literaturuli gazeTi
literaturuli gazeTi
literaturuli gazeTi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
#16<br />
#16 11 - 24 dekemberi 2009<br />
gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />
fasi 50 TeTri<br />
eTer TaTaraiZe:<br />
garev-garev vbrundebi-d<br />
fiWexisk wamoala bilikaze vdgeb,<br />
WeroT momdinaraebs zugrasad imis dedas<br />
danamSvralebs vxvdeb,<br />
zugras oqros dalalebs, nafiruzal Svlis Tvalebs<br />
elnakankal vswvdeb,<br />
garev-garev anabrun, fiWexisk wamoala<br />
bilikaze vdgeb.<br />
IV-V
2 proza <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> 11 - 24 dekemberi 2009<br />
dasawyisi # 9-15<br />
butkis gogo da biWi<br />
aka morCilaZe<br />
legendaruli qemeras piradi<br />
da sazogadoebrivi cxovreba<br />
xoda, exla ki kargaT aRarc maxsovs<br />
ras geunebodi.<br />
lvovidan ro CavediT iqa da Rame<br />
ro gasaTevi ar gvaq da or dReSi ro<br />
ukan unda wamovide Tamazas qorwilSi<br />
eg naTqvami maq da karoCe Tovlia da<br />
miweli. miwels ro eZaxian egeni da<br />
telefonis butkaSi gogo da biWi<br />
zasaoben da imito mivediT ro CurTe<br />
sadRacas rekavs im pontSi, ro Rame gagvaTevion<br />
da aba ver vrekavT.<br />
me ki ori weli viyavi leningradSi<br />
da zamTris ponti ra ari vici, mara xo<br />
ici qarTvelis pontSi var, ro qudi<br />
ara rame da kurtka macvia, da Signidan<br />
Tbilebi.<br />
vdgevarT da velodebiT, es gogo<br />
da biWi kide zasaoben, da meTqi davai<br />
ra CurTe, miukakune, egre sad ari, egeni<br />
zasaoben, me kide Zed marozi var,<br />
vsio da ukakunebT mara kidiaT. zasaoben<br />
da exla Sen imas moTxove. butka-<br />
Sive rame ar miafiTixos, me imas vfiqrob.<br />
su kidiaT, gareT ro SecivebulSi<br />
CurTe da qemera dgas.<br />
es CurTe kide, icis ro sxvagan varT<br />
da ar ukakunebs. meTqi aba davai, gavSaloT<br />
logini da davwveT aq, aba ra vqnaT<br />
da maita meTqi arayi, movkvdi. Cur-<br />
Tes Tavis CanTaSi WaWa aq.<br />
gavaZreT erTi, ZvelaT ro boTlebi<br />
iyo mwvane.<br />
exla ro yvela plastmasebSi da kokakolebSi<br />
asxams saxlis arays da egre<br />
miaqT sadme da egrec inaxaven, maSin<br />
sad iyo egre, maSin iyo Zveli litriani<br />
boTlebi. is boTlebi aRar gamodioda<br />
da ise, saxSi iyo Senaxuli.<br />
Zveli Rvinis boTlebi iyo, sqelebi<br />
da mZimeebi, litrianebi da Tu WaWa<br />
iyo, pastaiani imaSi iyo xolme. naxalovkelebma<br />
vafSe WaWa icoden, visac ezo-<br />
Si yurZeni qonda da bevrs qonda, Cvenca<br />
gvqonda samocdaaTebs da oTxmocebs<br />
urtyamda zogierTebi. meTqi giJebi<br />
xarT, vin unda dalios, ai prosto<br />
vin unda dalios.<br />
erTi mere baTumSi momiwia ra, wesieri<br />
biWebi iyvnen saTamaSos xsniden da<br />
mogvexmareo da meTqi, mogexmarebi da<br />
waveliT matarebliT, me, dabrecili<br />
da Tamazas ro vabob, Tamazac wamogvyva,<br />
prosto da eg romeli droa da matarebeli<br />
ro ori dRe midis baTumamde<br />
da paxodu, ro amodian avtomatebiT<br />
mTvralebi da viTom ro gSmonaven<br />
da Turme dabrecils zeda aq. iaraRiT<br />
ari wamosuli. aslanas droa da iara-<br />
RiT ari wamosuli baTumSi, pa sem let<br />
zeda gvaq rogorc magas is makarovi<br />
zed qonia. an raT undoda, romeli dabrecili<br />
iaraRis kacia, mara im dros<br />
yvela eTamaSeboda, erTxel avWalis<br />
tramvaiSi damicvivda tyviebi. naganis<br />
tyviebi iyo, Tan sxvisi da is naganic<br />
xelSi gveWira da vaTamaSebdiT. egre<br />
iyo is dro, mara me ras vambob, dabrecilis<br />
stvols ki ar vambof, baTumSi<br />
ro wamoiRo, Tamazam ro WaWa wamoiRo<br />
imas vambof.<br />
xoda davjeqiT da es matarebeli<br />
rogor midis ici, paxodu Seileba<br />
oTxi saaTi idges. bebiebi amodian, mawoni<br />
amoaqT Tavis kovzebiT. SeWam da<br />
kide Camoivlian, kovzebi ukan miaqT,<br />
imdeni xania gaCerebuli.<br />
kovzefs krefen pa poezdu, azze modi.<br />
xoda Tamaza xo wamogvyva.<br />
Tamaza ari xevsuri vafSe. mara naxalovkelia.<br />
xevsuri veRar ari. sami<br />
pakalenia naxalovkeli xevsuria. mara<br />
xasiaTSi mament aq. mament, ro ityvian.<br />
xoda karoCe ro daiZra da mcxeTasTan<br />
ar varT misuli da gavSaleT iasnia. me<br />
WaWisti ar var da meTqi adreve vici,<br />
ro Tamazas WaWa aq wamoRebuli da vagzalze<br />
ro gavediT, erTi Sampanuri<br />
aviRe, im pontSi ro, meTqi amas davlev.<br />
Sampanurebi maSin iyo orlariani, ro<br />
ambobden, vanaSi asxamen Sampanurebso.<br />
yvelaze znameniti iyo jorjian seqti.<br />
egreve eunebodi, seqti momeci, lari<br />
da oTxmocebi Rirda. Tamaza meuneba,<br />
qemer, to, es WaWa ari jamrTeli, Cemi<br />
saxlis, ra seqtebs yidulof.<br />
meTqi, vici eg Seni WaWa rac iqneba.<br />
ramdeni gradusia da ar ambobs, magaria<br />
da namdviliao. iasnia ro namdvilia,<br />
mara me xo vici, naxevar saaTSi daibombebian.<br />
xoda daiZra es matarebeli<br />
da ro gavSaleT saWmelebi da Tamazamac<br />
gaaZro da meTqi, me Cem seqts davlev.<br />
Tan seqti, Tan Tbili, mara vawvebi<br />
da amaT daasxes orma da Tamaza euneba,<br />
eg ari oTxmocdaori gradusiu<br />
da fTxilaTo. karoCe, meore Wiqa dalies<br />
da Zaan magari mTvralebi arian.<br />
imena rogori mTvralebi xo ici, daZineba<br />
ro unda. ki ar atrakebs, aRar aqs<br />
gatrakebis Tavi da magas ro Sevxede,<br />
me kide ori Wiqa seqti maq daleuli da<br />
isic bolomde vera, imito ro seqts<br />
prosto ver svam, atravaa da gbridavs<br />
yvela ylupi. ki ar gaTrobs, ori Wiqa<br />
ras dagaTrobs, gbridavs.<br />
xoda amaT ro Sevxede ori Wiqis mere,<br />
meTqi texavs da damisxi meTqi, erTs<br />
gavSinjav, ro cota davewio. da erTi<br />
davartyi. karoCe Caxia yeli, Cafxriwa<br />
da egreve gaTrobs. oTxmocdaori<br />
gradusia. ra uzam. gereva egreve.<br />
xoda exla CurTes WaWa me ra vici.<br />
vafSe ara var WaWa ro uyvareT da giJdebian,<br />
mara prosto davibridebiT, qudi<br />
ar maxuria. meTqi, Tu ar akakuneb<br />
da gaaZre, braZiagebiviT varT, CanTebiT.<br />
iq Ramea karoCe egreve. CvenTan ro<br />
dRea, iq egreve Ramea.<br />
da CurTe ras meuneba. qarTvelebi<br />
ara varT biWo, to, qemer ki gavaZrofo<br />
da erTi kai moxarSuli dedalic<br />
maqo, mara Wiqebi ara gvaq da TefSebio.<br />
yinva ari to. quCaSi varT, WuWyiani<br />
Tovli ari pa kalena, prosto ayris da<br />
Suqze lamazia da krugom sul korpusebi<br />
da telefonis butkaSi zasaoben<br />
gogo da biWi da paxodu, marto yinvis<br />
pontSi ara ro mesmis da rame, vafSe<br />
aRar mabrazebs es gogo da biWi da meTqi,<br />
biWo, ra Wiqebi, jarSi ara xar namyofi,<br />
sgarla mivceT, rogorc ari.<br />
exla eg aRar vici staliCni da meore<br />
roa mwvane zoliT is ki damilevia<br />
sgarla jarSi ro viyavi, ponti Cavardnila,<br />
Tore bazaze xrustalis Wiqebic<br />
mqonda, lerners qonda, me ra. mara<br />
exla WaWa sgarla, vafSe smertia.<br />
prosto ver veguebi am WaWas, nervozebia.<br />
daleva xo unda gSvelodes, da<br />
me eg WaWa vafSe guls ar mixsnis. prosto<br />
maSin jer patara var da prosto<br />
ar miyvars WaWa. jer ver vxvdebi ro<br />
mejavreba.<br />
karoCe, meTqi, eg CanTa, age aq dade,<br />
Tovlze da gaxseni, da davai dedali.<br />
gaiyinebao, CurTe iZaxis. meTqi,<br />
arayi unda davlioT, ginda vabSe yinuli<br />
CavayoloT, mainc padmoga ari. da<br />
amoiviReT da egreve CurTem barklebi<br />
aaxia da erTi me momca, erTi TiTon daiWira<br />
da Cakuzuli varT im TovlSi,<br />
vsveldebiT, prosto meTqi wamovdgeT<br />
da boTlic gaaZro, is mwvane. nolsemZesiatpiatiani<br />
ki ara, imena Zveli litriani<br />
da probka aq karCaginis droindeli<br />
da wavxseniT da meTqi, Tbiliss<br />
gaumarjos magis dedac meTqi, ro mogaTbobs<br />
da ro mogivlis da ro vafSe<br />
Senia da moviyude.<br />
moviyude, mara sanam ar amoisunTqav<br />
xo ar vici, rogori WaWaa, da uSvef<br />
prosto ramdenic wava da ro moviSore,<br />
karoCe vxedav, Zaan magaria, samocze<br />
naklebi ar ari, da ro amovisunTqe<br />
da egreve barkali miveci, gayinuli<br />
Tu rogoric iyo, meTqi CurTe ramdenia.<br />
bebiaCemis ario da samocdasami<br />
ario. meTqi, asworebs, sicives ver gavigebT.<br />
Seileba vafSe gaviyinoT, mara<br />
Cven ver gavigebT da CurTe iZaxis, vaf-<br />
Seo, kide maq Toxlebio da gaaZro bankiT<br />
nigvziani badrijanebi da kide er-<br />
Ti bankiT pamidoris wnili. meTqi giJia<br />
esa, mTeli kuxna wamoRebuli aq da is<br />
Tavisi monkavSiric amoaZro CanTidan<br />
da davai wavida bankebSi Tevzaoba im<br />
monkavSiriT. magra civa mainc, to. Tavi<br />
maq gasivebuli yinvisgan da meorec<br />
moviyudeT im pontSi ro ra saqmezec<br />
varT, is kargaT gagvekeTebios.<br />
vafSe, iseTi pontia, ro am samocdasamians<br />
ise davlevT laRiZeSi ro naRebi<br />
Sokoladi dagilevia, iolaT ileva<br />
yinvaSi. prosto mere ra vqnaT. eg ar<br />
ari iasni. es ro davlioT daJe naxevari<br />
litra, iq daveyrebiT da dagveZineba<br />
da movkvdebiT. prosto movkvdebiT.<br />
eg maxsovs da vawvebi, ro davai davrekoT.<br />
Sen ra ggonia, didxans ki ar varT.<br />
ori moyudeba ra ari. aTi wuTia, ra da<br />
prosto vWamT am gayinul saWmelebs da<br />
meTqi, exa cxeli puri mogvca. Tan bi-<br />
Wo, to, iq ra unda vqnaT, jer iq vabSe<br />
SuaRamec ar ari da rogor unda gadaaTeno.<br />
CurTe ambobs, gadavaTenebT.<br />
meTqi, ha, sanam gadavaTenebT, exla gaumarjos<br />
Sen gogos, romelmac aq Camogviyvana<br />
da CurTes ucbaT gaexsna da<br />
yvela gogos gaumarjoso, vinc Seyvarebuliao<br />
da am gogosac gaumarjoso,<br />
butkaSi ro zasaobeno.<br />
butkis gverZe varT da isini kide<br />
zasaoben da ravi, exla qvevidan yurebas<br />
xo ar dauwyef manqanis xelosaniviT,<br />
mament metsac Svebian im butkaSi da<br />
CurTe adga, rogorc axali wlis kinoebSi<br />
da midis am boTliT da pirdapir<br />
miurtya butkis SuSaze da qarTulad<br />
eZaxis egre xmamaRla, gagimarjoT<br />
Tqve Cemanaleboo. zustaT egre da uyuref,<br />
imaTac gamoxedes da gaucines wynaraT,<br />
xeli dauqnies da uyureben exla<br />
imito ro CurTe im fanjridan ukan ve-<br />
Rar modis.<br />
ar vici, mTvralia da ver modis, ar<br />
vici gausworda imaTi yureba. xo ici,<br />
Cveni ponti rogoria, ro Cven pontSi<br />
ver veteviT.<br />
karoCe dgas da uWaxunebs am boTls<br />
telefonis butkas da me kide sigareti<br />
gavaZre, meTqi, egebasac xelebi<br />
mainc gamiTbos Signidan, imito ro xelTaTmanebic<br />
ara maq. prosto ara maq<br />
xelTaTmanebi, ar vici, raSia saWiro<br />
xelTaTmanebi. arc CurTes ara aq xelTaTmanebi,<br />
imaT kide skolis pontSi<br />
aq im gogos, saxeloebidan gamoyofilebi,<br />
Tokze roa dambuli.<br />
karoCe imdeni uWaxuna, ro es nazasavebi<br />
gogo da biWi gamomiyvana iq da<br />
Camikuza sufraze da wavida sgarla sma<br />
da laparakebi.<br />
meTqi, gagimarjoT bratka. maSin<br />
CvenTan bratkas ambobden, exla amboben<br />
prostomc brat. magasac aRar amboben.<br />
im bratsac adre ambobden. xoda es yofila,<br />
yvelaze kaifi is ari, ro amisi<br />
coli.<br />
Cemi coli ario. meTqi, ginda ro Seni<br />
coli iyos, Tu prostom Seni coli<br />
ari.<br />
arao, Cemi coli ario da es gogoc<br />
ambobs, oTxi Tvea coli da qmari varTo.<br />
eg ari ro, meoTxe moyudebaze<br />
varT da meTqi, Tu coli da qmari xarT,<br />
rato dgaxarT butkaSi. egeTi rame<br />
leningradSi ar minaxia, ro coli da<br />
qmari butkaSi zasaobden. ravi, Seileba<br />
iqac iyo, prosto ar mikiTxia.<br />
da exla eseni ras amboben, saxSio pirobebi<br />
ara gvaqo.<br />
Turme egeTi pontia, ro am biWis dedam<br />
da mamam daikida da sadacas gindaT<br />
iq icxovreTo, im gogos kide deda<br />
yavs da uTqvia, aq icxovreTo, oRonc<br />
erToTaxiania da im gogos deda awveba<br />
ro es Cemi oTaxiao da karoCe Tqven<br />
davai kuxnaSi icxovreTo da kuxnaSi<br />
cxovroben, prosto, kuxnaSi polze am<br />
gogos Zinavs, da biWi veRar eteva. ver<br />
etevao da ra vici da biWi wevs, kuxnidan<br />
ro karidori modis Semosavlelisken<br />
iq da karoCe sidedrs ro Rame<br />
uborniaSi moundes amas unda gadaabijos,<br />
imito ro es wevs zustaT uborniis<br />
karebTan. karoCe, ubeduroba ra.<br />
egeTi deda unda inatro vabSe. da es<br />
sidedri kide pastaiana utrakebs, kuxnaSic<br />
ar aclis ro ijden da radios<br />
mainc usminon da mieferon an rame. karoCe,<br />
is ro iZinebs mere midian kuxna-<br />
Si.<br />
egreve miyvebian amas da meTqi vifiqre,<br />
isev mamaCemTan ro laparaki mi-<br />
Wirs aTasjer jobia, imito ro rac ar<br />
iyos, mainc gverdSi dagidgeba.<br />
magaze ki ar ari bazari, Cven prosto<br />
erTmaneTSi gviWirs, orive egeT pontSi<br />
roJebi varT da imito. mere kide<br />
vifiqre, meTqi siyvaruli rogori ra-<br />
Racaa meTqi, yinvaSi col-qmari telefonis<br />
butkaSi arian.<br />
karoCe, es boTli egreve da pirdapir<br />
TovlSi gauSvi, oTxi vsvamT da biWi<br />
ambobs, maRaziebi Riaao, skinimsao. me<br />
xo vici magaTi skinimsa, exla samkapikianebi<br />
amate da CurTe gaaZre meTqi. da<br />
sasimamrosTvis maqo. evasebao.<br />
meTqi, biWo, vsvamT, ra sasimamro da<br />
gvaTovs da yinvaa da meti aRar uTqvia,<br />
gaaZro meore da magari dabombilebi<br />
varT ukve. stalingradi varT paCti,<br />
televizorSi ro ari xolme da ikaife,<br />
CurTes xo aRar axsovs ro darekos da<br />
darekos da mec vafSe aRar maxsovs. da<br />
vawvebiT monkavSiriT moxuful badrijnebs<br />
da amaT vaSinjeb da meTqi erTi<br />
puri mainc iyos da vafSe dakidebuli<br />
maq ukve, Cakuzuli ki ara var, an ki ar<br />
vdgavar, prosto Cavjeqi da vafSe ver<br />
vgZnof, ro Tovlia da yinva da sveli<br />
var, Tan azze xar sad. smertia ra, dilaze<br />
Seileba gaiRviZo da prosto kaci<br />
aRar iyo.<br />
daiwyo mere yiyliyo, yiyliyo.<br />
karoCe mivaweqiT am meores da es bi-<br />
Wi purze wavida. aqo puris qarxana<br />
ario da butka aqo da movitano da wavida.<br />
CurTem kide daiwyo jaris bazrebi.<br />
xo vici es jaris bazrebi. aq vmsaxurobdio,<br />
granicazeo da miawva da miawva<br />
am qalaqis ambebs, ro magra azzea<br />
qalaqis. marTla azze iyo, is ki ara,<br />
mara im gogos egeTi azri darCeboda,<br />
ro eseni prostomc giJebi arian da yinvaSi<br />
daleva evasebaT.<br />
arada magaze gaWirvebuli varT.<br />
eg sanam dedamisi ar diaZinebs sax-<br />
Si ver Sedis, Cven kide saxli arca gvaq<br />
da ucbaT gamaxsenda, CurTe meTqi,<br />
dareke biWo, ro mivideT da daviZinoT,<br />
rodemde vijde am yinvaSi. kio, gaaZro<br />
orkapikianebi da wavida butkaSi.<br />
am dros kide biWic movida da moitana<br />
purebi. ori puri moitana, cxelebio,<br />
ro ar gayinvoda, paltos qveS qonda<br />
gulSi Cadebuli.<br />
magra gemrielaT davetakeT im purs,<br />
su gzadagza civdeboda da is egre<br />
ubidan atexavda. meTqi Sen guls maWmev,<br />
to da gadairia, ranairaT Tqvao<br />
Tavis cols euneba. magra imoqmeda, me<br />
kide imito vTqvi ro egre meTqmevina.<br />
Cven kide erTi moviyudeT, paSti naxevramde<br />
CavediT da CurTe kide ar modis<br />
im butkidan.<br />
meTqi biWo, aqedan veZaxi qarTulaT,<br />
Senc xo ar zasaof da verc gaigonebda,<br />
mara mainc egre dauZaxe, me<br />
TiTon mecineba da biWi ambobs, movagrovef<br />
raRaceebso da cecxli davan-<br />
ToTo.<br />
karoCe, CavjeqiT, egeTi piri uCans.<br />
ro giTxra exla gZeta erTi saaTi<br />
ar movida CurTe.<br />
gverZeve ari butkaSi, raRaceebs<br />
laparakofs, trubka uWiravs da meTqi,<br />
ravi ras laparakobs. xoda aRar<br />
viyurebi da gogo im pontSia Cakuzuli<br />
ro xedavs da meuneba, magano, isao<br />
trupka vabSe calkeao da eg calke bazrobs<br />
raRaceebso.<br />
gavixede, trubka konwialobs da<br />
CurTe kide bazrobs. avdeqiT, mivedi<br />
kari gamouRe, bazrobs rusulaT, meTqi<br />
biWo, ras Svebi, CurTe.<br />
magraT ari, ar vici telefonze daartya<br />
Tu ra ari. ro amboben, haerze<br />
daartyao, imas telefonze daartya.<br />
mere vicinodiT, telefondartymuli<br />
xarTqo, veunebodi da bazrobs da bazrobs<br />
da bazrobs, meTqi biWo, oe, mivdivarT<br />
dasaZineblaT<br />
maicao, ra, gexvewebi vlaparakobo.<br />
meTqi ras laparakof, trupka konwialobs<br />
da Sen vis elaparakebi.<br />
meTqi, im pontSi Caexvia da Seyvarebuls<br />
elaparakeba, im gogos ra. xo ari<br />
egre ro daTvreba da ebazreba.<br />
meTqi, biWo, gamo, ram gagatutuca,
11 - 24 dekemberi 2009<br />
xalxi zis sufraze.<br />
maicao, Zlivas davrekeo da melaparakebao,<br />
ar gamiTiSoo, egeT pontSi.<br />
mTvralia ra, mara mec xo mTvrali<br />
var da meTqi, aba maita damalaparake<br />
da Seno, ra SuaSi xar vabSeo, amxela<br />
adamianTan davrekeo da exla imas xo<br />
ar vetyvi Zmakacs unda bazari da raRaceebi<br />
Seyavs rusulaT, utrupkoT. Camovalo<br />
da erTaT viqnebiTo. meTqi amas<br />
TbilisSi xo ar gonia Tavi.<br />
biWo, wamo meTqi, vis elaparakebi xo<br />
ar gagiJdi.<br />
ra gamixureo, irina alegrovas velaparakebio.<br />
visa biWo, meTqi. magraT mecnoba eg<br />
saxeli.<br />
irina alegrovaso.<br />
karoCe momReralia, rusi. pugaCovas<br />
pontSi. su mTlaT pugaCova ar ari,<br />
mara magis pontSia, ai ro CamoTvlian<br />
pugaCova da viRaceebi, magasac ityvian.<br />
ra alegrova biWo, meTqi xo ar ga-<br />
Jrialebs, mara mere ucbaT azze movedi<br />
da meTqi Sen Sen sacolesTan xar Tu<br />
alegrovasTan meTqi.<br />
sacoleo iasnia sacoleao da colio<br />
da iseT pontSi, alegrovao.<br />
meTqi ra qonia gulSi CurTes, uTqmeli<br />
kaci roa. Tan mecineba, ar gavborotdi<br />
da arc avikide rameebi. ro<br />
vxvdebi sul im gogos da biWis ponti<br />
iyo, karg xasiaTze ro viyavi. meTqi dagvaZinebs<br />
irina alegrova<br />
vkiTxavo, prosto macadeo da am Camokonwilebul<br />
trubka rogorRacas<br />
iyo daiWira. aiRo da isev bazrobs. izvinio,<br />
moi drugo da Seyavs ra.<br />
kinaRam ro ifiqreb marTla vinmes<br />
xo ar ebazreba trupkaSi.<br />
trupka iZaxis, tu-tu-tu. meTqi davai,<br />
ibazros, egeba gamovides mag bazarSi.<br />
maSin ver vxvdebodi, ro magra nerviulobs.<br />
exla xo vici. maSin kide ver xvdebi,<br />
patara xar. amxela ambavSia da nerviulobs.<br />
kai meTqi, davai, momikiTxe irina.<br />
wamovedi isev am gogo da biWTan. rasa<br />
Svebao, gogo meuneba da meTqi, irina<br />
alegrovas elaparakeba.<br />
visao<br />
meTqi irina alegrovas.<br />
gaaRo piri am gogom.<br />
loyebi albaT su wiTeli qonda me<br />
im SuqSi ras vxedavdi.<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
icnofso<br />
ra vici meTqi. marTla ra vici, CurTes<br />
ambebi ar vici.<br />
biWi ambobs, CvenTan ari Camosulio<br />
daijeres, ranairebi gamodgen vab-<br />
Se egeni. meTqi biWo, ra Camosuli, ise<br />
elaparakeba, cariel trubkaSi.<br />
vao. xoTqo, ra. evaseba da elaparakeba.<br />
karoCe, bevri ro ar wavide, ra davlieT<br />
da rogor davlieT, CurTe<br />
Cagvekeca butkaSi, CaeZina irinasTan<br />
Caxutebuls ra da me kide ro ar mogatyuo<br />
Zlivas var. karoCe, meTqi, mec<br />
Caujdebi butkaSi da daviZinoT. meTqi,<br />
amaT veunebi, sadRacas unda daereka,<br />
ro iq davrCeniliyaviT da CaiTiSa.<br />
am butkasTan vafSe imito movediT, ro<br />
axloa Cveni dasarCeni. da gogo egreve<br />
ambobs, CvenTan darCiTo. egreve ra,<br />
bez bazara. da biWmac, davaio. darCiT<br />
CvenTan rao, kai radiatorebiao da<br />
vabSeo, daibanTo, gaxurdebiTo da gamoiZinebTo,<br />
darCiTo. meTqi biWo, ara,<br />
gavaTenebT rogorRacas, amas azze moviyvan,<br />
Tovlebs wausvam da davarekief.<br />
CurTe kide Cakecili zis butkaSi,<br />
xelSi uWiravs trubka da Zinavs. iasnia<br />
sizmrebs xedavs. me prosto ro ar<br />
damelia, nervozebi da isini ki ara, gavafrendi.<br />
da arao, waveliTo. modio,<br />
es gogo ambobs, Tqven eg CurTe moikideTo<br />
da wamoiReTo, me CanTas da<br />
arays wamoviRebo. im meore litrian-<br />
Si ver gavediT naxevarze iqiT.<br />
ara meTqi, ara, TiTon polze wevxarT<br />
da butkaSi zasaobT, col-qmari,<br />
kinaRam egec uTxari. pirvelaT ro uxsene<br />
butka isic gamityda mere.<br />
wavediTo da aiRo bankebi da Cado<br />
CanTaSi da qaTami kide iq davtoveT<br />
rac iyo, ZaRlebi SeWameno da boTlic<br />
aiRo da waveliTo. movikideT me da am<br />
biWma CurTe.<br />
saxelebic ar vici, imaT kide CurTe<br />
ician da evasaT, niCurtas pontSi goniaT.<br />
ro veZaxodi butkaSi, daixsomes.<br />
wavediT da mivediT erT padiezdSi da<br />
avediT liftiT meoTxe sarTulze. es<br />
CurTec gviWiravs, me kide veunebi, irina<br />
var, gaiRviZeTqo.<br />
mivediT tyavis karebze, rogorc<br />
ari xolme magaTTan da meTqi, exla,<br />
jer Tqven SediT, dasmotreT, egre ar<br />
gamovides, ro... kai, da CurTe avayude<br />
mara, Cajdomas miawva da ari tkbilaT<br />
Camjdari da Zinavs.<br />
karoCe Seviden da kari moxures, yinvaa,<br />
CensaviT kars ki ar toveben Rias.<br />
erTi wuTi ar gasula, gamoviden.<br />
ukve gaxdilebi da qudebic aRar axuriaT<br />
da wamodio, wavideTo. avwieT<br />
isev CurTe da SevediT, oRond ro<br />
SevediT da sibnelea saxSi. meTqi, ra<br />
pontia da etyoba sidedrs ar unda<br />
gaagebion. SevediT da mivaTrieT CurTe<br />
da egre bnelSi davagdeT loginze.<br />
kai didi logini iyo da Senco, Tu<br />
ginda, aq daiZineo.<br />
spalnis loginia ra. oRondac sibneleSi.<br />
meTqi, gavixdi amas da Suqi ar<br />
avanTo kio kaco, aanTeo. aanTo gogom<br />
da gaviden. da kai spalnaa erTi<br />
loginiT da mTeli Tavisi avejiT da<br />
ki ver mivxvdi, meTqi egeba raRaca ver<br />
gavige imaT laparakSi ro yveboden saxlze<br />
da gavxade CurTes da kai axal<br />
TeTreulSic Sevawvine da CurTe kide<br />
meuneba, Zma xar qemer, Zma xar. meTqi<br />
gaiRviZe jer, ganaxef erTi Zmobas, mara<br />
ra uTxra orive WaWebi me amovaRebie.<br />
xoda, meTqi gaval, tvaleti rame,<br />
Tan vafSe magari iqneba ro davibano.<br />
ra dRea Tu kaifof dilidan Tan meTqi<br />
sidedri ar dameCiTos Ramis perang-<br />
Si, Tore me imas ver... gamovedi, iqiT<br />
meore oTaxia. divani rameebi, televizori<br />
da iqiT kide lojia da im lojSi<br />
Suqi anTia da tvaletic ager ari. meTqi<br />
saRol, mara bevri oTaxia da sxva<br />
saxlia, ro yveboden iseTi ara da isev<br />
meTqi an ameria, an xumrobden. da gamovedi<br />
da gavedi egreve lojSi da vambob,<br />
a gZe wioSCa da im pontSi Sevedi,<br />
ro gogo Cais awyobs da biWma kide WaWa<br />
darCao. meTqi sada var biWo, meSinia<br />
Seni sidedri ar Sevawuxo. meSinia ra,<br />
prosto Tqven vabSe ar dagerxeT.<br />
da gogo meuneba, dReso ario yvelaze<br />
bednieri dRe Cven cxovrebaSio.<br />
Cveni amxanagebi daawven samuSaoT siriaSi<br />
ori wliT da Cven dagvitoves binao.<br />
dilaze gadmovzideT raRaceebi<br />
da pirveli Rame ari, ro aq vrCebiT martoo.<br />
ori weliwadi aq viqnebiTo, bavSvs<br />
gavaCenT da gavzdiTo.<br />
vzivar da uyuref.<br />
aba ras izam.<br />
meTqi, biWo da verc veunebi verafers,<br />
fuli mainc mqondes ro vaCuqo.<br />
saCuqebeli fuli. as maneTs xo ar mivcem.<br />
jer ar vici, ra damWirdeba. Tan<br />
maSin didaT ver xvdebi. mara xo mainc<br />
grZnoba gaq. meTqi, biWo saxSi rogor<br />
wamogviyvaneT da spalnaSi rogor da-<br />
proza 3<br />
gvaZineT.<br />
eo, Cveno imdeni gaWirveba gvaq nanaxio,<br />
ro kacio gareT ar daitovebao.<br />
Cvenxelebi iyvnen ra da ukve gaWirveba<br />
icoden.<br />
giyurebdiT butkidano, xo iasni iyo<br />
ro raRaca gagemazaTo.<br />
me exla is veRar uTxari, Tu es saxli<br />
gqondaTTqo, butkaSi raRas zasaobdiTqo.<br />
raRa pontia egeTi ramis Tqma,<br />
mara isinic xo azze moviden ro iasnia<br />
eg vifiqre.<br />
da Cveno im butkas gamovemSvidobeTo.<br />
ra meTqi<br />
da is butka iyo Cveni pirveli kocnis<br />
adgilio da mere ise wavida, ro Cveni<br />
oTaxic eg iyo, sxva ar gvqondao.<br />
karoCe ra, sxva qveyanaa, ra.<br />
ra butka, romeli isa. sofelSi ro<br />
mtovebden, bebiaCemi ras Sveboda ici<br />
patara ro viyavi Cemi sawolis gverZe<br />
iSlida polze, ar gadmovardes Rameo<br />
da ro gadmovardes me dameceso.<br />
Sen rac ginda Tqvi da rogori siyvaruli<br />
qondaT erTimeoreSi, sul gamomivida<br />
is yinvaSi nasvami WaWa da magas<br />
vfiqrob, Tu im gogos CurTe uyvars,<br />
ai, egre unda wamoyves, rogorc<br />
es gogo da biWi arianTqo.<br />
aba, sxvanairaT aba ra ari. maSin vifiqre<br />
pirvelaT, es ojaxi ras niSnavs<br />
netaTqo. ojaxi CvenTan sxva pontia.<br />
ro yvela erTaT ari da kaia, mara marto<br />
coli da qmaris pontSi egre pirvelaT<br />
vnaxe. Cemxelebi, gamogdebulebi<br />
da gawvalebulebi da gaxarebulebi am<br />
pontSi.<br />
me ra vici mere imaT ra qnes, ro Camoviden<br />
imaTi amxangebi, mara me rogorc<br />
vxvdebi, mTavari ari erTxel gamoZroma<br />
da mere im wvalebaSi aRar mibrundebi.<br />
mara Cven sxva saqmeze viyaviT da ve-<br />
Rar da veRar movyevi, rogor mivediT<br />
me da CurTe meore dRes imaT ojaxSi,<br />
sapatarZlosTan.<br />
movyvebi bolobolo, prosto me im<br />
butkis ambavi ufro mevaseba.<br />
pirveli stumrebi xarT Cvenio, ucxo<br />
gogo Sarvals miSrobda radiatorze<br />
da kai duSis mere imis qmris jemprebSi<br />
viyavi Cacmuli da nelnela Cais<br />
veparebodi. megobroba ari, aba eg sxva<br />
ra ari. yvelaze magari megobrobaa<br />
vafSemc.<br />
gagrZeleba Semdeg nomerSi<br />
lita maSin daaxloebiT 16 wlis<br />
iqneboda, roca mis cxovrebaSi aseTi<br />
ucnauri ambavi datrialda.<br />
pirvelad rom moesma es xma, marto<br />
iyo saxlSi. Zalian SeeSinda. didxans<br />
irbina aqeT-iqiT, rom gaerkvia saidan<br />
modioda, magram im dRes xma maleve<br />
gaqra da aRaravisTvis araferi uTqvams.<br />
meore dRes ki skolaSi daewyo isev.<br />
uceb, marad moyayane klasi erTianad<br />
dadumda da yvela mas miaCerda. xmama-<br />
Rla ismoda Tanabari intervalebiT<br />
yru bagi-bugi. maswavlebelma ramdenjerme<br />
sTxova gaeCerebina rasac axmaurebda,<br />
Semdeg mivida da gaCxreka daupira.<br />
lita wamoxta da klasidan gavarda.<br />
Tavqudmoglejili mirboda saxlisaken.<br />
xma ar wydeboda. oTaxSi Sevarda<br />
da dedas Caexuta SeSinebuli.<br />
dedas surda efiqra, rom es raRac xumroba<br />
iyo, magram litas TvalebSi ise-<br />
Ti sasowarkveTileba idga, rom veranair<br />
Sayirsa da xumrobaze laparaki<br />
ver iqneboda. xma litasgan modioda.<br />
tipiuri gulis cemis xma iyo, romelic<br />
TiTqmis yvelas mousmenia rodesme<br />
fonendoskopiT, magram ise JRerda,<br />
TiTqos karg mZlavr dinamikebSi gaeyvanaT.<br />
ra unda eqnaT<br />
eqimebs mimarTes, rogorc wesia da<br />
rigi. jer erTi movida, mere meore,<br />
mesame ki Wkviani aRmoCnda. Zalian mSvidad<br />
Tqva, rom sagangaSo araferia<br />
da, rom, principSi, medicina icnobs<br />
aseT SemTxvevebs, Tumca ki didi iSvia-<br />
Tobaa.<br />
litas Rame ar daeZina.<br />
arc eqims dauZinia. gaTenebamde internetSi<br />
eZebda msgavs precendents,<br />
magram verafers miagno.<br />
dilas ki saavadmyofoSi waiyvanes.<br />
erTi kvira gaatara iq. vin ar naxa,<br />
ra testi Tu gamokvleva ar Cautares.<br />
cotne Ciqovani<br />
CARDIO CEDO<br />
pasuxs veravin iZleoda.<br />
eqozec araferi gamoCnda. winaguli,<br />
parkuWebi yvelaferi Ceveulebrivad<br />
gamoiyureboda. Semdeg ki axal<br />
ucnaurobas gaadaawydnen, ramac verafers<br />
mohfina Suqi da Tavsatexi kidev<br />
ufro amouxneli gaxada. litas gulis<br />
Zgeris ritmi sruliad ar emTxveoda<br />
am xmis ritms, Tumca xma rom gulis<br />
cemisa iyo, im droisaTvis ukve Rrmad<br />
mecnierulad dadasturda.<br />
lita Cveulebrivi 16 wlis gogona<br />
iyo. swavlobda skolaSi, dadioda ker-<br />
Zo maswavleblebTan. vardisferi mobiluri<br />
hqonda da sigaretis gasinjvac<br />
moeswro ukve cxovrebaSi.<br />
- bavSvobaSi raime infeqciuri daavadeba<br />
xom ar gadautania – hkiTxa<br />
erTma eqimma dedas.<br />
- diax, Cutyvavila hqonda eqvsis<br />
rom iyo da qunTruSa 9 wlisas.<br />
- gasagebia, – eqimma raRac CainiSna<br />
bloknotSi da palatidan gasulma<br />
sul tyuilad gaiyola dedis odnav<br />
daimedebuli mzera.<br />
fsiqologebic igives kiTxulobdnen.<br />
- didi stresi, sulieri travma xom<br />
ar gaxsendebaT, qalbatono, iyo Tu ara<br />
raime msgavsi mis cxovrebaSi<br />
ara, TiTqos araferi. zogjer tiroda,<br />
zogjer Zalian xmamaRla icinoda,<br />
telefonze laparakobda xolme<br />
saaTobiT. ki erTi sasiyvarulo Tavgadasavalic<br />
gadaxdenoda ukve, magram<br />
ra aris amaSi gansakuTrebuli 15<br />
wlis iyo, rodesac gagas Seuyvarda.<br />
raRac lamazad midioda Tavidan yvelaferi.<br />
litasac Zalian uyvarda, yovel<br />
SemTxvevaSi, ase egona maSin. skver-<br />
Si grZel skamze gaga gulaRma wveboda,<br />
muxlebze adebda Tavs, qvemodan<br />
zemoT uyurebda da xmamaRla iTvlida<br />
litas grZel, Sav wamwamebs.<br />
mere ki maTi urTierToba Zalian gaxmaurda.<br />
bevrma daiwyo am ambis ganxilva<br />
da yvelaferi uceb damTavrda.<br />
ara, ZaliT aravis dauSorebia. ubralod<br />
diskomforti iyo raRac, daZabuloba<br />
da bolos iCxubes.<br />
gaga imis mere orjer movida Rame.<br />
xSirad rekavda. litas ki auxsnes, rom<br />
jer Zalian pataraa, pirvel rigSi swavlas<br />
unda mixedos, uamravi saqme aqvs<br />
da saerTod es yovelive bavSvuri gatacebaa<br />
da sxva araferi. kargad auxsnes<br />
da gaigo. cota xanSi ki gaga sxva skolaSi<br />
gadavida da ase dasrulda yovelive.<br />
aranairi travma da stresi, Cveulebrivi<br />
ambavi iyo, iseTi, TiTqmis yvelas<br />
cxovrebaSi rom xdeba rodesme da<br />
egec rom ara, ra SuaSia aq es gaugebari<br />
xma<br />
litas Zalian mobezrda saavadmyofo,<br />
xolo saavadmyofoSi kidev ufro<br />
mobezrdaT es gauTavebeli baga-bugi.<br />
saxlSi dabrunda. magram Zvel cxovrebas<br />
veRar daubrunda.<br />
skolaSi ar dadioda, rogorc ambobdnen<br />
_ droebiT. misi TandaswrebiT<br />
gakveTilebis Catareba SeuZlebeli<br />
iyo. ZiriTadad Tavis oTaxSi ijda.<br />
iSviaTad gavidoda xolme saseirnod,<br />
ufro dRisiT, pikis saaTebSi, roca<br />
qalaqi giJiviT Rrialebs da yrua yvelafrisadmi.<br />
ar tiroda da saerTod<br />
ufro Cumad iyo, SeiZleba imitom, rom<br />
mis magivrad misi guli xmaurobda sakmarisze<br />
mets.<br />
mere mamam specialuri, xmis damx-<br />
Sobi masalisagan Jileti Seukera da<br />
saxlSi imiT dadioda. didi SeRavaTi<br />
ar iyo, magram droTa ganmavlobaSi asatani<br />
gaxda, gansakuTrebiT Tu televizors<br />
CarTavdnen xmamaRla. ai, megobrebs<br />
ki wuTiTac ar miutovebiaT.<br />
magrad edgnen mxarSi. yoveldRe modiodnen<br />
an rekavdnen, uyvebodnen klasis<br />
ambebs, amxnevebdnen da litac cdilobda<br />
mxned yofiliyo.<br />
ase cxovrobda didxans, an arc ise.<br />
maSin didi xani ra iyo, kargad ar icoda.<br />
im saRamos ki TiTqos raRac igrZno.<br />
gulis cema auCqarda moulodnelad.<br />
erT saaTSi ki megobarma daureka da<br />
uTxra, rom gaga avariaSi moyva da travmatologiurSia.<br />
ar axsovs, rogor<br />
miqanda saavadmyofomde. saoperaciosTan<br />
misi klaselebi idgnen. moSorebiT<br />
gaCerda.<br />
_ operacias ukeTeben, – uTxra<br />
erT-erTma, - vnaxoT, imedi aqvT.<br />
yvela saoperacios kars misCereboda.<br />
litas xmauriani gulis cemisaTvis<br />
aravis ecala da amitom veravin SeniSna,<br />
rogor miwynarda es xma nel-nela<br />
da sabolood Sewyda, ramdenime wuTiT<br />
adre, sanam daRlili qirurgi TavCa-<br />
Runuli gamovidoda saoperaciodan.
4 poezia <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
11 - 24 dekemberi 2009<br />
zugras<br />
dilabindze yinulis<br />
wyaroze pirs Camiband,<br />
Zirgaglejil mreS unCas<br />
elCqara xkemsd-gamiblandd,<br />
axalgadafqul burniTs<br />
mezobelsTan gaditand,<br />
qeba-smenas danarcxven<br />
Rvril Tmaze els gadisvamd,<br />
Sin gadmosvliT gulnacxrov<br />
lekur qaTibs gadicvamd,<br />
natexa miWvritanSi<br />
Tavis aRes gaditand,<br />
abreSumis elsaocs<br />
skivriTas maRl amitand,<br />
nar-nariT mrom, fiqrburvil<br />
banze mzis sxivs gamitand...<br />
* * *<br />
deda, albaT, aswavlid<br />
balax-bulaxSi bawarT<br />
aTasferad Rebvas,<br />
rvalis cveTil did CxutSi<br />
yvela adaTis dacviT<br />
Segdebul zis dRvebas,<br />
wyaroTa Sinamd dumjdar<br />
ymed aRmarTze ganaWim<br />
welTungiT wylis Rebas,<br />
diliT wuxramd yanis mkas,<br />
amindisad Surebas,<br />
SimSil-daRlis Zlebas,<br />
Sin mosvliT saqon mbasad<br />
ze-wvelisad mixedvas,<br />
arvizd rais klebas,<br />
rodis- rodis kerasTan<br />
Tavis Tavizd moclasad<br />
natvrizd elis xlebas,<br />
deda, albaT, aswavlid<br />
lekura unCaT qsovas,<br />
ferT xameba- nqrebas,<br />
cisid miwis xasieTs,<br />
locvis ar daviwyebas,<br />
maskvlavT krebizd swrebas,<br />
memr morCilad colobas,<br />
araferze gminyrasad<br />
Tavis wilT su klebas,<br />
ufros – umcrosobasad<br />
adaT – wesizd simTxiles<br />
saviwyosic wyebas,<br />
urCevs bevr Svilis yolas,<br />
cxva araiT sixarbes,<br />
alaxsTan laR xlebas,<br />
zugra, albaT, morCilad<br />
TavxriT pirobas aZlevs<br />
dasturmlodne dedas.<br />
vuZRvni<br />
Tengiz mirzaSvilis xsovnas<br />
eTer TaTaraiZe<br />
* * *<br />
Tvals-TvalSi ro ver gviyrid,<br />
atmis yvavils sadaro<br />
anamwvan mTebs xedavd,<br />
Tamaqos CiTilebis<br />
quCumas ro awvalebd,<br />
fesvebs miwas swebavd,<br />
xis cocxebze SenarCen<br />
namWknar aryis mel foTlebs<br />
xfSvnida-d yunwebs swyvetavd,<br />
CveniT ganaparala<br />
ganakviral lurj Tvalebs<br />
Tavis dedas swebavd,<br />
amaT Cemgan ra undav<br />
* * *<br />
garev-garev vbrundebi-d<br />
fiWexisk wamoala bilikaze vdgeb,<br />
WeroT momdinaraebs zugrasad imis dedas<br />
danamSvralebs vxvdeb,<br />
zugras oqros dalalebs, nafiruzal Svlis<br />
Tvalebs<br />
elnakankal vswvdeb,<br />
garev-garev anabrun, fiWexisk wamoala<br />
bilikaze vdgeb.<br />
* * *<br />
sanam ar gadefarnes<br />
SaviT mosil dedaid<br />
wiTelkaba qala,<br />
Tval meWira-d menamvod<br />
Tavac ver vic,<br />
radam<br />
Svlis nukrsaviT win wuxtod<br />
stumrad WiriT naWeral,<br />
axl ganalaR qala,<br />
gzaze imaTTan erTad<br />
uxvad miwrialebdes<br />
bubunaeb, qaman...<br />
cas Tavnawvden mwvane mTebs<br />
wiTel wertil askivebd,-<br />
es iyv zugra qala.<br />
* * *<br />
zugra zvavze wedineb<br />
orTqlavardnil moebsTan,<br />
wylevnad wudis, Tengiz,<br />
Cven vberdebiT, is albaT<br />
vardis kokobs efereb,<br />
mCqvefel talRas Tergis,<br />
zugra lurj cas<br />
lurj Tvalebs<br />
didxan apyrobs, Tengiz,<br />
xvaled-zege aSinebs,<br />
Zalada gaTxoveben<br />
Tvalmgel lekze, Tengiz,<br />
zugra xo garev gasons,<br />
obol qala lekisa,<br />
yvavils sadrel, Tengiz, <br />
albaT naCum wyaroTa<br />
narwyuleb moT moswkeplavs,<br />
zvavs gadmacil, Tengiz,<br />
xval-zeg vardad gifurCneb,<br />
Cven sibere dagvZalavs,<br />
vRnaxavTaRa, Tengiz..<br />
* * *<br />
SvilasaviT menatreb<br />
lekeTis aulebSi<br />
namwyvdev TeTr vard, ufalo.<br />
qaTqaTa kan, lurj Tvaleb,<br />
Txela TiTeb, daRvril Tma,<br />
morCil, alRo uqaro.<br />
cxvaT nacveTa- nacvama<br />
wiTel kaba farfariT<br />
uformoi-d uqamro.<br />
Sina cas minakereb,<br />
ufro bunags minamgvan,<br />
uetloi-d ukaro...<br />
zugraze vambob, Tengiz...<br />
* * *<br />
iqneb gulic muides,<br />
me ras gadamekidav,<br />
zugra iqneb gajavrdes.<br />
Tav dedofals naferebm<br />
Tavis naocnebrebSi<br />
Sur amarTvas, gamjabrdes.<br />
zugra gTa ar iqneb...<br />
aRar iqneb patara,<br />
qalobaSi fenadgams<br />
etlic nacval eqnebis,<br />
lekur ganier kabas<br />
naoWebad wels nayars<br />
mkerds Zvel JRarleb eyrebis,<br />
lurj Tvalebis sadaro<br />
sibuq abreSumis Tmebs<br />
Tavsakrava erqmebis,<br />
kesanes mgvans Tavadac<br />
bubunais surneli-d<br />
sisibuqe enqrevis...<br />
* * *<br />
Sen zugras nu exumreb,<br />
sazRvargareT namyofii,-<br />
TuSeT unaxav,<br />
ic, ragverT gza-bawrebi,<br />
niavnia ro dian,<br />
feiT unayav,<br />
aTas juris bubuna-buCqiT<br />
naqarg bilikeb<br />
buqvniT ulaav...<br />
Sen zugras nu exumreb,<br />
sazRvargareT namyofii,-<br />
diklo unaxav!..
11 - 24 dekemberi 2009<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
poezia<br />
5<br />
* * *<br />
fTaT flaSuniT, oxvrayriT<br />
svav TvaliT sWamd aulebs,<br />
veraiT libo naZravT,<br />
ver SenarevT nauRels,<br />
nadavl ver moelTebul<br />
oxvras yrantals gaurevs,<br />
sanam zugra guls xkemsav,<br />
bzars ra guCens cxaurebs,<br />
feqarian lek biWebs<br />
saSejibros ra ulevs,<br />
sanam zugra iq naTobs,<br />
bnels ra muyvans aulebs...<br />
* * *<br />
karTanasav awyvia<br />
zugras dedis moRebul<br />
xis koxtad krul cocxeb,<br />
lekeTisi-d TuSeTis<br />
Sua Cayril sasevdos<br />
pirwmidad mgvel-mfocxvel,<br />
anad Tamaqos nergebT<br />
gixaresa naqorflebT,<br />
dardisaiv momkvlelT...<br />
zugras dedis moRebul<br />
karTanasav awyvia<br />
aryis xisa cocxeb..<br />
* * *<br />
wels ro viyav, didxan vxed<br />
daRestnis mTis wverebs, D<br />
Sen Cum lodnas viWir Tav,<br />
wiTels vikvlevd ferebs.<br />
arwivm, iraonakravm<br />
Rurbeln gaxi mCqered,<br />
Sen aulis Tavs wre kra,<br />
fTeb win ganafene...<br />
zugra, axal ra aris<br />
* * *<br />
ijdad glim ar duZravis,<br />
Tval arvizd TvalT ar Suyri,<br />
patara kaloSian feeb miwkapul,<br />
Txela TiTebis falangn,<br />
peSvad gulaRm natrialn,<br />
naRal-misnapul,<br />
Tavze mandil qalurad<br />
yel-yurs danaxurali-d<br />
kisrisk mikvanZul,<br />
ijd patara dedofal<br />
feT kaloSeb Canacvam<br />
zed mtver mifantul,<br />
Cem Tval-guliT gusvlela<br />
obol qala lekisa<br />
zugra- xvTis qalwul... E<br />
* * *<br />
zugra qala ijdebis<br />
TovliT naCumqr sofelSi,<br />
farRalala SinaSi.<br />
gadamWvartlul kedlebSi<br />
batkanasaviT mnaTe,<br />
ragverc yamar minaSi.<br />
ragverc saydris werila,<br />
angelozebizd Tan myol,<br />
namwyvdev sina-kinaSi...<br />
zugra qala ijdebis<br />
TovliT naCumqr sofelSi,<br />
farRalala SinaSi...<br />
* * *<br />
zugra aRar gasonsa,-<br />
iasaviT marcxvina,<br />
Tavze mandildaxveul...<br />
obol qala lekisa,<br />
tans gZel, wiTel kabian,<br />
gul-nislebSi gaxveul...<br />
emagTaiv sevdian<br />
deda Tan datanebul,<br />
fiqr-janRebSi Caxveul...<br />
zugra aRar gasonsa,-<br />
Tavis lekeTisk wais<br />
biliks ro edg gaxmeuls...<br />
* * *<br />
zugra, moquCdebodes<br />
Sen aulis garSemo<br />
nacrecala qirsleb,<br />
alag wvimis mcrelaeb,<br />
alag SrialiT mparen,<br />
alag sisu mbirZglen.<br />
elSi ras atrialeb,<br />
unCaT qsoa iswavle,<br />
adaT ucveT, ZirZvel.<br />
zugra, dro ar Cerdebis,<br />
Senac Tavis kvals gadebs,<br />
SegRerebi wvril wel.<br />
andis yoisu Cadis<br />
Zveleburad mdudune,<br />
Zveliv aqvis winwel...<br />
* * *<br />
dedam raiv, zugrao,<br />
siyvaruls ar elodov,-<br />
gariga-d gmoZRvra<br />
Tvalmgel lekis biWasav<br />
veravin ajobebsav,<br />
RelviT daforTqla<br />
Sen guls nanax idumal<br />
viRacaze naTen –bindm<br />
gagTqva-d dagfoTla<br />
dedam, raiv zugrao,<br />
siyvaruls ar elodov,-<br />
yinCad dagmoZRvra<br />
* * *<br />
garev ar gadmiare<br />
pirbasr, namuq kdeeb,<br />
a-jauna aRm-daRmen,<br />
mTis wvern danaWkdevn,<br />
dedas kidev aswrebdi<br />
fercrecs, TvalnaCers,<br />
mandis andis yoisu,<br />
mTis aqisak alazan<br />
zvere TvalnaSterm...<br />
* * *<br />
feT zolian Sarvali-d<br />
TeTr, moxatul windaeb,<br />
ufr gareTisk kaloSeb,<br />
Tavs mandil koxtad naWuWk,<br />
erT el gulaRm natrial,<br />
nasevd Tvaleb naoceb,<br />
gverds dikloel balRebis<br />
Cemd mriT monaReb yvaviln,<br />
dilis cvar zed namoseb,<br />
beladianT beRvaSi<br />
Cven guls nakon lek qala,<br />
RvTis wyaloba naonCqreb...<br />
zugra xo su gesomeb...<br />
* * *<br />
...erTxelac SveulmfreniT frang stumrebTan<br />
erTad SeverieT TuSeTis cas.<br />
TiTqmis yvela xeoba movifrineT da ramdenime<br />
mniSvnelovan “punqtSic” davsxediT...<br />
piriqiTis xeobidan laSaris jvris gverdze<br />
gaviareT da sasazRvro sofel dikloSi Ramis-<br />
TeviT davbanakdiT.A<br />
Semglisferda da ulevi siTbo miviReT dikloelTagan.<br />
saRamoze, romelic vardiZeebis grZel aivanze<br />
anTebul bukvnis Suqze Cemi leqsebis kiTxviT<br />
daiwyo da kai xans veRar dasrulda, sxva dros<br />
giambobT...<br />
diliT isev mohqondaT dikloel balRebs mxarze<br />
dawyobili yvavilebis konebi... vTxovdi, meti<br />
aRar moewyvitaT. Tan veubnebodi:<br />
me isini ufro miyvardnen, am TaigulTa Soris<br />
mdgarni...<br />
xolo daRestnidan mosul Saosan dedas ugamorCeulesi<br />
yvavili wiTelkabiani zugras (zuxrai)<br />
saxiT mohyva; mohyva da es morcxvi, usufTavesi<br />
arseba im dRidan iqca Cemi fiqris mudmiv Tanamgzavrad...<br />
mere Tengiz mirzaSvilic xSirad maxsenebda<br />
xolme daRestnel zuxrais. Tavis uCveulo, ukanasknel<br />
wignSic miuCina adgili zugrasTan er-<br />
Tad gadaRebul Cvens fotosuraTs...<br />
zugram, ra Tqma unda, arc is icis, vin iyo Tengiz<br />
mirzaSvili da arc is, vinaa masze mofiqrali<br />
am striqonebis avtori.<br />
da, albaT, verc verasodes gaigebs, rogor<br />
fiqrobdnen da fiqroben dResac masze saqarTveloSi.<br />
e.T.
6 proza <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
lado kilasonia<br />
pianinos zedapirze<br />
amokawruli ambebi<br />
warsuli, nel-nela, rogorc qu-<br />
Cis kedlebze wvimisagan Camorecxili<br />
bavSobis droindeli warwerebi, qreboda<br />
Cveni axali saxlidan. pirveli<br />
bebia wavida daumSvidobeblad, ise,<br />
rom arc ki gavuRviZebivarT, mxolod<br />
dilas SevityveT yvelaferi, rodesac<br />
oTaxis karebi SevuReT da Tavze wavadeqiT<br />
sakuTar loginSi mokuntuls,<br />
baliSis qveS TavSeyofilsa da Tval-<br />
Rias, romelime cudi sizmrisagan<br />
gamoRviZebuli SeSinebuli patarasaviT<br />
rom Sehyurebda moyviTalo, aqa-iq<br />
CaSavebuli SpaleriT dafarul nestian<br />
kedels.<br />
_ albaT mixvda da gamoeRviZa, _<br />
Tqva dedam da mec uecrad davinaxe Tu<br />
rogor igrZno misi moaxloeba, rogor<br />
Caesma, sadRac Rrmad sizmrebis samefos<br />
Tvaluwvdenel xveulebSi martod<br />
moaruls, misi Cumi auRelvebeli<br />
nabijebi da ukan, Tavis cicqna oTaxSi<br />
daabruna, magram mainc ar dagviZaxa,<br />
TiTqos ar gvendo, SeeSinda, gverdze<br />
gadabrunda, baliSi daifara da ase<br />
zurgSeqceviT eloda, sanam misma yinuliviT<br />
civma amonasunTqma zamTris<br />
susxiviT ar dauara tanSi da zurgze<br />
ar daburZgla.<br />
mere mama gaqra, ufro sworad telefonis<br />
yurmilSi, Sors, Cveni soflidan<br />
gadmosrolilma nacnobma xmam<br />
gviTxra, rom gaqra, rom aRar iyo.<br />
Cvenc dauyovnebliv CaveyareT TeTr,<br />
germaniidan axlad Camoyvanil "reisavoi"<br />
"marSrutkaSi", soflisaken daviZariT<br />
da babuiseuli daburuli ezos<br />
siRrmeSi Camaluli xis saxlis yvelaze<br />
farTe oTaxis SuagulSi mSvidad mwoliares<br />
mivuswariT, rodesac bunebrivi<br />
feri ukve daekarga da yuradRebian<br />
mezoblebsac moeswroT misi ukanasknelad<br />
gamowyoba.<br />
aqeT viRacebi svamdnen, kacobas<br />
uqebdnen da mis Zvel didebas ixsenebdnen,<br />
iqeT SavebSi Cacmuli qalebi<br />
Semortymodnen kubos, Tavebi daexaraT,<br />
kisrebi waegrZelebinaT, odnav SesamCnevad<br />
irxeodnen, sadRac qvemoT<br />
iyurebodnen da Zalian gavdnen maRali<br />
xis totebze Semomsxdar svavebs,<br />
uxmod rom gadahyureben gadaxrukul<br />
tramalebs.<br />
Cven kidev mojadoebulebiviT videqiT<br />
oTaxis SuaSi, davyurebdiT micvalebulis<br />
gaqvavebul, ferflisfer<br />
saxes da ver vxvdebodiT, ratom gamoiqca,<br />
ratom migvatova, ratom moikla<br />
ase martodmartom Tavi, axali saxlis<br />
siviwroves ver gauZlo Tu Cven<br />
damZimebul, RimilgadaCveul saxeebs<br />
ar vici, magram misi gaqrobis Semdeg<br />
Cveni axali saxlidan sxvadasxva<br />
nivTebmac iwyes gauCinareba.<br />
sony-s Zveleburma videom, Tavis<br />
droze mamam rom Camoitana inglisidan,<br />
bazrobaze amohyo Tavi, mere bebiis<br />
naqoni vercxlis dana_Cangalma<br />
dagvtova da radgan Cemi umcrosi Zmis<br />
biznesi dRiTi dRe Rafavda suls, nelnela<br />
saxlic dacarielda, rogorc<br />
lampionebis mbJutavi SuqiT ganaTebuli<br />
Ramis sadguri. win gamovidnen moyviTalo<br />
kedlebi, gamoCndnen Zvelebur<br />
karadebsa Tu faifurs miRma damaluli<br />
RriWoebi, nestiani laqebi,<br />
ucxo warwerebi da xazebi, aqauri, patara<br />
macxovreblebis zrdaze rom<br />
gviyvebodnen raRaceebs da bolos<br />
jeri Cvens Sav, Zvelebur pianinozec<br />
midga, warsuli didebis aCrdiliviT<br />
rom wamoWimuliyo oTaxis kuTxeSi,<br />
amayi da pirquSi, rogorc mTebSi<br />
Cakarguli cixes-simagre.<br />
dedam Tqva, myidveli ukve gamoCnda<br />
da xval movao. bedad im Rames<br />
morige ar viyavi (monacvleobiT vmorigeobT),<br />
hoda, rodesac Cvenebi<br />
dawvnen, Cumad mivipare pianinosTan,<br />
jibis farani davanaTe _ Tan vfrTxilobdi,<br />
ar mindoda vinmes SevemCnie _<br />
davxede, xeli gadavusvi, TiTqos vemSvidobebodi,<br />
magram uecrad mis Sav<br />
zedapirze daniT amokawrul warwerebs<br />
movkari Tvali da gamaxsenda<br />
rom didi xnis winaT aseTi Cveva mqonda,<br />
Tuki raime CemTvis mniSvnelovani<br />
ambavi moxdeboda, amovkawravdi TariRs<br />
da Tan mivamatebdi sityvas,<br />
romelic am ambavs gamaxsenebda. mec<br />
ufro yuradRebiT Sevudeqi Savi xis<br />
zedapiris Tvalierebas. warsulis suraTebma,<br />
rogorc kvirtebma gazafxulze,<br />
ise daiwyes gacocxleba da mec<br />
uamravi rame momagones im TiTqosda<br />
Soreuli droidan.<br />
2008 wlis 15 aprili.<br />
Zveli<br />
ezo<br />
dila iyo, daaxloebiT TerTmeti<br />
saaTi, rodesac dedam gamaRviZa.<br />
_ adeqi, _ miTxra da Tavisi gayinuli,<br />
civ wyalSi recxvisagan gauxeSebuli<br />
xeli damado zurgze.<br />
buzRuniT gadmovtrialdi oTaxisaken,<br />
mzis Suqi Tvalebs mWrida, Wur-<br />
Wlis Jeles autaneli surneli cxvir-<br />
Si mcemda, rogor ar miyvars roca ma-<br />
RviZeben!<br />
_ ra ginda, ver damaZinebT _ da<br />
isev kedlisken gadavbrundi.<br />
_ adeqi da saparikmaxeroSi gadadi,<br />
gaiparse, oTxze ukve iq unda viyoT,<br />
bazarSic unda gamegzavno, kartofili,<br />
kvercxi, makaroni, egeTi raRaceebi<br />
minda da iqneb Cvenken gagevlo,<br />
Tan Senebsac naxavdi... kidev daTveri<br />
guSin, ara erTi sarkeSi Cagaxeda, ras<br />
gavxar.<br />
_ ooo, mezareba, ase rom wamovide<br />
_ gagiJdi bevri deidaSvili<br />
gyavs<br />
mivxvdi, unda wamovmdgariyavi Torem<br />
daiwyeboda: "gogo gaTxovda, Tan<br />
rogor gelodeba, samjer dareka, aucileblad<br />
movideso, ise Senc rom gefiqra<br />
colze kargi iqneboda, magram<br />
maSin vin dalios, sufTa loTi xar,<br />
SviliSvili minda."<br />
_ kargi, kargi, vdgebi, _ vTqvi,<br />
gavizmore da mimovixede.<br />
Cemi daxeuli jinsebi Zirs egdo,<br />
svitri _ loginze, naskebi _ vazaSi.<br />
etyoba guSin magrad davTveri. samsaxurSi<br />
vsvamdiT biWebi da...<br />
_ ha, ici ras icvam _ mkiTxa dedam.<br />
_ cisfer saroCkas, jinsebs da<br />
tofsaiderebs, _ vupasuxe, loginidan<br />
wamovdeqi da Cacma daviwye.<br />
Semdeg abazanaSi gavedi. saSineli<br />
buRi idga, yvelgan sigaretis ferfli<br />
eyara, onkanidan Camovardnili wylis<br />
wveTi wkapuniT ecemoda daJangul<br />
rakovinaze, etyoba Cemma Zmam damaswro<br />
Semosvla. saxeze wyali Sevisxi,<br />
sarkeSi Cavixede, iqidan ocdaeqvsi<br />
wlis axalgazrda kacis nacvlad, gaburZgnuli,<br />
danaoWebuli da Tvalebam-<br />
Rvreuli ucxo saxe Semomyurebda.<br />
"nuTu es me var" gavifiqre CemTvis da<br />
rodesac marcxena loyasTan nacnobi<br />
Srami SevamCnie, wlebis win muStis<br />
erTi dartymiT rom damado Cemma klaselma<br />
afxazavam, gulze momeSva, radgan<br />
mivxvdi, naRdad me var da Cems<br />
uberebel kbilis jagrisze pasta wavusvi.<br />
abazanidan gamosuls, magidaze Cai<br />
damxvda, xrupuniT davlie, Semdeg Cemi<br />
gacrecili mwvane qurTuki Semovigde<br />
mxrebze da kibeze daveSvi. xis safexurebi<br />
autanlad WraWunobdnen, aqa-iq<br />
sigaretis namwvebi eyara, sibneleSi<br />
SemoWrili Suqis svetebSi mtvris nawilakebi<br />
ireoda, sadarbazos boloSi<br />
Suqi moCanda. gavedi da pirdapir saparikmaxerosaken<br />
daviZari. karebi uxmaurod<br />
gaiRo, iatakze sxvadasxva feris<br />
Tmebi eyara, kedlebi seqsualur<br />
da panten provis meSveobiT Tmebis moculoba<br />
gazrdil modelebis plakatebs<br />
aeWrelebinaT. ar gamimarTla,<br />
artura dakavebuli iyo, viRac Casuqebuli,<br />
WaRaraTmiani biZis Tavs dastrialebda<br />
ZerasaviT. ese igi damerxa,<br />
badria ormocdaaTi-ormocdaaTze<br />
mergo, marto eg iyo Tavisufali.<br />
badria, Cveni ubnis parikmaxeri gaxldaT,<br />
xolo eg metsaxeli imitom Searqves,<br />
rom aravin icoda ras izamda,<br />
SeiZleba Zalian magrad gaekriWe, magram<br />
SeiZleba gaeubedurebine - ormocdaaTi-ormocdaaTze.<br />
magan me da<br />
Cem Zmakacs, xoses gviqna! axal wels<br />
saxlSiac qudiT SevxvdiT orive, magram<br />
roca sxva ar aris, ras izam.<br />
_ vaaa! vaaa! kakie luZi! _ Tqva badria<br />
ormocdaaTi-ormocdaaTzem,<br />
Jurnali taxtze dado da fexze wamodga.<br />
_ aba, Sen ici badri, qorwilSi mivdivar<br />
da ar gamaubeduro, _ vuTxari<br />
da Sreki-2-is katis mudariT savse mzera<br />
vesrole.<br />
_ ras ambob, to, ise SegWri, Tvali<br />
veravin mogwyvitos.<br />
ai, zustad magis meSinoda.<br />
_ rogorc yovelTvis mokled, ukan<br />
xazi ar minda, _ da savarZelSi Cavjeqi.<br />
badriam "maSinka" aiRo.<br />
_ proeqti rom daixura, ici _ mi-<br />
Txra arturam.<br />
_ romeli proeqti<br />
_ ai, znameniti qarTvelebi.<br />
_ ratom _ gamikvirda.<br />
_ ratom da sapatriarqom ase Tqva,<br />
wmindanebis oCeredSi dayeneba ar Sei-<br />
Zlebao, im dRes iyo gadacema.<br />
_ ra sisulelea! ara da kargi proeqti<br />
iyo, SegvWames Tavisi wesebiT, _<br />
gavbrazdi me.<br />
_ mag wesebis gamo ara maqvs mosveneba,<br />
_ CaerTo uceb WaRaraTmiani bi-<br />
Zis Tavi, artura rom dastrialebda,<br />
_ saavadmyofoSi vmuSaob morige eqimad<br />
da unda naxo, iq ra xdeba, Tu mZime<br />
avadmyofi qristiania, maSin aucileblad<br />
mamaos mouyvanen, parakliss gadauxdian,<br />
Tu musulmania, cxvari moyavT,<br />
lamis iqve daklan, aris erTi ambavi,<br />
tirili, locva. mokled guSin<br />
Ramis cvlaSi viyavi, ori saaTia da<br />
daakakunes. gavaRe. viRac tipi, ama da<br />
am avadmyofis patroni var, sanTlebi<br />
movutaneo, aba exla me mkiTxe, CemTvis<br />
vijeqi "Serlok holmss" vkiTxulobdi,<br />
iseT saintereso adgilas viyavi<br />
rom... momeSala nervebi da gabrazebulma<br />
lamis vuyvire: nakurTxia-meTqi<br />
daibna, unda vakurTxevinoo aba<br />
ra-meTqi, vuTxari gabrazebulma. kargiT,<br />
kargiT, bodiSio, miTxra da wavida.<br />
me wigns davubrundi. erT saaTSi<br />
isev daakakunes, is iyo. ai, inebeT vakurTxevineo<br />
da raRac kardonis patara<br />
yuTi momawoda, davxede da gavSri,<br />
Turme buasilis sanTlebia.<br />
xarxari amivarda. iqeT artura<br />
yroyinebs, aqeT badria.<br />
_ erTi is gamagebina, vin ukurTxa<br />
11 - 24 dekemberi 2009<br />
_ Tqva WaRaraTmiani biZis Tavma.<br />
mere gavCumdiT, badriam marTla<br />
magrad SemWra.<br />
_ iseTi xar, gogoebi mogipareben,<br />
_ miTxra arturam wamosvlisas da me<br />
magrad gamexarda.<br />
priCoska mzad iyo, axla, bazari<br />
rCeboda. metroSi Cavedi da naxevar<br />
saaTSi sadgurze viyavi. nacnobma, uberebelma<br />
xmam Cveuli daRlili tembriT<br />
gamoacxada: "vagzlis moedani,<br />
gadasasvleli meore xazze, gTxovT,<br />
gaanTavisufloT vagonebi", mec Camovedi<br />
da mimovixede, araferi Secvliliyo,<br />
WuWyiani kedlebi, dabRverili<br />
xalxi, nabijebis xma, elami dedaSvilic<br />
Zveleburad mReroda fandurze,<br />
"sayvarelo Cemo dedis", win<br />
kidev isev is Wreli xevsuruli jvriT<br />
moqarguli qudi edoT, romelSiac mec<br />
ramdenjerme Camigdia xurda. eqskalators<br />
avyevi, maRla amovedi da egreve<br />
Cveni quCisaken wavedi. meore weli<br />
midioda rac aqeT ar gamovsuliyavi,<br />
Cven quCaze, Torem ise, sadgurze erTi<br />
aTasjer mainc momiwia yuryuti da<br />
soflidan gamogzavnili nobaTis lodini,<br />
magram Zveli saxlisaken ar wavsulvar,<br />
raRac ar mindoda, axla ki<br />
Tevdore mRvdlis viwro quCaze videqi,<br />
romelic xalxiT da manqanebis gr-<br />
Zeli rigiT iyo gadaWedili, fexebis<br />
baka-buki, signalebi, gineba, boSebis<br />
yvirili, gamyidvelTa omaxiani SeZaxilebi.<br />
minis tarasTan pavlika momesalma,<br />
rogorc yovelTvis mxiaruli<br />
SeZaxiliT: "gaumarjos Jigitebs" da<br />
rogorc yovelTvis mTvrali. pavlika,<br />
Cveni ubnis erT-erTi uZvelesi miTi<br />
iyo, legenda, romelic am Zveli da<br />
axla ukve sanaxevrod dangreul minis<br />
tarasTan erTad gaCnda Cvens miyruebul<br />
quCaze. mas yvela icnobda, didi<br />
Tu patara, yaCaRi Tu policieli,<br />
mRvdeli Tu gamyidveli. gamvlel-gamomvleli<br />
mxiarulad esalmebeboda,<br />
magram sinamdvileSi masze aravin araferi<br />
icoda. magaliTad, aravin icoda,<br />
sad daibada, an rogor moxvda aq,<br />
pavlikas amaze laparaki ar uyvarda,<br />
TiTqos arc axsovda, roca aseT rameebs<br />
kiTxavdnen, sadRac sxvagan gaixedavda<br />
da sxvisi xmiT gipasuxebda:<br />
_ kinbuxtus qveyanaSi, rodesac<br />
mesame varskvlavi Camovarda.<br />
aseve aravin icoda, ramdeni wlis<br />
iyo, radgan pavlika ar berdeboda, igi<br />
Cems bavSobaSiac, jer kidev maSin,<br />
rodesac ubnis biWebi aqeT-iqeT davrbodiT<br />
da damalobanas vTamaSobdiT,<br />
zustad iseTive iyo, rogoric dRes _<br />
dabali, gamxdari, mxrebSi moxrili,<br />
gamelotebuli, didi cxviriTa da TaviT,<br />
Zveli, iRliebSi gamoxeuli ruxi<br />
pijakiT, romelic zamTar-zafxul<br />
gauxdelad ecva da ZvelisZveli, odes-<br />
Rac, yavisferi fexsacmelebiT, arc<br />
erTi nakeri rom ar asZromoda da<br />
rogorc dRes, maSinac yvelas ukvirda,<br />
rogor daaTrevda es ucnauri kaci<br />
Tavisze samjer ufro mZime, boTlebi-<br />
Ta da aTasi sxva xara-xuriT datvir-<br />
Tul, uzarmazar da CemTvis ase nacnob<br />
urikas, romelzedac iseve rogorc<br />
wlebis win, dResac xSirad dainaxavdiT,<br />
mxiarulad Semoskupebul patarebs,<br />
omaxiani SeZaxilebiT, zRvasaviT<br />
rom miapobdnen Cvens nacrisfer<br />
quCas, zRapruli qveynebisaken<br />
micuravdnen da rodesac gaismoda<br />
sixarulisagan WyiviliT amovardnili,<br />
morigi patara mekobris brZaneba<br />
"pavlik, marcxniv! pavlik, marjvniv!~<br />
beberi bocmanis Camqrali Tvalebi wamiT<br />
ganaTdeboda, maSin isic magrad<br />
CasWidebda "gemis" saWes xels da Zlierad<br />
dasZaxebda "cota kidev gamagrdiT<br />
biWebo da mexis madlma saRamos<br />
flintis damarxul oqros zodebSi<br />
vicuravebT!"<br />
_ pavlikas sicocxle, rogor xar,<br />
janiano _ vkiTxe da xeli CamovarTvi.<br />
_ Zveleburad, davxrigineb aqeTiqeT<br />
da var, _ mipasuxa mxiarulad.<br />
_ Cveni biWebi ras Svebian<br />
_ egenic egre, CemsaviT.<br />
_ rava xar, Se Cema _ momesma<br />
uknidan. Sevbrundi, vaxuna iyo, Cemi<br />
bavSobis Zmakaci, ramdeni xania ar<br />
menaxa, saxeze raRacnairi gacrecili<br />
Spaleris feri dasdeboda Torem ise,<br />
isev is Zveli vaxuna iyo mxiaruli da<br />
yvelaze masxara kaci dedamiwis zurg-
11 - 24 dekemberi 2009<br />
ze, rogorc adre veZaxdiT. or yavarjenze<br />
dayrdnobili idga, marcxena<br />
fexi, romelic gadaxveuli hqonda,<br />
haerSi aewia da naskic sanaxevrod,<br />
fexis TiTebis dasamalad wamoecva.<br />
_ ravi vaar, Sen _ erTmaneTs<br />
CavexuteT.<br />
_ ra dagemarTa _ vkiTxe da fexze<br />
vaniSne.<br />
_ araferi, magrad davTveri, saxlSi<br />
gavWede, oTaxis karebis SuSa Cavamtvrie<br />
da quslidan koWamde gadameWra,<br />
oci nakeri damades.<br />
_ hoda, xar exla adnanogi silveriviT,<br />
jim hokinziRa gaklda da ager<br />
ar gaCnda, _ CaerTo pavlika da albaT<br />
amaze arc apirebda gaCerebas, magram<br />
vaxunam gaawyvetina.<br />
_ Zmobas gaficeb, wamo, xazbisTan<br />
SeviwioT, ramdeni xania, ar minaxixar.<br />
amas cota xniT mogparav pavlik,<br />
xaraSo _ am sityvebze Sebrunda da<br />
Cvens ukan mdgom manqanas aniSna raRaceebi<br />
xelebiT.<br />
manqanidan ori, kidev ufro gacrecili<br />
Spaleris feri tipi gadmovida<br />
da gamogvyva. ezoSi sakuTari saxlis<br />
kibeebze vaxunas deda da deida isxdnen,<br />
mivedi mivesalme, mere movbrundi<br />
da iqaurobas davuwye Tvaliereba.<br />
maRlidan Zveleburad dagvyurebden<br />
daRvremili saxlebi, xis kibeebic<br />
Zveleburad WraWunobden da ezos<br />
SuagulSi Jangiani, xavsmokidebuli<br />
onkanidanac isev wveTavda wyali. mokled,<br />
erTi SexedviT aq araferi Secvliliyo,<br />
magram mxolod erTi SexedviT.<br />
ucxo amas verasodes SeamCnevda,<br />
ai, me kidev vicodi, rom bavSobis droindel<br />
mxiarul SeZaxilze: "xaS-xinkala<br />
Telauro! dalaqxana siRnaRuro!<br />
biWo da veliscixuro!" meore sarTulidan<br />
aRar gadmoixedavda bebero,<br />
Cemi bavSobis Zmakaci, vinc wlebis win,<br />
erT bnel Rames mamamisis saflavze<br />
moikla Tavi sakuTari makaroviT. aRarc<br />
WaRaraTmaini da mudam mxiaruli<br />
aisori, Jorika amoZvreboda saidan-<br />
Rac Zvelis Zveli: "ìåíÿé ïàõoäêó çà íàìè<br />
ñëåäÿò"-iT da aRarc maRlidan dagvayrida<br />
qoqolas giJi margo, sakuTarma<br />
Svilma rom Caabara asaTianze samoc<br />
larad, ai, onkanidan kidev wylis wveTebi<br />
isev wveTavdnen da albaT sul<br />
iwveTeben.<br />
_ ras damdgarxar qalaqSi dakarguli<br />
bavSviviT, _ momesma vaxunas xma.<br />
_ aqvsentiCi da misi volga sadRa<br />
arian _ vkiTxe.<br />
_ aqvsentiCi mokvda, volga kidev<br />
magis biWma, Tazom, gayida imave kviras.<br />
aqvsentiCi Cveni mezobeli iyo, magisi<br />
mwvane volga kidev bavSobis koSmari,<br />
wamiT rom ar gvaZlevda mosvenebas.<br />
manqana onkanTan axlos, lamis<br />
ezos SuagulSi, yvelaze karg adgilas<br />
idga, rogorc saaxalwlo naZvis<br />
xe da saTamaSo moednis saukeTeso nawils<br />
ikavebda, arc manamde da arc magis<br />
mere, arsad minaxavs patrons ase<br />
yvarebodes jarTis grova, rogorc<br />
aqvsentiCs. yovel dRe recxavda, aprialebda,<br />
Tavs evleboda da aravis<br />
akarebda, Svilsac ki, Cven xom saerTod<br />
akrZaluli gvqonda burTis TamaSi. me<br />
ar maxsovs, aqvsentiCs colisaTvis<br />
yvavilebi eCuqebinos, an SvilebisaTvis<br />
Tavze gadaesvas xeli, marto manqanas<br />
dastrialebda mzrunveli diasaxlisiviT.<br />
mere aqvsentiCi avad gaxda, jer<br />
fexi aiTria da koWloba daiwyo, mere<br />
erTi yavarjeni moiSvelia, mere meore,<br />
mere Svilebi amoiyena gverdSi, Tanda-<br />
Tan sul ufro da ufro iSviaTad Cndeboda<br />
ezoSi, axla Turme mokvda, manqana<br />
ki, romelsac mTeli cxovreba Sehxaroda,<br />
imave kviras gayida misma sakuTarma<br />
Svilma.<br />
_ rodis, to _ vikiTxe TiTqos<br />
CemTvis.<br />
_ mgoni mesame Tvea, ravi ar maxsovs,<br />
Semo, Semo, _ miTxra vaxunam, karebi<br />
gaaRo da SigniT SevediT.<br />
oTaxSi nestisa da sigaretis suni<br />
idga, magidaze zeTiani parkebi, qaRaldebi<br />
da aryis carieli boTlebi<br />
eyara, etyoba guSin starikebma moilxines.<br />
am saxlis patroni, xazbi osi iyo,<br />
romelic ai, im areul periodSi daikarga<br />
sadRac, saxlic upatronod<br />
darCa da iq xelad daides bina ubnis<br />
usaqmurebma, mere Cvenc wamovizardeT<br />
da... rac aq ludi daleula da Tevzi<br />
SeWmula.<br />
im orma, raRac wamlis SuSebi daaZro<br />
jibidan da xelis kankaliT daiwyo<br />
"saqmis keTeba."<br />
_ au, erTi baiani gvaklia, ver<br />
vpoulob, arada ueWveli maxsovs, sami<br />
daviTrie, _ Tqva erTma.<br />
_ afTiaqi xom aqvea, _ CaerTo meore.<br />
siCume Camovarda.<br />
_ Zmobas gaficeb, fuls mogcem da<br />
daiTrie, _ miTxra vaxunam da gawiTlda.<br />
Cumad videqi, ar vicodi ra meqna,<br />
Tan ar mindoda, iqac micnobdnen, Tan<br />
ratomRac uaris Tqmac merideboda,<br />
bolos gavedi, viyide da ukan davbrundi.<br />
yvelaferi male moxda, gaike-<br />
Tes da egreve magrad SeuyvardaT erTmaneTi,<br />
mere is orni wavidnen, vaxunasac<br />
eqaCebodnen, wamodio, magram ar<br />
gayva, Tavani maqvs dRes, aba s bogamo,<br />
miaZaxa damSvidobebisas, mere me momibrunda,<br />
wamo gareT davjdeTo da ezo-<br />
Si gamovediT.<br />
_ kide mazaob, Se Cema _ vkiTxe,<br />
rodesac martoebi davrCiT.<br />
_ ara, ras vmazaob, magari Radaoba<br />
istoriaa, rati xo ici, Cveni, soni<br />
2-is fexburTSi yvelaze magari rom<br />
aris ubanSi! mokled, Cemma bratma<br />
damireka, viRac bavSvi myavs daWerili,<br />
mazianze uberavs da vinme igroki<br />
gaaZreo. waviyvane rati, mivediT, tipi<br />
dagvxvda, qera cisferTvaleba, imenna<br />
kopwia, dajda es dastoini saxiT, joistiks<br />
egreve pirsaxoci gadaafara da<br />
modi, xeli asdolarianio, imanac bazari<br />
araao. daiwyo TamaSi, naravnad,<br />
sadRac meoce wuTi iqneboda, xuTwu-<br />
Tianebs uberavdnen, daurekes am tips<br />
telefonze, aiRo, kisriT da mxriT<br />
ukavia, Tan raRaceeebs bazrobs, Tan<br />
TamaSobs da ar Seugdo ratim TaviT!<br />
erTi wamiTo, uTxra am tipma yurmil-<br />
Si viRacas, mere moubrunda ratis da<br />
davaio, au damcxa, Sen Zmobas vficavar<br />
iseT dReSi Caagdo, rati tiroda,<br />
samas dolarSi gagvaxvia, _ miTxra,<br />
gaecina da am dros me vaxunas dedas<br />
da deidas movkari Tvali, TavisTvis<br />
Cumad rom isxdnen, Zvel xis kibeze,<br />
kibeze, romelzedac vin icis ramdenjer<br />
gvirbenia, bax! bax! mogkali, ara<br />
me mogkalis ZaxiliT, nikapebi ukve<br />
moberebul xelebze daeyrdnoT, romlebsac<br />
alag-alag, rogorc kedelSi<br />
uecrad gaCenili bzarebi, ise SehparvodaT<br />
cisferi, amoberili venebi da<br />
gviyurebdnen Tavisi daRlili da ukve<br />
yvelafers SeCveuli TvalebiT, romlebsac<br />
aRaraferi ukvirT da aRaraferi<br />
axarebT.<br />
im dRes yvelaferi iafad viyide,<br />
qorwilic kargi gamodga, patarZalic<br />
Zalian lamazi iyo da siZis yurebamde<br />
gaxeuli Rimilic "trogawelni",<br />
mec magrad movilxine da mxolod<br />
erTxel, sul raRaca wamis measediT<br />
gamifuWda xasiaTi, rodesac viRaca<br />
quCis maTxovris Camomxmar xelebs<br />
movkari Tvali, yvavilebis gasayidad<br />
rom Semoborialda restoranSi.<br />
2002 wlis 14 ivnisi.<br />
gaTxrebi<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
es is dro iyo, rodesac yvelaferi<br />
yelSi mqonda amosuli, Tbilisi, ubani,<br />
Cveni xmauriani Zveli saxli, mSoblebi,<br />
mezoblebi, naTesavebi da egreve<br />
davTanxmdi. Tanac ukve mesame weli<br />
ileoda, rac qalaqidan cxviri arsad<br />
gameyo da marTla magrad gamixarda,<br />
rodesac Cemma Zmakacma, rezom damireka,<br />
romelTanac erTad universitetSi<br />
vswavlobdi da miTxra, samegrelos<br />
erT sofelSi gaTxrebia, xalxi<br />
gvWirdeba da ramdenime Tve Tu gcalia<br />
wamodio. egreve Cavlagdi, Tbilisi-foTis<br />
matarebels davaxti da<br />
gamTeniisas ukve senakSi viyavi, sadac<br />
rezo damxvda da erT patara, magram<br />
Zalian lamaz sofelSi wamiyvana, adre<br />
dasavleT saqarTvelos dedaqalaqi<br />
rom yofila, didi galavnebiTa da<br />
cixe-simagreebiT.<br />
arqeologebi qvis orsarTulian<br />
saxlSi vcxovrobdiT, romelic Zveli<br />
cixesimagris galavans SigniT aeSenebina<br />
baton sosos, adamians, romelsac<br />
wlebis win wamoewyo mTeli es ambavi.<br />
"gaTxrebi" - ase uwodebdnen iqaurebi<br />
am teritorias - soflis ganapiras<br />
mdebareobda da iq, CvenTan erTad adgilobrivi<br />
mosaxleobac muSaobda. me<br />
CasvlisTanave miviRe cota fuli, samuSao<br />
iaraRi, Zveli Jangiani "leJanka"<br />
da saqmes Sevudeqi.<br />
ar iyo Zneli. rodesac kargi amindi<br />
idga, vTxridiT da veZebdiT. vpoulobdiT<br />
kidec raRaceebs, umetesad<br />
Tixis jamebisa da doqebis namtvrevebs,<br />
erTxel oqroTi naferi samajuric<br />
vipoveT, magari istoria iyo. mTeli<br />
dRe vimuSaveT, ukve saRamovdeboda da<br />
mzec Casvlas iwyebda, rodesac miwis<br />
grovaSi raRacam gaibrwyina, davinaxeT<br />
da magradac gagvixarda, magram<br />
yvelas iqaurma meTevzem, maradim dagvaswro,<br />
ormoSi Caxta, miwa xeliT<br />
amoCiCqna, is raRac zurgs ukan, muWSi<br />
damala, me momibrunda (am jgufs me<br />
vxemZRvanelobdi) Tvalebi eSmakurad<br />
aucimcimda da mkiTxa.<br />
_ gamomiwer premias<br />
gamecina.<br />
_ manaxe da Tu marTla kargi ramea,<br />
mere gamogiwer.<br />
_ jer gamomiwere da ganaxeb, Tu ar<br />
ganaxo, dedas vficavar maSin.<br />
ra unda meqna gamovuwere, Tan bevri<br />
vicine, manac muWi gaxsna da momawoda.<br />
samajuri iyo, Tanac oqroTi<br />
naferi, Zalian lamazi, irmebiani ornamentiT.<br />
mokled, kargi dReebis ganmavlobaSi<br />
vTxridiT, uamindobis dros ki<br />
Cvens orsarTulian qvis saxlSi viyaviT<br />
SeyuJulebi, iqaur "Taflis" arays<br />
vurtyamdiT, romliTac uxvad gvamaragebda<br />
maradi da TumcaRa namdvilad<br />
hqonda Taflis gemo, mainc Zalian<br />
gvikvirda, ratom iyo aseTi "gradusiani"<br />
(Taflis arayi xom metnaklebad<br />
rbilia) da ratom hqonda aseTi<br />
saSineli paxmelia.<br />
am kiTxvaze pasuxi, ukve wamosvlisas,<br />
Tavad maradim gagvca, romelmac<br />
gviTxra, rom es arayi sulac ar iyo<br />
Taflis, Zveli telegreikebidan<br />
daewura mamamiss da ukve Semdeg aromatis<br />
misaRebad daematebina, ramodenime<br />
litra Tafli.<br />
Cveni saWmel-sasmeliT uzrunvelyofis<br />
sakiTxi Cabarebuli hqonda iqauri<br />
muzeumis (im sofelSi muzeumic iyo)<br />
direqtors, baton enriko foCxuas. es<br />
gaxldaT ormociode wlis ukve Semelotebuli,<br />
didTava da wiTelcxvira<br />
kaci, romelsac hyavda Zma, dalevis,<br />
nardis da qalebis Rrma motrfiale,<br />
jokonda foCxua. me yovelTvis<br />
mSurda im adamianebis ukidegano fantaziisa,<br />
romlebmac sadRac Rrma<br />
samegreloSi erT Svils enriko daarqves,<br />
xolo meores jokonda.<br />
erT saRamosac vwevar Cems Jangian<br />
"leJankaze" maradias "Taflis" arayiT<br />
Tavgasiebuli da wvimis wveTebis<br />
xmaurs vusmen. movida jokonda. iseTi<br />
mTvralia _ fexze Zlivs dgas, xan erT<br />
kedels exeTqeba, xanac meores. naxevari<br />
saaTi Cveni siyvarulis, kacobis<br />
da meobis (dRemde ar vici ras niSnavs)<br />
Sesaxeb vilaparakeT, bolos mombezrda<br />
da modi, nardi viTamaSoT _ meTqi.<br />
_ viTamaSoT, mara raze _ mkiTxa<br />
da isev waibarbaca. vifiqre, aseTma<br />
mTvralma rogor unda momigos meTqi<br />
da...<br />
_ raze da, xval mdinaris piras,<br />
kaklis foTolSi Semwvar Tevzze.<br />
_ davai, karoCe, _ damTanxmda<br />
egreve.<br />
daviwyeT TamaSi. momigo erTi, momigo<br />
meore, mesame, meoTxe. Tevzs Roris<br />
mwvadi mohyva, mwvads Rvino, Rvinos<br />
xaWapurebi, gamwewa ra. Tan iseTi mTvralia,<br />
rom qvebis gadaTamaSeba uWirs,<br />
magram mosdis. ai, ise ki ara uadgilo<br />
duSaSebi da dubeSebi, ara, rac unda<br />
_ zustad is, se iaqei ki batono, fanji<br />
du rogorc megrelebi ityvian:<br />
"vare problema." mokled, var erT ambavSi<br />
da swored am dros movida enriko,<br />
Cveulebisamebr, Tavis Sav SarvalkostumSi<br />
da wkapuna unaklod gaprialebul<br />
inspeqtorebSi gamowyobili<br />
(dResac ar vici, rogor axerxebda es<br />
kaci ise siaruls, rom im talaxsa da<br />
WyapSi erTi laqac ki ar dadeboda mis<br />
"amunicias"). movida, dagvxeda, yvelaferi<br />
gamoikiTxa, jokonda gverdze<br />
gaixmo, raRaceebi uTxra megrulad da<br />
isic wavida. enriko Zmis magivrad dajda,<br />
nardi daxura da miTxra:<br />
_ rasaa rom akeTeb magas rom<br />
uyureb, magis meti araferi icis sxva.<br />
proza<br />
7<br />
kamaTeli ise hyavs moTvinierebuli,<br />
rogorc nacnobi marSutkis mZRoli<br />
da sadac unda, iq gaaCerebs.<br />
me Tavi davxare.<br />
_ kargi, axla sxva rameze var me<br />
mosuli, xval martvilSi unda wavideT,<br />
iqac undaT gaTxrebis dawyeba,<br />
magari purmarili gvelodeba, aseTia<br />
dagavori, purmarili imaTi _ stumroba<br />
Cveni. Tormetze gavalT, martvilis<br />
gamgebeli, policiis ufrosi,<br />
mokled, yvelani iq iqnebian da mzad<br />
iyavi.<br />
meore dilas Cven saxlTan TeTri<br />
"marSrutka" movida da martvilSi wagviyvana.<br />
magrad dagvxvdnen, is adgilebic<br />
gvanaxes, sadac maTi azriT<br />
gaTxrebi unda dawyebuliyo, bolos<br />
restoranSi wagviyvanes, iq marTla<br />
Zalian magari sufra gaSliliyo da<br />
wavida daleva. magram...<br />
Tamada enrikoa, romelic cdilobs<br />
radac ar unda daujdes, daaTros martvileli<br />
"bobolebi", vinc cal-calke<br />
albaT as ocdaaT kilomde iwonian da<br />
Sarvlis pirveli Rilebi aqvT Sexsnili,<br />
Tavisuflad rom svan. quTaisuri<br />
"gelaTia", mxolod erTxel rom Camoisxa<br />
mgoni da ramodenime adamianis<br />
sicocxle Seiwira.<br />
enriko sadRegrZeloebs iZaxis da<br />
Wiqebs sulmouTqmelad sclis, arc<br />
martvilelebi CamorCebian. me kidev<br />
sul Tamadas vuyureb da mikvirs.<br />
ramdenjer dagvilevia sofelSi<br />
erTad da yovelTvis xuT WiqaSi "gatovi"<br />
iyo, axla kidev Cemi gamoTvlebiT,<br />
or litraze bevrad meti dalia<br />
da kidev iqaCeba.<br />
da rodesac adamianis TviTdajerebulobis,<br />
misi fsiqologiuri SesaZleblobebis<br />
dRemde amoucnobi potencialis<br />
TeoriebiT Sepyrobili aRtacebuli<br />
Sevyurebdi Tamadas, uecrad<br />
fexze sisvele vigrZeni, sufris qveS<br />
Cavixede da ra davinaxe! gube, namdvili,<br />
didi Rvinis gube. Turme ra xdeba:<br />
enriko winaswar molaparakebia meriqifes,<br />
anu oficiants da yoveli<br />
dalevisas is egreTwodebul "stenkas"<br />
ukeTebs, xolo es Rvinos Cumad Zirs<br />
Rvris, martvilelebs rom moerios,<br />
magram mainc ar gamosdis, radgan yovel<br />
dalevaze "stenkis" gakeTeba saxifaToa,<br />
SeiZleba daiwvas, amitomac erTi<br />
aTi Wiqis daleva mainc uwevs da ukve<br />
yvelasaTvis SesamCnevad barbacebs. ai,<br />
martvilelebs kidev araferi etyobaT,<br />
bolomde sclian Wiqebs da ukve<br />
yanwebzec iweven, saidanac Rvinos ver<br />
gadaRvri da enrikos nel-nela erxeva,<br />
ukve uWirs fexze wamodgoma da<br />
laparaki, Zlivs abrunebs Tavs, gubec<br />
imdenad gaizarda, rom magidis qveS<br />
veRar eteva da swored am dros erTerTi<br />
martvileli fexze dgeba, Win-<br />
Wilas iRebs xelSi da ambobs:<br />
_ am WiqiT xelmeored minda Cveni<br />
Tamada davloco, gagimarjos enriko<br />
patoni, jgiro orda do iro orda,<br />
RmerTma didi xnis jani mogces da sul<br />
aseT sufrebze geTamados. alaverdi<br />
SenTan var Cemo Zmao, _ meubneba, Win-<br />
Wilas Tavisi doqidan mivsebs, mawvdis<br />
da Tvals mikravs.<br />
mec, rac SeiZleba xatovnad vcdilob<br />
enrikos dalocvas, Semdeg Win-<br />
Wilas viyudeb da uecrad xarxari mivardeba.<br />
wveni, xalxo, askilis wveni!<br />
Turme es CaTlaxebic molaparakebian<br />
meriqifes, oclitrianiT askilis wveni<br />
moutaniaT da mTeli saRamoa imas<br />
svamen. TviTon organizmebi daiwmindes,<br />
daisufTaves, xolo sacodavi enriko<br />
mokles "gelaTis" smiT.<br />
martvilelebic xarxareben, Cvenc,<br />
meriqifec, mxolod enriko zis Cumad.<br />
_ aba, ra gegona Rvinos rom aqcevdi<br />
Cum-Cumad, enriko patoni _ siciliT<br />
ekiTxeba erT-erTi.<br />
_ momWeri xom Tavi amodena xalx-<br />
Si, Seni deda movtyan, _ uecrad yviris<br />
enriko da meriqifeze iwevs, magram<br />
imdenad mTvralia, rom wamodgoma<br />
uWirs da mxolod ginebasRa sjerdeba.<br />
ramdenime saaTSi "marSutkac" modis,<br />
Cven mxiarulad vemSvidobebiT<br />
martvilelebs, manqanaSi vjdebiT da<br />
simRer-simReriT mivdivarT saxlSi,<br />
xolo namdvil moqeifes araferi esmis,<br />
mZRolis mxarze Camoudia Tavi da<br />
sZinavs.<br />
dasasruli Semdeg nomerSi
8 poezia <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
11 - 24 dekemberi 2009<br />
Salva sabaSvili<br />
mivdivar SoreTs<br />
Sen isev TrTi da<br />
kankaleb, gulo!<br />
da moCans mTidan<br />
gza usasrulo.<br />
xsnas iTxovs suli<br />
da fiqrTa nawils<br />
maradiuli<br />
wvimebi awvims.<br />
ara Cans kaci,<br />
rom egrZnos jerac<br />
Cemi warmtaci<br />
xmebis simRera.<br />
vin usmens imeds<br />
Sors rCeba ganZi.<br />
me gaviRimeb<br />
da vkecav manZils.<br />
suli amZlavrebs<br />
TandaTan vulkans;<br />
mivdivar. mgzavrebs<br />
vitoveb ukan. . .<br />
Rrublebi<br />
inaTebs. qreba. isev inaTebs.<br />
janRia. wvima. civa. buria.<br />
aRar vixseneb dReebs winandels,<br />
Sors wasvla minda. vfiqrob. mwyuria.<br />
braziT Sevcqeri tyviisfer Rrubels,<br />
cris. are-mare TiTqos daoblda,<br />
vgrZnob, gamouTqmel sityvebs agubebs<br />
sevda, romelic didxans daobda.<br />
sveldeba are. ar aris qari<br />
da arc foTlebi, rom qarma sdios,<br />
vin moigonos mziani dari,<br />
ca vin ixilos, gza vin eZios<br />
me veRar varkvev survilebs Cemsas,<br />
var gulmosuli. civi da mwyrali,<br />
aRar vaxsovar, wyluls ara kemsavs<br />
da ar meZaxis Sori mwvervali.<br />
ra damrCenia! im xmebTan erTad,<br />
romlebic gahqrnen zamTris mosvlamde,<br />
unda viTmende tkivilebs velTa<br />
da sulsac qufri feriT vmosavde.<br />
im yvavilebTan, romlebic mokvdnen,<br />
unda vicado. zeca scris. mciva.<br />
vin metyvis axla, Tu ratom mogvdevs<br />
civi qarebi an saiT mivalT<br />
ruxi Rrublidan eSveba wvima<br />
msxvil da iSviaT wveTebis saxiT,<br />
mowyenis farda gadaiWima<br />
da raRac ismis. me Tu meZaxiT<br />
ara, me mimZims Cemi gageba,<br />
nu stiriT: mdelov, saxlebo, mTebo!<br />
Sinagan fiqrTa amolageba<br />
aravis unda. ra viocnebo<br />
am wuTebs sulis amboxi hqvia,<br />
zecam qviTini rom Seuria,<br />
Cawyobilia RrublebSi tyvia.<br />
janRia. wvima. civa. buria.<br />
gazafxuli<br />
nawvimar dilis da siankaris<br />
SegrZneba mkveTri;<br />
Sors, Sors mobneul mwvervalTa jaris<br />
ferebi TeTri!<br />
krToma, rom cdilobs me damisaxos<br />
grZnobaT krebuli,<br />
da TeTri nuSi, sadRac gzis axlos<br />
ayvavebuli.<br />
Sehxamebian simebi sulis<br />
frinvelT galobas,<br />
rogorc arasdros, vgrZnob gazafxulis<br />
uSualobas.<br />
hei, fiqrebo, wavideT velad!<br />
amgvar saxebiT<br />
Cven momavlisTvis marad ucvlelad<br />
SevinaxebiT!<br />
aRdgenis fiqriT aris moculi<br />
yvela nargavi,<br />
amgvar dReebSi ar aris suli<br />
dasakargavi!<br />
xolo Soreul hangebis qrola<br />
grZneul krebulad<br />
ukve mauwyebs, rom Cemi ltolva<br />
acxadebula.<br />
nawvimar dilis da siankaris<br />
SegeZneba mkveTri,<br />
Sors, Sors mobneul mwvervalTa jaris<br />
ferebi TeTri! . .<br />
qalebi aprilSi<br />
aprilma mainc sxvagvarad imetyvela:<br />
gazafxulobiT mSvenieria yvela.<br />
es Jami kvlavac yovel Jams gaamqrqalebs,<br />
ucxo sizmrebi SemosjarviaT qalebs.<br />
sul sxva RirsebiT _ mRelvared, Tanac mSvidad,<br />
modian, Cqefen; brwyinavs sivrceni Sida.<br />
kargad ician _ sdevT zeciuri vali:<br />
unda mogvxiblon, unda mogvtacon Tvali.<br />
maT isec xSirad lurj tyveobaSi vyavarT,<br />
movidnen Cveni sulis mosanusxavad.<br />
rogorc linzebSi, maTSi samyaros vxedavT,<br />
SoreTSi mimswrafT davemsgavsebiT mxedarT.<br />
Tvalni _ damnTqmelni, Trobis aRmTqmeli mkerdi,<br />
Tma _ jungli, saxe _ wignTa uricxvi gverdi;<br />
yelni _ Svlisebrni, rxeva _ sxva mxareT macne. . .<br />
TqeSebs amnairT viT gauZleben kacni<br />
samzeo<br />
movediT _ winare ganzraxvis gare,<br />
TiTqosda mcinare dagvixvda mxare.<br />
uricxvi galoba ismoda Stodan,<br />
bostnebis gadaswvriv sinaTle TrToda.<br />
mziuri garemo afrqvevda Rimils,<br />
badebda cisartylebs svetebi wvimis.<br />
vinc dagvxvdnen, es mosvla iames didad,<br />
mZafri siyvaruliT suyvela gvzrdida.<br />
gavida netari bavSvobis Jami,<br />
mere SevegebeT sxvanair aminds.<br />
da cvlida rodesac dRe dRes da mze mzes,<br />
sul ufro mZime tvirTs gvadgamdnen Txemze.<br />
TandaTan kiTxvebze pasuxi Sewyda,<br />
Suqs veRar badebda anTeba cecxlTa.<br />
Cveni survilebi usagnod Tvales,<br />
sesxi ar agveRo _ iTxovdnen valebs.<br />
vinc gvixmo aq mosvlad, TandaTan, nela,<br />
qedebs da mwvervalebs mihfarda yvela.<br />
dRes kordebs ucnobi RvarTqafi xramavs,<br />
aravin ar ambobs, ra hqvia amas.<br />
ra vuyoT ra gvsurdes viaroT risken<br />
ra mivceT Rameebs ra vTxovoT ciskrebs<br />
ra vuTxraT maT, vinac Cvens mere modis<br />
vinaa mpovneli samyaros kodis<br />
rac moxda _ verafriT gauqmdes ukve,<br />
ar hyavs xmis gamcemi mTxovnels da mnukvels.<br />
CirgvebSi xandaxan Sliginebs qari,<br />
sxva, meti msmeneli aravin ari.<br />
waviRoT ra ganZi davtovoT aq ra<br />
romelmac dagvbada, is mxare gaqra.<br />
xolo Tu gvesizmra, viT lurji elva,<br />
sizmramde vin iyo, vinc axla Cven varT<br />
etyoba, magier axsnis Tu Svelis,<br />
win raRac diadi mistika gvelis.<br />
male ki _ davkargavT keTilsac, avsac,<br />
aRarc Cven viqnebiT, rom kiTxva davsvaT,<br />
movediT winare ganzraxvis gare,<br />
macdurad, warmtacad brwyinavda are.. . .<br />
masa<br />
Sinagan usasrulobiT<br />
gabundovnebuls bindiviT,<br />
Tavisi usaxurobiT<br />
masa gaqelavs individs.<br />
fiqrni lurj sevdad avkone,<br />
imedis ZebniT najafni,<br />
Rirebulebis armqone<br />
masa TviTeuls dajabnis.<br />
is ar cnobs sulT eulobas,<br />
civia uxeS saknisebr,<br />
is ebrZvis uCveulobas,<br />
is ebrZvis gamonaklisebs.<br />
mwvervalTa mzeras uCvevi,<br />
mexotbe sxva matareblis,<br />
mas mosworeba urCevnis<br />
mZlavr focxis gadatarebiT.<br />
saukunovan tablaze<br />
yvelafris gadaxavseba. . .<br />
masa TviTeuls ablagvebs<br />
erTmaneTs dasamsgavseblad.<br />
armcnobi krZalva-ridebis<br />
(mendeT, ar vicnob SoriT me!)<br />
calkeuls verasdidebiT<br />
igi verasdros moiTmens!<br />
melodiis frTebiT<br />
ferTa mtkice fari, farTa mtkice feri,<br />
ucxo zRurblze mdgari axal motivs mReri,<br />
valTa Sori veli, velTa Sori vali,<br />
xar siRrmeTa mmxeli da maTiTve mTvrali.<br />
gonis didi gani, ganis didi goni,<br />
ras getyvian sxvani, arc gaRelvebs mgoni.<br />
tanis nazi toni, tonis nazi tani,<br />
irxevian rtoni, iSlebian frTani.<br />
masevs Sori mesa grZnobaT ucnob masivs,<br />
miseburad mgeslavs ustarebi masis.<br />
zRva naRvelma hkeca TrTvilad mTrToli guli,<br />
sul sxva gaxda zeca nislis mcire quliT. . .<br />
mxolod mwuxareebs<br />
Caiqrola civma qarma isev da<br />
SekrTa guli mware wamTa SesmiT,<br />
bednieri ver SeigrZnobs sxvis sevdas,<br />
igi mxolod mwuxareebs esmiT.<br />
miilia, miinisla mze buriT,<br />
sixarulTan aRimarTa Robe,<br />
yofis talaxs ver grZnobs gamarjvebuli,<br />
amas mxolod dacemulni grZnoben.<br />
is, rac dadna, verafriT gaamyaro,<br />
gza ver dagRlis, Tua uaRmarTo,<br />
ra civi da kuSti aris samyaro _<br />
ganwiruli igrZnobs amas marto. . .<br />
ferebi da hangebi<br />
feris farfati. faruli forma. feradi firi.<br />
stveniT momarTva stumarma Sorma mtirala stviri.<br />
ganaTda gani. acekvda zeca. awivlda wvima.<br />
sriala suli siSores wewavs sisina simad.<br />
miTebis mTebi. alvebis elva. qarvaTa qari.<br />
vardebis vardna ReleTa Relvad moqneul qnariT<br />
kankelT kankali. kaSkaSi koSkTa. sevdis sevadi.<br />
momskdarma Rvarma SekumSa komSTan xevi rxevadi.<br />
farTo fardagi. Semomesia xma mesiaTa.<br />
usmens arfa tivs. koconis kocna. Rame. siaTa.<br />
Srialebs Svria. zeimi zemo aRwevs miwamde.<br />
xmaurad moxval, siCumev Cemo, _ ar gamiwamde!<br />
grZneuli Znebis Zneli Zieba. abrwyinda wami.<br />
momelis velTa moSvelieba Rrublian RamiT.
11 - 24 dekemberi 2009<br />
maia wyneTels suli Seugubda. informbiuros<br />
moulodnelma cnobam<br />
Tavzari dasca. cnoba marTlac SemaZrwuneblad<br />
JRerda. diqtor levitans<br />
TiTqos xmac ki gaebzara, wamis<br />
measediT aukankalda, pirvelad samamulo<br />
omis dawyebis dRidan (yovel<br />
SemTxvevaSi, maias ase moeCvena):<br />
_ militaristuli iaponia sabWo-<br />
Ta kavSirs muxanaTurad, omis gamoucxadeblad<br />
daesxa Tavs! mterma isargebla<br />
moulodnelobiT da cxare,<br />
sisxlismRvreli brZolebis Semdeg<br />
daikava Semdegi portebi da dasaxlebuli<br />
punqtebi: vladivostoki, naxodka,<br />
petropavlovsk-kamCatski xabarovski,<br />
usuriiski da transcimbiruli<br />
magistraliT gaiWra novisibirskisaken!<br />
wiTeli armia umagaliTo gmirobas<br />
iCens da sisxlis ukanasknel wveTamde<br />
icavs mSobliuri miwis yovel mtkavels!Sors<br />
araa dro, roca duJmomdgar,<br />
cofian kvantunis armias kudiT<br />
qvas vasrolinebT!<br />
maiam tuCze ikbina. sazizRari, wyeuli,<br />
veragi militaristuli iaponia!<br />
sayvarel samSoblos yvelaze ufro<br />
mZime, sabedisweri Jams Casca zurgSi<br />
maxvili, muxanaTurad daesxa Tavs<br />
swored maSin, roca germanel faSist-<br />
Ta urdoebi moskovs uaxlovdebian!<br />
maS, cimbiruli diviziebi veRar daicaven<br />
qveynis guls! veRar daicaven<br />
sayvarel amxanag stalins!!<br />
komkavSireli maia wyneTeli swavlaSic<br />
mowinave gaxldaT, samxedro da<br />
fizmomzadebaSic warCinebuli iyo,<br />
TviTganaTlebasac eweoda da amxanagebsac<br />
uSurvelad exmareboda _ komujredSi<br />
yovel paraskevs sabWoTa<br />
kavSiris mSvidobian politikasa da<br />
saerTaSoriso mdgomareobaze moxsenebas<br />
akeTebda. gansakuTrebiT, sasiqadulo<br />
beladis, mTeli progresuli<br />
kacobriobis mesaWis, ioseb besarionis-Ze<br />
stalinis brZnul erovnul politikas<br />
usvamda xolme xazs rudunebiT.<br />
amxanagi wyneTeli metismetad kargad<br />
erkveoda saerTaSoriso viTarebasa<br />
da brZolis velze arsebul rTul<br />
mdgomareobaSi, rom ver mimxvdariyo,<br />
Tu ras moaswavebs Soreul aRmosavleTSi<br />
meore frontis gaxsna.<br />
maias Tvalze cremli moadga, magram<br />
ara, axla tirilis dro ar aris!<br />
frontze unda wavides! dResve! axlave!<br />
sanam CiTis kabas icvamda, erTader-<br />
Tma, ojaxis marCenalma koWlma Zroxam<br />
ise sawyaloblad daizmuvla, momxedeo,<br />
gulma veRar gauZlo, bosel-<br />
Si Seirbina, winsafari aikra (erTaderT<br />
gamosasvlel kabas gafrTxileba<br />
undoda), Camowvela, moxuc, loginad<br />
Cavardnil dedas Tbili rZe miarTva,<br />
irakli lomouri<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
stalini sardafSi<br />
(paraleluri saqarTvelos qronikebidan)<br />
da samxedro komisariatisken swrafi<br />
nabijiT gaswia SemarTulma.<br />
dResve unda Caeweros wiTel armiaSi!<br />
radac unda daujdes! sanitrad<br />
mainc waiyvanon! magram yvelaze kargi<br />
iqneba, Tu snaiperobas andoben! anki<br />
ratom ar unda andon mST-s normativebi<br />
Tavis klasSi yvelaze ukeT man<br />
ar Caabara mcirekalibriani SaSxanidan<br />
wolela srolisas aTidan cxrajer<br />
mxolod man ar moartya “aTianSi”!<br />
oo, ra sixaruliTa da siamovnebiT<br />
gaJlets momxvdurs, germaneli iqneba,<br />
iaponeli Tu espaneli “cisferi<br />
diviziidan~! (ratomRac erTxel daesizmra,<br />
rom axalgazrda espanel fa-<br />
Sists ebrZvis cxendacxen. ai, gulSi<br />
gorda xmali hkra, miwaze dasca,.. momakvdav<br />
espanels erTi sityva aRmoxda<br />
mxolod, “nena...” maia daixara da Sublze<br />
akoca).<br />
komisariatTan Tanasoflelebis<br />
rigi daxvda. moxucic mosuliyo, qalic,<br />
bavSvic da xeibaric _ mis win rig-<br />
Si Combaxa papa idga, pirveli imperialisturi<br />
omis invalidi, calfexa kaci...<br />
magram yvelaferi amao aRmoCnda,<br />
maia ar waiyvanes _ jer aTwledi daasrule<br />
da mere vnaxoTo. Tumca sanam Sen<br />
skolas daamTavreb, manamde omic dam-<br />
Tavrdebao, Caicina biZia buxutim,<br />
samxedro komisarma, romelsac maia<br />
kargad icnobda. im zafxuls, ardadegebze,<br />
samxedro banakis ufrosi gaxldaT,<br />
sadac maia xelyumbaris srolis<br />
xelovnebas eufleboda.<br />
maias zurgs ukan daudgeboda, mklavze<br />
xels moavlebda da aswavlida,<br />
sworad rogor moeqnia, rac SeiZleba<br />
Sors rom gafreniliyo xelyumbara da<br />
veragi mteri nakuwebad daefliTa,<br />
nacartutad eqcia.<br />
Tavidan maias am xelovnebis aTviseba,<br />
cota ar iyos, gauWirda, Tumca bevr<br />
Tanasoflel biWze ufro yoCaRic iyo,<br />
da amxanag buxutis ramdenime damateb-<br />
Ti mecadineobis Catareba mouxda piradad<br />
misTvis.<br />
magram araferma gaWra, arc nacnobobam<br />
da arc xvewna-mudaram. saxlSi<br />
gaabrunes.<br />
gamovida Tu ara maia komisariatidan,<br />
xalxis jgro soflis moedanze,<br />
sofsabWos win boZze damagrebuli<br />
reproduqtoris qveS SequCuli dainaxa.<br />
samariseburi siCume idga.<br />
maiam ramdenime nabiji gadadga,<br />
Combaxa papas uCurCula:<br />
_ ra moxda<br />
_ raRa ra moxda, Svilo, _ amoigmina<br />
moxucma, _ meti raRa unda momxdariyo,<br />
daviRupeT... moskovi daeca!<br />
maias TiTqos myesebi gadauWreso,<br />
muxli moekveTa da ueWvelad waiqceoda,<br />
amxanag buxutis rom ar daeWira<br />
bolo wams. Turme ukve gaego es sazareli<br />
axali ambavi da xalxTan gamosuliyo<br />
salaparakod.<br />
_ da stalini! stalini sadaa! _<br />
aRmoxda maias.<br />
_ amxanagi stalini saidumlo da<br />
saimedo adgilasaa! iqidan xelmZRvanelobs<br />
sabWoTa xalxis brZolas!.. axla<br />
yvela, qalic, bavSvic da moxucic,<br />
jariskacad unda iqces! didma stalinma<br />
sayovelTao partizanuli omi gamoacxada!<br />
dampyrobelTa fexqveS miwa<br />
unda iwvodes! _ mimarTa xalxs komisarma<br />
buxutim xmamaRla, mere ki maias<br />
gadauCurCula, (xels aSvelebda isev,<br />
rom ar waqceuliyo), _ Sen kidev<br />
frontze gindoda wasvla... fronti<br />
TviTon movida SenTan, sulelo gogo!<br />
...maiam ver gaigo, saxlSi rogor<br />
dabrunda, TiTqos ZilburanSi iyo,<br />
Zalian maRali sicxis dros rom icis<br />
xolme. mTeli gza mxolod erTi fiqri<br />
utrialebda: “sardafSi unda Cavide.”<br />
ezoSi Seabija da uceb msubuqad<br />
gaukvirda, ratom unda Casuliyo sardafSi,<br />
gana sahaero gangaSi iyo gamocxadebuli<br />
sardafSi Cavida, kari SeaRo ise,<br />
Suqi ar aunTia da uceb igrZno _ sibneleSi<br />
viRac aris, viRac mSobliuri,<br />
Zlieri, saimedo... cxvirSi magari Tu-<br />
Tunis suni eca.<br />
maia komkavSireli ki ara, soflis<br />
tlu gogo rom yofiliyo, ifiqrebda,<br />
gardacvlili mamis aCrdili gamomecxadao,<br />
magram komkavSireli<br />
iyo da danamdvilebiT icoda, materia<br />
pirveladia. materiis garda araferi<br />
arsebobs _ arc RmerTi, arc eSmaki,<br />
arc suli da arc moCveneba...<br />
sardafSi Seabija (guladi gogo<br />
gaxldaT), akankalebuli xeliT gahkra<br />
asanTs da iqve Taroze damagrebuli<br />
sanTlis namwvi aanTo. roca Tvali<br />
mqrqal Suqs SeeCvia, sardafis siRrme-<br />
Si jmuxi mamakacis silueti dalanda,<br />
samxedro yaidis frenCi, galife Sarvali<br />
da Ceqmebi ecva.<br />
_ momiaxlovdi, _ uTxra kacma da<br />
maia Tavisdauneburad muxlebze daeca.<br />
mis win stalini idga!<br />
_ araferi mkiTxo. _ gaagrZela<br />
stalinma, _ me aq var imitom, rom ase<br />
sWirdeba sabWoTa xalxsa da Cvens momaval<br />
diad gamarjvebas. gasagebia, amxanago<br />
wyneTelo<br />
maiam xma ver gaiRo.<br />
_ axla wadi da Tbili rZe momitane.<br />
maia wamoxta, ara, ki ar wamoxta,<br />
wamofrinda, kars eca.<br />
_ Tu vinme gkiTxavs, stalini sad<br />
aris, uTxari, ar vici, ar minaxavso, _<br />
daadevna ioseb besarionis Zem da mwniliT<br />
savse kasrze Camojda.<br />
ase gairbina erTma Tvem. mteri saqarTvelos<br />
moadga. Tanac orive mxridan:<br />
dasavleTidan _ germanelebi, aRmosavleTidan<br />
_ iaponelebi. wiTelma<br />
armiam or frontze ver ibrZola,<br />
welSi gatyda, daiqsaqsa, daiSala da<br />
partizanul moqmedebaze gadavida.<br />
mTeli qveyana mtris xelSi aRmoCnda.<br />
qarTl-kaxeTi kvantunis armiam daikava,<br />
dasavleT saqarTvelo ki _ vermaxtisa<br />
da esesis nawilebma. Tbilisi<br />
da Semogareni (maT Soris, daba wyne-<br />
Ti) Tavisufal zonad gamocxadda,<br />
rac niSnavda, rom am, viTom Tavisufal,<br />
zonas erToblivad akontrolebda<br />
germaneli da iaponeli mtarvali.<br />
espanelebis nawilic ki dadga sofel-<br />
Si.<br />
okupantebma adgilobrivi xelisufleba<br />
Camoayalibes _ guSindeli komisari<br />
buxuti soflis Tavi da mTavari<br />
policia Seiqna.<br />
oo, rogor sZulda, rogor eziz-<br />
Reboda igi maias!.. ueWvelad gadauwvavda<br />
saxl-kars, RamiT miepareboda<br />
da cecxls SeukeTebda, magram sardafSi<br />
stalini hyavda!amitomac buxutisgan<br />
yvelafers iTmenda: loyasa Tu<br />
gava-welze mouridebel moTaTunebasac<br />
da Tvalis CapaWunebasac, magram<br />
rodesac SesTavaza, wamodi, gogo, Cems<br />
colTan moaxled dadeqi, arc saWmelsasmeli<br />
mogakldebaT Sen da dedaSens,<br />
da arc lamazi farCa kabebi da qalaRaiebio,<br />
aiRo da sila stkica.<br />
daiWires. partizanobaze.<br />
_ sad aris stalini<br />
dakiTxvas germaneli maiori awarmoebda.<br />
gverdiT iaponeli maiori ejda<br />
(oRond xmas ar iRebda). espaneli<br />
maiori ar Canda. buxuti Tarjimnobda.<br />
Turme germanuli wyaliviT scodnia.<br />
maia aman ise gaaoca, wamiT yvelaferi<br />
gadaaviwyda: SiSic da tkivilic<br />
_ enas kbils aWerda mTeli ZaliT,<br />
rame ar wamomcdeso. pirSi simlaSe igrZno.<br />
etyoba, enidan sisxlma gamoJona.<br />
proza<br />
9<br />
_ sad aris stalini _ mxolod am<br />
erT kiTxvas usvamda germaneli, TiTqos<br />
grZnobda, icis...<br />
dakiTxva dRe da Rame grZeldeboda,<br />
erTi kviris ganmavlobaSi, uwyvetad.<br />
ar ucemiaT, magram saWmels ar<br />
aZlevdnen, wyalze da xmel purze hyavdaT<br />
(mxolod erTxel buxutim sakanSi<br />
tkbili qada malulad Seutana).<br />
erTi kviris Tavze ki buxutim germanel<br />
maiors raRac uCurCula, mere<br />
ki iaponelsac gadaulaparaka ise, Ti-<br />
Tqos eCxubebao.<br />
`iaponuri saidanRa icis” _ msubuqad<br />
gaukvirda maias.<br />
didxans ibWes. bolos, etyoba, SeTanxmdnen.<br />
buxuti adga da maias gamoucxada:<br />
_ Tavisufali xar. wadi saxlSi da<br />
moifiqre, rogor icxovro da ra gaakeTo...<br />
ra aris kargi Seni qveynisTvis<br />
da piradad SenTvis. moifiqre da mere<br />
Seni fexiT modi CvenTan. dagelodebiT,<br />
ar gveCqareba. saqarTvelos momavals<br />
SenisTana patrioti, gulanTebuli<br />
axalgazrdebi sWirdeba.<br />
...maia mTvareuliviT miborialobda<br />
quCaSi. Tanasoflelebi ratomRac<br />
ar esalmebodnen _ yvela gverds<br />
uqcevda, Tvals aridebda.<br />
maia sardafis kars miadga, akankalebuli<br />
xeliT Sexsna boqlomi, asanTi<br />
aanTo da SvebiT amoisunTqa, stalini<br />
adgilze iyo!<br />
taburetze ijda da Cibuxs abolebda.<br />
maia mivida, muxlebSi Cauvarda.<br />
stalinma amreziT gaiTavisufla fexi.<br />
_ ratom gamogiSves<br />
_ ar vici...<br />
_ me vici. imitom, rom imaTiani gaxdi,<br />
giyides.<br />
_ ara, ara!<br />
_ qada xom SeWame tkbili<br />
maiam xma veRar amoiRo. Tavi Caqindra<br />
da mwared aqviTinda.<br />
_ dRes qada, xval qalaRaia,.. mere<br />
ki uceb gagaxendeba, rom Turme gcodnia,<br />
sad aris stalini,.. sakuTar sardafSi!<br />
_ amxanago stalin! _ Sehkivla maiam.<br />
_ me aRara var SenTvis amxanagi,<br />
yofilo komkavSirelo maia,.. imaze saerTod<br />
aRarafers vambob, espaneli<br />
faSistebis yazarmis win rom daseirnobdi...<br />
TiTqos viRacas eZebs Tu elodeba<br />
qalbatonio,.. ara, esec sakmarisia.<br />
erTi nabijiRa dagrCenia. ici,<br />
rogor unda Camoirecxo sircxvili<br />
gamoasworo Secdoma<br />
maiam Tavi dauqnia. stalini adga,<br />
taburets fexi wahkra, miuwiasaviT, da<br />
Toki miawoda. maiam maryuWi gaakeTa,<br />
taburetze Sedga da mxolod maSin<br />
gaaxsenda, rom WerSi kauWi ara aqvT.<br />
aixeda _ kauWi aRmoCda.<br />
`rodis gaakeTes” _ msubuqad gaukvirda<br />
maias da zed Toki Camoaba.<br />
sardafSi Weri dabali iyo da amitom<br />
Tavdaxrili muSaobda.<br />
_ ganaCeni Sen TviTon gamoutane<br />
Sens Tavs, maia wyneTelo, yoCaR, _ uTxra<br />
stalinma, _ da icode, sabWoTa xalxi<br />
uZlevelia, radgan yovel sardafSi<br />
TiTo stalini zis!<br />
ioseb besarionis Zem ulvaSze xeli<br />
Camoisva, CaiRima, Cailaparaka:<br />
_ koba magaria... _ da taburets<br />
msubuqad hkra fexi.
10 kritika <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> 11 - 24 dekemberi 2009<br />
vilsac da siZulvilsac~.<br />
renensansul saqarTvelosac gadavxedoT<br />
_ sulieri da fizikuri Zlierebis<br />
epoqas. siuxve iyo ara mxolod<br />
samefo darbazebis, mTeli kulturuli<br />
sistemis niSani. swored am dros<br />
daiwera: `rasaca gascem Senia, rasc<br />
ara _ dakargulia~. rac Seexeba cud<br />
dros, is SeiZleba xelovnebisaTvis bi-<br />
Zgic iyos da dabrkolebac. XVI-XVIII<br />
saukuneebSi, roca saqarTvelo suls<br />
Rafavda, didi mondomebiT iTxzveboda<br />
ubadruki sadevgmiro poemebi,<br />
romelTa personaJebi msoflios azanzarebdnen.<br />
am dros ki qveynis mesveurTagan<br />
zogi renegatobda, zogic<br />
mtris mier samadlod gadmogdebul<br />
Zvlebsa xravda (romaul saturnaliebsa<br />
Tu qarTul `yeenobaSi~ mefis masxrad<br />
qcevis rituali realur cxovrebaSi<br />
xorcieldeboda). magram amave<br />
epoqaSi moRvaweobdnen Teimurazi, ar-<br />
Cili, saba, guramiSvili _ politikurad<br />
Tu vera, SemoqmedebiTad Semdgari<br />
figurebi. Zveli sqemebi dResac<br />
moqmedebs da uvargisi droc mwerlebis<br />
uvarigisobaze ar metyvelebs.<br />
gigi sulakauris xedva efeqturia<br />
cxovrebis araesTetur mxareTa gamovlinebebSic.<br />
man ar icis umniSvnelo<br />
gmiri, ulamazo qali, manqana, romelic<br />
fuliT imarTeba (gobsekis sityvebia);<br />
ar icis ulmobloba – mxolod<br />
iumori da TanamgrZnobi ironia, xSirad<br />
_ TviTironia; uyvars qalaqi,<br />
ubani, megobrebi, uyvars sma, Zalian<br />
uyvars wigni, gansakuTrebiT egziuperis<br />
`patara ufliswuli~; ver mounelebia<br />
mamis, otias, biZinas dakargva;<br />
ar uyvars pirferebi, medidurebi, arc<br />
ufrosi Taobis `narcisi bumberazebi,~<br />
arc momavali `uniWieresi narcisebi;~<br />
ar uyvars vales samxedro nawili, oficeri<br />
manvelovi, ar uyvars `zerkalnaia<br />
bolezni~, roca Ripiani mamakacebi<br />
sakuTari sxeulis intimur nawilebs<br />
mxolod sarkeSi xedaven, ar uyvars mZime<br />
dekoraciebi, magram arc sicariele<br />
uyvars; farTsa da sivrces nakleb<br />
mniSvnelobas aniWebs, mTavaria, adamianebiT<br />
iyos Sevsebuli, umjobesia _<br />
TanamoazreebiT. spartakas ludxana-<br />
Si `daniela uriasTan~ erTad iseT<br />
problemebsa wyvets, kacobriobam<br />
dRemde rom ver gaarTva Tavi; gansakuTrebiT<br />
galaktioni (gala) uyvars.<br />
nawyvets movitan galaktion tabiZis<br />
leqsidan, romelic unisonSia mwerlis<br />
erT patara moTxrobasTan:<br />
aris mkiTxveli mSvenier wignis<br />
da aris mxolod gadamkiTxveli...<br />
moTxrobas `biblioTeka~ hqvia:<br />
`roca ucxo sapirfareSoSi, Taroze,<br />
sxva wignebs Soris sakuTari leqsebis<br />
krebuls waawydebi, amaze didi<br />
saCuqari ra unda iyos WeSmariti SemoqmedisaTvis!<br />
Sen xom Seni leqsebiT<br />
erTiorad uzrdi da uxaliseb im siamovnebas,<br />
rasac bunebrivi moTxovnilebebis<br />
dakmayofileba aniWebs janmr-<br />
Tel, normalur adamians!~<br />
kidev erTi Tviseba _ adamianis<br />
bednierebaze zrunva. xumroba iqiT da<br />
msgavsi `gadamkiTxvelebi~ fiziologiuri<br />
da sulieri yabzobis SeuRlebis<br />
nayofni arian (Tumca, zogi para<strong>literaturuli</strong><br />
nayalbevi ukeTes xvedrsa<br />
da adgils arc imsaxurebs).<br />
saqarTveloSi mosulT yvelaze<br />
mkafio kvali Tbilisze dautovebiaT,<br />
radgan Tbilisi iyo kavkasiis kulturul-politikuri<br />
Tu savaWro centric<br />
da saimedo TavSesafaric, Sesabamisad<br />
_ agresiis obieqti. amas adasturebs<br />
misi enobrivi, eTnikuri da arqiteqturuli<br />
siWrele. aseTia Cveni<br />
realoba. realobis Semecnebis saukeTeso<br />
instrumenti ki aleqsandr florenskis<br />
TqmiT, aris sityvaTa erToblioba<br />
(ena) ara rogorc mxolod sistema,<br />
aramed, rogorc stiqiac. mecnieri<br />
gadasaxlebidan qaliSvils wers,<br />
rom ena qaRaldze gadmotanil niSnebs<br />
garda aqtualizebul, cocxal bgerebsac<br />
gulisxmobs da xmamaRla kiTxvas<br />
urCevs. florenski axdens ori azris<br />
Sewyvilebas: foslerisas, romelic<br />
enaSi cocxal sityvas aniWebs upizaza<br />
gogia<br />
ori <strong>literaturuli</strong><br />
`avtobiografia”<br />
ciklidan _ `Strixebi portretisaTvis”<br />
gigi sulakauri<br />
`ras ambob, Wama didi bednierebaa!~<br />
_ meubneba amxanagi da mec gulwrfelad<br />
mecodeba sakuTari Tavi, ase<br />
martivad rom ver vxsni aseT martiv<br />
amocanebs~ (`bedniereba~).<br />
gigi sulakauris am orwinadadebiani<br />
moTxroba-Canaxatis ironiuli samizne<br />
adamianis biologiuri kmayofilebis<br />
arsia.<br />
`dagZlie Tu ar!~ _ am sityvebiT<br />
ilias `gandegilSi~ xorci SehyiJinebs<br />
sulis uZlurebas.<br />
ufro adre platoni wers `fedrosSi~,<br />
rom suli sxeulSi moxvedrisas<br />
iryvneba da ixreba uwesrigobisaken.<br />
sulisa da xorcis, fsiqiurisa da<br />
biologiuris, qcevisa da antiqcevis<br />
problema samyarosaviT Zvelia, misi<br />
eqsperimentuli kvleva-Zieba _ SedarebiT<br />
axali. eTologiis (cxovel-<br />
Ta qcevis Semswavleli disciplinis)<br />
burji konrad lorenci Tvlida, rom<br />
cxoveluri qcevis kanonzomierebani<br />
adamianisa da sazogadoebis cxovrebis<br />
sferoebzec vrceldeba. `fsiqologiur<br />
mocartad~ wodebul lev vigotskis<br />
ki realurad miaCnda biologiur<br />
da fizikur anomaliaTa fsiqologiuri<br />
saSualebebiT aRmofxvra. man anomaliur<br />
bavSvTa fsiqologiuri skolac<br />
ki daaarsa, romlis arseboba dRemokle<br />
aRmoCnda, vinaidan sabWouri<br />
aRzrdis mizani klasobrivi Segnebis<br />
danergva iyo da ara _ jansaRi fsiqosocialurisa.<br />
amis Semdeg mecnierma<br />
dakvirvebis obieqtad niSani (sityva),<br />
ena, umTavresad ki literaturis ena,<br />
aqcia, romelic gonivrulad reagirebs<br />
kulturis nebismier gamowvevaze.<br />
am aqtSi Sida Tu garegamRizianebel-<br />
Ta energia signalebad gardaiqmneba.<br />
Tuki kulturis forma moumzadebelia<br />
maT misaRebad, Zvelidan axalze evoluciuri<br />
gadasvlis procesi iweleba<br />
da uwyveti warumateblobis xasiaTs<br />
iZens _ tradiciac irRveva da modernizaciac<br />
mZimed mimdinareobs. magram<br />
ena mudmivi ganaxlebis proces-<br />
Sia, amitom axalTan Sexvedris molodini<br />
ZvelTan ganSorebisaTvis mzaobasac<br />
gulisxmobs. gigi sulakauris<br />
sityvebic, `maS, mSvidobiT da gamarjoba<br />
Cemo samyarov!~ _ am Tvalsazrisis<br />
emociuri dasturia. orive ukiduresoba<br />
_ droSi CarCenac da Zvelis<br />
gmobaze agebuli novaciac marcxisTvisaa<br />
ganwiruli. samwuxarod, Cveni<br />
cxovrebis TiTqmis yvela sferoSi<br />
es balansi darRveulia.<br />
ganaxlebis utopiuri modelis Semaferxebel<br />
Zalad ukufena gasuli<br />
saukunis oTxmocdaaTiani wlebidan<br />
ioli gasaTvleli iyo. krizisis mizezebi<br />
sakmarisze meti aRmoCnda: xalxsa<br />
da xelisuflebas, sazogadoebis<br />
fenebs Soris undobloba, politikuri<br />
cnobierebis gaaqtiurebis xarjze kulturulis<br />
moduneba, saSualo da ufrosi<br />
Taobebis inteleqtualuri potencialis<br />
gamouyenebloba, naklovani<br />
codnis saxelismaZiebelTa aRzeveba,<br />
uwyebrivi cenziT zneobrivis gadafarva,<br />
ucxoelTaTvis eqsteritoriuli<br />
uflebebis miniWebis paralelurad<br />
sakuTari xalxis abuCad agdeba.<br />
gigi sulakauris moTxrobebis krebuli<br />
`me da Cemi liza” Cveni kulturuli<br />
sxeulis wylulebs aSiSvlebs.<br />
kulturis ena mxolod diadi qmnilebebisa<br />
da qmedebebis ena araa. igi garemos<br />
enacaa, romelsac yvelgan SevxvdebiT<br />
_ quCaSi, kafeSi, `spartakas<br />
saludeSi~ Tu `asirieli alibegas~ daxlTan.<br />
masTan gaSinaureba periferiul<br />
xedvasa da oficialuri kulturisaTvis<br />
aratipiur movlenaTa miRebis<br />
unars moiTxovs<br />
axalgazrdebSi `Zvelebi~ xSirad<br />
gaRizianebas iwveven. magram yvela Teziss<br />
aqvs antiTezisic. `Tu Cveni nawerebi<br />
ar mogwons, ukve kargia, e. i. raRac<br />
emociebi gamouwvevia SenSi _ ase amixsna<br />
erTxel otiam~, _ ixsenebs gigi sulakauri.<br />
TaobaTa dialogSi otia paWkorias<br />
koreqtuli, amasTanave brZnulad<br />
gaTvlili, svla aRtacebas imsaxurebs.<br />
ukiduresi polarizacia dam-<br />
Rupvelia. krizisis Zlevis procesi<br />
umtkivneulod mimdinareobs da kulturac<br />
efeqturad icavs Tavs, roca<br />
modernizebul da aprobirebul proeqtebs<br />
TviTgamJRavnebis Tanabari Sansi<br />
eZleva (uvargiss dro Tavad moicilebs).<br />
intencia sagnis gavrcelebuli mni-<br />
Svnelobisgan gansxvavebuli individualuri<br />
xedvaa, romelic subieqtis<br />
asakis, gamocdilebisa da inteleqtualuri<br />
simwifis kvaldakval icvleba.<br />
moTxrobaSi `beladebis marSi~ lift-<br />
Si gaWedili avtori bavSvobaSi amoyofs<br />
Tavs. 1961 weli.<br />
saqarTvelos xruS-<br />
Covi da fidel kastro<br />
stumroben. pompezuri<br />
daxvedrebi,<br />
misasalmebeli<br />
sityvebi da transparantebi,<br />
skolidan<br />
sadguris baqnebze<br />
ayrili mowafeebi.<br />
`ra kargad iwyeba<br />
`zeimi~. garTobas<br />
da TamaSs aravin<br />
gviSlis, TeTr-wi-<br />
Teli transparantebi<br />
Tvalsa da guls<br />
gvixarebs, beladebis<br />
veeberTela portretebi<br />
alersianad<br />
gviRimian, reproduqtoridan<br />
mxiaruli marSi iRvreba.”<br />
droTa ganmavlobaSi heroikuli<br />
Janruli “pano” karikaturuliT icvleba,<br />
oqtombrelis samkerde niSnidan<br />
momRimari oqroskululebiani `varskvlavbiWuna~<br />
_ `brtyelTavian urCxulad.~<br />
wina epoqis niSnebSi axali Sinaarsis<br />
mikvleva warmatebis sawindaria,<br />
roca postkulturas ngrevis garda<br />
Senebac exerxeba, mxolod mimRebi<br />
kulturis damamcirebeli roliT ar<br />
kmayofildeba, politikuri elita ki<br />
sazogadoebis nebis anu sakuTari movaleobebis<br />
keTilsindisieri Semsrulebelia.<br />
Tuki igi yrua xalxis nebisadmi<br />
da inteleqtualuri centris funqciasac<br />
TviTneburad iTavsebs, ikargeba<br />
drois SegrZneba, igegmeba da xorcieldeba<br />
mdare epigonuri proeqtebi.<br />
mzrunvelobas moklebuli literatura,<br />
xelovneba, mecniereba usaxsro<br />
da Rirsebaayrili inteleqtualuri<br />
elitis sameurveo xdeba.<br />
adamianTa kulturuli sacxovrisi,<br />
sulieri Tu materialuri TavSesafari<br />
aris saxli. magram igi zedmiwevniT<br />
ar emTxveva Cveneburi fuZisa da<br />
keriis cnebas an ingliselTa `Cemi saxli<br />
Cemi cixe-simagreas~ princips. qar-<br />
Tveli korporaciuli cxovrebis wess<br />
individualurze aranakleb afasebda,<br />
saxlis istoriuli arsic Sidaojaxuri<br />
urTierTobebiT ar amoiwureboda.<br />
amis dasturia Tbilisuri ezoebi<br />
(ratomRac italiuri rom Searqves),<br />
dasavleT saqarTveloSi samezoblo<br />
karebi, ucxoobis elements rom aqrobda,<br />
aRmosavleTSi urTierTmijrili<br />
saxlebi, Semosevebisas saerTo cixesimagred<br />
rom iqceoda. am komponent-<br />
Ta aglomeracias didi saerTo saxlis,<br />
samSoblos ideasTan mivyavarT, romelic<br />
xSirad saxelmwifos ideis Tanafardi<br />
ar aris. samSoblo urTierTndobaze<br />
agebuli msgavsTa erTobaa, saxelmwifo<br />
_ politikur Zalaze damyarebuli<br />
gansxvavebulTa erToba. saqarTvelo<br />
saxelmwifoebriobis dakargvis<br />
xanebSic mravali araqarTvelisTvisac<br />
samSoblod rCeboda. monobis<br />
gafurCqvnis periodSi saWiro gaxda<br />
samSoblosa da saxelmwifos cnebaTa<br />
gaerTmniSvnelianeba. nomadur tomTa<br />
asimilacia iolad xorcieldeboda,<br />
tradiciuli kulturebisa _ gacilebiT<br />
mZimed. mglisa da cxvris bednieri<br />
Tanacxovrebis miTis gasamtkiceblad<br />
zrunvis imitacia namdvil<br />
zrunvas unda damsgavseboda. amitom<br />
`diadi aRmSeneblobis~ tempebi gaaTkecda:<br />
`aSenebdnen axals anu yvelafers:<br />
sacxovrebel xruSCovka saxlebs, saavadmyofoebs,<br />
saministroebs, trestebs,<br />
komunizms. TviT adamiansac ki aSenebdnen.<br />
erTaderTi, rasac verafers<br />
uxerxebdnen, kapitalizmi iyo. Tumca<br />
iq, SigniT, Rrmad swamdaT, rom kacobriobis<br />
es uborotesi urCxuli TavisiT<br />
gamoiWrida yels da aSS-s zecac samudamod<br />
erTaderT WeSmarit fers –<br />
alisfers miiRebda~ (`iq, sadac gvelodebian...~).<br />
sistema xSirad Seuwynarebelia Cveni<br />
moTxovnebisadmi. am dros ormagi<br />
instinqti iRviZebs _ morigebisa da<br />
ganxeTqilebis. morigebas konformizmamde<br />
mivyavarT, ganxeTqilebas _<br />
protestamde, romlis erT-erTi forma<br />
TviTdadginebis, sakuTar zneobriv<br />
ganawesTan ziarebis `evqaristuli~ aqtia.<br />
`RmerTo, Sen Semqmeni, magram gavkadnierdebi<br />
da getyvi, me Cemi Tavi<br />
Tavad gamovigone, gavwrTveni da saku-<br />
Tar Tavs sanavardod kari Tavad gavuRe~<br />
(`vovas gamo~). sanavardod karis<br />
gaReba zogisTvis ganusjeli cxovrebaa,<br />
zogisTvis – Tavisuflebis Zieba;<br />
`me da Cems megobrebs galaktionis<br />
cnobili leqsis mxolod erTi striqoni<br />
gvWirdeba _ `wyevlisagan gaTavisufleba.”<br />
erTi kulturisTvis misaRebi, meorisTvis<br />
zogjer miuRebelia. droebiT<br />
dantes, leonardos, miqelanjelos,<br />
paolo toskanelis, piko dela mirandolas,<br />
mecnierebisa da xelovnebis<br />
arnaxuli ayvavebis xanis itialiaSi<br />
gadavinacvloT. magram italia, amave<br />
dros, iyo Cezare borjas, franCesko<br />
sforcas, gaumaZRari mediCebis, sibilwiT<br />
ganTqmuli papebis samSobloc:<br />
samefoebad, saqalaqo respublikebad,<br />
sahercogoebad daqucmacebuli sxeuli.<br />
ai, ras wers makiaveli, roca fizikur<br />
da sulier ZalTa Sekvra gaxda sa-<br />
Wiro erovnuli sxeulis gasamTlianeblad:<br />
`rac ufro guluxvi xar, miT<br />
ufro naklebi SesaZlebloba grCeba<br />
momavalSic guluxvobis gamosaCenad:<br />
gaRatakdebi da zizRis Rirsi gaxdebi.<br />
am sircxvilis asacileblad ki mtaceblobas<br />
unda mihyo xeli da yvelasa-<br />
Tvis saZulveli Seiqmne. amitom ufro<br />
gonivrulia, Seurigde Zunwis saxels,<br />
romelic iwvevs sircxvils siZulvilis<br />
gareSe, vidre mieltvode guluxvis<br />
saxels da Zalauneburad mtaceblad<br />
iqce, rac Tavs dagatexs sircx-
11 - 24 dekemberi 2009<br />
ratesobas da sosiurisas, romelic<br />
enas niSanTa sistemis konteqstSi ganixilavs.<br />
gigi sulakauris prozaSi orive<br />
`ena” gaaqtivebulia. slengebi, Jargonebi,<br />
barbarizmebi Cveni dedaqalaqis<br />
sasaubro garemos endemuri nakrZalis<br />
mniSvnelobas aniWebs. qarTveli,<br />
rusi, somexi, ebraeli Tu asirieli<br />
erTi `tomis~ Svilebi arian da<br />
mtyuan-marTalic zneobrivi niSniT<br />
ganikiTxeba da ara _ erovnuliT.<br />
sityvas imiT davasruleb, rom ar-<br />
Cil da gigi sulakaurebma Tbilisuri<br />
yofis suraTebSi uZvelesi droidan<br />
arsebuli Tu mogvianebiT Semotanili<br />
da gaSinaurebuli enobrivi masaliT<br />
zogadqarTuli samyaros ulamazesi<br />
mozaika aawyves.<br />
zaal samadaSvili<br />
mwerali sakuTar survilTa mZevali<br />
ver iqneba, vinaidan igia avtoric,<br />
gmirica da uzenaisi arbitric moqmedebis<br />
im “dramaturgiisa”, romelzec<br />
uxdeba fiqri da wera. mxolod am Segnebis<br />
fasad iqceva cxovrebiseuli faqti<br />
literaturulad. winaaRmdeg SemTxvevaSi,<br />
“saRi azrovnebis” logikas<br />
amofarebuli ugemovnoba da aragulwrfeloba<br />
literaturul nayalbevad<br />
ubrundeba mkiTxvelsac da droc ulmobelia<br />
msgavsi “naRvawis” mimarT.<br />
idea rom idealiT ikvebeba, am azrs Tavad<br />
zaal samadaSvili dagvidasturebs:<br />
`erTma SesaniSnavma prozaikosma<br />
Tavisi moTxrobebis krebuli maCuqa<br />
aseTi warweriT: “umcros kolegas,<br />
imediT, rom sul male ukeTes wigns Seqmnis<br />
TviTon”. kinaRam damRupa im “imedma”<br />
da kolegad moxseniebam. erTi<br />
wlis ganmavlobaSi erTi gverdis Sevsebac<br />
ki ver SevZeli xeirianad. man xom<br />
sakuTar, cocxali klasikosis doneze<br />
momTxova saqmis keTeba!” (“siurealistTa<br />
Zveli TamaSis gaxseneba”).<br />
aseT “mokavSireTa” gareSe, SesaZloa,<br />
mravali saxelovani mwerali cxovrebis<br />
stenografistis Tvalsawiers<br />
ver gascdenoda. albaT, mkacri TviT-<br />
Sefasebis es Wia RrRnida leopardis,<br />
roca amtkicebda, rom TiToeuli leqsi<br />
Tveebis fiqrad ujdeboda (Tumca,<br />
poeziaSi bevrs tvinis Wyletasa da<br />
meditaciebze metad moulodneli<br />
afeTqebebi izidavs).<br />
gigi sulakauri da zaal samadaSvili,<br />
Cemi Taobis ori gamorCeuli mwerali,<br />
meqanikurad ar damiwyvilebia.<br />
maTi moTxrobebis azrobrivi veqtorebi<br />
xSirad urTierTSemxvedria da<br />
pirobiTad mogonebaTa proza an nostalgiuri<br />
avtobiografiebi SeiZleba<br />
vuwodoT. amgvari pirobiTobis safuZveli<br />
samyaros aRqmis erTianoba ufroa,<br />
vidre _ Janrul-Tematur an Sinaarsobriv<br />
niSanTa msgavseba. mogoneba<br />
sakuTar TavTan mibrunebis “sakraluri”<br />
aqtia, sadac bavSvoba, biografiuli<br />
garemo, cdunebaTa maxeTagan<br />
Tavis daRwevis gzebi, marcxi Tu gamarjvebebi<br />
talantTan erTad simarTliT,<br />
gulwfelobiT, keTilgonierebiT<br />
izomeba da ara _ gulwrfelobis imitaciiT<br />
an bundovnad mJReri “aRsrulebuli<br />
mwerluri misiiT.” vinc arayurmokvriT<br />
icnobs z. samadaSvilis<br />
Semoqmedebas, eWvi ar Seepareba mwerlis<br />
“cocxal gancdaTa” siwrfeleSi.<br />
gulwrfelobis mZlavri indikatori<br />
ki bavSvobasTan, warsulTan, sayvarel<br />
garemosTan sulieri mijaWvulobis<br />
xarisxia.<br />
“sad midis bavSvoba” _ ekiTxebian<br />
megobar poets.<br />
“bavSvoba mudam CvenTan aris, ubralod,<br />
is kari ar unda gqondes dagmanuli,<br />
romelic masTan gakavSirebs,” _<br />
pasuxobs igi da RimiliT ixedeba Cemsken<br />
_ im karis wamdauwum gamRebisaken”<br />
(“ori mogzauri”).<br />
SemoqmedebiTi gonebisaTvis warsulze<br />
fiqri drois Zalauflebis<br />
gancdaa, “orosani” mwerlisaTvis _<br />
didi dasveneba.<br />
naTqvamia, fantazias moklebuli<br />
goneba nanaxs ukeT imaxsovrebso. xelovnebaSi<br />
faqtologiuri fotoaslebisadmi<br />
undoblobis miuxedavad<br />
erTi ram cxadia _ mxatvruli Canafiqris<br />
xorcSesxmisaTvis <strong>literaturuli</strong><br />
fonis Sesaqmnelad mwerali mis-<br />
Tvis Cveul sagrZnobriv garemos ani-<br />
Webs upiratesobas. zaal samadaSvilisaTvis<br />
aseTi garemo mSobliuri qalaqia.<br />
ybadaRebuli kiTxva, ramdenad<br />
prestiJulia Tbiliseloba, vfiqrob,<br />
arasworadaa dasmuli, radgan pasuxs<br />
ufro metad wyevliT naanderZev koleqtiur<br />
warmodgenebSi veZiebT, vidre<br />
_ pirovnebis individualur arCevan-<br />
Si; gvaviwydeba, rom garemos prestiJsa<br />
da Rirsebas adamiani uqmnis, sulerTia<br />
_ Tbilisi iqneba es, Telavi<br />
Tu parizi. sinamdvilis aRqmis gamrudebuli<br />
veqtori ki azrovnebisa da<br />
socialuri qcevis SezRudul sivrce-<br />
Si gvabrunebs. erTma axalgaTxovili<br />
qaliSvilis mamam, SekiTxvaze, rogori<br />
siZe Sexvda, mipasuxa, vakeliao. socializebuli<br />
elementi daukiTxavad<br />
cdilobs Cveni cnobierebis dauflebas.<br />
sulieri arCevnis unarisagan daclil<br />
provincials prestiJulad miCneuli<br />
garemo (qveyana, qalaqi, ubani,<br />
quCa...) sakuTari umecrebisagan daculobis<br />
“saimedo” TavSesafars uqmnis.<br />
provincializmi ki dabali inteleqtualuri<br />
kulturis maCvenebelia da<br />
ara _ kuTxuri warmomavlobisa.<br />
rac Seexeba Tbiliss, misma multikulturulma<br />
demokratiam, eliturobisa<br />
da Tanasworobis unikalurma<br />
nazavma, oficialuri ideologiisa da<br />
adamianuri urTierTobebis Sinaganad<br />
dramatulma, garegnulad _ ukonfliqto<br />
Tanamezoblobam italiur neorealistur<br />
filmebTan asociacia gamiCina,<br />
magram zaal samdaSvilis erTerT<br />
moTxrobaSi amokiTxulma azrma am<br />
“aRmoCenis” avtorobis iluzia umal<br />
gamiqarwyla: “Zalian miyvars italiuri<br />
neorealizmi. ase mgonia, Cemi bavSvoba<br />
da mamaCemis axalgazrdoba aRbe-<br />
Wdes firze de sikam, jermim da sxvebma.<br />
neorealisturi istoriebiT ise<br />
maqvs daxunZluli biografia, rom xandaxan<br />
erTmaneTSi mereva kinoSi nanaxi<br />
da realurad Tavs gadaxdenili.“<br />
realobisadmi sibrmave momavlis<br />
gzaze kedelicaa. istoria mogviTxrobs,<br />
Tu rogor Cafles miwaSi iezuitma<br />
berebma SiSveli veneras qandakeba,<br />
raTa mis adamianur silamazes<br />
vinme ar ecdunebina. sabWoTa xelisuflebas<br />
iseve eSinoda sulis siSiSvlis,<br />
rogorc iezuitebs _ sxeulisa. magram<br />
drom Tavisi gaitana da xelovnebaSi<br />
adamianisTvisac gaCnda adgili.<br />
warsuliT daumZimebeli axalgazrda<br />
Taoba TanatolTa cxovrebis im `Cavardnil”<br />
Temebs miadga, romlebic<br />
TiTqos an saerTod ar arsebobda, an<br />
oficiozis sayovelTao gakicxvis sagnad<br />
iyo qceuli. pirvel rigSi, es iyo<br />
qalaqi, quCa, ubani, rogorc ymawvilis<br />
mamakacad Camoyalibebis erT-erTi<br />
umZlavresi kera. zaal samadaSvilma<br />
oTxmocian wlebSi, im dros mihyo xeli<br />
mwerlobas, roca quCa TandaTan hkargavda<br />
`safixvnos” tradiciul funqcias<br />
(Tumca, mwerals bavSvobis `kai<br />
drois” gamocdilebac dagemovnebuli<br />
hqonda). miuxedavad amisa, quCaSi xelisgulze<br />
iyo yvelaferi, rac ase saguldagulod<br />
iniRbeboda didi cxovrebis<br />
politikaSi _ simarTle da tyuili,<br />
vaJkacoba da simxdale, erTguleba da<br />
Ralati. samadaSvilis gmirebi, es qu-<br />
Cis `respublikelebi,” daSvebuli Tu<br />
akrZaluli xerxebiT icaven sakuTar<br />
Rirsebas, an TavianT warmodgenas Rirsebaze,<br />
`romlebsac egonaT, rom cxovrebis<br />
Secnoba da masSi fexis mokideba<br />
sakuTari gamocdilebis gareSe,<br />
quCis gamocdilebis xarjze SeiZleboda...<br />
Tumca, Zneli gaxldaT maTi gamtyuneba,<br />
radgan umravlesoba quCaSi<br />
imas daeZebda, rasac Sin, ojaxSi ver<br />
poulobda”(`babo daWres”). samadaSvilis<br />
am moTxrobaSi yvelaze saintereso<br />
realuri cxovrebis alegoriuli<br />
kvalia. banakebad dayofili quCis<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
`Tavisufleba” zustad gamoxatavda<br />
sazogadoebriv ZalTa im ganlagebas,<br />
sadac erTs Cagraven, meore Cagravs,<br />
mesame xedavs, rom usamarTloba,<br />
rogorc wesi, samarTlianobis niRbiT<br />
daiareba, magram gulgrilia. gulgrilni<br />
ki dantem jojoxeTSic ar<br />
SeuSva, radgan maTi Cumi TanxmobiT<br />
xdeba cxovrebaSi yvela didi boroteba.<br />
yoveli Cvengani sakuTar faseulobaTa<br />
simaRlidan icavs mSobliuri<br />
garemos Rirsebas. sikvdilmisjilma<br />
sokratem sapatimrodan<br />
gaqcevaze<br />
uari<br />
Tqva, raTa aTenis<br />
sasamarTlos<br />
obieqturobaSi<br />
eWvi<br />
aravis Seetana<br />
(filosofosis<br />
es saqcieli<br />
missave<br />
teleologiur<br />
doqtrinas<br />
efuZneboda,<br />
rom moralis<br />
RvTaebrivi<br />
gamarTleba<br />
Cvenive moraluri<br />
qcevebia);<br />
anda, roca<br />
spartelebs<br />
helotebis<br />
(berZen mona-<br />
Ta) ajanyebis<br />
CasaxSobad daxmarebis<br />
xeli aTenelebma gauwvdines,<br />
isini qalaqSi ar SeuSves, raTa spartul<br />
samxedro-aristokratul mmar-<br />
Tvelobas demokratiis virusi ar Sehyroda.<br />
swored es faqti iqca peloponesis<br />
omis Tavdapirvel biZgad, romlis<br />
drosac periklem Tavisi cnobili<br />
fraza warmoTqva _ `yvelaferi, rasac<br />
aTenelebi akeTeben, kargia, rasac spartelebi<br />
_ cudi.” ukiduresi radikalizmis<br />
miuxedavad, xandaxan am formiT<br />
mJRavndeba sasicocxlo sivrceze<br />
zrunvis Tandayolili instinqti.<br />
dro gadis, miznebi naklebad icvleba,<br />
saSualebebi _ metad. samkvidroze<br />
zrunva ki maradiul problemad<br />
rCeba. mwerlis kalamic drois Tanaxmier<br />
kavSirze gadis, Zvel da TiTqos<br />
nacnob samyaroSi saganTa axal ganlagebebs<br />
adgens (zogisTvis misaRebs,<br />
zogisTvisac _ miuRebels). mwerali<br />
da mkiTxveli am scenarSi warmosaxvi-<br />
Ti Tanamoazreni an metoqeni arian. hegelis<br />
azriT, roca sxvebze dakvirvebis<br />
sagnad sakuTari gancda iqceva, Semecnebis<br />
procesi TviTSemecnebis<br />
procesad ukuifineba. Tuki mxatvruli<br />
teqstis Sinagani logika am princips<br />
efuZneba, xdeba ori `moTamaSis”<br />
_ mwerlisa da mkiTxvelis interesTa<br />
niSniT gaerTianeba anu ndobiT aRWurvili<br />
avtori mkiTxvelis uerTgules<br />
mokavSired iqceva. magram banakebad<br />
dayofil, politizebul sazogadoebaSi<br />
sayovelTao ndobis mopoveba<br />
rTuli saqmea.<br />
puritanuli Segnebis safuZveli<br />
adamianSi biwieri bunebis daundobeli<br />
mxilebaa, ramac igi RvTiTkurTxeuli<br />
qristianuli sulierebis reviziamde<br />
miiyvana. religiuri fetiSizmis am<br />
formas _ meore ukiduresoba _ moralisa<br />
da sulierebisgan ganZarcva,<br />
misi politikuri ideologizeba mohyva.<br />
rusos cinizmi iqamdec mivida, rom<br />
Tavisi ,,aRsarebis’’ ironiul samizned<br />
netari avgustines “RvTismosaoba” aqcia<br />
mis amave saxelwodebis Txzuleba-<br />
Si. XVIII saukuneSi dawyebulma e.w. `ganmanaTleblurma<br />
revoluciam” mogvianebiT<br />
socrealistur xelovnebaSi<br />
ganviTarebis zenits miaRwia, romelic<br />
sagans xedavda, magram arss _ vera.<br />
xedvis aseT calmxrivobas man `formisa<br />
da Sinaarsis erTianobis” sarCuli<br />
gamoakera, romlis Tanaxmad, droSa<br />
wiTeli unda yofiliyo, religia _ sawamlavi,<br />
mefe _ boroti, muSa _ ke-<br />
Tili, beladi _ brZeni da SorsmWvreteli...<br />
niSanTa nebismieri gadanacvlebiT<br />
`janris kanoni” irRveoda. Cvenive<br />
umecrebis wyalobiT, mravali<br />
mankiereba inerciiT dRemde agr-<br />
Zelebs arsebobas.<br />
kritika<br />
11<br />
zaal samadaSvili gamWoli mzeris,<br />
sakuTari Rirsebis mcnobi mweralia da<br />
realur mxatvrul saxeTa fantomuri<br />
socialuri niRbebiT gadafarva arasodes<br />
ukadria. `qurumTa kastis” es<br />
sakmaod gavrcelebuli Tviseba mis<br />
SemoqmedebiT bunebas ewinaaRmdegeba.<br />
dRes, roca keTildReobis mniSvnelobis<br />
gageba ase gaWirda, cxovrebam didi<br />
gamocdis winaSe dagvayena. Cveni, rogorc<br />
mcire eris, yvelaze xelmisawvdomi<br />
politikuri kapitali sulieri<br />
wesrigi, wigniereba da inteleqtia,<br />
romelic arc mdgomareobiT izomeba,<br />
arc – ZalauflebiTa da arc _ grZeli<br />
jibiT. amgvari gulisTqmis niSnad<br />
mesaxeba mwerlis sityvebi:<br />
`iqneb gavixsenoT niko firosmanaSvilis<br />
natvra _ xis saxlSi samovaris<br />
irgvliv Semosxdomasa da xelovnebaze<br />
laparakis Sesaxeb da SevecadoT<br />
<strong>literaturuli</strong> garemos Seqmnas. iqneb<br />
vweroT axlad gamoqveynebul leqsebsa<br />
da moTxrobebze iseve sainteresod,<br />
rogorc vwerT parlamentsa da ministrebze,<br />
jariskacebsa da bankirebze...<br />
nu SegvaSinebs angariSgasawevi, magram<br />
mcdari mosazreba _ did mwerlobebs<br />
didi qveynebis mrisxne zarbaznebi<br />
qmniano. gadavSaloT geografiuli<br />
atlasi da davxedoT norvegias.<br />
am arcTu ise didi qveynis CvensaviT<br />
mcirericxovani mosaxleobis garda<br />
norvegiulad xom aravin laparakobs<br />
dedamiwis zurgze mrisxane zarbaznebic<br />
da uZlieresi flotebic xom<br />
mis mezoblebs aqvT da ara mas! xom<br />
SeZlo am qveyanam Rirseuli adgilis<br />
damkvidreba msoflio literatura-<br />
Si!<br />
iqneb saqmes SevudgeT... gagvamxneos<br />
atalaxebul quCaSi gadaSlili wigniT<br />
mimavalma, Raribulad Cacmulma kacma,<br />
romelsac giJad Tvlian gamvlelebi<br />
da romlisTvisac mReroda homerosi”<br />
(`davjerdeT qudis moxdas misi<br />
udidebulesobis winaSe”).<br />
zaal samadaSvilis mokle esseisturi<br />
Canaxatebi xelovnebasa da literaturaze<br />
calke msjelobis sagania.<br />
am TxzulebebSi fiqrs sityvaze meti<br />
fasi adevs (sityvis gamoyenebiT-metafizikur<br />
mniSvnelobas vgulisxmob da<br />
ara _ logocentruls), vinaidan sityva<br />
fantaziis gareSe mkvdari kapitalia.<br />
nicSes gamonaTqvami, rom kargi<br />
proza poeziasTan Sefaruli omia, sityvisadmi<br />
momWirneobasac gulisxmobs.<br />
es problema mcire Janris TxzulebaTa<br />
`aqilevsis quslia,” romelic<br />
zaal samadaSvils warmatebiTa aqvs<br />
Zleuli.<br />
mwerali mxolod mkiTxvelis moxarkea,<br />
Sesabamisad _ mis winaSe zneobrivi<br />
pasuxismgebelic.<br />
erTxel, leqciaze dagvianebiT misul<br />
Salva nucubiZes universitetis<br />
imdroindelma reqtorma, niko kecxovelma,<br />
misTvis Cveuli pirdapirobiT<br />
usayvedura _ ar iciT, leqcia rodis<br />
iwyebao! baton Salvas upasuxia _<br />
roca leqtori auditoriaSi Sediso.<br />
mwerlis Zalauflebac maSin iwyeba,<br />
roca igi kalams iRebs da mkiTxvelis<br />
`auditoriaSi” Sedis. am maxasiaTebliT<br />
samadaSvili-mwerali udaod iRbliani<br />
Semoqmedia.
12 interviu <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
gamomcemeli<br />
qeTevan kiRuraZe:<br />
`mkiTxvels mraval axal Targmans<br />
SevTavazebT~<br />
gamomcemloba `siesta” eqvsi wlis win dafuZnda. `siestas” axalgazrda profesionalebis<br />
jgufi marTavs, mcire droSi maT araerT warmatebas miaRwies da<br />
bazarze Tavisi adgili daimkvidres. warmatebis mizezi, albaT, saqmisadmi damokidebulebaa.<br />
gamomcemlobis direqtori qeTevan kiRuraZe gatacebiT saubrobs<br />
literaturis, avtorebisa da mkiTxvelis siyvarulze. `siestas” Seqmnis ideac<br />
swored siyvarulma moitana, komerciuli warmateba maTi mizani ar yofila. surdaT,<br />
momsaxurebodnen qarTul wigns da iwyebdnen saqmes, romelsac mravali saintereso<br />
Canafiqris, survilisa Tu ocnebis ganxorcieleba unda mohyoloda. ukve<br />
eqvsi weli gavida, `siesta” idealebis erTguli rCeba – emsaxureba wigns, maRali<br />
xarisxis literaturas, niWier axalgazrda avtorebs, mkiTxvels. mis wignebs<br />
mraval sxva gamocemas Soris gamoarCev – isini Zalian STambeWdavia. yovelTvis<br />
ici, rom am vizualis miRma saintereso sakiTxavi gelis.<br />
`siestas” eqvswliani istoriis Sesaxeb qeTevan kiRuraZe gviambobs...<br />
11 - 24 dekemberi 2009<br />
_ sagamomcemlo saqmianoba rodis<br />
daiwyeT da `siestas” Seqmnis idea<br />
rogor gaCnda<br />
_ 2005 wels wignis maRazia `parnas-<br />
Si” daviwye muSaoba. maRazias sami TanamSromeli<br />
hyavda – ori menejeri da<br />
buRalteri. davmegobrdiT. `parnasi”<br />
maSin axladgaxsnili iyo da SeiZleba<br />
iTqvas, mis warmatebul muSaobaSi<br />
garkveuli wvlili Cvenc SevitaneT.<br />
cota xanSi, gadavwyviteT sakuTari<br />
gamomcemloba Camogveyalibebina...<br />
_ manamde sagamomcemlo sfero-<br />
Si saqmianobis gamocdileba ar gqoniaT<br />
_ garkveuli gamocdileba mqonda.<br />
profesiiT dramaturgi var da Tanamedrove<br />
avtorebTan megobroba<br />
makavSirebs. garda amisa, Tanamedrove<br />
xelovnebis festivalis -`mziuri” -<br />
literaturul ganyofilebas vxelmZRvanelobdi.<br />
yovelwliurad,<br />
festivalis farglebSi, literaturul<br />
saRamoebs vmarTavdiT. safestivalo<br />
RonisZiebebisTvis dasasvenebeli<br />
parkis - `mziuris” sivrce gvqonda<br />
aTvisebuli. sazogadoebas kinoSi,<br />
musikaSi, mxatvrobasa Tu literaturaSi<br />
moRvawe axalgazrdebis Semoqmedebas<br />
vacnobdiT, axal saxelebs warvudgendiT.<br />
Semdeg kidev erTi - `matareblis<br />
festivali” gavmarTeT, Zalian<br />
warmatebuli proeqti iyo, romelic,<br />
samwuxarod, Semdgom wlebSi aRar<br />
gagrZelda. festivalis Casatareblad<br />
saintereso forma gamoiZebna:<br />
proeqtSi Tanamedrove qarTveli xelovanebi<br />
monawileobdnen, isini matarebliT<br />
mogzaurobdnen da yovel<br />
gaCerebaze, zed baqanze mini-festivals<br />
marTavdnen... aseTi saxis Sexvedrebi<br />
mqonda axalgazrda qarTvel<br />
mwerlebTan, poetebTan. TviTon sagamomcemlo<br />
saqmianobas ki, maRazia `parnasSi”<br />
ufro axlos gavecani. gamiCnda<br />
survili, rom is, rasac vemsaxurebodi,<br />
garegnulad ufro daxvewili,<br />
lamazi yofiliyo. imdroindeli<br />
wignebis ydebi, maTi vizualuri mxare<br />
Zalian ar momwonda. samive megobarma<br />
Cven-Cveni survilebisa da iniciativebis<br />
ganxorcileba sakuTari gamomcemlobis<br />
SeqmniT davapireT. axal gamomcemlobad<br />
swored ase CamovyalibdiT.<br />
erTi wlis Semdeg gogonebma Tavisi<br />
saqmianobis gagrZeleba isev `parnas-<br />
Si” amjobines, radgan mcire gamomcemlobis<br />
warmatebiT ganviTarebaSi eWvi<br />
SeeparaT. amis Semdeg `siesta” me gadmovibare.<br />
_ SesaZloa maTi eWvi usafuZvlo<br />
arc iyo, radgan 2005 wlisaTvis ukve<br />
araerTi gamomcemloba sakmaod warmatebulad<br />
saqmianobda wignis bazarze<br />
da axalbedasTvis am samyaroSi<br />
damkvidreba garkveul sirTuleebs<br />
Seicavda...<br />
_ sakuTar Tavze SemiZlia vTqva –<br />
msurda wigns movmsaxurebodi. es iyo<br />
saqme, romelic Zalian mindoda<br />
mekeTebina. komerciuli interesi ar<br />
mqonia, mogebas ar velodi. wlebis man-<br />
Zilze `siesta” momgebiani gamomcemloba<br />
arc yofila, magram ar moveSviT<br />
am saqmes da nel-nela davwinaurdiT.<br />
_ saqarTveloSi, Zalian sworad<br />
gaTvlili menejmentis SemTxvevaSic<br />
ki, albaT rTulia wignma mogeba moutanos<br />
gamomcemels...<br />
_ mogeba xom mTavari ar aris, Tuki<br />
akeTeb imas, rac mogwons. xolo Tu am<br />
saqmes mogebac moaqvs - amas ra sjobs<br />
_ Cveulebriv, gamomcemlebi mxatvruli<br />
TvalsazrisiT maRali<br />
xarisxis, Tumca biznesis mxriv naklebadmomgebiani<br />
literaturis<br />
gamocemas komerciuli proeqtebis<br />
ganxorcielebis xarjze axerxeben<br />
xolme. TqvenTanac analogiuri praqtikaa<br />
_ ra Tqma unda, CvenTanac ase xdeba.<br />
vfiqrob, CvenTan, umetesad arakomerciuli<br />
proeqtebi xorcieldeba.<br />
`siestaSi” mxatvrulad Rirebuli, ma-<br />
Rali donis literatura ufro sWarbobs,<br />
radgan didi survili gvaqvs ase-<br />
Ti wignebi mravlad gamovceT. iSviaTad<br />
xdeba, roca kargi literaturaa da<br />
Tanac momgebiani. es saukeTeso variantia.<br />
_ saxelwodebaze minda gkiTxoT<br />
_ gamomcemlobas `siesta” ratom<br />
daarqviT<br />
_ gamomcemlobisTvis Sesafer<br />
saxels didi xnis manZilze varCevdiT.<br />
gvindoda, qarTuli sityva yofiliyo,<br />
magram espanuri sityva `SegvrCa”. gamomcemlobis<br />
dafuZnebis dRe moaxlovda,<br />
Tumca ras davarqmevdiT, gadawyvetili<br />
ar gvqonda. am dros mwerali<br />
irakli kakabaZe Camovida espaneTidan.<br />
is marwmunebda, `siesta” daarqvi<br />
da aucileblad gaamarTlebso.<br />
marTlac, gadawyvetileba maleve<br />
miviRe. ramdenime saxels Soris `siesta”<br />
avirCie. ratom swored `siesta”<br />
es sityva dasvenebis periods, dasvenebis<br />
saaTs niSnavs. saxelwodebaSi<br />
aseTi Sinaarsi CavdeT: Cven TqvenTvis<br />
vmuSaobT da saukeTeso produqts vqmniT.<br />
daisveneT CvenTan erTad, daisveneT<br />
Cven wignebTan erTad. aseTi koncefcia<br />
yvelaze metad mogvewona. vityvi,<br />
rom sityvis JReradobamac gaamarTla,<br />
gamomcemlobis saxelwodeba yvelas<br />
iolad amaxsovrdeba. erTaderTi<br />
isaa, rom zogjer `fiestaSi” erevaT,<br />
Tumca arc `fiestaa” cudi.<br />
_ gamomcemlobis saqmianoba<br />
romel ZiriTad mimarTulebebs<br />
efuZneba<br />
_ Cveni ZiriTadi prioriteti<br />
klasikuri literaturis Targmanebia.<br />
saqmianoba swored am saxis gamocemebiT<br />
daviwyeT. aseve Zalian mniSvnelovania<br />
CvenTvis meore mimarTuleba – es Tanamedrove<br />
qarTuli poeziaa. gamomcemlobis<br />
prioritetia, aseve, Tanamedrove<br />
qarTuli dramaturgia. Zalian gvinda,<br />
qarTuli poeziisa Tu dramaturgiis<br />
ganviTarebas xeli SevuwyoT, axalgazrda<br />
avtorebs davexmaroT...<br />
_ mxolod qarTvel dramaturgebsa<br />
da poetebs beWdavT<br />
_ ara, ra Tqma unda, ucxoeli avtorebis<br />
piesebsa da leqsebsac gamovcemT.<br />
Tumca, qarTuli poezia da<br />
dramaturgia is Janrebia, romelic komerciulad<br />
momgebiani ar aris da miuxedavad<br />
imisa, rom orive Zalian saWiro<br />
da sainteresoa, am JanrebiT gamomcemlebi<br />
mainc naklebad interesdebian.<br />
gamovarCevdi, aseve, sabavSvo mimarTulebis<br />
proeqts, romlis saxelwodebaa<br />
`modi, visaubroT amaze”. es gaxlavT<br />
wignebis seria, romelSic sxvadasxva<br />
mniSvnelovani da aqtualuri Temaa<br />
ganxiluli. amaTgan zogi tabudadebuli<br />
Temaa, zogic – sakmaod mtkivneuli<br />
da xSir SemTxvevaSi, mSoblebma ar ician,<br />
Tu ra saxiT miawodon Svilebs. magali-<br />
Tad, am seriidan erT-erTi wignis saxelwodebaa<br />
- `Cems mSoblebs daaviwydaT<br />
Tu rogor emegobraT”. is exeba problemas,<br />
romelsac bavSvi mSoblebis daSorebisas<br />
awydeba. es gansakuTrebiT mtkivneulia<br />
misTvis. SevecadeT, aseTi bavSvebis<br />
wuxili Cveni gamocemis meSveobiT<br />
Segvemsubuqebina. seriaSi Sesulia wignebi<br />
- `roca deda muSaobs”, `gaqvs Tu ara<br />
Sen saidumlo” da a.S. seriis avtoria<br />
jenifer mur-malinosi. ilustraciebi<br />
ki marta fabregas ekuTvnis. TiToeul<br />
wignSi fsiqologi mSoblebsac esaubreba.<br />
teqstebi, romelic gaga lomiZem<br />
Targmna, qarTveli fsiqologis mieraa<br />
damuSavebuli. gamocemis redaqtorebi<br />
iren maxaraZe da dodo karanaZe arian.<br />
seria `modi, visaubroT amaze” axali<br />
proeqtia, gamocema CineTSi ibeWdeba da<br />
srul tiraJs axali wlis Semdeg velodebiT.<br />
saintereso da saWiro wignebia,<br />
xolo komerciuli TvalsazrisiT misi<br />
momgebianoba qarTvel mSoblebze iqneba<br />
damokidebuli, imaze – Tu ramdenad<br />
mixvdebian isini am gamocemis mniSvnelobas.<br />
garda amisa, gamosacemad vamzadebT<br />
qarTul xalxur zRaprebs. seria<br />
Tvramet wignad daibeWdeba, TiToeul<br />
wignSi sami zRapari Seva. qarTuli xalxuri<br />
zRaprebis moZiebas ramdenime welia<br />
vcdilobT. literaturis muzeumisa da<br />
literaturis institutis fondebSi vimuSaveT,<br />
saintereso nimuSebs mivageniT.<br />
qarTuli zRaprebi garkveuli<br />
simZimiT gamoirCeva, amitom gadavamuSaveT<br />
isini. fabula, sityvebi,<br />
qarTuli zRapris ritmi SevinarCuneT,<br />
magram teqstebi gadaiwera da<br />
ufro Tanamedrove gaxda. zRaprebs<br />
Tan daerTvis TamaSebi – gonebis savarjiSo,<br />
mexsierebisa da esTetikuri<br />
aRqmis savarjiSoebi. ilustraciebic,<br />
savarjiSoc – qarTulia, qarTveli<br />
bavSvebisTvis Seiqmna, `koprinti”<br />
ar aris. `qarTuli xalxuri zRaprebi”<br />
Cemi favoritia, mis Seqmnaze<br />
Zalian bevri vimuSaveT. igi yvela<br />
asakis bavSvisTvisaa gankuTvnili.<br />
_ seria `modi, visaubroT amaze”<br />
`koprintia”, ara<br />
_ diax, seria ucxouri gamomcemlobis<br />
mieraa Seqmnili, dasuraTebuli.<br />
Cven Tanagamomcemlebi varT.<br />
Tumca, rogorc aRvniSne, teqstma<br />
adaptireba gaiara da qarTveli bavSvebis<br />
fsiqologiazea morgebuli.<br />
isea dawerili, rom maTTvis misaRebi<br />
da gasagebi iyos.<br />
_ Tqveni yoveli wignis satitulo<br />
gverdze, Cveulebriv, miTiTebulia<br />
- `siesta jgufi”. vfiqrob, es<br />
Tqveni gundis Sekrulobisa da er-<br />
Tobis maniSnebelia... vin arian is<br />
adamianebi, visganac `siesta jgufi”<br />
Sedgeba<br />
_ `siesta jgufs” warmoadgens gamomcemeli<br />
– qeTevan kiRuraZe, gamomcemlis<br />
asistenti – iren maxaraZe,<br />
ilustratori – maia maCalaZe, mTavari<br />
damkabadonebeli, dizainis mimarTulebis<br />
xelmZRvaneli – gvanca maxaTaZe,<br />
saavtoro uflebebis miRebaze<br />
dito gogolaSvili zrunavs, beWdvasa<br />
da sadistribucio mxares giorgi<br />
cinariZe da irakli mekokiSvili<br />
uZRvebian. eqvsi welia erTad vakeTebT<br />
saqmes, Tumca am gamomcemlobaSi<br />
yvela erTdroulad ar movsulvarT.<br />
siestas jgufis wevrebi profesionalebi<br />
arian da saocrad uyvarT<br />
Tavisi saqme. es Zalian Sekruli,<br />
Tbili ganwyobis matarebeli, gansakuTrebuli<br />
jgufia.<br />
_ saubris dasawyisSi TqviT, patara<br />
gamomcemloba viyaviT da Cems<br />
megobrebs am saqmis warmatebaSi<br />
eWvi SeeparaTo. `siestas” dafuZnebidan<br />
eqvsi weli gavida, axla ra<br />
moculobis samuSaos asrulebT, ra<br />
tiraJebi gaqvT<br />
_ dasawisSi marTlac patara gamomcemloba<br />
viyaviT, Cvens angariSze<br />
wignebis mcire raodenoba ido. axla<br />
ase aRar aris. sakmaod bevri da mxatvruli<br />
TvalsazrisiT mniSvnelovani<br />
wigni gvaqvs gamocemuli. arc<br />
TanamSromlebis raodenobaSi<br />
vizRudebiT, am mxriv did gamomcemlobebs<br />
vutoldebiT.<br />
_ `siestas” erT-erTi prioriteti<br />
Tanamedrove qarTuli dramaturgiaa.<br />
es Janri xelSewyobas mar-<br />
Tlac saWiroebs. Tqvens xelSi, albaT,<br />
araerTi qarTuli piesa gadis.<br />
dRevandel dramaturgebze ras
11 - 24 dekemberi 2009<br />
ityviT ramdenad kargi avtorebi<br />
gvyavs ramdenad ician maT dramaturgiis<br />
kanonebi erTi qarTveli<br />
reJisori wuxda imaze, rom dRes<br />
oraqtiani da samaqtiani piesebi<br />
TiTqmis ar iwereba...<br />
_ `siestas” prioriteti Tanamedrove<br />
qarTuli literaturis xelSewyobaa.<br />
im festivalebis mizanic,<br />
romelzec zemoT visaubre, swored es<br />
iyo. es idealebi iqidan gamogvyva,<br />
dRemde Cveni miznebis erTgulebi vr-<br />
CebiT. rac Seexeba Tanamedrove qarTvel<br />
dramaturgebs, maTi piesebis<br />
xarisxze, warmatebaze saubari Sesa-<br />
Zlebelia maSin, roca isini scenaze<br />
ganxorcieldeba. piesa unda daidgas.<br />
misi saboloo forma swored esaa. piesis<br />
avtors, vinaidan mas weris niWi<br />
aqvs, moTxrobis Seqmnac SeuZlia, magram<br />
piesas irCevs, es ki niSnavs, rom<br />
is scenaze unda daidgas. `siestas”<br />
mier dabeWdili piesebidan, ramdenimes<br />
avtorma literaturul<br />
konkursze `saba”, Sesabamis nominaciaSi,<br />
laureatoba moipoves. eseni<br />
arian daTo turaSvili, basa janikaSvili...<br />
Cveni gamocemuli piesebidan<br />
araerTi daidga kidec. maT Soris -<br />
laSa buRaZis piesa. `siestaSi” dabe-<br />
Wdili dramaturgiuli nawarmoebebis<br />
avtorTagan gamovarCevdi, aseve,<br />
irakli kakabaZes.<br />
_ ramdenadac vici, irakli kakabaZem<br />
wels saerTaSoriso penklubisa<br />
da oqsfam novibis komitetis<br />
premiis laureatoba moipova...<br />
_ saerTaSoriso penklubisa da<br />
oqsfam novibis komitetis X VI/ priziT,<br />
2009 wels, msoflioSi sul xuTi<br />
laureti dajildovda. eseni arian<br />
kanadeli mwerali maziar bahari,<br />
Srilankeli Jurnalisti sonali samarasinghe,<br />
kolumbieli eseisti<br />
aniel koroneli, vietnameli mwerali<br />
Ci dangi da qarTveli mwerali<br />
irakli kakabaZe. irakli pirveli<br />
qarTveli avtoria, romelmac es<br />
prizi miiRo. gasul wlebSi OXFAM<br />
NOVIB/PEN priziT dajildovdnen<br />
rusi Jurnalisti ana politkovskaia<br />
(gardacvalebis Semdeg), TurqeTis<br />
moqalaqe somexi eseisti hrant dinki<br />
(gardacvalebis Semdeg), vietnameli<br />
mwerali doung Tu huongi da serbi<br />
mwerali deJan anastasieviCi.<br />
saerTaSoriso penklubi msoflios<br />
yvela qveyanaSi Tavisufali sityvis<br />
mxardamWeria da amave dros,<br />
mowodebulia daexmaros niWier mwerlebs.<br />
rac Seexeba oqsfam novibis komitets,<br />
igi adamianis uflebebis<br />
dacvisa da samoqalaqo ganaTlebis<br />
sakiTxebiTaa dakavebuli.<br />
_ axalgazrda niWieri avtorebis<br />
daxmareba `siestas” saqmianobis<br />
erT-erTi ZiriTadi mimarTulebaa.<br />
Tanamedrove qarTuli poeziis nimuSebi<br />
TqvenTan xSirad gamoicema...<br />
_ piradad me Zalian miyvars poezia.<br />
es <strong>literaturuli</strong> forma CemTvis<br />
Zalian axlobelia. geTanxmebiT, Tanamedrove<br />
qarTuli poezia finansurad<br />
wamgebiani mimarTulebaa, Tumca, Cven-<br />
Tan imdenad kargi leqsebi iwereba, rom<br />
Tanamedrove qarTveli poetebis daxmarebaze<br />
uars verafriT vityvi.<br />
_ vin arian is qarTveli poetebi,<br />
Tqven rom gamoscemT<br />
_ ra Tqma unda, Cemi favoritebi<br />
myavs, magram Cemi mxridan maTi dasaxeleba<br />
da sxvebisgan gamorCeva araswori<br />
iqneboda. ramdendac SegviZlia,<br />
vcdilobT yvelas davexmaroT. Tqven<br />
ki, Tqveni favoritebi gyavdeT.<br />
_ `siesta” sakmaod saintereso da<br />
Rirebul ucxour literaturas gamoscems.<br />
sainteresoa, ramdenad<br />
zrunavT Targmanis xarisxze<br />
vfiqrob, daxmareba qarTuli mTargmnelobiTi<br />
skolis ganviTarebasac esaWiroeba...<br />
_ Cven mxolod originalidan<br />
vTargmniT. Tu ucxoeli avtoris nawarmoebi<br />
`siestas” mieraa gamocemuli, es<br />
niSnavs, rom is dednidan iTargmna.<br />
roca vigeb, rom nawarmoebi romelime<br />
Sualeduri enidanaa Targmnili, mas<br />
ubralod ar gamovcem. yovelTvis momxre<br />
viyavi, rom ucxouri literatura<br />
qarTulad ekiTxaT da ara rusulad,<br />
inglisurad an sxva ucxo enaze. ar momwons,<br />
roca amboben, me mxolod rusulad<br />
vkiTxulobo. es cnobili frazaa.<br />
ratom _ rusulad Cveni ena gvaqvs -<br />
araCveulebrivad Rrma da mdidari ena.<br />
rac unda srulad flobde ucxo enas,<br />
nawarmoebs verasodes gaigeb ise kargad,<br />
rogorc Sens mSobliur enaze wakiTxvisas.<br />
ase rom, ikiTxeT `siesta” da<br />
misi qarTuli Targmanebi.<br />
_ ucxouri literaturis gamocemisas,<br />
upiratesobas romel Janrs ani-<br />
WebT<br />
_ pirvel rigSi, klasikur nawarmoebebs<br />
gamovcemT. did yuradRebas<br />
vuTmobT, aseve, Tanamedrove avtorebs.<br />
vcdilobT davbeWdoT is, rac Zalian<br />
axalia. erTi sityviT, sazogadoebas<br />
vTavazobT uaxles literaturas da<br />
amave dros, imgvar klasikas, romelic<br />
wlebma gamoscada da romelic,<br />
rogorc savaldebulo literatura,<br />
yvelam unda waikiTxos.<br />
_ saavtoro uflebis molodini<br />
xSirad proeqtis ganxorcielebas<br />
droSi aWianurebs xolme...<br />
_ mogexsenebaT, saavtoro uflebis<br />
mopovebas dro sWirdeba. xSir SemTxvevaSi<br />
lodini gviwevs. aseTia msoflio<br />
praqtika, CvenTan gansakuTrebuli<br />
araferi xdeba. ucxoel avtorsa Tu<br />
gamomcemels didad verafriT davainteresebT,<br />
Cveni tiraJi arc ise saxarbieloa,<br />
Targmnili literaturis tiraJi<br />
xuTasidan oriaTasamde egzemplaria.<br />
rac unda movindomoT, amaze<br />
met egzemplars ver davbeWdavT. maTi<br />
moTxovnebic Cveulebrivia – garekanze<br />
avtori aucileblad unda iyos mi-<br />
TiTebuli, mTargmnelis gvari ufro<br />
didi SriftiT ar unda daibeWdos da<br />
ase Semdeg. saintereso – araferi.<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
_ Tanamedrove qarTuli wigni,<br />
Tavisi garegnuli mxariT, poligrafiuli<br />
xarisxiT, sul ufro ixveweba<br />
da ucxour gamocemebs tols<br />
ar udebs. gamomcemlobis konkurentunarianobis<br />
erT-erTi mTavari ganmapirobebeli<br />
swored wignis vizualia.<br />
am TvalsazrisiT, Tqveni wignebi<br />
yovelTvis gamoirCeva da Zalian<br />
STambeWdavia...<br />
_ erT-erTi niSani, romliTac `siestas”<br />
gamocemebs gamoarCeven, mar-<br />
Tlac maTi vizualia. xSirad aRniSnaven<br />
xolme, rom maRaziebSi Cveni<br />
wignebis ydebi gansakuTrebul yuradRebas<br />
iqcevs. `parnasSi” muSaobis<br />
dros kargi gamocdileba miviRe, Tvali<br />
gamivarjiSda da vici, Tu rogori<br />
unda iyos yda. wignis garekanisTvis<br />
dizainis SerCevisas, yovelTvis viTvaliwinebT,<br />
Tu visTvis, ra asakis mkiTxvelisTvisaa<br />
gankuTvnili wigni. mcirewlovan<br />
bavSvebs, mozardebs, Tineijerebsa<br />
Tu ufrosebs sxvadasxvanairi<br />
vizuali izidavs. wignis forma,<br />
ferebi, Srifti – swored mkiTxvelis<br />
mixedviT irCeva. sxvadasxva<br />
gamocemaze sxvadasxva ilustratori<br />
muSaobs. gvyavs, aseve, `Sida” ilustratori,<br />
romelic gamomcemlobis TanamSromelia,<br />
mudmivad Cvens gverdi-<br />
Taa.<br />
_ sabavSvo seriis _ `modi, visaubroT<br />
amaze” – Sesaxeb TqviT, rom<br />
CineTidan tiraJis Camosvlas elodebiT.<br />
Cveulebriv, wignebs iq beWdavT<br />
_ `modi, visaubroT amaze” pirveli<br />
gamocemaa, romelsac `siesta” CineTSi<br />
beWdavs. yvela danarCeni wigni<br />
saqarTveloSia gamocemuli. literaturis<br />
nawili `siestas” stambaSi ibe-<br />
Wdeba, feradi gamocemebis momzadeba-<br />
Si ki stamba `sezani” gvexmareba.<br />
_ am eqvsi wlis ganmavlobaSi<br />
romeli proeqti iyo yvelaze warmatebuli<br />
_ Zalian azartulia, roca axal<br />
proeqtze fiqrob, gegmav da Semdeg<br />
elodebi – gaamarTlebs Tu ara. magaliTad,<br />
SarSan, agvistos omis Semdeg,<br />
ukraineli avtoris sergei dorenkos<br />
mier vladimer putinze dawerili romani<br />
vTargmneT da gamoveciT.<br />
vfiqrobdiT, rom Zalian warmatebuli<br />
proeqti iqneboda da tiraJi kargad<br />
gaiyideboda, magram Cveulebrivi<br />
gamocema aRmoCnda – am wigns sazogadoebis<br />
interesi didad ar gamouwvevia.<br />
aris wignebi, romlis Sesaxebac<br />
winaswar ici, rom mogebas moitans,<br />
kargad gaiyideba. aris iseTi literaturac,<br />
romelic Zalian ginda rom<br />
gamosce, magram mas sxva mogeba moaqvs,<br />
ara – finansuri. gamomcemlobis mier<br />
momzadebuli TiToeuli proeqti saetapoa.<br />
Tu wigns beWdav, ese igi masSi<br />
siyvaruls, an komerciul interess<br />
deb. ZiriTadi mamoZravebeli mainc<br />
siyvarulia, avtoris, an Janris mimarT<br />
siyvaruli.<br />
_ ambobT, rom Tqveni sagamomcemlo<br />
saqmianobis mTavari mamoZravebeli<br />
siyvarulia. amgvari damokidebulebiT<br />
Seqmnil wignebs bevri<br />
mkiTxveli hyavs saqarTveloSi be-<br />
WdviTi gamocemebis momxmarebeli<br />
arc ise bevria.<br />
_ Cemis azriT, amis mizezi cifruli<br />
samyaroa. mkiTxvelis problema<br />
aramxolod saqarTveloSi, aramed<br />
mTels msoflioSi dgas. vfiqrob, wignis<br />
kiTxva garTobaa, garTobis erTerTi<br />
saxea. adamians rac moswons, imiT<br />
iqcevs Tavs. cifruli samyaro ki gar-<br />
Tobis uamrav saSualebas gvTavazobs.<br />
adamians sasurveli nawarmoebis wakiTxva<br />
internetgamocemis saxiTac<br />
SeuZlia. Tumca, vinc wignis fasi icis,<br />
visac wignis surnelis, mis furclebTan<br />
Sexebis, da saerTod, amgvari gar-<br />
Tobis `gemo” SeugrZvnia, amaze uars<br />
interviu<br />
13<br />
verasodes ityvis. kargi iqneba Tu wignis<br />
kiTxvas davuTmobT dros. Tanamedrove<br />
adamiani droSi sakmaod<br />
SezRudulia da wignis sakiTxavad nebisyofa<br />
sWirdeba. Tu sakuTari Tavi<br />
gviyvars, mas wignis kiTxvis fufuneba<br />
ar unda movakloT. imasac vityvi, rom<br />
es finansuri TvalsazrisiTac fufunebaa.<br />
_ sazogadoebaSi kiTxvis popularizacia<br />
mniSvnelovan wilad gamomcemlobebzecaa<br />
damokidebuli.<br />
wignisadmi interesi xom adamians<br />
bavSvobidan unda gauRvivdes, igi<br />
mkiTxvelad unda aRizardos. gamomcemlobebis<br />
pasuxismgebloba, am<br />
mxriv, vfiqrob, didia. maTze bevradaa<br />
damokidebuli patarebis daintereseba,<br />
maTi <strong>literaturuli</strong> gemovnebis<br />
ganviTareba...<br />
_ Cemis azriT, am TvalsazrisiT,<br />
sagamomcemlo saqme sakmaod win wavida.<br />
Tanamedrove wigni bevrad ufro<br />
momxiblveli da mimzidvelia, vidre is<br />
Cvens bavSvobaSi da Tundac studentobisas<br />
iyo. Cems Svilebs kiTxva<br />
Zalian uyvarT, wigni TviTon eZaxis<br />
maT. maTTvis Cemi bavSvobisroindeli<br />
gamocemebi rom SemeTavazebina,<br />
vfiqrob, patarebis daintereseba<br />
Zalian gamiWirdeboda. dRes sul sxva<br />
suraTia – sabavSvo wignebs didi siamovnebiT<br />
vukiTxav Svilebs da Tavadac<br />
bevr sainteresosa da axals vigeb. gamomcemelma<br />
wigni didi siyvaruliT<br />
unda Seqmnas, dafiqrdes mis Sinaarsze,<br />
teqsti `sacerSi gaaataros”, saTqmeli<br />
gasagebi eniT da amave dros, siRrmiT<br />
miitanos patarebamde. gamomcemlebis<br />
pasuxismgebloba swored esaa.<br />
Cveni sabavSvo proeqti `qarTuli xalxuri<br />
zRaprebi” amitomac miyvars, gamocemaze<br />
bevri vifiqreT, am saqmeSi<br />
didi Sroma CavdeT. es msoflios bavSvebisaTvis<br />
gankuTvnili, globalizaciis<br />
saxeliT ganxorcielebuli<br />
proeqti ar gaxlavT, qarTveli bavSvebisTvis<br />
Seqmnili gamocemaa. aris<br />
Tematika, romelic yvela patarisaTvis<br />
saerTo da misaRebia, magram<br />
arsebobs Temebi, mxolod qarTveli<br />
bavSvebisTvis rom aris gasagebi. `qarTuli<br />
xalxuri zRaprebi” swored aseTi<br />
proeqtia.<br />
_ `qarTuli xalxuri zRaprebi”<br />
gamosacemad mzaddeba. aseve, male<br />
gamoCndeba bazarze seria `modi, visaubroT<br />
amaze”. kidev ra gegmebi gaqvT<br />
_ momavali wlidan, mkiTxveli `siestasgan”<br />
bevr saintereso Targmans<br />
unda elodes. didi imedi maqvs, rom axali<br />
proeqtebi warmatebiT ganxorcieldeba.<br />
SevecdebiT, ucxouri literatura<br />
qarTul enaze mogawodoT,<br />
rom maTi wakiTxva rusulad, inglisurad,<br />
an sxva enebze ar mogiwioT.<br />
esaubra Tamar Juruli
14 Targmani <strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong> 11 - 24 dekemberi 2009<br />
oqtavio pasi (1914-1998) meqsikaSi daibada. mamamisi warmoSobiT espaneli iyo, deda _ meqsikeli indieli. am<br />
ori gansxvavebuli kulturis erTianobas mwerali yovelTvis SeigrZnobda. 1933 wels gamodis misi pirveli poeturi<br />
krebuli ,,veluri mTvare” da ukve ramdenime wlis Semdeg oqtavio pass kritikosebi erT-erT yvelaze imedismomcem<br />
axalgazrda poetad miiCneven.<br />
1937 wels pasi respublikuri mTavrobis mxardasaWerad espaneTSi miemgzavreba da antifaSist mwerlebs<br />
uerTdeba.<br />
1944 wels igi gugenhaimis stipendias iRebs da erTi wliT amerikaSi Cados codnis gasaRrmaveblad. meore<br />
msoflio omis dasrulebisas, 1945 wels, pasi meqsikis saerTaSoriso misiiT parizSi miemgzavreba, ecnoba andre<br />
bretonsa da alber kamius, megobrobs omisSemdgomi parizis evropel da laTinoamerikel inteleqtualebTan.<br />
ormocdaaTian wlebSi iqmneba avtoris oTxi gansakuTrebiT mniSvnelovani nawarmoebi: ,,martoobis labirinTebi”<br />
(1950), sadac asaxulia meqsikis sazogadoebis avtoriseuli xedva; ,,mSvildi da lira” (1956), romelic<br />
poetikis SemuSavebis erTgvar mcdelobas warmoadgens; ,,arwivi Tu mze” _ siurealizmis gavleniT Seqmnili<br />
proza da ,,Tavisufleba sityvebSi”, romelSic ibeWdeba oqtavio pasis poeturi Txzuleba ,,mzis qva” _ Tanamedrove<br />
laTinoamerikuli literaturis erT-erTi TvalsaCino nimuSi.<br />
1951-1952 wlebSi mwerali indoeTsa da iaponiaSi mogzaurobs. 1953 wels meqsikaSi brundeba da aqtiurad<br />
erTveba qveynis literaturul cxovrebaSi. aqveynebs poeziisa da esseebis araerT krebuls. 1963 wels oqtavio<br />
pasi poeziis saerTaSoriso premiis mflobeli xdeba.<br />
1968 wels, rodesac mexikos olimpiadis dros mTavroba sastikad gausworda studentebis manifestacias,<br />
mweralma protestis niSnad datova elCis Tanamdeboba.<br />
1980 mas harvardis sapatio profesorad irCeven. erTi wlis Semdeg ki iRebs servantesis premias, romelic<br />
erT-erTi yvelaze mniSvnelovani jildoa espanurenovan literaturul samyaroSi.<br />
1990 wels oqtavio pass nobelis premias aniWeben.<br />
misi poeturi Txzulebebi ganmsWvalulia im rwmeniT, rom ,,poezia Tanamedroveobis saidumlo religiaa.” Tanamedrove amerikeli mwerali da mTargmneli<br />
eliot vainbergeri mis Sesaxeb ambobs: ,,msoflio revolucia sityvis revoluciaa, da arc erTi ar iarsebebda, rom ara sxeulis revolucia: cxovrebac,<br />
xelovnebis msgavsad, fiqrisa da sxeulis, adamianisa da bunebis, ,,me”-sa da ,,sxvis” dakargul miTiur erTianobasTan dabrunebaa.”<br />
leqsebis garda, oqtavio pass dawerili aqvs Txzulebebi xelovnebis, literaturisa da poetikis, agreTve meqsikuri istoriis, politikisa da kulturis<br />
Sesaxeb. aris araerTi <strong>literaturuli</strong> Targmanis avtori.<br />
`SegviZlia poezia sakuTar fesvebs davubrunoT, isev<br />
gagonil da warmoTqmul sityvad vaqcioT...”<br />
- Tqvens poetur manifestSi<br />
`niSanTa cvalebadoba” saubrobT<br />
imis Sesaxeb, rom Tanamedrove poeziis<br />
istoria ,,rRvevis” istoriaa. ratom<br />
TvliT ase<br />
- pirvel rigSi im rRvevis Sesaxeb<br />
mogaxsenebT, romelic didi romantikosebis<br />
xanaSi Caisaxa. CemTvis Tanamedrove<br />
poezia wina saukunesTan (igulisxmeba<br />
XIXs. _ mTargm.) erTad iwyeba.<br />
dRes Cven im poeturi da <strong>literaturuli</strong><br />
mimdinareobis boloSi vimyofebiT,<br />
romelic romantizmisgan<br />
iRebs saTaves. amas imitom vambob, rom<br />
TviT romantizmis cnebaSia Cadebuli<br />
iseTi msoflaRqma, romlisTvisac ,,me”<br />
Zalian mniSvnelovania, Tanac swored<br />
am mimdinareobam gawyvita kavSiri<br />
warsulis tradiciasa da esTetikasTan.<br />
mxedvelobaSi maqvs barokosa da<br />
renesansis tradicia, romelic Zvel<br />
avtorebs, magaliTad, aristoteles<br />
imeorebda, anda bunebis imitacias mimarTavda.<br />
Tanamedroveebi, romantizmidan<br />
moyolebuli, vTvliT, rom warsulTan<br />
kavSiri unda davarRvioT da<br />
raRac sruliad axali daviwyoT. wyvetisa<br />
da revoluciebis monacvleoba,<br />
romelsac romantizmis xanaSi daedo<br />
saTave, Cvens saukuneSi ukve dasasruls<br />
miuaxlovda. vfiqrob, rom Cven<br />
am didi periodis amowurvis momswreni<br />
gavxdiT da SeiZleba, Cemi Taobis<br />
mwerlebi ukanaskneli warmomadgenlebic<br />
ki viyoT im mimdinareobisa,<br />
romelSic gamudmebiT enacvleba erTmaneTs<br />
warsulis uaryofa da masTan<br />
xelaxali mibruneba, axali tradiciebis<br />
Zieba. modernisti poetebi da mxatvrebi,<br />
msaxiobebi, musikosebi mxolod<br />
dasavleTis kulturul monapovars<br />
ar sjerdebodnen: kubistebma aRmosavleTisa<br />
da afrikel SavkanianTa<br />
niRbebis xelovneba aRmoaCines,<br />
meqsikelebma kolumbis wina xanis kulturiT<br />
isargebles. tradiciebis monacvleobis<br />
aseT konteqstSi, vfiqrob,<br />
rom poezia da Tanamedrove xelovneba<br />
rRvevaa, xolo literaturis istoria<br />
_ rRvevis istoria.<br />
- `Tixis SvilebSi” ambobT: ,,Cven<br />
tradiciis dasasrulis, kavSirebis<br />
wyvetisa da Tanamedrove xelovnebis<br />
dekadansis xanaSi vcxovrobT”.<br />
- diax, marTlac vfiqrob, rom Cven,<br />
rogorc axla amboben da amisTvis<br />
Zalze Seusabamo termins iyeneben _<br />
,,postmodernis” xanaSi vcxovrobT. es<br />
mosazreba pirvelad me gamovTqvi. ar<br />
ifiqroT, rom amas pativmoyvareoba<br />
malaparakebs. ubralod, me espanurenovani<br />
mwerali var da Cvens enaze gamoTqmuli<br />
bevri mosazreba sxvebis mier<br />
xSirad saTanadod ar aris dafasebuli.<br />
ortega i gasetma uamravi mniSvnelovani<br />
ram Tqva, rac Semdeg sxveb-<br />
ma gaimeores, Cemi azriT, es usamarTlobaa.<br />
me viyavi pirveli, vinc Seexo<br />
Tanamedrove xelovnebis amowurvisa<br />
da rRvevis tradiciis dasasrulis<br />
Temas, rogorc axla amboben da rogorc<br />
me vuwode mas erT dros. Cven<br />
modernizmis dasasrulis xanaSi vcxovrobT<br />
da es exeba ara mxolod xelovnebas,<br />
aramed Cveulebebisa da<br />
ideebis sferosac. vfiqrob, rom es komunizmis<br />
dasasrulicaa. ekologiuri<br />
azrovnebis momwifeba migvaniSnebs,<br />
rom ukve sul sxva epoqaSi SevabijeT.<br />
mTeli modernizmi iluzoruli cvlilebebisa<br />
da momavlis gafetiSebis<br />
niSniT viTardeboda. XVIII saukunis<br />
dasasrulidan moyolebuli, kacobrioba<br />
saubrobs revoluciebze, bednier<br />
sociumze, evoluciis miRwevebsa da a.S<br />
da a.S. iseve, rogorc gasul saukune-<br />
Si, Cvens droSic progresi yvelaze<br />
mniSvnelovani cnebaa da masSi momavali<br />
igulisxmeba. magram, rogorc xedavT,<br />
dRes ukve bunebis dacva gva-<br />
Relvebs da es swored am progresis<br />
Sedegia. yvelaze aqtualuri harmoniis<br />
SenarCuneba gaxda. gaCnda eWvi, rom<br />
SeiZleba srulyofas verc verasdros<br />
mivaRwioT, amitom igi momavalSi ki ar<br />
unda veZeboT, aramed sakuTar TavSi,<br />
Cvens msgavsebTan da bunebasTan harmoniul<br />
TanacxovrebaSi. imis Tqma msurs,<br />
rom ideam, romelic tradiciasTan<br />
kavSiris wyvetasa da qimeruli momavlisken<br />
dausrulebel swrafvas gulisxmobda,<br />
kraxi ganicada. swored es<br />
mafiqrebinebs, rom ukve sxva epoqaSi<br />
SevabijeT. sityva ,,postmoderni” ki am<br />
yvelafrisTvis Seufereblad zedapiruli<br />
mgonia. SevdivarT axal xana-<br />
Si, romelsac ar viciT, ra erqmeva, da<br />
verc gvecodineba, radgan civilizaciebma<br />
arasodes ician sakuTari saxeli.<br />
V saukunis berZnebma ar icodnen,<br />
rom V saukunis berZnebi iyvnen. rodesac<br />
jvarosnuli laSqrobis win Sua<br />
saukuneebis meomari sayvarel qals<br />
emSvidobeboda, ar eubneboda mas: ,,sayvarelo,<br />
me mivdivar pirvel jvarosnul<br />
laSqrobaSi an ukanasknel jvarosnul<br />
laSqrobaSi”, radgan yvela es<br />
istoriuli saxeli am epoqebs mogvianebiT<br />
ewodaT. Cvenc, rom ityvian, dasaflavebis<br />
win mogvnaTlaven da amitom<br />
ar SeiZleba vicodeT Cveni namdvili<br />
saxeli. ,,postmoderni” mxolod uSinaarso<br />
sityvaa.<br />
- Cveni epoqisaTvis gansakuTrebiT<br />
damaxasiaTebelia teqnologiebis,<br />
magaliTad, sakomunikacio saSualebebis<br />
ganviTareba. eTanxmebiT Tu ara<br />
makluhanis mosazrebas, rom eleqtronuli<br />
saSualebebi sabolood isev<br />
kiTxvasTan dagvabrunebs<br />
- ara mgonia, da asec rom moxdes,<br />
amas 6000 wlis Semdeg Tu mivaRwevT.<br />
wigni kvlav rCeba fundamentur da<br />
Seucvlel saSualebad. televiziis<br />
gavlena Cvens cxovrebaze kidev ufro<br />
gaizrdeba, magram yvelaferi imazea<br />
damokidebuli, Tu rogor gamoviyenebT<br />
mas. televizia ar unda iyos mxolod<br />
garTobisa da informaciis wyaro.<br />
amis winaaRmdegi ar var, magram,<br />
Cemi azriT, televizias aseve unda<br />
hqondes esTetikuri, SemoqmedebiTi da<br />
samecniero datvirTvac, rac gansxvavdeba<br />
misi dRevandeli funqciisagan.<br />
televiziis uaryofiT mxares me<br />
sakuTriv mauwyeblobaSi ki ar vxedav,<br />
aramed zogierT teqnikur aspeqtSi,<br />
magaliTad, erTi programis meoreTi<br />
Secvlis SesaZleblobaSi. didi xnis<br />
winaT, roca indoeTSi gaxldiT, mec<br />
makluhaniviT vfiqrobdi, rom yvela<br />
civilizacias Tavisi Sesabamisi komunikaciis<br />
saSualebebi aqvs, magram civilizaciebi<br />
yovelTvis saTanadod<br />
rodi iyeneben am saSualebebs. dRes<br />
igives vityodi televiziis Sesaxebac.<br />
- Tqven TvliT, rom televizia da<br />
kino poeziasTan SeTavsebadia, gaqvT<br />
jerac ganuxorcielebeli proeqti _<br />
apirebT Tqveni TeTri poema audiovizualur<br />
enas miusadagoT.<br />
- Cemi esseebis krebulSi ,,saxli”,<br />
romelic poezias exeba, vsaubrob<br />
imaze, Tu rogor SeiZleba kinosa da<br />
televiziis Cayeneba poeziis samsaxur-<br />
Si, ra ganasxvavebs poezias sxva <strong>literaturuli</strong><br />
Janrebisgan, magaliTad,<br />
romanisgan, romelic poeziis dobilia.<br />
ZiriTadi gansxvaveba is aris, rom<br />
arsebiTad, romani werilobiTi literaturaa.<br />
poezia ki ar unda waikiTxo,<br />
aramed moismino. iyo dro, roca adamianebma<br />
wera ar icodnen, samagierod,<br />
poemebs zepirad ambobdnen. SeeZloT<br />
gaeriTmaT, Sesabamisi ritmi moeZebnaT,<br />
rac aris kidec poezia. axali teqnologiebis<br />
_ radios, kinosa da televiziis<br />
saSualebiT, romlebic naTqvam<br />
sityvas avrceleben, SegviZlia poezia<br />
sakuTar fesvebs davubrunoT, isev gagonil<br />
da warmoTqmul sityvad vaqcioT<br />
da ar davtovoT mxolod daweril<br />
da wasakiTx sityvad. es Zalian mniSvnelovania.<br />
garda amisa, televiziasa<br />
da kinos uzarmazari upiratesoba<br />
aqvT. kinematografiul saxeSi pirvel<br />
rigSi win iwevs vizualuri xati: xe,<br />
Rrubeli, samkuTxedi, sfero, anu nebismieri<br />
forma, romlis danaxvac<br />
TvaliT SeiZleba, amasTan erTad gvesmis<br />
xma da ekranze asoebic Cndeba.<br />
rogorc xedavT, saqme gvaqvs vizualuri<br />
xatis, xmisa da warmoTqmuli<br />
da dawerili sityvis erTobliobasTan.<br />
swored esaa poema. axla jeri<br />
Cvenzea, Cvens gadawyvetilebaze. es patara<br />
eqsperimentia. rogorc yovel-<br />
Tvis, mcireTi unda daviwyoT da vifiqroT<br />
poeziis gamoyenebis iseT axal<br />
formebze, rogoric warmoTqmuli sityva<br />
da danaxuli sityvaa, anu saxed<br />
gardaqmnili sityva. Cemi azriT, esaa<br />
televiziis uzarmazari, jerac gamouyenebeli<br />
SesaZlebloba.<br />
- maxsendeba Tqveni gamosvla komunikaciis<br />
meore yrilobaze, 1979<br />
wels, roca Tqven saubrobdiT sxvadasxva<br />
tipis mayureblis Sesaxeb.<br />
dRes ukve gvaqvs specialuri arxebi<br />
sportis, axali ambebisa da kulturis<br />
sferoebSi. arsebobs videokasetebi,<br />
diskebi, interaqtiuli video da<br />
a.S., riTac damtkicda Tqveni maSindeli<br />
mosazrebis marTebuloba.<br />
- metic, roca es ekonomikurad sicocxlisunariani<br />
gaxdeba, kerZo da<br />
erovnuli biblioTekebis msavsad,<br />
videokasetebisa da sxva formatis biblioTekebic<br />
gaCndeba, sadac SevZlebT<br />
werilobiTi literaturis, gansakuTrebiT<br />
ki poeziis nimuSebis Tavmoyras.<br />
mimaCnia, rom romansa da poezias<br />
Soris gansxvaveba swored warmoTqmuli<br />
sityvaa. erT SemTxvevaSi es<br />
aris sityva, romelsac ambob da gesmis,<br />
meore SemTxvevaSi ki _ xedav da<br />
kiTxulob. rac Seexeba wigns, mwams,<br />
rom wignis kulturas ar unda vuRalatoT.<br />
imaves vfiqrob sityviT gamoTqmuli<br />
xatis Sesaxebac _ arc misi Ralati<br />
SeiZleba. Cemi azriT es urTier-<br />
TSemavsebeli formebia.<br />
- cxovrebis didi nawili kiTxvaSi<br />
gaatareT da umetesad wigni iyo Tqveni<br />
STagonebis wyaro. ,,bras Completas”-Si<br />
kevedos citata mogyavT:<br />
am udabnoTa simSvideSi<br />
ganvmartovdebi<br />
cota, magram diad wignebTan<br />
erTad,<br />
gardacvlilebTan saubarSi<br />
mihqrian dReni<br />
da Cems Tvalebsac micvalebulTa<br />
xmebi CaesmiT.<br />
romel wignebs gamoarCevdiT<br />
`monacvleobaTa rigSi” or maTgans<br />
axsenebT: bretonis `giJur siyvaruls”<br />
da bleikis `jojoxeTisa da<br />
samoTxis qorwils”.<br />
- diax, es ori wigni umniSvnelovanesia<br />
Cems cxovrebaSi, romlebic 25<br />
wlis asakSi wavikiTxe. sakmaod rTuli<br />
wignebia. bavSvobisa da siWabukis dros<br />
wakiTxuli wignebi CemTvis sayrdens<br />
warmoadgens.<br />
- deida amaliasac miuZRvis am<br />
saqmeSi wvlili, xom asea<br />
- diax, asea. Cems saxlSi didi biblioTeka<br />
iyo. romanistebidan Zalian<br />
miyvarda aleqsandre diuma. roca<br />
pirvelad `sami muSketeri” da `oci<br />
wlis Semdeg” wavikiTxe, sasowarkveTilebaSi<br />
Cavvardi, lamis vitire.
11 - 24 dekemberi 2009<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
Targmani 15<br />
Cems Tavs veubnebodi: axla ra meSveleba,<br />
es romani rom davamTavre, raRa wavikiTxo-meTqi.<br />
maSin jer ar vicodi,<br />
rom uamravi biblioTeka arsebobs da<br />
wignebis amowurva SeuZlebelia. amis<br />
Semdeg saTavgadasavlo romanebi wavikiTxe:<br />
`aTas erTi Rame”, Tu `erTi da<br />
aTasi Rame” rogorc geneboT, ise daarqviT.<br />
magram wigni, romelsac maSin<br />
vkiTxulobdi, gansxvavdeboda axlandeli,<br />
eruditebisTvis gankuTvnili<br />
versiisagan. es iyo Zveli, im dros gavrcelebuli<br />
sabavSvo gamocema. es saxeebi<br />
dRemde xeluxlebelad inaxeba<br />
CemSi. aladini da misi lampari CemTvis<br />
axlac isev ise dafrinaven meqsikis<br />
caSi, rogorc bavSvobisas.<br />
- es aris mogzauroba wignis meSveobiT,<br />
ara<br />
- es umoZrao mogzaurobebia. mogzauroba<br />
bevrnairad SeiZleba, yvelaze<br />
saukeTeso saSualeba warmosaxviTi<br />
mogzaurobaa, am dros oTaxSi<br />
rCebi da TvaldaxuWuli an naxevradRia<br />
TvalebiT mogzaurob. arsebobs<br />
TviTmfrinaviT, viriT an cxeniT mogzauroba.<br />
erTxel, axalgazrdobaSi,<br />
Cilpansingodan tuqstlamde cxeniT<br />
wavedi, saSineleba iyo. saaTebis ganmavlobaSi<br />
dausruleblad viare. mar-<br />
Tlac dauviwyari gamocdileba gamodga<br />
CemTvis, mkvdariviT daRlili Cavedi.<br />
yvelaze saukeTeso, albaT, wignis<br />
furclebze mogzaurobaa. am dros Sei-<br />
Zleba sabaJoebze Segaferxon, magram<br />
Tu erTi an ori ena ici, am dabrkolebas<br />
maleve gadalaxav da ucxo mxareebsac<br />
gaicnob. Tumca, isic unda iTqvas,<br />
rom frangulad an germanulad kiTxva<br />
gansxvavdeba TargmanSi wakiTxulisagan.<br />
zogjer Targmanebi marTlac<br />
kargi gamodis, zogjer ki, piriqiT,<br />
gadRabnil fotoebs hgvanan.<br />
vecdebi, mokled mogaxsenoT, radgan<br />
dro elastiuri sididea da Cemi<br />
saTqmelic mTeli asoTxmoci wami gaiweleba.<br />
epoqa, romelSic vcxovrobT,<br />
ubralod saukunis miwuruli rodia.<br />
Cven gansakuTrebul istoriul periodSi<br />
gviwevs cxovreba. ra daibadeba<br />
ideologiebis msxvrevis Semdeg<br />
ras unda velodeT axali epoqis<br />
gariJraJze mivaRwevT ki sayovelTao<br />
SeTanxmebas msoflioSi, Tu kvlav kerpebis<br />
Tayvaniscemisa dareligiuri<br />
fanatizmis, omebisa da tiraniis xana-<br />
Si davbrundebiT SeZleben ki Tavisufali<br />
da Zlevamosili demokratiebi,<br />
dasZlion sakuTari egoizmi da SegnebiT<br />
moekidnon im erebs, romlebic<br />
amisgan jer isev Sors arian ityvian<br />
Tu ara es ukanasknelni uars Zaladobriv<br />
kanonebze da mixvdebian Tu ara,<br />
rom yoveli moZalade damarcxebisTvisaa<br />
ganwiruli. da kidev, SevZlebT<br />
Tu ara msoflios im nawilSi, sadac me<br />
vcxovrob, laTinur amerikaSi, ker-<br />
Zod, Cems samSobloSi, meqsikaSi, bolos<br />
da bolos, gavxdeT Tanamedroveebi es<br />
ar gulisxmobs mxolod politikis<br />
demokratiulobas, ekonomikur keTildReobasa<br />
da socialur samarTlianobas,<br />
pirvel rigSi es gulisxmobs<br />
Serigebas sakuTar tradiciebTan, sakuTar<br />
TavTan.<br />
SeuZlebelia, winaswar gamoicno,<br />
ra moxdeba momavalSi. Tuki uaxles<br />
istorias gadavxedavT, aRmovaCenT,<br />
rom istoriis gasaRebi aravis upyria<br />
xelT. dasrulda es saukunec da mainc<br />
uamravi kiTxva darCa upasuxod. magram<br />
erTi ram danamdvilebiT viciT: yvelas,<br />
vinc am planetaze vcxovrobT,<br />
safrTxe gvemuqreba. Cvens mier gaRmerTebuli<br />
absurduli progresi da<br />
bunebaze mopovebuli TiToeuli gamarjveba<br />
ukve namdvil TviTmkvlelur<br />
maraTonad iqca. daviwyeT Tu ara<br />
galaqtikebis saidumloTa amoxsna,<br />
atomis nawilakebis gaSifrva, molekuluri<br />
biologiisa da sicocxlis warmoSobis<br />
Seswavla, bunebas saSineli<br />
Wriloba mivayeneT gulSi. ase rom, Cemi<br />
azriT, rogoric ar unda iyos erebis<br />
mier SemuSavebuli politikuri da socialuri<br />
wyoba, dRes yvelaze mniS-<br />
- Targmani kidev erTi Temaa, romlis<br />
Sesaxebac xSirad werT. Tqven-<br />
Tvis Targmani Semoqmedebaa da naTargmni<br />
wigni originalisgan gansxvavdeba,<br />
xom asea<br />
- diax, Targmani arasodes ar aris<br />
igive wigni. didi Targmanebi, maT Soris<br />
yvelaze saukeTesoebi, TavisTavad<br />
Semoqmedebaa. gifiqriaT, mTeli am<br />
saukuneebis ganmavlobaSi, ramdenad<br />
mniSvnelovani iyo CvenTvis, dasavle-<br />
TisaTvis berZeni klasikosebi bevri<br />
maTgani originalSi ikiTxeboda, bevric<br />
_ TargmanSi. yvela enaze arsebobs<br />
virgiliusis, homerosisa da ovidiusis<br />
dauviwyari Targmanebi. Cven am<br />
TargmanebTan erTad vicxovreT. igive<br />
SeiZleba vTqvaT aRmosavluri teqstebis<br />
Sesaxebac, romlebic mogvianebiT<br />
aRmovaCineT. pirveli klasikosebi<br />
berZnebi da romaelebi iyvnen, mogvianebiT<br />
ki Cinur, iaponur, arabul samyaroebsa<br />
da indoeTis udides literaturasac<br />
veziareT.<br />
- wignebiT mogzaurobis garda,<br />
Tqven cxovrebaSic didi mogzauri<br />
xarT. maT Soris oTx maTgans gamovyofdi:<br />
pirveli, espaneTSi 1937 wels,<br />
samoqalaqo omis dros, rodesac mwerlebis<br />
antifaSistur kongress eswrebodiT;<br />
meore, amerikis SeerTebul<br />
StatebSi 1944-dan 1946 wlamde<br />
gugenhaimis stipendiiT; mesame _<br />
parizSi 1943-1952 wlebSi, egzistencializmis<br />
ayvavebis periodSi, rodesac<br />
andre bretons daumegobrdiT;<br />
da bolo, indoeTSi _ 1962-1968 wleb-<br />
Si.<br />
- diax, magram erTi mogzauroba<br />
mainc gamogrCaT, sul pirveli, romelic<br />
yvelaze mniSvnelovani iyo<br />
CemTvis.<br />
sadRegrZelo<br />
sityva, warmoTqmuli 1990 wels stokholmSi,<br />
nobelis premiis miRebis ceremonialze.<br />
vnelovani da gadaudebeli problema<br />
bunebis gadarCenaa. bunebis dacva<br />
igive adamianis dacvaa.<br />
saukunis miwuruls aRmovaCineT,<br />
rom, Turme, Cven sxvadasxva sistemebis<br />
an maTi erTobliobis nawili vyofilvarT,<br />
samyarosi, romelic mcenareebiT,<br />
cxovelebiT, ujredebiT,<br />
molekuliT, atomiT iwyeba da varskvlavebamde<br />
aRwevs. Cven ki, rogorc Zveli<br />
filosofosebi ityodnen, mxolod<br />
erTi patara rgoli varT yofierebis<br />
uwyvet jaWvSi.<br />
adamiani dResac kacobriobis dasabamidan<br />
arsebul erT-erT yvelaze<br />
Zvel Jests imeorebs _ Tavs maRla swevs<br />
da gaocebuli ucqeris varskvlavian<br />
cas. amas yovelTvis erTi da igive<br />
gancda axlavs Tan. es aris Cveni samyarosTan<br />
Zmobis gancda. maxsovs, wlebis<br />
win sofelSi, roca varskvlavebiT<br />
moWedili cis cqeriT vtkbebodi, balaxebidan<br />
uceb WriWinis frTebis<br />
mkveTri Wriali momesma. varskvlavebiani<br />
cis Ramis guliscemas ucnaurad<br />
exmianeboda patara mweris frTebis<br />
melodia. da maSin es bwkarebi davwere:<br />
didia ca<br />
da mis maRla<br />
aumRvreveli samyaroebi moCans,<br />
sivrceTa cimcims<br />
pawia frTebis Wriali erTvis.<br />
varskvlavebi, xeebi, Rrublebi,<br />
borcvebi, Citebi, WriWinebi, adamianebi<br />
_ yvelaferi am uzarmazar samyaro-<br />
Si Tavad aris patara samyaro da es samyaroebi<br />
erT ritmSi feTqavs. sicocxlis<br />
dacvas mxolod maSin SevZlebT,<br />
roca CvenSi bunebis mimarT Zmuri gancda<br />
gaiRviZebs. amaSi SeuZlebeli<br />
araferia, radgan Zmoba swored is sityvaa,<br />
romelic Tanabrad ekuTvnis<br />
rogorc liberalur tradiciebs,<br />
aseve socialistursac, rogorc mecnierebas,<br />
ise religias.<br />
axla ki msurs gavimeoro Zmobis<br />
kidev erTi, ZvelTaZveli tradicia,<br />
avwio sasmisi da Sevsva maTi udidebulesobis<br />
sadgRegrZelo. warmateba,<br />
janmrTeloba da aRmavloba vusurvo<br />
did da mSvidobian Sved xalxs.<br />
Targmna qeTi jiSiaSvilma<br />
umberto eko:<br />
`yovelTvis sxvebi momwonda~<br />
_ davibade piemontSi, vcxovrob<br />
milanSi da vaswavli boloniis universitetSi.<br />
myavs coli, ori Svili da<br />
SviliSvili. faSisti ara var, berluskonis<br />
xmas ar vaZlev, socialdemokrati<br />
var. viyavi sxvadasxva kaTolikuri<br />
organizaciebis xelmZRvaneli,<br />
mas mere ufals Cemi aRar sjera.<br />
vuSveb “Audolino”-s.<br />
_ romeli sityva mogwonT<br />
_ sigareti. SeiZleba, momklas, magram<br />
intervius uamisod ver gavuZleb.<br />
_ maSin mec movukideb, senior<br />
eko... saidan modis es gvari _ eko<br />
_ Cemma megobarma ipovna gamonaTqvamTa<br />
sia, romelsac 600 wlis win iezuitebi<br />
iyenebdnen napovni bavSvebisTvis<br />
saxelis dasarqmevad. erT-erTi<br />
iyo “ex celsis oblatos”, rac zecis saCuqars<br />
niSnavs.aqedan modis eko _ saxeli,<br />
romelic daarqves papaCems _ umamo<br />
poet-trubadurs. ese igi, mec zecis<br />
saCuqari var. imedia, adamianebi damafaseben.<br />
_ Tqven Tqven mogwonT sakuTari<br />
Tavi<br />
_ ara. Cemi saxe ar momwons, Tqveni<br />
ukeTesia. yovelTvis sxvebi ufro momwonda.<br />
_ bavSvobaSi yvelaze metad vin<br />
giyvardaT<br />
_ bebia dedis mxridan, romelic<br />
pirveli iyo, vinc didi kulturuli<br />
gavlena iqonia Cemze. am qals kulturisa<br />
sruliad araferi gaegeboda, magram<br />
giJdeboda kiTxvaze. saocar<br />
wignebs maZlevda wasakiTxad: balzaks,<br />
tolstois an sruliad uvargis<br />
wignebs, radgan maT Soris veraviTar<br />
gansxvavebas ver xedavda.<br />
_ ase gaiara omma<br />
_ omi mSvenieri gamocdilebaa,<br />
radgan Tavis gadarCenas swavlob. 11<br />
seqtembris mere dabneul adamianebs<br />
vxedav. me TviTon dabneulobaSi davibade<br />
da viswavle, rom am viTarebaSic<br />
unda SegeZlos cxovreba.<br />
_ ar geSiniaT<br />
_ erTaderTi, risac meSinia _<br />
alcheimeris daavadebaa. mexsierebis<br />
dakargva sakuTari “me”-s dakargvaa.<br />
yvela sxva xifaTi meoradia. amitom,<br />
roca pirispir vrCebi religiasTan,<br />
romelic meubneba, rom reinkarnacia<br />
melis da SeiZleba, vTqvaT, Zroxad<br />
movevlino qveynierebas, vkiTxulob:<br />
“rogor Zroxad memaxsovreba, rom<br />
umberto eko viyavi” Tu SeiZleba,<br />
dadebiTad vupasuxo am kiTxvas, sawinaaRmdego<br />
araferi maqvs.<br />
_ Zalaufleba Tu gsurT<br />
_ ara. me minda avtoriteti mqondes,<br />
rom nebismieri ambobdes: “ekom<br />
ama da am wignSi esa da es Tqva da mar-<br />
Talia.”<br />
_ seqsze ras ityviT<br />
_ bevri ram viswavle, magram ar<br />
giambobT, radgan pativs gcemT.<br />
_ Cemze nu wuxdebiT.<br />
_ Cemi azriT, seqsi Zalian sasargeblo<br />
ramaa. misi wyalobiT gamiCnda ori<br />
Svili, romlebic Zalian miyvars, mere<br />
SviliSvili, isic Zalian miyvars. seqss<br />
didi pativiscemiT vekidebi.<br />
_ radgan sicocxlis gagrZelebis<br />
saSualeba mogcaT<br />
_ da kidev imitom, rom saxalisoa.<br />
_ Tqven azriT, romeli asakia<br />
saukeTeso<br />
_ Cemi asaki, radgan yvelaferi<br />
mtkiva, mamtvrevs da sxeuls ukeT<br />
vgrZnob.<br />
_ Tqven ggoniaT, rom tkivilisgan<br />
SeiZleba rame iswavlo<br />
_ erT-erTi yvelaze didi monapovari<br />
gamocdilebaa, da Zalian mixaria,<br />
rom movaxerxe amis dagroveba. erTerTi<br />
mizezi, ratomac sikvdili ar minda,<br />
isaa, rom ar msurs, Cemi gamocdileba<br />
daikargos. SeiZleba, amitomac<br />
iwereba wignebi.<br />
_ Tqven ambobT, adamians utopiebi<br />
sWirdebao. Tqveni utopia rogoria<br />
_ yvela qalaqSi iyos bari, sadac<br />
zedmeti kiTxvebis gareSe momitanen<br />
yinulian martinis, radgan ecodinebaT,<br />
rom miyvars.<br />
_ SeiZleba Tu ara, rom didebam<br />
adamians saxe daakargvinos<br />
_ ubralod, didebas seriozulad<br />
ar unda moekido. Zalian mixaria, Tuki<br />
adamianebi Cems wignebs kiTxuloben,<br />
Tumca amas garkveuli uxerxulobac<br />
axlavs. amis safasuri iqneba Cems megobrebTan<br />
erTad ufro xSirad seirnoba.<br />
_ cinizmi Tu zrdis adamians<br />
_ Cven sicocxlis gaxangrZliveba<br />
SevZeliT da es Zalze mniSvnelovania.<br />
gulze gvxvdeba mSieri afrikeli bavSvebis<br />
ambavi da bevri sxva ram, razec<br />
200 wlis win aravin dardobda. ara<br />
mgonia, rom axla uaresebi viyoT.<br />
_ Tqven miTologiur personaJebze<br />
werdiT. jadosnuri samyaro gainteresebT<br />
_ diax, magram kidev nayinic miyvars.<br />
Cemi azriT, isini, visac zedmetad<br />
sjeraT jadoqrobis, cudi adamianebi<br />
arian, yvela faSistia.<br />
_ magas ratom ambobT<br />
_ imitom, rom vici.<br />
_ kargi, drois dinebaze vilaparakoT,<br />
amaze bevrs werdiT.<br />
_ gazeTebSi ar Rirs laparaki arc<br />
drois dinebaze, arc RmerTze, arc<br />
sikvdilze.<br />
_ keTili, maSin imaze vilaparakoT,<br />
ramac SegZraT.<br />
_ pirvelad rom vnaxe mkvdari. es<br />
omis dros moxda, quCaSi vnaxe, tyviiT<br />
Sublgaxvretili. magram mgonia, cxovrebis<br />
saidumlo isaa, rom yvelaferi,<br />
rac Tavs gadagxdeba, gulisSemZvreli<br />
unda iyos. mZafri gancdebis gareSe<br />
progresi ar arsebobs.<br />
_ mozrdili ram SegZraT<br />
_ mamaCemi gardaicvala, roca Cemi<br />
Svili daibada. am damTxvevam ise Semcvala,<br />
rom mTeli weliwadi TviTmfrinavSi<br />
ar Cavmjdarvar. uecrad<br />
mamaCemad viqeci.<br />
_ ra iswavleT mamisgan<br />
_ undobloba. brmad arasodes ar<br />
mjera is, rasac amboben.<br />
_ riT SegiZliaT, iamayoT<br />
_ me da Cemma saukeTeso megobarma,<br />
diplomi rom miviReT, vTqviT: “axla<br />
ra vqnaT _ wigni unda davweroT da<br />
bavSvi viyolioT _ es ori ramaa, rac<br />
sikvdils amarcxebs.” Cems megobars<br />
erTi qaliSvili hyavs da 15 wigni aqvs<br />
dawerili. me _ ori Svili da 40 wigni.<br />
bednierebi varT.<br />
_ ra aris aucilebeli, rom mTeli<br />
cxovreba erT qalTan gaataro<br />
_ eg imas unda hkiTxoT, ha-ha.<br />
_ Tqven araferi gagikeTebiaT<br />
_ mTavari erTgulebaa. kargi<br />
qmari ar vyofilvar, magram erTgulebas<br />
vafaseb.<br />
_ sikvdili ar gaSinebT<br />
_ Cven, filosofosebs, gvesmis, rom<br />
cxovreba sikvdilisTvis mzadebaa, magram<br />
minda, rom bolo wuTs lamazi sityvebi<br />
vTqva.<br />
_ ukve moifiqreT<br />
_ ukve avarCie, risi amotvifra minda<br />
Cemi saflavis qvaze _ esaa ukanaskneli<br />
sityvebi kampanelas dialogidan<br />
“mzis qalaqi”: “moica, moica<br />
_ ar SemiZlia, ar SemiZlia”.<br />
Targmna nino qajaiam
16 sarkmeli<br />
amerikelma mweralma da dramaturgma<br />
kormak makartnim auqcionze<br />
sakuTari sabeWdi manqana gaitana,<br />
romelic 1963 wels 50 dolarad iyida.<br />
swored am sabeWd manqanaze Seiqmna misi<br />
nawarmoebis umravlesoba. rogorc<br />
makartnis megobari jon mileri aRniSnavs<br />
(swored mas mouvida TavSi auqcionis<br />
mowyobis idea), mwerlis sabeWdi<br />
manqana TiTqmis aRar vargoda, gadasagdebad<br />
ki daenanaT.<br />
instrumentTan erTad auqcionze<br />
makartnis werilic gaitanes _ `am sabeWdi<br />
manqanis saSualebiT yvela Cemi<br />
wigni, maT Soris sami gamouqveynebeli<br />
romani Sevqmeni. vfiqrob, 50 wlis ganmavlobaSi<br />
masze 5 milionamde sityva<br />
meqneba dabeWdili.~<br />
kristis auqcionis organizatorebi<br />
varaudoben, rom sabeWdi manqanis<br />
sawyisi fasi 20 aTasi dolari iqneba.<br />
Semosuli Tanxis gadacemas ki santafes<br />
kvleviT institutisTvis apireben.<br />
kormak makartni dResdReobiT erTservantesis<br />
premiis laureati<br />
eratorebisTvis. mas xSirad adareben<br />
nobelis premiasac literaturis<br />
dargSi, radgan did fulad jildos<br />
gadascemen ara konkretul nawarmoebs,<br />
aramed mwerals damsaxurebisaTvis. sxvadasxva<br />
dros servantesis premia gadaecaT<br />
xorxe luis borxess, alexo karpentiers,<br />
oqtavio pass, gonsalo torente<br />
balesters, adolfo bios kasaressa<br />
da mario vargas liosas.<br />
skandali CexeTis literaturul<br />
wreebSi<br />
Cexma mweralma Tavi vietnamel gogonad<br />
gaasaRa da CexeTis prestiJuli<br />
<strong>literaturuli</strong> premiis _ `wignis<br />
klubis~ _ mflobelic gaxda. swored<br />
es faqti gaxda CexeTis literaturul<br />
wreebSi skandalis mizezi.<br />
Tavdapirvelad yvelaferi rigze<br />
iyo. erovnuli wignis premia vietnamelma<br />
studentma lan fam tim moipova,<br />
Tumca mogvianebiT gairkva, rom am saxelis<br />
miRma Cexi mwerali imaleboda. ian<br />
cempirekma SeZlo mistifikacia moexdina<br />
da sakuTari wignis _ `TeTri cxeni,<br />
yviTeli drakoni~ _ avtorad 19<br />
wlis vietnameli gogona daesaxelebina.<br />
am gziT mweralma CexeTSi mcxovrebi<br />
vietnamelebis TvaliT daanaxa saku-<br />
Tar Tanamemamuleebs qsenofobiis<br />
problemebi, razec presaSi TiTqmis<br />
arasdros amaxvilebdnen yuradRebas.<br />
ase rom, sanam TaRliTobas farda<br />
aexdeboda, zogierTma literaturis<br />
kritikosma gaTvala, rom CexeTis<br />
yovelwliuri premia `wignis klubi~<br />
aucileblad gadaecemoda `TeTr cxensa<br />
da yviTel drakons~ ara mxolod<br />
<strong>literaturuli</strong> niWis, aramed politikuri<br />
Rirebulebebis gamo.<br />
cnobilia, rom vietnamelebi erTerT<br />
yvelaze mravalricxovan erovnul<br />
umciresobas warmoadgenen CexeT-<br />
Si. yvelaferi socializmis xanaSi _<br />
vietnamis omis dasawyisidanve _ CexeT-vietnamis<br />
megobrobiT daiwyo. 1990<br />
wlamde praRasa da bratislavaSi daaxloebiT<br />
100 aTasi vietnameli gadavida<br />
Sarl bodleris leqsebis krebulis<br />
pirveli gamocema _ `borotebis<br />
yvavilebi~ _ poetis avtografiT<br />
parizSi auqcionze 755 aTas evrod gaiyida.<br />
lotma yovelgvari rekordi moxsna.<br />
krebuli pirvelad 1857 wels 1100<br />
tiraJiT gamoica. 2007 wels sotbis auqcionze<br />
am tiraJidan erT-erTi,<br />
romelsac mxatvar eJen delakruasadmi<br />
miZRvnili warwera amSvenebda, 560<br />
aTas evrod Sefasda. 1845 wlis 30 iv-<br />
saswavleblad. umaRlesdamTavrebulebs<br />
3 wlis ganmavlobaSi SeeZloT<br />
am qveyanaSi darCena da CexeTis dawesebulebebSi<br />
muSaoba. migrantebis nawili<br />
swored ase dasaxlda evropaSi.<br />
`am wignma miaRwia im mizans, romliskenac<br />
realuri avtori miiswrafvoda.<br />
ian cempirekma yuradReba gaamaxvila<br />
Cex umravlesobasa da vietnamel<br />
umciresobas Soris arsebul ur-<br />
TierTobaze~, _ aRniSna CexeT-vietnamis<br />
sazogadoebis Tavmjdomarem<br />
marcel vinterma.<br />
aRsaniSnavia, rom kompiuteruli<br />
teqnologiebis wyalobiT `TeTri cxenisa<br />
da yviTeli drakonis~ avtorma<br />
mTeli wlis ganmavlobaSi SeZlo Tavisi<br />
namdvili saxis damalva. `wignis<br />
klubis~ Jiuris wevrebs cempireki<br />
eleqtronuli fostiT ekontaqteboda.<br />
ugzavnida wignis gamogonili avtoris<br />
suraTebs, Seqmna videomimarTvac<br />
ki, romliTac dajildovebis ceremonialze<br />
mkiTxvelebs mimarTavda.<br />
amas garda, man adgilobriv JurnalgazeTebs<br />
eleqtronuli fostiT interviuc<br />
ki misca. lan fam ti, bunebrivia,<br />
ver daeswreboda dajildovebis<br />
ceremonials. mweralma ostaturad<br />
gaacura Jurnalistebi, TiTqos gogonam<br />
malaiziis universitetSi Caabara<br />
da mis mSoblebs ar surdaT swavlisTvis<br />
moewyvitaT Svili. avtoris mier mi-<br />
TiTebul sabanko angariSze fuladi<br />
jildoc ki ise Cairicxa, rom ian cempireki<br />
arsad gamoCenila.<br />
`borotebis yvavilebi~ _ rekordsmeni<br />
krebuli<br />
nisiT daTariRebuli werili ki, romlis<br />
adresatic misi iuridiuli ndobiT<br />
aRWurvili piri narsis anseliusi<br />
iyo da, romelSic poeti TviTmkvlelobis<br />
survils amJRavnebs, Tavis droze<br />
250 aTas evrod gaiyida. imxanad am<br />
lotmac erTi werilisTvis gansazRvruli<br />
Tanxis yovelgvari rekordi moxsna.<br />
wels mTlianobaSi auqcionze 180<br />
loti iyo gatanili _ bodleris werilebi,<br />
wignebi da nivTebi. auqcionis<br />
dasrulebisas organizatorebma 4,05<br />
milioni evro miiRes, ramac ormagad<br />
gadaWarba navaraudeb Tanxas.<br />
1857-dan 1868 wlamde `borotebis<br />
yvavilebi~ 3-jer gamoica. 1857 wels am<br />
krebulis gamosvlam skandali gamoiwvia<br />
_ bodlers sazogadoebriv amoralobaSi<br />
dasdes brali, ris Semdegac<br />
tiraJis nawili daapatimres, poets ki<br />
300 frankiani jarima gadaaxdevines.<br />
leqsebis gamoqveyneba formalurad<br />
mxolod 1947 wels gaxda SesaZlebeli.<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
2009 wels servantesis premiis laureatad<br />
meqsikeli mwerali xose emilio<br />
paCeko dasaxelda. 70 wlis prozaikoss,<br />
poets, eseistsa da literaturis<br />
kritikoss fuladi jildo _ 125 aTasi<br />
evro gadaecema. Tavad laureati<br />
aseTi prestiJuli prizis miRebas ar<br />
eloda da am faqtiT gakvirvebulic ki<br />
darCa.<br />
paCeko meqsikaSi daibada. mweralma<br />
sakuTari qalaqis cxovrebis, konkretulad<br />
ki _ am qalaqis axalgazrda<br />
macxovrebelTa problemebis xatovnad<br />
gadmocemiT gaiTqva saxeli. manve Targmna<br />
espanur enaze samuel beketis, tenesi<br />
uiliamsisa da tomas eliotis Txzulebani.<br />
servantesis premia, romelic 1975<br />
wels daarsda, erT-erT prestiJul<br />
jildod miiCneva espanurenovani lit-<br />
11 - 24 dekemberi 2009<br />
50 dolarad nayidi da 20 aTasad<br />
Sefasebuli sabeWdi manqana<br />
milorad paviCi 80<br />
wlisa gardaicvala<br />
serbi poeti, mwerali, mTargmneli<br />
da serbuli literaturis istorikosi<br />
milorad paviCi 80 wlis asakSi gardaicvala.<br />
serbuli barokosa da simbolisturi<br />
poeziis specialisti 1929<br />
wlis 15 oqtombers belgradSi moqandakisa<br />
da filosofiis pedagogis ojax-<br />
Si daibada. 1949-1953 wlebSi swavlobda<br />
belgradis universitetis filosofiis<br />
fakultetze, mogvianebiT zagrebis<br />
universitetSi filosofiis<br />
erT yvelaze aRiarebul Tanamedrove<br />
amerikel mwerlad miiCneva. mis kalams<br />
ekuTvnis 10-mde romani, piesebi da<br />
scenarebi. amasTanave, is nacionaluri<br />
wignisa da pulitceris premiebis laureaticaa.<br />
makartnis wignebis mixedviT<br />
gadaRebulia 2 filmi _ `gza~ da Zmebi<br />
koenebis `moxucebis adgili aq ar<br />
aris~. am ukanasknelma 2008 wels 4 oskari<br />
moipova.<br />
mecnierebaTa da literaturis istoriis<br />
dargebSi doqtoris xarisxic<br />
miiRo. sanam mTel Tavis cxovrebas<br />
literaturul Semoqmedebas miuZRvnida,<br />
paviCi garkveul xans sxvadasxva universitetSi<br />
pedagogiur saqmianobas<br />
eweoda (parizSi, venaSi, fraiburgSi,<br />
regensburgsa da belgradSi). misi pirveli<br />
poeturi krebuli (`palimfsestebi~)<br />
1967 wels gamoica. 1971 wels gamoqveynda<br />
momdevno leqsebis krebuli<br />
`mTvaris qva~. msoflio aRiareba ki paviCs<br />
`xazarulma leqsikonma~ moutana,<br />
romelic 1984 welsve besTselerad<br />
iqca.<br />
misi wignebi mraval enazea naTargmni.<br />
paviCi muSaobda gazeTebSi, werda<br />
kritikul werilebs, monografiebs uZvelesi<br />
serbuli literaturis istoriasa<br />
da simbolistur poeziaze, evropuli<br />
enebidan Targmnida leqsebs. 1991<br />
wels serbiis mecnierebisa da xelovnebis<br />
akademiis wevri gaxda. 2004 wels<br />
dasaxelebuli iyo nobelis premiis<br />
nominantTa Soris literaturis darg-<br />
Si. paviCi srulyofilad flobda rusul,<br />
germanul, frangul da ramdenime<br />
uZveles enas.<br />
abdelatif laabi safrangeTSic<br />
saukeTesoa<br />
safrangeTis yvelaze prestiJuli<br />
premiis _ gonkurebis _ poeziis nominaciaSi<br />
laureatis wodeba marokoSi<br />
erT-erT aRiarebul poets, abdelatif<br />
laabis mieniWa. laabi `xangrZlivi da<br />
nayofieri SemoqmedebiTi saqmianobisTvis~<br />
daajildoves. swored is dasaxelda<br />
misi Taobis erT-erT yvelaze<br />
TvalsaCino warmomadgenlad.<br />
laabi 1942 wels daibada faseSi,<br />
romelsac marokos sulier dedaqalaqadac<br />
moixsenieben. is rabatas universitetSi<br />
swavlobda, aqtiurad monawileobda<br />
marokos universitetis Teatris<br />
CamoyalibebaSi, xolo 1969 wels<br />
daaarsa <strong>literaturuli</strong> Jurnali<br />
`amosunTqva~. leqsebis wera axalgazrdobaSi<br />
daiwyo da dResdReobiT ramdenime<br />
aTeuli leqsebis krebulis avtoria.<br />
misi Semoqmedeba cnobilia<br />
rogorc evropaSi, ise arabul samyaroSi.<br />
saukeTeso romanisTvis ki gonkurebis<br />
premia bolo 10 wlis ganmavlobaSi<br />
wels pirvelad 42 wlis Savkanian frang<br />
mweral qals, warmoSobiT senegalel<br />
mari ndiais gadaeca romanisTvis `sami<br />
yovlisSemZle qali~. gonkurebis premia<br />
saTaves 1903 wlidan iRebs da mis<br />
laureatebs Soris sxvadasxva dros<br />
iyvnen iseTi mwerlebi, rogorebicaa<br />
marsel prusti, moris driuoni, simona<br />
de bovuari. gonkurebis premia Zmebma<br />
edmon da Julien de gonkurebma<br />
daaarses da fuladi prizi dRemde simboluria<br />
_ 10 evro. gonkurebis akademiaSi<br />
10 yvelaze cnobili frangi<br />
literatoria. jildo mwerals mTeli<br />
Tavisi cxovrebis manZilze mxolod<br />
erTxel eniWeba. erTaderTi gamonaklisi<br />
romen gari aRmoCnda, romelmac<br />
1956 wels miiRo es premia, xolo 19 wlis<br />
Semdeg igive jildo sxva saxeliT _<br />
emil ajaris fsevdonimiT moipova.<br />
literaturul mistifikacias premiis<br />
gadacemis Semdeg aexada farda.<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>gazeTi</strong><br />
gamodis saqarTvelos kulturis, ZeglTa dacvisa<br />
da sportis saministros finansuri mxardaWeriT<br />
redaqtori irakli javaxaZe<br />
redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />
Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, Tamar Juruli<br />
tel.: 292196; mob. tel.: (877)742277; (899)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com