Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
äåáìåþò<br />
ðëåèåþò
mxatvari: nana RonRaZe
sarCevi<br />
* * * (gavasxvise gariTmuli leqsi) ....................................................... 5<br />
* * * (Tu nawyeni var) .................................................................................. 6<br />
iesos .............................................................................................................. 7<br />
qaosi .............................................................................................................. 8<br />
igavi .............................................................................................................10<br />
aWara XIX saukuneSi .................................................................................. 11<br />
arCevani ......................................................................................................12<br />
* * * (Rame Zalian wynaria axla) ............................................................ 13<br />
* * * (Semodgomis foTolcvenis <strong>da</strong>ri xar) ....................................... 14<br />
bebo ..............................................................................................................15<br />
natvris xe .................................................................................................. 16<br />
jvarcma.......................................................................................................17<br />
Sen gabraleb .............................................................................................. 18<br />
* * * (arasdros nanaxs <strong>da</strong> mxolod gancdils) .................................. 19<br />
* * * (vardisferia Cemi gancdebi) ........................................................ 20<br />
Rame ..............................................................................................................21<br />
SMS ...............................................................................................................22<br />
saqarTvelo ...............................................................................................23<br />
ufals ..........................................................................................................24<br />
nu gegoneba ................................................................................................25<br />
aRdgoma ......................................................................................................26<br />
* * * (bolos <strong>da</strong> bolos) ........................................................................... 26<br />
* * * (kaxeli papa qvevrebTana zis) ....................................................... 26<br />
* * * (madlobeli var, gulis sitkbo) .................................................. 27<br />
* * * (sakmevlis suni asdis am Rames).................................................... 27<br />
* * * (erTi gvirilas furclebi vTvale) ........................................... 27<br />
* * * (ufalo Cemo, Sendebian <strong>da</strong>rdis kedlebi) ............................... 27<br />
* * * (roca movkvdebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>vmTavrdebi) ............................................ 28<br />
Rirsi dedis, mariam megviptelis ........................................................ 29<br />
cxovreba <strong>da</strong> moRvaweoba ........................................................................ 29<br />
wmin<strong>da</strong> nisima salosi ............................................................................... 42<br />
* * * (erT <strong>da</strong>yudebul bers angelozma...) ........................................... 45<br />
wmin<strong>da</strong> Sio mRvimelis cxovreba ........................................................... 47<br />
* * * (oci wlis Semdeg) ............................................................................ 48<br />
* * * (wmin<strong>da</strong>ni Sio moZRvarma...) ........................................................... 49<br />
* * * (roca qarTvelTa mefe farsmanma) ............................................. 52<br />
* * * (mimsvleli mravlad iyo <strong>da</strong>...) ...................................................... 53<br />
* * * (kaTalikozis kurTxevis Semdeg) ................................................ 55
leqsebi<br />
* * *<br />
gavasxvise gariTmuli leqsi,<br />
naCqarevad wamovisxi sev<strong>da</strong>,<br />
imden wvimas SevuSvire Tmebi,<br />
sawyaulebs sul rom amivseb<strong>da</strong>.<br />
Sevafare Cemi sa<strong>da</strong>rdeli<br />
tevadzurga de<strong>da</strong>miwis Ceros,<br />
siyvarulis eskizebis xatva,<br />
rogor fiqrob, xom ar SevaCero?<br />
uxerxuli gulwrfeloba morcxvobs,<br />
seinerebs vxe<strong>da</strong>v zRvaSi gasuls,<br />
axla napirs mivuyvebi CemTvis<br />
<strong>da</strong> gverds vuvli fiqrebs va<strong>da</strong>gasuls...…
* * *<br />
Tu nawyeni var,<br />
Tu gibrazdebi,<br />
gTxov, rom <strong>da</strong>miTmo,<br />
civi TiTebi loyaze momade<br />
min<strong>da</strong> gagiTbo.<br />
Seni Tvalebis<br />
Suqi, musika -<br />
netav romeli?<br />
cisferi zRva <strong>da</strong> misi siRrme<br />
ganuzomeli.<br />
ga<strong>da</strong>sxvafer<strong>da</strong> Tmebis qera<br />
mze <strong>da</strong> sxivebi,<br />
civi TiTebi, Tbil loyaze<br />
<strong>da</strong>nasxivebi.<br />
Tu gebutebi,<br />
nawyeni var,<br />
gTxov, rom <strong>da</strong>miTmo,<br />
ici, leqsebis CrdiliT min<strong>da</strong><br />
suli gagiTbo.<br />
maka gelaSvili
leqsebi<br />
iesos<br />
o, rogor min<strong>da</strong>, vgavde keTrovans,<br />
kurnebis madli rom <strong>da</strong>gifasa,<br />
<strong>da</strong> im avazaks, cxonebis mpovnels,<br />
Seni RmerTkacad Secnobis fasad.<br />
o, rogor min<strong>da</strong>, vgavde mezveres,<br />
taZris kuTxeSi mxurvaled mlocvels,<br />
mebaJe zaqes, rwmenamicemuls,<br />
Sens <strong>da</strong>sanaxad xeebze mcocvels.<br />
o, rogor min<strong>da</strong>, meZaves vgavde,<br />
cxare cremlebiT fexs rom giltob<strong>da</strong>,<br />
xalxs, uflis sityvis gagonebisTvis,<br />
u<strong>da</strong>bnoSi rom Sensken iltvo<strong>da</strong>.<br />
o, rogor min<strong>da</strong>, mwamde gulwrfelad,<br />
rom wyalze mdgomi ar CaviZiro,<br />
vgavde asisTavs, sisxlmdinare qals,<br />
<strong>da</strong> rwmenis fskeri mqondes uZiro.
qaosi<br />
martokina<br />
gazafxuli,<br />
martis<br />
grili<br />
siTbo,<br />
nedli<br />
mze<br />
<strong>da</strong><br />
uleCaqo<br />
mTvare<br />
xelebs<br />
iTbobs.<br />
yvavilebis<br />
xeivani,<br />
desetina<br />
miwa,<br />
imsidido<br />
Cemi<br />
Crdili<br />
mxarTeZoze<br />
miwva.<br />
quCa,<br />
Cixi,<br />
tkivilamde<br />
mtveriT<br />
auvsebi,<br />
vinc<br />
ki<br />
modis,<br />
Caucvia<br />
“levi<br />
strausebi”.<br />
maka gelaSvili
leqsebi<br />
imperia<br />
jinsebis<br />
<strong>da</strong><br />
sazan<strong>da</strong>ris<br />
hangi,<br />
diliJansiT<br />
mobrZandeba<br />
Tbiliseli<br />
zangi.<br />
kedlebzea<br />
wawerili<br />
is,<br />
rac<br />
aris<br />
wesi,<br />
gTxov,<br />
Sen<br />
mainc<br />
<strong>da</strong>icavi<br />
qveynis<br />
ganawesi.
10<br />
igavi<br />
erT Zvel igavSi ase weria:<br />
kaci iesos winaSe warsdga,<br />
nafexurebis saxiT qviSaze<br />
mTeli Tavisi cxovreba naxa.<br />
iesom uTxra: “xe<strong>da</strong>v, Sens kvalTan<br />
nafexurebis rigia erTi,<br />
es me viyavi, cxovrebis gzaze<br />
Tan <strong>da</strong>gyvebodi morwmunes gverdiT.”<br />
uecrad kaci Zlier aRSfoT<strong>da</strong>:<br />
“gansacdelis dros ratom mtovebdi?<br />
aq naterfali mxolod erTia<br />
niSnad, rom WirSi vera gpovebdi.”<br />
iesom tkbilad gasca pasuxi:<br />
“gza navalia erT-erTis fexiT,<br />
radgan cxovrebis mZime wuTebSi<br />
<strong>da</strong>gatarebdi ayvanils xeliT.”<br />
maka gelaSvili
leqsebi<br />
aWara XIX saukuneSi<br />
Turqebis mier mitacebul kuTxe-mxareSi,<br />
islamma qarTvelT gvartomoba mkveTrad <strong>da</strong>Rara,<br />
aq eklesias aWarulad hqvia qilise,<br />
“ena gurjisa” zogs axsovs <strong>da</strong> zogs ki aRara.<br />
TviT lazistanis safaSosis de<strong>da</strong>qalaqSi,<br />
muTasarifi fexmorTxmuli laRad win mizis.<br />
perangas qediT garSemokrul, zRvis napirian,<br />
baTomSi oqros fuls saxelad hqvia yirmizi.<br />
taZrebTan zogi mainc rwmeniT, locvebiT midis,<br />
magram qarTvelTa tkivilebi ver morCenila.<br />
begis qorwilSi xmamaRali mayruli mesmis,<br />
kvercxis SeRebvac saaRdgomod SemorCenila.<br />
Zvel sofel sxalTas, sxalTiswyalis saTaveebTan,<br />
xirxaTis cixe gadmohyurebs bindsa Tu sisxams.<br />
saxeli sxalTa, ufro sworad, saxeli msxalTa,<br />
SeurqmeviT, radganac tye tkbil msxalso isxams.<br />
ruxi porfiriT aSenebul sxalTis taZarSi<br />
ekvderis lamaz arabeskebs akliaT movla.<br />
urjulo Turqebs uqceviaT roca meCeTad,<br />
zemo<strong>da</strong>n vardnil qvebs mouklavs aq sami mola.<br />
qristianobis CamorRveviT, fexiT gaTelviT,<br />
musulmanebma qarTvelebis suli <strong>da</strong>Rala.<br />
aq eklesias aWarulad hqvia qilise,<br />
“ena gurjisa” zogs axsovs <strong>da</strong> zogs ki aRara.<br />
11
12<br />
arCevani<br />
cao, gaCuqeb mandils,<br />
grZnobiT <strong>da</strong> ara yalbad,<br />
magram, Sxapuna wvimav,<br />
Sen Segiyvareb albaT...<br />
mzeo, gaTxoveb kabas,<br />
nu gegoneba yalbad,<br />
magram, Rrubelo wmin<strong>da</strong>v,<br />
Sen mendomebi albaT...<br />
qaro, gexebi Tmebze,<br />
nurvis egonos yalbad,<br />
magram, varskvlavo bedis,<br />
Sen amogarCev albaT...<br />
biWov, mipireb kocnas,<br />
jer ar gabedo, ar qna,<br />
Sen gamjobineb yvelas,<br />
meti ra giTxra, ra vqna?..<br />
maka gelaSvili
leqsebi<br />
* * *<br />
Rame Zalian wynaria axla,<br />
mTvare Tan Tvlimavs, miyurebs Tan me,<br />
ar icis albaT, imitom vfxizlob<br />
rom Senze fiqrebs vuTio Rame.<br />
magram sul male mewvia Zili,<br />
ase arasdros gamZnelebia,<br />
Tanac rTulia, mivxvde, ra droa,<br />
radgan saaTsac CasZinebia.<br />
ar vici, diliT ra meSveleba,<br />
riT moverevi naRvelTa morevs.<br />
vwvebi loginSi <strong>da</strong> Senze fiqri<br />
fexis wverebze Semdgari mtovebs.<br />
13
14<br />
* * *<br />
maka gelaSvili<br />
Semodgomis foTolcvenis <strong>da</strong>ri xar,<br />
sulSi gizis cisartyelas ferebi,<br />
xan momRimars, xan ratomRac mowyenils,<br />
ver gavZleb <strong>da</strong> Tmebze mogeferebi.<br />
Semodgomis oromtrials ga<strong>da</strong>reb,<br />
sevdis wvima verasdros Segexeba,<br />
magram mainc veWvianob bavSviviT,<br />
rom es qari Cems magivrad gexeba.<br />
RviniT Troba mgoni axla <strong>da</strong>viwye,<br />
mapatie, leqsi zRvars ga<strong>da</strong>vi<strong>da</strong>.<br />
siyvarulis sadRegrZelos gTavazob,<br />
mere ra, rom RvinobisTve gavi<strong>da</strong>.
leqsebi<br />
bebo<br />
Seni xelebis siTbos vnatrulob,<br />
<strong>da</strong> im Rimilis, <strong>da</strong>rds rom aviwyebs.<br />
vinmem rom miTxras, Sen cocxali xar,<br />
<strong>da</strong>usrulebel Zebnas <strong>da</strong>giwyeb.<br />
axla ime<strong>da</strong>d suraTs Tu vumzer,<br />
cremlebi rigSi Camdgrebi mcviva,<br />
simarTles getyvi, ar <strong>da</strong>gimalav,<br />
uSenod, bebo, Zalian mciva.<br />
1
1<br />
natvris xe<br />
maka gelaSvili<br />
tyeSi Semosuli ocnebis asaxdenad,<br />
Wrelo natvris xeo, Segebi naWrebad,<br />
survili Cagabare, Cumad CagCurCule,<br />
uecrad mogevline Sens sulSi CamWrelad.<br />
yuri momayure, guli momagule,<br />
miTxari: ocneba ocnebad <strong>da</strong>grCeba,<br />
Turme vera mSveli, foTlebSefaklulo,<br />
mxolod saSrialod <strong>da</strong>gba<strong>da</strong> gamCenma.
leqsebi<br />
jvarcma<br />
vin moifiqreb<strong>da</strong>, vis egonebo<strong>da</strong>,<br />
RmerTs gaimeteb<strong>da</strong> mavani sacemrad,<br />
vai mas, vinc gulSi mzakvrulad gaivlo<br />
iesos Sepyroba xis jvarze sacmelad.<br />
vin moifiqreb<strong>da</strong>, vis egonebo<strong>da</strong>,<br />
mociqul iu<strong>da</strong>s codvebi <strong>da</strong>scem<strong>da</strong>,<br />
Tumca gulTamcnobma ufalma uwyo<strong>da</strong>,<br />
Tavisi mowafe kocniT rom gascem<strong>da</strong>.<br />
vin moifiqreb<strong>da</strong>, vis egonebo<strong>da</strong>,<br />
viRacis siciliT iesos gaSoltva,<br />
vai mas, vinc ufals afurTxa, <strong>da</strong>scina,<br />
vinc guli ajera maTraxiT naSoltavs.<br />
vin moifiqreb<strong>da</strong>, vis egonebo<strong>da</strong>,<br />
Zelze gagvikravdnen ieso macxovars,<br />
netar, vinc imav dros RmerTs evedrebo<strong>da</strong><br />
jvarze nawamebis tkivilTa <strong>da</strong>cxromas.<br />
veravin, veravin ver moifiqreb<strong>da</strong><br />
qriste aRsdgebo<strong>da</strong> xel-fexiT namsWvali,<br />
sikvdili mokvdebo<strong>da</strong>, sicocxlis winaSe ki<br />
veras gaxdebo<strong>da</strong> laxvari, samsWvali.<br />
1
1<br />
Sen gabraleb<br />
Sen gabraleb dekemberSi<br />
uTovlobas,<br />
<strong>da</strong> piramde emociis TasiT<br />
<strong>da</strong>clas,<br />
ra rogor <strong>da</strong> ranairad<br />
<strong>da</strong>gajero,<br />
angelozebs velodebi fifqis<br />
nacvlad...<br />
Sen gabraleb, guli Relavs<br />
<strong>da</strong>munjebiT,<br />
patara xniT gaayuCe feTqva<br />
misi,<br />
ria-ria fantelebiT<br />
<strong>da</strong>gabraleb,<br />
rom gacale emociis es<br />
sasmisi.<br />
maka gelaSvili
leqsebi<br />
* * *<br />
arasdros nanaxs <strong>da</strong> mxolod<br />
gancdils<br />
funjiT gxataven sulis mxatvrebi...<br />
sevdiania zamTris siTeTre,<br />
radgan ver gxe<strong>da</strong>v <strong>da</strong><br />
menatrebi.<br />
TeTri naZvebis yurebiT<br />
garTuls<br />
wamwamze maTovs wvima fifqebis...<br />
erT rames gimxel, samyarov Cemo,<br />
mxolod axlaa dro<br />
<strong>da</strong>fiqrebis.<br />
ar msurs fantelTa nislSi<br />
<strong>da</strong>gkargo,<br />
gixmob, Cems sityvebs Zalian scivaT...<br />
v<strong>da</strong>rdob saxeze cremlSeyinuli,<br />
rom civ zamTarSi Semxvdebi<br />
civad.<br />
sityvebi aris grZnobebze<br />
mZafri,<br />
sityvebi aris Semyreli senis...<br />
marxili mihqris, yinva loyas swvavs,<br />
Tovls Telavs swrafi floqvebi<br />
cxenis.<br />
1
20<br />
* * *<br />
vardisferia Cemi gancdebi,<br />
rogorc mZinare bavSvis loyebi,<br />
TiTqos mgonia <strong>da</strong> TiTqos vxe<strong>da</strong>v,<br />
cxovrebis gzaze rogor momyvebi;<br />
vTelavT mindorSi mCate balaxebs,<br />
Citebis bgerebs varT ayolili,<br />
suls miTbobs is, rom gverdiT Sena xar:<br />
bedniereba _ Tan<strong>da</strong>yolili.<br />
maka gelaSvili
leqsebi<br />
Rame<br />
“Ramis simSvide uRimis muzas”,<br />
aqve mTvarea, rom moibuza.<br />
Cveni siSore aris miraJi,<br />
morcxvi qaliviT dgas gariJraJi.<br />
Rame Tavs uxris sinaTles dRisas,<br />
<strong>da</strong>emoneba siSfoTes misas.<br />
mogeferebi RamiT ga<strong>da</strong>Rlils,<br />
Seni alersi sulac ar <strong>da</strong>mRlis.<br />
paemani aqvs bnelsa <strong>da</strong> naTels,<br />
Cemi fiqrebi Rameebs aTevs.<br />
wuxel ginatre, ginatreb xvale,<br />
Senc mogenatro, es <strong>da</strong>gavale.<br />
21
22<br />
SMS<br />
mokle melodia, mokle ambavi,<br />
teqsti akrefili ucxo anbaniT,<br />
didi sixaruli – Seni sityvebi,<br />
min<strong>da</strong> mogefero _ gamogitydebi...<br />
orwertiliTa <strong>da</strong> frCxiliT viRimiT,<br />
amitom, pasuxad teqsti – RimiliT :)<br />
albaT Senc garTobs Cemi sityvebi,<br />
min<strong>da</strong> mogefero _gamogitydebi...<br />
maka gelaSvili
leqsebi<br />
saqarTvelo<br />
saqarTvelo kldeSi aris nakveTi,<br />
mewamuli misi miwis feria,<br />
uflis kvarTis gulSi Camxutebeli<br />
saqarTvelo gergeTi <strong>da</strong> gremia.<br />
saqarTvelo yinwvisia cisferi,<br />
freskebia, xatebia, jvrebia.<br />
vazis kultis odiTganve mtvirTveli<br />
kaxeTuri, imeruli zvrebia.<br />
saqarTvelo gamzrdelia <strong>da</strong>viTis,<br />
Tamaris <strong>da</strong> sxva wmin<strong>da</strong>nTa mSobeli.<br />
sisxliani, iarebad <strong>da</strong>Wrili<br />
mainc aris mterTa <strong>da</strong>mamxobeli.<br />
saqarTvelo cecxlovani cekvaa,<br />
uZvelesi ena aris qarTuli,<br />
sveticxovlis gumbaTamde asuli<br />
galobaa, simReraa xalxuri.<br />
saqarTvelo taZaria uflisa,<br />
monastrebiT guli ga<strong>da</strong>fenia,<br />
natanji <strong>da</strong> mraval brZolananaxi,<br />
mwvanis nacvlad mewamulis feria.<br />
23
24<br />
ufals<br />
roca marto var, me ar var marto,<br />
Sen ar xar CemTan <strong>da</strong> CemTana xar,<br />
savse var SeniT, Senze fiqrebiT,<br />
es siyvarulic SenisTanaa.<br />
<strong>da</strong>vdivar marto <strong>da</strong> SenTan erTad,<br />
vdumvar <strong>da</strong> Tan gRli Cemi sityvebiT,<br />
mere Sens saxlSi stumrad Semoval<br />
<strong>da</strong> siyvarulSi gamogitydebi.<br />
maka gelaSvili
leqsebi<br />
nu gegoneba<br />
nu gegoneba, rom <strong>da</strong>giviwye,<br />
fiqrebi fiqrze adre modian.<br />
aseTi wmin<strong>da</strong> <strong>da</strong> sayvareli<br />
menatrebode, Zneli rodia.<br />
am monatrebis mwuxare talRebs<br />
sanapirosTan netav ra moaqvs?...<br />
gamoriyuli grZnoba gulisa<br />
furclis xazebze kalams gadmoaqvs.<br />
ferad niJarebs viRaca iTvlis,<br />
grZnobas ver amCnevs _ <strong>da</strong>sanania,…<br />
mariliani cremlebi zRvaSi<br />
xom siyvarulis an-ban-gania.<br />
2
2<br />
aRdgoma<br />
dRes kuvukliis Tavze<br />
gar<strong>da</strong>movi<strong>da</strong> cecxli,<br />
rwmenam sanTlebze anTo<br />
nawyalobevi zecis.<br />
yoveli sityva ax<strong>da</strong>,<br />
is rac werilSi Tqmula,<br />
jvarcmuli ieso qriste<br />
“aRsdga, viTarca Tqua”.<br />
* * *<br />
bolos <strong>da</strong> bolos roca mogZebni,<br />
Cemi grZnobis <strong>da</strong> sunTqvis nawilo,<br />
ar iuaro, min<strong>da</strong>, rom Sen erTs<br />
sicocxle Cemi gaginawilo.<br />
* * *<br />
kaxeli papa qvevrebTana zis<br />
<strong>da</strong> wiTel Rvinos RimiliT misxams,<br />
kaxuri qudiT, alali guliT<br />
ar enaRvleba, rom <strong>da</strong>vTvre sisxams.<br />
maka gelaSvili
leqsebi<br />
* * *<br />
madlobeli var, gulis sitkbo<br />
enas amoaqvs,<br />
survilaxdenils raRa min<strong>da</strong>?<br />
vinatro raRa?<br />
netav, yoveli dRe megonos<br />
ukanaskneli,<br />
rom gadido <strong>da</strong> ucodvel RmerTs<br />
Segcodo aRar...<br />
* * *<br />
sakmevlis suni asdis am Rames,<br />
Cems fanjaraSi mTvare eteva,<br />
rom gavimeto gamosagzavnad,<br />
Sens <strong>da</strong>rabebSic Semoeteva..<br />
* * *<br />
erTi gvirilas furclebi vTvale,<br />
Senze vifiqre <strong>da</strong> Cagifiqre,<br />
Cemi ambavi xmamaRla rom vTqvi,<br />
netavi axla ra gaifiqre?<br />
* * *<br />
ufalo Cemo, Sendebian <strong>da</strong>rdis<br />
kedlebi<br />
<strong>da</strong> nugeSisTvis mxolod Sen erTs<br />
Segekedlebi,<br />
creml<strong>da</strong>dinebul, naRvelnarev<br />
suls is mimSvidebs,<br />
wamsve SenSi rom moviZieb sulis<br />
simSvides.<br />
2
2<br />
* * *<br />
roca movkvdebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>vmTavrdebi,<br />
Cemi leqsebi <strong>da</strong>mitireben,<br />
Sav samaresTan gloviT mosulni<br />
gamococxlebas <strong>da</strong>mipireben.<br />
maT Tvalebi<strong>da</strong>n mariliani<br />
cremlebi kubos amixmaurebs,<br />
marad cocxal <strong>da</strong> zecaSi maval<br />
suls es leqsebi gamixmaurebs.<br />
maka gelaSvili
<strong>poemebi</strong><br />
Rirsi dedis, mariam megviptelis<br />
cxovreba <strong>da</strong> moRvaweoba<br />
(+522)<br />
vuZRvni orTubnis de<strong>da</strong>Ta monasterSi<br />
moRvawe de<strong>da</strong> mariams<br />
palestinaSi, erT monasterSi<br />
moRvaweob<strong>da</strong> zosime Rirsi,<br />
siyrmi<strong>da</strong>n igi iq gaizar<strong>da</strong>,<br />
saxeli bevrma ico<strong>da</strong> misi.<br />
ormoc<strong>da</strong>camet wlisas macdurad,<br />
gauCn<strong>da</strong> fiqri, gulSi qebuli:<br />
“moiZebneba ki u<strong>da</strong>bnoSi,<br />
kaci TviT Cemze aRmatebuli?”<br />
gamoecxa<strong>da</strong> RvTis angelozi,<br />
viTarca ase ganizraxav<strong>da</strong>,<br />
uTxra, Tumc kargad mosagreob<strong>da</strong>,<br />
masze ukeTess mainc naxav<strong>da</strong>.<br />
<strong>da</strong>tova Tavis myudro savane<br />
<strong>da</strong> angelozi gzaSi Tan axl<strong>da</strong>.<br />
ior<strong>da</strong>nesTan, Zvel monasterSi,<br />
moRvawe berTa Soris <strong>da</strong>saxl<strong>da</strong>.<br />
<strong>da</strong>iwyebo<strong>da</strong> roca didmarxva<br />
<strong>da</strong> sakuTari sulebis Svela,<br />
monasters hqon<strong>da</strong> aseTi wesi:<br />
qristes sisxls <strong>da</strong> xorcs ixmev<strong>da</strong> yvela.<br />
mere Sendobas sTxovdnen erTmaneTs,<br />
fsalmunTgalobiT rekavdnen zarebs,<br />
ior<strong>da</strong>neze ga<strong>da</strong>svlisaTvis<br />
aRebdnen wmin<strong>da</strong> monastris karebs.<br />
2
30<br />
erTurTis Rvawli rom ar enaxaT,<br />
ifantebodnen sxva<strong>da</strong>sxva mxares,<br />
mciredi sazrdo zogs arc mihqon<strong>da</strong>,<br />
itandnen sicxes, xorSaks <strong>da</strong> qarebs.<br />
mama zosimec iq, u<strong>da</strong>bnoSi,<br />
marto gavi<strong>da</strong> sulis xsnisaTvis,<br />
imedi hqon<strong>da</strong>, hpoveb<strong>da</strong> wmin<strong>da</strong>ns,<br />
vinc loculob<strong>da</strong> mSvidobisaTvis.<br />
oci dRis navals, meeqvse Jamze,<br />
locvisas gulSi raRac eniSna,<br />
marjvena mxares miixe<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
a<strong>da</strong>mianis msgavsi SeniSna.<br />
SiSveli ucxo iyo is vinac<br />
am xnis manZlize naxa pirvelad,<br />
eSmakeuli egona igi,<br />
Zlier SeSin<strong>da</strong> Tav<strong>da</strong>pirvelad.<br />
Semdeg pirjvari ga<strong>da</strong>isaxa,<br />
Tavisgan SiSi uceb ganagdo,<br />
ltolvil mosagres gamoedevna,<br />
wlebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>Rla arad Caagdo.<br />
meu<strong>da</strong>bnoe iyo sul Savi<br />
papanaqeba mzis mcxunvarebiT,<br />
Tmagaxunebuls <strong>da</strong> Sors gaqceuls<br />
zosimem sTxova gulmxurvalebiT:<br />
“he, RvTisniero, rad gamirbixar?<br />
uZlur <strong>da</strong> uRirs bers <strong>da</strong>micade,<br />
gTxov, Semawie Seni kurTxeva,<br />
Tqvi u<strong>da</strong>bnoSi rac ganicade.”<br />
maka gelaSvili
<strong>poemebi</strong><br />
ucxo mosagrem arc gamoxe<strong>da</strong><br />
ise mimarTa mama zosimes,<br />
misi saxeli warmoTqva krZalviT,<br />
TiTqos enaxa beri rodisme:<br />
“mama zosime, ar SemiZlia<br />
moviqce Sen<strong>da</strong> qali SiSveli,<br />
madls izam CemTvis, codvilisaTvis,<br />
Sens mosasxamiT Tuki miSveli.”<br />
gaoc<strong>da</strong> beri winaswarxedviT,<br />
<strong>da</strong> aRusrula de<strong>da</strong>kacs Txovna,<br />
<strong>da</strong>locva sTxova muxlmodrekilma,<br />
radgan eRirsa wmin<strong>da</strong>nis povna.<br />
mosagre qali Seimosa <strong>da</strong><br />
zosimesaviT muxlze <strong>da</strong>eca,<br />
gamoiTxova locva-kurTxeva,<br />
aRar garbo<strong>da</strong>, radgan tanT ecva.<br />
uTxra: “Sena xar pativcemuli<br />
sarwmunoebiT <strong>da</strong> mRvdlis RirsebiT,<br />
wmin<strong>da</strong> ZRvens swirav sakurTxevelSi,<br />
aRvsebuli xar RmerTze fiqrebiT.”<br />
sulier de<strong>da</strong>s berma Sehvedra,<br />
eloca misTvis <strong>da</strong> yovlisaTvis,<br />
mixv<strong>da</strong>, winaswarmWvreteli ucxo<br />
momkv<strong>da</strong>ri iyo am soflisaTvis.<br />
qali miiqca aRmosavleTiT,<br />
aRapyro zecad Tvalni <strong>da</strong> xelni,<br />
wyrTis simaRleze haerSi <strong>da</strong>dga,<br />
berma ixila es sakvirveli.<br />
31
32<br />
pirqve <strong>da</strong>emxo, eWvi gauCn<strong>da</strong>:<br />
“moCveneba xom ar aris eso,<br />
albaT, eSmakis mociqulia,<br />
CemSi boroti un<strong>da</strong> rom sTesos.”<br />
uceb mobrun<strong>da</strong> mosagre de<strong>da</strong>,<br />
uTxra: “saSiSi fiqrebi gzaravs,<br />
mxolod codvili <strong>da</strong> uRirsi var,<br />
Tumca naTlobis siwminde mfaravs.”<br />
aRel<strong>da</strong> beri qalis sityvebze,<br />
radgan gaugo fiqri maluli,<br />
guliT exvewa, ar <strong>da</strong>efara<br />
cxovreba, Rvawli saqmiT krZaluli.<br />
maSin <strong>da</strong>iwyo wmin<strong>da</strong>nma Txroba:<br />
“Zlier mcxvenia gamcno, mamao,<br />
gameridebi roca moismen,<br />
Cemi warsuli aris amao.<br />
megvipte iyo samSoblo Cemi,<br />
ar <strong>da</strong>maRona siSorem misma,<br />
mSoblebs zrunvaze xeli vukari,<br />
<strong>da</strong> mivatove Tormeti wlisam.<br />
ga<strong>da</strong>vixvewe aleqsandrias,<br />
ar vapirebdi arafris codnas,<br />
iq <strong>da</strong>mekarga umankoeba,<br />
Tavi miveci mruSobis codvas.<br />
Cvidmeti weli fuls ar viRebdi,<br />
mruSobas ise aRvasrulebdi,<br />
ar ma<strong>da</strong>rdeb<strong>da</strong> aseTi bilwi,<br />
cxovrebas riTi gavasrulebdi.<br />
maka gelaSvili
<strong>poemebi</strong><br />
Rataki viyav, narTis xeliT rTva<br />
maSovnineb<strong>da</strong> dRiur lukma-purs,<br />
vnebis <strong>da</strong>cxroma iyo mTavari,<br />
arafrad vTvlidi mamakacis fuls.<br />
ukeTurma <strong>da</strong> sul<strong>da</strong>cemulma<br />
erTxel vixile xalxi mravali,<br />
megviptelebi, libielebi,<br />
navsadgurisken Sors mimavalni.<br />
dResaswaulze ierusalims<br />
wamsvlelni iyvnen saTayvanod jvris,<br />
es rom gavige, mere rac vqeni<br />
gaxsenebaze Jruantelsa mgvris.<br />
mec <strong>da</strong>vemgvzavre gaxarebuli,<br />
haersac gasvris sityvebi Tqmuli,<br />
garyvnili saqmiT <strong>da</strong>kavebulma,<br />
gemze <strong>da</strong>vRupe mravali suli.<br />
jvris amaRlebis dRe roca <strong>da</strong>dga,<br />
eklesiaSi wavi<strong>da</strong> yvela,<br />
cxovelsmyofeli Zelis xilvisTvis<br />
mec mis ezoSi Sevedi nela.<br />
eklesiaSi Sesvlac momin<strong>da</strong>,<br />
Zlivs mivaRwie wmin<strong>da</strong> karamde,<br />
magram RvTis Zalam iq ar SemiSva,<br />
<strong>da</strong> momisrola alayafamde.<br />
sisustes Cemsas mivawere <strong>da</strong><br />
oTxgzis mivedi, zRurbls <strong>da</strong>vabije,<br />
karebSi mdgarma ras ar vecade,<br />
mainc verafriT ga<strong>da</strong>vabije.<br />
33
34<br />
cremlTa nakadi TvalTagan wamsk<strong>da</strong>,<br />
naRvelmoreuls <strong>da</strong> gverdzegamdgars,<br />
cxa<strong>da</strong>d vigrZeni, rom mabrkolebdnen<br />
Cemi codvebi araqaTgamwy<strong>da</strong>rs.<br />
maka gelaSvili<br />
qviTiniT mkerdSi vicemdi muStebs,<br />
RmerTs vavedrebdi Cems Tavs – mis Sobils,<br />
am dros uecrad vixile Tvalwin<br />
xati sanatrel de<strong>da</strong> RvTismSoblis.<br />
locviT Sevvedre: “hoi, qalwulo,<br />
vinac Svi xorciT RmerTi <strong>da</strong> sityva,<br />
madlobeli var, aseT saZulvels<br />
mruSi TvalebiT maqvs Seni xilva.<br />
gTxov, Semewie, Cemi taZarSi<br />
Sesvla, jvris naxva, locva isurve,<br />
mere umalve <strong>da</strong>vtoveb sofels,<br />
waval iq, sa<strong>da</strong>c guliT misurveb.”<br />
locvis <strong>da</strong>sasruls mTeli arsebiT<br />
vigrZeni, locva iqna Sesmenil,<br />
aTrTolebuli taZris karebSi<br />
<strong>da</strong>ubrkoleblad gavxdi Semsvleli.<br />
gaxarebulma CemSi warmovTqvi:<br />
“yvela monanuls RmerTi iwynarebs,<br />
umanko sisxli CemTvis <strong>da</strong>Rvara,<br />
amitom mjera mec Semiwyalebs.”<br />
pirqve <strong>da</strong>vemxe, taZarSi movvle<br />
yvela siwminde amboris yofiT,<br />
aRelvebulma, acremlebulma<br />
guli <strong>da</strong>vacxre RvTis saxlSi yofniT.
<strong>poemebi</strong><br />
rom gamovedi, RvTismSoblisadmi<br />
sityvebiT gavxdi mwirveli madlis,<br />
vuTxari, Tu gzas <strong>da</strong>manaxveeb<strong>da</strong>,<br />
aRvasrulebdi Cems aRTqma-qadils.<br />
Sori<strong>da</strong>n mesma xma qalwulisa,<br />
misi Sewevna viT movipove,<br />
miTxra: “ga<strong>da</strong>di ior<strong>da</strong>neze,<br />
netar simSvides iq moipoveb.”<br />
umal virwmune misi sityvebi,<br />
vTxove, moeca CemTvis wyaloba.<br />
ezo <strong>da</strong>vtove; ucnobma kacma<br />
spilenZis groSi gzad miwyaloba.<br />
im fuliT sami puri viyide,<br />
ior<strong>da</strong>neSi saxe vibane,<br />
naTlismcemelis eklesiaSi,<br />
TiTqos codvebisgan ganvibane.<br />
iq veziare RvTis saidumlos,<br />
ase ismina RmerTma vedreba.<br />
nawili sami purisa vWame,<br />
Rame vaTene taZris kedlebTan.<br />
diliT, rodesac gamoviRviZe,<br />
patara navi napirTan vnaxe.<br />
ga<strong>da</strong>vcure <strong>da</strong> Zlier gavocdi<br />
vrceli u<strong>da</strong>bno rom <strong>da</strong>vinaxe.<br />
ormoc<strong>da</strong>Svidi welia ukve<br />
am u<strong>da</strong>bnoSi vdgavar mlocveli,<br />
gulSi aRZruli vnebebis gamo<br />
gavmx<strong>da</strong>rvar mware cremlTa mxocveli.<br />
3
3<br />
rogorc Cvidmeti weli vimruSe,<br />
Cvidmeti weli me gavitanje,<br />
<strong>da</strong>uflebuli bilwi zraxvebiT,<br />
survilTa aRZvriT bevri vitanje.<br />
garyvnil simReris mReris surviliT<br />
iSfoTa Cemma sulma <strong>da</strong> smenam,<br />
<strong>da</strong> Sebilwuli sxeulis ganc<strong>da</strong><br />
ar SeuZlia warmoTqvas enam.<br />
mainc vmadlobdi de<strong>da</strong> RvTismSobels<br />
am u<strong>da</strong>bnoSi ga<strong>da</strong>svlisaTvis,<br />
Tan meSino<strong>da</strong>, ar ganvesaje<br />
aRTqmaTa CemTa gar<strong>da</strong>svlisaTvis,<br />
amitom roca m<strong>da</strong>gav<strong>da</strong> vneba,<br />
mwared vgodebdi miwas garTxmuli,<br />
gansacdelSi myof monanul codvils<br />
maxsendebo<strong>da</strong> Cemi aRTqmuli.<br />
mere uecrad yoveli mxri<strong>da</strong>n<br />
mefinebo<strong>da</strong> naTeli wmin<strong>da</strong>,<br />
naTliT mSfoTvare vwynardebodi <strong>da</strong><br />
mecxadebo<strong>da</strong> TviT yovladwmin<strong>da</strong>.<br />
misi SewevniT <strong>da</strong> mfarvelobiT<br />
Tavi locvebiT gamitania,<br />
am u<strong>da</strong>bnoSi mSiers <strong>da</strong> mwyurvals<br />
mravali tanjva amitania.<br />
tanze samosi SemomefliTa,<br />
puri, rac mqon<strong>da</strong> gaxma, gaqvav<strong>da</strong>,<br />
cota-cotas Tu movatexavdi<br />
<strong>da</strong> vWamdi, rasac Tvali naxav<strong>da</strong>.<br />
maka gelaSvili
<strong>poemebi</strong><br />
mcenareebis Zirebi, fesvni<br />
masazrdoebdnen amdeni wlebi,<br />
sicxeSi, zamTris sastik yinvebSi,<br />
me TviTon mikvirs, mainc rom vZlebdi.<br />
bevrjer miwaze ugrZnoblad viweq,<br />
gverdiT ar myav<strong>da</strong> aravin euls,<br />
mxolod RvTis Zala Semeweo<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> ifarav<strong>da</strong> Cems codvil sxeuls.<br />
suls vikvebavdi saxarebi<strong>da</strong>n<br />
brZnuli azrebiT <strong>da</strong> axlac vityvi:<br />
“mxolod puriT ar icocxlebs kaci,<br />
aramed uflis yoveli sityviT.”…<br />
aseT sityvebis gameorebiT,<br />
sakuTar TavSi vipove Sveba.<br />
RmerTs mivende <strong>da</strong> <strong>da</strong>vemorCile,<br />
radgan mTavari aris RvTis neba.”<br />
aRsarebisgan gancvifrebuli<br />
mama zosime ucqer<strong>da</strong> netars,<br />
mere goneba moikriba <strong>da</strong><br />
kiTxva <strong>da</strong>usva Rirseul de<strong>da</strong>s:<br />
“sad giswavlia, de<strong>da</strong>o Cemo,<br />
fsalmunebi <strong>da</strong> aRTqmis wignebi?<br />
zepirad gaxsovs saRmrTo werilni,<br />
albaT _ nakiTxi qali iqnebi.”<br />
“werilTa codnas maniWebs RmerTi,<br />
ar miswavlia me wera-kiTxva,<br />
arc aravis ar mouyolia,<br />
<strong>da</strong> aseT codvils raRac msurs, giTxra:<br />
3
3<br />
sanam soflad ar gar<strong>da</strong>vicvlebi,<br />
Cemgan mosmenils nuravis etyvi,<br />
radgan Sens gar<strong>da</strong> arvin minaxavs,<br />
gTxov, aRasrulo rasac ki getyvi:<br />
maka gelaSvili<br />
momaval wels <strong>da</strong> Tan didmarxvaSi<br />
veRar gadmoxval, Tumc rom gvindodes,<br />
amiT monastris wessac <strong>da</strong>arRvev,<br />
ase moxdeba, romc ar gindodes.”<br />
beri gaoc<strong>da</strong>, qalma ico<strong>da</strong><br />
Zveli savanis wesi yoveli,<br />
mosagrem uTxra: “mxolod xuTSabaTs,<br />
mamao, Sensas mosvlas moveli.<br />
vnebis xuTSabaTs, wmin<strong>da</strong> WurWeliT<br />
modi, codvili rom aziaro,<br />
ior<strong>da</strong>nesTan, sanapirosTan,<br />
me TviTon gnaxav, Sen ar iaro;<br />
xolo savanis winamZRvars uTxar<br />
“ekrZalos Tavsa Tvissa <strong>da</strong> samwysos,”<br />
mas, ioanes, Cemgan urCie<br />
berebi ufro metad rom <strong>da</strong>mwysos.<br />
Tumca ara msurs, axla rom uTxra,<br />
aramed roca ufali gamcnobs.”<br />
am sityvis mere Rirsi mosagre<br />
<strong>da</strong>emSvidoba, wasvlis dro amcno.<br />
wmin<strong>da</strong>nis naxviT RmerTma zosimes<br />
gonebis Tvali kvlav auxila.<br />
berma ambavi, qalis surviliT,<br />
monastris wevrebs ar gaumxila.
<strong>poemebi</strong><br />
erTi wlis Semdeg, didi marxvisas,<br />
Rirsi zosime avad rom gax<strong>da</strong>,<br />
veRar wavi<strong>da</strong> u<strong>da</strong>bnoSi <strong>da</strong><br />
amiT wmin<strong>da</strong>nis sityvebi ax<strong>da</strong>.<br />
vnebis kviraSi gankurnebulma,<br />
qals aRusrula Tavisi aRTqma,<br />
wmin<strong>da</strong> WurWeliT sauflo ZRveni<br />
iq miutana, sa<strong>da</strong>c man <strong>da</strong>Tqva.<br />
ior<strong>da</strong>nesTan roca Cavi<strong>da</strong>,<br />
gulanTebulma ufals evedra:<br />
“maRalo RmerTo, gTxov, aRasrulo<br />
netar de<strong>da</strong>sTan Cemi Sexvedra.”<br />
adi<strong>da</strong> igi wyalobisTvis,<br />
meore mxares gamoCn<strong>da</strong> qali,<br />
Tumca <strong>da</strong>mwuxr<strong>da</strong> beri zosime:<br />
“rogor gadmova, ara aqvs navi?”<br />
magram wmin<strong>da</strong>nma ior<strong>da</strong>neze<br />
jvari <strong>da</strong>saxa <strong>da</strong> wamovi<strong>da</strong>,<br />
iesosaviT, TiTqos xmeleTze,<br />
fexiT iara <strong>da</strong> gadmovi<strong>da</strong>.<br />
amis mnaxvelma berma warmoTqva:<br />
“gasakvirveli, RmerTo, xom aris?!<br />
Sen miCvene <strong>da</strong> vaRiareb, rom<br />
srulyofileba Cemgan Sors aris.<br />
WeSmariti <strong>da</strong> utyuari xar,<br />
suliTganwmendlis yvelas imsgavseb,<br />
ramdena<strong>da</strong>c ki SesaZlo iyo,<br />
netari de<strong>da</strong>c Sen <strong>da</strong>imsgavse.”<br />
3
40<br />
am sityvis mere rom aziara,<br />
qalma tiriliT aRapyro xelni,<br />
RmerTs SehRaRa<strong>da</strong> naziarebma:<br />
“aw ganuteve mxevali Seni”.<br />
maka gelaSvili<br />
mere bers uTxra aTrTolebulma:<br />
“bednieri var, raki Sen Segxvdi,<br />
gTxov, momaval wels, mSral nakadulTan<br />
moxvide, sa<strong>da</strong>c pirvelad SevxvdiT.”<br />
kvlav ior<strong>da</strong>nes jvari <strong>da</strong>saxa,<br />
uwindeburad iara wyalze.<br />
beri <strong>da</strong>brun<strong>da</strong> monasterSi <strong>da</strong><br />
ar asveneb<strong>da</strong> fiqrebi qalze.<br />
Rirseul dedis naxvis surviliT<br />
is weliwadi male gavi<strong>da</strong>.<br />
misi saxelic sur<strong>da</strong> gaego<br />
<strong>da</strong> u<strong>da</strong>bnoSi locviT wavi<strong>da</strong>.<br />
<strong>da</strong>Tqmul adgilze gar<strong>da</strong>cvliliyo,<br />
miwaze iwva suliT vnebuli,<br />
mama zosime muxlze <strong>da</strong>eca,<br />
wrfelad itira Sesvenebuli.<br />
locva warmoTqva, wesi augo,<br />
enanebo<strong>da</strong> martod STenili,<br />
mere <strong>da</strong>krZalva rom ga<strong>da</strong>wyvita,<br />
miwaze naxa es <strong>da</strong>werili:<br />
“me aRvesrule aprilis pirvels,<br />
am dRes uSvele sulis iarebs:<br />
CemTan moxvedi wmin<strong>da</strong> WurWeliT,<br />
qristes sisxlsa <strong>da</strong> xorcs maziare.
<strong>poemebi</strong><br />
mama zosime, evedre ufals<br />
cxoneba Zalzed codvil qalisa,<br />
<strong>da</strong> am adgilze, aqve <strong>da</strong>krZale<br />
sxeuli m<strong>da</strong>bal mariamisa.”<br />
ar <strong>da</strong>ijera, Zlier gaoc<strong>da</strong><br />
rom waikiTxa berma warwera.<br />
weris <strong>da</strong> kiTxvis ucodinarma<br />
RmerTis SewevniT mainc <strong>da</strong>wera.<br />
<strong>da</strong>Ronebuli, <strong>da</strong>mwuxrebuli,<br />
iyo gamomxmar miwaze mdgomi,<br />
roca ixila, wmin<strong>da</strong> mariams<br />
fexs ulokav<strong>da</strong> veeba lomi.<br />
lomma, morCilad Tav<strong>da</strong>drekilma,<br />
gamxmari miwa TaTebiT Txara,<br />
radgan aRgznebul suliT zosimem<br />
sTxova, saflavi rom gaeTxara.<br />
<strong>da</strong>krZalvis Semdeg, vrcel u<strong>da</strong>bnoSi,<br />
erTurTs <strong>da</strong>Sordnen beri, cxoveli,<br />
<strong>da</strong> monasterSi <strong>da</strong>brunebulma<br />
netarma mamam moyva yoveli.<br />
saukuneebs gadmoecema<br />
Rirseul dedis wmin<strong>da</strong> cxovreba,<br />
mis meoxebiT, RmerTo, isurve<br />
codvil meleqsis sulis cxoneba.<br />
41
42<br />
wmin<strong>da</strong> nisima salosi<br />
egviptis mefes hyav<strong>da</strong> asuli,<br />
erTaderTi <strong>da</strong> pirmSvenieri.<br />
asuls nisima erqva <strong>da</strong> yvelas<br />
xiblav<strong>da</strong> Tavis simSvenieriT.<br />
mefem qaliSvils Tavze <strong>da</strong>adga<br />
naWedi oqros gvirgvini Tvisi,<br />
uTxra: “me roca aRar viqnebi,<br />
vinc Sen SegirTavs, iqneba misi.”<br />
morwmune asuls swam<strong>da</strong> mcnebebiT<br />
sulis saxsneli gzebis mignebis,<br />
sami<strong>da</strong>n Ramis cxra saaTamde<br />
uyvar<strong>da</strong> kiTxva saRvTo wignebis.<br />
erTxel atir<strong>da</strong>: “vici, mSoblebi<br />
yurs Cems survilebs ar aTxoveben,<br />
de, aResrulon, nebiT uflisa,<br />
sanam me ZaliT gamaTxoveben.”<br />
maka gelaSvili<br />
<strong>da</strong> marTlac RmerTiT, mSoblebi erT dRes<br />
moulodnelad gar<strong>da</strong>ecvala.<br />
asuls mdidruli cxovreba sur<strong>da</strong><br />
salosobaze ga<strong>da</strong>ecvala.<br />
roca ded-mama <strong>da</strong>asaflava<br />
<strong>da</strong> arvin <strong>da</strong>rCa sulis ziarad,<br />
eklesiaSi wavi<strong>da</strong> krZalviT<br />
<strong>da</strong> saidumlos iq eziara.<br />
saxlSi Sesulma saxarebaSi<br />
amoikiTxa uflis sityvebi:<br />
“glaxaks Tu miscem, rac gagaCnia,<br />
raa saunje _ mere mixvdebi.”
<strong>poemebi</strong><br />
netarma gasca mTeli simdidre,<br />
aTavisufla mona-mxevlebi,<br />
fuli, qoneba maT <strong>da</strong>uriga<br />
<strong>da</strong> miatova Tavis mxleblebi.<br />
Sesamoseli, mamis gvirgvini<br />
<strong>da</strong>tova TiTqos codvebTan erTad<br />
<strong>da</strong> saxarebiT xelSi u<strong>da</strong>bnos<br />
wavi<strong>da</strong>, guli mihqon<strong>da</strong> RmerTTan.<br />
<strong>da</strong>karga saxis nazi siturfe,<br />
u<strong>da</strong>bnos mzeSi rom <strong>da</strong>dio<strong>da</strong>.<br />
tanze emosa Zveli ZonZebi<br />
<strong>da</strong> fexebi<strong>da</strong>n sisxli sdio<strong>da</strong>.<br />
ormoci weli aseT yofaSi<br />
ganvlo cxovreba TviTwarmavali.<br />
wmin<strong>da</strong>nis irgvliv ikribebodnen<br />
mxecni, frinvelni, qvewarmavalni.<br />
nisimas piriT saxarebi<strong>da</strong>n<br />
ismendnen sityvebs tyis bina<strong>da</strong>rni,<br />
albaT buneba maTi igeb<strong>da</strong>,<br />
msgavsi sityvebi rom arsad aris.<br />
netarma erTxel Tavis Tavs uTxra:<br />
“me finiksa <strong>da</strong> velur wyals vixmev,<br />
Semwuxebeli aravina myavs,<br />
Tavze aravis survilebs vixvev.<br />
sacxonebelad Cemi sulisa<br />
sjobs, <strong>da</strong>mebana fexi vinmesTvis.<br />
monastris debTan vicxovreb Cumad,<br />
Zagebas Cemsas <strong>da</strong>vTmob qristesTvis.<br />
43
44<br />
xorcs vamarxuleb <strong>da</strong>farulSi <strong>da</strong><br />
CamTvlian debi, rogorc maZRarad.<br />
<strong>da</strong>e, vegono uqnara yvelas,<br />
moviqce maTTan rogorc masxara.”<br />
aseT ganzraxviT mivi<strong>da</strong> igi<br />
erTi monastris karTan euli,<br />
de<strong>da</strong>bers, vinac mekare iyo,<br />
qali egona eSmakeuli.<br />
<strong>da</strong>dumebuli Tavis senakSi<br />
<strong>da</strong>aba rkinis sammagi jaWviT.<br />
Seatyobina mere winamZRvars,<br />
mosuliao viRaca tanjviT.<br />
winamZRvarma Tqva: “Cemi SexedviT,<br />
Sexedulebas giJis ar tovebs.”<br />
nebarTva misces <strong>da</strong>Zinebisa<br />
<strong>da</strong> monasterSi qali <strong>da</strong>toves.<br />
nisima yvelas msaxuri gax<strong>da</strong>,<br />
mgzavrebs, maSvralebs kvebav<strong>da</strong> puriT,<br />
roca ugnurad moiqceo<strong>da</strong>,<br />
scemdnen <strong>da</strong> qali xarob<strong>da</strong> guliT.<br />
wyliT savse kokiT, monastris gareT,<br />
mirbo<strong>da</strong> roca mwyurvals xe<strong>da</strong>v<strong>da</strong>.<br />
ejavrebo<strong>da</strong>T monastris mcxovrebT,<br />
garegansaval gzebs rom xvetav<strong>da</strong>.<br />
ise gasrul<strong>da</strong> ormoci weli,<br />
tablasTan mimj<strong>da</strong>rs vervin naxav<strong>da</strong>.<br />
yvelani zizRiT uyurebdnen <strong>da</strong><br />
mainc aravis ara Zraxav<strong>da</strong>.<br />
maka gelaSvili
<strong>poemebi</strong><br />
***<br />
erT <strong>da</strong>yudebul bers angelozma<br />
uTxra: “iwiravs RmerTi Sens locvas,<br />
magram erTia qali salosi,<br />
visac wuTiTac ara aqvs mocla.<br />
Tavze axuravs Zveli ZonZebi,<br />
misgan kurTxeva miiRe wmin<strong>da</strong>.<br />
aleqsandriis im monasterSi<br />
wadi, wmin<strong>da</strong>nis naxva Tu gin<strong>da</strong>.”<br />
monastris mkvidrni moinaxula,<br />
magram maT Soris ar iyo qali.<br />
gakvirvebulma winamZRvarma ki<br />
bers uTxra “erTi sneulic aris.”<br />
nisima mixv<strong>da</strong>, netari kaci<br />
misuli iyo mis sanaxavad,<br />
ar miyvebo<strong>da</strong> maT, visac igi<br />
ejavrebo<strong>da</strong>T <strong>da</strong>sanaxavad.<br />
<strong>da</strong> mainc ZaliT miuyvanes bers.<br />
rom naxa ZonZi Tavze xveuli,<br />
debs miubrun<strong>da</strong> beri sityvebiT:<br />
“xalxo, es aris uflis rCeuli.”<br />
muxlze <strong>da</strong>eca, kurTxeva Txova,<br />
amis mnaxveli yvela gancvifr<strong>da</strong>.<br />
debma tirili <strong>da</strong>iwyes mware<br />
<strong>da</strong> winamZRvarsac cremli <strong>da</strong>scviv<strong>da</strong>.<br />
aRiarebdnen TavianT codvebs,<br />
gabrazebiT rom narecxs asxamdnen,<br />
ras ifiqrebdnen, maTTvis saZulvels<br />
axla didebas rom Seasxamdnen.<br />
4
4<br />
ver aitana pativiscema<br />
<strong>da</strong> u<strong>da</strong>bnoSi Cumad wavi<strong>da</strong>,<br />
oTxasi beris winamZRolobiT<br />
sicocxlis bolo wlebic gavi<strong>da</strong>.<br />
maka gelaSvili<br />
salosze weris Sewyveta miWirs,<br />
Tanac yurs vugdeb ga<strong>da</strong>Rlil furclebs,<br />
qristianobis gmir-qalad vracxav<br />
wmin<strong>da</strong> nisimas, “qristesTvis sulels.”
<strong>poemebi</strong><br />
wmin<strong>da</strong> Sio mRvimelis cxovreba<br />
RmerTSemosili <strong>da</strong> wmin<strong>da</strong> Sio,<br />
asureTi<strong>da</strong>n warmoSobili,<br />
yovlad mdi<strong>da</strong>r <strong>da</strong> uflismoyvare<br />
iyo mSobelTa mxolodSobili.<br />
netari Sio, RvTisgan naboZi,<br />
iyo sayrdeni maTi siberis,<br />
maT Seayvares gul<strong>da</strong>smiT kiTxva<br />
Zveli, axali aRTqmis wignebis.<br />
roca wmin<strong>da</strong>ni oci wlis gax<strong>da</strong>,<br />
Rirs ioanes, did mwyemss estumra,<br />
vinac winaswar ganWvrita misi<br />
sulis sim<strong>da</strong>ble, gulis Semusvra.<br />
rwmeniT Zlierma berma mimarTa:<br />
“Sio, netar xar winaSe RmerTis,<br />
wadi, kurTxeva mogcen mSoblebma,<br />
mere migiReb sulgrZels <strong>da</strong> keTils.<br />
maT monazvnoba moesurvebaT<br />
<strong>da</strong> Senze uwin monastrebs wavlen,<br />
Sen ki mosuli am u<strong>da</strong>bnoSi,<br />
saTnoebebiT cxovrebas ganvlev.”<br />
ax<strong>da</strong> wmin<strong>da</strong>nis winaswarxedva,<br />
Sios mSoblebma <strong>da</strong>Tmes sofeli,<br />
TviTon gayi<strong>da</strong>, rac ki eba<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> Rarib-RatakT misca yoveli.<br />
mere mivi<strong>da</strong> ioanesTan<br />
<strong>da</strong> aRikveca netari berad,<br />
masSi uflisTvis Tavis gawirva<br />
<strong>da</strong> siyvaruli gamravl<strong>da</strong> bevrad.<br />
4
4<br />
* * *<br />
oci wlis Semdeg Sios moZRvarma,<br />
RvTisgan miiRo saTno brZaneba:<br />
Tormeti beri gamoerCia<br />
<strong>da</strong> am kurTxevas igi <strong>da</strong>neb<strong>da</strong>.<br />
un<strong>da</strong> wveodnen qarTvelT qveyanas<br />
<strong>da</strong> rwmena maTi ganeZlieraT,<br />
eqciaT xalxi, qristianebi,<br />
suliT, sityviT <strong>da</strong> saqmiT Zlierad.<br />
gza gaWirvebiT ganvles berebma<br />
<strong>da</strong> aRasrules survili marTlis,<br />
Sio erT-erTi maTgani iyo,<br />
vinac estumrnen miwa-wyals qarTlis.<br />
Rirs evlaviozs – Rirs kaTolikozs<br />
ZilSi ufalma axara, amcno,<br />
rom wmin<strong>da</strong>nebi qarTls movidodnen<br />
<strong>da</strong> Sexvedro<strong>da</strong> RmerTisgan namcnobT.<br />
diliT wmin<strong>da</strong>nebs gaxarebuli<br />
evlaviozi emTxvia fexTiT,<br />
<strong>da</strong> ioanem qarTul enaze<br />
<strong>da</strong>ubrkoleblad adi<strong>da</strong> RmerTi.<br />
amiT <strong>da</strong>iwyo saswaulebi,<br />
asurelebi kurnavdnen sneulT,<br />
yvela usmen<strong>da</strong> swavla-moZRvrebas<br />
wmin<strong>da</strong> mamaTa, uflisgan rCeulT.<br />
roca berebma indomes yofna<br />
miuval tyeSi, ze<strong>da</strong>znis mTaze,<br />
aragvi iyo adidebuli,<br />
gaZneldebo<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>svla masze.<br />
maka gelaSvili
<strong>poemebi</strong><br />
netarma Siom muxli idrika,<br />
jvari <strong>da</strong>saxa mSfoTav mdinares,<br />
misi dineba Sewy<strong>da</strong> <strong>da</strong> uflis<br />
madlma moicva is are-mare.<br />
u<strong>da</strong>bur tyian mTaze <strong>da</strong>saxldnen,<br />
gamoqvabuli taZrad aqcies,<br />
maTTan mavali didi, patara,<br />
qristes morwmuned ga<strong>da</strong>aqcies.<br />
Rirs ioanes qalwulma ninom<br />
<strong>da</strong> RvTismSobelma ZilSi axares:<br />
“mowafeebi un<strong>da</strong> gagzavno<br />
samoRvaweod sxva<strong>da</strong>sxva mxares.”<br />
* * *<br />
wmin<strong>da</strong>ni Sio moZRvarma loca<br />
<strong>da</strong> neba misca <strong>da</strong>yudebisa,<br />
Sio mcxeTasTan, uwylo adgilze<br />
mivi<strong>da</strong> Zebnad sayudeblisa.<br />
ipova mcire gamoqvabuli,<br />
ar SeuSin<strong>da</strong> SimSils <strong>da</strong> wyurvils.<br />
qvewarmavlebi, mxecebi irgvliv<br />
ver aferxebdnen netaris survils.<br />
Sios gamozr<strong>da</strong> iwyo yovel dRe<br />
mtredma, uflisgan movlinebulma,<br />
wyaromac iwyo dineba kldi<strong>da</strong>n,<br />
madli miiRo moTminebulma.<br />
4
0<br />
erT dRes evagrem, warCinebulma,<br />
sanadirod rom gamosuliyo,<br />
ixila mtredi kldisken mfrinavi<br />
<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvita iq misuliyo.<br />
gamoqvabulSi naxa wmin<strong>da</strong>ni<br />
<strong>da</strong> moixibla misi sityvebiT,<br />
masTan <strong>da</strong>rCena moun<strong>da</strong> Zlier,<br />
suli aRevso rwmeniT, siqveliT.<br />
netarma Siom Tavisi kverTxi<br />
xelSi ga<strong>da</strong>sca evagre mTavars,<br />
uTxra, rom mtkvarSi Caeyo igi,<br />
is uCveneb<strong>da</strong> moSurnes gza-kvals.<br />
mdinaris fskerze ivli<strong>da</strong> mSralad,<br />
ga<strong>da</strong>vido<strong>da</strong> napirze kverTxiT,<br />
moagvareb<strong>da</strong> yovelgvar saqmes,<br />
<strong>da</strong>brundebo<strong>da</strong> namcnobi RmerTiT.<br />
maka gelaSvili<br />
mtkvarTan misuli kvlav kverTxs Cahyof<strong>da</strong>,<br />
<strong>da</strong> Tu mdinare uCveneb<strong>da</strong> gzas,<br />
ganRmrTobili <strong>da</strong> aRvsili madliT<br />
Sio TavisTan <strong>da</strong>stoveb<strong>da</strong> mas.<br />
Sios brZanebas buneba wylisa,<br />
viTarca moses, <strong>da</strong>emorCila.<br />
evagrem Tavis saqme akeTa<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>ubrun<strong>da</strong> wmin<strong>da</strong>ns morCilad.<br />
netarma igi Semosa sqemiT<br />
<strong>da</strong> monazvnobis wesi aswavla.<br />
evagres mxri<strong>da</strong>n gacxad<strong>da</strong> Sio,<br />
mravalma iwyo rwmeniT maTTan svla.
<strong>poemebi</strong><br />
zogma <strong>da</strong>iwyo beris cxovrebac<br />
<strong>da</strong> bolos maTma imata ricxvma,<br />
ar aSineb<strong>da</strong>T wmin<strong>da</strong>nTan myofebs<br />
mciredmorwmune erisgan kicxva.<br />
erT dRes, erT-erT Zmas didi wvalebiT<br />
kokiT mohqon<strong>da</strong> mdinaris wyali,<br />
magram eSmakma fexi wamosdo<br />
<strong>da</strong> gautexa WurWeli ZaliT.<br />
netarma Siom Zmas atirebuls<br />
<strong>da</strong> Sewuxebuls rom mohkra Tvali,<br />
iqve iloca <strong>da</strong> RvTis SewevniT<br />
aRmoacena kurnebis wyali.<br />
<strong>da</strong> amis Semdeg Zmoba gamravl<strong>da</strong>;<br />
erTi taZari sur<strong>da</strong>T, aegoT,<br />
magram adgili miniSnebuli<br />
wmin<strong>da</strong>nis piriT un<strong>da</strong> gaegoT.<br />
Sio kldis wverze, aRmosavleTiT,<br />
avi<strong>da</strong> locviT yvelasTan erTad,<br />
xelze sakmevliT <strong>da</strong>iwyo kmeva<br />
<strong>da</strong> kvamli zecas amaRl<strong>da</strong> svetad.<br />
ucbad haerSi gamoCn<strong>da</strong> kvamlis<br />
sveti <strong>da</strong> qvemoT <strong>da</strong>eSva nebiT,<br />
Tavze <strong>da</strong>adga xevis erT adgils,<br />
sa<strong>da</strong>c mkvidrobdnen wmin<strong>da</strong>nis Zmebi.<br />
uflisgan narCev adgils mividnen,<br />
netari Jamze met xans ukmev<strong>da</strong>,<br />
xels ar uwvav<strong>da</strong> nakvercxlis cecxli,<br />
rac aoceb<strong>da</strong> yvelas ukleblad.<br />
1
2<br />
kvamlis svetian adgilze Siom<br />
miwas <strong>da</strong>artya saTxreli samjer<br />
<strong>da</strong> naTlismcemlis taZris ageba<br />
miando yvelas, morCilT <strong>da</strong> <strong>da</strong>mjerT.<br />
sveti sami dRe uZravad idga<br />
<strong>da</strong> gamouTqmels afrqvev<strong>da</strong> surnels,<br />
mxolod sami dRe, zeviT wasvlamde,<br />
eCvenebo<strong>da</strong> <strong>da</strong>naxvis msurvelT.<br />
* * *<br />
roca qarTvelTa mefe farsmanma<br />
gaigo wasvla evagre mTavris,<br />
guliT <strong>da</strong>mwuxr<strong>da</strong>, ar gaexar<strong>da</strong><br />
berad Sedgoma erTguli sardlis.<br />
masTan misulma amaod sTxova,<br />
qarTlis samefos <strong>da</strong>brunebo<strong>da</strong>.<br />
evagrem uTxra, enaxa Sio,<br />
sanamde erSi gabrundebo<strong>da</strong>.<br />
<strong>da</strong> roca mefem wmin<strong>da</strong>nis saxe<br />
naxa <strong>da</strong> misi madli SeigrZno,<br />
oqros gvirgvini miwas <strong>da</strong>agdo,<br />
rameTu Tavi mefed ver igrZno.<br />
berma akurTxa misi mefoba,<br />
gvirgvini Tavze <strong>da</strong>adga locviT,<br />
am dros erT-erTi mTavari mefis<br />
movi<strong>da</strong> Sios fexebTan CoqviT.<br />
maka gelaSvili
<strong>poemebi</strong><br />
isrisgan hqon<strong>da</strong> <strong>da</strong>Savebuli<br />
cali Tvali <strong>da</strong> uSli<strong>da</strong> xedvas,<br />
swam<strong>da</strong> im wamsve gankurnebisa,<br />
Seexebo<strong>da</strong> rogorc ki netars.<br />
<strong>da</strong> marTlac, Tvali gamTel<strong>da</strong> uceb,<br />
gakvirvebulni <strong>da</strong>rCnen mTavarni,<br />
Siom Tavm<strong>da</strong>blad <strong>da</strong>uwyo yvelas<br />
qarTul enaze sulis swavlani.<br />
mefem monasters Seswira oTxi<br />
samefo <strong>da</strong>ba gamorCeuli,<br />
taZrebisaTvis oqro <strong>da</strong> vercxli,<br />
barZim-feSxumi, jvari rCeuli.<br />
eklesiebis aSenebisTvis<br />
man <strong>da</strong>adgina ze<strong>da</strong>mxedvelni.<br />
mcxeTas <strong>da</strong>brundnen mefe, mTavrebi,<br />
Sios swavlebiT sulis mWvretelni.<br />
roca aSen<strong>da</strong> sami taZari,<br />
erma <strong>da</strong> berma <strong>da</strong>iwyo misvla.<br />
episkoposebs sur<strong>da</strong>T, SiosTvis<br />
miecaT wmin<strong>da</strong> xarisxi mRvdlisa.<br />
magram sakuTar RvawlSi <strong>da</strong>rCena<br />
arCia berma, ZaZiT mosilma,<br />
yvela mRvdelmTavars <strong>da</strong> kaTalikozs<br />
uari uTxra RmerTSemosilma.<br />
mxolod diakvnis xarisxSi myofi<br />
kurnav<strong>da</strong> koWlebs, brmas Tu avadmyofs,<br />
saswaulebis moxdenis niWiT<br />
ganakvirveb<strong>da</strong> mimsvlels, masTan myofs.<br />
3
4<br />
* * *<br />
mimsvleli mravlad iyo <strong>da</strong> maTsas<br />
etanebodnen mxecebi cxenebs,<br />
anadgurebdnen, Wamdnen saxedrebs<br />
<strong>da</strong> awuxebdnen monastris berebs.<br />
Zmebma wuxiliT mimarTes Sios,<br />
roca msgavsi ram mravaljer mox<strong>da</strong>.<br />
netarma guliT iloca, radgan<br />
pirutyvTa mimarT sikeTe hqon<strong>da</strong>.<br />
locva <strong>da</strong>srul<strong>da</strong> <strong>da</strong> yvela saxis<br />
mxeci wmin<strong>da</strong>nTan mivi<strong>da</strong> krZalviT,<br />
gamoqvabulTan pir<strong>da</strong>pir <strong>da</strong>dgnen<br />
qedmodrekiT <strong>da</strong> <strong>da</strong>xrili TaviT.<br />
netarma Tbilad ubrZana mxecebs<br />
gamoecvalaT sacxovrebeli,<br />
erTi maTgani <strong>da</strong>rCeniliyo,<br />
raTa emwyemsa mas cxovelebi.<br />
veluri mgeli beris winaSe<br />
<strong>da</strong>dga morCilad, viTarca mona,<br />
mxecebs ki sxvagan sacxovrebelad<br />
ar gauWir<strong>da</strong>T adgilis povna.<br />
Siom mgels uTxra: “amieri<strong>da</strong>n<br />
a<strong>da</strong>mianTa sityvebi gesmis,<br />
sakveba<strong>da</strong> sWam imas, rasac Cven,<br />
tyeSi saxedrebs aZoveb mwyemsi.”<br />
wmin<strong>da</strong>nis locvam buneba mglisa<br />
imave wuTSi mxecisgan gahyo,<br />
<strong>da</strong> rogorc mwyemsma sul eqvsi weli<br />
msaxurebaSi SiosTan <strong>da</strong>hyo.<br />
maka gelaSvili
<strong>poemebi</strong><br />
erTxel rodesac mxeci mwyemsob<strong>da</strong>,<br />
erTi pirutyvi ga<strong>da</strong>iCexa.<br />
patrons egona, mgelma SeWama,<br />
misi simarTle ar <strong>da</strong>ijera.<br />
maSin netarma mgels ase uTxra:<br />
“sakmarisia, rac imsaxure,<br />
a<strong>da</strong>mianur erTgulebisTvis<br />
Tavisufleba <strong>da</strong>imsaxure.”<br />
mxeci morCilad <strong>da</strong>Sor<strong>da</strong> wmin<strong>da</strong>ns,<br />
es saswaulic ase <strong>da</strong>srul<strong>da</strong>,<br />
Tumca netaris xeliT <strong>da</strong> locviT<br />
saswaulebi sxvebic aRsrul<strong>da</strong>.<br />
* * *<br />
kaTalikozis kurTxevis Semdeg<br />
Sio Cavi<strong>da</strong> bnel, Rrma mRvimeSi,<br />
sicocxlis bolo wlebi wmin<strong>da</strong>nma<br />
locviT ganlia miwis siRrmeSi.<br />
netarma Sio mRvimelma mRvime<br />
ga<strong>da</strong>aqcia xorcis samarxad<br />
<strong>da</strong> kacobrivi bunebac Tvisi<br />
sakuTar nebiT miwas <strong>da</strong>marxa.<br />
rodesac RmerTma mRvimeSi amcno<br />
xorci<strong>da</strong>n gasvla gaeziara,<br />
ukanasknel dRes, sulganwmendili<br />
qristes sisxlsa <strong>da</strong> xorcs eziara.
maka gelaSvili<br />
Semdgom aRapyro xelebi <strong>da</strong> Tqva:<br />
“ufalo Cems suls Sensas vavedreb,<br />
sicocxlis bolos, rogorc yovelTvis,<br />
ersac <strong>da</strong> bersac Semogavedreb.”<br />
Zmebma Segragnes Sio mRvimeli<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>asvenes mRvimeSi gvami.<br />
berebs umZim<strong>da</strong>T gamoTxoveba<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>tireba sulier mamis.<br />
xalxTa kurneba <strong>da</strong> saswaulni<br />
aRsulebula mravali wlebi,<br />
roca mRvime<strong>da</strong>n amodio<strong>da</strong><br />
netari Sios ubiwo Zvlebi.<br />
dRes monasteris sruli kompleqsi<br />
ber-monazvnebiT aRvsili xarobs.<br />
sulis <strong>da</strong> xorcis sanugeSeblad<br />
moedineba “cremlebis wyaroc.”<br />
sanatrel Sios cxovreba, Rvawli,<br />
mwiri strofebiT ukve gasrul<strong>da</strong>.<br />
madloba ufals, misi SewevniT,<br />
“xseneba marTlis qebiT aRsrul<strong>da</strong>.”