25.12.2014 Views

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

literaturuli gazeTi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

#16<br />

#16 11 - 24 dekemberi 2009<br />

gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />

fasi 50 TeTri<br />

eTer TaTaraiZe:<br />

garev-garev vbrundebi-d<br />

fiWexisk wamoala bilikaze vdgeb,<br />

WeroT momdinaraebs zugrasad imis dedas<br />

danamSvralebs vxvdeb,<br />

zugras oqros dalalebs, nafiruzal Svlis Tvalebs<br />

elnakankal vswvdeb,<br />

garev-garev anabrun, fiWexisk wamoala<br />

bilikaze vdgeb.<br />

IV-V


2 proza <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> 11 - 24 dekemberi 2009<br />

dasawyisi # 9-15<br />

butkis gogo da biWi<br />

aka morCilaZe<br />

legendaruli qemeras piradi<br />

da sazogadoebrivi cxovreba<br />

xoda, exla ki kargaT aRarc maxsovs<br />

ras geunebodi.<br />

lvovidan ro CavediT iqa da Rame<br />

ro gasaTevi ar gvaq da or dReSi ro<br />

ukan unda wamovide Tamazas qorwilSi<br />

eg naTqvami maq da karoCe Tovlia da<br />

miweli. miwels ro eZaxian egeni da<br />

telefonis butkaSi gogo da biWi<br />

zasaoben da imito mivediT ro CurTe<br />

sadRacas rekavs im pontSi, ro Rame gagvaTevion<br />

da aba ver vrekavT.<br />

me ki ori weli viyavi leningradSi<br />

da zamTris ponti ra ari vici, mara xo<br />

ici qarTvelis pontSi var, ro qudi<br />

ara rame da kurtka macvia, da Signidan<br />

Tbilebi.<br />

vdgevarT da velodebiT, es gogo<br />

da biWi kide zasaoben, da meTqi davai<br />

ra CurTe, miukakune, egre sad ari, egeni<br />

zasaoben, me kide Zed marozi var,<br />

vsio da ukakunebT mara kidiaT. zasaoben<br />

da exla Sen imas moTxove. butka-<br />

Sive rame ar miafiTixos, me imas vfiqrob.<br />

su kidiaT, gareT ro SecivebulSi<br />

CurTe da qemera dgas.<br />

es CurTe kide, icis ro sxvagan varT<br />

da ar ukakunebs. meTqi aba davai, gavSaloT<br />

logini da davwveT aq, aba ra vqnaT<br />

da maita meTqi arayi, movkvdi. Cur-<br />

Tes Tavis CanTaSi WaWa aq.<br />

gavaZreT erTi, ZvelaT ro boTlebi<br />

iyo mwvane.<br />

exla ro yvela plastmasebSi da kokakolebSi<br />

asxams saxlis arays da egre<br />

miaqT sadme da egrec inaxaven, maSin<br />

sad iyo egre, maSin iyo Zveli litriani<br />

boTlebi. is boTlebi aRar gamodioda<br />

da ise, saxSi iyo Senaxuli.<br />

Zveli Rvinis boTlebi iyo, sqelebi<br />

da mZimeebi, litrianebi da Tu WaWa<br />

iyo, pastaiani imaSi iyo xolme. naxalovkelebma<br />

vafSe WaWa icoden, visac ezo-<br />

Si yurZeni qonda da bevrs qonda, Cvenca<br />

gvqonda samocdaaTebs da oTxmocebs<br />

urtyamda zogierTebi. meTqi giJebi<br />

xarT, vin unda dalios, ai prosto<br />

vin unda dalios.<br />

erTi mere baTumSi momiwia ra, wesieri<br />

biWebi iyvnen saTamaSos xsniden da<br />

mogvexmareo da meTqi, mogexmarebi da<br />

waveliT matarebliT, me, dabrecili<br />

da Tamazas ro vabob, Tamazac wamogvyva,<br />

prosto da eg romeli droa da matarebeli<br />

ro ori dRe midis baTumamde<br />

da paxodu, ro amodian avtomatebiT<br />

mTvralebi da viTom ro gSmonaven<br />

da Turme dabrecils zeda aq. iaraRiT<br />

ari wamosuli. aslanas droa da iara-<br />

RiT ari wamosuli baTumSi, pa sem let<br />

zeda gvaq rogorc magas is makarovi<br />

zed qonia. an raT undoda, romeli dabrecili<br />

iaraRis kacia, mara im dros<br />

yvela eTamaSeboda, erTxel avWalis<br />

tramvaiSi damicvivda tyviebi. naganis<br />

tyviebi iyo, Tan sxvisi da is naganic<br />

xelSi gveWira da vaTamaSebdiT. egre<br />

iyo is dro, mara me ras vambob, dabrecilis<br />

stvols ki ar vambof, baTumSi<br />

ro wamoiRo, Tamazam ro WaWa wamoiRo<br />

imas vambof.<br />

xoda davjeqiT da es matarebeli<br />

rogor midis ici, paxodu Seileba<br />

oTxi saaTi idges. bebiebi amodian, mawoni<br />

amoaqT Tavis kovzebiT. SeWam da<br />

kide Camoivlian, kovzebi ukan miaqT,<br />

imdeni xania gaCerebuli.<br />

kovzefs krefen pa poezdu, azze modi.<br />

xoda Tamaza xo wamogvyva.<br />

Tamaza ari xevsuri vafSe. mara naxalovkelia.<br />

xevsuri veRar ari. sami<br />

pakalenia naxalovkeli xevsuria. mara<br />

xasiaTSi mament aq. mament, ro ityvian.<br />

xoda karoCe ro daiZra da mcxeTasTan<br />

ar varT misuli da gavSaleT iasnia. me<br />

WaWisti ar var da meTqi adreve vici,<br />

ro Tamazas WaWa aq wamoRebuli da vagzalze<br />

ro gavediT, erTi Sampanuri<br />

aviRe, im pontSi ro, meTqi amas davlev.<br />

Sampanurebi maSin iyo orlariani, ro<br />

ambobden, vanaSi asxamen Sampanurebso.<br />

yvelaze znameniti iyo jorjian seqti.<br />

egreve eunebodi, seqti momeci, lari<br />

da oTxmocebi Rirda. Tamaza meuneba,<br />

qemer, to, es WaWa ari jamrTeli, Cemi<br />

saxlis, ra seqtebs yidulof.<br />

meTqi, vici eg Seni WaWa rac iqneba.<br />

ramdeni gradusia da ar ambobs, magaria<br />

da namdviliao. iasnia ro namdvilia,<br />

mara me xo vici, naxevar saaTSi daibombebian.<br />

xoda daiZra es matarebeli<br />

da ro gavSaleT saWmelebi da Tamazamac<br />

gaaZro da meTqi, me Cem seqts davlev.<br />

Tan seqti, Tan Tbili, mara vawvebi<br />

da amaT daasxes orma da Tamaza euneba,<br />

eg ari oTxmocdaori gradusiu<br />

da fTxilaTo. karoCe, meore Wiqa dalies<br />

da Zaan magari mTvralebi arian.<br />

imena rogori mTvralebi xo ici, daZineba<br />

ro unda. ki ar atrakebs, aRar aqs<br />

gatrakebis Tavi da magas ro Sevxede,<br />

me kide ori Wiqa seqti maq daleuli da<br />

isic bolomde vera, imito ro seqts<br />

prosto ver svam, atravaa da gbridavs<br />

yvela ylupi. ki ar gaTrobs, ori Wiqa<br />

ras dagaTrobs, gbridavs.<br />

xoda amaT ro Sevxede ori Wiqis mere,<br />

meTqi texavs da damisxi meTqi, erTs<br />

gavSinjav, ro cota davewio. da erTi<br />

davartyi. karoCe Caxia yeli, Cafxriwa<br />

da egreve gaTrobs. oTxmocdaori<br />

gradusia. ra uzam. gereva egreve.<br />

xoda exla CurTes WaWa me ra vici.<br />

vafSe ara var WaWa ro uyvareT da giJdebian,<br />

mara prosto davibridebiT, qudi<br />

ar maxuria. meTqi, Tu ar akakuneb<br />

da gaaZre, braZiagebiviT varT, CanTebiT.<br />

iq Ramea karoCe egreve. CvenTan ro<br />

dRea, iq egreve Ramea.<br />

da CurTe ras meuneba. qarTvelebi<br />

ara varT biWo, to, qemer ki gavaZrofo<br />

da erTi kai moxarSuli dedalic<br />

maqo, mara Wiqebi ara gvaq da TefSebio.<br />

yinva ari to. quCaSi varT, WuWyiani<br />

Tovli ari pa kalena, prosto ayris da<br />

Suqze lamazia da krugom sul korpusebi<br />

da telefonis butkaSi zasaoben<br />

gogo da biWi da paxodu, marto yinvis<br />

pontSi ara ro mesmis da rame, vafSe<br />

aRar mabrazebs es gogo da biWi da meTqi,<br />

biWo, ra Wiqebi, jarSi ara xar namyofi,<br />

sgarla mivceT, rogorc ari.<br />

exla eg aRar vici staliCni da meore<br />

roa mwvane zoliT is ki damilevia<br />

sgarla jarSi ro viyavi, ponti Cavardnila,<br />

Tore bazaze xrustalis Wiqebic<br />

mqonda, lerners qonda, me ra. mara<br />

exla WaWa sgarla, vafSe smertia.<br />

prosto ver veguebi am WaWas, nervozebia.<br />

daleva xo unda gSvelodes, da<br />

me eg WaWa vafSe guls ar mixsnis. prosto<br />

maSin jer patara var da prosto<br />

ar miyvars WaWa. jer ver vxvdebi ro<br />

mejavreba.<br />

karoCe, meTqi, eg CanTa, age aq dade,<br />

Tovlze da gaxseni, da davai dedali.<br />

gaiyinebao, CurTe iZaxis. meTqi,<br />

arayi unda davlioT, ginda vabSe yinuli<br />

CavayoloT, mainc padmoga ari. da<br />

amoiviReT da egreve CurTem barklebi<br />

aaxia da erTi me momca, erTi TiTon daiWira<br />

da Cakuzuli varT im TovlSi,<br />

vsveldebiT, prosto meTqi wamovdgeT<br />

da boTlic gaaZro, is mwvane. nolsemZesiatpiatiani<br />

ki ara, imena Zveli litriani<br />

da probka aq karCaginis droindeli<br />

da wavxseniT da meTqi, Tbiliss<br />

gaumarjos magis dedac meTqi, ro mogaTbobs<br />

da ro mogivlis da ro vafSe<br />

Senia da moviyude.<br />

moviyude, mara sanam ar amoisunTqav<br />

xo ar vici, rogori WaWaa, da uSvef<br />

prosto ramdenic wava da ro moviSore,<br />

karoCe vxedav, Zaan magaria, samocze<br />

naklebi ar ari, da ro amovisunTqe<br />

da egreve barkali miveci, gayinuli<br />

Tu rogoric iyo, meTqi CurTe ramdenia.<br />

bebiaCemis ario da samocdasami<br />

ario. meTqi, asworebs, sicives ver gavigebT.<br />

Seileba vafSe gaviyinoT, mara<br />

Cven ver gavigebT da CurTe iZaxis, vaf-<br />

Seo, kide maq Toxlebio da gaaZro bankiT<br />

nigvziani badrijanebi da kide er-<br />

Ti bankiT pamidoris wnili. meTqi giJia<br />

esa, mTeli kuxna wamoRebuli aq da is<br />

Tavisi monkavSiric amoaZro CanTidan<br />

da davai wavida bankebSi Tevzaoba im<br />

monkavSiriT. magra civa mainc, to. Tavi<br />

maq gasivebuli yinvisgan da meorec<br />

moviyudeT im pontSi ro ra saqmezec<br />

varT, is kargaT gagvekeTebios.<br />

vafSe, iseTi pontia, ro am samocdasamians<br />

ise davlevT laRiZeSi ro naRebi<br />

Sokoladi dagilevia, iolaT ileva<br />

yinvaSi. prosto mere ra vqnaT. eg ar<br />

ari iasni. es ro davlioT daJe naxevari<br />

litra, iq daveyrebiT da dagveZineba<br />

da movkvdebiT. prosto movkvdebiT.<br />

eg maxsovs da vawvebi, ro davai davrekoT.<br />

Sen ra ggonia, didxans ki ar varT.<br />

ori moyudeba ra ari. aTi wuTia, ra da<br />

prosto vWamT am gayinul saWmelebs da<br />

meTqi, exa cxeli puri mogvca. Tan bi-<br />

Wo, to, iq ra unda vqnaT, jer iq vabSe<br />

SuaRamec ar ari da rogor unda gadaaTeno.<br />

CurTe ambobs, gadavaTenebT.<br />

meTqi, ha, sanam gadavaTenebT, exla gaumarjos<br />

Sen gogos, romelmac aq Camogviyvana<br />

da CurTes ucbaT gaexsna da<br />

yvela gogos gaumarjoso, vinc Seyvarebuliao<br />

da am gogosac gaumarjoso,<br />

butkaSi ro zasaobeno.<br />

butkis gverZe varT da isini kide<br />

zasaoben da ravi, exla qvevidan yurebas<br />

xo ar dauwyef manqanis xelosaniviT,<br />

mament metsac Svebian im butkaSi da<br />

CurTe adga, rogorc axali wlis kinoebSi<br />

da midis am boTliT da pirdapir<br />

miurtya butkis SuSaze da qarTulad<br />

eZaxis egre xmamaRla, gagimarjoT<br />

Tqve Cemanaleboo. zustaT egre da uyuref,<br />

imaTac gamoxedes da gaucines wynaraT,<br />

xeli dauqnies da uyureben exla<br />

imito ro CurTe im fanjridan ukan ve-<br />

Rar modis.<br />

ar vici, mTvralia da ver modis, ar<br />

vici gausworda imaTi yureba. xo ici,<br />

Cveni ponti rogoria, ro Cven pontSi<br />

ver veteviT.<br />

karoCe dgas da uWaxunebs am boTls<br />

telefonis butkas da me kide sigareti<br />

gavaZre, meTqi, egebasac xelebi<br />

mainc gamiTbos Signidan, imito ro xelTaTmanebic<br />

ara maq. prosto ara maq<br />

xelTaTmanebi, ar vici, raSia saWiro<br />

xelTaTmanebi. arc CurTes ara aq xelTaTmanebi,<br />

imaT kide skolis pontSi<br />

aq im gogos, saxeloebidan gamoyofilebi,<br />

Tokze roa dambuli.<br />

karoCe imdeni uWaxuna, ro es nazasavebi<br />

gogo da biWi gamomiyvana iq da<br />

Camikuza sufraze da wavida sgarla sma<br />

da laparakebi.<br />

meTqi, gagimarjoT bratka. maSin<br />

CvenTan bratkas ambobden, exla amboben<br />

prostomc brat. magasac aRar amboben.<br />

im bratsac adre ambobden. xoda es yofila,<br />

yvelaze kaifi is ari, ro amisi<br />

coli.<br />

Cemi coli ario. meTqi, ginda ro Seni<br />

coli iyos, Tu prostom Seni coli<br />

ari.<br />

arao, Cemi coli ario da es gogoc<br />

ambobs, oTxi Tvea coli da qmari varTo.<br />

eg ari ro, meoTxe moyudebaze<br />

varT da meTqi, Tu coli da qmari xarT,<br />

rato dgaxarT butkaSi. egeTi rame<br />

leningradSi ar minaxia, ro coli da<br />

qmari butkaSi zasaobden. ravi, Seileba<br />

iqac iyo, prosto ar mikiTxia.<br />

da exla eseni ras amboben, saxSio pirobebi<br />

ara gvaqo.<br />

Turme egeTi pontia, ro am biWis dedam<br />

da mamam daikida da sadacas gindaT<br />

iq icxovreTo, im gogos kide deda<br />

yavs da uTqvia, aq icxovreTo, oRonc<br />

erToTaxiania da im gogos deda awveba<br />

ro es Cemi oTaxiao da karoCe Tqven<br />

davai kuxnaSi icxovreTo da kuxnaSi<br />

cxovroben, prosto, kuxnaSi polze am<br />

gogos Zinavs, da biWi veRar eteva. ver<br />

etevao da ra vici da biWi wevs, kuxnidan<br />

ro karidori modis Semosavlelisken<br />

iq da karoCe sidedrs ro Rame<br />

uborniaSi moundes amas unda gadaabijos,<br />

imito ro es wevs zustaT uborniis<br />

karebTan. karoCe, ubeduroba ra.<br />

egeTi deda unda inatro vabSe. da es<br />

sidedri kide pastaiana utrakebs, kuxnaSic<br />

ar aclis ro ijden da radios<br />

mainc usminon da mieferon an rame. karoCe,<br />

is ro iZinebs mere midian kuxna-<br />

Si.<br />

egreve miyvebian amas da meTqi vifiqre,<br />

isev mamaCemTan ro laparaki mi-<br />

Wirs aTasjer jobia, imito ro rac ar<br />

iyos, mainc gverdSi dagidgeba.<br />

magaze ki ar ari bazari, Cven prosto<br />

erTmaneTSi gviWirs, orive egeT pontSi<br />

roJebi varT da imito. mere kide<br />

vifiqre, meTqi siyvaruli rogori ra-<br />

Racaa meTqi, yinvaSi col-qmari telefonis<br />

butkaSi arian.<br />

karoCe, es boTli egreve da pirdapir<br />

TovlSi gauSvi, oTxi vsvamT da biWi<br />

ambobs, maRaziebi Riaao, skinimsao. me<br />

xo vici magaTi skinimsa, exla samkapikianebi<br />

amate da CurTe gaaZre meTqi. da<br />

sasimamrosTvis maqo. evasebao.<br />

meTqi, biWo, vsvamT, ra sasimamro da<br />

gvaTovs da yinvaa da meti aRar uTqvia,<br />

gaaZro meore da magari dabombilebi<br />

varT ukve. stalingradi varT paCti,<br />

televizorSi ro ari xolme da ikaife,<br />

CurTes xo aRar axsovs ro darekos da<br />

darekos da mec vafSe aRar maxsovs. da<br />

vawvebiT monkavSiriT moxuful badrijnebs<br />

da amaT vaSinjeb da meTqi erTi<br />

puri mainc iyos da vafSe dakidebuli<br />

maq ukve, Cakuzuli ki ara var, an ki ar<br />

vdgavar, prosto Cavjeqi da vafSe ver<br />

vgZnof, ro Tovlia da yinva da sveli<br />

var, Tan azze xar sad. smertia ra, dilaze<br />

Seileba gaiRviZo da prosto kaci<br />

aRar iyo.<br />

daiwyo mere yiyliyo, yiyliyo.<br />

karoCe mivaweqiT am meores da es bi-<br />

Wi purze wavida. aqo puris qarxana<br />

ario da butka aqo da movitano da wavida.<br />

CurTem kide daiwyo jaris bazrebi.<br />

xo vici es jaris bazrebi. aq vmsaxurobdio,<br />

granicazeo da miawva da miawva<br />

am qalaqis ambebs, ro magra azzea<br />

qalaqis. marTla azze iyo, is ki ara,<br />

mara im gogos egeTi azri darCeboda,<br />

ro eseni prostomc giJebi arian da yinvaSi<br />

daleva evasebaT.<br />

arada magaze gaWirvebuli varT.<br />

eg sanam dedamisi ar diaZinebs sax-<br />

Si ver Sedis, Cven kide saxli arca gvaq<br />

da ucbaT gamaxsenda, CurTe meTqi,<br />

dareke biWo, ro mivideT da daviZinoT,<br />

rodemde vijde am yinvaSi. kio, gaaZro<br />

orkapikianebi da wavida butkaSi.<br />

am dros kide biWic movida da moitana<br />

purebi. ori puri moitana, cxelebio,<br />

ro ar gayinvoda, paltos qveS qonda<br />

gulSi Cadebuli.<br />

magra gemrielaT davetakeT im purs,<br />

su gzadagza civdeboda da is egre<br />

ubidan atexavda. meTqi Sen guls maWmev,<br />

to da gadairia, ranairaT Tqvao<br />

Tavis cols euneba. magra imoqmeda, me<br />

kide imito vTqvi ro egre meTqmevina.<br />

Cven kide erTi moviyudeT, paSti naxevramde<br />

CavediT da CurTe kide ar modis<br />

im butkidan.<br />

meTqi biWo, aqedan veZaxi qarTulaT,<br />

Senc xo ar zasaof da verc gaigonebda,<br />

mara mainc egre dauZaxe, me<br />

TiTon mecineba da biWi ambobs, movagrovef<br />

raRaceebso da cecxli davan-<br />

ToTo.<br />

karoCe, CavjeqiT, egeTi piri uCans.<br />

ro giTxra exla gZeta erTi saaTi<br />

ar movida CurTe.<br />

gverZeve ari butkaSi, raRaceebs<br />

laparakofs, trubka uWiravs da meTqi,<br />

ravi ras laparakobs. xoda aRar<br />

viyurebi da gogo im pontSia Cakuzuli<br />

ro xedavs da meuneba, magano, isao<br />

trupka vabSe calkeao da eg calke bazrobs<br />

raRaceebso.<br />

gavixede, trubka konwialobs da<br />

CurTe kide bazrobs. avdeqiT, mivedi<br />

kari gamouRe, bazrobs rusulaT, meTqi<br />

biWo, ras Svebi, CurTe.<br />

magraT ari, ar vici telefonze daartya<br />

Tu ra ari. ro amboben, haerze<br />

daartyao, imas telefonze daartya.<br />

mere vicinodiT, telefondartymuli<br />

xarTqo, veunebodi da bazrobs da bazrobs<br />

da bazrobs, meTqi biWo, oe, mivdivarT<br />

dasaZineblaT<br />

maicao, ra, gexvewebi vlaparakobo.<br />

meTqi ras laparakof, trupka konwialobs<br />

da Sen vis elaparakebi.<br />

meTqi, im pontSi Caexvia da Seyvarebuls<br />

elaparakeba, im gogos ra. xo ari<br />

egre ro daTvreba da ebazreba.<br />

meTqi, biWo, gamo, ram gagatutuca,


11 - 24 dekemberi 2009<br />

xalxi zis sufraze.<br />

maicao, Zlivas davrekeo da melaparakebao,<br />

ar gamiTiSoo, egeT pontSi.<br />

mTvralia ra, mara mec xo mTvrali<br />

var da meTqi, aba maita damalaparake<br />

da Seno, ra SuaSi xar vabSeo, amxela<br />

adamianTan davrekeo da exla imas xo<br />

ar vetyvi Zmakacs unda bazari da raRaceebi<br />

Seyavs rusulaT, utrupkoT. Camovalo<br />

da erTaT viqnebiTo. meTqi amas<br />

TbilisSi xo ar gonia Tavi.<br />

biWo, wamo meTqi, vis elaparakebi xo<br />

ar gagiJdi.<br />

ra gamixureo, irina alegrovas velaparakebio.<br />

visa biWo, meTqi. magraT mecnoba eg<br />

saxeli.<br />

irina alegrovaso.<br />

karoCe momReralia, rusi. pugaCovas<br />

pontSi. su mTlaT pugaCova ar ari,<br />

mara magis pontSia, ai ro CamoTvlian<br />

pugaCova da viRaceebi, magasac ityvian.<br />

ra alegrova biWo, meTqi xo ar ga-<br />

Jrialebs, mara mere ucbaT azze movedi<br />

da meTqi Sen Sen sacolesTan xar Tu<br />

alegrovasTan meTqi.<br />

sacoleo iasnia sacoleao da colio<br />

da iseT pontSi, alegrovao.<br />

meTqi ra qonia gulSi CurTes, uTqmeli<br />

kaci roa. Tan mecineba, ar gavborotdi<br />

da arc avikide rameebi. ro<br />

vxvdebi sul im gogos da biWis ponti<br />

iyo, karg xasiaTze ro viyavi. meTqi dagvaZinebs<br />

irina alegrova<br />

vkiTxavo, prosto macadeo da am Camokonwilebul<br />

trubka rogorRacas<br />

iyo daiWira. aiRo da isev bazrobs. izvinio,<br />

moi drugo da Seyavs ra.<br />

kinaRam ro ifiqreb marTla vinmes<br />

xo ar ebazreba trupkaSi.<br />

trupka iZaxis, tu-tu-tu. meTqi davai,<br />

ibazros, egeba gamovides mag bazarSi.<br />

maSin ver vxvdebodi, ro magra nerviulobs.<br />

exla xo vici. maSin kide ver xvdebi,<br />

patara xar. amxela ambavSia da nerviulobs.<br />

kai meTqi, davai, momikiTxe irina.<br />

wamovedi isev am gogo da biWTan. rasa<br />

Svebao, gogo meuneba da meTqi, irina<br />

alegrovas elaparakeba.<br />

visao<br />

meTqi irina alegrovas.<br />

gaaRo piri am gogom.<br />

loyebi albaT su wiTeli qonda me<br />

im SuqSi ras vxedavdi.<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

icnofso<br />

ra vici meTqi. marTla ra vici, CurTes<br />

ambebi ar vici.<br />

biWi ambobs, CvenTan ari Camosulio<br />

daijeres, ranairebi gamodgen vab-<br />

Se egeni. meTqi biWo, ra Camosuli, ise<br />

elaparakeba, cariel trubkaSi.<br />

vao. xoTqo, ra. evaseba da elaparakeba.<br />

karoCe, bevri ro ar wavide, ra davlieT<br />

da rogor davlieT, CurTe<br />

Cagvekeca butkaSi, CaeZina irinasTan<br />

Caxutebuls ra da me kide ro ar mogatyuo<br />

Zlivas var. karoCe, meTqi, mec<br />

Caujdebi butkaSi da daviZinoT. meTqi,<br />

amaT veunebi, sadRacas unda daereka,<br />

ro iq davrCeniliyaviT da CaiTiSa.<br />

am butkasTan vafSe imito movediT, ro<br />

axloa Cveni dasarCeni. da gogo egreve<br />

ambobs, CvenTan darCiTo. egreve ra,<br />

bez bazara. da biWmac, davaio. darCiT<br />

CvenTan rao, kai radiatorebiao da<br />

vabSeo, daibanTo, gaxurdebiTo da gamoiZinebTo,<br />

darCiTo. meTqi biWo, ara,<br />

gavaTenebT rogorRacas, amas azze moviyvan,<br />

Tovlebs wausvam da davarekief.<br />

CurTe kide Cakecili zis butkaSi,<br />

xelSi uWiravs trubka da Zinavs. iasnia<br />

sizmrebs xedavs. me prosto ro ar<br />

damelia, nervozebi da isini ki ara, gavafrendi.<br />

da arao, waveliTo. modio,<br />

es gogo ambobs, Tqven eg CurTe moikideTo<br />

da wamoiReTo, me CanTas da<br />

arays wamoviRebo. im meore litrian-<br />

Si ver gavediT naxevarze iqiT.<br />

ara meTqi, ara, TiTon polze wevxarT<br />

da butkaSi zasaobT, col-qmari,<br />

kinaRam egec uTxari. pirvelaT ro uxsene<br />

butka isic gamityda mere.<br />

wavediTo da aiRo bankebi da Cado<br />

CanTaSi da qaTami kide iq davtoveT<br />

rac iyo, ZaRlebi SeWameno da boTlic<br />

aiRo da waveliTo. movikideT me da am<br />

biWma CurTe.<br />

saxelebic ar vici, imaT kide CurTe<br />

ician da evasaT, niCurtas pontSi goniaT.<br />

ro veZaxodi butkaSi, daixsomes.<br />

wavediT da mivediT erT padiezdSi da<br />

avediT liftiT meoTxe sarTulze. es<br />

CurTec gviWiravs, me kide veunebi, irina<br />

var, gaiRviZeTqo.<br />

mivediT tyavis karebze, rogorc<br />

ari xolme magaTTan da meTqi, exla,<br />

jer Tqven SediT, dasmotreT, egre ar<br />

gamovides, ro... kai, da CurTe avayude<br />

mara, Cajdomas miawva da ari tkbilaT<br />

Camjdari da Zinavs.<br />

karoCe Seviden da kari moxures, yinvaa,<br />

CensaviT kars ki ar toveben Rias.<br />

erTi wuTi ar gasula, gamoviden.<br />

ukve gaxdilebi da qudebic aRar axuriaT<br />

da wamodio, wavideTo. avwieT<br />

isev CurTe da SevediT, oRond ro<br />

SevediT da sibnelea saxSi. meTqi, ra<br />

pontia da etyoba sidedrs ar unda<br />

gaagebion. SevediT da mivaTrieT CurTe<br />

da egre bnelSi davagdeT loginze.<br />

kai didi logini iyo da Senco, Tu<br />

ginda, aq daiZineo.<br />

spalnis loginia ra. oRondac sibneleSi.<br />

meTqi, gavixdi amas da Suqi ar<br />

avanTo kio kaco, aanTeo. aanTo gogom<br />

da gaviden. da kai spalnaa erTi<br />

loginiT da mTeli Tavisi avejiT da<br />

ki ver mivxvdi, meTqi egeba raRaca ver<br />

gavige imaT laparakSi ro yveboden saxlze<br />

da gavxade CurTes da kai axal<br />

TeTreulSic Sevawvine da CurTe kide<br />

meuneba, Zma xar qemer, Zma xar. meTqi<br />

gaiRviZe jer, ganaxef erTi Zmobas, mara<br />

ra uTxra orive WaWebi me amovaRebie.<br />

xoda, meTqi gaval, tvaleti rame,<br />

Tan vafSe magari iqneba ro davibano.<br />

ra dRea Tu kaifof dilidan Tan meTqi<br />

sidedri ar dameCiTos Ramis perang-<br />

Si, Tore me imas ver... gamovedi, iqiT<br />

meore oTaxia. divani rameebi, televizori<br />

da iqiT kide lojia da im lojSi<br />

Suqi anTia da tvaletic ager ari. meTqi<br />

saRol, mara bevri oTaxia da sxva<br />

saxlia, ro yveboden iseTi ara da isev<br />

meTqi an ameria, an xumrobden. da gamovedi<br />

da gavedi egreve lojSi da vambob,<br />

a gZe wioSCa da im pontSi Sevedi,<br />

ro gogo Cais awyobs da biWma kide WaWa<br />

darCao. meTqi sada var biWo, meSinia<br />

Seni sidedri ar Sevawuxo. meSinia ra,<br />

prosto Tqven vabSe ar dagerxeT.<br />

da gogo meuneba, dReso ario yvelaze<br />

bednieri dRe Cven cxovrebaSio.<br />

Cveni amxanagebi daawven samuSaoT siriaSi<br />

ori wliT da Cven dagvitoves binao.<br />

dilaze gadmovzideT raRaceebi<br />

da pirveli Rame ari, ro aq vrCebiT martoo.<br />

ori weliwadi aq viqnebiTo, bavSvs<br />

gavaCenT da gavzdiTo.<br />

vzivar da uyuref.<br />

aba ras izam.<br />

meTqi, biWo da verc veunebi verafers,<br />

fuli mainc mqondes ro vaCuqo.<br />

saCuqebeli fuli. as maneTs xo ar mivcem.<br />

jer ar vici, ra damWirdeba. Tan<br />

maSin didaT ver xvdebi. mara xo mainc<br />

grZnoba gaq. meTqi, biWo saxSi rogor<br />

wamogviyvaneT da spalnaSi rogor da-<br />

proza 3<br />

gvaZineT.<br />

eo, Cveno imdeni gaWirveba gvaq nanaxio,<br />

ro kacio gareT ar daitovebao.<br />

Cvenxelebi iyvnen ra da ukve gaWirveba<br />

icoden.<br />

giyurebdiT butkidano, xo iasni iyo<br />

ro raRaca gagemazaTo.<br />

me exla is veRar uTxari, Tu es saxli<br />

gqondaTTqo, butkaSi raRas zasaobdiTqo.<br />

raRa pontia egeTi ramis Tqma,<br />

mara isinic xo azze moviden ro iasnia<br />

eg vifiqre.<br />

da Cveno im butkas gamovemSvidobeTo.<br />

ra meTqi<br />

da is butka iyo Cveni pirveli kocnis<br />

adgilio da mere ise wavida, ro Cveni<br />

oTaxic eg iyo, sxva ar gvqondao.<br />

karoCe ra, sxva qveyanaa, ra.<br />

ra butka, romeli isa. sofelSi ro<br />

mtovebden, bebiaCemi ras Sveboda ici<br />

patara ro viyavi Cemi sawolis gverZe<br />

iSlida polze, ar gadmovardes Rameo<br />

da ro gadmovardes me dameceso.<br />

Sen rac ginda Tqvi da rogori siyvaruli<br />

qondaT erTimeoreSi, sul gamomivida<br />

is yinvaSi nasvami WaWa da magas<br />

vfiqrob, Tu im gogos CurTe uyvars,<br />

ai, egre unda wamoyves, rogorc<br />

es gogo da biWi arianTqo.<br />

aba, sxvanairaT aba ra ari. maSin vifiqre<br />

pirvelaT, es ojaxi ras niSnavs<br />

netaTqo. ojaxi CvenTan sxva pontia.<br />

ro yvela erTaT ari da kaia, mara marto<br />

coli da qmaris pontSi egre pirvelaT<br />

vnaxe. Cemxelebi, gamogdebulebi<br />

da gawvalebulebi da gaxarebulebi am<br />

pontSi.<br />

me ra vici mere imaT ra qnes, ro Camoviden<br />

imaTi amxangebi, mara me rogorc<br />

vxvdebi, mTavari ari erTxel gamoZroma<br />

da mere im wvalebaSi aRar mibrundebi.<br />

mara Cven sxva saqmeze viyaviT da ve-<br />

Rar da veRar movyevi, rogor mivediT<br />

me da CurTe meore dRes imaT ojaxSi,<br />

sapatarZlosTan.<br />

movyvebi bolobolo, prosto me im<br />

butkis ambavi ufro mevaseba.<br />

pirveli stumrebi xarT Cvenio, ucxo<br />

gogo Sarvals miSrobda radiatorze<br />

da kai duSis mere imis qmris jemprebSi<br />

viyavi Cacmuli da nelnela Cais<br />

veparebodi. megobroba ari, aba eg sxva<br />

ra ari. yvelaze magari megobrobaa<br />

vafSemc.<br />

gagrZeleba Semdeg nomerSi<br />

lita maSin daaxloebiT 16 wlis<br />

iqneboda, roca mis cxovrebaSi aseTi<br />

ucnauri ambavi datrialda.<br />

pirvelad rom moesma es xma, marto<br />

iyo saxlSi. Zalian SeeSinda. didxans<br />

irbina aqeT-iqiT, rom gaerkvia saidan<br />

modioda, magram im dRes xma maleve<br />

gaqra da aRaravisTvis araferi uTqvams.<br />

meore dRes ki skolaSi daewyo isev.<br />

uceb, marad moyayane klasi erTianad<br />

dadumda da yvela mas miaCerda. xmama-<br />

Rla ismoda Tanabari intervalebiT<br />

yru bagi-bugi. maswavlebelma ramdenjerme<br />

sTxova gaeCerebina rasac axmaurebda,<br />

Semdeg mivida da gaCxreka daupira.<br />

lita wamoxta da klasidan gavarda.<br />

Tavqudmoglejili mirboda saxlisaken.<br />

xma ar wydeboda. oTaxSi Sevarda<br />

da dedas Caexuta SeSinebuli.<br />

dedas surda efiqra, rom es raRac xumroba<br />

iyo, magram litas TvalebSi ise-<br />

Ti sasowarkveTileba idga, rom veranair<br />

Sayirsa da xumrobaze laparaki<br />

ver iqneboda. xma litasgan modioda.<br />

tipiuri gulis cemis xma iyo, romelic<br />

TiTqmis yvelas mousmenia rodesme<br />

fonendoskopiT, magram ise JRerda,<br />

TiTqos karg mZlavr dinamikebSi gaeyvanaT.<br />

ra unda eqnaT<br />

eqimebs mimarTes, rogorc wesia da<br />

rigi. jer erTi movida, mere meore,<br />

mesame ki Wkviani aRmoCnda. Zalian mSvidad<br />

Tqva, rom sagangaSo araferia<br />

da, rom, principSi, medicina icnobs<br />

aseT SemTxvevebs, Tumca ki didi iSvia-<br />

Tobaa.<br />

litas Rame ar daeZina.<br />

arc eqims dauZinia. gaTenebamde internetSi<br />

eZebda msgavs precendents,<br />

magram verafers miagno.<br />

dilas ki saavadmyofoSi waiyvanes.<br />

erTi kvira gaatara iq. vin ar naxa,<br />

ra testi Tu gamokvleva ar Cautares.<br />

cotne Ciqovani<br />

CARDIO CEDO<br />

pasuxs veravin iZleoda.<br />

eqozec araferi gamoCnda. winaguli,<br />

parkuWebi yvelaferi Ceveulebrivad<br />

gamoiyureboda. Semdeg ki axal<br />

ucnaurobas gaadaawydnen, ramac verafers<br />

mohfina Suqi da Tavsatexi kidev<br />

ufro amouxneli gaxada. litas gulis<br />

Zgeris ritmi sruliad ar emTxveoda<br />

am xmis ritms, Tumca xma rom gulis<br />

cemisa iyo, im droisaTvis ukve Rrmad<br />

mecnierulad dadasturda.<br />

lita Cveulebrivi 16 wlis gogona<br />

iyo. swavlobda skolaSi, dadioda ker-<br />

Zo maswavleblebTan. vardisferi mobiluri<br />

hqonda da sigaretis gasinjvac<br />

moeswro ukve cxovrebaSi.<br />

- bavSvobaSi raime infeqciuri daavadeba<br />

xom ar gadautania – hkiTxa<br />

erTma eqimma dedas.<br />

- diax, Cutyvavila hqonda eqvsis<br />

rom iyo da qunTruSa 9 wlisas.<br />

- gasagebia, – eqimma raRac CainiSna<br />

bloknotSi da palatidan gasulma<br />

sul tyuilad gaiyola dedis odnav<br />

daimedebuli mzera.<br />

fsiqologebic igives kiTxulobdnen.<br />

- didi stresi, sulieri travma xom<br />

ar gaxsendebaT, qalbatono, iyo Tu ara<br />

raime msgavsi mis cxovrebaSi<br />

ara, TiTqos araferi. zogjer tiroda,<br />

zogjer Zalian xmamaRla icinoda,<br />

telefonze laparakobda xolme<br />

saaTobiT. ki erTi sasiyvarulo Tavgadasavalic<br />

gadaxdenoda ukve, magram<br />

ra aris amaSi gansakuTrebuli 15<br />

wlis iyo, rodesac gagas Seuyvarda.<br />

raRac lamazad midioda Tavidan yvelaferi.<br />

litasac Zalian uyvarda, yovel<br />

SemTxvevaSi, ase egona maSin. skver-<br />

Si grZel skamze gaga gulaRma wveboda,<br />

muxlebze adebda Tavs, qvemodan<br />

zemoT uyurebda da xmamaRla iTvlida<br />

litas grZel, Sav wamwamebs.<br />

mere ki maTi urTierToba Zalian gaxmaurda.<br />

bevrma daiwyo am ambis ganxilva<br />

da yvelaferi uceb damTavrda.<br />

ara, ZaliT aravis dauSorebia. ubralod<br />

diskomforti iyo raRac, daZabuloba<br />

da bolos iCxubes.<br />

gaga imis mere orjer movida Rame.<br />

xSirad rekavda. litas ki auxsnes, rom<br />

jer Zalian pataraa, pirvel rigSi swavlas<br />

unda mixedos, uamravi saqme aqvs<br />

da saerTod es yovelive bavSvuri gatacebaa<br />

da sxva araferi. kargad auxsnes<br />

da gaigo. cota xanSi ki gaga sxva skolaSi<br />

gadavida da ase dasrulda yovelive.<br />

aranairi travma da stresi, Cveulebrivi<br />

ambavi iyo, iseTi, TiTqmis yvelas<br />

cxovrebaSi rom xdeba rodesme da<br />

egec rom ara, ra SuaSia aq es gaugebari<br />

xma<br />

litas Zalian mobezrda saavadmyofo,<br />

xolo saavadmyofoSi kidev ufro<br />

mobezrdaT es gauTavebeli baga-bugi.<br />

saxlSi dabrunda. magram Zvel cxovrebas<br />

veRar daubrunda.<br />

skolaSi ar dadioda, rogorc ambobdnen<br />

_ droebiT. misi TandaswrebiT<br />

gakveTilebis Catareba SeuZlebeli<br />

iyo. ZiriTadad Tavis oTaxSi ijda.<br />

iSviaTad gavidoda xolme saseirnod,<br />

ufro dRisiT, pikis saaTebSi, roca<br />

qalaqi giJiviT Rrialebs da yrua yvelafrisadmi.<br />

ar tiroda da saerTod<br />

ufro Cumad iyo, SeiZleba imitom, rom<br />

mis magivrad misi guli xmaurobda sakmarisze<br />

mets.<br />

mere mamam specialuri, xmis damx-<br />

Sobi masalisagan Jileti Seukera da<br />

saxlSi imiT dadioda. didi SeRavaTi<br />

ar iyo, magram droTa ganmavlobaSi asatani<br />

gaxda, gansakuTrebiT Tu televizors<br />

CarTavdnen xmamaRla. ai, megobrebs<br />

ki wuTiTac ar miutovebiaT.<br />

magrad edgnen mxarSi. yoveldRe modiodnen<br />

an rekavdnen, uyvebodnen klasis<br />

ambebs, amxnevebdnen da litac cdilobda<br />

mxned yofiliyo.<br />

ase cxovrobda didxans, an arc ise.<br />

maSin didi xani ra iyo, kargad ar icoda.<br />

im saRamos ki TiTqos raRac igrZno.<br />

gulis cema auCqarda moulodnelad.<br />

erT saaTSi ki megobarma daureka da<br />

uTxra, rom gaga avariaSi moyva da travmatologiurSia.<br />

ar axsovs, rogor<br />

miqanda saavadmyofomde. saoperaciosTan<br />

misi klaselebi idgnen. moSorebiT<br />

gaCerda.<br />

_ operacias ukeTeben, – uTxra<br />

erT-erTma, - vnaxoT, imedi aqvT.<br />

yvela saoperacios kars misCereboda.<br />

litas xmauriani gulis cemisaTvis<br />

aravis ecala da amitom veravin SeniSna,<br />

rogor miwynarda es xma nel-nela<br />

da sabolood Sewyda, ramdenime wuTiT<br />

adre, sanam daRlili qirurgi TavCa-<br />

Runuli gamovidoda saoperaciodan.


4 poezia <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

11 - 24 dekemberi 2009<br />

zugras<br />

dilabindze yinulis<br />

wyaroze pirs Camiband,<br />

Zirgaglejil mreS unCas<br />

elCqara xkemsd-gamiblandd,<br />

axalgadafqul burniTs<br />

mezobelsTan gaditand,<br />

qeba-smenas danarcxven<br />

Rvril Tmaze els gadisvamd,<br />

Sin gadmosvliT gulnacxrov<br />

lekur qaTibs gadicvamd,<br />

natexa miWvritanSi<br />

Tavis aRes gaditand,<br />

abreSumis elsaocs<br />

skivriTas maRl amitand,<br />

nar-nariT mrom, fiqrburvil<br />

banze mzis sxivs gamitand...<br />

* * *<br />

deda, albaT, aswavlid<br />

balax-bulaxSi bawarT<br />

aTasferad Rebvas,<br />

rvalis cveTil did CxutSi<br />

yvela adaTis dacviT<br />

Segdebul zis dRvebas,<br />

wyaroTa Sinamd dumjdar<br />

ymed aRmarTze ganaWim<br />

welTungiT wylis Rebas,<br />

diliT wuxramd yanis mkas,<br />

amindisad Surebas,<br />

SimSil-daRlis Zlebas,<br />

Sin mosvliT saqon mbasad<br />

ze-wvelisad mixedvas,<br />

arvizd rais klebas,<br />

rodis- rodis kerasTan<br />

Tavis Tavizd moclasad<br />

natvrizd elis xlebas,<br />

deda, albaT, aswavlid<br />

lekura unCaT qsovas,<br />

ferT xameba- nqrebas,<br />

cisid miwis xasieTs,<br />

locvis ar daviwyebas,<br />

maskvlavT krebizd swrebas,<br />

memr morCilad colobas,<br />

araferze gminyrasad<br />

Tavis wilT su klebas,<br />

ufros – umcrosobasad<br />

adaT – wesizd simTxiles<br />

saviwyosic wyebas,<br />

urCevs bevr Svilis yolas,<br />

cxva araiT sixarbes,<br />

alaxsTan laR xlebas,<br />

zugra, albaT, morCilad<br />

TavxriT pirobas aZlevs<br />

dasturmlodne dedas.<br />

vuZRvni<br />

Tengiz mirzaSvilis xsovnas<br />

eTer TaTaraiZe<br />

* * *<br />

Tvals-TvalSi ro ver gviyrid,<br />

atmis yvavils sadaro<br />

anamwvan mTebs xedavd,<br />

Tamaqos CiTilebis<br />

quCumas ro awvalebd,<br />

fesvebs miwas swebavd,<br />

xis cocxebze SenarCen<br />

namWknar aryis mel foTlebs<br />

xfSvnida-d yunwebs swyvetavd,<br />

CveniT ganaparala<br />

ganakviral lurj Tvalebs<br />

Tavis dedas swebavd,<br />

amaT Cemgan ra undav<br />

* * *<br />

garev-garev vbrundebi-d<br />

fiWexisk wamoala bilikaze vdgeb,<br />

WeroT momdinaraebs zugrasad imis dedas<br />

danamSvralebs vxvdeb,<br />

zugras oqros dalalebs, nafiruzal Svlis<br />

Tvalebs<br />

elnakankal vswvdeb,<br />

garev-garev anabrun, fiWexisk wamoala<br />

bilikaze vdgeb.<br />

* * *<br />

sanam ar gadefarnes<br />

SaviT mosil dedaid<br />

wiTelkaba qala,<br />

Tval meWira-d menamvod<br />

Tavac ver vic,<br />

radam<br />

Svlis nukrsaviT win wuxtod<br />

stumrad WiriT naWeral,<br />

axl ganalaR qala,<br />

gzaze imaTTan erTad<br />

uxvad miwrialebdes<br />

bubunaeb, qaman...<br />

cas Tavnawvden mwvane mTebs<br />

wiTel wertil askivebd,-<br />

es iyv zugra qala.<br />

* * *<br />

zugra zvavze wedineb<br />

orTqlavardnil moebsTan,<br />

wylevnad wudis, Tengiz,<br />

Cven vberdebiT, is albaT<br />

vardis kokobs efereb,<br />

mCqvefel talRas Tergis,<br />

zugra lurj cas<br />

lurj Tvalebs<br />

didxan apyrobs, Tengiz,<br />

xvaled-zege aSinebs,<br />

Zalada gaTxoveben<br />

Tvalmgel lekze, Tengiz,<br />

zugra xo garev gasons,<br />

obol qala lekisa,<br />

yvavils sadrel, Tengiz, <br />

albaT naCum wyaroTa<br />

narwyuleb moT moswkeplavs,<br />

zvavs gadmacil, Tengiz,<br />

xval-zeg vardad gifurCneb,<br />

Cven sibere dagvZalavs,<br />

vRnaxavTaRa, Tengiz..<br />

* * *<br />

SvilasaviT menatreb<br />

lekeTis aulebSi<br />

namwyvdev TeTr vard, ufalo.<br />

qaTqaTa kan, lurj Tvaleb,<br />

Txela TiTeb, daRvril Tma,<br />

morCil, alRo uqaro.<br />

cxvaT nacveTa- nacvama<br />

wiTel kaba farfariT<br />

uformoi-d uqamro.<br />

Sina cas minakereb,<br />

ufro bunags minamgvan,<br />

uetloi-d ukaro...<br />

zugraze vambob, Tengiz...<br />

* * *<br />

iqneb gulic muides,<br />

me ras gadamekidav,<br />

zugra iqneb gajavrdes.<br />

Tav dedofals naferebm<br />

Tavis naocnebrebSi<br />

Sur amarTvas, gamjabrdes.<br />

zugra gTa ar iqneb...<br />

aRar iqneb patara,<br />

qalobaSi fenadgams<br />

etlic nacval eqnebis,<br />

lekur ganier kabas<br />

naoWebad wels nayars<br />

mkerds Zvel JRarleb eyrebis,<br />

lurj Tvalebis sadaro<br />

sibuq abreSumis Tmebs<br />

Tavsakrava erqmebis,<br />

kesanes mgvans Tavadac<br />

bubunais surneli-d<br />

sisibuqe enqrevis...<br />

* * *<br />

Sen zugras nu exumreb,<br />

sazRvargareT namyofii,-<br />

TuSeT unaxav,<br />

ic, ragverT gza-bawrebi,<br />

niavnia ro dian,<br />

feiT unayav,<br />

aTas juris bubuna-buCqiT<br />

naqarg bilikeb<br />

buqvniT ulaav...<br />

Sen zugras nu exumreb,<br />

sazRvargareT namyofii,-<br />

diklo unaxav!..


11 - 24 dekemberi 2009<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

poezia<br />

5<br />

* * *<br />

fTaT flaSuniT, oxvrayriT<br />

svav TvaliT sWamd aulebs,<br />

veraiT libo naZravT,<br />

ver SenarevT nauRels,<br />

nadavl ver moelTebul<br />

oxvras yrantals gaurevs,<br />

sanam zugra guls xkemsav,<br />

bzars ra guCens cxaurebs,<br />

feqarian lek biWebs<br />

saSejibros ra ulevs,<br />

sanam zugra iq naTobs,<br />

bnels ra muyvans aulebs...<br />

* * *<br />

karTanasav awyvia<br />

zugras dedis moRebul<br />

xis koxtad krul cocxeb,<br />

lekeTisi-d TuSeTis<br />

Sua Cayril sasevdos<br />

pirwmidad mgvel-mfocxvel,<br />

anad Tamaqos nergebT<br />

gixaresa naqorflebT,<br />

dardisaiv momkvlelT...<br />

zugras dedis moRebul<br />

karTanasav awyvia<br />

aryis xisa cocxeb..<br />

* * *<br />

wels ro viyav, didxan vxed<br />

daRestnis mTis wverebs, D<br />

Sen Cum lodnas viWir Tav,<br />

wiTels vikvlevd ferebs.<br />

arwivm, iraonakravm<br />

Rurbeln gaxi mCqered,<br />

Sen aulis Tavs wre kra,<br />

fTeb win ganafene...<br />

zugra, axal ra aris<br />

* * *<br />

ijdad glim ar duZravis,<br />

Tval arvizd TvalT ar Suyri,<br />

patara kaloSian feeb miwkapul,<br />

Txela TiTebis falangn,<br />

peSvad gulaRm natrialn,<br />

naRal-misnapul,<br />

Tavze mandil qalurad<br />

yel-yurs danaxurali-d<br />

kisrisk mikvanZul,<br />

ijd patara dedofal<br />

feT kaloSeb Canacvam<br />

zed mtver mifantul,<br />

Cem Tval-guliT gusvlela<br />

obol qala lekisa<br />

zugra- xvTis qalwul... E<br />

* * *<br />

zugra qala ijdebis<br />

TovliT naCumqr sofelSi,<br />

farRalala SinaSi.<br />

gadamWvartlul kedlebSi<br />

batkanasaviT mnaTe,<br />

ragverc yamar minaSi.<br />

ragverc saydris werila,<br />

angelozebizd Tan myol,<br />

namwyvdev sina-kinaSi...<br />

zugra qala ijdebis<br />

TovliT naCumqr sofelSi,<br />

farRalala SinaSi...<br />

* * *<br />

zugra aRar gasonsa,-<br />

iasaviT marcxvina,<br />

Tavze mandildaxveul...<br />

obol qala lekisa,<br />

tans gZel, wiTel kabian,<br />

gul-nislebSi gaxveul...<br />

emagTaiv sevdian<br />

deda Tan datanebul,<br />

fiqr-janRebSi Caxveul...<br />

zugra aRar gasonsa,-<br />

Tavis lekeTisk wais<br />

biliks ro edg gaxmeuls...<br />

* * *<br />

zugra, moquCdebodes<br />

Sen aulis garSemo<br />

nacrecala qirsleb,<br />

alag wvimis mcrelaeb,<br />

alag SrialiT mparen,<br />

alag sisu mbirZglen.<br />

elSi ras atrialeb,<br />

unCaT qsoa iswavle,<br />

adaT ucveT, ZirZvel.<br />

zugra, dro ar Cerdebis,<br />

Senac Tavis kvals gadebs,<br />

SegRerebi wvril wel.<br />

andis yoisu Cadis<br />

Zveleburad mdudune,<br />

Zveliv aqvis winwel...<br />

* * *<br />

dedam raiv, zugrao,<br />

siyvaruls ar elodov,-<br />

gariga-d gmoZRvra<br />

Tvalmgel lekis biWasav<br />

veravin ajobebsav,<br />

RelviT daforTqla<br />

Sen guls nanax idumal<br />

viRacaze naTen –bindm<br />

gagTqva-d dagfoTla<br />

dedam, raiv zugrao,<br />

siyvaruls ar elodov,-<br />

yinCad dagmoZRvra<br />

* * *<br />

garev ar gadmiare<br />

pirbasr, namuq kdeeb,<br />

a-jauna aRm-daRmen,<br />

mTis wvern danaWkdevn,<br />

dedas kidev aswrebdi<br />

fercrecs, TvalnaCers,<br />

mandis andis yoisu,<br />

mTis aqisak alazan<br />

zvere TvalnaSterm...<br />

* * *<br />

feT zolian Sarvali-d<br />

TeTr, moxatul windaeb,<br />

ufr gareTisk kaloSeb,<br />

Tavs mandil koxtad naWuWk,<br />

erT el gulaRm natrial,<br />

nasevd Tvaleb naoceb,<br />

gverds dikloel balRebis<br />

Cemd mriT monaReb yvaviln,<br />

dilis cvar zed namoseb,<br />

beladianT beRvaSi<br />

Cven guls nakon lek qala,<br />

RvTis wyaloba naonCqreb...<br />

zugra xo su gesomeb...<br />

* * *<br />

...erTxelac SveulmfreniT frang stumrebTan<br />

erTad SeverieT TuSeTis cas.<br />

TiTqmis yvela xeoba movifrineT da ramdenime<br />

mniSvnelovan “punqtSic” davsxediT...<br />

piriqiTis xeobidan laSaris jvris gverdze<br />

gaviareT da sasazRvro sofel dikloSi Ramis-<br />

TeviT davbanakdiT.A<br />

Semglisferda da ulevi siTbo miviReT dikloelTagan.<br />

saRamoze, romelic vardiZeebis grZel aivanze<br />

anTebul bukvnis Suqze Cemi leqsebis kiTxviT<br />

daiwyo da kai xans veRar dasrulda, sxva dros<br />

giambobT...<br />

diliT isev mohqondaT dikloel balRebs mxarze<br />

dawyobili yvavilebis konebi... vTxovdi, meti<br />

aRar moewyvitaT. Tan veubnebodi:<br />

me isini ufro miyvardnen, am TaigulTa Soris<br />

mdgarni...<br />

xolo daRestnidan mosul Saosan dedas ugamorCeulesi<br />

yvavili wiTelkabiani zugras (zuxrai)<br />

saxiT mohyva; mohyva da es morcxvi, usufTavesi<br />

arseba im dRidan iqca Cemi fiqris mudmiv Tanamgzavrad...<br />

mere Tengiz mirzaSvilic xSirad maxsenebda<br />

xolme daRestnel zuxrais. Tavis uCveulo, ukanasknel<br />

wignSic miuCina adgili zugrasTan er-<br />

Tad gadaRebul Cvens fotosuraTs...<br />

zugram, ra Tqma unda, arc is icis, vin iyo Tengiz<br />

mirzaSvili da arc is, vinaa masze mofiqrali<br />

am striqonebis avtori.<br />

da, albaT, verc verasodes gaigebs, rogor<br />

fiqrobdnen da fiqroben dResac masze saqarTveloSi.<br />

e.T.


6 proza <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

lado kilasonia<br />

pianinos zedapirze<br />

amokawruli ambebi<br />

warsuli, nel-nela, rogorc qu-<br />

Cis kedlebze wvimisagan Camorecxili<br />

bavSobis droindeli warwerebi, qreboda<br />

Cveni axali saxlidan. pirveli<br />

bebia wavida daumSvidobeblad, ise,<br />

rom arc ki gavuRviZebivarT, mxolod<br />

dilas SevityveT yvelaferi, rodesac<br />

oTaxis karebi SevuReT da Tavze wavadeqiT<br />

sakuTar loginSi mokuntuls,<br />

baliSis qveS TavSeyofilsa da Tval-<br />

Rias, romelime cudi sizmrisagan<br />

gamoRviZebuli SeSinebuli patarasaviT<br />

rom Sehyurebda moyviTalo, aqa-iq<br />

CaSavebuli SpaleriT dafarul nestian<br />

kedels.<br />

_ albaT mixvda da gamoeRviZa, _<br />

Tqva dedam da mec uecrad davinaxe Tu<br />

rogor igrZno misi moaxloeba, rogor<br />

Caesma, sadRac Rrmad sizmrebis samefos<br />

Tvaluwvdenel xveulebSi martod<br />

moaruls, misi Cumi auRelvebeli<br />

nabijebi da ukan, Tavis cicqna oTaxSi<br />

daabruna, magram mainc ar dagviZaxa,<br />

TiTqos ar gvendo, SeeSinda, gverdze<br />

gadabrunda, baliSi daifara da ase<br />

zurgSeqceviT eloda, sanam misma yinuliviT<br />

civma amonasunTqma zamTris<br />

susxiviT ar dauara tanSi da zurgze<br />

ar daburZgla.<br />

mere mama gaqra, ufro sworad telefonis<br />

yurmilSi, Sors, Cveni soflidan<br />

gadmosrolilma nacnobma xmam<br />

gviTxra, rom gaqra, rom aRar iyo.<br />

Cvenc dauyovnebliv CaveyareT TeTr,<br />

germaniidan axlad Camoyvanil "reisavoi"<br />

"marSrutkaSi", soflisaken daviZariT<br />

da babuiseuli daburuli ezos<br />

siRrmeSi Camaluli xis saxlis yvelaze<br />

farTe oTaxis SuagulSi mSvidad mwoliares<br />

mivuswariT, rodesac bunebrivi<br />

feri ukve daekarga da yuradRebian<br />

mezoblebsac moeswroT misi ukanasknelad<br />

gamowyoba.<br />

aqeT viRacebi svamdnen, kacobas<br />

uqebdnen da mis Zvel didebas ixsenebdnen,<br />

iqeT SavebSi Cacmuli qalebi<br />

Semortymodnen kubos, Tavebi daexaraT,<br />

kisrebi waegrZelebinaT, odnav SesamCnevad<br />

irxeodnen, sadRac qvemoT<br />

iyurebodnen da Zalian gavdnen maRali<br />

xis totebze Semomsxdar svavebs,<br />

uxmod rom gadahyureben gadaxrukul<br />

tramalebs.<br />

Cven kidev mojadoebulebiviT videqiT<br />

oTaxis SuaSi, davyurebdiT micvalebulis<br />

gaqvavebul, ferflisfer<br />

saxes da ver vxvdebodiT, ratom gamoiqca,<br />

ratom migvatova, ratom moikla<br />

ase martodmartom Tavi, axali saxlis<br />

siviwroves ver gauZlo Tu Cven<br />

damZimebul, RimilgadaCveul saxeebs<br />

ar vici, magram misi gaqrobis Semdeg<br />

Cveni axali saxlidan sxvadasxva<br />

nivTebmac iwyes gauCinareba.<br />

sony-s Zveleburma videom, Tavis<br />

droze mamam rom Camoitana inglisidan,<br />

bazrobaze amohyo Tavi, mere bebiis<br />

naqoni vercxlis dana_Cangalma<br />

dagvtova da radgan Cemi umcrosi Zmis<br />

biznesi dRiTi dRe Rafavda suls, nelnela<br />

saxlic dacarielda, rogorc<br />

lampionebis mbJutavi SuqiT ganaTebuli<br />

Ramis sadguri. win gamovidnen moyviTalo<br />

kedlebi, gamoCndnen Zvelebur<br />

karadebsa Tu faifurs miRma damaluli<br />

RriWoebi, nestiani laqebi,<br />

ucxo warwerebi da xazebi, aqauri, patara<br />

macxovreblebis zrdaze rom<br />

gviyvebodnen raRaceebs da bolos<br />

jeri Cvens Sav, Zvelebur pianinozec<br />

midga, warsuli didebis aCrdiliviT<br />

rom wamoWimuliyo oTaxis kuTxeSi,<br />

amayi da pirquSi, rogorc mTebSi<br />

Cakarguli cixes-simagre.<br />

dedam Tqva, myidveli ukve gamoCnda<br />

da xval movao. bedad im Rames<br />

morige ar viyavi (monacvleobiT vmorigeobT),<br />

hoda, rodesac Cvenebi<br />

dawvnen, Cumad mivipare pianinosTan,<br />

jibis farani davanaTe _ Tan vfrTxilobdi,<br />

ar mindoda vinmes SevemCnie _<br />

davxede, xeli gadavusvi, TiTqos vemSvidobebodi,<br />

magram uecrad mis Sav<br />

zedapirze daniT amokawrul warwerebs<br />

movkari Tvali da gamaxsenda<br />

rom didi xnis winaT aseTi Cveva mqonda,<br />

Tuki raime CemTvis mniSvnelovani<br />

ambavi moxdeboda, amovkawravdi TariRs<br />

da Tan mivamatebdi sityvas,<br />

romelic am ambavs gamaxsenebda. mec<br />

ufro yuradRebiT Sevudeqi Savi xis<br />

zedapiris Tvalierebas. warsulis suraTebma,<br />

rogorc kvirtebma gazafxulze,<br />

ise daiwyes gacocxleba da mec<br />

uamravi rame momagones im TiTqosda<br />

Soreuli droidan.<br />

2008 wlis 15 aprili.<br />

Zveli<br />

ezo<br />

dila iyo, daaxloebiT TerTmeti<br />

saaTi, rodesac dedam gamaRviZa.<br />

_ adeqi, _ miTxra da Tavisi gayinuli,<br />

civ wyalSi recxvisagan gauxeSebuli<br />

xeli damado zurgze.<br />

buzRuniT gadmovtrialdi oTaxisaken,<br />

mzis Suqi Tvalebs mWrida, Wur-<br />

Wlis Jeles autaneli surneli cxvir-<br />

Si mcemda, rogor ar miyvars roca ma-<br />

RviZeben!<br />

_ ra ginda, ver damaZinebT _ da<br />

isev kedlisken gadavbrundi.<br />

_ adeqi da saparikmaxeroSi gadadi,<br />

gaiparse, oTxze ukve iq unda viyoT,<br />

bazarSic unda gamegzavno, kartofili,<br />

kvercxi, makaroni, egeTi raRaceebi<br />

minda da iqneb Cvenken gagevlo,<br />

Tan Senebsac naxavdi... kidev daTveri<br />

guSin, ara erTi sarkeSi Cagaxeda, ras<br />

gavxar.<br />

_ ooo, mezareba, ase rom wamovide<br />

_ gagiJdi bevri deidaSvili<br />

gyavs<br />

mivxvdi, unda wamovmdgariyavi Torem<br />

daiwyeboda: "gogo gaTxovda, Tan<br />

rogor gelodeba, samjer dareka, aucileblad<br />

movideso, ise Senc rom gefiqra<br />

colze kargi iqneboda, magram<br />

maSin vin dalios, sufTa loTi xar,<br />

SviliSvili minda."<br />

_ kargi, kargi, vdgebi, _ vTqvi,<br />

gavizmore da mimovixede.<br />

Cemi daxeuli jinsebi Zirs egdo,<br />

svitri _ loginze, naskebi _ vazaSi.<br />

etyoba guSin magrad davTveri. samsaxurSi<br />

vsvamdiT biWebi da...<br />

_ ha, ici ras icvam _ mkiTxa dedam.<br />

_ cisfer saroCkas, jinsebs da<br />

tofsaiderebs, _ vupasuxe, loginidan<br />

wamovdeqi da Cacma daviwye.<br />

Semdeg abazanaSi gavedi. saSineli<br />

buRi idga, yvelgan sigaretis ferfli<br />

eyara, onkanidan Camovardnili wylis<br />

wveTi wkapuniT ecemoda daJangul<br />

rakovinaze, etyoba Cemma Zmam damaswro<br />

Semosvla. saxeze wyali Sevisxi,<br />

sarkeSi Cavixede, iqidan ocdaeqvsi<br />

wlis axalgazrda kacis nacvlad, gaburZgnuli,<br />

danaoWebuli da Tvalebam-<br />

Rvreuli ucxo saxe Semomyurebda.<br />

"nuTu es me var" gavifiqre CemTvis da<br />

rodesac marcxena loyasTan nacnobi<br />

Srami SevamCnie, wlebis win muStis<br />

erTi dartymiT rom damado Cemma klaselma<br />

afxazavam, gulze momeSva, radgan<br />

mivxvdi, naRdad me var da Cems<br />

uberebel kbilis jagrisze pasta wavusvi.<br />

abazanidan gamosuls, magidaze Cai<br />

damxvda, xrupuniT davlie, Semdeg Cemi<br />

gacrecili mwvane qurTuki Semovigde<br />

mxrebze da kibeze daveSvi. xis safexurebi<br />

autanlad WraWunobdnen, aqa-iq<br />

sigaretis namwvebi eyara, sibneleSi<br />

SemoWrili Suqis svetebSi mtvris nawilakebi<br />

ireoda, sadarbazos boloSi<br />

Suqi moCanda. gavedi da pirdapir saparikmaxerosaken<br />

daviZari. karebi uxmaurod<br />

gaiRo, iatakze sxvadasxva feris<br />

Tmebi eyara, kedlebi seqsualur<br />

da panten provis meSveobiT Tmebis moculoba<br />

gazrdil modelebis plakatebs<br />

aeWrelebinaT. ar gamimarTla,<br />

artura dakavebuli iyo, viRac Casuqebuli,<br />

WaRaraTmiani biZis Tavs dastrialebda<br />

ZerasaviT. ese igi damerxa,<br />

badria ormocdaaTi-ormocdaaTze<br />

mergo, marto eg iyo Tavisufali.<br />

badria, Cveni ubnis parikmaxeri gaxldaT,<br />

xolo eg metsaxeli imitom Searqves,<br />

rom aravin icoda ras izamda,<br />

SeiZleba Zalian magrad gaekriWe, magram<br />

SeiZleba gaeubedurebine - ormocdaaTi-ormocdaaTze.<br />

magan me da<br />

Cem Zmakacs, xoses gviqna! axal wels<br />

saxlSiac qudiT SevxvdiT orive, magram<br />

roca sxva ar aris, ras izam.<br />

_ vaaa! vaaa! kakie luZi! _ Tqva badria<br />

ormocdaaTi-ormocdaaTzem,<br />

Jurnali taxtze dado da fexze wamodga.<br />

_ aba, Sen ici badri, qorwilSi mivdivar<br />

da ar gamaubeduro, _ vuTxari<br />

da Sreki-2-is katis mudariT savse mzera<br />

vesrole.<br />

_ ras ambob, to, ise SegWri, Tvali<br />

veravin mogwyvitos.<br />

ai, zustad magis meSinoda.<br />

_ rogorc yovelTvis mokled, ukan<br />

xazi ar minda, _ da savarZelSi Cavjeqi.<br />

badriam "maSinka" aiRo.<br />

_ proeqti rom daixura, ici _ mi-<br />

Txra arturam.<br />

_ romeli proeqti<br />

_ ai, znameniti qarTvelebi.<br />

_ ratom _ gamikvirda.<br />

_ ratom da sapatriarqom ase Tqva,<br />

wmindanebis oCeredSi dayeneba ar Sei-<br />

Zlebao, im dRes iyo gadacema.<br />

_ ra sisulelea! ara da kargi proeqti<br />

iyo, SegvWames Tavisi wesebiT, _<br />

gavbrazdi me.<br />

_ mag wesebis gamo ara maqvs mosveneba,<br />

_ CaerTo uceb WaRaraTmiani bi-<br />

Zis Tavi, artura rom dastrialebda,<br />

_ saavadmyofoSi vmuSaob morige eqimad<br />

da unda naxo, iq ra xdeba, Tu mZime<br />

avadmyofi qristiania, maSin aucileblad<br />

mamaos mouyvanen, parakliss gadauxdian,<br />

Tu musulmania, cxvari moyavT,<br />

lamis iqve daklan, aris erTi ambavi,<br />

tirili, locva. mokled guSin<br />

Ramis cvlaSi viyavi, ori saaTia da<br />

daakakunes. gavaRe. viRac tipi, ama da<br />

am avadmyofis patroni var, sanTlebi<br />

movutaneo, aba exla me mkiTxe, CemTvis<br />

vijeqi "Serlok holmss" vkiTxulobdi,<br />

iseT saintereso adgilas viyavi<br />

rom... momeSala nervebi da gabrazebulma<br />

lamis vuyvire: nakurTxia-meTqi<br />

daibna, unda vakurTxevinoo aba<br />

ra-meTqi, vuTxari gabrazebulma. kargiT,<br />

kargiT, bodiSio, miTxra da wavida.<br />

me wigns davubrundi. erT saaTSi<br />

isev daakakunes, is iyo. ai, inebeT vakurTxevineo<br />

da raRac kardonis patara<br />

yuTi momawoda, davxede da gavSri,<br />

Turme buasilis sanTlebia.<br />

xarxari amivarda. iqeT artura<br />

yroyinebs, aqeT badria.<br />

_ erTi is gamagebina, vin ukurTxa<br />

11 - 24 dekemberi 2009<br />

_ Tqva WaRaraTmiani biZis Tavma.<br />

mere gavCumdiT, badriam marTla<br />

magrad SemWra.<br />

_ iseTi xar, gogoebi mogipareben,<br />

_ miTxra arturam wamosvlisas da me<br />

magrad gamexarda.<br />

priCoska mzad iyo, axla, bazari<br />

rCeboda. metroSi Cavedi da naxevar<br />

saaTSi sadgurze viyavi. nacnobma, uberebelma<br />

xmam Cveuli daRlili tembriT<br />

gamoacxada: "vagzlis moedani,<br />

gadasasvleli meore xazze, gTxovT,<br />

gaanTavisufloT vagonebi", mec Camovedi<br />

da mimovixede, araferi Secvliliyo,<br />

WuWyiani kedlebi, dabRverili<br />

xalxi, nabijebis xma, elami dedaSvilic<br />

Zveleburad mReroda fandurze,<br />

"sayvarelo Cemo dedis", win<br />

kidev isev is Wreli xevsuruli jvriT<br />

moqarguli qudi edoT, romelSiac mec<br />

ramdenjerme Camigdia xurda. eqskalators<br />

avyevi, maRla amovedi da egreve<br />

Cveni quCisaken wavedi. meore weli<br />

midioda rac aqeT ar gamovsuliyavi,<br />

Cven quCaze, Torem ise, sadgurze erTi<br />

aTasjer mainc momiwia yuryuti da<br />

soflidan gamogzavnili nobaTis lodini,<br />

magram Zveli saxlisaken ar wavsulvar,<br />

raRac ar mindoda, axla ki<br />

Tevdore mRvdlis viwro quCaze videqi,<br />

romelic xalxiT da manqanebis gr-<br />

Zeli rigiT iyo gadaWedili, fexebis<br />

baka-buki, signalebi, gineba, boSebis<br />

yvirili, gamyidvelTa omaxiani SeZaxilebi.<br />

minis tarasTan pavlika momesalma,<br />

rogorc yovelTvis mxiaruli<br />

SeZaxiliT: "gaumarjos Jigitebs" da<br />

rogorc yovelTvis mTvrali. pavlika,<br />

Cveni ubnis erT-erTi uZvelesi miTi<br />

iyo, legenda, romelic am Zveli da<br />

axla ukve sanaxevrod dangreul minis<br />

tarasTan erTad gaCnda Cvens miyruebul<br />

quCaze. mas yvela icnobda, didi<br />

Tu patara, yaCaRi Tu policieli,<br />

mRvdeli Tu gamyidveli. gamvlel-gamomvleli<br />

mxiarulad esalmebeboda,<br />

magram sinamdvileSi masze aravin araferi<br />

icoda. magaliTad, aravin icoda,<br />

sad daibada, an rogor moxvda aq,<br />

pavlikas amaze laparaki ar uyvarda,<br />

TiTqos arc axsovda, roca aseT rameebs<br />

kiTxavdnen, sadRac sxvagan gaixedavda<br />

da sxvisi xmiT gipasuxebda:<br />

_ kinbuxtus qveyanaSi, rodesac<br />

mesame varskvlavi Camovarda.<br />

aseve aravin icoda, ramdeni wlis<br />

iyo, radgan pavlika ar berdeboda, igi<br />

Cems bavSobaSiac, jer kidev maSin,<br />

rodesac ubnis biWebi aqeT-iqeT davrbodiT<br />

da damalobanas vTamaSobdiT,<br />

zustad iseTive iyo, rogoric dRes _<br />

dabali, gamxdari, mxrebSi moxrili,<br />

gamelotebuli, didi cxviriTa da TaviT,<br />

Zveli, iRliebSi gamoxeuli ruxi<br />

pijakiT, romelic zamTar-zafxul<br />

gauxdelad ecva da ZvelisZveli, odes-<br />

Rac, yavisferi fexsacmelebiT, arc<br />

erTi nakeri rom ar asZromoda da<br />

rogorc dRes, maSinac yvelas ukvirda,<br />

rogor daaTrevda es ucnauri kaci<br />

Tavisze samjer ufro mZime, boTlebi-<br />

Ta da aTasi sxva xara-xuriT datvir-<br />

Tul, uzarmazar da CemTvis ase nacnob<br />

urikas, romelzedac iseve rogorc<br />

wlebis win, dResac xSirad dainaxavdiT,<br />

mxiarulad Semoskupebul patarebs,<br />

omaxiani SeZaxilebiT, zRvasaviT<br />

rom miapobdnen Cvens nacrisfer<br />

quCas, zRapruli qveynebisaken<br />

micuravdnen da rodesac gaismoda<br />

sixarulisagan WyiviliT amovardnili,<br />

morigi patara mekobris brZaneba<br />

"pavlik, marcxniv! pavlik, marjvniv!~<br />

beberi bocmanis Camqrali Tvalebi wamiT<br />

ganaTdeboda, maSin isic magrad<br />

CasWidebda "gemis" saWes xels da Zlierad<br />

dasZaxebda "cota kidev gamagrdiT<br />

biWebo da mexis madlma saRamos<br />

flintis damarxul oqros zodebSi<br />

vicuravebT!"<br />

_ pavlikas sicocxle, rogor xar,<br />

janiano _ vkiTxe da xeli CamovarTvi.<br />

_ Zveleburad, davxrigineb aqeTiqeT<br />

da var, _ mipasuxa mxiarulad.<br />

_ Cveni biWebi ras Svebian<br />

_ egenic egre, CemsaviT.<br />

_ rava xar, Se Cema _ momesma<br />

uknidan. Sevbrundi, vaxuna iyo, Cemi<br />

bavSobis Zmakaci, ramdeni xania ar<br />

menaxa, saxeze raRacnairi gacrecili<br />

Spaleris feri dasdeboda Torem ise,<br />

isev is Zveli vaxuna iyo mxiaruli da<br />

yvelaze masxara kaci dedamiwis zurg-


11 - 24 dekemberi 2009<br />

ze, rogorc adre veZaxdiT. or yavarjenze<br />

dayrdnobili idga, marcxena<br />

fexi, romelic gadaxveuli hqonda,<br />

haerSi aewia da naskic sanaxevrod,<br />

fexis TiTebis dasamalad wamoecva.<br />

_ ravi vaar, Sen _ erTmaneTs<br />

CavexuteT.<br />

_ ra dagemarTa _ vkiTxe da fexze<br />

vaniSne.<br />

_ araferi, magrad davTveri, saxlSi<br />

gavWede, oTaxis karebis SuSa Cavamtvrie<br />

da quslidan koWamde gadameWra,<br />

oci nakeri damades.<br />

_ hoda, xar exla adnanogi silveriviT,<br />

jim hokinziRa gaklda da ager<br />

ar gaCnda, _ CaerTo pavlika da albaT<br />

amaze arc apirebda gaCerebas, magram<br />

vaxunam gaawyvetina.<br />

_ Zmobas gaficeb, wamo, xazbisTan<br />

SeviwioT, ramdeni xania, ar minaxixar.<br />

amas cota xniT mogparav pavlik,<br />

xaraSo _ am sityvebze Sebrunda da<br />

Cvens ukan mdgom manqanas aniSna raRaceebi<br />

xelebiT.<br />

manqanidan ori, kidev ufro gacrecili<br />

Spaleris feri tipi gadmovida<br />

da gamogvyva. ezoSi sakuTari saxlis<br />

kibeebze vaxunas deda da deida isxdnen,<br />

mivedi mivesalme, mere movbrundi<br />

da iqaurobas davuwye Tvaliereba.<br />

maRlidan Zveleburad dagvyurebden<br />

daRvremili saxlebi, xis kibeebic<br />

Zveleburad WraWunobden da ezos<br />

SuagulSi Jangiani, xavsmokidebuli<br />

onkanidanac isev wveTavda wyali. mokled,<br />

erTi SexedviT aq araferi Secvliliyo,<br />

magram mxolod erTi SexedviT.<br />

ucxo amas verasodes SeamCnevda,<br />

ai, me kidev vicodi, rom bavSobis droindel<br />

mxiarul SeZaxilze: "xaS-xinkala<br />

Telauro! dalaqxana siRnaRuro!<br />

biWo da veliscixuro!" meore sarTulidan<br />

aRar gadmoixedavda bebero,<br />

Cemi bavSobis Zmakaci, vinc wlebis win,<br />

erT bnel Rames mamamisis saflavze<br />

moikla Tavi sakuTari makaroviT. aRarc<br />

WaRaraTmaini da mudam mxiaruli<br />

aisori, Jorika amoZvreboda saidan-<br />

Rac Zvelis Zveli: "ìåíÿé ïàõoäêó çà íàìè<br />

ñëåäÿò"-iT da aRarc maRlidan dagvayrida<br />

qoqolas giJi margo, sakuTarma<br />

Svilma rom Caabara asaTianze samoc<br />

larad, ai, onkanidan kidev wylis wveTebi<br />

isev wveTavdnen da albaT sul<br />

iwveTeben.<br />

_ ras damdgarxar qalaqSi dakarguli<br />

bavSviviT, _ momesma vaxunas xma.<br />

_ aqvsentiCi da misi volga sadRa<br />

arian _ vkiTxe.<br />

_ aqvsentiCi mokvda, volga kidev<br />

magis biWma, Tazom, gayida imave kviras.<br />

aqvsentiCi Cveni mezobeli iyo, magisi<br />

mwvane volga kidev bavSobis koSmari,<br />

wamiT rom ar gvaZlevda mosvenebas.<br />

manqana onkanTan axlos, lamis<br />

ezos SuagulSi, yvelaze karg adgilas<br />

idga, rogorc saaxalwlo naZvis<br />

xe da saTamaSo moednis saukeTeso nawils<br />

ikavebda, arc manamde da arc magis<br />

mere, arsad minaxavs patrons ase<br />

yvarebodes jarTis grova, rogorc<br />

aqvsentiCs. yovel dRe recxavda, aprialebda,<br />

Tavs evleboda da aravis<br />

akarebda, Svilsac ki, Cven xom saerTod<br />

akrZaluli gvqonda burTis TamaSi. me<br />

ar maxsovs, aqvsentiCs colisaTvis<br />

yvavilebi eCuqebinos, an SvilebisaTvis<br />

Tavze gadaesvas xeli, marto manqanas<br />

dastrialebda mzrunveli diasaxlisiviT.<br />

mere aqvsentiCi avad gaxda, jer<br />

fexi aiTria da koWloba daiwyo, mere<br />

erTi yavarjeni moiSvelia, mere meore,<br />

mere Svilebi amoiyena gverdSi, Tanda-<br />

Tan sul ufro da ufro iSviaTad Cndeboda<br />

ezoSi, axla Turme mokvda, manqana<br />

ki, romelsac mTeli cxovreba Sehxaroda,<br />

imave kviras gayida misma sakuTarma<br />

Svilma.<br />

_ rodis, to _ vikiTxe TiTqos<br />

CemTvis.<br />

_ mgoni mesame Tvea, ravi ar maxsovs,<br />

Semo, Semo, _ miTxra vaxunam, karebi<br />

gaaRo da SigniT SevediT.<br />

oTaxSi nestisa da sigaretis suni<br />

idga, magidaze zeTiani parkebi, qaRaldebi<br />

da aryis carieli boTlebi<br />

eyara, etyoba guSin starikebma moilxines.<br />

am saxlis patroni, xazbi osi iyo,<br />

romelic ai, im areul periodSi daikarga<br />

sadRac, saxlic upatronod<br />

darCa da iq xelad daides bina ubnis<br />

usaqmurebma, mere Cvenc wamovizardeT<br />

da... rac aq ludi daleula da Tevzi<br />

SeWmula.<br />

im orma, raRac wamlis SuSebi daaZro<br />

jibidan da xelis kankaliT daiwyo<br />

"saqmis keTeba."<br />

_ au, erTi baiani gvaklia, ver<br />

vpoulob, arada ueWveli maxsovs, sami<br />

daviTrie, _ Tqva erTma.<br />

_ afTiaqi xom aqvea, _ CaerTo meore.<br />

siCume Camovarda.<br />

_ Zmobas gaficeb, fuls mogcem da<br />

daiTrie, _ miTxra vaxunam da gawiTlda.<br />

Cumad videqi, ar vicodi ra meqna,<br />

Tan ar mindoda, iqac micnobdnen, Tan<br />

ratomRac uaris Tqmac merideboda,<br />

bolos gavedi, viyide da ukan davbrundi.<br />

yvelaferi male moxda, gaike-<br />

Tes da egreve magrad SeuyvardaT erTmaneTi,<br />

mere is orni wavidnen, vaxunasac<br />

eqaCebodnen, wamodio, magram ar<br />

gayva, Tavani maqvs dRes, aba s bogamo,<br />

miaZaxa damSvidobebisas, mere me momibrunda,<br />

wamo gareT davjdeTo da ezo-<br />

Si gamovediT.<br />

_ kide mazaob, Se Cema _ vkiTxe,<br />

rodesac martoebi davrCiT.<br />

_ ara, ras vmazaob, magari Radaoba<br />

istoriaa, rati xo ici, Cveni, soni<br />

2-is fexburTSi yvelaze magari rom<br />

aris ubanSi! mokled, Cemma bratma<br />

damireka, viRac bavSvi myavs daWerili,<br />

mazianze uberavs da vinme igroki<br />

gaaZreo. waviyvane rati, mivediT, tipi<br />

dagvxvda, qera cisferTvaleba, imenna<br />

kopwia, dajda es dastoini saxiT, joistiks<br />

egreve pirsaxoci gadaafara da<br />

modi, xeli asdolarianio, imanac bazari<br />

araao. daiwyo TamaSi, naravnad,<br />

sadRac meoce wuTi iqneboda, xuTwu-<br />

Tianebs uberavdnen, daurekes am tips<br />

telefonze, aiRo, kisriT da mxriT<br />

ukavia, Tan raRaceeebs bazrobs, Tan<br />

TamaSobs da ar Seugdo ratim TaviT!<br />

erTi wamiTo, uTxra am tipma yurmil-<br />

Si viRacas, mere moubrunda ratis da<br />

davaio, au damcxa, Sen Zmobas vficavar<br />

iseT dReSi Caagdo, rati tiroda,<br />

samas dolarSi gagvaxvia, _ miTxra,<br />

gaecina da am dros me vaxunas dedas<br />

da deidas movkari Tvali, TavisTvis<br />

Cumad rom isxdnen, Zvel xis kibeze,<br />

kibeze, romelzedac vin icis ramdenjer<br />

gvirbenia, bax! bax! mogkali, ara<br />

me mogkalis ZaxiliT, nikapebi ukve<br />

moberebul xelebze daeyrdnoT, romlebsac<br />

alag-alag, rogorc kedelSi<br />

uecrad gaCenili bzarebi, ise SehparvodaT<br />

cisferi, amoberili venebi da<br />

gviyurebdnen Tavisi daRlili da ukve<br />

yvelafers SeCveuli TvalebiT, romlebsac<br />

aRaraferi ukvirT da aRaraferi<br />

axarebT.<br />

im dRes yvelaferi iafad viyide,<br />

qorwilic kargi gamodga, patarZalic<br />

Zalian lamazi iyo da siZis yurebamde<br />

gaxeuli Rimilic "trogawelni",<br />

mec magrad movilxine da mxolod<br />

erTxel, sul raRaca wamis measediT<br />

gamifuWda xasiaTi, rodesac viRaca<br />

quCis maTxovris Camomxmar xelebs<br />

movkari Tvali, yvavilebis gasayidad<br />

rom Semoborialda restoranSi.<br />

2002 wlis 14 ivnisi.<br />

gaTxrebi<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

es is dro iyo, rodesac yvelaferi<br />

yelSi mqonda amosuli, Tbilisi, ubani,<br />

Cveni xmauriani Zveli saxli, mSoblebi,<br />

mezoblebi, naTesavebi da egreve<br />

davTanxmdi. Tanac ukve mesame weli<br />

ileoda, rac qalaqidan cxviri arsad<br />

gameyo da marTla magrad gamixarda,<br />

rodesac Cemma Zmakacma, rezom damireka,<br />

romelTanac erTad universitetSi<br />

vswavlobdi da miTxra, samegrelos<br />

erT sofelSi gaTxrebia, xalxi<br />

gvWirdeba da ramdenime Tve Tu gcalia<br />

wamodio. egreve Cavlagdi, Tbilisi-foTis<br />

matarebels davaxti da<br />

gamTeniisas ukve senakSi viyavi, sadac<br />

rezo damxvda da erT patara, magram<br />

Zalian lamaz sofelSi wamiyvana, adre<br />

dasavleT saqarTvelos dedaqalaqi<br />

rom yofila, didi galavnebiTa da<br />

cixe-simagreebiT.<br />

arqeologebi qvis orsarTulian<br />

saxlSi vcxovrobdiT, romelic Zveli<br />

cixesimagris galavans SigniT aeSenebina<br />

baton sosos, adamians, romelsac<br />

wlebis win wamoewyo mTeli es ambavi.<br />

"gaTxrebi" - ase uwodebdnen iqaurebi<br />

am teritorias - soflis ganapiras<br />

mdebareobda da iq, CvenTan erTad adgilobrivi<br />

mosaxleobac muSaobda. me<br />

CasvlisTanave miviRe cota fuli, samuSao<br />

iaraRi, Zveli Jangiani "leJanka"<br />

da saqmes Sevudeqi.<br />

ar iyo Zneli. rodesac kargi amindi<br />

idga, vTxridiT da veZebdiT. vpoulobdiT<br />

kidec raRaceebs, umetesad<br />

Tixis jamebisa da doqebis namtvrevebs,<br />

erTxel oqroTi naferi samajuric<br />

vipoveT, magari istoria iyo. mTeli<br />

dRe vimuSaveT, ukve saRamovdeboda da<br />

mzec Casvlas iwyebda, rodesac miwis<br />

grovaSi raRacam gaibrwyina, davinaxeT<br />

da magradac gagvixarda, magram<br />

yvelas iqaurma meTevzem, maradim dagvaswro,<br />

ormoSi Caxta, miwa xeliT<br />

amoCiCqna, is raRac zurgs ukan, muWSi<br />

damala, me momibrunda (am jgufs me<br />

vxemZRvanelobdi) Tvalebi eSmakurad<br />

aucimcimda da mkiTxa.<br />

_ gamomiwer premias<br />

gamecina.<br />

_ manaxe da Tu marTla kargi ramea,<br />

mere gamogiwer.<br />

_ jer gamomiwere da ganaxeb, Tu ar<br />

ganaxo, dedas vficavar maSin.<br />

ra unda meqna gamovuwere, Tan bevri<br />

vicine, manac muWi gaxsna da momawoda.<br />

samajuri iyo, Tanac oqroTi<br />

naferi, Zalian lamazi, irmebiani ornamentiT.<br />

mokled, kargi dReebis ganmavlobaSi<br />

vTxridiT, uamindobis dros ki<br />

Cvens orsarTulian qvis saxlSi viyaviT<br />

SeyuJulebi, iqaur "Taflis" arays<br />

vurtyamdiT, romliTac uxvad gvamaragebda<br />

maradi da TumcaRa namdvilad<br />

hqonda Taflis gemo, mainc Zalian<br />

gvikvirda, ratom iyo aseTi "gradusiani"<br />

(Taflis arayi xom metnaklebad<br />

rbilia) da ratom hqonda aseTi<br />

saSineli paxmelia.<br />

am kiTxvaze pasuxi, ukve wamosvlisas,<br />

Tavad maradim gagvca, romelmac<br />

gviTxra, rom es arayi sulac ar iyo<br />

Taflis, Zveli telegreikebidan<br />

daewura mamamiss da ukve Semdeg aromatis<br />

misaRebad daematebina, ramodenime<br />

litra Tafli.<br />

Cveni saWmel-sasmeliT uzrunvelyofis<br />

sakiTxi Cabarebuli hqonda iqauri<br />

muzeumis (im sofelSi muzeumic iyo)<br />

direqtors, baton enriko foCxuas. es<br />

gaxldaT ormociode wlis ukve Semelotebuli,<br />

didTava da wiTelcxvira<br />

kaci, romelsac hyavda Zma, dalevis,<br />

nardis da qalebis Rrma motrfiale,<br />

jokonda foCxua. me yovelTvis<br />

mSurda im adamianebis ukidegano fantaziisa,<br />

romlebmac sadRac Rrma<br />

samegreloSi erT Svils enriko daarqves,<br />

xolo meores jokonda.<br />

erT saRamosac vwevar Cems Jangian<br />

"leJankaze" maradias "Taflis" arayiT<br />

Tavgasiebuli da wvimis wveTebis<br />

xmaurs vusmen. movida jokonda. iseTi<br />

mTvralia _ fexze Zlivs dgas, xan erT<br />

kedels exeTqeba, xanac meores. naxevari<br />

saaTi Cveni siyvarulis, kacobis<br />

da meobis (dRemde ar vici ras niSnavs)<br />

Sesaxeb vilaparakeT, bolos mombezrda<br />

da modi, nardi viTamaSoT _ meTqi.<br />

_ viTamaSoT, mara raze _ mkiTxa<br />

da isev waibarbaca. vifiqre, aseTma<br />

mTvralma rogor unda momigos meTqi<br />

da...<br />

_ raze da, xval mdinaris piras,<br />

kaklis foTolSi Semwvar Tevzze.<br />

_ davai, karoCe, _ damTanxmda<br />

egreve.<br />

daviwyeT TamaSi. momigo erTi, momigo<br />

meore, mesame, meoTxe. Tevzs Roris<br />

mwvadi mohyva, mwvads Rvino, Rvinos<br />

xaWapurebi, gamwewa ra. Tan iseTi mTvralia,<br />

rom qvebis gadaTamaSeba uWirs,<br />

magram mosdis. ai, ise ki ara uadgilo<br />

duSaSebi da dubeSebi, ara, rac unda<br />

_ zustad is, se iaqei ki batono, fanji<br />

du rogorc megrelebi ityvian:<br />

"vare problema." mokled, var erT ambavSi<br />

da swored am dros movida enriko,<br />

Cveulebisamebr, Tavis Sav SarvalkostumSi<br />

da wkapuna unaklod gaprialebul<br />

inspeqtorebSi gamowyobili<br />

(dResac ar vici, rogor axerxebda es<br />

kaci ise siaruls, rom im talaxsa da<br />

WyapSi erTi laqac ki ar dadeboda mis<br />

"amunicias"). movida, dagvxeda, yvelaferi<br />

gamoikiTxa, jokonda gverdze<br />

gaixmo, raRaceebi uTxra megrulad da<br />

isic wavida. enriko Zmis magivrad dajda,<br />

nardi daxura da miTxra:<br />

_ rasaa rom akeTeb magas rom<br />

uyureb, magis meti araferi icis sxva.<br />

proza<br />

7<br />

kamaTeli ise hyavs moTvinierebuli,<br />

rogorc nacnobi marSutkis mZRoli<br />

da sadac unda, iq gaaCerebs.<br />

me Tavi davxare.<br />

_ kargi, axla sxva rameze var me<br />

mosuli, xval martvilSi unda wavideT,<br />

iqac undaT gaTxrebis dawyeba,<br />

magari purmarili gvelodeba, aseTia<br />

dagavori, purmarili imaTi _ stumroba<br />

Cveni. Tormetze gavalT, martvilis<br />

gamgebeli, policiis ufrosi,<br />

mokled, yvelani iq iqnebian da mzad<br />

iyavi.<br />

meore dilas Cven saxlTan TeTri<br />

"marSrutka" movida da martvilSi wagviyvana.<br />

magrad dagvxvdnen, is adgilebic<br />

gvanaxes, sadac maTi azriT<br />

gaTxrebi unda dawyebuliyo, bolos<br />

restoranSi wagviyvanes, iq marTla<br />

Zalian magari sufra gaSliliyo da<br />

wavida daleva. magram...<br />

Tamada enrikoa, romelic cdilobs<br />

radac ar unda daujdes, daaTros martvileli<br />

"bobolebi", vinc cal-calke<br />

albaT as ocdaaT kilomde iwonian da<br />

Sarvlis pirveli Rilebi aqvT Sexsnili,<br />

Tavisuflad rom svan. quTaisuri<br />

"gelaTia", mxolod erTxel rom Camoisxa<br />

mgoni da ramodenime adamianis<br />

sicocxle Seiwira.<br />

enriko sadRegrZeloebs iZaxis da<br />

Wiqebs sulmouTqmelad sclis, arc<br />

martvilelebi CamorCebian. me kidev<br />

sul Tamadas vuyureb da mikvirs.<br />

ramdenjer dagvilevia sofelSi<br />

erTad da yovelTvis xuT WiqaSi "gatovi"<br />

iyo, axla kidev Cemi gamoTvlebiT,<br />

or litraze bevrad meti dalia<br />

da kidev iqaCeba.<br />

da rodesac adamianis TviTdajerebulobis,<br />

misi fsiqologiuri SesaZleblobebis<br />

dRemde amoucnobi potencialis<br />

TeoriebiT Sepyrobili aRtacebuli<br />

Sevyurebdi Tamadas, uecrad<br />

fexze sisvele vigrZeni, sufris qveS<br />

Cavixede da ra davinaxe! gube, namdvili,<br />

didi Rvinis gube. Turme ra xdeba:<br />

enriko winaswar molaparakebia meriqifes,<br />

anu oficiants da yoveli<br />

dalevisas is egreTwodebul "stenkas"<br />

ukeTebs, xolo es Rvinos Cumad Zirs<br />

Rvris, martvilelebs rom moerios,<br />

magram mainc ar gamosdis, radgan yovel<br />

dalevaze "stenkis" gakeTeba saxifaToa,<br />

SeiZleba daiwvas, amitomac erTi<br />

aTi Wiqis daleva mainc uwevs da ukve<br />

yvelasaTvis SesamCnevad barbacebs. ai,<br />

martvilelebs kidev araferi etyobaT,<br />

bolomde sclian Wiqebs da ukve<br />

yanwebzec iweven, saidanac Rvinos ver<br />

gadaRvri da enrikos nel-nela erxeva,<br />

ukve uWirs fexze wamodgoma da<br />

laparaki, Zlivs abrunebs Tavs, gubec<br />

imdenad gaizarda, rom magidis qveS<br />

veRar eteva da swored am dros erTerTi<br />

martvileli fexze dgeba, Win-<br />

Wilas iRebs xelSi da ambobs:<br />

_ am WiqiT xelmeored minda Cveni<br />

Tamada davloco, gagimarjos enriko<br />

patoni, jgiro orda do iro orda,<br />

RmerTma didi xnis jani mogces da sul<br />

aseT sufrebze geTamados. alaverdi<br />

SenTan var Cemo Zmao, _ meubneba, Win-<br />

Wilas Tavisi doqidan mivsebs, mawvdis<br />

da Tvals mikravs.<br />

mec, rac SeiZleba xatovnad vcdilob<br />

enrikos dalocvas, Semdeg Win-<br />

Wilas viyudeb da uecrad xarxari mivardeba.<br />

wveni, xalxo, askilis wveni!<br />

Turme es CaTlaxebic molaparakebian<br />

meriqifes, oclitrianiT askilis wveni<br />

moutaniaT da mTeli saRamoa imas<br />

svamen. TviTon organizmebi daiwmindes,<br />

daisufTaves, xolo sacodavi enriko<br />

mokles "gelaTis" smiT.<br />

martvilelebic xarxareben, Cvenc,<br />

meriqifec, mxolod enriko zis Cumad.<br />

_ aba, ra gegona Rvinos rom aqcevdi<br />

Cum-Cumad, enriko patoni _ siciliT<br />

ekiTxeba erT-erTi.<br />

_ momWeri xom Tavi amodena xalx-<br />

Si, Seni deda movtyan, _ uecrad yviris<br />

enriko da meriqifeze iwevs, magram<br />

imdenad mTvralia, rom wamodgoma<br />

uWirs da mxolod ginebasRa sjerdeba.<br />

ramdenime saaTSi "marSutkac" modis,<br />

Cven mxiarulad vemSvidobebiT<br />

martvilelebs, manqanaSi vjdebiT da<br />

simRer-simReriT mivdivarT saxlSi,<br />

xolo namdvil moqeifes araferi esmis,<br />

mZRolis mxarze Camoudia Tavi da<br />

sZinavs.<br />

dasasruli Semdeg nomerSi


8 poezia <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

11 - 24 dekemberi 2009<br />

Salva sabaSvili<br />

mivdivar SoreTs<br />

Sen isev TrTi da<br />

kankaleb, gulo!<br />

da moCans mTidan<br />

gza usasrulo.<br />

xsnas iTxovs suli<br />

da fiqrTa nawils<br />

maradiuli<br />

wvimebi awvims.<br />

ara Cans kaci,<br />

rom egrZnos jerac<br />

Cemi warmtaci<br />

xmebis simRera.<br />

vin usmens imeds<br />

Sors rCeba ganZi.<br />

me gaviRimeb<br />

da vkecav manZils.<br />

suli amZlavrebs<br />

TandaTan vulkans;<br />

mivdivar. mgzavrebs<br />

vitoveb ukan. . .<br />

Rrublebi<br />

inaTebs. qreba. isev inaTebs.<br />

janRia. wvima. civa. buria.<br />

aRar vixseneb dReebs winandels,<br />

Sors wasvla minda. vfiqrob. mwyuria.<br />

braziT Sevcqeri tyviisfer Rrubels,<br />

cris. are-mare TiTqos daoblda,<br />

vgrZnob, gamouTqmel sityvebs agubebs<br />

sevda, romelic didxans daobda.<br />

sveldeba are. ar aris qari<br />

da arc foTlebi, rom qarma sdios,<br />

vin moigonos mziani dari,<br />

ca vin ixilos, gza vin eZios<br />

me veRar varkvev survilebs Cemsas,<br />

var gulmosuli. civi da mwyrali,<br />

aRar vaxsovar, wyluls ara kemsavs<br />

da ar meZaxis Sori mwvervali.<br />

ra damrCenia! im xmebTan erTad,<br />

romlebic gahqrnen zamTris mosvlamde,<br />

unda viTmende tkivilebs velTa<br />

da sulsac qufri feriT vmosavde.<br />

im yvavilebTan, romlebic mokvdnen,<br />

unda vicado. zeca scris. mciva.<br />

vin metyvis axla, Tu ratom mogvdevs<br />

civi qarebi an saiT mivalT<br />

ruxi Rrublidan eSveba wvima<br />

msxvil da iSviaT wveTebis saxiT,<br />

mowyenis farda gadaiWima<br />

da raRac ismis. me Tu meZaxiT<br />

ara, me mimZims Cemi gageba,<br />

nu stiriT: mdelov, saxlebo, mTebo!<br />

Sinagan fiqrTa amolageba<br />

aravis unda. ra viocnebo<br />

am wuTebs sulis amboxi hqvia,<br />

zecam qviTini rom Seuria,<br />

Cawyobilia RrublebSi tyvia.<br />

janRia. wvima. civa. buria.<br />

gazafxuli<br />

nawvimar dilis da siankaris<br />

SegrZneba mkveTri;<br />

Sors, Sors mobneul mwvervalTa jaris<br />

ferebi TeTri!<br />

krToma, rom cdilobs me damisaxos<br />

grZnobaT krebuli,<br />

da TeTri nuSi, sadRac gzis axlos<br />

ayvavebuli.<br />

Sehxamebian simebi sulis<br />

frinvelT galobas,<br />

rogorc arasdros, vgrZnob gazafxulis<br />

uSualobas.<br />

hei, fiqrebo, wavideT velad!<br />

amgvar saxebiT<br />

Cven momavlisTvis marad ucvlelad<br />

SevinaxebiT!<br />

aRdgenis fiqriT aris moculi<br />

yvela nargavi,<br />

amgvar dReebSi ar aris suli<br />

dasakargavi!<br />

xolo Soreul hangebis qrola<br />

grZneul krebulad<br />

ukve mauwyebs, rom Cemi ltolva<br />

acxadebula.<br />

nawvimar dilis da siankaris<br />

SegeZneba mkveTri,<br />

Sors, Sors mobneul mwvervalTa jaris<br />

ferebi TeTri! . .<br />

qalebi aprilSi<br />

aprilma mainc sxvagvarad imetyvela:<br />

gazafxulobiT mSvenieria yvela.<br />

es Jami kvlavac yovel Jams gaamqrqalebs,<br />

ucxo sizmrebi SemosjarviaT qalebs.<br />

sul sxva RirsebiT _ mRelvared, Tanac mSvidad,<br />

modian, Cqefen; brwyinavs sivrceni Sida.<br />

kargad ician _ sdevT zeciuri vali:<br />

unda mogvxiblon, unda mogvtacon Tvali.<br />

maT isec xSirad lurj tyveobaSi vyavarT,<br />

movidnen Cveni sulis mosanusxavad.<br />

rogorc linzebSi, maTSi samyaros vxedavT,<br />

SoreTSi mimswrafT davemsgavsebiT mxedarT.<br />

Tvalni _ damnTqmelni, Trobis aRmTqmeli mkerdi,<br />

Tma _ jungli, saxe _ wignTa uricxvi gverdi;<br />

yelni _ Svlisebrni, rxeva _ sxva mxareT macne. . .<br />

TqeSebs amnairT viT gauZleben kacni<br />

samzeo<br />

movediT _ winare ganzraxvis gare,<br />

TiTqosda mcinare dagvixvda mxare.<br />

uricxvi galoba ismoda Stodan,<br />

bostnebis gadaswvriv sinaTle TrToda.<br />

mziuri garemo afrqvevda Rimils,<br />

badebda cisartylebs svetebi wvimis.<br />

vinc dagvxvdnen, es mosvla iames didad,<br />

mZafri siyvaruliT suyvela gvzrdida.<br />

gavida netari bavSvobis Jami,<br />

mere SevegebeT sxvanair aminds.<br />

da cvlida rodesac dRe dRes da mze mzes,<br />

sul ufro mZime tvirTs gvadgamdnen Txemze.<br />

TandaTan kiTxvebze pasuxi Sewyda,<br />

Suqs veRar badebda anTeba cecxlTa.<br />

Cveni survilebi usagnod Tvales,<br />

sesxi ar agveRo _ iTxovdnen valebs.<br />

vinc gvixmo aq mosvlad, TandaTan, nela,<br />

qedebs da mwvervalebs mihfarda yvela.<br />

dRes kordebs ucnobi RvarTqafi xramavs,<br />

aravin ar ambobs, ra hqvia amas.<br />

ra vuyoT ra gvsurdes viaroT risken<br />

ra mivceT Rameebs ra vTxovoT ciskrebs<br />

ra vuTxraT maT, vinac Cvens mere modis<br />

vinaa mpovneli samyaros kodis<br />

rac moxda _ verafriT gauqmdes ukve,<br />

ar hyavs xmis gamcemi mTxovnels da mnukvels.<br />

CirgvebSi xandaxan Sliginebs qari,<br />

sxva, meti msmeneli aravin ari.<br />

waviRoT ra ganZi davtovoT aq ra<br />

romelmac dagvbada, is mxare gaqra.<br />

xolo Tu gvesizmra, viT lurji elva,<br />

sizmramde vin iyo, vinc axla Cven varT<br />

etyoba, magier axsnis Tu Svelis,<br />

win raRac diadi mistika gvelis.<br />

male ki _ davkargavT keTilsac, avsac,<br />

aRarc Cven viqnebiT, rom kiTxva davsvaT,<br />

movediT winare ganzraxvis gare,<br />

macdurad, warmtacad brwyinavda are.. . .<br />

masa<br />

Sinagan usasrulobiT<br />

gabundovnebuls bindiviT,<br />

Tavisi usaxurobiT<br />

masa gaqelavs individs.<br />

fiqrni lurj sevdad avkone,<br />

imedis ZebniT najafni,<br />

Rirebulebis armqone<br />

masa TviTeuls dajabnis.<br />

is ar cnobs sulT eulobas,<br />

civia uxeS saknisebr,<br />

is ebrZvis uCveulobas,<br />

is ebrZvis gamonaklisebs.<br />

mwvervalTa mzeras uCvevi,<br />

mexotbe sxva matareblis,<br />

mas mosworeba urCevnis<br />

mZlavr focxis gadatarebiT.<br />

saukunovan tablaze<br />

yvelafris gadaxavseba. . .<br />

masa TviTeuls ablagvebs<br />

erTmaneTs dasamsgavseblad.<br />

armcnobi krZalva-ridebis<br />

(mendeT, ar vicnob SoriT me!)<br />

calkeuls verasdidebiT<br />

igi verasdros moiTmens!<br />

melodiis frTebiT<br />

ferTa mtkice fari, farTa mtkice feri,<br />

ucxo zRurblze mdgari axal motivs mReri,<br />

valTa Sori veli, velTa Sori vali,<br />

xar siRrmeTa mmxeli da maTiTve mTvrali.<br />

gonis didi gani, ganis didi goni,<br />

ras getyvian sxvani, arc gaRelvebs mgoni.<br />

tanis nazi toni, tonis nazi tani,<br />

irxevian rtoni, iSlebian frTani.<br />

masevs Sori mesa grZnobaT ucnob masivs,<br />

miseburad mgeslavs ustarebi masis.<br />

zRva naRvelma hkeca TrTvilad mTrToli guli,<br />

sul sxva gaxda zeca nislis mcire quliT. . .<br />

mxolod mwuxareebs<br />

Caiqrola civma qarma isev da<br />

SekrTa guli mware wamTa SesmiT,<br />

bednieri ver SeigrZnobs sxvis sevdas,<br />

igi mxolod mwuxareebs esmiT.<br />

miilia, miinisla mze buriT,<br />

sixarulTan aRimarTa Robe,<br />

yofis talaxs ver grZnobs gamarjvebuli,<br />

amas mxolod dacemulni grZnoben.<br />

is, rac dadna, verafriT gaamyaro,<br />

gza ver dagRlis, Tua uaRmarTo,<br />

ra civi da kuSti aris samyaro _<br />

ganwiruli igrZnobs amas marto. . .<br />

ferebi da hangebi<br />

feris farfati. faruli forma. feradi firi.<br />

stveniT momarTva stumarma Sorma mtirala stviri.<br />

ganaTda gani. acekvda zeca. awivlda wvima.<br />

sriala suli siSores wewavs sisina simad.<br />

miTebis mTebi. alvebis elva. qarvaTa qari.<br />

vardebis vardna ReleTa Relvad moqneul qnariT<br />

kankelT kankali. kaSkaSi koSkTa. sevdis sevadi.<br />

momskdarma Rvarma SekumSa komSTan xevi rxevadi.<br />

farTo fardagi. Semomesia xma mesiaTa.<br />

usmens arfa tivs. koconis kocna. Rame. siaTa.<br />

Srialebs Svria. zeimi zemo aRwevs miwamde.<br />

xmaurad moxval, siCumev Cemo, _ ar gamiwamde!<br />

grZneuli Znebis Zneli Zieba. abrwyinda wami.<br />

momelis velTa moSvelieba Rrublian RamiT.


11 - 24 dekemberi 2009<br />

maia wyneTels suli Seugubda. informbiuros<br />

moulodnelma cnobam<br />

Tavzari dasca. cnoba marTlac SemaZrwuneblad<br />

JRerda. diqtor levitans<br />

TiTqos xmac ki gaebzara, wamis<br />

measediT aukankalda, pirvelad samamulo<br />

omis dawyebis dRidan (yovel<br />

SemTxvevaSi, maias ase moeCvena):<br />

_ militaristuli iaponia sabWo-<br />

Ta kavSirs muxanaTurad, omis gamoucxadeblad<br />

daesxa Tavs! mterma isargebla<br />

moulodnelobiT da cxare,<br />

sisxlismRvreli brZolebis Semdeg<br />

daikava Semdegi portebi da dasaxlebuli<br />

punqtebi: vladivostoki, naxodka,<br />

petropavlovsk-kamCatski xabarovski,<br />

usuriiski da transcimbiruli<br />

magistraliT gaiWra novisibirskisaken!<br />

wiTeli armia umagaliTo gmirobas<br />

iCens da sisxlis ukanasknel wveTamde<br />

icavs mSobliuri miwis yovel mtkavels!Sors<br />

araa dro, roca duJmomdgar,<br />

cofian kvantunis armias kudiT<br />

qvas vasrolinebT!<br />

maiam tuCze ikbina. sazizRari, wyeuli,<br />

veragi militaristuli iaponia!<br />

sayvarel samSoblos yvelaze ufro<br />

mZime, sabedisweri Jams Casca zurgSi<br />

maxvili, muxanaTurad daesxa Tavs<br />

swored maSin, roca germanel faSist-<br />

Ta urdoebi moskovs uaxlovdebian!<br />

maS, cimbiruli diviziebi veRar daicaven<br />

qveynis guls! veRar daicaven<br />

sayvarel amxanag stalins!!<br />

komkavSireli maia wyneTeli swavlaSic<br />

mowinave gaxldaT, samxedro da<br />

fizmomzadebaSic warCinebuli iyo,<br />

TviTganaTlebasac eweoda da amxanagebsac<br />

uSurvelad exmareboda _ komujredSi<br />

yovel paraskevs sabWoTa<br />

kavSiris mSvidobian politikasa da<br />

saerTaSoriso mdgomareobaze moxsenebas<br />

akeTebda. gansakuTrebiT, sasiqadulo<br />

beladis, mTeli progresuli<br />

kacobriobis mesaWis, ioseb besarionis-Ze<br />

stalinis brZnul erovnul politikas<br />

usvamda xolme xazs rudunebiT.<br />

amxanagi wyneTeli metismetad kargad<br />

erkveoda saerTaSoriso viTarebasa<br />

da brZolis velze arsebul rTul<br />

mdgomareobaSi, rom ver mimxvdariyo,<br />

Tu ras moaswavebs Soreul aRmosavleTSi<br />

meore frontis gaxsna.<br />

maias Tvalze cremli moadga, magram<br />

ara, axla tirilis dro ar aris!<br />

frontze unda wavides! dResve! axlave!<br />

sanam CiTis kabas icvamda, erTader-<br />

Tma, ojaxis marCenalma koWlma Zroxam<br />

ise sawyaloblad daizmuvla, momxedeo,<br />

gulma veRar gauZlo, bosel-<br />

Si Seirbina, winsafari aikra (erTaderT<br />

gamosasvlel kabas gafrTxileba<br />

undoda), Camowvela, moxuc, loginad<br />

Cavardnil dedas Tbili rZe miarTva,<br />

irakli lomouri<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

stalini sardafSi<br />

(paraleluri saqarTvelos qronikebidan)<br />

da samxedro komisariatisken swrafi<br />

nabijiT gaswia SemarTulma.<br />

dResve unda Caeweros wiTel armiaSi!<br />

radac unda daujdes! sanitrad<br />

mainc waiyvanon! magram yvelaze kargi<br />

iqneba, Tu snaiperobas andoben! anki<br />

ratom ar unda andon mST-s normativebi<br />

Tavis klasSi yvelaze ukeT man<br />

ar Caabara mcirekalibriani SaSxanidan<br />

wolela srolisas aTidan cxrajer<br />

mxolod man ar moartya “aTianSi”!<br />

oo, ra sixaruliTa da siamovnebiT<br />

gaJlets momxvdurs, germaneli iqneba,<br />

iaponeli Tu espaneli “cisferi<br />

diviziidan~! (ratomRac erTxel daesizmra,<br />

rom axalgazrda espanel fa-<br />

Sists ebrZvis cxendacxen. ai, gulSi<br />

gorda xmali hkra, miwaze dasca,.. momakvdav<br />

espanels erTi sityva aRmoxda<br />

mxolod, “nena...” maia daixara da Sublze<br />

akoca).<br />

komisariatTan Tanasoflelebis<br />

rigi daxvda. moxucic mosuliyo, qalic,<br />

bavSvic da xeibaric _ mis win rig-<br />

Si Combaxa papa idga, pirveli imperialisturi<br />

omis invalidi, calfexa kaci...<br />

magram yvelaferi amao aRmoCnda,<br />

maia ar waiyvanes _ jer aTwledi daasrule<br />

da mere vnaxoTo. Tumca sanam Sen<br />

skolas daamTavreb, manamde omic dam-<br />

Tavrdebao, Caicina biZia buxutim,<br />

samxedro komisarma, romelsac maia<br />

kargad icnobda. im zafxuls, ardadegebze,<br />

samxedro banakis ufrosi gaxldaT,<br />

sadac maia xelyumbaris srolis<br />

xelovnebas eufleboda.<br />

maias zurgs ukan daudgeboda, mklavze<br />

xels moavlebda da aswavlida,<br />

sworad rogor moeqnia, rac SeiZleba<br />

Sors rom gafreniliyo xelyumbara da<br />

veragi mteri nakuwebad daefliTa,<br />

nacartutad eqcia.<br />

Tavidan maias am xelovnebis aTviseba,<br />

cota ar iyos, gauWirda, Tumca bevr<br />

Tanasoflel biWze ufro yoCaRic iyo,<br />

da amxanag buxutis ramdenime damateb-<br />

Ti mecadineobis Catareba mouxda piradad<br />

misTvis.<br />

magram araferma gaWra, arc nacnobobam<br />

da arc xvewna-mudaram. saxlSi<br />

gaabrunes.<br />

gamovida Tu ara maia komisariatidan,<br />

xalxis jgro soflis moedanze,<br />

sofsabWos win boZze damagrebuli<br />

reproduqtoris qveS SequCuli dainaxa.<br />

samariseburi siCume idga.<br />

maiam ramdenime nabiji gadadga,<br />

Combaxa papas uCurCula:<br />

_ ra moxda<br />

_ raRa ra moxda, Svilo, _ amoigmina<br />

moxucma, _ meti raRa unda momxdariyo,<br />

daviRupeT... moskovi daeca!<br />

maias TiTqos myesebi gadauWreso,<br />

muxli moekveTa da ueWvelad waiqceoda,<br />

amxanag buxutis rom ar daeWira<br />

bolo wams. Turme ukve gaego es sazareli<br />

axali ambavi da xalxTan gamosuliyo<br />

salaparakod.<br />

_ da stalini! stalini sadaa! _<br />

aRmoxda maias.<br />

_ amxanagi stalini saidumlo da<br />

saimedo adgilasaa! iqidan xelmZRvanelobs<br />

sabWoTa xalxis brZolas!.. axla<br />

yvela, qalic, bavSvic da moxucic,<br />

jariskacad unda iqces! didma stalinma<br />

sayovelTao partizanuli omi gamoacxada!<br />

dampyrobelTa fexqveS miwa<br />

unda iwvodes! _ mimarTa xalxs komisarma<br />

buxutim xmamaRla, mere ki maias<br />

gadauCurCula, (xels aSvelebda isev,<br />

rom ar waqceuliyo), _ Sen kidev<br />

frontze gindoda wasvla... fronti<br />

TviTon movida SenTan, sulelo gogo!<br />

...maiam ver gaigo, saxlSi rogor<br />

dabrunda, TiTqos ZilburanSi iyo,<br />

Zalian maRali sicxis dros rom icis<br />

xolme. mTeli gza mxolod erTi fiqri<br />

utrialebda: “sardafSi unda Cavide.”<br />

ezoSi Seabija da uceb msubuqad<br />

gaukvirda, ratom unda Casuliyo sardafSi,<br />

gana sahaero gangaSi iyo gamocxadebuli<br />

sardafSi Cavida, kari SeaRo ise,<br />

Suqi ar aunTia da uceb igrZno _ sibneleSi<br />

viRac aris, viRac mSobliuri,<br />

Zlieri, saimedo... cxvirSi magari Tu-<br />

Tunis suni eca.<br />

maia komkavSireli ki ara, soflis<br />

tlu gogo rom yofiliyo, ifiqrebda,<br />

gardacvlili mamis aCrdili gamomecxadao,<br />

magram komkavSireli<br />

iyo da danamdvilebiT icoda, materia<br />

pirveladia. materiis garda araferi<br />

arsebobs _ arc RmerTi, arc eSmaki,<br />

arc suli da arc moCveneba...<br />

sardafSi Seabija (guladi gogo<br />

gaxldaT), akankalebuli xeliT gahkra<br />

asanTs da iqve Taroze damagrebuli<br />

sanTlis namwvi aanTo. roca Tvali<br />

mqrqal Suqs SeeCvia, sardafis siRrme-<br />

Si jmuxi mamakacis silueti dalanda,<br />

samxedro yaidis frenCi, galife Sarvali<br />

da Ceqmebi ecva.<br />

_ momiaxlovdi, _ uTxra kacma da<br />

maia Tavisdauneburad muxlebze daeca.<br />

mis win stalini idga!<br />

_ araferi mkiTxo. _ gaagrZela<br />

stalinma, _ me aq var imitom, rom ase<br />

sWirdeba sabWoTa xalxsa da Cvens momaval<br />

diad gamarjvebas. gasagebia, amxanago<br />

wyneTelo<br />

maiam xma ver gaiRo.<br />

_ axla wadi da Tbili rZe momitane.<br />

maia wamoxta, ara, ki ar wamoxta,<br />

wamofrinda, kars eca.<br />

_ Tu vinme gkiTxavs, stalini sad<br />

aris, uTxari, ar vici, ar minaxavso, _<br />

daadevna ioseb besarionis Zem da mwniliT<br />

savse kasrze Camojda.<br />

ase gairbina erTma Tvem. mteri saqarTvelos<br />

moadga. Tanac orive mxridan:<br />

dasavleTidan _ germanelebi, aRmosavleTidan<br />

_ iaponelebi. wiTelma<br />

armiam or frontze ver ibrZola,<br />

welSi gatyda, daiqsaqsa, daiSala da<br />

partizanul moqmedebaze gadavida.<br />

mTeli qveyana mtris xelSi aRmoCnda.<br />

qarTl-kaxeTi kvantunis armiam daikava,<br />

dasavleT saqarTvelo ki _ vermaxtisa<br />

da esesis nawilebma. Tbilisi<br />

da Semogareni (maT Soris, daba wyne-<br />

Ti) Tavisufal zonad gamocxadda,<br />

rac niSnavda, rom am, viTom Tavisufal,<br />

zonas erToblivad akontrolebda<br />

germaneli da iaponeli mtarvali.<br />

espanelebis nawilic ki dadga sofel-<br />

Si.<br />

okupantebma adgilobrivi xelisufleba<br />

Camoayalibes _ guSindeli komisari<br />

buxuti soflis Tavi da mTavari<br />

policia Seiqna.<br />

oo, rogor sZulda, rogor eziz-<br />

Reboda igi maias!.. ueWvelad gadauwvavda<br />

saxl-kars, RamiT miepareboda<br />

da cecxls SeukeTebda, magram sardafSi<br />

stalini hyavda!amitomac buxutisgan<br />

yvelafers iTmenda: loyasa Tu<br />

gava-welze mouridebel moTaTunebasac<br />

da Tvalis CapaWunebasac, magram<br />

rodesac SesTavaza, wamodi, gogo, Cems<br />

colTan moaxled dadeqi, arc saWmelsasmeli<br />

mogakldebaT Sen da dedaSens,<br />

da arc lamazi farCa kabebi da qalaRaiebio,<br />

aiRo da sila stkica.<br />

daiWires. partizanobaze.<br />

_ sad aris stalini<br />

dakiTxvas germaneli maiori awarmoebda.<br />

gverdiT iaponeli maiori ejda<br />

(oRond xmas ar iRebda). espaneli<br />

maiori ar Canda. buxuti Tarjimnobda.<br />

Turme germanuli wyaliviT scodnia.<br />

maia aman ise gaaoca, wamiT yvelaferi<br />

gadaaviwyda: SiSic da tkivilic<br />

_ enas kbils aWerda mTeli ZaliT,<br />

rame ar wamomcdeso. pirSi simlaSe igrZno.<br />

etyoba, enidan sisxlma gamoJona.<br />

proza<br />

9<br />

_ sad aris stalini _ mxolod am<br />

erT kiTxvas usvamda germaneli, TiTqos<br />

grZnobda, icis...<br />

dakiTxva dRe da Rame grZeldeboda,<br />

erTi kviris ganmavlobaSi, uwyvetad.<br />

ar ucemiaT, magram saWmels ar<br />

aZlevdnen, wyalze da xmel purze hyavdaT<br />

(mxolod erTxel buxutim sakanSi<br />

tkbili qada malulad Seutana).<br />

erTi kviris Tavze ki buxutim germanel<br />

maiors raRac uCurCula, mere<br />

ki iaponelsac gadaulaparaka ise, Ti-<br />

Tqos eCxubebao.<br />

`iaponuri saidanRa icis” _ msubuqad<br />

gaukvirda maias.<br />

didxans ibWes. bolos, etyoba, SeTanxmdnen.<br />

buxuti adga da maias gamoucxada:<br />

_ Tavisufali xar. wadi saxlSi da<br />

moifiqre, rogor icxovro da ra gaakeTo...<br />

ra aris kargi Seni qveynisTvis<br />

da piradad SenTvis. moifiqre da mere<br />

Seni fexiT modi CvenTan. dagelodebiT,<br />

ar gveCqareba. saqarTvelos momavals<br />

SenisTana patrioti, gulanTebuli<br />

axalgazrdebi sWirdeba.<br />

...maia mTvareuliviT miborialobda<br />

quCaSi. Tanasoflelebi ratomRac<br />

ar esalmebodnen _ yvela gverds<br />

uqcevda, Tvals aridebda.<br />

maia sardafis kars miadga, akankalebuli<br />

xeliT Sexsna boqlomi, asanTi<br />

aanTo da SvebiT amoisunTqa, stalini<br />

adgilze iyo!<br />

taburetze ijda da Cibuxs abolebda.<br />

maia mivida, muxlebSi Cauvarda.<br />

stalinma amreziT gaiTavisufla fexi.<br />

_ ratom gamogiSves<br />

_ ar vici...<br />

_ me vici. imitom, rom imaTiani gaxdi,<br />

giyides.<br />

_ ara, ara!<br />

_ qada xom SeWame tkbili<br />

maiam xma veRar amoiRo. Tavi Caqindra<br />

da mwared aqviTinda.<br />

_ dRes qada, xval qalaRaia,.. mere<br />

ki uceb gagaxendeba, rom Turme gcodnia,<br />

sad aris stalini,.. sakuTar sardafSi!<br />

_ amxanago stalin! _ Sehkivla maiam.<br />

_ me aRara var SenTvis amxanagi,<br />

yofilo komkavSirelo maia,.. imaze saerTod<br />

aRarafers vambob, espaneli<br />

faSistebis yazarmis win rom daseirnobdi...<br />

TiTqos viRacas eZebs Tu elodeba<br />

qalbatonio,.. ara, esec sakmarisia.<br />

erTi nabijiRa dagrCenia. ici,<br />

rogor unda Camoirecxo sircxvili<br />

gamoasworo Secdoma<br />

maiam Tavi dauqnia. stalini adga,<br />

taburets fexi wahkra, miuwiasaviT, da<br />

Toki miawoda. maiam maryuWi gaakeTa,<br />

taburetze Sedga da mxolod maSin<br />

gaaxsenda, rom WerSi kauWi ara aqvT.<br />

aixeda _ kauWi aRmoCda.<br />

`rodis gaakeTes” _ msubuqad gaukvirda<br />

maias da zed Toki Camoaba.<br />

sardafSi Weri dabali iyo da amitom<br />

Tavdaxrili muSaobda.<br />

_ ganaCeni Sen TviTon gamoutane<br />

Sens Tavs, maia wyneTelo, yoCaR, _ uTxra<br />

stalinma, _ da icode, sabWoTa xalxi<br />

uZlevelia, radgan yovel sardafSi<br />

TiTo stalini zis!<br />

ioseb besarionis Zem ulvaSze xeli<br />

Camoisva, CaiRima, Cailaparaka:<br />

_ koba magaria... _ da taburets<br />

msubuqad hkra fexi.


10 kritika <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> 11 - 24 dekemberi 2009<br />

vilsac da siZulvilsac~.<br />

renensansul saqarTvelosac gadavxedoT<br />

_ sulieri da fizikuri Zlierebis<br />

epoqas. siuxve iyo ara mxolod<br />

samefo darbazebis, mTeli kulturuli<br />

sistemis niSani. swored am dros<br />

daiwera: `rasaca gascem Senia, rasc<br />

ara _ dakargulia~. rac Seexeba cud<br />

dros, is SeiZleba xelovnebisaTvis bi-<br />

Zgic iyos da dabrkolebac. XVI-XVIII<br />

saukuneebSi, roca saqarTvelo suls<br />

Rafavda, didi mondomebiT iTxzveboda<br />

ubadruki sadevgmiro poemebi,<br />

romelTa personaJebi msoflios azanzarebdnen.<br />

am dros ki qveynis mesveurTagan<br />

zogi renegatobda, zogic<br />

mtris mier samadlod gadmogdebul<br />

Zvlebsa xravda (romaul saturnaliebsa<br />

Tu qarTul `yeenobaSi~ mefis masxrad<br />

qcevis rituali realur cxovrebaSi<br />

xorcieldeboda). magram amave<br />

epoqaSi moRvaweobdnen Teimurazi, ar-<br />

Cili, saba, guramiSvili _ politikurad<br />

Tu vera, SemoqmedebiTad Semdgari<br />

figurebi. Zveli sqemebi dResac<br />

moqmedebs da uvargisi droc mwerlebis<br />

uvarigisobaze ar metyvelebs.<br />

gigi sulakauris xedva efeqturia<br />

cxovrebis araesTetur mxareTa gamovlinebebSic.<br />

man ar icis umniSvnelo<br />

gmiri, ulamazo qali, manqana, romelic<br />

fuliT imarTeba (gobsekis sityvebia);<br />

ar icis ulmobloba – mxolod<br />

iumori da TanamgrZnobi ironia, xSirad<br />

_ TviTironia; uyvars qalaqi,<br />

ubani, megobrebi, uyvars sma, Zalian<br />

uyvars wigni, gansakuTrebiT egziuperis<br />

`patara ufliswuli~; ver mounelebia<br />

mamis, otias, biZinas dakargva;<br />

ar uyvars pirferebi, medidurebi, arc<br />

ufrosi Taobis `narcisi bumberazebi,~<br />

arc momavali `uniWieresi narcisebi;~<br />

ar uyvars vales samxedro nawili, oficeri<br />

manvelovi, ar uyvars `zerkalnaia<br />

bolezni~, roca Ripiani mamakacebi<br />

sakuTari sxeulis intimur nawilebs<br />

mxolod sarkeSi xedaven, ar uyvars mZime<br />

dekoraciebi, magram arc sicariele<br />

uyvars; farTsa da sivrces nakleb<br />

mniSvnelobas aniWebs, mTavaria, adamianebiT<br />

iyos Sevsebuli, umjobesia _<br />

TanamoazreebiT. spartakas ludxana-<br />

Si `daniela uriasTan~ erTad iseT<br />

problemebsa wyvets, kacobriobam<br />

dRemde rom ver gaarTva Tavi; gansakuTrebiT<br />

galaktioni (gala) uyvars.<br />

nawyvets movitan galaktion tabiZis<br />

leqsidan, romelic unisonSia mwerlis<br />

erT patara moTxrobasTan:<br />

aris mkiTxveli mSvenier wignis<br />

da aris mxolod gadamkiTxveli...<br />

moTxrobas `biblioTeka~ hqvia:<br />

`roca ucxo sapirfareSoSi, Taroze,<br />

sxva wignebs Soris sakuTari leqsebis<br />

krebuls waawydebi, amaze didi<br />

saCuqari ra unda iyos WeSmariti SemoqmedisaTvis!<br />

Sen xom Seni leqsebiT<br />

erTiorad uzrdi da uxaliseb im siamovnebas,<br />

rasac bunebrivi moTxovnilebebis<br />

dakmayofileba aniWebs janmr-<br />

Tel, normalur adamians!~<br />

kidev erTi Tviseba _ adamianis<br />

bednierebaze zrunva. xumroba iqiT da<br />

msgavsi `gadamkiTxvelebi~ fiziologiuri<br />

da sulieri yabzobis SeuRlebis<br />

nayofni arian (Tumca, zogi para<strong>literaturuli</strong><br />

nayalbevi ukeTes xvedrsa<br />

da adgils arc imsaxurebs).<br />

saqarTveloSi mosulT yvelaze<br />

mkafio kvali Tbilisze dautovebiaT,<br />

radgan Tbilisi iyo kavkasiis kulturul-politikuri<br />

Tu savaWro centric<br />

da saimedo TavSesafaric, Sesabamisad<br />

_ agresiis obieqti. amas adasturebs<br />

misi enobrivi, eTnikuri da arqiteqturuli<br />

siWrele. aseTia Cveni<br />

realoba. realobis Semecnebis saukeTeso<br />

instrumenti ki aleqsandr florenskis<br />

TqmiT, aris sityvaTa erToblioba<br />

(ena) ara rogorc mxolod sistema,<br />

aramed, rogorc stiqiac. mecnieri<br />

gadasaxlebidan qaliSvils wers,<br />

rom ena qaRaldze gadmotanil niSnebs<br />

garda aqtualizebul, cocxal bgerebsac<br />

gulisxmobs da xmamaRla kiTxvas<br />

urCevs. florenski axdens ori azris<br />

Sewyvilebas: foslerisas, romelic<br />

enaSi cocxal sityvas aniWebs upizaza<br />

gogia<br />

ori <strong>literaturuli</strong><br />

`avtobiografia”<br />

ciklidan _ `Strixebi portretisaTvis”<br />

gigi sulakauri<br />

`ras ambob, Wama didi bednierebaa!~<br />

_ meubneba amxanagi da mec gulwrfelad<br />

mecodeba sakuTari Tavi, ase<br />

martivad rom ver vxsni aseT martiv<br />

amocanebs~ (`bedniereba~).<br />

gigi sulakauris am orwinadadebiani<br />

moTxroba-Canaxatis ironiuli samizne<br />

adamianis biologiuri kmayofilebis<br />

arsia.<br />

`dagZlie Tu ar!~ _ am sityvebiT<br />

ilias `gandegilSi~ xorci SehyiJinebs<br />

sulis uZlurebas.<br />

ufro adre platoni wers `fedrosSi~,<br />

rom suli sxeulSi moxvedrisas<br />

iryvneba da ixreba uwesrigobisaken.<br />

sulisa da xorcis, fsiqiurisa da<br />

biologiuris, qcevisa da antiqcevis<br />

problema samyarosaviT Zvelia, misi<br />

eqsperimentuli kvleva-Zieba _ SedarebiT<br />

axali. eTologiis (cxovel-<br />

Ta qcevis Semswavleli disciplinis)<br />

burji konrad lorenci Tvlida, rom<br />

cxoveluri qcevis kanonzomierebani<br />

adamianisa da sazogadoebis cxovrebis<br />

sferoebzec vrceldeba. `fsiqologiur<br />

mocartad~ wodebul lev vigotskis<br />

ki realurad miaCnda biologiur<br />

da fizikur anomaliaTa fsiqologiuri<br />

saSualebebiT aRmofxvra. man anomaliur<br />

bavSvTa fsiqologiuri skolac<br />

ki daaarsa, romlis arseboba dRemokle<br />

aRmoCnda, vinaidan sabWouri<br />

aRzrdis mizani klasobrivi Segnebis<br />

danergva iyo da ara _ jansaRi fsiqosocialurisa.<br />

amis Semdeg mecnierma<br />

dakvirvebis obieqtad niSani (sityva),<br />

ena, umTavresad ki literaturis ena,<br />

aqcia, romelic gonivrulad reagirebs<br />

kulturis nebismier gamowvevaze.<br />

am aqtSi Sida Tu garegamRizianebel-<br />

Ta energia signalebad gardaiqmneba.<br />

Tuki kulturis forma moumzadebelia<br />

maT misaRebad, Zvelidan axalze evoluciuri<br />

gadasvlis procesi iweleba<br />

da uwyveti warumateblobis xasiaTs<br />

iZens _ tradiciac irRveva da modernizaciac<br />

mZimed mimdinareobs. magram<br />

ena mudmivi ganaxlebis proces-<br />

Sia, amitom axalTan Sexvedris molodini<br />

ZvelTan ganSorebisaTvis mzaobasac<br />

gulisxmobs. gigi sulakauris<br />

sityvebic, `maS, mSvidobiT da gamarjoba<br />

Cemo samyarov!~ _ am Tvalsazrisis<br />

emociuri dasturia. orive ukiduresoba<br />

_ droSi CarCenac da Zvelis<br />

gmobaze agebuli novaciac marcxisTvisaa<br />

ganwiruli. samwuxarod, Cveni<br />

cxovrebis TiTqmis yvela sferoSi<br />

es balansi darRveulia.<br />

ganaxlebis utopiuri modelis Semaferxebel<br />

Zalad ukufena gasuli<br />

saukunis oTxmocdaaTiani wlebidan<br />

ioli gasaTvleli iyo. krizisis mizezebi<br />

sakmarisze meti aRmoCnda: xalxsa<br />

da xelisuflebas, sazogadoebis<br />

fenebs Soris undobloba, politikuri<br />

cnobierebis gaaqtiurebis xarjze kulturulis<br />

moduneba, saSualo da ufrosi<br />

Taobebis inteleqtualuri potencialis<br />

gamouyenebloba, naklovani<br />

codnis saxelismaZiebelTa aRzeveba,<br />

uwyebrivi cenziT zneobrivis gadafarva,<br />

ucxoelTaTvis eqsteritoriuli<br />

uflebebis miniWebis paralelurad<br />

sakuTari xalxis abuCad agdeba.<br />

gigi sulakauris moTxrobebis krebuli<br />

`me da Cemi liza” Cveni kulturuli<br />

sxeulis wylulebs aSiSvlebs.<br />

kulturis ena mxolod diadi qmnilebebisa<br />

da qmedebebis ena araa. igi garemos<br />

enacaa, romelsac yvelgan SevxvdebiT<br />

_ quCaSi, kafeSi, `spartakas<br />

saludeSi~ Tu `asirieli alibegas~ daxlTan.<br />

masTan gaSinaureba periferiul<br />

xedvasa da oficialuri kulturisaTvis<br />

aratipiur movlenaTa miRebis<br />

unars moiTxovs<br />

axalgazrdebSi `Zvelebi~ xSirad<br />

gaRizianebas iwveven. magram yvela Teziss<br />

aqvs antiTezisic. `Tu Cveni nawerebi<br />

ar mogwons, ukve kargia, e. i. raRac<br />

emociebi gamouwvevia SenSi _ ase amixsna<br />

erTxel otiam~, _ ixsenebs gigi sulakauri.<br />

TaobaTa dialogSi otia paWkorias<br />

koreqtuli, amasTanave brZnulad<br />

gaTvlili, svla aRtacebas imsaxurebs.<br />

ukiduresi polarizacia dam-<br />

Rupvelia. krizisis Zlevis procesi<br />

umtkivneulod mimdinareobs da kulturac<br />

efeqturad icavs Tavs, roca<br />

modernizebul da aprobirebul proeqtebs<br />

TviTgamJRavnebis Tanabari Sansi<br />

eZleva (uvargiss dro Tavad moicilebs).<br />

intencia sagnis gavrcelebuli mni-<br />

Svnelobisgan gansxvavebuli individualuri<br />

xedvaa, romelic subieqtis<br />

asakis, gamocdilebisa da inteleqtualuri<br />

simwifis kvaldakval icvleba.<br />

moTxrobaSi `beladebis marSi~ lift-<br />

Si gaWedili avtori bavSvobaSi amoyofs<br />

Tavs. 1961 weli.<br />

saqarTvelos xruS-<br />

Covi da fidel kastro<br />

stumroben. pompezuri<br />

daxvedrebi,<br />

misasalmebeli<br />

sityvebi da transparantebi,<br />

skolidan<br />

sadguris baqnebze<br />

ayrili mowafeebi.<br />

`ra kargad iwyeba<br />

`zeimi~. garTobas<br />

da TamaSs aravin<br />

gviSlis, TeTr-wi-<br />

Teli transparantebi<br />

Tvalsa da guls<br />

gvixarebs, beladebis<br />

veeberTela portretebi<br />

alersianad<br />

gviRimian, reproduqtoridan<br />

mxiaruli marSi iRvreba.”<br />

droTa ganmavlobaSi heroikuli<br />

Janruli “pano” karikaturuliT icvleba,<br />

oqtombrelis samkerde niSnidan<br />

momRimari oqroskululebiani `varskvlavbiWuna~<br />

_ `brtyelTavian urCxulad.~<br />

wina epoqis niSnebSi axali Sinaarsis<br />

mikvleva warmatebis sawindaria,<br />

roca postkulturas ngrevis garda<br />

Senebac exerxeba, mxolod mimRebi<br />

kulturis damamcirebeli roliT ar<br />

kmayofildeba, politikuri elita ki<br />

sazogadoebis nebis anu sakuTari movaleobebis<br />

keTilsindisieri Semsrulebelia.<br />

Tuki igi yrua xalxis nebisadmi<br />

da inteleqtualuri centris funqciasac<br />

TviTneburad iTavsebs, ikargeba<br />

drois SegrZneba, igegmeba da xorcieldeba<br />

mdare epigonuri proeqtebi.<br />

mzrunvelobas moklebuli literatura,<br />

xelovneba, mecniereba usaxsro<br />

da Rirsebaayrili inteleqtualuri<br />

elitis sameurveo xdeba.<br />

adamianTa kulturuli sacxovrisi,<br />

sulieri Tu materialuri TavSesafari<br />

aris saxli. magram igi zedmiwevniT<br />

ar emTxveva Cveneburi fuZisa da<br />

keriis cnebas an ingliselTa `Cemi saxli<br />

Cemi cixe-simagreas~ princips. qar-<br />

Tveli korporaciuli cxovrebis wess<br />

individualurze aranakleb afasebda,<br />

saxlis istoriuli arsic Sidaojaxuri<br />

urTierTobebiT ar amoiwureboda.<br />

amis dasturia Tbilisuri ezoebi<br />

(ratomRac italiuri rom Searqves),<br />

dasavleT saqarTveloSi samezoblo<br />

karebi, ucxoobis elements rom aqrobda,<br />

aRmosavleTSi urTierTmijrili<br />

saxlebi, Semosevebisas saerTo cixesimagred<br />

rom iqceoda. am komponent-<br />

Ta aglomeracias didi saerTo saxlis,<br />

samSoblos ideasTan mivyavarT, romelic<br />

xSirad saxelmwifos ideis Tanafardi<br />

ar aris. samSoblo urTierTndobaze<br />

agebuli msgavsTa erTobaa, saxelmwifo<br />

_ politikur Zalaze damyarebuli<br />

gansxvavebulTa erToba. saqarTvelo<br />

saxelmwifoebriobis dakargvis<br />

xanebSic mravali araqarTvelisTvisac<br />

samSoblod rCeboda. monobis<br />

gafurCqvnis periodSi saWiro gaxda<br />

samSoblosa da saxelmwifos cnebaTa<br />

gaerTmniSvnelianeba. nomadur tomTa<br />

asimilacia iolad xorcieldeboda,<br />

tradiciuli kulturebisa _ gacilebiT<br />

mZimed. mglisa da cxvris bednieri<br />

Tanacxovrebis miTis gasamtkiceblad<br />

zrunvis imitacia namdvil<br />

zrunvas unda damsgavseboda. amitom<br />

`diadi aRmSeneblobis~ tempebi gaaTkecda:<br />

`aSenebdnen axals anu yvelafers:<br />

sacxovrebel xruSCovka saxlebs, saavadmyofoebs,<br />

saministroebs, trestebs,<br />

komunizms. TviT adamiansac ki aSenebdnen.<br />

erTaderTi, rasac verafers<br />

uxerxebdnen, kapitalizmi iyo. Tumca<br />

iq, SigniT, Rrmad swamdaT, rom kacobriobis<br />

es uborotesi urCxuli TavisiT<br />

gamoiWrida yels da aSS-s zecac samudamod<br />

erTaderT WeSmarit fers –<br />

alisfers miiRebda~ (`iq, sadac gvelodebian...~).<br />

sistema xSirad Seuwynarebelia Cveni<br />

moTxovnebisadmi. am dros ormagi<br />

instinqti iRviZebs _ morigebisa da<br />

ganxeTqilebis. morigebas konformizmamde<br />

mivyavarT, ganxeTqilebas _<br />

protestamde, romlis erT-erTi forma<br />

TviTdadginebis, sakuTar zneobriv<br />

ganawesTan ziarebis `evqaristuli~ aqtia.<br />

`RmerTo, Sen Semqmeni, magram gavkadnierdebi<br />

da getyvi, me Cemi Tavi<br />

Tavad gamovigone, gavwrTveni da saku-<br />

Tar Tavs sanavardod kari Tavad gavuRe~<br />

(`vovas gamo~). sanavardod karis<br />

gaReba zogisTvis ganusjeli cxovrebaa,<br />

zogisTvis – Tavisuflebis Zieba;<br />

`me da Cems megobrebs galaktionis<br />

cnobili leqsis mxolod erTi striqoni<br />

gvWirdeba _ `wyevlisagan gaTavisufleba.”<br />

erTi kulturisTvis misaRebi, meorisTvis<br />

zogjer miuRebelia. droebiT<br />

dantes, leonardos, miqelanjelos,<br />

paolo toskanelis, piko dela mirandolas,<br />

mecnierebisa da xelovnebis<br />

arnaxuli ayvavebis xanis itialiaSi<br />

gadavinacvloT. magram italia, amave<br />

dros, iyo Cezare borjas, franCesko<br />

sforcas, gaumaZRari mediCebis, sibilwiT<br />

ganTqmuli papebis samSobloc:<br />

samefoebad, saqalaqo respublikebad,<br />

sahercogoebad daqucmacebuli sxeuli.<br />

ai, ras wers makiaveli, roca fizikur<br />

da sulier ZalTa Sekvra gaxda sa-<br />

Wiro erovnuli sxeulis gasamTlianeblad:<br />

`rac ufro guluxvi xar, miT<br />

ufro naklebi SesaZlebloba grCeba<br />

momavalSic guluxvobis gamosaCenad:<br />

gaRatakdebi da zizRis Rirsi gaxdebi.<br />

am sircxvilis asacileblad ki mtaceblobas<br />

unda mihyo xeli da yvelasa-<br />

Tvis saZulveli Seiqmne. amitom ufro<br />

gonivrulia, Seurigde Zunwis saxels,<br />

romelic iwvevs sircxvils siZulvilis<br />

gareSe, vidre mieltvode guluxvis<br />

saxels da Zalauneburad mtaceblad<br />

iqce, rac Tavs dagatexs sircx-


11 - 24 dekemberi 2009<br />

ratesobas da sosiurisas, romelic<br />

enas niSanTa sistemis konteqstSi ganixilavs.<br />

gigi sulakauris prozaSi orive<br />

`ena” gaaqtivebulia. slengebi, Jargonebi,<br />

barbarizmebi Cveni dedaqalaqis<br />

sasaubro garemos endemuri nakrZalis<br />

mniSvnelobas aniWebs. qarTveli,<br />

rusi, somexi, ebraeli Tu asirieli<br />

erTi `tomis~ Svilebi arian da<br />

mtyuan-marTalic zneobrivi niSniT<br />

ganikiTxeba da ara _ erovnuliT.<br />

sityvas imiT davasruleb, rom ar-<br />

Cil da gigi sulakaurebma Tbilisuri<br />

yofis suraTebSi uZvelesi droidan<br />

arsebuli Tu mogvianebiT Semotanili<br />

da gaSinaurebuli enobrivi masaliT<br />

zogadqarTuli samyaros ulamazesi<br />

mozaika aawyves.<br />

zaal samadaSvili<br />

mwerali sakuTar survilTa mZevali<br />

ver iqneba, vinaidan igia avtoric,<br />

gmirica da uzenaisi arbitric moqmedebis<br />

im “dramaturgiisa”, romelzec<br />

uxdeba fiqri da wera. mxolod am Segnebis<br />

fasad iqceva cxovrebiseuli faqti<br />

literaturulad. winaaRmdeg SemTxvevaSi,<br />

“saRi azrovnebis” logikas<br />

amofarebuli ugemovnoba da aragulwrfeloba<br />

literaturul nayalbevad<br />

ubrundeba mkiTxvelsac da droc ulmobelia<br />

msgavsi “naRvawis” mimarT.<br />

idea rom idealiT ikvebeba, am azrs Tavad<br />

zaal samadaSvili dagvidasturebs:<br />

`erTma SesaniSnavma prozaikosma<br />

Tavisi moTxrobebis krebuli maCuqa<br />

aseTi warweriT: “umcros kolegas,<br />

imediT, rom sul male ukeTes wigns Seqmnis<br />

TviTon”. kinaRam damRupa im “imedma”<br />

da kolegad moxseniebam. erTi<br />

wlis ganmavlobaSi erTi gverdis Sevsebac<br />

ki ver SevZeli xeirianad. man xom<br />

sakuTar, cocxali klasikosis doneze<br />

momTxova saqmis keTeba!” (“siurealistTa<br />

Zveli TamaSis gaxseneba”).<br />

aseT “mokavSireTa” gareSe, SesaZloa,<br />

mravali saxelovani mwerali cxovrebis<br />

stenografistis Tvalsawiers<br />

ver gascdenoda. albaT, mkacri TviT-<br />

Sefasebis es Wia RrRnida leopardis,<br />

roca amtkicebda, rom TiToeuli leqsi<br />

Tveebis fiqrad ujdeboda (Tumca,<br />

poeziaSi bevrs tvinis Wyletasa da<br />

meditaciebze metad moulodneli<br />

afeTqebebi izidavs).<br />

gigi sulakauri da zaal samadaSvili,<br />

Cemi Taobis ori gamorCeuli mwerali,<br />

meqanikurad ar damiwyvilebia.<br />

maTi moTxrobebis azrobrivi veqtorebi<br />

xSirad urTierTSemxvedria da<br />

pirobiTad mogonebaTa proza an nostalgiuri<br />

avtobiografiebi SeiZleba<br />

vuwodoT. amgvari pirobiTobis safuZveli<br />

samyaros aRqmis erTianoba ufroa,<br />

vidre _ Janrul-Tematur an Sinaarsobriv<br />

niSanTa msgavseba. mogoneba<br />

sakuTar TavTan mibrunebis “sakraluri”<br />

aqtia, sadac bavSvoba, biografiuli<br />

garemo, cdunebaTa maxeTagan<br />

Tavis daRwevis gzebi, marcxi Tu gamarjvebebi<br />

talantTan erTad simarTliT,<br />

gulwfelobiT, keTilgonierebiT<br />

izomeba da ara _ gulwrfelobis imitaciiT<br />

an bundovnad mJReri “aRsrulebuli<br />

mwerluri misiiT.” vinc arayurmokvriT<br />

icnobs z. samadaSvilis<br />

Semoqmedebas, eWvi ar Seepareba mwerlis<br />

“cocxal gancdaTa” siwrfeleSi.<br />

gulwrfelobis mZlavri indikatori<br />

ki bavSvobasTan, warsulTan, sayvarel<br />

garemosTan sulieri mijaWvulobis<br />

xarisxia.<br />

“sad midis bavSvoba” _ ekiTxebian<br />

megobar poets.<br />

“bavSvoba mudam CvenTan aris, ubralod,<br />

is kari ar unda gqondes dagmanuli,<br />

romelic masTan gakavSirebs,” _<br />

pasuxobs igi da RimiliT ixedeba Cemsken<br />

_ im karis wamdauwum gamRebisaken”<br />

(“ori mogzauri”).<br />

SemoqmedebiTi gonebisaTvis warsulze<br />

fiqri drois Zalauflebis<br />

gancdaa, “orosani” mwerlisaTvis _<br />

didi dasveneba.<br />

naTqvamia, fantazias moklebuli<br />

goneba nanaxs ukeT imaxsovrebso. xelovnebaSi<br />

faqtologiuri fotoaslebisadmi<br />

undoblobis miuxedavad<br />

erTi ram cxadia _ mxatvruli Canafiqris<br />

xorcSesxmisaTvis <strong>literaturuli</strong><br />

fonis Sesaqmnelad mwerali mis-<br />

Tvis Cveul sagrZnobriv garemos ani-<br />

Webs upiratesobas. zaal samadaSvilisaTvis<br />

aseTi garemo mSobliuri qalaqia.<br />

ybadaRebuli kiTxva, ramdenad<br />

prestiJulia Tbiliseloba, vfiqrob,<br />

arasworadaa dasmuli, radgan pasuxs<br />

ufro metad wyevliT naanderZev koleqtiur<br />

warmodgenebSi veZiebT, vidre<br />

_ pirovnebis individualur arCevan-<br />

Si; gvaviwydeba, rom garemos prestiJsa<br />

da Rirsebas adamiani uqmnis, sulerTia<br />

_ Tbilisi iqneba es, Telavi<br />

Tu parizi. sinamdvilis aRqmis gamrudebuli<br />

veqtori ki azrovnebisa da<br />

socialuri qcevis SezRudul sivrce-<br />

Si gvabrunebs. erTma axalgaTxovili<br />

qaliSvilis mamam, SekiTxvaze, rogori<br />

siZe Sexvda, mipasuxa, vakeliao. socializebuli<br />

elementi daukiTxavad<br />

cdilobs Cveni cnobierebis dauflebas.<br />

sulieri arCevnis unarisagan daclil<br />

provincials prestiJulad miCneuli<br />

garemo (qveyana, qalaqi, ubani,<br />

quCa...) sakuTari umecrebisagan daculobis<br />

“saimedo” TavSesafars uqmnis.<br />

provincializmi ki dabali inteleqtualuri<br />

kulturis maCvenebelia da<br />

ara _ kuTxuri warmomavlobisa.<br />

rac Seexeba Tbiliss, misma multikulturulma<br />

demokratiam, eliturobisa<br />

da Tanasworobis unikalurma<br />

nazavma, oficialuri ideologiisa da<br />

adamianuri urTierTobebis Sinaganad<br />

dramatulma, garegnulad _ ukonfliqto<br />

Tanamezoblobam italiur neorealistur<br />

filmebTan asociacia gamiCina,<br />

magram zaal samdaSvilis erTerT<br />

moTxrobaSi amokiTxulma azrma am<br />

“aRmoCenis” avtorobis iluzia umal<br />

gamiqarwyla: “Zalian miyvars italiuri<br />

neorealizmi. ase mgonia, Cemi bavSvoba<br />

da mamaCemis axalgazrdoba aRbe-<br />

Wdes firze de sikam, jermim da sxvebma.<br />

neorealisturi istoriebiT ise<br />

maqvs daxunZluli biografia, rom xandaxan<br />

erTmaneTSi mereva kinoSi nanaxi<br />

da realurad Tavs gadaxdenili.“<br />

realobisadmi sibrmave momavlis<br />

gzaze kedelicaa. istoria mogviTxrobs,<br />

Tu rogor Cafles miwaSi iezuitma<br />

berebma SiSveli veneras qandakeba,<br />

raTa mis adamianur silamazes<br />

vinme ar ecdunebina. sabWoTa xelisuflebas<br />

iseve eSinoda sulis siSiSvlis,<br />

rogorc iezuitebs _ sxeulisa. magram<br />

drom Tavisi gaitana da xelovnebaSi<br />

adamianisTvisac gaCnda adgili.<br />

warsuliT daumZimebeli axalgazrda<br />

Taoba TanatolTa cxovrebis im `Cavardnil”<br />

Temebs miadga, romlebic<br />

TiTqos an saerTod ar arsebobda, an<br />

oficiozis sayovelTao gakicxvis sagnad<br />

iyo qceuli. pirvel rigSi, es iyo<br />

qalaqi, quCa, ubani, rogorc ymawvilis<br />

mamakacad Camoyalibebis erT-erTi<br />

umZlavresi kera. zaal samadaSvilma<br />

oTxmocian wlebSi, im dros mihyo xeli<br />

mwerlobas, roca quCa TandaTan hkargavda<br />

`safixvnos” tradiciul funqcias<br />

(Tumca, mwerals bavSvobis `kai<br />

drois” gamocdilebac dagemovnebuli<br />

hqonda). miuxedavad amisa, quCaSi xelisgulze<br />

iyo yvelaferi, rac ase saguldagulod<br />

iniRbeboda didi cxovrebis<br />

politikaSi _ simarTle da tyuili,<br />

vaJkacoba da simxdale, erTguleba da<br />

Ralati. samadaSvilis gmirebi, es qu-<br />

Cis `respublikelebi,” daSvebuli Tu<br />

akrZaluli xerxebiT icaven sakuTar<br />

Rirsebas, an TavianT warmodgenas Rirsebaze,<br />

`romlebsac egonaT, rom cxovrebis<br />

Secnoba da masSi fexis mokideba<br />

sakuTari gamocdilebis gareSe,<br />

quCis gamocdilebis xarjze SeiZleboda...<br />

Tumca, Zneli gaxldaT maTi gamtyuneba,<br />

radgan umravlesoba quCaSi<br />

imas daeZebda, rasac Sin, ojaxSi ver<br />

poulobda”(`babo daWres”). samadaSvilis<br />

am moTxrobaSi yvelaze saintereso<br />

realuri cxovrebis alegoriuli<br />

kvalia. banakebad dayofili quCis<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

`Tavisufleba” zustad gamoxatavda<br />

sazogadoebriv ZalTa im ganlagebas,<br />

sadac erTs Cagraven, meore Cagravs,<br />

mesame xedavs, rom usamarTloba,<br />

rogorc wesi, samarTlianobis niRbiT<br />

daiareba, magram gulgrilia. gulgrilni<br />

ki dantem jojoxeTSic ar<br />

SeuSva, radgan maTi Cumi TanxmobiT<br />

xdeba cxovrebaSi yvela didi boroteba.<br />

yoveli Cvengani sakuTar faseulobaTa<br />

simaRlidan icavs mSobliuri<br />

garemos Rirsebas. sikvdilmisjilma<br />

sokratem sapatimrodan<br />

gaqcevaze<br />

uari<br />

Tqva, raTa aTenis<br />

sasamarTlos<br />

obieqturobaSi<br />

eWvi<br />

aravis Seetana<br />

(filosofosis<br />

es saqcieli<br />

missave<br />

teleologiur<br />

doqtrinas<br />

efuZneboda,<br />

rom moralis<br />

RvTaebrivi<br />

gamarTleba<br />

Cvenive moraluri<br />

qcevebia);<br />

anda, roca<br />

spartelebs<br />

helotebis<br />

(berZen mona-<br />

Ta) ajanyebis<br />

CasaxSobad daxmarebis<br />

xeli aTenelebma gauwvdines,<br />

isini qalaqSi ar SeuSves, raTa spartul<br />

samxedro-aristokratul mmar-<br />

Tvelobas demokratiis virusi ar Sehyroda.<br />

swored es faqti iqca peloponesis<br />

omis Tavdapirvel biZgad, romlis<br />

drosac periklem Tavisi cnobili<br />

fraza warmoTqva _ `yvelaferi, rasac<br />

aTenelebi akeTeben, kargia, rasac spartelebi<br />

_ cudi.” ukiduresi radikalizmis<br />

miuxedavad, xandaxan am formiT<br />

mJRavndeba sasicocxlo sivrceze<br />

zrunvis Tandayolili instinqti.<br />

dro gadis, miznebi naklebad icvleba,<br />

saSualebebi _ metad. samkvidroze<br />

zrunva ki maradiul problemad<br />

rCeba. mwerlis kalamic drois Tanaxmier<br />

kavSirze gadis, Zvel da TiTqos<br />

nacnob samyaroSi saganTa axal ganlagebebs<br />

adgens (zogisTvis misaRebs,<br />

zogisTvisac _ miuRebels). mwerali<br />

da mkiTxveli am scenarSi warmosaxvi-<br />

Ti Tanamoazreni an metoqeni arian. hegelis<br />

azriT, roca sxvebze dakvirvebis<br />

sagnad sakuTari gancda iqceva, Semecnebis<br />

procesi TviTSemecnebis<br />

procesad ukuifineba. Tuki mxatvruli<br />

teqstis Sinagani logika am princips<br />

efuZneba, xdeba ori `moTamaSis”<br />

_ mwerlisa da mkiTxvelis interesTa<br />

niSniT gaerTianeba anu ndobiT aRWurvili<br />

avtori mkiTxvelis uerTgules<br />

mokavSired iqceva. magram banakebad<br />

dayofil, politizebul sazogadoebaSi<br />

sayovelTao ndobis mopoveba<br />

rTuli saqmea.<br />

puritanuli Segnebis safuZveli<br />

adamianSi biwieri bunebis daundobeli<br />

mxilebaa, ramac igi RvTiTkurTxeuli<br />

qristianuli sulierebis reviziamde<br />

miiyvana. religiuri fetiSizmis am<br />

formas _ meore ukiduresoba _ moralisa<br />

da sulierebisgan ganZarcva,<br />

misi politikuri ideologizeba mohyva.<br />

rusos cinizmi iqamdec mivida, rom<br />

Tavisi ,,aRsarebis’’ ironiul samizned<br />

netari avgustines “RvTismosaoba” aqcia<br />

mis amave saxelwodebis Txzuleba-<br />

Si. XVIII saukuneSi dawyebulma e.w. `ganmanaTleblurma<br />

revoluciam” mogvianebiT<br />

socrealistur xelovnebaSi<br />

ganviTarebis zenits miaRwia, romelic<br />

sagans xedavda, magram arss _ vera.<br />

xedvis aseT calmxrivobas man `formisa<br />

da Sinaarsis erTianobis” sarCuli<br />

gamoakera, romlis Tanaxmad, droSa<br />

wiTeli unda yofiliyo, religia _ sawamlavi,<br />

mefe _ boroti, muSa _ ke-<br />

Tili, beladi _ brZeni da SorsmWvreteli...<br />

niSanTa nebismieri gadanacvlebiT<br />

`janris kanoni” irRveoda. Cvenive<br />

umecrebis wyalobiT, mravali<br />

mankiereba inerciiT dRemde agr-<br />

Zelebs arsebobas.<br />

kritika<br />

11<br />

zaal samadaSvili gamWoli mzeris,<br />

sakuTari Rirsebis mcnobi mweralia da<br />

realur mxatvrul saxeTa fantomuri<br />

socialuri niRbebiT gadafarva arasodes<br />

ukadria. `qurumTa kastis” es<br />

sakmaod gavrcelebuli Tviseba mis<br />

SemoqmedebiT bunebas ewinaaRmdegeba.<br />

dRes, roca keTildReobis mniSvnelobis<br />

gageba ase gaWirda, cxovrebam didi<br />

gamocdis winaSe dagvayena. Cveni, rogorc<br />

mcire eris, yvelaze xelmisawvdomi<br />

politikuri kapitali sulieri<br />

wesrigi, wigniereba da inteleqtia,<br />

romelic arc mdgomareobiT izomeba,<br />

arc – ZalauflebiTa da arc _ grZeli<br />

jibiT. amgvari gulisTqmis niSnad<br />

mesaxeba mwerlis sityvebi:<br />

`iqneb gavixsenoT niko firosmanaSvilis<br />

natvra _ xis saxlSi samovaris<br />

irgvliv Semosxdomasa da xelovnebaze<br />

laparakis Sesaxeb da SevecadoT<br />

<strong>literaturuli</strong> garemos Seqmnas. iqneb<br />

vweroT axlad gamoqveynebul leqsebsa<br />

da moTxrobebze iseve sainteresod,<br />

rogorc vwerT parlamentsa da ministrebze,<br />

jariskacebsa da bankirebze...<br />

nu SegvaSinebs angariSgasawevi, magram<br />

mcdari mosazreba _ did mwerlobebs<br />

didi qveynebis mrisxne zarbaznebi<br />

qmniano. gadavSaloT geografiuli<br />

atlasi da davxedoT norvegias.<br />

am arcTu ise didi qveynis CvensaviT<br />

mcirericxovani mosaxleobis garda<br />

norvegiulad xom aravin laparakobs<br />

dedamiwis zurgze mrisxane zarbaznebic<br />

da uZlieresi flotebic xom<br />

mis mezoblebs aqvT da ara mas! xom<br />

SeZlo am qveyanam Rirseuli adgilis<br />

damkvidreba msoflio literatura-<br />

Si!<br />

iqneb saqmes SevudgeT... gagvamxneos<br />

atalaxebul quCaSi gadaSlili wigniT<br />

mimavalma, Raribulad Cacmulma kacma,<br />

romelsac giJad Tvlian gamvlelebi<br />

da romlisTvisac mReroda homerosi”<br />

(`davjerdeT qudis moxdas misi<br />

udidebulesobis winaSe”).<br />

zaal samadaSvilis mokle esseisturi<br />

Canaxatebi xelovnebasa da literaturaze<br />

calke msjelobis sagania.<br />

am TxzulebebSi fiqrs sityvaze meti<br />

fasi adevs (sityvis gamoyenebiT-metafizikur<br />

mniSvnelobas vgulisxmob da<br />

ara _ logocentruls), vinaidan sityva<br />

fantaziis gareSe mkvdari kapitalia.<br />

nicSes gamonaTqvami, rom kargi<br />

proza poeziasTan Sefaruli omia, sityvisadmi<br />

momWirneobasac gulisxmobs.<br />

es problema mcire Janris TxzulebaTa<br />

`aqilevsis quslia,” romelic<br />

zaal samadaSvils warmatebiTa aqvs<br />

Zleuli.<br />

mwerali mxolod mkiTxvelis moxarkea,<br />

Sesabamisad _ mis winaSe zneobrivi<br />

pasuxismgebelic.<br />

erTxel, leqciaze dagvianebiT misul<br />

Salva nucubiZes universitetis<br />

imdroindelma reqtorma, niko kecxovelma,<br />

misTvis Cveuli pirdapirobiT<br />

usayvedura _ ar iciT, leqcia rodis<br />

iwyebao! baton Salvas upasuxia _<br />

roca leqtori auditoriaSi Sediso.<br />

mwerlis Zalauflebac maSin iwyeba,<br />

roca igi kalams iRebs da mkiTxvelis<br />

`auditoriaSi” Sedis. am maxasiaTebliT<br />

samadaSvili-mwerali udaod iRbliani<br />

Semoqmedia.


12 interviu <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

gamomcemeli<br />

qeTevan kiRuraZe:<br />

`mkiTxvels mraval axal Targmans<br />

SevTavazebT~<br />

gamomcemloba `siesta” eqvsi wlis win dafuZnda. `siestas” axalgazrda profesionalebis<br />

jgufi marTavs, mcire droSi maT araerT warmatebas miaRwies da<br />

bazarze Tavisi adgili daimkvidres. warmatebis mizezi, albaT, saqmisadmi damokidebulebaa.<br />

gamomcemlobis direqtori qeTevan kiRuraZe gatacebiT saubrobs<br />

literaturis, avtorebisa da mkiTxvelis siyvarulze. `siestas” Seqmnis ideac<br />

swored siyvarulma moitana, komerciuli warmateba maTi mizani ar yofila. surdaT,<br />

momsaxurebodnen qarTul wigns da iwyebdnen saqmes, romelsac mravali saintereso<br />

Canafiqris, survilisa Tu ocnebis ganxorcieleba unda mohyoloda. ukve<br />

eqvsi weli gavida, `siesta” idealebis erTguli rCeba – emsaxureba wigns, maRali<br />

xarisxis literaturas, niWier axalgazrda avtorebs, mkiTxvels. mis wignebs<br />

mraval sxva gamocemas Soris gamoarCev – isini Zalian STambeWdavia. yovelTvis<br />

ici, rom am vizualis miRma saintereso sakiTxavi gelis.<br />

`siestas” eqvswliani istoriis Sesaxeb qeTevan kiRuraZe gviambobs...<br />

11 - 24 dekemberi 2009<br />

_ sagamomcemlo saqmianoba rodis<br />

daiwyeT da `siestas” Seqmnis idea<br />

rogor gaCnda<br />

_ 2005 wels wignis maRazia `parnas-<br />

Si” daviwye muSaoba. maRazias sami TanamSromeli<br />

hyavda – ori menejeri da<br />

buRalteri. davmegobrdiT. `parnasi”<br />

maSin axladgaxsnili iyo da SeiZleba<br />

iTqvas, mis warmatebul muSaobaSi<br />

garkveuli wvlili Cvenc SevitaneT.<br />

cota xanSi, gadavwyviteT sakuTari<br />

gamomcemloba Camogveyalibebina...<br />

_ manamde sagamomcemlo sfero-<br />

Si saqmianobis gamocdileba ar gqoniaT<br />

_ garkveuli gamocdileba mqonda.<br />

profesiiT dramaturgi var da Tanamedrove<br />

avtorebTan megobroba<br />

makavSirebs. garda amisa, Tanamedrove<br />

xelovnebis festivalis -`mziuri” -<br />

literaturul ganyofilebas vxelmZRvanelobdi.<br />

yovelwliurad,<br />

festivalis farglebSi, literaturul<br />

saRamoebs vmarTavdiT. safestivalo<br />

RonisZiebebisTvis dasasvenebeli<br />

parkis - `mziuris” sivrce gvqonda<br />

aTvisebuli. sazogadoebas kinoSi,<br />

musikaSi, mxatvrobasa Tu literaturaSi<br />

moRvawe axalgazrdebis Semoqmedebas<br />

vacnobdiT, axal saxelebs warvudgendiT.<br />

Semdeg kidev erTi - `matareblis<br />

festivali” gavmarTeT, Zalian<br />

warmatebuli proeqti iyo, romelic,<br />

samwuxarod, Semdgom wlebSi aRar<br />

gagrZelda. festivalis Casatareblad<br />

saintereso forma gamoiZebna:<br />

proeqtSi Tanamedrove qarTveli xelovanebi<br />

monawileobdnen, isini matarebliT<br />

mogzaurobdnen da yovel<br />

gaCerebaze, zed baqanze mini-festivals<br />

marTavdnen... aseTi saxis Sexvedrebi<br />

mqonda axalgazrda qarTvel<br />

mwerlebTan, poetebTan. TviTon sagamomcemlo<br />

saqmianobas ki, maRazia `parnasSi”<br />

ufro axlos gavecani. gamiCnda<br />

survili, rom is, rasac vemsaxurebodi,<br />

garegnulad ufro daxvewili,<br />

lamazi yofiliyo. imdroindeli<br />

wignebis ydebi, maTi vizualuri mxare<br />

Zalian ar momwonda. samive megobarma<br />

Cven-Cveni survilebisa da iniciativebis<br />

ganxorcileba sakuTari gamomcemlobis<br />

SeqmniT davapireT. axal gamomcemlobad<br />

swored ase CamovyalibdiT.<br />

erTi wlis Semdeg gogonebma Tavisi<br />

saqmianobis gagrZeleba isev `parnas-<br />

Si” amjobines, radgan mcire gamomcemlobis<br />

warmatebiT ganviTarebaSi eWvi<br />

SeeparaT. amis Semdeg `siesta” me gadmovibare.<br />

_ SesaZloa maTi eWvi usafuZvlo<br />

arc iyo, radgan 2005 wlisaTvis ukve<br />

araerTi gamomcemloba sakmaod warmatebulad<br />

saqmianobda wignis bazarze<br />

da axalbedasTvis am samyaroSi<br />

damkvidreba garkveul sirTuleebs<br />

Seicavda...<br />

_ sakuTar Tavze SemiZlia vTqva –<br />

msurda wigns movmsaxurebodi. es iyo<br />

saqme, romelic Zalian mindoda<br />

mekeTebina. komerciuli interesi ar<br />

mqonia, mogebas ar velodi. wlebis man-<br />

Zilze `siesta” momgebiani gamomcemloba<br />

arc yofila, magram ar moveSviT<br />

am saqmes da nel-nela davwinaurdiT.<br />

_ saqarTveloSi, Zalian sworad<br />

gaTvlili menejmentis SemTxvevaSic<br />

ki, albaT rTulia wignma mogeba moutanos<br />

gamomcemels...<br />

_ mogeba xom mTavari ar aris, Tuki<br />

akeTeb imas, rac mogwons. xolo Tu am<br />

saqmes mogebac moaqvs - amas ra sjobs<br />

_ Cveulebriv, gamomcemlebi mxatvruli<br />

TvalsazrisiT maRali<br />

xarisxis, Tumca biznesis mxriv naklebadmomgebiani<br />

literaturis<br />

gamocemas komerciuli proeqtebis<br />

ganxorcielebis xarjze axerxeben<br />

xolme. TqvenTanac analogiuri praqtikaa<br />

_ ra Tqma unda, CvenTanac ase xdeba.<br />

vfiqrob, CvenTan, umetesad arakomerciuli<br />

proeqtebi xorcieldeba.<br />

`siestaSi” mxatvrulad Rirebuli, ma-<br />

Rali donis literatura ufro sWarbobs,<br />

radgan didi survili gvaqvs ase-<br />

Ti wignebi mravlad gamovceT. iSviaTad<br />

xdeba, roca kargi literaturaa da<br />

Tanac momgebiani. es saukeTeso variantia.<br />

_ saxelwodebaze minda gkiTxoT<br />

_ gamomcemlobas `siesta” ratom<br />

daarqviT<br />

_ gamomcemlobisTvis Sesafer<br />

saxels didi xnis manZilze varCevdiT.<br />

gvindoda, qarTuli sityva yofiliyo,<br />

magram espanuri sityva `SegvrCa”. gamomcemlobis<br />

dafuZnebis dRe moaxlovda,<br />

Tumca ras davarqmevdiT, gadawyvetili<br />

ar gvqonda. am dros mwerali<br />

irakli kakabaZe Camovida espaneTidan.<br />

is marwmunebda, `siesta” daarqvi<br />

da aucileblad gaamarTlebso.<br />

marTlac, gadawyvetileba maleve<br />

miviRe. ramdenime saxels Soris `siesta”<br />

avirCie. ratom swored `siesta”<br />

es sityva dasvenebis periods, dasvenebis<br />

saaTs niSnavs. saxelwodebaSi<br />

aseTi Sinaarsi CavdeT: Cven TqvenTvis<br />

vmuSaobT da saukeTeso produqts vqmniT.<br />

daisveneT CvenTan erTad, daisveneT<br />

Cven wignebTan erTad. aseTi koncefcia<br />

yvelaze metad mogvewona. vityvi,<br />

rom sityvis JReradobamac gaamarTla,<br />

gamomcemlobis saxelwodeba yvelas<br />

iolad amaxsovrdeba. erTaderTi<br />

isaa, rom zogjer `fiestaSi” erevaT,<br />

Tumca arc `fiestaa” cudi.<br />

_ gamomcemlobis saqmianoba<br />

romel ZiriTad mimarTulebebs<br />

efuZneba<br />

_ Cveni ZiriTadi prioriteti<br />

klasikuri literaturis Targmanebia.<br />

saqmianoba swored am saxis gamocemebiT<br />

daviwyeT. aseve Zalian mniSvnelovania<br />

CvenTvis meore mimarTuleba – es Tanamedrove<br />

qarTuli poeziaa. gamomcemlobis<br />

prioritetia, aseve, Tanamedrove<br />

qarTuli dramaturgia. Zalian gvinda,<br />

qarTuli poeziisa Tu dramaturgiis<br />

ganviTarebas xeli SevuwyoT, axalgazrda<br />

avtorebs davexmaroT...<br />

_ mxolod qarTvel dramaturgebsa<br />

da poetebs beWdavT<br />

_ ara, ra Tqma unda, ucxoeli avtorebis<br />

piesebsa da leqsebsac gamovcemT.<br />

Tumca, qarTuli poezia da<br />

dramaturgia is Janrebia, romelic komerciulad<br />

momgebiani ar aris da miuxedavad<br />

imisa, rom orive Zalian saWiro<br />

da sainteresoa, am JanrebiT gamomcemlebi<br />

mainc naklebad interesdebian.<br />

gamovarCevdi, aseve, sabavSvo mimarTulebis<br />

proeqts, romlis saxelwodebaa<br />

`modi, visaubroT amaze”. es gaxlavT<br />

wignebis seria, romelSic sxvadasxva<br />

mniSvnelovani da aqtualuri Temaa<br />

ganxiluli. amaTgan zogi tabudadebuli<br />

Temaa, zogic – sakmaod mtkivneuli<br />

da xSir SemTxvevaSi, mSoblebma ar ician,<br />

Tu ra saxiT miawodon Svilebs. magali-<br />

Tad, am seriidan erT-erTi wignis saxelwodebaa<br />

- `Cems mSoblebs daaviwydaT<br />

Tu rogor emegobraT”. is exeba problemas,<br />

romelsac bavSvi mSoblebis daSorebisas<br />

awydeba. es gansakuTrebiT mtkivneulia<br />

misTvis. SevecadeT, aseTi bavSvebis<br />

wuxili Cveni gamocemis meSveobiT<br />

Segvemsubuqebina. seriaSi Sesulia wignebi<br />

- `roca deda muSaobs”, `gaqvs Tu ara<br />

Sen saidumlo” da a.S. seriis avtoria<br />

jenifer mur-malinosi. ilustraciebi<br />

ki marta fabregas ekuTvnis. TiToeul<br />

wignSi fsiqologi mSoblebsac esaubreba.<br />

teqstebi, romelic gaga lomiZem<br />

Targmna, qarTveli fsiqologis mieraa<br />

damuSavebuli. gamocemis redaqtorebi<br />

iren maxaraZe da dodo karanaZe arian.<br />

seria `modi, visaubroT amaze” axali<br />

proeqtia, gamocema CineTSi ibeWdeba da<br />

srul tiraJs axali wlis Semdeg velodebiT.<br />

saintereso da saWiro wignebia,<br />

xolo komerciuli TvalsazrisiT misi<br />

momgebianoba qarTvel mSoblebze iqneba<br />

damokidebuli, imaze – Tu ramdenad<br />

mixvdebian isini am gamocemis mniSvnelobas.<br />

garda amisa, gamosacemad vamzadebT<br />

qarTul xalxur zRaprebs. seria<br />

Tvramet wignad daibeWdeba, TiToeul<br />

wignSi sami zRapari Seva. qarTuli xalxuri<br />

zRaprebis moZiebas ramdenime welia<br />

vcdilobT. literaturis muzeumisa da<br />

literaturis institutis fondebSi vimuSaveT,<br />

saintereso nimuSebs mivageniT.<br />

qarTuli zRaprebi garkveuli<br />

simZimiT gamoirCeva, amitom gadavamuSaveT<br />

isini. fabula, sityvebi,<br />

qarTuli zRapris ritmi SevinarCuneT,<br />

magram teqstebi gadaiwera da<br />

ufro Tanamedrove gaxda. zRaprebs<br />

Tan daerTvis TamaSebi – gonebis savarjiSo,<br />

mexsierebisa da esTetikuri<br />

aRqmis savarjiSoebi. ilustraciebic,<br />

savarjiSoc – qarTulia, qarTveli<br />

bavSvebisTvis Seiqmna, `koprinti”<br />

ar aris. `qarTuli xalxuri zRaprebi”<br />

Cemi favoritia, mis Seqmnaze<br />

Zalian bevri vimuSaveT. igi yvela<br />

asakis bavSvisTvisaa gankuTvnili.<br />

_ seria `modi, visaubroT amaze”<br />

`koprintia”, ara<br />

_ diax, seria ucxouri gamomcemlobis<br />

mieraa Seqmnili, dasuraTebuli.<br />

Cven Tanagamomcemlebi varT.<br />

Tumca, rogorc aRvniSne, teqstma<br />

adaptireba gaiara da qarTveli bavSvebis<br />

fsiqologiazea morgebuli.<br />

isea dawerili, rom maTTvis misaRebi<br />

da gasagebi iyos.<br />

_ Tqveni yoveli wignis satitulo<br />

gverdze, Cveulebriv, miTiTebulia<br />

- `siesta jgufi”. vfiqrob, es<br />

Tqveni gundis Sekrulobisa da er-<br />

Tobis maniSnebelia... vin arian is<br />

adamianebi, visganac `siesta jgufi”<br />

Sedgeba<br />

_ `siesta jgufs” warmoadgens gamomcemeli<br />

– qeTevan kiRuraZe, gamomcemlis<br />

asistenti – iren maxaraZe,<br />

ilustratori – maia maCalaZe, mTavari<br />

damkabadonebeli, dizainis mimarTulebis<br />

xelmZRvaneli – gvanca maxaTaZe,<br />

saavtoro uflebebis miRebaze<br />

dito gogolaSvili zrunavs, beWdvasa<br />

da sadistribucio mxares giorgi<br />

cinariZe da irakli mekokiSvili<br />

uZRvebian. eqvsi welia erTad vakeTebT<br />

saqmes, Tumca am gamomcemlobaSi<br />

yvela erTdroulad ar movsulvarT.<br />

siestas jgufis wevrebi profesionalebi<br />

arian da saocrad uyvarT<br />

Tavisi saqme. es Zalian Sekruli,<br />

Tbili ganwyobis matarebeli, gansakuTrebuli<br />

jgufia.<br />

_ saubris dasawyisSi TqviT, patara<br />

gamomcemloba viyaviT da Cems<br />

megobrebs am saqmis warmatebaSi<br />

eWvi SeeparaTo. `siestas” dafuZnebidan<br />

eqvsi weli gavida, axla ra<br />

moculobis samuSaos asrulebT, ra<br />

tiraJebi gaqvT<br />

_ dasawisSi marTlac patara gamomcemloba<br />

viyaviT, Cvens angariSze<br />

wignebis mcire raodenoba ido. axla<br />

ase aRar aris. sakmaod bevri da mxatvruli<br />

TvalsazrisiT mniSvnelovani<br />

wigni gvaqvs gamocemuli. arc<br />

TanamSromlebis raodenobaSi<br />

vizRudebiT, am mxriv did gamomcemlobebs<br />

vutoldebiT.<br />

_ `siestas” erT-erTi prioriteti<br />

Tanamedrove qarTuli dramaturgiaa.<br />

es Janri xelSewyobas mar-<br />

Tlac saWiroebs. Tqvens xelSi, albaT,<br />

araerTi qarTuli piesa gadis.<br />

dRevandel dramaturgebze ras


11 - 24 dekemberi 2009<br />

ityviT ramdenad kargi avtorebi<br />

gvyavs ramdenad ician maT dramaturgiis<br />

kanonebi erTi qarTveli<br />

reJisori wuxda imaze, rom dRes<br />

oraqtiani da samaqtiani piesebi<br />

TiTqmis ar iwereba...<br />

_ `siestas” prioriteti Tanamedrove<br />

qarTuli literaturis xelSewyobaa.<br />

im festivalebis mizanic,<br />

romelzec zemoT visaubre, swored es<br />

iyo. es idealebi iqidan gamogvyva,<br />

dRemde Cveni miznebis erTgulebi vr-<br />

CebiT. rac Seexeba Tanamedrove qarTvel<br />

dramaturgebs, maTi piesebis<br />

xarisxze, warmatebaze saubari Sesa-<br />

Zlebelia maSin, roca isini scenaze<br />

ganxorcieldeba. piesa unda daidgas.<br />

misi saboloo forma swored esaa. piesis<br />

avtors, vinaidan mas weris niWi<br />

aqvs, moTxrobis Seqmnac SeuZlia, magram<br />

piesas irCevs, es ki niSnavs, rom<br />

is scenaze unda daidgas. `siestas”<br />

mier dabeWdili piesebidan, ramdenimes<br />

avtorma literaturul<br />

konkursze `saba”, Sesabamis nominaciaSi,<br />

laureatoba moipoves. eseni<br />

arian daTo turaSvili, basa janikaSvili...<br />

Cveni gamocemuli piesebidan<br />

araerTi daidga kidec. maT Soris -<br />

laSa buRaZis piesa. `siestaSi” dabe-<br />

Wdili dramaturgiuli nawarmoebebis<br />

avtorTagan gamovarCevdi, aseve,<br />

irakli kakabaZes.<br />

_ ramdenadac vici, irakli kakabaZem<br />

wels saerTaSoriso penklubisa<br />

da oqsfam novibis komitetis<br />

premiis laureatoba moipova...<br />

_ saerTaSoriso penklubisa da<br />

oqsfam novibis komitetis X VI/ priziT,<br />

2009 wels, msoflioSi sul xuTi<br />

laureti dajildovda. eseni arian<br />

kanadeli mwerali maziar bahari,<br />

Srilankeli Jurnalisti sonali samarasinghe,<br />

kolumbieli eseisti<br />

aniel koroneli, vietnameli mwerali<br />

Ci dangi da qarTveli mwerali<br />

irakli kakabaZe. irakli pirveli<br />

qarTveli avtoria, romelmac es<br />

prizi miiRo. gasul wlebSi OXFAM<br />

NOVIB/PEN priziT dajildovdnen<br />

rusi Jurnalisti ana politkovskaia<br />

(gardacvalebis Semdeg), TurqeTis<br />

moqalaqe somexi eseisti hrant dinki<br />

(gardacvalebis Semdeg), vietnameli<br />

mwerali doung Tu huongi da serbi<br />

mwerali deJan anastasieviCi.<br />

saerTaSoriso penklubi msoflios<br />

yvela qveyanaSi Tavisufali sityvis<br />

mxardamWeria da amave dros,<br />

mowodebulia daexmaros niWier mwerlebs.<br />

rac Seexeba oqsfam novibis komitets,<br />

igi adamianis uflebebis<br />

dacvisa da samoqalaqo ganaTlebis<br />

sakiTxebiTaa dakavebuli.<br />

_ axalgazrda niWieri avtorebis<br />

daxmareba `siestas” saqmianobis<br />

erT-erTi ZiriTadi mimarTulebaa.<br />

Tanamedrove qarTuli poeziis nimuSebi<br />

TqvenTan xSirad gamoicema...<br />

_ piradad me Zalian miyvars poezia.<br />

es <strong>literaturuli</strong> forma CemTvis<br />

Zalian axlobelia. geTanxmebiT, Tanamedrove<br />

qarTuli poezia finansurad<br />

wamgebiani mimarTulebaa, Tumca, Cven-<br />

Tan imdenad kargi leqsebi iwereba, rom<br />

Tanamedrove qarTveli poetebis daxmarebaze<br />

uars verafriT vityvi.<br />

_ vin arian is qarTveli poetebi,<br />

Tqven rom gamoscemT<br />

_ ra Tqma unda, Cemi favoritebi<br />

myavs, magram Cemi mxridan maTi dasaxeleba<br />

da sxvebisgan gamorCeva araswori<br />

iqneboda. ramdendac SegviZlia,<br />

vcdilobT yvelas davexmaroT. Tqven<br />

ki, Tqveni favoritebi gyavdeT.<br />

_ `siesta” sakmaod saintereso da<br />

Rirebul ucxour literaturas gamoscems.<br />

sainteresoa, ramdenad<br />

zrunavT Targmanis xarisxze<br />

vfiqrob, daxmareba qarTuli mTargmnelobiTi<br />

skolis ganviTarebasac esaWiroeba...<br />

_ Cven mxolod originalidan<br />

vTargmniT. Tu ucxoeli avtoris nawarmoebi<br />

`siestas” mieraa gamocemuli, es<br />

niSnavs, rom is dednidan iTargmna.<br />

roca vigeb, rom nawarmoebi romelime<br />

Sualeduri enidanaa Targmnili, mas<br />

ubralod ar gamovcem. yovelTvis momxre<br />

viyavi, rom ucxouri literatura<br />

qarTulad ekiTxaT da ara rusulad,<br />

inglisurad an sxva ucxo enaze. ar momwons,<br />

roca amboben, me mxolod rusulad<br />

vkiTxulobo. es cnobili frazaa.<br />

ratom _ rusulad Cveni ena gvaqvs -<br />

araCveulebrivad Rrma da mdidari ena.<br />

rac unda srulad flobde ucxo enas,<br />

nawarmoebs verasodes gaigeb ise kargad,<br />

rogorc Sens mSobliur enaze wakiTxvisas.<br />

ase rom, ikiTxeT `siesta” da<br />

misi qarTuli Targmanebi.<br />

_ ucxouri literaturis gamocemisas,<br />

upiratesobas romel Janrs ani-<br />

WebT<br />

_ pirvel rigSi, klasikur nawarmoebebs<br />

gamovcemT. did yuradRebas<br />

vuTmobT, aseve, Tanamedrove avtorebs.<br />

vcdilobT davbeWdoT is, rac Zalian<br />

axalia. erTi sityviT, sazogadoebas<br />

vTavazobT uaxles literaturas da<br />

amave dros, imgvar klasikas, romelic<br />

wlebma gamoscada da romelic,<br />

rogorc savaldebulo literatura,<br />

yvelam unda waikiTxos.<br />

_ saavtoro uflebis molodini<br />

xSirad proeqtis ganxorcielebas<br />

droSi aWianurebs xolme...<br />

_ mogexsenebaT, saavtoro uflebis<br />

mopovebas dro sWirdeba. xSir SemTxvevaSi<br />

lodini gviwevs. aseTia msoflio<br />

praqtika, CvenTan gansakuTrebuli<br />

araferi xdeba. ucxoel avtorsa Tu<br />

gamomcemels didad verafriT davainteresebT,<br />

Cveni tiraJi arc ise saxarbieloa,<br />

Targmnili literaturis tiraJi<br />

xuTasidan oriaTasamde egzemplaria.<br />

rac unda movindomoT, amaze<br />

met egzemplars ver davbeWdavT. maTi<br />

moTxovnebic Cveulebrivia – garekanze<br />

avtori aucileblad unda iyos mi-<br />

TiTebuli, mTargmnelis gvari ufro<br />

didi SriftiT ar unda daibeWdos da<br />

ase Semdeg. saintereso – araferi.<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

_ Tanamedrove qarTuli wigni,<br />

Tavisi garegnuli mxariT, poligrafiuli<br />

xarisxiT, sul ufro ixveweba<br />

da ucxour gamocemebs tols<br />

ar udebs. gamomcemlobis konkurentunarianobis<br />

erT-erTi mTavari ganmapirobebeli<br />

swored wignis vizualia.<br />

am TvalsazrisiT, Tqveni wignebi<br />

yovelTvis gamoirCeva da Zalian<br />

STambeWdavia...<br />

_ erT-erTi niSani, romliTac `siestas”<br />

gamocemebs gamoarCeven, mar-<br />

Tlac maTi vizualia. xSirad aRniSnaven<br />

xolme, rom maRaziebSi Cveni<br />

wignebis ydebi gansakuTrebul yuradRebas<br />

iqcevs. `parnasSi” muSaobis<br />

dros kargi gamocdileba miviRe, Tvali<br />

gamivarjiSda da vici, Tu rogori<br />

unda iyos yda. wignis garekanisTvis<br />

dizainis SerCevisas, yovelTvis viTvaliwinebT,<br />

Tu visTvis, ra asakis mkiTxvelisTvisaa<br />

gankuTvnili wigni. mcirewlovan<br />

bavSvebs, mozardebs, Tineijerebsa<br />

Tu ufrosebs sxvadasxvanairi<br />

vizuali izidavs. wignis forma,<br />

ferebi, Srifti – swored mkiTxvelis<br />

mixedviT irCeva. sxvadasxva<br />

gamocemaze sxvadasxva ilustratori<br />

muSaobs. gvyavs, aseve, `Sida” ilustratori,<br />

romelic gamomcemlobis TanamSromelia,<br />

mudmivad Cvens gverdi-<br />

Taa.<br />

_ sabavSvo seriis _ `modi, visaubroT<br />

amaze” – Sesaxeb TqviT, rom<br />

CineTidan tiraJis Camosvlas elodebiT.<br />

Cveulebriv, wignebs iq beWdavT<br />

_ `modi, visaubroT amaze” pirveli<br />

gamocemaa, romelsac `siesta” CineTSi<br />

beWdavs. yvela danarCeni wigni<br />

saqarTveloSia gamocemuli. literaturis<br />

nawili `siestas” stambaSi ibe-<br />

Wdeba, feradi gamocemebis momzadeba-<br />

Si ki stamba `sezani” gvexmareba.<br />

_ am eqvsi wlis ganmavlobaSi<br />

romeli proeqti iyo yvelaze warmatebuli<br />

_ Zalian azartulia, roca axal<br />

proeqtze fiqrob, gegmav da Semdeg<br />

elodebi – gaamarTlebs Tu ara. magaliTad,<br />

SarSan, agvistos omis Semdeg,<br />

ukraineli avtoris sergei dorenkos<br />

mier vladimer putinze dawerili romani<br />

vTargmneT da gamoveciT.<br />

vfiqrobdiT, rom Zalian warmatebuli<br />

proeqti iqneboda da tiraJi kargad<br />

gaiyideboda, magram Cveulebrivi<br />

gamocema aRmoCnda – am wigns sazogadoebis<br />

interesi didad ar gamouwvevia.<br />

aris wignebi, romlis Sesaxebac<br />

winaswar ici, rom mogebas moitans,<br />

kargad gaiyideba. aris iseTi literaturac,<br />

romelic Zalian ginda rom<br />

gamosce, magram mas sxva mogeba moaqvs,<br />

ara – finansuri. gamomcemlobis mier<br />

momzadebuli TiToeuli proeqti saetapoa.<br />

Tu wigns beWdav, ese igi masSi<br />

siyvaruls, an komerciul interess<br />

deb. ZiriTadi mamoZravebeli mainc<br />

siyvarulia, avtoris, an Janris mimarT<br />

siyvaruli.<br />

_ ambobT, rom Tqveni sagamomcemlo<br />

saqmianobis mTavari mamoZravebeli<br />

siyvarulia. amgvari damokidebulebiT<br />

Seqmnil wignebs bevri<br />

mkiTxveli hyavs saqarTveloSi be-<br />

WdviTi gamocemebis momxmarebeli<br />

arc ise bevria.<br />

_ Cemis azriT, amis mizezi cifruli<br />

samyaroa. mkiTxvelis problema<br />

aramxolod saqarTveloSi, aramed<br />

mTels msoflioSi dgas. vfiqrob, wignis<br />

kiTxva garTobaa, garTobis erTerTi<br />

saxea. adamians rac moswons, imiT<br />

iqcevs Tavs. cifruli samyaro ki gar-<br />

Tobis uamrav saSualebas gvTavazobs.<br />

adamians sasurveli nawarmoebis wakiTxva<br />

internetgamocemis saxiTac<br />

SeuZlia. Tumca, vinc wignis fasi icis,<br />

visac wignis surnelis, mis furclebTan<br />

Sexebis, da saerTod, amgvari gar-<br />

Tobis `gemo” SeugrZvnia, amaze uars<br />

interviu<br />

13<br />

verasodes ityvis. kargi iqneba Tu wignis<br />

kiTxvas davuTmobT dros. Tanamedrove<br />

adamiani droSi sakmaod<br />

SezRudulia da wignis sakiTxavad nebisyofa<br />

sWirdeba. Tu sakuTari Tavi<br />

gviyvars, mas wignis kiTxvis fufuneba<br />

ar unda movakloT. imasac vityvi, rom<br />

es finansuri TvalsazrisiTac fufunebaa.<br />

_ sazogadoebaSi kiTxvis popularizacia<br />

mniSvnelovan wilad gamomcemlobebzecaa<br />

damokidebuli.<br />

wignisadmi interesi xom adamians<br />

bavSvobidan unda gauRvivdes, igi<br />

mkiTxvelad unda aRizardos. gamomcemlobebis<br />

pasuxismgebloba, am<br />

mxriv, vfiqrob, didia. maTze bevradaa<br />

damokidebuli patarebis daintereseba,<br />

maTi <strong>literaturuli</strong> gemovnebis<br />

ganviTareba...<br />

_ Cemis azriT, am TvalsazrisiT,<br />

sagamomcemlo saqme sakmaod win wavida.<br />

Tanamedrove wigni bevrad ufro<br />

momxiblveli da mimzidvelia, vidre is<br />

Cvens bavSvobaSi da Tundac studentobisas<br />

iyo. Cems Svilebs kiTxva<br />

Zalian uyvarT, wigni TviTon eZaxis<br />

maT. maTTvis Cemi bavSvobisroindeli<br />

gamocemebi rom SemeTavazebina,<br />

vfiqrob, patarebis daintereseba<br />

Zalian gamiWirdeboda. dRes sul sxva<br />

suraTia – sabavSvo wignebs didi siamovnebiT<br />

vukiTxav Svilebs da Tavadac<br />

bevr sainteresosa da axals vigeb. gamomcemelma<br />

wigni didi siyvaruliT<br />

unda Seqmnas, dafiqrdes mis Sinaarsze,<br />

teqsti `sacerSi gaaataros”, saTqmeli<br />

gasagebi eniT da amave dros, siRrmiT<br />

miitanos patarebamde. gamomcemlebis<br />

pasuxismgebloba swored esaa.<br />

Cveni sabavSvo proeqti `qarTuli xalxuri<br />

zRaprebi” amitomac miyvars, gamocemaze<br />

bevri vifiqreT, am saqmeSi<br />

didi Sroma CavdeT. es msoflios bavSvebisaTvis<br />

gankuTvnili, globalizaciis<br />

saxeliT ganxorcielebuli<br />

proeqti ar gaxlavT, qarTveli bavSvebisTvis<br />

Seqmnili gamocemaa. aris<br />

Tematika, romelic yvela patarisaTvis<br />

saerTo da misaRebia, magram<br />

arsebobs Temebi, mxolod qarTveli<br />

bavSvebisTvis rom aris gasagebi. `qarTuli<br />

xalxuri zRaprebi” swored aseTi<br />

proeqtia.<br />

_ `qarTuli xalxuri zRaprebi”<br />

gamosacemad mzaddeba. aseve, male<br />

gamoCndeba bazarze seria `modi, visaubroT<br />

amaze”. kidev ra gegmebi gaqvT<br />

_ momavali wlidan, mkiTxveli `siestasgan”<br />

bevr saintereso Targmans<br />

unda elodes. didi imedi maqvs, rom axali<br />

proeqtebi warmatebiT ganxorcieldeba.<br />

SevecdebiT, ucxouri literatura<br />

qarTul enaze mogawodoT,<br />

rom maTi wakiTxva rusulad, inglisurad,<br />

an sxva enebze ar mogiwioT.<br />

esaubra Tamar Juruli


14 Targmani <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> 11 - 24 dekemberi 2009<br />

oqtavio pasi (1914-1998) meqsikaSi daibada. mamamisi warmoSobiT espaneli iyo, deda _ meqsikeli indieli. am<br />

ori gansxvavebuli kulturis erTianobas mwerali yovelTvis SeigrZnobda. 1933 wels gamodis misi pirveli poeturi<br />

krebuli ,,veluri mTvare” da ukve ramdenime wlis Semdeg oqtavio pass kritikosebi erT-erT yvelaze imedismomcem<br />

axalgazrda poetad miiCneven.<br />

1937 wels pasi respublikuri mTavrobis mxardasaWerad espaneTSi miemgzavreba da antifaSist mwerlebs<br />

uerTdeba.<br />

1944 wels igi gugenhaimis stipendias iRebs da erTi wliT amerikaSi Cados codnis gasaRrmaveblad. meore<br />

msoflio omis dasrulebisas, 1945 wels, pasi meqsikis saerTaSoriso misiiT parizSi miemgzavreba, ecnoba andre<br />

bretonsa da alber kamius, megobrobs omisSemdgomi parizis evropel da laTinoamerikel inteleqtualebTan.<br />

ormocdaaTian wlebSi iqmneba avtoris oTxi gansakuTrebiT mniSvnelovani nawarmoebi: ,,martoobis labirinTebi”<br />

(1950), sadac asaxulia meqsikis sazogadoebis avtoriseuli xedva; ,,mSvildi da lira” (1956), romelic<br />

poetikis SemuSavebis erTgvar mcdelobas warmoadgens; ,,arwivi Tu mze” _ siurealizmis gavleniT Seqmnili<br />

proza da ,,Tavisufleba sityvebSi”, romelSic ibeWdeba oqtavio pasis poeturi Txzuleba ,,mzis qva” _ Tanamedrove<br />

laTinoamerikuli literaturis erT-erTi TvalsaCino nimuSi.<br />

1951-1952 wlebSi mwerali indoeTsa da iaponiaSi mogzaurobs. 1953 wels meqsikaSi brundeba da aqtiurad<br />

erTveba qveynis literaturul cxovrebaSi. aqveynebs poeziisa da esseebis araerT krebuls. 1963 wels oqtavio<br />

pasi poeziis saerTaSoriso premiis mflobeli xdeba.<br />

1968 wels, rodesac mexikos olimpiadis dros mTavroba sastikad gausworda studentebis manifestacias,<br />

mweralma protestis niSnad datova elCis Tanamdeboba.<br />

1980 mas harvardis sapatio profesorad irCeven. erTi wlis Semdeg ki iRebs servantesis premias, romelic<br />

erT-erTi yvelaze mniSvnelovani jildoa espanurenovan literaturul samyaroSi.<br />

1990 wels oqtavio pass nobelis premias aniWeben.<br />

misi poeturi Txzulebebi ganmsWvalulia im rwmeniT, rom ,,poezia Tanamedroveobis saidumlo religiaa.” Tanamedrove amerikeli mwerali da mTargmneli<br />

eliot vainbergeri mis Sesaxeb ambobs: ,,msoflio revolucia sityvis revoluciaa, da arc erTi ar iarsebebda, rom ara sxeulis revolucia: cxovrebac,<br />

xelovnebis msgavsad, fiqrisa da sxeulis, adamianisa da bunebis, ,,me”-sa da ,,sxvis” dakargul miTiur erTianobasTan dabrunebaa.”<br />

leqsebis garda, oqtavio pass dawerili aqvs Txzulebebi xelovnebis, literaturisa da poetikis, agreTve meqsikuri istoriis, politikisa da kulturis<br />

Sesaxeb. aris araerTi <strong>literaturuli</strong> Targmanis avtori.<br />

`SegviZlia poezia sakuTar fesvebs davubrunoT, isev<br />

gagonil da warmoTqmul sityvad vaqcioT...”<br />

- Tqvens poetur manifestSi<br />

`niSanTa cvalebadoba” saubrobT<br />

imis Sesaxeb, rom Tanamedrove poeziis<br />

istoria ,,rRvevis” istoriaa. ratom<br />

TvliT ase<br />

- pirvel rigSi im rRvevis Sesaxeb<br />

mogaxsenebT, romelic didi romantikosebis<br />

xanaSi Caisaxa. CemTvis Tanamedrove<br />

poezia wina saukunesTan (igulisxmeba<br />

XIXs. _ mTargm.) erTad iwyeba.<br />

dRes Cven im poeturi da <strong>literaturuli</strong><br />

mimdinareobis boloSi vimyofebiT,<br />

romelic romantizmisgan<br />

iRebs saTaves. amas imitom vambob, rom<br />

TviT romantizmis cnebaSia Cadebuli<br />

iseTi msoflaRqma, romlisTvisac ,,me”<br />

Zalian mniSvnelovania, Tanac swored<br />

am mimdinareobam gawyvita kavSiri<br />

warsulis tradiciasa da esTetikasTan.<br />

mxedvelobaSi maqvs barokosa da<br />

renesansis tradicia, romelic Zvel<br />

avtorebs, magaliTad, aristoteles<br />

imeorebda, anda bunebis imitacias mimarTavda.<br />

Tanamedroveebi, romantizmidan<br />

moyolebuli, vTvliT, rom warsulTan<br />

kavSiri unda davarRvioT da<br />

raRac sruliad axali daviwyoT. wyvetisa<br />

da revoluciebis monacvleoba,<br />

romelsac romantizmis xanaSi daedo<br />

saTave, Cvens saukuneSi ukve dasasruls<br />

miuaxlovda. vfiqrob, rom Cven<br />

am didi periodis amowurvis momswreni<br />

gavxdiT da SeiZleba, Cemi Taobis<br />

mwerlebi ukanaskneli warmomadgenlebic<br />

ki viyoT im mimdinareobisa,<br />

romelSic gamudmebiT enacvleba erTmaneTs<br />

warsulis uaryofa da masTan<br />

xelaxali mibruneba, axali tradiciebis<br />

Zieba. modernisti poetebi da mxatvrebi,<br />

msaxiobebi, musikosebi mxolod<br />

dasavleTis kulturul monapovars<br />

ar sjerdebodnen: kubistebma aRmosavleTisa<br />

da afrikel SavkanianTa<br />

niRbebis xelovneba aRmoaCines,<br />

meqsikelebma kolumbis wina xanis kulturiT<br />

isargebles. tradiciebis monacvleobis<br />

aseT konteqstSi, vfiqrob,<br />

rom poezia da Tanamedrove xelovneba<br />

rRvevaa, xolo literaturis istoria<br />

_ rRvevis istoria.<br />

- `Tixis SvilebSi” ambobT: ,,Cven<br />

tradiciis dasasrulis, kavSirebis<br />

wyvetisa da Tanamedrove xelovnebis<br />

dekadansis xanaSi vcxovrobT”.<br />

- diax, marTlac vfiqrob, rom Cven,<br />

rogorc axla amboben da amisTvis<br />

Zalze Seusabamo termins iyeneben _<br />

,,postmodernis” xanaSi vcxovrobT. es<br />

mosazreba pirvelad me gamovTqvi. ar<br />

ifiqroT, rom amas pativmoyvareoba<br />

malaparakebs. ubralod, me espanurenovani<br />

mwerali var da Cvens enaze gamoTqmuli<br />

bevri mosazreba sxvebis mier<br />

xSirad saTanadod ar aris dafasebuli.<br />

ortega i gasetma uamravi mniSvnelovani<br />

ram Tqva, rac Semdeg sxveb-<br />

ma gaimeores, Cemi azriT, es usamarTlobaa.<br />

me viyavi pirveli, vinc Seexo<br />

Tanamedrove xelovnebis amowurvisa<br />

da rRvevis tradiciis dasasrulis<br />

Temas, rogorc axla amboben da rogorc<br />

me vuwode mas erT dros. Cven<br />

modernizmis dasasrulis xanaSi vcxovrobT<br />

da es exeba ara mxolod xelovnebas,<br />

aramed Cveulebebisa da<br />

ideebis sferosac. vfiqrob, rom es komunizmis<br />

dasasrulicaa. ekologiuri<br />

azrovnebis momwifeba migvaniSnebs,<br />

rom ukve sul sxva epoqaSi SevabijeT.<br />

mTeli modernizmi iluzoruli cvlilebebisa<br />

da momavlis gafetiSebis<br />

niSniT viTardeboda. XVIII saukunis<br />

dasasrulidan moyolebuli, kacobrioba<br />

saubrobs revoluciebze, bednier<br />

sociumze, evoluciis miRwevebsa da a.S<br />

da a.S. iseve, rogorc gasul saukune-<br />

Si, Cvens droSic progresi yvelaze<br />

mniSvnelovani cnebaa da masSi momavali<br />

igulisxmeba. magram, rogorc xedavT,<br />

dRes ukve bunebis dacva gva-<br />

Relvebs da es swored am progresis<br />

Sedegia. yvelaze aqtualuri harmoniis<br />

SenarCuneba gaxda. gaCnda eWvi, rom<br />

SeiZleba srulyofas verc verasdros<br />

mivaRwioT, amitom igi momavalSi ki ar<br />

unda veZeboT, aramed sakuTar TavSi,<br />

Cvens msgavsebTan da bunebasTan harmoniul<br />

TanacxovrebaSi. imis Tqma msurs,<br />

rom ideam, romelic tradiciasTan<br />

kavSiris wyvetasa da qimeruli momavlisken<br />

dausrulebel swrafvas gulisxmobda,<br />

kraxi ganicada. swored es<br />

mafiqrebinebs, rom ukve sxva epoqaSi<br />

SevabijeT. sityva ,,postmoderni” ki am<br />

yvelafrisTvis Seufereblad zedapiruli<br />

mgonia. SevdivarT axal xana-<br />

Si, romelsac ar viciT, ra erqmeva, da<br />

verc gvecodineba, radgan civilizaciebma<br />

arasodes ician sakuTari saxeli.<br />

V saukunis berZnebma ar icodnen,<br />

rom V saukunis berZnebi iyvnen. rodesac<br />

jvarosnuli laSqrobis win Sua<br />

saukuneebis meomari sayvarel qals<br />

emSvidobeboda, ar eubneboda mas: ,,sayvarelo,<br />

me mivdivar pirvel jvarosnul<br />

laSqrobaSi an ukanasknel jvarosnul<br />

laSqrobaSi”, radgan yvela es<br />

istoriuli saxeli am epoqebs mogvianebiT<br />

ewodaT. Cvenc, rom ityvian, dasaflavebis<br />

win mogvnaTlaven da amitom<br />

ar SeiZleba vicodeT Cveni namdvili<br />

saxeli. ,,postmoderni” mxolod uSinaarso<br />

sityvaa.<br />

- Cveni epoqisaTvis gansakuTrebiT<br />

damaxasiaTebelia teqnologiebis,<br />

magaliTad, sakomunikacio saSualebebis<br />

ganviTareba. eTanxmebiT Tu ara<br />

makluhanis mosazrebas, rom eleqtronuli<br />

saSualebebi sabolood isev<br />

kiTxvasTan dagvabrunebs<br />

- ara mgonia, da asec rom moxdes,<br />

amas 6000 wlis Semdeg Tu mivaRwevT.<br />

wigni kvlav rCeba fundamentur da<br />

Seucvlel saSualebad. televiziis<br />

gavlena Cvens cxovrebaze kidev ufro<br />

gaizrdeba, magram yvelaferi imazea<br />

damokidebuli, Tu rogor gamoviyenebT<br />

mas. televizia ar unda iyos mxolod<br />

garTobisa da informaciis wyaro.<br />

amis winaaRmdegi ar var, magram,<br />

Cemi azriT, televizias aseve unda<br />

hqondes esTetikuri, SemoqmedebiTi da<br />

samecniero datvirTvac, rac gansxvavdeba<br />

misi dRevandeli funqciisagan.<br />

televiziis uaryofiT mxares me<br />

sakuTriv mauwyeblobaSi ki ar vxedav,<br />

aramed zogierT teqnikur aspeqtSi,<br />

magaliTad, erTi programis meoreTi<br />

Secvlis SesaZleblobaSi. didi xnis<br />

winaT, roca indoeTSi gaxldiT, mec<br />

makluhaniviT vfiqrobdi, rom yvela<br />

civilizacias Tavisi Sesabamisi komunikaciis<br />

saSualebebi aqvs, magram civilizaciebi<br />

yovelTvis saTanadod<br />

rodi iyeneben am saSualebebs. dRes<br />

igives vityodi televiziis Sesaxebac.<br />

- Tqven TvliT, rom televizia da<br />

kino poeziasTan SeTavsebadia, gaqvT<br />

jerac ganuxorcielebeli proeqti _<br />

apirebT Tqveni TeTri poema audiovizualur<br />

enas miusadagoT.<br />

- Cemi esseebis krebulSi ,,saxli”,<br />

romelic poezias exeba, vsaubrob<br />

imaze, Tu rogor SeiZleba kinosa da<br />

televiziis Cayeneba poeziis samsaxur-<br />

Si, ra ganasxvavebs poezias sxva <strong>literaturuli</strong><br />

Janrebisgan, magaliTad,<br />

romanisgan, romelic poeziis dobilia.<br />

ZiriTadi gansxvaveba is aris, rom<br />

arsebiTad, romani werilobiTi literaturaa.<br />

poezia ki ar unda waikiTxo,<br />

aramed moismino. iyo dro, roca adamianebma<br />

wera ar icodnen, samagierod,<br />

poemebs zepirad ambobdnen. SeeZloT<br />

gaeriTmaT, Sesabamisi ritmi moeZebnaT,<br />

rac aris kidec poezia. axali teqnologiebis<br />

_ radios, kinosa da televiziis<br />

saSualebiT, romlebic naTqvam<br />

sityvas avrceleben, SegviZlia poezia<br />

sakuTar fesvebs davubrunoT, isev gagonil<br />

da warmoTqmul sityvad vaqcioT<br />

da ar davtovoT mxolod daweril<br />

da wasakiTx sityvad. es Zalian mniSvnelovania.<br />

garda amisa, televiziasa<br />

da kinos uzarmazari upiratesoba<br />

aqvT. kinematografiul saxeSi pirvel<br />

rigSi win iwevs vizualuri xati: xe,<br />

Rrubeli, samkuTxedi, sfero, anu nebismieri<br />

forma, romlis danaxvac<br />

TvaliT SeiZleba, amasTan erTad gvesmis<br />

xma da ekranze asoebic Cndeba.<br />

rogorc xedavT, saqme gvaqvs vizualuri<br />

xatis, xmisa da warmoTqmuli<br />

da dawerili sityvis erTobliobasTan.<br />

swored esaa poema. axla jeri<br />

Cvenzea, Cvens gadawyvetilebaze. es patara<br />

eqsperimentia. rogorc yovel-<br />

Tvis, mcireTi unda daviwyoT da vifiqroT<br />

poeziis gamoyenebis iseT axal<br />

formebze, rogoric warmoTqmuli sityva<br />

da danaxuli sityvaa, anu saxed<br />

gardaqmnili sityva. Cemi azriT, esaa<br />

televiziis uzarmazari, jerac gamouyenebeli<br />

SesaZlebloba.<br />

- maxsendeba Tqveni gamosvla komunikaciis<br />

meore yrilobaze, 1979<br />

wels, roca Tqven saubrobdiT sxvadasxva<br />

tipis mayureblis Sesaxeb.<br />

dRes ukve gvaqvs specialuri arxebi<br />

sportis, axali ambebisa da kulturis<br />

sferoebSi. arsebobs videokasetebi,<br />

diskebi, interaqtiuli video da<br />

a.S., riTac damtkicda Tqveni maSindeli<br />

mosazrebis marTebuloba.<br />

- metic, roca es ekonomikurad sicocxlisunariani<br />

gaxdeba, kerZo da<br />

erovnuli biblioTekebis msavsad,<br />

videokasetebisa da sxva formatis biblioTekebic<br />

gaCndeba, sadac SevZlebT<br />

werilobiTi literaturis, gansakuTrebiT<br />

ki poeziis nimuSebis Tavmoyras.<br />

mimaCnia, rom romansa da poezias<br />

Soris gansxvaveba swored warmoTqmuli<br />

sityvaa. erT SemTxvevaSi es<br />

aris sityva, romelsac ambob da gesmis,<br />

meore SemTxvevaSi ki _ xedav da<br />

kiTxulob. rac Seexeba wigns, mwams,<br />

rom wignis kulturas ar unda vuRalatoT.<br />

imaves vfiqrob sityviT gamoTqmuli<br />

xatis Sesaxebac _ arc misi Ralati<br />

SeiZleba. Cemi azriT es urTier-<br />

TSemavsebeli formebia.<br />

- cxovrebis didi nawili kiTxvaSi<br />

gaatareT da umetesad wigni iyo Tqveni<br />

STagonebis wyaro. ,,bras Completas”-Si<br />

kevedos citata mogyavT:<br />

am udabnoTa simSvideSi<br />

ganvmartovdebi<br />

cota, magram diad wignebTan<br />

erTad,<br />

gardacvlilebTan saubarSi<br />

mihqrian dReni<br />

da Cems Tvalebsac micvalebulTa<br />

xmebi CaesmiT.<br />

romel wignebs gamoarCevdiT<br />

`monacvleobaTa rigSi” or maTgans<br />

axsenebT: bretonis `giJur siyvaruls”<br />

da bleikis `jojoxeTisa da<br />

samoTxis qorwils”.<br />

- diax, es ori wigni umniSvnelovanesia<br />

Cems cxovrebaSi, romlebic 25<br />

wlis asakSi wavikiTxe. sakmaod rTuli<br />

wignebia. bavSvobisa da siWabukis dros<br />

wakiTxuli wignebi CemTvis sayrdens<br />

warmoadgens.<br />

- deida amaliasac miuZRvis am<br />

saqmeSi wvlili, xom asea<br />

- diax, asea. Cems saxlSi didi biblioTeka<br />

iyo. romanistebidan Zalian<br />

miyvarda aleqsandre diuma. roca<br />

pirvelad `sami muSketeri” da `oci<br />

wlis Semdeg” wavikiTxe, sasowarkveTilebaSi<br />

Cavvardi, lamis vitire.


11 - 24 dekemberi 2009<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

Targmani 15<br />

Cems Tavs veubnebodi: axla ra meSveleba,<br />

es romani rom davamTavre, raRa wavikiTxo-meTqi.<br />

maSin jer ar vicodi,<br />

rom uamravi biblioTeka arsebobs da<br />

wignebis amowurva SeuZlebelia. amis<br />

Semdeg saTavgadasavlo romanebi wavikiTxe:<br />

`aTas erTi Rame”, Tu `erTi da<br />

aTasi Rame” rogorc geneboT, ise daarqviT.<br />

magram wigni, romelsac maSin<br />

vkiTxulobdi, gansxvavdeboda axlandeli,<br />

eruditebisTvis gankuTvnili<br />

versiisagan. es iyo Zveli, im dros gavrcelebuli<br />

sabavSvo gamocema. es saxeebi<br />

dRemde xeluxlebelad inaxeba<br />

CemSi. aladini da misi lampari CemTvis<br />

axlac isev ise dafrinaven meqsikis<br />

caSi, rogorc bavSvobisas.<br />

- es aris mogzauroba wignis meSveobiT,<br />

ara<br />

- es umoZrao mogzaurobebia. mogzauroba<br />

bevrnairad SeiZleba, yvelaze<br />

saukeTeso saSualeba warmosaxviTi<br />

mogzaurobaa, am dros oTaxSi<br />

rCebi da TvaldaxuWuli an naxevradRia<br />

TvalebiT mogzaurob. arsebobs<br />

TviTmfrinaviT, viriT an cxeniT mogzauroba.<br />

erTxel, axalgazrdobaSi,<br />

Cilpansingodan tuqstlamde cxeniT<br />

wavedi, saSineleba iyo. saaTebis ganmavlobaSi<br />

dausruleblad viare. mar-<br />

Tlac dauviwyari gamocdileba gamodga<br />

CemTvis, mkvdariviT daRlili Cavedi.<br />

yvelaze saukeTeso, albaT, wignis<br />

furclebze mogzaurobaa. am dros Sei-<br />

Zleba sabaJoebze Segaferxon, magram<br />

Tu erTi an ori ena ici, am dabrkolebas<br />

maleve gadalaxav da ucxo mxareebsac<br />

gaicnob. Tumca, isic unda iTqvas,<br />

rom frangulad an germanulad kiTxva<br />

gansxvavdeba TargmanSi wakiTxulisagan.<br />

zogjer Targmanebi marTlac<br />

kargi gamodis, zogjer ki, piriqiT,<br />

gadRabnil fotoebs hgvanan.<br />

vecdebi, mokled mogaxsenoT, radgan<br />

dro elastiuri sididea da Cemi<br />

saTqmelic mTeli asoTxmoci wami gaiweleba.<br />

epoqa, romelSic vcxovrobT,<br />

ubralod saukunis miwuruli rodia.<br />

Cven gansakuTrebul istoriul periodSi<br />

gviwevs cxovreba. ra daibadeba<br />

ideologiebis msxvrevis Semdeg<br />

ras unda velodeT axali epoqis<br />

gariJraJze mivaRwevT ki sayovelTao<br />

SeTanxmebas msoflioSi, Tu kvlav kerpebis<br />

Tayvaniscemisa dareligiuri<br />

fanatizmis, omebisa da tiraniis xana-<br />

Si davbrundebiT SeZleben ki Tavisufali<br />

da Zlevamosili demokratiebi,<br />

dasZlion sakuTari egoizmi da SegnebiT<br />

moekidnon im erebs, romlebic<br />

amisgan jer isev Sors arian ityvian<br />

Tu ara es ukanasknelni uars Zaladobriv<br />

kanonebze da mixvdebian Tu ara,<br />

rom yoveli moZalade damarcxebisTvisaa<br />

ganwiruli. da kidev, SevZlebT<br />

Tu ara msoflios im nawilSi, sadac me<br />

vcxovrob, laTinur amerikaSi, ker-<br />

Zod, Cems samSobloSi, meqsikaSi, bolos<br />

da bolos, gavxdeT Tanamedroveebi es<br />

ar gulisxmobs mxolod politikis<br />

demokratiulobas, ekonomikur keTildReobasa<br />

da socialur samarTlianobas,<br />

pirvel rigSi es gulisxmobs<br />

Serigebas sakuTar tradiciebTan, sakuTar<br />

TavTan.<br />

SeuZlebelia, winaswar gamoicno,<br />

ra moxdeba momavalSi. Tuki uaxles<br />

istorias gadavxedavT, aRmovaCenT,<br />

rom istoriis gasaRebi aravis upyria<br />

xelT. dasrulda es saukunec da mainc<br />

uamravi kiTxva darCa upasuxod. magram<br />

erTi ram danamdvilebiT viciT: yvelas,<br />

vinc am planetaze vcxovrobT,<br />

safrTxe gvemuqreba. Cvens mier gaRmerTebuli<br />

absurduli progresi da<br />

bunebaze mopovebuli TiToeuli gamarjveba<br />

ukve namdvil TviTmkvlelur<br />

maraTonad iqca. daviwyeT Tu ara<br />

galaqtikebis saidumloTa amoxsna,<br />

atomis nawilakebis gaSifrva, molekuluri<br />

biologiisa da sicocxlis warmoSobis<br />

Seswavla, bunebas saSineli<br />

Wriloba mivayeneT gulSi. ase rom, Cemi<br />

azriT, rogoric ar unda iyos erebis<br />

mier SemuSavebuli politikuri da socialuri<br />

wyoba, dRes yvelaze mniS-<br />

- Targmani kidev erTi Temaa, romlis<br />

Sesaxebac xSirad werT. Tqven-<br />

Tvis Targmani Semoqmedebaa da naTargmni<br />

wigni originalisgan gansxvavdeba,<br />

xom asea<br />

- diax, Targmani arasodes ar aris<br />

igive wigni. didi Targmanebi, maT Soris<br />

yvelaze saukeTesoebi, TavisTavad<br />

Semoqmedebaa. gifiqriaT, mTeli am<br />

saukuneebis ganmavlobaSi, ramdenad<br />

mniSvnelovani iyo CvenTvis, dasavle-<br />

TisaTvis berZeni klasikosebi bevri<br />

maTgani originalSi ikiTxeboda, bevric<br />

_ TargmanSi. yvela enaze arsebobs<br />

virgiliusis, homerosisa da ovidiusis<br />

dauviwyari Targmanebi. Cven am<br />

TargmanebTan erTad vicxovreT. igive<br />

SeiZleba vTqvaT aRmosavluri teqstebis<br />

Sesaxebac, romlebic mogvianebiT<br />

aRmovaCineT. pirveli klasikosebi<br />

berZnebi da romaelebi iyvnen, mogvianebiT<br />

ki Cinur, iaponur, arabul samyaroebsa<br />

da indoeTis udides literaturasac<br />

veziareT.<br />

- wignebiT mogzaurobis garda,<br />

Tqven cxovrebaSic didi mogzauri<br />

xarT. maT Soris oTx maTgans gamovyofdi:<br />

pirveli, espaneTSi 1937 wels,<br />

samoqalaqo omis dros, rodesac mwerlebis<br />

antifaSistur kongress eswrebodiT;<br />

meore, amerikis SeerTebul<br />

StatebSi 1944-dan 1946 wlamde<br />

gugenhaimis stipendiiT; mesame _<br />

parizSi 1943-1952 wlebSi, egzistencializmis<br />

ayvavebis periodSi, rodesac<br />

andre bretons daumegobrdiT;<br />

da bolo, indoeTSi _ 1962-1968 wleb-<br />

Si.<br />

- diax, magram erTi mogzauroba<br />

mainc gamogrCaT, sul pirveli, romelic<br />

yvelaze mniSvnelovani iyo<br />

CemTvis.<br />

sadRegrZelo<br />

sityva, warmoTqmuli 1990 wels stokholmSi,<br />

nobelis premiis miRebis ceremonialze.<br />

vnelovani da gadaudebeli problema<br />

bunebis gadarCenaa. bunebis dacva<br />

igive adamianis dacvaa.<br />

saukunis miwuruls aRmovaCineT,<br />

rom, Turme, Cven sxvadasxva sistemebis<br />

an maTi erTobliobis nawili vyofilvarT,<br />

samyarosi, romelic mcenareebiT,<br />

cxovelebiT, ujredebiT,<br />

molekuliT, atomiT iwyeba da varskvlavebamde<br />

aRwevs. Cven ki, rogorc Zveli<br />

filosofosebi ityodnen, mxolod<br />

erTi patara rgoli varT yofierebis<br />

uwyvet jaWvSi.<br />

adamiani dResac kacobriobis dasabamidan<br />

arsebul erT-erT yvelaze<br />

Zvel Jests imeorebs _ Tavs maRla swevs<br />

da gaocebuli ucqeris varskvlavian<br />

cas. amas yovelTvis erTi da igive<br />

gancda axlavs Tan. es aris Cveni samyarosTan<br />

Zmobis gancda. maxsovs, wlebis<br />

win sofelSi, roca varskvlavebiT<br />

moWedili cis cqeriT vtkbebodi, balaxebidan<br />

uceb WriWinis frTebis<br />

mkveTri Wriali momesma. varskvlavebiani<br />

cis Ramis guliscemas ucnaurad<br />

exmianeboda patara mweris frTebis<br />

melodia. da maSin es bwkarebi davwere:<br />

didia ca<br />

da mis maRla<br />

aumRvreveli samyaroebi moCans,<br />

sivrceTa cimcims<br />

pawia frTebis Wriali erTvis.<br />

varskvlavebi, xeebi, Rrublebi,<br />

borcvebi, Citebi, WriWinebi, adamianebi<br />

_ yvelaferi am uzarmazar samyaro-<br />

Si Tavad aris patara samyaro da es samyaroebi<br />

erT ritmSi feTqavs. sicocxlis<br />

dacvas mxolod maSin SevZlebT,<br />

roca CvenSi bunebis mimarT Zmuri gancda<br />

gaiRviZebs. amaSi SeuZlebeli<br />

araferia, radgan Zmoba swored is sityvaa,<br />

romelic Tanabrad ekuTvnis<br />

rogorc liberalur tradiciebs,<br />

aseve socialistursac, rogorc mecnierebas,<br />

ise religias.<br />

axla ki msurs gavimeoro Zmobis<br />

kidev erTi, ZvelTaZveli tradicia,<br />

avwio sasmisi da Sevsva maTi udidebulesobis<br />

sadgRegrZelo. warmateba,<br />

janmrTeloba da aRmavloba vusurvo<br />

did da mSvidobian Sved xalxs.<br />

Targmna qeTi jiSiaSvilma<br />

umberto eko:<br />

`yovelTvis sxvebi momwonda~<br />

_ davibade piemontSi, vcxovrob<br />

milanSi da vaswavli boloniis universitetSi.<br />

myavs coli, ori Svili da<br />

SviliSvili. faSisti ara var, berluskonis<br />

xmas ar vaZlev, socialdemokrati<br />

var. viyavi sxvadasxva kaTolikuri<br />

organizaciebis xelmZRvaneli,<br />

mas mere ufals Cemi aRar sjera.<br />

vuSveb “Audolino”-s.<br />

_ romeli sityva mogwonT<br />

_ sigareti. SeiZleba, momklas, magram<br />

intervius uamisod ver gavuZleb.<br />

_ maSin mec movukideb, senior<br />

eko... saidan modis es gvari _ eko<br />

_ Cemma megobarma ipovna gamonaTqvamTa<br />

sia, romelsac 600 wlis win iezuitebi<br />

iyenebdnen napovni bavSvebisTvis<br />

saxelis dasarqmevad. erT-erTi<br />

iyo “ex celsis oblatos”, rac zecis saCuqars<br />

niSnavs.aqedan modis eko _ saxeli,<br />

romelic daarqves papaCems _ umamo<br />

poet-trubadurs. ese igi, mec zecis<br />

saCuqari var. imedia, adamianebi damafaseben.<br />

_ Tqven Tqven mogwonT sakuTari<br />

Tavi<br />

_ ara. Cemi saxe ar momwons, Tqveni<br />

ukeTesia. yovelTvis sxvebi ufro momwonda.<br />

_ bavSvobaSi yvelaze metad vin<br />

giyvardaT<br />

_ bebia dedis mxridan, romelic<br />

pirveli iyo, vinc didi kulturuli<br />

gavlena iqonia Cemze. am qals kulturisa<br />

sruliad araferi gaegeboda, magram<br />

giJdeboda kiTxvaze. saocar<br />

wignebs maZlevda wasakiTxad: balzaks,<br />

tolstois an sruliad uvargis<br />

wignebs, radgan maT Soris veraviTar<br />

gansxvavebas ver xedavda.<br />

_ ase gaiara omma<br />

_ omi mSvenieri gamocdilebaa,<br />

radgan Tavis gadarCenas swavlob. 11<br />

seqtembris mere dabneul adamianebs<br />

vxedav. me TviTon dabneulobaSi davibade<br />

da viswavle, rom am viTarebaSic<br />

unda SegeZlos cxovreba.<br />

_ ar geSiniaT<br />

_ erTaderTi, risac meSinia _<br />

alcheimeris daavadebaa. mexsierebis<br />

dakargva sakuTari “me”-s dakargvaa.<br />

yvela sxva xifaTi meoradia. amitom,<br />

roca pirispir vrCebi religiasTan,<br />

romelic meubneba, rom reinkarnacia<br />

melis da SeiZleba, vTqvaT, Zroxad<br />

movevlino qveynierebas, vkiTxulob:<br />

“rogor Zroxad memaxsovreba, rom<br />

umberto eko viyavi” Tu SeiZleba,<br />

dadebiTad vupasuxo am kiTxvas, sawinaaRmdego<br />

araferi maqvs.<br />

_ Zalaufleba Tu gsurT<br />

_ ara. me minda avtoriteti mqondes,<br />

rom nebismieri ambobdes: “ekom<br />

ama da am wignSi esa da es Tqva da mar-<br />

Talia.”<br />

_ seqsze ras ityviT<br />

_ bevri ram viswavle, magram ar<br />

giambobT, radgan pativs gcemT.<br />

_ Cemze nu wuxdebiT.<br />

_ Cemi azriT, seqsi Zalian sasargeblo<br />

ramaa. misi wyalobiT gamiCnda ori<br />

Svili, romlebic Zalian miyvars, mere<br />

SviliSvili, isic Zalian miyvars. seqss<br />

didi pativiscemiT vekidebi.<br />

_ radgan sicocxlis gagrZelebis<br />

saSualeba mogcaT<br />

_ da kidev imitom, rom saxalisoa.<br />

_ Tqven azriT, romeli asakia<br />

saukeTeso<br />

_ Cemi asaki, radgan yvelaferi<br />

mtkiva, mamtvrevs da sxeuls ukeT<br />

vgrZnob.<br />

_ Tqven ggoniaT, rom tkivilisgan<br />

SeiZleba rame iswavlo<br />

_ erT-erTi yvelaze didi monapovari<br />

gamocdilebaa, da Zalian mixaria,<br />

rom movaxerxe amis dagroveba. erTerTi<br />

mizezi, ratomac sikvdili ar minda,<br />

isaa, rom ar msurs, Cemi gamocdileba<br />

daikargos. SeiZleba, amitomac<br />

iwereba wignebi.<br />

_ Tqven ambobT, adamians utopiebi<br />

sWirdebao. Tqveni utopia rogoria<br />

_ yvela qalaqSi iyos bari, sadac<br />

zedmeti kiTxvebis gareSe momitanen<br />

yinulian martinis, radgan ecodinebaT,<br />

rom miyvars.<br />

_ SeiZleba Tu ara, rom didebam<br />

adamians saxe daakargvinos<br />

_ ubralod, didebas seriozulad<br />

ar unda moekido. Zalian mixaria, Tuki<br />

adamianebi Cems wignebs kiTxuloben,<br />

Tumca amas garkveuli uxerxulobac<br />

axlavs. amis safasuri iqneba Cems megobrebTan<br />

erTad ufro xSirad seirnoba.<br />

_ cinizmi Tu zrdis adamians<br />

_ Cven sicocxlis gaxangrZliveba<br />

SevZeliT da es Zalze mniSvnelovania.<br />

gulze gvxvdeba mSieri afrikeli bavSvebis<br />

ambavi da bevri sxva ram, razec<br />

200 wlis win aravin dardobda. ara<br />

mgonia, rom axla uaresebi viyoT.<br />

_ Tqven miTologiur personaJebze<br />

werdiT. jadosnuri samyaro gainteresebT<br />

_ diax, magram kidev nayinic miyvars.<br />

Cemi azriT, isini, visac zedmetad<br />

sjeraT jadoqrobis, cudi adamianebi<br />

arian, yvela faSistia.<br />

_ magas ratom ambobT<br />

_ imitom, rom vici.<br />

_ kargi, drois dinebaze vilaparakoT,<br />

amaze bevrs werdiT.<br />

_ gazeTebSi ar Rirs laparaki arc<br />

drois dinebaze, arc RmerTze, arc<br />

sikvdilze.<br />

_ keTili, maSin imaze vilaparakoT,<br />

ramac SegZraT.<br />

_ pirvelad rom vnaxe mkvdari. es<br />

omis dros moxda, quCaSi vnaxe, tyviiT<br />

Sublgaxvretili. magram mgonia, cxovrebis<br />

saidumlo isaa, rom yvelaferi,<br />

rac Tavs gadagxdeba, gulisSemZvreli<br />

unda iyos. mZafri gancdebis gareSe<br />

progresi ar arsebobs.<br />

_ mozrdili ram SegZraT<br />

_ mamaCemi gardaicvala, roca Cemi<br />

Svili daibada. am damTxvevam ise Semcvala,<br />

rom mTeli weliwadi TviTmfrinavSi<br />

ar Cavmjdarvar. uecrad<br />

mamaCemad viqeci.<br />

_ ra iswavleT mamisgan<br />

_ undobloba. brmad arasodes ar<br />

mjera is, rasac amboben.<br />

_ riT SegiZliaT, iamayoT<br />

_ me da Cemma saukeTeso megobarma,<br />

diplomi rom miviReT, vTqviT: “axla<br />

ra vqnaT _ wigni unda davweroT da<br />

bavSvi viyolioT _ es ori ramaa, rac<br />

sikvdils amarcxebs.” Cems megobars<br />

erTi qaliSvili hyavs da 15 wigni aqvs<br />

dawerili. me _ ori Svili da 40 wigni.<br />

bednierebi varT.<br />

_ ra aris aucilebeli, rom mTeli<br />

cxovreba erT qalTan gaataro<br />

_ eg imas unda hkiTxoT, ha-ha.<br />

_ Tqven araferi gagikeTebiaT<br />

_ mTavari erTgulebaa. kargi<br />

qmari ar vyofilvar, magram erTgulebas<br />

vafaseb.<br />

_ sikvdili ar gaSinebT<br />

_ Cven, filosofosebs, gvesmis, rom<br />

cxovreba sikvdilisTvis mzadebaa, magram<br />

minda, rom bolo wuTs lamazi sityvebi<br />

vTqva.<br />

_ ukve moifiqreT<br />

_ ukve avarCie, risi amotvifra minda<br />

Cemi saflavis qvaze _ esaa ukanaskneli<br />

sityvebi kampanelas dialogidan<br />

“mzis qalaqi”: “moica, moica<br />

_ ar SemiZlia, ar SemiZlia”.<br />

Targmna nino qajaiam


16 sarkmeli<br />

amerikelma mweralma da dramaturgma<br />

kormak makartnim auqcionze<br />

sakuTari sabeWdi manqana gaitana,<br />

romelic 1963 wels 50 dolarad iyida.<br />

swored am sabeWd manqanaze Seiqmna misi<br />

nawarmoebis umravlesoba. rogorc<br />

makartnis megobari jon mileri aRniSnavs<br />

(swored mas mouvida TavSi auqcionis<br />

mowyobis idea), mwerlis sabeWdi<br />

manqana TiTqmis aRar vargoda, gadasagdebad<br />

ki daenanaT.<br />

instrumentTan erTad auqcionze<br />

makartnis werilic gaitanes _ `am sabeWdi<br />

manqanis saSualebiT yvela Cemi<br />

wigni, maT Soris sami gamouqveynebeli<br />

romani Sevqmeni. vfiqrob, 50 wlis ganmavlobaSi<br />

masze 5 milionamde sityva<br />

meqneba dabeWdili.~<br />

kristis auqcionis organizatorebi<br />

varaudoben, rom sabeWdi manqanis<br />

sawyisi fasi 20 aTasi dolari iqneba.<br />

Semosuli Tanxis gadacemas ki santafes<br />

kvleviT institutisTvis apireben.<br />

kormak makartni dResdReobiT erTservantesis<br />

premiis laureati<br />

eratorebisTvis. mas xSirad adareben<br />

nobelis premiasac literaturis<br />

dargSi, radgan did fulad jildos<br />

gadascemen ara konkretul nawarmoebs,<br />

aramed mwerals damsaxurebisaTvis. sxvadasxva<br />

dros servantesis premia gadaecaT<br />

xorxe luis borxess, alexo karpentiers,<br />

oqtavio pass, gonsalo torente<br />

balesters, adolfo bios kasaressa<br />

da mario vargas liosas.<br />

skandali CexeTis literaturul<br />

wreebSi<br />

Cexma mweralma Tavi vietnamel gogonad<br />

gaasaRa da CexeTis prestiJuli<br />

<strong>literaturuli</strong> premiis _ `wignis<br />

klubis~ _ mflobelic gaxda. swored<br />

es faqti gaxda CexeTis literaturul<br />

wreebSi skandalis mizezi.<br />

Tavdapirvelad yvelaferi rigze<br />

iyo. erovnuli wignis premia vietnamelma<br />

studentma lan fam tim moipova,<br />

Tumca mogvianebiT gairkva, rom am saxelis<br />

miRma Cexi mwerali imaleboda. ian<br />

cempirekma SeZlo mistifikacia moexdina<br />

da sakuTari wignis _ `TeTri cxeni,<br />

yviTeli drakoni~ _ avtorad 19<br />

wlis vietnameli gogona daesaxelebina.<br />

am gziT mweralma CexeTSi mcxovrebi<br />

vietnamelebis TvaliT daanaxa saku-<br />

Tar Tanamemamuleebs qsenofobiis<br />

problemebi, razec presaSi TiTqmis<br />

arasdros amaxvilebdnen yuradRebas.<br />

ase rom, sanam TaRliTobas farda<br />

aexdeboda, zogierTma literaturis<br />

kritikosma gaTvala, rom CexeTis<br />

yovelwliuri premia `wignis klubi~<br />

aucileblad gadaecemoda `TeTr cxensa<br />

da yviTel drakons~ ara mxolod<br />

<strong>literaturuli</strong> niWis, aramed politikuri<br />

Rirebulebebis gamo.<br />

cnobilia, rom vietnamelebi erTerT<br />

yvelaze mravalricxovan erovnul<br />

umciresobas warmoadgenen CexeT-<br />

Si. yvelaferi socializmis xanaSi _<br />

vietnamis omis dasawyisidanve _ CexeT-vietnamis<br />

megobrobiT daiwyo. 1990<br />

wlamde praRasa da bratislavaSi daaxloebiT<br />

100 aTasi vietnameli gadavida<br />

Sarl bodleris leqsebis krebulis<br />

pirveli gamocema _ `borotebis<br />

yvavilebi~ _ poetis avtografiT<br />

parizSi auqcionze 755 aTas evrod gaiyida.<br />

lotma yovelgvari rekordi moxsna.<br />

krebuli pirvelad 1857 wels 1100<br />

tiraJiT gamoica. 2007 wels sotbis auqcionze<br />

am tiraJidan erT-erTi,<br />

romelsac mxatvar eJen delakruasadmi<br />

miZRvnili warwera amSvenebda, 560<br />

aTas evrod Sefasda. 1845 wlis 30 iv-<br />

saswavleblad. umaRlesdamTavrebulebs<br />

3 wlis ganmavlobaSi SeeZloT<br />

am qveyanaSi darCena da CexeTis dawesebulebebSi<br />

muSaoba. migrantebis nawili<br />

swored ase dasaxlda evropaSi.<br />

`am wignma miaRwia im mizans, romliskenac<br />

realuri avtori miiswrafvoda.<br />

ian cempirekma yuradReba gaamaxvila<br />

Cex umravlesobasa da vietnamel<br />

umciresobas Soris arsebul ur-<br />

TierTobaze~, _ aRniSna CexeT-vietnamis<br />

sazogadoebis Tavmjdomarem<br />

marcel vinterma.<br />

aRsaniSnavia, rom kompiuteruli<br />

teqnologiebis wyalobiT `TeTri cxenisa<br />

da yviTeli drakonis~ avtorma<br />

mTeli wlis ganmavlobaSi SeZlo Tavisi<br />

namdvili saxis damalva. `wignis<br />

klubis~ Jiuris wevrebs cempireki<br />

eleqtronuli fostiT ekontaqteboda.<br />

ugzavnida wignis gamogonili avtoris<br />

suraTebs, Seqmna videomimarTvac<br />

ki, romliTac dajildovebis ceremonialze<br />

mkiTxvelebs mimarTavda.<br />

amas garda, man adgilobriv JurnalgazeTebs<br />

eleqtronuli fostiT interviuc<br />

ki misca. lan fam ti, bunebrivia,<br />

ver daeswreboda dajildovebis<br />

ceremonials. mweralma ostaturad<br />

gaacura Jurnalistebi, TiTqos gogonam<br />

malaiziis universitetSi Caabara<br />

da mis mSoblebs ar surdaT swavlisTvis<br />

moewyvitaT Svili. avtoris mier mi-<br />

TiTebul sabanko angariSze fuladi<br />

jildoc ki ise Cairicxa, rom ian cempireki<br />

arsad gamoCenila.<br />

`borotebis yvavilebi~ _ rekordsmeni<br />

krebuli<br />

nisiT daTariRebuli werili ki, romlis<br />

adresatic misi iuridiuli ndobiT<br />

aRWurvili piri narsis anseliusi<br />

iyo da, romelSic poeti TviTmkvlelobis<br />

survils amJRavnebs, Tavis droze<br />

250 aTas evrod gaiyida. imxanad am<br />

lotmac erTi werilisTvis gansazRvruli<br />

Tanxis yovelgvari rekordi moxsna.<br />

wels mTlianobaSi auqcionze 180<br />

loti iyo gatanili _ bodleris werilebi,<br />

wignebi da nivTebi. auqcionis<br />

dasrulebisas organizatorebma 4,05<br />

milioni evro miiRes, ramac ormagad<br />

gadaWarba navaraudeb Tanxas.<br />

1857-dan 1868 wlamde `borotebis<br />

yvavilebi~ 3-jer gamoica. 1857 wels am<br />

krebulis gamosvlam skandali gamoiwvia<br />

_ bodlers sazogadoebriv amoralobaSi<br />

dasdes brali, ris Semdegac<br />

tiraJis nawili daapatimres, poets ki<br />

300 frankiani jarima gadaaxdevines.<br />

leqsebis gamoqveyneba formalurad<br />

mxolod 1947 wels gaxda SesaZlebeli.<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

2009 wels servantesis premiis laureatad<br />

meqsikeli mwerali xose emilio<br />

paCeko dasaxelda. 70 wlis prozaikoss,<br />

poets, eseistsa da literaturis<br />

kritikoss fuladi jildo _ 125 aTasi<br />

evro gadaecema. Tavad laureati<br />

aseTi prestiJuli prizis miRebas ar<br />

eloda da am faqtiT gakvirvebulic ki<br />

darCa.<br />

paCeko meqsikaSi daibada. mweralma<br />

sakuTari qalaqis cxovrebis, konkretulad<br />

ki _ am qalaqis axalgazrda<br />

macxovrebelTa problemebis xatovnad<br />

gadmocemiT gaiTqva saxeli. manve Targmna<br />

espanur enaze samuel beketis, tenesi<br />

uiliamsisa da tomas eliotis Txzulebani.<br />

servantesis premia, romelic 1975<br />

wels daarsda, erT-erT prestiJul<br />

jildod miiCneva espanurenovani lit-<br />

11 - 24 dekemberi 2009<br />

50 dolarad nayidi da 20 aTasad<br />

Sefasebuli sabeWdi manqana<br />

milorad paviCi 80<br />

wlisa gardaicvala<br />

serbi poeti, mwerali, mTargmneli<br />

da serbuli literaturis istorikosi<br />

milorad paviCi 80 wlis asakSi gardaicvala.<br />

serbuli barokosa da simbolisturi<br />

poeziis specialisti 1929<br />

wlis 15 oqtombers belgradSi moqandakisa<br />

da filosofiis pedagogis ojax-<br />

Si daibada. 1949-1953 wlebSi swavlobda<br />

belgradis universitetis filosofiis<br />

fakultetze, mogvianebiT zagrebis<br />

universitetSi filosofiis<br />

erT yvelaze aRiarebul Tanamedrove<br />

amerikel mwerlad miiCneva. mis kalams<br />

ekuTvnis 10-mde romani, piesebi da<br />

scenarebi. amasTanave, is nacionaluri<br />

wignisa da pulitceris premiebis laureaticaa.<br />

makartnis wignebis mixedviT<br />

gadaRebulia 2 filmi _ `gza~ da Zmebi<br />

koenebis `moxucebis adgili aq ar<br />

aris~. am ukanasknelma 2008 wels 4 oskari<br />

moipova.<br />

mecnierebaTa da literaturis istoriis<br />

dargebSi doqtoris xarisxic<br />

miiRo. sanam mTel Tavis cxovrebas<br />

literaturul Semoqmedebas miuZRvnida,<br />

paviCi garkveul xans sxvadasxva universitetSi<br />

pedagogiur saqmianobas<br />

eweoda (parizSi, venaSi, fraiburgSi,<br />

regensburgsa da belgradSi). misi pirveli<br />

poeturi krebuli (`palimfsestebi~)<br />

1967 wels gamoica. 1971 wels gamoqveynda<br />

momdevno leqsebis krebuli<br />

`mTvaris qva~. msoflio aRiareba ki paviCs<br />

`xazarulma leqsikonma~ moutana,<br />

romelic 1984 welsve besTselerad<br />

iqca.<br />

misi wignebi mraval enazea naTargmni.<br />

paviCi muSaobda gazeTebSi, werda<br />

kritikul werilebs, monografiebs uZvelesi<br />

serbuli literaturis istoriasa<br />

da simbolistur poeziaze, evropuli<br />

enebidan Targmnida leqsebs. 1991<br />

wels serbiis mecnierebisa da xelovnebis<br />

akademiis wevri gaxda. 2004 wels<br />

dasaxelebuli iyo nobelis premiis<br />

nominantTa Soris literaturis darg-<br />

Si. paviCi srulyofilad flobda rusul,<br />

germanul, frangul da ramdenime<br />

uZveles enas.<br />

abdelatif laabi safrangeTSic<br />

saukeTesoa<br />

safrangeTis yvelaze prestiJuli<br />

premiis _ gonkurebis _ poeziis nominaciaSi<br />

laureatis wodeba marokoSi<br />

erT-erT aRiarebul poets, abdelatif<br />

laabis mieniWa. laabi `xangrZlivi da<br />

nayofieri SemoqmedebiTi saqmianobisTvis~<br />

daajildoves. swored is dasaxelda<br />

misi Taobis erT-erT yvelaze<br />

TvalsaCino warmomadgenlad.<br />

laabi 1942 wels daibada faseSi,<br />

romelsac marokos sulier dedaqalaqadac<br />

moixsenieben. is rabatas universitetSi<br />

swavlobda, aqtiurad monawileobda<br />

marokos universitetis Teatris<br />

CamoyalibebaSi, xolo 1969 wels<br />

daaarsa <strong>literaturuli</strong> Jurnali<br />

`amosunTqva~. leqsebis wera axalgazrdobaSi<br />

daiwyo da dResdReobiT ramdenime<br />

aTeuli leqsebis krebulis avtoria.<br />

misi Semoqmedeba cnobilia<br />

rogorc evropaSi, ise arabul samyaroSi.<br />

saukeTeso romanisTvis ki gonkurebis<br />

premia bolo 10 wlis ganmavlobaSi<br />

wels pirvelad 42 wlis Savkanian frang<br />

mweral qals, warmoSobiT senegalel<br />

mari ndiais gadaeca romanisTvis `sami<br />

yovlisSemZle qali~. gonkurebis premia<br />

saTaves 1903 wlidan iRebs da mis<br />

laureatebs Soris sxvadasxva dros<br />

iyvnen iseTi mwerlebi, rogorebicaa<br />

marsel prusti, moris driuoni, simona<br />

de bovuari. gonkurebis premia Zmebma<br />

edmon da Julien de gonkurebma<br />

daaarses da fuladi prizi dRemde simboluria<br />

_ 10 evro. gonkurebis akademiaSi<br />

10 yvelaze cnobili frangi<br />

literatoria. jildo mwerals mTeli<br />

Tavisi cxovrebis manZilze mxolod<br />

erTxel eniWeba. erTaderTi gamonaklisi<br />

romen gari aRmoCnda, romelmac<br />

1956 wels miiRo es premia, xolo 19 wlis<br />

Semdeg igive jildo sxva saxeliT _<br />

emil ajaris fsevdonimiT moipova.<br />

literaturul mistifikacias premiis<br />

gadacemis Semdeg aexada farda.<br />

<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />

gamodis saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa<br />

da sportis saministros finansuri mxardaWeriT<br />

redaqtori irakli javaxaZe<br />

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />

Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, Tamar Juruli<br />

tel.: 292196; mob. tel.: (877)742277; (899)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!