Samili da kneinebi literaturuli premia `sabas~ nominantebi `me ...
Samili da kneinebi literaturuli premia `sabas~ nominantebi `me ...
Samili da kneinebi literaturuli premia `sabas~ nominantebi `me ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
#29<br />
#29<br />
#29 25 ivnisi - 8 ivlisi 2010 gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT<br />
fasi 50 TeTri<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>premia</strong><br />
<strong>`sabas~</strong> <strong>nominantebi</strong><br />
XI<br />
pavle WavWavaZe<br />
mamuka wiklauri:<br />
<strong>`me</strong> Cems miTosur<br />
samyaroSi avidgi fexi~<br />
<strong>Samili</strong> <strong>da</strong> <strong>kneinebi</strong><br />
XII-XIII<br />
VIII-IX
2 proza<br />
maSinac, sami wlis win, literatorTa<br />
saxlis myudro bufetis kuTxeSi,<br />
swored am magi<strong>da</strong>sTan visxediT <strong>da</strong><br />
valodias mZafrsiuJetian ambavs<br />
vuyvebodi, me <strong>da</strong> Cems megobars, moskovSi,<br />
nacnobi mTargmnelis ojaxSi rom<br />
ga<strong>da</strong>gvxv<strong>da</strong>.<br />
magi<strong>da</strong> kidesTan amokawruli inicialebiT,<br />
`A. M.~ - vicani, romelzec,<br />
maSin, rogorc orklaviSian sabavSvo<br />
garmonze, valodias msxvili, mouxe-<br />
Savi TiTebi TamaSobdnen.<br />
aq, naxevarsar<strong>da</strong>fSi, axlac yvelaferi<br />
igivea _ kibis siZvelisagan <strong>da</strong>bzaruli<br />
moajiri, TiTqos mazuTiani<br />
naxerxiT aprialebuli safexurebi,<br />
iataki, yavis surneli <strong>da</strong> gazquraze<br />
mTvlemare, simSvidis momgvreli, mo-<br />
SiSine Cai<strong>da</strong>ni... zemoT ki, JamTasvlisaTvis<br />
am mokle samwlian monakveTSi<br />
imdeni ram Seicvala, sabWoTa moqalaqeebi<br />
yvelaze gabedul sizmarSic<br />
rom ver vnaxavdiT...<br />
bufetSi <strong>da</strong>RmarTiviT cicabo, or<br />
kedels Sua moqceuli, <strong>da</strong>xveuli kibiT<br />
Camodixar <strong>da</strong> ggonia bunkerSi iZirebi.<br />
sinamdvileSi sulis mosaTqmel,<br />
<strong>da</strong>sanayrebel <strong>da</strong> TavSesaqcev <strong>da</strong>wesebulebaSi<br />
aRmoCndebi.<br />
kedlebze ornaTuriani, ganaTebuli<br />
brebi hkidia. skamebi xisaa, tlanqi,<br />
mZime. samagierod saimedod dganan _<br />
yvelaze mZimewonian mwerlebsa <strong>da</strong> literatorebsac<br />
ki uZleben.<br />
magidebic xisaa, masiuri. zemo<strong>da</strong>n<br />
ga<strong>da</strong>krul monacrisfero plastikatis<br />
WuWyis amtan ze<strong>da</strong>pirze <strong>da</strong>yinuli,<br />
tkacuna sosisis Tu gaberili sardelis<br />
cximiani Sxefi, <strong>da</strong>mlageblis gawurul<br />
tilos advilad nebdeba.<br />
Sesvenebis dros, bufetSi, gansakuTrebuli<br />
xalxmravlobaa _ zustad<br />
pirvel saaTze, kibis maRla, erTdrulad<br />
axmaurdeba xolme Senobis administraciuli<br />
nawili. kabinetebSi, misaRebebSi<br />
gamoketili mdivnebi, TanaSemweebi,<br />
rigiTi TanamSromlebi, muzebTan<br />
<strong>da</strong> erTmaneTTan WidilSi moRlili,<br />
<strong>da</strong>mSeuli `sulis inJinrebi,~ energiuli<br />
nabijebiT moawydebian Camosasvlels,<br />
CamoiRvrebian kibeze <strong>da</strong> Su-<br />
Sian <strong>da</strong>xls miRma warbebga<strong>da</strong>kalmul,<br />
ori mebufete qalbatonis win grZel,<br />
mousvenar rigad Sededdebian.<br />
ho<strong>da</strong>, oTxmoc<strong>da</strong>rvis gvian Semodgomaze<br />
vzivarT CvenTvis, bufetis<br />
kuTxeSi. pikis saaTi gasulia <strong>da</strong> irgvliv<br />
Se<strong>da</strong>rebiT siwynarea. SeveqceviT<br />
nairnair, gemriel buterbrodebs, vayolebT<br />
moskovur, sa<strong>da</strong>fisfer, qafian<br />
luds <strong>da</strong> didi xnis unaxav, monatrebul<br />
megobars ambavs vuyvebi.<br />
valodia _ WabukobaSi, volgaze,<br />
samdinaro gemis mezRvauri, mogzauri,<br />
monadire, moTevzave, sakmaod warmatebuli<br />
dramaturgi, skamis sazurgeze<br />
sanaxevrod miwolili mismens <strong>da</strong> baraqian,<br />
gaburdul JRal wvers Ronieri<br />
TiTebiT zemo<strong>da</strong>n qvemoT ivarcxnis,<br />
efereba, TiTqos sakbenad aRrenil<br />
bombora ZaRls qeCoze uyvavebs.<br />
ambavi ki aseTia:<br />
erTxel, am bufetSi, cota rom<br />
SevzarxoSdiT, me <strong>da</strong> Cemi megobari Tbiliseli<br />
poeti, misi leqsebis mTargmnelma,<br />
vinme evgenim, TavisTan, ojaxSi<br />
migvipatiJa.<br />
uari ar gviTqvams, bufetSive SeZenili<br />
arayis <strong>da</strong> koniakis boTlebi mTargmnelis<br />
mozrdil xelCanTaSi CavalageT<br />
<strong>da</strong> wavediT.<br />
manamde, vestibiuli<strong>da</strong>n, moriges<br />
telefoniT evgenim Sin <strong>da</strong>reka, stumrebi<br />
gveyolebao.<br />
ar vici, am SetyobinebiT, uxilavma<br />
meore mxarem ramdenad gaixara, yovel<br />
SemTxvevaSi, Cveni mopatiJes saxeze<br />
es aranairad ar asaxula. miuxe<strong>da</strong>vad<br />
amisa, mainc energiulad <strong>da</strong>swv<strong>da</strong> xel-<br />
CanTas <strong>da</strong>, literatorTa saxli<strong>da</strong>n,<br />
ukve bind<strong>da</strong>cemul <strong>da</strong>Tovlil quCaSi<br />
gamovediT.<br />
jer metroTi, mere troleibusiT<br />
vimgzavreT, karga manZili fexiTac<br />
gaviareT <strong>da</strong>, vidre evgenis sa<strong>da</strong>rbazomde<br />
mivaRwevdiT, yinvam sasmeliT<br />
<strong>da</strong>grovili siTbo gamomacala.<br />
mexuTe Tu meeqvse sarTulze, maspinZelma,<br />
gamamacebuli saxiT mogvxe<strong>da</strong>,<br />
mondomebiT <strong>da</strong>miznebuli TiTi<br />
Rilaks <strong>da</strong>aWira <strong>da</strong> gabmul zars xmac<br />
SeaSvela:<br />
_ larisa, sayvarelo, Cven ukve movediT!<br />
Rilaki<strong>da</strong>n TiTi ar aeRo, rom<br />
vano CxikvaZe<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
kuTxis magi<strong>da</strong><br />
mkvrivad Sekrul<br />
kars ra-<br />
Rac gametebiT<br />
moawy<strong>da</strong>.<br />
<strong>da</strong>jaxebas<br />
ZaRlis moguduli<br />
buxunic<br />
mohyva.<br />
male am xmis<br />
patronic <strong>da</strong>vinaxeT.<br />
es iyo sazizRradnapatiebi,gorozi,<br />
Savbewva<br />
ZaRli _ goliaTi.<br />
ZaRli tyavisyelsabmeliT<br />
eWira<br />
larisas (albaT<br />
larisas!)<br />
<strong>da</strong> cxeniviT<br />
ayalyuli myefari Cveni SeWmiT imuqrebo<strong>da</strong>.<br />
evgenim xelCanTa SemomaCeCa, Tvi-<br />
Ton ki qals miexmara, rom ZaRli<br />
rogorme gverdze `miedgaT~ <strong>da</strong> Cven-<br />
Tvis Sesasvleli gaenTavisuflebinaT.<br />
_ nu geSiniaT, saxlSi aRar ikbineba,<br />
_ <strong>da</strong>gvamSvi<strong>da</strong> larisam, roca sastumro<br />
oTaxSi kedel-kedel akrulebi<br />
SevipareT.<br />
Cven savarZlebSi CavsxediT, xolo<br />
ZaRli, erTxans SemosasvlelSi <strong>da</strong>rCa,<br />
<strong>da</strong>emorCila samzareuloSi mofusfuse<br />
patronebis brZanebas, aqe<strong>da</strong>n fexi<br />
ar moicvaloo, magram mere, etyoba,<br />
moiwyina <strong>da</strong> kari sul iolad Semogvi-<br />
Ro.<br />
Semovi<strong>da</strong>, Semouara divanTan midgmul,<br />
TefSebiTa <strong>da</strong> WiqebiT gawyobil<br />
<strong>da</strong>bal magi<strong>da</strong>s. Cvens win gaCerebulma<br />
xan erTi SegvaTvaliera, xan _ meore,<br />
Ronivrad gaizmora, ratomRac me gverdi<br />
amiqcia, Cems megobars zurgi<strong>da</strong>n<br />
miudga, kefasTan <strong>da</strong>ynosa <strong>da</strong> godoriviT<br />
Tavi mxarze Camoado.<br />
_ momSordi! _ gaaprotesta poetma,<br />
magram ZaRlma <strong>da</strong>iRrina, Tanac<br />
iseTi saReWi kbilebi gamofina, rom<br />
iqve <strong>da</strong>utkba, _ ho, kargi, Tu mogwons<br />
iyavi...<br />
vin <strong>da</strong>uSli<strong>da</strong>, isic _ `iyo.~ vidre<br />
maspinZlebi gamovidodnen <strong>da</strong> gasusul<br />
stumars oTxfexis meurveobi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>ixsnidnen,<br />
ZaRlis orfad CamogrZelebulma<br />
dorblma, moskovSi axalSeZenili<br />
pijakis lackani, mefis ruseTis<br />
droindeli, Jan<strong>da</strong>rmeriis rotmistris<br />
saaRlumo mundiriviT, `jinjilebiT~<br />
<strong>da</strong>amSvena.<br />
male ojaxis axlobeli qali <strong>da</strong> ori<br />
mamakaci Semogvemata.<br />
sufras SemovusxediT.<br />
ZaRli, karTan, qeCaze wamowolili<br />
Tvals gvadevnebs.<br />
Cvenma mSvenierma diasaxlisma, rac<br />
SeeZlo araferi <strong>da</strong>gvaklo, magram yvelafers<br />
ise <strong>da</strong>kopili akeTebs, ar vici,<br />
saerTod aseTia Tu Cveni stumrobiT<br />
aris ukmayofilo.<br />
bolos, TviTonac SemogvierT<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
koniaki <strong>da</strong>gemovnebiT mowrupa.<br />
kargiao, ga<strong>da</strong>ulaparaka gverdiT<br />
mjdom qalbatons, rac imis nebarTvad<br />
aRviqvi, rom <strong>da</strong>naklulebuli Wiqa<br />
un<strong>da</strong> Semevso.<br />
mesamed rom <strong>da</strong>vusxi, gaeRima.<br />
`egre, <strong>da</strong>locvilo, ase Rimili<br />
mixdebodes <strong>da</strong> Subls Sevikrav?~ _ gavifiqre<br />
<strong>da</strong>, romeliRac axalgamocemuli<br />
wignis gamo atexil <strong>da</strong>vaSi Cabmuli<br />
mamakacebis gverdis avliT, qalbatonebs<br />
erTi qarTuli, tradiciuli<br />
sadRegrZelo SevTavaze.<br />
sadRegrZelo, ra Tqma un<strong>da</strong>, mandilosnebis<br />
rolsa <strong>da</strong> mniSvnelobas<br />
asxam<strong>da</strong> xotbas.<br />
_ SesaniSnavia! _ xeli xels Semohkra<br />
diasaxlisma. TiTqos pirvelad<br />
<strong>da</strong>minaxa, alersianad momapyro <strong>da</strong>binduli,<br />
nislCamdgari Tvalebi, _<br />
Tqvenc sityvasTan Wi<strong>da</strong>obT?.. hoo?..<br />
sakvirvelia!.. maSin ratom ar xarT sxvebiviT<br />
uintereso? _ saCvenebeli Ti-<br />
Tis kekluci moZraobiT, qmarze <strong>da</strong> ka-<br />
nawyveti romani<strong>da</strong>n `SuSebis omi~<br />
maTis almur-<br />
Si gaxveul<br />
stumar kacebze<br />
maniSna, _<br />
dRe <strong>da</strong> Rame<br />
rom ga<strong>da</strong>ebas,<br />
qalebi arc<br />
gavaxsendebiT...<br />
mTeli sicocxleliteraturul<br />
problemebze<br />
<strong>da</strong>voben... xan<strong>da</strong>xan<br />
lamis<br />
xelCarTul<br />
Cxubamdec midian.<br />
cota xnis<br />
Semdeg franguliestra<strong>da</strong><br />
CarTo.<br />
_ xom ar<br />
vicekvoT? –<br />
SemomTavaza.<br />
_ mainc<strong>da</strong>mainc didi mocekvave<br />
ar gaxlavarT.<br />
_ am cekvas codna ar un<strong>da</strong>, survilic<br />
sakmarisia _ lamazi xelebi<br />
mxrebze Camomafina <strong>da</strong> Tamamad momexuta.<br />
uxerxulad awurulma sufras ga<strong>da</strong>vxede.<br />
kacebs CvenTvis ar ecalaT.<br />
samagierod sul sxva mxri<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong>reka gamafrTxilebelma zarma _<br />
aqamde Cumad myofma, enagadmogdebulma<br />
ZaRlma, qeCa<strong>da</strong>n aRrenilma<br />
wamoiwia.<br />
<strong>da</strong>vsxediT <strong>da</strong> qofakic <strong>da</strong>wynar<strong>da</strong>.<br />
evgenis, zafxulSi, urals iqiT,<br />
SemoqmedebiTi mivlinebiT emogzaura,<br />
adgilobrivi, aborigeni poetebis<br />
mTeli `diplomati~ Semoqmedeba<br />
Camoetana, eTargmna, ga<strong>da</strong>ebeW<strong>da</strong> kidec<br />
<strong>da</strong>, vidre re<strong>da</strong>qciebs <strong>da</strong>urigeb<strong>da</strong>,<br />
sufris wevrebs gvikiTxav<strong>da</strong>.<br />
didxans vusmineT, SevaqeT kidec,<br />
movuwoneT Targmanebi, magram Zalian<br />
rom gaugrZel<strong>da</strong>, moswyin<strong>da</strong> Cems megobarsacnencur-koriakul-iakutur-buriatiuli,<br />
Tanamedrove poeziis<br />
koqteili, meore qalbatoni sacekvaod<br />
gaixmo <strong>da</strong> me <strong>da</strong> larisac xom<br />
ar CamovrCebodiT.<br />
vtortmanebT parketze, vgrZnob<br />
xerxemalze rogor adi-Cadis diasaxlisis<br />
cxeli xelisguli, vxvdebi,<br />
raRac xlarTSi vebmebi, magram Cemi<br />
sasmeliT <strong>da</strong>buJebuli cnobiereba<br />
uZluria amZuvnebul qals win aRudges.<br />
CvenTvis aravis scxela, aravis vainteresebT,<br />
TviTon evgenisac ki,<br />
mTlianad rom TavCargula leqsebis<br />
Crdilo-aRmosavlur TaigulSi.<br />
oTaxSi myofTagan mxolod ZaRli<br />
SfoTavs, qeCaze adgils ver poulobs.<br />
dro <strong>da</strong> dro wamoimarTeba, Ronier<br />
kidurebze <strong>da</strong>yrdnobili aitans<br />
mZime, magram moqnil sxeuls.<br />
larisa gamoerkveva, <strong>da</strong>utevs, <strong>da</strong>emuqreba,<br />
oTaxi<strong>da</strong>n gagistumrebo <strong>da</strong><br />
isic <strong>da</strong>Cutuli burTiviT <strong>da</strong>eSveba,<br />
Savad Segubdeba wiTel qeCaze.<br />
Turme arc ZaRlis moTmineba yofila<br />
usazRvro _ rogorc ki qali<br />
isev <strong>da</strong>ufaravad momexuta, mxarze<br />
Tavi Camomado <strong>da</strong> yelTan misi tuCebis<br />
TrTolvac vigrZeni, uceb, raRac,<br />
veeba zambarasaviT avar<strong>da</strong>, gaiSala,<br />
pir<strong>da</strong>Rebuli Cems Casaylapad aRimarTa.<br />
Cem<strong>da</strong> samarcxvinod, ar meyo matrosovis<br />
gambe<strong>da</strong>oba _ qali win avifare.<br />
larisac erTbaSad gamofxizl<strong>da</strong>,<br />
ZaRls sayelurSi waswv<strong>da</strong>, moxvia<br />
mklavebi <strong>da</strong> Zlivs Seakava...<br />
_ ZaRlma ieWviana? _ axarxar<strong>da</strong><br />
valodia.<br />
mkerdi <strong>da</strong> mxrebi uyanyaleb<strong>da</strong>,<br />
keTili, cisferi Tvalebi<strong>da</strong>n siciliT<br />
mogvrili cremli mosdio<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
gareSemo msxdomebs ubodiSeb<strong>da</strong>.<br />
_ aba, uyure, ra ar xdeba Cvens<br />
did ruseTSi!.. vin icis ramden ojaxs<br />
sWirdeba egeTi, fxizeli oTxfexi! _<br />
25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
Tavisive naTqvamze, kidev erTxel,<br />
gulianad CaixiTxiTa <strong>da</strong> bufeti<strong>da</strong>n gamosulebi<br />
manqanaSi CavsxediT.<br />
_ etyoba, evgenim ico<strong>da</strong>, ZaRli<br />
mdgomareobi<strong>da</strong>n rodis gamodio<strong>da</strong>,<br />
saqaRalde droebiT gverdze ga<strong>da</strong>do<br />
<strong>da</strong> coli <strong>da</strong>tuqsa... larisam ar <strong>da</strong>uTmo...<br />
amasobaSi, Cveni eWviani kavaleri,<br />
SeZvra sufris qveS, gaimarTa welSi, magi<strong>da</strong><br />
gaaxanxala <strong>da</strong> WurWels Waxa-Wuxi<br />
autexa...<br />
_ eg aRar aris saintereso, _ Semawyvetina<br />
valodiam, _ arc _ is, meore<br />
dRes Sen <strong>da</strong> larisa SexvdiT Tu ara erTmaneTs.<br />
mTavari sxva ramea... ras ar<br />
gaigeb, ra ar xdeba am Cvens did ruseT-<br />
Si! _ meramdened imeoreb<strong>da</strong> saWes Cafrenili<br />
<strong>da</strong> siciveSi abolebul manqanebs<br />
kvalSi mihyvebo<strong>da</strong>, _ saintereso dramaturgiaa...<br />
TeatrSi, scenaze ZaRls<br />
ver aTamaSeb, Torem... kinos am mxriv meti<br />
SesaZleblobebi aqvs... ZaRli _ ojaxuri<br />
siwmindis <strong>da</strong>mcveli... Cveni cenzura<br />
SegWams, magram faqtia, rom sinamdvileSi<br />
mox<strong>da</strong>...<br />
ver ga<strong>da</strong>vaswariT, SuqniSanma wiTeli<br />
agvinTo.<br />
erTmaneTi irkutskis aeroportSi<br />
gavicaniT.<br />
maSin, cimbiri, morig, diad mSeneblobaTa<br />
ciebcxelebiT iyo Sepyrobili.<br />
rkinigza, Tavis axal-axali sadgurebiT,<br />
<strong>da</strong>saxlebebiT nabij-nabij miiwev<strong>da</strong><br />
aRmosavleTisaken. komkavSiruli sagzurebiT<br />
mobilizebul moxaliseTa<br />
urdoebi, fex<strong>da</strong>udgmel uRranebs mihkafavdnen.<br />
Suagul cimbirisaken, rogorc<br />
xelisufleba, presa <strong>da</strong> radio-televizia<br />
RaRadeb<strong>da</strong>, romantikul Tavga<strong>da</strong>savalTa,<br />
sinamdvileSi ki Se<strong>da</strong>rebiT<br />
normaluri anazRaurebis maZiebelTa<br />
eSelonebi moiCqarodnen.<br />
`saukunis mSeneblobis~ gmirebs Tavisi<br />
mexotbeni sWirdebo<strong>da</strong>T <strong>da</strong> isinic,<br />
enTuziasti Jurnalistebi, mwerlebi,<br />
mxatvrebi, kompozitorebi, uxvad moawydnen<br />
aqaurobas. mSeneblobis tvirTs<br />
mxolod komkavSirul- axalgazrduli<br />
mondomeba ver zi<strong>da</strong>v<strong>da</strong>, rogorc ambobdnen,<br />
jer gauWreli taigis yvelaze<br />
rTul ubnebs, patimarTa SromiTi<br />
batalionebis uCinari, miwisqveSa blanti<br />
mdinarebac mihkvalav<strong>da</strong>, magram maT<br />
Tav<strong>da</strong>debaze, ra Tqma un<strong>da</strong>, krints aravin<br />
sZrav<strong>da</strong>.<br />
ase iyo Tu ise, re<strong>da</strong>qciis <strong>da</strong>valebiT<br />
<strong>da</strong> Cemi cnobismoyvareobiT, mec avyevi<br />
saerTo fexis xmas _ moskovis gavliT,<br />
Camovedi jer irkutskSi, mere, ori saa-<br />
Tis safrenze, <strong>da</strong>ba ust-kutSi.<br />
<strong>da</strong>ba poligonis rols asruleb<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>, erTaderTi, ase Tu ise xeiriani sastumro<br />
mTlianad mSeneblobasTan <strong>da</strong>kavSirebul<br />
sxva<strong>da</strong>sxva uwyebaTa, saministroebis,<br />
trestebis, sammarTveloebis<br />
TanamSromlebiT iyo Sevsebuli. administratorma,<br />
rogorc iqna, mominaxa<br />
adgili, krasnoiarskel geodezistTan,<br />
myudro, patara nomerSi Semasaxla. geodezisti<br />
sam dReSi erTxel Tu gamoCndebo<strong>da</strong><br />
sastumroSi, xolo Cemma axalma<br />
nacnobma, <strong>da</strong>savleT cimbiris motorizebuli<br />
sammarTvelos ufrosma, qar-<br />
Tuli WaWis moyvarulma <strong>da</strong> <strong>da</strong>mfasebelma,<br />
vinme evtuSenkom, romelsac Stabi<br />
meore sarTulze, `luqsSi~ hqon<strong>da</strong> mowyobili,<br />
misasvlel-mosasvlelad CaTbunebul<br />
kabiniani `krazi~ gamomiyo.<br />
dekembris aRviraxsnil siciveSi,<br />
roca yinva oc<strong>da</strong>TxuTmeti<strong>da</strong>n ormoc<strong>da</strong>xuT<br />
gradusamde meryeob<strong>da</strong>, ramdenjerme<br />
ga<strong>da</strong>vedi gayinul lenaze.<br />
gzaSi, xan<strong>da</strong>xan, mZRols vaCerebinebdi<br />
manqanas, gasaocari suraTebiT monusxuli<br />
Sevdiodi tyeebis siRrmeSi.<br />
gasudruli buneba, cimbiruli, vercxlisfrad<br />
molaplape TovlSeyinuli<br />
naZvebi <strong>da</strong> tyeebis okeanis erTferovneba,<br />
roca midixar, midixar <strong>da</strong> araferi<br />
ar icvleba. taigis zamTris albomis<br />
furclebi Tvals giWrelebs, fxvier<br />
TovlSi myarad jdeba fexsacmeli <strong>da</strong><br />
suls gigubebs imis SegrZneba, rom yvelaferi<br />
arc iwyeba <strong>da</strong> arc mTavrdeba.<br />
galurjebul sivrceSi xmeli foToliviT<br />
hkidia mze, usicocxlo, mimqrali,<br />
rogorc momakv<strong>da</strong>vis pulsi. midixar<br />
<strong>da</strong> sul ggonia axalgaWrili taigac,<br />
wuTi-wuTze pirs Seikravs, isev gamTliandeba,<br />
Caikargebi usazRvroebaSi Camovardnili<br />
girCiviT.<br />
erTxelac, sastumroSi <strong>da</strong>brunebulma,<br />
Cemi `tulupis~ jibeSi, siciviT CaxarSuli,<br />
fafad qceuli nivris Tavebi
25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
aRmovaCine.<br />
ase iyo Tu ise, gripisagan <strong>da</strong> gaciebisgan<br />
Tav<strong>da</strong>sacav niorze gamZle gamovdeqi<br />
_ aTiode dReSi, Sevsebuli<br />
ubis wignakiT, fotoebiT <strong>da</strong> STabeWdilebebiT,<br />
axali wlis wina dReebSi,<br />
isev irkutskSi Camovfrindi.<br />
aeroportSi im wlebis Sesaferisi<br />
kakafonia sufev<strong>da</strong>. bargi-barxaniT,<br />
ojaxebianad ayrili, bedis maZiebeli<br />
moqalaqeebi, axal-axali samSeneblo<br />
brigadebi, saeWvo Sexedulebis tipebi,<br />
sasmeliT tvin<strong>da</strong>buJebuli alkoholikebi,<br />
nair-nairi, aeroportebis<br />
<strong>da</strong> sazogadoebrivi TavSeyris adgilebis<br />
tkipebi... vis ar naxavdiT, ranairi<br />
fizionomia ar gaivli<strong>da</strong> Sens Tvalwin.<br />
es iyo cocxali suraTebis galerea,<br />
romelic cxvirwin moZraob<strong>da</strong>,<br />
kamaTob<strong>da</strong>, qoTqoTeb<strong>da</strong>, Cxubob<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
diafilmis kadrebiviT aRar Tavdebo<strong>da</strong>.<br />
vidre moskovisaken gamosamgzavrebeli<br />
bileTebis registracia <strong>da</strong>iwyebo<strong>da</strong>,<br />
ayayanebul mosacdel <strong>da</strong>rbazSi,<br />
skamze Tavisufali adgili `movipove.~<br />
Cemo<strong>da</strong>ni gverdiT movidgi <strong>da</strong> RamenaTevs,<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom vecade ar<br />
CamZinebo<strong>da</strong>, ruli mainc momeria _<br />
gniasi, reproduqtorSi qalis monotonuri<br />
xma, Tan<strong>da</strong>Tan erTmaneTSi aizila,<br />
elvis siswrafiT <strong>da</strong>mSor<strong>da</strong>, gaiwela,<br />
rogorc mindorSi maRali Zabvis<br />
mavTulebis zuzuni <strong>da</strong>, bolos sul<br />
miwy<strong>da</strong>. miwy<strong>da</strong> <strong>da</strong> moTovil velze, dilis<br />
mzis sxivebs rom ireklav<strong>da</strong>,<br />
ZaRlebSebmuli narta <strong>da</strong>vinaxe. nartaze<br />
mdgari Cemi axali nacnobi, mufTa-<br />
Si xelebSeyofili, loyebawiTlebuli<br />
gana avdonina enagadmogdebul ZaRlebs<br />
aqezeb<strong>da</strong>. gogo marxils Cemsken<br />
moacureb<strong>da</strong>, magram mosvla vin acala,<br />
uceb aliaqoTis xmam amomagdo Zilis<br />
morevi<strong>da</strong>n _ Cemgan cota moSorebiT,<br />
mosacdeli <strong>da</strong>rbazis gasasvlelTan,<br />
SequCebuli mgzavrebis gorgali gaiSala<br />
<strong>da</strong> vidre xeirianad gaverkveodi<br />
Tu ra xdebo<strong>da</strong>, moklejubianma, myarad<br />
Cadgmulma, wverianma kacma Cemi Cemo<strong>da</strong>ni<br />
gverdiT momidga.<br />
_ nu geSiniaT, yvelaferi rigzea!<br />
_ mxarze xeli momiTaTuna.<br />
ase gavicani valodia.<br />
rogorc Semdeg gavige, man <strong>da</strong> misma<br />
orma megobarma, Cems skamTan saeWvod<br />
atorRialebuli, viRac mawanwala SeamCnies.<br />
qurdi, roca <strong>da</strong>rwmun<strong>da</strong>, rom<br />
namdvilad CameZina, Cemo<strong>da</strong>ni amacala.<br />
gasasvlelisaken gaZurwuli mZarcveli<br />
xalxSi mimalvas cdilob<strong>da</strong>, magram<br />
valodia waswv<strong>da</strong> kiserSi. qurdma<br />
gaibrZola, Tumca muStic rom miiRo,<br />
awapnuli Cemo<strong>da</strong>ni <strong>da</strong>agdo <strong>da</strong> Tavs uSvela.<br />
am faqts gansakuTrebuli aRSfo-<br />
Teba an gakvirveba ar gamouwvevia, mosacdelis<br />
cxovreba Cveuli ritmiT gagrZel<strong>da</strong>.<br />
Cemodni<strong>da</strong>n, Cems aTdRian epopeas<br />
saswauliT ga<strong>da</strong>rCenili, `eniselis~<br />
ukanaskneli boTli amoviRe <strong>da</strong>,<br />
aeroportis sasauzmeSi Cveni gacnoba<br />
aRvniSneT.<br />
rogorc gairkva, valodia, cimbirel<br />
metyeveebze piesis <strong>da</strong>sawerad, mivlinebiT<br />
baikalze imyofebo<strong>da</strong>, misi<br />
ori megobari ki, mgoni niJni-angarskis<br />
raionSi momuSave geologiuri eqspedicii<strong>da</strong>n,<br />
zamTris ar<strong>da</strong><strong>da</strong>gebze Sin,<br />
moskovSi brundebodnen. roca gaiges<br />
erTi gza gvqon<strong>da</strong>, valodiam mec gamomarTva<br />
pasporti, iyoCaRa <strong>da</strong> gamgzavrebis<br />
msurvelTa aboboqrebuli morevi<strong>da</strong>n<br />
oTxi <strong>da</strong>javSnuli adgili <strong>da</strong><br />
Rilebawyvetili juba gamoitana.<br />
male `Casxdomac~ gamoacxades.<br />
Tvramet gradusian yinvaSi, trapTan<br />
yuryutis Semdeg, rogorc iqna ukve<br />
asafrenad agugunebuli Tvimfrinavis<br />
Tbil salonSi aRmovCndiT.<br />
adgilebi rom <strong>da</strong>vikaveT, valodia,<br />
megobrebma mereRa Seaqes, im domxali<strong>da</strong>n<br />
cocxali rogor gamoxvedio.<br />
_ amaze uaresic minaxavs _ ormoc<strong>da</strong>cametis<br />
martSi, niJni-novgorodi<strong>da</strong>n<br />
moskovamde, jer kidev moswavlem,<br />
stalinis samgloviaro dReebze<br />
<strong>da</strong>saswrebad, xan ga<strong>da</strong>Wedili tamburiT,<br />
xanac matareblis kibeebze Camokidebulma<br />
vimgzavre... iseTi ambavi iyo,<br />
wiTel moe<strong>da</strong>nze, zRva xalxi Seenaya<br />
erTmaneTs, me SuaSi movye <strong>da</strong> lamis gavigude.<br />
susti, wowola ymawvili, Sewebebuli<br />
masi<strong>da</strong>n, viRac RvTisniers rom<br />
ar gamoveyvane, axla Zvel axalwlam-<br />
de mogiwev<strong>da</strong>T irkutskis aeroport-<br />
Si yuryuti... mere hyvebodnen, im jglerTaSi<br />
bevri <strong>da</strong>saxiCr<strong>da</strong>o... Cemze ki<br />
yvelaze metad iciT ram imoqme<strong>da</strong>?<br />
xalxis <strong>da</strong>Slis Semdeg, gverdze mixvetili,<br />
cal-cali fexsacmeli, Camoxeuli<br />
saxeloebi, xelCanTebi, qudebi,<br />
Tavsafrebi, xeljoxebi rom eyara...<br />
patara viyavi, magram am uCveulo sasaflaom<br />
mainc Zalian Semzara.<br />
valodia, rogorc saerTod sCveo<strong>da</strong>,<br />
xmamaRla, mkveTri JestikulaciiT<br />
hyvebo<strong>da</strong>.<br />
gazeTs CaCerebulma Cvenma Tanamgzavrma,<br />
pavlik antonovma, Cexovis `xa-<br />
TriT,~ anton pavloviCs rom eZaxdnen,<br />
saTvale tkacuniT <strong>da</strong>keca <strong>da</strong> valodias<br />
<strong>da</strong>mrigebluri toniT uTxra:<br />
_ Cemo megobaro, ai, swored eg<br />
aris monoba.<br />
_ ra SuaSia monoba? _ gaukvir<strong>da</strong><br />
valodias.<br />
_ netarxsenebulma stalinma, Seni<br />
ojaxi<strong>da</strong>n Tu sagvareulo<strong>da</strong>n, lamis<br />
yvela mamakaci aaorTqla, de<strong>da</strong>Sens mucelSi<br />
rom ar hyolodi, albaT, Senc<br />
imaT gzas gagiyeneb<strong>da</strong>... <strong>da</strong>, mainc amdeni<br />
pativi <strong>da</strong>sde, vagonis saxelurze<br />
<strong>da</strong>konwialebulma imgzavre... Tanac,<br />
sai<strong>da</strong>n sad _ gorki<strong>da</strong>n moskovamde!<br />
_ elaparake axla amas, _ miubrun<strong>da</strong><br />
gajavrebuli valodia iluminatorTan<br />
miyuJul meore Tanamgzavrs,<br />
Jurnalis bolo furcelze <strong>da</strong>beWdil<br />
Tavsatexs Cakirkitebuli, wamoWrili<br />
TemiT <strong>da</strong>interesebas mainc<strong>da</strong>mainc<br />
rom ar amJRavneb<strong>da</strong>, _ gamagebine, Sei-<br />
Zleba seriozuli kaci ase martivad<br />
msjelobdes?.. es Cveni anton pavloviCi<br />
geologi ki ara, arqeologi rom<br />
iyos, uaxloesi istoriis Sreebs meti<br />
gonierebiT gamoikvlev<strong>da</strong>... ase ar<br />
aris?<br />
_ valodia, nu gaviwydeba, rom<br />
Tqveni mona-morCilic geologia <strong>da</strong><br />
SeiZleba `istoriuli Sreebi~ mec zereled<br />
ga<strong>da</strong>vqeqo, _ <strong>da</strong>uqnia meorem mokauWebuli<br />
TiTi.<br />
_ mand, mgoni, male stalinis sadRegrZelosac<br />
<strong>da</strong>levT! _ <strong>da</strong>iZaxa vi-<br />
Racam ukani<strong>da</strong>n <strong>da</strong> sicilma gaamxiarula<br />
saloni.<br />
_ ratomac ara, _ gamoepasuxa valodia,<br />
_ ormoc<strong>da</strong>xuTSi, oderze, fexebs<br />
rom gabanineb<strong>da</strong>T, is xom mogwon<strong>da</strong>T?<br />
zesadRegrZeloebsac ar iSurebdiT,<br />
mamas <strong>da</strong> marCenals eZaxdiT, rogorc<br />
RmerTze, ise loculobdiT... ma-<br />
Sin sad iyaviT, ratom ar gaxsendebo<strong>da</strong>T<br />
usamarTlod represirebuli Cemi<br />
ojaxi?<br />
uxilavi ambrazuri<strong>da</strong>n, aRaravin<br />
gamoepasuxa.<br />
mxolod anton pavloviCma Cailaparaka:<br />
_ Cveni dumili nu gagaTamamebs!..<br />
Tun<strong>da</strong>c yvelaze araordinarulad<br />
moazrovne individebi, bolos mainc<br />
marcxdebian saerTo azrTan brZola-<br />
Si.<br />
_ mag logikiT qriste <strong>da</strong> jor<strong>da</strong>no<br />
brunoc <strong>da</strong>marcxebulebad un<strong>da</strong><br />
CavTvaloT _ erTi jvars acves, meore<br />
<strong>da</strong>wves!<br />
anton pavloviCma xeli Caiqnia, vi-<br />
Tom SenTan kamaTi ar Rirso <strong>da</strong> isev<br />
saTvale <strong>da</strong>ikosa.<br />
oTxmoc<strong>da</strong>rvaSi, bufeti<strong>da</strong>n wamosulebs,<br />
ukve kaixnis megobrebi gveTqmo<strong>da</strong><br />
_ TbilisSi me vmaspinZlobdi<br />
xolme, moskovSi _ valodia.<br />
maSin ise <strong>da</strong>emTxva,<br />
rom niJni-novgorodi<strong>da</strong>n<br />
(am Zvel, mecamete<br />
saukuneSi <strong>da</strong>arsebul<br />
qalaqs, oc<strong>da</strong>a-<br />
Tian wlebSi Serqmeuli<br />
gorkis saxeliT<br />
arasodes ar moixsenieb<strong>da</strong>)<br />
de<strong>da</strong> hyav<strong>da</strong> Camoyvanili,oTxmoc<strong>da</strong>xuT<br />
wels mitanebuli,<br />
welSi gamarTuli,<br />
yoCaRi qalbatoni,<br />
romelic yvelaze wvrili<br />
SriftiT anawyobsac<br />
usaTvalod ki-<br />
Txulob<strong>da</strong> <strong>da</strong> Soreuli<br />
bavSvobi<strong>da</strong>n moyolebuli,<br />
wvrilmani<br />
ambebic ki uklebliv<br />
axsov<strong>da</strong>.<br />
literatorTa saxli<strong>da</strong>n<br />
ermolovas Te-<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
atrSi SeviareT, valodiam Tavisi piesis<br />
reJisori moinaxula. piesi<strong>da</strong>n romeliRac<br />
scenis amoRebaze SeTanxmdnen,<br />
iqi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>mgzavrebuli msaxiobi qali<br />
saxlamde mivacileT <strong>da</strong> Sin gvian <strong>da</strong>vbrundiT.<br />
valodias de<strong>da</strong>m safenga<strong>da</strong>farebul<br />
magi<strong>da</strong>ze lamazad gawyobili vax-<br />
Sami <strong>da</strong>gvaxvedra.<br />
erTi Wiqa wiTeli, qarTuli Rvino<br />
TviTonac miirTva, magram saWmels xeli<br />
ar <strong>da</strong>akara, eqvsis Semdeg aRar geaxlebiTo.<br />
mere Zveli, niJni-novgorod-<br />
Si <strong>da</strong> volgaze momx<strong>da</strong>ri, burlakuri<br />
ambebis moyola <strong>da</strong>iwyo. yvebo<strong>da</strong> gul-<br />
SiCamwvdomi, melodiuri xmiT, rom<br />
uceb, valodiam, ratomRac dedis<br />
gabrazeba ga<strong>da</strong>wyvita.<br />
_ de<strong>da</strong>, Seni biografii<strong>da</strong>n zogjer<br />
iseT raRacas moxev, rom meCveneba _<br />
im dros <strong>da</strong>badebuli ar un<strong>da</strong> yofiliyavi...<br />
burlakebi, Cveni saukunis <strong>da</strong>sawyisSi,<br />
faqtiurad aRar iyvnen, xolo<br />
niJni-novgorodis dramatuli Teatri,<br />
sa<strong>da</strong>c mqon<strong>da</strong> bedniereba mec memo-<br />
Rvawa, kidev ufro adre, mecxramete<br />
saukunis oTxmoc<strong>da</strong>aTian wlebSi gaixsna.<br />
Tqven ki, Tu <strong>da</strong>badebis mowmobas<br />
<strong>da</strong>vujerebT, Tqveni movlinebiT, sul<br />
cota, aTi wlis Semdeg mainc gaabedniereT<br />
cisqveSeTi...<br />
_ Sexede! _ Seawyvetina warbis aweviT<br />
de<strong>da</strong>m, _ gamodis, rom me tyuilis<br />
Tqmas vkadrulob.<br />
_ ara, mTlad egre ar miTqvams...<br />
_ diax, swored egre Tqvi... didi madloba!..<br />
colma amitom ver gagiZlo <strong>da</strong><br />
gagcil<strong>da</strong>... mSvenivrad gexerxeba a<strong>da</strong>mianis<br />
gulistkena!<br />
_ kargi, axla, nu gamibrazdebi, _<br />
moexvia zurgi<strong>da</strong>n siciliT, _ a<strong>da</strong>mianebi<br />
zogjer zedmetad vendobiT Cvens<br />
mexsierebas-meTqi... ubralod, rogor<br />
vTqva, meti zomierebaa saWiro...<br />
_ ufro uaresi... didi madloba!..<br />
me Sen veRar gcnob, vera!.. Tumca rodis<br />
ar iyavi aseTi... vityvi, aRar un<strong>da</strong><br />
Camovide-meTqi <strong>da</strong> mainc...<br />
_ de<strong>da</strong>, mapatie...<br />
_ Cems SeniSvnebs sjobia Seni piesebis<br />
gmirebs mixedo!.. wagikiTxavT? _<br />
momibrun<strong>da</strong> me, _ adre bevrad ukeTesad<br />
wer<strong>da</strong>... sruli anaqronizmia, ase<br />
viRa laparakobs? sad ipova Cvens m<strong>da</strong>biur,<br />
muSur-glexur yofaSi tolstois<br />
sakadrisi maRalfardovneba...<br />
wavi<strong>da</strong> is ruseTi, mokv<strong>da</strong>, Seni uxerxemlo<br />
piesebiT veRar gaacocxleb!.. iqneb,<br />
ase, Seni Zvirfasi megobrebi metyveleben,<br />
TveobiT ojaxs mowyvetilebi<br />
cimbirSi rom <strong>da</strong>wanwaleben?<br />
_ Cemze nawyeni imaT raRas erCi, xom<br />
kargad ici, rom isini SesaniSnavi a<strong>da</strong>mianebi<br />
arian <strong>da</strong> arc inteligentoba<br />
<strong>da</strong> zomieri maRalfardovneba akliaT.<br />
_ rom ar akldeT, SenTan ar imegobreben!<br />
_ ar <strong>da</strong>uTmo, magram mxarze<br />
Camodebul, yelTan mixutebul Svilis<br />
gaburZgnul Tavs abuzRunebuli mainc<br />
gauyuC<strong>da</strong>.<br />
navaxSmevs, roca <strong>da</strong>vweqi, samzareuloSi,<br />
tkbil baasSi erTad alagebdnen<br />
magi<strong>da</strong>s, recxavdnen WurWels <strong>da</strong> dro<br />
<strong>da</strong> dro gulianad CakuWkuWdebodnen<br />
xolme.<br />
yuri mivugde _ valodia Cems monayols<br />
uambob<strong>da</strong>, Tanac, ra Tqma un<strong>da</strong>,<br />
rogorc sCveo<strong>da</strong>, ufro msuyed, xatovanad<br />
<strong>da</strong> rac mTavaria _ `maRalfardovnad.~<br />
ise CameZina, ver gavige maspinZlebi<br />
rodis <strong>da</strong>wvnen.<br />
proza 3<br />
diliT mainc Cemze adre adgnen _<br />
de<strong>da</strong> samzareuloSi aCxakuneb<strong>da</strong> Cais<br />
WurWels, Tan raRac gemriels tafaze<br />
aSiSxineb<strong>da</strong>, valodia ki aivanze saqmianob<strong>da</strong>.<br />
mec gavedi.<br />
aivnis moajiri <strong>da</strong>fifquliyo _<br />
irgvliv nela, uxalisod Tov<strong>da</strong>.<br />
aivnis TavSi gverdigverd midgmul,<br />
<strong>da</strong>skoril taburetebze ori galia<br />
idga. erTi carieli iyo, meoreSi gulwiTela<br />
Citebi, SuaSi gadebul xarixas<br />
CabRauWebulebi Camohyurebdnen. mxatvris<br />
msxvilTava funjiT sadgoms<br />
rogor uxvetav<strong>da</strong>T valodia <strong>da</strong> nagavs<br />
Tunuqis kolofSi yri<strong>da</strong>.<br />
<strong>da</strong>sufTavebas rom morCa, galiaSi<br />
xis jamiT sakenki Sedga. xarixi<strong>da</strong>n<br />
Camofrenili Citebi jams niskartebis<br />
kakuniT miesivnen.<br />
_ sakenki aRar gvqonia... dRes Citebis<br />
bazarzec un<strong>da</strong> SeviaroT, meore<br />
galiisaTvis `mdgmurebi~ SeviZinoT...<br />
rogor geZina?<br />
_ mkv<strong>da</strong>riviT.<br />
_ saqarTveloSi mec kargad mZinavs.<br />
aq ar vici ra memarTeba, _ muxlisTavebi<br />
CaiferTxa <strong>da</strong> moxrilma<br />
qvemo<strong>da</strong>n amomxe<strong>da</strong>, _ gana Sen gamoricxav,<br />
rom im ZaRls SeiZleba marTla<br />
uyvars qali, romlis saqcielmac<br />
wonasworobi<strong>da</strong>n gamoiyvana?<br />
gamecina _ kidev Cems monayolze<br />
fiqrob<strong>da</strong>.<br />
_ ver getyvi, ZaRls amaze araferi<br />
uTqvams.<br />
_ <strong>da</strong> iqneb, es siyvaruli, sulac ar<br />
iyos calmxrivi! _ mravalmniSvnelovnad<br />
Camikra Tvali.<br />
_ metismetad mZime Tema xom ar<br />
SevawuxeT?<br />
_ Tuki cxovrebaSi moipoveba msgavsi<br />
anomaliuri, Tun<strong>da</strong>c erTi SemTxveva,<br />
maSin ratom ar un<strong>da</strong> SevawuxoT,<br />
warmoudgenelic warmovidginoT?<br />
ZaRls erTguleba rom SeuZlia,<br />
araerTxel <strong>da</strong>amtkica a<strong>da</strong>mianTan<br />
Tanacxovrebis xangrZlivi istoriis<br />
manZilze. gvaqvs safuZveli vifiqroT,<br />
rom misTvis ucxo arc siyvarulis<br />
grZnobaa. ho<strong>da</strong>, Ralatis mcdelobam,<br />
maSinve <strong>da</strong>ba<strong>da</strong> gawbilebuli<br />
mijnuris bunebrivi reaqcia...<br />
_ otelos cxvirsaxoci...<br />
_ ara, es ufro metia _ ugono Seyvarebulma<br />
naturalurad <strong>da</strong>inaxa, rom<br />
Ralatoben!<br />
_ amitomac iskupa eWviT gagiJebulma<br />
mavrma...<br />
_ saeWvo raRa iyo... qals rom ar<br />
eyoCaRa...<br />
_ wirvas gamomiyvan<strong>da</strong> <strong>da</strong> wuxelis,<br />
am ambavze, veRar icinebdiT.<br />
_ mapatie, Seni nebarTvis gareSe<br />
rom movuyevi de<strong>da</strong>Cems... cota raRacebic<br />
wavamate, xom ici, mwerali zog<br />
rames ise yveba, rogorc sinamdvileSi<br />
mox<strong>da</strong>, zogsac ise, rogorc un<strong>da</strong> rom<br />
yofiliyo, _ Tavi <strong>da</strong>mnaSave bavSviviT<br />
<strong>da</strong>mixara, _ Semindob?<br />
_ rom ar Segindo, ras izam?<br />
_ rasac metyvi... Tun<strong>da</strong>c aqe<strong>da</strong>n<br />
ga<strong>da</strong>vxtebi... oRond jer visauzmoT!<br />
vnaxav, de<strong>da</strong>Cemi ratom ar gveZaxiso,<br />
valodia samzareuloSi Sevi<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
aivanze marto <strong>da</strong>vrCi.<br />
sasiamovno susxma naWuWiviT Semomafcqvna<br />
sawoli<strong>da</strong>n ayolili moTen-<br />
Tiloba. sufTa, grili haeri orpiriviT<br />
aniaveb<strong>da</strong> filtvebs, mabrueb<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
megona, gamsubuqebuls, feradi<br />
burTebi Tan<strong>da</strong>Tan maRla-maRla mimawialebdnen.<br />
Werze TokebiT <strong>da</strong>kidul, spilos<br />
Zvlisfer savarjiSo rgolebs xelebi<br />
CavWide <strong>da</strong> Tvalebi <strong>da</strong>vxuWe.<br />
axla marTla vigrZeni, rom raRac<br />
Zalam aivni<strong>da</strong>n atacebuli zemoT wamiRo.<br />
simaRlis SiSi ara maqvs, magram ise-<br />
Ti mkveTri iyo Semodgomis janRiT<br />
<strong>da</strong>buruli qalaqis Tavze eulad prowialis<br />
ganc<strong>da</strong>, rom uneburad rgolebs<br />
magrad CaveWide.<br />
aseT rames TviTmfrinavSi ver igrZnob.<br />
iluminatori gborkavs, amcirebs<br />
xedvis kuTxes, aq ki, Rrublebis<br />
TeTr, <strong>da</strong>pentil matylSi gaxveuli<br />
<strong>da</strong>vyurebdi mravalmilionian qalaqs,<br />
a<strong>da</strong>mianebis ukidegano sabu<strong>da</strong>rs.<br />
gaTen<strong>da</strong>, SuSdebodnen RamiT <strong>da</strong>Rlili<br />
vnebebi, iferTxebodnen uCveulo<br />
sizmrebiT gawamebuli zewrebi <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>sasruli me-6 gverdze
4 poezia<br />
jer adrea<br />
irinas<br />
maisia. bostnis bolos<br />
mama Robes lambavs,<br />
<strong>da</strong>frialebs orRobeSi<br />
Seni mokle kaba.<br />
jer adrea gabrueba<br />
vardisferi TovliT,<br />
moabijebs siyvaruli<br />
Sori gzebis movliT.<br />
jer adrea. monatreba<br />
gagefoTlos tanze,<br />
viRac, avad SemarTuli<br />
ga<strong>da</strong>gidges gzaze.<br />
jer oboba nacrisferi<br />
Woris Zafebs abams,<br />
<strong>da</strong>frialebs orRobeSi<br />
Seni mokle kaba.<br />
asaki. siyvarulis monatreba.<br />
rogor momenatre, siyvarulo,<br />
caSi ga<strong>da</strong>kargulo frinvelo!<br />
Seni nazi kani momenatra,<br />
Seni mSvenieri piri-saxe.<br />
Seni eSxiani gamoxedva,<br />
Seni kiskisi <strong>da</strong> sixaruli.<br />
rogor momenatre, siyvarulo!<br />
ramdeni xania aRar Cagivlia<br />
Cveni soflis orRobeSi,<br />
ramdeni xania aRar gitiria<br />
totebgafarCxuli kaklis CeroSi.<br />
menatrebi, menatrebi, siyvarulo!<br />
mxolod<br />
sizmrebSi ikargebi,<br />
midixar, midixar ikargebi.<br />
nuTu, yvelaferi <strong>da</strong>srul<strong>da</strong> ukve,<br />
<strong>da</strong>ixure qudi <strong>da</strong> waxvedi?!<br />
miniatura<br />
qasuris qvasaviT ilevi,<br />
dReebi <strong>da</strong>brunebas natroben,<br />
qalebi, rogorc Waobis yvavilebi<br />
gityueben,<br />
gabrueben,<br />
gaTroben.<br />
qan<strong>da</strong><br />
Tengiz mirzaSvils<br />
faris Suqebze gamoCn<strong>da</strong> qan<strong>da</strong>,<br />
iqve patara say<strong>da</strong>ri Can<strong>da</strong>,<br />
<strong>da</strong> momeCvena, mTvares sofeli<br />
bavSviviT gulSi Cakruli hyav<strong>da</strong>.<br />
eTxovebo<strong>da</strong> TxoTis mTa burans,<br />
gzas unaTeb<strong>da</strong> qristes Cveneba<br />
<strong>da</strong> miriani <strong>da</strong>oTxil qurans<br />
aRaianze moaWeneb<strong>da</strong>.<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
SoTa qavTaraZe<br />
Semodgomav, gamarjoba!<br />
aRar gaxsovs, vin sad iyo,<br />
gamoRma Tu gaRma sjob<strong>da</strong>,<br />
ki icodi, soflis bolos<br />
Semodgoma g<strong>da</strong>rajob<strong>da</strong>.<br />
ki icodi, noembris mze<br />
sxivebs veRar mogawvden<strong>da</strong>,<br />
es qari <strong>da</strong> es wvimebi<br />
Tavs rodisme mogawyen<strong>da</strong>.<br />
arc dRes ici,<br />
vin sad ari,<br />
ra sjob<strong>da</strong> <strong>da</strong> ra ar sjob<strong>da</strong>,<br />
moaqanebs Rrublebs qari,<br />
Semodgomav, gamarjoba!<br />
siberis apologia<br />
arc ise avi yofila<br />
sibere, rogorc megona,<br />
movi<strong>da</strong> guls Camekona<br />
rogorc Zmasa <strong>da</strong> megobars.<br />
frTxilad mixura sarkmeli,<br />
amoikeca sabani,<br />
orpir qars moerideo,<br />
icio Wvlebis ambavi.<br />
bevrs nuRar <strong>da</strong>lev, mirCia,<br />
asaki moimizeze,<br />
mere xeljoxi momgvara,<br />
frTxilad Cadio kibeze.<br />
sibere, rogorc megona,<br />
arc ise mkacri yofila,<br />
mzes mimaficxa ezoSi<br />
didi simSvide momfina.<br />
werili sofli<strong>da</strong>n<br />
erTxel mainc <strong>da</strong>gereka,<br />
erTxel mainc gefiqra,<br />
rom zamTarma ca mompara,<br />
baRi Camomefifqa.<br />
rom buxarTan marto yofna<br />
ukve aRar mwadia.<br />
rom bavSvobis bilikebze<br />
aCrdilebi <strong>da</strong>dian.<br />
erTxel mainc mogekiTxe,<br />
geca mcire nugeSi,<br />
iqneb xmebi gagvegona<br />
mJReri siWabukeSi.<br />
iqneb Cemi simartove<br />
Cumad karSi gagvegdo,<br />
xan Tovls vxvetav,<br />
xan SeSas vWri,<br />
sxva ra un<strong>da</strong> vakeTo.<br />
zamTris Ramem ca mompara,<br />
baRi Camomefifqa,<br />
erTxel mainc mogekiTxe,<br />
rame mainc gefiqra.<br />
mkiTxavi<br />
SefarviT umzers<br />
Semosul stumars<br />
droze rom Caswvdes<br />
mis fiqrs <strong>da</strong> gumans.<br />
trialebs wyali,<br />
naxSiri bolavs,<br />
un<strong>da</strong> moigos es orTabrZolac.<br />
stumris TvalebSi <strong>da</strong>eZebs isev<br />
misi urvis <strong>da</strong> wuxilis mizezs.<br />
icis, ra uWirs a<strong>da</strong>mis modgmas,<br />
icis raze wuxs <strong>da</strong> raze mosTqvams.<br />
trialebs wyali,<br />
naxSiri bolavs,<br />
un<strong>da</strong> moigos es orTabrZolac.<br />
boSebi fSavSi<br />
boSebma <strong>da</strong>sces karavi,<br />
mze Semofrin<strong>da</strong> sarkmli<strong>da</strong>n,<br />
gvaTbob<strong>da</strong>,<br />
gvialerseb<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> oqros sxivebs gvayri<strong>da</strong>.<br />
TamaSobdnen <strong>da</strong> mRerodnen,<br />
gamoacocxles xeoba,<br />
maTi Semyure sofeli<br />
xalisob<strong>da</strong> <strong>da</strong> mxneob<strong>da</strong>.<br />
wavidnen, aravin aris<br />
mas mere maTi mnaxveli,<br />
<strong>da</strong>toves Cemi mowyena,<br />
monatreba <strong>da</strong> naRveli.<br />
es rodis iyo? me maxsovs,<br />
iqneb arc gaxsovT aravis,<br />
maRaroskarSi wyarosTan<br />
boSebma <strong>da</strong>sces karavi.<br />
rogor uceb Caiqrola<br />
rogor uceb Caiqrola<br />
gazafxulis etlma,<br />
gaminela sixaruli,<br />
<strong>da</strong>rdma metismetma;<br />
sad Cqarob<strong>da</strong>,<br />
vis eZeb<strong>da</strong>,<br />
visi eSxi swvav<strong>da</strong>,<br />
sxva Seitkbo,<br />
xolo Seni <strong>da</strong>viwyeba sca<strong>da</strong>.<br />
Caiara, Caiqrola<br />
gazafxulis etlma,<br />
ase rogor migatova,<br />
rogor gagimeta.<br />
dgaxar, eli,<br />
Tu rodisme<br />
mobrundeba, neta!<br />
<strong>da</strong>badebis dRe<br />
Tamrikos<br />
25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
ufro rTulia es cxovreba,<br />
vidre gvegona,<br />
mze ga<strong>da</strong>vi<strong>da</strong>,<br />
gzebze aciv<strong>da</strong>,<br />
drom sinanulis Taiguli<br />
bevri Sekona<br />
<strong>da</strong> aivanze iasamnis cremli <strong>da</strong>cviv<strong>da</strong>,<br />
gasula Cveni didi zafxuli,<br />
Jami, romlisac ase gvjero<strong>da</strong>,<br />
xeebi foTlebSemoZarcvuli<br />
garindebuli dganan wyarosTan.<br />
gvindo<strong>da</strong>, es dRe sxvagvarad gvegrZno,<br />
sxva sixarulis cecxli <strong>da</strong>gvenTo,<br />
ra vici, iqneb rodisme SevZloT<br />
cxovreba ase uerTmaneTod.<br />
vedreba<br />
jer nu Cacxrebi, gazafxulo,<br />
iyavn gazafxuli!<br />
jer es mgzavroba <strong>da</strong>vasrulo<br />
wynari <strong>da</strong>sasruliT.<br />
saxli wamoviwye,<br />
un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>vxuro,<br />
<strong>da</strong>vjde aivanze,<br />
sofels ga<strong>da</strong>vyuro,<br />
kedlebi Selamos<br />
surnelma cacxvebis,<br />
jer nu Cacxrebi, gazafxulo,<br />
jer nu Cacxrebi.
25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
TeTrmetsarTuliani<br />
mamuka cecxlaZes<br />
mZime fiqrebSi garTuli ari<br />
TerTmetsarTuliani.<br />
de<strong>da</strong>qalaqs Sveno<strong>da</strong><br />
yvelaze maRali Senoba.<br />
idga amayi <strong>da</strong> Zlieri,<br />
qalaqs gahyureb<strong>da</strong> mefuri ieriT,<br />
SuriT uyurebdnen saxlebi,<br />
Zvelebic, axlebic.<br />
hyav<strong>da</strong> saxelovani binadrebi,<br />
ukeTess veravis inatrebdiT:<br />
msaxiobebi, mwerlebi, mxatvrebi,<br />
saxels <strong>da</strong> didebas matebdnen.<br />
idga amayi <strong>da</strong> Zlieri,<br />
qalaqs gahyureb<strong>da</strong> mefuri ieriT.<br />
erTmaneTs vafrTxilebdiT<br />
sofleli bavSvebi,<br />
xumrobagamoSvebiT, -<br />
qalaqSi rom Caxval,<br />
TerTmetsarTulians rom naxav,<br />
ar <strong>da</strong>iwyo sarTulebis Tvla,<br />
qudi gadmovardeba ukan,<br />
quCis ZaRlebis gaxdeba lukma.<br />
netavi im dros,<br />
im gulubryvilobas!<br />
axlac gtkiva is dRe,<br />
rogorc Wriloba.<br />
vai, rom warmavali aris dideba<br />
gangaSis naTura qreba <strong>da</strong> inTeba,<br />
wamoimarTnen axali saxlebi<br />
ufro lamazebi, maRlebi.<br />
<strong>da</strong>cinviT <strong>da</strong>hyureben TerTmetsarTulians,<br />
misi saqme, ician, wasulia.<br />
moqceulia manqanebis alyaSi,<br />
Rameebs aTenebs SiSsa <strong>da</strong> gangaSSi.<br />
wavidnen saxelovani binadrebi<br />
STainTqnen cxovrebis mdinareSi.<br />
ramdeni Sroma, wuxili, jafa,<br />
ra <strong>da</strong>rCa maTgan -<br />
memorialuri <strong>da</strong>fa.<br />
gulgrilad gamodian mnaxvelebi,<br />
aravis axsovs maTi saxelebi.<br />
aravin kiTxulobs kedlebze warwerebs,<br />
mzeras bareliefebze aravin aCerebs,<br />
vai, rom warmavali aris dideba,<br />
gangaSis naTura qreba <strong>da</strong> inTeba,<br />
man ukve icis, ra <strong>da</strong> rogor ari,<br />
mwiria dideba,<br />
rogorc poetis honorari.<br />
momavlis ukve ar sjera<br />
drois manqana CarTuli ari,<br />
eSinia, mis adgilas ar gaCnde, warwera:<br />
`aq idga TerTmetsarTuliania!~<br />
wlebi aCqardnen<br />
wlebi aCqardnen,<br />
rame iRone<br />
nela <strong>da</strong>eSvas Seni marxili...<br />
ade, Seibi welze maxvili...<br />
sxva gazafxuli gamoigone.<br />
erTi sicocxle,<br />
erTi ambavi<br />
<strong>da</strong> yvelaferi ase martivad?!<br />
cao, Sxapuna wvimiT gambane,<br />
Torem neSo <strong>da</strong> mtveri macviva.<br />
wamoimarTe, gaglije ride<br />
Tavi <strong>da</strong> bolo nuTu es aris:<br />
gamoifxizle,<br />
iqneb gaqvs kidev<br />
sabrZolo, saxmlo <strong>da</strong> saesavi.<br />
oqros Car<strong>da</strong>xi<br />
yvela wavi<strong>da</strong>, yvela gaTav<strong>da</strong>,<br />
Jami cruTa <strong>da</strong><br />
Jami marTalTa.<br />
is fufuneba,<br />
is silamaze<br />
is intrigebi samefo karze.<br />
arc sazan<strong>da</strong>ri mosTqvams <strong>da</strong> kvnesis,<br />
aRarc dedofals efereba besikis leqsi.<br />
gaqra eWvi <strong>da</strong> gaqra wvaleba,<br />
ulmobelia wuTisofeli,<br />
ga<strong>da</strong>iares sefeqalebma<br />
Tavisi mkaci CixtikopebiT.<br />
wamieria cxovreba kacTa,<br />
wavi<strong>da</strong> is dRe,<br />
samanebs gasc<strong>da</strong>.<br />
noemberi<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
iqneb adrea amindis Secvla,<br />
magram <strong>da</strong>xie yvela werili,<br />
veRar Sexe<strong>da</strong>v nislian zecas<br />
bednieri <strong>da</strong> TavaRerili.<br />
usaSvelobis tkivili mZime<br />
gadebuli gaqvs mxarze moriviT,<br />
exebi mTvaris uCinar simebs<br />
<strong>da</strong>Rvremili <strong>da</strong> gamoglovili.<br />
rom bolos mainc<br />
mTvareo, mTvarev!<br />
ra medidurad mihkvalav Rames.<br />
mixval, mihyvebi ucxo bilikebs,<br />
ucxo landebTan maborialeb,<br />
meamboxe xar <strong>da</strong> gandgomili,<br />
magram es miwac rom ar geTmoba!<br />
wyaroebs amRvrev,<br />
zvavebs aqaneb,<br />
zRvebi gamogyavs napirebi<strong>da</strong>n...<br />
mTvareo, mTvarev!<br />
me umweobac meyofa Cemi,<br />
mag maTrobela SuqiT mabrueb<br />
caSi agyavar,<br />
gzebze yviTel xaliCebs mifen,<br />
rom bolos mainc<br />
am riyeze <strong>da</strong>vlio suli.<br />
* * *<br />
ra ca ver <strong>da</strong>inaxe,<br />
ra mze ver Seifere,<br />
SemogiRo WiSkari<br />
naadrevma siberem.<br />
qarebma <strong>da</strong> wvimebma<br />
gzebi agitalaxes,<br />
bilikebs <strong>da</strong> mwvervalebs<br />
es gza veRar ganaxvebs.<br />
aRar <strong>da</strong>iZvrebian<br />
survilebis zvavebi,<br />
gaiSleba Walebi<br />
<strong>da</strong>rdis aTavTavebiT.<br />
axla nanob, sicocxliT<br />
guli rom ver ijere,<br />
aivni<strong>da</strong>n <strong>da</strong>gyurebs<br />
mowyena <strong>da</strong> sibere.<br />
ra saWiroa saxeli<br />
iyuCe. mova momsvleli,<br />
aq, am miwaze <strong>da</strong>wvebi,<br />
maisiT Seimosebi,<br />
ianvriT gaiZarcvebi.<br />
wiTlad ifeTqebs Zaxveli,<br />
miematebi winapars...<br />
ra saWiroa saxeli,<br />
sul erTi aris, vina xar!<br />
mcire gaxseneba<br />
iyo pawia <strong>da</strong> sayvareli,<br />
anebivreb<strong>da</strong> mamis alersi,<br />
rogori Suqi edga TvalebSi -<br />
ra didi Can<strong>da</strong> gza gasavleli...<br />
TavCaqindruli <strong>da</strong> mobuzuli,<br />
gareulia soflis WorebSi...<br />
bavSvoba <strong>da</strong>rCa rogorc kunZuli,<br />
nislmoreuli <strong>da</strong> uSoresi.<br />
fasanauri, aragvi<br />
mTvariani Rame. qedi,<br />
raRac wamieri sev<strong>da</strong>,<br />
didi Tanavarskvlavedi<br />
cis tatnobze ga<strong>da</strong>ferd<strong>da</strong>.<br />
am mdinaris Cqerebs gahyva<br />
siWabukis laRi xana,<br />
dro gavi<strong>da</strong>, megobrebi,<br />
bevrni, saflavebSi wvanan.<br />
SeeCvie lamis dumils,<br />
martooba <strong>da</strong>gebe<strong>da</strong>,<br />
raRac garindeba Cumi,<br />
raRac wamieri sev<strong>da</strong>.<br />
roca wvims<br />
iyo dro, wvima gaxaliseb<strong>da</strong>,<br />
dRes ki es guli sevdiT iRvreba.<br />
roca wvims, mcirdeba<br />
cis parametrebi,<br />
roca wvims,<br />
galumpul beRuras edrebi.<br />
pataravdebi <strong>da</strong> berdebi.<br />
cota ram gaxalisebs,<br />
bevri ram gwyins,<br />
roca wvims,<br />
roca wvims,<br />
roca wvims.<br />
balaxi sveldeba<br />
megobris saflavze,<br />
ar ici, <strong>da</strong>rCe Tu<br />
waxvide axlave.<br />
bolTas scem,<br />
<strong>da</strong>dixar ukan <strong>da</strong> win,<br />
roca wvims,<br />
roca wvims.<br />
bedis galias awydebi<br />
ar ici, rogor ipovno<br />
erTi, mravalTa Soris,<br />
roca talRebad gawydeba<br />
SiSi, imedi, Wori.<br />
aris raime namdvili,<br />
ueWveli <strong>da</strong> myari,<br />
Tu yvelaferi qaria,<br />
Camoqrolili qari.<br />
mxari giqcia amindma,<br />
modga, mogwyvita weli,<br />
bedis galias awydebi,<br />
rogorc umweo mweri.<br />
mTvaris yviTeli sxivebi<br />
giferadeben kedlebs,<br />
gazafxulsa <strong>da</strong> simwvanes<br />
axlobeliviT ende.<br />
<strong>da</strong> ara, mainc ara Cans<br />
erTi mravalTa Soris,<br />
mRvrie talRebad gawydeba<br />
SiSi, imedi, Wori.<br />
varskvlavebi<br />
ar iqna <strong>da</strong> ar meRirsa<br />
ar gaixsna ca bolomde,<br />
ar mindo<strong>da</strong>, varskvlavebis<br />
saidumlo wamyolo<strong>da</strong>.<br />
mivdivar <strong>da</strong> Ramis gzebze<br />
mTvare miWers rkinis saltes,<br />
Svilo, Cemi saflavis qvas<br />
varskvlavebi <strong>da</strong>axateT.<br />
poezia 5
6 proza<br />
vano CxikvaZe<br />
kuTxis magi<strong>da</strong><br />
nawyveti romani<strong>da</strong>n `SuSebis omi~<br />
<strong>da</strong>sasruli<br />
baliSebi, Ralatis saidumlos niRbavdnen<br />
azRudiT akrefili ZuZuebi,<br />
iRviZebdnen alali Tu boroti zraxvebiT<br />
gaTanguli gulebi. RamiT <strong>da</strong>clil<br />
boTlebSi amaod eZebdnen Car-<br />
Cenil, macocxlebel wveTebs arayiT<br />
pirmokaluli loTebi. iRviZeb<strong>da</strong><br />
rusuli xalxuri simRerasaviT auCqarebeli<br />
mdinare moskovi, nislSi<br />
kidev ufro Semdovrebuli, Tevzis<br />
<strong>da</strong>saWerad <strong>da</strong>frenili Tolia rom<br />
<strong>da</strong>hkrav<strong>da</strong> xolme frTas <strong>da</strong> Seyovnebul<br />
wylis ze<strong>da</strong>pirs wamierad gaCxapni<strong>da</strong>.<br />
ukve bolavdnen gareubnebSi qarxnebi,<br />
iSmuSnebodnen yvavebis CxavilSi<br />
gasusuli skverebi <strong>da</strong> aryis xis koromebi.<br />
iRviZebdnen muzeumebi, nox<strong>da</strong>gebul<br />
talanebSi mtvris tiloTi fexakrefiT<br />
<strong>da</strong>dio<strong>da</strong> saxe<strong>da</strong>naoWebuli,<br />
cocxali <strong>da</strong> lamazi Tvalebis <strong>da</strong>mlagebeli<br />
qali... iRviZeb<strong>da</strong> funCula,<br />
piri<strong>da</strong>n sawovara gadmovardnili, axlad<br />
kbilamoWrili bavSvi, romelic<br />
xval ise veRar icxovreb<strong>da</strong>, rogorc<br />
misi dRevandeli, asakiani Tanamoqalaqe<br />
<strong>da</strong>, rac mTavaria, zustad<br />
<strong>da</strong>niSnul droze, wiTeli moedniT,<br />
kremlis triumfaluri Sesasvlelisaken<br />
miiCqaro<strong>da</strong> Savi manqanebis saxelisuflo<br />
qaravani _ kiviliT, sirenebiT,<br />
motociklebis eskortiT,<br />
Tavbru<strong>da</strong>mxvevi siswrafiT, TiTqos<br />
SiSobdnen, kremlis alayafis kari rom<br />
ar CaeketaT <strong>da</strong> gareT ar <strong>da</strong>rCeniliyvnen.<br />
es ar iyo `Cemi~ moskovi. is bavSvur<br />
xilvebSi CarCa, wmin<strong>da</strong> fiqrebSi gaexvia<br />
<strong>da</strong> misi jadoqruli, gulis Sema-<br />
CoCqolebeli saxeba, dro <strong>da</strong> dro, vercxlisferi<br />
naZvebiT, wkriala zarebiT,<br />
TovliT, bengaluri SuSxunebis<br />
tkacuniT, saaxalwlo feierverkebiT<br />
gabrdRvialdebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> gamarindeb<strong>da</strong><br />
xolme...<br />
patara viyavi, mSoblebma, pirvelad<br />
moskovSi stumrad rom Camomiyvanes.<br />
advili warmosadgenia Soreuli,<br />
miyruebuli sofli<strong>da</strong>n Camosul bavSvze,<br />
rogor gamaognebel STabeWdilebas<br />
moaxden<strong>da</strong> xalxmravali qalaqi.<br />
dekemberi ileo<strong>da</strong>, sofli<strong>da</strong>n roca<br />
wamovediT. manamde, momamzades _ Semikeres<br />
irisisferi, xaverdis Sarval-xalaTi,<br />
miSoves viRacis <strong>da</strong>pataravebuli<br />
palto, Wvintaqerclili baTinkebi<br />
<strong>da</strong>, hai<strong>da</strong>...<br />
mefis elCoba viyaviT Tu samSoblo<strong>da</strong>n<br />
mokveTili xiznebi _ ra gvindo<strong>da</strong>,<br />
ra <strong>da</strong>gvrCeno<strong>da</strong> CrdiloeTis civ<br />
qalaqSi, romelic, Cveni sofli<strong>da</strong>n,<br />
TiTo-orola, isic jarmovlil kacs<br />
Tu eqnebo<strong>da</strong> nanaxi?<br />
bebiaCemis Zma, samxedro akademia<strong>da</strong>mTavrebuli<br />
oficeri, CerkaskSi msaxurob<strong>da</strong>.<br />
omi roca <strong>da</strong>iwyo, meuRle <strong>da</strong><br />
axalSeZenili vaJi moskovSi, sidedrTan<br />
gaagzavna <strong>da</strong> TviTon ki<br />
frontze gaamweses.<br />
uiRblo mebrZoli, maioris CiniT,<br />
germaniis kapitulaciamde erTi dRiT<br />
adre, varSavasTan <strong>da</strong>iRupa.<br />
wlebis Semdeg, moskovSi <strong>da</strong>rCenilma<br />
ojaxma moZebna Tavisi qarTuli sanaTesao<br />
_ erT zafxuls jer papaCemis<br />
Svili <strong>da</strong> sidedri gvestumrnen, mere<br />
Cvenc moskovSi migviwvies...<br />
CavsxediT matarebelSi. buferebis<br />
gabmul <strong>da</strong>gadugSi, Cems Tvalwin, lamis<br />
mTelma qveynierebam gairbina _<br />
mTebi, zRva, mdinareebi, xidebi, ganaTebuli<br />
Ramis sadgurebi, alamawvdili<br />
meisreebi, qalaqebi, soflebi... stepebze<br />
<strong>da</strong>trialebuli namqerebi matareblis<br />
moZrav kedels awydebodnen _<br />
xvriSi Tovlis `kenWebi~ kawravdnen,<br />
xazavdnen fanjrebs.<br />
moskovSi Sebindebulze CavediT.<br />
gaCiraRdnebuli kurskis vagzlis<br />
pirvel lian<strong>da</strong>gze namgzavrma, aTas<br />
gansacdelgamovlilma matarebelma<br />
<strong>da</strong>qanculiviT amoiqSina, waborZik<strong>da</strong>,<br />
xmauriT miaxeTqa kupis kari <strong>da</strong> Sedga.<br />
amoZravdnen baqanze gamoSlili matareblis<br />
momlodineebi, vagonSi yo-<br />
CaRad amocvivdnen mkerdze priala<br />
Jetonmimagrebuli mebargulebi, kupeebi<strong>da</strong>n<br />
gamotanil mZime Cemodnebs,<br />
CanTebs Tu yuTebs SuaSi Caudgnen <strong>da</strong><br />
xusxusiT adevnebul tvirTis patronebs<br />
win gauZRvnen.<br />
Casasvlelad rogorc ki gavemzadeT,<br />
kupeSi maRali, sasiamovno Sesaxe<strong>da</strong>obis<br />
qali Semovi<strong>da</strong>. yvelani ga<strong>da</strong>gvkocna,<br />
xelSi amiyvana, mimixuta <strong>da</strong><br />
sunamos ucxo, <strong>da</strong>samaxsovrebeli surneli<br />
Semomafrqvia.<br />
qals nacrisferi, fafukbewviani palto<br />
ecva, gverdulad ga<strong>da</strong>weuli `karakuli~<br />
exura <strong>da</strong> i<strong>da</strong>yvTan Camokidul,<br />
priala tyavis xelCanTaze oqrosferi<br />
abzin<strong>da</strong> ubrwyinav<strong>da</strong>.<br />
_ rogor, Sena, biCo? _ momikiTxa<br />
“qarTulad.”<br />
CanTi<strong>da</strong>n Tbili, yurebiani qudi amoiRo,<br />
<strong>da</strong>maxura, zonrebi nikapTan<br />
gamibanta, Camki<strong>da</strong> xeli <strong>da</strong> Sin wagviyvana.<br />
es iyo varSavasTan <strong>da</strong>Rupuli papa-<br />
Cemis meuRle, qalbatoni polina,<br />
ufro sworad, rogorc axloblebi mimarTavdnen,<br />
polina rodionovna,<br />
qarTuli sanaTesaos moyvaruli <strong>da</strong><br />
guliTadi maspinZeli.<br />
sofelSi samoskoved rom mamzadebdnen,<br />
erTma nasal<strong>da</strong>Tarma, (kacni<br />
varT, SeiZleba gamogadgeso), Cveneburi<br />
`CastuSkac~ maswavla:<br />
`Cika-Cika-ramaia,<br />
rusis gogo ra kaia,<br />
diliT adre adgeba,<br />
navTis rigSi Cadgeba...~<br />
sadguri<strong>da</strong>n saerTo, komunalur<br />
binaSi migviyvanes <strong>da</strong> axal cigaze <strong>da</strong>mayenes,<br />
leqss Tu ityvi, es ciga Seni<br />
feSqaSi iqnebao.<br />
mec Tamamad <strong>da</strong>vWeqe sofelSi naswavli<br />
leqsi.<br />
icocxle, im cigiT guli vijere.<br />
komunaluris derefanis boloSi,<br />
samxedro mfrinavis ojaxSi ori <strong>da</strong> cxovrob<strong>da</strong>.<br />
amaTgan umcrosi, Cemze cota<br />
asakiT didi ania, cigaze ukan Semom-<br />
ijdebo<strong>da</strong>, welze Semomxvev<strong>da</strong> xelebs<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>lipul gorakze Tavbru<strong>da</strong>mxvevi<br />
siswrafiT mivqrodiT xolme.<br />
eSmaki ania Zalian popularuli iyo<br />
bavSvebSi. is migviZRvebo<strong>da</strong> saxuravis,<br />
sxvenis, sar<strong>da</strong>fis <strong>da</strong>saTvaliereblad,<br />
Semcivnulebi `sakaCigroSi~ CavyavdiT<br />
gasaTbobad, sa<strong>da</strong>c, Savi qvebis (qvanax-<br />
Siris) gora idga <strong>da</strong> warbebSetrusul,<br />
cecxlfareS borias, mxolod kbilebi<br />
hqon<strong>da</strong> TeTri.<br />
gareT rom moviwyendiT, derefanSi<br />
<strong>da</strong>malobanas vTamaSobdiT. vimalebodiT<br />
oTaxebSi, saerTo samzareulo-<br />
Si, magidis qveS, derefanis Se<strong>da</strong>rebiT<br />
bnel kuTxeebSi, sakuWnaoebSi...<br />
erTxelac, me <strong>da</strong> ania gareT gamodgmul,<br />
romeliRac ojaxis Zvel, <strong>da</strong>futuroebul<br />
tansacmlis kara<strong>da</strong>Si SevikuWeT.<br />
vdgavarT gulaZgerebulebi, gasusulebi<br />
velodebiT gvipovnian Tu ara,<br />
rom moulodnelad ania momexvia, momekro<br />
<strong>da</strong>... makoca.<br />
makoca <strong>da</strong> maSinve karadi<strong>da</strong>n gavar<strong>da</strong>,<br />
<strong>da</strong>mtova gaognebuli.<br />
pirvelad, albaT, maSin vigumane,<br />
`rusis gogo~ mxolod adre wamosaxtuneblad<br />
<strong>da</strong> navTis rigSi Casadgomad<br />
rom ar iyo saWiro...<br />
Citebi aWyipindnen. mec rgolebs<br />
xeli gavuSvi <strong>da</strong> aivanze `<strong>da</strong>veSvi.~<br />
carieli, karRia galia mdgmurebs<br />
elodeba.<br />
male frinvelebis bazarze wavalT,<br />
sakenkis gar<strong>da</strong>, ramdenime Rabua, wiwkana<br />
Citsac SeviZenT, _ valodias wesad<br />
aqvs, frinvelebs gamokvebavs, gamoazamTrebs<br />
<strong>da</strong> gazafxulze gauSvebs...<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
<strong>literaturuli</strong> gazeTi 25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
TbilisSi, valodias bolo stumrobisas,<br />
megobrebma qsanze wagviyvanes.<br />
eqskursiis Semdeg, naSuadRevs,<br />
WalaSi xeebqveS gaSlil pur-marilze<br />
migvipatiJes.<br />
sufrasTan mxiarulob<strong>da</strong>, Tumca,<br />
<strong>da</strong>leviT, Tu cota wiTel Rvinos ar<br />
CavTvliT, TiTqmis ar svam<strong>da</strong>.<br />
Sua qeifis dros adga, mdinareze<br />
Cavi<strong>da</strong>, Tvals moefara <strong>da</strong> aRar<br />
gamoCenila.<br />
mosaZebnad wavedi. moviare iqauroba,<br />
Wala, sicxiT gaxurebuli riye,<br />
<strong>da</strong>vyevi gvalvebiT <strong>da</strong>cotavebul<br />
qsans <strong>da</strong> male mivadeqi _ patara tot-<br />
Si gardigardmo Cawoliliyo, wyali<br />
<strong>da</strong>egubebina <strong>da</strong> Tbili, dubela nakadi<br />
sxeulze zemo<strong>da</strong>n uvli<strong>da</strong>.<br />
_ volgaSi lifsitasaviT ikargebi,<br />
umweo <strong>da</strong> iaraRayrili xar... aq a<strong>da</strong>miani<br />
Sens Tavs yvelafris baton-patronad<br />
SeigrZnob, _ wamoj<strong>da</strong> wyal-<br />
Si, _ gismendiT sufrasTan <strong>da</strong> aRmovaCine,<br />
rom samSobloze TqvensaviT<br />
mZafrad, mtkivneulad arasodes ar<br />
mifiqria. iqneb imitom, rom didia, mis<br />
usafrTxoebas, enas araferi emuqreba...<br />
magram nu ggoniaT, TiTqos ruse-<br />
Ti uproblemo iyos. problemebi aqvs<br />
<strong>da</strong> Tanac rogori... Camodi, mogatareb<br />
<strong>da</strong>carielebul soflebs... agetireba...<br />
aseTi uamravia... _ amoioxra, _<br />
xan<strong>da</strong>xan, ruseTi, gulgamoWmuli muxa<br />
mgonia...<br />
mere <strong>da</strong>dga avbediTi oTxmoc<strong>da</strong>cxra.<br />
saavadmyofo<strong>da</strong>n axalgamosuls,<br />
moskovi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>mireka:<br />
_ Zlivs <strong>da</strong>gikavSirdi... vgrZnob,<br />
rom aq simarTles ver gavigeb... miTxari,<br />
ra mox<strong>da</strong>?<br />
_ ivaJkaces Tqvenebma...<br />
pauza. xvneSa. warmovidgine, rogor<br />
amoezniqa mkerdi <strong>da</strong> akankalebul<br />
nikapTan miebjina.<br />
_ isini aravisebi ar arian, gesmis?<br />
aravisebi! _ amoTqva, rogorc iqna,<br />
_ visac vicnob <strong>da</strong> ar vicnob, yvelas<br />
ga<strong>da</strong>eci Cemi samZimari... yvelas... _<br />
veRar <strong>da</strong>amTavra saTqmeli, aRel<strong>da</strong>,<br />
<strong>da</strong>iqSina saberveliviT, yurmils xeli<br />
<strong>da</strong>afara, magram mainc mesmo<strong>da</strong> yru,<br />
moguduli qviTini.<br />
mZime dReebSi <strong>da</strong>grovilma boRmam<br />
CemSic amoxeTqa _ TiTqmis oriaTaskilometriani<br />
manZilis Tavsa <strong>da</strong><br />
boloSi, telefonis yurmils ori sasowarkveTili<br />
a<strong>da</strong>miani CavqviTinebdiT.<br />
vitireT, vitireT <strong>da</strong>, guli rom<br />
movioxeT, telefoni sityvis uTqmelad<br />
gavTiSeT.<br />
male de<strong>da</strong> gar<strong>da</strong>ecvala, mere,<br />
noemberSi Semexmiana, saeWvo analizebi<br />
maqvs, gazafxulamde rom ver gavatano,<br />
Cemi galiebi<strong>da</strong>n Citebs vin<br />
gamouSvebso.<br />
ise, sxvaTaSoris miTxra <strong>da</strong> megona<br />
mexumrebo<strong>da</strong>.<br />
Turme TviTonac gulgamoWmuli<br />
muxasaviT iyo _ yvelaferi uceb mox<strong>da</strong>,<br />
Camodna, Camoilia amxela vaJkaci<br />
<strong>da</strong> martSi, roca moskovSi jer mxolod<br />
kalen<strong>da</strong>rzea gazafxuli,<br />
valodia gar<strong>da</strong>icvala.<br />
sikvdilsac keTili, mimtevebeli<br />
RimiliT Sexv<strong>da</strong> _ Seundo udroo<br />
stumroba.<br />
moskovSi Cavedi.<br />
im dReebSi sul qsanSi Cawolili<br />
maxsendebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> mjero<strong>da</strong>, rom valodiac<br />
cxra aprilis msxverpli iyo.<br />
anderZis Tanaxmad, micvalebuls<br />
kremacia gaukeTes.<br />
<strong>da</strong>krZalvis Semdeg, Sinaurebma,<br />
valodias binaSi moviyareT Tavi.<br />
sufrasTan didxans ver gavZeli,<br />
aivanze gavedi, rgolebs CaveWide, magram<br />
feradma burTebma qalaqis Tavze<br />
samogzaurod veRar wamiyvanes _ isini<br />
gulqva realobas <strong>da</strong>eCxvlita <strong>da</strong><br />
sadRac, Sors, <strong>da</strong>Cutulebi <strong>da</strong>frialebdnen.<br />
Caketili Citebi abuzulebi isxdnen<br />
xarixebze.<br />
galiebis kari gavaRe. wiwkanebi momaCerdnen,<br />
TiTqos ar sjero<strong>da</strong>T,<br />
Tavisufleba rom mianiWes. bolos<br />
erTma gabe<strong>da</strong>, win wamovi<strong>da</strong>, galiis<br />
kars niskarti <strong>da</strong>hkra, SefrTxial<strong>da</strong>,<br />
<strong>da</strong>iqnia frTebi <strong>da</strong> WyipiniT aivni<strong>da</strong>n<br />
ga<strong>da</strong>frin<strong>da</strong>.<br />
male sxvebic mihyvnen.<br />
maTze <strong>da</strong>rdisagan moisveneb<strong>da</strong> Cemi<br />
megobris suli.<br />
<strong>da</strong>rCa aivanze carieli galiebi <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>skorili xarixebi.<br />
`netav, sikeTes Tu ixsomeben Citebi?~<br />
_ sufrasTan <strong>da</strong>bruneba ar SemeZlo,<br />
samzareulo<strong>da</strong>n misaRebSi gavedi<br />
<strong>da</strong> Semosasvleli kari Cumad gavixure.<br />
<strong>da</strong>vreke nelisTan, mindo<strong>da</strong> literatorTa<br />
saxlis bufetSi, Cven ors<br />
valodias Sesandobari gveTqva.<br />
axalgazr<strong>da</strong> kacis xmam mipasuxa,<br />
neli Sin ar gaxlavT, me meuRle var <strong>da</strong><br />
miTxariT ra ga<strong>da</strong>vceo.<br />
mogvianebiT kidev <strong>da</strong>vrekav-meTqi.<br />
aRar <strong>da</strong>vureke, literatorTa saxlSi<br />
marto mivedi.<br />
nacnobi, inicialebiani magi<strong>da</strong> Tavisufali<br />
<strong>da</strong>mxv<strong>da</strong>.<br />
movitane ori Wiqa, ori TefSi, erTi<br />
boTli wiTeli, mol<strong>da</strong>vuri Rvino (qarTuli<br />
ar hqon<strong>da</strong>T).<br />
orive Wiqa Sevavse.<br />
vijeqi <strong>da</strong> vfiqrobdi, rom avdgebodi,<br />
cota xniT mivipyrobdi patara,<br />
myudro <strong>da</strong>rbazSi msxdomTa yurad-<br />
Rebas <strong>da</strong> vityodi, vin <strong>da</strong>iferfla dRes<br />
`did ruseTSi,~ rom aseTi a<strong>da</strong>mianebis<br />
wasvliT mxolod Svilebi ki ara, qveyana<br />
obldeba...<br />
vapirebdi, magram momeCvena, rom valodia,<br />
Cems nabijs, aplodismentebiT<br />
ar Sexvdebo<strong>da</strong> _ iq Tavmoyrili, SezarxoSebuli<br />
sazogadoeba, maTi saubris<br />
TemebiT Tu vimsjelebdiT, sulac<br />
ar iyo TanagrZnobisaTvis ganwyobili.<br />
isic gamaxsen<strong>da</strong>, vagankovoze, axalmitanili,<br />
cocxali yvavilebiT <strong>da</strong>faruli<br />
vladimer visockis saflavi<br />
rom maCvena <strong>da</strong> erTgvari siamovnebiT<br />
Cailaparaka, Tayvanismcemlebi momReralis<br />
samareze yvavils <strong>da</strong>Wknobas ar<br />
acliano.<br />
marTlac gasaocrad xasxasebdnen<br />
mixakebi, vardebi, zambaxebi, georginebi,<br />
titebi...<br />
valodias mokrZalebul saflavze,<br />
albaT, mxolod Citebi miitanen, yovel<br />
gazafxulze, TiTo Rer yoCivar<strong>da</strong>s-meTqi,<br />
_ cremli momeria.<br />
Cemi Wiqa <strong>da</strong>vcale, amokawrul inicialebze,<br />
wasuli megobris uxilav<br />
naTiTurebs xelisguli ga<strong>da</strong>vusvi,<br />
TiTqos sabolood gamoveTxove <strong>da</strong> avdeqi,<br />
amoviare <strong>da</strong>xveuli kibe.<br />
garderobSi, JRalwvera, cqvitma<br />
berikacma palto momirbenina, muWSi<br />
Cadebuli qaRaldis fuliT gaxalisebulma<br />
Cacmac <strong>da</strong>mipira, magram ar <strong>da</strong>vanebe<br />
<strong>da</strong> isRa moaxerxa, rom kmayofilma<br />
mxrebze msubuqad ga<strong>da</strong>mkra xeli.<br />
_ Tqven Tu azamTrebT xolme Citebs<br />
galiaSi? _ vkiTxe berikacs.<br />
_ vazamTreb? ara, arc mifiqria..<br />
_ gaocebulma karTan misuls axla<br />
TviTon <strong>da</strong>mawia, _ ki magram, ratom<br />
mkiTxeT?<br />
_ megona gecodinebo<strong>da</strong>T, sikeTes<br />
Tu ixsomeben Citebi.<br />
<strong>da</strong>bneulma mxrebi aiCeCa, ver<br />
getyviT, ar vicio.<br />
`rogor SeiZleba, ar <strong>da</strong>ixsomon,<br />
a<strong>da</strong>mianebiviT umadurebi xom ar arian!..~<br />
_ ezoSi jer kidev saRi sicive<br />
Semegeba.<br />
`druJba narodovis~ SesasvlelTan<br />
samTavrobo, CarTuli manqana <strong>da</strong>mwvari<br />
benzinis suns fantav<strong>da</strong>.<br />
re<strong>da</strong>qcii<strong>da</strong>n orni gamovidnen, mokle<br />
qurTukebiT, bewvis qudebiT, xel-<br />
CanTebiT.<br />
_ Çíàåøü, êàê ãðóçèí ãîâîðèò – `Íó,<br />
ïîãîäè!~<br />
_ CemTvis moulodnelad hkiTxa<br />
erTma meores <strong>da</strong> pasuxs aRar <strong>da</strong>elo<strong>da</strong>,<br />
xma<strong>da</strong>boxebulma, viTom kavkasiuri<br />
aqcentiT xmamaRla warmoTqva: _<br />
`Çíàåøü, êàê ãðóçèí ãîâîðèò – `Íó,<br />
ïîãîäè!~<br />
_ <strong>da</strong> pirvelma TviTon gaicina.<br />
nabiji Sevanele.<br />
ver gavige, uborotod ixumres Tu<br />
RvarZlianad <strong>da</strong>gvcines. Tumca, CemTvis,<br />
erTsac <strong>da</strong> meoresac mniSvneloba<br />
aRar hqon<strong>da</strong>, radgan vicodi _ er-<br />
TaderTi, saimedo xidi ukve Catexili<br />
iyo im qalaqTan, axla gaWianurebuli<br />
zamTriT gabezrebuli yvavebi rom<br />
<strong>da</strong>hyefdnen Tavze...<br />
mxatvari karlo faCulia
25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
prologi<br />
imedi ar maqvs, rom mainc<strong>da</strong>mainc<br />
am dReebSi <strong>da</strong>gesizmrebi. me ki wina samuSao<br />
kviras ori dRe-Ramis ganmavlobaSi<br />
gxe<strong>da</strong>vdi. arc gamovxizlebulvar.<br />
ase mZinare gavdiodi xolme<br />
diliT adre, rva saaTisTvis saxli<strong>da</strong>n.<br />
vjdebodi sazogadoebriv transportSi,<br />
vusmendi musikas, ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
retros. Tvalebi <strong>da</strong>xuWuli mqon<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
arcerTi mgzavri rom ar grZnob<strong>da</strong><br />
araviTar uxerxulobas amis gamo, mwyin<strong>da</strong>.<br />
Tvalebis gaxelis meSino<strong>da</strong>. Sesa-<br />
Zlebelia, Cems winac ki mdgariyavi <strong>da</strong><br />
es aRar iqnebo<strong>da</strong> sizmari. meqanikuri<br />
gavxdi, avtomaturi insqtiqtebiT. Cemi<br />
dila-saRamos locva iyo sazepiroebis<br />
xmamaRla Tqma. samsaxuris rutinac<br />
meqanikur Carxad iqca, yvelaferi<br />
TavisiT keTdebo<strong>da</strong>. saRamos ki transportSi<br />
iseTi sixalvaTe SeiniSnebo<strong>da</strong>,<br />
mZRolis aRqmac ki miWir<strong>da</strong>. roca aRmarTs<br />
<strong>da</strong>vadgebodi, gzaze sxdebodnen<br />
didi Savi frinvelebi <strong>da</strong> utifrad<br />
maTvalierebdnen.<br />
“axla wagiyvanoT Tu kidev cota<br />
xani <strong>da</strong>gacadoT?“<br />
“mzes rodis <strong>da</strong>mibrunebT?!“<br />
isini gundebad mifrinavdnen frTebis<br />
tylaSuniT <strong>da</strong> Cxaodnen.<br />
sawoli aRmosavleTiT idga <strong>da</strong> maoceb<strong>da</strong><br />
misi umoZraoba. mxolod samjer<br />
Semotrialebis Semdeg amexsnebo<strong>da</strong><br />
jado <strong>da</strong> gamaxsendebo<strong>da</strong>, rom sxvebi<br />
qudbenianebi Tu ibadebian, me “gamCenma”<br />
Tavisufali neba <strong>da</strong> frTebi <strong>da</strong>mayola,<br />
romelic spilenZis did skivr-<br />
Sia Caketili. gasaRebis adgili ki<br />
un<strong>da</strong> sruliad ucnob keTil kacs emcno<br />
weriliT.<br />
Rame pir<strong>da</strong>piri eTeri iyo. vjdebodi<br />
mocimcime ekranTan <strong>da</strong> morbenal<br />
striqonad rom garbodi, Tval-yurs<br />
gadevnebdi. SenTan erTad kidev sxva <strong>da</strong><br />
kidev bevri sxva. adgil-adgil, dro<br />
<strong>da</strong> dro quCebSi <strong>da</strong>diodi farniT xel-<br />
Si <strong>da</strong> roca me adidebuli mdinaris<br />
xidze ga<strong>da</strong>vdiodi, Suqs miqrobdi,<br />
radganac saSinlad gindo<strong>da</strong> <strong>da</strong>vsvelebuliyavi<br />
<strong>da</strong> aseT usaxurs Seni<br />
saxeli amomeTqva. Zvel, Wiisgan <strong>da</strong>futuravebul<br />
xis miwurebze, romlebsac<br />
<strong>da</strong>ngrevis piras miiyvans xolme ubinadroba,<br />
plakatebs akravdi - nislebis,<br />
ga<strong>da</strong>xerxili xeebis, ujvrod <strong>da</strong>r-<br />
Cenili eklesiebis, samkapa Ripiani kacunisa<br />
<strong>da</strong> myrali, mravalwlovani<br />
balaxebisa. ucnob qals, romelic ur-<br />
Cxulebis de<strong>da</strong>s uvli<strong>da</strong>, werilebs ugzavnidi.<br />
me safosto yuTi<strong>da</strong>n gparavdi<br />
am werilebs <strong>da</strong> visakuTrebdi sityvebs.<br />
dilaobiT ki verafriT viviwyebdi,<br />
rom gu<strong>da</strong>-nabadi avikari <strong>da</strong> Zil-<br />
Si ga<strong>da</strong>vbargdi.<br />
erT-erTi dRe<br />
pirveli, rac Tavs SevamCnie, sociofobia<br />
iyo; kerZod, gulgriloba<br />
<strong>da</strong> indiferentuloba mezoblebisadmi.<br />
roca bunagi<strong>da</strong>n cxvirs vyof, isini,<br />
jgrod Sekrebilni enas miyofen. me<br />
TavCarguli miviZurwebi erT-erTi ma-<br />
Raziisken, sa<strong>da</strong>c TiTqmis yvela<br />
produqts erTi fasi aqvs. vyidulob<br />
literaturul Jurnals, romelSic<br />
arasodes gamoqveyebula Cemi leqsebi<br />
<strong>da</strong> arc arasodes <strong>da</strong>miweria leqsi.<br />
ubralod, mindo<strong>da</strong> cxovrebaSi rameze<br />
meocneba <strong>da</strong> raRacis molodiniT sicocxle<br />
gamexangrZlivebina. ukan mobrunebuls<br />
gzas yovelTvis miWri<strong>da</strong><br />
talaxSi amoTxvrili kata <strong>da</strong> is knao<strong>da</strong><br />
Cemi awurul-<strong>da</strong>wuruli sifaTis<br />
<strong>da</strong>naxvisas. vnatrobdi saTesle jirkvlebs,<br />
rom xeli gemrielad amomesva,<br />
raTa katis ironiuloba gameqarvebina.<br />
erTxel ki miTxres, Se yverebianoo,<br />
magram amis <strong>da</strong>jereba CemTvis arc Tu<br />
ise advili iyo. “maSina vremeni” dinamikebi<strong>da</strong>n<br />
CamCiCineb<strong>da</strong>, rom erTxelac<br />
amekeca Tma <strong>da</strong> am <strong>literaturuli</strong><br />
JurnaliT xelSi gavfreniliyavi<br />
samzareulos fanjri<strong>da</strong>n, magram<br />
yovelTvis miwis mizidulobas<br />
vimagrebdi fexze.<br />
saxli yar<strong>da</strong>. radgan arafers vWam-<br />
di <strong>da</strong> arc sakvebis momaragebis saSualeba<br />
iyo. cariel qvabebs <strong>da</strong> tafebs<br />
gazquraze Semovdgamdi xolme <strong>da</strong> maTi<br />
<strong>da</strong>mwvris suniT vZRebodi. wylis SiSis<br />
gamo yvela onkani ga<strong>da</strong>ketili mqon<strong>da</strong>,<br />
xolo unitazs samyarosTan <strong>da</strong>makavSirebel<br />
sruted miviCnevdi. amitomac<br />
umeteswilad zed vjdebodi <strong>da</strong><br />
vmasturbirebdi.<br />
iSviaTad, magram rodesac Sen, am<br />
laivSous mTavari dijei morbenal<br />
striqonad garbodi, unitazi<strong>da</strong>n amodio<strong>da</strong><br />
mwvane xavsiani rvafexa <strong>da</strong> dundulebze<br />
mexveo<strong>da</strong> - Cemi erTaderTi<br />
<strong>da</strong> Seucvleli partniori.<br />
kviris sizmari<br />
aeroportis mosacdelSi mdgoms<br />
xelSi abra miWiravs. abraze Seni saxeli<br />
weria qarTulad, mwvane markeriT<br />
gamuqebuli - “ioane”. mgzavrebi almacerad<br />
<strong>da</strong> cali warbis aweviT maTva-<br />
nata vara<strong>da</strong><br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
gancxadeba eleqtroboZebze<br />
liereben. gasasvleli<strong>da</strong>n Semodian <strong>da</strong><br />
Semosasvleli<strong>da</strong>n gadian. SemoyavT<br />
aqlemebze Camokidebuli <strong>da</strong>Wrili beduinebi,<br />
romlebsac xelebi<strong>da</strong>n scvivaT<br />
qalwulebis Tavebi<strong>da</strong>n axdili<br />
skalpebi, grZeli TmebiT, lamazi Tmis<br />
samagrebiT <strong>da</strong> uCveulod surnelovani<br />
yvavilebiT.<br />
uecrad, erT wamSi, foie carieldeba<br />
<strong>da</strong> wiTeli, yvelaze wiTeli cxeniT<br />
dgaxar gareT <strong>da</strong> me vfrindebi. uSvelebel<br />
<strong>da</strong> grZel vitrinebs vawydebi<br />
<strong>da</strong> minaze vrCebi.<br />
ar meRviZeba.<br />
erT-erTi paraskevi<br />
“dRes mokle dRea. gamoiyeneT<br />
Tqveni SemoqmedebiTi miznebisaTvis” –<br />
es sityvebi departamentis ufrosma<br />
gamoakra <strong>da</strong>faze. me SemiZlia samsaxurSi<br />
<strong>da</strong>vigviano <strong>da</strong> raime movimizezo.<br />
magaliTad is, rom STagonebisTvis<br />
Tav<strong>da</strong>yira vekide, an is, rom Semodgomis<br />
baRSi “bomJiviT” <strong>da</strong>vexetebodi <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>mSeul, qecian ZaRlebs <strong>da</strong>avadebuli<br />
kani<strong>da</strong>n aclil wiTel wylulebs<br />
vaWmevdi. an saerTod ar gaval gareT;<br />
an Cavicvam ise, TiTqos <strong>da</strong> wvimiani<br />
amindia <strong>da</strong> amgvarad gavyri Cems avadmyofur<br />
beber survilebs mzian dReeb-<br />
Si.<br />
“sokoebi <strong>da</strong>krife qalaqis ganapira<br />
<strong>da</strong>saxlebaSi, sokoebi <strong>da</strong>krife <strong>da</strong><br />
xarSe mitovebul karvis qalaqSi”.<br />
Cemi fantaziebis yovelTvis eSino<strong>da</strong>T<br />
Sinaurebs: katas, ZaRls, batebs <strong>da</strong><br />
cicars. isini gamudmebiT Tan <strong>da</strong>myvebodnen.<br />
“SeiZleba meili mogwero?”<br />
“SeiZleba meili mogwero?”<br />
“SeiZleba meili mogwero?”<br />
am frazebma Cutyvavilas msgavsad<br />
gamomayara saxeze <strong>da</strong> erTi maTgani yvelaze<br />
didi <strong>da</strong> xasxasa, saxelad “Cinuri<br />
Tvalebis mqone bavSvi min<strong>da</strong>” pekinel<br />
biWs Tu Sevxvdebodi <strong>da</strong> misgan pekinelisTvaleba,<br />
patara Svili meyolebo<strong>da</strong>.<br />
risTvis mindo<strong>da</strong> aseTi bavSvi?<br />
mas Tavisuflad gavaSvilebdi bavSvTa<br />
saxlisTvis. Tu miliardi misnairi<br />
<strong>da</strong>rCebo<strong>da</strong>. maSin is SemTxveviT<br />
mokvdebo<strong>da</strong>.<br />
es mogzaurTa rasa kaliebis Semosevaa<br />
faqtobrivad. riT <strong>da</strong>mimsgavsebs?<br />
qercliani gveleSapis orkapa<br />
enas, grZeli wiTeli sawvimaris kapiSoni<strong>da</strong>n<br />
gasdis TqrialiT nerwyviviT<br />
siTxe. aq Cems ezoSi <strong>da</strong>iwriteba. kanis<br />
ucnaur sikrialiT <strong>da</strong> siprialiT.<br />
is arasodes Semogxe<strong>da</strong>vs jibriT<br />
TvalebSi, “raRacas malavs” misi qali.<br />
o, Savi qali, grZeli swori TmiT,<br />
rogorc abaJurs, an <strong>da</strong>Restneli mka-<br />
lavi lekis nakeTobas, ise atarebs bavSvebs<br />
erTmaneTze asxmulebs <strong>da</strong> mucelic<br />
de<strong>da</strong>miwis msgavsad mu<strong>da</strong>m<br />
gabzekili aqvs. maTi fesvebi qviSis<br />
nia<strong>da</strong>gs qarma umowyalod Semoafli-<br />
Ta <strong>da</strong> movidnen <strong>da</strong> Cven, anu a<strong>da</strong>mianebs,<br />
gveWidebian. Cemi wvrilTvalebiani<br />
bavSvi, romelic Zveli saydris ukan<br />
movkali, axlac Zveli qvevris samarovnebTan<br />
ixrwneba.<br />
“<strong>da</strong>jeqi, Svilo, ra feri gadevs?! “<br />
“gogo cu<strong>da</strong>d gax<strong>da</strong>.”<br />
fiqrob, transportSi adgils vis<br />
uTmoben? momakv<strong>da</strong>vebs, cxadia! nuTu<br />
ase <strong>da</strong>metyo?! rogor gaZlos gvamma<br />
cocxlebSi. nu momacilebT yursacvamebs,<br />
nu gamomirTavT, bu<strong>da</strong>bars vusmen<br />
<strong>da</strong> me TviTonac gasxivosneba ar<br />
amcdeba. Tqven ra gesmiT, Tqven yvelani<br />
Cemi mezoblebi xarT... roca<br />
vukrav, germanii<strong>da</strong>n rusi generlis<br />
saxelze Camotanil pianinos klaviSebi<br />
ebzareba <strong>da</strong> Tqven fiqrobT, rom<br />
<strong>da</strong>kvra adre un<strong>da</strong> meswavla?! Sens qu-<br />
Caze niSaduris mZafrma sunma gons<br />
momiyvana.<br />
“SeiZleba meili mogwero?”<br />
“SeiZleba meili mogwero?”<br />
viRac sWirdebaT, imisTvis rom amoiCemon<br />
<strong>da</strong> yvelam erTze ilaparakos.<br />
im erTs xSirad xvdeba qvebi<br />
safeTqelTan an talaxi saxeSi an TeTr<br />
qafs afrqvevs piri<strong>da</strong>n gveleSapiviT.<br />
is erTi zi<strong>da</strong>vs mariamisTvis misatan<br />
ambavs.<br />
ieso gasces!<br />
paraskevis sizmari<br />
Sen Zalian mkrTali silueti gaqvs<br />
<strong>da</strong> anaTeb, rogorc polaruli varskvlavi.<br />
maxsovs, amoRamebuli Tvalebi<br />
proza<br />
7<br />
rom <strong>da</strong>grCa <strong>da</strong> axlaRa gamikvir<strong>da</strong>, isev<br />
rom mwvaned gicimcimebs. gakvirdebi,<br />
mikvirs. viTom cotac <strong>da</strong> sa<strong>da</strong>caa<br />
ucxo qalaqis metropolitenSi varT.<br />
kaciSvilis WaWaneba ar aris. erTi<br />
nabijis ga<strong>da</strong>dgmac ki ar SemiZlia.<br />
didi frinveli mofrinavs gvirabi<strong>da</strong>n.<br />
moiwevs. vici, rom mas Seni wayvana<br />
<strong>da</strong>avales <strong>da</strong> Tu xels ar mogkideb, Senc<br />
wayvebi. uecrad, ofliT gecvareba<br />
saxe, tani, xelebi <strong>da</strong> mTlianad or-<br />
Tqldebi iseve rogorc gube, rogorc<br />
mdinare, rogorc wvima. igive min<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>memarTos, eskalatorze vdgavar <strong>da</strong><br />
ar uCans bolo. maleve vxvdebi, ukan<br />
un<strong>da</strong> <strong>da</strong>vbrunde, un<strong>da</strong> <strong>da</strong>vbrunde ukan<br />
rom mere isev SevZlo <strong>da</strong>bruneba <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>gibruno. Sen zurgze Segisva lomissaxianma<br />
frinvelma <strong>da</strong> ase gayevi.<br />
ase ga<strong>da</strong>vifiqre gamofxizleba.<br />
oTxSabaTi dRe<br />
saxls rogor gamoeqceva qali, saxls<br />
sa<strong>da</strong>c saZirkvelSi papis <strong>da</strong> papis<br />
papis Zvlebi yria. miwaze <strong>da</strong>bijebis<br />
SiSiT Tu <strong>da</strong>inficirdi, isini miwis qveS<br />
erTiandebian <strong>da</strong> Sens nabijebs ebjinebian,<br />
magram fuZeze <strong>da</strong>uwyevlixar<br />
osis patarZals. papaSeni Seyvarebia<br />
<strong>da</strong> misi udReuri qmari mSieri rom<br />
<strong>da</strong>Zrwo<strong>da</strong>, Turme misive wisqvilSi<br />
gaagzavni<strong>da</strong> xolme.<br />
wisqvilis qvasTan axlos, dolabTan<br />
<strong>da</strong>svam<strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong>uketav<strong>da</strong> gare<strong>da</strong>n kars.<br />
mTeli Rame ase mj<strong>da</strong>ra. TviTon ki miiReb<strong>da</strong><br />
Sens winapars, Tavisi sikeTiT<br />
aavseb<strong>da</strong> <strong>da</strong> diliT ki wisqvilSi mobrunebuli<br />
kaci auSveb<strong>da</strong> ZaRliviT<br />
mibmuls <strong>da</strong> sofelSi abruneb<strong>da</strong>. Tavi<br />
moigiJiana am ga<strong>da</strong>berebulma qalma.<br />
Sens ezo-kars SemoeCvia. saqanelas<br />
survili moimizeza, ij<strong>da</strong> <strong>da</strong> didxans<br />
qanaob<strong>da</strong>, win-ukan. win-ukan. <strong>da</strong> win <strong>da</strong><br />
ukan, Tan butbuteb<strong>da</strong> ucxo enaze.<br />
agvistos sicxeSi gareT gamoZurwul<br />
fuZisgvels <strong>da</strong>u<strong>da</strong>raj<strong>da</strong> <strong>da</strong> mokla.<br />
misi sisxliT mogirwyo xeebi. xils<br />
roca Wamdi amitomac gemwarebo<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
sunze ki bruvdebodi.<br />
- mama Camovi<strong>da</strong>aa, mama Camovi<strong>da</strong>aaaaaaaaaaaaa!<br />
– yiraze ga<strong>da</strong>di<br />
gogo, midi moitexe kiseri. eg fSekia<br />
fexebi ga<strong>da</strong>Sale, yvavilebi amogividnen<br />
<strong>da</strong> gzagza <strong>da</strong>gcvivdes <strong>da</strong> am wiTeli<br />
yvavilebis neqtarze amovidnen miwi<strong>da</strong>n<br />
xvlikis msgavsi ambifiebi <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>adgnen Sensken mosasvlel bilikebs.<br />
- mama Camovi<strong>da</strong>aa, mama Camovi<strong>da</strong>a! –<br />
ici, mam, inaTanas botkini aqvs <strong>da</strong> saavadmyofoSi<br />
wevs... mogixura manqanis<br />
kari <strong>da</strong> <strong>da</strong>gtova gareT, aegre gaxarebuli.<br />
Sedi, Sedi <strong>da</strong> Seikete kari <strong>da</strong><br />
Caweqi Sens sawolSi <strong>da</strong> <strong>da</strong>iZine, sizmar-<br />
Si modis maRali kaci, grZeli Tlili<br />
TiTebiT <strong>da</strong> moaqvs SenTvis <strong>da</strong>tkbiluli<br />
SxamiviT vneba.<br />
Sesvenebaze ga<strong>da</strong>vwyvite anCisxatSi<br />
gamevlo. hm, gamevlo anCisxatSi <strong>da</strong><br />
gzaze qaTmis moWrilfrCxilebiani<br />
klanWi vnaxe.<br />
klanWma miTxra:<br />
- gogoooo.. didxans vagdivar aq <strong>da</strong><br />
Sens metma sxvam veravin ver SemamCniao.<br />
veubnebi:<br />
- Sen ra SegiZlia. iseT vinmesTan<br />
mivdivar.. Sen gzas rogor ga<strong>da</strong>miWri,<br />
TviTon saxsarSi ga<strong>da</strong>xsnili xar.<br />
mipasuxa:<br />
- Sviloo, ukan gabrundi. ukan gabrundii.<br />
es rogori mtriani gaCenilxar,<br />
es rogori Tvalebi giyureben, ha?<br />
es Savi biWi vin aris? vin CagiSala<br />
saqme, beWedze misuli laparaki? Svili<br />
aris codo, Svilma ra <strong>da</strong>aSava. <strong>da</strong>wveba<br />
eg qali TeTri TmiT kubosTan.. mis saxes<br />
<strong>da</strong> Tvalebs naxav, miwas mofxoWnis<br />
gamwarebuli. misma Svilma ra <strong>da</strong>aSava,<br />
SviliT isjeba.<br />
vuTxari:<br />
- de<strong>da</strong>-Svilobas gamiSvi. erT saaT-<br />
Si samsaxurSi un<strong>da</strong> <strong>da</strong>vbrunde. aravin<br />
<strong>da</strong>ijerebs rom RmerTi momenatra <strong>da</strong><br />
mis sanaxavad gamovipare.<br />
mipasuxa:<br />
<strong>da</strong>sasruli me-15 gverdze
8 Targmani<br />
auli <strong>da</strong>rRo-vedeno, rezidencia<br />
<strong>Samili</strong>sa, erTob miwieri <strong>da</strong> m<strong>da</strong>biuri<br />
Can<strong>da</strong>. auli gawoliliyo amaRlebul<br />
zeganze _ myari xis galavnisa <strong>da</strong><br />
Txrils miRma. asawev xis xidze <strong>da</strong>xv<strong>da</strong>T<br />
amxedrebul miuridTa jgufi,<br />
romelsac win mouZRo<strong>da</strong> xanSesuli<br />
naibi, Zalze gamx<strong>da</strong>ri saxe <strong>da</strong> grZeli,<br />
meCxeri wveri rom hqon<strong>da</strong>.<br />
`kajio hqvia, imamis xazina<strong>da</strong>ria~,<br />
Tqva keTilmosurne molam, tyveqalebs<br />
TiTqos warudginao. <strong>da</strong> qalbatonebi<br />
Tavis <strong>da</strong>kvriT miesalmnen <strong>Samili</strong>s<br />
xazina<strong>da</strong>rs.<br />
zoias TvalSi moxv<strong>da</strong>, rom am aulSi<br />
yvela nageboba xisa iyo. yvelgan _ xis<br />
saxlebi <strong>da</strong> xis kedlebi. irgvliv ki mimofantuliyo<br />
erTmaneTs gamijnuli<br />
baRebi <strong>da</strong> saxnav-saTesi. ganieri quCa<br />
xis karibWi<strong>da</strong>n wagiyvan<strong>da</strong> <strong>Samili</strong>s seralis<br />
kedlebisaken, aulis SuagulSi<br />
rom iyo aRmarTuli <strong>da</strong> iqaurobas medidurad<br />
gadmohyureb<strong>da</strong>. cxenebi Sea-<br />
Wenes ezoSi, sa<strong>da</strong>c kedlis mTel sigrZeze<br />
moCan<strong>da</strong> <strong>da</strong>xuruli SuSabandebi.<br />
aq mudmivad binadrob<strong>da</strong> orasi<br />
rCeuli miuridi. yvelafers asketizmis<br />
<strong>da</strong>Ri esva. kedlebi ar iyo morTulmokazmuli;<br />
xis svetebi, SuSabands rom<br />
amagrebdnen, aseve ubralod gamoiyurebodnen<br />
<strong>da</strong> mkacri moxazuloba<br />
hqon<strong>da</strong>T. <strong>da</strong>mxvdurni ki erTianad Sav<br />
samoselSi iyvnen gamowyobilni. zoias<br />
gonebaSi gauelva, mxiaruleba <strong>da</strong> laRoba<br />
aq fexsac ver Semoadgamso.<br />
magram imave wuTas mTeli misi yuradReba<br />
miipyro meore, Si<strong>da</strong> kedelma<br />
vrceli ezos SuagulSi, romelic gars<br />
ertymo<strong>da</strong> sakuTriv serals _ <strong>Samili</strong>sa<br />
<strong>da</strong> misi ojaxis sacxovrebels. momcro<br />
aivanze, mTavari Sesasvlelis<br />
marjvniv, zoiam SeniSna kacis figura<br />
_ Tu es iyo xilva Tovlisa <strong>da</strong> cecxlisa?<br />
idga <strong>da</strong> ezos gadmohyureb<strong>da</strong>.<br />
goliaTs hgav<strong>da</strong> Tavisi wowola, TeTri<br />
dolbandiTa <strong>da</strong> CamoSvebuli, TeTri<br />
ferisave mosasxamiT. xolo misi wi-<br />
Turi wveri gamoCn<strong>da</strong> rogorc cecxlmokidebuli<br />
buCqi samoselis TovliviT<br />
TeTri siwmindeSi.<br />
`oh, RmerTo Cemo~, warmoTqva zoiam<br />
mowiwebuli CurCuliT, `es xom TviT<br />
monstri un<strong>da</strong> iyos!~<br />
kneina ana axlomxedveli iyo <strong>da</strong><br />
mkafiod ver gaarCia, kneina barbarem<br />
ki mzera <strong>da</strong>Zaba, raTa kargad Seexe<strong>da</strong>,<br />
magram verc erTi <strong>da</strong> verc meore ver<br />
<strong>da</strong>akvirdebodnen <strong>Samili</strong>s nakvTebs,<br />
radgan didi karibWe bolos <strong>da</strong> bolos<br />
gaiRo <strong>da</strong> maT uTxres, SigniT SediTo.<br />
amasobaSi <strong>Samili</strong> ukve gamqraliyo<br />
Tvalsawieri<strong>da</strong>n.<br />
keTilmosurne mola <strong>da</strong> sxvebic gareT<br />
<strong>da</strong>rCnen. martooden xazina<strong>da</strong>rma<br />
kajiom, qalebTan erTad, SeaWena cxeni<br />
Si<strong>da</strong> savaneSi. tyveebma Tavi amoyves<br />
SemoRobil sivrceSi, romelsac xis<br />
kedeli gamohyof<strong>da</strong> ezosgan. aTiode<br />
gogo maSinve Semoexvia tyve-qalebs,<br />
Svelodnen cxeni<strong>da</strong>n CamoqveiTebisas<br />
<strong>da</strong> zrdilobiani JestebiT, m<strong>da</strong>bali<br />
Tavis <strong>da</strong>kvriT gzas uCvenebdnen.<br />
Seabijes Si<strong>da</strong> ezoSi, romelic warmoadgen<strong>da</strong><br />
gare ezos momcro asls _<br />
<strong>da</strong>xuruli SuSabandebiTa <strong>da</strong><br />
kedlebiT. ezos Soreul kuTxeSi idga<br />
patara saxli, aseve garSemortymuli<br />
<strong>da</strong>xuruli SuSabandiT. zoiam male Seityo,<br />
rom es iyo saxli, sa<strong>da</strong>c cxovrob<strong>da</strong><br />
<strong>Samili</strong>. `rogorc kolofi<br />
moTavsebuli kolofSi, romelic<br />
Tavis mxriv kolofSia moTavsebuli~,<br />
CaiCurCula frangulad <strong>da</strong> bavSvebi<br />
gaacina.<br />
oTaxi, sa<strong>da</strong>c sabolood Seiyvanes<br />
isini, iyo bneli <strong>da</strong> viwro. mogvianebiT<br />
zoiam gulmodgined gazoma oTaxi <strong>da</strong><br />
gamoacxa<strong>da</strong>: `oc<strong>da</strong>eqvsi nabiji<br />
Tormetze~. maTi axali bina emijnebo<strong>da</strong><br />
xis kedels <strong>da</strong> seralis sxva oTaxebiviT<br />
gadio<strong>da</strong> SuSabandSi. oTaxis<br />
mozrdili nawili eWira Ria buxars,<br />
karsa <strong>da</strong> pawia sarkmels Soris rom iyo<br />
amoyvanili. iatakze efina TeTri qeCa<br />
<strong>da</strong> adgilobriv nawarmi momcro xali-<br />
Cebi. rodesac oTaxSi Sevidnen, yvelam<br />
sixaruliT Sehyvira.<br />
kedlebi<strong>da</strong>n gamoSveril Taroebze<br />
ewyo saCuqrebi, Tavad <strong>da</strong>viT WavWavaZesa<br />
<strong>da</strong> saSas rom gamoegzavnaT: leibebi,<br />
baliSebi, sabnebi, pirsaxocebi <strong>da</strong><br />
saponi; samovari, Cais WurWeli, Tef-<br />
Sebi, <strong>da</strong>na-Cangali <strong>da</strong> kovzebi; kabebi,<br />
windebi, fexsacmeli, sacvlebi; savar-<br />
pavle WavWavaZe<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
<strong>Samili</strong> <strong>da</strong> <strong>kneinebi</strong><br />
fragmenti romani<strong>da</strong>n `mTebi alahisa~<br />
poet aleqsandre WavWavaZisa <strong>da</strong> qarTl-kaxeTis ukanaskneli mefis giorgi<br />
XII-is SvilTaSvili _ pavle WavWavaZe (1899-1971), <strong>da</strong>badebuli <strong>da</strong> gazrdili<br />
sankt-peterburgSi, 1917 wlis Semodgomaze oqtombris revolucias gaeqca,<br />
ruseTi<strong>da</strong>n ga<strong>da</strong>ixvewa <strong>da</strong> <strong>da</strong>saxl<strong>da</strong> jer inglisSi, mere _ SeerTebul Stateb-<br />
Si. `wiTeli jvris~ amerikul organizaciaSi xangrZlivi moRvaweobis Semdeg<br />
mwerlobas mohki<strong>da</strong> xeli.<br />
pavle WavWavaZis kalams, sxva nawarmoebebTan erTad, ekuTvnis inglisur<br />
enaze <strong>da</strong>werili romani `mTebi alahisa~ (1952), sa<strong>da</strong>c aRwerilia winandlel<br />
tyveTa Tavga<strong>da</strong>savali dRi<strong>da</strong>n gatacebisa (1895 wlis 4 ivlisi) vidre 1855 wlis<br />
10 martamde, rodesac moxerx<strong>da</strong> maTi ganTavisufleba <strong>Samili</strong>s tyveobi<strong>da</strong>n.<br />
cxlebi, jagrisebi, Tmis samagrebi <strong>da</strong><br />
sarkeebi. kuTxeSi ki Tavs iwoneb<strong>da</strong> pawia<br />
TuTiis abazana. yvelaferi mondomebiT<br />
iyo SerCeuli. Wilis Sliapebs<br />
hqon<strong>da</strong>T mogrZo, muqi feris pirbadeni.<br />
mTel saxeze CamouSvebdi <strong>da</strong> amgvarad<br />
<strong>da</strong>emorCilebodi gamtacebelTa<br />
a<strong>da</strong>T-wesebs.<br />
xalisiani SeZaxilebiT xan erT<br />
nivTs stacebdnen xels, xanac _ meores.<br />
erTmaneTs exveodnen aRtacebulni.<br />
`pirveli, rac mWirdebo<strong>da</strong>~,<br />
<strong>da</strong>iyvira zoiam, `es aris qaTibi!~<br />
miagno nivTebs, mis saxelze rom iyo<br />
<strong>da</strong>niSnuli <strong>da</strong> ramdenime wuTSi<br />
saucxood gamoewyo: muqi nacrisferi<br />
kaba grZeli qve<strong>da</strong>taniT, patara Savi<br />
manJetebiTa <strong>da</strong> Savi ferisve sayelo-<br />
Ti.<br />
bavSvebis kmayofilebas xom sazRvari<br />
ar hqon<strong>da</strong>!<br />
uceb kneina anam mkacrad mimarTa<br />
zoias:<br />
`imedi maqvs, axla Tmas gaizrdi.<br />
Tqveni asakis qals namdvilad ar Seefereba<br />
mokle Tma~.<br />
<strong>`me</strong>smis, qalbatono! magram, me mgoni,<br />
ufro iolia, Tqven SeikriWoT Tma;<br />
ai, <strong>da</strong>vatoloT erTmaneTs kisrebi <strong>da</strong><br />
naxavT, marTali Tu ara var~.<br />
`momwydi Tavi<strong>da</strong>n, Se eSmakis fexo!~<br />
_ kneina anam gaicina <strong>da</strong> xeli hkra<br />
zoias. frangi qali ki gaocebam Seipyro<br />
imis gamo, rogor Seicvala misi<br />
urTierToba kneinasTan. gaifiqra:<br />
`aseTi sityvebi, Tanac amgvari kilo-<br />
Ti, rom meTqva misTvis am ramdenime<br />
kviris winaT, albaT, gamaqrob<strong>da</strong>~.<br />
gare<strong>da</strong>n gaurkveveli butbuti<br />
moesma <strong>da</strong> mimoixe<strong>da</strong>. qalebs Tavi moeyaraT<br />
SuSabandSi, Cacucquliyvnen <strong>da</strong><br />
karis WuWrutani<strong>da</strong>n iWvritebodnen<br />
oTaxSi; xolo erTi maTgani, maRali <strong>da</strong><br />
Camosxmuli tanis qali, oc<strong>da</strong>aTi wlisa<br />
rom iqnebo<strong>da</strong>, zRurblze idga <strong>da</strong><br />
Tavs ukrav<strong>da</strong> tyveebs. mas ecva grZeli<br />
TeTri perangi, welSi ga<strong>da</strong>tkecili<br />
rom iyo <strong>da</strong> eSvebo<strong>da</strong> muxls qvemoT<br />
gamoberil TeTri feris Sarvalze,<br />
romelic mWidrod mitmasno<strong>da</strong> wvivebs.<br />
misi Tavsafari erTgvarad waagav<strong>da</strong><br />
mandils, qarTvel qalebs rom exuraT<br />
Tavze, magram grZeli Cadri, romelsac<br />
moixvev<strong>da</strong>, roca inebeb<strong>da</strong>, Sekerili<br />
iyo TeTri selisgan _nacvlad<br />
tiulisa.<br />
<strong>`me</strong> SuaneTi var, imamis coli~, Tqva<br />
qalma rusulad, `ara, ufrosi coli<br />
ara var, de<strong>da</strong> rom iyo misi Svilebisa.<br />
igi ramdenime wlis winaT moukv<strong>da</strong>,<br />
alahma mSvidobaSi amyofos misi suli~,<br />
odnav SeWoWman<strong>da</strong> <strong>da</strong> mere <strong>da</strong>sZina: <strong>`me</strong><br />
somexi var, oRond ruseTSi <strong>da</strong>badebuli.<br />
ai amitomac aris, rom rusuli<br />
vici~, <strong>da</strong> kvlav wuTieri WoWmanis Semdeg:<br />
<strong>`me</strong>c tyve viyavi... odesRac~.<br />
<strong>kneinebi</strong> <strong>da</strong> zoia wamodgnen misasalmeblad<br />
<strong>da</strong> roca isev mokalaTdnen<br />
iatakze, SuaneTma mimoixe<strong>da</strong> oTax-<br />
Si. mis mixra-moxras <strong>da</strong> Jestebs hqon<strong>da</strong><br />
bunebrivi <strong>da</strong> kargad morgebuli<br />
keTilganwyoba tyveebis mimarT, magram<br />
mis Rimilsa <strong>da</strong> xmis kiloSi iyo raRac<br />
naZaladevi, TiTqmis xelovnuri,<br />
TiTqos yovel sityvas winaswar swoni<strong>da</strong>.<br />
`mjera, rom Tqveni nivTebi<strong>da</strong>n<br />
araferi <strong>da</strong>kargula~, Tqva man bolos,<br />
`kidev rame xom ar gWirdebaT?~<br />
kneina anam amcno Tavisi wuxili im<br />
Cvilis gamo, romelsac ZuZu awova <strong>da</strong><br />
gaumxila, rZe ratomRac <strong>da</strong>miSrao.<br />
SuaneTs gaeRima: `etyoba, alahs<br />
gamougzavnia eg Cvili CvenTvis. xazina<strong>da</strong>r<br />
kajios hyavs <strong>da</strong>qvrivebuli rZali,<br />
romelic masTan cxovrobs. ramdenime<br />
dRe iqneba, rac bavSvi moukv<strong>da</strong>.<br />
<strong>da</strong>rwmunebuli var, rom uars ar ityvis,<br />
ZuZu awovos Cvils. <strong>da</strong>velaparakebi<br />
amaze~.<br />
gamx<strong>da</strong>r, patara glexis gogos yvirili<br />
aRmox<strong>da</strong> imis gafiqrebaze, rom<br />
<strong>da</strong>narCen tyveebs CamoSordebo<strong>da</strong>. SuaneTi<br />
miubrun<strong>da</strong> mas <strong>da</strong> uTxra:<br />
`nu geSinia gogoni, kajio aqve cxovrobs,<br />
ager, kuTxis koSkSi~. <strong>da</strong> xeli<br />
gaiSvira didi karibWis mimarTulebiT.<br />
mere viRacas aniSna <strong>da</strong> orma msaxurma<br />
didi langriT Semoitana sauzme<br />
_ Cai, Tafli, yveli, didi puri <strong>da</strong>,<br />
<strong>kneinebi</strong>s gasaogneblad, didi kolofi<br />
tkbileulisa mosie toles maRazii<strong>da</strong>n.<br />
zoias naRvlianad gaeRima am kolofis<br />
<strong>da</strong>naxvaze.<br />
bavSvebma tkbileuli rom <strong>da</strong>inaxes,<br />
sixaruliT pir<strong>da</strong>pir gagiJdnen. samive<br />
pataram xeli Cahyo kolofSi, eZebdnen<br />
yvelaze sayvarel nugbars. <strong>da</strong> Tamarma,<br />
roca Tavisi arCeuliT Caitkbaruna<br />
piri, cekva-cekviT <strong>da</strong>uara<br />
oTaxs.<br />
sufTa, zariviT wkriala sicili<br />
moedo kedlebs. zemoT rom aixe<strong>da</strong>,<br />
zoiam <strong>da</strong>inaxa gogo, romelic<br />
<strong>da</strong>xrili idga karTan. es iyo sandomiani<br />
qmnileba, romelsac hqon<strong>da</strong> pawia<br />
<strong>da</strong> odnav paWua cxviri; TeTri, mwyobrad<br />
Cawyobili kbilebi; xasxasa wiTeli<br />
tuCebi <strong>da</strong> didroni, nacrisferi<br />
Tvalebi. mas ecva SuaneTiviT, oRond<br />
misi grZeli qve<strong>da</strong>tani iyo cisferi <strong>da</strong><br />
Sarvali ki _ wiTeli. SuaneTi mobrun<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> kneinebs warudgina igi:<br />
`es amineTia, imamis umrwemesi<br />
coli~.<br />
ver <strong>da</strong>ijeres, rom es gogo, jer<br />
kidev ymawvilqali, <strong>Samili</strong>s coli iyo.<br />
zoiam sibraluliT Sexe<strong>da</strong>, rodesac<br />
amineTma win gadmodga nabiji <strong>da</strong> m<strong>da</strong>blad<br />
<strong>da</strong>ukra Tavi kneinebs. mere isev<br />
<strong>da</strong>ikava uwindeli adgili karTan.<br />
ezos gahyureb<strong>da</strong>, magram zoias Tvals<br />
ar gamohparvia, rom amineTi gulisyuriT<br />
usmen<strong>da</strong> yovel sityvas, romelsac<br />
oTaxSi ityodnen.<br />
`Cven di<strong>da</strong>d vafasebT Tqvens<br />
gulisxmierebas~, uTxra kneina anam<br />
SuaneTs, `magram, samwuxarod, saCivaric<br />
un<strong>da</strong> mogaxsenoT. Cveni megobari<br />
zoia diuvali bewvze ga<strong>da</strong>urCa<br />
sikvdils im sisastikis, marTlac avkacuri<br />
sisastikis gamo, erTma Tqvenma<br />
miuridma, haji-xerieTma rom gamoiCina~.<br />
kneina anam <strong>da</strong>wvrilebiT uambo SuaneTs,<br />
rogor iqceo<strong>da</strong> haji-xerieTi,<br />
<strong>da</strong>wyebuli pirveli Rami<strong>da</strong>n, tyeSi rom<br />
gaaTies <strong>da</strong> <strong>da</strong>mTavrebuli Smaguri epizodiT,<br />
mTis qedze rom gaTamaS<strong>da</strong>.<br />
SuaneTma warbebi aprixa. `Tqven<br />
Zalian maocebT! haji-xerieTi<br />
ganTqmulia, rogorc uaRresad<br />
RvTismosavi muslimi <strong>da</strong> upatiosnesi<br />
kaci. Tavis sicocxleSi mxolod erTxel<br />
Seuyvar<strong>da</strong> qali. colad iTxova,<br />
magram im saco<strong>da</strong>vs Turme misi umcrosi<br />
Zma hyvarebia. ra un<strong>da</strong> eRona, aiRo<br />
<strong>da</strong> maRali kldi<strong>da</strong>n Zirs ga<strong>da</strong>eSva,<br />
Tavis mokvla amjobina usiyvarulo<br />
col-qmrobas. haji-xerieTis Zma ki<br />
male <strong>da</strong>iRupa brZolaSi. haji-xerieTs<br />
im droi<strong>da</strong>n qalisTvis erTxelac ar<br />
Seuxe<strong>da</strong>vs!~<br />
anaz<strong>da</strong>d amineTi win gadmoixara <strong>da</strong><br />
kopebSekruli borZikiT alaparak<strong>da</strong><br />
25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
rusulad, oRond erTob <strong>da</strong>majerebeli<br />
kilo hqon<strong>da</strong>:<br />
`haji-xerieTi ar aris kaikaci!<br />
dRenia<strong>da</strong>g CasCiCinebs yazi-mahomas:<br />
saomrad wadio!~<br />
SuaneTma gaicina <strong>da</strong> zoias moeCvena,<br />
rom sicili xelovnuri iyo.<br />
`yurs nu <strong>da</strong>ugdebT amineTs. magas<br />
yvela sZuls, vinc ki yazi-mahomas<br />
<strong>da</strong>uaxlovdeba~.<br />
amis gagonebaze amineTs saxe wamou-<br />
Warxl<strong>da</strong> <strong>da</strong> gareT gavar<strong>da</strong>, Tanac braziani<br />
mzera esrola imamis ufros<br />
cols.<br />
SuaneTi wamodga gamosamSvidobeblad.<br />
<strong>`me</strong> <strong>da</strong>mpirdnen, rom Cemi moaxleebi<br />
aq <strong>da</strong>mxvdebodnen~, Tqva kneina anam,<br />
`sad arian?~<br />
`aq arian, <strong>da</strong>rRo-vedenoSi. seral-<br />
Si oTaxebi ar gveyo, magram <strong>da</strong>rwmunebuli<br />
brZandebodeT, rom maT movlapatronobas<br />
ar moakleben~.<br />
`min<strong>da</strong>, rom axlave vnaxo isini!~<br />
`romelime ZiZa gagzavneT. Tqveni<br />
wodebis qali ar SeiZleba gamoCndes<br />
seralis gareT~.<br />
es sakiTxi samu<strong>da</strong>mod ga<strong>da</strong>iWra <strong>da</strong><br />
zoiam Tqva, Tuki vinme un<strong>da</strong> wavides, me<br />
wavalo. <strong>da</strong> wuTieri yoymanis Semdeg<br />
SuaneTi <strong>da</strong>Tanxm<strong>da</strong>.<br />
zoiam Tavisi axali Sliapa <strong>da</strong>ixura<br />
<strong>da</strong> Cadri Camoifara. kneinebs sicili<br />
auty<strong>da</strong>T. SuaneTma ki gaocebiT<br />
Sexe<strong>da</strong>.<br />
saaTis meoTxedi rom gavi<strong>da</strong>, zoia<br />
kvlav mihyvebo<strong>da</strong> keTilmosurne molas.<br />
ga<strong>da</strong>Wres didi gare ezo, gavidnen<br />
ganier, mTavar quCaze <strong>da</strong> gzas gaudgnen.<br />
mere Cauxvies marcxniv, Zalze<br />
viwro CixSi, sa<strong>da</strong>c xis totebi moxdenilad<br />
gadmokidebuliyvnen kedlebze.<br />
zoias gaeRima. gamvlel-gamomvlelTa<br />
el<strong>da</strong>nacemi mzera gulianad<br />
arTob<strong>da</strong>, magram roca kuTxeSi Seuxvies<br />
<strong>da</strong> moe<strong>da</strong>nze gavidnen, Rimili tu-<br />
Cebze Seeyina.<br />
moednis meore boloSi moCan<strong>da</strong> Savad<br />
pir<strong>da</strong>bCenili ormo. `oh, RmerTo<br />
Cemo! es saSinelebani yvelgan hqoniaT~,<br />
CaiCurCula <strong>da</strong> sxva mxares gaixe<strong>da</strong>.<br />
ramdena<strong>da</strong>c SeeZlo, mietmasna<br />
keTilmosurne molas.<br />
am moe<strong>da</strong>nze idga saxli, sa<strong>da</strong>c <strong>da</strong>ebinavebinaT<br />
winandleli msaxurni. momdevno<br />
naxevari saaTis ganmavlobaSi<br />
zoia elaparakebo<strong>da</strong> qalebs, romelTac,<br />
Cans, araferi hqon<strong>da</strong>T sawuwuno.<br />
zoias ga<strong>da</strong>aviwy<strong>da</strong> pir<strong>da</strong>bCenili<br />
ormo, magram kvlav gareT rom gavidnen,<br />
Secbunebuli erT adgilze gaqvav<strong>da</strong>,<br />
TiTqos miajaWveso. guli saSinlad<br />
ucem<strong>da</strong>.<br />
moe<strong>da</strong>ni ga<strong>da</strong>Wra sazeimo procesiam.<br />
mas saTaveSi edga kaci, romelic<br />
grZel kibes moaTrev<strong>da</strong>.<br />
axalgazr<strong>da</strong> qali mohyav<strong>da</strong>T. igi<br />
mZimed moabijeb<strong>da</strong> <strong>da</strong> pirisaxe miugav<strong>da</strong><br />
TeTr, tragikul niRabs.<br />
zoia mklavSi CaeWi<strong>da</strong> keTilmosurne<br />
molas. man ki mkveTri moZraobiT<br />
moiSora.<br />
`arasodes Seexo mamakacs!~ Tqva<br />
ukmexad <strong>da</strong> TiTebiT Seiwmin<strong>da</strong> mklavi,<br />
TiTqos <strong>da</strong>usvareso. `axla ki wadi!~<br />
magram zoia raRacam gaaSeSa,<br />
TiTqos fesvi miwaSi gaidgao. `ratom,<br />
ratom?~ misustebuli imeoreb<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
xels iSver<strong>da</strong> braldebuli qalisaken.<br />
`eg qali <strong>da</strong>mnaSavea. Tavisi qmari<br />
mokla~.<br />
zoia ver acnobiereb<strong>da</strong> am qalis<br />
<strong>da</strong>naSauls. aqamde arasodes mosvlia<br />
TavSi, rom SeeZloT qalis Cagdeba saz
25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
arel ormoSi. kibe CauSves <strong>da</strong> xels<br />
hkravdnen qals, Cadio. is ki winaaRmdegobas<br />
uwev<strong>da</strong>. moulodneli <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>uokebeli SiSi <strong>da</strong>eufla zoias. xelfexi<br />
ukankaleb<strong>da</strong>. Cadri miikra<br />
Tvalebsa <strong>da</strong> loyebze.<br />
mZlavri agonia mxolod wuTiT<br />
gagrZel<strong>da</strong>. keTilmosurne mola<br />
mouTmenlobas amJRavneb<strong>da</strong>. xmas auwia<br />
<strong>da</strong> zoias ubrZana, wamodio.<br />
zoiam muStebi mokuma <strong>da</strong> Tav-<br />
CaRunuli morCilad gahyva keTilmosurne<br />
molas. ukan gaxedvas vera be<strong>da</strong>v<strong>da</strong>.<br />
imave saRamos, <strong>da</strong>axloebiT rva<br />
saaTze, SuaneTi _ <strong>Samili</strong>s meore coli<br />
_ erTob aRgznebuli Semovar<strong>da</strong> tyve-<br />
Ta oTaxSi <strong>da</strong> gamoacxa<strong>da</strong>, imams bavSvebis<br />
naxva swadiao. misi sityviT, qal-<br />
Tagan erT-erTs, oRond kneinebs arao,<br />
SeeZlo gahyolo<strong>da</strong> bavSvebs <strong>da</strong> Tvalyuri<br />
<strong>da</strong>egdo im pirobiT, rom imamis<br />
samyofelis zRurbls ar ga<strong>da</strong>abijeb<strong>da</strong>.<br />
kneina anam Tavisi Cvili sandro<br />
mklavebSi Caugora zoias <strong>da</strong> Seevedra,<br />
Tvali ar moaSoroo; SiSob<strong>da</strong>. Cvili,<br />
marTalia, cota mokeTebuliyo, magram<br />
jer kidev avadmyofi erqva.<br />
<strong>Samili</strong>s oTaxis kari gaiRo <strong>da</strong><br />
iqi<strong>da</strong>n Suqi gamokrTa. zoia miadga<br />
kars. misi cnobismoyvareoba Serwymo<strong>da</strong><br />
garkveul Zrwolas, magram zRurblze<br />
erTbaSad gaocebam Seipyro.<br />
grZelsa <strong>da</strong> viwro oTaxSi, romelsac<br />
ramdenime qonis sanTeli anaTeb<strong>da</strong>,<br />
iatakze fexmorTxmiT ij<strong>da</strong> <strong>Samili</strong>.<br />
mis cxvirwin <strong>da</strong>bal skamze wamoskupebuliyo<br />
ulazaTo Sav-TeTri kata <strong>da</strong><br />
moSivebuli Sehyureb<strong>da</strong>, Tu rogor<br />
umzadeb<strong>da</strong> <strong>Samili</strong> saWmels momcro<br />
Tixis jamSi. misi wiTuri wveri naklebad<br />
elvareb<strong>da</strong> grZeli, Savi samoselis<br />
fonze. <strong>Samili</strong> lamis krutuniT ebaasebo<strong>da</strong><br />
katas. wvrili Tvalebi moWutuli<br />
hqon<strong>da</strong>. yoveli moZraoba mozomili<br />
<strong>da</strong> RirsebiT aRsavse iyo. didebuli<br />
Sesaxe<strong>da</strong>obisa gaxl<strong>da</strong>T. Tavze TeTri<br />
dolbandi Semoexvia fesis garSemo <strong>da</strong><br />
CaxlarTuli boloebi dolbandisa<br />
Tavisuflad ga<strong>da</strong>hkidebo<strong>da</strong> zurgze.<br />
Savi bewvis kide Semortymo<strong>da</strong> Subls <strong>da</strong><br />
dolbandi veeba, TeTr gvirgvins emsgavsebo<strong>da</strong>.<br />
Samilma jami magi<strong>da</strong>ze <strong>da</strong>udo katas<br />
<strong>da</strong> yurs ukan mofxana. amis <strong>da</strong>naxvaze<br />
salomes, mariamsa <strong>da</strong> Tamars, romlebic<br />
xelixelCakidebulni idgnen <strong>da</strong><br />
farTod gaxelili TvalebiT ucqerdnen<br />
uCveulo sanaxaobas, aRtacebuli<br />
sicili auty<strong>da</strong>T. Samilma gauRima bavSvebs.<br />
amineTi, mesame coli <strong>Samili</strong>sa,<br />
iqve fusfuseb<strong>da</strong>. vaxSami gaemzadebina<br />
<strong>Samili</strong>saTvis, magram man xeli auqnia<br />
<strong>da</strong> SuaneTs raRac aniSna.<br />
SuaneTma Svidi Tvis giorgi orbeliani<br />
<strong>da</strong>awvina <strong>Samili</strong>s gverdiT moTavsebul<br />
did, wiTel baliSze <strong>da</strong> samive<br />
gogos uTxra, axlos modiTo. Samilma<br />
bavSvebs xeli Tavze ga<strong>da</strong>usva, mere<br />
jibeSi moifaTura, mTeli muWa nuSis<br />
karameli amoacura <strong>da</strong> samives pirSi<br />
Cautena.<br />
axla sandros jeri <strong>da</strong>dga <strong>da</strong> SuaneTma<br />
bavSvi gamoarTva zoias.<br />
Samils maSinve ar Seuxe<strong>da</strong>vs zoiasTvis<br />
<strong>da</strong> qals es esiamovna; dro mieca,<br />
rom irgvliv yvelaferi mieTvaliermoeTvalierebina.<br />
iatakze gaSlil<br />
xaliCebsa <strong>da</strong> ramdenime did, wiTel<br />
muTaqas Tuki ar CaTvlidi, oTaxi<br />
Zalze ubralod gamoiyurebo<strong>da</strong>. ramdenime<br />
xmali <strong>da</strong> xanjali eki<strong>da</strong> TeTrad<br />
SeRebil kedlebze; ramdenime tyavga<strong>da</strong>kruli<br />
wigni ido Taroze _ es iyo<br />
<strong>da</strong> es. vaxSamic ki, amineTs rom gaemzadebina,<br />
sakmaod Raribuli iyo: erTi<br />
Wiqa yavisferi Cai, rZe, yveli <strong>da</strong> TeTri<br />
puris ori pawia naWeri.<br />
<strong>Samili</strong> <strong>da</strong>ixara sandrosken <strong>da</strong> Rrma<br />
naoWma SeuWmuxna warbebi. gamx<strong>da</strong>ri <strong>da</strong><br />
fermkrTali bavSvi ewva kalTaSi. Tavi<br />
gaaqnia <strong>da</strong> pirvelad, mxolod erTxel,<br />
pir<strong>da</strong>pir Sexe<strong>da</strong> zoias. Tvalebi,<br />
Cveulebisamebr, moWutuli hqon<strong>da</strong>,<br />
magram mzera _ <strong>da</strong>Zabuli. zoia umadlo<strong>da</strong><br />
Tavis pirbades. <strong>Samili</strong> TvalCaciebiT<br />
Sehyureb<strong>da</strong> mTeli erTi wuTi,<br />
mere Tavi miabruna, aSkarad <strong>da</strong>etyo,<br />
rom ar moewona qalis samoseli <strong>da</strong><br />
Sliapa. man mkacri xmiT ramdenime sityva<br />
uTxra Tavis colebs <strong>da</strong> xelis<br />
aqneviT moiSora bavSvebi.<br />
SuaneTma sandro <strong>da</strong>ubruna zoias <strong>da</strong><br />
baliSi<strong>da</strong>n aiyvana giorgi. `imami am-<br />
bobs, gveyofa amdeni sikvdilio. sandros<br />
kargad un<strong>da</strong> movuaroTo. nebavs,<br />
rom yoveldRe movuyvanoT xolme.<br />
marto sandro, sxva aravin~.<br />
SuaneTma patara gogoebi oTaxi<strong>da</strong>n<br />
galala <strong>da</strong> audiencia <strong>da</strong>mTavr<strong>da</strong>.<br />
meore dRes, dilaadrian, SuaneTi<br />
fexakrefiT Semovi<strong>da</strong> tyveTa oTaxSi.<br />
qalebTan martoka rom <strong>da</strong>rCa, misi qceva<br />
aRar iyo naZaladevi <strong>da</strong> xelovnuri.<br />
simpaTiiT Sehyureb<strong>da</strong> qarTvel tyveqalebs<br />
Tavisi didroni, Taflisferi<br />
TvalebiT. fexmorTxmiT mokalaT<strong>da</strong><br />
iatakze, <strong>kneinebi</strong>sa <strong>da</strong> zoias axlos, <strong>da</strong><br />
aCqarebiT aCurCul<strong>da</strong>: `ai, ra un<strong>da</strong><br />
giTxraT. wuxelis imams velaparake<br />
haji-xerieTze. imamma Tqva, sabednierod<br />
aravin <strong>da</strong>Savebulao. amJamad<br />
mets verafers gavawyobT. magram samar-<br />
Tali mainc <strong>da</strong>adgeba Tavis gzas, dro<br />
rom mova!~<br />
`samarTali!~ _ aRSfoTebiT wamoiZaxa<br />
zoiam. `kaci xels rom aRmar-<br />
Tavs umweo qalis mosaklavad <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>usjeli <strong>da</strong>rCeba _ amas hqvia samar-<br />
Tali?!~<br />
amis gagonebaze SuaneTs Tvalebi<br />
gaufarTov<strong>da</strong>, tuCebi mokuma <strong>da</strong> zed<br />
TiTi miido.<br />
`aRarasodes erTi sityvac ar wamogcdes<br />
imamis winaaRmdeg! maJr-<br />
Jolebs imis gafiqrebaze, rogori<br />
sasjeli SeiZleba <strong>da</strong>gatydes Tavs. <strong>da</strong><br />
Tuki mainc ar <strong>da</strong>iSli Sensas, icode,<br />
amjerad verafers giSveli. imami didebuli<br />
<strong>da</strong> saocari kacia. gagiJebiT miyvars!~<br />
SuaneTi wamodga, saxe wamoswiTlebo<strong>da</strong>,<br />
karisaken gauZRva glexis gogosa<br />
<strong>da</strong> mis pawia <strong>da</strong>ikos. `wamodiT~,<br />
mkvaxed uTxra, `kajios koSkSi wagiyvanT~.<br />
<strong>da</strong> mere minazebuli xmiT <strong>da</strong>sZina:<br />
`nu geSiniaT, SegiZliaT moxvideT<br />
Tqveni <strong>kneinebi</strong>s sanaxavad, roca ki<br />
mogindebaT~.<br />
rogorc ki SuaneTma <strong>da</strong>tova oTaxi,<br />
haji-xerieTi moadga kars, Tan mohqon<strong>da</strong><br />
samfexa skami, romelic oTaxis gareT,<br />
SuSabandSi moaTavsa. `pirisaxe<br />
<strong>da</strong>ifareT~, mimarTa tyve-qalebs,<br />
`imami un<strong>da</strong> gewvioT~.<br />
kneinebma <strong>da</strong> zoiam Tavsaburavebi<br />
moirges <strong>da</strong> pirbadeni Camoiwies. ZiZebi<br />
<strong>da</strong> bavSvebi fexze wamodgnen.<br />
Samilma oTaxis kari SemoaRo. iseve<br />
ecva, rogorc wina saRamos _ grZeli,<br />
Savi feris samoseli <strong>da</strong> Tavze Semoxveuli<br />
TeTri dolbandi. xeli Caeki<strong>da</strong><br />
Svidi wlis gogosaTvis, romelsac mSvenieri,<br />
<strong>da</strong>xvewili saxis nakvTebi hqon<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> iseTive tansacmeli ecva,<br />
rogorc seralis mozrdil qalebs,<br />
oRond TavSiSvela iyo.<br />
<strong>Samili</strong> xma<strong>da</strong>bla <strong>da</strong>elaparaka hajixerieTs<br />
<strong>da</strong> man rusulad warmoTqva:<br />
`didebuli imami ambobs, Tqvenma bavSvebma<br />
najabaTTan iTamaSono. es aris<br />
umrwemesi asuli imamisa~.<br />
najabaTma gauRima salomes <strong>da</strong> mariams.<br />
aniSna, Cemken modiTo, xeli Cas-<br />
Wi<strong>da</strong> <strong>da</strong> ezoSi erTad gaiqcnen. Samilma<br />
ubrZana ZiZebs, <strong>da</strong>narCeni bavSvebic<br />
oTaxi<strong>da</strong>n gaiyvaneTo.<br />
mere haji-xerieTma Tqva: `imams<br />
nebavs icodes, sauzme mogewonaT Tu<br />
ara~.<br />
`diax, mogvewona. gmadlobT~,<br />
uTxra kneina anam. `yvelaferi mogvewona,<br />
gar<strong>da</strong> qoniani puris qerqisa.<br />
qons miCveuli ara varT~.<br />
Samilma gauRima kneinas, Tqveni kargad<br />
mesmiso. <strong>`me</strong>c ar momwons, SuaneTs<br />
vetyvi, TqvenTvisac iseTi puri gamoacxos,<br />
me rom micxobs~.<br />
qalebi ar moelodnen amgvar<br />
keTilganwyobas <strong>da</strong> gulisxmierebas.<br />
isini <strong>da</strong>sxdnen TavianTi bneli oTaxis<br />
iatakze <strong>da</strong> verc ki be<strong>da</strong>vdnen, saku-<br />
Tari TavisaTvis mainc gaemxilaT is<br />
imedebi, moulodnelad rom aReZraT<br />
gulSi. wamowyebuli saubari mdored<br />
miedinebo<strong>da</strong>. orive mxares lodini uwev<strong>da</strong>,<br />
vidre haji-xerieTi ga<strong>da</strong>Targmni<strong>da</strong><br />
naTqvams.<br />
<strong>Samili</strong> Camoj<strong>da</strong> samfexa skamze <strong>da</strong><br />
Tqva:<br />
`Sen didxans malodine, ana... ramdenjer<br />
gamovgzavne Cemi mzveravebi,<br />
sanam ar momaxsenes Tqveni Camosvla<br />
winan<strong>da</strong>lSi~.<br />
rodesac kneina anam gaiazra <strong>Samili</strong>s<br />
sityvebis mTeli mniSvneloba,<br />
SeZrwunebiT aRmox<strong>da</strong>:<br />
`Tqven imis Tqma gnebavT, rom Cveni<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
mxaris naxevari gaZarcveT <strong>da</strong> asobiT<br />
suli saiqios gaistumreT mxolod <strong>da</strong><br />
mxolod Cvens <strong>da</strong>satyveveblad?!~<br />
`maS sxvagvarad rogor <strong>da</strong>vibruno<br />
Cemi Svili? qarTveli mefis SviliSvilisa<br />
<strong>da</strong> SvilTaSvilTa gulsaklavi<br />
vedrebani, uTuod, miswvdeba Zlevamosili<br />
rus-xelmwifis smenas~.<br />
<strong>Samili</strong> miubrun<strong>da</strong> kneina barbares.<br />
`Sen <strong>da</strong> Seni Svili rom iq iqnebodiT,<br />
CemTvis moulodnelic iyo <strong>da</strong> sasiamovnoc.<br />
me di<strong>da</strong>d vafasebdi <strong>da</strong> pativsa<br />
vcemdi Sens qmars~.<br />
wamiT <strong>da</strong>Jinebuli mzera esrola<br />
qalebs, mere gaiRima.<br />
`nuraferi SegaSfoTebT. aq kaciSvili<br />
arafers <strong>da</strong>giSavebT. Tqven<br />
mogepyrobian, rogorc Cemi ojaxis<br />
wevrebs, Tuki usityvod <strong>da</strong>memor-<br />
CilebiT~.<br />
<strong>Samili</strong> SeiWmuxna <strong>da</strong> TiTi aswia.<br />
`Tqvenma bavSvebma Tavisuflad<br />
iTamaSon CemebTan <strong>da</strong> maTi ZiZebic<br />
gahyvebian, sa<strong>da</strong>c ki isini wavlen~.<br />
axla meore TiTic aswia.<br />
`vidre me saxlSi vimyofebi, Tqven<br />
samiveni am oTaxSi un<strong>da</strong> <strong>da</strong>rCeT Sebindebamde.<br />
mere ki SegiZliaT skamze<br />
CamosxdeT SuSabandSi~.<br />
bolos mesame TiTi aswia.<br />
`rodesac saxli<strong>da</strong>n gaval, frangis<br />
qals SeuZlia iseirnos ezoSi <strong>da</strong> Cems<br />
colebs estumros, magram Tqveni<br />
gvaris qalebisaTvis, anav <strong>da</strong> barbarev,<br />
aseTi qceva Seuferebeli iqnebo<strong>da</strong>.<br />
Tqven arasodes ar un<strong>da</strong> gascdeT SuSabands~.<br />
<strong>Samili</strong> laparakob<strong>da</strong> <strong>da</strong> misi sityvebi<br />
Tan<strong>da</strong>Tan ufro <strong>da</strong> ufro Zalovani<br />
xdebo<strong>da</strong>.<br />
`gulisyuriT mismineT. yvelaferi<br />
jer ar miTqvams. Tuki romelime Tqvengani<br />
Seecdeba saidumlod gaugzavnos<br />
werili naTesavebs an<strong>da</strong> isini saidumlo<br />
gamogzavnian werils, icodeT, arc<br />
Tqven <strong>da</strong>gindobT <strong>da</strong> arc Tqvens<br />
Svilebs. <strong>da</strong>gxocavT, rogorc <strong>da</strong>vxoce<br />
aTi rusis oficeri, romlebsac puris<br />
naWerSi Camaluli werili mouvi<strong>da</strong>T,<br />
an<strong>da</strong> yovel Tqvengans monebad <strong>da</strong>vurigeb<br />
Cems naibebs!~<br />
Samilma muqariT gaiSvira TiTi<br />
tyve-qalebisaken.<br />
`erTi mdi<strong>da</strong>ri rusis gogos ambavsac<br />
getyviT, Cemma mxedrebma rom<br />
<strong>da</strong>atyveves ramdenime wlis winaT, roca<br />
eklesiaSi mieSurebo<strong>da</strong> jvris <strong>da</strong>sawerad.<br />
misi ojaxi mzad iyo, didi gamosasyidi<br />
ga<strong>da</strong>exa<strong>da</strong> gogos <strong>da</strong>saxsnelad,<br />
magram amaod gaisarjnen. mcdelobam<br />
uqmad CauaraT, yuri ar vaTxove, vinai<strong>da</strong>n<br />
im gogom Tavs neba misca, rom<br />
arafrad Cavegde. amis sazRaurad monasaviT<br />
gavaCuqe <strong>da</strong> sikvdilamde<br />
monadve <strong>da</strong>rCeba! igive xvedri gergebaT<br />
wilad Tqvenca <strong>da</strong> Tqvens Svilebsac,<br />
anav <strong>da</strong> barbarev, <strong>da</strong> Senc, frangis<br />
qalo, Tuki manamde ar <strong>da</strong>gxoceT!~<br />
<strong>Samili</strong> laparakob<strong>da</strong> mSvi<strong>da</strong>d <strong>da</strong><br />
amiT misi sityvebis sisastike ufro<br />
met Zalas iZen<strong>da</strong>. tyve-qalebs mexiviT<br />
<strong>da</strong>ecaT zedized gamoTqmuli <strong>da</strong>muqrebani,<br />
myisve rom mohyva mis Tavazian<br />
guliTadobas. zoias civma Jruantelma<br />
<strong>da</strong>uara zurgSi. kneina anam Seuracxyofilad<br />
igrZno Tavi, Samils zurgi<br />
Seaqcia <strong>da</strong> lamob<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>eylapa mZvin-<br />
Targmani 9<br />
vare pasuxi, enis wverze rom moadga.<br />
martooden kneina barbares SerCeno<strong>da</strong><br />
simSvide. igi wamodga <strong>da</strong> kars miuaxlov<strong>da</strong>.<br />
`Sen ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>gvemuqro, Samil!<br />
Cven ar vapirebT urCobas. rac Seexeba<br />
CvenTvis gamogzavnil werilebs, Cven<br />
ar ZalgviZs pasuxi vagoT arc maT Sinaarsze<br />
<strong>da</strong> arc imaze, Tu ra gziT <strong>da</strong><br />
ra xerxiT gamogvigzavnian~.<br />
Samilma gamomcdeli mzera miapyro<br />
kneina barbares <strong>da</strong> xanmokle pauzis<br />
Semdeg Tqva:<br />
`<strong>da</strong> mainc, rogorc giTxariT, ise<br />
iqneba, rac ar un<strong>da</strong> moxdes, ra<strong>da</strong>c ar<br />
un<strong>da</strong> <strong>da</strong>mijdes. Tuki romelime Tqvengani<br />
miiRebs, Tun<strong>da</strong>c erTxel, saidumlo<br />
uwyebas, veRarasodes veRar ixilavT<br />
Tavisuflebas! <strong>da</strong> gaxsovdeT,<br />
Cemi muqara arasodes yofila fuWi!~<br />
<strong>Samili</strong> gaCum<strong>da</strong>, TiTqos<strong>da</strong> saimisod,<br />
rom msmenelni Rrmad Caswvdomodnen<br />
mis naTqvams. mere guneba Seecvala<br />
<strong>da</strong> kvlav gaiRima.<br />
`axla, rodesac erTmaneTs gavugeT,<br />
anav, Sens qmars miswer <strong>da</strong> werils<br />
maCveneb, rom Sevafaso. generalma readma<br />
mas <strong>da</strong>avala molaparakeba Cven-<br />
Tan~.<br />
kneina anas guliswyroma gauqra <strong>da</strong><br />
Tvalebi bednierebis cremliT aevso.<br />
es iyo pirveli oficialuri cnoba<br />
imis Taobaze, rom Tavadi <strong>da</strong>viT Wav-<br />
WavaZe cocxali <strong>da</strong> saR-salamaTi iyo.<br />
saCuqrebic TiTqos amasve niSnav<strong>da</strong>,<br />
magram erTi sityvac rom ar axl<strong>da</strong>,<br />
aman <strong>da</strong>aeWva <strong>da</strong> kneina anas kargad moexsenebo<strong>da</strong><br />
_ <strong>da</strong>viTi Tu ara, misianebi<br />
xom gamogzavnidnen.<br />
`diax, Samil~, Tqva man TiTqmis mor-<br />
Cilad, <strong>`me</strong> <strong>da</strong>vwer, rasac ki mibrZaneb~.<br />
`maS, Zalian kargi. ai, ase miswere:<br />
<strong>Samili</strong> TavisTvis iTxovs Tavis Svils<br />
jemaledins, Tavisi xalxisTvis ki _<br />
milion maneTs vercxliT!~<br />
tyve-qalebs sunTqva SeekraT. imxanad<br />
vercxlis maRali fasisa <strong>da</strong> cxovrebis<br />
donis gamo TiTze CamosaTvleli<br />
iqnebodnen amxela simdidris<br />
mflobelni. `milioni maneTi!~ gaimeora<br />
kneina anam imis imediT, egeb sworad<br />
ver gavigeo.<br />
`oh, Cven ar gagvaCnia amdeni fuli.<br />
araferi gagvaCnia, aseT Tanxas rom<br />
Seswvdes~.<br />
<strong>`me</strong> miTxres, rom auracxeli gan-<br />
Zeuli upoviaT Tqvens saxlSi~.<br />
`diax, Samil, Cven kargad vcxovrobdiT.<br />
mSvenieri saxli gvedga, sa<strong>da</strong>c<br />
vRebulobdiT megobrebs <strong>da</strong> xalxi<br />
mdidrebad gvTvli<strong>da</strong>. magram axla yvelaferi<br />
warsuls Cahbar<strong>da</strong>. bevri fuli<br />
arasodes gvqonia. gvacxovreb<strong>da</strong> mosavali<br />
Cveni mamulebisa, Tqven rom gaapartaxeT~.<br />
Samilma Tvalebi moWuta.<br />
`Seni qmris <strong>da</strong>s, samegrelos dedofals,<br />
SeuZlia ga<strong>da</strong>gvixados milioni~.<br />
`veWvob. gar<strong>da</strong> amisa, ramxela qonebac<br />
ar un<strong>da</strong> hqondes, misi gansvenebuli<br />
qmrisaa <strong>da</strong> igi mxolod ganagebs mas,<br />
rogorc meurve Tavisi ymawvili Svilisa~.<br />
<strong>Samili</strong> axla kneina barbares miubrun<strong>da</strong>.<br />
`iliko orbeliani mdi<strong>da</strong>ri kaci<br />
iyo. Sen SegiZlia gamosasyidis didi<br />
wili Seagrovo, Tuki moindomeb~.<br />
`ara, Samil~, naRvlianad upasuxa<br />
kneina barbarem. `Cemi qmris simdidre,<br />
metwilad, mamulebi iyo. Cvens Svils<br />
uanderZa <strong>da</strong>, Cveneburi kanonebis<br />
Tanaxmad, xelsac ver vaxleb, vidre<br />
giorgi srulwlovani ar gaxdeba~.<br />
Samilma mouTmenlad gaaqnia Tavi.<br />
`ana, maSin Sens qmars miswere, rac<br />
giTxari. Cemma xalxma milioni maneTi<br />
un<strong>da</strong> miiRos!~<br />
swrafad wamodga <strong>da</strong> iqauroba <strong>da</strong>tova.<br />
kneina anam pirisaxe Camala xelebSi,<br />
xolo mxrebCamoyrili <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>Rvremili kneina barbare sasowarkveTiT<br />
CaSterebo<strong>da</strong> iataks.<br />
milioni maneTi vercxliT TiTqmis<br />
oTxjer aRematebo<strong>da</strong> imave Tanxas<br />
qaRaldis fuliT. orivem kargad ico<strong>da</strong>,<br />
rom maTi ojaxebi verasodes ver Se-<br />
Zlebdnen amxela Tanxis Sovnas.<br />
Targmna Tamaz natroSvilma
10 poezia<br />
Salva sabaSvili<br />
okeaneSi<br />
es siuxve, es simdidre<br />
rogor amovwuro?<br />
es talRebiT savse sivrce<br />
rogor gamovcuro?<br />
rogor vigrZno, <strong>da</strong>vinaxo<br />
am grZnobebis kide?<br />
am mTis iqiT, am zRvis iqiT<br />
rogor ga<strong>da</strong>vide?<br />
viT gamogyve, vrcel mindvrebze<br />
mimqrolavo qaro!<br />
amodena de<strong>da</strong>miwa<br />
rogor moviaro?<br />
Cans silurje usasrulo,<br />
gahqra feri mwvane,<br />
yvelgan, yvelgan. yvelgan. yvelgan,<br />
yvelgan okeane!<br />
qaravnebi Tevzebisa,<br />
meduzebis jari,<br />
mTeli kvira, mTeli kvira<br />
imZvinvarebs qari.<br />
ager, mZlavri kaSaloti,<br />
Sadrevani wynari,<br />
gar<strong>da</strong> wylisa, gar<strong>da</strong> wylisa<br />
irgvliv arra ari.<br />
horizontze wertiliviT<br />
xan Caivlis gemi,<br />
zoggan kunZuls warmoidgens<br />
warmosaxva Cemi.<br />
qvemoT savse cxovreba aqvT<br />
TevzTa uricxv jgufebs,<br />
ufro <strong>da</strong>bla wyalmcenareT<br />
mdumareba sufevs.<br />
Sors, Sors vrceli napirebi<br />
irecxeba marad,<br />
sunTqavs wyali <strong>da</strong> arafers<br />
is ar agdebs arad.<br />
sadRac gemi CaiZira,_<br />
ha, ras ityvis bedi?<br />
ze<strong>da</strong>piris mcire TrTola,<br />
araferi meti.<br />
ai, viRac Svelas iTxovs,<br />
Tu grZnobs codvas wyali?<br />
mxolod wami. Semdeg mcirec<br />
arsad rCeba kvali.<br />
ager, sCanan meTevzeni,<br />
imedebi _ jarad.<br />
qariSxali. <strong>da</strong>iRupnen.<br />
nanobs wyali? ara!<br />
aq dros TiTqos azri ar aqvs,<br />
mainc uTvlel wyebad<br />
Rame, dila, dRe, saRamo<br />
erTurTs enacvleba.<br />
xmeleTze ki mezRvauri<br />
ambebs hyveba uzRvavs,<br />
<strong>da</strong> iq sityva "okeane"<br />
warmosaxvas susxavs.<br />
mec wyalSi var, hqrian irgvliv<br />
grigalebi sityvis,<br />
Zalas maTsas azri igrZnobs,<br />
ena _ verriT ityvis.<br />
aq yvelafers wamSi asjer<br />
hqmnis <strong>da</strong> angrevs qari,<br />
me ki min<strong>da</strong> qaosi<strong>da</strong>n<br />
Sevqmna raRac myari.<br />
<strong>da</strong> mZvinvarebs fiqris qari,<br />
uxvi, xSiri, mWidro,<br />
rom am nislSi sxva wesrigi<br />
Sevqmna, <strong>da</strong>vamkvidro;<br />
sityvebs viWer, vawyob, vageb,<br />
vZerwav, vkonav, vferav,<br />
<strong>da</strong> iqmnebiT: azro, grZnobav,<br />
saxev, Suqo, mzerav;<br />
<strong>da</strong> es sivrce, es siuxve<br />
rogor amovwuro?<br />
es talRebiT savse veli<br />
rogor gamovcuro?<br />
rogor vigrZno <strong>da</strong> movicva<br />
am grZnobebis kide?<br />
am mTis iqiT, am zRvis iqiT<br />
rogor ga<strong>da</strong>vide?<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
<strong>literaturuli</strong> gazeTi 25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
amaoa! irgvliv bneli<br />
kanonT wyeba mefobs,<br />
ar arsebobs arc WurWeli,<br />
badec ar arsebobs.<br />
<strong>da</strong> vinc mtkiced moisurvebs,<br />
arss miagnos marTals,<br />
sivrce samkvdro_sasicocxlo<br />
brZolas gaumarTavs.<br />
mec viT SevZleb Sevsva zRva Tu<br />
<strong>da</strong>viurvo qari!<br />
an SevaRo saganZurTa<br />
cxraklitulis kari!<br />
mivakvlio Tval_margalits,<br />
Cavekono ciskars!<br />
an avago sasaxleni<br />
wmin<strong>da</strong> grZnobebisgan!<br />
o, arc melis albaT, rom gza<br />
napiramde ganvvlo,<br />
Tund na<strong>da</strong>vliT viyo savse,<br />
Tun<strong>da</strong>c _ una<strong>da</strong>vlo!<br />
ra <strong>da</strong>rCa kidev?<br />
survilTa zRvaro, fiqrebis ridev,<br />
ra <strong>da</strong>rCa kidev, ra mwaddes kidev?<br />
rad ismis Tqveni xmebi mkilavi,<br />
ra aris CemTvis dRes uxilavi?<br />
zraxvaTa srbolav, tkivilTa zRvaro,<br />
kidev ra talRad ga<strong>da</strong>viRvaro?<br />
sad <strong>da</strong>eqanos eWvi, viT gun<strong>da</strong>?<br />
suls sxva ra un<strong>da</strong>? RmerTs sxva ra un<strong>da</strong>?<br />
ra Sevqmna, kidec rom viyo xuro?<br />
zecas ra ferad mimovesxuro?<br />
<strong>da</strong>rCa aRmarTi Tu Sevakeba?<br />
ra marmarilo? ra qan<strong>da</strong>keba?<br />
xe<strong>da</strong>vs ki vinme? ismens ki rame?<br />
ras elis Cemgan bindi Tu Rame?<br />
ras iTxovs mwvaniT mosili kordi?<br />
mSvenebas misas me gavuswordi!<br />
zRvao, Cemi xma Senc xom gxlebia_<br />
CemSi sxva, mZlavri qariSxlebia!<br />
mTebo, simaRlis Tumc gdevT zmaneba,<br />
dRes me viqeci laJvardT mbrZaneblad!<br />
xolo Sen, qaro, zRvebSi rom hqrebi,<br />
Cems sulis grigals viT Seedrebi?<br />
niavo susto, mosilo kdemiT,<br />
asjer nazia sinaze Cemi!<br />
<strong>da</strong> suli Cemi, ferebs rom hxatavs,<br />
xom cisartyelas Seqmni<strong>da</strong> aTass?<br />
bunebav, marad zRva fiqrs rom itev,<br />
ra <strong>da</strong>rCa kidev?ra msurdes kidev?<br />
raRa veZebo, ra vpovo meti,<br />
an<strong>da</strong> mignebul ferebis mWvreti,<br />
kvlav ra ferTa kvals gavuyve mere?<br />
ra siRrme vigrZno, ra siZliere?<br />
me vnaxe Sori bzebi <strong>da</strong> palma,<br />
<strong>da</strong> raxania gaaswro Tvalma<br />
yvela jogebis umizno qrolvas,<br />
yvela Suqebis usazRvro ltolvas;<br />
maS raRa msurdes, ra movinatro,<br />
grZnoba kidev sad <strong>da</strong>vabinadro,<br />
kidev ra ganZTa viyo mkrebeli,<br />
sad raRa rCeba SeuZlebeli?<br />
samyaros Zalav, varskvlavTa jaro,<br />
ra <strong>da</strong>rCa saxmle <strong>da</strong> saabjaro?<br />
cao, kidev ra bindbundebs itev?<br />
ra melis kidev? ra mixmobs kidev?<br />
aisi<br />
gariJraJis sxivebis ferma kdemamosilma<br />
kabadoni natifad moxata <strong>da</strong> mosirma.<br />
TiTqos wyalma CaZira varskvlavebi _ qviSani,<br />
gaCn<strong>da</strong> sio, aisis gamarjvebis niSani.<br />
aTrTolebul garemos gasaocrad uxdeba<br />
<strong>da</strong>fioniT <strong>da</strong>ferva, lurjad azurmuxteba.<br />
maxsovs Ramec, sauflo auracxel mnaTobTa,<br />
uSqar mbrwyinav wertilad rarig aTinaTob<strong>da</strong>!<br />
ramdeni ram arsebobs: usasrulo, ulevi,<br />
gareSemo lagdeba, rogorc saswaulebi _<br />
sinamdvile, sizmari, warmosaxva, zmaneba,<br />
Rrma sev<strong>da</strong> Tu grZneuli mZafri aRfrTovaneba.<br />
suli usmens samyaros Sreebs<br />
rogorc vulkani, amoifrqvnen fiqrebi ucbad.<br />
<strong>da</strong> axla vfiqrob: viT vulkanis amofrqvevisas<br />
amodis mxolod cxeli lavis mcire nawili,<br />
es ki miwis guls mxolod mcire droiT amSvidebs,<br />
amnairadve, mec vicileb martoden fiqrTa<br />
naWarbs, romelsac afeTqeba SeeZlo tvinis,<br />
magram <strong>da</strong>rCenil fiqrebisgan, Tan<strong>da</strong>TanobiT,<br />
Warbi nakadi SeiZleba kvlav aRmocendes,<br />
<strong>da</strong> am nakadsac <strong>da</strong>sWirdeba gamosvla gareT,<br />
<strong>da</strong> es gamosvla axal vulkans <strong>da</strong>emsgavseba.<br />
<strong>da</strong> mas Semdegac, vici, vici, versad, verasdros<br />
me ver mivaRwev samu<strong>da</strong>mo wonasworobas,<br />
radgan fiqrebi <strong>da</strong>grovdeba marad <strong>da</strong> marad,<br />
radganac suli mu<strong>da</strong>m usmens samyaros Sreebs...<br />
gamTiSvel xmebSi<br />
arsebav Cemo, Sen <strong>da</strong>iRale,<br />
mainc uTvalav qars kvlav edebi,<br />
miizi<strong>da</strong>ven Sens undo mzeras<br />
mimobneuli varskvlavedebi.<br />
sinamdvileTa jaWvs Tvalgauwvdens<br />
erT mcire rgolad ga<strong>da</strong>ebi ra,<br />
aha _ arsebob, magram eg suli<br />
dRemde veravin ga<strong>da</strong>ibira,<br />
cocxlob _ es niSnavs: yvelafers qveynad<br />
Sors ramdenime ficari elis,<br />
Semovlebia horizonts elva<br />
TvalCauwvdenel sicarielis.<br />
Sen Seicani, Tumca dReebma<br />
didxans yvelafris hfara raoba.<br />
"fiqri", "qmedeba"_ am sityvebs gaxsnis<br />
erTi saxeli _ araraoba!<br />
rogorc <strong>da</strong>mfrTxali talRa, moscuravs<br />
warsuli _ weli xuTiaTasi,<br />
erT galaqtikas ver amoswuravs<br />
azri, yvelaze udiadesi,<br />
samagierod _ ramdeni Suri,<br />
ramdeni brZola, gesli ramdeni!<br />
yvelganmRweveli aTasi mzera,<br />
sulismwamlavi, cremlis<strong>da</strong>mdeni;<br />
musrs vavlebT yvela cocxal arsebas,<br />
gvirgviniT vmosavT Sublebs umecarT,<br />
aris Tanabrad mravlismomTxovni<br />
Cveni xmauric <strong>da</strong> siCumeca!<br />
mosxipe sityva! urCevnis yvelas<br />
azri - naReWi <strong>da</strong> nalukmari,<br />
mosxipe sityva! aq de<strong>da</strong>miwis<br />
mTeli qaRaldi aris ukmari!<br />
arsebav Cemo, Sen, ga<strong>da</strong>Rlili,<br />
mainc uTvalav qars kvlav edebi,<br />
ras gagigeben, an ras getyvian<br />
Sors mociale varskvlavedebi?<br />
ar aris qveynad raime Zala,<br />
mZlevi sazizRar xmis _ gamTiSvelis,<br />
Sen okeanis fskerze Caxvedi<br />
<strong>da</strong> aw verara veRar giSvelis!<br />
geZaxis gazafxuli<br />
iseve Caiares kvirebma,<br />
dReebi Caatares gabawruli,<br />
uricxvi aTinaTi ireva,<br />
ecema fiqrebi <strong>da</strong>kawruli.<br />
Sexede _ mosula gazafxuli,<br />
xevis pirs xeebi amoinTnen,<br />
sruldeba miznebi <strong>da</strong>saxuli,<br />
galobas pasuxob galobiTve.<br />
brwyindeba ulurjesi Tavani _<br />
mxatvarma arc ra feri amyofina,<br />
is ambobs: "xsovnaa mTavari,<br />
rac mas ar SemorCa _ arc yofila!"<br />
xmauri! <strong>da</strong>Jineba! aRelveba!<br />
raRacis gaxseneba! Rrma fenebi!<br />
am dReebs saxvanairad aRameben,<br />
Rameebs _ sxvanairad aTeneben.<br />
ra mox<strong>da</strong>, jer verc ki moisazre,<br />
raRac ki Seicvala, cxadia,<br />
dro, TiTqos yvela sxva droiT savse,<br />
sxva xati, am xatSi rom hxatia.<br />
geZaxis gazafxulis grZneuleba,<br />
mindvrebze, borcvebze <strong>da</strong>gatarebs,<br />
is fiqrni, droebiT Zleulebi,<br />
garbian _ nakvalevs axataven.<br />
sxivebi! sxivebi! sxivebi!<br />
nu eWvob _ saswauli ari:<br />
sigriliT avsebuli xevebi.<br />
laJvardi. Jruanteli. <strong>da</strong>ri.
25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
debiuti<br />
beqa kokaia<br />
jejgvi<br />
saSineli Cveva aqvs. ro laparakobs,<br />
pir<strong>da</strong>pir mkerdze miyurebs.<br />
gana, vkompleqsdebi, ise...<br />
ra wesia?<br />
babuaCemis panaSvidze rom movi<strong>da</strong>, ma-<br />
Sinac sul mkerdze miyureb<strong>da</strong>.<br />
kidev kargi, mamaCemma ar SeamCnia.<br />
erTxel mTvralma <strong>da</strong>mireka <strong>da</strong> miTxra,<br />
Cemi <strong>da</strong>iko xaro...<br />
***<br />
_ modis TamaSze?<br />
_ ra vici, Tu movicale, wamovalo...<br />
_ gin<strong>da</strong> pirveli lelo?<br />
_ min<strong>da</strong>.<br />
_ mere ras izam?<br />
_ tribunisken TiTs gaviSver <strong>da</strong> mere<br />
im TiTs vakoceb.<br />
_ egre fexburTelebi akeTeben.<br />
_ ai, <strong>da</strong>rdi!<br />
***<br />
inglisuri<strong>da</strong>n movdiodi.<br />
sa<strong>da</strong>rbazosTan orive xeliT viRac<br />
saTvaleebiani biWi paltos sayeloTi CaebRuja<br />
<strong>da</strong> kedelze yav<strong>da</strong> ayudebuli. me<br />
rom <strong>da</strong>minaxa, Zirs <strong>da</strong>do, momesalma <strong>da</strong> gin<strong>da</strong>,<br />
nayinze <strong>da</strong>gpatiJoo, mkiTxa.<br />
jejgvia, ra, debili jejgvi.<br />
ki-meTqi, vuTxari...<br />
***<br />
_ ara, Cemi Zma, vaJkacoba ra SuaSia,<br />
sportsmeni var <strong>da</strong> magitom ar vsvam.<br />
_ sportsmeni-mortsmeni ar vici me,<br />
miutaneT gansxvavebuli!<br />
_ kargi, am erTs <strong>da</strong>vlev Seni xaTriT...<br />
***<br />
saavadmyofoSi viyavi <strong>da</strong> de<strong>da</strong>misi<br />
tiro<strong>da</strong>.<br />
wardgena<br />
wlis saukeTeso poeturi<br />
krebuli<br />
1. lia sturua<br />
`zRva <strong>da</strong>ketilia~ _ `siesta~<br />
2. diana anfimiadi<br />
`konspeqturi miTologia~ _ `saunje~<br />
3. zaza bibilaSvili<br />
`Cemi mdogvis marcvali~ _ `inteleqti~<br />
4. zviad ratiani<br />
`negativi~ _ `diogene~<br />
wlis saukeTeso prozauli<br />
krebuli<br />
1. beso xvedeliZe<br />
`Tagvis gemo~ _ `bakur sulakauris<br />
gamomcemloba~<br />
2. zurab leJava<br />
`bavSvis nakbeni karaliokze oqtombris<br />
TveSi~ _ `bakur sulakauris gamomcemloba~<br />
3. kote jandieri<br />
`konkias Rame~ _ `diogene~<br />
4. rezo TabukaSvili<br />
`mzeo ar amoxvide~ _ `saari~<br />
wlis saukeTeso romani<br />
1. zaza burWulaZe<br />
`ADIBAS~ _ `bakur sulakauris gamomcemloba~<br />
2. laSa buRaZe<br />
`<strong>literaturuli</strong> eqspresi~ _ `bakur<br />
sulakauris gamomcemloba~<br />
buci <strong>da</strong>abijes Tavze.<br />
mere gaTiSula.<br />
***<br />
_ <strong>da</strong>viTrie is `skripaCi~, un<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>mertya <strong>da</strong> uceb ar gaeZro? inglisurze<br />
<strong>da</strong>dis Cem mezobelTan.<br />
_ mere?<br />
_ mere Sen rom miTxari, nayinze an<br />
sadme <strong>da</strong>patiJe <strong>da</strong> ase ufro <strong>da</strong>uaxlovdebio,<br />
meTqi, barem vetyvi-meTqi <strong>da</strong> <strong>da</strong>vpatiJe.<br />
_ mere?<br />
_ mere araferi, im `skripaCs~ mere<br />
vnaxav.<br />
_ ras erCi?<br />
_ eg iyo, maSin tribuni<strong>da</strong>n jejgvi rom<br />
<strong>da</strong>miZaxa...<br />
***<br />
yeli mtkiva, ar min<strong>da</strong> nayini-meTqi. ma-<br />
Sin ratom wamomyevio. is biWi rom ar gecema-meTqi.<br />
mTxove <strong>da</strong> aRar vcemo. rogorc<br />
<strong>da</strong>ikom ise gTxovo-meTqi? <strong>da</strong>iko ra Sua-<br />
Siao...<br />
<strong>da</strong> mkerdze momaSter<strong>da</strong>.<br />
***<br />
_ bevri <strong>da</strong>vlie.<br />
_ vin gaZaleb<strong>da</strong>?<br />
_ Tama<strong>da</strong>m Tavi gaigiJa, vaJkacobao <strong>da</strong><br />
egeTebi <strong>da</strong>iwyo. ise ki movereodi, magram<br />
naTesavis ojaxi iyo... saxlSi rogor wamiRes,<br />
ar maxsovs. fu, es `paxmelia~!<br />
***<br />
mgoni, seqsualuri maniakia. guSin<br />
miTxra, seqsi gqoniao? ara-meTqi. rato<br />
mereo?<br />
Tan isev mkerdze miyureb<strong>da</strong>...<br />
***<br />
_ Tanamedrove Temebze?<br />
_ xo, ra, ai, kiTxe, qaliSvilobis institutze<br />
ra azris xar-Tqo, an rame ege-<br />
Ti, Tore debili egonebi.<br />
_ `texavs~...<br />
_ ar `texavs~, <strong>da</strong>mijere.<br />
***<br />
miyvarxaro.<br />
me ara-meTqi. vicrue (vicrue ra, cotaTi<br />
momwons)...<br />
ratoo?<br />
sxva miyvars-meTqi.<br />
mgoni, giJia. egeTi ar mWirdeba. Tan<br />
mamaCemma rom gaigos, rom erTad <strong>da</strong>vdivarT.<br />
mec momklavs <strong>da</strong> magasac.<br />
raSi mWirdeba?!<br />
gaunaTlebeli...<br />
namdvilad seqsualuri maniakia, aba,<br />
sul mkerdze ratom miyurebs? an Cemi <strong>da</strong>iko<br />
xaro, ratom miTxra maSin?<br />
***<br />
_ ar modis TamaSze.<br />
_ rato?<br />
3. naira gelaSvili<br />
`pirveli 2 wre~ _ `kavkasiuri saxli~<br />
4. naira gelaSvili<br />
`Cveni grZeli ambavi~ _ `kavkasiuri<br />
saxli~<br />
5. aka morCilaZe<br />
`mamluqi~ _ `bakur sulakauris gamomcemloba~<br />
wlis saukeTeso debiuti<br />
1. irakli qasraSvili<br />
`sokrate~ _ `Semecneba~<br />
2. rati ratiani<br />
`SiSveli mefe~ _ `logos presi~<br />
3. qeTi niniZe<br />
`militaristuli narativis morfologia~<br />
_ `inteleqti~<br />
4. bela CekuriSvili<br />
`Ria baraTebi~ _ `Tbilisi~<br />
5. maka ldokoneni<br />
`qiSmiSiani ambebi~ _ `diogene~<br />
wlis saukeTeso piesa<br />
1. irakli samsonaZe<br />
`saRamos baRSi, rogorc ferad sizmarSi~<br />
_ Jurn. `graali~, 2009<br />
2. Tamar barTaia<br />
`mTavari roli~ _ `diogene~<br />
wlis saukeTeso Targmani<br />
1. orhan famuqi<br />
`jevdeT bei <strong>da</strong> misi vaJiSvilebi~<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
_ ar miyvarxaro, sxva miyvarso...<br />
***<br />
me rom wavsuliyavi TamaSze, ar iCxubeb<strong>da</strong>.<br />
ai, is saTvaleebiani biWic xo Cemi<br />
xaTriT ar cema?<br />
de<strong>da</strong>misi isev tiro<strong>da</strong>... aparatzea<br />
SeerTebulio.<br />
Cemi bralia...<br />
ara!<br />
me ra SuaSi var. egeTebs ver vxdebi, is<br />
didia, 24-is, me patara var, 15-is... patara<br />
bavSvs sul mkerdze ratom miyureb<strong>da</strong>?<br />
***<br />
_ biWo, TvalebSi ver vuyureb, Zalian<br />
lamazi Tvalebi aqvs <strong>da</strong> ver vuyureb.<br />
_ aba, roca elaparakebi, ras Svebi?<br />
_ ar min<strong>da</strong>, <strong>da</strong>bneuli vegono, laparakis<br />
dros Zirs xom morcxvebi ixedebian...<br />
ho<strong>da</strong>, sadRac SuaSi vuyureb ra...<br />
`25~<br />
ara, ra! araa es kazino Cemi saqme...<br />
sai<strong>da</strong>n un<strong>da</strong> gavartya 36 cifri<strong>da</strong>n<br />
erTi?<br />
ai, aq maSin un<strong>da</strong> Semovide saTamaSod,<br />
bevri fuli rom meqneba. 100 lariT ro<br />
min<strong>da</strong> gamdidreba, sa<strong>da</strong>a egre?<br />
ara<strong>da</strong>, zogs xo umarTlebs?<br />
samagierod, me siyvarulSi mimarTlebs...<br />
eg jobia aSkarad, mara oriveSi<br />
ro mimarTlebdes, ufro kargi iqnebo<strong>da</strong>.<br />
ha, 25...<br />
ux, Seni de<strong>da</strong> vatire...<br />
<strong>da</strong>mj<strong>da</strong>riyo ra!<br />
<strong>da</strong> marTla gavidodi, unamuso viyo...<br />
<strong>da</strong> aRar Semovidodi saerTod, marTla.<br />
ai, pirobas vdeb, axla mainc <strong>da</strong>jdes 25 <strong>da</strong><br />
quCaSi kazino rom Semxvdeba, meore mxares<br />
ga<strong>da</strong>val.<br />
31...<br />
Seni 31 de<strong>da</strong>c vatire, bliad!!!<br />
au, zuras fulze ga<strong>da</strong>vedi...<br />
arauSavs, mapatiebs zura vals kidev<br />
erTi kvira <strong>da</strong> mere xelfasia. <strong>da</strong>jdes <strong>da</strong><br />
sammags mivcem. ra gauswordeba zurikelas?<br />
Tan axali telefonis yidva un<strong>da</strong>.<br />
ara, sammagi bevria, ormags mivcem. egec<br />
magra gauxardeba.<br />
21...<br />
fu, bavSvobi<strong>da</strong>n ver vitan am cifrs,<br />
ra...<br />
modi ra, Se de<strong>da</strong>oc<strong>da</strong>xuTo! <strong>da</strong> egreve<br />
qeTis <strong>da</strong>vurekav. gagiJdeba. erTi-ors<br />
ityvis, rogor gagiriskiao <strong>da</strong> mere egreve<br />
Camexuteba <strong>da</strong> Tvalebi wamouwiTldeba...<br />
egeTia ra! mecnierul enaze Sedegze<br />
orientirebulebi rom qviaT...<br />
36...<br />
ricxvi xo ar Sevcvalo, ras aviCeme es<br />
25.<br />
nana janaSia _ `bakur sulakauris gamomcemloba~<br />
2. migel de unamuno<br />
`esseebi~<br />
meri titviniZe _ `siesta~<br />
3. Tanamedrove arabuli prozis<br />
mcire anTologia<br />
`Rimili wylis bageze~<br />
izol<strong>da</strong> grZeliZe _ `universali~<br />
4. gaius valerius katulusi<br />
`leqsebis wigni~<br />
manana RaribaSvili _ `logosi~<br />
5. miSel uelbeki<br />
`platforma~<br />
irma taveliZe _ `bakur sulakauris<br />
gamomcemloba~<br />
6. aleqsandre diuma<br />
`kavkasia~<br />
TinaTin qiqoZe, ia bersenaZe, giorgi<br />
ekizaSvili _ `agora~<br />
7. mirCa eliade<br />
`miTis aspeqtebi~<br />
mzia baqraZe, bela wveraZe _ `ilia Wav-<br />
WavaZis sax. universitetis gamomcemloba~<br />
8. germanuli groteskis mcire an-<br />
Tologia<br />
mTargmnelTa jgufi _ `Tbilisi~<br />
9. bahram sadeyi<br />
`sasufeveli~<br />
mzia burjanaZe _ `nekeri~<br />
proza<br />
11<br />
a, me <strong>da</strong>vibade 25-Si, gamaxsen<strong>da</strong>.<br />
axla ro <strong>da</strong>jdes... bevrs vigeb... manqanas<br />
vyidulob <strong>da</strong> qorwilisTvisac gvrCeba.<br />
sesxeba aRar mogviwevs. ra iqneba Cemi qorwili?<br />
qeTi sapatarZlo kabaSi...<br />
ufulobis de<strong>da</strong> ro vatire, 9-jer ga<strong>da</strong>vdeT...<br />
5...<br />
xuTi <strong>da</strong> Seni friadosani...<br />
fuli min<strong>da</strong>...<br />
es ra dReSia, 3 000 moigo <strong>da</strong> <strong>da</strong>rbis<br />
degenerativiT.<br />
ara<strong>da</strong>, 10 lariT Semovi<strong>da</strong>.<br />
va!<br />
axla Tu <strong>da</strong>j<strong>da</strong>... manqana... qorwili...<br />
valebi... cotas alekos vaCuqeb, mainc Zmaa<br />
<strong>da</strong> miyvars, ra... gitara... magar eleqtrogitaras<br />
viyidi...<br />
myofnis...<br />
<strong>da</strong>jdeba ueWveli...<br />
24...<br />
aaaa!!!<br />
erTi cifric geqna barem!<br />
ui, Tamunas velosipeds ro Sevpirdi...<br />
maSin alekos veRar vaZlev... ara, zuras<br />
aRar mivcem ormags... telefonisTvis<br />
mainc eyofa.<br />
<strong>da</strong> qeTis vuyidi im kabas, zolebiani ro<br />
moewona. <strong>da</strong> saTvaleebs. Zviri Rirs-meTqi<br />
<strong>da</strong> ar vayidine. marTla Zviri Rir<strong>da</strong>.<br />
ro movigeb, ar <strong>da</strong>vurekav, egreve saCuqrebiT<br />
avadgebi.<br />
auuuu, <strong>da</strong>glijavs! garekavs sixaruliT.<br />
9...<br />
eh, erTi <strong>da</strong>debaRa <strong>da</strong>mrCa...<br />
<strong>da</strong>jdes ra 25, Tore xelfasamde ra<br />
moicdis?<br />
midi, ra, jigar, midi, ra...<br />
<strong>da</strong> mere films ga<strong>da</strong>viReb. xo, ga<strong>da</strong>viReb<br />
<strong>da</strong> 25-s <strong>da</strong>varqmev. ai, “13” xo magra gahit<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> yvela magaze tiris, xo<strong>da</strong> “25” ufro<br />
gahitdeba, msoflio bestseleri gaxdeba.<br />
riT var babluanze naklebi, ro...<br />
mere kanis kinofestivalze <strong>da</strong>majildoveben<br />
<strong>da</strong> iqi<strong>da</strong>n qeTis xels <strong>da</strong>vuqnev.<br />
qeTi am dros saparikmaxeroSi iqneba Tmis<br />
<strong>da</strong>savarcxnad <strong>da</strong> Tavis somex parikmaxers<br />
etyvis, ai, Cemi qmario, televizorSiao...<br />
mere gulCvili de<strong>da</strong>Cemic atirdeba...<br />
ro Camoval, aeroportSi ministrebi <strong>da</strong><br />
prezidenti <strong>da</strong>mxvdebian... mere al paCino<br />
mTxovs, Semdeg filmSi maTamaSeo... ara, es<br />
nametania, al paCino me ar <strong>da</strong>mirekavs...<br />
mara babluans xo <strong>da</strong>ureka de nirom <strong>da</strong>...<br />
znaCit, mec <strong>da</strong>mirekavs erT-erTi... vize naklebi<br />
var, to. babluani ara Temo xvibliani!<br />
Tan saTauric ra magaria: “25”!!!<br />
13...<br />
eh...<br />
vatrakeb <strong>da</strong> mixaria...<br />
<strong>da</strong>vureko zuras...<br />
ara, rac marTalia, marTalia:<br />
babluani Cemze magari reJisoria...<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> <strong>premia</strong> <strong>premia</strong> <strong>`sabas~</strong> <strong>`sabas~</strong> <strong>nominantebi</strong><br />
<strong>nominantebi</strong><br />
10. boris viani<br />
`gulsagleji~<br />
paata javaxiSvili _ `diogene~<br />
11. firdousi<br />
<strong>`me</strong>fe xosrov farvizi~<br />
bela SalvaSvili _ `nekeri~<br />
wlis saukeTeso kritika,<br />
esseistika <strong>da</strong> dokumenturi<br />
proza<br />
1. <strong>da</strong>viT qarTveliSvili<br />
`prozisa <strong>da</strong> sakuTari Tavis Sesaxeb~<br />
_ `bakur sulakauris gamomcemloba~<br />
2. zurab qarumiZe<br />
`jazis cxovreba~ _ `siesta~<br />
3. maka joxaZe<br />
`samoTxe usiyvarulod~ _ `inteleqti~<br />
4. eTer TaTaraiZe, amiran arabuli<br />
`aRaTo~ _ `universali~<br />
5. zurab abaSiZe<br />
`civi omi: warsuli Tu dRevandeloba~<br />
_ `saari~<br />
6. zaza abzianiZe<br />
`<strong>literaturuli</strong> portretebi~_ `bakmi~<br />
7. mirian ebanoiZe<br />
`klasikis kvleva araklasikur epoqa-<br />
Si~ _ sagamomc. saxli `quTaisi~<br />
8. porfire<br />
`Terionis vardi~ _ `universali~
12 interviu<br />
_ modiT, upirveles yovlisa,<br />
Tqveni pirveli leqsebi <strong>da</strong> pirveli<br />
publikaciebi gavixsenoT, batono<br />
mamuka, rogori atmosfero <strong>da</strong>gxv<strong>da</strong>T,<br />
rogor iwyebo<strong>da</strong> poeti mamuka<br />
wiklauri?<br />
_ rac Tavi maxsovs, sul leqsiTa<br />
<strong>da</strong> moleqseebiT var garemoculi. Cemma<br />
siymawvilem xalxuri leqsis aRiarebuli<br />
mTqmelebis wiaRSi gaiara <strong>da</strong>,<br />
cxadia, bunebrivi iyo, rom Cemi pirveli<br />
`cdebic~ xalxuri poeziisTvis<br />
<strong>da</strong>maxasiaTebel Temebze <strong>da</strong> motivebze<br />
Seiqmna. bevri ganTqmuli mTqmeli iyo<br />
imdroindel gu<strong>da</strong>mayarSi: mose pata-<br />
Suri (<strong>`me</strong>baRe~), sijanaT mosika (`qera~),<br />
goga beqauri (`gamsiveli~), givi<br />
Coxeli (`SuRliaTi~), pavle wiklauri<br />
(`tyis kaci~), giorgi wiklauri (`yaCa-<br />
Ri~)... maTi leqsebi `qux<strong>da</strong>~ _ ga<strong>da</strong>dio<strong>da</strong><br />
piri<strong>da</strong>n _ pirze, sofli<strong>da</strong>n _<br />
sofelze. erTmaneTs aleqsebdnen,<br />
erTmaneTSi kafiaobdnen <strong>da</strong> gar<strong>da</strong>cvlilsac<br />
leqsiT istumrebdnen. leqsi<br />
am xalxis nawilad iqca _ leqsi iyo<br />
xatobebSi <strong>da</strong> qorwilebSi, leqsiT esaubrebodnen<br />
RvTisSvilebsa <strong>da</strong> angelozebs.<br />
amaT Soris yvelaze ufro<br />
saxelgavardnil moleqses giorgi wiklaurs<br />
(`yaCaRi~) me veRar moveswari<br />
_ igi cnobili represiebis dros taSkentSi<br />
ga<strong>da</strong>asaxles <strong>da</strong> iqi<strong>da</strong>n aRar<br />
<strong>da</strong>brunebula. sikvdilmisjil poets<br />
stalinisTvis patiebis Txovna leqsad<br />
miuweria:<br />
`aRmosavleTis prokurors<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>savleTis mesias:<br />
Txovna maqvs dido stalino,<br />
Txovna vaJkacis wesia,<br />
cocxali gamogadgebi, mkv<strong>da</strong>ri<br />
ki _ araferSia!~<br />
ai, am garemocvaSi avidgi fexi...<br />
mogvianebiT wavikiTxe qarTuli<br />
poeziis klasikosebi <strong>da</strong> samu<strong>da</strong>mod<br />
gavebi leqsis maxeSi.<br />
_ publikaciebi?..<br />
_ rac Seexeba beWdur publikaciebs,<br />
es ufro gvian, studentobis wleb-<br />
Si mox<strong>da</strong>. Tumca, rom vTqva, erTbaSad<br />
vifeTqe-meTqi, ar iqneba swori. maSindel<br />
TbilisSi mxolod sami <strong>literaturuli</strong><br />
gamocema iyo: `<strong>literaturuli</strong><br />
gazeTi~, `mnaTobi~ <strong>da</strong> `ciskari~.<br />
arc erT amaTgans, rom ityvian, gulze<br />
ar vexate, <strong>da</strong> Cemi leqsebis beWdvas<br />
samive eridebo<strong>da</strong>... ufro `mowyaled~<br />
miyureb<strong>da</strong> gazeT `axalgazr<strong>da</strong> komunistis~<br />
re<strong>da</strong>qcia, sa<strong>da</strong>c maSin cnobili<br />
prozaikosi Tamaz bibiluri muSaob<strong>da</strong>...<br />
erTi Cemi publicisturi poema<br />
<strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong> gamomcemloba `nakadulis~<br />
mier gamocemul axalgazr<strong>da</strong> mweral-<br />
Ta saerTo krebulSi... im xanebSi Catar<strong>da</strong><br />
raRac `sakavSiro konkursi~<br />
axalgazr<strong>da</strong> poetebs Soris. saqar-<br />
Tvelo<strong>da</strong>n sxva or, Tu sam poetTan<br />
erTad, konkursSi mec gavimarjve <strong>da</strong><br />
am faqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT, Cemi ramdenime<br />
leqsi <strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong> `literaturul<br />
gazeTSi~. eg iyo <strong>da</strong> eg, sxva mniSvnelovani<br />
araferi momx<strong>da</strong>ra Cemi pirveli<br />
wignis gamosvlamde. erTi sityviT,<br />
re<strong>da</strong>qciebs Tavi ver movawone _ etyoba,<br />
iseT raRacas `vaCmaxebdi~, rac ar<br />
jdebo<strong>da</strong> socialisturi realizmis<br />
Stampebsa <strong>da</strong> im droisTvis gamefebul<br />
`zogad gemovnebaSi~.<br />
_ Cemma Taobam <strong>da</strong> momdevno Taobis<br />
axalgazrdebma mxolod gadmocemiT<br />
<strong>da</strong> yurmokvriT ician komunistebis<br />
saliteraturo politikis Sesaxeb.<br />
rogorc gadmogvcemen am politikis<br />
qvakuTxedi cenzura <strong>da</strong> Sesabamisi<br />
ideologiuri samsaxurebi<br />
iyo. mxatvruli literaturis wignad<br />
gamocemis dros aucilebeli iyo<br />
`koniunqturuli xarki~, romelsac<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
<strong>literaturuli</strong> gazeTi 25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
mamuka wiklauri:<br />
<strong>`me</strong> Cems miTosur samyaroSi avidgi fexi~<br />
`... vfurclav `Tovlis qrizanTemebs~... sul ufro <strong>da</strong> ufro vrwmundebi, rom saqme maqvs ara poeturi<br />
alegoriiT aRbeWdili, fifqiviT spetaki yvavilis msubuq xilvebTan, rac SeiZleba wignis saTaurma<br />
winaswar Segiqmnas, aramed granitis lodis namtvrevebTan, <strong>da</strong> pirveli SegZneba, riTac erTbaSad gboWavs<br />
mamuka wiklauris leqsi _ esaa wona, wona striqonisa, moulodneloba poeturi xilvisa <strong>da</strong> siRrme<br />
gancdisa, azrisa <strong>da</strong>, rasakvirvelia, is madli, rac aduRabebs amas yvelafers _ gulwrfeloba! isic,<br />
jiuti! aq yvelaferi dinji, tkiviliT gamsWvaluli fiqrisa <strong>da</strong> gancdis gamxelaa. iqneb swore es aZlevs<br />
poetis kilos sxvagvar <strong>da</strong>majereblobas, Tavisebur kolorits, tragikul elfers... TiTqmis yoveli leqsi<br />
didi Tu momcro granitis natexiviTaa <strong>da</strong> iqneb amitomac tovebs es patara krebuli granitis lodis<br />
StabeWdilebas...~ (lado avaliani, `didi siCumis~ eqo~).<br />
avtorebi `paravozebsac~ uwodebdnen...<br />
_ diax, mTeli sistema iyo gamogonili<br />
imisTvis, rom mtkiced <strong>da</strong>ecvaT<br />
maqsim gorkis mier Camoyalibebuli<br />
etaloni sabWoTa mwerlisa. magaliTisTvis<br />
_ leqsebis krebuls aucileblad<br />
un<strong>da</strong> wamZRvarebo<strong>da</strong> ramdenime<br />
`paravozi~, anu ramdenime iseTi leqsi,<br />
romlebSic gandidebuli iqnebo<strong>da</strong><br />
oqtombris revolucia, komunisturi<br />
partia, lenini, sabWoTa kavSiri... un<strong>da</strong><br />
`gemRera~ volga-donis arxisTvis, bamis<br />
mSenelobisTvis, engurhesisTvis...<br />
erTi sityviT, un<strong>da</strong> gewama is, rac ar<br />
gwam<strong>da</strong>; siyvaruliT un<strong>da</strong> gelaparaka<br />
imaze, rac gZul<strong>da</strong>. ase rom, is politika,<br />
arc meti, arc naklebi, mwerlis<br />
garyvnisTvis iyo gamogonili. garyvnil<br />
mweralze didi ubedureba ki ar<br />
arsebobs, radgan aseTi mwerali sxva,<br />
aTasobiT mkiTxvels ryvnis. SemTxveviTi<br />
arc is iyo, rom ieriSi upirvelesad<br />
axalgazr<strong>da</strong> literatorebze mihqon<strong>da</strong>T<br />
_ kargad icodnen, rom Tu<br />
erTxel `SeWame~ _ meored, mesamed <strong>da</strong><br />
mease<strong>da</strong>c ar ityvi uars `Wamaze".<br />
_ zemoT Tqveni pirveli wigni axseneT.<br />
Tqvenc ga<strong>da</strong>ixadeT amgvari<br />
`ideologiuri xarki"?<br />
_ Cemi wigni TiTqos advilad Seitanes<br />
gamomcemloba <strong>`me</strong>ranis~ 1968<br />
wlis Tematur gegmaSi, magram misi<br />
gamocema mere gaWir<strong>da</strong>. wignis re<strong>da</strong>qtorad<br />
<strong>da</strong>niSnes <strong>`me</strong>ranis~ TanamSromeli<br />
oTar kuprava. re<strong>da</strong>qtirebaze er-<br />
Tad wavimuSaveT <strong>da</strong> maisisTvis xelnaweri<br />
ukve mzad iyo sastambod. wesisamebr,<br />
gamzadebuli wigni xelmosawerad<br />
(vizis misacemad) gamomcemlobis mTavar<br />
re<strong>da</strong>qtors, cnobil sabWoTa mwerals<br />
grigol Ciqovans ga<strong>da</strong>eca... <strong>da</strong><br />
swored aq amoxta xifaTi _ Ciqovanma<br />
waikiTxa <strong>da</strong> uaris niSnad xeli<br />
gaasavsava: me am `uideo~ wigns xels ar<br />
movawero!.. arao <strong>da</strong> arao! _ ar gaWra<br />
Txovnam. maSin oTar kupravam <strong>da</strong>maime<strong>da</strong><br />
_ movicadoT, ivlisis TveSi grigoli<br />
SvebulebaSi midis <strong>da</strong> viza gamomcemlobis<br />
direqtors karlo kalaZes<br />
mivaceminoTo _ eg teqstebs arasodes<br />
ar kiTxulobs, ise awers xelso. ar ewera<br />
am gegmas ganxorcieleba _ Ciqovani<br />
ki wavi<strong>da</strong> SvebulebaSi, magram wasvlis<br />
win <strong>da</strong>ibara: es wigni uCemod ar<br />
gauSvaT stambaSi <strong>da</strong>sabeW<strong>da</strong>do. rogorc<br />
ityvian `a<strong>da</strong>mianis gonebas ra<br />
SeaCerebs~ <strong>da</strong> oTar kupravam sxva gegma<br />
moifiqra: sxva gza ar aris, un<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>vweroT oTxi-xuTi `paravozi~, CavdoT<br />
wignis <strong>da</strong>sawyisSi, Camova re<strong>da</strong>qtori,<br />
CaTvlis Tavis survils asrulebulad<br />
<strong>da</strong> xels moawerso. mere ki<br />
isev amoviRoT is `paravozebi~ <strong>da</strong> wigni<br />
ga<strong>da</strong>vnomroTo. es imdenad gonebamaxviluri<br />
gegma, iyo, rom yvelani aRvfrTovandiT<br />
<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>vwyviteT, aRsani-<br />
Snavad TiTo boTli Rvino <strong>da</strong>gvelia<br />
erT iaf sasadiloSi, romelic `dinamos~<br />
stadionTan iyo <strong>da</strong>, romelsac<br />
mwerlebma `sevdis baRi~ Searqves. sufras<br />
oTxni vusxediT: me, yaraman kikviZe,<br />
murman qoiava <strong>da</strong> `ideis~ avtori<br />
oTar kuprava. barem ambavs <strong>da</strong>vasruleb<br />
_ Camovi<strong>da</strong> Svebulebi<strong>da</strong>n Ciqovani,<br />
<strong>da</strong>vaxvedreT Cemi `paravozebiani~<br />
wigni. waikiTxa. moiwona. _ ase ar<br />
sjobso? _ Segvaqo <strong>da</strong> moawera xeli...<br />
_ Tqvens Taobas `samoc<strong>da</strong>a-<br />
Tianelebis~ saxelwodebiT moixsenieben<br />
kritikosebi <strong>da</strong> mkiTxvelebi.<br />
ra siaxleebi moitana qarTul literaturaSi<br />
am Taobam <strong>da</strong>, saerTod,<br />
rogor uyurebT `Taobas~, rogorc<br />
literaturul termins?<br />
_ CemTvis Zalian Zvirfasi, Seuleveli<br />
<strong>da</strong> Seucvlelia is xalxi, visac<br />
Tqven `samoc<strong>da</strong>aTianelebSi~ gulisxmobT.<br />
amas winaT erTi `CvenTaobeli~<br />
Semxv<strong>da</strong> <strong>da</strong> Semomtira: yvela wavi<strong>da</strong>,<br />
CvenRa <strong>da</strong>vrCiTo. marTlac, bevrni<br />
wavidnen <strong>da</strong> amouvsebeli sicariele<br />
<strong>da</strong>toves. Cven erTad viyaviT, Cveni<br />
ojaxebi axloblobdnen, Cveni Svilebi<br />
erTad izrdebodnen... maSin, TiTqos,<br />
wignebis udidesi mozRvaveba iyo, magram<br />
zogierTi wigni mainc Zalian<br />
Znelad iSovebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> aseT iSviaT wigns<br />
erTi Tu iSovi<strong>da</strong>, yvelani rigrigobiT<br />
vkiTxulobdiT. ase wavikiTxeT kavabata,<br />
alber Sveiceri, solJenicini, egzistencialistebis<br />
naSromebis krebuli<br />
`esTetika~, saocari Cineli poeti<br />
tao iuan mini, aseve saocari Zveli<br />
iaponuri poeziis satomeuli `maniusiu~<br />
<strong>da</strong> sxv. erTmaneTi marTla gviyvar<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> Cvens Soris aravin iyo ise-<br />
Ti, vinc zneobriv principebs ga<strong>da</strong>uxvev<strong>da</strong>,<br />
vinc raRac bnel samsaxurebTan<br />
TanamSromlobas ikadreb<strong>da</strong>... `Taoba~,<br />
rogorc <strong>literaturuli</strong> cneba _ me<br />
cota bundovnad mesmis misi mniSvneloba.<br />
me mgonia, rom mweralTa asakobriv<br />
<strong>da</strong>jgufebas Zalze umniSvnelo<br />
kavSiri aqvs literaturul SemoqmedebasTan.<br />
aseTi `koleqtiuri~ <strong>da</strong> `tomuri~<br />
cnbebi bevrs verafers gveubneba<br />
<strong>literaturuli</strong> procesebis asaxsnelad.<br />
literatura `erTeulTa sportia~<br />
<strong>da</strong> mwerali yovelTvis martoa<br />
Tavis brZolaSi <strong>da</strong> SromaSi, Tavis<br />
fiqrebTan <strong>da</strong> uZilod gatexil RameebTan...<br />
sxvaTaSoris, me pira<strong>da</strong>d yovelTvis<br />
bevr saerTos vpoulobdi<br />
Cemze ufros kolau nadiraZesTan, vaxtang<br />
WeliZesTan, oTar CxeiZesTan, akaki<br />
gawereliasTan... <strong>da</strong> meores mxriv _<br />
umcrosebTan Tamaz baZaRuasTan, rostom<br />
CxeiZesTan, uCa SerazadiSvilTan,<br />
giorgi lobJaniZesTan...<br />
_ axlaxan, erTma Cvenma literatorma<br />
eWvis TvaliT Sexe<strong>da</strong> galaktionis<br />
Semdgomdroindel mTel<br />
qarTul poezias _ `<strong>da</strong>nanebiT~ aRni-<br />
Sna, rom galaktionis Semdeg qarTuli<br />
poezia galaktionis CrdilqveS<br />
moeqca <strong>da</strong> Semdeg Tvisobrivad saintereso<br />
araferi momx<strong>da</strong>rao... ra komentars<br />
gaakeTebdiT amaze?<br />
_ am gamosvlaze Tavisi komentarebi<br />
gaakeTes tariel Wanturiam <strong>da</strong><br />
givi alxaziSvilma <strong>da</strong> me `<strong>da</strong>samatebeli~<br />
aRaraferi maqvs. erTs ki vityodi<br />
naxevradxumrobiT _ aseTi kategoriuli<br />
<strong>da</strong> SiSveli gamoTqmebisagan Tavi<br />
un<strong>da</strong> SevikavoT _ am dros Zir-fesviani<br />
analizi <strong>da</strong> gamowvlilviTi <strong>da</strong>skvnebia<br />
mTavari <strong>da</strong> ara kategoriuli<br />
gambe<strong>da</strong>oba... is literatori Cemi umcrosi<br />
megobaria <strong>da</strong> mis balRur akviatebas<br />
_ ar arsebobs, ar arsebobso,<br />
balRurive paTosiT vupasuxebdi: sebobs!<br />
sebobs! Cemo batono-meTqi.<br />
_ isev galaktionze min<strong>da</strong> gkiTxoT:<br />
rogor warmogidgebaT igi didi<br />
qarTuli poeziis mTagrexilSi <strong>da</strong> ra<br />
gavlena moaxdina man pira<strong>da</strong>d Tqvens<br />
Semoqmedebaze?<br />
_ galaktion tabiZe, CemTvis, ise-<br />
Ti erTiani <strong>da</strong> msoflmxedvelobrivad<br />
mTliani Semoqmedi ar aris, rogoric<br />
vTqvaT, guramiSvili, ilia, akaki, vaJa.<br />
galaktion tabiZis poeziis erTi nawili,<br />
romelsac me, marina cvetaevas<br />
wabaZviT, `Cems galaktions~ <strong>da</strong>varqmevdi,<br />
Zalian miyvars <strong>da</strong> ver warmomidgenia<br />
Cemi <strong>literaturuli</strong> samyaro<br />
umisod... xolo meore nawili, ase vTqvaT<br />
`revoluciuri nawili~, romelSic<br />
igi nametani `yelga<strong>da</strong>gdebiT~ umReris<br />
leninsa <strong>da</strong> komunizms, did literaturad<br />
ar mimaCnia... rac Seexeba zegavlenas<br />
_ vimeoreb, rom `Cemi galaktioni~<br />
me Zalian miyvars <strong>da</strong> raki<br />
miyvars, albaT, raRac gavlenac un<strong>da</strong><br />
vigulisxmoT, xolo konkretulad<br />
amaze saubari, cxadia, Cemi saqme araa...<br />
_ `wiTeli mwerlis~ fenomeni _<br />
me maxsendeba Tqveni publicisturi<br />
werilebis seriali `ieriSebi ukanasknel<br />
imperiaze~. am serialSi Tqven<br />
komunisturi imperiisa <strong>da</strong> misi jiSjilagis<br />
saboloo fazaze werdiT <strong>da</strong><br />
am konteqstSi moiazrebdiT `wiTeli<br />
mwerlis~ gaCenisa <strong>da</strong> `srulyofis~<br />
mTel istorias. Tqveni azriT, dRes<br />
sa<strong>da</strong>a es `wiTeli mwerali~, ga<strong>da</strong>Sen<strong>da</strong><br />
Tu isev agrZelebs Tavis `wiTel<br />
saqmes"?<br />
_ `wiTeli mwerlis~ fenomeni arc<br />
iseTi martivia, rogorc es erTi SexedviT<br />
Cans. garvekveul momentSi wiTel<br />
teqstebs werdnen namdvili mwerlebic<br />
<strong>da</strong> mwerlobaSi komkavSiruli sagzuriT<br />
mivlinebuli kalmosnebic. amaT<br />
Soris ki Zalian didi gansxvaveba iyo.<br />
namdvili mwerlebi aseT rameebs werdnen<br />
imitom, rom Tavi ga<strong>da</strong>erCinaT komunisturi<br />
represiebisgan. lozungi<br />
_ `vinc CvenTan araa, Cveni mteria~ _<br />
didi, Savi asoebiT ewera komunistur<br />
giliotinaze; xolo maqsim gorkis nabi-<br />
Wvrebi werdnen imas, rasac Tavisi savse<br />
stomaqi <strong>da</strong> carieli Tavi karnaxob<strong>da</strong>.<br />
erTxel sabWoTa kavSiris `kagebes~<br />
maSindel meTaurs andropovs maSindeli<br />
ssrk mweralTa kavSiris TavmjdomarisTvis<br />
ukaTxavs: ramdeni mwerali<br />
iricxeba dReisaTvis Tqvens kav-<br />
SirSio? _ amdeni <strong>da</strong> amdeni aTasio, _<br />
upasuxia Tavmjdomares; _ ara, cdebio,<br />
_ Sepasuxebia andropovi, _ aTaseulebi<br />
ki ara, erTeulebia, Cemi<br />
azriT, sul ociode namdvili mwerali<br />
Tu iqneba <strong>da</strong> es aTaseulebi swored<br />
im erTeulebis moraluri ganadgurebisTvis<br />
gvWirdebao. ase iyo CvenTan,<br />
saqarTveloSic _ erT xidze gahyav<strong>da</strong>T<br />
erTis mxriv, mixeil javaxiSvili,<br />
grigol robaqiZe, tician tabiZe, pavle<br />
ingoroyva, konstantine gamsaxurdia...<br />
meores mxriv ki asi <strong>da</strong> aTasi sio<br />
xidisTaveli <strong>da</strong> yvelas `sabWoTa mwerali~<br />
erqva. samwuxarod, `wiTeli mwerlis~<br />
bacila sakmaod sicocxlisunariani<br />
aRmoCn<strong>da</strong> _ wiTeli mwerlis gamocvlil<br />
kanSi isev wiTeli suliskveTeba<br />
TuxTuxebs...<br />
_ ra TvalSisacemi procesebi midis<br />
dRevandel qarTul poeziaSi? ra<br />
gavlena moaxdina am procesebze<br />
erovnulma <strong>da</strong>moukideblobam <strong>da</strong><br />
Tavisuflebis principebis <strong>da</strong>mkvidrebam?<br />
_ rTuli kiTxvaa. ver gavkadnierdebi<br />
<strong>da</strong> amomwurav pasuxze ver <strong>da</strong>vdeb<br />
Tavs. Cemi zerele STabeWdilebiT<br />
mdgomareoba arcTu saxarbieloa <strong>da</strong><br />
isev andropovis gamonaTqvami maxsendeba<br />
oci namdvili mwerlisa <strong>da</strong> maT<br />
CasaxSobad mobilizebuli aTaseulebis<br />
Sesaxeb; wamovi<strong>da</strong> erTxans <strong>da</strong>gubebuli<br />
uniWo xelnawerebis niaRvari <strong>da</strong><br />
ibeWdeba yvelaferi, Tuki fuli gaqvs.<br />
arc <strong>da</strong>beWdvamdea vinme ramis ganmxilveli<br />
<strong>da</strong> arc <strong>da</strong>beWvdis Semdeg. mkixvelmac<br />
TiTqos alRo auRo Seqmnel<br />
situacias <strong>da</strong> arc cuds kiTxulobs <strong>da</strong><br />
arc _ kargs. am mdgomareobas zustad<br />
Seesabameba erTi adgili markesis romani<strong>da</strong>n<br />
`Zneli droeba~: `padres cxvirze<br />
xelis moWeram ver uSvela <strong>da</strong><br />
orjer mWaxed <strong>da</strong>acemina. _ acxikine,
25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
padre, _ gauRima alkaldma, _ Cven-<br />
Tan demokratiaa...~<br />
_ ras un<strong>da</strong> mivaweroT aseTi xazgasmuli<br />
sevdianoba Tqvens leqsebsa<br />
<strong>da</strong> poemebSi? am sevdianobaze jer<br />
kidev guram asaTiani miuTiTeb<strong>da</strong><br />
Tqveni erT-erTi pirveli wignis<br />
ganxilvisas...<br />
_ ras un<strong>da</strong> mivaweroT <strong>da</strong>, albaT,<br />
imas, razec pirSimTqmeli oTaraanT<br />
qvrivi migviTiTebs: `a<strong>da</strong>mians varami<br />
<strong>da</strong> Wiri alaparakebs. qveyanaze Wiri<br />
rom ar iyos, a<strong>da</strong>miani enasac ar amoidgam<strong>da</strong>.<br />
meti bargia. lxins ra<br />
laparaki un<strong>da</strong>? ZaRls rom uxarian,<br />
kudis qiciniTac ityvis xolme~. poeziac<br />
<strong>da</strong>sabami<strong>da</strong>n, or umTavres burjze<br />
dgas _ poetur sev<strong>da</strong>ze <strong>da</strong> poetur<br />
filosofiaze. ai, ras wer<strong>da</strong><br />
erTi literatori semuel beketze:<br />
`...im wuTas, misi, erTi SexedviT, orazrovani<br />
sityvebi gamaxsen<strong>da</strong>: `diax,<br />
marTlac yvelaferi <strong>da</strong>sasrulisken<br />
mieqaneba~. ai, es _ <strong>da</strong>sasrulisken<br />
maradiuli srbola badebs poetur<br />
sev<strong>da</strong>sa <strong>da</strong> poetur filosofias.<br />
_ batono mamuka, Cveni inteligenciis<br />
erTma nawilma pir<strong>da</strong>pir<br />
sabrZolo gangaSi gamoacxa<strong>da</strong> _<br />
ariqa, viRupebiT, erovnebas gvarTmeven,<br />
Cvens kulturas <strong>da</strong> sarwmunoebas<br />
ebrZvian <strong>da</strong> integraciis<br />
mRvrie mdinareSi <strong>da</strong>Rupva gveliso.<br />
cxadia, esec <strong>da</strong>savluri politikuri<br />
orientaciis winaaRmdeg mimarTuli<br />
propagandis nawilia <strong>da</strong><br />
viciT, sai<strong>da</strong>nac modis... sainteresoa<br />
Tqveni azri, marTla aseTi apokalifsuri<br />
movlenebi gviaxlovdeba?<br />
_ zogjer mgonia, rom aseTi Sexedulebis<br />
a<strong>da</strong>mianebs saqarTvelos<br />
samyarosgan mowyvetil iseT kunZulad<br />
warmodgena surT, sa<strong>da</strong>c mxolod<br />
robinzoni <strong>da</strong> parskeva cxovroben.<br />
ara, ase ar aris! yvelaferi<br />
erovnul simtkicezea <strong>da</strong>mokidebuli.<br />
myari fsiqologiis erebi jer<br />
aravis waulekavs <strong>da</strong> swored aseTi<br />
erebis ricxvs miekuTvneba Cveni<br />
eric. man araerTxel <strong>da</strong>amtkica, rom<br />
ar arsebobs aseTi fsiqologiis<br />
mqone eris <strong>da</strong>mamxobeli Zala. ai, is<br />
ki saTqmelia, rom frTxilad un<strong>da</strong><br />
viyoT <strong>da</strong> qedi ar movuxaroT aRzevebul<br />
kulturebs. me, rogorc mwerals,<br />
mtkiced mwams, rom qarTuli<br />
literatura erT-erTi didi literaturaa<br />
de<strong>da</strong>miwis zurgze <strong>da</strong>, poetis<br />
Tqmisa ar iyos, am literaturas<br />
sxvisi misabaZi araferi sWirs.<br />
_ laparakoben mwerlobis, <strong>da</strong><br />
saerTod, kulturis warmmarTvel<br />
rolze sazogadoebriv cxovrebaSi.<br />
cota xom ar azviadeben am rols?<br />
_ ara, ar azviadeben, Tumca sapirispiro<br />
mosazrebebic arsebobs.<br />
germaneli mwerali, nobelis premiis<br />
laureati herta miuleri ambob<strong>da</strong>,<br />
rom cxovrebas sasacilo<strong>da</strong>c ar<br />
hyofnis mwerlobao; amerikelma jon<br />
steinbekma ki sul sxva ram Tqva TbilisSi<br />
yofnisas _ samoqalaqo omi<br />
amerikaSi hariete biCer-stous `bi-<br />
Zia Tomas qoxma~ gamoiwviao. gansxvavebuli<br />
azri hqon<strong>da</strong> mwerlobaze<br />
aSS prezidents jon a<strong>da</strong>mss: `literatura<br />
SeiZleba gamoyenebuli iqnas<br />
rogorc kanonierebis <strong>da</strong>sacavad, ise<br />
usamarTlobisa <strong>da</strong> tiraniis gasamefeblad,<br />
rogorc siqvelis <strong>da</strong>sanergad,<br />
ise uzneobis <strong>da</strong>samkvidreblad~.<br />
Cven ilias eri varT <strong>da</strong> viciT,<br />
ras niSnavs, roca qveynisTvis<br />
gansakuTrebul Jams mwerali mozared<br />
gamodis <strong>da</strong> ers xifaTis moaxloebas<br />
amcnobs. dRes Cvens qveyana-<br />
Si TiTqmis sul aRar ismis mwerlisTvis<br />
niSandoblivi moqalaqeobrivi<br />
xma <strong>da</strong> es Zalian cudia. mwerlisgan<br />
<strong>da</strong>carielebul sivrces ki<br />
veraferi Seavsebs... Tumc amaze<br />
laparaki Sors, Zalian Sors wagviyvans<br />
<strong>da</strong> modi, es saubari momavlis-<br />
Tvis ga<strong>da</strong>vdoT...<br />
_ Tqven literaturul Sromas<br />
TiTqmis yovelTvis uTavsebdiT<br />
oficialur samsaxurs, romelsac<br />
adre `sazogadoebriv moRvaweobas~<br />
uwodebdnen. rogor ggoniaT bevrs<br />
kargavs mwerali am `sazogadoebrivi<br />
moRvaweobiT"?<br />
_ Zalian bevrs... <strong>da</strong> es <strong>da</strong>nakargi<br />
aunazRaurebelia. qarTul literaturaSi<br />
TvalSisacemia simravle<br />
iseTi mwerlebisa, vinc swored am `sazogadoebrivi<br />
moRvaweobis~ wyalobiT<br />
ver moaswro sakuTari SemoqmedebiTi<br />
potencialis realizeba _ nikoloz<br />
baraTaSvili, grigol orbeliani, aleqsandre<br />
yazbegi, niko sama<strong>da</strong>Svili <strong>da</strong><br />
sxva mravali. yvelaze ufro saSinel<br />
dReSi ki, albaT, vaJa-fSavela iyo _<br />
igi tye-RreSi, saxnav-saTesSi, saTibsamkalSi<br />
<strong>da</strong>atareb<strong>da</strong> Tavis <strong>da</strong>uwerel<br />
leqsebsa <strong>da</strong> moTxrobebs. gavixsenoT<br />
folkneris ocneba _ sadme Ramis<br />
yaraulis adgili eSova <strong>da</strong> ewera. Tqven<br />
meubnebiT _ uTavsebdiTo... ara, ver<br />
vuTavsebdi <strong>da</strong> Cemi dro <strong>da</strong>undoblad<br />
mihqon<strong>da</strong> praqtikul `miznebsa <strong>da</strong> amocanebs~.<br />
bolos ki amas vityodi _ xSirad<br />
laparakoben mwerlis <strong>da</strong>xmarebaze<br />
<strong>da</strong> Tuki marTla vinmes aqvs <strong>da</strong>xmarebis<br />
survili, mwerals werisTvis Sesabamisi<br />
pirobebi un<strong>da</strong> Seuqmnas (miTumetes<br />
Cvennair qveyanaSi, sa<strong>da</strong>c wignebis tiraJi<br />
ukiduresad <strong>da</strong>balia <strong>da</strong> honorari<br />
praqtikulad ar arsebobs).<br />
_ 70-iani wlebis Sua xanebSi mZafri<br />
polemika gaimarTa qarTuli Tavisufali<br />
leqsis problemebze. polemikis<br />
centrSi Tqven <strong>da</strong> SoTa niSnianiZe<br />
moeqeciT. im polemikis eqo<br />
Semdgomac araerTxel gaisma qarTul<br />
literaturul kritikaSi <strong>da</strong> SeiZleba<br />
iTqvas, rom es Tema dResac `cocxalia~.<br />
ras ityodiT _ wlebis Semdegac<br />
imave azrze dgaxarT, Tu raime Seicvala<br />
Tqvens poziciaSi?<br />
_ ara, Cems SexedulebebSi araferi<br />
Secvlila <strong>da</strong> arc SeiZlebo<strong>da</strong> Secvliliyo,<br />
radganac am wlebis manZilze<br />
mravali mniSvnelovani uriTmo leqsi<br />
Seemata Cveni poeziis mdinares <strong>da</strong> Tavisufali<br />
leqsi ueWvel faqtad iqca.<br />
me elementarul rames vambobdi _<br />
qarTuli riTmiani leqsis gverdiT arsebobis<br />
ufleba uriTmo leqssac aqvsmeTqi.<br />
Cemi oponentebi ki mrisxaned<br />
aprotestebdnen _ verlibris adgili<br />
Cvens literaturaSi araao. ise ki,<br />
wlebis Semdeg, Tu rames vnanob, ai, amas<br />
vnanob: _ ar un<strong>da</strong> Cavreuliyavi am provinciul<br />
kamaTSi. Tumca... esec un<strong>da</strong><br />
iTqvas: verlibris winaaRmdeg mowyobil<br />
laSqrobas TviT partiis centraluri<br />
komitetis mdivnebi xelmZRvanelobdnen<br />
<strong>da</strong> qveSevrdom literatorebs<br />
avalebdnen, moeSalaT es `uideobis<br />
bude~. SemTxveviTi ar iyo, rom im<br />
xanebSi Catarebul Tbilisis partiul<br />
konferenciaze gamosulma cekas kulturis<br />
ganyofilebis gamgem nikoloz<br />
jaSma sastikad gaakritika Jurnal `ciskarSi~<br />
<strong>da</strong>beWdili Cemi `uideo~ leqsebi.<br />
es iyo realoba <strong>da</strong> masze reagireba<br />
aucilebeli iyo. ise ki, bolos un<strong>da</strong><br />
vTqva, rom poezia mainc<strong>da</strong>mainc did<br />
mniSvnelobas ar aniWebs tanisamoss...<br />
_ Tqveni gaxmaurebuli poema<br />
`TorRva Zagani~, ase vTqvaT, `tradiciuli<br />
riTmiani leqsiTaa~ <strong>da</strong>werili,<br />
Tqveni poeziis did nawilSi ki uriTmo<br />
leqsis formebs iyenebT. ase rom,<br />
orive saleqso formas erTnairi warmatebiT<br />
flobT. mainteresebs, maS<br />
ratom aZlevT upiratesobas uriTmo<br />
leqss? iqneb imitom, rom es forma<br />
ufro moergo Tqvens SemoqmedebiT<br />
bunebas, Tqvens fsiqologias, Tqvens<br />
mxatvrul-literaturul principebs?<br />
_ marTali brZandebiT, geTanxmebiT...<br />
magram aqve isic min<strong>da</strong> vTqva, rom<br />
riTmiani <strong>da</strong> uriTmo leqsis urTierTmimarTebis<br />
Tema Zalian saintereso<br />
Temaa <strong>da</strong> aq am Temis ganxilva-amowurvas<br />
ver SevZlebT _ Zalian Sors wagviyvans.<br />
_ leqsebTan erTad Tqven xarT<br />
mravali esses, kritikuli gamokvlevis,<br />
Tu publicisturi werilis avtori.<br />
Tqveni werilebi yovelTvis interess<br />
iwvev<strong>da</strong> sazogadoebaSi Tavisi<br />
konkretuli mizan<strong>da</strong>saxulobiTa <strong>da</strong><br />
mZafri publicisturi toniT. axla ki,<br />
ager, ramdeni xania, rac Tqveni werili<br />
aRar Semxvedria periodikaSi.<br />
ara<strong>da</strong>, dRes iseTi droa, rom bevri sazogadoebrivi<br />
<strong>da</strong> <strong>literaturuli</strong><br />
problema moiTxovs pasuxis gacemas,<br />
azris gamoTqmas, mwerlis aqtiurobas...<br />
_ Cems `mTavar saqmed~ mainc leqsi<br />
mimaCnia <strong>da</strong> mTel dros <strong>da</strong> energias<br />
swored leqsebs vaxarjav. iyo dro,<br />
roca megona, rom win Zalian, Zalian<br />
didi dro mqon<strong>da</strong> <strong>da</strong> risi gakeTebac<br />
msur<strong>da</strong>, yvelafers movaswrebdi; mego-<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
na, raRac saqmeebis `ga<strong>da</strong>weva~ Sei-<br />
Zlebo<strong>da</strong>. axla egre aRaraa. ager, TiTqmis<br />
uecrad <strong>da</strong> moulodnelad wamomadga<br />
cifri 70 <strong>da</strong> garkveviT gamomicxa<strong>da</strong><br />
_ moemzadeo... Tumca, mTlad upatrono<strong>da</strong>c<br />
ar mimitovebia Cemi werilebi<br />
<strong>da</strong> esseebi. vfiqrob, erT krebulad<br />
gamovce Cemi `dokumenturi proza~<br />
_ dRiurebi, dokumenturi<br />
moTxrobebi, esseebi, sxva<strong>da</strong>sxva drois<br />
prozauli Canawerebi (`gaufiltravi<br />
fiqrebi~) <strong>da</strong> a.S. vfiqrob, uintereso<br />
wigni ar un<strong>da</strong> gamovides... vnaxoT...<br />
_ `dokumentur prozaze~ gamaxsen<strong>da</strong><br />
_ am bolo dros Tqvens SemoqmedebaSi<br />
prozac gamoCn<strong>da</strong> _ ase<br />
vTqvaT, `dokumenturi proza~. me momeCvena,<br />
rom es prozauli monakveTebi<br />
raRac didi moculobis nawarmoebis<br />
fragmentebia. ras gvetyodiT,<br />
biografiuli romanis <strong>da</strong>weras xom ar<br />
apirebT?<br />
_ ara, ara! Cems ujrebSi uamravi<br />
prozauli Canaweria: legendebi, gadmocemebi,<br />
mamaCemisgan, Cemi dedisZmisgan,<br />
xeobis saintereso a<strong>da</strong>mianebisgan<br />
monayoli tragikuli, Tu iumoristuli<br />
ambebi... am masalas seriozuli Cajdoma<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>muSaveba sWirdeba <strong>da</strong> am<br />
saqmes Sors aRar ga<strong>da</strong>vdeb. yovelive<br />
amas zemoTnaxsenebi dokumenturi<br />
prozis wignSi gavaerTianeb. Cems Taobas<br />
mrisxane Jami wamoewia _ mkv<strong>da</strong>ri<br />
<strong>da</strong> sikvdilze mimdgari soflebiTaa<br />
savse Cveni xeobebi... me ar maqvs ufleba,<br />
xelSi kalami meWiros <strong>da</strong> maT guSindel<br />
dReze araferi vTqva. rac Seexeba<br />
`biografiul romans~, icocxle, kargi<br />
ideaa, magram yovelives Tavisi dro<br />
<strong>da</strong> Sesabamisi Zalebi sWirdeba... mimaCnia,<br />
rom es dro wasulia <strong>da</strong> amxela<br />
tvirTis awevis Zalac aRara maqvs.<br />
_ Tqven araerTi poeturi krebulis<br />
avtori xarT. mainc romel wigns<br />
gamohyofdiT am krebulebi<strong>da</strong>n, pirvelad<br />
romel wignSi igrZeniT <strong>literaturuli</strong><br />
<strong>da</strong>moukidebloba, pirvelad<br />
romel wignSi gamoikveTa Tqveni<br />
SemoqmedebiTi individualoba?<br />
_ me yvelaze metad Cemi leqsebis<br />
meore krebuli `Tovlis qrizanTemebi~<br />
meZvirfaseba. zedmetad zogad gamoTqmebs<br />
("<strong>literaturuli</strong> <strong>da</strong>moukidebloba~,<br />
`SemoqmedebiTi individualoba~)<br />
rom Tavi <strong>da</strong>vaneboT, es wigni<br />
`Cems gemoze~ <strong>da</strong>vwere <strong>da</strong> gamoveci.<br />
Sromac bevri waiRo _ TiTqos araferi,<br />
magram mTeli Svidi weliwadi<br />
vwerdi am mcire formatis krebulSi<br />
Setanil leqsebs. `Tovlis qrizanTemebi~<br />
1975 wels gamovi<strong>da</strong>. am droisTvis<br />
aSkarad Sesust<strong>da</strong> ideologiuri wnexi<br />
re<strong>da</strong>qciebsa <strong>da</strong> gamomcemlobebSi _<br />
axla aRaravin laparakob<strong>da</strong> `paravozebsa~<br />
<strong>da</strong> msgavs rameebze. `uZraobis<br />
wlebma~ aSkarad sxvagvarad aamoZrava<br />
SemoqmedebiTi Zalebi. krebulis gamocemas<br />
mowonebiT gamoexmaura cnobili<br />
prozaikosi lado avaliani. misi vrceli<br />
werili gazeT `literaturul<br />
saqarTveloSi~ <strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong>. amas mohyva<br />
guram asaTianis, Teimuraz doiaSvilis<br />
werilebi <strong>da</strong>, cota iumori rom gamovurio,<br />
ase viqeci `imedismomcem axalgazr<strong>da</strong><br />
poetad~.<br />
_ tradiciebsa <strong>da</strong> novatorobaze<br />
ras ityodiT _ rogor gamoiyureba<br />
am ori cnebis urTierTmimarTeba<br />
Tanamedrove qarTuli poeziis fonze?<br />
_ es Temac CaRrmavebul, gamowvlilviT<br />
gansjas moiTxovs <strong>da</strong> me aq mxolod<br />
ramdenime arsebiTi faqtoris<br />
aRniSvniT <strong>da</strong>vkmayofildebi. `socialisturi<br />
realizmis~ Teoriam <strong>da</strong><br />
praqtikam principulad uaryo qarTuli<br />
literaturis umTavresi tradicia<br />
_ simarTle (`marTals vityvi, Seviqmnebi<br />
tyuilisa moambe rad... vinc ara<br />
hgavs kaxabersa, me ver vityvi kaxaberad!~).<br />
diax, literaturis de<strong>da</strong>boZi<br />
_ simarTle _ gamocxad<strong>da</strong> dromoWmul<br />
cnebad <strong>da</strong> `sabWoTa mwerali~ aRviraxsnili<br />
siyalbis ruporad iqca. osip<br />
mandelStami gakvirvebuli wer<strong>da</strong>: `RmerTo,<br />
raoden umniSvneloa vaJa-fSavelas<br />
zegavlena axal qarTul poeziaze!..~<br />
rac Seexeba novaciebs _ dRevandel<br />
qarTul poeziaSi aSkarad ismis<br />
ramdenime poetis axali xma <strong>da</strong> aseve<br />
aSkarad igrZnoba SemarTeba `socialisturi<br />
realizmis~ ideologTa mier<br />
SemoRebuli Stampebis aRmosafx-<br />
interviu<br />
13<br />
vrelad. Tumca, aqve, isic SeiZleba <strong>da</strong>bejiTebiT<br />
iTqvas, rom zogierTi `novatori~<br />
mwerali `siaxlis~ ucxoeTi<strong>da</strong>n<br />
`gadmowapnvas~ ufro eswrafvis,<br />
vidre mSobliuri literaturis wiaR-<br />
Si Ziebebs...<br />
_ axalgazr<strong>da</strong> poetebi. vis kiTxulobT,<br />
vis gamoyofT, ra axali motivebi<br />
gesmiT maT mier Seqmnili teqstebi<strong>da</strong>n?<br />
_ vcdilob wavikiTxo, Tumca isic<br />
vici, rom waukiTxavi ufro meti mrCeba.<br />
amitom ver gavkadnierdebi, xmas ver<br />
<strong>da</strong>viboxeb <strong>da</strong> Tun<strong>da</strong>c `Cemi azris~ gamoTqmis<br />
uflebiT ver vilaparakeb. ise<br />
ki, ze<strong>da</strong>piruli STabeWdilebiT mgonia,<br />
rom televiziis aRorZinebis epoqa<br />
Tavis saqmes akeTebs _ TviTon axalgazr<strong>da</strong><br />
mwerlebi ufro Canan, vidre<br />
maTi nawarmoebebi... aseve zerele STabWedilebiT<br />
mgonia, rom leqsebSi nametani<br />
xSirad ismis me, me... me <strong>da</strong> Sen...<br />
gasagebia, rom subieqtur motivebs liriki<strong>da</strong>n<br />
ver ganvdevniT, magram arc<br />
isaa kargi, roca mwerali ganuwyveteli<br />
me-<strong>da</strong>n <strong>da</strong> sakuTari saojaxo wri<strong>da</strong>n<br />
ver gadis. locviT ki, guliTa<strong>da</strong>d<br />
vlocav Cems axadgazr<strong>da</strong> Tanamokalmeebs<br />
_ poetebs, prozaikosebs, kritikosebs...<br />
Cven erTad varT _ `Zvelebic~<br />
<strong>da</strong> `axlebic~ erT saqmes vakeTebT...<br />
mwerlebi xom asakiT ki ara,<br />
upirvelesad talantiT gansxvavdebian<br />
erTmaneTisgan....<br />
_ miTosi <strong>da</strong> Tqven. miTosuri samyaro<strong>da</strong>n<br />
amoizar<strong>da</strong> Tqveni poema<br />
`TorRa Zagani~, aseve miTosiTaa nasazrdoebi<br />
Tqveni Semoqmedebis didi<br />
nawili. miTosuri nakadi kidev ufro<br />
gaZlier<strong>da</strong> am bolo dros gamoqveynebul<br />
leqsebsa <strong>da</strong> poemebSi. mainc<br />
sai<strong>da</strong>n amdeni devi, macili, qaji <strong>da</strong><br />
al-qaji?.. ras ebrZvian <strong>da</strong> ra ar asvenebT<br />
RvTisSvilebs pirimzes, zegar<strong>da</strong>s,<br />
cecxlis jvars, lomisas, kopalas,<br />
iaxsars?<br />
_ es Cemi siyrmis samyaroa, am mi-<br />
Tosur samyaroSi avidgi fexi. Cveni<br />
xeoba Cveni <strong>da</strong> Cveni winaprebis salocavi<br />
xatebiT, xevisberebiT, <strong>da</strong>sturebiT,<br />
xatis veeba ifnebze <strong>da</strong>kidebuli<br />
zarebiT, spilenZis didi salude qvabebiT<br />
iyo savse. am xeobaSi erTad cxovrobdnen<br />
xatebi <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianebi. xati<br />
iyo xalxis mfarveli <strong>da</strong> imedi, xati<br />
aSineb<strong>da</strong> <strong>da</strong> Cvens erdoebSi SemoRwevas<br />
ar anebeb<strong>da</strong> avsulebs; xatebze iyo<br />
<strong>da</strong>mokidebuli sicocxle <strong>da</strong> sikvdili,<br />
bedniereba <strong>da</strong> ubedureba, <strong>da</strong>ri <strong>da</strong> av<strong>da</strong>ri;<br />
meores mxriv ki a<strong>da</strong>mianebi gansazRvravdnen<br />
xatebis Zlevamosilebas<br />
_ sanTels unTebdnen, saklavs<br />
uklavdnen, leqsebiTa <strong>da</strong> simRerebiT<br />
ganadidebdnen... gavi<strong>da</strong> dro <strong>da</strong> TviT<br />
Cemive warsuli <strong>da</strong> Cemive mama-biZani<br />
iqcnen miTologiad _ ai isini: faris<br />
ufrosi ninia, romelic Wrel mindorze<br />
Wreli windebiT mocekvave<br />
RvTisSvilad warmomidgeba xolme;<br />
mWedeli beJia, romelic bumbulis simsubuqiT<br />
iqnevs veeba uros <strong>da</strong> gavarvarebul<br />
rkinas bRuja-bRuja yvavilebi<br />
scviva; mewisqvile jirkva, romelic<br />
devis qals yvarobs <strong>da</strong> is qali<br />
wisqvilis saRvari<strong>da</strong>n Sedis Ram-RamobiT<br />
jirkvasTan... ai, am samyaro<strong>da</strong>n<br />
gadmovidnen Cemi leqsebi <strong>da</strong> es Zalian<br />
bunebrivia _ mercxalsac uyvars<br />
Tavisi bude...<br />
_ did madlobas gixdiT am<br />
saubrisaTvis <strong>da</strong> bolos erTsac SegekiTxebiT:<br />
samomavlod ra gegmebi<br />
gaqvT, ris <strong>da</strong>weras <strong>da</strong> gamoqveynebas<br />
apirebT am uaxloes xanebSi?<br />
_ me erTi ucnauroba mWirs: rasac<br />
vgegmav, verasodes vasruleb. erT xans<br />
erTad varT xolme me <strong>da</strong> Cemi `samomavlo<br />
gegma~, mere ki vSordebiT, gegma<br />
sul qreba, me ki Cems <strong>da</strong>ugegmav samuSaos<br />
vasruleb. amgvarad, rasac vgegmav,<br />
winaswarve vici, rom ver Sevasruleb;<br />
xolo Tu ufro praqtikul<br />
gegmaze vilaparakebT _ min<strong>da</strong> gamovce<br />
an<strong>da</strong> gamosacemad mainc movamzado<br />
Cemi nawerebis oTxtomeuli (pirveli<br />
tomi _ poezia, meore _ <strong>literaturuli</strong><br />
werilebi, mesame _ dokumenturi<br />
proza, meoTxe _ publicistika),<br />
Tumca isic kargad vici, rom es<br />
Canafiqric ocneba ufroa, vidre realoba.<br />
esaubra xaTuna alxaziSvili
14 interviu<br />
re<strong>da</strong>qtori<br />
_ batono zurab, dRes qarTuli<br />
enciklopediis mTavari re<strong>da</strong>qcia<br />
mecnierebaTa erovnuli akademiis<br />
struqturuli erTeulia <strong>da</strong> akademiis<br />
SenobaSivea ganTavsebuli. maxsovs<br />
dro, roca qarTuli enciklopedia<br />
<strong>da</strong>moukidebel erTeuls warmoadgen<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>moukidebel sivrcesac<br />
ki flob<strong>da</strong> sagangebod re<strong>da</strong>qciisTvis<br />
agebuli Senobis saxiT...<br />
_ min<strong>da</strong> giTxraT, rom Tavi<strong>da</strong>n enciklopediis<br />
re<strong>da</strong>qcia mweralTa kav-<br />
Siris Senobis sxvenSi iyo ganTavsebuli.<br />
Tumca, maleve, mamas - irakli aba-<br />
SiZis ZalisxmeviT, mTavrobam axali<br />
SenobisaTvis Tanxa gamoyo. Senoba zurab<br />
wereTelma <strong>da</strong> mis mier mowveulma<br />
mxatvarTa jgufma gaaforma. mxatvarma<br />
anton dumbaZem ki sagangebod enciklopediisTvis<br />
Seqmna im droisaTvis<br />
arsebul qarTul Sriftebze 30 procentiT<br />
patara Srifti, romelic ekonomiuri,<br />
tevadi <strong>da</strong> advilad sakiTxavi<br />
iyo. aman SesaZlebeli gaxa<strong>da</strong> gamocemis<br />
moculobis zr<strong>da</strong>sTan <strong>da</strong>kavSirebuli<br />
problemebi iolad mogvarebuliyo.<br />
`saenciklopedio” Sriftis gamoyenebiT,<br />
enciklopediaSi Sesatan<br />
statiaTa raodenoba 30 aTasi erTeuliT<br />
gaizar<strong>da</strong> <strong>da</strong> camettomiani gamocema,<br />
Tavisi moculobiT, informaciulobiT,<br />
ilustraciebiT, realurad,<br />
octomian gamocemas gautol<strong>da</strong>...<br />
_ sabWoTa epoqaSi, didi qarTuli<br />
enciklopediis Seqmnis ideas, albaT,<br />
araerTi mowinaaRmdege eyolebo<strong>da</strong>...<br />
_ gadmocemiT vici, rom winaaRmdegobebi<br />
marTlac didi iyo. roca<br />
moskovSi, qarTuli enciklopediis Seqmnis<br />
ideis Taobaze SeutyviaT, centraluri<br />
xelisuflebis maRalCinosans,<br />
sabWoTa ideologs - suslovs<br />
uTqvams: `calkeuli respublikebis<br />
`enciklopediebis” gamocema ra sa-<br />
Wiroa? arsebobs `didi sabWoTa enciklopedia”<br />
<strong>da</strong> yvelam amiT isargeblos”.<br />
Cvenebma mainc miaRwies mizans - ormoc<strong>da</strong>sami<br />
wlis win, qarTuli enciklopedia,<br />
rogorc instituti <strong>da</strong>ars<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
gaaerTiana mTeli qarTuli inteleqtualuri<br />
elita, romelic wlebis man-<br />
Zilze, camettomeulis SeqmnisTvis<br />
irjebo<strong>da</strong>.<br />
_ did qarTul sabWoTa enciklopediaSi<br />
vxvdebiT informacias xelovnebis,<br />
kulturisa Tu mecnierebis<br />
sxva<strong>da</strong>sxva <strong>da</strong>rgebSi moRvawe<br />
araerTi cnobili qarTveli emigrantis<br />
Sesaxebac. ramdena<strong>da</strong>c vici, im<br />
dros, roca irakli abaSiZe re<strong>da</strong>qcias<br />
xelmZRvanelob<strong>da</strong>, didi Zalisxmeva<br />
iyo saWiro, rom es gvarebi qarTul<br />
enciklopediur matianeSi SeetanaT.<br />
_ roca saqarTvelos <strong>da</strong>moukideblobis<br />
periodis personaliebze arsebul<br />
masalebs vaTvaliereb, vxe<strong>da</strong>v,<br />
rom maT Sesaxeb wmi<strong>da</strong> akademiuri informaciaa<br />
mowodebuli, ideologiuri<br />
Seferiloba ki, minimumamdea <strong>da</strong>yvanili.<br />
bunebrivia, im epoqaSi, garkveul<br />
kliSeebs ver gaeqceodnen, magram<br />
saboloo jamSi esaa akademiuri gamocema<br />
<strong>da</strong> masSi ganTavsebuli informacia<br />
dResac sruliad misaRebi <strong>da</strong> aqtualuria.<br />
aseT kuriozul istoriasac yvebian:<br />
roca enciklopediis pirveli wigni<br />
gamovi<strong>da</strong>, is centraluri komitetis<br />
biuroze ganuxilavT. ck-s meore<br />
mdivans, romelic saqarTveloSi mosk-<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
zurab abaSiZe:<br />
`TiToeuli enciklopediisTvis<br />
masala wveT-wveTad grovdeba~<br />
25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
saqarTveloSi enciklopediur <strong>da</strong> leqsikografiul saqmes didi xnis istoria aqvs. tradicia Sua saukuneebi<strong>da</strong>n<br />
iRebs saTaves. qarTveli moRvaweebis mier im periodSi Seqmnil filosofiur <strong>da</strong> Teologiur naSromebs xSirad Tan<br />
erTvo<strong>da</strong> samecniero cnobarebi <strong>da</strong> terminTa ganmartemani. efrem mcires, ioane petriwisa Tu arsen iyalToelis<br />
Semdeg, qarTuli saenciklopedio-leqsikografiuli mecnierebis ganviTarebis axali etapi sulxan-sabaseuli<br />
leqsikoniT <strong>da</strong>iwyo; XVII saukunis bolos, `leqsikoni qarTuli” enciklopediuri masaliT Seavso <strong>da</strong>viT reqtorma.<br />
amas ki ioane batoniSvilis enciklopediuri naSromi `kalmasoba” mohyva. XIX saukunis bolos, ivane rostomaSvilis<br />
re<strong>da</strong>qciiT gamovi<strong>da</strong> rusul-qarTuli enciklopediuri leqsikonis pirveli oTxi wigni...<br />
`qarTuli enciklopediisTvis” safuZveli saukuneebis manZilze mzaddebo<strong>da</strong>. gasuli saukunis gariJraJze,<br />
qarTvelma mecnierebma, aleqsandre cagarelis, aleqsandre xaxanaSvilisa <strong>da</strong> vasil petriaSvilis TaosnobiT,<br />
`qarTuli enciklopediis” Seqmna ganizraxes. Tumca, maTi idea ganuxorcielebeli <strong>da</strong>rCa.<br />
30-ian wlebSi, `didi qarTuli sabWoTa enciklopediis” momzadeba malaqia toroSeliZem <strong>da</strong> simon yauxCiSvilma<br />
<strong>da</strong>iwyes. 1933 wels ivane javaxiSvilis, korneli kekeliZis, simon janaSias, geronti qiqoZesa <strong>da</strong> sxvaTa mier enciklopediisTvis<br />
momzadebuli statiebi TiTqmis mzad iyo, magram saqme, sxva<strong>da</strong>sxva mizezebis gamo, amaze Sors ver<br />
wavi<strong>da</strong>. <strong>da</strong>wyebuli gzis gagrZeleba 1965 wels gax<strong>da</strong> SesaZlebeli, roca saqarTvelos mecnierebaTa akademiis prezidiumTan<br />
qarTuli enciklopediis specialuri samecniero re<strong>da</strong>qcia Seiqmna. mTavrad re<strong>da</strong>qtorad irakli abaSiZe<br />
<strong>da</strong>iniSna. batonma iraklim enciklopediis re<strong>da</strong>qciis <strong>da</strong>arsebis pirvelive dRi<strong>da</strong>n am saqmisTvis Tav<strong>da</strong>debuli sazogado<br />
moRvaweebi Semoikriba <strong>da</strong> maRalkvalificiuri samecniero kolegia Seqmna... mas Semdeg didi dro gavi<strong>da</strong>.<br />
dRes qarTuli enciklopediis irakli abaSiZis saxelobis mTavar samecniero re<strong>da</strong>qcias zurab abaSiZe xelmZrvanelobs.<br />
masTan saubars sabWoTa periodis qarTuli enciklopediis gaxsenebiT viwyebT.<br />
ovi<strong>da</strong>n iyo movlenili, uTqvams, gavige,<br />
pirvel tomSi rvaasamde qarTveli<br />
menSevikis gvaria Setanilio. amaze,<br />
mamas uxumria, amdeni menSeviki mar-<br />
Tlac rom gvyolo<strong>da</strong> saqarTveloSi,<br />
dRes amas aq vin mouSveb<strong>da</strong>o.<br />
maxsovs, afxazeTTan <strong>da</strong>kavSirebuli<br />
masalis momzadebisas ramxela<br />
winaaRmdegobebi gaiares. sainformacio<br />
teqstis SedgenaSi lamis mTeli<br />
mTavroba iyo CarTuli, Tumca sabolood,<br />
mainc is masala gavi<strong>da</strong>, rac<br />
aq, re<strong>da</strong>qciaSi momzad<strong>da</strong>.<br />
_ batono zurab, Tqven 2006 wli<strong>da</strong>n<br />
enciklopediis mTavari re<strong>da</strong>qtori<br />
brZandebiT. sainteresoa, ukanaskneli<br />
wlebis manZilze ra Seicvala<br />
qarTul enciklopediaSi, ra siaxleebi<br />
SesTavazeT sazogadoebas?<br />
_ mogexsenebaT, sabWoTa epoqis Semdeg,<br />
istoriis axali etapi <strong>da</strong>iwyo.<br />
zoga<strong>da</strong>d, mTeli msoflio Seicvala.<br />
saqarTveloSic udidesi Zvrebi mox<strong>da</strong><br />
yvela mimarTulebiT. bunebrivia, enciklopedia<br />
ganaxlebas saWiroebs. ganviTarebul<br />
qveynebSi, aseT enciklopediur<br />
gamocemebs, rogorc wesi, yovel<br />
or-sam weliwadSi anaxleben. Cven-<br />
Tan, cameti tomis axli<strong>da</strong>n gamocema<br />
garkveuli mizezebis gamo, Zalian<br />
rTulia. roca mizezebze vsaubrob,<br />
mxedvelobaSi maqvs rogorc a<strong>da</strong>mianuri<br />
resursebi, ise materialuri faqtori.<br />
axal gamocemas Zalian didi<br />
dro, Tanxebi <strong>da</strong> araerTi instituciis<br />
mobilizeba sWirdeba.<br />
dResdReobiT, Cveni mTavari prioriteti<br />
saqarTvelos enciklopediis<br />
xuTtomeulis gamocemaa. axla amaze<br />
vmuSaobT. Cems magi<strong>da</strong>ze rasac xe<strong>da</strong>vT,_<br />
am gamocemisTvis momzadebuli<br />
masalebia. erTi tomi didi xnis win gamovi<strong>da</strong>.<br />
masSi mkiTxveli unikalur informacias<br />
ipovis Cveni qveynisa <strong>da</strong><br />
mosaxleobis Sesaxeb. es anbanuri wesiT<br />
agebuli enciklopedia gaxlavT.<br />
mimdinare wels, meore tomis gamocemas<br />
vgegmavT. mowadinebulebi varT,<br />
rom yovelwliurad TiTo tomi <strong>da</strong>vdoT.<br />
maSin, sami aTasamde egzemplari<br />
<strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong> <strong>da</strong> yvela gaiyi<strong>da</strong>. imedi maqvs,<br />
rom xalxi momdevno wignis gamosvlasac<br />
interesiT elis. amjerad, tiraJi<br />
ori aTasic rom iyos, kargi saqmea...<br />
_ ukanaskneli wlebi qarTuli<br />
enciklopediisTvis sakmaod nayofieri<br />
iyo. sazogadoebas araerTi saintereso<br />
gamocema SesTavazeT...<br />
_ enciklopedia `saqarTvelos”<br />
gar<strong>da</strong>, Cveni mudmivi Temaa `saqarTvelos<br />
kulturisa <strong>da</strong> xuroTmoZRvrebis<br />
Zeglebi”. misi ori tomi ukve gamosulia.<br />
gamocemis mizania qveynis teritoriaze<br />
arsebuli uklebliv yvela<br />
Zeglis mecnieruli Seswavla <strong>da</strong> maTi<br />
dokumentaciis Seqmna. sazogadoebis<br />
winaSe warmovaCenT kulturisa <strong>da</strong><br />
xuroTmoZRvrebis im faseulobebs,<br />
romelic amJamad aRricxvazea ayvanili,<br />
an momavalSi iqneba aRricxuli <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>culi saxelmwifos mier. Zeglebis<br />
aRwera regionebis mixedviT mimdinareobs.<br />
pirvel tomSi Si<strong>da</strong> qarTlis aTasxuTasamde<br />
Zeglia Setanili, gamocema<br />
uxvi sailustracio masaliTaa gajerebuli.<br />
meore wigni ki saqarTvelos<br />
mTianeTs mieZRvna. gamocemebis momzadebaSi,<br />
Cvens re<strong>da</strong>qciasTan erTad, istoriisa<br />
<strong>da</strong> eTnologiis institutis,<br />
arqeologiuri kvlevis centrisa <strong>da</strong><br />
qarTuli xelovnebis istoriis institutis<br />
TanamSromlebic monawileoben.<br />
amJamad, kaxeTis regionis istoriulkulturuli<br />
Zeglebis aRnusxvasa <strong>da</strong><br />
pasportizaciaze muSaoba mimdinareobs.<br />
Zalian saintereso akademiuri gamocemaa<br />
enciklopedia `qarTuli ena”.<br />
igi arnol Ciqobavas saxelobis enaTmecnierebis<br />
institutis mieraa momzadebuli.<br />
es gaxlavT pirveli qarTuli<br />
samecniero-<strong>da</strong>rgobrivi enciklopedia,<br />
romelSic qarTuli enis istoria,<br />
misi ganviTarebis etapebi <strong>da</strong> am <strong>da</strong>rg-<br />
Si qarTvel <strong>da</strong> ucxoel mecnierTa miRwevebia<br />
asaxuli. sxvaTaSoris, wignis<br />
mimarT interesi imdenad didi iyo,<br />
rom erTsa <strong>da</strong> imave wels igi orjer gamoveciT.<br />
pirveli gamocemis tiraJi<br />
ori aTasi egzemplari iyo, meore wignisa<br />
ki – xuTasi. ar gvegona ase swrafad<br />
Tu gaiyidebo<strong>da</strong>, radgan, mogexsenebaT,<br />
es popularuli sakiTxavi ar aris <strong>da</strong><br />
specialistTa garkveuli wrisTvisaa<br />
gankuTvnili. sasaCuqre fondSi `qar-<br />
Tuli enis” ramdenime egzemplariRa<br />
SemogvrCa. axla vfiqrobT - xelmeored<br />
gamovceT Tu ara? amas xom Tanxebi<br />
sWirdeba.<br />
_ `qarTuli enis” gamosvlis Semdeg,<br />
maleve <strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong> Tqvens mier momzadebuli<br />
`qarTuli <strong>da</strong>mwerloba”,<br />
romelSic sainteresod iyo warmodgenili<br />
qarTuli anbanis grafikuli<br />
ganviTarebis gza V saukuni<strong>da</strong>n XVII<br />
saukunis CaTvliT...<br />
_ am gamocemaze muSaobisas, survili<br />
gvqon<strong>da</strong> qarTuli anbanis grafikuli<br />
analizisa <strong>da</strong> sxva anbanebTan<br />
Se<strong>da</strong>rebis gziT, Cveni <strong>da</strong>mwerlobis<br />
ganviTarebis <strong>da</strong>moukidebeli gza gve-<br />
Cvenebina. wigni mozardi TaobisTvisaa<br />
gankuTvnili.<br />
_ qarTuli enciklopediis mTavarma<br />
re<strong>da</strong>qciam, 2002-2008 wlebSi<br />
Tbilisis Temazec bevri imuSava <strong>da</strong><br />
mkiTxvels ori saintereso gamocema<br />
SesTavaza.<br />
_ `Tbilisi” pirveli samecniero<br />
gamocema gaxlavT, romelic erT konkretul<br />
qalaqs eZRvneba. masSi de<strong>da</strong>qalaqis<br />
Sesaxeb ZiriTadi cnobebia<br />
Tavmoyrili. Tavisi struqturiTa <strong>da</strong><br />
terminTa SerCevis principebiT, igi<br />
universaluri enciklopediebisgan<br />
arsebiTad gansxvavdeba. rac Seexeba<br />
2008 wels gamocemul enciklopedias -<br />
`Tbilisi quCebi, gamzirebi, moednebi”,<br />
masSi detalura<strong>da</strong>a asaxuli qalaqis<br />
quCebis adgilmdebaroba, istoria, arqiteqturuli<br />
saxe <strong>da</strong> RirsSesaniSnaobani.<br />
rac mTavaria, wigns Tan axlavs<br />
saxeSecvlili obiqtebis sia <strong>da</strong> 117 sqematuri<br />
ruka saZieblebiT, sa<strong>da</strong>c 2500ze<br />
meti obieqtis koordinatia miTi-<br />
Tebuli. wigni uxvi fotomasaliTaa<br />
ilustirebuli. gamocemis srulyofisaTvis,<br />
<strong>da</strong>muSav<strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva wlebSi<br />
Sedgenili kavkasiis kalendrebi (Tbilisis<br />
gegmebiT), quCebis cnobarebi,<br />
aseve, centralur saxelmwifo arqiv-<br />
Si <strong>da</strong>culi masala <strong>da</strong> erovnul biblioTekaSi<br />
arsebuli Sesabamisi literatura.<br />
wignma gamosvlisTanave didi interesi<br />
gamoiwvia. igi oriaTasiani tiraJiT<br />
<strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong> <strong>da</strong> maleve gaiyi<strong>da</strong>. sxvaTaSoris,<br />
Tbilisis meriam <strong>da</strong> Sinagan<br />
saqmeTa saministrom, maTTvis saintereso<br />
masalis gamoyenebis Taobaze,<br />
TxovniT mogvmarTes...<br />
_ ucxoeTis saenciklopedio gamomcemlobebTan<br />
Tu TanamSromlobT?<br />
_ urTierToba gvaqvs britaneTis<br />
didi enciklopediis - `britanikis”<br />
mTavar re<strong>da</strong>qciasTan. vfiqrobT SevqmnaT<br />
qarTuli `britanikis” eleqtronuli<br />
versia, romelic, ZiriTa<strong>da</strong>d,<br />
mozardebisTvis iqneba gankuTvnili.<br />
ramdenime xnis win, londonSi gaxldiT,<br />
`britanikis” xelmZRvanelobas Sevxvdi,<br />
Semdgom TanamSromlobasa <strong>da</strong><br />
samomavlo gegmebze visaubreT. iq absoluturad<br />
sxva masStabebi, sxva tempia,<br />
es arcaa gasakviri. metwilad eleqtronuli<br />
versiebis momzadebaze arian<br />
ga<strong>da</strong>suli. Zalian mravalferovani<br />
interenetgamocemebi aqvT – saskolo<br />
enciklopediebi, umaRlesi skolebis-<br />
Tvis gankuTvnili enciklopediebi...<br />
calkea – viwro Tematikaze agebuli<br />
eleqtronuli gamocemebi <strong>da</strong> ase Semdeg.<br />
maTi masala inglisur enaze gamodis<br />
<strong>da</strong> aqe<strong>da</strong>n gamomdinare, milionobiT<br />
momxmarebeli hyavT! ase rom, mas-<br />
Stabebi sakmaod gansxvavebulia. am<br />
TvalsazrisiT, CvenTan, ZiriTadi problema<br />
internet sivrceSi qarTulenovani<br />
informaciis simwire gaxlavT.<br />
encikopediis paralelurad, Tbilisis<br />
saxelmwifo universitetSi vaswavli<br />
<strong>da</strong> am sirTules yoveldRiurad vawydebi<br />
- vxe<strong>da</strong>v, rom studentebis nawili<br />
inglisur enas flobs, nawili -rusul<br />
enas, Tumca, umetesobam erTica <strong>da</strong> meorec<br />
cu<strong>da</strong>d icis; qarTul enaze ki internetSi<br />
bevrs verafers ipovi. aqe<strong>da</strong>n<br />
gamomdinare, sxva<strong>da</strong>sxva Tematikis enciklopediebisa<br />
<strong>da</strong> leqsikonebis internet-versiebis<br />
momzadeba CvenTvis<br />
Zalian mniSvnelovani amocanaa.<br />
_ batono zurab, ZiriTadi saenciklopedio<br />
Temebis gar<strong>da</strong>, sxva axal<br />
gamocemebze Tu muSaobT?<br />
_ TiToeuli enciklopediisTvis<br />
masala wveT-wveTad grovdeba, aseTi<br />
gamocemebis momzadeba did dros<br />
moiTxovs. saqmeSi Cveni re<strong>da</strong>qciis TanamSomlebTan<br />
erTad, mowveuli specialistebic<br />
arian CarTulni. cota<br />
xanSi <strong>da</strong>vasrulebT wigns `asi qarTveli<br />
ucxoeTSi”. saubaria a<strong>da</strong>mianebze,<br />
romlebmac didi kvali <strong>da</strong>toves rogorc<br />
saqarTvelos, ise im qveynebis istoriaSi,<br />
sa<strong>da</strong>c cxovrobdnen <strong>da</strong><br />
moRvaweobdnen. teqsti qarTul,<br />
rusul <strong>da</strong> inglisur enebze iqneba<br />
Sedgenili <strong>da</strong> mkiTxvelis farTo wres<br />
<strong>da</strong>ainteresebs. vmuSaobT aseve, pirvel<br />
qarTul `samxedro enciklopediaze”.<br />
am saqmes batoni elguja meZmariaSvili<br />
udgas saTaveSi. erTi sityviT,<br />
samuSao jer kidev Zalian bevria...<br />
kidev erTi siaxle gvaqvs – qarTuli<br />
enciklopediis veb-gverdi. masSi<br />
srula<strong>da</strong>a mowodebuli informacia<br />
Cveni re<strong>da</strong>qciis saqmianobis, struqturis,<br />
Zveli <strong>da</strong> axali gamocemebis<br />
Sesaxeb. teqsti qarTul-inglisur<br />
enebzea mocemuli. ase rom, <strong>da</strong>interesebul<br />
a<strong>da</strong>mians SesaZlebloba aqvs yvela<br />
saWiro informacia qarTuli enciklopediis<br />
irakli abaSiZis saxelobis<br />
mTavari re<strong>da</strong>qciis Sesaxeb, internetis<br />
saSualebiT moiZios. Cveni misamarTia<br />
encyclopedia.science.org.ge.<br />
esaubra Tamar Juruli
25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
nata vara<strong>da</strong><br />
gancxadeba<br />
eleqtroboZebze<br />
<strong>da</strong>sasruli<br />
- gogo, Camomiwere Seni, Seni Zmebis,<br />
dedisa <strong>da</strong> mamis <strong>da</strong>badebis wlebi, Tveebi.<br />
momitane Savi bzis jvari <strong>da</strong> gasanTluli<br />
Zafi. Caiketeba boqlomi, <strong>da</strong>r-<br />
Cebi ganze.<br />
oTxSabaTis sizmari<br />
eniT uTqmeli mowyenilobisgan infantilur<br />
arsebad viqeci. rogor mindo<strong>da</strong><br />
gamomexata sixaruli, roca gxe<strong>da</strong>vdi<br />
mdinaris xidze. srulma uunarobam<br />
momicva. rac adre Cems sisusted<br />
mimaCn<strong>da</strong>, anu siyvaruli, axla undoblobad<br />
meqca <strong>da</strong> swored igive ram ma-<br />
Zliereb<strong>da</strong> SenTanac <strong>da</strong> (zoga<strong>da</strong>d gare<br />
samyarosTan). yelSi gamoburTuli<br />
xorcmeti maZlev<strong>da</strong> warmoudgenel energias<br />
<strong>da</strong> mutantis ier-saxes. mudmivad<br />
CarTuli radioTi, televizoriT,<br />
kompiuteriT, yursacvamebgarWobili<br />
ga<strong>da</strong>vrbodi gzajvaredinebze <strong>da</strong><br />
Tvalebs vawebebdi wamwamebiT, rom ubedureba<br />
ar <strong>da</strong>mtexo<strong>da</strong> Tavs <strong>da</strong> vaiTu,<br />
SemTxveviT gamexila.. ise <strong>da</strong>vpataravdi..<br />
silamazisadmi yovelgvari mowiwebis<br />
grZnoba gamiqra. sixarulisa <strong>da</strong><br />
mwuxarebis zeaWrili <strong>da</strong> xan qve<strong>da</strong>Svebuli<br />
klaknilis rxeviT SiSiT vadgamdi<br />
TiToeul nabijs. genetikurad<br />
<strong>da</strong>viSale. Cems socialur qcevas<br />
aranairi axsna ar moeZebneba. me Semi-<br />
Zlia aTi frankis gamo sicocxles gamovasalmo<br />
mama, romelic didi xania<br />
arsad muSaobs <strong>da</strong> <strong>da</strong>xeuli fexsacmliT<br />
<strong>da</strong>dis. aRarc ki maxsendeba babuas saxlSi<br />
rodis viyavi stumrad. masTan er-<br />
Tad sadme wasvlaze aRar maqvs laparaki,<br />
is CemTvis sruliad ucxo eTnikuri<br />
jgufis wevria. Cems identifikacias,<br />
anu diagnosis <strong>da</strong>smas me Tvi-<br />
Tonac veRar vaxerxeb <strong>da</strong> mudmivad sakuTar<br />
TavTan SejibrSi <strong>da</strong>sasrulisken<br />
miveqanebi.<br />
Sen ki, am yvelafris sawinaaRmdegod<br />
mamapapiseul saxlSi mogyavs<br />
lamazi qali, wvebi masTan pirveli Ramis<br />
uflebiT <strong>da</strong> yovel Tves mis menstruaciul<br />
cikls akontroleb. naTesavebTan<br />
erTad awyob SabaTobis Sexvedrebs<br />
<strong>da</strong> did sufrebze Seni simamri<br />
Tama<strong>da</strong>a. kviraobiT ki ubnis taZarSi<br />
<strong>da</strong>dixar <strong>da</strong> stiqarosnis TeTri kvar-<br />
TiT aRavlen mesas.<br />
dRes WuWyiani Rame Cavicvi.<br />
- mgoni krizisuli mdgomareobi<strong>da</strong>n<br />
nel-nela gamodis. ramdenime firfita<br />
<strong>da</strong>rCa. esenic rogorme Cumad <strong>da</strong><br />
SeumCnevlad SevaparoT saWmelSi.<br />
eqimic ase fiqrobs. mTavaria ver mixvdes.<br />
- ra xma gaqvs de<strong>da</strong>?!<br />
am aRmarTs rom Cavyevi adrian kvira<br />
dilas, am aRmarTis boloSi beberi<br />
bukinisti ij<strong>da</strong> TeTri wveriT <strong>da</strong><br />
wignebs yid<strong>da</strong>. Semeco<strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong>vpirdi,<br />
ukan rom movbundebi virgiliusis<br />
“enei<strong>da</strong>s” viyidi, meeqvse Tavi aucileblad<br />
waikiTxeo. eqvsamde <strong>da</strong>gelodebio.<br />
mere <strong>da</strong>vyevi <strong>da</strong> yvela boZs es<br />
TeTri carieli furclebi <strong>da</strong>vakari.<br />
isini hgavdnen zavis mosurne morebs.<br />
ofisSi, magi<strong>da</strong>sTan <strong>da</strong>svamen axal<br />
gogos. mas eyoleba saqmro kargi ojaxi<strong>da</strong>n,<br />
sami biniT <strong>da</strong> umaRlesi gana-<br />
TlebiT. is iqneba mowesrigebuli, suf-<br />
Ta <strong>da</strong> punqtualuri. aTi<strong>da</strong>n eqvsamde<br />
moamzadebs masalebs gamosaqveyneblad,<br />
upasuxebs mSvidi xmiT satelefono<br />
zarebs. Sesvenebaze gava megobrebTan<br />
finjan yavaze <strong>da</strong> kompiuteris<br />
nagvis yuTi<strong>da</strong>n bini<strong>da</strong>n aRadgens<br />
Cems ar<strong>da</strong>weril leqsebs, waiRebs literaturul<br />
JurnalSi <strong>da</strong> iq avtobiografiasTan<br />
erTad gamoaqveynebs,<br />
oRond fotosuraTis gareSe, radgan<br />
fotoebi yovelTvis ityuebian.<br />
toti motydeba xes.<br />
mdinares <strong>da</strong>uSreba wyali.<br />
nisli Cawveba qalaqis Tavze.<br />
vidre didi, Savi frinvelebi<br />
frTebs aikecavdnen – SiSveli fexisgulebiT<br />
nawvimar miwas Sens anabeWdebs<br />
<strong>da</strong>vutoveb.<br />
iagom morigi sarecenzio de<strong>da</strong>ni<br />
<strong>da</strong>mido magi<strong>da</strong>ze - erTi Seneburad<br />
mixedeo. saqaRaldeze ewera`Wabua<br />
amirejibi, moTxrobebi~. ar gamegona.<br />
`aseTi mwerali gagigiaT vinmes?~ - vikiTxe.<br />
`arao~ - yvelam, gar<strong>da</strong> elizbar<br />
ubilavasi. me CavTvale, rom muSaobaSi<br />
garTulma ver gaigona Cemi SekiTxva,<br />
an<strong>da</strong> gaigona <strong>da</strong>... e.i. morigi <strong>da</strong>mwyebi<br />
Tu ucnobi mwerlis de<strong>da</strong>ni gadmomeca.<br />
iago aseTebs ratomRac me maZlev<strong>da</strong><br />
ufro xSirad. Tumca ra ratomRac.<br />
uaryofiTi <strong>da</strong>skvnebis wera ar iyo sasiamovno<br />
- Sromac ikargebo<strong>da</strong>, raki<br />
wigni ar gamovido<strong>da</strong> <strong>da</strong> ganawyenebuli<br />
avtorebis mogeriebac gixdebo<strong>da</strong>.<br />
rogoria Tavis leqsebis genialurobaSi<br />
<strong>da</strong>rwmunebuli giJpoetasaTvis<br />
mtkiceba imisa, Seni leqsebi ar vargao.<br />
ganawyenebulni midiodnen <strong>da</strong> ranair<br />
cils aRar mwamebdnen. marto leqsebi<br />
ara, proza xSirad uaresi iyo, Tu ki<br />
imaTze`proza~ SeiZlebo<strong>da</strong> eTqva kacs.<br />
CavTvale, rom es viRac Wabua amirejibic<br />
am rangis iqnebo<strong>da</strong>, Tumca<br />
gvar-saxelma erTgvari simpaTia gamiCina.<br />
roca saamisod movidrove, <strong>da</strong>viwye<br />
kiTxva <strong>da</strong> pirvelive abzaci<strong>da</strong>n vigrZeni<br />
namdvil <strong>da</strong> saintereso mweral-<br />
Tan mqon<strong>da</strong> saqme. TiToeuli moTxroba<br />
iseTi interesiT wavikiTxe, re<strong>da</strong>qtoruli<br />
Tvali mimaviwy<strong>da</strong>. mere mivubrundi<br />
saCxrekad, magram am mxrivac<br />
sasworebi TiTqmis araferi iyo. ra<br />
Tqma un<strong>da</strong>, <strong>da</strong>debiTi recenzia <strong>da</strong>vwere.<br />
sxvanairad me ar SemeZlo, kargze<br />
kargs vwerdi, cudze - cuds. mafrTxilebdnen<br />
gamocdili re<strong>da</strong>qtorebi,<br />
sanam recenzias <strong>da</strong>wer, jer gaige mosamzadebel<br />
gegmaSi aris Tu ara, surT<br />
gamocema Tu arao. amis gamo didi usiamovnebebic<br />
Semxv<strong>da</strong>. Cemi <strong>da</strong>debiTi recenziiT<br />
mere iTxov<strong>da</strong> avtori, gegma-<br />
Si un<strong>da</strong> SemitanoTo, gegmaSi Setanili<br />
iwyeb<strong>da</strong> yvirils, roca amoagdebdnen.<br />
recenzia <strong>da</strong>mTavrebuli ara mqon<strong>da</strong>,<br />
xmel-xmeli, maRali kaci Semovi<strong>da</strong>.<br />
ikiTxa, rogor aris Cemi wignis saqmeo?<br />
iagom Cemsken aniSna - sarecenziod ai,<br />
gigi xornaulsa aqvso. ase gavicaniT<br />
Wabua amirejibi. vuTxari, Tqveni moTxrobebi<br />
momewona <strong>da</strong> <strong>da</strong>debiT recenziasa<br />
vwer-meTqi. didi madlobao miTxra<br />
<strong>da</strong> Tan imave toniT gaagrZela:<br />
- Cem saproteqciod, saTxovnelad<br />
xom aravin mosula SenTano?<br />
- aravin, vin un<strong>da</strong> mosuliyo-meTqi?<br />
- aravin! ubralod me min<strong>da</strong> esmodes<br />
yvelas, rom marTla mowonebis gamo<br />
wer <strong>da</strong>debiT recenzias <strong>da</strong> ara vinmes<br />
TxovniT.<br />
- ara, ras brZanebT, TxovniT <strong>da</strong> mi-<br />
TiTebebiT arasodes <strong>da</strong>miweria <strong>da</strong> arc<br />
amas vwer! - cota ar iyos, mewyina. ver<br />
vigebdi ras ambob<strong>da</strong>, - giTxariT <strong>da</strong><br />
kidev gimeorebT, Tqveni moTxrobebi<br />
me momewona, gnebavT xutasTan SebrZandiT<br />
<strong>da</strong> SemogyvebiT - es moTxrobebi<br />
un<strong>da</strong> gamoices-meTqi!<br />
- didi madlobeli var! - odnav Cae-<br />
Rima, gaficxeba rom Semetyo, - me arsad<br />
Semsvleli <strong>da</strong> mTxovneli ara var!<br />
varga, gamoeciT, ar varga, rogorc<br />
momitania, iseve waviReb! - moWra mokled,<br />
mqised wamoxta, xeli CamomarTva<br />
<strong>da</strong> ise swrafad gavar<strong>da</strong>, gacileba ver<br />
movaswari.<br />
- de<strong>da</strong>s geficebiT, ver <strong>da</strong>vijerebdi,<br />
Tu aseTi vaJkaci kidev <strong>da</strong>dio<strong>da</strong><br />
Tbilisis quCebSi! - SesZaxa Zvelma re<strong>da</strong>qtorma<br />
naTela lorTqifaniZem.<br />
marto naTela <strong>da</strong> sxva Cveni qali re<strong>da</strong>qtorebi<br />
- lili gegelia, neli ama-<br />
Sukeli - ki ara, mec aRtacebuli <strong>da</strong>vr-<br />
Ci. Wabua ara hgav<strong>da</strong> sxva avtorebs,<br />
`CawyobebiTa~ <strong>da</strong> qlesaobiT mosulni,<br />
xutasTan Seyolas rom mexvewebodnen.<br />
xutasTvis Seetana viRacas ambavi.<br />
sxva aravin iqnebo<strong>da</strong> an TviT iago, an<br />
elizbari. meore dRe iyo Tu mesame,<br />
gamomiZaxa <strong>da</strong>:<br />
- gigi, Wabua amirejibis wignze<br />
<strong>da</strong>debiTs wer?<br />
- diax, Zalian momewona.<br />
- mainc ras wer?<br />
- rom wigni aucileblad un<strong>da</strong> gamoices.<br />
- Senze yofila aq yvelaferi!<br />
elizbars rom uaryofiTi aqvs <strong>da</strong>werili,<br />
ici? Sen Tvli, rom imaze metad<br />
erkvevi, ra un<strong>da</strong> gamoices <strong>da</strong> ra ara?<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
- namdvilad ar vicodi, baton<br />
elizbars uaryofiTi Tu hqon<strong>da</strong> <strong>da</strong>werili,<br />
magram romc mcodno<strong>da</strong>, me<br />
mainc imas <strong>da</strong>vwerdi, rac <strong>da</strong>vwere.<br />
- eg imitom, rom Sen briyvi xar, win<br />
ar ixedebi, elizbari gamocdilia,<br />
win<strong>da</strong>xeduli - eg Seni Wabua amirejibi,<br />
ici, rom ga<strong>da</strong>saxlebi<strong>da</strong>n axlaxans<br />
aris <strong>da</strong>brunebuli, aTi Tu TxuTmeti<br />
weli cixeebsa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>saxlebaSi aqvs<br />
gatarebuli.<br />
- pirvelad mesmis, batono xuta!<br />
kidec imitom aris ase <strong>da</strong>majereblad,<br />
ase Zalian sainteresod cimbiruli<br />
ambebi... raki eWvi geparebaT, SemogitanT<br />
erT yvelaze patara, yvelaze<br />
ubralo moTxrobas, waikiTxeT <strong>da</strong><br />
Tqven ga<strong>da</strong>wyviteT, me ki vici, rom mogewonebaT.<br />
- egre vqnaT, kargi, Semomitane.<br />
m<strong>da</strong>re arcerTi ar iyo, moculobiT<br />
ki `velosipedi~ iyo yvelaze patara,<br />
is Sevutane. miTxra, aq ara mcalia amis<br />
wasakiTxad, Sin waviReb <strong>da</strong> pasuxs xval<br />
getyvio. naxevari saaTic ar iqnebo<strong>da</strong><br />
gasuli, mdivanma Semoixe<strong>da</strong>, xuta<br />
geZaxiso.<br />
- biWo, rodis aqeTia gaeSmakdiT es<br />
xevsurebi - yvelaze kargi moTxroba<br />
Semomitane?<br />
- ara, batono xuta, geficebiT, rom<br />
eg moTxroba imaTTan Se<strong>da</strong>rebiT<br />
m<strong>da</strong>rec aris <strong>da</strong> mcirec.<br />
- erTi Tvali Cavkari <strong>da</strong> sanam bolomde<br />
ar CavikiTxe, veRar movwydi. Tu<br />
sxvebi amaze ukeTesebia, rogorc Sen<br />
ambob, kargi mwerali yofila. Semomitane,<br />
mTlianad waviReb.<br />
meore diliT gvian movi<strong>da</strong>, batoni<br />
xuta. Cveulebriv cxramde modio<strong>da</strong><br />
xolme. movi<strong>da</strong> <strong>da</strong> sanam sxva<strong>da</strong>sxvebs<br />
<strong>da</strong>uZaxeb<strong>da</strong>, isev me <strong>da</strong>miZaxa.<br />
- yoCaR, gigi, Cven es wigni <strong>da</strong>wunebuli<br />
rom ga<strong>da</strong>gvegdo avtorisTvis,<br />
Tavi mogveWrebo<strong>da</strong>. Tqven ra giTxariT,<br />
TeTrad gamaTenebineT Rame.<br />
moawere <strong>da</strong>sabeW<strong>da</strong>d xeli <strong>da</strong> stambaSi<br />
gavuSvaT, am wigns gegmaSi Setana ara<br />
sWirdeba, gegmis gareSe un<strong>da</strong> gamovceT!<br />
fexebze eki<strong>da</strong> cenzura <strong>da</strong> moskovic,<br />
wigni Tu moewonebo<strong>da</strong>, Tu saWirod<br />
miiCnev<strong>da</strong>, gegmis gareSe pir<strong>da</strong>pir stambaSi<br />
agzavni<strong>da</strong>. Cemi SuamdgomlobiT,<br />
magaliTad, ase gamosca mixeil WabaSvilis`ucxo<br />
sityvaTa leqsikoni~; Cemamde<br />
didi brZola hqon<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>xdili<br />
`Cveni saunjis~ pirvel tomSi Setanili<br />
hagiografiuli teqstebis gamo -<br />
rogor SeiZleba sabavSvo gamomcemlobam<br />
religiuri literatura gamosceso?<br />
`Zia SoTas badia~ - ase hqvia Wabua<br />
amirejibis moTxrobebis im krebuls,<br />
romelic 1965 wels gamoica <strong>da</strong> romlis<br />
re<strong>da</strong>qtoric me gaxlavarT. am ambavma<br />
<strong>da</strong>gvamegobra. sufrebze, sa<strong>da</strong>c<br />
ki erTad movxvdebodiT, yovelTvis<br />
didi rixiT aformeb<strong>da</strong> Cemi `gmirobis~<br />
ambavs. Sexvedrebi ki xSiri gvqon<strong>da</strong><br />
vaxuStisTan, gogi TurmanaulTan fSav-<br />
Si <strong>da</strong> sxvebTan. meubnebo<strong>da</strong> - exla erT<br />
romans vamTavreb`<strong>da</strong>Ta TuTaSxias~,<br />
imis re<strong>da</strong>qtora<strong>da</strong>c Sen meyolebio.<br />
magram mere, jer`ciskarSi~ im romanis<br />
<strong>da</strong>beWdvasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, mere wignad<br />
gamocemasTan, iseTi ambebi <strong>da</strong>utriales,<br />
iq gigi xornaulis adgili<br />
aRara rCebo<strong>da</strong>. miuxe<strong>da</strong>vad amisa, Cveni<br />
megobroba mainc grZeldebo<strong>da</strong>.<br />
1976 wlis Semodgomaze <strong>da</strong>mireka,<br />
CemTan, Sin, patara wveulebas vixdi <strong>da</strong><br />
cxvari min<strong>da</strong> Sen <strong>da</strong>miklao. zustad<br />
wina dRes qisteTi<strong>da</strong>n blomad taxis<br />
xorci mqon<strong>da</strong> Camotanili. samwvade<br />
wavuRe. cxvari binaSi, mecamete<br />
sarTulze <strong>da</strong>vkali <strong>da</strong> <strong>da</strong>vamuSave.<br />
oci-oc<strong>da</strong>xuTi kaci hyav<strong>da</strong> stumari,<br />
sul rCeulni Cveni sazogadoebisa,<br />
Tavaduri jiS-jilagisani. qalebi<strong>da</strong>n<br />
cinuki <strong>da</strong>diani <strong>da</strong>maxsom<strong>da</strong>, radgan<br />
xSir-xSirad miujdebo<strong>da</strong> xolme<br />
roials <strong>da</strong> rusuli romansebis simRe-<br />
portreti 15<br />
gigi xornauli<br />
Wabua amirejibi<br />
mogonebaTa wigni<strong>da</strong>n<br />
riT gvatkbob<strong>da</strong>.<br />
taxis mwvadebi rom Semovi<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
Tama<strong>da</strong>m Cemi sadRegrZelo Tqva, meorem<br />
Wabuam iTxova Tqmis ufleba. man<br />
jer gamomcemlobasTan <strong>da</strong>kavSirebuli<br />
ambebi gaixsena, axla Cemi`magari~<br />
monadireoba moayola (nanadirevis<br />
sufraze ramdenjerme iyo CvenTan<br />
namyofi Tavis axalgazr<strong>da</strong> meuRle<br />
Tamriko javaxiSvilTan, Cemi meuRlis<br />
megobarTan erTad).<br />
- qisteTSi sad inadire? - mkiTxa<br />
uceb.<br />
- inguSeTSi.<br />
- inguSeTSi ra adgilebSi?<br />
- xamxas.<br />
- ufro konkretulad? - CamekiTxa.<br />
me vifiqre, raSi ainteresebs, im nasoflaris<br />
<strong>da</strong>saxeleba-meTqi. mainc<br />
<strong>da</strong>vusaxele, im imediT, rom <strong>da</strong>saxeleba<br />
arafers etyo<strong>da</strong>:<br />
- ha<strong>da</strong>xkes.<br />
- egre geTqva... asas xeobis maRla<br />
tyiT Semojarul vakeze rom aris sofeli,<br />
SuaSi erTi cixe dgas. CrdiloeTis<br />
mxri<strong>da</strong>n oZiki<strong>da</strong>n aris ga<strong>da</strong>sasvleli<br />
tyian mTaze...<br />
- sai<strong>da</strong>n ici?! - SevZaxe gaocebulma.<br />
- sai<strong>da</strong>n? - Caecina, - eqvsi weli mag<br />
adgilebSi vimalebodi. magari adgilebia,<br />
magari xalxia qistebi. eqvsi<br />
weli ise minaxavdnen, civ niavs ar<br />
makarebdnen.<br />
- TviTonac magari xar, - Caeria<br />
saubarSi erT-erTi sufris wevri, -<br />
rogor iyo gatacebuli manqana rom<br />
<strong>da</strong>abrunebine?<br />
- eh, ar Rirs! - xeli Caiqnia Wabuam.<br />
ar moeSvnen <strong>da</strong> gviambo: ga<strong>da</strong>vixede<br />
ezoSi, manqana iq aRar idga; vfiqrobdi<br />
Camowerili taqsi vis rad un<strong>da</strong>, vin<br />
moiparavso, gamoCn<strong>da</strong> yvelafris mkisrebeli<br />
xalxi. Tanac, etyoba, icodnen,<br />
rom Cemi iyo, telefonze <strong>da</strong>mirekes`oriaTas<br />
maneTs ama <strong>da</strong> am adgilas<br />
moitan <strong>da</strong> manqanas waiyvano~.<br />
`moicaT, moicaT yurmili ar <strong>da</strong>hkidoTo!<br />
- CavZaxe, - viRaca nabiWvrebi<br />
xarT, Tqven me ar micnobT. midiT ama<br />
<strong>da</strong> am misamarTze, ikiTxeT esa <strong>da</strong> es<br />
kaci <strong>da</strong> hkiTxeT, Wabua amirejibi ra<br />
kaciao <strong>da</strong> is getyviT. exla ori saaTis<br />
va<strong>da</strong>s gaZlevT: manqana moiyvaneT <strong>da</strong><br />
iqve <strong>da</strong>ayeneT, Tu TavisTvis kargi gin<strong>da</strong>T-meTqi.<br />
erTi saaTic ar iyo gasuli,<br />
ga<strong>da</strong>vixede <strong>da</strong> moeyvanaT.<br />
saocrad kargi mosaubre iyo Wabua.<br />
hyvebo<strong>da</strong> Tavis Tavga<strong>da</strong>savlebs, hyvebo<strong>da</strong><br />
axalTaxal anegdotebs <strong>da</strong> SevcqerodiT<br />
monusxulebiviT.<br />
wamosvlisas Wabuam im weliwads gamosuli<br />
`<strong>da</strong>Ta TuTaSxias~ II tomi maCuqa<br />
warweriT: `gigi xornauls, SesaniSnav<br />
mwerals, megobarsa <strong>da</strong> Zmakacs siyvaruliT<br />
- Seni Wabua 1976 w.~ pirveli<br />
tomi raki nayidi mqon<strong>da</strong>, aRar gamovarTvi.
16 saymawvilo<br />
mariam wiklauri<br />
iyo <strong>da</strong> ara iyo ra<br />
iyo <strong>da</strong> ara iyo ra, _<br />
ase <strong>da</strong>iwyo zRapari,<br />
tyuilze bevrad tyuili,<br />
marTalze ufro marTali.<br />
zRapari bebos bebiis<br />
bebiam jibiT atara.<br />
Tavi<strong>da</strong>n Turme yofila<br />
xorblis marcvalze patara.<br />
zed miukemsavs bebias<br />
raSi, wyaro <strong>da</strong> foToli,<br />
varskvlavebi <strong>da</strong> Citebi,<br />
mzeTunaxavi, oboli.<br />
mefiswuli <strong>da</strong> faskunji,<br />
qorbu<strong>da</strong>, mgeli, arwivi,<br />
mSvild-isriani dev-gmiri<br />
<strong>da</strong> kudiani macili.<br />
ukaro cixe-koSkebi,<br />
qonguriani qalaqi,<br />
qosatyuila, veziri,<br />
cxramTisiqiTa alagi.<br />
ho<strong>da</strong>, gabevr<strong>da</strong> zRapari,<br />
veRar itev<strong>da</strong> jibe,<br />
suyvelaferi Sesansla<br />
sularaferis jibrze.<br />
SeZvra skivrSi <strong>da</strong> wignebSi,<br />
aavso qoxic, sasaxlec,<br />
zogma wamlisTvis gaaxmo,<br />
zogma gaTala sasaxred.<br />
moedo mTa-bars, gza-Saras,<br />
petres, pavles <strong>da</strong> ivanes.<br />
eZebes, magram <strong>da</strong>sawyiss<br />
mere veRarsad miagnes.<br />
<strong>da</strong>sasruls nela axvevdnen<br />
fTilad, koWad <strong>da</strong> gorgalad.<br />
vin _ far<strong>da</strong>gs qsov<strong>da</strong>,<br />
vin _ kabas,<br />
vin _ qvabis Ziri mokala.<br />
gani Txam SemoaWama,<br />
sigrZe _ devebis virma,<br />
rac <strong>da</strong>rCa _ cxadma Sesansla,<br />
rac ara _ Sesva Zilma.<br />
bebos bebiis bebiam<br />
veRaraferi iRona,<br />
jibeSi CarCa namceci _<br />
iyo <strong>da</strong> ara iyo ra.<br />
de<strong>da</strong>beri deduka<br />
de<strong>da</strong>beri deduka<br />
soflis TavSi saxlob<strong>da</strong>.<br />
Tones gaaxureb<strong>da</strong>,<br />
purs CitisTvis acxob<strong>da</strong>.<br />
karaqs dRveb<strong>da</strong> wyaroSi,<br />
inaxav<strong>da</strong> xaroSi.<br />
wlis mosavals Zlivs tev<strong>da</strong><br />
gamoxvretil kaloSSi.<br />
gvritis obol bartys<br />
uduReb<strong>da</strong> tylaps,<br />
gaciebul ixvs<br />
xSirad wmend<strong>da</strong> cxvirs.<br />
miarTmev<strong>da</strong> TaTaras<br />
katis knutebs Cqar-Cqara.<br />
uvarcxni<strong>da</strong> nawnavebs<br />
Wrel-Wrel ciknebs, cancarebs.<br />
stumrad mosul katebs<br />
<strong>da</strong>uTli<strong>da</strong> atmebs,<br />
Caisvam<strong>da</strong> kalTaSi<br />
gaukreWav cxvrebs<br />
<strong>da</strong> tanzeve aqsov<strong>da</strong><br />
xiraulebs, Wrels.<br />
CurCxelaSi, nigvzis nacvlad,<br />
gakvanZul Zafs deb<strong>da</strong>,<br />
saaxalwlod midio<strong>da</strong><br />
stumrad beber devTan.<br />
_ ra mihqon<strong>da</strong>?<br />
_ CiCilaki, nazuqi <strong>da</strong> qa<strong>da</strong>.<br />
_ ra mohqon<strong>da</strong>?<br />
_ zRapris kveriT<br />
avsebuli kalTa.<br />
rogor gaCn<strong>da</strong> Savi aragvi?<br />
_ erbo? _ asiod qila.<br />
_ kvercxi? _ aTasi cali.<br />
_ cecxli? _ tkacaniT <strong>da</strong>frTxa<br />
tyeSi Winka <strong>da</strong> ali.<br />
erbokvercxs uwvavs Svilebs<br />
melano _ devis qali.<br />
surneli gasc<strong>da</strong> samans,<br />
cecxlze laplapebs rvali,<br />
Sewvas vin aclis an ki?!<br />
Jriamuli aqvT devebs,<br />
_ ,,lukmas nu elis Cemgan,<br />
vinc ar <strong>da</strong>ibans xelebs!~_<br />
Tqva melanom <strong>da</strong> mSvi<strong>da</strong>d<br />
puric Caakra Tones,<br />
Zmebma <strong>da</strong>xedes zantad<br />
Tavis WuWyian torebs.<br />
devebi hqviaT, magram<br />
urCobas vervin be<strong>da</strong>vs,<br />
vin Seubrunebs sityvas<br />
cxra Svilis gamzrdel de<strong>da</strong>s?!<br />
cxrave miask<strong>da</strong> aragvs,<br />
ras eyofo<strong>da</strong>T fSani?<br />
qviT uxexiaT didxans<br />
devebs torebi Savi.<br />
ho<strong>da</strong>, gamuq<strong>da</strong> Turme<br />
WuWyiT ankara wyali,<br />
mas mere modis ase<br />
amRvreuli <strong>da</strong> Savi.<br />
_ is erbokvercxi Wames?<br />
_ gamouyvanes wirva.<br />
_ eg rodis mox<strong>da</strong>?<br />
_ rodis?<br />
albaT didi xnis winaT...<br />
TavSi ar mosdiT azrad<br />
melanom cxrave devukas<br />
juba Caacva maudis,<br />
skolis CanTebi ahki<strong>da</strong>,<br />
wigns yidvas ver audis.<br />
swavloben devTa legendebs,<br />
simReras, cekvas, garmons,<br />
rogor galeson eSvebi,<br />
rogor galewon kalo.<br />
_ kidev? _ leqsebis weras,<br />
irmis jogebis wvelas,<br />
iseT far<strong>da</strong>gis qsovas,<br />
babo rom qsov<strong>da</strong> Zvelad.<br />
saRebavebis xarSvas,<br />
matylisgan Zafis <strong>da</strong>rTvas,<br />
swavloben puris cxobas,<br />
avis <strong>da</strong> kargis cnobas.<br />
grdemlze foladis wrTobas,<br />
naTel-mironis Zmobas.<br />
_ gramatikas <strong>da</strong> inglisurs?<br />
_ kompiutersa <strong>da</strong> xazvas?<br />
_ swavla Tu un<strong>da</strong>, CerCetebs<br />
TavSi ar mosdiT azrad.<br />
mzis <strong>da</strong>bneleba<br />
ialbuzi<strong>da</strong>n myinvarze<br />
ga<strong>da</strong>eWima Toki.<br />
devs wamoedga sarecxi,<br />
ras ikmareb<strong>da</strong> doqi?<br />
an koka ras eyofo<strong>da</strong>,<br />
an Cafura <strong>da</strong> litra?<br />
Svidi aragvi Caketa,<br />
wyali zRvasaviT idga.<br />
Sig erTad ga<strong>da</strong>uZaxa<br />
juba, far<strong>da</strong>gi, win<strong>da</strong>.<br />
mere zed Sedga fexebiT,<br />
qvebze xexa <strong>da</strong> wmin<strong>da</strong>.<br />
recxa, rac rame eba<strong>da</strong>:<br />
jami, doqi Tu qvabi,<br />
Camoiwuwa kalTebi<br />
namziTvi jvalos kabis.<br />
grixa <strong>da</strong> wrixa flasebi,<br />
<strong>da</strong>tbora gza <strong>da</strong> Sara,<br />
Tan Tokze fen<strong>da</strong> RiRiniT<br />
cxra Svilis<br />
cxra-cxra Sarvals.<br />
sarecxma mze <strong>da</strong>abnela,<br />
vaime Cveni brali!<br />
kidev kargi, rom xSir-xSirad<br />
ar recxavs devis qali.<br />
devis biWi mawons Wams<br />
_ vin miirTmevs mawons?<br />
Sig yuas vin awobs?<br />
_ mawons devis biWi Wams,<br />
Ziri aRar uCans jams.<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
gamodis saqarTvelos kulturis, ZeglTa <strong>da</strong>cvisa<br />
<strong>da</strong> sportis saministros finansuri mxar<strong>da</strong>WeriT<br />
<strong>literaturuli</strong> <strong>literaturuli</strong> gazeTi<br />
gazeTi<br />
jami iqca qvevrad.<br />
cota iqca bevrad.<br />
Wams <strong>da</strong> Wams, Wams <strong>da</strong> Wams,<br />
_ Ziri? _ Ziri arsad Cans.<br />
kovzi iqca niCbad,<br />
qvevri iqca zRvad.<br />
_ <strong>da</strong>vixmaroT sxva?<br />
_ ar gvaqvs qiris fuli,<br />
amovuwoT puri.<br />
gaqra cotac, bevric,<br />
fafu, zRvac <strong>da</strong> qvevric!<br />
<strong>da</strong>emsgavsa mTvares<br />
devs gauCn<strong>da</strong> tili,<br />
zis <strong>da</strong> mwared tiris.<br />
de<strong>da</strong>m Casva varclSi,<br />
Tmebs forcxiT uvarcxnis.<br />
wyals ucxelebs piniT,<br />
moubana piri,<br />
udgas asi saTli,<br />
kidev _ Tungi, aTi.<br />
wyaro <strong>da</strong>aSro soflis,<br />
mgoni, mainc ar yofnis.<br />
didxans, didxans bana,<br />
mere uTxra nana.<br />
<strong>da</strong>eZina mSvi<strong>da</strong>d devs,<br />
taxtze gu<strong>da</strong>saviT devs.<br />
<strong>da</strong>emsgavsa mTvares,<br />
<strong>da</strong>gviyenebs Tvalebs.<br />
stumars elis Tadia<br />
Cveni Tadia, saRamos,<br />
biZaSvil devebs elis.<br />
diliT <strong>da</strong>bara bostani,<br />
Semoakava wneliT.<br />
mere CaTesa muW-muWad<br />
qon<strong>da</strong>ri, qinZi, kama,<br />
un<strong>da</strong> Sekmazos sufrisTvis<br />
sami uremi qama.<br />
un<strong>da</strong> <strong>da</strong>akras xmiadi,<br />
aliziT marTavs Tones.<br />
un<strong>da</strong> camofqvas xorbali,<br />
ar <strong>da</strong>iSuros Rone.<br />
un<strong>da</strong> mozilos Tixa <strong>da</strong><br />
un<strong>da</strong> gamowvas keci,<br />
un<strong>da</strong> tye moWras, mozidos,<br />
rom gaaCaRos cecxli.<br />
un<strong>da</strong> <strong>da</strong>qsovos far<strong>da</strong>gi,<br />
gaalamazos saxli,<br />
un<strong>da</strong> gaTalos skamebi,<br />
un<strong>da</strong> Camosxas xalxi.<br />
un<strong>da</strong> <strong>da</strong>wuros yurZeni,<br />
un<strong>da</strong> aavsos qvevri,<br />
un<strong>da</strong> gasxipos Samfuri,<br />
mwvads <strong>da</strong>ubrawos gverdi.<br />
un<strong>da</strong> gamarTos fanduri,<br />
zed ga<strong>da</strong>Wimos lari,<br />
un<strong>da</strong> simRerac iswavlos,<br />
biZaSvils uTxras bani.<br />
jer mwvanils Tesavs, acaleT,<br />
mosatani aqvs wyali,<br />
aragvze xidsac gagvidebs,<br />
Tu eyo dro <strong>da</strong> Zali.<br />
devs erTi gogo ezrdeba<br />
devs erTi gogo ezrdeba,<br />
nawnavs cxra qali uwnis,<br />
gadia qerSvils ufqvavs <strong>da</strong><br />
oqros sacerSi ucris.<br />
mere rZiT fafas uduRebs,<br />
qvabi cxra weli Wedes,<br />
irmis jogebiT uxades<br />
gasamrjeloo mWedlebs.<br />
25 ivnisi - 8 ivlisi 2010<br />
es gogo Turme leqsebs wers,<br />
tinebze lursmniT kawravs.<br />
im lursmans Zvrasac ver uzam,<br />
rogorc im gogoss nawnavs.<br />
amboben, foladisagan<br />
gauWedia as kacs,<br />
is gogo arad <strong>da</strong>gidevT,<br />
marcvals marcvalze naskvavs.<br />
im leqsebs kidev me <strong>da</strong> Sen<br />
veras gavugebT, vici,<br />
nurc Wkuis swavlas <strong>da</strong>vuwyebT<br />
<strong>da</strong> nurc <strong>da</strong>vayriT sicils.<br />
devi devia, <strong>da</strong>mjeri,<br />
Tu gabrazdeba, mters!<br />
_ ras izams?<br />
_ ras <strong>da</strong>, Cvens leqsebs<br />
bdRvirs aadens <strong>da</strong> mtvers.<br />
axla ras Sveba netavi?<br />
_ ras izams, zis <strong>da</strong> wers!<br />
miTxari, devo, Tadia<br />
_ miTxari, devo Tadia,<br />
ram agayena adrian?<br />
_ biWi gveyola wuxelis,<br />
rZiT amoivso muceli,<br />
dedis rZe ras eyofo<strong>da</strong>,<br />
axla TeTr irmebs vuwveli.<br />
TeTri irmisac ar hyofnis,<br />
ar vici, riTi vuSveli.<br />
devebis pinac <strong>da</strong>cala,<br />
veRar mopires mwyemsebma,<br />
albaT devgmiri izrdeba,<br />
guli imediT mevseba.<br />
antria<br />
fxiturze ismis tkacani<br />
keras rom cecxli anTia.<br />
adre amdgara devqali,<br />
monatrebia antria.<br />
qvabi Semodga cxra fuTi,<br />
Werxos avar<strong>da</strong> nafuti.<br />
cecxls SeuZaxa, rac rame<br />
eba<strong>da</strong> Zveli, naburdi.<br />
mifxik-mofxika kodebi,<br />
xe<strong>da</strong>vs, rom fqvili ar aqvs,<br />
adga <strong>da</strong> Tovli gamocra,<br />
erbo adina aragvs.<br />
coms Zel<strong>da</strong> mere sami dRe,<br />
Wra <strong>da</strong> abrtyela yinCad,<br />
qvabSi Cayara naWrebi,<br />
cxra dRe xarSav<strong>da</strong> ijras.<br />
keceulebic <strong>da</strong>acxo,<br />
imdeni comi hqon<strong>da</strong>,<br />
yinulis xaWos ayri<strong>da</strong><br />
mziTvSi moyolil qo<strong>da</strong>rs.<br />
24 ivniss saqarTvelos kulturis, ZeglTa <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong><br />
sportis saministroSi gaimarTa `<strong>literaturuli</strong> gazeTis~<br />
mier gamocxadebul `erTi moTxrobis konkursSi~ gamarjvebulTa<br />
<strong>da</strong>jildovebis ceremoniali.<br />
vrcel masalas am ceremonialis Sesaxeb SemogTavazebT<br />
Semdeg nomerSi.<br />
re<strong>da</strong>qtori irakli javaxaZe<br />
re<strong>da</strong>qtoris moadgile uCa SerazadiSvili<br />
Jurnalistebi xaTuna alxaziSvili, nana kobaiZe, Tamar Juruli<br />
tel.: 292196; mob. tel.: (877)742277; (899)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com