31.05.2020 Views

„ლიტერატურული გაზეთი“ N 266

29 მაისი - 4 ივნისი. 2020

29 მაისი - 4 ივნისი. 2020

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

literaturuli gazeTi

#10 (266)

29 maisi - 4 ivnisi 2020

gamodis or kviraSi erTxel, paraskeobiT

fasi 80 TeTri

paata nacvliSvili

vefxvistyaosani

fragmenti pirveli: keniis kenweroebi

Tuca qals vityviT xelmwifed, dia RvTis qveSevrdomisa,

ar gaTnevT, icis mefoba, Semobruneba omisa,

mzisaebr gazafxuleba zamTris da Semodgomisa.

oriv erTia, Zu iyos, Tund xvadi lekvi lomisa.

vefxistyaosnis ucnobi xelnaweri. Cv. w. a. XXI s.

imis miuxedavad, rom im weliwads iseTi xalxi moevlina qveyanas,

rogornic arian, vTqvaT, mefe fuadi, Teofilo stivensoni, stiven

sigali, vladislav tretiaki, roJe mila, petar stoianovi, bronislav

komorovski, orhan famuki, izabela roselini, jimi konorsi, osvaldo

ardilesi, gilermo vilasi, nelson pike, riSi kapuri, miki rurki,

silvia kristeli, emomali raxmoni, vladimir putini, ludmila

turiSCeva, nikolai andrianovi, frensis fukuiama, oleg bloxini da

sxvebi, 1952 wlis mTavari movlena, am konkretul SemTxvevaSi, ra Tqma

unda, mainc Cemi dabadeba iyo saqarTvelos dedaqalaq TbilisSi 16 oqtombris

saRamos, xolo mTavari iyo im martivi mizezis gamo, rom uamisod

is yvelaferi, rasac qvemoT waikiTxavs Tavdadebuli da dauZinebeli

mkiTxveli, an rac aqamde waukiTxavs Cemi, ubralod ver daiwereboda,

magram am mTavari movlenis garda, rogorc Cemi davaJkacebisa

da ganswavlis Semdeg Sevityve, im weliwads dedamiwaze sxvac araerTi

mniSvnelovani ram momxdara, romelTa CamoTvla adgilsa da dros ki

waiRebs, Tumca ara mgonia, saintereso ar iyos, vTqvaT, Tundac is ambavi,

rom Cemi dabadebidan mesame dRes, 19 oqtombers, daiwyo Tavisi

65-dRiani mogzauroba frangma eqimma da mere politikosmac alan bombarma,

romelmac patara ialqniani gasaberi naviT martodmartom gadacura

atlantis okeane sursaTisa da wylis yovelgvari maragis

gareSe, ris Sedegadac daamtkica, rom adamiani amgvar urTules

pirobebSic SeiZleba gadarCes da ris Semdegac dawera Cemi siymawvilis

erT-erTi usayvarlesi wigni „borts miRma sakuTari nebiT~, xolo

Cemi kidev erTi usayvarlesi wignis avtorma tur heierdalma 1952 wels

„oskari~ daimsaxura 1947 wels warmatebiT ganxorcielebuli misi

araCveulebrivi eqspediciis Sesaxeb gadaRebuli dokumenturi filmisaTvis

„kon-tiki~, da esenic rom ara, gana SeiZleba imis araRniSvna,

rom swored 1952 wels, 19 ivlisidan 3 agvistomde helsinkSi gaimarTa

XV olimpiada, romelic pirveli iyo sabWoTa kavSirisaTvis da romlis

Semdeg, oTxi aTeuli wlis ganmavlobaSi, olimpiuri TamaSebi ori

sportuli gigantis, sabWoTa kavSirisa da amerikis SeerTebuli Statebis

metoqeobis niSniT iqneba aRbeWdili da oTx weliwadSi erTxel civi

omis yvelaze cxel wertilad moevlineba msoflios, romelic ukve

1952 wels gaakvirves Tavisi miRwevebiT sabWoTa olimpielebma, romel-

Ta Soris qarTvelebic iyvnen da swored qarTvelma nino dumbaZem moipova

pirveli sabWoTa olimpiuri medali, roca mesame adgili daikava

diskobol qalTa SejibrebaSi, xolo sxva qarTvelebma kidev rva

olimpiuri jildo daimsaxures, romelTagan erTi oqros medali

pirdapir moskovSi waiRo stalinis piradi dacvis wevrma, im droindeli

msoflios uZlieresma mZimewonosanma falavanma arsen mekokiSvilma,

vinc sabWoTa nakrebSi moskovis saxeliT Seiyvanes, xolo danarCeni

jildoebi, romelTa Soris sami oqros, sami vercxlisa da erTi brinjaos

medalia, isev moskovis gavliT saqarTveloSi Camoitanes olimpiurma

Cempionebma daviT cimakuriZem, mzia juRelma da rafael CimiSkianma

da agreTve olimpiadis priziorebma levan sanaZem, oTar qorqiam,

nodar jorjikiam da nadeJda xnikina-dvaliSvilma, riTac maT safuZveli

daudes saqarTvelos olimpiur istorias, Tumca ki im TamaSebSi

sabWoTa kavSirs warmoadgendnen, da barem aqve unda gavixsenoT isic,

rom sabWoTa kavSiris garda is olimpiada sadebiuto iyo israelisTvisac,

romelic manamde sami wliT adre Seiqmna, rogorc saxelmwifo

da olimpiuri Tu sportuli warmatebebiT maSin ki ara, dResac

didad verafriT daikvexnis, sxva mxriv ki, olimpiadidan sami Tvec ar

iyo gasuli, rom israelis pirvelma premier-ministrma david ben-gurionma

qveynis pirveli prezidentis xaim vaicmanis gardacvalebidan

erTi kviris Semdeg, gaerTianebuli erebis organizaciis generaluri

asambleis vice-prezidentis aba ebanis meSveobiT, prinstonis universitetis

fizikis profesors, 1921 wlis nobelis premiis laureats albert

ainStains israelis prezidentis posti SesTavaza, razec man Tavaziani

uari ganucxada israelis axali saxelmwifos damfuZnebel mamas

da aqve maxsendeba kidev erTi imwlevandeli mama, klivlendis radios

disk-Jokei alan fridi, romlis TaosnobiTac 1952 wlis 21 marts

klivlendSi gaimarTa istoriaSi pirveli rok-n-rolis koncerti da

romelic Tavad termin „rok-n-rol~is mamad iTvleba da es termini

msoflioSi didi britaneTis premier-ministris uinston CerCilis

imave periodSi warmoTqmuli im cnobili sityvebis paralelurad gavrcelda,

romlebSic man kapitalizmis Tandayolil mankad simdidris

araTanabari ganawileba, xolo socializmis Tandayolil Rirsebad

siRaribis Tanabari ganawileba miiCnia da misi es frTiani sityvebi imdroindeli

beWduri mediis erT-erTma liderma, amerikulma Jurnalma

„laif~mac aitaca, mgoni, sulac imave, anu 1952 wlis 1 seqtembris

nomerSi, roca dabeWda ernest hemingueis „moxuci da zRva~, romelic

erTi kviris Semdeg, 8 seqtembers ukve calke wignadac gamoica,

II-III

Semdegi nomeri gamova

erT kviraSi _ 5 ivniss


2 literaturuli gazeTi

proza 29 maisi - 4 ivnisi 2020

dasawyisi pirvel gverdze

Tumca yvelaze saintereso aq albaT is

aris, rom es Jurnali sazogadod gulgrili

iyo mxatvruli literaturisadmi

da kidev is, rom Jurnalis wina

nomerSi, sadac redaqciam hemingueis

moTxroba daaanonsa, gamoqveynda mwerlis

baraTi „laif~is redaqtorebs,

romelTac is im werilSi biWebad moixseniebs

da romelTac swers, rom Zalian

ganicdis am moTxrobis beds da misi

„laif~Si gamoqveyneba misTvis ufro

did bednierebad miaCnia, vidre nobelis

premia iqneboda da TiTqos misi

sityvebis gamoZaxiliao, heminguei

swored am moTxrobaSi miiRebs nobelis

premias ori wlis Semdeg, xolo 1952

wlis nobelis premia literaturaSi

frang fransua moriaks mieniWa Tavis

romanebSi „adamianuri dramis maRalmxatvruli

asaxvisa da Rrma sulieri

ganWvretisaTvis~, xolo fizikaSi im

wlis nobeli miiRes birTvul-magnitur-rezonansuli

tomografiis mamebma,

Sveicarielma feliqs bloxma da

amerikelma eduard parselma, nobelis

mSvidobis premiis laureati ki frangi

da germaneli eqimi, filosofosi,

RvTismetyveli da musikosi alber(t)

Svaiceri gaxda im gamorCeuli misioneruli

moRvaweobisaTvis, rasac igi

mravali wlis ganmavlobaSi eweoda franguli

ekvatoruli afrikis anu dRevandeli

gabonis patara sofel lambareneSi,

sadac man jer kidev 1905 wels

aaSena Tavisi pirveli hospitali,

romelic, sxvaTa Soris, dRemde emsaxureba

pacientebs im meore hospital-

Tan erTad, keTrovanTaTvis rom aaSena

lambaranes Soriaxlos nobelis

premiis TanxiT, romelic 1953 wels

miuTvales, xolo 1952-Si, im CvenTvis

saintereso wels, alber(t) Svaiceri

meaTed Cavida afrikaSi, romelic Cem

mier aRweril ambebamde maincdamainc

didad ar yofila gadatvirTuli

msoflio mniSvnelobis Tundac imgvari

istoriuli movlenebiT, rogoric

iyo, vTqvaT, socialisturi internacionalis

sabWos sxdoma, romelic

milanSi gamarTula Cemi dabadebis

meore dRes, roca me jer isev samSobiaroSi

viyavi da es iyo sul-sul pirveli

mniSvnelovani movlena saerTa-

Soriso cxovrebaSi Cemi dabadebis Semdeg,

xolo mas mere da manamdec, bunebrivia,

mravali RirsSesaniSnavi ram

moxda qveyanaze, Zveli egviptidan moyolebuli,

vidre, vTqvaT, keniaSi Cem

mogzaurobamde, magram vinaidan axla

1952 wlis erTi yvelaze gamorCeuli

ambavi unda movyve, misTvis erTgvar

niadags Sevamzadeb da zemoT ukve

CamoTvlilTan erTad sxva imwlevandel

ambebsac gavixseneb, raTa maT fonze

ufro reliefurad gamoCndes

calke es movlena da calke masTan uSualod

gadajaWvuli is ambavi, ramac

2019 wels keniaSi Cagviyvana me Cemi nino-

Ti, erTi mxriv, da, meore mxriv, Cemi

Zveli megobari, avstralieli jozef

jordania Tavisi ninoTi, romlebic

albaT xSirad damogzauroben im TavianTi

melburnidan adelaidamde koxta

da komfortuli matarebliT, magram

albaT ar ician, rom es rkinigza zustad

1952 wels gaixsna, iseve rogorc

ar ician, rom im wels, Cems dabadebamde

sami dRiT adre, egviptem da sudanma

sagangebo xelSekrulebiT gaiyves

mdinare nilosi, romelic saTaves

iRebs swored am Cveni keniis mezobel

eTiopiaSi, romlis imperatorma haile

selasiem Cem dabadebamde erTi TviTa

da xuTi dRiT adre, gaerTianebuli

erebis organizaciis gegmis Sesabamisad,

saSinao sakiTxebSi sruli avtonomia

mianiWa eritreas da eTiopia federaciul

saxelmwifod aqcia, magram es

yvelaferi ukana planze gadava, roca

CamovTvliT 1952 wlis sxva ufro mniSvnelovan

da saintereso movlenebs,

romelTac dastur meti kavSiri aqvT

Cems mTavar saTqmelTan, rac, aki vTqvi,

vefxvistyaosnis Sesavali („yvebis dasawyisi”)

gamoqveynda „literaturuli gazeTis” 2019 wlis

bolo nomerSi.

paata nacvliSvili

vefxvistyaosani

fragmenti pirveli: keniis kenweroebi

ufro reliefurad gamoikveTeba, Tu am

movlenebs(ac) gavixsenebT da, modi, am

yvelafers Cemi dabadebis TariRidan

ukuqronologiiT wamovyvebi da bolos,

ra Tqma unda, mivalT 1952 wlis 5-

6 Tebervlis Ramemde, roca londonSi

daiZina da aRar gaiRviZa didi britaneTis

fizikurad ukve dauZlurebulma,

magram sxva mxriv Zlevamosilma

mefem jorj meeqvsem, vinac sxva araerT

koloniasTan erTad flobda maSin keniasac,

sadac, kidev vimeoreb, Cemi dabadebidan

67 wlis Semdeg me da avstralieli

eTnomusikologi, profesori

jozef jordania, romelic wina

cxovrebaSi Tbiliseli soso Jordania

iyo, Cven-Cvens meuRleebTan erTad

britaneTis imperiis qveSevrdomis jim

korbetis kvalma Cagviyvana, magram sityva

im mTavari saTqmelisken Cafiqrebulze

droze adre rom ar gameqces,

zedapirulad CamovTvli Sepirebul

movlenebs da daviwyeb imiT, rom 1952

wlis 5 oqtombers moskovSi vano muradelisa

da sergei mixalkovis mier

specialurad Seqmnili im cnobili

partiuli himniT gaixsna sabWoTa bolSevikebis

XIX yriloba, romelic pirveli

iyo 1939 wlis Semdeg da romelic

bolo gaxda stalinisaTvis, vinc 14

oqtombers yrilobaze mokle daskvni-

Ti sityviT gamovida da es iyo misi bolo

sajaro gamosvla, xolo misi sulsul

bolo gamosvla Sedga ori dRis

Semdeg, swored Cemi dabadebis dRes,

roca gaimarTa im yrilobaze komunistebad

gadanaTluli sabWoTa bolSevikebis

partiis, mixalkovma rom mesaWed

monaTla, swored im partiis, centraluri

komitetis daxuruli plenumi,

sadac skkp cekas prezidiumis Semadgenloba

dadginda da sadac stalinma

saaTnaxevriani sityva warmoTqva, ufro

vrceli da ufro mniSvnelovani,

vidre sakuTriv yrilobaze, da misi es

sityva, romelSic man karga gvarianad

Sejora molotovi da miqoiani, da romelSic

Zveli gvardiis axalgazrdebiT

Canacvlebaze ilaparaka, stalinis

erTgvar anderZad aris miCneuli, radgan

yrilobis gaxsnidan zustad mexuTe

Tvis Tavze igi gardaicvala da es gardacvaleba

aranakleb mniSvnelovani

msoflio movlena iyo, vidre is, romelmac

erTi wliT daaswro amas da romelsac,

aki vambob, qvemoT ufro vrclad

Sevexebi, magram manamde, raki 16

oqtombridan ukuTanmimdevrobiT

mivyvebiT istoriul movlenebs, unda

gavixsenoT, rom XIX yrilobis gaxsnamde

ori dRiT adre sabWoTa kavSirma kategoriulad

mosTxova amerikis Seer-

Tebul Statebs, moskovidan gaewvia Tavisi

elCi jorj kenani, visac manamde

berlinSi yofnisas sxvaTa Soris uTqvams,

rom moskovSi akreditebuli yvela

dasavleli diplomati yinulis

kedliT aris izolirebulio da Tumca

amerikelebma uaryves sabWoTa mxaris

braldebebi, cota xnis Semdeg

elCi mainc gamocvales, radgan sruliad

samarTlianad CaTvales, rom mas

mere, rac lavrenti beriam yrilobis

delegatebs da piradad stalins sab-

WoTa atomuri proeqtis warmatebiT

dasruleba upataka, koreis omis fonze

sabWoelebi sababs eZebdnen amerikasTan

viTarebis gasamwvaveblad da atomuri

iaraRis saqmeSi gamosacdelad, risic,

bevri sxva qveynisagan gansxavavebiT,

teritoriuli siaxlovisa Tu informaciis

naklebobis gamo sulac ar eSinoda,

magaliTad, fineTs, romelmac

18 seqtembers daasrula reparaciis

gadaxda sabWoTa kavSirisaTvis da

erTgvarad ganerida saerTaSoriso

cxovrebas, msoflio omis Semdgomi periodis

kvalobaze sakmaod mdored

rom mimdinareobda da movlenaTa umetesobis

mniSvneloba erTi qveynis an

erTi regionis farglebs ar scildeboda,

magram Tu am movlenaTagan

mainc SeiZleba ramdenimes gamoyofa,

zemoT CamoTvlilTa garda es gaxldaT,

vTqvaT, is faqti, rom 4 seqtembers

Ciles prezidentad airCies generali

karlos ibaniesi, romelsac, vgoneb,

kargad icnobda kidev erTi vefxvistyaosani,

rusTavelis poemis espanurad

Targmnis Taosani da gamomcemeli

avTandil merabaSvili, vinc calke

failad gamoyofas imsaxurebs da aucileblad

gamovyof kidec sxva dros, aq

ki gavagrZeleb imwlevandeli movlenebis

CamoTvlas da vityvi, rom 17 agvistos

moskovSi stalinTan mosalaparakeblad

Cavida CineTis cametkaciani

delegacia CineTis premierisa da sagareo

saqmeTa ministris jou enlais

meTaurobiT, da rom sami dRiT adre,

14 agvistos ungreTis premier-ministrad

dainiSna ungreTis muSaTa partiis

lideri, „stalinis saukeTeso mowafed~

wodebuli, matiaS rakoSi, xolo

11 agvistos iordaniis saxalxo krebam

gadaayena mefe talali qronikuli Sizofreniis

gamo da taxti gadaabara mis

Svils huseins, romelic, jer kidev

arasrulwlovani, im dros jorj VI-is

inglisSi swavlobda, 26 ivliss ki Tavisi

mcirewlovani Svilis, eqvsi Tvis

fuadis sasargeblod gadadga egviptis

mefe faruki, xolo imave dRes gardaicvala

upopularesi evita, maria eva

duarte, igive eva peroni, argentinis

prezidentis xuan peronis meuRle, 22

ivniss ki muhamed mosadegi eqvsi TviT

dainiSna iranis premier-ministrad

gansakuTrebuli uflebebiT, xolo 6

ivliss adolfo ruis kortinesi air-

Cies meqsikis prezidentad, 23 ivniss ki

amerikis aviacia bombavs hidroeleqtrosadgurebs

CrdiloeT koreaSi,

xolo 1 ivniss ceilonis saparlamento

arCevnebSi gamarjvebas zeimobs

gaerTianebuli nacionaluri partia,

romelsac saTaveSi qveynis premier-ministri

dadli Selton senanaiake udgas,

manamde xuTi dRis adre ki, 26 maiss

amerikis SeerTebuli Statebi, didi

britaneTi da safrangeTi, erTi mxriv,

da germaniis federaciuli respublika,

meore mxriv, separatuli molaparakebis

Sedegad xels aweren egreTwodebul

„bonis xelSekrulebas~, 28 aprils

ki evropaSi mokavSireTa Zalebis mTavarsardlis

posts sakuTari nebiT tovebs

ufro did posts damiznebuli duait

aizenhaueri, romelic ramdenime

TveSi amerikis SeerTebuli Statebis

34-e prezidenti gaxdeba, xolo misi

winamorbedi, 33-e prezidenti hari

trumeni 29 marts acxadebs, rom ar

apirebs momaval saprezidento

arCevnebSi monawileobas, 26 marts ki

ceilonis premier-ministris postze

dadli senanaiake cvlis mamamiss, don

stiven senanaiakes, romelic manamde

xuTi dRiT adre uxerxulad Camovarda

cxenidan da meore dRes gardaicvala

kidec da raki gardacvaleba vaxsene,

sanam im mTavar gardacvalebamde

mivalT, aqve vityvi, rom im weliwads,

10 maiss TbilisSi gardaicvala didi

qarTveli mxatvari daviT kakabaZe,

xolo 19 Tebervals, im mTavari sikvdilidan

ori kviris Semdeg, grimstadSi

93 wlisa miicvala didi norvegieli

mwerali knut hamsuni, romelmac nobelis

premia ainStainamde erTi wliT adre

miiRo da romelmac wlebis Semdeg

nobeliantis medali mesame raixis propagandis

ministrs iozef gebelss ufe-

SqaSa da romelic meore msoflio omis

mere im Tavisi kolaboracionistobisaTvis

norvegielebma gaasamarTles,

TumcaRa asakis gamo daindes da mxolod

jarima akmares, xolo misi gardacvalebidan

40 dRis Semdeg, 10 marts,

kubis yofili prezidenti fulxensio

batista gadatrialebas awyobs da 8-

wliani „Sesvenebis~ Semdeg Tavs kvlav

prezidentad acxadebs, xolo 1 marts

indoeTis pirvel saparlamento arCevnebSi

imarjvebs indoeTis nacionaluri

kongresi javaharlal nerus me-

TaurobiT, 26 Tebervals ki uinston

CerCili akeTebs gancxadebas, rom did

britaneTSic Seiqmna atomuri bombi,

xolo, _ da aq dgeba im wlis is mTava-


literaturuli gazeTi

29 maisi - 4 ivnisi 2020 proza

3

ri sikvdili, _ 6 Tebervals, diliT sandringemSi,

didi britaneTis monarq-

Ta sazamTro rezidenciaSi, pirad fareSs

sakuTar sawolSi mkvdari daxvdeba

didi britaneTis mefe jorj VI, romelic

ZilSi gardacvlila koronaluri

trombozis Sedegad 56 wlisa da

romelsac sikvdilamde erTi wliT

adre marcxena filtvi amoaWres, magram

amis miuxedavad arc mowevas uklo

da arc eqimebis rCeva Seismina, roca im

bolo Zilamde ramdenime dRiT adre,

31 ianvris qarsa da yinvaSi hiTrous aeroportSi

wavida da aerodromzec

gavida, raTa xuTTvian mogzaurobaSi

gaecilebina keniaSi, ceilonze, avstraliasa

da axalzelandiaSi samefo vizitad

amgzavrebuli Tavisi ufrosi

qaliSvili elizabeTi, romelic mamis

avadmyofobis gamo bolo dros xSirad

exmareboda da enacvleboda mas saxelmwifo

saqmeebSi, oficialuri stumrebis

maspinZloba iqneboda es Tu samxedro

aRlumebis miReba, da im dResac

swored saxelmwifo saqmeebze miemgzavreboda

Tavis meuRlesTan, saberZne-

Tisa da daniis yofil princTan, edinburgis

hercog filip mauntbatenTan

erTad, romelic, rogorc werdnen, mefes

didad ar exateboda gulze da

qaliSvilsac masze gaTxovebis neba Tavis

droze uxalisod darTo, da raki

im dRes misi lilibeTi esoden xangr-

Zlivad pirvelad tovebda qveyanas,

mefe gansakuTrebiT Relavda da aerodromze,

elizabeTis gamdels, margaret

makdonalds, imave bobos, romelic

princesas sefeqalTan, filip mauntbatenis

biZaSvil ledi pamela mauntbatenTan

erTad Tan mihyveboda wyvils

mogzaurobaSi, da romelic erTader-

Ti iyo, ojaxis wevrTa garda, vinc mis

xelSi gazrdil princesas lilibeTs

eZaxda, Seevedra, RvTis gulisaTvis,

lilibeTs mimixedeTo, da misi es Relva

ar iyo mxolod mamobrivi mzrunvelobiT

gamowveuli, radgan keniaSi

bolo dros viTareba seriozulad gamwvavebuliyo

da SemdgomSi mau-maus saxeliT

cnobili ajanyeba ukve farTod

mosdeboda qveyanas, da Tu amis gamo,

erTi mxriv, sasurveli iyo monarqis

Casvla keniaSi da situaciis adgilze

gacnoba-daregulireba, rac filtvis

kiboTi mZimed daavadebul mefes ar See-

Zlo, ris gamoc es misia memkvidre ufliswuls

gadaabara, meore mxriv, keniaSi

elizabeTis Casvla garkveul risk-

Tan iyo dakavSirebuli, miT ufro, rom

samefo wyvilis dacvaze pasuxismgebelma

samsaxurebma Tavi Seikaves keniaSi

misi dacvis garantiis gacemisagan,

da Tu keniaSi viziti ar gaauqmes, erTi

imitom, rom saxelmwifos saWiroeba

iTxovda amas, da es saWiroeba kargadac

iyo SefuTuli, radgan winaswari

gancxadebis Tanaxmad, samefo wyvili iq

saqorwino saCuqris misaRebad unda

Casuliyo, romelic Tu yvelaze Zvirfasi

ara, erT-erTi yvelaze originaluri

iyo maTTvis 1947 wlis 20 noembers,

qorwilis dRes boZebul 2500

saCuqars Soris da meorec, axla am

winaswar gancxadebaze uaris Tqma samefo

kars, da qveyanas zogadad, simxdaled

Tu ara, ajanyebulTa winaSe saTakilo

SiSad mainc CaeTvleboda, da, rac

mTavaria, Tavad elizabeTs ar uyoymania,

rodesac mamisgan es davaleba miiRo

da oficialuri garantiebis uqonlobis

miuxedavad, misi usafrTxoebac

sakmaod maRal doneze iyo uzrunvelyofili

da lilibeTs yuradReba da

zrunva ar mohklebia im mogzaurobaSi

da Tanac ara mxolod imisagan, vinc

sagangebod amisaTvis gahyva wyvils an

visac mefem hiTrouSi gamomSvidobebisas

misi Tavi Caabara, aramed sxvebisganac,

romelTa Soris iyo gadamdgari

koloneli, Zveli da saxelovani

monadire jim korbetic, sul ramdenime

wlis gadmocxovrebuli keniaSi,

sadac mas yavis plantaciebi hqonda da

bevri TeTrkanianisgan gansxvavebiT,

naklebad gauWirda samSoblos mitoveba

indoeTis mier damoukideblobis

gamocxadebis Semdeg, rasac, meore

msoflio omis dros londonis dabombvasTan

erTad jorj VI-is janmrTelobis

bolomde Seryevis erT-erT mTavar

mizezadac asaxelebdnen da rasac indoeTidan

TeTrkanianTa masobrivi

ltolviloba mohyva sxvadasxva qveyanaSi,

romelTa Soris gamorCeuli adgili

ekava kenias, sadac indoeTidan gadmosaxlebulebs

myudro TavSesafari

egulebodaT ZiriTadad patara qalaq

nieris saxiT, romelSic da romlis

garSemoc ukve manamde mravali indoeli

iyo dasaxlebuli, aqauri rkinigzis

mSeneblobaze rom CamoeyvanaT jer kidev

1896 wels da mas mere nieriSi, keniis

am uZveles qalaqSi damkvidrebuliyvnen

da daojaxebuliyvnen da gamravlebuliyvnen

da aqaurobas dahpatronebodnen,

maSin, roca aqedan 93 milis

manZilze mdebare nairobi dedaqalaqi

ki arada, mxolod patara sarkinigzo

sadguri iyo, meti araferi, da

is maSindeli rkinigzis sadguri dResac

nairobis erTi mTavari RirsSesaniSnaobaa

da swored mis win mdgari

kinaRam policiaSi wamaTria kbilebamde

SeiaraRebulma axmaxma keniaSi yofnis

bolo dRes, aqaoda, suraTs ratom

uReb sadguris Senobas, gana ar ici, rom

ar SeiZlebao da saidan unda mcodnoda

rom ar SeiZleboda da axlave waSale

yvelaferio da ra yvelaferi, aTasobiT

kadri mqonda gadaRebuli Tu

nieriSi, Tu tritopsSi, Tu masai-mara-

Si, Tu imave nairobiSi da aq miSvela

ninom, Cemma meuRlem, gamomarTva kamera,

raRac gadaw-gadmowia da im axmax

policiels anTebuli, magram carieli

ekrani miuSvira, aha, damSviddi, yvelaferi

wavSaleo da isic buzRuniT damexsna,

me ki fotokamera zurgCanTaSi

Cavagde da sastumromde aRar amomiRia,

emand kidev rame ar iyos akrZaluli

an is policieli ar amedevnos-meTqi

da erTi suli mqonda, sastumroSi

mivsuliyavi da davrwmunebuliyavi,

rom ninom im stresul situaciaSi yvelaferi

sworad gaakeTa, mxolod policielis

mosaCveneblad, da marTla ar

waeSala yvela kadri da SvebiT amovisunTqe,

roca davrwmundi, rom adgilze

iyo yvela da yvelaferi, rom adgilze

iyvnen masaebic da lomebic,

Jirafebic da spiloebic, rom adgilze

iyo tritopsic, sent-piteris anglikanuri

eklesiac, „autspan~ic,

korbetis saflavic da nieric im Tavisi

daTarsuli sastumroTi, romelsac

„grin hils~ erqva da romlis holSi

ramdenime saaTi mogvixda yuryuti da

sadac bukingkomis Tu sastumros administraciis

daudevrobiT gamowveuli

gaugebrobis mogvarebis molodin-

Si kidev erTxel wavikiTxe jim korbetis

pawawa broSura „xis kenweroebi~

(Tree Tops), romlic oqsfordis universitetis

gamomcemlobas ager, ukve ocdameored

gamoucia daweridan, anu 1955

wlidan moyolebuli, da romelSic avtori

dawvrilebiT aRwers 1952 wlis 5-

6 Tebervlis Rames, roca man princesa

elizabeTi leRvis veeba xeze mowyobil

originalur sastumro qoxSi aiyvana da

meore dilas iqidan ukve dedoflad

Camoiyvana da romelSic ixsenebs imasac,

Tu rogor daiwyo es yvelaferi da

rogori iyo misi gaogneba, rodesac 5

Tebervals diliT telefoniT gamoi-

Zaxes da uTxres, rom misi samefo umaRlesoba

bodigardad iwvevda mas tritopsSi

da rodesac man, ukve wvergaparsulma,

meored daiwyo wveris parsva,

rogorc amas gaakeTebs jorj unbesito

mravali wlis Semdeg im Tavis onlainromanSi,

Tbilisis forumze rom

iwereboda iuzerebis SeZaxilebis TanxlebiT

da maTive monawileobiT da romlis

realuri avtori dRemde idumalebiT

aris moculi, Tumca me maSinve

gavSifre da cxel kvalze gamoqveynebul

erT Cems recenziaSi, literaturul

samyaroSi moquCebuli Wor-mar-

Tlis safuZvelze, vivaraude kidec

misi vinaoba da raki bolomde darwmunebuli

ar viyavi, ubralod misi cnobili

gvariskacis citata movitane,

raTa misi gvari SefarviT mainc mexsenebina

teqstSi da mere es unbesito kai

bobola funqcioneri gaxda ivaniSvilis

saqarTveloSi da ufro mere anakliur

kazantipTan dakavSirebul magar

SarSic gaexvia, daaxloebiT iseTSi,

Tavad rom aqvs aRwerili im Tavis romanSi

da mere sulac datyda da

rogorc forumze dawera, diax, vadasturebo,

davtydio, indoeTSi varo,

rajas unda Sevxvdeo, da rajasi ra

mogaxsenoT da es Cveni orjer wvergaparsuli

korbeti ki, aki zemoTac iTqva,

swored indoeTidan Camovida am

Cvens keniaSi, roca indoeTis damoukideblobiT

damfrTxalma britanelebma

Tu indo-britanelebma fexebi

iRliaSi amoides da uTavbolod Tu

Tavboloianad mohkurcxles sxvadasxva

mimarTulebiT, xolo msoflios

erTi yvelaze mTavari, ufro sworad

meore umniSvnelovanesi britaneli,

romelsac mama lilibeTs eZaxda, Tavis

jer berZen-daniel da mere gabritanelebul

meulesTan da ramdenimekacian

amalasTan erTad, londonidan 15-

saaTiani frenis Semdeg, 1952 wlis 1

Tebervals Cavida keniaSi da nairobis

aeroportSi, romelic maSin gacilebiT

patara iyo, vidre dResaa, mas didis

ambiT da saTanado pativiT daxvda

keniis kargad napatiebi gubernatori,

ser filip miCeli Tavis faSfaSa kneinasTan

erTad da erT-erT imdRevandel

fotoze es faSfaSa gubernatorSa ukana

planze dgas, win ki princesaa, romelic

TeTrkoplebian kabaSi, grZel

TeTr TaTmanebsa da TeTr fexsacmelebSi

gamowyobili, TeTri redikuliT,

TeTri kolieTi da farTofarflebiani

kabisferi SliapiT Zalian

hgavs odri hepbernis princesa anas

uiliam uaileris „romauli ardadegebidan~,

iqneb ufro metadac, vidre manamde

vaSingtonSi amerikis prezident-

Tan erTad gadaRebul fotoze, magram

amgvari Sedareba arc nairobis da arc

vaSingtonis SemTxvevaSi maSin aravis

mouvidoda TavSi, radgan Cemi usayvarlesi

da didwilad Cemi profesiuli

arCevanis ganmsazRvreli es ukvdavi

filmi ekranebze mxolod Semdeg wels

unda gamosuliyo, roca, princesa anasi

ra giTxraT da, princesa elizabeTi

ukve dedofali iyo, xolo im dRes

nairobis aerodromze masac SeemTxva

im filmSi rom aris, mTlad iseTi ara,

magram erTi salaRobo ambavi, roca

masTan Sesaxvedrad specialurad Ser-

Ceulma da momzadebulma kenielma bi-

Wunam, romelic 1948 wlis 14 noembers

iyo dabadebuli, anu swored im dRes,

ra dResac princesas pirveli Svili,

Carlz-filip-artur-jorji SeeZina,

princesasTan SiSveli fexebiT mityapunebulma,

vera da ver gaixsena, ra da

rogor unda gaekeTebina an kidev usaSvelod

daibna da princesasTvis misarTmevi

mindvris yvavilebis Taiguli

im Tavisi patara takos ukan gadamala,

romelic, fexebisgan gansxvavebiT,

madloba RmerTs, SiSveli ar hqonia da

raki maspinZelTagan am fexSiSvela da

tirilamde Secbunebuli biWunas Semxedvare,

yvela daibnasaviT, princesam

Caimuxla, albaT raRac mosaferebulic

uTxra pataras da Taiguli frTxilad

CamoarTva, magram am sifrTxilis

miuxedavad, aSkara iyo, biWunam kidev

ufro daircxvina da, mgoni, daswyda

kidec guli, rom Taiguli ase wahgvares

da pirvelad rom vnaxe es epizodi

im vizitis amsaxvel oficialur kinoqronikaSi,

mas mere veZeb am biWis

mogonebas maSindel ambebze, radgan

darwmunebuli var, rom Tu bavSvobaSive

ar imsxverpla rame senma an SemTxvevam,

princesasTan is Tavisi Sexvedra raRac

formiT sadme aucileblad unda gaexsenebina,

Tundac sxvaTa monayolis,

kinoqronikis kadrebisa da pol poperis

fotoebis meSveobiT, radgan, da

amaSic darwmunebuli var, is Sexvedra,

Tumca ukana ricxviT, magram misi cxovrebis

erTi yvelaze mniSvnelovani

movlena iqneboda da vin icis, rogor

amayobda da amayobs kidec, Tu cocxalia,

im kinokadrebiTa Tu im fotoebiT,

romlebic oriode kviris Semdeg

Jurnal „laifS~ic daibeWda, saidanac

gavige me es yvelaferi, magram am fotoebisa

da kinoqronikis kadrebis garda

sxvas verafers mivakvlie da verc

keniaSi yofnisas gavige veraferi axali,

arada, wesiT, keniaSi TiTqos bevrs

unda scodnoda maTi Tanamemamule bi-

Wis ambavi, romelic zustad uelsis

princis kbilaa da romelsac aseTi

saintereso ambavi ukavSirdeba, arafriT

rom ar unda miscemoda daviwyebas

da arc aris dasaviwyebeli, miT umetes,

rom imave dRes mas lamazi gagrZelebac

mohyva princesas vizitis saxiT

nairobis samSobiaroSi, sadac im biWunas

dedas wina dReebSi kidev erTi bavSvi

gaeCina da SemorCenil fotoze kargad

Cans misi daRlili, magram gabadruli

saxe, roca princesa masTan Sevida

palataSi da ufro didi da ufro lamazi

Taiguli miarTva, vidre Tavad

miiRo aeroportSi misi ufrosi biWisgan,

Tumca fotoze ar Cans im biWis saxe,

romelic iqve yofila da princesis

danaxvaze is saxe Turme Zalian gverdze

miabruna da kidev ufro metad

daircxvina, vidre aeroportSi, sadac

is sul-sul pirveli kenieli iyo, vinc

princesas miegeba, magram, raRa Tqma

unda, ara ukanaskneli da samSobiaro-

Si am yovelmxriv emociuri da marTla

dasamaxsovrebeli Sexvedris garda,

rogorc didi britaneTis mefis oficialurma

warmomadgenelma da taxtis

memkvidrem, princesam nairobiSi ramdenime

oficialuri Sexvedrac gamar-

Ta, romelTa Soris iyo Sexvedra gubernatoris

rezidenciaSi, sadac mas

misi saqorwino saCuqris, saganis lojiis

gasaRebi gadasces da sadac igi keniis

polkis oficrebs Sexvda, romlebic

mas polkis meTaurma leintenant-kolonelma

sesil valentinma

warudgina, rasac mohyva princesis

vizitebi pamvanis afrikul hospital-

Si, jorj meeqvsis hospitalSi, princesa

elizabeTis hospitalSi, garda amisa,

Casvlis meore da mesame dRes, SabaTkviras

iyo Sexvedrebi mombasis episkoposTan

rejinald pirsi krabTan, sxva

sasuliero pirebTan da misionerebTan

yvela wmindaTa da wminda endrius

eklesiebSi, indoel moswavle gogonebTan

xalsas skolaSi, rasac mohyva

STabeWdilebebis datvirTuli turi

nairobis nacionalur parkSi da yvelaferi

dagvirgvinda sazeimo miRebiT

Ria cis qveS, sadac namcxvris 12 aTasi

naWeri SeiWama da 200 galoni Cai dailia

da am miRebas sxvebTan erTad eswrebodnen

turkanebisa da kikuius tomebis

beladebi, warCinebuli masaebi, lomebze

gamarjvebis aRsaniSnavi maRali

qudebiT, da keniaSi mcxovreb indoel-

Ta Temis Tavkacebi, romlebic, yvelani

erTad, damxvdurTa samiaTaskaciani

armiis avangardSi mdgarni, manamde

princesas aerodromzec Seegebnen TavianT

erovnul sazeimo samosSi gamowyobilebi

da im daxvedras iseTi feradovani

egzotikuri foni Seuqmnes, rom

mTavari oficialuri maspinZlis, keniis

gubernatoris sruli saaRlumo

forma sacodav yoveldRiur flasebad

gamoCnda da albaT amis gamoc iyo, rom

gubernatorma amis Semdeg Cveulebrivi

civiluri samosi gadaicva da mTeli

mogzaurobis manZilze ase aranakleb

oficialurad, magram mainc SedarebiT

msubuqad gamowyobili dahyveboda

princesas, romelic orSabaT dilas

Tavis meuRlesTan da mcirericxovan

amalasTan erTad hamber-pulmanis

limuziniT CrdiloeTisaken gaemgzavra

da qalaq nieridan 20-ode milSi,

mwverval keniis misadgomebTan, mdinare

saganas napirze mdebare lojiaSi

dabinavda, romelic kenielebma Tavis

droze specialurad aages elizabeTisa

da edinburgis hercogis saqorwino

saCuqrad da swored es saqorwino saCuqari

iyo, ris gamoc avstraliasa da

axalzelandiaSi oficialur vizitad

mimavali samefo wyvilisTvis saSualedo

punqtad imTaviTve kenia SeirCa da

swored es lojia iyo, saidanac im dilas

daurekes tritopsis rezident

monadires jim korbets, romelic,

gagrZeleba iqneba


4 literaturuli gazeTi

poezia 29 maisi - 4 ivnisi 2020

zogjer asea _ dajereba giWirs ambebis,

romlebic ase ubraloa, magram namdvili,

rogorc ucnobi qalaqi, an is grZeli quCa,

viwro ezo da gafenili Tokze sarecxi _

sando da Zveli,

rogorc fraza _

„me Sin movedi~.

PERFICE SE

(Quibiscumque via)

srulyavi Tavi

(nebismieri gziT)

SCIO NESCIO

vici, rom araferi vici

sokrate

me imas mivxvdi, araferi rom ar mcodnia _

Tqva erTma kacma

da gavida saqadageblad.

arafers werda _

mxolod azrebs aZlevda formas,

saubrobda da axal sivrces ase agebda.

sityvis yalibSi isxmeboda

Zveli ambebic,

yvela varauds rom itevda,

rac ki arsebobs,

da sul axali SegrZnebebic _ jerargancdili,

yvela Wrilobas edeboda,

rogorc placebo.

WeSmaritebas eZiebda samyaroSi da

simarTlis pirze dadioda,

danis piriviT.

icoda _

Tavis Semecnebas ase SeZlebda _

Tuki samyaros Seicnobda, anda _ piriqiT.

imeorebda,

rom rasac Cven codnas vuwodebT,

zRvisfer WalebSi

zeTisxilis sul erTi rtoa,

rac ufro met xans gaatareb sakuTar TavTan,

mTeli samyaros Sesacnobad

rom meti dro gaqvs.

is mainc vici,

araferi rom ar mcodnia _

imeorebda, qadagebda fiqris xmaze da

azrebs aZlevda uzado da

STambeWdav formebs

da samyarosTvis axal biliks ase xazavda.

VERBA VOLANT, SCRIPTA MANENT

sityvebi gafrindeba, nawerebi rCeba

umisamarTo werilebi frontis xazidan

gansxvavebulad ikiTxeba didi xnis Semdeg,

rodesac saxlis aivanze, sarwevelaSi

pledmoxveuli,

saqmianad mokalaTdebi

da warmoidgen,

rom sangarSi oTxmoci wlis win _

xeliT gaTxril da

sisxliT moTxvril wylian ormoSi

iwereboda es sityvebi.

irgvliv tyviebi

ise daqroda, TiTqos viRac suls uberavda

babuawveras,

is ki irgvliv tyviebs afrqvevda,

ise skdeboda yumbarebi sangrebis Tavze,

rogorc skdeboda guli yovel monatrebaze.

nacrisfer cis qveS, talaxian ormoSi iwva

kaci da werda

cols da dedas,

da-Zmas da Svilebs

da ar egona, rom odesme gamoaRwevda

jojoxeTs, rasac „samSoblosTvis~ erqva saxelad.

gamoaRwia.

gadarCa da didxans icocxla.

bevri moaswro da bevri ram Senc gagigia _

rom gaurkvevel,

dabneul da mZime wuTebSi

meaTasejer kiTxulobda swored am werils _

rogorc saswauls,

rogorc sabuTs da imis dasturs,

rom xsna maSinac ki arsebobs,

rodesac wevxar

talaxiT savse ormoSi da ggonia, bolo

werils swer ojaxs, eTxovebi ucxo miwidan

Sens Zvel cxovrebas,

Sens samSoblos

da yvela imeds.

Sen ki samkuTxa werils gaxsni didi xnis mere

da im dReebis sunTqvas igrZnob

ise axlodan,

da ise mZafrad,

rom Tavadve gagikvirdeba

dokumenturad aRwerili omis qronika.

DEUS EX MACHINA

RmerTi manqanidan

qeTi niJaraZe

zogjer asea _

dedamiwis sul sxva kuTxeSi,

Sors saxlidan da adgilidan, sadac iSvi da

izrdebodi da seirnobdi,

sadac giyvarda,

im adgilidan Sors _

aTasi sicocxlis iqiT

TiTqos pirvelad gaxvedi da

ezo gamoCnda.

xedav ezoSi mTel sigrZeze gafenil sarecxs,

rogorc

speqtaklze gamoCenil RmerTs manqanidan _

sarecxs,

romelsac formas ucvlis, arxevs qari da

uceb xvdebi, rom ukve Sin xar,

midixar arsad.

an Tu midixar _ mxolod fiqriT, ise ar ZalgiZs

datovo ucxo qalaqi da es grZeli quCa,

gamoaRwio fexakrefiT viwro ezodan,

radgan Sin xar da

es ucnobi sarecxi gnusxavs,

erTaderT Tokze moqanave _

odnav, taatiT,

TiTqos gafine didi xnis win

da axla gicdis,

rogorc saRebavSeSrobili Zveli naxati,

rom Camoxsna da Tqva _

davbrundi, mivdivar arsad.

srulyavi Tavi _

ar Cagigdon xelSi codvebma,

iare mxolod datkepnili, umtvero gziT da

iyavi frTxili, momTmeni da yovlis mcodne da

ise icxovre,

rom samyarom martivad gzidos.

sul saTiTaod gamoZveri yvela SiSidan,

Seubraleblad gauswordi dards da sisustes,

CamoiSore gzidan yvela, vinc xels giSlis da

ibrZole,

oRond gaiazre kargad _ vis utev.

srulyavi Tavi _

iSimSile da ivarjiSe,

sul misxal-misxal gamoZerwe Seni sxeuli,

droebiT mainc

yvela nakli gadaajiSe,

bevrjer daase mters laxvari gulsa xeuli.

Tu saWiroa,

dauweqi qururgis danas,

gadaiWime

yvela nakvTi, yvela naoWi,

icode _

Tuki moindomeb, sruliad axal,

TiTqmis srulyofil sakuTar Tavs ase gamoWri.

yvela tkivili gulgrilobiT ise aavse,

rogorc buStebi _ heliumiT.

ferad-feradi

kabebiT morTe gamocvlili Seni sxeuli

da arseboba _

natanjfurclebamoxeuli.

moarge Sens suls

moxdenili Seni sxeuli,

gaakontrole emocia, yvela sityva da

Tu warmatebas dasWirdeba, gzis gasaxsnelad,

mxolod maSin Tqvi

jadosnuri sityva „miyvarxar~.

gadaabije

sentimentebs, sakuTar Tavs da

ar SeuSinde

moulodnel qarbuqs da Tavsxmas,

gadaabije

yvela princips

da yvela sircxvils _

ar Seamciro warmatebis arcerTi ricxvi.

VIS VITALIS

sicocxlis Zala

ambob _ damTavrda.

ambob _ aRar maforiaqebs

aw ukve warsuls darCenili cxeli dReebi.

da es frazebi

ekideba Cven Soris mSralad,

gabmul mavTulze mobuzuli beRurebiviT.

damTavrda _

Cumad vimeoreb, TiTqmis uxmod da

beRurebs Soris diapazons ase vamcireb,

mainc vamJRavneb Zvel firebs da

vbeWdav kadrebad,

vkinZav da fonad im ganwyobas vadeb, rodesac

is usinaTlo beRurebi totebqveSidan

imzirebodnen,

Tavissave mzeebs xedavdnen

da xelovnuri yvavilebi, sul mindor-mindor

gafantulebi,

cocxldebodnen, mere yvaodnen.

Wknebodnen bolos,

magram mainc am gziT, amgvarad

sicocxlis Zalas gvaZlevdnen da

mzes gviaxlebdnen _

im mzes,

romelmac Cveni awmyo maSin danaRma,

im mzes,

romelic orivesi iyo Tanabrad.

OMNIA FLUUNT

yvelaferi miedineba

heraklite

Cemi zafxuliviT Semodgoma

dgas da


29 maisi - 4 ivnisi 2020

ar apirebs fexis mocvlas,

veCvevi uqaro amindebs da

mziani dReebis garemocvas.

msurda,

Semenaxa matiane

da ar miscemoda daviwyebas

mZafri Segebeba ganTiadis

da mzis cecxlovani damiweba.

magram umzeoba damisusxavs

siTbos,

rac aqamde Semohqonda

Tavis ukanasknel amosunTqviT

Cemi zafxuliviT Semodgomas.

PERICULUM IN MORA

safrTxe dayovnebaSia

Cven ki gadavrCiT,

magram gvidgas Jami sastiki _

gadaxsnilia axla Cveni susti majebi

da velodebiT mSvelels, roca Tavadve viciT _

Cven unda gavxdeT Semoqmedi am gamarjvebis.

Tu ver SevZeliT,

SevebrZoloT gadaSenebas,

Cven verasodes aRmovCndebiT sxvaTa msajebi,

Tu ver SevZeliT,

aRma avyveT Zlier dinebebs,

Cven veRarasdros

ver movirgebT rols gamarjvebis.

virgebT alikaps,

virgebT dumils,

niRbebs arcodnis,

da verasodes gavakeTebT albaT arCevans,

Tu ar davdgebiT droSasaviT galavnis koSkze

da samudamod msxverplis rolSi Tuki davrCebiT.

miwaze vdgavarT,

magram gvidgas Jami mZime da

unda SevikraT daserili Cveni majebi,

ver davayovnebT gamogonil gmirTa imedad,

Cven unda gavxdeT Semoqmedi am gamarjvebis.

TESTES MUTI

munji mowmeebi

valageb saxls da

vyri yvelafers daufiqreblad _

vcdilob, Tavidan moviSoro, rac ar mWirdeba,

da winaprebis naqon nivTebs _ gavlil cxovrebas

mwyobrad valageb

nagvis parkSi

vaznis mWidebad.

vaznis, romelic aRarasdros aRar gaisvris,

rac axla xsovnis kafsulaa da qimerebi,

mSvidad viSoreb

da guldagul, auCqareblad

vaxSob yvela kars da yvela xmas mexsierebis.

velevi samoss,

zogs _ Caucmels,

zogs ki _ gacrecils,

cxovrebasaviT dadebuli sakereblebiT,

velevi mZivebs,

halstuxebs da

bewvis sayelos,

da erT patara, gayviTlebul sarkes vnebdebi.

sarkes, romelic

ireklavda yvela gazafxuls,

yvela mzeras da yvela naoWs, axladaCenils,

sarkes vitoveb,

rogorc wignad akinZul ambebs,

rogorc zardaxSas imedebis da gadarCenis.

kidev vitoveb sanTlis mozrdil,

oTxkuTxed naWers,

bebiaCemi omis dros rom sanTlavda Zafs da

ise kemsavda windebs,

rogorc kemsavda dReebs,

rom veRar egrZno tkivilebi

cxadad da mZafrad.

ase vinaxav mis gasanTlul ZafiT gakeril

sawyiss da sasruls _ alfasa da omegasaviT,

moTminebas da

molodins da

im erT sixaruls,

qmris dabrunebam rom mohgvara omebgadavlils.

valageb saxls da

vadagasul nivTebs velevi,

magram zogjer vgrZnob maTTan kavSirs,

axalgaCenils _

yviTel sarkes da

sanTlis naWers ukan vabruneb,

rogorc mowmeebs imedebis da gadarCenis.

literaturuli gazeTi

lali gulisaSvili

bebiaCemi

jer brinjs gaarCevda saTiTaod

(neta sad hqonda amdeni dro?),

mere mosaxarSad dadgamda

(„fantela brinjio~ _ ase eZaxda),

mere alublis murabas gadaasxamda

da dagviZaxebda...

Cemo...

Cemo sayvarelo riwav,

Cemo sevdisfero miwav,

Cemo sanatrelo cao,

rogor unda iyo marto?!

rogor unda iyo marto,

martooba romc gindodes?!

Cemo sayvarelo miwav,

Cemo sevdisfero riwav...

mecxramete saukunis poeti qali (anu me)

poeti iyo. ijda da werda,

fiqrobda. fiqrSi sevdas urevda,

ver daamSvida wynarma saRamom,

verc moWikWike molaRurebma.

igi arasdros ara yofila

aseTi kuSti, aseTi gulqva,

Cveulebrivi moxda ambavi:

vinac uyvarda, uari uTxra!

damTavrda. ukve dakeca frTebi

CitiviT mfrTxalma yvela ocnebam,

icis, rom misi susti majebi

aRaravisgan daikocneba...

radgan qalia, cremli ereva,

radgan martoa, miT ufro uWirs,

Calis fasi aqvs ukve cxovrebas,

uidealos, uferuls, duxWirs...

aRaraferi ar gaaCnia,

rac hqonda, isic nel-nela cvdeba,

mainc raRacas uRimis ZilSi,

eZaxis... uyvars... axlaRa xvdeba...

da grZnobs, gardasul siyvarulTagan

sisxliani da gadalewili

rCeba samSoblo _ maradi satrfo _

saqarTvelodan gadaxvewili...

suraTi: meoce saukunis dasawyisi

veris xidze idga

da Tvalebi hqonda sveli,

veris xidze wvimda...

kankalebda nerviuli xeli.

fiqri iyo mZime

da imedi _ mxolod Rame,

dahkargvoda sixaruli,

sawuxari hqonda bevri rame...

veris xidze idga,

yvelaferi daemarxa,

xmamaRali iwyo fiqri,

Tavisi xmis gagoneba gaexarda...

CurCulebda: SiSi... Zili...

yvavilebi... Toki... serafita...

veris xidze wvimda...

veris xidze aRaravin idga...

* * *

artistuli yvavilebiT xelSi

cis da miwis gasayarTan idga,

aris raRac Cauqroblad didi,

aris raRac dauwvelad wminda...

gulTan migaqvs jadosnuri xeli,

TiTqos sulSi aTasi mze iwvis,

artistuli yvavilebis baRebs

sxva ver dargavs, saqarTvelom icis...

* * *

iyo bavSvoba, deda da mama,

sofeli, saxli, movlili baRi,

feradydiani wignebis Taro

da simartove _ cxovrebis daRi...

iyo simSvide (deda da mama,

axla isini sxvagan arian...),

monazoniviT vzivar oTaxSi

da veRar vuZleb Rames mTvarians...

* * *

bavSvobaSi iyo:

dedaberi kudiani,

xolo kaci _ gudiani...

bavSvobaSi iyo:

niSxa-niSxa,

balbaluka...

saiT?

ukan, ukan...

bavSvobaSi iyo:

alaTasa, balaTasa,

kalaTasa...

bavSvobaSi iyo...

* * *

uflis saxlTan kuneli da

bardebi da eklebia,

Soriaxlo mowyenili,

mtredisferi ekvderia...

ise tkbilad galobs SaSvi,

TiTqos yvela locva icis,

zeciT mixmobs ufali da

SenTan mtovebs madli miwis...

poezia 5

Cemi saxli marto dgas giorgiwmindaSi

da micdis

saxlo, gilocav axal wels,

mravals dagaswros ufalma,

xvavi, baraqa gqondes da

kidev... Cemi Tavi!

saxlo, netavi ar mqonde,

saxurav-Robiana,

sul Jriamuli gqondes da

kidev... Cemi Tavi!

saxlo, iseTi kargi xar,

mravals dagaswros RmerTma,

mowyenili xar zamTarSi,

zafxulSi mxiarulob...

mowyenili xar zamTarSi...

zafxulSi mxiarulob...

fostalioni

Cvens fostalions erqva aleqsa,

iyo ojaxis namdvili wevri,

papasTan ijda, Tan cotas svamda,

aTas rameze laparakobdnen...

...axla arc fostis yuTebia,

aRarc fostalioni.

maxsovs, sofelSi, karTan gaWrili iyo,

rom gazeTebi SemoecurebinaT

im SemTxvevaSi,

Tu Sin ar viqnebodiT...

pensia pirdapir saxlSi mohqondaT

(ra baraTi... ris baraTi...),

papa yovelTvis maneTs Cuqnida fostalions

da me vangariSobdi,

asi pensioneri Tu eyoleboda

Cvens fostalions,

e. i. as maneTs aiRebda

(maSin ramdeni iyo pensia, aRar maxsovs)...

maro bebias ki leninis ordeni hqonda da

gansakuTrebul pensias iRebda...


6 literaturuli gazeTi

proza 29 maisi - 4 ivnisi 2020

dasasruli

dasawyisi N265

4

firo qalaqSi ramdenjerac Camovida,

yovel Camosvlaze ori dRiT mainc

rCeboda, Tan sagangebod gamoewyoboda

xolme, vaiTu moulodnelad eles

gadavawydeo. morig Camosvlaze jer

san-zonas miadga, mere naZaladevSi gadainacvla,

gvariani teritoria moixila.

binebi bevri qiravdeboda da oriode

groSiT Ramis gaTeva SeiZleboda.

erTgan Senoba SeniSna Camuqebuli SuSebiT.

farmacevtuli qarxana yofila.

margalitas Sesaxeb iqac gaikiTxa. ezo-

Si veeba cilindrebi ganelagebinaT,

TiTqos goliaTebis Slapebi ewyo. sazRvari

ar hqonda adamianTa fantazias.

xmauriani alagi ki iyo. danadgarebi

dgandgarebda, dguSebi qSinavda, urikebi

raxraxebda. maSinve igrZnobdi,

saqmian TemaSi rom aRmoCndi. iqve sasadilos

Senobas gadaawyda, CaxuTuli

derefnebi rom hqonda. xandazmul mepatrones

puri da makaroni SeukveTa. mada

mainc dakargvoda da gemos veRarafers

atanda, mxolod imisTvis ikvebeboda,

Zala rom ar gamocloda, radgan

isev qalaqis mtverSi da oxrobaSi

unda edurTa Tavi. TiTqos valdebuli

iyo, qvanaxSiris gamonabolqvi esunTqa

da sqeli ZafiT naqsovi maisuri cmoda.

uTenia isev Zebnas iwyebda. aivnebze

Tuki vinme gamoCndeboda, rCevas hkiTxavda,

Tumca winaswar grZnobda, rasac

upasuxebdnen, aqeT egeTi aravin cxovrobso.

irgvliv xaraCoebi eyara da

daSlili xarixebi mimoefantaT. etyoba

mSeneblobas morCnen da amasac male

waiRebdnen. zogan cicaboebi CamoSlil

kibeebs hgavda. viwro safexurebi

kldeze sagangebod gamoeCorknaT. iq

mcxovrebni xtunva-xtunviT eSvebodnen,

gegoneboda frTebi gamosxmodaT.

firom gamvleli gogona eles miamsgavsa,

Tumca sxva aRmoCnda. mere verafriT

aRidgina eles saxe. TiTqos mexsiereba

ise dahkargvoda. eWvmitanilis

amomcnobadac ver ivargebda, magram

Tavi daimSvida, rom davinaxav, imwamsve

vicnobo. monatreba tanjavda, Sexorcebuli

Wrilobebi tkivils ver uamebda

da mwveli SegrZnebebi sadRac SigniT

ganagrZobda arsebobas. realoba

raRacnairi amorfuli gamxdariyo, simkvrive

dahkargvoda da imdenad futurod

qceuliyo, xelis erTi SexebiT

ifSvneboda. firo SesaZloa fuWad irjeboda,

magram cxovreba Tavisas agr-

Zelebda, mis Sesaxeb ra daskvnac ar

unda gamoetana. netav ele Tu grZnobda,

firo ganuwyvetliv rom daeZebda.

an iqneb es axireba sulac xibli iyo,

TiTqos ararsebuli Crdilis moxel-

Tebas cdilobso. iqneb sxvagan unda

eZebna, qalaqis meore sanapiroze, magram

xom aSkarad Tqva, rkinigzasTan

axlo vcxovrobo. iqneb ukve ojaxic

Seqmna, iseTi lamazi iyo, vin gaaCerebda,

mTxovnelebi qveynis eyoleboda,

iqneb bina gadacvales an sulac sazRvargareT

gadavidnen sacxovreblad.

es yvelaferi guls uklavda. Tanac verafers

aswrebda, Tvalis daxamxameba-

Si kapikebic saxvewari uxdeboda. verc

ki moefiqrebina, ra gzas dadgomoda.

mxolod imis imedad iyo, rom yvelaferi

xanmoklea _ simdidrec da xelmokleobac

_ da saboloo jamSi

TviT sicocxlec ki. igi warmodgenebiT

ufro cxovrobda, vidre realuri yofiT,

albaT amitomac aRmoCnda am dRe-

Si. xarjebis Semcirebasac cdilobda,

radgan adreve daaskvna, rom fuli mxolod

im SemTxvevaSi eyofoda, Tuki

araferi endomeboda. samsaxuris Sovnac

scada, magram qalaqSi Cawerili ar

iyo da uariT istumrebdnen, Tumca didad

arc wuxda amaze. romc eSova, vi-

Racas daaTmobinebdnen. yvelaferi xom

CanacvlebaSi mdgomareobda. mere amas

ufro idardebda. administratorebs

iseTi mkacri saxeebi hqondaT, TiTqos

SeSlilTa TavSesafars ganagebeno. sazogadoebaSi

gavlenebi imis mixedviT

nawildeboda, raodeni qonebis mflobelic

iyo esa Tu is piri. saqme, romelsac

Tavi uZRvna, uperspeqtivo aRmoCnda.

xSirad romeliRac Cabnelebuli

Senobis wiaRSi Seikargeboda xolme,

sadarbazos karebi dafCenil xaxas rom

ugavda, xolo derefnis gayolebaze

yovel oTaxSi turistuli saagentoebi

gaexsnaT, aq macxovreblebs yoveli

kvadratuli metri gaeqiravebinaT,

TviTon ki sxvagan gadasuliyvnen droebiT,

romelic didxans gastanda da Zebnas

esec aZnelebda.

erTgan ulamazes adgils gadaawyda.

ele aq unda cxovrobdeso, gaifiqra.

moednis koSks gluvi da SeRebili

saxuravi amSvenebda. mis sikaSkaSes zogan

CaSavebuli adgilebi aCnda, xanZris

nakvalevi. firos iseTi xanZrebic enaxa,

casaviT lurji ali rom hqonda. mere

Senobaze warwera SeniSna _ „samxareo

muzeumi~. irgvliv bindi ifanteboda

da ganTiadis daklaknili naTeli

erTianad asxivosnebda Semogarens,

romelic morig gaugebrobaSi gaxvevda

firos.

erT maRaziaSi kamaTic mouvida. ma-

Raziis mepatrone col-qmars amuSavebda

TavisTan. coli daxlSi vaWrobda,

dimitri wiklauri

Seyvarebuli

qmars ki saqoneli mohqonda xolme Zveli,

dafxavebuli motocikliT. im dRes

sastiki Selaparakeba mosvliaT. sad-

Rac yofilan wasasvlelebi da mZRols

colze uTxovia, dRes iqneb gauSvao.

mepatrones hgonebia, rom im dRes mitanil

saqonelze elaparakeboda da

damajereblad upasuxia, gavaformeb

da gavuSvebo. ras hqvia, gaaformebo,

aRrenila qmari da lamis iqauroba daulewia.

mere sxvebi Semocvenilan da

Zlivs gauSvelebiaT. bedis sastiki nebieri

firo ki swored im dros Seexeta

maRaziaSi saxeze daRlili RimiliT.

mepatronem SeubRvira, Sen raRa Wiri

gindao. adamians veZebo, mSvidobian Rimils

ganagrZobda firo. mere ras mom-

Sterebixar, ver xedav, rom aq mxolod

produqtebs vyidiTo, javriT gasZaxa

da gaavebulma karebi braziT gaijaxuna,

derefanSi ki movarayebul yuTs wamoedo

da aayirava. iqidan gadmocvenili

yinulebi nafSvenebad iqca. aq es

romelma WkuaTmyofelma dadgao, mohyva

ginebas. wamiT am yinulebma zRvisdabis

kafe gaaxsena firos. Zalian bevri

dro davkargeo fuWad, gaifiqra.

mere yvelaferze xeli Caiqnia da qalaqis

gareubnisken gaswia. iq ZeZvebiT mosil

xriok borcvze Sedga, daZenZili

da qancgawyvetili da ukanasknelad gaxeda

ulmobel qalaqs, romelmac arafriT

gaikara da umaduri sityvebi warmoTqva

im mimarTulebiT, xolo qanci

rom gauwyda, laslasiT mibancalda sadgurSi,

dabisken mimaval Ramis matarebels

rom gahyoloda.

5

firo baqnidan marto Camovida, iqneb

swored daZvris win. fiqrebma Tu

firo

waiRo. CaRrmavebuli mzera sadRac

fskeris realobisken mieSvira. etyoba,

mgzavrTagan bolo iyo. igi sabolood

daubrunda mSobliur mxares, ganvlili

cxovrebis aqtiv-pasivi rom Seafasa,

sxva gza aRarc darCenoda. ase

alalbedad aRar ivlida, eles daiviwyebda

da yvelafris siyvaruls Tavidan

iswavlida. gzaze yovel wvrilmans akvirdeboda,

TiTqos pirvelad SeniSna

gaCaCxuli xidi, konwialas rom eZaxdnen.

zed rom Sedga, yanyali iwyo. ubanic

iseTi mivardnili iyo, erT mdidarsac

rom ar ecxovra da Tu vinme gamdidrebula,

aqedan samudamod wasula.

fuli romc epova, umniSvnelo moneta

iqneboda da imasac moagarake Tu dakargavda.

man mdinares Caxeda. Wavlebis

licliciT rwmundeboda, wyalic rom

cocxali iyo. igi sarkesaviT ireklavda

garemos, romelic aseve cocxali

iyo da sicocxleTa es erToblioba

Tumca usazRvroebas moicavda, erTmaneTis

mainc ar esmodaT. motitvlebuli

gorakebis danaxva firos nugeSs

ver hgvrida. uRrani tye sWirdeboda,

usier wiaRSi mimalva, saidanac yvelaferi

xelisgulze gamoCndeboda,

TviTon ki farulSi darCeboda. momcro

Cirgvebis gakafvisas xelebs daikawravda,

romeli meurneobis mimxedavi

firo iyo. bevri ram ki eqneboda

mosagvarebeli, magram es mainc misi cxovreba

iqneboda. am gziT unda eara da

uqnarobas ver daswamebdnen. am fiqreb-

Si skolis Senobas miadga. gamWolad gamavali

derefniT gzas gacilebiT Seimoklebda,

magram SesaZloa ukana karebi

Caketili yofiliyo da gamobruneba

mouwevda. amitomac arCia Semovla. ma-

Sin miadga axal darbazs. es mniSvnelovani

nageboba dabelebs wvrilmani danazogebiT

aegoT, mas ki monawileobac

ar miuRia, TiTqos aq arc ecxovros. aqaurebi

SromiT daZabundnen, lamis meqanikur

arsebebad qceuliyvnen, sanaxebidan

roca brundebodnen, Ceqmebi lafSi

da talaxSi eflobodaT, dasvenebis

dReebSi sawolze mieyrebodnen da

wamsve iZinebdnen, skamze Camojdomisas

Tvlemdnen, arsebobisTvis brZolaSi

samefo xilis mopovebas ki ar cdilobdnen,

aramed rasac moixelTebdnen,

magram gulwrfel sixaruls gamoxatavdnen

da umniSvnelo saqmis gaCarxvac

ise abednierebdaT, rogorc gamozam-

Treba, an raime simZimis gadagoreba.

mere Camsxvreulminebian qarxanas

Cauara. gamoSignul SenobaSi orpiri

qari zuzunebda. patara saamqroebi mainc

ganagrZobdnen muSaobas. ra eqnaT,

puris fuli xom undodaT. aSmorebul

mdinareSi namwvi mazuTiviT laplapebda.

es Savi siTxe, meti iyo, vidre wyali

da mdored da zlazvniT miedineboda.

SigniT Tevzebi daosebuli dacuravdnen.

maT xelSi Cagdebas bade arc ki dasWirdeboda,

TviTonve gamodiodnen

napirTan mosasuliereblad. erT dros

priala fasadebi siZveles moecva, kedlebs

baTqaSi Camocvenoda. Webic iqve

iyo, xelis gawvdenaze. firom wyali Sesva

da moSorebiT Sekrebil mezobleb-

Si gaeria, iqneb raime mniSvnelovans

hyvebodnen da oriode sityvas masac Seewia.

Tumca arc arafers hkiTxavdnen,

sanam TviTon ambavi ar miadgeboda im

moments, saidanac Txroba mas unda gaegrZelebina,

radgan raRacis dazustebas

ukeT SeZlebda. magida, romelzec

dominos TamaSobdnen, pavles ezoSi

idga. kidev kargi wvimam droze momiswro,

Torem oriode dRis win mTeli

ezo ZmariviT yardao, yveboda pavle.

igi grZel moSenebas saTavsod iyenebda

da Rvinos da arays iq xdida. firos

uyvarda dabis mcxovrebni, magidasTan

rom isxdnen da dominos qvebs uWaxunebdnen.

axlac pavlem is iyo duSaSi

daaxeTqa, rom sarkmlidan sawyalobeli

SeZaxili moisma:

_ wyali, RvTis gulisaTvis!

_ rac me wyali vuzide, xanZrebs Caaqrobda.

mas ki isev swyuria! _ aRmoxda

aRSfoTebul pavles, fexze wamoi-

Wra da iqve mdgom aylayuda kacs gasZaxa,

_ modi, sigrZe, gaagrZele Cems magivrad!

_ gatanja dedis sneulebam! _ sevdianad

Cailaparaka sigrZem, sixarulsac

oxvriT rom gamoxatavda da mis adgils

miaSura. sigrZe is gaxldaT, kapasi

coli rom hyavda. am metsaxelsac

simaRlis gamo eZaxdnen. viriviT mSromeli

kaci iyo. daeCemebina, Cemianebi

zRvaSic ki myavso, virTevzebs Tu gulisxmobda,

magram Turme Soreul naosnobaSi

gadaxvewili Soreuli naTesavebi

hyolia mxedvelobaSi. sigrZes sjeroda,

kaci rom ibadeba, goliaTebi gigantur

qviSis saaTs amoabruneben xolmeo,

WurWels uwvrilesi yeli aqvs,

marcvlebi erTmaneTs efineba da kacma

ar icis, rodis Camoiclebao bolomde,

amitomac gvipyrobso sevda da mowyeniloba.

es marcvlebi Cveni sicocxlis

wuTebs gamoxatavso. firos undoda

mxurvaled gadaxveoda guliTadi

laparakis gamo. ojaxs aRar unda moekido?

meramdened sayvedurobda sigrZe.

mere imdenxans elaparaka, TiTqos

ormxrivi TanamSromlobis kontraqts

aformebeno. firo usmenda, magram Zveleburi

SemarTebis mgznebare cecxli

minavleboda. mizezad ras moideb, ratom

ar mogyavso, ganagrZobda dakiTxvas

daJinebiT. qalebis atana ara maqvso,

Tavi imarTla firom, roca enebs

atartareben cecxlis tkrciala alebs

magonebeno. simarTles xom ar gaumxelda.

mis naTqvamze sigrZes sicili auvarda,

erTi mxriv marTali xaro, kveri

daukra, magram sxva gza mainc ara gaqvso.

firos deidas adre udReuri kameCi

hyolia, romelic xorcad gaeyida da

gvarianad ezarala. Turme amas didad

ganicdida. magram firos finansuri

mxare arasodes aRelvebda. ujobda,

saxelze ezruna. fiqrobda, saxels Tu

gaviTqvam, fulic gamiCndeba da yuradRebac

ar momakldebao, Tumca es ioli

saqme sulac ar yofila. Secdomebi

Tavidanve hqonda daSvebuli da bevrs

veRarafers Secvlida. cxovreba

rogorc ar unda ganegrZo, mainc Cixs

miadgeboda. iqneb rasac gulisxmobda,

arc hqonda safuZveli egulisxma, magram

is ki esmoda, Tuki aq fesvis gadgmas

moiwadinebda, bednierebaze mouwevda

uaris Tqma. cxovreba cudad ma-

Sin gepyroba, roca Tavisianad ar miaCnixar,

anda iqneb sulac am meTodiT

gwvrTnis. erTi kia, dro uazrod aRar

unda eflanga. es xom igive iqneboda,

oqros monetebiT savse skivri Suagul

mdinareSi Caepirqvavebina.

deidis gardacvaleba Zalian ganicada.

im Rames iseTi kunapeti Camowva,

qurdsac rom ar endomeboda. rac miwas

miabara, aTasSi erTxel Tu gamovidoda

gareT, magram erTxelac sigrZem

uxmo da kvlav Zvel Temas miubrunda.

_ droa, daojaxde, firuz!

pirvelad maSin mimarTes sruli

saxeliT, romelic firos Zalian eu-


29 maisi - 4 ivnisi 2020

cxova, daviwyeboda kidec. sigrZes

ubadruki argumentebi mohyavda,

cdilobda gamWriaxad emsjela, Tumca

am mcdelobiT firos TvalSi miniaturul

figuras emsgavseboda, saku-

Tari goliaToba wuTisofels rom

SeacviTa. adamiani xom isea mowyobili,

rasac Tvals ver Seawvdens, warmoidgens.

firo ki Tavis Sesaxeb aravis

arafers uambobda, gana sxvebisTvis

sulerTi ar iyo misi sadardebeli?

rom gaegoT, dascinebdnen kidec, gamasxaravebas

dauwyebdnen, SedarebiT

guliTadi, rogoric sigrZe iyo, ur-

Cevda, daiviwyeo, magram maSin gasamxneveblad

sad ecala omSi Cabmuls. veravin

gaugebda, sulis siRrmeSi ras ganicdida.

cxovreba mZimed daZrul Semadgenlobas

hgavda, fuWad iRwvoda

liandagebze amosuli enZelebis gadasarCenad,

sigrZe ki aqtiurobda,

eqTani gogo muSaobso poliklinikaSi,

Sen unda gagirigoo. firos ukvirda, es

mSvidobiani kaci karis mezobelTan

ubrad rom iyo. mezoblad mdebare orsarTulian

saxls sigrZes kapasi coli

pirad Seuracxyofad aRiqvamda da

qmars mis winaaRmdeg aqezebda. imitomac

aaSverina Rumlis mili im simaRleze,

mezoblis saxuravs rom acdenoda.

sigrZe imdenad alali da briyvi

iyo, raime sakiTxis gadasaWrelad Suamavlebs

erCivnaT saqmeze telefoniT

gasaubrebodnen da maSinac erTi suli

hqondaT, salaparako dro gauqmebodaT

Tanxis amowurvis gamo an sxva raime

mizeziT. sigrZeze ambobdnen, Wkviani

mama hyavdao, simdidres peSvebiT

xapavdao. bankis angariSebi ar gaaCnda,

magram jibeebi mudam Zvirfasi qvebiT

hqondao gamotenili. sadRac mTebSi

TviTnabad oqros gadaawyda da niCbiT

xvetavso. erTi periodi sigrZec daajeres.

man gadawyvita, Cumad avedevnebi,

gavigeb sad dadiso mamaCemi, magram

es simdidre fantaziis nayofi aRmoCnda.

niCbiT igi mxolod beltebs afxvierebda

da mosavali mohyavda. momcro

mdeloebsac iyenebda dasaTesad.

uqmad mocdenil miwas ver hguobda. is

Zvirfasi qvebi ki mineraluri kristalebis

natexebi aRmoCnda, mTis mdinaris

fskerze rom poulobda. sigrZem

aRniSna, mamaCems didi fuli rom hqonoda,

gana meore sarTuls ar wamoWimavdao?!

dominos yoveli partiis Semdeg

wagebul wyvils axlebi cvlidnen. firosac

SesTavazes, magram aiCema, mir-

Cevnia ase giyuroTo. netav yurebaSi ra

eyara? sigrZe ki marjved TamaSobda,

radgan sul magidasTan rCeboda. misi

cxovrebiseuli ucnauroba imaSi mdgomareobda,

rom erTTavad eZina. mxolod

diadi saqmeebis Casadenad aRvi-

Zebdnen. amis mizezi Tu maRviZaras wkriali

iyo, maS samsaxurSi wasvlis dro

damdgara. Tu Zmakacebis yiJina, ese igi

saqeifod epatiJebodnen, Tu coli

aRviZebda, siyvaruls eZleoda, xolo

Tu mezoblebi, domino unda eTamaSa da

amas yvelafers fxizlad, usityvod da

gmiruli gamometyvelebiT sCadioda,

TiTqos dakisrebul movaleobas mTeli

pasuxismgeblobiT ekidebao, mere

isev tkbilad da damsaxurebulad rom

CasZineboda. erTxelac firom masTan

saubrisas Tavisi mosazreba mkafiod

Camoayaliba:

_ cxovreba Tavidanve unda wagivides,

Torem SemdgomSi, gadakeTebas

rom Seecdebi, aTasi Seusabamoba iCens

Tavs. nebismieri wnexi sazogadoebrivi

SeTanxmebis Semadgeneli nawilia. oflis

Rvras yoveli saqme moiTxovs, idumali

qmedeba ki, rogoric Soreuli

Cqami an fardis umizezo Serxevaa, samyaros

sifaqizeze metyvelebs. Cven ki

rasac vakeTebT _ vSromobT, xarixebs

vamagrebT, Sreebs Soris gamyof sivrces

muyaos gadanaWrebiT vavsebT, Wyetela

feris saban-gobans vaniavebT, zewars

da baliSispirs vcvliT, Tu Citebis

JRurtuls vusmenT _ amiT cxovrebis

gaumjobesebas vcdilobT!

firos amdeni misdRemSi ar ulaparakia.

yovel SemTxvevaSi, sigrZem aseTi

ver gaixsena, yuradRebiT usmenda da

im dRidan Wkvian kacad miiCnia. samezobloSi

raime sakiTxs Tu ver wyvetdnen,

xSirad uTqvams, firos vkiTxoTo.

deidis wlisTavis mere firo kidev

ufro seriozuli gaxda, TiTqos arCevani

unda gaekeTebina warsulsa da momavals

Soris, arc erTis daTmoba rom

ar surda da aqamde ase gulsgareT cxovrobda.

erT dResac poliklinikas miadga.

is eqTani monaxa, sigrZe rom urCevda

da sakaceze Camomjdarma xeli Txova.

eqTanma upasuxa, mosafiqreblad dro

mWirdebao, pacienti moimizeza, romelsac

inhalacias ukeTebda, magram

rogorc ki proceduras morCa, Tanxmoba

ganucxada. Turme sigrZe masac

CasCiCinebda, im biWze uars nu ityvi,

Tuki karze mogadgebao. masze kargs veravis

naxavo. male daqorwindnen. dasaxlebaSi

firos yvela uwonebda arCevans,

sanimuSo ojaxi Seqmnao. xolo

SemdgomSi mTeli cxovreba banalurad

gagrZelda. daojaxebuli firo samuSaod

moewyo. dResaswaulebze restoranSi

ukravda xolme damatebiTi

SemosavlisTvis. male Svilic SeeZinaT,

mere meorec mohyva. mova dro da gitaris

dakvras vaswavlio, ganacxada firom.

marTlac, roca wamoizardnen,

yru kedlebis miRma erTTavad simebis

JRriali gaismoda. mere ki wlebi ise

gavida, erTi dRis aRwerac sakmarisi

rom iqneboda mTliani suraTis warmosadgenad.

erTxelac Tanamdebobis piris

qorwilSi daukra da gvarianad

dasaCuqrda. jibeebi fuliT gamoutenes

da Sin misvlisas gadaTvla daiwyo.

Tumca didi enTuziazmiT ar iTvlida,

radgan TviTon fuli iTvlida ukanasknel

dReebs, Zalas kargavda. sadacaa

wyobileba daemxoboda da pirvel

rigSi fulis niSnebs Secvlidnen. Cinovnikebic

imitom gamxdariyvnen xelgaSlilni,

atyobdnen fuli fuWdeboda da

xalxs Tavs mainc davamaxsovrebTo, da

raodeni iyo firos gakvirveba, roca

erT-erT sammaneTianze eles gauferulebuli

minaweri amoikiTxa:

„gorakebiani dasaxleba. dramis

Cixi 5.~

magram iqneb es minaweri eles sulac

ar ekuTvnoda, darwmunebuli verafer-

Si iqneboda. ocdaaTi weli mainc iyo

gasuli.

6

im dRes firo adrianad Cavida qalaqSi.

SuadRisas ukve gorakebian dasaxlebaSi

imyofeboda. moeCvena, rom

iqauroba ecno, TiTqos erTxel ukve

Caevlos.

dramis Cixi 5. „koleneli~ _ didi

asoebiT ewera mwvaned SeRebil WiSkarze.

koleneli etyoba eles gvari iyo.

_ ele koleneli! _ orjer gaimeora

firom, rogorc maSin gadaixada

madloba orjer, TiTqos simebis JReradobas

amowmebso. mis guls bagabugi

gahqonda. nuTu sworad movida da

aq, am myudro ezoSi cxovrobda mzisa

da varskvlavebis unazesi pirmSo,

pirmSvenieri gogona, romelzec albaT

yovelTvis didi taceba iqneboda gamarTuli,

siberis miuxedavad eWvebs verafers

uxerxebda firo.

_ vinmes eZebT? _ gamosZaxa winsafrianma

qalma, grZeli cocxi rom CaebRauja

da ezos hgvida, mosamsaxured

idgeboda ojaxSi.

_ qalbaton eles! _ xma ar gamebzaroso,

rixiT warmoTqva firom.

_ SviliSvils aseirnebs iq, mwerlis

skverSi! _ xeli daRmarTisken gaiSvira.

maS ukve dabadebula momavali gul-

Taganmgmiravi, gaifiqra firom da qvafenils

dauyva. sakmaod damreci quCa

iyo. Soriaxlo rkinigza gamoCnda, wyvili

relsi mravali ganivi ganZeliT.

zed elmavalma Caiara mcire SemadgenlobiT.

gugunis xmac gaigona, roca sadgurs

miayvira. skverSi verxvebis xeivani

Srialebda, Sadrevnis Sxefebi mowiTalo

qviSas efrqveoda, SuagulSi ki

mwerlis qandakeba idga, romlis kvarcxlbekTan

baTqaSi eyara da haeri

mtvriT iyo gaJRenTili. dabzarul

literaturuli gazeTi

filebsac etyoba eqspluataciis vada

gasvloda. albaT aRarc mkiTxveli swyalobda

didad am mwerlis wignebs. sa-

Cuqars gadavcem da wamoval, Tavs imxnevebda

firo, saCuqari krezsac ki gaaxarebda,

magram xvdeboda, rom am qmedebasac

gabeduleba sWirdeboda.

_ ele! Sors ar waxvide! _ gaigona

man. es xom margalita bebos xma iyo. firo

iqiTken mitrialda da im qalSi, margalita

bebo rom egona, ele amoicno.

TiTqos ZvelisZveli kadri meordeboda,

oRondac Secvlili rolebiT.

mas Salis mosasxami moexura, ucxo varcxnilobis

Tma wablisfrad hqonda Se-

Rebili, asakis miuxedavad modurad

ecva da arc pewi da eSxi aklda.

firo merxze Camojda. mwerlis Zegli

gamvlelebs ise cnobismoyvared dasCereboda,

gegoneboda, sadacaa gadayiravdebao.

qandakebas lamis Zaxili

moerTo, firo ki dumda.

_ gamarjoba, ele! _ gabzaruli

xmiT warmoTqva bolos, romelic ise

ucxod gaisma, TiTqos Tanxmovnebs damtvreuli

minis JReradoba SesZenoda.

mis xmas cecxli aklda, sityvebi damajereblad

rom gaJRerebuliyo, simxnevis

cecxli, simartovis wlebma rom

gaanela. maT erTmaneTs Sexedes Seberebuli

saxeebiT, Tumca asaki qals mainc

naklebad etyoboda kanis movlis, pudrisa

da ferumarilis gamo.

_ firo?! _ gaocebiT aRmoxda eles.

mas gaukvirda, rom icnes, mokiTxvis

Semdeg ki enad gaikrifa. aTas rames

gadaswvda da mikib-mokiba, eles gavamxiarulebo,

ifiqra. Cemi ambavi, ici, ras

hgavso, Tqva, daZrul matarebels ukanasknel

wams Zlivs rom miuswreb da

daxSuli karis saxelurze Camoekidebi,

bolo safexurze fexs rogorRac

moikideb da mere ki gaqvavebuli mgzavrob.

es matarebeli Cqari da komfortulia,

vrcel gzaze mxolod oriode

sadgurSi Tu aCerebs da ramdeni nacnobic

Tvals mogkravs, imdeni azri Cndeba

_ pirveli klasis matarebliT mgzavrobdao,

saukeTeso kupe eqnebodao

aRebuli, magram haerze yofna erCivnao,

Cvenze arc ki ufiqria, CvenTvisac

rom aeRo bileTio, mxolod Tavis Tavi

anaRvlebso, etyoba, roca pirveli klasis

matarebliT mgzavrob, sxvebi gaviwydebao...

arada erTi suli maqvs, matarebeli

gaCerdes da fexiT ganvagr-

Zo gza! _ firom moyola ise gaasrula,

rom TviTonac ar icoda, risi Tqma

undoda. araferi iyo saambobi da mainc

yveboda, magram sityvebi male ise

gamoelia, rogorc udabnoebi Sva dam-

Sralma mdinareebma.

_ ai, es mogitane! _ samkaulTan er-

Tad gauwoda eles. TiTqos mTeli cxovreba

mxolod imitom daeZebda, amdeni

tarebiT gaZenZili TavSali rom daebrunebina.

elem mxrebi aiCeCa, rogorc

odesRac sCveoda, bavSvobaSi, _ gaxsovs,

maSin sadgurSi rom dakarge!

_ margalita bebos TavSali! _ Tqva

elem sevdiani mxiarulebiT, _ samkaulic

ra mSvenieria! nuTu me mekuTvnis?

_ TavSali Seni megona! _ Tema gadaitana

firom.

_ maSin naZvnarSi rom viyaviT, mxrebze

momaxvia, ar gacivdeo! _ elesac

yoveli detali axsovda.

_ margalita bebo sad aris?

_ raxania mSoblebis gverdiT ganisvenebs

Zvel sasaflaoze!

firom wamiT warmoidgina, rogor

mihqonda xolme sevdiani yvavilebi

eles mis saflavze. erTxel iqac aval,

gaifiqra man, Zebna xom misi cxovrebis

mTavar saqmed iyo qceuli, miuxedavad

imisa, rom verafers agnebda. uceb saSinlad

dawyda guli, eles cxovrebaSi,

visTvisac mTeli Tavisi cxovrebis miZ-

Rvna surda, yvelaferi umisod rom Catarda.

_ ele koloneli! _ gaimeora damarcvliT

da aTasi sityvis warmoTqmis

nacvlad esRa amoRerRa, _ zanzalakebiviT

JRers!

_ sxva, rogor xar, firo? _ gaeRima

eles.

proza 7

_ aba, ra giTxra! vinc Sen colad

ar mogiyvana, sevdis meti araferi dar-

Cenia, radgan drois msvlelobaSi mSvenieri

gogonebi sabediswero qalebad

iqcevian xolme!

_ nu abuqeb, firo, erTi Cveulebrivi

qali var! _ Tqva elem.

_ verasodes vwvdebodi paraleluri

samyaroebis arss, iqneb aseT mdgomareobas

gulisxmoben, rogorc Cven

vicxovreT?! _ Tqva firom.

_ ratom ar mnaxe! _ sayveduriT gaawyvetina

elem.

zRvasaviT idumali mzera rom hqonda,

romelSic mravali sevda CaZiruliyo

Zveli orCxomelebis msgavsad, drodadro

talRebi rom riyaven xolme

napirze, firos ki TvalebSi Semzaravi

martooba edga, romelSic mTeli cxovreba

gaatara. iqneb raxan yvelaferi

Cavlili iyo, elec imitom moecva sevdas.

iqneb is gaifiqra, rom firosTan

SesaZloa sul sxvanairad warmarTuliyo

cxovreba, maSin xom Tavidan unda

dawyebuliyo da jerac axalgazrdebi

iqnebodnen. marto amis gulisTvisac ki

Rirda. ver ijerebda, rom rogorc ar

unda momxdariyo, yovelive amaod Caivlida,

radgan cecxlis maradiuli Tvisebaa

ferflad da nacrad iqces. zogadad

Seyvarebulebis mzeras mwveli

mze asxivosnebs xolme, magram rZisferi

riJraJis mgznebare naperwklebi

imaT TvalebSi didi xania Camqraliyo.

xeli visac Caeqnia, gamoxedvac sevdiani

hqonda, mTvariT ganaTebul mdelos

miugavda, an im kelaptars, sadacaa

rom miileoda. axalgazrdoba abrialebuli

cecxlia, sibere minavlebuli

nakverCxali. adamianebs CveviaT fuW

ambebze mocdena, TiTqos es sicocxles

uxangrZlivebdeT, xolo yvelaze mTavars

ki xelidan uSveben. erTaderTi

esRa rCebodaT, baRis grZel merxze

Camomsxdarebs warsuli moegonebinaT,

magram roca cxovreba adamianze Zlieria,

mosayolsac arafers tovebs. maT

win axalgazrdebma Caiares transparantebiT,

axal droebas mouZRodnen.

winamZRoli mWeqare sityviT gamodioda,

gaqvavebulebiviT vcxovrobT da

samSobloc gamoqvabulad vaqcieTo.

firos ki TiTqos mosafiqrebeli dro

miscemoda, magram xmas ver iRebda. is

kafec ar gaxsenebia, sadac Sexvedris

SemTxvevaSi eles dapatiJebas apirebda,

gitaris wamoRebac daviwyeboda,

azrebi efanteboda da maSinRa gamoerkva,

eles SviliSvilma rom dauZaxa.

_ wasasvleli var! _ Tqva elem, magram

sanam verxvebis wamlekav CrdilSi

erTmaneTs sabolood daSordebodnen,

firom is Zveli da sevdiani simRera wamoiwyo,

orivesTvis Zalian mniSvnelovani

teqstiT. mReroda mTeli arsebiT,

oRond xmadabla da auCqareblad:

kenweroTa SerxeviT

CurCuleben verxvebi:

_ Cven mSvenivrad verkveviT,

grZnoba gaxlavT mefuri...

erTurTs kvlav rom SexvdebiT

Zveli Seyvarebulni...

wamiT moeCvena, rom elec ahyva. nu-

Tu sityvebi da melodia masac axsovda.

arada ramdeni dro iyo gasuli. er-

TmaneTs Tavdaxrilni daeSvidobnen da

ori mSvenieri ele, erTi sevdiani da

meore mxiaruli, saxlis aRmarTs nelnela

Seuyva. martod darCenil firos

maTxovari miuaxlovda:

_ cotaodens ver miwyalobebdiT?

maTxovars ratomRac egona, rom mis

mudaras amjeradac wauyruebdnen, magram

firom sammaneTiani rom gauwoda,

Tvalebs ar ujerebda:

_ nuTu mTlianad maZlevT? _ fuli

xelSi CaebRuja da xma ukankalebda.

_ aba, xurda gamogarTvaT?

_ am qaRalds xom didi fasi aqvs?

_ didi fasi? _ mgznebared aRmoxda

firos, _ didi fasi maSin hqonda,

ocdaaTi wlis win!

firo sapirispiro mimarTulebiT

gaemarTa, xolo roca mwerlis qandakebas

Cauara, igi iseTi Cafiqrebuli eCvena,

TiTqos axali moTxrobis siuJets

igonebso.


8 literaturuli gazeTi

poezia 29 maisi - 4 ivnisi 2020

* * *

mec Semomadna xelze myvirala buki,

modis sibere _ xeze Semxmari fiTri,

erTi eqvsi ca amovaTave ukve,

bolo caze var, bolo sivrceebs viTvli.

frutunebs qari _ gauxednavi kvici,

nazad irxeva caze varskvlavTa ZeZvi,

undod gavxedav mTvaris iribul cimcims

da qurd Zma-biWebs _ zodiaqoebs vebrZvi.

sofelSi gagonili...

kvlebze mze laRobs uCumrad,

kvlebSi _ qinZi da kama,

aiSlebian Rrublebi

dasalieris karad.

cecxlze Sedgmuli WaWa duRs,

SeSa ver hguobs wkvarams,

modis arayi wkip-wkipad,

kamar, kamar da kamar...

iwvimos, Tundac iTovos,

arad miiCnevs, arad,

mTebze jer isev Tovli devs,

ia yvavilobs barad.

isic mzes eCuxCuxeba

TvisTa winaparT darad,

zarfuSs dro da dro orTqli sdis,

SemorRvevia kala.

erTi orisa Cvenca vTqvaT,

sxvis imedoba kmara,

maRla Txilnaris qedia,

imis iqiT ki _ Zama,

modi, Camojeq am lodze,

Cveni rigia, Zama!..

samSoblo _ xafangi

murad

mTvareliZe

visTvis sicocxle tkbili Zilia,

vin samSoblosTvis dResac suls Rafavs,

yvela xafangi sasikvdiloa,

nu miuaxlovdebi samSoblos _ xafangs...

vis suli Zvreba siciv-SimSiliT,

vinac qveyanas guldagul xafavs,

yvela xafangi aris SeSlili,

nu miuaxlovdebi samSoblos _ xafangs.

ar Seifarebs wlebi gulcivi,

vinc ver gauZlebs am drois Rvar-qafs,

yvela xafangi aris sikvdili...

vuaxlovdebi samSoblos _ xafangs!..

* * *

asea mudam, yoveli

ibadeba da kvdeba,

erTi lamazi yvavili

Cems gulzec ayvavdeba.

diliT cis WikWiks mousmens,

saRamos miwis zRaprebs

da Cems magivrad SehRimebs

gazafxulsa da aprils.

mas vuCurCuleb Cems saTqmels

da Rimilian sityvas,

Cem gulze rom ayvavdeba,

a, is yvavili miyvars!

vidre bavSvebi frTebs gaSlian...

vidre bavSvebi frTebs gaSlian da

saxuravebs miaSureben,

iqneb viRacam am cxovrebidan,

SeaCeron es mozardebi Tbili RimiliT

da hkiTxon Tu ra enatrebaT,

anda TvalebSi Caxedon da im sarkeebSi

dainaxon is janyi sulis,

ramac ase adrianad daafrTiana es ymawvilebi.

mere ki Tbilad moxvion xeli,

gulSi Caikran da uCurCulon siyvaruliT,

rom maTTvis frena jer aravis uswavlebia,

Torem mas Semdeg, ros haerSi SeifrTxialebs

romelime maTgani, mere

yvelaferi sul erTi xdeba!..

am qveyanaSi siyvaruli gadaiviwyes...

am qveyanaSi siZulvilis yvavilebs rgaven!..

yinwvisis mTavarangelozi

yvavilnars da vardTa furclebs

Tavad afen ezos,

firuzisfrad _ Jamsa ucvlel

mTavarangelozo!

aq Tamari taZris kedlebs

kvalad afens mzeso,

da RvTismSoblis fafuk kalTas

Svenis qriste egzom...

Cvenc surnelTa

gziT gvatare,

gagviyvane fonso,

yinwvisis da saqarTvelos

mTavarangelozo!

* * *

rom SemZleboda, mecxovra

mSvidad _ marxvidan marxvamdis,

mxolod Sen gagiRimebdi,

mxolod Sen daginaxavdi.

mxolod Sen dagitkbebodi,

sxvas arvis gavikarebdi,

mTvares Sevxsnidi miraJebs,

mzis sxivebs ar vikmarebdi.

vidre suls mivabarebdi

ufals, getyodi: _ naxvamdis,

mere Cemive xelebiT

zed gulzed dagimarxavdi!

momavlis gaxseneba

mze iyav Tu mTvare iyav

caze oblad marebeli,

vin iyavi? dali iyav

trfobagaukarebeli?!

varskvlavebis WuWrutanebs

ginaTebdi sanTel-sanTel,

mere iyo ganSoreba,

mere erTmaneTi davTmeT.

axla, roca dro da xani

gardasulTan abams qselebs,

vdgavarT ori bebruxana

da erTmaneTs Zlivs vixsenebT!

Cemi sofeli

jejilis Rerebs jer SehRuRunebs

mze, miutkbeba mere am Rerebs

da yayaCoebs _ mindvris bulbulebs

yanis ubidan amoamRerebs...

aq wuxel mTvaris enTo koconi,

aq Rrubels qari muxlze ejina,

aq yovel diliT laJvards kocnian

qarTlis velebi _ zurmuxtjejila.

aq yoranqedis mwvane varclebi

cis siyvaruliT ivercxlebian,

aq TrialeTispiris namcvrevni

mzes ugaloben tuCmercxlebians.

aq xciula xsnis talRebs dakumSuls,

zamTris nakvalevs Slis bardebians

da wisqvilebis rakun-rakunSi

gazafxulebi ibadebian.

igav-arakTa sibrZne

minaweri

giorgi lobJaniZis mier Targmnil wignze

`wigni qililasi da dimnasi~

amden mglebsa da virebs,

amden turas da melas,

yurs miugdebde vinem,

kargad Sexede yvelas.

zogs mzis TavTavi mosavs,

arada, aris bilwi,

zogi xmiT baZavs frTosans,

zogs garevia xrinwi.

zRaprebs simarTle tkivaT,

sibrZne sicrues zaravs,

ieso

gTxov, nu Sexedav civad

amden codvils da zvaraks.

hgavs sibrZniT savse WurWels,

hgavs gazafxulis dilas,

samyaro yelze uWerT

qililasa da dimnas.

* * *

siberisTvis vemzadebi,

siberisTvis vjaxirob,

gamarjoba, soflis baRo,

orRobev da naxiro,

gamarjoba, papis waldo

da didedis saTonev,

yavars ayolilo vardo,

ar SeakrTo ca Torem

mTvare CamoqveiTdeba,

kocniT loyebs agiwvavs,

zeca nu gsurs, ugalobe

am ezos da am miwas.

qari ustvens, gancvifrdeba

gaacocxlo baxi rom,

siberisTvis vemzadebi da

siberisTvis vjaxirob.

* * *

naTlismcemlis ferdobze,

vxedav Cemi fanjridan,

wuxel frTamoelvare

angelozi dafrinda.

mere uceb gaisma

zeciuri dafi da,

mTvarem gamoixeda

mere Rrublis qafidan.

mas ki arc Sexebia

dedamiwis lafi da

frTa frTas uxmod Semohkra

da cecxlisfrad afrinda.

qari zecis naJurebs

svamda Rrublis tafidan,

wuxel, gaTenebisas,

naTlismcemlis kalTidan,

cecxlisferi frTeebiT

angelozi afrinda.

paseqis zeimze gamohyavT ieso,

gamohyavT barabac _ cnobili avazaki,

da radgan xalxs ZaluZs daixsnas erT-erTi,

pirdapir moiTxovos, pirdapir, ara zakviT.

`xalxi brZeniao~, _ petre gaifiqrebs,

(am erTxel ar Secdes da mere jandabas!)

_ aba, vis daixsniT? _ kiTxulobs mTavari,

da xalxi ixuvlebs: _ barabas!

xalxi brZeniao, _ vina Tqva netavi,

petres gaaJrJolebs:

_ fu, amaT, avsulebs,

_ xalxma ukeT icis, _ CurCulebs ieso, _

xalxma ukeT icis, rom neba mamisa,

rom neba uflisa dRes unda aRsruldes!

* * *

gazafxulia, aprilis bambebs

qari da wvima casac ver andobs,

vixseneb Zvel da sevdian ambebs,

pirvel siyvaruls da pirvel ambors.

im gasaocar, daTaflul wuTebs,

gulSi uTqmeli naRveliT vadnob,

aprilis Rames cremlebiT vuTev

da siyvarulis abzacebs vdardob!

dis xsovnas

aRar Sevxedav-meTqi mis saxls,

gulSi gavivle,

da gulma miTxra:

_ amas ver SeZleb...

aRar Sevxedav-meTqi mis baRs,

gulSi gavivle

da gulma miTxra:

_ amas ver SeZleb...

arasdros mival mis saflavze,

ar davinaxav saflavis qvaze

Seyinul sevdas misi Tvalebis

da gulma miTxra:

_ amas ver SeZleb...

radgan im saxlsac,

radgan im baRsac,

saflavis qvasac

_ samives erTad,

swored Seni dis saxeli hqvia...


literaturuli gazeTi

29 maisi - 4 ivnisi 2020

badri sulaZe

Tumca frTadaWril mamaliviT

orTqliT nayivlebs,

Tujis qvabidan amosuli

mwveli mzec mstumrobs,

Rrublis aivnis mobinadre

qoTnis yvavilebs,

umjobesia, wvimisferi

rwmeniT vepkuro...

iqneb, Sav-TeTri fotoebi

mec gavamJRavno

da es Widilic Tund imisTvis

mepatieba,

bevrjer gancdili siyvarulis

tyec da maJaloc

dros ar SemorCes gayviTlebul

negativebad...

isev vatareb gulis jibiT

foTols naparavs,

nedli miwisgan samemkvidrod

rac gadmomeca,

xelSi vimarjveb zecas, rogorc

fotoaparats

da kadrSi vatev im civsisxla

saRamoebsac..

didebulia yvelaferi,

rac ganmicdia,

Tumc, ar mTavazobs dro yovelTvis

naTel berketebs,

me dedamiwa mwevariviT

ar gamicvlia, _

mxolod cota xniT, sul cota xniT,

cas Sevekedle...

poezia 9

* * *

dekembris Ramem cidan mTvare isev Camoxsna

da CamoSala yvela sxivi _ kldesmiWedili,

magram sicivis umTvareo qimzec gamoCnda,

TeTri gumbaTi, _ aRerili Seni yeliviT...

megona TmeniT, CemTvis ucxo gzebs gavivlidi,

Tundac molodins Sens fiqrebSi ubrad eTova...

mere ki, Tovlma gadafara yvela biliki,

roca me Seni martooba unda mepova...

naqandakari TeTri mxrebis rbili konturi,

mixmobda Cumi monatrebis mtkice wadiliT,

da nekerCxalsac, ori toti, yinviT morTuli,

darCa mlocvelis xelebiviT cisken gawvdili...

megona, TmeniT, CemTvis ucxo gzebs gavivlidi,

Tundac molodins Sens fiqrebSi ubrad eTova...

mere ki, Tovlma gadafara yvela biliki,

roca me Seni martooba unda mepova...

* * *

Tumca Zewnebi wlebis sazidad

fSanis pirebze jer ar moxrilan,

rogorc nislebSi mTebis azidva, _

mZimed amomdis bgera xorxidan...

SemRvreul fiqrebs veRar vamSvideb,

kani sxeulze ise amewva,

veRarc survilebs vRebav saSinded,

dilac bilikebs iqnevs damrecad...

miwis satkivars ciT ver viazreb,

gzas vtanjav, Crdilad zed darCenili, _

da veRarc fiqri, civ keriaze,

veRar fusfusebs

dedaCemiviT, _

kartofilebiT savse ormodan

rom amohqonda niWic moTmenis

da mere, mec rom ar meTmoboda

siTbo _ kangaTlil civi bolqvebis...

rakiRa Tivad mainc ivargebs,

kvlavac vixseneb srulad _ im ambavs, _

rom gadavurCe Jamis siavmgles,

suli bagaze unda mivaba...

miwis satkivars ciT ver viazreb,

gzas vtanjav, Crdilad zed darCenili, _

da veRarc fiqri, civ keriaze,

veRar fusfusebs

dedaCemiviT...

* * *

gamoisaxa monatreba

caze tolferdad

da gzis yoveli monakveTi

gamarTlda kvirtiT...

Tumca ar icis, sizmris karTan,

ra elodeba,

faqti erTia, cecxlisaken

farvanac iltvis, _

(mere rom, viRac ucxo mxatvarma

cas miaxatos ugrZnobi funjiT

Seucnoblobis

Camwvari frTebi...)

da radgan wlebi isariviT,

gascda lelians,

radganac mzesTan qaris flirtic

mware Woria,

mova da Ramis SeumSrali

wamwamebidan

mTvare moxazavs siyvarulis

traeqtorias, _

(mere rom, viRac ucxo poetma

drois manqaniT gadakveTos

wonasworobis

RerZula xazi...).

* * *

mosawyenia,

yovel saRamos,

avtobusis bolo skamidan

jiutad cqera,

mgzavrebs rom zverav

da geCveneba,

TiTqos, Sens aCrdils

Senive dardi daaxures

bonapartes qudiviT, cerad,

da gaxrCobs sevda,

laifcigTan omis wagebis...

mosawyenia,

magram ar iSli

avtobusis bolo skamidan

jiutad cqeras,

mgzavrebs rom zverav, _

da geCveneba, rom kidev gaqvs

mogebis Sansi...

* * *

msurda, samyaro ise Semecno,

arsTagamrigem rac Caifiqra...

TiTqos gafrena mzisken SemeZlo,

anda mTvarisken...varskvlavs iqiTac...

veRarc sindisma veRar moToka

es siTamame, TagviviT mxdali _

da umweod rom vwevar sorosTan,

mainc daRlili xariviT vbRavi...

aprili dadis mwvane samosiT,

sanTlebs rom sevdis nacvlad arigebs,

Tumca sinaTles, Zalagamoclils,

ukan ubrunebs arsTagamriges...

ar vici, saiT meweva uRvTod

yelze mobmuli Tmenis bawari...

an, sinanulsac rogorRa uxmobs

azri _ gveliviT xvrelSi CamZvrali...

me sicruesTan jer kidev vdaob,

sulSi rom samtrod Semomesia...

da warTmeuli simarTlis gamo

dardobs aprilic da eklesiac.

* * *

saRamoebi ver mwyaloben

radgan verc qercliT

da Tevzis fxebze amfibiis

civ sisxls axmoben, _

me dedamiwas sul cota xniT

gamoveqeci,

myudro oTaxi rom mqonoda

cis siaxloves...

* * *

ver veguebi usasrulo dardis maraTons,

surodqceuli mRelvarebiT vkvebav Zirxvenebs,

magram drodadro sakuTar Tavs mainc vRalatob

da Cemi nebis sazianod, bedsac vimxedreb!..

veRar vixseneb, gazafxulze rac vTqvi ficiviT

da ver vkiTxulob qarebisgan waSlil qaragmebs...

wkavwkavebs fiqri, gaToSili zamTris siciviT,

fiqri _ dasjili ZaRliviT rom, karSi gavagde...

* * *

lega RrublebiT

SemoRobil gzebs

roca aRelvebT bedi qaravnis,

bolo foTols ki, Semodgomis mzec,

hgavs, viT mbJutavi

oqros fanari, _

roca Rameebs,

feraven vercxliT, _

mefanreebi kefis cxelebiT,

ukve verafers, verafers ver vcvli, _

zamTars Seubams

etlSi cxenebi...

* * *

sinorCis fesvi Tuki kldeSic xarobs nayofiT

da ar eleva sasicocxlo obertonebi,

es dardisxela dedamiwa ratom ar gvyofnis, _

miwamde daxril alvis xesac rom vetolebiT...

sibneles ver vTmobT, sinaTlisgan Tanxmobis

nacvlad,

Tumca sicocxle metismetad myife birTvia, _

arc siminds yofnis dedamiwa, arc xorblis

marcvals,

magram isini usasrulod cisken iltvian...

maTi sicocxle sinanulsac daemgvaneba,

roca siCumec siwmindea TviT RvTismosavis, _

mzisgan damwvari Reroebic ar enanebaT,

silaJvardeze rom gaakran iesosaviT...

sinorCis fesvi Tuki kldeSic xarobs nayofiT

da ar eleva sasicocxlo obertonebi,

es dardisxela dedamiwa ratom ar gvyofnis, _

miwamde daxril alvis xesac rom vetolebiT...

* * *

me gaviqcevi

da gTxov, mwevars nu damadevneb, _

Seni yinulis

sasaxlidan mTaSi gavrbivar...

umjobesia,

grZneul Rames umal davnebde,

vidre kvlav davrCe,

ZvelisZveli dardis sakidrad...

sanam mTvareul

varskvlavebze cecxls moikidebs,

albaT, cis TaRi _

kvlav gaxdeba mosakiTxavi...

mere, me TviTon

gagikvalav Cemsken bilikebs,

mTaSi gaxiznul

uCemobas roca iswavli...


10 literaturuli gazeTi

proza 29 maisi - 4 ivnisi 2020

modi, ginda, viTamaSoT?!

me rom TamaSi ar vici?!

ra codna unda, me gaswavli. xeli momeci.

arada, TamaSi TavisTavad gamovida.

kraviviT sxarti gogona mdinaris piras

mirboda, ciyviviT swrafi biWuna

ki ukan misdevda.

viwro biliki qviSiT iyo savse, morbenals

drodadro fexi usxlteboda,

magram TmaxuWuWa biWs mainc sjobda.

gogona mirboda da Cemi Tvalebic

mis xuWuWa qera Tmebs gahyva. im wams am

Tmebma warsuli gaaRviZa CemSi. gza Sori

aRmoCnda, gogona daiRala, kiskiss

uklo, an misi xma me aRar mesmoda, Cems

gulSi axla sul sxva dro aRmocenda,

dro, romelsac bavSvobis xanas eZaxian.

eh, RmerTo Cemo, igive mdinare, gza,

dRe, xeebi _ sxvaoba arafers etyoboda,

mxolod Rrmad moxuci kaklis xe

ufro daberebuliyo da TiTqos cali

gverdi dawvoda.

yvelaferi igive iyo droisa da

qal-vaJis garda, adre aq sxva qal-vaJi

darboda, axla sxvani darbian da albaT

ase gairbenen sxvani da sxvani gzas,

romelsac me maSin siyvarulis biliki

davarqvi. ratom biliki da ara gza?! es

xom gza aris didi da mtkivneuli, sasiamovno

mogonebebiT savse, Tumca im

wuTs CemTvis biliki iyo, Semdeg iqca

gzad, roca ukve im garemosgan moSorebiT

mivxvdi, rom is dro, iq moSriale

gogonas Tmebi menatreboda, magram Semdeg

misi monatrebac drom gadamaviwya.

im wuTs megona, rom meZina da sizmarSi

vxedavdi yovelives, TiTqos mindoda

da arc mindoda, rom TamaSi bolomde

damTavrebuliyo, meSinoda kidec,

esec ise dasrulebuliyo, rogorc

winandeli.

TamaSis dasasruli ki iq, beber kaklis

xesTan, mTavrdeboda. kaklamde yana

iyo, manamde ki maRali xis WiSkari unda

gagevloT. damwvar kaklamde jer kidev

didi gza gaxldaT gasarbeni, Tumca axla

meCveneba Sori, maSin ki, bavSvis pawawina

TvaliT, sul Zalian axlos iyo.

megona, suraTis bolo iq, WiSkarTan,

damTavrdeboda, magram ara, gogonam

WiSkari gaaRo, siswrafisgan dabneuli

biWuna yanaSi Caketa, TviTon ki mdinareSi

sabanaod gadaeSva. dasawyisis dasasruli

sxva aRmoCnda, es TamaSi curviT

dasrulda, Cveni ki ficiT _ gulubryvilo

bavSvuri, magram wrfeli

ficiT _ iq, kaklis xesTan.

gogona mardad gadaeSva did da ma-

Ral WiSkarze, me ki Zlivs, daTviviT,

gadavbobRdi. kravi ukve kakalTan isvenebda.

gavwiTldi, Semrcxva. megobrebs

rom gaegoT, damcinebdnen, feriasaviT

gazrdilma gogom gajobao. me

darcxvenili videqi, gogona ki kmayofili

saxiT xmamaRla kiskisebda, TamaSi

aRar minda, gajobeo. mec araferi mipasuxia.

sircxvili sakmaod vigeme, vikmare,

damwvar kaklis xesTan mivedi da

madona gvexiZe

TamaSi

xelSi naxSiri avaTamaSe.

aki TamaSi ar vicio?! gogona isev

akiskisda. mogatyueo, mipasuxa. gavbrazdi

da mec vicrue, gogos yovelTvis

vagebineb-meTqi.

mere sul sxva mzeriT Semomxeda,

TiTqos is patara, eqvsi wlis gogona

uceb gazrdiliyo. mokle, Txel kabaze

TiTebi CaebRuja da qvemoT swevda. undoda,

muxlebi daefara, magram uSedegod

_ kaba Zalian mokle iyo.

_ gogonebi mokle kabas ratom icvamT?!

araferi mipasuxa. didi cisferi Tvalebi

momanaTa da mere TiTqos rcxveniao,

zRarbiviT Sav xuWuW TmebSi Semala.

_ biWebs rom moewonoT, imitom, _

Tavadve vupasuxe Cems dasmul kiTxvas.

_ ara, _ mkvaxed mipasuxa, _ ubralod

lamazia. Sen ra ginda?

_ saSinlad ar gixdeba. maxinji xar!

gogonam tirili morTo. Semecoda.

TmebSi nazad movwewe:

_ mogatyue, Zalian gixdeba, magram

roca didi gaizrdebi, aRar Cagacvam.

maxsovs, aq avReldi, Cems cols gr-

Zeli kaba unda ecvas-meTqi.

_ marTla aRar Camacmev! _ butbutiT

mipasuxa. kabas daaSterda, TiTqos

didi iyo da sabolood eTxoveboda,

_ marTla unda damniSno, _ mipasuxa

da TiTebiT putkuna saxe damala.

_ marTla? _ da dafSvnili naxSiri

Savgvreman saxeze movusvi, niSnad

daniSvnisa. mere Cemi Tavic daviniSne,

Semdeg, Semdeg ki ukve Zaxilma gamogvarkvia

da oriveni Sinisken gaviqeciT.

aq damTavrda yovelive. im welsve

Caiferfla is fici, roca ukve sxva gogos

vuTxari, miyvarxar-meTqi. dam-

Tavrda. TiTqos es ambavi drom moitacao,

aRarasdros gamxsenebia.

da uceb nawyenma warsulma Tavisken

gadamagdo. gons movege da monatrebul

gzas neli svliT gavudeqi.

nuTu amdeni wlis Semdeg versad

vnaxe?! arsad Semxvedria?! iqneb Semxvda

da ver SevamCnie, albaT sadRac TmaSecvlili

wvril-wvrili naoWebiT

momxvda TvalSi, magram ver Sevicani.

ra daSavdeba, rom vikiTxo misi ambavi?!

_ vTqvi da mdinares kenWi vesrole,

manac TiTqos Tanxmoba momcao,

ufro axmaurda. eh, giJo mdinarev, albaT

ver grZnob, im dRis Semdeg ramdenma

Tovlma damaTova?! raRa dros Cemi

bavSvuri grZnobis qeqvaa axla?! da romc

viqeqo, momcems ki dro amis uflebas...

eh, dro midis, magram me ver mivyvebi,

sarkeSi vicqirebi, magram Cemi Severcxlili

Tmis magivrad Cems sicocxliT

savse, axalgazrdul, jer kidev

bavSvur Tvalebs veyrebi. dro ucnauria,

ucnauri da ulmobeli, cifrebs

maRla swevs ise, rom arc ki gvekiTxeba,

gvinda Tu ara. anda, ra misi bralia, me

Tu siyvaruls ver gavufrTxildi.

mdinaridan gzamde TiTqos manZili

gaiwela, TiTqos marto fiqris saSualebas

maZlevda bilikic.

eh, netav sad iqneba warsuli wlebis

aq, am mdinareze, motitine lamazi gogona?!

is ukve didia, albaT hyavs Tavisi

msgavsi lamazi Svili, ukve SviliSvilic,

albaT zis sadme kaklis Crdil-

Si da pataras ealerseba, pataras gverdiT

moTamaSe bavSvebis CurCuli xmama-

Ral titinSi gadaizrdeba. TmaSevercxlili,

albaT ukve welSi moxrili,

koxtad daberebuli bebia ufros SviliSvilebs

tuqsavs da dedisken miarbeninebs.

isev Cvilis akvans ubrundeba,

pataras isev RviZavs, magram tirilis

magier sasiamovnod ugunurad iRimeba,

bebiasac amis Semyure SviliSvilebisgan

gabrazeba maleve aviwydeba. pataras

isev tkbili moalerse xmiT gaubams

simReras.

vin icis, iqneb bednieri qalia, iqneb

ubeduric, srulyofili bedniereba

xom arsad araa.

fiqrebSi garTuls dro male gamepara,

ukve bindi iyo, me ki isev im mindorze,

mdinaris piras, vseirnobdi warsulTan

erTad. mindori maleve gavaTave

da orRobeSi sirbiliT daveSvi.

ukve karga bindi iyo, saxls rom mivadeqi.

kari nela mivxure, Rrmad moxuc

naTliaCems tkbilad eZina. oTaxebi gaviare

da saxlis ukan aivanze gavedi da

Tvalebi gameyina. iq aravin iyo. maSin

erTmaneTis cqeraSi viZinebdiT, axla

ki martoobas SeCveul aivanze sadRac

kunWulSi erTaderTi naTura enTo.

winaT yvelaferi sxvagvarad iyo...

fiqri momwyinda, TiTqos daviRale

kidec. Tvali miyruebul aivans Sevavle

da mzera samgzavro Cemodanze SevaCere.

naTliaCems Cemi erTdRiani xetialis

ganmavlobaSi yvelaferi gaemzadebina

da diliT ZilquSi rom ar

momreoda, dasaZineblad gaveSure.

gaTenda. RamiT moRrublul cas

wvima ar daeSurebia, gawvimebuliyo,

crida axlac. Ria sarkmlidan wvimis

wveTebi sawolze ecemoda. sarkmeli

mivxure. didi siyvaruliT naTlias

davemSvidobe da ramdenime wuTis Semdeg

ukve Rrmad moxuci akaciis qveS

mosacdelSi videqi. wvimas ukve gadaeRo,

bunebis Tbili niavi saxeze sasiamovnod

mealerseboda. axlad nayid maisurze

ki cacxvis yvavili mefineboda.

sxvagan rom vyofiliyavi, ar vici, albaT

am yvavilebs moviSorebdi, magram

axla maTi mocileba mxrebidan ar mindoda.

es surneli, niavi, sasiamovno

sigrile, Citebis gansxvavebuli Jriamuli,

iseTi saocari siamis momgvreli

iyo, rom megona, axlaxans gavCndi am

TvesTan erTad, TiTqos es yovelive

pirvelad menaxos, gons ver movdiodi

da albaT mTlad am yvavilebis surnelsa

da futkrebis fusfusSi davikargebodi,

avtobuss rom ar Camoevlo.

TiTqos Tvalma sazogadoeba icno, ma-

Trobela surnelebidan gamovedi da

isev is mkacri, odnav jmuxi advokati

gavxdi, iseTi, rogoric naTlias ar

moswonda, mkacri gamometyveleba mqonda,

magram Cems mxrebze dayrili akaciis

cicqna yvavilebi Cems simkacres

mTlianad Slida. saTvale ufro moxerxebulad

movirge, mxrebidan umweo

cicqna yvavilebi frTxilad moviSore,

SeumCnevlad mxrebs vimsubuqebdi, am

dros ki Turme TeTr feriasaviT

lamaz, cicqna gogonas Tmebs vamZimebdi.

gogonam morcxvad amomxeda, yvavilebi

Tmidan amoiRo, xelisgulze

gaeSala, TiTqos daTvlas upirebso.

amis Semyurem kidev erTxel davarRvie

mkacri ieri, saTvalis qvemoT sxvebisTvis

SeumCnevlad Tvalebi siyvaruliT

gamibrwyinda.

ratomRac yovelTvis did siyvaruls

vgrZnobdi bavSvebisagan, mec gansakuTrebulad

miyvarda es patara, yvela

enis mcodne titina arsebebi. albaT

imitom, rom sadRac gulis kun-

WulSi Camalulia marad bavSvuri, magram

amayi Cemi suli.

bavSvma nazad amomxeda, Tbili mzeriT

Semomcicina da xelisgulze dayrili

yvavilebi nela aaTamaSa, TiTqos

Tavisi lamazi bageebiT butbutebda,

ras erCodio. transporti gaCerda,

xalxi Cavida, adgili ganTavisuflda

da mec davjeqi. mxolod erTi qalbatoniRa

iyo fexze. is Cemgan odnav mo-

SorebiT zurgiT idga. wamsve avdeqi,

adgili SevTavaze ise, rom saxeze arc

ki Semixedavs.

qali uyoymanod dajda.

_ gvanca, modi, dediko... _ Zlivs

gasagonad wailuRluRa da mxolod

amis mere Sevxede qals, Sevxede da Ti-

Tqos Cemi Tvalebi mis gansxvavebul

unaklo saxes daewebao, misi saxidan

Cemi Tvalebi veRar aviRe.

maRali sifrifana leCaqmoxveuli,

odnav TeTri pirisaxiT cisferi TvalebiT,

sevdianad iyureboda da drodadro

bavSvis gauTavebel titins odnav

RimiliT pasuxobda.

_ dedi, es gza didia?!

_ ara, male CavalT.

_ rodis CavalT?

qali dumda.

mec bavSvis titins cali yuriT vusmendi,

axla ukve mis axlos, odnav viRimodi.

mxolod erTma damainteresa

bavSvis kiTxvebidan.

_ dedi, im xesTan, im mindorze ar

TamaSobdi? ici, me guSin viTamaSe, vibanave

kidec.

qalma TiTqos axlaxans gaiRviZao,

gamococxlda.

_ aba, romel xesTan, dedi?

_ ai, iq, damwvar kaklis xesTan.

_ ki, Svilo, didi xnis win miTama-

Sia.

_ marto, dedi?

_ ara, _ deda Cafiqrda, TiTqosda

zedmet kiTxvebs Tavs aridebso, sarkmlisken

daiwyo cqera.

_ Senc lamaz biWunasTan TamaSobdi,

dedi?! albaT mamiko iyo, ara?!

deda-Svili aq TiTqos CurCulebdnen,

magram maTi xma mainc ismoda...

_ ara, Svilo, sxva iyo. Cemi megobari.

_ axla sadaa Seni megobari, dedi?!

_ ar vici, dedi, ar vici.

_ ra erqva?

_ kargi, Svilo, nu damRale!

bavSvma igive kiTxva gaimeora da me

gavigone Cemi saxeli _ nikolozi.

_ Cemi patara ZmasaviT nikolozi

ara, dedi?!

_ xo, Svilo, xo, _ imave xmiT gaimeora

qalma.

_ sadaa, dedi, axla is nikolozi?!

im adgilas aRar dadis?! Zalian lamazi

adgilia. ici, dedi, guSin, guSin... _ da

bavSvis Tvalebma daimorcxva, romelsac

TiTqos ar undoda, raRac gaemxila.

qali dumda da isev sarkmlisken

iyureboda.

_ ra, dedi, ra. mipasuxe, Svilo.

patara bavSvma morcxvad Tvalebi

mianaTa, mere gaiRima da:

_ me im xesTan... damwvar xesTan vi-

TamaSe... iq patara biWi iyo, dedi, guSin

gamecno.

_ ici, ra erqva?!

_ vai, _ Caibutbuta pataram.

_ mgoni, giorgi erqva, dedi. mere,

dedi, viRac kaci iyo iq, Cven gviyurebda.

gvindoda, gveTqva, CvenTan erTad

iTamaSe-Tqo, magram mowyenili iyo, dedi.

mgoni, tiroda.

_ vin kaci, Svilo?!

_ ar vici, _ gulubryvilod Caibutbuta

pataram.

amis gagonebaze Sevxede bavSvs da me

masSi is gogona amovicani, romelic

oqrosTmian biWunasTan nacnob mindorze

danavardobda.

gaocebisgan wavbarbacdi, magram

jer yvelaferi ar dasrulebuliyo,

sruli ganadgureba maSin vigrZeni, roca

mas movkari Tvali, vis kalTaSic is

patara gogona ijda da mxolod axla

Sevicani igi.

oh, es dro! ise xom ar gaivlis, rom

warsuls, Cven bavSvobas, ar Segvaxvedros.

Cems gverdiT Savi dedofali ijda,

erT dros qera dalalebi Sav TavSal-

Si daumalavs, TiTqos gamoCenisa rcxveniao.

maRal gul-mkerdze patara ef-


29 maisi - 4 ivnisi 2020

areboda, TiTebi isev iseTi patara da

nazi hqonda, Tvalebic iseTi SerCenoda

_ bavSvuri umankoebiTa da siwmindiT

savse. Cems mxarTan Sav samosSi

gamowyobili TeTri angelozi ijda.

mindoda, mivsuliyavi, gulSi Camekra es

isev bavSvi Cemi arseba, magram im wyeul

boZs ise viyavi mijaWvuli, fexis gadadgmac

da albaT iqve davenarcxebodi.

asec rom ar yofiliyo, mqonda ki amis

ufleba?!

uceb Tavazianma xmam gamomarkvia,

dabrZandiT, adgili Tavisufalia.

albaT micnes, gamielva TavSi. gogonas

naZaladevad gavuRime da cariel

adgils Tvali gadavavle. Tavisufali

adgili mis gverdiT iyo. sxvebis yuradReba

rom ar megrZno, davjeqi. Tavi

ise daviWire, TiTqos aqamde arc minaxavs.

davjeqi. odnav Cavaxvele da, ai,

monatrebuli Tvalebi erTmaneTs Sexvda.

_ nuTu?! _ waibutbuta qalma.

_ gamarjoba, mariam, _ aRmomxda

Zlivs.

qalma araferi mipasuxa, Tavi daxara

da uceb vigrZeni, rom misi cremlebi

patara gogonas Tmebs asvelebda.

bavSvi atirda, dedam orive xeli swrafad

moxvia da tirilic Sewyda.

_ dedi, ratom tiri?! _ ganagrZo

bavSvma.

_ TvalSi raRac Camivarda, Svilo,

_ miualersa dedam.

gza iyo ulevi. iq jdoma ki, mgoni,

jojoxeTis cecxlze mtanjveli.

_ sad midixarT, mariam? _ amoviluRluRe

Zlivs.

gogonam bavSvuri Tvalebi SemomanaTa.

uadgilo kiTxva upasuxod damitova

da Tavisas mohyva.

_ nuTu, nuTu es Sena xar?! nuTu,

amdeni xnis Semdeg... _ veRar daamTavra.

Cveni saubari raRac incidentma

SeaCera, transportSi CoCqoli atyda,

magram arc me da arc Cems mosaubres es

ar gvadardebda, Cveni gulebi axla verafers

grZnobdnen garda erTmaneTisa.

erTmaneTs vuyurebdiT da vxvdebodiT,

rom sakmaod didi dro iyo

gasuli. yvelaferi drom waiRo,

TiTqos adidebuli Savi mdinare Cems

gulSi SemoiWra da yvelaferi, rac am

gogonasTan makavSirebda, sadRac waritaca

_ yvelaferi, garda siyvarulisa.

axla ki vdgavar gaZarcvuli da

imis dabrunebas vcdilob, rac me ukve

aRar mekuTvnis.

is qalia _ ori Svilis deda da

coli. TumcaRa... da uceb damebada ki-

Txva Savebis Sesaxeb.

qali daibna da sarkmlisken daiwyo

cqera. TiTqos rame rom Tqvas, guli

auCuydebao. vamCnevdi, rom pasuxis gacemas

ar cdilobda, aRar damiZalebia,

vigrZeni, raSic iqneboda saqme. qvriv

qals TvalmouSoreblad Sevcqerodi,

bolos ki ise moxda, rom fiqrebSi gar-

Tuli gaCerebas sakmaod gavcdenodi.

Tumca ra mniSvneloba aqvs, Cemi cxovrebis

moRuSul mzes marto ar davtovebdi,

mec masTan erTad unda wavsuliyavi.

Tumca ra unda meTqva mis-

Tvis?! ras viTxovdi misgan?! mqonda ki

ufleba mis cxovrebaSi qeqvisa?! ar

vici.

avtobusi gaCerda, qali mZinare bavSviT

dabla Cavida da mec aCrdiliviT

ukan davedevne. qalma Semomxeda da nabijs

moumata. rogorc Cans, CemTan

saubars gaurboda, siarulSi bavSvsac

gaeRviZa da Zirs Camosva. mas ver gavubede,

pataras CavWide xeli. qalma

bavSvurad Semomxeda da Cems win amayad

TiTqosda wlebis win dagrovili braziT

aRmoxda.

_ ra gnebavT Cemgan? yvelaferi drom

waiRo, gamousadegari TojinasaviT

kuTxeSi momisroleT, axla ki cdilobT,

im Savad naweri qaRaldisgan siyvarulis

feria gamoZerwoT, romelsac

Tundac erTi vardis furcels miarTmevT

da ukan dagedevnebaT? nu, nu eZebT

Tovlze vardebs. vardebi gaiyina. Tovli

_ is dro iyo, vardebi ki Cven viyaviT,

romlebic gaiyinnen, uguloni gaxdnen.

atirda. didxans videqiT ubrad. bolos

Tavi daxara da wasvla daapira. Semrcxva,

upatrono ZaRliviT ukan avkidebodi,

aqac siamayem damRupa. iqve

axlos meezove vipove, jibeSi fuli Cavude,

adgilsamyoflis gasagebad gavayole.

me ki iq davrCi da sulmouTmenlad

velodi meezoves. dro ise gaiwela,

mTlad avirie, adgili veRarsad

vipove da wasvlas vapirebdi, meezovec

rom dabrunda. patara furceli gadmomca

da misamarTic miTxra. baraTi

gadavSale da nacnob xelweras wavawydi

_ nu momZebniT, gTxovT da Tu Cems

Txovnas ar daiSliT, miguleT rogorc

da. sasowarkveTilebis wuTebSic rom

odnav xelCasaWidic ki sadRac gulis

siRrmeSi imeds gisaxavs... me misamarTi

vicodi misi, rogorc meezovem miTxra,

maRal mTebSi monasterSi cxovrobda.

monasterze adrec msmenia, magram

bevri araferi da isic vicodi mxolod

bavSvobaSi gadamxdari ambidan.

sofelSi maRali mTis wverze vxedavdi

taZars, romelsac me im dros koSks

veZaxdi. yovel diliT ki am koSkTan

mofusfuse xalxs vaTvalierebdi, Sav

fataSi SemosilT. babuas TqmiT, iq monasteri

iyo _ dedebi cxovrobeno,

metyoda xolme, didi dedebio da mec

camde xels avawvdendi _ amxelebimeTqi.

babua Tavze xels gadamisvamda

naRvlianad, gaicinebda da isev monastrisken

daiwyebda yurebas. SeCveul

fiqrebSi Caefloboda, romelsac me

ver vgebulobdi.

cxovreba iq aris Tu ariso, butbutebda

TavisTvis. me babuas butbuti raxan

ar mesmoda, veclebodi da gasar-

Tobad miviwevdi, xolo roca zaris xma

momesmeboda, isev babuasken mivaSurebdi...

zaris Semdeg locvas iwyebeno,

metyoda da TviTonac loculobda, me

ki isev ar mesmoda misi butbuti da isev

gavrbodi. babua sul iq iyo, ar vici, ra

hqonda im koSkTan aseTi saerTo. sul

im monasters gahyurebda. es iyo Cemi

mcire codna monastersa da mis binadar

Saosan dedebze.

kidev maxsovs, bevr kiTxvas vsvamdi

koSkzec, dedebzec, magram babua yovelTvis

Tavs aridebda iseve, rogorc

Txovnas im koSkSi wayvanaze. nakverCxaldadebuliviT

wamoiWreboda, ar Sei-

Zlebao, metyoda da saxlSi Sevidoda.

ratom ar SeiZleboda, isic mikvirda,

mainteresebda, magram kiTxvebi bundovnad

mrCeboda. vfiqrobdi, gavizrdebi

da gavigeb-meTqi. gavizarde da gadamaviwyda

sofelic, is koSkic, babuis

interesic... magram bavSvobis survilma

isev gaiRviZa CemSi da gamiCnda survili

iq, maRal mTebSi, myofi monastris

xilvisa, ufro swored, Cemi Saosani

feriisa, da mzad viyavi misi naxviT Sepyrobils,

Tundac muxlis CoqviT gadamevlo

mTebi. didxans aRar mifiqria...

marTalia, yovel wams mitrialebda

literaturuli gazeTi

azri TavSi, rom is morCilia da aRarasodes

damibrundeba. vin gacvlis vards

iaze. amaze vfiqrobdi maSinac ki,

roca monastris aRmarTs mivuyvebodi,

magram ar vici, meyofoda ki imis gambedaoba,

rom monastris daxSul karSi

Sevsuliyavi. ar vici... gza iyo Sori,

mtvriani da uswormasworo, TeTri perangi

mTlad damisvelda, mtvrisagan

gaSavda kidec, magram amisTvis yuradReba

ar mimiqcevia, nabijebs avuCqare

da monastris kars mivadeqi. Sevyovndi,

uceb TiTqos raRacam wamabarbaca,

mTeli sxeuli momidunda, karamde Zlivs

mivaRwie. xeli odnav Sevaxe saxelurs,

naxevrad daketili kari uceb

gaiRo, jer kidev sustad myofi karis

moZraobas davmorCildi da monastris

SigniT aRmovCndi. im wams vigrZeni, rom

gardacvalebamde arsebobs miwieri

samoTxe. iseTi siCume arsad migrZvnia,

uamrav yvavilSi ekali viyavi, wminda

adgilas amosuli da TiTqos fexebi

wamerTvao, iqve yvavilebSi Cavikece. SesvlisTanave

Tvali movkari axal saflavebs,

ufro swored, erTi iyo mxolod

axali, magram umalve Tvali avaride,

ratom unda mecqira maTTvis,

roca win saocari suraTi mqonda _ mindvris

SuaSi didi taZari, taZris marjvniv

ki patara Senoba iyo, Soridan SeumCneveli

sarkmlebiT. patara Senobamde

ki mwvane xasxasa balaxi, balaxSi

amosuli pawawina, Cemi siyvaruliviT

pawawina, umweo yvavilebi. yvavilsa

da mis Soris gansxvaveba erTi iyo mxolod,

CitisTvalisodena yvavilebi

kargad ar Candnen, Cemi patara ia ki

yovelTvis ise brwyinavda, rogorc

mze. ver aRwers Cemi umweo, Rataki buneba

im saocrebas, rac iq vnaxe. moulodnelad

Tvali isev sasaflaosken gameqca,

sadac pirvelad davtove mzera,

magram umalve avaride, saflavidan martosuli

sio uberavda. uceb Cumi

nabijiT monastris karisken mimaval

SavebSi Caflul monazons Sevxede, Sevatyve,

manac SemniSna... Cemken gamobrunda

da maniSna, taZari Riaao. Tavi

davukari. mindoda, xelze vmTxveodi,

magram ar vicodi, es ramdenad miRebuli

iyo. monazons adre pirispir arasdros

Sevxvedrilvar, arc iseTi siTboTi

da siyvaruliT mbrwyinavi Tvalebi

minaxavs arsad, Tu ar CavTvliT im

ferias, romelsac Cemi amRvreuli TvalebiT

veZebdi.

dedaom damloca da taZrisken gamiZRva.

iq Sesuls ucnauri SiSi dameufla,

TiTqos fexebi momaWres da sxva

gza aRar mqonda, uflis saxlSi daveci

ugonod, Cemi dakarguli feria damibrune-meTqi.

im wuTSi vocnebobdi, Cemi

feria Semosuliyo da iatakze usuldgmulod

danarcxebuli aveyenebine. im

wuTs da axlac yvelafers gaviRebdi,

rom es momxdariyo, magram me sabralom

ra vicodi, rom Cemi feria aRar iyo.

proza 11

misi sxeuli im patara saflavs STaenTqa,

romelzec samorCile ewera, suli

ki, rogorc miTxres, angelozebs zeca-

Si aetacaT da albaT didebuli uflis

mere mowiwebiT eTayvanebodnen. me ki

pirqve damxobili mis dabrunebas velodebodi.

ar maxsovs, rogor davtove monasteri,

mxolod is maxsovs, rom dedao

maSinac da axlac amaze saubars Tavs

aridebda. rogorc Cans, man icoda yovelive.

mxolod sizmrad vxedav saflavze

damxobil Cems moqviTine sxeuls

da albaT swored is iyo im Savbneli

dRis erT-erTi scena. naTlad

maxsovs is motitine da-Zmac, Tu rogor

darbodnen mindorSi peplebis dasaWerad

da azradac ar mosvliaT, rom dedis

saflavs uvlidnen kiskisiT.

im dRis ambavi bundovnad maxsovs,

naTlad mxolod meore dRe damamaxsovrda,

roca naxevrad ZilburanSi myofi

bavSvis titinma gamomaRviZa. Zia,

wagviyvane im adgilas saTamaSod. gavogndi,

balaxSi Cavikece, vigrZeni, Ti-

Tqos bavSvi ki ara, Cemi feria amomCur-

Culebda saflavidan, wamiyvane, wamiyvaneo,

magram vmeryeobdi. vgrZnobdi,

mindoda, Tan gameyola isini, magram me-

Sinoda, rom gavidoda dReebi da isini

isev monasterSi dabrunebas moisurvebdnen.

ra unda meTqva dedis alerss moklebuli

bavSvebisTvis, isic ar vicodi.

kari nela gaiRo da qurdiviT gaparva

davapire, rom xelze patara TaTi

Semexo, nacnobi bavSvi iyo, nacnob bavSvs

ki gverdiT xelCaWidebuli patara

hyavda. gavgiJdi, guli veRar davimor-

Cile, miwaze davemxe da oriveni gulSi

Cavikari. am dros TiTqos saflavze mofarfate

suli xarobda, TiTqos man

STaagona bavSvebs, rom viparebodi, moulodnelma

sityvebma aTrTolebuli

gamomarkvia:

_ Zia, wagviyvan SenTan?

me davTanxmdi, TiTqos Tavidanve

mindoda es, magram erTaderTi, rac mabrkolebda

iyo deda, rogor Sexvdeboda

maT, yovelive rogor amexsna mis-

Tvis.

win kidev Sori gza iyo. ukan monasteri

aRar Canda, karga manZili gamogvevlo,

mivdiodi da meSinoda, axloblebisgan

miviwyebuli bavSvebi aravis

moekiTxa da bavSvebsac maTken ar gaewiaT,

ar mivetovebine maT, vinc me ukve

SvilebiviT miyvarda.

male SiSic gaqra, samanqano gzaze

taqsi gavaCere da daTqmul adgilze

wayvana vTxove. mZinare patara frTxilad

daviwvine, gogona ki daukiTxavad

muxlebze momikalaTda. maocebda es

gogona, TiTqos yvelafers xvdeboda,

da bundovnad gamaxsenda im Rames saflavs

drodadro rogor anaTebda senakidan

gamosuli Suqi. rogor iweoda

da ifareboda sarkmlis farda.


12 literaturuli gazeTi

Targmani 29 maisi - 4 ivnisi 2020

xorxe luis borxesi

iudas sami versia

There seemed a certainity in degradation.

T. E. Lawrence: Seven Pillars of Wisdom 1

mcire aziasa Tu aleqsandriaSi,

Cveni rwmenis meore saukuneSi, rodesac

basilidesi werda, kosmosi naklovani

angelozebis saxifaTo da ukeTuri

improvizaciaao, nils runebergi gansakuTrebuli

inteleqtualuri mgznebarebiT

uwinamZRvrebda romelime

gnostikur erTobas. dante albaT geenas

saflavSi gaamwesebda; misi saxeli

umcrosi eretikosebis katalogs Seemateboda

satornilesa da karpokrates

Soris; misi qadagebis romelime,

ciliswamebisgan Tavisufali

fragmenti didxans icocxlebda

apokriful teqstSi _ Liber adversus omnes

haereses, an im samonastro biblioTekis

xanZari STanTqavda, romelmac Sintagma-s

ukanaskneli xelnaweri gaanadgura.

amis nacvlad, RmerTma meoce saukune

da lundis sauniversiteto qalaqi

arguna. iq gamoqveynda 1904 wels Kristus

och Judas pirveli versia; iq daiwera

1909 wels misi mTavari wigni _ Dem hemlige

Fralsaren (am ukanasknelis germanuli

gamocema 1912 wels Targmna emil Seringma

saxelwodebiT _ Der heimliche Hailand).

vidre zemoxsenebuli naSromebis Seswavlas

SevudgebiT, usaTuod unda gavimeoroT,

rom nils runebergi nacionaluri

evangeluri sazogadoebis wevri

da Rrmad religiuri pirovneba gaxldaT;

parizis romelime salonSi an

Tundac buenos airesSi, vinme literators

mSvenivrad SeeZlo, xelaxla aRmoeCina

runebergis Tezisebi; Tumca, iq

ganxiluli da warmoCenili mxolod

daudevrobisa da RvTisgmobis msubuq

da usargeblo varjiSs emgvaneboda.

runebergisTvis es Tezisebi mTavari

gasaRebi iyo Teologiis centraluri

misteriis gasaSifrad; es iyo masala

meditaciisa da analizisa, istoriuli

da filologiuri winaaRmdegobisa, ampartavnebis,

aRtacebis da terorisa.

gaamarTla da gaanadgura misi cxovreba.

vinc am werils Tvals adevnebs, unda

icodes, rom masSi mxolod runebergis

daskvnebia warmodgenili da ara

misi dialeqtika da mtkicebulebebi.

mavani imasac SeniSnavs, rom daskvnebs

ueWvelad `mtkicebulebebi~ uZRoda

win. vin Seudgeba imis Zebnas, risic Tavadac

ar sjera da visi winaswarmetyvelebac

arafrad anaRvlebs?

Kristus och Judas pirvel gamocemas

kategoriuli epigrafi axlavs, romlis

Sinaarsic wlebis Semdeg saSinlad

amxels nils runebergs: `erTi ram ki

ara, yvelaferi, rac tradiciiT iuda

iskariotels miewereba, siyalbea~ (de

quinsi, 1857). romeliRac winamorbedi

germanelis Semdgom de quinsma gamoTqva

mosazreba, rom iudam ieso qriste

imitom gasca, raTa misTvis RvTaebrivi

bunebis gacxadeba eiZulebina da romis

uRlis winaaRmdeg amboxi gaeRvivebina;

runebergi iudas metafizikur gamarTlebas

gvTavazobs. dasawyisSi ostaturad

warmoaCens iudas qmedebis

zedmetobas. SeniSnavs (robertsonis

msgavsad), rom im maswavleblis identifikacia,

vinc yoveldRiurad qadagebda

sinagogaSi da aTasobiT adamianis

Tvalwin saswaulebs sCadioda, mociqulisgan

gacemas ar saWiroebda. amis

miuxedavad, es mainc moxda. wminda werilSi

Secdomis albaToba Seuwynarebelia.

aranakleb Seuwynarebelia SemTxveviTi

qmedebis daSveba kacobriobis

istoriis yvelaze mSvenier movlenaSi.

Ergo iudas Ralati SemTxveviTi ar yofila;

winaswargansazRvruli qmedeba iyo

da Tavisi misteriuli adgili aqvs gamosyidvis

ekonomiaSi. runebergi ganagrZobs:

rodesac sityva xorciT Seimosa,

yvelganmyofobidan sivrceSi

gadmoinacvla, maradisobidan _ istoriaSi,

saukuno sixarulidan _ saxecvlilebasa

da xorcielebaSi; aseTi msxverplis

sapasuxod, aucilebeli iyo

adamians _ yvela adamianis saxeliT _

macxovris sakadrisi msxverpli gaeRo.

iuda iskarioteli iyo is kaci. iuda

erTaderTi iyo mociqulebs Soris,

vinc igrZno RvTaebriobis idumaleba

da iesos saSineli ganzraxva. sityva mokvdavamde

damdablda; iuda _ sityvis

mociquli _ moRalatemde unda damdablebuliyo

(yvelaze uaresi dana-

Sauli, rasac uRirsoba itevs) da uSreti

cecxlis stumari gamxdariyo. qvenaari

wesrigi zenaari wesrigis sarkea:

dedamiwis formebi cis formebs Seesabameba;

kanis laqebi cis uzado TanavarskvlavedTa

rukaa; iuda, garkveulwilad,

qristes anareklia. aqedan modis

ocdaaTi vercxli da ambori; aqedan

modis nebiT sikvdili, raTa dagmoba

daimsaxuro. ase ganmarta nils runebergma

iudas enigma.

runebergi yvela konfesiis Teologebma

uaryves. lars peter engstromma

is umecrebasa Tu hipostasuri er-

Tianobis ugulebelyofaSi daadana-

Saula; aqsel boreliusma _ doketebis

eresis ganaxlebaSi, romelic iesos

adamianurobas uaryofda; lundis

foladis episkoposs wminda lukas saxarebis

22-e Tavis mesame muxlis uaryofaSi

dasdes brali.

mravalgvarma anaTemam runebergze

gavlena iqonia. Serisxuli wigni nawilobriv

gadawera da Tavis doqtrinas

saxe ucvala. metoqeebi Teologiuri

brZolis velze miatova da moraluri

rigis iribi debulebebi warmoadgina.

aRiara, rom iesos, `romelic yvela im

RirsSesaniSnav saSualebas flobda,

rac yovlismpyrobels SeuZlia, SemogvTavazos,~

erTi adamiani ar sWirdeboda

yvela sxva adamianis gamosaxsnelad.

Semdeg imaT SeekamaTa, vinc amtkicebda,

amouxsnel moRalateze

araferi viciTo; viciT, Tqva

runebergma, erT-erTi mowafe iyo,

erTi rCeulTagani _ zeciuri samefos

gasacxadeblad, sneulTa gansakurnad,

keTrovanTa gansawmendad, micvalebulTa

aRsadgenad da eSmakTa gansadevnad

(maTe 10: 7-8; luka 9:1). im kacis

saqcieli, vinc macxovarma ase gamoarCia,

saukeTeso interpretacias

imsaxurebs Cvengan. iudas danaSaulis

sixarbiT axsna (rogorc zogierTebi

akeTeben ioanes saxarebis 12: 6-ze

dayrdnobiT) yvelaze ugunur motivTan

Seguebas niSnavs. nils

runebergi sruliad sawinaaRmdego

motivs asaxelebs: hiperbolur da lamis

usazRvro asketizms. asketi, uflis

sadideblad, xorcs akninebs da

akvdinebs; iudam igive damarTa Tavis

suls. uaryo Rirseba, sikeTe, mSvidoba,

zeciuri samefo, rogorc sxvebma

uaryves _ nakleb gmirulad _ siamovneba

2 . man saSineli sicxadiT gaiazra

Tavisi danaSauli. adiulterSi sinazesa

da Tavganwirvas aqvs wili; mkvlelobaSi

_ Seupovrobas; profanaciasa

da RvTisgmobaSi _ Tavisebur satanur

mgznebarebas. iudam is danaSauli

airCia, romelsac araviTari siqvele

ar axlda: ndobis borotad gamoyeneba

(ioane 12:6) da gacema. Caidina

udidesi TavmdablobiT, radgan karg

adamianad yofnis Rirsad Tavi ar miaCnda:

`romeli-igi iqadodis, uflisa

mier iqadodis~ ( I korinTelTa 1:3); iudam

jojoxeTi moZebna, radgan misTvis

uflis sixarulic sakmarisi iyo. fiqrobda,

rom bedniereba, iseve rogorc

sikeTe, RvTaebrivis atributia da adamianebma

ar unda daisakuTron 3 .

bevrma post factum aRmoaCina, rom runebergis

savsebiT gamarTlebuli dasawyisi

mis eqstravagantur dasasrulsac

moicavs da Den hemlige Frälsaren _ martooden

Kristus och Judas gaukuRmarTebuli

da gamZafrebuli versiaa. 1907 wlis

miwuruls runebergma teqstis xelnaweri

daasrula da Seaswora; TiTqmis ori

weli gavida, sanam dasastambad gagzavna.

1909 wlis oqtomberSi wigni danieli

ebraistis, erik erfiordis Tbili da

lamis enigmaturi prologiT gamoica,

romelsac epigrafad es veraguli sityvebi

uZRoda: „sofelsa Sina iyo, da

sofeli mis mier Seiqmna, da sofelma igi

ver icna~ (ioane 1:10). mTavari argumenti

rTuli ar aris, TumcaRa, daskvna

saSinelia. RmerTi, askvnis runebergi,

kacamde damdablda, raTa adamianTa

gvari gamoesyida; SeiZleba, vivaraudoT,

rom mis mier gaRebuli msxverpli srulyofili

iyo, ugulebelyofiT arc

gauqmebula da arc dakninebula. misi

tanjvis SemosazRvra jvarcmulis

mwuxris agoniiT RvTis gmobaa 4 , mtkiceba

imisa, rom adamiani iyo da codvis unari

ar hqonda _ winaaRmdegobrivi.

kemnici aRiarebs, rom macxovars SeeZlo,

egrZno daRliloba, sicive, Zrwola,

SimSili da wyurvili; aseve SesaZlebelia,

codvaSi Cavardniliyo da Tavi

daekarga. cnobili teqsti ambobs: `aRmocenda

rogorc morCi mis winaSe da

rogorc fesvi urwyuli miwidan; arc

Rirseba hqonia da arc mSveneba, rom zed

Segvexeda, arc ieri, rom mivezideT. sa-

Zulveli iyo, kacTagan aTvalwunebuli,

gatanjuli da dasneulebuli, erTi

imaTgani, visac pirs arideben. saZulveli

iyo da arad vagdebdiT~ (esaia 53:2-3).

bevrisTvis es sityvebi jvarcmulis aRsasrulis

winaswarmetyveleba iyo; zogisTvis

_ (magaliTad, hans lasen martensenisTvis)

im mSvenierebis uaryofa,

rac vulgaruli TanxmobiT qristes

miewereba; runebergisTvis _ ara mxolod

erTi momentis zusti

winaswarmetyveleba, aramed drosa da

maradisobaSi gankacebuli sityvis mTeli

sazareli momavlis ganWvreta. Rmer-

Ti srulad gankacda uRirsobamde,

gankacda dagmobamde, ufskrulamde. istoriis

bundovan qselSi mas SeeZlo, nebismieri

gza aerCia Cvens dasaxsnelad;

SeeZlo, yofiliyo aleqsandre an piTagora,

ruriki an ieso; magram ukninesi bediswera

airCia: iuda iyo.

amaod sTavazobdnen am aRmoCenebs

stokholmisa da lundis biblioTekebi:

urwmunoebma a priori miiCnies Teologiis

Sromatevad da ugemovno TamaSad;

Teologebma amreziT Sexedes. runebergma

es ekumenisturi gulgriloba

saswaulebriv mtkicebad aRiqva. Tavad

RmerTi brZanebda am gulgrilobas;

ufals ar surda, misi sazareli saidumlo

dedamiwaze gavrcelebuliyo.

runebergi mixvda, rom Jami jer ar damdgariyo:

igrZno, yvela Zveli RvTiuri

wyevla rom daatyda Tavs: gaixsena

elia da mose, romlebmac saxeze xeli

aifares, raTa RmerTi ar exilaT; esaia,

romelsac Tavzari dasca imis xilvam,

visi didebac samyaros avsebs; savle,

romelic damaskos gzaze dabrmavda;

rabini simeon ben-azai, romelmac ixila

samoTxe da aResrula; cnobili jadoqari,

ioane viterboeli, Wkuidan

rom Secda samebis gamocxadebaze; midraSebi,

romlebsac sZulT urwmunoni,

uflis saidumlo saxels _ Shem Hamephorash

_ rom warmosTqvamen. mas xom

ar miuZRoda brali am bnel danaSaul-

Si? es xom ar iyo suliwmindis gmoba,

romelsac Sendoba ar eqneba (maTe 12:-

31)? amitom geubnebiT Tqven: yoveli

codva da gmoba mieteveba adamianebs,

magram sulis gmoba ar mieteveba maT.

valerius soranusi gardaicvala, radgan

romis saidumlo saxeli gaamJRavna;

rogoria imis saukuno sasjeli, vinc

RvTis saSineli saxeli aRmoaCina da gaavrcela?

uZilobiTa da Tavbrudamxvevi dialeqtikiT

gaTanguli nils runebergi

malmos quCebSi daexeteboda da xmamaRla

iTxovda mowyalebas, rom macxovarTan

jojoxeTi gaeziarebina.

anevrizma gauskda 1912 wlis pirvel

marts. eresiologebma SesaZloa,

gaixsenon; Ze RmerTis gacveTil koncefcias

ukeTurebisa da uiRblobis sir-

Tuleebi SesZina.

1

`degradacia erTgvarad damaimedebelia~ _ T.

e. lourensi, sibrZnis Svidi burji.

2

boreliusi damcinavad iZiebs: `ratom ar uaryo

uaryofa? ratom ar uaryo uaryofis uaryofa?~

3

evklides da kuna runebergisTvis ucnob wign-

Si aRniSnavs, rom kanudoseli eresiarqis antoniu

kenseileirusaTvis qvelmoqmedi `TiTqmis Seubralebeli~

iyo. argentinel mkiTxvels emaxsovreba

analogiuri pasaJi almafuertes nawarmoebidan.

runebergma simbolur JurnalSi Sju insegal gamoaqveyna

aRwerilobiTi naSromi El agua secreta. pirveli

strofebi mRelvare dRis ambebze mogviTxrobs;

ukanaskneli _ SemTxveviT aRmoCenil yinulovan

tborze; poeti migvaniSnebs, rom am mdumare wylis

xangrZlivoba amarTlebs Cvens amao risxvas da

garkveulwilad, mis uflebasac gvaZlevs da Segvindobs.

poema amgvarad sruldeba: `selvas wyali bednieria;

SegviZlia, viyoT borotebi da tanjulebi~.

4

moris abramovici aRniSnavs: `am skandinavielis

mixedviT, ieso yovelTvis momgebian rolSia; misi

faTerakiani Tavgadasavali, tipografiuli xelovnebis

Tanaxmad, mravalenovani didebiT sargeblobs.

erTi sityviT, 33 wlis ganmavlobaSi, misi

samyofeli kacTa Soris sxva araferi iyo, Tu ara agarakze

dasveneba~ erfiordi Christelige Dogmatik-is mesame

danarTSi uaryofs am pasaJs. aRniSnavs, rom uflis

jvarcma ar Semwydara, rameTu erTxel droSi

ganxorcielebuli mudmivad meordeba maradisoba-

Si. iuda kvlav iRebs vercxlis monetebs; kvlav eamboreba

ieso qristes; kvlav vercxlis monetebs yris

taZarSi; kvlav Tokis maryuJs naskvavs sisxlian

mdeloze (am mtkicebis gasamarTleblad erfiordi

iaromir hladikis `maradisobis gamarTlebis~ pirveli

tomis bolo Tavs imowmebs).

Targmna lana kalandiam


29 maisi - 4 ivnisi 2020

Tanamedrove sparsul mwerlobas araerTi gamorCeuli Semoqmedis saxeli

amSvenebs. maT Soris Zalze mniSvnelovani adgili uWiravs feridun Tonqabonis.

XX saukunis 60-iani wlebidan literaturul asparezze gamosulma

axalgazrdma mweralma Tavisi Taobis sxva niWier warmomadgenlebTan erTad

mniSvnelovani wvlili Seitana sparsuli prozis Semdgom ganviTarebaSi.

feridun Tonqaboni daibada TeiranSi 1937 wels. momavali mwerlis mama

pedagogi da skolis direqtori gaxldaT, deda _ maswavlebeli. Teiranis

universitetis literaturis fakultetis damTavrebis Semdeg Tonqaboni

erTxans maswavleblobda. mogvianebiT ki mTavar profesiad mwerloba air-

Cia. misi debiuti Sedga 1961 wels TxzulebiT „kaci galiaSi~, romelsac

maincdamainc didi gamoxmaureba ar mohyolia. namdvili aJiotaJi mohyva wigns

„xmauriani qalaqis Canawerebi~, romelic 1971 wels gamoica. Tonqabonim satirisa

da susxiani ironiis gza airCia. aRniSnuli nawarmoebis gamo mwerali

Sahis uSiSroebis samsaxurma _ „savaqma~ _ daapatimra. mas pirvel jerze

eqvsTviani patimroba akmares, magram mogvianebiT, wignisTvis „naRveli siberwis

gamo~, cixeSi isev moxvda, amjerad 2 wlis vadiT. cxadia, mZime politikuri

reJimis pirobebSi sazogado moRvaweTa da mweralTa saqmianoba

SezRuduli iyo. Sahis mrisxane Jandarmuli sistema gansxvavebuli azris

mqoneebs mkacrad uswordeboda. mwerali mudmivi kontrolisa da cenzuris

wnexis qveS iyo.

Tonqaboni monawileobda iranis mweralTa kavSiris SeqmnaSi da misi

mmarTveli organis wevric iyo, saidanac mogvianebiT ramdenime mweralTan

erTad daiTxoves.

islamuri revoluciis periodSi Tonqaboni aqtiurad monawileobda qveynis

sazogadoebriv da politikur cxovrebaSi. Tumca, revoluciis gamarjvebis

Semdeg (1979w), rogorc Tavisuflad moazrovne Semoqmedi, axali reJimisTvisac

miuRebeli aRmoCnda. mweralma araerTxel iwvnia devna-Seviwroeba.

1983 wels ki samSoblo datova da evropaSi gadasaxlda. man samwerlo moRvaweoba

ucxoeTSic ganagrZo. amJamad 83 wlis feridun Tonqaboni cxovrobs

germaniis qalaq kiolnSi.

Tavad mwerali BBC-Persian-isTvis micemul interviuSi aRniSnavs, rom

adreuli satiruli nawarmoebebis Seqmnisken swored imJamindeli iranis

paradoqsulma realobam ubiZga. evropaSi gadasvlis Semdegac, cenzuris

ararsebobis pirobebSi, mainc Zveli formis erTguli darCa: „bevris azriT,

radgan aq cenzura araa, es saqmes erTi-orad aiolebs, sinamdvileSi ki, raRac

TvalsazrisiT, sirTulesac qmnis. Tuki mavani moiwadinebs, saTqmeli pirdapir

da daufaravad gamoxatos, amiT SesaZloa satiris specifikas daSordes

da sagazeTo statiis stils dauaxlovdes. me ki vecade, ucxoeTSi gamocemul

wignebSic satiris Taviseburebani SemenarCunebina~.

feridun Tonqaboni

wera-kiTxvis

ucodinrobasTan

brZolis

manqana

1385 1 weli idga. wera-kiTxvis ucodinrobasTan

brZola dRiTidRe swrafad

ikrebda Zalas. mTavrobas mTeli

samxedro da arasamxedro, sajaro

da faruli biujeti wera-kiTxvis ucidinrobasTan

brZolisTvis gamoeyo. policielebs,

xelketis nacvlad, welze

uSvelebeli fanqrebi ekidaT da sazogadoebrivi

wesrigis damrRvevebs amiT

uswordebodnen. jariskacTa SubisTavebi

kaligrafiis kalmebis gaTlaSi cvdeboda.

jarima, garozgva, datusaReba da

sikvdiliT dasja gauqmebuliyo. Tuki

romelime mZRoli wiTelze gaivlida,

aiZulebdnen, sagzao policiis pirvelive

ganyofilebis magidas misjdomoda

da xuTasjer Camoewera: „amieridan

wiTel SuqniSanze aRar gavivli!~ xolo

Tuki bavSvs gaitanda, maSin aTi aTasjer

unda daewera: „amieridan bavSvs aRar

davejaxebi!~ sayasbo, saxabazo da sabaylo

duqnebze didi abrebi gamoekraT,

romlebic iuwyebodnen: „wera-kiTxvis

ucodinrebs saqoneli ar mieyidebaT!~

fotografebi wera-kiTxvis ucodinrebs

fotosuraTs ar uRebdnen da

statistikis sammarTvelo maT piradobis

mowmobis aslebsac ar aZlevda

(arada, wera-kiTxvis ucodinrobasTan

brZolis klasebSi registraciisTvis

oTx fotosuraTs da piradobis mowmobis

asls iTxovdnen).

xalxi avtobusisa da taqsis rigeb-

Si iaffasian, sqel da Txeltanian wignebs

kiTxulobda, romlebic „werakiTxvis

ucodinarTaTvis sakiTxav wignTa

gamocemis centrs~ daebeWda. sadalaqo

da samewaReo jixurebsa da eqim-

Ta mosacdel oTaxebSi aseT wignebs

blomad waawydebodiT. saxelmwifo moxeleebi,

kmayofilebiTa da mgznebarebiT,

erTis nacvlad ocdaaTi dRis xe-

lfass wera-kiTxvis ucodinrobasTan

brZolis wminda saqmes axmardnen da Semdeg

SimSilisagan jguf-jgufad, col-

Svilianad fexebs Wimavdnen. mTavrobac,

madlobis niSnad, maTTvis dakrZalvis

oficialur ceremonias awyobda.

Tavisufali profesiis mqoneni ki mTel

qonebas anaRdebdnen da sagangebo „7-

7-w~ angariSze (wera-kiTxvis ucodinrobasTan

brZolis meSvide Svidwledis

programa) SehqondaT. isinic saTiTaod

Wimavdnen fexebs. amis sanacvlod,

erTbaSad mogebuli samocdaaTi manqana

maT cxedrebs miasvenebda. oficialur

jildod miRebuli Svidasi mani oqroTi

da Svidi tona vercxliT ki grandiozul

mavzoleums ugebdnen, raTa

maTi saflavi, rogorc Tavdadebisa da

uangarobis nimuSi, momavali TaobebisTvis

mosaloci adgili yofiliyo.

leqsze, romelic wera-kiTxvis ucodinrobasTan

brZolis sazogadoebis

devizi unda gamxdariyo, konkursi gamocxadda.

bolos am leqsma gaimarjva:

„gauZel SimSils,

aRikveTe veragi mada,

raTa codnis da ganaTlebis

naTeli Wvrito.~

amis mere es striqonebi yvela markirebul

dokumentsa da saswavlo wignze

daibeWda. kedlebzec miaweres da,

raTa wera-kiTxvis ucodinrobasTan

brZola qveynis istoriaSi samudamod

aRbeWdiliyo, uSvelebeli asoebiT,

romelic dedaqalaqidanac ki iolad

waikiTxeboda, damavandis mTis kal-

Tazec amotvifres. aseTi umowyalo

brZolis Sedegad, rogorc varaudobdnen,

wera-kiTxvis ucodinari kaci

aRar unda darCeniliyo, magram gamravlebis

Cqari tempebis gamo (rac, Tavis

mxriv, saxelmwifos yoveldRiurad

mzardi ganviTarebis, xalxis yofiTi

literaturuli gazeTi

Targmani 13

da higienuri pirobebis gaumjobesebis,

umuSevrobis da gansaxlebis problemebis

aRmofxvris Sedegi iyo) qveyanaSi

jerac ramdenime milioni werakiTxvis

ucodinari rCeboda (mosaxleobis

ukanaskneli aRweris mixedviT

maTi raodenoba oras milions sWarbobda).

radgan gaerTianebuli erebis

organizacias wera-kiTxvis

ucodinrobasTan brZola msoflio

masStabiTac Cveni qveynisTvis miendo,

pasuxismgebeli pirebi dRes da Rames

asworebdnen, raTa, rac SeiZleba male,

es darCenili jgufic gaenaTlebinaT

da Semdeg msoflios sxva qveynebisTvis

miexedaT. amdenad, raRac drois mere,

didi fiqrisa da TaTbiris Sedegad, gamosavali

gamonaxes da im pirebisTvis,

romlebic wera-kiTxvis ucodinrobasTan

brZolis saqmeSi daxmarebas

kisrulobdnen, uzarmazari jildo

daaweses. jildoebi, romlis winaSec

samocdaaTi avtomobili da Svidasi

mani oqro masxaraobad Canda.

eqvsi Tvis mere am originalurma ideam

Sedegi gamoiRo da erTma axalgazrda

gamomgonebelma, romelic profesiuli

skolis kursdamTavrebuli

gaxldaT, wera-kiTxvis ucodinrobasTan

brZolis manqana gamoigona. es

manqana, sxvadasxva zomisa _ erTi-ori

kacisTvis an mTeli jgufisTvis _ iqmneboda

da misi umciresi nimuSi erTi

satelefono jixuris tola iyo. xelsawyos

konstruqciis Sesaxeb informacia

ar mogvepoveba (axalgazrda gamomgonebelma

es yvelaferi saidumlod

Seinaxa da manqana sakuTar saxelze

daaregistrira), magram misi muSaobis

sqema Zalze martivi iyo: wera-kiTxvis

ucodinar adamians mowyobilobaSi

aTavsebdnen, manqanas rTavdnen (is oras

oc voltze muSaobda) da erTi wuTis

Semdeg ukve wera-kiTxvis mcodne pirovneba

mowyobilobidan gamohyavdaT.

amdenad, erTi Tvis an erTi wlis nacvlad

wera-kiTxvis ucodinarTaTvis

wera-kiTxvis saswavleblad mxolod

erTi wuTi ixarjeboda da drois aseT

mogebas udidesi mniSvneloba hqonda.

mas Semdeg, rac manqanis eqspertebma

nimuSi gamoscades, igi mowonebuli da

damtkicebuli iqna, xolo axalgazrda

gamomgonebelma jildoc miiRo. ZiriTadi

didi manqana daamontaJes da

muSaobas Seudgnen. danadgars gverdiT

saWe hqonda, romelzec cifrebi ewera.

macivris msgavsad, romelsac zomieri,

civi da Zalian civi danayofebi aqvs,

am danadgarsac cifrebi da danayofebi

hqonda. Tuki berkets pirvel nomer-

Tan daayenebdnen, erTi wuTis Semdeg

manqana wera-kiTxvis mcones gamouSvebda,

Tu eqvsianze daayenebdnen, gareT

gamosul adamians eqvs wuTSi dawyebi-

Ti ganaTleba gavlili eqneboda. mecxre

danayofi saSualo skolis zeda

safexurisTvis iyo, meTormete-atestatisTvis,

meTeqvsmete danayofi ki

bakalavriatisTvis. bakalavriats zemoT

saWiro iyo gadabruneba. anu manqanaSi

moTavsebuli piri sagangebo energiaze

gadahyavdaT da ori an oTxi wu-

TiT temperaturas umatebdnen. pirvel

SemTxvevaSi gareT magistri, meore SemTxvevaSi

ki doqtori gamodioda.

roca manqana Tavisi saqmis keTebas

Seudga, ymawvili gamomgoneblis saxeli

mTel msoflios moedo. jildoebs,

medlebs, premiebsa da oficialur miwvevebs

xom Tvla aRar hqonda. axalgazrda

gamomgonebels yvela qveynidan SekveTebi

mosdioda da xalxi manqanis

damzadebas da gamogzavnas eqvsi Tvis

Tu erTi wlis ganmavlobaSi ucdida.

iaponiidan iseTi mowyobiloba SeukveTes,

romelic denis nacvlad transistoriT

an batareiT imuSavebda. es

manqana maleve damzadda, romelmac

mcire xanSi ganaTlebulTa araerTi

jgufi gamouSva. isini iaponeli an transistoruli

ganaTlebulebis saxeliT

gaxdnen cnobilni.

erT-erTma sanavTobo kompaniam aziisa

da afrikis udabnoebisTvis iseTi

mowyobiloba SeukveTa, romelic

navTze imuSavebda, radgan iq eleqtroenergia

ar iyo, an Zviri Rirda, samagierod

navTobi iyo bevri da iafadac

fasobda. manqana meTeqvsmete donis

gaaqtiurebiT navTis specialistebsa

da inJinrebs uSvebda. magram erT dRes

manqanis meTvalyuris daudevrobis

gamo fiTili Zalian gaxurda da aalda,

ris Sedegadac gareT gamuruli da

gaWvartluli xalxi gamovida. kompania

maT inJinrebad da specialistebad

miRebas ar daTanxmda da aiZula, rigiT

muSebad emuSavaT.

amasobaSi ZiriTadi manqana kargad

muSaobda. wera-kiTxvis ucodinarTa

jgufebi kuTxe-kunWul SeekribaT. sabargo

avtomobiliT mohyavdaT da sacavSi

clidnen, xolo mowyobilobis

meore mxridan mza, koxtad SefuTul

wera-kiTxvis mcodneebs (muSaxelis

gareSe) iRebdnen. iseTi piri uCanda,

rom wera-kiTxvis ucodinrobasTan

brZola unda dagvirgvinebuliyo, magram

denis moxelis daudevrobis gamo

ori usiamovno ambavi moxda. pirveli

ambavi is iyo, rom denis moxelem, romelic

uZilobis da sxva aTasi saqmis

gamo daRlili da misavaTebuli gaxldaT,

CaTvlima da manqanis kontroli

dakarga. arasakmarisi Zabvis gamo,

eleqtroenergia uceb davarda da ganaxevrda.

sanam moxele gaiRviZebda da

ambavs Seityobda, manqanam ramdenime

aTasi atestatiani da bakalavris diplomiani

gamouSva, romlebic, samwuxarod,

arasaTanado temperaturis gamo

kargad ver daibrawnen da gamocxvnen.

yvela maTgani gamouSuSebel, gamoumcxvar

coms hgavda. Tumca, saxelmZRvaneloebis

yvela Tema kargad daezuTxaT

da wauborZikeblad imeorebdnen,

mainc uvicebad darCnen.

meore ambavi momdevno Rames moxda.

denis moxelem saqmis daCqarebisTvis

Zabvas moumata. Sedegad, manqanis produqtebma

zedmeti simxurvale miiRes

da zomaze metad daibrawnen.

roca manqanis sarqveli gaxsnes, RmerTma

Tqven avi sanaxavi gaSoroT! gamxdari,

danaoWebuli da gaZvaltyavebuli

profesorebi, romelTac dafxavebuli

tansacmeli emosaT, Tvalebze ki

axlomxedveli saTvaleebi daekosebinaT,

mowyobilobidan erTimeoris miyolebiT

gadmocvivdnen. eniT uTqmeli

mgznebarebiT kamaTobdnen qvis xanis

mecnierebasa da literaturaze, im epoqis

enebze, sityvaTa fuZeebsa da etimologiaze,

am enebis gramatikul specifikaze

da maT ganStoebebze. verc

daRlas grZnobdnen da verc SimSils.

yuradRebas araferi ufantavdaT. maT

Tvalwin kacic rom moeklaT, arc Tavs

miabrunebdnen da arc diskusias Sewyvetdnen.

es upatronoebi TiTqos am

planetis Svilebi arc iyvnen.

1

iranuli mzis kalendris 1385 weli Seesabameba

qristianuli welTaRricxvis 2007 wels. novela daiwera

naxevari saukunis win, roca 2007 weli jerac

momavalSi iyo.

Targmna giorgi xulordavam


14 literaturuli gazeTi

recenzia 29 maisi - 4 ivnisi 2020

iseT adamianze, rogoric iyo niko

firosmani, dRes wera advilicaa da

Znelic. advilia Tu kaci morCilad

gaimeorebs gasul saukuneSi mxatvris

pirovnebasa da mis Semoqmedebaze qar-

Tveli inteligenciis wiaRSi SemuSavebul

da dakanonebul stereotipur warmodgenebs.

firosmanis uxeSad ideologizirebuli

saxis, ufro sworad, sqemis Tanaxmad,

is iyo daCagruli Rarib glexTa

klasidan gamosuli Semoqmedi, romelic

umReroda mSromeli xalxis bednierebas

da samSoblos istoriul warsuls,

romelsac sZulda vaWrebi da

meduqneebi da Tavis SemoqmedebaSi dascinoda

mdidrebsa da burJuebs. es sqema

misi Semqmneli komunisturi reJimis

ideologebiviT waiRo daviwyebis mdinarem,

ase rom, kulturis istorikosebis

garda male, albaT, aRaravis emaxsovreba.

samagierod, gacilebiT sicocxlisunariani

aRmoCnda firosmanis

meore, umowyalod romantizebuli,

saxe _ es aris poeturi fantazia uiRblo

da bohemuri cxovrebis motrfiale

Semoqmedis landze, romelic `Wiqa

arayiT gaixsnis madas, mere SekrTeba,

viT mTvareuli da orTaWalis lamazebs

xatavs~.

gansxvavebiT zemoT xsenebuli sqemisgan,

iqneb es arc aris cudi fantazia,

im TvalsazrisiT, rom igi maincdamainc

Sors ar unda iyos realobisgan,

magram es fantazia gacilebiT uke-

Tesi iqneboda im SemTxvevaSi, Tu isic

gvecodineboda, rogor cxovrobda

firosmani maSin, roca arc arays svamda

da arc orTaWalel lamazmanebs xatavda.

nebismieri adamianis cxovreba-

Si poeziaze gacilebiT meti yoveld-

Riurobis yofiTi prozaa da am wesidan,

ra Tqma unda, verc firosmani iqneboda

gamonaklisi. is, rasac fantazia

gvTavazobs, mxolod poeturi landia

da ara cocxali adamianis xati. cxadia,

pirvel rigSi, saintereso is aris,

sinamdvileSi rogori iyo niko firosmanaSvili,

rogorc xorcieli adamiani,

rogorc kaci, romelic konkretul

istoriul epoqaSi, konkretul

qalaqSi yoveldRiuri cxovrebiT cxovrobda,

urTierToba hqonda konkretul

adamianebTan, viRac uyvarda, vi-

Rac sZulda, raRac awuxebda, raRac

stkioda, raRac uxaroda, raRacas fiqrobda,

raRacas kiTxulobda... erTi

sityviT, pirvel rigSi, sainteresoa

misi SeZlebisdagvarad zustad aRdgenili

biografia. magram aseTi wignis

dawera Znelia.

giorgi kakabaZem Tavis dokumentur

romanSi `niko firosmani~ swored es

Zneli gza airCia. igi Seecada, Seulamazeblad

aRedgina mxatvris cxovreba,

magram CvenSi es ioli arasodes iyo.

principi _ `me adamiani var da araferi

adamianuri CemTvis ucxo ar aris~ _

gasuli saukunis Cvenebur biografos-

Ta wreebSi popularuli ar iyo. arsebobda

tradicia, romlis ZaliTac yvela

gamoCenili pirovneba, mefe iqneboda

es, mxedarTmTavari, mwerali, re-

Jisori Tu msaxiobi, biografs daaxnugzar

muzaSvili

`auxsneli legenda~

loebiT ise unda daexata, rogorc Sua

saukuneebSi hagiografosebi xatavdnen

qristianuli religiisTvis Tavdadebul

wmindanebs, romelTaTvisac bavSvobidanve

ucxo iyo yovelgvari adamianuri

vnebani da Sinagani winaaRmdegobani,

romelnic lamis dabadebidan

sikvdilamde ase umowyalod gvtanjaven

ubralo mokvdavT.

es dReisaTvis ukve sakmaod moryeuli

tradicia aq imitom gamaxsenda, rom

ideologizaciasTan erTad firosmans,

ra Tqma unda, arc `poetizaciis~ prokrustes

sareceli ascdeboda. giorgi

kakabaZe Tavisi wignis SesavalSive ixsenebs

1938 wels lado gudiaSvilis

mier gamxelil informacias (romelic

maSinve saguldagulod mifuCeCda),

romlis Tanaxmadac niko firosmans

sayvareli hyavda:

`ase, Zmao lado! xo, imaze mogaxseneb.

erTi qali iyo, erT padvalSi emsaxureboda,

WurWels recxamda, saxeze

kargi iyo, ramdenjerac Cavidodi, sul

micinoda, Turme, ra vici, `znakomeca~

undoda CemTan, me ki arSiyoba ar mexerxeba.

rusis qali iyo, saxelad maruska

erqva, mec TvalSi momivida da erTxel

rom Cavedi, muStris TvaliT Sevxede.

manac igrZno es da erT dRes SevxvdiT

kidec erTmaneTs. wavediT muStaidis

baRSi, mtkvris piras. iq me RmerTgamwyralma

bevri vearSiye da Cem vremennoi

sayvarlad gavixade, saxelic

gamovucvale _ margarita davarqvi,

misi suraTic davxate...~

idealur RmerTkacTa amaRlebuli,

magram sqematuri, usicocxlo monumentebis

Seqmnas, pirvel rigSi, swored

aseTi uaRresad adamianuri, sicocxliT

savse detalebi ewireboda msxverplad.

mxolod erTma RmerTma icis,

ramdeni aseTi detali iqneboda gabneuli

giorgi leoniZis mier mTeli

ocdarva wlis manZilze niko firosmanze

nagroveb sakmaod vrcel informaciaSi,

romelic erT CanTaSi Tavmoyrili,

1966 wels sanayineSi darCa(!)

da samudamod daikarga. giorgi kakaba-

ZesTan erTad Cvenc SegviZlia davsvaT

savsebiT logikuri kiTxva: ratom gaaWianura

poetma am dokumentebis gamoqveyneba,

ratom ar dabeWda ocdarva

wlis manZilze firosmanis Sesaxeb Segrovebuli

axali da ucnobi teqstebi?

pasuxi aseTi gaxlavT: iqneb mar-

Tlac imitom, rom gamouqveynebel masalaSi

iseTi firosmani Canda, romelic

ar Seesabameboda mxatvris ukve kanonizirebul

saxes?

amgvari pasuxi mxolod imas gaakvirvebs,

vinc ar icis, sul raRac ocdaaTi

wlis win ra fxizlad darajobdnen

kanonizirebul saxeTa usicocxlo

sidiades da ra Zalis risxvisa da wyevla-krulvisTvis

iyo ganwiruli nebismieri,

vinc windauxedavad Seecdeboda

romelime `saxis~ piedestalidan miwaze

Camoyvanas da mis gacocxlebas.

magram mas Semdeg ocdaaTi weli gavida.

ratom ar SeiZleba aryiTa da or-

TaWaleli lamazmanebis silamaziT mTvrali

firosmanis bundovani landi,

romelic milion vards uZRvnis aqtrisa

margaritas, dRes mainc davayenoT

mkvidrad miwaze?

samwuxarod, ukve aRar SeiZleba.

giorgi kakabaZe wers:

`winamdebare naSromSi mxatvris

biografiis yvela is pirvelwyaroa gamoyenebuli,

romelic sxvadasxva avtoris

mier aqamde uyuradRebod iyo

datovebuli, magram miuxedavad yvelafrisa,

niko firosmanaSvili mainc

am istoriis yvelaze idumali da gamoucnobi

personaJia, romlis biografiaSic

mudam moiZebneba adgili sityvebisTvis:

`albaT~, `SesaZlebelia~, `savaraudod...~

es imas niSnavs, rom aq ukve saqme gvaqvs

specifikurad qarTul paradoqsTan:

kacze, romelsac mTel msoflioSi

cnobadobiT qarTvelTagan, albaT,

mxolod ioseb stalini uswrebs,

sinamdvileSi aRaraferi an TiTqmis

aRaraferi viciT. maS, erTi saukunis

win TbilisSi mcxovrebi mxatvari Tu

ise Tvalsa da xels Sua gagviqra, rom

misi aryiT mTvrali landis garda

TiTqmis aRaraferi dagvrCa, maT Soris,

aRarc saflavi, gana gasakviria, rom

rva saukunis winandel rusTavelze

saxelis garda bukvalurad aRaraferi

viciT? mwiri, zogadi, bundovani, daudasturebeli,

xSirad saeWvo biografiuli

monacemebis garda firosmanze

aRaraferia cnobili. Zalian sawyenia,

magram Tuki dRes mxolod miaxloebi-

TRa SegviZlia warmovidginoT, rogor

uRamdeboda da uTendeboda am kacs am

qalaqSi, raRa unda iTqvas mis Sinagan,

uxilav samyaroze, romelic, ueWvelia,

gansakuTrebiT Rrma, Taviseburi da

saintereso unda yofiliyo? es yvelaferi

samudamod daikarga. albaT, amitom

Seecada giorgi kakabaZe niko firosmanze

daweril wignSi imdroindeli

Tbilisi da misi mkvidrni mainc gaecocxlebina,

raTa maT gverdiTa da

maT Soris firosmanic warmogvedgina.

unda iTqvas, rom am amocanas man Sesani-

Snavad gaarTva Tavi. golovinis prospeqti,

es evropis namsxvrevi aziaSi,

ramdenime nabijSi Zveli, viwro, daklaknili

quCebi da moednebi Tavisi

aivniani saxlebiT, sardafebiT, duqnebiT,

samikitnoebiTa da bazrebiT,

romlebic didi xania ukvalod gaqrnen,

is adgilebi iyo, sadac odesRac

`maliari nikala~ dadioda; wignis furclebze

gacocxlebuli vaWrebi, Cinovnikebi,

TbilisSi savaWrod Camosuli

glexebi, meduqneebi, mikitnebi, mearRneebi,

ustabaSebi, dardimandi yaraCoxelebi,

daRlara kintoebi, malaknebi,

didubeli germanelebi, medrogeebi,

meezoveebi, meTevzeebi da meTuluxCeebi

is adamianebi iyvnen, visTanac

firosmans hqonda urTierToba da visganac

garegnulad arafriT gansxvavdeboda.

danarCeni Cvenzea damokidebuli.

meti gza aRar aris, danarCeni

Cven unda warmovidginoT. da am saqme-

Si giorgi kakabaZis dokumentur romans

SeuZlia fasdaudebeli daxmareba

gagviwios.

*

Tuki dRes giorgi kakabaZe iZulebulia

Tqvas, rom miuxedavad yvela

mcdelobisa, niko firosmanaSvili missave

cxovrebaze dawerili wignis mainc

yvelaze idumal da gamoucnob personaJad

darCa, maSin igive unda gavimeoroT

mis Semoqmedebazec. ufro metic,

SeiZleba Tamamad iTqvas, rom niko

firosmanis Semoqmedeba namdvili saidumloa.

rogorc mxatvari, is 1912 wels evropuli

modernistuli kulturiT gatacebulma

Zmebma ilia da kirile zdaneviCebma

da maTma rusma megobrebma

aRmoaCines. saukuno dideba da pativi

maT amisTvis, magram akademiuri mxatvrobisa

da mis mesveurTa winaaRmdeg

gamarTul brZolebSi axalgazrda rusma

(da ara marto rusma) mxatvrebma

firosmanis tiloebi modernistuli

mxatvrobis principebis xorcSesxmad

aRiqves da sazogadoebasac aseTi interpretaciiT

warudgines. firosmanis,

rogorc `civilizaciiT daRlili~

primitivistis warmodgenas, im

droidan Caeyara safuZveli. magram

marTla SesaZlebelia Tu ara evropul

modernizmTan firosmanis raime realur

kavSirze laparaki?

giorgi kakabaZe wers:

`saqarTveloSi arasodes yofila

ufro Tavisufali Semoqmedi, vidre

firosmania. igi nebismieri mxatvruli

skolisgan Tavisufalia da ar SeiZleba

romelime mimdinareobas ekuTvnodes,

radganac mxatvrobaSi sruliad

damoukidebeli, sakuTari mimdinareoba

aqvs, romelsac me firosmanizms vuwodebdi~.

miuxedavad imisa, rom es azri wign-

Si kargadaa argumentirebuli, savaraudod,

is mainc ar daemTxveva im adamianTa

Tvalsazriss, romelTac uyvarT

xolme iseT fantasmagoriul Temebze

paTetikuri da vrceli msjelobani,

rogoric gaxlavT `qarTuli modernizmis

saganZuri~. evropuli `izmebis~

elementebi ZiriTadad rusuli

transkrifciiTa da erTgvari inteleqtualuri

modis saxiT aRwevda CvenSi

da samwuxarod Tu sabednierod, araviTari

realuri, adgilobrivi safuZveli

maT ar hqoniaT. aq SeiZleba gavixsenoT

karl gustav iungis ori ese,

romlebic man dasavluri modernizmis

or yvelaze TvalsaCino warmomadgenels

_ joissa da pikasos miuZRvna.

mogexsenebaT, am orma adamianma, erTma

literaturaSi, meorem saxviT xelovnebaSi,

SeZlo yvelaze STambeWdavad

gamoexata is uaRresad specifikuri,

umZimesi Sinagani krizisi, romelSic

dasavluri kacobrioba XIX da XX saukuneebis

gasayarze imyofeboda da romelic

sinamdvileSi jerac ar dasrulebula,

ubralod, forma Seicvala. miuxedavad

imisa, rom firosmanze bevri

araferi viciT, mainc, wesiT, TviT yvelaze

mouTokavi fantaziis mqone adamiansac

ki unda gauWirdes imis Tqma,

rom mZime sulier gancdebze is Sizofreniuli

simptomebis kompleqsiT reagirebda;

iungis TqmiT, pikasosTan Warbobs

lurji tonebi: Rames, mTvaris Suqsa

da wyals lilisferi adevs, egvipturi

qvesknelis silurje. is kvdeba da

misi suli cxens miRmur samyaroSi mia-

Wenebs. wyvdiadi, romelic Sobs paTologiur

midrekilebebs, lurj bindbundSi

ganabula da elodeba. garemos

anaTebs sikvdili, romelic gamoixateba

tuberkuliozuri da sifilitikuri

mozardi meZavis ostaturad Sesrulebuli

figuriT... mxatvars wilad xvda

Tavi egrZno qvesknelSi, is aris adamiani,

romelic gangebis nebiT misdevs

silamazisa da sikeTis ara sayovelTaod

miRebul idealebs, aramed siZulvilisa

da borotebis demonurad mimzidvel

Zalas, romelic mis Tanamedrove

adamians antiqristesa da luiciferisken

izidavs da, rac msoflio

dacemis STabeWdilebas qmnis. yoveld-

Riurobis naTel samyaros jojoxeTis

Rrublebi STanTqaven, erTianad xrwnian

mas, dabolos, rogorc niadagi

miwisZvris dros, yvelafri qucmacdeba,

xazebi imtvreva; yvelgan mxolod

naglejebi, nagavi da araorganuli elementebis

namsxvrevebi yria...

firosmans sakuTari qveskneli da

samoTxe hqonda.

arc sul sxva tipis problemebSi gaxveul,

jer kidev Rrmad patriarqalur

qarTul sazogadoebas ar ganucdia

antiqristesa da luiciferis

demonurad mimzidveli Zala da arc am

sazogadoebis Svili niko firosmanaSvili

CaSvebula aracnobieris koSmarul

wyvdiadSi. arc icis, es ra aris;

arc sWirdeba, radgan mas, rogorc erT

uCinar da ubralo qarTvel kacs, Zalian

saocari da moulodnelia, magram

Tavisi sakuTari demoni hyavs (romelsac

cota xnis win baraTaSvili jer `xma

idumals~ uwodebda, xolo sikvdilis

win _ `borot suls~), da, romelic

uflebas ar aZlevs ise `keTilgonivrulad~

icxovros, rogorc mis garSemo

cxovroben danarCeni uCinarni da ubraloni:

SeirTos coli, gaaCinos Svilebi

da mTeli darCenili cxovreba

maT gazrdasa da lukma-puris Sovnas

Seswiros. scada, magram ar gamouvida,

demonma ar daaneba. giorgi kakabaZis

wignSi kargad Cans is momenti, roca

firosmani sabolood danebda demons.

magram risTvis? mxolod imisTvis, rom

ufulos, ubinaos, yovelgvar elementarul

komfortsa da mxardaWeras

moklebuls exata is samyaro, romelsac

marto TviTon xedavda. mas marTlac

SeeZlo eTqva: `aRmovaCine mTeli

samyaro, qveynisTvis jerac miukvlev-


literaturuli gazeTi

29 maisi - 4 ivnisi 2020

eli~. da kacma, romelsac, albaT, Zalze

bundovani warmodgena hqonda, parizsa

da berlinSi atexil dekadentur

godebaze; romelsac ar miuRia aravi-

Tari ganaTleba, `ar gauvlia arc erTi

samxatvro skola; romlisTvisac ucnobi

iyo xatvis akademiuri meTodebi:

perspeqtivis kanonebi, adamianis sxeulis

proporciebi, misi anatomiuri Taviseburebebi,

damatebiTi ferebis

kanonebi, sagnebis urTierTmimarTeba,

CaRrmaveba, plastika, Suq-Crdilis efeqtebi;

kacma, romlisTvisac aseve ucxo

iyo xalxuri SemoqmedebisaTvis damaxasiaTebeli

ornamentuloba, ferebis

siuxve da pirobiToba, SeZlo TviTon

Seeqmna Tavisi ferwera~ (g. kakabaZe).

niko firosmani marTlac `auxsneli

legendaa~, rogorc mas dimitri SevardnaZem

uwoda.

*

artur Sopenhaueri erTgan wers:

niWier adamians SeuZlia Seqmnas iseTi

ram, rac aRemateba sxvaTa qmnadobis,

magram ara aRqmis unars, amitom is male

poulobs damfaseblebs. magram geniosis

qmnileba aRemateba danarCenebis

ara marto Seqmnis, aramed aRqmis unarsac,

amitom misi ar esmiT. niWieri

kaci hgavs msrolels, romelic esvris

da axvedrebs sxvebisTvis miuwvdomel

samiznes, xolo geniosi axvedrebs iseT

samiznes, romelsac danarCenebi verc

ki xedaven, amitom isini amis Sesaxeb mxolod

sxvaTagan igeben da maSinac iZulebulni

arian es ambavi mxolod sityvaze

daijeron.

kidev erTi, noe ZiZiSvilis, mogoneba

giorgi kakabaZis wignidan:

`1915 wels, Tve ar maxsovs, CemTan gimnaziaSi,

puSkinis quCaze, Zveli seminariis

SenobaSi, movidnen nikitini publicisti,

Cemi piradi nacnobi da mas

moyva ucnobi niko firosmanaSvili,

rogorc niWieri mxatvari, magram yovel

cxovrebas moklebuli. garegnuli

Sexeduleba nikosi ver iyo damakmayofilebeli.

fexze daglejili fexsacmeli

ecva, tanze ar iyo Cacmuli sezonis

mixedviT. zamTari iyo da paltoc

ar ecva. niko xmas ar iRebda, ijda darcxvenili.

es pirveli gagoneba iyo Cemi

niko firosmanaSvilis arsebobis Sesaxeb.

bolos nikitinma mTxova, gamewia misTvis

materialuri daxmareba. me piradaT

nikitins davujere da gulSi gadavwyvite

asi maneTis micema, rom tansacmeli

mainc SeeZina. iqve miveci 25 mane-

Ti da vsTxove meore dRes Semosuliyo:

fuls kidev mogcem-Tqva, _ uTxari.

didi madloba miZRvna da orive gamomeTxovnen

sruliad kmayofilni.

mesame dRes mewvia TviTon niko firosmanaSvili.

miveci mas 50 maneTi. mas

ise gaexarda, dampirda kargi suraTis

daxatva da CemTvis moZRvna. me madloba

gadavuxade suraTisTvis winaTve da

vsTxove Tavi ar Seewuxebina. firosmanaSvili

didis kmayofilebiT gamomeTxova

da wavida. etyoboda, ase

mcire daxmarebasac moklebuli iyo.

meore dRes Cemma mosamsaxureebma

miTxres, rom Tqveni fuli im ucnobma

nikitinTan erTad aqve datova `padvalSio~

da erTi meores ayenebda, ise

mTvralebi iyvneno. msaxurebi nikitins

icnobdnen da ara nikos. Zalian mewyina

es ambavi da gadavwyvite Semdeg aRar

mimeca maTTvis fuli. amis Semdeg niko

CemTan aRar mosula. TiTqmis Tveze

meti gavida.

erT dRes is moulodnelad gaCnda

CemTan da dapirebuli suraTic xelSi

eWira. nikom mommarTa: miiReT dapirebuli

suraTio da gadamiSala magidaze.

suraTi iyo TeTr tiloze qaRald

gadakrulze Sesrulebuli. simaRliT

1,5 metri da gani 1 metri. warmoadgenda

naZvis tyes, SuaSi patara mindori,

iqve idva didi qva Zeglis mzgavsi, zed

ijda beri, grZel TeTrwvera lamazi

moxuci. moSorebiT cxvris fara, SuaSi

axalgazrda mwyemsi. suraTi iyo zeTis

saRebavebiT Sedgenili.

garegnulad ver axdenda karg STabeWdilebas,

metadre am suraTebSi

gaurkveveli adamianisaTvis.

am suraTis motanis Semdeg me Cavardi

uxerxul mdgomareobaSi. davapire

suraTis dabruneba, magram uceb es gadawyvetileba

Sevcvale. suraTi davitove

da mas miveci 125 maneTi. nikos saxes

uceb didi kmayofileba daetyo. ramdenjerme

gaimeora Tavisi uRrmesi madloba

da gamomeTxova. amis Semdeg is

CemTan or-samjer yofila, magram me ar

viyavi TbilisSi da roca davbrundi

eqvsi Tvis Semdeg, me is aRar minaxavs...

axla sainteresoa, ra bedi ewia niko

firosmanaSvilis suraTs. ra gasakviria,

rom me ver davafase nikos suraTi,

roca mis sicocxleSi aravis daufasebia.

nikos moZRvnili suraTi mivitane

saxlSi. Cemma ojaxobam ver gamoiCina

mxatvruli niWi da uari gamicxada

zalaSi sxva suraTebTan samasxaraoT

misi Camokideba. ase mtrulad Sexvdnen

sxva nacnobebic da megobrebic. es suraTi

egdo uyuradReboT koridorSi.

bavSvebs kidec daexiaT. es suraTi Cemma

ojaxobam momitana gimnaziaSi da dastova

iq. vin waiRo amis Semdeg gimnaziidan,

an sad aris axla is, ar vici. me

TviTon veZeb da vnanob, rom davkarge.

saWiroa miviRoT yovelive RonisZieba,

raTa vipovoT...~

rogorc amboben, TbilisSi mtkvris

marcxena sanapiros duqnebis, sardafebis,

samikitnoebisa da restornebis

kedlebze niko firosmanaSvilis auaracxeli

raodenobis tiloebi ekida.

gadarCa mxolod oras oci naxati...

dabolos, erTi kiTxva: SegiZliaT

warmoidginoT, ra moxdeboda, Zmebi

zdaneviCebi da maTi megobrebi evropuli

modernizmiT rom ar yofiliyvnen

gatacebulni da Tbilisis duqnebis

kedlebze Camokidebuli ucnauri naxatebisTvis

iseTive mimtevebluri RimiliT

rom SeexedaT, rogorc, eWvi ar

aris, duqanSi Sesuli sxva inteligentebi

uyurebdnen?

da kidev erTi ram: niko firosmanis

gardacvalebidan as welze meti gavida,

magram viTom dRes SegviZlia vTqvaT,

rom davinaxeT misi samizne? viTom

aixsna legenda?

rTulia zogadad klasikosebis

Targmna da, miT umetes, Tu mwerali

Tanamedrove ar aris. warsuli dro

enazec aisaxeba da man TargmanSic unda

iCinos Tavi.

jorj gordon baironis Targmna qarTul

enaze me-19 saukuneSive daiwyes.

man mraval msoflios poetze moaxdina

sakmaod didi zegavlena da, maT Soris,

qarTvel poet nikoloz baraTaSvilze.

pirveli cnobebi baironis Sesaxeb

saqarTveloSi aleqsandre griboedovsa

da rus poets vilgelm kiuxelbekers

SemoaqvT. isini kavkasiaSi gadmoasaxles,

rogorc urCi da arasando axalgazrda

inteleqtualebi. SemTxvevi-

Ti ar aris, rom baironze pirveli cnobebis

Semomtani swored griboedovia.

poema „vai Wkuisagan~ minimodelia imisa,

rac baironma Tavis samSobloSi ganicada.

griboedovi aris pirveli gzamkvlevi

baironisa saqarTveloSi...

Tamar SarabiZe

recenzia 15

marad Tanamedrove

rogorc Cans, misi simamri, poeti

aleqsandre WavWavaZec, swored misi wyalobiT

moeqca baironis zegavlenis

qveS. aleqsandre WavWavaZis „gogCa~ savaraudod

baironis „ebrauli melodiebis~

STagonebiT aris Seqmnili. TavianT

nawarmoebebSi bairons moixseniebdnen

me-19 saukunis qarTveli mwerlebi:

giorgi erisTavi, grigol da aleqsandre

orbelianebi, ilia WavWavaZe da

sxvebi. mis gansakuTrebul gavlenas nikoloz

baraTaSvili ganicdis, razec

araerTxel aRuniSnavT samecniero

literaturaSi.

1832 wlis SeTqmulebis damarcxebis

Semdgom saqarTveloSi 8 wlis ganmavlobaSi

akrZaluli yofila baironis

Semoqmedebis publikacia, magram mwerlis

ideebi salonidan salonSi gadadioda

da popularuli xdeboda. swored

am faqtebis Sedegia, rom bairons

saqarTveloSi kargad icnoben da Targmnian

mis Semoqmedebas. me-19 saukunis

erovnul-ganmaTavisuflebeli brZolis

lideri, mwerali ilia WavWavaZe

mdinare Tergs _ moZraobis simbolos

_ swored bairons adarebs, xolo myinvars

_ amaRlebulsa da Soreuls _

goeTes. me-19 saukuneSive iTargmna ioseb

baqraZis mier baironis „don Juani~

(nawarmoebi daibeWda 1872 wlis „mnaTobis~

me-8 da me-9 nomrebSi), romelsac

didi gamoxmaureba mohyva qarTul saliteraturo

kritikaSi da naTargmni

obieqturadac Sefasda. Semfasebeli

iyo cnobili qarTveli kritikosi da

sazogado moRvawe niko nikolaZe. mTargmnelTaTvis

uaRresad mniSvnelovani

unda iyos niko nikolaZis azri,

rom maT Zalis mosinjva didi mwerlis

cnobili nawarmoebiT ar unda daiwyon,

aseve kargad unda icodnen is ena,

romlidanac Targmnian.

unda aRiniSnos, rom saqarTveloSi

baironis poezias Targmnidnen dednidanac

da aseve rusul enaze Sesrulebuli

Targmanebidanac, rasac, ra Tqma

unda, Tavisi nakli gaaCnda da warmoadgenda

Targmanis Targmans. masSi dakarguli

iyo is niuansebi, romlis gadmoReba

rusma mTargmnelma ver SeZlo

da aqedan gamomdinare, qarTul TargmanSic

TavisTavad ver aisaxa.

niko nikolaZe statiaSi „Cveni mwerloba~

erTmaneTs adarebs „don Juanis~

pirvelive strofis inglisur teqsts

da „mnaTobSi~ dabeWdil mis qarTulenovan

Targmans, romelic sityva-sityviT

aris gadmotanili, ris gamoc

dakargulia dednis azri, masSi gaJRerebuli

ironia da kilo.

„an ra unda gamosuliyo am Targmnidan?~

_ kiTxulobs nikolaZe, _ „vin

„mnaTobi~ da vin baironis „don-Juani~?

is samarTebelsaviT mWreli ironia, is

mduRare grZnoba da braziani siZulvili,

romliTac savsea es poema, dauWmuWnelaT

aba rogor Caiketeboda „mna-

Tobis~ TavSi?~ (Targmanni saamo sakiTxavTa

TxzulebaTa, gamocemuli qarTvel

qalebisagan, w. I, 1872 w.).

uTuod mniSvnelovani faqtia, rom

zemoaRniSnuli damokidebuleba Targmanisadmi

_ „dids nu SeeWidebi, roca

amis Zala ar gagaCnia~ _ daiZlia profesionalTa

mier Sesrulebuli baironis

„don-Juanis~ axali TargmaniT. 2016

wels ingliseli geniosis Semoqmedebis

erTi mniSvnelovani Targmani Seemata

qarTul literaturas. es aris paata

da rostom CxeiZeebis mier prozaulad

Targmnili „don-Juani~.

msoflio rangis eposTagan aqamde

ara leqsad, aramed prozaul versiad,

orad ori nimuSi iyo Targmnili qarTulad:

ucnobi mTargmnelis mier gadmoRebuli

faxr ed-din gorganis „visramiani~

da zurab kiknaZisa da Tamaz Cxenkelis

mier Targmnili homerosis „odisea~.

da ai, am Targmanebs paata da rostom

CxeiZeebis „don Juanic~ Seemata.

Tavis droze am literatorebma leqsad

gadmoiRes anglosaqsuri sagmiro

eposi „beovulfi~ da arc „don Juanis~

leqsad Targmna unda gasWirvebodaT,

magram Segnebulad amjobines qarTuli

„visramianiTa~ da „odiseaTi~ gakvaluli,

prozauli, gza. mizezi iyo Semdegi:

lord baironis es Txzuleba maT

Tanamedrove romanad miaCniaT.

qarTul literaturaTmcodneoba-

Si am Targmanis Sesaxeb arsebobs ori

mosazreba. kritikosTa nawili Tvlis,

rom „Cvens droSi Tavad baironic ki

prozad amjobinebda mis Seqmnaso~; nawili

miiCnevs, rom mizanSeuwonelia poeturi

qmnilebis prozaulad Targmna,

is amaxinjebs nawarmoebis aRqmas, rac

leqsis formaSi, ritmulobasa da simsubuqeSi

mJRavndeba.

Cven, piriqiT, mivesalmebiT am Targmans,

radgan vTvliT, rom Tanamedrove

mkiTxveli (ara gvaqvs saubari literatorze)

Znelad aRiqvams didtanian nawarmoebs,

leqsad dawerils; mTargmnelsac

uWirs zustad gadmoitanos is moqmedeba

Tu gancdebi, romelTa gariTmvaze

calke unda ifiqros; Tanac mTeli

didtaniani nawarmoebi erT forma-

Si Casvas.

Tavis droze me-20 saukunis cnobili

qarTveli mwerali oTar CxeiZe apirebda

„don Juanis~ TeTr leqsad Targmnas

da nimuSad gadmoiRo „miZRvna~, romelic

Semdgom CarTo biografiul roman-

Si „italiuri dRiurebi baironisa~.

mwerali mixvda, rom eposis gadmoReba

udides drosa da energias moiTxovda

misgan da, rac mTavaria, individualur

Semoqmedebaze uaris Tqmas, rasac sabolood

ver Seelia da isev sakuTari

romanis dawera amjobina; samagierod

saTargmnelad Seaguliana sxvebi, romlebic

misma biografiulma romanma baironis

samyaroSi Seiyvana da „don Juanis~

mxatvruli siZlierec ganacdevina.


16 literaturuli gazeTi

recenzia 29 maisi - 4 ivnisi 2020

Tamar SarabiZe

marad Tanamedrove

dasasruli

cnobilia, rom lord baironi am eposs

homerosis kvalobaze qmnida, Cafiqrebuli

hqonda misi 24 qebad dawera,

Tumca es ver moaxerxa naadrevi aRsasrulis

gamo da me-17 simReramde SeZlo

nawarmoebis dawera. don Juanis mRelvare

Tavgadasavali metad mZafr epizodSi

wydeba, magram daumTavrebloba

verafers aklebs am didebul nawarmoebs.

virjinia vulfi, modernistuli

prozis erT-erTi TvalsaCino warmomadgeneli,

Tavis dRiurebSi „don Juans~

moixseniebs erT-erT yvelaze sakiTxav

poemad. mkvlevarebs uWirT

nawarmoebis Janrobrivi Taviseburebis

gansazRvra. zogs eposad miaCnia, zogs

_ satirul eposad da zogsac _

antieposad. mTargmnelebisTvis gansakuTrebiT

sagulisxmo yofila en meloris

mier misi epikur romanad, xolo

elizabeT boilis mier galeqsil pikareskul

romanad moxsenieba. am garemoebam

mTargmnelebi nawarmoebis prozad

gadmoRebis SesaZleblobaSi daarwmuna.

amas daemata is faqtic, rom aleqsandre

puSkinis „evgeni onegins~, romelic

uSualod lord baironis am

eposis gavleniT Seiqmna (iseve rogorc

misi dramatuli poema „don Juani anu

qvis stumari~), amgvari minaweri axlavs:

„romani leqsad~.

jorj gordon baironi Zalze didi

saxelia msoflio literaturaSi, gansakuTrebiT

modernul epoqasTan mimarTebiT,

rodesac globaluri kulturuli

procesebi da maTi mimocvla evropul

qveynebs Soris metad aqtualur

saxes iRebs. Sesabamisad es Txzuleba ar

aRiqmeba rogorc mxolod saTavgadasavlo

teqsti: don Juanis Tavs gadamxdari

ambebi baironis mier kacobriobis

im ambiciis deklarirebaa, ukve me-

19 saukunis dasawyisSi rom iCens Tavs.

rogorc cnobilia, baironi TviTonac

mniSvnelovan rols asrulebda imdroindel

movlenebSi. igi ara mxolod kulturuli,

aramed politikuri figurac

gaxldaT. misi politikuri saqmianoba,

saberZneTis erovnul-ganmaTavisuflebel

moZraobaSi CarTva, dausrulebeli

mogzaurobebi migviTiTebs im

faqtze, rom baironi iyo diplomatic,

evropis yvelaze gamorCeuli figura,

romelsac msoflmxedvelobrivi cvlilebebi

Sehqonda Zalze mniSvnelovani

qveynebis sazogadoebriv-politikur

cxovrebasa da cnobierebaSi.

interviuSi rostom CxeiZem xazi gausva

im garemoebas, rom lord baironi

Tavisi „Caild haroldis mogzaurobi-

Ta~ da „don JuaniT~ XX saukunis modernistul

prozasac gansazRvravs, araTu

poezias; tipologiuri mimarTebebis

daZebna SesaZlebelia massa da jeimz

joiss Soriss. arc isaa SemTxvevi-

Ti, rom „ulisec~ homerosis gavleniT

Seiqmna da Tavdapirvelad irlandiel

mweralsac romanis struqtura 24 Tavad

hqonda ganzraxuli.

qarTulad Targmnili „don Juani~

sasiamovno wasakiTxia, pirdapir miuyveba

dednis teqsts da cdilobs ar

gadauxvios misgan arc erT detalSi.

erTi sityviT, wigni ar warmoadgens

Tavisufal Targmans. masSi kargad gamoikveTa

baironis mTavari stiluri

Taviseburebebi: ormagi dro _ personaJisa

da avtoris, mwerlis mZafri ironia

TiTqmis yvela movlenisa da grZnobisadmi,

sakuTari Tavisadmic ki, romlis

wyalobiTac baironi Tavisufldeba

yovelgvari literaturuli CarCoebisagan;

is TviT romantikul grZnobas

dascinis poema „don JuanSi~ da utilitarul

moTxovnilebamde dahyavs.

romantikuli da realisturi tendenciebis

Serwyma _ sinamdvilis realisturi

asaxva da masTan erTad movlena-

Ta zemoqmedebiT miRebuli gancdebis

aRwera damaxasiaTebelia baironis SemoqmedebisaTvis.

germanuli romantizmisagan gansxvavebiT,

inglisur romantizmSi didia

swrafva realizmisaken. es procesi literaturaSi

me-18 saukunidan xdeba

TvalsaCino. poeziis maradiuli Tema

inglisur romantizmSic adamianis sulis

cxovrebaa, romelic yoveldRiurobaSi,

yofiTobaSi vlindeba. mwerlis

amocanaa, mkiTxvelis azrsa da gr-

Znobaze swori zemoqmedebiT aamoqmedos

igi. albaT amitomac inglisuri romantizmis

yvelaze didebuli warmomadgenlis,

baironis, SemoqmedebaSi

Zalze Zlieria realisturi tendenciebi.

poeti imdenad detalurad gamoxatavs

garemomcvel samyaros, rom

erTi SexedviT realistadac ki Segvi-

Zlia miviCnioT, rom ara asaxvis TaviseburebaSi

gamomJRavnebuli uaRresad

moWarbebuli subieqtivizmi. baironis

epikur nawarmoebSi ise uxvadaa Setanili

avtobiografiuli masala, rom misi

„don Juani~ avtobiografiul romanadac

ki warmogvidgeba.

bairons mxolod gare samyaro ar ainteresebs,

is did yuradRebas uTmobs

am samyaros zemoqmedebas masze, Tavis

subieqtur Sefasebas da ironias, romelic

garkveul Tavisuflebas aniWebs

poets da aTavisuflebs sazogadoebrivi

moralisagan. swored es Tavisuflebaa

TvalsaCino qarTul Targman-

Sic, rac pirvel rigSi realizmisaken

mwerlis gadaxraSi mJRavndeba da rac

gansakuTrebiT TvalsaCino xdeba poemebSi.

baironi zustad asaxavs sinamdviles,

magram amave dros ufro met yuradRebas

uTmobs ama Tu im movlenis

zemoqmedebiT miRebuli gancdebis ironiul

aRweras.

aRsaniSnavia, rom poemaSi „don Juani~

gadmocemulia ara mxolod mTavari

personaJis istoria, aramed upirvelesad

mwerlisdroindeli sinamdvile

(Tundac, baironis mimarTebebi istoriuli

da mimdinare movlenebisadmi,

Sexedulebebi Tanamedrove mwerlebsa

da moRvaweebze, romelTa Soris arian:

uiliam bleiki, Tomas muri, semuel teilor

kolriji, uiliam uordsuorTi,

uolter skoti, Tomas kempbeli, semuel

rojersi, jorj qrabi da sxvebi;

maTTan urTierTobis niuansebi da a.S.).

ori dro Tanabar kalapotSi miedineba,

Tumca siuJetis ganviTareba mxolod

erT droSi xdeba. or droSi lavireba,

personaJisa da avtoris droisa

da garemos gaerTianeba baironis poemaTa

stilis Taviseburebaa, rac TargmanSic

zedmiwevniTa da simkveTriT aisaxeba.

baironis mier poemaTa dasaTaureba

ki, Tundac, „don Juani~, „manfredi~,

`Cail haroldis mogzauroba~, ufro

xSirad mxolod personaJis droze migvaniSnebs,

rasac ver vityviT poemaze

„kaeni~. Tanamedroveobis amgvari win

wamoweva subieqtivizmis erT-erTi ni-

Sania, Tumca TiToeuli romantikosi

subieqtivizms sxvagvaradac amJRavnebs:

rogorc calkeul personaJTa individualizmis

win wamoweviT, aseve avtoris

subieqturi SexedulebebiT.

SeiZleba asec vTqvaT, „don JuanSi~

moCans baironis SemoqmedebiTi meTodis

ganviTareba romantizmidan realizmisaken

da es tendencia TargmanSic

gamokveTilia.

rogorc viciT, baironis poeziaSi

poetis sulieri mdgomareoba mravalferovnad

warmoCndeba: mZime naRveli

ganuSorebelia simSvidedakarguli

sulisTvis, romelic mudmivad miqris

da adamiani erTi napiridan meoreze

gadahyavs („ukve gavrbivar, es napiric

davtovo barem~ /baironi); baironis

poeziaSi figurirebs sulieri konceftebi

_ trfobis taZari, rwmenis

koSki, xomaldi, „mTvare lurji Suqis

modebiT~. baironis suli ar nebdeba

qarsa da namqers da isris siswrafiT

miqris nebismieri siZnelis gadasalaxad.

xandaxan poetis suli sasaflaosken

mieqaneba imqveyniuris Sesamecneblad.

baironisTvis lurji poeturis

gamoxatulebaa: enslis mTis lurj mwvervalebs

axsovT poeti baironi, romelsac

oblad xetiali uyvarda. baironis

mTvare lurj SuqSi hfens garemos

da „qars sZinavs lurj saqanelaze~.

zemoTCamoTvlili konceftebi qmnis

poetis ideologias, poetur azrovnebas,

rac „don Juanis~ prozaul

TargmanSic TvalsaCinoa. yvelaze metad

mniSvnelovani koncefti mis SemoqmedebaSi,

Cveni azriT, maradiuli swrafvaa,

mudmivi ltolva („sirbili~) miuRwevlisaken.

baironis mTel SemoqmedebaSi

TvalsaCinoa swrafvisa da

moZraobis Sinagani ritmi: „ukve gavrbivar,

es napiric davtovo barem~ (es

striqonebi moxmobilia baironis lirikis

krebulidan, dona kolxma da

daviT gabuniam rom Targmnes).

amitom „don Juanze~ muSaobisas

mTargmnelebs _ paata da rostom CxeiZeebs

_ sakmaod didxans mouwiaT

fiqri Txrobis yvelaze Sesaferisi

ritmis misagnebad; amisaTvis maT sxvadasxva

stilis mosinjva mouxdaT.

baironis „don Juanis~ qarTul Targmans

erTvis mTargmnelTa winasityvaoba,

romelSic asaxulia, Tu rogor

cdilobdnen isini moeZebnaT zusti Sesatyvisi

forma am rTuli poeturi qmnilebisaTvis.

maT namuSevars SeiZleba

poeturi prozac vuwodoT, romelsac,

marTalia, riTma ara aqvs, magram inar-

Cunebs Tavisebur ritms. es ritmi enobriv

masalasTan erTad gansazRvravs

kidec Targmanis poetur struqturas.

ritmiT, refrenebiT, aliteraciebiT,

leqsikuri TaviseburebebiTac teqsti

swored poeturi Txzulebis Tvisebebs

avlens.

mTargmnelebma SesaniSnavad gaarTves

Tavi mizans _ SenarCunebuliyo kavSiri

romantikul epoqasTan, me-19 saukuneSi

romantikosTa mier damkvidrebul

leqsikur tradiciebTan da amave

dros es yvelaferi Tanamedrove elferiTac

aRbeWdiliyo. arqauli enisa

da skabrezuli pasaJebis monacvleobiT

maT SeZles ori saukunis winandeli

epoqis faqtebiT gajerebuli teqsti

marad Tanamedrove yofiliyo. teqstisadmi

amgvari midgoma, Cveni azriT, ganapirobebs

wignis warmatebasac da Targmanis

popularobasac.

Semdegi nomeri gamova 5 ivniss

literaturuli gazeTi

saqarTvelos ganaTlebis, mecnierebis,

kulturisa da sportis saministro

saqarTvelos mweralTa saxli

redaqtori irakli javaxaZe

redaqtoris moadgile uCa SerazadiSvili

Jurnalisti Tamar Juruli

mob. tel.: (577)742277; (599)269852; e-mail: litgazeti@yahoo.com

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!