30.01.2013 Views

Musika da Bavshvebi.indd - Ganatleba

Musika da Bavshvebi.indd - Ganatleba

Musika da Bavshvebi.indd - Ganatleba

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

maia oTiaSvili nana valiSvili<br />

musika <strong>da</strong> bavSvebi<br />

I I klasis klasis musikis musikis maswavleblis maswavleblis wigni wigni<br />

pirveli gamocema<br />

�������������� �������������� �������� �������� �������� �������� ��������� ��������� �� �� ��������� ��������� ������� ������� ����. ����.<br />

���������� ���������� ������������� ������������� ����������� ����������� �������� �������� ���������� ���������� �������� �������� ������ ������<br />

”���� ”���� ����������” ����������” ��������� ��������� 2005-06 �������� �������� ���� ����<br />

`wyarosTvali~<br />

Tbilisi, 2006 weli<br />

1


musika a<strong>da</strong>mianis sulieri enaa. bavSvs pataraobi<strong>da</strong>nve<br />

esmis musika, Taviseburad intonirebs, mReris, cekvavs,<br />

TamaSobs... magram ramdena<strong>da</strong>c sufTa, faqizi <strong>da</strong> laRia<br />

bavSvis buneba, imdenad mniSvnelovania, rogor musikas<br />

ismens is. xSirad masobrivi sainformacio saSualebebiT<br />

maRalmxatvrulis, Rirebulis nacvlad, ugemovno,<br />

m<strong>da</strong>re musika JRers. amitom didi mniSvneloba eniWeba<br />

skolebSi musikis swavlebas, gansakuTrebiT, <strong>da</strong>wyebiT<br />

etapze. ganaTlebis axali erovnuli programiT SemoTavazebuli<br />

stan<strong>da</strong>rti sruliad axali etapia am<br />

sagnis swavlebaSi. mravalmxrivi midgomiT, gamoxatvis<br />

mravalsaxovnebiT <strong>da</strong> SemoqmedebiTi TavisuflebiT igi<br />

kargad esa<strong>da</strong>geba Tanamedrove bavSvis fsiqo-fiziologiur<br />

Taviseburebebs <strong>da</strong> sworad warmarTavs momavali<br />

Taobis harmoniul aRzr<strong>da</strong>s.<br />

bavSvi pirvel klasSi Tavisi zRapruli samyaroTi,<br />

ocnebebiT, miswrafebebiT modis. maswavlebeli movalea,<br />

ar <strong>da</strong>urRvios bavSvs es samyaro _ iseTive lamazi,<br />

mSvenieri, xalisiani garemo Seuqmnas, es ki TamaSis<br />

procesSia SesaZlebeli. musikis gakveTilebze bavSvSi<br />

un<strong>da</strong> ganvaviTaroT SemoqmedebiTi niWi, fantazia, interesi,<br />

gemovneba, amave dros mivaniWoT Tavisufleba.<br />

saxelmZRvaneloze muSaobisas, erTi mxriv, veyrdnobodiT<br />

im mravalwlian nayofier pra q tikul gamocdilebas,<br />

romelic me-6 saavtoro germanul skolaSi Cveni<br />

muSa obisas <strong>da</strong>gvigrov<strong>da</strong> (direqtorebi: mixeil min<strong>da</strong>Ze<br />

_ 1987-1991 <strong>da</strong> nino ramiSvili _ 1998-2002 wlebi),<br />

meore mxriv _ erovnuli saswavlo programis stan<strong>da</strong>rtebs.<br />

saxelmZRvanelo, sabavSvo wignis Sesaferisad, martivi,<br />

gasagebi <strong>da</strong> feradovania, raTa maswavlebels<br />

gauadvildes bav Svis samyaroSi SeRweva <strong>da</strong> srulfasovani<br />

gakveTilis Catareba.<br />

mTeli wlis masala gakveTilebad nawildeba. Ti-<br />

Toeuli gakveTili ramdenime aqtivobas moicavs:<br />

1. mxiaruli notebi (gamRereba) _ 5 wuTi;<br />

2.<br />

wuTi;<br />

ritmul-intonaciuri savarjiSoebi _ 3-5<br />

3. gantvirTva-TamaSi _ 3-5 wuTi;<br />

4. simReris Seswavla (xalxuri an Tanamedrove<br />

4<br />

winaTqma<br />

sabavSvo) _ 5-10 wuTi;<br />

5. musikaluri gantvirTva _ 10-15 wuTi.<br />

pirveli aqtivoba _ `mxiaruli notebi~: musikaluri<br />

<strong>da</strong> aramusikaluri bgerebis amocnoba; xmamaRla <strong>da</strong><br />

xma<strong>da</strong>bla, ga<strong>da</strong>bmulad <strong>da</strong> mowyvetiT gamisa <strong>da</strong> martivi<br />

intonaciuri savarjiSoebis gamRereba, bgeraTsimaRlis<br />

cvla...<br />

meore aqtivoba _ `ritmul-intonaciuri savarji-<br />

Soebi~: martivi ritmebis gameoreba taSiT, kakuniT, erT<br />

tonze (`ta-ta-ta~-ze) simReriT; intonaciuri savarjiSos<br />

gamRerebisas orwiladi <strong>da</strong> samwiladi ritmebis<br />

gamosaxva _ Zlieri drois gamoyofa taSiT, fexis an<br />

xelis <strong>da</strong>rtymiT...<br />

mesame aqtivoba _ `gantvirTva-TamaSi~: relaqsaciuri<br />

varjiSebis <strong>da</strong>xmarebiT bavSvis fsiqikur-emociuri<br />

gantvirTva, axali Zalebis stimulacia <strong>da</strong> gakveTilis<br />

Semdegi etapisaTvis momzadeba.<br />

meoTxe aqtivoba _ `simReris Seswavla~ _ marto<br />

<strong>da</strong> sxvebTan erTad (gundSi, akompanementiT) simRera;<br />

integrirebuli mecadineobis saSualebiT (mSobliuri<br />

ena, istoria, buneba, geografia, maTematika, xatva, aplikacia,<br />

cekva, TamaSi, zRapari) kognituri procesebis<br />

(interesi, nebisyofa, logikuri azrovneba, mexsiereba,<br />

metyveleba) gamowveva-gaaqtiureba.<br />

mexuTe aqtivoba _ `musikaluri gantvirTva~: musikis<br />

mosmenisas sakuTari <strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva (Tama-<br />

Si, saferxulo qmedeba, cekva, xatva, aplikacia); zRapris<br />

Terapia, artTerapia, avtorelaqsacia...<br />

aseTi struqtura maswavlebels mravalferovani,<br />

improvizebuli, saintereso <strong>da</strong> xalisiani gakveTilebis<br />

CatarebaSi exmareba, bavSvs _ SemoqmedebiT TviTgamovlenaSi.<br />

wigns <strong>da</strong>erTvis audio kaseta, romelzec, gakveTilebis<br />

mixedviT, mTeli wlis Sesaswavli <strong>da</strong> mosasmeni<br />

musika lu ri masalaa Cawerili.<br />

wigns aseve <strong>da</strong>erTvis `saTamaSo rveuli~ bavSvebisa-<br />

Tvis. rveuli Tanmimdevrulad misdevs wignis Sinaarss,<br />

SemecnebiTia (sakravebis fotoebi, saqarTvelos ruka<br />

<strong>da</strong> droSa) <strong>da</strong> moicavs xatvis, aplikaciis, konturis<br />

gaferadebis <strong>da</strong> sxva SemoqmedebiT aqtivobebs; maswav


lebels exmareba gakveTilis interaqtiuri procesis<br />

Sinaarsianad <strong>da</strong> sainteresod warmarTvaSi, bavSvebs _<br />

wignis `gmirebis~ axlo gacnobaSi, masalis ukeT aRqmagacnobierebaSi,<br />

SemoqmedebiTi niWis ganviTarebasa <strong>da</strong><br />

mxatvruli gemovnebis CamoyalibebaSi... rveuli bavSvebisaTvis<br />

`sayvareli saTamaSo~ gaxdeba.<br />

sabavSvo simRerebis umetesoba avtorisaa (maia<br />

oTiaSvili): jer erTi, moverideT uneburad sxvaTa<br />

saavtoro uflebebis <strong>da</strong>rRvevas, <strong>da</strong> meorec: es simRerebi<br />

Tavis droze ganaTlebis saministros mier umcrosi<br />

asakis bavSvTa saswavlo programebSia <strong>da</strong>mtkicebuli<br />

<strong>da</strong> mravali welia, maT patarebi siamovnebiT mRerian.<br />

rubrikebi `miTiTeba~, `informacia~, `leqsikoni~,<br />

`siaxle~ maswavlebels gakveTilis irgvliv <strong>da</strong>matebiT<br />

informacias awvdis. Tumca, maswavlebels SeuZlia, bavSvebis<br />

interesebisa <strong>da</strong> aRqmis unaris gaTvaliswinebiT,<br />

rasac saWirod CaTvlis, gamartivebulad miawodos.<br />

`fortesa~ <strong>da</strong> `pianos~ viyenebT mxolod rogorc<br />

Sesrulebis xerxs, maT simboloebs ( (��� ��� �) �)<br />

bavSvebs ar<br />

vacnobT, radgan patarebma wera-kiTxva jer kidev ar<br />

ician.<br />

ritmuli savarjiSoebis grafikuli Canaweric mxolod<br />

maswavleblebisTvisaa gankuTvnili. notebis<br />

grafikul gamosaxvasa <strong>da</strong> Caweras I klasis stan<strong>da</strong>rti<br />

ar iTvaliswinebs, amitom <strong>da</strong>uSvebelia am savarjiSoebis<br />

<strong>da</strong>faze <strong>da</strong>wera <strong>da</strong> am xerxiT bavSvebisaTvis gacnoba.<br />

ritmul savarjiSoebs mxolod zepirad vameorebinebT<br />

<strong>da</strong> smeniT vamaxsovrebinebT!<br />

periodulad, aTi-Tormeti gakveTilis Semdeg, Tama-<br />

Sis an dResaswaulis (Semodgomis, Sobis, gazafxulis...)<br />

saxiT, Sejamdeba <strong>da</strong> Sefasdeba SeZenili codna. bavSvebi<br />

imsaxureben maswavleblis Seqebas. es SeiZleba iyos<br />

sityvieri <strong>da</strong> gamoixatos erTgvari `wamaxalisebeli~<br />

niSnebiTac (ga<strong>da</strong>satani suraTebi: mze, mTvare, varskvlavi,<br />

yvavili...). gar<strong>da</strong> amisa, bavSvebi Tava<strong>da</strong>c afaseben<br />

erTmaneTis codnas, Semoqmedebas, yofa-qcevas (sxvisi<br />

azrisa <strong>da</strong> Semoqmedebis pativiscema).<br />

musikis gakveTilze Zalze mniSvnelovania gaocebisa<br />

<strong>da</strong> gakvirvebis momenti: romelime kompozitorisa Tu<br />

nawarmoebis Sesaxeb bavSvebs vuambobT zRapris formiT,<br />

ubralod, martivi <strong>da</strong> gasagebi eniT.<br />

wignSi, klasikur musikasa <strong>da</strong> sabavSvo simRerebTan<br />

erTad, xalxur simRerasac mniSvnelovani adgili<br />

uWiravs. albaT <strong>da</strong>gveTanxmebiT: iakob gogebaSvilis<br />

pe<strong>da</strong>gogiuri naazrevi `ar sdevs JamTa cvlas~<br />

_ Tan<strong>da</strong>Tan ufro aqtualuri <strong>da</strong> Tanaedrove xdeba.<br />

`de<strong>da</strong> enaSi~ xalxuri simRerebis CarTviT gogebaSvilma,<br />

faqtobrivad, udidesi problema ga<strong>da</strong>Wra: bavSvebi,<br />

mSobliur enasTan erTad, mSobliur intonaciasac<br />

aziara. dRes ki, samwuxarod, Cvens samusiko skolebSi<br />

qarTveli bavSvebi solfejios gakveTilebze musikis<br />

ana-banas jer kidev mxolod rusuli xalxuri simRerebis<br />

magaliTze swavloben!.. es alogikuroba, ra Tqma<br />

un<strong>da</strong>, Tavisebur stress iwvevs patarebis fsiqikaSi <strong>da</strong><br />

adreul asakSive musikis Seswavlas xSirad swored<br />

am mizeziT anebeben Tavs. es maSin, roca qarTuli<br />

xalxuri simRera msoflio aramaterialuri kulturis<br />

Zegla<strong>da</strong>a aRiarebuli!.. samwuxarod, dRemde aravin<br />

fiqrobs samusiko skolebis reformaze. erovnuli saswavlo<br />

gegmis stan<strong>da</strong>rtebis gaTvaliswinebiTa <strong>da</strong> Cvens<br />

praqtikul gamocdilebaze <strong>da</strong>yrdnobiT, Cveni koncefcia<br />

myaria: qarTuli intonacia, Serwymuli msoflio<br />

musikalur monapovarTan _ mxolod am gziT mivaRwevT<br />

ganaTlebuli, niWieri, gemovnebiani momavali Taobis,<br />

msoflio moqalaqeTa aRzr<strong>da</strong>s.<br />

maia oTiaSvili<br />

nana valiSvili<br />

5


#<br />

gakveTili mizani aqtivoba stan<strong>da</strong>rti<br />

1 mxiaruli notebi<br />

2-3 TeTri CoCori<br />

4<br />

mze Sina <strong>da</strong><br />

mze gareTa<br />

5 wiko-wiko<br />

6 musikaluri kibe<br />

7 patara amadeusi<br />

8-9 mamli muxasa<br />

10<br />

Conguri Tu<br />

fanduri?<br />

11 nana, Svilo, nanina<br />

12<br />

Semodgomis<br />

dResaswauli<br />

13 welo, welo, axalo<br />

14-15 ia-batonebi<br />

16<br />

mwyemsi biWis<br />

salamuri<br />

Sinaarsisa <strong>da</strong> miznebis ruka<br />

musikaluri gacnoba~ _ wignis mTavar<br />

gmirebTan Sexvedra; sxvebTan er-<br />

Tad simReris unar-Cvevis ganviTareba;<br />

musikis mosmenisas sakuTari <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

gamoxatva<br />

sxvebTan erTad simReris, sakuTari ganwyobis<br />

gamoxatvis unar-Cvevebis ganviTareba<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

sxvebTan erTad simReris unar-Cvevebis<br />

ganviTareba; musikis mosmena <strong>da</strong> saku-<br />

Tari <strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris,<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; sakravis<br />

gacnoba; musikis mosmenisas ganwyobis<br />

plastikiT gamoxatva<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

swori intonirebis _ bgeraTsimaRlis<br />

cvlis _ unar-Cvevebis ganviTareba<br />

sxvebTan erTad simReris, ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa<br />

<strong>da</strong> gamoxatvis unar-Cvevebis<br />

ganviTareba; sakravis gacnoba; musikis<br />

mosmena <strong>da</strong> sakuTari <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

gadmocema<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

sxvebTan erTad simReris unar-Cvevebis<br />

ganviTareba; simReris Sesrulebisas<br />

ganwyobis moZraobiT gadmocema<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris,<br />

ritmis SegrZnebisa <strong>da</strong> gamoxatvis<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; sakravis<br />

gacnoba; musikis mosmenisas <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

gamoxatva<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevis ganviTareba; musikis mosmenisas<br />

sakuTari <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

gamoxatva; sxvisi azrisa <strong>da</strong> Semoqmedebis<br />

mimarT pativiscema; codnis<br />

Sejameba<br />

klasis zeimSi monawileoba: marto <strong>da</strong><br />

sxvebTan erTad simReris, cekvis, auditoriis<br />

winaSe wardgenis unar-Cvevebis<br />

ganviTareba; sxvisi Semoqmedebis mimarT<br />

pativiscema; codnis Sefaseba<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

sxvebTan erTad simReris, plastikiT<br />

ganwyobis gadmocemis unar-Cvevebis ganviTareba;<br />

musikis mosmenisas sakuTari<br />

<strong>da</strong>mokidebulebis naxatiT gadmocema<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

sxvebTan erTad (gundSi) simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; axali terminis<br />

gacnoba; xmis JReradobis xangrZlivobis<br />

gansazRvra; siuJetis<br />

<strong>da</strong>x marebiT xalxuri simRerisadmi<br />

interesisa <strong>da</strong> siyvarulis gamowveva;<br />

musikis mosmena<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis<br />

unar-Cvevis ganviTareba; siuJetis<br />

<strong>da</strong>xmarebiT sakravis gacnoba; musikis<br />

mosmenisas ganwyobis plastikiT gamoxatva<br />

maswavlebelTan erTad mReris martiv<br />

erTxmian simReras; musikis mosmeniT<br />

gamowveul ganwyobas gamoxatavs taSiT,<br />

plastikiT<br />

mReris erTxmian simReras akompanementis<br />

(fonogramis) TanxlebiT; ganwyobas gamoxatavs<br />

plastikiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris unison-<br />

Si bavSvebTan <strong>da</strong> maswavlebelTan erTad;<br />

musikis mosmeniT gamowveul ganwyobas<br />

akavSirebs naxatTan<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris gundSi<br />

martiv erTxmian simReras; ecnoba sakravis<br />

formasa <strong>da</strong> JReradobas, taSiT, cekviT ahyveba<br />

Canawers<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; savarjiSos intonirebisas<br />

cvlis bgeraTsimaRles<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris gundSi;<br />

ecnoba sakravis formasa <strong>da</strong> JReradobas;<br />

musikis mosmenisas <strong>da</strong>mokidebulebas gadmoscems<br />

naxatiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris gundSi <strong>da</strong><br />

imeorebs cekvis (ferxulis) martiv ileTebs<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris gundSi;<br />

ecnoba sakravis formasa <strong>da</strong> JReradobas,<br />

taSiT, cekviT ahyveba Canawers<br />

mReris akompanementis TanxlebiT <strong>da</strong> gund-<br />

Tan erTad; musikis mosmenisas mimikiT,<br />

saqcieliT gamoxatavs ganwyobas; icavs<br />

qcevis normebs sxvisi simReris, saubris<br />

dros, ufrTxildeba sxvis Semoqmedebas<br />

(naxats)<br />

monawileobs klasis RonisZiebaSi; mReris<br />

akompanementis TanxlebiT <strong>da</strong> gundTan er-<br />

Tad; icavs qcevis normebs sxvisi simReris,<br />

saubris dros, ufrTxildeba sxvis Semoqmedebas<br />

(naxats);<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris gundSi <strong>da</strong><br />

akompanementis TanxlebiT; Jestis, moZraobis<br />

saSualebiT gamoxatavs ganwyobas; xatavs<br />

STabeWdilebiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris gundSi;<br />

gansazRvravs xmis JReradobis xangrZlivobas;<br />

sworad warmoTqvams naswavl termins;<br />

musikis mosmenisas <strong>da</strong>mokidebulebas gadmoscems<br />

naxatiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; savarjiSos intonirebisas<br />

cvlis bgeraTsimaRles; ecnoba<br />

xalxuri sakravis formasa <strong>da</strong> JReradobas;<br />

taSiT, cekviT ahyveba Canawers<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.10<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.10<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.10<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.8<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.7<br />

mus.I.8<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.5<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.6<br />

mus.I.11<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.10<br />

9


10<br />

17 CiCilaki<br />

18 alilo<br />

19 jadosnuri fleita<br />

20 mxiaruli zamTari<br />

21<br />

simfoniuri<br />

orkestri<br />

22 Wi<strong>da</strong>obas ra un<strong>da</strong><br />

23 Sobis dResaswauli<br />

24 maknatuna<br />

25 ai ia<br />

26-27 mai lamazi baCaCebi<br />

28 gu<strong>da</strong>stviri<br />

29-30<br />

Cemi xatia<br />

samSoblo<br />

31 Sen xar venaxi<br />

zRapris <strong>da</strong>xmarebiT bavSvebSi musikisadmi<br />

interesisa <strong>da</strong> siyvarulis<br />

gamowveva; sxvebTan erTad simRera<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

sxvebTan erTad (gundSi) simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; siuJetis<br />

<strong>da</strong>xmarebiT xalxuri simRerisadmi<br />

interesisa <strong>da</strong> siyvarulis gamowveva;<br />

musikis mosmena<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

sxvebTan erTad simReris unar-Cvevebis<br />

ganviTareba; xmis JReradobis<br />

xangrZlivobis gansazRvra; siuJetis<br />

<strong>da</strong>xmarebiT axali sakravis gacnoba;<br />

musikis mosmena<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

sxvebTan erTad simReris unar-Cvevebis<br />

ganviTareba; axali terminis gacnoba;<br />

musikis mosmena<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; sxvisi Semoqmedebis<br />

mimarT pativiscemis gamoxatva;<br />

axali terminis gacnoba; TamaSis<br />

gziT codnis Sejameba; musikis mosmena<br />

klasis zeimSi monawileoba: marto <strong>da</strong><br />

sxvebTan erTad simReris, cekvis, inscenirebis,<br />

auditoriis winaSe wardgenis<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; sxvisi Semoqmedebis<br />

mimarT pativiscema; codnis<br />

Sefaseba<br />

siuJetisa <strong>da</strong> mosmenili nawarmoebis<br />

yoveldRiurobasTan <strong>da</strong>kavSireba; axali<br />

terminis gacnoba; musikis mosmena<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva<br />

ritmis SegrZneba <strong>da</strong> gamoxatva; marto<br />

<strong>da</strong> sxvebTan erTad simRera; musikaluri<br />

smenis ganviTareba _ swori intonireba;<br />

musikis mosmena <strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

gamoxatva<br />

ritmis SegrZnebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; simReris<br />

Sesrulebisas gamoxatvis sxva<strong>da</strong>sxva<br />

formebis, cekvis umartivesi ileTebis<br />

gamoyeneba<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; xalxuri<br />

sakravis gacnoba; mosmenili nawarmoebis<br />

yoveldRiurobasTan <strong>da</strong>kavSireba<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; axali terminis<br />

gacnoba; bavSvebSi samSoblos<br />

siyvarulis gamowveva<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; siuJetis<br />

<strong>da</strong>xmarebiT bavSvebSi samSoblosadmi,<br />

musikisadmi interesisa <strong>da</strong> siyvarulis<br />

gamowveva; musikis mosmena<br />

ixsenebs <strong>da</strong> mReris nacnob simRerebs; akav-<br />

Sirebs zRaprisa <strong>da</strong> simRerebis persona-<br />

Jebs<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris unisonSi<br />

maswavlebelTan <strong>da</strong> bavSvebTan; musikis<br />

mosmenisas sakuTar <strong>da</strong>mokidebulebas gadmoscems<br />

naxatiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; gansazRvravs xmis<br />

JReradobis xangrZlivobas; ecnoba sakravis<br />

formasa <strong>da</strong> JReradobas; sworad warmoTqvams<br />

naswavl termins; musikis mosmenisas<br />

<strong>da</strong>mokidebulebas gadmoscems naxatiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris gundSi<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris gundSi;<br />

sworad warmosTqvams naswavl termins;<br />

musikis mosmenisas `diriJorobs~<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto;<br />

icavs qcevis normebs sxvisi simReris<br />

dros; sworad warmoTqvams naswavl termins;<br />

musikis mosmenisas ganwyobas gamoxatavs<br />

moZraobiT<br />

monawileobs klasis RonisZiebaSi; mReris<br />

<strong>da</strong> cekvavs; icavs qcevis normebs sxvisi<br />

simReris, saubris dros, ufrTxildeba<br />

sxvis Semoqmedebas (naxats)<br />

svams kiTxvebs nawarmoebis Sesaxeb; sworad<br />

warmoTqvams naswavl termins; musikis<br />

mosmenisas sakuTar <strong>da</strong>mokidebulebas naxatiT<br />

gadmoscems<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; maswavlebelTan<br />

erTad gaimRerebs axal intonaciur savarjiSos;<br />

musikis mosmenisas <strong>da</strong>mokidebulebas<br />

plastikiT gadmoscems<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

gundTan monacvleobiT; gaiTamaSebs inscenirebas;<br />

simReris Sesrulebisas iyenebs<br />

cekvis (ferxulis) umartives ileTebs<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; ecnoba sakravis<br />

formasa <strong>da</strong> JReradobas; amoicnobs adre<br />

mosmenil musikalur nawarmoebs<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

unisonSi gundTan; sworad warmoTqvams naswavl<br />

termins; musikis mosmeniT gamowveul<br />

STabeWdilebas akavSirebs naxatTan<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto<br />

<strong>da</strong> gundTan unisonSi; musikis mosmenisas<br />

gadmoscems sakuTar <strong>da</strong>mokidebulebas naxatiT<br />

mus.I.2<br />

mus.I.9<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.6<br />

mus.I.10<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.6<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.6<br />

mus.I.8<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.7<br />

mus.I.8<br />

mus.I.5<br />

mus.I.6<br />

mus.I.9<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.9<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.9<br />

mus.I.10<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.6<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.6


32 doli<br />

33<br />

patara gedebis<br />

cekva<br />

34 fifqis gacileba<br />

35<br />

`iavnana~ Tu<br />

`arabuli cekva~?<br />

36 Citi <strong>da</strong> mefe<br />

37 mZinare mzeTunaxavi<br />

38 Wrelo pepela<br />

39 Cemi lamazi pepela<br />

40 <strong>da</strong>ira<br />

41<br />

musikaluri<br />

imitacia: `bziki~<br />

42 es akvani xaratuli<br />

43 Cemi Tbilisi<br />

44 kaxuri Sairebi<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; xalxuri<br />

sakravis gacnoba; yoveldRiurobasTan<br />

mosmenili nawarmoebis <strong>da</strong>kavSireba<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; musikis<br />

mosmenisas sakuTari <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

gadmocema<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris,<br />

cekvis, auditoriis winaSe wardgenis<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; sxvisi Semoqmedebis<br />

mimarT pativiscema; codnis<br />

Sefaseba<br />

siuJetisa <strong>da</strong> mosmenili nawarmoebis<br />

yoveldRiurobasTan <strong>da</strong>kavSireba; marto<br />

<strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris, inscenirebis<br />

unar-Cvevebis ganviTareba;<br />

musikis mosmena<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; naxatiT<br />

STabeWdilebis gadmocema; zRapris inscenireba<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; siuJetisa<br />

<strong>da</strong> mosmenili nawarmoebis yoveldRiurobasTan<br />

<strong>da</strong>kavSireba; musikis mosmenisas<br />

<strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; musikis<br />

mosmenisas sakuTari <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

gadmocema<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

sxvebTan erTad simReris unar-Cvevebis<br />

ganviTareba; musikis mosmenisas saku-<br />

Tari <strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; xalxuri<br />

sakravis gacnoba<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; axali<br />

terminis gacnoba; musikis mosmeniT<br />

gamowveuli ganwyobis naxatTan <strong>da</strong>kav-<br />

Sireba; garemoSi xmebis garCeva-mibaZva<br />

ritmis SegrZnebisa <strong>da</strong> gamoxatvis, marto<br />

<strong>da</strong> sxvebTan erTad _ monacvleobiT<br />

simReris unar-Cvevebis ganviTareba;<br />

simReris Sesrulebisas gamoxatvis sxva<strong>da</strong>sxva<br />

formebis, cekvis umartivesi<br />

ileTebis gamoyeneba<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; siuJetisa<br />

<strong>da</strong> mosmenili nawarmoebis yoveldRiurobasTan<br />

<strong>da</strong>kavSireba; musikisadmi<br />

sakuTari <strong>da</strong>mokidebulebis gamoxtva<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; sakravis<br />

JReradobis amocnoba; musikis mosmenisas<br />

<strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

gundTan unisonSi; ecnoba sakravis formasa<br />

<strong>da</strong> JReradobas; amoicnobs adre mosmenil<br />

nawarmoebs; musikis mosmenisas `cekvavs~<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; gaimRerebs musikalur<br />

frazebs; mReris marto <strong>da</strong> gundSi;<br />

musikis mosmenisas sakuTar <strong>da</strong>mokidebulebas<br />

gadmoscems naxatiTa <strong>da</strong> plastikiT<br />

mReris <strong>da</strong> cekvavs sxvebTan erTad; icavs<br />

qcevis normebs sxvisi simReris, saubris<br />

dros, gamoTqvams sakuTar azrs (`afasebs~)<br />

<strong>da</strong> ufrTxildeba sxvis Semoqmedebas (naxats)<br />

svams kiTxvebs mosmenili (Seswavlili)<br />

simReris Sesaxeb; mReris unisonSi maswavlebelTan;<br />

gaiTamaSebs `musikalur<br />

etiuds~; musikis mosmenisas sakuTar <strong>da</strong>mokidebulebas<br />

gadmoscems naxatiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

gundSi; monawileobs intonirebul Tama-<br />

SSi; STabeWdilebas gadmoscems naxatiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

gundSi; svams kiTxvebs mosmenili nawarmoebis<br />

Sesaxeb; musikis mosmenisas sakuTar<br />

<strong>da</strong>mokidebulebas gadmoscems naxatiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; martivi samwiladi<br />

ritmis gaoxatvas Seusabamebs melodias;<br />

musikis mosmenisas sakuTar <strong>da</strong>mokidebulebas<br />

gadmoscems plastikiT (`cekvavs~)<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

gundSi; musikis mosmenisas xatavs STabe-<br />

WdilebiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris gundSi;<br />

CamoTvlis nacnob sakravebs, ecnoba axali<br />

sakravis formasa <strong>da</strong> JReradobas; taSiTa<br />

<strong>da</strong> plastikiT ahyveba musikas<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; sworad iyenebs<br />

axal termins; akavSirebs garemo xmebsa <strong>da</strong><br />

musikas, musikis mosmeniT gamowveuli ganwyobasa<br />

<strong>da</strong> naxats<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

sxvebTan monacvleobiT; simReras asrulebs<br />

cekviT (ferxuliT)<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

sxvebTan erTad; icnobs musikalur nawarmoebTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebul vizualur masalas;<br />

musikisadmi sakuTar <strong>da</strong>mokidebulebas gadmoscems<br />

plastikiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

gundSi; amoicnobs naswavl sakravs formi-<br />

Ta <strong>da</strong> JReradobiT; mosmenisas musikas ahyveba<br />

taSiT<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.9<br />

mus.I.10<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.7<br />

mus.I.8<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.5<br />

mus.I.9<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.5<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.10<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.11<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.4<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.9<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.10<br />

11


12<br />

45<br />

variaciebi `ai ias~<br />

Temaze<br />

46 beThoveni<br />

47 JuJuna wvima<br />

48 Wona<br />

49-50 ori rezo<br />

51<br />

spilo cekvavs<br />

valss<br />

52-53 cangala <strong>da</strong> gogona<br />

54 diplipito<br />

55 Citis nali mipovnia<br />

56 a, e, i, o, u<br />

57 skolobana<br />

58-59 noe babus kidobani<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovreba <strong>da</strong> gamoxatva;<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simRera;<br />

musikis mosmenisas <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

gamoxatva; avtorelaqsacia<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; avtorelaqsacia<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; musikis mimarT<br />

sakuTari <strong>da</strong>mokidebulebis gadmocema.<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; siuJetisa<br />

<strong>da</strong> mosmenili nawarmoebis yoveldRiurobasTan<br />

<strong>da</strong>kavSireba; musikis mosmena<br />

_ avtorelaqsacia<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

swori intonirebis, marto <strong>da</strong> sxvebTan<br />

erTad simReris unar-Cvevebis ganvi-<br />

Tareba; simReris Sesrulebisas gamoxatvis<br />

sxva<strong>da</strong>sxva formis gamoyeneba;<br />

musikis mosmenisas sakuTari <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

gadmocema<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad<br />

simReris unar-Cvevebis ganviTareba;<br />

garemoSi xmebis garCeva-mibaZva;<br />

musikis mosmeniT gamowveuli ganwyobis<br />

naxatTan <strong>da</strong>kavSireba<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris,<br />

cekvis unar-Cvevebis ganviTareba; siu-<br />

Jetisa <strong>da</strong> Seswavlili simReris yoveldRiurobasTan<br />

<strong>da</strong>kavSireba; musikis<br />

mosmenisas <strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; xalxuri<br />

sakravis gacnoba; musikis mosmenisas<br />

sakuTari <strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva<br />

siuJetisa <strong>da</strong> Seswavlili simReris<br />

yoveldRiurobasTan <strong>da</strong>kavSireba; ritmis<br />

<strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis, TanatolebTan<br />

erTad simReris moZraobiT<br />

Sesrulebis unar-Cvevebis ganviTareba<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; musikaluri<br />

<strong>da</strong> aramusikaluri bgerebis gansxvaveba<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris,<br />

cekvis, auditoriis winaSe wardgenis<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; sxvisi Semoqmedebis<br />

mimarT pativiscema; musikis<br />

mosmena <strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva;<br />

codnis Sefaseba<br />

TanatolebTan erTad simReris, saku-<br />

Tari ganwyobis gamoxatvis unar-Cvevis<br />

ganviTareba; siuJetis <strong>da</strong>xmarebiT<br />

musikisadmi interesisa <strong>da</strong> siyvarulis<br />

gamowveva; garemoSi xmebis garCevamibaZva;<br />

naxatiTa <strong>da</strong> plastikiT musikis<br />

mimarT <strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; gaimRerebs axal<br />

intonaciur savarjiSos; musikis mosmenisas<br />

sakuTar <strong>da</strong>mokidebulebas gadmoscems<br />

qmedebiT, naxatiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

gundSi; musikis mosmenisas sakuTar <strong>da</strong>mokidebulebas<br />

gadmoscems qmedebiT, naxatiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

gundSi; musikis mosmenisas sakuTar <strong>da</strong>mokidebulebas<br />

gadmoscems plastikiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mosmenil nawarmoebsa<br />

<strong>da</strong> ambavs akavSirebs yoveldRiurobasTan;<br />

musikis mosmenisas sakuTar<br />

<strong>da</strong>mokidebulebas gadmoscems konkretuli<br />

qmedebiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; gaimRerebs musikalur<br />

frazebs; mRris marto <strong>da</strong> unisonSi<br />

TanatolebTan; mimikiT, JestiT, qmedebiT<br />

gaiTamaSebs simReris siuJets; musikis<br />

mosmenisas `diriJorobs~<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto<br />

<strong>da</strong> unisonSi; akavSirebs garemo xmebsa <strong>da</strong><br />

musikas, musikis mosmeniT gamowveuli ganwyobasa<br />

<strong>da</strong> naxats<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

gundSi; svams kiTxvebs simRerasa <strong>da</strong> siu-<br />

JetTan <strong>da</strong>kavSirebiT; simReras asrulebs<br />

cekviT; musikis mosmenisas sakuTar <strong>da</strong>mokidebulebas<br />

gadmoscems naxatiT<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

gundSi; musikis mismenisas sakuTar <strong>da</strong>mokidebulebas<br />

gamoxatavs plastikiT (`diri-<br />

Joroba~)<br />

mosmenil zRaparsa <strong>da</strong> simReras akavSirebs<br />

yoveldRiurobasTan; taSiT, kakuniT, erT<br />

tonze simReriT imeorebs martiv ritmebs;<br />

mReris marto <strong>da</strong> gundTan monacvleobiT;<br />

simReras asrulebs cekviT (ferxuliT)<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; gaimRerebs axal<br />

intonaciur savarjiSos; ganasxvavebs aramusikalur<br />

<strong>da</strong> musikalur bgerebs<br />

monawileobs `musikalur TamaSSi~, inscenirebaSi;<br />

pativs scems sxvis azrs, afasebs<br />

TanatolTa Semoqmedebas; musikis mosmenisas<br />

sakuTar <strong>da</strong>mokidebulebas gadmoscems<br />

plastikiT (`diriJorobs~)<br />

mReris marto <strong>da</strong> akomponementis (fonogramis)<br />

TanxlebiT; svams kiTxvebs siu-<br />

Jetisa <strong>da</strong> Seswavlili simReris irgvliv;<br />

akavSirebs garemo xmebsa <strong>da</strong> musikas;<br />

plastikiT gadmoscems simReris Sinaarss;<br />

musikiT gamowveul ganwyobas akavSirebs<br />

naxatTan<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.9<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.5<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.11<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.9<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.10<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.4<br />

mus.I.9<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.11<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.4<br />

mus.I.5<br />

mus.I.8<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.4<br />

mus.I.5<br />

mus.I.9<br />

mus.I.11


60<br />

61<br />

pianino Tu<br />

fortepiano<br />

musikaluri<br />

imitacia: `viri~<br />

62 Tamar mefis ambavi<br />

63-64<br />

ferxuli CavabaT,<br />

biWo<br />

65 ai Cemi saqarTvelo<br />

66 inolas gitara<br />

67 jadosnuri qveyana<br />

68<br />

69<br />

musikaluri<br />

gaseirneba<br />

gazafxulis<br />

dResaswauli<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; sakravis<br />

gacnoba; naxatis meSveobiT musikis mimarT<br />

interesis gamowveva<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; musikis mosmena<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva;<br />

garemoSi xmebis garCeva-mibaZva; mosmenili<br />

nawarmoebis yoveldRiurobasTan<br />

<strong>da</strong>kavSireba<br />

siuJetis meSveobiT interesisa <strong>da</strong><br />

siyvarulis gaRviveba; simReris Sesrulebis<br />

procesSi gamoxatvis sxva<strong>da</strong>sxva<br />

formebis gamoyeneba<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

TanatolebTan erTad simReris moZraobiT<br />

Sesrulebis unar-Cvevis ganvi-<br />

Tareba; inscenireba<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; musikis mosmenisas<br />

<strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; siuJetis<br />

<strong>da</strong>xmarebiT axali sakravis gacnoba;<br />

musikis mosmenias <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

gamoxatva<br />

siuJetis <strong>da</strong>xmarebiT bavSvebSi SemoqmedebiTi<br />

fantaziis gaRviveba, musikisadmi,<br />

Tavisi qveynisa <strong>da</strong> kuTxisadmi<br />

interesisa <strong>da</strong> siyvarulis gamowveva;<br />

musikis mosmenisas <strong>da</strong>mokidebulebis<br />

sxva<strong>da</strong>sxva formiT gamoxatva<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis,<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris<br />

unar-Cvevebis ganviTareba; musikis mosmena<br />

_ avtorelaqsacia; codnis Sejameba<br />

marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simRera,<br />

cekva, inscenireba, auditoriis winaSe<br />

wardgena; sxvisi Semoqmedebis mimarT<br />

pativiscema; codnis Sejameba-Sefaseba<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

akomponementis TanxlebiT; CamoTvlis <strong>da</strong><br />

ganarCevs nacnob sakravebs, ecnoba axal<br />

sakravs; musikiT gamowveul ganwyobas akav-<br />

Sirebs naxatTan<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris martiv sim-<br />

Rerebs marto an unisonur gundSi; akav-<br />

Sirebs garemo xmebsa <strong>da</strong> musikas, musikis<br />

mosmeniT gamowveuli ganwyobasa <strong>da</strong> naxats<br />

monawileobs inscenirebaSi _ sxvebTan er-<br />

Tad gaiTamaSebs Teatralur etiuds; sim-<br />

Reris Sesrulebisas asrulebs martiv<br />

moZraobebs<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mReris marto <strong>da</strong><br />

gundSi; simReras asrulebs cekviT (ferxuli)<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; gaimRerebs axal intonaciur<br />

savarjiSos; musikiT gamowveul<br />

ganwyobas akavSirebs naxatTan<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; ecnoba sakravis<br />

formasa <strong>da</strong> JReradobas; amoicnibs naswavli<br />

sakravebis JReradobas; mosmenisas<br />

taSiTa <strong>da</strong> plastikiT gamoxatavs <strong>da</strong>mokidebulebas<br />

mosmenil nawarmoebsa <strong>da</strong> ambavs akavSirebs<br />

yoveldRiurobasTan; mimikis, xmis, moZraobis<br />

saSualebiT gamoxatavs <strong>da</strong>mokidebulebas;<br />

monawileobs inscenirebaSi<br />

taSiT, kakuniT, erT tonze simReriT imeorebs<br />

martiv ritmebs; mosmenisas gamoxatavs<br />

<strong>da</strong>mokidebulebas qmedebiT; amoicnobs<br />

<strong>da</strong> yoveldRiurobasTan akavSirebs<br />

sayvarel simRerebs<br />

monawileobs klasis RonisZiebaSi; mReris<br />

<strong>da</strong> cekvavs sxvebTan erTad; icavs qcevis<br />

normebs sxvisi simReris, saubris dros,<br />

ufrTxildeba sxvis Semoqmedebas (naxats)<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.9<br />

mus.I.10<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.9<br />

mus.I.11<br />

mus.I.3<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.5<br />

mus.I.3<br />

mus.I.9<br />

mus.I.1<br />

mus.I.2<br />

mus.I.5<br />

mus.I.2<br />

mus.I.3<br />

mus.I.4<br />

mus.I.7<br />

mus.I.8<br />

13


16<br />

gamarjoba, bavSvebo! me, patara diriJori,<br />

viqnebi Tqveni megzuri musikis saocar samyaroSi...<br />

mxiaruli notebi<br />

mizani: `musikaluri gacnoba~ _ wignis mTavar gmirebTan Sexvedra; sxvebTan erTad simReris unar-Cvevis<br />

ganviTareba; musikis mosmenisas sakuTari <strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva; musikaluri terminebis<br />

gacnoba.<br />

resursi: `saTamaSo rveuli~; audioCanaweri. xangrZlivoba: 35 wuTi.<br />

mxiaruli notebis gacnoba – do maJoris gamRereba aRmavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>Rmavali mimarTulebiT<br />

miTiTeba: maswavleblis TxovniT, bavSvebi ga<strong>da</strong>Slian `saTamaSo rveuls~ <strong>da</strong> ecnobian mTavar gmirs _<br />

diriJors, romelic maT musikis saocar samyaroSi gauZRveba. Semdeg maswavlebeli <strong>da</strong>faze xatavs `mxiarul<br />

notebs~ _ musikalur gmirebs _ <strong>da</strong> bavSvebs simReriT acnobs maTs saxelwodebebs.<br />

maswavlebeli `mxiaruli notebs~ ar acalkevebs <strong>da</strong> bavSvebs awvdis<br />

rogorc erT patara lamaz simReras. stan<strong>da</strong>rtis Tanaxmad, pirvel<br />

klasSi notebi ar iswavleba. am meTodiT bavSvebi notebs ecnobian<br />

rogorc `musikalur gmirebs~ <strong>da</strong> maTTan erTad `TamaSoben~:<br />

`saTamaSo rveulSi~ aferadeben <strong>da</strong> Tan mRerian. naxatebi exmareba<br />

maT `mxiaruli notebis~ advilad aRqmasa <strong>da</strong> <strong>da</strong>maxsovrebaSi.<br />

umcrosi Zamiko<br />

yvelaze Wkviani, ufrosi Zamiko<br />

patara princesa<br />

patara sofleli biWi<br />

meocnebe mTvare<br />

yvelaze lamazi, kaSkaSa, mze<br />

<strong>da</strong> bolos:<br />

yvelaze<br />

umcrosi Zamiko<br />

patara kudiani varskvlavi<br />

_ `patara eSmakuna~<br />

_ bavSvebo, musikaSi gvaqvs Svidi mxiaruli<br />

noti. xelebiT maCveneT, ramdenia<br />

Svidi?<br />

bavSvebi aCveneben, Tan iTvlian. Semdeg<br />

maswavlebelTan erTad ramdenjerme gaim-<br />

Rereben gamas (do maJori).


simReris Seswavla: qarTuli xalxuri simRera `lale~.<br />

_ bavSvebo, ra hqvia Cvens samSoblos?<br />

_ saqarTvelo, saqarTvelo!<br />

maswavlebeli mReris:<br />

lale, lale,<br />

divli-<strong>da</strong>lalale,<br />

Cemo lamazo samSoblo,<br />

Sen ki genacvale.<br />

miTiTeba: maswavlebeli orjer mReris, meored _ erTi toniT maRla, modulaciiT, rogorc notebSia.<br />

modulacia niSnavs erTi tonalobi<strong>da</strong>n meoreSi ga<strong>da</strong>svlas, sayrdeni tonis Secvlas. modulacia<br />

bavSvebisTvis SeumCnevlad xdeba _ yuradRebis gamaxvilebis gareSe. msgavsi xerxi Semdeg mraval<br />

simReraSi gamoiyeneba. es avarjiSebs bavSvis mexsierebas, xels uwyobs musikaluri smenisa <strong>da</strong> tonalobis<br />

SegrZnebis ganviTarebas, diapazonis gazr<strong>da</strong>s. ramdenime gakveTilis Semdeg bavSvebi TviTonve aRi qvamen<br />

cvli lebas _ simReram `feri icvala~.<br />

musikaluri gantvirTva: maswavlebeli uxsnis bavSvebs: a<strong>da</strong>mians, romelic mxiaruli notebis<br />

saSualebiT igonebs, wers musikas, kompozitori hqvia. Semdeg bavSvebs asmeninebs Strausis<br />

`radecki marSs~ (Canaweri #1): bavSvebi wamodgebian, musikas taSs ayoleben, adgilze moZraoben,<br />

cekvaven, laRoben.<br />

miTiTeba: pirvelive gakveTilze maswavlebeli Sedis mxiaruli, SemarTuli ganwyobiT. bavSvebi amas<br />

mSvenivrad amCneven <strong>da</strong> es ganwyoba maTac ga<strong>da</strong>edebaT. pirvel klasSi bavSvi Tavisi zRapruli samyaroTi,<br />

ocnebebiT, miswrafebebiT modis, rac TamaSis procesSi vlindeba. maswavlebeli movalea, ar <strong>da</strong>urRvios<br />

es samyaro <strong>da</strong> bavSvs lamazi, xalisiani garemo Seuqmnas. musikis gakveTilebze bavSvebs un<strong>da</strong> ganuvi-<br />

TaroT SemoqmedebiTi niWi, fantazia, interesi, gemovneba, amave dros mivaniWoT Sinagani Tavisufleba.<br />

maT un<strong>da</strong> igrZnon, rom maswavlebels Zalian uyvars musika, simRera <strong>da</strong> bavSvebi...<br />

siaxle: `mxiaruli notebi;~ kompozitori; simRera `lale”.<br />

<strong>da</strong>amuSava maia oTiaSvilma<br />

17


TeTri CoCori<br />

mizani: sxvebTan erTad simReris, plastikiT ganwyobis gamoxatvis unar-Cvevebis<br />

ganviTareba.<br />

resursi: `saTamaSo rveuli~; audioCanaweri. xangrZlivoba: 70 wuTi.<br />

mxiaruli notebi: do maJoris gamRereba aRmavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>Rmavali mimarTulebiT, xan xmamaRla,<br />

xan xma<strong>da</strong>bla.<br />

simReris ganmeoreba: xalxuri simRera `lale~.<br />

simReris Seswavla _ `TeTri CoCori~.<br />

maswavlebeli <strong>da</strong>faze xatavs CoCors _ bakunas. bavSvebi eZaxian:<br />

_ bakuna, bakuna!<br />

maswavlebeli ekiTxeba bavSvebs:<br />

_ bavSvebo, risi Svilia CoCori?<br />

_ viris! _ upasuxeben bavSvebi.<br />

_ es CoCori yvelasagan gamorCeuli <strong>da</strong> zRaprulia, radgan TeTria!..<br />

mReris TeTri CoCori:<br />

`plus~ fonogramaze (#2) maswavlebeli ramdenjerme mReris, Semdeg bavSvebic ahyvebian.<br />

ase teqsti <strong>da</strong> melodia erTdroulad iswavleba. instrumentul epizodebSi bavSvebi fexze<br />

dgebian <strong>da</strong> doinjSemoyrilni, CoCoris mibaZviT, xan erT fexs abakuneben, xan _ meores. SeiZleba<br />

sxva saxis msubuqi moZraobebis Sesrulebac. bavSvebi bakunas _ TeTr CoCors _ `saTamaSo<br />

rveulebSic~ pouloben <strong>da</strong> `eTamaSebian~.<br />

miTiTeba: sasurvelia, maswavlebelma isaubros frinvelebisa <strong>da</strong> cxovelebis naSierze _ Svilebze: kata _<br />

knuti, ZaRli _ lekvi, cxvari _ batkani, Zroxa _ xbo, cxeni _ kvici, kameCi _ zaqi, aqlemi _ kozaki, spilo<br />

_ spliyvi, lomi _ bokveri, mtredi _ xundi (lapi), bati _ Wuki, arwivi _ marTve, Sveli _ nukri...<br />

siaxle: simRera `TeTri CoCori~.<br />

me var TeTri CoCori,<br />

fexebbakuna,<br />

erTi ci<strong>da</strong> qoCoriT,<br />

yurebpartyuna.<br />

misamReri: bakuna, bakuna, bakuna,<br />

yurebpartyuna,<br />

Cveni TeTri CoCori,<br />

fexebbakuna.<br />

bakibukiT <strong>da</strong>vxtivar<br />

<strong>da</strong> mixaria,<br />

yvavilebi, peplebi<br />

CemTan arian.<br />

(misamReri)<br />

male didi gavxdebi,<br />

TeTri, xatula,<br />

CemisTana lamazi<br />

ar <strong>da</strong>xatula.<br />

(misamReri)<br />

19


20<br />

teqsti <strong>da</strong> musika maia oTiaSvilisa


mze Sina <strong>da</strong> mze gareTa<br />

mizani: ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis, sxvebTan erTad (gundSi) simReris unar-Cvevebis ganviTareba;<br />

siuJetis <strong>da</strong>xmarebiT bavSvebSi xalxuri musikisadmi interesisa <strong>da</strong> siyvarulis<br />

gamowveva; musikis mosmeniT gamowveuli ganwyobis naxatTan <strong>da</strong>kavSireba.<br />

resursi: `saTamaSo rveuli~; audioCanaweri. xangrZlivoba: 35 wuTi.<br />

mxiaruli notebi: do maJoris gamRereba aRmavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>Rmavali mimarTulebiT, xmamaRla<br />

<strong>da</strong> xma<strong>da</strong>bla.<br />

ritmul-intonaciuri savarjiSoebi: maswavlebeli taSiT, fanqris <strong>da</strong>kakunebiT <strong>da</strong> simReriT<br />

uCvenebs martiv ritmul-intonaciur savarjiSoebs. bavSvebi maswavlebelTan erTad imaves<br />

imeoreben.<br />

miTiTeba: xuTi-eqvsi wlis asakSi grZliobebis gacnobiereba bavSvisTvis rTulia <strong>da</strong> arc stan<strong>da</strong>rtiTaa<br />

gaTvaliswinebuli. amitom ritmul-intonaciur savarjiSoebs zepirad vaswavliT <strong>da</strong> smeniT vamaxsovrebinebT.<br />

wignSi mocemuli ritmuli savarjiSoebis grafikuli Canawerebi mxolod maswavleblebisTvisaa<br />

gankuTvnili.<br />

simRerebis ganmeoreba: `lale~, `TeTri CoCori~.<br />

gantvirTva-TamaSi: bavSvebi wamodgebian <strong>da</strong> maswavleblis miTiTebiT, ori-sami wuTi, sxva<strong>da</strong>sxva<br />

imitaciur moZraobas asruleben: adgilze xtunaven, curaven...<br />

miTiTeba: es procesi exmareba maswavlebels bavSvebis ukeT mobilizebaSi. bavSvebsac Zalian moswonT<br />

aseTi TamaSi. gakveTilis amgvari struqtura Sinagan Tavisuflebas aZlevs maswavlebelsac<br />

<strong>da</strong> bavSvebsac, gakveTils ki mravalferovansa <strong>da</strong> SemoqmedebiTs xdis.<br />

axali simReris Seswavla: qarTuli xalxuri simRera `mze Sina <strong>da</strong> mze gareTa~.<br />

maswavlebeli bavSvebs uxsnis, rom qarTvelebi uxsovari droi<strong>da</strong>n WirSic, lxinSic <strong>da</strong><br />

brZolaSic mravalxmian simRerebs mRerodnen. vaJis <strong>da</strong>badebisas `mze Sina~ imRerebo<strong>da</strong>.<br />

maswavlebeli ramdenjerme mReris `mze Sinas~ <strong>da</strong> Tan<strong>da</strong>Tan bavSvebic ahyvebian.<br />

mze Sina <strong>da</strong> mze gareTa,<br />

mzev, Sin Semodio,<br />

uyivlia mamalsao,<br />

mzev, Sin Semodio.<br />

mze Sina <strong>da</strong> mze gareTa,<br />

mzev, Sin Semodio,<br />

Cven vaJi <strong>da</strong>gvbadebia,<br />

mzev, Sin Semodio.<br />

mze Sina <strong>da</strong> mze gareTa,<br />

mzev, Sin Semodio,<br />

mze <strong>da</strong>wva <strong>da</strong> mTvare Soba,<br />

mzev, Sin Semodio.<br />

Semdeg maswavlebeli bavSvebs asmeninebs sulxan cincaZis II simebiani kvartetis III<br />

nawils (#3), romelSic kompozitorma gamoiyena `mze Sinas~ ulamazesi melodia. Se<strong>da</strong>rebisTvis,<br />

gakveTilis bolos, bavSvebi `mze Sinas~ kompozitor nika memaniSviliseul versiasac<br />

usmenen (#4), Tan saTamaSo rveulSi mzes aferadeben.<br />

miTiTeba: SeiZleba, maswavlebelma <strong>da</strong>asaxelos sakravi violino, romelic `mze Sinas~ melodias asrulebs<br />

<strong>da</strong> `saTamaSo rveulSi~ aCvenos violinos foto. am sakravs bavSvebi mogvianebiT gaecnobian.<br />

21


22<br />

informacia: unikaluri qarTuli xalxuri musika msoflio kulturis monapovaria. berZeni mogzauris<br />

qsenofontes cnobiT (qristeSobamde IV saukune), qarTvelebi brZolas simRera-cekviT iwyebdnen. Cven<br />

winaprebs odiTganve hqoniaT brZolis, Sromis, glovis, lxinis simRerebi, mzis, mTvaris, bunebis sxva<strong>da</strong>sxva<br />

movlenisadmi miZRvnili himnebi <strong>da</strong> sagaloblebi. dRes qarTuli simRera mTel msoflioSia<br />

popularuli. `Cakrulo~, rogorc msoflio civilizaciis erT-erTi nimuSi, kosmosSi gauSves... qar-<br />

Tuli simReris mecnieruli kvleviTa <strong>da</strong> Seswavla-SesrulebiT msoflios mraval qveyanaSi <strong>da</strong>interesdnen<br />

(aSS, iaponia, kana<strong>da</strong>, avstralia, germania, Sveicaria, inglisi, safrangeTi, <strong>da</strong>nia, fineTi, belgia,<br />

holandia, norvegia...). iaponiaSi Znelad aRsazrdel bavSvebs qarTul xalxur simReras asmenineben.<br />

siaxle: ritmuli savarjiSo; xalxuri simRera `mze Sina~.<br />

wiko-wiko<br />

mizani: marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris, ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong><br />

gamoxatvis unar-Cvevebis ganviTareba; sakravis gacnoba; musikis<br />

mosmenisas ganwyobis plastikiT gamosaxva.<br />

resursi: `saTamaSo rveuli~; audioCanaweri. xangrZlivoba: 35 wuTi.<br />

xalxuri<br />

xalxuri<br />

mxiaruli notebi: do maJoris gamRereba aRmavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>Rmavali mimarTulebiT, xmamaRla<br />

<strong>da</strong> xma<strong>da</strong>bla.<br />

ritmul-intonaciuri savarjiSoebi: ritmuli naxazis gameoreba taSiT, fanqris <strong>da</strong>kakunebiT,<br />

erT tonze (`ta-ta-ta~) simReriT <strong>da</strong> taSis ayolebiT.


simRerebis ganmeoreba: bavSvebi, maswavlebelTan erTad, imeoreben naswavl simRerebs: `mze<br />

Sina,~ `lale~, `TeTri CoCori~.<br />

qarTuli xalxuri sakravi `wiko-wiko~: maswavlebeli bavSvebs `saTamaSo rveulSi~ uCvenebs<br />

patara garmonis fotos, asmeninebs Canawers _ `sacekvaos~ (#5), urigebs oTxkuTxed qaRaldebs<br />

<strong>da</strong> sTxovs, masTan erTad gaakeTon qaRaldis `wiko-wiko~. gakveTilis bolos bavSvebi<br />

`sacekvaos~ TanxlebiT cekvaven.<br />

miTiTeba: maswavlebeli sTxovs bavSvebs, klasSi <strong>da</strong>wyebuli qaRaldis `wiko-wikos~ keTeba saxlSi<br />

<strong>da</strong>asrulon, gaukeTon saxelurebi <strong>da</strong> feradi fanqrebiT moxaton.<br />

siaxle: xalxuri sakravi `wiko-wiko~.<br />

musikaluri kibe<br />

mizani: musikaluri smenisa <strong>da</strong> yuradRebis mobilizeba _ bgeraTsimaRlis cvlis unar-Cvevis gamomuSaveba;<br />

ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis (Zlieri <strong>da</strong> susti dro) unar-Cvevis ganviTareba.<br />

resursi: `saTamaSo rveuli~; audioCanaweri. xangrZlivoba: 35 wuTi.<br />

mxiaruli notebi: do maJoris gamRereba aRmavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>Rmavali mimarTulebiT, xmamaRla<br />

<strong>da</strong> xma<strong>da</strong>bla.<br />

ritmul-intonaciuri savarjiSoebi: ritmuli naxazis gameoreba taSiT, fanqris <strong>da</strong>kakunebiT,<br />

erT tonze (`ta-ta-ta~) simReriT <strong>da</strong> taSis ayolebiT.<br />

musikaluri kibe: maswavlebeli bavSvebs umReris sam bgeras _ `do~, `mi~, `sol~. Semdeg<br />

klass gayofs sam mwkrivad: erTi mReris `dos~, meore – `mis~, mesame – `sols~, magram, ise, rom<br />

Yyvelas mouwios samive bgeris cal-calke mRera.<br />

23


avSvebi, maswavlebelTan erTad, <strong>da</strong>marcvliT mRerian: `<strong>da</strong>-Tvi-<strong>da</strong>-Tu-na“, `fi-so-fi-su-na”,<br />

`Ta-gvi-Ta-gu-na~ <strong>da</strong> Tan<strong>da</strong>Tan amaRleben tons _ `kibeze adi-Cadian~.<br />

mxiaruli notebi: do maJoris gamRereba aRmavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>Rmavali mimarTulebiT, xmamaRla<br />

<strong>da</strong> xma<strong>da</strong>bla.<br />

musikaluri kibe: bavSvebi, maswavlebelTan erTad, simReriT `adi-Cadian kibeze~.<br />

ritmul-intonaciuri savarjiSoebi: ritmuli naxazis gameoreba taSiT, fanqris <strong>da</strong>kakunebiT,<br />

erT tonze (`ta-ta-ta~) simReriT <strong>da</strong> taSis ayolebiT.<br />

24<br />

miTiTeba: maswavlebeli <strong>da</strong>faze xatavs `musikalur kibes~ <strong>da</strong> yovel safexurze im<br />

cxovels, romlis saxelic imRereba. bavSvebi `saTamaSo rveulSi~ TiTs ayoleben `kibes~ <strong>da</strong> maswavlebelTan<br />

erTad mRerian. maswavlebeli TiToeul `safexurze~ maxviliT, xazgasmiT gamohyofs Zlier dros<br />

<strong>da</strong> sayrden bgeras.<br />

musikaluri gantvirTva: bavSvebi ismenen `TeTri CoCoris~ fonogramas <strong>da</strong> adgilze<br />

`cekvaven~.<br />

siaxle: intonaciuri savarjiSo `musikaluri kibe~.<br />

patara amadeusi<br />

mizani: sxvebTan erTad simReris, ritmis <strong>da</strong>maxsovrebisa <strong>da</strong> gamoxatvis unar-Cvevebis ganviTareba; sakravis<br />

gacnoba; musikis mosmenisas sakuTari <strong>da</strong>mokidebulebis naxatiT gadmocema.<br />

resursi: `saTamaSo rveuli~; audioCanaweri. xangrZlivoba: 35 wuTi.<br />

simRerebis ganmeoreba: bavSvebi maswavlebelTan erTad imeoreben naswavl<br />

simRerebs: `mze Sina~, `lale~, `TeTri CoCori~.<br />

gantvirTva-TamaSi varjiSiT: bavSvebi wamodgebian <strong>da</strong> maswavleblis<br />

miTiTebiT asruleben sxva<strong>da</strong>sxva imitaciur moZraobas (adgilze xtunaven,<br />

curaven, frenen...).<br />

`patara amadeusi~: maswavlebeli bavSvebs uambobs saocar biWze, amadeusze,<br />

romelmac sami wlisam TviTon iswavla fortepianoze <strong>da</strong>kvra, Svidi wlisa ki<br />

<strong>da</strong>sTan _ ana-mariasTan _ erTad mTel evropaSi koncertebs marTav<strong>da</strong> <strong>da</strong> yvelas<br />

akvirveb<strong>da</strong>. es iyo genialuri avstrieli kompozitori volfgang amadeus<br />

mocarti. maswavlebeli Seaxsenebs bavSvebs kompozitoris mniSvnelobas. Semdeg<br />

esaubreba klasikuri simebiani sakravis _ violinos _ Sesaxeb, uCvenebs sakravis<br />

fotos an sakravs <strong>da</strong> asmeninebs mocartis `Ramis patara serenadis~ I nawils (#6). bavSvebi<br />

usmenen am haerovan, gamWvirvale musikas <strong>da</strong> STabeWdilebebs xataven (Tavisufali xatva).<br />

leqsikoni: `kompozicia~ niSnavs Txzvas, erTad aRebas, erTad <strong>da</strong>dgmas.<br />

siaxle: violino.


mamli muxasa<br />

mizani: ritmis SegrZnebisa <strong>da</strong> gamoxatvis, TanatolebTan erTad simReris moZraobiT (ferxuliT) Sesrulebis<br />

unar-Cvevebis ganviTareba.<br />

resursi: `saTamaSo rveuli~; audioCanaweri. xangrZlivoba: 70 wuTi.<br />

mxiaruli notebi: do maJoris gamRereba aRmavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>Rmavali mimarTulebiT, xmamaRla<br />

<strong>da</strong> xma<strong>da</strong>bla.<br />

musikaluri kibe: bavSvebi, maswavlebelTan erTad, simReriT `adi-Cadian kibeze~.<br />

ritmul-intonaciuri savarjiSoebi: ritmuli naxazis gameoreba taSiT, fanqris <strong>da</strong>kakunebiT,<br />

erT tonze (`ta-ta-ta~) simReriT <strong>da</strong> taSis ayolebiT.<br />

simRerebis ganmeoreba: `lale~, `mze Sina~, `TeTri CoCori~.<br />

gantvirTva-TamaSi: bavSvebi wamodgebian <strong>da</strong> maswavleblis miTiTebiT adgilze asruleben<br />

imitaciur moZraobebs: <strong>da</strong>cunculeben, xtunaven, varjiSoben, frenen, curaven....<br />

axali simReris Seswavla: `mamli muxasa~ _ xalxuri saferxulo simRera.<br />

muxa wonwilebs, wonwilebs,<br />

mamli muxasao,<br />

wonwilebs <strong>da</strong> waiqceva,<br />

mamli muxasao.<br />

harale <strong>da</strong>, mamli muxasao,<br />

harale <strong>da</strong>, mamli muxasao.<br />

muxis nadgomsa, Sen biWo,<br />

mamli muxasao,<br />

wyali dgebo<strong>da</strong>, Sen biWo,<br />

mamli muxasao.<br />

harale <strong>da</strong>, mamli muxasao,<br />

harale <strong>da</strong>, mamli muxasao.<br />

bavSvebi xelixelCakidebuli dgebian wreSi, moZraoben <strong>da</strong> maswavleblis <strong>da</strong>xmarebiT mRerian.<br />

wris SuagulSi dgas bavSvi an maswavlebeli. misamRerze Cerdebian, `haraleze~ aweven gaSlil<br />

xelebs, majaSi ritmulad atrialeben <strong>da</strong> cekviT centrisken, `muxasTan~ midian, `mamli muxasao~<br />

_ taSs ukraven. gameorebisas _ `harale <strong>da</strong> mamli muxasao~ _ cekva-cekviT ukan brundebian<br />

<strong>da</strong> imave moZraobebs akeTeben. cekva-TamaSi orive strofze meordeba.<br />

25


26<br />

miTiTeba: amjerad simReris mxolod or strofs vaswavliT. simReris Seswavlas or gakveTils vuTmobT:<br />

pirvelze vaswavliT teqstsa <strong>da</strong> melodias, meoreze ki simReras `ferxuliT~ vasrulebT.<br />

leqsikoni: ferxuli _ xelixelga<strong>da</strong>xveuli an xelixelCakidebuli erTdrouli simRera <strong>da</strong> cekva. arsebobs<br />

wriuli, naxevarwriuli an sworxazovani ferxulebi.<br />

wonwilebs _ qanaobs, irxeva.<br />

siaxle: simRera `mamli muxasa~.<br />

mesxuri<br />

<strong>da</strong>amuSava maia oTiaSvilma


Conguri Tu fanduri?<br />

mizani: marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris, ritmis SegrZnebisa <strong>da</strong> gamoxatvis unar-Cvevebis<br />

ganviTareba; sakravis gacnoba; musikis mosmenisas <strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva.<br />

resursi: `saTamaSo rveuli~; audioCanaweri. xangrZlivoba: 35 wuTi.<br />

mxiaruli notebi: do maJoris gamRereba aRmavali <strong>da</strong> <strong>da</strong>Rmavali mimarTulebiT,<br />

xma<strong>da</strong>bla <strong>da</strong> xmamaRla.<br />

musikaluri kibe: bavSvebi, maswavlebelTan erTad, simReriT `adi-Cadian kibeze~<br />

(`<strong>da</strong>-Tvi-<strong>da</strong>-Tu-na~ <strong>da</strong> a. S.).<br />

ritmul-intonaciuri savarjiSoebi: ritmuli naxazis gameoreba taSiT, fanqris<br />

<strong>da</strong>kakunebiT, erT tonze (`ta-ta-ta~) simReriT <strong>da</strong> taSis ayolebiT.<br />

simRerebis ganmeoreba: `mamli muxasa~, `mze Sina~, `lale~, `TeTri CoCori~.<br />

gantvirTva-TamaSi: bavSvebi wamodgebian <strong>da</strong> maswavleblis miTiTebiT, adgilze,<br />

asruleben imitaciur moZraobebs: <strong>da</strong>bajbajeben, <strong>da</strong>cunculeben, xtunaven, varjiSoben,<br />

frenen, curaven....<br />

`Conguri Tu fanduri?~ am gakveTilze maswavlebeli bavSvebs erTdroulad<br />

acnobs qarTul xalxur simebian sakravebs _ Congursa <strong>da</strong> fandurs, radgan<br />

saqarTvelos sxva<strong>da</strong>sxva kuTxeSi zogan fanduria gavrcelebuli, zogan _ Conguri.<br />

maswavlebeli bavSvebs martivad esaubreba maTs msgavsebasa <strong>da</strong> gansxvavebaze:<br />

fanduri samsimiania, Conguri _ oTxsimiani. Conguri zomiT fandurze didia.<br />

bavSvebi `saTamaSo rveulSi~ naxuloben sakravebis fotos. maswavlebeli<br />

asmeninebs Canawerebs: saConguro `gan<strong>da</strong>ganas~ (#7) <strong>da</strong> `safanduro melodiebs~<br />

(#8). bavSvebi taSs ayoleben.<br />

miTiTeba: sasurvelia, maswavlebelma bavSvebs aCvenos, xelSi <strong>da</strong>aWerinos, aaJRerebinos<br />

orive Tu ara, erT-erTi sakravi mainc. es ganuzomel sixaruls aniWebT<br />

maT.<br />

siaxle: fanduri <strong>da</strong> Conguri.<br />

27


Semodgomis dResaswaulisaTvis mzadeba: bavSvebi, maswavleblis <strong>da</strong>xmarebiT,<br />

TavianTi naxatebiT saklaso oTaxSi gamofenas awyoben.<br />

repeticia: maswavlebeli ajamebs ganvlil masalas. bavSvebi imeoreben<br />

simRerebs: `lale~, `mze Sina~, `TeTri CoCori~, `mamli muxasa~, cekvaven, Tama-<br />

Soben... maswavlebeli bavSvebs ganumartavs: `repeticia~ ganmeorebas niSnavs.<br />

musikaluri gantvirTva _ `nana, Svilo, nanina~: gakveTilis <strong>da</strong>sasruls, maswavlebeli<br />

bavSvebs eubneba: `gatyobT, <strong>da</strong>iRaleT; axla <strong>da</strong>vsxdeT, xelisgulebi<br />

erTmaneTs <strong>da</strong>vadoT, TavqveS amovidoT <strong>da</strong> Tvalebi <strong>da</strong>vxuWoT~... ismenen jansuR kaxiZis `iavnanas~<br />

(#9) Tamar WoxoneliZis SesrulebiT.<br />

28<br />

nana, Svilo, nanina<br />

mizani: marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris unar-Cvevis ganviTareba;<br />

mos menisas Tavisi <strong>da</strong>mokidebulebis gamoxatva; musikaluri ter<br />

minebis sworad gamoyeneba; sxvisi azrisa <strong>da</strong> Semoqmedebis mi<br />

marT pativiscema; codnis Sejameba.<br />

resursi: audioCanaweri. xangrZlivoba: 35 wuTi.<br />

miTiTeba: am gakveTilze `iavnanas~ mosmeniT moxdeba avtorelaqsaciis cnobili meTodis gamoyeneba _<br />

bavSvis TviTmoduneba, fsiqoemociuri <strong>da</strong>Zabulobis moxsna.<br />

<strong>da</strong>valeba: maswavlebeli bavSvebs sTxovs, Tu SesaZlebelia, Semodgomis dResaswaulisaTvis moitanon<br />

nigvzis, Txilis, Ciris an qiSmiSis acmebi CurCxelebis amosavlebad.<br />

siaxle: sityva `repeticia~; `iavnanas~ mosmena.<br />

Semodgomis dResaswauli<br />

mizani: klasis zeimSi monawileoba: marto <strong>da</strong> sxvebTan erTad simReris, cekvis, auditoriis winaSe<br />

wardgenis unar-Cvevebis ganviTareba; sxvisi Semoqmedebis mimarT pativiscema; codnis Sefaseba.<br />

resursi: audioCanaweri. xangrZlivoba: 35 wuTi.<br />

garemos aRwera: Semodgomis dResaswauli SeiZleba moewyos<br />

saklaso oTaxSic <strong>da</strong> bunebis wiaRSic.<br />

saklaso oTaxi carielia. kedlebze bavSvebis mier musikis<br />

gakveTilebze an Tavisufal dros Sesrulebuli naxatebia<br />

gamofenili. mSoblebi exmarebian maswavlebels dResaswaulis<br />

lamazad <strong>da</strong> organizebulad warmarTvaSi, aqeben <strong>da</strong><br />

axaliseben bavSvebs.<br />

Semodgomis dResaswauli: bavSvebi dganan wreSi, mRerian<br />

naswavl simRerebs, _ `lale~, `mze Sina~, `TeTri CoCori~,<br />

`mamli muxasa~, _ survilisamebr amboben leqsebs <strong>da</strong><br />

`wiko-wikos~ xmaze cekvaven...<br />

sasurvelia, dResaswaulis bolos maswavlebelma<br />

winaswar gamzadebuli TaTara (felamuSi) Semoitanos<br />

<strong>da</strong> bavSvebs aCvenos, rogor ivleba CurCxela. sulxan<br />

cincaZis `sofluri sacekvaos~ (#10) fonze cekvaven<br />

<strong>da</strong> mxiaruloben.<br />

miTiTeba: maswavlebeli Seafaebs moswavleebs: SeqebiT,<br />

waxalisebiT, saCuqrebiT. mSoblebic `mxars aubamen~<br />

mas...


maknatuna<br />

mizani: zRapris <strong>da</strong>xmarebiT bavSvebSi musikisadmi interesisa <strong>da</strong> siyvarulis gamowveva; axali<br />

terminis gacnoba; musikis mosmenisas sakuTari <strong>da</strong>mokidebulebis naxatiT gadmocema.<br />

resursi: `saTamaSo rveuli~; audioCanaweri. xangrZlivoba: 35 wuTi.<br />

saSobao zRapari.<br />

iyo <strong>da</strong> ara iyo ra... erT lamaz qalaqSi Stalbaumebis bednieri ojaxi cxovrob<strong>da</strong>.<br />

maTTan xSirad ikribebodnen <strong>da</strong> ilxendnen megobrebi. maTTvis Soba gansakuTrebuli<br />

dResaswauli iyo _ lamazi, mxiaruli, moulodnelobiT aRsavse.<br />

<strong>da</strong>dga zamTari <strong>da</strong> male Sobis dResaswaulic movi<strong>da</strong>... patara marisa <strong>da</strong> fric<br />

i s ojaxSic saSobaod emzadebodnen: Tan<strong>da</strong>Tan modiodnen stumrebi <strong>da</strong> bavSvebisaTvis<br />

nairnairi saCuqrebi mohqon<strong>da</strong>T. naTliam maris Tojinebi <strong>da</strong> sasacilo arseba _ jariskacis<br />

samosiani Txilis satexi _ `maknatuna~ aCuqa. mari Zalian gaaxara am ucnaurma saCuqarma <strong>da</strong><br />

wuTiTac ar iSoreb<strong>da</strong>.<br />

<strong>da</strong>Ram<strong>da</strong>... oTaxi mTvaris Suqma gaanaTa. maris naZvis xesTan CaeZina <strong>da</strong> <strong>da</strong>esizmra: varskvlavebiani<br />

cis qveS, zRaprul naZvis xesTan idga. Tavisi saTamaSoebic gazrdiliyvnen, gacocxlebuliyvnen<br />

<strong>da</strong> aq mosuliyvnen. maknatunac maris Tvalwin mSvenier ufliswulad ga<strong>da</strong>iqca...<br />

Tovlis fifqebis ferxulSi varskvlavebi, Tojinebi, feriebi Cabmuliyvnen... uecrad Tagvebis<br />

laSqari SemoiWra. ufliswulma iolad <strong>da</strong>amarcxa isini. marisa <strong>da</strong> ufliswuls, sxvebTan er-<br />

Tad, feria draJemac miuloca gamarjveba. isev lxini gaCaR<strong>da</strong>.<br />

gogonam am saocnebo samefoSi Sobis mTeli Rame gaatara... diliT maris gaeRviZa <strong>da</strong> Tavis<br />

Tojinebs miualersa.<br />

ra aris baleti? `maknatunas~ zRapris gacnobis Semdeg maswavlebeli bavSvebs martivad,<br />

gasagebad uxsnis baletis raobas.<br />

rusma kompozitorma petre Caikovskim am zRapris mixedviT musika <strong>da</strong>wera. zRapris moqmedi<br />

gmirebi mis Sinaarss cekviT gadmoscemen (ganasaxiereben) <strong>da</strong> aseT warmodgenas baleti<br />

ewodeba. baletis mocekvave gogonebs `balerinebi~ hqviaT. baletisaTvis mxatvari xatavs<br />

<strong>da</strong> amzadebs scenas (dekoraciebs), ikereba ferad-feradi kostiumebi (tansacmeli persona-<br />

JebisTvis), orkestri, diriJoris xelmZRvanelobiT, asrulebs kompozitoris mier Seqmnil<br />

musikas... ai, aseTia baleti.<br />

musikis mosmena: zRapris ganwyoba musikiTac grZeldeba _ bavSvebi ismenen `feria draJes<br />

cekvas~ (#23) `maknatuna<strong>da</strong>n~ <strong>da</strong> `saTamaSo<br />

rveulSi~ feria draJes konturs aferadeben...<br />

maswavlebeli sTxovs bavSvebs, `<strong>da</strong>Slili maknatuna~<br />

saxlSi gamoWran, aawyon <strong>da</strong> Tavisufal<br />

furcelze Caawebon.<br />

scena baleti<strong>da</strong>n `maknatuna~<br />

informacia: baleti musikalur-dramatuli xelovnebis<br />

Janria, romelSic gaerTianebulia literatura (siuJeturi<br />

pirvelwyaro), mxatvroba, scenografia <strong>da</strong>, rac mTavaria,<br />

musika <strong>da</strong> cekva. baletis gmirebi TavianT gancdebsa<br />

<strong>da</strong> qmedebebs musikisa <strong>da</strong> cekvis saSualebiT gamoxataven.<br />

`maknatuna~ rusi kompozitoris petre ilias Ze Caikovskis<br />

baletia. mas safuZvlad <strong>da</strong>edo germaneli mwerlis<br />

ernst hofmanis zRapari Txilis satex patara Tojinajariskacze.<br />

aseve zRapris Temazea Seqmnili Caikovskis<br />

sxva baletebi: `konkia~, `mZinare mzeTunaxavi~, `gedis<br />

tba~.<br />

siaxle: baleti.<br />

45

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!