTvliT, TqvenTvis mosaxerxebelnebismier dRes, mTlianad unda dafaroT wina TveSi Dream Card – iT daxarjuliTanxa.Tu Tqven girCevniaT daxarjuli Tanxis nel–nela dafarva, maSin Tqven geZlevaTsaSualeba, yoveli Tvis 25 ricxvamde dafaroT wina TveSi Dream Carddaxarjuli Tanxis mxolod nawili.– iT

117 | P a g eDream Card – is tarifebibaraTis gacemis da momsaxurebis sakomisioangariSis gaxsnaufasoTanxis Setana angariSzeufasobaraTis momsaxurebis wliuri sakomisio 20 lariZiriTadi baraTis gacemaufasodamatebiTi baraTis gacemaufasodamatebiTi baraTis raodenobamaqsimum 3 baraTibaraTis saswrafo damzadeba10 laridazianebuli/dakarguli baraTis aRdgena 20 larisakomisio baraTiT sargeblobisasbank "respublikis" bankomatebSi0.5% min. 0.5 larisxva bankis bankomatebSi2% min. 6.00 laribank "respublikis" filialebSi1% min. 1.00 larisxva bankis filialebSi2% min. 6.00 larisavaWro obieqtebSi angariSsworebis ufasosakomisioDream Card – is limitebilimitis minimaluri moculobalimitis maqsimaluri moculoba200 lari5,000 lariavtosesxi "formula 1"avtosesxis upiratesobebi:• wliuri saprocento ganakveTi 16%–dan iwyeba;• sesxis dafarvis maqsimaluri vada 7 welia;• sesxiT "formula 1" SegiZliaT rogorc axali, ise meoradi avtomobilebisSeZena;• sesxis misaRebad sakmarisia Tqveni Semosavali Seadgendes 200 lars.banki gvTavazobs sesxebs rogorc axali manqanis SesaZenad, aseve _ meoradimanqanisac.avtoganvadebaganvadebis pirobebi:minimaluri Semosavali200 lari

118 | P a g eganvadebis minimaluri moculobaganvadebis maqsimaluri moculobaganvadebis vadaganvadebis wliuri saprocento ganakveTi:3,500 lari/2,000 aSS dolari / evro100,000 lari/60,000 aSS dolari / evroaSS dolari/evro – 84 Tve,lari – 36 Tve0.00% - dan 12.00%-mde – Peugeot, Volkswagen, Mitsubishi, Skoda0.00% - dan 15.00%-mde – Hyundaistudenturi sesxebibanki gvTavazobs studenturi sesxebis Semdeg saxeebs:• saqarTveloSi bakalavriatis programis dafinanseba;• saqarTveloSi samagistro programis dafinanseba;• sacxovrebeli xarjebis dafinanseba sazRvargareT swavlis periodSi.saqarTveloSi sabakalavro programis dafinansebis pirobebi:sesxis vadaswavlis periods + maqs.66 Tveswavlis periods + 6 Tve. am periodSi Tqven ar ixdiTsaSeRavaTo periodi sesxis gadasaxads. gadaxdas iwyebT mxolod saSeRavaToperiodis gasvlis Semdeg.sesxis Tanxaswavlis Rirebulebis Sesabamisadmxolod ganaTlebis saministros mier akreditebulisaswavlebeliumaRlesi saswavlebelisaprocento ganakveTi I reitingSi moxvedrili studentebisaTvis wliuri 14%II reitingSi moxvedrili studentebisaTvis - wliuri 16%III reitingSi moxvedrili studentebisaTvis - wliuri 18%saqarTveloSi samagistro programis dafinansebis pirobebi:sesxis vadaswavlis periods + maqs.42 Tveswavlis periods + 6 Tve. am periodSi Tqven ar ixdiTsaSeRavaTo periodi sesxis gadasaxads. gadaxdas iwyebT mxolod saSeRavaToperiodis gasvlis Semdegsesxis Tanxaswavlis RirebulebasaswavlebeliganaTlebis saministros mier akreditebuli umaRlesisaswavlebelisaprocento ganakveTi 16%

119 | P a g esacxovrebeli xarjebis dafinanseba sazRvargareT swavlis periodSi:sesxis vadasaSeRavaTo periodisesxis Tanxaswavlis periods + maqs.66 Tveswavlis periods + 6 Tve . am periodSi Tqven ar ixdiTsesxis gadasaxads. gadaxdas iwyebT mxolod saSeRavaToperiodis gasvlis Semdegswavlis xangrZlivobis Sesabamisad (weliwadSi maqsimum12.000 aSS dolari an misi ekvivalenti).saswavlebelimxolod FT reitingiT gansazRvrul saswavlebelTa top 100-eulisaswavlo programebi mxolod MBA, PHD (ekonomika, finansebi, iurisprudencia).saprocento ganakveTi wliuri 16%studenturi sesxi “jibis fuli”sesxis upiratesobebi:• sesxi “jibis fuli" gaZlevT saSualebas, yovelTvis gqondeT Tqveni jibisfuli - sesxis saxiT baraTze yovelTviurad CagericxebaT 50 lari;• sesxis vadis dasrulebis Semdeg 6 Tvis (saSeRavaTo periodis) ganmavlobaSiSegiZliaT ar dafaroT sesxi, moZebnoT samsaxuri da mxolod Semdeg daiwyoTsesxis dafarva.studenturi sesxis «jibis fuli» pirobebi:pirobebi me-4 kurselebisTvis me-3 kurselebisTvissesxis Tanxa 600 lari 1200 larisesxis vada 3 weli 4 weliaTvisebis periodi 12 Tve 24 TvesaSeRavaTo periodi 6 Tve 6 Tvesesxis dafarva 18 Tve 18 Tvesaprocento ganakveTi 24% 24%ipoTekuri sesxi ”Cemi kuTxe”yidva da aSeneba:sesxis maqsimaluri TanxaSeuzRudavi

120 | P a g esesxis minimaluri Tanxawliuri saprocento ganakveTiminimaluri vadamaqsimaluri vadadafarvis sixSire2000 aSS dolari13%–dan6 Tve25 weliyovelTviurad, yovelkvartalurad an 6TveSi erTxel (Semosavlebis miRebisperiodulobis mixedviT)remonti:sesxis maqsimaluri Tanxasesxis minimaluri Tanxawliuri saprocento ganakveTiminimaluri vadamaqsimaluri vadadafarvis sixSireSeuzRudavi2000 aSS dolari14%–dan6 Tve10 weliyovelTviurad, yovelkvartalurad an 6TveSi erTxel (Semosavlebis miRebisperiodulobis mixedviT)sesxi “espreso”sesxis upiratesobebi:• sesxis misaRebad sakmarisia Tqveni xelfasi 200 lars Seadgendes;• Cven ar vinteresdebiT sesxis miznobriobiT;• sesxs iRebT 1 dReSi, giraos gareSe;sesxis pirobebi:valutalari / aSS dolari / evrominimaluri moculoba200 lari / 100 aSS dolari/evromaqsimaluri moculoba5,000 lari / 2,000 aSS dolari/ 4,500 evrovadaminimum1 Tvemaqsimumlari / aSS dolari – 12 Tve;evro – 24 Tvesaprocento ganakveTi lari/aSS dolari – wliuri 26.00% evro –wliuri 24.00%sesxis damtkicebis sakomisio damtkicebuli moculobis 1.00% minimum 20 larian 10 aSS dolari/evrodafarvis grafikiyovelTviuri

121 | P a g esesxi ”grand espreso”sesxis upiratesobebi:• sesxis miReba SegiZliaT 1 dReSi giraos gareSe;• Cven ar vinteresdebiT sesxis miznobriobiT;• Tqven SegiZliaT miiRoT sesxi Tqveni Semosavlis eqvsmagi odenobiT;sesxis pirobebi:valutalari / aSS dolari / evrominimaluri moculoba200 lari / 100 aSS dolari/evromaqsimaluri moculoba yovelTviuri Semosavlis eqvsmagi moculoba,maqsimum 20,000 lari / 10,000 aSS dolari/evrovada3 Tvidan – 2 wlamdesaprocento ganakveTilari/evro – wliuri 20.00% aSS dolari – wliuri22.00%sesxis damtkicebis sakomisio damtkicebuli moculobis 1.00%; minimum 20 lari an10 aSS dolari/evrodafarvis grafikiyovelTviurisesxi “komforti”sesxis upiratesobebi:• sesx "komfortis" maqsimaluri SesaZlo odenoba 100,000 laramde, vada ki - 7wlamde;• yovelTviuri Semosavali 200 lars mainc Seadgens;sesxis pirobebi:valutalari / aSS dolari / evrominimaluri moculoba3,500 lari / 2,000 aSS dolari/evromaqsimaluri moculoba 100,000 lari / 60,000 aSS/dolari/evrominimaluri vada3 Tvemaqsimaluri vadalari - 3 weli; aSS dolari/evro - 7 welisaprocento ganakveTiwliuri 15.50%-dansesxis damtkicebis sakomisio damtkicebuli moculobis 1.00%giraoavtomanqana an uZravi qoneba*dafarvis grafikiyovelTviuri an yovelkvartaluriganvadeba "oqros Tevzi"

122 | P a g eTu gsurT xelsayreli pirobebiT SeiZinoT saojaxo da kompiuteruli teqnika,aveji da mobiluri telefonebi, aseve isargebloT ganvadebiT turistul da sxvamomsaxurebazeganvadebis upiratesobebi:sesxis pirobebi:valutaminimaluri moculobamaqsimaluri moculobavadasaprocento ganakveTisesxis damtkicebis sakomisiodafarvis grafikilari200 lari5000 lari1–dan 24 Tvemde1.5% TveSi10–dan 30 laramde, damokidebulia sesxismoculobazeyovelTviurisaxelfaso sesxiTu xelfasi respublika bankSi gericxebaT, maSin Tqven SegiZliaT miiRoT Tqvenixelfasis cxramagi odenoba erT dReSi da giraos gareSe.sesxis pirobebivalutalari/aSS dolari/evrominimaluri moculoba200 lari, 100 aSS dolari/evromaqsimaluri moculobaxelfasis cxramagi odenoba. maqsimum 30,000 larian 15,000 aSS dolari/evrominimaluri vada3 Tvemaqsimaluri vada36 Tvesaprocento ganakveTi lari/evro – wliuri 20.00%; aSS dolari –wliuri 22.00%sesxis damtkicebis sakomisio sesxis moculobis 0.50%; minimum 10 lari/ aSSdolari/evrogiraoar moiTxovebadafarvis grafikiyovelTviurioverdraftiisargebleT moklevadiani dakreditebis moqnili formiT. overdraftigulisxmobs Tqvens angariSze garkveuli sakredito limitis dawesebas, romlisfarglebSic SeZlebT angariSze arsebuli naSTis zeviT Tanxis gatanas.overdraftis miReba SegiZliaT, Tu xelfasi gericxebaT bank “respublikaSi”.

123 | P a g esaanabro sesxisesxis pirobebi:valutaminimaluri moculobamaqsimalurimoculobaminimaluri vadamaqsimaluri vadasaprocento ganakveTilari/aSS dolari/evro/girvanqa sterlingi*200 lari an 100 aSS dolari/evro/girvanqa sterlingiTu sesxi gaicema anabris valutiT:Ziri Tanxisa da sesxzedasaricxi procentis jami ar unda aRematebodes sesxzeganacxadis miRebis momentSi anabarze arsebuli Tanxisa daam Tanxaze anabris vadis bolos dasaricxi sargeblisjams.Tu sesxi gaicema anabrisgan gansxvavebuli valutiT:sesxisZiri Tanxisa da sesxze dasaricxi procentis jami ar undaaRematebodes sesxze ganacxadis miRebis momentSi anabarzearsebuli Tanxis da am Tanxaze anabris vadis bolosdasaricxi sargeblis jamuri Tanxis 80%–s.5 dReTu sesxi gaicema anabris valutiT:anabris moqmedebis vadaTu sesxi gaicema anabrisgan gansxvavebuli valutiT:1 weliTu sesxi gaicema anabris valutiT:anabris saprocentoganakveTs damatebuli wliuri 4.00%Tu sesxi gaicema anabrisgan gansxvavebulivalutiT:anabris saprocento ganakveTs damatebuliwliuri 5.00%mcire biznes sesxebisesxebis pirobebi:• sesxis valuta: lari, aSS dolari, evro;• sesxis Tanxa: 100 aSS dolaridan 100000 aSS dolaramde;• saprocento ganakveTi: 16%–dan;• sesxis vada: 60 Tvemde;• dafarvis grafiki: individualuri.sesxis upiratesobebi:• operatiuli momsaxureba;• uzrunvelyofisadmi moqnili midgoma;

124 | P a g e• sesxi giraos gareSe 1 dReSi;• gamartivebuli moTxovna sesxis misaRebad warmosadgeni dokumentebisadmi;• Tqvens biznesze morgebuli sesxis dafarvis grafiki;• sesxis dafarvis SesaZlebloba TqvenTvis sasurvel nebismier dros 24saaTiani serviscentrebis meSveobiT.viTibi bankikorporatiuli sesxebisesxi gaicema Semdegi miznebisTvis:• ZiriTadi saSualebebis SesaZenad;• sawarmoo simZlavreebis modernizaciis da SekeTebisTvis;• sabrunavi saSualebebis, maragebis Sesavsebad;• eqsportisa da importis dasafinanseblad.EBRD sakredito xaziss "viTibi banki jorjia" aseve gascems sesxebs "evrobankis" sakredito xazis(7.500.000 USD) farglebSi, kerZo samrewvelo sawarmoebisaTvis.sesxis miznobrioba:• sawarmos simZlavreebis Seqmnis, modernizaciis an gafarToebis mizniT, 5wlamde vadiT;• sabrunavi kapitalis dafinansebisaTvis, 2 wlamde vadiT;• eqsportisa da importis dafinansebisaTvis, 2 wlamde vadiT;mikrosesxebimikrosesxis upiratesobebia:• ganacxadis Sevsebisa da damuSavebis siswrafe;• bankis mier gadawyvetilebis operatiulad miReba;• Tqvens saqmianobasTan maqsimalurad morgebuli sesxis grafiki.sesxis saerTo pirobebi: Tanxa USD 200 - USD 100 000

125 | P a g emizani da vada:• sabrunavi saSualebebis Sesavsebad (nedleulis SeZena, mimdinare xarjebisdafinanseba) 3-12 Tve;• ZiriTadi saSualebebis (mowyobiloba, teqnika, danadgarebi) SesaZenad 6-24Tve;• remontisa da sarekonstruqcio samuSaoebis dasafinanseblad 6-24 Tve;• sesxis dafarvis grafiki SeirCeva Tqveni saqmianobis specifikidangamomdinare, yovelkvireuli, TveSi orjeradi an yovelTviuri gadaxdebissaxiT;yovelTviuri saprocento ganakveTiUSD 200 -USD 2000 3% uZravi qonebiT uzrunvelyofis gareSeUSD 200 -USD 2000 2%USD 1000 - USD 20000 2%sesxis miReba SeuZlia yvelas visac:• aqvs biznesi, romlis Semosavlebic sakmarisia sesxis dasafaravad;• SeuZlia warmoadginos sakmarisi uzrunvelyofa;• akmayofilebs bankis mier SeTavazebul pirobebs;• aqvs biznesi, romelic akmayofilebs zemoaRniSnul Sesabamisobiskriteriumebs da ar ewinaaRmdegeba dawesebul SezRudve;mikrosesxi ar gaicema Semdeg saqmianobebze:• soflis meurneoba;• cecxlsasroli iaraRis warmoeba da vaWroba;• Tambaqos warmoeba;• alkoholuri sasmelebis warmoeba (alkoholis 15%-ze maRali SemcvelobiT);• azartuli TamaSebis industria;• saqmianoba, romelic uaryofiT gavlenas axdens garemoze an dakavSirebuliadid ekologiur riskTan.

126 | P a g efizikuri pirebibiznes sesxebi:turbo sesxi:• sesxis Tanxa - 100-dan 8000 dolaramde, 200-dan 15000 laramde, 70-dan - 5600evromde• wliuri saprocento ganakveTi - 21% - dan• sesxis dafarvis vada -- 24 Tvemde• sakomisio – 3%eqspres sesxi:• sesxis Tanxa - 100-dan 8000 dolaramde, 200-dan 15000 laramde, 70-dan - 5600evromde• wliuri saprocento ganakveTi - 19%-dan• sakomisio – 2%-dan• sesxis dafarvis vada - 36 Tvemdestandartuli sesxi:• sesxis Tanxa - 100-dan 500.000 dolaramde, 200-dan 1.000.000 laramde, 70-dan -350.000 evromde• wliuri saprocento ganakveTi - 14%-dan• sesxis dafarvis vada - 60 Tvemde• sakomisio 0.5%-dansakredito xazi:• sesxis Tanxa - 10.001-dan 500.000 dolaramde, 20.001-dan 1.000.000 laramde, 7.001-dan - 350.000 evromde• wliuri saprocento ganakveTi - 14%-dan• sesxis dafarvis vada - 24 Tvemde.• sakomisio 0.5%-danagro sesxi:

127 | P a g e• sesxis Tanxa - 100-dan 50.000 dolaramde, 200-dan 100.000 laramde, 70-dan - 35.000evromde• wliuri saprocento ganakveTi - 17%-dan• sesxis dafarvis vada - 24 Tvemde• saSeRavaTo periodi - maqs. 12 Tvemde• sakomisio 1%-dansamomxmareblo sesxebistandartuli samomxmareblo sesxi:• sesxis Tanxa - 100-dan 50.000 dolaramde, 200-dan 100.000 laramde, 100-dan -40.000 evromde• wliuri saprocento ganakveTi - 16%-dan• sesxis dafarvis vada - 60 Tvemde• sakomisio - 1%-danganvadeba:• sesxis Tanxa - 200-dan - 6000 laramde• wliuri saprocento ganakveTi - 0%• sesxis dafarvis vada - 18 Tvemde.• sakomisio - 5%-danavto sesxiupiratesobebi:• sesxis damtkicebis gamartivebuli procedura.• Tanamonawileobis Tanxa – sxva 10%-idan.• avtosesxis vada 60 Tvemde.avtosesxis ZiriTadi pirobebi:• avtosesxis Tanxa: 2 000 lari – 60 000 lari; 1 000 aSS dolari – 30 000 aSSdolari• vada: 3 – 60 Tvemde• Tanamonawileobis Tanxa: meoradi manqanis SesaZenad 30%;• axali avtomanqanis SesaZenad 10%• saprocento ganakveTi: 16 %-idan• sakomisio: 1%-idanavtoganvadeba

128 | P a g eavtoganvadebis upiratesobebi:• sesxis damtkicebis gamartivebuli procedura• Tanamonawileobis Tanxa – sxva 30%-idan.• avtoganvadebis vada „viTibi bank jorjiaSi“ ganixileba 24 Tvemde.avtoganvadebis ZiriTadi pirobebi:• ganvadebis Tanxa: 5 000 – 50 000• sesxis valuta: aSS dolari• vada: 1 – 24 Tvemde• Tanamonawileobis Tanxa: mTliani Rirebulebis 40 %, 10 Tvemde vadiT –Rirebulebis 30 %• saprocento ganakveTi: 12 Tvemde – 0%, 12 Tveze meti vadiT TiToeuldamatebul Tveze 1 %depozitiT uzrunvelyofili sesxisesxis pirobebi:sesxis Tanxas + daricxuli procenti ar unda aRematebodes depozitis Tanxas;depozitis saprocento ganakveTes + 4%sesxis dafarvis vada ar unda aRematebodes depozitis vadassaqarTvelos bankisesxebi“ipo+””ipo+” –is pirobebiსესხის პარამეტრებისესხი საცხოვრებელი ფართისშესაძენად და/ან მშენებლობისთვის*სესხი საცხოვრებელიფართის რემონტისთვისსესხის თანხა 3,000 აშშ დოლარიდან 3,000 აშშ დოლარიდანსესხის ვადა 3 - 360 თვე 3 - 120 თვე

129 | P a g eსესხის საპროცენტოგანაკვეთი14%-დან14%-დანპირველადი შენატანი(თანამონაწილეობა)0%-დან 0%"avto+""avto+" gaZlevT saSualebas SeiZinoT avtomobilebi aramxolod dilerebTan,aramed nebismier sxva SemTxvevaSic.pirobebi"avto+"-T avtomobilis SesaZenad myidvelis minimaluri xelfasi unda Seadgendes400 aSS dolaris eqvivalents erovnul valutaSi."avto+"-T Tqven isargeblebT:• sesxis yvelaze grZeli 72 Tvemde vadiT;• Tqvens SesaZleblobebze morgebuli saprocento ganakveTiT 0%-dan;• gadasaxdeli Tanxisa da avtomobilis dazRvevis specialurad TqvenTvisdamuSavebuli xelsayreli sqemiT;• sesxis damtkicebis gamartivebuli proceduriT;• 25 aTasi aSS dolaris an meti Rirebulebis mqone manqanis SeZenisSemTxvevaSi myidvels SesaZlebloba eZleva gaxdes “saqarTvelos bankis” piradibankiris samsaxuris klienti;• ganvadebis dasrulebamde avtomobilis axliT Secvlis SesaZleblobiTstudenturi sesxi+studenturi sesxis pirobebi:• sesxis vada: 3-12 Tve• sesxis Tanxa: 200 - 4500 lari• saSeRavaTo periodi : 1 Tve• sesxis uzrunvelyofa: ar moiTxoveba• msesxebeli: studenti, misi ojaxis wevri an axlobeli, visac aqvs stabiluriSemosavali TveSi minimum 150 lari• msesxeblis asaki: 20-60 weli

130 | P a g estudenturi sesxi+ - is pirobebi:• studenturi sesxebi ucxoeTSi swavlis gagrZelebis msurvelTaTvis• sesxis Tanxa – swavlis periodis Sesabamisad: 1 wlian programaze maqsmimum10.000 aSS dolari (misi eqvivalenti), 2 wlian programaze maqsimum 15.000 aSSdolari (misi eqvivalenti)• saSeRavaTo periodi – swavlis periodis Sesabamisad, swavlis periods +3Tve – vrceldeba rogorc sesxis ZiriTad Tanxaze, ise amave periodSi daricxulprocentze• sesxis vada – saSeRavaTo periodis gasvlis Semdeg, maqsimum 5 weli• sesxis procenti – dafarvis dawyebis momentisaTvis samomxmareblosesxebisTvis dadgenili minimaluri saprocento ganakveTi• SezRudva saswavleblebis mixedviT – mxolod Financial Times ukanaskneli wlisreitingiT gansazRvruli saswavleblebis Top 100 MBA siaSi SesulisaganmanaTleblo dawesebulebebi.• SezRudva saswavlo programebis mixedviT – MBA, PhD (ekonomika, finansebi,iurisprudencia).studenturi sesxebi saqarTveloSi umaRlesi ganaTlebis misaRebad• sesxis Tanxa – swavlis Rirebulebis Sesabamisad• sesxis vada – maqsimum 7 weli• saSeRavaTo periodi - swavlis periodis ganmarvlobaSi• SezRudva saswavlo programebis mixedviT – MBA an BBA me-3 kursis zeviT.mikro sesxebi $200-dan $10 000-mde 16%-dan 60 Tvemde• standartuli sesxi – sxvadasxva saWiroebisTvis• eqspres sesxi – Tqveni moTxovnis swrafi dakmayofilebisTvis• sakredito xazi – nebismier dros xelmisawvdomi Tanxa• sezonuri sesxi – sezonuri biznesisTvis• martivi sesxi – Tanxa damatebiTi procedurebis gareSe maTTvis, visac aqvskargi sakredito istoria• agro sesxi – Tqveni soflis meurneobis ganviTarebisTvis

131 | P a g e• ipoTekuri sesxi – saxlis, agarakis, ofisis mSeneblobis, SeZenis anremontisaTvis• ganvadeba – sayofacxovrebo nivTebis SesaZenadmogzauri+mogzauri+-is pirobebi:• yovelTviuri minimaluri Semosavali 400 lari• sesxis Tanxa: 400-dan 10000 laramde• sesxis vada – 1 wlamde• saprocento ganakveTi - 0%-dan• uzrunvelyofa-ZiriTadad yovelgvari uzrunvelyofis gareSe, rigSemTxvevaSi 1 fizikuri piris TavdebobaSki+Ski+-i saSualebas gaZlevT SeiZinoT msoflioSi cnobili saTxilamuro brendebisproduqcia ganvadebiT.• ganvadebis Tanxa – 200 laridan• ganvadebis maqsimaluri vada – 6 Tve• minimaluri xelfasi – 200 lari• Tanamonawileoba 0%-dan.momentaluri ganvadebasayofacxovrebo teqnikis, avejis, kompiuteris da Tqveni ojaxisaTvis saWiro sxvamravali nivTis SeZena SegiZliaT ganvadebis programaSi CarTul organizaciebTanmomentaluri ganvadebis meSveobiT.SesaZleblobebi:P• momentalurad miiRoT 3000 laramde sesxi• ganvadebis vada – 3-12 Tve• Tanamonawileoba 0%-dan• sasurveli saqonlis minimaluri Rirebuleba 200 laridan

132 | P a g e• momentaluri sesxiT sargeblobisTvis Tqveni yovelTviuri Semosavali undaSeadgendes mxolod 200 lars.plastikuri baraTebiVISA Electron, Cirrus/Maestro _yvela msurvelisaTvis - sadebeto baraTebi VISA Electron,Cirrus/Maestro xelmisawvdomia yvelasaTvis, visac survili aqvs sakuTari TanxamiiRos an xarjos plastikuri baraTebis meSveobiT. VISA Electron, Cirrus/MaestrobaraTebi saSualebas gaZlevT daxarjoT Tanxis zustad is raodenoba, ramdenicsabaraTe angariSzea ganTavsebuli.VISA Classic da MasterCard Standard _saqmiani adamianebisaTvis - VISA Classic da MasterCardStandard baraTi gaZlevT saSualebas daxarjoT depozitze ganTavsebul Tanxazemeti, anu Tqvens sabaraTe angariSze Tanxebis droebiTi ukmarisoba ar SeaferxebsTqvenive survilebis realizebas.VISA Gold da MasterCard Gold _ prestiJis niSani -oqros baraTi – Tqven kargi sakreditoistoriis mflobeli xarT da amis Sesaxeb ician ara mxolod Tqven qveyanaSi,aramed mTel msoflioSi, ris safuZvelzec iRebT finansur stabilurobasganurCevlad imisa, Tu sazRvargareTis romel qveyanaSi imyofebiT.VISA Platinum da MasterCard Platinum _ msoflio elitis wevri -platinis da OneCardbaraTebi - Seqmnilia yvelaze privilegirebuli adamianebisaTvis. Tu TqvensargeblobT piradi bankirebis momsaxurebiT, platinis da OneCard baraTebi Tqvenimudmivi Tanamgzavri gaxdeba. VIP momsaxureba msoflios nebismier qveyanaSi –aeroportebSi, sastumroebSi, restornebSi, maRaziebSi. 10%-iani fasdakleba BritishAirways-is aviabileTebze. aseve specialuri saerTaSoriso fasdaklebis baraTebida dazRveva – yvelaferi es Platinum da OneCard baraTis mflobelTaTvis.Art Card - gamoSvebulia axalgazrda qarTveli mxatvrebisa da alternatiulisamxatvro xelovnebis mxardasaWerad. baraTebze gamosaxulia oTxi axalgazrdaqarTveli mxatvris saukeTeso namuSevrebi.iCard - gamoSvebulia proeqt meloMoney-s farglebSi. SeiZineT Apple-is cifrulimusikaluri pleieri iPod TveSi mxolod 50 larad da saqarTvelos bankisganmiiReT specialuri dizainis plastikuri baraTi iCard.

133 | P a g eCemebi-aversi farma - “saqarTvelos bankis”, misi Svilobili kompaniis “bi si ai”-isproeqtis “Cemebis” da “aversi farmas” erToblivi sadebeto baraTi.am baraTsavtomaturad miiRebs “Cemebis” yvela klienti. misi meSveobiT SesaZlebelia 10%-iani fasdaklebis miReba “aversi farmas” nebismier afTiaqSi medikamentebisSeZenisas.Bali Card - xar studenti? miiRe saqarTvelos bankisa da balis erToblivistudenturi baraTi, bali qardi!GeocellCard - warmoadgens Cirrus/Maestro plastikur baraTs.es baraTi SegiZliaTgamoiyenoT produqciis da momsaxurebis SesaZenad, rogorc saqarTveloSi, isemsoflios nebismier qveyanaSi da miiRoT bonusebi jeoselSi.fuladi gzavnilebiWestern Unionswrafi fuladi gzavnilebi angariSis gauxsnelad:• gzavnilebis valuta - aSS dolari• gzavnilebis vada - 10 wuTi• gzavnilebis gansaxorcieleblad/misaRebad klienti avsebs ganacxadisformas• Tanxis gagzavnisas klienti ixdis winaswar gansazRvrul sakomisios.elva - erovnul valutaSi fizikur pirebs Soris fuladi gzavnilebisgadaricxvisada miRebis uswrafesi sistema.• gzavnilebis valutalari• gzavnilebis vada-10-15 wuTi• gzavnilebis gansaxorcieleblad/misaRebad klienti avsebs ganacxadisformas• Tanxis gagzavnisas klienTi ixdis winaswar gansazRvrul sakomisios.aneliki -saerTaSoriso fuladi gzavnilebi “saqarTvelos bankis” nebismier serviscentrSianelikis upiratesobebi:

134 | P a g e• momsaxurebis dabali tarifi• Tanxis gagzavna da/an miReba msoflios 82 qveyanaSi• “saqarTvelos bankis” servis centrebis farTo qseli qveynis mTelteritoriaze• martivi procedura drois minimaluri danaxarjebiT"Contact" - ruslavnakis swrafi saerTaSoriso fuladi gzavnilebis sistema"saqarTvelos bankis" nebismier servis centrSimomsaxurebis tarifebi:• sistema "Contact"-iT fuladi gzavnilebi – gzavnilis 3%.• sistema "Contact"-iT fuladi gzavnilebi "saqarTvelos bankis" serviscentrebsa da "russlavbankis" filialebs/ganyofilebebs Soris gagzavnili Tanxis1.8%kontaktis upiratesobebi• momsaxurebis dabali tarifi• gzavnilebis valiuta - USD, EURO• Tanxis gagzavna da/an miReba msoflios 76 qveyanaSi• martivi procedura drois minimaluri danaxarjebiTanabrebimoTxovnamde anabariZiriTadi upiratesobebi:• vada ar aris SezRuduli• Tanxis Setana da gatana SegiZliaT nebismier dros• ufaso ganaRdebasaprocento ganakveTi:• minimaluri Tanxa: 1000 lari/dolari/evro/sterlingi• anabris valuta: lari/dolari/evro/sterlingi• anabris vada: ar aris SezRuduli

135 | P a g eSemnaxveli anabariZiriTadi upiratesobebi:• maRali procenti;• vada ar aris SezRuduli;• anabridan Tanxis gatana SegiZliaT nebismier dros, saqarTvelos bankisnebismieri servis-centridan;• gadmogecemaT ufaso bonusebi.saprocento ganakveTi:• anabris valuta: lari/dolari/evro/sterlingi• minimaluri Tanxa: 10 lari/dolari/evro/sterlingi• maqsimaluri Tanxa: ar aris SezRuduli• Tanxis ganaRdeba: mimdinare angariSebze bankSi dawesebuli tarifebisSesabamisadTBC bankianabrebiSemnaxveli anabarisaprocento sargebeli• aSS dolarSi 3%.• larSi 3%.• evroSi 3%.upiratesobebi• danazogis gankargvis moqniloba da saprocento sargeblis miReba.• angariSze unaRdo Caricxvebis SesaZlebloba.• anabridan Tanxis SeuzRudavi gatana.sxva pirobebi■ anabarze daSvebulia unaRdo Caricxvebi;■ unaRdo saxiT Caricxuli Tanxis farglebSi fulis ganaRdeba fasiania dasakomisio ganisazRvreba bankis moqmedi tarifebis mixedviT;■ erTi wlis ganmavlobaSi naSTis da Canawerebis ararsebobis SemTxvevaSi,Semnaxveli anabari avtomaturad ixureba.

136 | P a g edabegvragadasaxadi.daricxuli saprocento sargeblidan daiqviTeba 10% saSemosavlo”Cemi seifi”upiratesobebi■ Tanxis Tavisuflad gankargvis SesaZlebloba.■ maRali saprocento sargebeli.sxva pirobebi■ anabarze daSvebulia unaRdo Caricxvebi;■ unaRdo saxiT Caricxuli Tanxis farglebSi fulis ganaRdeba fasiania dasakomisio ganisazRvreba bankis moqmedi tarifebis mixedviT;■ erTi wlis ganmavlobaSi naSTis da Canawerebis ararsebobis SemTxvevaSi, anabariavtomaturad ixureba.dabegvragadasaxadi.daricxuli saprocento sargeblidan daiqviTeba 10% saSemosavlovadiani anabarivadiani anabari gTavazobT maRal saprocento sargebels, sxva anabrebTanSedarebiT da gacilebiT met usafrTxoebas, vidre nebismieri sxva msgavsiinvesticia.ZiriTadi upiratesobebi• garantirebuli maRali saprocento sargebeli.• damatebiTi ufaso bonusebi yvela vadiani anabris mflobelTaTvis.minimaluri Senatani500 aSS dolari, lari an evro.vadianobaanabris vada SegiZliaT airCioT minimum 2 Tvidan - maqsimum 2 wlamde.sabavSvo anabarisabavSvo anabari saSualebas gaZlevT SeagrovoT Tanxa bavSvissrulwlovanebamde.saprocento ganakveTiaSS dolarSi - 11%, evroSi- 11%, larSi -13%.ZiriTadi upiratesobebi

137 | P a g e• maRali saprocento ganakveTi.• ar aris aucilebeli anabarze Tanxis gansazRvruli periodulobiT Setana(magaliTad yovelTviurad).• pirveladi minimaluri Senatania 20 aSS dolari/evro/lari.• minimaluri Semdgomi Senatania 20 dolari/evro/lari.• vadianoba anabris minimaluri vadaa 2 weli.• maqsimaluri vada - bavSvis srulwlovanebamde.zrdadi anabariTibisi bankis zrdadi anabari warmoadgens e.w. "yulabas", romelic dagexmarebaTgamiznulad SeagrovoT Tanxa yovelTviuri danazogebis saxiT.saprocento sargebelianabris vada 4-5 Tve 6-8 Tve 9-11 Tve 12-23 Tve 24-36 TveaSS dolarSi 6% 7% 8% 9% 10%larSi 8% 9% 10% 11% 12%evroSi 6% 7% 8% 9% 10%ZiriTadi upiratesobebi• gericxebaT maRali saprocento sargebeli mcire Tanxebsa da vadebze.• Tanxis Setanis grafiki Tavisufalia.• minimaluri Senatania 20 aSS dolari/evro/lari. Semdgomi minimaluriyovelTviuri danazogi Seadgens 20 dolars/evros/lars.• yovelTviuri danazogis maqsimaluri zRvari ar arsebobs.anabris vadebi da pirobebi■ anabris vada SeirCeva aranakleb 4 da araumetes 36 kalendaruli TvisfarglebSi.■ danazogis Tanxa nebismier Tves SeiZleba gansxvavebuli iyos sxva TveebTanSedarebiT.

138 | P a g e■ dazogvis periodSi yovelTviuri Senatanis ar gakeTeba daSvebulia mxolodorjer. ufro metjer Senatanis ar gakeTebis SemTxvevaSi anabars ericxebaSemnaxveli anabris Sesabamisi sargebeli.vadiani plus anabari"vadian plus" anabarze SesaZlebelia Tanxis damateba anabris moqmedebisganmavlobaSi.ZiriTadi upiratesobebi• maRali saprocento sargebeli.• maRali moqniloba- Senatanebis Tavisufali grafiki.• damatebiTi ufaso bonusebi.• pirveladi Senatani Seadgens minimum 500 aSS dolars, lars an evros.• yoveli Semdegi Senatani - minimum 500 aSS dolari/evro/lari.• vadianoba anabris vada SegiZliaT airCioT 3 Tvidan 2 wlamde nebismieriperiodi.mimdinare angariSiTibisi bankis mimdinare angariSi aerTianebs Tanxis gadaricxvis da Caricxvisoperaciebs, Tanxis konvertirebas da komunalur gadaricxvebs internet bankis daavtomaturi komunaluri gadaricxvebis meSveobiT.saprocento sargebeli ar ericxeba.angariSis upiratesobebi• angariSis gaxsna SesaZlebelia nebismier valutaSi.• Tanxis gatana SegiZliaT nebismier dros, Tibisi bankis nebismierifilialidan.• Tanxis gatana da gadaricxva SeuzRudavia.• ufaso yovelTviuri amonawerebi SegiZliaT miiRoT el.fostiT.• angariSis gaxsna -10 lari;• yovelTviuri momsaxureba-0.90 lari;• Tanxis Setana angariSze- ufaso;• Tanxis gatana: larSi- 0.2%

139 | P a g e• USD/EUR/CHF/GBP - 0.6%• minimaluri pirveladi Senatani da minimaluri naSTi ar moiTxoveba.satarifo paketebiT momsaxurebasatarifo paketebis ZiriTadi upiratesobebi:• erTis nacvlad iRebT produqtebis mTel krebuls;• ixdiT erT yovelTviur sakomisios da zogavT mniSvnelovan Tanxas;• avsebT mxolod erT ganacxads da iRebT SeRavaTs 20-ze meti sabankoproduqtiT sargeblobisas.yovel satarifo paketSi Sedis:• 3 ufaso plastikuri baraTi;• 3 ufaso mimdinare angariSi;• 3 ufaso anabari "Cemi seifi";• distanciuri momsaxurebebi.3 gansxvavebuli satarifo paketi:plastikuri baraTebiTBC CARD

140 | P a g eTBC Card-iT advilad moiZiebT saWiro Tanxas, 55-dRiani saSeRavaTo periodi kimogcemT saSualebas auCqareblad dafaroT gamoyenebuli Tanxa.TBC Card-is upiratesobebi:• uprocento krediti, saqarTveloSi yvelaze xangrZlivi periodiT;• uvado sakredito limiti;• krediti uzrunvelyofisa da Tavdebobis gareSe;TBC Card-is miReba martivia, Tu:• xarT aranakleb 20 wlisa.• gaqvT 6 Tvis samuSao gamocdileba.• Tqveni yovelTviuri Semosavali Seadgens minimum 200 larsganvadebis baraTiganvadebis baraTiT partnior obieqtebSi gadaxdili Tanxis Sesabamisi 20 %bonusad dagibrundebaT angariSze.ganvadebis baraTis pirobebi:ganvadebis maqsimaluri limiti3000 lari• ganvadebis vada 10 Tve*• baraTis Rirebuleba 10 lari• baraTis vada 2 weli• Tanxis ganaRdeba Tibisi bankis bankomatebSi da filialebSi 3%• gadaxda savaWro obieqtebSi 0%• ganvadebis dafarva ufasosadebeto baraTebiTibisi bankis VISA/MasterCard sadebeto baraTebi angariSsworebis saukeTesosaSualebaa mTeli msoflios aTasobiT savaWro obieqtSi.ZiriTadi upiratesobebi• martivi da moxerxebuli angariSsworeba• usafrTxo da saimedo finansuri operaciebi

141 | P a g e• Tanxis ganaRdeba da savaWro obieqtebSi angariSsworeba nebismier qveyanaSi,nebismier valutaSi• sruli konfidencialoba• overdraftis aRebis SesaZlebloba• internetSi angariSsworebis saSualeba• 24 saaTiani wvdoma angariSze telefoniTa da internetiT• sazRvargareT mgzavrobisas baraTze ricxuli Tanxa ar eqvemdebarebadeklarirebassaprocento sargebeliwliuri 3% sargebeli ericxeba 4000 larze (2000 aSS dolarze/evroze) metidadebiTi naSTis SemTxvevaSi.damatebiTi sargeblianoba■ Tibisi bankis VISA/MasterCard baraTebiT SesaZlebelia internet bankisa da/anmobiluri telefonis saSualebiT mravalferovani servisebiT sargebloba.■ Tqveni ojaxis wevrebisTvis (an nebismieri sxva pirebisaTvis) SesaZlebeliadamatebiTi baraTebis SeuzRudavi raodenobis gacema.vadianobaTibisi bankis VISA/MasterCard baraTebi 4 wliania.TBC COSMO baraTibaraTi “TBC COSMO” aris qalbatonebisTvis Seqmnili viza plastikuri baraTi,romelsac gTavazobT Tibisi banki da Jurnali COSMOPOLITAN.isargebloT specialuri fasdaklebebiT,3%-dan 15%-mde, saqarTveloSi arsebulparfiumeriis, tansacmlis, fexsacmlis, sportuli, sayofacxovrebo teqnikis dasxva maRaziebSi, aseve restornebSi, silamazis salonebSi, gasarTob, sportulgamajansaRebelda samedicino centrebSi.Mobile CardMobile Card aris Tibisi bankisa da magTikomis erToblivi Cipuri teqnologiissaerTaSoriso baraTi unikaluri sabonuse sistemiT axalgazrdebisaTvis.upiratesobebi

142 | P a g efasdakleba savaWro da momsaxurebis obieqtebSi: fasdaklebis programaSimonawile obieqtebSi Tqven ixdiT saqonlis/momsaxurebis srul Rirebulebas, meoredRes ki daxarjuli Tanxis 5% - 35% ukan gibrundebaT plastikuri baraTisangariSze.salaparako wuTebi saCuqrad: saqarTvelos nebismier savaWro obieqtSi MobileCard -iT yoveli angariSsworebisas, gadaxdili Tanxis 2%-s saCuqrad miiRebTsalaparako wuTebis saxiT Tqveni mobiluri telefonis balansze da maTgamoyenebas SeZlebT magTikomis qselis Sida zarebze (magTi-magTi, magTi-bali)balansis avtomaturad Sevseba: Tqven aRar gWirdebaT mono baraTebis SeZena, anmagTis ofisSi misvla balansis Sesavsebad.Mobile Card-iT angariSsworebisas fasdaklebiT isargeblebT 100-mde savaWro dagasarTob centrSi.• wliuri momsaxureba - 15 lari• baraTis vada - 2 weli• minimaluri naSTi - 0 lariTibisi lukoiliTibisi lukoili, Cipuri teqnologiis, Visa Electron sakredito baraTia, romliTackrediti xelmisawvdomia 24 saaTis ganmavlobaSi.mTavari upiratesobebi: ufaso sawvavis miRebis SesaZlebloba, lukoilisavtogasamarT sadgurebze (ags) da saqarTvelos teritoriaze nebismier savaWroobieqtSi baraTis moxmarebiT dagrovili bonus qulebis sanacvlod;baraTiT gadaxdisas 5%-dan 10%-mde fasdakleba avtomobilebTan dakavSirebulsxvadasxva savaWro obieqtSi da GMC jgufis restornebSi;fasdakleba sabanko momsaxurebaze Tibisi bankisagan;avtodazRvevis polisi ufasod jipiai holdingisagan;• sapensio angariSis gaxsna ufasod;• sapensio angariSis internetiT Semowmebis servisis ufasod CarTva;

143 | P a g e• mesame piris winaSe pasuxismgeblobis dazRveva, romelic moicavsavtomanqanis marTvisas mesame piris qonebis an janmrTelobisaTvis miyenebulizaralis anazRaurebas 1000 laris farglebSi• avtodazRvevaze 5%-iani fasdakleba naRdi angariSsworebisaspartniori obieqtebi da fasdaklebebi 5%sesxebigarantirebuli sesxi3 martivi nabiji garantirebuli sesxisaken1. gaxseniT zrdadi anabari garantirebuli sesxis pirobiT, winaswar gansazRvrulivadiT, 6 -dan 24 Tvemde da yovelTviurad SeitaneT anabarze Tanxa.2. anabris vadis gasvlidan araugvianes 3 TveSi mimarTeT banks sesxis misaRebad3. aiReT sesxi garantirebulad, yovelgvari damatebiTi sirTuleebis gareSeipoTekuri sesxiipoTekuri sesxis pirobebi:• sesxis maqsimaluri Tanxa: 300,000 aSS dolari• sesxis minimaluri Tanxa 2,000 aSS dolari• sesxis maqsimaluri vada: 30 weli• wliuri saprocento ganakveTi: 13% - dansamomxmareblo sesxisamomxmareblo sesxis pirobebi:• maqsimaluri Tanxa: 30,000 aSS dolari• minimaluri Tanxa: 300 aSS dolari; 500 lari• minimaluri vada: 1 Tve• maqsimaluri vada: 7 weli• saprocento ganakveTi: 16 % -dan wliuriavtoganvadebamTavari upiratesobebi:• arc erTi dRe ar darCebiT avtomobilis gareSe;

144 | P a g e• jer SeiZenT axal manqanas da Semdeg, mSvidad izrunebT Zvelis gayidvazesesxis aRebidan 4 Tvis ganmavlobaSi;• 0% Tanamonawileoba - axal manqanas SeiZenT mTlianad bankis sesxiT.dawvrilebiTTibisi bankis avtoganvadebis moqnili programa saSualebas gaZlevT:• SeiZinoT axali avtomobili ganvadebiT yovelgvari procentis gadaxdisgareSe – 0% avtoganvadeba• SeiZinoT, rogorc axali, aseve meoradi avtomobili• gadaixadoT avtomobilis Rirebuleba TqvenTvis misaReb vadaSi• isargebloT sesxis damtkicebis gamartivebuli da swrafi proceduriT• Tqveni survilis SemTxvevaSi banki Tqvens magivrad moagvarebs Sss-TandakavSirebul procedurebs.studenturi sesxebistudenturi sesxi sesxis miReba SeuZlia yvela students bakalavriatSi swavlebisdasafinanseblad, miuxedavad imisa miiRo man saxelmwifo dafinanseba, Tu ara.aseve maT, visac sWirdeba:• samagistro programebis dafinanseba saqarTveloSi da sazRvargareT;• saSualo ganaTlebis, umaRlesi ganaTlebis da sxvadasxva saswavlo kursebisdafinanseba.upiratesobebi minimaluri sabuTebis moTxovna - sesxi gaicema mxolodpiradobis mowmobis wardgeniT.overdraftebioverdrafti plastikuri baraTis mflobels saSualebas aZlevs daxarjosangariSze arsebul Tanxaze gacilebiT meti, xolo bankis mimarT warmoqmnilidavalianeba dafaros mogvianebiT.• saprocento ganakveTi wliuri 24%• minimaluri Tanxa: 200 aSS dolari.• maqsimaluri Tanxa: 10,000 aSS dolari.• daSvebis/gagrZelebis sakomisio: 10 aSS dolari.• miznobrioba: nebismieri.

145 | P a g e• gadawyvetileba miiReba 1 dReSi.• overdrafti gaicema aSS dolarebSi.• overdraftis vada 1 – 12 Tve(araumetes plastikuri baraTis vadisa).ganvadebebiswrafi ganvadeba• yvelaze swrafi, moqnili da martivi gza!• minimaluri sabuTebis moTxovniT - mxolod piradobis mowmoba.• ganvadeba SegiZliaT miiRoT pirdapir maRaziaSi.individualuri seifiRirebuleba _ Tibisi banki gTavazobT oTxi tipis seifebs:• mcire (0.7 lari 24sT)• saSualo (1 lari 24sT)• didi (1.5 lari 24sT)• specialuri (6 lari 24sT) (mxolod marjaniSvilis fililialSi)operaciebi CekebiTsamgzavro Cekebis momsaxurebis tarifebi:• American Express-is Cekebis gayidva 0.80%• samgzavro Cekebis ganaRdeba 0.80%sabanko Cekebisabanko Ceki aris bankis mier sxva bankisadmi werilobiT gacemuli davalebagadauxados konkretuli Tanxa Cekis mflobels.momsaxurebis tarifebi:• Banker's Trust Company-s Cekebis gayidva 15.00 aSS dolari• Deutsche Bank-is Cekebis gayidva 0.80%personaluri sabanko momsaxurebamomsaxurebis upiratesobebi:• individualuri midgoba• gansakuTrebuli urTierToba

146 | P a g e• momsaxurebis xarisxi• konfidencialuroba• momsaxurebis swrafi da komfortuli procesi• bonusebi da bankis partniori organizaciebis specialuri SemoTavazebebikvlevis SedegebiCatarebuli kvlevis farglebSi gamoikiTxa 13 sabanko dawesebuleba. gTavazobTkvlevis Sedegebs: anketaSi pirveli kiTxva iyo, Tu ra sixSiriT sTavazobenmomxmarebels axal produqts/momsaxurebas? respodentTa umravlesobam upasuxa,rom sam TveSi erTxel. rogorc Cans sakmaod mokle periodSi xdeba axali saxismomsaxurebis Seqmna, radganac aravin upasuxa, rom weliwadSi erTxel.76543210ra sixSiriT sTavazobT momxmarebelsaxal produqts/momsaxurebas?TveSi erTxelsam TveSi erTxel eqvs TveSi erTxel weliwadSi erTxelkiTxvaze, Tu ra asakis momxmarebelia ufro aqtiuri, Sedegebi TiTqmis Tanabradganawilda Semdeg asakTa zRvarze _ 19-dan 30-wlamde da 31-dan 45 wlamde.10ra asakis momxmarebeli aris ufroaqtiuri?8642018 wlamde19-30 weli31-45 weli46-60 weli 61-dan zemoT

147 | P a g emomsaxurebis saxeebSi TiTqmis calsaxad liderobs momxmarebelTa mxridanmoTxovna sesxebze, xolo plastikur baraTebsa da fulad gzavnilebze moTxovnaTanabaria, Semdeg modis moTxovna anabrebze da komunalur gadasaxadebze. xolomoTxovna samgzavro Cekebze TiTqmis nols aris gatolebuli.14121086420ra saxis momsaxurebazea ufro maRali moTxovna ?sainteresoa, Tu ra saxis damatebiT momsaxurebas sTavazobs banki Tavismomxmarebels.rogorc aRmoCnda ZiriTadad, aseTi momsaxureba aris internetbanki. Tanabari adgilebi daikaves sainkasacio momsaxurebam, onlain gadaxdebma daindividualurma seifebma.sTavazobT Tu ara raime damatebiT momsaxurebas12momxmarebels?1086420

148 | P a g ekiTxvaze Tu ramdenad Seicvala bolo 5 wlis ganmavlobaSi moTxovnasabankomomsaxurebaze, calsaxa pasuxi iyo Semdegi, rom gaizarda 40-70 procentiT. ardafiqsirebula tendencia sabanko momsaxurebis Semcirebisa. aseve maRali adgilidaikava tendenciam sabanko bazris gazrda 70-100 procentiT.76543210ramdenad Seicvala bolo 5 wlis ganmavlobaSimoTxovna sabanko momsaxurebaze?kreditebs Soris yvelaze maRali adgili daikava samomxmareblo da biznesisaTviskreditis miznobriobam. Semdeg adgilze modis kredit ipoeTekisa daavtomanqanisaTvis.12ra saxis kreditzea ZiriTadad moTxovna ?1086420kiTxvaze Tu ZiriTadad ra mizniT iReben momxmareblebi sesxs, respodentebmaupasuxes, rom _ uZravi qonebis SesaZenad da sabrunavi saSualebisaTvis.

149 | P a g eZiriTadad ra mizniT iReben momxmareblebi sesxs?876543210romel formas mimarTaven bankebi yvelaze xSirad uzrunvelyofisaTvis?respodentTa umravlesobam upasuxa, rom uzravi qonebis garantias ufro metadendobian, aseve mniSvnelovania mesame piris garantia.14121086420yvelaze metad uzrunvelyofis romeli formagamoiyeneba?

150 | P a g emobiluri telefonebis bazris kvlevaSesavalimobiluri telefoni Tanamedrove adamianis yoveldRiuri cxovrebisganuyofeli nawilia. DdReisaTvis mTel msoflioSi mobiluri ZalianmniSvnelovani da saWiroa saqmiani adamianebisTvis, Tumca misi daxmarebiTgarTobac advili SesaZlebelia.mobiluri telefonebis bazris kvlevis mizani iyo qarTul bazarzepopularuli da metad moTxovnadi mobniluris brendebis gamorkveva.SeviswavleT qarTul bazarze arsebuli mobiluri telefonebis maRaziebi,maT mier SemoTavazebuli servisebi da damatebiTi momxsaxurebebi. rogoriakonkurencia mobilurebis bazarze da rogor cdiloben maRaziebikonkurentul garemoSi sxvebTan SedarebiT upiratesobebis mopovebas. asevegamovarkvieT momxmareblebis damokidebuleba mobiluri telefonebismimarT. Tu ra faqtirebs aniWeben isini upiratesobas mobiluris SeZenisas,sad urCevniaT SeZena da sxv.mobiluri telefonebis bazris kvlevis lokaciaa Tbilisi. kvlevisfarglebSi gamovikiTxeT 37 mobiluri telefonis maRazia da 116 mobiluritelefonis momxmarebeli.

151 | P a g emobiluri telefonebis warmoSobis istoriamobiluri telefoni gamoiyeneba mobiluri komunikaciisTvis. standartulixmovani funqciebis garda mobilur telefons aqvs mravali damatebiTiservisi, rogoricaa: SMS - teqsturi SetyobinebebisaTvis, eleqtronulifosta, interneti, MMS-suraTebis gasagzavnad da misaRebad, fotokamera,videokamera da sxva mravali.pirveli mobiluri telefoni dapatentebulia 1908 wels, naTan stabalfidismier, kentukis StatSi, aSS. 1947 wels AT&T-s laboratoriaSi ganaviTares dagamouSves mobiluri telefoni, romelic muSaobda radio sadgurebissignaliT da viTardeboda sxva laboratoriebis mier 1960 wlamde. ammobilur telefonebs iyenebdnen meore msoflio omSi. informaciis dabalidanaxarjebiT da swrafi gavrcelebis gamo aRniSnuli telefoni swrafadgavrcelda mTel msoflioSi.motorolas mkvlevarma da direqtorma martin kuperma gamoigona pirvelipraqtikuli mobiluri telefoni 1973 wlis 3 aprils.dResdReobiT video da mobiluri televiziis servisebi SesaZlebelia mesameTaobis (3G) farglebSi. momavalSi dabali fasebi, maRali siswrafe da sxvamravali garemeoba SesaZlebeli iqneba mobiluri telefonebis meoTxeTaobisaTvis (4G).msoflioSi swrafad izrdeba iseTi qveynebis raodenoba (umeteswiladevropaSi), sadac mobiluri telefonebis raodenoba aWarbebs mosaxleobisraodenobas. Eurostat-is (evrokavSiris statistikuri ofisi) mixedviT,luqsemburgs aqvs yvelaze didi procentuli maCvenebeli mobiluritelefonebis wilobriv SefardebaSi. qeyanaSi 100 adamianze modis 158mobiluri telefoni, rac Seadgens 158%-s. mas mWidrod mihyvebian litva daitalia. hong-kongSi aRniSnulma monacemebma Seadgina 139.8%, xolo amerikisSeerTebul StatebSi _ 81%.

152 | P a g emsoflios mosaxleobis 2.14 miliardi adamiani sargeblobs mobiluritelefoniT (2005 wlis monacemebiT). am monacemebma 2.7 miliards miaRwia 2006wlis dasasruls da 3.3 miliards 2007 wlis noembrisTvis.afrikas aqvs yvelaze didi zrdis procenti mobiluri telefonebismomxmareblebSi. misi bazari izrdeba orjer ufro swrafad aziasTanSedarebiT.mobiluri telefonis gamoyeneba akrZalulia sxvadasxva adgilebSi: frenisdros, avtomobilis marTvisas da sxva rig SemTxvevebSi. uzrdelobad dausiamovnod iTvleba mobiluris gamoyeneba dakrZalvis an qorwilis dros,sapirfareSoebSi, kinoebsa da TeatrebSi.jerjerobiT daudgenelia pirveli mobiluris fotokameris gamomgoneblisvinaoba. arsebobs sxvadasxva adamianebis mier dapatentebuli modelebi 1990-ian wlebSi. maT Soris arian devid brici, romelmac Seqmna 1994 wlismartSi da filip kani, romelmac gamoigona igi 1997 wels. fotokamerianmobilur telefonebs dResdReobiT uWiravs bazris 85%.mobiluri telefonebis erT-erTi yvelaze gavrcelebuli da popularuliservisia SMS anu mokle teqsturi Setyobinebebis servisi. dReisaTvis amservisiT sargebloba personaluri kompiuteriTacaa SesaZlebeli. igigansakuTrebiT popularulia axalgazrdebs Soris.mobiluri telefonebis bazari saqarTveloSiqveynis socialuri, ekonomikuri da kulturuli progresis erT-erTmniSvnelovan faqtors Tanamedrove telekomunikacia warmoadgens.dResdReobiT mTels msoflioSi axali teqnologiebis bumia. XXI saukune,es xom globalizaciis da informaciis swrafad gavrcelebis xanaa. sworedes faqtorebi gansazRvravs mobiluri telefonebis simravles arsebulbazarze. zogadad, mobilurma telefonebma Zireulad Secvala Cveni

153 | P a g emuSaobis stili, sazogadoebasa da mediasTan urTierToba, yoveldRiuricxovrebis tempi da ritmi. mobiluri telefonebis parametrebi da teqnikurimaxasiaTeblebi TandaTan umjobesdeba mecnierebisa da teqnikis TanamedrovemiRwevebis bazarze. amitomacaa, rom dRiTidRe izrdeba mobiluritelefonebis maRaziebis raodenoba.mobiluri telefonebis bazris kvlevis procesSi gamovikiTxeT 37 maRazia.gamokiTxuli maRaziebis umravlesoba TiTqmis 5 welia, rac bazarzefunqcionirebs. Tumca amasTan aRsaniSnavis is faqtic, rom mravladaa axladgaxsnili maRaziebic. swored amitom, SegviZlia vivaraudoT, rom mobilurtelefonebze moTxovna kvlavac izrdeba.kvlevis procesSi gamoirkva, rom bazarze arsebobs ara marto ubralodsxvadasxva mobilurebis maRaziebi, aramed iseTebic, romlebic mxoloderTi brendis mobilurebiT vaWroben. maT pirdapiri kavSiri aqvT ama Tu immobiluri telefonebis mwarmoebel qveynebTan, rac iZleva imis garantias,rom produqcia xarisxiania.mobiluri telefonebis brendebi saqarTveloSidResdReisobiT SeiZleba iTqvas, rom saqarTveloSi arsebul bazarze TiTqmisyvela firmis mobiluri telefonebia warmodgenili. Tumca arsebobs iseTimobiluri telefonebi, romelTa fasi sakmaod didia, amitomac isini arc Tu isexSirad gvxvdeba. mobiluri telefonebis maRaziebi kvlevisas gamoikveTa ZiriTadibrendebi, romlebic maRaziebis umetesobaSi SegxvdebaT. esenia: Nokia, Sony Ericsson,Samsung, Motorola, LG, Apple, Siemens, Panasonic. Tumca aRsaniSnavia, rom ufrogavrcelebuli brendebi, romelTa mobilurebic ZiriTadad mogxvdebaT TvalSimaRaziebSi Sesvlisas Nokia, Sony Ericsson, Samsung da Motorola.

154 | P a g ekvlevis procesSi aseve gamoikveTa mobiluri telefonebis is brendebi,romlebzec ZiriTadad aris moTxovna momxmareblebis mxridan. maRaziebisgadasaxedidad, momxmareblebs umetesad ainteresebT da met yuradRebasiCenen Nokia-s, Sony Ericsson-isa da Samsung-is mobilur telefonebze.

155 | P a g emoTxovnadi brendebi38,7 35,515,14,32,22,21,10,0 0,035,3popularuli brendebi27,616,25,9 5,14,8 3,7 1,1 0,4TiTqmis igive Sedegi miviReT, rodesac SevecadeT gamogverkvia, romelimobiluri telefonebi sargebloben popularobiT momxmareblebs Soris. 116mobiluri telefonis momxmareblebis gamokiTxvisSedegad aRmoCnda, rommaTi 34% Nokia-s s aniWebs upiratesobas, 27% Sony Ericsoon-s da 15% Samsung-s. amsias Tanabari 5-5%-iT mosdevs Motorola da Apple. . rogorc mosalodneli iyosaqarTveloSi Nokia-s s dReisaTvis verc erTi brendi uwevs konkurencias.radgan ukve gamovarkvieT popularuli da yvelaze moTxovnadi brendebi,SegviZlia mokled ganvixiloT maTi istoria, Tu rogor gaxdnen isini aseTiwarmatebuli da popularuli brendebi mTeli msoflios maStabiT. saidanda rogorc dawinaurdnen mobilurebis msoflio bazarze.

156 | P a g enokia (NOKIA) - aris finuri multinacionaluri komunikaciebis korporacia,romelsac hyavs 112.262 TanamSromeli msoflios 120 qveyanaSi, Tavisproduqcias yidis 150-ze met qveyanaSi. nokia awarmoebs mobilur telefonebsTiTqmis yvela segmentisaTvis.nokia asrulebs Zalian did rols fineTis ekonomikaSi, is aris fineTisyvelaze didi kompania, romelmac gazarda fineTis mTliani Sida produqti(mSp) 1.5%-iT 1999 wels, xolo 2004 wels misma wilma Seadgina 3.5%.soni eriqsoni (Sony Ericsson)- iaponuri samomxmareblo eleqtronikismwarmoebeli kompaniis `sonis~ da Sveduri satelekomunikacio kompaniaèriqsonis~ gaerTianebuli ZalebiT daarsebuli mobiluri telefonebismwarmoebeli kompaniaa. am gaerTianebis mamoZravebeli mizezi sonis _samomxmareblo eleqtronikaSi arsebuli gamocdilebis da eriqsonis _komunikaciebis teqnologiebSi liderobis Sezaveba iyo. orive kompaniamsakuTari mobiluri telefonebis warmoeba SeaCera gaerTianebis Semdeg.soni eriqsons hyavs 8000 TanamSromeli mTel msoflioSi.samsungi (Samsung) - daarsa 1938 Byung-Chull –ma koreaSi raTa ewarmoebinaeleqtronuli prodeqti 1993 wlidan samsungma daiwyo mobilurebisgamoSveba, rogoric iyo SCH-800 samsungis mobiluri romelic gamoiyenebodafiWuri kavSirisTvis.mogvianebiT ganviTarda mobiluri telofonebis warmoebasamsungi erTerTi lideria am sferoSi.da dReisaTvispirveli inovacia iyo Mmp3-iani mobilurebi, Semdeg ki 3G mobilurebi.samsungis aqciebi ki dRiTi-dRe izrdeba miuxedavad nokias upiroboliderobisa msoflio bazarze.motorola (Motorola Inc.)- amerikis multinacionaluri komunikaciiskorporacia, romelic dafuZnebulia SaumburgSi, ilinoisi, Cikago, aSS.motorolam moRvaweoba daiwyo Galvin Manufacturing Corporation-is saxelwodebiT1928 wels. xolo saxelis gadakeTeba `motorolad~ moxda 1947 wels.

157 | P a g emotorola qmnis uamrav produqts samTavrobo, sajaro dabiznessazogadoebis warmomadgenelTaTvis. aRniSnuli produqcia arisrogorc mobiluri telefonebi, aseve nouTbuqebi, personalurikompiuterebi da radio-komunikaciis sistemebi.mobiluri telefonebis importiori qveynebirogorc zemoT avRniSneT, mravali qveyana awarmoebs mobilur telefonebs.importic sakmaod didia. kvlevis Sedegad gamovlonda, rom saqarTveloSimoqmedi mobiluri telefonebis maRaziebis 47%-s mobiluri telefonebidubaidan Semoaqvs. Tumca miuxedavad amisa sxvadsxva brend maRaziebi daoficialuri warmomadgenlebi fineTidan, germaniidan da CineTidanSemotanili mobilurebiT maragdebian.50,0importiori qveynebi40,030,020,010,00,0mobiluri telefonebis maRaziebis servisebikvlevaze dayrdnobiT SesaZlebelia aRiniSnos, rom saqarTveloSi mobiluritelefonebis SeZena ZiriTadad xdeba maRaziaTa qselebis saSualebiT.momxmarebelTa 27% sargeblobs maRaziaTa SemoTavazebebiT, ufro naklebi5% iyideba internetiT, xolo 8% SekveTebiT.

158 | P a g emobiluri telefonebis bazari mzardi tendenciiT xasiaTdeba. ixsneba ufrometi da meti maRaziaTa qselebi, rac maT Soris konkurencias kidev ufroamZafrebs. gamokiTxuli maRaziebi momxmarebels emsaxurebian 233 sxvadasxvamaRaziaTa qselSi.Seqmnil situacias maRaziaTa qselebi pasuxoben momxmareblisTvisdamatebiTi servisebis SeTavazebiT. magaliTad, gamokiTxuli maRaziebis30.5% Tavazobs momxmarebels ganvadebas, 30.5%-garantias, 3.3%- adgilzemitanas, xolo darCenili procentebi nawildeba SekeTebaze, programuluzrunvelyofasa da sxva SeTavazebebze Sesabamisad 19 da 16%-ebiT.gansxvaveba aRiniSneba maRaziaTa mier SeTavazebul sagarantio droebSic.maRaziaTa 56.8 % momxmarebels Tavazobs 12 Tvian garantias, 21.6% -6 Tviangarantias, 8.1 %- 1 Tvian garantias, xolo danarCeni 13.5 % nawildeba 3, 8, da36 Tvian garantiebze.damatebiTi momsaxurebebiprogramuliuzrunvelyofa;16,52892562ganvadeba ;30,5785124SekeTeba ;19,00826446adgilzemitana ;3,305785124garantia;30,5785124mobiluri telefonebis ganvadebarogorc mobiluri telefonebis maRaziaTa kvlevam gamoavlina, gayidulitelefonebis TiTqmis naxevari gaiyida ganvadebiT, romelsac maRaziebimomxmarebels sTavazoben sxva da sxva bankebTan TanamSromlobiT.

159 | P a g eaRsaniSnavia rom, ganvadebiT gayidvaTa raodenobiT- 33% liderobs TBCbanki, romelic momxmarebels sTavazobs 0% ian ganvadebas. Semdegadgilzea saqarTvelos banki ganvadebiT gayidvaTa 32%-iT da romelicmomxmarebels sTavazobs 26%-ian ganvadebas. momxmarebelTa 31% sargeblobstaoprivatbankis ganvadebis momsaxurebiT, romelic bazarze gamodis 5% ianisaprocento ganakveTiT erT Tveze da Semdgom 11%-s inawilebs saxalxobanki, Sesabamisad 14% saprocento sargebliT. ganvadebiT gayidvaSiaRsaniSnavia sxva bankebis monawileobac. Tumca isini SedarebiT naklebprocents inawileben. maTi wilobrivi jami mxolod da mxolod 7%-ia.bankebisaxalxo banki9,6banki respublika4,4taoprivatbanki27,2prokredit banki1,8Ti-bi-si bankisaqarTvelos banki28,928,10,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0mobilur telefonebze arsebuli aqciebimobilurebis bazarze moqmedi maRaziebis raodnobis zrdasTan erTad,nelnela izrdeba da ixveweba sxvadasxva aqciebis saxeebi, romlebsacmaRaziebi Tavazoben momxmareblebs gayidvebis gasazrdelad.Cvens mier Catarebuli kvlevis Sedegad gamoikveTa, rom mobilurebisbazarze maRaziebi iyeneben sxvadasxva aqciis saxeebs, rogoricaafasdaklebebi, reklamebi, mibmiTi gayidvebi da sxv. Tumca aRsaniSnavia, romam mxriv maRaziebis umetesoba daxvewas saWiroebs. gamokiTxuli maRaziebis19%-ma aRniSna, rom saerTod ar mimarTavs aranair aqciebs. DdRevandelizrdadi konkurenciis pirobebSi ki saWiroa sxvadaxxva aqciebisa dareklamebis gamoyenaba warmatebis misaRwevad.

160 | P a g emobilurebis bazarze aqciebis saxeebidan yvelaze farTod gavrcelebuliafasdaklebebi. gayidvebis gazrdis am saSualebas mimarTavs gamokiTxulimaRaziebis TiTqmis 50%. garda amisa dReisaTvis TandaTan ufropopularuli xdeba sxvadasxva saxis reklamebi. qarTul bazarze reklamisyvelaze gavrcelebuli forma satelevizio reklamaa, Tumca mobilurebisbazarze mas mxolod mcirediT CamorCeba bukletebisa da fliTCarTebissaSualebiT reklamis gakeTeba. reklamis es forma SedarebiT iafia dasakmaod karg Sedegs iZleva mobiluri telefonebis SemTxvevaSi.reklama30.020.010.00.0satelevizioJurnal – gazeTebigare reklama (bilbordi, light box)radiointernetibukletebi/lifletebibazris tendenciebimobiluri telefonebis bazris kvlevis procesSi naTlad gamovlinda, romsaqarTveloSi mobilurebis bazarze sakmaod didi konkurencia arsebobs.bolo periodSi bazarze maRaziebis ricxvi gaizarda, ramac gamoiwviakonkurenciis kidev ufro gazrda. didi konkurenciis arsebobas aRiarebenda naTlad acnobiereben am bazarze moqmedi maRaziebic. gamokiTxulTa 70.3%Tvlis, rom bazarze arseboben konkurentebi da cdiloben erTmaneTisTviskonkurenciis gawevas. aRsaniSnavia, rom konkurentunarian garemoSimomxmareblebs ukeTesi da swori arCevanis gakeTebis saSualeba aqvT da espiriqiT gayidvebis gazrdasac uwyobs xels.

161 | P a g eupiratesobebi23,014,224,819,511,56,2gamokiTxulTa umravlesoba miiCnevs, rom konkurentebTan SedarebiT maTiupiratesoba ZiriTadad gamoixateba xarisxian momsaxurebaSi, dabal fasebsada farTo asortimentSi. mobiluri telefonis arCevisas momsaxurebasmarTlac rom didi mniSvneloba eniWeba. am mxriv gamokiTxis Sedegebidangamomdinare SegviZlia vTqvaT, rom mobiluri telefonebis maRaziebSimomsaxurebis xarisxi sakmaod maRali da ganviTarebulia. es momxmareblebsexmareba swori arCevanis gakeTebaSi da drois dazogvaSi.mobiluri telefonebis bazarze fasebi upiratesobis erT-erT mniSvnelovanfaqtors warmoadgens. maRaziebi cdiloben SedarebiT dabali fasebiTmoipovon upiratesoba sxvebTan SedarebiT. Tumca gamokiTxvis SedegadaRmoCnda, rom maRaziebSi ZiriTadi moTxovna aris SedarebiTZviradRirebul telefonebze. fasebis mxriv yvelaze naklebad moTxovnaditelefonebia 200 laramde Rirebulebis telefonebi. gamokiTxulimaRaziebis 62% miiCnevs, rom ufro meti moTxovna 400 laridan da zemoTRirebulebis telefonebzea.

162 | P a g efasebze moTxovna40,035,030,025,020,015,010,05,00,037,824,324,313,5< 200 200 – 400 400 – 700 700

163 | P a g etelefonebs yavT uamravi momxmarebeli. radgan maRaziebs Soriskonkurencia sakmaod maRalia, gamovikiTxeT sad urCevnia momxmarebelsmobiluri telefonis SeZena.gamokiTxvis Sedegad, aRmoCnda rom momxmareblebis umetesoba mobilurtelefons iZens kidobanSi. amasTanave unda aRiniSnos goleTianis savaWrocentri, Nokia-s oficialuri warmomadgeneli, romelsac gamokiTxvebisSedegad meore adgili uWiravs. momxmareblebs Soris aseve popularobiTsargeblobs elit-eleqtroniqsi, romelsac maRaziebis sakmaod farTo qseliaqvs warmodgenili mravalmxrivi produqtiT da momxmareblebic sakamaodmravalferovani yavs. aqve unda aRiniSnos momxmareblebis damokidebulebabrens maRaziebTan mimarTebaSi.miuxedavad imisa, rom zogierTi brend maRazia axali gaxsnilia, maTimomxmareblebis raodenoba yoveldRiurad izrdeba. aseTi maRaziebiaeliteli da mobi. mobiluri telefonebis maRaziebis zrdis miuxedavadaris momxmareblebis kategoria, romelic telefobis SeZenas bazrobazeamjobines. es raodenoba arc ise mcirea da gamokiTxuli momxmareblebis18%-s Seadgens.maRaziebi32,812,15,22,6 4,3 6,00,911,27,818,1

164 | P a g emiuxedavad mobiluri telefonebis maRaziebis farTo speqtrisa,momxmareblis yidvis unarianoba arc ise maRalia. kvlevam gvaCvena, romumetesad momxmareblebis mobilurebs yiduloben 2 weliwadSi erTxel anufro iSviaTad. es mosalodnelic iyo dRevandeli qarTuli ekonomikurimdgomareobidan mareobidan gamomdinare. miuxedavad amisa, gamokiTxuli momxmareblebis20% aRniSnavs, rom mobilur telefons weliwadSi erTxel cvlis.rogorc mosalodneli iyo, gamokiTxuli momxmareblebis daaxloebiT 90%arCevans akeTebs axal telefonze da iZens piradi moxmarebisaTvis.momxmareblis fasTan damokidebuleba sakmaod saintereso aRmoCnda.gamokiTxvis Sedegadac dadasturda, rom nebismieri fasis telefons yavsTavisi momxmarebeli. sxvadsxva fasian telefonebze procentebic TiTqmisTanabrad gadanawilda.momxmareblis fasebi40,0035,0030,0025,0020,0015,0010,005,000,00< 150 150 - 300 300 - 500 500

165 | P a g eaxalgazrdebi 300 dan 500 laramde mobilurebs iZenen. 25-dan 35 wlamdeasakis momxmareblebi ZviradRirebul mobilurebs aniWeben upiratesobas.aRsaniSnavia is faqtic, rom asakis zrdasTan erTad moTxovna SedarebiTdabalfasian mobilurebze matulobs.mobiluri telefonis SeZenisas momxmareblis 70% upiratesobas aniWebsnaRdi angariSsworebiT gadaxdas. xolo ganvadebiT angariSsworebismsurvelTa ricxvic arc ise dabalia da Seadgens gamokiTxulimomxmareblebis 25%.mobiluri telefonis arCevisas gasaTvaliswinebeli faqtorebimas Semdeg rac SevajameT Sedegebi, romlebsac yuradRebas aqcevenmobiluri telefonis SeZenisas, miviReT Sedegi rom, gamokiTxulTaumravlesoba brends miiCnevs mniSvnelovnad, aseve aranakleb mniSvnelovaniamobiluri telefonis dizaini da teqnikuri maxasiaTeblebi. aseve kvlevisSedegebidan gamoCnda, rom Zalian mniSvnelovani faqtoria axali modelida garda amisa momxmareblebi did yuradRebas aqceven maRaziebis mierSemoTavazebul sxvadasxva aqciebs. rogorc mosalodneli iyo aranaklebsayuradRebo aRmoCnda momxmareblebisaTvis dabali fasebi mobilurtelefonebze. rac Seexeba mobiluri telefonebis arCevisasgasaTvaliswinebel SedarebiT umniSvnelo faqtorebs, kvelevam aCvena, romesenia axali modeli da mesame Taoba.miuxedavad aRniSnuli procentuli maCveneblebis Sefasebisa, undaavRniSnoT, rom mobilurebis SeZenisas umniSvnelo faqtorebi ar arsebobsda yvela faqtori gasaTvaliswinebelia. rac momxmareblebmac aRniSnes.

166 | P a g e60faqtorebi40200Zalian mniSvn.mniSvn.naklebad mniSvn.umniSvnelomobiluri telefonebis arCevisas gasaTvaliswinebeli faqtorebiganvixileT momxmareblebis asakis mixedviTac. brendis ganxilvisasaRmoCnda, rom 25-wlamde axalgazrdebis daaxloebiT 41^%-sTvis esfaqtori Zalian mniSvnelovania mobilurebis SeZenisas. aseve brendiaranakleb mniSvnelovania sxva asakis momxmareblebisTvisac.SedarebiT gansxvavebulia Sedegebi asakis fasebTan mimarTebaSiganxilvisas. gamoikveTa, rom 25 wlamde da 50 wlis zemoT mniSvnelovaniamobiluri telefonebis dabali fasi, gansakuTrebiT ki 50 welsgadacilebuli momxmareblebisTvis. xolo 25-dan 50 wlamde asakismomxmareblebisTvis fasi naklebad mniSvnelovania.daskvnamobiluri telefonebis ganviTarebis istoria gviCvenebs da Cveni kvlevaccxadyobs, rommobiluri telefonebi mTeli msoflios mosaxleobisaTviserT-erT mniSvnelovan da ganuyrel atributs warmoadgens. gamonakliss arcsaqarTvelo warmoadgens. amas adasturebs Cvens mier Catarebuli kvlevac,radgan gamokiTxuli momxmareblebis 94%-s aRmoaCnda mobiluri telefoni.rac imazec miuTiTebs, rom mobiluri telefonebis bazari sakmaod maRaldonezea ganviTarebuli saqarTveloSi.

167 | P a g ekvlevam cxadyo, rom mobiluri telefonebis bazars ganviTarebis metiperspeqtiva gaaCnia. saqarTveloSi mobiluri telefonebis bazari mzarditendenciebiT gamoirCeva, rac samomavlod momxmareblebis raodenobisgazrdasac gamoiwvevs. es ki msoflioSi mobiluri telefonebis bazrisganviTarebis pirdapirproporciulia.stambebiSesavalies aris kvleva romelSic mocemulia informacia stambis daarsebisa daganviTarebis Sesaxeb, rogorc msoflioSi, aseve saqarTveloSi.stambebis kvlevis mizania gavarkvioT, ramdenad ganviTarebulia essaqmianoba saqarTveloSi, ramdenad miesadageba igi Tanamedroveteqnologiebs, ra saxis servisebs sTavazobs klientebs da ramdenadkonkurentunariania es saqmianoba dResdReobiT.Cven moviZieT informacia beWdviTi saqmianobis ganviTarebis istoriisSesaxeb, dawyebuli XIV saukunidan dRemde. SevecadeT praqtikulad gagvego,Tu ra mdgomareobaa saqaTveloSi stambebis biznesSi. gamovikiTxeTTbilisSi arsebuli 20 stamba, rac dagvexmara imis garkvevaSi, Tu rogormimdnareobs beWdvis ganviTareba, ra aris ZiriTadad sazogadoebis moTxovnada risi dakmayofileba SeuZliaT maT.stamba - poligrafiuli sawarmo, romelic uSvebs nabeWd produqciasZiriTadad maRali beWvdis xerxiT. stambas agreTve xSirad uwodebenpoligrafiul sawarmos, sadac iyeneben ofseturi da Rrma beWvdis xerxebs.

168 | P a g e

169 | P a g ebeWdvis ganviTarebis istoriaXIV saukunis evropaSi gavrcelebuli iyo tyavze beWdva. xolo XV _ tyaviCaanacvla qaRaldma, ramac gacilebiT gaaiola sastambo saqme.qaRaldi, romelic saWiro iyo dasabeWdad evropaSi arabebma SemoitanesCineTidan, magram istorikosTa azriT, es ar amtkicebs imas, rom aziammoaxdina gavlena evropuli beWdviTi teqnologiebis ganviTarebaze.standartuli saxis wignis pirveli nimuSi Seiqmna CineTSi 593 wels. xolopirveli gazeTi daibeWda pekinSi 700 wels. pirveli srulyofiliilustrirebuli wigni 868 wels dabeWda Diamond Sutra-m CineTSi. 1041 welsCinelma mbeWdavma bi Sengma gamoigona Movable type.xeze beWvdidan metalze (Metal type) gadasvla moxda koreaSi, mis fuZemdebladiTvleba Choe Yin-ui. misi pirveli nimuSi iyo “budizmis swavleba”, romelicdaibeWda 1377 wels. es pirveli, metalis, moZravi wigni (Movable Metal Type).inaxeba parizis erovnul bibiloTekaSi.Sua saukuneebSi farTod iyo gavrcelebuli xisa da metaliT kombinirebuliwignebi.mogvianebiT daiwyes qsilografiuli (xeze daniT asoebis amoWra) meWvda. ammeTodiT Seqmnili pirveli wigni 1423 wliT TariRdeba.me-17 saukuneSi germaniaSi, inglissa da safrangeTSi beWdviTi saqmanobagarkveul winaaRmdegobas awydeboda, amitom am qveynebSi beWdva verganviTarda. mxolod niderlandebSi viTardeboda beWdviTi saqminobaTavisuflad. 1638 wels daarsda pirveli stamba amerikaSi, kembrijSi(masaCuseti). Semdeg ukve bostonSi, filadelfiasa da niu-iorkSi. amaveperiodSi beWdva gavrcelda indoeTsa da iaponiaSi.me-18 saukunis stambebidan gamoirCeva: berlinSi - dekera, laifcigSi -breitkofa, parizSi - furnie da londonSi - baskervili. me-19 saukuneSi

170 | P a g egermaniaSi stambebi gaTavisuflda politikuri zewolisagan da maTSi axalikapitali Caido.Tanamedrove beWdvis istoriaTanamedrove gagebiT, beWdvis istoria saTaves iRebs im momentidan, rocadaiwyes ukuRma amoWrili metalis, moZravi, amoburculi asoebis damzadeba.es gamogoneba ekuTvnis germanel iohan gutenbergs. 1439 wels Mman pirvelmaCauyara safuZveli evropaSi beWdvas. Minovators stambis SeqmnaSiexmarebodnen iohan pusti da piter Soferi. daaxloebiT 10 wlis Semdegdaiwyo beWdvis evropuli xana. me-15 saukunis bolosTvis germaniaSi ukve 50-ze meti tipografia da 200-ze meti mbeWdavi iyo. germaniidan beWdva evropissxva QqveynebSi gavrcelda.gutenbergs miewereba aseve matriculi beWdvis gamogoneba, ramac beWdvasganviTarebisaken ubiZga. gutenbergma SesaZlebeli gaxada feradi beWdva.misma gamogonebebma saswavlo procesSi wigni pirvel adgilze daayena.italiaitalaSi pirveli mbeWdavebi iyvnen germanelebi konrad sveingei da arnoldpanartci. isini italiaSi 1465 wels berebis mier iyvnen miwveulebi. xolo1467 wels maT romSi ganagrZes sastambo saqme. veneciaSi beWdva maRaldoneze iyo ganviTarebuli da me-15 saukuneSi iq ukve 250 tipografiasSexvdebodiT. swored maSin, 1495 wels, daarsda cnobili aldovis tipografia.veneciis Semdeg beWdva gavrcelda boloniaSi, neapolsa da florenciaSi.espaneTiespaneTSi pirveli stamba 1474 wels daarsda valensiaSi. pirveli mbeWdavebiiyvnen germanelebi da holandielebi. portugaliaSi beWvdiTi teqnologiisganviTareba 1484 wlidan iRebs saTaves.safrangeTi

171 | P a g esafrangeTSi beWdva SedarebiT gvian 1470 wels gavrcelda, germanelimbeWdavebis uilrix geringis, mixeil friburgerisa da martin krancis mier.maT mier parizSi dabeWdili pirveli wignis saxelwodebaa `Gasparii(Barsisii) Pergamensis epistolae~. Semdgom ukve beWdva lionSi gavrcelda.sadac pirveli wigni 1973 wels daibeWda. me-15 saukunis dasasrulssafrangeTSi 50-mde tipografia iyo.niderlandebiniderlandebSi pirveli stamba 1973 wels daarsda qalaq utrextSi nikolasketelerisa da Jerar fon limtonis mier.inglisiinglisSi pirveli stamba vilghelm kaqstonma 1474 wels daarsa vestminsterSi,xolo Semdeg londonSi.skandinaviaskandinaviis qveynebSi iohan snelemis TaosnobiT 1482 wels odensSigavrcelda beWdva, xolo kopenhagenSi 1490 wels gotfrid fon gemenis mier.osloSi pirveli stamba mxolod me-17 saukuneSi daarsda.somxeTipirveli wigni somxur enaze iohan Silderbergma 1475 wels gamouSva qalaqmaincSi, laTinuri SriftiT, pirveli somxuri stamba akop megapardma daarsa1512 wels. xolo 1567 wels veneciasa da konstantinopolSi.1512 wlidan 1800 wlamde gamovida 1170 dasaxelebis somxuri wigni.bulgareTipirveli bulgaruli wigni daibeWda 1816 wels budapeStSi. 1838 welstipografia daarsda qalaq solunSi.CexeTi

172 | P a g eCexeTSi beWdva safuZveli Caeyara daaxloebiT 1475 wels praRaSi.TurqeTiTurqeTSi wignebi farulad ebraelebis mier ibeWdeboda. 1490 wels gamovidawigni ebraelebze, xolo pirveli Turquli wigni 1720 wels gamoica.beWdva TiTqmis mTels evropaSi me-15 saukuneSi gavrcelda. cnobilia imdrois daaxloebiT 1000-mde mbeWdavi da maTi gamocemebis raodenobadaaxloebiT 30000-ia. maTi umetesoba religiuri xasiaTis iyo, xolo danarCenisamecniero da literaturuli.beWvdiTi saqmianobis ganviTarebas xeli aseve Semdgomma gamogonebebma Seuwyo.1805 wels Seiqmna asoebis Camomsxmeli gansakuTrebuli manqana. 1800 wels ki -danadgari romelic furclis orive mxareze erTdroulad beWdvisSesaZleblobas iZleoda. 1810 wels keningis mier dapatentebul danadgarssaaTSi 12000 furclis dabeWvda SeeZlo. am gamogonebam revoluciurigadatrialeba moaxdina beWdiT samyaroSi. 1886 wels linotipis asoTmwyobimanqanis Seqmna BbeWdvis ganviTarebis procesSi udides movlenad iTvleba.qarTuli stambisa da qarTuli wignis warmoSobis istoriapirveli qarTuli stamba. daarsda 1708-1709 wlebSi TbilisSi, mtkvrismarcxena napiras specialur agebul SenobaSi.stambis gammarTvelad vaxtang VI-m rumineTidan moiwvia anTimoz iverielisnamowafari, ungrovlaxeli ostati m. iStvanoviCi. pirveli wigni, romelicdaistamba iyo "saxareba". 1709-1712 wlebSi daibeWda 11 dasaxelebis wigni, m.S. gansakuTrebul yuradRebas imsaxurebs "swavlul kacTa" miermecnierulad dadgenili teqsti "vefxistyaosnisa", vaxtang VI-is redaqciiTada komentarebiT (1712). 1713 wlidan 1720 miwurulamde stambaSi daibeWdamxolod 5 wigni. am periodSi wignebis gamocema Semcirda vaxtang VI-isqirmanSi gadasaxlebis gamo.

173 | P a g e1721-1722 wlebidan kvlav daiwyo stambaSi wignebis beWdva-gamocemisaRorZineba: daistamba vaxtang VI-is mier Targmnili "qmnulebis codniswigni" anu "aiaTi", xolo 1722 "Jamni", ris Semdegac stambam arwebobaSewyvita. sul stambaSi daibeWda 19 dasaxelebis wigni, romelTa beWdvisa dagamocemis xarisxi iseTivea, rogorc evropis stambebSi gamocemuliwignebisa. stambas hqonda ramdenime formis Srifti: qarTuli xucuri(asomTavruli, nusxuri), mxedruli, berZnuli da laTinuri; erTsa da imavedros iyenebdnen rogorc Savs, ise wiTel saRebavs. wignebSi CarTuliasuraTebi (graviuriT). teqnikuri Sesrulebis yoveli mxare - kargi qaRaldi,Cinebuli akinZva da Sekazmva indroindeli xelovnebis Sedevria. stambaSimoRvaweobdnen cnobili ostatebi: n. orbeliani, igive n. Tbileli(s.orbelianis Zma), germane mRvdelmonazoni, kvipriane samTavneli da sxvani.amis Semdgom, nel_nela ganviTarebas iwyebs wignis beWdviTi saqmianoba,ramac me_18 saukunis dasawyisidanve nabeWdi wigni Zlier gaaiafa daxelnawerze 8_10_ jer naklebi gaxda. es gamowveuli iyo im garemoebiT, romsaqarTveloSi dabeWdili wignebis tiraJi saocrad didi iyo. rogorc wesi,saeklesio wignebi 1000 egzemplaris odenobiT ibeWdeboda, xolo iseTiwignebi, rogoricaa: ,,saxareba~, ,,daviTni~, ,,samociqulo~, ,,locvani~meorejer da mesamejerac didi raodenobiT gamoicemoda xolme.erekle meoris stambaamis Semdeg iyo erekle II-is stamba, romelic daarsda TbilisSi 1749 wels,da iarseba 1802 wlamde. Tavdapirvelad moTavsebuli iyo anCisxatiseklesiis ezoSi, sapatriarqo palatis SenobaSi, 1763 wlidan ki qalaqiscentrSi - mefis sasaxleSi. 1781-1782 wlebSi stambas safuZvlianirekostruqcia gaukeTes: dadges axali sabeWdi dazga, Camoasxes Srifti dasxva. pirvel xanebSi stambas mZime pirobebSi uxdeboda muSoba misi Tavkacis- anton I kaTolikosis saqarTvelodan gandevnisa da rTuli politikuriviTarebis gamo. 1763 wlidan wignebis beWdva-gamocemis saqmes gamococxleba

174 | P a g edaetyo , rasac mTel rig pirobebTan erTad xeli Seuwyo antonissamSobloSi dabwunebam. 1784 wlidan stambas saTaveSi Caudga erekle II-iskaris eklesiis moZRvari, martyofeli mRvdeli qristefore keJeraSvili,romelmac ijariT aiRo stamba. arsebiTi cvlilebebi Seitana qarTuliwignis beWdvis saqmeSi, gazarda tiraJi, zrunavda misi swrafirealizaciisaTvis. wignebs kalendris saxiT daurTo cnobebi Tveebsa dasaeklesio dResaswaulebze, gazarda wignebis odenoba dasaxelebismixedviT. saerTod stambaSi daibeWda 28 dasaxelebis wigni, m. S. "daviTni","saxareba", "samociqulo", "kondaki", "locvani", "kurTxevani" da sxva,filosofiuri da istoriuli xasiaTis wignebi "kitaiis sibrZe", d.bagrationis "narkuevi" da sxva. Zveli qarTuli nabeWdi originaluriliteraturis umetesi nawili gamocemulia erekles stambaSi (anton IkaTolikosis "qadageba", "Sesxma pirveli axlisa amis wigni-sabeWdisa" dasxva).pirveli qarTuli wignipirveli qarTuli wigni, romelmac Cvenamde moaRwia, i.curtavelis,,SuSanikis wamebaa". igi mexuTe saukuniT TariRdeba da sanam pirveliqarTuli wigni daibeWdeboda, Tormetma saukunem ganvlo. esqarTul_italiuri leqsikoni iyo, romelic 1699 wels nikifore irbaxis(eriskacobaSi nikoloz ColoyaSvili) xelSewyobiT wignis beWdvisgamogonebidan 189 wlis Semdeg romSi daibeWda. nikifore irbaxi 1626_1629wlebSi Teimuraz pirvelis elCi iyo romis papTan. swored am wlebidaniwyeba qarTuli dabeWdili wignis istoria. 1705 wels arCil II_m da mismaSvilma aleqsandrem moskovSi dabeWdes ,,daviTni~.saqarTvelos beWdviTi saqmianoba sabWoTa kavSirSi

175 | P a g esabWoTa kavSirSi saqarTvelos wigniT vaWrobis saqmes ,,saqwigni~ ganagebda.igi 1934 wels daarsda da respublikis yvela sagamomcemo Tematur gegmasamuSavebda,am periodSi Seiqmna da funqcionirebda Semdegi gamomcemlobebi: ,,sabWoTasaqarTvelo~, ,,ganaTleba~, ,,nakaduli~, ,,merani~, ,,xelovneba~, ,,samSoblo~,,,mecniereba~, ,,qarTuli sabWoTa enciklopedia~.wigniT vaWrobis ganviTarebis axali etapi saqarTveloSiwigniT vaWrobis ganviTarebis axali etapi saqarTveloSi 90_iani wlebis meorenaxevarSi daiwyo. am periodidan gansakuTrebiT warmatebiT muSaoben Semdegistambebi: gamomcemloba ìnteleqti~, sagamomcemlo saxli `triasi~ gamomcemlobaùniversi~, `poligraf +~, `globusi~, `meridiani~, `saqarTvelos macne~ `kegeli~,òmega~, àradani~, `sezani~ da sxva.Tanamedrove beWdvis teqnologiebimsoflioSi yovelwliurad 45 trilioni furceli ibeWdeba. 2006 wlismonacemebiT yvelaze meti stamba amerikaSia, maTi ricxvi 30 700-saRemateba.dResdReobiT wignis da gazeTebis dasabeWdad umeteswilad iyenebenofsetur liTografiul beWvdas (offset lithograhpy) Tumca aris beWvdis sxvateqnologiac. esenia:Pad Printing - gamoiyeneba gareknebis, ydebis gasakeTeblad.Flexography (fleqsografia) - poligrafiuli aniluri beWvda rezinis anplastmasis elastiuri sabeWdi formis da aniluri mcire webovnebis mqonemaleSrobadi saRebavebis gamoyenebiT. ZiriTadad gamoiyeneba etiketebisa daSesafuTi masalebis dasabeWdad.Screen Printing - maikebze, kafelze dasawerad.

176 | P a g eRotogravuse - umTavresad iyeneben Jurnalebis da wignebis asawyobad daSesafuTad.Inkjet - umTavresad gamoiyeneba mcire, miniaturuli wignebis gasakeTeblad.ofseti - brtyeli beWdvis nairsaxeoba, romlis drosac saRebavi sabeWdiformidan wneviT gadaecema rezinis tilos - Sualedur elastikurzedapirs, iqidan ki qaRalds an sxva sabeWd manqanas.ofseturi beWdva farTod gamoiyeneba beWdvur teqnikaSi, sadac melanisgamosaxuleba gadaiqceva ilustraciidan Rubber Blamketad, da SemdegsabeWd zedapirad. LliTografiul procesTan kombinirebuli gamoyenebisas,romelic efuZneba zeTisa da wylis Suqgazidvas, ofseturi teqnologiaamuSavebs brtyeli gamosaxulebis mamoZravebels razec gamosaxulebaibeWdeba da uzrunvelyofilia melniT samelne mamoZraveblebidan, maSinroca ara sabeWdi are izidavs wylis garss da icavs arasabeWd aresmelnisgan.kvlevis SedegebiCvens mier Catarebuli kvlevis farglebSi gamovikiTxeT 20-amde stamba.gTavazobT miRebuli Sedegebis analizs:Cvens mier Catarebuli kvleviT SevecadeT gagverkvia ra firmis teqnikasiyeneben ZiriTadad saqarTveloSi. gamokiTxul stambebSi yvelaze didipopularobiT sargeblobs heidelbergi, Semdeg Canon, dominanti daromaiori. aseve vxvdebiT rolandis, Cexur danadgarebs, adastis, Sony-s, Samsungs,HP-s, horizontis, kustarul, GDR-isa da Zveli rusuli warmoebis teqnikas.aseve vcadeT imis garkveva, Tu ra iyo ZiriTadad klientebis SekveTebi daromeli maTganis dakmayofileba SeeZloT saqarTveloSi arsebul stambebs.gamokiTxvaze dayrdnobiT SegviZlia vTqvaT rom yvelaze didi moTxovnawignis beWdvazea, Semdeg Jurnalebze, mosawvevebsa da broSurebze, aseve

177 | P a g earanaklebi gazeTsa da lifletze. saqarTveloSi araa bevri iseTi stambaromelsac SeuZlia daakmayofilos klientis nebismieri survili. arisstambebi romlebic muSaoben ZiriTadad erTi sferos mimarTulebiT. mag.:beWdaven mxolod saswavlo wignebs, sareklamo produqcias, rukebsa daglobusebs.Cven aseve gvainteresebda gagverkvia sTavazoben Tu ara stambebi TavianTklientebs raime damatebiT momsaxurebas. gamokiTxuli 20 stambidan 5 arsTavazobs sxva servisebs. danarCeni stambebis warmomadgenlebi kiZiriTadad yvela emxroboda Cvens mier miTiTebul savaraudo pasuxebs.esenia: SekveTis adgilze mitana; dakabadoneba; dizainis SemuSaveba;werilebis/mosawvevebis distribucia.aseve saintereso iyo imis gageba, Tu ra stimulirebis meTodebs mimarTavensaqarTveloSi. gamokiTxvebze dayrdnobiT SegviZlia vTqvaT, rom yvelazepopularuli stimulirebis meTodi fasdaklebebia, Semdeg reklama daganvadeba. aseve aris stambebi, romlebic saerTod ar mimarTaven msgavsmeTodebs.Cven aRmovaCineT stamba, romelic aseve aris saswavlo dawesebuleba, sadacxdeba msurvelebis specializeba mocemul sferoSi, Semdeg ki maTidasaqmeba.saqarTveloSi arsebuli stambebis umetesoba TanamSromlobs konkretulbankebTan. rogorc gamokiTvebidan gavarkvieT maTi didi nawiliupiratesobas aniWebs TBC banks da saqarTvelos banks. aseve garkveulinawili TanamSromlobs saxalxo bankTan, bank respublikasTan, qarTubankTan, prokredit bankTan, investbankTan, SilkRoadBank –Tan.stambebis kvlevis farglebSi Cven mier anketaSi dasmul kiTxvaze, Turogori saxis furclebzea moTxovna, gamokiTxuli stambebis nawilmaupasuxa, rom ZiriTadad moTxovna aris an carcis, an ofsetis furclebze,Tumca gamoirkva, rom stambebis umravlesobaSi momaxmarebeli ZiriTadadiTxovs orives: rogorc carcis aseve ofsetis furclebs, radganac isini

178 | P a g eufro parqtikulia da iafi. iyvnen stambebi romlebTan momxmarebeli ufromravalferovan produqcias iTxovs: rogorc carcis da ofsetis, asevegazeTis, kvercxis naWuWis, tilos, laminaciis, matovi laminaciisfurclebs. aseTi mxolod ramdenime stambaa da esenia: Sps "poligraf +”,"stagi jgufi”, "sava", Sps "gamomcemloba inteleqti", Sps '"gazeTisaqarTvelos macne".kvlevis farglebSi gamoirkva, rom saqarveloSi stambebis umravlesobamasalebs iRebs Cveni mezobeli qveynebidan TurqeTidan da ruseTidan. TugaviTvaliswinebT aqauri stambebis finansur SesaZleblobebs da imasac romTurquli da rusuli masala yvelaze iafia da misis Camotana ufro naklebxarjebTanaa dakavSirebuli, am qveynebidan masalis Camotana yvelazeoptimaluri variantia aqauri stambebisTvis. Tu ar CvavTvliT bolo drosruseT-saqarTvelos daZabuli urTierTobis gamo, Cvens qveyanasa da ruseTsSoris satransporto mimosvlis sirTules.stambebis nawils masala Camoqvs aziuri qveynebidan, rogoricaa: CineTi,indoeTi da korea. xolo evropuli masala, romelic yvelaze xarisxianadiTvleba, CamoaqvT: germaniidan, safrangeTidan, holandiidan, fineTidan daavstriidan. aseTi mxolod sami stambaa da esenia: Sps "sagamomcemli saxlitriasi", Sps '"gazeTi saqarTvelos macne" da “tata solutions”. iseTistambebi rogoricaa: ganaTlebis saministros stamba Sps "stamba", Sps "stamba qarTuli filmi", "stagi jgufi”.'iyeneben adgilobriv qarTulmasalas.gamokiTxuli stambebis umravlesobas ar aqvs momxmareblebis mozidvisproblema. miuxedavad imisa, rom yvela stamba ganurCevlad imisa, uWirs Tuar uWirs mas momxmareblis mozidva, mimarTavs erTsa da imave stimulirebismeTodebs, ZiriTadad: reklamas, ganvadebasa da fasdaklebebs, stambebisnawils mainc uWirs momxmareblebis mozidva an saerTod ver axerxebes amas.Tu daveyrdnobiT Cvens mier gamokiTxuli stambebis anketebs, SevamCnevT,rom is stambebis, romelTac ar uWirT momxmareblebis mozidva Tvlian, rommaT sastambo biznesSi Rirseuli konkurentebi ar yavT. xolo is stambebi,

179 | P a g eromleTac uWirT momxmareblebis mozidvaATvlian, rom uWirT Rirseulikonkurenciis gaweva. Aaqedan SeiZleba gamovitanoT daskvna, rom im stambebismdgomareoba romelTTac uWirT an ver axerxeben momxmareblebis mozidvasZiriTadad gamowveulia imiT rom maT yavT Zlieri konkurentebi, romlebmacdaipatrones stambebis bazari. Aaris agreTve stambebis kategoria,romlebsac am etapze hyavT sakmarisi raodenobis momxmarebeli da arsaWiroeben axal momxmareblebs, rac albaT ZiriTadad gamowveulia imiT,rom maT ar gaaCniaT meti momxmareblis dakmayofilebisaTvis saWirosawarmoo simZlevreebi, amitomac Tavs ikaveben damatebiTi momxmareblebismozidvisagan.bolo wlebSi adgilobriv stambebs did konkurencias uwevs ucxouristambebi, maT Soris aRsaniSnavia TurqeTisa da CineTis stambebi.ucouri stambebis mTavari dadebiTi mxareebi saqarTvelos stambebTanSedarebiT: maRali xarisxis teqnika da teqnologiebi, saqarTvelosTanSedarebiT dabali fasebi, garantia xarisxze, momsaxurebis maRali done.ucouri stambebis uaryofiT mxares, ris gamoc qarTveli damkveTebi Tavsikaveben ucxour stambebSi beWvdisagan, warmoadgens drois faqtori. racmeryeobs 2 kviridan 2 Tvemde.sakuTari konkurentunarianobis Sefasebisas stambebis xelmZRvenelebisifrTxiles iCendnen amitom, Cvens mier anketaSi dasmul kiTxvaze, romSeefasebinaT sakuTari sawarmo konkurentebTan mimarTebaSi. maTumravlesobas uWirda pasuxis gacema. rac albaT gamowveulia imiT, romisini kargad ar icnoben konkurenti stambebis SesaZleblobebs, es kisakmaod cudia nebismieri biznesisTvis radganac, Zalian mniSvnelovaniafirmam kargad icodes sakuTari da konkurenti firmebis SesaZleblobebi daamis mixedviT miiRos sawarmoo gadawyvetilebebi.mxolod ori stamba s.s "kartografia" da Sps '"gazeTi saqarTvelos macne"arian darwmunebulni sakuTar SesaZleblobebSi da Tvlian, rom am dargSikonkurentebi ar yavT. rac Seexeba danarCen stambebs isini Tvlian rom

180 | P a g ekonkurentebi mxolod 1 wlis ganmavlobaSi ar warmoadgenen safrTxesmaTTvis.gamokiTxuli stambebis xelmZRvanelebis azriT, konkurentuli upiratesobismiRwevas yvelaze metad uzrunvelyofs produqciis/momsaxurebis xarisxisgazrda, produqciis/momsaxurebis fasis Semcireba da bazris/konkurentebisSeswavla ad yvelaze cotam daasaxela damatebiTi biznes konsultaciebismiReba.Cvens mier gamokiTxuli stambebis umravlesoba daarsebulia boloocleulSi. gTavazobT grafiks romelzec naCvenebia gamokiTxuli stambebisdaarsebis TariRebi.20202000198019601940192019001880gamokiTxul stambebSi dasaqmebulTa raodenoba meryeobs 3-dan 100 kacamde.gTavazobT grafiks romelzec naCvenebia gamokiTxul stambebSidsaaqmebulTa ricxovnoba.

181 | P a g e1009080706050403020100gamokiTxul stambebisumravlesobaSi arsebuli teqnikis wlovanebameryeobs 6-dan 12 wlamde.gTavazobT grafiks romelzec naCvenebiastambebis teqnikis wlovaneba.10864203 dan 519<

182 | P a g edanarTigamokiTxuli stambebis CamonaTvali da maTi sakontaqto informaciaorganizacia telefoni E-mail1 Sps "gamomcemliba universali"2 Sps "sagamomcemli saxli triasi"22 36 09899 172230515206899 560435universal@internet.geinfotriasi@gmail.com3 stamba "kegeli" 39 20 434 Sps '"gazeTi saqarTvelos macne" 899 733432 offace@sakmatsne.ge5 Sps "gamomcemloba inteleqti" 25 05 226 Sps "aqsesi"7 Sps "poligraf +" 99 92 74 polygraphplus@yahoo.com8 Sps "globusi' 877 400503 zurasulakauri@yahoo.com9 Sps "gamomcemloba meridiani" datos@posta.ge10 Sps "Tamarni 2002" 95 65 46 goga_@mail.ru11ganaTlebis saministros stamba Sps"stamba"39 27 5012 s.s "kartografia" 57 02 0313 Sps " stamba qarTuli filmi" 34 87 9614 tata solutions 98 63 29 office@tatasolutions.ge15 "stagi jgufi' 93 10 5816 "sava" 31 75 5517 Sps "si-ji-es'93 91 4635 28 95mail@calamuy.ge18 stamba _ 96 52 84 18

183 | P a g e19 dekaprinti 99 50 07sportul-gamajansaRebeli centrebiSesavalijansaRi cxovrebis wesiT cxovreba Zalian mniSvnelovania nebismieriadamianisTvis esaa gza janmrTelobis gasakaJeblad, igi mudmivad formaSiyofnis, gantvirTvis da TviTdajerebis erT-erTi saukeTeso saSualebaswarmoadgens, bolo periodSi yovelive es adamianebmac gaaTviTcnobieres,ramac Sesabamisad gazarda sportul-gamajansaRebeli kompleqsebismomsaxurobebze maTi moTxovnac.saqarTveloSi arsebul jer kidev iSviaT xils ucxoeTSi ukve didi xaniarac gemo gausinjes. didi xania rac sazRvargareTis iseT qveynebSi,rogorebica: amerikis SeerTebuli Statebi, inglisi, kanada, espaneTi,germania, iaponia da sxvebi –didi MmoTxovniT sargebloben sportulgamajansaRebeli kompleqsebi. ganviTarebuli qveynebis mosaxleobis didinawili dRiTidRe ufro metad intensiurad iyenebs sportulgamajansaRebelicentrebis momsaxurebebs; mizezi TiTqmis erTnairia:janmrTelobis gakaJeba, wonis koreqtireba an sulac axalgazrdulisilamazis SenarCuneba, rac rogorc gairkva aramxolod qalbatonebis,aramed mamakecebis didi nawilis fiqris sagansac warmoadgens.Tumca aqve unda aRiniSnos is tendenciac, rom sul ufrodaufro fexsikidebs saxlSi sakuTar trenaJorebze varjiSi an dilauTenia samsaxurSiwasvlamde parkSi sirbili. miuxedavad amisa, qarTveli momxmareblebisgarkveuli nawili bolo periodSi fitnes klubebsa Tu sxva sportulcentrebs mainc aqtiurad iyenebs. ramac ganapiroba Cveni daintereseba ambazris mimarT. saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociacim Caatarasportul-gamajansaRebeli centrebis bazris kvleva, kvlevis mTavar

184 | P a g emizans warmoadgenda aseTi centrebis bazris Seswavla da analizi, misiganviTarebis tendenciebis gamovlena.kvlevis SedegebisaqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciis mier Catarebul iqnasportul – gamajansaRebeli centrebis bazris kvleva, romlis mTavarmizans warmoadgenda saqarTveloSi aRniSnuli bazris Seswavla daanalizi. kvlevis procesSi gamokiTxul iqna 22 sportul-gamajansaRebelicentri da 50 momxmarebeliservisebidaviwyoT SeTavazebuli servisebiT, saqarTveloSi Tqven SegiZliaTisargebloT Semdegi ZiriTadi momsaxureobebiT: fitnes klubi; masaJi; sacurao auzi; sauna; solariumi; spiningi; aerobika; ioga; Seipingi; kosmetologia; diagnostikur samkunalo momsaxureba;

185 | P a g eaRiSnuli momsaxureobebis sruli saxiT SemoTavazeba mxolod ramdenimecentrs Tu SeuZlia, amis mizezs ki albaT jer kidev moumzadebelibazari warmoadgens.Cvens mier sul gamokiTxul iqna 22 sportul-gamajansaRebeli centri,romelTaganac mxolod ramdenimes qonda zemoT CamoTvlilimomsaxureobebis umetesoba, centrebis umravlesoba ki ZiriTadadramdenime momsaxureobazea orientirebuli, esenia: fitnes klubi; masaJi; sacurao auzi; sauna; solariumi;rac unda vivaraudod rom gamowveulia am momsaxureobebze ufro maRalimoTxovniT.axla ki ganvixiloT am momsaxureobebidan ramdenimes mokle daxasiaTeba;fitnes klubifitnes klubebiT da sportuli trenaJorebiT SeuZlia isargeblosnebismierma msurvelma miuxedavad sqesisa, asakisa, da janmrTelobismdgomareobisa, mxolod erTi pirobiT: zustad unda iyos daculi dadozirebuli simZimeebis aweva da varjiSebis Tanmimdevroba. fitnesvarjiSebis saSualebiT, geqnebaT SesaZlebloba SeinarCunoTjanmrTeloba, gaiumjobesoT sisxlZarRvTa sistema, SeinarCunoTaxalgazrduli ieri, daxvewoT sxeulis figura da ganaviTaroT sxeulzeCamorCenili kunTebi. Tqven SegiZliaT isargebloT Semdegi saxistrenaJorebiT:Zalis trenaJorebi _ romelic aris TviTregulirebadi fiqsatorebi,(skami, sazurge, fexis sadgami), varjiSis dros uzrunvelyofs wylis daxerxemlis mosvenebul mdgomareobas.

186 | P a g eveloergometri-velosipedi _ woliT reJimSi varjiSis saSualebasiZleva.velosipedi _ velosipedze varjiSi sakmaod mosaxerxebelia, igi pulsissixSiris Semdeg Tavad aregulirebs varjiSis intensivobas.sarbeni biliki _ biliki qmnis aRmarTis imitacias romlis daxris kuTxe15 gradusia.elifsoebi _ qmnis Txilamurebze srialis imitacias da ar zemoqmedebsmuxlis saxsrebze.vibrojimebi _ xels uwyobs kunTebis gamkvrivebas da cximis intensiurdawvas.gamokvleuli centrebis 30%-s hyavs ucxoeTSi gadamzadebuli trenerebi,romlebic dagexmarebian varjiSis sworad CatarebaSi magaliTad:arsebobs sxvadasxva saxis trenaJorebi, imis mixedviT, Tu romeli kunTisgamagreba gsurT, arCevanic mravalferovania. Tu saqme exeba erTfunqciur trenaJors, aq mravalgvari SemoTavazebaa, dawyebuli fexiskunTebis savarjiSo velosipedebiT xelisa da muclis presis kunTebisgamamagrebeli trenaJorebiT damTavrebuli. yovelive amaSi da kidev sxvamraval sakiTxSi gasarkvevad Tqven gamocdili trenerebi dagakvalianeben.trenerebi ZiriTadad gadamzadebulebi arian Semdeg qveynebSi: Ggermania,ruseTi, italia, TurqeTi da inglisi.rac Seexebas TviTon teqnika-mowyobilobebs, am mxriv msoflioSi cnobilibrendebia:

187 | P a g emasaJimasaJis sxvadasxva saxeobebs SemogTvazeben, gTavazobT maTgan ramdenimesmokle daxasiaTebas.adgilobrivi masaJi da saerTo masaJi _ gamajansaRebeli Zvliswanazardebis dasaSlelad gamoiyeneba.manualuri masaJi _gamoiyeneba atrofirebuli kunTebis aRsadgenad dasisxlis mimoqcevisTvis.Taflis masaJi _ kvebavs sxeuls da wvavs cximebs, aaxalgazrdebssxeulis kans da axdens sxeulis koreqtirebas.parafinoTerapia – wvavs cximebs, axens sxeulis koreqcias.gasaxdomi masaJi _ xdeba problematuri adgilebis damuSaveba,celulitis daSla da sxeulis koreqcia.garda amisa SemogTavazeben Cinur, wertilovan masaJebs, masaJs cxeliqvebiT da a.S.sacurao auzisaqarTveloSi yvelaze didi sacurao auzi vakis sacurao auzs aqvs.

188 | P a g esacurao auzisigrZe - 50 m.siRrmemaq. - 5,8m.sigane - 21m. min. - 1, 9 m.wylis temperatura - 28 0- ia. auzis wyali 24 saaTis ganmavlobaSiifiltreba kvarcis silaSi, xolo yovel xuT saaaTSi auzi axali,ultraiisferi sxivebiT damuSavebul wyliT ivseba, auzis fskeriiwmindeba yoveldRiurad wyalqveSa robotis meSveobiT.saunaqalebisTvis funqcionirebs ZiriTadad ori tipis sauna: orTqlis dafinuri sxvadasxva kontrastuli abazanebiT, xolo mamakacebisTvisrusuli da finuri.solariumigasarujad gamoiyeneba ori tipis danadgari: Ria (horizontaluri)daxuruli ( vertikaluri).dadanadgarebi Seqmnilia umaRlesi teqnologiiT, Zalian kargia TuamoRebulia B gamosxivebis tipi, romelic mavne zegavlenas axdensorganizmze da kargia Tu gamoiyeneba A gamosxivebis tipi, romelicspecialistebisa da eqspertebis SefasebiT, mzeze naklebad arismavnebeli. igi aCqarebs nivTierebaTa cvlis process, riTac zedmeticximis dawvas uwyobs xels.spiningispiningi esaa intensiuri varjiSi gamZleobaze, misi ZiriTadidaniSnulebaa wonaSi dakleba, kunTebis gamagreba, organizmis gaZliereba.instruqtoris meTvalyureobiT musikis TanxlebiT spiningis danadgarze

189 | P a g emimdinareobs specialuri varjiSi sxvadasxva sirTuleebis gadalaxviT,misi meSveobiT SesaZlebelia cxmis swrafi dawva, wonis dakleba dagamZleobis gamomuSaveba.rogorc xedavT arCevani sakamod mravalferovania, sainteresoamomxmarebeli romel servisebs aniWebs ufro met upiratesobas, amisTvisCvens mier kvlevis procesSi gamokiTxul iqna sportul-gamajansaRebelicentris 50 momxmarebeli, maTi gamokiTxviT gamoirka, rom yvelazemetad moTxovndi servisebia: masaJi, fitnes klubebi da sacurao auzebi,maT mosdevT: kosmetologia, sauna, solariumi da a.S. TvalsaCinoebisTviswarmogidgenT servisebze moTxonis diagramas.yvelaze moTxovnadi servisebi gamoikiTxa centrebSic, Sedegad miviReTTiTqmis analogiuri maCvenebeli, amasTan gamokiTxul mamakacTaumravlesoba yvelaze xSirad fitnes klubs da sacurao auzs mimarTavs,qalbatonebi ki sacurao auzs, solariums da masaJs aniWebenupiratesobas.

190 | P a g emomxmareblebimomxmarebelikvlevis Sedegad dadginda romsportuli kompleqsebis ZiriTadimomxmareblebi arian 25-60 wlamdeasakis mqone adamianebi, aqedandaaxloebiT 70% qalia, 22% mamakacixolo 8% ki bavSvi.22%8%70%qalikacibavSvigamokiTxuli momxmarebeli sortul-gamajansaRebel centrebs sxvadasxva sixSiriT stumroben. gTavazobTsaSualod TveSi maTi vizitebis raodenobis dinamikas. romlidangamomdinarec SegviZlia davaskvnaT, rom dRes sakmaod maRalia moTxovnasportuli kompleqsebis momsaxureobebze da adamianTa umravlesobaccdilobs cxovrebis jansaRi wesiT icxovros, Tumca samwuxarodYjerjerobiT es mxolod SeZlebuli fenis privilegias warmoadgens. imediviqonioT, rom momavalSi maTi momsaxurebiT sargebloba SedarebiTdabali fenis warmomadgenlebsac SeeZlebaT.gamokiTxuli momxmareblebi Semdegi sixSiriT stumroben sportul-gamajansaRebel centrebs:3025201528%10520%20%14%18%0

191 | P a g esportul kompleqsebSi TveSi orjer momxmarebelTa 20% dadis, kviraSiorjer-28%, kviraSi samjer-20%,momxmareblis moTxovniskviraSi ramdenjerme - 14%,cvlileba wina welTan SedarebiTxolo ufro iSviaTad ki 18%stumrobs aseT kompleqsebs.gaizarda30%SemcirdakiTxvaze rogor Seicvala maTi58%12%moTxovnasportulgamajansaRebelikompleqsismomsaxureobaze gamokiTxulTa 58%-is TqmiT maTi moTxovna wina welTanSedarebiT gaizarda, 12%-isTvis Semcirda, xolo 30%-isTvis ki ucvlelidarCa.moTxovnis faqtori SevafasebineT gamokiTxul centrebsac. maTgan 60%-maganacxada, rom gayidvebis moculoba wina welTan SedarebiT 15%-iTgaezardaT, centrebis 10%-s moTxovna gaezarda 50%-ze metad, 20%-isTqmiT, moTxovna ucvlelia wina welTan SedarebiT, xolo 5 %-is TqmiT kipiriqiT 15%-iT SeumcirdaT moTxovna.Catarebulma kvlevam gamoavlina is ZiriTadi faqtorebi romlebicmniSvnelovania momxmarebliTvis kompleqsis arCevis procesSi. gamovyaviTSemdegi ZiriTadi faqtorebi: dabali fasebi, kargi momsaxureba, periodulifasdaklebebi, kvalificiuri trenerebi, megobris/nacnobis rCeva,Tanamedrove teqnika da kargi adgilmdebareoba. momxmarebels TiToeulimaTgani unda Seefasebina qulebiT 1. Zalian mniSvnelovania. 2.mniSvnelovania. 3. naklebad mniSvnelovania. 4. umniSvneloa. saboloo jamSimiviReT Semdegi saxis monacemebi:

192 | P a g e4035302520151050Zalian mniSvnelovanimniSvnelovaninakleb mniSvnelovaniumniSvnelorogorc diagramidan Cans momxmareblisTvis yvelaze niSvnelovani centrisarCevis dros kargi momsaxureoba aRmoCnda, Semdegi faqtori romelicgavlenas axdens momxmareblis gadawyvetilebaze aris dabali fasebi.momxmareblisTvis nakleb umniSvnelo aRmoCnda perioduli fasdaklebebi darac ar unda gasakvirvi iyos megobris/nacnobis rCeva.rac Seexeba momsaxureobas, rogorc mogexsenebaT, saqarTveloSi am mxrivarcTu ise saxarbielo mdgomareobaa, sportul-gamajansaRebel sferoSiki am mxriv Semdegi tendencia gamoikveTa: gamokiTxulmomxmarebelTa52% met-naklebad kmayofilia momsaxureobiT, 40% kmayofilebasgamoTqvams miRebuli momsaxureobiT da mxolod 2%-ma daafiqsira Tavisiukmayofileba momsaxureobis xarisxTan dakavSirebiT.

193 | P a g egasaRebis stimulirebadRes yvelas da yvelafers sWirdeba reklama, reklamas didi mniSvnelobaaqvs zogadad firmis saqmianobisTvis. kargi reklama es ukve warmatebissawindaria. reklamas mimarTavs Cvens mier gamokvleuli sportulikompleqsebis umravlesobac (kerZod ki 85%). reklamisTvis ZiriTadadmimarTaven televizias, mas mosdevs radiosa da Jurnal-gazeTebSireklamireba.gasaRebis stimulirebis erT-erT mniSvnelovan faqtors warmoadgensfasdaklebebi. iseve rogorc reklamas, masac sakmaod xSirad mimarTavenxolme. Cvens SeTxvevaSi fasdaklebebs kompleqsebi ZiriTadad mudmivklientebs ukeTeben. fasdaklebebs ZiriTadad mimarTaven sadResaswauloperiodSi, ufro axal wels da 8 marts. am periodSi, centrebis TqmiT,sakmaod izrdeba moTxovna. zogadad moTxovna ki sezonebis mixedviTSemdegia: yvelaze maRali moTxovnaa gazafxulze, Semdeg modisSemodgoma, xolo yvelaze dabali moTxovna zafxulisa da zamTrissezonze dafiqsirda.gamokiTxul sportul-gamajansaRebeli kompleqsebis 25%-ze mets hyavskorporatiuli klientebi, romelTac sTavazoben specialurfasdaklebebs.momxmareblebs aseve sTavazoben abonimentebsac, ZiriTadad 1 Tviani, 3Tviani da 1 wliani xangrZlivobebis abonimentebs SemogTavazeben. maTganki momxmarebelisTvis yvelaze xelsayreli da sasurveli erT Tvianiabonimentebi aRmoCnda. ramdenime saxis sxvadasxva momsaxurebisabonimentis sargeblobis SemTxvevaSi sportul-gamajansaRebelicentrebis umetesoba momxmareblebs sTavazobs specialur fasdakebebs anCuqnis maT damatebiT serviss.

194 | P a g efasebifasebi sakmaod diferencirebulia sxvadasxva momsaxureobebze.saqarTveloSi aris, rogorc sakmaod maRali fasebis, aseve saSualofasebis mqone kompleqsebic, amaTgan TiToeul maTgans Tavisimomxmarebeli hyavs.daviwyoT fitnesiT, fitnes klubebi _ erTi saaTiT fitnes klubSistumroba 7-15 laramde dagijdebaT. erT Tviani abonimentiT sargeblobisSemTxvevaSi ki daaxloebiT 20%-ian fasdaklebas miiRebT TiTqmis yvelamomsaxureobaze.sacurao auzi _ sacurao auzis fasebi fitnesTan SedarebiT odnavmaRalia. erTi saaTi auziT sargebloba 8-20 laramde Rirs, ra Tqma undaaq gadamwyveti mniSvneloba eniWeba auzis zomebs, fasebic Sesabamisadgansxvavebulia.sauna _ erTi saaTi saunaSi nebivroba 20 - 40 laramde dagijdebaT.solariumi - solarimis fasebi ZiriTadad Semdeg intervalebSi meryeobserTi wuTi 1,6 - 2,5lari.masaJi _ vinaidan masaJis sakmaod mravalferovani arCevania fasebicsakmaod gansaxvavebulia, masaJis fasebi 20 laridan iwyeba da SeiZleba 80laramdec ki miaRwios.aerobika _ kviraSi orjeraerobikis gakveTilebze stumroba,TveSi sul raRac 40 - 60laramde Rirs.fasebimaRalia normaluria dabaliaioga _ iogaze fasebi sakmaodmaRalia, ZiriTadad ki 70 laridaniwyeba.75%20%5%

195 | P a g egamokiTxulTa 75% TqmiT SeTavazebuli fasebi misaRebia, arc ZalianmaRalia da arc dabali, 20 % -is TqmiT fasebi sakmaod maRalia, 5%-ma kiganacxada rom maTTvis fasebi savsebiT misaRebia da dabalic kia.TvalsaCinoebisaTvis warmogidgenT saqarTveloSi yvelaze cnobilikompleqsebis vakis sacurao auzisa da praim fitnesis momsaxurebistarifebsvakis sacurao auzisa da fitnes-klubismomsaxurebis tarifebimamakacebimxolod qalebisaTvis!1 dRe – 90 lari 1 dRe – 54 lariklubis wevris stumari 1 dRe – 54 lariklubis wevris stumari bavSvi30 dRe – 540 lari10 viziti – 300 lari(6-14 w.) 1 dRe 27 lariabonimenti1 kaci1 Tviani abonimenti – 330 lari3 Tviani abonimenti – 930 lari6 Tviani abonimenti – 1740 lari1 wliani abonimenti – 3240 lariojaxTan erTad1 Tviani abonimenti ojaxTan erTad 1 kaci – 270 lari3 Tviani abonimenti ojaxTan erTad 1 kaci _ 810 lari6 Tviani abonimenti ojaxTan erTad 1 kaci _ 1560 lari1 wliani abonimenti ojaxTan erTad 1 kaci _ 3000 larikorporatiuli klientebisTvis

196 | P a g e1 Tviani abonimenti korporatiuli klientebisTvis 1 kaci – 310 lari3 Tviani abonimenti korporatiuli klientebisTvis 1 kaci _ 885 lari6 Tviani abonimenti korporatiuli klientebisTvis 1 kaci _ 1680 lari1 wliani abonimenti korporatiuli klientebisTvis 1 kaci _ 3120 laripraim fitnesis momsaxurebis tarifebi1 dRe – 25 lari1 Tviani abonimenti (fitnes-klubi, sacurao auzi, sauna, abanoebi)7_13sT 145 lari13_18sT 125 lari19_23sT 220 larisolariumi (vertikaluri) 1 wuTi _ 1,80 larisolariumi (horizontaluri) 1 wuTi _ 1,20 larimasaJi _ 25 laridan 35 laramdeioga _ 90 lari (1 Tviani abonimenti)aerobika _ 70 lari (1 Tviani abonimenti)Seipingi _ 70 lari (1 Tviani abonimenti)aRsaniSnavia rom fasebi iseT ganviTarebul qveynaSi rogoricaa amerikisSeerTebuli Statebi saqarTvelosTan SedarebiT Zalian dabalia, klubSigasawevrianeblad sul raRac 35 dolaris gadaxda mogiwevT TveSi, sulaxlaxan Catarebul iqna kvleva aSS-Si, ris Sedegadac gamoirkva romamerikis mosaxleobis 43% sportul-gamajansaRebel centerbze mxolod50 dolaramde xarjavs TveSi, Tumca es albaT imiTacaa ganpirobebulirom amerikelTa umravlesoba upiratesobas saxlSi varjiSs amjobinebs.iq kargi savarjiSo mowyobilobis – trenaJoris yidva 800$- dan 1000$-mdejdeba.

197 | P a g edaskvna90 wlebamde saqarTveloSi sportul-gamajansaRebel centrebs Zalzecotas Tu waawydebodiT da maTac mxolod erTi an ramdenimemomsaxureobis SemoTavazeba SeeZloT TqvenTvis, 2002-2005 wlebSi ki ukvesaqarTveloSi SeiniSneba ufro msxvili kompleqsebis Camoyalibeba. boloperiodSi ki maTi ricxvi TandaTanobiT izrdeba, Tumca es sfero jerkidev ara aris saqarTveloSi saTanadoT ganviTarebuli, amaze metyvelebsTundac is faqtic rom saqarTveloSi mxolod 2004 wels Camoyalibdamsxvili da Tanamedrove sportul-gamajansaRebeli kompleqsi romelicTiTqmis yvelanair momsaxureobas sTavazobs momxmarebels. saboloojamSi ki wlidan wlamde izrdeba aseT centrebze moTxovna, fasebicgamokiTxul momxmarebelTa TqmiT misaRebia, centrebic TandaTanobiTufro mravalferovani momsaxureobebs sTavazoben momxmarebels, amasTanaRsaniSnavia rom gamokiTxul centrTa umravlesoba momavalSigafarToebas apirebs. saqarTveloSi es sfero sakmaod swrafi tempiTviTardeba.bolo periodSi sportul-gamajansaRebeli kompleqsebi farTodgamoyenebadia mTel rig sazRvargareTis qveynebSic, ramac gamoiwvia aramxolod specializebul trenerebsa Tu momsaxurebebze, aramedkompleqsuri da mravalfunqciuri tipis trenaJorebze maRali moTxovna.swored aman ganapiroba is, bevrma ucxourma sawarmom XX saukunismiwuruls profili Seicvala da trenaJorebisa da fitnes aRWurvilobiswarmoebas mihyo xeli, rac dResdReisobiT mrewvelobis sferoSi sakmaodsarfian bizness warmoadgens.imedi viqonioT, rom uaxloes momavalSi Cvenc gveqneba iseTi msxvili daprestiJuli kompleqsebi, romlebic sxva ganviTarebul qveynebs aqvs.

198 | P a g eturistuli saagentoebiSesavali“saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciam” ganaaxorcielaturistuli bazaris kvlevas. kvlevis mizani iyo aRniSnuli bazrisSeswavla, gagvego Tu ra mniSvneloba aqvs gids turistul bazarze,turizmis sferoSi arsebuli mdgomareobis Sefaseba. infrastruqturisganviTarebis etapebis Seswavla,ra saxis turistul momsaxurebas sTavazoben turistuli saagentoebituristebs: gasvliT Tu Sida turizms, ra romelze aris ufro didimoTxovna.Cvens mizans warmoadgenda aseve gagvego, Tu romeli iyo 3 yvelazemoTxovnadi kurorti saqarTveloSi da yvelaze metad romel qveyanaSiaganviTarebuli infrastruqtura. ZiriTadad romeli qveynidan stumrobensaqarTvelos yvelaze xSirad da romel qveyanaSi miemgzavrebian qarTvelebi.ra tipis turizmia yvelaze moTxovnadi. romelia yvelaze ZviradRirebulituri.rogoria Semomsvleli da gamsvleli turistuli bazris tendencia bolo 3wlis ganmavlobaSi gaizarda Tu Semcirda da daaxloebiT ramdeniprocentiT.aseve gvainteresebda Tu rogor Seafasebdnen turistuli saagentoebiTavianT Tavs konkurentebTan mimarTebaSi.iyeneben Tu ara SeRavaTebs da ra SemTxvevaSi. TanamSromloben Tu arabankebTan.reklamis ra formebs iyeneben da aseve gamgzavrebisas turistisaTvisyvelaze metad ra aris mniSvnelovani.am kvlevis Sedegad SevZeliT yvela Cvens kiTxvaze pasuxis miReba, racSegiZliaT ixiloT Cvens analizSi.

199 | P a g eturizmis biznesi da sastumro industriaturizmi _ adamianis nebayoflobiTi, Tavisufali, droebiTi gadaadgilebasacxovrebeli adgilidan dasvenebis, gajansarebis da sxva mizniT. xoloturisti _ piri, romelic gadaadgildeba Tavisi sacxovrebeli adgilidandasvenebis, gajansaRebis da sxva mizniT.turizmisa da sakurorto saqmianoba regulirdeba saqarTveloskanonmdeblobiT turizmisa da kurortebis Sesaxeb.21-e saukunis dasawyisisaTvis msoflio kulturasa da ekonomikaSi turizmimdgradi ganviTarebis dargad Camoyalibda, romelmac gansakuTrebuliadgili daimkvidra globalur ekonomikur struqturaSi. imisaTvis, romturizmma ekonomikuri mogeba moutanos qalaqs, misi ganviTareba undaatarebdes mdgrad xasiaTs da amave dros Tavisi bunebiT unda iyosdamzogavi. turizmis ganviTarebis TvalsazrisiT gansakuTrebulimniSvneloba aqvs gansaxlebis sistemis, dasaxlebaTa tradiciularqiteqturas da istoriul-kulturul memkvidreobas.turizmis ganviTarebis dagegmvis TvalTaxedviT potenciuriSesaZleblobebis Sefasebis dros (rac aucilebeli iqneba strategiisdamuSavebisas) aucilebelia pasuxi gaeces Semdeg kiTxvas _ ra saWirokomponentebi unda arsebobdes turizmis ganviTarebisaTvis? eskomponentebia:• RirSesaniSnaobebi da Tavisufali drois gatarebis formebi _sanaxavi adgilebi da is, riTac SeiZleba turisti gaerTosadgilze yofnis dros;• miRebisa da momsaxurebis infrastruqtura _ dabinavebisa da kvebisadgilebi;• satransporto infrastruqtura da momsaxureba _ sabazo adgilamdeCasvlisa da Sida teritoriaze gadaadgilebis saSualeba;

200 | P a g e• adgilobrivi sainJinro-teqnikuri infrastruqtura _wyalmomarageba, eleqtrogayvaniloba, komunikacia, kanalizacia damyari sayofacxovrebo narCenebis marTva;• mogzaurobebis organizeba _ turoperatorebi, turagentebi dagidebi;turistuli produqciis bazarze gatana da turistuli informaciissamsaxuris arseboba _ informacia turistebisaTvis imaze, Tu ra SeuZliaTnaxon da akeTon maT adgilze yofnis dros.saqarTvelos bunebriv-klimaturi mravalferovnebidan didi turistulipotenciali gaaCnia. saqarTvelos turistul SesaZleblobebs gansazRvravs:1. Savi zRvis sanapiro zoli, romlis sigrZe 318 km.-ia. igi warmoadgensmasobrivi turizmis ganviTarebis erT-erT ZiriTad safuZvels. 2. didi damcire kavkasionis mTagrexilebi. didi kavkasioni gadaWimulia Savidankaspiis zRvamde da sigrZiT 1500km-s aRwevs. saqarTvelos mTebi uaRresadxelsayrelia samTo-saTxilamuro turizmisa da alpinizmisganviTarebisaTvis. 3. kurortebi: qveyanaSi 102 kurorti da kargi sakurortoperspeqtivebis mqone 182 sakurorto adgilia.saqarTvelo aris erT-erTi uZvelesi turistuli qveyana, sadac turizms 3500wlis istoria aqvs. saqarTvelo aRiarebulia Rvinis samSoblod. qveynissaxelmwifo muzeumSi daculia vazis dasamuSavebeli iaraRi, romelicdamzadebulia Zveli welTaRricxvis mesame aTaswleulSi. msoflioSi aseTisiZvelis nivTi arsad ar aris aRmoCenili. 2 aTasi yurZnis jiSidan 500qarTulia.turizmi qveynis dedaqalaqis ganviTarebis erT-erTi prioritetia.misi ganviTarebis strategiaze muSaobis dros, aucilebeli iqnebagaanalizdes Semdegi sakiTxebic:• arsebobs Tu ara TbilisSi turizmis ganviTarebisaTvis saWiroresursebi;

201 | P a g e• arsebobs Tu ara Sesabamisi turistuli bazari, romelzec SeiZlebagasvla;• ekonomikuri ganviTarebis miznebis misaRwevad esaWiroeba Tu araTbiliss turizmis ganviTareba;• aris Tu ara saWiro SromiTi resursebi turizmisganviTarebisaTvis, damatebiTi SromiTi resursebis SemoyvanisgareSe;• gamarTlebulia Tu ara danaxarjebi satransportoinfrastruqturis ganviTarebisaTvis;• SesaZlebelia Tu ara konkurentebis gamoCena arsebuli an SesaZloturistuli proeqtebidan mezobel regionebSi.aRsaniSnavia, rom msoflio turizmisa da mogzaurobis sakonsulosmonacemebiT saerTaSoriso turizmis adgili msoflio ekonomikaSiSemdegnairad gamoiyureba: _ turizmze modis msoflio mTliani Sidaproduqtis 10%; kerZo momsaxurebis 10,9%; msoflio investiciebis 11,8%;turistebis mier ucxo qveyanaSi mogzaurobisas ixarjeba 600 miliardzemeti aSS dolari;saqarTvelos geografiuli mdebareoba, klimaturi pirobebi, qveynis bunebismravalferovneba, istoriuli da kulturuli Zeglebi mniSvnelovansafuZvels warmoadgens turizmis ganviTarebisaTvis. risi gamoxatulebacaais, rom 1988 wlis monacemebiT qveyanaSi Camodioda 4 mln-ze meti turistida damsvenebeli. cnobili movlenebis gamo saqarTveloSi 1990 wlidandaiwyo turistuli industriis vardnis procesi. 1994-97 wlebSi, rogorcmeurneobis sxva dargebSi, ise turizmisa da kurortebis seqtorSiganxorcielda privatizaciis procesi. am periodSi investiciebis odenobaSedarebiT mcire moculobiT xasiaTdeboda da moxmarda saxelmwifosaganturistuli da sakurorto obieqtebis gamosyidvas. politikuri daekonomikuri stabilurobis pirobebSi 1998 wlidan iwyeba turistuliindustriis SesamCnevad mzardi tempebiT funqcionireba. pirveli

202 | P a g estatistikuri monacemebi Cndeba 1995 wels, roca dafiqsirda wlisganmavlobaSi qveyanaSi Semosuli 85 000 vizitori.msoflio bazarze saqarTvelo SedarebiT axali obieqtia da jerjerobiTar aris saTanadod damkvidrebuli. bazris parametrebi (moTxovnis zrda,moTxovnis tipebi, obieqtebi ar aris jer stabiluri da zustad gaTvlili),amis gamo biznesis prognozi aSkara riskTan aris dakavSirebuli. yovelivees xels uwyobs ekonomikis aRniSnul segmentSi araregistrirebuli fuladisaSulebebis ganTavsebis stimulirebas.qveyanaSi sainvesticio proeqtebisaTvis dafinansebis mopoveba rTulia,dafinansebisaTvis aucilebeli saxsrebis didi moculobis gamo. qarTulibankebis mier dawesebuli maRali saprocento ganakveTebi, da kreditisdafarvis mokle periodi sainvesticio saqmianobas zRudavs mxolodswrafadmomgebiani da mcire masStabis proeqtebis dafinansebiT. zemoTaRniSnuli zrdis dargSi araregistrirebuli fuladi resursebisganTavsebis mcdelobebs.miuxedavad imisa, rom saqarTvelos kanonmdeblobiT deklarirebuliaadgilobrivi da ucxoeli investorebis erTnairi uflebebi, aris SemTxvevbi,rodesac es ukanasknelni samarTlebrivi davis warmoSobisas daucveladgrZnoben Tavs.turizmisa da sastumro biznesis seqtorSi korufciuli garigebebisa daararegistrirebuli fuladi saSualebebis moZraobis mastimulirebelifaqtorebis ganxilvisas aranakleb mniSvnelovania biznesis warmarTvasTandakavSirebuli problemebis warmoCenac. saqarTveloSi turizmis sferoSida sastumro industriaSi moqmedi kerZo organizaciebis umravlesobaCarTulia biznesSi, xolo nawili ki turebis operirebasa da turistulimomsaxurebis

203 | P a g esxvadasxva sferoSi (mag. aviabileTebis servisi, mogzaurobis organizeba,saeqskursio saqmianoba da sxva) mcire gamonaklisis garda, am seqtorSi mcirezomis kompaniebi muSaoben, ris gamoc isini xSirad metad daucvelni arianbiznesis rTul garemoSi. amitom didi yuradReba unda mieqces biznesisoperirebasTan dakavSirebul sirTuleebs.Sida Tu saerTaSoriso bazrebis kvleva, ucxoeTSi turistuli produqtisreklamireba mcire zomis kompaniebisaTvis maRal xarjebTan arisdakavSirebuli. turizmis saxelmwifo uwyebis mudmivi daufinanseblobis gamo,ar xdeba am problemis erovnul doneze gadawyveta, xolo kerZo seqtors arSeswevs Zala damoukideblad gadaWras es amocana.mesame pirebis, anu kerZo saserTifikacio organoebis mier SesabamisobisserTifikatebis gacemis procedura aragamWvirvalea da arsebuli parqtika veruzrunvelyofs momxmarebelTa uflebebis dacvas. kerZod, xSiria SemTxvevebi,rodesac serTificirebis organoebi garkveuli safasuris xarjzetendenciurad aniWeben sxvadasxva turistul obieqtebs momsaxurebis maRalstandartebs, magaliTad nucubiZis ferdobze sastumro `vila berika~ TurmexuT varskvlavian standarts Seesabameba.es problema gansakuTrebiT mwvavea Savi zRvis sanapiro zolSi ganlagebulikurortebisaTvis, sadac datvirTva mxolod zafxulis Tveebze modis. igiaqtualuria maRalmTiani kurortebisa da samTo-saTxilamuro centrebisaTvis,magram SedarebiT naklebad, radgan magaliTad, borjomisa da bakurianisaTvissezoni ufro xangrZlivia da orive periods, zafxulsa da zamTarsac moicavs.aseTi problemebis gadalaxva SedarebiT advilia mcire zomis sastumrosaxlebisaTvis, satumroebisa da sakurorto obieqtebisaTvis ki igi ufromtkivneuli da ZviradRirebuli procesia.turistuli saagentoebi ixdian daaxloebiT 5 saxis saxelmwifo gadasaxads.Esenia: mogebis gadasaxadi, qonebis gadasaxadi, dRg ucxouri turistebisSemoyvanis SemTxvevaSi, saSemosavlo gadasaxadi, kurortebis gamoyenebazegadasaxadi, erTjeradi mosakrebis saxiT yidulobs licenzias.

204 | P a g eturizmis seqtorsa da sastumro industriis sferoSi momuSave samewarmeosubieqtebi garda saerTo-saxelmwifoebrivi gadasaxadebisa gvevlinebian aseverigi adgilobrivi gadasaxadis .gadamxdelebad. maT Sorisaa sakurorto dasastumro gadasaxadebi. sakurorto gadasaxadis gadamxdelebi arian fizikuripirebi sakurorto adgilebSi dasvenebisa da momsaxurebis miRebisaTvis.turizmi, SeiZleba iTqvas, ekonomikis sakmaod ,,delikaturi” dargia, radgan,igi umniSvnelo faqtorzec ki swrafad reagirebs, rac Tavs iCens turistulinakadebis SemcirebaSi. saqarTvelo am TvalsazrisiT, ra Tqma unda,arasaxarbielo mdgomareobaSia. kavkasiasa da Cvens qveyanaSi Seqmnili mZimesituacia kvlav rCeba regionSi turizmis ganviTarebis Semaferxebel mTavarfaqtorad.saqarTveloSi aranakleb damafiqrebelia TviT dargis marTvasa da dagegmvaSiarsebuli didi xarvezebi. mis aRmosafxvrelad gaTvaliswinebuli unda iqnasucxoeTis gamocdileba, romelic Seexameba adgilobriv, specifikur pirobebsdargSi arsebuli problemebi.turistuli seqtoris arsebuli mdgomareobis analiziCvens qveyanaSi turizmis ganviTareba, SeiZleba iTqvas, ori mxarisprerogativaa. pirveli, esaa saxelmwifo da meore mewarme. swored am orimxaris urTierTSeTanxmebis safuZvelze SeiZleba ekonomikuri stabilurobisada ganviTarebis miRweva. maT Soris meti valdebuleba akisria pirvel mxares,raTa uzrunvelyos qveyanaSi normaluri samewarmeo saqmianobis garemos Seqmna.rogorc aRvniSneT, meore mxare esaa mewarme, romelmac saxelmwifosdaxmarebiT unda uzrunvelyos sakuTari biznesi. turizmSi am TvalsazrisiTacsamwuxarod bevri xarvezia, rac ZiriTadad Tavs iCens sastumro meurneobaSi.sastumros mepatronis individualuri survilebi, msoflio standartebisgauTvaliswinebloba, damRupvelad moqmedebs am dargze Cvens qveyanaSi.xarvezebis mTeli jaWvia Seqmnili sastumros daproeqtebidan dawyebulikadrebis araprofesionalizmiT damTavrebuli.

205 | P a g eturistul biznesSi arakvalificiuri kadrebis arsebobac erT-erT mTavarproblemad rCeba saqarTveloSi. SeiZleba iTqvas, es problema sabWourimmarTvelobisa da principebis bralia. dRes Cveni qveynis umaRlessaswavleblebSi gaxsnilia turizmis saswavlo specialobebi, rac udavod wingadadgmuli nabijia, Tumca aqac bevri problemaa. dasaxvewia swavlebisprocesi, saWiroa literatura, kontaqtebi sazRvargareTis analogiursaswavleblebTan, saWiroa studentTa praqtikuli muSaoba.turizmis ganviTarebisaTvis erT-erTi aucilebeli pirobaa profesionali gidi.saqarTveloSi amJamad mxolod 30-50 adamiani moiZebneba, visac SeuZliasaerTaSoriso standartebis Sesabamisad turebis gaZRola profesiul doneze.es dRevandeli mdgomareobisTvisac ki mcire ricxvia. saWiroa Camoyalibdesgidebis SerCevisa da Treningebis programa, raTa gaizardos im adamianTaricxvi, romlebic SesZleben mniSvnelovani turebis organizebas dagamyolobas. Treiningebis programas unda gauZRvnen specialurad momzadebulitrenerebi.arsebobs sakvalifikaio da instruqciuli moTxovnebi.• komunikabeluroba• zrdiloba da Tavazianoba• ganaTleba• ucxo enis codna• energiuloba• disciplina da punqtualuroba• liderobis unar-Cvevebi• “krizisis”-menejmentis unarebi• movaleobis SegrZneba• sakuTari rolis mniSvneloba• pasuxismgebloba• qveynis kanonebisa da tradiciebis pativiscema

206 | P a g erisi codna movTxovoT gidebsumniSvnelovanesia gidma unda icodes distancia da gadaadgilebis drosaqarTvelos ZiriTad punqtebs Soris. gidma aseve zedmiwevniT unda icodessaqarTvelos (sasurvelia kavkasiisac) geografia da geografiuli mxareebi:dasavleTi, aRmosavleTi, CrdiloeTi da samxreTi.• saqarTvelos yvela kuTxisa da provinciis, agreTve raionuli centrebisdasaxeleba.• ZiriTadi punqtebis simaRleebi zRvis donidan.• mTaTa sistemebi (kavkasioni, TrialeTis qedi da a.S.), mdinareebissaxelwodebebi, tbebisa da wyalsacavebis saxelwodebebi, mwvervalebissaxelwodebebi da simaRleebi;saqarTvelos klimaturi zonebi (sub-tropiki, mTis hava, naxevrad udabno,dablobi, alpuri mdelo) da mcenareuli safari (Sereuli tye, naZvnari,fiWvnari, buCqovani tye da a.S.)• saeklesio da samoqalaqo dResaswaulebi (Soba, aRdgoma, mariamoba,giorgoba da sxv.); agreTve, xalxuri dReobebi (aTengenoba, lomisoba,laSaroba, kvirikoba da sxv.).• saqarTveloSi mcxovrebi didi da mcire eTnikuri jgufebi, maTidasaxlebebi da Taviseburebebi.• RamisTevisaTvis ra saSualebebi da adgilebi arsebobs regionebSi:sastumroebi, kerZo saxlebi, “kempingebi”, karvis gasaSleli adgilebi dasxva.• kvebis obieqtebi: romelia saukeTeso sakvebi obieqti im regionSi, sadacturi mimdinareobs.• sasurvelia Tu gids ecodineba Tu sad SeiZleba gaataron Tavisufalidro stumrebma (Ramis barebi, klubebi, kazinoebi da sxva).

207 | P a g e• stumarTa Camosvlis zusti TariRi da Camosvlis saaTi;stumarTa raodenoba; romeli qveynidan Camodian; ra speciafikurobaaxasiaTebT (mag: romel saaTze vaxSmoben, miirTmeven Tu ara Roris xorcs, maTireligiuri an samoqalaqo dResaswauli an dabadebis dRe xom ar arismogzaurobis dros, xiblavT Tu ara panTeonebisa da akldamebis daTvalierebada a.S.) oTaxebSi ganlagebis sqema: gancalkevebuli sawolebi, erTadmidgmuli sawolebi da sxv. (dazustebuli informacia yovelTvis aqvT turiskoordinatorebsdReisaTvis turizmi saqarTveloSi ganviTarebis axal, ase vTqvaT sawyis etapzeimyofeba da mimdinare reformebis fonze es procesi sakmaod mZimed da nelamimdinareobs.msoflioSi miRebuli standartebiT turisti erTi kviris ganmavlobaSisaSualod 1000 $ xarjavs (sastumros gadasaxadi, kvebis, sakomunikaciosaSualebebis momsaxureba, kazino, Ramis klubi, suvenirebi, saCuqrebi da sxva).es is aTasi dolaria, romelic qveyanaSi rCeba. magram ibadeba logikuri kiTxva_ am Tanxis ra nawili Sedis biujetSi da ramdenad miesadageba es standartisaqarTvelos. biujetSi aseTi danaxarjis 20-25% unda Sediodes.saqarTvelos mTavrobis mier miRebuli qveyanaSi turizmis daCqarebuli tempiTganviTarebis programis ganxorcielebis aucilebeli pirobaa turistuli dasakurorto insrastruqturis modernizacia da axal saerTaSorisostandartebTan SesabamisobaSi moyvana. am proeqtis ganxorcieleba moiTxovsmniSvnelovan kapitaldabandebebs, risTvisac aucilebelia sakanonmdeblopaketiT uzrunvelyofili sainvesticio garemos Seqmna. magaliTad: garkveuliperiodiT mogebis gadasaxadisagan ganTavisufleba im organizaciebis,romlebic Seiqmna ucxouri invensticiebiT.konkurentunarianobis aucilebeli pirobaa kompaniis imiji, romlis sworadgansazRvras da Camoyalibebas aqtiurad unda emsaxurebodes savaldebulolicenzireba, Tumca Cveni kvlevis Sedegad davadgineT, rom dRes moqmedi

208 | P a g eturistuli kompaniebi, Tvlian, rom arsebobs maRali konkurenciis done dacdiloben gauwion konkurenciaerTmaneTs.saqarTveloSi turistuli momsaxurebis organizatorebi arian turistulifirmebi. saqmianobis mixedviT isini SeiZleba iyvnen sruli momsaxurebis mqoneda specializirebuli anu SezRuduli momsaxurebis. turistuli firmebissrul momsaxurebaSi igulisxmeba: savizo momsaxureba, bileTebisgayidva/dajavSna, tvirTis gadazidva, sastumroebis dajavSna, mogzaurobisdazRveva, turistuli, biznes, saganmanaTleblo, saTavgadasaalo, avto, Sof dasxva saxis turebis momzadeba, restornebis dajavSna da sxva damatebiTimomsaxurebis gaweva.saqarTveloSi arsebuli turistuli firmebis umravlesoba SezRudulimomsaxurebiT xasiaTdeba, rac gamomdinareobs arsebuli moTxovnidan.saqarTveloSi Camosuli turistebis umravlesoba anu 90-95% biznes turistia,amitom turistul turebze da mis Sesabamis momsaxurebaze moTxovnilebanaklebia da kmayofildebian mxolod savizo momsaxurebiT, transportirebiT,sastumroSi ganTavsebiT da zogjer kongres momsaxurebiT.miuxedavad amisa arian turistuli firmebi, romlebic sTavazoben saqarTvelosturistuli, rekreaciuli da istoriul-kulturuli regionebis monaxulebasda dasvenebas.rac Seexeba turistul firmebs, romlebic turistebis gayvanaze muSaobenxasiaTdebian, agreTve, SezRuduli momsaxurebiT, radgan saqarTvelodangasuli turistebis umravlesoba didi xniT rCeba mimReb qveyanaSi da aRarsaWiroebs damatebiT turistul Tu biznes momsaxurebas. gamyvani firmebisZiriTad saqmianobaSi Sedis: savizo momsaxureba, dazRveva, turists azRvevsturistuli saagento (turistuli saqminobis subieqti) sadazRvevo kompaniasTandadebuli kontraqtiT da kanonmdeblobiT dadgenili wesiT. turistissicocxlisa da janmTelobis dazRveva an dazRveuli qonebisaTvis miyenebulizarali nazRaurdeba saqarTvelos kanonmdeblobiT.turizmis dargisuflebamosili organo, xelisuflebis aRmasrulebel organoebTan erTad

209 | P a g eSeimuSavebs turistebis dacvisa da usafrTxoebis programas, romelic undaganaxorcielon turistuli saqminobis subieqtebma, da xelmZRvanelobas uwevsmis Sesulebas. igive organoxels uwyobs saswavlo programebisa da dawesebulebis Seqmnas turistuliindustriisaTvis kadrebis momzadebis, gadamzadebisa da kvalifikaciisamaRlebis mizniT. transportireba, sastumros dajavSna, agreTve zogjerfirmebi sTavazoben saswavlo turebs, romlebic saqarTveloSi Zliergavrcelebulia.saqarTvelos turistuli firmebis umravlesoba marketingul gamokvlevebs aratarebs, magram iyenebs marketinguli kompleqsis iseT elements rogoricaastimulireba. stimulirebis meTodebs Soris ki iyeneben reklamas da gasaRebisstimulirebas.gamokiTxvis saSualebiT gamovlinda, rom saqarTvelos turistuli firmebisumravlesoba mimarTavs tele reklamas,aseve reklama gazeTSi, JurnalSi,dasponsoreba, lifletebs, veb-gverdebs, gare reklamas da sxv.turistuli firmebis saqmianoba mimarTuli unda iyos dadebiTi imijisformirebisaken, radgan turizmis sferoSi imiji gadamwyvetia. turistulifirmebis saqmianobis Sefaseba SesaZlebelia mxolod turistuliproduqtis/momsaxurebis moxmarebis procesSi, amitom turistebi da mogzaurebisaagentos mimarTaven imijidan gamomdinare. imijis formirebisaTvis ki saWiroaara mxolod efeqturi sareklamo kampaniis warmoeba, aramed firmis miergaweuli momsaxurebis maRali xarisxi da saimedooba.mTels msoflioSi ganuwyvetliv mimdinareobs is integraciuli procesebi,romlebic moiazrebs sxvadasxva saxelmwifos Soris mWidro urTierTkavSirsaTu TanamSromlobas. integraciis mTavar pirobas warmoadgens ganviTarebisdonis amaRleba yvela sferoSi, maT Soris turizmSic, romelic erT-erTprioritetul dargadaa aRiarebuli. turizmi xom swored is sferoa, sadacqveynebs Soris warmatebuli urTierToba damokidebulia imaze, Tu ramdenadaauzrunvelyofili calkeuli pirebis, turistebis usafrTxoeba.

210 | P a g eturizmze moqmedi uaryofiTi faqtebi;qveyanaSi arsebuli sxvadasxva eqstremaluri, arasasurveli pirobebi pirdapiraisaxeba im sferoSi, romelic adamianebis gajansaRebas, dasvenebas, rekreaciasemsaxureba. aqedan gamomdinare, turistul qveyanaSi unda arsebobdes mciregarantia mainc imisa, rom am sferos ganviTarebas ar SeeSleba xeli qveyanaSiarsebuli sxvadasxva xelisSemSleli pirobebiT, romlebic mravalgvaria,araprognozirebadi da saxifaTo. es iqneba rTuli politikur-ekonomikuriviTareba, teraqtebi, turistebisa Tu adgilobrivi mosaxleobis gaqurdvagataceba,regionebis dabombva; aRsaniSnavia bunebrivi stiqiuri movlenebi Tuekologiuri problemebi da sxva.zemoxsenebuli uaryofiTi faqtebi mniSvnelovnad aferxebs turistebisstimulirebas, maT raodenobasa da gadaadgilebas, rac udidesi zaraliaqveynis turindustriisa da amasTan ekonomikisTvisac. turistTa usafrTxoebisdacva aRniSnuli sferos momavali ganviTarebis pirveli faqtoria.Rrmasocialur-ekonomikuri krizisis erT-erTi umniSvnelovanesi SedegiasaqarTvelos sul ufro da ufro klebadi turistuli sivrce. misi aRdgena daganviTareba turizmis erovnuli koncefciis ZiriTadi mizania.kvlevis SedegebisaqarTveloSi turizms didi istoria aqvs, magram aRsaniSnavia rom pirvelituristuli saagento meoce saukuneSi, 1988 wels gaixsna. 90-ian wlebSi, rocaqveyanaSi mZime politikuri situacia iyo, Sida da gare turizmi saerTod ararsebobda. mZime ekonomikuri situaciis gamo ki umetesobas sazRvargareTsamuSaod wasvla surda. arsebobs kuluaruli informacia imis Sesaxeb, romamiT isargebles “biznesmenebma” da Seqmnes turistuli saagentoebi, romlebicZiriTadad gamyvan turizmze muSaobdnen, Tumca turistuli saagentoebisTvisuCveulo saqmianobas eweodnen: qarTveli turistebis eqsploatacias axdendnenda realurad qarTvelebi trefikingis msxverplni xdebodnen. ase, rom qarTuli

211 | P a g eturistul saagentoebs cota ar iyos Sav-bneli istoria aqvT. TumcadresdReobiT am mxriv aSkaradaa gamosworebuli situacia, rasac qarTulisagentoebis mimarT amaRlebuli ndobis faqtoric adasturebs.Cvens moviZieT 78 turistuli saagentodan mxolod 30 –is gamokiTxva SevZeliT.17 organizacia daregistrirebuli iyo rogorc turistuli saagento,sinamdvileSi ki mxolod aviabileTebis gayidvas axorcielebda. 30-s arasworisakontaqto informacia hqonda gamoqveynebuli. xolo danarCenebma uarigviTxres interviuze.gamokiTxvam gviCvena, rom saagentoTa umetesoba 5 welze metia rac bazarzefunqcionirebs.1 welze naklebi1_5 weli5 weli da metiisini ZiriTadad gasvliTsa da Sida turizmze (Sida turizmi _ saqarTveloSimcxovrebi fizikuri pirebisaTvis gaweuli turistuli momsaxurebasacxovrebeli adgilis farglebs gareT qveynis sazRvrebSi.)arian orientirebuli da orive saxis momsaxurebas uweven momxmareblebs.TumcaRa gasvliT turizmze ufro didi moTxovnaa.

212 | P a g egasvliTi turizmiSida turizmisaqarTveloSi yvelaze popularuli kurortebad dasaxelda SavizRvispireTisada maRlamTiani, zamTris kurortebi.bakurianigudauriborjomilikanibaTumiqobuleTisiRnaRiyazbegisxvayvelaze metad saqarTvelos stumroben ukrainidan, centraluri evropidan dabaltiispireTis qveynebidan .aSSkanadaukrainaruseTiespaneTiinglisisafrangeTiegvipteTurqeTiestoneTisasomxeTiazerbaijaniisraeligermaniabelgiaholandiaiaponiabulgareTi

213 | P a g exolo saqarTvelodan ki yvelaze metad TurqeTis kurortebs, egviptes,centralur evropas da ukrainas stumroben. gansakuTrebiT popularulia uvizoqveynebi.aSSukrainaruseTiitaliaespaneTiinglisisafrangeTiegvipteTurqeTiholandiaCexeTiyvelamogzaurobis motivi ki ZiriTadad kulturuli da eqstremaluria.kulturuli turizmiagroturizmialpiniadebieqstremaluriturizmisaganmanaTlebloturizmibiznes turizmisamogzauro turizmiraftinguli turizmisakurorto turizmigamokiTxul saagentoTa umetesoba iyenebs SeRavaTebis sistemas. maTganyvelaze popularulia fasdaklebebi erTgul klientebze, umetesoba iyenebsaseve ganvadebebs da TanamSromlobs bankebTan

214 | P a g efasdaklebas ojaxurpaketebzefasdaklebaserTgul klientebzeganvadebis gziTvTanamSromlobbankebTanindividualurikorporatiuligamokiTxvis saSualebiT gamovlinda, rom saqarTvelos turistuli firmebisumravlesoba mimarTavs tele reklamas, aseve reklama gazeTSi, JurnalSi,dasponsoreba, lifletebs, veb-gverdebs, gare reklamas da sxv.satelevizioradioJurnal_gazeTebilifletebisxvaw eb-siteliteboxturistuli kompaniebis azriT momxmareblebi yvelaze did mniSvnelobasaniWeben tranportirebas, usafrTxoebas da kvebas. rac Seexeba dazRvevas:ucxoeli turistebistvis is Zalian mniSvnelovania, xolo qarTvelebi mas didyuradRebas ar aqceven, ubralod zogierTi turistuli saagento moiTxovsmaTgan janmrTelobis dazRvevas. qarTvelebisTvis is ubralod aucileblobaswarmoadgens.

215 | P a g etransportirebagidikvebausafrTxoebadazRvevasastumrosaqarTveloSi ekonomikis ganviTarebis mxriv turizmi rom prioritetulidargia es aRiarebuli movlenaa. albaT amis mizezia turistuli kompaniebismomravlebac. dResdReobiT marto TbilisSi daaxloebiT 78-mderegistrirebuli turistuli firmaa. maTi umravlesoba wvrili kompaniaa damxolod gasvliT turizmze muSaobs. am momsaxurebis Taviseburebaswarmoadgens is, rom sWirdeba cota Tanxa. mxolod gasvliT turizmze momuSaveturistul kompaniebis saqmianoba Semoifargleba im servisis SeZleniT,remelsac daniSnulebis adgilis romelime kompania qmnis da gvTavazobs. Aaserom es SedarebiT advilia vidre Semomsvlel turistTa momsaxureba. amSemTxvevaSi turistuli firmis xarjebi metia _ mas Wirdeba avtomobilebituristTa gadasaadgileblad, ganTavsebisaTvis saWiro momsaxureba(sastumroebis dajavSna, iq mowyoba), turistuli aRWurviloba (karvebi, saZiletomrebi da a.S) xarjebis sididesTan erTad aseTi kompaniebis SemosavalicSesabamisad didia.saqarTvelos bazarze turistul firmebfTan mimarTebaSi Semdegi tendenciaSeiniSneba: rogorc swrafad Cndebian isini, aseve swrafad uCinardebian. Amasmravali mizezi aqvs: pirveli, is rom firma ixsneba spontalurad _ ramdenimekompiuteriT da sami ucxo enis mcodne TanamSromliT firma gasvliT turizmzemuSaobs, Tumca aseTi kompaniebi konkurencias ver uZleben da maleve ixurebian_ es susti menejmentis da araswori marketinguli strategiis Sedegia. Tumca

216 | P a g eunda iTqvas, rom es saerTod saqarTveloSi mcire biznesis sferoSi arsebuliproblemaa.miuxedavad im mtkicebulebebisa, rom saqarTvelo turizmis qveyanaa, rom aqrogorc arsad ise ganviTardeba es dargi, rom sami msoflio donis sastumroSendeba. jerjerobiT mainc aqedan gamsvlel turiztTa ricxvi ufro metiavidre SemomsvlelTa. amis mizezia: kompleqsuri momsaxurebis saagentoebissimcire, qveynis cnobadobis dabali xarisxi, konfliqturi zonebi (afxazeTi daoseTi) da sxva mravali problema. Tumca isic unda vaRiaroT, rom bolo 5welia qveyanis cnobadobis xarisxi gaizarda da Sesabamisad wina wlebTanSedarebiT Semomsvleli turistTa raodenobac yovel momdevno welsmatulobs. ZiriTadad Semomsvleli turistebidan Warbobs israelismoqalaqeebi.wina wlebTan SedarebiT sagrZnoblad gazrdilia gasvliTi turistebisraodenobac. ZiriTadi tendenciebia gazafxuli_zafxuli _ TurqeTi, zamTarSi_ egvipte, didi moTxovnaa evropazec Tumca vizebze SezRudvis gamo turi verdgeba. am statistikis mTavari faqtorebi aris is, rom saqarTveloSi dasvenebagaZvirda, im TanxiT riTac saqarTvelos sazRvao kurortebze isveneb SegiZlianaxo TurqeTi, sadac fuli-xarisxis Sefardeba ufro optimaluria. gasvliTiturizmis zrdaze bolo 2 welia gavlena iqonia agreTve saqarTveloSiarsebuli bankebis axalma produqtma “dasveneba ganvadebiT”.

217 | P a g epopularuli tansacmlis brendebis kvlevaSesavalisaqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciam Caatara kvleva, romlismizani iyo qarTvelo momxmarebelSi, tansacmlis popularuli brendebisgamovlena. kvlevis farglebSi gamokiTxuli iqna 155 momxmarebeli (ix. danarTi#1) da 75 maRazia (ix. danarTi #2). maRaziebs Soris iyo rogorc popularulibrendebis maRazia da aseve Cveulebrivi maRaziebi, romlebSic warmodgeniliasxvadasxva saxis brendebi. aseve gavarkvieT ra faqtorebs aniWeben upiratesobasmomxmareblebi tansacmlis arCevis dros da aseve maRaziis arCevis dros.qartuli samosis istoriaiseve rogorc sxva erebis warmomadgenlebi, qarTvelebic uZvelesi droidanve,originalurad, Taviseburad imosebodnen. rasac mravali mizezi ganapirobebda.mkvlevarTa azriT, sxeulis xelovnuri safaris, tansacmlis formebsgansazRvravs eTnikuri normebi da ekologiuri pirobebi, sameurneomdgomareoba da xalxTa Soris kulturul-istoriuli kavSiri.tansacmlis pirvelyofili saxea Seukeravi mosasxamebi da sxeulis garkveulinawilebis dasafaravi naWrebi.sazogadoebis ganviTrebis garkveul etapze erTmaneTs gaemijna qalis damamakacis, gaTxovili da gasaTxovari qalis, yoveldRiuri da sadResaswaulo,ritualuri, saqorwilo da samgloviaro da sxva tansacmeli. gaCndatansacmlis profesiuli da klasobrivi saxeebi.Zveli xalxebidan siSiSvles mxolod berZnebi ar eridebodnen, magram berZnulgemovnebas da tradiciebs brZola gamoucxada qristianobam, bizantiaSi daiwyesmZime qsaovilisgan Sekerili samosis tareba, raSic adamianis sxeuligauCinarda. sxeulis warmomCeni samosi ufro mogvianebiT gaCnda evropisxalxebSi, rasac safuZvlad daedo CrdiloeTidan da aRmosavleTidan wamosulielementebi-Sarvali da xalaTi.

218 | P a g eevropulma tansacmelma romelmac saqarTveloSi mecxramte saukunis meorenaxevarSi moikida fexi, meoce saukunis 30-ian wlebSi gabatonebulmdgomareobas miaRwia. dRes qarTvelebi Cacmulobis mxriv originaluri daindividualuri stilis mimdevarTa ricxvSi iTvlebian. albaT es ganapirobebsimasac, rom msoflios cnobil dizainerTa Soris TiTo-orola qarTveli ukvegamoCnda. uSualod saqarTveloSi ki tansacmlis dizainze araerTiwarmatebuli dizaineri muSaobs.Tanamedrove brendebis mimoxilvadResdReobiT saqarTveloSi, qarTul brendebTan SedarebiT gacilebiT ufropopularulia iseTi ucxouri brendebi, rogoricaa: Lacoste, Dolce & Gabbana, Armani,ZARA, Boss, Sisley, Puma, Lee, Nike, Adidas, Mexx, United Colors of Benetton, Levi’s da sxva.ratom arian isini aseTi warmatebulebi da rogor mividnen am warmatebamde?mokled mimovixiloT am brendebis dafuZnebis istoriebi.1933 wels rene lakostam da andre gillermam daarses kompania, romelicuSvebda maisurebs mravalgzis gamarjvebuli CogburTelis rene lakostas mierSeqmnili logoTi. Ees maisuri Tavad Cempions unda cmoda kortze. amasTanavegamoSvebul iqna maisurebi rogorc CogburTelTaTvis, ise golfismoTamaSeebisTvis da mezRvaurebisTvis. am maisurebis naxva SesaZlebelialakostas pirvel 1933 wlis katalogSi.rogorc cnobilia, es iyo pirveli SemTxveva rodesac samarko saxelwodebagamoCnda maisurze da masze iyo amoqarguli. es idea Semdeg Zalianpopularuli gaxda.dRes lakostas aqvs rogorc sportuli da yoveldRiuri, aseve klasikuristilis tansacmlis farTo asortimenti.TbilisSi lakostas aqvs ori maRazia, romelic ganlagebulia WavWavaZisgamzirze.

219 | P a g eamerikuli kompania Mexx sTavazobs momxmarebels tansacmlisa da aqsesuarebisfarTo asortimenetebs mamakacebs, qalebsa da bavSvebs. is eweva rogorcsabiTumo, ise sacalo vaWrobas da aseve home shopping-s. misi produqciawarmodgenilia msoflios 65-ze met qveyanaSi, maT Soris saqarTveloSic.es kompania daarsda 1980 wels da saxelad daerqva meqsi, roca amave kompaniisori brendi Moustache (mamakacebisTvis) da Emanuelle (qalebisTvis) gaerTianda damiiRes axali saxelwodeba M(oustache) + E(manuelle) + XX = MEXX. im droidanmoyolebuli kompania swrafad izrdeboda da dRes igi warmoadgenssaerTaSoriso kompanias, romelSic mTeli msoflios masStabiT dasaqmebulia6000 TanamSromeli.2001 wels kompania iyida Liz Claiborne Inc.- ma, romelic aris msoflioSi erT-erTiumsxvilesi multi-brendi tansacmlis, aqsesuarebisa da sunamoebis mwarmeobelikompania. am ukanasknelis porTfeli 44 brendisagan Sedgeba.United Colors Of Benetton msoflioSi erT-erTi yvelaze cnobili italiurisavaWro markaa. am kompaniis warmatebis istoria daiwyo 1955 wels italiurqalaq trevisoSi, roca 4 ojaxiSvilidan ufosi vaJi luCano benetoni 20 wlisiyo da muSaobda gamyidvelad. man SeamCnia, rom adamians sWirdeboda ferebi miscxovrebasa da tansacmelSi. luCanom gayida umcrosi Zmis velosipedi da iyidasakeravi manqana raTa Seekera maisurebi da mieyida adgilobrivi maRaziebisTvis.Semdeg man SesTvaza mis dasa da 2 umcros Zmas SeerTebodnen mas. ase daiwyobenetonebis ojaxuri biznesi da 1965 wels Camoyalibda kompania saxelad UnitedColors Of Benetton.kompaniis internacionaluri stili Camoyalibda ferebis, dinamikisa dakomfortulobis SerwymiT. am kompaniis tansacmels hyavs yvela asakismomxmarebeli. kompaniam gamouSva Tanamedrove sportuli tansacmlis xazi daamasTanave gamoiyena tansacmlis tradiciuli koleqciebi mamakacebisTvis,qalebisTvis da bavSvebisTvis. Bbenetonis mTavari maxasiaTebelia ferebissimravle da sikaSkaSe, rac sulac ar gamoiyureba vulgarulad, aramed

220 | P a g epiriqiT Zalian moduria. Bbenetonis ferebis speqtrs SeuZlia daakmayofilosnebismieri asakisa da gemovnebis momxmareblis moTxovnebi.sisleis istoria daiwyo 1968 wels parizSi jinsis koleqciiT. am brendmaZalian bevri siaxle Semoitana modis samyaroSi da Tavisi daarsebidan erTweliwadSi SesTavaza sazogadoebas avangarduli stilis Cacmuloba. kompaniissaqmianoba ZiriTadad mimarTuli iyo axlagazrdobaze. 1985 wlamde sisley ar iyodamoukidebeli, Semdeg ki Camoyalibda damoukidebeli SemoqmedebiTi jgufi.moxda cvlilebebi gayidvebis, promouSenisa da warmoebis meTodebTandakavSirebiT, Seicvala logo.yovel sezonze kompania uSvebs mamakacisa da qalis tansacmlis koleqciebs,romelTa mizania ar CamorCes maT, vinc mihyveba modas da Tvals adevnebs modissamyaroSi axal tendenciebs. es koleqciebi moicavs rogorc sportul, iseyoveldRiur da klasikur, elegantur tansacmels, romelic ultraTanamedrove da umaRlesi xarisxisaa. sislei sTavazobs momxmarebelstansacmels dRis yoveli monakveTisaTvisgansxvavebuli saWiroebebidan gamomdinare. swored maTi gaTvaliswinebiTyalibdeba modaSi momavlis tendenciebi.zara tansacmlis sayovelTaod cnobili brendia, romelic ekuTvnis moduritansacmlis msoflioSi erT-erT umsxviles distributor kompania inditeqs-s.zaras damaarsebelma amansio ortega gaonam pirveli maRazia gaxsna 1975 wels,rasac mohyva didi warmateba da warmoiqmna maRaziaTa qseli. zara axorcielebsTavisi produqciis gavrcelebas maRaziebis sakuTari qselis meSveobiT.maRaziebi, rogorc wesi, ganTavsebulia qalaqis yvelaze cocxal savaWronawilebSi. kompania Tvlis, rom misi maRaziebi misTvis saukeTeso reklamaa.amitom maRaziis dizainsa da arqiteqturas eqceva Zalian didi yuradRebasaimisod raTa Seiqmnas ganumeorebeli, Tbili da kaSkaSa interieri. koleqciisganTavseba maRaziaSi xdeba mimdinare sezonis tendenciebis gaTvaliswinebiT daamasTanave ise, rom gamoiyos yoveli kviris siaxleebi.

221 | P a g eAdidas-i aris germanuli sportuli samosis da aqsesuarebis mwarmoebeli brendi.igi aerTianebs Adidas-is, Reebok-isa da TaylorMade_is markebs. Adidas-i arismsoflioSi sididiT meore adgilze Nike-s Semdeg.dRevandeli Adidas-is sawarmo sabolood Camoyalibda 1949 wlis 18 agvistosadolf dasleris mier. es saxelwodeba aerTianebs damfuZneblis saxelis àdi~da gvaris `das~ sawyis asoebs. dasleris fexsacmelebi iyo revoluciurisportul samyaroSiLevi Strauss & Co kerZo mflobelobaSi arsebuli tansacmlis mwarmoebelikompaniaa, romelic msoflioSi cnobilia Tavisi Levis-is brandes jinsiT. isdaarsda 1853 wels, roca levi strausi Camovida bavariidan, germaniidan sanfranciskoSi,kaliforniaSi. 1920 wlamde Tanamedrove saxiT jinss arawarmoebdnen.1990 wlisaTvis brandi gabedulad Sexvda sxva brendebi mxridan mZlavrkonkurencias da ufro iaf produqcias ucxoeTidan. kompaniam daiwyo TavisiaSS-s qarxnis daxurvis daCqareba da misi gamoyeneba ofSoruli SeTanxmebebiT.New York Times-is mixedviT Levi Strauss-I aris wamyvani, samoselis industriaSi,savaWro markebis TvalsazrisiT.2007 wlisaTvis Cavardnebis Semdeg kvlv gaxda maRali mogebis mqone kompania.misi mTlini gayidvebi 4 milionze metia, Tumca es 1990-ian wlebzTan SedarebiTsamjer naklebia.Dolce & Gabbana aris italiuri modis saxli. misi momxmareblebi arian madona,monika beluCi, aiumi hamaski, izabela rozelini, kaili minougi da sxvebi.kompania daarsda italieli dizainerebis domeniko dolCesa da stefano gabanasmier da dafuZnebulia milanSi. 2005 wlisaTvis maTi wliuri brunvaSeadgenda597 milion fund stenlings, ( 750 milion evros). Dolce & Gabbana-s aqvsori mTavari sawrmoo xazi, is specializdeba maRali fasisa da xarisxisproduqtze.

222 | P a g eD&G juniori aris gamoyofili xazi romlis miznobriv sanazro segmentswarmoidgenen bavSvebi 11 wlis qvemoT. msgavsad D&G-s s mozrdila xazisa D&Gmisdevs sezonur tendencias gogonebisa da biWebisaTvis asakis mixedviTsegmentaciis gamoyenebiT.kvlevis SedegebiCven CavatareT kvleva, romlis mizani iyo, qarTvel momxmarebelSi popularulitansacmlis brendis gamovlena. kvlevis farglebSi sul gamokiTxuli iqna 155adamiani, aqedan 101 qali da 54 mamakaci. respodentebi gansxvavdebodnenerTmaneTsigan statusis mixedviT, Tumca ZiriTad nawils Seadgendnenstudentebi (49%) da dasaqmebuli adamianebi (37%).gamokiTxulTa umetesoba tansacmls situaciis Sesabamisad iZens. TumcazogierTi maTgani, periodulad, drois erTsa da imave monakveTSi amjobinebstansacmlis SeZenas.respodentTa umravlesoba tansacmels maRaziaSi an bazrobaze iZens50,040,030,020,010,00,044,3 43,99,11,7maRaziaSi bazrobaze vikerav internetiTCatarebulma kvlevam gamoavlina is ZiriTadi faqtorebi, romliTac afasebenmomxmareblebi maRazias tansacmlis arCevis dros. gamovyaviT Semdegi ZiriTadifaqtorebi: dabali fasi, fasdaklebebi da sxvadasxva aqciebi, farTo arCevani,farTo qseli, interieri, momsaxurebis xarisxi da mosaxerxebeli mdebareoba.respodentebs TiToeuli maTgan unda SeefasebinaT qulebiT: 1. ZalianmniSvnelovania, 2. mniSvnelovania, 3. nakleban mniSvnelovania, 4. umniSvneloa.

223 | P a g e100806040200Zalian mniSv.mniSvnelovanianaklebad mniSvn.umniSvneloarogorc diagramidan Cans, Zalian mniSvnelovani faqtori gamokiTxulimomxmareblebisTvis aRmoCnda farTo arCevani da momsaxurebis xarisxi. aseveyuradRebas aqceven dabal fass, mosaxerxebel mdebareobas da fasdaklebebs.SedarebiT umniSvneloa farTo qselis arsebobis faqtori.respodentebis mier aseve Sefasda tansacmlis arCevis dros iseTi faqtorebi,rogoricaa tansacmlis xarisxi, dabali fasi, brendi da modis tendenciebi.120100806040200Zailian mniSv.mniSvnelovanianaklebad mniSvumniSvneloa

224 | P a g eZalian mniSvnelovani faqtori aRmoCnda xarisxi. modis tendenciebs ki naklebmniSvnelobas aniWeben. gansaxvavebuli Sedegebi miviReT dabali fasis dabrendis Sefasebis dros. zogisTvis brends da dabal fass didi mniSvnelobaaqvs zogisTvis ki mTavaria mis mier arCeuli tansacmeli iyos xarisxiani da araqvs mniSvneloba, romeli brensdisaa da ra Rirs.Cveni kvlevis ZiriTad mizans warmoadgenda gagverkvia romelia yvelazepopularuli brendi. es kiTxva gavyaviT or nawilad: romeli brendistansacmeli gaqvs da romeli brendis tansacmels SeiZnedi.80706050403020100romeli brendi gaqvTamrigad, yvelze farTod gavrcelebuli brendi aRmoCnda naiki da levisi,meore adgilzea adidasi, Semdeg modis zara da dolCe gabana. unda aRiniSnos,rom lideroben sportuli tansacmlis brendebi, rac migvaniSnebs momxmareblismidrekilebaze sportuli stilis Cacmulobisken. rac Seexeba qarTulbrendebs, rogorc irkveva, respodentTa yvelaze mcire nawils aRmoaCndaqarTuli brendis tansacmeli.Tumca survili qarTuli brendis tansacmlis SeZenisa gamokiTxulTa 155adamianidan gamoTqva 22-ma, rac, Tu davakvirdebiT diagramas, sakmaod kargimaCvenebelia. gamokiTxvis Sedegad yvelaze sasurveli brendi aRmoCnda Armani.mas mohyveba lacoste da adidas, rac asaxulia qvemoTmocemul diagramaze.

225 | P a g eromeli brends SeiZendiT6050403020524638 37 32 30 28 27 23 22 21 191019 16 130garda tansacmlis momxmareblis kvlevisa, Cven aseve gamovikiTxeT tansacmlismaRaziebi.gamokiTxva Catarda 75 maRaziaSi, romelSic Sedis rogorc cnobili brendismaRaziebi aseve, is maRaziebi romlebSic warmodgenilia sxvadasxva brendistansacmeli.kvlevidan gairkva, rom maRaziaTa 51.3% produqciis ganaxlebas TveSi erTxelaxdens, 25% TveSi orjer, 10.5% TveSi samjer, 2.6% TveSi oTxjer, 9.2% ki ufroiSviaTad.maRaziis menejerebis informaciiT, ufro aqtiuri momxmareblebi arian 26-35asakobrivi kategoriis qalebi da mamakacebi.rogorc kvlevidan gairkva maRaziebi ZiriTadad d fasdaklebebs sezonuradakeTeben da am dros momxmarebeli Zalian aqtiurobs.

226 | P a g etansacmlis SeZenis periodi/mizezi70,060,050,040,030,020,010,00,0sezonuraddResaswaulebzeaxali koleqciisSemotanisas Zvelkoleqciazerogorc gairkva yvelaze xSirad iyideba 100 laramde da 101-200 laramdeRirebulebis tansacmeli.6050403020100

227 | P a g e3530252015mdedrobiTimamrobiTi1050>100 101-200201-350 351-700 701-1000 1001

228 | P a g eqarTuli brendebirogorc Cveni kvlevidan gaxda cnobili, gamokiTxul momxmareblebSi qarTulbrendis qonis survilic aRmoCnda. ucxour brendebTan SedarebiT naklebi,magram mainc........`qarTulma brendma dRes~ Caatara gamokiTxva. kiTxvaze: `Tqveni azriT romeliqarTuli brendi imsaxurebs lideris wodebas?~ Sedegebi asegadanawilda:avTandili – 34%TaTa vardanaSvili – 15%Tamuna ingoroyva – 7%Teqa-ia gulisaSvili – 5%Tiko & nino – 1%sxva – 26%aseve gairkva romel brends endoba ufro metad qarTveli momxmarbeli.avTandili – 46%TaTa vardanaSvili – 9%Tamuna ingoroyva – 7%Tiko & nino – 3%materia – 2%nana Sukvani – 1%sxva – 29%

229 | P a g emodis tendenciebi2008 wlis ianvar-TebervalSi msoflios wamyvani dizainerebis uaxlesikoleqciebis prezentaciebze parizSi, milansa da londonSi ukve gamoikveTa2008-2009 wlis Semodgoma-zamTris tendenciebi. wels modaSia, qaluri da 60-ianiwlebis stili. gansakuTrebul adgils daikavebs xeliT naqsovi tansacmeli.klasikuri da farTe Sarvlebi, asimetriuli kostumebi, maqmanebiT, biseriTgaformebuli bluzebi.2008 wlis gazafxuli-zafxulis sezonze modaSi kvlav minia. am sezonze minieleganturia da arc ise mokle. optimaluri sigrZea - muxls odnav zeviT. racSeexeba zafxulis msubuq qvedakabebs da saRamos kabebs rekomendebuli sigrZeamuxls odnav qvemoT. wlevandeli tendenciaa mravalSriani, msubuqi qsovilebi,romlebic sxeuls moxdenilad warmoaCenen, es exeba maRalwelian kabebsac.axal sezonze xazi unda gausvaT siluets.am sezonze kabebis weli odnav aweulia. alternatiuli variantia- Cveulebriviweli, romelic xazgasmulia viwro qamriT. farTo qamrebi podiumidan jer argamqrala, magram isini poziciebs Tmoben.2008 wels popularuli ferebia: klasikuri TeTri da Savi, muqi lurji,yviTeli da misi tonebi. aseve nacrisfer-vercxlisferi, cisferi, mkrTaliiisferi, wiTeli, xakisferi.qsovilebidan atlasi, abreSumi, tvidi, xaverdi.

230 | P a g esaofise inventariSesavalirac ufro meti dro gadis miT ufro metad aqtualuri xdeba da didiyuradReba eTmoba ofisis mowyobas. ofisi aris adgili sadac xdeba ama Tu imsaqmianobis dagegmva, gacnoba, kordinireba organizeba da sxva mosamzadebelisamuSaoebi. arsebobs sxvadasxva tipis ofisebi: sademonstracio darbazebi,kabinetebi, misaRebi, samuSao Tu sxva daweseubulebis samuSao adgilebi.kargi ofisi sawindaria warmatebuli muSaobis, imisaTvis rom ofisi iyoskargi saWiroa Tanamedrove teqnikis Semotana saofise aqsesuarebSi. saofiseaqsesuarebis mTavari atributia. arsebobs kompiuterebis mravali saxeobebi,yuradReba eqceva rogorc Tvisobriv maxasiaTeblebs aseve vizualur mxaresac.ofisisaTvis aseve mTavari atribulti aveji, magida romelic pirvelad ZvelegvipteSi gamoigones da mas Semdeg imdenad ganviTarda axla bolo miRwevasensoruli kompiutirizebuli magidaa, savarZeli, karada, Taroebi da sxvaavejis Semadgeneli nawilebia.ofisisaTvis da swrafi, moxerxebuli muSaobisaTvis saWiroa sakancelarionivTebi, furclebi romlis istoria papirusis foTlebidan iwyeba da a4 a3 dasxva mravali saxis feradi da uferado furclebiT grZeldeba, kalamiromelic bumbulisgan daiwyo.bevri detalia iseTi romelic ofisis zogad saxeze Strixul gavlenas axdens,maTi erToblioba ki saerTo jamSi ofisis interiers gvaZlevs da esinterieria swored zegavlenas rom axdens momuSave personalsa, momxmarebelsada partniorebze.imisaTvis rom movawyoT Cveni ofisi, saWiroa vicodeT bazarze arsebulisituacia. swored amisTvis CavatareT saofise inventaris bazris kvlevasaqarTveloSi.

231 | P a g esakancelario saqonelis istoriaorganizaciss gamarTuli da moqnili funqcionirebisaTvis, kompiuterebTanerTad aucilebelia sakancelario nivTebi.Tanamedrove sazogadoebaSi yoveldRiurobad iqca sakancelario nivTebis gamoyeneba.igi ufro da ufro mniSvnelovan rols asrulebs organizaciis saqmianobaSi.rac Seexeba sakancelario nivTebis istorias,pirveli stepleri iyo xelnakeTi da SeiqmnasafrangeTSi me-18 saukuneSi mefe luimeTxuTmetesTvis. TiToeul tyviaze gamosaxuli iyosamefo niSani. mogvianebiT, qaRaldze moTxovniszrdam ganapiroba stepleris saxeobebis ganviTareba.aRsaniSnavia, rom arsebobda stepleris tyviisgareSe, romelic Seiqmna qalaq niutonSi (aSS) 1880wels da gamoiyeneboda 1920 wlamde.(frinvelis frTis) kalami.uZveles egvipteSi sawer instrumentad Suasaukuneebamde gamoiyeneboda lerwami etratze anpapirusze dasawerad. Semdeg igi Seicvalafrinvelis frTiT meSvide saukuneSi dagamoiyeneboda melanTan erTad. sazogadoebisganviTarebis kvaldakval kalmis asortimentiTandaTan farTovdeba. amJamad cnobiliaburTuliani, (tuSis),melnis da dekoratiulisawer atributad uZveles droSi gamoiyeneboda papirusi daetrati, agreTve cxovelis Zvali. qaRaldis pirveladiwarmoeba xdeboda CineTSi da igi iTvleba Cinelebis 4 udidesgamogonebas Soris. komerciuli vaWrobisa da talasis omSi(751 wels) CineTis damarcxebis Semdeg, qaRaldis warmoebam

232 | P a g egadainacvla Sua aRmosavleTSi, kerZod baRdadSi, sadac arabebma daiwyes furclebissqeli Sekvris gamoSveba. meTormete saukuneSi evropaSi gaixsna pirveli qaRaldiswisqvili. unda aRiniSnos, rom mecxramete saukunemde qaRaldi warmoadgendaZviradRirebul produqcias. Tumca, mas Semdeg, rac daiwyes xis merqnis gamoyenebaqaRaldis sawarmoeblad, fasma TandaTan iklo.sakancelario bazris kvlevis SedegebiCveni kvlevis Sedegebidan gamomdinare aRmoCnda, rom sakancelario maRaziebisaqarTveloSi ZiriTadad momxmareblebs produqcias sTavazoben mxolodsacalo qselSi gayidvebis saSualebiT. aseve SedarebiT ganviTarebulia dagavrcelebulia gayidvebi korporatiul klientebTan xelSekrulebebisgaformebiT. maRaziebis mflobelebi, romlebsac urTierToba aqvTorganizaciebTan maTTan aformeben xelSekrulebebs. es Zalian mniSvnelovanifaqtoria, radgan amave dros miuTiTebs saqarTveloSi savaWro urTierTobebisgaumjobesebasa da daxvewaze.Zalian yuradsaRebi da mniSvnelovani faqtori, rac kvlevis Sedegadgamovlinda aris is, rom dReisaTvis saqarTveloSi yvelaze naklebadganviTarebulia sakancelario nivTebis gayidva internetis saSualebiT. Cvensmier gamokiTxul arc erT maRazias ar aqvs internetis saSualebiT produqciisgayidvis momsaxureba ganviTarebuli. SeiZleba amJamad es ar aris popularulisaqarTveloSi da TviT momxmareblebidanac ar modis am saxis momsaxurebisarsebobis interesi. magram arsebuli ganviTarebis tendenciebi migvaniSnebsimaze, rom am saxiT gayidvebis ganxorcieleba aucileblad gaizrdeba daganviTardeba saqarTveloSi. Cveni azriT Zalian male moxdeba am niSis aTvisebada internet gayidvebi gaxdeba gayidvebis erT-erTi ZiriTadi forma, radgancnobili fraza “dro fulia” ufro da ufro aqtualuri xdeba saqarTveloSida gansakuTrebiT biznesSi. vinc mxars aubams Tanamedrove moTxovnebs sworedis daimkvidrebs adgils bazarze. amitom sakancelario bazarze moRvawe

233 | P a g emewarmeebma unda upasuxon arsebul moTxovnebs da gaaumjobeson momsaxurebaTundac momsaxurebis saxeobis kuTxiT.importi sakancelario bazarze sakmaod ganviTarebulia. is produqcia,romelic dRes saqarTvelos sakancelario bazarze iyideba nawarmoebia daimportirebulia sazRvargareTidan romlebic ZiriTadad mebiTumeebs SemoaqvT.es sakancelario bazris sisusted SeiZleba CaiTvalos saqarTveloSi moRvaweyvela sakancelario maRzias aqvs urTierToba adgilobriv mebiTumeebTan, racnaTalad adasturebs, rom maT kvlav bevri unda imuSavon saerTaSorisoasparezze raTa Tavad daukavSirdnen adgilobriv mwarmoeblebs da “pirvelixelidan” miiRon produqti, es maT saSualebas miscems ufro iafad daorganizebulad Semoitanon saqoneli.aRniSnuli faqtidan gamomdinare am bazarze moRvawe mewarmeebi cdilobenaqtiurad iTanmSromlon maTTan da moaxdinon rogorc asortimentis gazrdaaseve fasebis Semcireba rac iuridiul Tu fizikur pirebs ubiZgebs maTTanTanamSromlobisaken.Cvens mier Catarebuli kvlevis Sedegad gamovarkvieT is produqtebi, romlebicufro moTxovnadia da umetesed iyideba. qarTul bazarze aqtualuriproduqtebi vcadeT gamogverkvia, rogorc maRaziebis mxridan, Tu romeliproduqtebi iyideba ufro metad. aseve organizaciebis TvalsazrisiTac, Turomel produqtebs moixmaren ufro aqtiurad. gavakeTeT sakancelario nivTebissia aqtualurobis mixedviT.oragnizaciebis gamikiTxvis Sedegebi:1. qaRaldi2. markeri, kalami, fanqari3. bainderi, faili, saqaRalde4. stepleri, stepleris tyvia5. webo, webovani misakrobi (stikeri)6. Wikarti, skrepi, skoCi7. bloknoti8. cd, floppy, flesh memory sticker9. flifCarti10. dafa

234 | P a g e11. samkerde beijiimportirebuli sakancelario saqoneliCveni kvlevis mixedviT gamovikvlieT ZiriTadad romeli qveynebidan xdebasakancelario saqonlis Semotana saqarTveloSi. maRaziebi gamovikiTxeT, Turomel qveynebSi nawarmoebi produqcias Tavazoben ZiriTadad momxmareblebs.gamoirkva, rom saqarTveloSi sakancelario saqoneli umetesad germaniidan daTurqeTidan Semodis. garda amisa, ZiriTadad maRaziebSi aris sakancelarionivTebi, romlebic nawarmoebia italiasa da ruseTSi.ofisis aRwurvilobisaTvis aseve Zalian mniSvnelovania : laminirebis aparati,dasakadonebeli aparati, furclis saWreli giliotina, da dafebi. maTisaSualo fasebi ki aseTia• laminirebis aparati - 150 laridan• dasakadonebeli aparati - 350 laridanAa3 formati, a4 formati -500laridan.• furclis saWreli giliotina a3 – 135laridan, a4 - 150 laridan• dafebi patara (0.6;0.9) - 30 laridan da didi (1.2;1) - 135 laridan.ofisis kompiuteruli uzrunvelyofasaqarTveloSi kompiuteruli momsaxureba sakmaod gavrcelebulia dayoveldRiurad ufro popularuli xdeba. Tanamedrove cxovreba warmoudgenelixdeba kompiuteris gareSe. maTi gamoyeneba ki TandaTan ufro martivdeba dasruliad ucodinar adaminasac SeuZlia masTan muSaoba.msoflioSi yvelaze didi kompiuterebis mwarmoebeli firmaa maikrosofti.romlis 79 000 TanamSromlidan 12 000 milioneria. maikrosofti msoflios 102qveyanaSia da 51.12 miliardi amerikuli dolaris Semosavli aqvs (2007 wlismonacemebiT).

235 | P a g esaqarTveloSi bolo wlebis ganmavlobaSi sakmaod momravlda kompiuterulimaRaziebi, rac momxmarebels aZlevs farTe arCevanis saSualebas. maRaziebissimravlis da didi konkurenciis gamo kompiuteris fasebi yvelasTvisxelmisawvdomia, Tumca mainc maRali rCeba.kompiuteruli teqnikis kvlevis Sedegebiofisis kompiuteruli uzrunvelyofisTvis saWiroa kompiuteruli teqnikisbazris kvleva. swored amitom Cven gamovikvlieT ramodenime kompiuterulimaRazia da gTavazobT kvlevis Sedegebs:kompiuteris procesorebi:maTi fasebi Zalian gansxvavebuli da damokidebulia mis monacemebze. fasebiiwyeba 350$-dan (Dual Core/ Asus nForce/ E2160 1.8GHz/800 1GB 160GB integrate 6200DVDRW) adis 1800$-mde (XPS 420 Viiv Intel Quad/ Q6600 2.40GHz 2GB 320GB GF8800/1GBDVDRW VHP).kompiuteris monitorebi:kompiuteris monitorebi arsebobs sxvadasxva zomis. arsebobs 15, 17, 19, 20, 22diumianebi da ufro didebic. yvelaze popularuli mainc 17 diumianimonitorebia.17 diumiani monitorebis fasebi iwyveba 140 dolaridan (CRT 17"/ P796-2 FlatTubeTCO'03 0.24 1600x1200@75Hz 3Year W) 305 dolaramde (LCD 17"/ H17-1/ 2ms DVI-D 700:1300cd/m2 160/160 Speakers).19 diumiani monitorebis fasebi iwyeba 250 dolaridan (ViewSonic LCD 19"/ VA1912WSilver/Black TN colour TFT/LCD Wide 5ms 1440x900 160*/155*(at 5:1) 700:1 280 cd/m2 TCO'99) daadis 495 dolaramde (ViewSonic LCD 19"/ VP930 Silver/Black MVA colour TFT/LCD 8ms1280x1024 178*/178* 1300:1 300cd/m2 DVI-D TCO'03 PIVOT& 270* SWIVEL).

236 | P a g e20 diumiani monitorebis fasebi iwyeba 312 dolaridan (ViewSonic LCD 20"/ VA2026WBlack TFT/TN 5ms 1680x1050@60Hz 175*/170* >5:1 1000:1(DCR 2000:1) 300cd/m2 VESA FDMI100x100mm TCO'03 & Energy Star) da adis 400 dolaramde (Samsung SyncMaster LCD 20"/2032BW a-si TFT/TN 2ms 1680x1050 170*/170* (CR>5) 1000:1(DC 3000:1) 300 cd/m2 DVI(HDCP)TCO'03).klaviatura:kompiuteris klaviatura aris Zalian mravalferovani. maTi arCeva SegiZliaTferis, zomis an sxva uamravi kriteriumiT. maTi fasebi ki 7 dolaridan 50dolaramde meryeobs. Tumca arsebobs sxva ufro Zvir fasiani klaviaturebic.Tagvi (mausi):klaviaturis msgavsad kompiuteris Tagvebis arCevanic Zalian didia. da maTifasebic Zalian gansxvavebulia da iwyeba 2 dolaridan da SeiZleba maTi fasebiavides 110 dolaramde.mikrofoni:kompiuteris mikrofonebis fasebi meryeobs 5 dan 100 dolaramde.serverebi:serveris fasebi meryeobs 200 dolaridan 4 000 dolaramde.leptopebi:leptopi biznesis ganuyreli aqsesuaria. TiTqmis yvela kompiuteruli brendigvTavazobs leptopebs. isini gvTavazoben gansxvavebuli dizainis damonacemebis leptopebs.dReisaTvis msoflioSi yvelaze popularuli leptopia LENOVO Reserve Edition (2.2GHz, 2GB, 160 GB, Vista Ult) romelic 2.979 evro Rirs. meore adgilas aris Sony VaioAR51M (2GHz, 2GB, 320GB, Vista HP), mesame adgili uWiravs HP 2710P Series (1.2 GHz, 1 GB, 80

237 | P a g eGB, Vista Bus), Apple MacBook Air (1.6Ghz, 2048MB, 80GB, OS X 10.5 Leopard)- romelicsaqarTveloSi didi popularobiT sargeblobs imyofeba me-6 adgilze.saqarTveloSi leptopebis fasebi iwyeba 650 dolaridan (NP-R60+ 15.4" WXGA_GBlack/ XY03 M530 Celeron M 1.73GHz 1024MB 120GB SATA DVD RW DL WiFi 6 in 1 card slotStandard Li-Ion (6 cells) Windows Vista Premium 2.7Kg) da SeiZleba avides 2700 dolaramde(Asus U3S 13.3"/ T7500 2.2G 1531MB 160GB 8400GS 128MB EXT DVDRW).printerebi:printeri ofisis ganuyreli atributia. mis gareSe nebismieri saqmianobiswarmarTva SeuZlebelia. printerebis aris feradi da SavTeTri. maTi fasebiZalian gansxvavebulia da meryeobs 50 dolaridan (DeskJet/ D1460 A4 16/12ppm4800x1200 500p/month USB 2.0) dolaridan 5000 dolaramde (Color LaserJet/ 5550dn).saqarTveloSi yvelaze popularulia HEWLETT-PACKARD (HP)– is printerebi. asevepopularulia qenonis da samsungis printerebic.skanerebiskanerebic saqarTvelos bazarze didi popularobiT sargeblobs daprinterebis msgavsad yvelaze gavrcelebuli da popularulia HEWLETT-PACKARD(HP)– is skanerebi, gavrcelebulia aseve qenonis da Genius-is skanerebi. maTifasebi ki 60 dolaridan (HP/ Scanjet/ 2400 A4 1200dpi 48bit USB 2.0) 900 dolaramde(Canon/ Canon/ DR-2580C High Speed Document Scanners, 25ppm) meryeobs.aslgadamRebi (qseroqsi)aslgadamRebis fasebi saqarTveloSi 300 dolaridan iwyeba (CANON/ ANALOGUE/FC128 A4 4ppm 1000p/month cartridge E16) da adis 1900 dolaramde (XeroxCopyCentre c118). msoflioSiMyvelaze gavrcelebuli brebdi aslgadamRebis arisXerox-i. xSirad am brendis saxeliT moixsenieben aseTi saxis produqcias.

238 | P a g efaqsirac Seexeba faqsis aparatebs, sxva danarCen teqnikasTan erTad isic Zalianaucilebelia nivTia ofisebisTvis. misi fasebi 100 dolaridan 150 dolaramdemeryeobs.telefoninebismieri biznesis warmarTvis aucilebeli komunikacia gare samyarosTan.amisTvis ki saWiroa telefoni. telefonze dReisTvis yvelas miuwvdeba fasi damisi fasebi 10 dolaridan iwyeba da usasrulobamde SeiZleba avides.saofise avejis kvlevis Sedegebisaofise avejis bazarze informaciis moZiebisTvis, Cven moviZieT bazebi, Tu sadSeiZleba saofise avejis yidva da amis Semdeg ganvsazRvreT Tu ra informaiaiqneboda CvenTvis saWiro.bazebis mowesrigebis Semdeg SevimuSaveT anketa (danarTi 1.1), romelSicgavaerTianeT yvela yvela kiTxva rac CvenTvis saintereso iyo.kiTxvaris damtkicebis Semdeg daviwyeT bazis mixedviT satelefono gamokiTxva.jgufis wevrebis mier darekili iqna 160-ze met organizaciaSi. satelefonointerviuebis Semdeg Cveni interviuerebi wavidnen uSualod pirispirSesaxvedrad saofise aveJis mwarmoebeli firmebis menejerebTan damflobelebTan.Sevsebuli iqna 33 anketa, danarCenma kompaniebma uari ganacxades kvlevaSimonawileobaze.warmogidgenT kvlevis Sedegebs:kiTxvaris mixedviT pirveli kiTxva iyo: ramdeni xania rac daarsda Tqvenikompania?gamokiTxuli organizaciebis 9 procenti bolo erTi wlis ganmvlobaSidaregistrirda da daiwyo funqcionireba bazarze. gamokiTxulTa 42% 5 welzemetia rac bazarze funqcionirebs. da bolos gamokiTxulTa 49% bazarzefunqcionirebs 1 dan 5 wlamde SualedSi.

239 | P a g eramdeni xania rac daarsda Tqveni kompania?9%42%49%1 welze naklebi1-5 weli5 weli da metianketis mixedviT (danarTi 1.1) kvlevis me-2 kiTxva iyo: produqciassaqarTveloSi awarmoebT Tu ucxoeTidan SemogaqvT?gamokiTxuli organizaciebis umravlesobas 59%-s produqcia SemoaqvssazRvargareTidan, rac Seexeba saqarTveloSi, adgilobriv warmoebasgamokiTxulTa 41% axorcielebs.produqcias saqarTveloSi awarmoebT Tu ucxoeTidanSemogaqvT?41%59%produqcias saqarTveloSiawarmoebT Tu ucxoeTidanSemogaqvT?saqarTveloSisaRvargareTrac Seexeba erT-erT Semdeg kiTxvas, Tu romeli qveynidan SemoaqvT saofisemaRaziebs produqcia, yvelaze dabali procenti moipova daniam 11.8% dagermaniamac aseve 11.8%. rac Seexeba ruseTidan importirebul produqcias, misibazris wili aris 17.6 %. yvelaze didi procentuli maCvenebeli 29.4dafiqsirda italiidan idan importirebul saqonelze. aseve 29.4 % gadanawildasxva qveynebze.

240 | P a g e35,030,025,020,015,010,05,00,0romeli qveynidan SemogaqvT produqcia?29,417,611,8 11,8daniagermaniaruseTiitalia29,4sxvasafose avejis bazarze, mZafri konkurenciis pirobebSi mniSvnelovaniagayidvebis meTodebi. qarTul bazarze ZiriTadad gamoiyeneben 4 saxis gayidvebs:personaluri gayidvebi, katalogebi, gayidvebi qselis meSveobiT, internetgayidvebi.qarTul bazarze yvela gamarTlebuli da aprobirebuli meTodiapersonaluri gayidvebi, romelsac mimarTavs gamokiTxulTa 54.9 %, Semdegmodis gayidvebi katalogebis meSveubiT da am meTods iyenebs 21.6%. rac Seexebainternet gayidvebs, am meTods gamoiyenebs gamokiTxulTa 13.7%-i. rac Seexebaqselur gayidvebs mas mimarTavs gamokiTxulTa 9.8%.sxva ra gziT yidiT avejs?54,99,813,721,6qseli meSveobiTinternetiTkatalogiTpersonalurigayidvebimomxmareblebis geTilganwyobaze didi mniSvneloba aqvs serviss, amitomaucilebelia axali da saintereso servisebis SeTavazeba.

241 | P a g esaqarTveloSi saofise avejis maRaziebi ZiriTadad sTavazoben Semdegi saxisservisebs: adgilze mitana, awyoba/damontaJeba, restavracia da konsultacia.adgilze mitanis serviss sTavazoben gamokiTxuli organizaciebis 38%. awyobadamontaJebis servisebs mimarTavs aseve 38%. konsultaciebis servisi asevesakmaod gavrcelebulia da mimarTaven gamokiTxulTa 17%. restavraciis servissiyenebs gamokiTxulTa 7%.romel damatebiT servisebs sTavazobT momxmarebels?7%17%38%38%adgilze mitanaawyoba/damontaJebarestavraciakonsultaciasaofise avejis bazarze naklebad iyeneben reklamirebas. gamokiTxuliorganizaciebis 45.5 procenti ar iyenebs rekalamas TavianTi produqciisgasasaReblad. rac Seexeba danarCen organizaciebs isini ZiriTadad iyenebenSemdegi saxis reklamas: televizia, radio, Jurnali, gazeTi, bilbordi, Light boxda bukletebi. yvelaze didi raodenobiT iyeneben Jurnalis saSualebiTreklamirebas. sxva saxis reklamis procentuli naCvenebia qvemoT diagramaze.

242 | P a g era saxis reklamas iyenebT?50,045,040,035,030,025,020,015,010,05,00,03,0 3,09,1 12,1 18,2 21,224,245,5gamokiTxuli organizaciebis 97% Tvlis rom bazarze konkurentebi arsebobenda cdiloben konkurenciis gawevas. xolo gamokiTxulTa 3 % Tvlis romkonkurentebi arseboben bazarze da saprTxes ar warmoadgenen uaxlovesi erTiwlisganmavlobaSi.SefaseT Tqveni sawarmo konkurentebTan mimarTebaSi?3%97%konkurentebi ar warmoadgenensafrTxes uaxloesi 1 wlisganmavlobaSibazarze konkurentebi arseboben davcdilob konkurenciis gawevas

243 | P a g eofisis usafrTxoebaimisaTvis rom organizaciis momsaxure personalma moaxdinos SesaZleblobebismaqsimaluri gamovlineba, aucilebelia hqondeT usafrTxoebis garantiebi daigrZnon Tavi daculad. swored amisTvis saWiroa ofisis dacva.rac Seexeba ofisis dacvas saqarTveloSi am bazarze fasebi iwyeba 1000laridan. Tuki ofisis aRWurvas distancirebuli marTvis sistemiT gadawyvetTmaSin minimum 1500 laris gadaxda mogiwevT.

244 | P a g esatransporto-gadamzidavi kompaniebiSesavalikvleva ,,satransporto gadamzidavi kompaniebi~ asaxavs saqarTveloSisatransporto gadazidvebis sferoSi arsebul problemesa da gamowvevebs. igiSemuSavebulia saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciis moxaliseebismier.qveynis masStabiT ganxorcielebuli gadazidvebi pirdapirproporciuladaisaxeba qveynis imijze, miT umetes saqarTvelos msgavsi prioritetuligeografiuli mdebareobis mqone qveynebisTvis. saqarTvelos teritoriazegadazidvebis maCveneblebi sxvadasxva saxelmwifo Tu saerTaSorisoorganizaciebis mier fasdeba yovelwliurad, Tumca ara nakleb mniSvnelovaniaTavad satransporto gadazidvebis sferoSi moRvawe mewarmeebis Sexedulebebiarsebuli mdgomareobisa da problemebis gadaWris Sesaxeb.kvleva efuZneba biznesmaregulirebeli kanonmdeblobis analizsa daraodenobriv kvlevas, romlis farglebSic gamoikiTxa 20 satransportogadamzidavi kompania saqarTvelos masStabiT.sakanonmdeblo regulirebasaqarTveloSi saavtomobilo transportis politikas gansazRvravssaavtomobilo transportis saxelmwifo marTvis organo.aRniSnuli organo tvirTebis gadazidvis organizaciis dros saerTaSorisosaavtomobilo mimosvlaSi ucxoeTis qveynebis winaSe gamodis rogorc piri,saxelwodebiT `saqarTvelos saavtomobilo transporti~ da axorcielebssaqmianobas saerTaSoriso SeTanxmebebisa da xelSekrulebebis safuZvelze.

245 | P a g etvirTebis gadazidvis dros gamoiyeneba gadazidvis xelSekruleba, romlismixedviTac gadamzidveli kisrulobs valdebulebas, gadaitanos tvirTidaniSnulebis adgilze SeTanxmebuli sazRauris gadaxdiT. tvirTis gadazidvisxelSekruleba dadebulad iTvleba gadamzidvelisaTvis tvirTis gadacemismomentidan da Sesabamisad warmoiSoba samarTlebrivi Sedegebic.tvirTis gadazidvis xelSekruleba ideba gadamzidvelsa (romelic SeiZlebaiyos nebismieri fizikuri an iuridiuli piri, rkinigza, saavtomobilo,saaviacio, sazRvao satransporto organizacia) da tvirTis gamgzavns (romelicSeiZleba iyos uflebamosili fizikuri an iuridiuli piri) Soris. amxelSekrulebis mxarea tvirTis mimRebic, romelic, marTalia, ar monawileobsxelSekrulebis dadebaSi, magram am xelSekrulebiT iZens garkveul uflebebsada movaleobebs.samoqalaqo kodeqsis mixedviT, gadazidvis xelSekruleba formdeba zednadebis(an sxva dokumentis) saxiT. gasaTvaliswinebelia is garemoeba, rom zednadebisan gadazidvebSi miRebuli sxva dokumentis (konosamenti) arsebobas arukavSirdeba gadazidvis xelSekrulebis namdviloba, aramed mas aqvs mxolodmtkicebulebiTi Zala, rac imas niSnavs, rom misi ararsebobisas gaZnelebuliagadazidvis xelSekrulebis dadebis faqtis dadastureba.gadazidvis xelSekrulebis subieqtebis, gamgzavnisa da gadamzidvelis,pasuxismgebloba garkveuli TaviseburebiT xasiaTdeba, rac, Tavis mxriv,ukavSirdeba zednadebSi miTiTebuli monacemebis sisworesa dasrulyofilebas. kerZod:gamgzavni pasuxs agebs yvela im xarjisa da zianisaTvis, rac dadga zednadebSiarasrulyofili da araswori informaciis warmodgeniT. xolo, Tu zednadebSimonacemebi gamgzavnis moTxovniT Cawera TviTon gadamzidvelma, maSinsapirispiros damtkicebamde ivaraudeba, rom gadamzidveli gamgzavnis saxeliTmoqmedebda. aseve, Tu zednadebi ar Seicavs miTiTebas imis Sesaxeb, romgadazidvisas moqmedebs samoqalaqo kodeqsiT dadgenili normebi, maSin

246 | P a g egamgzavni agebs pasuxs yvela im xarjisa da zianisaTvis, romelic gamgzavnsada mimRebs warmoeSobaT am monacemTa miuTiTeblobis gamo.gamgzavni aseve pasuxs agebs gadamzidvelis winaSe tvirTis uxarisxo SefuTviTgamowveuli zianisaTvis. gamgzavnis pasuxismgeblobis sakiTxi damokidebuliaimaze, SefuTvis nakli aSkara iyo, Tu faruli. faruli SefuTvis naklisaspasuxs agebs gamgzavni, xolo, Tu nakli aSkara iyo, gamgzavns pasuxismgeblobaaRar ekisreba.gadamzidveli pasuxs agebs mgzavris gadayvanis dayovnebisaTvis, aseve, imsatransporto saSualebis mosvlis dagvianebisaTvis, romliTac mgzavrigadayvanili unda iqnes daniSnulebis adgilze. agreTve, gadamzidveli pasuxsagebs mgzavris sicocxlisa da janmrTelobisaTvis miyenebuli zianisaTvisdeliqturi valdebulebebis maregulirebeli wesebiT.gadamzidveli valdebulia, SeinarCunos misTvis gadasazidad gadacemulitvirTi, e. i. is pasuxs agebs gadacemuli tvirTis dakargva-dazianebisaTvis.aseve,gadamzidveli pasuxs agebs tvirTis mitanis vadis, rogorcSeTanxmebulis, ise gadasazidad saWiro Cveulebrivi drois, gadacilebisaTvis.Tumca, am SemTxvevaSi ar igulisxmeba is faqti, Tuki tvirTis dakargva,dazianeba an mitanis vadis gadacileba gamowveuli iyo gamgzavnis an mimRebisbraliT an maTi iseTi miTiTebebiT, razec gadamzidveli pasuxs ar agebs, andagansakuTrebuli safrTxisa Tu iseTi garemoebebiT, romelTa acilebagadamzidvels ar SeeZlo.gadamzidveli aseve pasuxs agebs zednadebSiaRniSnuli da masze darTuli, an misTvis gadacemuli sabuTebis dakargvis anmaTi araswori gamoyenebisaTvis, magram mas ar SeiZleba daekisros imaze metipasuxismgebloba, vidre tvirTis dakargvisas dadgeboda.tvirTebis gadatanasTan dakavSirebuli davebis ganxilvatvirTis gadatanasTan dakavSirebuli davebis ganxilva xasiaTdeba imTaviseburebiT, rom pretenziis wayenebis zogadi wesebi mocemulia samoqalaqo

247 | P a g ekodeqsSi, xolo specialuri wesebi ganmtkicebulia Sesabamis satransportokanonmdeblobaSi.sagadazidvo urTierTobebisas warmoSobili davebisas gamoiyeneba pretenziis(reklamaciis) wardgenis wesi, riTac gamgzavni mimarTavs gadamzidvels,gadazidvis valdebulebis arajerovani Sesrulebis gamo, jarimis gadaxdis anzianis anazRaurebis moTxovniT.samoqalaqo kodeqsiT reglamentirebuli reklamaciis wardgenis wesisa davadis mixedviT, Tu mimRebi miiRebs gadamzidvelTan erTad SeumowmebeltvirTs da ar wauyenebs mas zogadi xasiaTis pretenzias, sapirispirosdamtkicebamde ivaraudeba, rom gadamzidvelma nakisri valdebuleba Seasrulajerovnad, xolo, amave danawesis mixedviT, pretenziis wayenebis vadebidakavSirebulia imaze, dazianeba-danakargi garegnulad SesamCnevia, TuSeumCneveli. kerZod, garegnulad SesamCnevi dazianeba-danakargisas pretenziaunda waredginos tvirTis Cabarebis dResve, xolo Tu es garegnuladSeumCnevelia _ tvirTis Cabarebidan araugvianes Svidi dRisa. amasTan, esukanaskneli, savaldebuloa, wardgenili iqnas werilobiTi formiT.gansxvavebuli samarTlebrivi Sedegebi ukavSirdeba imas, mimRebma tvirTigadamzidvelTan erTad Seamowma, Tu ara. kerZod, Tuki mimRebma tvirTi miiRogadamzidvelTan erTad misi mdgomareobis Semowmebis gareSe, maSin iTvleba,rom mimRebma tvirTi miiRo zednadebSi miTiTebul mdgomareobaSi, rac davisarsebobisas ar gamoricxavs sapirispiros damtkicebis SesaZleblobas, xolo,roca mimRebi da gadamzidveli erTad amowmeben tvirTis mdgomareobas da,amasTan, dazianeba-danakargi SesamCnevia garegnulad, sapirispiro mtkicebulebaaRar daiSveba. aseT SemTxvevaSi, tvirTis mimRebma gadamzidvels werilobiTipretenzia unda warudginos tvirTis Cabarebidan 21 dRis ganmavlobaSi.samoqalaqo kodeqsiT mowesrigebuli gadazidvebidan gamomdinare, uflebebisxandazmulobis vada aris erTi weli, xolo ganzraxvis an uxeSigaufrTxileblobisas es vada Seadgens sam wels. xandazmulobis vadis aTvla

248 | P a g eukavSirdeba iseTi faqtebis dadgenas, rogorebicaa tvirTis nawilobrivi anmTliani dakargva-dazianeba da Cabarebis vadis gadacileba. kerZod:• tvirTis nawilobrivi dakargva-dazianebis da Cabarebis vadis gadacilebisdros xandazmulobis vadis dena iwyeba tvirTis gamogzavnis dRidan;• tvirTis mTliani dakargvisas xandazmulobis vadis dena iwyebagadazidvisaTvis SeTanxmebuli vadis gasvlidan ocdameaTe dRes, xolo,Tu aseTi vada ar yofila daTqmuli _ gadamzidvelis mier tvirTismiRebidan mesamoce dRes;• yvela sxva danarCen SemTxvevaSi xandazmulobis vadis dena iwyebagadazidvis xelSekrulebis dadebis dRidan sami Tvis gasvlis Semdeg.• xandazmulobis vadis dena Cerdeba tvirTis mimRebis miergadamzidvelisaTvis werilobiTi reklamaciis wardgeniT.tranzitisaqarTvelos respublikis teritoriis gavliT (tranziti) mgzavrTa gadayvanada tvirTis gadazidva xorcieldeba saerTaSoriso konvenciebisa daSeTanxmebebis safuZvelze, saavtomobilo transportiT saerTaSorisomimosvlisaTvis gankuTvnil gzebze.saqarTvelos saerTo sargeblobis saavtomobilo gzebis sirgZea 20,229kilometri. maT Soris:• saerTaSoriso mniSvnelobis – 1,474 kilometri;• Sidasaxelmwifoebrivi mniSvnelobis – 3,326 kilometri;• adgilobrivi mniSvnelobis – 15,439 kilometri;• xidebi: 3,588 cali, saerTo sigrZiT 12,527grZ/m;• gvirabebi/galereebi 25 cali, saerTo sigrZiT 12,537 grZ/m.saavtomobilo transportiT satvirTo gadazidvebi regulirdeba saqarTvelosada ucxo qveynebs Soris gaformebuli saerTaSoriso SeTanxmebebis Tanaxmad

249 | P a g egacvlili nebarTvebis safuZvelze (kvotirebuli nebarTvebi). saavtomobilogadazidvebze qveynebs Soris nebarTvebis urTierTgacvla saerTaSorisodmiRebuli praqtikaa da saerTaSoriso satvirTo gadamzidavebs aZlevssaSualebas satransporto operaciaze (sagzao fondi; Sesvlis, tranzitis dasxva) qveyanaSi moqmedi gadasaxadebis gareSe ganaxorcielon satvirTogadazidvebi. dReisaTvis saqarTvelos gaformebuli aqvs 22 analogiurixasiaTis SeTanxmeba partnior qveynebTan da aseve dawyebulia molaparakebebidamatebiT 9 qveyanasTan. amasTan saqarTvelo Semdeg qveynebTan axorcielebs 12nebarTvebis gacvlas satvirTo satransporto saSualebebis Tavisufladgadaadgilebis Sesaxeb:# qveyanagacvlilinebarTvebisraodenoba1 TurqeTi 60002 ukraina 10003 saberZneTi 5004 bulgareTi 3505 azerbaijani 3006 belorusia 2007 poloneTi 2008 germania 2009 irani 20010 avstria 17011 italia 15012 litva 10013 holandia 10014 Sveicaria 10015 sxvawyaro: saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministros erTiani satransporto administracia.garda amisa, ukanasknel wlebSi saqarTvelos mTavrobis iniciativiTgaformebuli iqna axali, e.w. liberaluri tipis saerTaSoriso saavtomobilo

250 | P a g emimosvlis Sesaxeb SeTanxmebebi somxeTis respublikasa da yazaxeTisrespublikasTan, romlis Sesabamisad saerTaSoriso satvirTo gadamzidavebsmiecaT ufleba SeuzRudavaT, kvotirebuli nebarTvebis gareSe ganaxorcielonsatvirTo gadazidvebi. miRweulia principuli SeTanxmeba moldovisrespublikasTan da paralelurad mimdinareobs muSaoba azerbaijanis, ukrainisada TurqeTis respublikebTan analogiuri tipis saerTaSoriso SeTanxmebebisgaformebis mizniT.liberalurma sakanonmdeblo bazam, gaumjobesebulma infrastruqturam dasamxreT kavkasiis regionis swrafma ekonomikurma ganviTarebam xeli Seuwyosaavtomobilo transportiT tvirTnakadebis dinamiur zrdas.saavtomobilo transportis tvirTzidvis maCveneblebi 2001-2007 ww:saavtomobilo transportis tvirTzidvis maCveneblebi 2001-2007 2007 ww (mln. tona)wyaro: saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministros erTiani satransporto administraciatvirTzidvis maCveneblebze did gavlenas axdens sagzao infrastruqtura.saqarTvelos saxelmwifo biujetidan, iseve rogorc saerTaSoriso

251 | P a g eorganizaciebidan bolo 4 wlis ganmavlobaSi Zalzed mniSvnelovani Tanxebidaixarja sagzao infrastruqturis ganviTarebaze. safuZveli Caeyara Tbilisisenaki-leseliZissaerTaSoriso daniSnulebis axali avtomagistralismSeneblobas, romelic daakavSirebs saqarTvelos aRmosavleT sazRvrebs SavizRvis navsadgurebTan da xels Seuwyobs damatebiTi satranzito tvirTebismozidvas saqarTvelos mimarTulebiT. aqve unda aRiniSnos, rom satranzitoderefnis gamarTulad da efeqturad funqcionirebisaTvis iseve, rogorcsarkinigzo gadazidvebis SemTxvevaSi, aqac aucilebelia monawile satranzitoqveynebs Soris urTierTSeTanxmebuli da Tanmimdevruli satransportopolitikis gatareba da satranzito derefanSi adekvaturi infrastruqturisarseboba.am SemTxvevaSi saqarTvelo-somxeTsa da saqarTvelo-azerbaijans SorisdamakavSirebeli magistralebi igulisxmeba.2005 wlis axali sagadasaxado kodeqsiT gauqmebuli iqna sagzao fondisgadasaxadi, ramac mniSvnelovnad Seamcira avtotransportis dargSi ucxoeligadamzidavebis mimarT dawesebuli gadasaxadebi. kerZod, gauqmebuli iqnaSemdegi gadasaxadebi: msubuq avtomanqanebze – 20 aSS dolari, avtobusebze –40-dan 130 aSS dolaramde, satvirToze 160-dan 300 aSS dolaramde(tvirTamweobis mixedviT).`licenziebisa da nebarTvebis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis SesabamisadmniSvnelovnad Semcirda nebarTvebis raodenoba da gamartivda masTandakavSirebuli procedurebi.kanonmdeblobis mixedviT, avtosatransporto saSualebebs unda hqondessertifikati, unda Seesabamebodes moZraobis usafrTxoebas, Sromis dacvisa daekologiis saerTaSoriso da saxelmwifo standartebiT dadgenil moTxovnebsda teqnikur pirobebs.rac Seexeba fors-maJorul situaciebs (miwisZvra, wyaldidoba,xanZari da sxva),saavtomobilo transportis yvela sawarmo da organizacia gadadisgaZlierebul mzadyofnis mdgomareobaSi dazianebis zonidan mosaxleobis

252 | P a g egamosayvanad da materialur faseulobaTa gamosazidad. am SemTxvevaSisaxelmwifo uflebamosilia gamoiyvanos yvela saxeobis avtomobili, maTikuTvnilebis miuxedavad da xarjebis Semdgomi anazRaurebiT.saWiro sabuTebis nusxa1. sabuTebi, romlebic saWiroa saqarTveloSi saqonlis importisgansaxorcieleblad:• komerciuli angariS-faqtura;• tvirTis specifikacia;• warmoSobis sertifikati;• xarisxis sertifikati;• janmrTelobis sertifikati (sakvebi produqtebisaTvis; sertifikati undamiuTiTebdes produqtis damzadebis TariRs da mis vargisianobis vadas);• veterinaluri sertifikati (cxoveluri warmoSobis tvirTebisaTvis);• fitosanitaruli sertifikati (mcenareuli warmoSobis tvirTebisaTvis);• fumigaciis sertifikati (tansacmlisaTvis, naxmari tansacmlis CaTvliT);• saxifaTo tvirTis sertifikati (IMO klasis tvirTebisaTvis);• tvirTis gadazidvis davaleba “evraziis eqspresis” saxelze.2. sabuTebi, romlebic saWiroa saqarTvelodan saqonlis eqsportisgansaxorcieleblad:• saeqsporto satvirTo sabaJo deklaracia;• komerciuli angariS-faqtura;• tvirTis specifikacia;• warmoSobis sertifikati;• xarisxis sertifikati;

253 | P a g e• janmrTelobis sertifikati (sakvebi produqtebisaTvis; sertifikati undamiuTiTebdes produqtis damzadebis TariRs da mis vargisianobis vadas);• veterinaluri sertifikati (cxoveluri warmoSobis tvirTebisaTvis);• fitosanitaruli sertifikati (mcenareuli warmoSobis tvirTebisaTvis);• fumigaciis sertifikati (tansacmlisaTvis, naxmari tansacmlis CaTvliT);• saxifaTo tvirTis sertifikati (IMO klasis tvirTebisaTvis);• “tvirTis gadazidvis davaleba “evraziis eqspresis” saxelze.3. sabuTebi, romlebic saWiroa saqarTveloze saqonlis tranzitisgansaxorcieleblad:• saimporto an saeqsporto satvirTo sabaJo deklaracia;• komerciuli angariS-faqtura;• tvirTis specifikacia;• warmoSobis sertifikati;• xarisxis sertifikati;• janmrTelobis sertifikati (sakvebi produqtebisaTvis; sertifikati undamiuTiTebdes produqtis damzadebis TariRs da mis vargisianobis vadas);• veterinaluri sertifikati (cxoveluri warmoSobis tvirTebisaTvis);• fitosanitaruli sertifikati (mcenareuli warmoSobis tvirTebisaTvis);• fumigaciis sertifikati (tansacmlisaTvis, naxmari tansacmlis CaTvliT);• saxifaTo tvirTis sertifikati (IMO klasis tvirTebisaTvis);• `tvirTis gadazidvis davaleba “evraziis eqspresis” saxelze.

254 | P a g ekvlevis SedegebiTavdapirvelad raodenobrivi kvlevis CatarebisaTvis gakeTda im satransportokompaniebis monacemTa sia, romlebic saqarTvelos bazarze muSaoben. aseTikompania aris saqarTveloSi daaxloebiT 50. kvlevaSi monawileobis misaRebadSeirCa 20 kompania. kvlevis mizania satransporto gadazidvebis sferos aRwerada Sefaseba. amis gaTvaliswinebiT Sedga kiTxvari da moxda aRniSnulikompaniebis gamokiTxva. konteineris saSualo zomad aRebul iqna 20 futianikonteineri.pirvelad risi garkvevac gvsurda iyo imis dadgena, ramdeni welifunqcionirebdnen es kompaniebi bazarze. gamokiTxviT dadginda (SerCevis zoma20 satransporto gadamzidavi kompania), rom gamokiTxuli organizaciebis 70% 5welze metia rac funqcionirebs bazarze, xolo satransporto kompaniebis 30%bazarze moRvaweobs 1-idan 5 wlamde periodis ganmavlobaSi (ix. diagrama #1):diagrama #11-5 weli30%5 weli da meti70%sainteresoa is faqti, rom gamokiTxuli kompaniebi sxvadasxva momsaxurebassTavazobs momxmarebels. Cven SevecadeT warmodgena Segveqmna miaxloebiT imaze,Tu romel momsaxurebas sTavazoben isini momxmarebels yelaze xSirad.dadginda, rom sabaJo/sabrokero momsaxurebas sTavazobs 12 gamokiTxuli

255 | P a g ekompania; sasawyobo/saterminalo _ 10 kompania; CatvirTva/gadmotvirTva _ 15kompania, tvirTis awonva _ 7kompania, dazRveva _ 14 kompania da tvirTis aRwera_ 6 kompania (ix. diagrama #2):diagrama #216141210864CatvirTva/gadmotvirTvadazRvevasabaJo/sabrokerosasawyobo/saterminalotvirTis awonvatvirTis aRwera20anu gamokiTxulTa 31% momxmarebels sTavazobs yvela saxis momsaxurebas,kompaniebis 21% akeTebs 1, 2, 3, 6, momsaxurebas xolo 48% asrulebs arasrulmomsaxurebas.sainteresoa is faqti, rom Cven mier gamokiTxuli yvela kompania axorcielebsrogorc saimporto, aseve saeqsporto da satranzito gadazidvebs. rac SeexebakiTxvas, Tu ra saxis gadazvidvebzea vebzea yvelaze maRali moTxovna, gamokiTxulTaSefasebebiT yvelaze maRali moTxovna aris importze, Semdeg modistranzituli gadazidvebi, xolo yvelaze naklebad aqtualuria saeqsportogadazidvebi (ix. diagrama # 3):

256 | P a g ediagrama #33,532,521,510,50importi tranziti eqsportigadazidvebis masStabis dadgenisas gamoirkva, rom gamokiTxuli kompaniebidanarc erTi ar axorcielebda saqalaqo gadazidvas. maRali procentuli wili(74%) modis mxolod saerTaSoriso gadazidvebze, xolo gamokiTxulikompaniebis 26% momxmarebels sTavazobs rogorc saqalaqTaSoriso, asevesaerTaSoriso gadazidvebs (ix. diagrama #4):diagrama #4saqalaqTaSoriso, saerTaSorisosaerTaSoriso26%74%

257 | P a g erac Seexeba imis dadgenas, Tu rogoria saqarTveloSi Sida gadazidvebisfasebi, gamoirkva, rom ZiriTadad transportireba xdeba Tbilisi_sarfi,Tbilisi _baTumi da Tbilisi_foTis mimarTulebiT. saSualo fasebis tarifebiSemdegi mimarTulebebiT saqarTvelos bazarze Semdegnairad dadginda:Tbilisi_sarfi _ 1500 lari, Tbilisi_baTumi _ 1345lari da Tbilisi_foTi _1215 lari (ix. diagrama #5):diagrama #516001400150013451215120010008006004002000Tbilisi-sarfi Tbilisi-baTumi Tbilisi-foTixolo rac Seexeba saerTaSoriso gadazidvebis fasebs, ZiriTadadtransportireba xdeba Tbilisi-satambuli, Tbilisi-moskovi, Tbilisi-baqosa daTbilisi-erevanis mimarTulebiT. saSualo tarifebi zemoT xsenebulmarSrutebze Semdegnairad dadginda: Tbilisi-satambuli satambuli _ 2600 lari, Tbilisi-moskovi _ 5800lari, Tbilisi-baqo baqo _ 2522 lari da Tbilisi-eravani _ 1688 lari(ix. diagrama #6):

258 | P a g ediagrama #67000600050004000300020001000058002600 25221688Tbilisi-moskoviTbilisi-stambulistambuliTbilisi-baqobaqoTbilisi-erevaniCveni kvlevis erT-erT mizans warmoadgenda im qveynebis gamovlena, romelTanacyvelaze xSiri urTierToba gvaqvs gadazidvebis kuTxiT. vinaidan kvleva exebamxolod satansporto gadazidvebs, 5 lideri qveynis suraTi gadazidvebismxriv ase gamoiyureba (ix. diagrama #7):diagrama #76543210CineTiukraina azerbaijani germania ruseTi

259 | P a g esatransporto gadazidvebis sferoSi, iseve rogorc TiTqmis yvela biznesSimniSvnelovania sareklamo kampaniebis warmoeba. kvlevis Sedegad dadginda romgamokiTxulTa mxolod 64% mimarTavs stimulirebas. satransporto gadamzidavikompaniebi iyeneben stimulirebis sxvadasxva xerxebs: satelevizio reklama,Jurnal-gazeTebi, bilbordebi, radio, fasdaklebebi, saCuqrebi da inrernetreklama.aRsaniSnavia, rom stimulirebis xerxebs Soris yvelaze aqtualuria:Jurnal-gazeTebi, fasdaklebebi da internet-reklama reklama (ix. diagrama #8):diagrama #86543210rac Seexeba bazris analizsa da konkurentuli garemos Sefasebas,gamokiTxuli kompaniebis 43% miiCnevs, rom konkurentebi maTTvis arwarmoadgens safrTxes; 5% fiqrobs, rom satransporto gadazidvebis bazarzeara hyavT konkurentebi. gamokiTxulTa 52%-ma ki Tavi Seikava kiTxvaze pasuxisgacemisagan (ix. diagrama #9):

260 | P a g ediagrama #9miWirs pasuxis gacemakonkurentebi ar warmoadgenen safrTxes 1 wlis ganmavlobaSimimaCnia, rom konkurentebi ar myavs5%43%52%kiTxvaze, Tu rogoria satransporto gadazidvis bazris tendencia bolo 1wlis ganmavlobaSi, gamokiTxulTa 32% miiCnevs, rom gadazidvebze moTxovna20-40%-iT gaizarda; 27% fiqrobs, rom moTxovna gaizarda 10-20%-iT; xolo 15%miiCnevs, rom transportirebis raodenoba gaizarda aseve 40-70%-iT.gamokiTxulTa mxolod 15% fiqrobs, rom bazris tendencia bolo 1 wlisganmavlobaSi ar Secvlila, xolo 11%-s azriT, satransporto gadazidvebzemoTxovna Semcirda 10-20% 20%-iT (ix. diagrama #10):diagrama #1035%30%25%20%15%10%5%0%gaizarda20-40%gaizarda10-20%gaizarda40-70%arSecvlilaSemcirda10-20%

261 | P a g ekvlevis raodenobrivi nawilis analizma gamokveTa satransporto gadazidvebisbazris konturebi. aRsaniSnavia is faqti, rom kvlevis specifikidan gamomdinare(ar moicavda sarkinigzo, sazRvao, milsaden transportsa da mgzavrTagadayvanas) gadaziduli tvirTebis saxis zusti analizi ver moxerxda.kiTxvaze, Tu ZiriTadad ra saxis saqonlis gadazidvebi Warbobda, TiTqmisyvela kompaniis warmomadgenelis pasuxi iyo _ `yvelafris transportirebasvaxorcielebT~.kvlevis Sedegad satransporto kompaniebis warmomadgenlebma maTTvis yvelazemtkivneul problemebad daasaxeles:• sagzao infrastruqtura;• sakanonmdeblo barierebi _ sabaJo punqtebSi warsadgeni dokumentaciisdidi raodenoba;• maRali saprocento ganakveTi sesxebze;• navTobproduqtebze arastabiluri fasebi (araprognozirebadi zrda);• Seferxebebi sabaJo punqtebze;• saqarTvelos mimarT ndobis dabali xarisxi;• politikuri arastabiluroba da sxv.sabolood SeiZleba iTqvas, rom sartansporto gadazidvebis bazarssaqarTveloSi didi potenciali aqvs da zemoTxsenebuli problemebismogvarebis Semdeg isev SeiZleba daibrunos istoriuli misia _ iyosevropisa da aziis damakavSirebeli àbreSumis gzis~ mqone qveyana...

m i k r o m i k r o Ã¢Â€Â“ k v l e v e b i k v l e v e b i k v l e v e b i

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?